Ուկրաիներեն

<mediawiki xmlns="http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10/" xmlns:xsi="http://www.w3.org/2001/XMLSchema-instance" xsi:schemaLocation="http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10/ http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10.xsd" version="0.10" xml:lang="hy">
  <siteinfo>
    <sitename>Վիքիպեդիա</sitename>
    <dbname>hywiki</dbname>
    <base>https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B3%D5%AC%D5%AD%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80_%D5%A7%D5%BB</base>
    <generator>MediaWiki 1.39.0-wmf.23</generator>
    <case>first-letter</case>
    <namespaces>
      <namespace key="-2" case="first-letter">Մեդիա</namespace>
      <namespace key="-1" case="first-letter">Սպասարկող</namespace>
      <namespace key="0" case="first-letter" />
      <namespace key="1" case="first-letter">Քննարկում</namespace>
      <namespace key="2" case="first-letter">Մասնակից</namespace>
      <namespace key="3" case="first-letter">Մասնակցի քննարկում</namespace>
      <namespace key="4" case="first-letter">Վիքիպեդիա</namespace>
      <namespace key="5" case="first-letter">Վիքիպեդիայի քննարկում</namespace>
      <namespace key="6" case="first-letter">Պատկեր</namespace>
      <namespace key="7" case="first-letter">Պատկերի քննարկում</namespace>
      <namespace key="8" case="first-letter">MediaWiki</namespace>
      <namespace key="9" case="first-letter">MediaWiki քննարկում</namespace>
      <namespace key="10" case="first-letter">Կաղապար</namespace>
      <namespace key="11" case="first-letter">Կաղապարի քննարկում</namespace>
      <namespace key="12" case="first-letter">Օգնություն</namespace>
      <namespace key="13" case="first-letter">Օգնության քննարկում</namespace>
      <namespace key="14" case="first-letter">Կատեգորիա</namespace>
      <namespace key="15" case="first-letter">Կատեգորիայի քննարկում</namespace>
      <namespace key="100" case="first-letter">Պորտալ</namespace>
      <namespace key="101" case="first-letter">Պորտալի քննարկում</namespace>
      <namespace key="102" case="first-letter">Վիքինախագիծ</namespace>
      <namespace key="103" case="first-letter">Վիքինախագծի քննարկում</namespace>
      <namespace key="118" case="first-letter">Սևագիր</namespace>
      <namespace key="119" case="first-letter">Սևագրի քննարկում</namespace>
      <namespace key="710" case="first-letter">TimedText</namespace>
      <namespace key="711" case="first-letter">TimedText talk</namespace>
      <namespace key="828" case="first-letter">Մոդուլ</namespace>
      <namespace key="829" case="first-letter">Մոդուլի քննարկում</namespace>
      <namespace key="2300" case="first-letter">Gadget</namespace>
      <namespace key="2301" case="first-letter">Gadget talk</namespace>
      <namespace key="2302" case="case-sensitive">Gadget definition</namespace>
      <namespace key="2303" case="case-sensitive">Gadget definition talk</namespace>
    </namespaces>
  </siteinfo>
  <page>
    <title>Ուկրաիներեն</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1357</id>
    <revision>
      <id>8486357</id>
      <parentid>8476583</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T06:09:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mashkawat.ahsan</username>
        <id>74549</id>
      </contributor>
      <comment>տեսանյութ #WPWP</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7084" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Լեզու
|գույն = Indo-European
|անվանում = Ուկրաիներեն
|ինքնանվանում = українська мова&lt;br&gt;(ukrɑˈjinʲsʲkɑ ˈmɔwɑ)
|մատենագիր_նմուշ = Komar newspaper.png
|մատենագիր_նմուշի_լայնությունը = 300px
|մատենագիր_նմուշի_նկարագիրը = 
|երկրներ = {{Դրոշավորում|Ուկրաինա}}&lt;br /&gt;{{Դրոշավորում|Խորվաթիա}}&lt;br /&gt;{{Դրոշավորում|Ռումինիա}}&lt;br /&gt;{{Դրոշավորում|Ռուսաստան}}&lt;br /&gt;{{Դրոշավորում|Սերբիա}}&lt;br /&gt;{{Դրոշավորում|Սլովակիա}}
|շրջաններ =
|լեզվակիրների թիվ = 45 միլիոն [http://www.joshuaproject.net/peoples.php?rop3=100516].
|ռեյտինգ =
|կատեգորիա = [[Եվրասիայի լեզուներ]]
|դասակարգում =
[[Հնդոեվրոպական լեզուներ|Հնդեվրոպական ընտանիք]]
|գրեր = [[Ուկրաիներենի այբուբեն]]
|պաշտոնական լեզու = {{Դրոշավորում|Ուկրաինա}}
|ԳՕՍՏ 7.75–97 = 639
|ISO1 = uk
|ISO2 = ukr 
|ISO3 = 
|քարտեզ = Idioma ucraniano.png
|քարտեզի_լայնությունը = 270px
|քարտեզի_նկարագիրը = Ուկրաիներենի տարածվածությունը
|քարտեզ2 =Ukrainian in the world.svg
|քարտեզի_լայնությունը2 = 270px
|քարտեզի_նկարագիրը2 = Ուկրաիներենն ամբողջ աշխարհում
}}

'''Ուկրաիներեն''' (ինքնանվանում՝ українська мова {{IPA|[ukrɑˈjinʲsʲkɑ ˈmɔwɑ]}}), [[Հնդեվրոպական լեզուներ|հնդեվրոպական լեզվաընտանիքի]] արևելա-սլավոնական լեզվախմբի լեզու։ Ուկրաիներեն խոսում են աշխարհում 41 միլիոն մարդ։ Պետական լեզու է [[Ուկրաինա]]յում։ Ըստ աշխարհի լեզուների դասակարգման խոսողների թվով 26-րդն է։

[[File:WIKITONGUES- Vira speaking Ukrainian.webm|thumb|250px|Ուկրաիներեն]]
== Ընդհանուր տեղեկություններ ==

* '''Խոսողների թիվ''' - 45 մլն.
* '''Լեզվի կոդ''' - uk
* '''Անվանում''' - uk - українська мова (ukrains’ka mova); en - Ukrainian; eo - Ukraina
* '''Տառատեսակ''' - [[Կիրիլիցա]]

== Պետական կարգավիճակ ==

'''Պետական լեզու է՝'''
* {{Դրոշավորում|Ուկրաինա}}

== Աշխարհագրական տարածում ==

Ուկրաիներենը տարածված է հիմնականում [[Ուկրաինա]]յում, [[Բելառուս]]ում, [[Ռուսաստան]]ում և նրանց հարակից շրջաններում, [[Կուբան]]ում, [[Լեհաստան]]ում, [[Սլովակիա]]յում, ինչպես նաև [[Կանադա]]յում, [[ԱՄՆ]]-ում, [[Արգենտինա]]յում և [[Ավստրալիա]]յում։

=== Այբուբեն և գիր ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
! ուկրաինատառ !! այբբենական անվանում !! մոտավոր արտասանություն
|-
|А а || ա || ա
|-
|Б б || բե || բ
|-
|В в || վե || գ
|-
|Г г || հե || հ
|-
|Ґ ґ || գե || գ&lt;ref&gt;Ґ տառը ուկրաիներենում հանդիպում է շատ հազվադեպ։ Հիմնականում հանդիպում է անձնանուններում։ Ուկրաինացիները այս տառը արտասանում են ինչպես „գ“, թեև դա ավելի նման է հայերեն „ղ“-ի (որոշ դեպքերում հնչում է ինչպես „ղ“ և „հ“ տառերի միջև ընկած մի տառ)։&lt;/ref&gt;
|-
|Д д || դե || դ
|-
|Е е || է || է
|-
|Є є || ե || ե ('''IPA։''' je, ʲe)
|-
|Ж ж || ժե || ժ
|-
|З з || զե || զ
|-
|И и || ը || ը ('''IPA։''' I)
|-
|І і || ի || ի ('''IPA։''' i)
|-
|Ї ї || յի || յի ('''IPA։''' ji)
|-
|Й й || յոտ || յ ('''IPA։''' j)
|-
|К к || կա || կ
|-
|Л л || էլ || լ
|-
|М м || էմ || մ
|-
|Н н || էն || ն
|-
|О о || օ || օ
|-
|П п || պե || կ
|-
|Р р || էռ/էր || ռ/ր
|-
|С с || էս || ս
|-
|Т т || տե || տ
|-
|У у || ու || ու
|-
|Ф ф || էֆ || ֆ 
|-
|Х х || խա || խ
|-
|Ц ц || ցե || ց
|-
|Ч ч || չե || չ
|-
|Ш ш || շա || շ
|-
|Щ щ || շչա || շչ
|-
|Ь ь || ([[ռուդերեն|ռուս.՝]]) [[:ru:мягкий знак|мягкий знак]] || – ('''IPA։''' ʲ )
|-
|Ю ю || յու || յու ('''IPA։''' ju, ʲu)
|-
|Я я || յա || յա ('''IPA։''' ja, ʲa)
|-
| ’ || (ապաթարց) || –
|}

== Բառապաշար ==

* Բարի օր/Բարև/Ողջույն - Добрий день (Dobri den); Привіт (Pryvit)
* Բարի լույս - Доброго ранку (Dobroho ranku)
* Բարի երեկո - Добрий вечір (Dobryy̆ vechir)
* Ինչպե՞ս եք - як ви поживаєте? (yak vy pozhyvayete?)
* Ինչպե՞ս ես - як поживаєш? (yak pozhyvayesh?)
* Բարի գալուստ - Ласкаво просимо (Laskavo prosymo); Вітаємо (Vitaemo)
* Ինչպե՞ս են Ձեր գործերը - Як у вас справи? (Yak u vas spravy?)
* Շնորհակալություն - Дякую (Dyakuyu); Спасибі (Spasybi)
* Այո | Ոչ - Так | Ні (Tak / Ni)
* Խնդրում եմ - Будь ласка (Bud' laska); Прошу (Proshu)
* Ցտեսություն/Հաջողություն - До побачення (Do pobachennya)

'''Թվեր'''

{| width=&quot;650&quot;
| 
* 1 - один (ody'n) ''արական սեռ''
* 1 - одна (odna) ''իգական սեռ''
* 1 - одне (odne) ''միջին սեռ''
* 2 - два (dva) ''և՛ արական, և՛ միջին սեռ''
* 2 - дві (dvi) ''իգական սեռ''

(''մնացած թվանշանների անվանումները ընդհանուր են'')
* 3 - три (tri)
|
* 4 - чотири (choty'ry)
* 5 - п'ять (pyat') 
* 6 - шість (shist') 
* 7 - сім (sim) 
* 8 - вісім (vísim) 
* 9 - дев'ять (devyat') 
* 10 - десять (desyat')
|}

== Տես նաև ==
* [[Պաշտոնական լեզուների ցանկ]]
* [[Լեզվաընտանիքների ցանկ]]
* [[Լեզուների ցանկեր]]
* [[Ուկրաինա]]
* [[Ուկրաինայի լեզուներ]]

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

== Արտաքին հղումներ ==
* [http://www.geonames.de GeoNames]
* [http://www.ethnologue.com/web.asp Ethnologue]

{{Սլավոնական լեզուներ}}
{{Ռուսաստանի պետական լեզուներ}}
{{Վիքիբառարան}}
{{Արտաքին հղումներ}}
[[Կատեգորիա:Սլավոնական լեզվախումբ]]
[[Կատեգորիա:Ուկրաիներեն]]
[[Կատեգորիա:ԱՄՆ-ի լեզուներ]]
[[Կատեգորիա:Ուկրաինայի լեզուներ]]</text>
      <sha1>elcdsvms0hsbit6tv47p65m9b2j21h9</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Արաբկիր (վարչական շրջան)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>7235</id>
    <revision>
      <id>8486012</id>
      <parentid>8309680</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T13:24:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>GeoO</username>
        <id>14988</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="22438" xml:space="preserve">{{Այլ|Արաբկիր (այլ կիրառումներ)}}
{{Տեղեկաքարտ Վարչական միավոր|բնակչություն=117 704 (2017)|հիմնադրման թվական=1925|ղեկավար=Արամ Ազատյան|ղեկավարի պաշտոն=Վարչական շրջանի ղեկավար}}
'''Արաբկիր,''' [[Երևան]]ի վարչական շրջանների մեկը, որը քաղաքի հյուսիսային մասում գտնվող խոշոր ու բարգավաճող թաղամասերից մեկն է։ Այն հիմնադրվել է [[1925]] թվականի [[Նոյեմբերի 29|նոյեմբերի 29-ին]] ու սկիզբ է դրել Երևանի մոտակայքում նոր ավանների կառուցմանը։ Արաբկիր վարչական շրջանի ներկայիս ղեկավարն է Արամ Դանիելյանը՝ նշանակվել է 2018 թ. հոկտեմբերի 27-ից&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.yerevan.am/am/mayors-decisions/3336-a-5/|title=yerevan.am {{!}} ՔԱՂԱՔԱՊԵՏԻ  ՈՐՈՇՈՒՄՆԵՐ|website=www.yerevan.am|accessdate=2018 թ․ հոկտեմբերի 29}}&lt;/ref&gt;։

== Հիմնադրման որոշումը ==
[[Պատկեր:Arabkir-General-plan-1-tamanyan-1925.jpg|left|մինի|220px|Նոր Արաբկիրի գլխավոր պլան։ Հեղինակ՝ Ալեքսանդր Թամանյան]]Նոր Արաբկիր թաղամասը կառուցվում է Երևանի Քաղգավգործկոմի ու «Ամերիկահայ Արաբկիրցիների Միության» միջև ստորագրած պայմանագրի արդյունքում։ Ըստ այդ պայմանագրի՝ նոր թաղամասը որոշվում է կառուցել [[Երևան]]ի, [[Քանաքեռ]]ի, Գետառ ու Հրազդան գետերի միջև ընկած տարածքում՝ շուրջ 610 դեսյատին, որոնցից 210 դեսյատինը պետք է օգտագործվեր բնակելի շենքերի կառուցման, իսկ 400 դեսյատինը օժանդակ զբաղմունքի, շերամապահության, այգեգործության համար, և այլն։ Տեղը ընտրվել է մի շարք պատճառներով. Այստեղով էր անցնում Երևանը սնող Քառասնակ աղբյուրից եկող խողովակաշարը։ Միջին բարձրությունը ծովի մակարդակից կազմում է 1200 մետր ու օդը ավելի մաքուր է։ Արևելքից ու արևմուտքից Արաբկիրում անցնում էր Գետառ ու Հրազդան գետերը։

[[Պատկեր:Arabkir-region-foundation-1925-yerevan.jpg|մինի|right|Նոր Արաբկիրի հիմնադրման արարողություն|220px]]Թաղամասը հիմնադրվում է [[1925]] թվականի [[նոյեմբերի 29]]-ին։ Հիմնադրման արարողությանը ներկա էին Անդրկովկասի Ժողկոմխորհրդի նախագահի տեղակալ [[Սարգիս Լուկաշին]]ը, Վրաստանի Կենտգործկոմի քարտուղար Թոդրիան, Երևանի Գավգործկոմի քարտուղար Ա. Կոստանյանը, Հայկենտգործկոմի նախագահ Ա. Կարինյանը, ՀՕԿ-ի արտասահմանյան ներկայացուցիչ Ե. Կարիկյանը, Ժողկոմխորհի նախագահ Ս. Համբարձումյանը, և այլք։

== Ծագումնաբանությունը ==
Անունը գալիս է [[Արևմտյան Հայաստան]]ի Մալաթյայի շրջանի Արաբկիր գավառակի անունից, որտեղ 20-րդ դարի սկզբին՝ մինչ [[Հայոց ցեղասպանություն|եղեռնը]] բնակվում էր 18382 մարդ&lt;ref&gt;{{Cite book|title=Արևմտյան Հայաստանի Խարբերդի նահանգի հայ ազգաբնակչությունը XIX դարի վերջերին - XX դարի սկզբներին (պատմաժողովրդական ուսումնասիրություն)|last=Բաբլումյան|first=Արփինե|publisher=|year=2012|isbn=|location=Երևան|pages=15}}&lt;/ref&gt;։ Կենդանի մնացածներից մի մասը տարբեր կողմերից գաղթեց [[Հայաստան]], իսկ մի մասն էլ՝ արտասահմանում բնակություն հաստատեց և ի հիշատակ իրենց հայրենի Արաբկիրի, հիմնեցին Հայրենակցական կամ Վերաշինական միություններ։ Արաբկիրցիների անձնվեր աշխատանքով ու օժանդակությամբ Արաբկիրը վերափոխվեց։ Այնտեղ կառուցվեցին բազմաթիվ տներ, ստեղծվեցին ծառազարդ փողոցներ, աղբյուրներ։ Արաբկիրում հիմնվեցին ոչ մեծ գործարաններ՝ փայտամշակման, հագուստի, կոշիկի և այլ ձեռնարկություններ։ Բայց հետագայում, երբ Երևանի սահմանները ընդարձակվեցին Արաբկիրը մտավ քաղաքի մեջ։ Այն մեծացավ, բարեկարգվեց, վերափոխվեց ու դարձավ Երևանի ամենաբազմամարդ թաղերից մեկը։

== Ժողովրդագրություն ==
Արաբկիրը Երևանի ամենախիտ բնակեցված վարչական շրջաններից է։ 2011 թվականի մարդահամարի տվյալներով, շրջանում բնակվում է 117.704 մարդ (Երևանի բնակչության 11.1%-ը)։ Ըստ 2017թ. պաշտոնական հաշվարկների` թաղամասի բնակչությունը կազմում է 117.704 մարդ (Երևանի վարչական շրջաններում 6-րդ տեղը)։ 2018թ․-ին Արաբկիրում բացվեց Արաբկիրի Սբ․ Խաչ եկեղեցին։ Մեկ ուրիշ հայտնի եկեղեցին, որը հայտնի է որպես Սրբոց Թարգմաչաց, նախատեսվում է բացել 2020թ․-ին։

Արաբկիրն ունի մոլոկանների փոքր համայնք։ Մոլոկան ընտանիքներից շատերը Հայաստանի հյուսիսային շրջաններից տեղափոխվոցին Երևան՝ հիմնականում Արաբկիր։

== Մշակույթ ==
[[Պատկեր:Holy Cross Church (Arabkir) (5).jpg|մինի|[[Սուրբ Խաչ եկեղեցին]] Արաբկիրում]]Արաբկիրում գործում են բազմաթիվ հանրային գրադարաններ, այդ թվում 1943թ․-ին բացված ՀՀ ԳԱԱ Հիմնարար գիտական գրադարանը&lt;ref&gt;[http://www.flib.sci.am/eng/node/29 Fundamental Scientific Library in Yerevan]&lt;/ref&gt;, №5 գրադարանը (բացված 1950թվականին), Նորարության և ձեռներեցության ազգային կենտրոնը (բացված 1963թ․), №6 գրադարանը (բացված 1976 թվականին)&lt;ref&gt;[https://www.yerevan.am/am/libraries/ Libraries of Yerevan]&lt;/ref&gt;, Ավետիք Իսահակյանի անվան կենտրոնական գրադրանի մասնաճյուղը №29 (բացված 1951 թվականին), երեխաների №33 (բացված 1947թ․)+ և №36 (1958թ․) գրադրանները։

Կոնստանտին Սարաջյանի անվան երաժշտական դպրոցը և Ալեքսեյ Հեքիմյանի անվան երաժշտական դպրոցը գործում են 1952թ. և 1982թ.-ից։

=== Թանգարաններ ===
* Հովհաննես Կարապետյանի Երկրաբանական թանգարան (1937 թ․)
* Հայաստանի բժշկական պատմության թանգարան (1978 թ․)
* Գալենցի թանգարան (2010 թ․)
* Փոքրիկ Էյնշտեյնի ինտերակտիվ գիտական թանգարանը (2016 թ․)

== Տրանսպորտ ==
[[Պատկեր:Barekamutyun metro station.jpg|մինի|[[Բարեկամություն (մետրոյի կայարան)|Բարեկամություն]] մետրոյի կայարան]]

Արաբկիրը մնացած թաղամասերի հետ հիմնականում կապված է [[Կոմիտասի պողոտա (Երևան)|Կոմիտասի պողոտայով]], [[Կիևյան փողոց (Երևան)|Կիևյան փողոցով]], [[Բարեկամություն (մետրոյի կայարան)|Բարեկամության մետրոյով]] և այլն։ Արաբկիր թաղամասի հիմնական տրանսպորտային միջոցներն են տրոլոյբուսները, ավտոբուսները և մետրոն։ Արաբկիրում է գտնվում «[[Բարեկամություն (մետրոյի կայարան)|Բարեկամություն]]» մետրոյի կայարանը։

2006 թ.-ի դրությամբ թաղամասը ունեցել է՝

* 40 հեկտար փողոցներ և ճանապարհներ,
* 553 հեկտար շենքեր, հրապարակներ և բակեր,
* 385 հեկտար այլ տարածքներ։

== Տնտեսություն ==

=== Արդյունաբերություն ===
Ներկայումս Արաբկիրը Երևանում առևտրային կենտրոն է։ Այնուամենայնիվ խորհրդային ժամանակաշրջանում թաղամասի հյուսիսում բացվեցին բազմաթիվ խոշոր արդյունաբերական գործարաններ` ստեղծելով բավականին մեծ արդյունաբերական տարածք։ 1936 թ. տարածքում բացվեց Սևան Հրազդան Կասկադի Քանաքեռի ՀԷԿ-ը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.mek.am/ru/41134_Annex4_Armenia_NTS_V13.pdf|title=ՀԷԿ|last=|first=|date=|website=|publisher=|accessdate=}}&lt;/ref&gt;։ Ալյումինե մածուցիկ նյութի գործարանը (որը հայտնի է որպես Ռուսալ Արմենալ 2000 թվականից), բացվել է 1950 թվականին։ Հետագայում 1964 թ. բացվել է «Էրեբազ» ավտոմոբիլային գործարանը, որին հաջորդում է 1966թ.-ին Երևանի էլեկտրական լամպերի գործարանը (հայտնի է որպես «Մեծ օր» 2000 թվականից)։ 1967 թ-ին բացվեց Ուրարտուի հաց և հացամթերք արտադրող գործարան։
[[Պատկեր:Komitas Market.jpg|մինի|Կոմիտասի շուկա։ Ճարտարապետ՝ [[Գրիգոր Աղաբաբյան]] (1960-ականներ)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://otheryerevan.am/hy/|title=Other Yerevan|last=LLC|first=Helix Consulting|website=otheryerevan.am|language=en|accessdate=2020 թ․ հունիսի 7}}&lt;/ref&gt;]]
Անկախությունից հետո Արաբկիրում բացվել են բազմաթիվ նոր ձեռնարկություններ, ինչպիսիք են 2000 թ. «Էլնոր» կարագի գործարանը, 2002 թ. «ՌԱՍՍԻ» կոշիկի գործարանը, 2008 թ. «ՍԱՓԻՐՈՆԻ» լիմոնադի գործարանը, 2009 թ. «Գոլդշին» տանիքի արտադրության գործարանը։

=== Ծառայություններ ===
Արաբկիրում գործում են խոշոր առևտրային կենտրոններ և մանրածախ առևտրի կենտրոններ։ Կոմիտաս պողոտան և նրա խաչմերուկները մեծ քանակությամբ մանրածախ խանութներ ունեն։ «Երևան Սիթի» հիպերմարկետը շրջանի խոշորագույն առևտրի կենտրոնն է։ Արաբկիրում գտնվում է [[Ռիո Մոլ|«Ռիո մոլ»]] առևտրի և ժամանցի կենտրոնը, «Երևան Էքսպո» ցուցահանդեսի կենտրոնը գտնվում է Արաբկիրի Մերգելյան կենտրոնում։

Թաղամասում գտնվում է նաև բազմաթիվ բժշկական կենտրոններ, ինչպիսիք են՝ Արաբկիրի մանկական բժշկական կենտրոնը, Սերգեյ Միքայելյանի ինստիտուտը, Արաբկիրի համատեղ բժշկական կենտրոնը, Սլավմեդ բժշկական կենտրոնը, Ռուսաստանի ռազմական հիվանդանոցը և այլն։

== Կրթություն ==
[[Պատկեր:Buildings on Komitas avenue (1).jpg|մինի|Գիտահետազոտական ինստիտուտի շենքերը։ Ճարտարապետ՝ [[Վարուժան Սահակյան]] (1973-1983)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://otheryerevan.am/hy/|title=Other Yerevan|last=LLC|first=Helix Consulting|website=otheryerevan.am|language=en|accessdate=2020 թ․ հունիսի 7}}&lt;/ref&gt;|alt=]]
2016-17-ի դրությամբ թաղամասը ունի 21 հանրակրթական դպրոց, ինչպես նաև 6 մասնավոր դպրոց, որոնց թվում են «Այբ» ավագ դպրոցը։ Թաղամասում գործում են 2 մասնագիտական դպրոցներ։

Թաղամասում գործում են բազմաթիվ բարձրագույն ուսումնական հաստատություններ, այդ թվում`

* [[Հայաստանի ամերիկյան համալսարան|Հայաստանի Ամերիկյան Համալսարան]],
*[[Հայ-ռուսական համալսարան|Հայ-ռուսական (սլավոնական) համալսարան]],
* Երևանի կառավարման համալսարան,
* Երևանի համակարգչային գիտահետազոտական ինստիտուտ,
*Երևանի պետական հումանիտար քոլեջ՝ 1881 թվականին հիմնադրված կառույցի իրավահաջորդը&lt;ref&gt;[http://ephq.am/%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6/ Yerevan State Humanitarian College history]&lt;/ref&gt;

&lt;gallery mode=&quot;packed&quot; heights=&quot;180&quot;&gt;
Պատկեր:American University of Armenia.JPG|[[Հայաստանի ամերիկյան համալսարան]]
Պատկեր:Սլավոնական համալսարան.JPG|[[Հայ-ռուսական համալսարան]]
&lt;/gallery&gt;

== Սպորտ ==
Արաբկիրում է գտնվում հետևյալ մարզական դպրոցները՝

* Արաբկիրի մանկապատանեկան սպորտային դպրոցը, բացվել է 1954 թվականին, մասնագիտացել է բասկետբոլի, վոլեյբոլի, ֆուտբոլի և շախմատի բնագավառներում,
* Արաբկիրի մանկական և երիտասարդական համալիր մարզադպրոցը, բացվել է 1970թ., մասնագիտացել է բասկետբոլի, ֆուտբոլի, վոլեյբոլի, բոքսի, սեղանի թենիսի, կարատեի, տեքվոնդոյի և գեղարվեստական մարմնամարզությունում,
* 1984 թ. բացված Երևանի մանկապատանեկան մանկապատանեկան սպորտային դպրոցը մասնագիտացած է օլիմպիական, սեղանի թենիս, շախմատ, տեքվոնդոն, ֆուտբոլային և սպորտային պարեր,
* Արաբկիրի մանկապատանեկան և երիտասարդական միասնական մարտավարական դպրոցը, որը բացվել է 1985 թվականին, մասնագիտացել է ձյուդոյի, սամբոյի և օլիմպիական ըմբշամարտում,
* Երևանի Սպորտային մարզահամերգային համալիրը, որը հիմնադրվել է 2010 թվականին,
* Արաբկիրի մանկապատանեկան և երիտասարդական շախմատի դպրոցը՝ բացվել է 2015 թվականին,
* 2004 թ.-ից Արաբկիրում գործում է նաև «Գոլդ Ջիմ» միջազգային ֆիտնես կենտրոնի մասնաճյուղը&lt;ref&gt;[http://www.goldsgym.am/about/ Gold's Gym Armenia]&lt;/ref&gt;։

== Փողոցներ, հրապարակներ, զբոսայգիներ, կամուրջներ ==

*[[Կոմիտասի պողոտա (Երևան)|Կոմիտասի պողոտա]]
*[[Մարշալ Բաղրամյան պողոտա (Երևան)|Մարշալ Բաղրամյան պողոտա]]
*[[Ազատության պողոտա (Երևան)|Ազատության պողոտա]]
*[[Կիևյան փողոց (Երևան)|Կիևյան փողոց]]
*[[Թբիլիսյան խճուղի]]
*[[Հրաչյա Քոչարի փողոց (Երևան)|Հրաչյա Քոչար փողոց]]
*[[Դավթաշենի կամուրջ]]
*[[Հրազդանի Մեծ կամուրջ|Կիևյան կամուրջ]]
*[[Նոր Արաբկիր (զբոսայգի)|Նոր Արաբկիր զբոսայգի]]

&lt;gallery mode=&quot;packed&quot; heights=&quot;180&quot;&gt;
Պատկեր:Դավթաշեն1.jpg|[[Դավթաշենի կամուրջ|Դավթաշեն կամուրջ]]
Պատկեր:Կիևյան կամուրջ, մառախուղ.JPG|[[Հրազդանի Մեծ կամուրջ|Կիևյան կամուրջ]]
Պատկեր:Փողոցի կառուցապատում. Կիևյան փողոցը, ArmAg (1).jpg|[[Կիևյան փողոց (Երևան)|Կիևյան փողոց]]
Պատկեր:Komitas street in Arabkir district of Yerevan.jpg|[[Կոմիտասի պողոտա (Երևան)|Կոմիտասի պողոտա]]
Պատկեր:Liberty Avenue, Yerevan (2).jpg|[[Ազատության պողոտա (Երևան)|Ազատության պողոտա]]
Պատկեր:Marshal Baghramyan avenue 11, ArmAg (4).jpg|[[Մարշալ Բաղրամյան պողոտա (Երևան)|Մարշալ Բաղրամյան պողոտա]]
&lt;/gallery&gt;

== Հետաքրքիր վայրեր ==
Արաբկիրում է գտնվում տարածաշրջանի ամենաերկար և աշխարհում միակ Զիփլայնը, որն անցնում է կամրջի տակով։ Այն գտնվում է [[Նոր Արաբկիր (զբոսայգի)|Նոր Արաբկիր զբոսայգում]]։ Զիփլայնը հնարավորություն է տալիս թռչել Հրազդանի կիրճի վրայով։ Առաջին գծի երկարությունը մոտ 870 մետր է։ Երկրորդ գծի երկարությունը 650 մետր է։ Այն կարող է զարգացնել մինչև 150կմ/ժ արագություն։ Զիփլայնը Արաբկիր համայնքը միացնում է Աջափնյակ համայնքին&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.yerevan.am/am/news/k-aghak-apet-taron-margaryann-ashkhatank-ayin-shrjayts-e-katarel-arabkir-varch-akan-shrjanowm/|title=Քաղաքապետ Տարոն Մարգարյանն աշխատանքային շրջայց է կատարել Արաբկիր վարչական շրջանում|website=https://www.yerevan.am|accessdate=2018 թ․ հուլիսի 23}}&lt;/ref&gt;։

== Միջազգային հարաբերություններ ==
Արաբկիրի ղեկավարությունը մի շարք պաշտոնական համաձայնագրեր է կնքել եվրոպական բազմաթիվ քաղաքապետերի հետ, ներառյալ`

* [[Պատկեր:Blason_Plessis-Robinson_92.svg|25x25փքս]] Le Plessis-Robinson, [[Փարիզ]], [[Ֆրանսիա]], 2005թ․&lt;ref name=&quot;Le Plessis twinning&quot;&gt;[http://www.plessis-robinson.com/vie-municipale/jumelage.html Le Plessis-Robinson commune website]&lt;/ref&gt;
* Կենտրոնական համայնք, [[Ռիգա]], [[Լատվիա]], 2006թ.
* [[Պատկեր:Blason_ville_be_Deurne.svg|25x25փքս]] Դեուրն, Անտվերպ, [[Բելգիա]], 2006թ.
* Սիսլի, [[Ստամբուլ]], [[Թուրքիա]], 2006թ.

== Համայնապատկեր ==
[[Պատկեր:Aerial view of Arabkir district, Yerevan.jpg|կենտրոն|մինի|1032x1032փքս|Արաբկիրի համայնապատկեր]]

== Պատկերներ ==
&lt;gallery mode=&quot;packed&quot; heights=&quot;140&quot;&gt;
Պատկեր:Arabkir-General-plan-2-tamanyan-1925.jpg|Արակիրի ճարտարապետական նախագիծ։ Հեղինակ՝ Ալեքսանդր Թամանյան, 1925 թվական
Պատկեր:Arabkir-General-plan-3-khudabashyan.jpg|Արաբկիրի ճարտարապետական նախագիծ։ Հեղինակ՝ Խուդաբաշյան
Պատկեր:The Institute of the Organic Chemistry in Arabkir, Yerevan 06.jpg|[[Նուրբ օրգանական քիմիայի ինստիտուտ]]
Պատկեր:Ayb School.jpg|[[Այբ դպրոց|«Այբ» ավագ դպրոցը]] Արաբկիրում
Պատկեր:Հուշահամալիր «Նոր Արաբկիր» (9).JPG|Հուշահամալիր «Նոր Արաբկիր»
Պատկեր:Arabkir Medical Center (1).jpg|Արաբկիր բժշկական համալիր
Պատկեր:Երևանի թիվ 11 պոլիկլինիկա, ArmAg.jpg|Երևանի թիվ 11 պոլիկլինիկա
Պատկեր:Northern Ray residential area.jpg|Հյուսիսային ճառագայթ բնակելի համալիր
Պատկեր:Barekamutyun Square, Yerevan (1).jpg|[[Բարեկամության հրապարակ (Երևան)|Բարեկամության հրապարակ]]
Պատկեր:Երևանի Արաբկիր վարչական շրջանի եկեղեցու եռաչափ վիզուալիզացիա.jpg|Արաբկիրի եկեղեցին
Պատկեր:Aerial view of Arabkir district, Yerevan.jpg|Արաբկիր համայնքը՝ նկարահանված ուղղաթիռից
&lt;/gallery&gt;

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

== Արտաքին հղումներ ==
* {{գիրք
 |հեղինակ = Էմմա Հարությունյան
 |մաս = 
 |վերնագիր = Հայ ճարտարապետության մնայուն ձեռագիրը
 |բնօրինակ = 
 |հղում = 
 |հրատարակություն =
 |պատասխանատու խմբագիր =
 |վայր = Երևան
 |հրատարակչություն = «Մուղնի» հրատարակչություն
 |թվական = 2009
 |հատոր = 
 |էջերի թիվ = 200
 |մեջբերվող էջեր =
 |ISBN = 978-99941-33-58-1
}}
* [http://www.arabkir.am/ Արաբկիր համայնքի պաշտոնական կայքը] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100210040143/http://www.arabkir.am/ |date=2010-02-10 }}

{{Երևանի վարչական բաժանում}}

[[Կատեգորիա:Արաբկիր վարչական շրջան]]
[[Կատեգորիա:1925 հիմնադրումներ Երևանում]]</text>
      <sha1>2b04y7k8u10zu1wwiudz2fdgcn26lap</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Մալաթիա-Սեբաստիա վարչական շրջան</title>
    <ns>0</ns>
    <id>7236</id>
    <revision>
      <id>8486379</id>
      <parentid>8440239</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T07:36:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>GeoO</username>
        <id>14988</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="10045" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Վարչական միավոր
 |գույն1 ={{հիմնական գույն}}
 |հայերեն անվանում = Մալաթիա-Սեբաստիա վարչական շրջան
 |բնօրինակ անվանում = 
 |զինանշան = 
 |զինանշանի նկարագրում = 
 |դրոշ = 
 |դրոշի նկարագրում = 
 |հիմն = 
 |ներառում է = 
 |վարչական կենտրոն = 
 |խոշորագույն քաղաք = 
 |խոշոր քաղաքներ = 
 |կազմավորման թվական = 
 |ղեկավար = Սաշա Կատվալյան
  |ղեկավարի պաշտոն =Ղեկավար
 |ՀՆԱ = 
  |ՀՆԱ-ի թվական = 
  |տեղը ըստ ՀՆԱ-ի = 
  |ՀՆԱ մեկ շնչի հաշվով = 
  |տեղը ըստ ՀՆԱ-ի մեկ շնչի հաշվով = 
 |լեզու = [[հայերեն]]
 |լեզուներ = 
 |Բնակչություն = 135 400
|տոկոսը բնակչությունից = 
  |տեղը ըստ բնակչության = 
  |խտություն = 
  |տեղը ըստ խտության = 
  |ազգային կազմ = 
  |կրոնական կազմ = 
 |տոկոսը տարածքից = 
  |տեղը ըստ տարածքի = 
 |առավելագույն բարձրություն =  
 |միջին բարձրություն = 
 |նվազագույն բարձրություն = 
 |լայնք = 
 |երկայնք = 
 |քարտեզի չափ =
 |պատմական շրջան = 
 |ժամային գոտի = [[UTC+4]]
 |հապավում = 
 |ISO = 
 |FIPS = 
 |հեռախոսային կոդ = 
 |փոստային ինդեքսներ = 
 |Ինտերնետ-դոմեն = 
 |ավտոմոբիլային կոդ = 
 |կայք = 
 |վիքիպահեստում = 
 |ծանոթագրություններ = 
}}

'''Մալաթիա-Սեբաստիա վարչական շրջան''', [[Հայաստան|Հայաստանի Հանրապետության]] [[մայրաքաղաք]] [[Երևանի վարչական բաժանում|Երևանի վարչական շրջաններից]] մեկը։ Ընդհանուր սահմաններ ունի [[Աջափնյակ]], [[Կենտրոն (Երևանի վարչական շրջան)|Կենտրոն]] և [[Շենգավիթ (վարչական շրջան)|Շենգավիթ]] վարչական շրջանների հետ։
Արտաքին սահմանագծով հարում է [[Արարատի մարզ|Արարատի]] և [[Արմավիրի մարզ]]երին&lt;ref&gt;[https://www.yerevan.am/am/districts/malatia-sebastia/ Մալաթիա-Սեբաստիա վարչական շրջան ]&lt;/ref&gt;։ Համայնքի տարածքի մեջ են մտնում Երևանի «[[Զվարթնոց միջազգային օդանավակայան|Զվարթնոց» օդանավակայանի]] և նրան կից տնտեսությունների հողատարածքները, Երևանից «Զվարթնոց» օդանավակայան տանող ճանապարհահատվածը&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.officespace.am/%D4%B5%D6%80%D6%87%D5%A1%D5%B6/%D5%84%D5%A1%D5%AC%D5%A1%D5%A9%D5%AB%D5%A1-%D5%8D%D5%A5%D5%A2%D5%A1%D5%BD%D5%BF%D5%AB%D5%A1/ |title=Մալաթիա-Սեբաստիա |accessdate=2015 թ․ մարտի 2 |archive-date=2016 թ․ փետրվարի 15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160215140118/http://www.officespace.am/%D4%B5%D6%80%D6%87%D5%A1%D5%B6/%D5%84%D5%A1%D5%AC%D5%A1%D5%A9%D5%AB%D5%A1-%D5%8D%D5%A5%D5%A2%D5%A1%D5%BD%D5%BF%D5%AB%D5%A1/ |dead-url=yes }}&lt;/ref&gt;։

== Պատմություն ==

=== Մալաթիա ===
Բուն Մալաթիան՝ պատմական Մելիտինեն, գտնվում է [[Խարբերդ]] նահանգի (վիլայեթի) հարավարևմտյան մասում։ Քաղաքը փռված է մի գեղատեսիլ հովտում, շրջապատված պարտեզներով և այգիներով։&lt;br&gt;
Մալաթիայում հայերի թիվը մինչև նրանց տարագրումը կազմում էր 20 հազար մարդ։ Դեռ [[եղեռն]]ից առաջ հայերը հարկադրված էին մեծ խմբերով պանդխտության դիմել՝ գնալ արտասահմանյան երկրներ, ընդհուպ մինչև [[Ամերիկա]] ։&lt;br&gt;
1925 թվականին հին մալաթիացիները [[Երևան]]ի Շահումյանի շրջանում հիմնում են մի ավան և Մալաթիա կոչում։
=== Սեբաստիա ===
[[Երևան]]ից մոտ 10 կիլոմետր հեռու, 1927 թվականին հիմնադրվեց Սեբաստիա անունով ավանը։ Ժամանակի ընթացքում Երևանը ընդարձակվեց, տարածվեց Հրազդանի աջ ափին և իր մեջ առավ Շահումյանի շրջանը, որի կազմում էր նաև Սեբաստիա ավանը։ Այս կապը ավելի ամրապնդվեց շնորհիվ այն հոյակապ կամրջի, որը կառուցվեց Հրազդանի վրա։

Սեբաստիա ավանը գտնվում է Շահումյանի շրջանում, բայց հետաքրքիր է իմանալ, թե որտեղ է գտնվում բուն Սեբաստիան, որտեղից է տեղափոխվել այս անունը և ինչ է մեզ պատմում։

Բուն Սեբաստիան, որը ներկայումս թուրքերը Սըվազ են անվանում, եղել է պատմական Հայաստանի [[Փոքր Հայք]]ի կազմում։ Հետագայում դարձել է Սեբաստիա նահանգի կենտրոնը։ Քաղաքը գտնվում է մի ընդարձակ դաշտում, ուր հոսում է Ալիս գետը։ Ինչպես հայտնի է, Արծրունի Սենիքերիմը նեղվելով թուրքերից, իր գահը 1021 թվականին տեղափոխվեց Սեբաստիա, և Վասպուրականից եկած հայերը այստեղ կառուցեցին Ս.Նշան հայտնի վանքը, որը կանգուն է մինչև այսօր։

Բացի դրանից Սեբաստիայի շուրջը կան հայերի կողմից ստեղծված պատմական շատ հուշարձաններ ու նվիրական վայրեր, որոնք լուռ վկա են հայ կյանքի և մշակույթի։ Հիշենք «Քառասուն մանկանց», «Սև հողեր» կոչվող վայրերը, ուր թաղված են Լենկթեմուրի օրոք նահատակված հազարավոր հայեր։ Ինչպես հայտնի է Լենկթեմուրը, երբ արշավեց Սեբաստիա, այնտեղ 100000-ից ավելի հայություն էր բնակվում։ Այդ արյունահեղ բռնակալը ահավոր ավերածություններ ու կողոպուտներ կատարեց Սեբաստիայում։ Կոտորեց ավելի քան չորս հազար մարդ։ Բռնել տվեց բոլոր հայ զորավարներին և իշխաններին ու ողջ-ողջ թաղեց։ Հենց այդ նահատակների թաղված վայրն էլ կոչվում է «Սև հողեր», որը փաստորեն Սեբաստիա քաղաքի հեռավոր արվարձաններից մեկն է։

Սեբաստիայից մոտ քսան կիլոմետր հեռու գտնվող հուշարձաններից է Հրեշտակապետ կոչվող վանքը։ Սեբաստիայի շուրջը կային բազմաթիվ հայաբնակ գյուղեր, որոնցից Բրգնիքը եղել է Արևմտահայ բանաստեղծության խոշորագույն դեմքերից մեկի՝ [[Դանիել Վարուժան]]ի ծննդավայրը։

Սեբաստիա նահանգի կազմի մեջ էին մտնում հայաշատ մի շարք գավառներ։ Հիշենք դրանցից մի քանիսի կենտրոնները՝ Տիվրիկ, Եվդոկիա, Շապին-Գարահիսար, Մարզվան և այլն։ Սրանք բոլորն էլ հիշարժան վայրերն են մեր ժողովրդի հեռավոր ու մոտ անցյալի պատմությունից։ Օրինակ՝ Տիվրիկը եղել է թոնդրակցիների կամ Պավլիկյան շարժման կենտրոնը։ Շապին–Գարահիսարը հանդիսանում է հայ ազգային ազատագրական շարժման և ռազմական գործիչ զորավար Անդրանիկի և ճարտարապետ Թորոս Թորամանյանի հայրենիքը։

Շահումյանի շրջանում Սեբաստիա անունը հավերժացավ ոչ միայն այդ անունը կրող ավանով, այլև Սեբաստիա անունը կրող գլխավոր փողոցներից մեկով։ Փողոցի վրա են սեբաստացի Դանիել Վարուժանի անվան միջնակարգ դպրոցը։ Սեբաստիա անունն է կրում նաև տեղի մետաքսի գործարանը։

== Հուշարձաններ ==
* [[Եռաբլուր պանթեոն|«Եռաբլուր» Փառքի Պանթեոն]]
* Երկրորդ աշխարհամարտում տարած հաղթանակի 40 ամյակի հուշահամալիր
* «Հին և նոր Մալաթիա» հուշահամալիր
* [[Ստեփան Շահումյանի կիսանդրի (Երևան, Մալաթիա-Սեբաստիա)|Ստեփան Շահումյանի հուշարձան]]
* [[Դանիել Վարուժանի կիսանդրի (Երևան)]]
* [[Վահագն Վիշապաքաղի հուշարձան (Երևան, Էջմիածնի խճուղի)]]
* Արցախյան պատերազմի զոհերի խաչքար

== Տաճարներ ==
* [[Սուրբ Մարիամ Աստվածածին եկեղեցի (Երևանի Մալաթիա թաղամաս)]]
* [[Սուրբ Երրորդություն եկեղեցի (Երևան)]]

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

{{Երևանի վարչական շրջաններ}}

[[Կատեգորիա:Մալաթիա-Սեբաստիա վարչական շրջան]]</text>
      <sha1>oh7kkf1l6e5gzhimj8cb20yyn4ap3fn</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486382</id>
      <parentid>8486379</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T07:38:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>GeoO</username>
        <id>14988</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="10092" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Վարչական միավոր
 |գույն1 ={{հիմնական գույն}}
 |հայերեն անվանում = Մալաթիա-Սեբաստիա վարչական շրջան
 |բնօրինակ անվանում = 
 |զինանշան = 
 |զինանշանի նկարագրում = 
 |դրոշ = 
 |դրոշի նկարագրում = 
 |հիմն = 
 |ներառում է = 
 |վարչական կենտրոն = 
 |խոշորագույն քաղաք = 
 |խոշոր քաղաքներ = 
 |կազմավորման թվական = 
 |ղեկավար = Սաշա Կատվալյան
  |ղեկավարի պաշտոն =Ղեկավար
 |ՀՆԱ = 
  |ՀՆԱ-ի թվական = 
  |տեղը ըստ ՀՆԱ-ի = 
  |ՀՆԱ մեկ շնչի հաշվով = 
  |տեղը ըստ ՀՆԱ-ի մեկ շնչի հաշվով = 
 |լեզու = [[հայերեն]]
 |լեզուներ = 
 |Բնակչություն = 135 400
|տոկոսը բնակչությունից = 
  |տեղը ըստ բնակչության = 
  |խտություն = 
  |տեղը ըստ խտության = 
  |ազգային կազմ = 
  |կրոնական կազմ = 
 |տոկոսը տարածքից = 
  |տեղը ըստ տարածքի = 
 |առավելագույն բարձրություն =  
 |միջին բարձրություն = 
 |նվազագույն բարձրություն = 
 |լայնք = 
 |երկայնք = 
 |քարտեզի չափ =
 |պատմական շրջան = 
 |ժամային գոտի = [[UTC+4]]
 |հապավում = 
 |ISO = 
 |FIPS = 
 |հեռախոսային կոդ = 
 |փոստային ինդեքսներ = 
 |Ինտերնետ-դոմեն = 
 |ավտոմոբիլային կոդ = 
 |կայք = 
 |վիքիպահեստում = 
 |ծանոթագրություններ = 
}}

'''Մալաթիա-Սեբաստիա վարչական շրջան''', [[Հայաստան|Հայաստանի Հանրապետության]] [[մայրաքաղաք]] [[Երևանի վարչական բաժանում|Երևանի վարչական շրջաններից]] մեկը։ Ընդհանուր սահմաններ ունի [[Աջափնյակ]], [[Կենտրոն (Երևանի վարչական շրջան)|Կենտրոն]] և [[Շենգավիթ (վարչական շրջան)|Շենգավիթ]] վարչական շրջանների հետ։

Արտաքին սահմանագծով հարում է [[Արարատի մարզ|Արարատի]] և [[Արմավիրի մարզ]]երին&lt;ref&gt;[https://www.yerevan.am/am/districts/malatia-sebastia/ Մալաթիա-Սեբաստիա վարչական շրջան ]&lt;/ref&gt;։ Համայնքի տարածքի մեջ են մտնում Երևանի «[[Զվարթնոց միջազգային օդանավակայան|Զվարթնոց» օդանավակայանի]] և նրան կից տնտեսությունների հողատարածքները, Երևանից «Զվարթնոց» օդանավակայան տանող ճանապարհահատվածը&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.officespace.am/%D4%B5%D6%80%D6%87%D5%A1%D5%B6/%D5%84%D5%A1%D5%AC%D5%A1%D5%A9%D5%AB%D5%A1-%D5%8D%D5%A5%D5%A2%D5%A1%D5%BD%D5%BF%D5%AB%D5%A1/ |title=Մալաթիա-Սեբաստիա |accessdate=2015 թ․ մարտի 2 |archive-date=2016 թ․ փետրվարի 15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160215140118/http://www.officespace.am/%D4%B5%D6%80%D6%87%D5%A1%D5%B6/%D5%84%D5%A1%D5%AC%D5%A1%D5%A9%D5%AB%D5%A1-%D5%8D%D5%A5%D5%A2%D5%A1%D5%BD%D5%BF%D5%AB%D5%A1/ |dead-url=yes }}&lt;/ref&gt;։ 

Բնակչությունը՝ {{Բնակ}}։

== Պատմություն ==

=== Մալաթիա ===
Բուն Մալաթիան՝ պատմական Մելիտինեն, գտնվում է [[Խարբերդ]] նահանգի (վիլայեթի) հարավարևմտյան մասում։ Քաղաքը փռված է մի գեղատեսիլ հովտում, շրջապատված պարտեզներով և այգիներով։&lt;br&gt;
Մալաթիայում հայերի թիվը մինչև նրանց տարագրումը կազմում էր 20 հազար մարդ։ Դեռ [[եղեռն]]ից առաջ հայերը հարկադրված էին մեծ խմբերով պանդխտության դիմել՝ գնալ արտասահմանյան երկրներ, ընդհուպ մինչև [[Ամերիկա]] ։&lt;br&gt;
1925 թվականին հին մալաթիացիները [[Երևան]]ի Շահումյանի շրջանում հիմնում են մի ավան և Մալաթիա կոչում։
=== Սեբաստիա ===
[[Երևան]]ից մոտ 10 կիլոմետր հեռու, 1927 թվականին հիմնադրվեց Սեբաստիա անունով ավանը։ Ժամանակի ընթացքում Երևանը ընդարձակվեց, տարածվեց Հրազդանի աջ ափին և իր մեջ առավ Շահումյանի շրջանը, որի կազմում էր նաև Սեբաստիա ավանը։ Այս կապը ավելի ամրապնդվեց շնորհիվ այն հոյակապ կամրջի, որը կառուցվեց Հրազդանի վրա։

Սեբաստիա ավանը գտնվում է Շահումյանի շրջանում, բայց հետաքրքիր է իմանալ, թե որտեղ է գտնվում բուն Սեբաստիան, որտեղից է տեղափոխվել այս անունը և ինչ է մեզ պատմում։

Բուն Սեբաստիան, որը ներկայումս թուրքերը Սըվազ են անվանում, եղել է պատմական Հայաստանի [[Փոքր Հայք]]ի կազմում։ Հետագայում դարձել է Սեբաստիա նահանգի կենտրոնը։ Քաղաքը գտնվում է մի ընդարձակ դաշտում, ուր հոսում է Ալիս գետը։ Ինչպես հայտնի է, Արծրունի Սենիքերիմը նեղվելով թուրքերից, իր գահը 1021 թվականին տեղափոխվեց Սեբաստիա, և Վասպուրականից եկած հայերը այստեղ կառուցեցին Ս.Նշան հայտնի վանքը, որը կանգուն է մինչև այսօր։

Բացի դրանից Սեբաստիայի շուրջը կան հայերի կողմից ստեղծված պատմական շատ հուշարձաններ ու նվիրական վայրեր, որոնք լուռ վկա են հայ կյանքի և մշակույթի։ Հիշենք «Քառասուն մանկանց», «Սև հողեր» կոչվող վայրերը, ուր թաղված են Լենկթեմուրի օրոք նահատակված հազարավոր հայեր։ Ինչպես հայտնի է Լենկթեմուրը, երբ արշավեց Սեբաստիա, այնտեղ 100000-ից ավելի հայություն էր բնակվում։ Այդ արյունահեղ բռնակալը ահավոր ավերածություններ ու կողոպուտներ կատարեց Սեբաստիայում։ Կոտորեց ավելի քան չորս հազար մարդ։ Բռնել տվեց բոլոր հայ զորավարներին և իշխաններին ու ողջ-ողջ թաղեց։ Հենց այդ նահատակների թաղված վայրն էլ կոչվում է «Սև հողեր», որը փաստորեն Սեբաստիա քաղաքի հեռավոր արվարձաններից մեկն է։

Սեբաստիայից մոտ քսան կիլոմետր հեռու գտնվող հուշարձաններից է Հրեշտակապետ կոչվող վանքը։ Սեբաստիայի շուրջը կային բազմաթիվ հայաբնակ գյուղեր, որոնցից Բրգնիքը եղել է Արևմտահայ բանաստեղծության խոշորագույն դեմքերից մեկի՝ [[Դանիել Վարուժան]]ի ծննդավայրը։

Սեբաստիա նահանգի կազմի մեջ էին մտնում հայաշատ մի շարք գավառներ։ Հիշենք դրանցից մի քանիսի կենտրոնները՝ Տիվրիկ, Եվդոկիա, Շապին-Գարահիսար, Մարզվան և այլն։ Սրանք բոլորն էլ հիշարժան վայրերն են մեր ժողովրդի հեռավոր ու մոտ անցյալի պատմությունից։ Օրինակ՝ Տիվրիկը եղել է թոնդրակցիների կամ Պավլիկյան շարժման կենտրոնը։ Շապին–Գարահիսարը հանդիսանում է հայ ազգային ազատագրական շարժման և ռազմական գործիչ զորավար Անդրանիկի և ճարտարապետ Թորոս Թորամանյանի հայրենիքը։

Շահումյանի շրջանում Սեբաստիա անունը հավերժացավ ոչ միայն այդ անունը կրող ավանով, այլև Սեբաստիա անունը կրող գլխավոր փողոցներից մեկով։ Փողոցի վրա են սեբաստացի Դանիել Վարուժանի անվան միջնակարգ դպրոցը։ Սեբաստիա անունն է կրում նաև տեղի մետաքսի գործարանը։

== Հուշարձաններ ==
* [[Եռաբլուր պանթեոն|«Եռաբլուր» Փառքի Պանթեոն]]
* Երկրորդ աշխարհամարտում տարած հաղթանակի 40 ամյակի հուշահամալիր
* «Հին և նոր Մալաթիա» հուշահամալիր
* [[Ստեփան Շահումյանի կիսանդրի (Երևան, Մալաթիա-Սեբաստիա)|Ստեփան Շահումյանի հուշարձան]]
* [[Դանիել Վարուժանի կիսանդրի (Երևան)]]
* [[Վահագն Վիշապաքաղի հուշարձան (Երևան, Էջմիածնի խճուղի)]]
* Արցախյան պատերազմի զոհերի խաչքար

== Տաճարներ ==
* [[Սուրբ Մարիամ Աստվածածին եկեղեցի (Երևանի Մալաթիա թաղամաս)]]
* [[Սուրբ Երրորդություն եկեղեցի (Երևան)]]

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

{{Երևանի վարչական շրջաններ}}

[[Կատեգորիա:Մալաթիա-Սեբաստիա վարչական շրջան]]</text>
      <sha1>74qadsq4d672e67el467dnuucyf3uco</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Աջափնյակ (վարչական շրջան)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>7239</id>
    <revision>
      <id>8485955</id>
      <parentid>8399938</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T12:11:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>GeoO</username>
        <id>14988</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>GeoO տեղափոխեց էջը «[[Աջափնյակ]]»-ից «[[Աջափնյակ (վարչական շրջան)]]» վերահղման վրայով</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12862" xml:space="preserve">{{Այլ կիրառումներ|Աջափնյակ (այլ կիրառումներ)}}
{{Տեղեկաքարտ Բնակավայր
 | կարգավիճակ = Երևանի վարչական շրջան
 | հայերեն անվանում = Աջափնյակ
 | բնօրինակ անվանում = 
 | ենթարկում = 
 | երկիր = Հայաստան
 | պատկեր = 
 | պատկերի նկարագրում =  Աջափնյակը՝ թռչնի թռիչքի բարձրությունից
 | զինանշանի լայնություն = 
 | զինանշանի նկարագրում = 
 | դրոշ = 
 | դրոշի լայնություն = 
 | դրոշի նկարագրում = 
 |lat_deg=40 |lat_min=11 |lat_sec=57
 |lon_deg=44 |lon_min=28 |lon_sec=14
 |CoordAddon = type:city(2000)_region:AM 
 |CoordScale = 30000
 |երկրի քարտեզի չափ = 300
 | երկրամասի քարտեզի չափ = 
 | շրջանի քարտեզի չափ = 
 | երկրամասի տեսակ = Քաղաք
 | երկրամաս = Երևան
 | երկրամասը աղյուսակում = Երևան
 | շրջանի տեսակ = 
 | շրջան = 
 | շրջանը աղյուսակում = 
 | համայնքի տեսակ = 
 | համայնք = 
 | համայնքը աղյուսակում = 
 | երկրի քարտեզ = 
 | երկրամասի քարտեզ = 
 | շրջանի քարտեզ = 
 | ներքին բաժանում = 
 | ղեկավարի պաշտոն = Ղեկավար
 | ղեկավար = Թելման Թադևոսյան
 | հիմնադրման թվական = 
 | տվյալ կարգավիճակում = 2012
 | առաջին հիշատակում = 
 | այլ անվանումներ = 
 | տարածք = 
 | բարձրության տեսակ = Բարձրություն ծովի մակարդակից
 | կենտրոնի բարձրություն = 
 | կլիմա = 
 | պաշտոնական լեզու = 
 | բնակչություն = 108 900
| մարդահամարի թվական = 2015&lt;ref name=HH_mshtakan_bnakchutyuny_2015_hulisi_1-i_drutyamb&gt;{{cite web|url=http://armstat.am/file/article/bnakch_01.07.2015.pdf |title=Հայաստանի Հանրապետության մշտական բնակչության թվաքանակը 2015 թվականի հուլիսի մեկի դրությամբ|date= |accessdate=2015 Օգոստոսի 9}}&lt;/ref&gt;
 | խտություն = 
 | ագլոմերացիա = 
 | ազգային կազմ = 
 | կրոնական կազմ = 
 | էթնոհորոնիմ = 
 | ժամային գոտի = +4
 | DST = 
 | հեռախոսային կոդ = 
 | փոստային ինդեքս =
 | փոստային ինդեքսներ = 
 | ավտոմոբիլային կոդ = 
 | իդենտիֆիկատորի տեսակ = 
 | թվային իդենտիֆիկատոր = 
 | Վիքիպահեստում = 
 | կայք = 
 | կայքի լեզու = 
 | կայքի լեզու 2 = 
 | կայքի լեզու 3 = 
 | պարամետրի անվանում1 =
 | պարամետր1 = 
 | պարամետրի անվանում2 = 
 | պարամետր2 = 
}}

'''Աջափնյակ,''' [[Երևան]]ի հյուսիսարևմտյան վարչական շրջաններից մեկը, գտնվում է [[Հրազդան գետ|Հրազդանի]] արևմտյան՝ աջ ափին (որտեղից էլ ''Աջափնյակ'', այսինքն՝ աջ ափին գտնվող, անվանումը)։ Ունի 109 600  բնակիչ։ Տարածքը՝ 2582 հեկտար։

Սահմանակցում է արևելքից [[Արաբկիր (վարչական շրջան)|Արաբկիրի]], հյուսիս-արևելքից՝ [[Դավթաշեն (վարչական շրջան)|Դավթաշենի]], հարավ-արևելքից՝ [[Կենտրոն (Երևանի վարչական շրջան)|Կենտրոնի]] և հարավից՝ [[Մալաթիա-Սեբաստիա վարչական շրջան|Մալաթիա-Սեբաստիա]] վարչական շրջանների հետ։ Աջափնյակը ընդհանուր սահմաններ ունի նաև [[Արմավիրի մարզ|Արմավիրի]] և [[Արագածոտնի մարզ|Արագածոտնի]] հետ արևմուտքում և հյուսիսիում [[Կոտայքի մարզ|Կոտայքի]] հետ։

== Ընդհանուր նկարարագիր ==
[[Պատկեր:Աջափնյակ վարչական շրջան.jpg|ձախից|մինի|[[Բուենոս Այրեսի այգի]]]]
Աջափնյակի ընդհանուր տարածքը 25կմ² է ([[Երևան]] քաղաքի ընդհանուր մակերեսի 11․21%-ը)։ Տարածքով Աջափնյակը [[Երևան]]ի 4-րդ ամենամեծ վարչական շրջանն է։ Աջափնյակ բառը միանգամից խոսում է վարչական շրջանի նկարագության մասին, որ այն գտնվում է աջ ափին։ Հրազդան գետը Երևանը բաժանում է երկու մասի՝ ձախ ափ և աջ ափ, այդ պատճառով էլ, աջ ափը անվանվել է Աջափնյակ։ Աջափնյակն էլ իր հերթին բաժանվում փոքր թաղամասերի Աջափնյակ թաղամաս, Նորաշեն, [[Նազարբեկյան (Երևանի թաղամաս)|Նազարբեկյան]], Սիլիկյան, Լուկաշին, [[Վահագնի թաղամաս|Վահագնի]], [[Անաստասավան]], և Չերեմուշկի։ [[Գևորգ Չաուշի հրապարակ]]ը և [[Հալաբյան փողոց (Երևան)|Հալաբյան փողոցը]] կազմում են թաղամասի հիմնական մասը։ Աջափնյակի նշանակալի փողոցներից է Գևորգ Չաուշի փողոցը, Մովսես Սիլիկյան փողոցը, Շիրազի փողոցը, Բաշինջաղյան փողոցը, [[Աշտարակի խճուղի]]ն։ Աջափնյակի համար նշանակալի փողոցներից է նաև Լենինգրադյան փողոցը, որով Աջափնյակի հետ է կապվում [[Կենտրոն (Երևանի վարչական շրջան)|Կենտրոն վարչական շրջանը]] և [[Մալաթիա-Սեբաստիա վարչական շրջան]]ը։

Աջափնյակը բազմաթիվ զբոսայգիներով է համալրվել 21-րդ դարի 2 տասնամյակի ընթացքում։ Մեծ ու նշանակալի այգիներից է [[Թումանյան այգի|Թումանյանի այգին]], [[Բուենոս Այրեսի այգի|Բունեոս Այրեսի այգին]] և Ազատամարտիկների այգին։

Ըստ 2017թ․-ի տվյալների Աջափնյակում կա 109 600 մարդ։ Չկա եկեղեցի։

== Ժողովրդագրություն ==
Ըստ 2011 թվականի մարդահամարի տվյալներով շրջանում բնակում է 108.282 բնակչություն ([[Երևան]]քաղաքի բնակչության 10.21%-ը)։ Ըստ 2017 թվականի պաշտոնական հաշվարկների` թաղամասի բնակչությունը կազմում է 109.600 մարդ (Երևանի վարչական շրջանների բնակչությամբ 7-րդ տեղը)։

Աջափնյակը հիմնականում բնակեցված է [[Հայ Առաքելական եկեղեցի|Հայ Առաքելական եկեղեցու]] հայերի կողմից։ Այնուամենայնիվ, 2017թ․-ի դրությամբ թաղամասը իր սահմաններում չունի եկեղեցական կառույց։

== Տնտեսություն ==
Աջափնյակում հիմնականում զբաղվում են մանրածախ առևտրով, այն գտնվում է [[Մալաթիա-Սեբաստիա վարչական շրջան|Մալաթիա-Սեբաստիա]] վարչական շրջանի սահմանի արևելյան մասում։

1885 թվականից կոնյակի գործարանը գործարկվել է Պռոշյան գյուղում։ Ներկայիս արտադրամասերը բացվել են 1980-ական թվականներին։ Ներկայումս թաղամասում գործում են բազմաթիվ խոշոր արդյունաբերական ընկերություններ, ինչպիսիք են 1987 թ. հիմնադրված Thermomex էլեկտրոնային սարքերի գործարանը։ 1997 թ. հիմնադրված հրուշակեղենի արտադրության գործարանը։ «Ապարան» հանքային ջրերի գործարանը։ 2003 թ. հիմնադրված «Բիոկաթ» կաթնամթերքի գործարանը։ 2004 թ. հիմնադրված «Պրոֆմետ» մետաղական խողովակաշինական գործարանը։ 2007 թ. հիմնադրված [[Էլիտ Շանթ|«Էլիտ Շանթ»]] պաղպաղակի գործարանը։ 2007 թվականին հիմնադրված «Մարտին Սթար» սննդի արտադրության ձեռնարկությունը։ 2008 թ․-ին հիմնադրված «Amelia» հանքարդյունաբերական ընկերությունը, և «Երկրաջերմ» գործարանը` 2016 թվականին հիմնադրված մետաղական կտրող մեքենաների համար։

Աջափնյակում է գտնվում [[Հանրապետական հիվանդանոց|Երևանի Հանրապետական հիվանդանոցը]], որը Երևանի ամենամեծ հիվանդանոցն է։

== Մշակույթ ==
Աջափնյակում է գտնվում՝

* 1957թ․-ին բացված [[Միքայել Միրզայան]]ի անվան երաժշտական դպրոցը։ 
* 1971 թ. բացված [[Ավետ Գաբրիելյան]]ի արվեստի դպրոցը։ 
* 1983 թ. բացված Մարաթուկի մշակույթի և ազգագրական մշակույթի կենտրոնը։ 
* 1987 թ. բացված [[Անահիտ Ցիցիկյան]]ի անվան երաժշտական դպրոցը։
* 1995 թ.-ին բացված Զարթոնք մանկական գեղագիտական կրթական կենտրոնը։ 
* 2001 թ․-ին է բացվել Աջափնյակի գեղագիտական կրթական կենտրոնը։

== Տրանսպորտ ==
Աջափնյակը լինելով Հրազդան գետի աջ ափին, իր կապը կենտրոնի հետ պահում է [[Հրազդանի Մեծ կամուրջ|Կիևյան կամրջով]]։ Աջափնյակի հիմնական տրանսպորը տրոլեյբուսներն են և ավտոբուսները, ապագայում նաև ծրագրվում է բացել մետրոյի [[Աջափնյակ (մետրոյի կայարան)|Աջափնյակ կայարանը]] և [[Նազարբեկյան (մետրոյի կայարան)|Նազարբեկյան կայարանը]]։

== Կրթություն ==
2016-2017 թվականների դրությամբ Աջափնյակում գործում է 20 հանրակրթական և 4 մասնավոր դպրոցներ, որոնց թվում է նաև Քանաքեռ-Զեյթունի միջազգային դպրոցը (բացվել է 1995թ․-ին)։ Թաղամասում գործում են նաև մասնագիտական դպրոցներ։

Աջափնյակում գործում են նաև բազմաթիվ համալսարաններ, որոնցից է Երևանի Հայբուսակ համալսարանը (բացվել է 1990թ․) և Երևանի Ագրարային համալսարանը (բացվել է 1992թ․)։

1943թ․-ին բացվել է Երևանի ֆիզիկայի ինստիտուտի գիտահետզաոտական կենտրոնը։

1993թ․-ին բացվեվ Պաշտպանության նախարարության Մոնթե Մելքոնյանի անվան ռազմական ակադեմիան, որը այժմ այնտեղ չէ։

2011թ․-ին Աջափնյակում է բացվել [[Թումո|Թումո ստեղծարար տեխնոլոգիաների կենտրոնը]]։

== Սպորտ ==
Աջափնյակում է գտնվում սպրոտի դպրոցներ որոնցից են․

* 1968թ․-ին բացված Աջափնյակի մանկապատանեկան դպրոցը, որտեղ երեխաները սովորում են մասնագիտացված բասկետբոլ, վալեյբոլ, շախմատ և այլն։
* 2005թ․-ն բացված Պրոֆեսիոնալ «ԱրմՖայթինգ» Ֆեդերացիան՝ խառը մարտարվեսների դպրոց։
* 2013թ․-ին բացված Աջափնյակի շախմատի դպրոցը։

«Արարատ» մարզահամաերգային համալիր գտնվում է Աջանյակ վարչական շրջանի [[Վահագնի թաղամաս]]ում։

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}
{{ՎՊԵ}}

{{Երևանի վարչական բաժանում}}

[[Կատեգորիա:Աջափնյակ վարչական շրջան]]</text>
      <sha1>fj1zoa0i0fgh894b00z3iumzvlwowz3</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486007</id>
      <parentid>8485955</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T13:18:58Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>GeoO</username>
        <id>14988</id>
      </contributor>
      <comment>փոխարինում եմ վարչական միավորի տեղեկաքարտով</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="10688" xml:space="preserve">{{Այլ կիրառումներ|Աջափնյակ (այլ կիրառումներ)}}
{{Տեղեկաքարտ Վարչական միավոր|ղեկավարի պաշտոն=Վարչական շրջանի ղեկավար|ղեկավար=Թելման Թադևոսյան|պատկերի չափ=300px|նկարագրություն=Աջափնյակը՝ թռչնի թռիչքի բարձրությունից|տարածք=25կմ²|տոկոսը տարածքից=11․21|բնակչություն=108 900 (2015)&lt;ref name=HH_mshtakan_bnakchutyuny_2015_hulisi_1-i_drutyamb&gt;{{cite web|url=http://armstat.am/file/article/bnakch_01.07.2015.pdf |title=Հայաստանի Հանրապետության մշտական բնակչության թվաքանակը 2015 թվականի հուլիսի մեկի դրությամբ|date= |accessdate=2015 Օգոստոսի 9}}&lt;/ref&gt;}}
'''Աջափնյակ,''' [[Երևան]]ի հյուսիսարևմտյան վարչական շրջաններից մեկը, գտնվում է [[Հրազդան գետ|Հրազդանի]] արևմտյան՝ աջ ափին (որտեղից էլ ''Աջափնյակ'', այսինքն՝ աջ ափին գտնվող, անվանումը)։ Ունի 109 600  բնակիչ։ Տարածքը՝ 2582 հեկտար։

Սահմանակցում է արևելքից [[Արաբկիր (վարչական շրջան)|Արաբկիրի]], հյուսիս-արևելքից՝ [[Դավթաշեն (վարչական շրջան)|Դավթաշենի]], հարավ-արևելքից՝ [[Կենտրոն (Երևանի վարչական շրջան)|Կենտրոնի]] և հարավից՝ [[Մալաթիա-Սեբաստիա վարչական շրջան|Մալաթիա-Սեբաստիա]] վարչական շրջանների հետ։ Աջափնյակը ընդհանուր սահմաններ ունի նաև [[Արմավիրի մարզ|Արմավիրի]] և [[Արագածոտնի մարզ|Արագածոտնի]] հետ արևմուտքում և հյուսիսիում [[Կոտայքի մարզ|Կոտայքի]] հետ։

== Ընդհանուր նկարարագիր ==
[[Պատկեր:Աջափնյակ վարչական շրջան.jpg|ձախից|մինի|[[Բուենոս Այրեսի այգի]]]]
Աջափնյակի ընդհանուր տարածքը 25կմ² է ([[Երևան]] քաղաքի ընդհանուր մակերեսի 11․21%-ը)։ Տարածքով Աջափնյակը [[Երևան]]ի 4-րդ ամենամեծ վարչական շրջանն է։ Աջափնյակ բառը միանգամից խոսում է վարչական շրջանի նկարագության մասին, որ այն գտնվում է աջ ափին։ Հրազդան գետը Երևանը բաժանում է երկու մասի՝ ձախ ափ և աջ ափ, այդ պատճառով էլ, աջ ափը անվանվել է Աջափնյակ։ Աջափնյակն էլ իր հերթին բաժանվում փոքր թաղամասերի Աջափնյակ թաղամաս, Նորաշեն, [[Նազարբեկյան (Երևանի թաղամաս)|Նազարբեկյան]], Սիլիկյան, Լուկաշին, [[Վահագնի թաղամաս|Վահագնի]], [[Անաստասավան]], և Չերեմուշկի։ [[Գևորգ Չաուշի հրապարակ]]ը և [[Հալաբյան փողոց (Երևան)|Հալաբյան փողոցը]] կազմում են թաղամասի հիմնական մասը։ Աջափնյակի նշանակալի փողոցներից է Գևորգ Չաուշի փողոցը, Մովսես Սիլիկյան փողոցը, Շիրազի փողոցը, Բաշինջաղյան փողոցը, [[Աշտարակի խճուղի]]ն։ Աջափնյակի համար նշանակալի փողոցներից է նաև Լենինգրադյան փողոցը, որով Աջափնյակի հետ է կապվում [[Կենտրոն (Երևանի վարչական շրջան)|Կենտրոն վարչական շրջանը]] և [[Մալաթիա-Սեբաստիա վարչական շրջան]]ը։

Աջափնյակը բազմաթիվ զբոսայգիներով է համալրվել 21-րդ դարի 2 տասնամյակի ընթացքում։ Մեծ ու նշանակալի այգիներից է [[Թումանյան այգի|Թումանյանի այգին]], [[Բուենոս Այրեսի այգի|Բունեոս Այրեսի այգին]] և Ազատամարտիկների այգին։

Ըստ 2017թ․-ի տվյալների Աջափնյակում կա 109 600 մարդ։ Չկա եկեղեցի։

== Ժողովրդագրություն ==
Ըստ 2011 թվականի մարդահամարի տվյալներով շրջանում բնակում է 108.282 բնակչություն ([[Երևան]]քաղաքի բնակչության 10.21%-ը)։ Ըստ 2017 թվականի պաշտոնական հաշվարկների` թաղամասի բնակչությունը կազմում է 109.600 մարդ (Երևանի վարչական շրջանների բնակչությամբ 7-րդ տեղը)։

Աջափնյակը հիմնականում բնակեցված է [[Հայ Առաքելական եկեղեցի|Հայ Առաքելական եկեղեցու]] հայերի կողմից։ Այնուամենայնիվ, 2017թ․-ի դրությամբ թաղամասը իր սահմաններում չունի եկեղեցական կառույց։

== Տնտեսություն ==
Աջափնյակում հիմնականում զբաղվում են մանրածախ առևտրով, այն գտնվում է [[Մալաթիա-Սեբաստիա վարչական շրջան|Մալաթիա-Սեբաստիա]] վարչական շրջանի սահմանի արևելյան մասում։

1885 թվականից կոնյակի գործարանը գործարկվել է Պռոշյան գյուղում։ Ներկայիս արտադրամասերը բացվել են 1980-ական թվականներին։ Ներկայումս թաղամասում գործում են բազմաթիվ խոշոր արդյունաբերական ընկերություններ, ինչպիսիք են 1987 թ. հիմնադրված Thermomex էլեկտրոնային սարքերի գործարանը։ 1997 թ. հիմնադրված հրուշակեղենի արտադրության գործարանը։ «Ապարան» հանքային ջրերի գործարանը։ 2003 թ. հիմնադրված «Բիոկաթ» կաթնամթերքի գործարանը։ 2004 թ. հիմնադրված «Պրոֆմետ» մետաղական խողովակաշինական գործարանը։ 2007 թ. հիմնադրված [[Էլիտ Շանթ|«Էլիտ Շանթ»]] պաղպաղակի գործարանը։ 2007 թվականին հիմնադրված «Մարտին Սթար» սննդի արտադրության ձեռնարկությունը։ 2008 թ․-ին հիմնադրված «Amelia» հանքարդյունաբերական ընկերությունը, և «Երկրաջերմ» գործարանը` 2016 թվականին հիմնադրված մետաղական կտրող մեքենաների համար։

Աջափնյակում է գտնվում [[Հանրապետական հիվանդանոց|Երևանի Հանրապետական հիվանդանոցը]], որը Երևանի ամենամեծ հիվանդանոցն է։

== Մշակույթ ==
Աջափնյակում է գտնվում՝

* 1957թ․-ին բացված [[Միքայել Միրզայան]]ի անվան երաժշտական դպրոցը։ 
* 1971 թ. բացված [[Ավետ Գաբրիելյան]]ի արվեստի դպրոցը։ 
* 1983 թ. բացված Մարաթուկի մշակույթի և ազգագրական մշակույթի կենտրոնը։ 
* 1987 թ. բացված [[Անահիտ Ցիցիկյան]]ի անվան երաժշտական դպրոցը։
* 1995 թ.-ին բացված Զարթոնք մանկական գեղագիտական կրթական կենտրոնը։ 
* 2001 թ․-ին է բացվել Աջափնյակի գեղագիտական կրթական կենտրոնը։

== Տրանսպորտ ==
Աջափնյակը լինելով Հրազդան գետի աջ ափին, իր կապը կենտրոնի հետ պահում է [[Հրազդանի Մեծ կամուրջ|Կիևյան կամրջով]]։ Աջափնյակի հիմնական տրանսպորը տրոլեյբուսներն են և ավտոբուսները, ապագայում նաև ծրագրվում է բացել մետրոյի [[Աջափնյակ (մետրոյի կայարան)|Աջափնյակ կայարանը]] և [[Նազարբեկյան (մետրոյի կայարան)|Նազարբեկյան կայարանը]]։

== Կրթություն ==
2016-2017 թվականների դրությամբ Աջափնյակում գործում է 20 հանրակրթական և 4 մասնավոր դպրոցներ, որոնց թվում է նաև Քանաքեռ-Զեյթունի միջազգային դպրոցը (բացվել է 1995թ․-ին)։ Թաղամասում գործում են նաև մասնագիտական դպրոցներ։

Աջափնյակում գործում են նաև բազմաթիվ համալսարաններ, որոնցից է Երևանի Հայբուսակ համալսարանը (բացվել է 1990թ․) և Երևանի Ագրարային համալսարանը (բացվել է 1992թ․)։

1943թ․-ին բացվել է Երևանի ֆիզիկայի ինստիտուտի գիտահետզաոտական կենտրոնը։

1993թ․-ին բացվեվ Պաշտպանության նախարարության Մոնթե Մելքոնյանի անվան ռազմական ակադեմիան, որը այժմ այնտեղ չէ։

2011թ․-ին Աջափնյակում է բացվել [[Թումո|Թումո ստեղծարար տեխնոլոգիաների կենտրոնը]]։

== Սպորտ ==
Աջափնյակում է գտնվում սպրոտի դպրոցներ որոնցից են․

* 1968թ․-ին բացված Աջափնյակի մանկապատանեկան դպրոցը, որտեղ երեխաները սովորում են մասնագիտացված բասկետբոլ, վալեյբոլ, շախմատ և այլն։
* 2005թ․-ն բացված Պրոֆեսիոնալ «ԱրմՖայթինգ» Ֆեդերացիան՝ խառը մարտարվեսների դպրոց։
* 2013թ․-ին բացված Աջափնյակի շախմատի դպրոցը։

«Արարատ» մարզահամաերգային համալիր գտնվում է Աջանյակ վարչական շրջանի [[Վահագնի թաղամաս]]ում։

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}
{{ՎՊԵ}}

{{Երևանի վարչական բաժանում}}

[[Կատեգորիա:Աջափնյակ վարչական շրջան]]</text>
      <sha1>nxqitbtnv72n5qistntoxt288r9adc5</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Ֆիզիկայի միջազգային օլիմպիադա</title>
    <ns>0</ns>
    <id>16368</id>
    <revision>
      <id>8486165</id>
      <parentid>8467791</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T17:13:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dminasyan</username>
        <id>8930</id>
      </contributor>
      <comment>/* Անցած օլիմպիադաները */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="32349" xml:space="preserve">'''Ֆիզիկայի միջազգային օլիմպիադա (ՖՄՕ)''' (անգլերեն՝ ''International Physics Olympiad'' (IPhO)), [[ֆիզիկա]]յի ամենամյա մրցություն է՝ [[միջնակարգ դպրոց]]ի աշակերտների համար, որը [[Միջազգային առարկայական օլիմպիադաներ|Գիտական միջազգային օլիմպիադաներից]] մեկն է։ Առաջին ՖՄՕ-ն եղել է [[Վարշավա]]յում ([[Լեհաստան]])՝ [[1967]] թվականին։

Ամեն ազգային պատվիրակություն բաղկացած է առավելագույնը հինգ աշակերտներից և երկու ղեկավարից։ Ղեկավարները պետք է վարժ տիրապետեն անգլերեն լեզվին և ֆիզիկայի առարկային։ Ղեկավարներին կարող են նաև ուղեկցել ցանկացած թվով դիտորդներ։ Աշակերտները հանձնում են անհատական աշխատանքներ՝ տեսական և գործնական։ Ըստ արդյունքների՝ աշակերտները պարգևատրվում են ոսկե, արծաթե, բրոնզե մեդալներով կամ գովասանագրերով։

Տեսական փուլը տևում է 5 ժամ, բաղկացած է երեք առաջադրանքներից։ Առաջադրանքները սովորաբար բաղկացած են մի քանի ենթահարցերից։ Փորձնական մասը կարող է բաղկացած լինել մեկ կամ երկու փուլից, որոնցից յուրաքանչյուրին տրվում է հինգը ժամ։

== Պատմություն ==
Առաջին ՖՄՕ-ից մի քանի ամիս առաջ հրավերներ ուղարկվեցին բոլոր [[Միջին Եվրոպական երկրներ]]ին։ Հրավերներն ընդունվեցին [[Բուլղարիա]]յի, [[Չեխոսլովակիա]]յի, [[Հունգարիա]]յի և [[Ռումինիա]]յի կողմից (կազմակերպող [[Լեհաստան]]ի հետ միասին՝ հինգ երկիր)։ Յուրաքանցյուր երկրի թիմ բաղկացած էր միջնակարգ դպրոցի երեք աշակերտներից և մեկ ղեկավարից։ Մրցությունը կազմակերպված էր Լեհաստանի Ֆիզիկայի օլիմպիադայի վերջնական փուլի նման՝ մեկ օր տրամադրված էր տեսական խնդիրներին, և մեկ օր էլ՝ փորձի համար։ Միակ տարբերությունն այն էր, որ մասնակիցները ստիպված էին սպասել իրենց աշխատանքների արդյունքներն իմանալու համար։ Սպասելու ժամանակ կազմակերպիչները երկու օդանավով էքսկուրսիա կազմակերպեցին դեպի՝ [[Կռակ]] և [[Գդանսկ]] քաղաքները։ Առաջին ՖՄՕ-ի շրջանակներում աշակերտները պետք է լուծեին չորս տեսական և մեկ փորձարարական խնդիր։

Երկրորդ օլիմպիադան կազմակերպվեց պրոֆեսոր [[Ռեժո Քունֆալվու]]ի կողմից՝ [[Բուդապեշտ]]ում ([[Հունգարիա]])՝ [[1968]] թվականին։ Ութ երկրներ մասնակցեցին այս օլիմպիադային՝ [[Գերմանական Դեմոկրատական Հանրապետություն]]ը, [[Խորհրդային Միություն]]ը և [[Հարավսլավիա]]ն միացան մասնակից երկրներին։ Կրկին յուրաքանցյուր երկիր ներկայացվում էր միջնակարգ դպրոցի երեք աշակերտների և մեկ ղեկավարի կողմից։ Երկրորդ ՖՄՕ-ից որոշ ժամանակ առաջ օրենքների և ուսումնական ծրագրի մի նախնական պլան պատրաստվեց։ Այս պլանը հետագայում պաշտոնապես ընդունեցին Միջազգային Խորհուրդը, որը բաղկացած էր մասնակից թիմերի ղեկավարներից։ Սա կատարվեց երկրորդ ՖՄՕ-ից մի քանի ամիս հետո [[Չեխոսլովակիա]]յի [[Բռնո]] քաղաքում կատարված հատուկ ժողովում։

Երրորդ ՖՄՕ-ն կազմակերպվեց պրոֆեսոր [[Ռոստիսլավ Կոստիալ]]ի կողմից՝ [[Բռնո]]յում ([[Չեխոսլովակիա]])՝ [[1969]] թվականին։ Այդ ժամանակ յուրաքանչյուր թիմ բաղկացած էր հինգ աշակերտներից և երկու ղեկավարներից։ Բռնոյի մրցույթը կազմակերպվեց ըստ ընդունված պաշտոնական օրենքի։

Հաջորդ օլիմպիադան անցկացվեց [[Մոսկվա]]յում ([[Խորհրդային Միություն]]) [[1970]] թվականին։ Ամեն երկիր ներկայացվում էր վեց աշակերտներով և երկու ղեկավարներով։ Օլիմպիադայի ժամանակ որոշ փոքր փոփոխություններ արվեցին օրենքի մեջ։

Հինգերորդ ՖՄՕ-ից սկսած, որն անցկացվեց [[Սոֆիա]]յում ([[Բուլղարիա]]) [[1971]] թվականին, ամեն խումբ պետք է բաղկացած լիեր հինգ աշակերտներից և երկու ղեկավարներից։ [[1978]] և [[1980]] թվականներին ՖՄՕ-ն չի կազմակերպվել, արևմտյան երկրների ավելացման պատճառով։ Առաջին արևմտյան երկիրը, որ մասնակցել է, եղել է Ֆրանսիան&lt;ref&gt;[http://www.jyu.fi/tdk/kastdk/olympiads/history.pdf Ֆիզիկայի Միջազգային օլիմպիադաներ՝ նրանց պատմությունը, կառուցվածքը և ապագան (անգլերեն)]&lt;/ref&gt;։ Սկզբում, սակավաթիվ մասնակից արևմտյան երկրները հրաժարվեցին, որ ՖՄՕ-ն տարին մեջ անցկացվի արևմտյան և արևելյան խմբի երկրներում։ Այդ պատճառով էլ արևելյան խմբի երկրները հրաժարվեցին [[1978]] և [[1980]] թվականների օլիմպիադաները կազմակերպելուց։ [[1982]] թվականից տարեկան օլիմպիադները շարունակվեցին, քանի որ բավականին արևմտյան երկրներ կային բեռը կիսելու համար։

Այժմ ապագա ՖՄՕ-ի անցկացվելիք վայրը տարիներ առաջ որոշված է։ ՖՄՕ-ին միանալուց հետո, ամեն երկիր պետք է երեք տարի առաջ ուրիշներին տեղեկացնի իր ՖՄՕ-ն հյուրընկալելու ցանկության մասին, որից հետո նա ավելանում է սպասողների ցանկին, որը [[2006]] թվականին արդեն մինչև [[2050]]-ականները շարունակվում է։ Կազմակերպչական ձախողումների դեպքում, երկիրը ժամանակավորապես մերժվում է ՖՄՕ-ի կողմից, որը պատահեց [[Ֆրանսիա]]յի հետ [[2000]] թվականին։

== Մրցության կառուցվածքը ==
Մրցությունը տևում է երկու օր։ Մեկ օրը տրամադրված է տեսական խնդիրներին (երեք խնդիր, որոնք ամենաքիչը ֆիզիկայի չորս ոլորտ են պարունակում։ Միավորների ընդհանուր գումարը 30 է)։ Մեկ այլ օր տրամադրված է փորձարարական խնդիրներին (մեկ կամ երկու խնդիրներ. միավորների ընդհանուր գումարը 20 է)։ Այս երկու օրերը բաժանվում են գոնե մեկ հանգստյան օրով։ Այս երկու փուլերի համար էլ հինգական ժամ է տրամադրվում։ Յուրաքանչյուր թիմ բաղկացած է ընդհանուր կամ տեխնիկական միջնակարգ դպրոցների 20 տարեկանը չգերազանցող աշակերտներից (և ոչ թե ինստիտուտների կամ համալսարանների ուսանողներից)։ Ընդհանրապես ամեն խումբ բաղկացած է հինգ աշակերտներից և երկու վերահսկիչներից։

=== Մեդալների բաշխումը ===
Նվազագույն միավորները, որոնք պահանջվում են օլիմպիադայի մեդալների և գովասանագրերի համար, որոշվում են կազմակերպիչների կողմից ըստ հետևյալ կաննոների՝
*ոսկե մեդալներով պարգևատրվում են մրցակիցների լավագույն 8%-ը,
*ոսկե կամ արծաթե մեդալներով պարգևատրվում են մրցակիցների լավագույն 25%-ը,
*ոսկե, արծաթե կամ բրոնզե մեդալներով պարգևատրվում են մրցակիցների լավագույն 50%-ը,
*օլիմպիական մեդալներով կամ գովասանագրերով պարգևատրվում են մրցակիցների լավագույն 67%-ը։

Մյուս բոլոր մասնակիցները ստանում են մասնակցության սերտիֆիկատ։ Ամենաբարձր արդյունքով մասնակիցը (Բացարձակ Հաղթողը) բացի ոսկե մեդալից, ստանում է մի հատուկ մրցանակ&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.jyu.fi/tdk/kastdk/olympiads/statutes.html |title=Ֆիզիկայի միջազգային օլիմպիադաների օրենքները (անգլերեն) |accessdate=2009-04-21 |archive-date=2017-07-27 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170727083138/http://www.jyu.fi/tdk/kastdk/olympiads/statutes.html |dead-url=yes }}&lt;/ref&gt;։

== Անցած օլիմպիադաները ==
{{Div col|3}}
* [[2022]] - [[Բեռն]], {{Դրոշավորում|Շվեյցարիա}}
* [[2021]] - [[Վիլնյուս]], {{Դրոշավորում|Լիտվա}}
* [[2020]] - Չի անցկացվել համավարակի պատճառով
* [[2019]] - [[Թել Ավիվ]], {{Դրոշավորում|Իսրայել}}
* [[2018]] - [[Լիսաբոն]], {{Դրոշավորում|Պորտուգալիա}}
* [[2017]] - [[Յոգոկարտա]], {{Դրոշավորում|Ինդոնեզիա}}
* [[2016]] - [[Ցյուրիխ]], {{Դրոշավորում|Շվեյցարիա}}
* [[2015]] - [[Մումբայ]], {{Դրոշավորում|Հնդկաստան}}
* [[2014]] - [[Աստանա]], {{Դրոշավորում|Ղազախստան}}
* [[2013]] - [[Կոպենհագեն]], {{Դրոշավորում|Դանիա}}
* [[2012]] - [[Տալլին]] և [[Տարտու]], {{Դրոշավորում|Էստոնիա}}
* [[2011]] - [[Բանգկոկ]], {{Դրոշավորում|Թաիլանդ}}
* [[2010]] - [[Զագրեբ]], {{Դրոշավորում|Խորվաթիա}}
* [[2009]] - [[Մերիդա]], {{Դրոշավորում|Մեքսիկա}}
* [[2008]] - [[Հանոյ]], {{Դրոշավորում|Վիետնամ}}
* [[2007]] - [[Սպահան]], {{Դրոշավորում|Իրան}}
* [[2006]] - {{Դրոշավորում|Սինգապուր}}
* [[2005]] - [[Սալամանկա]], {{Դրոշավորում|Իսպանիա}}
* [[2004]] - [[Պոհանգ]], {{Դրոշավորում|Հարավային Կորեա}}
* [[2003]] - [[Թայպեյ]], {{Դրոշավորում|Թայվան}}
* [[2002]] - [[Բալի]], {{Դրոշավորում|Ինդոնեզիա}}
* [[2001]] - [[Անթալիա]], {{Դրոշավորում|Թուրքիա}}
* [[2000]] - [[Լեյսեստեր]], {{Դրոշավորում|Մեծ Բրիտանիա}}
* [[1999]] - [[Պադովա]], {{Դրոշավորում|Իտալիա}}
* [[1998]] - [[Ռեյկյավիկ]], {{Դրոշավորում|Իսլանդիա}}
* [[1997]] - [[Սադբերի]], [[Օնտարիո]], {{Դրոշավորում|Կանադա}}
* [[1996]] - [[Օսլո]], {{Դրոշավորում|Նորվեգիա}}
* [[1995]] - [[Կանբերա]], {{Դրոշավորում|Ավստրալիա}}
* [[1994]] - [[Պեկին]], {{Դրոշավորում|Չինաստան}}
* [[1993]] - [[Վիլիամզբուրգ]], {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}}
* [[1992]] - [[Հելսինկի]], {{Դրոշավորում|Ֆինլանդիա}}
* [[1991]] - [[Հավանա]], {{Դրոշավորում|Կուբա}}
* [[1990]] - [[Գրոնինգեն]], {{Դրոշավորում|Նիդեռլանդներ}}
* [[1989]] - [[Վարշավա]], {{Դրոշավորում|Լեհաստան}}
* [[1988]] - [[Բադ Իշ]], {{Դրոշավորում|Ավստրիա}}
* [[1987]] - [[Յենա]], {{Դրոշավորում|Գերմանիա|ԳԴՀ}}
* [[1986]] - [[Լոնդոն]], {{Դրոշավորում|Անգլիա}}
* [[1985]] - [[Պորտորոզ]], {{Դրոշավորում|Հարավսլավիա}}
* [[1984]] - [[Սիգտունա]], {{Դրոշավորում|Շվեդիա}}
* [[1983]] - [[Բուխարեստ]], {{Դրոշավորում|Ռումինիա}}
* [[1982]] - [[Մալենտե]], {{Դրոշավորում|Գերմանիա|ԳԴՀ}}
* [[1981]] - [[Վարնա]], {{Դրոշավորում|Բուլղարիա}}
* [[1979]] - [[Մոսկվա]], {{Դրոշավորում|ԽՍՀՄ}}
* [[1977]] - [[Հռադեկ Կռալովե]], {{Դրոշավորում|Չեխոսլովակիա}}
* [[1976]] - [[Բուդապեշտ]], {{Դրոշավորում|Հունգարիա}}
* [[1975]] - [[Գուստրով]], {{Դրոշավորում|Գերմանիա|ԳԴՀ}}
* [[1974]] - [[Վարշավա]], {{Դրոշավորում|Լեհաստան}}
* [[1972]] - [[Բուխարեստ]], {{Դրոշավորում|Ռումինիա}}
* [[1971]] - [[Սոֆիա]], {{Դրոշավորում|Բուլղարիա}}
* [[1970]] - [[Մոսկվա]], {{Դրոշավորում|ԽՍՀՄ}}
* [[1969]] - [[Բռնո]], {{Դրոշավորում|Չեխոսլովակիա}}
* [[1968]] - [[Բուդապեշտ]], {{Դրոշավորում|Հունգարիա}}
* [[1967]] - [[Վարշավա]], {{Դրոշավորում|Լեհաստան}}
{{Div col end}}

== Առաջիկա օլիմպիադաները ==
* [[2027]] - {{Դրոշավորում|Հարավային Կորեա}}
* [[2026]] - {{Դրոշավորում|Կոլումբիա}}
* [[2025]] - {{Դրոշավորում|Ֆրանսիա}}
* [[2024]] - {{Դրոշավորում|Իրան}}
* [[2023]] - {{Դրոշավորում|Ճապոնիա}}
* [[2022]] - {{Դրոշավորում|Ինդոնեզիա}}

== Հայաստանի արդյունքները ՖՄՕ-ում ==
[[Հայաստան]]ը առաջին անգամ Ֆիզիկայի միջազգային օլիմպիադային մասնակցել է որպես դիտորդ՝ [[1997]] թվականին, ապա [[1998]] թվականին չի մասնակցել և [[1999]] թվականին դարձյալ մասնակցել է որպես դիտորդ։

Ակտիվորեն մրցույթին սկսել է մասնակցել [[2000]] թվականից։ [[2000]]-ից մինչև [[2019]] թվականն ընկած ժամանակաշրջանում Հայաստանն արժանացել է 2 ոսկե, 10 արծաթե, 31 բրոնզե մեդալների և 20 գովասանագրերի, ինչպես նաև մեկ հատուկ մրցանակի։ Հայաստանը այդ ժամանակաշրջանում ունեցել է 79 մասնակիցներ։
{| class=&quot;prettytable&quot;
|- class=&quot;hintergrundfarbe5&quot;
! Օլիմպիադայի համարը
! Տարին
! Երկիրը
! Մասնակցող երկրների թիվը
! Հայ մասնակիցների թիվը
! {{Ոսմաթ}}
! {{Արմաթ}}
! {{Բրմաթ}}
! {{Գովմաթ}}
|-
| align=&quot;center&quot; | '''51''' || [[2021]] || {{Դրոշավորում|Լիտվա}} || align=&quot;center&quot; | 76 || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 0
|-
| align=&quot;center&quot; | '''50''' || [[2019]] || {{Դրոշավորում|Իսրայել}} || align=&quot;center&quot; | 78 || align=&quot;center&quot; | 5 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 5 || align=&quot;center&quot; | 0
|-
| align=&quot;center&quot; | '''49''' || [[2018]] || {{Դրոշավորում|Պորտուգալիա}} || align=&quot;center&quot; | 90 || align=&quot;center&quot; | 3 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''48''' || [[2017]] || {{Դրոշավորում|Ինդոնեզիա}} || align=&quot;center&quot; | --- || align=&quot;center&quot; | 3 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''47''' || [[2016]] || {{Դրոշավորում|Շվեյցարիա}} || align=&quot;center&quot; | 90 || align=&quot;center&quot; | 5 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 0
|-
| align=&quot;center&quot; | '''46''' || [[2015]] || {{Դրոշավորում|Հնդկաստան}} || align=&quot;center&quot; | --- || align=&quot;center&quot; | 5 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 3 || align=&quot;center&quot; | 0
|-
| align=&quot;center&quot; | '''45''' || [[2014]] || {{Դրոշավորում|Ղազախստան}} || align=&quot;center&quot; | 82 || align=&quot;center&quot; | 5 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 3 || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 0
|-
| align=&quot;center&quot; | '''44''' || [[2013]] || {{Դրոշավորում|Դանիա}} || align=&quot;center&quot; | 83 || align=&quot;center&quot; | 5 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''43''' || [[2012]] || {{Դրոշավորում|Էստոնիա}} || align=&quot;center&quot; | 86 || align=&quot;center&quot; | 5 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 2
|-
| align=&quot;center&quot; | '''42''' || [[2011]] || {{Դրոշավորում|Թաիլանդ}} || align=&quot;center&quot; | --- || align=&quot;center&quot; | 3 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''41''' || [[2010]] || {{Դրոշավորում|Խորվաթիա}} || align=&quot;center&quot; | 80 || align=&quot;center&quot; | 5 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''40''' || [[2009]] || {{Դրոշավորում|Մեքսիկա}} || align=&quot;center&quot; | 70 || align=&quot;center&quot; | 3 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 2
|-
| align=&quot;center&quot; | '''39''' || [[2008]] || {{Դրոշավորում|Վիետնամ}} || align=&quot;center&quot; | 81 || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 0
|-
| align=&quot;center&quot; | '''38''' || [[2007]] || {{Դրոշավորում|Իրան}} || align=&quot;center&quot; | 73 	 || align=&quot;center&quot; | 3 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 1 
|-
| align=&quot;center&quot; | '''37''' || [[2006]] || {{Դրոշավորում|Սինգապուր}} || align=&quot;center&quot; | 86 || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 2
|-
| align=&quot;center&quot; | '''36''' || [[2005]] || {{Դրոշավորում|Իսպանիա}} || align=&quot;center&quot; | 73 || align=&quot;center&quot; | 5 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 3
|-
| align=&quot;center&quot; | '''35''' || [[2004]] || {{Դրոշավորում|Հարավային Կորեա}} || align=&quot;center&quot; | 73 || align=&quot;center&quot; | 5 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''34''' || [[2003]] || {{Դրոշավորում|Թայվան}} || align=&quot;center&quot; | 54 || align=&quot;center&quot; | 3 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''33''' || [[2002]] || {{Դրոշավորում|Ինդոնեզիա}} || align=&quot;center&quot; | 70 || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''32''' || [[2001]] || {{Դրոշավորում|Թուրքիա}} || align=&quot;center&quot; | 64 || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 2 
|-
| align=&quot;center&quot; | '''31''' || [[2000]] || {{Դրոշավորում|Մեծ Բրիտանիա}} || align=&quot;center&quot; | 62 || align=&quot;center&quot; | 3 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0
|}

== Հայաստանի մասնակիցների արդյունքները ՖՄՕ-ում ==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|- 
! ՖՄՕ-ի հ/հ
! Տարի
! Մասնակից
! Կրթօջախ
! Մեդալ/գովասանագիր 
! Ղեկավար
! Ղեկավար
|-
| rowspan=&quot;4&quot; | '''51''' || rowspan=&quot;4&quot; | [[2021]] || Գյոլեցյան Արտաշես || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Ոսմաթ}} || Հայրապետյան Մեխակ || Կուրղինյան Բիլոր 
|-
| Կարախանյան Ռուբեն || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}  ||  || 
|-
| Գյուլամիրյան Դավիթ || [[Քվանտ վարժարան]] || {{Արմաթ}}   ||  || 
|-
| Չախոյան Հակոբ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}   ||  || 
|-
| rowspan=&quot;5&quot; | '''50''' || rowspan=&quot;5&quot; | [[2019]] || Հունանյան Եվա || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} || Գրիգորյան Գագիկ || Կուրղինյան Բիլոր 
|-
| Զոհրաբյան Դավիթ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}  ||  || 
|-
| Գրիգորյան Քրիստինե || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}   ||  || 
|-
| Մուրադյան  Հայկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}   ||  || 
|-
| Կիրակոսյան Դավիթ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}   ||  || 
|-
| rowspan=&quot;3&quot; | '''49''' || rowspan=&quot;3&quot; | [[2018]] || Գևորգյան Դավիթ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}} || Գրիգորյան Գագիկ || Կուրղինյան Բիլոր 
|-
| Զոհրաբյան Դավիթ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}  ||  || 
|-
| Գրիգորյան Քրիստինե || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}}   ||  || 
|-
| rowspan=&quot;3&quot; | '''48''' || rowspan=&quot;3&quot; | [[2017]] || Նազարյան Խաչատուր || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} || Գրիգորյան Գագիկ || Կուրղինյան Բիլոր 
|-
| Գևորգյան Դավիթ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}}  ||  || 
|-
| Եղիազարյան Միքայել || [[Քվանտ վարժարան]] || {{Գովմաթ}}   ||  || 
|-
| rowspan=&quot;5&quot; | '''47''' || rowspan=&quot;5&quot; | [[2016]] || Վարդանյան Էդգար || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Ոսմաթ}} || rowspan=&quot;5&quot; | Գրիգորյան Գագիկ || rowspan=&quot;5&quot; |Կուրղինյան Բիլոր
|-
| Մաթևոսյան Աշոտ || [[Քվանտ վարժարան]] || {{Արմաթ}}
|-
| Մամբրեյան Արա || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}}
|-
| Բաբուջյան Հրաչյա || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}
|-
| Խալաֆյան Էդուարդ || [[Քվանտ վարժարան]] ||
|-
| rowspan=&quot;5&quot; | '''46''' || rowspan=&quot;5&quot; | [[2015]] || Թոփչյան Հրանտ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}} || rowspan=&quot;5&quot; | Գրիգորյան Գագիկ || rowspan=&quot;5&quot; |Կուրղինյան Բիլոր 
|-
| Վարդանյան Էդգար || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}} 
|-
| Մաթևոսյան Աշոտ || [[Քվանտ վարժարան]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Մովսիսյան Աշոտ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Մամբրեյան Արա || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| rowspan=&quot;5&quot; | '''45''' || rowspan=&quot;5&quot; | [[2014]] || Մարտիրոսյան Գևորգ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}} || rowspan=&quot;5&quot; | Գրիգորյան Գագիկ || rowspan=&quot;5&quot; |Կուրղինյան Բիլոր 
|-
| Մամբրեյան Վարդգես || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}} 
|-
| Վասիլյան Արսեն || [[ՀԱՊՀ Երևանի ավագ դպրոց|ՀԱՊՀ ա/դ]] || {{Արմաթ}} 
|-
| Թոփչյան Հրանտ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Մովսիսյան Աշոտ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| rowspan=&quot;5&quot; | '''44''' || rowspan=&quot;5&quot; | [[2013]] || Մարտիրոսյան Գևորգ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]]|| {{Բրմաթ}} || Գրիգորյան Գագիկ || Կուրղինյան Բիլոր 
|-
| Մամբրեյան Վարդգես || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} || || 
|-
| Պետրոսյան Ալեքսանդր || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} || ||  
|-
| Վասիլյան Արսեն || [[ՀԱՊՀ Երևանի ավագ դպրոց|ՀԱՊՀ ա/դ]] || {{Բրմաթ}}  || || 
|-
| Հովհաննիսյան Ռազմիկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}}  || || 
|-
| rowspan=&quot;5&quot; | '''43''' || rowspan=&quot;5&quot; | [[2012]] || Գևորգյան Վիրաբ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} ||  ||  
|-
| Ավետիսյան Վարդան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}  || || 
|-
| Պետրոսյան Ալեքսանդր || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}}  || || 
|-
| Մկրտևյան Արամ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}}  || || 
|-
| Հովհաննիսյան Ռազմիկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||  || || 
|-
| rowspan=&quot;3&quot; | '''42''' || rowspan=&quot;3&quot; | [[2011]] || Ավետիսյան Վարդան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} ||  || 
|-
| Մկրտչյան Արամ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||  || || 
|-
| Գևորգյան Վիրաբ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||  || || 
|-
| rowspan=&quot;5&quot; | '''41''' || rowspan=&quot;5&quot; | [[2010]] || Հակոբյան Հայկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} || rowspan=&quot;5&quot; | Գրիգորյան Գագիկ || rowspan=&quot;5&quot; | Մանուկյան Նուրիջան 
|-
| Շմավոնյան Հովհաննես || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || 
|-
| Մանթաշյան Մհեր || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || 
|-
| Տեփանյան Հայկ || [[Քվանտ վարժարան]] || 
|-
| Բաբայան Էդվարդ || Էվրիկա || 
|-
| rowspan=&quot;3&quot; | '''40''' || rowspan=&quot;3&quot; | [[2009]] || Գալստյան Վահե || [[Քվանտ վարժարան]] || {{Բրմաթ}} || Գրիգորյան Գագիկ || Մանուկյան Նուրիջան 
|-
| Վարդանյան Վալերի || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}}  || || 
|-
| Գրիգորյան Աշոտ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}}  || || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; | '''39''' || rowspan=&quot;4&quot; | [[2008]] || Ղարիբյան Հրանտ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} || || 
|-
| Գալստյան Վահե || [[Քվանտ վարժարան]] ||  || || 
|-
| Գալոյան Տիգրան || Էվրիկա ||  || || 
|-
| Զեյնալյան Դավիթ || գ.Սուրենավանի մ/դ ||  || || 
|-
| rowspan=&quot;3&quot; | '''38''' || rowspan=&quot;3&quot; | [[2007]] || Մամիկոնյան Արսեն || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} || || 
|-
| Գևորգյան Մենուա || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}}  || || 
|-
| Ղարիբյան Հրանտ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||  || || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; | '''37''' || rowspan=&quot;4&quot; | [[2006]] || Կոստանյան Արամ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} ||  || 
|-
| Մարգարյան Արման || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}}  || || 
|-
| Ճիտոյան Վահե || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}}  || || 
|-
| Հովսեփյան Սևադա || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||  || || 
|-
| rowspan=&quot;5&quot; | '''36''' || rowspan=&quot;5&quot; | [[2005]] || Նազարյան Տիգրան || [[Քվանտ վարժարան]] || {{Բրմաթ}} ||  || 
|-
| Մարկոսյան Սերգեյ || [[Քվանտ վարժարան]] || {{Գովմաթ}}  || || 
|-
| Հարությունյան Բորիս || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}}  || || 
|-
| Կոստանյան Արամ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}}  || || 
|-
| Մարգարյան Արամ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||  || || 
|-
| rowspan=&quot;5&quot; | '''35''' || rowspan=&quot;5&quot; | [[2004]] || Հովհաննիսյան Կարեն || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} ||  ||  
|-
| Սողոմոնյան Մկրտիչ || [[Քվանտ վարժարան]] || {{Բրմաթ}}  || || 
|-
| Շահվերդյան Սերգեյ || [[Քվանտ վարժարան]] || {{Բրմաթ}}  || || 
|-
| Ավետիսյան Ժիրայր || [[Քվանտ վարժարան]] || {{Բրմաթ}}  || || 
|-
| Չավուշյան Անդրանիկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}}  || || 
|-
| rowspan=&quot;3&quot; | '''34''' || rowspan=&quot;3&quot; | [[2003]] || Պողոսյան Սերգեյ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} || || 
|-
| Կուրղինյան Բիլոր || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||  || || 
|-
| Ավետիսյան Ժիրայր || [[Քվանտ վարժարան]] ||  || || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; | '''33''' || rowspan=&quot;4&quot; | [[2002]] || Շահվերգյան Տիգրան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} ||  || 
|-
| Պողոսյան Սերգեյ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}}  || || 
|-
| Ալավերդյան Կարեն || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||  || || 
|-
| Եղիկյան Վահագն || [[Քվանտ վարժարան]] ||  || || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; | '''32''' || rowspan=&quot;4&quot; | [[2001]] || Կարապետյան Հովնաթան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} || || 
|-
| Ասլանյան Գրիգոր || Գյումրու ակադեմիական վարժարան || {{Գովմաթ}}  || || 
|-
| Մովսիսյան Արամ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||  || || 
|-
| Թանանյան Հովհաննես || թիվ186 դպրոց ||  || || 
|-
| rowspan=&quot;3&quot; | '''31''' || rowspan=&quot;3&quot; | [[2000]] || Հարությունյան Աշոտ || [[Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան]] || Հատուկ մրցանակ ||  ||  
|-
| Առաքելյան Արտակ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||  || || 
|-
| Գաֆարյան Գևորգ || Գյումրու թիվ 1 կրթահամալիր ||  || || 
|}

==Պատկերասրահ==
&lt;gallery mode=&quot;packed&quot; widths=&quot;185&quot; heights=&quot;185&quot;&gt;
Image:IPhO-2017.jpg | ՖՄՕ, [[2017]] թվական - [[Յոգոկարտա]], [[Ինդոնեզիա]] 
Image:IPhO-2014-01.jpg | ՖՄՕ, [[2014]] թվական - [[Աստանա]], [[Ղազախստան]] 
Image:IPhO-2014-02.jpg | ՖՄՕ, [[2014]] թվական - [[Աստանա]], [[Ղազախստան]] 
Image:IPhO-2013-01.jpg | ՖՄՕ, [[2013]] թվական - [[Կոպենհագեն]], [[Դանիա]] 
Image:IPhO-2013-02.jpg | ՖՄՕ, [[2013]] թվական - [[Կոպենհագեն]], [[Դանիա]] 
Image:IPhO-2012-01.jpg | ՖՄՕ, [[2012]] թվական - [[Տալլին]] և [[Տարտու]], [[Էստոնիա]] 
Image:IPhO-2012-02.jpg | ՖՄՕ, [[2012]] թվական - [[Տալլին]] և [[Տարտու]], [[Էստոնիա]] 
&lt;/gallery&gt;

== Աղբյուրներ ==
{{ծանցանկ}}

== Արտաքին հղումներ ==
*[http://www.ipho-new.org/ Ֆիզիկայի Միջազգային Օլիմպիադայի պաշտոնական կայքը]
*[http://www.jyu.fi/ipho/problems.html Նախկին Ֆիզիկայի Օլիմպիադաների խնդիրներն ու լուծումները] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090417022513/http://www.jyu.fi/ipho/problems.html |date=2009-04-17 }}
*[http://spreadsheets.google.com/pub?key=pTWuPDUURyp54Y3G8htKNWw&amp;output=html Օլիմպիադայի մասնակիցների ոչ ամբողջական ցուցակը]{{Չաշխատող արտաքին հղում|bot=InternetArchiveBot }}

{{Միջազգային առարկայական օլիմպիադաներ}}

[[Կատեգորիա:Առարկայական օլիմպիադաներ]]
[[Կատեգորիա:Օլիմպիադաներ ըստ առարկաների]]
[[Կատեգորիա:Ֆիզիկա]]
[[Կատեգորիա:Գիտական մրցություններ]]</text>
      <sha1>albt9zw8k60k6gsxz3fg6gowcdcgrly</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486167</id>
      <parentid>8486165</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T17:14:40Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dminasyan</username>
        <id>8930</id>
      </contributor>
      <comment>/* Առաջիկա օլիմպիադաները */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="32290" xml:space="preserve">'''Ֆիզիկայի միջազգային օլիմպիադա (ՖՄՕ)''' (անգլերեն՝ ''International Physics Olympiad'' (IPhO)), [[ֆիզիկա]]յի ամենամյա մրցություն է՝ [[միջնակարգ դպրոց]]ի աշակերտների համար, որը [[Միջազգային առարկայական օլիմպիադաներ|Գիտական միջազգային օլիմպիադաներից]] մեկն է։ Առաջին ՖՄՕ-ն եղել է [[Վարշավա]]յում ([[Լեհաստան]])՝ [[1967]] թվականին։

Ամեն ազգային պատվիրակություն բաղկացած է առավելագույնը հինգ աշակերտներից և երկու ղեկավարից։ Ղեկավարները պետք է վարժ տիրապետեն անգլերեն լեզվին և ֆիզիկայի առարկային։ Ղեկավարներին կարող են նաև ուղեկցել ցանկացած թվով դիտորդներ։ Աշակերտները հանձնում են անհատական աշխատանքներ՝ տեսական և գործնական։ Ըստ արդյունքների՝ աշակերտները պարգևատրվում են ոսկե, արծաթե, բրոնզե մեդալներով կամ գովասանագրերով։

Տեսական փուլը տևում է 5 ժամ, բաղկացած է երեք առաջադրանքներից։ Առաջադրանքները սովորաբար բաղկացած են մի քանի ենթահարցերից։ Փորձնական մասը կարող է բաղկացած լինել մեկ կամ երկու փուլից, որոնցից յուրաքանչյուրին տրվում է հինգը ժամ։

== Պատմություն ==
Առաջին ՖՄՕ-ից մի քանի ամիս առաջ հրավերներ ուղարկվեցին բոլոր [[Միջին Եվրոպական երկրներ]]ին։ Հրավերներն ընդունվեցին [[Բուլղարիա]]յի, [[Չեխոսլովակիա]]յի, [[Հունգարիա]]յի և [[Ռումինիա]]յի կողմից (կազմակերպող [[Լեհաստան]]ի հետ միասին՝ հինգ երկիր)։ Յուրաքանցյուր երկրի թիմ բաղկացած էր միջնակարգ դպրոցի երեք աշակերտներից և մեկ ղեկավարից։ Մրցությունը կազմակերպված էր Լեհաստանի Ֆիզիկայի օլիմպիադայի վերջնական փուլի նման՝ մեկ օր տրամադրված էր տեսական խնդիրներին, և մեկ օր էլ՝ փորձի համար։ Միակ տարբերությունն այն էր, որ մասնակիցները ստիպված էին սպասել իրենց աշխատանքների արդյունքներն իմանալու համար։ Սպասելու ժամանակ կազմակերպիչները երկու օդանավով էքսկուրսիա կազմակերպեցին դեպի՝ [[Կռակ]] և [[Գդանսկ]] քաղաքները։ Առաջին ՖՄՕ-ի շրջանակներում աշակերտները պետք է լուծեին չորս տեսական և մեկ փորձարարական խնդիր։

Երկրորդ օլիմպիադան կազմակերպվեց պրոֆեսոր [[Ռեժո Քունֆալվու]]ի կողմից՝ [[Բուդապեշտ]]ում ([[Հունգարիա]])՝ [[1968]] թվականին։ Ութ երկրներ մասնակցեցին այս օլիմպիադային՝ [[Գերմանական Դեմոկրատական Հանրապետություն]]ը, [[Խորհրդային Միություն]]ը և [[Հարավսլավիա]]ն միացան մասնակից երկրներին։ Կրկին յուրաքանցյուր երկիր ներկայացվում էր միջնակարգ դպրոցի երեք աշակերտների և մեկ ղեկավարի կողմից։ Երկրորդ ՖՄՕ-ից որոշ ժամանակ առաջ օրենքների և ուսումնական ծրագրի մի նախնական պլան պատրաստվեց։ Այս պլանը հետագայում պաշտոնապես ընդունեցին Միջազգային Խորհուրդը, որը բաղկացած էր մասնակից թիմերի ղեկավարներից։ Սա կատարվեց երկրորդ ՖՄՕ-ից մի քանի ամիս հետո [[Չեխոսլովակիա]]յի [[Բռնո]] քաղաքում կատարված հատուկ ժողովում։

Երրորդ ՖՄՕ-ն կազմակերպվեց պրոֆեսոր [[Ռոստիսլավ Կոստիալ]]ի կողմից՝ [[Բռնո]]յում ([[Չեխոսլովակիա]])՝ [[1969]] թվականին։ Այդ ժամանակ յուրաքանչյուր թիմ բաղկացած էր հինգ աշակերտներից և երկու ղեկավարներից։ Բռնոյի մրցույթը կազմակերպվեց ըստ ընդունված պաշտոնական օրենքի։

Հաջորդ օլիմպիադան անցկացվեց [[Մոսկվա]]յում ([[Խորհրդային Միություն]]) [[1970]] թվականին։ Ամեն երկիր ներկայացվում էր վեց աշակերտներով և երկու ղեկավարներով։ Օլիմպիադայի ժամանակ որոշ փոքր փոփոխություններ արվեցին օրենքի մեջ։

Հինգերորդ ՖՄՕ-ից սկսած, որն անցկացվեց [[Սոֆիա]]յում ([[Բուլղարիա]]) [[1971]] թվականին, ամեն խումբ պետք է բաղկացած լիեր հինգ աշակերտներից և երկու ղեկավարներից։ [[1978]] և [[1980]] թվականներին ՖՄՕ-ն չի կազմակերպվել, արևմտյան երկրների ավելացման պատճառով։ Առաջին արևմտյան երկիրը, որ մասնակցել է, եղել է Ֆրանսիան&lt;ref&gt;[http://www.jyu.fi/tdk/kastdk/olympiads/history.pdf Ֆիզիկայի Միջազգային օլիմպիադաներ՝ նրանց պատմությունը, կառուցվածքը և ապագան (անգլերեն)]&lt;/ref&gt;։ Սկզբում, սակավաթիվ մասնակից արևմտյան երկրները հրաժարվեցին, որ ՖՄՕ-ն տարին մեջ անցկացվի արևմտյան և արևելյան խմբի երկրներում։ Այդ պատճառով էլ արևելյան խմբի երկրները հրաժարվեցին [[1978]] և [[1980]] թվականների օլիմպիադաները կազմակերպելուց։ [[1982]] թվականից տարեկան օլիմպիադները շարունակվեցին, քանի որ բավականին արևմտյան երկրներ կային բեռը կիսելու համար։

Այժմ ապագա ՖՄՕ-ի անցկացվելիք վայրը տարիներ առաջ որոշված է։ ՖՄՕ-ին միանալուց հետո, ամեն երկիր պետք է երեք տարի առաջ ուրիշներին տեղեկացնի իր ՖՄՕ-ն հյուրընկալելու ցանկության մասին, որից հետո նա ավելանում է սպասողների ցանկին, որը [[2006]] թվականին արդեն մինչև [[2050]]-ականները շարունակվում է։ Կազմակերպչական ձախողումների դեպքում, երկիրը ժամանակավորապես մերժվում է ՖՄՕ-ի կողմից, որը պատահեց [[Ֆրանսիա]]յի հետ [[2000]] թվականին։

== Մրցության կառուցվածքը ==
Մրցությունը տևում է երկու օր։ Մեկ օրը տրամադրված է տեսական խնդիրներին (երեք խնդիր, որոնք ամենաքիչը ֆիզիկայի չորս ոլորտ են պարունակում։ Միավորների ընդհանուր գումարը 30 է)։ Մեկ այլ օր տրամադրված է փորձարարական խնդիրներին (մեկ կամ երկու խնդիրներ. միավորների ընդհանուր գումարը 20 է)։ Այս երկու օրերը բաժանվում են գոնե մեկ հանգստյան օրով։ Այս երկու փուլերի համար էլ հինգական ժամ է տրամադրվում։ Յուրաքանչյուր թիմ բաղկացած է ընդհանուր կամ տեխնիկական միջնակարգ դպրոցների 20 տարեկանը չգերազանցող աշակերտներից (և ոչ թե ինստիտուտների կամ համալսարանների ուսանողներից)։ Ընդհանրապես ամեն խումբ բաղկացած է հինգ աշակերտներից և երկու վերահսկիչներից։

=== Մեդալների բաշխումը ===
Նվազագույն միավորները, որոնք պահանջվում են օլիմպիադայի մեդալների և գովասանագրերի համար, որոշվում են կազմակերպիչների կողմից ըստ հետևյալ կաննոների՝
*ոսկե մեդալներով պարգևատրվում են մրցակիցների լավագույն 8%-ը,
*ոսկե կամ արծաթե մեդալներով պարգևատրվում են մրցակիցների լավագույն 25%-ը,
*ոսկե, արծաթե կամ բրոնզե մեդալներով պարգևատրվում են մրցակիցների լավագույն 50%-ը,
*օլիմպիական մեդալներով կամ գովասանագրերով պարգևատրվում են մրցակիցների լավագույն 67%-ը։

Մյուս բոլոր մասնակիցները ստանում են մասնակցության սերտիֆիկատ։ Ամենաբարձր արդյունքով մասնակիցը (Բացարձակ Հաղթողը) բացի ոսկե մեդալից, ստանում է մի հատուկ մրցանակ&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.jyu.fi/tdk/kastdk/olympiads/statutes.html |title=Ֆիզիկայի միջազգային օլիմպիադաների օրենքները (անգլերեն) |accessdate=2009-04-21 |archive-date=2017-07-27 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170727083138/http://www.jyu.fi/tdk/kastdk/olympiads/statutes.html |dead-url=yes }}&lt;/ref&gt;։

== Անցած օլիմպիադաները ==
{{Div col|3}}
* [[2022]] - [[Բեռն]], {{Դրոշավորում|Շվեյցարիա}}
* [[2021]] - [[Վիլնյուս]], {{Դրոշավորում|Լիտվա}}
* [[2020]] - Չի անցկացվել համավարակի պատճառով
* [[2019]] - [[Թել Ավիվ]], {{Դրոշավորում|Իսրայել}}
* [[2018]] - [[Լիսաբոն]], {{Դրոշավորում|Պորտուգալիա}}
* [[2017]] - [[Յոգոկարտա]], {{Դրոշավորում|Ինդոնեզիա}}
* [[2016]] - [[Ցյուրիխ]], {{Դրոշավորում|Շվեյցարիա}}
* [[2015]] - [[Մումբայ]], {{Դրոշավորում|Հնդկաստան}}
* [[2014]] - [[Աստանա]], {{Դրոշավորում|Ղազախստան}}
* [[2013]] - [[Կոպենհագեն]], {{Դրոշավորում|Դանիա}}
* [[2012]] - [[Տալլին]] և [[Տարտու]], {{Դրոշավորում|Էստոնիա}}
* [[2011]] - [[Բանգկոկ]], {{Դրոշավորում|Թաիլանդ}}
* [[2010]] - [[Զագրեբ]], {{Դրոշավորում|Խորվաթիա}}
* [[2009]] - [[Մերիդա]], {{Դրոշավորում|Մեքսիկա}}
* [[2008]] - [[Հանոյ]], {{Դրոշավորում|Վիետնամ}}
* [[2007]] - [[Սպահան]], {{Դրոշավորում|Իրան}}
* [[2006]] - {{Դրոշավորում|Սինգապուր}}
* [[2005]] - [[Սալամանկա]], {{Դրոշավորում|Իսպանիա}}
* [[2004]] - [[Պոհանգ]], {{Դրոշավորում|Հարավային Կորեա}}
* [[2003]] - [[Թայպեյ]], {{Դրոշավորում|Թայվան}}
* [[2002]] - [[Բալի]], {{Դրոշավորում|Ինդոնեզիա}}
* [[2001]] - [[Անթալիա]], {{Դրոշավորում|Թուրքիա}}
* [[2000]] - [[Լեյսեստեր]], {{Դրոշավորում|Մեծ Բրիտանիա}}
* [[1999]] - [[Պադովա]], {{Դրոշավորում|Իտալիա}}
* [[1998]] - [[Ռեյկյավիկ]], {{Դրոշավորում|Իսլանդիա}}
* [[1997]] - [[Սադբերի]], [[Օնտարիո]], {{Դրոշավորում|Կանադա}}
* [[1996]] - [[Օսլո]], {{Դրոշավորում|Նորվեգիա}}
* [[1995]] - [[Կանբերա]], {{Դրոշավորում|Ավստրալիա}}
* [[1994]] - [[Պեկին]], {{Դրոշավորում|Չինաստան}}
* [[1993]] - [[Վիլիամզբուրգ]], {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}}
* [[1992]] - [[Հելսինկի]], {{Դրոշավորում|Ֆինլանդիա}}
* [[1991]] - [[Հավանա]], {{Դրոշավորում|Կուբա}}
* [[1990]] - [[Գրոնինգեն]], {{Դրոշավորում|Նիդեռլանդներ}}
* [[1989]] - [[Վարշավա]], {{Դրոշավորում|Լեհաստան}}
* [[1988]] - [[Բադ Իշ]], {{Դրոշավորում|Ավստրիա}}
* [[1987]] - [[Յենա]], {{Դրոշավորում|Գերմանիա|ԳԴՀ}}
* [[1986]] - [[Լոնդոն]], {{Դրոշավորում|Անգլիա}}
* [[1985]] - [[Պորտորոզ]], {{Դրոշավորում|Հարավսլավիա}}
* [[1984]] - [[Սիգտունա]], {{Դրոշավորում|Շվեդիա}}
* [[1983]] - [[Բուխարեստ]], {{Դրոշավորում|Ռումինիա}}
* [[1982]] - [[Մալենտե]], {{Դրոշավորում|Գերմանիա|ԳԴՀ}}
* [[1981]] - [[Վարնա]], {{Դրոշավորում|Բուլղարիա}}
* [[1979]] - [[Մոսկվա]], {{Դրոշավորում|ԽՍՀՄ}}
* [[1977]] - [[Հռադեկ Կռալովե]], {{Դրոշավորում|Չեխոսլովակիա}}
* [[1976]] - [[Բուդապեշտ]], {{Դրոշավորում|Հունգարիա}}
* [[1975]] - [[Գուստրով]], {{Դրոշավորում|Գերմանիա|ԳԴՀ}}
* [[1974]] - [[Վարշավա]], {{Դրոշավորում|Լեհաստան}}
* [[1972]] - [[Բուխարեստ]], {{Դրոշավորում|Ռումինիա}}
* [[1971]] - [[Սոֆիա]], {{Դրոշավորում|Բուլղարիա}}
* [[1970]] - [[Մոսկվա]], {{Դրոշավորում|ԽՍՀՄ}}
* [[1969]] - [[Բռնո]], {{Դրոշավորում|Չեխոսլովակիա}}
* [[1968]] - [[Բուդապեշտ]], {{Դրոշավորում|Հունգարիա}}
* [[1967]] - [[Վարշավա]], {{Դրոշավորում|Լեհաստան}}
{{Div col end}}

== Առաջիկա օլիմպիադաները ==
* [[2027]] - {{Դրոշավորում|Հարավային Կորեա}}
* [[2026]] - {{Դրոշավորում|Կոլումբիա}}
* [[2025]] - {{Դրոշավորում|Ֆրանսիա}}
* [[2024]] - {{Դրոշավորում|Իրան}}
* [[2023]] - {{Դրոշավորում|Ճապոնիա}}

== Հայաստանի արդյունքները ՖՄՕ-ում ==
[[Հայաստան]]ը առաջին անգամ Ֆիզիկայի միջազգային օլիմպիադային մասնակցել է որպես դիտորդ՝ [[1997]] թվականին, ապա [[1998]] թվականին չի մասնակցել և [[1999]] թվականին դարձյալ մասնակցել է որպես դիտորդ։

Ակտիվորեն մրցույթին սկսել է մասնակցել [[2000]] թվականից։ [[2000]]-ից մինչև [[2019]] թվականն ընկած ժամանակաշրջանում Հայաստանն արժանացել է 2 ոսկե, 10 արծաթե, 31 բրոնզե մեդալների և 20 գովասանագրերի, ինչպես նաև մեկ հատուկ մրցանակի։ Հայաստանը այդ ժամանակաշրջանում ունեցել է 79 մասնակիցներ։
{| class=&quot;prettytable&quot;
|- class=&quot;hintergrundfarbe5&quot;
! Օլիմպիադայի համարը
! Տարին
! Երկիրը
! Մասնակցող երկրների թիվը
! Հայ մասնակիցների թիվը
! {{Ոսմաթ}}
! {{Արմաթ}}
! {{Բրմաթ}}
! {{Գովմաթ}}
|-
| align=&quot;center&quot; | '''51''' || [[2021]] || {{Դրոշավորում|Լիտվա}} || align=&quot;center&quot; | 76 || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 0
|-
| align=&quot;center&quot; | '''50''' || [[2019]] || {{Դրոշավորում|Իսրայել}} || align=&quot;center&quot; | 78 || align=&quot;center&quot; | 5 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 5 || align=&quot;center&quot; | 0
|-
| align=&quot;center&quot; | '''49''' || [[2018]] || {{Դրոշավորում|Պորտուգալիա}} || align=&quot;center&quot; | 90 || align=&quot;center&quot; | 3 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''48''' || [[2017]] || {{Դրոշավորում|Ինդոնեզիա}} || align=&quot;center&quot; | --- || align=&quot;center&quot; | 3 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''47''' || [[2016]] || {{Դրոշավորում|Շվեյցարիա}} || align=&quot;center&quot; | 90 || align=&quot;center&quot; | 5 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 0
|-
| align=&quot;center&quot; | '''46''' || [[2015]] || {{Դրոշավորում|Հնդկաստան}} || align=&quot;center&quot; | --- || align=&quot;center&quot; | 5 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 3 || align=&quot;center&quot; | 0
|-
| align=&quot;center&quot; | '''45''' || [[2014]] || {{Դրոշավորում|Ղազախստան}} || align=&quot;center&quot; | 82 || align=&quot;center&quot; | 5 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 3 || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 0
|-
| align=&quot;center&quot; | '''44''' || [[2013]] || {{Դրոշավորում|Դանիա}} || align=&quot;center&quot; | 83 || align=&quot;center&quot; | 5 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''43''' || [[2012]] || {{Դրոշավորում|Էստոնիա}} || align=&quot;center&quot; | 86 || align=&quot;center&quot; | 5 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 2
|-
| align=&quot;center&quot; | '''42''' || [[2011]] || {{Դրոշավորում|Թաիլանդ}} || align=&quot;center&quot; | --- || align=&quot;center&quot; | 3 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''41''' || [[2010]] || {{Դրոշավորում|Խորվաթիա}} || align=&quot;center&quot; | 80 || align=&quot;center&quot; | 5 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''40''' || [[2009]] || {{Դրոշավորում|Մեքսիկա}} || align=&quot;center&quot; | 70 || align=&quot;center&quot; | 3 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 2
|-
| align=&quot;center&quot; | '''39''' || [[2008]] || {{Դրոշավորում|Վիետնամ}} || align=&quot;center&quot; | 81 || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 0
|-
| align=&quot;center&quot; | '''38''' || [[2007]] || {{Դրոշավորում|Իրան}} || align=&quot;center&quot; | 73 	 || align=&quot;center&quot; | 3 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 1 
|-
| align=&quot;center&quot; | '''37''' || [[2006]] || {{Դրոշավորում|Սինգապուր}} || align=&quot;center&quot; | 86 || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 2
|-
| align=&quot;center&quot; | '''36''' || [[2005]] || {{Դրոշավորում|Իսպանիա}} || align=&quot;center&quot; | 73 || align=&quot;center&quot; | 5 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 3
|-
| align=&quot;center&quot; | '''35''' || [[2004]] || {{Դրոշավորում|Հարավային Կորեա}} || align=&quot;center&quot; | 73 || align=&quot;center&quot; | 5 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''34''' || [[2003]] || {{Դրոշավորում|Թայվան}} || align=&quot;center&quot; | 54 || align=&quot;center&quot; | 3 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''33''' || [[2002]] || {{Դրոշավորում|Ինդոնեզիա}} || align=&quot;center&quot; | 70 || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''32''' || [[2001]] || {{Դրոշավորում|Թուրքիա}} || align=&quot;center&quot; | 64 || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 2 
|-
| align=&quot;center&quot; | '''31''' || [[2000]] || {{Դրոշավորում|Մեծ Բրիտանիա}} || align=&quot;center&quot; | 62 || align=&quot;center&quot; | 3 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0
|}

== Հայաստանի մասնակիցների արդյունքները ՖՄՕ-ում ==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|- 
! ՖՄՕ-ի հ/հ
! Տարի
! Մասնակից
! Կրթօջախ
! Մեդալ/գովասանագիր 
! Ղեկավար
! Ղեկավար
|-
| rowspan=&quot;4&quot; | '''51''' || rowspan=&quot;4&quot; | [[2021]] || Գյոլեցյան Արտաշես || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Ոսմաթ}} || Հայրապետյան Մեխակ || Կուրղինյան Բիլոր 
|-
| Կարախանյան Ռուբեն || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}  ||  || 
|-
| Գյուլամիրյան Դավիթ || [[Քվանտ վարժարան]] || {{Արմաթ}}   ||  || 
|-
| Չախոյան Հակոբ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}   ||  || 
|-
| rowspan=&quot;5&quot; | '''50''' || rowspan=&quot;5&quot; | [[2019]] || Հունանյան Եվա || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} || Գրիգորյան Գագիկ || Կուրղինյան Բիլոր 
|-
| Զոհրաբյան Դավիթ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}  ||  || 
|-
| Գրիգորյան Քրիստինե || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}   ||  || 
|-
| Մուրադյան  Հայկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}   ||  || 
|-
| Կիրակոսյան Դավիթ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}   ||  || 
|-
| rowspan=&quot;3&quot; | '''49''' || rowspan=&quot;3&quot; | [[2018]] || Գևորգյան Դավիթ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}} || Գրիգորյան Գագիկ || Կուրղինյան Բիլոր 
|-
| Զոհրաբյան Դավիթ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}  ||  || 
|-
| Գրիգորյան Քրիստինե || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}}   ||  || 
|-
| rowspan=&quot;3&quot; | '''48''' || rowspan=&quot;3&quot; | [[2017]] || Նազարյան Խաչատուր || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} || Գրիգորյան Գագիկ || Կուրղինյան Բիլոր 
|-
| Գևորգյան Դավիթ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}}  ||  || 
|-
| Եղիազարյան Միքայել || [[Քվանտ վարժարան]] || {{Գովմաթ}}   ||  || 
|-
| rowspan=&quot;5&quot; | '''47''' || rowspan=&quot;5&quot; | [[2016]] || Վարդանյան Էդգար || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Ոսմաթ}} || rowspan=&quot;5&quot; | Գրիգորյան Գագիկ || rowspan=&quot;5&quot; |Կուրղինյան Բիլոր
|-
| Մաթևոսյան Աշոտ || [[Քվանտ վարժարան]] || {{Արմաթ}}
|-
| Մամբրեյան Արա || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}}
|-
| Բաբուջյան Հրաչյա || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}
|-
| Խալաֆյան Էդուարդ || [[Քվանտ վարժարան]] ||
|-
| rowspan=&quot;5&quot; | '''46''' || rowspan=&quot;5&quot; | [[2015]] || Թոփչյան Հրանտ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}} || rowspan=&quot;5&quot; | Գրիգորյան Գագիկ || rowspan=&quot;5&quot; |Կուրղինյան Բիլոր 
|-
| Վարդանյան Էդգար || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}} 
|-
| Մաթևոսյան Աշոտ || [[Քվանտ վարժարան]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Մովսիսյան Աշոտ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Մամբրեյան Արա || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| rowspan=&quot;5&quot; | '''45''' || rowspan=&quot;5&quot; | [[2014]] || Մարտիրոսյան Գևորգ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}} || rowspan=&quot;5&quot; | Գրիգորյան Գագիկ || rowspan=&quot;5&quot; |Կուրղինյան Բիլոր 
|-
| Մամբրեյան Վարդգես || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}} 
|-
| Վասիլյան Արսեն || [[ՀԱՊՀ Երևանի ավագ դպրոց|ՀԱՊՀ ա/դ]] || {{Արմաթ}} 
|-
| Թոփչյան Հրանտ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Մովսիսյան Աշոտ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| rowspan=&quot;5&quot; | '''44''' || rowspan=&quot;5&quot; | [[2013]] || Մարտիրոսյան Գևորգ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]]|| {{Բրմաթ}} || Գրիգորյան Գագիկ || Կուրղինյան Բիլոր 
|-
| Մամբրեյան Վարդգես || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} || || 
|-
| Պետրոսյան Ալեքսանդր || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} || ||  
|-
| Վասիլյան Արսեն || [[ՀԱՊՀ Երևանի ավագ դպրոց|ՀԱՊՀ ա/դ]] || {{Բրմաթ}}  || || 
|-
| Հովհաննիսյան Ռազմիկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}}  || || 
|-
| rowspan=&quot;5&quot; | '''43''' || rowspan=&quot;5&quot; | [[2012]] || Գևորգյան Վիրաբ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} ||  ||  
|-
| Ավետիսյան Վարդան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}  || || 
|-
| Պետրոսյան Ալեքսանդր || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}}  || || 
|-
| Մկրտևյան Արամ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}}  || || 
|-
| Հովհաննիսյան Ռազմիկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||  || || 
|-
| rowspan=&quot;3&quot; | '''42''' || rowspan=&quot;3&quot; | [[2011]] || Ավետիսյան Վարդան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} ||  || 
|-
| Մկրտչյան Արամ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||  || || 
|-
| Գևորգյան Վիրաբ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||  || || 
|-
| rowspan=&quot;5&quot; | '''41''' || rowspan=&quot;5&quot; | [[2010]] || Հակոբյան Հայկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} || rowspan=&quot;5&quot; | Գրիգորյան Գագիկ || rowspan=&quot;5&quot; | Մանուկյան Նուրիջան 
|-
| Շմավոնյան Հովհաննես || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || 
|-
| Մանթաշյան Մհեր || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || 
|-
| Տեփանյան Հայկ || [[Քվանտ վարժարան]] || 
|-
| Բաբայան Էդվարդ || Էվրիկա || 
|-
| rowspan=&quot;3&quot; | '''40''' || rowspan=&quot;3&quot; | [[2009]] || Գալստյան Վահե || [[Քվանտ վարժարան]] || {{Բրմաթ}} || Գրիգորյան Գագիկ || Մանուկյան Նուրիջան 
|-
| Վարդանյան Վալերի || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}}  || || 
|-
| Գրիգորյան Աշոտ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}}  || || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; | '''39''' || rowspan=&quot;4&quot; | [[2008]] || Ղարիբյան Հրանտ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} || || 
|-
| Գալստյան Վահե || [[Քվանտ վարժարան]] ||  || || 
|-
| Գալոյան Տիգրան || Էվրիկա ||  || || 
|-
| Զեյնալյան Դավիթ || գ.Սուրենավանի մ/դ ||  || || 
|-
| rowspan=&quot;3&quot; | '''38''' || rowspan=&quot;3&quot; | [[2007]] || Մամիկոնյան Արսեն || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} || || 
|-
| Գևորգյան Մենուա || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}}  || || 
|-
| Ղարիբյան Հրանտ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||  || || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; | '''37''' || rowspan=&quot;4&quot; | [[2006]] || Կոստանյան Արամ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} ||  || 
|-
| Մարգարյան Արման || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}}  || || 
|-
| Ճիտոյան Վահե || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}}  || || 
|-
| Հովսեփյան Սևադա || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||  || || 
|-
| rowspan=&quot;5&quot; | '''36''' || rowspan=&quot;5&quot; | [[2005]] || Նազարյան Տիգրան || [[Քվանտ վարժարան]] || {{Բրմաթ}} ||  || 
|-
| Մարկոսյան Սերգեյ || [[Քվանտ վարժարան]] || {{Գովմաթ}}  || || 
|-
| Հարությունյան Բորիս || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}}  || || 
|-
| Կոստանյան Արամ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}}  || || 
|-
| Մարգարյան Արամ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||  || || 
|-
| rowspan=&quot;5&quot; | '''35''' || rowspan=&quot;5&quot; | [[2004]] || Հովհաննիսյան Կարեն || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} ||  ||  
|-
| Սողոմոնյան Մկրտիչ || [[Քվանտ վարժարան]] || {{Բրմաթ}}  || || 
|-
| Շահվերդյան Սերգեյ || [[Քվանտ վարժարան]] || {{Բրմաթ}}  || || 
|-
| Ավետիսյան Ժիրայր || [[Քվանտ վարժարան]] || {{Բրմաթ}}  || || 
|-
| Չավուշյան Անդրանիկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}}  || || 
|-
| rowspan=&quot;3&quot; | '''34''' || rowspan=&quot;3&quot; | [[2003]] || Պողոսյան Սերգեյ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} || || 
|-
| Կուրղինյան Բիլոր || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||  || || 
|-
| Ավետիսյան Ժիրայր || [[Քվանտ վարժարան]] ||  || || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; | '''33''' || rowspan=&quot;4&quot; | [[2002]] || Շահվերգյան Տիգրան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} ||  || 
|-
| Պողոսյան Սերգեյ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}}  || || 
|-
| Ալավերդյան Կարեն || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||  || || 
|-
| Եղիկյան Վահագն || [[Քվանտ վարժարան]] ||  || || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; | '''32''' || rowspan=&quot;4&quot; | [[2001]] || Կարապետյան Հովնաթան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} || || 
|-
| Ասլանյան Գրիգոր || Գյումրու ակադեմիական վարժարան || {{Գովմաթ}}  || || 
|-
| Մովսիսյան Արամ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||  || || 
|-
| Թանանյան Հովհաննես || թիվ186 դպրոց ||  || || 
|-
| rowspan=&quot;3&quot; | '''31''' || rowspan=&quot;3&quot; | [[2000]] || Հարությունյան Աշոտ || [[Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան]] || Հատուկ մրցանակ ||  ||  
|-
| Առաքելյան Արտակ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||  || || 
|-
| Գաֆարյան Գևորգ || Գյումրու թիվ 1 կրթահամալիր ||  || || 
|}

==Պատկերասրահ==
&lt;gallery mode=&quot;packed&quot; widths=&quot;185&quot; heights=&quot;185&quot;&gt;
Image:IPhO-2017.jpg | ՖՄՕ, [[2017]] թվական - [[Յոգոկարտա]], [[Ինդոնեզիա]] 
Image:IPhO-2014-01.jpg | ՖՄՕ, [[2014]] թվական - [[Աստանա]], [[Ղազախստան]] 
Image:IPhO-2014-02.jpg | ՖՄՕ, [[2014]] թվական - [[Աստանա]], [[Ղազախստան]] 
Image:IPhO-2013-01.jpg | ՖՄՕ, [[2013]] թվական - [[Կոպենհագեն]], [[Դանիա]] 
Image:IPhO-2013-02.jpg | ՖՄՕ, [[2013]] թվական - [[Կոպենհագեն]], [[Դանիա]] 
Image:IPhO-2012-01.jpg | ՖՄՕ, [[2012]] թվական - [[Տալլին]] և [[Տարտու]], [[Էստոնիա]] 
Image:IPhO-2012-02.jpg | ՖՄՕ, [[2012]] թվական - [[Տալլին]] և [[Տարտու]], [[Էստոնիա]] 
&lt;/gallery&gt;

== Աղբյուրներ ==
{{ծանցանկ}}

== Արտաքին հղումներ ==
*[http://www.ipho-new.org/ Ֆիզիկայի Միջազգային Օլիմպիադայի պաշտոնական կայքը]
*[http://www.jyu.fi/ipho/problems.html Նախկին Ֆիզիկայի Օլիմպիադաների խնդիրներն ու լուծումները] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090417022513/http://www.jyu.fi/ipho/problems.html |date=2009-04-17 }}
*[http://spreadsheets.google.com/pub?key=pTWuPDUURyp54Y3G8htKNWw&amp;output=html Օլիմպիադայի մասնակիցների ոչ ամբողջական ցուցակը]{{Չաշխատող արտաքին հղում|bot=InternetArchiveBot }}

{{Միջազգային առարկայական օլիմպիադաներ}}

[[Կատեգորիա:Առարկայական օլիմպիադաներ]]
[[Կատեգորիա:Օլիմպիադաներ ըստ առարկաների]]
[[Կատեգորիա:Ֆիզիկա]]
[[Կատեգորիա:Գիտական մրցություններ]]</text>
      <sha1>jibcpgpjo1yfdmreow2h0nv14yrqg87</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486169</id>
      <parentid>8486167</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T17:20:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dminasyan</username>
        <id>8930</id>
      </contributor>
      <comment>/* Հայաստանի արդյունքները ՖՄՕ-ում */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="32464" xml:space="preserve">'''Ֆիզիկայի միջազգային օլիմպիադա (ՖՄՕ)''' (անգլերեն՝ ''International Physics Olympiad'' (IPhO)), [[ֆիզիկա]]յի ամենամյա մրցություն է՝ [[միջնակարգ դպրոց]]ի աշակերտների համար, որը [[Միջազգային առարկայական օլիմպիադաներ|Գիտական միջազգային օլիմպիադաներից]] մեկն է։ Առաջին ՖՄՕ-ն եղել է [[Վարշավա]]յում ([[Լեհաստան]])՝ [[1967]] թվականին։

Ամեն ազգային պատվիրակություն բաղկացած է առավելագույնը հինգ աշակերտներից և երկու ղեկավարից։ Ղեկավարները պետք է վարժ տիրապետեն անգլերեն լեզվին և ֆիզիկայի առարկային։ Ղեկավարներին կարող են նաև ուղեկցել ցանկացած թվով դիտորդներ։ Աշակերտները հանձնում են անհատական աշխատանքներ՝ տեսական և գործնական։ Ըստ արդյունքների՝ աշակերտները պարգևատրվում են ոսկե, արծաթե, բրոնզե մեդալներով կամ գովասանագրերով։

Տեսական փուլը տևում է 5 ժամ, բաղկացած է երեք առաջադրանքներից։ Առաջադրանքները սովորաբար բաղկացած են մի քանի ենթահարցերից։ Փորձնական մասը կարող է բաղկացած լինել մեկ կամ երկու փուլից, որոնցից յուրաքանչյուրին տրվում է հինգը ժամ։

== Պատմություն ==
Առաջին ՖՄՕ-ից մի քանի ամիս առաջ հրավերներ ուղարկվեցին բոլոր [[Միջին Եվրոպական երկրներ]]ին։ Հրավերներն ընդունվեցին [[Բուլղարիա]]յի, [[Չեխոսլովակիա]]յի, [[Հունգարիա]]յի և [[Ռումինիա]]յի կողմից (կազմակերպող [[Լեհաստան]]ի հետ միասին՝ հինգ երկիր)։ Յուրաքանցյուր երկրի թիմ բաղկացած էր միջնակարգ դպրոցի երեք աշակերտներից և մեկ ղեկավարից։ Մրցությունը կազմակերպված էր Լեհաստանի Ֆիզիկայի օլիմպիադայի վերջնական փուլի նման՝ մեկ օր տրամադրված էր տեսական խնդիրներին, և մեկ օր էլ՝ փորձի համար։ Միակ տարբերությունն այն էր, որ մասնակիցները ստիպված էին սպասել իրենց աշխատանքների արդյունքներն իմանալու համար։ Սպասելու ժամանակ կազմակերպիչները երկու օդանավով էքսկուրսիա կազմակերպեցին դեպի՝ [[Կռակ]] և [[Գդանսկ]] քաղաքները։ Առաջին ՖՄՕ-ի շրջանակներում աշակերտները պետք է լուծեին չորս տեսական և մեկ փորձարարական խնդիր։

Երկրորդ օլիմպիադան կազմակերպվեց պրոֆեսոր [[Ռեժո Քունֆալվու]]ի կողմից՝ [[Բուդապեշտ]]ում ([[Հունգարիա]])՝ [[1968]] թվականին։ Ութ երկրներ մասնակցեցին այս օլիմպիադային՝ [[Գերմանական Դեմոկրատական Հանրապետություն]]ը, [[Խորհրդային Միություն]]ը և [[Հարավսլավիա]]ն միացան մասնակից երկրներին։ Կրկին յուրաքանցյուր երկիր ներկայացվում էր միջնակարգ դպրոցի երեք աշակերտների և մեկ ղեկավարի կողմից։ Երկրորդ ՖՄՕ-ից որոշ ժամանակ առաջ օրենքների և ուսումնական ծրագրի մի նախնական պլան պատրաստվեց։ Այս պլանը հետագայում պաշտոնապես ընդունեցին Միջազգային Խորհուրդը, որը բաղկացած էր մասնակից թիմերի ղեկավարներից։ Սա կատարվեց երկրորդ ՖՄՕ-ից մի քանի ամիս հետո [[Չեխոսլովակիա]]յի [[Բռնո]] քաղաքում կատարված հատուկ ժողովում։

Երրորդ ՖՄՕ-ն կազմակերպվեց պրոֆեսոր [[Ռոստիսլավ Կոստիալ]]ի կողմից՝ [[Բռնո]]յում ([[Չեխոսլովակիա]])՝ [[1969]] թվականին։ Այդ ժամանակ յուրաքանչյուր թիմ բաղկացած էր հինգ աշակերտներից և երկու ղեկավարներից։ Բռնոյի մրցույթը կազմակերպվեց ըստ ընդունված պաշտոնական օրենքի։

Հաջորդ օլիմպիադան անցկացվեց [[Մոսկվա]]յում ([[Խորհրդային Միություն]]) [[1970]] թվականին։ Ամեն երկիր ներկայացվում էր վեց աշակերտներով և երկու ղեկավարներով։ Օլիմպիադայի ժամանակ որոշ փոքր փոփոխություններ արվեցին օրենքի մեջ։

Հինգերորդ ՖՄՕ-ից սկսած, որն անցկացվեց [[Սոֆիա]]յում ([[Բուլղարիա]]) [[1971]] թվականին, ամեն խումբ պետք է բաղկացած լիեր հինգ աշակերտներից և երկու ղեկավարներից։ [[1978]] և [[1980]] թվականներին ՖՄՕ-ն չի կազմակերպվել, արևմտյան երկրների ավելացման պատճառով։ Առաջին արևմտյան երկիրը, որ մասնակցել է, եղել է Ֆրանսիան&lt;ref&gt;[http://www.jyu.fi/tdk/kastdk/olympiads/history.pdf Ֆիզիկայի Միջազգային օլիմպիադաներ՝ նրանց պատմությունը, կառուցվածքը և ապագան (անգլերեն)]&lt;/ref&gt;։ Սկզբում, սակավաթիվ մասնակից արևմտյան երկրները հրաժարվեցին, որ ՖՄՕ-ն տարին մեջ անցկացվի արևմտյան և արևելյան խմբի երկրներում։ Այդ պատճառով էլ արևելյան խմբի երկրները հրաժարվեցին [[1978]] և [[1980]] թվականների օլիմպիադաները կազմակերպելուց։ [[1982]] թվականից տարեկան օլիմպիադները շարունակվեցին, քանի որ բավականին արևմտյան երկրներ կային բեռը կիսելու համար։

Այժմ ապագա ՖՄՕ-ի անցկացվելիք վայրը տարիներ առաջ որոշված է։ ՖՄՕ-ին միանալուց հետո, ամեն երկիր պետք է երեք տարի առաջ ուրիշներին տեղեկացնի իր ՖՄՕ-ն հյուրընկալելու ցանկության մասին, որից հետո նա ավելանում է սպասողների ցանկին, որը [[2006]] թվականին արդեն մինչև [[2050]]-ականները շարունակվում է։ Կազմակերպչական ձախողումների դեպքում, երկիրը ժամանակավորապես մերժվում է ՖՄՕ-ի կողմից, որը պատահեց [[Ֆրանսիա]]յի հետ [[2000]] թվականին։

== Մրցության կառուցվածքը ==
Մրցությունը տևում է երկու օր։ Մեկ օրը տրամադրված է տեսական խնդիրներին (երեք խնդիր, որոնք ամենաքիչը ֆիզիկայի չորս ոլորտ են պարունակում։ Միավորների ընդհանուր գումարը 30 է)։ Մեկ այլ օր տրամադրված է փորձարարական խնդիրներին (մեկ կամ երկու խնդիրներ. միավորների ընդհանուր գումարը 20 է)։ Այս երկու օրերը բաժանվում են գոնե մեկ հանգստյան օրով։ Այս երկու փուլերի համար էլ հինգական ժամ է տրամադրվում։ Յուրաքանչյուր թիմ բաղկացած է ընդհանուր կամ տեխնիկական միջնակարգ դպրոցների 20 տարեկանը չգերազանցող աշակերտներից (և ոչ թե ինստիտուտների կամ համալսարանների ուսանողներից)։ Ընդհանրապես ամեն խումբ բաղկացած է հինգ աշակերտներից և երկու վերահսկիչներից։

=== Մեդալների բաշխումը ===
Նվազագույն միավորները, որոնք պահանջվում են օլիմպիադայի մեդալների և գովասանագրերի համար, որոշվում են կազմակերպիչների կողմից ըստ հետևյալ կաննոների՝
*ոսկե մեդալներով պարգևատրվում են մրցակիցների լավագույն 8%-ը,
*ոսկե կամ արծաթե մեդալներով պարգևատրվում են մրցակիցների լավագույն 25%-ը,
*ոսկե, արծաթե կամ բրոնզե մեդալներով պարգևատրվում են մրցակիցների լավագույն 50%-ը,
*օլիմպիական մեդալներով կամ գովասանագրերով պարգևատրվում են մրցակիցների լավագույն 67%-ը։

Մյուս բոլոր մասնակիցները ստանում են մասնակցության սերտիֆիկատ։ Ամենաբարձր արդյունքով մասնակիցը (Բացարձակ Հաղթողը) բացի ոսկե մեդալից, ստանում է մի հատուկ մրցանակ&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.jyu.fi/tdk/kastdk/olympiads/statutes.html |title=Ֆիզիկայի միջազգային օլիմպիադաների օրենքները (անգլերեն) |accessdate=2009-04-21 |archive-date=2017-07-27 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170727083138/http://www.jyu.fi/tdk/kastdk/olympiads/statutes.html |dead-url=yes }}&lt;/ref&gt;։

== Անցած օլիմպիադաները ==
{{Div col|3}}
* [[2022]] - [[Բեռն]], {{Դրոշավորում|Շվեյցարիա}}
* [[2021]] - [[Վիլնյուս]], {{Դրոշավորում|Լիտվա}}
* [[2020]] - Չի անցկացվել համավարակի պատճառով
* [[2019]] - [[Թել Ավիվ]], {{Դրոշավորում|Իսրայել}}
* [[2018]] - [[Լիսաբոն]], {{Դրոշավորում|Պորտուգալիա}}
* [[2017]] - [[Յոգոկարտա]], {{Դրոշավորում|Ինդոնեզիա}}
* [[2016]] - [[Ցյուրիխ]], {{Դրոշավորում|Շվեյցարիա}}
* [[2015]] - [[Մումբայ]], {{Դրոշավորում|Հնդկաստան}}
* [[2014]] - [[Աստանա]], {{Դրոշավորում|Ղազախստան}}
* [[2013]] - [[Կոպենհագեն]], {{Դրոշավորում|Դանիա}}
* [[2012]] - [[Տալլին]] և [[Տարտու]], {{Դրոշավորում|Էստոնիա}}
* [[2011]] - [[Բանգկոկ]], {{Դրոշավորում|Թաիլանդ}}
* [[2010]] - [[Զագրեբ]], {{Դրոշավորում|Խորվաթիա}}
* [[2009]] - [[Մերիդա]], {{Դրոշավորում|Մեքսիկա}}
* [[2008]] - [[Հանոյ]], {{Դրոշավորում|Վիետնամ}}
* [[2007]] - [[Սպահան]], {{Դրոշավորում|Իրան}}
* [[2006]] - {{Դրոշավորում|Սինգապուր}}
* [[2005]] - [[Սալամանկա]], {{Դրոշավորում|Իսպանիա}}
* [[2004]] - [[Պոհանգ]], {{Դրոշավորում|Հարավային Կորեա}}
* [[2003]] - [[Թայպեյ]], {{Դրոշավորում|Թայվան}}
* [[2002]] - [[Բալի]], {{Դրոշավորում|Ինդոնեզիա}}
* [[2001]] - [[Անթալիա]], {{Դրոշավորում|Թուրքիա}}
* [[2000]] - [[Լեյսեստեր]], {{Դրոշավորում|Մեծ Բրիտանիա}}
* [[1999]] - [[Պադովա]], {{Դրոշավորում|Իտալիա}}
* [[1998]] - [[Ռեյկյավիկ]], {{Դրոշավորում|Իսլանդիա}}
* [[1997]] - [[Սադբերի]], [[Օնտարիո]], {{Դրոշավորում|Կանադա}}
* [[1996]] - [[Օսլո]], {{Դրոշավորում|Նորվեգիա}}
* [[1995]] - [[Կանբերա]], {{Դրոշավորում|Ավստրալիա}}
* [[1994]] - [[Պեկին]], {{Դրոշավորում|Չինաստան}}
* [[1993]] - [[Վիլիամզբուրգ]], {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}}
* [[1992]] - [[Հելսինկի]], {{Դրոշավորում|Ֆինլանդիա}}
* [[1991]] - [[Հավանա]], {{Դրոշավորում|Կուբա}}
* [[1990]] - [[Գրոնինգեն]], {{Դրոշավորում|Նիդեռլանդներ}}
* [[1989]] - [[Վարշավա]], {{Դրոշավորում|Լեհաստան}}
* [[1988]] - [[Բադ Իշ]], {{Դրոշավորում|Ավստրիա}}
* [[1987]] - [[Յենա]], {{Դրոշավորում|Գերմանիա|ԳԴՀ}}
* [[1986]] - [[Լոնդոն]], {{Դրոշավորում|Անգլիա}}
* [[1985]] - [[Պորտորոզ]], {{Դրոշավորում|Հարավսլավիա}}
* [[1984]] - [[Սիգտունա]], {{Դրոշավորում|Շվեդիա}}
* [[1983]] - [[Բուխարեստ]], {{Դրոշավորում|Ռումինիա}}
* [[1982]] - [[Մալենտե]], {{Դրոշավորում|Գերմանիա|ԳԴՀ}}
* [[1981]] - [[Վարնա]], {{Դրոշավորում|Բուլղարիա}}
* [[1979]] - [[Մոսկվա]], {{Դրոշավորում|ԽՍՀՄ}}
* [[1977]] - [[Հռադեկ Կռալովե]], {{Դրոշավորում|Չեխոսլովակիա}}
* [[1976]] - [[Բուդապեշտ]], {{Դրոշավորում|Հունգարիա}}
* [[1975]] - [[Գուստրով]], {{Դրոշավորում|Գերմանիա|ԳԴՀ}}
* [[1974]] - [[Վարշավա]], {{Դրոշավորում|Լեհաստան}}
* [[1972]] - [[Բուխարեստ]], {{Դրոշավորում|Ռումինիա}}
* [[1971]] - [[Սոֆիա]], {{Դրոշավորում|Բուլղարիա}}
* [[1970]] - [[Մոսկվա]], {{Դրոշավորում|ԽՍՀՄ}}
* [[1969]] - [[Բռնո]], {{Դրոշավորում|Չեխոսլովակիա}}
* [[1968]] - [[Բուդապեշտ]], {{Դրոշավորում|Հունգարիա}}
* [[1967]] - [[Վարշավա]], {{Դրոշավորում|Լեհաստան}}
{{Div col end}}

== Առաջիկա օլիմպիադաները ==
* [[2027]] - {{Դրոշավորում|Հարավային Կորեա}}
* [[2026]] - {{Դրոշավորում|Կոլումբիա}}
* [[2025]] - {{Դրոշավորում|Ֆրանսիա}}
* [[2024]] - {{Դրոշավորում|Իրան}}
* [[2023]] - {{Դրոշավորում|Ճապոնիա}}

== Հայաստանի արդյունքները ՖՄՕ-ում ==
[[Հայաստան]]ը առաջին անգամ Ֆիզիկայի միջազգային օլիմպիադային մասնակցել է որպես դիտորդ՝ [[1997]] թվականին, ապա [[1998]] թվականին չի մասնակցել և [[1999]] թվականին դարձյալ մասնակցել է որպես դիտորդ։

Հայաստանի թիմերը ակտիվորեն մրցույթին սկսել են մասնակցել [[2000]] թվականից, որի ընթացքում արժանացել են 2 ոսկե, 10 արծաթե, 34 բրոնզե մեդալների և 22 գովասանագրերի, ինչպես նաև մեկ հատուկ մրցանակի։ Հայաստանը այդ ժամանակաշրջանում ունեցել է 84 մասնակիցներ։
{| class=&quot;prettytable&quot;
|- class=&quot;hintergrundfarbe5&quot;
! Օլիմպիադայի համարը
! Տարին
! Երկիրը
! Մասնակցող երկրների թիվը
! Հայ մասնակիցների թիվը
! {{Ոսմաթ}}
! {{Արմաթ}}
! {{Բրմաթ}}
! {{Գովմաթ}}
|-
| align=&quot;center&quot; | '''52''' || [[2022]] || {{Դրոշավորում|Շվեյցարիա}} || align=&quot;center&quot; | 79 || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 3 || align=&quot;center&quot; | 2
|-
| align=&quot;center&quot; | '''51''' || [[2021]] || {{Դրոշավորում|Լիտվա}} || align=&quot;center&quot; | 76 || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 0
|-
| align=&quot;center&quot; | '''50''' || [[2019]] || {{Դրոշավորում|Իսրայել}} || align=&quot;center&quot; | 78 || align=&quot;center&quot; | 5 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 5 || align=&quot;center&quot; | 0
|-
| align=&quot;center&quot; | '''49''' || [[2018]] || {{Դրոշավորում|Պորտուգալիա}} || align=&quot;center&quot; | 90 || align=&quot;center&quot; | 3 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''48''' || [[2017]] || {{Դրոշավորում|Ինդոնեզիա}} || align=&quot;center&quot; | --- || align=&quot;center&quot; | 3 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''47''' || [[2016]] || {{Դրոշավորում|Շվեյցարիա}} || align=&quot;center&quot; | 90 || align=&quot;center&quot; | 5 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 0
|-
| align=&quot;center&quot; | '''46''' || [[2015]] || {{Դրոշավորում|Հնդկաստան}} || align=&quot;center&quot; | --- || align=&quot;center&quot; | 5 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 3 || align=&quot;center&quot; | 0
|-
| align=&quot;center&quot; | '''45''' || [[2014]] || {{Դրոշավորում|Ղազախստան}} || align=&quot;center&quot; | 82 || align=&quot;center&quot; | 5 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 3 || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 0
|-
| align=&quot;center&quot; | '''44''' || [[2013]] || {{Դրոշավորում|Դանիա}} || align=&quot;center&quot; | 83 || align=&quot;center&quot; | 5 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''43''' || [[2012]] || {{Դրոշավորում|Էստոնիա}} || align=&quot;center&quot; | 86 || align=&quot;center&quot; | 5 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 2
|-
| align=&quot;center&quot; | '''42''' || [[2011]] || {{Դրոշավորում|Թաիլանդ}} || align=&quot;center&quot; | --- || align=&quot;center&quot; | 3 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''41''' || [[2010]] || {{Դրոշավորում|Խորվաթիա}} || align=&quot;center&quot; | 80 || align=&quot;center&quot; | 5 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''40''' || [[2009]] || {{Դրոշավորում|Մեքսիկա}} || align=&quot;center&quot; | 70 || align=&quot;center&quot; | 3 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 2
|-
| align=&quot;center&quot; | '''39''' || [[2008]] || {{Դրոշավորում|Վիետնամ}} || align=&quot;center&quot; | 81 || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 0
|-
| align=&quot;center&quot; | '''38''' || [[2007]] || {{Դրոշավորում|Իրան}} || align=&quot;center&quot; | 73 	 || align=&quot;center&quot; | 3 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 1 
|-
| align=&quot;center&quot; | '''37''' || [[2006]] || {{Դրոշավորում|Սինգապուր}} || align=&quot;center&quot; | 86 || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 2
|-
| align=&quot;center&quot; | '''36''' || [[2005]] || {{Դրոշավորում|Իսպանիա}} || align=&quot;center&quot; | 73 || align=&quot;center&quot; | 5 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 3
|-
| align=&quot;center&quot; | '''35''' || [[2004]] || {{Դրոշավորում|Հարավային Կորեա}} || align=&quot;center&quot; | 73 || align=&quot;center&quot; | 5 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''34''' || [[2003]] || {{Դրոշավորում|Թայվան}} || align=&quot;center&quot; | 54 || align=&quot;center&quot; | 3 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''33''' || [[2002]] || {{Դրոշավորում|Ինդոնեզիա}} || align=&quot;center&quot; | 70 || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''32''' || [[2001]] || {{Դրոշավորում|Թուրքիա}} || align=&quot;center&quot; | 64 || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 2 
|-
| align=&quot;center&quot; | '''31''' || [[2000]] || {{Դրոշավորում|Մեծ Բրիտանիա}} || align=&quot;center&quot; | 62 || align=&quot;center&quot; | 3 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0
|}

== Հայաստանի մասնակիցների արդյունքները ՖՄՕ-ում ==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|- 
! ՖՄՕ-ի հ/հ
! Տարի
! Մասնակից
! Կրթօջախ
! Մեդալ/գովասանագիր 
! Ղեկավար
! Ղեկավար
|-
| rowspan=&quot;4&quot; | '''51''' || rowspan=&quot;4&quot; | [[2021]] || Գյոլեցյան Արտաշես || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Ոսմաթ}} || Հայրապետյան Մեխակ || Կուրղինյան Բիլոր 
|-
| Կարախանյան Ռուբեն || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}  ||  || 
|-
| Գյուլամիրյան Դավիթ || [[Քվանտ վարժարան]] || {{Արմաթ}}   ||  || 
|-
| Չախոյան Հակոբ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}   ||  || 
|-
| rowspan=&quot;5&quot; | '''50''' || rowspan=&quot;5&quot; | [[2019]] || Հունանյան Եվա || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} || Գրիգորյան Գագիկ || Կուրղինյան Բիլոր 
|-
| Զոհրաբյան Դավիթ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}  ||  || 
|-
| Գրիգորյան Քրիստինե || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}   ||  || 
|-
| Մուրադյան  Հայկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}   ||  || 
|-
| Կիրակոսյան Դավիթ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}   ||  || 
|-
| rowspan=&quot;3&quot; | '''49''' || rowspan=&quot;3&quot; | [[2018]] || Գևորգյան Դավիթ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}} || Գրիգորյան Գագիկ || Կուրղինյան Բիլոր 
|-
| Զոհրաբյան Դավիթ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}  ||  || 
|-
| Գրիգորյան Քրիստինե || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}}   ||  || 
|-
| rowspan=&quot;3&quot; | '''48''' || rowspan=&quot;3&quot; | [[2017]] || Նազարյան Խաչատուր || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} || Գրիգորյան Գագիկ || Կուրղինյան Բիլոր 
|-
| Գևորգյան Դավիթ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}}  ||  || 
|-
| Եղիազարյան Միքայել || [[Քվանտ վարժարան]] || {{Գովմաթ}}   ||  || 
|-
| rowspan=&quot;5&quot; | '''47''' || rowspan=&quot;5&quot; | [[2016]] || Վարդանյան Էդգար || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Ոսմաթ}} || rowspan=&quot;5&quot; | Գրիգորյան Գագիկ || rowspan=&quot;5&quot; |Կուրղինյան Բիլոր
|-
| Մաթևոսյան Աշոտ || [[Քվանտ վարժարան]] || {{Արմաթ}}
|-
| Մամբրեյան Արա || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}}
|-
| Բաբուջյան Հրաչյա || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}
|-
| Խալաֆյան Էդուարդ || [[Քվանտ վարժարան]] ||
|-
| rowspan=&quot;5&quot; | '''46''' || rowspan=&quot;5&quot; | [[2015]] || Թոփչյան Հրանտ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}} || rowspan=&quot;5&quot; | Գրիգորյան Գագիկ || rowspan=&quot;5&quot; |Կուրղինյան Բիլոր 
|-
| Վարդանյան Էդգար || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}} 
|-
| Մաթևոսյան Աշոտ || [[Քվանտ վարժարան]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Մովսիսյան Աշոտ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Մամբրեյան Արա || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| rowspan=&quot;5&quot; | '''45''' || rowspan=&quot;5&quot; | [[2014]] || Մարտիրոսյան Գևորգ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}} || rowspan=&quot;5&quot; | Գրիգորյան Գագիկ || rowspan=&quot;5&quot; |Կուրղինյան Բիլոր 
|-
| Մամբրեյան Վարդգես || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}} 
|-
| Վասիլյան Արսեն || [[ՀԱՊՀ Երևանի ավագ դպրոց|ՀԱՊՀ ա/դ]] || {{Արմաթ}} 
|-
| Թոփչյան Հրանտ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Մովսիսյան Աշոտ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| rowspan=&quot;5&quot; | '''44''' || rowspan=&quot;5&quot; | [[2013]] || Մարտիրոսյան Գևորգ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]]|| {{Բրմաթ}} || Գրիգորյան Գագիկ || Կուրղինյան Բիլոր 
|-
| Մամբրեյան Վարդգես || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} || || 
|-
| Պետրոսյան Ալեքսանդր || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} || ||  
|-
| Վասիլյան Արսեն || [[ՀԱՊՀ Երևանի ավագ դպրոց|ՀԱՊՀ ա/դ]] || {{Բրմաթ}}  || || 
|-
| Հովհաննիսյան Ռազմիկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}}  || || 
|-
| rowspan=&quot;5&quot; | '''43''' || rowspan=&quot;5&quot; | [[2012]] || Գևորգյան Վիրաբ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} ||  ||  
|-
| Ավետիսյան Վարդան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}  || || 
|-
| Պետրոսյան Ալեքսանդր || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}}  || || 
|-
| Մկրտևյան Արամ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}}  || || 
|-
| Հովհաննիսյան Ռազմիկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||  || || 
|-
| rowspan=&quot;3&quot; | '''42''' || rowspan=&quot;3&quot; | [[2011]] || Ավետիսյան Վարդան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} ||  || 
|-
| Մկրտչյան Արամ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||  || || 
|-
| Գևորգյան Վիրաբ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||  || || 
|-
| rowspan=&quot;5&quot; | '''41''' || rowspan=&quot;5&quot; | [[2010]] || Հակոբյան Հայկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} || rowspan=&quot;5&quot; | Գրիգորյան Գագիկ || rowspan=&quot;5&quot; | Մանուկյան Նուրիջան 
|-
| Շմավոնյան Հովհաննես || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || 
|-
| Մանթաշյան Մհեր || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || 
|-
| Տեփանյան Հայկ || [[Քվանտ վարժարան]] || 
|-
| Բաբայան Էդվարդ || Էվրիկա || 
|-
| rowspan=&quot;3&quot; | '''40''' || rowspan=&quot;3&quot; | [[2009]] || Գալստյան Վահե || [[Քվանտ վարժարան]] || {{Բրմաթ}} || Գրիգորյան Գագիկ || Մանուկյան Նուրիջան 
|-
| Վարդանյան Վալերի || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}}  || || 
|-
| Գրիգորյան Աշոտ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}}  || || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; | '''39''' || rowspan=&quot;4&quot; | [[2008]] || Ղարիբյան Հրանտ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} || || 
|-
| Գալստյան Վահե || [[Քվանտ վարժարան]] ||  || || 
|-
| Գալոյան Տիգրան || Էվրիկա ||  || || 
|-
| Զեյնալյան Դավիթ || գ.Սուրենավանի մ/դ ||  || || 
|-
| rowspan=&quot;3&quot; | '''38''' || rowspan=&quot;3&quot; | [[2007]] || Մամիկոնյան Արսեն || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} || || 
|-
| Գևորգյան Մենուա || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}}  || || 
|-
| Ղարիբյան Հրանտ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||  || || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; | '''37''' || rowspan=&quot;4&quot; | [[2006]] || Կոստանյան Արամ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} ||  || 
|-
| Մարգարյան Արման || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}}  || || 
|-
| Ճիտոյան Վահե || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}}  || || 
|-
| Հովսեփյան Սևադա || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||  || || 
|-
| rowspan=&quot;5&quot; | '''36''' || rowspan=&quot;5&quot; | [[2005]] || Նազարյան Տիգրան || [[Քվանտ վարժարան]] || {{Բրմաթ}} ||  || 
|-
| Մարկոսյան Սերգեյ || [[Քվանտ վարժարան]] || {{Գովմաթ}}  || || 
|-
| Հարությունյան Բորիս || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}}  || || 
|-
| Կոստանյան Արամ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}}  || || 
|-
| Մարգարյան Արամ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||  || || 
|-
| rowspan=&quot;5&quot; | '''35''' || rowspan=&quot;5&quot; | [[2004]] || Հովհաննիսյան Կարեն || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} ||  ||  
|-
| Սողոմոնյան Մկրտիչ || [[Քվանտ վարժարան]] || {{Բրմաթ}}  || || 
|-
| Շահվերդյան Սերգեյ || [[Քվանտ վարժարան]] || {{Բրմաթ}}  || || 
|-
| Ավետիսյան Ժիրայր || [[Քվանտ վարժարան]] || {{Բրմաթ}}  || || 
|-
| Չավուշյան Անդրանիկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}}  || || 
|-
| rowspan=&quot;3&quot; | '''34''' || rowspan=&quot;3&quot; | [[2003]] || Պողոսյան Սերգեյ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} || || 
|-
| Կուրղինյան Բիլոր || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||  || || 
|-
| Ավետիսյան Ժիրայր || [[Քվանտ վարժարան]] ||  || || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; | '''33''' || rowspan=&quot;4&quot; | [[2002]] || Շահվերգյան Տիգրան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} ||  || 
|-
| Պողոսյան Սերգեյ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}}  || || 
|-
| Ալավերդյան Կարեն || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||  || || 
|-
| Եղիկյան Վահագն || [[Քվանտ վարժարան]] ||  || || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; | '''32''' || rowspan=&quot;4&quot; | [[2001]] || Կարապետյան Հովնաթան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} || || 
|-
| Ասլանյան Գրիգոր || Գյումրու ակադեմիական վարժարան || {{Գովմաթ}}  || || 
|-
| Մովսիսյան Արամ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||  || || 
|-
| Թանանյան Հովհաննես || թիվ186 դպրոց ||  || || 
|-
| rowspan=&quot;3&quot; | '''31''' || rowspan=&quot;3&quot; | [[2000]] || Հարությունյան Աշոտ || [[Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան]] || Հատուկ մրցանակ ||  ||  
|-
| Առաքելյան Արտակ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||  || || 
|-
| Գաֆարյան Գևորգ || Գյումրու թիվ 1 կրթահամալիր ||  || || 
|}

==Պատկերասրահ==
&lt;gallery mode=&quot;packed&quot; widths=&quot;185&quot; heights=&quot;185&quot;&gt;
Image:IPhO-2017.jpg | ՖՄՕ, [[2017]] թվական - [[Յոգոկարտա]], [[Ինդոնեզիա]] 
Image:IPhO-2014-01.jpg | ՖՄՕ, [[2014]] թվական - [[Աստանա]], [[Ղազախստան]] 
Image:IPhO-2014-02.jpg | ՖՄՕ, [[2014]] թվական - [[Աստանա]], [[Ղազախստան]] 
Image:IPhO-2013-01.jpg | ՖՄՕ, [[2013]] թվական - [[Կոպենհագեն]], [[Դանիա]] 
Image:IPhO-2013-02.jpg | ՖՄՕ, [[2013]] թվական - [[Կոպենհագեն]], [[Դանիա]] 
Image:IPhO-2012-01.jpg | ՖՄՕ, [[2012]] թվական - [[Տալլին]] և [[Տարտու]], [[Էստոնիա]] 
Image:IPhO-2012-02.jpg | ՖՄՕ, [[2012]] թվական - [[Տալլին]] և [[Տարտու]], [[Էստոնիա]] 
&lt;/gallery&gt;

== Աղբյուրներ ==
{{ծանցանկ}}

== Արտաքին հղումներ ==
*[http://www.ipho-new.org/ Ֆիզիկայի Միջազգային Օլիմպիադայի պաշտոնական կայքը]
*[http://www.jyu.fi/ipho/problems.html Նախկին Ֆիզիկայի Օլիմպիադաների խնդիրներն ու լուծումները] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090417022513/http://www.jyu.fi/ipho/problems.html |date=2009-04-17 }}
*[http://spreadsheets.google.com/pub?key=pTWuPDUURyp54Y3G8htKNWw&amp;output=html Օլիմպիադայի մասնակիցների ոչ ամբողջական ցուցակը]{{Չաշխատող արտաքին հղում|bot=InternetArchiveBot }}

{{Միջազգային առարկայական օլիմպիադաներ}}

[[Կատեգորիա:Առարկայական օլիմպիադաներ]]
[[Կատեգորիա:Օլիմպիադաներ ըստ առարկաների]]
[[Կատեգորիա:Ֆիզիկա]]
[[Կատեգորիա:Գիտական մրցություններ]]</text>
      <sha1>013q0rnhqhqsqx7t3jyebkpporlraje</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486170</id>
      <parentid>8486169</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T17:25:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dminasyan</username>
        <id>8930</id>
      </contributor>
      <comment>/* Հայաստանի մասնակիցների արդյունքները ՖՄՕ-ում */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="33072" xml:space="preserve">'''Ֆիզիկայի միջազգային օլիմպիադա (ՖՄՕ)''' (անգլերեն՝ ''International Physics Olympiad'' (IPhO)), [[ֆիզիկա]]յի ամենամյա մրցություն է՝ [[միջնակարգ դպրոց]]ի աշակերտների համար, որը [[Միջազգային առարկայական օլիմպիադաներ|Գիտական միջազգային օլիմպիադաներից]] մեկն է։ Առաջին ՖՄՕ-ն եղել է [[Վարշավա]]յում ([[Լեհաստան]])՝ [[1967]] թվականին։

Ամեն ազգային պատվիրակություն բաղկացած է առավելագույնը հինգ աշակերտներից և երկու ղեկավարից։ Ղեկավարները պետք է վարժ տիրապետեն անգլերեն լեզվին և ֆիզիկայի առարկային։ Ղեկավարներին կարող են նաև ուղեկցել ցանկացած թվով դիտորդներ։ Աշակերտները հանձնում են անհատական աշխատանքներ՝ տեսական և գործնական։ Ըստ արդյունքների՝ աշակերտները պարգևատրվում են ոսկե, արծաթե, բրոնզե մեդալներով կամ գովասանագրերով։

Տեսական փուլը տևում է 5 ժամ, բաղկացած է երեք առաջադրանքներից։ Առաջադրանքները սովորաբար բաղկացած են մի քանի ենթահարցերից։ Փորձնական մասը կարող է բաղկացած լինել մեկ կամ երկու փուլից, որոնցից յուրաքանչյուրին տրվում է հինգը ժամ։

== Պատմություն ==
Առաջին ՖՄՕ-ից մի քանի ամիս առաջ հրավերներ ուղարկվեցին բոլոր [[Միջին Եվրոպական երկրներ]]ին։ Հրավերներն ընդունվեցին [[Բուլղարիա]]յի, [[Չեխոսլովակիա]]յի, [[Հունգարիա]]յի և [[Ռումինիա]]յի կողմից (կազմակերպող [[Լեհաստան]]ի հետ միասին՝ հինգ երկիր)։ Յուրաքանցյուր երկրի թիմ բաղկացած էր միջնակարգ դպրոցի երեք աշակերտներից և մեկ ղեկավարից։ Մրցությունը կազմակերպված էր Լեհաստանի Ֆիզիկայի օլիմպիադայի վերջնական փուլի նման՝ մեկ օր տրամադրված էր տեսական խնդիրներին, և մեկ օր էլ՝ փորձի համար։ Միակ տարբերությունն այն էր, որ մասնակիցները ստիպված էին սպասել իրենց աշխատանքների արդյունքներն իմանալու համար։ Սպասելու ժամանակ կազմակերպիչները երկու օդանավով էքսկուրսիա կազմակերպեցին դեպի՝ [[Կռակ]] և [[Գդանսկ]] քաղաքները։ Առաջին ՖՄՕ-ի շրջանակներում աշակերտները պետք է լուծեին չորս տեսական և մեկ փորձարարական խնդիր։

Երկրորդ օլիմպիադան կազմակերպվեց պրոֆեսոր [[Ռեժո Քունֆալվու]]ի կողմից՝ [[Բուդապեշտ]]ում ([[Հունգարիա]])՝ [[1968]] թվականին։ Ութ երկրներ մասնակցեցին այս օլիմպիադային՝ [[Գերմանական Դեմոկրատական Հանրապետություն]]ը, [[Խորհրդային Միություն]]ը և [[Հարավսլավիա]]ն միացան մասնակից երկրներին։ Կրկին յուրաքանցյուր երկիր ներկայացվում էր միջնակարգ դպրոցի երեք աշակերտների և մեկ ղեկավարի կողմից։ Երկրորդ ՖՄՕ-ից որոշ ժամանակ առաջ օրենքների և ուսումնական ծրագրի մի նախնական պլան պատրաստվեց։ Այս պլանը հետագայում պաշտոնապես ընդունեցին Միջազգային Խորհուրդը, որը բաղկացած էր մասնակից թիմերի ղեկավարներից։ Սա կատարվեց երկրորդ ՖՄՕ-ից մի քանի ամիս հետո [[Չեխոսլովակիա]]յի [[Բռնո]] քաղաքում կատարված հատուկ ժողովում։

Երրորդ ՖՄՕ-ն կազմակերպվեց պրոֆեսոր [[Ռոստիսլավ Կոստիալ]]ի կողմից՝ [[Բռնո]]յում ([[Չեխոսլովակիա]])՝ [[1969]] թվականին։ Այդ ժամանակ յուրաքանչյուր թիմ բաղկացած էր հինգ աշակերտներից և երկու ղեկավարներից։ Բռնոյի մրցույթը կազմակերպվեց ըստ ընդունված պաշտոնական օրենքի։

Հաջորդ օլիմպիադան անցկացվեց [[Մոսկվա]]յում ([[Խորհրդային Միություն]]) [[1970]] թվականին։ Ամեն երկիր ներկայացվում էր վեց աշակերտներով և երկու ղեկավարներով։ Օլիմպիադայի ժամանակ որոշ փոքր փոփոխություններ արվեցին օրենքի մեջ։

Հինգերորդ ՖՄՕ-ից սկսած, որն անցկացվեց [[Սոֆիա]]յում ([[Բուլղարիա]]) [[1971]] թվականին, ամեն խումբ պետք է բաղկացած լիեր հինգ աշակերտներից և երկու ղեկավարներից։ [[1978]] և [[1980]] թվականներին ՖՄՕ-ն չի կազմակերպվել, արևմտյան երկրների ավելացման պատճառով։ Առաջին արևմտյան երկիրը, որ մասնակցել է, եղել է Ֆրանսիան&lt;ref&gt;[http://www.jyu.fi/tdk/kastdk/olympiads/history.pdf Ֆիզիկայի Միջազգային օլիմպիադաներ՝ նրանց պատմությունը, կառուցվածքը և ապագան (անգլերեն)]&lt;/ref&gt;։ Սկզբում, սակավաթիվ մասնակից արևմտյան երկրները հրաժարվեցին, որ ՖՄՕ-ն տարին մեջ անցկացվի արևմտյան և արևելյան խմբի երկրներում։ Այդ պատճառով էլ արևելյան խմբի երկրները հրաժարվեցին [[1978]] և [[1980]] թվականների օլիմպիադաները կազմակերպելուց։ [[1982]] թվականից տարեկան օլիմպիադները շարունակվեցին, քանի որ բավականին արևմտյան երկրներ կային բեռը կիսելու համար։

Այժմ ապագա ՖՄՕ-ի անցկացվելիք վայրը տարիներ առաջ որոշված է։ ՖՄՕ-ին միանալուց հետո, ամեն երկիր պետք է երեք տարի առաջ ուրիշներին տեղեկացնի իր ՖՄՕ-ն հյուրընկալելու ցանկության մասին, որից հետո նա ավելանում է սպասողների ցանկին, որը [[2006]] թվականին արդեն մինչև [[2050]]-ականները շարունակվում է։ Կազմակերպչական ձախողումների դեպքում, երկիրը ժամանակավորապես մերժվում է ՖՄՕ-ի կողմից, որը պատահեց [[Ֆրանսիա]]յի հետ [[2000]] թվականին։

== Մրցության կառուցվածքը ==
Մրցությունը տևում է երկու օր։ Մեկ օրը տրամադրված է տեսական խնդիրներին (երեք խնդիր, որոնք ամենաքիչը ֆիզիկայի չորս ոլորտ են պարունակում։ Միավորների ընդհանուր գումարը 30 է)։ Մեկ այլ օր տրամադրված է փորձարարական խնդիրներին (մեկ կամ երկու խնդիրներ. միավորների ընդհանուր գումարը 20 է)։ Այս երկու օրերը բաժանվում են գոնե մեկ հանգստյան օրով։ Այս երկու փուլերի համար էլ հինգական ժամ է տրամադրվում։ Յուրաքանչյուր թիմ բաղկացած է ընդհանուր կամ տեխնիկական միջնակարգ դպրոցների 20 տարեկանը չգերազանցող աշակերտներից (և ոչ թե ինստիտուտների կամ համալսարանների ուսանողներից)։ Ընդհանրապես ամեն խումբ բաղկացած է հինգ աշակերտներից և երկու վերահսկիչներից։

=== Մեդալների բաշխումը ===
Նվազագույն միավորները, որոնք պահանջվում են օլիմպիադայի մեդալների և գովասանագրերի համար, որոշվում են կազմակերպիչների կողմից ըստ հետևյալ կաննոների՝
*ոսկե մեդալներով պարգևատրվում են մրցակիցների լավագույն 8%-ը,
*ոսկե կամ արծաթե մեդալներով պարգևատրվում են մրցակիցների լավագույն 25%-ը,
*ոսկե, արծաթե կամ բրոնզե մեդալներով պարգևատրվում են մրցակիցների լավագույն 50%-ը,
*օլիմպիական մեդալներով կամ գովասանագրերով պարգևատրվում են մրցակիցների լավագույն 67%-ը։

Մյուս բոլոր մասնակիցները ստանում են մասնակցության սերտիֆիկատ։ Ամենաբարձր արդյունքով մասնակիցը (Բացարձակ Հաղթողը) բացի ոսկե մեդալից, ստանում է մի հատուկ մրցանակ&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.jyu.fi/tdk/kastdk/olympiads/statutes.html |title=Ֆիզիկայի միջազգային օլիմպիադաների օրենքները (անգլերեն) |accessdate=2009-04-21 |archive-date=2017-07-27 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170727083138/http://www.jyu.fi/tdk/kastdk/olympiads/statutes.html |dead-url=yes }}&lt;/ref&gt;։

== Անցած օլիմպիադաները ==
{{Div col|3}}
* [[2022]] - [[Բեռն]], {{Դրոշավորում|Շվեյցարիա}}
* [[2021]] - [[Վիլնյուս]], {{Դրոշավորում|Լիտվա}}
* [[2020]] - Չի անցկացվել համավարակի պատճառով
* [[2019]] - [[Թել Ավիվ]], {{Դրոշավորում|Իսրայել}}
* [[2018]] - [[Լիսաբոն]], {{Դրոշավորում|Պորտուգալիա}}
* [[2017]] - [[Յոգոկարտա]], {{Դրոշավորում|Ինդոնեզիա}}
* [[2016]] - [[Ցյուրիխ]], {{Դրոշավորում|Շվեյցարիա}}
* [[2015]] - [[Մումբայ]], {{Դրոշավորում|Հնդկաստան}}
* [[2014]] - [[Աստանա]], {{Դրոշավորում|Ղազախստան}}
* [[2013]] - [[Կոպենհագեն]], {{Դրոշավորում|Դանիա}}
* [[2012]] - [[Տալլին]] և [[Տարտու]], {{Դրոշավորում|Էստոնիա}}
* [[2011]] - [[Բանգկոկ]], {{Դրոշավորում|Թաիլանդ}}
* [[2010]] - [[Զագրեբ]], {{Դրոշավորում|Խորվաթիա}}
* [[2009]] - [[Մերիդա]], {{Դրոշավորում|Մեքսիկա}}
* [[2008]] - [[Հանոյ]], {{Դրոշավորում|Վիետնամ}}
* [[2007]] - [[Սպահան]], {{Դրոշավորում|Իրան}}
* [[2006]] - {{Դրոշավորում|Սինգապուր}}
* [[2005]] - [[Սալամանկա]], {{Դրոշավորում|Իսպանիա}}
* [[2004]] - [[Պոհանգ]], {{Դրոշավորում|Հարավային Կորեա}}
* [[2003]] - [[Թայպեյ]], {{Դրոշավորում|Թայվան}}
* [[2002]] - [[Բալի]], {{Դրոշավորում|Ինդոնեզիա}}
* [[2001]] - [[Անթալիա]], {{Դրոշավորում|Թուրքիա}}
* [[2000]] - [[Լեյսեստեր]], {{Դրոշավորում|Մեծ Բրիտանիա}}
* [[1999]] - [[Պադովա]], {{Դրոշավորում|Իտալիա}}
* [[1998]] - [[Ռեյկյավիկ]], {{Դրոշավորում|Իսլանդիա}}
* [[1997]] - [[Սադբերի]], [[Օնտարիո]], {{Դրոշավորում|Կանադա}}
* [[1996]] - [[Օսլո]], {{Դրոշավորում|Նորվեգիա}}
* [[1995]] - [[Կանբերա]], {{Դրոշավորում|Ավստրալիա}}
* [[1994]] - [[Պեկին]], {{Դրոշավորում|Չինաստան}}
* [[1993]] - [[Վիլիամզբուրգ]], {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}}
* [[1992]] - [[Հելսինկի]], {{Դրոշավորում|Ֆինլանդիա}}
* [[1991]] - [[Հավանա]], {{Դրոշավորում|Կուբա}}
* [[1990]] - [[Գրոնինգեն]], {{Դրոշավորում|Նիդեռլանդներ}}
* [[1989]] - [[Վարշավա]], {{Դրոշավորում|Լեհաստան}}
* [[1988]] - [[Բադ Իշ]], {{Դրոշավորում|Ավստրիա}}
* [[1987]] - [[Յենա]], {{Դրոշավորում|Գերմանիա|ԳԴՀ}}
* [[1986]] - [[Լոնդոն]], {{Դրոշավորում|Անգլիա}}
* [[1985]] - [[Պորտորոզ]], {{Դրոշավորում|Հարավսլավիա}}
* [[1984]] - [[Սիգտունա]], {{Դրոշավորում|Շվեդիա}}
* [[1983]] - [[Բուխարեստ]], {{Դրոշավորում|Ռումինիա}}
* [[1982]] - [[Մալենտե]], {{Դրոշավորում|Գերմանիա|ԳԴՀ}}
* [[1981]] - [[Վարնա]], {{Դրոշավորում|Բուլղարիա}}
* [[1979]] - [[Մոսկվա]], {{Դրոշավորում|ԽՍՀՄ}}
* [[1977]] - [[Հռադեկ Կռալովե]], {{Դրոշավորում|Չեխոսլովակիա}}
* [[1976]] - [[Բուդապեշտ]], {{Դրոշավորում|Հունգարիա}}
* [[1975]] - [[Գուստրով]], {{Դրոշավորում|Գերմանիա|ԳԴՀ}}
* [[1974]] - [[Վարշավա]], {{Դրոշավորում|Լեհաստան}}
* [[1972]] - [[Բուխարեստ]], {{Դրոշավորում|Ռումինիա}}
* [[1971]] - [[Սոֆիա]], {{Դրոշավորում|Բուլղարիա}}
* [[1970]] - [[Մոսկվա]], {{Դրոշավորում|ԽՍՀՄ}}
* [[1969]] - [[Բռնո]], {{Դրոշավորում|Չեխոսլովակիա}}
* [[1968]] - [[Բուդապեշտ]], {{Դրոշավորում|Հունգարիա}}
* [[1967]] - [[Վարշավա]], {{Դրոշավորում|Լեհաստան}}
{{Div col end}}

== Առաջիկա օլիմպիադաները ==
* [[2027]] - {{Դրոշավորում|Հարավային Կորեա}}
* [[2026]] - {{Դրոշավորում|Կոլումբիա}}
* [[2025]] - {{Դրոշավորում|Ֆրանսիա}}
* [[2024]] - {{Դրոշավորում|Իրան}}
* [[2023]] - {{Դրոշավորում|Ճապոնիա}}

== Հայաստանի արդյունքները ՖՄՕ-ում ==
[[Հայաստան]]ը առաջին անգամ Ֆիզիկայի միջազգային օլիմպիադային մասնակցել է որպես դիտորդ՝ [[1997]] թվականին, ապա [[1998]] թվականին չի մասնակցել և [[1999]] թվականին դարձյալ մասնակցել է որպես դիտորդ։

Հայաստանի թիմերը ակտիվորեն մրցույթին սկսել են մասնակցել [[2000]] թվականից, որի ընթացքում արժանացել են 2 ոսկե, 10 արծաթե, 34 բրոնզե մեդալների և 22 գովասանագրերի, ինչպես նաև մեկ հատուկ մրցանակի։ Հայաստանը այդ ժամանակաշրջանում ունեցել է 84 մասնակիցներ։
{| class=&quot;prettytable&quot;
|- class=&quot;hintergrundfarbe5&quot;
! Օլիմպիադայի համարը
! Տարին
! Երկիրը
! Մասնակցող երկրների թիվը
! Հայ մասնակիցների թիվը
! {{Ոսմաթ}}
! {{Արմաթ}}
! {{Բրմաթ}}
! {{Գովմաթ}}
|-
| align=&quot;center&quot; | '''52''' || [[2022]] || {{Դրոշավորում|Շվեյցարիա}} || align=&quot;center&quot; | 79 || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 3 || align=&quot;center&quot; | 2
|-
| align=&quot;center&quot; | '''51''' || [[2021]] || {{Դրոշավորում|Լիտվա}} || align=&quot;center&quot; | 76 || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 0
|-
| align=&quot;center&quot; | '''50''' || [[2019]] || {{Դրոշավորում|Իսրայել}} || align=&quot;center&quot; | 78 || align=&quot;center&quot; | 5 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 5 || align=&quot;center&quot; | 0
|-
| align=&quot;center&quot; | '''49''' || [[2018]] || {{Դրոշավորում|Պորտուգալիա}} || align=&quot;center&quot; | 90 || align=&quot;center&quot; | 3 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''48''' || [[2017]] || {{Դրոշավորում|Ինդոնեզիա}} || align=&quot;center&quot; | --- || align=&quot;center&quot; | 3 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''47''' || [[2016]] || {{Դրոշավորում|Շվեյցարիա}} || align=&quot;center&quot; | 90 || align=&quot;center&quot; | 5 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 0
|-
| align=&quot;center&quot; | '''46''' || [[2015]] || {{Դրոշավորում|Հնդկաստան}} || align=&quot;center&quot; | --- || align=&quot;center&quot; | 5 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 3 || align=&quot;center&quot; | 0
|-
| align=&quot;center&quot; | '''45''' || [[2014]] || {{Դրոշավորում|Ղազախստան}} || align=&quot;center&quot; | 82 || align=&quot;center&quot; | 5 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 3 || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 0
|-
| align=&quot;center&quot; | '''44''' || [[2013]] || {{Դրոշավորում|Դանիա}} || align=&quot;center&quot; | 83 || align=&quot;center&quot; | 5 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''43''' || [[2012]] || {{Դրոշավորում|Էստոնիա}} || align=&quot;center&quot; | 86 || align=&quot;center&quot; | 5 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 2
|-
| align=&quot;center&quot; | '''42''' || [[2011]] || {{Դրոշավորում|Թաիլանդ}} || align=&quot;center&quot; | --- || align=&quot;center&quot; | 3 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''41''' || [[2010]] || {{Դրոշավորում|Խորվաթիա}} || align=&quot;center&quot; | 80 || align=&quot;center&quot; | 5 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''40''' || [[2009]] || {{Դրոշավորում|Մեքսիկա}} || align=&quot;center&quot; | 70 || align=&quot;center&quot; | 3 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 2
|-
| align=&quot;center&quot; | '''39''' || [[2008]] || {{Դրոշավորում|Վիետնամ}} || align=&quot;center&quot; | 81 || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 0
|-
| align=&quot;center&quot; | '''38''' || [[2007]] || {{Դրոշավորում|Իրան}} || align=&quot;center&quot; | 73 	 || align=&quot;center&quot; | 3 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 1 
|-
| align=&quot;center&quot; | '''37''' || [[2006]] || {{Դրոշավորում|Սինգապուր}} || align=&quot;center&quot; | 86 || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 2
|-
| align=&quot;center&quot; | '''36''' || [[2005]] || {{Դրոշավորում|Իսպանիա}} || align=&quot;center&quot; | 73 || align=&quot;center&quot; | 5 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 3
|-
| align=&quot;center&quot; | '''35''' || [[2004]] || {{Դրոշավորում|Հարավային Կորեա}} || align=&quot;center&quot; | 73 || align=&quot;center&quot; | 5 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''34''' || [[2003]] || {{Դրոշավորում|Թայվան}} || align=&quot;center&quot; | 54 || align=&quot;center&quot; | 3 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''33''' || [[2002]] || {{Դրոշավորում|Ինդոնեզիա}} || align=&quot;center&quot; | 70 || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''32''' || [[2001]] || {{Դրոշավորում|Թուրքիա}} || align=&quot;center&quot; | 64 || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 2 
|-
| align=&quot;center&quot; | '''31''' || [[2000]] || {{Դրոշավորում|Մեծ Բրիտանիա}} || align=&quot;center&quot; | 62 || align=&quot;center&quot; | 3 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0
|}

== Հայաստանի մասնակիցների արդյունքները ՖՄՕ-ում ==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|- 
! ՖՄՕ-ի հ/հ
! Տարի
! Մասնակից
! Կրթօջախ
! Մեդալ/գովասանագիր 
! Ղեկավար
! Ղեկավար
|-
| rowspan=&quot;5&quot; | '''52''' || rowspan=&quot;5&quot; | [[2022]] ||  Մկրտչյան Արտաշես || [[ՀԱՊՀ ավագ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} || Գրիգորյան Գագիկ || Կուրղինյան Բիլոր 
|-
| Բարսեղյան Արեգ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}  ||  || 
|-
| Առաքելյան Մարիա || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}   ||  || 
|-
| Պետրոսյան Վյաչեսլավ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}}   ||  || 
|-
|  Կարապետյան Հովսեփ || [[ՀԱՊՀ ավագ դպրոց]] || {{Գովմաթ}}   ||  || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; | '''51''' || rowspan=&quot;4&quot; | [[2021]] || Գյոլեցյան Արտաշես || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Ոսմաթ}} || Հայրապետյան Մեխակ || Կուրղինյան Բիլոր 
|-
| Կարախանյան Ռուբեն || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}  ||  || 
|-
| Գյուլամիրյան Դավիթ || [[Քվանտ վարժարան]] || {{Արմաթ}}   ||  || 
|-
| Չախոյան Հակոբ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}   ||  || 
|-
| rowspan=&quot;5&quot; | '''50''' || rowspan=&quot;5&quot; | [[2019]] || Հունանյան Եվա || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} || Գրիգորյան Գագիկ || Կուրղինյան Բիլոր 
|-
| Զոհրաբյան Դավիթ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}  ||  || 
|-
| Գրիգորյան Քրիստինե || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}   ||  || 
|-
| Մուրադյան  Հայկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}   ||  || 
|-
| Կիրակոսյան Դավիթ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}   ||  || 
|-
| rowspan=&quot;3&quot; | '''49''' || rowspan=&quot;3&quot; | [[2018]] || Գևորգյան Դավիթ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}} || Գրիգորյան Գագիկ || Կուրղինյան Բիլոր 
|-
| Զոհրաբյան Դավիթ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}  ||  || 
|-
| Գրիգորյան Քրիստինե || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}}   ||  || 
|-
| rowspan=&quot;3&quot; | '''48''' || rowspan=&quot;3&quot; | [[2017]] || Նազարյան Խաչատուր || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} || Գրիգորյան Գագիկ || Կուրղինյան Բիլոր 
|-
| Գևորգյան Դավիթ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}}  ||  || 
|-
| Եղիազարյան Միքայել || [[Քվանտ վարժարան]] || {{Գովմաթ}}   ||  || 
|-
| rowspan=&quot;5&quot; | '''47''' || rowspan=&quot;5&quot; | [[2016]] || Վարդանյան Էդգար || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Ոսմաթ}} || rowspan=&quot;5&quot; | Գրիգորյան Գագիկ || rowspan=&quot;5&quot; |Կուրղինյան Բիլոր
|-
| Մաթևոսյան Աշոտ || [[Քվանտ վարժարան]] || {{Արմաթ}}
|-
| Մամբրեյան Արա || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}}
|-
| Բաբուջյան Հրաչյա || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}
|-
| Խալաֆյան Էդուարդ || [[Քվանտ վարժարան]] ||
|-
| rowspan=&quot;5&quot; | '''46''' || rowspan=&quot;5&quot; | [[2015]] || Թոփչյան Հրանտ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}} || rowspan=&quot;5&quot; | Գրիգորյան Գագիկ || rowspan=&quot;5&quot; |Կուրղինյան Բիլոր 
|-
| Վարդանյան Էդգար || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}} 
|-
| Մաթևոսյան Աշոտ || [[Քվանտ վարժարան]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Մովսիսյան Աշոտ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Մամբրեյան Արա || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| rowspan=&quot;5&quot; | '''45''' || rowspan=&quot;5&quot; | [[2014]] || Մարտիրոսյան Գևորգ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}} || rowspan=&quot;5&quot; | Գրիգորյան Գագիկ || rowspan=&quot;5&quot; |Կուրղինյան Բիլոր 
|-
| Մամբրեյան Վարդգես || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}} 
|-
| Վասիլյան Արսեն || [[ՀԱՊՀ Երևանի ավագ դպրոց|ՀԱՊՀ ա/դ]] || {{Արմաթ}} 
|-
| Թոփչյան Հրանտ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Մովսիսյան Աշոտ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| rowspan=&quot;5&quot; | '''44''' || rowspan=&quot;5&quot; | [[2013]] || Մարտիրոսյան Գևորգ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]]|| {{Բրմաթ}} || Գրիգորյան Գագիկ || Կուրղինյան Բիլոր 
|-
| Մամբրեյան Վարդգես || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} || || 
|-
| Պետրոսյան Ալեքսանդր || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} || ||  
|-
| Վասիլյան Արսեն || [[ՀԱՊՀ Երևանի ավագ դպրոց|ՀԱՊՀ ա/դ]] || {{Բրմաթ}}  || || 
|-
| Հովհաննիսյան Ռազմիկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}}  || || 
|-
| rowspan=&quot;5&quot; | '''43''' || rowspan=&quot;5&quot; | [[2012]] || Գևորգյան Վիրաբ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} ||  ||  
|-
| Ավետիսյան Վարդան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}  || || 
|-
| Պետրոսյան Ալեքսանդր || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}}  || || 
|-
| Մկրտևյան Արամ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}}  || || 
|-
| Հովհաննիսյան Ռազմիկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||  || || 
|-
| rowspan=&quot;3&quot; | '''42''' || rowspan=&quot;3&quot; | [[2011]] || Ավետիսյան Վարդան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} ||  || 
|-
| Մկրտչյան Արամ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||  || || 
|-
| Գևորգյան Վիրաբ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||  || || 
|-
| rowspan=&quot;5&quot; | '''41''' || rowspan=&quot;5&quot; | [[2010]] || Հակոբյան Հայկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} || rowspan=&quot;5&quot; | Գրիգորյան Գագիկ || rowspan=&quot;5&quot; | Մանուկյան Նուրիջան 
|-
| Շմավոնյան Հովհաննես || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || 
|-
| Մանթաշյան Մհեր || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || 
|-
| Տեփանյան Հայկ || [[Քվանտ վարժարան]] || 
|-
| Բաբայան Էդվարդ || Էվրիկա || 
|-
| rowspan=&quot;3&quot; | '''40''' || rowspan=&quot;3&quot; | [[2009]] || Գալստյան Վահե || [[Քվանտ վարժարան]] || {{Բրմաթ}} || Գրիգորյան Գագիկ || Մանուկյան Նուրիջան 
|-
| Վարդանյան Վալերի || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}}  || || 
|-
| Գրիգորյան Աշոտ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}}  || || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; | '''39''' || rowspan=&quot;4&quot; | [[2008]] || Ղարիբյան Հրանտ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} || || 
|-
| Գալստյան Վահե || [[Քվանտ վարժարան]] ||  || || 
|-
| Գալոյան Տիգրան || Էվրիկա ||  || || 
|-
| Զեյնալյան Դավիթ || գ.Սուրենավանի մ/դ ||  || || 
|-
| rowspan=&quot;3&quot; | '''38''' || rowspan=&quot;3&quot; | [[2007]] || Մամիկոնյան Արսեն || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} || || 
|-
| Գևորգյան Մենուա || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}}  || || 
|-
| Ղարիբյան Հրանտ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||  || || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; | '''37''' || rowspan=&quot;4&quot; | [[2006]] || Կոստանյան Արամ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} ||  || 
|-
| Մարգարյան Արման || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}}  || || 
|-
| Ճիտոյան Վահե || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}}  || || 
|-
| Հովսեփյան Սևադա || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||  || || 
|-
| rowspan=&quot;5&quot; | '''36''' || rowspan=&quot;5&quot; | [[2005]] || Նազարյան Տիգրան || [[Քվանտ վարժարան]] || {{Բրմաթ}} ||  || 
|-
| Մարկոսյան Սերգեյ || [[Քվանտ վարժարան]] || {{Գովմաթ}}  || || 
|-
| Հարությունյան Բորիս || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}}  || || 
|-
| Կոստանյան Արամ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}}  || || 
|-
| Մարգարյան Արամ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||  || || 
|-
| rowspan=&quot;5&quot; | '''35''' || rowspan=&quot;5&quot; | [[2004]] || Հովհաննիսյան Կարեն || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} ||  ||  
|-
| Սողոմոնյան Մկրտիչ || [[Քվանտ վարժարան]] || {{Բրմաթ}}  || || 
|-
| Շահվերդյան Սերգեյ || [[Քվանտ վարժարան]] || {{Բրմաթ}}  || || 
|-
| Ավետիսյան Ժիրայր || [[Քվանտ վարժարան]] || {{Բրմաթ}}  || || 
|-
| Չավուշյան Անդրանիկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}}  || || 
|-
| rowspan=&quot;3&quot; | '''34''' || rowspan=&quot;3&quot; | [[2003]] || Պողոսյան Սերգեյ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} || || 
|-
| Կուրղինյան Բիլոր || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||  || || 
|-
| Ավետիսյան Ժիրայր || [[Քվանտ վարժարան]] ||  || || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; | '''33''' || rowspan=&quot;4&quot; | [[2002]] || Շահվերգյան Տիգրան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} ||  || 
|-
| Պողոսյան Սերգեյ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}}  || || 
|-
| Ալավերդյան Կարեն || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||  || || 
|-
| Եղիկյան Վահագն || [[Քվանտ վարժարան]] ||  || || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; | '''32''' || rowspan=&quot;4&quot; | [[2001]] || Կարապետյան Հովնաթան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} || || 
|-
| Ասլանյան Գրիգոր || Գյումրու ակադեմիական վարժարան || {{Գովմաթ}}  || || 
|-
| Մովսիսյան Արամ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||  || || 
|-
| Թանանյան Հովհաննես || թիվ186 դպրոց ||  || || 
|-
| rowspan=&quot;3&quot; | '''31''' || rowspan=&quot;3&quot; | [[2000]] || Հարությունյան Աշոտ || [[Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան]] || Հատուկ մրցանակ ||  ||  
|-
| Առաքելյան Արտակ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||  || || 
|-
| Գաֆարյան Գևորգ || Գյումրու թիվ 1 կրթահամալիր ||  || || 
|}

==Պատկերասրահ==
&lt;gallery mode=&quot;packed&quot; widths=&quot;185&quot; heights=&quot;185&quot;&gt;
Image:IPhO-2017.jpg | ՖՄՕ, [[2017]] թվական - [[Յոգոկարտա]], [[Ինդոնեզիա]] 
Image:IPhO-2014-01.jpg | ՖՄՕ, [[2014]] թվական - [[Աստանա]], [[Ղազախստան]] 
Image:IPhO-2014-02.jpg | ՖՄՕ, [[2014]] թվական - [[Աստանա]], [[Ղազախստան]] 
Image:IPhO-2013-01.jpg | ՖՄՕ, [[2013]] թվական - [[Կոպենհագեն]], [[Դանիա]] 
Image:IPhO-2013-02.jpg | ՖՄՕ, [[2013]] թվական - [[Կոպենհագեն]], [[Դանիա]] 
Image:IPhO-2012-01.jpg | ՖՄՕ, [[2012]] թվական - [[Տալլին]] և [[Տարտու]], [[Էստոնիա]] 
Image:IPhO-2012-02.jpg | ՖՄՕ, [[2012]] թվական - [[Տալլին]] և [[Տարտու]], [[Էստոնիա]] 
&lt;/gallery&gt;

== Աղբյուրներ ==
{{ծանցանկ}}

== Արտաքին հղումներ ==
*[http://www.ipho-new.org/ Ֆիզիկայի Միջազգային Օլիմպիադայի պաշտոնական կայքը]
*[http://www.jyu.fi/ipho/problems.html Նախկին Ֆիզիկայի Օլիմպիադաների խնդիրներն ու լուծումները] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090417022513/http://www.jyu.fi/ipho/problems.html |date=2009-04-17 }}
*[http://spreadsheets.google.com/pub?key=pTWuPDUURyp54Y3G8htKNWw&amp;output=html Օլիմպիադայի մասնակիցների ոչ ամբողջական ցուցակը]{{Չաշխատող արտաքին հղում|bot=InternetArchiveBot }}

{{Միջազգային առարկայական օլիմպիադաներ}}

[[Կատեգորիա:Առարկայական օլիմպիադաներ]]
[[Կատեգորիա:Օլիմպիադաներ ըստ առարկաների]]
[[Կատեգորիա:Ֆիզիկա]]
[[Կատեգորիա:Գիտական մրցություններ]]</text>
      <sha1>kdelln00khs3ncjqj1q9xnd9vzolu6y</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Մաթեմատիկայի միջազգային օլիմպիադա</title>
    <ns>0</ns>
    <id>16378</id>
    <revision>
      <id>8486136</id>
      <parentid>8467790</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T16:49:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dminasyan</username>
        <id>8930</id>
      </contributor>
      <comment>/* Անցած օլիմպիադաները */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="52947" xml:space="preserve">{{redirect|ՄՄՕ|Այլ կիրառումների համար|ՄՄՕ (այլ կիրառումներ)}}
[[Պատկեր:IMO logo.svg|մինի|աջից|Մաթեմատիկայի միջազգային օլիմպիադայի պատկերանիշը]]
'''Մաթեմատիկայի միջազգային օլիմպիադա''' ('''ՄՄՕ''', {{lang-en|''IMO, International Mathematical Olympiad''}}), [[դպրոց]]ականների համար ամենամյա [[մաթեմատիկական օլիմպիադա]], ամենահին միջազգային առարկայական օլիմպիադան։

== Պատմություն ==
Առաջին ՄՄՕ-ն անց է կացվել [[1959]] թվականին [[Ռումինիա]]յում։ Այդ թվականից այն անցկացվել է ամեն տարի (միակ բացառությունը եղել է [[1980]] թվականին, երբ այն տեղի չի ունեցել)։ Սկզբում օլիմպիադային մասնակցում էին միայն [[Տնտեսական Փոխօգնության Խորհուրդ|Տնտեսական Փոխօգնության Խորհրդի]] ([[Տնտեսական Փոխօգնության Խորհուրդ|ՏՓԽ]]) երկրների ([[1949]]-[[1991]] թվականներ, [[Բուլղարիա]], [[Հունգարիա]], [[Լեհաստան]], [[Ռումինիա]], [[ԽՍՀՄ]] և [[Չեխոսլովակիա]]) դպրոցականները, բայց շուտով այն ընդարձակեց իր [[աշխարհագրություն]]ը։ [[2004]] թվականին մասնակից երկրների թիվը 85 էր։

Աղբյուրները նախնական հյուրընկալ քաղաքների մասին տարբերվում են։ Դրա պատճառը, որոշ չափով, կարող է այն լինել, որ առաջնորդները ընդհանրապես աշակերտներից բավականին հեռու են տեղավորվում, և որոշ չափով էլ այն, որ մրցույթից հետո աշակերտները միշտ նույն քաղաքում չեն մնում, ՄՄՕ-ի մնացած ընթացքում։ Նաև նախնական գրված ժամանակաթվերն են տարբեր, քանի որ առաջնորդները նախքան աշակերտներն են տեղ հասնում, և վերջնական ՄՄՕ-ներում՝ Խորհրդակցական Խորհուրդն էլ նախքան առաջնորդներն է տեղ հասնում&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://blog.medallia.com/2006/07/norwegian_students_in_internat.html|title=Նորվեգացի աշակերտները Մաթեմատիկայի Միջազգային Օլիմպիադայում (անգլերեն)|accessdate=2009 թ․ ապրիլի 22|archive-date=2006 թ․ հոկտեմբերի 20|archive-url=https://web.archive.org/web/20061020100605/http://blog.medallia.com/2006/07/norwegian_students_in_internat.html|dead-url=yes}}&lt;/ref&gt;։

== Կառուցվածք ==
Յուրաքանչյուր երկիր ներկայացնում է թիմ, որը կազմված է ոչ ավել վեց (սկզբում ութ) մասնակցից, ղեկավարից և գիտական ղեկավարից։ Պաշտոնապես ՄՄՕ-ն անհատական առաջնություն է։ Մասնակիցները պետք է լինեին 20 տարեկանից փոքր և չսովորեն բուհում։

Մասնակիցներին հանձնարարվում է լուծել 6 խնդիր (երեք խնդիր մեկ օրում՝ երկու հաջորդական օրերի ընթացքում), որոնցից յուրաքանչյուրը գնահատվում է 7 միավոր, հնարավոր առավելագույն արդյունքը՝ 42 միավոր։ Հաշվիչներ չեն թույլատրվում։ Մրցույթը տևում է երկու օր՝ մասնակիցներն ամեն օր ունեն 4.5 ժամ՝ երեքական խնդիր լուծելու համար։ Խնդիրները ընտրվում են դպրոցական մաթեմատիկայի տարբեր ոլորտներից, հիմնականում՝ [[երկրաչափություն]]ից, [[թվերի տեսություն]]ից, [[հանրահաշիվ|հանրահաշվից]] և [[կոմբինատորիկա]]յից։ Նրանք չեն պահանջում [[բարձրագույն մաթեմատիկա]]յի իմացություն և հաճախ ունենում են գեղեցիկ և կարճ լուծումներ։ Օրինակ, [[2007]] թվականի 6-րդ խնդիրը գրեթե մեկ քայլով լուծվում է զրոյի մասին կոմբինատորային թեորեմով ({{lang-en|Combinatorial Nullstellensatz, en:Restricted sumset}})։ 1-ին և 4-րդ խնդիրները դասակարգվում են որպես թեթև, 2-րդը և 5-րդը՝ միջին, իսկ 3-րդը և 6-րդը՝ դժվար։ Օրինակ, [[2007]] թվականի ՄՄՕ-ում երրորդ և վեցերորդ խնդիրները լուծել են 5-ական մասնակից իրենց երկրներում մի քանի հարյուր լավագույն մաթեմատիկոսներից։

Ամեն մասնակից երկիր բացի հյուրընկալից կարող են խնդիրներ առաջարկել Խնդիրների Ընտրության Կոմիտեին, որը հյուրընկալ երկրից է լինում, որը խնդիրների թիվը քչացնում է մի կարճ ցանկի։ Խմբերի առաջնորդները մրցողներից մի քանի օր առաջ են մուտք գործում հյուրընկալ երկիր, և կազմում ՄՄՕ ժյուրին, որը պատասխանատու է ինչպես մրցույթի բոլոր պաշտոնական որոշումների, այնպես էլ կարճ ցանկից վեց խնդիրներ ընտրելու համար։ Քանի որ առաջնորդները նախքան մրցույթը իմանում են խնդիրները, նրանք մրցողներից հեռու և դիտողության տակ են պահվում։

== Ընտրության ընթացքը ==
[[Պատկեր:Geo prob diagram.svg|մինի|աջից|200px|Մի երկրաչափության հարց ԱՄՆ-ի ընտրության մրցույթից՝ գտնել մուգ մասի մակերեսը։]]
ՄՄՕ-ի ընտրության ընթացքը երկրից երկիր տարբեր է լինում։ Որոշ երկրներում ինչպես [[Արևելյան Ասիա]]յում, ընտրության ընթացքը պարունակում է մի շարք դժվար հարցեր՝ ՄՄՕ-ի մակարդակի։ [[Չինաստան|Չինացի]] մասնակիցները մի կեմփից են անցնում, որը տևում է մարտի 16-ից մինչև ապրիլի 2-ը&lt;ref&gt;Չեն, Վանգ։ Անձնական հարցազրույց։ [[փետրվարի 19]], [[2008]].&lt;/ref&gt;։ Մյուսներում, ինչպես ԱՄՆ-ում և Պարսկաստանում, մասնակիցները մի շարք տարբեր մրցույթներից են անցնում, որոնք աստիճանաբար դժվարանում են։ [[ԱՄՆ]] և [[Պարսկաստան]]ի վերջին փուլի ընտրվածները ևս մի կեմփ են ունենում, Չինաստանի նման, որից հետո ամենաուժեղներն են ընտրվում&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.unl.edu/amc/|title=Ամերիկայի Մաթեմատիկական Մրցույթները (անգլերեն)|accessdate=2009 թ․ ապրիլի 22|archive-date=2008 թ․ մարտի 2|archive-url=https://web.archive.org/web/20080302084024/http://www.unl.edu/amc/|dead-url=yes}}&lt;/ref&gt;։

Նախկին [[Խորհրդային Միություն|Խորհրդային Միության]] և մյուս [[Արևելյան Եվրոպա]]յի ընտրության ընթացքն այն է եղել, որ մրցող խումբը ընտրվել է մի քանի տարի նախքան մրցույթը, և մասնակիցներին հատուկ դաստիարակություն մատուցվել մրցույթի համար։ Սակայն այս ձևի օգտագործումն արդեն որոշ երկրներում դադարեցվել է&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.austms.org.au/Gazette/1997/Nov97/hunt.html|title=ՄՄՕ 1997 (անգլերեն)|author=Դեյվիդ Ս. Հանթ|publisher=Ավստրալիական Մաթեմատիկական Հասարակություն|accessdate=2009 թ․ ապրիլի 22|archive-date=2009 թ․ սեպտեմբերի 16|archive-url=https://web.archive.org/web/20090916040353/http://www.austms.org.au/Gazette/1997/Nov97/hunt.html|dead-url=yes}}&lt;/ref&gt;։

== Մրցանակները ==
Մասնակիցները դասվում են ըստ իրենց անձնական միավորների՝
* Ամենաքիչ թվանշանը, որ պետք է [[ոսկի|ոսկե]], [[արծաթ]]ե կամ [[բրոնզ]]ե մեդալ ստանալու համար որոշվում է մոտավորապես ըստ 1։2։3 հարաբերության։
* Այն մասնակիցները, ովքեր մեդալ չեն ստանում, սակայն գոնե մի խնդիրի համար 7 միավոր են ստանում, ստանում են գովասանագիր&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://imo.wolfram.com/scores/howmedals.html|title=Մեդալներն ինչպես են որոշվում (անգլերեն)}}&lt;/ref&gt;։
* Հատուկ մրցանակներ կարող են պարգևատրվել լուծման արտասովոր նրբագեղության կամ խնդրի լավ ընդհանրացման համար։ Դրանք վերջին անգամները տրվել են [[2005]], [[1995]], և [[1988]] թվականներին, բայց ավելի հաճախակի էին մինչև վաղ [[1980]] թվականները&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://olympiads.win.tue.nl/imo/imo95/imo95reg.html|title=ՄՄՕ '95-ի կանոնները}}&lt;/ref&gt;։

Այն կանոնը, որ ամենաշատը մասնակիցների կեսն են մեդալ ստանում կոտրվում է այն պահին, երբ դրան հետևելը պատճառ է դառնում շատ ավելի քիչ քան կեսը մեդալ ստանան։ Դա վերջին անգամ խախտվել է [[2006]] թվականին, երբ կամ 188-ն էին մեդալ ստանում, և կամ 253-ը՝ 498 մասնակիցներից։{{cite web|url=http://imo2006.dmfa.si/results_itd.html|title=47-րդ Մաթեմատիկայի միջազգային օլիմպիադայի արդյունքները (անգլերեն)}}

==Անցած օլիմպիադաները==
{{Div col|2}}
* 63 ՄՄՕ – [[Օսլո]] {{Դրոշավորում|Նորվեգիա}}, 6-16 հուլիսի [[2022]],
* 62 ՄՄՕ – [[Սանկտ Պետերբուրգ]] {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}}, 14-24 հուլիսի [[2021]],
* 61 ՄՄՕ – [[Սանկտ Պետերբուրգ]] {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}}, 19-28 սեպտեմբերի [[2020]],
* 60 ՄՄՕ – [[Բաթ]] {{Դրոշավորում|Մեծ Բրիտանիա}}, 15-22 հուլիսի [[2019]],
* 59 ՄՄՕ – [[Քլուջ-Նաբոկա]] {{Դրոշավորում|Ռումինիա}}, 3-14 հուլիսի [[2018]],
* 58 ՄՄՕ – [[Ռիո դե Ժանեյրո]] {{Դրոշավորում|Բրազիլիա}}, 12-23 հուլիսի [[2017]],
* 57 ՄՄՕ – [[Հոնկ Կոնգ]] {{Դրոշավորում|Չինաստան}}, 6-16 հուլիսի [[2016]],
* 56 ՄՄՕ – [[Չիանգ Մայ]] {{Դրոշավորում|Թաիլանդ}}, 4-16 հուլիսի [[2015]],
* 55 ՄՄՕ – [[Քեյփթաուն]], {{Դրոշավորում|ՀԱՀ}}, 3-13 հուլիսի [[2014]],
* 54 ՄՄՕ – [[Սանտա-Մարտա]], {{Դրոշավորում|Կոլումբիա}}, 21-28 հուլիսի [[2013]],
* 53 ՄՄՕ – [[Մար դել Պլատա]], {{Դրոշավորում|Արգենտինա}}, 4-16 հուլիսի [[2012]],
* 52 ՄՄՕ – [[Ամստերդամ]], {{Դրոշավորում|Հոլանդիա}}, 12-24 հուլիսի [[2011]],
* 51 ՄՄՕ – [[Աստանա]], {{Դրոշավորում|Ղազախստան}}, 6-12 հուլիսի [[2010]],
* 50 ՄՄՕ – [[Բրեմեն]], {{Դրոշավորում|Գերմանիա}}, 10-22 հուլիսի [[2009]],
* 49 ՄՄՕ – [[Մադրիդ]], {{Դրոշավորում|Իսպանիա}}, 10-22 հուլիսի [[2008]],
* 48 ՄՄՕ – [[Հանոյ]], {{Դրոշավորում|Վիետնամ}}, 18-30 հուլիսի [[2007]],
* 47 ՄՄՕ – [[Լյուբլյանա]], {{Դրոշավորում|Սլովենիա}}, 6-18 հուլիսի [[2006]],
* 46 ՄՄՕ – [[Մերիդա (Մեքսիկա)|Մերիդա]], {{Դրոշավորում|Մեքսիկա}}, [[2005]],
* 45 ՄՄՕ – [[Աթենք]], {{Դրոշավորում|Հունաստան}}, [[2004]],
* 44 ՄՄՕ – [[Տոկիո]], {{Դրոշավորում|Ճապոնիա}}, [[2003]],
* 43 ՄՄՕ – [[Գլազգո]], {{Դրոշավորում|Մեծ Բրիտանիա}}, [[2002]],
* 42 ՄՄՕ – [[Վաշինգտոն]], {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}}, [[2001]],
* 41 ՄՄՕ – [[Տեջոն]], {{Դրոշավորում|Հարավային Կորեա}}, [[2000]],
* 40 ՄՄՕ – [[Բուխարեստ]], {{Դրոշավորում|Ռումինիա}}, [[1999]],
* 39 ՄՄՕ – [[Թայբեյ]], {{Դրոշավորում|Թայվան}}, [[1998]],
* 38 ՄՄՕ – [[Մար դել Պլատա]], {{Դրոշավորում|Արգենտինա}}, [[1997]],
* 37 ՄՄՕ – [[Մումբայ]], {{Դրոշավորում|Հնդկաստան}}, [[1996]],
* 36 ՄՄՕ – [[Տորոնտո]], {{Դրոշավորում|Կանադա}}, [[1995]],
* 35 ՄՄՕ – [[Հոնկոնգ]], {{Դրոշավորում|Հոնկոնգ}}, [[1994]],
* 34 ՄՄՕ – [[Ստամբուլ]], {{Դրոշավորում|Թուրքիա}}, [[1993]],
* 33 ՄՄՕ – [[Մոսկվա]], {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}}, [[1992]],
* 32 ՄՄՕ – [[Սիգտունա]], {{Դրոշավորում|Շվեդիա}}, [[1991]],
* 31 ՄՄՕ – [[Պեկին]], {{Դրոշավորում|ՉԺՀ}}, [[1990]],
* 30 ՄՄՕ – [[Բրաունշվայգ]], {{Դրոշավորում|Գերմանիա|ԳՖՀ}}, [[1989]],
* 29 ՄՄՕ – [[Կանբերա]], {{Դրոշավորում|Ավստրալիա}}, [[1988]],
* 28 ՄՄՕ – [[Հավանա]], {{Դրոշավորում|Կուբա}}, [[1987]],
* 27 ՄՄՕ – [[Վարշավա]], {{Դրոշավորում|Լեհաստան}}, [[1986]],
* 26 ՄՄՕ – [[Յոուտսա]], {{Դրոշավորում|Ֆինլանդիա}}, [[1985]],
* 25 ՄՄՕ – [[Պրահա]], {{Դրոշավորում|Չեխոսլովակիա}}, [[1984]],
* 24 ՄՄՕ – [[Փարիզ]], {{Դրոշավորում|Ֆրանսիա}}, [[1983]],
* 23 ՄՄՕ – [[Բուդապեշտ]], {{Դրոշավորում|Հունգարիա}}, [[1982]],
* 22 ՄՄՕ – [[Վաշինգտոն]], {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}}, [[1981]],
* 21 ՄՄՕ – [[Լոնդոն]], {{Դրոշավորում|Մեծ Բրիտանիա}}, [[1979]],
* 20 ՄՄՕ – [[Բուխարեստ]], {{Դրոշավորում|Ռումինիա}}, [[1978]],
* 19 ՄՄՕ – [[Բելգրադ]], {{Դրոշավորում|Հարավսլավիա}}, [[1977]],
* 18 ՄՄՕ – [[Լինց]], {{Դրոշավորում|Ավստրիա}}, [[1976]],
* 17 ՄՄՕ – [[Բուրգաս]] և [[Սոֆիա]], {{Դրոշավորում|Բուլղարիա}}, [[1975]],
* 16 ՄՄՕ – [[Էրֆուրտ]] և [[Բեռլին]], {{Դրոշավորում|Գերմանիա|ԳԴՀ}}, [[1974]],
* 15 ՄՄՕ – [[Մոսկվա]], {{Դրոշավորում|ԽՍՀՄ}}, [[1973]],
* 14 ՄՄՕ – [[Տորուն]], {{Դրոշավորում|Լեհաստան}}, [[1972]],
* 13 ՄՄՕ – [[Ժիլինա]], {{Դրոշավորում|Չեխոսլովակիա}}, [[1971]],
* 12 ՄՄՕ – [[Կեստխեյ]], {{Դրոշավորում|Հունգարիա}}, [[1970]],
* 11 ՄՄՕ – [[Բուխարեստ]], {{Դրոշավորում|Ռումինիա}}, [[1969]],
* 10 ՄՄՕ – [[Մոսկվա]], {{Դրոշավորում|ԽՍՀՄ}}, [[1968]],
* 9 ՄՄՕ – [[Ցետինե]], {{Դրոշավորում|Հարավսլավիա}}, [[1967]],
* 8 ՄՄՕ – [[Սոֆիա]], {{Դրոշավորում|Բուլղարիա}}, [[1966]],
* 7 ՄՄՕ – [[Բեռլին]], {{Դրոշավորում|Գերմանիա|ԳԴՀ}}, [[1965]],
* 6 ՄՄՕ – [[Մոսկվա]], {{Դրոշավորում|ԽՍՀՄ}}, [[1964]],
* 5 ՄՄՕ – [[Վարշավա]] և [[Վրոցլավ]], {{Դրոշավորում|Լեհաստան}}, [[1963]],
* 4 ՄՄՕ – [[Չեսկե-Բուդեեվիցե]], {{Դրոշավորում|Չեխոսլովակիա}}, [[1962]],
* 3 ՄՄՕ – [[Վեսպրեմ]], {{Դրոշավորում|Հունգարիա}}, [[1961]],
* 2 ՄՄՕ – [[Սինայա]], {{Դրոշավորում|Ռումինիա}}, [[1960]],
* 1 ՄՄՕ – [[Բրաշով]] և [[Բուխարեստ]], {{Դրոշավորում|Ռումինիա}}, [[1959]]։
{{Div col end}}

==Առաջիկա օլիմպիադաները==
* 63 ՄՄՕ – կանցկացվի {{Դրոշավորում|Նորվեգիա}}յում, [[2022]]։

==Ուժեղագույն թիմերը==
ՄՄՕ-ի ուժեղագույն թիմերից են հանդիսանում [[Չինաստան]]ը, [[Ռուսաստան]]ը, [[Վիետնամ]]ը, [[ԱՄՆ]]-ն և [[Բուլղարիա]]ն։ Օրինակ, [[2007]] թվականին մի քանի տարվա ընթացքում Ռուսաստանը առաջին անգամ ոչ պաշտոնական վարկանիշային աղյուսակում զբաղեցրեց առաջին տեղը, մեկ դիրքով առաջ անցնելով Չինաստանից, իսկ [[Օմսկ]]ի թիվ 66 վարժարանի աշակերտ Կոնստանտին Մատվեևը դարձավ բացարձակ հաղթող։ Ահա վերջին տարվա հաղթողների ցուցակը (փակագծերում նշված են մասնակիցների կողմից վաստակած գումարային միավորները).
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! Տարին
! Առաջին տեղ
! Երկրորդ տեղ
! Երրորդ տեղ
|-
| 2021
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (208)
| {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} (183)
| {{Դրոշավորում|Հարավային Կորեա}} (172)
|-
| 2020
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (215)
| {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} (185)
| {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} (183)
|-
| 2019
| {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} (227) {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (227)
| 
| {{Դրոշավորում|Հարավային Կորեա}} (226)
|-
| 2018
| {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} (212)
| {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} (201)
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (199)
|-
| 2017
| {{Դրոշավորում|Հարավային Կորեա}} (170)
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (159)
| {{Դրոշավորում|Վիետնամ}} (155)
|-
| 2016
| {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} (214)
| {{Դրոշավորում|Հարավային Կորեա}} (207)
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (204)
|-
| 2015
| {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} (185)
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (181)
| {{Դրոշավորում|Հարավային Կորեա}} (161)
|-
| 2014
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (201)
| {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} (193)
| {{Դրոշավորում|Թայվան}} (192)
|-
| 2013
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (208)
| {{Դրոշավորում|Հարավային Կորեա}} (204)
| {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} (190)
|-
| 2012
| {{Դրոշավորում|Հարավային Կորեա}} (209)
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (195)
| {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} (194)
|-
| 2011
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (189)
| {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} (184)
| {{Դրոշավորում|Սինգապուր}} (179)
|-
| 2010
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (197)
| {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} (169)
| {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} (168)
|-
| 2009
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (221)
| {{Դրոշավորում|Ճապոնիա}} (212)
| {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} (203)
|-
| 2008
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (217)
| {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} (199)
| {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} (190)
|-
| 2007
| {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} (184)
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (181)
| {{Դրոշավորում|Վիետնամ}} և {{Դրոշավորում|Հարավային Կորեա}} (168)
|-
| 2006
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (214)
| {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} (174)
| {{Դրոշավորում|Կորեայի Հանրապետություն}} (170)
|-
| 2005
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (235)
| {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} (213)
| {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} (212)
|-
| 2004
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (220)
| {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} (212)
| {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} (205)
|-
| 2002
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (212)
| {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} (204)
| {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} (171)
|-
| 2001
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (225)
| colspan=&quot;2&quot; align=&quot;center&quot;| {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} և {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} (196)
|-
| 2000
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (218)
| {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} (215)
| {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} (184)
|}

== Հայաստանի արդյունքները ՄՄՕ-ում ==
[[Հայաստան]]ը առաջին անգամ մասնակցել Մաթեմատիկայի միջազգային օլիմպիադայում [[1992]] թվականին դիտորդի կարգավիճակով։ Հայաստանի թիմերն ընդհանուր առմամբ արժանացել է 1 ոսկե, 26 արծաթե, 63 բրոնզե մեդալների և 44 գովասանագրերի։

{| class=&quot;wikitable&quot;
|- 
! ՄՄՕ-ի հ/հ
! Տարի
! Վայր
! Մասնակիցների թիվ
! Հայ մասնակիցների թիվ
! Հայաստանի դաս
! {{Ոսմաթ}}
! {{Արմաթ}}
! {{Բրմաթ}}
! {{Գովմաթ}}
|-
| align=&quot;center&quot; | '''62''' || [[2021]] || [[Սանկտ Պետերբուրգ]], {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} || align=&quot;center&quot; | 619 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 37/107|| align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 3 || align=&quot;center&quot; | 0
|-
| align=&quot;center&quot; | '''61''' || [[2020]] || [[Սանկտ Պետերբուրգ]], {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} || align=&quot;center&quot; | 616 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 37/108|| align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 3 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''60''' || [[2019]] || [[Բաթ]], {{Դրոշավորում|Մեծ Բրիտանիա}} || align=&quot;center&quot; | 621 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 49/112|| align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 2
|-
| align=&quot;center&quot; | '''59''' || [[2018]] || [[Քլուջ-Նաբոկա]], {{Դրոշավորում|Ռումինիա}} || align=&quot;center&quot; | 594 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 30/108|| align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | 0
|-
| align=&quot;center&quot; | '''58''' || [[2017]] || [[Ռիո դե Ժանեյրո]], {{Դրոշավորում|Բրազիլիա}} || align=&quot;center&quot; | 615 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 41/111 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''57''' || [[2016]] || [[Հոնկ Կոնգ]], {{Դրոշավորում|Չինաստան}} || align=&quot;center&quot; | 602 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 30/109 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''56''' || [[2015]] || [[Չիանգ Մայ]], {{Դրոշավորում|Թաիլանդ}} || align=&quot;center&quot; | 577 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 26/104 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 5 || align=&quot;center&quot; | 0
|-
| align=&quot;center&quot; | '''55''' || [[2014]] || [[Քեյփթաուն]], {{Դրոշավորում|ՀԱՀ}} || align=&quot;center&quot; | 560 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 39/101 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 3
|-
| align=&quot;center&quot; | '''54''' || [[2013]] || [[Սանտա-Մարտա]], {{Դրոշավորում|Կոլումբիա}} || align=&quot;center&quot; | 527 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 40/97 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 4
|-
| align=&quot;center&quot; | '''53''' || [[2012]] || [[Մար դել Պլատա]], {{Դրոշավորում|Արգենտինա}} || align=&quot;center&quot; | 548 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 47/100 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 2
|-
| align=&quot;center&quot; | '''52''' || [[2011]] || [[Ամստերդամ]], {{Դրոշավորում|Հոլանդիա}} || align=&quot;center&quot; | 564 || align=&quot;center&quot; | 5 || align=&quot;center&quot; | 67/101 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 3
|-
| align=&quot;center&quot; | '''51''' || [[2010]] || [[Աստանա]], {{Դրոշավորում|Ղազախստան}} || align=&quot;center&quot; | 523 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 61/97 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 3
|-
| align=&quot;center&quot; | '''50''' || [[2009]] || [[Բրեմեն]], {{Դրոշավորում|Գերմանիա}} || align=&quot;center&quot; | 565 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 64/104 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''49''' || [[2008]] || [[Մադրիդ]], {{Դրոշավորում|Իսպանիա}} || align=&quot;center&quot; | 535 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 66/97 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 4
|-
| align=&quot;center&quot; | '''48''' || [[2007]] || [[Հանոյ]], {{Դրոշավորում|Վիետնամ}} || align=&quot;center&quot; | 520 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 48/93 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 1|| align=&quot;center&quot; | 4
|-
| align=&quot;center&quot; | '''47''' || [[2006]] || [[Լյուբլյանա]], {{Դրոշավորում|Սլովենիա}} || align=&quot;center&quot; | 498 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 36/90 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 4
|-
| align=&quot;center&quot; | '''46''' || [[2005]] || [[Մերիդա (Մեքսիկա)|Մերիդա]], {{Դրոշավորում|Մեքսիկա}} || align=&quot;center&quot; | 513 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 33/91 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 5 || align=&quot;center&quot; | 0
|-
| align=&quot;center&quot; | '''45''' || [[2004]] || [[Աթենք]], {{Դրոշավորում|Հունաստան}} || align=&quot;center&quot; | 486 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 36/85 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''44''' || [[2003]] || [[Տոկիո]], {{Դրոշավորում|Ճապոնիա}} || align=&quot;center&quot; | 457 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 43/82 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 3 || align=&quot;center&quot; | 2
|-
| align=&quot;center&quot; | '''43''' || [[2002]] || [[Գլազգո]], {{Դրոշավորում|Անգլիա}} || align=&quot;center&quot; | 479 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 67/84 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''42''' || [[2001]] || [[Վաշինգտոն ԿՇ]], {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} || align=&quot;center&quot; | 473 || align=&quot;center&quot; | 5 || align=&quot;center&quot; | 53/83 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 0
|-
| align=&quot;center&quot; | '''41''' || [[2000]] || [[Դեջոն]], {{Դրոշավորում|Հարավային Կորեա}} || align=&quot;center&quot; | 461 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 20/82 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 3 || align=&quot;center&quot; | 0
|-
| align=&quot;center&quot; | '''40''' || [[1999]] || [[Բուխարեստ]], {{Դրոշավորում|Ռումինիա}} || align=&quot;center&quot; | 450 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 39/81 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 3 || align=&quot;center&quot; | 0
|-
| align=&quot;center&quot; | '''39''' || [[1998]] || [[Թայբեյ]], {{Դրոշավորում|Թայվան}} || align=&quot;center&quot; | 419 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 26/76 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 0
|-
| align=&quot;center&quot; | '''38''' || [[1997]] || [[Մար դել Պլատա]], {{Դրոշավորում|Արգենտինա}} || align=&quot;center&quot; | 460 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 34/82 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 3 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''37''' || [[1996]] || [[Մումբայ]], {{Դրոշավորում|Հնդկաստան}} || align=&quot;center&quot; | 424 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 34/75 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 3
|-
| align=&quot;center&quot; | '''36''' || [[1995]] || [[Տորոնտո]], {{Դրոշավորում|Կանադա}} || align=&quot;center&quot; | 412 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 32/73 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''35''' || [[1994]] || [[Հոնկոնգ]], {{Դրոշավորում|Հոնկոնգ}} || align=&quot;center&quot; | 385 || align=&quot;center&quot; | 5 || align=&quot;center&quot; | 32/69 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''34''' || [[1993]] || [[Ստամբուլ]], {{Դրոշավորում|Թուրքիա}} || align=&quot;center&quot; | 413 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 28/73 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0
|}

== Հայաստանի մասնակիցների արդյունքները ՄՄՕ-ում ==
Հայաստանը առաջին անգամ պաշտոնապես ՄՄՕ-ին մասնակցել է [[1993]] թվականից, որից սկսած մինչ այժմ մասնակցել են 163 աշակերտներ։ Նրանցից 86-ը արժանացել են մեդալների, իսկ 44-ը՝ գովասանագրերի։ Մասնակիցների արդյունքները բերված են աղյուսակում։ 
{| class=&quot;wikitable&quot;
|- 
! ՄՄՕ-ի հ/հ
! Տարի
! Մասնակից
! Կրթօջախ
! Մեդալ/գովասանագիր 
! Ղեկավար
! Գիտական ղեկավար
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''62''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2021]] || Հովհաննիսյան Վահագն || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}} || rowspan=&quot;6&quot; | Ասատրյան Գուրգեն || rowspan=&quot;6&quot; | Գոգյան Սմբատ 
|-
| Համբարձումյան Ռուբեն || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Կարապետյան Հայկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || 
|-
| Բաբասյան Էրիկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Կարագուլյան Մհեր || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}}
|-
| Արզումանյան Լորետա  || [[Քվանտ վարժարան]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''61''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2020]] || Կարագուլյան Մհեր || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}} || rowspan=&quot;6&quot; | Ասատրյան Գուրգեն || rowspan=&quot;6&quot; | Գոգյան Սմբատ 
|-
| Կարապետյան Հայկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}} 
|-
| Դիլանյան Վաչագան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}
|-
| Բաբասյան Էրիկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Հովհաննիսյան Վահագն || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Չթչյան Տիգրան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''60''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2019]] || Դիլանյան Վաչագան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} || rowspan=&quot;6&quot; | Ասատրյան Գուրգեն || rowspan=&quot;6&quot; | Գոգյան Սմբատ 
|-
| Չթչյան Տիգրան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Բաղդասարյան Նորայր || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Մաղաքյան Գագիկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}} 
|-
| Մուրադյան Նատալի || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || 
|-
| Փանոսյան Լյովա || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}} 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''59''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2018]] || Մարտիրոսյան Վահան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}} || rowspan=&quot;6&quot; | Ասատրյան Գուրգեն || rowspan=&quot;6&quot; | Գոգյան Սմբատ 
|-
| Կարալյան Ալեքսանդր || [[Քվանտ վարժարան]] || {{Արմաթ}} 
|-
| Մաղաքյան Գագիկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Մուրադյան Նատալի || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Փանոսյան Լյովա || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Չթչյան Տիգրան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''58''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2017]] || Մկրտչյան Միքայել || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}} || rowspan=&quot;6&quot; | Մարգարյան Տիգրան || rowspan=&quot;6&quot; | Գոգյան Սմբատ 
|-
| Ներսիսյան Սերգե || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Մաղաքյան Գագիկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}} 
|-
| Մարտիրոսյան Վահան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Կարագուլյան Վահե || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Մուրադյան Նատալի || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''57''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2016]] || Մկրտչյան Միքայել || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}} || rowspan=&quot;6&quot; | Մարգարյան Տիգրան || rowspan=&quot;6&quot; | Գոգյան Սմբատ 
|-
| Խանդանյան Նարեկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Ներսիսյան Սերգեյ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Մարտիրոսյան Վահան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Համբարձումյան Արսեն || [[Ֆոտոն վարժարան]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Գոմկցյան Էդուարդ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''56''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2015]] || Թամազյան Հակոբ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}} || rowspan=&quot;6&quot; | Մարգարյան Տիգրան || rowspan=&quot;6&quot; | Գոգյան Սմբատ 
|-
| Քերոբյան Գրիգոր || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Խանդանյան Նարեկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Ներսիսյան Սերգեյ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Գևորգյան Ալբերտ || [[Քվանտ վարժարան]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Համբարձումյան Արսեն || [[Ֆոտոն վարժարան]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''55''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2014]] || Մինասյան Էդգար || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}} || rowspan=&quot;6&quot; | Մարգարյան Տիգրան || rowspan=&quot;6&quot; | Գոգյան Սմբատ 
|-
| Մնացականյան Գևորգ || Վանաձորի թիվ 11 ա/դ || {{Արմաթ}} 
|-
| Գևորգյան Ալբերտ || [[Քվանտ վարժարան]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Հակոբյան Հակոբ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Թամազյան Հակոբ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Քերոբյան Գրիգոր || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''54''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2013]] || Մնացականյան Գևորգ || Վանաձորի թիվ 11 ա/դ || {{Արմաթ}} || rowspan=&quot;6&quot; | Հովհաննիսյան Արթուր || rowspan=&quot;6&quot; | Գոգյան Սմբատ 
|-
| Մինասյան Էդգար || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
|| Կարագուլյան Ավետիք || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Միքայելյան Վազգեն || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Հովսեփյան Նարեկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Միհրանյան Էդուարդ || [[Այբ կրթական հիմնադրամ|Այբ]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''53''' || rowspan=&quot;6&quot; |[[2012]] || Մինասյան Էդգար || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}} || rowspan=&quot;6&quot; | Սեդրակյան Նաիրի || rowspan=&quot;6&quot; | Ասատրյան Գուրգեն 
|-
| Քոսյան Արտյոմ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Մնացականյան Գևորգ || Էվրիկա || {{Բրմաթ}} 
|-
| Կարագուլյան Ավետիք || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Վարդանյան Արմեն || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Միքայելյան Վազգեն || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || 
|-
| rowspan=&quot;5&quot; | '''52''' || rowspan=&quot;5&quot; | [[2011]] || Վարդանյան Արմեն || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}} || rowspan=&quot;5&quot; | Սեդրակյան Նաիրի || rowspan=&quot;5&quot; | Գասպարյան Կիրակոս 
|-
| Քոսյան Արտյոմ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Մնացականյան Մհեր || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Մինասյան Արշակ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Հայրապետյան Դանիել || թիվ 29 դպրոց || 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''51''' || rowspan=&quot;6&quot; |  [[2010]] || Վարդանյան Արմեն || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} || Առաքելյան Կորյուն || Մարգարյան Տիգրան 
|-
|  Քոսյան Արտյոմ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}}  ||  || 
|-
|  Մնացականյան Մհեր || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}}  ||  || 
|-
|  Չատրչյան Ալեքսանդր || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}}   ||  || 
|-
|  Հովսեփյան Նարեկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||   ||  || 
|-
|  Հակոբյան Տիգրան || [[Էվրիկա]] ||   ||  || 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''50''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2009]] || Կիրակոսյան Վահագն || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} || Սեդրակյան Նաիրի || Առաքելյան Կորյուն 
|-
| Ասլանյան Վահագն || [[Քվանտ վարժարան]] || {{Բրմաթ}}   ||  || 
|-
| Սարիբեկյան Հայկ || [[Քվանտ վարժարան]] || {{Գովմաթ}}   ||  || 
|-
| Սրապիոնյան Աննա || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||   ||  || 
|-
| Սրապիոնյան Ներսես || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||   ||  || 
|-
| Թադևոսյան Վանիկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||  ||  || 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; |'''49''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2008]] || Հակոբյան Տիգրան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} || rowspan=&quot;6&quot; | Տոնոյան Գառնիկ || rowspan=&quot;6&quot; | Մարգարյան Տիգրան 
|-
| Հուրոյան Վահան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Կիրակոսյան Վահագն || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Առաքելյան Դավիթ || [[ՀԱՊՀ Երևանի ավագ դպրոց|ՀԱՊՀ ա/դ]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Դարբինյան Արթուր || [[ՀԱՊՀ Երևանի ավագ դպրոց|ՀԱՊՀ ա/դ]] || 
|-
| Ասլանյան Վահագն || [[Քվանտ վարժարան]] || 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''48''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2007]] || Սլոյան Տիգրան || [[ՀԱՊՀ Երևանի ավագ դպրոց|ՀԱՊՀ ա/դ]] || {{Արմաթ}} || rowspan=&quot;6&quot; | Տոնոյան Գառնիկ || rowspan=&quot;6&quot; | Մարտիրոսյան Համլետ 
|-
| Հակոբյան Տիգրան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Վերդիյան Վարդան || [[Քվանտ վարժարան]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Թովմասյան Նարեկ || [[Քվանտ վարժարան]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Դարբինյան Արթուր || [[ՀԱՊՀ Երևանի ավագ դպրոց|ՀԱՊՀ ա/դ]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Հովհաննիսյան Էմմա || [[ՀԱՊՀ Երևանի ավագ դպրոց|ՀԱՊՀ ա/դ]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''47''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2006]] || Սլոյան Տիգրան || [[ՀԱՊՀ Երևանի ավագ դպրոց|ՀԱՊՀ ա/դ]] || {{Արմաթ}} || rowspan=&quot;6&quot; | Տոնոյան Գառնիկ || rowspan=&quot;6&quot; | Մարտիրոսյան Համլետ 
|-
| Արամյան Ներսես || Բյուրակն || {{Բրմաթ}} 
|-
| Կարագուլյան Դավիթ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Հակոբյան Տիգրան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Վերդիյան Վարդան || [[Քվանտ վարժարան]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Թովմասյան Նարեկ || [[Քվանտ վարժարան]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''46''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2005]] || Բադեյան Խաչիկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} || || 
|-
| Մուսոյան Վահե || [[Քվանտ վարժարան]] || {{Բրմաթ}}  ||  || 
|-
| Սլոյան Տիգրան || թիվ 194 դպրոց || {{Բրմաթ}}   || || 
|-
| Նուրբեկյան Արմեն || [[Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան]] || {{Բրմաթ}}   ||   || 
|-
| Արամյան Ներսես || Բյուրակն || {{Բրմաթ}}  ||   || 
|-
| Դարբինյան Արման || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||   ||  || 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''45''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2004]] || Սեդրակյան Հայկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} ||    ||   
|-
| Ոսկանյան Վարդան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}   ||   || 
|-
| Դարբինյան Արման || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}   ||   || 
|-
| Սլոյան Տիգրան || թիվ 194 դպրոց || {{Բրմաթ}}   ||   || 
|-
| Նուրբեկյան Արմեն || [[Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան]] || {{Գովմաթ}}  ||   || 
|-
| Մուսոյան Վահե || [[Քվանտ վարժարան]] ||   ||   || 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''44''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2003]] || Գրիգորյան Ավետ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} ||   ||      
|-
| Նուրբեկյան Արմեն || [[Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան]] || {{Բրմաթ}}   ||   || 
|-
| Հայկազյան Լևոն || [[Ֆոտոն վարժարան]] || {{Բրմաթ}}   ||   || 
|-
| Սեդրակյան Հայկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}}  ||   || 
|-
| Սլոյան Տիգրան || թիվ 194 դպրոց || {{Գովմաթ}}   ||   || 
|-
| Մուսոյան Վահե || [[Քվանտ վարժարան]] ||   ||   || 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''43''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2002]] || Նուրբեկյան Լևոն || [[Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան]] || {{Գովմաթ}} ||    ||   
|-
| Գրիգորյան Ավետ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||   ||   || 
|-
| Վարդանյան Արտակ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||   ||   || 
|-
| Սեդրակյան Հայկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||   ||   || 
|-
| Սիմոնյան Վահան || [[Քվանտ վարժարան]] ||   ||   || 
|-
| Աղանյան Գրիգոր ||[[Ֆոտոն վարժարան]] ||   ||   || 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''42''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2001]] || Խաչատրյան Արամ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} ||    ||  
|-
| Ասլանյան Գրիգոր || Գյումրու ակադեմիական վարժարան || {{Բրմաթ}}   ||   || 
|-
| Պետրոսյան Տիգրան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||   ||   || 
|-
| Նուրբեկյան Լևոն || [[Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան]] ||  ||   || 
|-
| Նուրիջանյան Հովհաննես || [[Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան]] ||   ||   || 
|-
|Վարդանյան Գևորգ
|[[Ֆոտոն վարժարան]]
|Չի մեկնել ԱՄՆ վիզա 
չստանալու պատճառով
|
|
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''41''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2000]] || Մկրտչյան Սևակ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}} ||   ||     
|-
| Հարությունյան Դավիթ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}}   ||   || 
|-
| Քալանթարյան Արամ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}   ||   || 
|-
| Գրիգորյան Տիգրան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}  ||   || 
|-
| Խաչատրյան Արամ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}  ||   || 
|-
| Միքայելյան Արեգ || [[Քվանտ վարժարան]] ||   ||   || 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''40''' || rowspan=&quot;6&quot; |[[1999]] || Մկրտչյան Սևակ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} ||    ||  
|-
| Հարությունյան Դավիթ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}  ||    ||  
|-
| Ամիրխանյան Գագիկ || [[Ֆոտոն վարժարան]] || {{Բրմաթ}}  ||    ||  
|-
| Քալանթարյան Արամ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||  ||    ||  
|-
| Գրիգորյան Տիգրան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||  ||    ||  
|-
| Սամարչյան Սուրեն || [[Քվանտ վարժարան]] ||  ||    ||  
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''39''' || rowspan=&quot;6&quot; |[[1998]] || Գոգյան Սմբատ || [[Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան]] || {{Արմաթ}} || rowspan=&quot;6&quot; |Սեդրակյան Նաիրի || rowspan=&quot;6&quot; |Կարապետյան Գառնիկ 
|-
| Ամիրխանյան Գագիկ || [[Ֆոտոն վարժարան]] || {{Արմաթ}}   
|-
| Հարությունյան Դավիթ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}  
|-
| Մկրտչյան Սևակ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}  
|-
| Առաքելյան Արտակ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||  
|-
| Բարխուդարյան Ռաֆայել || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||  
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''38''' || rowspan=&quot;6&quot; |[[1997]] || Բաղդասարյան Գրիգոր || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}  ||    ||   
|-
| Մելքումյան Արման || [[Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան]] || {{Բրմաթ}}  ||    ||  
|-
| Սարգսյան Խաչիկ || Իմաստասեր || {{Բրմաթ}}  ||    ||  
|-
| Մաթևոսյան Հրայր || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}}  ||    ||  
|-
| Մկրտչյան Հայկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||  ||    ||  
|-
| Հայրապետյան Արա || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||  ||    ||  
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''37''' || rowspan=&quot;6&quot; |[[1996]] || Բաղդասարյան Գրիգոր || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}  ||    ||  
|-
| Մկրտչյան Հայկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}}  ||    ||  
|-
| Մելքումյան Արման || [[Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան]] || {{Գովմաթ}}  ||    ||  
|-
| Պետրոսյան Սահակ || թիվ 132 դպրոց || {{Գովմաթ}} ||    ||  
|-
| Հայրապետյան Աշոտ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||  ||    ||  
|-
| Սարգսյան Խաչիկ || Իմաստասեր ||  ||    ||  
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''36''' || rowspan=&quot;6&quot; |[[1995]] || Լևոնյան Վարդգես || թիվ 172 դպրոց || {{Արմաթ}}  ||    ||  
|-
| Փոլադյան Վահե || - - - || {{Արմաթ}}  ||    ||  
|-
| Պետրոսյան Նանսեն || թիվ 53 դպրոց || {{Բրմաթ}}  ||    ||  
|-
| Պետրոսյան Սահակ || թիվ 132 դպրոց || {{Գովմաթ}}  ||    ||  
|-
| Անթառանյան Արման || թիվ 144 դպրոց ||  ||    ||  
|-
| Գրիգորյան Հայկ ||  ||  ||    ||  
|-
| rowspan=&quot;5&quot; | '''35''' || rowspan=&quot;5&quot; |[[1994]] || Բարխուդարյան Արթուր || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}  ||    ||  
|-
| Դալալյան Առնակ || թիվ 3 դպրոց || {{Բրմաթ}} ||    ||  
|-
| Փոլադյան Վահե || թիվ 114 դպրոց || {{Բրմաթ}} ||    ||  
|-
| Լևոնյան Վարդգես || թիվ 172 դպրոց || {{Բրմաթ}} ||    ||  
|-
| Միքայելյան Հայկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}}  ||    ||  
|-
| rowspan=&quot;7&quot; | '''34''' || rowspan=&quot;7&quot; |[[1993]] || Բարխուդարյան Արթուր || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Ոսմաթ}}  ||    ||  
|-
| Փոլադյան Վահե || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}}  ||    ||  
|-
| Ասատրյան Գուրգեն || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || ||    ||  
|-
| Սեդրակյան Տիգրան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||  ||    ||  
|-
| Միքայելյան Հայկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||  ||    ||  
|-
| [[Վահան Քերոբյան]] || [[Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան]] ||  ||    ||  
|-
| Լևոնյան Վարդգես || թիվ 172 դպրոց ||  ||    ||  
|-
| rowspan=&quot;4&quot; | '''33''' || rowspan=&quot;4&quot; |[[1992]] || Գրիգորյան Վահան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}  ||    ||  
|-
| Փոլադյան Վահե || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}  ||    ||  
|-
| Պետրոսյան Աշոտ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} ||    ||  
|-
| Գրիգորյան Տիգրան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||  ||    ||  
|}

==Պատկերասրահ==
&lt;gallery mode=&quot;packed&quot; widths=&quot;180&quot; heights=&quot;180&quot;&gt;
Image:Մաթեմատիկայի միջազգային օլիմպիադա-2020-01.jpg| ՄՄՕ, [[2020]] թվական - [[Երևան]] (առցանց)
Image:Մաթեմատիկայի միջազգային օլիմպիադա-2020-02.jpg| ՄՄՕ, [[2020]] թվական - [[Երևան]] (առցանց)
Image:Մաթեմատիկայի միջազգային օլիմպիադա-2020-03.jpg| ՄՄՕ, [[2020]] թվական - [[Երևան]] (առցանց)
Image:MMO-2018-01.jpg | ՄՄՕ, [[2018]] թվական - [[Քլուջ-Նաբոկա]], [[Ռումինիա]] 
Image:MMO-2017-01.jpg | ՄՄՕ, [[2017]] թվական - [[Ռիո դե Ժանեյրո]], [[Բրազիլիա]] 
Image:MMO-2014-01.jpg | ՄՄՕ, [[2014]] թվական - [[Քեյփթաուն]], [[Հարավային Աֆրիկա]] 
Image:MMO-2012-01.jpg | ՄՄՕ, [[2012]] թվական - [[Մար դել Պլատա]], [[Արգենտինա]]
Image:MMO-2010-01.jpg | ՄՄՕ, [[2010]] թվական - [[Աստանա]], [[Ղազախստան]]
&lt;/gallery&gt;

== Աղբյուրներ ==
{{ծանցանկ|2}}

== Արտաքին հղումներ ==
* [http://imo-official.org/ ՄՄՕ-ի պաշտոնական կայքը]
* [http://imo.math.ca/ ՄՄՕ-ի կայքը]
* [http://www.mathlinks.ro/Forum/resources.php IMO Resources] — ՄՄՕ-ի խնդիրները և նրանց լուծումները, ինչպես նաև աշխարհում ամենախոշոր օլիմպիական խնդիրների հավաքածու։
* [http://www.srcf.ucam.org/~jsm28/imo-scores/ ՄՄՕ-ի արդյունքները]
* [http://www.mathematik-olympiaden.de/IMOs/topimo.html ՄՄՕ-ի մասնակիցների ցուցակը, ովքեր ստացել են 3 կամ ավելի ոսկե մեդալներ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090603220623/http://www.mathematik-olympiaden.de/IMOs/topimo.html |date=2009-06-03 }}
* [http://www.imo-official.org/country_hall.aspx?code=ARM Մաթեմատիկայի միջազգային օլիմպիադայի հայաստանցի մասնակիցները և իրենց արդյունքները]
* [http://spreadsheets.google.com/pub?key=pTWuPDUURyp54Y3G8htKNWw&amp;output=html Օլիմպիադայի մասնակիցների ոչ ամբողջական ցուցակը]{{Չաշխատող արտաքին հղում|bot=InternetArchiveBot }}
* [http://www.olymp.am/ Դպրոցականների առարկայական օլիմպիադաներ]

{{Միջազգային առարկայական օլիմպիադաներ}}

[[Կատեգորիա:Առարկայական օլիմպիադաներ]]
[[Կատեգորիա:Օլիմպիադաներ ըստ առարկաների]]
[[Կատեգորիա:Մաթեմատիկական օլիմպիադա]]
[[Կատեգորիա:Գիտական մրցություններ]]</text>
      <sha1>2z59r0fjrqsqin2cpwc6qr4pu893mp7</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486138</id>
      <parentid>8486136</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T16:50:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dminasyan</username>
        <id>8930</id>
      </contributor>
      <comment>/* Առաջիկա օլիմպիադաները */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="52945" xml:space="preserve">{{redirect|ՄՄՕ|Այլ կիրառումների համար|ՄՄՕ (այլ կիրառումներ)}}
[[Պատկեր:IMO logo.svg|մինի|աջից|Մաթեմատիկայի միջազգային օլիմպիադայի պատկերանիշը]]
'''Մաթեմատիկայի միջազգային օլիմպիադա''' ('''ՄՄՕ''', {{lang-en|''IMO, International Mathematical Olympiad''}}), [[դպրոց]]ականների համար ամենամյա [[մաթեմատիկական օլիմպիադա]], ամենահին միջազգային առարկայական օլիմպիադան։

== Պատմություն ==
Առաջին ՄՄՕ-ն անց է կացվել [[1959]] թվականին [[Ռումինիա]]յում։ Այդ թվականից այն անցկացվել է ամեն տարի (միակ բացառությունը եղել է [[1980]] թվականին, երբ այն տեղի չի ունեցել)։ Սկզբում օլիմպիադային մասնակցում էին միայն [[Տնտեսական Փոխօգնության Խորհուրդ|Տնտեսական Փոխօգնության Խորհրդի]] ([[Տնտեսական Փոխօգնության Խորհուրդ|ՏՓԽ]]) երկրների ([[1949]]-[[1991]] թվականներ, [[Բուլղարիա]], [[Հունգարիա]], [[Լեհաստան]], [[Ռումինիա]], [[ԽՍՀՄ]] և [[Չեխոսլովակիա]]) դպրոցականները, բայց շուտով այն ընդարձակեց իր [[աշխարհագրություն]]ը։ [[2004]] թվականին մասնակից երկրների թիվը 85 էր։

Աղբյուրները նախնական հյուրընկալ քաղաքների մասին տարբերվում են։ Դրա պատճառը, որոշ չափով, կարող է այն լինել, որ առաջնորդները ընդհանրապես աշակերտներից բավականին հեռու են տեղավորվում, և որոշ չափով էլ այն, որ մրցույթից հետո աշակերտները միշտ նույն քաղաքում չեն մնում, ՄՄՕ-ի մնացած ընթացքում։ Նաև նախնական գրված ժամանակաթվերն են տարբեր, քանի որ առաջնորդները նախքան աշակերտներն են տեղ հասնում, և վերջնական ՄՄՕ-ներում՝ Խորհրդակցական Խորհուրդն էլ նախքան առաջնորդներն է տեղ հասնում&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://blog.medallia.com/2006/07/norwegian_students_in_internat.html|title=Նորվեգացի աշակերտները Մաթեմատիկայի Միջազգային Օլիմպիադայում (անգլերեն)|accessdate=2009 թ․ ապրիլի 22|archive-date=2006 թ․ հոկտեմբերի 20|archive-url=https://web.archive.org/web/20061020100605/http://blog.medallia.com/2006/07/norwegian_students_in_internat.html|dead-url=yes}}&lt;/ref&gt;։

== Կառուցվածք ==
Յուրաքանչյուր երկիր ներկայացնում է թիմ, որը կազմված է ոչ ավել վեց (սկզբում ութ) մասնակցից, ղեկավարից և գիտական ղեկավարից։ Պաշտոնապես ՄՄՕ-ն անհատական առաջնություն է։ Մասնակիցները պետք է լինեին 20 տարեկանից փոքր և չսովորեն բուհում։

Մասնակիցներին հանձնարարվում է լուծել 6 խնդիր (երեք խնդիր մեկ օրում՝ երկու հաջորդական օրերի ընթացքում), որոնցից յուրաքանչյուրը գնահատվում է 7 միավոր, հնարավոր առավելագույն արդյունքը՝ 42 միավոր։ Հաշվիչներ չեն թույլատրվում։ Մրցույթը տևում է երկու օր՝ մասնակիցներն ամեն օր ունեն 4.5 ժամ՝ երեքական խնդիր լուծելու համար։ Խնդիրները ընտրվում են դպրոցական մաթեմատիկայի տարբեր ոլորտներից, հիմնականում՝ [[երկրաչափություն]]ից, [[թվերի տեսություն]]ից, [[հանրահաշիվ|հանրահաշվից]] և [[կոմբինատորիկա]]յից։ Նրանք չեն պահանջում [[բարձրագույն մաթեմատիկա]]յի իմացություն և հաճախ ունենում են գեղեցիկ և կարճ լուծումներ։ Օրինակ, [[2007]] թվականի 6-րդ խնդիրը գրեթե մեկ քայլով լուծվում է զրոյի մասին կոմբինատորային թեորեմով ({{lang-en|Combinatorial Nullstellensatz, en:Restricted sumset}})։ 1-ին և 4-րդ խնդիրները դասակարգվում են որպես թեթև, 2-րդը և 5-րդը՝ միջին, իսկ 3-րդը և 6-րդը՝ դժվար։ Օրինակ, [[2007]] թվականի ՄՄՕ-ում երրորդ և վեցերորդ խնդիրները լուծել են 5-ական մասնակից իրենց երկրներում մի քանի հարյուր լավագույն մաթեմատիկոսներից։

Ամեն մասնակից երկիր բացի հյուրընկալից կարող են խնդիրներ առաջարկել Խնդիրների Ընտրության Կոմիտեին, որը հյուրընկալ երկրից է լինում, որը խնդիրների թիվը քչացնում է մի կարճ ցանկի։ Խմբերի առաջնորդները մրցողներից մի քանի օր առաջ են մուտք գործում հյուրընկալ երկիր, և կազմում ՄՄՕ ժյուրին, որը պատասխանատու է ինչպես մրցույթի բոլոր պաշտոնական որոշումների, այնպես էլ կարճ ցանկից վեց խնդիրներ ընտրելու համար։ Քանի որ առաջնորդները նախքան մրցույթը իմանում են խնդիրները, նրանք մրցողներից հեռու և դիտողության տակ են պահվում։

== Ընտրության ընթացքը ==
[[Պատկեր:Geo prob diagram.svg|մինի|աջից|200px|Մի երկրաչափության հարց ԱՄՆ-ի ընտրության մրցույթից՝ գտնել մուգ մասի մակերեսը։]]
ՄՄՕ-ի ընտրության ընթացքը երկրից երկիր տարբեր է լինում։ Որոշ երկրներում ինչպես [[Արևելյան Ասիա]]յում, ընտրության ընթացքը պարունակում է մի շարք դժվար հարցեր՝ ՄՄՕ-ի մակարդակի։ [[Չինաստան|Չինացի]] մասնակիցները մի կեմփից են անցնում, որը տևում է մարտի 16-ից մինչև ապրիլի 2-ը&lt;ref&gt;Չեն, Վանգ։ Անձնական հարցազրույց։ [[փետրվարի 19]], [[2008]].&lt;/ref&gt;։ Մյուսներում, ինչպես ԱՄՆ-ում և Պարսկաստանում, մասնակիցները մի շարք տարբեր մրցույթներից են անցնում, որոնք աստիճանաբար դժվարանում են։ [[ԱՄՆ]] և [[Պարսկաստան]]ի վերջին փուլի ընտրվածները ևս մի կեմփ են ունենում, Չինաստանի նման, որից հետո ամենաուժեղներն են ընտրվում&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.unl.edu/amc/|title=Ամերիկայի Մաթեմատիկական Մրցույթները (անգլերեն)|accessdate=2009 թ․ ապրիլի 22|archive-date=2008 թ․ մարտի 2|archive-url=https://web.archive.org/web/20080302084024/http://www.unl.edu/amc/|dead-url=yes}}&lt;/ref&gt;։

Նախկին [[Խորհրդային Միություն|Խորհրդային Միության]] և մյուս [[Արևելյան Եվրոպա]]յի ընտրության ընթացքն այն է եղել, որ մրցող խումբը ընտրվել է մի քանի տարի նախքան մրցույթը, և մասնակիցներին հատուկ դաստիարակություն մատուցվել մրցույթի համար։ Սակայն այս ձևի օգտագործումն արդեն որոշ երկրներում դադարեցվել է&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.austms.org.au/Gazette/1997/Nov97/hunt.html|title=ՄՄՕ 1997 (անգլերեն)|author=Դեյվիդ Ս. Հանթ|publisher=Ավստրալիական Մաթեմատիկական Հասարակություն|accessdate=2009 թ․ ապրիլի 22|archive-date=2009 թ․ սեպտեմբերի 16|archive-url=https://web.archive.org/web/20090916040353/http://www.austms.org.au/Gazette/1997/Nov97/hunt.html|dead-url=yes}}&lt;/ref&gt;։

== Մրցանակները ==
Մասնակիցները դասվում են ըստ իրենց անձնական միավորների՝
* Ամենաքիչ թվանշանը, որ պետք է [[ոսկի|ոսկե]], [[արծաթ]]ե կամ [[բրոնզ]]ե մեդալ ստանալու համար որոշվում է մոտավորապես ըստ 1։2։3 հարաբերության։
* Այն մասնակիցները, ովքեր մեդալ չեն ստանում, սակայն գոնե մի խնդիրի համար 7 միավոր են ստանում, ստանում են գովասանագիր&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://imo.wolfram.com/scores/howmedals.html|title=Մեդալներն ինչպես են որոշվում (անգլերեն)}}&lt;/ref&gt;։
* Հատուկ մրցանակներ կարող են պարգևատրվել լուծման արտասովոր նրբագեղության կամ խնդրի լավ ընդհանրացման համար։ Դրանք վերջին անգամները տրվել են [[2005]], [[1995]], և [[1988]] թվականներին, բայց ավելի հաճախակի էին մինչև վաղ [[1980]] թվականները&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://olympiads.win.tue.nl/imo/imo95/imo95reg.html|title=ՄՄՕ '95-ի կանոնները}}&lt;/ref&gt;։

Այն կանոնը, որ ամենաշատը մասնակիցների կեսն են մեդալ ստանում կոտրվում է այն պահին, երբ դրան հետևելը պատճառ է դառնում շատ ավելի քիչ քան կեսը մեդալ ստանան։ Դա վերջին անգամ խախտվել է [[2006]] թվականին, երբ կամ 188-ն էին մեդալ ստանում, և կամ 253-ը՝ 498 մասնակիցներից։{{cite web|url=http://imo2006.dmfa.si/results_itd.html|title=47-րդ Մաթեմատիկայի միջազգային օլիմպիադայի արդյունքները (անգլերեն)}}

==Անցած օլիմպիադաները==
{{Div col|2}}
* 63 ՄՄՕ – [[Օսլո]] {{Դրոշավորում|Նորվեգիա}}, 6-16 հուլիսի [[2022]],
* 62 ՄՄՕ – [[Սանկտ Պետերբուրգ]] {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}}, 14-24 հուլիսի [[2021]],
* 61 ՄՄՕ – [[Սանկտ Պետերբուրգ]] {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}}, 19-28 սեպտեմբերի [[2020]],
* 60 ՄՄՕ – [[Բաթ]] {{Դրոշավորում|Մեծ Բրիտանիա}}, 15-22 հուլիսի [[2019]],
* 59 ՄՄՕ – [[Քլուջ-Նաբոկա]] {{Դրոշավորում|Ռումինիա}}, 3-14 հուլիսի [[2018]],
* 58 ՄՄՕ – [[Ռիո դե Ժանեյրո]] {{Դրոշավորում|Բրազիլիա}}, 12-23 հուլիսի [[2017]],
* 57 ՄՄՕ – [[Հոնկ Կոնգ]] {{Դրոշավորում|Չինաստան}}, 6-16 հուլիսի [[2016]],
* 56 ՄՄՕ – [[Չիանգ Մայ]] {{Դրոշավորում|Թաիլանդ}}, 4-16 հուլիսի [[2015]],
* 55 ՄՄՕ – [[Քեյփթաուն]], {{Դրոշավորում|ՀԱՀ}}, 3-13 հուլիսի [[2014]],
* 54 ՄՄՕ – [[Սանտա-Մարտա]], {{Դրոշավորում|Կոլումբիա}}, 21-28 հուլիսի [[2013]],
* 53 ՄՄՕ – [[Մար դել Պլատա]], {{Դրոշավորում|Արգենտինա}}, 4-16 հուլիսի [[2012]],
* 52 ՄՄՕ – [[Ամստերդամ]], {{Դրոշավորում|Հոլանդիա}}, 12-24 հուլիսի [[2011]],
* 51 ՄՄՕ – [[Աստանա]], {{Դրոշավորում|Ղազախստան}}, 6-12 հուլիսի [[2010]],
* 50 ՄՄՕ – [[Բրեմեն]], {{Դրոշավորում|Գերմանիա}}, 10-22 հուլիսի [[2009]],
* 49 ՄՄՕ – [[Մադրիդ]], {{Դրոշավորում|Իսպանիա}}, 10-22 հուլիսի [[2008]],
* 48 ՄՄՕ – [[Հանոյ]], {{Դրոշավորում|Վիետնամ}}, 18-30 հուլիսի [[2007]],
* 47 ՄՄՕ – [[Լյուբլյանա]], {{Դրոշավորում|Սլովենիա}}, 6-18 հուլիսի [[2006]],
* 46 ՄՄՕ – [[Մերիդա (Մեքսիկա)|Մերիդա]], {{Դրոշավորում|Մեքսիկա}}, [[2005]],
* 45 ՄՄՕ – [[Աթենք]], {{Դրոշավորում|Հունաստան}}, [[2004]],
* 44 ՄՄՕ – [[Տոկիո]], {{Դրոշավորում|Ճապոնիա}}, [[2003]],
* 43 ՄՄՕ – [[Գլազգո]], {{Դրոշավորում|Մեծ Բրիտանիա}}, [[2002]],
* 42 ՄՄՕ – [[Վաշինգտոն]], {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}}, [[2001]],
* 41 ՄՄՕ – [[Տեջոն]], {{Դրոշավորում|Հարավային Կորեա}}, [[2000]],
* 40 ՄՄՕ – [[Բուխարեստ]], {{Դրոշավորում|Ռումինիա}}, [[1999]],
* 39 ՄՄՕ – [[Թայբեյ]], {{Դրոշավորում|Թայվան}}, [[1998]],
* 38 ՄՄՕ – [[Մար դել Պլատա]], {{Դրոշավորում|Արգենտինա}}, [[1997]],
* 37 ՄՄՕ – [[Մումբայ]], {{Դրոշավորում|Հնդկաստան}}, [[1996]],
* 36 ՄՄՕ – [[Տորոնտո]], {{Դրոշավորում|Կանադա}}, [[1995]],
* 35 ՄՄՕ – [[Հոնկոնգ]], {{Դրոշավորում|Հոնկոնգ}}, [[1994]],
* 34 ՄՄՕ – [[Ստամբուլ]], {{Դրոշավորում|Թուրքիա}}, [[1993]],
* 33 ՄՄՕ – [[Մոսկվա]], {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}}, [[1992]],
* 32 ՄՄՕ – [[Սիգտունա]], {{Դրոշավորում|Շվեդիա}}, [[1991]],
* 31 ՄՄՕ – [[Պեկին]], {{Դրոշավորում|ՉԺՀ}}, [[1990]],
* 30 ՄՄՕ – [[Բրաունշվայգ]], {{Դրոշավորում|Գերմանիա|ԳՖՀ}}, [[1989]],
* 29 ՄՄՕ – [[Կանբերա]], {{Դրոշավորում|Ավստրալիա}}, [[1988]],
* 28 ՄՄՕ – [[Հավանա]], {{Դրոշավորում|Կուբա}}, [[1987]],
* 27 ՄՄՕ – [[Վարշավա]], {{Դրոշավորում|Լեհաստան}}, [[1986]],
* 26 ՄՄՕ – [[Յոուտսա]], {{Դրոշավորում|Ֆինլանդիա}}, [[1985]],
* 25 ՄՄՕ – [[Պրահա]], {{Դրոշավորում|Չեխոսլովակիա}}, [[1984]],
* 24 ՄՄՕ – [[Փարիզ]], {{Դրոշավորում|Ֆրանսիա}}, [[1983]],
* 23 ՄՄՕ – [[Բուդապեշտ]], {{Դրոշավորում|Հունգարիա}}, [[1982]],
* 22 ՄՄՕ – [[Վաշինգտոն]], {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}}, [[1981]],
* 21 ՄՄՕ – [[Լոնդոն]], {{Դրոշավորում|Մեծ Բրիտանիա}}, [[1979]],
* 20 ՄՄՕ – [[Բուխարեստ]], {{Դրոշավորում|Ռումինիա}}, [[1978]],
* 19 ՄՄՕ – [[Բելգրադ]], {{Դրոշավորում|Հարավսլավիա}}, [[1977]],
* 18 ՄՄՕ – [[Լինց]], {{Դրոշավորում|Ավստրիա}}, [[1976]],
* 17 ՄՄՕ – [[Բուրգաս]] և [[Սոֆիա]], {{Դրոշավորում|Բուլղարիա}}, [[1975]],
* 16 ՄՄՕ – [[Էրֆուրտ]] և [[Բեռլին]], {{Դրոշավորում|Գերմանիա|ԳԴՀ}}, [[1974]],
* 15 ՄՄՕ – [[Մոսկվա]], {{Դրոշավորում|ԽՍՀՄ}}, [[1973]],
* 14 ՄՄՕ – [[Տորուն]], {{Դրոշավորում|Լեհաստան}}, [[1972]],
* 13 ՄՄՕ – [[Ժիլինա]], {{Դրոշավորում|Չեխոսլովակիա}}, [[1971]],
* 12 ՄՄՕ – [[Կեստխեյ]], {{Դրոշավորում|Հունգարիա}}, [[1970]],
* 11 ՄՄՕ – [[Բուխարեստ]], {{Դրոշավորում|Ռումինիա}}, [[1969]],
* 10 ՄՄՕ – [[Մոսկվա]], {{Դրոշավորում|ԽՍՀՄ}}, [[1968]],
* 9 ՄՄՕ – [[Ցետինե]], {{Դրոշավորում|Հարավսլավիա}}, [[1967]],
* 8 ՄՄՕ – [[Սոֆիա]], {{Դրոշավորում|Բուլղարիա}}, [[1966]],
* 7 ՄՄՕ – [[Բեռլին]], {{Դրոշավորում|Գերմանիա|ԳԴՀ}}, [[1965]],
* 6 ՄՄՕ – [[Մոսկվա]], {{Դրոշավորում|ԽՍՀՄ}}, [[1964]],
* 5 ՄՄՕ – [[Վարշավա]] և [[Վրոցլավ]], {{Դրոշավորում|Լեհաստան}}, [[1963]],
* 4 ՄՄՕ – [[Չեսկե-Բուդեեվիցե]], {{Դրոշավորում|Չեխոսլովակիա}}, [[1962]],
* 3 ՄՄՕ – [[Վեսպրեմ]], {{Դրոշավորում|Հունգարիա}}, [[1961]],
* 2 ՄՄՕ – [[Սինայա]], {{Դրոշավորում|Ռումինիա}}, [[1960]],
* 1 ՄՄՕ – [[Բրաշով]] և [[Բուխարեստ]], {{Դրոշավորում|Ռումինիա}}, [[1959]]։
{{Div col end}}

==Առաջիկա օլիմպիադաները==
* 64 ՄՄՕ – կանցկացվի {{Դրոշավորում|Ճապոնիա}}յում, [[2023]]։

==Ուժեղագույն թիմերը==
ՄՄՕ-ի ուժեղագույն թիմերից են հանդիսանում [[Չինաստան]]ը, [[Ռուսաստան]]ը, [[Վիետնամ]]ը, [[ԱՄՆ]]-ն և [[Բուլղարիա]]ն։ Օրինակ, [[2007]] թվականին մի քանի տարվա ընթացքում Ռուսաստանը առաջին անգամ ոչ պաշտոնական վարկանիշային աղյուսակում զբաղեցրեց առաջին տեղը, մեկ դիրքով առաջ անցնելով Չինաստանից, իսկ [[Օմսկ]]ի թիվ 66 վարժարանի աշակերտ Կոնստանտին Մատվեևը դարձավ բացարձակ հաղթող։ Ահա վերջին տարվա հաղթողների ցուցակը (փակագծերում նշված են մասնակիցների կողմից վաստակած գումարային միավորները).
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! Տարին
! Առաջին տեղ
! Երկրորդ տեղ
! Երրորդ տեղ
|-
| 2021
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (208)
| {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} (183)
| {{Դրոշավորում|Հարավային Կորեա}} (172)
|-
| 2020
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (215)
| {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} (185)
| {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} (183)
|-
| 2019
| {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} (227) {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (227)
| 
| {{Դրոշավորում|Հարավային Կորեա}} (226)
|-
| 2018
| {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} (212)
| {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} (201)
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (199)
|-
| 2017
| {{Դրոշավորում|Հարավային Կորեա}} (170)
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (159)
| {{Դրոշավորում|Վիետնամ}} (155)
|-
| 2016
| {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} (214)
| {{Դրոշավորում|Հարավային Կորեա}} (207)
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (204)
|-
| 2015
| {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} (185)
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (181)
| {{Դրոշավորում|Հարավային Կորեա}} (161)
|-
| 2014
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (201)
| {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} (193)
| {{Դրոշավորում|Թայվան}} (192)
|-
| 2013
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (208)
| {{Դրոշավորում|Հարավային Կորեա}} (204)
| {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} (190)
|-
| 2012
| {{Դրոշավորում|Հարավային Կորեա}} (209)
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (195)
| {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} (194)
|-
| 2011
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (189)
| {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} (184)
| {{Դրոշավորում|Սինգապուր}} (179)
|-
| 2010
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (197)
| {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} (169)
| {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} (168)
|-
| 2009
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (221)
| {{Դրոշավորում|Ճապոնիա}} (212)
| {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} (203)
|-
| 2008
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (217)
| {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} (199)
| {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} (190)
|-
| 2007
| {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} (184)
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (181)
| {{Դրոշավորում|Վիետնամ}} և {{Դրոշավորում|Հարավային Կորեա}} (168)
|-
| 2006
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (214)
| {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} (174)
| {{Դրոշավորում|Կորեայի Հանրապետություն}} (170)
|-
| 2005
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (235)
| {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} (213)
| {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} (212)
|-
| 2004
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (220)
| {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} (212)
| {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} (205)
|-
| 2002
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (212)
| {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} (204)
| {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} (171)
|-
| 2001
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (225)
| colspan=&quot;2&quot; align=&quot;center&quot;| {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} և {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} (196)
|-
| 2000
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (218)
| {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} (215)
| {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} (184)
|}

== Հայաստանի արդյունքները ՄՄՕ-ում ==
[[Հայաստան]]ը առաջին անգամ մասնակցել Մաթեմատիկայի միջազգային օլիմպիադայում [[1992]] թվականին դիտորդի կարգավիճակով։ Հայաստանի թիմերն ընդհանուր առմամբ արժանացել է 1 ոսկե, 26 արծաթե, 63 բրոնզե մեդալների և 44 գովասանագրերի։

{| class=&quot;wikitable&quot;
|- 
! ՄՄՕ-ի հ/հ
! Տարի
! Վայր
! Մասնակիցների թիվ
! Հայ մասնակիցների թիվ
! Հայաստանի դաս
! {{Ոսմաթ}}
! {{Արմաթ}}
! {{Բրմաթ}}
! {{Գովմաթ}}
|-
| align=&quot;center&quot; | '''62''' || [[2021]] || [[Սանկտ Պետերբուրգ]], {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} || align=&quot;center&quot; | 619 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 37/107|| align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 3 || align=&quot;center&quot; | 0
|-
| align=&quot;center&quot; | '''61''' || [[2020]] || [[Սանկտ Պետերբուրգ]], {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} || align=&quot;center&quot; | 616 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 37/108|| align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 3 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''60''' || [[2019]] || [[Բաթ]], {{Դրոշավորում|Մեծ Բրիտանիա}} || align=&quot;center&quot; | 621 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 49/112|| align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 2
|-
| align=&quot;center&quot; | '''59''' || [[2018]] || [[Քլուջ-Նաբոկա]], {{Դրոշավորում|Ռումինիա}} || align=&quot;center&quot; | 594 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 30/108|| align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | 0
|-
| align=&quot;center&quot; | '''58''' || [[2017]] || [[Ռիո դե Ժանեյրո]], {{Դրոշավորում|Բրազիլիա}} || align=&quot;center&quot; | 615 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 41/111 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''57''' || [[2016]] || [[Հոնկ Կոնգ]], {{Դրոշավորում|Չինաստան}} || align=&quot;center&quot; | 602 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 30/109 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''56''' || [[2015]] || [[Չիանգ Մայ]], {{Դրոշավորում|Թաիլանդ}} || align=&quot;center&quot; | 577 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 26/104 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 5 || align=&quot;center&quot; | 0
|-
| align=&quot;center&quot; | '''55''' || [[2014]] || [[Քեյփթաուն]], {{Դրոշավորում|ՀԱՀ}} || align=&quot;center&quot; | 560 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 39/101 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 3
|-
| align=&quot;center&quot; | '''54''' || [[2013]] || [[Սանտա-Մարտա]], {{Դրոշավորում|Կոլումբիա}} || align=&quot;center&quot; | 527 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 40/97 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 4
|-
| align=&quot;center&quot; | '''53''' || [[2012]] || [[Մար դել Պլատա]], {{Դրոշավորում|Արգենտինա}} || align=&quot;center&quot; | 548 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 47/100 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 2
|-
| align=&quot;center&quot; | '''52''' || [[2011]] || [[Ամստերդամ]], {{Դրոշավորում|Հոլանդիա}} || align=&quot;center&quot; | 564 || align=&quot;center&quot; | 5 || align=&quot;center&quot; | 67/101 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 3
|-
| align=&quot;center&quot; | '''51''' || [[2010]] || [[Աստանա]], {{Դրոշավորում|Ղազախստան}} || align=&quot;center&quot; | 523 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 61/97 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 3
|-
| align=&quot;center&quot; | '''50''' || [[2009]] || [[Բրեմեն]], {{Դրոշավորում|Գերմանիա}} || align=&quot;center&quot; | 565 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 64/104 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''49''' || [[2008]] || [[Մադրիդ]], {{Դրոշավորում|Իսպանիա}} || align=&quot;center&quot; | 535 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 66/97 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 4
|-
| align=&quot;center&quot; | '''48''' || [[2007]] || [[Հանոյ]], {{Դրոշավորում|Վիետնամ}} || align=&quot;center&quot; | 520 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 48/93 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 1|| align=&quot;center&quot; | 4
|-
| align=&quot;center&quot; | '''47''' || [[2006]] || [[Լյուբլյանա]], {{Դրոշավորում|Սլովենիա}} || align=&quot;center&quot; | 498 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 36/90 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 4
|-
| align=&quot;center&quot; | '''46''' || [[2005]] || [[Մերիդա (Մեքսիկա)|Մերիդա]], {{Դրոշավորում|Մեքսիկա}} || align=&quot;center&quot; | 513 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 33/91 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 5 || align=&quot;center&quot; | 0
|-
| align=&quot;center&quot; | '''45''' || [[2004]] || [[Աթենք]], {{Դրոշավորում|Հունաստան}} || align=&quot;center&quot; | 486 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 36/85 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''44''' || [[2003]] || [[Տոկիո]], {{Դրոշավորում|Ճապոնիա}} || align=&quot;center&quot; | 457 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 43/82 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 3 || align=&quot;center&quot; | 2
|-
| align=&quot;center&quot; | '''43''' || [[2002]] || [[Գլազգո]], {{Դրոշավորում|Անգլիա}} || align=&quot;center&quot; | 479 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 67/84 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''42''' || [[2001]] || [[Վաշինգտոն ԿՇ]], {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} || align=&quot;center&quot; | 473 || align=&quot;center&quot; | 5 || align=&quot;center&quot; | 53/83 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 0
|-
| align=&quot;center&quot; | '''41''' || [[2000]] || [[Դեջոն]], {{Դրոշավորում|Հարավային Կորեա}} || align=&quot;center&quot; | 461 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 20/82 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 3 || align=&quot;center&quot; | 0
|-
| align=&quot;center&quot; | '''40''' || [[1999]] || [[Բուխարեստ]], {{Դրոշավորում|Ռումինիա}} || align=&quot;center&quot; | 450 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 39/81 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 3 || align=&quot;center&quot; | 0
|-
| align=&quot;center&quot; | '''39''' || [[1998]] || [[Թայբեյ]], {{Դրոշավորում|Թայվան}} || align=&quot;center&quot; | 419 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 26/76 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 0
|-
| align=&quot;center&quot; | '''38''' || [[1997]] || [[Մար դել Պլատա]], {{Դրոշավորում|Արգենտինա}} || align=&quot;center&quot; | 460 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 34/82 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 3 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''37''' || [[1996]] || [[Մումբայ]], {{Դրոշավորում|Հնդկաստան}} || align=&quot;center&quot; | 424 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 34/75 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 3
|-
| align=&quot;center&quot; | '''36''' || [[1995]] || [[Տորոնտո]], {{Դրոշավորում|Կանադա}} || align=&quot;center&quot; | 412 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 32/73 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''35''' || [[1994]] || [[Հոնկոնգ]], {{Դրոշավորում|Հոնկոնգ}} || align=&quot;center&quot; | 385 || align=&quot;center&quot; | 5 || align=&quot;center&quot; | 32/69 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''34''' || [[1993]] || [[Ստամբուլ]], {{Դրոշավորում|Թուրքիա}} || align=&quot;center&quot; | 413 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 28/73 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0
|}

== Հայաստանի մասնակիցների արդյունքները ՄՄՕ-ում ==
Հայաստանը առաջին անգամ պաշտոնապես ՄՄՕ-ին մասնակցել է [[1993]] թվականից, որից սկսած մինչ այժմ մասնակցել են 163 աշակերտներ։ Նրանցից 86-ը արժանացել են մեդալների, իսկ 44-ը՝ գովասանագրերի։ Մասնակիցների արդյունքները բերված են աղյուսակում։ 
{| class=&quot;wikitable&quot;
|- 
! ՄՄՕ-ի հ/հ
! Տարի
! Մասնակից
! Կրթօջախ
! Մեդալ/գովասանագիր 
! Ղեկավար
! Գիտական ղեկավար
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''62''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2021]] || Հովհաննիսյան Վահագն || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}} || rowspan=&quot;6&quot; | Ասատրյան Գուրգեն || rowspan=&quot;6&quot; | Գոգյան Սմբատ 
|-
| Համբարձումյան Ռուբեն || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Կարապետյան Հայկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || 
|-
| Բաբասյան Էրիկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Կարագուլյան Մհեր || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}}
|-
| Արզումանյան Լորետա  || [[Քվանտ վարժարան]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''61''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2020]] || Կարագուլյան Մհեր || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}} || rowspan=&quot;6&quot; | Ասատրյան Գուրգեն || rowspan=&quot;6&quot; | Գոգյան Սմբատ 
|-
| Կարապետյան Հայկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}} 
|-
| Դիլանյան Վաչագան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}
|-
| Բաբասյան Էրիկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Հովհաննիսյան Վահագն || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Չթչյան Տիգրան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''60''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2019]] || Դիլանյան Վաչագան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} || rowspan=&quot;6&quot; | Ասատրյան Գուրգեն || rowspan=&quot;6&quot; | Գոգյան Սմբատ 
|-
| Չթչյան Տիգրան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Բաղդասարյան Նորայր || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Մաղաքյան Գագիկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}} 
|-
| Մուրադյան Նատալի || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || 
|-
| Փանոսյան Լյովա || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}} 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''59''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2018]] || Մարտիրոսյան Վահան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}} || rowspan=&quot;6&quot; | Ասատրյան Գուրգեն || rowspan=&quot;6&quot; | Գոգյան Սմբատ 
|-
| Կարալյան Ալեքսանդր || [[Քվանտ վարժարան]] || {{Արմաթ}} 
|-
| Մաղաքյան Գագիկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Մուրադյան Նատալի || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Փանոսյան Լյովա || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Չթչյան Տիգրան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''58''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2017]] || Մկրտչյան Միքայել || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}} || rowspan=&quot;6&quot; | Մարգարյան Տիգրան || rowspan=&quot;6&quot; | Գոգյան Սմբատ 
|-
| Ներսիսյան Սերգե || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Մաղաքյան Գագիկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}} 
|-
| Մարտիրոսյան Վահան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Կարագուլյան Վահե || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Մուրադյան Նատալի || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''57''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2016]] || Մկրտչյան Միքայել || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}} || rowspan=&quot;6&quot; | Մարգարյան Տիգրան || rowspan=&quot;6&quot; | Գոգյան Սմբատ 
|-
| Խանդանյան Նարեկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Ներսիսյան Սերգեյ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Մարտիրոսյան Վահան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Համբարձումյան Արսեն || [[Ֆոտոն վարժարան]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Գոմկցյան Էդուարդ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''56''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2015]] || Թամազյան Հակոբ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}} || rowspan=&quot;6&quot; | Մարգարյան Տիգրան || rowspan=&quot;6&quot; | Գոգյան Սմբատ 
|-
| Քերոբյան Գրիգոր || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Խանդանյան Նարեկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Ներսիսյան Սերգեյ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Գևորգյան Ալբերտ || [[Քվանտ վարժարան]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Համբարձումյան Արսեն || [[Ֆոտոն վարժարան]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''55''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2014]] || Մինասյան Էդգար || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}} || rowspan=&quot;6&quot; | Մարգարյան Տիգրան || rowspan=&quot;6&quot; | Գոգյան Սմբատ 
|-
| Մնացականյան Գևորգ || Վանաձորի թիվ 11 ա/դ || {{Արմաթ}} 
|-
| Գևորգյան Ալբերտ || [[Քվանտ վարժարան]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Հակոբյան Հակոբ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Թամազյան Հակոբ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Քերոբյան Գրիգոր || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''54''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2013]] || Մնացականյան Գևորգ || Վանաձորի թիվ 11 ա/դ || {{Արմաթ}} || rowspan=&quot;6&quot; | Հովհաննիսյան Արթուր || rowspan=&quot;6&quot; | Գոգյան Սմբատ 
|-
| Մինասյան Էդգար || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
|| Կարագուլյան Ավետիք || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Միքայելյան Վազգեն || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Հովսեփյան Նարեկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Միհրանյան Էդուարդ || [[Այբ կրթական հիմնադրամ|Այբ]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''53''' || rowspan=&quot;6&quot; |[[2012]] || Մինասյան Էդգար || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}} || rowspan=&quot;6&quot; | Սեդրակյան Նաիրի || rowspan=&quot;6&quot; | Ասատրյան Գուրգեն 
|-
| Քոսյան Արտյոմ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Մնացականյան Գևորգ || Էվրիկա || {{Բրմաթ}} 
|-
| Կարագուլյան Ավետիք || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Վարդանյան Արմեն || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Միքայելյան Վազգեն || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || 
|-
| rowspan=&quot;5&quot; | '''52''' || rowspan=&quot;5&quot; | [[2011]] || Վարդանյան Արմեն || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}} || rowspan=&quot;5&quot; | Սեդրակյան Նաիրի || rowspan=&quot;5&quot; | Գասպարյան Կիրակոս 
|-
| Քոսյան Արտյոմ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Մնացականյան Մհեր || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Մինասյան Արշակ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Հայրապետյան Դանիել || թիվ 29 դպրոց || 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''51''' || rowspan=&quot;6&quot; |  [[2010]] || Վարդանյան Արմեն || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} || Առաքելյան Կորյուն || Մարգարյան Տիգրան 
|-
|  Քոսյան Արտյոմ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}}  ||  || 
|-
|  Մնացականյան Մհեր || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}}  ||  || 
|-
|  Չատրչյան Ալեքսանդր || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}}   ||  || 
|-
|  Հովսեփյան Նարեկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||   ||  || 
|-
|  Հակոբյան Տիգրան || [[Էվրիկա]] ||   ||  || 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''50''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2009]] || Կիրակոսյան Վահագն || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} || Սեդրակյան Նաիրի || Առաքելյան Կորյուն 
|-
| Ասլանյան Վահագն || [[Քվանտ վարժարան]] || {{Բրմաթ}}   ||  || 
|-
| Սարիբեկյան Հայկ || [[Քվանտ վարժարան]] || {{Գովմաթ}}   ||  || 
|-
| Սրապիոնյան Աննա || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||   ||  || 
|-
| Սրապիոնյան Ներսես || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||   ||  || 
|-
| Թադևոսյան Վանիկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||  ||  || 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; |'''49''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2008]] || Հակոբյան Տիգրան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} || rowspan=&quot;6&quot; | Տոնոյան Գառնիկ || rowspan=&quot;6&quot; | Մարգարյան Տիգրան 
|-
| Հուրոյան Վահան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Կիրակոսյան Վահագն || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Առաքելյան Դավիթ || [[ՀԱՊՀ Երևանի ավագ դպրոց|ՀԱՊՀ ա/դ]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Դարբինյան Արթուր || [[ՀԱՊՀ Երևանի ավագ դպրոց|ՀԱՊՀ ա/դ]] || 
|-
| Ասլանյան Վահագն || [[Քվանտ վարժարան]] || 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''48''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2007]] || Սլոյան Տիգրան || [[ՀԱՊՀ Երևանի ավագ դպրոց|ՀԱՊՀ ա/դ]] || {{Արմաթ}} || rowspan=&quot;6&quot; | Տոնոյան Գառնիկ || rowspan=&quot;6&quot; | Մարտիրոսյան Համլետ 
|-
| Հակոբյան Տիգրան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Վերդիյան Վարդան || [[Քվանտ վարժարան]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Թովմասյան Նարեկ || [[Քվանտ վարժարան]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Դարբինյան Արթուր || [[ՀԱՊՀ Երևանի ավագ դպրոց|ՀԱՊՀ ա/դ]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Հովհաննիսյան Էմմա || [[ՀԱՊՀ Երևանի ավագ դպրոց|ՀԱՊՀ ա/դ]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''47''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2006]] || Սլոյան Տիգրան || [[ՀԱՊՀ Երևանի ավագ դպրոց|ՀԱՊՀ ա/դ]] || {{Արմաթ}} || rowspan=&quot;6&quot; | Տոնոյան Գառնիկ || rowspan=&quot;6&quot; | Մարտիրոսյան Համլետ 
|-
| Արամյան Ներսես || Բյուրակն || {{Բրմաթ}} 
|-
| Կարագուլյան Դավիթ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Հակոբյան Տիգրան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Վերդիյան Վարդան || [[Քվանտ վարժարան]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Թովմասյան Նարեկ || [[Քվանտ վարժարան]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''46''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2005]] || Բադեյան Խաչիկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} || || 
|-
| Մուսոյան Վահե || [[Քվանտ վարժարան]] || {{Բրմաթ}}  ||  || 
|-
| Սլոյան Տիգրան || թիվ 194 դպրոց || {{Բրմաթ}}   || || 
|-
| Նուրբեկյան Արմեն || [[Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան]] || {{Բրմաթ}}   ||   || 
|-
| Արամյան Ներսես || Բյուրակն || {{Բրմաթ}}  ||   || 
|-
| Դարբինյան Արման || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||   ||  || 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''45''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2004]] || Սեդրակյան Հայկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} ||    ||   
|-
| Ոսկանյան Վարդան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}   ||   || 
|-
| Դարբինյան Արման || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}   ||   || 
|-
| Սլոյան Տիգրան || թիվ 194 դպրոց || {{Բրմաթ}}   ||   || 
|-
| Նուրբեկյան Արմեն || [[Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան]] || {{Գովմաթ}}  ||   || 
|-
| Մուսոյան Վահե || [[Քվանտ վարժարան]] ||   ||   || 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''44''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2003]] || Գրիգորյան Ավետ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} ||   ||      
|-
| Նուրբեկյան Արմեն || [[Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան]] || {{Բրմաթ}}   ||   || 
|-
| Հայկազյան Լևոն || [[Ֆոտոն վարժարան]] || {{Բրմաթ}}   ||   || 
|-
| Սեդրակյան Հայկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}}  ||   || 
|-
| Սլոյան Տիգրան || թիվ 194 դպրոց || {{Գովմաթ}}   ||   || 
|-
| Մուսոյան Վահե || [[Քվանտ վարժարան]] ||   ||   || 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''43''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2002]] || Նուրբեկյան Լևոն || [[Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան]] || {{Գովմաթ}} ||    ||   
|-
| Գրիգորյան Ավետ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||   ||   || 
|-
| Վարդանյան Արտակ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||   ||   || 
|-
| Սեդրակյան Հայկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||   ||   || 
|-
| Սիմոնյան Վահան || [[Քվանտ վարժարան]] ||   ||   || 
|-
| Աղանյան Գրիգոր ||[[Ֆոտոն վարժարան]] ||   ||   || 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''42''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2001]] || Խաչատրյան Արամ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} ||    ||  
|-
| Ասլանյան Գրիգոր || Գյումրու ակադեմիական վարժարան || {{Բրմաթ}}   ||   || 
|-
| Պետրոսյան Տիգրան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||   ||   || 
|-
| Նուրբեկյան Լևոն || [[Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան]] ||  ||   || 
|-
| Նուրիջանյան Հովհաննես || [[Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան]] ||   ||   || 
|-
|Վարդանյան Գևորգ
|[[Ֆոտոն վարժարան]]
|Չի մեկնել ԱՄՆ վիզա 
չստանալու պատճառով
|
|
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''41''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2000]] || Մկրտչյան Սևակ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}} ||   ||     
|-
| Հարությունյան Դավիթ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}}   ||   || 
|-
| Քալանթարյան Արամ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}   ||   || 
|-
| Գրիգորյան Տիգրան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}  ||   || 
|-
| Խաչատրյան Արամ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}  ||   || 
|-
| Միքայելյան Արեգ || [[Քվանտ վարժարան]] ||   ||   || 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''40''' || rowspan=&quot;6&quot; |[[1999]] || Մկրտչյան Սևակ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} ||    ||  
|-
| Հարությունյան Դավիթ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}  ||    ||  
|-
| Ամիրխանյան Գագիկ || [[Ֆոտոն վարժարան]] || {{Բրմաթ}}  ||    ||  
|-
| Քալանթարյան Արամ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||  ||    ||  
|-
| Գրիգորյան Տիգրան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||  ||    ||  
|-
| Սամարչյան Սուրեն || [[Քվանտ վարժարան]] ||  ||    ||  
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''39''' || rowspan=&quot;6&quot; |[[1998]] || Գոգյան Սմբատ || [[Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան]] || {{Արմաթ}} || rowspan=&quot;6&quot; |Սեդրակյան Նաիրի || rowspan=&quot;6&quot; |Կարապետյան Գառնիկ 
|-
| Ամիրխանյան Գագիկ || [[Ֆոտոն վարժարան]] || {{Արմաթ}}   
|-
| Հարությունյան Դավիթ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}  
|-
| Մկրտչյան Սևակ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}  
|-
| Առաքելյան Արտակ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||  
|-
| Բարխուդարյան Ռաֆայել || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||  
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''38''' || rowspan=&quot;6&quot; |[[1997]] || Բաղդասարյան Գրիգոր || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}  ||    ||   
|-
| Մելքումյան Արման || [[Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան]] || {{Բրմաթ}}  ||    ||  
|-
| Սարգսյան Խաչիկ || Իմաստասեր || {{Բրմաթ}}  ||    ||  
|-
| Մաթևոսյան Հրայր || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}}  ||    ||  
|-
| Մկրտչյան Հայկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||  ||    ||  
|-
| Հայրապետյան Արա || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||  ||    ||  
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''37''' || rowspan=&quot;6&quot; |[[1996]] || Բաղդասարյան Գրիգոր || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}  ||    ||  
|-
| Մկրտչյան Հայկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}}  ||    ||  
|-
| Մելքումյան Արման || [[Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան]] || {{Գովմաթ}}  ||    ||  
|-
| Պետրոսյան Սահակ || թիվ 132 դպրոց || {{Գովմաթ}} ||    ||  
|-
| Հայրապետյան Աշոտ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||  ||    ||  
|-
| Սարգսյան Խաչիկ || Իմաստասեր ||  ||    ||  
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''36''' || rowspan=&quot;6&quot; |[[1995]] || Լևոնյան Վարդգես || թիվ 172 դպրոց || {{Արմաթ}}  ||    ||  
|-
| Փոլադյան Վահե || - - - || {{Արմաթ}}  ||    ||  
|-
| Պետրոսյան Նանսեն || թիվ 53 դպրոց || {{Բրմաթ}}  ||    ||  
|-
| Պետրոսյան Սահակ || թիվ 132 դպրոց || {{Գովմաթ}}  ||    ||  
|-
| Անթառանյան Արման || թիվ 144 դպրոց ||  ||    ||  
|-
| Գրիգորյան Հայկ ||  ||  ||    ||  
|-
| rowspan=&quot;5&quot; | '''35''' || rowspan=&quot;5&quot; |[[1994]] || Բարխուդարյան Արթուր || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}  ||    ||  
|-
| Դալալյան Առնակ || թիվ 3 դպրոց || {{Բրմաթ}} ||    ||  
|-
| Փոլադյան Վահե || թիվ 114 դպրոց || {{Բրմաթ}} ||    ||  
|-
| Լևոնյան Վարդգես || թիվ 172 դպրոց || {{Բրմաթ}} ||    ||  
|-
| Միքայելյան Հայկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}}  ||    ||  
|-
| rowspan=&quot;7&quot; | '''34''' || rowspan=&quot;7&quot; |[[1993]] || Բարխուդարյան Արթուր || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Ոսմաթ}}  ||    ||  
|-
| Փոլադյան Վահե || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}}  ||    ||  
|-
| Ասատրյան Գուրգեն || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || ||    ||  
|-
| Սեդրակյան Տիգրան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||  ||    ||  
|-
| Միքայելյան Հայկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||  ||    ||  
|-
| [[Վահան Քերոբյան]] || [[Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան]] ||  ||    ||  
|-
| Լևոնյան Վարդգես || թիվ 172 դպրոց ||  ||    ||  
|-
| rowspan=&quot;4&quot; | '''33''' || rowspan=&quot;4&quot; |[[1992]] || Գրիգորյան Վահան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}  ||    ||  
|-
| Փոլադյան Վահե || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}  ||    ||  
|-
| Պետրոսյան Աշոտ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} ||    ||  
|-
| Գրիգորյան Տիգրան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||  ||    ||  
|}

==Պատկերասրահ==
&lt;gallery mode=&quot;packed&quot; widths=&quot;180&quot; heights=&quot;180&quot;&gt;
Image:Մաթեմատիկայի միջազգային օլիմպիադա-2020-01.jpg| ՄՄՕ, [[2020]] թվական - [[Երևան]] (առցանց)
Image:Մաթեմատիկայի միջազգային օլիմպիադա-2020-02.jpg| ՄՄՕ, [[2020]] թվական - [[Երևան]] (առցանց)
Image:Մաթեմատիկայի միջազգային օլիմպիադա-2020-03.jpg| ՄՄՕ, [[2020]] թվական - [[Երևան]] (առցանց)
Image:MMO-2018-01.jpg | ՄՄՕ, [[2018]] թվական - [[Քլուջ-Նաբոկա]], [[Ռումինիա]] 
Image:MMO-2017-01.jpg | ՄՄՕ, [[2017]] թվական - [[Ռիո դե Ժանեյրո]], [[Բրազիլիա]] 
Image:MMO-2014-01.jpg | ՄՄՕ, [[2014]] թվական - [[Քեյփթաուն]], [[Հարավային Աֆրիկա]] 
Image:MMO-2012-01.jpg | ՄՄՕ, [[2012]] թվական - [[Մար դել Պլատա]], [[Արգենտինա]]
Image:MMO-2010-01.jpg | ՄՄՕ, [[2010]] թվական - [[Աստանա]], [[Ղազախստան]]
&lt;/gallery&gt;

== Աղբյուրներ ==
{{ծանցանկ|2}}

== Արտաքին հղումներ ==
* [http://imo-official.org/ ՄՄՕ-ի պաշտոնական կայքը]
* [http://imo.math.ca/ ՄՄՕ-ի կայքը]
* [http://www.mathlinks.ro/Forum/resources.php IMO Resources] — ՄՄՕ-ի խնդիրները և նրանց լուծումները, ինչպես նաև աշխարհում ամենախոշոր օլիմպիական խնդիրների հավաքածու։
* [http://www.srcf.ucam.org/~jsm28/imo-scores/ ՄՄՕ-ի արդյունքները]
* [http://www.mathematik-olympiaden.de/IMOs/topimo.html ՄՄՕ-ի մասնակիցների ցուցակը, ովքեր ստացել են 3 կամ ավելի ոսկե մեդալներ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090603220623/http://www.mathematik-olympiaden.de/IMOs/topimo.html |date=2009-06-03 }}
* [http://www.imo-official.org/country_hall.aspx?code=ARM Մաթեմատիկայի միջազգային օլիմպիադայի հայաստանցի մասնակիցները և իրենց արդյունքները]
* [http://spreadsheets.google.com/pub?key=pTWuPDUURyp54Y3G8htKNWw&amp;output=html Օլիմպիադայի մասնակիցների ոչ ամբողջական ցուցակը]{{Չաշխատող արտաքին հղում|bot=InternetArchiveBot }}
* [http://www.olymp.am/ Դպրոցականների առարկայական օլիմպիադաներ]

{{Միջազգային առարկայական օլիմպիադաներ}}

[[Կատեգորիա:Առարկայական օլիմպիադաներ]]
[[Կատեգորիա:Օլիմպիադաներ ըստ առարկաների]]
[[Կատեգորիա:Մաթեմատիկական օլիմպիադա]]
[[Կատեգորիա:Գիտական մրցություններ]]</text>
      <sha1>jawiil9h57rcq0s8pis1in4rq9yncbo</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486144</id>
      <parentid>8486138</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T16:55:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dminasyan</username>
        <id>8930</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ուժեղագույն թիմերը */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="53114" xml:space="preserve">{{redirect|ՄՄՕ|Այլ կիրառումների համար|ՄՄՕ (այլ կիրառումներ)}}
[[Պատկեր:IMO logo.svg|մինի|աջից|Մաթեմատիկայի միջազգային օլիմպիադայի պատկերանիշը]]
'''Մաթեմատիկայի միջազգային օլիմպիադա''' ('''ՄՄՕ''', {{lang-en|''IMO, International Mathematical Olympiad''}}), [[դպրոց]]ականների համար ամենամյա [[մաթեմատիկական օլիմպիադա]], ամենահին միջազգային առարկայական օլիմպիադան։

== Պատմություն ==
Առաջին ՄՄՕ-ն անց է կացվել [[1959]] թվականին [[Ռումինիա]]յում։ Այդ թվականից այն անցկացվել է ամեն տարի (միակ բացառությունը եղել է [[1980]] թվականին, երբ այն տեղի չի ունեցել)։ Սկզբում օլիմպիադային մասնակցում էին միայն [[Տնտեսական Փոխօգնության Խորհուրդ|Տնտեսական Փոխօգնության Խորհրդի]] ([[Տնտեսական Փոխօգնության Խորհուրդ|ՏՓԽ]]) երկրների ([[1949]]-[[1991]] թվականներ, [[Բուլղարիա]], [[Հունգարիա]], [[Լեհաստան]], [[Ռումինիա]], [[ԽՍՀՄ]] և [[Չեխոսլովակիա]]) դպրոցականները, բայց շուտով այն ընդարձակեց իր [[աշխարհագրություն]]ը։ [[2004]] թվականին մասնակից երկրների թիվը 85 էր։

Աղբյուրները նախնական հյուրընկալ քաղաքների մասին տարբերվում են։ Դրա պատճառը, որոշ չափով, կարող է այն լինել, որ առաջնորդները ընդհանրապես աշակերտներից բավականին հեռու են տեղավորվում, և որոշ չափով էլ այն, որ մրցույթից հետո աշակերտները միշտ նույն քաղաքում չեն մնում, ՄՄՕ-ի մնացած ընթացքում։ Նաև նախնական գրված ժամանակաթվերն են տարբեր, քանի որ առաջնորդները նախքան աշակերտներն են տեղ հասնում, և վերջնական ՄՄՕ-ներում՝ Խորհրդակցական Խորհուրդն էլ նախքան առաջնորդներն է տեղ հասնում&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://blog.medallia.com/2006/07/norwegian_students_in_internat.html|title=Նորվեգացի աշակերտները Մաթեմատիկայի Միջազգային Օլիմպիադայում (անգլերեն)|accessdate=2009 թ․ ապրիլի 22|archive-date=2006 թ․ հոկտեմբերի 20|archive-url=https://web.archive.org/web/20061020100605/http://blog.medallia.com/2006/07/norwegian_students_in_internat.html|dead-url=yes}}&lt;/ref&gt;։

== Կառուցվածք ==
Յուրաքանչյուր երկիր ներկայացնում է թիմ, որը կազմված է ոչ ավել վեց (սկզբում ութ) մասնակցից, ղեկավարից և գիտական ղեկավարից։ Պաշտոնապես ՄՄՕ-ն անհատական առաջնություն է։ Մասնակիցները պետք է լինեին 20 տարեկանից փոքր և չսովորեն բուհում։

Մասնակիցներին հանձնարարվում է լուծել 6 խնդիր (երեք խնդիր մեկ օրում՝ երկու հաջորդական օրերի ընթացքում), որոնցից յուրաքանչյուրը գնահատվում է 7 միավոր, հնարավոր առավելագույն արդյունքը՝ 42 միավոր։ Հաշվիչներ չեն թույլատրվում։ Մրցույթը տևում է երկու օր՝ մասնակիցներն ամեն օր ունեն 4.5 ժամ՝ երեքական խնդիր լուծելու համար։ Խնդիրները ընտրվում են դպրոցական մաթեմատիկայի տարբեր ոլորտներից, հիմնականում՝ [[երկրաչափություն]]ից, [[թվերի տեսություն]]ից, [[հանրահաշիվ|հանրահաշվից]] և [[կոմբինատորիկա]]յից։ Նրանք չեն պահանջում [[բարձրագույն մաթեմատիկա]]յի իմացություն և հաճախ ունենում են գեղեցիկ և կարճ լուծումներ։ Օրինակ, [[2007]] թվականի 6-րդ խնդիրը գրեթե մեկ քայլով լուծվում է զրոյի մասին կոմբինատորային թեորեմով ({{lang-en|Combinatorial Nullstellensatz, en:Restricted sumset}})։ 1-ին և 4-րդ խնդիրները դասակարգվում են որպես թեթև, 2-րդը և 5-րդը՝ միջին, իսկ 3-րդը և 6-րդը՝ դժվար։ Օրինակ, [[2007]] թվականի ՄՄՕ-ում երրորդ և վեցերորդ խնդիրները լուծել են 5-ական մասնակից իրենց երկրներում մի քանի հարյուր լավագույն մաթեմատիկոսներից։

Ամեն մասնակից երկիր բացի հյուրընկալից կարող են խնդիրներ առաջարկել Խնդիրների Ընտրության Կոմիտեին, որը հյուրընկալ երկրից է լինում, որը խնդիրների թիվը քչացնում է մի կարճ ցանկի։ Խմբերի առաջնորդները մրցողներից մի քանի օր առաջ են մուտք գործում հյուրընկալ երկիր, և կազմում ՄՄՕ ժյուրին, որը պատասխանատու է ինչպես մրցույթի բոլոր պաշտոնական որոշումների, այնպես էլ կարճ ցանկից վեց խնդիրներ ընտրելու համար։ Քանի որ առաջնորդները նախքան մրցույթը իմանում են խնդիրները, նրանք մրցողներից հեռու և դիտողության տակ են պահվում։

== Ընտրության ընթացքը ==
[[Պատկեր:Geo prob diagram.svg|մինի|աջից|200px|Մի երկրաչափության հարց ԱՄՆ-ի ընտրության մրցույթից՝ գտնել մուգ մասի մակերեսը։]]
ՄՄՕ-ի ընտրության ընթացքը երկրից երկիր տարբեր է լինում։ Որոշ երկրներում ինչպես [[Արևելյան Ասիա]]յում, ընտրության ընթացքը պարունակում է մի շարք դժվար հարցեր՝ ՄՄՕ-ի մակարդակի։ [[Չինաստան|Չինացի]] մասնակիցները մի կեմփից են անցնում, որը տևում է մարտի 16-ից մինչև ապրիլի 2-ը&lt;ref&gt;Չեն, Վանգ։ Անձնական հարցազրույց։ [[փետրվարի 19]], [[2008]].&lt;/ref&gt;։ Մյուսներում, ինչպես ԱՄՆ-ում և Պարսկաստանում, մասնակիցները մի շարք տարբեր մրցույթներից են անցնում, որոնք աստիճանաբար դժվարանում են։ [[ԱՄՆ]] և [[Պարսկաստան]]ի վերջին փուլի ընտրվածները ևս մի կեմփ են ունենում, Չինաստանի նման, որից հետո ամենաուժեղներն են ընտրվում&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.unl.edu/amc/|title=Ամերիկայի Մաթեմատիկական Մրցույթները (անգլերեն)|accessdate=2009 թ․ ապրիլի 22|archive-date=2008 թ․ մարտի 2|archive-url=https://web.archive.org/web/20080302084024/http://www.unl.edu/amc/|dead-url=yes}}&lt;/ref&gt;։

Նախկին [[Խորհրդային Միություն|Խորհրդային Միության]] և մյուս [[Արևելյան Եվրոպա]]յի ընտրության ընթացքն այն է եղել, որ մրցող խումբը ընտրվել է մի քանի տարի նախքան մրցույթը, և մասնակիցներին հատուկ դաստիարակություն մատուցվել մրցույթի համար։ Սակայն այս ձևի օգտագործումն արդեն որոշ երկրներում դադարեցվել է&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.austms.org.au/Gazette/1997/Nov97/hunt.html|title=ՄՄՕ 1997 (անգլերեն)|author=Դեյվիդ Ս. Հանթ|publisher=Ավստրալիական Մաթեմատիկական Հասարակություն|accessdate=2009 թ․ ապրիլի 22|archive-date=2009 թ․ սեպտեմբերի 16|archive-url=https://web.archive.org/web/20090916040353/http://www.austms.org.au/Gazette/1997/Nov97/hunt.html|dead-url=yes}}&lt;/ref&gt;։

== Մրցանակները ==
Մասնակիցները դասվում են ըստ իրենց անձնական միավորների՝
* Ամենաքիչ թվանշանը, որ պետք է [[ոսկի|ոսկե]], [[արծաթ]]ե կամ [[բրոնզ]]ե մեդալ ստանալու համար որոշվում է մոտավորապես ըստ 1։2։3 հարաբերության։
* Այն մասնակիցները, ովքեր մեդալ չեն ստանում, սակայն գոնե մի խնդիրի համար 7 միավոր են ստանում, ստանում են գովասանագիր&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://imo.wolfram.com/scores/howmedals.html|title=Մեդալներն ինչպես են որոշվում (անգլերեն)}}&lt;/ref&gt;։
* Հատուկ մրցանակներ կարող են պարգևատրվել լուծման արտասովոր նրբագեղության կամ խնդրի լավ ընդհանրացման համար։ Դրանք վերջին անգամները տրվել են [[2005]], [[1995]], և [[1988]] թվականներին, բայց ավելի հաճախակի էին մինչև վաղ [[1980]] թվականները&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://olympiads.win.tue.nl/imo/imo95/imo95reg.html|title=ՄՄՕ '95-ի կանոնները}}&lt;/ref&gt;։

Այն կանոնը, որ ամենաշատը մասնակիցների կեսն են մեդալ ստանում կոտրվում է այն պահին, երբ դրան հետևելը պատճառ է դառնում շատ ավելի քիչ քան կեսը մեդալ ստանան։ Դա վերջին անգամ խախտվել է [[2006]] թվականին, երբ կամ 188-ն էին մեդալ ստանում, և կամ 253-ը՝ 498 մասնակիցներից։{{cite web|url=http://imo2006.dmfa.si/results_itd.html|title=47-րդ Մաթեմատիկայի միջազգային օլիմպիադայի արդյունքները (անգլերեն)}}

==Անցած օլիմպիադաները==
{{Div col|2}}
* 63 ՄՄՕ – [[Օսլո]] {{Դրոշավորում|Նորվեգիա}}, 6-16 հուլիսի [[2022]],
* 62 ՄՄՕ – [[Սանկտ Պետերբուրգ]] {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}}, 14-24 հուլիսի [[2021]],
* 61 ՄՄՕ – [[Սանկտ Պետերբուրգ]] {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}}, 19-28 սեպտեմբերի [[2020]],
* 60 ՄՄՕ – [[Բաթ]] {{Դրոշավորում|Մեծ Բրիտանիա}}, 15-22 հուլիսի [[2019]],
* 59 ՄՄՕ – [[Քլուջ-Նաբոկա]] {{Դրոշավորում|Ռումինիա}}, 3-14 հուլիսի [[2018]],
* 58 ՄՄՕ – [[Ռիո դե Ժանեյրո]] {{Դրոշավորում|Բրազիլիա}}, 12-23 հուլիսի [[2017]],
* 57 ՄՄՕ – [[Հոնկ Կոնգ]] {{Դրոշավորում|Չինաստան}}, 6-16 հուլիսի [[2016]],
* 56 ՄՄՕ – [[Չիանգ Մայ]] {{Դրոշավորում|Թաիլանդ}}, 4-16 հուլիսի [[2015]],
* 55 ՄՄՕ – [[Քեյփթաուն]], {{Դրոշավորում|ՀԱՀ}}, 3-13 հուլիսի [[2014]],
* 54 ՄՄՕ – [[Սանտա-Մարտա]], {{Դրոշավորում|Կոլումբիա}}, 21-28 հուլիսի [[2013]],
* 53 ՄՄՕ – [[Մար դել Պլատա]], {{Դրոշավորում|Արգենտինա}}, 4-16 հուլիսի [[2012]],
* 52 ՄՄՕ – [[Ամստերդամ]], {{Դրոշավորում|Հոլանդիա}}, 12-24 հուլիսի [[2011]],
* 51 ՄՄՕ – [[Աստանա]], {{Դրոշավորում|Ղազախստան}}, 6-12 հուլիսի [[2010]],
* 50 ՄՄՕ – [[Բրեմեն]], {{Դրոշավորում|Գերմանիա}}, 10-22 հուլիսի [[2009]],
* 49 ՄՄՕ – [[Մադրիդ]], {{Դրոշավորում|Իսպանիա}}, 10-22 հուլիսի [[2008]],
* 48 ՄՄՕ – [[Հանոյ]], {{Դրոշավորում|Վիետնամ}}, 18-30 հուլիսի [[2007]],
* 47 ՄՄՕ – [[Լյուբլյանա]], {{Դրոշավորում|Սլովենիա}}, 6-18 հուլիսի [[2006]],
* 46 ՄՄՕ – [[Մերիդա (Մեքսիկա)|Մերիդա]], {{Դրոշավորում|Մեքսիկա}}, [[2005]],
* 45 ՄՄՕ – [[Աթենք]], {{Դրոշավորում|Հունաստան}}, [[2004]],
* 44 ՄՄՕ – [[Տոկիո]], {{Դրոշավորում|Ճապոնիա}}, [[2003]],
* 43 ՄՄՕ – [[Գլազգո]], {{Դրոշավորում|Մեծ Բրիտանիա}}, [[2002]],
* 42 ՄՄՕ – [[Վաշինգտոն]], {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}}, [[2001]],
* 41 ՄՄՕ – [[Տեջոն]], {{Դրոշավորում|Հարավային Կորեա}}, [[2000]],
* 40 ՄՄՕ – [[Բուխարեստ]], {{Դրոշավորում|Ռումինիա}}, [[1999]],
* 39 ՄՄՕ – [[Թայբեյ]], {{Դրոշավորում|Թայվան}}, [[1998]],
* 38 ՄՄՕ – [[Մար դել Պլատա]], {{Դրոշավորում|Արգենտինա}}, [[1997]],
* 37 ՄՄՕ – [[Մումբայ]], {{Դրոշավորում|Հնդկաստան}}, [[1996]],
* 36 ՄՄՕ – [[Տորոնտո]], {{Դրոշավորում|Կանադա}}, [[1995]],
* 35 ՄՄՕ – [[Հոնկոնգ]], {{Դրոշավորում|Հոնկոնգ}}, [[1994]],
* 34 ՄՄՕ – [[Ստամբուլ]], {{Դրոշավորում|Թուրքիա}}, [[1993]],
* 33 ՄՄՕ – [[Մոսկվա]], {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}}, [[1992]],
* 32 ՄՄՕ – [[Սիգտունա]], {{Դրոշավորում|Շվեդիա}}, [[1991]],
* 31 ՄՄՕ – [[Պեկին]], {{Դրոշավորում|ՉԺՀ}}, [[1990]],
* 30 ՄՄՕ – [[Բրաունշվայգ]], {{Դրոշավորում|Գերմանիա|ԳՖՀ}}, [[1989]],
* 29 ՄՄՕ – [[Կանբերա]], {{Դրոշավորում|Ավստրալիա}}, [[1988]],
* 28 ՄՄՕ – [[Հավանա]], {{Դրոշավորում|Կուբա}}, [[1987]],
* 27 ՄՄՕ – [[Վարշավա]], {{Դրոշավորում|Լեհաստան}}, [[1986]],
* 26 ՄՄՕ – [[Յոուտսա]], {{Դրոշավորում|Ֆինլանդիա}}, [[1985]],
* 25 ՄՄՕ – [[Պրահա]], {{Դրոշավորում|Չեխոսլովակիա}}, [[1984]],
* 24 ՄՄՕ – [[Փարիզ]], {{Դրոշավորում|Ֆրանսիա}}, [[1983]],
* 23 ՄՄՕ – [[Բուդապեշտ]], {{Դրոշավորում|Հունգարիա}}, [[1982]],
* 22 ՄՄՕ – [[Վաշինգտոն]], {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}}, [[1981]],
* 21 ՄՄՕ – [[Լոնդոն]], {{Դրոշավորում|Մեծ Բրիտանիա}}, [[1979]],
* 20 ՄՄՕ – [[Բուխարեստ]], {{Դրոշավորում|Ռումինիա}}, [[1978]],
* 19 ՄՄՕ – [[Բելգրադ]], {{Դրոշավորում|Հարավսլավիա}}, [[1977]],
* 18 ՄՄՕ – [[Լինց]], {{Դրոշավորում|Ավստրիա}}, [[1976]],
* 17 ՄՄՕ – [[Բուրգաս]] և [[Սոֆիա]], {{Դրոշավորում|Բուլղարիա}}, [[1975]],
* 16 ՄՄՕ – [[Էրֆուրտ]] և [[Բեռլին]], {{Դրոշավորում|Գերմանիա|ԳԴՀ}}, [[1974]],
* 15 ՄՄՕ – [[Մոսկվա]], {{Դրոշավորում|ԽՍՀՄ}}, [[1973]],
* 14 ՄՄՕ – [[Տորուն]], {{Դրոշավորում|Լեհաստան}}, [[1972]],
* 13 ՄՄՕ – [[Ժիլինա]], {{Դրոշավորում|Չեխոսլովակիա}}, [[1971]],
* 12 ՄՄՕ – [[Կեստխեյ]], {{Դրոշավորում|Հունգարիա}}, [[1970]],
* 11 ՄՄՕ – [[Բուխարեստ]], {{Դրոշավորում|Ռումինիա}}, [[1969]],
* 10 ՄՄՕ – [[Մոսկվա]], {{Դրոշավորում|ԽՍՀՄ}}, [[1968]],
* 9 ՄՄՕ – [[Ցետինե]], {{Դրոշավորում|Հարավսլավիա}}, [[1967]],
* 8 ՄՄՕ – [[Սոֆիա]], {{Դրոշավորում|Բուլղարիա}}, [[1966]],
* 7 ՄՄՕ – [[Բեռլին]], {{Դրոշավորում|Գերմանիա|ԳԴՀ}}, [[1965]],
* 6 ՄՄՕ – [[Մոսկվա]], {{Դրոշավորում|ԽՍՀՄ}}, [[1964]],
* 5 ՄՄՕ – [[Վարշավա]] և [[Վրոցլավ]], {{Դրոշավորում|Լեհաստան}}, [[1963]],
* 4 ՄՄՕ – [[Չեսկե-Բուդեեվիցե]], {{Դրոշավորում|Չեխոսլովակիա}}, [[1962]],
* 3 ՄՄՕ – [[Վեսպրեմ]], {{Դրոշավորում|Հունգարիա}}, [[1961]],
* 2 ՄՄՕ – [[Սինայա]], {{Դրոշավորում|Ռումինիա}}, [[1960]],
* 1 ՄՄՕ – [[Բրաշով]] և [[Բուխարեստ]], {{Դրոշավորում|Ռումինիա}}, [[1959]]։
{{Div col end}}

==Առաջիկա օլիմպիադաները==
* 64 ՄՄՕ – կանցկացվի {{Դրոշավորում|Ճապոնիա}}յում, [[2023]]։

==Ուժեղագույն թիմերը==
ՄՄՕ-ի ուժեղագույն թիմերից են հանդիսանում [[Չինաստան]]ը, [[Ռուսաստան]]ը, [[Վիետնամ]]ը, [[ԱՄՆ]]-ն և [[Բուլղարիա]]ն։ Օրինակ, [[2007]] թվականին մի քանի տարվա ընթացքում Ռուսաստանը առաջին անգամ ոչ պաշտոնական վարկանիշային աղյուսակում զբաղեցրեց առաջին տեղը, մեկ դիրքով առաջ անցնելով Չինաստանից, իսկ [[Օմսկ]]ի թիվ 66 վարժարանի աշակերտ Կոնստանտին Մատվեևը դարձավ բացարձակ հաղթող։ Ահա վերջին տարվա հաղթողների ցուցակը (փակագծերում նշված են մասնակիցների կողմից վաստակած գումարային միավորները).
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! Տարին
! Առաջին տեղ
! Երկրորդ տեղ
! Երրորդ տեղ
|-
| 2022
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (252)
| {{Դրոշավորում|Հարավային Կորեա}} (208)
| {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} (207)
|-
| 2021
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (208)
| {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} (183)
| {{Դրոշավորում|Հարավային Կորեա}} (172)
|-
| 2020
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (215)
| {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} (185)
| {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} (183)
|-
| 2019
| {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} (227) {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (227)
| 
| {{Դրոշավորում|Հարավային Կորեա}} (226)
|-
| 2018
| {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} (212)
| {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} (201)
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (199)
|-
| 2017
| {{Դրոշավորում|Հարավային Կորեա}} (170)
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (159)
| {{Դրոշավորում|Վիետնամ}} (155)
|-
| 2016
| {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} (214)
| {{Դրոշավորում|Հարավային Կորեա}} (207)
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (204)
|-
| 2015
| {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} (185)
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (181)
| {{Դրոշավորում|Հարավային Կորեա}} (161)
|-
| 2014
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (201)
| {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} (193)
| {{Դրոշավորում|Թայվան}} (192)
|-
| 2013
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (208)
| {{Դրոշավորում|Հարավային Կորեա}} (204)
| {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} (190)
|-
| 2012
| {{Դրոշավորում|Հարավային Կորեա}} (209)
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (195)
| {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} (194)
|-
| 2011
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (189)
| {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} (184)
| {{Դրոշավորում|Սինգապուր}} (179)
|-
| 2010
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (197)
| {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} (169)
| {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} (168)
|-
| 2009
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (221)
| {{Դրոշավորում|Ճապոնիա}} (212)
| {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} (203)
|-
| 2008
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (217)
| {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} (199)
| {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} (190)
|-
| 2007
| {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} (184)
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (181)
| {{Դրոշավորում|Վիետնամ}} և {{Դրոշավորում|Հարավային Կորեա}} (168)
|-
| 2006
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (214)
| {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} (174)
| {{Դրոշավորում|Կորեայի Հանրապետություն}} (170)
|-
| 2005
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (235)
| {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} (213)
| {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} (212)
|-
| 2004
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (220)
| {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} (212)
| {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} (205)
|-
| 2002
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (212)
| {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} (204)
| {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} (171)
|-
| 2001
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (225)
| colspan=&quot;2&quot; align=&quot;center&quot;| {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} և {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} (196)
|-
| 2000
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (218)
| {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} (215)
| {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} (184)
|}

== Հայաստանի արդյունքները ՄՄՕ-ում ==
[[Հայաստան]]ը առաջին անգամ մասնակցել Մաթեմատիկայի միջազգային օլիմպիադայում [[1992]] թվականին դիտորդի կարգավիճակով։ Հայաստանի թիմերն ընդհանուր առմամբ արժանացել է 1 ոսկե, 26 արծաթե, 63 բրոնզե մեդալների և 44 գովասանագրերի։

{| class=&quot;wikitable&quot;
|- 
! ՄՄՕ-ի հ/հ
! Տարի
! Վայր
! Մասնակիցների թիվ
! Հայ մասնակիցների թիվ
! Հայաստանի դաս
! {{Ոսմաթ}}
! {{Արմաթ}}
! {{Բրմաթ}}
! {{Գովմաթ}}
|-
| align=&quot;center&quot; | '''62''' || [[2021]] || [[Սանկտ Պետերբուրգ]], {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} || align=&quot;center&quot; | 619 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 37/107|| align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 3 || align=&quot;center&quot; | 0
|-
| align=&quot;center&quot; | '''61''' || [[2020]] || [[Սանկտ Պետերբուրգ]], {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} || align=&quot;center&quot; | 616 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 37/108|| align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 3 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''60''' || [[2019]] || [[Բաթ]], {{Դրոշավորում|Մեծ Բրիտանիա}} || align=&quot;center&quot; | 621 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 49/112|| align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 2
|-
| align=&quot;center&quot; | '''59''' || [[2018]] || [[Քլուջ-Նաբոկա]], {{Դրոշավորում|Ռումինիա}} || align=&quot;center&quot; | 594 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 30/108|| align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | 0
|-
| align=&quot;center&quot; | '''58''' || [[2017]] || [[Ռիո դե Ժանեյրո]], {{Դրոշավորում|Բրազիլիա}} || align=&quot;center&quot; | 615 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 41/111 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''57''' || [[2016]] || [[Հոնկ Կոնգ]], {{Դրոշավորում|Չինաստան}} || align=&quot;center&quot; | 602 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 30/109 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''56''' || [[2015]] || [[Չիանգ Մայ]], {{Դրոշավորում|Թաիլանդ}} || align=&quot;center&quot; | 577 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 26/104 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 5 || align=&quot;center&quot; | 0
|-
| align=&quot;center&quot; | '''55''' || [[2014]] || [[Քեյփթաուն]], {{Դրոշավորում|ՀԱՀ}} || align=&quot;center&quot; | 560 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 39/101 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 3
|-
| align=&quot;center&quot; | '''54''' || [[2013]] || [[Սանտա-Մարտա]], {{Դրոշավորում|Կոլումբիա}} || align=&quot;center&quot; | 527 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 40/97 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 4
|-
| align=&quot;center&quot; | '''53''' || [[2012]] || [[Մար դել Պլատա]], {{Դրոշավորում|Արգենտինա}} || align=&quot;center&quot; | 548 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 47/100 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 2
|-
| align=&quot;center&quot; | '''52''' || [[2011]] || [[Ամստերդամ]], {{Դրոշավորում|Հոլանդիա}} || align=&quot;center&quot; | 564 || align=&quot;center&quot; | 5 || align=&quot;center&quot; | 67/101 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 3
|-
| align=&quot;center&quot; | '''51''' || [[2010]] || [[Աստանա]], {{Դրոշավորում|Ղազախստան}} || align=&quot;center&quot; | 523 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 61/97 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 3
|-
| align=&quot;center&quot; | '''50''' || [[2009]] || [[Բրեմեն]], {{Դրոշավորում|Գերմանիա}} || align=&quot;center&quot; | 565 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 64/104 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''49''' || [[2008]] || [[Մադրիդ]], {{Դրոշավորում|Իսպանիա}} || align=&quot;center&quot; | 535 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 66/97 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 4
|-
| align=&quot;center&quot; | '''48''' || [[2007]] || [[Հանոյ]], {{Դրոշավորում|Վիետնամ}} || align=&quot;center&quot; | 520 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 48/93 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 1|| align=&quot;center&quot; | 4
|-
| align=&quot;center&quot; | '''47''' || [[2006]] || [[Լյուբլյանա]], {{Դրոշավորում|Սլովենիա}} || align=&quot;center&quot; | 498 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 36/90 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 4
|-
| align=&quot;center&quot; | '''46''' || [[2005]] || [[Մերիդա (Մեքսիկա)|Մերիդա]], {{Դրոշավորում|Մեքսիկա}} || align=&quot;center&quot; | 513 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 33/91 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 5 || align=&quot;center&quot; | 0
|-
| align=&quot;center&quot; | '''45''' || [[2004]] || [[Աթենք]], {{Դրոշավորում|Հունաստան}} || align=&quot;center&quot; | 486 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 36/85 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''44''' || [[2003]] || [[Տոկիո]], {{Դրոշավորում|Ճապոնիա}} || align=&quot;center&quot; | 457 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 43/82 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 3 || align=&quot;center&quot; | 2
|-
| align=&quot;center&quot; | '''43''' || [[2002]] || [[Գլազգո]], {{Դրոշավորում|Անգլիա}} || align=&quot;center&quot; | 479 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 67/84 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''42''' || [[2001]] || [[Վաշինգտոն ԿՇ]], {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} || align=&quot;center&quot; | 473 || align=&quot;center&quot; | 5 || align=&quot;center&quot; | 53/83 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 0
|-
| align=&quot;center&quot; | '''41''' || [[2000]] || [[Դեջոն]], {{Դրոշավորում|Հարավային Կորեա}} || align=&quot;center&quot; | 461 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 20/82 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 3 || align=&quot;center&quot; | 0
|-
| align=&quot;center&quot; | '''40''' || [[1999]] || [[Բուխարեստ]], {{Դրոշավորում|Ռումինիա}} || align=&quot;center&quot; | 450 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 39/81 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 3 || align=&quot;center&quot; | 0
|-
| align=&quot;center&quot; | '''39''' || [[1998]] || [[Թայբեյ]], {{Դրոշավորում|Թայվան}} || align=&quot;center&quot; | 419 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 26/76 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 0
|-
| align=&quot;center&quot; | '''38''' || [[1997]] || [[Մար դել Պլատա]], {{Դրոշավորում|Արգենտինա}} || align=&quot;center&quot; | 460 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 34/82 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 3 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''37''' || [[1996]] || [[Մումբայ]], {{Դրոշավորում|Հնդկաստան}} || align=&quot;center&quot; | 424 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 34/75 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 3
|-
| align=&quot;center&quot; | '''36''' || [[1995]] || [[Տորոնտո]], {{Դրոշավորում|Կանադա}} || align=&quot;center&quot; | 412 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 32/73 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''35''' || [[1994]] || [[Հոնկոնգ]], {{Դրոշավորում|Հոնկոնգ}} || align=&quot;center&quot; | 385 || align=&quot;center&quot; | 5 || align=&quot;center&quot; | 32/69 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''34''' || [[1993]] || [[Ստամբուլ]], {{Դրոշավորում|Թուրքիա}} || align=&quot;center&quot; | 413 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 28/73 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0
|}

== Հայաստանի մասնակիցների արդյունքները ՄՄՕ-ում ==
Հայաստանը առաջին անգամ պաշտոնապես ՄՄՕ-ին մասնակցել է [[1993]] թվականից, որից սկսած մինչ այժմ մասնակցել են 163 աշակերտներ։ Նրանցից 86-ը արժանացել են մեդալների, իսկ 44-ը՝ գովասանագրերի։ Մասնակիցների արդյունքները բերված են աղյուսակում։ 
{| class=&quot;wikitable&quot;
|- 
! ՄՄՕ-ի հ/հ
! Տարի
! Մասնակից
! Կրթօջախ
! Մեդալ/գովասանագիր 
! Ղեկավար
! Գիտական ղեկավար
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''62''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2021]] || Հովհաննիսյան Վահագն || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}} || rowspan=&quot;6&quot; | Ասատրյան Գուրգեն || rowspan=&quot;6&quot; | Գոգյան Սմբատ 
|-
| Համբարձումյան Ռուբեն || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Կարապետյան Հայկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || 
|-
| Բաբասյան Էրիկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Կարագուլյան Մհեր || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}}
|-
| Արզումանյան Լորետա  || [[Քվանտ վարժարան]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''61''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2020]] || Կարագուլյան Մհեր || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}} || rowspan=&quot;6&quot; | Ասատրյան Գուրգեն || rowspan=&quot;6&quot; | Գոգյան Սմբատ 
|-
| Կարապետյան Հայկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}} 
|-
| Դիլանյան Վաչագան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}
|-
| Բաբասյան Էրիկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Հովհաննիսյան Վահագն || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Չթչյան Տիգրան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''60''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2019]] || Դիլանյան Վաչագան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} || rowspan=&quot;6&quot; | Ասատրյան Գուրգեն || rowspan=&quot;6&quot; | Գոգյան Սմբատ 
|-
| Չթչյան Տիգրան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Բաղդասարյան Նորայր || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Մաղաքյան Գագիկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}} 
|-
| Մուրադյան Նատալի || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || 
|-
| Փանոսյան Լյովա || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}} 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''59''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2018]] || Մարտիրոսյան Վահան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}} || rowspan=&quot;6&quot; | Ասատրյան Գուրգեն || rowspan=&quot;6&quot; | Գոգյան Սմբատ 
|-
| Կարալյան Ալեքսանդր || [[Քվանտ վարժարան]] || {{Արմաթ}} 
|-
| Մաղաքյան Գագիկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Մուրադյան Նատալի || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Փանոսյան Լյովա || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Չթչյան Տիգրան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''58''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2017]] || Մկրտչյան Միքայել || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}} || rowspan=&quot;6&quot; | Մարգարյան Տիգրան || rowspan=&quot;6&quot; | Գոգյան Սմբատ 
|-
| Ներսիսյան Սերգե || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Մաղաքյան Գագիկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}} 
|-
| Մարտիրոսյան Վահան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Կարագուլյան Վահե || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Մուրադյան Նատալի || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''57''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2016]] || Մկրտչյան Միքայել || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}} || rowspan=&quot;6&quot; | Մարգարյան Տիգրան || rowspan=&quot;6&quot; | Գոգյան Սմբատ 
|-
| Խանդանյան Նարեկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Ներսիսյան Սերգեյ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Մարտիրոսյան Վահան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Համբարձումյան Արսեն || [[Ֆոտոն վարժարան]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Գոմկցյան Էդուարդ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''56''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2015]] || Թամազյան Հակոբ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}} || rowspan=&quot;6&quot; | Մարգարյան Տիգրան || rowspan=&quot;6&quot; | Գոգյան Սմբատ 
|-
| Քերոբյան Գրիգոր || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Խանդանյան Նարեկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Ներսիսյան Սերգեյ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Գևորգյան Ալբերտ || [[Քվանտ վարժարան]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Համբարձումյան Արսեն || [[Ֆոտոն վարժարան]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''55''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2014]] || Մինասյան Էդգար || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}} || rowspan=&quot;6&quot; | Մարգարյան Տիգրան || rowspan=&quot;6&quot; | Գոգյան Սմբատ 
|-
| Մնացականյան Գևորգ || Վանաձորի թիվ 11 ա/դ || {{Արմաթ}} 
|-
| Գևորգյան Ալբերտ || [[Քվանտ վարժարան]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Հակոբյան Հակոբ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Թամազյան Հակոբ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Քերոբյան Գրիգոր || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''54''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2013]] || Մնացականյան Գևորգ || Վանաձորի թիվ 11 ա/դ || {{Արմաթ}} || rowspan=&quot;6&quot; | Հովհաննիսյան Արթուր || rowspan=&quot;6&quot; | Գոգյան Սմբատ 
|-
| Մինասյան Էդգար || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
|| Կարագուլյան Ավետիք || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Միքայելյան Վազգեն || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Հովսեփյան Նարեկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Միհրանյան Էդուարդ || [[Այբ կրթական հիմնադրամ|Այբ]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''53''' || rowspan=&quot;6&quot; |[[2012]] || Մինասյան Էդգար || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}} || rowspan=&quot;6&quot; | Սեդրակյան Նաիրի || rowspan=&quot;6&quot; | Ասատրյան Գուրգեն 
|-
| Քոսյան Արտյոմ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Մնացականյան Գևորգ || Էվրիկա || {{Բրմաթ}} 
|-
| Կարագուլյան Ավետիք || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Վարդանյան Արմեն || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Միքայելյան Վազգեն || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || 
|-
| rowspan=&quot;5&quot; | '''52''' || rowspan=&quot;5&quot; | [[2011]] || Վարդանյան Արմեն || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}} || rowspan=&quot;5&quot; | Սեդրակյան Նաիրի || rowspan=&quot;5&quot; | Գասպարյան Կիրակոս 
|-
| Քոսյան Արտյոմ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Մնացականյան Մհեր || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Մինասյան Արշակ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Հայրապետյան Դանիել || թիվ 29 դպրոց || 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''51''' || rowspan=&quot;6&quot; |  [[2010]] || Վարդանյան Արմեն || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} || Առաքելյան Կորյուն || Մարգարյան Տիգրան 
|-
|  Քոսյան Արտյոմ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}}  ||  || 
|-
|  Մնացականյան Մհեր || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}}  ||  || 
|-
|  Չատրչյան Ալեքսանդր || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}}   ||  || 
|-
|  Հովսեփյան Նարեկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||   ||  || 
|-
|  Հակոբյան Տիգրան || [[Էվրիկա]] ||   ||  || 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''50''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2009]] || Կիրակոսյան Վահագն || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} || Սեդրակյան Նաիրի || Առաքելյան Կորյուն 
|-
| Ասլանյան Վահագն || [[Քվանտ վարժարան]] || {{Բրմաթ}}   ||  || 
|-
| Սարիբեկյան Հայկ || [[Քվանտ վարժարան]] || {{Գովմաթ}}   ||  || 
|-
| Սրապիոնյան Աննա || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||   ||  || 
|-
| Սրապիոնյան Ներսես || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||   ||  || 
|-
| Թադևոսյան Վանիկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||  ||  || 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; |'''49''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2008]] || Հակոբյան Տիգրան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} || rowspan=&quot;6&quot; | Տոնոյան Գառնիկ || rowspan=&quot;6&quot; | Մարգարյան Տիգրան 
|-
| Հուրոյան Վահան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Կիրակոսյան Վահագն || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Առաքելյան Դավիթ || [[ՀԱՊՀ Երևանի ավագ դպրոց|ՀԱՊՀ ա/դ]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Դարբինյան Արթուր || [[ՀԱՊՀ Երևանի ավագ դպրոց|ՀԱՊՀ ա/դ]] || 
|-
| Ասլանյան Վահագն || [[Քվանտ վարժարան]] || 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''48''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2007]] || Սլոյան Տիգրան || [[ՀԱՊՀ Երևանի ավագ դպրոց|ՀԱՊՀ ա/դ]] || {{Արմաթ}} || rowspan=&quot;6&quot; | Տոնոյան Գառնիկ || rowspan=&quot;6&quot; | Մարտիրոսյան Համլետ 
|-
| Հակոբյան Տիգրան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Վերդիյան Վարդան || [[Քվանտ վարժարան]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Թովմասյան Նարեկ || [[Քվանտ վարժարան]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Դարբինյան Արթուր || [[ՀԱՊՀ Երևանի ավագ դպրոց|ՀԱՊՀ ա/դ]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Հովհաննիսյան Էմմա || [[ՀԱՊՀ Երևանի ավագ դպրոց|ՀԱՊՀ ա/դ]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''47''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2006]] || Սլոյան Տիգրան || [[ՀԱՊՀ Երևանի ավագ դպրոց|ՀԱՊՀ ա/դ]] || {{Արմաթ}} || rowspan=&quot;6&quot; | Տոնոյան Գառնիկ || rowspan=&quot;6&quot; | Մարտիրոսյան Համլետ 
|-
| Արամյան Ներսես || Բյուրակն || {{Բրմաթ}} 
|-
| Կարագուլյան Դավիթ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Հակոբյան Տիգրան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Վերդիյան Վարդան || [[Քվանտ վարժարան]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Թովմասյան Նարեկ || [[Քվանտ վարժարան]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''46''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2005]] || Բադեյան Խաչիկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} || || 
|-
| Մուսոյան Վահե || [[Քվանտ վարժարան]] || {{Բրմաթ}}  ||  || 
|-
| Սլոյան Տիգրան || թիվ 194 դպրոց || {{Բրմաթ}}   || || 
|-
| Նուրբեկյան Արմեն || [[Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան]] || {{Բրմաթ}}   ||   || 
|-
| Արամյան Ներսես || Բյուրակն || {{Բրմաթ}}  ||   || 
|-
| Դարբինյան Արման || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||   ||  || 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''45''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2004]] || Սեդրակյան Հայկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} ||    ||   
|-
| Ոսկանյան Վարդան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}   ||   || 
|-
| Դարբինյան Արման || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}   ||   || 
|-
| Սլոյան Տիգրան || թիվ 194 դպրոց || {{Բրմաթ}}   ||   || 
|-
| Նուրբեկյան Արմեն || [[Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան]] || {{Գովմաթ}}  ||   || 
|-
| Մուսոյան Վահե || [[Քվանտ վարժարան]] ||   ||   || 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''44''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2003]] || Գրիգորյան Ավետ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} ||   ||      
|-
| Նուրբեկյան Արմեն || [[Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան]] || {{Բրմաթ}}   ||   || 
|-
| Հայկազյան Լևոն || [[Ֆոտոն վարժարան]] || {{Բրմաթ}}   ||   || 
|-
| Սեդրակյան Հայկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}}  ||   || 
|-
| Սլոյան Տիգրան || թիվ 194 դպրոց || {{Գովմաթ}}   ||   || 
|-
| Մուսոյան Վահե || [[Քվանտ վարժարան]] ||   ||   || 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''43''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2002]] || Նուրբեկյան Լևոն || [[Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան]] || {{Գովմաթ}} ||    ||   
|-
| Գրիգորյան Ավետ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||   ||   || 
|-
| Վարդանյան Արտակ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||   ||   || 
|-
| Սեդրակյան Հայկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||   ||   || 
|-
| Սիմոնյան Վահան || [[Քվանտ վարժարան]] ||   ||   || 
|-
| Աղանյան Գրիգոր ||[[Ֆոտոն վարժարան]] ||   ||   || 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''42''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2001]] || Խաչատրյան Արամ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} ||    ||  
|-
| Ասլանյան Գրիգոր || Գյումրու ակադեմիական վարժարան || {{Բրմաթ}}   ||   || 
|-
| Պետրոսյան Տիգրան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||   ||   || 
|-
| Նուրբեկյան Լևոն || [[Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան]] ||  ||   || 
|-
| Նուրիջանյան Հովհաննես || [[Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան]] ||   ||   || 
|-
|Վարդանյան Գևորգ
|[[Ֆոտոն վարժարան]]
|Չի մեկնել ԱՄՆ վիզա 
չստանալու պատճառով
|
|
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''41''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2000]] || Մկրտչյան Սևակ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}} ||   ||     
|-
| Հարությունյան Դավիթ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}}   ||   || 
|-
| Քալանթարյան Արամ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}   ||   || 
|-
| Գրիգորյան Տիգրան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}  ||   || 
|-
| Խաչատրյան Արամ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}  ||   || 
|-
| Միքայելյան Արեգ || [[Քվանտ վարժարան]] ||   ||   || 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''40''' || rowspan=&quot;6&quot; |[[1999]] || Մկրտչյան Սևակ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} ||    ||  
|-
| Հարությունյան Դավիթ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}  ||    ||  
|-
| Ամիրխանյան Գագիկ || [[Ֆոտոն վարժարան]] || {{Բրմաթ}}  ||    ||  
|-
| Քալանթարյան Արամ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||  ||    ||  
|-
| Գրիգորյան Տիգրան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||  ||    ||  
|-
| Սամարչյան Սուրեն || [[Քվանտ վարժարան]] ||  ||    ||  
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''39''' || rowspan=&quot;6&quot; |[[1998]] || Գոգյան Սմբատ || [[Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան]] || {{Արմաթ}} || rowspan=&quot;6&quot; |Սեդրակյան Նաիրի || rowspan=&quot;6&quot; |Կարապետյան Գառնիկ 
|-
| Ամիրխանյան Գագիկ || [[Ֆոտոն վարժարան]] || {{Արմաթ}}   
|-
| Հարությունյան Դավիթ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}  
|-
| Մկրտչյան Սևակ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}  
|-
| Առաքելյան Արտակ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||  
|-
| Բարխուդարյան Ռաֆայել || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||  
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''38''' || rowspan=&quot;6&quot; |[[1997]] || Բաղդասարյան Գրիգոր || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}  ||    ||   
|-
| Մելքումյան Արման || [[Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան]] || {{Բրմաթ}}  ||    ||  
|-
| Սարգսյան Խաչիկ || Իմաստասեր || {{Բրմաթ}}  ||    ||  
|-
| Մաթևոսյան Հրայր || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}}  ||    ||  
|-
| Մկրտչյան Հայկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||  ||    ||  
|-
| Հայրապետյան Արա || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||  ||    ||  
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''37''' || rowspan=&quot;6&quot; |[[1996]] || Բաղդասարյան Գրիգոր || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}  ||    ||  
|-
| Մկրտչյան Հայկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}}  ||    ||  
|-
| Մելքումյան Արման || [[Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան]] || {{Գովմաթ}}  ||    ||  
|-
| Պետրոսյան Սահակ || թիվ 132 դպրոց || {{Գովմաթ}} ||    ||  
|-
| Հայրապետյան Աշոտ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||  ||    ||  
|-
| Սարգսյան Խաչիկ || Իմաստասեր ||  ||    ||  
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''36''' || rowspan=&quot;6&quot; |[[1995]] || Լևոնյան Վարդգես || թիվ 172 դպրոց || {{Արմաթ}}  ||    ||  
|-
| Փոլադյան Վահե || - - - || {{Արմաթ}}  ||    ||  
|-
| Պետրոսյան Նանսեն || թիվ 53 դպրոց || {{Բրմաթ}}  ||    ||  
|-
| Պետրոսյան Սահակ || թիվ 132 դպրոց || {{Գովմաթ}}  ||    ||  
|-
| Անթառանյան Արման || թիվ 144 դպրոց ||  ||    ||  
|-
| Գրիգորյան Հայկ ||  ||  ||    ||  
|-
| rowspan=&quot;5&quot; | '''35''' || rowspan=&quot;5&quot; |[[1994]] || Բարխուդարյան Արթուր || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}  ||    ||  
|-
| Դալալյան Առնակ || թիվ 3 դպրոց || {{Բրմաթ}} ||    ||  
|-
| Փոլադյան Վահե || թիվ 114 դպրոց || {{Բրմաթ}} ||    ||  
|-
| Լևոնյան Վարդգես || թիվ 172 դպրոց || {{Բրմաթ}} ||    ||  
|-
| Միքայելյան Հայկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}}  ||    ||  
|-
| rowspan=&quot;7&quot; | '''34''' || rowspan=&quot;7&quot; |[[1993]] || Բարխուդարյան Արթուր || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Ոսմաթ}}  ||    ||  
|-
| Փոլադյան Վահե || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}}  ||    ||  
|-
| Ասատրյան Գուրգեն || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || ||    ||  
|-
| Սեդրակյան Տիգրան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||  ||    ||  
|-
| Միքայելյան Հայկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||  ||    ||  
|-
| [[Վահան Քերոբյան]] || [[Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան]] ||  ||    ||  
|-
| Լևոնյան Վարդգես || թիվ 172 դպրոց ||  ||    ||  
|-
| rowspan=&quot;4&quot; | '''33''' || rowspan=&quot;4&quot; |[[1992]] || Գրիգորյան Վահան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}  ||    ||  
|-
| Փոլադյան Վահե || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}  ||    ||  
|-
| Պետրոսյան Աշոտ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} ||    ||  
|-
| Գրիգորյան Տիգրան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||  ||    ||  
|}

==Պատկերասրահ==
&lt;gallery mode=&quot;packed&quot; widths=&quot;180&quot; heights=&quot;180&quot;&gt;
Image:Մաթեմատիկայի միջազգային օլիմպիադա-2020-01.jpg| ՄՄՕ, [[2020]] թվական - [[Երևան]] (առցանց)
Image:Մաթեմատիկայի միջազգային օլիմպիադա-2020-02.jpg| ՄՄՕ, [[2020]] թվական - [[Երևան]] (առցանց)
Image:Մաթեմատիկայի միջազգային օլիմպիադա-2020-03.jpg| ՄՄՕ, [[2020]] թվական - [[Երևան]] (առցանց)
Image:MMO-2018-01.jpg | ՄՄՕ, [[2018]] թվական - [[Քլուջ-Նաբոկա]], [[Ռումինիա]] 
Image:MMO-2017-01.jpg | ՄՄՕ, [[2017]] թվական - [[Ռիո դե Ժանեյրո]], [[Բրազիլիա]] 
Image:MMO-2014-01.jpg | ՄՄՕ, [[2014]] թվական - [[Քեյփթաուն]], [[Հարավային Աֆրիկա]] 
Image:MMO-2012-01.jpg | ՄՄՕ, [[2012]] թվական - [[Մար դել Պլատա]], [[Արգենտինա]]
Image:MMO-2010-01.jpg | ՄՄՕ, [[2010]] թվական - [[Աստանա]], [[Ղազախստան]]
&lt;/gallery&gt;

== Աղբյուրներ ==
{{ծանցանկ|2}}

== Արտաքին հղումներ ==
* [http://imo-official.org/ ՄՄՕ-ի պաշտոնական կայքը]
* [http://imo.math.ca/ ՄՄՕ-ի կայքը]
* [http://www.mathlinks.ro/Forum/resources.php IMO Resources] — ՄՄՕ-ի խնդիրները և նրանց լուծումները, ինչպես նաև աշխարհում ամենախոշոր օլիմպիական խնդիրների հավաքածու։
* [http://www.srcf.ucam.org/~jsm28/imo-scores/ ՄՄՕ-ի արդյունքները]
* [http://www.mathematik-olympiaden.de/IMOs/topimo.html ՄՄՕ-ի մասնակիցների ցուցակը, ովքեր ստացել են 3 կամ ավելի ոսկե մեդալներ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090603220623/http://www.mathematik-olympiaden.de/IMOs/topimo.html |date=2009-06-03 }}
* [http://www.imo-official.org/country_hall.aspx?code=ARM Մաթեմատիկայի միջազգային օլիմպիադայի հայաստանցի մասնակիցները և իրենց արդյունքները]
* [http://spreadsheets.google.com/pub?key=pTWuPDUURyp54Y3G8htKNWw&amp;output=html Օլիմպիադայի մասնակիցների ոչ ամբողջական ցուցակը]{{Չաշխատող արտաքին հղում|bot=InternetArchiveBot }}
* [http://www.olymp.am/ Դպրոցականների առարկայական օլիմպիադաներ]

{{Միջազգային առարկայական օլիմպիադաներ}}

[[Կատեգորիա:Առարկայական օլիմպիադաներ]]
[[Կատեգորիա:Օլիմպիադաներ ըստ առարկաների]]
[[Կատեգորիա:Մաթեմատիկական օլիմպիադա]]
[[Կատեգորիա:Գիտական մրցություններ]]</text>
      <sha1>autxl5c4kqchf3rgze3wqn0dww7nft9</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486147</id>
      <parentid>8486144</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T16:57:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dminasyan</username>
        <id>8930</id>
      </contributor>
      <comment>/* Հայաստանի արդյունքները ՄՄՕ-ում */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="53114" xml:space="preserve">{{redirect|ՄՄՕ|Այլ կիրառումների համար|ՄՄՕ (այլ կիրառումներ)}}
[[Պատկեր:IMO logo.svg|մինի|աջից|Մաթեմատիկայի միջազգային օլիմպիադայի պատկերանիշը]]
'''Մաթեմատիկայի միջազգային օլիմպիադա''' ('''ՄՄՕ''', {{lang-en|''IMO, International Mathematical Olympiad''}}), [[դպրոց]]ականների համար ամենամյա [[մաթեմատիկական օլիմպիադա]], ամենահին միջազգային առարկայական օլիմպիադան։

== Պատմություն ==
Առաջին ՄՄՕ-ն անց է կացվել [[1959]] թվականին [[Ռումինիա]]յում։ Այդ թվականից այն անցկացվել է ամեն տարի (միակ բացառությունը եղել է [[1980]] թվականին, երբ այն տեղի չի ունեցել)։ Սկզբում օլիմպիադային մասնակցում էին միայն [[Տնտեսական Փոխօգնության Խորհուրդ|Տնտեսական Փոխօգնության Խորհրդի]] ([[Տնտեսական Փոխօգնության Խորհուրդ|ՏՓԽ]]) երկրների ([[1949]]-[[1991]] թվականներ, [[Բուլղարիա]], [[Հունգարիա]], [[Լեհաստան]], [[Ռումինիա]], [[ԽՍՀՄ]] և [[Չեխոսլովակիա]]) դպրոցականները, բայց շուտով այն ընդարձակեց իր [[աշխարհագրություն]]ը։ [[2004]] թվականին մասնակից երկրների թիվը 85 էր։

Աղբյուրները նախնական հյուրընկալ քաղաքների մասին տարբերվում են։ Դրա պատճառը, որոշ չափով, կարող է այն լինել, որ առաջնորդները ընդհանրապես աշակերտներից բավականին հեռու են տեղավորվում, և որոշ չափով էլ այն, որ մրցույթից հետո աշակերտները միշտ նույն քաղաքում չեն մնում, ՄՄՕ-ի մնացած ընթացքում։ Նաև նախնական գրված ժամանակաթվերն են տարբեր, քանի որ առաջնորդները նախքան աշակերտներն են տեղ հասնում, և վերջնական ՄՄՕ-ներում՝ Խորհրդակցական Խորհուրդն էլ նախքան առաջնորդներն է տեղ հասնում&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://blog.medallia.com/2006/07/norwegian_students_in_internat.html|title=Նորվեգացի աշակերտները Մաթեմատիկայի Միջազգային Օլիմպիադայում (անգլերեն)|accessdate=2009 թ․ ապրիլի 22|archive-date=2006 թ․ հոկտեմբերի 20|archive-url=https://web.archive.org/web/20061020100605/http://blog.medallia.com/2006/07/norwegian_students_in_internat.html|dead-url=yes}}&lt;/ref&gt;։

== Կառուցվածք ==
Յուրաքանչյուր երկիր ներկայացնում է թիմ, որը կազմված է ոչ ավել վեց (սկզբում ութ) մասնակցից, ղեկավարից և գիտական ղեկավարից։ Պաշտոնապես ՄՄՕ-ն անհատական առաջնություն է։ Մասնակիցները պետք է լինեին 20 տարեկանից փոքր և չսովորեն բուհում։

Մասնակիցներին հանձնարարվում է լուծել 6 խնդիր (երեք խնդիր մեկ օրում՝ երկու հաջորդական օրերի ընթացքում), որոնցից յուրաքանչյուրը գնահատվում է 7 միավոր, հնարավոր առավելագույն արդյունքը՝ 42 միավոր։ Հաշվիչներ չեն թույլատրվում։ Մրցույթը տևում է երկու օր՝ մասնակիցներն ամեն օր ունեն 4.5 ժամ՝ երեքական խնդիր լուծելու համար։ Խնդիրները ընտրվում են դպրոցական մաթեմատիկայի տարբեր ոլորտներից, հիմնականում՝ [[երկրաչափություն]]ից, [[թվերի տեսություն]]ից, [[հանրահաշիվ|հանրահաշվից]] և [[կոմբինատորիկա]]յից։ Նրանք չեն պահանջում [[բարձրագույն մաթեմատիկա]]յի իմացություն և հաճախ ունենում են գեղեցիկ և կարճ լուծումներ։ Օրինակ, [[2007]] թվականի 6-րդ խնդիրը գրեթե մեկ քայլով լուծվում է զրոյի մասին կոմբինատորային թեորեմով ({{lang-en|Combinatorial Nullstellensatz, en:Restricted sumset}})։ 1-ին և 4-րդ խնդիրները դասակարգվում են որպես թեթև, 2-րդը և 5-րդը՝ միջին, իսկ 3-րդը և 6-րդը՝ դժվար։ Օրինակ, [[2007]] թվականի ՄՄՕ-ում երրորդ և վեցերորդ խնդիրները լուծել են 5-ական մասնակից իրենց երկրներում մի քանի հարյուր լավագույն մաթեմատիկոսներից։

Ամեն մասնակից երկիր բացի հյուրընկալից կարող են խնդիրներ առաջարկել Խնդիրների Ընտրության Կոմիտեին, որը հյուրընկալ երկրից է լինում, որը խնդիրների թիվը քչացնում է մի կարճ ցանկի։ Խմբերի առաջնորդները մրցողներից մի քանի օր առաջ են մուտք գործում հյուրընկալ երկիր, և կազմում ՄՄՕ ժյուրին, որը պատասխանատու է ինչպես մրցույթի բոլոր պաշտոնական որոշումների, այնպես էլ կարճ ցանկից վեց խնդիրներ ընտրելու համար։ Քանի որ առաջնորդները նախքան մրցույթը իմանում են խնդիրները, նրանք մրցողներից հեռու և դիտողության տակ են պահվում։

== Ընտրության ընթացքը ==
[[Պատկեր:Geo prob diagram.svg|մինի|աջից|200px|Մի երկրաչափության հարց ԱՄՆ-ի ընտրության մրցույթից՝ գտնել մուգ մասի մակերեսը։]]
ՄՄՕ-ի ընտրության ընթացքը երկրից երկիր տարբեր է լինում։ Որոշ երկրներում ինչպես [[Արևելյան Ասիա]]յում, ընտրության ընթացքը պարունակում է մի շարք դժվար հարցեր՝ ՄՄՕ-ի մակարդակի։ [[Չինաստան|Չինացի]] մասնակիցները մի կեմփից են անցնում, որը տևում է մարտի 16-ից մինչև ապրիլի 2-ը&lt;ref&gt;Չեն, Վանգ։ Անձնական հարցազրույց։ [[փետրվարի 19]], [[2008]].&lt;/ref&gt;։ Մյուսներում, ինչպես ԱՄՆ-ում և Պարսկաստանում, մասնակիցները մի շարք տարբեր մրցույթներից են անցնում, որոնք աստիճանաբար դժվարանում են։ [[ԱՄՆ]] և [[Պարսկաստան]]ի վերջին փուլի ընտրվածները ևս մի կեմփ են ունենում, Չինաստանի նման, որից հետո ամենաուժեղներն են ընտրվում&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.unl.edu/amc/|title=Ամերիկայի Մաթեմատիկական Մրցույթները (անգլերեն)|accessdate=2009 թ․ ապրիլի 22|archive-date=2008 թ․ մարտի 2|archive-url=https://web.archive.org/web/20080302084024/http://www.unl.edu/amc/|dead-url=yes}}&lt;/ref&gt;։

Նախկին [[Խորհրդային Միություն|Խորհրդային Միության]] և մյուս [[Արևելյան Եվրոպա]]յի ընտրության ընթացքն այն է եղել, որ մրցող խումբը ընտրվել է մի քանի տարի նախքան մրցույթը, և մասնակիցներին հատուկ դաստիարակություն մատուցվել մրցույթի համար։ Սակայն այս ձևի օգտագործումն արդեն որոշ երկրներում դադարեցվել է&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.austms.org.au/Gazette/1997/Nov97/hunt.html|title=ՄՄՕ 1997 (անգլերեն)|author=Դեյվիդ Ս. Հանթ|publisher=Ավստրալիական Մաթեմատիկական Հասարակություն|accessdate=2009 թ․ ապրիլի 22|archive-date=2009 թ․ սեպտեմբերի 16|archive-url=https://web.archive.org/web/20090916040353/http://www.austms.org.au/Gazette/1997/Nov97/hunt.html|dead-url=yes}}&lt;/ref&gt;։

== Մրցանակները ==
Մասնակիցները դասվում են ըստ իրենց անձնական միավորների՝
* Ամենաքիչ թվանշանը, որ պետք է [[ոսկի|ոսկե]], [[արծաթ]]ե կամ [[բրոնզ]]ե մեդալ ստանալու համար որոշվում է մոտավորապես ըստ 1։2։3 հարաբերության։
* Այն մասնակիցները, ովքեր մեդալ չեն ստանում, սակայն գոնե մի խնդիրի համար 7 միավոր են ստանում, ստանում են գովասանագիր&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://imo.wolfram.com/scores/howmedals.html|title=Մեդալներն ինչպես են որոշվում (անգլերեն)}}&lt;/ref&gt;։
* Հատուկ մրցանակներ կարող են պարգևատրվել լուծման արտասովոր նրբագեղության կամ խնդրի լավ ընդհանրացման համար։ Դրանք վերջին անգամները տրվել են [[2005]], [[1995]], և [[1988]] թվականներին, բայց ավելի հաճախակի էին մինչև վաղ [[1980]] թվականները&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://olympiads.win.tue.nl/imo/imo95/imo95reg.html|title=ՄՄՕ '95-ի կանոնները}}&lt;/ref&gt;։

Այն կանոնը, որ ամենաշատը մասնակիցների կեսն են մեդալ ստանում կոտրվում է այն պահին, երբ դրան հետևելը պատճառ է դառնում շատ ավելի քիչ քան կեսը մեդալ ստանան։ Դա վերջին անգամ խախտվել է [[2006]] թվականին, երբ կամ 188-ն էին մեդալ ստանում, և կամ 253-ը՝ 498 մասնակիցներից։{{cite web|url=http://imo2006.dmfa.si/results_itd.html|title=47-րդ Մաթեմատիկայի միջազգային օլիմպիադայի արդյունքները (անգլերեն)}}

==Անցած օլիմպիադաները==
{{Div col|2}}
* 63 ՄՄՕ – [[Օսլո]] {{Դրոշավորում|Նորվեգիա}}, 6-16 հուլիսի [[2022]],
* 62 ՄՄՕ – [[Սանկտ Պետերբուրգ]] {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}}, 14-24 հուլիսի [[2021]],
* 61 ՄՄՕ – [[Սանկտ Պետերբուրգ]] {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}}, 19-28 սեպտեմբերի [[2020]],
* 60 ՄՄՕ – [[Բաթ]] {{Դրոշավորում|Մեծ Բրիտանիա}}, 15-22 հուլիսի [[2019]],
* 59 ՄՄՕ – [[Քլուջ-Նաբոկա]] {{Դրոշավորում|Ռումինիա}}, 3-14 հուլիսի [[2018]],
* 58 ՄՄՕ – [[Ռիո դե Ժանեյրո]] {{Դրոշավորում|Բրազիլիա}}, 12-23 հուլիսի [[2017]],
* 57 ՄՄՕ – [[Հոնկ Կոնգ]] {{Դրոշավորում|Չինաստան}}, 6-16 հուլիսի [[2016]],
* 56 ՄՄՕ – [[Չիանգ Մայ]] {{Դրոշավորում|Թաիլանդ}}, 4-16 հուլիսի [[2015]],
* 55 ՄՄՕ – [[Քեյփթաուն]], {{Դրոշավորում|ՀԱՀ}}, 3-13 հուլիսի [[2014]],
* 54 ՄՄՕ – [[Սանտա-Մարտա]], {{Դրոշավորում|Կոլումբիա}}, 21-28 հուլիսի [[2013]],
* 53 ՄՄՕ – [[Մար դել Պլատա]], {{Դրոշավորում|Արգենտինա}}, 4-16 հուլիսի [[2012]],
* 52 ՄՄՕ – [[Ամստերդամ]], {{Դրոշավորում|Հոլանդիա}}, 12-24 հուլիսի [[2011]],
* 51 ՄՄՕ – [[Աստանա]], {{Դրոշավորում|Ղազախստան}}, 6-12 հուլիսի [[2010]],
* 50 ՄՄՕ – [[Բրեմեն]], {{Դրոշավորում|Գերմանիա}}, 10-22 հուլիսի [[2009]],
* 49 ՄՄՕ – [[Մադրիդ]], {{Դրոշավորում|Իսպանիա}}, 10-22 հուլիսի [[2008]],
* 48 ՄՄՕ – [[Հանոյ]], {{Դրոշավորում|Վիետնամ}}, 18-30 հուլիսի [[2007]],
* 47 ՄՄՕ – [[Լյուբլյանա]], {{Դրոշավորում|Սլովենիա}}, 6-18 հուլիսի [[2006]],
* 46 ՄՄՕ – [[Մերիդա (Մեքսիկա)|Մերիդա]], {{Դրոշավորում|Մեքսիկա}}, [[2005]],
* 45 ՄՄՕ – [[Աթենք]], {{Դրոշավորում|Հունաստան}}, [[2004]],
* 44 ՄՄՕ – [[Տոկիո]], {{Դրոշավորում|Ճապոնիա}}, [[2003]],
* 43 ՄՄՕ – [[Գլազգո]], {{Դրոշավորում|Մեծ Բրիտանիա}}, [[2002]],
* 42 ՄՄՕ – [[Վաշինգտոն]], {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}}, [[2001]],
* 41 ՄՄՕ – [[Տեջոն]], {{Դրոշավորում|Հարավային Կորեա}}, [[2000]],
* 40 ՄՄՕ – [[Բուխարեստ]], {{Դրոշավորում|Ռումինիա}}, [[1999]],
* 39 ՄՄՕ – [[Թայբեյ]], {{Դրոշավորում|Թայվան}}, [[1998]],
* 38 ՄՄՕ – [[Մար դել Պլատա]], {{Դրոշավորում|Արգենտինա}}, [[1997]],
* 37 ՄՄՕ – [[Մումբայ]], {{Դրոշավորում|Հնդկաստան}}, [[1996]],
* 36 ՄՄՕ – [[Տորոնտո]], {{Դրոշավորում|Կանադա}}, [[1995]],
* 35 ՄՄՕ – [[Հոնկոնգ]], {{Դրոշավորում|Հոնկոնգ}}, [[1994]],
* 34 ՄՄՕ – [[Ստամբուլ]], {{Դրոշավորում|Թուրքիա}}, [[1993]],
* 33 ՄՄՕ – [[Մոսկվա]], {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}}, [[1992]],
* 32 ՄՄՕ – [[Սիգտունա]], {{Դրոշավորում|Շվեդիա}}, [[1991]],
* 31 ՄՄՕ – [[Պեկին]], {{Դրոշավորում|ՉԺՀ}}, [[1990]],
* 30 ՄՄՕ – [[Բրաունշվայգ]], {{Դրոշավորում|Գերմանիա|ԳՖՀ}}, [[1989]],
* 29 ՄՄՕ – [[Կանբերա]], {{Դրոշավորում|Ավստրալիա}}, [[1988]],
* 28 ՄՄՕ – [[Հավանա]], {{Դրոշավորում|Կուբա}}, [[1987]],
* 27 ՄՄՕ – [[Վարշավա]], {{Դրոշավորում|Լեհաստան}}, [[1986]],
* 26 ՄՄՕ – [[Յոուտսա]], {{Դրոշավորում|Ֆինլանդիա}}, [[1985]],
* 25 ՄՄՕ – [[Պրահա]], {{Դրոշավորում|Չեխոսլովակիա}}, [[1984]],
* 24 ՄՄՕ – [[Փարիզ]], {{Դրոշավորում|Ֆրանսիա}}, [[1983]],
* 23 ՄՄՕ – [[Բուդապեշտ]], {{Դրոշավորում|Հունգարիա}}, [[1982]],
* 22 ՄՄՕ – [[Վաշինգտոն]], {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}}, [[1981]],
* 21 ՄՄՕ – [[Լոնդոն]], {{Դրոշավորում|Մեծ Բրիտանիա}}, [[1979]],
* 20 ՄՄՕ – [[Բուխարեստ]], {{Դրոշավորում|Ռումինիա}}, [[1978]],
* 19 ՄՄՕ – [[Բելգրադ]], {{Դրոշավորում|Հարավսլավիա}}, [[1977]],
* 18 ՄՄՕ – [[Լինց]], {{Դրոշավորում|Ավստրիա}}, [[1976]],
* 17 ՄՄՕ – [[Բուրգաս]] և [[Սոֆիա]], {{Դրոշավորում|Բուլղարիա}}, [[1975]],
* 16 ՄՄՕ – [[Էրֆուրտ]] և [[Բեռլին]], {{Դրոշավորում|Գերմանիա|ԳԴՀ}}, [[1974]],
* 15 ՄՄՕ – [[Մոսկվա]], {{Դրոշավորում|ԽՍՀՄ}}, [[1973]],
* 14 ՄՄՕ – [[Տորուն]], {{Դրոշավորում|Լեհաստան}}, [[1972]],
* 13 ՄՄՕ – [[Ժիլինա]], {{Դրոշավորում|Չեխոսլովակիա}}, [[1971]],
* 12 ՄՄՕ – [[Կեստխեյ]], {{Դրոշավորում|Հունգարիա}}, [[1970]],
* 11 ՄՄՕ – [[Բուխարեստ]], {{Դրոշավորում|Ռումինիա}}, [[1969]],
* 10 ՄՄՕ – [[Մոսկվա]], {{Դրոշավորում|ԽՍՀՄ}}, [[1968]],
* 9 ՄՄՕ – [[Ցետինե]], {{Դրոշավորում|Հարավսլավիա}}, [[1967]],
* 8 ՄՄՕ – [[Սոֆիա]], {{Դրոշավորում|Բուլղարիա}}, [[1966]],
* 7 ՄՄՕ – [[Բեռլին]], {{Դրոշավորում|Գերմանիա|ԳԴՀ}}, [[1965]],
* 6 ՄՄՕ – [[Մոսկվա]], {{Դրոշավորում|ԽՍՀՄ}}, [[1964]],
* 5 ՄՄՕ – [[Վարշավա]] և [[Վրոցլավ]], {{Դրոշավորում|Լեհաստան}}, [[1963]],
* 4 ՄՄՕ – [[Չեսկե-Բուդեեվիցե]], {{Դրոշավորում|Չեխոսլովակիա}}, [[1962]],
* 3 ՄՄՕ – [[Վեսպրեմ]], {{Դրոշավորում|Հունգարիա}}, [[1961]],
* 2 ՄՄՕ – [[Սինայա]], {{Դրոշավորում|Ռումինիա}}, [[1960]],
* 1 ՄՄՕ – [[Բրաշով]] և [[Բուխարեստ]], {{Դրոշավորում|Ռումինիա}}, [[1959]]։
{{Div col end}}

==Առաջիկա օլիմպիադաները==
* 64 ՄՄՕ – կանցկացվի {{Դրոշավորում|Ճապոնիա}}յում, [[2023]]։

==Ուժեղագույն թիմերը==
ՄՄՕ-ի ուժեղագույն թիմերից են հանդիսանում [[Չինաստան]]ը, [[Ռուսաստան]]ը, [[Վիետնամ]]ը, [[ԱՄՆ]]-ն և [[Բուլղարիա]]ն։ Օրինակ, [[2007]] թվականին մի քանի տարվա ընթացքում Ռուսաստանը առաջին անգամ ոչ պաշտոնական վարկանիշային աղյուսակում զբաղեցրեց առաջին տեղը, մեկ դիրքով առաջ անցնելով Չինաստանից, իսկ [[Օմսկ]]ի թիվ 66 վարժարանի աշակերտ Կոնստանտին Մատվեևը դարձավ բացարձակ հաղթող։ Ահա վերջին տարվա հաղթողների ցուցակը (փակագծերում նշված են մասնակիցների կողմից վաստակած գումարային միավորները).
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! Տարին
! Առաջին տեղ
! Երկրորդ տեղ
! Երրորդ տեղ
|-
| 2022
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (252)
| {{Դրոշավորում|Հարավային Կորեա}} (208)
| {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} (207)
|-
| 2021
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (208)
| {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} (183)
| {{Դրոշավորում|Հարավային Կորեա}} (172)
|-
| 2020
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (215)
| {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} (185)
| {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} (183)
|-
| 2019
| {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} (227) {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (227)
| 
| {{Դրոշավորում|Հարավային Կորեա}} (226)
|-
| 2018
| {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} (212)
| {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} (201)
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (199)
|-
| 2017
| {{Դրոշավորում|Հարավային Կորեա}} (170)
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (159)
| {{Դրոշավորում|Վիետնամ}} (155)
|-
| 2016
| {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} (214)
| {{Դրոշավորում|Հարավային Կորեա}} (207)
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (204)
|-
| 2015
| {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} (185)
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (181)
| {{Դրոշավորում|Հարավային Կորեա}} (161)
|-
| 2014
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (201)
| {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} (193)
| {{Դրոշավորում|Թայվան}} (192)
|-
| 2013
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (208)
| {{Դրոշավորում|Հարավային Կորեա}} (204)
| {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} (190)
|-
| 2012
| {{Դրոշավորում|Հարավային Կորեա}} (209)
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (195)
| {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} (194)
|-
| 2011
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (189)
| {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} (184)
| {{Դրոշավորում|Սինգապուր}} (179)
|-
| 2010
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (197)
| {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} (169)
| {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} (168)
|-
| 2009
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (221)
| {{Դրոշավորում|Ճապոնիա}} (212)
| {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} (203)
|-
| 2008
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (217)
| {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} (199)
| {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} (190)
|-
| 2007
| {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} (184)
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (181)
| {{Դրոշավորում|Վիետնամ}} և {{Դրոշավորում|Հարավային Կորեա}} (168)
|-
| 2006
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (214)
| {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} (174)
| {{Դրոշավորում|Կորեայի Հանրապետություն}} (170)
|-
| 2005
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (235)
| {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} (213)
| {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} (212)
|-
| 2004
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (220)
| {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} (212)
| {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} (205)
|-
| 2002
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (212)
| {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} (204)
| {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} (171)
|-
| 2001
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (225)
| colspan=&quot;2&quot; align=&quot;center&quot;| {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} և {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} (196)
|-
| 2000
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (218)
| {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} (215)
| {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} (184)
|}

== Հայաստանի արդյունքները ՄՄՕ-ում ==
[[Հայաստան]]ը առաջին անգամ մասնակցել Մաթեմատիկայի միջազգային օլիմպիադայում [[1992]] թվականին դիտորդի կարգավիճակով։ Հայաստանի թիմերն ընդհանուր առմամբ արժանացել է 1 ոսկե, 28 արծաթե, 67 բրոնզե մեդալների և 44 գովասանագրերի։

{| class=&quot;wikitable&quot;
|- 
! ՄՄՕ-ի հ/հ
! Տարի
! Վայր
! Մասնակիցների թիվ
! Հայ մասնակիցների թիվ
! Հայաստանի դաս
! {{Ոսմաթ}}
! {{Արմաթ}}
! {{Բրմաթ}}
! {{Գովմաթ}}
|-
| align=&quot;center&quot; | '''62''' || [[2021]] || [[Սանկտ Պետերբուրգ]], {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} || align=&quot;center&quot; | 619 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 37/107|| align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 3 || align=&quot;center&quot; | 0
|-
| align=&quot;center&quot; | '''61''' || [[2020]] || [[Սանկտ Պետերբուրգ]], {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} || align=&quot;center&quot; | 616 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 37/108|| align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 3 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''60''' || [[2019]] || [[Բաթ]], {{Դրոշավորում|Մեծ Բրիտանիա}} || align=&quot;center&quot; | 621 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 49/112|| align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 2
|-
| align=&quot;center&quot; | '''59''' || [[2018]] || [[Քլուջ-Նաբոկա]], {{Դրոշավորում|Ռումինիա}} || align=&quot;center&quot; | 594 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 30/108|| align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | 0
|-
| align=&quot;center&quot; | '''58''' || [[2017]] || [[Ռիո դե Ժանեյրո]], {{Դրոշավորում|Բրազիլիա}} || align=&quot;center&quot; | 615 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 41/111 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''57''' || [[2016]] || [[Հոնկ Կոնգ]], {{Դրոշավորում|Չինաստան}} || align=&quot;center&quot; | 602 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 30/109 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''56''' || [[2015]] || [[Չիանգ Մայ]], {{Դրոշավորում|Թաիլանդ}} || align=&quot;center&quot; | 577 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 26/104 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 5 || align=&quot;center&quot; | 0
|-
| align=&quot;center&quot; | '''55''' || [[2014]] || [[Քեյփթաուն]], {{Դրոշավորում|ՀԱՀ}} || align=&quot;center&quot; | 560 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 39/101 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 3
|-
| align=&quot;center&quot; | '''54''' || [[2013]] || [[Սանտա-Մարտա]], {{Դրոշավորում|Կոլումբիա}} || align=&quot;center&quot; | 527 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 40/97 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 4
|-
| align=&quot;center&quot; | '''53''' || [[2012]] || [[Մար դել Պլատա]], {{Դրոշավորում|Արգենտինա}} || align=&quot;center&quot; | 548 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 47/100 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 2
|-
| align=&quot;center&quot; | '''52''' || [[2011]] || [[Ամստերդամ]], {{Դրոշավորում|Հոլանդիա}} || align=&quot;center&quot; | 564 || align=&quot;center&quot; | 5 || align=&quot;center&quot; | 67/101 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 3
|-
| align=&quot;center&quot; | '''51''' || [[2010]] || [[Աստանա]], {{Դրոշավորում|Ղազախստան}} || align=&quot;center&quot; | 523 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 61/97 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 3
|-
| align=&quot;center&quot; | '''50''' || [[2009]] || [[Բրեմեն]], {{Դրոշավորում|Գերմանիա}} || align=&quot;center&quot; | 565 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 64/104 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''49''' || [[2008]] || [[Մադրիդ]], {{Դրոշավորում|Իսպանիա}} || align=&quot;center&quot; | 535 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 66/97 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 4
|-
| align=&quot;center&quot; | '''48''' || [[2007]] || [[Հանոյ]], {{Դրոշավորում|Վիետնամ}} || align=&quot;center&quot; | 520 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 48/93 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 1|| align=&quot;center&quot; | 4
|-
| align=&quot;center&quot; | '''47''' || [[2006]] || [[Լյուբլյանա]], {{Դրոշավորում|Սլովենիա}} || align=&quot;center&quot; | 498 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 36/90 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 4
|-
| align=&quot;center&quot; | '''46''' || [[2005]] || [[Մերիդա (Մեքսիկա)|Մերիդա]], {{Դրոշավորում|Մեքսիկա}} || align=&quot;center&quot; | 513 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 33/91 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 5 || align=&quot;center&quot; | 0
|-
| align=&quot;center&quot; | '''45''' || [[2004]] || [[Աթենք]], {{Դրոշավորում|Հունաստան}} || align=&quot;center&quot; | 486 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 36/85 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''44''' || [[2003]] || [[Տոկիո]], {{Դրոշավորում|Ճապոնիա}} || align=&quot;center&quot; | 457 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 43/82 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 3 || align=&quot;center&quot; | 2
|-
| align=&quot;center&quot; | '''43''' || [[2002]] || [[Գլազգո]], {{Դրոշավորում|Անգլիա}} || align=&quot;center&quot; | 479 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 67/84 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''42''' || [[2001]] || [[Վաշինգտոն ԿՇ]], {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} || align=&quot;center&quot; | 473 || align=&quot;center&quot; | 5 || align=&quot;center&quot; | 53/83 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 0
|-
| align=&quot;center&quot; | '''41''' || [[2000]] || [[Դեջոն]], {{Դրոշավորում|Հարավային Կորեա}} || align=&quot;center&quot; | 461 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 20/82 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 3 || align=&quot;center&quot; | 0
|-
| align=&quot;center&quot; | '''40''' || [[1999]] || [[Բուխարեստ]], {{Դրոշավորում|Ռումինիա}} || align=&quot;center&quot; | 450 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 39/81 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 3 || align=&quot;center&quot; | 0
|-
| align=&quot;center&quot; | '''39''' || [[1998]] || [[Թայբեյ]], {{Դրոշավորում|Թայվան}} || align=&quot;center&quot; | 419 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 26/76 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 0
|-
| align=&quot;center&quot; | '''38''' || [[1997]] || [[Մար դել Պլատա]], {{Դրոշավորում|Արգենտինա}} || align=&quot;center&quot; | 460 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 34/82 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 3 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''37''' || [[1996]] || [[Մումբայ]], {{Դրոշավորում|Հնդկաստան}} || align=&quot;center&quot; | 424 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 34/75 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 3
|-
| align=&quot;center&quot; | '''36''' || [[1995]] || [[Տորոնտո]], {{Դրոշավորում|Կանադա}} || align=&quot;center&quot; | 412 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 32/73 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''35''' || [[1994]] || [[Հոնկոնգ]], {{Դրոշավորում|Հոնկոնգ}} || align=&quot;center&quot; | 385 || align=&quot;center&quot; | 5 || align=&quot;center&quot; | 32/69 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''34''' || [[1993]] || [[Ստամբուլ]], {{Դրոշավորում|Թուրքիա}} || align=&quot;center&quot; | 413 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 28/73 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0
|}

== Հայաստանի մասնակիցների արդյունքները ՄՄՕ-ում ==
Հայաստանը առաջին անգամ պաշտոնապես ՄՄՕ-ին մասնակցել է [[1993]] թվականից, որից սկսած մինչ այժմ մասնակցել են 163 աշակերտներ։ Նրանցից 86-ը արժանացել են մեդալների, իսկ 44-ը՝ գովասանագրերի։ Մասնակիցների արդյունքները բերված են աղյուսակում։ 
{| class=&quot;wikitable&quot;
|- 
! ՄՄՕ-ի հ/հ
! Տարի
! Մասնակից
! Կրթօջախ
! Մեդալ/գովասանագիր 
! Ղեկավար
! Գիտական ղեկավար
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''62''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2021]] || Հովհաննիսյան Վահագն || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}} || rowspan=&quot;6&quot; | Ասատրյան Գուրգեն || rowspan=&quot;6&quot; | Գոգյան Սմբատ 
|-
| Համբարձումյան Ռուբեն || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Կարապետյան Հայկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || 
|-
| Բաբասյան Էրիկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Կարագուլյան Մհեր || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}}
|-
| Արզումանյան Լորետա  || [[Քվանտ վարժարան]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''61''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2020]] || Կարագուլյան Մհեր || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}} || rowspan=&quot;6&quot; | Ասատրյան Գուրգեն || rowspan=&quot;6&quot; | Գոգյան Սմբատ 
|-
| Կարապետյան Հայկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}} 
|-
| Դիլանյան Վաչագան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}
|-
| Բաբասյան Էրիկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Հովհաննիսյան Վահագն || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Չթչյան Տիգրան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''60''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2019]] || Դիլանյան Վաչագան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} || rowspan=&quot;6&quot; | Ասատրյան Գուրգեն || rowspan=&quot;6&quot; | Գոգյան Սմբատ 
|-
| Չթչյան Տիգրան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Բաղդասարյան Նորայր || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Մաղաքյան Գագիկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}} 
|-
| Մուրադյան Նատալի || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || 
|-
| Փանոսյան Լյովա || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}} 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''59''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2018]] || Մարտիրոսյան Վահան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}} || rowspan=&quot;6&quot; | Ասատրյան Գուրգեն || rowspan=&quot;6&quot; | Գոգյան Սմբատ 
|-
| Կարալյան Ալեքսանդր || [[Քվանտ վարժարան]] || {{Արմաթ}} 
|-
| Մաղաքյան Գագիկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Մուրադյան Նատալի || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Փանոսյան Լյովա || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Չթչյան Տիգրան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''58''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2017]] || Մկրտչյան Միքայել || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}} || rowspan=&quot;6&quot; | Մարգարյան Տիգրան || rowspan=&quot;6&quot; | Գոգյան Սմբատ 
|-
| Ներսիսյան Սերգե || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Մաղաքյան Գագիկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}} 
|-
| Մարտիրոսյան Վահան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Կարագուլյան Վահե || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Մուրադյան Նատալի || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''57''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2016]] || Մկրտչյան Միքայել || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}} || rowspan=&quot;6&quot; | Մարգարյան Տիգրան || rowspan=&quot;6&quot; | Գոգյան Սմբատ 
|-
| Խանդանյան Նարեկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Ներսիսյան Սերգեյ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Մարտիրոսյան Վահան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Համբարձումյան Արսեն || [[Ֆոտոն վարժարան]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Գոմկցյան Էդուարդ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''56''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2015]] || Թամազյան Հակոբ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}} || rowspan=&quot;6&quot; | Մարգարյան Տիգրան || rowspan=&quot;6&quot; | Գոգյան Սմբատ 
|-
| Քերոբյան Գրիգոր || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Խանդանյան Նարեկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Ներսիսյան Սերգեյ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Գևորգյան Ալբերտ || [[Քվանտ վարժարան]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Համբարձումյան Արսեն || [[Ֆոտոն վարժարան]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''55''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2014]] || Մինասյան Էդգար || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}} || rowspan=&quot;6&quot; | Մարգարյան Տիգրան || rowspan=&quot;6&quot; | Գոգյան Սմբատ 
|-
| Մնացականյան Գևորգ || Վանաձորի թիվ 11 ա/դ || {{Արմաթ}} 
|-
| Գևորգյան Ալբերտ || [[Քվանտ վարժարան]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Հակոբյան Հակոբ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Թամազյան Հակոբ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Քերոբյան Գրիգոր || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''54''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2013]] || Մնացականյան Գևորգ || Վանաձորի թիվ 11 ա/դ || {{Արմաթ}} || rowspan=&quot;6&quot; | Հովհաննիսյան Արթուր || rowspan=&quot;6&quot; | Գոգյան Սմբատ 
|-
| Մինասյան Էդգար || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
|| Կարագուլյան Ավետիք || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Միքայելյան Վազգեն || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Հովսեփյան Նարեկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Միհրանյան Էդուարդ || [[Այբ կրթական հիմնադրամ|Այբ]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''53''' || rowspan=&quot;6&quot; |[[2012]] || Մինասյան Էդգար || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}} || rowspan=&quot;6&quot; | Սեդրակյան Նաիրի || rowspan=&quot;6&quot; | Ասատրյան Գուրգեն 
|-
| Քոսյան Արտյոմ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Մնացականյան Գևորգ || Էվրիկա || {{Բրմաթ}} 
|-
| Կարագուլյան Ավետիք || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Վարդանյան Արմեն || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Միքայելյան Վազգեն || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || 
|-
| rowspan=&quot;5&quot; | '''52''' || rowspan=&quot;5&quot; | [[2011]] || Վարդանյան Արմեն || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}} || rowspan=&quot;5&quot; | Սեդրակյան Նաիրի || rowspan=&quot;5&quot; | Գասպարյան Կիրակոս 
|-
| Քոսյան Արտյոմ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Մնացականյան Մհեր || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Մինասյան Արշակ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Հայրապետյան Դանիել || թիվ 29 դպրոց || 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''51''' || rowspan=&quot;6&quot; |  [[2010]] || Վարդանյան Արմեն || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} || Առաքելյան Կորյուն || Մարգարյան Տիգրան 
|-
|  Քոսյան Արտյոմ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}}  ||  || 
|-
|  Մնացականյան Մհեր || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}}  ||  || 
|-
|  Չատրչյան Ալեքսանդր || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}}   ||  || 
|-
|  Հովսեփյան Նարեկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||   ||  || 
|-
|  Հակոբյան Տիգրան || [[Էվրիկա]] ||   ||  || 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''50''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2009]] || Կիրակոսյան Վահագն || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} || Սեդրակյան Նաիրի || Առաքելյան Կորյուն 
|-
| Ասլանյան Վահագն || [[Քվանտ վարժարան]] || {{Բրմաթ}}   ||  || 
|-
| Սարիբեկյան Հայկ || [[Քվանտ վարժարան]] || {{Գովմաթ}}   ||  || 
|-
| Սրապիոնյան Աննա || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||   ||  || 
|-
| Սրապիոնյան Ներսես || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||   ||  || 
|-
| Թադևոսյան Վանիկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||  ||  || 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; |'''49''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2008]] || Հակոբյան Տիգրան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} || rowspan=&quot;6&quot; | Տոնոյան Գառնիկ || rowspan=&quot;6&quot; | Մարգարյան Տիգրան 
|-
| Հուրոյան Վահան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Կիրակոսյան Վահագն || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Առաքելյան Դավիթ || [[ՀԱՊՀ Երևանի ավագ դպրոց|ՀԱՊՀ ա/դ]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Դարբինյան Արթուր || [[ՀԱՊՀ Երևանի ավագ դպրոց|ՀԱՊՀ ա/դ]] || 
|-
| Ասլանյան Վահագն || [[Քվանտ վարժարան]] || 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''48''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2007]] || Սլոյան Տիգրան || [[ՀԱՊՀ Երևանի ավագ դպրոց|ՀԱՊՀ ա/դ]] || {{Արմաթ}} || rowspan=&quot;6&quot; | Տոնոյան Գառնիկ || rowspan=&quot;6&quot; | Մարտիրոսյան Համլետ 
|-
| Հակոբյան Տիգրան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Վերդիյան Վարդան || [[Քվանտ վարժարան]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Թովմասյան Նարեկ || [[Քվանտ վարժարան]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Դարբինյան Արթուր || [[ՀԱՊՀ Երևանի ավագ դպրոց|ՀԱՊՀ ա/դ]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Հովհաննիսյան Էմմա || [[ՀԱՊՀ Երևանի ավագ դպրոց|ՀԱՊՀ ա/դ]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''47''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2006]] || Սլոյան Տիգրան || [[ՀԱՊՀ Երևանի ավագ դպրոց|ՀԱՊՀ ա/դ]] || {{Արմաթ}} || rowspan=&quot;6&quot; | Տոնոյան Գառնիկ || rowspan=&quot;6&quot; | Մարտիրոսյան Համլետ 
|-
| Արամյան Ներսես || Բյուրակն || {{Բրմաթ}} 
|-
| Կարագուլյան Դավիթ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Հակոբյան Տիգրան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Վերդիյան Վարդան || [[Քվանտ վարժարան]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Թովմասյան Նարեկ || [[Քվանտ վարժարան]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''46''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2005]] || Բադեյան Խաչիկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} || || 
|-
| Մուսոյան Վահե || [[Քվանտ վարժարան]] || {{Բրմաթ}}  ||  || 
|-
| Սլոյան Տիգրան || թիվ 194 դպրոց || {{Բրմաթ}}   || || 
|-
| Նուրբեկյան Արմեն || [[Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան]] || {{Բրմաթ}}   ||   || 
|-
| Արամյան Ներսես || Բյուրակն || {{Բրմաթ}}  ||   || 
|-
| Դարբինյան Արման || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||   ||  || 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''45''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2004]] || Սեդրակյան Հայկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} ||    ||   
|-
| Ոսկանյան Վարդան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}   ||   || 
|-
| Դարբինյան Արման || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}   ||   || 
|-
| Սլոյան Տիգրան || թիվ 194 դպրոց || {{Բրմաթ}}   ||   || 
|-
| Նուրբեկյան Արմեն || [[Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան]] || {{Գովմաթ}}  ||   || 
|-
| Մուսոյան Վահե || [[Քվանտ վարժարան]] ||   ||   || 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''44''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2003]] || Գրիգորյան Ավետ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} ||   ||      
|-
| Նուրբեկյան Արմեն || [[Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան]] || {{Բրմաթ}}   ||   || 
|-
| Հայկազյան Լևոն || [[Ֆոտոն վարժարան]] || {{Բրմաթ}}   ||   || 
|-
| Սեդրակյան Հայկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}}  ||   || 
|-
| Սլոյան Տիգրան || թիվ 194 դպրոց || {{Գովմաթ}}   ||   || 
|-
| Մուսոյան Վահե || [[Քվանտ վարժարան]] ||   ||   || 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''43''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2002]] || Նուրբեկյան Լևոն || [[Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան]] || {{Գովմաթ}} ||    ||   
|-
| Գրիգորյան Ավետ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||   ||   || 
|-
| Վարդանյան Արտակ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||   ||   || 
|-
| Սեդրակյան Հայկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||   ||   || 
|-
| Սիմոնյան Վահան || [[Քվանտ վարժարան]] ||   ||   || 
|-
| Աղանյան Գրիգոր ||[[Ֆոտոն վարժարան]] ||   ||   || 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''42''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2001]] || Խաչատրյան Արամ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} ||    ||  
|-
| Ասլանյան Գրիգոր || Գյումրու ակադեմիական վարժարան || {{Բրմաթ}}   ||   || 
|-
| Պետրոսյան Տիգրան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||   ||   || 
|-
| Նուրբեկյան Լևոն || [[Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան]] ||  ||   || 
|-
| Նուրիջանյան Հովհաննես || [[Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան]] ||   ||   || 
|-
|Վարդանյան Գևորգ
|[[Ֆոտոն վարժարան]]
|Չի մեկնել ԱՄՆ վիզա 
չստանալու պատճառով
|
|
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''41''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2000]] || Մկրտչյան Սևակ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}} ||   ||     
|-
| Հարությունյան Դավիթ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}}   ||   || 
|-
| Քալանթարյան Արամ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}   ||   || 
|-
| Գրիգորյան Տիգրան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}  ||   || 
|-
| Խաչատրյան Արամ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}  ||   || 
|-
| Միքայելյան Արեգ || [[Քվանտ վարժարան]] ||   ||   || 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''40''' || rowspan=&quot;6&quot; |[[1999]] || Մկրտչյան Սևակ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} ||    ||  
|-
| Հարությունյան Դավիթ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}  ||    ||  
|-
| Ամիրխանյան Գագիկ || [[Ֆոտոն վարժարան]] || {{Բրմաթ}}  ||    ||  
|-
| Քալանթարյան Արամ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||  ||    ||  
|-
| Գրիգորյան Տիգրան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||  ||    ||  
|-
| Սամարչյան Սուրեն || [[Քվանտ վարժարան]] ||  ||    ||  
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''39''' || rowspan=&quot;6&quot; |[[1998]] || Գոգյան Սմբատ || [[Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան]] || {{Արմաթ}} || rowspan=&quot;6&quot; |Սեդրակյան Նաիրի || rowspan=&quot;6&quot; |Կարապետյան Գառնիկ 
|-
| Ամիրխանյան Գագիկ || [[Ֆոտոն վարժարան]] || {{Արմաթ}}   
|-
| Հարությունյան Դավիթ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}  
|-
| Մկրտչյան Սևակ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}  
|-
| Առաքելյան Արտակ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||  
|-
| Բարխուդարյան Ռաֆայել || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||  
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''38''' || rowspan=&quot;6&quot; |[[1997]] || Բաղդասարյան Գրիգոր || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}  ||    ||   
|-
| Մելքումյան Արման || [[Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան]] || {{Բրմաթ}}  ||    ||  
|-
| Սարգսյան Խաչիկ || Իմաստասեր || {{Բրմաթ}}  ||    ||  
|-
| Մաթևոսյան Հրայր || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}}  ||    ||  
|-
| Մկրտչյան Հայկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||  ||    ||  
|-
| Հայրապետյան Արա || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||  ||    ||  
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''37''' || rowspan=&quot;6&quot; |[[1996]] || Բաղդասարյան Գրիգոր || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}  ||    ||  
|-
| Մկրտչյան Հայկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}}  ||    ||  
|-
| Մելքումյան Արման || [[Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան]] || {{Գովմաթ}}  ||    ||  
|-
| Պետրոսյան Սահակ || թիվ 132 դպրոց || {{Գովմաթ}} ||    ||  
|-
| Հայրապետյան Աշոտ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||  ||    ||  
|-
| Սարգսյան Խաչիկ || Իմաստասեր ||  ||    ||  
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''36''' || rowspan=&quot;6&quot; |[[1995]] || Լևոնյան Վարդգես || թիվ 172 դպրոց || {{Արմաթ}}  ||    ||  
|-
| Փոլադյան Վահե || - - - || {{Արմաթ}}  ||    ||  
|-
| Պետրոսյան Նանսեն || թիվ 53 դպրոց || {{Բրմաթ}}  ||    ||  
|-
| Պետրոսյան Սահակ || թիվ 132 դպրոց || {{Գովմաթ}}  ||    ||  
|-
| Անթառանյան Արման || թիվ 144 դպրոց ||  ||    ||  
|-
| Գրիգորյան Հայկ ||  ||  ||    ||  
|-
| rowspan=&quot;5&quot; | '''35''' || rowspan=&quot;5&quot; |[[1994]] || Բարխուդարյան Արթուր || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}  ||    ||  
|-
| Դալալյան Առնակ || թիվ 3 դպրոց || {{Բրմաթ}} ||    ||  
|-
| Փոլադյան Վահե || թիվ 114 դպրոց || {{Բրմաթ}} ||    ||  
|-
| Լևոնյան Վարդգես || թիվ 172 դպրոց || {{Բրմաթ}} ||    ||  
|-
| Միքայելյան Հայկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}}  ||    ||  
|-
| rowspan=&quot;7&quot; | '''34''' || rowspan=&quot;7&quot; |[[1993]] || Բարխուդարյան Արթուր || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Ոսմաթ}}  ||    ||  
|-
| Փոլադյան Վահե || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}}  ||    ||  
|-
| Ասատրյան Գուրգեն || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || ||    ||  
|-
| Սեդրակյան Տիգրան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||  ||    ||  
|-
| Միքայելյան Հայկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||  ||    ||  
|-
| [[Վահան Քերոբյան]] || [[Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան]] ||  ||    ||  
|-
| Լևոնյան Վարդգես || թիվ 172 դպրոց ||  ||    ||  
|-
| rowspan=&quot;4&quot; | '''33''' || rowspan=&quot;4&quot; |[[1992]] || Գրիգորյան Վահան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}  ||    ||  
|-
| Փոլադյան Վահե || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}  ||    ||  
|-
| Պետրոսյան Աշոտ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} ||    ||  
|-
| Գրիգորյան Տիգրան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||  ||    ||  
|}

==Պատկերասրահ==
&lt;gallery mode=&quot;packed&quot; widths=&quot;180&quot; heights=&quot;180&quot;&gt;
Image:Մաթեմատիկայի միջազգային օլիմպիադա-2020-01.jpg| ՄՄՕ, [[2020]] թվական - [[Երևան]] (առցանց)
Image:Մաթեմատիկայի միջազգային օլիմպիադա-2020-02.jpg| ՄՄՕ, [[2020]] թվական - [[Երևան]] (առցանց)
Image:Մաթեմատիկայի միջազգային օլիմպիադա-2020-03.jpg| ՄՄՕ, [[2020]] թվական - [[Երևան]] (առցանց)
Image:MMO-2018-01.jpg | ՄՄՕ, [[2018]] թվական - [[Քլուջ-Նաբոկա]], [[Ռումինիա]] 
Image:MMO-2017-01.jpg | ՄՄՕ, [[2017]] թվական - [[Ռիո դե Ժանեյրո]], [[Բրազիլիա]] 
Image:MMO-2014-01.jpg | ՄՄՕ, [[2014]] թվական - [[Քեյփթաուն]], [[Հարավային Աֆրիկա]] 
Image:MMO-2012-01.jpg | ՄՄՕ, [[2012]] թվական - [[Մար դել Պլատա]], [[Արգենտինա]]
Image:MMO-2010-01.jpg | ՄՄՕ, [[2010]] թվական - [[Աստանա]], [[Ղազախստան]]
&lt;/gallery&gt;

== Աղբյուրներ ==
{{ծանցանկ|2}}

== Արտաքին հղումներ ==
* [http://imo-official.org/ ՄՄՕ-ի պաշտոնական կայքը]
* [http://imo.math.ca/ ՄՄՕ-ի կայքը]
* [http://www.mathlinks.ro/Forum/resources.php IMO Resources] — ՄՄՕ-ի խնդիրները և նրանց լուծումները, ինչպես նաև աշխարհում ամենախոշոր օլիմպիական խնդիրների հավաքածու։
* [http://www.srcf.ucam.org/~jsm28/imo-scores/ ՄՄՕ-ի արդյունքները]
* [http://www.mathematik-olympiaden.de/IMOs/topimo.html ՄՄՕ-ի մասնակիցների ցուցակը, ովքեր ստացել են 3 կամ ավելի ոսկե մեդալներ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090603220623/http://www.mathematik-olympiaden.de/IMOs/topimo.html |date=2009-06-03 }}
* [http://www.imo-official.org/country_hall.aspx?code=ARM Մաթեմատիկայի միջազգային օլիմպիադայի հայաստանցի մասնակիցները և իրենց արդյունքները]
* [http://spreadsheets.google.com/pub?key=pTWuPDUURyp54Y3G8htKNWw&amp;output=html Օլիմպիադայի մասնակիցների ոչ ամբողջական ցուցակը]{{Չաշխատող արտաքին հղում|bot=InternetArchiveBot }}
* [http://www.olymp.am/ Դպրոցականների առարկայական օլիմպիադաներ]

{{Միջազգային առարկայական օլիմպիադաներ}}

[[Կատեգորիա:Առարկայական օլիմպիադաներ]]
[[Կատեգորիա:Օլիմպիադաներ ըստ առարկաների]]
[[Կատեգորիա:Մաթեմատիկական օլիմպիադա]]
[[Կատեգորիա:Գիտական մրցություններ]]</text>
      <sha1>nu626fzuaq0b4338912ajzz8s4yz7l0</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486158</id>
      <parentid>8486147</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T17:03:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dminasyan</username>
        <id>8930</id>
      </contributor>
      <comment>/* Հայաստանի արդյունքները ՄՄՕ-ում */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="53378" xml:space="preserve">{{redirect|ՄՄՕ|Այլ կիրառումների համար|ՄՄՕ (այլ կիրառումներ)}}
[[Պատկեր:IMO logo.svg|մինի|աջից|Մաթեմատիկայի միջազգային օլիմպիադայի պատկերանիշը]]
'''Մաթեմատիկայի միջազգային օլիմպիադա''' ('''ՄՄՕ''', {{lang-en|''IMO, International Mathematical Olympiad''}}), [[դպրոց]]ականների համար ամենամյա [[մաթեմատիկական օլիմպիադա]], ամենահին միջազգային առարկայական օլիմպիադան։

== Պատմություն ==
Առաջին ՄՄՕ-ն անց է կացվել [[1959]] թվականին [[Ռումինիա]]յում։ Այդ թվականից այն անցկացվել է ամեն տարի (միակ բացառությունը եղել է [[1980]] թվականին, երբ այն տեղի չի ունեցել)։ Սկզբում օլիմպիադային մասնակցում էին միայն [[Տնտեսական Փոխօգնության Խորհուրդ|Տնտեսական Փոխօգնության Խորհրդի]] ([[Տնտեսական Փոխօգնության Խորհուրդ|ՏՓԽ]]) երկրների ([[1949]]-[[1991]] թվականներ, [[Բուլղարիա]], [[Հունգարիա]], [[Լեհաստան]], [[Ռումինիա]], [[ԽՍՀՄ]] և [[Չեխոսլովակիա]]) դպրոցականները, բայց շուտով այն ընդարձակեց իր [[աշխարհագրություն]]ը։ [[2004]] թվականին մասնակից երկրների թիվը 85 էր։

Աղբյուրները նախնական հյուրընկալ քաղաքների մասին տարբերվում են։ Դրա պատճառը, որոշ չափով, կարող է այն լինել, որ առաջնորդները ընդհանրապես աշակերտներից բավականին հեռու են տեղավորվում, և որոշ չափով էլ այն, որ մրցույթից հետո աշակերտները միշտ նույն քաղաքում չեն մնում, ՄՄՕ-ի մնացած ընթացքում։ Նաև նախնական գրված ժամանակաթվերն են տարբեր, քանի որ առաջնորդները նախքան աշակերտներն են տեղ հասնում, և վերջնական ՄՄՕ-ներում՝ Խորհրդակցական Խորհուրդն էլ նախքան առաջնորդներն է տեղ հասնում&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://blog.medallia.com/2006/07/norwegian_students_in_internat.html|title=Նորվեգացի աշակերտները Մաթեմատիկայի Միջազգային Օլիմպիադայում (անգլերեն)|accessdate=2009 թ․ ապրիլի 22|archive-date=2006 թ․ հոկտեմբերի 20|archive-url=https://web.archive.org/web/20061020100605/http://blog.medallia.com/2006/07/norwegian_students_in_internat.html|dead-url=yes}}&lt;/ref&gt;։

== Կառուցվածք ==
Յուրաքանչյուր երկիր ներկայացնում է թիմ, որը կազմված է ոչ ավել վեց (սկզբում ութ) մասնակցից, ղեկավարից և գիտական ղեկավարից։ Պաշտոնապես ՄՄՕ-ն անհատական առաջնություն է։ Մասնակիցները պետք է լինեին 20 տարեկանից փոքր և չսովորեն բուհում։

Մասնակիցներին հանձնարարվում է լուծել 6 խնդիր (երեք խնդիր մեկ օրում՝ երկու հաջորդական օրերի ընթացքում), որոնցից յուրաքանչյուրը գնահատվում է 7 միավոր, հնարավոր առավելագույն արդյունքը՝ 42 միավոր։ Հաշվիչներ չեն թույլատրվում։ Մրցույթը տևում է երկու օր՝ մասնակիցներն ամեն օր ունեն 4.5 ժամ՝ երեքական խնդիր լուծելու համար։ Խնդիրները ընտրվում են դպրոցական մաթեմատիկայի տարբեր ոլորտներից, հիմնականում՝ [[երկրաչափություն]]ից, [[թվերի տեսություն]]ից, [[հանրահաշիվ|հանրահաշվից]] և [[կոմբինատորիկա]]յից։ Նրանք չեն պահանջում [[բարձրագույն մաթեմատիկա]]յի իմացություն և հաճախ ունենում են գեղեցիկ և կարճ լուծումներ։ Օրինակ, [[2007]] թվականի 6-րդ խնդիրը գրեթե մեկ քայլով լուծվում է զրոյի մասին կոմբինատորային թեորեմով ({{lang-en|Combinatorial Nullstellensatz, en:Restricted sumset}})։ 1-ին և 4-րդ խնդիրները դասակարգվում են որպես թեթև, 2-րդը և 5-րդը՝ միջին, իսկ 3-րդը և 6-րդը՝ դժվար։ Օրինակ, [[2007]] թվականի ՄՄՕ-ում երրորդ և վեցերորդ խնդիրները լուծել են 5-ական մասնակից իրենց երկրներում մի քանի հարյուր լավագույն մաթեմատիկոսներից։

Ամեն մասնակից երկիր բացի հյուրընկալից կարող են խնդիրներ առաջարկել Խնդիրների Ընտրության Կոմիտեին, որը հյուրընկալ երկրից է լինում, որը խնդիրների թիվը քչացնում է մի կարճ ցանկի։ Խմբերի առաջնորդները մրցողներից մի քանի օր առաջ են մուտք գործում հյուրընկալ երկիր, և կազմում ՄՄՕ ժյուրին, որը պատասխանատու է ինչպես մրցույթի բոլոր պաշտոնական որոշումների, այնպես էլ կարճ ցանկից վեց խնդիրներ ընտրելու համար։ Քանի որ առաջնորդները նախքան մրցույթը իմանում են խնդիրները, նրանք մրցողներից հեռու և դիտողության տակ են պահվում։

== Ընտրության ընթացքը ==
[[Պատկեր:Geo prob diagram.svg|մինի|աջից|200px|Մի երկրաչափության հարց ԱՄՆ-ի ընտրության մրցույթից՝ գտնել մուգ մասի մակերեսը։]]
ՄՄՕ-ի ընտրության ընթացքը երկրից երկիր տարբեր է լինում։ Որոշ երկրներում ինչպես [[Արևելյան Ասիա]]յում, ընտրության ընթացքը պարունակում է մի շարք դժվար հարցեր՝ ՄՄՕ-ի մակարդակի։ [[Չինաստան|Չինացի]] մասնակիցները մի կեմփից են անցնում, որը տևում է մարտի 16-ից մինչև ապրիլի 2-ը&lt;ref&gt;Չեն, Վանգ։ Անձնական հարցազրույց։ [[փետրվարի 19]], [[2008]].&lt;/ref&gt;։ Մյուսներում, ինչպես ԱՄՆ-ում և Պարսկաստանում, մասնակիցները մի շարք տարբեր մրցույթներից են անցնում, որոնք աստիճանաբար դժվարանում են։ [[ԱՄՆ]] և [[Պարսկաստան]]ի վերջին փուլի ընտրվածները ևս մի կեմփ են ունենում, Չինաստանի նման, որից հետո ամենաուժեղներն են ընտրվում&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.unl.edu/amc/|title=Ամերիկայի Մաթեմատիկական Մրցույթները (անգլերեն)|accessdate=2009 թ․ ապրիլի 22|archive-date=2008 թ․ մարտի 2|archive-url=https://web.archive.org/web/20080302084024/http://www.unl.edu/amc/|dead-url=yes}}&lt;/ref&gt;։

Նախկին [[Խորհրդային Միություն|Խորհրդային Միության]] և մյուս [[Արևելյան Եվրոպա]]յի ընտրության ընթացքն այն է եղել, որ մրցող խումբը ընտրվել է մի քանի տարի նախքան մրցույթը, և մասնակիցներին հատուկ դաստիարակություն մատուցվել մրցույթի համար։ Սակայն այս ձևի օգտագործումն արդեն որոշ երկրներում դադարեցվել է&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.austms.org.au/Gazette/1997/Nov97/hunt.html|title=ՄՄՕ 1997 (անգլերեն)|author=Դեյվիդ Ս. Հանթ|publisher=Ավստրալիական Մաթեմատիկական Հասարակություն|accessdate=2009 թ․ ապրիլի 22|archive-date=2009 թ․ սեպտեմբերի 16|archive-url=https://web.archive.org/web/20090916040353/http://www.austms.org.au/Gazette/1997/Nov97/hunt.html|dead-url=yes}}&lt;/ref&gt;։

== Մրցանակները ==
Մասնակիցները դասվում են ըստ իրենց անձնական միավորների՝
* Ամենաքիչ թվանշանը, որ պետք է [[ոսկի|ոսկե]], [[արծաթ]]ե կամ [[բրոնզ]]ե մեդալ ստանալու համար որոշվում է մոտավորապես ըստ 1։2։3 հարաբերության։
* Այն մասնակիցները, ովքեր մեդալ չեն ստանում, սակայն գոնե մի խնդիրի համար 7 միավոր են ստանում, ստանում են գովասանագիր&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://imo.wolfram.com/scores/howmedals.html|title=Մեդալներն ինչպես են որոշվում (անգլերեն)}}&lt;/ref&gt;։
* Հատուկ մրցանակներ կարող են պարգևատրվել լուծման արտասովոր նրբագեղության կամ խնդրի լավ ընդհանրացման համար։ Դրանք վերջին անգամները տրվել են [[2005]], [[1995]], և [[1988]] թվականներին, բայց ավելի հաճախակի էին մինչև վաղ [[1980]] թվականները&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://olympiads.win.tue.nl/imo/imo95/imo95reg.html|title=ՄՄՕ '95-ի կանոնները}}&lt;/ref&gt;։

Այն կանոնը, որ ամենաշատը մասնակիցների կեսն են մեդալ ստանում կոտրվում է այն պահին, երբ դրան հետևելը պատճառ է դառնում շատ ավելի քիչ քան կեսը մեդալ ստանան։ Դա վերջին անգամ խախտվել է [[2006]] թվականին, երբ կամ 188-ն էին մեդալ ստանում, և կամ 253-ը՝ 498 մասնակիցներից։{{cite web|url=http://imo2006.dmfa.si/results_itd.html|title=47-րդ Մաթեմատիկայի միջազգային օլիմպիադայի արդյունքները (անգլերեն)}}

==Անցած օլիմպիադաները==
{{Div col|2}}
* 63 ՄՄՕ – [[Օսլո]] {{Դրոշավորում|Նորվեգիա}}, 6-16 հուլիսի [[2022]],
* 62 ՄՄՕ – [[Սանկտ Պետերբուրգ]] {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}}, 14-24 հուլիսի [[2021]],
* 61 ՄՄՕ – [[Սանկտ Պետերբուրգ]] {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}}, 19-28 սեպտեմբերի [[2020]],
* 60 ՄՄՕ – [[Բաթ]] {{Դրոշավորում|Մեծ Բրիտանիա}}, 15-22 հուլիսի [[2019]],
* 59 ՄՄՕ – [[Քլուջ-Նաբոկա]] {{Դրոշավորում|Ռումինիա}}, 3-14 հուլիսի [[2018]],
* 58 ՄՄՕ – [[Ռիո դե Ժանեյրո]] {{Դրոշավորում|Բրազիլիա}}, 12-23 հուլիսի [[2017]],
* 57 ՄՄՕ – [[Հոնկ Կոնգ]] {{Դրոշավորում|Չինաստան}}, 6-16 հուլիսի [[2016]],
* 56 ՄՄՕ – [[Չիանգ Մայ]] {{Դրոշավորում|Թաիլանդ}}, 4-16 հուլիսի [[2015]],
* 55 ՄՄՕ – [[Քեյփթաուն]], {{Դրոշավորում|ՀԱՀ}}, 3-13 հուլիսի [[2014]],
* 54 ՄՄՕ – [[Սանտա-Մարտա]], {{Դրոշավորում|Կոլումբիա}}, 21-28 հուլիսի [[2013]],
* 53 ՄՄՕ – [[Մար դել Պլատա]], {{Դրոշավորում|Արգենտինա}}, 4-16 հուլիսի [[2012]],
* 52 ՄՄՕ – [[Ամստերդամ]], {{Դրոշավորում|Հոլանդիա}}, 12-24 հուլիսի [[2011]],
* 51 ՄՄՕ – [[Աստանա]], {{Դրոշավորում|Ղազախստան}}, 6-12 հուլիսի [[2010]],
* 50 ՄՄՕ – [[Բրեմեն]], {{Դրոշավորում|Գերմանիա}}, 10-22 հուլիսի [[2009]],
* 49 ՄՄՕ – [[Մադրիդ]], {{Դրոշավորում|Իսպանիա}}, 10-22 հուլիսի [[2008]],
* 48 ՄՄՕ – [[Հանոյ]], {{Դրոշավորում|Վիետնամ}}, 18-30 հուլիսի [[2007]],
* 47 ՄՄՕ – [[Լյուբլյանա]], {{Դրոշավորում|Սլովենիա}}, 6-18 հուլիսի [[2006]],
* 46 ՄՄՕ – [[Մերիդա (Մեքսիկա)|Մերիդա]], {{Դրոշավորում|Մեքսիկա}}, [[2005]],
* 45 ՄՄՕ – [[Աթենք]], {{Դրոշավորում|Հունաստան}}, [[2004]],
* 44 ՄՄՕ – [[Տոկիո]], {{Դրոշավորում|Ճապոնիա}}, [[2003]],
* 43 ՄՄՕ – [[Գլազգո]], {{Դրոշավորում|Մեծ Բրիտանիա}}, [[2002]],
* 42 ՄՄՕ – [[Վաշինգտոն]], {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}}, [[2001]],
* 41 ՄՄՕ – [[Տեջոն]], {{Դրոշավորում|Հարավային Կորեա}}, [[2000]],
* 40 ՄՄՕ – [[Բուխարեստ]], {{Դրոշավորում|Ռումինիա}}, [[1999]],
* 39 ՄՄՕ – [[Թայբեյ]], {{Դրոշավորում|Թայվան}}, [[1998]],
* 38 ՄՄՕ – [[Մար դել Պլատա]], {{Դրոշավորում|Արգենտինա}}, [[1997]],
* 37 ՄՄՕ – [[Մումբայ]], {{Դրոշավորում|Հնդկաստան}}, [[1996]],
* 36 ՄՄՕ – [[Տորոնտո]], {{Դրոշավորում|Կանադա}}, [[1995]],
* 35 ՄՄՕ – [[Հոնկոնգ]], {{Դրոշավորում|Հոնկոնգ}}, [[1994]],
* 34 ՄՄՕ – [[Ստամբուլ]], {{Դրոշավորում|Թուրքիա}}, [[1993]],
* 33 ՄՄՕ – [[Մոսկվա]], {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}}, [[1992]],
* 32 ՄՄՕ – [[Սիգտունա]], {{Դրոշավորում|Շվեդիա}}, [[1991]],
* 31 ՄՄՕ – [[Պեկին]], {{Դրոշավորում|ՉԺՀ}}, [[1990]],
* 30 ՄՄՕ – [[Բրաունշվայգ]], {{Դրոշավորում|Գերմանիա|ԳՖՀ}}, [[1989]],
* 29 ՄՄՕ – [[Կանբերա]], {{Դրոշավորում|Ավստրալիա}}, [[1988]],
* 28 ՄՄՕ – [[Հավանա]], {{Դրոշավորում|Կուբա}}, [[1987]],
* 27 ՄՄՕ – [[Վարշավա]], {{Դրոշավորում|Լեհաստան}}, [[1986]],
* 26 ՄՄՕ – [[Յոուտսա]], {{Դրոշավորում|Ֆինլանդիա}}, [[1985]],
* 25 ՄՄՕ – [[Պրահա]], {{Դրոշավորում|Չեխոսլովակիա}}, [[1984]],
* 24 ՄՄՕ – [[Փարիզ]], {{Դրոշավորում|Ֆրանսիա}}, [[1983]],
* 23 ՄՄՕ – [[Բուդապեշտ]], {{Դրոշավորում|Հունգարիա}}, [[1982]],
* 22 ՄՄՕ – [[Վաշինգտոն]], {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}}, [[1981]],
* 21 ՄՄՕ – [[Լոնդոն]], {{Դրոշավորում|Մեծ Բրիտանիա}}, [[1979]],
* 20 ՄՄՕ – [[Բուխարեստ]], {{Դրոշավորում|Ռումինիա}}, [[1978]],
* 19 ՄՄՕ – [[Բելգրադ]], {{Դրոշավորում|Հարավսլավիա}}, [[1977]],
* 18 ՄՄՕ – [[Լինց]], {{Դրոշավորում|Ավստրիա}}, [[1976]],
* 17 ՄՄՕ – [[Բուրգաս]] և [[Սոֆիա]], {{Դրոշավորում|Բուլղարիա}}, [[1975]],
* 16 ՄՄՕ – [[Էրֆուրտ]] և [[Բեռլին]], {{Դրոշավորում|Գերմանիա|ԳԴՀ}}, [[1974]],
* 15 ՄՄՕ – [[Մոսկվա]], {{Դրոշավորում|ԽՍՀՄ}}, [[1973]],
* 14 ՄՄՕ – [[Տորուն]], {{Դրոշավորում|Լեհաստան}}, [[1972]],
* 13 ՄՄՕ – [[Ժիլինա]], {{Դրոշավորում|Չեխոսլովակիա}}, [[1971]],
* 12 ՄՄՕ – [[Կեստխեյ]], {{Դրոշավորում|Հունգարիա}}, [[1970]],
* 11 ՄՄՕ – [[Բուխարեստ]], {{Դրոշավորում|Ռումինիա}}, [[1969]],
* 10 ՄՄՕ – [[Մոսկվա]], {{Դրոշավորում|ԽՍՀՄ}}, [[1968]],
* 9 ՄՄՕ – [[Ցետինե]], {{Դրոշավորում|Հարավսլավիա}}, [[1967]],
* 8 ՄՄՕ – [[Սոֆիա]], {{Դրոշավորում|Բուլղարիա}}, [[1966]],
* 7 ՄՄՕ – [[Բեռլին]], {{Դրոշավորում|Գերմանիա|ԳԴՀ}}, [[1965]],
* 6 ՄՄՕ – [[Մոսկվա]], {{Դրոշավորում|ԽՍՀՄ}}, [[1964]],
* 5 ՄՄՕ – [[Վարշավա]] և [[Վրոցլավ]], {{Դրոշավորում|Լեհաստան}}, [[1963]],
* 4 ՄՄՕ – [[Չեսկե-Բուդեեվիցե]], {{Դրոշավորում|Չեխոսլովակիա}}, [[1962]],
* 3 ՄՄՕ – [[Վեսպրեմ]], {{Դրոշավորում|Հունգարիա}}, [[1961]],
* 2 ՄՄՕ – [[Սինայա]], {{Դրոշավորում|Ռումինիա}}, [[1960]],
* 1 ՄՄՕ – [[Բրաշով]] և [[Բուխարեստ]], {{Դրոշավորում|Ռումինիա}}, [[1959]]։
{{Div col end}}

==Առաջիկա օլիմպիադաները==
* 64 ՄՄՕ – կանցկացվի {{Դրոշավորում|Ճապոնիա}}յում, [[2023]]։

==Ուժեղագույն թիմերը==
ՄՄՕ-ի ուժեղագույն թիմերից են հանդիսանում [[Չինաստան]]ը, [[Ռուսաստան]]ը, [[Վիետնամ]]ը, [[ԱՄՆ]]-ն և [[Բուլղարիա]]ն։ Օրինակ, [[2007]] թվականին մի քանի տարվա ընթացքում Ռուսաստանը առաջին անգամ ոչ պաշտոնական վարկանիշային աղյուսակում զբաղեցրեց առաջին տեղը, մեկ դիրքով առաջ անցնելով Չինաստանից, իսկ [[Օմսկ]]ի թիվ 66 վարժարանի աշակերտ Կոնստանտին Մատվեևը դարձավ բացարձակ հաղթող։ Ահա վերջին տարվա հաղթողների ցուցակը (փակագծերում նշված են մասնակիցների կողմից վաստակած գումարային միավորները).
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! Տարին
! Առաջին տեղ
! Երկրորդ տեղ
! Երրորդ տեղ
|-
| 2022
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (252)
| {{Դրոշավորում|Հարավային Կորեա}} (208)
| {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} (207)
|-
| 2021
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (208)
| {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} (183)
| {{Դրոշավորում|Հարավային Կորեա}} (172)
|-
| 2020
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (215)
| {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} (185)
| {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} (183)
|-
| 2019
| {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} (227) {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (227)
| 
| {{Դրոշավորում|Հարավային Կորեա}} (226)
|-
| 2018
| {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} (212)
| {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} (201)
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (199)
|-
| 2017
| {{Դրոշավորում|Հարավային Կորեա}} (170)
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (159)
| {{Դրոշավորում|Վիետնամ}} (155)
|-
| 2016
| {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} (214)
| {{Դրոշավորում|Հարավային Կորեա}} (207)
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (204)
|-
| 2015
| {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} (185)
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (181)
| {{Դրոշավորում|Հարավային Կորեա}} (161)
|-
| 2014
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (201)
| {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} (193)
| {{Դրոշավորում|Թայվան}} (192)
|-
| 2013
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (208)
| {{Դրոշավորում|Հարավային Կորեա}} (204)
| {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} (190)
|-
| 2012
| {{Դրոշավորում|Հարավային Կորեա}} (209)
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (195)
| {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} (194)
|-
| 2011
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (189)
| {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} (184)
| {{Դրոշավորում|Սինգապուր}} (179)
|-
| 2010
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (197)
| {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} (169)
| {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} (168)
|-
| 2009
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (221)
| {{Դրոշավորում|Ճապոնիա}} (212)
| {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} (203)
|-
| 2008
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (217)
| {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} (199)
| {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} (190)
|-
| 2007
| {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} (184)
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (181)
| {{Դրոշավորում|Վիետնամ}} և {{Դրոշավորում|Հարավային Կորեա}} (168)
|-
| 2006
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (214)
| {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} (174)
| {{Դրոշավորում|Կորեայի Հանրապետություն}} (170)
|-
| 2005
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (235)
| {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} (213)
| {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} (212)
|-
| 2004
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (220)
| {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} (212)
| {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} (205)
|-
| 2002
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (212)
| {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} (204)
| {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} (171)
|-
| 2001
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (225)
| colspan=&quot;2&quot; align=&quot;center&quot;| {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} և {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} (196)
|-
| 2000
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (218)
| {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} (215)
| {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} (184)
|}

== Հայաստանի արդյունքները ՄՄՕ-ում ==
[[Հայաստան]]ը առաջին անգամ մասնակցել Մաթեմատիկայի միջազգային օլիմպիադայում [[1992]] թվականին դիտորդի կարգավիճակով։ Հայաստանի թիմերն ընդհանուր առմամբ արժանացել է 1 ոսկե, 28 արծաթե, 67 բրոնզե մեդալների և 44 գովասանագրերի։

{| class=&quot;wikitable&quot;
|- 
! ՄՄՕ-ի հ/հ
! Տարի
! Վայր
! Մասնակիցների թիվ
! Հայ մասնակիցների թիվ
! Հայաստանի դաս
! {{Ոսմաթ}}
! {{Արմաթ}}
! {{Բրմաթ}}
! {{Գովմաթ}}
|-
| align=&quot;center&quot; | '''63''' || [[2022]] || [[Օսլո]], {{Դրոշավորում|Նորվեգիա}} || align=&quot;center&quot; | 589 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 26/104|| align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | 0
|-
| align=&quot;center&quot; | '''62''' || [[2021]] || [[Սանկտ Պետերբուրգ]], {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} || align=&quot;center&quot; | 619 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 37/107|| align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 3 || align=&quot;center&quot; | 0
|-
| align=&quot;center&quot; | '''61''' || [[2020]] || [[Սանկտ Պետերբուրգ]], {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} || align=&quot;center&quot; | 616 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 37/108|| align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 3 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''60''' || [[2019]] || [[Բաթ]], {{Դրոշավորում|Մեծ Բրիտանիա}} || align=&quot;center&quot; | 621 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 49/112|| align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 2
|-
| align=&quot;center&quot; | '''59''' || [[2018]] || [[Քլուջ-Նաբոկա]], {{Դրոշավորում|Ռումինիա}} || align=&quot;center&quot; | 594 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 30/108|| align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | 0
|-
| align=&quot;center&quot; | '''58''' || [[2017]] || [[Ռիո դե Ժանեյրո]], {{Դրոշավորում|Բրազիլիա}} || align=&quot;center&quot; | 615 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 41/111 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''57''' || [[2016]] || [[Հոնկ Կոնգ]], {{Դրոշավորում|Չինաստան}} || align=&quot;center&quot; | 602 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 30/109 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''56''' || [[2015]] || [[Չիանգ Մայ]], {{Դրոշավորում|Թաիլանդ}} || align=&quot;center&quot; | 577 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 26/104 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 5 || align=&quot;center&quot; | 0
|-
| align=&quot;center&quot; | '''55''' || [[2014]] || [[Քեյփթաուն]], {{Դրոշավորում|ՀԱՀ}} || align=&quot;center&quot; | 560 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 39/101 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 3
|-
| align=&quot;center&quot; | '''54''' || [[2013]] || [[Սանտա-Մարտա]], {{Դրոշավորում|Կոլումբիա}} || align=&quot;center&quot; | 527 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 40/97 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 4
|-
| align=&quot;center&quot; | '''53''' || [[2012]] || [[Մար դել Պլատա]], {{Դրոշավորում|Արգենտինա}} || align=&quot;center&quot; | 548 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 47/100 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 2
|-
| align=&quot;center&quot; | '''52''' || [[2011]] || [[Ամստերդամ]], {{Դրոշավորում|Հոլանդիա}} || align=&quot;center&quot; | 564 || align=&quot;center&quot; | 5 || align=&quot;center&quot; | 67/101 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 3
|-
| align=&quot;center&quot; | '''51''' || [[2010]] || [[Աստանա]], {{Դրոշավորում|Ղազախստան}} || align=&quot;center&quot; | 523 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 61/97 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 3
|-
| align=&quot;center&quot; | '''50''' || [[2009]] || [[Բրեմեն]], {{Դրոշավորում|Գերմանիա}} || align=&quot;center&quot; | 565 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 64/104 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''49''' || [[2008]] || [[Մադրիդ]], {{Դրոշավորում|Իսպանիա}} || align=&quot;center&quot; | 535 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 66/97 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 4
|-
| align=&quot;center&quot; | '''48''' || [[2007]] || [[Հանոյ]], {{Դրոշավորում|Վիետնամ}} || align=&quot;center&quot; | 520 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 48/93 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 1|| align=&quot;center&quot; | 4
|-
| align=&quot;center&quot; | '''47''' || [[2006]] || [[Լյուբլյանա]], {{Դրոշավորում|Սլովենիա}} || align=&quot;center&quot; | 498 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 36/90 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 4
|-
| align=&quot;center&quot; | '''46''' || [[2005]] || [[Մերիդա (Մեքսիկա)|Մերիդա]], {{Դրոշավորում|Մեքսիկա}} || align=&quot;center&quot; | 513 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 33/91 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 5 || align=&quot;center&quot; | 0
|-
| align=&quot;center&quot; | '''45''' || [[2004]] || [[Աթենք]], {{Դրոշավորում|Հունաստան}} || align=&quot;center&quot; | 486 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 36/85 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''44''' || [[2003]] || [[Տոկիո]], {{Դրոշավորում|Ճապոնիա}} || align=&quot;center&quot; | 457 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 43/82 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 3 || align=&quot;center&quot; | 2
|-
| align=&quot;center&quot; | '''43''' || [[2002]] || [[Գլազգո]], {{Դրոշավորում|Անգլիա}} || align=&quot;center&quot; | 479 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 67/84 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''42''' || [[2001]] || [[Վաշինգտոն ԿՇ]], {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} || align=&quot;center&quot; | 473 || align=&quot;center&quot; | 5 || align=&quot;center&quot; | 53/83 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 0
|-
| align=&quot;center&quot; | '''41''' || [[2000]] || [[Դեջոն]], {{Դրոշավորում|Հարավային Կորեա}} || align=&quot;center&quot; | 461 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 20/82 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 3 || align=&quot;center&quot; | 0
|-
| align=&quot;center&quot; | '''40''' || [[1999]] || [[Բուխարեստ]], {{Դրոշավորում|Ռումինիա}} || align=&quot;center&quot; | 450 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 39/81 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 3 || align=&quot;center&quot; | 0
|-
| align=&quot;center&quot; | '''39''' || [[1998]] || [[Թայբեյ]], {{Դրոշավորում|Թայվան}} || align=&quot;center&quot; | 419 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 26/76 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 0
|-
| align=&quot;center&quot; | '''38''' || [[1997]] || [[Մար դել Պլատա]], {{Դրոշավորում|Արգենտինա}} || align=&quot;center&quot; | 460 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 34/82 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 3 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''37''' || [[1996]] || [[Մումբայ]], {{Դրոշավորում|Հնդկաստան}} || align=&quot;center&quot; | 424 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 34/75 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 3
|-
| align=&quot;center&quot; | '''36''' || [[1995]] || [[Տորոնտո]], {{Դրոշավորում|Կանադա}} || align=&quot;center&quot; | 412 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 32/73 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''35''' || [[1994]] || [[Հոնկոնգ]], {{Դրոշավորում|Հոնկոնգ}} || align=&quot;center&quot; | 385 || align=&quot;center&quot; | 5 || align=&quot;center&quot; | 32/69 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''34''' || [[1993]] || [[Ստամբուլ]], {{Դրոշավորում|Թուրքիա}} || align=&quot;center&quot; | 413 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 28/73 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0
|}

== Հայաստանի մասնակիցների արդյունքները ՄՄՕ-ում ==
Հայաստանը առաջին անգամ պաշտոնապես ՄՄՕ-ին մասնակցել է [[1993]] թվականից, որից սկսած մինչ այժմ մասնակցել են 163 աշակերտներ։ Նրանցից 86-ը արժանացել են մեդալների, իսկ 44-ը՝ գովասանագրերի։ Մասնակիցների արդյունքները բերված են աղյուսակում։ 
{| class=&quot;wikitable&quot;
|- 
! ՄՄՕ-ի հ/հ
! Տարի
! Մասնակից
! Կրթօջախ
! Մեդալ/գովասանագիր 
! Ղեկավար
! Գիտական ղեկավար
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''62''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2021]] || Հովհաննիսյան Վահագն || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}} || rowspan=&quot;6&quot; | Ասատրյան Գուրգեն || rowspan=&quot;6&quot; | Գոգյան Սմբատ 
|-
| Համբարձումյան Ռուբեն || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Կարապետյան Հայկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || 
|-
| Բաբասյան Էրիկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Կարագուլյան Մհեր || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}}
|-
| Արզումանյան Լորետա  || [[Քվանտ վարժարան]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''61''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2020]] || Կարագուլյան Մհեր || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}} || rowspan=&quot;6&quot; | Ասատրյան Գուրգեն || rowspan=&quot;6&quot; | Գոգյան Սմբատ 
|-
| Կարապետյան Հայկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}} 
|-
| Դիլանյան Վաչագան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}
|-
| Բաբասյան Էրիկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Հովհաննիսյան Վահագն || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Չթչյան Տիգրան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''60''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2019]] || Դիլանյան Վաչագան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} || rowspan=&quot;6&quot; | Ասատրյան Գուրգեն || rowspan=&quot;6&quot; | Գոգյան Սմբատ 
|-
| Չթչյան Տիգրան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Բաղդասարյան Նորայր || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Մաղաքյան Գագիկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}} 
|-
| Մուրադյան Նատալի || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || 
|-
| Փանոսյան Լյովա || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}} 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''59''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2018]] || Մարտիրոսյան Վահան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}} || rowspan=&quot;6&quot; | Ասատրյան Գուրգեն || rowspan=&quot;6&quot; | Գոգյան Սմբատ 
|-
| Կարալյան Ալեքսանդր || [[Քվանտ վարժարան]] || {{Արմաթ}} 
|-
| Մաղաքյան Գագիկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Մուրադյան Նատալի || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Փանոսյան Լյովա || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Չթչյան Տիգրան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''58''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2017]] || Մկրտչյան Միքայել || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}} || rowspan=&quot;6&quot; | Մարգարյան Տիգրան || rowspan=&quot;6&quot; | Գոգյան Սմբատ 
|-
| Ներսիսյան Սերգե || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Մաղաքյան Գագիկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}} 
|-
| Մարտիրոսյան Վահան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Կարագուլյան Վահե || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Մուրադյան Նատալի || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''57''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2016]] || Մկրտչյան Միքայել || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}} || rowspan=&quot;6&quot; | Մարգարյան Տիգրան || rowspan=&quot;6&quot; | Գոգյան Սմբատ 
|-
| Խանդանյան Նարեկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Ներսիսյան Սերգեյ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Մարտիրոսյան Վահան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Համբարձումյան Արսեն || [[Ֆոտոն վարժարան]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Գոմկցյան Էդուարդ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''56''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2015]] || Թամազյան Հակոբ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}} || rowspan=&quot;6&quot; | Մարգարյան Տիգրան || rowspan=&quot;6&quot; | Գոգյան Սմբատ 
|-
| Քերոբյան Գրիգոր || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Խանդանյան Նարեկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Ներսիսյան Սերգեյ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Գևորգյան Ալբերտ || [[Քվանտ վարժարան]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Համբարձումյան Արսեն || [[Ֆոտոն վարժարան]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''55''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2014]] || Մինասյան Էդգար || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}} || rowspan=&quot;6&quot; | Մարգարյան Տիգրան || rowspan=&quot;6&quot; | Գոգյան Սմբատ 
|-
| Մնացականյան Գևորգ || Վանաձորի թիվ 11 ա/դ || {{Արմաթ}} 
|-
| Գևորգյան Ալբերտ || [[Քվանտ վարժարան]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Հակոբյան Հակոբ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Թամազյան Հակոբ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Քերոբյան Գրիգոր || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''54''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2013]] || Մնացականյան Գևորգ || Վանաձորի թիվ 11 ա/դ || {{Արմաթ}} || rowspan=&quot;6&quot; | Հովհաննիսյան Արթուր || rowspan=&quot;6&quot; | Գոգյան Սմբատ 
|-
| Մինասյան Էդգար || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
|| Կարագուլյան Ավետիք || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Միքայելյան Վազգեն || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Հովսեփյան Նարեկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Միհրանյան Էդուարդ || [[Այբ կրթական հիմնադրամ|Այբ]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''53''' || rowspan=&quot;6&quot; |[[2012]] || Մինասյան Էդգար || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}} || rowspan=&quot;6&quot; | Սեդրակյան Նաիրի || rowspan=&quot;6&quot; | Ասատրյան Գուրգեն 
|-
| Քոսյան Արտյոմ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Մնացականյան Գևորգ || Էվրիկա || {{Բրմաթ}} 
|-
| Կարագուլյան Ավետիք || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Վարդանյան Արմեն || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Միքայելյան Վազգեն || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || 
|-
| rowspan=&quot;5&quot; | '''52''' || rowspan=&quot;5&quot; | [[2011]] || Վարդանյան Արմեն || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}} || rowspan=&quot;5&quot; | Սեդրակյան Նաիրի || rowspan=&quot;5&quot; | Գասպարյան Կիրակոս 
|-
| Քոսյան Արտյոմ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Մնացականյան Մհեր || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Մինասյան Արշակ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Հայրապետյան Դանիել || թիվ 29 դպրոց || 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''51''' || rowspan=&quot;6&quot; |  [[2010]] || Վարդանյան Արմեն || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} || Առաքելյան Կորյուն || Մարգարյան Տիգրան 
|-
|  Քոսյան Արտյոմ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}}  ||  || 
|-
|  Մնացականյան Մհեր || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}}  ||  || 
|-
|  Չատրչյան Ալեքսանդր || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}}   ||  || 
|-
|  Հովսեփյան Նարեկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||   ||  || 
|-
|  Հակոբյան Տիգրան || [[Էվրիկա]] ||   ||  || 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''50''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2009]] || Կիրակոսյան Վահագն || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} || Սեդրակյան Նաիրի || Առաքելյան Կորյուն 
|-
| Ասլանյան Վահագն || [[Քվանտ վարժարան]] || {{Բրմաթ}}   ||  || 
|-
| Սարիբեկյան Հայկ || [[Քվանտ վարժարան]] || {{Գովմաթ}}   ||  || 
|-
| Սրապիոնյան Աննա || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||   ||  || 
|-
| Սրապիոնյան Ներսես || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||   ||  || 
|-
| Թադևոսյան Վանիկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||  ||  || 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; |'''49''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2008]] || Հակոբյան Տիգրան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} || rowspan=&quot;6&quot; | Տոնոյան Գառնիկ || rowspan=&quot;6&quot; | Մարգարյան Տիգրան 
|-
| Հուրոյան Վահան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Կիրակոսյան Վահագն || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Առաքելյան Դավիթ || [[ՀԱՊՀ Երևանի ավագ դպրոց|ՀԱՊՀ ա/դ]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Դարբինյան Արթուր || [[ՀԱՊՀ Երևանի ավագ դպրոց|ՀԱՊՀ ա/դ]] || 
|-
| Ասլանյան Վահագն || [[Քվանտ վարժարան]] || 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''48''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2007]] || Սլոյան Տիգրան || [[ՀԱՊՀ Երևանի ավագ դպրոց|ՀԱՊՀ ա/դ]] || {{Արմաթ}} || rowspan=&quot;6&quot; | Տոնոյան Գառնիկ || rowspan=&quot;6&quot; | Մարտիրոսյան Համլետ 
|-
| Հակոբյան Տիգրան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Վերդիյան Վարդան || [[Քվանտ վարժարան]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Թովմասյան Նարեկ || [[Քվանտ վարժարան]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Դարբինյան Արթուր || [[ՀԱՊՀ Երևանի ավագ դպրոց|ՀԱՊՀ ա/դ]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Հովհաննիսյան Էմմա || [[ՀԱՊՀ Երևանի ավագ դպրոց|ՀԱՊՀ ա/դ]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''47''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2006]] || Սլոյան Տիգրան || [[ՀԱՊՀ Երևանի ավագ դպրոց|ՀԱՊՀ ա/դ]] || {{Արմաթ}} || rowspan=&quot;6&quot; | Տոնոյան Գառնիկ || rowspan=&quot;6&quot; | Մարտիրոսյան Համլետ 
|-
| Արամյան Ներսես || Բյուրակն || {{Բրմաթ}} 
|-
| Կարագուլյան Դավիթ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Հակոբյան Տիգրան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Վերդիյան Վարդան || [[Քվանտ վարժարան]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Թովմասյան Նարեկ || [[Քվանտ վարժարան]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''46''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2005]] || Բադեյան Խաչիկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} || || 
|-
| Մուսոյան Վահե || [[Քվանտ վարժարան]] || {{Բրմաթ}}  ||  || 
|-
| Սլոյան Տիգրան || թիվ 194 դպրոց || {{Բրմաթ}}   || || 
|-
| Նուրբեկյան Արմեն || [[Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան]] || {{Բրմաթ}}   ||   || 
|-
| Արամյան Ներսես || Բյուրակն || {{Բրմաթ}}  ||   || 
|-
| Դարբինյան Արման || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||   ||  || 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''45''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2004]] || Սեդրակյան Հայկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} ||    ||   
|-
| Ոսկանյան Վարդան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}   ||   || 
|-
| Դարբինյան Արման || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}   ||   || 
|-
| Սլոյան Տիգրան || թիվ 194 դպրոց || {{Բրմաթ}}   ||   || 
|-
| Նուրբեկյան Արմեն || [[Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան]] || {{Գովմաթ}}  ||   || 
|-
| Մուսոյան Վահե || [[Քվանտ վարժարան]] ||   ||   || 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''44''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2003]] || Գրիգորյան Ավետ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} ||   ||      
|-
| Նուրբեկյան Արմեն || [[Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան]] || {{Բրմաթ}}   ||   || 
|-
| Հայկազյան Լևոն || [[Ֆոտոն վարժարան]] || {{Բրմաթ}}   ||   || 
|-
| Սեդրակյան Հայկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}}  ||   || 
|-
| Սլոյան Տիգրան || թիվ 194 դպրոց || {{Գովմաթ}}   ||   || 
|-
| Մուսոյան Վահե || [[Քվանտ վարժարան]] ||   ||   || 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''43''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2002]] || Նուրբեկյան Լևոն || [[Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան]] || {{Գովմաթ}} ||    ||   
|-
| Գրիգորյան Ավետ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||   ||   || 
|-
| Վարդանյան Արտակ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||   ||   || 
|-
| Սեդրակյան Հայկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||   ||   || 
|-
| Սիմոնյան Վահան || [[Քվանտ վարժարան]] ||   ||   || 
|-
| Աղանյան Գրիգոր ||[[Ֆոտոն վարժարան]] ||   ||   || 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''42''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2001]] || Խաչատրյան Արամ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} ||    ||  
|-
| Ասլանյան Գրիգոր || Գյումրու ակադեմիական վարժարան || {{Բրմաթ}}   ||   || 
|-
| Պետրոսյան Տիգրան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||   ||   || 
|-
| Նուրբեկյան Լևոն || [[Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան]] ||  ||   || 
|-
| Նուրիջանյան Հովհաննես || [[Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան]] ||   ||   || 
|-
|Վարդանյան Գևորգ
|[[Ֆոտոն վարժարան]]
|Չի մեկնել ԱՄՆ վիզա 
չստանալու պատճառով
|
|
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''41''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2000]] || Մկրտչյան Սևակ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}} ||   ||     
|-
| Հարությունյան Դավիթ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}}   ||   || 
|-
| Քալանթարյան Արամ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}   ||   || 
|-
| Գրիգորյան Տիգրան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}  ||   || 
|-
| Խաչատրյան Արամ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}  ||   || 
|-
| Միքայելյան Արեգ || [[Քվանտ վարժարան]] ||   ||   || 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''40''' || rowspan=&quot;6&quot; |[[1999]] || Մկրտչյան Սևակ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} ||    ||  
|-
| Հարությունյան Դավիթ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}  ||    ||  
|-
| Ամիրխանյան Գագիկ || [[Ֆոտոն վարժարան]] || {{Բրմաթ}}  ||    ||  
|-
| Քալանթարյան Արամ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||  ||    ||  
|-
| Գրիգորյան Տիգրան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||  ||    ||  
|-
| Սամարչյան Սուրեն || [[Քվանտ վարժարան]] ||  ||    ||  
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''39''' || rowspan=&quot;6&quot; |[[1998]] || Գոգյան Սմբատ || [[Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան]] || {{Արմաթ}} || rowspan=&quot;6&quot; |Սեդրակյան Նաիրի || rowspan=&quot;6&quot; |Կարապետյան Գառնիկ 
|-
| Ամիրխանյան Գագիկ || [[Ֆոտոն վարժարան]] || {{Արմաթ}}   
|-
| Հարությունյան Դավիթ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}  
|-
| Մկրտչյան Սևակ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}  
|-
| Առաքելյան Արտակ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||  
|-
| Բարխուդարյան Ռաֆայել || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||  
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''38''' || rowspan=&quot;6&quot; |[[1997]] || Բաղդասարյան Գրիգոր || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}  ||    ||   
|-
| Մելքումյան Արման || [[Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան]] || {{Բրմաթ}}  ||    ||  
|-
| Սարգսյան Խաչիկ || Իմաստասեր || {{Բրմաթ}}  ||    ||  
|-
| Մաթևոսյան Հրայր || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}}  ||    ||  
|-
| Մկրտչյան Հայկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||  ||    ||  
|-
| Հայրապետյան Արա || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||  ||    ||  
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''37''' || rowspan=&quot;6&quot; |[[1996]] || Բաղդասարյան Գրիգոր || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}  ||    ||  
|-
| Մկրտչյան Հայկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}}  ||    ||  
|-
| Մելքումյան Արման || [[Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան]] || {{Գովմաթ}}  ||    ||  
|-
| Պետրոսյան Սահակ || թիվ 132 դպրոց || {{Գովմաթ}} ||    ||  
|-
| Հայրապետյան Աշոտ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||  ||    ||  
|-
| Սարգսյան Խաչիկ || Իմաստասեր ||  ||    ||  
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''36''' || rowspan=&quot;6&quot; |[[1995]] || Լևոնյան Վարդգես || թիվ 172 դպրոց || {{Արմաթ}}  ||    ||  
|-
| Փոլադյան Վահե || - - - || {{Արմաթ}}  ||    ||  
|-
| Պետրոսյան Նանսեն || թիվ 53 դպրոց || {{Բրմաթ}}  ||    ||  
|-
| Պետրոսյան Սահակ || թիվ 132 դպրոց || {{Գովմաթ}}  ||    ||  
|-
| Անթառանյան Արման || թիվ 144 դպրոց ||  ||    ||  
|-
| Գրիգորյան Հայկ ||  ||  ||    ||  
|-
| rowspan=&quot;5&quot; | '''35''' || rowspan=&quot;5&quot; |[[1994]] || Բարխուդարյան Արթուր || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}  ||    ||  
|-
| Դալալյան Առնակ || թիվ 3 դպրոց || {{Բրմաթ}} ||    ||  
|-
| Փոլադյան Վահե || թիվ 114 դպրոց || {{Բրմաթ}} ||    ||  
|-
| Լևոնյան Վարդգես || թիվ 172 դպրոց || {{Բրմաթ}} ||    ||  
|-
| Միքայելյան Հայկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}}  ||    ||  
|-
| rowspan=&quot;7&quot; | '''34''' || rowspan=&quot;7&quot; |[[1993]] || Բարխուդարյան Արթուր || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Ոսմաթ}}  ||    ||  
|-
| Փոլադյան Վահե || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}}  ||    ||  
|-
| Ասատրյան Գուրգեն || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || ||    ||  
|-
| Սեդրակյան Տիգրան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||  ||    ||  
|-
| Միքայելյան Հայկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||  ||    ||  
|-
| [[Վահան Քերոբյան]] || [[Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան]] ||  ||    ||  
|-
| Լևոնյան Վարդգես || թիվ 172 դպրոց ||  ||    ||  
|-
| rowspan=&quot;4&quot; | '''33''' || rowspan=&quot;4&quot; |[[1992]] || Գրիգորյան Վահան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}  ||    ||  
|-
| Փոլադյան Վահե || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}  ||    ||  
|-
| Պետրոսյան Աշոտ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} ||    ||  
|-
| Գրիգորյան Տիգրան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||  ||    ||  
|}

==Պատկերասրահ==
&lt;gallery mode=&quot;packed&quot; widths=&quot;180&quot; heights=&quot;180&quot;&gt;
Image:Մաթեմատիկայի միջազգային օլիմպիադա-2020-01.jpg| ՄՄՕ, [[2020]] թվական - [[Երևան]] (առցանց)
Image:Մաթեմատիկայի միջազգային օլիմպիադա-2020-02.jpg| ՄՄՕ, [[2020]] թվական - [[Երևան]] (առցանց)
Image:Մաթեմատիկայի միջազգային օլիմպիադա-2020-03.jpg| ՄՄՕ, [[2020]] թվական - [[Երևան]] (առցանց)
Image:MMO-2018-01.jpg | ՄՄՕ, [[2018]] թվական - [[Քլուջ-Նաբոկա]], [[Ռումինիա]] 
Image:MMO-2017-01.jpg | ՄՄՕ, [[2017]] թվական - [[Ռիո դե Ժանեյրո]], [[Բրազիլիա]] 
Image:MMO-2014-01.jpg | ՄՄՕ, [[2014]] թվական - [[Քեյփթաուն]], [[Հարավային Աֆրիկա]] 
Image:MMO-2012-01.jpg | ՄՄՕ, [[2012]] թվական - [[Մար դել Պլատա]], [[Արգենտինա]]
Image:MMO-2010-01.jpg | ՄՄՕ, [[2010]] թվական - [[Աստանա]], [[Ղազախստան]]
&lt;/gallery&gt;

== Աղբյուրներ ==
{{ծանցանկ|2}}

== Արտաքին հղումներ ==
* [http://imo-official.org/ ՄՄՕ-ի պաշտոնական կայքը]
* [http://imo.math.ca/ ՄՄՕ-ի կայքը]
* [http://www.mathlinks.ro/Forum/resources.php IMO Resources] — ՄՄՕ-ի խնդիրները և նրանց լուծումները, ինչպես նաև աշխարհում ամենախոշոր օլիմպիական խնդիրների հավաքածու։
* [http://www.srcf.ucam.org/~jsm28/imo-scores/ ՄՄՕ-ի արդյունքները]
* [http://www.mathematik-olympiaden.de/IMOs/topimo.html ՄՄՕ-ի մասնակիցների ցուցակը, ովքեր ստացել են 3 կամ ավելի ոսկե մեդալներ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090603220623/http://www.mathematik-olympiaden.de/IMOs/topimo.html |date=2009-06-03 }}
* [http://www.imo-official.org/country_hall.aspx?code=ARM Մաթեմատիկայի միջազգային օլիմպիադայի հայաստանցի մասնակիցները և իրենց արդյունքները]
* [http://spreadsheets.google.com/pub?key=pTWuPDUURyp54Y3G8htKNWw&amp;output=html Օլիմպիադայի մասնակիցների ոչ ամբողջական ցուցակը]{{Չաշխատող արտաքին հղում|bot=InternetArchiveBot }}
* [http://www.olymp.am/ Դպրոցականների առարկայական օլիմպիադաներ]

{{Միջազգային առարկայական օլիմպիադաներ}}

[[Կատեգորիա:Առարկայական օլիմպիադաներ]]
[[Կատեգորիա:Օլիմպիադաներ ըստ առարկաների]]
[[Կատեգորիա:Մաթեմատիկական օլիմպիադա]]
[[Կատեգորիա:Գիտական մրցություններ]]</text>
      <sha1>0cqyblc1r23h4hp7d2t91eokzx08rxy</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486161</id>
      <parentid>8486158</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T17:08:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dminasyan</username>
        <id>8930</id>
      </contributor>
      <comment>/* Հայաստանի մասնակիցների արդյունքները ՄՄՕ-ում */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="54046" xml:space="preserve">{{redirect|ՄՄՕ|Այլ կիրառումների համար|ՄՄՕ (այլ կիրառումներ)}}
[[Պատկեր:IMO logo.svg|մինի|աջից|Մաթեմատիկայի միջազգային օլիմպիադայի պատկերանիշը]]
'''Մաթեմատիկայի միջազգային օլիմպիադա''' ('''ՄՄՕ''', {{lang-en|''IMO, International Mathematical Olympiad''}}), [[դպրոց]]ականների համար ամենամյա [[մաթեմատիկական օլիմպիադա]], ամենահին միջազգային առարկայական օլիմպիադան։

== Պատմություն ==
Առաջին ՄՄՕ-ն անց է կացվել [[1959]] թվականին [[Ռումինիա]]յում։ Այդ թվականից այն անցկացվել է ամեն տարի (միակ բացառությունը եղել է [[1980]] թվականին, երբ այն տեղի չի ունեցել)։ Սկզբում օլիմպիադային մասնակցում էին միայն [[Տնտեսական Փոխօգնության Խորհուրդ|Տնտեսական Փոխօգնության Խորհրդի]] ([[Տնտեսական Փոխօգնության Խորհուրդ|ՏՓԽ]]) երկրների ([[1949]]-[[1991]] թվականներ, [[Բուլղարիա]], [[Հունգարիա]], [[Լեհաստան]], [[Ռումինիա]], [[ԽՍՀՄ]] և [[Չեխոսլովակիա]]) դպրոցականները, բայց շուտով այն ընդարձակեց իր [[աշխարհագրություն]]ը։ [[2004]] թվականին մասնակից երկրների թիվը 85 էր։

Աղբյուրները նախնական հյուրընկալ քաղաքների մասին տարբերվում են։ Դրա պատճառը, որոշ չափով, կարող է այն լինել, որ առաջնորդները ընդհանրապես աշակերտներից բավականին հեռու են տեղավորվում, և որոշ չափով էլ այն, որ մրցույթից հետո աշակերտները միշտ նույն քաղաքում չեն մնում, ՄՄՕ-ի մնացած ընթացքում։ Նաև նախնական գրված ժամանակաթվերն են տարբեր, քանի որ առաջնորդները նախքան աշակերտներն են տեղ հասնում, և վերջնական ՄՄՕ-ներում՝ Խորհրդակցական Խորհուրդն էլ նախքան առաջնորդներն է տեղ հասնում&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://blog.medallia.com/2006/07/norwegian_students_in_internat.html|title=Նորվեգացի աշակերտները Մաթեմատիկայի Միջազգային Օլիմպիադայում (անգլերեն)|accessdate=2009 թ․ ապրիլի 22|archive-date=2006 թ․ հոկտեմբերի 20|archive-url=https://web.archive.org/web/20061020100605/http://blog.medallia.com/2006/07/norwegian_students_in_internat.html|dead-url=yes}}&lt;/ref&gt;։

== Կառուցվածք ==
Յուրաքանչյուր երկիր ներկայացնում է թիմ, որը կազմված է ոչ ավել վեց (սկզբում ութ) մասնակցից, ղեկավարից և գիտական ղեկավարից։ Պաշտոնապես ՄՄՕ-ն անհատական առաջնություն է։ Մասնակիցները պետք է լինեին 20 տարեկանից փոքր և չսովորեն բուհում։

Մասնակիցներին հանձնարարվում է լուծել 6 խնդիր (երեք խնդիր մեկ օրում՝ երկու հաջորդական օրերի ընթացքում), որոնցից յուրաքանչյուրը գնահատվում է 7 միավոր, հնարավոր առավելագույն արդյունքը՝ 42 միավոր։ Հաշվիչներ չեն թույլատրվում։ Մրցույթը տևում է երկու օր՝ մասնակիցներն ամեն օր ունեն 4.5 ժամ՝ երեքական խնդիր լուծելու համար։ Խնդիրները ընտրվում են դպրոցական մաթեմատիկայի տարբեր ոլորտներից, հիմնականում՝ [[երկրաչափություն]]ից, [[թվերի տեսություն]]ից, [[հանրահաշիվ|հանրահաշվից]] և [[կոմբինատորիկա]]յից։ Նրանք չեն պահանջում [[բարձրագույն մաթեմատիկա]]յի իմացություն և հաճախ ունենում են գեղեցիկ և կարճ լուծումներ։ Օրինակ, [[2007]] թվականի 6-րդ խնդիրը գրեթե մեկ քայլով լուծվում է զրոյի մասին կոմբինատորային թեորեմով ({{lang-en|Combinatorial Nullstellensatz, en:Restricted sumset}})։ 1-ին և 4-րդ խնդիրները դասակարգվում են որպես թեթև, 2-րդը և 5-րդը՝ միջին, իսկ 3-րդը և 6-րդը՝ դժվար։ Օրինակ, [[2007]] թվականի ՄՄՕ-ում երրորդ և վեցերորդ խնդիրները լուծել են 5-ական մասնակից իրենց երկրներում մի քանի հարյուր լավագույն մաթեմատիկոսներից։

Ամեն մասնակից երկիր բացի հյուրընկալից կարող են խնդիրներ առաջարկել Խնդիրների Ընտրության Կոմիտեին, որը հյուրընկալ երկրից է լինում, որը խնդիրների թիվը քչացնում է մի կարճ ցանկի։ Խմբերի առաջնորդները մրցողներից մի քանի օր առաջ են մուտք գործում հյուրընկալ երկիր, և կազմում ՄՄՕ ժյուրին, որը պատասխանատու է ինչպես մրցույթի բոլոր պաշտոնական որոշումների, այնպես էլ կարճ ցանկից վեց խնդիրներ ընտրելու համար։ Քանի որ առաջնորդները նախքան մրցույթը իմանում են խնդիրները, նրանք մրցողներից հեռու և դիտողության տակ են պահվում։

== Ընտրության ընթացքը ==
[[Պատկեր:Geo prob diagram.svg|մինի|աջից|200px|Մի երկրաչափության հարց ԱՄՆ-ի ընտրության մրցույթից՝ գտնել մուգ մասի մակերեսը։]]
ՄՄՕ-ի ընտրության ընթացքը երկրից երկիր տարբեր է լինում։ Որոշ երկրներում ինչպես [[Արևելյան Ասիա]]յում, ընտրության ընթացքը պարունակում է մի շարք դժվար հարցեր՝ ՄՄՕ-ի մակարդակի։ [[Չինաստան|Չինացի]] մասնակիցները մի կեմփից են անցնում, որը տևում է մարտի 16-ից մինչև ապրիլի 2-ը&lt;ref&gt;Չեն, Վանգ։ Անձնական հարցազրույց։ [[փետրվարի 19]], [[2008]].&lt;/ref&gt;։ Մյուսներում, ինչպես ԱՄՆ-ում և Պարսկաստանում, մասնակիցները մի շարք տարբեր մրցույթներից են անցնում, որոնք աստիճանաբար դժվարանում են։ [[ԱՄՆ]] և [[Պարսկաստան]]ի վերջին փուլի ընտրվածները ևս մի կեմփ են ունենում, Չինաստանի նման, որից հետո ամենաուժեղներն են ընտրվում&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.unl.edu/amc/|title=Ամերիկայի Մաթեմատիկական Մրցույթները (անգլերեն)|accessdate=2009 թ․ ապրիլի 22|archive-date=2008 թ․ մարտի 2|archive-url=https://web.archive.org/web/20080302084024/http://www.unl.edu/amc/|dead-url=yes}}&lt;/ref&gt;։

Նախկին [[Խորհրդային Միություն|Խորհրդային Միության]] և մյուս [[Արևելյան Եվրոպա]]յի ընտրության ընթացքն այն է եղել, որ մրցող խումբը ընտրվել է մի քանի տարի նախքան մրցույթը, և մասնակիցներին հատուկ դաստիարակություն մատուցվել մրցույթի համար։ Սակայն այս ձևի օգտագործումն արդեն որոշ երկրներում դադարեցվել է&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.austms.org.au/Gazette/1997/Nov97/hunt.html|title=ՄՄՕ 1997 (անգլերեն)|author=Դեյվիդ Ս. Հանթ|publisher=Ավստրալիական Մաթեմատիկական Հասարակություն|accessdate=2009 թ․ ապրիլի 22|archive-date=2009 թ․ սեպտեմբերի 16|archive-url=https://web.archive.org/web/20090916040353/http://www.austms.org.au/Gazette/1997/Nov97/hunt.html|dead-url=yes}}&lt;/ref&gt;։

== Մրցանակները ==
Մասնակիցները դասվում են ըստ իրենց անձնական միավորների՝
* Ամենաքիչ թվանշանը, որ պետք է [[ոսկի|ոսկե]], [[արծաթ]]ե կամ [[բրոնզ]]ե մեդալ ստանալու համար որոշվում է մոտավորապես ըստ 1։2։3 հարաբերության։
* Այն մասնակիցները, ովքեր մեդալ չեն ստանում, սակայն գոնե մի խնդիրի համար 7 միավոր են ստանում, ստանում են գովասանագիր&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://imo.wolfram.com/scores/howmedals.html|title=Մեդալներն ինչպես են որոշվում (անգլերեն)}}&lt;/ref&gt;։
* Հատուկ մրցանակներ կարող են պարգևատրվել լուծման արտասովոր նրբագեղության կամ խնդրի լավ ընդհանրացման համար։ Դրանք վերջին անգամները տրվել են [[2005]], [[1995]], և [[1988]] թվականներին, բայց ավելի հաճախակի էին մինչև վաղ [[1980]] թվականները&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://olympiads.win.tue.nl/imo/imo95/imo95reg.html|title=ՄՄՕ '95-ի կանոնները}}&lt;/ref&gt;։

Այն կանոնը, որ ամենաշատը մասնակիցների կեսն են մեդալ ստանում կոտրվում է այն պահին, երբ դրան հետևելը պատճառ է դառնում շատ ավելի քիչ քան կեսը մեդալ ստանան։ Դա վերջին անգամ խախտվել է [[2006]] թվականին, երբ կամ 188-ն էին մեդալ ստանում, և կամ 253-ը՝ 498 մասնակիցներից։{{cite web|url=http://imo2006.dmfa.si/results_itd.html|title=47-րդ Մաթեմատիկայի միջազգային օլիմպիադայի արդյունքները (անգլերեն)}}

==Անցած օլիմպիադաները==
{{Div col|2}}
* 63 ՄՄՕ – [[Օսլո]] {{Դրոշավորում|Նորվեգիա}}, 6-16 հուլիսի [[2022]],
* 62 ՄՄՕ – [[Սանկտ Պետերբուրգ]] {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}}, 14-24 հուլիսի [[2021]],
* 61 ՄՄՕ – [[Սանկտ Պետերբուրգ]] {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}}, 19-28 սեպտեմբերի [[2020]],
* 60 ՄՄՕ – [[Բաթ]] {{Դրոշավորում|Մեծ Բրիտանիա}}, 15-22 հուլիսի [[2019]],
* 59 ՄՄՕ – [[Քլուջ-Նաբոկա]] {{Դրոշավորում|Ռումինիա}}, 3-14 հուլիսի [[2018]],
* 58 ՄՄՕ – [[Ռիո դե Ժանեյրո]] {{Դրոշավորում|Բրազիլիա}}, 12-23 հուլիսի [[2017]],
* 57 ՄՄՕ – [[Հոնկ Կոնգ]] {{Դրոշավորում|Չինաստան}}, 6-16 հուլիսի [[2016]],
* 56 ՄՄՕ – [[Չիանգ Մայ]] {{Դրոշավորում|Թաիլանդ}}, 4-16 հուլիսի [[2015]],
* 55 ՄՄՕ – [[Քեյփթաուն]], {{Դրոշավորում|ՀԱՀ}}, 3-13 հուլիսի [[2014]],
* 54 ՄՄՕ – [[Սանտա-Մարտա]], {{Դրոշավորում|Կոլումբիա}}, 21-28 հուլիսի [[2013]],
* 53 ՄՄՕ – [[Մար դել Պլատա]], {{Դրոշավորում|Արգենտինա}}, 4-16 հուլիսի [[2012]],
* 52 ՄՄՕ – [[Ամստերդամ]], {{Դրոշավորում|Հոլանդիա}}, 12-24 հուլիսի [[2011]],
* 51 ՄՄՕ – [[Աստանա]], {{Դրոշավորում|Ղազախստան}}, 6-12 հուլիսի [[2010]],
* 50 ՄՄՕ – [[Բրեմեն]], {{Դրոշավորում|Գերմանիա}}, 10-22 հուլիսի [[2009]],
* 49 ՄՄՕ – [[Մադրիդ]], {{Դրոշավորում|Իսպանիա}}, 10-22 հուլիսի [[2008]],
* 48 ՄՄՕ – [[Հանոյ]], {{Դրոշավորում|Վիետնամ}}, 18-30 հուլիսի [[2007]],
* 47 ՄՄՕ – [[Լյուբլյանա]], {{Դրոշավորում|Սլովենիա}}, 6-18 հուլիսի [[2006]],
* 46 ՄՄՕ – [[Մերիդա (Մեքսիկա)|Մերիդա]], {{Դրոշավորում|Մեքսիկա}}, [[2005]],
* 45 ՄՄՕ – [[Աթենք]], {{Դրոշավորում|Հունաստան}}, [[2004]],
* 44 ՄՄՕ – [[Տոկիո]], {{Դրոշավորում|Ճապոնիա}}, [[2003]],
* 43 ՄՄՕ – [[Գլազգո]], {{Դրոշավորում|Մեծ Բրիտանիա}}, [[2002]],
* 42 ՄՄՕ – [[Վաշինգտոն]], {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}}, [[2001]],
* 41 ՄՄՕ – [[Տեջոն]], {{Դրոշավորում|Հարավային Կորեա}}, [[2000]],
* 40 ՄՄՕ – [[Բուխարեստ]], {{Դրոշավորում|Ռումինիա}}, [[1999]],
* 39 ՄՄՕ – [[Թայբեյ]], {{Դրոշավորում|Թայվան}}, [[1998]],
* 38 ՄՄՕ – [[Մար դել Պլատա]], {{Դրոշավորում|Արգենտինա}}, [[1997]],
* 37 ՄՄՕ – [[Մումբայ]], {{Դրոշավորում|Հնդկաստան}}, [[1996]],
* 36 ՄՄՕ – [[Տորոնտո]], {{Դրոշավորում|Կանադա}}, [[1995]],
* 35 ՄՄՕ – [[Հոնկոնգ]], {{Դրոշավորում|Հոնկոնգ}}, [[1994]],
* 34 ՄՄՕ – [[Ստամբուլ]], {{Դրոշավորում|Թուրքիա}}, [[1993]],
* 33 ՄՄՕ – [[Մոսկվա]], {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}}, [[1992]],
* 32 ՄՄՕ – [[Սիգտունա]], {{Դրոշավորում|Շվեդիա}}, [[1991]],
* 31 ՄՄՕ – [[Պեկին]], {{Դրոշավորում|ՉԺՀ}}, [[1990]],
* 30 ՄՄՕ – [[Բրաունշվայգ]], {{Դրոշավորում|Գերմանիա|ԳՖՀ}}, [[1989]],
* 29 ՄՄՕ – [[Կանբերա]], {{Դրոշավորում|Ավստրալիա}}, [[1988]],
* 28 ՄՄՕ – [[Հավանա]], {{Դրոշավորում|Կուբա}}, [[1987]],
* 27 ՄՄՕ – [[Վարշավա]], {{Դրոշավորում|Լեհաստան}}, [[1986]],
* 26 ՄՄՕ – [[Յոուտսա]], {{Դրոշավորում|Ֆինլանդիա}}, [[1985]],
* 25 ՄՄՕ – [[Պրահա]], {{Դրոշավորում|Չեխոսլովակիա}}, [[1984]],
* 24 ՄՄՕ – [[Փարիզ]], {{Դրոշավորում|Ֆրանսիա}}, [[1983]],
* 23 ՄՄՕ – [[Բուդապեշտ]], {{Դրոշավորում|Հունգարիա}}, [[1982]],
* 22 ՄՄՕ – [[Վաշինգտոն]], {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}}, [[1981]],
* 21 ՄՄՕ – [[Լոնդոն]], {{Դրոշավորում|Մեծ Բրիտանիա}}, [[1979]],
* 20 ՄՄՕ – [[Բուխարեստ]], {{Դրոշավորում|Ռումինիա}}, [[1978]],
* 19 ՄՄՕ – [[Բելգրադ]], {{Դրոշավորում|Հարավսլավիա}}, [[1977]],
* 18 ՄՄՕ – [[Լինց]], {{Դրոշավորում|Ավստրիա}}, [[1976]],
* 17 ՄՄՕ – [[Բուրգաս]] և [[Սոֆիա]], {{Դրոշավորում|Բուլղարիա}}, [[1975]],
* 16 ՄՄՕ – [[Էրֆուրտ]] և [[Բեռլին]], {{Դրոշավորում|Գերմանիա|ԳԴՀ}}, [[1974]],
* 15 ՄՄՕ – [[Մոսկվա]], {{Դրոշավորում|ԽՍՀՄ}}, [[1973]],
* 14 ՄՄՕ – [[Տորուն]], {{Դրոշավորում|Լեհաստան}}, [[1972]],
* 13 ՄՄՕ – [[Ժիլինա]], {{Դրոշավորում|Չեխոսլովակիա}}, [[1971]],
* 12 ՄՄՕ – [[Կեստխեյ]], {{Դրոշավորում|Հունգարիա}}, [[1970]],
* 11 ՄՄՕ – [[Բուխարեստ]], {{Դրոշավորում|Ռումինիա}}, [[1969]],
* 10 ՄՄՕ – [[Մոսկվա]], {{Դրոշավորում|ԽՍՀՄ}}, [[1968]],
* 9 ՄՄՕ – [[Ցետինե]], {{Դրոշավորում|Հարավսլավիա}}, [[1967]],
* 8 ՄՄՕ – [[Սոֆիա]], {{Դրոշավորում|Բուլղարիա}}, [[1966]],
* 7 ՄՄՕ – [[Բեռլին]], {{Դրոշավորում|Գերմանիա|ԳԴՀ}}, [[1965]],
* 6 ՄՄՕ – [[Մոսկվա]], {{Դրոշավորում|ԽՍՀՄ}}, [[1964]],
* 5 ՄՄՕ – [[Վարշավա]] և [[Վրոցլավ]], {{Դրոշավորում|Լեհաստան}}, [[1963]],
* 4 ՄՄՕ – [[Չեսկե-Բուդեեվիցե]], {{Դրոշավորում|Չեխոսլովակիա}}, [[1962]],
* 3 ՄՄՕ – [[Վեսպրեմ]], {{Դրոշավորում|Հունգարիա}}, [[1961]],
* 2 ՄՄՕ – [[Սինայա]], {{Դրոշավորում|Ռումինիա}}, [[1960]],
* 1 ՄՄՕ – [[Բրաշով]] և [[Բուխարեստ]], {{Դրոշավորում|Ռումինիա}}, [[1959]]։
{{Div col end}}

==Առաջիկա օլիմպիադաները==
* 64 ՄՄՕ – կանցկացվի {{Դրոշավորում|Ճապոնիա}}յում, [[2023]]։

==Ուժեղագույն թիմերը==
ՄՄՕ-ի ուժեղագույն թիմերից են հանդիսանում [[Չինաստան]]ը, [[Ռուսաստան]]ը, [[Վիետնամ]]ը, [[ԱՄՆ]]-ն և [[Բուլղարիա]]ն։ Օրինակ, [[2007]] թվականին մի քանի տարվա ընթացքում Ռուսաստանը առաջին անգամ ոչ պաշտոնական վարկանիշային աղյուսակում զբաղեցրեց առաջին տեղը, մեկ դիրքով առաջ անցնելով Չինաստանից, իսկ [[Օմսկ]]ի թիվ 66 վարժարանի աշակերտ Կոնստանտին Մատվեևը դարձավ բացարձակ հաղթող։ Ահա վերջին տարվա հաղթողների ցուցակը (փակագծերում նշված են մասնակիցների կողմից վաստակած գումարային միավորները).
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! Տարին
! Առաջին տեղ
! Երկրորդ տեղ
! Երրորդ տեղ
|-
| 2022
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (252)
| {{Դրոշավորում|Հարավային Կորեա}} (208)
| {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} (207)
|-
| 2021
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (208)
| {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} (183)
| {{Դրոշավորում|Հարավային Կորեա}} (172)
|-
| 2020
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (215)
| {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} (185)
| {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} (183)
|-
| 2019
| {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} (227) {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (227)
| 
| {{Դրոշավորում|Հարավային Կորեա}} (226)
|-
| 2018
| {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} (212)
| {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} (201)
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (199)
|-
| 2017
| {{Դրոշավորում|Հարավային Կորեա}} (170)
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (159)
| {{Դրոշավորում|Վիետնամ}} (155)
|-
| 2016
| {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} (214)
| {{Դրոշավորում|Հարավային Կորեա}} (207)
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (204)
|-
| 2015
| {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} (185)
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (181)
| {{Դրոշավորում|Հարավային Կորեա}} (161)
|-
| 2014
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (201)
| {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} (193)
| {{Դրոշավորում|Թայվան}} (192)
|-
| 2013
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (208)
| {{Դրոշավորում|Հարավային Կորեա}} (204)
| {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} (190)
|-
| 2012
| {{Դրոշավորում|Հարավային Կորեա}} (209)
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (195)
| {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} (194)
|-
| 2011
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (189)
| {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} (184)
| {{Դրոշավորում|Սինգապուր}} (179)
|-
| 2010
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (197)
| {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} (169)
| {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} (168)
|-
| 2009
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (221)
| {{Դրոշավորում|Ճապոնիա}} (212)
| {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} (203)
|-
| 2008
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (217)
| {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} (199)
| {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} (190)
|-
| 2007
| {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} (184)
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (181)
| {{Դրոշավորում|Վիետնամ}} և {{Դրոշավորում|Հարավային Կորեա}} (168)
|-
| 2006
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (214)
| {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} (174)
| {{Դրոշավորում|Կորեայի Հանրապետություն}} (170)
|-
| 2005
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (235)
| {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} (213)
| {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} (212)
|-
| 2004
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (220)
| {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} (212)
| {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} (205)
|-
| 2002
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (212)
| {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} (204)
| {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} (171)
|-
| 2001
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (225)
| colspan=&quot;2&quot; align=&quot;center&quot;| {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} և {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} (196)
|-
| 2000
| {{Դրոշավորում|Չինաստան}} (218)
| {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} (215)
| {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} (184)
|}

== Հայաստանի արդյունքները ՄՄՕ-ում ==
[[Հայաստան]]ը առաջին անգամ մասնակցել Մաթեմատիկայի միջազգային օլիմպիադայում [[1992]] թվականին դիտորդի կարգավիճակով։ Հայաստանի թիմերն ընդհանուր առմամբ արժանացել է 1 ոսկե, 28 արծաթե, 67 բրոնզե մեդալների և 44 գովասանագրերի։

{| class=&quot;wikitable&quot;
|- 
! ՄՄՕ-ի հ/հ
! Տարի
! Վայր
! Մասնակիցների թիվ
! Հայ մասնակիցների թիվ
! Հայաստանի դաս
! {{Ոսմաթ}}
! {{Արմաթ}}
! {{Բրմաթ}}
! {{Գովմաթ}}
|-
| align=&quot;center&quot; | '''63''' || [[2022]] || [[Օսլո]], {{Դրոշավորում|Նորվեգիա}} || align=&quot;center&quot; | 589 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 26/104|| align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | 0
|-
| align=&quot;center&quot; | '''62''' || [[2021]] || [[Սանկտ Պետերբուրգ]], {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} || align=&quot;center&quot; | 619 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 37/107|| align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 3 || align=&quot;center&quot; | 0
|-
| align=&quot;center&quot; | '''61''' || [[2020]] || [[Սանկտ Պետերբուրգ]], {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} || align=&quot;center&quot; | 616 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 37/108|| align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 3 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''60''' || [[2019]] || [[Բաթ]], {{Դրոշավորում|Մեծ Բրիտանիա}} || align=&quot;center&quot; | 621 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 49/112|| align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 2
|-
| align=&quot;center&quot; | '''59''' || [[2018]] || [[Քլուջ-Նաբոկա]], {{Դրոշավորում|Ռումինիա}} || align=&quot;center&quot; | 594 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 30/108|| align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | 0
|-
| align=&quot;center&quot; | '''58''' || [[2017]] || [[Ռիո դե Ժանեյրո]], {{Դրոշավորում|Բրազիլիա}} || align=&quot;center&quot; | 615 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 41/111 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''57''' || [[2016]] || [[Հոնկ Կոնգ]], {{Դրոշավորում|Չինաստան}} || align=&quot;center&quot; | 602 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 30/109 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''56''' || [[2015]] || [[Չիանգ Մայ]], {{Դրոշավորում|Թաիլանդ}} || align=&quot;center&quot; | 577 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 26/104 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 5 || align=&quot;center&quot; | 0
|-
| align=&quot;center&quot; | '''55''' || [[2014]] || [[Քեյփթաուն]], {{Դրոշավորում|ՀԱՀ}} || align=&quot;center&quot; | 560 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 39/101 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 3
|-
| align=&quot;center&quot; | '''54''' || [[2013]] || [[Սանտա-Մարտա]], {{Դրոշավորում|Կոլումբիա}} || align=&quot;center&quot; | 527 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 40/97 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 4
|-
| align=&quot;center&quot; | '''53''' || [[2012]] || [[Մար դել Պլատա]], {{Դրոշավորում|Արգենտինա}} || align=&quot;center&quot; | 548 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 47/100 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 2
|-
| align=&quot;center&quot; | '''52''' || [[2011]] || [[Ամստերդամ]], {{Դրոշավորում|Հոլանդիա}} || align=&quot;center&quot; | 564 || align=&quot;center&quot; | 5 || align=&quot;center&quot; | 67/101 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 3
|-
| align=&quot;center&quot; | '''51''' || [[2010]] || [[Աստանա]], {{Դրոշավորում|Ղազախստան}} || align=&quot;center&quot; | 523 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 61/97 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 3
|-
| align=&quot;center&quot; | '''50''' || [[2009]] || [[Բրեմեն]], {{Դրոշավորում|Գերմանիա}} || align=&quot;center&quot; | 565 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 64/104 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''49''' || [[2008]] || [[Մադրիդ]], {{Դրոշավորում|Իսպանիա}} || align=&quot;center&quot; | 535 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 66/97 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 4
|-
| align=&quot;center&quot; | '''48''' || [[2007]] || [[Հանոյ]], {{Դրոշավորում|Վիետնամ}} || align=&quot;center&quot; | 520 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 48/93 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 1|| align=&quot;center&quot; | 4
|-
| align=&quot;center&quot; | '''47''' || [[2006]] || [[Լյուբլյանա]], {{Դրոշավորում|Սլովենիա}} || align=&quot;center&quot; | 498 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 36/90 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 4
|-
| align=&quot;center&quot; | '''46''' || [[2005]] || [[Մերիդա (Մեքսիկա)|Մերիդա]], {{Դրոշավորում|Մեքսիկա}} || align=&quot;center&quot; | 513 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 33/91 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 5 || align=&quot;center&quot; | 0
|-
| align=&quot;center&quot; | '''45''' || [[2004]] || [[Աթենք]], {{Դրոշավորում|Հունաստան}} || align=&quot;center&quot; | 486 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 36/85 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''44''' || [[2003]] || [[Տոկիո]], {{Դրոշավորում|Ճապոնիա}} || align=&quot;center&quot; | 457 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 43/82 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 3 || align=&quot;center&quot; | 2
|-
| align=&quot;center&quot; | '''43''' || [[2002]] || [[Գլազգո]], {{Դրոշավորում|Անգլիա}} || align=&quot;center&quot; | 479 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 67/84 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''42''' || [[2001]] || [[Վաշինգտոն ԿՇ]], {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} || align=&quot;center&quot; | 473 || align=&quot;center&quot; | 5 || align=&quot;center&quot; | 53/83 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 0
|-
| align=&quot;center&quot; | '''41''' || [[2000]] || [[Դեջոն]], {{Դրոշավորում|Հարավային Կորեա}} || align=&quot;center&quot; | 461 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 20/82 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 3 || align=&quot;center&quot; | 0
|-
| align=&quot;center&quot; | '''40''' || [[1999]] || [[Բուխարեստ]], {{Դրոշավորում|Ռումինիա}} || align=&quot;center&quot; | 450 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 39/81 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 3 || align=&quot;center&quot; | 0
|-
| align=&quot;center&quot; | '''39''' || [[1998]] || [[Թայբեյ]], {{Դրոշավորում|Թայվան}} || align=&quot;center&quot; | 419 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 26/76 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 0
|-
| align=&quot;center&quot; | '''38''' || [[1997]] || [[Մար դել Պլատա]], {{Դրոշավորում|Արգենտինա}} || align=&quot;center&quot; | 460 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 34/82 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 3 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''37''' || [[1996]] || [[Մումբայ]], {{Դրոշավորում|Հնդկաստան}} || align=&quot;center&quot; | 424 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 34/75 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 3
|-
| align=&quot;center&quot; | '''36''' || [[1995]] || [[Տորոնտո]], {{Դրոշավորում|Կանադա}} || align=&quot;center&quot; | 412 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 32/73 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''35''' || [[1994]] || [[Հոնկոնգ]], {{Դրոշավորում|Հոնկոնգ}} || align=&quot;center&quot; | 385 || align=&quot;center&quot; | 5 || align=&quot;center&quot; | 32/69 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''34''' || [[1993]] || [[Ստամբուլ]], {{Դրոշավորում|Թուրքիա}} || align=&quot;center&quot; | 413 || align=&quot;center&quot; | 6 || align=&quot;center&quot; | 28/73 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 0 || align=&quot;center&quot; | 0
|}

== Հայաստանի մասնակիցների արդյունքները ՄՄՕ-ում ==
Հայաստանը առաջին անգամ պաշտոնապես ՄՄՕ-ին մասնակցել է [[1993]] թվականից, որից սկսած մինչ այժմ մասնակցել են 169 աշակերտներ։ Նրանցից 92-ը արժանացել են մեդալների, իսկ 44-ը՝ գովասանագրերի։ Մասնակիցների արդյունքները բերված են աղյուսակում։ 
{| class=&quot;wikitable&quot;
|- 
! ՄՄՕ-ի հ/հ
! Տարի
! Մասնակից
! Կրթօջախ
! Մեդալ/գովասանագիր 
! Ղեկավար
! Գիտական ղեկավար
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''63''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2022]] || Համբարձումյան Ռուբեն || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}} || rowspan=&quot;6&quot; | Ասատրյան Գուրգեն || rowspan=&quot;6&quot; | Գոգյան Սմբատ 
|-
| Հովհաննիսյան Վահագն || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}} 
|-
| Ասատրյան Վահրամ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Կարապետյան Հայկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Մկրտչյան Արեգ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}
|-
| Խալաթյան Արայի  || [[Քվանտ վարժարան]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''62''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2021]] || Հովհաննիսյան Վահագն || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}} || rowspan=&quot;6&quot; | Ասատրյան Գուրգեն || rowspan=&quot;6&quot; | Գոգյան Սմբատ 
|-
| Համբարձումյան Ռուբեն || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Կարապետյան Հայկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || 
|-
| Բաբասյան Էրիկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Կարագուլյան Մհեր || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}}
|-
| Արզումանյան Լորետա  || [[Քվանտ վարժարան]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''61''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2020]] || Կարագուլյան Մհեր || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}} || rowspan=&quot;6&quot; | Ասատրյան Գուրգեն || rowspan=&quot;6&quot; | Գոգյան Սմբատ 
|-
| Կարապետյան Հայկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}} 
|-
| Դիլանյան Վաչագան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}
|-
| Բաբասյան Էրիկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Հովհաննիսյան Վահագն || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Չթչյան Տիգրան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''60''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2019]] || Դիլանյան Վաչագան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} || rowspan=&quot;6&quot; | Ասատրյան Գուրգեն || rowspan=&quot;6&quot; | Գոգյան Սմբատ 
|-
| Չթչյան Տիգրան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Բաղդասարյան Նորայր || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Մաղաքյան Գագիկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}} 
|-
| Մուրադյան Նատալի || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || 
|-
| Փանոսյան Լյովա || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}} 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''59''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2018]] || Մարտիրոսյան Վահան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}} || rowspan=&quot;6&quot; | Ասատրյան Գուրգեն || rowspan=&quot;6&quot; | Գոգյան Սմբատ 
|-
| Կարալյան Ալեքսանդր || [[Քվանտ վարժարան]] || {{Արմաթ}} 
|-
| Մաղաքյան Գագիկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Մուրադյան Նատալի || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Փանոսյան Լյովա || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Չթչյան Տիգրան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''58''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2017]] || Մկրտչյան Միքայել || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}} || rowspan=&quot;6&quot; | Մարգարյան Տիգրան || rowspan=&quot;6&quot; | Գոգյան Սմբատ 
|-
| Ներսիսյան Սերգե || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Մաղաքյան Գագիկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}} 
|-
| Մարտիրոսյան Վահան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Կարագուլյան Վահե || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Մուրադյան Նատալի || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''57''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2016]] || Մկրտչյան Միքայել || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}} || rowspan=&quot;6&quot; | Մարգարյան Տիգրան || rowspan=&quot;6&quot; | Գոգյան Սմբատ 
|-
| Խանդանյան Նարեկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Ներսիսյան Սերգեյ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Մարտիրոսյան Վահան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Համբարձումյան Արսեն || [[Ֆոտոն վարժարան]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Գոմկցյան Էդուարդ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''56''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2015]] || Թամազյան Հակոբ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}} || rowspan=&quot;6&quot; | Մարգարյան Տիգրան || rowspan=&quot;6&quot; | Գոգյան Սմբատ 
|-
| Քերոբյան Գրիգոր || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Խանդանյան Նարեկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Ներսիսյան Սերգեյ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Գևորգյան Ալբերտ || [[Քվանտ վարժարան]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Համբարձումյան Արսեն || [[Ֆոտոն վարժարան]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''55''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2014]] || Մինասյան Էդգար || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}} || rowspan=&quot;6&quot; | Մարգարյան Տիգրան || rowspan=&quot;6&quot; | Գոգյան Սմբատ 
|-
| Մնացականյան Գևորգ || Վանաձորի թիվ 11 ա/դ || {{Արմաթ}} 
|-
| Գևորգյան Ալբերտ || [[Քվանտ վարժարան]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Հակոբյան Հակոբ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Թամազյան Հակոբ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Քերոբյան Գրիգոր || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''54''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2013]] || Մնացականյան Գևորգ || Վանաձորի թիվ 11 ա/դ || {{Արմաթ}} || rowspan=&quot;6&quot; | Հովհաննիսյան Արթուր || rowspan=&quot;6&quot; | Գոգյան Սմբատ 
|-
| Մինասյան Էդգար || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
|| Կարագուլյան Ավետիք || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Միքայելյան Վազգեն || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Հովսեփյան Նարեկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Միհրանյան Էդուարդ || [[Այբ կրթական հիմնադրամ|Այբ]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''53''' || rowspan=&quot;6&quot; |[[2012]] || Մինասյան Էդգար || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}} || rowspan=&quot;6&quot; | Սեդրակյան Նաիրի || rowspan=&quot;6&quot; | Ասատրյան Գուրգեն 
|-
| Քոսյան Արտյոմ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Մնացականյան Գևորգ || Էվրիկա || {{Բրմաթ}} 
|-
| Կարագուլյան Ավետիք || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Վարդանյան Արմեն || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Միքայելյան Վազգեն || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || 
|-
| rowspan=&quot;5&quot; | '''52''' || rowspan=&quot;5&quot; | [[2011]] || Վարդանյան Արմեն || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}} || rowspan=&quot;5&quot; | Սեդրակյան Նաիրի || rowspan=&quot;5&quot; | Գասպարյան Կիրակոս 
|-
| Քոսյան Արտյոմ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Մնացականյան Մհեր || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Մինասյան Արշակ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Հայրապետյան Դանիել || թիվ 29 դպրոց || 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''51''' || rowspan=&quot;6&quot; |  [[2010]] || Վարդանյան Արմեն || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} || Առաքելյան Կորյուն || Մարգարյան Տիգրան 
|-
|  Քոսյան Արտյոմ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}}  ||  || 
|-
|  Մնացականյան Մհեր || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}}  ||  || 
|-
|  Չատրչյան Ալեքսանդր || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}}   ||  || 
|-
|  Հովսեփյան Նարեկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||   ||  || 
|-
|  Հակոբյան Տիգրան || [[Էվրիկա]] ||   ||  || 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''50''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2009]] || Կիրակոսյան Վահագն || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} || Սեդրակյան Նաիրի || Առաքելյան Կորյուն 
|-
| Ասլանյան Վահագն || [[Քվանտ վարժարան]] || {{Բրմաթ}}   ||  || 
|-
| Սարիբեկյան Հայկ || [[Քվանտ վարժարան]] || {{Գովմաթ}}   ||  || 
|-
| Սրապիոնյան Աննա || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||   ||  || 
|-
| Սրապիոնյան Ներսես || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||   ||  || 
|-
| Թադևոսյան Վանիկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||  ||  || 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; |'''49''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2008]] || Հակոբյան Տիգրան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} || rowspan=&quot;6&quot; | Տոնոյան Գառնիկ || rowspan=&quot;6&quot; | Մարգարյան Տիգրան 
|-
| Հուրոյան Վահան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Կիրակոսյան Վահագն || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Առաքելյան Դավիթ || [[ՀԱՊՀ Երևանի ավագ դպրոց|ՀԱՊՀ ա/դ]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Դարբինյան Արթուր || [[ՀԱՊՀ Երևանի ավագ դպրոց|ՀԱՊՀ ա/դ]] || 
|-
| Ասլանյան Վահագն || [[Քվանտ վարժարան]] || 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''48''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2007]] || Սլոյան Տիգրան || [[ՀԱՊՀ Երևանի ավագ դպրոց|ՀԱՊՀ ա/դ]] || {{Արմաթ}} || rowspan=&quot;6&quot; | Տոնոյան Գառնիկ || rowspan=&quot;6&quot; | Մարտիրոսյան Համլետ 
|-
| Հակոբյան Տիգրան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} 
|-
| Վերդիյան Վարդան || [[Քվանտ վարժարան]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Թովմասյան Նարեկ || [[Քվանտ վարժարան]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Դարբինյան Արթուր || [[ՀԱՊՀ Երևանի ավագ դպրոց|ՀԱՊՀ ա/դ]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Հովհաննիսյան Էմմա || [[ՀԱՊՀ Երևանի ավագ դպրոց|ՀԱՊՀ ա/դ]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''47''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2006]] || Սլոյան Տիգրան || [[ՀԱՊՀ Երևանի ավագ դպրոց|ՀԱՊՀ ա/դ]] || {{Արմաթ}} || rowspan=&quot;6&quot; | Տոնոյան Գառնիկ || rowspan=&quot;6&quot; | Մարտիրոսյան Համլետ 
|-
| Արամյան Ներսես || Բյուրակն || {{Բրմաթ}} 
|-
| Կարագուլյան Դավիթ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Հակոբյան Տիգրան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Վերդիյան Վարդան || [[Քվանտ վարժարան]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| Թովմասյան Նարեկ || [[Քվանտ վարժարան]] || {{Գովմաթ}} 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''46''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2005]] || Բադեյան Խաչիկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} || || 
|-
| Մուսոյան Վահե || [[Քվանտ վարժարան]] || {{Բրմաթ}}  ||  || 
|-
| Սլոյան Տիգրան || թիվ 194 դպրոց || {{Բրմաթ}}   || || 
|-
| Նուրբեկյան Արմեն || [[Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան]] || {{Բրմաթ}}   ||   || 
|-
| Արամյան Ներսես || Բյուրակն || {{Բրմաթ}}  ||   || 
|-
| Դարբինյան Արման || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||   ||  || 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''45''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2004]] || Սեդրակյան Հայկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} ||    ||   
|-
| Ոսկանյան Վարդան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}   ||   || 
|-
| Դարբինյան Արման || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}   ||   || 
|-
| Սլոյան Տիգրան || թիվ 194 դպրոց || {{Բրմաթ}}   ||   || 
|-
| Նուրբեկյան Արմեն || [[Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան]] || {{Գովմաթ}}  ||   || 
|-
| Մուսոյան Վահե || [[Քվանտ վարժարան]] ||   ||   || 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''44''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2003]] || Գրիգորյան Ավետ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} ||   ||      
|-
| Նուրբեկյան Արմեն || [[Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան]] || {{Բրմաթ}}   ||   || 
|-
| Հայկազյան Լևոն || [[Ֆոտոն վարժարան]] || {{Բրմաթ}}   ||   || 
|-
| Սեդրակյան Հայկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}}  ||   || 
|-
| Սլոյան Տիգրան || թիվ 194 դպրոց || {{Գովմաթ}}   ||   || 
|-
| Մուսոյան Վահե || [[Քվանտ վարժարան]] ||   ||   || 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''43''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2002]] || Նուրբեկյան Լևոն || [[Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան]] || {{Գովմաթ}} ||    ||   
|-
| Գրիգորյան Ավետ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||   ||   || 
|-
| Վարդանյան Արտակ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||   ||   || 
|-
| Սեդրակյան Հայկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||   ||   || 
|-
| Սիմոնյան Վահան || [[Քվանտ վարժարան]] ||   ||   || 
|-
| Աղանյան Գրիգոր ||[[Ֆոտոն վարժարան]] ||   ||   || 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''42''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2001]] || Խաչատրյան Արամ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} ||    ||  
|-
| Ասլանյան Գրիգոր || Գյումրու ակադեմիական վարժարան || {{Բրմաթ}}   ||   || 
|-
| Պետրոսյան Տիգրան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||   ||   || 
|-
| Նուրբեկյան Լևոն || [[Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան]] ||  ||   || 
|-
| Նուրիջանյան Հովհաննես || [[Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան]] ||   ||   || 
|-
|Վարդանյան Գևորգ
|[[Ֆոտոն վարժարան]]
|Չի մեկնել ԱՄՆ վիզա 
չստանալու պատճառով
|
|
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''41''' || rowspan=&quot;6&quot; | [[2000]] || Մկրտչյան Սևակ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}} ||   ||     
|-
| Հարությունյան Դավիթ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}}   ||   || 
|-
| Քալանթարյան Արամ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}   ||   || 
|-
| Գրիգորյան Տիգրան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}  ||   || 
|-
| Խաչատրյան Արամ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}  ||   || 
|-
| Միքայելյան Արեգ || [[Քվանտ վարժարան]] ||   ||   || 
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''40''' || rowspan=&quot;6&quot; |[[1999]] || Մկրտչյան Սևակ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}} ||    ||  
|-
| Հարությունյան Դավիթ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}  ||    ||  
|-
| Ամիրխանյան Գագիկ || [[Ֆոտոն վարժարան]] || {{Բրմաթ}}  ||    ||  
|-
| Քալանթարյան Արամ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||  ||    ||  
|-
| Գրիգորյան Տիգրան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||  ||    ||  
|-
| Սամարչյան Սուրեն || [[Քվանտ վարժարան]] ||  ||    ||  
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''39''' || rowspan=&quot;6&quot; |[[1998]] || Գոգյան Սմբատ || [[Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան]] || {{Արմաթ}} || rowspan=&quot;6&quot; |Սեդրակյան Նաիրի || rowspan=&quot;6&quot; |Կարապետյան Գառնիկ 
|-
| Ամիրխանյան Գագիկ || [[Ֆոտոն վարժարան]] || {{Արմաթ}}   
|-
| Հարությունյան Դավիթ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}  
|-
| Մկրտչյան Սևակ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}  
|-
| Առաքելյան Արտակ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||  
|-
| Բարխուդարյան Ռաֆայել || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||  
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''38''' || rowspan=&quot;6&quot; |[[1997]] || Բաղդասարյան Գրիգոր || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}  ||    ||   
|-
| Մելքումյան Արման || [[Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան]] || {{Բրմաթ}}  ||    ||  
|-
| Սարգսյան Խաչիկ || Իմաստասեր || {{Բրմաթ}}  ||    ||  
|-
| Մաթևոսյան Հրայր || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}}  ||    ||  
|-
| Մկրտչյան Հայկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||  ||    ||  
|-
| Հայրապետյան Արա || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||  ||    ||  
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''37''' || rowspan=&quot;6&quot; |[[1996]] || Բաղդասարյան Գրիգոր || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}  ||    ||  
|-
| Մկրտչյան Հայկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}}  ||    ||  
|-
| Մելքումյան Արման || [[Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան]] || {{Գովմաթ}}  ||    ||  
|-
| Պետրոսյան Սահակ || թիվ 132 դպրոց || {{Գովմաթ}} ||    ||  
|-
| Հայրապետյան Աշոտ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||  ||    ||  
|-
| Սարգսյան Խաչիկ || Իմաստասեր ||  ||    ||  
|-
| rowspan=&quot;6&quot; | '''36''' || rowspan=&quot;6&quot; |[[1995]] || Լևոնյան Վարդգես || թիվ 172 դպրոց || {{Արմաթ}}  ||    ||  
|-
| Փոլադյան Վահե || - - - || {{Արմաթ}}  ||    ||  
|-
| Պետրոսյան Նանսեն || թիվ 53 դպրոց || {{Բրմաթ}}  ||    ||  
|-
| Պետրոսյան Սահակ || թիվ 132 դպրոց || {{Գովմաթ}}  ||    ||  
|-
| Անթառանյան Արման || թիվ 144 դպրոց ||  ||    ||  
|-
| Գրիգորյան Հայկ ||  ||  ||    ||  
|-
| rowspan=&quot;5&quot; | '''35''' || rowspan=&quot;5&quot; |[[1994]] || Բարխուդարյան Արթուր || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}  ||    ||  
|-
| Դալալյան Առնակ || թիվ 3 դպրոց || {{Բրմաթ}} ||    ||  
|-
| Փոլադյան Վահե || թիվ 114 դպրոց || {{Բրմաթ}} ||    ||  
|-
| Լևոնյան Վարդգես || թիվ 172 դպրոց || {{Բրմաթ}} ||    ||  
|-
| Միքայելյան Հայկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}}  ||    ||  
|-
| rowspan=&quot;7&quot; | '''34''' || rowspan=&quot;7&quot; |[[1993]] || Բարխուդարյան Արթուր || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Ոսմաթ}}  ||    ||  
|-
| Փոլադյան Վահե || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Արմաթ}}  ||    ||  
|-
| Ասատրյան Գուրգեն || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || ||    ||  
|-
| Սեդրակյան Տիգրան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||  ||    ||  
|-
| Միքայելյան Հայկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||  ||    ||  
|-
| [[Վահան Քերոբյան]] || [[Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան]] ||  ||    ||  
|-
| Լևոնյան Վարդգես || թիվ 172 դպրոց ||  ||    ||  
|-
| rowspan=&quot;4&quot; | '''33''' || rowspan=&quot;4&quot; |[[1992]] || Գրիգորյան Վահան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}  ||    ||  
|-
| Փոլադյան Վահե || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Բրմաթ}}  ||    ||  
|-
| Պետրոսյան Աշոտ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] || {{Գովմաթ}} ||    ||  
|-
| Գրիգորյան Տիգրան || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||  ||    ||  
|}

==Պատկերասրահ==
&lt;gallery mode=&quot;packed&quot; widths=&quot;180&quot; heights=&quot;180&quot;&gt;
Image:Մաթեմատիկայի միջազգային օլիմպիադա-2020-01.jpg| ՄՄՕ, [[2020]] թվական - [[Երևան]] (առցանց)
Image:Մաթեմատիկայի միջազգային օլիմպիադա-2020-02.jpg| ՄՄՕ, [[2020]] թվական - [[Երևան]] (առցանց)
Image:Մաթեմատիկայի միջազգային օլիմպիադա-2020-03.jpg| ՄՄՕ, [[2020]] թվական - [[Երևան]] (առցանց)
Image:MMO-2018-01.jpg | ՄՄՕ, [[2018]] թվական - [[Քլուջ-Նաբոկա]], [[Ռումինիա]] 
Image:MMO-2017-01.jpg | ՄՄՕ, [[2017]] թվական - [[Ռիո դե Ժանեյրո]], [[Բրազիլիա]] 
Image:MMO-2014-01.jpg | ՄՄՕ, [[2014]] թվական - [[Քեյփթաուն]], [[Հարավային Աֆրիկա]] 
Image:MMO-2012-01.jpg | ՄՄՕ, [[2012]] թվական - [[Մար դել Պլատա]], [[Արգենտինա]]
Image:MMO-2010-01.jpg | ՄՄՕ, [[2010]] թվական - [[Աստանա]], [[Ղազախստան]]
&lt;/gallery&gt;

== Աղբյուրներ ==
{{ծանցանկ|2}}

== Արտաքին հղումներ ==
* [http://imo-official.org/ ՄՄՕ-ի պաշտոնական կայքը]
* [http://imo.math.ca/ ՄՄՕ-ի կայքը]
* [http://www.mathlinks.ro/Forum/resources.php IMO Resources] — ՄՄՕ-ի խնդիրները և նրանց լուծումները, ինչպես նաև աշխարհում ամենախոշոր օլիմպիական խնդիրների հավաքածու։
* [http://www.srcf.ucam.org/~jsm28/imo-scores/ ՄՄՕ-ի արդյունքները]
* [http://www.mathematik-olympiaden.de/IMOs/topimo.html ՄՄՕ-ի մասնակիցների ցուցակը, ովքեր ստացել են 3 կամ ավելի ոսկե մեդալներ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090603220623/http://www.mathematik-olympiaden.de/IMOs/topimo.html |date=2009-06-03 }}
* [http://www.imo-official.org/country_hall.aspx?code=ARM Մաթեմատիկայի միջազգային օլիմպիադայի հայաստանցի մասնակիցները և իրենց արդյունքները]
* [http://spreadsheets.google.com/pub?key=pTWuPDUURyp54Y3G8htKNWw&amp;output=html Օլիմպիադայի մասնակիցների ոչ ամբողջական ցուցակը]{{Չաշխատող արտաքին հղում|bot=InternetArchiveBot }}
* [http://www.olymp.am/ Դպրոցականների առարկայական օլիմպիադաներ]

{{Միջազգային առարկայական օլիմպիադաներ}}

[[Կատեգորիա:Առարկայական օլիմպիադաներ]]
[[Կատեգորիա:Օլիմպիադաներ ըստ առարկաների]]
[[Կատեգորիա:Մաթեմատիկական օլիմպիադա]]
[[Կատեգորիա:Գիտական մրցություններ]]</text>
      <sha1>6jxu6jrh5w86z456d8sqcj2j4u6169m</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Մակարավանք</title>
    <ns>0</ns>
    <id>18223</id>
    <revision>
      <id>8486390</id>
      <parentid>8197540</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T07:51:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>217.76.12.60</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="27977" xml:space="preserve">{{այլ կիրառումներ|Ագռավավանք (այլ կիրառումներ)}}
{{Տեղեկաքարտ Կրոնական կառույց
| հայերեն անվանում = Մակարավանք
| պատկեր = 
| նկարագրություն = Մակարավանք
| երկիր = Հայաստան
| տեղագրություն =  [[Տավուշի մարզ]], [[Աչաջուր]]
| լայնք = 40.973819
| երկայնք = 45.127233
| դավանանք = {{դրոշավորում|Հայ Առաքելական եկեղեցի}}
| տարածշրջան = [[Եվրոպա]]
| նահանգ = [[Գուգարք]]
| տարածք = [[Հայաստան]]
| պրեֆեկտուրա = 
| մարզ = [[Տավուշի մարզ]]
| ներկա վիճակ = կանգուն
| ճարտարապետական ոճ = [[Հայկական ճարտարապետություն|Հայկական]]
| կառուցման սկիզբ = [[7-րդ դար]] 
| կառուցման ավարտ = [[13-րդ դար]] 
}}
'''Մակարավանք&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://patmakanhetq.com/photoinfo/makaravanq/ |title=Ֆոտոշարք Մակարավանք | Պատմական Հետք  |website=Պատմական Հետք |language=hy-AM |accessdate=2021 թ․ սեպտեմբերի 15}}&lt;/ref&gt;''', ''Ագռավավանք'', [[13-րդ դար]]ի հայկական վանական համալիր [[Հայաստան]]ի [[Տավուշի մարզ]]ում, [[Աչաջուր]] գյուղից 3 կմ հարավ-արևմուտք, [[Պայտաթափ]] լեռան լանջին։ Մակարավանքի համալիրն իր զարդաքանդակների ինքնատիպությամբ, հարստությամբ և բազմազանությամբ դասվում է [[Աղթամար]]ի, [[Բղենո-Նորավանք]]ի, [[Գանձասար]]ի շարքին և կարևոր տեղ գրավում հայ ճարտարապետության մեջ։

Այժմ Մակարավանքի վանահայրն է արժանապատիվ Տ. Արշավիր քահանա Ասատրյանը, ում կողմից ամեն կիրակի և տերունի օրերին Սուրբ և Անմահ Պատարագ է մատուցվում։

Հեռախոսահամար՝ 077-89-43-89

Վանքը երբեմն կոչվել է նաև Ագռավավանք&lt;ref name=&quot;ՄԲախշյան&quot;&gt;{{Գիրք։Մելիք-Բախշյան։Հայոց պաշտամունքային վայրեր|5}}&lt;/ref&gt;։

== Պատմություն ==
Միակ պատմական հիշատակությունը այս վանքի մասին հանդիպում ենք [[Կիրակոս Գանձակեցի|Կիրակոս Գանձակեցու]] մոտ։ Նա ասում Է, որ Հաթերքի իշխան Վախթանգի կինը՝ Արզու Խաթունը իր դստեր հետ վարագույր է գործել նաև Մակարավանքի համար։

Մակարավանքի հուշարձանախումբը գտնվում է Իջևան քաղաքից 24 կմ հեռավորության վրա, Աչաջուր գյուղից 6 կմ հարավ-արևմուտք, Պայտաթափ լեռան ստորոտում։ Բարձրահայաց իշխող դիրքից դիտողի առջև փռվում են Աղստևի հովիտը, Կուր գետի հովտի լայնատարած տափաստանները, Աղստևի աջափնյա հանդիպակաց լեռնաշղթայի համայնապատկերը։

Պատմական Մահկանաբերդի հոգևոր ու մշակութային կենտրոն Մակարավանքը միջնադարյան ճարտարապետական նշանավոր համալիրներից է, հարդարանքի և հատկապես քանդկազարդերի նրբությամբ ու կատարելությամբ հայ մշակույթի անկրկնելի նմուշներից մեկը։ Այդ նաև ճարտարապետական կառուցվածքների ու բնության ներդաշնակության մի հոյակապ օրինակ է։

Մակարավանքի մասին պահպանվել է մի ավանդություն, որ վանքը կառուցել են Մակար անունով վարպետն ու իր միակ որդին։ Որդին քար էր տաշում, նախշում, իսկ հայրը շարում էր։ Վանքի պատերն աստիճանաբար բարձրանում էին, իսկ Մակար վարպետը՝ կտրվում հողից։ Նա գիշերում էր վանքի կիսավարտ պատերի վրա, քանի դեռ չէր ավարտել շինությունը։ Օրերից մի օր, վարպետ Մակարը նկատում է, որ քարերը իրար չեն բռնում, զարդաքանդակներն էլ նույնը չեն։ Վերևից հարցնում է որդուն, թե ինչ է պատահել։ Պատասխանում են, որ նա հիվանդ է։ Մակարը հասկանում է, որ որդին այլևս չկա։ Վարպետը, սակայն, ըստ ավանդույթի, սուրբ տաճարի շինարարությունը կիսատ չի թողնում։ Կառուցումից հետո արդեն, վանքի գագաթից ցած է նետվում ու մահանում։ Վարպետին թաղում են վանքի պատի տակ և վանքն էլ անվանում Մակարավանք։

Տարիներ առաջ Մակարավանք գնալը դժվար էր։ Իսկ այժմ, Աչաջուր գյուղից նորակառույց ու ասֆալտապատ ճանապարհով կարճ ժամանակում կարելի է հասնել այնտեղ։

Հայկական ՍՍՀ, Գիտությունների ակադեմիայի հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտը և պետշինի համապատասխան մասնագետները ուսումնասիրել, պեղել և բարեկարգել են հուշարձանախմբի տարածքը։ Հայտնաբերվել և հաշվառման են ենթարկվել շրջակայքում ցրված ու հողի շերտով ծածկված սրբատաշ քարերը, զարդաքանդակները, վիմագիր արձանագրություններն ու խաչքարերը։ Դրանց մեծ մասն արդեն վերջնական հանգրվանել են իրենց նախկին տեղերում։

Աչաջուր գյուղի շրջակայքում Մակարավանքի համալիրից բացի կան նյութական մշակույթի նաև ուրիշ հուշարձաններ։ Հին Աչաջուր և Պիպիս գյուղատեղերում պահպանվել են Սբ. Հովհաննես և Նահատակ եկեղեցիները, օժանդակ կառույցների ավերակները, խոյակները, խաչքարերը և ընդարձակ գերեզմանոցները։ Ուշագրավ է Սբ. Հովհաննես եկեղեցու մոտ գտնվող բուսական և երկրաչափական հոյակապ զարդանախշերով կերտված խաչքարը։

== Ավանդություն ==
Գտնվում է [[Աչաջուր]] գյուղի արևմտյան կողմում։ Մակարավանքի մասին պահպանվել է մի ավանդություն, որ վանքը կառուցել են Մակար անունով վարպետն ու իր միակ որդին։ Որդին քար էր տաշում, նախշում, իսկ հայրը շարում էր։ Վանքի պատերն աստիճանաբար բարձրանում էին, իսկ Մակար վարպետը՝ կտրվում հողից։ Նա գիշերում էր վանքի կիսավարտ պատերի վրա, քանի դեռ չէր ավարտել շինությունը։ Օրերից մի օր, վարպետ Մակարը նկատում է, որ քարերը իրար չեն բռնում, զարդաքանդակներն էլ նույնը չեն։ Վերևից հարցնում է որդուն, թե ինչ է պատահել։ Պատասխանում են, որ նա հիվանդ է։ Մակարը հասկանում է, որ որդին այլևս չկա։ Վարպետը, սակայն, ըստ ավանդույթի, սուրբ տաճարի շինարարությունը կիսատ չի թողնում։ Կառուցումից հետո արդեն, վանքի գագաթից ցած է նետվում ու մահանում։ Վարպետին թաղում են վանքի պատի տակ և վանքն էլ անվանում Մակարավանք։

== Ճարտարապետություն ==
Մակարավանքը բաղկացած է հին եկեղեցուց, գլխավոր եկեղեցուց, գավթից, Աստվածածին եկեղեցուց, նշխարատնից, մատուռից, աղբյուրից, պարիսպներից, գերեզմանոցից, բնակելի և օժանդակ շինություններից։

=== Գլխավոր եկեղեցին և գավիթը ===
Գլխավոր եկեղեցին գմբեթավոր դահլիճների տիպի, 13,5 X 9 մ միջին չափերի շինություն է, արտաքինից երկարավուն, ներսից խաչաձև հատակագծով, 4 անկյուններում տեղադրված կրկնահարկ խորաններով քառանկյուն։ Կառուցվել է բաց վարդագույն և պղնձագույն ֆելզիտի սրբատաշ քարերով և կրաշաղախով։ Հարավային պատի լուսամուտի տակ աչքի է ընկնում մագիլներում ցուլ բռնած արծվի բարձրաքանդակը։ Արևմուտքից հիմնական մուտքը եզերված է նրբահյուս երեսակալով, իսկ վերնամասը ծածկված է գույնզգույն քարերի դրվագազարդով։ Ընդարձակ, լուսավոր ու տպավորիչ է եկեղեցու ներսը, չորս հուժկու հնգանիստ որմնամույթերը միանում են բարձր կամարներով, տանիքի կենտրոնում առաջացնելով քառակուսի բացվածք, որի վրա կառուցված է գմբեթը։ Հայկական միջնադարյան արվեստի գլուխգործոցների թվին են դասվում բեմի ճակատի անկրկնելի քանդակազարդերը, մարդու գլխով առասպելական կենդանիները, գալարվող ձկները, գործիքները ձեռքին մարդու կերպարանքը՝ «Երիտասարդ» մակագրությամբ։ Երիտասարդը հավանաբար այս եկեղեցին քանդակազարդող վարպետ-ճարտարապետի անունն է, քանի որ նրա ձեռքին պատկերված են աշխատանքային գործիքներ։ Գեղաքանդակ մի խաչքարի ծավալուն արձանագրությունից իմացվում է., որ գլխավոր եկեղեցին 1205 թվականին կառուցել է Բազազ իշխանի որդի Վարդանը, Հովհաննես Ա-ի վանահայրության տարիներին։ Մուտքի ճակատակալ քարի արձանագրության մեջ հիշատակված է Մակարավանք անունը։
[[Պատկեր:Տավուշի անտառները.jpg|մինի|Մակարավանքի մուտքը]]
Գլխավոր եկեղեցին, ըստ նրանից հարավ կանգնեցված խաչքարի արձանագրության, կառուցվել է [[1205]] թվականին։ Արտաքինից ուղղանկյուն, ներսից խաչաձև, խորանի երկու կողմերում երկհարկ ավանդատներով գմբեթավոր հորինվածք ունի՝ կառուցված վարդագույն անդեզիտի սրբատաշ քարերով (հյուսիսարևմտյան խորշը հետագայում վերակառուցվել է ավանդատան)։ Հարավային և արևելյան ճակատները մշակված են եռանկյունաձև զույգ խորշերով (հյուսիսային պատի խորշերը ծածկվել են ավելի ուշ կառուցված գավթի ծավալով), գմբեթի (ծածկը քանդված է) կլոր թմբուկը զարդարված է զույգ կիսասյուների դեկորատիվ կամարաշարով։ Արևմտյան դուռն ունի ճոխ զարդաձևերով շքամուտք, որի ճակտոնապատը բազմագույն քարերի շախմատաձև շարվածքով է։ Գրեթե նույն ձևավորումն ունի գավթի մեջ բացվող հյուսիսային շքամուտքը։ Եկեղեցու հարավային պատի լուսամուտի տակ՝ ճանկերում հորթ բռնած արծվի բարձրաքանդակ է, որն ուշագրավ է կատարման մեծ վարպետությամբ։ Եկեղեցու լուսավոր և ընդարձակ ներսակողմում խիստ տպավորիչ է ու լուծումով ինքնատիպ խորանի հարդարանքը։ Աբսիդի կիսաշրջանաձև պատը զարդարված է 13 գոգավոր խորշերով՝ միմյանցից բաժանված կամարակապ զույգ որմնասյուներով։ Բեմի ճակատի ողջ մակերեսը ծածկված է միջնադարյան հայ արվեստի գլուխգործոցների թվին դասվող ութանկյուն աստղերի և ութանիստ բազմանկյունիների մեջ ներառված հարթաքանդակներով՝ երիզված հյուսկեն զարդերով կիսագլանաձև լայն շրջանակով։ Ուշագրավ է ութանկյուն աստղերի մշակումը։ Այստեղ հանդիպում են հուշկապարիկների, կենդանական և բուսական չկրկնվող զարդամոտիվներով հյուսկեն քանդակներ, աստվածաշնչյան թեմայով (Հովհանը կետի երախում) հարթաքանդակ և այլն։ Այստեղ առկա է նաև գավթի կառուցող Արարատյան կողմնակալության կողմնակալ-հրամանատար, [[իշխանաց-իշխան]] [[Վաչե Ա]] [[Վաչուտյան]]ի զինանշանը՝ զույգ արծիվների պատկերով։ Մակարավանքի ձկան քանդակներն իրենց պլաստիկայով և կատարման ռեալիստական ոճով զուգահեռներ չունեն միջնադարյան հայ արվեստում։ Աստղերից մեկի վրա կերտված է գործիքները ձեռքին եկեղեցու ճարտարապետի (և, անշուշտ, քանդակագործի) դիմաքանդակը և նրա անունը՝ Երիտասարդ։ Մակարավանքի գավիթը [[1207]] թ-ին կառուցել է [[իշխանաց-իշխան]] Վաչե Ա [[Վաչուտյան]]ը։ Այն արևելքից կից է հնագույն եկեղեցուն, իսկ հարավից՝ գլխավորին, գրեթե քառակուսի հատակագծով, չորս սյուներով կենտրոնակազմ հորինվածք ունի, կառուցված է վարդագույն անդեզիտի սրբատաշ քարերով։ Արևմտյան շքամուտքի վրա կան հուշկապարիկի, առյուծի և ցուլի մենամարտ պատկերող դինամիկ բարձրաքանդակներ։ Առանձնապես հարուստ է գավթի ներսի հարդարանքը։ Գմբեթի հիմքի սալերին կան գավթի շինարար վարպետների անունների սկզբնատառերը։

Գավիթը (1224 թ.) Հյուսիսային կողմից կից է գլխավոր եկեղեցուն։ Երկու եկեղեցիները դռներով հաղորդակցվում են գավթի հետ։ Պատկանում է 4 սյունանի գավիթների տիպին։ Քառակուսի դահլիճ է։ Միակտոր գլանաձև սյուների վրա հենվում է կենտրոնական երդիկավոր ծածկը, որի հիմքի գոտին ու չորս անկյունների առագաստները քանդակազարդ են։ Քանդակազարդ է նաև Արևմտյան ճակատը և շքամուտքը։ Նշխարատունը կից է հին եկեղեցուն, քառակուսի հատակագծով, թաղածածկ, 5,3 X 5 մ չափի շինություն է, արևելյան պատի հյուսիսային մասում բուխարու խորշով։

=== Հնագույն եկեղեցին ===
Հին եկեղեցին տեղավորված է սարահարթի հյուսիսարևելյան ծայրին, հուշարձանախմբի արևելյան մասում։ Ներսից խաչաձև է (10,1 X 8,4 մ), իսկ արտաքինից քառանկյուն հատակագծով շինություն է, շարված կարմրավուն, խոշոր քարերով, կրաշաղախով։ Ներսից պատերը սղվաղված են, գմբեթը կառուցված է սրբատաշ բաց աղյուսագույն քարերով։ Մուտքր բացվում է արևմտյան պատից՝ գավթի մեջ։ Գմբեթի թմբուկը գլանաձև է։ Բեմի ճակատը ծածկված է բուսական և երկրաչափական նուրբ քանդակազարդերով։ Եկեղեցու կառուցման ժամանակը՝ դատելով նրա ոճից, կարելի է համարել XI—XII դդ։

Մակարավանքի երկրորդ՝ հնագույն եկեղեցին (XI—XI դարեր) համալիրի հյուսիս-արևելքում է։ Արտաքինից ուղղանկյուն, ներսից շեշտված խաչաձև (բավական խոր թևերով) շինությունը հիմնականում կառուցված է կիսամշակ կարմրավուն տուֆի խոշոր քարերով, իսկ 13-րդ դարում. վերակառուցված ծածկը և գմբեթը՝ նույն տուֆի սրբատաշ քարերով։ Հարդարանքի հիմնական տարրը բեմի ճակատի բուսական և երկրաչափական նուրբ զարդաքանդակներն են, որոնք ներառված են շեղանկյուն շրջանակների մեջ՝ հավանաբար սա նախօրինակ է ծառայել գլխավոր եկեղեցու բեմի զարդաքանդակների համար։
 
Հին եկեղեցին տեղավորված է սարահարթի հյուսիսարևելյան ծայրին, հուշարձանախմբի արևելյան մասում։ Ներսից խաչաձև է (10,1X 8,4 մ), իսկ արտաքինից քառանկյուն հատակագծով շինություն է, շարված կարմրավուն, խոշոր քարերով, կրաշաղախով։ Ներսից պատերը սղվաղված են, գմբեթը կառուցված է սրբատաշ բաց աղյուսագույն քարերով։ Մուտքը բացվում է արևմտյան պատից՝ գավթի մեջ։ Գմբեթի թմբուկը գլանաձև է։ Բեմի ճակատը ծածկված է բուսական և երկրաչափական նուրբ քանդակազարդերով։ Եկեղեցու կառուցման ժամանակը՝ դատելով նրա ոճից, կարելի է համարել XI—XII դդ։
Գավթի և համալիրի հնագույն եկեղեցու հյուսիսարևելյան անկյունում պահպանվել են ուղղանկյուն հատակագծով, սպիտակավուն քարով շինված նշխարատան (XIII դար) պատերը։
 
=== Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի ===
Աստվածածին եկեղեցին 1198 թ. կառուցել է Մակարավանքի առաջին վանահայր Հովհաննես Ա-ն՝ իր ծնողների և եղբայրների հիշատակին։ Այն ներսից խաչաձև, արտաքինից ութանիստ, սրբատաշ քարերով կառուցված շինություն է։ Լուսամուտները պսակված են ճոխ ձևավորված շրջանակներով։ Եկեղեցու պատերին քանդակված են առյուծների, թռչունների և վարդյակների բարձրաքանդակներ։ Դրանցից մեկում պատկերված է արագիլ՝ պարանոցին փաթաթված օձի կոկորդը բռնած, իսկ մյուս բարձրաքանդակում իրար հետ կռվող երկու կենդանի։ Իր հատակագծային և ծավալատարածական ձևերով եկեղեցին յուրօրինակ է, մասամբ հիշեցնում է Անիի Ապուղամերենց եկեղեցուն։

Համալիրի արևելյան մասում կանգուն է վարդագույն և կարմրավուն անդեզիտի սրբատաշ խոշոր քարերով շինված, ներքուստ խաչաձև (եռաբսիդ, արևմուտքում ուղղանկյուն թևով), արտաքուստ ութանիստ (գետնախարիսխը շրջանաձև է) կենտրոնագմբեթ հորինվածքով Սուրբ Աստվածածին եկեղեցին, որը կառուցել է Մակարավանքի առաջնորդ Հովհաննեսը՝ [[1198]] թ-ին։ Լուսամուտների պսակներն ու խորշերի հովհարաձև մշակված կիսակոնաձև գագաթներն ընդգրկող գոտու վրա կան թռչունների, առյուծների, վարդյակների, արծվի և վիշապի մենամարտ պատկերող հարթաքանդակներ։ Եկեղեցուն հյուսիսից կից է փոքրիկ, կիսավեր, թաղածածկ մատուռ։

=== Մատուռ ===
Փոքրիկ կիսավեր մատուռը գտնվում է Աստվածածին եկեղեցուց հյուսիս, թաղածածկ, փոքր, բազմերանգ քարերով շարված շինություն է, կառուցվել է մյուս հուշարձանների հետ միաժամանակ։

=== Այլ կառույցներ ===
Աղբյուրի շենքը պեղումներից հայտնաբերվել է վանքի պարսպից դուրս, մոտ 100 մ հյուսիս-արևելք։ Պատերը արտաքինից և ներսից երեսապատված են սրբատաշ քարերով։ Ջուրը կավե խողովակներով բերվել է Պայտաթափ սարալանջից, որը այժմ էլ հոսում է, բայց գտնվում է կիսավեր վիճակում։ Դարպասը փորված է մի ժայռաբեկորի մեջ՝ 3,5 մ լայնության բացվածքով։ Մինչև հիմա էլ պահպանվել է կամարաձև թաղը, որը հենվում է երկու կողմերում կանգնած ժայռերի վրա։ Ճակատային մասում ունեցել է սրբատաշ քարեր։ Օժանդակ տնտեսական շենքերից պահպանվել և ամբողջական են մնացել հուշարձանախմբի հարավարևմտյան մասում գտնվող երկու մեծ սենյակների 2—3 մ բարձրությամբ պատերը և բուխարու խորշը։ Գլխավոր եկեղեցուց հարավ հիմնապատեր են, որտեղ պահպանվել են Բազազ իշխանի որդի Վարդանի շինարարական արձանագրություն ունեցող խաչքարի երկու բեկորները։ Գերեզմանոցներց հինը գտնում է վանքի հարավարևմտյան կողմում, պարսպից դուրս, ընդարձակ սարալանջին, մյուսը՝ վանքի դարպասից փոքր-ինչ արևմուտք։ Գերեզմանոցներում կան տապանագրեր և մի քանի խաչքար՝ ճոխ զարդաքանդակներով։

== Արձանագրություն &lt;ref&gt;http://serials.flib.sci.am/openreader/vimagrutyun_6/book/index.html#page/182/mode/2up&lt;/ref&gt; ==

=== Արձանագրություն 1 ===
[[Պատկեր:+Makaravank Monastery 07.jpg|մինի|Արձանագրություն գավթի արևմտյան մուտքի ճակատակալ կիսակլոր քարի վրա]]

'''ՈՂ ԹՈՒԻՍ,'''

'''ԵՍ` ԹԱՐԵԼՍ ՄԵԾ ՅՈՒՍՈՎ'''

'''ՄԻԱՅՆԲԱՆԵՑԱՑ ԱԾԱԾՆԻՍ ԵՒ ԵՏՈՒ'''

'''ՅՈՒՍՈՎՆ ԱՅ ԵՍ՝ ՍԵՐՈԲ ԵՒ ԹՈՄԱ ՔԱՀԱՆԱ|Յ|Ք'''

'''ԵՒ ԶՄԵՐ ՄՀՈԳՈՅ ԱՐԴԻՒՆՍ ՏՈՒԱՔ Ի'''

'''ՍԲ ԱԾԱԾԻՆՍ։ ՀԱՅՐՍ ՅՈՎԱՆՆԷՍ ԵՒ ՄԻԱԲԱՆՔՍ Ե'''

'''ՏՈՒՆ ՄԵԶ Գ ԹՈՄԱԻՆ :Բ: ՊԱՏԱՐԱԳ Ի ՏԱՒՆԻ ԱՆՏՈՆԻ։ ՈՐ ԽԱ'''

'''ՓԱՆԷ, ՄԵՐ ՄԵՂԱՅՆ ՊԱՐՏԱԿԱՆ Է ԵՒ ԴԱՏԻ ՅԱՅ ԹՎ :ՉԲ'''

=== Արձանագրություն 2 ===
[[Պատկեր:Makaravanq 2015 jun pic 37.JPG|մինի|ձախից|Արձանագրություն գավթի արևմտյան պատին, փոքրիկ գեղաքանդակ խաչի աջ կողմում]]

'''ԵՍ ԳԱԶԱՆՍ ՄԵԾ ՅՈՒՍՈ'''

'''Վ ՄԻԱԲԱՆԵՑԱ ԱԾԱԾՆ'''

'''ԻՍ ԵՒ ԵՏՈՒ :Ի: ԴԱՀԵԿԱՆ:'''

'''ՀԱՅՐ ՅՈՎԱՆԷՍ ԵՒ ՄԻ'''

'''ԱԲԱՆՔՍ ԵՏՈՒՆ ԻՆՁ :Ա: ԺԱՄ Ի ՏԱԻՆԻ ՎԱՐԱԳԱՅ'''

'''ՍԲ ԽԱՉԻՆ։ ԿԱՏԱՐԻՉՔՆ'''

'''ԱՒՐՀՆԻՆ ՅԱՅ:'''

=== Արձանագրություն 3 ===
[[Պատկեր:Makaravank 002.jpg|մինի|Արձանագրություն գավթի արևմտյան պատին, մուտքից հարավ, քանդակազարդ խաչի ձախ կողմում]]

'''''ՅՈՒՍՈՎՆ ԱՅ, ԵՍ՝'''''

'''''ԳԺՈՒՌ Ի ԺԱՄ ՄԱՀ'''''

'''''ՈՒ ԶԻՄ ՀՈԳՈ ԱՐԴԻ'''''

'''''ԻՆՍ ՏՎԻ ԷԿԵՂԷՑ'''''

'''''ԻՍ։ ՅՈՎԱՆԷՍ, ՄԻ'''''

'''''ԱՅԲԱՆՔՍ ԷՏՈՒՆ ՅԱ'''''

'''''ԿՈԲԱՅ ՏԱԻՆԻՆ :Ա:'''''

'''''ԺԱՄ։ ԿԱՏԱՐԻՉՆ ԱՒՐՀ'''''

'''''ՆԻՆ ՅԱՅ:'''''

=== Արձանագրություն 4 ===

[[Պատկեր:Makaravank 002.jpg|մինի|ձախից|Արձանագրություն գավթի արևմտյան պատին, մուտքից հարավ, քանդակազարդ խաչի ձախ կողմում]]

'''''ԵՍ ԳԵՐՔ ՀԵԶՀ[ԱՆ Ց]'''''

'''''ՄԻԱՅԲԱՆԵՑԱՑ ԱԾ'''''

'''''ԱԾՆԻՍ ԵՒ ԵՏՈՒ :ԻԿ: ԴԱ'''''

'''''ՀԵԿԱՆ։ ԴԱՒԻԹ ԵՒ ՄԻ'''''

'''''ԱՅԲԱՆՔՍ ԷՏՈՒՆ :Գ: ԺԱՄ'''''

'''''Ի ՏԱՒՆԻ ՍՐԲՈՅՆ ԳԷ'''''

'''''ՈՐԳԱՑ։ ՈՎ ԽԱՓԱՆԷ'''''

'''''ԴԱՏԻ ՏԷ:'''''

Առաջին շարքում նվիրատուի անունը պարզ չի կարդացվում, տողի վերևի մասից մի շերտ պոկվելու հետևանքով։

== Պատկերասրահ ==
&lt;gallery mode=&quot;packed&quot;&gt;
Makaravank 3.JPG
Makaravank complex 007.JPG
Makaravank complex 001.JPG
Makaravank complex 016.JPG
&lt;/gallery&gt;

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

== Գրականություն ==
* {{գիրք|հեղինակ = [[Իսկանդար Էլլարյան|Ի.Բ. Էլլարյան]] |վերնագիր = Աղստևի հովտի պատմության և կուլտուրայի հուշարձաններ |վայր = Երևան |հրատարակչություն = Հայաստան |թվական = 1980|հատոր = |էջեր = 56-62|էջերի թիվ = 154|սերիա = |ISBN = |տպաքանակ = }}

== Արտաքին հղումներ ==
* [https://avproduction.am/?ln=am&amp;page=culture&amp;id=73 Մակարավանք]

{{Հայկական եկեղեցիներ և վանքեր}}
{{ՎՊԵ}}

[[Կատեգորիա:Տավուշի թեմի վանքեր և եկեղեցիներ]]
[[Կատեգորիա:13-րդ դարի հայկական վանքեր և եկեղեցիներ]]</text>
      <sha1>2rhrytb9jo4hpeb9splootcjbwc76wy</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486399</id>
      <parentid>8486390</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T08:01:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Voskanyan</username>
        <id>23951</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[Special:Contributions/217.76.12.60|217.76.12.60]] ([[User talk:217.76.12.60|քննարկում]]) մասնակցի խմբագրումները հետ են շրջվել [[User:XelgenBot|XelgenBot]] մասնակցի վերջին տարբերակին։</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="27934" xml:space="preserve">{{այլ կիրառումներ|Ագռավավանք (այլ կիրառումներ)}}
{{Տեղեկաքարտ Կրոնական կառույց
| հայերեն անվանում = Մակարավանք
| պատկեր = 
| նկարագրություն = Մակարավանք
| երկիր = Հայաստան
| տեղագրություն =  [[Տավուշի մարզ]], [[Աչաջուր]]
| լայնք = 40.973819
| երկայնք = 45.127233
| դավանանք = {{դրոշավորում|Հայ Առաքելական եկեղեցի}}
| տարածշրջան = [[Եվրոպա]]
| նահանգ = [[Գուգարք]]
| տարածք = [[Հայաստան]]
| պրեֆեկտուրա = 
| մարզ = [[Տավուշի մարզ]]
| ներկա վիճակ = կանգուն
| ճարտարապետական ոճ = [[Հայկական ճարտարապետություն|Հայկական]]
| կառուցման սկիզբ = [[7-րդ դար]] 
| կառուցման ավարտ = [[13-րդ դար]] 
}}
'''Մակարավանք&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://patmakanhetq.com/photoinfo/makaravanq/ |title=Ֆոտոշարք Մակարավանք | Պատմական Հետք  |website=Պատմական Հետք |language=hy-AM |accessdate=2021 թ․ սեպտեմբերի 15}}&lt;/ref&gt;''', ''Ագռավավանք'', [[13-րդ դար]]ի հայկական վանական համալիր [[Հայաստան]]ի [[Տավուշի մարզ]]ում, [[Աչաջուր]] գյուղից 3 կմ հարավ-արևմուտք, [[Պայտաթափ]] լեռան լանջին։ Մակարավանքի համալիրն իր զարդաքանդակների ինքնատիպությամբ, հարստությամբ և բազմազանությամբ դասվում է [[Աղթամար]]ի, [[Բղենո-Նորավանք]]ի, [[Գանձասար]]ի շարքին և կարևոր տեղ գրավում հայ ճարտարապետության մեջ։

Այժմ Մակարավանքի վանահայրն է արժանապատիվ Տ. Արշավիր քահանա Ասատրյանը, ում կողմից ամեն կիրակի և տերունի օրերին Սուրբ և Անմահ Պատարագ է մատուցվում։

Վանքը երբեմն կոչվել է նաև Ագռավավանք&lt;ref name=&quot;ՄԲախշյան&quot;&gt;{{Գիրք։Մելիք-Բախշյան։Հայոց պաշտամունքային վայրեր|5}}&lt;/ref&gt;։

== Պատմություն ==
Միակ պատմական հիշատակությունը այս վանքի մասին հանդիպում ենք [[Կիրակոս Գանձակեցի|Կիրակոս Գանձակեցու]] մոտ։ Նա ասում Է, որ Հաթերքի իշխան Վախթանգի կինը՝ Արզու Խաթունը իր դստեր հետ վարագույր է գործել նաև Մակարավանքի համար։

Մակարավանքի հուշարձանախումբը գտնվում է Իջևան քաղաքից 24 կմ հեռավորության վրա, Աչաջուր գյուղից 6 կմ հարավ-արևմուտք, Պայտաթափ լեռան ստորոտում։ Բարձրահայաց իշխող դիրքից դիտողի առջև փռվում են Աղստևի հովիտը, Կուր գետի հովտի լայնատարած տափաստանները, Աղստևի աջափնյա հանդիպակաց լեռնաշղթայի համայնապատկերը։

Պատմական Մահկանաբերդի հոգևոր ու մշակութային կենտրոն Մակարավանքը միջնադարյան ճարտարապետական նշանավոր համալիրներից է, հարդարանքի և հատկապես քանդկազարդերի նրբությամբ ու կատարելությամբ հայ մշակույթի անկրկնելի նմուշներից մեկը։ Այդ նաև ճարտարապետական կառուցվածքների ու բնության ներդաշնակության մի հոյակապ օրինակ է։

Մակարավանքի մասին պահպանվել է մի ավանդություն, որ վանքը կառուցել են Մակար անունով վարպետն ու իր միակ որդին։ Որդին քար էր տաշում, նախշում, իսկ հայրը շարում էր։ Վանքի պատերն աստիճանաբար բարձրանում էին, իսկ Մակար վարպետը՝ կտրվում հողից։ Նա գիշերում էր վանքի կիսավարտ պատերի վրա, քանի դեռ չէր ավարտել շինությունը։ Օրերից մի օր, վարպետ Մակարը նկատում է, որ քարերը իրար չեն բռնում, զարդաքանդակներն էլ նույնը չեն։ Վերևից հարցնում է որդուն, թե ինչ է պատահել։ Պատասխանում են, որ նա հիվանդ է։ Մակարը հասկանում է, որ որդին այլևս չկա։ Վարպետը, սակայն, ըստ ավանդույթի, սուրբ տաճարի շինարարությունը կիսատ չի թողնում։ Կառուցումից հետո արդեն, վանքի գագաթից ցած է նետվում ու մահանում։ Վարպետին թաղում են վանքի պատի տակ և վանքն էլ անվանում Մակարավանք։

Տարիներ առաջ Մակարավանք գնալը դժվար էր։ Իսկ այժմ, Աչաջուր գյուղից նորակառույց ու ասֆալտապատ ճանապարհով կարճ ժամանակում կարելի է հասնել այնտեղ։

Հայկական ՍՍՀ, Գիտությունների ակադեմիայի հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտը և պետշինի համապատասխան մասնագետները ուսումնասիրել, պեղել և բարեկարգել են հուշարձանախմբի տարածքը։ Հայտնաբերվել և հաշվառման են ենթարկվել շրջակայքում ցրված ու հողի շերտով ծածկված սրբատաշ քարերը, զարդաքանդակները, վիմագիր արձանագրություններն ու խաչքարերը։ Դրանց մեծ մասն արդեն վերջնական հանգրվանել են իրենց նախկին տեղերում։

Աչաջուր գյուղի շրջակայքում Մակարավանքի համալիրից բացի կան նյութական մշակույթի նաև ուրիշ հուշարձաններ։ Հին Աչաջուր և Պիպիս գյուղատեղերում պահպանվել են Սբ. Հովհաննես և Նահատակ եկեղեցիները, օժանդակ կառույցների ավերակները, խոյակները, խաչքարերը և ընդարձակ գերեզմանոցները։ Ուշագրավ է Սբ. Հովհաննես եկեղեցու մոտ գտնվող բուսական և երկրաչափական հոյակապ զարդանախշերով կերտված խաչքարը։

== Ավանդություն ==
Գտնվում է [[Աչաջուր]] գյուղի արևմտյան կողմում։ Մակարավանքի մասին պահպանվել է մի ավանդություն, որ վանքը կառուցել են Մակար անունով վարպետն ու իր միակ որդին։ Որդին քար էր տաշում, նախշում, իսկ հայրը շարում էր։ Վանքի պատերն աստիճանաբար բարձրանում էին, իսկ Մակար վարպետը՝ կտրվում հողից։ Նա գիշերում էր վանքի կիսավարտ պատերի վրա, քանի դեռ չէր ավարտել շինությունը։ Օրերից մի օր, վարպետ Մակարը նկատում է, որ քարերը իրար չեն բռնում, զարդաքանդակներն էլ նույնը չեն։ Վերևից հարցնում է որդուն, թե ինչ է պատահել։ Պատասխանում են, որ նա հիվանդ է։ Մակարը հասկանում է, որ որդին այլևս չկա։ Վարպետը, սակայն, ըստ ավանդույթի, սուրբ տաճարի շինարարությունը կիսատ չի թողնում։ Կառուցումից հետո արդեն, վանքի գագաթից ցած է նետվում ու մահանում։ Վարպետին թաղում են վանքի պատի տակ և վանքն էլ անվանում Մակարավանք։

== Ճարտարապետություն ==
Մակարավանքը բաղկացած է հին եկեղեցուց, գլխավոր եկեղեցուց, գավթից, Աստվածածին եկեղեցուց, նշխարատնից, մատուռից, աղբյուրից, պարիսպներից, գերեզմանոցից, բնակելի և օժանդակ շինություններից։

=== Գլխավոր եկեղեցին և գավիթը ===
Գլխավոր եկեղեցին գմբեթավոր դահլիճների տիպի, 13,5 X 9 մ միջին չափերի շինություն է, արտաքինից երկարավուն, ներսից խաչաձև հատակագծով, 4 անկյուններում տեղադրված կրկնահարկ խորաններով քառանկյուն։ Կառուցվել է բաց վարդագույն և պղնձագույն ֆելզիտի սրբատաշ քարերով և կրաշաղախով։ Հարավային պատի լուսամուտի տակ աչքի է ընկնում մագիլներում ցուլ բռնած արծվի բարձրաքանդակը։ Արևմուտքից հիմնական մուտքը եզերված է նրբահյուս երեսակալով, իսկ վերնամասը ծածկված է գույնզգույն քարերի դրվագազարդով։ Ընդարձակ, լուսավոր ու տպավորիչ է եկեղեցու ներսը, չորս հուժկու հնգանիստ որմնամույթերը միանում են բարձր կամարներով, տանիքի կենտրոնում առաջացնելով քառակուսի բացվածք, որի վրա կառուցված է գմբեթը։ Հայկական միջնադարյան արվեստի գլուխգործոցների թվին են դասվում բեմի ճակատի անկրկնելի քանդակազարդերը, մարդու գլխով առասպելական կենդանիները, գալարվող ձկները, գործիքները ձեռքին մարդու կերպարանքը՝ «Երիտասարդ» մակագրությամբ։ Երիտասարդը հավանաբար այս եկեղեցին քանդակազարդող վարպետ-ճարտարապետի անունն է, քանի որ նրա ձեռքին պատկերված են աշխատանքային գործիքներ։ Գեղաքանդակ մի խաչքարի ծավալուն արձանագրությունից իմացվում է., որ գլխավոր եկեղեցին 1205 թվականին կառուցել է Բազազ իշխանի որդի Վարդանը, Հովհաննես Ա-ի վանահայրության տարիներին։ Մուտքի ճակատակալ քարի արձանագրության մեջ հիշատակված է Մակարավանք անունը։
[[Պատկեր:Տավուշի անտառները.jpg|մինի|Մակարավանքի մուտքը]]
Գլխավոր եկեղեցին, ըստ նրանից հարավ կանգնեցված խաչքարի արձանագրության, կառուցվել է [[1205]] թվականին։ Արտաքինից ուղղանկյուն, ներսից խաչաձև, խորանի երկու կողմերում երկհարկ ավանդատներով գմբեթավոր հորինվածք ունի՝ կառուցված վարդագույն անդեզիտի սրբատաշ քարերով (հյուսիսարևմտյան խորշը հետագայում վերակառուցվել է ավանդատան)։ Հարավային և արևելյան ճակատները մշակված են եռանկյունաձև զույգ խորշերով (հյուսիսային պատի խորշերը ծածկվել են ավելի ուշ կառուցված գավթի ծավալով), գմբեթի (ծածկը քանդված է) կլոր թմբուկը զարդարված է զույգ կիսասյուների դեկորատիվ կամարաշարով։ Արևմտյան դուռն ունի ճոխ զարդաձևերով շքամուտք, որի ճակտոնապատը բազմագույն քարերի շախմատաձև շարվածքով է։ Գրեթե նույն ձևավորումն ունի գավթի մեջ բացվող հյուսիսային շքամուտքը։ Եկեղեցու հարավային պատի լուսամուտի տակ՝ ճանկերում հորթ բռնած արծվի բարձրաքանդակ է, որն ուշագրավ է կատարման մեծ վարպետությամբ։ Եկեղեցու լուսավոր և ընդարձակ ներսակողմում խիստ տպավորիչ է ու լուծումով ինքնատիպ խորանի հարդարանքը։ Աբսիդի կիսաշրջանաձև պատը զարդարված է 13 գոգավոր խորշերով՝ միմյանցից բաժանված կամարակապ զույգ որմնասյուներով։ Բեմի ճակատի ողջ մակերեսը ծածկված է միջնադարյան հայ արվեստի գլուխգործոցների թվին դասվող ութանկյուն աստղերի և ութանիստ բազմանկյունիների մեջ ներառված հարթաքանդակներով՝ երիզված հյուսկեն զարդերով կիսագլանաձև լայն շրջանակով։ Ուշագրավ է ութանկյուն աստղերի մշակումը։ Այստեղ հանդիպում են հուշկապարիկների, կենդանական և բուսական չկրկնվող զարդամոտիվներով հյուսկեն քանդակներ, աստվածաշնչյան թեմայով (Հովհանը կետի երախում) հարթաքանդակ և այլն։ Այստեղ առկա է նաև գավթի կառուցող Արարատյան կողմնակալության կողմնակալ-հրամանատար, [[իշխանաց-իշխան]] [[Վաչե Ա]] [[Վաչուտյան]]ի զինանշանը՝ զույգ արծիվների պատկերով։ Մակարավանքի ձկան քանդակներն իրենց պլաստիկայով և կատարման ռեալիստական ոճով զուգահեռներ չունեն միջնադարյան հայ արվեստում։ Աստղերից մեկի վրա կերտված է գործիքները ձեռքին եկեղեցու ճարտարապետի (և, անշուշտ, քանդակագործի) դիմաքանդակը և նրա անունը՝ Երիտասարդ։ Մակարավանքի գավիթը [[1207]] թ-ին կառուցել է [[իշխանաց-իշխան]] Վաչե Ա [[Վաչուտյան]]ը։ Այն արևելքից կից է հնագույն եկեղեցուն, իսկ հարավից՝ գլխավորին, գրեթե քառակուսի հատակագծով, չորս սյուներով կենտրոնակազմ հորինվածք ունի, կառուցված է վարդագույն անդեզիտի սրբատաշ քարերով։ Արևմտյան շքամուտքի վրա կան հուշկապարիկի, առյուծի և ցուլի մենամարտ պատկերող դինամիկ բարձրաքանդակներ։ Առանձնապես հարուստ է գավթի ներսի հարդարանքը։ Գմբեթի հիմքի սալերին կան գավթի շինարար վարպետների անունների սկզբնատառերը։

Գավիթը (1224 թ.) Հյուսիսային կողմից կից է գլխավոր եկեղեցուն։ Երկու եկեղեցիները դռներով հաղորդակցվում են գավթի հետ։ Պատկանում է 4 սյունանի գավիթների տիպին։ Քառակուսի դահլիճ է։ Միակտոր գլանաձև սյուների վրա հենվում է կենտրոնական երդիկավոր ծածկը, որի հիմքի գոտին ու չորս անկյունների առագաստները քանդակազարդ են։ Քանդակազարդ է նաև Արևմտյան ճակատը և շքամուտքը։ Նշխարատունը կից է հին եկեղեցուն, քառակուսի հատակագծով, թաղածածկ, 5,3 X 5 մ չափի շինություն է, արևելյան պատի հյուսիսային մասում բուխարու խորշով։

=== Հնագույն եկեղեցին ===
Հին եկեղեցին տեղավորված է սարահարթի հյուսիսարևելյան ծայրին, հուշարձանախմբի արևելյան մասում։ Ներսից խաչաձև է (10,1 X 8,4 մ), իսկ արտաքինից քառանկյուն հատակագծով շինություն է, շարված կարմրավուն, խոշոր քարերով, կրաշաղախով։ Ներսից պատերը սղվաղված են, գմբեթը կառուցված է սրբատաշ բաց աղյուսագույն քարերով։ Մուտքր բացվում է արևմտյան պատից՝ գավթի մեջ։ Գմբեթի թմբուկը գլանաձև է։ Բեմի ճակատը ծածկված է բուսական և երկրաչափական նուրբ քանդակազարդերով։ Եկեղեցու կառուցման ժամանակը՝ դատելով նրա ոճից, կարելի է համարել XI—XII դդ։

Մակարավանքի երկրորդ՝ հնագույն եկեղեցին (XI—XI դարեր) համալիրի հյուսիս-արևելքում է։ Արտաքինից ուղղանկյուն, ներսից շեշտված խաչաձև (բավական խոր թևերով) շինությունը հիմնականում կառուցված է կիսամշակ կարմրավուն տուֆի խոշոր քարերով, իսկ 13-րդ դարում. վերակառուցված ծածկը և գմբեթը՝ նույն տուֆի սրբատաշ քարերով։ Հարդարանքի հիմնական տարրը բեմի ճակատի բուսական և երկրաչափական նուրբ զարդաքանդակներն են, որոնք ներառված են շեղանկյուն շրջանակների մեջ՝ հավանաբար սա նախօրինակ է ծառայել գլխավոր եկեղեցու բեմի զարդաքանդակների համար։
 
Հին եկեղեցին տեղավորված է սարահարթի հյուսիսարևելյան ծայրին, հուշարձանախմբի արևելյան մասում։ Ներսից խաչաձև է (10,1X 8,4 մ), իսկ արտաքինից քառանկյուն հատակագծով շինություն է, շարված կարմրավուն, խոշոր քարերով, կրաշաղախով։ Ներսից պատերը սղվաղված են, գմբեթը կառուցված է սրբատաշ բաց աղյուսագույն քարերով։ Մուտքը բացվում է արևմտյան պատից՝ գավթի մեջ։ Գմբեթի թմբուկը գլանաձև է։ Բեմի ճակատը ծածկված է բուսական և երկրաչափական նուրբ քանդակազարդերով։ Եկեղեցու կառուցման ժամանակը՝ դատելով նրա ոճից, կարելի է համարել XI—XII դդ։
Գավթի և համալիրի հնագույն եկեղեցու հյուսիսարևելյան անկյունում պահպանվել են ուղղանկյուն հատակագծով, սպիտակավուն քարով շինված նշխարատան (XIII դար) պատերը։
 
=== Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի ===
Աստվածածին եկեղեցին 1198 թ. կառուցել է Մակարավանքի առաջին վանահայր Հովհաննես Ա-ն՝ իր ծնողների և եղբայրների հիշատակին։ Այն ներսից խաչաձև, արտաքինից ութանիստ, սրբատաշ քարերով կառուցված շինություն է։ Լուսամուտները պսակված են ճոխ ձևավորված շրջանակներով։ Եկեղեցու պատերին քանդակված են առյուծների, թռչունների և վարդյակների բարձրաքանդակներ։ Դրանցից մեկում պատկերված է արագիլ՝ պարանոցին փաթաթված օձի կոկորդը բռնած, իսկ մյուս բարձրաքանդակում իրար հետ կռվող երկու կենդանի։ Իր հատակագծային և ծավալատարածական ձևերով եկեղեցին յուրօրինակ է, մասամբ հիշեցնում է Անիի Ապուղամերենց եկեղեցուն։

Համալիրի արևելյան մասում կանգուն է վարդագույն և կարմրավուն անդեզիտի սրբատաշ խոշոր քարերով շինված, ներքուստ խաչաձև (եռաբսիդ, արևմուտքում ուղղանկյուն թևով), արտաքուստ ութանիստ (գետնախարիսխը շրջանաձև է) կենտրոնագմբեթ հորինվածքով Սուրբ Աստվածածին եկեղեցին, որը կառուցել է Մակարավանքի առաջնորդ Հովհաննեսը՝ [[1198]] թ-ին։ Լուսամուտների պսակներն ու խորշերի հովհարաձև մշակված կիսակոնաձև գագաթներն ընդգրկող գոտու վրա կան թռչունների, առյուծների, վարդյակների, արծվի և վիշապի մենամարտ պատկերող հարթաքանդակներ։ Եկեղեցուն հյուսիսից կից է փոքրիկ, կիսավեր, թաղածածկ մատուռ։

=== Մատուռ ===
Փոքրիկ կիսավեր մատուռը գտնվում է Աստվածածին եկեղեցուց հյուսիս, թաղածածկ, փոքր, բազմերանգ քարերով շարված շինություն է, կառուցվել է մյուս հուշարձանների հետ միաժամանակ։

=== Այլ կառույցներ ===
Աղբյուրի շենքը պեղումներից հայտնաբերվել է վանքի պարսպից դուրս, մոտ 100 մ հյուսիս-արևելք։ Պատերը արտաքինից և ներսից երեսապատված են սրբատաշ քարերով։ Ջուրը կավե խողովակներով բերվել է Պայտաթափ սարալանջից, որը այժմ էլ հոսում է, բայց գտնվում է կիսավեր վիճակում։ Դարպասը փորված է մի ժայռաբեկորի մեջ՝ 3,5 մ լայնության բացվածքով։ Մինչև հիմա էլ պահպանվել է կամարաձև թաղը, որը հենվում է երկու կողմերում կանգնած ժայռերի վրա։ Ճակատային մասում ունեցել է սրբատաշ քարեր։ Օժանդակ տնտեսական շենքերից պահպանվել և ամբողջական են մնացել հուշարձանախմբի հարավարևմտյան մասում գտնվող երկու մեծ սենյակների 2—3 մ բարձրությամբ պատերը և բուխարու խորշը։ Գլխավոր եկեղեցուց հարավ հիմնապատեր են, որտեղ պահպանվել են Բազազ իշխանի որդի Վարդանի շինարարական արձանագրություն ունեցող խաչքարի երկու բեկորները։ Գերեզմանոցներց հինը գտնում է վանքի հարավարևմտյան կողմում, պարսպից դուրս, ընդարձակ սարալանջին, մյուսը՝ վանքի դարպասից փոքր-ինչ արևմուտք։ Գերեզմանոցներում կան տապանագրեր և մի քանի խաչքար՝ ճոխ զարդաքանդակներով։

== Արձանագրություն &lt;ref&gt;http://serials.flib.sci.am/openreader/vimagrutyun_6/book/index.html#page/182/mode/2up&lt;/ref&gt; ==

=== Արձանագրություն 1 ===
[[Պատկեր:+Makaravank Monastery 07.jpg|մինի|Արձանագրություն գավթի արևմտյան մուտքի ճակատակալ կիսակլոր քարի վրա]]

'''ՈՂ ԹՈՒԻՍ,'''

'''ԵՍ` ԹԱՐԵԼՍ ՄԵԾ ՅՈՒՍՈՎ'''

'''ՄԻԱՅՆԲԱՆԵՑԱՑ ԱԾԱԾՆԻՍ ԵՒ ԵՏՈՒ'''

'''ՅՈՒՍՈՎՆ ԱՅ ԵՍ՝ ՍԵՐՈԲ ԵՒ ԹՈՄԱ ՔԱՀԱՆԱ|Յ|Ք'''

'''ԵՒ ԶՄԵՐ ՄՀՈԳՈՅ ԱՐԴԻՒՆՍ ՏՈՒԱՔ Ի'''

'''ՍԲ ԱԾԱԾԻՆՍ։ ՀԱՅՐՍ ՅՈՎԱՆՆԷՍ ԵՒ ՄԻԱԲԱՆՔՍ Ե'''

'''ՏՈՒՆ ՄԵԶ Գ ԹՈՄԱԻՆ :Բ: ՊԱՏԱՐԱԳ Ի ՏԱՒՆԻ ԱՆՏՈՆԻ։ ՈՐ ԽԱ'''

'''ՓԱՆԷ, ՄԵՐ ՄԵՂԱՅՆ ՊԱՐՏԱԿԱՆ Է ԵՒ ԴԱՏԻ ՅԱՅ ԹՎ :ՉԲ'''

=== Արձանագրություն 2 ===
[[Պատկեր:Makaravanq 2015 jun pic 37.JPG|մինի|ձախից|Արձանագրություն գավթի արևմտյան պատին, փոքրիկ գեղաքանդակ խաչի աջ կողմում]]

'''ԵՍ ԳԱԶԱՆՍ ՄԵԾ ՅՈՒՍՈ'''

'''Վ ՄԻԱԲԱՆԵՑԱ ԱԾԱԾՆ'''

'''ԻՍ ԵՒ ԵՏՈՒ :Ի: ԴԱՀԵԿԱՆ:'''

'''ՀԱՅՐ ՅՈՎԱՆԷՍ ԵՒ ՄԻ'''

'''ԱԲԱՆՔՍ ԵՏՈՒՆ ԻՆՁ :Ա: ԺԱՄ Ի ՏԱԻՆԻ ՎԱՐԱԳԱՅ'''

'''ՍԲ ԽԱՉԻՆ։ ԿԱՏԱՐԻՉՔՆ'''

'''ԱՒՐՀՆԻՆ ՅԱՅ:'''

=== Արձանագրություն 3 ===
[[Պատկեր:Makaravank 002.jpg|մինի|Արձանագրություն գավթի արևմտյան պատին, մուտքից հարավ, քանդակազարդ խաչի ձախ կողմում]]

'''''ՅՈՒՍՈՎՆ ԱՅ, ԵՍ՝'''''

'''''ԳԺՈՒՌ Ի ԺԱՄ ՄԱՀ'''''

'''''ՈՒ ԶԻՄ ՀՈԳՈ ԱՐԴԻ'''''

'''''ԻՆՍ ՏՎԻ ԷԿԵՂԷՑ'''''

'''''ԻՍ։ ՅՈՎԱՆԷՍ, ՄԻ'''''

'''''ԱՅԲԱՆՔՍ ԷՏՈՒՆ ՅԱ'''''

'''''ԿՈԲԱՅ ՏԱԻՆԻՆ :Ա:'''''

'''''ԺԱՄ։ ԿԱՏԱՐԻՉՆ ԱՒՐՀ'''''

'''''ՆԻՆ ՅԱՅ:'''''

=== Արձանագրություն 4 ===

[[Պատկեր:Makaravank 002.jpg|մինի|ձախից|Արձանագրություն գավթի արևմտյան պատին, մուտքից հարավ, քանդակազարդ խաչի ձախ կողմում]]

'''''ԵՍ ԳԵՐՔ ՀԵԶՀ[ԱՆ Ց]'''''

'''''ՄԻԱՅԲԱՆԵՑԱՑ ԱԾ'''''

'''''ԱԾՆԻՍ ԵՒ ԵՏՈՒ :ԻԿ: ԴԱ'''''

'''''ՀԵԿԱՆ։ ԴԱՒԻԹ ԵՒ ՄԻ'''''

'''''ԱՅԲԱՆՔՍ ԷՏՈՒՆ :Գ: ԺԱՄ'''''

'''''Ի ՏԱՒՆԻ ՍՐԲՈՅՆ ԳԷ'''''

'''''ՈՐԳԱՑ։ ՈՎ ԽԱՓԱՆԷ'''''

'''''ԴԱՏԻ ՏԷ:'''''

Առաջին շարքում նվիրատուի անունը պարզ չի կարդացվում, տողի վերևի մասից մի շերտ պոկվելու հետևանքով։

== Պատկերասրահ ==
&lt;gallery mode=&quot;packed&quot;&gt;
Makaravank 3.JPG
Makaravank complex 007.JPG
Makaravank complex 001.JPG
Makaravank complex 016.JPG
&lt;/gallery&gt;

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

== Գրականություն ==
* {{գիրք|հեղինակ = [[Իսկանդար Էլլարյան|Ի.Բ. Էլլարյան]] |վերնագիր = Աղստևի հովտի պատմության և կուլտուրայի հուշարձաններ |վայր = Երևան |հրատարակչություն = Հայաստան |թվական = 1980|հատոր = |էջեր = 56-62|էջերի թիվ = 154|սերիա = |ISBN = |տպաքանակ = }}

== Արտաքին հղումներ ==
* [https://avproduction.am/?ln=am&amp;page=culture&amp;id=73 Մակարավանք]

{{Հայկական եկեղեցիներ և վանքեր}}
{{ՎՊԵ}}

[[Կատեգորիա:Տավուշի թեմի վանքեր և եկեղեցիներ]]
[[Կատեգորիա:13-րդ դարի հայկական վանքեր և եկեղեցիներ]]</text>
      <sha1>23xx6fzathaazcj7e4qif33nhr7etg7</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Էմիլ Գազազ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>18382</id>
    <revision>
      <id>8486119</id>
      <parentid>7947110</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T15:37:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Armineaghayan</username>
        <id>25187</id>
      </contributor>
      <comment>ավելացվեց [[Կատեգորիա:Կեղծանուններ]] [[Վիքիպեդիա:ՀոթՔաթ|ՀոթՔաթ]] գործիքով</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3122" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Քանդակագործ
| Ի ծնե տրված անունը = Էմանուել Գազազյան
}}

'''Էմիլ Գազազ''' (իսկական անունը՝ '''Էմանուել Գազազյան''', {{ԱԾ}}), հայազգի նկարիչ, քանդակագործ։

== Ուսում ==
[[1965]]-[[1972]] թվականներին ուսանել է [[Գյումրու նկարչական դպրոց|Մերկուրովի անվան արվեստի դպրոցում]], 1968-1972 թվականներին՝ [[Թերլեմեզյանի անվան գեղարվեստի ուսումնարան]]ում ապա մինչև 1979 թվականը՝ [[Երևանի պետական գեղարվեստի ինստիտուտ]]ում։ 1980 թվականին Էմիլը տեղափոխվել է [[Լոս Անջելես]], [[Կալիֆորնիա|Կալիֆոռնիա]], որտեղ էլ ապրում և ստեղծագործում է մինչ այժմ&lt;ref&gt;[https://avproduction.am/?ln=am&amp;page=person&amp;id=938 Էմիլ Գազազ]&lt;/ref&gt;։

== Ստեղծագործական կյանքը ==
[[1968]] թվականից մասնակցել է միջազգային ցուցահանդեսների և արտէքսպոների։

Ստեղծագործությունները ցուցադրվում են աշխարհի մի շարք մասնավոր հավաքածուներում, արվեստի սրահներում, [[Երևանի Ժամանակակից արվեստի թանգարան]]ում, [[Գյումրի]]ի ճարտարապետության և քաղաքաշինության թանգարանում։
* 2004 և 2007 թվականներին [[Ֆլորենցիա]]յում տեղի ունեցող միջազգային բիենալեում Էմիլ Գազազն արժանացել է «Մեդիչի» ամենաբարձր մրցանակին քանդակագործության բնագավառում։ 
* 2005 թվականից ցուցադրվում է [[Երևան]]ի [[Արամե պատկերասրահ]]ում, արժանանալով մասնագետների բարձր գնահատանքին։

== Ստեղծագործություններ ==
Գազազի կերտած անիրական, ֆանտաստիկ կերպարները ստեղծում են յուրօրինակ, հեքիաթային աշխարհ։
* «Վայրի սեր»
* «Սուրբ Պեդրոյի սեղանը»
* «Մեդիչի»
* «Ոսկե գայլ»
* «Հարսանիք»
* «Տիկնիկների տուն»
* «Կապույտ կապիկ»
* «Հովնան»
* «Սալարո ձուկը»&lt;ref&gt;{{cite book|author=|title=Ով ով է. Հայեր. Կենսագրական հանրագիտարան, հատոր առաջին, Երևան, 2005}}&lt;/ref&gt;։

== Ծանոթագրություններ ==
{{Ծանցանկ}}
{{Արտաքին հղումներ}}

{{DEFAULTSORT:Գազազ, Էմիլ}}
[[Կատեգորիա:Հայ նկարիչներ]]
[[Կատեգորիա:Հայ քանդակագործներ]]
[[Կատեգորիա:Երևանի պետական գեղարվեստաթատերական ինստիտուտի շրջանավարտներ]]
[[Կատեգորիա:Կեղծանուններ]]</text>
      <sha1>f5uj1bst1ex8g4sc0g3dqgtgnguht6g</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Սինգապուր</title>
    <ns>0</ns>
    <id>18596</id>
    <revision>
      <id>8486230</id>
      <parentid>8447241</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T19:13:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Սահակ</username>
        <id>24</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="267989" xml:space="preserve">{{Երկրի Ինֆո |
native_name = Singapore&lt;br /&gt;Republic of Singapore&lt;br /&gt;新加坡共和国&lt;br /&gt;Republik Singapura&lt;br /&gt;சிங்கப்பூர் குடியரசு|
common_name = Սինգապուր |
image_flag = Flag of Singapore.svg |
image_coat = Coat of arms of Singapore.svg |
image_map = Singapore_on_the_globe_(Southeast_Asia_centered)_zoom.svg |
national_anthem = ''[[«Առաջ, Սինգապուր»]]'' |
official_languages = [[Անգլերեն]], [[Չինարեն]], [[Մալայերեն]], [[Թամիլերեն]]|
capital = Սինգապուր |
largest_city = Սինգապուր |
government_type = Պառլամենտական Հանրապետություն |
leader_titles = Նախագահ&lt;br /&gt; Վարչապետ |
leader_names = [[Թոնի Թան Քեն Յամ]]&lt;br /&gt;[[Լի Սյան Լուն]] |
area = (2014 թ.) 718,3 |
percent_water = 1,444% |
population_estimate = (113-րդ) 5 535 000 |
population_estimate_year = |
population_census = |
population_census_year = |
population_density = |
population_densitymi² = (3-րդ) 7 697 |
sovereignty_type = Անկախություն |
established_events = Հաստատված |
established_dates = [[Հոկտեմբեր 1]], [[1949]] |
currency = [[Սինգապուրյան դոլար]] |
currency_code = SGD |
time_zone = |
utc_offset = +8 |
time_zone_DST = |
utc_offset_DST = +8 |
cctld = [[.sg]] |
calling_code = 65 |
}}
[[Պատկեր:Esplanade Singapore 01.jpg|մինի|«Էսպլանադա» թատրոնը]]
[[Պատկեր:1 singapore city skyline dusk panorama 2011.jpg|մինի|Սինգապուրի համայնապատկերը]]
'''Սինգապուր''', պաշտոնապես` '''Republic of Singapore''' ({{lang-en|Republic of Singapore}}, {{lang-zh| 新加坡共和國}}, {{lang-ms|Republik Singapura}}, [[չինարեն]]՝ 新加坡共和國, [[փինյին]]՝ Xīnjiāpō Gònghéguó, {{lang-ta|சிங்கப்பூர் குடியரசு Ciŋakappūr Kudiyarasu}}), ինքնիշխան [[քաղաք-պետություն]] և կղզիներ [[Հարավ-Արևելյան Ասիա]]յում։ Գտնվում է [[Մալայան թերակղզի|Մալայան թերակղզու]] ծայրամասում, նրանից անջատված է [[Ջոհորի նեղուց]]ով։ Հարավում սահմանակից է [[Ինդոնեզիա]]յի Ռիաու կղզիներին, իսկ հյուսիսում` [[Արևմտյան Մալայզիա]]յին։ Սինգապուրի տարածքը կազմում են մեկ գլխավոր կղզին և 62 մանր կղզյակները։ Անկախություն ձեռք բերելուց ի վեր [[Հողի մելիորացում|հողի մելիորացման]] շնորհիվ կղզու տարածքը մեծացրել են 23 %-ով (130 կմ²)։

Սինգապուրն առևտրաֆինանսական ու տրանսպորտային համապարփակ հանգույց է։ Արդի աշխարհի միակ կղզային [[քաղաք-պետություն]]ն է։

Բրիտանացի գաղութարար [[Սթեմֆորդ Ռաֆլզ]]ը 1819 թվականին հիմնադրել է գաղութային Սինգապուրը՝ որպես ''[[Բրիտանական արևելահնդկական ընկերություն|Բրիտանական արևելահնդկական ընկերության]]'' առևտրական կետ։ 1858 թվականին նրա լուծարումից հետո կղզիները փոխանցվում են [[Բրիտանական Հնդկաստան]]ին որպես թագավորական գաղութ։ [[Երկրորդ աշխարհամարտ]]ի ժամանակ Սինգապուրը բռնազավթվել է [[Ճապոնիա]]յի կողմից։ Այն Բրիտանիայից անկախություն է ձեռք բերել 1963 թվականին՝ միավորվելով բրիտանական նախկին գաղութների հետ, սակայն գաղափարական տարբերություններից ելնելով՝ երկու տարի անց սինգապուրցիները անջատվում են նրանցից՝ 1965 թվականին ձևավորվելով որպես ինքնիշխան ազգ։ Չունենալով բնական ռեսուրսներ՝ Սինգապուրն իր տնտեսությամբ դառնում է «ասիական չորս վագրերից» ([[Հարավային Կորեա]], [[Հոնկոնգ]], [[Թայվան]], Սինգապուր) մեկը՝ հիմնված արտաքին առևտրի և [[աշխատուժ]]ի վրա։ Այն ունի «հանդիպումների միջազգային գլխավոր քաղաքի», «ներդրումային լավագույն պոտենցիալ քաղաքի», ազգը՝ «տեխնոլոգիական ազգի» համբավ։ Սինգապուրը երրորդն է օտար ներդրումների, ամենամեծ ֆինանսական կենտրոն, նավթամշակման և առևտրական կենտրոն լինելու ցուցանիշով, և երկրորդը՝ ծովային պահեստների առումով։ Երկիրը բնորոշվել է նաև որպես «հարկային ծովախորշ»։

Սինգապուրը [[ՄԱԿ]]-ի` մարդկային զարգացման ցուցանիշով զբաղեցնում է 5-րդ, իսկ մեկ շնչին բաժին ընկնող [[ՀՆԱ]]-ի ցուցանիշով` երրորդ տեղը։ Երկիրը բարձր դիրք է զբաղեցնում կրթության, առողջապահության, կյանքի որակի սպասելի բարելավման, անձնական անվտանգության ու բնակարանային ապահովվածության ոլորտներում։ Չնայած [[Աշխարհի երկրներն ըստ եկամտային տարբերության|եկամտային տարբերություններն]] անհավասար են բաշխված, բնակարանների 90 %-ը անձնական սեփականություն է համարվում։ Սինգապուրի 5.6 միլիոն բնակչությունից 38 %-ը համարվում է օտարերկրյա քաղաքացի։ Երկրում ընդունված է պաշտոնական 4 լեզու՝ [[անգլերեն]] (առաջինն է ընդհանուր տարածվածությամբ), [[մալայերեն]], ստանդարտ չինարեն (մանդարին) և [[թամիլերեն]]։ Գրեթե բոլոր սինգապուրցիները երկու լեզվի կրող են։

Սինգապուրը [[Ունիտար պետություն|ունիտար]] խորհրդարանական երկիր է՝ միապալատ խորհրդարանական կառավարության [[Վեսթմինիստրյան համակարգ]]ով։ «Ժողովրդական գործողություն» կուսակցությունը 1959 թվականից ի վեր հաղթել է բոլոր ընտրություններում։ ՀՆԱ-ի և մամուլի ազատության ցուցանիշով ունի մեծ ժողովրդավարություն։ Սինգապուրը [[Հարավարևելյան Ասիայի պետությունների ասոցիացիա]]յի հինգ անդամներից մեկն է։ Այն նաև անդամակցում է [[Ասիական և խաղաղօվկանոսյան տնտեսական խորհուրդ|Ասիական և խաղաղօվկանոսյան տնտեսական խորհրդին]] (APEC), Արևելյան Ասիայի երկրների գագաթնաժողովին (EAS), [[Չմիացած երկրների շարժում|Չմիացած երկրների շարժմանը]], [[Ազգերի համագործակցություն|Ազգերի համագործակցությանը]]։

== Անվան ծագումնաբանություն ==
Սինգապուրի անվանման անգլերեն տարբերակը երկրի հարազատ [[մալայերեն]] անվանման անգլիականացված տարբերակն է, որը ծագում է {{lang-sa|(सिंहपुर, Siṃhapura}} բառից. ''siṃha''` «առյուծ», ''pura''` «քաղաք», հետևաբար` «առյուծի քաղաք»&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.bartleby.com/61/46/S0424600.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20010411060419/http://www.bartleby.com/61/46/S0424600.html |dead-url=yes |archive-date=2001 թ․ ապրիլի 11 |title=Singapore |publisher=bartleby.com |accessdate=2006 թ․ ապրիլի 14 |df=dmy-all }}&lt;/ref&gt;։ Առյուծը ներառված է ազգային շատ խորհրդանիշերում, օրինակ` զինանշանում։ Սակայն քիչ հնարավոր է, որ երկրում երբևէ ապրել են առյուծներ։ Մալայական Շրիվիջայա թագավորության արքայազն Սանգ Նիլա Ուտաման (Sang Nila Utama, 1299-1347) ասել է, որ կղզին ի սկզբանե կառուցվել և անվանվել է «Սինգապուր», հնարավոր է, մալայական վագրի անունով։ Կենտրոնական կղզին դեռևս մ. թ. 3-րդ դարում կոչվել է նաև «Պուլաու Ուջոնգ», որ մալայերենով նշանակում է «կղզի վերջում»&lt;ref name=&quot;turnbull&quot;&gt;{{cite book |url=https://books.google.am/books?id=Y9yvBgAAQBAJ&amp;pg=PA22 |title=A History of Modern Singapore, 1819–2005 |author= C.M. Turnbull |pages=21–22 |publisher=NUS Press |date=հոկտեմբերի 30, 2009|isbn= 978-9971694302 }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book |url=https://books.google.am/books?id=bMt3BgAAQBAJ&amp;pg=PA151|title=Singapore and the Silk Road of the Sea, 1300_1800|author= John N. Miksic |publisher=NUS Press |date=նոյեմբերի 15, 2013|isbn= 978-9971695743|pages=151–152 }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title=Sang Nila Utama |work=Singapore Infopedia |publisher=National Library Board |url=http://eresources.nlb.gov.sg/infopedia/articles/SIP_93_2005-01-26.html |date=2016 |accessdate=2017 թ․ մայիսի 29 }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Xu Yunqiao, History of South East Asia, 1961 Singapore World Publishing Co. 许云樵 《南洋史》 星洲世界书局 1961年&lt;/ref&gt;։

Սինգապուրը հիշատակվել է նաև որպես ''Քաղաք-այգի'', քանի որ փողոցները շրջապատված են տնկված ծառերով, և անկախացումից հետո կանաչապատումը մեծ թափ է առել, ինչպես նաև ''Փոքրիկ կարմիր կետ'', քանի որ կղզի-պետությունն աշխարհի ու Ասիայի շատ քարտեզներում կարմիր կետի տեսքով է ներկայացված&lt;ref&gt;{{cite book|last1=inc|first1=Encyclopaedia britannica,|title=The New Encyclopædia Britannica.|date=1991|publisher=Encyclopædia Britannica|location=Chicago, Ill.|isbn=0852295294|page=832|edition=15th|quote=&quot;Singapore, known variously as the 'Lion City,' or 'Garden City,' the latter for its many parks and tree-lined streets)}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|title=Singapore's nicknames|url=http://edition.cnn.com/travel/article/singapore-50-reasons|work=CNN|date=օգոստոսի 6, 2015|quote=&quot;The Lion City. The Garden City. The Asian Tiger. The 'Fine' City. All venerable nicknames, but the longtime favorite is the 'Little Red Dot' &quot;|language=en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|title=How Singapore gained its independence|url=https://www.economist.com/blogs/economist-explains/2015/03/economist-explains-22|work=The Economist|date=օգոստոսի 6, 2015|quote=&quot;citizens of 'the little red dot'..&quot;|language=en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|title=A little red dot in a sea of green|url=https://www.economist.com/news/special-report/21657610-sense-vulnerability-has-made-singapore-what-it-today-can-it-now-relax-bit|work=The Economist|date=հուլիսի 16, 2015|quote=&quot;..with a characteristic mixture of pride and paranoia, Singapore adopted 'little red dot' as a motto&quot;|language=en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Post|first1=The Jakarta|title=Editorial: The mighty red dot|url=http://www.thejakartapost.com/academia/2017/09/08/editorial-the-mighty-red-dot.html|work=The Jakarta Post|ref=And that red dot is Singapore|language=en}}&lt;/ref&gt;։

== Պատմություն ==
=== Հնագույն դարաշրջան ===
Հույն աշխարհագրագետ [[Պտղոմեոս]]ը (90-168) 2-րդ դարում տեղանքը նշել է «Սաբանա» անունով, իսկ 3-րդ դարին վերաբերող ամենավաղ աղբյուրներում այն հիշատակված է Պու Լո Չունգ (蒲 罗 中) անունով, որն իր հերթին մալայական «Պուլաու Ուջոնգ» («կղզի վերջում») անվան թարգմանությունն է&lt;ref&gt;{{cite web|last=Hack |first=Karl |url=http://www.hsse.nie.edu.sg/staff/kahack/cc%202.3%20(Little%20India).htm |title=Records of Ancient Links between India and Singapore |publisher=National Institute of Education, Singapore |accessdate=օգոստոսի 4, 2006 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20060426231828/http://www.hsse.nie.edu.sg/staff/kahack/cc%202.3%20%28Little%20India%29.htm |archivedate=2006 թ․ ապրիլի 26 |df=dmy-all }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;utexas&quot;&gt;{{cite web| title = Singapore: History, Singapore 1994  | url = http://inic.utexas.edu/asnic/countries/singapore/Singapore-History.html | publisher=Asian Studies @ University of Texas at Austin | accessdate =հուլիսի 7, 2006 |archiveurl = https://web.archive.org/web/20070323095958/http://inic.utexas.edu/asnic/countries/Singapore/Singapore-History.html |archivedate = մարտի 23, 2007|deadurl=yes}}&lt;/ref&gt;։ Հին յավայական «Նագարակրետագամա» էպիկական պոեմը (1365) հղում է կատարել ''Տումասիկ'' (հնարավոր է, նշանակում է «ծովային քաղաք») անունով կղզու բնակչությանը&lt;ref&gt;{{cite book |url=https://books.google.am/books?id=DTOJAAAAQBAJ&amp;pg=PA381#v=onepage&amp;q&amp;f=false |title=Singapore Street Names: A Study of Toponymics|authors= Victor R Savage, Brenda Yeoh |publisher=Marshall Cavendish |date= հունիսի 15, 2013 |isbn=9789814484749 |page=381}}&lt;/ref&gt;
&lt;!--[[Temasek]] ('Sea Town' in the Malay language), part of the [[Sumatra]]n [[Srivijaya]] empire, was first mentioned as an area now called Singapore. --&gt;&lt;ref&gt;{{cite book |url=https://books.google.am/books?id=J9JAAAAAYAAJ&amp;pg=PA43 |title=Malay Annals |page=43 |author=Dr John Leyden and Sir Thomas Stamford Rffles|date=1821 }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book |url=https://books.google.am/books?id=bMt3BgAAQBAJ&amp;pg=PA154#v=onepage&amp;q&amp;f=false |title=Singapore and the Silk Road of the Sea, 1300_1800 |author= John N. Miksic |page=154 |publisher= NUS Press |date= նոյեմբերի 15, 2013|isbn= 978-9971695743 }}&lt;/ref&gt;: 1299 թվականին, համաձայն մալայական գրական-պատմական հուշարձանի (Sejarah Melayu), Սինգապուրի թագավորությունը կղզում հիմնադրվել է Սանգ Նիլա Ուտամա արքայի կողմից։ Մալայական գրական վերոնշյալ հուշարձանը ակադեմիական բանավեճերի առիթ է հանդիսացել, սակայն այն հայտնի է որպես 14-րդ դարի սինգապուրյան աղբյուր, հետագայում՝ ''Տեմասիկ'', որից իմանում ենք, որ Սինգապուրը առևտրական նավահանգիստ է եղել՝ գտնվելով Մաջապահիտայի և Սիամական թագավորության տիրապետության ներքո, որոնք էլ իրենց հերթին եղել են Մեծ Հնդկաստանի ազդեցության գոտում։ Հնդկական այս թագավորությունները բնութագրվել են զարմանալի դիմացկունությամբ, քաղաքական ամբողջությամբ և վարչական կայունությամբ&lt;ref&gt;{{cite book |url=https://books.google.am/books?id=bMt3BgAAQBAJ&amp;pg=PA184#v=onepage&amp;q&amp;f=false |title=Singapore and the Silk Road of the Sea, 1300–1800|author= John N. Miksic |publisher=NUS Press |date=նոյեմբերի 15, 2013|isbn= 978-9971695743|pages=183–185 }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=Dixon&gt;Robert M. W. Dixon, Y. Alexandra, ''Adjective Classes: A Cross-linguistic Typology '', page 74, Oxford University Press, 2004, {{ISBN|0-19-920346-6}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=Matisoff1990&gt;{{Citation|last=Matisoff|first=James|authorlink=James Matisoff| title = On Megalocomparison| journal = Language| volume = 66| issue = 1| pages = 106–120|year=1990|doi=10.2307/415281| jstor=415281}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=Enfield&gt;{{Citation|last=Enfield|first=N. J.|authorlink=| title = Areal Linguistics and Mainland Southeast Asia| journal = Annual Review of Anthropology | volume = 34| pages = 181–206| year = 2005 |doi=10.1146/annurev.anthro.34.081804.120406}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=LaPolla&gt;RJ LaPolla, The Sino-Tibetan Languages, La Trobe University&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Hal1985&quot;&gt;{{cite book|author=Kenneth R. Hal|title=Maritime Trade and State Development in Early Southeast Asia|url=https://books.google.am/?id=ncqGAAAAIAAJ&amp;q=funan+mountain+kings&amp;dq=funan+mountain+kings|year=1985|publisher=University of Hawaii Press|isbn=978-0-8248-0843-3|page=63}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;academia edu&quot;&gt;{{cite web |url=https://www.academia.edu/2635407/As_in_Heaven_So_on_Earth_The_Politics_of_Visnu_Siva_and_Harihara_Images_in_Preangkorian_Khmer_Civilisation | title= As in Heaven, So on Earth: The Politics of Visnu Siva and Harihara Images in Preangkorian Khmer Civilisation | publisher= academia edu  |date= |accessdate=2015 թ․ դեկտեմբերի 23}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;academia edu&quot;/&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.anthropology.hawaii.edu/people/faculty/stark/pdfs/AP1999%20article.pdf |title=Results of the 1995–1996 Archaeological Field Investigations at Angkor Borei, Cambodia |publisher=University of Hawai'i-Manoa |date= |accessdate=2015 թ․ հուլիսի 5 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150923172419/http://www.anthropology.hawaii.edu/People/Faculty/Stark/pdfs/AP1999%20article.pdf |archivedate=2015 թ․ սեպտեմբերի 23 |df=dmy-all }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Pierre-Yves Manguin, “From Funan to Sriwijaya: Cultural continuities and discontinuities in the Early Historical maritime states of Southeast Asia”, in ''25 tahun kerjasama Pusat Penelitian Arkeologi dan Ecole française d'Extrême-Orient,'' Jakarta, Pusat Penelitian Arkeologi / EFEO, 2002, p. 59-82.&lt;/ref&gt;։ Պատմական աղբյուրները նաև վկայում են, որ մոտավորապես 14-րդ դարի վերջին նրա կառավարիչ արքայազն Պարամեշվարան հարձակման է ենթարկվում Մաջապահիտայի կամ սիամցիների կողմից և հիմնում է Մալակայի սուլթանությունը&lt;ref&gt;{{cite book |url=https://books.google.am/books?id=bMt3BgAAQBAJ&amp;pg=PA162#v=onepage&amp;q&amp;f=false |title=Singapore and the Silk Road of the Sea, 1300–1800|author= John N. Miksic |publisher=NUS Press |date=նոյեմբերի 15, 2013|isbn= 978-9971695743|pages=155–163 }}&lt;/ref&gt;։ Հնագիտական պեղումները ցույց են տալիս, որ հիմնական բնակչությունը կենտրոնացած է եղել Ֆորտ Կանինգ լեռան շուրջ, և բնակավայրն ավերվել է այս ժամանակաշրջանում, չնայած ոչ մեծ թվով առևտրականներ շարունակել են որոշ ժամանակ այդտեղ մնալ&lt;ref name=&quot;turnbull&quot;/&gt;&lt;ref name=&quot;Borschbergp157-158&quot;&gt;{{cite book | last =Borschberg | first =P. | title =The Singapore and Melaka Straits. Violence, Security and Diplomacy in the 17th century | publisher=NUS Press |year=2010 | location =Singapore | pages =157–158 | url = | isbn = 978-9971-69-464-7 }}&lt;/ref&gt;։ 1613 թվականին պորտուգալացի նվաճողները ոչնչացրել են բնակավայրը, և հետագա երկու դարերին կղզին ամայի է մնացել։ Դրանից հետո Սինգապուրը կազմել է Ջոհորի սուլթանության մաս։ Ծովային շրջանը և առևտրական հատվածի մեծ մասը գտնվել են վերահսկողության տակ&lt;ref name=&quot;country studies&quot;&gt;{{cite web|url=http://countrystudies.us/singapore/3.htm|title=Country Studies: Singapore: History|publisher=U.S. Library of Congress|accessdate=2007 թ․ մայիսի 1}}&lt;/ref&gt;։

=== Բրիտանական գաղութացում ===
[[Պատկեր:Part of Singapore Island (British Library India Office Records, 1825, detail).jpg|250px|մինի|ձախից|1825 թվականի քարտեզ: Սինգապուրի տնտեսական ազատ նավահանգիստը ձևավորվել էր Սինգապուր գետի մոտ: Քանինգ բլուր-ամրությունը (կենտրոնում) հանդիսացել է վաղ շրջանի գաղութարարների բնակավայրը:]]
Բրիտանացի գաղութարար Սթեմֆորդ Ռաֆլզը 1819 թվականի հունվարի 28-ին ժամանել է Սինգապուր և կղզին հարմար համարել նոր նավահանգստի համար։ Կղզին կառավարում էր Ջոհորի սուլթան, որին վերահսկում էին հոլանդացիներն ու բուգիսների էթնիկ խումբը։ Սակայն սուլթանությունը թուլացել էր, իսկ Թենգհու Աբդուր Ռահմանը և նրա պաշտոնական այլ անձինք հավատարիմ էին Թենգհու Ռահմանի ավագ եղբորը՝ Թենգհու Լոնգին, ով աքսորի մեջ էր Ռիաու կղզում։ Թեմենգոնգը (մալայական հնագույն կոչում) Ռաֆլզի օգնությամբ Թենգհու Լոնգին տեղափոխվում է Սինգապուր։ Նա առաջարկում է Թենգհու Լոնգին Ջոհորի օրինական սուլթան համարել՝ տալով ''սուլթան Հուսեյն'' տիտղոսը և տրամադրելով տարեկան 5.000 դոլար աշխատավարձ, ևս 3.000 դոլար էլ` թեմենգոնգին&lt;ref name=&quot;uslcFounding&quot;&gt;{{cite web | title = Singapore – Founding and Early Years | url = http://countrystudies.us/singapore/4.htm | publisher =[[U.S. Library of Congress]] | accessdate = հուլիսի 18, 2006 }}&lt;/ref&gt;։ Իր հերթին, սուլթան Հուսեյնը պետք է բրիտանացիներին հանձներ Սինգապուրում առևտրական նավահանգիստ ստեղծելու իրավունքը։ 1819 թվականի փետրվարի 6-ին ստորագրվում է պաշտոնական համաձայնագիր, որի արդյունքում էլ հիմք է դրվում ժամանակակից Սինգապուրին&lt;ref&gt;{{cite web| title = 1819 – The February Documents | publisher=[[Ministry of Defence (Singapore)]] | date = փետրվարի 7, 1997 | accessdate =հուլիսի 18, 2006 | author=Jenny Ng | url = http://www.mindef.gov.sg/imindef/about_us/history/overview/the_early_years/v01n02b_history.html}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title=Milestones in Singapore's Legal History |publisher=[[Supreme Court, Singapore]] |accessdate=2006 թ․ հուլիսի 18 |url=http://app.supremecourt.gov.sg/default.aspx?pgID=39l |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20070927183512/http://app.supremecourt.gov.sg/default.aspx?pgID=39l |archivedate=2007 թ․ սեպտեմբերի 27 }}&lt;/ref&gt;։

[[Պատկեր:Stamford Raffles statue Crop.JPG|150px|մինի|Սթեմֆորդ Ռաֆլզի արձանը Սինգապուր գետի ափին, ուր առաջին անգամ ոտք է դրել գաղութարարը:]]
Սուլթանի հետ պայմանագիր կնքելուց հետո 1824 թվականին ամբողջ կղզին, ինչպես նաև թեմենգոնգը անցնում են Բրիտանիայի ազդեցության տակ&lt;ref name=&quot;Founding of Modern Singapore&quot;&gt;{{cite web|title=Founding of Modern Singapore|url=http://app.www.sg/who/32/Founding-of-Modern-Singapore.aspx|publisher=[[Ministry of Information, Communications and the Arts]]|accessdate=2011 թ․ ապրիլի 13|archiveurl =https://web.archive.org/web/20090508135636/http://app.www.sg/who/32/Founding-of-Modern-Singapore.aspx |archivedate=2009 թ․ մայիսի 8}}&lt;/ref&gt;։ 1826 թվականին Սինգապուրը դառնում է բրիտանական Սթրեյթս Սեթլմենթս գաղութի մաս, որը գտնվում էր [[Բրիտանական Հնդկաստան]]ի իրավասության տակ, իսկ 1836 թվականին դառնում է նահանգի մայրաքաղաքը&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.archiveeditions.co.uk/titledetails.asp?tid=17|title=East &amp; South-East Asia Titles: Straits Settlements Annual Reports (Singapore, Penang, Malacca, Labuan) 1855–1941|publisher=[[Cambridge University Press]]|accessdate=2012 թ․ հուլիսի 31|archive-date=2012 թ․ հունիսի 9|archive-url=https://web.archive.org/web/20120609014003/http://www.archiveeditions.co.uk/titledetails.asp?tid=17|dead-url=yes}}&lt;/ref&gt;։ Մինչև Ռաֆլզի գալուստը, կղզում բնակվում էր մոտ 1.000 մարդ, որի կեսից ավելին չինացիներ էին&lt;ref name=&quot;Founding of Modern Singapore&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;The Malays&quot;&gt;{{cite web|title=The Malays |url=http://yesterday.sg/discover-more/communities-festivals/communities/the-malays/ |publisher=National Heritage Board 2011 |accessdate=2011 թ․ հուլիսի 28 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110223000344/http://yesterday.sg/discover-more/communities-festivals/communities/the-malays/ |archivedate=2011 թ․ փետրվարի 23 }}&lt;/ref&gt;։ Այս վաղ ներգաղթյալներից շատերն աշխատում էին տաքդեղի ու գամբիրի պլանտացիաներում&lt;ref&gt;{{cite book |url=https://archive.org/stream/cu31924023134368#page/n227/mode/2up |editors=Wright, Arnold and Cartwright, H.A. |author=Mrs Reginald Sanderson|date= 1907|title=Twentieth century impressions of British Malaya: its history, people, commerce, industries, and resources |pages=220–221 }}&lt;/ref&gt;։ Ավելի ուշ` 1890-ական թվականներին, երբ Մալայան կղզիներում ու Սինգապուրում հիմնվում է ռեզինի արտադրությունը, կղզին դառնում է ռեզինի տեսակավորման ու արտահանման խոշոր կենտրոն&lt;ref name=&quot;Founding of Modern Singapore&quot; /&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://eresources.nlb.gov.sg/history/events/a8ceea4c-1c8b-4c9a-885c-b85038b39e4c |title=First Rubber Trees are Planted in Singapore – 1877|work=History SG |publisher=National Library Board Singapore  }}&lt;/ref&gt;։

Սինգապուրը չի տուժել [[Առաջին աշխարհամարտ]]ի ժամանակ, քանի որ կոնֆլիկտը չի ընդգրկել Հարավարևելյան Ասիան։ Պատերազմի ընթացքում նշանակալից միակ իրադարձությունը 1915 թվականին մուսուլման [[սիփահիներ]]ի խռովությունն էր Բրիտանական Հնդկաստանի դեմ, որոնք կայազոր ունեին Սինգապուրում. նրանց ցանկանում էին ուղարկել [[Օսմանյան Թուրքիա]], սակայն զինվորներն ընդվզում են և սպանում իրենց սպաներին ու բրիտանացի քաղաքացիական մի քանի անձանց, մինչև որ խռովությունը ճնշվում է ոչ մուսուլմանական զորքերի կողմից (դրանք ժամանել էին Յոհորից ու Բիրմայից)։

[[Պատկեր:RafflesHotel-Singapore-20041025.jpg|250px|մինի|ձախից|[[Ռաֆլզ (հյուրանոց)|Ռաֆլզ հյուրանոց]], հիմնադրվել է 1887 թվականին։ Կառուցել էն հայ [[Սարգիս եղբայրներ|Սարքսյան եղբայրները]]]]
Առաջին համաշխարհային պատերազմից հետո բրիտանական ռազմածովային բազան հանդիսանում է Սինգապուրի պաշտպանության ռազմավարական մաս։ Առաջին անգամ այն ընդունվելով 1923 թվականին՝ կառույցը սկսել է զարգանալ մինչև 1931 թվականին ճապոնացիների` Մանչժուրիո ներխուժումը։ Երբ նավամատույցը ձևավորվում է 1939 թվականին 500 միլիոն դոլարով, այդ պահին հանդիսանում է աշխարհում ամենամեծ չոր դոկը (նավ կառուցելու վայր), երրորդ ամենամեծ լողացող դոկը` ունենալով վառելիքի բազմաթիվ բակեր, որը վեց ամիս կբավարարեր բրիտանական ծովուժին։ Այն պաշտպանված էր Սիլոսո, Քանինգ և Լաբրադոր ամրությունների 15-դյույմանոց ծանր ռազմածովային զենքերով։ [[Ուինսթոն Չերչիլ]]ն այն համարել է «Արևելքի Ջիբրալթար» և «Արևելքի Սուեզ»։ Սակայն դա եղել է բազա` առանց օդուժի։ Բրիտանական օդուժը հաստատվել էր Եվրոպայում, և անգլիացիները չէին կարող իրենց թույլ տալ երկրորդ օդուժը հիմնելու։ Ծրագիրն այն էր, որ օդուժը կարողանար արագ տեղաշարժվել Սինգապուրից անհրաժեշտ վայրը։ Երկրորդ աշխարհամարտից հետո, որը սկվեց 1939 թվականին, օդուժն ամբողջությամբ զբաղված էր Բրիտանիայի պաշտպանությամբ&lt;ref&gt;{{cite book|url=https://books.google.am/books?id=BH88kpvyrdYC&amp;pg=PA90|title=Marshall of Singapore: A Biography|author=Kevin Tan |isbn=9789812308788|year=2008}}&lt;/ref&gt;։

=== Երկրորդ աշխարհամարտ ===
[[Պատկեր:Singapore Naval Base June 1953.jpg|250px|մինի|Սինգապուրի ռազմածովային բազա. կազմավորվել է 1938 թվականին:]]
[[Երկրորդ աշխարհամարտ]]ի ժամանակ կայսրական ճապոնական բանակը ներխուժել է բրիտանական Մալայներ, որի գագաթնակետը դարձել է Սինգապուրի համար ճակատամարտը։ [[Մեծ Բրիտանիա]]յի վարչապետ [[Ուինսթոն Չերչիլ]]ը պարտությունն անվանել է «բրիտանական պատմության վատթարագույն աղետը և մեծագույն կապիտուլյացիան»&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/february/15/newsid_3529000/3529447.stm|title=On This Day&amp;nbsp;– 15 February 1942: Singapore forced to surrender|accessdate=2007 թ․ մայիսի 1|work=BBC News|date=փետրվարի 15, 1942}}&lt;/ref&gt;։ Բրիտանացիները տանուլ են տվել Սինգապուրի ռազմական գործողություններում, ինչի արդյունքում 1942 թվականի փետրվարի 15-ին հանձնվել են մոտ 40.000 զինծառայողներ։ Նրանցից մոտ 5.000-ը, որի մեծամասնությունը ավստրալիացիներ էին, սպանվել կամ վիրավորվել են&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.historynet.com/battle-of-singapore |title=Battle of Singapore |publisher=World History Group |accessdate=2015 թ․ մայիսի 8}}&lt;/ref&gt;։ Ճապոնական կորուստները Սինգապուրի ռազմական գործողությունների ժամանակ կազմել են 1.714 սպանվածներն ու 3.778 վիրավորները{{sfn|Wigmore|1957|p=382}}։ Օկուպացիան բեկումնային նշանակություն է ունեցել մի քանի երկրների, այդ թվում` Ճապոնիայի, Մեծ Բրիտանիայի և այն ժամանակ գաղութային Սինգապուրի համար։ Սինգապուրը վերանվանվել է ''Սյոնան թո'' (昭南島 Shōnan-tō), որ նշանակում է ''Արևելքի լույս''&lt;ref&gt;{{cite book|last=Abshire|first=Jean|title=The History of Singapore|year=2011|publisher=ABC-CLIO|page=104|url=https://books.google.am/books?id=AHF59oExO80C&amp;lpg=PA83&amp;pg=PA104#v=onepage&amp;q&amp;f=false|isbn=031337743X}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Blackburn|first1=Kevin|first2=Karl|last2=Hack|title=Did Singapore Have to Fall?: Churchill and the Impregnable Fortress|year=2004|publisher=Routledge|isbn=0203404408|page=132|url=https://books.google.am/books?id=TUC2qveu-b8C&amp;lpg=PA132&amp;pg=PA132#v=onepage&amp;q&amp;f=false}}&lt;/ref&gt;։ 5.000-25.000 էթնիկ չինացի է սպանվել Սուկա Չինգի սպանդի ժամանակ&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://lcweb2.loc.gov/cgi-bin/query/r?frd/cstdy:@field(DOCID+sg0027)|title=Singapore, Shonan: Light of the South|last=Leitch Lepoer|first=Barbara|year=1989|work=[[Library of Congress Country Studies]]|publisher=[[United States Government Printing Office|Government Printing Office]]|accessdate=2011 թ․ հունվարի 29|location=[[Washington, D.C.]]}}&lt;/ref&gt;։

Բրիտանական զորքերը ծրագրում էին Սինգապուրն ազատել 1945 թվականին, սակայն պատերազմն ավարտվում է, նախքան այդ գործողությունները կիրականացնեին։ Այնուհետև այն կրկին օկուպացվել է բրիտանական, հնդկական ու ավստրալիական ուժերի կողմից սեպտեմբերին ճապոնական զորքերի կողմից իրականացված օկուպացիայից հետո։ Այս ընթացքում Տոմոյուկի Յամաշիտան Սինգապուրում ու Մալայներում իրականացրած ռազմական հանցանքի մեղադրանքով դատվում է ԱՄՆ-ի ռազմական դատարանի կողմից. նա դատապարտվել է մահապատժի և 1946 թվականի փետրվարի 23-ին կախաղան բարձրացվել [[Ֆիլիպիններ]]ում։

=== Հետպատերազմյան շրջան ===
[[Պատկեր:Evacuation of British POWs, Kallang Airport, Singapore - 19450908.jpg|200px|մինի|ձախից|Բրիտանական էմիգրանտները 1945 թվականին ճապոնական կապիտուլյացիայից հետո: Կալանգայի օդանավակայանի աշտարակը պահպանվել է:]]
Դաշնակիցների կողմից ճապոնական կապիտուլյացիայից հետո 1945 թվականի օգոստոսի 15-ին Սինգապուրը ենթարկվում է կարճաժամկետ բռնությունների ու անկարգությունների. լայն տարածում են գտնում թալանն ու սպանությունները։ Բրիտանական զորքերը դաշնակիցների զորքերի՝ հարավարևելյան Ասիայի զորքերի գլխավոր հրամանատար լորդ Լուի Մաունթբաթենի գլխավորությամբ վերադառնում են Սինգապուր, որպեսզի ստանան ճապոնական զորքերի պաշտոնական կապիտուլյացիան գեներալ Իտագակի Սեյշիրոյի կողմից 1945 թվականի սեպտեմբերի 12-ին։ Ենթակառուցվածքների մեծ մասն ավերվել էր պատերազմի ժամանակ, ներառյալ Սինգապուրի նավահանգստային կառույցները։ Կար նաև արտադրանքի, սննդի սղություն, տարածված էին հիվանդությունները, հանցագործությունն ու բռնությունները։ Մեծ թիվ էր կազմում գործազրկությունը, իսկ աշխատավորների դժգոհությունները 1947 թվականին հանգեցրին ծառայությունների ու հասարակական տրանսպորտի աշխատողների գործադուլին։ 1947 թվականի վերջին տնտեսությունն աստիճանաբար սկսում է վերականգնվել, սակայն պահանջվում է մի քանի տարի, մինչև տնտեսությունը կվերադառնար մինչպատերազմյան մակարդակին&lt;ref name=&quot;uslcAftermathOfWar&quot;&gt;{{cite web
| title = Singapore – Aftermath of War
| url = http://countrystudies.us/singapore/9.htm
| publisher=U.S. Library of Congress
| accessdate =հունիսի 18, 2006 }}
&lt;/ref&gt;։

Բրիտանացիների պարտությունը Սինգապուրի պաշտպանության ժամանակ նրանց հեղինակության անկման պատճառ է դառնում սինգապուրցիների շրջանում։ Պատերազմից տասնամյակ անց տեղի բնակչության շրջանում նկատվում են քաղաքական զարթոնք և հակագաղութային ու ազգայնական տրամադրություններ, որոնք մարմնավորվում են «Մերդեկա» լոզունգով. այն մալայերենով նշանակում է «անկախություն»։ Բրիտանացիներն աստիճանաբար մեծացնում են Սինգապուրի ու Մալայան կղզիների ինքնակառավարումը&lt;ref name=&quot;uslcAftermathOfWar&quot;/&gt;։ 1946 թվականի ապրիլի 1-ին լուծարվում է Սթրեյթս Սեթլմենթսը, իսկ Սինգապուրը դառնում է առանձին գաղութ, որ ղեկավարվում էր նահանգապետի կողմից։ 1947 թվականի հուլիսին ստեղծվում են օրենսդիր և գործադիր առանձին խորհուրդներ, իսկ հաջորդ տարի ընտրվում են խորհուրդների վեց անդամներ&lt;ref name=&quot;micaSelfGovernment&quot;&gt;{{cite web | title = Towards Self-government | url = http://www.sg/explore/history_towards.htm | publisher = Ministry of Information, Communications and the Arts, Singapore | accessdate = հունիսի 18, 2006 | archive-date = 2006-07-13 | archive-url = https://web.archive.org/web/20060713023113/http://www.sg/explore/history_towards.htm | dead-url = yes }}&lt;/ref&gt;։

[[Պատկեր:Peter Lambda, Bust of David Marshall (1956), School of Law, Singapore Management University - 20150401-04.jpg|150px|մինի|Սինգապուրի առաջին վարչապետ Դևիդ Մարշալ, պաշտոնավարել է մեկ տարի:]]
1950-ական թվականներին չինացի կոմունիստները սերտ կապեր էին պահում արհմիությունների հետ, իսկ չինական դպրոցները պարտիզանական կռիվ էին մղում կառավարության դեմ, ինչը հանգեցրեց Մալայան կղզիներում արտակարգ իրադրության։ 1954 թվականի ազգային ծառայությունների, ավտոբուսային ցանցի ու դպրոցների խռովությունները Սինգապուրում կապված էին այս իրադարձությունների հետ&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://library.thinkquest.org/12405/19.htm |title=Communism |work=Thinkquest |accessdate=2012 թ․ հունվարի 29 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120207082203/http://library.thinkquest.org/12405/19.htm |archivedate=2012 թ․ փետրվարի 7 |df= }}&lt;/ref&gt;։ Առաջին համընդհանուր ընտրությունների արդյունքում 1955 թվականին առաջնորդ է դառնում լեյբորիստական թևի ներկայացուցիչ Դևիդ Մարշալը։ Նա գլխավորում է Լոնդոն ուղևորված պատվիրակությունը, սակայն Մեծ Բրիտանիան մերժում է լիարժեք անկախության նրա պահանջը։ Մարշալը հեռացվում է, և 1956 թվականին նրան փոխարինում է Լիմ Յե Հոկը, ում վարած քաղաքականությունը ստիպում է Բրիտանիային Սինգապուրին տրամադրել ինքնիշխանություն արտաքին և ներքին գործերում&lt;ref name=countrystudies10&gt;{{cite web|url=http://countrystudies.us/singapore/10.htm|title=Country studies: Singapore: Road to Independence|publisher=U.S. Library of Congress|accessdate=2011 թ․ հուլիսի 2}}&lt;/ref&gt;։

1959 թվականի մայիսին կայացած ընտրություններում Ժողովրդական կուսակցությունը ցնցող հաղթանակ է տանում։ Սինգապուրը դառնում է ներքին ինքնակառավարում ունեցող պետություն, իսկ [[Լի Կուան Յու]]ն դառնում է նրա առաջին վարչապետը&lt;ref name='yewnyt'&gt;{{cite news|title=Headliners; Retiring, Semi|date=դեկտեմբերի 2, 1990|newspaper=[[The New York Times]]|url=https://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9D0CE4DD123DF931A35751C1A966958260|accessdate=2008 թ․ դեկտեմբերի 27}}&lt;/ref&gt;։ 1959 թվականին համազգային քվեարկության արդյունքում Սինգապուրն անկախանում է բրիտանական իշխանություններից, սակայն այն դեռ ձեռք չէր բերել լիարժեք անկախութուն. բրիտանացիները նախկինի պես կառավարում էին արտաքին քաղաքականությունը։ Նահանգապետ սըր Ուիլյամ Ալմոնդ Կոդրինգտոն Գուդը դառնում է նահանգի առաջին ղեկավարը (մալայերեն` յանգ դի պերտուան նեգարա), որ նշանակվում է նախագահ Յուսոֆ բին Իսհակի կողմից&lt;ref name=&quot;Law&quot; /&gt;։

=== Միավորման արշավ ===
[[Պատկեր:Proclamation of Malaysia by Singapore, North Borneo and Sarawak, 1963.jpg|150px|մինի|Ժամանակակից Սինգապուրի հիմնադիր հայր [[Լի Կուան Յու]]ն 1963 թվականի սեպտեմբերի 16-ին հայտարարել է Մալայզիայի Ֆեդերացիայի ստեղծման մասին Սինգապուրում՝ Սաբահի ու Սարավակի հետ նշելով դա:]]
Չնայած Սինգապուրը ղեկավարողների հաջողություններին՝ PAP առաջնորդները հավատում էին, որ Սինգապուրի ապագան Մալայների հետ է, քանի որ երկու երկրները սերտ առնչություններ ունեին։ Համարվում է, որ միաձուլումը օգուտ կբերեր տնտեսությանը` ստեղծելով ընդհանուր շուկա. դրա շնորհիվ կլուծվեին գործազրկության հարցերը Սինգապուրում։ Սակայն PAP-ի կոմունիստամետ թևը սկզբունքորեն դեմ էր միավորմանը՝ վախենալով ազդեցության կորստից, քանի որ Մալայների կառավարող ''Միավորված մալազիական ազգային կազմակերպություն'' (United Malays National Organisation, UMNO) կուսակցությունը հակակոմունիստական էր և կաջակցեր PAP-ի ոչ կոմունիստական թևին։ UMNO-ն, որն ի սկզբանե կասկածանքով էր վերաբերվում միավորմանը, քանի որ չէր վստահում PAP-ի ղեկավարությունը և անհանգստացած էր նրանով, որ Սինգապուրի չինացի բնակչությունը փոխել էր ռասաների հավասարակշռությունը, որից կախված էր նրանց քաղաքական ուժը, փոխել է իր կարծիքը միավորման մասին։ Մայիսի 27-ին Մալայների վարչապետ Թունկու Աբդուլ Ռահմանը առաջ է քաշում Մալայական Դաշնության գաղափարը, որն իր մեջ կներառեր Սինգապուրը, [[Բրունեյ]]ը, Բրիտանական Բորնեոյի տարածք հանդիսացող հյուսիսային [[Հյուսիսային Բորնեո]]ն և [[Սարավակ]]ը&lt;ref&gt;{{cite news |title=MCA: Wipe out extremists |date=փետրվարի 18, 1959 |newspaper= Singapore Standard}}&lt;/ref&gt;։ UMNO-ի առաջնոդները ենթադրում էին, որ Բորնեոյի մալայական բնակչությունը փոխհատուցում է Սինգապուրի չինական բնակչությանը։ Բրիտանական կառավարությունն իր հերթին կարծում էր, որ միավորումը թույլ կտա Սինգապուրին դառնալ կոմունիզմի թաքստոց&lt;ref&gt;{{cite news |title=Appeal To Singapore |url= http://eresources.nlb.gov.sg/newspapers/Digitised/Article/straitstimes19620328-1.2.70.1?ST=1&amp;AT=advanced |newspaper=The Straits Times |location= Singapore |page=10 |date=մարտի 28, 1962}}&lt;/ref&gt;։

=== Սինգապուրը Մալայզիայի հետ ===
{{Բազմապատիկ պատկերներ
 | գոտի = left/right/center
 | ուղղություն = horizontal/vertical
 | վերնագիր = 
 | վերնագրի գոտի = left/right/center
 | վերնագրի ֆոն = 
 | նկարագրություն = 
 | նկարագրության գոտի = left/right/center
 | նկարագրության ֆոն = 
 | լայնություն =

 | պատկեր1 = Lee Kuan Yew.jpg|250px|մինի|
 | լայնություն1 = 
 | նկարագրություն1 = Սինգապուրի վարչապետ [[Լի Կուան Յու]]

 | պատկեր2 = Tunku abd rahman.jpg|250px|մինի|
 | լայնություն2 = 
 | նկարագրություն2 = Մալայզիայի վարչապետ Թունքու Աբդուլ Ռահման
}}
1962 թվականի սեպտեմբերի 16-ին անցկացրած միավորման հանրաքվեի արդյունով Սինգապուրը միավորվեց Մալայզիայի Դաշնությանը և Սարավակի ու Հյուսիսային Բորեոյի հետ ձևավորեց Մալայզիան՝ համաձայն Մալայզիայի համաձայնագրի դրույթների։ Հաշվի առնելով բնական սահմանափակ ռեսուրսները՝ նշվել էր, որ Մալայների հետ միավորումը կապահովի Սինգապուրի ավելի ակտիվ տնտեսական զարգացումը։ Միավորումը նաև կապահովեր PAP-ի լեգիտիմ լինելը՝ ապահովելով Սինգապուրը կոմունիստական ազդեցությունից&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://eresources.nlb.gov.sg/history/events/1dab53ea-788c-461c-acfb-ca625b974c9c |title=Singapore becomes part of Malaysia |publisher=HistorySG |accessdate=2017 թ․ փետրվարի 6}}&lt;/ref&gt;։ Սակայն միավորումից քիչ անց Սինգապուրի կառավարությունը իր համաձայնությունը չի արտահայտում քաղաքական ու տնտեսական շատ հարցերի վերաբերյալ, իսկ հասարակական պայքարն ավարտվում է 1964 թվականին զանգվածային անկարգություններով։

1965 թվականի մարտի 10-ին ինդոնեզացի հրահրիչների դրած ռումբը պայթում է ՄաքԴոնալդ հաստատությունում, որի արդյունքում սպանվում են 3 և վիրավորվում 33 մարդ։ Դա ամենից մեծ մահացություններով միջադեպն էր 42 ռումբերի պայթյունների մեջ, որոնք տեղի են ունեցել առճակատման ընթացքում&lt;ref&gt;{{cite news|title=Record of the Wreckers |url= http://eresources.nlb.gov.sg/newspapers/Digitised/Article/straitstimes19650516-1.2.85 |newspaper=The Straits Times |location= Singapore |date=մայիսի 16, 1965}}&lt;/ref&gt;։ Ինդոնեզական կորպուսի ծովային զորամասի երկու անդամներ` Օսման բին Հաջի Մոհամեդ Ալին և Հարուն բին Սաիդը վերջնական արդյունքում մեղադրվել ու գնդակահարվել են հանցանքի համար, իսկ ՄաքԴոնալդը վնասի փոխհատուցում է ստացել 250.000 դոլարի չափով&lt;ref&gt;{{cite news |title=Mac Donald House blast: Two for trial |url= http://eresources.nlb.gov.sg/newspapers/Digitised/Article/straitstimes19650406-1.2.99 |newspaper=The Straits Times |location= Singapore |date=ապրիլի 6, 1965}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |author=Tan Lay Yuan |title= MacDonald House bomb explosion |url= http://infopedia.nl.sg/articles/SIP_62_2004-12-17.html |website=Singapore Infopedia |publisher=National Library Board |deadurl=bot: unknown |archiveurl= https://web.archive.org/web/20111215082844/http://infopedia.nl.sg/articles/SIP_62_2004-12-17.html |archivedate=2011 թ․ դեկտեմբերի 15 |df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Mac Donald House suffered $250,000 bomb damage |url= http://eresources.nlb.gov.sg/newspapers/Digitised/Article/straitstimes19651009-1.2.46 |newspaper=The Straits Times |location= Singapore |date=հոկտեմբերի 9, 1965}}&lt;/ref&gt;։

Երկու կառավարությունների միջև գաղափարական բազմաթիվ կոնֆլիկտներ են եղել նույնիսկ տնտեսական ճակատում։ Չնայած ընդհանուր շուկայի մասին ավելի վաղ ձեռք բերված պայմանավորվածությանը՝ Սինգապուրը նախկինի պես առնչվում էր Մալայզիայի մնացած հատվածի հետ առևտրի սահմանափակումներին։ Ի պատասխան՝ Սինգապուրը չի տարածում Սաբահի ու Սարավակի վրա պարտքով ձեռք բերված ողջ գումարը՝ արևելյան այդ երկու նահանգների հետ ձեռք բերված տնտեսական համագործակցության համաձայն։ Իրադրությունը սրվում է այն աստիճան, որ բանակցությունները շուտով խզվում են և երկու կողմերից էլ տարածվում են սպառնալիքներ։ Ստեղծված իրադրության պատճառով 1965 թվականի օգոստոսի 7-ին Մալայզիայի այն ժամանակվա վարչապետ Թունքու Աբդուլ Ռահմանը, հնարավոր արյունահեղությունը կանխելու այլընտրանք չտեսնելով, Մալայզիայի խորհրդարանին առաջարկում է Սինգապուրին հեռացնել Մալայզիայի Դաշնության կազմից&lt;ref name=&quot;Road to Independence&quot;&gt;{{cite news |title=Road to Independence |url= http://ourstory.asia1.com.sg/merger/merger.html |archiveurl= https://web.archive.org/web/20131013002423/http://ourstory.asia1.com.sg/merger/merger.html |archivedate=2013 թ․ հոկտեմբերի 13 |publisher= [[AsiaOne]]|year=1998}}&lt;/ref&gt;։ 1965 թվականի օգոստոսի 9-ին Մալայզիայի խորհրդարանը 123 կողմ ձայնով (Սինգապուրի պատվիրակները չէին մասնակցում նիստին) ընդունում են սահմանադրությունում փոփոխություն կատարելու օրինագիծը, որի համաձայն Սինգապուրը կարող էր առանձնացվել Մալայզիայի Դաշնությունից&lt;ref name=countrystudies10/&gt;&lt;ref name=&quot;LOC2&quot;&gt;{{cite web|url=http://lcweb2.loc.gov/cgi-bin/query/r?frd/cstdy:@field(DOCID+sg0033)|title=Singapore as Part of Malaysia|last=Leitch Lepoer |first=Barbara |year=1989 |work=Library of Congress Country Studies |publisher=Government Printing Office|accessdate=2011 թ․ հունվարի 29|location=Washington, D.C.}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.europe-solidaire.org/spip.php?article7878 |title=A Summary of Malaysia-Singapore History |work=europe-solidaire |accessdate=2012 թ․ հունվարի 29 |deadurl=yes |archiveurl= https://web.archive.org/web/20120529081759/http://www.europe-solidaire.org/spip.php?article7878 |archivedate=2012 թ․ մայիսի 29 |df= }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url= http://eresources.nlb.gov.sg/history/events/dc1efe7a-8159-40b2-9244-cdb078755013#27 |title=Singapore separates from Malaysia and becomes independent – Singapore History |quote=Negotiations were, however, done in complete secrecy... (Tunku moved) a bill to amend the constitution that would provide for Singapore's departure from the Federation. Razak was also waiting for the fully signed separation agreement from Singapore to allay possible suggestions that Singapore was expelled from Malaysia. |publisher= National Library Board|accessdate=2017 թ․ մայիսի 12}}&lt;/ref&gt;։

=== Սինգապուրի Հանրապետություն ===
[[Պատկեր:1 Singapore city skyline 2010 day panorama.jpg|300px|մինի|ձախից|Սինգապուրի գործարար թաղամաս, 2010]]
Սինգապուրն իր անկախությունը ստացել է 1965 թվականի օգոստոսի 9-ին որպես Սինգապուրի Հանրապետություն (դեռևս շարունակում էր մնալ [[Ազգերի համագործակցություն|Ազգերի համագործակցության]] կազմում)։ Երկրի նախագահը Յուսոֆ բին Իշակն էր, իսկ վարչապետը` Լի Կուան Յուն։ 1969 թվականին դարձյալ սկիզբ են առնում ռասայական խժդժություններ&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Sandhu|first1=Kernial Singh|last2=Wheatley|first2=Paul|title=Management of Success: The Moulding of Modern Singapore|publisher=Institute of Southeast Asian Studies|isbn=9789813035423|page=107|url=https://books.google.am/books?id=ldKwPQ2PyBAC&amp;pg=PA107|language=en|year=1989}}&lt;/ref&gt;։ 1967 թվականին երկիրը դառնում է [[Հարավարևելյան Ասիայի պետությունների ասոցիացիա]]յի (Association of Southeast Asian Nations, ASEAN) համահիմնադիր երկիր։ Լի Կուան Յուն դառնում է վարչապետ, և երկիրը դառնում է Առաջին աշխարհի երկրներից մեկը։ Լի Կուան Յուի առանձնահատուկ ուշադրությունը տնտեսական արագ աճին, ձեռնարկատիրական գործունեության հովանավորությանը և ներքին դեմոկրատիայի սահմանափակմանը ձևավորեց Սինգապուրի հետագա կես դարի քաղաքականությունը&lt;ref&gt;Terry McCarthy, &quot;Lee Kuan Yew.&quot; ''Time ''154: 7–8 (1999). [https://web.archive.org/web/20150402104451/http://madeinthoughts.com/pdf/LeeKuanYew.pdf online]&lt;/ref&gt;։ Հետագա տնտեսական աճը շարունակվեց 1980-ական թվականներին, երբ գործազրկության մակարդակը նվազեց մինչև 3 %, իսկ ՀՆԱ-ի աճը` միջինը 8 % մինչև 1999 թվականը։ 1980-ական թվականներին Սինգապուրն անցում կատարեց արդյունաբերության` բարձր տեխնոլոգիաների ճյուղին, որպեսզի մրցունակություն ապահովի հարևան երկրների հետ, որոնք ունեին ավելի էժան աշխատուժ։ 1981 թվականին բացվել է Սինգապուրի ''Չանգի'' օդանավակայանը, և ստեղծվել է ''Singapore Airlines'' ավիաընկերությունը&lt;ref&gt;{{cite web | title = History of Changi Airport | publisher = Civil Aviation Authority of Singapore | url = http://www.changiairport.com.sg/changi/en/about_us/history_changi.html | deadurl = yes | archiveurl = https://web.archive.org/web/20060629014047/http://www.changiairport.com.sg/changi/en/about_us/history_changi.html | archivedate = հունիսի 29, 2006 | df = dmy-all }}&lt;/ref&gt;։ Սինգապուրի նավահանգիստը դարձավ ամենածանրաբեռնված նավահանգիստներից մեկն աշխարհում, զգալի աճ են գրանցում նաև ծառայությունների ու զբոսաշրջության ոլորտները։ Սինգապուրը դառնում է տրանսպորտային կարևոր հանգույց և զբոսաշրջային կարևոր ուղղություն։

Որոշ ակտիվիստներ և ընդդիմադիր քաղաքական գործիչներ PAP-ի կառավարումն անվանել են [[Ավտորիտարիզմ|ավտորիտար]], քանի որ երկրի ղեկավարության կողմից քաղաքական ու լրատվական գործունեությունը համարել են քաղաքական իրավունքի խախտում&lt;ref&gt;{{cite news| title = Singapore elections |publisher=BBC  | date = մայիսի 5, 2006 | url = http://news.bbc.co.uk/2/hi/asia-pacific/4976536.stm}}&lt;/ref&gt;։ Ի պատասխան` Սինգապուրի կառավարությունը բավական փոփոխություններ է կատարել։ «Խորհրդարանի ոչ սահմանադրական անդամներ» (Non-constituency Member of Parliament, NCMP) ընդդիմադիր ուժը կազմավորվել է 1984 թվականին ընդդիմադիր կուսակցությունների` ընտրություններում չհաղթած երեք անդամների կողմից։ 1988 թվականին ձևավորվել է Խորհրդարանական ներկայացուցչական խումբը (Group Representation Constituency, GRC) ընտրողների բազմանդամ ենթակառուցվածքների ստեղծման համար, որոնց նպատակն էր խորհրդարանում ներկայացնել փոքրամասնությունը&lt;ref&gt;{{cite web|title=Parliamentary Elections Act|publisher=Singapore Statutes Online|url=http://statutes.agc.gov.sg/non_version/cgi-bin/cgi_getdata.pl?actno=2001-REVED-218&amp;doctitle=PARLIAMENTARY%20ELECTIONS%20ACT%0A&amp;segid=946439076-000003|accessdate=2006 թ․ մայիսի 8|archive-date=2013 թ․ հունվարի 11|archive-url=https://www.webcitation.org/6DaVuhSUC?url=http://statutes.agc.gov.sg/non_version/cgi-bin/cgi_getdata.pl?actno=2001-REVED-218|dead-url=yes}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;HoKhaiLeong&quot;&gt;Ho Khai Leong (2003) ''Shared Responsibilities, Unshared Power: The Politics of Policy-Making in Singapore''. Eastern Univ Pr. {{ISBN|978-981-210-218-8}}&lt;/ref&gt;։ 1991 թվականի Սինգապուրի սահմանադրության մեջ փոփոխություններ են կատարվել, որոնցով նախատեսվում է երկրի նախագահի ընտրությունը, ով ունի [[վետո]]յի իրավունք ազգային ռեզերվների օգտագործման և պետական պաշտոնյաների նշանակման գործում&lt;ref&gt;{{cite web|title=Presidential Elections |publisher=Elections Department Singapore |date=ապրիլի 18, 2006 |url=http://www.elections.gov.sg/presidential_elections.htm |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080827213801/http://www.elections.gov.sg/presidential_elections.htm |archivedate=օգոստոսի 27, 2008 }}&lt;/ref&gt;։ Ընդդիմադիր կուսակցությունները բողոքել են, որ GRC-ի համակարգը դժվարացրել է նախագահական ընտրություններում հաստատվելը, իսկ քվեարկման համակարգը միտում ունի բացառելու փոքրամասնությունների կուսակցությունները&lt;ref&gt;
Chua Beng Huat (1995). ''Communitarian Ideology and Democracy in Singapore''. Taylor &amp; Francis, {{ISBN|978-0-203-03372-2}}&lt;/ref&gt;։

{{Բազմապատիկ պատկերներ
 | գոտի = left/right/center
 | ուղղություն = horizontal/vertical
 | վերնագիր = 
 | վերնագրի գոտի = left/right/center
 | վերնագրի ֆոն = 
 | նկարագրություն = 
 | նկարագրության գոտի = left/right/center
 | նկարագրության ֆոն = 
 | լայնություն =

 | պատկեր1 = Lee Hsien Loong, June 3, 2006.jpg
 | լայնություն1 = 
 | նկարագրություն1 = Սինգապուրի 3-րդ վարչապետ [[Լի Սյանլուն]] (2004-)

 | պատկեր2 = GohChokTong-WashingtonDC-20010614.jpg
 | լայնություն2 = 
 | նկարագրություն2 = Սինգապուրի 2-րդ վարչապետ Գո Չոկ Թոնգ (1990-2004)
}}
1990 թվականին [[Գո Չոկ Թոնգ]]ը փոխարինել է Լի Կուանին` դառնալով Սինգապուրի 2-րդ վարչապետը&lt;ref&gt;{{cite book|title=Encyclopedia of Singapore.|date=2006|publisher=Singapore: Tailsman Publishing|isbn=9810556675|page=82|edition=http://eservice.nlb.gov.sg/item_holding_s.aspx?bid=12751459}}&lt;/ref&gt;։ Թոնգի կառավարման ընթացքում երկրում որոշակի ճգնաժամ է նկատվում, օրինակ` 1997 թվականի ասիական ֆինանսական ճգնաժամը և 2003 թվականին սուր անակնկալ շնչառական համախտանիշի տարածումը&lt;ref name=&quot;Goh&quot;&gt;{{cite web|url=http://eresources.nlb.gov.sg/infopedia/articles/SIP_860_2004-12-27.html |title=Goh Chok Tong |publisher=National Library Board |accessdate=2017 թ․ փետրվարի 6}}&lt;/ref&gt;։

2004 թվականին [[Լի Սյանլուն]]ը` Լի Կուան Յուի ավագ որդին, դառնում է երկրի երրորդ վարչապետը։ Նրա կառավարման ժամանակն առանձնանում է 2008 թվականի տնտեսական ճգնաժամով, մալայական երկաթուղու շուրջ վեճերով և ինտեգրված առողջարանների ներմուծումով&lt;ref&gt;{{cite news|title=Country profile: Singapore|work=BBC News|url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/asia-pacific/country_profiles/1143240.stm|accessdate=2010 թ․ ապրիլի 22|date=հուլիսի 15, 2009}}&lt;/ref&gt;։ Չնայած տնտեսական բացառիկ աճին` Ժողովրդական գործողություն կուսակցությունը (ԺԳԿ) 2011 թվականի ընտրություններին ամենավատ ցուցանիշն է գրանցում` ձայների 60 %-ը։ Ամենաքննարկվող հարցերից էին օտարերկրյա աշխատուժի մեծ ներհոսքը և կենսամակարդակը։ 2015 թվականի մարտի 23-ին մահանում է Լի Կուան Յուն անկախության 50-րդ տարում. հայտարարվում է հասարակական մեկշաբաթյա սուգ&lt;ref name=&quot;lky-7prin&quot;&gt;{{cite news |url= http://www.straitstimes.com/singapore/remembering-lee-kuan-yew-our-chief-diplomat-to-the-world |title=Lee Kuan Yew: Our chief diplomat to the world |date=մարտի 25, 2015 |work=The Straits Times |location= Singapore}}&lt;/ref&gt;։ ԺԳԿ-ն սեպտեմբերյան համընդհանուր ընտրություններում հաստատում է իր գերակայությունը` ստանալով ընտրողների ձայների 69.9 %-ը, ինչը երկրորդ արդյունքն էր 2001 թվականի ընտրությունների 75.3 % ցուցանիշից հետո։

== Կառավարում և քաղաքականություն ==
[[Պատկեր:Parliament House Singapore.jpg|250px|մինի|Սինգապուրի խորհրդարանը Սինգապուր գետի ափին]]
Սինգապուրը [[խորհրդարանական հանրապետություն]] է` միապալատ խորհրդարանային կառավարման Վեստմինստերյան համակարգով։ Երկրի սահմանադրությունը հռչակում է ներկայացուցչական դեմոկրատիան որպես քաղաքական համակարգ&lt;ref name=autogenerated4&gt;{{cite web|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/sn.html|title=World Factbook – Singapore|publisher=U.S. Central Intelligence Agency|accessdate=2011 թ․ հունիսի 12|archive-date=2019 թ․ հունվարի 7|archive-url=https://web.archive.org/web/20190107065141/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/sn.html|dead-url=yes}}&lt;/ref&gt;։ Գործադիր իշխանությունը պատկանում է կառավարությանը, որ գլխավորում է վարչապետը և ավելի քիչ` նախագահը&lt;ref name=&quot;Law&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.singaporelaw.sg/content/LegalSyst1.html |title=The Singapore Legal System |publisher=Singapore Academy of Law |accessdate=2011 թ․ հունիսի 26 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110603225639/http://www.singaporelaw.sg/content/LegalSyst1.html |archivedate=2011 թ․ հունիսի 3 }}&lt;/ref&gt;։ Նախագահն ընտրվում է համաժողովրդական քվեարկությամբ և ունի վետոյի իրավունք գործադիր որոշ որոշումների վրա, ինչպիսիք են ազգային պահուստի օգտագործումը, դատերի նշանակումը, սակայն հիմնականում ներկայացուցչական գործառույթ ունի&lt;ref&gt;{{cite web |url= http://www.istana.gov.sg/content/istana/thepresident.html |title=The President |publisher= Singapore Government |accessdate=2011 թ․ հունիսի 26 |archiveurl= https://web.archive.org/web/20110611130556/http://www.istana.gov.sg/content/istana/thepresident.html |archivedate=2011 թ․ հունիսի 11 |date=դեկտեմբերի 19, 2010}}&lt;/ref&gt;։

Օրենսդիր մարմինը խորհրդարանն է&lt;ref name=&quot;Law&quot; /&gt;։ Նրա անդամները՝ պատգամավորները, ընտրվում են խորհրդարան համեմատական մեծամասնության սկզբունքով և ընտրական տեղամասը ներկայացնում են մեկ ներկայացուցչով կամ խմբերով&lt;ref name=&quot;parliament.gov.sg&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.parliament.gov.sg/members-parliament |title=Members of Parliament |publisher=Government of Singapore |accessdate=2011 թ․ հունիսի 12 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110417154628/http://www.parliament.gov.sg/members-parliament |archivedate=2011 թ․ ապրիլի 17 |df= }}&lt;/ref&gt;։ ''Ժողովրդական գործողություն կուսակցությունը'' զբաղեցրել է խորհրդարանի մեծամասնությունը բոլոր ընտրություններում 1959 թվականին ինքնակառավարում ձեռք բերելուց հետո&lt;ref name=&quot;freedomhouse&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.freedomhouse.org/template.cfm?page=22&amp;year=2010&amp;country=7915|title=Freedom in the World 2010 – Singapore|publisher=Freedom House|accessdate=2011 թ․ հունիսի 12|archive-date=2012 թ․ հունվարի 7|archive-url=https://web.archive.org/web/20120107002407/http://www.freedomhouse.org/template.cfm?page=22&amp;year=2010&amp;country=7915|dead-url=yes}}&lt;/ref&gt;։

Չնայած ընտրություններն արդար են անցնում, սակայն չկա ընտրական անկախ իշխանություն, և կառավարությունը խիստ ազդեցություն է ունենում ԶԼՄ-ների վրա։ ''Freedom House'' ոչ կառավարական կազմակերպությունը «Ազատությունն աշխարհում» զեկուցումում Սինգապուրը հայտարարել է մասամբ ազատ երկիր, իսկ ''The Economist'' շաբաթաթերթը Սինգապուրը համարում է վատ դեմոկրատիայով երկիր` դեմոկրատիայի ցուցանիշով չորս միավորանոց համակարգում դասելով երկրորդ տեղում&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://graphics.eiu.com/PDF/Democracy_Index_2010_web.pdf|title=Democracy index 2010|work=The Economist|year=2010|accessdate=2011 թ․ փետրվարի 19}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.freedomhouse.org/report/freedom-world/2013/singapore |title=Singapore |publisher=Freedom House |date=2013 |accessdate=2014 թ․ մայիսի 28 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140503011701/http://www.freedomhouse.org/report/freedom-world/2013/singapore |archivedate=2014 թ․ մայիսի 3 |df= }}&lt;/ref&gt;։ Վերջին ընտրությունները կայացել են 2015 թվականին, որտեղ ԺԳԿ-ը 89 տեղերից զբաղեցրել է 83-ը` շահելով ընտրողների ձայնի 70 %-ը։

[[Պատկեր:Supreme Court of Singapore at night (HDR) - 20071115.jpg|250px|մինի|ձախից|Գերագույն դատարանի հին և նոր շենքերը։ Վերաքննիչ դատարանը զբաղեցնում է վերին սկավառակը և ներկայացնում է իրավադատության վերին օղակը:]]
Սինգապուրի իրավական համակարգը հիմնված է անգլիական իրավունքի վրա որոշակի տարբերություններով` պայմանավորված տեղական բնույթով։ [[Երդվյալների դատարան]]ի կառույցը փոփոխվել է 1970 թվականին` դատական որոշումներն ամբողջովին թողնելով դատարանների իրավասությանը&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.singaporelaw.sg/content/LegalSyst.html |title=The Singapore Legal System |publisher=Singapore Academy of Law |date=սեպտեմբերի 25, 2007 |accessdate=2011 թ․ հունիսի 10 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110123145140/http://www.singaporelaw.sg/content/LegalSyst.html |archivedate=2011 թ․ հունվարի 23 }}&lt;/ref&gt;։ Սինգապուրում կան պատժի տեսակներ, որոնք ֆիզիկական, մարմնական բնույթ են կրում. դրանք սահմանվում են այնպիսի օրինախախտումների համար, ինչպիսիք են բռնաբարությունը, անկարգությունը, վանդալությունը և որոշ այլ հանցատեսակներ&lt;ref&gt;{{cite web|url= http://www.corpun.com/singfeat.htm |title= Judicial caning in Singapore, Malaysia and Brunei |publisher= World Corporal Punishment Research |date=September 2012 |accessdate=2015 թ․ դեկտեմբերի 12}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |author=Kuntz, Tom|title=Ideas &amp; Trends; Beyond Singapore: Corporal Punishment, A to Z |url= https://www.nytimes.com/1994/06/26/weekinreview/ideas-trends-beyond-singapore-corporal-punishment-a-to-z.html?scp=29&amp;sq=?pagewanted=1 |date=հունիսի 26, 1994 |newspaper=The New York Times}}&lt;/ref&gt;։ Սինգապուրում գործում է [[մահապատիժ]] սպանության, նաև թմրանյութերի ու զենքի ապօրինի շրջանառության համար&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.travel.state.gov/travel/cis_pa_tw/cis/cis_1017.html#crime |archive-url=https://web.archive.org/web/20041230204937/http://travel.state.gov/travel/cis_pa_tw/cis/cis_1017.html |dead-url=yes |archive-date=2004 թ․ դեկտեմբերի 30 |title=Singapore country specific information |publisher=U.S. Department of State |date=մարտի 19, 2010 |df=dmy-all }}&lt;/ref&gt;։

''Amnesty International'' միջազգային կազմակերպությունը հայտարարել է, որ սինգապուրյան համակարգի իրավական որոշ դրույթներ հակասում են [[Անմեղսունակություն|անմեղսունակության]] սկզբունքին, քանի դեռ չի ապացուցվել մեղքը, և Սինգապուրը «հնարավոր է, կատարման ամենաբարձր մակարդակն ունի բնակչության թվի ցուցանիշով»&lt;ref name=&quot;amnesty&quot;&gt;{{cite web|url=https://www.amnesty.org/en/library/info/ASA36/001/2004&amp;lang=e |archive-url=https://web.archive.org/web/20120113025257/http://www.amnesty.org/en/library/info/ASA36/001/2004%26lang%3De |dead-url=yes |archive-date=2012 թ․ հունվարի 13 |title=Singapore: The death penalty – A hidden toll of executions |publisher=Amnesty International USA |year=2003 |accessdate=2011 թ․ մայիսի 1 |df=dmy-all }}&lt;/ref&gt;։ Կառավարությունը համաձայն չէ կազմակերպության ներկայացրած տվյալներին&lt;ref name=response&gt;{{cite press release|title=The Singapore Government's Response To Amnesty International's Report 'Singapore – The Death Penalty: A Hidden Toll Of Executions' |publisher=[[Ministry of Home Affairs (Singapore)]] |url=http://www.mha.gov.sg/basic_content.aspx?pageid=74 |archive-url=https://web.archive.org/web/20071114130039/http://www.mha.gov.sg/basic_content.aspx?pageid=74 |dead-url=yes |archive-date=2007 թ․ նոյեմբերի 14 |date=հունվարի 30, 2004 |accessdate=2010 թ․ ապրիլի 22 |df=dmy-all }}&lt;/ref&gt;։ Սինգապուրի դատական համակարգը ամենահուսալիներից մեկն է ամբողջ Ասիայում&lt;ref&gt;{{cite news|agency=Agence France-Presse |url= http://www.abs-cbnnews.com/world/09/15/08/hong-kong-has-best-judicial-system-asia-business-survey |title= Hong Kong has best judicial system in Asia: business survey |work=ABS-CBN News |location= Quezon City |date=սեպտեմբերի 15, 2008 |accessdate=2016 թ․ նոյեմբերի 24}}&lt;/ref&gt;։

[[Պատկեր:Speakers Corner 1.jpg|250px|մինի|Խոսնակների անկյուն Չինական թաղամասում:Այստեղ կարելի է կազմակերպել ցույցեր և ներկայացնել ազատ խոսք, ինչը սահմանափակված է կղզու մյուս անկյուններում:]]
Սինգապուրը ''Transparency International'' միջազգային ոչ կառավարական կազմակերության տվյալներով ամենաքիչ կոռումպացված երկրներից մեկն է ամբողջ աշխարհում&lt;ref&gt;{{cite web|title=Corruption Perceptions Index 2015|url=http://www.transparency.org/cpi2015|publisher=Transparency International|accessdate=օգոստոսի 20, 2016}}&lt;/ref&gt;։ Երկրի ուժեղ, գրեթե [[Ավտորիտարիզմ|ավտորիտար]] կառավարությունը ինտելեկտուալ բնակչության շեշտադրումով և լավ կառավարմամբ ճանաչված է որպես «Սինգապուրյան մոդել» և համարվում է երկրի քաղաքական կայունության, տնտեսական աճի ու սոցիալական ներդաշնակ կառավարման գլխավոր բանալին&lt;ref&gt;{{cite journal |last=Ortmann |first=Stephan |last2=Thompson |first2=Mark R |title=China and the &quot;Singapore Model&quot; |journal=Journal of Democracy |volume=27 |issue=1 |pages=39–48 |date=January 2016 |url=http://www.journalofdemocracy.org/sites/default/files/Thompson-27-1.pdf |accessdate=2016 թ․ նոյեմբերի 24 |archive-date=2016 թ․ նոյեմբերի 4 |archive-url=https://web.archive.org/web/20161104151140/http://www.journalofdemocracy.org/sites/default/files/Thompson-27-1.pdf |dead-url=yes }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite journal|last=Huff |first=W G |title=What is the Singapore model of economic development? |journal=Cambridge Journal of Economics |volume=19 |pages=735–759 |date=1995 |url=http://cje.oxfordjournals.org/content/19/6/735.full.pdf+html |accessdate=2016 թ․ նոյեմբերի 24}}&lt;/ref&gt;։ 2011 թվականին ''World Justice Project'' անկախ կազմակերպությունը իրավական ցուցչի աստիճանով Սինգապուրը դասել է աշխարհի լավագույն երկրների շարքին «կարգ ու կանոնի և անվտանգության», «կորուպցիայի բացակայության», «արդյունավետ արդարադատության» չափանիշներով։ Սակայն երկիրն ավելի ցածր հեղինակություն ունի «խոսքի ազատություն» և «երկրի ազատություն» ցուցանիշներով&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.worldjusticeproject.org/country/singapore |title=Singapore |publisher=World Justice Project |location=Washington DC |date=n.d. |accessdate=2013 թ․ հուլիսի 5 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140101191144/http://www.worldjusticeproject.org/country/singapore |archivedate=2014 թ․ հունվարի 1 |df=dmy-all }}&lt;/ref&gt;։ Հինգ կամ ավելի մարդկանց հրապարակային հանդիպումը պահանջում է ոստիկանության թույլտվություն, իսկ բողոքները կարելի է կազմակերպել միայն հատուկ ձևավորված Խոսնակների անկյուններում&lt;ref&gt;{{cite news |url=http://in.reuters.com/article/2009/01/17/idINIndia-37501620090117 |title=Singapore to toughen protest laws ahead of APEC meet |agency=Reuters |date=հունվարի 17, 2009 |accessdate=2012 թ․ հուլիսի 31 |archive-date=2015 թ․ նոյեմբերի 4 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151104222414/http://in.reuters.com/article/2009/01/17/idINIndia-37501620090117 |dead-url=yes }}&lt;/ref&gt;։

2017 թվականին [[Հալիմա Յակոբ]]ը եղել է Սինգապուրի առաջին կին նախագահը։ Նա հաղթել է ընտրություններում, քանի որ մնացած բոլոր թեկնածուները ճանաչվել են ընտրվելու իրավունքից զուրկ&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.aljazeera.com/news/2017/09/halimah-yacob-named-singapore-malay-president-170913073940319.html |title=Halimah Yacob named Singapore's first female president |agency=aljazeera |date=սեպտեմբերի 13, 2017||accessdate=2017 թ․ սեպտեմբերի 13}}&lt;/ref&gt;։

=== Արտաքին կապեր ===
[[Պատկեր:President Donald J. Trump and Prime Minister Lee Hsien Loong at G20, July 8, 2017.jpg|250px|մինի|ձախից|Սինգապուրի վարչապետ [[Լի Սյանլուն]]ը և ԱՄՆ-ի նախագահ [[Դոնալդ Թրամփ]]ը]]
Սինգապուրի արտաքին քաղաքականությունն ուղղված է [[Հարավարևելյան Ասիա]]յի և հարակից տարածքների անվտանգությանը։ Հիմնական սկզբունքը քաղաքական ու տնտեսական կայունությունն է տարածաշրջանում&lt;ref name=&quot;DFAT&quot;&gt;{{cite web|url=http://dfat.gov.au/geo/singapore/pages/singapore-country-brief.aspx |title=Singapore country brief |publisher=Department of Foreign Affairs and Trade |accessdate=2016 թ․ նոյեմբերի 15}}&lt;/ref&gt;։ Այն դիվանագիտական հարաբերություններ ունի ավելի քան 180 ինքնիշխան պետությունների հետ&lt;ref&gt;{{cite web |url= http://www.mfa.gov.sg/content/mfa/missions/singapore_mission/mission_locator.html |title= Singapore Missions Overseas |publisher= Ministry of Foreign Affairs |accessdate= հունվարի 27, 2014 |archive-date= 2018-03-15 |archive-url= https://web.archive.org/web/20180315105110/https://www.mfa.gov.sg/content/mfa/missions/singapore_mission/mission_locator.html |dead-url= yes }}&lt;/ref&gt;։

Որպես [[Հարավարևելյան Ասիայի պետությունների ասոցիացիա]]յի (ՀԱՊԱ) հիմնադիր հինգ երկրներից մեկը` այն համարվում է ազատ տնտեսական գոտու կողմնակից, քանի որ Սինգապուրի տնտեսությունն ընդհանուր առմամբ սերտորեն կապված է տարածաշրջանի տնտեսությանը&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.asean.org/64.htm |archive-url=https://web.archive.org/web/20080109233326/http://www.asean.org/64.htm |dead-url=yes |archive-date=2008 թ․ հունվարի 9 |title=Overview |publisher=ASEAN |year=2009 |accessdate=2011 թ․ փետրվարի 18 |df=dmy-all }}&lt;/ref&gt;։ Նախկին վարչապետ Գո Չոկ Թոնգն առաջարկել է ստեղծել ՀԱՊԱ-ի տնտեսական համաձայնությունը` այն միացնելով ընդհանուր շուկային։ Դա համաձայնեցվել է 2007 թվականին 2015 թվականին իրագործելու նպատակով։ Տարածքային ուրիշ կազմակերպություններ կարևոր են Սինգապուրի համար, և նա հանդիսանում է ՀԱՊԱ-ի քարտուղարության առաջատարը։ Սինգապուրը անդամակցում է տարածաշրջանային այլ կազմակերպություններին ևս, ինչպիսիք են Ասիական-եվրոպական խորհուրդը, Արևելյան Ասիայի և Լատինական Ամերիկայի համագործակցության երկրների ֆորումը, Հնդկական օվկիանոսի ավազանի ասոցիացիան&lt;ref name=&quot;DFAT&quot; /&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.nam.gov.za/background/members.htm |title=NAM Member States |publisher=The Non-Aligned Movement |date=հունվարի 23, 2002 |accessdate=2011 թ․ փետրվարի 18 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20101209233514/http://www.nam.gov.za/background/members.htm |archivedate=2010 թ․ դեկտեմբերի 9 |df=dmy-all }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url= http://www.thecommonwealth.org/Internal/142227/members/ |title=Member States |publisher=Commonwealth Secretariat |accessdate=2011 թ․ փետրվարի 18}}&lt;/ref&gt;։ Այն հանդիսանում է նաև Միավորման ու համագործակցության շարժման անդամ։ Չնայած Սինգապուրը պաշտոնապես չի հանդիսանում Մեծ 20-յակի անդամ, այն 2010 թվականից հրավիրվում է մասնակցելու նրա գործընթացին&lt;ref&gt;{{cite web|title=G20|url=https://www.mfa.gov.sg/content/mfa/international_organisation_initiatives/g20.html|publisher=Ministry of Foreign Affairs|accessdate=2018 թ․ մայիսի 6|archive-date=2018 թ․ սեպտեմբերի 17|archive-url=https://web.archive.org/web/20180917121540/https://www.mfa.gov.sg/content/mfa/international_organisation_initiatives/g20.html|dead-url=yes}}&lt;/ref&gt;։

Ընդհանուր առմամբ, ՀԱՊԱ-ի անդամ այլ երկրների հետ երկկողմ հարաբերություններն ուժեղ են, սակայն տարաձայնություններ են առաջացել հարևան [[Մալայզիա]]յի և [[Ինդոնեզիա]]յի մեջ, որոնք երբեմն բավական լարվել են&lt;ref name=&quot;govt.nz&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.asean.fta.govt.nz/singapore-foreign-relations |archive-url=https://web.archive.org/web/20090802111923/http://www.asean.fta.govt.nz/singapore-foreign-relations |dead-url=yes |archive-date=օգոստոսի 2, 2009 |title=Australia&amp;nbsp;– New Zealand Free Trade Agreement (AANZFTA) |publisher=New Zealand Government |date=դեկտեմբերի 4, 2008 |accessdate=2011 թ․ փետրվարի 18 |df=dmy-all }}&lt;/ref&gt;։ Մալայզիան և Սինգապուրը առճակատվել են Սինգապուրին խմելու ջուր մատակարարելու և սինգապուրյան զինված ուժերի` Մալայզիայի տարածքով անցնելու հարցերում&lt;ref name=&quot;Disputes&quot;&gt;{{cite web |url= https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2070.html |title= World Factbook&amp;nbsp;– Field Listing: International disputes |publisher= Central Intelligence Agency (USA) |accessdate= փետրվարի 18, 2011 |archive-date= 2011-05-14 |archive-url= https://web.archive.org/web/20110514215411/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2070.html |dead-url= yes }}&lt;/ref&gt;։ Սահմանային հարցեր են առկա Մալայզիայի ու Ինդոնեզիայի մեջ, որոնք երկուսն էլ հրաժարվել են Սինգապուրին ծովային ավազ վաճառելուց` կապված հողային տարածների վեճերի հետ&lt;ref name=&quot;Rocky&quot;&gt;{{cite news |url= http://news.bbc.co.uk/2/hi/asia-pacific/174284.stm |title= Malaysia and Singapore: A rocky relationship |work=BBC News |date=սեպտեմբերի 18, 1998 |first=Rob |last=Gifford}}&lt;/ref&gt;։ Նախկին որոշ վեճեր, ինչպիսին, օրինակ, Պեդրա Բրանկա կղզու շուրջ եղած բանավեճն է, լուծվել են միջազգային դատարանով&lt;ref name=&quot;Rocky&quot; /&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |url= http://www.timesonline.co.uk/tol/news/world/asia/article1527751.ece |title= Singapore accused of land grab as islands disappear by boatload |first=Richard |last=Lloyd Parry |work=The Times |location=London |date=մարտի 17, 2007}}{{subscription required}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/asia-pacific/7416473.stm|title=Court awards islet to Singapore|publisher=BBC News|date=մայիսի 23, 2008|accessdate=2017 թ․ սեպտեմբերի 6}}&lt;/ref&gt;։ Մալագայի ծոցում ծովահենությունը մտահոգում է երկու կողմերին էլ։ Բրունեյի հետ առկա են տնտեսական ամուր կապեր, և նրանք կիսում են վալյուտայի արժեքը երկու երկրների միջև կնքված արժույթի մասին համաձայնությամբ, որով Բրունեյի դոլարն ու Սինգապուրի դոլարը գործարկվում են երկու երկրներում էլ&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.mas.gov.sg/currency/currency-interchangeability-agreement-with-brunei.aspx|title=Currency Interchangeability Agreement - Brunei Notes and Coins|author=Reading Room|publisher=|accessdate=2018 թ․ մայիսի 6|archive-date=2014 թ․ հուլիսի 6|archive-url=https://www.webcitation.org/6Qr3u1Feb?url=http://www.mas.gov.sg/currency/currency-interchangeability-agreement-with-brunei.aspx|dead-url=yes}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.asean.fta.govt.nz/brunei-foreign-and-trade |archive-url=https://web.archive.org/web/20090908043151/http://asean.fta.govt.nz/brunei-foreign-and-trade/ |dead-url=yes |archive-date=2009 թ․ սեպտեմբերի 8 |title=Brunei Foreign and Trade Relations: ASEAN |publisher=New Zealand Ministry of Foreign Affairs and Trade |date=հունվարի 14, 2009 |accessdate=2011 թ․ փետրվարի 18 |df=dmy-all }}&lt;/ref&gt;։

[[Պատկեր:Lee Kuan Yew Cohen.jpg|250px|մինի|Սինգապուրի վարչապետ Լի Կուան Յուն և ԱՄՆ-ում դեսպան Չան Հեն Չին հանդիպում են ԱՄՆ-ի պաշտպանության նախարար Ուիլյամ Քոենի հետ 2000 թվականի այցելության ժամանակ]]
[[Չինաստան]]ի հետ դիվանագիտական հարաբերությունների առաջին փորձերը կայացել են 1970-ական թվականներին, իսկ լիարժեք հարաբերությունները ձևավորվել են 1990-ական թվականներին։ Այդ ժամանակից ի վեր երկու երկրները դարձել են [[Հարավարևելյան Ասիայի պետությունների ասոցիացիա]]յի և Չինաստանի միջև համագործակցության հիմնական դերակատարները` պահպանելով սերտ հարաբերությունները, ինչը պայմանավորված է նաև ասիական-խաղաղօվկիանյան շրջանում Չինաստանի զգալի ազդեցությամբ։ Սինգապուրի իշխանությունները կարծում են, որ Չինաստանի հետ իրենց հետաքրքրվածությունն ավելի մեծ է, քան տարաձայնությունները։ Բացի այդ, Սինգապուրը Չինաստանի կառուցողական մասնակցության ու խաղաղ զարգացման վճռական կողմնակիցն է շրջանում։ Չինաստանը դարձել է Սինգապուրի ամենախոշոր առևտրական համագործակցողը 2013 թվականից` գերազանցելով Մալայզիային&lt;ref&gt;{{cite news|title=Singapore Business Federation aims for over 100 local firms to take part in first China International Import Expo|url=http://www.straitstimes.com/business/economy/sbf-to-lead-singapore-companies-taking-part-in-first-china-international-import|work=The Straits Times|date=փետրվարի 22, 2018|language=en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|title=Singapore, China leaders laud deep, growing ties|url=http://www.todayonline.com/chinaindia/china/singapore-china-leaders-laud-deep-growing-ties|work=TODAYonline|language=en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|title=Singapore and China's common interest ‘greater than any occasional difference of views’: DPM Teo|url=http://www.channelnewsasia.com/news/singapore/singapore-and-china-s-common-interest-greater-than-any-8878812|work=Channel NewsAsia|access-date=2018-05-06|archive-date=2018-02-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20180225144654/https://www.channelnewsasia.com/news/singapore/singapore-and-china-s-common-interest-greater-than-any-8878812|dead-url=yes}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|title=Singapore a 'strong supporter' of China's peaceful development|url=http://www.straitstimes.com/opinion/spore-a-strong-supporter-of-chinas-peaceful-development|work=The Straits Times|date=մայիսի 25, 2017|language=en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |author=Zhang Xuegang |url= http://english.peopledaily.com.cn/90001/90780/91342/6306042.html |title= Opening &quot;window of opportunity&quot; for China-Singapore cooperation |newspaper=People's Daily |location=Beijing |date=նոյեմբերի 20, 2007 |accessdate=2012 թ․ հուլիսի 31}}&lt;/ref&gt;։

Սինգապուրն ու [[ԱՄՆ]]-ը հնուց ունեն սերտ հարաբերություններ, մասնավորապես պաշտպանության, տնտեսության, առողջապահության և կրթության ոլորտներում։ Սինգապուրը ակտիվացրել է տարածաշրջանում իր գործունեությունը ահաբեկչության դեմ պայքարի գործում` երկրի ներսում վճռական պայքարելով դրա դեմ։ Այս նպատակով երկիրը ակտիվացրել է իր համագործակցությունը ՀԱՊԱ-ի անդամ երկրների և Չինաստանի հետ` ամրացնելու համար տարածքային անվտանգությունը&lt;ref&gt;{{cite news|title=Asean to step up terror fight, hold naval drill with China|url=http://www.straitstimes.com/asia/se-asia/asean-to-step-up-terror-fight-hold-naval-drill-with-china|work=The Straits Times|date=փետրվարի 7, 2018|language=en}}&lt;/ref&gt;։ Երկիրը մասնակցել է ծովային առաջին համատեղ զինավարժություններում։ Նա սատարել է ԱՄՆ-ի ձևավորած կոալիցիան` հանուն ահաբեկչության դեմ պայքարի, զենքի տարածման և համատեղ զորավարժությունների կազմակերպման հարցերում։

=== Ռազմական ուժեր ===
[[Պատկեր:Boeing F-15SG Strike Eagle, Singapore - Air Force JP7096555.jpg|250px|մինի|Սինգապուրի ռազմական ուժերի ''Strike Eagle''-ի ''F-15SG'' մոդելը: Օդաչուներն օդային տարածքի խիստ սահմանափակ լինելու պատճառով ռազմամարզական վարժանք են անցնում Ավստրալիայում, Ֆրանսիայում և ԱՄՆ-ում:]]
Սինգապուրյան զինված ուժերը, հնարավոր է, [[Հարավարևելյան Ասիա]]յում տեխնոլոգիապես առավել զարգացածներից են&lt;ref name=janes-20100118&gt;{{cite news |url=http://www.janes.com/news/defence/jdw/jdw100118_2_n.shtml|archive-url=https://web.archive.org/web/20100123194946/http://www.janes.com/news/defence/jdw/jdw100118_2_n.shtml|dead-url=yes|archive-date=2010 թ․ հունվարի 23|first=Trefor|last=Moss|date=հունվարի 18, 2010|title=Buying an advantage|location=London|work=Jane's Defence Review}}&lt;/ref&gt;։ Նրա կազմի մեջ մտնում են Սինգապուրի Հանրապետության բանակը, ռազմածովային և ռազմաօդային ուժերը։ Երկրի ռազմական ուժերը հանդիսանում են երկրի անկախության երաշխավորը&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.channelnewsasia.com/stories/singaporelocalnews/view/285586/1/.html|title=SAF remains final guarantor of Singapore's independence|work=Channel NewsAsia|location=Singapore|date=հուլիսի 1, 2007|accessdate=2011 թ․ փետրվարի 19|archive-date=2011 թ․ մայիսի 16|archive-url=https://web.archive.org/web/20110516092109/http://www.channelnewsasia.com/stories/singaporelocalnews/view/285586/1/.html|dead-url=yes}}&lt;/ref&gt;։ Այս սկզբունքը վերաճել է մշակույթի. երկրի պաշտպանության գործում ընդգրկված են երկրի բոլոր քաղաքացիները&lt;ref name=&quot;MindefApr2005&quot;&gt;{{cite press release|url=http://www.mindef.gov.sg/imindef/news_and_events/nr/2005/apr/21apr05_nr2.html|archive-url=https://web.archive.org/web/20071024173928/http://www.mindef.gov.sg/imindef/news_and_events/nr/2005/apr/21apr05_nr2.html|dead-url=yes|archive-date=2007 թ․ հոկտեմբերի 24|title=Lunch Talk on &quot;Defending Singapore: Strategies for a Small State&quot; by Minister for Defence Teo Chee Hean|publisher=Ministry of Defence|date=ապրիլի 21, 2005|accessdate=2011 թ․ փետրվարի 19}}&lt;/ref&gt;։ Երկրի կառավարությունը ՀՆԱ-ի 4.9 %-ը ծախսում է ռազմական նպատակներով. պետական ծախսերի յուրաքանչյուր 4-րդ դոլարը ծախսվում է պաշտպանության վրա&lt;ref name=janes-20100118 /&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.asiaone.com/News/AsiaOne+News/Singapore/Story/A1Story20080215-49929.html|title=S'pore to boost expenditure, raise defence spending|work=AsiaOne|location=Singapore|date=հոկտեմբերի 13, 2011|accessdate=2011 թ․ հոկտեմբերի 13}}&lt;/ref&gt;։

Սինգապուրի անկախացումից հետո երկրում եղել է հետևակային երկու գունդ` բրիտանական սպաների հսկողությամբ։ Այդ ուժը բավական փոքր էր նոր երկրի անվտանգությունն ապահովելու համար, այդ իսկ պատճառով զինված ուժերի զարգացմանն առաջնահերթություն է տրվել&lt;ref name=&quot;cs.uwec&quot;&gt;{{cite web|url=http://cs.uwec.edu/~tan/saf_israel.htm|first=Amnon|last=Barzilai|title=A Deep, Dark, Secret Love Affair|publisher=University of Wisconsin (originally published by ''[[Haaretz]]'', July 2004)|accessdate=2011 թ․ փետրվարի 19}}&lt;/ref&gt;։ Բրիտանիան իր զորքերը Սինգապուրից դուրս է բերել 1971 թվականի սեպտեմբերին` թողնելով միայն բրիտանական, ավստրալիական և նորզելանդական ոչ մեծ բանակ` որպես ռազմական ներկայության խորհրդանշան։ Բրիտանական վերջին զինվորը Սինգապուրը լքել է 1976 թվականի մարտին, Նոր Զելանդիայի զորքերը հեռացել են 1989 թվականին&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://infopedia.nl.sg/articles/SIP_1001_2009-02-10.html |title=British withdrawal from Singapore |author1=Marsita Omar |author2=Chan Fook Weng |publisher=National Library Board |date=դեկտեմբերի 31, 2007 |accessdate=օգոստոսի 24, 2012 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120621034333/http://infopedia.nl.sg/articles/SIP_1001_2009-02-10.html |archivedate=2012 թ․ հունիսի 21 |df=dmy-all }}&lt;/ref&gt;։

Նախնական աջակցությունը Սինգապուրը ստացել է [[Իսրայել]]ից` մի երկրից, որը ճանաչված չէ հարևան մուսուլմանական պետությունների` [[Մալայզիա]]յի, [[Ինդոնեզիա]]յի և [[Բրունեյ]]ի կողմից&lt;ref name=&quot;cs.uwec&quot; /&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/middle_east/5262490.stm|title=Israel alarm at UN force members |publisher=BBC News|accessdate=2011 թ․ հոկտեմբերի 12|date=օգոստոսի 18, 2006}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://geography.about.com/od/politicalgeography/a/israeldiplomacy.htm|title=Diplomatic and Foreign Relations of Israel|author=Rosenberg, Matt|publisher=About.com|accessdate=2011 թ․ հոկտեմբերի 12|deadurl=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120115055734/http://geography.about.com/od/politicalgeography/a/israeldiplomacy.htm|archivedate=2012 թ․ հունվարի 15|df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://news.bbc.co.uk/sport2/hi/football/14324943.stm|title=Malaysian FA apologises to Benayoun over racist abuse|publisher=BBC News|accessdate=2011 թ․ հոկտեմբերի 12|date=հուլիսի 29, 2011}}&lt;/ref&gt;։ Երկրի անկախացումից հետո սպառնացող մեծագույն վտանգը Մալայզիայի ներխուժումն է եղել։ [[Իսրայելի պաշտպանության բանակ]]ի հրամանատարներին հանձնարարված է եղել զրոյից ստեղծել Սինգապուրյան զինված ուժեր, իսկ իսրայելյան մասնագետները ուսումնական փորձը փոխանցել են Սինգապուրի զինվորներին։ Ռազմական կուրսերը կազմակերպվել են իսրայելյան մոդելի հիմքով։ Սինգապուրը նախկինի պես պահպանում է ռազմական ուժեղ կապերը Իսրայելի հետ և համարվում է իսրայելական զենքի խոշոր գնորդներից մեկը&lt;ref name=&quot;cs.uwec&quot; /&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title=Jewish Virtual History Tour: Singapore|url=https://www.jewishvirtuallibrary.org/jsource/vjw/singapore.html|publisher=Jewish Virtual Library|date=n.d.|accessdate=2011 թ․ հոկտեմբերի 13}}&lt;/ref&gt;։ Հակատանկային «Մատադոր» զենքը սինգապուր-իսրայելյան նոր համագործակցության օրինակ է&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.palestine-studies.org/files/pdf/jps/10341.pdf|archive-url=https://web.archive.org/web/20110928203037/http://www.palestine-studies.org/files/pdf/jps/10341.pdf|dead-url=yes|archive-date=2011 թ․ սեպտեմբերի 28|page=186|title=THE ISRAELI ARSENAL DEPLOYED AGAINST GAZA DURING OPERATION CAST LEAD|publisher=[[Institute of Palestine Studies]]|accessdate=2012 թ․ հուլիսի 10}}&lt;/ref&gt;։

[[Պատկեր:US Navy 100716-N-0995C-155 The Singapore navy guided-missile frigate RSS Steadfast (FFG 70) and the corvette RSS Vigilance (90) are underway during Cooperation Afloat Readiness and Training (CARAT) Singapore 2010.jpg|250px|մինի|ձախից|Սինգապուրի զինուժը 2010 թվականի զորավարժժություններում]]
Սինգապուրի օդային ուժերը մշակում է հարցերի լայն շրջանակ ինչպես ավանդական, այնպես էլ ոչ ավանդական պատերազմների հարցերով։ Պաշտպանական տեխնիկայի ու գիտության գործակալությունը պատասխանատվություն է կրում ռազմական ռեսուրսների գնման մասով&lt;ref name=&quot;Mindef18Feb2008&quot;&gt;{{cite press release|url=http://www.mindef.gov.sg/imindef/resources/speeches/2008/18feb08_speech2.html|title=Speech by Minister for Manpower and Second Minister for Defence Dr Ng Eng Hen|publisher=Ministry of Defence|date=փետրվարի 18, 2008|accessdate=2011 թ․ փետրվարի 19|deadurl=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161230171135/https://www.mindef.gov.sg/imindef/resources/speeches/2008/18feb08_speech2.html|archivedate=2016 թ․ դեկտեմբերի 30|df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;։ Սինգապուրի աշխարհագրական սահմանափակ հնարավորությունները նշանակում են, որ նրա օդային ուժերը պետք է նախատեսեն հարձակման հնարավորությունը այն պարագայում, երբ իրենք չեն կարող նահանջել և վերախմբավորվել։ Բնակչության սահմանափակ թիվը, որտեղ ակտիվ ուժերը քիչ են, իսկ պահուստայինը` շատ, նույնպես նպաստել է ռազմավարական ծրագրերի մշակմանը&lt;ref name=&quot;MindefApr2005&quot; /&gt;։

Սինգապուրում զորակոչվում են ծառայությանը պիտանի բոլոր տղամարդիկ, որոնց 18-ը լրացել է` բացառությամբ այն մարդկանց, որոնք ունեն դատվածություն, և ովքեր կարող են ապացուցել, որ իրենց բացակայությունը դժվարություններ կհարուցի ընտանիքում։ Այն տղաները, ովքեր դեռ չեն վերջացրել նախաբուհական կրթությունը կամ քաղծառայության թոշակ են ստանում, կարող են հրաժարվել  ծրագրից։ Չնայած կանանց ծառայությունը պարտադիր չէ, Սինգապուրի զինված ուժերում նրանց թիվն ավելանում է. 1989 թվականից նրանց թույլատրված է ռազմական մասնագիտությամբ զբաղվել։ Մինչև զինվորական ծառայության անցնելը նորակոչիկը 9 շաբաթ վերապատրաստվում է զինվորական պատրաստության բազայում&lt;ref name=&quot;country-data&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.country-data.com/cgi-bin/query/r-11917.html|title=Singapore&amp;nbsp;– Recruitment and Training of Personnel|publisher=Country-data.com|date=December 1989|accessdate=2011 թ․ փետրվարի 19}}&lt;/ref&gt;։

[[Պատկեր:Flag lowering by Singapore troops, Kiwi Base, Bamyan Province, Afghanistan - 20101027.jpg|250px|մինի|Սինգապուրի ուժերի կողմից դրոշի իջեցում Աֆղանստանում]]
Հիմնական կղզում բաց հողատարածքների սակավության պատճառով զինավարժանքները հաճախ անցկացվում են ոչ մեծ կղզիներում, որոնք արգելված են քաղաքացիական մուտքի համար։ Դա օգնում է նաև խուսափել գլխավոր կղզու ու քաղաքի նկատմամբ եղած ռիսկերից։ Սակայն վտանգավոր է համարվում մեծածավալ զինավարժանքների անցկացումը շրջանում. դրանք 1975 թվականից անցկացվում են [[Թայվան]]ում։ Զորավարժություններ են անցկացվում նաև տասնյակ այլ երկրներում&lt;ref name=&quot;country-data&quot; /&gt; : Ընդհանուր առմամբ, օտար ուժերի հետ զինավարժություններ են անցկացվում շաբաթը 1-2 անգամ&lt;ref name=&quot;MindefApr2005&quot; /&gt;։

Կղզու սահմանափակ տարածքի պատճառով Սինգապուրի ռազմաօդային ուժերն ունեն մի շարք բազաներ [[Ավստրալիա]]յում, [[ԱՄՆ]]-ում և [[Ֆրանսիա]]յում։ Ռազմաօդային ուժերի 130 էսկադրիլիաներ տեղակայված են Արևմտյան Ավստրալիայում, իսկ 126 էսկադրիլիաներ` [[Քվինսլենդ (նահանգ)|Քվինսլենդում]]&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.airforce.gov.au/bases/pearce.aspx|publisher=[[Royal Australian Air Force]]|title=RAAF Base Pearce|accessdate=2011 թ․ հոկտեմբերի 12|year=2011}}&lt;/ref&gt;։ Սինգապուրն ունի մեկ էսկադրիլիա Ֆրանսիայի հարավում, ինչպես նաև մի քանի ջոկատներ ԱՄՆ-ում` Սան Դիեգոյում, Կալիֆորնիայում, Արիզոնայում, Գրանդ Պրերիում, Տեխասում և այլ վայրերում&lt;ref&gt;{{cite press release|url=http://www.mindef.gov.sg/imindef/news_and_events/nr/1999/aug/20aug99_nr.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20060313052830/http://www.mindef.gov.sg/imindef/news_and_events/nr/1999/aug/20aug99_nr.html |dead-url=yes |archive-date=2006 թ․ մարտի 13 |title=Opening Ceremony of the RSAF Helicopter Detachment in Oakey, Australia |accessdate=2013 թ․ հուլիսի 5 |date=օգոստոսի 20, 1999 |publisher=Ministry of Defence |df=dmy-all }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.mindef.gov.sg/cyberpioneer/backissuessep1.htm |title=Beyond Limits&amp;nbsp;– Jet Training in France |accessdate=2011 թ․ հոկտեմբերի 12 |year=2011 |publisher=Ministry of Defence |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20070625180014/http://www.mindef.gov.sg/cyberpioneer/backissuessep1.htm |archivedate=2007 թ․ հունիսի 25}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.globalsecurity.org/military/world/singapore/rsaf-equipment-intro.htm |title=Equipment&amp;nbsp;– Republic of Singapore Air Force |publisher=GlobalSecurity |accessdate=2011 թ․ հոկտեմբերի 12 |year=2011}}&lt;/ref&gt;։

Սինգապուրի զինված ուժերը օգնության են մեկնել այլ երկրների գործողություններում, օրինակ` [[Իրաք]]ում և [[Աֆղանստան]]ում։ Տարածաշրջանում Սինգապուրն օգնել է կայունացնելու իրավիճակը [[Արևելյան Թիմոր]]ում. օգնել է 2004 թվականին երկրաշարժից ու ցունամիից տուժած Ինդոնեզիայի Աչեհ նահանգին։ 2014 թվականին Սինգապուրի զինված ուժերը երկու նավ են մտցրել [[Ադենի ծոց]], որպեսզի օգնեն ծովահենների դեմ պայքարին։ Օգնություն են ցուցաբերել նաև ''Կատրինա'' և ''[[Հայյան թայֆուն]]'' փոթորիկներից տուժածներին։ Սինգապուրը հինգ երկրների պաշտպանության համաձայնագրի անդամ է Ավստրալիայի, Մալայզիայի, Նոր Զելանդիայի, Միացյալ Թագավորության հետ&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.acc.af.mil/news/story.asp?id=123178824 |archive-url=https://web.archive.org/web/20121114033730/http://www.acc.af.mil/news/story.asp?id=123178824 |dead-url=yes |archive-date=2012 թ․ նոյեմբերի 14 |title=Singapore celebrates Peace Carvin V partnership with U.S. Air Force |accessdate=2013 թ․ հուլիսի 5 |date=նոյեմբերի 23, 2009 |author=Reif, Jasmine |publisher=U.S. Air Combat Command}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |url=http://160.96.2.142/content/pmosite/mediacentre/inthenews/primeminister/2010/July/pm_gets_feel_of_rsafsnewjetatusbase.html |archive-url=https://archive.is/20130705185326/http://160.96.2.142/content/pmosite/mediacentre/inthenews/primeminister/2010/July/pm_gets_feel_of_rsafsnewjetatusbase.html |dead-url=yes |archive-date=2013 թ․ հուլիսի 5 |title=PM gets feel of RSAF's new jet at US base |accessdate=2013 թ․ հուլիսի 5 |work=The Straits Times |location=Singapore |date=հուլիսի 13, 2010 |author=Chua Chin Hon}}&lt;/ref&gt;։

== Աշխարհագրություն ==
[[Պատկեր:CIA World Factbook map of Singapore (English).png|250px|մինի|Սինգապուրի և շրջակա կղզիների ու ջրային ուղիների սխեմա]]
Սինգապուրը բաղկացած է 63 կղզիներից՝ ներառյալ գլխավոր կղզին՝ [[Պուլաու Ուջոնգ]]ը&lt;ref&gt;{{cite book |first1=Victor R. |last1=Savage |first2=Brenda S.A. |last2=Yeoh |title=Toponymics: A Study of Singapore's Street Names |year=2004 |publisher=Eastern Universities Press |location =Singapore |isbn=978-981-210-364-2}}&lt;/ref&gt;։ Կան երկու խոշոր միավորումներ Ջոհորի ու Մալայզիայի հետ՝ Ջոհոր-Սինգապուրյան Կաուզվեյը հյուսիսում և Տուասա երկրորդ ջրանցքը արևմուտքում։ Ջուրոնգ կղզին, Պուլաու Տեկոնգը, Պուլաու Ուբինը և Սենտոսան Սինգապուրի փոքր կղզիներից ամենամեծերն են։ Բնական ամենամեծ բարձունքը Բուկիթ Տիմահ բլուրն է` 163.63 մ բարձրությամբ&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.nhb.gov.sg/NHBPortal/faces/oracle/webcenter/portalapp/pagehierarchy/Page856.jspx?detContId=NHBSVRAPP61620001517 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150409193851/http://www.nhb.gov.sg/NHBPortal/faces/oracle/webcenter/portalapp/pagehierarchy/Page856.jspx?detContId=NHBSVRAPP61620001517 |dead-url=yes |archive-date=2015 թ․ ապրիլի 9 |publisher=National Heritage Board |accessdate=2015 թ․ հունվարի 11 |title=Bukit Timah Hill}}&lt;/ref&gt;։

Սինգապուրի մակերեսը ընդարձակվել է 581.5 կմ²-ուց 1960-ական թվականներին դառնալով 721.5 կմ², իսկ 2018 թվականին` 23 %-ով (130 կմ²)&lt;ref&gt;{{cite news |url= https://www.economist.com/news/asia/21645221-asias-mania-reclaiming-land-sea-spawns-mounting-problems-such-quantities-sand |title=Such quantities of sand |date=փետրվարի 28, 2015 |work=The Economist |location= London}}&lt;/ref&gt;։ Կանխատեսումների համաձայն` 2030 թվականին երկրի տարածքը կհասնի 766 կմ²-ի&lt;ref&gt;{{cite web |title=MND Land Use Report |url=https://www.mnd.gov.sg/landuseplan/ |accessdate=2018 թ․ մայիսի 17 |archive-date=2013 թ․ փետրվարի 4 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130204064610/https://www.mnd.gov.sg/landuseplan/ |dead-url=yes }}&lt;/ref&gt;։ Որոշ նախագծեր ենթադրում են ոչ մեծ կղզիների օգտագործումը հողերի մելիորացիայի միջոցով. նմանատիպ աշխատաքներն ավարտվել են Յուրոունg կղզում&lt;ref name=&quot;earthshots.usgs.gov&quot;&gt;{{cite web |url=http://earthshots.usgs.gov/earthshots/node/11#ad-image-20 |title=Earthshots: Satellite Images of Environmental Change: Singapore |publisher=Earthshots |accessdate=2015 թ․ ապրիլի 14}}&lt;/ref&gt;։

=== Բնություն ===
Սինգապուրի ուրբանիզացումը նշանակում է, որ այն կորցրել է իր պատմական անտառների 95 %-ը&lt;ref name=&quot;nature-extinctions&quot;&gt;{{cite journal|last=Brook|first=Barry W.|author2=Navjot S. Sodhi |author3=Peter K. L. Ng |date=հուլիսի 24, 2003|title=Catastrophic extinctions follow deforestation in Singapore|journal=Nature |volume=424|pages=420–426|issn=0028-0836|url=http://www.nature.com/nature/journal/v424/n6947/full/nature01795.html|doi=10.1038/nature01795|pmid=12879068|issue=6947}}&lt;/ref&gt;։ Ներկայումս նրա բնաշխարհի կենդանատեսակների ու բուսատեսակների կեսից ավելին առկա են բնական արգելոցներում, ինչպիսիք են Բուկիտ Տիման և Արևային Բուլոտի արգելոցները, որոնք կազմում են Սինգապուրի տարածքի 0.25 %-ը միայն&lt;ref name=&quot;nature-extinctions&quot;/&gt;։ Որպեսզի պայքարեն նման անկման դեմ, 1967 թվականին կառավարությունը մտցրել է Սինգապուրը քաղաք-այգու վերածելու ծրագիրը, որն ուղղված է ուրբանիզացման խստությունը մեղմացնելուն և կյանքի որակի բարձրացմանը&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://eresources.nlb.gov.sg/history/events/a7fac49f-9c96-4030-8709-ce160c58d15c |title=&quot;Garden City&quot; vision is introduced |publisher=History SG |accessdate=2016 թ․ նոյեմբերի 16}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://www.nparks.gov.sg/cms/docs/AnnexB.pdf |archive-url=https://web.archive.org/web/20140324093917/https://www.nparks.gov.sg/cms/docs/AnnexB.pdf |dead-url=yes |archive-date=2014 թ․ մարտի 24 |title=Singapore, A City in a Garden |publisher=National Parks Board}}&lt;/ref&gt;։ Այդ ժամանակից ի վեր Սինգապուրի տարածքի 10 %-ը առանձնացվել է արգելոցների ու արգելանոցների համար&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://app.mnd.gov.sg/Newsroom/NewsPage.aspx?ID=5064&amp;category=Speech&amp;year=2014&amp;RA1=&amp;RA2=&amp;RA3= |archive-url=https://web.archive.org/web/20140710090137/http://app.mnd.gov.sg/Newsroom/NewsPage.aspx?ID=5064&amp;category=Speech&amp;year=2014&amp;RA1=&amp;RA2=&amp;RA3= |dead-url=yes |archive-date=2014 թ․ հուլիսի 10 |title=Speech by MOS Desmond Lee at the Asia for Animals Conference Gala Dinner |publisher=National Development Ministry |accessdate=2014 թ․ հունվարի 17}}&lt;/ref&gt;։ Կառավարությունը ծրագրում է նաև պահպանել չխաթարված վայրի բնությունը&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.nbrcnparks.org/initiatives_nation.asp|archive-url=https://web.archive.org/web/20071005194408/http://www.nbrcnparks.org/initiatives_nation.asp|dead-url=yes|archive-date=2007 թ․ հոկտեմբերի 5|title=National Initiatives|publisher=National Biodiversity Reference Center|accessdate=2009 թ․ սեպտեմբերի 26}}&lt;/ref&gt;։

Սինգապուրի նշանավոր այգիները ներառում են Սինգապուրի բուսաբանական այգին, 150-ամյա արևադարձային անտառը, որը Սինգապուրում ՅՈւՆԵՍԿՕ-ի համաշխարհային ժառանգության առաջին օբյեկտն է հանդիսանում, ծովածոցի այգիները, որոնք զբոսաշրջային կարևոր ուղղություն են&lt;ref&gt;{{Cite news|url=http://www.channelnewsasia.com/news/singapore/singapore-botanic-gardens-declared-unesco-world-heritage-site-8224416|title=Singapore Botanic Gardens declared UNESCO World Heritage Site|last=|first=|date=հուլիսի 4, 2015|work=Channel NewsAsia|access-date=2017 թ․ նոյեմբերի 15|archive-url=https://web.archive.org/web/20171115213851/http://www.channelnewsasia.com/news/singapore/singapore-botanic-gardens-declared-unesco-world-heritage-site-8224416|archive-date=2017 թ․ նոյեմբերի 15|dead-url=yes|language=en-US}}&lt;/ref&gt;։

=== Կլիմա ===
Սինգապուրն ունի արևադարձային կլիմա` առանց հատուկ ընդգծված սեզոնների, հավասարաչափ ջերմաստիճանով և ճնշմամբ, բարձր խոնավությամբ և հորդառատ տեղումներով։ Ջերմաստիճանը սովորաբար կազմում է 22-35&amp;nbsp;°C: Չնայած ջերմաստիճանը տարվա ընթացքում շատ չի տարբերվում, նոյեմբեր-հունվար ամիսներին առկա է մուսոնային ավելի խոնավ եղանակ&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.nea.gov.sg/weather-climate/climate/weather-statistics|title=Singapore National Environment Agency Weather Statistics|accessdate=2016 թ․ նոյեմբերի 24|archive-date=2016 թ․ հոկտեմբերի 31|archive-url=https://web.archive.org/web/20161031025300/http://www.nea.gov.sg/weather-climate/climate/weather-statistics|dead-url=yes}}&lt;/ref&gt;։

Հուլիս-հոկտեմբեր ամիսներին հաճախ մշուշ է լինում, որը պայմանավորված է հարևան [[Ինդոնեզիա]]յում թփուտների հրդեհներով, ինչն առավել հաճախ դիտարկվում է [[Սումատրա]] կղզում&lt;ref&gt;{{cite news |url=http://www.edie.net/news/news_story.asp?id=12078 |title=Singapore enveloped by Sumatran smog |last=Bond |first=Sam |work=Edie newsroom |date=հոկտեմբերի 2, 2006 |accessdate=2011 թ․ հունիսի 2}}&lt;/ref&gt;։ Չնայած Սիգապուրում չի դիտարկվում ամառային ժամանակ, այն համընկնում է ժամսլաքի ուղղությամբ ''GMT+8'' ժամանակային գոտուն մեկ ժամով ավելի շուտ, քան աշխարհագրական նման տեղանքին է բնորոշ&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.math.nus.edu.sg/aslaksen/teaching/timezone.html |title=Why is Singapore in the 'Wrong' Time Zone? |author=Mok Ly Yng |publisher=National University of Singapore |date=սեպտեմբերի 22, 2010 |accessdate=2011 թ․ հունիսի 2}}&lt;/ref&gt;։

== Տնտեսություն ==
[[Պատկեր:RAF RED ARROWS RETURN FROM GLOBAL TOUR PROMOTING UK INTERESTS MOD 45161929.jpg|250px|մինի|Բրիտանական օդուժի կարմիր նետերը Սինգապուրի ծովածոցի այգիների մոտ]]
Սինգապուրն ունի զարգացած [[շուկայական տնտեսություն]], որը պատմականորեն հիմնված է ընդլայնված առևտրի վրա։ [[Հոնկոնգ]]ի, [[Հարավային Կորեա]]յի և [[Թայվան]]ի հետ Սինգապուրը համարվում է ասիական 4 վագրերից մեկը, սակայն գերազանցում է նրանց մեկ բնակչին բաժին ընկնող ՀՆԱ-ով։ 1965-1995 թվականներին աճի տեմպը կազմել է տարեկան 6 %, ինչը համապատասխանել է բնակչության կյանքի մակարդակին.&lt;ref&gt;{{cite book|author=Baten, Jörg |title=A History of the Global Economy. From 1500 to the Present.|date=2016|publisher=Cambridge University Press|page=292|isbn=9781107507180}}&lt;/ref&gt;: Սինգապուրյան տնտեսությունը համարվում է ամենադինամիկ, բիզնեսի համար ամենահարմարավետ, ամենանորարական, ամենաազատական, ամենամրցունակ տնտեսություններից մեկը&lt;ref&gt;{{cite news|last=Li |first=Dickson |url=http://www.asiaone.com/Business/News/My+Money/Story/A1Story20100201-195831.html |title=Singapore is most open economy: Report |work=Asiaone |location=Singapore |date=փետրվարի 1, 2010 |accessdate=2011 թ․ մայիսի 10 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20100207003624/http://www.asiaone.com/Business/News/My%2BMoney/Story/A1Story20100201-195831.html |archivedate=2010 թ․ փետրվարի 7 |df=dmy-all }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|url= http://eurocham.org.sg/index.php?option=com_eurochammobile&amp;view=news&amp;id=289&amp;template=ccmobile|title= Singapore ranked 7th in the world for innovation|newspaper=The Straits Times|location= Singapore|date=մարտի 5, 2010|accessdate=օգոստոսի 23, 2010}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url= http://www.weforum.org/pdf/GCR09/GCR20092010fullrankings.pdf|archive-url= https://web.archive.org/web/20091001054950/http://www.weforum.org/pdf/GCR09/GCR20092010fullrankings.pdf|dead-url= yes|archive-date= հոկտեմբերի 1, 2009|title=The Global Competitiveness Index 2009–2010 rankings and 2008–2009 comparisons|publisher=World Economic Forum|year=2010|accessdate=2011 թ․ փետրվարի 18}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |url= http://www.straitstimes.com/business/economy/singapore-jumps-to-top-of-global-dynamism-index |title= Singapore jumps to top of Global Dynamism Index |date=հոկտեմբերի 29, 2015 |work=The Straits Times |location= Singapore}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|title=Singapore top paradise for business: World Bank |url=http://business.asiaone.com/Business/News/SME%2BCentral/Story/A1Story20070926-27084.html |agency=Agence France-Presse |location=Singapore |work=AsiaOne |date=սեպտեմբերի 26, 2007 |accessdate=2010 թ․ ապրիլի 22 |quote=For the second year running, Singapore tops the aggregate rankings on the ease of doing business in 2006 to 2007. |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20090707002844/http://business.asiaone.com/Business/News/SME%2BCentral/Story/A1Story20070926-27084.html |archivedate=2009 թ․ հուլիսի 7 |df=dmy-all }}&lt;/ref&gt;։ Տնտեսական ազատության գործակցով 2015 թվականին Սիինգապուրի տնտեսությունը երկրորդ ամենամեծ տնտեսությունն է եղել աշխարհում, իսկ բիզնես սկսելու պարզությամբ վերջին տասնամյակում ամենապարզ տեղն է համարվել Սինգապուրը&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.doingbusiness.org/rankings |title=Economy rankings |publisher=Doingbusiness.org |date=հոկտեմբերի 27, 2015 |accessdate=2015 թ․ հոկտեմբերի 28 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150206025936/http://www.doingbusiness.org/rankings |archivedate=2015 թ․ փետրվարի 6 |df=dmy-all }}&lt;/ref&gt;։ Համաձայն կոռուպցիայի ընդունման գործակցի` Սինգապուրը բարձր է գնահատվում` որպես աշխարհի ամենաքիչ կոռումպացված երկրներից մեկը [[Նոր Զելանդիա]]յի և սկանդինավյան երկրների հետ։ 2016 թվականին Սինգապուրը ''Economist Intelligence Unit'' ընկերության հետազոտություններով երրորդ անգամ անընդմեջ համարվել է աշխարհի ամենաթանկ քաղաքը&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Ungku|first1=Fathin|last2=Teo|first2=Hillary|title=Water price hike sparks rare public protest in Singapore|url=http://uk.reuters.com/article/uk-singapore-protest-idUKKBN16I0GP?il=0|accessdate=2017 թ․ մարտի 11|agency=Reuters|date=մարտի 11, 2017}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |author=Lee Yen Nee |title= Singapore ranked world's most expensive city for 3rd year running |url= http://www.todayonline.com/singapore/singapore-worlds-most-expensive-city-third-year-row-says-eiu-report |accessdate=2017 թ․ մարտի 11 |work=Today |location=Singapore |date=մարտի 10, 2016}}&lt;/ref&gt;։

[[Պատկեր:View of MBS from the gardens (8026531707).jpg|250px|մինի|ձախից|[[Մարինա Բեյ Սենդս]] հանգստավայրը, որ բացվել է 2010 թվականին, աշխարհի ամենից շատ լուսանկարված շինություններից է:]]
Մի քանի տարի շարունակ Սինգապուրը եղել է այն քիչ երկրներից մեկը, որ վարկային հեղինակությամբ մտել է ''մեծ եռյակի'' մեջ, և ասիական միակ երկիրը, որ հասել է այդ վարկանշին&lt;ref&gt;{{cite news |url= https://www.theguardian.com/business/economics-blog/2014/oct/15/the-aaa-rated-club-which-countries-still-make-the-grade |title=The AAA-rated club: which countries still make the grade? |date=հոկտեմբերի 15, 2014 |newspaper=The Guardian |location= London}}&lt;/ref&gt;։ Սինգապուրը դեպի իրեն է գրավում մեծ չափով օտար ներդրումներ` շնորհիվ իր աշխարհագրական դիրքի, ցածր հարկերի, մասնագիտացված աշխատուժի, զարգացած ենթակառուցվածքների և կոռուպցիայի զրոյական մակարդակի&lt;ref&gt;{{cite news |author= Ogg, Jon C. |url= http://www.msnbc.msn.com/id/44020687/ns/business-world_business/t/remaining-countries-aaa-credit-ratings/ |title=Remaining countries with AAA credit ratings |accessdate=2011 թ․ հոկտեմբերի 12 |date=օգոստոսի 8, 2011 |work=[[NBC News]]}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.cpib.gov.sg/sites/default/files/publication-documents/CPIB%20Corruption%20Statistics_0.pdf |title=CPIB Corruption Statistics 2015 |date=ապրիլի 2, 2015 |publisher=World Bank |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160322233426/https://www.cpib.gov.sg/sites/default/files/publication-documents/CPIB%20Corruption%20Statistics_0.pdf |archivedate=2016 թ․ մարտի 22 |df= }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.mas.gov.sg/en/Statistics/Reserve-Statistics/Official-Foreign-Reserves.aspx Official Foreign Reserves] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130117011718/http://www.mas.gov.sg/en/Statistics/Reserve-Statistics/Official-Foreign-Reserves.aspx |date=2013-01-17 }}, Monetary Authority of Singapore.&lt;/ref&gt;։ Սինգապուրն ունի նավթի` աշխարհում ամենամեծ պահուստը և մեկ բնակչին բաժին ընկնող ամենամեծ օտար ներդրումը&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.singstat.gov.sg/SDDS/data.html#ext |title=Statistics Singapore -IMF SDDS&amp;nbsp;– Economic and Financial |publisher=Singstat.gov.sg |date= |accessdate=2013 թ․ հոկտեմբերի 14 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20131009010622/http://www.singstat.gov.sg/SDDS/data.html |archivedate=2013 թ․ հոկտեմբերի 9 |df= }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.xe.com/ucc/convert/?Amount=1&amp;From=USD&amp;To=SGD |title=Based on USD/SGD rate of 1.221 |publisher=Xe.com |date= |accessdate=2013 թ․ հոկտեմբերի 14}}&lt;/ref&gt;։ Սինգապուրում հաշվվում է մոտ 7.000 ազգային ընկերություն [[ԱՄՆ]]-ից, [[Ճապոնիա]]յից և [[Եվրոպա]]յից։ Կան մոտավորապես 1.500 ընկերություններ [[Չինաստան]]ից և մոտ այդքան էլ [[Հնդկաստան]]ից։ Սինգապուրյան աշխատուժի մոտ 44 %-ը կազմում են ոչ սինգապուրցիները&lt;ref&gt;[http://www.salary.sg/2010/44-percent-of-workforce-are-non-citizens/ &quot;44 Percent of Workforce Are Non-Citizens&quot; (our estimate)] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160221140252/http://www.salary.sg/2010/44-percent-of-workforce-are-non-citizens/ |date=21 February 2016 }}. ''Your Salary in Singapore''.&lt;/ref&gt;։ Ստորագրվել է ազատ առևտրի մասին մոտ 10 համաձայնագիր այլ երկրների ու շրջանների հետ&lt;ref name=&quot;govt.nz&quot; /&gt;։ Չնայած շուկայի ազատությանը` Սինգապուրի կառավարության գործողությունները մեծ բաժին ունեն Սինգապուրի տնտեսության մեջ, ինչը կազմում է ՀՆԱ-ի 22 %-ը&lt;ref&gt;{{cite news |author=Seung-yoon Lee |url= http://www.huffingtonpost.com/2014/04/09/ha-joon-chang-economics_n_5120030.html |title=Ha-Joon Chang: Economics Is A Political Argument |work=The Huffington Post |date=ապրիլի 9, 2014 |accessdate=2014 թ․ հուլիսի 18}}&lt;/ref&gt;։

Սինգապուրը Հնդկաստանում մեծությամբ երկրորդ ներդրողն է&lt;ref&gt;{{cite news |url= http://www.channelnewsasia.com/stories/singaporebusinessnews/view/1104667/1/.html |archive-url= https://archive.is/20120722162407/http://www.channelnewsasia.com/stories/singaporebusinessnews/view/1104667/1/.html |dead-url= yes |archive-date= հուլիսի 22, 2012 |title= S'pore is India's second-largest foreign investor |work=Channel NewsAsia |location =Singapore |date=հունվարի 14, 2011 |author=Ramesh, S.}}&lt;/ref&gt;։ Այն խոշորագույն 14-րդ ներմուծողն է և 15-րդ խոշորագույն արտահանողն աշխարհում&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://exportbritain.org.uk/market-snapshots/singapore.html|title=Singapore - Export Britain|website=Export Britain|accessdate=2018 թ․ մայիսի 20|archive-date=2017 թ․ օգոստոսի 20|archive-url=https://web.archive.org/web/20170820040124/http://exportbritain.org.uk/market-snapshots/singapore.html|dead-url=yes}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;''Perspectives On The Security Of Singapore: The First 50 Years'' {{ISBN|978-9-814-68933-5}} p. 128&lt;/ref&gt;
:

::{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;text-align:center;&quot;
|+ '''Տնտեսության վիճակագրություն ։ 2011-2014 թվականներ'''&lt;br /&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |title=Gross Domestic Product (US$)|url=http://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.MKTP.CD/countries|publisher=World Bank|accessdate=2015 թ․ սեպտեմբերի 18}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |title=Gross Domestic Product (S$)|url=http://data.imf.org/?sk=b5cda530-07b8-46c6-b829-1827df8b49c7&amp;sId=1390030109571&amp;ss=1390030109571|publisher=International Monetary Fund|accessdate=2015 թ․ սեպտեմբերի 18}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |title=Gross Domestic Product Per Capita (US$) |url=http://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.PCAP.CD/countries|publisher=World Bank|accessdate=2015 թ․ սեպտեմբերի 18}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title=Gross Domestic Product Per Capita (S$) |url=http://www.singstat.gov.sg/docs/default-source/default-document-library/statistics/browse_by_theme/economy/time_series/gdp.xls |publisher=Department of Statistics, Singapore |accessdate=2015 թ․ սեպտեմբերի 18 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150807162709/http://www.singstat.gov.sg/docs/default-source/default-document-library/statistics/browse_by_theme/economy/time_series/gdp.xls |archivedate=օգոստոսի 7, 2015 |df= }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |title=Gross National Income (US$)|url=http://data.worldbank.org/indicator/NY.GNP.ATLS.CD/countries|publisher=World Bank|accessdate=2015 թ․ սեպտեմբերի 18}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |title=Foreign Reserves|url=http://www.mas.gov.sg/statistics/reserve-statistics/official-foreign-reserves.aspx|publisher=Monetary Authority Of Singapore|accessdate=2015 թ․ սեպտեմբերի 18}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title=Exchange Rates |url=http://www.singstat.gov.sg/docs/default-source/default-document-library/statistics/browse_by_theme/economy/time_series/exchange.xls |publisher=Department Of Statistics Singapore |accessdate=2015 թ․ սեպտեմբերի 18 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150927084628/http://www.singstat.gov.sg/docs/default-source/default-document-library/statistics/browse_by_theme/economy/time_series/exchange.xls |archivedate=2015 թ․ սեպտեմբերի 27 |df= }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title=Real Gross Domestic Product (S$), Gross National Income (S$), GNI Per Capita (S$) |url=http://www.singstat.gov.sg/docs/default-source/default-document-library/publications/publications_and_papers/reference/sif2015.pdf |archive-url=https://web.archive.org/web/20150701141036/http://www.singstat.gov.sg/docs/default-source/default-document-library/publications/publications_and_papers/reference/sif2015.pdf |dead-url=yes |archive-date=2015 թ․ հուլիսի 1 |publisher=Department Of Statistics Singapore |accessdate=2015 թ․ սեպտեմբերի 18 |df=dmy-all }}&lt;/ref&gt;
|-
! Year
! GDP&lt;br /&gt;Nominal&lt;br /&gt;(Billion)
! GDP&lt;br /&gt;Nominal&lt;br /&gt;Per Capita
! [[Real Gross Domestic Product|GDP Real]]&lt;br /&gt;(Billion)
! [[Gross National Income|GNI]]&lt;br /&gt;Nominal&lt;br /&gt;(Billion)
! GNI&lt;br /&gt;Nominal&lt;br /&gt;Per Capita
! Foreign&lt;br /&gt;Reserves&lt;br /&gt;(Billion)
! Avg.&lt;br /&gt;Exchange Rate&lt;br /&gt;(1 US$ to S$]]
|-
| 2011 || S$ 346.353 || S$ 66,816 || S$ 342.371 || S$ 338.452 || S$ 65,292 || S$ 373.960 || S$ 1.2573
|-
| 2012 || S$ 362.332 || S$ 68,205 || S$ 354.061 || S$ 351.765 || S$ 66,216 || S$ 324.081 || S$ 1.2498
|-
| 2013 || S$ 378.200 || S$ 70,047 || S$ 324.592 || S$ 366.618 || S$ 67,902 || S$ 344.729 || S$ 1.2513
|-
| 2014 || S$ 390.089 || S$ 71,318 || S$ 380.585 || S$ 378.329 || S$ 69,168 || S$ 340.438 || S$ 1.2671
|}

[[Պատկեր:Singapore Airlines, Airbus A380-800 9V-SKI '50th anniversary of Singapore' NRT (20786371995).jpg|250px|մինի|''Սինգապուրյան ավիաուղիները'' տոնում է իր ոսկյա հոբելյանը]]
Սինգապուրի արժույթը [[սինգապուրյան դոլար]]ն է (S$), որ թողարկում է Սինգապուրի արժույթի վարչությունը (ՍԱՎ)&lt;ref&gt;{{cite book|author=Low Siang Kok|title=The Future of Money|publisher=Organisation for Economic Co-operation and Development|location= Paris|url= http://www.oecd.org/dataoecd/40/31/35391062.pdf &lt;!-- backup url=http://213.253.134.43/oecd/pdfs/browseit/0302011E.PDF --&gt; &lt;!-- backup url=http://www.oecdbookshop.org/oecd/get-it.asp?REF=0302011E.PDF&amp;TYPE=browse --&gt;|accessdate=2007 թ․ դեկտեմբերի 28|isbn=978-92-64-19672-8|page=147|chapter=Chapter 6: Singapore Electronic Legal Tender (SELT)&amp;nbsp;– A Proposed Concept|date=հունիսի 22, 2002 &lt;!-- http://www.oecd.org/bookshop?pub=032002011P1 --&gt;}}&lt;/ref&gt;։ Այն փոխադարձ փոխարինելի է Բրունեյի դոլարի հետ արժեքային արտահայտությամբ 1967 թվականից` պատմական սերտ հարաբերություններով պայմանավորված&lt;ref name=&quot;Currency History&quot;&gt;{{cite press release|url=http://www.mas.gov.sg/currency/currency_info/Heritage_Collection.html |title=The Currency History of Singapore |accessdate=2010 թ․ ապրիլի 22 |date=ապրիլի 9, 2007 |publisher=Monetary Authority of Singapore |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20100202075742/http://www.mas.gov.sg/currency/currency_info/Heritage_Collection.html |archivedate=2010 թ․ փետրվարի 2 }}&lt;/ref&gt;։ ՍԱՎ-ի վարած [[դրամավարկային քաղաքականություն]]ը տարբերվում է կենտրոնական շատ բանկերի վարած քաղաքականությունից, որոնք օգտագործում են տոկոսադրույքները քաղաքականությունը կառավարելու համար&lt;ref&gt;{{cite news |url=https://www.bloomberg.com/news/articles/2015-04-13/this-central-bank-doesn-t-set-interest-rates |title=This Central Bank Doesn't Set Interest Rates |date=ապրիլի 13, 2015 |work=Bloomberg}}&lt;/ref&gt;։

Վերջին տարիներին երկիրը նույնականացվում է [[օֆշորային գոտի]]ների հետ, քանի որ մեծանում են օտար ներդրումները։ Ավստրալիացի միլիոնատեր Բրեթ Բլանդին և [[Ֆեյսբուք]]ի համահիմնադիր միլիարդատեր [[Էդուարդո Սավերին]]ը օրինակներ են հարուստ մարդկանց, ովքեր հաստատվել են Սինգապուրում (Բլանդին` 2013 թվականին, Սավերինը` 2012 թվականին)&lt;ref&gt;{{cite web|title=Tax havens: Brett Blundy latest to join the Singapore set |url=http://www.brw.com.au/p/brw-lounge/tax_havens_brett_blundy_latest_to_6FkTiljzKasO6SyVSMRWpM |archive-url=https://web.archive.org/web/20130414232445/http://www.brw.com.au/p/brw-lounge/tax_havens_brett_blundy_latest_to_6FkTiljzKasO6SyVSMRWpM |dead-url=yes |archive-date=2013 թ․ ապրիլի 14 |work=Business Review Weekly |publisher=Digital Media |accessdate=2013 թ․ ապրիլի 18 |author=Andrew Heathcote |date=ապրիլի 15, 2013 |df=dmy-all }}&lt;/ref&gt;։ 2009 թվականին Սինգապուրը հանվել է հարկային «ստվերային ցուցակից», բայց զբաղեցրել է չորրորդ տեղը ֆինանսական գաղտնիության գործակցով հարկային իրավաբանական ցանցում համաշխարհային օֆշորային ֆինանսական ծառակություններում&lt;ref&gt;{{cite web|last1=Nooten |first1=Carrie |title=Pourquoi Cahuzac a-t-il placé son argent à Singapour? |url=http://www.slate.fr/story/70305/singapour-paradis-fiscal |website=Slate |accessdate=2016 թ․ նոյեմբերի 13 |language=French |date=ապրիլի 4, 2013 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20161114005811/http://www.slate.fr/story/70305/singapour-paradis-fiscal |archivedate=2016 թ․ նոյեմբերի 14 |df= }}&lt;/ref&gt;։ 2016 թվականի օգոստոսին ''The Straits Times'' ամսագիրը հաղորդել է, որ [[Ինդոնեզիա]]ն որոշել է հարկային փախստարան ստեղծել Սինգապուրի հարևանությամբ գտնվող երկու կղզիներում, որպեսզի ինդոնեզական կապիտալը վերադարձվի հարկային դաշտ&lt;ref name=&quot;FSI&quot;&gt;{{cite web|title=Financial Secrecy Index – 2015 Results: Narrative Report on Singapore |publisher=''Tax Justice Network'' |url=http://www.financialsecrecyindex.com/PDF/Singapore.pdf |date=2015 |access-date=2016 թ․ նոյեմբերի 23 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20161001155132/http://www.financialsecrecyindex.com/PDF/Singapore.pdf |archivedate=2016 թ․ հոկտեմբերի 1 |df= }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title=Jakarta plans tax haven on two islands near Singapore|url=http://www.straitstimes.com/asia/jakarta-plans-tax-haven-on-two-islands-near-singapore|website=The Straits Times|accessdate=2016 թ․ նոյեմբերի 13|date=օգոստոսի 14, 2016}}&lt;/ref&gt;։ 2016 թվականի հոկտեմբերին Սինգապուրի արժույթի վարչությունը բացահայտել ու տուգանել է ''UBS'' և ''DBS'' ընկերություններին և բանկային արտոնագրից զրկել ''Falcon Private'' բանկին` [[Մալայզիա]]յի ինքնիշխան հիմնադրամի սկանդալում նրանց ենթադրյալ մասնակցության համար&lt;ref&gt;{{cite web|author1=Anshuman Daga|author2=Joshua Franklin|title=Singapore shuts Falcon bank unit, fines DBS and UBS over 1MDB|url=https://www.reuters.com/article/us-malaysia-scandal-falcon-idUSKCN12B03Y|website=Reuters|accessdate=2016 թ․ նոյեմբերի 13|date=հոկտեմբերի 11, 2016}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title=UBS et Falcon sanctionnés à Singapour dans le scandale 1MBD|url=http://www.bilan.ch/argent-finances/ubs-falcon-sanctionnes-a-singapour-scandale-1mbd|website=Bilan.ch|accessdate=2016 թ․ նոյեմբերի 13|language=French|date=հոկտեմբերի 11, 2016|archive-date=2018-05-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20180502222612/http://www.bilan.ch/argent-finances/ubs-falcon-sanctionnes-a-singapour-scandale-1mbd|dead-url=yes}}&lt;/ref&gt;։

Միլիոնատերերի թվով Սինգապուրն ունի ամենաբարձր տոկոսն աշխարհում, ընդ որում վեց տնատերերից մեկը ամենափոքր հաշվով ունի մեկ միլիոն ԱՄՆ դոլար։ Այդ ցուցանիշի մեջ ներառված չեն գույքը, ձեռնարկությունները, պերճանքի առարկաները&lt;ref&gt;{{cite news |author= Mahtani, Shibani |url= https://blogs.wsj.com/searealtime/2012/06/01/singapore-no-1-for-millionaires-again/ |date=հունիսի 1, 2012 |title= Singapore No. 1 For Millionaires&amp;nbsp;– Again |work= Wall Street Journal Southeast Asia blog |location=New York}}&lt;/ref&gt;։ Սինգապուրում սահմանված չէ նվազագույն աշխատավարձ` կածելով, որ դա կազդի մրցունակության վրա։ Երկիրը եկամուտների ամենամեծ անհավասարությունն ունի [[զարգացած երկրներ]]ի շրջանում&lt;ref&gt;{{cite news|title=Minimum wage not a solution |work=MyPaper |date=հունվարի 12, 2011 |location=Singapore |url=http://www.asiaone.com/Business/News/Story/A1Story20110113-257928.html |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130120030941/http://www.asiaone.com/Business/News/Story/A1Story20110113-257928.html |archivedate=2013 թ․ հունվարի 20 }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|title=Countries with the Biggest Gaps Between Rich and Poor |work=Yahoo |date=հոկտեմբերի 16, 2009 |url=https://finance.yahoo.com/banking-budgeting/article/107980/countries-with-the-biggest-gaps-between-rich-and-poor |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20111008055647/http://finance.yahoo.com/banking-budgeting/article/107980/countries-with-the-biggest-gaps-between-rich-and-poor |archivedate=2011 թ․ հոկտեմբերի 8 |df= }}&lt;/ref&gt;։

=== Զբաղվածություն ===
Սինգապուրն ավանդաբար գործազրկության ամենացածր մակարդակն ունեցող երկրների թվին է պատկանում. դրա մակարդակը 2005-2014 թվականների ընթացքում չի գերազանցել 4 %-ը` առավելագույն ցուցանիշին հասնելով 2005 թվականին (3.1 %), իսկ 2009 թվականի համընդհանուր ֆինանսական ճգնաժամի ժամանակ` 3 %։ 2015 թվականի առաջին եռամսյակում գործազրկությունն իջել է` հասնելով 1.8 %-ի&lt;ref&gt;{{cite web |url= http://stats.mom.gov.sg/Pages/Unemployment-Summary-Table.aspx |title= Unemployment |publisher= Ministry of Manpower |year=2015 |accessdate=2015 թ․ դեկտեմբերի 25}}&lt;/ref&gt;։

Կառավարությունն անտուններին ու կարիքավորներին օգնելու բազմաթիվ ծրագրեր է ներկայացնում ընտանիքի ու սոցիալական զարգացման նախարարության միջոցով, այդ պատճառով աղքատությունը ցածր է։ Որոշ ծրագրեր ներառում են  տնային տնտեսությամբ զբաղվողների ապահովում, բժշկական անվճար ծառայություն պետական հիվանդանոցներում և երեխաների կրթության վճարում, երեխաների նպաստի վճարում մինչև 166.000 դոլար ծնված յուրաքանչյուր քաղաքացու համար, կոմունալ վճարների մուծում և այլն&lt;ref&gt;{{cite web |title= Assistance |date= հոկտեմբերի 26, 2014 |url= http://app.msf.gov.sg/Assistance |publisher= Ministry of Social and Family Development |deadurl= yes |archiveurl= https://web.archive.org/web/20141026061435/http://app.msf.gov.sg/Assistance |archivedate= հոկտեմբերի 26, 2014 |df= dmy-all }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title= The stingy nanny |date=հոկտեմբերի 16, 2009 |url= http://www.economist.com/node/15524092 |work=The Economist |location =London}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title= Welfare in Singapore: Singapore government response |date=փետրվարի 17, 2010 |url= http://www.economist.com/node/15541423 |work=The Economist |location =London}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |url= http://www.todayonline.com/print/475546 |title=ActiveSG$100 for Singaporeans to play sport |newspaper=Today |location= Singapore |date=ապրիլի 26, 2014 |accessdate=2016 թ․ հուլիսի 13 |deadurl=yes |archiveurl= https://web.archive.org/web/20160623023323/http://www.todayonline.com/print/475546 |archivedate=2016 թ․ հունիսի 23 |df=dmy-all }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.ida.gov.sg/Learning/Community-Development/NEU-PC-Plus-Programme/Schemes/NEU-PC-Plus-Programme-PC-Bundle-scheme |title=NEU PC Plus Programme |publisher=Infocomm Development Authority of Singapore |accessdate=2016 թ․ հուլիսի 13 |archive-date=2016 թ․ հունվարի 19 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160119040025/https://www.ida.gov.sg/Learning/Community-Development/NEU-PC-Plus-Programme/Schemes/NEU-PC-Plus-Programme-PC-Bundle-scheme |dead-url=yes }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.mot.gov.sg/News-Centre/News/2015/250,000-Public-Transport-Vouchers-to-Help-Needy-Families-Cope-with-Fare-Adjustment |title=250,000 Public Transport Vouchers to Help Needy Families Cope with Fare Adjustment |publisher=Ministry of Transport |date=հունվարի 21, 2015 |accessdate=2016 թ․ հուլիսի 13 |archive-date=2016 թ․ մայիսի 29 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160529210225/http://www.mot.gov.sg/News-Centre/News/2015/250,000-Public-Transport-Vouchers-to-Help-Needy-Families-Cope-with-Fare-Adjustment/ |dead-url=yes }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://app.msf.gov.sg/Press-Room/Numbers-and-profile-of-homeless-persons |title=Numbers and profile of homeless persons |publisher=Ministry of Social and Family Development |date=օգոստոսի 13, 2012 |accessdate=2016 թ․ հուլիսի 13 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160513223221/http://app.msf.gov.sg/Press-Room/Numbers-and-profile-of-homeless-persons |archivedate=2016 թ․ մայիսի 13 |df=dmy-all }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.singaporebudget.gov.sg/budget_2014/families1.aspx |title=Singapore Budget 2014 – Measures For Households |publisher=Government of Singapore |accessdate=2016 թ․ հուլիսի 13}}&lt;/ref&gt;։

Չնայած ընդունվել է, որ այս գործընթացն ընդհանուր առմամբ որոշիչ դեր ունի երկրի համար, կառավարությունը դիտարկում է այս աշխատողների սահմանափակման հարցը, քանի որ օտարերկրյա աշխատուժը կազմում է 80 % շինարարության ոլորտում և 50 % ծառայությունների ոլորտում&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://tvnz.co.nz/business-news/singapore-may-cap-low-skilled-foreign-workers-3346985 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100204204744/http://tvnz.co.nz/business-news/singapore-may-cap-low-skilled-foreign-workers-3346985 |dead-url=yes |archive-date=2010 թ․ փետրվարի 4 |title=Singapore may cap low-skilled foreign workers |work=TV New Zealand |date=փետրվարի 2, 2010 |accessdate=2011 թ․ ապրիլի 11 |df=dmy-all }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.bca.gov.sg/publications/BuildabilitySeries/others/rscp_es.PDF|title=Executive summary|publisher=[[Building and Construction Authority]]|accessdate=2011 թ․ ապրիլի 11}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.asiaone.com/Business/News/Office/Story/A1Story20090222-123635.html |title=Singapore's phantom workers |last=Sudderuddin |first=Shuli |newspaper=The Straits Times |location=Singapore |date=փետրվարի 22, 2009 |accessdate=2011 թ․ ապրիլի 11 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20090225121552/http://www.asiaone.com/Business/News/Office/Story/A1Story20090222-123635.html |archivedate=2009 թ․ փետրվարի 25 }}&lt;/ref&gt;։ Արտագաղթածների վարչությունը և հսկիչ անցակետերը մի շարք պահանջներ են ներկայացնում մշտական բնակության իրավունք ստանալու համար&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.ica.gov.sg/apply/PR/apply_PR_who|title=ICA - Immigration &amp; Checkpoints Authority of Singapore|website=www.ica.gov.sg}}&lt;/ref&gt;։

[[Պատկեր:Panoramic view of the Central Business District, Singapore, and ships - 20100712.jpg|1200px|մինի|կենտրոն|Համայնապատկեր նավերի վրա Սինգապուրի Արևելյան ափի զբոսայգուց]]

=== Արտադրական հատված ===
[[Պատկեր:Universal Singapore Hollywood Boulevard.jpg|300px|մինի|Հոլիվուդյան ''Universal Studio''-ի սրահը Սենտոսա կղզում]]
Ամբողջ աշխարհում Սինգապուրը համարվում է տնտեսական հատվածի առաջատար` ունենալով մեծությամբ երրորդ արժութային կենտրոնը, առաջատար երրորդ ֆինանսական կենտրոնը, կազինոների ու ազարտային խաղերի` մեծությամբ երկրորդ կենտրոնը շուկայում։ Այն առևտրի ու նավթավերամշակման` մեծությամբ երրորդ կենտրոնն է, աշխարհում առաջատարն է հորատող սարքերի արտադրությամբ և նավավերանորոգման կայաններով, կարևորագույն լոգիստիկ կենտրոն է&lt;ref&gt;{{cite news |url= https://www.bloomberg.com/news/articles/2016-04-08/singapore-overtakes-hong-kong-as-world-s-no-3-financial-center |title=Singapore Edges Ahead of Hong Kong as No. 3 Financial Center |date=ապրիլի 8, 2016 |work=Bloomberg |location=New York}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |url= http://www.scmp.com/news/hong-kong/economy/article/1934559/hong-kong-overtaken-singapore-third-leading-global-financial |title=Hong Kong overtaken by Singapore as third leading global financial centre |date=ապրիլի 7, 2016 |work=South China Morning Post |location=Hong Kong}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;edmontonjournal.com&quot;&gt;{{cite news |url= https://www.bloomberg.com/news/2011-08-10/singapore-miracle-dimming-as-income-gap-widens-squeeze-by-rich.html |archive-url= https://web.archive.org/web/20110816092048/http://www.bloomberg.com/news/2011-08-10/singapore-miracle-dimming-as-income-gap-widens-squeeze-by-rich.html |dead-url= yes |archive-date= օգոստոսի 16, 2011 |date=օգոստոսի 10, 2011 |work=Bloomberg |location =New York |author= Adam, Shamim |title= Singapore Miracle Dimming as Income Gap Widens Squeeze by Rich}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.edb.gov.sg/edb/sg/en_uk/index/industry_sectors/energy/facts_and_figures.html Facts and Figures – Singapore Economic Development Board]. {{webarchive |url=https://web.archive.org/web/20120720070516/http://www.edb.gov.sg/edb/sg/en_uk/index/industry_sectors/energy/facts_and_figures.html |date=20 July 2012 }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |url= http://www.ft.com/cms/s/0/8b9d7d1e-c837-11da-a377-0000779e2340.html |work= Financial Times |location =London |date=ապրիլի 10, 2006 |author =Burton, John |title= Singapore economy grows 9.1% in first quarter}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.edb.gov.sg/edb/sg/en_uk/index/industry_sectors/marine___offshore/facts_and_figures.html |title=Facts and Figures |publisher=Singapore Economic Development Board |date=հունվարի 30, 2012 |accessdate=2012 թ․ ապրիլի 21 |deadurl=yes |archiveurl= https://web.archive.org/web/20120418084237/http://www.edb.gov.sg/edb/sg/en_uk/index/industry_sectors/marine___offshore/facts_and_figures.html |archivedate=2012 թ․ ապրիլի 18 }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |newspaper=The Straits Times |date=նոյեմբերի 7, 2007 |location= Singapore |author=Yang Huiwen |title= Singapore ranked No. 1 logistics hub by World Bank |page=69}}&lt;/ref&gt;։

Սինգապուրի տնտեսությունը դիվերսիֆիկացված է. նրա կարևոր ուղղություններից են ֆինանսական ծառայությունները, արտադրությունը, նավթավերամշակումը&lt;ref&gt;{{cite web |url= http://www.singstat.gov.sg/stats/themes/economy/ess/essa11.pdf |archiveurl= https://web.archive.org/web/20080624200246/http://www.singstat.gov.sg/stats/themes/economy/ess/essa11.pdf |archivedate=2008 թ․ հունիսի 24 |title=Gross Domestic Product by Industry |accessdate=2010 թ․ ապրիլի 22 |year=2007 |publisher=Singapore Statistics}}&lt;/ref&gt;։ Կարևորագույն ուղղություն է համակարգիչների, ինտեգրված սխեմաների կատարելագործումը, որոնք 2010 թվականին կազմել են երկրի ՀՆԱ-ի  27 %-ը և ներառում են էլեկտրոնիկայի, նավթավերամշակման, քիմիկատների, մեքենաշինության և բժշկական գիտությունների ոլորտները։ 2006 թվականին Սինգապուրում արտադրվել է [[կիսահաղորդչային սարքեր]]ի կիսաֆաբրիկատ հանդիսացող սկավառակների 10 %-ը&lt;ref&gt;{{cite press release|title=Xilinx Underscores Commitment To Asia Pacific Market At Official Opening Of New Regional Headquarters Building In Singapore|publisher=[[Xilinx]] |url= http://digital50.com/news/items/PR/2007/09/14/AQF005/xilinx-underscores-commitment-to-asia-pacific-market-at-official-opening-of-new-regio/ |archiveurl= https://web.archive.org/web/20080329090402/http://digital50.com/news/items/PR/2007/09/14/AQF005/xilinx-underscores-commitment-to-asia-pacific-market-at-official-opening-of-new-regio/ |archivedate=2008 թ․ մարտի 29 |date=սեպտեմբերի 14, 2007|accessdate=2010 թ․ ապրիլի 22}}&lt;/ref&gt;։

Սինգապուրում գործում են հեռահաղորդակցության, բանկային ոլորտի, տրանսպորտային ու արտադրական խոշոր ընկերություններ։ Դրանցից են ''Սինգապուրյան հեռահաղորդակցություն'' (Singapore Telecommunications), ''ST Engineering'', ''Keppel Corporation'', ''OCBC Bank'', ''DBS Bank'', ''United Overseas Bank'' ընկերությունները։ 2011 թվականին ֆինանսական համընդհանուր ճգնաժամի պայմաններում ''Bloomberg''-ի հարցումներով ''OCBC'', ''DBS'' և ''UOB'' բանկերը համարվել են 1-ին, 5-րդ և 6-րդ ամենաուժեղ բանկերն աշխարհում&lt;ref&gt;{{cite news |url= https://www.bloomberg.com/news/articles/2011-05-09/ocbc-world-s-strongest-bank-in-singapore-with-canadians-dominating-ranking |archive-url= https://web.archive.org/web/20151016034143/http://www.bloomberg.com/news/articles/2011-05-09/ocbc-world-s-strongest-bank-in-singapore-with-canadians-dominating-ranking |dead-url= yes |archive-date= հոկտեմբերի 16, 2015 |title=Singapore's OCBC Strongest Bank as Canadians Dominate |date=մայիսի 10, 2011 |work=Bloomberg Business |location=New York}}&lt;/ref&gt;։

«Սինգապուրյան ավիաուղիներ» ընկերությունը, Չանգի օդանավակայանը և Սինգապուրի նավահանգիստը արդյունաբերության համապատասխան ճյուղի առաջատարներն են։ «Սինգապուրյան ավիաուղիներ» ընկերությունը ամենահանրաճանաչ ընկերությունն է Ասիայում ''Fortune'' ամսագրի` 2015 թվականին անցկացրած հարցումների համաձայն։ Այն աշխարհում ամենահայտնի ավիաընկերությունն է` 20 տարի շարունակ ամերիկյան Travel + Leisure-ի կատարած հարցումների համաձայն&lt;ref&gt;{{cite news |url=http://business.asiaone.com/news/sia-tops-asian-list-among-50-most-admired-global-firms |title=SIA tops Asian list among 50 most admired global firms |date=փետրվարի 26, 2015 |work=The Straits Times |location=Singapore |deadurl=yes |archiveurl=http://archive.wikiwix.com/cache/20150922111020/http://business.asiaone.com/news/sia-tops-asian-list-among-50-most-admired-global-firms |archivedate=2015 թ․ սեպտեմբերի 22 |df=dmy-all }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |url= http://fortune.com/2015/07/07/worlds-best-airlines/ |title=The world's best airlines |date=հուլիսի 7, 2015 |work=Fortune |location=New York}}&lt;/ref&gt;։ [[Չանգի (օդանավակայան)|Չանգի օդանավակայան]]ը միացնում է 100 ավիաընկերություններ, ավելի քան 300 քաղաքներ։ Ռազմավարական նշանակության միջազգային ավիացիոն այդ կենտրոնը ամենանշանավոր օդանավակայանն է աշխարհում&lt;ref&gt;{{cite news |url=http://www.businesstimes.com.sg/opinion/lee-kuan-yew-dies/lee-kuan-yew-truly-the-father-of-changi-airport |title=Lee Kuan Yew, truly the father of Changi airport |date=սեպտեմբերի 12, 2015 |work=The Business Times |location= Singapore}}&lt;/ref&gt;։

Զբոսաշրջությունը երկրի տնտեսության մեջ նշանակալից դեր ունի. 2014 թվականին ավելի քան 15 միլիոն զբոսաշրջիկ է այցելել քաղաք-պետություն&lt;ref name=&quot;singstat2014tourism&quot;&gt;{{cite web |url=http://www.singstat.gov.sg/statistics/latest-data#7 |title=Statistics Singapore – Latest Data – Tourism |publisher=Singapore Department of Statistics |year=2014 |accessdate=2015 թ․ ապրիլի 20 |archive-date=2015 թ․ նոյեմբերի 29 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151129094649/http://www.singstat.gov.sg/statistics/latest-data#7 |dead-url=yes }}&lt;/ref&gt;։ Որպեսզի ընդլայնեն ճյուղը, 2005 թվականին լեգալացվել է կազինոների գործունեությունը, սակայն «համալիր հանգստավայրերի» ընդամենը երկու արտոնագիր է տրվել փողերի լվացման ու թմրամոլության դեմ պայքարի նկատառումներով&lt;ref&gt;{{cite press release |title= Proposal to develop Integrated Resorts – Statement by Prime Minister Lee Hsien Loong |date =ապրիլի 18, 2005 |archiveurl= https://web.archive.org/web/20071127000719/http://app.mti.gov.sg/data/pages/606/doc/Ministerial%20Statement%20-%20PM%2018apr05.pdf |archivedate= նոյեմբերի 27, 2007 |url= http://app.mti.gov.sg/data/pages/606/doc/Ministerial%20Statement%20-%20PM%2018apr05.pdf |publisher= Ministry of Trade and Industry}}&lt;/ref&gt;։ Տարեկան մոտ 200.000 զբոսաշրջիկ է այցելում Սինգապուր բժշկական ծառայություններից օգտվելու համար&lt;ref&gt;{{cite news |last=Dogra |first=Sapna |archiveurl= https://web.archive.org/web/20051026013526/http://www.expresshealthcaremgmt.com/20050731/medicaltourism01.shtml |archivedate= հոկտեմբերի 26, 2005 |url= http://www.expresshealthcaremgmt.com/20050731/medicaltourism01.shtml |date=հուլիսի 16, 2005 |location= Mumbai |title=Medical tourism boom takes Singapore by storm |newspaper=Express Healthcare Management}}&lt;/ref&gt;։ Այստեղ բժշկական ծառայությունները միտված են մի ցուցանիշի, որի համաձայն տարեկան պետք է սպասարկեն մոտ 1 միլիոն օտար հիվանդի` ապահովելով տարեկան մոտ 3 միլիարդ դոլար եկամուտ։ 2015 թվականին ''Lonely Planet'' և ''[[The New York Times]]'' ամսագրերը Սինգապուրը համարել է աշխարհում լավագույն 6-րդ երկիրը բժշկական սպասարկման ոլորտում&lt;ref&gt;{{cite news |title=52 Places to Visit in 2015 |date=հունվարի 1, 2015 |newspaper=The New York Times |url= https://www.nytimes.com/interactive/2015/01/11/travel/52-places-to-go-in-2015.html |accessdate=2015 թ․ դեկտեմբերի 11}}&lt;/ref&gt;։

Սինգապուրը կրթական կենտրոն է, որտեղ 2006 թվականին կրթություն է ստացել մոտ 80.000 օտարերկրացի ուսանող&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.eahep.org/asiahigher-education/asian-policy-drivers/127-developing-asian-education-hubs.html |title=Developing Asian education hubs |accessdate=2011 թ․ հոկտեմբերի 12 |year=2011 |publisher=EU-Asia Higher Education Platform |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20111023215241/http://www.eahep.org/asiahigher-education/asian-policy-drivers/127-developing-asian-education-hubs.html |archivedate=2011 թ․ հոկտեմբերի 23 |df= }}&lt;/ref&gt;։ Օրական 5.000 մալայզիացի ուսանող հատում է Ջոհոր-Սինգապուրի երկաթգիծը, որն անցնում է ջրային տարածքով, Սինգապուրի դպրոցներում կրթություն ստանալու նպատակով&lt;ref&gt;{{cite news |url=http://findarticles.com/p/news-articles/new-straits-times/mi_8016/is_20060507/ride/ai_n44321524/ |title=The long, long ride |accessdate=2011 թ․ հոկտեմբերի 12 |date=մայիսի 7, 2006 |work=New Straits Times |location=Kuala Lumpur |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130615140344/http://findarticles.com/p/news-articles/new-straits-times/mi_8016/is_20060507/ride/ai_n44321524/ |archivedate=2013 թ․ հունիսի 15 |df= }}&lt;/ref&gt;։ 2009 թվականին Սինգապուրի ուսանողների մոտ 20 %-ը եղել է օտարերկրացի, որի հիմնական մասը եղել են չինացիներ, հնդիկներ&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.moe.gov.sg/media/parliamentary-replies/2009/03/foreign-students-in-singapore.php |archive-url=https://web.archive.org/web/20090409150704/http://www.moe.gov.sg/media/parliamentary-replies/2009/03/foreign-students-in-singapore.php |dead-url=yes |archive-date=2009 թ․ ապրիլի 9 |title=Foreign Students in Singapore |publisher=Ministry of Education |accessdate=2011 թ․ հոկտեմբերի 12 |year=2011 |df=dmy-all }}&lt;/ref&gt;։

== Ենթակառուցվածքներ ==
=== Տեղեկատվություն և հաղորդակցություն ===
[[Պատկեր:MICA Building 13, Feb 06.JPG|250px|մինի|ձախից|Տեղեկատվության ու հաղորդակցության նախարարության շենքը]]
[[Տեղեկատվական տեխնոլոգիաներ]]ի ոլորտը Սինգապուրի տնտեսական հաջողության հենասյուներից է։ Սինգապուրի կառավարությունը ղեկավարում է զանգվածային հաղորդակցության ցանցը Սինգապուրում` ներառյալ հեռուստատեսային ու հեռախոսային ցանցերը։ Երբ Սինգապուրն առաջին անգամ ծածկույթ է ձեռք բերել, սինգապուրցիները կարող էին կիրառել հեռակապը իրար հետ շփվելու նպատակով, սակայն այն չէին կարող կիրառել քաղաք-պետության տարածքից դուրս գտնվողների հետ շփվելու նպատակով. այդ առիթով ''The Wall Street Journal''-ի որոշ հրատարակումներ ենթարկվել են գրաքննության&lt;ref name=&quot;sandfort&quot;/&gt;։

«Ինտելիգենտ կղզի» արտահայտությունը կիրառվել է 1990-ական թվականներին` բնութագելու համար կղզու բնակչության վերաբերմունքը համացանցին&lt;ref name=&quot;sandfort&quot;&gt;{{cite magazine|work=Wired|url=https://www.wired.com/1993/04/sandfort/|title=The Intelligent Island|first=Sandy|last=Sandfort|publisher=|date=April 1993}}&lt;/ref&gt;։ Այս եզրը հիշատակված է [[Ուիլյամ Գիբսոն]]ի «Դիսնեյլենդը մահավճռի հետ» էսսեում&lt;ref&gt;{{cite magazine|work=Wired|url=https://www.wired.com/1993/04/gibson-2/|title=Disneyland with the Death Penalty|first=William|last=Gibson|publisher=|date=April 1993}}&lt;/ref&gt;։

Համաշխարհային տնտեսական համաժողովում (2015) «Գլոբալ տեխնոլոգիական հաշվետվություն» զեկույցում նշվել է, որ սինգապուրցիները ամենից տեխնոլոգիական ազգն են։ Դա պատկերացում է տալիս երկրում ցանցի տարածվածության մասին շուկայական, քաղաքական ու կառավարվող ենթակառուցվածքների տեսանկյունից։ Սինգապուրը 2009-2013, 2015 թվականներին գլխավորել է [[Վասեդայի համալսարան]]ի միջազգային էլեկտրոնային կառավարման վարկանիշը&lt;ref name=&quot;wef&quot;&gt;{{cite news |url=http://reports.weforum.org/global-information-technology-report-2015/press-releases/ |title=Global Information Technology Report 2015 |date=ապրիլի 15, 2015 |publisher=World Economic Forum }}&lt;/ref&gt;։

Սինգապուրը ''[[Deloitte]]'' և ''Google Consumer Barometer'' ընկերությունների` 2014 թվականին հրապարակած տվյալներով [[սմարթֆոն]]ների տարածվածության ամենաբարձր ցուցանիշն ունի աշխարհում` 85-89 %&lt;ref&gt;{{cite news |url=http://www.todayonline.com/singapore/smartphone-penetration-singapore-highest-globally-survey |title=Smartphone penetration in Singapore the highest globally: Survey |date=փետրվարի 11, 2015 |work=TODAYonline }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |url=http://www2.deloitte.com/au/en/pages/media-releases/articles/our-mobile-world-always-on-FOMO-or-necessity-251114.html |title=Deloitte Mobile Consumer 2014 |date=նոյեմբերի 25, 2014 |publisher=Deloitte Australia }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |url=http://digital.asiaone.com/digital/news/6-top-things-singaporeans-do-when-using-their-smartphones |title=6 top things that Singaporeans do when using their smartphones |date=նոյեմբերի 6, 2014 |work=Asiaone |access-date=2018 թ․ մայիսի 23 |archive-date=2016 թ․ հունվարի 26 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160126050015/http://digital.asiaone.com/digital/news/6-top-things-singaporeans-do-when-using-their-smartphones |dead-url=yes }}&lt;/ref&gt;։ Բջջային հեռախոսների տարածվածության առումով յուրաքանչյուր 100 բնակչին բաժին է ընկնում 148 բաժնետեր&lt;ref name=&quot;singstat2014mobile&quot;&gt;{{cite web|url =http://www.singstat.gov.sg/statistics/latest-data#19|title =Statistics Singapore – Latest Data – Social Indicators|publisher =Singapore Department of Statistics|year =2014|accessdate =ապրիլի 26, 2015|archive-date =2015-11-29|archive-url =https://web.archive.org/web/20151129094649/http://www.singstat.gov.sg/statistics/latest-data#19|dead-url =yes}}&lt;/ref&gt;։

Համացանցը Սինգապուրում տրամադրում են պետական ''Singtel'', մասամբ պետական ''Starhub'' և ''M1 Limited'' ընկերությունները&lt;ref&gt;{{cite web|title=ViewQwest 2Gbps FAQ|url=http://www.viewqwest.com/vqlp/2gbps-faq/|accessdate=2015 թ․ նոյեմբերի 2|deadurl=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20151021051852/http://www.viewqwest.com/vqlp/2gbps-faq/|archivedate=2015 թ․ հոկտեմբերի 21|df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;։

''Equinix'' և նրա կրտսեր համագործակից ''Singapore Internet Exchange'' ընկերությունները համարվում են համացանցի բաշխման կետերը, որտեղ նրանք ծառայություններ են տրամադրում իրենց բաժանորդներին համացանցի միջոցով։

[[Պատկեր:Aerial panoramic sweep of Toa Payoh Stadium and its surrounds.jpg|1000px|մինի|կենտրոն|''Toa Payoh''-ի համայնապատկերը վերևից]]

=== Տրանսպորտ ===
[[Պատկեր:027 ERP gantry.jpg|250px|մինի|Էլեկտրոնային ճանապարհային ծածկույթ ծովափնյա ճանապարհին]]
Քանի որ Սինգապուրը տարածքով փոքր կղզի է` բնակչության մեծ խտությամբ, մասնավոր մեքենաների քանակը ճանապարհներին սահմանափակված է աղտոտվածությունից ու խցանումներից խուսափելու նպատակով։ Մեքենա գնողները պետք է վճարեն մեքենայի շուկայական արժեքից 1.5 անգամ ավելի գումար և իրավունքի արտոնագիր, որը թույլ է տալիս ճանապարհներին աշխատել մեկ տասնամյակ։ Արտոնագրի իրավունքի ձեռքբերման սինգապուրյան արժեքով ԱՄՆ-ում կարելի է գնել ''Porsche Boxster'' մեքենա։ Ավտոմեքենաների գները Սինգապուրում էականորեն բարձր են անգլիախոս երկրներում առկա գներից&lt;ref name=&quot;BloombergBMW&quot;&gt;{{cite news|url=https://www.bloomberg.com/news/2011-02-16/bmw-3-series-costs-260-000-as-singapore-tax-keeps-cars-for-rich.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20110220044725/http://www.bloomberg.com/news/2011-02-16/bmw-3-series-costs-260-000-as-singapore-tax-keeps-cars-for-rich.html |dead-url=yes |archive-date=2011 թ․ փետրվարի 20 |title=BMW Costing $260,000 Means Cars Only for Rich in Singapore as Taxes Climb |work=Bloomberg L.P. |location=New York |accessdate=2011 թ․ հուլիսի 2 |first=Kristine |last=Aquino |date=փետրվարի 17, 2011 |df=dmy-all }}&lt;/ref&gt;։ Երկրում տրանսպորտային միջոցները, ինչպես նաև հետիոտները, ձախ երթևեկությանն են հետևում&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.expatsingapore.com/content/view/1147|title=Once you're here: Basic Road Rules and Regulations|publisher=Expat Singapore|date=օգոստոսի 16, 2009|accessdate=2011 թ․ փետրվարի 27|archive-date=2014 թ․ դեկտեմբերի 15|archive-url=https://web.archive.org/web/20141215023246/http://www.expatsingapore.com/content/view/1147|dead-url=yes}}&lt;/ref&gt;։

[[Պատկեր:Kawasaki c751 eunos.jpg|250px|մինի|ձախից|Singapore MRT գնացքը Էվնոս կայարանում]]
Սինգապուրի բնակիչները երթևեկում են նաև հեծանիվներով, ավտոբուսներով, տաքսիներով, գնացքով։ Երկաթուղային տրանսպորտը ղեկավարում են երկու ընկերություններ` ''SBS Transit'' և ''SMRT Corporation'': Չորս ընկերություններ` ''Go-Ahead'', ''Tower-Transit'', ''SBS Transit'' և ''SMRT Corporation'' ղեկավարում են հասարակական տրանսպորտը «ավտոբուսների կայացման մոդելով», որի համաձայն օպերատորներն իրենք են առաջարկում երթուղիներ։ Գործում է տաքսիների 6 ընկերություն, որոնք միասին ճանապարհ են թողնում մոտ 28.000 տաքսի&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.lta.gov.sg/content/dam/ltaweb/corp/PublicationsResearch/files/FactsandFigures/taxi_info_2015.pdf|title=Taxi info|publisher=Land Transport Authority|year=2015|accessdate=2015 թ․ մայիսի 24|archive-date=2015 թ․ հունիսի 5|archive-url=https://web.archive.org/web/20150605115848/http://www.lta.gov.sg/content/dam/ltaweb/corp/PublicationsResearch/files/FactsandFigures/taxi_info_2015.pdf|dead-url=yes}}&lt;/ref&gt;։ Տաքսին հասարակական երթևեկության տարածված միջոց է&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.lta.gov.sg/content/ltaweb/en/public-transport/taxis/getting-a-taxi.html |title=Getting A Taxi |publisher=Land Transport Authority |accessdate=2016 թ․ հուլիսի 13 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160527192902/http://www.lta.gov.sg/content/ltaweb/en/public-transport/taxis/getting-a-taxi.html |archivedate=2016 թ․ մայիսի 27 |df= }}&lt;/ref&gt;։

Սինգապուրում ճանապարհների ընդհանուր ձգվածությունը կազմում է մոտ 3.356 կմ, որը ներառում է նաև 161 կմ երկարությամբ արագընթաց ավտոմայրուղիները&lt;ref&gt;{{cite web|url= http://www.lta.gov.sg/corp_info/doc/Average_Daily_Public_Transport_Ridership.pdf|archiveurl= https://www.webcitation.org/5naJXRUjU?url=http://www.lta.gov.sg/corp_info/doc/Average_Daily_Public_Transport_Ridership.pdf|archivedate= փետրվարի 16, 2010|title = Public transport ridership|publisher=Land Transport Authority|accessdate=2011 թ․ հուլիսի 2}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.lta.gov.sg/public_transport/pt_rail_tracing.htm |title=Tracing our steps |publisher=Land Transport Authority |accessdate=2011 թ․ հուլիսի 2 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110605104816/http://www.lta.gov.sg/public_transport/pt_rail_tracing.htm |archivedate=2011 թ․ հունիսի 5 }}&lt;/ref&gt;։ Սինգապուրում արտոնագրման մեխանիզմը ներդրվել է 1975 թվականին` դառնալով գնագոյացման կուտակման առաջին մեխանիզմն աշխարհում, որ ներառում է լրացուցիչ այլ չափանիշներ&lt;ref&gt;{{cite book|author1=Small, Kenneth A. |author2=Verhoef, Erik T. |year= 2007|title= The Economics of Urban Transportation|url=https://archive.org/details/economicsurbantr00smal |publisher= Routledge|location =London|isbn= 978-0-415-28515-5|page= [https://archive.org/details/economicsurbantr00smal/page/n164 148]}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book|last= Cervero|first= Robert|authorlink=Robert Cervero|year= 1998|title = The Transit Metropolis|url= https://archive.org/details/transitmetropoli0000cerv|page = [https://archive.org/details/transitmetropoli0000cerv/page/169 169]|publisher= Island Press|location =Washington DC|id= Chapter 6/The Master Planned Transit Metropolis: Singapore|isbn= 1-55963-591-6}}&lt;/ref&gt;։ Այն վերամշակվել է 1998 թվականին, երբ ներդրվել է էլեկտրոնային համակարգը, տեսահսկման տեխնոլոգիան&lt;ref&gt;{{cite web|url= http://www.lta.gov.sg/motoring_matters/index_motoring_erp.htm|title= Electronic Road Pricing|publisher= Land Transport Authority|accessdate=2008 թ․ ապրիլի 16|archiveurl= https://web.archive.org/web/20080410143342/http://www.lta.gov.sg/motoring_matters/index_motoring_erp.htm &lt;!--Added by H3llBot--&gt;|archivedate=2008 թ․ ապրիլի 10}}&lt;/ref&gt;։

[[Պատկեր:Singapore Changi Airport, Control Tower 2, Dec 05.JPG|250px|մինի|[[Չանգի (օդանավակայան)|Չանգի]] օդանավակայանը շարունակում է ընդարձակվել]]
Սինգապուրը միջազգային տրանսպորտային խոշոր հանգույց է Ասիայում, որ սպասարկում է ծովային ու օդային ամենաբանուկ առևտրական ճանապարհները։ [[Չանգի (օդանավակայան)|Չանգի]] օդանավակայանը ավիացիոն խոշոր կենտրոն է [[Հարավարևելյան Ասիա]]յում և տարանցիկ կետ [[Սիդնեյ]]-[[Լոնդոն]] ճանապարհին&lt;ref&gt;{{cite news|url= https://www.independent.co.uk/news/world/australasia/qantas-celebrates-60-years-of-the-kangaroo-route-761078.html|title= Qantas celebrates 60 years of the 'Kangaroo Route'|first= Kathy|last= Marks|newspaper=The Independent|location= London|date= նոյեմբերի 30, 2007}}&lt;/ref&gt;։

Երկրում գործում են ուր օդանավակայաններ.
* Սելետար (Seletar Airport)
* Կալան (Kallang Airport)
* Պայա Լեբար (Paya Lebar Air Base)
* Տենգահ Tengah (Air Base)
* Սեմբավոնգ (Sembawang Air Base)
* Չանգի (Changi Air Base)
* Չանգի արևելյան (Changi Air Base (East))
* Չանգի օդանավակայան (Singapore Changi Airport)

Սինգապուրի Չանգի օդանավակայանը սպասարկում է ավելի քան 100 ավիաընկերությունների, որոնք կապում են Սինգապուրը 70 երկրների 300 քաղաքների հետ ամբողջ աշխարհում&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.changiairport.com/our-business/about-changi-airport |title=About Changi Airport |publisher=Changiairport.com |date= |accessdate=2016 թ․ հուլիսի 13 |archive-date=2014 թ․ նոյեմբերի 21 |archive-url=https://web.archive.org/web/20141121013212/http://www.changiairport.com/our-business/about-changi-airport |dead-url=yes }}&lt;/ref&gt;։ ''Skytrax'' ընկերության տվյալներով այն 2006 թվականին լավագույնն է եղել աշխարհում&lt;ref&gt;{{cite web|title=2006 Airport of the Year result|accessdate=2006 թ․ հունիսի 1|url=http://www.worldairportawards.com/Awards-2006/AirportYear-2006.htm|archiveurl= https://web.archive.org/web/20061231160516/http://www.worldairportawards.com/Awards-2006/AirportYear-2006.htm|publisher=World Airport Awards|archivedate=2006 թ․ դեկտեմբերի 31}}&lt;/ref&gt;։ Ազգային փոխադրողը «Սինգապուրյան ավիաուղիներ» ընկերությունն է&lt;ref&gt;{{cite news|url= http://www.brandrepublic.com/news/201303/BRAND-HEALTH-CHECK-Singapore-airlines---Turbulence-ahead-Singapore-flag-carrier/|title= Turbulence ahead for Singapore flag carrier|first= Jimmy|last= Yap|date=հունվարի 30, 2004|work=BrandRepublic|publisher=Haymarket Business Media|location= London }}&lt;/ref&gt;։

Սինգապուրի նավահանգիստը կառավարվում է ''PSA International'' և ''Jurong Port'' ընկերությունների կողմից։ 2005 թվականին այն եղել է ամենածանրաբեռնված երկրորդ նավահանգիստն աշխարհում սպասարկվող տոննաների քանակով` 1.15 միլիարդ տոննա, որից 23.2 տոննան բաժին է ընկնում բեռնախցիկներին։ Այն աշխարհի ամենաբանուկ երկրորդ նավահանգիստն է` այս ցուցանիշով զիջելով միայն [[Շանհայ]]ի նավահանգստին։ Այն աշխարհում բեռնատար տրանսպորտով ամենածանրաբեռնված նավահանգիստն է և վառելիքով վերալիցքավորման խոշորագույն կենտրոնը&lt;ref&gt;{{cite news|title=Singapore remains world's busiest port|url= http://news.xinhuanet.com/english/2006-01/12/content_4045562.htm|date=հունվարի 12, 2006|agency= Xinhua|work=China View|location= Beijing|accessdate=2010 թ․ ապրիլի 22}}&lt;/ref&gt;։

[[Պատկեր:Singapore port panorama.jpg|1000px|մինի|կենտրոն|Սինգապուրի նավահանգստի համայնապատկեր]]

=== Ջրամատակարարում ===
Ջրամատակարարումը հասանելի է, արդյունավետ և բարձրորակ։ Ներդրված է ջրի օգտագործման արդյունավետ մեխանիզմ, որը ներառում է ջրի կրկնակի օգտագործում, քաղաքային անձրևաջրերի կիրառում, ծովի ջրի քաղցրահամ դարձնելը աղազրկումով` փոքրացնելով իր ջրային կախվածութունը հարևան երկրներից, մասնավորապես [[Մալայզիա]]յից&lt;ref&gt;{{cite web |url= https://www.pub.gov.sg/watersupply/singaporewaterstory |title= Singapore Water Story |author= Public Utilities Board |date= 2018 |access-date= մարտի 17, 2018}}&lt;/ref&gt;։

Սինգապուրյան մոտեցումը չի ենթադրում բացառապես բացառապես ֆիզիկական ենթակառուցվածք. այն ամրագրված է օրենսդրությամբ և օրինաչափություններով, ջրի գնագոյացմամբ, պետական կրթական հետազոտություններով և ծրագրերի մշակմամբ&lt;ref name=&quot;Luan&quot;&gt;{{cite journal |author= Ivy Ong Bee Luan |title= Singapore Water Management Policies and Practices |journal= International Journal of Water Resources Development |year= 2010 |volume= 26 |issue=1 |pages= 65–80 |doi= 10.1080/07900620903392190}}&lt;/ref&gt;։

== Ժողովրդագրություն ==
[[Պատկեր:KITLV - 103763 - Chinese and Malaysian women at Singapore - circa 1890.tif|200px|մինի|Չինացի ու մալայացի կանայք Սինգապուրում, 1890]]
2015 թվականի տվյալներով Սինգապուրի բնակչությունը կազմել է 5.535.000 մարդ, որից 3.375.000-ը (60.98 %) եղել են երկրի քաղաքացիներ, իսկ 3.375.000-ը (39.02 %)` մշտական բնակիչներ` օտար քաղաքացիներ, որոնք ուսանող և աշխատավորներ են եղել։ Համաձայն 2010 թվականի մարդահամարի` Սինգապուրի բնակիչների մոտ 23 %-ը եղել են օտարերկրացիներ (քաղաքացիներ ու մշտական բնակիչներ, ինչը նշանակում է, որ Սինգապուրի քաղաքացիների մոտ 10 %-ը եղել են երկրի սահմաններից դուրս ծնված քաղաքացիներ), ոչ հպատակներ. բնակչության ընդհանուր թվի մոտ 43 %-ը եղել է օտարերկրացի&lt;ref name=2010census&gt;{{cite web|url= http://www.singstat.gov.sg/pubn/popn/c2010acr.pdf|archiveurl= https://www.webcitation.org/68v15isAU?url=http://www.singstat.gov.sg/pubn/popn/c2010acr.pdf|archivedate= հուլիսի 5, 2012|title =Census of population (pages 13 to 16 of the pdf file)|publisher=Singapore Department of Statistics|year =2010|accessdate =հուլիսի 2, 2011}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;un.org&quot;&gt;[https://www.un.org/esa/population/publications/migration/UN_MigStock_2008.pdf &quot;Trends in international migrant stock: The 2008 revision&quot;], United Nations, Department of Economic and Social Affairs, Population Division (2009).&lt;/ref&gt;։

Բնակիչների 74.1 %-ը չինական ծագման է, 13.4 %-ը` մալայական, 9.2 %-ը` հնդկական և 3.3 %-ը` այլ ծագման` ներառյալ եվրասիական&lt;ref name=2010census/&gt;։ Մինչև 2010 թվականի մարդահամարը ամեն մարդ կարող էր գրանցվել որպես մեկ ռասայի կամ հորական ռասայի կրող։ 2010 թվականից հետո մարդիկ կարող են գրանցվել բազմառասա դասակարգմամբ, որի արդյունքում կարող են ընտրել մեկ հիմնական և մեկ երկրորդական ռասա, բայց ոչ երկու ռասայից ավել&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.channelnewsasia.com/stories/singaporelocalnews/view/1030142/1/.html|title=Singaporeans of mixed race allowed to 'double barrel' race in IC|work=Channel NewsAsia|location=Singapore|author=Hoe Yeen Nie|date=հունվարի 12, 2010|accessdate=2011 թ․ փետրվարի 18|archive-date=2010 թ․ փետրվարի 6|archive-url=https://web.archive.org/web/20100206100917/http://www.channelnewsasia.com/stories/singaporelocalnews/view/1030142/1/.html|dead-url=yes}}&lt;/ref&gt;։

[[Պատկեր:1 bishan park panorama 2012.jpg|400px|մինի|ձախից|Բարձրահարկ HDBբնակարաններ Սինգապուրում]]
Քաղաքացիների 90.3 %-ը բնակվում է իր սեփական տանը, որի անդամների միջին քանակը կազմում է 3.43 մարդ (ներառյալ այն մարդիկ, ովքեր քաղաքացի կամ մշտական բնակիչ չեն համարվում)&lt;ref name=singstat2014h&amp;h&gt;{{cite web |url=http://www.singstat.gov.sg/statistics/latest-data#20 |title=Statistics Singapore – Latest Data – Households &amp; Housing |date=2014 |publisher=Statistics Singapore |accessdate=2015 թ․ ապրիլի 20 |archive-date=2015 թ․ նոյեմբերի 29 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151129094649/http://www.singstat.gov.sg/statistics/latest-data#20 |dead-url=yes }}&lt;/ref&gt;։ Սակայն սակավ հողատարածքի պատճառով բնակիչների 80.4 %-ն ապրում է սուբսիդավորված պետական բազմաբնակարան շենքերում, որոնք կոչվում են HDB բնակարաններ (Housing and Development Board), քանի որ գտնվում են կառավարության ենթակայության տակ, որ պատասխանատու է երկրում պետական բնակարանների համար&lt;ref name=singstat2014h&amp;h/&gt;&lt;ref name=&quot;hdb&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.hdb.gov.sg/fi10/fi10320p.nsf/w/HDBWinsUNAward?OpenDocument |archive-url=https://web.archive.org/web/20111211145036/http://www.hdb.gov.sg/fi10/fi10320p.nsf/w/HDBWinsUNAward?OpenDocument |dead-url=yes |archive-date=2011 թ․ դեկտեմբերի 11 |title=HDB InfoWEB: HDB Wins the 2010 UN-HABITAT Scroll of Honour Award : |publisher=Hdb.gov.sg |date= |accessdate=2013 թ․ հոկտեմբերի 14 |df=dmy-all }}&lt;/ref&gt;։ Բացի այդ, HDB բնակարաններում տնտեսվարող բնակիչների 75.9 %-ն ունի մոտ 4 սենյակ (3 ննջասենյակ և 1 հյուրասենյակ)։ Սինգապուրում հաճախ են հանդիպում օտարերկրացի տնային աշխատողներ. 2013 թվականի դեկտեմբերի տվյալներով հաշվվել է մոտ 224.500 օտարերկրյա տնային աշխատակից&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.channelnewsasia.com/news/singapore/more-than-1-3-million/1297688.html |title=More than 1.3 million foreigners working in Singapore: Tan Chuan-Jin |work=Channel NewsAsia |location=Singapore |date=օգոստոսի 5, 2014 |accessdate=2014 թ․ հոկտեմբերի 26 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140914232514/http://www.channelnewsasia.com/news/singapore/more-than-1-3-million/1297688.html |archivedate=2014 թ․ սեպտեմբերի 14 }}&lt;/ref&gt;։

Սինգապուրի բնակչության միջին տարիքը կազմում է 40.5 տարեկան (2017), ծնելության մակարդակը մեկ կնոջ հաշվով` 0.8 երեխա (2014), ինչը ամենացածր ցուցանիշն է աշխարհում. բնակչության վերատադրման համար անհրաժեշտ է 2.1 երեխա&lt;ref name=singstat2014respoppro&gt;{{cite web |url=https://www.singstat.gov.sg/statistics/latest-data#17 |title=Statistics Singapore – Latest Data – Resident Population Profile |date= |publisher=Statistics Singapore |accessdate=2018 թ․ մարտի 15 |archive-date=2015 թ․ նոյեմբերի 29 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151129094649/http://www.singstat.gov.sg/statistics/latest-data#17 |dead-url=yes }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2127rank.html|title=The World Factbook|work=[[Central Intelligence Agency]]|accessdate=2014 թ․ հոկտեմբերի 24|archive-date=2009 թ․ հոկտեմբերի 28|archive-url=https://web.archive.org/web/20091028133713/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2127rank.html|dead-url=yes}}&lt;/ref&gt;։ Որպեսզի հաղթահարեն այդ խնդիրը, Սինգապուրի կառավարությունը վերջին մի քանի տասնամյակների ընթացքում խրախուսում է օտարերկրացիների ներգաղթը։ Հենց նրանց հաշվին էլ կրճատվել է Սինգապուրի բնակչության թվի անկումը&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.channelnewsasia.com/stories/singaporelocalnews/view/257208/1/.html|title=Singapore's birth trend outlook remains dismal|work=Channel NewsAsia|location =Singapore|date=փետրվարի 7, 2007|first= Julia|last =Ng|accessdate=2010 թ․ ապրիլի 22}}&lt;/ref&gt;։

=== Դավանանք ===
[[Պատկեր:Cathedral of the Good Shepherd 14, Jan 06.JPG|250px|մինի|Բարի հովվի եկեղեցին Սինգապուրի կաթոլիկ արքեպիսկոպոսության տաճարն է:]]
[[Պատկեր:Armenische Kirche.JPG|thumb|Սինգապուրի հայկական եկեղեցին]]
Սինգապուրում ամենից տարածված կրոնը [[բուդդայականություն]]ն է. այդպես է հայտարարել բնակչության 33 %-ը վերջին մարդահամարի ժամանակ։ Հաջորդ ամենից տարածված կրոնը [[քրիստոնեություն]]ն է, որին հաջորդում են [[իսլամ]]ը, [[դաոսականություն]]ը և [[հինդուիզմ]]ը։ Բնակչության 17 %-ը կրոնական որևէ դավանության չի հետևում։ 2000-2010 թվականներին մեծացել է քրիստոնյաների, դաոսականների և կրոնական որևէ դավանության չհետևողների թիվը մոտ 3-ական տոկոսով, իսկ բուդդայականության հետևորդների թիվն անկում է ապրել&lt;ref name=2010censuspercentage&gt;{{cite press release|url=http://www.singstat.gov.sg/news/news/press12012011.pdf |title=Census of population 2010: Statistical Release 1 on Demographic Characteristics, Education, Language and Religion |publisher=Singapore Statistics |date=հունվարի 12, 2011 |accessdate=2011 թ․ հունվարի 16 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110124160522/http://www.singstat.gov.sg/news/news/press12012011.pdf |archivedate=2011 թ․ հունվարի 24 }}&lt;/ref&gt;։ ''Pew'' հետազոտական կենտրոնի տվյալների համաձայն` Սինգապուրի բնակչությունը աշխարհի ամենակրոնացված ազգությունն է&lt;ref&gt;{{cite web|title=Global Religious Diversity|url=http://www.pewforum.org/2014/04/04/global-religious-diversity/|publisher=Pew Research|date=ապրիլի 4, 2014|accessdate=2014 թ․ ապրիլի 15}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=pew&gt;[http://www.globalreligiousfutures.org/countries/singapore/religious_demography#/?affiliations_religion_id=0&amp;affiliations_year=2010 Pew Research Center's Religion &amp; Public Life Project: Singapore]. [[Pew Research Center]]. 2010.&lt;/ref&gt;։

Սինգապուրում կան վանքեր և [[Դհարմա]] կենտրոններ, որոնցից երեքը ավանդաբար բուդդիստական կենտրոններ են` Տերավադա, Մահայանա և Վայրայանա։ Բուդդայականության հետևորդների մեծ մասը ծագումով չինացիներ են, որոնք հետևում են Մահայանայի ավանդույթներին. դա պայմանավորված է այն հանգամանքով, որ մի քանի տասնամյակ միսիոներները երկիր են մտել Թայվանից ու Չինաստանից&lt;ref&gt;{{cite book|url=https://books.google.am/?id=GBdX2ELnkXQC&amp;pg=PR8|title=State, society, and religious engineering: toward a reformist Buddhism in Singapore|author=Khun Eng Kuah|publisher=Institute of Southeast Asian Studies|location = Singapore|accessdate=2010 թ․ նոյեմբերի 1|isbn=978-981-230-865-8|year=2009}}&lt;/ref&gt;։ Թայլանդական Տհերավադա բուդդայականությունը վերջին տասնամյակում տարածում է գտել բնակչության (ոչ միայն չինացիների) շրջանակներում։ Բուդդայական միջազգային ''Soka Gakkai International'' կազմակերպությունը, որ ճապոնական կազմակերպություն է, համագործակցում է Սինգապուրում շատ մարդկանց հետ, որոնք հիմնականում չինական ծագում ունեն։ Վերջին տարիներին [[տիբեթական բուդդայականություն]]ը դանդաղորեն զարգացում է ապրում երկրում&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.informaworld.com/smpp/content~db=all~content=a789141932|title=Modernity in south-east Asia|publisher=Informaworld|date=դեկտեմբերի 2, 1995|accessdate=2010 թ․ նոյեմբերի 1}}&lt;/ref&gt;։ Այսպիսով, դավանանքը Սինգապուրում 2015 թվականի տվյալներով հետևյալ պատկերն է ունեցել.
* Բուդդայականություն - 33.2 %
* Քրիստոնեություն - 18.8 %
* Դավանանք չունեցողներ - 18.5 %
* Իսլամ - 14.0 %
* Դաոսականություն և ազգային կրոններ - 10.0 %
* Հինդուիզմ - 5.0 %
* Այլ կրոններ - 0.6 %

=== Լեզուներ ===
[[Պատկեր:Protected place sign, Fort Canning Park, Singapore - 20081203.jpg|250px|մինի|Բազմալեզու գրություն` Սինգապուրի պաշտոնական չորս լեզուներով]]
Սինգապուրն ունի պաշտոնական չորս լեզու` [[անգլերեն]], [[մալայերեն]], [[Մանդարին (լեզու)|չինական մանդարին]] և [[թամիլերեն]]&lt;ref name=&quot;statutes.agc.gov.sg&quot;&gt;{{cite web |url=http://statutes.agc.gov.sg/aol/search/display/view.w3p;ident=7655e14f-c579-47a2-b7a9-fffc9fea4815;page=0;query=DocId%3A%222cc15e67-cf27-44b1-a736-f28ab8190454%22%20Status%3Apublished%20Depth%3A0;rec=0 |title=Republic of Singapore Independence Act, s.7 |accessdate=2018 թ․ մայիսի 26 |archive-date=2014 թ․ ապրիլի 20 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140420190129/http://statutes.agc.gov.sg/aol/search/display/view.w3p;ident=7655e14f-c579-47a2-b7a9-fffc9fea4815;page=0;query=DocId%3A%222cc15e67-cf27-44b1-a736-f28ab8190454%22%20Status%3Apublished%20Depth%3A0;rec=0 |dead-url=yes }}&lt;/ref&gt;։ Անգլերենն ընդհանուր լեզու է. այն բիզնեսի և դպրոցներում ուսումնառության լեզուն է&lt;ref name=&quot;Britishcouncil&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.britishcouncil.org/eumd-partnership-webzine-october-2010-country-focus.htm#singapore |archive-url=https://web.archive.org/web/20110402172957/http://www.britishcouncil.org/eumd-partnership-webzine-october-2010-country-focus.htm |dead-url=yes |archive-date=2011 թ․ ապրիլի 2 |title=Education UK Partnership&amp;nbsp;– Country focus |date=October 2010 |publisher=[[British Council]] |accessdate=2011 թ․ փետրվարի 27 |df=dmy-all }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url =http://www.moe.gov.sg/media/speeches/2010/04/19/speech-by-mr-s-iswaran-at-the-apec-relc-int-seminar-opening-ceremony.php|archive-url =https://web.archive.org/web/20110519070557/http://www.moe.gov.sg/media/speeches/2010/04/19/speech-by-mr-s-iswaran-at-the-apec-relc-int-seminar-opening-ceremony.php|dead-url =yes|archive-date =մայիսի 19, 2011|title= Speech by Mr S. Iswaran, Senior Minister of State, Ministry of Trade and Industry and Ministry of Education|date =ապրիլի 19, 2010|publisher=Ministry of Education}}&lt;/ref&gt;։ Սինգապուրի պետական մարմինները, պետական ծառայությունները, իրենց գրագրությունը վարում են անգլերենով, և նույնիսկ պետական այլ լեզուներով գրված փաստաթղթերը, որպես կանոն, պետք է թարգմանվեն անգլերեն&lt;ref&gt;[https://web.archive.org/web/20150106063743/http://www.careers.gov.sg/the-singapore-public-service/public-agencies ]&lt;/ref&gt;։

Սինգապուրի Սահմանադրությունը և մնացած բոլոր օրենքները գրված են անգլերենով, իսկ թարգմանիչներն անհրաժեշտ են, եթե Սինգապուրի դատարան են դիմում այլ լեզվով&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://statutes.agc.gov.sg/non_version/cgi-bin/cgi_retrieve.pl?&amp;actno=Reved-CONST&amp;date=latest&amp;method=part |archive-url=https://web.archive.org/web/20020713024759/http://statutes.agc.gov.sg/non_version/cgi-bin/cgi_retrieve.pl?&amp;actno=Reved-CONST&amp;date=latest&amp;method=part |dead-url=yes |archive-date=2002 թ․ հուլիսի 13 |title=Constitution of the Republic of Singapore. Part I |year=2010 |accessdate=2011 թ․ հուլիսի 2 |df=dmy-all }}&lt;/ref&gt;։ Անգլերենը մայրենի լեզու է բնակչության միայն մեկ երրորդի համար. ընդ որում, սինգապուրյան մալայացիների մոտ մեկ քառորդը, սինգապուրյան չինացիների մեկ երրորդը և սինգապուրյան հնդիկների կեսը անգլերենը համարում են մայրենի լեզու&lt;ref&gt;{{cite web |title= What do I do if I can't speak English? |url= http://app.subcourts.gov.sg/criminal/page.aspx?pageid=64541#faq13-9 |accessdate=2011 թ․ հոկտեմբերի 11 |publisher= Singapore Subordinate Courts| archiveurl=https://web.archive.org/web/20100709074333/http://app.subcourts.gov.sg/criminal/page.aspx?pageid=64541 |archivedate=2010 թ․ հուլիսի 9}}&lt;/ref&gt;։ Սինգապուրցիների 20 %-ը չի կարողանում գրել կամ կարդալ անգլերենով&lt;ref name=2010censuspercentage /&gt;&lt;ref name=autogenerated3&gt;{{cite web |url= http://www.singstat.gov.sg/pubn/popn/c2010sr1/t47-57.pdf |archiveurl= https://www.webcitation.org/5wdAIB8hG?url=http://www.singstat.gov.sg/pubn/popn/c2010sr1/t47-57.pdf |archivedate=2011 թ․ փետրվարի 20 |publisher=Singapore Statistics |title=Census of Population |year=2010 |accessdate=2011 թ․ փետրվարի 19}}&lt;/ref&gt;։

Սինգապուրցիները հիմնականում երկու լեզվի  կրող են, ընդ որում անգլերենը համարվում է ընդհանուր լեզու և որպես երկրորդ լեզու մայրենի լեզու է համարվում, որով դասավանդում են դպրոցներում` ամեն մարդու էթնիկ ինքնաբավությունն ու արժեհամակարքը պահպանելու համար։ Սինգապուրցիների շրջանում պաշտոնական լեզուներ են անգլերենը (80 % գրագիտություն), չինական մանդարինը (65 % գրագիտություն), մալայերենը (17 % գրագիտություն) և թամիլերենը (4 % գրագիտություն)&lt;ref name=2010censuspercentage /&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url= http://www.singstat.gov.sg/pubn/popn/c2010sr1/t39-46.pdf |archiveurl= https://www.webcitation.org/5wpMAuagj?url=http://www.singstat.gov.sg/pubn/popn/c2010sr1/t39-46.pdf |archivedate=2011 թ․ փետրվարի 28 |title=Census of Population 2010|publisher=Singapore Statistics |accessdate=2011 թ․ փետրվարի 27}}&lt;/ref&gt;։ Սինգապուրյան անգլերենը հենված է բրիտանական անգլերենի վրա, որ դրսևորվում է թե՛ ստանդարտ ձևով և թե՛ խոսակցական ձևով, որ հայտնի է [[սինգլիշ]] (Singlish) անունով&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://blogs.nlb.gov.sg/ask/children/481 |title=What are some commonly misspelled English words? |publisher=National Library Board |location=Singapore |date=ապրիլի 18, 2008 |accessdate=2011 թ․ փետրվարի 18 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120303222846/https://blogs.nlb.gov.sg/ask/children/481 |archivedate=2012 թ․ մարտի 3 |df=dmy-all }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|author=Tan Hwee Hwee|url=http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,501020729-322685,00.html|title=A war of words is brewing over Singlish|newspaper=Time|location=New York|date=հուլիսի 22, 2002|accessdate=2011 թ․ փետրվարի 18|archive-date=2013 թ․ օգոստոսի 6|archive-url=https://web.archive.org/web/20130806210202/http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,501020729-322685,00.html|dead-url=yes}}&lt;/ref&gt;։

Անգլերենն այն լեզուն է, որով սինգապուրցիների մեծամասնությունը խոսում է տանը `36.9 %` այդ ցուցանիշով գերազանցելով նույնիսկ չինարենին&lt;ref name=&quot;singstat1&quot;&gt;{{cite web |url=https://www.singstat.gov.sg/docs/default-source/default-document-library/publications/publications_and_papers/GHS/ghs2015/findings.pdf |title=General Household Survey 2015 |year=2015 |accessdate=2016 թ․ նոյեմբերի 15 |archive-date=2017 թ․ դեկտեմբերի 15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20171215063843/http://www.singstat.gov.sg/docs/default-source/default-document-library/publications/publications_and_papers/GHS/ghs2015/findings.pdf |dead-url=yes }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;BBC&quot;&gt;{{cite news|last=Oi|first=Mariko|url=http://www.bbc.co.uk/news/business-11468401|title=Singapore's booming appetite to study Mandarin|work=BBC News|date=հոկտեմբերի 5, 2010|accessdate=2011 թ․ փետրվարի 27}}&lt;/ref&gt;։ Մոտ կես միլիոն մարդ խոսում է չինարենի տարբերակներով` չաոշ, կանտոն, հոկիեն, չնայած դրանց կիրառումը նվազում է ի հաշիվ [[Մանդարին (լեզու)|մանդարինի]] և անգլերենի&lt;ref name=&quot;singstat.gov.sg&quot;&gt;{{cite web|title= Chapter 2 Education and Language|url= http://www.singstat.gov.sg/pubn/popn/ghsr1/chap2.pdf|archiveurl= https://www.webcitation.org/68v13p3aH?url=http://www.singstat.gov.sg/pubn/popn/ghsr1/chap2.pdf|archivedate= հուլիսի 5, 2012|year =2005|work=General Household Survey 2005, Statistical Release 1: Socio-Demographic and Economic Characteristics|publisher=Singapore Statistics|accessdate=2010 թ․ նոյեմբերի 11}}&lt;/ref&gt;։ Սինգապուրյան հիերոգլիֆները չինական հիերոգլիֆների պարզեցված տարբերակն են&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Fagao Zhou|title=Papers in Chinese Linguistics and Epigraphy|date=1986|publisher=Chinese University Press|isbn=9789622013179|page=56|url=https://books.google.am/books?id=NEzEo5Y8B3oC|accessdate=2017 թ․ հունվարի 31}}&lt;/ref&gt;։ Սինգապուրում ընտանիքներում կիրառովող լեզուների վիճակագրությունը հետևյալն է.
* անգլերեն - 36.9 %
* մանդարին - 34.9 %
* մալայերեն - 10.7 %
* թամիլերեն - 3.3 %
* այլ - 14.2 %:

Սինգապուրի կառավարությունը մալայերենը պետական լեզու է ընդունել 1960-ական թվականներին` Բրիտանիայից անկախություն ձեռք բերելուց հետո, որպեսզի խուսափի հարևան մալայախոս երկրների` Ինդոնեզիայի ու Մալայզիայի միջև անջրպետի առաջացումից&lt;ref name=fromthirdworldtofirst&gt;{{cite book|title= From Third World to First|last= Lee|first= Lee Kuan Yew|year= 2000|publisher=[[Marshall Cavendish]]|location= Singapore}}&lt;/ref&gt;։ Այն ավելի շատ ունի խորհրդանշական, ոչ թե գործառական բնույթ&lt;ref name=&quot;statutes.agc.gov.sg&quot; /&gt;&lt;ref&gt;{{cite book|url=https://books.google.am/?id=CQgjrpgdU6gC&amp;pg=PA42|title=Language and society in Singapore|publisher=Singapore University Press|first1 = Evangelos A.|last1 = Afendras|first2 = Eddie C.Y.|last2 = Kuo|year = 1980|isbn = 978-9971-69-016-8|accessdate=2011 թ․ փետրվարի 27}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book|url=https://books.google.am/?id=LMZm0w0k1c4C&amp;pg=PA2018|title= Sociolinguistics: An international handbook of the science of language and society|publisher=Walter de Gruyter|location = Berlin|first1 = Ulrich|last1 = Ammon|first2 = Norbert|last2 = Dittmar|first3 = Klaus J.|last3 = Mattheier|volume = 3|year = 2006|isbn = 978-3-11-018418-1|accessdate=2011 թ․ փետրվարի 27}}&lt;/ref&gt;։ Մալայերենն օգտագործված է ազգային օրհներգում (Majulah Singapura)&lt;ref&gt;{{Singapore legislation|title=Singapore Arms and Flag and National Anthem Act|cap=296|ed=1985}}&lt;/ref&gt;: Ընդհանուր առմամբ, մալայերեն խոսում են սինգապուրյան մալայական համայնքում, ընդ որում սինգապուրցիների միայն 17 %-ն է տիրապետում այդ լեզվին, և 12 %-ն է այն կիրառում որպես մայրենի լեզու&lt;ref name=&quot;singstat1&quot; /&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.singstat.gov.sg/pubn/papers/people/c2000adr-literacy.pdf|archiveurl=https://www.webcitation.org/5oFD4Gdnx?url=http://www.singstat.gov.sg/pubn/papers/people/c2000adr-literacy.pdf|archivedate=2010 թ․ մարտի 15|title=Literacy and Language|publisher=Singapore Statistics|accessdate=2011 թ․ փետրվարի 27}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Cook|first1=Vivian|last2=Bassetti|first2=Benedetta|title=Second Language Writing Systems|date=2005|publisher=Multilingual Matters|isbn=9781853597930|page=359|url=https://books.google.am/books?id=yDLVaYJkyHUC}}&lt;/ref&gt;։ Չնայած սինգապուրյան մալայերենը պաշտոնապես գրվում է լատինատառ (Rumi script), շատ սինգապուրցիներ ուսումնասիրում են արաբերենի վրա հիմնված տարբերակը (Jawi script)&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://www.ica.gov.sg/page.aspx?pageid=140 |title=Update Change of Name in IC |publisher=Immigration and Checkpoints Authority |accessdate=2017 թ․ հունվարի 29 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20170202101218/https://www.ica.gov.sg/page.aspx?pageid=140 |archivedate=2017 թ․ փետրվարի 2 |df=dmy-all }}&lt;/ref&gt;:

Մոտ 100.000 սինգապուրցիներ կամ բնակչության 3 %-ը խոսում է թամիլերենով, որպես իր մայրենի լեզվով&lt;ref name=&quot;singstat1&quot; /&gt;։ Թամիլերենը Սինգապուրում պաշտոնական կարգավիճակ ունի, և փորձ չի եղել խոչընդոտել հնդկական այլ լեզուների կիրառումը&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.moe.gov.sg/education/admissions/returning-singaporeans/mother-tongue-policy/ |archive-url=https://web.archive.org/web/20080408195106/http://www.moe.gov.sg/education/admissions/returning-singaporeans/mother-tongue-policy/ |dead-url=yes |archive-date=2008 թ․ ապրիլի 8 |publisher=Ministry of Education |title=Returning Singaporeans&amp;nbsp;– Mother-Tongue Language Policy |accessdate=2010 թ․ հոկտեմբերի 13 |df=dmy-all }}&lt;/ref&gt;։

== Կրթություն ==
[[Պատկեր:Singapore Management University 17, Aug 06.JPG|250px|մինի|Կառավարման համալսարանը հասարակական վեց բուհերից մեկն է Սինգապուրում :]]
Նախնական, միջնակարգ և բարձրագույն կրթությունը հիմնականում հոգ է տանում պետությունը։ Բոլոր հաստատությունները` պետական և մասնավոր, պետք է գրանցվեն կրթության նախարարությունում&lt;ref&gt;{{cite web|url = http://www.moe.gov.sg/education/private-education/|title = Private Education in Singapore|publisher=Ministry of Education|year = 2011|accessdate =հուլիսի 2, 2011 }}&lt;/ref&gt;։ Անգլերենը համարվում է պետական բոլոր դպրոցների ուսումնառության լեզուն. բոլոր առարկաները ուսուցանվում են անգլերենով` բացի մայրենի լեզվից&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.moe.gov.sg/education/admissions/international-students/general-info/ |title=International Student Admissions: General Information on Studying in Singapore |publisher=Ministry of Education |accessdate=2011 թ․ փետրվարի 27 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110304134017/http://www.moe.gov.sg/education/admissions/international-students/general-info/ |archivedate=2011 թ․ մարտի 4 |df= }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.moe.gov.sg/education/scholarships/asean/faq/ |archive-url=https://web.archive.org/web/20080406231811/http://www.moe.gov.sg/education/scholarships/asean/faq/ |dead-url=yes |archive-date=2008 թ․ ապրիլի 6 |title=ASEAN Scholarships: Frequently Asked Questions |publisher=Ministry of Education |accessdate=2011 թ․ փետրվարի 27 |df=dmy-all }}&lt;/ref&gt;։ Չնայած մայրենի լեզու հասկացությունն ընդհանուր առմամբ վերաբերում է միջազգային առաջին լեզվին, սակայն այն կիրառվում է երկրորդ լեզուն մատնանշելու համար, քանի որ առաջին լեզուն անգլերերնն է&lt;ref&gt;{{cite press release|url=http://www.moe.gov.sg/media/speeches/2003/sp20030215a.htm|title=Speech by Tharman Shanmugaratnam, Senior Minister of State for Trade &amp; Industry and Education at the Seminar on &quot;The Significance of Speaking Skills For Language Development&quot;, organised by the Tamil Language and Culture Division of Nie On 15 February 2003|publisher=Ministry of Education|date=հունվարի 2, 2008|accessdate=2011 թ․ փետրվարի 27|deadurl=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110515193809/http://www.moe.gov.sg/media/speeches/2003/sp20030215a.htm|archivedate=2011 թ․ մայիսի 15|df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.channelnewsasia.com/stories/singaporelocalnews/view/1065927/1/.html|title=Mandarin is important but remains a second language in S'pore MM Lee|work=Channel NewsAsia|location=Singapore|date=հունիսի 26, 2010|accessdate=2011 թ․ փետրվարի 27|archive-date=2017 թ․ հունիսի 30|archive-url=https://web.archive.org/web/20170630180427/http://www.channelnewsasia.com/stories/singaporelocalnews/view/1065927/1/.html|dead-url=yes}}&lt;/ref&gt;։ Այն ուսանողները, որոնք որոշ ժամանակ եղել են արտերկրում, կամ որոնք պայքարում են իրենց մայրենի լեզվի համար, կարող են ընտրել ավելի պարզ ուսումնական ծրագիր կամ հրաժարվել առարկայից&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.moe.gov.sg/education/admissions/returning-singaporeans/mother-tongue-policy/ |archive-url=https://web.archive.org/web/20080408195106/http://www.moe.gov.sg/education/admissions/returning-singaporeans/mother-tongue-policy/ |dead-url=yes |archive-date=2008 թ․ ապրիլի 8 |title=Returning Singaporeans – Mother-Tongue Language Policy |publisher=Ministry of Education |accessdate=2011 թ․ փետրվարի 27 |df=dmy-all }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite press release|url=http://www.moe.gov.sg/media/press/2004/pr20040109.htm|title=Refinements to Mother Tongue Language Policy|publisher=Ministry of Education|accessdate=2011 թ․ փետրվարի 27|deadurl=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110224021851/http://www.moe.gov.sg/media/press/2004/pr20040109.htm|archivedate=2011 թ․ փետրվարի 24|df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;։

Ուսումնառությունը կատարվում է երեք փուլով` նախնական, միջին, մինչբուհական։ Պարտադիր է միայն առաջին փուլը։ Նախնական դպրոց ընդունվում են վեց տարեկան հասակից, որ բաղկացած է հիմնական քառամյա կուրսից և երկամյա նախընտրությունից։ Կրթական ծրագրերը միտված են անգլերենի, մայրենի լեզվի, մաթեմատիկայի ու բնական գիտությունների զարգացմանը&lt;ref name=&quot;Primary&quot;&gt;{{cite web|url= http://www.moe.gov.sg/education/primary/|title= Primary Education|publisher=Ministry of Education|year= 2011|accessdate=2011 թ․ հուլիսի 2}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.moe.gov.sg/education/primary/curriculum/ |archive-url=https://web.archive.org/web/20080407095703/http://www.moe.gov.sg/education/primary/curriculum/ |dead-url=yes |archive-date=2008 թ․ ապրիլի 7 |title=Primary School Curriculum |publisher=Ministry of Education |year=2011 |accessdate=2011 թ․ հուլիսի 2 |df=dmy-all }}&lt;/ref&gt;։ Միջին դպրոցում ուսումնառությունը տևում է 4-5 տարի և բաժանվում է հատուկ, ստանդարտ, էքսպրես (ակադեմիական) և նորմատիվ (տեխնիկական) հոսքերի ամեն դպրոցում` կախված սովորողի ընդունակություններից&lt;ref name=&quot;Secondary&quot;&gt;{{cite web|url = http://www.moe.gov.sg/education/secondary/|title = Secondary Education|publisher=Ministry of Education|year = 2011|accessdate =հուլիսի 2, 2011}}&lt;/ref&gt;։ Կուրսի բաղադրիչները գրեթե այնպիսին են, ինչ նախնական դպրոցում, չնայած դասարաններն ավելի մասնագիտացված են&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.moe.gov.sg/education/secondary/express/ |archive-url=https://web.archive.org/web/20080407202048/http://www.moe.gov.sg/education/secondary/express/ |dead-url=yes |archive-date=2008 թ․ ապրիլի 7 |title=Special/Express Courses Curriculum |publisher=Ministry of Education |year=2011 |accessdate=2011 թ․ հուլիսի 2 |df=dmy-all }}&lt;/ref&gt;։ Մինչբուհական կրթությունը տևում է 2-3 տարի ավագ դպրոցներում, որոնք հիմնականում կոչվում են կրտսեր քոլեջներ&lt;ref name=&quot;Pre-university&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.moe.gov.sg/education/pre-u/ |archive-url=https://web.archive.org/web/20080405194544/http://www.moe.gov.sg/education/pre-u/ |dead-url=yes |archive-date=2008 թ․ ապրիլի 5 |title=Pre-University Education |publisher=Ministry of Education |year=2011 |accessdate=2011 թ․ հուլիսի 2 |df=dmy-all }}&lt;/ref&gt;։

[[Պատկեր:Hwa Chong Institution Clock Tower Front View.JPG|250px|մինի|''Hwa Chong'' ինստիտուտը չինական առաջին ինստիտուտն է Հարավարևելյան Ասիայում, 1919]]
Պետական քննությունները ստանդարտացված են բոլոր դպրոցներում, ընդ որում թեստավորում անցկացվում է ամեն փուլից հետո&lt;ref name=&quot;Primary&quot; /&gt;։ Կրթություն ստանալու առաջին վեց տարիներից հետո սովորողները քննություն են անցնում սկզբնական մակարդակից, որը որոշում է նրանց ընդգրկումը միջին դպրոցում։ Երկրորդ փուլի վերջին հանձնվում են GCE «O» կամ «N» մակարդակի քննությունները, իսկ հաջորդ մինչբուհական կրթության վերջում` GCE «A» մակարդակի քննությունները&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.moe.gov.sg/education/secondary |title=Secondary |publisher=Ministry of Education |accessdate=2016 թ․ դեկտեմբերի 2}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.moe.gov.sg/images/default-source/default-album/sg-education-landscape-print9e3a5a33f22f6eceb9b0ff0000fcc945.jpg |title=Singapore's Education System: An Overview |publisher=Ministry of Education |accessdate=2016 թ․ դեկտեմբերի 6}}&lt;/ref&gt;։ Որոշ դպրոցներ ունեն իրենց ուսումնական ծրագրերի որոշակի ազատություն և հայտնի են որպես ավտոնոմ դպրոցներ&lt;ref name=&quot;Secondary&quot; /&gt;։

Միջնակարգ կրթությունից հետո ուսումը ներառում են պոլիտեխնիկական 5 ինստիտուտներ, հասարակական վեց համալսարան, որոնցից Սինգապուրի Ազգային համալսարանը և Նանյանիի Տեխնոլոգիական համալսարանը մտնում են աշխարհի լավագույն 20 համալսարանների մեջ&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.topuniversities.com/university-rankings/world-university-rankings/2015|title=QS World University Rankings 2015/16|publisher=QS|accessdate=2016 թ․ նոյեմբերի 15}}&lt;/ref&gt;։

Սինգապուրի ուսանողները բարձր առաջադիմություն են ցույց տալիս մաթեմատիկայի, գիտության ու ընթերցանության կրթական միջազգային թեստերում։ 2015 թվականին ինչպես նախնական, այնպես էլ միջին դպրոցների աշակերտները բարձր վարկանիշ են դրսևորել [[Տնտեսական համագործակցության և զարգացման կազմակերպություն|Տնտեսական համագործակցության և զարգացման կազմակերպության]] 76 երկրների մեջ&lt;ref&gt;{{cite news |url=https://www.cnbc.com/2015/05/13/singapore-tops-oecds-global-school-ranking-us-placed-28th.html |title=Singapore tops OECD's global school ranking, US placed 28th |date=մայիսի 13, 2015 |publisher=CNBC }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |url= http://www.straitstimes.com/singapore/education/singapore-tops-biggest-global-education-rankings-published-by-oecd |title=Singapore tops biggest global education rankings published by OECD  |date=մայիսի 13, 2015 |newspaper=The Straits Times |location= Singapore }}&lt;/ref&gt;։ 2016 թվականին Սինգապուրի ուսանողները գլխավորել են Սովորողների կրթական ձեռքբերումների գնահատման միջազգային ծրագիրը (PISA) և Մաթեմատիկական ու բնագիտական կրթության միջազգային մոնիտորինգային հետազոտությունը (TIMSS)&lt;ref&gt;{{cite news |url= http://www.bbc.com/news/education-38212070 |title=Pisa tests: Singapore top in global education rankings |date=դեկտեմբերի 7, 2016 |work=BBC News }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |url= http://edition.cnn.com/2016/12/06/world/pisa-global-education-rankings/ |title=PISA: Singapore teens top global education ranking |date=դեկտեմբերի 6, 2016 |work=CNN }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |url= https://www.ft.com/content/2e4c61f2-4ec8-11e6-8172-e39ecd3b86fc |title=Why Singapore's kids are so good at maths |date=հուլիսի 22, 2016 |work=Financial Times |location= London}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |url= http://www.todayonline.com/singapore/spore-teens-top-second-global-test-maths-science-reading |title= S'pore students top in science, maths and reading in Pisa test |newspaper= Today |location= Singapore |date=դեկտեմբերի 6, 2016}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |url= http://www.straitstimes.com/singapore/education/singapore-students-top-in-maths-science-and-reading-in-international |title= Singapore students top in maths, science and reading in Pisa international benchmarking test |date=դեկտեմբերի 6, 2016 |work=The Straits Times |location= Singapore }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |url= https://www.wsj.com/articles/u-s-teenagers-lose-ground-in-international-math-exam-raising-competitiveness-concerns-1481018401 |title=U.S. Teenagers Lose Ground in International Math Exam, Raising Competitiveness Concerns |date=դեկտեմբերի 6, 2016 |work=The Wall Street Journal |location=New York}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |url= https://www.theguardian.com/education/2016/dec/06/english-schools-core-subject-test-results-international-oecd-pisa |title=UK Schools climb international league table |date=դեկտեմբերի 6, 2016 |work=The Guardian |location= London}}&lt;/ref&gt;:

2015 թվականին 107 երկրներում անցկացված քննություններում Սինգապուրի սովորողները ամենից լավ արդյունքն են դրսևորել&lt;ref&gt;{{cite news |url=http://www.straitstimes.com/singapore/education/over-half-of-international-baccalaureate-top-scorers-from-singapore?login=true |title=Over half of International Baccalaureate top scorers from Singapore |date=հունվարի 5, 2016 |work=The Straits Times }}&lt;/ref&gt;։ Անգլերենի իմացության գործակցով, որ 2016 թվականին ստուգվել է 72 երկրներում, Սինգապուրը զբաղեցրել է 6-րդ տեղը` դառնալով ասիական միակ երկիրը, որ տեղ է զբաղեցրել լավագույն տասնյակում&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.atimes.com/article/singaporeans-among-top-english-speakers-hong-kong-slides/ |title=Singaporeans among top English speakers; Hong Kong slides |last=Nylander |first=Johan |date=նոյեմբերի 14, 2016 |newspaper=Asia Times |location=Hong Kong |access-date=2016 թ․ նոյեմբերի 16 |archive-date=2018 թ․ մայիսի 31 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180531065055/http://www.atimes.com/article/singaporeans-among-top-english-speakers-hong-kong-slides// |dead-url=yes }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |url=http://finance.yahoo.com/news/dutch-pass-danes-become-worlds-080000181.html |title=Dutch Pass Danes to Become World's Best English Speakers |date=նոյեմբերի 15, 2016 |work=Yahoo News |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20170808041145/https://finance.yahoo.com/news/dutch-pass-danes-become-worlds-080000181.html |archivedate=օգոստոսի 8, 2017 |df=dmy-all }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |url=http://nordic.businessinsider.com/the-nordics-have-the-highest-english-proficiency-in-the-world---and-its-boosting-their-tech-and-innovation-2016-11 |title=The Nordics have the highest English proficiency in the world – and it's boosting their tech and innovation |date=նոյեմբերի 16, 2016 |work=Business Insider |access-date=2018 թ․ մայիսի 31 |archive-date=2017 թ․ հուլիսի 13 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170713204753/http://nordic.businessinsider.com/the-nordics-have-the-highest-english-proficiency-in-the-world---and-its-boosting-their-tech-and-innovation-2016-11 |dead-url=yes }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |url=http://learningenglish.voanews.com/a/how-well-is-english-spoken-worldwide/3597100.html |title=How Well is English Spoken Worldwide? |date=նոյեմբերի 15, 2016 |work=Voice of America News }}&lt;/ref&gt;։ Սինգապուրի` գրականության ոլորտի ուսանողները սկսած 1987 թվականից (բացի` 2000 թվականից) ամեն տարի Քեմբրիջի կազմակերպած քննություններում շահում են Անգուս Ռոսի մրցանակը, որ տրվում է անգլիական գրականության` Բրիտանիայի սահմաններից դուրս գտնվող լավագույն գիտակին։ Մրցույթին մասնակցում են մոտ 12.000 մասնակից` տարբեր ազգությունների&lt;ref&gt;{{cite news |url=http://www.straitstimes.com/singapore/education/secrets-to-singapores-angus-ross-success |title=Secrets to Singapore's Angus Ross success |date=հուլիսի 6, 2017 |work=The Straits Times |location= Singapore }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |url=http://www.channelnewsasia.com/news/singapore/singaporean-student-clinches-prestigious-angus-ross-prize-8273238 |title=Singaporean student clinches prestigious Angus Ross Prize |date=հուլիսի 6, 2017 |work=Channel NewsAsia |location=Singapore |access-date=2018 թ․ մայիսի 31 |archive-date=2018 թ․ մարտի 20 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180320043922/https://www.channelnewsasia.com/news/singapore/singaporean-student-clinches-prestigious-angus-ross-prize-8273238 |dead-url=yes }}&lt;/ref&gt;։

=== Առողջապահություն ===
[[Պատկեր:Bowyer Block, SGH.JPG|250px|մինի|Սինգապուրի Ընդհանուր հոսպիտալային թանգարանը Բոյեր Բլոկում]]
Սինգապուրն ընդհանուր առմամբ ունի առողջապահական արդյունավետ համակարգ, չնայած այդ ոլորտում նրա ծախսերը համեմատաբար ցածր են զարգացած երկրների համեմատությամբ&lt;ref name=&quot;Wyatt&quot;&gt;{{cite web|year=2010 |url=http://www.watsonwyatt.com/europe/pubs/healthcare/render2.asp?ID=13850 |archive-url=https://archive.is/20121210052940/http://www.watsonwyatt.com/europe/pubs/healthcare/render2.asp?ID=13850 |dead-url=yes |archive-date=2012 թ․ դեկտեմբերի 10 |title=The Singapore health system – achieving positive health outcomes with low expenditure |author=Tucci, John |publisher=[[Towers Watson]] |accessdate=2011 թ․ մարտի 16 |df=dmy-all }}&lt;/ref&gt;։ [[Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպություն]]ն աշխարհի առողջապահության մասին իր զեկուցումում նշել է, որ Սինգապուրի առողջապահական համակարգը չորրորդ տեղն է զբաղեցնում աշխարհում&lt;ref name=&quot;WHO&quot;&gt;{{cite press release|url= http://www.who.int/whr/2000/media_centre/press_release/en/index.html|title=World Health Organization Assesses the World's Health Systems|date=հունիսի 21, 2000|publisher=World Health Organization|location=[[Geneva]]|accessdate=2011 թ․ նոյեմբերի 2}}&lt;/ref&gt;։ Ընդհանուր առմամբ, վերջին երկու տասնամյակներին Սինգապուրը մանկան մահացության ամենացածր ցուցանիշն ունի աշխարհում&lt;ref name=&quot;singstat2014births&amp;deaths&quot;&gt;{{cite web|url =http://www.singstat.gov.sg/statistics/latest-data#16|title =Statistics Singapore – Latest Data – Births &amp; Deaths|publisher =Singapore Department of Statistics|year =2014|accessdate =ապրիլի 26, 2015|archive-date =2015-11-29|archive-url =https://web.archive.org/web/20151129094649/http://www.singstat.gov.sg/statistics/latest-data#16|dead-url =yes}}&lt;/ref&gt;։ Կյանքի տևողությունը կազմում է 80 տարի տղամարդկանց և 85 տարի կանանց համար, ինչը կյանքի տևողության առումով չորրորդ ցուցանիշն է աշխարհում։ Գրեթե ողջ բնակչությանը հասանելի են բարելավված ջրամատակարարումը և սանիտարական պայմանները։ 100.000 բնակչին բաժին է ընկնում ՄԻԱՎ-ով 10 վարակակիր։ Ճարպակալումը մեծահասակների մոտ ցածր է 10 %-ից&lt;ref name=autogenerated2&gt;{{cite web|url=http://www.who.int/gho/countries/sgp.pdf|title=Singapore: Health Profile|publisher=World Health Organization|date=օգոստոսի 13, 2010|accessdate=2011 թ․ մարտի 16}}&lt;/ref&gt;։ ''Economist Intelligence Unit'' ընկերությունը 2013 թվականի ծնելիության ցուցանիշի գործակցով Սինգապուրը կյանքի որակով  համարում է լավագույնը Ասիայում և վեցերորդն աշխարհում&lt;ref&gt;[https://www.economist.com/news/21566430-where-be-born-2013-lottery-life &quot;The lottery of life&quot;]. ''The Economist'' (London). 21 November 2012.&lt;/ref&gt;։

Կառավարության առողջապահական համակարգը հիմնված է ''3M'' ձևաչափի վրա.
* Medifund, որն ապահովում է համակարգն այն մարդկանց համար, ովքեր չեն կարող իրենց թույլ տալ բժշկասանիտարական օգնություն։
* Medisave - բժշկական խնայողական հաշիվների ազգային պարտադիր համակարգ։ Այն ընդգրկում է բնակչության մոտ 85 %-ը։
* Medishield - կառավարության ֆինանսավորած բժշկական ապահովագրության ծրագիր&lt;ref name=&quot;Wyatt&quot; /&gt;։

Սինգապուրում պետական հիվանդանոցներն ունեն ինքնավարություն իրենց կառավարման որոշումներում և մրցակցում են միմյանց հետ։ Գոյություն ունի սուբսիդավորման սխեմա ցածր եկամուտ ունեցողների համար&lt;ref&gt;{{cite web|url= http://www.who.int/whr/2000/en/whr00_en.pdf|title=The World Health Report|publisher=World Health Organization|page=66|year=2000|accessdate=2011 թ․ մարտի 16}}&lt;/ref&gt;։ 2008 թվականին առողջապահության 32 %-ը վճարվել է կառավարության կողմից։ Դա կազմում է Սինգապուրի ՀՆԱ-ի մոտավորապես 3.5 %-ը&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://apps.who.int/whosis/database/core/core_select_process.cfm|title=Core Health Indicators Singapore|publisher=World Health Organisation|date=May 2008|accessdate=2011 թ․ մարտի 16}}&lt;/ref&gt;։

== Մշակույթ ==
[[Պատկեր:The Sultan Mosque at Kampong Glam, Singapore (8125148933).jpg|250px|մինի|ձախից|Սուլթան Հուսեյնի մզկիթը]]
Չնայած ոչ մեծ տարածքին` Սինգապուրում առկա են տարբեր մշակույթներ, լեզուներ, կրոնական դավանանքas a diversity of languages, religions, and cultures.&lt;ref name=&quot;singapore21&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.singapore21.org.sg/speeches_050599.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20010210223621/http://www.singapore21.org.sg/speeches_050599.html |dead-url=yes |archive-date=2001 թ․ փետրվարի 10 |title=Speech by Prime Minister Goh Chok Tong on Singapore 21 Debate in Parliament |publisher=singapore21 |date=մայիսի 5, 1999 |accessdate=2011 թ․ հոկտեմբերի 27 |df=dmy-all }}&lt;/ref&gt;: Սինգապուրի նախկին վարչապետներ [[Լի Կուան Յու]]ն և Գո Չոկ Տոնգը հայտարարել են, որ Սինգապուրի ազգը չի համապատասխանում ազգի մասին ավանդական պատկերացումներին` մատնանշելով, որ սինգապուրցիները չեն խոսում մեկ լեզվով, չունեն նույն դավանանքը և սովորույթները&lt;ref name=&quot;singapore21&quot; /&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.channelnewsasia.com/stories/singaporelocalnews/view/443304/1/.html|title=MM Lee says Singapore needs to do more to achieve nationhood|work=Channel NewsAsia|location=Singapore|date=մայիսի 5, 2009|accessdate=2011 թ․ հոկտեմբերի 27|archive-date=2017 թ․ հունիսի 30|archive-url=https://web.archive.org/web/20170630175421/http://www.channelnewsasia.com/stories/singaporelocalnews/view/443304/1/.html|dead-url=yes}}&lt;/ref&gt;։ Չնայած այն բանին, որ անգլերենը համարվում է ազգության առաջին լեզուն, 2010 թվականի մարդահամարի տվյալներով սինգապուրցիների 20 %-ն անգրագետ է անգլերենից։ Սակայն այդ ցուցանիշը բարելավվել է, քանի որ 1990 թվականին սինգապուրցիների 40 %-ն է անգրագետ եղել անգլերենից&lt;ref name=&quot;singstat_a&quot;&gt;{{cite web|url= http://www.singstat.gov.sg/pubn/popn/c2010sr1/findings.pdf|archiveurl= https://www.webcitation.org/5wdAICz5j?url=http://www.singstat.gov.sg/pubn/popn/c2010sr1/findings.pdf|archivedate= փետրվարի 20, 2011|title=Findings|publisher=Singapore Statistics|date=մայիսի 5, 2010|accessdate=2011 թ․ հոկտեմբերի 27}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url= http://www.singstat.gov.sg/pubn/popn/c2000adr/chap4.pdf|archiveurl= https://www.webcitation.org/63V8fYL8f?url=http://www.singstat.gov.sg/pubn/popn/c2000adr/chap4.pdf|archivedate= նոյեմբերի 27, 2011|title=Literacy and language|publisher=Singapore Statistics |date=մայիսի 5, 2010|accessdate=2011 թ․ հոկտեմբերի 27}}&lt;/ref&gt;։

[[Պատկեր:Sri Mariamman Temple Singapore 3 amk.jpg|200px|մինի|Զարդաքանդակներ Չայնաթաունում գտնվող Շրի Մարիամանի տաճարի գագաթին. տաճարը հինդուիստական հնագույն տաճարն է Սինգապուրում, 1827:]]
1819 թվականից Սինգապուրը եղել է բրիտանական նավերի առևտրական նավահանգիստը Հնդկաստան գնալու ճանապարհին։ Լինելով հիմնականում առևտրական կենտրոն և անմիջապես սահմանակից լինելով Մալայզիային` Սինգապուրը ենթարկվել է օտար բազմաթիվ ազդեցությունների ինչպես Մեծ Բրիտանիայի, այնպես էլ ասիական երկրների կողմից։ Չինացի և հնդիկ աշխատավորները Սինգապուր են տեղափոխվել ծովածոցում աշխատելու նպատակով։ Երկիրը Բրիտանիայի գաղութն է եղել մինչև 1942 թվականը&lt;ref&gt;{{cite web|title=Cultire in Singapore|url=https://www.internations.org/singapore-expats/guide/16085-culture-shopping-recreation/local-customs-and-culture-in-singapore-16077|website=InterNations|accessdate=2018 թ․ մայիսի 31|archive-date=2017 թ․ օգոստոսի 19|archive-url=https://web.archive.org/web/20170819185623/https://www.internations.org/singapore-expats/guide/16085-culture-shopping-recreation/local-customs-and-culture-in-singapore-16077|dead-url=yes}}&lt;/ref&gt;։

Երբ Սինգապուրը 1963 թվականին անկախություն է ձեռք բերել Բրիտանիայից, Սինգապուրի քաղաքացիներից շատերը եղել են անգրագետ մարդիկ, որ Սինգապուրում են հաստատվել [[Մալայզիա]]յից, [[Չինաստան]]ից և [[Հնդկաստան]]ից` ցանկանալով գումար աշխատել և մտադրված չլինելով այնտեղ երկար մնալ։ Տեղի բնակիչներից միջին խավի մարդիկ բավական քիչ են եղել, որոնք հայտնի են եղել որպես պերանականներ կամ բաբա-նյոնյաներ` 15-16-րդ դարի չինական ներգաղթյալներ։ Բացի պերանականներից, որոնք խոստացել էին հավատարիմ մնալ Սինգապուրին, աշխատավորների մեծ մասը ենթարկվում էր հարազատ Մալայզիային, Չինաստանին և Հնդկաստանին։ Անկախություն ձեռք բերելուց հետո կառավարությունը սկսում է սինգապուրյան մշակույթի ստեղծմանը միտված գործունեություն ծավալել։

[[Պատկեր:Teochew Building, Mar 06.JPG|200px|մինի|Մշակույթների միավորումը կարևոր դեր է խաղացել էթնիկական բարբառների ու մշակութային ավանդույթների պահպանման գործում]]
Սինգապուրյան ամեն ազգության վարքուբարքի ու կեցության վրա, այլ հանգամանքներից բացի, ազդում են լեզուն ու դավանանքը&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.singaporeunited.sg/cep/index.php/web/Our-News/PM-Lee-on-racial-and-religious-issues-National-Day-Rally-2009 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100220195750/http://www.singaporeunited.sg/cep/index.php/web/Our-News/PM-Lee-on-racial-and-religious-issues-National-Day-Rally-2009 |dead-url=yes |archive-date=2010 թ․ փետրվարի 20 |title=PM Lee on racial and religious issues (National Day Rally 2009) |publisher=Singapore United |date=օգոստոսի 16, 2009 |accessdate=2011 թ․ փետրվարի 27 |df=dmy-all }}&lt;/ref&gt;։ Անգլերենը որպես մայրենի կրող սինգապուրցիները հակված են արևմտյան մշակույթին, մինչդեռ չինարենը որպես մայրենի կրողները` չինական մշակույթին ու կոնֆուցիականությանը։ Մալայերենով խոսող սինգապուրցիները հակված են մալայական մշակույթին, որը սերտորեն առնչվում է իսլամական մշակույթին։

Ռասայական ու կրոնական ներդաշնակությունը սինգապուրցիների հաջողության գրավականն է, Սինգապուրի հաջողության մասը, որ որոշակի դեր է ունեցել սինգապուրցու ձևավորման վրա։

Սինգապուրի ազգային ծաղիկը հիբրիդային խոլորձն է` Վանդա միսս Ջոակիմը, որն այդպես է անվանվել ի պատիվ Սինգապուրում ծնված ծագումով հայ կնոջ, ով 1893 թվականին Տանջոնգ Պագարի իր այգում խաչասերման միջոցով ստացել է ծաղիկը&lt;ref&gt;[https://www.nhb.gov.sg/NHBPortal/faces/oracle/webcenter/portalapp/pagehierarchy/Page857.jspx;jsessionid=zbgYWAXoyt04Lr1BHPXSPYm216a4Pf1M3Bbd5yYIeNGZop1a05pJ!224933089?_afrWindowId=null&amp;_afrLoop=3309796028833401&amp;detContId=NHBSVRAPP61620001246&amp;_afrWindowMode=0&amp;_adf.ctrl-state=si7eo176a_4#%40%3F_afrWindowId%3Dnull%26_afrLoop%3D3309796028833401%26detContId%3DNHBSVRAPP61620001246%26_afrWindowMode%3D0%26_adf.ctrl-state%3Dxdhqc99f5_4 National Flower] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150409232634/https://www.nhb.gov.sg/NHBPortal/faces/oracle/webcenter/portalapp/pagehierarchy/Page857.jspx%3Bjsessionid%3DzbgYWAXoyt04Lr1BHPXSPYm216a4Pf1M3Bbd5yYIeNGZop1a05pJ%21224933089?_afrWindowId=null&amp;_afrLoop=3309796028833401&amp;detContId=NHBSVRAPP61620001246&amp;_afrWindowMode=0&amp;_adf.ctrl-state=si7eo176a_4 |date=9 April 2015 }}&lt;/ref&gt;։ Ազգային շատ խորհրդանիշերում, ինչպիսիք են Սինգապուրի զինանշանը և Մերլայընը, տեղ է գտել առյուծը, քանի որ Սինգապուրը հայտնի է որպես «Առյուծի քաղաք»։ Կրոնական հիմնական տոները տոնական օրեր են։

Սինգապուրը դայակ-պետության հեղինակություն ունի (քաղաքականությունը կամ կառավարությունը չափազանց պաշտպանում կամ խառնվում է անհատների ընտրությանը), սակայն ամեն դեպքում, կառավարությունը մեծ ուշադրություն է դարձնում [[մերիտոկրատիա]]յին, որի համաձայն ամեն մեկը իր տեղն է գտնում իր ունակություններին համապատասխան` անկախ սոցիալական ծագումից ու ֆինանսական վիճակից&lt;ref&gt;{{cite news |url= http://news.bbc.co.uk/2/hi/programmes/from_our_own_correspondent/3861209.stm |title=Singapore slings a little caution to the wind |work=BBC News |date=օգոստոսի 16, 2004 |accessdate=2011 թ․ փետրվարի 27 |first=Andrew |last=Harding}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |url= https://www.nytimes.com/2006/05/23/business/worldbusiness/23casino.html?pagewanted=all |title=The Nanny State Places a Bet |work=The New York Times |date=օգոստոսի 16, 2004 |accessdate=2011 թ․ փետրվարի 27 |first=Wayne |last=Arnold}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite press release |url= http://www.pmo.gov.sg/content/pmosite/mediacentre/inthenews/ministermentor/2009/April/old_and_new_citizensgetequalchancesaysmmlee.html |title=Old and new citizens get equal chance, says MM Lee |publisher= Prime Minister's Office |date=մայիսի 5, 2010 |accessdate=2011 թ․ հոկտեմբերի 27 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110812071843/http://www.pmo.gov.sg/content/pmosite/mediacentre/inthenews/ministermentor/2009/April/old_and_new_citizensgetequalchancesaysmmlee.html |archivedate=օգոստոսի 12, 2011}}&lt;/ref&gt;։

&lt;gallery widths=&quot;200&quot; heights=&quot;160&quot; class=&quot;center&quot;&gt;
File:Chinese New Year market.jpg|Տեսարան Չայնաթաունի փողոցային շուկայից, ուր նշվում է չինական Նոր տարին։
File:A day of devotion – Thaipusam in Singapore (4316108409).jpg|Հինդուիստական Տայպուսամի տոնակատարություն
File:St Andrew's Cathedral, Singapore 2012.JPG|Սուրբ Էնդրյուի անգլիկան եկեղեցին հիմնադրվել է 1836 թվականին։
&lt;/gallery&gt;

== Սնունդ ==
[[Պատկեր:Satay stalls along Boon Tat Street next to Telok Ayer Market, Singapore - 20120629-02.jpg|250px|մինի|Սննդի բացօթյա կետ Սինգապուրում]]
Երկրի բազմազան սնունդը գովազդվում է որպես երկրի այցեքարտերից մեկը, իսկ սննդամթերքի բազմազանությունը, որ կիրառում են էթնիկական տարբեր խմբերը, երկրի կառավարությունը դիտարկում է որպես մուլտիմշակույթի խորհրդանիշ&lt;ref name=&quot;Foodways&quot;&gt;{{cite book |url= https://www.google.com/books?hl=en&amp;lr=&amp;id=p5Mw_WTLhiYC&amp;oi=fnd&amp;pg=PA161&amp;dq=singapore*+cuisine |title=Changing Chinese foodways in Asia |author1=Wu, David Y.H. |author2=Chee Beng Tan |pages=161 ff. |publisher=Chinese University Press |location=Hong Kong |isbn=978-962-201-914-0 |year=2001 |accessdate=2011 թ․ փետրվարի 27}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Martini&quot;&gt;{{cite journal|author1 = Martini, Fadhel|author2 = Wong Tai Chee|url = https://www.questia.com/googleScholar.qst?docId=5002403690|pages = 161–164|title = Restaurants in Little India, Singapore: A Study of Spatial Organization and Pragmatic Cultural Change|journal=Journal of Social Issues in Southeast Asia|year = 2001|volume = 16|jstor=41057054|doi=10.1355/SJ16-1F}}&lt;/ref&gt;։

Հանրամատչելի մշակույթում սննդամթերքի տարբեր տեսակները վերաբերում են էթնիկական որոշակի խմբերի` վառ ընդգծված չինական, մալայական և հնդկական խոհանոցներով։ Խոհանոցի բազմազանությունն ավելի է մեծացել` շնորհիվ տարբեր խոհանոցների ավանդույթների հիբրիդացման, օրինակ` պերենակա խոհանոցը չինական ու մալայական խոհանոցների խառնուրդն է&lt;ref name=&quot;Foodways&quot; /&gt;։

== Արվեստ ==
[[Պատկեր:The Esplanade – Theatres on the Bay.jpg|250px|մինի|Էսպլանադա կենտրոն]]
1990-ական թվականներից կառավարությունը զարգացնում է Սինգապուրը որպես արվեստի ու մշակույթի կենտրոն։ Ուշադրություն է դարձվում կատարողական արվեստին։ Սինգապուրը կոսմոպոլիտ երկիր է, «արևելքի ու արևմուտքի միջև ընկած դարպաս»&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.mica.gov.sg/renaissance/FinalRen.pdf|title=Culture and the Arts in Renaissance Singapore|publisher=[[Ministry of Information, Communications and the Arts]]|accessdate=2006 թ․ մայիսի 1|archiveurl = https://web.archive.org/web/20060524013952/http://www.mica.gov.sg/renaissance/FinalRen.pdf|archivedate = մայիսի 24, 2006}}&lt;/ref&gt;։ Մշակութային կարևոր կենտրոններից ու միջոցառումներից են.
* Էսպլանադա - բացվել է 2002 թվականի հոկտեմբերին, թատերական արվեստի կենտրոն է&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://eresources.nlb.gov.sg/infopedia/articles/SIP_1827_2011-08-05.html|title=Esplanade-Theatres on the bay|date=հուլիսի 7, 2016|author=Faizah bte Zakaria|access-date=2018 թ․ մարտի 16}}&lt;/ref&gt;։
* Սինգապուրի ազգային սիմֆոնիկ նվագախումբ
* Սինգապուրյան արվեստի ամենամյա փառատոն - կազմակերպվում է Արվեստի ազգային խորհրդի կողմից։
* Սթենդափ հումորային ներկայացումներ` շաբաթը մեկ անգամ բաց խոսափողերով&lt;ref&gt;{{cite news|last = Chee|first = Frankie |title = Stand-up is back|newspaper=The Straits Times|location = Singapore|date = հուլիսի 12, 2009 }}&lt;/ref&gt;։

== Սպորտ և ժամանց ==
[[Պատկեր:Seating at Singapore National Stadium.jpg|250px|մինի|Սինգապուրի ազգային մարզադաշտը Կալանգում]]
Սինգապուրցի նավավարները որոշակի հաջողությունների են հասել միջազգային մրցասպարեզներում, իսկ նրանց «Օպտիմիստ» թիմը լավագույններից մեկն է համարվում աշխարհում։ Նշանավոր նավավարներից են Քոլին Չենգը և Քելի Չանը։

Սինգապուրի ֆուտբոլի լիգան մեկնարկել է 1996 թվականին և ներկայումս բաղկացած է 9 թիմերից, այդ թվում` երկու օտարերկրյա&lt;ref&gt;{{cite web|url= http://www.sleague.com/competitions/s-league/overview|title= S.League.com – Overview|publisher= S.League|year= 2016|accessdate= հունվարի 5, 2016|archive-date= 2013-08-22|archive-url= https://web.archive.org/web/20130822234311/http://www.sleague.com/competitions/s-league/overview|dead-url= yes}}&lt;/ref&gt;։ Պրոֆեսիոնալ բասկետբոլի ''Singapore Slingers'' թիմը հանդես է գալիս Ավստրալիայի բասկետբոլի ազգային լիգայում և առաջատարներից մեկն է բասկետբոլի Ասիական լիգայում, որ հիմնադրվել է 2009 թվականի հոկտեմբերին&lt;ref&gt;{{cite news|url = http://www.fiba.com/pages/eng/fc/news/lateNews/arti.asp?newsid=29263|title = ASEAN Basketball League takes off|date = հունվարի 20, 2009|work=FIBA Asia}}&lt;/ref&gt;։

Սինգապուրը 2008 թվականին սկսել է մասնակցել [[Ֆորմուլա 1]] մրցաշարերին և կազմակերպել Սինգապուրի Գրան պրի&lt;ref name=&quot;News – Singapore confirms 2008 night race&quot;&gt;{{cite press release|title= Singapore confirms 2008 night race|publisher=[[Formula One]]|url=http://www.formula1.com/news/6063.html|archiveurl= https://web.archive.org/web/20070613015932/http://www.formula1.com/news/6063.html|date = մայիսի 11, 2007|archivedate=2007 թ․ հունիսի 13|accessdate=2007 թ․ մայիսի 18}}&lt;/ref&gt;։ Մրցաշարը կայանում է Մարինա Բեյ Սթրիթ մրցուղում. այն եղել է Ֆորմուլա 1-ի` Ասիայում կայացած առաջին մրցաշարը&lt;ref name=&quot;1stStreet&quot;&gt;{{cite press release|title=SingTel to sponsor first Singapore Grand Prix |publisher=[[Formula1.com]] |url=http://www.formula1.com/news/headlines/2007/11/7101.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20071118105330/http://www.formula1.com/news/headlines/2007/11/7101.html |dead-url=yes |archive-date=2007 թ․ նոյեմբերի 18 |accessdate=2007 թ․ դեկտեմբերի 10 |date=նոյեմբերի 16, 2007 |df=dmy-all }}&lt;/ref&gt;։ Ըստ կնքված պայմանագրի` Սինգապուրը մրցաշարում կմնա մինչև 2021 թվականը, նախորդ պայմանագիրը ստորագրվել էր 2012 թվականին` ընդգրկելով մինչև 2017 թվականը&lt;ref&gt;{{cite news|url=https://www.motorsport.com/f1/news/singapore-gp-handed-new-four-year-deal-953121/?s=1|title=Singapore GP handed new four-year deal|date=սեպտեմբերի 15, 2017|work=motorsport.com|archive-url=https://web.archive.org/web/20170928005533/https://www.motorsport.com/f1/news/singapore-gp-handed-new-four-year-deal-953121/?s=1|archive-date=2017 թ․ սեպտեմբերի 28|dead-url=yes|publisher=[[Motorsport Network]]}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|last=Collantine|first=Keith|title=Singapore confirms F1 contract extension to 2017|url=http://www.f1fanatic.co.uk/2012/09/22/singapore-confirms-f1-contract-extension-2017/|publisher=Formula 1 Fanatic|accessdate=2012 թ․ սեպտեմբերի 22|date=սեպտեմբերի 22, 2012|quote=&quot;The Singapore Grand Prix will remain on the F1 calendar for at least the next five years.&quot;}}&lt;/ref&gt;։

[[2010]] թվականին Սինգապուրում կայացել են առաջին պատանեկան [[Օլիմպիական խաղեր]]ը&lt;ref name=&quot;Singapore to host first edition of the Youth Olympic Games in 2010&quot;&gt;{{cite press release|url=http://www.olympic.org/uk/news/media_centre/press_release_uk.asp?release=2492|publisher=[[International Olympic Committee]]|archiveurl= https://web.archive.org/web/20090311003132/http://www.olympic.org/uk/news/media_centre/press_release_uk.asp?release=2492|archivedate=2009 թ․ մարտի 11|date = փետրվարի 21, 2008|title= Singapore to host first edition of the Youth Olympic Games in 2010|accessdate=2011 թ․ մարտի 16}}&lt;/ref&gt;։

Սինգապուրում կազմակերպվում են Ասիայում խոշորագույն [[ընդհանուր մենամարտեր]]ը` ''ONE Championship'' անունով&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://articles.chicagotribune.com/2013-03-11/news/sns-rt-mixed-martial-artsonefc-pixl3n0c308o-20130310_1_manila-ufc-heavyweight-champions-main-event|title=Mixed martial arts-ONE FC returning to Manila in May|publisher=}}&lt;/ref&gt;։ Գովազդային ակցիաների ցանկում նշանավոր այնպիսի մարտիկներ են, ինչպիսիք են Բեն Ասկրենը, Ռոջեր Գրեյսին, Բրենդոն Վերան և Սինյա Աոկին։

== Զանգվածային լրատվական միջոցներ ==
Կառավարության հետ կապ ունեցող ընկերությունները հսկում են հայրենական ԶԼՄ-ները Սինգապուրում&lt;ref name=&quot;freedomhouse_a&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.freedomhouse.org/template.cfm?page=22&amp;country=7915&amp;year=2010|title=Country Report 2010 Edition|publisher=Freedom House|year=2010|accessdate=2011 թ․ մայիսի 7|archive-date=2010 թ․ դեկտեմբերի 15|archive-url=https://web.archive.org/web/20101215114121/http://freedomhouse.org/template.cfm?page=22&amp;year=2010&amp;country=7915|dead-url=yes}}&lt;/ref&gt;։ ''MediaCorp'' ընկերությունը ղեկավարում է անվճար հեռուստաընկերությունների և ռադիոկայանների մեծամասնությունը երկրում։ Ընդհանուր առմամբ, այն տրամադրում է անվճար յոթ հեռուստաալիք&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.mda.gov.sg/POLICIES/POLICIESANDCONTENTGUIDELINES/TV/Pages/FreetoAirTV.aspx |archive-url=https://web.archive.org/web/20101125152103/http://www.mda.gov.sg/Policies/PoliciesandContentGuidelines/TV/Pages/FreetoAirTV.aspx |dead-url=yes |archive-date=2010 թ․ նոյեմբերի 25 |title=Free-to-Air Television |year=2011 |publisher=MDA |accessdate=2011 թ․ հոկտեմբերի 17 |df=dmy-all }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://entertainment.xin.msn.com/en/tv/silverlight-tv-guide.aspx |archive-url=https://web.archive.org/web/20101009125256/http://entertainment.xin.msn.com/en/tv/silverlight-tv-guide.aspx |dead-url=yes |archive-date=2010 թ․ հոկտեմբերի 9 |title=TV listings |year=2011 |publisher=XIN MSN |accessdate=2011 թ․ հոկտեմբերի 17 |df=dmy-all }}&lt;/ref&gt;։ ''Starhub Cable Vision'' ընկերությունը տրամադրում է կաբելային հեռուստաալիքներ ողջ աշխարհից, իսկ ''Mio TV'' ընկերությունը մատուցում է թվային ծառայություններ&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.mda.gov.sg/POLICIES/POLICIESANDCONTENTGUIDELINES/TV/Pages/CableTV.aspx |archive-url=https://web.archive.org/web/20100714155808/http://www.mda.gov.sg/Policies/PoliciesandContentGuidelines/TV/Pages/CableTV.aspx |dead-url=yes |archive-date=2010 թ․ հուլիսի 14 |title=Cable Television |year=2011 |publisher=XIN MSN |accessdate=2011 թ․ հոկտեմբերի 17 |df=dmy-all }}&lt;/ref&gt; and [[Singtel]]'s [[Mio TV]] provides an [[IPTV]] service.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.mda.gov.sg/POLICIES/POLICIESANDCONTENTGUIDELINES/TV/Pages/IPTV.aspx |archive-url=https://web.archive.org/web/20100714144133/http://www.mda.gov.sg/Policies/PoliciesandContentGuidelines/TV/Pages/IPTV.aspx |dead-url=yes |archive-date=2010 թ․ հուլիսի 14 |title=Internet Protocol Television (IPTV) |year=2011 |publisher=XIN MSN |accessdate=2011 թ․ հոկտեմբերի 17 |df=dmy-all }}&lt;/ref&gt;: ''Singapore Press Holdings'' կազմակերպությունը, որ սերտորեն կապված է կառավարությանը, վերահսկում է մամուլի մեծ մասը Սինգապուրում&lt;ref name=&quot;BBC Media&quot;&gt;{{cite news|url= http://news.bbc.co.uk/2/hi/americas/country_profiles/1143240.stm|title=Singapore country profile|work=BBC News|date=նոյեմբերի 16, 2010|accessdate=2011 թ․ փետրվարի 27}}&lt;/ref&gt;։

ԶԼՄ-ները Սինգապուրում հաճախ ենթարկվում են քննադատության չափից դուրս կառավարվելու և իրավապաշտպան խմբերի ազատության բացակայության համար&lt;ref name=&quot;freedomhouse_a&quot; /&gt;։ Ասում են, որ ինքնաքննադատությունը լրագրողների շրջանում համընդհանուր բնույթ է կրում։ Սինգապուրը 2014 թվականին, ֆրանսիացի լրագրողների ուսումնասիրությունների համաձայն, ամենացածր վարկանիշն է ունեցել մամուլի ազատության չափանիշով&lt;ref&gt;{{cite web|url= http://index.rsf.org/#!/index-details|title= 2015 World Press Freedom Index|year= 2015|publisher= Reporters Without Borders|accessdate= հունվարի 5, 2016|archive-date= 2015-08-27|archive-url= https://web.archive.org/web/20150827202105/http://index.rsf.org/#!/index-details|dead-url= yes}}&lt;/ref&gt;։ ԶԼՄ-ների զարգացման վարչությունը վերահսկում է սինգապուրյան ԶԼՄ-ները` պահանջելով հեռացնել վնասաբեր նյութերը&lt;ref name=&quot;Mica&quot;&gt;{{cite web|url= http://www.mica.gov.sg/mica_business/b_media.html|archiveurl= https://web.archive.org/web/20060910233826/http://www.mica.gov.sg/mica_business/b_media.html|archivedate=2006 թ․ սեպտեմբերի 10 |title= Media: Overview|date=մարտի 16, 2005|publisher=Ministry of Information, Communications and the Arts|accessdate=2011 թ․ փետրվարի 27}}&lt;/ref&gt;։

Արգելված է արբանյակային ալեհավաքների մասնավոր սեփականությունը&lt;ref name=&quot;BBC Media&quot; /&gt;։ 2016 թվականին Սինգապուրում հաշվվում էր համացանցի մոտ 4.7 միլիոն օգտատեր, ինչը կազմում է բնակչության ընդհանուր թվի 82.5 %-ը&lt;ref&gt;{{cite web|title=Internet Users by Country (July 2016 estimate)|url=http://www.internetlivestats.com/internet-users-by-country/|website=Internet Live States|accessdate=2016 թ․ նոյեմբերի 23|date=July 2016|quote=Elaboration of data by International Telecommunication Union (ITU), United Nations Population Division, Internet &amp; Mobile Association of India (IAMAI), World Bank.}}&lt;/ref&gt;։ Սինգապուրի կառավարությունը չի մասնակցում համացանցային կայքերի գրաքննությանը, սակայն մոտ 100 կայք արգելափակված է «որպես սինգապուրյան հասարակության համար անցանկալի և վնասակար բովանդակություն ունեցող կայքեր»&lt;ref&gt;{{cite web|url= http://opennet.net/research/profiles/singapore|title=Singapore|publisher=OpenNet Initiative|accessdate=2011 թ․ մայիսի 7}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |url= http://www.straitstimes.com/BreakingNews/Singapore/Story/STIStory_622871.html |archiveurl= https://web.archive.org/web/20110119042223/http://www.straitstimes.com/BreakingNews/Singapore/Story/STIStory_622871.html |archivedate=2011 թ․ հունվարի 19|title=Impossible for S'pore to block all undesirable sites|author=Wong, Tessa |work=The Straits Times |location =Singapore |date=հունվարի 11, 2011 |accessdate=օգոստոսի 17, 2011}}&lt;/ref&gt;։ Քանի որ արգելված կայքերը անհասանելի են միայն տնային պայմաններում, օգտատերերը նախկինի պես կարող են դրանց այցելել իրենց գրասենյակային համակարգիչներից&lt;ref&gt;{{cite news |url= http://www.asiaone.com/Digital/News/Story/A1Story20080523-66562.html |title= MDA bans two video-sharing porn sites |date=մայիսի 23, 2008 |author= Chua Hian Hou |work=The Straits Times |location =Singapore |archiveurl= https://web.archive.org/web/20080524215638/http://www.asiaone.com/Digital/News/Story/A1Story20080523-66562.html |archivedate=2008 թ․ մայիսի 24}}&lt;/ref&gt;։

== Քաղաքական կուսակցություններ ==
* Ժողովրդական գործողության կուսակցություն (ԺԳԿ)
* Սինգապուրի սոցիալիստական ճակատ
* Բանվորական կուսակցություն
* Միացյալ ժողովրդական ճակատ
* Սինգապուրի դեմոկրատական կուսակցություն
&lt;blockquote&gt;
=== Սինգապուրի քաղաքացիական պաշտպանության ուժեր ===
&lt;/blockquote&gt;Սինգապուրի քաղաքացիական պաշտպանության ուժերը (SCDF) համազգեստավոր կազմակերպություն է՝ ներքին գործերի նախարարության իրավասության ներքո։ SCDF-ի հիմնական դերը հրդեհաշիջման, փրկարարական և շտապ բժշկական ծառայությունների մատուցումն է, ինչպես նաև ձևակերպել և կիրառել հրդեհային անվտանգության և քաղաքացիական պաշտպանության ապաստարանների վերաբերյալ կանոնակարգերը։

1982 թվականին մեկնարկեց քաղաքացիական պաշտպանության ազգային պլանը, որը գլխավորեց ազգի համար արտակարգ պատրաստվածությունը։ 1986 թվականին քաղաքացիական պաշտպանության ակտի մեջ մտնելով, SCDF-ն ստեղծվեց որպես անկախ կազմակերպություն։ Նույն թվականին «Նոր աշխարհ» հյուրանոցի փլուզումը ճանապարհ հարթեց SCDF-ի և Սինգապուրի հրշեջ ծառայության (SFC) համատեղ գործողությունների համար։ Դերերի և գործառույթների նմանության պատճառով SCDF-ն և SFC-ը պաշտոնապես ինտեգրվեցին 1989 թվականի ապրիլի 15-ին։

Տարիների ընթացքում SCDF-ն բարելավել է իր՝ կյանքը փրկելու գործողությունները նորարարությունների և ծրագրերի միջոցով՝ բարձրացնելու իր հրդեհաշիջման, փրկարարական կարողությունները և հանրային կրթության ծրագրերը։ SCDF-ն նաև ակտիվորեն ներգրավում է տեղական համայնքին իր լայնածավալ հանրային կրթական ծրագրերի և համայնքի վրա հիմնված միջոցառումների միջոցով՝ բարձրացնելու քաղաքացիական բնակչության ճկունությունը և արտակարգ իրավիճակների պարտաստվածությունը։

Կյանքի և գույքի փրկության հետ կապված մարտահրավերների աճող սպեկտրը հաղթահարելու համար SCDF-ն հավաքագրում և վերապատրաստում է իր օպերատիվ անձնակազմին, որ լինեն այնպիսի մասնագետներ, ինչպիսիք են հրշեջ և փրկարարական մասնագետը, աղետների աջակցության և փրկարարական թիմի (DART) մասնագետը, վտանգավոր նյութերի (HAZMAT) մասնագետը և պարամեդիկ (բժշկական կրթություն ունեցող շտապօգնության, փրկարարական և զորամասերում աշխատող և նախահիվանդանոցային փուլում շտապ բժշկական օգնություն ցուցաբերելու հմտություններ ունեցող մասնագետ) մասնագետ՝ բարձրացնելու իր գործառնական արդյունավետությունը։

Իր դերը կատարելու համար SCDF-ն ստեղծել է 4 համակարգ՝ Սինգապուրի արտակարգ կարիքները հոգալու համար՝

* ''Զգուշացման	համակարգ''

SCDF-ն ամբողջ կղզում տեղադրել է հանրային նախազգուշացման համակարգ (PWS), որը կօգտագործվի հանրությանը նախազգուշացնելու ռազմական սպառնալիքների մասին, ինչպիսիք են օդային հարձակումները։ Այս համակարգը կարող է օգտագործվել նաև բնակչությանը ցանկացած լուրջ արդյունաբերական դժբախտ պատահարների կամ բնական աղետների մասին ահազանգելու համար։ Տրված նախազգուշացումը հանրությանը հնարավորություն կտա ժամանակին պաշտպանություն փնտրել։

* ''Պաշտպանության	համակարգ''

Ապաստարանի համապարփակ համակարգ է մշակվել՝ լրացնելու PWS-ը (Public Warning System (հասարական նախազգուշացման համակարգ))։ Ապաստարանների կառուցման ծրագրի առաջին փուլը, որն ընդգրկում է բարձրահարկ հանրային բնակարանները, սկսվել է 1987 թվականի հունվարին։ 1997 թվականից բոլոր նոր պետական և մասնավոր բնակելի շենքերը պետք է նախատեսեն տնային կամ հարկային ապաստարան։ Բացի այդ, MRT (Mass Rapid Transit (զանգվածային արագ տարանցում)) կայանները կարծրացվել են՝ որպես քաղաքացիական պաշտպանության ապաստարանների ծառայելու համար։ SCDF-ն պատասխանատու է ապաստարանային համակարգի համար և ստեղծել է ազգային ծառայության ստորաբաժանումներ, որոնք համատեղ կկառավարեն ապաստարանները քաղաքացիական պաշտպանության կամավորների հետ արտակարգ իրավիճակների ժամանակ։

* ''Փրկարար	համակարգ''

Խաղաղ ժամանակ SCDF-ը ի վիճակի է իր բազմահրդեհային կայանների կոնֆիգուրացիայի միջոցով կառավարել մեկից ավելի փրկարարական գործողություն և բազմաթիվ հրդեհային միջադեպեր։ Այս կարողությունը կբարելավվի՝ բավարարելու պատերազմի ժամանակների պահանջները՝ օպերատիվորեն պատրաստ ազգային ծառայության աշխատակիցների տեղակայման միջոցով, որոնք կազմակերպված և պատրաստված են մասնագիտացված գործողություններ ձեռնարկելու համար։ SCDF-ը նաև համագործակցում է հարակից տարբեր գործակալությունների հետ, ինչպիսիք են շենքերի կառուցման մարմինը, հանրային կոմունալ ծառայությունների խորհուրդը և Սինգապուրի ոստիկանական ուժերը՝ հնարավորինս շուտ վերականգնելու նորմալությունը։

* ''Հրամանատարության,	կառավարման և կապի համակարգ''

 Ուժն ունի ինտեգրված համակարգչային համակարգ, որն ապահովում է սակավ ռեսուրսների արդյունավետ վերահսկումը և ուժերի տեղակայումը կղզու առավել անհրաժեշտ հատվածներում արտակարգ իրավիճակների ժամանակ։
''SCDF-ն ունի երեք վերապատրաստման (ուսումնական) հաստատութուն․''

* Քաղաքացիական	պաշտպանության ակադեմիա (CDA)
* Վերապատրաստման	ազգային ծառայության ինստիտուտ (NSTI)
* Տնային	թիմի մարտավարական կենտրոն (HTTC)

 ''Քաղաքացիական պաշտպանության արտակարգ իրավիճակների ձեռնարկ'' 
 
 Քաղաքացիական պաշտպանության արտակարգ իրավիճակների ձեռնարկը նպատակ ունի վերազինել բնակչության բոլոր շերտերին արտակարգ իրավիճակներում կյանքի փրկության հիմնական հմտություններով։ 
 
 2016 թվականի վերջին հրատարակությունը պարունակում է թարմացված տեղեկատվություն, ինչպես նաև նոր թեմաներ, ինչպիսիք են՝ ի՞նչ անել գազի արտահոսքի դեպքում, անկարգապահ ամբոխի հանդիպելիս, գերբարձրահարկ բնակելի շենքերում հրդեհի բռնկվելիս, ինչպես նաև խորհուրդներ՝ կանխելու համար մեքենայի հրդեհը։
 
 Ձեռնարկ՝  &lt;nowiki&gt;https://www.scdf.gov.sg/docs/default-source/scdf-library/publications/publications/5372-scdf-emergency-handbook-(eng).pdf&lt;/nowiki&gt;
 
 Ինֆո՝ &lt;nowiki&gt;https://www.scdf.gov.sg/&lt;/nowiki&gt;

== Ծանոթագրություններ ==
&lt;div style=&quot;height: 300px; overflow: auto&quot;&gt;{{ծանցանկ|3|height=200}}&lt;/div&gt;

== Տես նաև ==
* [[Մահապատիժով Դիսնեյլենդ]]
* [[Սինգապուրի զինված ուժեր]]
* [[Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ եկեղեցի (Սինգապուր)|Սինգապուրի Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ հայկական եկեղեցի]]
* [[Հայերը Սինգապուրում]]

{{ՎՊԵ|Singapore‎‎|Սինգապուր}}
{{Վիքիճամփորդ|Singapore‎‎|Սինգապուր}}
{{Անգլերենը որպես պաշտոնական լեզու կիրառող երկրների քարտեզ}}
{{Ասիական երկրներ}}
{{Ասիական երկրների մայրաքաղաքներ}}
{{Արտաքին հղումներ}}

[[Կատեգորիա:Սինգապուր]]
[[Կատեգորիա:Քաղաք-պետություններ]]
[[Կատեգորիա:Կղզի պետություններ]]
[[Կատեգորիա:ՄԱԿ-ի անդամ երկրներ]]
[[Կատեգորիա:Անգլիախոս երկրներ և տարածքներ]]</text>
      <sha1>gjdy337x42pzvp1muy4y22n8ym42dur</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Վիքիպեդիա:Ադմինիստրատորների տեղեկատախտակ</title>
    <ns>4</ns>
    <id>19202</id>
    <revision>
      <id>8486292</id>
      <parentid>8485064</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T23:39:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ԱշբոտՏՆՂ</username>
        <id>48669</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Ռոբոտ։ Արխիվացվում է 1 քննարկման բաժին (ավելի հին քան 60 օր) դեպի [[Վիքիպեդիա:Ադմինիստրատորների տեղեկատախտակ/Արխիվ/2022]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="36565" xml:space="preserve">{{Մասնակից:Աշբոտ/Արխիվ
|archive = Վիքիպեդիա:Ադմինիստրատորների տեղեկատախտակ/Արխիվ/%(year)d
|algo = old(60d)
|counter = 1
|minthreadstoarchive = 1
|minthreadsleft = 0
}}
{{Ադմինիստրատորների տեղեկատախտակ}}{{-}}
Ադմինիստրատորներին ուղղված ցանկացած հարցով և հայտով կարող եք դիմել այս էջում։ Էջը հսկվում է ադմինիստրատորների կողմից, և ձեր հարցը ուշադրության կարժանանա առաջին հնարավորության դեպքում։
{{Հայերեն Վիքիպեդիայի ադմիններ}}
__TOC__
__NEWSECTIONLINK__
{{Դյուրանցում|[[ՎՊ:ԱՏ]]}}

== To All Armenian Wikipeidan ==

Please Inform All Armenian Wikipedians to protect Articles about Armenia and Armenians in English Wikipedia Cyberattack happened

Pan Turks and Azeris attack to Articles about Armenia and Armenians For example

https://en.wikipedia.org/wiki/Armenia%E2%80%93United_States_relations

They Change Armenia Flag with LGBT Flag

Please inform to All Armenian Wikipedians to protect Articles about Armenia and Armenians 

[[User:Luckie Luke|&lt;font color=&quot;orange&quot;&gt;Luckie Luke&lt;/font&gt;]] ([[User talk:Luckie Luke|&lt;font color=&quot;orange&quot;&gt;Talk&lt;/font&gt;]])

Բարև ձեզ։ Մենք ունենք էջ, որը ջնջվել է, չի պահպանվել նաև էլ.փոստը։ Կարող ենք վերականգնել էջը` փոխելով էլ.փոստը։ Նախապես շնորհակալություն։
Էլ.փոստ եմ թողնում կապվելու համար sukiasyantaguhi@gmail.com

== IP-ի արգելափակում ==

Հարգելի ադմինները, խնդրեմ նայել [[Մասնակցի քննարկում:ԱՐԱՐ Երգչախումբ|այս վերջին]] քննարկումը։ Մասնակիցը ցանկանում է նոր անունով գրանցվել, բայց կարծես չի ստացվում։--[[Մասնակից:Ավետիսյան91|Ավետիսյան91]] ([[Մասնակցի քննարկում:Ավետիսյան91|քննարկում]])  17:30, 27 հունվարի 2022 (UTC)
:Պատասխանել եմ քննարկման էջում։ --[[Մասնակից:23artashes|23artashes]] ([[Մասնակցի քննարկում:23artashes|քննարկում]]) 17:51, 27 հունվարի 2022 (UTC)

== Քարտեզներ ==

Հարգելի ադմիններ, ողջույններ։ Խնդրում եմ ուշադրություն դարձնել  շուրջ մեկ տարի առաջ կատարված այս խմբագրմանը [https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=%D5%94%D5%A1%D5%BC%D6%85%D6%80%D5%B5%D5%A1_%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%A6%D5%B4&amp;diff=prev&amp;oldid=7595060]: Մասնակիցը Արցախի հայերեն քարտեզը փոխարինել է ադրբեջաներեն տեղանուններից բաղկացած քարտեզով։ Հաշվի առնելով, որ սա հայերեն Վիքիպեդիա է, պետք է հայերեն տեղանունները գերակա դիրք ունենան։ Ճիշտ է այդ քարտեզը վիզուալ ավելի լավ է պատկերում իրավիճակային դրվագները, բայց դա չի նշանակում, որ պետք է այդ քարտեզը տեղադրել, պետք է հայերեն համարժեք քարտեզ ստեղծել։ Շնորհակալություն։ ---[[Մասնակից:Ankax Hayastan|Հայորդի]] ([[Մասնակցի քննարկում:Ankax Hayastan|քննարկում]]) 18:51, 28 հունվարի 2022 (UTC)

Շնորհակալություն դիտարկման համար, գուցե խմբագիրներից մեկը կարողանա ստեղծել ավելի հարմար քարտեզ (նախկինում քարտեզներով զբաղվող մասնակիցները հիմա չեն խմբագրում), իսկ մինչ այդ թող մնա հայերենը։ --[[Մասնակից:Voskanyan|Voskanyan]] ([[Մասնակցի քննարկում:Voskanyan|քննարկում]]) 10:52, 30 հունվարի 2022 (UTC)

== Sophy Abrahamyan մասնակցի գործողություններ ==

Հարգելի' ադմիններ, կխնդրեմ հետևեք [[Մասնակցի քննարկում:Sophy Abrahamyan|այստեղ]] բացածս քննարկմանը։--[[Մասնակից:Armenmir|Armen]] ([[Մասնակցի քննարկում:Armenmir|քննարկում]]) 10:23, 30 հունվարի 2022 (UTC)

Հավանաբար Հայերեն Վիքիպեդիայի ադմինները կարող են միայն զգուշացնել Վիքիպահեստ բեռնվող նկարների վերաբերյալ։ Դրանից առաջ նկարը բեռնվելէր այստեղ, ես եմ առաջարկել բեռնել Վիքիպահեստ, բայց նշել եմ, որ այն պետք է լինի իր լուսանկարը։ Կարծում եմ՝ կանոնների չիմացության հարց է, ոչ թե միտումնավոր։--[[Մասնակից:Voskanyan|Voskanyan]] ([[Մասնակցի քննարկում:Voskanyan|քննարկում]]) 10:56, 30 հունվարի 2022 (UTC)
:Արմեն ջան, եթե գտնում ես հեղինակային իրավունքի հարց կա, ապա կարող ես ջնջման առաջարկել հենց Վիքիպահեստում։ Այստեղ ադմինները չեն կարող արգելափակել Վիքիպահեստում լուսանկար ներբեռնելու համար։ Ուրիշ հարց է, որ մասնակցին կարելի է զգուշացում տալ, որ ՀՎՊ-ի հոդվածներում այդ լուսանկարները չօգտագործի, բայց ավելի տրամաբանական է հենց Վիքիպահեստում այդ հարցը կարգավորել։ Իհարկե նախ պետք է ճշտել արդյո՞ք մասնակիցը կապ ունի լուսանկարի հետ, արդյո՞ք ինքն է լուսանկարել, կամ թույլատրություն ստացել է կամ այդ կայքում ինչ կարգավիճակով է լուսանկարը հրապարակվել և այլն։ ...[[Մասնակից:Ankax Hayastan|Հայորդի]] ([[Մասնակցի քննարկում:Ankax Hayastan|քննարկում]]) 18:49, 30 հունվարի 2022 (UTC)
::Հարգելի' [[Մասնակից:Ankax Hayastan]], ես տեղյակ եմ այդ ընթացակարգից, դրա համար նշել եմ, որ ''եթե ադմին են նաև Վիքիպահեստում'', կխնդրեմ ջնջել։ Եթե մտնեք այդ լուսանկարներից ցանկացածը կտեսնեք, որ հեղինակը որևէ կապ չունի լուսանկարի հետ, բեռնել է ազատ արտոնագրով, հեղինակը նշել է՝ անհայտ, կայքն էլ նշել, թե որտեղից է քաշել։ Այնպես որ այդտեղ ուսումնասիրելու հավելյալ բան չկա։ P.S. Մասնակցին խնդրել եմ ինքը ջնջման ներկայացնի, այլապես ես կանեմ։ --[[Մասնակից:Armenmir|Armen]] ([[Մասնակցի քննարկում:Armenmir|քննարկում]]) 06:27, 31 հունվարի 2022 (UTC)

== Հոդվածի վերնագրի տեխնիկական հարց ==

Հարգելի ադմինիստրատորներ, [[Ղարաքիլիսայի ճակատամարտ (1918)]] հոդվածը անհրաժեշտ է վերանվանել [[Ղարաքիլիսայի ճակատամարտ]], քանի որ այդ անունով մեկ այլ կռիվ կարծես թե չի եղել, հետևաբար իմաստ չկա փակագծերում տարեթիվը նշել։ Ինքս չեմ կարող անել, քանի որ Ղարաքիլիսայի ճակատամարտ անունով էջ արդեն գոյություն ունի վերահղվում է Ղարաքիլիսայի ճակատամարտ (1918) հոդվածին։--[[Մասնակից:Gardmanahay|Գարդմանահայ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Gardmanahay|քննարկում]]) 11:58, 31 հունվարի 2022 (UTC)

:: {{Արված է}}։ --[[Մասնակից:GeoO|&lt;font color = &quot;red&quot;&gt;&lt;big&gt;'''ջ'''&lt;/big&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color = &quot;black&quot;&gt;'''եօ'''&lt;/font&gt;]] [[Մասնակցի քննարկում:GeoO|🌱]] 12:00, 31 հունվարի 2022 (UTC)
:::Շնորհակալություն։--[[Մասնակից:Gardmanahay|Գարդմանահայ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Gardmanahay|քննարկում]]) 12:03, 31 հունվարի 2022 (UTC)

== Նվազագույն ծավալի հոդվածների վերաբերյալ ==

Հարգելի ադմինիստրատորներ, անհրաժեշտ է ուշադրություն դարձնել [https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%86%D5%A5%D6%80%D5%A4%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/212.73.65.135 այս ԱյՓից] կատարվող խմբագրումներին։ Մասնակիցը ստեղծում է իսկապես կարևոր հոդվածներ (որպես աղբյուր կարծես թե ՀՍՀ-ն է վերցնում), սակայն դրանցից շատերը 3000 բայթից քիչ ծավալ ունեն։ Որպեսզի չխախտվի Հայերեն Վիքիպեդիայի կանոնակարգը, անհրաժեշտ է ինչ-որ քայլ կատարել։--[[Մասնակից:Gardmanahay|Գարդմանահայ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Gardmanahay|քննարկում]]) 08:08, 22 փետրվարի 2022 (UTC)
:Հայերեն Վիքիպեդիայի օրենքներով կարելի է կարճ հոդված գրել՝ մինչև 3000 բայթ, եթե հոդվածը կարևոր է, բայց որևէ տեղ այլ աղբյուրներ չկան, ու հնարավոր չէ աղբյուրներով հաստաված նյութ ավելացնել։ Տվյալ դեպքում աղբյուրները պիտակվում են որպես կարճ, ու եթե մեկ շաբաթվա ընթացքում տեքստը չի ավելացվում, ապա ջնջվում են։ Եթե ինչ-որ հոդված կարճ լինելու դեպքում չի պիտակվել, ապա կարող եք պիտակել և այն մեկ շաբաթից ավելի չի մնա Վիքիպեդիայում, եթե չուղղվի։--[[User:Beko|&lt;font face=&quot;Helvetica=&quot;black&quot;&gt;'''Բեքո'''&lt;/font&gt;]][[User talk:Beko|&lt;sup&gt;&lt;span style=&quot;color:blue;cursor:help&quot;&gt;Քննարկում&lt;/span&gt;&lt;/sup&gt;]] 08:26, 22 փետրվարի 2022 (UTC)

== Վերնագրի վերափոխում ==

Հարգելի ադմինիստրատորներ, անհրաժեշտ է [[Անի (գյուղ, Արցախ)|այս]] հոդվածի ներկա վերնագիրը այն է՝ «[[Անի (գյուղ, Արցախ)]]»-ը, դարձնել վերահղում, իսկ որպես հոդվածի վերնագիր դարձնել [[Անի (Քաշաթաղի շրջան)|«Անի (Քաշաթաղի շրջան)»]]-ը: Արցախի Հանրապետության այն բնակավայրերի մասին հոդվածներում օգտագործվում է (ճիշտ է օգտագործել) ոչ թե փակագծերում երկրի անունը կրճատ գրելը, այլ տվյալ շրջանի, մարզի անունը, եթե այդ անունով այլ վայրերում նույնպես բնակավայրեր կան։ Օրինակ՝ Գետամեջ (Քաշաթաղի շրջան), Արծվաշեն (Քաշաթաղի շրջան) և այլն։--[[Մասնակից:Gardmanahay|Գարդմանահայ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Gardmanahay|քննարկում]]) 11:15, 16 Հունիսի 2022 (UTC)

Ջնջվել է։--[[Մասնակից:Voskanyan|Voskanyan]] ([[Մասնակցի քննարկում:Voskanyan|քննարկում]]) 11:19, 16 Հունիսի 2022 (UTC)
:Շնորհակալություն։--[[Մասնակից:Gardmanahay|Գարդմանահայ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Gardmanahay|քննարկում]]) 11:21, 16 Հունիսի 2022 (UTC)

== Move two files ==

Hello!

Sorry for writing in English. These two files have the file extension .jpg eventhough the MIME is image/png and they thus need to be renamed:

* [[:Պատկեր:Lazio-logo.jpg|Պատկեր:Lazio-logo.jpg]]  → [[:Պատկեր:Lazio-logo.png|Պատկեր:Lazio-logo.png]]
* [[:Պատկեր:Լևոն Տեր-Մելիքսեթյան.jpg|Պատկեր:Լևոն Տեր-Մելիքսեթյան.jpg]]  → [[:Պատկեր:Լևոն Տեր-Մելիքսեթյան.png|Պատկեր:Լևոն Տեր-Մելիքսեթյան.png]]

Thanks! [[Մասնակից:Jonteemil|Jonteemil]] ([[Մասնակցի քննարկում:Jonteemil|քննարկում]]) 18:48, 9 Հուլիսի 2022 (UTC)
:Hi, [[User:Jonteemil|Jonteemil]], {{Done}}։ --[[Մասնակից:GeoO|&lt;font color = &quot;red&quot;&gt;&lt;big&gt;'''ջ'''&lt;/big&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color = &quot;black&quot;&gt;'''եօ'''&lt;/font&gt;]] [[Մասնակցի քննարկում:GeoO|🌱]] 19:03, 9 Հուլիսի 2022 (UTC)

== Ռուդիկ Ղարիբյան ==

{{ՔՓ|Քննարկումը տեղափոխել եմ '''[[:Վիքիպեդիա:Խորհրդարան#Ռուդիկ_Ղարիբյան|Խորհրդարան]]''', ավելի լայն շրջանում խորհրդակցելու համար։ --[[User:Beko|&lt;font face=&quot;Helvetica=&quot;black&quot;&gt;'''Բեքո'''&lt;/font&gt;]][[User talk:Beko|&lt;sup&gt;&lt;span style=&quot;color:blue;cursor:help&quot;&gt;Քննարկում&lt;/span&gt;&lt;/sup&gt;]] 09:38, 17 Հուլիսի 2022 (UTC)}}
Հարգելի ադմինիստրատորներ, ես հասկանում եմ թեմայի նրբությունը, բայց եթե նախկինում ջնջված [[Ռուդիկ Ղարիբյան|հոդվածը]] նորից է ստեղծվում ու էլ չի ջնջվում, ապա կարելի՞ է ենթադրել, որ Հայաստանի զինված ուժերի կամ Արցախի պաշտպանության բանակի յուրաքանչյուր զոհված զինծառայողների մասին հոդվածներ գրելը չի հակասում Հայերեն Վիքիպեդիայի կանոնակարգին։ Եթե այդպես է, ես միայն ուրախ կլինեմ։ Որպես լրացուցիչ տեղեկություն նշեմ, որ հոդվածը ստեղծած մասնակիցը բացել էր հետևյալ քննարկումները՝ [https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D4%BD%D5%B8%D6%80%D5%B0%D6%80%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6/%D4%B1%D6%80%D5%AD%D5%AB%D5%BE/%D5%80%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%BE%D5%A1%D6%80_2022#%D5%8C%D5%B8%D6%82%D5%A4%D5%AB%D5%AF_%D5%82%D5%A1%D6%80%D5%AB%D5%A2%D5%B5%D5%A1%D5%B6%D5%AB_%D5%B4%D5%A1%D5%BD%D5%AB%D5%B6_%D5%B0%D5%B8%D5%A4%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%AB_%D5%BB%D5%B6%D5%BB%D5%B8%D6%82%D5%B4 1], [https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D4%BD%D5%B8%D6%80%D5%B0%D6%80%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6/%D4%B1%D6%80%D5%AD%D5%AB%D5%BE/%D5%93%D5%A5%D5%BF%D6%80%D5%BE%D5%A1%D6%80_2022#%D4%B6%D5%AB%D5%B6%D5%BE%D5%B8%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D5%B6%D5%B7%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%AC%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3%D5%AB_%D6%83%D5%B8%D6%83%D5%B8%D5%AD%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%A1%D5%BC%D5%A1%D5%BB%D5%A1%D6%80%D5%AF 2], [https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D4%BD%D5%B8%D6%80%D5%B0%D6%80%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6/%D4%B1%D6%80%D5%AD%D5%AB%D5%BE/%D4%B1%D5%BA%D6%80%D5%AB%D5%AC_2022#%D4%B1%D5%B6%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D6%80%D5%BF_%D6%84%D5%B6%D5%B6%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D6%82%D5%B4 3]։--[[Մասնակից:Gardmanahay|Գարդմանահայ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Gardmanahay|քննարկում]]) 11:20, 15 Հուլիսի 2022 (UTC)

Հարգելի՛ [[Մասնակից:Gardmanahay|Գարդմանահայ]], քանի որ այդպես էլ արձագանք չեղավ գրառմանը (հավանաբար հաջորդ գրառման պատճառով չեն տեսել), բայց արձագանք չլինելը հետագայում կարող է մեկնաբանվել որպես համաձայնության նշան, գրում եմ իմ կարծիքը. դա միայն նշանակում է, որ այդպես էլ չենք կարողացել մասնակցին համոզել, որ կանոնակարգը թույլ չի տալիս գրել նման հոդված (հարցի նրբությունը չգիտեմ, բայց Վիքիպեդիան հիշատակը հարգելու միակ միջոցը չէ, պետք չէր հանրագիտարանին այդքան մեծ նշանակություն տալ, առանց որի անհնար է հիշել կամ հարգել մարդկանց (տվյալ դեպքում նորից պետք է հիշել այն մարդկանց, որոնք խմբագիրների շրջանում ծանոթ չունեն), իսկ հոդվածի ներածությունում նշվածները ևս մեկ անգամ փաստում են, որ ավելի լավ էր հոդվածը չգրել, քան գրել նման ձևով), եթե ուզում եք, կարող եք նորից փորձել, գուցե կարողանաք համոզել,  իսկ հոդվածը կարող եք ներկայացնել արագ ջնջման (կարող եք նայել նաև [[Սամվել Խաչատրյան (զինծառայող)]] հոդվածը),  գուցե ադմիններից մեկը երբևէ ջնջի (կարող է չեն տեսել)։ Ես չեմ ջնջի հիմա կամ մոտակա ժամանակներում, քանի որ տվյալ մասնակիցը [https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D4%BD%D5%B8%D6%80%D5%B0%D6%80%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6#%D4%B1%D5%A4%D5%B4%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D5%B9%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B7%D5%A1%D5%B0%D5%B8%D6%82%D5%B4 իմ խմբագրումները համարում է հետապնդում] և իր ներկայացրած անհիմն մեղադրանքների մասին իմ գրառմանը չի էլ պատասխանում, քանի որ իր ուզածին հասել էր ու հարցը համարեց փակված։ Ծայրահեղ դեպքում, եթե ադմինների ու այլ խմբագիրների կողմից արձագանք չլինի, այդ հոդվածի մնալը կարող ենք համարել բացառություն չգիտեմ ինչ պատճառաբանությամբ, բայց կանոնակարգը կշարունակի գործել մնացած հոդվածների դեպքում կամ կաշխատենք այնպես անել, որ այն որոշ չափով գործի, հակառակ դեպքում հնարավոր կլինի գրել նաև մեր խմբագիրների կամ ակումբականների, ՔՈԱՖ Սմարթ կենտրոնի շրջանավարտների ու այլոց մասին։--[[Մասնակից:Voskanyan|Voskanyan]] ([[Մասնակցի քննարկում:Voskanyan|քննարկում]]) 14:53, 16 Հուլիսի 2022 (UTC)

Ոչ լռությունը համաձայնության նշան չէ (գոնե իմ դեպքում խնդրում եմ լռությունը համաձայնության նշան չմեկնաբանանել)։ Բայց հաշվի առնելով որ այսօր Ռուդիկի 20-ամյակն է, և իր ընկեր վիքիպեդիացիները քանի շաբաթ հուշ-ցերեկույթ էին պատրաստում իր ծծնդյան առիթվ, և ոնց հասկացա նաև զգացմունքային առումով շատ կարևոր էր այդ հոդվածի առկայությունը, կարծում եմ դա հարգելով և էմպատիա ցուցաբերելով կարելի է մի քանի օր ևս սպասել, ապա անցնել քննարկմանը։ Շատ ավելի խնդրահարուց հարցեր ունենք, որոնք սպասոմ եմ շատ–շատ ավելի երկար։ --[[Մասնակից:Xelgen|Ալեքսեյ a.k.a. Xelgen]] ([[Մասնակցի_քննարկում:Xelgen|քննարկում]]) 18:47, 16 Հուլիսի 2022 (UTC)
{{ՔՎ}}

== Ձուլման հետ կապված տեխնիկական հարց ==

Քանի որ բնակավայրի մասին [[Հարար (գյուղ, Արցախ)]] հոդվածը գրվել էր ավելի շուտ, քան [[Հարար]] հոդվածը, ուստի 2-րդը միաձուլեցի 1-ինին ինչպես կարգն է պահանջում։ Սակայն վերնագիրը պետք է լինի Հարար, ուստի անհրաժեշտ է այն վերնագիրը ջնջել ու տեղ ազատել, որպեսզի Հարար (գյուղ, Արցախ)-ը վերանվանենք։--[[Մասնակից:Gardmanahay|Գարդմանահայ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Gardmanahay|քննարկում]]) 11:42, 15 Հուլիսի 2022 (UTC)

{{արված է}}--[[Մասնակից:Voskanyan|Voskanyan]] ([[Մասնակցի քննարկում:Voskanyan|քննարկում]]) 11:48, 15 Հուլիսի 2022 (UTC)
:Շնորհակալություն։--[[Մասնակից:Gardmanahay|Գարդմանահայ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Gardmanahay|քննարկում]]) 11:49, 15 Հուլիսի 2022 (UTC)

== Սևագիր էջեր ==

:Ադմինիստրատորներ ջան, կոլեգաներ, այստեղ եմ գրում, որովհետև հիմնականում հարցը վերաբերում է մեզ և փոփոխությունները մենք պետք է անենք։
:Խոսքս ''Սևագիր'' հարթակի կամ անվանատածքի մասին է, որտեղ դեռևս անցյալ տարվա նոյեմբեր-դեկտեմբեր ամիսներից մոտ 150 հոդված էր հավաքվել։ Անվանատարածքում ստեղծում են սևագիր էջ հոդվածի հեղինակները՝ սա շատ քիչ, մի մասը վերահղում են ակտիվ մասնակիցները, իսկ հիմնական մասը ադմիններս ենք տեղափոխում հիմնական հարթակից։
:Հարցը չափորոշիչներն են, և թե ինչո՞ւ ենք տեղափոխում։ Հոդվածներ կան որոնք պիտակվել են ստանդարդ «կարճ էջ, անաղբյուր էջ» պիտակներով, որոնք մեկ շաբաթ են տալիս թերությունը ուղղելու համար, բայց հետո տեսնում ես դրանք հեռացվել են ու հոդվածը տեղափոխվել է սևագիր։ Կարծում եմ եթե հոդվածը հնարավոր է պիտակել ստանդարտ պիտակներով, ապա սևագիր տեղափոխել պետք չէ։ Նույնը նաև ''Արագ ջնջման ենթակա հոդվածներն'' են, որնք կարծում եմ պետք է ջնջենք, և ոչ թե տեղափոխենք սևագիր։ Ամեն պիտակավորում իր բախտին պետք է արժանանա։ 
:Սևագիր տեղափոխելուց հետո, որպես կանոն չենք հետևում հոդվածին։ Հոդվածների մի մասը տեղափոխվում է հիմնական հարթակ, բայց մնում է սևագրությունում, կամ էլ մնում է վերահղումը; Հոդվածը արագ ջնջման ենթակա էր, տեղափոխվել է սևագիր այն հույսով, որ մասնակիցը կշտկի, չի արել ու էլի մնացել է։ Հոդվածներ կան, որ մասնակիցն աշխատել է , ուղղումներ է արել ու էլի է մնացել, որվհետև չենք տեսել։ 
:Մեր Սևագիրը միջազգայինի  Draft-ն է, որը նախ պարտադիր առաջարկվում է նորեկներին, իսկ հետո հնարավոր է այնտեղ տեղափոխել, ինչո՞ւ մենք նորեկներին չենք պարտադրում այնտեղ գրել, կարծում եմ գլխացավանքը ավելի քիչ կլինի, քան այստեղից այնտեղ տեղափոխել, հեռացրած պիատակները նորից վերադարձնել և այլն։ Իհարկե, ասենք հիմնական տարածքում պայմանական 5 հոդվված ունեցողը արդեն կկարողանա միանգամից այնտեղ էլ ստեղծել։ Սա նաև կխթանի, որ նորմալ գրեն դրաֆտում և գոնե մեկ հոդվածով չբավարարվեն։ Պետք է չափորոշիչներ հաստատենք, թե ով կարող է սևագրից հիմնական տարածք տեղափոխել։
:Այժմ սևագիրը կարիք ունի առաջարկվող ժամկետի, որի ընթացքում հոդվածը ավտոմատ կհայտնվի արագ հեռացման ենթակա էջերի կատեգորիայում, այսպես 7-8 ամսվա հոդվածներ չեն կուտակվի։ Եթե մարդ այդքան ժամանակ խմբագրում չի անում, ապա չի էլ անի հետագայում։ Կարևոր է, որ կարողանանք նայել նաև կատեգորիայով, ինչպես մյուս պիտակված հոդվածները։
:Եթե նորեկ մասնակիցը հոդվածը պարտադիր ստեղծի սևագրում, վատ հոդվածները չենք տեղափոխի հիմնական տարածք ու ոչ թե մենք կսկսենք խնդրել իրեն, որ մի տեղափոխիր հիմնական տարածք, նորից ուղղիր, այլ ինքը մեզ կդիմի։ Իսկ այս պահին մասնակից ունենք, որ երևի 50 հոդված է [[:Մասնակցի քննարկում:Զոր Ջան|լցրել՝ բառիս բուն իմաստով]], ու չի էլ մտածում ուղղումներ անելու մասին։ Դրա համար կարող ենք սևագրի էջի ժամկետ սահմանել, որից հետո կջնջվի։
Հիմնական սա էի ուզում ասել, մնացածը կարող ենք քննարկել։ --[[User:Beko|&lt;font face=&quot;Helvetica=&quot;black&quot;&gt;'''Բեքո'''&lt;/font&gt;]][[User talk:Beko|&lt;sup&gt;&lt;span style=&quot;color:blue;cursor:help&quot;&gt;Քննարկում&lt;/span&gt;&lt;/sup&gt;]] 19:02, 22 Հուլիսի 2022 (UTC)

Քանի որ մի կողմից անընդհատ նշում են, որ մասնակիցները ու հատկապես նոր գրանցվածները (որոնց ստեղծածներն էլ մեծ մասամբ տեղափոխվում են) հոդվածի ջնջումը շատ ծանր են տանում, մյուս կողմից էլ Աշոտը գրել էր,  որ բոտով ջնջում է վեց ամիս չխմբագրված հոդվածները, ես նախընտրում եմ որոշակի տեքստ ունեցող հոդվածները (օրինակ՝ եթե պիտակվել է անաղբյուր) տեղափոխել սևագիր, բայց եթե բոտն էլ չի ջնջում հոդվածները, կարող ենք որոշակի չափանիշներ սահմանել։--[[Մասնակից:Voskanyan|Voskanyan]] ([[Մասնակցի քննարկում:Voskanyan|քննարկում]]) 13:15, 23 Հուլիսի 2022 (UTC)
:[[Մասնակից:Voskanyan|Voskanyan]] ջան, երեկ ջնջել եմ անցյալ տարվա ստեղծած 3 կամ 4 հոդված, ստուգեցի պիտակվել էին ստեղծման ժամանակ՝ անցյալ տարի։ Անաղբյուր պիտակված հոդվածին մեր կանոնադրությամբ մեկ շաբաթ է հասնում, իսկ երբ տեղափոխում ենք սևագիր ամիսով մնում է։ Դրա համար էլ առաջարկում եմ սևագիր տարածքում խմբագրելը նորեկների որոշակի քանակի հոդվածների համար սարքել պարտադիր, իսկ եթե օրինակ՝ 5 հոդված ստեղծելուց հետո էլ խմբագիրը չի պատկերացնում հոդված ստեղծելու պահանջները, ապա ավելի լավ է չխմբագրի, թե չէ համառ խմբագիրներ կան, որոնց ձեռքին մենք ենք կրակն ընկնում։--[[User:Beko|&lt;font face=&quot;Helvetica=&quot;black&quot;&gt;'''Բեքո'''&lt;/font&gt;]][[User talk:Beko|&lt;sup&gt;&lt;span style=&quot;color:blue;cursor:help&quot;&gt;Քննարկում&lt;/span&gt;&lt;/sup&gt;]] 16:08, 23 Հուլիսի 2022 (UTC)
::Ընդհանրապես ինչ թվում է՝ սխալ է ընկալվել «Սևագիր» անվատարածքը: Սրա ստեղծման գաղափարն այն էր, որ մեծ հոդվածների վրա աշխատելիս մի քանի հոգով կարողանային հանգիստ խմբագրել: Իսկ եթե հոդվածը ուզում ենք տեղափոխել սևագիր, կար ավազարկղը, որը մասնակցային էջի ենթաէջերից էր (Օրինակ՝ Մասնակից:Մասնակից/Ավազարկղ): Կարելի է սահմանել հենց այսպես, որ վերանայման ենթակա հոդվածները գնում են ոչ թե սևագիր, այլ ավազարկղ:--[[Մասնակից:Sigma'am|∑ίγμα]] &lt;sup&gt;([[Մասնակցի քննարկում:Sigma'am|քնն.]])&lt;/sup&gt; 19:28, 24 Հուլիսի 2022 (UTC)
:::Կողմնակից եմ որոշակի ժամանակահատվածից հետո սևագրության (անվանատարածքի մասին է խոսքը) պարունակությունը ջնջելուն, հատկապես, երբ սևագրություն տեղափոխված հոդվածը ստեղծած մասնակցի համար միևնույն է։ @[[Մասնակից:Beko|Beko]]-ն @[[Մասնակից:Զոր Ջան|Զոր Ջան]] մասնակիցի՝ սևագրություն տեղափոխված հոդվածների մասին հիշատակեց, ես ցանկանում եմ ավելացնել, որ մասնակիցը նույնիսկ [[Մասնակցի_քննարկում:Զոր_Ջան#Հիմնական_էջից՝_սևագրություն|չի արձագանքում]] սևագրության վերաբերյալ հարցիս և շարունակում է խմբագրումներ անել։ Սա վերաբերմունք է նախագծի նկատմամբ և պետք է հաշվի առնենք։ @[[Մասնակից:ԱշոտՏՆՂ|ԱշոտՏՆՂ]] ջան, կհիշեցնե՞ս, թե որքան ժամանակ հետո է սևագրության պարունակությունը ջնջվում։ --[[Մասնակից:GeoO|&lt;font color = &quot;red&quot;&gt;&lt;big&gt;'''ջ'''&lt;/big&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color = &quot;black&quot;&gt;'''եօ'''&lt;/font&gt;]] [[Մասնակցի քննարկում:GeoO|🌱]] 09:17, 2 Օգոստոսի 2022 (UTC)
:Ողջույն, ժողովորդ ջան, 
:* Ջնջելու մասով։ Ըստ [[Վիքիպեդիա:Սևագիր#cite_note-1|կանոնակարգի]]՝ վեց ամիս պասիվությունից հետո պետք է ջնջել։ Իմ բոտը ժամանակին ջնջում էր, բայց խնդիրներ էր առաջացել ու չէի նկատել։ Շնորհակալություն ինձ բզելու համար :) Արդեն նախկինի նման կաշխատի (օրինակ՝ [[Սևագիր:Բջջային հավելվածների մշակումը]])։ Կարծում եք ժամկետը փոքրացնելու կարիք կա՞, ասենք երեք ամիս։
:* Անգլերեն Վիքիպեդիայի նման խիստ դարձնելու մասով։ Չգիտեմ, իրոք։ Սա հավանաբար խորհրդարանում քննարկելու թեմա է, որովհետև ինչքան հասկանում եմ, մենք պետք է դիմենք ու վիքին դարձնենք այնպես, որ նորեկ մասնակիցները չկարողանան հոդված ստեղծել։ Որակը կբարձրանա, բայց իմ կարծիքով մենք բավարար ադմինիստրատորական ռեսուրսներ չունենք այդքան հոդված ստուգելու համար։ Արդյունքում լիքը հոդվածներ կմնան Սևագրում ու հոդված չեն դառնա։
:* Վատ հոդվածները սևագրի փոխարեն մասնակցի ավազարկղ տեղափոխելու մասով։ Ես հիշում եմ, որ Սևագրի թեման ժամանակին բացվեց, որովհետև անհանգստություն կար, որ ընթերցողները կմտնեն անձնական ավազարկղ, կմտածեն, որ իսկական հոդված է ու վատ կարծիք կկազմեն Վիքիպեդիայի մասին։ Իսկ ուրիշի ավազարկղը պասիվության համար ջնջելը այդքան էլ լավ միտք չէր թվում։ Եթե հիշողությունս ինձ չի դավաճանում, այս թեմայի մասին Ոսկանյանն էր գրել Խորհրդարանում։ 
:* Սևագրից հոդված տեղափոխելու մասով։ Այս թեմայով էլի ենք խոսել մի քանի անգամ ու արդեն չեմ հիշում, թե ինչ ենք որոշել։ Տեխնիկապես կարող ենք դա արգելել կամ ադմիններից բացի բոլորի համար արգելել։ Ժամանակին փակել էի, բայց հետո բացեցի, որովհետև քոփի-փեսթով հոդված ստեղծելու դեպքում պատմությունը կորում է, ինչև կարևոր է որոշ մասնակիցների համար։--[[Մասնակից:ԱշոտՏՆՂ|ԱշոտՏՆՂ]] ([[Մասնակցի քննարկում:ԱշոտՏՆՂ|քննարկում]]) 12:48, 2 Օգոստոսի 2022 (UTC)

== Արգելափակման անհրաժեշտություն ==

Ակնհայտ վանդալիզմ, վիրավորանք [https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%86%D5%A5%D6%80%D5%A4%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/37.252.80.150 ip37.252.80.150-ից]:--[[Մասնակից:Gardmanahay|Գարդմանահայ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Gardmanahay|քննարկում]]) 11:49, 30 Հուլիսի 2022 (UTC)

[https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%86%D5%A5%D6%80%D5%A4%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/62.217.188.172 62.217.188.172]: --[[Մասնակից:Gardmanahay|Գարդմանահայ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Gardmanahay|քննարկում]]) 10:41, 5 Օգոստոսի 2022 (UTC)

{{արված է}}--[[Մասնակից:Voskanyan|Voskanyan]] ([[Մասնակցի քննարկում:Voskanyan|քննարկում]]) 13:53, 5 Օգոստոսի 2022 (UTC)
:Շնորհակալություն։--[[Մասնակից:Gardmanahay|Գարդմանահայ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Gardmanahay|քննարկում]]) 15:27, 5 Օգոստոսի 2022 (UTC)

== Interwiki Women 6 ==

Հարգելի՛ ադմինիստրատորներ,&lt;br&gt;
Խնդրում եմ 2022 թվականի օգոստոսի 8-ից մինչև  օգոստոսի 21-ը Հայերեն Վիքիպեդիայի բաներային հատվածում և Գլխավոր էջի Մասնակցի՛ր այս ամիս կազմակերպվող նախագծերին մասում տեղադրել [https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%AD%D5%A1%D5%A3%D5%AB%D5%AE:Interwiki_Women_6 Interwiki Women 6] արշավի մասին տեղեկատվություն և արշավի պատկերանշանը: Հարգանքով՝ --[[Մասնակից:Armineaghayan|Armineaghayan]] ([[Մասնակցի քննարկում:Armineaghayan|քննարկում]]) 20:42, 7 Օգոստոսի 2022 (UTC)

:@[[Մասնակից:Armineaghayan|Armineaghayan]] ջան, {{արված է}}։ --[[Մասնակից:GeoO|&lt;font color = &quot;red&quot;&gt;&lt;big&gt;'''ջ'''&lt;/big&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color = &quot;black&quot;&gt;'''եօ'''&lt;/font&gt;]] [[Մասնակցի քննարկում:GeoO|🌱]] 07:28, 8 Օգոստոսի 2022 (UTC)
::@ [[Մասնակից:GeoO|GeoO]] ջան, շնորհակալ եմ --[[Մասնակից:Armineaghayan|Armineaghayan]] ([[Մասնակցի քննարկում:Armineaghayan|քննարկում]]) 12:33, 8 Օգոստոսի 2022 (UTC)</text>
      <sha1>auv879k10mcrgt47tvq3xe8nxhxmdv1</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>3G</title>
    <ns>0</ns>
    <id>21196</id>
    <revision>
      <id>8486227</id>
      <parentid>8387904</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T19:02:19Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Սահակ</username>
        <id>24</id>
      </contributor>
      <comment>/* ՎիվաՍել-ՄՏՍ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6365" xml:space="preserve">{{cleanup}}
'''3G''' կամ '''երրորդ սերնդի ցանց''' - բջջային հեռահաղորդակցության տեխնոլոգիաների խումբ, որը ի տարբերություն [[երկրորդ սերնդի ցանց]]ի՝ ([[GSM|GSM)]] թույլ է տալիս լայնաշերտ համացանցի հնարավորություն։ Իրականացվում է [[UMTS/HSPA]] կամ նրա մրցակից [[CDMA2000]] տեխնոլոգիաների միջոցով։ Սերնդին պատկանող տվյալների փոխանցման առավելագույն արագության նվազագույն շեմ է ընդունված 200 Կբ/վ, տեխնոլոգիայից կախված փոխանցման արագությունը կարող է հասնել համապատասխանաբար 3.6, 7.2 և 14.4Մբ/վ, առավելագույն տեսական արագությունն է 56Մբ/վ։ Այս ցանցը մի շարք առավելություններ է տալիս [[բանացանց]]ի կառուցման տեսանկյունից։

[[Հայաստան]]ում այն տրամադրում են բոլոր [[բջջային օպերատոր]]ները՝ [[ՎիվաՍել-ՄՏՍ]]-ը&lt;ref&gt;[https://www.mts.am/ www.mts.am]&lt;/ref&gt;, [[ԱրմենՏել]]ը&lt;ref&gt;[https://www.beeline.am/ 
[https://www.ucome.am/
www.beeline.am]&lt;/ref&gt; և բոլորը UMTS/HSPA տեխնոլոգիայի միջոցով։

== ՎիվաՍել-ՄՏՍ ==
[[3G]] ծառայութունը մատուցում է 17/03/2009 թվականից, հանդիսանում է ոլորտի առաջատարը։ 3G կապը տրամադրում է իրական 700-1300(առավելագույնը 2100) [[Կիլոբայթ|կբիթ/վ]] արագությամբ, ծածկույթը հասանելի է բոլոր մարզերում&lt;ref&gt;http://telecom.arka.am/arm/mobile/2009/10/29/2774.html{{Չաշխատող արտաքին հղում|bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt;, բացակայութան դեպքում կապը տրամադրվում է [[GPRS]] ցանցի միջոցով։

17.11.2009 [[ՎիվաՍել-ՄՏՍ]]-ը և [[GNC-Alfa]] ընկերությունը ստորագրել են պայմանագիր, որի արդյունքում ՎիվաՍել-ՄՏՍ-ը հնարավություն կստանա կառուցել սեփական արագընթաց օպտիկամանրաթելային մայրուղային ցանցը։ Պայմանագրով նախատեսված է, որ ՎիվաՍել-ՄՏՍ-ը ձեռք կբերի օպտիկական մանրաթելեր [[GNC-Alfa]] ընկերությանը պատկանող մալուխային ցանցից, որը ձգվում է հայ-իրանական սահմանից մինչև Երևան&lt;ref&gt;[https://armenpress.am/arm/news/576756 ՎիվաՍել-ՄՏՍ-ը նախատեսում է կառուցել սեփական արագընթաց օպտիկամանրաթելային մայրուղային ցանցը]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://mts.am/index.php?page=news&amp;newsID=14855&amp;lng=1 |title=Արխիվացված պատճենը |accessdate=2009 թ․ նոյեմբերի 29 |archive-date=2010 թ․ նոյեմբերի 27 |archive-url=https://web.archive.org/web/20101127020148/http://mts.am/index.php?page=news&amp;newsID=14855&amp;lng=1 |dead-url=yes }}&lt;/ref&gt;։ Այժմ 3 օպերատորներն էլ օգտվում են ոլորտի նախկին մոնոպոլիստ՝ [[ԱրմենՏել|ԱրմենԹելի]] ելքային կապուղիներից

== Օրանժ Արմենիա ==
Մուտք է գործել 3G+ կատարելագործված տարբերակով, սակայն ծառայությունը փաստացի տրամադրել է մեկ շաբաթ անց, զգալի իջեցրել է ծառայության սակագները բարձրացրել որակական պահանջները, ինչին մի քանի օրվա ընթացքում արձագանքել է ՎիվաՍել-ՄՏՍ-ը՝ առաջարկելով քիչ ավելի էժան համարժեք փաթեթներ, ԱրմենՏելն արձագանքեց միայն մեկ ամիս անց&lt;ref&gt;[http://www.panarmenian.net/arm/society/news/40276/ «ԱրմենՏելը» օգնում է Ամասիա գյուղի բարեկարգմանը]&lt;/ref&gt;՝ առաջարկելով զեղչեր միայն [[ADSL]] ծառայության 1 տարվա պայմանագրի կնքման դեպքում&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.beeline.am/hiline/hiline_offer_am.html |title=Արխիվացված պատճենը |accessdate=2009 թ․ դեկտեմբերի 8 |archive-date=2009 թ․ նոյեմբերի 20 |archive-url=https://web.archive.org/web/20091120180602/http://www.beeline.am/hiline/hiline_offer_am.html |dead-url=yes }}&lt;/ref&gt; Հայտարարում է հանրապետության տարածքի 65% ծածկույթի մասին։

== ԱրմենԹել ==
Առաջինն է ներմուծել 3G ծառայությունը, սակայն ակնհայտ ետ է մնացել մրցակցությունից՝ 9/12/2009 ի դրությամբ։ Ներկայումս այն վերականգնել է իր բոլոր ուժերը և այժմ ապահովում է 3G ցանց ամբողջ [[Երևան|Երևանում]]։ [[Բիլայն|Բիլայնը]] ներմուծել է ավելի նոր տեխնոլոգիա, մասնավորապես՝ HSUPA տեխնոլոգիան, որը հնարավորություն է տալիս ցանցի բաժանորդներին մատակարարել մինչև 14,4 մբ/վրկ ներբեռնում և 5,7 մբ/վրկ. վերբեռնում.
Ընկերությունը խոստացել է ապահովել 3G ցանց ամբողջ Հայաստանում մինչև 2010 թ. վերջ.
Պաշտոնապես հայտարարվել է, որ Երևանում ներկայումս ապահովվում է միջինում 3 մբ/վրկ. արագություն։
Ըստ հարցումների՝ հայտարարված արագությունը իսկապես մատակարարվում է բաժանորդներին։

== Տես նաև ==
[[Հայաստանի ինտերնետ պրովայդերների ցուցակ]]

== Աղբյուրներ ==
{{ծանցանկ|2}}

[[Կատեգորիա:Բջջային հեռահաղորդակցության ստանդարտներ]]
[[Կատեգորիա:Ճապոնական հայտնագործություններ]]</text>
      <sha1>1vsw6u6sf11euht9hhk5f8808zvi5a5</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Երվանդ Մանարյան</title>
    <ns>0</ns>
    <id>38028</id>
    <revision>
      <id>8486285</id>
      <parentid>8419046</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T22:53:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Սահակ</username>
        <id>24</id>
      </contributor>
      <comment>/* Արտաքին հղումներ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9447" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ ռեժիսոր|պատկեր=Yervand Manaryan 1.jpg|նկարագիր=|բնօրինակ անուն ազգանուն=|ի ծնե տրված անունը=|ծննդաթիվ=|ծննդավայր=|վախճան=|վախճանի վայր=|մականուն=|ոճ=|ազգություն=[[հայ]]|քաղաքացիություն={{դրոշավորում|ՀՀ}}|գործունեության տարիներ=|ամուսին=|մասնագիտացում=դերասան&lt;br /&gt; ռեժիսոր&lt;br /&gt; սցենարիստ|ստորագրություն=|պարգևներ=|imdb_id=|ԿինոՊոիսկ_id=|կայք=|վիքիպահեստ=|օսկար=|ոսկե գլոբուս=|կաննի փառատոն=|սատուրն=|ոսկե ծիրան=|նիկա=|վենետիկյան փառատոն=|այլ մրցանակ=|Անվանում=Երվանդ Քրիստոփորի Մանարյան}}
'''Երվանդ Քրիստափորի Մանարյան''' ({{ԱԾ}}), [[հայ]] [[դերասան]], [[ռեժիսոր]], [[սցենարիստ]]։ ՀՀ ժողովրդական արտիստ ([[2018]])&lt;ref&gt;[https://news.am/arm/news/479508.html Երվանդ Մանարյանին ժողովրդական արտիստի կոչում է շնորհվել]&lt;/ref&gt;։ [[Երևանի պատվավոր քաղաքացի]] (2019)&lt;ref name=&quot;//armenpress&quot; /&gt;։

Ռեժիսոր [[Արման Մանարյան]]ի եղբայրը, [[Քրիստ Մանարյան]]ի հայրը։

== Կենսագրություն ==
Երվանդ Մանարյանը ծնվել է [[1924]] թվականին Արաքում։ Սովորել է տեղի [[Հայկազյան դպրոց (Իրան)|Հայկազյան դպրոց]]ում, ապա՝ [[Թեհրան]]ի ամերիկյան և պարսկական քոլեջներում։ [[1946]] թվականին ներգաղթել է [[Հայաստան]], սովորել [[Երևանի գեղարվեստա-թատերական ինստիտուտ]]ում, որի ռեժիսորական ֆակուլտետն ավարտել է [[1952]] թվականին։ Որպես դերասան և ռեժիսոր աշխատել է [[Երևանի Հ. Պարոնյանի անվան երաժշտական կոմեդիայի թատրոն]]ում և [[Գ. Սունդուկյանի անվան ակադեմիական թատրոն|Գ. Սունդուկյանի թատրոն]]ում։ [[1957]]-[[1959]] թվականներին եղել է [[Երևանի տիկնիկային թատրոն|Հովհաննես Թումանյանի անվան տիկնիկային թատրոն]]ի գլխավոր ռեժիսորը, [[1988]] թվականից՝ [[«Ագուլիս» տիկնիկային թատրոն-ստուդիա]]յի գեղարվեստական ղեկավարը։ [[1959]]-[[1961]] թվականներին նույն պաշտոնը վարել է [[Գորիսի Վ․ Վաղարշյանի անվան պետական դրամատիկական թատրոն|Գորիսի թատրոնում]], [[2007]] թվականից՝ [[Կիև]]ի տիկնիկային հայկական թատրոնի հիմնադիր-գեղարվեստական ղեկավար։ Այնուհետև աշխատել է [[Երևանի փաստագրական ֆիլմերի ստուդիա]]յում և «Երևան» կինոմիավորումում։ Եղել է [[Երևանի պետական տիկնիկային թատրոն]]ի գլխավոր ռեժիսորներից։ [[Շուշի]]ում բացվել է Երվանդ Մանարյանի անվան տիկնիկային թատրոն&lt;ref&gt;{{cite book|author=|title=Ով ով է. Հայեր. Կենսագրական հանրագիտարան, հատոր երկրորդ, Երևան, 2007}}&lt;/ref&gt;։

== Ստեղծագործական ուղի և ճանաչում ==
Նկարահանել է վավերագրական և գեղարվեստական մի շարք ֆիլմերում, ինչպիսին են՝ «Հայկական մանրանկարչություն», «Միքայել Նալբանդյան», «Կառամատույցի կրպակը», «Լույս», «Դեղերի ծնունդը», «[[Նորից ամառ եկավ...|Նորից եկավ ամառը]]» և այլն։

Գրել է սցենարներ [[Տժվժիկ (ֆիլմ)|«Տժվժիկ»]], [[Տերն ու ծառան (ֆիլմ)|«Տերն ու ծառան»]], «[[Սպիտակ ափեր (Ջուրը մեր հանապազօրյա)|Սպիտակ ափեր]]» և այլ ֆիլմերի համար։ Մամուլում հրատարակել է պատմվածքներ և հոդվածներ&lt;ref&gt;{{cite book|author=Գառնիկ Ստեփանյան|title=Կենսագրական բառարան, հատոր Բ|publisher=«Սովետական գրող»|location=Երևան|year=1981|page=284}}&lt;/ref&gt;։

== Մրցանակներ և պարգևներ ==
*[[2003]] - ՀՀ արվեստի վաստակավոր արտիստ
*[[2005]] - ՀԹԳՄ «Արտավազդ» մրցանակ
* [[2019]] - [[Երևանի պատվավոր քաղաքացի]]&lt;ref name=&quot;//armenpress&quot;&gt;{{Cite web|url=https://armenpress.am/arm/news/990855.html|title=Երվանդ Մանարյանին շնորհվեց «Երևանի պատվավոր քաղաքացի» կոչում|website=armenpress.am|language=hy|accessdate=2019 թ․ հոկտեմբերի 19}}&lt;/ref&gt;

== Բեմադրություններ ==
*[[Հովհաննես Թումանյան]]ի «[[Հազարան Բլբուլ|Հազարան բլբուլ]]»
*Հովհաննես Թումանյանի «Անհաղթ աքլորը»
*Երվանդ Մանարյան, «Ժամանակ էն ժամանակն էր» («Բարեկամության ջահ» միջազգային փառատոնի մրցանակ, Զեստաֆոն, [[Վրաստան]], 1987)
*[[Շիրվանզադե]]ի «[[Պատվի համար (դրամա)|Պատվի համար]]»

== Ֆիլմագրություն ==
=== Դերերը կինոյում ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
!Տարեթիվ
!Ֆիլմ
!Դեր
|-
|1997
|[[Հարսնացուն Ջերմուկից (ֆիլմ)|Հարսնացուն Ջերմուկից]]
|
|-
|1992
|[[Ընկեր Փանջունի (ֆիլմ)|Ընկեր Փանջունի]]
|Սարսափունի
|-
|1985
|[[Կապիտան Առաքել]]
|Կապիտան Առաքել
|-
|1983
|Մասնավոր դեպք
|
|-
|1978
|Եվս հինգ օր
|Աթայան
|-
|1978
|[[Արևիկ (ֆիլմ)|Արևիկ]]
|Մարտուն
|-
|1977
|[[Խոհարարները եկել են մրցույթի]]
|Երվանդ
|-
|1967
|[[Նորից ամառ եկավ...|Նորից ամառ եկավ]]
|Սողո
|-
|1975
|[[Հարսնացուն հյուսիսից (ֆիլմ)|Հարսնացուն հյուսիսից]]
|Երվանդ
|-
|1973
|[[Քաոս (ֆիլմ)|Քաոս]]
|Սուլյան
|-
|1972
|Վերադարձ
|պրոֆեսոր Բաբկեն Սեթյան
|-
|1969
|[[Մորգանի խնամին (ֆիլմ)|Մորգանի խնամին]]
|Բեռնար
|-
|1967
|[[Կարինե (ֆիլմ)|Կարինե]]
|լուսանկարիչ
|-
|1966
|[[Մեր քաղաքի մարդիկ]]. Քայլերթ
|
|}

=== Ռեժիսոր ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
!Տարեթիվ
!Ֆիլմ
|-
|1976
|Ժառանգները
|-
|1975
|[[Նորից ամառ եկավ...|Նորից ամառ եկավ]]
|-
|1975
|Ծիածանի բոլոր գույները
|-
|1971
|Մարգարի ակոսը
|-
|1969
|Լույս
|-
|1968
|Միքայել Նալբանդյան
|-
|1968
|Կրպակ կառամատույցում
|-
|1967
|Դեղանյութի ծնունդը
|-
|1967
|Հոկտեմբերյան օրերը Հայաստանում
|-
|1967
|Քննություններ
|-
|1966
|Հայկական մանրանկարներ
|}

=== Սցենարիստ ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
!Տարեթիվ
!Ֆիլմ
|-
|1985
|[[Կապիտան Առաքել]]
|-
|1977
|[[Խոհարարները եկել են մրցույթի]]
|-
|1975
|[[Նորից ամառ եկավ...|Նորից ամառ եկավ]]
|-
|1975
|Հանապազօրյա մեր ջուրը
|-
|1973
|Լույսը և ստվերները
|-
|1968
|Ларёк на перроне
|-
|1968
|[[Հանդիպում ցուցահանդեսում]]
|-
|1967
|Դեղանյութի ծնունդը
|-
|1967
|Հոկտեմբերյան օրերը Հայաստանում
|-
|1967
|Քննություններ
|-
|1962
|[[Տերն ու ծառան (ֆիլմ)|Տերն ու ծառան]]
|-
|1961
|[[Տժվժիկ (ֆիլմ)|Տժվժիկ]]
|-
|1959
|Հայրենի հողի վրա
|}

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

== Արտաքին հղումներ ==
* [https://www.iammedia.am/hy/post/Yervand-Manaryan-August10 Ճանաչենք Մերոնց․ Երվանդ Մանարյան]
* [https://news.am/arm/news/479508.html Երվանդ Մանարյանին ժողովրդական արտիստի կոչում է շնորհվել]

{{Արտաքին հղումներ}}

{{DEFAULTSORT:Մանարյան, Երվանդ}}
[[Կատեգորիա:Հայ դերասաններ]]
[[Կատեգորիա:Հայ ռեժիսորներ]]
[[Կատեգորիա:Հայ կինոսցենարիստներ]]
[[Կատեգորիա:1924 ծնունդներ]]
[[Կատեգորիա:Օգոստոսի 10 ծնունդներ]]
[[Կատեգորիա:Հայ աթեիստներ]]
[[Կատեգորիա:ՀՀ արվեստի վաստակավոր գործիչներ]]
[[Կատեգորիա:20-րդ դարի դերասաններ]]
[[Կատեգորիա:Երևանի պատվավոր քաղաքացիներ]]
[[Կատեգորիա:ՀՀ ժողովրդական արտիստներ]]
[[Կատեգորիա:Հայ սցենարիստներ]]</text>
      <sha1>7lbzmkvxdvrvontxrzjy14uku2hf4hh</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486286</id>
      <parentid>8486285</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T22:56:40Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Սահակ</username>
        <id>24</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9475" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ ռեժիսոր|պատկեր=Yervand Manaryan 1.jpg|նկարագիր=|բնօրինակ անուն ազգանուն=|ի ծնե տրված անունը=|ծննդաթիվ=|ծննդավայր=|վախճան=|վախճանի վայր=|մականուն=|ոճ=|ազգություն=[[հայ]]|քաղաքացիություն={{դրոշավորում|Հայաստան}}|գործունեության տարիներ=|ամուսին=|մասնագիտացում=դերասան&lt;br /&gt; ռեժիսոր&lt;br /&gt; սցենարիստ|ստորագրություն=|պարգևներ=|imdb_id=|ԿինոՊոիսկ_id=|կայք=|վիքիպահեստ=|օսկար=|ոսկե գլոբուս=|կաննի փառատոն=|սատուրն=|ոսկե ծիրան=|նիկա=|վենետիկյան փառատոն=|այլ մրցանակ=|Անվանում=Երվանդ Քրիստոփորի Մանարյան}}
'''Երվանդ Քրիստափորի Մանարյան''' ({{ԱԾ}}), [[հայ]] [[դերասան]], [[ռեժիսոր]], [[սցենարիստ]]։ Հայաստանի ժողովրդական արտիստ ([[2018]])&lt;ref&gt;[https://news.am/arm/news/479508.html Երվանդ Մանարյանին ժողովրդական արտիստի կոչում է շնորհվել]&lt;/ref&gt;։ [[Երևանի պատվավոր քաղաքացի]] (2019)&lt;ref name=&quot;//armenpress&quot; /&gt;։

Ռեժիսոր [[Արման Մանարյան]]ի եղբայրը, [[Քրիստ Մանարյան]]ի հայրը։

== Կենսագրություն ==
Երվանդ Մանարյանը ծնվել է [[1924]] թվականին Արաքում։ Սովորել է տեղի [[Հայկազյան դպրոց (Իրան)|Հայկազյան դպրոց]]ում, ապա՝ [[Թեհրան]]ի ամերիկյան և պարսկական քոլեջներում։ [[1946]] թվականին ներգաղթել է [[Հայաստան]], սովորել [[Երևանի գեղարվեստա-թատերական ինստիտուտ]]ում, որի ռեժիսորական ֆակուլտետն ավարտել է [[1952]] թվականին։ Որպես դերասան և ռեժիսոր աշխատել է [[Երևանի Հ. Պարոնյանի անվան երաժշտական կոմեդիայի թատրոն]]ում և [[Գ. Սունդուկյանի անվան ակադեմիական թատրոն|Գ. Սունդուկյանի թատրոն]]ում։ [[1957]]-[[1959]] թվականներին եղել է [[Երևանի տիկնիկային թատրոն|Հովհաննես Թումանյանի անվան տիկնիկային թատրոն]]ի գլխավոր ռեժիսորը, [[1988]] թվականից՝ [[«Ագուլիս» տիկնիկային թատրոն-ստուդիա]]յի գեղարվեստական ղեկավարը։ [[1959]]-[[1961]] թվականներին նույն պաշտոնը վարել է [[Գորիսի Վ․ Վաղարշյանի անվան պետական դրամատիկական թատրոն|Գորիսի թատրոնում]], [[2007]] թվականից՝ [[Կիև]]ի տիկնիկային հայկական թատրոնի հիմնադիր-գեղարվեստական ղեկավար։ Այնուհետև աշխատել է [[Երևանի փաստագրական ֆիլմերի ստուդիա]]յում և «Երևան» կինոմիավորումում։ Եղել է [[Երևանի պետական տիկնիկային թատրոն]]ի գլխավոր ռեժիսորներից։ [[Շուշի]]ում բացվել է Երվանդ Մանարյանի անվան տիկնիկային թատրոն&lt;ref&gt;{{cite book|author=|title=Ով ով է. Հայեր. Կենսագրական հանրագիտարան, հատոր երկրորդ, Երևան, 2007}}&lt;/ref&gt;։

== Ստեղծագործական ուղի և ճանաչում ==
Նկարահանել է վավերագրական և գեղարվեստական մի շարք ֆիլմերում, ինչպիսին են՝ «Հայկական մանրանկարչություն», «Միքայել Նալբանդյան», «Կառամատույցի կրպակը», «Լույս», «Դեղերի ծնունդը», «[[Նորից ամառ եկավ...|Նորից եկավ ամառը]]» և այլն։

Գրել է սցենարներ [[Տժվժիկ (ֆիլմ)|«Տժվժիկ»]], [[Տերն ու ծառան (ֆիլմ)|«Տերն ու ծառան»]], «[[Սպիտակ ափեր (Ջուրը մեր հանապազօրյա)|Սպիտակ ափեր]]» և այլ ֆիլմերի համար։ Մամուլում հրատարակել է պատմվածքներ և հոդվածներ&lt;ref&gt;{{cite book|author=Գառնիկ Ստեփանյան|title=Կենսագրական բառարան, հատոր Բ|publisher=«Սովետական գրող»|location=Երևան|year=1981|page=284}}&lt;/ref&gt;։

== Մրցանակներ և պարգևներ ==
*[[2003]] - Հայաստանի արվեստի վաստակավոր արտիստ
*[[2005]] - ՀԹԳՄ «Արտավազդ» մրցանակ
* [[2019]] - [[Երևանի պատվավոր քաղաքացի]]&lt;ref name=&quot;//armenpress&quot;&gt;{{Cite web|url=https://armenpress.am/arm/news/990855.html|title=Երվանդ Մանարյանին շնորհվեց «Երևանի պատվավոր քաղաքացի» կոչում|website=armenpress.am|accessdate=2019 թ․ հոկտեմբերի 19}}&lt;/ref&gt;

== Բեմադրություններ ==
*[[Հովհաննես Թումանյան]]ի «[[Հազարան Բլբուլ|Հազարան բլբուլ]]»
*Հովհաննես Թումանյանի «Անհաղթ աքլորը»
*Երվանդ Մանարյան, «Ժամանակ էն ժամանակն էր» («Բարեկամության ջահ» միջազգային փառատոնի մրցանակ, Զեստաֆոն, [[Վրաստան]], 1987)
*[[Շիրվանզադե]]ի «[[Պատվի համար (դրամա)|Պատվի համար]]»

== Ֆիլմագրություն ==
=== Դերերը կինոյում ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
!Տարեթիվ
!Ֆիլմ
!Դեր
|-
|1997
|[[Հարսնացուն Ջերմուկից (ֆիլմ)|Հարսնացուն Ջերմուկից]]
|
|-
|1992
|[[Ընկեր Փանջունի (ֆիլմ)|Ընկեր Փանջունի]]
|Սարսափունի
|-
|1985
|[[Կապիտան Առաքել]]
|Կապիտան Առաքել
|-
|1983
|Մասնավոր դեպք
|
|-
|1978
|Եվս հինգ օր
|Աթայան
|-
|1978
|[[Արևիկ (ֆիլմ)|Արևիկ]]
|Մարտուն
|-
|1977
|[[Խոհարարները եկել են մրցույթի]]
|Երվանդ
|-
|1967
|[[Նորից ամառ եկավ...|Նորից ամառ եկավ]]
|Սողո
|-
|1975
|[[Հարսնացուն հյուսիսից (ֆիլմ)|Հարսնացուն հյուսիսից]]
|Երվանդ
|-
|1973
|[[Քաոս (ֆիլմ)|Քաոս]]
|Սուլյան
|-
|1972
|Վերադարձ
|պրոֆեսոր Բաբկեն Սեթյան
|-
|1969
|[[Մորգանի խնամին (ֆիլմ)|Մորգանի խնամին]]
|Բեռնար
|-
|1967
|[[Կարինե (ֆիլմ)|Կարինե]]
|լուսանկարիչ
|-
|1966
|[[Մեր քաղաքի մարդիկ]]. Քայլերթ
|
|}

=== Ռեժիսոր ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
!Տարեթիվ
!Ֆիլմ
|-
|1976
|Ժառանգները
|-
|1975
|[[Նորից ամառ եկավ...|Նորից ամառ եկավ]]
|-
|1975
|Ծիածանի բոլոր գույները
|-
|1971
|Մարգարի ակոսը
|-
|1969
|Լույս
|-
|1968
|Միքայել Նալբանդյան
|-
|1968
|Կրպակ կառամատույցում
|-
|1967
|Դեղանյութի ծնունդը
|-
|1967
|Հոկտեմբերյան օրերը Հայաստանում
|-
|1967
|Քննություններ
|-
|1966
|Հայկական մանրանկարներ
|}

=== Սցենարիստ ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
!Տարեթիվ
!Ֆիլմ
|-
|1985
|[[Կապիտան Առաքել]]
|-
|1977
|[[Խոհարարները եկել են մրցույթի]]
|-
|1975
|[[Նորից ամառ եկավ...|Նորից ամառ եկավ]]
|-
|1975
|Հանապազօրյա մեր ջուրը
|-
|1973
|Լույսը և ստվերները
|-
|1968
|Ларёк на перроне
|-
|1968
|[[Հանդիպում ցուցահանդեսում]]
|-
|1967
|Դեղանյութի ծնունդը
|-
|1967
|Հոկտեմբերյան օրերը Հայաստանում
|-
|1967
|Քննություններ
|-
|1962
|[[Տերն ու ծառան (ֆիլմ)|Տերն ու ծառան]]
|-
|1961
|[[Տժվժիկ (ֆիլմ)|Տժվժիկ]]
|-
|1959
|Հայրենի հողի վրա
|}

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

== Արտաքին հղումներ ==
* [https://www.iammedia.am/hy/post/Yervand-Manaryan-August10 Ճանաչենք Մերոնց․ Երվանդ Մանարյան]
* [https://news.am/arm/news/479508.html Երվանդ Մանարյանին ժողովրդական արտիստի կոչում է շնորհվել]

{{Արտաքին հղումներ}}

{{DEFAULTSORT:Մանարյան, Երվանդ}}
[[Կատեգորիա:Հայ դերասաններ]]
[[Կատեգորիա:Հայ ռեժիսորներ]]
[[Կատեգորիա:Հայ կինոսցենարիստներ]]
[[Կատեգորիա:1924 ծնունդներ]]
[[Կատեգորիա:Օգոստոսի 10 ծնունդներ]]
[[Կատեգորիա:Հայ աթեիստներ]]
[[Կատեգորիա:ՀՀ արվեստի վաստակավոր գործիչներ]]
[[Կատեգորիա:20-րդ դարի դերասաններ]]
[[Կատեգորիա:Երևանի պատվավոր քաղաքացիներ]]
[[Կատեգորիա:ՀՀ ժողովրդական արտիստներ]]
[[Կատեգորիա:Հայ սցենարիստներ]]</text>
      <sha1>m2ywvekp97mrq74thh8qez9e2xvs80b</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Դավթաշեն (վարչական շրջան)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>40508</id>
    <revision>
      <id>8486031</id>
      <parentid>8309721</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T13:38:00Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>GeoO</username>
        <id>14988</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8037" xml:space="preserve">{{Այլ կիրառումներ|Դավթաշեն (այլ կիրառումներ)}}{{Տեղեկաքարտ Վարչական միավոր|ղեկավարի պաշտոն=Վարչական շրջանի ղեկավար|ղեկավար=Ռոման Համբարձումյան}}

'''Դավթաշեն''', վարչական շրջան [[Երևան]]ում։

Դավթաշեն վարչական շրջան (Դավիթաշեն), Երևան քաղաքի 12 վարչական շրջաններից մեկն է։ Այն սահմանակից է [[Աջափնյակ]] և [[Արաբկիր]] վարչական շրջաններին։ Գտնվում է [[Հրազդան գետ]]ի աջ ափին, իսկ արտաքին սահմանագծով հարում է [[Կոտայքի մարզ]]ին։ Տարածքը՝ 654 հեկտար, որը կազմում է Երևան քաղաքի ընդհանուր տարածքի 2.9%-ը։ Բնակչությունը կազմում է 42.5 հազար մարդ։

Երկու տարի անընդմեջ դարձել է լավագույն վարչական շրջան՝ Երևան քաղաքի վարչական շրջանների 2012 թ., 2013 թ. ընթացքում կատարած աշխատանքների գնահատման և վերլուծության արդյունքներով։

Դավթաշեն վարչական շրջանի ղեկավարի աշխատակազմը գործում է Դավթաշենի 3-րդ թաղամասի վարչական շենքում։

Վարչական շրջանում գործում է 5 նախադպրոցական հաստատություն, 6 հանրակրթական դպրոց, [[Ավետ Տերտերյանի անվան արվեստի դպրոց]], 1 գրադարան, 1 շախմատի դպրոց, 1 լողավազան, [[Արդարադատության ակադեմիա]]։ Ինչպես նաև գործում են առևտրի, հանրային սննդի և սպասարկումների 298 փոքր և միջին օբյեկտներ։
Դավթաշենում գործում է 1 պոլիկլինիկա, [[Անձնագրերի և վիզաների վարչություն]]ը, [[ՀՀ արտակարգ իրավիճակների նախարարություն]]ը, ինչպես նաև [[Հայաստանի ազգային օլիմպիական կոմիտե]]ն։

== Պատմական ակնարկ ==
Դավթաշենը հայտնի է եղել Առաջին գյուղ անվանումով։ Ընդգրկված է եղել Երևանի Շահումյանի շրջանի կազմում և գտնվում է Հրազդան գետի աջ ափին։ 1939 թ.-ին Հայաստանում «Սասունցի Դավիթ» էպոսի 1000-ամյակը տոնելու օրը գյուղը վերանվանվել է Դավթաշեն։ Տարածքը մինչ օրս կրում է այդ անունը։

Խորհրդային տարիներին Երևան քաղաքը շարունակեց աճել, զարգանալ, իր տարածքն ընդլայնել՝ շրջապատի արվարձանները իր մեջ ընդգրկելով։ Այդ ընդարձակման ընթացքում Հրազդան գետի վրա կառուցվեցին մի քանի կամուրջներ, որոնք Շահումյանի շրջանը սերտորեն կապեցին քաղաքի հետ։ 1970-ական թվականներին Դավթաշեն գյուղը Երևանի մաս դարձավ։ Արդեն 1984 թ.-ին Հայկական ՍՍՀ Երքաղսովետի գործկոմի որոշմամբ՝ հատկացվում է 223,0 հա հողամաս՝ Դավթաշեն բնակելի թաղամասի շինարարության համար։

Խորհրդային ժամանակաշրջանում, երբ 80-ական թվականներին Երևանը բաժանված էր 8 վարչական շրջանների, այժմյան Աջափնյակն ու Դավիթաշենը Մաշտոցի շրջանի կազմում էին։

1996 թ.-ին «Վարչատարածքային բաժանման մասին» Հայաստանի օրենքի ընդունումից հետո Դավթաշենը դառնում է Երևան քաղաքի թաղային համայնք։ Իսկ «Երևան քաղաքում տեղական ինքնակառավարման մասին» Հայաստանի օրենքն ուժի մեջ մտնելուց հետո 2009 թ. դառնում է վարչական շրջան։

Երբ կազմավորվել է Դավթաշեն համայնքը՝ 1996-1999 թթ., ղեկավարել է Ռուբեն Գևորգյանը, 1999-2008 թթ.՝ Սուրիկ Ղուկասյանը, 2008-2012 թթ.՝ Արթուր Գևորգյանը, 2012-2018 թթ.՝ Ռուսլան Բաղդասարյանը, իսկ 2018֊2021 թթ՝  Միքայել Թումասյանը։

2021 թվականին Երևանի քաղաքապետարանի Դավթաշեն վարչական շրջանի ղեկավար է նշանակվել է Սաշա Կատվալյանը&lt;ref&gt;[https://www.aravot.am/2021/11/26/1231771/ Դավթաշեն վարչական շրջանի ղեկավար է նշանակվել Սաշա Կատվալյանը]&lt;/ref&gt;։

== Քույր և գործընկեր քաղաքներ ==
Դավթաշեն վարչական շրջանը գործընկեր է Շիրակի մարզի Արթիկ քաղաքի և [[Արցախի Հանրապետություն|Արցախի Հանրապետության]] Մարտակերտ քաղաքի հետ։

Դավթաշեն վարչական շրջանն ունի քույր քաղաք՝ Ֆրանսիայի Անտոնի քաղաքը, որի հետ քույրացման արձանագրություն է ստորագրվել։

== Պատկերասրահ ==
[[Պատկեր:Davtashen panorama.jpg|900px|thumb|center|&lt;center&gt;Դավթաշենին կից Հրազդանի կիրճը և Դավթաշենի մի հատվածը&lt;/center&gt;]]
&lt;center&gt;
&lt;gallery widths=&quot;140&quot; heights=&quot;140&quot; perrow=&quot;4&quot; caption=&quot;Դավթաշեն&quot;&gt;
Պատկեր:Davtashen hushardzan.JPG|Հուշահամալիր նվիրված Համաշխարհային երկրորդ պատերազմին
Պատկեր:Holy Martyrs church, Davtashen.jpg|Դավթաշենի [[Սրբոց Նահատակաց եկեղեցի (Դավթաշեն)|Սրբոց Նահատակաց Եկեղեցի]]ն
Պատկեր:Տիգրան Պետրոսյան 1.JPG|[[Տիգրան Պետրոսյանի հուշարձան (Երևան, Դավթաշեն)|Տիգրան Պետրոսյանի հուշարձանը Դավթաշենում]]
Պատկեր:Davitashen 1.jpg|Հրազդանի կիրճ
Պատկեր:Դավթաշեն.jpg|
Պատկեր:Դավթաշենի Սրբոց Նահատակաց Եկեղեցի.jpg|Դավթաշենի Սրբոց նահատակաց եկեղեցի
Պատկեր:Դավթաշենյան բնապատկեր.jpg|Դավթաշենյան բնապատկեր
Պատկեր:Դավթաշենի հուշարձան.jpg|Հայրենական Մեծ պատերազմի  և Արցախյան ազատամարտի զոհերի հիշատակը հավերժացնող հուշարձան
Պատկեր:Դավթաշենի խաչքար.jpg|Քրիստոնեության 1700 ամյակին նվիրված խաչքար Դավթաշենում
Պատկեր:Դավթաշենի կամուրջ.jpg|Դավթաշենի կամուրջ
Պատկեր:Դավթաշեն1.jpg|Դավթաշենի կամուրջ
&lt;/gallery&gt;
&lt;/center&gt;

==Ծանոթագրություններ==
{{Ծանցանկ}}

== Արտաքին հղումներ ==
*[http://www.yerevan.am/1-182-182.html Դավթաշեն վարչական շրջանի էջը Երևանի քաղաքապետարանի կայքում]
*[https://hy-am.facebook.com/Davtashen Դավթաշեն վարչական շրջանի ֆեյսբուքյան էջ]

== Տես նաև ==
* [[Դավթաշենի կամուրջ]]
* [[Դավթաշեն վարչական շրջանի պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների ցանկ (Երևան)]]

{{Երևանի վարչական բաժանում}}

[[Կատեգորիա:Դավթաշեն վարչական շրջան]]</text>
      <sha1>cspvidxkr9cnuv4mqphnbuniloyf6tc</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486038</id>
      <parentid>8486031</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T13:41:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>GeoO</username>
        <id>14988</id>
      </contributor>
      <comment>փոխարինում եմ վարչական միավորի տեղեկաքարտով</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8072" xml:space="preserve">{{Այլ կիրառումներ|Դավթաշեն (այլ կիրառումներ)}}{{Տեղեկաքարտ Վարչական միավոր|ղեկավարի պաշտոն=Վարչական շրջանի ղեկավար|ղեկավար=Ռոման Համբարձումյան|տոկոսը տարածքից=2.9}}

'''Դավթաշեն''', վարչական շրջան [[Երևան]]ում։

Դավթաշեն վարչական շրջան (Դավիթաշեն), Երևան քաղաքի 12 վարչական շրջաններից մեկն է։ Այն սահմանակից է [[Աջափնյակ]] և [[Արաբկիր]] վարչական շրջաններին։ Գտնվում է [[Հրազդան գետ]]ի աջ ափին, իսկ արտաքին սահմանագծով հարում է [[Կոտայքի մարզ]]ին։ Տարածքը՝ 654 հեկտար, որը կազմում է Երևան քաղաքի ընդհանուր տարածքի 2.9%-ը։ Բնակչությունը կազմում է 42.5 հազար մարդ։

Երկու տարի անընդմեջ դարձել է լավագույն վարչական շրջան՝ Երևան քաղաքի վարչական շրջանների 2012 թ., 2013 թ. ընթացքում կատարած աշխատանքների գնահատման և վերլուծության արդյունքներով։

Դավթաշեն վարչական շրջանի ղեկավարի աշխատակազմը գործում է Դավթաշենի 3-րդ թաղամասի վարչական շենքում։

Վարչական շրջանում գործում է 5 նախադպրոցական հաստատություն, 6 հանրակրթական դպրոց, [[Ավետ Տերտերյանի անվան արվեստի դպրոց]], 1 գրադարան, 1 շախմատի դպրոց, 1 լողավազան, [[Արդարադատության ակադեմիա]]։ Ինչպես նաև գործում են առևտրի, հանրային սննդի և սպասարկումների 298 փոքր և միջին օբյեկտներ։

Դավթաշենում գործում է 1 պոլիկլինիկա, [[Անձնագրերի և վիզաների վարչություն]]ը, [[ՀՀ արտակարգ իրավիճակների նախարարություն]]ը, ինչպես նաև [[Հայաստանի ազգային օլիմպիական կոմիտե]]ն։

== Պատմական ակնարկ ==
Դավթաշենը հայտնի է եղել Առաջին գյուղ անվանումով։ Ընդգրկված է եղել Երևանի Շահումյանի շրջանի կազմում և գտնվում է Հրազդան գետի աջ ափին։ 1939 թ.-ին Հայաստանում «Սասունցի Դավիթ» էպոսի 1000-ամյակը տոնելու օրը գյուղը վերանվանվել է Դավթաշեն։ Տարածքը մինչ օրս կրում է այդ անունը։

Խորհրդային տարիներին Երևան քաղաքը շարունակեց աճել, զարգանալ, իր տարածքն ընդլայնել՝ շրջապատի արվարձանները իր մեջ ընդգրկելով։ Այդ ընդարձակման ընթացքում Հրազդան գետի վրա կառուցվեցին մի քանի կամուրջներ, որոնք Շահումյանի շրջանը սերտորեն կապեցին քաղաքի հետ։ 1970-ական թվականներին Դավթաշեն գյուղը Երևանի մաս դարձավ։ Արդեն 1984 թ.-ին Հայկական ՍՍՀ Երքաղսովետի գործկոմի որոշմամբ՝ հատկացվում է 223,0 հա հողամաս՝ Դավթաշեն բնակելի թաղամասի շինարարության համար։

Խորհրդային ժամանակաշրջանում, երբ 80-ական թվականներին Երևանը բաժանված էր 8 վարչական շրջանների, այժմյան Աջափնյակն ու Դավիթաշենը Մաշտոցի շրջանի կազմում էին։

1996 թ.-ին «Վարչատարածքային բաժանման մասին» Հայաստանի օրենքի ընդունումից հետո Դավթաշենը դառնում է Երևան քաղաքի թաղային համայնք։ Իսկ «Երևան քաղաքում տեղական ինքնակառավարման մասին» Հայաստանի օրենքն ուժի մեջ մտնելուց հետո 2009 թ. դառնում է վարչական շրջան։

Երբ կազմավորվել է Դավթաշեն համայնքը՝ 1996-1999 թթ., ղեկավարել է Ռուբեն Գևորգյանը, 1999-2008 թթ.՝ Սուրիկ Ղուկասյանը, 2008-2012 թթ.՝ Արթուր Գևորգյանը, 2012-2018 թթ.՝ Ռուսլան Բաղդասարյանը, իսկ 2018֊2021 թթ՝  Միքայել Թումասյանը։

2021 թվականին Երևանի քաղաքապետարանի Դավթաշեն վարչական շրջանի ղեկավար է նշանակվել է Սաշա Կատվալյանը&lt;ref&gt;[https://www.aravot.am/2021/11/26/1231771/ Դավթաշեն վարչական շրջանի ղեկավար է նշանակվել Սաշա Կատվալյանը]&lt;/ref&gt;։

== Քույր և գործընկեր քաղաքներ ==
Դավթաշեն վարչական շրջանը գործընկեր է Շիրակի մարզի Արթիկ քաղաքի և [[Արցախի Հանրապետություն|Արցախի Հանրապետության]] Մարտակերտ քաղաքի հետ։

Դավթաշեն վարչական շրջանն ունի քույր քաղաք՝ Ֆրանսիայի Անտոնի քաղաքը, որի հետ քույրացման արձանագրություն է ստորագրվել։

== Պատկերասրահ ==
[[Պատկեր:Davtashen panorama.jpg|900px|thumb|center|&lt;center&gt;Դավթաշենին կից Հրազդանի կիրճը և Դավթաշենի մի հատվածը&lt;/center&gt;]]
&lt;center&gt;
&lt;gallery widths=&quot;140&quot; heights=&quot;140&quot; perrow=&quot;4&quot; caption=&quot;Դավթաշեն&quot;&gt;
Պատկեր:Davtashen hushardzan.JPG|Հուշահամալիր նվիրված Համաշխարհային երկրորդ պատերազմին
Պատկեր:Holy Martyrs church, Davtashen.jpg|Դավթաշենի [[Սրբոց Նահատակաց եկեղեցի (Դավթաշեն)|Սրբոց Նահատակաց Եկեղեցի]]ն
Պատկեր:Տիգրան Պետրոսյան 1.JPG|[[Տիգրան Պետրոսյանի հուշարձան (Երևան, Դավթաշեն)|Տիգրան Պետրոսյանի հուշարձանը Դավթաշենում]]
Պատկեր:Davitashen 1.jpg|Հրազդանի կիրճ
Պատկեր:Դավթաշեն.jpg|
Պատկեր:Դավթաշենի Սրբոց Նահատակաց Եկեղեցի.jpg|Դավթաշենի Սրբոց նահատակաց եկեղեցի
Պատկեր:Դավթաշենյան բնապատկեր.jpg|Դավթաշենյան բնապատկեր
Պատկեր:Դավթաշենի հուշարձան.jpg|Հայրենական Մեծ պատերազմի  և Արցախյան ազատամարտի զոհերի հիշատակը հավերժացնող հուշարձան
Պատկեր:Դավթաշենի խաչքար.jpg|Քրիստոնեության 1700 ամյակին նվիրված խաչքար Դավթաշենում
Պատկեր:Դավթաշենի կամուրջ.jpg|Դավթաշենի կամուրջ
Պատկեր:Դավթաշեն1.jpg|Դավթաշենի կամուրջ
&lt;/gallery&gt;
&lt;/center&gt;

==Ծանոթագրություններ==
{{Ծանցանկ}}

== Արտաքին հղումներ ==
*[http://www.yerevan.am/1-182-182.html Դավթաշեն վարչական շրջանի էջը Երևանի քաղաքապետարանի կայքում]
*[https://hy-am.facebook.com/Davtashen Դավթաշեն վարչական շրջանի ֆեյսբուքյան էջ]

== Տես նաև ==
* [[Դավթաշենի կամուրջ]]
* [[Դավթաշեն վարչական շրջանի պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների ցանկ (Երևան)]]

{{Երևանի վարչական բաժանում}}

[[Կատեգորիա:Դավթաշեն վարչական շրջան]]</text>
      <sha1>971mr3xik2h2atmve22l30b1q5axzgq</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Դևիդ Քեմերոն</title>
    <ns>0</ns>
    <id>43042</id>
    <revision>
      <id>8486077</id>
      <parentid>8433915</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T14:34:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ArmSirius</username>
        <id>64149</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2854" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Պետական գործիչ}}
'''Դևիդ Ուիլյամ Դոնալդ Քեմերոն''' ({{lang-en|David William Donald Cameron}}, {{ԱԾ}}), [[Մեծ Բրիտանիա|բրիտանացի]] քաղաքական գործիչ, [[Մեծ Բրիտանիայի պահպանողական կուսակցություն|պահպանողական կուսակցության]] առաջնորդ, Մեծ Բրիտանիայի վարչապետ 2010 թվականի մայիսի 11-ից (ղեկավարում է պահպանողականների և լիբերալ-դեմոկրատների կոալիցիոն կառավարությունը)։ Միացյալ Թագավորության վերջին 200 տարիների ամենաերիտասարդ և թվով 75-րդ վարչապետն է։

Ծնվել է 1966 թվականի հոկտեմբերի 9-ին [[Լոնդոն]]ում։ Ավարտել է [[Իթըն քոլեջ]]ը, ապա [[Օքսֆորդի համալսարան]]ը՝ ուսումնասիրելով քաղաքագիտություն, փիլիսոփայություն և տնտեսագիտություն։ Աշխատել է Պահպանողական կուսակցության հետազոտական բաժնում՝ միաժամանակ զբաղվելով 1990-1997 թվականների Մեծ Բրիտանիայի վարչապետ [[Ջոն Մեյջոր]]ի ելույթների պատրաստմամբ և տնտեսական հարցերով։ 1993 թվականից աշխատել է ներքին գործերի նախարարությունում։ 1997 թվականին մասնակցել է Մեծ Բրիտանիայի պառլամենտական ընտրություններին՝ չհասնելով հաջողության։ 2001 թվականին ընտրվել է Համայնքների պալատի անդամ, 2005 թվականին՝ Պահպանողական կուսակցության առաջնորդ։ Ամուսնացած է, ունի չորս երեխա։

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

== Աղբյուրներ ==
{{commonscat|David Cameron|Դևիդ Ուիլյամ Դոնալդ Քեմերոն}}
* [http://www.cdaily.am/home/paper/2010_01_14/news/19262/ Ովքե՞ր են Մեծ Բրիտանիայի վարչապետները]{{Չաշխատող արտաքին հղում|bot=InternetArchiveBot }}

{{2015 թվականի ազդեցիկներ (Forbes)}}

{{Արտաքին հղումներ}}

{{DEFAULTSORT:Քեմերոն Դևիդ}}
[[Կատեգորիա:Միացյալ Թագավորության վարչապետներ]]
[[Կատեգորիա:1966 ծնունդներ]]
[[Կատեգորիա:Հոկտեմբերի 9 ծնունդներ]]
[[Կատեգորիա:Օքսֆորդի համալսարանի շրջանավարտներ]]
[[Կատեգորիա:Մեծ Բրիտանիայի քաղաքական գործիչներ]]</text>
      <sha1>0qrzwzyl87fyxo3fimdbv036xeyveo3</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Կաղապար:NUMBEROF/data</title>
    <ns>10</ns>
    <id>44573</id>
    <revision>
      <id>8486295</id>
      <parentid>8485572</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T23:59:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ԱշբոտՏՆՂ</username>
        <id>48669</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Թարմացնում եմ տվյալները</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="94483" xml:space="preserve">&lt;!-- Ցանկը պարբերաբար թարմացվում է բոտի կողմից, խնդրում ենք կաղապարում փոփոխություններ չանել, քանի որ դրանք չեղարկվելու են հաջորդ թարմացմամբ։ Փոխարենը կարող եք ձեր առաջրկությունները անել քննարկման էջում --&gt;&lt;onlyinclude&gt;{{#switch:{{{1}}}
| date = Վերջին անգամ թարմացվել է 2022 թվականի օգոստոսի 10-ին՝ Երևանի ժամանակով 03:59-ին։
| hy2 = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = {{NUMBEROFARTICLES:R}}
	| NUMBEROFFILES | FILES = {{NUMBEROFFILES:R}}
	| NUMBEROFPAGES |PAGES = {{NUMBEROFPAGES:R}}
	| NUMBEROFUSERS | USERS = {{NUMBEROFUSERS:R}}
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = {{NUMBEROFACTIVEUSERS:R}}
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = {{NUMBEROFADMINS:R}}
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = {{NUMBEROFEDITS:R}}
	| 0 }}
| be-x-old = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 226396
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 78770
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 2324800
	| NUMBEROFFILES | FILES = 1891
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 76149
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 138
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 4
	| 0 }}
| zh-tw = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 7113274
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 1295683
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 72832785
	| NUMBEROFFILES | FILES = 60628
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 3250004
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 8728
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 66
	| 0 }}
| nan = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 1062980
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 431604
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 3131536
	| NUMBEROFFILES | FILES = 362
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 53873
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 90
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 6
	| 0 }}
| minnan = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 1062980
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 431604
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 3131536
	| NUMBEROFFILES | FILES = 362
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 53873
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 90
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 6
	| 0 }}
| nb = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 1697485
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 595338
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 22819467
	| NUMBEROFFILES | FILES = 4
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 558499
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 978
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 40
	| 0 }}
| jp = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 3951359
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 1336938
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 90699022
	| NUMBEROFFILES | FILES = 31188
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 1965346
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 14896
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 40
	| 0 }}
| dk = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 907358
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 283248
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 11193825
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 435125
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 693
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 25
	| 0 }}
| ten = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 4271
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 231
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 25996
	| NUMBEROFFILES | FILES = 110
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 32144
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 3
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 1
	| 0 }}
| ng = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 443
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 8
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 5923
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 2385
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 1
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 1
	| 0 }}
| mus = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 115
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 1
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 3603
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 2348
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 0
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 1
	| 0 }}
| mh = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 206
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 4
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 4212
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 2140
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 0
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 1
	| 0 }}
| lrc = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 237
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 1
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 140064
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 5036
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 2
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 1
	| 0 }}
| kr = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 162
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 0
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 4641
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 5464
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 1
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 1
	| 0 }}
| kj = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 114
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 4
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 3548
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 1376
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 0
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 1
	| 0 }}
| ii = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 189
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 3
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 11653
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 2031
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 0
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 1
	| 0 }}
| hz = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 176
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 0
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 4483
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 3761
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 1
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 1
	| 0 }}
| ho = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 129
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 3
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 3786
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 1575
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 0
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 1
	| 0 }}
| cho = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 201
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 6
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 4220
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 1809
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 1
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 1
	| 0 }}
| aa = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 509
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 0
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 4685
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 4062
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 0
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 1
	| 0 }}
| test2 = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 41273
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 1479
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 498878
	| NUMBEROFFILES | FILES = 151
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 15318
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 24
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 116
	| 0 }}
| test = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 82371
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 5255
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 529741
	| NUMBEROFFILES | FILES = 17154
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 54128
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 121
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 297
	| 0 }}
| kcg = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 1831
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 450
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 15656
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 408
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 13
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 1
	| 0 }}
| cr = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 2159
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 158
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 37329
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 16708
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 18
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 2
	| 0 }}
| dz = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 2281
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 227
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 29386
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 9191
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 19
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 1
	| 0 }}
| ti = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 2730
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 234
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 23833
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 8456
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 14
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 2
	| 0 }}
| kl = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 2261
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 242
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 74453
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 12278
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 19
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 2
	| 0 }}
| pwn = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 430
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 277
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 10648
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 833
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 15
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 0
	| 0 }}
| sg = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 1982
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 300
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 20582
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 5972
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 14
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 2
	| 0 }}
| din = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 1086
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 317
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 8045
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 5675
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 21
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 1
	| 0 }}
| ee = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 3108
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 449
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 49922
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 13233
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 19
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 2
	| 0 }}
| ff = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 2451
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 508
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 24800
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 7867
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 50
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 0
	| 0 }}
| ik = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 2610
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 439
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 37929
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 7927
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 14
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 2
	| 0 }}
| ady = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 3091
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 451
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 12051
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 5977
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 12
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 1
	| 0 }}
| pnt = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 2037
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 480
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 35121
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 9450
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 10
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 1
	| 0 }}
| ch = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 2498
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 542
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 22834
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 14390
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 10
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 1
	| 0 }}
| ss = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 2409
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 574
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 38067
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 7619
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 10
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 3
	| 0 }}
| ak = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 2439
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 590
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 28876
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 12438
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 20
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 1
	| 0 }}
| iu = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 3182
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 593
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 44493
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 16974
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 20
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 2
	| 0 }}
| rn = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 2449
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 620
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 23097
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 8955
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 15
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 1
	| 0 }}
| ve = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 2234
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 748
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 19282
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 7179
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 16
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 1
	| 0 }}
| chy = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 2257
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 662
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 24104
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 10582
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 10
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 1
	| 0 }}
| ts = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 3759
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 717
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 36630
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 8813
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 13
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 2
	| 0 }}
| bm = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 3142
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 782
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 40182
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 9858
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 12
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 2
	| 0 }}
| tn = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 3667
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 779
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 28011
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 9228
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 19
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 2
	| 0 }}
| rmy = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 2700
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 730
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 50219
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 16380
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 18
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 1
	| 0 }}
| guw = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 1749
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 1001
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 28747
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 478
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 19
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 2
	| 0 }}
| ami = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 1656
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 837
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 32143
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 915
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 22
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 0
	| 0 }}
| st = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 4250
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 842
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 28375
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 9426
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 25
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 1
	| 0 }}
| mad = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 1628
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 860
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 8862
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 1559
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 23
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 0
	| 0 }}
| got = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 3804
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 866
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 46127
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 17694
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 15
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 1
	| 0 }}
| ny = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 3999
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 912
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 37778
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 9355
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 17
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 1
	| 0 }}
| pih = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 3326
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 889
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 44135
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 10469
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 13
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 1
	| 0 }}
| ltg = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 3222
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 1014
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 35312
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 6679
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 10
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 1
	| 0 }}
| chr = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 3903
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 1026
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 46149
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 21782
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 17
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 1
	| 0 }}
| alt = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 3650
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 1044
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 35808
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 1629
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 11
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 2
	| 0 }}
| gcr = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 2556
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 1049
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 16483
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 2178
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 15
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 1
	| 0 }}
| sm = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 3293
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 1065
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 42625
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 9615
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 17
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 1
	| 0 }}
| om = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 3739
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 1094
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 38028
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 9452
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 19
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 1
	| 0 }}
| srn = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 2728
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 1112
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 39150
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 7026
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 9
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 1
	| 0 }}
| trv = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 2057
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 1110
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 85535
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 1186
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 17
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 0
	| 0 }}
| shi = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 3835
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 1152
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 33345
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 1464
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 13
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 2
	| 0 }}
| cu = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 5562
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 1164
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 82590
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 23028
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 26
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 2
	| 0 }}
| mnw = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 4515
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 1228
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 33806
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 2661
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 17
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 2
	| 0 }}
| ks = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 7792
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 1174
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 62187
	| NUMBEROFFILES | FILES = 9
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 9327
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 23
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 2
	| 0 }}
| ty = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 3011
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 1217
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 53067
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 6854
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 11
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 2
	| 0 }}
| xh = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 3818
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 1237
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 33864
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 11704
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 30
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 1
	| 0 }}
| nqo = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 2611
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 1293
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 9961
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 2861
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 26
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 1
	| 0 }}
| kg = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 2903
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 1254
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 43786
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 9965
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 12
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 1
	| 0 }}
| lbe = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 14649
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 1264
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 50221
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 7793
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 11
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 2
	| 0 }}
| fj = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 3626
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 1271
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 35387
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 8347
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 8
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 1
	| 0 }}
| roa-rup = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 4294
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 1293
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 205267
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 12988
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 16
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 1
	| 0 }}
| jbo = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 5715
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 1305
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 111653
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 14988
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 16
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 2
	| 0 }}
| bi = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 3295
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 1395
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 41797
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 12139
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 13
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 2
	| 0 }}
| lg = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 4809
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 1419
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 26739
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 7152
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 18
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 1
	| 0 }}
| tet = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 3908
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 1502
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 66580
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 8917
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 13
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 2
	| 0 }}
| ki = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 3077
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 1504
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 20617
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 7956
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 15
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 1
	| 0 }}
| nia = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 3604
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 1517
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 17517
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 1206
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 14
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 1
	| 0 }}
| nov = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 4407
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 1516
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 177704
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 10827
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 13
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 3
	| 0 }}
| tcy = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 8968
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 1741
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 102773
	| NUMBEROFFILES | FILES = 1
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 4924
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 41
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 2
	| 0 }}
| kbd = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 6741
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 1595
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 43683
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 9133
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 12
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 1
	| 0 }}
| wo = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 5366
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 1651
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 104428
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 13929
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 19
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 3
	| 0 }}
| na = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 4882
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 1661
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 89528
	| NUMBEROFFILES | FILES = 4
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 11475
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 15
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 2
	| 0 }}
| jam = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 3024
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 1685
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 20759
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 7223
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 11
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 1
	| 0 }}
| kbp = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 3375
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 1698
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 16060
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 3837
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 15
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 2
	| 0 }}
| tpi = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 5678
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 1350
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 86607
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 12359
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 12
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 2
	| 0 }}
| mdf = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 11607
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 1887
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 64228
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 8523
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 13
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 3
	| 0 }}
| arc = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 6420
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 1851
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 95315
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 18775
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 14
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 2
	| 0 }}
| dag = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 4402
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 1966
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 42139
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 1796
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 43
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 4
	| 0 }}
| tum = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 6424
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 4462
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 30265
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 7186
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 24
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 2
	| 0 }}
| to = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 5326
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 1907
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 41563
	| NUMBEROFFILES | FILES = 12
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 9225
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 15
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 2
	| 0 }}
| tw = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 5061
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 2116
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 93341
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 13899
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 51
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 2
	| 0 }}
| atj = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 3016
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 1909
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 14688
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 3688
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 8
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 5
	| 0 }}
| pdc = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 5833
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 1932
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 105120
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 30347
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 25
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 1
	| 0 }}
| kaa = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 5088
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 1941
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 45813
	| NUMBEROFFILES | FILES = 3
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 10232
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 28
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 1
	| 0 }}
| za = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 4142
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 2010
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 39344
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 9738
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 13
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 1
	| 0 }}
| szy = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 5360
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 2030
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 128401
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 2314
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 9
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 1
	| 0 }}
| inh = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 11697
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 2085
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 54508
	| NUMBEROFFILES | FILES = 37
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 3291
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 15
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 2
	| 0 }}
| xal = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 11813
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 2046
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 84915
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 9268
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 13
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 1
	| 0 }}
| krc = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 14326
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 2057
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 106199
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 9667
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 14
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 2
	| 0 }}
| tay = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 2824
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 2420
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 54103
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 1101
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 10
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 0
	| 0 }}
| awa = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 5350
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 2436
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 24111
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 1906
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 17
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 1
	| 0 }}
| pap = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 5993
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 2665
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 89994
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 13369
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 18
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 5
	| 0 }}
| haw = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 5522
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 2456
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 96447
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 15053
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 18
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 1
	| 0 }}
| pi = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 4636
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 2547
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 101635
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 6639
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 10
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 2
	| 0 }}
| pag = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 8816
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 2579
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 73066
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 7574
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 11
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 1
	| 0 }}
| pfl = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 6915
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 2740
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 89858
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 10756
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 18
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 4
	| 0 }}
| bxr = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 11042
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 2771
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 69868
	| NUMBEROFFILES | FILES = 9
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 13822
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 20
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 1
	| 0 }}
| gag = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 6578
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 2794
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 67757
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 12671
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 22
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 1
	| 0 }}
| av = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 14681
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 3104
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 83154
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 13337
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 26
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 2
	| 0 }}
| ksh = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 10540
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 2915
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 1606838
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 21360
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 18
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 3
	| 0 }}
| dv = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 11201
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 3019
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 129991
	| NUMBEROFFILES | FILES = 932
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 23348
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 20
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 3
	| 0 }}
| cbk-zam = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 8231
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 3127
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 110076
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 13515
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 18
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 2
	| 0 }}
| rw = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 9336
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 3309
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 85781
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 11146
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 28
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 1
	| 0 }}
| ln = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 8566
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 3271
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 121767
	| NUMBEROFFILES | FILES = 32
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 11803
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 28
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 4
	| 0 }}
| dty = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 19190
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 3307
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 237400
	| NUMBEROFFILES | FILES = 3
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 5501
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 13
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 3
	| 0 }}
| dsb = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 11199
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 3325
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 142771
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 17226
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 25
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 1
	| 0 }}
| tyv = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 11197
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 3362
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 43430
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 8088
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 16
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 1
	| 0 }}
| ext = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 7547
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 3372
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 115919
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 16036
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 18
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 1
	| 0 }}
| koi = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 10986
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 3442
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 59729
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 7892
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 14
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 1
	| 0 }}
| gom = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 9039
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 3549
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 206369
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 8635
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 13
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 4
	| 0 }}
| ang = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 16557
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 3681
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 205666
	| NUMBEROFFILES | FILES = 300
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 117776
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 41
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 2
	| 0 }}
| lad = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 12942
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 3603
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 208866
	| NUMBEROFFILES | FILES = 23
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 19648
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 32
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 5
	| 0 }}
| fur = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 8585
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 3759
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 170351
	| NUMBEROFFILES | FILES = 318
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 13214
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 18
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 2
	| 0 }}
| rm = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 9595
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 3754
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 162999
	| NUMBEROFFILES | FILES = 51
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 18543
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 18
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 3
	| 0 }}
| olo = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 10627
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 3873
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 32099
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 6014
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 16
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 2
	| 0 }}
| mwl = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 10211
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 3881
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 98678
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 12218
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 21
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 1
	| 0 }}
| lo = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 12334
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 4060
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 94883
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 15420
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 24
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 1
	| 0 }}
| stq = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 10691
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 4066
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 121165
	| NUMBEROFFILES | FILES = 429
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 12534
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 25
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 5
	| 0 }}
| lfn = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 6669
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 4176
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 37993
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 9208
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 26
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 1
	| 0 }}
| ig = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 15307
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 8875
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 86607
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 13829
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 96
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 5
	| 0 }}
| smn = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 14183
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 4510
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 66334
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 2300
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 17
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 6
	| 0 }}
| lez = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 13029
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 4306
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 86670
	| NUMBEROFFILES | FILES = 10
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 9803
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 19
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 3
	| 0 }}
| bjn = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 22444
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 4611
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 77143
	| NUMBEROFFILES | FILES = 1
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 12802
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 28
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 2
	| 0 }}
| mt = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 19108
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 4732
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 278124
	| NUMBEROFFILES | FILES = 1146
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 20190
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 39
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 5
	| 0 }}
| gn = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 11304
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 4889
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 121030
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 16449
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 24
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 2
	| 0 }}
| zea = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 9629
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 5057
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 119019
	| NUMBEROFFILES | FILES = 1
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 12060
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 18
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 3
	| 0 }}
| nrm = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 10371
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 4832
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 219245
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 12354
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 18
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 2
	| 0 }}
| ay = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 8626
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 5026
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 95563
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 15336
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 28
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 1
	| 0 }}
| skr = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 5771
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 5234
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 26907
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 1301
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 11
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 1
	| 0 }}
| udm = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 17140
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 5179
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 120791
	| NUMBEROFFILES | FILES = 9
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 13811
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 21
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 4
	| 0 }}
| ary = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 43508
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 5711
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 184698
	| NUMBEROFFILES | FILES = 41
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 6317
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 35
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 3
	| 0 }}
| kw = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 11762
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 5518
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 199491
	| NUMBEROFFILES | FILES = 6
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 13721
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 23
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 2
	| 0 }}
| gv = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 20734
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 5681
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 309068
	| NUMBEROFFILES | FILES = 185
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 18059
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 22
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 3
	| 0 }}
| pcd = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 10538
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 5409
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 68780
	| NUMBEROFFILES | FILES = 49
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 15809
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 25
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 3
	| 0 }}
| csb = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 8724
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 5433
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 185957
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 15445
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 34
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 3
	| 0 }}
| kv = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 16695
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 5480
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 139763
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 13234
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 24
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 1
	| 0 }}
| ug = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 14942
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 5346
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 153812
	| NUMBEROFFILES | FILES = 282
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 19795
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 30
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 1
	| 0 }}
| frp = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 15459
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 5603
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 214760
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 14713
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 28
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 2
	| 0 }}
| ab = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 20326
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 5986
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 118135
	| NUMBEROFFILES | FILES = 9
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 17726
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 21
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 2
	| 0 }}
| bo = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 17554
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 6012
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 139832
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 26464
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 18
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 1
	| 0 }}
| co = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 14795
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 6202
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 379536
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 19875
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 30
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 2
	| 0 }}
| fiu-vro = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 12068
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 6219
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 176606
	| NUMBEROFFILES | FILES = 200
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 13202
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 28
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 4
	| 0 }}
| tk = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 15725
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 6331
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 230056
	| NUMBEROFFILES | FILES = 319
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 24768
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 40
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 2
	| 0 }}
| glk = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 13813
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 6426
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 62076
	| NUMBEROFFILES | FILES = 807
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 14284
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 17
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 3
	| 0 }}
| kab = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 15901
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 6435
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 105932
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 12045
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 18
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 2
	| 0 }}
| gan = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 33576
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 6490
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 394773
	| NUMBEROFFILES | FILES = 146
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 38602
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 20
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 1
	| 0 }}
| vep = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 31066
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 6697
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 151356
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 14468
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 26
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 1
	| 0 }}
| sat = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 16924
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 7399
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 96606
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 5452
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 42
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 3
	| 0 }}
| nah = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 19367
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 7182
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 500741
	| NUMBEROFFILES | FILES = 170
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 20717
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 30
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 3
	| 0 }}
| sc = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 16371
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 7329
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 177292
	| NUMBEROFFILES | FILES = 150
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 21930
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 22
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 4
	| 0 }}
| mi = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 13448
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 7423
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 153261
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 16638
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 22
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 2
	| 0 }}
| nds-nl = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 20403
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 7596
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 320763
	| NUMBEROFFILES | FILES = 571
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 25865
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 16
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 6
	| 0 }}
| vls = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 21218
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 7635
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 308820
	| NUMBEROFFILES | FILES = 480
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 24650
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 19
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 5
	| 0 }}
| myv = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 26167
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 7709
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 139619
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 11796
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 21
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 4
	| 0 }}
| se = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 20859
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 7802
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 300653
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 26293
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 16
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 6
	| 0 }}
| bh = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 69023
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 8009
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 723231
	| NUMBEROFFILES | FILES = 53
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 29667
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 36
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 2
	| 0 }}
| sn = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 16666
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 8387
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 97123
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 15473
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 27
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 1
	| 0 }}
| so = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 25724
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 8439
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 239397
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 32183
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 66
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 1
	| 0 }}
| rue = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 17638
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 8384
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 130905
	| NUMBEROFFILES | FILES = 87
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 25369
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 26
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 1
	| 0 }}
| nso = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 10767
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 8524
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 49701
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 5836
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 16
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 1
	| 0 }}
| pam = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 21419
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 8846
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 295741
	| NUMBEROFFILES | FILES = 403
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 19400
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 28
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 2
	| 0 }}
| ie = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 14351
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 10572
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 150409
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 16903
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 27
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 3
	| 0 }}
| km = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 33407
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 9509
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 281904
	| NUMBEROFFILES | FILES = 1101
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 36264
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 50
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 6
	| 0 }}
| roa-tara = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 17645
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 9306
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 140135
	| NUMBEROFFILES | FILES = 288
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 10809
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 15
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 2
	| 0 }}
| hak = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 18262
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 9445
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 122367
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 30386
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 34
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 1
	| 0 }}
| hyw = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 21576
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 10254
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 195122
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 7323
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 33
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 5
	| 0 }}
| mni = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 16209
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 10099
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 48598
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 2193
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 18
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 1
	| 0 }}
| as = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 73059
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 10604
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 329984
	| NUMBEROFFILES | FILES = 1713
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 34546
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 101
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 4
	| 0 }}
| hif = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 42185
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 10269
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 272184
	| NUMBEROFFILES | FILES = 192
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 29577
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 31
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 2
	| 0 }}
| mhr = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 27205
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 10413
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 184845
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 13110
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 23
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 1
	| 0 }}
| mrj = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 18645
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 10426
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 100494
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 9952
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 13
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 1
	| 0 }}
| zu = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 23974
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 10578
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 96679
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 17543
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 46
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 1
	| 0 }}
| shn = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 27129
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 11618
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 54862
	| NUMBEROFFILES | FILES = 60
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 3280
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 13
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 2
	| 0 }}
| lij = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 26610
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 11019
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 231760
	| NUMBEROFFILES | FILES = 7
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 14490
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 32
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 8
	| 0 }}
| zh-classical = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 96844
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 11411
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 379914
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 94513
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 48
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 6
	| 0 }}
| wa = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 27249
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 11550
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 388414
	| NUMBEROFFILES | FILES = 622
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 22257
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 29
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 4
	| 0 }}
| sa = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 70144
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 11775
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 469394
	| NUMBEROFFILES | FILES = 445
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 35385
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 54
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 4
	| 0 }}
| bcl = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 32882
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 12260
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 233296
	| NUMBEROFFILES | FILES = 865
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 19696
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 39
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 3
	| 0 }}
| ace = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 26466
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 12547
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 137240
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 24137
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 29
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 3
	| 0 }}
| gor = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 20740
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 13236
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 50663
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 4033
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 16
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 2
	| 0 }}
| eml = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 35048
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 13011
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 152235
	| NUMBEROFFILES | FILES = 2739
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 23369
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 29
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 3
	| 0 }}
| mzn = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 30424
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 13444
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 165782
	| NUMBEROFFILES | FILES = 263
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 30185
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 39
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 3
	| 0 }}
| li = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 65508
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 13658
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 454209
	| NUMBEROFFILES | FILES = 623
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 26528
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 33
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 7
	| 0 }}
| ban = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 30272
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 14927
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 121640
	| NUMBEROFFILES | FILES = 112
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 5368
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 34
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 3
	| 0 }}
| mai = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 39286
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 13722
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 229503
	| NUMBEROFFILES | FILES = 115
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 11770
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 29
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 5
	| 0 }}
| fo = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 40256
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 13773
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 368722
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 26910
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 37
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 3
	| 0 }}
| map-bms = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 30205
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 13751
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 213194
	| NUMBEROFFILES | FILES = 462
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 14936
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 21
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 1
	| 0 }}
| hsb = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 35373
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 13823
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 377331
	| NUMBEROFFILES | FILES = 133
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 23071
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 41
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 4
	| 0 }}
| sah = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 47665
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 14261
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 381526
	| NUMBEROFFILES | FILES = 1765
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 22201
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 33
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 3
	| 0 }}
| ps = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 54322
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 15374
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 283681
	| NUMBEROFFILES | FILES = 1732
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 27825
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 57
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 1
	| 0 }}
| nap = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 23709
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 14730
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 664677
	| NUMBEROFFILES | FILES = 281
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 27722
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 28
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 3
	| 0 }}
| am = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 45917
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 15040
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 371575
	| NUMBEROFFILES | FILES = 1765
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 39244
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 45
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 2
	| 0 }}
| bug = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 19595
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 15400
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 200549
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 12273
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 18
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 1
	| 0 }}
| sd = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 56220
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 15236
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 240100
	| NUMBEROFFILES | FILES = 145
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 15774
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 31
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 4
	| 0 }}
| ha = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 31061
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 17560
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 165163
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 18411
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 114
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 3
	| 0 }}
| ilo = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 70152
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 15362
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 391845
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 16190
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 27
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 2
	| 0 }}
| yi = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 44210
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 15393
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 579051
	| NUMBEROFFILES | FILES = 1062
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 45447
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 54
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 3
	| 0 }}
| cdo = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 31357
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 15555
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 89469
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 18970
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 20
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 4
	| 0 }}
| os = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 60092
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 16135
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 523698
	| NUMBEROFFILES | FILES = 164
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 22599
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 38
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 3
	| 0 }}
| frr = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 41223
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 16093
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 231301
	| NUMBEROFFILES | FILES = 1323
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 17995
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 25
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 5
	| 0 }}
| gd = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 32207
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 15909
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 566952
	| NUMBEROFFILES | FILES = 347
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 25610
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 37
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 6
	| 0 }}
| or = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 71752
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 15884
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 461569
	| NUMBEROFFILES | FILES = 125
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 31094
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 45
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 5
	| 0 }}
| bat-smg = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 29091
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 17083
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 355478
	| NUMBEROFFILES | FILES = 109
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 24165
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 24
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 5
	| 0 }}
| lld = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 63202
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 59757
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 94139
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 2227
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 20
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 2
	| 0 }}
| si = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 79820
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 18015
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 509722
	| NUMBEROFFILES | FILES = 3123
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 58343
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 79
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 3
	| 0 }}
| crh = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 39564
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 19667
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 177309
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 17850
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 36
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 2
	| 0 }}
| xmf = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 36496
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 19606
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 185781
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 17091
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 26
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 3
	| 0 }}
| nv = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 34661
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 20507
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 295909
	| NUMBEROFFILES | FILES = 709
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 15129
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 16
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 2
	| 0 }}
| mn = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 97876
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 21351
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 706446
	| NUMBEROFFILES | FILES = 1475
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 77947
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 98
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 3
	| 0 }}
| avk = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 28981
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 23873
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 113736
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 3076
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 30
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 6
	| 0 }}
| qu = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 55978
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 23067
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 650066
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 27198
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 42
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 2
	| 0 }}
| ia = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 37728
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 23772
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 641797
	| NUMBEROFFILES | FILES = 4
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 44722
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 41
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 6
	| 0 }}
| bpy = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 62804
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 25085
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 886458
	| NUMBEROFFILES | FILES = 45
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 23508
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 17
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 3
	| 0 }}
| scn = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 55695
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 26211
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 732776
	| NUMBEROFFILES | FILES = 1407
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 41345
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 40
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 5
	| 0 }}
| kn = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 130295
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 28415
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 1108096
	| NUMBEROFFILES | FILES = 2594
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 76115
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 171
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 3
	| 0 }}
| als = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 69704
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 29010
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 1014351
	| NUMBEROFFILES | FILES = 571
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 92463
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 69
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 9
	| 0 }}
| gu = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 117604
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 29951
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 825160
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 69035
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 70
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 3
	| 0 }}
| bar = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 114306
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 29539
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 832819
	| NUMBEROFFILES | FILES = 1320
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 63474
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 55
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 3
	| 0 }}
| ne = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 103610
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 32329
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 1067801
	| NUMBEROFFILES | FILES = 1258
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 58659
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 106
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 5
	| 0 }}
| io = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 49086
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 33377
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 992435
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 33642
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 56
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 5
	| 0 }}
| yo = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 59171
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 34274
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 552924
	| NUMBEROFFILES | FILES = 168
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 24915
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 66
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 3
	| 0 }}
| pa = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 134274
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 38399
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 609143
	| NUMBEROFFILES | FILES = 1576
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 42293
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 112
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 9
	| 0 }}
| diq = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 60553
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 40161
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 487188
	| NUMBEROFFILES | FILES = 209
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 24949
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 31
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 3
	| 0 }}
| sco = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 146754
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 40558
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 862174
	| NUMBEROFFILES | FILES = 690
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 95224
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 101
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 4
	| 0 }}
| ckb = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 184770
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 42361
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 967840
	| NUMBEROFFILES | FILES = 1617
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 51294
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 153
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 7
	| 0 }}
| an = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 128448
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 42167
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 1837841
	| NUMBEROFFILES | FILES = 1499
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 68318
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 67
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 6
	| 0 }}
| wuu = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 55369
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 42551
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 294379
	| NUMBEROFFILES | FILES = 135
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 78681
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 52
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 4
	| 0 }}
| tl = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 233808
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 42981
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 1955430
	| NUMBEROFFILES | FILES = 1897
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 123428
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 124
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 11
	| 0 }}
| fy = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 150290
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 49255
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 1085658
	| NUMBEROFFILES | FILES = 7586
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 43444
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 68
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 8
	| 0 }}
| cv = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 97773
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 49621
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 749450
	| NUMBEROFFILES | FILES = 537
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 31197
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 61
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 2
	| 0 }}
| lmo = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 123468
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 54556
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 1116107
	| NUMBEROFFILES | FILES = 4437
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 37720
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 43
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 5
	| 0 }}
| ku = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 109129
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 53863
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 1093252
	| NUMBEROFFILES | FILES = 565
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 51789
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 83
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 3
	| 0 }}
| is = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 141472
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 54692
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 1759555
	| NUMBEROFFILES | FILES = 3218
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 86683
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 123
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 19
	| 0 }}
| szl = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 69132
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 55847
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 347594
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 21766
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 52
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 3
	| 0 }}
| ga = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 95980
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 57318
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 1068608
	| NUMBEROFFILES | FILES = 1122
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 52519
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 87
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 7
	| 0 }}
| ba = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 169822
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 60330
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 1148441
	| NUMBEROFFILES | FILES = 1455
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 35423
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 87
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 7
	| 0 }}
| lb = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 131444
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 61005
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 2390895
	| NUMBEROFFILES | FILES = 2370
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 55124
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 79
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 5
	| 0 }}
| su = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 97391
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 61274
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 629149
	| NUMBEROFFILES | FILES = 545
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 28362
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 43
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 7
	| 0 }}
| ht = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 82040
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 67852
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 803191
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 28493
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 48
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 3
	| 0 }}
| pnb = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 113779
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 65791
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 606231
	| NUMBEROFFILES | FILES = 225
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 32433
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 59
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 2
	| 0 }}
| pms = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 101496
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 66374
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 855365
	| NUMBEROFFILES | FILES = 2069
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 25290
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 40
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 4
	| 0 }}
| jv = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 177928
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 70012
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 1592965
	| NUMBEROFFILES | FILES = 5430
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 53911
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 112
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 4
	| 0 }}
| vec = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 140349
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 68974
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 1100152
	| NUMBEROFFILES | FILES = 724
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 32065
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 42
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 5
	| 0 }}
| br = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 141747
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 72346
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 2002283
	| NUMBEROFFILES | FILES = 5405
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 70084
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 85
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 6
	| 0 }}
| new = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 196959
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 72353
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 848782
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 25034
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 25
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 2
	| 0 }}
| sw = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 149828
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 74423
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 1238335
	| NUMBEROFFILES | FILES = 2270
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 55038
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 207
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 14
	| 0 }}
| te = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 306376
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 77792
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 3601684
	| NUMBEROFFILES | FILES = 13528
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 114388
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 207
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 13
	| 0 }}
| be-tarask = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 226396
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 78770
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 2324800
	| NUMBEROFFILES | FILES = 1891
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 76149
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 138
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 4
	| 0 }}
| ml = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 488117
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 78954
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 3703556
	| NUMBEROFFILES | FILES = 6963
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 163095
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 265
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 15
	| 0 }}
| ky = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 111267
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 81552
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 423528
	| NUMBEROFFILES | FILES = 2688
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 33139
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 81
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 2
	| 0 }}
| nds = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 162249
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 83871
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 989948
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 48963
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 49
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 4
	| 0 }}
| mr = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 284614
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 85649
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 2139829
	| NUMBEROFFILES | FILES = 19140
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 145670
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 173
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 12
	| 0 }}
| sq = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 263228
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 86084
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 2463506
	| NUMBEROFFILES | FILES = 4730
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 143711
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 233
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 11
	| 0 }}
| oc = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 159268
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 89767
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 2315208
	| NUMBEROFFILES | FILES = 924
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 48356
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 100
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 4
	| 0 }}
| bs = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 367673
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 90327
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 3414912
	| NUMBEROFFILES | FILES = 5461
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 144440
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 183
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 9
	| 0 }}
| mg = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 245125
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 94877
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 1045743
	| NUMBEROFFILES | FILES = 3
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 28814
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 54
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 3
	| 0 }}
| af = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 372735
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 104298
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 2513606
	| NUMBEROFFILES | FILES = 9615
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 151974
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 183
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 16
	| 0 }}
| my = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 216526
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 103626
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 753500
	| NUMBEROFFILES | FILES = 2977
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 102915
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 147
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 4
	| 0 }}
| tg = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 262768
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 107712
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 1308566
	| NUMBEROFFILES | FILES = 485
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 36093
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 75
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 6
	| 0 }}
| lv = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 467028
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 114943
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 3660848
	| NUMBEROFFILES | FILES = 25519
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 107867
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 289
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 13
	| 0 }}
| bn = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 989289
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 126221
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 6026966
	| NUMBEROFFILES | FILES = 15308
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 383925
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 1078
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 14
	| 0 }}
| zh-yue = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 284339
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 126272
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 1857726
	| NUMBEROFFILES | FILES = 2627
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 243488
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 302
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 12
	| 0 }}
| vo = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 184919
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 54370
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 3308915
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 32346
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 34
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 2
	| 0 }}
| mk = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 524039
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 129750
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 4788616
	| NUMBEROFFILES | FILES = 8677
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 103242
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 231
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 12
	| 0 }}
| ast = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 228527
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 129955
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 3701121
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 106658
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 105
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 11
	| 0 }}
| cy = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 274944
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 134996
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 11096505
	| NUMBEROFFILES | FILES = 11270
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 73640
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 123
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 16
	| 0 }}
| la = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 275759
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 137136
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 3687765
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 157987
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 150
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 21
	| 0 }}
| uz = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 683547
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 164709
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 2763356
	| NUMBEROFFILES | FILES = 2072
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 76700
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 747
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 19
	| 0 }}
| ta = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 465275
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 147718
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 3480259
	| NUMBEROFFILES | FILES = 7719
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 207507
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 323
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 31
	| 0 }}
| th = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 972774
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 149407
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 10221188
	| NUMBEROFFILES | FILES = 27281
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 429350
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 966
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 15
	| 0 }}
| hi = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 1189035
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 152209
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 5598377
	| NUMBEROFFILES | FILES = 3585
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 708566
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 1247
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 6
	| 0 }}
| ka = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 459563
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 162167
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 4393728
	| NUMBEROFFILES | FILES = 14836
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 143011
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 225
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 6
	| 0 }}
| nn = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 372369
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 162622
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 3388812
	| NUMBEROFFILES | FILES = 16
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 121696
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 132
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 14
	| 0 }}
| ur = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 992816
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 174476
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 5035474
	| NUMBEROFFILES | FILES = 12503
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 149347
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 301
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 11
	| 0 }}
| sl = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 439289
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 177293
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 5717459
	| NUMBEROFFILES | FILES = 8314
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 213539
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 317
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 22
	| 0 }}
| gl = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 471425
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 187822
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 6147150
	| NUMBEROFFILES | FILES = 353
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 128187
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 229
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 8
	| 0 }}
| az = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 510565
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 186024
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 6554993
	| NUMBEROFFILES | FILES = 23765
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 251518
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 652
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 17
	| 0 }}
| lt = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 499969
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 203794
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 6646169
	| NUMBEROFFILES | FILES = 23854
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 166333
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 323
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 10
	| 0 }}
| simple = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 701443
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 216409
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 8362815
	| NUMBEROFFILES | FILES = 36
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 1222818
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 936
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 17
	| 0 }}
| el = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 630232
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 212383
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 9594718
	| NUMBEROFFILES | FILES = 18505
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 368779
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 1025
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 22
	| 0 }}
| hr = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 445149
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 212930
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 6425570
	| NUMBEROFFILES | FILES = 20944
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 277673
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 476
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 11
	| 0 }}
| be = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 646154
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 220868
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 4172860
	| NUMBEROFFILES | FILES = 3244
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 120642
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 276
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 11
	| 0 }}
| min = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 385264
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 225548
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 2443920
	| NUMBEROFFILES | FILES = 177
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 16109
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 42
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 5
	| 0 }}
| et = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 541880
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 229406
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 6167503
	| NUMBEROFFILES | FILES = 758
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 168076
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 411
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 33
	| 0 }}
| kk = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 587759
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 231959
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 3055498
	| NUMBEROFFILES | FILES = 10539
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 120811
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 198
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 16
	| 0 }}
| sk = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 548873
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 241567
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 7397935
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 221419
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 515
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 10
	| 0 }}
| azb = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 571340
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 242123
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 1522617
	| NUMBEROFFILES | FILES = 246
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 37887
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 117
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 5
	| 0 }}
| da = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 907358
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 283248
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 11193825
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 435125
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 693
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 25
	| 0 }}
| bg = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 631586
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 283458
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 11461663
	| NUMBEROFFILES | FILES = 549
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 311242
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 730
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 25
	| 0 }}
| hy = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 987930
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 292967
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 8476547
	| NUMBEROFFILES | FILES = 11337
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 123743
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 419
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 11
	| 0 }}
| he = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 1339177
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 320272
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 34392400
	| NUMBEROFFILES | FILES = 73775
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 994897
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 3149
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 32
	| 0 }}
| eo = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 712746
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 322781
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 7661361
	| NUMBEROFFILES | FILES = 11036
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 199272
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 303
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 16
	| 0 }}
| ms = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 1041319
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 359703
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 5624659
	| NUMBEROFFILES | FILES = 19611
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 298182
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 526
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 15
	| 0 }}
| eu = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 824624
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 396994
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 8993699
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 138512
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 249
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 12
	| 0 }}
| tt = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 564635
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 417525
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 3525799
	| NUMBEROFFILES | FILES = 6087
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 43066
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 77
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 5
	| 0 }}
| ro = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 2620012
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 432705
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 15000143
	| NUMBEROFFILES | FILES = 116435
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 591272
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 878
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 18
	| 0 }}
| zh-min-nan = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 1062980
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 431604
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 3131536
	| NUMBEROFFILES | FILES = 362
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 53873
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 90
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 6
	| 0 }}
| sh = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 4644203
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 456845
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 41241019
	| NUMBEROFFILES | FILES = 10240
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 176137
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 159
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 12
	| 0 }}
| ce = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 907076
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 480386
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 8671443
	| NUMBEROFFILES | FILES = 315
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 30679
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 56
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 3
	| 0 }}
| tr = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 2378252
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 506638
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 28206346
	| NUMBEROFFILES | FILES = 37483
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 1417959
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 2962
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 23
	| 0 }}
| cs = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 1400968
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 507992
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 21535424
	| NUMBEROFFILES | FILES = 1
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 585609
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 2019
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 32
	| 0 }}
| hu = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 1447938
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 509662
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 25107849
	| NUMBEROFFILES | FILES = 8419
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 509856
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 1516
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 24
	| 0 }}
| fi = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 1407640
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 535414
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 20645233
	| NUMBEROFFILES | FILES = 69839
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 519994
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 1558
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 30
	| 0 }}
| no = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 1697485
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 595338
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 22819467
	| NUMBEROFFILES | FILES = 4
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 558499
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 978
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 40
	| 0 }}
| ko = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 2726932
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 598921
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 33053153
	| NUMBEROFFILES | FILES = 12704
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 747873
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 1559
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 27
	| 0 }}
| id = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 3291127
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 626127
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 21478913
	| NUMBEROFFILES | FILES = 47448
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 1344659
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 3153
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 41
	| 0 }}
| sr = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 3983958
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 661320
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 25116519
	| NUMBEROFFILES | FILES = 36221
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 310224
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 736
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 18
	| 0 }}
| ca = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 1762721
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 706505
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 30475040
	| NUMBEROFFILES | FILES = 15530
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 425613
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 1002
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 30
	| 0 }}
| fa = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 5336873
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 922650
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 35251859
	| NUMBEROFFILES | FILES = 81733
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 1140830
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 5169
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 34
	| 0 }}
| pt = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 5398377
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 1094035
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 63991242
	| NUMBEROFFILES | FILES = 58341
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 2789777
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 8584
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 56
	| 0 }}
| uk = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 4115654
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 1185153
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 36713624
	| NUMBEROFFILES | FILES = 110495
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 638114
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 3168
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 46
	| 0 }}
| ar = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 7800158
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 1181504
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 58846039
	| NUMBEROFFILES | FILES = 49763
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 2287563
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 4712
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 26
	| 0 }}
| war = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 2881762
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 1265921
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 6286093
	| NUMBEROFFILES | FILES = 42
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 52870
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 93
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 3
	| 0 }}
| vi = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 19374250
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 1275017
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 68911639
	| NUMBEROFFILES | FILES = 24483
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 876019
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 2078
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 20
	| 0 }}
| zh = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 7113274
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 1295683
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 72832785
	| NUMBEROFFILES | FILES = 60628
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 3250004
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 8728
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 66
	| 0 }}
| ja = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 3951359
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 1336938
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 90699019
	| NUMBEROFFILES | FILES = 31188
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 1965346
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 14896
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 40
	| 0 }}
| pl = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 3555488
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 1531775
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 67594024
	| NUMBEROFFILES | FILES = 261
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 1185378
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 3996
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 101
	| 0 }}
| arz = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 2009183
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 1596514
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 7254619
	| NUMBEROFFILES | FILES = 1474
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 188163
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 198
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 7
	| 0 }}
| it = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 7488223
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 1766256
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 128451419
	| NUMBEROFFILES | FILES = 139364
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 2281107
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 7423
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 122
	| 0 }}
| es = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 7706152
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 1794247
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 144817439
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 6611193
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 13206
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 63
	| 0 }}
| ru = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 7435595
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 1843797
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 124395835
	| NUMBEROFFILES | FILES = 237627
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 3228202
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 10471
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 77
	| 0 }}
| nl = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 4464972
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 2097603
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 62424744
	| NUMBEROFFILES | FILES = 20
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 1223317
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 3427
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 36
	| 0 }}
| fr = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 12140625
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 2444126
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 195524745
	| NUMBEROFFILES | FILES = 69048
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 4439862
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 16330
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 158
	| 0 }}
| sv = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 6118847
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 2552290
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 50950999
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 830958
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 1858
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 66
	| 0 }}
| de = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 7495015
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 2714130
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 223707606
	| NUMBEROFFILES | FILES = 128622
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 3973479
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 16818
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 191
	| 0 }}
| ceb = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 11232192
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 6125874
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 34882074
	| NUMBEROFFILES | FILES = 0
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 93192
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 195
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 6
	| 0 }}
| en = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 56696840
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 6562485
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 1108625724
	| NUMBEROFFILES | FILES = 896485
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 44268659
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 113764
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 1030
	| 0 }}
| total = {{#switch:{{{2}}}
	| NUMBEROFPAGES | PAGES = 261083777
	| NUMBEROFARTICLES | ARTICLES = 63703956
	| NUMBEROFEDITS | EDITS = 3418469719
	| NUMBEROFFILES | FILES = 2873474
	| NUMBEROFUSERS | USERS = 110087172
	| NUMBEROFACTIVEUSERS | ACTIVEUSERS = 304985
	| NUMBEROFADMINS | ADMINS = 4348
	| 0 }}
| 0 }}&lt;/onlyinclude&gt;&lt;noinclude&gt;[[Կատեգորիա:Վիքիպեդիա:Տեղեկաքարտերի ենթաէջեր]]&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>1u7i8pogru9nx7sihh25wnf55w0kckk</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Գանձակ (Գեղարքունիքի մարզ)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>49249</id>
    <revision>
      <id>8486461</id>
      <parentid>8413823</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T11:22:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>45.11.139.130</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8553" xml:space="preserve">{{այլ|Գանձակ (այլ կիրառումներ)}}
{{Տեղեկաքարտ Բնակավայր
 | կարգավիճակ = Գյուղ
 | հայերեն անվանում = Գանձակ
 | բնօրինակ անվանում = 
 | ենթարկում = 
 | երկիր = Հայաստան
 | պատկեր = 
 | պատկերի նկարագրում = 
 | զինանշան = 
 | զինանշանի լայնություն = 
 | զինանշանի նկարագրում = 
 | դրոշ = 
 | դրոշի լայնություն = 
 | դրոշի նկարագրում = 
 |lat_dir = N |lat_deg = 40 |lat_min = 18 |lat_sec = 53 
 |lon_dir = E |lon_deg = 45 |lon_min = 06 |lon_sec = 41 
 |CoordAddon = 
 |CoordScale = 
 |երկրի քարտեզի չափ = 300
 | երկրամասի քարտեզի չափ = 
 | շրջանի քարտեզի չափ = 
 | երկրամասի տեսակ = Հայաստանի վարչական բաժանում{{!}}Մարզ
 | երկրամաս = Գեղարքունիքի մարզ
 | երկրամասը աղյուսակում = Գեղարքունիքի մարզ
 | շրջանի տեսակ = 
 | շրջան = 
 | շրջանը աղյուսակում = 
 | համայնքի տեսակ = 
 | համայնք = 
 | համայնքը աղյուսակում = 
 | երկրի քարտեզ = 
 | երկրամասի քարտեզ = 
 | շրջանի քարտեզ = 
 | ներքին բաժանում = 
 | ղեկավարի պաշտոն = Գյուղապետ
 | ղեկավար = 
 | հիմնադրման թվական = 
 | տվյալ կարգավիճակում = 
 | առաջին հիշատակում = 
 | այլ անվանումներ = 
 | տարածք = 
 | բարձրության տեսակ = 
 | կենտրոնի բարձրություն = 
 | կլիմա = 
 | պաշտոնական լեզու = Հայերեն
 | բնակչություն = 3815&lt;ref name=census2011&gt;[https://www.armstat.am/file/doc/99486813.pdf 2011 թ ՀՀ մարդահամարի արդյունքները]&lt;/ref&gt;
 | մարդահամարի թվական = 2011
 | ազգային կազմ = [[Հայեր]]
 | կրոնական կազմ = [[Հայ Առաքելական եկեղեցի]]
 | էթնոհորոնիմ = 
 | ժամային գոտի = +4
 | DST = 
 | հեռախոսային կոդ = 
 | փոստային ինդեքս = 
 | փոստային ինդեքսներ = 
 | ավտոմոբիլային կոդ = 
 | իդենտիֆիկատորի տեսակ = 
 | թվային իդենտիֆիկատոր = 
 | Վիքիպահեստում = 
 | կայք = 
 | կայքի լեզու = 
}}

'''Գանձակ''' (նախկին անվանումները` ''Բատիկյան'', ''Քյոսամամեդ''), գյուղ [[Հայաստանի Հանրապետություն|Հայաստանի Հանրապետության]] [[Գեղարքունիքի մարզ]]ի Գավառի տարածաշրջանում, [[Գավառ]] քաղաքից անմիջապես հարավ, [[Գավառագետ]]ի աջ ափին, ծովի մակարդակից 1980-2000 մ բարձրության վրա։

== Պատմություն ==
Գանձակ համայնքը՝ նախկինում Բատիկյան, վերաբնակեցվել է [[1828]] թվականին [[Արևմտյան Հայաստան]]ի [[Բայազետ]]ի և [[Ալաշկերտ]]ի գավառներից տեղահանված հայերով։ Գանձակ է վերանվանվել [[1991]] թվականի [[օգոստոսի 8]]-ին։ Գյուղի պատմություն ավելի հին է, որի վկայությունն է գյուղի կենտրոնում պահպանվող [[9-րդ դար]]ի Սուրբ Գևորգ եկեղեցին։

Գյուղի տարածքները գտնվում են ծովի մակերևույթից 2000-2750 մ բարձրության վրա և վերջանում [[Գեղամա լեռներ]]ի ամենաբարձր գագաթի՝ [[Աժդահակ (լեռնագագաթ)|Աժդահակ]]ի ստորոտում&lt;ref name=&quot;մարզպետարան&quot;&gt;{{Cite web |url=http://gegharkunik.gov.am/about-communities/282/ |title=Գեղարքունիքի մարզպետարան, Գանձակ |accessdate=2014 թ․ մայիսի 24 |archive-date=2014 թ․ հունիսի 22 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140622192002/http://gegharkunik.gov.am/about-communities/282/ |dead-url=yes }}&lt;/ref&gt;։

== Կլիմա ==
Գյուղի կլիման ամռանը զով է, ձմռանը՝ ցրտաշունչ։ Հաճախակի են չորային, երաշտ տարիները և ցրտահարությունները, որից շատ է տուժում գյուղատնտեսությունը։

== Բնակչություն ==

Ըստ ՀՀ [[2011]] թ. մարդահամարի արդյունքների` Գանձակի մշտական բնակչությունը կազմել է 3815, առկա բնակչությունը` 3568 մարդ։ Բնակիչները հայեր են, որոնց նախնիները ներգաղթել են [[Բայազետ]]ի, [[Մուշ]]ի և [[Ալաշկերտ]]ի շրջաններից&lt;ref name=texanunneri_bararan&gt;«Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան», հտ. 1, էջ 615&lt;/ref&gt;։ Գանձակի բնակչության փոփոխությունը ժամանակի ընթացքում` ստորև&lt;ref name=hay_gyux&gt;{{cite web|url=http://www.cadastre.am/storage/files/pages/pg_907871769_HH_bnak._bar..pdf|title=Հայաստանի հանրապետության բնակավայրերի բառարան, էջ 50|date=|accessdate=2014 Ապրիլի 21|archive-date=2014 թ․ սեպտեմբերի 12|archive-url=https://web.archive.org/web/20140912150541/http://www.cadastre.am/storage/files/pages/pg_907871769_HH_bnak._bar..pdf|dead-url=yes}}&lt;/ref&gt;.

{| class=&quot;wikitable&quot;
! Տարի
| [[1831]]
| [[1873]]
| [[1897]]
| [[1926]]
| [[1939]]
| [[1959]]
| [[1970]]
| [[1979]]
| [[2001]]
| [[2011]]
|-
! Բնակիչ
| 489
| 931&lt;ref name=hay_bnak&gt;Զավեն Կորկոտյան, «Խորհրդային Հայաստանի բնակչությունը վերջին հարյուրամյակում (1831-1931)»&lt;/ref&gt;
| 1515
| 1883
| 2206
| 2306
| 2878
| 3392
| 4237
| 3815&lt;ref name=census2011/&gt;
|-
|}

== Տնտեսություն ==
Բնակչությունը զբաղվում է անասնապահությամբ, երկրագործությամբ, բանջարաբուծությամբ և թռչնաբուծությամբ։

Համայնքն ունի դպրոց, բուժկետ, մշակույթի տուն, մանկապարտեզ(աշխատում է սեզոնային կարգով՝ տարեկան 4 ամիս)։

== Պատկերասրահ ==
&lt;gallery widths=&quot;240&quot; heights=&quot;240&quot;&gt;
Գանձակ գյուղ, Գեղարքունիքի մարզ (2).jpg |Գյուղապետարան
Գանձակ գյուղ, Գեղարքունիքի մարզ (3).jpg |Հովհաննես Հարությունյանի անվան մշակույթի տուն
Գանձակ գյուղ, Գեղարքունիքի մարզ (4).jpg |Հովհաննես Հարությունյանի անվան մշակույթի տուն
Գանձակ գյուղ, Գեղարքունիքի մարզ (6).jpg |Գանձակի միջնակարգ դպրոց
Գանձակ գյուղ, Գեղարքունիքի մարզ.jpg|Սուրբ Գևորգ եկեղեցի
Գանձակ գյուղ, Գեղարքունիքի մարզ (5).jpg |Հուշարձան Գանձակում
Գանձակ գյուղ, Գեղարքունիքի մարզ (1).jpg |Հուշարձան Գանձակում
Գանձակ գյուղ, Գեղարքունիքի մարզ (7).jpg
&lt;/gallery&gt;

== Տես նաև ==
* [[Գեղարքունիքի մարզ]]
* [[Գանձակի պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների ցանկ (Գեղարքունիքի մարզ)]]

== Արտաքին հղումներ ==
* [http://world-gazetteer.com/wg.php?x=&amp;men=gcis&amp;lng=en&amp;des=wg&amp;geo=-17&amp;srt=npan&amp;col=abcdefghinoq&amp;msz=1500&amp;pt=c&amp;va=x World Gazeteer: Armenia]{{Չաշխատող արտաքին հղում|bot=InternetArchiveBot }} &amp;ndash; World-Gazetteer.com
* {{citation|last=Kiesling |first=Brady |title=Rediscovering Armenia: Guide |publisher=Matit Graphic Design Studio|location=Yerevan, Armenia|year=2005}}
* {{RediscoveringArmenia|44}}

== Ծանոթագրություններ ==
{{Ծանցանկ}}

{{Գեղարքունիքի մարզ}}

[[Կատեգորիա:Գեղարքունիքի մարզի բնակավայրեր]]
[[Կատեգորիա:Գեղարքունիքի մարզի գյուղեր]]
[[Կատեգորիա:Գեղարքունիք գավառի բնակավայրեր]]</text>
      <sha1>cztlczs5stkz5etpr40o461txpe2xlq</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Երևանի վարչական բաժանում</title>
    <ns>0</ns>
    <id>49550</id>
    <revision>
      <id>8486078</id>
      <parentid>8434997</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T14:34:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>GeoO</username>
        <id>14988</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5372" xml:space="preserve">{{Անաղբյուր}}
[[Պատկեր:Yerevan-Map-Armenian-Labels.jpg|աջից|250px|մինի|Երևանի վարչական շրջանների քարտեզ]]
Վարչական առումով [[Հայաստան]]ի մայրաքաղաք [[Երևան]]ը բաժանված է 12 վարչական շրջանների, որոնք իրենց հերթին բաժանված են թաղամասերի։

{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
|+ '''Վարչական շրջաններ'''
! Վարչական շրջան
! Բնակչություն
! Տարածք
! Թաղամասեր
|-----
| [[Աջափնյակ (վարչական շրջան)|Աջափնյակ]]
| &lt;center&gt;109 600&lt;/center&gt;
| &lt;center&gt;25&amp;nbsp;կմ²&lt;/center&gt;
| [[Աջափնյակ (Երևանի թաղամաս)|Աջափնյակ]], [[Նորաշեն (Երևանի թաղամաս)|Նորաշեն]], [[Նազարբեկյան (Երևանի թաղամաս)|Նազարբեկյան]], [[Սիլիկյան (Երևանի թաղամաս)|Սիլիկյան]], [[Լուկաշին (Երևանի թաղամաս)|Լուկաշին]], [[Վահագնի (Երևանի թաղամաս)|Վահագնի]], [[Անաստասավան (Երևանի թաղամաս)|Անաստասավան]]
|-
| [[Արաբկիր (վարչական շրջան)|Արաբկիր]]
| &lt;center&gt;117 704&lt;/center&gt;
| &lt;center&gt;12,35&amp;nbsp;կմ²&lt;/center&gt;
| Նոր Արաբկիր
|-----
| [[Ավան (վարչական շրջան)|Ավան]]
| &lt;center&gt;53 100&lt;/center&gt;
| &lt;center&gt;8,37&amp;nbsp;կմ²&lt;/center&gt;
| Հին Ավան, Նոր Ավան (Վարուժան, Դուրյան, Չարենց, Իսահակյան, Հովհաննիսյան, Սայաթ Նովա, Բրյուսով, Թումանյան), Ավան-Առինջ
|-
| [[Դավթաշեն (վարչական շրջան)|Դավթաշեն]]
| &lt;center&gt;42 207&lt;/center&gt;
| &lt;center&gt;6,71&amp;nbsp;կմ²&lt;/center&gt;
| [[Դավթաշեն (Երևանի թաղամաս)|Դավթաշեն]]
|-----
| [[Էրեբունի (վարչական շրջան)|Էրեբունի]]
| &lt;center&gt;126 300&lt;/center&gt;
| &lt;center&gt;48,41&amp;nbsp;կմ²&lt;/center&gt;
| [[Էրեբունի (Երևանի թաղամաս)|Էրեբունի]], [[Նոր Արեշ (Երևանի թաղամաս)|Նոր Արեշ]], [[Սարիթաղ (Երևանի թաղամաս)|Սարիթաղ]], [[Վարդաշեն (Երևանի թաղամաս)|Վարդաշեն]], [[Մուշավան (Երևանի թաղամաս)|Մուշավան]], [[Վերին Ջրաշեն (Երևանի թաղամաս)|Վերին Ջրաշեն]]
|-
| [[Քանաքեռ-Զեյթուն (վարչական շրջան)|Քանաքեռ-Զեյթուն]]
| &lt;center&gt;74 400&lt;/center&gt;
| &lt;center&gt;8,10&amp;nbsp;կմ²&lt;/center&gt;
| [[Քանաքեռ (Երևանի թաղամաս)|Քանաքեռ]], [[Նոր Զեյթուն (Երևանի թաղամաս)|Նոր Զեյթուն]]
|-----
| [[Կենտրոն (Երևանի վարչական շրջան)|Կենտրոն]]
| &lt;center&gt;126 600&lt;/center&gt;
| &lt;center&gt;14,20&amp;nbsp;կմ²&lt;/center&gt;
| [[Փոքր Կենտրոն (Երևանի թաղամաս)|Փոքր Կենտրոն]], [[Նորագյուղ (Երևանի թաղամաս)|Նորագյուղ]], [[Նոր Կիլիկիա (Երևանի թաղամաս)|Նոր Կիլիկիա]], [[Այգեստան (Երևանի թաղամաս)|Այգեստան]], [[Կոնդ (Երևանի թաղամաս)|Կոնդ]]
|-
| [[Մալաթիա-Սեբաստիա (վարչական շրջան)|Մալաթիա-Սեբաստիա]]
| &lt;center&gt;142 600&lt;/center&gt;
| &lt;center&gt;25,80&amp;nbsp;կմ²&lt;/center&gt;
| [[Նոր Մալաթիա (Երևանի թաղամաս)|Նոր Մալաթիա]], [[Զորավար Անդրանիկի թաղամաս (Երևան)|Զորավար Անդրանիկ]], [[Շահումյան (Երևանի թաղամաս)|Շահումյան]], [[Արարատյան (Երևանի թաղամաս)|Արարատյան]], [[Հաղթանակ (Երևանի թաղամաս)|Հաղթանակ]]
|-----
| [[Նորք-Մարաշ (վարչական շրջան)|Նորք-Մարաշ]]
| &lt;center&gt;11 300&lt;/center&gt;
| &lt;center&gt;4,60&amp;nbsp;կմ²&lt;/center&gt;
| [[Նորք (Երևանի թաղամաս)|Նորք]], [[Նորք-Մարաշ (Երևանի թաղամաս)|Նորք-Մարաշ]]
|-
| [[Նոր Նորք (վարչական շրջան)|Նոր Նորք]]
| &lt;center&gt;129 400&lt;/center&gt;
| &lt;center&gt;14,47&amp;nbsp;կմ²&lt;/center&gt;
| [[Նոր Նորք (Երևանի թաղամաս)|Նոր Նորք]], [[Ջրվեժ (գյուղ)|Ջրվեժ]], [[Բագրևանդ (Երևանի թաղամաս)|Բագրևանդ]]
|-----
| [[Նուբարաշեն (վարչական շրջան)|Նուբարաշեն]]
| &lt;center&gt;9 700&lt;/center&gt;
| &lt;center&gt;18,11&amp;nbsp;կմ²&lt;/center&gt;
| [[Նուբարաշեն (Երևանի թաղամաս)|Նուբարաշեն]]
|-
| [[Շենգավիթ (վարչական շրջան)|Շենգավիթ]]
| &lt;center&gt;137 400&lt;/center&gt;
| &lt;center&gt;40,50&amp;nbsp;կմ²&lt;/center&gt;
| [[Ներքին Շենգավիթ (Երևանի թաղամաս)|Ներքին Շենգավիթ]], [[Վերին Շենգավիթ]], [[Ներքին Չարբախ]], [[Վերին Չարբախ]], [[Նորագավիթ]], [[Աերացիա (Երևանի թաղամաս)|Աերացիա]]
|}

== Արտաքին հղումներ ==
* [http://www.yerevan.am/am/administrative-districts/ Երևանի վարչական շրջանները քաղաքի պաշտոնական կայքում]
{{Երևանի վարչական բաժանում}}

[[Կատեգորիա:Երևանի վարչական բաժանում]]</text>
      <sha1>dn57uj602w55e1t0o5d8ik9rvlipud2</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486083</id>
      <parentid>8486078</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T14:43:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>GeoO</username>
        <id>14988</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6296" xml:space="preserve">[[Պատկեր:Yerevan-Map-Armenian-Labels.jpg|աջից|250px|մինի|Երևանի վարչական շրջանների քարտեզ]]
Վարչական առումով [[Հայաստան]]ի մայրաքաղաք [[Երևան]]ը բաժանված է 12 վարչական շրջանների, որոնք իրենց հերթին բաժանված են թաղամասերի։ 

Ստորև ներկայացված է 2015 թվականի մարդահամարի տվյալներով՝ Երևանի վարչական շրջանների բնակչության թվաքանակը&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.armstat.am/file/article/bnakch_01.07.2015.pdf|title=Երևան քաղաքային համայնքի մշտական բնակչության թվաքանակն ըստ վարչական շրջանների 2015 թվականի հուլիսի 1-ի դրությամբ|date=2015|website=www.armstat.am|publisher=Հայաստանի Հանրապետության ազգային վիճակագրության ծառայություն|page=8|pages=10}}&lt;/ref&gt;.

{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
|+ '''Վարչական շրջաններ'''
! Վարչական շրջան
! Բնակչություն
! Տարածք
! Թաղամասեր
|-----
| [[Աջափնյակ (վարչական շրջան)|Աջափնյակ]]
| &lt;center&gt;108 900&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;&lt;/center&gt;
| &lt;center&gt;25&amp;nbsp;կմ²&lt;/center&gt;
| [[Աջափնյակ (Երևանի թաղամաս)|Աջափնյակ]], [[Նորաշեն (Երևանի թաղամաս)|Նորաշեն]], [[Նազարբեկյան (Երևանի թաղամաս)|Նազարբեկյան]], [[Սիլիկյան (Երևանի թաղամաս)|Սիլիկյան]], [[Լուկաշին (Երևանի թաղամաս)|Լուկաշին]], [[Վահագնի (Երևանի թաղամաս)|Վահագնի]], [[Անաստասավան (Երևանի թաղամաս)|Անաստասավան]]
|-
| [[Արաբկիր (վարչական շրջան)|Արաբկիր]]
| &lt;center&gt;115 900&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;&lt;/center&gt;
| &lt;center&gt;12,35&amp;nbsp;կմ²&lt;/center&gt;
| Նոր Արաբկիր
|-----
| [[Ավան (վարչական շրջան)|Ավան]]
| &lt;center&gt;53 100&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;&lt;/center&gt;
| &lt;center&gt;8,37&amp;nbsp;կմ²&lt;/center&gt;
| Հին Ավան, Նոր Ավան (Վարուժան, Դուրյան, Չարենց, Իսահակյան, Հովհաննիսյան, Սայաթ Նովա, Բրյուսով, Թումանյան), Ավան-Առինջ
|-
| [[Դավթաշեն (վարչական շրջան)|Դավթաշեն]]
| &lt;center&gt;42 400&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;&lt;/center&gt;
| &lt;center&gt;6,71&amp;nbsp;կմ²&lt;/center&gt;
| [[Դավթաշեն (Երևանի թաղամաս)|Դավթաշեն]]
|-----
| [[Էրեբունի (վարչական շրջան)|Էրեբունի]]
| &lt;center&gt;126 100&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;&lt;/center&gt;
| &lt;center&gt;48,41&amp;nbsp;կմ²&lt;/center&gt;
| [[Էրեբունի (Երևանի թաղամաս)|Էրեբունի]], [[Նոր Արեշ (Երևանի թաղամաս)|Նոր Արեշ]], [[Սարիթաղ (Երևանի թաղամաս)|Սարիթաղ]], [[Վարդաշեն (Երևանի թաղամաս)|Վարդաշեն]], [[Մուշավան (Երևանի թաղամաս)|Մուշավան]], [[Վերին Ջրաշեն (Երևանի թաղամաս)|Վերին Ջրաշեն]]
|-
| [[Քանաքեռ-Զեյթուն (վարչական շրջան)|Քանաքեռ-Զեյթուն]]
| &lt;center&gt;74 100&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;&lt;/center&gt;
| &lt;center&gt;8,10&amp;nbsp;կմ²&lt;/center&gt;
| [[Քանաքեռ (Երևանի թաղամաս)|Քանաքեռ]], [[Նոր Զեյթուն (Երևանի թաղամաս)|Նոր Զեյթուն]]
|-----
| [[Կենտրոն (Երևանի վարչական շրջան)|Կենտրոն]]
| &lt;center&gt;125 700&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;&lt;/center&gt;
| &lt;center&gt;14,20&amp;nbsp;կմ²&lt;/center&gt;
| [[Փոքր Կենտրոն (Երևանի թաղամաս)|Փոքր Կենտրոն]], [[Նորագյուղ (Երևանի թաղամաս)|Նորագյուղ]], [[Նոր Կիլիկիա (Երևանի թաղամաս)|Նոր Կիլիկիա]], [[Այգեստան (Երևանի թաղամաս)|Այգեստան]], [[Կոնդ (Երևանի թաղամաս)|Կոնդ]]
|-
| [[Մալաթիա-Սեբաստիա (վարչական շրջան)|Մալաթիա-Սեբաստիա]]
| &lt;center&gt;135 400&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;&lt;/center&gt;
| &lt;center&gt;25,80&amp;nbsp;կմ²&lt;/center&gt;
| [[Նոր Մալաթիա (Երևանի թաղամաս)|Նոր Մալաթիա]], [[Զորավար Անդրանիկի թաղամաս (Երևան)|Զորավար Անդրանիկ]], [[Շահումյան (Երևանի թաղամաս)|Շահումյան]], [[Արարատյան (Երևանի թաղամաս)|Արարատյան]], [[Հաղթանակ (Երևանի թաղամաս)|Հաղթանակ]]
|-----
| [[Նորք-Մարաշ (վարչական շրջան)|Նորք-Մարաշ]]
| &lt;center&gt;11 900&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;&lt;/center&gt;
| &lt;center&gt;4,60&amp;nbsp;կմ²&lt;/center&gt;
| [[Նորք (Երևանի թաղամաս)|Նորք]], [[Նորք-Մարաշ (Երևանի թաղամաս)|Նորք-Մարաշ]]
|-
| [[Նոր Նորք (վարչական շրջան)|Նոր Նորք]]
| &lt;center&gt;129 900&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;&lt;/center&gt;
| &lt;center&gt;14,47&amp;nbsp;կմ²&lt;/center&gt;
| [[Նոր Նորք (Երևանի թաղամաս)|Նոր Նորք]], [[Ջրվեժ (գյուղ)|Ջրվեժ]], [[Բագրևանդ (Երևանի թաղամաս)|Բագրևանդ]]
|-----
| [[Նուբարաշեն (վարչական շրջան)|Նուբարաշեն]]
| &lt;center&gt;9 800&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;&lt;/center&gt;
| &lt;center&gt;18,11&amp;nbsp;կմ²&lt;/center&gt;
| [[Նուբարաշեն (Երևանի թաղամաս)|Նուբարաշեն]]
|-
| [[Շենգավիթ (վարչական շրջան)|Շենգավիթ]]
| &lt;center&gt;138 600&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;&lt;/center&gt;
| &lt;center&gt;40,50&amp;nbsp;կմ²&lt;/center&gt;
| [[Ներքին Շենգավիթ (Երևանի թաղամաս)|Ներքին Շենգավիթ]], [[Վերին Շենգավիթ]], [[Ներքին Չարբախ]], [[Վերին Չարբախ]], [[Նորագավիթ]], [[Աերացիա (Երևանի թաղամաս)|Աերացիա]]
|}

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

== Արտաքին հղումներ ==
* [http://www.yerevan.am/am/administrative-districts/ Երևանի վարչական շրջանները քաղաքի պաշտոնական կայքում]
{{Երևանի վարչական բաժանում}}

[[Կատեգորիա:Երևանի վարչական բաժանում]]</text>
      <sha1>tux402wp1aj2e7gwc8lhj6e0pwk1t2d</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486085</id>
      <parentid>8486083</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T14:44:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>GeoO</username>
        <id>14988</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6249" xml:space="preserve">Վարչական առումով [[Հայաստան]]ի մայրաքաղաք [[Երևան]]ը բաժանված է 12 վարչական շրջանների, որոնք իրենց հերթին բաժանված են թաղամասերի։ 

Ստորև ներկայացված է 2015 թվականի մարդահամարի տվյալներով՝ Երևանի վարչական շրջանների բնակչության թվաքանակը&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.armstat.am/file/article/bnakch_01.07.2015.pdf|title=Երևան քաղաքային համայնքի մշտական բնակչության թվաքանակն ըստ վարչական շրջանների 2015 թվականի հուլիսի 1-ի դրությամբ|date=2015|website=www.armstat.am|publisher=Հայաստանի Հանրապետության ազգային վիճակագրության ծառայություն|page=8|pages=10}}&lt;/ref&gt;.

{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
|+ '''Վարչական շրջաններ'''
! Վարչական շրջան
! Բնակչություն
! Տարածք
! Թաղամասեր
|-----
| [[Աջափնյակ (վարչական շրջան)|Աջափնյակ]]
| &lt;center&gt;108 900&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;&lt;/center&gt;
| &lt;center&gt;25&amp;nbsp;կմ²&lt;/center&gt;
| [[Աջափնյակ (Երևանի թաղամաս)|Աջափնյակ]], [[Նորաշեն (Երևանի թաղամաս)|Նորաշեն]], [[Նազարբեկյան (Երևանի թաղամաս)|Նազարբեկյան]], [[Սիլիկյան (Երևանի թաղամաս)|Սիլիկյան]], [[Լուկաշին (Երևանի թաղամաս)|Լուկաշին]], [[Վահագնի (Երևանի թաղամաս)|Վահագնի]], [[Անաստասավան (Երևանի թաղամաս)|Անաստասավան]]
|-
| [[Արաբկիր (վարչական շրջան)|Արաբկիր]]
| &lt;center&gt;115 900&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;&lt;/center&gt;
| &lt;center&gt;12,35&amp;nbsp;կմ²&lt;/center&gt;
| Նոր Արաբկիր
|-----
| [[Ավան (վարչական շրջան)|Ավան]]
| &lt;center&gt;53 100&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;&lt;/center&gt;
| &lt;center&gt;8,37&amp;nbsp;կմ²&lt;/center&gt;
| Հին Ավան, Նոր Ավան (Վարուժան, Դուրյան, Չարենց, Իսահակյան, Հովհաննիսյան, Սայաթ Նովա, Բրյուսով, Թումանյան), Ավան-Առինջ
|-
| [[Դավթաշեն (վարչական շրջան)|Դավթաշեն]]
| &lt;center&gt;42 400&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;&lt;/center&gt;
| &lt;center&gt;6,71&amp;nbsp;կմ²&lt;/center&gt;
| [[Դավթաշեն (Երևանի թաղամաս)|Դավթաշեն]]
|-----
| [[Էրեբունի (վարչական շրջան)|Էրեբունի]]
| &lt;center&gt;126 100&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;&lt;/center&gt;
| &lt;center&gt;48,41&amp;nbsp;կմ²&lt;/center&gt;
| [[Էրեբունի (Երևանի թաղամաս)|Էրեբունի]], [[Նոր Արեշ (Երևանի թաղամաս)|Նոր Արեշ]], [[Սարիթաղ (Երևանի թաղամաս)|Սարիթաղ]], [[Վարդաշեն (Երևանի թաղամաս)|Վարդաշեն]], [[Մուշավան (Երևանի թաղամաս)|Մուշավան]], [[Վերին Ջրաշեն (Երևանի թաղամաս)|Վերին Ջրաշեն]]
|-
| [[Քանաքեռ-Զեյթուն (վարչական շրջան)|Քանաքեռ-Զեյթուն]]
| &lt;center&gt;74 100&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;&lt;/center&gt;
| &lt;center&gt;8,10&amp;nbsp;կմ²&lt;/center&gt;
| [[Քանաքեռ (Երևանի թաղամաս)|Քանաքեռ]], [[Նոր Զեյթուն (Երևանի թաղամաս)|Նոր Զեյթուն]]
|-----
| [[Կենտրոն (Երևանի վարչական շրջան)|Կենտրոն]]
| &lt;center&gt;125 700&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;&lt;/center&gt;
| &lt;center&gt;14,20&amp;nbsp;կմ²&lt;/center&gt;
| [[Փոքր Կենտրոն (Երևանի թաղամաս)|Փոքր Կենտրոն]], [[Նորագյուղ (Երևանի թաղամաս)|Նորագյուղ]], [[Նոր Կիլիկիա (Երևանի թաղամաս)|Նոր Կիլիկիա]], [[Այգեստան (Երևանի թաղամաս)|Այգեստան]], [[Կոնդ (Երևանի թաղամաս)|Կոնդ]]
|-
| [[Մալաթիա-Սեբաստիա (վարչական շրջան)|Մալաթիա-Սեբաստիա]]
| &lt;center&gt;135 400&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;&lt;/center&gt;
| &lt;center&gt;25,80&amp;nbsp;կմ²&lt;/center&gt;
| [[Նոր Մալաթիա (Երևանի թաղամաս)|Նոր Մալաթիա]], [[Զորավար Անդրանիկի թաղամաս (Երևան)|Զորավար Անդրանիկ]], [[Շահումյան (Երևանի թաղամաս)|Շահումյան]], [[Արարատյան (Երևանի թաղամաս)|Արարատյան]], [[Հաղթանակ (Երևանի թաղամաս)|Հաղթանակ]]
|-----
| [[Նորք-Մարաշ (վարչական շրջան)|Նորք-Մարաշ]]
| &lt;center&gt;11 900&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;&lt;/center&gt;
| &lt;center&gt;4,60&amp;nbsp;կմ²&lt;/center&gt;
| [[Նորք (Երևանի թաղամաս)|Նորք]], [[Նորք-Մարաշ (Երևանի թաղամաս)|Նորք-Մարաշ]]
|-
| [[Նոր Նորք (վարչական շրջան)|Նոր Նորք]]
| &lt;center&gt;129 900&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;&lt;/center&gt;
| &lt;center&gt;14,47&amp;nbsp;կմ²&lt;/center&gt;
| [[Նոր Նորք (Երևանի թաղամաս)|Նոր Նորք]], [[Ջրվեժ (գյուղ)|Ջրվեժ]], [[Բագրևանդ (Երևանի թաղամաս)|Բագրևանդ]]
|-----
| [[Նուբարաշեն (վարչական շրջան)|Նուբարաշեն]]
| &lt;center&gt;9 800&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;&lt;/center&gt;
| &lt;center&gt;18,11&amp;nbsp;կմ²&lt;/center&gt;
| [[Նուբարաշեն (Երևանի թաղամաս)|Նուբարաշեն]]
|-
| [[Շենգավիթ (վարչական շրջան)|Շենգավիթ]]
| &lt;center&gt;138 600&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;&lt;/center&gt;
| &lt;center&gt;40,50&amp;nbsp;կմ²&lt;/center&gt;
| [[Ներքին Շենգավիթ (Երևանի թաղամաս)|Ներքին Շենգավիթ]], [[Վերին Շենգավիթ]], [[Ներքին Չարբախ]], [[Վերին Չարբախ]], [[Նորագավիթ]], [[Աերացիա (Երևանի թաղամաս)|Աերացիա]]
|}
[[Պատկեր:Yerevan-Map-Armenian-Labels.jpg|կենտրոն|frameless|837x837փքս]]

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

== Արտաքին հղումներ ==
* [http://www.yerevan.am/am/administrative-districts/ Երևանի վարչական շրջանները քաղաքի պաշտոնական կայքում]
{{Երևանի վարչական բաժանում}}

[[Կատեգորիա:Երևանի վարչական բաժանում]]</text>
      <sha1>q23o8eve36zufrn6djhgnpebs120hp6</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486089</id>
      <parentid>8486085</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T14:46:55Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>GeoO</username>
        <id>14988</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6115" xml:space="preserve">Վարչական առումով [[Հայաստան]]ի մայրաքաղաք [[Երևան]]ը բաժանված է 12 վարչական շրջանների, որոնք իրենց հերթին բաժանված են թաղամասերի։ 

Ստորև ներկայացված է 2015 թվականի մարդահամարի տվյալներով՝ Երևանի վարչական շրջանների բնակչության թվաքանակը&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.armstat.am/file/article/bnakch_01.07.2015.pdf|title=Երևան քաղաքային համայնքի մշտական բնակչության թվաքանակն ըստ վարչական շրջանների 2015 թվականի հուլիսի 1-ի դրությամբ|date=2015|website=www.armstat.am|publisher=Հայաստանի Հանրապետության ազգային վիճակագրության ծառայություն|page=8|pages=10}}&lt;/ref&gt;.

{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
|+ '''Վարչական շրջաններ'''
! Վարչական շրջան
! Բնակչություն
! Տարածք
! Թաղամասեր
|-----
| [[Աջափնյակ (վարչական շրջան)|Աջափնյակ]]
| &lt;center&gt;108 900&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;&lt;/center&gt;
| &lt;center&gt;25&amp;nbsp;կմ²&lt;/center&gt;
| Աջափնյակ, [[Նորաշեն (Երևանի թաղամաս)|Նորաշեն]], [[Նազարբեկյան (Երևանի թաղամաս)|Նազարբեկյան]], [[Սիլիկյան (Երևանի թաղամաս)|Սիլիկյան]], [[Լուկաշին (Երևանի թաղամաս)|Լուկաշին]], [[Վահագնի թաղամաս]], [[Անաստասավան]]
|-
| [[Արաբկիր (վարչական շրջան)|Արաբկիր]]
| &lt;center&gt;115 900&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;&lt;/center&gt;
| &lt;center&gt;12,35&amp;nbsp;կմ²&lt;/center&gt;
| Նոր Արաբկիր
|-----
| [[Ավան (վարչական շրջան)|Ավան]]
| &lt;center&gt;53 100&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;&lt;/center&gt;
| &lt;center&gt;8,37&amp;nbsp;կմ²&lt;/center&gt;
| Հին Ավան, Նոր Ավան (Վարուժան, Դուրյան, Չարենց, Իսահակյան, Հովհաննիսյան, Սայաթ Նովա, Բրյուսով, Թումանյան), Ավան-Առինջ
|-
| [[Դավթաշեն (վարչական շրջան)|Դավթաշեն]]
| &lt;center&gt;42 400&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;&lt;/center&gt;
| &lt;center&gt;6,71&amp;nbsp;կմ²&lt;/center&gt;
| [[Դավթաշեն (Երևանի թաղամաս)|Դավթաշեն]]
|-----
| [[Էրեբունի (վարչական շրջան)|Էրեբունի]]
| &lt;center&gt;126 100&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;&lt;/center&gt;
| &lt;center&gt;48,41&amp;nbsp;կմ²&lt;/center&gt;
| [[Էրեբունի (Երևանի թաղամաս)|Էրեբունի]], [[Նոր Արեշ (Երևանի թաղամաս)|Նոր Արեշ]], [[Սարիթաղ (Երևանի թաղամաս)|Սարիթաղ]], [[Վարդաշեն (Երևանի թաղամաս)|Վարդաշեն]], [[Մուշավան (Երևանի թաղամաս)|Մուշավան]], [[Վերին Ջրաշեն (Երևանի թաղամաս)|Վերին Ջրաշեն]]
|-
| [[Քանաքեռ-Զեյթուն (վարչական շրջան)|Քանաքեռ-Զեյթուն]]
| &lt;center&gt;74 100&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;&lt;/center&gt;
| &lt;center&gt;8,10&amp;nbsp;կմ²&lt;/center&gt;
| [[Քանաքեռ (Երևանի թաղամաս)|Քանաքեռ]], [[Նոր Զեյթուն (Երևանի թաղամաս)|Նոր Զեյթուն]]
|-----
| [[Կենտրոն (Երևանի վարչական շրջան)|Կենտրոն]]
| &lt;center&gt;125 700&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;&lt;/center&gt;
| &lt;center&gt;14,20&amp;nbsp;կմ²&lt;/center&gt;
| [[Փոքր Կենտրոն (Երևանի թաղամաս)|Փոքր Կենտրոն]], [[Նորագյուղ (Երևանի թաղամաս)|Նորագյուղ]], [[Նոր Կիլիկիա (Երևանի թաղամաս)|Նոր Կիլիկիա]], [[Այգեստան (Երևանի թաղամաս)|Այգեստան]], [[Կոնդ (Երևանի թաղամաս)|Կոնդ]]
|-
| [[Մալաթիա-Սեբաստիա (վարչական շրջան)|Մալաթիա-Սեբաստիա]]
| &lt;center&gt;135 400&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;&lt;/center&gt;
| &lt;center&gt;25,80&amp;nbsp;կմ²&lt;/center&gt;
| [[Նոր Մալաթիա (Երևանի թաղամաս)|Նոր Մալաթիա]], [[Զորավար Անդրանիկի թաղամաս (Երևան)|Զորավար Անդրանիկ]], [[Շահումյան (Երևանի թաղամաս)|Շահումյան]], [[Արարատյան (Երևանի թաղամաս)|Արարատյան]], [[Հաղթանակ (Երևանի թաղամաս)|Հաղթանակ]]
|-----
| [[Նորք-Մարաշ (վարչական շրջան)|Նորք-Մարաշ]]
| &lt;center&gt;11 900&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;&lt;/center&gt;
| &lt;center&gt;4,60&amp;nbsp;կմ²&lt;/center&gt;
| [[Նորք (Երևանի թաղամաս)|Նորք]], [[Նորք-Մարաշ (Երևանի թաղամաս)|Նորք-Մարաշ]]
|-
| [[Նոր Նորք (վարչական շրջան)|Նոր Նորք]]
| &lt;center&gt;129 900&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;&lt;/center&gt;
| &lt;center&gt;14,47&amp;nbsp;կմ²&lt;/center&gt;
| [[Նոր Նորք (Երևանի թաղամաս)|Նոր Նորք]], [[Ջրվեժ (գյուղ)|Ջրվեժ]], [[Բագրևանդ (Երևանի թաղամաս)|Բագրևանդ]]
|-----
| [[Նուբարաշեն (վարչական շրջան)|Նուբարաշեն]]
| &lt;center&gt;9 800&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;&lt;/center&gt;
| &lt;center&gt;18,11&amp;nbsp;կմ²&lt;/center&gt;
| [[Նուբարաշեն (Երևանի թաղամաս)|Նուբարաշեն]]
|-
| [[Շենգավիթ (վարչական շրջան)|Շենգավիթ]]
| &lt;center&gt;138 600&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;&lt;/center&gt;
| &lt;center&gt;40,50&amp;nbsp;կմ²&lt;/center&gt;
| [[Ներքին Շենգավիթ (Երևանի թաղամաս)|Ներքին Շենգավիթ]], [[Վերին Շենգավիթ]], [[Ներքին Չարբախ]], [[Վերին Չարբախ]], [[Նորագավիթ]], [[Աերացիա (Երևանի թաղամաս)|Աերացիա]]
|}
[[Պատկեր:Yerevan-Map-Armenian-Labels.jpg|կենտրոն|frameless|837x837փքս]]

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

== Արտաքին հղումներ ==
* [http://www.yerevan.am/am/administrative-districts/ Երևանի վարչական շրջանները քաղաքի պաշտոնական կայքում]
{{Երևանի վարչական բաժանում}}

[[Կատեգորիա:Երևանի վարչական բաժանում]]</text>
      <sha1>3rnj4zpvsl3g8qv0aackyv77nizg630</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Մասնակցի քննարկում:Armenmir</title>
    <ns>3</ns>
    <id>51199</id>
    <revision>
      <id>8486290</id>
      <parentid>8485615</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T23:39:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ԱշբոտՏՆՂ</username>
        <id>48669</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Ռոբոտ։ Արխիվացվում է 2 քննարկման բաժին (ավելի հին քան 30 օր) դեպի [[Մասնակցի քննարկում:Armenmir/Արխիվ/2022]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="15391" xml:space="preserve">{| cellspacing=&quot;0&quot; cellpadding=&quot;0&quot; style=&quot;clear: {{{clear|right}}}; margin-bottom: .5em; float: right; padding: .5em 0 .8em 1.4em; background: none; width: {{{width|{{{1|auto}}}}}};&quot; {{#if:{{{limit|}}}|class=&quot;toclimit-{{{limit}}}&quot;}}
| __TOC__
|}
{|class=&quot;infobox&quot; width=&quot;260px&quot; style=&quot;margin-top: 6px;&quot;
|-
!align=&quot;center&quot;|[[Պատկեր:Vista-file-manager.png|40px|Արխիվ]]&lt;br /&gt;[[Մասնակցի քննարկում:Armenmir/Արխիվ|Արխիվ]]
---- 
|}
{{Մասնակից:Աշբոտ/Արխիվ
|archive = Մասնակցի քննարկում:Armenmir/Արխիվ/%(year)d
|algo = old(30d)
|counter = 1
}}

== Բնակավայրեր ==

== Շնորհավոր Ամանոր և Սուրբ ծնունդ ==

{| style=&quot;border: 2px solid #929292; background-color:&quot; 
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;middle&quot; | [[Պատկեր:Christmas tree with Wikimedia Projects' logos.png|150px]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 0; vertical-align: middle; height: 1.1em;&quot; valign=&quot;middle&quot;| &lt;center&gt;''Շնորհավոր Ամանոր և Սուրբ ծնունդ''&lt;/center&gt;
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; border-top: 1px solid gray;&quot; |Հարգելի՛ խմբագիր, շնորհավորում ենք Ամանորի և սուրբծննդյան տոների կապակցությամբ։ Թող հաջողությունները անպակաս լինեն Ձեր անձնական կյանքում։ Մաղթում ենք նաև արգասաբեր խմբագրումներ, որոնցով կզարգացնենք մեր հանրագիտարանը և նոր շունչ կհաղորդենք նրան այս նոր տարում։ Հաճելի տոներ և խմբագրումներ ենք մաղթում։
|}

== ''This Month in GLAM'': May 2022 ==

{| style=&quot;width:100%;&quot;
| valign=&quot;top&quot; align=&quot;center&quot; style=&quot;border:1px gray solid; padding:1em;&quot; |
{| align=&quot;center&quot;
|-
| style=&quot;text-align: center;&quot; | [[File:This Month in GLAM logo 2018.png|350px|center|link=outreach:GLAM/Newsletter]]&lt;br /&gt;
&lt;hr /&gt;
&lt;div style=&quot;font-size:12pt; font-family:Times New Roman; text-align:center;&quot;&gt;[[outreach:GLAM/Newsletter/May 2022|&lt;span style=&quot;color:darkslategray;&quot;&gt;This Month in GLAM – Volume XII, Issue V, May 2022&lt;/span&gt;]]&lt;/div&gt;
&lt;hr /&gt;&lt;br /&gt;

|- style=&quot;text-align: center;&quot;
| &lt;span style=&quot;font-size:12pt; font-family:Times New Roman;&quot;&gt; '''&lt;u&gt;Headlines&lt;/u&gt;'''&lt;/span&gt;
|- style=&quot;font-size:10pt; font-family:Times New Roman; text-align:center;&quot;
| &lt;div style=&quot;text-align:left; column-count:2; column-width:28em; -moz-column-count:2; -moz-column-width:28em; -webkit-column-count:2; -webkit-column-width:28em; vertical-align:top;&quot;&gt;

* [[outreach:GLAM/Newsletter/May 2022/Contents/Albania report|Albania report]]: Summer of Wikivoyage 2022
* [[outreach:GLAM/Newsletter/May 2022/Contents/Argentina report|Argentina report]]: Face-to-face and virtual events on May
* [[outreach:GLAM/Newsletter/May 2022/Contents/Australia report|Australia report]]: Over 1000 references added in Australia and Aotearoa New Zealand for #1Lib1Ref
* [[outreach:GLAM/Newsletter/May 2022/Contents/Belgium report|Belgium report]]: New Wikidata Property
* [[outreach:GLAM/Newsletter/May 2022/Contents/Brazil report|Brazil report]]: Wiki Loves Espírito Santo is a sucess
* [[outreach:GLAM/Newsletter/May 2022/Contents/Estonia report|Estonia report]]: From university to library
* [[outreach:GLAM/Newsletter/May 2022/Contents/Finland report|Finland report]]: Photowalks in Southern Finland, spring 2022
* [[outreach:GLAM/Newsletter/May 2022/Contents/France report|France report]]: International Museum Day 2022
* [[outreach:GLAM/Newsletter/May 2022/Contents/India report|India report]]: Digitization of Tibetan Buddhist canons, The International Museum Day 2022 Wikidata Competition
* [[outreach:GLAM/Newsletter/May 2022/Contents/Italy report|Italy report]]: May in and for museums
* [[outreach:GLAM/Newsletter/May 2022/Contents/Kosovo report|Kosovo report]]: Cooperation with the National Gallery of Kosova and Summer of Wikivoyage 2022
* [[outreach:GLAM/Newsletter/May 2022/Contents/Malaysia report|Malaysia report]]: WikiGap Malaysia 2022 @ Kuala Lumpur Library
* [[outreach:GLAM/Newsletter/May 2022/Contents/New Zealand report|New Zealand report]]: Pacific Arts Aotearoa Wikiproject, Auckland Museum's Exploratory Study and Report back on #1Lib1Ref
* [[outreach:GLAM/Newsletter/May 2022/Contents/Poland report|Poland report]]: Wikipedian in residence in the National Museum in Cracow; Training at the Wawel Royal Castle National Art Collection; How can we make GLAM’s digital resources more reusable in education?; The International Museum Day 2022 Wikidata Competition
* [[outreach:GLAM/Newsletter/May 2022/Contents/Serbia report|Serbia report]]: New GLAM brochure and Wikilive 2022
* [[outreach:GLAM/Newsletter/May 2022/Contents/Sweden report|Sweden report]]: Rembrandt and others – drawings from the Nationalmuseum in Stockholm; Stockholm Museum of Women’s History; The map book of Heinrich Thome; Sörmland Museum; Wikidata competition – International Museum Day 2022
* [[outreach:GLAM/Newsletter/May 2022/Contents/Switzerland report|Switzerland report]]: Diversity in GLAM Program
* [[outreach:GLAM/Newsletter/May 2022/Contents/UK report|UK report]]: Khalili Collections
* [[outreach:GLAM/Newsletter/May 2022/Contents/Uruguay report|Uruguay report]]: Wikimedistas de Uruguay report: 1bib1ref, Museum of Natural History, and more!
* [[outreach:GLAM/Newsletter/May 2022/Contents/USA report|USA report]]: Hackathons and Edit-a-thons
* [[outreach:GLAM/Newsletter/May 2022/Contents/Content Partnerships Hub report|Content Partnerships Hub report]]: International Energy Agency share their knowledge and graphics on Wikipedia
* [[outreach:GLAM/Newsletter/May 2022/Contents/Structured Data on Wikimedia Commons report|Structured Data on Wikimedia Commons report]]: Uploading files to Wikimedia Commons with OpenRefine: looking for test uploads!
* [[outreach:GLAM/Newsletter/May 2022/Contents/WMF GLAM report|WMF GLAM report]]: Results from 1Lib1Ref May 2022
* [[outreach:GLAM/Newsletter/May 2022/Contents/Events|Calendar]]: June's GLAM events

&lt;/div&gt;
|-
| style=&quot;font-family:Times New Roman; text-align:center; font-size:85%;&quot; | [[outreach:GLAM/Newsletter|Read this edition in full]] &amp;bull; [[outreach:GLAM/Newsletter/May 2022/Single|Single-page]]
|-
| valign=&quot;top&quot; colspan=&quot;2&quot; style=&quot;padding:0.5em; font-family:Times New Roman;text-align:center; font-size:85%;&quot; |
To assist with preparing the newsletter, please visit the [[outreach:GLAM/Newsletter/Newsroom|newsroom]]. Past editions may be viewed [[outreach:GLAM/Newsletter/Archives|here]].
|-
|}
|}
&lt;div style=&quot;margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;&quot;&gt;[[m:GLAM/Newsletter/About|About ''This Month in GLAM'']] · [[m:Global message delivery/Targets/GLAM|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] · [[:m:User:Romaine|Romaine]] 14:14, 13 Հունիսի 2022 (UTC)&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Romaine@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/GLAM&amp;oldid=23345409 --&gt;

== ''This Month in GLAM'': June 2022 ==

{| style=&quot;width:100%;&quot;
| valign=&quot;top&quot; align=&quot;center&quot; style=&quot;border:1px gray solid; padding:1em;&quot; |
{| align=&quot;center&quot;
|-
| style=&quot;text-align: center;&quot; | [[File:This Month in GLAM logo 2018.png|350px|center|link=outreach:GLAM/Newsletter]]&lt;br /&gt;
&lt;hr /&gt;
&lt;div style=&quot;font-size:12pt; font-family:Times New Roman; text-align:center;&quot;&gt;[[outreach:GLAM/Newsletter/June 2022|&lt;span style=&quot;color:darkslategray;&quot;&gt;This Month in GLAM – Volume XII, Issue VI, June 2022&lt;/span&gt;]]&lt;/div&gt;
&lt;hr /&gt;&lt;br /&gt;

|- style=&quot;text-align: center;&quot;
| &lt;span style=&quot;font-size:12pt; font-family:Times New Roman;&quot;&gt; '''&lt;u&gt;Headlines&lt;/u&gt;'''&lt;/span&gt;
|- style=&quot;font-size:10pt; font-family:Times New Roman; text-align:center;&quot;
| &lt;div style=&quot;text-align:left; column-count:2; column-width:28em; -moz-column-count:2; -moz-column-width:28em; -webkit-column-count:2; -webkit-column-width:28em; vertical-align:top;&quot;&gt;

* [[outreach:GLAM/Newsletter/June 2022/Contents/Albania report|Albania report]]: CEE Spring 2022 in Albania and Kosovo
* [[outreach:GLAM/Newsletter/June 2022/Contents/Argentina report|Argentina report]]: In the middle of new projects
* [[outreach:GLAM/Newsletter/June 2022/Contents/Australia report|Australia report]]: A celebration, a commitment, an edit-a-thon: Know My Name returns for 2022
* [[outreach:GLAM/Newsletter/June 2022/Contents/Belgium report|Belgium report]]: Heritage and Wikimedian in Residence
* [[outreach:GLAM/Newsletter/June 2022/Contents/Brazil report|Brazil report]]: FIRST WikiCon Brazil &amp; Three States of GLAM
* [[outreach:GLAM/Newsletter/June 2022/Contents/Croatia report|Croatia report]]: Network(ing) effect(s) 
* [[outreach:GLAM/Newsletter/June 2022/Contents/France report|France report]]: French open content report promotion
* [[outreach:GLAM/Newsletter/June 2022/Contents/Italy report|Italy report]]: Opening and closing projects in June
* [[outreach:GLAM/Newsletter/June 2022/Contents/Kosovo report|Kosovo report]]: Edit-a-thon with Kino Lumbardhi; DokuTech; CEE Spring 2022 in Albania and Kosovo
* [[outreach:GLAM/Newsletter/June 2022/Contents/New Zealand report|New Zealand report]]: West Coast Wikipedian at Large and Auckland Museum updates
* [[outreach:GLAM/Newsletter/June 2022/Contents/Poland report|Poland report]]: Wikipedian in residence in the National Museum in Cracow; The next online meeting within the cycle of monthly editing GLAM meetings; Steps to communicate GLAM partnerships better and involve the Wikimedian community
* [[outreach:GLAM/Newsletter/June 2022/Contents/Sweden report|Sweden report]]: 100 000 memories from the Nordic Museum; Report from the Swedish National Archives
* [[outreach:GLAM/Newsletter/June 2022/Contents/Switzerland report|Switzerland report]]: Diversity in GLAM Program
* [[outreach:GLAM/Newsletter/June 2022/Contents/UK report|UK report]]: Featured images and cultural diversity
* [[outreach:GLAM/Newsletter/June 2022/Contents/USA report|USA report]]: Fifty Women Sculptors; Juneteenth Edit-a-thon; Juneteenth Photobooths 2022; Wiknic June 2022; New York Botanical Garden June 2022; LGBT Pride Month
* [[outreach:GLAM/Newsletter/June 2022/Contents/Structured Data on Wikimedia Commons report|Structured Data on Wikimedia Commons report]]: Structured data on Commons editing now possible with OpenRefine 3.6; file uploading with 3.7
* [[outreach:GLAM/Newsletter/June 2022/Contents/Events|Calendar]]: July's GLAM events

&lt;/div&gt;
|-
| style=&quot;font-family:Times New Roman; text-align:center; font-size:85%;&quot; | [[outreach:GLAM/Newsletter|Read this edition in full]] &amp;bull; [[outreach:GLAM/Newsletter/June 2022/Single|Single-page]]
|-
| valign=&quot;top&quot; colspan=&quot;2&quot; style=&quot;padding:0.5em; font-family:Times New Roman;text-align:center; font-size:85%;&quot; |
To assist with preparing the newsletter, please visit the [[outreach:GLAM/Newsletter/Newsroom|newsroom]]. Past editions may be viewed [[outreach:GLAM/Newsletter/Archives|here]].
|-
|}
|}
&lt;div style=&quot;margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;&quot;&gt;[[m:GLAM/Newsletter/About|About ''This Month in GLAM'']] · [[m:Global message delivery/Targets/GLAM|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] · [[:m:User:Romaine|Romaine]] 03:46, 11 Հուլիսի 2022 (UTC)&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Romaine@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/GLAM&amp;oldid=23471794 --&gt;

== ''This Month in GLAM'': July 2022 ==

{| style=&quot;width:100%;&quot;
| valign=&quot;top&quot; align=&quot;center&quot; style=&quot;border:1px gray solid; padding:1em;&quot; |
{| align=&quot;center&quot;
|-
| style=&quot;text-align: center;&quot; | [[File:This Month in GLAM logo 2018.png|350px|center|link=outreach:GLAM/Newsletter]]&lt;br /&gt;
&lt;hr /&gt;
&lt;div style=&quot;font-size:12pt; font-family:Times New Roman; text-align:center;&quot;&gt;[[outreach:GLAM/Newsletter/July 2022|&lt;span style=&quot;color:darkslategray;&quot;&gt;This Month in GLAM – Volume XII, Issue VII, July 2022&lt;/span&gt;]]&lt;/div&gt;
&lt;hr /&gt;&lt;br /&gt;

|- style=&quot;text-align: center;&quot;
| &lt;span style=&quot;font-size:12pt; font-family:Times New Roman;&quot;&gt; '''&lt;u&gt;Headlines&lt;/u&gt;'''&lt;/span&gt;
|- style=&quot;font-size:10pt; font-family:Times New Roman; text-align:center;&quot;
| &lt;div style=&quot;text-align:left; column-count:2; column-width:28em; -moz-column-count:2; -moz-column-width:28em; -webkit-column-count:2; -webkit-column-width:28em; vertical-align:top;&quot;&gt;

* [[outreach:GLAM/Newsletter/July 2022/Contents/Argentina report|Argentina report]]: Provinces: our main characters
* [[outreach:GLAM/Newsletter/July 2022/Contents/Brazil report|Brazil report]]: Brazil holds its National Wiki Conference, and many GLAM partners join
* [[outreach:GLAM/Newsletter/July 2022/Contents/Colombia report|Colombia report]]: A very busy July for Colombian libraries / Un Julio bastante movido para las bibliotecas colombianas 
* [[outreach:GLAM/Newsletter/July 2022/Contents/France report|France report]]: Wikimedian in residence in Clermont-Ferrand
* [[outreach:GLAM/Newsletter/July 2022/Contents/New Zealand report|New Zealand report]]: News from Auckland Museum, the West Coast, and New Zealand's thesis repositories
* [[outreach:GLAM/Newsletter/July 2022/Contents/Poland report|Poland report]]: Edit-a-thon in the National Museum in Cracow, GLAM editing contest on the collection of artworks
* [[outreach:GLAM/Newsletter/July 2022/Contents/Portugal report|Portugal report]]: Portugal’s first GLAM-Wiki open access museum project is launched!!
* [[outreach:GLAM/Newsletter/July 2022/Contents/Serbia report|Serbia report]]: Presentation of GLAM activities at Edu Wiki Camp
* [[outreach:GLAM/Newsletter/July 2022/Contents/UK report|UK report]]: Khalili Collections
* [[outreach:GLAM/Newsletter/July 2022/Contents/USA report|USA report]]: GLAM for the Masses
* [[outreach:GLAM/Newsletter/July 2022/Contents/AvoinGLAM report|AvoinGLAM report]]: Wikimania
* [[outreach:GLAM/Newsletter/July 2022/Contents/Content Partnerships Hub report|Content Partnerships Hub report]]: Wikimania activities
* [[outreach:GLAM/Newsletter/July 2022/Contents/WMF GLAM report|WMF GLAM report]]: What next for 1Lib1Ref?
* [[outreach:GLAM/Newsletter/July 2022/Contents/Events|Calendar]]: August's GLAM events

&lt;/div&gt;
|-
| style=&quot;font-family:Times New Roman; text-align:center; font-size:85%;&quot; | [[outreach:GLAM/Newsletter|Read this edition in full]] &amp;bull; [[outreach:GLAM/Newsletter/July 2022/Single|Single-page]]
|-
| valign=&quot;top&quot; colspan=&quot;2&quot; style=&quot;padding:0.5em; font-family:Times New Roman;text-align:center; font-size:85%;&quot; |
To assist with preparing the newsletter, please visit the [[outreach:GLAM/Newsletter/Newsroom|newsroom]]. Past editions may be viewed [[outreach:GLAM/Newsletter/Archives|here]].
|-
|}
|}
&lt;div style=&quot;margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;&quot;&gt;[[m:GLAM/Newsletter/About|About ''This Month in GLAM'']] · [[m:Global message delivery/Targets/GLAM|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] · [[:m:User:Romaine|Romaine]] 01:24, 9 Օգոստոսի 2022 (UTC)&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Romaine@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/GLAM&amp;oldid=23554599 --&gt;</text>
      <sha1>t1n5pcgxdx31kb9s2tkef5h8uju0nr7</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Էրեբունի (վարչական շրջան)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>55962</id>
    <revision>
      <id>8486042</id>
      <parentid>8363194</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T13:45:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>GeoO</username>
        <id>14988</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9441" xml:space="preserve">{{Այլ կիրառումներ|Էրեբունի (այլ կիրառումներ)}}
{{Տեղեկաքարտ Վարչական միավոր
|նկարագրություն = Էրեբունի շրջանի համայնապատկերը համանուն ամրոցից
|Ղեկավար=
|ղեկավար=Արտակ Հովակիմյան|ղեկավարի պաշտոն=Վարչական շրջանի ղեկավար}}

'''Էրեբունի շրջան''', շրջանի կարգավիճակ ունեցող վարչական միավոր [[Հայաստան]]ի մայրաքաղաք [[Երևան]]ում։ Ընդգրկում է քաղաքի հարավարևելյան հատվածը՝ զբաղեցնելով 4880 [[հեկտար]] տարածք։

Սահմանակից է Երևանի [[Կենտրոն (Երևանի վարչական շրջան)|Կենտրոն]], [[Նորք-Մարաշ (վարչական շրջան)|Նորք-Մարաշ]], [[Նոր Նորք (վարչական շրջան)|Նոր Նորք]], [[Շենգավիթ (վարչական շրջան)|Շենգավիթ]] և [[Նուբարաշեն (վարչական շրջան)|Նուբարաշեն]] վարչական շրջաններին, ինչպես նաև Հայաստանի [[Կոտայքի մարզ|Կոտայքի]] և [[Արարատի մարզ|Արարատի]] մարզերին։ Համաձայն 2015 թվականի վիճակագրական տվյալների՝ շրջանն ունի 126.100 բնակիչ&lt;ref name=HH_mshtakan_bnakchutyuny_2015_hulisi_1-i_drutyamb&gt;{{cite web|url=http://armstat.am/file/article/bnakch_01.07.2015.pdf |title=Հայաստանի Հանրապետության մշտական բնակչության թվաքանակը 2015 թվականի հուլիսի մեկի դրությամբ|date= |accessdate=2015 Օգոստոսի 9}}&lt;/ref&gt;։

Ներկայումս Էրեբունու շրջանի ղեկավարն է Արման Աբրահամյանը։

== Ընդհանուր բնութագիր ==
Էրեբունին ունի 48 կմ² տարածք (Երևանի քաղաքի ընդհանուր տարածքի 21.52 %-ը), որից 29 կմ² զբաղեցնում են բնակելի կամ առևտրային շենքեր, շինությունները։ Էրեբունին Երևանի ամենամեծ թաղամասն է։ Այն ոչ ֆորմալ կերպով բաժանվում է փոքր շրջանների, ինչպիսիք են Էրեբունի թաղամասը, Նոր Արեշը, Սարթաղը, Վարդաշենը, Մուշավանը, Վերին Ջրաշենը և Նոր Բուտանիան։ [[Սասունցի Դավթի հրապարակ (Երևան)|Սասունցի Դավիթ հրապարակը]] մետրոյի կայարանի հետ միասին կազմում է թաղամասի հիմքը։ Թաղամասի հիմնական փողոցներն են՝ [[Էրեբունու փողոց (Երևան)|Էրեբունի փողոցը]], [[Սասունցի Դավթի փողոց (Երևան)|Սասունցի Դավիթ փողոցը]], [[Ազատամարտիկների փողոց (Երևան)|Ազատամարտիկների փողցը]], [[Իվան Այվազովսկու փողոց]]ը, [[Դավիթ Բեկ փողոց]]ը, Արին Բերդ փողոցը, [[Արցախի պողոտա (Երևան)|Արցախի պողոտան]] և [[Մովսես Խորենացու փողոց (Երևան)|Մովսես Խորենացու փողոցը]]։

Էրեբունին Երևանի խոշոր արդյունաբերական թաղամասն է` մեծ գործարաններով։

Երևանի կենտրոնական գերեզմանատունը, ինչպես նաև ռազմական գերեզմանատունը գտնվում են Էրեբունի թաղամասում։

Թաղամասի բնակչության տրանսպորտային կարիքները բավարարելու համար նախատեսված է [[Սասունցի Դավիթ (մետրոյի կայարան)|Սասունցի Դավիթ մետրոյի կայարանը]], իսկ [[Երևան (երկաթուղային կայարան)|Երևանի երկաթուղային կայարանը]] գտնվում է շրջանի Սասունցի Դավիթ հրապարակում։ Էրեբունում գտնվում է նաև Երևանի կենտրոնական բանտը, որը հայտնի է որպես «Էրեբունի քրեակատարողական հիմնարկ»։

Էրեբունի պետական արգելոցը, որը ստեղծվել է 1981 թվականին, գտնվում է Երևանի կենտրոնից մոտ 8 կմ հեռավու՝ Էրեբունի շրջանի շրջակայքում՝ ծովի մակարդակից 1300-1450 մ բարձրության վրա։ Արգելոցը զբաղեցնում է 120 հեկտար տարածք, հիմնականում բաղկացած է կիսաեզրափակված լեռներից։

2016 թվականի դրությամբ թաղամասի բնակչության թիվը կազմում է 126.500 մարդ։

== Պատմություն ==

=== Հին պատմություն ===
[[Պատկեր:Վարդավառի լիճ, 2015, ArmAg (5).JPG|մինի|Սարի թաղ թաղամասը Էրեբունիում]]
Հնագիտական վկայությունները ներկայացնում են, որ Էրեբունի ռազմական ամրոցը հիմնադրվել է մ․թ․ա․ 782 թվականին [[Արգիշտի Ա|Արգիշտի]] արքայի հրամանով Արին-Բերդ լեռան ժամանակակից Էրեբունի վարչական շրջանում։ Արգիշտի 1ը հիմնեց բազմաթիվ նոր բնակավայրեր դրանցից նշանավոր էր ք ա 782թ Արին լեռան վրա կառուցված էրեբունին։

== Բնակչություն ==
2011 թվականի մարդահամարի տվյալներով թաղամասում բնակվում էր 123.092 բնակիչ (Երևան քաղաքի բնակչության 11.61%-ը)։ Ըստ 2016 թվականի պաշտոնական վիճակագրական տվյալների թաղամասի բնակչությունը կազմել է շուրջ 126,500 մարդ ։
[[Պատկեր:Memorial Complex &quot;Military Cemetery&quot;, 2019-09-01, 06.jpg|մինի|ձախից|Հուշահամալիր «Զինվորական գերեզմանոց», կենտրոնական գերեզմանատուն, 1941 թ., 1982 թ., ճարտ.՝ Ռ. Ներսիսյան, Գ. Յոլյան, Ս. Մանուկյան, քանդ.` [[Յուրի Սամվելյան]], Գ. Հովսեփյան]]

== Տրանսպորտ ==
Շենգավիթ շրջանի տրանսպորտը հիմնականում հիմնված է ավտոբուսներից, տրոլեյբուսներից, մետրոյից։ Էրեբունում գտնվում է «Սասունցի Դավիթ» մետրոյի կայարանը, որը գործում է 1981 թվականի մարտի 7-ից։

[[Պատկեր:2014 Erywań, Kwietnik na Placu Dawida Sasuńskiego (01).jpg|մինի|Էրեբունի]]
Հայկական երկաթուղու Երևանի երկաթուղային կայարանը գտնվում է Էրեբունիում (հիմնադրված 1902 թվականին)։ Այն կապում է Երևանը հետևյալ ուղղություններով՝

Երևան - [[Բաթում]]ի,

* Երևան - [[Թբիլիսի]],
* Երևան - [[Գյումրի]],
* Երևան - [[Արարատ]],
* Երևան - Արաքսի Մյասնիկյան երկաթուղային կայարան,
* Երևան - Երասխ և այլն։

Էրեբունի թաղամասում գտնվում է Երևանի երկրորդ օդանավակայանը՝ Էրեբունի օդանավակայանը։ Անկախությունից ի վեր «Էրեբունին» հիմնականում օգտագործվում է ռազմական կամ մասնավոր թռիչքների համար։

== Կրթություն ==
[[Պատկեր:Արգիշտի Ա (3).JPG|մինի|Արգիշտի Ա արքայի քանդակը Էրեբունիում]]
2016-2017 թվականի դրությամբ թաղամասը ունի 23 հանրակրթական դպրոց, 3 մասնավոր դպրոց, ինչպես նաև 2 մասնագիտական դպրոց և նաև հատուկ կարիքներով երեխաների համար։ Կա նաև Միքայել Մալունցյանի անվան գեղարվեստի դպրոցը և Տիգրան Չուխաջյանի անվան երաժշտական դպրոցը։

== Սպորտ ==
«Էրեբունի» ֆուտբոլային ակումբը մարզադաշտ է դուրս է եկել 1992 թվականից մի քանի ընդմիջումներով։ Այն ներկայումս հանդես է գալիս Հայաստանի Առաջին լիգայում։

== Միջազգային հարաբերություններ ==
Էրեբունի վարչական շրջանի վարչակազմը պաշտոնական համագործակցություն ունի հետևյալ քաղաքի հետ՝

* [[Պատկեր:Blason_Vienne.svg|25x25փքս]] [[Վիեն]], [[Ֆրանսիա]], 2015թ․

[[Պատկեր:Vardavar lake2, Yerevan.jpg|կենտրոն|մինի|883x883փքս|Վարդավարի լիճը Էրեբունիում]]

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

{{Երևանի վարչական բաժանում}}

[[Կատեգորիա:Էրեբունի վարչական շրջան]]</text>
      <sha1>dcro6t1d5qj3lhbvp1w5l5735d01r3l</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486043</id>
      <parentid>8486042</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T13:47:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>GeoO</username>
        <id>14988</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9672" xml:space="preserve">{{Այլ կիրառումներ|Էրեբունի (այլ կիրառումներ)}}
{{Տեղեկաքարտ Վարչական միավոր
|նկարագրություն = Էրեբունի շրջանի համայնապատկերը համանուն ամրոցից
|Ղեկավար=
|ղեկավար=Հակոբ Բալայանը|ղեկավարի պաշտոն=Վարչական շրջանի ղեկավար}}

'''Էրեբունի շրջան''', շրջանի կարգավիճակ ունեցող վարչական միավոր [[Հայաստան]]ի մայրաքաղաք [[Երևան]]ում։ Ընդգրկում է քաղաքի հարավարևելյան հատվածը՝ զբաղեցնելով 4880 [[հեկտար]] տարածք։

Սահմանակից է Երևանի [[Կենտրոն (Երևանի վարչական շրջան)|Կենտրոն]], [[Նորք-Մարաշ (վարչական շրջան)|Նորք-Մարաշ]], [[Նոր Նորք (վարչական շրջան)|Նոր Նորք]], [[Շենգավիթ (վարչական շրջան)|Շենգավիթ]] և [[Նուբարաշեն (վարչական շրջան)|Նուբարաշեն]] վարչական շրջաններին, ինչպես նաև Հայաստանի [[Կոտայքի մարզ|Կոտայքի]] և [[Արարատի մարզ|Արարատի]] մարզերին։ Համաձայն 2015 թվականի վիճակագրական տվյալների՝ շրջանն ունի 126.100 բնակիչ&lt;ref name=HH_mshtakan_bnakchutyuny_2015_hulisi_1-i_drutyamb&gt;{{cite web|url=http://armstat.am/file/article/bnakch_01.07.2015.pdf |title=Հայաստանի Հանրապետության մշտական բնակչության թվաքանակը 2015 թվականի հուլիսի մեկի դրությամբ|date= |accessdate=2015 Օգոստոսի 9}}&lt;/ref&gt;։

Ներկայումս Էրեբունու շրջանի ղեկավարն է Հակոբ Բալայանը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.yerevan.am/am/districts/qanaqer-zeytun/|title=yerevan.am {{!}} Պաշտոնական կայք {{!}} Քանաքեռ-Զեյթուն վարչական շրջան|website=www.yerevan.am|accessdate=2022-08-09}}&lt;/ref&gt;։

== Ընդհանուր բնութագիր ==
Էրեբունին ունի 48 կմ² տարածք (Երևանի քաղաքի ընդհանուր տարածքի 21.52 %-ը), որից 29 կմ² զբաղեցնում են բնակելի կամ առևտրային շենքեր, շինությունները։ Էրեբունին Երևանի ամենամեծ թաղամասն է։ Այն ոչ ֆորմալ կերպով բաժանվում է փոքր շրջանների, ինչպիսիք են Էրեբունի թաղամասը, Նոր Արեշը, Սարթաղը, Վարդաշենը, Մուշավանը, Վերին Ջրաշենը և Նոր Բուտանիան։ [[Սասունցի Դավթի հրապարակ (Երևան)|Սասունցի Դավիթ հրապարակը]] մետրոյի կայարանի հետ միասին կազմում է թաղամասի հիմքը։ Թաղամասի հիմնական փողոցներն են՝ [[Էրեբունու փողոց (Երևան)|Էրեբունի փողոցը]], [[Սասունցի Դավթի փողոց (Երևան)|Սասունցի Դավիթ փողոցը]], [[Ազատամարտիկների փողոց (Երևան)|Ազատամարտիկների փողցը]], [[Իվան Այվազովսկու փողոց]]ը, [[Դավիթ Բեկ փողոց]]ը, Արին Բերդ փողոցը, [[Արցախի պողոտա (Երևան)|Արցախի պողոտան]] և [[Մովսես Խորենացու փողոց (Երևան)|Մովսես Խորենացու փողոցը]]։

Էրեբունին Երևանի խոշոր արդյունաբերական թաղամասն է` մեծ գործարաններով։

Երևանի կենտրոնական գերեզմանատունը, ինչպես նաև ռազմական գերեզմանատունը գտնվում են Էրեբունի թաղամասում։

Թաղամասի բնակչության տրանսպորտային կարիքները բավարարելու համար նախատեսված է [[Սասունցի Դավիթ (մետրոյի կայարան)|Սասունցի Դավիթ մետրոյի կայարանը]], իսկ [[Երևան (երկաթուղային կայարան)|Երևանի երկաթուղային կայարանը]] գտնվում է շրջանի Սասունցի Դավիթ հրապարակում։ Էրեբունում գտնվում է նաև Երևանի կենտրոնական բանտը, որը հայտնի է որպես «Էրեբունի քրեակատարողական հիմնարկ»։

Էրեբունի պետական արգելոցը, որը ստեղծվել է 1981 թվականին, գտնվում է Երևանի կենտրոնից մոտ 8 կմ հեռավու՝ Էրեբունի շրջանի շրջակայքում՝ ծովի մակարդակից 1300-1450 մ բարձրության վրա։ Արգելոցը զբաղեցնում է 120 հեկտար տարածք, հիմնականում բաղկացած է կիսաեզրափակված լեռներից։

2016 թվականի դրությամբ թաղամասի բնակչության թիվը կազմում է 126.500 մարդ։

== Պատմություն ==

=== Հին պատմություն ===
[[Պատկեր:Վարդավառի լիճ, 2015, ArmAg (5).JPG|մինի|Սարի թաղ թաղամասը Էրեբունիում]]
Հնագիտական վկայությունները ներկայացնում են, որ Էրեբունի ռազմական ամրոցը հիմնադրվել է մ․թ․ա․ 782 թվականին [[Արգիշտի Ա|Արգիշտի]] արքայի հրամանով Արին-Բերդ լեռան ժամանակակից Էրեբունի վարչական շրջանում։ Արգիշտի 1ը հիմնեց բազմաթիվ նոր բնակավայրեր դրանցից նշանավոր էր ք ա 782թ Արին լեռան վրա կառուցված էրեբունին։

== Բնակչություն ==
2011 թվականի մարդահամարի տվյալներով թաղամասում բնակվում էր 123.092 բնակիչ (Երևան քաղաքի բնակչության 11.61%-ը)։ Ըստ 2016 թվականի պաշտոնական վիճակագրական տվյալների թաղամասի բնակչությունը կազմել է շուրջ 126,500 մարդ ։
[[Պատկեր:Memorial Complex &quot;Military Cemetery&quot;, 2019-09-01, 06.jpg|մինի|ձախից|Հուշահամալիր «Զինվորական գերեզմանոց», կենտրոնական գերեզմանատուն, 1941 թ., 1982 թ., ճարտ.՝ Ռ. Ներսիսյան, Գ. Յոլյան, Ս. Մանուկյան, քանդ.` [[Յուրի Սամվելյան]], Գ. Հովսեփյան]]

== Տրանսպորտ ==
Շենգավիթ շրջանի տրանսպորտը հիմնականում հիմնված է ավտոբուսներից, տրոլեյբուսներից, մետրոյից։ Էրեբունում գտնվում է «Սասունցի Դավիթ» մետրոյի կայարանը, որը գործում է 1981 թվականի մարտի 7-ից։

[[Պատկեր:2014 Erywań, Kwietnik na Placu Dawida Sasuńskiego (01).jpg|մինի|Էրեբունի]]
Հայկական երկաթուղու Երևանի երկաթուղային կայարանը գտնվում է Էրեբունիում (հիմնադրված 1902 թվականին)։ Այն կապում է Երևանը հետևյալ ուղղություններով՝

Երևան - [[Բաթում]]ի,

* Երևան - [[Թբիլիսի]],
* Երևան - [[Գյումրի]],
* Երևան - [[Արարատ]],
* Երևան - Արաքսի Մյասնիկյան երկաթուղային կայարան,
* Երևան - Երասխ և այլն։

Էրեբունի թաղամասում գտնվում է Երևանի երկրորդ օդանավակայանը՝ Էրեբունի օդանավակայանը։ Անկախությունից ի վեր «Էրեբունին» հիմնականում օգտագործվում է ռազմական կամ մասնավոր թռիչքների համար։

== Կրթություն ==
[[Պատկեր:Արգիշտի Ա (3).JPG|մինի|Արգիշտի Ա արքայի քանդակը Էրեբունիում]]
2016-2017 թվականի դրությամբ թաղամասը ունի 23 հանրակրթական դպրոց, 3 մասնավոր դպրոց, ինչպես նաև 2 մասնագիտական դպրոց և նաև հատուկ կարիքներով երեխաների համար։ Կա նաև Միքայել Մալունցյանի անվան գեղարվեստի դպրոցը և Տիգրան Չուխաջյանի անվան երաժշտական դպրոցը։

== Սպորտ ==
«Էրեբունի» ֆուտբոլային ակումբը մարզադաշտ է դուրս է եկել 1992 թվականից մի քանի ընդմիջումներով։ Այն ներկայումս հանդես է գալիս Հայաստանի Առաջին լիգայում։

== Միջազգային հարաբերություններ ==
Էրեբունի վարչական շրջանի վարչակազմը պաշտոնական համագործակցություն ունի հետևյալ քաղաքի հետ՝

* [[Պատկեր:Blason_Vienne.svg|25x25փքս]] [[Վիեն]], [[Ֆրանսիա]], 2015թ․

[[Պատկեր:Vardavar lake2, Yerevan.jpg|կենտրոն|մինի|883x883փքս|Վարդավարի լիճը Էրեբունիում]]

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

{{Երևանի վարչական բաժանում}}

[[Կատեգորիա:Էրեբունի վարչական շրջան]]</text>
      <sha1>1iwelldsg36nhlysjiomkw4ekaygu9z</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Կախոց</title>
    <ns>0</ns>
    <id>58272</id>
    <revision>
      <id>8485972</id>
      <parentid>7643991</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T12:27:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Narek75</username>
        <id>3252</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1390" xml:space="preserve">{{Անաղբյուր}}
[[Պատկեր:BRM P261 gearbox Donington.jpg|մինի|BRM P261 մրցարշավային մեքենայի կախոցը]]
[[Պատկեր:Caterham7spaceframe-front.jpg|մինի|Caterham Sevens մրցարշավային մեքենայի կախոցը]]
'''Կախոց''', մանրամասերի, հանգույցների և մեխանիզմների ամբողջություն, որոնք կապում են [[մեքենա]]յի [[թափք]]ը նեցուկային տարրերի հետ (անիվների, գլանների և այլն)։ Կախոցը նախատեսված է դինամիկ բեռնվածության իջեցման և շարժման ընթացքում նեցուկային տարրերին դրա հավասարաչափ բաշխման ապահովման, ինչպես նաև կախոցը ծառայում է մեքենայի քարշային որակի բարձրացման համար։
[[Պատկեր:Double wishbone suspension.jpg|մինի|Կախոցի մասը (հարվածամեղմիչը, զսպանակը և այլն) ագուցված թափքին]]

== Արտաքին հղումներ==
* [http://www.quank.ru/?p=167 Կախոց]{{Չաշխատող արտաքին հղում|bot=InternetArchiveBot }}
{{Auto-stub}}
{{Արտաքին հղումներ}}

[[Կատեգորիա:Մեխանիզմներ]]
[[Կատեգորիա:Տանկի կառուցվածք]]</text>
      <sha1>mi622anyg23ryw6izoo72kbbtwgx6wi</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Հալիձորի ճակատամարտ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>59247</id>
    <revision>
      <id>8486070</id>
      <parentid>8411089</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T14:09:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>185.215.53.180</ip>
      </contributor>
      <comment>/* top */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7369" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Ճակատամարտ
|Ճակատամարտի անվանում = Հալիձորի ճակատամարտ
|Հակամարտություն = Օսմանյան զորքերի ներխուժում [[Անդրկովկաս]]
|Գունային ուրվագիծ = background:#ffccaa;color:#000000
|Պատկեր = 
|Վերնագիր =
|Թվական = [[1727]] թվականի մարտ
|Վայր = [[Հալիձորի բերդ]]
|Արդյունք = Հայերի փայլուն հաղթանակ
|Հակառակորդ2 = {{դրոշավորում|Օսմանյան կայսրություն}}
|Հակառակորդ1 = [[Սյունիք]]ի հայ մելիքներ
|Հրամանատար2 =
|Հրամանատար1 =[[Դավիթ Բեկ]]
|Ուժեր1 = 312
|Ուժեր2 = ~70 հզր․
|Կորուստներ1 = Թեթև
|Կորուստներ2 = ~13 հզր․
}}

'''Հալիձորի ճակատամարտ''', զինաբախում [[Սյունիք (նահանգ)|Սյունիքի]] հայ ազատագրական շարժման զինված ուժերի և [[Օսմանյան կայսրություն|օսմանյան]] բանակի ու նրան միացած մի քանի ֆեոդալների միացյալ զորքերի միջև։ Տեղի է ունեցել [[1727]] թվականի [[մարտ]]ին, [[Հալիձորի բերդ]]ի մոտ&lt;ref&gt;[https://drive.google.com/open?id=1q2KqKV0rR5ac3VxxdaA_VxjTQiV0wSDd Հ․ Գ․ Ժամկոչյան, Ա․ Գ․ Աբրահամյան, Ս․ Տ․ Մելիք-Բախշյան, Ս․ Պ․ Պողոսյան «Հայ ժողովրդի պատմություն․ սկզբից մինչև XVIII դարի վերջ», էջ 686-687]&lt;/ref&gt;։

== Նախապատմություն ==
1726 թվականին օսմանյան 40 հազարանոց բանակը, որոնց թվում էին նաև [[լեզգիներ]]ը, հարձակվում է Մեծ սղնախի վրա։ Սղնախի ղեկավարները կարճ ժամանակում կարողանում են համալրել իրենց ջոկատները, որից հետո տեղի է ունենում զորքերի բախումը։ Ճակատամարտը տևել է ութ օր, որում հայերը հաղթանակ են տարել։ Թուրքերը պարտությունից հետո նահանջել են դեպի [[Գանձակ]]։ [[Սղնախներ]]ի ղեկավարները 1727 թվականի սկզբին պատվիրակություն են ուղարկում Սալյան ռուսական զորքերի հրամանատար գեներալ Դոլգորուկովին։ Պատվիրակությունը տանում էր Եկատերինա կայսրուհու նամակը, որում գրված էր, որ գեներալ Դոլգորուկովն օժանդակ զորք պետք է ուղարկի հայերին։ Սակայն հայերը մերժում են ստանում գեներալից։ Չալաբի Քյոխվայի ռուսական մայրաքաղաք երրորդ ուղևորությունն հայերի համար կրկին ապարդյուն է լինում։

== Ճակատամարտ ==
1726 թվականին [[Արևելյան Հայաստան]] մտած օսմանյան բանակը Երևանից սկսում է շարժվել դեպի [[Խոյ (քաղաք)|Խոյ]] և [[Թավրիզ]] քաղաքները։ Այն բանից հետո, երբ օսմանցիները հաղթում են [[Դավիթ Բեկ]]ի առանձին ջոկատներին, նա ամրանում է իր նոր կառուցած [[Հալիձորի բերդ]]ում։ 1726 թվականի աշնանը օսմանցիները շարժվում են դեպի Հալիձոր և 1727 թվականին պաշարում այն։

Օսմանցիների կողմից բերդի նվաճման բազմաթիվ անհաջող փորձերից հետո՝ պաշարման վերջին օրը, նրանք ուժերը բաժանում են երեք խմբերի և տարբեր կողմերից շարժվում դեպի բերդ։ Օսմանյան զորքերի առջևից շարժվում էին վերելակ տանողները, որոնք հետևում էին դրոշակակիրներն ու թմբկահարները, իսկ նրանց հետևում շարժվում էր զորքը։ Երբ օսմանցիները հաջող կարողանում են սանդուղքները մոտեցնել պարսպին, նրանք հարձակվում են բերդի վրա։ Այս պահի մասին [[Ստեփանոս Շահումյան]]ը գրել է.

{{քաղվածք|Ձորը թնդում էր հրանոթների որոտից և թմբուկների զարկից։ Թուրքական զորքերը ալիք առ ալիք մոտենում էին պարսպին։ Սակայն նրանց չէր հաջողվում բարձրանալ պարսպի վրա։ Հայ մարտիկները քաջաբար ետ էին մղում նրանց գրոհները, ջարդում էին վերելակներով ի վեր սողացող թուրքերին, որոնք, կարկտահար վաղահաս թզերի նման թափվում էին սանդուղքների տակ։}}

Օրվա երկրորդ կեսին գրոհներն ավելի են սաստկանում, և կողմերից յուրաքանչյուրը չէր ցանկանում պարտվել։ Ստեղծված իրավիճակում բերդի հրամանատարությունը որոշում է ընդունում հակահարված տալ օսմանցիներին։ Հայերը, մարտիկներից մի քանի ջոկատ կազմելով, դուրս են գալիս բերդից և հակահարված տալիս։ Անսպասելի հարձակումից հետո օսմանցիները նահանջում են, իսկ բերդում մնացած հայ մարտիկները սկսում են հարձակվել և հետապնդել օսմանցիներին։

{{քաղվածք|''Արիացեք, մի երկնչեք, հետևեցեք մեզ, եթե հասել է մեր վախճանը՝ քաջաբար մեռնենք, որովհետև մեզ համար ավելի լավ է արիությամբ պարիսպներից դուրս մեռնել, քան այստեղ, մեր աչքերի առաջ տեսնել մեր ընտանիքների ու բարեկամների մահը''|[[Մխիթար սպարապետ|Մխիթարի Սպարապետի]] ու [[Տեր-Ավետիս]]ի կոչը հայ զինվորներին}}

Հալիձորում տարած հայերի հաղթանակն ամենախոշորն էր օսմանյան բանակի դեմ տարված հերոսամարտերում։ Հայերի այս հաղթանակը փոխել է ռազմական գործողությունների ընթացքը&lt;ref&gt;Ստեփանոս Շահումյան «Ընտիր պատմության Դաւիթ Բէգին․․․»:&lt;/ref&gt;։

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

== Գրականություն ==
* Ընտիր Պատմութիւն Դաւիթ Բէգին..., Վաղ-պատ, 1871։ 
* Լեո, Երկ. ժող., հ. 3, գիրք 2, Երևան, 1973։

[[Կատեգորիա:Ճակատամարտեր Հայաստանում]]
[[Կատեգորիա:Հայ ազատագրական շարժում]]
[[Կատեգորիա:Սյունիքի ազատագրական պայքար (1722-1730)]]</text>
      <sha1>3mczqwvt1jnbgb7ss0a3kih3my3bicz</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Կաղապար:Այսօր/Մայիսի 28</title>
    <ns>10</ns>
    <id>77253</id>
    <revision>
      <id>8486120</id>
      <parentid>8485325</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T15:49:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ERJANIK</username>
        <id>12604</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2462" xml:space="preserve">&lt;noinclude&gt;{{Այսօր|Մայիս|28}}&lt;/noinclude&gt;&lt;!--

Ուշադությո՜ւն. կաղապարի ծավալը չպետք է գերազանցի 8-10 կետը։
Մնացած իրադարձությունները խնդրում ենք տեղադրել հիմնական հոդվածում։

--&gt;
[[Պատկեր:Coat of Arms of the First Republic of Armenia.png|160px|right|Հայաստանի Առաջին Հանրապետության զինանշան]]
[[Հայաստան]]ում նշվում է Հանրապետության տոնը։
* [[1812]] թ. – [[Ռուսական կայսրություն]]ը և [[Օսմանյան կայսրություն]]ը [[Բուխարեստ]]ում կնքեցին հաշտության պայմանագիր, որով ավարտվեց [[Ռուս-թուրքական պատերազմ (1806-1812)|1806-1812 թթ. Ռուս-թուրքական պատերազմը]]։
* [[1904]] թ. – [[Բրեշիա]]յում տեղի ունեցավ [[Ջակոմո Պուչինի]]ի [[Մադամ Բատերֆլայ]] [[օպերա]]յի նոր վերամշակված տարբերակի պրեմիերան։
* [[1908]] թ. – ծնվել է [[Յան Ֆլեմինգ]]ը, [[անգլիա]]ցի գրող, [[Ջեյմս Բոնդ]]ի մասին պատմող գրքերի հեղինակը (մահ. [[1964]] թ.)։
* [[1918]] թ. – [[Սարդարապատի հերոսամարտ|Սարդարապատի]], [[Բաշ-Ապարանի ճակատամարտ|Բաշ-Ապարանի]] և [[Ղարաքիլիսայի ճակատամարտ]]երում տարած հաղթանակից հետո Հայաստանը ձեռք բերեց անկախություն և ստեղծվեց '''[[Հայաստանի առաջին հանրապետություն]]ը'''։
* [[1959]] թ. – ծնվել է [[Շարլ Բերբերյան]]ը, ֆրանսահայ մուլտիպլիկատոր, [[ռեժիսոր]] [[Ալեն Բերբերյան]]ի եղբայրը։
* [[1968]] թ. – ծնվել է [[Քայլի Մինոուգ]]ը, [[ավստրալիա]]ցի երգչուհի և դերասանուհի։
* [[2005]] թ. – [[Բաքու-Թբիլիսի-Ջեյհան նավթամուղ]]ով առաջին փոխադրված նավթը [[Բաքու|Բաքվից]] հասավ Ջեյհան։
* [[2005]] թ. – [[Նիգ-Ապարան (կազմակերպություն)|Նիգ-Ապարան]] կազմակերպության կողմից կազմակերպվեց «Միասնության շուրջպարը»։</text>
      <sha1>28krhxyxchlq1mj23xbq8qry7hglebt</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Մանվել Մամիկոնյան</title>
    <ns>0</ns>
    <id>77314</id>
    <revision>
      <id>8485950</id>
      <parentid>8158432</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T12:09:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>130.193.125.62</ip>
      </contributor>
      <comment>/* top */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="87911" xml:space="preserve">{{Այլ կիրառումներ|Մանվել Մամիկոնյան (այլ կիրառումներ)}}
{{Տեղեկաքարտ Անձ|պատկեր=}}
'''Մանվել Մամիկոնյան''' (ծննդյան թվականը անհայտ - 386), [[Մեծ Հայք]]ի [[սպարապետ]], զորավար (377-386 թթ.), [[Մամիկոնյաններ|Մամիկոնյան]] նախարարական տան ավագ։ Եղել է [[Մուշեղ Ա Մամիկոնյան|Մուշեղ Մամիկոնյանի]] հորեղբոր՝ [[Վաչե Մամիկոնյան]]ի որդին։ Երիտասարդ ժամանակ, պատերազմի ընթացքում իր եղբոր՝ Կոն (Մամիկոն) Մամիկոնյանի հետ միասին գերի է ընկել պարսիկներին։

[[Փավստոս Բյուզանդ]]ը պատմում է, որ նա և Կոնը շատ պատերազմների են մասնակցել պարսկական բանակի կազմում և բազում հաղթանակներ տարել։ Քուշանների դեմ տարած հաղթանակից հետո Սասանյան արքա [[Շապուհ Բ]]-ի համաձայնությամբ Մանվել Մամիկոնյանն ազատվել է պարսից գերությունից, վերադարձել հայրենիք, ստանձնել իր տոհմի նահապետությունը և Հայոց սպարապետի պաշտոնը։ Պարսկական 10 հազարանոց հեծելազորի օգնությամբ [[Կարնո դաշտ]]ում հաղթել և տապալել է Հայոց թագավոր [[Վարազդատ|Վարազդատ Արշակունուն]], ձերբակալել և սպանել նրա սպարապետ [[Բաթ Սահառունի|Բատ Սահառունուն]]։ Այնուհետև, հայ նախարարների համաձայնությամբ թագավոր է հռչակել [[Պապ թագավոր]]ի անչափահաս որդի [[Արշակ Գ]]-ին ([[378]]-[[389|389 թթ.]])՝ արքայամայր Զարմանդուխտի հետ ստանձնելով նրա խնամակալությունը։


քել -քել,մենք էլ քնենք,գլուխս պայթումա,սաղ օրը նույննա,մաման որոշելա սաղ կյանքը Սիլվայի հետ կռվի😬(Լ) -դե դրանց անդաստիարակ աղջիկները մամային հունից հանել են😬(Ա) -աղջիկը Արամ,աղջիկները չէ(Լ) -կապ չունի😡(Ա) Գնացինք ու քնեցի,որովհետև,մի քիչ խմել էի,բայց չկարացա քնեմ,Լյովն էլ կողքս,էր ու հեռախոսով բզբզում էր: -անջատի քնեմ(Ա) -հա սպասի(Լ) -դե արագացրու,լույսը աչքերիսա ընկնում😬(Ա) &quot;&quot;&quot;&quot;Շուշան&quot;&quot;&quot;&quot; Ուշ էր պառկեցինք քնելու ես ու Մելինեն մի սենյակում ենք քնում: -Մելինե անջատի էլի էտ անտերի լույսը,չեմ կարում քնեմ😡(Շ) -սպասի հեսա(Մ) -դու գիտեիր,որ Արամն եկելա՞,Լենան էլ ոգևորվել էր(Շ) -հա,մաման ասեց(Մ) -հա,մաման ասեց,(տնազը տվեցի)ինչ լավա տունը չէիր թե ինչպես միշտ դինջ կանգնելու էիր ու նայեիր թե մամային ոնց են նեռվայնացնում😬,ցերեկն էլի կպավ մամայից,բայց ես խոսացի դրա հետ😬(Շ) -լավ էլի Շուշ.....համ էլ ես ի՞նչ անեմ(Մ) -պետք չի հա,ոչ մի բան կողքից նայի տես,ոնց են մամային նեղացնում....էտ էլ անջատի հա😬(Շ) Շորը քաշեցի վրաս ու քնեցի: :

Առավոտ արթնացա,ես ու Լյովը իջանք: -էսօր գործի չե՞ս(Ա) -չէ,ուղղակի կարամ ուշ գնամ(Լ) -վախխ,վախխ էն ում տղեքն են,մնաց Հայկս գա ու վերջ❤️(մամա) Իրոք,տուն տնովի էտ օրվան էինք սպասում:Հաց կերանք, Լյովը ուզում էր դուրս գար: -սպաս հետդ գամ(Ա) -հե՞տս (Լ) -հա գործիդ տեղը,հետո Դավոյի հետ տեղ պիտի գնամ(Ա) -լավ,արի😒(Լ) Դուրս եկանք ես ու Լյովը,ոնց որ մի տեսակ եղավ,որ ասեցի հետը գնում եմ գործի: Դուրս եկանք դուրս ու երկու քուրերին տեսա`Մելինեին ու Շուշանին,մի թարս հայացք գցեցի վրաները ու նստեցին մեքենա: -էս սովորում են սրա՞նք,սրանցից ինչ սովորող,հազիվ լաչառի նման կռվեն😬(Ա) -Արամ նորմալ խոսա,հա սովորում են(Լ) -լավ եմ անում,սրանց էտ էլ ա քիչ,քշի գնանք😡(Ա) &quot;&quot;&quot;&quot;&quot;Շուշան&quot;&quot;&quot;&quot; Առավոտյան արթնացա Նելլին գնաց դպրոց,ես ու Մելինեն էլ գնացինք համալսարան:Դուրս եկանք փողոց ու տեսա Արամին,մի երկու վայրկյան հեռվից հայացք գցեց վրաս,զգացի,որ ինչպես միշտ բարկությամբա նայում մեր կողմ😡,բայց պապան մեքենան դուրս հանեց ու մենք արագ նստեցինք:Հայրս խիստա,ինքնա մեզ առավոտները տանում դասի,ճիշտա ինձ երեսա տալիս մեկ-մեկ,բայց ես իմ չափերը գիտեմ:Նստեցի մեքենա: -տեսա՞ր դրա դեմքը😏(Շ) -հա լավ կամաց,պապան չլսի😔(Մ) -արխային,տեսար պապան սկի բարև չտվեց,զզվում եմ դրանցից😡(Շ) -վայ,Շուշ,սուս մնա էլի(Մ) -ինչ կա էտ եմ ասում(Շ) Իջացրեց պապան մեզ համալսարան,իջանք թե չէ Մելինեին մի տղա կա անըդհատ մոտենումա,ես կասեի նեղացնումա,էլի եկավ: -ես մի օր կսպանեմ սրան,հլը վիճակը,ոնց որ չգիտեմ ինչ լինի,վտանգավորա ինքը իմ աչքին😬😤(Շ) -լավ,ես կճանապարհեմ իրան😒(Մ) -դե արագացրու ես մտնում եմ դասի,աշխատի ճիշտ խոսաս(Շ) Ներսում էի Մելինեն եկավ,աչքերը լցված -ինչա՞ եղել😨(Շ) -ասումա կփախցնեմ,եթե սենց պահես քեզ😢(Մ) -ի՞նչ,գժվելա էտի լրիվ😨 -համ էլ ես վախենում եմ իրանից(Մ) -լավ վերջ😬 Պատուհանից նայեցի դեռ էդտեղ էր,իրոք ես էլ էի վախենում արդեն էտ տղուց,ինքը նորմալ տղա չի,ընկերուհիս Մերին իրան ճանաչումա,ասեց,որ զգույշ լինենք,կատաղածի մեկնա😡: : :Մաս 6 &quot;&quot;&quot;&quot;Արամ&quot;&quot;&quot; Հաջորդ օրըէլի Լյովի մոտ էի,իրա գործի տեղը,հետո դուրս եկա գնացի տուն,տենամ մաման էլի վալերիանկեն ձեռքը նստածա: -հիմա ի՞նչ ա եղել մամ😬(Ա) Չնայած պարզա արդեն, հաստատ տվել են երկու հարևան իրար: -ոչ մի բան,Սիլվայի լաչառի հետ եմ էլի կռվել առավոտ շուտ,այ մարդ էտի աղջիկ չի😡(մ) -ո՞ր մեկնա😡(Ա) -էն չեղած-չերևած Շուշաննա😬(մ) Բան չասեցի,մաման մի քիչ, սովորա չափզանցնի ամեն ինչ,մեկը երկուս դարձնի,բայց ես վստահ եմ,որ էս էտ դեպքը չի,ես լավ եմ հիշում էտ լկստված աղջկան,ոչինչ,ես դրա հարցերը կլուծեմ,մորս շատ եմ սիրում,ուրիշ աշխարհա իմ համար ու ինքը մամայիս էս վիճակին հասցնի:Դուրս եկա բակ:Տեսնեմ եկավ Շուշանը,երևի դասից էր գալիս, մենակ էլ էր,իսկը իմ ուզածնա:Գնացի մոտիկ:Տնից հեռու էինք,հաստատ մեզ ոչ մեկ չէր տեսնում: -բարև😏(Ա) -բարև,ավելի շուտ բարով ես եկել😏(Շ) Թևից բռնեցի,վախեցավ -կարճ կկապեմ,եթե մյուս անգամ էլ ես մորիցս լսել եմ,որ դու իրան պատասխանում ես,լավ իմացի չեմ նայի դեմս աղջիկա, թե ինչա😬 -ի՞նչ....😬ոնց որ դու ես քո մամային պաշտպանում,նենց էլ ես😬 (Շ) -չափերիդ մեջ մնա,իմ մերը քո տարիքին չի,որ դու իրա հետ կռվում ես😬 -լավ եմ անում,մամայիս ինչ ասես չի ասում😬 (Շ) Ձեռից քաշեցի ցավացնելով -լսի այ լկստված,քեզի մի քիչ աղջկան վայել պահի,լեզուդ կկտրեմ,եթե մյուս անգամ մերս քեզնից բողոքվելա,հասկացա՞ր ինձ😬😡 Հետ քաշեց ձեռքը -ավելի լավ էր,մնայիր էտ Ռուսաստաններումդ😡 (Շ) -հա որ դու ստեղ լեզուդ 10մետր սարքեիր,ես քեզ վերջին անգամ եմ ասում,իրանք կին են,չեն կարողանում իրանց լեզվի վրա,կռվում են,քեզ մի քիչ աղջկա նման պահի ու չափերդ ճանաչի,մյուս անգամ կրկնվեց,հորս արև ձեռիցս չես պրծնի,իմ մերը քո խաղալիքը չի,լսա՞ր աղջի😡😬(Ա) -դու պիտի չասես,հենց մամադ վիրավորեց մամայիս էլի,ես խառնվելու եմ (Շ) -մերս ճիշտա ասում,ոչ երանի էն տղուն,որ քո նման լեզվանուն իրանց տուն հարս կտանի😏(Ա) -այ տխմար, դու ես ինչ ձև ես խոսում իմ հետ, Ուզում էր գնար,հետ քաշեցի թևից -ինձ թվումա դու ինձ հասկացար,նենց չանես կրկնեմ😡 -հասկանալը հասկացա,բայց չեմ պատրաստվում ասածներդ անեմ (Շ) -դու փորձվի հլը ու իմ ասածը անտեսի,կթաղեմ քեզ ախչի,լեզուդ կկտրեմ😡 Եկավ մոտիկ ու նայեց իրա խոշոր աչքերով աչքերիս մեջ -չկա դեռ տենց մեկը ծնված ով իմ լեզուն կկտրի😬 (Շ) -կտեսնենք դե😏 -կտեսնենք,Արամիկ😡😬 (Շ) Թողեց ու գնացուշանիկ&quot;&quot;&quot;&quot;

Նեռվայնացած տուն մտա,մաման ասեց ինչա եղել,բան չասեցի,մտա սենյակս ու սկսեցի քայլել սենյակով մեկ😬:Հա ես իսկապես էդպիսին չեմ,ես ուրիշների հետ համեստ եմ խելոք,բայց ինքը իրա մաման մեզ կոպտում ա,ընտանիքիս ու մնողներիսա վիրավորում ,երեկ մեկ էսօր երկու,եկելա Ռուսաստանից ու վրես խոսումա:Հա սիրուն չի,երբ ես ինձանից մեծին պատասխանում եմ,բայց էտ նույն մեծը իմ ծնողներինա վիրավորում😔:Սենյակից դուրս չեկա,մի քիչ նեղվել էի եթե անկեղծ,ձեռքս էլ ցավացրեց տխմարը:Սենյակում էի Մելինեն եկավ: -ասենք,դու գիտես,որ էտ տղան էդտեղա թողեցիր գնացիր տուն որ ի՞նչ (Մ) -սուս մնա հա,ավելի լավա ասես տեսնեմ էսօր ի՞նչ էր ասում(Շ) -ինչ պիտի ասի,ասումա կփախցնեմ😔(Մ) -խաբի ասա ընկեր ունես (Շ) -.....որ չունեմ,ոնց ասեմ😔 -դե մեկին ցույց տուր😏 (Շ) -դե հա,որ հետո էլ էտ խեղճի կյանքը ուտի😬 -օֆֆֆ չգիտեմ,մի բան մտածի,ինձ արդեն էտ տղան դուր չի գալիս (Շ) -դու ինչի՞ ես կատաղած -էն հիմմար Արամի պատճառով😬 (Շ) -մեր հարևա՞ն -հա😬 (Շ) -ինչի՞😨 -ասումա մամայիս մի պատասխանի (Շ) -ճիշտա ասում,որովհետև մամային հավասար ու անգամ ավել Տ Լենային պատասխանումես😬 -լավ էլի,ինքդ գիտես,որ ես տենց չեմ,ուղղակի իրանք😔... (Շ) Նստած էինք Նելլին եկավ -եկավ,եկա՜վ😂 (Շ) Նելլին եկավ ու թռավ մեր գիրկը -ախչի հելի,հելի գնա դասերդ արա😬 (Շ) Մելինեն գրկեց Նելլին,իրանք իրար լավ են հասկանում -հղք,զզվում եմ երկուսիցդ էլ😬 (Շ) -մենք էլ քեզնից😂(Շ,Ն) -ահա,լավ եք անում😂 (Շ) -բա լավ ենք անում,ամբողջ օրը սաղի հետ կռվելով ման ես գալիս😂(Ն) -ախչի Նելլի,լավ էիր էս ընթացքը բերանդ ջուր առել նստել, ինչիա՞ էս երկու օրը լեզուդ երկարել((Շ) Խնդաց Նելլին -որվհետև հասկացելա,որ իմ նման հրաշք քուր ունի -հղք,զզվելի եք, աչքիս ձեզ էլ Լենայի մոտ տանեմ գցեմ😂,գզի ձեզ էտ կնիկը (Շ) Խնդացինք երեքով,բայց մեկա սիրտս դեռ դող ընկած էի էտ Արամի ասածներից, չէի կարում ուշքի գայի,հաց էլ չկերա,մամային էլ բան չասեցի,համ էլ գլուխը ցավում էր,ասեի իմ վրա էլ խոսալու,պապան իմանար,մի խոսքով մեծ պատմություն:Պառկեցի քնելու Նելլին մեր սենյակ եկավ ու ասեց,որ էս օր մեր կողքնա քնում,բան չասեցի,զգացի,որ հեռախոսները առան ու մտամ մեջ: -ասենք կարա՞ք կտրվեք էտ զիբիլներից,չի՞ ցավում ձեր աչքերը 😡(Շ) -հղք,ոնց որ սադիստ ըլնես,հեսա անջատում ենք,դու քնի😬(Մ) Քնեցի,բայց վստահ եմ,որ հեռախոսով երկար արթուն են մնացել:Մաս 8 &quot;&quot;&quot;&quot;Արամ&quot;&quot;&quot;&quot; Էտ լկստավածի հետ խոսացի,կարողա գիտի պիտի կողքից նայեմ թե ոնցա մորս հետ խոսում ու կյանքը ուտում,բախտը բերելա,որ ես չեմ լսել հլը իրա խոսալու ձևը,սաղ-սաղ կթաղեմ ես էտ լկստվածին😡: Հաջորդ օրը իրիկվա կողմ էր,հորս մոտ էի,հետո դուրս եկանք ես,Լյովը , Դավոն,բիսետկայի նման տեղա մեր փողոցի մոտ,նստեցինք ըտեղ:Խոսում էինք,շուտվանից սենց չէինք հավաքվել:Տեսնեմ հեռվից Մելինան ու էտ լկստվածը գալիս են,բայց մի հատ ավտո եկավ կանգնեց,մի տղա իջավ մեջից ու սկսեց Մելինեյի ձեռքերից քաշել:Սաղս էլ տեսանք: -էս ո՞վ էր(Դավո) Դավոն տեղից թռավ ու գնաց դեպի իրանց,Լյովն էլ թռավ տեղից ու ուզում էր գնար,ձեռից քաշի -հոպ, էս ու՞ր(Ա) -չես տենում,էն լակոտին😬(Լ) -Դավոն գնաց հերիքա😏(Ա) -ի՞նչ(Լ) -ասեցի հերիքա Դավոն,չկերան դրանց(Ա) -Արամ աղջիկ են վսյո տակի(Լ) -Վարդանի աղջիկներն են(Ա) -ի՞նչ կապ ունի էտ😒 -լիքը կապ,ինչ ասում եմ նենց էլ արա,նստի տեղդ😏(Ա) Լավ էր Դավոն գնաց մոտները,էտ տղեն խմած էր երևում,Դավոն դե թաղի տղայա ու ճանաչումա աղջիկներին հանգիստ էտ տղուն ճամփեց,դրանք էլ արագ եկան անցան,զգացի որ վախեցած են: Դավոն եկավ ու նստեց էլի մոտներս -ի՞նչ էր եղել Դավ(Լ) -խմած էր լակոտը(Դ) -ու՞մ համար էր եկել(Լ) -Մելինե հետ էր ուզում խոսար(Դ) -Մելինե՞ի(Լ) -հա,ճամփի գնաց(Դ) Լյովն էլ կողքս տեղը չէր գտնում:Հելավ տեղից: -ու՞ր (Ա) -տուն եմ գնում😏(Լ) -գնա (Ա) Մնացինք ես ու Դավը: -ապեր չեք խոսում չէ՞Վարդանենց հետ(Դ) -չգիտեմ Դավ,մամանա միշտ կռիվների մեջ Սիլվայի հետ,պապն բան չի խոսում,դե ոնց որ առաջ,բան չի փոխվել,ու վափշե,հորս էս վիճակի համար,ոնց կարանք մենք իրանց հետ շփվենք,չէ Դավ ջան բացառվումա👌(Ա) Խոսացինք մի քիչ էլ ես ու Դավը թողեցի գնացի տուն,բարձրացա սենյակ տեսնեմ Լյովը փռվածա տեղերին ու մի տեսակա: -ինչա՞ եղել(Ա) -ոչ մի բան😏(Լ) -նորմալ խոսա😒(Ա) -ես նորմալ եմ խոսում😏(Լ) -հա քո ասածնա,ու՞ր ես գնում(Լ) -քաղաք եմ իջնում(Ա) -ի՞նչ կա (Լ) -ոչ մի բան,տղեք կան պիտի տեսնեմ,լավ կլինի էս մեռյալ վիճակիցդ դուրս գաս ու գաս հետս (Ա) -չեմ ուզում գնա,ուշ կգա՞ս(Լ) -չգիտեմ(Ա) Դուրս եկա Դավին վերցրեցի ու գնացինք քաղաքի ակումբներից մեկը,մարդ կար տեսանք,խոսացինք,հին տղեքից էր:Խմեցինք մի քիչ ու տուն գնացի:Բարձրացա սենյակ: 00:00ն էր համարիա:Լյովը սենյակում չէր,մտա սենյակ ու տեսնեմ հետևիցս եկավ:

&quot;&quot;&quot;Արամ&quot;&quot;&quot;&quot; -ու՞ր էիր(Ա) -ներքևը😒 -չտեսա (Ա) -խմած ես որովհետև😏 -կարա լինի (Ա) Փռվեցի ու քնեցի,էլ բան չեմ հիշում:Առավոտ հելա: -գլուխս տրաքումա😒 (Ա) -քիչ խմեիր😏 -Լյով սրբի տեղ մի դիր քեզ,իբր դու չես խմում (Ա) -հա լավ,ես գնում եմ գործի😏 Իջանք հաց կերանք ու դուրս եկանք ես մաման ու Լյովը,մաման ուզում էր քաղաք գնար: Էտ պահին Շուշանենք դուրս եկան: Շուշանը կարճ շոր էր հագել,Մելինեն մի քիչ ավելի չափի մեջ, դասի էին գնում:Մաման սկսեց թարս նայել: -սրանք,իրանց հագածները, էս աղջիկների լեզուն հեչ հագածների հետ չի համապատասխանում,չնայած տենց ծնողներից հազիվ էլ էս.....վայ աման թու թու Աստված հեռու սրանցից😬(մ) -մամ կարա՞ս քիչ խոսաս,ավելի լավա նստեք,ես ուշանում եմ գործից😬(Լ) -Լևոն որ հորդ նման թևերդ չփռես սրանց վրա չի՞լինի,սաղ նեռվայն համակարգս խախտվումա ես սրանց տեսնում եմ,էն օրը մեր Անուշն էր զանգել Մելինեի համար,տղու համար էր հարցնում,ասեցի «վայ Անուշ ջան, նախ մենք իրանց հետ կապ չունենք,երկրորդն էլ Աստված չանի դու քո տղուն նշանես սրանցից մեկին,վայ աման»(մ) Լյով հետ թեքվեց ու մամային նայեց -ապրես😏,իսկ հիմա գնում ենք ու էլ մի խոսա մամ,հոգնեցի արդեն առավոտ շուտ(Լ) Ես բառ չէի խոսում,լսում էի կողքից ուղղակի,բայց իրոք մաման առավոտ շուտ դրանց տեսավ ու սկսեց միանալ:Ախր ոչ Սիլվան ու ոչ էլ մաման թաց տեղ պառկող չեն,ոչ մեկը չի կարում լեզուն քաշի իրան: &quot;&quot;&quot;&quot;&quot;&quot;Շուշան&quot;&quot;&quot;&quot;&quot; Սիրուն հագնվել էինք էսօր:Պապաս չի խոսում,ուղղակի միշտ ասումա,որ չափը չանցնենք ու մեր վարքով ցույց տանք,որ անկախ հագածից մենք շնորհքով աղջիկներ ենք👍:Որ դուրս էինք գալիս տ Լենային տեսանք ու տղաներին:Տ Լենան մեզ հատկապես ինձ թարս էր նայում,զգացի,որ մի երկու բառ ասեց,բայց չլսվեց:Պարզա,երևի էն օրվա ասածներս դեռ չի մարսել,իսկ էսօրվա հագածս էլ դուրը չեկավ,էլ ոնց կլիներ,անըդհատ էլ խոսքի մեջ շեշտումա,«ոչ երանի էն տունը,որ ձեզ հարս կտանեն,փուլ կտաք մի օրում😬»: Ես էլ մի օր չդիմացա ու ասեցի «ոչ երանի էն աղջկան,ով ձեզ հարս կգա ու կունենա ձեր նման կիսուր,որովհետև դուք անտանելի կին եք😡»: Շատ վիրավորվեց էտ խոսքերից,էտ օրվանից հետս աչքով աչք չունի հետս ես էլ պատասխնում եմիրան,հա գիեմ,որ սիրուն չի,ամոթա,ես աղջիկ եմ,բայց ոնցա ինքը մամայիս վիրավորում,անկեղծ չափը չի ճանաչում: : Մաս 10 &quot;&quot;&quot;&quot;&quot;&quot;Շուշան&quot;&quot;&quot;&quot;&quot; Հասանք համալսարան,էլի էն տղեն կանգած էր էդտեղ:Զգացի,որ Մելինեն վախեցավ,եթե անկեղծ ես էլ,բայց պետք չի սրա մոտ վախեցած մնալ,թե չէ սա կառիթավորվի😡:Անունն էլ չգուտենք,հետաքրքիր չի: -մի վախեցի,արի գնանք հա(Շ) Քայլում էինք դեպի մուտքի դուռը,եկավ ու Մելինեյի ձեռքից քաշեց:Հետ քաշեցի Մելինեի թևը: -իյա Շուշիկ,ձեռքերդ հլը(տ) -Շուշիկ չի, Շուշանիկա նախ,երկրորդն էլ աշխատի հեռու մնաս քրոջիցս,թե չէ որ պապայիս ասեմ 😬(Շ) -ում ուզում ես ասա,հավանել եմ մոտիկանում եմ վերջ😬(տ) -վե՞րջ (Շ) -հա վերջ -դե որ վերջ ուրեմն ասեմ,իմ քուրը քեզանից զզվումա,աշխատի էլ չերևաս էս կողմերը,հասկացա՞ր,այ հիմա նոր վերջ😬 (Շ) -դու հլը սրան նայի,ախչիկ ջան....😡(տ) Դուռը փակեցի վրան ու Մելինեի ձեռքից բռնելով բարձրացանք լսարան: -դու էլ ոնց որ քնած լինես,սրան որ մի երկու անգամ չորես,եկած ճանապարհը նենց կմոռանա,երևի ամեն անգամ եկելա մի երկու նուրբ, քաղաքավարի բառ ես ասել,կանգնի դիմացն ու ասա,որ չգա,😡 (Շ) -էնքան հեշտ ես խոսում😔(Մ) -բա հեշտա,բա ինչա,ես ասում եմ,մի հատ էլ մոտեցավ պապային եմ ասելու😬(Շ) -խնդրում եմ չէ😔(Մ) -դե ուրեմն ինքդ լուծի սրա հարցերը (Շ) -լավ,մի բան կանեմ,ես կլուծեմ էս հարցերը😒 -տեսնենք, ես քեզ բան ասեցի,կարողա՞ գիտես պահակդ եմ (Շ) -վերջ Շուշան ասեցի կանեմ,իրոք որ լաչառ ես,էտ ի՞նչ ձև խոսացիր հետը😨(Մ) -իիի, բա հարևան Լենայի ամեն օր պարապում եմ😂 (Շ) Սկսեցինք խնդալ երկուսով բարձր,հիմմարին նայի,ամեն անգամ դուխա անում հասնում ա ստեղ,էլ չասեմ երեկ էլ փողոց էր հասել,բայց դե լավ էր ապրի Դավոն օգնեց մեզ,չէ էն երկու ախպերների նման,նստած մնացին տեղները,ինչ կապ ունի թե մենք ով էինք,աղջիկ էինք վերջապես,անտակտա են էլի,մոր կտորն են: &quot;&quot;&quot;&quot;&quot;Արամ&quot;&quot;&quot;&quot; Մամային իջացրեցի խանութներով ես ու Լյովը գնացինք գործի տեղ,լավա թեթևի մեջ գործ կա բզբզումա ախպերս, ես էլ աչքիս օգնեմ իրան կողքից,ընդեղ էլ էի սենց գործ անում:Բայց Լյովը մի տեսակա: -Լյով բանա՞ եղել(Ա) -չէ😏(Լ) -բա ինչի՞ ես տենց անհանգիստ -անհանգիստ չեմ😏 -հա որ չէի ասի😏 -նորմալա👍 -ասենք խոաալուդ ձևին նայու՞մ ես,երեկվանից սենց ես(Ա) -նորմալա,ոչ մի բան էլ չի եղել(Լ) Սկսեց գործը շարունակել: Ես էլ հելա իրա մոտից,էլի զանգեցի Դավին ու իջանք քաղաք ման գալու:Գնացի տուն,մութ էր արդեն տեսնեմ,մեր տնից սկոռին հելավ,մամային էին տանում,տեսնես ինչ ա եղել...Լյովը հելավ դեմս😨

Մաս 13 &quot;&quot;&quot;&quot;Շուշան&quot;&quot;&quot;&quot; Երեկոյան տանն էի, մամաենք Նելիի հետ տեղ էին գնացել:Ես ու Մելինեն էինք:Միանգամից տան դուռը բացվեց ու Մելինեն լացելով ներս ընկավ տուն ու գնաց իրա սենյակ:Գնացի հետևից: -Մելին,ինչա՞ եղել,դուռը ինչի՞ ես փակել,բացի հլը(Շ) -չեմ կարա😢 -բացի,ի՞նչ ա եղել (Շ) Հետո լսեցի,թե ոնց շտապի մեքենա եկավ,պատուհանից նայեցի տեսնեմ Տ Լենային պատգարակով տարան,թեքվեցի տեսնեմ Մելինեն լացելով թիկունքիցս դուրս ա նայում: -էս կնգան ի՞նչ աեղել (Շ) Մելինեն ավելի ուժեղ լացեց ու ընկավ գիրկս: -Շուշ,Շուշ😢 -ասա վայ,հիմա կասես ինչա՞ եղել (Շ) -տեսելա մեզ....տ Լենան ինձ ու Լյովին իրար հետա տեսել -չհասկացա,տեսել տեսելա.հա ինչ անենք (Շ) -Շուշ,մենք....😢 Միանգամից լեզուս կծեծցի հետ տարա գլուխը -մենակ չասես որ....😬 (Շ) -հա հա😢 Լացելով էլի գլուխը դրեց ծնկներիս -աղջիկ ջան դու....գժվե՞լ ես... Էտ կգնան հիմա ինֆարկտը.....լսի մենակ չասես,որ քո պատճառով են տարել իրան😬 (Շ) -հա,հա😢 -վայ աման,լսի,ախր ո՞նց ա եղել նման բան,դու ինչ գործ ունես Լյովի հետ -սիրում եմ ես իրան,պատի մոտ տեսավ😢 -չէ դու լրիվ ես գժվել,մտածի ինչ ես խոսում մի հատ😬 Սկսեց լացել ուժեղ: -լացելու ժամանալ չի, դու մի պահ մտածել ես Լյովն ովա՞,Լհովի ընտանիքը,իրա մաման😤😬 (Շ) -ի՞նչ կապ ունի հետ😢 Կատաղեցի -ո՞նց թե ինչ կապ ունի, լիքը կապ ունի😬 (Շ) -չունի😢 Թողեց ու գնաց սենյակ,ներսում լացում էր,իսկ ես անըդհատ սպասում էի,որ գոնե լուր ստանայի էտ Լենայից,մամաենք եկան տուն, գնացի տենց ստիպված քնեցի,Մելինեն թեքված անկողնու մեջ լացում էր:Ես ջղայնացած էի,բառ չասեցի💬ախր,էլ մարդ չկար Լենայի տղուն պիտի՞ սիրեր,էտ կնիկն էլ երևի տեսելա սրանց միասին ուշքը գնացելա😤:Մի կերպ քնեցի,ոչ մի նորություն էլ չունեի: &quot;&quot;&quot;&quot;&quot;Արամ&quot;&quot;&quot;&quot; Լյովը թողեց գնաց,ես կատաղած էի,մաման առանց էտ էլ լուրջ առողջական խնդիրներ ունի, բայց հաջորդ օրը առավոտը դուրս գրեցին,արդեն լավ էր,բայց զգացվում էր,որ դեռ բարկացածա😬:Ես մամայի հետ էտ թեմայով բառ չխոսացի,որ էլ չհիշեր,չջղայնանար տարա տուն մամային,Լյովը տունն էր:Մաս 14 &quot;&quot;&quot;&quot;Արամ&quot;&quot;&quot;&quot; -մամ ջան հանգստացի,պառկի մի քիչ(Ա) -ախպերդ ուրա՞ (մ) -վերևնա (Ա) -Արամ ի՞նչ կլինի, ախպորդ ասա էտ աղջկանից հետ քաշվի,էս երկինքը որ փուլ էլ գա,ես էտ աղջկան չեմ ընդունելու😬 Լյովը իջավ ներքևից,լսեց մամայի խոսքերը ու թողեց դուռը ջարդելով դուրս գնաց: -եղավ մամ😏 (Ա) Դուրս եկա տենամ Լյովը դուրսը նստած ծխումա,գնացի մի պապիրոս էլ ես վերցրեցի ու նստեցի կողքը: -խոսացի՞ր հետը (Ա) -չէ😏 -դե կասես,ինչ որ պետքա😏 (Ա) -ես չեմ կարա տենց բան ասեմ😏 Խնդացի -չկրկնեմ էլ Լյով😊,մինչև իրիկուն ասած լինես😏 (Ա) Իրիկունն եկավ,մաման լավ էր,արդեն գործ էր անում,պապային էր նայում,հետո էլ Հայկն էր բանակից զանգել,խոսաց,ավելի լավ զգաց իրան:Լյովը տուն եկավ,մամայի հետ էլ չխոսաց,միանգամից բարձրացավ սենյակ:Գնացի հետևից: -եթե եկել ես որ իմանաս խոսացել եմ, թե չէ՞,ուրեմն ասեմ,չեմ խոսացել ու չեմ խոսալու😡(Լ) -պարզա😏 (Ա) Թողեցի ու դուրս եկա տնից,💬ոչինչ Լևոն տղա,Մելինեն խելացի աղջիկա,կհասկանա,դու չես խոսա, ես կխոսամ:Գնացի Դավի հետ բիստեկա նստեցի ուշոտ գնացի:Լյովը հեռախոսով բզբզում էր,դե պարզա,Մելինեի հետ էր գրվում,բառ չասեցի,անիմաստա մեկա: Հաջորդ օրը ցերեկը գնացի համալսարան,որ Մելինեի հետ խոսամ,որովհետև մաման հաստատ սրան չի դիմանա: Պրծան դասերը դուրս եկան,երկու քուր էին Մելինեն ու Շուշանիկը:Մելինեն խելոք աղջիկա,համեստա,հասկացող,կհասկանա ասածս:Գնացի դեպի իրանց: -բարև ձեզ,Մելինե ջան կարա՞նք խոսանք (Ա) -բարև....հա😔(Մ) Տեսնեմ Շուշանը սկսեց ինձ մի տեսակ նայել😬 -ինչի՞ համար ես եկել Արամ😬,մեմք արդեն գիտենք,որ մամադ հիստերիայի մեջա,էտ էլ թազա ձևա...նենց չի որ մերոնք ձեզ ....(Շ) -Մելինե ջան կարա՞նք առանձին խոսանք😬😡 (Ա) -չէ, չեք կարա😬(Շ) -Մելինե ջան քրոջդ ասա ձենը կտրի էլի,մենք էլ երկու վայրկյան խոսանք հա՞ (Ա) Լավ էր,հանգստացավ,ոնց որ կռվի պատրաստ լինի էս աղջիկը:Մելինեի հետ առանձնացա,բայց զգում էի,որ Շուշանը կողքից մեզա նայում ու ինձ էլ թարս ու շիտակ չափումա😬:Խոսացի բացատրեցի Մելինեին,որ ինքն ու Լյովը չեն կարա իրար հետ լինեն,ու դրա պատճառները ինքը լավ գիտի,աչքերը լցրեց,ես հասկանում եմ,բայց բացառվումա,որ իրանք միասին լինեն👌: Աչքերը լցրեց թողեց ու փախավ,ինձ թվումա հասկացավ:Շուշանը սկզբից զարմացավ,բայց մոտ եկավ ինձ կատաղած😡:

ս 15 &quot;&quot;&quot;&quot;Արամ&quot;&quot;&quot;&quot; Շուշանը կատաղած եկավ դեպի ինձ: -էտ ի՞նչ ասեցիր քրոջս որ լացեց,հը՞ն😬 -տոնդ իջացրու մի հատ😏 (Ա) -քո հետ եմ, ի՞նչ ասեցիր որ տենց եղավ😡 Քմծիծաղ տվեցի -էն,որ քուրդ ախպորս հետ ապագա չունի😏 (Ա) Շշմեց😨....ու աչքերը կլորացրած ինձ նայեց -ի՞նչ ես ասել -ասել եմ,որ ինքը ախպորս հետ ապագա չունի,իմ մերը չի ընդունի իրան երբեք 😒(Ա) Կատաղեց -Արամ ջան հիմա ինձ լսի,նենց չի որ իմ մամայի աչքերը սառելա ձեր համար ու երազումա,որ Մելինեին հարս կտա մորդ նման լաչառ կնգան😬 -դու կարողա՞լավ չես աղջիկ ջան...էս ի՞նչ ես դուրս տալիս,մորս մասին ես խոսում ախչի😡 Թևից բռնեցի ու քաշեցի😡 -լավ եմ անում,ձեզ ում տեղն եք դրել,հը՞ն, Աստված հեռու պահի Մելինեին մամայիցդ կամ դու ի՞նչ գործ ունես հը՞ն,թող Լյովը էտ ամեն ինչը կանգնի ասի,թե՞ մամադ երեկ կարացելա լավ թատրոն տա,իրան բնորոշ հիստերիայի գիրկնա ընկել,պատկերացնում եմ խեղճ Լյովի վիճակը😬😡😡🔥 💬հորս արև էս աղջիկը ուզումա ես իրան տամ ստեղ պատերով😡,հլը սրա խոսալու ձևը😡🔥, -ինձ լսի այ լկստված😡,քուրդ խելացի աղջիկա,ինքը հասկացավ,որ իմ մերը երբեք չի թողի,որ Լյովն ու ինքը միասին լինեն,իսկ դու աշխատի լեզուդ քեզ քաշես,ասել եմ չէ՞որ կկտրեմ լեզուդ,եթե քեզանից առաջ ընգավ😡 (Ա) Հետ հրեց ինձ -հիմա դու ինձ լսի,ոչ թե ձեր ընտանիքնա դեմ,այլ իմ ընտանիքնա դեմ,որ քուրս ախպորդ հետ որևէ կապ ունենա,հասկացա՞ր հիմա😬 -առավել ևս որ տենցա😏 -հա տենցա,նենց չմտածեք թե,մեր աչքերը ձեր համար սառել են,մանավամադ մամայիդ😡 Թևից էլի բռնեցի -ես քեզ վերջին անգամ եմ ասում,մորս անունը մի հատ էլ ես շշկռվել տվել,քո հետ ուրիշ ձև կխոսամ😡 (Ա) -հիմմար ցավումա թող ձեռքս նախ,երկրորդն էլ,լավ հիշի, ոչ մի նորմալ խելքը գլխին աղջիկ չի ուզենա մամայիդ հետ ապրի,ես իմ քրոջ վրա էլ եմ զարմացած,որ իմանալով թե ձեր մաման ովա,շփվելա Լյովի հետ.😬😬 -դու էլի քո էշն ես քշու՞մ աղջիկ ջան,աչքիս դու ուղեղի ու լսողությսն հետ լուրջ խնդիրներ ունես,քուրդ հասկացավ ես իրան ինչ ասեցի,ոնց որ հեչ զույգեր չլինեք..աշխատի նենց անես,որ էս ամեն ինչը շատ չտարածվի ու դու էլ լեզուդ քեզ քաշի,թե չէ գիտես ինչ կլինի հետդ,հեչ լավ բաներ չի սպասում քեզ😡 Ինձ նայեց ուշադիր, լավ էր լեզուն իրան քաշեց,թեքվեցի,որ գնայի,լսեցի,որ կամաց քթի տակ ասեց«զզվանք»:Հետ թեքվեցի ու նայեցի իրան -հաշվենք թե չլսեցի,հիմա վռազ եմ,հաջորդ անգամ չկրկնվի,լկստված😡 Թողեցի ու տուն գնացի:Մաս 16 &quot;&quot;&quot;Շուշան&quot;&quot;&quot; Ամբողջ նեռվայն համակարգս խախտվեց:Հասա Մելինեին ու հանգստացրեցի: &quot;&quot;&quot;&quot;Արամ&quot;&quot;&quot; Ուշոտ տուն գնացի,մերոնք քնած էին,գնացի խոհանոց,Լյովը նստած էր ու ջղայնացած:Ուզում էի ինձ կոֆե դնեի: -խի՞ էս Մելինեի հետ խոսացել էսօր😡(Լ) -պահ,հասցրելա արդեն😏 (Ա) -ասենք թե հա,ինչ՞ի ես նման բան արել(Լ) -Լյով ջան կարողա՞ հանգստանաս😏(Ա) -չեմ հանգստանալու,ի՞նչ իրավունքով ես գնացել ու Մելինեի հետ խոսացել,ես քեզ երեկ չասեցի,որ չեմ հրաժարվելու ես Մելինեից(Լ) -խելոք ես,կհրաժարվես😬(Ա) Կոֆես վերցրեցի ու հելա սենյակ:Տենամ եկավ ու սկսեց հեռախոսով բզբզալ,հեռախոսը ձեռից առա:Նայեցի տենամ Մելինեինա գրում: -տուր ստեղ հեռախոսս(Լ) -կմնա մոտս, քնի(Ա) -Արամ դու կարողա՞ ինձ լակոտի տեղ ես դրել,իմ ու քո տարբերությունը 2տարի էլ չկա, հետ տուր հեռախոսս😬(Լ) -լակոտ ես բա ինչ ես,որ բան եմ ասում չես հասկանում,չես ջոգում մաման վատա զգում էտ փաստից իրան,չե՞ս մտածուծ էտքանը,մամային մասին մտածի գոնե(Ա) -իսկ մեկդ իմ մասին մտածումա՞,ես արդեն 2տարիա էտ աղջկա հետ շփվում եմ գաղտնի,դաժե քուրը չի իմացել,դու նենց հեշտ ես խոսում😬....չնայած ինչ եմ ասում,բախտդ բերելա,դու դեռ ոչ մեկի չես սիրում,ձենդ տաք տեղից ա դուրս գալիս,փորձի մտնես դրությանս մեջ😬(Լ) Հեռախոսը ձեռիցս վերցրեց ու դուրս գնաց սենյակից իջավ հյուրասենյակում քնելու: &quot;&quot;&quot;&quot;Շուշան&quot;&quot;&quot;&quot; Մի քանի օր անց:Քուրս էս օրերի ընթացքում շատ տխուր էր,որովհետև ասում էր,որ Լյովի հետ չի կարում խոսա էլ:Զարմանալի էր,որ էս ընթացքում տ Լենան,չէր եկել մեր տուն ու մամայիս բան չէր ասել,բայց ես սպասում եմ էտ ռումբին💣: Գնացինք խանութ,մեր փողոցի վերջն էինք հասել,մեկ էլ տեսնեմ էն Մելինեի ուզող տղեն եկավ ու կանգնեց մեր դիմացը,ես անկեղծ իրանից ու իրա հայացքից վախենում եմ արդեն,սկսեց Մելինեի թևից քաշել,էտ պահին Լյովը հասավ մեզ ու սկսեց էտ տղայի հետ կռվել,սկսեցին լեզվակռիվ տալ:Էտ տղեն սկսեց Լյովին խփել ու գցեց գետնին,հասավ ու քրոջս ձեռքից քաշեց:Չդիմացա ու գնացի կանգնեցի էտ տղայի դիմաց: -ի՞նչ ես անում այ հիմմար,թող հլը քրոջս ձեռքը,քեզ ի՞նչ էի ասել😬(Շ) Թարս նայեց ինձ ու սկսեց քաշքշել քրոջս ձեռքից -տղա ջան քո հետ եմ😬(Շ) -այ Շուշիկ կարողա՞ քեզ հանգիստ պահես(տ) -Շուշիկը տատդա, այ տխմար😬(Շ) -ի՞նչ ասիր ախչի😡(տ) Քրոջս ձեռքը բռնած էր ու ուզում էր ինձ խփեր,բայց էտ պահին,էն որ մեկը կանգեց դիմացս թիկունքով ու չթողեց,որ ինձ խփի: -ձեռներդ քաշի արա😡 :‼️ Պատմն իմը չէ, հետևորդներիցս մեկն է ուղարկում

&quot;&quot;&quot;&quot;Շուշան&quot;&quot;&quot; Արամն էր.... -դու ո՞վ ես(տ) -հեսա կասեմ ես ով եմ😡(Ա) բաց թողեց Մելինեի ձեռքն էլ,ու քուրս գնաց Լյովի մոտ,լրիվ արյունլվիկ էր եղել Լյովը -ապեր ավելի լավա աջդ քաշես քեզ ու հանգիստ ապրեք,թե չէ քեզ էլ էս ջահելի օրը կգցեմ😏(տ) -շատ վստահ ես խոսում է ախր(Ա) -որովհետև գիտեմ ինչ եմ խոսում(տ) Քմծիծաղ տվեց Արամը -լավ չգիտես😏(Ա)👊 Սկսեցին խփել իրար,դե պարզա Լյովին էին խփել ու Արամը որպես ախպեր սկսեց կատաղել ու երկուսով սկսեցին կռվել:Սկսեցին իրար խփել, Մելինեն սկսեց լացել,իսկ ես փորձում էի մի ձև Արամի ձեռքից քաշել: Հանկարծ հեռվից լսվեց ոստիկանության մեքենայի ձայները:Զգաստացան բոլորը,էտ տղան գետնին էր,սկսեց ժպտալով կող ու կուշտը նայել:Լյովը արագ Մելինեի ձեռքից քաշեց ու նստացրեց մեքենան,Արամն էլ դրանից պոկվեց ու եկավ ձեռքիցս քաշեց: -ի՞նչ ես անում (Շ) -արագացրու գնացինք😬(Ա) -չեմ գալիս ես քո հետ😡(Շ) -դու կարողա՞ մեզ բռնել տաս ախչի,արագացրու (Ա) Մոտեցրեց իրա ավտոյին: -նստի😬(Ա) -չէ😬 -արի ստե հա😡 (Ա) Զոռով հրեց,որ նստեմ,գլուխս էլ խփեցի մեքենայի դռանը,բայց մի կերպ նստացրեց մեքենա ու քշեց: Ուշքի չէի գալիս:Զանգեց Լյովին: 📲Լյով քշի մի հատ տալդա ( տեղ ,գալիս եմ հետևիցդ (Ա) -ու՞ր ենք գնում,տուն տար մեզ,մաման չգիտի որ մենք😬(Շ) -կարաս սուս մնաս😡 (Ա) -չէ ասեցի,ախպորդ էլ ասա կանգնի մենք իջնում ենք,տուն գնանք😬 -սուս մնա😡 (Ա) -ես չեմ գալիս,ինձ իջա... -ձենդ ասի ախչի😡 (Ա) Գոռաց բարձր:Սկսեց արագ քշել,Լյովն էլ էր արագ: -կարա՞ս կամաց քշես,որոշել եք երկու ախպեր մեր գլուխը ուտեք,պատկերացնում եմ հիմա Մելինեի վիճակը😏(Շ) -ախպոր պես ձենդ կտրի,մենք հեսա հասնում ենք տեղ ու դու քրոջդ կետնաս,հետո էլ տուն կգնաք (Ա) Ես տենցն եմ, երբ բարկացած եմ լինում,սենցա անըդհատ խոսում եմ😬,էս տղեն էլ ոնց որ վայրենի լինի,մի գլուխ գոռումա: Հասանք տեղ փառք Աստծո:Իջանք Լյովն ու Մելինեն մեզ էին սպասում:Դուռը ուժեղ փակեցի ավտոյի: -գոմի դուռ չի քո համար😡 (Ա) Ճպպացրեցի ու առաջ անցա դեպի Լյովենց,լավ էր էլի համարիա իրար գրկած կանգնած էին,Մելինեն էլ Լյովի դեմքն էր մշակում:Արամը մի տեսակ էր նայում իրանց բայց: -ի՞նչ էր եղել Լյով(Ա) -չտեսար Արամ, դուք եք մեղավոր որ սենց եղավ,որ դուք չխառնվեիք էսքան....(Շ) -աղջիկ ջան,դու գոնե մի րոպե կարողանում ես բերանդ փակ պահես😡 (Ա) Էլի ստիպված ձենս կտրեցի,Մելինեն լրջացավ Արամի էտ տոնից,հեռու քաշվեց Լյովից:աղջիկ ջան,դու գոնե մի րոպե կարողանում ես բերանդ փակ պահես😡 (Ա) Էլի ստիպված ձենս կտրեցի,Մելինեն լրջացավ Արամի էտ տոնից,հեռու քաշվեց Լյովից: -Արամ,էտ տղեն Մելինեինա ուզում😏(Լ) -թող ուզի, շատ լավա(Ա) -բա ինչի՞ խփեցիր հը՞ն -էսի էլի խոսաց,ձենդ ասեցի😡 (Ա) -ոնց թե թող ուզի,Արամ գժվե՞լ ես,նախ էտ նորմալ տղա չի,երկրորդն էլ....(Լ) Մելինեն աչքերը լցրեց: -մենք ավելի լավա գնանք😔(Մ) -կգնաս կյանքս,բայց մի հատ առանձին խոսանք նոր լա՞վ(Լ) Լյովն ու Մելինեն առանձնացան: Ես ու Արամը մնացինք մենակ: Մաս 18 &quot;&quot;&quot;&quot;Շուշան&quot;&quot;&quot;&quot; Ես ու Արամը մնացինք մենակ,զգացի,որ գլուխս ցավումա,որ ինձ արագ նստացրեց գլուխս դե խփեցի մեքենայի վերևի հատվածին:Ձեռքս տարա դեպի խփածս տեղը ու սկսեցի իքնս ինձ տզտզալ ու քթիս տակ խոսալ: -վայրենի....բռի....չոբան....😡(Շ) Զգացի,որ լսեց:Եկավ մոտիկ: -Լեզուդ քեզ քաշի Շուշիկ(Ա) -ինձ Շուշիկ չասես, եղա՞վ😬(Շ) -խի՞,տատուդ անուննա😏😂(Ա) -Արամ դու արդեն ինձ նեռվայնացնում ես,ավելի լավա գնաս ախպորդ ասես,որ արագ խոսան,մաման չգիտի,որ մենք ստեղ ենք(Շ) -թող խոսան,որովհետև էս իրանց վերջին խոսալնա լինելու(Ա) -ի՞նչ😨 -հա,ինձ թվումա քո սրտով էլ ա էս ամեն ինչը (Ա) -այո իմ սրտովա,ճիշտա մեղք են,բայց էն մի րոպեն,որ մտածում եմ,քուրս պիտի մամայիդ հետ ապրի...😤 Մոտիկ եկավ գույնը փոխած դեմքի,լեզուս կուլ գնաց....ձենս կտրեցի -շաունակի դե.....քո հետ եմ ,շարունակի😬 (Ա) -հա ի՞նչ,ես չեմ սիրում քո մամային,ինքը շատ կռվարա,բամբասչի, խառնակիչ կինա,էտ էի՞ր ուզում, դե իմացի,նենց չի որ չեմ ասել մամայիդ😬(Շ! Ձեռքիս քաշեց ու ոլորեց մեջքիս հետևում,ինձ թվաց թե ջարդեց: -մերս ճիշտա,որ դու լաչառ ես,լկստված ու լեզվանի, ես քեզ քանիս ասեմ,որ մորս անունը չտաս😬(Ա) Իրան էի կպել ուղիղ աչքերիս մեջ էր նայում,ինձ թվում էր թե ձեռքս մեջքիս հետևում կոտրվեց -լսեցի՞ր ինձ(Ա) Չէի պատասխանում -չի լսվում😬(գոռաց) (Ա) -հա հա լսեցի,թող մենակ խնդրում եմ😔(Շ) Թողեց ինձ ու հետ քաշվեց: Մի քանի րոպե հետո եկան Մելինեն ու Լյովը: -հուսով եմ հրաժեշտ տվեցիք իրար😏(Ա) -չէ😂(Լ) -ի՞նչ (Ա) -մենք որոշեցինք,որ չի կարա մեզ ոչ մի բան բաժանի,անգամ մաման,իսկ հիմա Մելինե նստի ավտոն հեսա գնում ենք,Շուշան դու էլ արի(Լ) Իրանք գնացին մեքենայի մոտ,սրտովս էր էտ որոշումը,բայց մեկա իրա մաման լավը չի,ափսոս Լյովն ա լավը: Քմծիծաղով նայեցի Արամին: -սերա,ամեն մարդու հասու չի Արամ ջան,քո նման չոբանը որտեղից իմանա սերն ինչա😏(Շ) -ախչի😬(Ա) -ախչին կնիկդա,ես Շուշանն եմ😬 -առնվազն Շուշիկ😏 (Ա) -զզվելի😡 Կատաղեց,վախեցա,արագ գնացի նստեցի ավտոն ու Լյովը մեզ տուն տարավ:Ես չգիտեմ թե իրանց էս որոշումից հետո ինչ կլինի,հատկապես տ Լենայի ու պապայիս վիճակը,բայց փաստա,որ էտքան էլ լավ բաներ մեզ չեն սպասում,փողոցի վերջում Լյովը մեզ աննկատ իջեցրեց ու տուն մտանք: Մաման մի քանի հարց տվեց,թե ուր էինք կորել,մենք էլ ստիպված խաբեցինք:Ես ուղղակի չեմ ուզում պատկերացնեմ,եթե մաման ու պապան իմանան,որ Լյովն ու Մելինեն շփվում են,պապան սաղիս կսպանի,սկսածԼյովից:

Գնացինք տուն: -գոնե նենց արա մաման դեմքդ չտեսնի😬(Ա) -մեկա իմ համար...Արամ մեկա,վաղ թե ուշ կըդունեք(Լ) Մաման էտ պահին մտավ սենյակ -ի՞նչ ասեցիր տղա ջան(մ) -հա մամ,դու լսեցիր👌(Լ) -վայ աման էլի լավ չեմ😢(մ) -դե հերիք եղավ,ինչքան կարելիա😬,դու ինձ ստիպում ես որ ես տնից գնամ ու առանձին ապրեմ իմ սիրած աղջկա հետ(Լ) -ի՞նչ😨(մ) -դու ինձ հասկացար(Լ) Ես լուռ հետևում էի էս խոսակցությանը,վստահ եմ,որ Լյովին դժվարա կտրելը էտ աղջկանից,ես հասկնաում եմ,սիրումա էտ աղջկան,աղջիկը լավնա,բայց անհնարա,բա մերս:Մաման սկսեց վատանալ:Գնացի Լյովի հետևից: -Լյով ի՞նչ ես խոսում (Ա) -ոչինչ,թող համակերպվի😏(Լ) Մամայինհանգստացրեցի,մի կերպ հանգստացավ: &quot;&quot;&quot;&quot;&quot;&quot;Շուշան&quot;&quot;&quot;&quot; Մի քանի օր անց,էն տղան չէր անհանգստացնում էլ Մելինեին,Լյովը ոնց հասկացա կռվել էր հետը էլի ու նաև դուրս ա եկել իրա մոր դեմ, գալիս գնումա համալսարան:Մի ձև փորձում ենք տանը նենց անենք,որ մերոնք բան չիմանան,բայց ես վստահ չեմ տ Լենան,կպայթի մի օր ու դա եղավ:Դուրս եկանք փողոց ես ու Մելինեն էլի խանութ էինք գնում:Տ Լենան մեզ տեսավ ու մոտիկ եկավ: -բարև ձեզ աղջիկներ,Մելինե ջան, քո հետ խոսելու բան ունեմ😏(տ Լ) Քուրս ամաչեց,իսկ ես աչքերս տ Լենայից չկտրելով իրան էի նայում զարմացած: -Հա իհարկե տ Լենա😔(Մ) Դե պարզա քրոջս քաշեց մի կողմ,մի երկու բառ խոսաց,քուրս սկսեց էլի լացել:Գնացի խառնվեցի, արդեն չեմ դիմանում ինչքան կարելիա: -տ Լենա,հանգստացեք,թող ձեզ չթվա թե մենք ուզում ենք ձեզ հետ խնամի դառնալ,մամաս անգամ չգիտի էս մասին,էնպես որ..😏(Շ) -ախ դու անշնորհք աղջիկ,մեկին մեկ ինձ պատասխանում ես,մի հատ իմ տարիքին նայի,քո տարիքին նայի,քուրդ աչքիս լույսը չի ճիշտա,բայց քեզանից համեստա,մենակ դրա խաթրա որ չեմ գալիս ու ձերոնց չեմ ասում,որ քրոջդ հեռու պահեն տղայիցս😏(տ Լ) -ի՞նչ,դուք խաթրն էլ գիտեք ինչ բանա՞😏(Շ) -հլը դու ես երեսառած աղջկան նայի,տոչնի մերդ ես,չնայած ինչ եմ ասում,մերդ ավելի համեստա,դու լրիվ լաչառ ես,երբեք լսում եք,երբեք, մենակ իմ դիակի վրայով քուրդ մեր տուն հարս կգա😬(տԼ) -երանի էն օրը որ դուք....(Շ) -դու....դու....էս ի՞նչ ասեցիր աղջիկ ջան(տ Լ) -բայց դուք ասեցիք...,ես ինչ մեղք ունեմ😬(Շ) &quot;&quot;&quot;Արամ&quot;&quot;&quot; Դուրս եկա դարպասից դուրս ու տեսնեմ պատի մյուս անկյունում մաման ու երկու քուրերը կանգնած են: :Մելինեն աչքերն էր սրբում, էն լկստվածն էլ իրան լավ էր զգում,այ քեզ բան,հլը ոնցա մորս հետ խոսում:Մոտեցա իրանց ու կանգնեցի դիմացը:Ինձ նայեց վախեցած,ինձ որ տեսավ ձենը կտրեց:Քար լռություն էր: -խոսա դե....քո հետ եմ ախչի, խոսա ,շարունակի տենամ ասածդ ինչա՞,հը՞ն (Ա) Մաս 20 &quot;&quot;&quot;Արամ&quot;&quot;&quot; -խոսա դե....քո հետ եմ ախչի, խոսա,շարունակի տենամ ասածդ ինչա՞😡(Ա) -Արամ ջան պետք չի դու տուն գնա(մ) -չէ,էս լկստվածը մամ ջան հենց քո մոտ իրա ասածների համար ներողություն կխնդրի😡(Ա) Գլուխը կախել էր,բարձրացրեց գլուխն ու ինձ նայեց կատաղած: -ի՞նչ(Շ) -ներեղություն խնդրի մորիցս(Ա) -ի՞նչ....երբեք, լսում ես😒(Շ) -սպասում եմ Շուշանիկ😬(Ա) -ինչի՞ համար բայց,որ մեր ընտանիքին ա՞ վիրավորում,ինչ ասես չի ասում մամայիս ու պապայիս,ոնց որ դու ես քո մամային պաշտպանում, նենց էլ ես իմ մամային(Շ) Հենց էդտեղնթևից բռնեցի -ներեղություն խնդրի😬(Ա) Նայեց աչքերիս,զգացվեց,որ լցվելա աչքերը ու էլ չի կարում խոսա,առաջին անգամ ես սրան խեղճացած տեսա: -Վայ Աստված ջան էս աղջիկը պատիժա,գնացինք տղես ,պետք չի,պետք չի,իրա ներեղությունը իրան լինի,տենաս որ մի խելքը գլխուն տղեն քեզ կառնի,անդաստիարակ աղջիկ,ափսոս Մելինեն մորդ աղջիկնա ու քո քուրնա,թե չէ աչք էլ չէի թարթի վրան,կտանեի հարս,գնացինք տղես,Մելինեն արդեն ինձ հասկացավ,ես վստահ եմ ինքը ինձ հասկացավ😏(մ) Մաման նայեց Մելինեին ուշադիր:Թողեցինք ու մտանք ներս: -մամ հանգստացի լա՞վ չես(Ա) -լավ եմ լավ եմ,էտ լկստվածը մարդու հանգիստ կտա,լուրջ եմ ասում,ափսոս որ Մելինեն դրանց աղջիկնա,թե չէ իրոք հարս կբերեի ես իրան😏(մ) -մամ իսկ եթե...(Ա) -Արամ ջան եթե չկա,բացառվումա,ես իրա հետ խոսացի,հասկացավ ինքը ինձ,Լևոնիցս հեռու կմնա վերջապես Հետո մաման լավ չէր զգում իրան,պապային ես հաց տվեցի,նայում եմ հորս ու հասկանում եմ,որ ճիշտա մաման,չեն կարա Լյովն ու Մելինեն միասին լինեն բացառվումա:Մի քիչ հորս կողքընստեցի,խոսեցինք,ինչ որ բան էր հասկացել պապան,բայց չէր կարում մինչև վերջ ասեր,չուզեցա էլ որ ասի,կնեղվեր:Մի քանի օր անց,Լյովը հանգիստ էր ու թվում էր թե էլ չի շփվում Մելինեի հետ,փաստորեն մաման Մելինեի հետ խոսալով էս հարցը ավելի լավ լուծեց:Մի օր գնացի Լյովիգործիտեղը,ընթացքում զանգում էի չէր պատասխանում: Ուր կորավ տեսնես էդ տղեն,հետի աշխատող տղեն ասեց համալսարան ա գնացել:Հասկացա,միանգամից գնացի համալսարան,փաստորեն խաբելա էս ընթացքում մեզ լավ էլ շփվելա հետը:Գնացի չկար չերևաց,սպասեցի զանգը տա,եթե Մելինեն դուրս եկավ ուրեմն ուրիշ տեղա,դու ասա էնօրվա լակոտի հետ կռված չլինի էլի:Զանգը տվեց դուրս եկավ Շուշանիկը,մենակ էր,պարզա,Լյովը Մելինեի հետա,չի հասկանում էդ տղեն:Գնացի կանգնեցի դիմացը: -քուրդ ուրա՞(Ա)

&quot;&quot;&quot;&quot;Արամ&quot;&quot;&quot;&quot; -քուրդ ուրա՞(Ա) -ի՞նչ(Շ) -ասում եմ քուրդ ուրա՞,դու չե՞ս լսում😬(Ա) Թարս նայեց ինձ,հետո հայացքը թեքեց ուրիշ կողմ,իբր ինձ չի նայում: -տունա գնացել😏(Շ) -տու՞ն -հա,ինքը շուտա պրծել,ես դեռ դաս ունեի(Շ) Ձեռքից քաշեցի ու բերեցի ինձ մոտ: -լսի այ լկստված,ես քո փայ հարիֆը չեմ է,քուրդ չկա,ախպերս էլ, ուրա՞քուրդ(Ա) -դու ոնց որ ավելի վատ ես լսում,ասում եմ քուրս տունա գնացել😬(Շ) -տեղն ասա😡(Ա) Ավելի մոտ քաշեցի իրան ինձ,կպանք իրար,զգում եմ,որ ինչքան էլ լաչառ լինի,մեկա վախենումա շան պես ինձանից: -ասեցի տուննա(Շ) -տեղն ասա😬 (Ա) -չգիտեմ😒 -զանգի քրոջդ😡 -թող որ զանգեմ,մի քիչ էլ հեռու գնա,ես ստեղ սովորում եմ,եկել ես խայտառակ անե՞ս😬 -խի՞ ,դու քո լեզվով դեռ չես հասցրել խայտառակես քեզ😏 (Ա) -լսի....😬 -սուս մնա ու ավելի լավա զանգես,քանի ես համբերում եմ😬 (Ա) Զանգեց,չէր պատասխանում: -տուն զանգի,Նելիից հարցրու😡 (Ա) Զանգեց Նելլին էլ ասեց,որ տունը չի Մելինեն:Անջատեց հեռախոսն ու զարմացած ինձ նայեց: -բայց ասեց տունա գնում😒 -տուն,ախպորս հետա,եթե չհասկացար,ախպերս էլ չկա (Ա) -Աստված իմ,ու՞ր են տեսնես -իյա,լավա ուշքի եկար...հա,պիտի գտնեմ ախպորս,դու էլ քրոջդ,դրանք չեն հասկանում,որ չեն կարա իրար հետ լինեն (Ա) -Արամ, մենք բոլորս էլ հասկանում ենք,որ չեն կարա,բայց ես քեզ էն օրն ասեցի,սերը քո նման չոբաններին հասու չի ու դու ինքդ զգում ես,որ նույնիսկ մամադ,այո մամադ չի կարում ախպորդ վրա😏(Շ) -լսի Շուշիկ...😬 (Ա) -Շուշանիկ😬 -դրանից լաչառությունդ չի պակասում😏 (Ա) -Արամ դու....😬 -արի գնացինք ման գալու դրանց ու խնդրած կլինեմ,բառ չխոսաս ավել,որովհետև կատաղած եմ վրեդ,հենց քեզ նայում եմ հորդ դեմքնա գալիս աչքիս,նենց որ ձենդ կտրի😡 (Ա) -իիիի....լավ,ասա որտեղի՞ց սկսեմ(Շ) -սկզբի համար,էս դիմացի սրճարանները,կարողա տեղ լինեն,բայց խելքս չի կտրում,ես ուրիշ տեղ եմ կասկածում (Ա) -ու՞ր(Շ) -մեր դաչա😏 (Ա) -ի՞նչ,լսի եթե քրոջս...(Շ) -հանգստացի մի հատ,ուղղակի երեկ դաչայի բանալին ձեռքն էր էր,դրա համար եմ տենց ասում (Ա) Սկսեցինք մի երկու տեղ նայել,զանգերին չէին պատասխանում,ոչ Մելինեն,ոչ էլ Լյովը,արդեն լավ հոտ չէի առնում սրանից,հանկարծ սխալ բան չանի Լյովը:Զգացվեց,որ քուրն էլ էր անհանգիստ,մի երկու կուրսեցու էլ տեսանք հարցրեց,ոչ մեկ չէր տեսել: Գնացի Շուշանի մոտ: -անիմաստա գնացինք դաչա (Ա) -մտածում ես ընդե՞ղ են😨(Շ) -վստահ եմ😬 (Ա) :Մաս 22 &quot;&quot;&quot;&quot;Արամ&quot;&quot;&quot; -արի գնացինք դաչա (Ա) -հա էլի,արդեն ուշա,մաման մի անգամ զանգեց,խաբել եմ արդեն😔(Շ) Ճպպացրեցի,💬մերդ էր պակաս էս պահին մենակ:նայում եմ դեմքին տոշնի Վարդանի աչքերն ու հայացքը ունի Շուշանը,դրանից ավելի եմ կատաղում:Քշեցի դեպի դաչա,ճանապարհին էլի զանգեցի,չէին պատասխանում: Հասանք դաչա,լույսերը վառ էր դաչայի:Շշմեց կանգնեց Շուշանը: -ասում էի չէ, ստեղ են😏 (Ա) Բարձրանում էի վերև,եկավ ձեռքիցս քաշեց ու սկսեց մատ թափ տալով խոսալ հետս -ինձ լսի,եթե ախպերդ մի սխալ...😬(Շ) Մատը բռնեցի: -իիի,թող հլը😬(Շ) -սկսվի տեղդ Շուշիկ ու ձենդ կտրի,ես գիտեմ ինչ կանեմ😬 (Ա) -ապուշ,անունս Շուշիկ չի,ինչքան կարելիա ասել😬 Մատը թողեցի ու բարձրացա վերև,հավես չունեմ էս երեխու հետ գլուխ դնեմ:Եկավ ու հասավ ինձ ու մտանք ներս:Մտնեմ տեսնենք ինչ Լյովն ու Մելինեն սիրուն նստած հաց են ուտում:Նայեցի Շուշիկին կատաղած իրանց էր նայում,հետո թարս նայեց ինձ ու սկսեց: -լավ էր էլի,ես մեռա քեզ սոված ման գալով Մելինե աղջիկ դու ստեղ նստած հա՞ց ես ուտում😤(Շ) Պտտվեցին ու մեզ տեսան:Սկսեցին խնդալ: -Լյով ինչ ա՞ կատարվում ստեղ (Ա) -հեչ,որոշեցինք շփվենք ես ու Մելինեն հանգիստ,բայց չստացվեց😏😂(Լ) Քմծիծաղ տվեց: -հեչմխնդալու չի,դուք երկուսդ էլ չեք հասկանում թե ինչ եք անում,արագացրու էս աղջկան տուն տար,արդեն ուշա,իրանց մաման արդեն անհնագիստա(Ա) -ինձ ամենաքիչնա հետաքրքրում,ովա անհանգիստ👌 (Լ) -ոնց թե ասում եմ մամաս անհանգիստա կամ դուք չե՞ք հասկանում,որ չեք կարա իրար հետ լինեք,Մելինե կամ դու,էս ի՞նչ դուխ ես արել😬(Շ) Լյովը բռնեց Մելինեի ձեռքը ու եկավ մեր մոտ: -մենք ուշոտ կգնանք,իսկ հիմա ես ու Մելինեն գնում ենք ման գալու😏😂(Լ) Ուրախ-ուրախ դուրս գնացին: -վախ հորս արև😬(Ա) -լսի,գնա ախպորդ կանչի մեզ տուն տանի,իսկը ձեր մոր կտորն եք,ձեր ասածին,որ մի բան որոշում եք էլ չեք ուզում դրանից հետ կանգնեք(Շ) Քիչ էի տեղից կատաղած,որ Լյովը ասածներս հաշվի չի առնում,էսի վաբշե կողքից:Չդիմացա էլ,գնացի ու վզից բռնեցի ու մոտ բերեցի ինձ ու սկսեցի բարձր գոռալով վրեն խոսալ: -լսի ախչի,ձենդ կտրի,թե չէ իմ արածների համար ես պատասխանատու չեմ,արդեն դու ինձ զզվցնում ես,չե՞ս հասկանում էտքանը😡(Ա) Շատ մոտ էինք իրար,ուշադիր իրա վախեցած ու խոշոր աչքերով ինձ էր նայում,շունչը կտրվում էր,մի կերպ խոսաց: -հաաա....հասկացա թող😔(Շ)

&quot;&quot;&quot;&quot;Շուշան&quot;&quot;&quot;&quot; Շունչս կտրվում էր,մի կերպ խոսացի -հաաաա....հասկացա թող(😔Շ) Թողեց,գժված էր լրիվ,մի կերպ շունչ առա,վայրենիա լրիվ:Պատուհանի մոտ գնացի տեսնեմ, Մելինեն ու Լյովը նստած են դրսում:Էտ պահին մաման զանգեց,խոսացի ասեցի,որ խանութներով եմք կգանք,հավատաց,անջատեց:Ուզում էի հետ թեքվեի ու կպա Արամին,փաստորեն թիկունքումս էր: -մամադ էր՞(Ա) -հա, խաբեցի....ու գիտես արդեն հեչ կատակելու չի,դու կարաս ախպորդ հետ խոսաս տանի մեզ տուն(Շ) Զգացի,որ լրջացավ -ինձ թվումա դու հասկանում ես,որ Լյովը ոչ ինձ ա լսում,ոչ էլ մամայիս ու ես կարծում եմ,որ քուրդ էլ քեզ չի լսում(Ա) -ու ի՞նչ եք առաջարկում,մամադ մի բանա ասում,ախպերդ լրիվ ուրիշ,հեսա մերոնք,որ իմացան մի բան կաս...(Շ) -ստեղ ստոպ, անկախ ձերոնց ասածից մամաս չի ընդունում քրոջդ😬 (Ա) Ամեն անգամ ուզումա շեշտի,որ իրանք չեն ընդունում քրոջս -ենթադրենք թե տենցա,ի՞նչ ես առաջարկում,հը՞ն -չգիտեմ,մամաս լավ չի,բժիշկն ասելա մի երկու անգամ էլ սենց վիճակ,մի խոսքով չեմ ուզում խոսամ,հասկացար😬 (Ա) -մամադ ինչիա՞ վատ,պիտի երազի,որ իրան Մելինեի նման հարս պիտի գնա,էտ իրա համար արքայություն պիտի լինի😏 -ախչիի ձենդ😡 (Ա) -հա ինչ....չգիտեմ,ես չգիտեմ,մի բան մտածեք,բայց որ քրոջս չնեղացնեք(Շ) -Լյովը ուզումա տնից գնա(Ա) -ի՞նչ😨 -հա,իրա կարծիքով էտ ճիշտա,բայց ես մտածում եմ,որ անկախ ամեն ինչից հնարավորա մամային համոզել,մամաս սիրում ա քրոջդ,ասումա համեստա😏 (Ա) -դե հա,մամադ ինձ տանել չի կարողանում մենակ😬 -որովհետև էտ տենցա որ կա,դու լկստված ես,մորս էլ մեկին մեկ պատասխանումես😬 (Ա) -լավ,մի շեղվի....մտածում ես կարա՞նք համոզենք(Շ) -հա,դժվարա,բայց կփորձենք,ժամանակա պետք ուղղակի (Ա) -թե ասա հենց ախպորդ պիտի սիրահարվեր ու մամադ էլ սենց(Շ) -ձենդ...😡 (Ա) Ստիպված ձենս կտրեցի,զզվելին նենց կոպիտ ու բռի չոբանա, սիրտս կանգենց:Խելոք նստեցի,բայց նենց սոված էի,հաց կերա մի քիչ,նայեց ինձ: -էտքան վռա՞զ ես😬(Ա) -եթե չես մոռացել, ես դասից դուրս եկա ու էն ժամանակվանից բան չեմ կերել😏 -լավ էլ սիրտ ունես հաց ուտելու😏 (Ա) -սոված եմ,այ քեզի բան😒 Թարս նայեց ինձ ու գնաց էն կողմ նստեց:Զզվում եմ ես իրանից,տրաքվում եմ,ափսոս Լյովի ախպերնա,օֆֆ,էս ում հետ ենք ընդհանրապես մենք հարևան: Կերա մի մի քիչ էլ,հետո Լյովն ու Մելինեն եկան ու տարավ մեզ տուն Լյովը:Իջանք ու խելոք մտանք տուն:Մաման լավ էր բան չհասկացավ,բայց հաստատ տ Լենան էլ չի դիմանա կբացվի մամայի մոտ մի օր: :Մաս 24 &quot;&quot;&quot;&quot;Արամ&quot;&quot;&quot; Գնացի տուն Լյովը տուն էր մեր սենյակում:Մամային տեսա,վալերիանկի շիշը ձեռը էլի նստած,անկեղծ արդեն համ ծիծաղս ագալիս մամայի էս վիճակից,համ էլ ջղայնացած եմ,որ Լյովի ընտրությունը Վարդանի աղջկա վրայա կանգնել😬: -լավ չես մամ😏 (Ա) -չէ,լավ չեմ,ախպերդ կթողի,որ ես լավ լինեմ,ինձ որտեղից ըտենց բախտ,ես հենց էն տատուդ ժամանակվանից սենց մղկտում եմ😢(մ) -Լավ էլի մամ,չսկսես,նեռվ չունեմ,պապան քնածա՞,լավա՞,հաց կերելա՞ (Ա) -հա,լավա,կերելա,սաղ էլ կուշտ են,ես եմ որ....😢(մ) -վերջ ասեցի մամ,Հայկի հետ առավոտն եմ խոսացել,քեզ զանգելա՞ (Ա) -հա,քիչ մնաց,մի քանի օր ու տղես կգա ու ես գիտեմ ինչ կանեմ😬(մ) -լավ էլի մամ😬 (Ա) -հա ախպերդ,բանակ չլիներ սահմանի բերանը,ես շուտ էի սրանց հարցերը լուծել😬 -վերջացրու ասեցի😡 Ուզում էի գնայի,մաման ձեռքիցս բռնեց: -Արամ ջան,որպես մեծ ախպեր,Լյովի հետ խոսա էլի,պապայի տեղը դու ես😢(մ) -մամ լավ էլի,նենց ես խոսում,ոնց որ պապան...(Ա) Սկսեց լացել մաման,չէ չի լինում ոչ մի ձև: -եթե ինձ մի գրամ սիրում ես,խոսա ախպորդ հետ,խնդրում եմ, թե չէ ես տղա չունեմ,իրան ասա մաման տենցա ասում(մ) Նեղվեցի ահավոր,լացում էր մաման վերև բարձրացա:Լյովը ուրախ էր,բառ չասեցի,ստիպված դաժե շորերս էլ չհանեցի,փռվեցի տեղերիս վրա ու քնեցի:Էսքանի մեջ միակ ուրախացնող բանը էտ ախպորս բանակից գալն էր,որը մամային կարար գոնե մի քիչ հանգստացներ: .....Մի քանի օր անց...... Գիտեմ,որ Լյովը էլի Մելինեի հետ գնումա դաչա,ընդեղ ապահովա իրա համար,մաման էլ տարվամա Հայկի գալով,բան չմնաց :Էտ ընթացքում պապային տարանք հիվանդանոց,իրականում հերս էնքան բարի մարդա,չէ էտ Վարդանի նման,ստոր խափեբա չի😡:Ափսոս,որ հերս հիմա էս վիճակումա: Լյովն էր էն Մելինեի ուզող տղու հետ կռվել ընկերների հետ,չխառնվեցի,մի օր եկավ,լրիվ արյունլվիկ էր մի կերպ,մամայի աչքից շեղեցի:Տունն էի իրիկուն էր,պապայի մոտից դուրս եկա ու գնացի մամայի մոտ,համով բաներ էր սարքել,կերա:Բարձրացա սենյակ,Լյովը սենյակում չէր,զարմացա,տեսնես ուրա՞:Մի քիչ սպասեցի չեկավ ,որոշեցի դուրս գամ,ման գամ իրան:Էլի թռելա տնից,չի լսում էլի😬: Դուրս եկա բակ,ձեներ էր գալիս,մոտեցա դարպասի մոտ կիսամութ էր:Զգում էի ,որ մարդ կա,բայց չէր լսվում ինչ են խոսում: Դուրս եկա փողոց ու ի՞նչ տեսնեմ,որ լավ լինի: Ասենք քարացա ու տեղումս մնացի,չգիտեմ,ոնց որ վերջնական եռման ջուրը լցնեին գլխիս: :ի՞նչ տեսավ Արամը

&quot;&quot;&quot;&quot;Արամ&quot;&quot;&quot; -Հա՞յկ(Ա) Ախպերս էր,բանակի ախպերս էր....բայց ու՞մ հետ Վարդանի փոքր աղջկան, Նելլին գրկախառնված,զինվորական շորերով գրկած կանգնած էր:Ասենք էս ինչա,շշմած մնացի տեղումս կանգնած😱:Չէ էս հաստատ կատակա😏: -Հայկ չե՞ս լսում (Ա) Նենց էր գրկել Նելլին,էլ ոնց կլսեր,:Ուրախությունս ու բարկությունս մեկ էին:Վերջապես նկատեց ինձ:Եկավ ու գրկեց,ամուր գրկեցի👍,հա կարոտել էի շատ,ահավոր կարոտել էի,ես դե անգամ տեսակցության չէի գնացել ստեղ էլ չէի եղել,որ գնայի👍:Գրկել էի,նայեցի Նելլիի վրա,ամաչեց գլուխը կախել էր😔,երեխա են լրիվ,😤անըդհատ էլ գլուխը բարձրացնում ու իրանց պատուհանին էր նայում,երևի ոչ մեկ չգիտեր,որ նեքևն էր: -Ախպերս,կարոտել էի(Հ) Գրկեց Հայկը էլի ինձ,հետ գնաց Նելիի մոտ,մի հատ էլ իրան գրկեց,ճակատը համբուրեց,Նելլին ամաչում էր: -կյանքս դու տուն գնա ուշա,մտնեմ տուն,կտեսնվենք,էլ չմտածես,արդեն ստեղ եմ😊❤️(Հ) Քմծիծաղ տվեցի,💬վախ հորս արև,մաման սրան էլ չի դիմանա:Նելլին գնաց:Եկավ Հայկը ու էլի գրկեց: -անցի անցի տուն,խի՞ ես բա գիշերով եկել😒 (Ա) Սկսեց խոսալ վերև բարձրացանք:Առաջինը գնաց հորս մոտ,աչքերը լցվել էր😢,պապաս էլ լացեց,բայց համգստացրեցի,մաման եկավ,չասեմ մորս վիճակը,հասկացաք թե ոնց ուրախացավ մաման,հետո Լյովը հայտնվեց,պարզ էր որտեղից եկավ ու գրկեց Հայկին😒:Էտ ինչ լավ էր,լիքը լիքը հյուեր ունեցանք ուշոտ նոր ճանապարհեցինք,ախպերս լողացավ դուրս եկավ հանեց զինվորական հագուստը,պապան քնել էր,շուտա հոգնում,թող քնի:Մենք էինք մամայի հետ նստած: -վայ իմ տղե՜ն,ինչ լավա,եկար,պրծար😊❤️(մ) -հա մամ ջան վերջ❤️😊(Հ) -շատ լավա,քո հետ լիքը պլաններ ունեմ,քեզ պիտի սրանցից շուտ ամուսնացնեմ,դու իրանց համար օրինակ կլինես😊(մ) Մերոնք Սկսեցին խնդալ,բացի ինձանից: -ես արդեն ընտրած աղջիկ ունեմ մամ ջան(Հ) -հա տղես,ինչ լավա😊(մ) -կծանոթացնեմ,անպայման(Հ) Քմծիմաղ տվեցի,բայց ահավոր վատ էի,մաման նայեց Լյովին դե իհարկե թարս,բայց էնքան ուրախ էր,որ Մելինեի թեման չբացեց😏: Իրանք խոսում էին,իսկ ես մտքերով էի,Նելլին էր մնացել պակաս:💬Հորս արև էս ինչա կատարվում,ես կմեռնեմ,մաման սրան չի դիմանա,Հայկն ու վսյո😤: Լևոնն ու Հայկը իրար գրկած փռված էին դիվանուն,նայում եմ իրանց ու ծիծաղս գալիսա:Լավ էլ գտել են իրար:Դե Հայլկը հլը չգիտի գլխի գալիքը ու ընդհանրապես Նելլին երեխայա,հորս արև էս ինչ խառնա: -ինչի՞ ես մեզ տենց նայում որ Արամիկ😏😂 (L) -Ըլը սրանց նայի,գտան իրար,կսկսեն կյանքս ուտել,ոչինչ,մտքիս մեջ համ խնդալով համ էլ անհագստանալով, ~~դուք հլը ձեր գլխի գալիքը չգիտեք: -հեչ ոչ մի բան (Ա) Մաս 26 &quot;&quot;&quot;&quot;Արամ&quot;&quot;&quot; Էտ գիշեր կարելիա ասել չքնեցինք,Հայկը եկավ մեր սենյակ,ով հասնումա էտ սենյակ գալիս,ու փռվեց իմ տեղաշորին:Հասկացավ,որ իրան տեղ չկա: -ես գետնին կքնեմ,սովոր եմ😂(Հ) Տեղեր քցեցինք քնեց: Լուսադեմին արթնացա,տեսնեմ Լյովը էմ կողմնա հեռախոսեվ բզբզում,Հակկն էլ էս կողմը,պարզա քուրերի հետ էին խոսում😏:Մտքերով էի էլի:Առավոտը հելանք,մաման ուրախ,ուրախ հացի սեղան էր դրել:Հայկը հաց կերավ ու տնից թռավ իրա ընկերներին տեսնելու,հետո մաման ու պապան ասեցին,որ քեֆ ենք անելու:Ես էլ դուրս եկա,Դավի մոտ,փողոցի վերջն էինք,համարիա դպրոցի մոտ:Մել էլ տեսնեմ Հայկը եկավ ընկերոջ ավտոյով կանգնեց,մեզ չէր տեսել:Նելլին դուրս եկավ երևի դպրոցից, գնաց Հայկի մոտ ու գրկեց Հայկին:Դավի հետ ուշադիր իրանց էի նայում: -չէ հլը դու սրանց նայի😬(Ա) -ի՞նչ եղավ Արամ (Դ) -չես տենում😬 (Ա) -հա ինչ ախպերդա ու Նելլին -Նելլին ու՞մ աղջիկնա Դավ😡 (Ա) -հա բայց😏 -բայց չկա,չլնող բանա (Ա) Դավը հլը չգիտի Լյովի մասին:Արագ քայլերով մոտեցա իրանց:Նելլին ինձ տեսավ ու ամաչելով թողեց Հայկին:հայկը ժպտաց ինձ: Նելլին թողեց ամաչելով գնաց: -Հայկ Նելլի հետ ի՞նչ գործ ունես (Ա) -իի Արամ,ընկերուհիսա😄(Հ) -ովա՞ (Ա) -ընկերուհիս,բանակ գնալուց առաջ իրար խոսք ենք տվել❤️(Հ) -մոռանում ես իրան😏 (Ա) Խնդաց -ի՞նչ -դու ինձ լսեցիր😏 (Ա) -չհասկացա😒 -ինքը Վարդանի աղջիկնա😏 (Ա) -որ Վարդանի աղջիկնա ի՞նչ(Հ) -դու հասկացար արդեն,լակոտություն մի արա😡 (Ա) -ես եմ լակոտություն անու՞մ թե՞դու,ինչա՞ նշանակում Վարդանի աղջիկնա ուրեմն հեռու մնա😏(Հ) -չկրկնեմ էլ ու սենց հանրային ձևով մի արի ստեղ,մամայի ականջը թող չնկնի դու էլ Նելլին մոռացի,հասկացա՞ր😡 (Ա) -չջոգի Արամ ,ի՞նչ ես խոսում -ասեցի պրծա արդեն (Ա) -ինչի՞ ես քեզ դրել պապայի տեղը հը՞ն,իմ հերը հլը կա,դու քեզ նենց ես պահում,ոնց որ պապան մեռած լի....😡(Հ) Չդիամաց ու խփեցի Հայկին👊 -արա,հավաքի քեզ մի հատ,զզվցրիք արդեն, չկրկնեմ էլ էս ասածս,դու կմոռանաս էտ աղջկան😡 Դավոն մոտիկ եկավ,հանսգտացրեց մեզ,ընկերն էլ Հայկի մեզ էր նայում զարմացած,չհասկացավ,թե ես ինչի իմ մի օր առաջ բանակից եկած ախպորը խփեցի😏:Հայկը նայեց ինձ կատաղած,գիտեմ,որ չի նեղվել խփածիցս,բայց ասածս չի ուզենա ընդունի: -ես սիրում եմ էտ աղջկան ու ով ուզումա լինի,էս երկու տարի արդեն,ես իրա հետ շփվում եմ,ու սիրում եմ, -չեմ ջոգում,սաղիդ սերը հենց 2տարի առաջա՞ բուսնել(Ա)

&quot;&quot;&quot;&quot;&quot;Արամ&quot;&quot;&quot;&quot; -չեմ ջոգում,սաղիդ սերը երկու տարի առաջա՞ բուսնել😡(Ա) -ի՞նչ ես խոսում Արամ,պատճառը կասե՞ս,եթե Վարդաննա...(Հ) -հա ,հենց Վարդաննա😬 -բայց(Հ) -բայց չկա,կմոռանաս էտ աղջկան😡 -լավ😔(Հ) Ինձ թվումա հասկացավ Հայկը ինձ,որովհետև Հայկը միշտ լսելա ինձ Մի քանի օր անց....:Հայկը լավ էր լսում էր ինձ ոնց որ,զգում էի,որ ոչ դպրոցա գնում,ոչ էլ դրանց տան կողմա նայում: Հայկի բանակի քեֆի օրնա,մեր տունը մեծ տունա,տանն ենք անում,լիքը հյուրեր կային,սաղ ուրախանում էին պարում էին,հորս գլուխն էր մի քիչ ցավում:Նայեցի կող ու կուշտս տղեքի մեջ,ոչ Լյովն էր երևում,ոչ էլ Հայկը:Տեսնես ուր են, դուրս եկա: Գնացի այգու կողմ,հաստատ Լյովը ընդեղ կլինի:Զգացի,որ պատի մոտ մարդ կա,կամ Լյովնա,կամ Հայկը,եթե Հայկը եղավ կսպանեմ😡:Մի քիչ առաջացա ու տեսա,որ Հայկնա ու Նելլին:Մութ էր գնացի առաջ ու զգացի,որ մեկը մոտա գալիս ինձ,եկավ ու հոպ գիրկս: -ո՞վ ես(Ա) Նայեցի տեսնեմ Շուշիկնա,գրկումս էր: Ուզում էր խոսար:Բերանը փակեցի: -սուս,ախչի ձենդ😡 (Ա) Բաց թողեցի,շունչ առավ -դու ի՞նչ ես անում ստեղ(Շ) -նայի ընդեղ կտենաս😡 Նայեց իմ ցույց տված կողմն,բերանը բաց մնաց ,ուզեցավ գոռա,էլի բերանը փակեցի😡:Ուշքի չէր գալիս,փաստորեն բացի ինձանից էլ մի հոգի կա,որ սենց վատա տանում սրանց «սիրո» փաստը😡:Հասկացրեց,որ բաց թողեմ,բացեցի բերանը: -էս ինչա՞,հիմա էլ սրանք....ես կսպանեմ Նելլին😬(Շ) Ուզում էր մոտենար իրանց,քաշեցի ձեռքից ու բերեցի ինձ մոտ: -տեղդ սկսվի,մեր տունը հիմա լիքը մարդ կա😡 (Ա) -հա բայց դու հլը նայի....հիմա էլ Նել...😬 Շնչակտուր խոսում էր,զգացվեց,որ չէր սպասում նման բանի:Ցուցամատս դրեցի շուրթերին🔥: -Շուշիկ ձենդ կտրի ու ինձ լսի,ոչ Լյովնա տեղում,ոչ էլ Հայկը,մեր տանը հիմա լիքը մարդ կա, շուխուր չենքանում,թե չէ մերս,որ իմացավ,ես չեմ կարա ասեմ թե ինչ կլինի😬 (Ա) Մատս էն կողմ տարավ ու թեքվեց նայեց Հայկենց: -լրիվ քո ախպերներն են մեղավոր, մնացել էր էս խեղճ երեխեն գելի բաժին դառնար😬 -ի՞նչ ասեցիր😬 (Ա) -հա😏 -լսի ինձ այ լկստված😬(գլուխը թեքեցի իմ կողմ ու ստիպեցի,որ ինձ նայի)նախ ախպերներս ոչ մի մեղք չունեն,որ հենց հիմա քուրերդ գիշերվա կեսին իրանց հետ են,երկրորդն էլ բառերդ չափավորի😡 (Ա) Գլուխը տարավ էն կողմ: -թող հա,զզվացրեցիք արդեն,էտ ուզում ես ասես,իմ քուրերը թու՞յլ են տվել,որ ախպերներդ հիմա իրանց հետ են....😬(Շ) -ախչի էտ ինչ կապ ունի😬, փաստը էնա,որ մամաս չի ընդունելու ախպերներիս ընտրությունը😬 (Ա) : :Մաս 28 &quot;&quot;&quot;&quot;Շուշան&quot;&quot;&quot;&quot; Մաման մտել էր սենյակս ու հարցնում էր թե ուր են աղջիկները,մի բան հորինեցի ու դուրս եկա,ինձ թվաց թե Մելինեն այգումա,իսկ Նելլին տարելա հետը պահակ,գնացի,որ կանչեմ,բայց առաջացա ու Արամին տեսա,ինքն էլ ցույց տվեց ինձ մեր երկրորդ զույգին,վատացա ուղղակի😱 :Չէ էս արդեն շատա: -հը՞ն լավ չես,ասա,որ սրանից լավ հոտ չի գալիսծես չգիտեմ թե հետոն ինչ կլինի(Ա) -հարցը հետոն չի,հարցը միշտ առկա մամադա😬 Գիտեմ,որ Արամը նեռվայնանումա ,որ իրա մամայի մասին եմ խոսում,բայց փաստ,որ իրա մայրնա դեմ լինելու,չնայած վստահ եմ,որ մերոնք էլ դեմ կլինեն:Արամը մոտ եկավ ինձ: -ցավոք քեզ պիտի տխրացնեմ ու ասեմ,որ շատ հույսեր չունենաս,մերս միշտ ա լինելու❤️ (Ա) Սառեցի իրա էտ ասածից:Թարս նայեցի իրան: -գնա քրոջդ վերցրու ու հանգիստ գնացեք տուն,նենց որ ոչ մեկի աչքին չնկնեք եղավ, քրոջդ էլ բացատրի ու մտցրու ուղեղը,երեխայա հլը չի ջոգում😬 (Ա) Բան չասեցի ուզում էի գնայի,ձեռքիցս քաշեց ու կպա իրան էլի: -էսօր բախտդ բերեց,խառն եմ թե չէ....գել բառիդ համար,հիմա պատասխան էիր տվել😡 (Ա) Թողեց ինձ ու գնաց: 💬էս տղեն հիստերիկ մամայի հողի վրա գժվածա😡: Գնացի Հայկենց մոտ,ինձ տեսան զարմացան,Հայկին մի երկու բառ ասեցի,թողեց գնաց,Նելլի թևից բռնեցի ու տուն տարա,մի լավ խոսացի վրեն,լացելով գնաց իրա սենյակ:Մի քիչ հետո Մելինեն եկավ,էշի ժպիտը դեմքին,պարզ էր Լյովի հետ էր: -դու գիտեիր,որ Նելլին ու Հայկը....-լրիվ պատմեցի,Մելինեն շշմել էր(Շ) -ուրա ՞հիմա Նելլին(Մ) -ողբումա սենյակում😏(Շ) -ի՞նչ ես ասել😡(Մ) -էն ինչ որ քեզ😬(Շ) -դու գժվե՞լ ես,էնի երեխայա(Մ) -գնա հա,դուք հիմա իրար լավ կհասկանաք😏😬(Շ) Մելինեն թողեց գնաց, 💬չէ սենց չի լինի,վաղ թե ուշ տ Լենան Հայկի ու Նելլի մասին էլ կիմանա,մերոնք կիմանան:Աստված իմ... Նայեցի ձեռքիս,ցավ զգացի,էն հիմմարի բռնած տեղն էր, ցավում էր:Փորձեցի քնեմ,բայց եթե անկեղծ մտածում եմ քույրերիս մասին,իրանք մեղք են ու ես վստահ եմ,որ Հայկն ու Լյովը իրոք սիրում են իրանց:Աստված իմ,երկու քուր ունեմ,երկու քուրս էլ գժի պես սիրում են էտ տղեքին😡,դժվարա լինելու😡:

[[Հակոբ Մանանդյան|Հ. Մանանդյանի]] և ուրիշների կարծիքով, Մանվել Մամիկոնյանն ընդունել էր [[Սասանյաններ]]ի գերիշխանությունը։ Որոշ ուսումնասիրողներ հավաստի են համարում [[Փավստոս Բուզանդ]]ի այն վկայությունը, ըստ որի Մանվել Մամիկոնյանը, օգտվելով [[Պարսկաստան]]ում տիրող անկայուն ներքին իրադրությունից, կոտորել է պարսկական զորքերին, 7 տարի ձեռք բերել լիակատար անկախություն և զբաղվել խաղաղ շինարարական գործերով։

{{ՀՍՀ|հատոր=7|էջ=241}}

== Ծանոթագրություններ ==
{{Ծանցանկ}}

[[Կատեգորիա:Մամիկոնյաններ]]
[[Կատեգորիա:Արշակունիների թագավորության սպարապետներ]]
[[Կատեգորիա:4-րդ դարի հայեր]]</text>
      <sha1>smvpg2h09xov7n2zo8nge8muyekfcri</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8485997</id>
      <parentid>8485950</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T13:10:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Voskanyan</username>
        <id>23951</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[Special:Contributions/130.193.125.62|130.193.125.62]] ([[User talk:130.193.125.62|քննարկում]]) մասնակցի խմբագրումները հետ են շրջվել [[User:Atheist Armenian|Atheist Armenian]] մասնակցի վերջին տարբերակին։</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3133" xml:space="preserve">{{Այլ կիրառումներ|Մանվել Մամիկոնյան (այլ կիրառումներ)}}
{{Տեղեկաքարտ Անձ|պատկեր=}}
'''Մանվել Մամիկոնյան''' (ծննդյան թվականը անհայտ - 386), [[Մեծ Հայք]]ի [[սպարապետ]], զորավար (377-386 թթ.), [[Մամիկոնյաններ|Մամիկոնյան]] նախարարական տան ավագ։ Եղել է [[Մուշեղ Ա Մամիկոնյան|Մուշեղ Մամիկոնյանի]] հորեղբոր՝ [[Վաչե Մամիկոնյան]]ի որդին։ Երիտասարդ ժամանակ, պատերազմի ընթացքում իր եղբոր՝ Կոն (Մամիկոն) Մամիկոնյանի հետ միասին գերի է ընկել պարսիկներին։

[[Փավստոս Բյուզանդ]]ը պատմում է, որ նա և Կոնը շատ պատերազմների են մասնակցել պարսկական բանակի կազմում և բազում հաղթանակներ տարել։ Քուշանների դեմ տարած հաղթանակից հետո Սասանյան արքա [[Շապուհ Բ]]-ի համաձայնությամբ Մանվել Մամիկոնյանն ազատվել է պարսից գերությունից, վերադարձել հայրենիք, ստանձնել իր տոհմի նահապետությունը և Հայոց սպարապետի պաշտոնը։ Պարսկական 10 հազարանոց հեծելազորի օգնությամբ [[Կարնո դաշտ]]ում հաղթել և տապալել է Հայոց թագավոր [[Վարազդատ|Վարազդատ Արշակունուն]], ձերբակալել և սպանել նրա սպարապետ [[Բաթ Սահառունի|Բատ Սահառունուն]]։ Այնուհետև, հայ նախարարների համաձայնությամբ թագավոր է հռչակել [[Պապ թագավոր]]ի անչափահաս որդի [[Արշակ Գ]]-ին ([[378]]-[[389|389 թթ.]])՝ արքայամայր Զարմանդուխտի հետ ստանձնելով նրա խնամակալությունը։

[[Հակոբ Մանանդյան|Հ. Մանանդյանի]] և ուրիշների կարծիքով, Մանվել Մամիկոնյանն ընդունել էր [[Սասանյաններ]]ի գերիշխանությունը։ Որոշ ուսումնասիրողներ հավաստի են համարում [[Փավստոս Բուզանդ]]ի այն վկայությունը, ըստ որի Մանվել Մամիկոնյանը, օգտվելով [[Պարսկաստան]]ում տիրող անկայուն ներքին իրադրությունից, կոտորել է պարսկական զորքերին, 7 տարի ձեռք բերել լիակատար անկախություն և զբաղվել խաղաղ շինարարական գործերով։

{{ՀՍՀ|հատոր=7|էջ=241}}

== Ծանոթագրություններ ==
{{Ծանցանկ}}

[[Կատեգորիա:Մամիկոնյաններ]]
[[Կատեգորիա:Արշակունիների թագավորության սպարապետներ]]
[[Կատեգորիա:4-րդ դարի հայեր]]</text>
      <sha1>7rlink4gyeb04bxhrvrqb09sl6t5071</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Անուշ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>77660</id>
    <revision>
      <id>8486236</id>
      <parentid>8369559</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T19:36:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>GeoO</username>
        <id>14988</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3647" xml:space="preserve">{{Այլ կիրառումներ|Անուշ (այլ կիրառումներ)}}
{{Տեղեկաքարտ Գրական ստեղծագործություն
|պատկեր =
|պատկերի լայնություն = 220px
|նկարագրություն = 
|գրվելու տարեթիվ = [[1890]], [[1901]]-[[1902]]
|հրատարակման տարեթիվ = [[1903]]
|թվային տարբերակ = [http://www.toumanian.am/toumanian/html/stegts/poem_legend/anush.html]
|վիքիդարան = https://hy.wikisource.org/wiki/%D4%B1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%B7
|վիքիքաղվածք = https://hy.wikiquote.org/wiki/%D4%B1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%B7_(%D5%80%D5%B8%D5%BE%D5%B0%D5%A1%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D5%BD_%D4%B9%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%A1%D5%B6%D5%B5%D5%A1%D5%B6)|Անվանում=Անուշ|պատկեր=Book cover for Hovhannes Tumanyan's Anush by Sargis Hovhannisyan.jpg}}
«'''Անուշ'''», հայ գրող [[Հովհաննես Թումանյան]]ի լիրիկական-էպիկական պոեմը։ Այն ունի երկու հիմնական տարբերակ։ Դրանցից սկզբնականը գրված է [[1890]] թվականին և առաջին անգամ տպագրվել է հեղինակի բանաստեղծությունների երկրորդ ժողովածուում ([[1892]] թ., [[Մոսկվա]])։ Իսկ մյուս տարբերակը առաջինի վերամշակումն է՝ գրված [[1901]]-[[1902]] թթ. և հրատարակված հեղինակի բանաստեղծությունների ու պոեմների [[1903]] թվականի ժողովածուում։ Երկու դեպքում էլ պոեմի նյութն Անուշի և Սարոյի սիրո դժբախտ պատմությունն է։

== Սյուժե ==
«Անուշ»-ի նյութը վերցված է իրական կյանքից։ Պոեմում հիմնական առանցքային նյութն Անուշի և հովիվ Սարոյի փոխադարձ նվիրական սերն է։ Բայց սիրահար զույգի երջանկությունն անակնկալ խափանվում է հարսանիքի ժամանակ, երբ Սարոն, Անուշի եղբոր՝ Մոսիի հետ կոխի բռնված, խախտում է «հնոց ադաթը» և տապալում է ընկերոջը։ Այդ ադաթի խախտմանը հետևում է իգիթ ընկերների «անհաշտ թշնամությունը»։ Ողջ գյուղի առաջ ամոթահար եղած, խորապես վիրավորված Մոսին հետապնդում ու վրեժ է լուծում Սարոյից՝ սպանելով նրան։ Իսկ Անուշը, որի «չար բախտը», ժողովրդի հավատալիքների համաձայն, կանխորոշված էր արդեն «համբարձման տոնի» վիճակահանությամբ, արտաքսվում է հոր տնից և խելագարվում տանջանքներից ու վշտից։

== Կերպարներ ==
* '''Անուշ''' - գլխավոր հերոսուհին
* '''Սարո''' - Անուշի սիրեցյալը
* '''Մոսի''' - Անուշի եղբայրը
* '''Անուշի հայրը'''

== Տես նաև ==
* [[Անուշ (օպերա)]]
* [[Հովհաննես Թումանյան]]

== Աղբյուրներ ==
* Հայ գրականության պատմություն, երկրորդ գիրք, Երևան, 1950 թ., էջ 179-186։

{{վիքիքաղվածք|Անուշ (Հովհաննես Թումանյան)}}
{{Հովհաննես Թումանյան}}
{{Հայկական գիր և գրականություն}}

[[Կատեգորիա:Հովհաննես Թումանյանի պոեմներ]]</text>
      <sha1>l9em0ewig3pnoucxo95f5hnkl1ojrq5</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Ռոմա ՖԱ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>79549</id>
    <revision>
      <id>8486393</id>
      <parentid>8484743</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T07:52:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Albert mkrtchyan</username>
        <id>1328</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ներկա կազմ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="88264" xml:space="preserve">{{Այլ կիրառումներ|Ռոմա ՖԱ (այլ կիրառումներ)}}
{{Լավ հոդված}}
{{Տեղեկաքարտ Ֆուտբոլային ակումբ
| ամբողջական անուն   = Associazione Sportiva Roma SpA&lt;br /&gt;Ռոմայի Սպորտային Միություն
| գույներ        =  դեղին-կարմիր
| պատկեր           = Ռոմա ՖԱ.png
| համառոտ անուն        =  Ռոմա
| ավել անուն      = {{nobr|''Giallorossi'' (Դեղնա-կարմիրներ)}}&lt;br /&gt;''La Maggica'' (Հեքիաթային)&lt;br /&gt;''Lupi'' ([[Գայլ]]եր)
| հիմնադրում        = [[Հուլիսի 22]], [[1927]] թ.
| երկիր               = {{դրոշավորում|Իտալիա}}
| քաղաք           =[[Հռոմ]]
| մարզադաշտ          = [[Օլիմպիական մարզադաշտ (Հռոմ)|Հռոմի Օլիմպիական մարզադաշտ]]
| ընդունակություն       = 72,698
| տեր                       = 
| նախագահ         = {{դրոշ|ԱՄՆ}} [[Դեն Ֆրիդկին]]
| մարզիչ = {{դրոշ|Պորտուգալիա}} [[Ժոզե Մոուրինյո]]
| ավագ = {{դրոշ|Իտալիա}} [[Լորենցո Պելեգրինի]]
| լիգա            = [[Սերիա A (Իտալիա)|Սերիա A]]
| սեզոն          = [[Սերիա A 2020-21 (Իտալիա)|2020-2021]]|
| տեղ       = 7-րդ
| էլ-նամակ  = 
| կայք   = [https://www.asroma.com asroma.com]
| pattern_la1      = _roma2122h
| pattern_b1       = _roma2122h
| pattern_ra1      = _roma2122h
| pattern_sh1      = _roma2122h
| pattern_so1      = _roma2122h
| leftarm1         = 9d1229
| body1            = 9d1229
| rightarm1        = 9d1229
| shorts1          = 9d1229
| socks1           = 9d1229
| pattern_la2      = _roma2122A
| pattern_b2       = _roma2122A
| pattern_ra2      = _roma2122A
| pattern_sh2      = _roma2122A
| pattern_so2      = _roma2122A
| leftarm2         = FFFFFF
| body2            = FFFFFF
| rightarm2        = FFFFFF
| shorts2          = FFFFFF
| socks2           = FFFFFF
| pattern_la3      = _roma2122t
| pattern_b3       = _roma2122t
| pattern_ra3      = _roma2122t
| pattern_sh3      = _roma2122t
| pattern_so3      = _roma2122t
| leftarm3         = ffcc00
| body3            = ffcc00
| rightarm3        = ffcc00
| shorts3          = ffcc00
| socks3           = ffcc00
}}
'''«Ռոմա»''' կամ '''«Ռոմայի Սպորտային Միություն»''' ({{lang-it|Associazione Sportiva Roma SpA}}), պրոֆեսիոնալ ֆուտբոլային ակումբ՝ տեղակայված [[Հռոմ]] քաղաքում։ Ակումբը հիմնադրվել է [[1927]] թվականին [[Իտալո Ֆոսկի]]ի կողմից&lt;ref name=lastoria&gt;{{cite web|url=http://www.asroma.it/DocList.aspx?Categoria=42|publisher=asroma.it|title=La Storia|archivedate=2007 թ․ դեկտեմբերի 23|archiveurl=https://web.archive.org/web/20071223014855/http://www.asroma.it/DocList.aspx?Categoria=42|language=իտալերեն|accessdate=2013 թ․ մարտի 22|dead-url=yes}}&lt;/ref&gt;։ Նույն թվականից հանդես է գալիս [[Սերիա A (Իտալիա)|իտալական A Սերիայում]]։ Ռոման մասնակցել է [[Սերիա A (Իտալիա)|Սերիա A-ի]] բոլոր առաջնություններին, բացառությամբ [[1952|1951/52]] մրցաշրջանը։

Ռոման 3 անգամ նվաճել է [[Սերիա A (Իտալիա)|իտալական Սերիա A-ի]] չեմպիոնի կոչումը՝ առաջին անգամ [[1942|1941/42]], հետո [[1983|1982/83]] և վերջին անգամ [[2001|2000/01]] մրցաշրջաններում, ինչպես նաև 9 անգամ նվաճել է [[Ֆուտբոլի Իտալիայի գավաթ|Իտալայի գավաթը]]՝ Կոպպա Իտալիան և 2 անգամ [[Ֆուտբոլի Իտալիայի սուպերգավաթ|Իտալիայի սուպերգավաթը]]՝ Սուպերկոպպա Իտալիան։ Եվրոպական մրցասպարեզում [[1961|1960/61]] թվականներին Ռոման հաղթել է Կոպպա Ֆիերեն՝ ներկայիս [[Եվրոպայի լիգա]]ն, ինչպես նաև Անգլո-իտալական գավաթը [[1972|1971/72]] թվականներին։ [[1984|1983/84]] թվականներին մոտ էր առաջին անգամ նվաճելու Չեմպիոնների գավաթը (ներկայիս [[Չեմպիոնների Լիգա]]ն). եզրափակիչում Ռոման հանդիպեց [[Լիվերպուլ ՖԱ|Լիվերպուլի]] հետ, հիմնական ժամանակը ավարտվեց 1։1 հաշվով, 11 մետրանոց հարվածներն ավելի դիպուկ իրացրեցին [[անգլիա]]ցիները։

Ռոման տնային հանդիպումներն անցկացնում է [[Օլիմպիական մարզադաշտ (Հռոմ)|Հռոմի Օլիմպիական մարզադաշտում]], այն համարվում է նաև [[Լացիո ՖԱ|Լացիոյի]] տնային մարզադաշտը։ Մարզադաշտը տեղավորում է 72,698 հանդիսական. այս ցուցանիշով նա [[Իտալիա]]յում երկրորդն է, զիջում է միայն [[Միլան]]ի [[Ջուզեպե Մեացա (մարզադաշտ)|Սան Սիրո (Ջուզեպպե Մեացա)]] մարզադաշտին։ [[2009]] թվականի [[սեպտեմբեր]]ին ակումբը պլանավորեց [[Հռոմ]]ի արևմուտքում կառուցել 55,000 հանդիսական տեղավորող մարզադաշտ, որը կհամապատասխանի [[անգլիա]]կան ոճին&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://soccernet.espn.go.com/news/story?id=680854&amp;cc=3888|publisher=soccernet.com|title=Roma stadium to be inspired by English Model|date=Մարտի 22, 2013|language=անգլերեն|access-date=2013 թ․ մարտի 22|archive-date=2012 թ․ հոկտեմբերի 19|archive-url=https://web.archive.org/web/20121019185905/http://soccernet.espn.go.com/news/story?id=680854&amp;cc=3888|dead-url=yes}}&lt;/ref&gt;, ինչը հնարավորություն կտա երկրպագուներին ավելի մոտ լինելու խաղադաշտին։ Արդեն [[2011]] թվականի [[սեպտեմբեր]]ին Ռոմայի նորանշանակ նախագահ [[Թոմաս ԴիԲենեդետտո]]ն համաձայնության եկավ [[Հռոմ]]ի քաղաքապետ Ջիաննի Ալեմանոյի հետ մարզադաշտի կառուցման վերաբերյալ։ Վերջինիս կառուցումը կավարտվի [[2014]] թվականին&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.goal.com/en-us/news/86/italy/2011/09/21/2676287/new-roma-stadium-planned-for-2014 |title=New Roma stadium planned for 2014 |publisher=Goal.com |date=Մարտի 22, 2013|language=իտալերեն}}&lt;/ref&gt;։
{{quote|La Roma non si discute, si ama. (Ռոմային չեն քննարկում, Ռոմային սիրում են)&lt;ref&gt;http://www.ilgiornale.it/news/lunga-storia-passione-popolo-maggica.html&lt;/ref&gt;։|[[Ռենատո Ռասկել]]}}

== Պատմություն ==
=== Հիմնադրում ===
[[Պատկեր:Foschi.jpg|thumb|left|150px|«Ռոմա» ֆուտբոլային ակումբի հիմնադիր [[Իտալո Ֆոսկի]]]]
[[File:AS Roma family tree.svg|thumb|left|150px|Ակումբի կազմավորումը]]
Ռոմա ֆուտբոլային ակումբը հիմնադրվել է [[1927]] թվականի [[Հուլիսի 22|հուլիսի 22-ին]]՝ հռոմեական «[[Ռոման ՖԱ|Ռոման]]», «[[Ալբա-Աուդաչե]]», «[[Ֆորտիտուդո-Պրո Ռոմա]]» ակումբների միացման արդյունքում (սկզբնական շրջանում դրանք 5-ն էին՝ «[[Ռոման ՖԱ|Ռոման]]», «Ալբա», «Աուդաչե», «Ֆորտիտուդո», «Պրո Ռոմա»)։ Ակումբի միացումը իրականացրեց Ֆաշիստական կուսակցության ղեկավարներից մեկը՝ Իտալո Ֆոսկին։ Միացման նպատակն էր ստեղծել մրցունակ թիմ, որը կկարողանար արժանի հակամարտություն ցույց տալ հյուսիսային ակումբներին, այդ թվում՝ «[[Ջենոա]]յին», «[[Տորինո]]յին», «[[Յուվենտուս]]ին», «[[Ինտեր Միլան|Ինտերին]]» և «[[Բոլոնիա ՖԱ|Բոլոնիային]]»։ Միայն «[[Լացիո ՖԱ|Լացիոյին]]» հաջողվեց խուսափել միացումից։ Հռոմեական ակումբների ներկայացուցիչների հանդիպումը տեղի ունեցավ Հռոմում։ Այդ հանդիպմանը ներկա էր նաև Իտալո Ֆոշին։ Երկար տևած այդ հանդիպմանը որոշվեց ակումբի անունը, մարզահագուստի գույները, կազմը և մարզադաշտը։ Պատմական դարձած այդ օրը Իտալո Ֆոշին հանկարծ ասաց՝ '''«...մենք այն կանվանենք Ռոմա»''' և ակումբին տրվեց «Ռոմա» անվանումը, հին հռոմեական լեգեոնների գույները պետք է զարդարեին թիմի մարզահագուստը։ Երկար քննարկումներից հետո պարզվեց նաև մարզադաշտի հարցը. [[Հռոմ]]ի Տեստաչչո թաղամասում պետք է կառուցվեր Ռոմայի նոր մարզադաշտը՝ Մոնտե դել Կոչչին։

=== Առաջին չեմպիոնություն և հետպատերազմյան անհաջողություններ ===
[[1936|1935/36]] մրցաշրջանում հռոմեական ակումբը [[Լուիջի Բարբեսինո]]յի գլխավորությամբ մոտ էր առաջին անգամ չեմպիոնությունը նվաճելուն, սակայն գրավեց երկրորդ տեղը՝ մեկ միավորով հետ մնալով [[Բոլոնիա ՖԱ|Բոլոնիայից]]&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.asromaultras.it/35-36.html|publisher=ASRomaUltras.it|title=1935–'36: Io Faccio I Gol Non La Guerra!|date=Հունիսի 24, 2007|language=իտալերեն|access-date=2013 թ․ մարտի 22|archive-date=2007 թ․ հոկտեմբերի 22|archive-url=https://web.archive.org/web/20071022183327/http://www.asromaultras.it/35-36.html|dead-url=yes}}&lt;/ref&gt;։ [[1942|1941/42]] մրցաշրջանում Ռոմային այնուամենայնիվ հաջողվեց դառնալ իր պատմության մեջ առաջին անգամ [[Իտալիա]]յի չեմպիոն.&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.asrtalenti.altervista.org/index.php?a=campionato4142.htm|publisher=ASRTalenti|title=Campionato 1941–42 – Roma campione d'Italia|date=Հունիսի 24, 2007|language=իտալերեն}}&lt;/ref&gt; այդ ժամանակ թիմը գլխավորում էր [[Հունգարիա|հունգարացի]] [[Ալֆրեդ Շաֆֆեր]]ը։ Այդ մրցաշրջանում թիմի լավագույն ռմբարկու ճանաչվեց [[Ամեդեո Ամադեյ]]ը։

Հետպատերազմյան տարիներին Ռոման հայտնվեց մրցաշարային աղյուսակի ստորին հատվածում և վերջիվերջո [[1951|1950/51]] մրցաշրջանում լքեց [[Սերիա A (Իտալիա)|Սերիա A]]-ն։ Հաջորդ մրցաշրջանում հռոմեացիները [[Ջուզեպպե Վիանի]]ի գլխավորությամբ [[Սերիա B (Իտալիա)|Սերիա B]]-ում զբաղեցնում են առաջին տեղը և վերադառնում են [[Սերիա A (Իտալիա)|Սերիա A]]&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.rsssf.com/tablesi/ital52.html|publisher=RSSSF.com|title=Italy 1951–52 – Serie B|date=Մարտի 22, 2013|language=անգլերեն}}&lt;/ref&gt;։ [[1952|1951/52]] մրցաշրջանը Ռոմայի պատմության մեջ միակն է, որ թիմն անցկացրել է [[Սերիա B (Իտալիա)|Սերիա B]]-ում։

[[Սերիա A (Իտալիա)|Սերիա A]] վերադառնալուց հետո Ռոման հաստատվեց մրցաշարային աղյուսակի վերին հատվածում՝ ունենալով այնպիսի ֆուտբոլիստներ, ինչպիսին են՝ Էջիստո Պանդոլֆինին, Դինո Դա Կոստան և [[դանիա]]ցի Հելգե Բրոնեն։ Ամենահաջողված մրցաշրջանը դարձավ [[1955|1954/55]]-ը, որում հռոմեական թիմը [[անգլիա]]ցի Ջեսս Քարվերի գլխավորությամբ նվաճեց առաջնության բրոնզե մեդալները՝ ետ մնալով [[Միլան ՖԱ|Միլանից]] և [[Ուդինեզե]]ից։ [[1961|1960/61]] մրցաշրջանում Ռոման հաղթեց իր առաջին եվրագավաթը՝ [[Տոնավաճառների գավաթ]]ը (ներկայիս [[Եվրոպայի լիգա]]ն)՝ եզրափակիչում հաղթելով [[Բիրմինգհեմ Սիթի|Բիրմինգեմ Սիթիին]] 4։2 հաշվով&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.rsssf.com/ec/ec196061.html#icfc|publisher=RSSSF.com|title=Inter-Cities Fairs Cup 1960–61|date=Մարտի 22, 2013|language=անգլերեն}}&lt;/ref&gt;։ [[1964|1963/64]] մրցաշրջանում Ռոման առաջին անգամ նվաճեց [[Ֆուտբոլի Իտալիայի գավաթ|Իտալիայի գավաթը]]՝ եզրափակիչում հաղթելով [[Տորինո ՖԱ|Տորինոյին]] 1։0 հաշվով։

[[1965|1964/65]] մրցաշրջանի ընթացքում թիմի գլխավոր մարզիչ Խուան Կառլոս Լորենսոն հայտարարեց, որ ակումբն ի վիճակի չէ վճարել իր ֆուտբոլիստներին, և դժվար թե նրանք կարողանան թույլ տալ իրենց մեկնել Վիչենցա՝ մասնակցելու հաջորդ հանդիպմանը։ Դժվարին պահին երկրպագուները օգնության ձեռք մեկնեցին ակումբին՝ հավաքելով գումար նվիրատվության տեսքով։ Նոր նախագահ Ֆրանկո Էվանջելիստիի ընտրվելով հաջողվեց խուսափել ակումբի լուծարումից։

[[1969|1968/69]] մրցաշրջանում Ռոման երկրորդ անգամ նվաճեց [[Ֆուտբոլի Իտալիայի գավաթ|Իտալիայի գավաթը]]&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://asroma.hunsport.hu/?us=23|publisher=ASRoma Hunsports|title=Rekordok, statisztikák|date=Մարտի 22, 2013|language=հունգարերեն|access-date=2013 թ․ մարտի 22|archive-date=2007 թ․ հոկտեմբերի 11|archive-url=https://web.archive.org/web/20071011093920/http://asroma.hunsport.hu/?us=23|dead-url=yes}}&lt;/ref&gt;, իսկ հաջորդ տարի՝ երրորդը։ [[1969]] թվականին [[Ջակոմո Լոզի]]ն ակումբում բոլոր մրցաշարերին անցկացրած խաղերի քանակով նոր ռեկորդ սահմանեց՝ 450 խաղ։ Այս ռեկորդը չգերազանցվեց 38 տարի, մինչև [[2007]] թվականը դա չարեց [[Ֆրանչեսկո Տոտտի]]ն։

=== Երկրորդ չեմպիոնություն և 90-ականներ ===
«Ռոմայի» պատմության հաջողված էջը սկսվեց [[1980|1979/80]] մրցաշրջանում [[Ֆուտբոլի Իտալիայի գավաթ|Իտալիայի Գավաթի]] հաղթանակով, որտեղ մայրաքաղաքայինները եզրափակիչում 11 մ հարվածաշարով հաղթեցին [[Տորինո]]յին։ [[1981|1980/81]] մրցաշրջանում Ռոման զբաղեցնում է երկրորդ հորիզոնականը՝ զիջելով [[Յուվենտուս]]ին, հաջորդ տարի 3-րդ հորիզոնականը, հետ մնալով [[Ֆիորենտինա]]յից և [[Յուվենտուս]]ից։ Այդ ժամանակահատվածում Ռոմայի գլխավոր մարզիչն էր [[Միլան ՖԱ|Միլանի]] նախկին ֆուտբոլիստ [[Նիլս Լինդհոլմ]]ը։ Նրա ղեկավարությամբ թիմում փայլում էին այնպիսի ֆուտբոլիստներ, ինչպիսիք են՝ [[Բրունո Կոնտի]]ն, [[Ագոստինո Դի Բարտոլոմեյ]]ը, [[Ռոբերտո Պրուցցո]]ն և [[Պաուլո Ռոբերտո Ֆալկաո|Ֆալկաոն]]։

[[1983|1982/83]] մրցաշրջանը ոսկե տառերով գրվեց թիմի պատմության մեջ. «Ռոման» երկրորդ անգամ նվաճեց սկուդետտոն&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.lega-calcio.it/ita/atim_albo.shtml|title=Campionato Serie A – Albo D'oro|date=օգոստոսի 24, 2007|language=իտալերեն}}&lt;/ref&gt;։ Հաջորդ մրցաշրջանում «Ռոման» առաջնությունում գրավեց երկրորդ տեղը և դարձավ [[Ֆուտբոլի Իտալիայի գավաթ|Իտալիայի գավաթակիր]]։ Բացի այդ «Ռոման» հասավ [[ՈՒԵՖԱ Չեմպիոնների Լիգա|Չեմպիոնների Լիգայի]] եզրափակիչ։ [[Լիվերպուլ ՖԱ|Լիվերպուլի]] հետ եզրափակչի հիմնական ժամանակը ավարտվեց 1։1 հաշվով, հռոմեացիների գոլը հեղինակեց [[Ռոբերտո Պրուցցո|Պրուցցոն]], սակայն հետխաղյա 11 մետրանոց հարվածաշարում ավելի դիպուկ գտնվեցին [[անգլիա]]ցիները&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.europeancuphistory.com/euro84.html|publisher=European Cup History|title=Season 1983–84|date=Մարտի 22, 2013|language=անգլերեն}}&lt;/ref&gt;։ Ռոմայի 80-ականների հաջողություններն ավարտվեցին [[1986|1985/86]] մրցաշրջանում, որտեղ ջալլոռոսսները գրավեցին 2-րդ տեղը և ևս մեկ անգամ նվաճեցին [[Ֆուտբոլի Իտալիայի գավաթ|Իտալիայի Գավաթը]]՝ եզրափակիչում հաղթելով [[Սամպդորիա]]յին 3։2 հաշվով։

Հետագայում սկսվեց Ռոմայի անկումը. քիչ թե շատ հաջողություն կարելի է համարել [[1988|1987/88]] թվականի առաջնության բրոնզե մեդալը։ [[1991]] թվականին Ռոման [[ՈՒԵՖԱ|ՈՒԵՖԱ-ի գավաթի]] խաղարկությունում հասավ մինչև եզրափակիչ, որտեղ «իտալական» եզրափակիչում 2։1 հաշվով զիջեց [[Ինտեր Միլան|Ինտերին]]։ Նույն թվականին ակումբը նվաճեց իր 7-րդ գավաթը և զիջեց [[Սամպդորիա]]յին Իտալիայի [[Ֆուտբոլի Իտալիայի Սուպերգավաթ|սուպերգավաթում]]։ [[1993]] թվականին ակումբի սեփականատեր և նախագահ է դառնում [[Ֆրանկո Սենսի]]ն։ Տասնամյակի ընթացքում Ռոման այլևս չունեցավ հիշարժան մրցաշրջաններ. լավագույն արդյունքը թերևս [[1998|1997/98]] թվականին զբաղեցրած 4-րդ հորիզոնականն էր։ 90-ականների սկզբին ակումբում հայտնվեց մի ֆուտբոլիստ, ով պետք է դառնար թիմի անփոխարինելի ավագը և խորհրդանիշը. նա [[Ֆրանչեսկո Տոտտի]]ն էր։

=== Նոր հազարամյակ ===
{| class=&quot;toccolours&quot; style=&quot;float: right; width: 180px; margin-left: 1em; margin-bottom: 0.5em;&quot;
|-
| &lt;div style=&quot;position: relative;&quot;&gt;
[[Պատկեր:Campofutebol.svg|175px]]
{{Image label|x=0.17|y=0.08|scale=350|text=&lt;font size=1 color=&quot;Orange&quot;&gt;[[Ֆրանչեսկո Անտոնիոլի|'''ԱՆՏՈՆԻՈԼԻ'''&lt;br /&gt;]]&lt;/font&gt;}}
{{Image label|x=0.19|y=0.15|scale=350|text=&lt;font size=1 color=&quot;Yellow&quot;&gt;[[Վալտեր Սամուել|'''ՍԱՄՈՒԵԼ'''&lt;br /&gt;]]&lt;/font&gt;}}
{{Image label|x=0.12|y=0.20|scale=350|text=&lt;font size=1 color=&quot;Yellow&quot;&gt;[[Ջոնաթան Զեբինա|'''ԶԵԲԻՆԱ'''&lt;br /&gt;]]&lt;/font&gt;}}
{{Image label|x=0.32|y=0.20|scale=350|text=&lt;font size=1 color=&quot;Yellow&quot;&gt;[[Անտոնիո Կառլոս Զագո|'''ԶԱԳՈ'''&lt;br /&gt;]]&lt;/font&gt;}}
{{Image label|x=0.03|y=0.37|scale=350|text=&lt;font size=1 color=&quot;Blue&quot;&gt;[[Կաֆու|'''ԿԱՖՈՒ'''&lt;br /&gt;]]&lt;/font&gt;}}
{{Image label|x=0.33|y=0.37|scale=350|text=&lt;font size=1 color=&quot;Blue&quot;&gt;[[Վենսան Կանդելա|'''ԿԱՆԴԵԼԱ'''&lt;br /&gt;]]&lt;/font&gt;}}
{{Image label|x=0.29|y=0.30|scale=350|text=&lt;font size=1 color=&quot;Blue&quot;&gt;[[Էմերսոն Ֆերեյրա|'''ԷՄԵՐՍՈՆ'''&lt;br /&gt;]]&lt;/font&gt;}}
{{Image label|x=0.10|y=0.30|scale=350|text=&lt;font size=1 color=&quot;Blue&quot;&gt;[[Դամիանո Տոմազի|'''ՏՈՄԱԶԻ'''&lt;br /&gt;]]&lt;/font&gt;}}
{{Image label|x=0.22|y=0.45|scale=350|text=&lt;font size=1 color=&quot;Maroon&quot;&gt;[[Ֆրանչեսկո Տոտտի|'''ՏՈՏՏԻ'''&lt;br /&gt;]]&lt;/font&gt;}}
{{Image label|x=0.03|y=0.54|scale=350|text=&lt;font size=1 color=&quot;Maroon&quot;&gt;[[Գաբրիել Բատիստուտա|'''ԲԱՏԻՍՏՈՒՏԱ'''&lt;br /&gt;]]&lt;/font&gt;}}
{{Image label|x=0.33|y=0.54|scale=350|text=&lt;font size=1 color=&quot;Maroon&quot;&gt;[[Վինչենցո Մոնտելլա|'''ՄՈՆՏԵԼԼԱ'''&lt;br /&gt;]]&lt;/font&gt;}}
&lt;/div&gt;
|-
|style=&quot;font-size:90%&quot;|2000/01 մրցաշրջանի վերջին տուրում [[Պարմա ՖԱ|Պարմայի]] դեմ պատմական հանդիպման մեկնարկային կազմը
|}
[[Պատկեր:AS Roma Formazione Campione d'Italia 00-01.ogg|մինի|180px|Չեմպիոնական կազմի հայտարարումը մարզադաշտում]]
Ռոման իր կորցրած դիրքերը վերականգնեց [[2000]]-ական թվականներին՝ սկսելով հազարամյակը 3-րդ չեմպիոնական տիտղոսով [[2001|2000/01]] մրցաշրջանում։ Մրցաշրջանի ճակատագիրը որոշվեց միայն վերջին տուրում. [[2001]] թվականի [[հունիսի 17]]-ին հաղթելով [[Պարմա ՖԱ|Պարմային]] 3։1 հաշվով՝ Ռոման 2 միավորով առաջ ընկավ [[Թուրին]]ի [[Յուվենտուս]]ից։ Թիմի ավագ [[Ֆրանչեսկո Տոտտի]]ն դարձավ ակումբի հերոսներից մեկը՝ նվաճելով բազմաթիվ ռեկորդներ։ Այդ ժամանակաշրջանի հայտնի ֆուտբոլիստներից էին նաև՝ [[Ալդաիր]]ը, [[Կաֆու]]ն, [[Գաբրիել Բատիստուտա]]ն և [[Վինչենցո Մոնտելլա]]ն&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.italica.rai.it/principali/argomenti/altro/calcio/roma/roma.htm|publisher=Italica RAI|title=A.S. Roma 2000–2001|date=Մարտի 22, 2013|language=իտալերեն|access-date=2013 թ․ մարտի 22|archive-date=2007 թ․ նոյեմբերի 14|archive-url=https://web.archive.org/web/20071114162620/http://www.italica.rai.it/principali/argomenti/altro/calcio/roma/roma.htm|dead-url=yes}}&lt;/ref&gt;։
«Ջալլոռոսները» հաջորդ մրցաշրջանում փորձեցին պաշտպանել սկուդետտոն, սակայն վերջնական արդյունքում զբաղեցրեցին 2-րդ տեղը՝ 1 միավորով հետ մնալով [[Յուվենտուս]]ից։ Մյուս մրցաշրջաններում Ռոման մեկ անգամ չէ, որ շատ մոտ էր նոր գավաթներ նվաճելու, սակայն վերջին պահին սայթաքում էր. նա պարտվեց [[Միլան ՖԱ|Միլանին]] 4։2 հաշվով [[Ֆուտբոլի Իտալիայի գավաթ|Իտալիայի գավաթի]] [[2003|2002/03]] մրցաշրջանի երզափակչում և [[2004|2003/04]] մրցաշրջանում զիջեց նույն [[Միլան ՖԱ|Միլանին]] նաև առաջնությունում՝ նորից գրավելով 2-րդ հորիզոնականը։

[[2006]] թվականի [[Իտալիա]]յի կոռուպցիոն սկանդալը թույլ տվեց Ռոմային բարձրանալ 2-րդ հորիզոնական. դա տեղի ունեցավ [[2006|2005/06]] մրցաշրջանում, նույն մրցաշրջանում Ռոման գավաթի եզրափակիչում պարտվեց [[Ինտեր Միլան|Ինտերին]]։ Հաջորդ երկու մրցաշրջաններում նույնպես Ռոման գրավեց 2-րդ հորիզոնականը։ Չնայած տիտղոսների բացակայությանը, այս տասնամյակը համարվեց լավագույնը թիմի պատմության մեջ։ [[2008]] թվականին մահացավ Ռոմայի նախագահ [[Ֆրանկո Սենսի]]ն և նրան իր պաշտոնում փոխարինեց դուստրը՝ [[Ռոզելլա Սենսի]]ն։

[[2010]] թվականի [[հուլիսի 8]]-ին ֆինանսական խնդիրների պատճառով [[Ռոզելլա Սենսի|Ռոզելլան]] ստիպված էր վաճառել ակումբը 325 միլիոն եվրո գումարի դիմաց։ Գլխավոր թեկնածուները երեքն էին՝ 1) Ամերիկացի գործարարներ, 2) Արաբ շեյխեր, 3) Երրորդ գնորդի անունը չէր հայտարարվում վերջինիս ցանկությամբ (որոշ տվյալներով նա իտալացի գործարար էր)։
[[2011]] թվականին [[Ռոզելլա Սենսի]]ն հրաժարական է տալիս, իսկ ակումբը գնում են ամերիկացի գործարարները [[Թոմաս ԴիԲենեդետտո]]յի գլխավորությամբ, հենց վերջինս էլ դառնում ակումբի նոր նախագահը։ Նոր սեփականատերը վճարում է թիմի բոլոր պարտքերը և գումար է տրամադրում թիմի ենթակառուցվածքի ձևավորման և տրանսֆերների համար, մինչ [[Սերիա A 2010-11 (Իտալիա)|2010/11]] մրցաշրջանի ավարտն ակումբը գլխավորում է [[Վինչենցո Մոնտելլա]]ն։

[[Սերիա A 2011-12 (Իտալիա)|2011/12]] մրցաշրջանում Ռոման ակտիվություն է ցուցաբերում տրանսֆերային շուկայում, թիմի շարքերը լրացնում են երիտասարդ և տաղանդավոր ֆուտբոլիստները, թիմի գլխավոր մարզիչ է նշանակվում [[Լուիս Էնրիկե Մարտինես Գարսիա|Լուիս Էնրիկեն]]. նրա օրոք Ռոման վերջին 10 տարվա ընթացքում ցույց տվեց վատագույն արդյունքը։ [[ՈՒԵՖԱ Եվրոպայի Լիգա|Եվրոպայի Լիգայի]] առաջին իսկ փուլում պարտվելով [[Սլովակիա]]յի Սլովանին՝ դուրս է մնում առաջնությունից, իսկ մրցաշրջանը ավարտում 7-րդ տեղում՝ ձախողելով առաջնությունը։
[[Լուիս Էնրիկե Մարտինես Գարսիա|Լուիս Էնրիկեի]] ձախողումից հետո նրան հեռացնում են գլխավոր մարզչի պաշտոնից, իսպանացի մասնագետին փոխարինում է չեխ [[Զդենեկ Զեման]]ը։ Որոշվում է [[Հռոմ]]ում կառուցել նոր մարզադաշտ։ Ակումբի նախագահ [[Թոմաս ԴիԲենեդետտո]]ն զբաղվածության պատճառով իր տեղը զիջում է մյուս սեփականատիրոջը՝ [[Ջեյմս Պալլոտտա]]յին։

[[2013|2012/13]] մրցաշրջանում [[Զդենեկ Զեման]]ը շեշտը դնում է հարձակման գծի վրա՝ մոռանալով պաշտպանության մասին, ինչի մասին խոսում էր վիճակագրությունը, առաջնության ամենաարդյունավետ ակումբը՝ հենց Ռոման, սակայն վերջին ահռելի քանակությամբ գոլեր էր նաև բաց թողնում։ 22-րդ տուրից հետո Ռոման իջնում է 8-րդ հորիզոնական, սկսվում են քննարկվել մարզչի հրաժարականը, սակայն չեխ մասնագետին տրվում է ևս մեկ հնարավորություն, որը վերջինս չի օգտագործում։ [[Զդենեկ Զեման|Զեմանի]] հեռացումից հետո գլխավոր մարզչի ղեկը մինչ մրցաշրջանի ավարտը ստանձնում է նրա օգնական [[Աուրելիո Անդրեացցոլի]]ն, ով [[2005]] թվականից աշխատում էր Ռոմայում։

[[2013]] թվականի [[հունիսի 12]]-ին ակումբի նախագահ [[Ջեյմս Պալլոտտա]]ն ներկայացրեց թիմի նորանշանակ մարզիչ, [[ֆրանսիա]]ցի մասնագետ [[Ռուդի Գարսիա]]յին&lt;ref name=&quot;Roma&quot;&gt;{{cite web |url=http://www.asroma.it/en/news/06/12/2013_rudi_garcia/ |title=06/12/2013: RUDI GARCIA |publisher=A.S. Roma |location=Հռոմ |date=Հունիսի 12 2013 |website=asroma.it |accessdate=Հունիսի 12 2013 }}&lt;/ref&gt;։

== Ակումբի հիմն ==
{| border=0
|-
| valign=top |
: '''Օրիգինալ տեքստ'''
:: Roma Roma Roma
:: core de 'sta Citta
:: unico grande amore
:: de tanta e tanta gente
:: che fai sospira.

:: Roma Roma Roma
:: lassace canta,
:: da 'sta voce nasce n’coro
:: so' centomila voci
:: ciai fatto 'nnamora.

:: Roma Roma Roma,
:: t’ho dipinta io
:: gialla come er sole
:: rossa come er core mio.

:: Roma Roma Roma
:: nun te fa 'ncanta
:: tu sei nata grande
:: e grande hai da resta

:: Roma Roma Roma
:: core de 'sta Citta
:: unico grande amore
:: de tanta e tanta gente
:: che fai sospira.
| valign=top |
:::: '''Հայերեն թարգմանություն'''
::::: Ռոմա, Ռոմա, Ռոմա
::::: Սիրտը այդ քաղաքի,
::::: Միակ ու անկրկնելի սերը
::::: բոլոր բոլորի, ովքեր
::::: շնչում են քեզանով։

::::: Ռոմա, Ռոմա, Ռոմա
::::: Թող մենք երգենք,
::::: և մեր ձայները
::::: կխառնվեն միասին,
::::: հարյուր-հազարավոր ձայներ
::::: սիրահարված քեզ։

::::: Ռոմա, Ռոմա, Ռոմա
::::: Ես պատկերեցի քեզ՝
::::: Դեղին, ինչպես արև
::::: Կարմիր, ինչպես իմ սիրտը

::::: Ռոմա, Ռոմա, Ռոմա
::::: Թույլ մի տուր, որ քեզ կախարդեն,
::::: Դու ծնվել ես փառահեղ
::::: Փառահեղ էլ կմնաս։

::::: Ռոմա, Ռոմա, Ռոմա
::::: Սիրտը այդ քաղաքի,
::::: Միակ ու անկրկնելի սերը
::::: Բոլոր բոլորի, ովքեր
::::: շնչում են քեզանով։
|}

[https://www.youtube.com/watch?v=1xigDH384K0 Հիմնի տարբերակը] [[YouTube]]-ում։

== Ակումբի նախագահներ ==
{{Հիմնական հոդված|Ռոմա ՖԱ-ի նախագահների ցանկ}}
&lt;div style=&quot;font-size:100%&quot;&gt;
{|
|-
|width=&quot;10&quot;|&amp;nbsp;
|valign=&quot;top&quot;|
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;text-align: center&quot;
|-
!|Անուն
!|Տարիներ
|-
|align=left|{{դրոշ|Իտալիա}} Իտալո Ֆոսկի
|align=left|1927–28
|-
|align=left|{{դրոշ|Իտալիա}} Ռենատո Սաչերդոտի
|align=left|1928–34
|-
|align=left|{{դրոշ|Իտալիա}} Անտոնիո Շիալոյա
|align=left|1935
|-
|align=left|{{դրոշ|Իտալիա}} Իջինո Բետտի
|align=left|1935–41
|-
|align=left|{{դրոշ|Իտալիա}} Էդգարդո Բացցինի
|align=left|1941–44
|-
|align=left|{{դրոշ|Իտալիա}} Պիետրո Բալդասարրե
|align=left|1944–49
|-
|align=left|{{դրոշ|Իտալիա}} Պիեռ Կառլո Ռեստանյո
|align=left|1949–52
|-
|align=left|{{դրոշ|Իտալիա}} Ռոմոլո Վասելլի
|align=left|1952
|-
|align=left|{{դրոշ|Իտալիա}} Ռենատո Սաչերդոտի
|align=left|1952–58
|-
|align=left|{{դրոշ|Իտալիա}} Անակլետո Ջիանի
|align=left|1958–62
|-
|align=left|{{դրոշ|Իտալիա}} Ֆրանչեսկո Մարինի Դետտինա
|align=left|1962–65
|-
|align=left|{{դրոշ|Իտալիա}} Ֆրանկո Էվանջելիստի
|align=left|1965–68
|-
|align=left|{{դրոշ|Իտալիա}} Ֆրանչեսկո Ռանուչչի
|align=left|1968
|}
|width=&quot;30&quot;|&amp;nbsp;
|valign=&quot;top&quot;|
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;text-align: center&quot;
|-
!|Անուն
!|Տարիներ
|-
|align=left|{{դրոշ|Իտալիա}} Ալվարո Մարչինի
|align=left|1968–71
|-
|align=left|{{դրոշ|Իտալիա}} Գաետանո Անձալոնե
|align=left|1971–79
|-
|align=left|{{դրոշ|Իտալիա}} Դինո Վիոլա
|align=left|1979–91
|-
|align=left|{{դրոշ|Իտալիա}} Ֆլորա Վիոլա
|align=left|1991
|-
|align=left|{{դրոշ|Իտալիա}} Ջուզեպպե Չիարրապիկո
|align=left|1991–93
|-|-
|align=left|{{դրոշ|Իտալիա}} Չիրո դի Մարտինո
|align=left|1993
|-
|align=left|{{դրոշ|Իտալիա}} [[Ֆրանկո Սենսի]]
|align=left|1993–08
|-
|align=left|{{դրոշ|Իտալիա}} [[Ռոզելլա Սենսի]]
|align=left|2008–11
|-
|align=left|{{դրոշ|Իտալիա}} Ռոբերտո Կապելլի
|align=left|2011
|-
|align=left|{{դրոշ|ԱՄՆ}} [[Թոմաս ԴիԲենեդետտո]]
|align=left|2011-12
|-
|align=left|{{դրոշ|ԱՄՆ}} [[Ջեյմս Պալլոտտա]]
|align=left|2012-2020
|-
|align=left|{{դրոշ|ԱՄՆ}} [[Դեն Ֆրիդկին]]
|align=left|2020-
|}
|}
&lt;/div&gt;

== Մարզիչներ ==
{{Հիմնական հոդված|Ռոմա ՖԱ-ի մարզիչների ցանկ}}
&lt;div style=&quot;font-size:95%&quot;&gt;
{|
|-
|width=&quot;10&quot;|&amp;nbsp;
|valign=&quot;top&quot;|
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;text-align: center&quot;
|-
!|Անուն
!|Ազգություն
!|Տարիներ
|-
|align=left|[[Վիլիամ Գարբատ]]
|{{դրոշ|Անգլիա}}
|align=left|1927–29
|-
|align=left|[[Գուիդո Բացցանի]]
|{{դրոշ|Իտալիա}}
|align=left|1929–30
|-
|align=left|[[Հերբերտ Բարգես]]
|{{դրոշ|Անգլիա}}
|align=left|1930–32
|-
|align=left|[[Յանոշ Բար]]
|{{դրոշ|Հունգարիա}}
|align=left|1932–33
|-
|align=left|[[Լայոշ Կովաչ]]
|{{դրոշ|Հունգարիա}}
|align=left|1933–34
|-
|align=left|[[Լուիջի Բարբեսինո]]
|{{դրոշ|Իտալիա}}
|align=left|1934–38
|-
|align=left|[[Գուիդո Արա]]
|{{դրոշ|Իտալիա}}
|align=left|1938–39
|-
|align=left|[[Ալֆրեդ Շաֆֆեր]]
|{{դրոշ|Հունգարիա}}
|align=left|1939–42
|-
|align=left|[[Գեզա Կերտես]]
|{{դրոշ|Հունգարիա}}
|align=left|1942–43
|-
|align=left|[[Գուիդո Մազետտի]]
|{{դրոշ|Իտալիա}}
|align=left|1943–45
|-
|align=left|[[Ջովաննի Դեյնի]]
|{{դրոշ|Իտալիա}}
|align=left|1945–47
|-
|align=left|[[Իմրե Սենկեյ]]
|{{դրոշ|Հունգարիա}}
|align=left|1947–48
|-
|align=left|[[Լուիջի Բրունելլա]]
|{{դրոշ|Իտալիա}}
|align=left|1948–49
|-
|align=left|[[Ֆուլվիո Բեռնարդինի]]
|{{դրոշ|Իտալիա}}
|align=left|1949–50
|-
|align=left|[[Լուիջի Բրունելլա]]
|{{դրոշ|Իտալիա}}
|align=left|1950
|-
|align=left|[[Ադոլֆո Բալոնչերի]]
|{{դրոշ|Իտալիա}}
|align=left|1950
|-
|align=left|[[Պիետրո Սերանտոնի]]
|{{դրոշ|Իտալիա}}
|align=left|1950
|-
|align=left|[[Գուիդո Մազետտի]]
|{{դրոշ|Իտալիա}}
|align=left|1950–51
|-
|align=left|[[Ջուզեպպե Վիանի]]
|{{դրոշ|Իտալիա}}
|align=left|1951–53
|-
|align=left|[[Մարիո Վարլիեն]]
|{{դրոշ|Իտալիա}}
|align=left|1953–54
|-
|align=left|[[Ջեսս Քարվեր]]
|{{դրոշ|Անգլիա}}
|align=left|1954–55
|-
|align=left|[[Դյորդ Շարոշի]]
|{{դրոշ|Հունգարիա}}
|align=left|1955-56
|-
|align=left|[[Գուիդո Մազետտի]]
|{{դրոշ|Իտալիա}}
|align=left|1956–57
|-
|align=left|[[Ալեք Ստոկ]]
|{{դրոշ|Անգլիա}}
|align=left|1957–58
|}
|width=&quot;30&quot;|&amp;nbsp;
|valign=&quot;top&quot;|
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;text-align: center&quot;
|-
!|Անուն
!|Ազգություն
!|Տարիներ
|-
|align=left|[[Գուննար Նորդալ]]
|{{դրոշ|Շվեդիա}}
|align=left|1958–59
|-
|align=left|[[Դյորդ Շարոշի]]
|{{դրոշ|Իտալիա}}
|align=left|1959–60
|-
|align=left|[[Ալֆրեդո Ֆոնի]]
|{{դրոշ|Իտալիա}}
|align=left|1960–61
|-
|align=left|[[Լուիս Կառնիլիա]]
|{{դրոշ|Արգենտինա}}
|align=left|1961–63
|-
|align=left|[[Նաիմ Կրիեզիու]]
|{{դրոշ|Ալբանիա}}
|align=left|1963
|-
|align=left|[[Ալֆրեդո Ֆոնի]]
|{{դրոշ|Իտալիա}}
|align=left|1963–64
|-
|align=left|[[Լուիս Միրո]]
|{{դրոշ|Իսպանիա}}
|align=left|1964–65
|-
|align=left|[[Խուան Կառլոս Լորենցո]]
|{{դրոշ|Արգենտինա}}
|align=left|1965–66
|-
|align=left|[[Օրոնցո Պուլյեզե]]
|{{դրոշ|Իտալիա}}
|align=left|1966–68
|-
|align=left|[[Էլենիո Էռերա]]
|{{դրոշ|Արգենտինա}}
|align=left|1968–70
|-
|align=left|[[Լուչանո Տեսսարի]]
|{{դրոշ|Իտալիա}}
|align=left|1970
|-
|align=left|[[Էլենիո Էռերա]]
|{{դրոշ|Արգենտինա}}
|align=left|1971–73
|-
|align=left|[[Անտոնիո Տրեբիչիանի]]
|{{դրոշ|Իտալիա}}
|align=left|1973
|-
|align=left|[[Մանիլո Սկոպինյո]]
|{{դրոշ|Իտալիա}}
|align=left|1973
|-
|align=left|[[Նիլս Լիդհոլմ]]
|{{դրոշ|Շվեդիա}}
|align=left|1973–77
|-
|align=left|[[Գուստավո Ջանիոնի]]
|{{դրոշ|Իտալիա}}
|align=left|1978–79
|-
|align=left|[[Ֆերուչչո Վալկարեջի]]
|{{դրոշ|Իտալիա}}
|align=left|1979–80
|-
|align=left|[[Նիլս Լիդհոլմ]]
|{{դրոշ|Շվեդիա}}
|align=left|1980–84
|-
|align=left|[[Սվեն-Գյորան Էրիկսոն]]
|{{դրոշ|Շվեդիա}}
|align=left|1984–86
|-
|align=left|[[Անջելո Սորմանի]]
|{{դրոշ|Իտալիա}}
|align=left|1986–87
|-
|align=left|[[Նիլս Լիդհոլմ]]
|{{դրոշ|Շվեդիա}}
|align=left|1987–89
|-
|align=left|[[Լուչանո Սպինոզի]]
|{{դրոշ|Իտալիա}}
|align=left|1989
|-
|align=left|[[Լուիջի Ռադիչե]]
|{{դրոշ|Իտալիա}}
|align=left|1989–90
|-
|align=left|[[Օտտավիո Բիանկի]]
|{{դրոշ|Իտալիա}}
|align=left|1990–92
|}
|width=&quot;30&quot;|&amp;nbsp;
|valign=&quot;top&quot;|
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;text-align: center&quot;
|-
!|Անուն
!|Ազգություն
!|Տարիներ
|-
|align=left|[[Վույադին Բոշկով]]
|{{դրոշ|Հարավսլավիա}}
|align=left|1992–93
|-
|align=left|[[Կառլո Մացցոնե]]
|{{դրոշ|Իտալիա}}
|align=left|1993–96
|-
|align=left|[[Կառլոս Բիանկի]]
|{{դրոշ|Արգենտինա}}
|align=left|1996-97
|-
|align=left|[[Նիլս Լիդհոլմ]]
|{{դրոշ|Շվեդիա}}
|align=left|1997
|-
|align=left|[[Էցիո Սելլա]]
|{{դրոշ|Իտալիա}}
|align=left|1997
|-
|align=left|[[Զդենեկ Զեման]]
|{{դրոշ|Չեխիա}}
|align=left|1997–99
|-
|align=left|[[Ֆաբիո Կապելլո]]
|{{դրոշ|Իտալիա}}
|align=left|1999–04
|-
|align=left|[[Չեզարե Պրանդելլի]]
|{{դրոշ|Իտալիա}}
|align=left|2004
|-
|align=left|[[Ռուդի Ֆյոլեր]]
|{{դրոշ|Գերմանիա}}
|align=left|2004
|-
|align=left|[[Լուիջի Դելների]]
|{{դրոշ|Իտալիա}}
|align=left|2004–05
|-
|align=left|[[Բրունո Կոնտի]]
|{{դրոշ|Իտալիա}}
|align=left|2005
|-
|align=left|[[Լուչանո Սպալետտի]]
|{{դրոշ|Իտալիա}}
|align=left|2005–09
|-
|align=left|[[Կլաուդիո Ռանիերի]]
|{{դրոշ|Իտալիա}}
|align=left|2009–11
|-
|align=left|[[Վինչենցո Մոնտելլա]]
|{{դրոշ|Իտալիա}}
|align=left|2011
|-
|align=left|[[Լուիս Էնրիկե Մարտինես Գարսիա|Լուիս Էնրիկե]]
|{{դրոշ|Իսպանիա}}
|align=left|2011–12
|-
|align=left|[[Զդենեկ Զեման]]
|{{դրոշ|Չեխիա}}
|align=left|2012–13
|-
|align=left|[[Աուրելիո Անդրեացցոլի]]
|{{դրոշ|Իտալիա}}
|align=left|2013
|-
|align=left|[[Ռուդի Գարսիա]]
|{{դրոշ|Ֆրանսիա}}
|align=left|2013–16
|-
|align=left|[[Լուչանո Սպալետտի]]
|{{դրոշ|Իտալիա}}
|align=left|2016-17
|-
|align=left|[[Էուսեբիո Դի Ֆրանչեսկո]]
|{{դրոշ|Իտալիա}}
|align=left|2017-2019
|-
|align=left|[[Կլաուդիո Ռանիերի]]
|{{դրոշ|Իտալիա}}
|align=left|2019
|-
|align=left|[[Պաուլու Ֆոնսեկա]]
|{{դրոշ|Պորտուգալիա}}
|align=left|2019-2021
|-
|align=left|[[Ժոզե Մոուրինյո]]
|{{դրոշ|Պորտուգալիա}}
|align=left|2021-
|}
|}

==Ներկա կազմ==
''2022 թվականի օգոստոսի 7-ի դրությամբ''

{{Ֆթ սկիզբ}}
{{Ֆթ խաղացող|N°=1|ազգ=Պորտուգալիա|անուն=[[Ռուի Պատրիսիո]]|դիրք=ԴՊ}}
{{Ֆթ խաղացող|N°=2|ազգ=Նիդերլանդներ|անուն=[[Ռիկ Կարսդորպ]]|դիրք=ՊՇ}}
{{Ֆթ խաղացող|N°=3|ազգ=Բրազիլիա|անուն=[[Ռոժեր Իբանյես]]|դիրք=ՊՇ}}
{{Ֆթ խաղացող|N°=4|ազգ=Իտալիա|անուն=[[Բրիան Կրիստանտե]] |դիրք=ԿՊ}}
{{Ֆթ խաղացող|N°=6|ազգ=Անգլիա|անուն=[[Քրիս Սմոլինգ]] |դիրք=ՊՇ}}
{{Ֆթ խաղացող|N°=7|ազգ=Իտալիա|անուն=[[Լորենցո Պելեգրինի]] |դիրք=ԿՊ}} [[Պատկեր:Captain sports.svg|12px|Ավագ]]
{{Ֆթ խաղացող|N°=8|ազգ=Սերբիա|անուն=[[Նեմանյա Մատիչ]] |դիրք=ԿՊ}}
{{Ֆթ խաղացող|N°=9|ազգ=Անգլիա|անուն=[[Թեմմի Աբրահամ]] |դիրք=ՀՐ}}
{{Ֆթ խաղացող|N°=13|ազգ=Իտալիա|անուն=[[Ռիկարդո Կալաֆիորի]] |դիրք=ՊՇ}}
{{Ֆթ խաղացող|N°=14|ազգ=Ուզբեկստան|անուն=[[Էլդոր Շոմուրոդով]] |դիրք=ՀՐ}}
{{Ֆթ խաղացող|N°=17|ազգ=Ուրուգվայ|անուն=[[Մաթիաս Վինյա]]|դիրք=ՊՇ}}
{{Ֆթ խաղացող|N°=19|ազգ=Թուրքիա|անուն=[[Զեկի Չելիկ]] |դիրք=ՊՇ}}
{{Ֆթ խաղացող|N°=20|ազգ=Նիդերլանդներ|անուն=[[Ջասթին Կլյուվերտ]]|դիրք=ՀՐ}}
{{Ֆթ խաղացող|N°=21|ազգ=Արգենտինա|անուն=[[Պաուլո Դիբալա]] |դիրք=ՀՐ}}
{{Ֆթ մեջտեղ}}
{{Ֆթ խաղացող|N°=22|ազգ=Իտալիա|անուն=[[Նիկոլո Ձանիոլո]] |դիրք=ԿՊ}}
{{Ֆթ խաղացող|N°=23|ազգ=Իտալիա|անուն=[[Ջանլուկա Մանչինի]] |դիրք=ՊՇ}}
{{Ֆթ խաղացող|N°=24|ազգ=Ալբանիա|անուն=[[Մարաշ Կումբուլլա]]|դիրք=ՊՇ}}
{{Ֆթ խաղացող|N°=25|ազգ=Նիդերլանդներ|անուն=[[Ջորջինո Վեյնալդում]] (վարձավճար)|դիրք=ԿՊ}}
{{Ֆթ խաղացող|N°=28|ազգ=Ֆրանսիա|անուն=[[Վիլյամ Բյանդա]] |դիրք=ՊՇ}}
{{Ֆթ խաղացող|N°=37|ազգ=Իտալիա|անուն=[[Լեոնարդո Սպինացոլա]] |դիրք=ՊՇ}}
{{Ֆթ խաղացող|N°=42|ազգ=Գվինեա|անուն=[[Ամադու Դիավարա]] |դիրք=ԿՊ}}
{{Ֆթ խաղացող|N°=52|ազգ=Իտալիա|անուն=Էդոարդո Բովե |դիրք=ԿՊ}}
{{Ֆթ խաղացող|N°=55|ազգ=Գամբիա|անուն=[[Էբրիմա Դարբո]] |դիրք=ԿՊ}}
{{Ֆթ խաղացող|N°=59|ազգ=Լեհաստան|անուն=[[Նիկոլա Զալևսկի]] |դիրք=ԿՊ}}
{{Ֆթ խաղացող|N°=63|ազգ=Իտալիա|անուն=Պիետրո Բոեր |դիրք=ԴՊ}}
{{Ֆթ խաղացող|N°=64|ազգ=Գանա|անուն=[[Ֆելիքս Աֆենա-Գյան]] |դիրք=ՀՐ}}
{{Ֆթ խաղացող|N°=92|ազգ=Իտալիա|անուն=[[Ստեֆան Էլ-Շաարավի]]|դիրք=ՀՐ}}
{{Ֆթ խաղացող|N°=99|ազգ=Սերբիա|անուն=[[Միլե Սվիլար]] |դիրք=ԴՊ}}
{{Ֆթ վերջ}}

===Ընթացիկ պայմանագիր===
{{Ֆթ սկիզբ}}
{{Ֆթ խաղացող|N°=|ազգ=Իտալիա|անուն=Դևիդ Բուա |դիրք=ՊՇ}}
{{Ֆթ խաղացող|N°=|ազգ=Իտալիա|անուն=[[Ալեսսիո Ռիկարդի]] |դիրք=ԿՊ}}
{{Ֆթ մեջտեղ}}
{{Ֆթ խաղացող|N°=|ազգ=Խորվաթիա|անուն=[[Անտե Չորիչ]]|դիրք=ԿՊ}}
{{Ֆթ խաղացող|N°=|ազգ=Ֆրանսիա|անուն=Ռուբեն Պրովիդենս |դիրք=ՀՐ}}

{{Ֆթ վերջ}}

===Վարձավճարով տրված===
{{Ֆթ սկիզբ}}
{{Ֆթ խաղացող|N°=|ազգ=Իտալիա|անուն=Դ. Մաստրանտոնիո |դիրք=ԴՊ|այլ=→ Տրիեստինա}}
{{Ֆթ խաղացող|N°=|ազգ=ԱՄՆ|անուն=[[Բրայան Ռեյնոլդս]] |դիրք=ՊՇ|այլ=→ Վեստերլո}}
{{Ֆթ խաղացող|N°=|ազգ=Իսպանիա|անուն=[[Գոնսալո Վիլյար]]|դիրք=ԿՊ|այլ=→ [[Սամպդորիա (ֆուտբոլային ակումբ)|Սամպդորիա]]}}
{{Ֆթ խաղացող|N°=|ազգ=Իսպանիա|անուն=[[Կարլես Պերես]] |դիրք=ՀՐ|այլ=→ [[Սելտա Վիգո|Սելտա]]}}

{{Ֆթ վերջ}}

=== Մարզչական կազմ ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! Պաշտոն !! Անուն
|-
| Գլխավոր մարզիչ || {{դրոշ|Պորտուգալիա}} [[Ժոզե Մոուրինյո]]
|-
| Մարզչի օգնական || {{դրոշ|Պորտուգալիա}} Ժոաու Սակրամենտու
|-
| Տեխնիկական մարզիչ || {{դրոշ|Իտալիա}} Ջիովաննի Չերրա
|-
| Ֆիզ. պատր. մարզիչ || {{դրոշ|Իտալիա}} Մանրիկո Ֆերրարի
|-
| Ֆիզ. պատր. մարզիչ || {{դրոշ|Իտալիա}} Մաուրիցիո Ֆանկինի
|-
| Ֆիզ. պատր. մարզիչ || {{դրոշ|Իտալիա}} Վիտո Սկալա
|-
| Դարպասապահների մարզիչ || {{դրոշ|Իտալիա}} Մարկո Սավորանի
|-
| Դարպասապահների մարզիչ || {{դրոշ|Պորտուգալիա}} Նունու Սանտուշ
|-
| Կազդուրող մարզիչ || {{դրոշ|Իտալիա}} Լուկա Ֆրանչեսկի
|-
| Թիմի մենեջեր || {{դրոշ|Իտալիա}} [[Մորգան Դե Սանկտիս]]
|-
| Վիդեո անալիտիկ || {{դրոշ|Իտալիա}} Միկելե Սալձարուլո
|-
| Բուժանձնակազմի համակարգող || {{դրոշ|Իտալիա}} Անդրեա Կաուզարանո
|-
| Առողջության պատասխանատու || {{դրոշ|Իտալիա}} Ֆեդերիկո Մանարա
|-
| Սոցիալական բժիշկ || {{դրոշ|Իտալիա}} Ալեսսանդրո Ֆիորետտի
|-
| Բժիշկ-օստեոպատ || {{դրոշ|Իտալիա}} Վալտեր Մարտինելլի
|-
| Ֆիզիոթերապևտ || {{դրոշ|Վենեսուելա}} Կառլոս Լալին
|-
| Ֆիզիոթերապևտ || {{դրոշ|Իտալիա}} Ստեֆանո Ռապետտի
|-
| Ֆիզիոթերապևտ || {{դրոշ|Իտալիա}} Ալեսանդրո Կարդինի
|-
| Ֆիզիոթերապևտ || {{դրոշ|Իտալիա}} Մարկո Էսպոզիտո
|-
| Ֆիզիոթերապևտ || {{դրոշ|Իտալիա}} Դամիանո Ստեֆանինի
|-
|}

== Գույներ, լոգոտիպ և մականուն ==
Ռոմայի գույները՝ թագավորական մանուշակագույնը ոսկեգույն-դեղին նախշերով, ներկայացնում են Հավերժական քաղաքի՝ [[Հռոմ]]ի ավանդական գույները։ Comune di Roma-ի (Հռոմի քաղաքապետարանի) պաշտոնական կնիքը նույնպես այդ գույներով է&lt;ref name=&quot;Stemma Comune di Roma&quot;&gt;{{cite news|url=http://www.comuni-italiani.it/058/091/stemma.html|publisher=Comuni-Italiani|title=Stemma Comune di Roma|date=Ապրիլի 2, 2013}}&lt;/ref&gt;։ Ոսկեգույնն ու մանուշակագույն-կարմիրը ներկայացնում են [[Հռոմեական կայսրություն|Հռոմեական կայսրության]] արժանապատվությունը&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.123football.com/clubs/italy/roma/index.htm|publisher=123football.com|title=A.S. Roma|date=Ապրիլի 2, 2013|access-date=2013 թ․ ապրիլի 2|archive-date=2005 թ․ ապրիլի 21|archive-url=https://web.archive.org/web/20050421132130/http://www.123football.com/clubs/italy/roma/index.htm|dead-url=yes}}&lt;/ref&gt;։ Սպիտակ շորտերը և սև գուլպաները սովորաբար հագնում են կարմիր մարզաշապիկի հետ, սակայն հատկապես կարևոր խաղերի ժամանակ շորտերն ու գուլպաները լինում են տնային մարզաշապիկի գույնի&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.viewimages.com/Search.aspx?mid=56943226&amp;epmid=2&amp;partner=Google|publisher=ViewImages.com|title=Roma – Lazio: February 2006|date=Ապրիլի 2, 2013}}&lt;/ref&gt;։

Մարզահագուստն ի սկզբանե հռոմեական ֆուտբոլային ակումբինն էր՝ մեկը այն երեք ակումբներից, որոնք [[1927]] թվականին միացան և ձևավորեցին ներկայիս Ռոման&lt;ref name=&quot;Stemma Comune di Roma&quot;/&gt; Մարզաշապիկի գույներից ելնելով՝ Ռոմային երբեմն անվանում են i giallorossi՝ դեղնակարմիրներ&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.footballinitaly.com/roma.html|publisher=Football In Italy|title=A.S. Roma|date=Ապրիլի 2, 2013}}&lt;/ref&gt;։ Ռոմայի արտագնա խաղերի մարզահագուստը սպիտակ է։ Կա նաև երրորդ մարզահագուստ։
Միգուցե ժամանակակից սպորտային մարկեթինգի պատճառով է, որ վերջին մի քանի տարիների ընթացքում ոսկեգույն նախշերը փոխարինվել են նարնջագույնով։ Ժամանակակից այլընտրանքային մարզահագուստն արդեն ներառում է բոլոր նարնջագույն և նարնջակարմիր տարբերակները։

Ակումբի հայտնի մականունն է i lupi՝ գայլեր. կենդանին ակումբի պատմության ընթացքում միշտ պատկերված է եղել վերջինիս նշանի վրա տարբեր տեսքով։ Այժմ ակումբի զինանշանը հիմնադրման ժամանակ գործածվող զինանշանն է։ Այն ունի հետևյալ տեսքը՝ մուգ կարմիր և դեղնաոսկեգույն վահանի վրա պատկերված է էգ գայլ երկու երեխաների՝ Հռոմուլոս և Հռեմոս եղբայրների հետ, որոնք պատկերում են [[Հռոմ]]ի հիմնադրման առասպելը&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.brandsoftheworld.com/search/?query_id=21223833&amp;page=2&amp;brand_id=30492|publisher=BrandsoftheWorld.com|title=Roma|date=Ապրիլի 2, 2013}}&lt;/ref&gt;։ Վերջինս պատմում է, որ Մարսի և Ռեա Սիլվիայի զույգ երեխաներին Ամուլիոսը՝ նրանց հորեղբայրը, գցում է Տիբեր գետը, սակայն գայլը նրանց փրկում է և խնամում։ Որոշ ժամանակ անց զույգ եղբայրները պատժում են Ամուլիոսին։ Հետո Հռոմուլոսը սպանում է Հռեմոսին և դառնում նոր քաղաքի թագավորը, որն իր անունով կոչում են [[Հռոմ]]&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://museums.ncl.ac.uk/Reticulum/NORTHERNFRONTIER/WeCameWeSawWeConq/WhereDidTheyComeFrom/Story.htm|publisher=Museums.ncl.ac.uk|title=The Legend of Romulus and Remus|date=Ապրիլի 2, 2013|access-date=2013 թ․ ապրիլի 2|archive-date=2007 թ․ հոկտեմբերի 2|archive-url=https://web.archive.org/web/20071002172220/http://museums.ncl.ac.uk/Reticulum/NORTHERNFRONTIER/WeCameWeSawWeConq/WhereDidTheyComeFrom/Story.htm|dead-url=yes}}&lt;/ref&gt;։
Սկսած ակումբի հիմնադրումից, Ռոման ունեցել է հինգ լոգո։

==Փառքի սրահ==
[[2012]] թվականի [[հոկտեմբերի 7]]-ին Ռոման ներկայացրեց իր «Փառքի Սրահը»&lt;ref&gt;http://www.asroma.it/it/notizie/notizie.html?id=6675&lt;/ref&gt;։«Փառքի Սրահի» 11 ֆուտբոլիստները ընտրվել են թիմի պաշտոնական կայքում՝ հատուկ քվեարկության միջոցով։ Հետագա տարիներին ցանկը համալրվեց թիմում հանդես եկած այլ ֆուտբոլիստներով։

{|
|valign=&quot;top&quot;|
;2012
* {{դրոշ|Իտալիա}} [[Ֆրանկո Տանկրեդի]] &lt;small&gt;(1977-90)&lt;/small&gt;
* {{դրոշ|Բրազիլիա}} [[Կաֆու]] &lt;small&gt;(1997-03)&lt;/small&gt;
* {{դրոշ|Իտալիա}} [[Ջակոմո Լոզի]] &lt;small&gt;(1954-69)&lt;/small&gt;
* {{դրոշ|Բրազիլիա}} [[Ալդաիր]] &lt;small&gt;(1990-03)&lt;/small&gt;
* {{դրոշ|Իտալիա}} [[Ֆրանչեսկո Ռոկկա]] &lt;small&gt;(1972-81)&lt;/small&gt;
* {{դրոշ|Իտալիա|1861}} [[Ֆուլվիո Բեռնարդինի]] &lt;small&gt;(1928-39)&lt;/small&gt;
* {{դրոշ|Իտալիա}} [[Ագոստինո Դի Բարտոլոմեյ]] &lt;small&gt;(1972-75; 1976-84)&lt;/small&gt;
* {{դրոշ|Բրազիլիա}} [[Պաուլո Ռոբերտո Ֆալկաո|Ֆալկաո]] &lt;small&gt;(1980-85)&lt;/small&gt;
* {{դրոշ|Իտալիա}} [[Բրունո Կոնտի]] &lt;small&gt;(1973-75; 1976-78; 1979-91)&lt;/small&gt;
* {{դրոշ|Իտալիա}} [[Ռոբերտո Պրուցցո]] &lt;small&gt;(1978-88)&lt;/small&gt;
* {{դրոշ|Իտալիա|1861}} [[Ամեդեո Ամադեյ]] &lt;small&gt;(1936-38; 1939-48)&lt;/small&gt;
;2013
* {{դրոշ|Իտալիա|1861}} [[Ատտիլիո Ֆերրարիս|Ատտիլիո Ֆերրարիս IV]] &lt;small&gt;(1927-34; 1938-39)&lt;/small&gt;
* {{դրոշ|Իտալիա}} [[Սեբաստիանո Նելա]] &lt;small&gt;(1981-92)&lt;/small&gt;
* {{դրոշ|Իտալիա}} [[Ջուզեպպե Ջանինի]] &lt;small&gt;(1981-96)&lt;/small&gt;
* {{դրոշ|Իտալիա}} [[Վինչենցո Մոնտելլա]] &lt;small&gt;(1999-07; 2008-09)&lt;/small&gt;
|width=&quot;30%&quot; valign=&quot;top&quot;|

;2014
* {{դրոշ|Ուրուգվայ}} [[Ալսիդես Գիջջա]] &lt;small&gt;(1953-1961)&lt;/small&gt;
* {{դրոշ|Իտալիա}} [[Կառլո Անչելոտտի]] &lt;small&gt;(1979-1987)&lt;/small&gt;
* {{դրոշ|Գերմանիա}} [[Ռուդի Ֆյոլլեր]] &lt;small&gt;(1987-1992)&lt;/small&gt;
* {{դրոշ|Ֆրանսիա}} [[Վենսան Կանդելա]] &lt;small&gt;(1997-2005)&lt;/small&gt;
;2015
* {{դրոշ|Իտալիա}} [[Դամիանո Տոմազի]] &lt;small&gt;(1996-2006)&lt;/small&gt;
* {{դրոշ|Իտալիա}} [[Սերջիո Սանտարինի]] &lt;small&gt;(1968-1981)&lt;/small&gt;
* {{դրոշ|Իտալիա|1861}} [[Գուիդո Մազետտի]] &lt;small&gt;(1930-1943)&lt;/small&gt;
* {{դրոշ|Արգենտինա}} [[Գաբրիել Բատիստուտա]] &lt;small&gt;(2000-2003)&lt;/small&gt;
;2016
* {{դրոշ|Իտալիա|1861}} [[Ջորջիո Կարպի]] &lt;small&gt;(1927-1934, 1935-1936)&lt;/small&gt;
* {{դրոշ|Իտալիա}} [[Արկադիո Վենտուրի]] &lt;small&gt;(1948-1957)&lt;/small&gt;
* {{դրոշ|Իտալիա}} [[Ջանկարլո Դե Սիստի]] &lt;small&gt;(1960-1965, 1974-1979)&lt;/small&gt;
* {{դրոշ|Բրազիլիա}} [[Տոնինյո Սերեզո]] &lt;small&gt;(1983-1986)&lt;/small&gt;
;2017
* {{դրոշ|Իտալիա}} [[Ֆրանչեսկո Տոտտի]] &lt;small&gt;(1992-2017)&lt;/small&gt;
|}

== Վիճակագրություն և ռեկորդներ ==
{{Հիմնական հոդված|Ռոմա ՖԱ-ի ռեկորդներ և վիճակագրություն}}
[[Պատկեր:ASRomapositions09.JPG|thumb|300px|Ռոմայի դիրքերը [[Սերիա A (Իտալիա)|Սերիա A]]-ի պատմության մեջ]]
Ռոմայում խաղերի քանակով ռեկորդը պատկանում է [[Ֆրանչեսկո Տոտտի]]ին. նա մասնակցել է 610 խաղի (2011 թվականի մայիսի տվյալների համաձայն) 19 մրցաշարերի ընթացքում՝ սկսած [[1992]] թվականից։ Նրան է պատկանում նաև [[Սերիա A (Իտալիա)|Սերիա A]]-ի ռեկորդը 528 խաղով՝ [[2008]] թվականի մարտի 1-ին [[Պարմա ՖԱ|Պարմայի]] հետ տնային հանդիպման ժամանակ «Կապիտանոն» շրջանցեց [[Ջակոմո Լոզի]]ին։

[[Ֆրանչեսկո Տոտտի]]ն Ռոմայի բոլոր ժամանակների լավագույն ռմբարկուն է 262 գոլով (ակումբին միանալու պահից սկսած), որոնցից 226-ը նա խփել է [[Սերիա A (Իտալիա)|Սերիա A]]-ում, 2012/13 մրցաշրջանում Տոտտին խփեց իր 226-րդ գոլը [[Սերիա A (Իտալիա)|Սերիա A]]-ում, որը նրան դուրս բերեց բոլոր [[Սերիա A (Իտալիա)|Սերիա A]]-ի բոլոր ժամանակների ռմբարկուների 2-րդ հորզիոնական՝ շրջանցելով [[Գուննար Նորդալ]]ին (225 գոլ)։ [[Ռոբերտո Պրուցցո]]ն, որը բոլոր ժամանակների լավագույն ռմբարկուն էր սկսած [[1988]] թվականից, երկրորդն է 136 գոլով։ [[1931|1930/31]] մրցաշրջանի ժամանակ [[Ռոդոլֆո Վոլկ]]ը խփեց 29 գոլ մեկ մրցաշրջանի ընթացքում և դրանով դարձավ ոչ միայն այդ տարվա լավագույն ռմբարկուն, այլ նաև Ռոմային պարգևեց մեկ մրցաշրջանում ամենաշատ գոլերի ռեկորդը, որը մինչև հիմա էլ դեռ Ռոմայինն է։

[[1927|1926/27]]-ի վերջում [[Ֆորտիտուդո-Պրո Ռոմա|Ֆորտիտուդոյի]] և [[Ալբա-Աուդաչե|Ալբայի]] հեռացումից հետո նորաստեղծ Ռոման պետք է մասնակցեր Հարավի առաջին դիվիզիոնի առաջնությանը ([[Սերիա B (Իտալիա)|Սերիա B]]), և դա լինելու էր նրա առաջին մրցաշրջանը։ Այնուամենայնիվ Իտալիայի ֆուտբոլի ֆեդերացիան (FIGC) որոշեց առաջին մակարդակի բաժանումը ընդլայնել՝ կրկին ընդունելով Ռոմային, ինչպես նաև [[Նապոլի ՖԱ|Նապոլիին]]։
Առաջին պաշտոնական խաղը, որ Ռոման ունեցել է [[1928|1927/28]]-ին [[Լիվորնո ՖԱ|Լիվորնոյի]] դեմ, [[Սերիա A (Իտալիա)|Ազգային Դիվիզիոնում]] էր, որը [[Սերիա A (Իտալիա)|Սերիա A]]-ի նախատիպն է։ Ռոման հաղթեց այդ խաղը 2-0 հաշվով&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.asrtalenti.altervista.org/index.php?a=campionato2829.htm|publisher=ASRTalenti|title=Campionato 1928–29 A.S. Roma|date=Ապրիլի 2, 2013}}&lt;/ref&gt;։ Ռոմայի գրանցած ամենամեծ հաշվով հաղթանակը եղել է [[Կրեմոնեզե ՖԱ|Կրեմոնեզե]]ի դեմ խաղը 9-0 հաշվով [[Սերիա A (Իտալիա)|Սերիա A]]-ի [[1930|1929/30]] մրցաշարում։ Ամենամեծ հաշվով պարտությունը եղել 7-1 հաշիվը հետևյալ երեք խաղերում՝ առաջինը [[Յուվենտուս]]ի հետ [[1932|1931/32]]-ին, մյուսը՝ [[Տորինո ՖԱ|Տորինոյի]] հետ խաղը [[1948|1947/48]]-ին և երրորդը՝ [[Մանչեսթեր Յունայթեդ]]ի հետ [[2007|2006/07]]-ին&lt;ref name=uefa&gt;{{cite news|url=http://www.uefa.com/printoutfiles/competitions/ucl/2006/e/e_1116385_pk.pdf|publisher=UEFA|title=FC Shakhtar Donetsk v A.S. Roma|date=Ապրիլի 2, 2013|format=PDF}}&lt;/ref&gt;։

=== Ավագներ ===
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;text-align: center;&quot; 
|-
!style=&quot;width:20em&quot;|Անուն!!Դիրք!!Կարիերան Ռոմայում!!Մրցաշրջաններ որպես ավագ!!Խաղեր!!Գոլեր
|-
|align=&quot;left&quot;|{{դրոշ|Իտալիա}} [[Ատտիլիո Ֆերրարիս|Ատտիլիո Ֆերրարիս IV]]||ԿՊ||1927–1934 / 1938-1939||'''7''' (1927–1934)||217||2
|-
|align=&quot;left&quot;|{{դրոշ|Իտալիա}} [[Ֆուլվիո Բեռնարդինի]]||ԿՊ||1928–1939||'''5''' (1934–1939)||286||45
|-
|align=&quot;left&quot;|{{դրոշ|Իտալիա}} [[Գուիդո Մազետտի]]||ԴՊ||1930–1943||'''4''' (1939–1943)||339||0
|-
|align=&quot;left&quot;|{{դրոշ|Իտալիա}} [[Ամեդեո Ամադեյ]]||ՀՐ||1936-1938 / 1939-1948||'''5''' (1943–1948)||216||101
|-
|align=&quot;left&quot;|{{դրոշ|Իտալիա}} [[Սերջիո Անդրեոլի]]||ՊՇ||1941–1950||'''2''' (1948–1950)||205||13
|-
|align=&quot;left&quot;|{{դրոշ|Իտալիա}} [[Արմանդո Տրե Ռե]]||ՊՇ||1949–1954||'''3''' (1950–1953)||169||6
|-
|align=&quot;left&quot;|{{դրոշ|Իտալիա}} [[Արկադիո Վենտուրի]]||ԿՊ||1948–1957||'''4''' (1953–1957)||288||17
|-
|align=&quot;left&quot;|{{դրոշ|Ուրուգվայ}} {{դրոշ|Իտալիա}} [[Ալսիդես Գիջջա]]||ԿՊ||1953–1961||'''1''' (1957–1958)||201||19
|-
|align=&quot;left&quot;|{{դրոշ|Իտալիա}} [[Էգիդիո Գուարնակկի]]||ԿՊ||1953–1963||'''1''' (1958–1959)||122||4
|-
|align=&quot;left&quot;|{{դրոշ|Իտալիա}} [[Ջակոմո Լոզի]]||ՊՇ||1959–1969||'''9''' (1959–1968)||450||2
|-
|align=&quot;left&quot;|{{դրոշ|Իսպանիա}} [[Խոակին Պեյրո]]||ԿՊ||1968–1970||'''2''' (1968–1970)||128||28
|-
|align=&quot;left&quot;|{{դրոշ|Իսպանիա}} [[Լուիս դել Սոլ]]||ԿՊ||1970–1972||'''2''' (1970–1972)||59||4
|-
|align=&quot;left&quot;|{{դրոշ|Իտալիա}} [[Ֆրանկո Կորդովա]]||ԿՊ||1967–1976||'''4''' (1972–1976)||212||9
|-
|align=&quot;left&quot;|{{դրոշ|Իտալիա}} [[Սերջիո Սանտարինի]]||ՊՇ||1968–1981||'''4''' (1976–1980)||344||7
|-
|align=&quot;left&quot;|{{դրոշ|Իտալիա}} [[Ագոստինո Դի Բարտոլոմեյ]]||ԿՊ||1972–1984||'''4''' (1980–1984)||293||64
|-
|align=&quot;left&quot;|{{դրոշ|Իտալիա}} [[Կառլո Անչելոտտի]]||ԿՊ||1979–1987||'''3''' (1984–1987)||227||18
|-
|align=&quot;left&quot;|{{դրոշ|Իտալիա}} [[Ջուզեպպե Ջանինի]]||ԿՊ||1981–1996||'''9''' (1987–1996)||437||75
|-
|align=&quot;left&quot;|{{դրոշ|Իտալիա}} [[Ամեդեո Կարբոնի]]||ՊՇ||1990–1997||'''1''' (1996–1997)||229||5
|-
|align=&quot;left&quot;|{{դրոշ|Արգենտինա}} [[Աբել Բալբո]]||ՀՐ||1993-1998 / 2000-2002||'''1''' (1997–1998)||175||78
|-
|align=&quot;left&quot;|{{դրոշ|Իտալիա}} [[Ֆրանչեսկո Տոտտի]]||ՀՐ||1992-2017||'''19''' (1998–2017)||786||307
|-
|align=&quot;left&quot;|{{դրոշ|Իտալիա}} [[Դանիելե Դե Ռոսսի]]||ԿՊ||2001-2019||'''2''' (2017-2019)||582||59
|-
|align=&quot;left&quot;|{{դրոշ|Իտալիա}} [[Ալեսանդրո Ֆլորենցի]]||ՊՇ||2011-||'''1''' (2019-2020)||217||25
|-
|align=&quot;left&quot;|{{դրոշ|Բոսնիա և Հերցեգովինա}} [[Էդին Ջեկո]]||ՀՐ||2016-||'''1''' (2020-2021)||217||25
|-
|align=&quot;left&quot;|{{դրոշ|Իտալիա}} [[Լորենցո Պելեգրինի]]||ԿՊ||2017-||'''0''' (2021-)||217||25
|}

==Աշխարհի առաջնության հաղթողներ==
{|
|valign=&quot;top&quot;|
* {{դրոշ|Իտալիա}} '''[[Ֆուտբոլի աշխարհի առաջնություն 2006|Աշխարհի առաջնություն 2006]]՝'''
**[[Ֆրանչեսկո Տոտտի]]
**[[Դանիելե Դե Ռոսսի]]
**[[Սիմոնե Պերոտտա]]
* {{դրոշ|Բրազիլիա}} '''[[Ֆուտբոլի աշխարհի առաջնություն 2002|Աշխարհի առաջնություն 2002]]՝'''
**[[Կաֆու]]
* {{դրոշ|Ֆրանսիա}} '''[[Ֆուտբոլի աշխարհի առաջնություն|Աշխարհի առաջնություն 1998]]՝'''
**[[Վենսան Կանդելա]]
* {{դրոշ|Բրազիլիա}} '''[[Ֆուտբոլի աշխարհի առաջնություն 1994|Աշխարհի առաջնություն 1994]]՝'''
**[[Ալդաիր]]
* {{դրոշ|Գերմանիա}} '''[[Ֆուտբոլի աշխարհի առաջնություն 1990|Աշխարհի առաջնություն 1990]]՝'''
**[[Թոմաս Բերտոլդ]]
**[[Ռուդի Ֆյոլլեր]]

|width=&quot;30%&quot; valign=&quot;top&quot;|
* {{դրոշ|Իտալիա}} '''[[Ֆուտբոլի աշխարհի առաջնություն|Աշխարհի առաջնություն 1982]]՝'''
**[[Բրունո Կոնտի]]
* {{դրոշ|Իտալիա|1861}} '''[[Ֆուտբոլի աշխարհի առաջնություն 1938|Աշխարհի առաջնություն 1938]]՝'''
**[[Ալդո Դոնատի]]
**[[Գուիդո Մազետտի]]
**[[Էրալդո Մոնցելիո]]
**[[Պիետրո Սերանտոնի]]
* {{դրոշ|Իտալիա|1861}} '''[[Ֆուտբոլի աշխարհի առաջնություն 1934|Աշխարհի առաջնություն 1934]]՝'''
**[[Ատտիլիո Ֆերրարիս|Ատտիլիո Ֆերրարիս IV]]
**[[Էնրիկե Գուաիտա]]
**[[Գուիդո Մազետտի]]
|width=&quot;30%&quot; valign=&quot;top&quot;|
[[Պատկեր:Daniele De Rossi BGR-ITA 2012.jpg|100px|մինի|աջից|[[Դանիելե Դե Ռոսսի|Դե Ռոսսի]]]] 
[[Պատկեր:Vincent Candela.jpeg|100px|մինի|աջից|[[Վենսան Կանդելա|Կանդելա]]]]
|}

== Երկրպագուներ և մրցակիցներ ==
[[Պատկեր:ASRomaOlimpico.jpg|thumb|left|Ռոմայի երկրպագուները [[Օլիմպիական մարզադաշտ (Հռոմ)|Ստադիո Օլիմպիկոյում]]]]
Ռոման համարվում է [[Իտալիա]]յի 5-րդ ամենաերկրպագվող թիմը՝ զիջելով [[Յուվենտուս]]ին, [[Ինտեր Միլան|Ինտերին]], [[Միլան ՖԱ|Միլանին]] և [[Նապոլի ՖԱ|Նապոլիին]], ըստ [[2006]] թվականի տվյալների՝ իտալացի ֆուտբոլասերների ընդամենը 7%-ը&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://espresso.repubblica.it/dettaglio-archivio/163496|publisher=L'Expresso|title=''L'altra metà del pallone'': Supporters of football clubs in Italy|date=Ապրիլ, 2006|access-date=2013 թ․ մարտի 27|archive-date=2009 թ․ ապրիլի 6|archive-url=https://web.archive.org/web/20090406030436/http://espresso.repubblica.it/dettaglio-archivio/163496|dead-url=yes}}&lt;/ref&gt;։
Պատմականորեն Ռոմայի երկրպագուների մեծ քանակը բնակվել է [[Հռոմ]]ի կենտրոնում գտնվող [[Տեստաչչո]] թաղամասում&lt;ref name=&quot;Testaccio&quot;&gt;{{cite news|url=http://www.asrtalenti.altervista.org/index.php?a=campo_testaccio.htm|publisher=Viva la Roma|title=Campo Testaccio|date=Մարտի 27, 2013}}&lt;/ref&gt;։

Commando Ultrà Curva Sud–ը ակումբի երկրպագուների ավանդական խումբն էր, որի հապավումը CUCS է։ Այս խումբը հիմնադրվել է այլ փոքր խմբերի միացումից և համարվել է [[ՈՒԵՖԱ|Եվրոպական ֆուտբոլի]] պատմության մեջ ամենահայտնին։ Ինչևէ, [[1990]]-ականների կեսերին CUCS–ը հափշտակվեց մրցակիցների խմբերի կողմից և ի վերջո պառակտվեց։ Այդ ժամանակից ի վեր [[Օլիմպիական մարզադաշտ (Հռոմ)|Օլիմպիական մարզադաշտի]] Curva Sud-ը ղեկավարվում էր հիմնականում աջակողմյան խմբերի՝ ''A.S. Roma Ultras-ի, Boys-ի, Giovinezza-ի'' և այլոց կողմից։
''Fedayn-ը''՝ ամենահին խումբը, ապաքաղաքական էր, և քաղաքականությունը Ռոմայի ոչ թե գոյատևման պատճառն էր, այլ ուղղակի նրանց ընդհանուր ինքնության մի մասը։ [[2009]] թվականին ակումբը ներկայացրեց իր նախագիծը՝ կառուցելու 55,000-անոց նոր մարզադաշտ [[Հռոմ]]ի արևմտյան արվարձանում։
Ակումբի ամենահայտնի հիմնը և կարգախոսը Roma, Roma, Roma-ն է երգիչ [[Անտոնելլո Վենդիտտի]]ի կատարմամբ։ Բառացի թարգմանությամբ վերնագիրը հետևյալն է՝ Ռոման չեն քննարկում, Ռոմային սիրում են։ Հիմնը հնչում է յուրաքանչյուր խաղից առաջ։ Միևնույն երգչի կատարմամբ Grazie Roma (Շնորհակալություն, Ռոմա) երգը հնչում է տնային հանդիպումների վերջում հաղթանակի դեպքում։ Վերջերս The White Stripes-ի հիմնական երգը՝ Seven Nation Army-ը, նույնպես տարածում է գտել խաղերի ժամանակ&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.indie-rock.it/news_look.php?id=408|publisher=Indie-Rock.it|title='Seven Nation Army' coro dei tifosi romanisti|date=Մարտի 31, 2013|access-date=2013 թ․ մարտի 31|archive-date=2007 թ․ սեպտեմբերի 17|archive-url=https://web.archive.org/web/20070917074256/http://www.indie-rock.it/news_look.php?id=408|dead-url=yes}}&lt;/ref&gt;։

=== Մրցակիցներ ===
[[Պատկեր:OlimpicoRoma.JPG|thumb|right|200px|[[Օլիմպիական մարզադաշտ (Հռոմ)|Օլիմպիական մարզադաշտը]] Ռոմայի խաղի ժամանակ]]
[[Իտալիա|Իտալական]] ֆուտբոլում Ռոման շատ մրցակիցներ ունի։ Առաջին և հիմնական մրցակիցը [[Լացիո ՖԱ|Լացիոն]] է, որի հետ նրանք կիսում են [[Օլիմպիական մարզադաշտ (Հռոմ)|Օլիմպիական մարզադաշտը]]։ Այս ակումբների միջև հակամարտությունը կոչվում է [[Հռոմեական դերբի|Derby della Capitale]] (մայրաքաղաքային դերբի)՝ աշխարհի երկու ամենատաքարյուն և էմոցիոնալ մրցակիցների միջև։
Մարզադաշտն անցյալում ականատես է եղել որոշ պատահական դժբախտ դեպքերի, ինչպիսիք են՝ Curva Sud-ի երկրպագուներից մեկի նետած ճայթրուկի արդյունքում [[Լացիո ՖԱ|Լացիոյի]] երկրպագու Վինչենսո Պապարելլիի մահը [[1980|1979/80]]-ի մրցաշրջանի ժամանակ&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.ultraslazio.it/ukstory.htm|publisher=UltrasLazio.it|title=Ultras History|date=Մարտի 31, 2013|access-date=2013 թ․ մարտի 31|archive-date=2013 թ․ հունիսի 16|archive-url=https://web.archive.org/web/20130616011746/http://www.ultraslazio.it/ukstory.htm|dead-url=yes}}&lt;/ref&gt;, ինչպես նաև [[2004]] թվականի մարտին սպանության մասին կեղծ շշուկների պատճառով մարզադաշտը լքելը, որին հաջորդեց մարզադաշտից դուրս խառնաշփոթը&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.footballinrome.co.uk/news.html|publisher=FootballInRome.co.uk|title=22&amp;nbsp;March: Derby confusion|date=Մարտի 31, 2013|access-date=2013 թ․ մարտի 31|archive-date=2007 թ․ սեպտեմբերի 21|archive-url=https://web.archive.org/web/20070921161253/http://www.footballinrome.co.uk/news.html|dead-url=yes}}&lt;/ref&gt;։ 
[[Նապոլի ՖԱ|Նապոլիի]] և Ռոմայի հակամարտությունը անվանում են [[Derby del Sole]], որը նշանակում է «Արևի դերբի»&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.footballderbies.com/index.php?country=2 |publisher=FootballDerbies.com|title= Football Derby matches in Italy|date=Մարտի 31, 2013}}&lt;/ref&gt;։ 
Այժմ երկրպագուներն իրենց մրցակից են համարում նաև [[Սերիա A (Իտալիա)|Սերիա A]]-ի հզոր թիմերին, ինչպիսիք են [[Յուվենտուս]]ը (հատկապես [[1980]]-ականներից), [[Միլան ՖԱ|«Միլանը»]] և [[Ինտեր Միլան|«Ինտերը»]] (որը վերջին տարիներին ուժեղացել է), քանի որ այս չորս թիմերն են, որոնք մրցում են լիգայի աղյուսակում առաջին չորս տեղերի համար՝ [[ՈՒԵՖԱ Չեմպիոնների Լիգա|Չեմպիոնների Լիգայում]] իրենց տեղն ապահովելու համար։
Վերջին տարիներին [[անգլիա]]կան ակումբների և Ռոմայի աջակիցների միջև եղել են մի շարք ընդհարումներ, որոնց հաջորդել են մի շարք բռնություններ մարզադաշտից դուրս, որոնց արդյունքում դանակահարվել են [[Լիվերպուլ ՖԱ|Լիվերպուլի]] երկրպագուներ։
Դրանից հետո եղել են այլ դեպքեր, երբ [[Հռոմ]]ում հարձակվել են [[անգլիա]]կան ակումբների երկրագուների վրա և դանակահարել նրանց, ներառյալ [[2001]] թվականի պատահարները, երբ [[Լիվերպուլ ՖԱ|Լիվերպուլը]] երկու անգամ այցելեց Ռոմային, ինչպես նաև [[2006]] թվականին Միդլսբրոյի, իսկ [[2007]]-ին՝ [[Մանչեսթեր Յունայթեդ]]ի երկրպագուների հետ ընդհարումները։ [[2009]] թվականի մարտին [[Օլիմպիական մարզադաշտ (Հռոմ)|Օլիմպիական մարզադաշտի]] մոտ Ռոմայի երկրպագուների մի խումբ հարձակվեց [[Արսենալ ՖԱ|Արսենալի]] երկրպագուների ավտոբուսի վրա։ Պատուհանները ջարդված էին, իսկ երկրպագուներից մեկն էլ, մտնելով ավտոբուս, կրակ արձակեց և դանակով հարված հասցրեց երկրպագուներից մեկի ծնկին&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/england/london/7938851.stm|title=Arsenal fan attacked in Rome|date=Մարտի 31, 2013 | work=BBC News | accessdate=2010 թ․ Հունվարի 5 | location=Լոնդոն}}&lt;/ref&gt;։

== Մարզաշապիկի հովանավորներ և արտադրողներ ==
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;text-align: center&quot;
|-
!Ժամանակահատված
!Արտադրող
!Հովանավոր
|-
|1970–71
||Lacoste
|rowspan=5|''չի եղել''
|-
|1972–76
||''չի եղել''
|-
|1977–79
||Adidas
|-
|1979–80
||Pouchain
|-
|1980–81
|rowspan=2|Playground
|-
|1981–82
|rowspan=5|Barilla (Մակարոնեղեն)
|-
|1982–83
||Patrick
|-
|1983–86
||Kappa
|-
|1986–91
||NR
|-
|1991–94
||Adidas
|-
|1994–95
|rowspan=2|Asics
||Nuova Tirrena (Ապահովագրություն)
|-
|1995–97
|rowspan=3|INA Assitalia (Ապահովագրություն)
|-
|1997–00
||Diadora
|-
|2000–02
|rowspan=2|Kappa
|-
|2002–03
|rowspan=2|Mazda (Ավտոմեքենաներ)
|-
|2003–05
|rowspan=3|Diadora
|-
|2005–06
||Banca Italease (Բանկային խումբ)
|-
|2006–07
||''չի եղել''
|-
|2007–13
||Kappa
||WIND (Հեռահաղորդակցություն)
|-
|2013–14
||''չի եղել''
||Roma Cares (Բարեգործական կազմակերպություն)
|-
|2014–24
||Nike
||[[Qatar Airways]]
|}

== Մրցաշրջանների քանակը ըստ սերիաների ==
{| class=&quot;wikitable sortable&quot; width=100 %
! width=&quot;15%&quot;| Սերիա
! width=&quot;25%&quot;| Մրցաշրջանների քանակը
! width=&quot;30%&quot;| Մեկնարկը
! width=&quot;30%&quot;| Վերջին մրցաշրջանը
|-
| align=&quot;center&quot; | &lt;big&gt;'''[[Սերիա A (Իտալիա)|A]]'''&lt;/big&gt; || align=&quot;center&quot; | '''86''' || align=&quot;center&quot; | 1927-1928 || align=&quot;center&quot; | [[Սերիա A 2014-15 (Իտալիա)|2014-2015]]
|- bgcolor=#FAF8F0
| align=&quot;center&quot; | &lt;big&gt;'''[[Սերիա B (Իտալիա)|B]]'''&lt;/big&gt; || align=&quot;center&quot; | '''1''' || align=&quot;center&quot; | 1951-1952 || align=&quot;center&quot; | 1951-1952
|}

== Հայտնի ֆուտբոլիստներ ==
{{Հիմնական հոդված|Ռոմա ՖԱ-ի ֆուտբոլիստների ցանկ}}
{|
|valign=&quot;top&quot;|
'''Իտալիա'''
* {{դրոշ|Իտալիա}} [[Ալբերտո Ակվիլանի]]
* {{դրոշ|Իտալիա}} [[Ալեանդրո Ռոզի]]
* {{դրոշ|Իտալիա}} [[Ամեդեո Կարբոնի]]
* {{դրոշ|Իտալիա}} [[Անջելո Պերուցցի]]
* {{դրոշ|Իտալիա}} [[Անտոնիո Կասսանո]]
* {{դրոշ|Իտալիա}} [[Անտոնիո Կիմենտի]]
* {{դրոշ|Իտալիա}} [[Ատտիլիո Ֆերրարիս|Ատտիլիո Ֆերրարիս IV]]
* {{դրոշ|Իտալիա}} [[Բրունո Կոնտի]]
* {{դրոշ|Իտալիա}} [[Գաետանո Դ՛Աուգուստինո]]
* {{դրոշ|Իտալիա}} [[Գուիդո Մազետտի]]
* {{դրոշ|Իտալիա}} [[Դամիանո Տոմազի]]
* {{դրոշ|Իտալիա}} [[Դանիելե Դե Ռոսսի]]
* {{դրոշ|Իտալիա}} [[Դանիելե Մասսարո]]
* {{դրոշ|Իտալիա}}{{դրոշ|Արգենտինա}} [[Էնրիկե Գուաիտա]]
* {{դրոշ|Իտալիա}} [[Իվան Պելիցոլլի]]
* {{դրոշ|Իտալիա}} [[Լուկա Տոնի]]
* {{դրոշ|Իտալիա}} [[Կառլո Անչելոտտի]]
* {{դրոշ|Իտալիա}} [[Մանուելե Բլազի]]
* {{դրոշ|Իտալիա}} [[Մատտեո Բրիգի]]
* {{դրոշ|Իտալիա}} [[Մարկո Կասետտի]]
* {{դրոշ|Իտալիա}} [[Պիետրո Վերհովոդ]]
* {{դրոշ|Իտալիա}} [[Ջակոմո Լոզի]]
* {{դրոշ|Իտալիա}} [[Ջուզեպպե Ջանինի]]
* {{դրոշ|Իտալիա}} [[Ռոբերտո Պրուցցո]]
* {{դրոշ|Իտալիա}} [[Սիմոնե Պեպե]]
* {{դրոշ|Իտալիա}} [[Սիմոնե Պերոտտա]]
* {{դրոշ|Իտալիա}} [[Վինչենցո Մոնտելլա]]
* {{դրոշ|Իտալիա}} [[Քրիստիան Պանուչչի]]
* {{դրոշ|Իտալիա}} [[Ֆաբիո Բորինի]]
* {{դրոշ|Իտալիա}} [[Ֆրանչեսկո Անտոնիոլի]]
* {{դրոշ|Իտալիա}} [[Ֆրանչեսկո Գրացիանի]]
* {{դրոշ|Իտալիա}} [[Ֆրանչեսկո Տոտտի]]
* {{դրոշ|Իտալիա}} [[Ֆուլվիո Կոլլովատի]]

|width=&quot;25%&quot; valign=&quot;top&quot;|
'''Արգենտինա'''
* {{դրոշ|Արգենտինա}} [[Աբել Բալբո]]
* {{դրոշ|Արգենտինա}} [[Գաբրիել Բատիստուտա]]
* {{դրոշ|Արգենտինա}} [[Գաբրիել Հայնցե]]
* {{դրոշ|Արգենտինա}} [[Կլաուդիո Կանիջջա]]
* {{դրոշ|Արգենտինա}} [[Վալտեր Սամուել]]
'''Ավստրիա'''
* {{դրոշ|Ավստրիա}} [[Հերբերտ Պրոհազկա]]
'''Բելառուս'''
* {{դրոշ|Բելառուս}} [[Սերգեյ Գուրենկո]]
'''Բրազիլիա'''
* {{դրոշ|Բրազիլիա}} [[Ադրիանո Լեյտե Ռիբեյրո|Ադրիանո]]
* {{դրոշ|Բրազիլիա}} [[Ալդաիր]]
* {{դրոշ|Բրազիլիա}} [[Ամարիլդո]]
* {{դրոշ|Բրազիլիա}} [[Անտոնիո Կառլոս Զագո]]
* {{դրոշ|Բրազիլիա}} [[Մարկոս Ասունսաո|Ասունսաո]]
* {{դրոշ|Բրազիլիա}} [[Դինո Դա Կոշտա]]
* {{դրոշ|Բրազիլիա}} [[Էմերսոն Ֆերեյրա]]
* {{դրոշ|Բրազիլիա}} [[Ժաիր Դա Կոշտա]]
* {{դրոշ|Բրազիլիա}} [[Ժուան Սիլվեյրա դոս Սանտուշ|Ժուան]]
* {{դրոշ|Բրազիլիա}} [[Ժուլիո Բապտիստա]]
* {{դրոշ|Բրազիլիա}} [[Կաֆու]]
* {{դրոշ|Բրազիլիա}} [[Ամանտինո Մանսինի|Մանսինի]]
* {{դրոշ|Բրազիլիա}} [[Պաուլո Ռոբերտո Ֆալկաո]]
* {{դրոշ|Բրազիլիա}} [[Պաուլո Սերժիո]]
* {{դրոշ|Բրազիլիա}} [[Ջոնաթան Զեբինա]]
* {{դրոշ|Բրազիլիա}} [[Ռենատո Գաուշո]]
* {{դրոշ|Բրազիլիա}} [[Ռոդրիգո Տադդեյ]]
* {{դրոշ|Բրազիլիա}} [[Սիսինյո]]
* {{դրոշ|Բրազիլիա}} [[Տոնինյո Սերեզա]]
* {{դրոշ|Բրազիլիա}} [[Ֆաբիո Սիմպլիսիո]]
* {{դրոշ|Բրազիլիա}} [[Ֆրանսիսկո Լիմա]]
|width=&quot;25%&quot; valign=&quot;top&quot;|
'''Գանա'''
* {{դրոշ|Գանա}} [[Սամուել Կուֆֆուր]]
'''Գերմանիա'''
* {{դրոշ|Գերմանիա}} [[Թոմաս Բերտոլդ]]
* {{դրոշ|Գերմանիա}} [[Թոմաս Հեսսլեր]]
* {{դրոշ|Գերմանիա}} [[Կառլ-Հայնց Շնելլինգեր]]
* {{դրոշ|Գերմանիա}} [[Ռուդի Ֆյոլլեր]]
'''Դանիա'''
* {{դրոշ|Դանիա}} [[Հելգե Բրոնե]]
* {{դրոշ|Դանիա}} [[Սիմոն Կյեր]]
'''Իսպանիա'''
* {{դրոշ|Իսպանիա}} [[Բոյան Կրկիչ]]
* {{դրոշ|Իսպանիա}} [[Խոսե Անխել Վալդես|Խոսե Անխել]]
* {{դրոշ|Իսպանիա}} [[Խոսեպ Գվարդիոլա]]
* {{դրոշ|Իսպանիա}} [[Իվան Հելգերա]]
'''Լեհաստան'''
* {{դրոշ|Լեհաստան}} [[Զբիգնև Բոնեկ]]
'''Կամերուն'''
* {{դրոշ|Կամերուն}} [[Պիեռ Վոմե]]
'''Հունաստան'''
* {{դրոշ|Հունաստան}} [[Լամպրոս Խուտոս]]
* {{դրոշ|Հունաստան}} [[Տրայանոս Դելլաս]]
'''Ճապոնիա'''
* {{դրոշ|Ճապոնիա}} [[Հիդետոշի Նակատա]]
'''Նիդերլանդներ'''
* {{դրոշ|Նիդերլանդներ}} [[Մաարտեն Ստեկելենբուրգ]]
'''Նորվեգիա'''
* {{դրոշ|Նորվեգիա}} [[Ջոն Կարյու]]
* {{դրոշ|Նորվեգիա}} [[Յոն Արնե Ռիսե]]
|width=&quot;25%&quot; valign=&quot;top&quot;|
'''Շվեդիա'''
* {{դրոշ|Շվեդիա}} [[Գուննար Նորդալ]]
* {{դրոշ|Շվեդիա}} [[Մարտին Դալին]]
* {{դրոշ|Շվեդիա}} [[Յոնաս Թեռն]]
'''Չեռնոգորիա'''
* {{դրոշ|Չեռնոգորիա}} [[Միրկո Վուչինիչ]]
'''Չիլի'''
* {{դրոշ|Չիլի}} [[Դավիդ Պիզարրո]]
'''Պորտուգալիա'''
* {{դրոշ|Պորտուգալիա}} [[Աբել Խավիեր]]
'''Ռումինիա'''
* {{դրոշ|Ռումինիա}} [[Քրիստիան Կիվու]]
'''Ռուսաստան'''
* {{դրոշ|Ռուսաստան}} [[Դմիտրի Ալենիչև]]
* {{դրոշ|Ռուսաստան}} [[Օմարի Տետրաձե]]
'''Սերբիա'''
* {{դրոշ|Սերբիա}} [[Սինիշա Միխայլովիչ]]
'''Ուելս'''
* {{դրոշ|Ուելս}} [[Ջոն Չարլզ]]
'''Ուրուգվայ'''
* {{դրոշ|Ուրուգվայ}}{{դրոշ|Իտալիա}} [[Ալսիդես Գիջջա]]
* {{դրոշ|Ուրուգվայ}} [[Դանիել Ֆոնսեկա]]
* {{դրոշ|Ուրուգվայ}}{{դրոշ|Իտալիա}} [[Խուան Ալբերտո Սկյաֆֆինո]]
'''Ֆրանսիա'''
* {{դրոշ|Ֆրանսիա}} [[Լյուդովիկ Ժյուլի]]
* {{դրոշ|Ֆրանսիա}} [[Օլիվիե Դակուր]]
* {{դրոշ|Ֆրանսիա}} [[Վենսան Կանդելա]]
* {{դրոշ|Ֆրանսիա}} [[Ֆիլիպպ Մեքսես]]
|}

== Նվաճումներ ==

=== Ազգային ===

* [[Պատկեր:Scudetto.svg|15px]] '''[[Սերիա A (Իտալիա)|Սերիա A]]'''
** '''Չեմպիոն''' ('''3''')։ [[1942]]; [[1983]]; [[2001]]
** '''Փոխ-չեմպիոն''' ('''14''')։ [[1931]]; [[1936]]; [[1955]]; [[1981]]; [[1984]]; [[1986]]; [[2002]]; [[2004]]; [[2007]]; [[2008]]; [[2010]]; [[Սերիա A 2013-14 (Իտալիա)|2014]], [[Սերիա A 2014-15 (Իտալիա)|2015]], [[Սերիա A 2016-17 (Իտալիա)|2017]]
* [[Պատկեր:Coccarda Coppa Italia.svg|15px]] '''[[Ֆուտբոլի Իտալիայի գավաթ]]'''
** '''Գավաթակիր''' ('''9''')։ [[1964]], [[1969]], [[1970]], [[1981]], [[1984]], [[1986]], [[1991]], [[2007]], [[2008]]
** '''Եզրափակչի մասնակից''' ('''7''')։ [[1937]], [[1941]], [[1993]], [[2003]], [[2005]], [[2006]], [[2010]], [[2013]]
* [[Պատկեր:Supercoppaitaliana.png|15px]] '''[[Ֆուտբոլի Իտալիայի սուպերգավաթ]]'''
** '''Սուպերգավաթակիր''' ('''2''')։ [[2001]], [[2007]]
** '''Եզրափակչի մասնակից''' ('''4''')։ [[1991]], [[2006]], [[2008]], [[2010]]

=== Եվրոպական ===

* {{Եվրոպայի Չեմպիոնների Գավաթ}} {{ՈՒԵՖԱ Չեմպիոնների Լիգայի գավաթ}} '''[[ՈՒԵՖԱ Չեմպիոնների Լիգա|Եվրոպայի Չեմպիոնների Գավաթ / ՈՒԵՖԱ Չեմպիոնների Լիգա]]'''
** '''Եզրափակիչ''' ('''1''')։ [[1984]]
* '''[[ՈՒԵՖԱ|ՈՒԵՖԱ-ի գավաթ]]'''
** '''Եզրափակիչ''' ('''1''')։ [[1991]]
* '''[[ՈՒԵՖԱ Եվրոպայի Կոնֆերենցիաների Լիգա]]'''
** '''Գավաթակիր''' ('''1''')։ [[2022]]
* {{Տոնավաճառների գավաթ (տիտղոս)|18px}} '''[[Տոնավաճառների գավաթ]]'''
** '''Գավաթակիր''' ('''1''')։ [[1961]]

== Մարզադաշտեր ==
* 1927-1929 - [[Մոտովելոդրոմո Ապպիո]]
* 1929 - [[Ռոնդինելլա մարզադաշտ]]
* 1929-1941 - [[Կամպո Տեստաչչո]]
* 1941-1953 - [[Նացիոնալե մարզադաշտ (Հռոմ)|Ազգային Ֆաշիստական կուսակացության մարզադաշտ]] (ավելի ուշ [[Ֆլամինիո մարզադաշտ]])
* 1953-1989 - [[Օլիմպիական մարզադաշտ (Հռոմ)|Հռոմի Օլիմպիական մարզադաշտ]]
* 1989-1990 - [[Ֆլամինիո մարզադաշտ]]
* 1990-ներկա - [[Օլիմպիական մարզադաշտ (Հռոմ)|Հռոմի Օլիմպիական մարզադաշտ]]
* 2011 թ. նոր նախագահ [[Թոմաս ԴիԲենեդետտո]]ն որոշում է նոր մարզադաշտ կառուցել

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ|2}}

== Գրականություն ==
* Annibale Bartolozzi, Capitano mio capitano. Storia della A.S. Roma attraverso i suoi capitani coraggiosi, Larus Editore, 2010. ISBN 978-88-599-4289-4
* Guido Liguori, Antonio Smargiasse, Ciak, si gioca! Calcio e tifo nel cinema italiano, Baldini Castoldi Dalai, 2000. ISBN 88-8089-884-1
* Paolo Castellani, Massimilano Ceci, Riccardo de Conciliis, La maglia che ci unisce. Storia delle divise dell'AS Roma dalla nascita ai giorni nostri (libro ufficiale AS Roma), Goalbook Edizioni, 2012. ISBN 978-88-908115-0-0
* Marco Impiglia, Forza Roma, daje lupi. La prima storia completa del tifo giallorosso, Roma, 1998. ISBN 88-88771-01-8
* Giorgio Tosatti; Lino Cascioli, La favola del calcio italiano, Roma, Edizioni &quot;Il Parnaso&quot;, 1994. (ISBN non disponibile) 
* Alberto Pallotta; Angelo Olivieri, Magica Roma. Storia dei 600 uomini giallorossi, Roma, Un Mondo a Parte, 2004. ISBN 88-900629-7-5
* Sergio Salvi, Alessandro Savorelli, Tutti I Colori Del Calcio. Storia E Araldica Di Una Magnifica Ossessione, Firenze, Le Lettere, 2008. ISBN 978-88-6087-178-7
{{Վիքիպահեստ կատեգորիա|AS Roma|Ռոմա ՖԱ}}
== Արտաքին հղումներ ==
* [http://asroma.am/ Ռոմայի ֆան ակումբը Հայաստանում]
* [https://www.asroma.com/ www.asroma.com - Ակումբի պաշտոնական կայքը]

{{Իտալական Ա Սերիա}}
{{Ռոմա ՖԱ}}

{{Շաբաթվա հոդված նախագծի մասնակից}}

{{Լավ հոդված/Կատեգորիա}}

[[Կատեգորիա:Իտալական ֆուտբոլային ակումբներ]]
[[Կատեգորիա:1927 հիմնադրումներ Իտալիայում]]</text>
      <sha1>idne6nsaj0kqfdmvt3i6ex5qw82xu2e</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Հերմինե Նաղդալյան</title>
    <ns>0</ns>
    <id>82703</id>
    <revision>
      <id>8486241</id>
      <parentid>8446612</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T19:40:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>GeoO</username>
        <id>14988</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7516" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Անձ
| պատկեր = Hermine-Naghdalyan.jpg
| ծննդյան օր ={{Ծննդյան ամսաթիվ և տարիք|1960|07|28}} 
| ազգություն = [[հայ]]
| աշխատավայր = [[ՀՀ Ազգային ժողով]]
}}
'''Հերմինե Միքայելի Նաղդալյան''' ({{ԱԾ}}), հայ տնտեսագետ, տնտեսագիտության թեկնածու, քաղաքական գործիչ, ՀՀ Ազգային ժողովի նախագահի նախկին տեղակալ։

== Կենսագրություն ==
Ծնվել է [[1960]] թ. [[հուլիսի 28]]-ին Երևանում։ [[1981]] թ. ավարտել է [[Հայաստանի պետական տնտեսագիտական համալսարան|Երևանի ժողովրդական տնտեսության ինստիտուտը]]։ [[1981]]-[[1989]] թթ. Սպառողական կոոպերացիայի համամիութենական ԳՀԻ հայկական մասնաճյուղում աշխատել է կրտսեր գիտաշխատող, ավագ գիտաշխատող, ենթաբաժնի վարիչ, բաժնի վարիչ։ [[1989]]-[[1991]] թթ. եղել է Հայաստանի կոոպերատիվների միության գործադիր տնօրեն, [[1991]] թ.` Հայաստանի ձեռնարկատերերի միության նախագահ։

== Քաղաքական գործունեություն ==
* [[1995]]-[[1999]] թթ. - Ազգային ժողովի պատգամավոր (թիվ 49 ընտրատարածք)։ Ազգային ժողովի ֆինանսավարկային, բյուջետային և տնտեսական հարցերի մշտական հանձնաժողովի անդամ։ «Հանրապետություն» խմբակցության, ապա «Երկրապահ» պատգամավորական խմբի անդամ։
* [[1999]]-[[2003]] թթ. - Ազգային ժողովի պատգամավոր (համամասնական ընտրակարգ, «Միասնություն» դաշինք)։ Ազգային ժողովի ֆինանսավարկային, բյուջետային և տնտեսական հարցերի մշտական հանձնաժողովի անդամ։ «Միասնություն» խմբակցության անդամ։
* [[2003]]-[[2007]] թթ. - Ազգային ժողովի պատգամավոր (համամասնական ընտրակարգ, ՀՀԿ)։ Ազգային ժողովի ֆինանսավարկային, բյուջետային և տնտեսական հարցերի մշտական հանձնաժողովի անդամ։ ՀՀԿ խմբակցության անդամ։
* [[2007]]-[[2012]] թթ. - Ազգային ժողովի պատգամավոր (համամասնական ընտրակարգ, ՀՀԿ)։ 19.06.2007-31.05.2012 թթ.` տնտեսական հարցերի մշտական հանձնաժողովի անդամ, 08.09.2008-15.09.2009 թթ.՝ 2008 թ. մարտի 1-2 Երևան քաղաքում տեղի ունեցած իրադարձությունների և դրանց պատճառների ուսումնասիրության Ազգային ժողովի ժամանակավոր հանձնաժողովի անդամ։
* [[2011]] թ. [[փետրվարի 25]]-ին ընտրվել է ԵԽԽՎ տնտեսական և զարգացման հարցերի հանձնաժողովի նախագահ։
* [[2012]] թ. [[մայիսի 6]]-ին Ազգային ժողովի պատգամավոր է ընտրվել համամասնական ընտրակարգով Հայաստանի Հանրապետական կուսակցությունից։
* [[2012]] թ. [[մայիսի 31]]-ին ընտրվել է Հայաստանի Հանրապետության Ազգային ժողովի նախագահի տեղակալ&lt;ref&gt;[http://parliament.am/legislation.php?sel=show&amp;ID=4587&amp;lang=arm/ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԱԶԳԱՅԻՆ ԺՈՂՈՎԻ ՈՐՈՇՈՒՄԸ ՀԵՐՄԻՆԵ ՆԱՂԴԱԼՅԱՆԻՆ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԱԶԳԱՅԻՆ ԺՈՂՈՎԻ ՆԱԽԱԳԱՀԻ ՏԵՂԱԿԱԼ ԸՆՏՐԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ]&lt;/ref&gt;։
* [[2017]] թ․ պատգամավոր է ընտրվել ՀՀԿ ցուցակով։
* [[2018]] թ․ նախընտրական քարոզարշավին անսպասելի դուրս է գալիս ՀՀԿ-ից ու քաղաքականությունից։

==Քննադատություն==
2016 թ. Նաղդալյանի` ԼՂ ազատագրված տարածքները վերադարձնելու վերաբերյալ խոսքերը դժգոհություն առաջացրեցին հասարակության շրջանում, 
իսկ «Ֆեյսբուք»-ում ֆլեշմոբ սկսվեց նրա հրաժարականի պահանջով&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://mamul.am/am/news/83868|title=Ֆլեշմոբ «Ֆեյսբուք»-ում` Հերմինե Նաղդալյանի հրաժարականի պահանջով (լուսանկար)|website=ՄԱՄՈՒԼ.am|accessdate=2016 թ․ մայիսի 1}}&lt;/ref&gt;։

== Պարգևներ ==
*[[Մխիթար Գոշի մեդալ]] (2011)&lt;ref&gt;[https://president.am/hy/decrees/item/614 Հայաստանի Հանրապետության մեդալներով պարգևատրելու մասին]&lt;/ref&gt;։
* [[«Հայրենիքին մատուցած ծառայությունների համար» 1-ին աստիճանի մեդալ]] (2016)&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.tert.am/am/news/2016/12/31/naghdalian/2239470 |title=Նախագահի հրամանագրով Հերմինե Նաղդալյանը պարգևատրվել է «Հայրենիքին մատուցած ծառայությունների համար» 1-ին աստիճանի մեդալով |accessdate=2018-01-03 |archive-date=2022-02-11 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220211192715/https://www.tert.am/am/news/2016/12/31/naghdalian/2239470 |dead-url=yes }}&lt;/ref&gt;։
Ամուսնացած է։

{{Տեղեկաքարտ Հաջորդականություն
 | Նախորդող = [[Սամվել Բալասանյան]]
 | Ցուցակ = ՀՀ Ազգային Ժողովի նախագահի տեղակալ&lt;br&gt;Հերմինե Նաղդալյան
 | Տարիներ = 31 մայիսի 2012 թ.-18 մայիսի 2017թ.
 | bcolor = #fafff6
 | color = #CCFFBF
 }}

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}
{{Հայաստանի Հանրապետության Ազգային Ժողովի 6-րդ գումարում}}
{{Արտաքին հղումներ}}

{{DEFAULTSORT:Նաղդալյան, Հերմինե}}
[[Կատեգորիա:Հայ քաղաքական գործիչներ]]
[[Կատեգորիա:ՀՀ Ազգային ժողովի պատգամավորներ]]
[[Կատեգորիա:Մխիթար Գոշի մեդալակիրներ]]
[[Կատեգորիա:ՀՀԿ անդամներ]]
[[Կատեգորիա:ՀՀ ԱԺ 1-ին գումարման պատգամավորներ]]
[[Կատեգորիա:ՀՀ ԱԺ 2-րդ գումարման պատգամավորներ]]
[[Կատեգորիա:ՀՀ ԱԺ 3-րդ գումարման պատգամավորներ]]
[[Կատեգորիա:ՀՀ ԱԺ 4-րդ գումարման պատգամավորներ]]
[[Կատեգորիա:ՀՀ ԱԺ 5-րդ գումարման պատգամավորներ]]
[[Կատեգորիա:«Հայրենիքին մատուցած ծառայությունների համար» 1-ին աստիճանի մեդալակիրներ]]
[[Կատեգորիա:ՀՊՏՀ շրջանավարտներ]]
[[Կատեգորիա:ՀՀ ԱԺ 6-րդ գումարման պատգամավորներ]]
[[Կատեգորիա:21-րդ դարի կին քաղաքական գործիչներ]]</text>
      <sha1>bu9n717802fpbtp2tezuk0l0fhz2sxa</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Թափք</title>
    <ns>0</ns>
    <id>82816</id>
    <revision>
      <id>8485973</id>
      <parentid>6838608</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T12:28:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Narek75</username>
        <id>3252</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="818" xml:space="preserve">{{անաղբյուր}}
'''Թափք''', [[ավտոմեքենա]]յի իրանն է՝ առանց շարժական մասերի (ինչպես [[անիվ]]ները, [[շարժիչ]]ը, նստարանները)։ Թափքի տեսակը, ոճը կախված է մեքենայի գնից, չափից կամ էլ օգտագործման նպատակից։ Ավտոմեքենայի նույն մոդելը կարող է արտադրվել թափքի տարբեր ձևերով։ Թափքերի դասակարգումը միանշանակ չէ, տարբեր մարդիկ կարող են տարբեր ձևով անվանել նույն մեքենան։

{{Վիքիպահեստ երկար|Automobile bodies}}
{{auto-stub}}
{{Արտաքին հղումներ}}
[[Կատեգորիա:Ավտոմոբիլային թափքի տիպեր| ]]</text>
      <sha1>4qesymusccis81caiot3h5pt5h7018j</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8485974</id>
      <parentid>8485973</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T12:28:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Narek75</username>
        <id>3252</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="818" xml:space="preserve">{{անաղբյուր}}
'''Թափք''', [[ավտոմեքենա]]յի իրանն է՝ առանց շարժական մասերի (ինչպես [[անիվ]]ները, [[շարժիչ]]ը, նստարանները)։ Թափքի տեսակը, ոճը կախված է մեքենայի գնից, չափից կամ էլ օգտագործման նպատակից։ Ավտոմեքենայի նույն մոդելը կարող է արտադրվել թափքի տարբեր ձևերով։ Թափքերի դասակարգումը միանշանակ չէ, տարբեր մարդիկ կարող են տարբեր ձևով անվանել նույն մեքենան։

{{auto-stub}}
{{Վիքիպահեստ երկար|Automobile bodies}}
{{Արտաքին հղումներ}}
[[Կատեգորիա:Ավտոմոբիլային թափքի տիպեր| ]]</text>
      <sha1>a26x03csq9nsm7b6el1mybtmq5vhcia</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Դաշնամուր</title>
    <ns>0</ns>
    <id>90831</id>
    <revision>
      <id>8486315</id>
      <parentid>8485896</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T00:03:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ԱշբոտՏՆՂ</username>
        <id>48669</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Colon֊ը (:, U+003A) փոխարինում եմ հայերեն վերջակետով (։, U+0589); ծանոթագրությունը տեղափոխում եմ կետադրական նշանից առաջ</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="31871" xml:space="preserve">{{Այլ կիրառումներ|Դաշնամուր (այլ կիրառումներ)}}
 
{{Տեղեկաքարտ Երաժշտական գործիք}}
[[File:De Pianoles door Henriëtte Ronner-Knip.jpg|thumb]]
 
'''Դաշնամուր''' ([[Իտալերեն|իտալ.]]՝ forte - բարձր, ''piano'' - ցածր), ակուստիկ, լարային [[Երաժշտական գործիքներ|երաժշտական գործիք]] է, հայտնագործվել է 1700-ական թվականներին Բարտոլոմեո Քրիստոքորի կողմից, որի ստեղները հարվածում են մուրճերի։ Այն նվագում է ստեղնաշարի օգտագործմամբ, որը հանդիսանում է ստեղների ստեղներ (փոքր լծակներ), որ կատարողը սեղմում է կամ հարվածում է երկու ձեռքի մատներով, որպեսզի խողովակները հարվածեն տողերին։ &quot;Դաշնամուրի պորտալը&quot; դաշնամուրի կրճատված ձևն է, իտալական տերմին է, ի հայտ է եկել 1700- ականներին, որն իր հերթին բխում է դաշնամուրի ''ֆորտե'' և ''ֆորտեպիանո'' բառերից։ Իտալական երաժշտական տերմինները դաշնամուրի և ֆորտեի համար, համապատասխանաբար «փափուկ» և «բարձրաձայն» են, այս համատեքստում ճնշելով մնացած առաջացած ծավալների տատանումներին՝ առանցքային մամուլի արագությունը, այստեղ այնքան մեծ է հարվածային գործիքի ուժը, որ հարվածումելով տողերին, և բարձրացնում է նրբության և ավելի ուժեղ հարձակման ձայնը։ 1700- ականներին ֆորտեպիանոն ձայնային ավելի հանգիստ ու քիչ դինամիկ տիրույթ է ունեցել։
 
Ակուստիկ դաշնամուրը սովորաբար ունենում է փայտե պաշտպանիչ շերտ, որի մեջ ընդգրկվում է [[ձայնասկավառակ]]ը և մետաղական նոտաները, որոնք գտնվում են ծանր մետաղական շրջանակի վրա մեծ լարվածության ներքո։ Դաշնամուրի վրա մեկ կամ մի քանի կոճակների սեղմումը առաջացնում է փաթաթված մուրճ (սովորաբար ամուր զգացվում է)։ Մուրճը վերածվում է նոտաների, իսկ նոտաները շարունակում են թրթռալ իրենց [[ռեզոնանս]]ային համակարգում։
 
Ժամանակակից դաշնամուրների մեծամասնությունը ունենում է 88 սև և սպիտակ ստեղներ, 52 սպիտակ, [[Դո մաժոր]] սանդղակի (Դո, [[Ռե (նոտա)|Ռե]], [[Մի (նոտա)|Մի]], [[Ֆա (նոտա)|Ֆա]], [[Սոլ (նոտա)|Սոլ]], [[Լյա (նոտա)|Լյա]] և [[Սի (նոտա)|Սի]]) և 36 կարճ սև բանալիներր, որոնք գտնվում են սպիտակ ստեղների վրա։ Սա նշանակում է, որ դաշնամուրը կարող է խաղալ 88 տարբեր ձայներ, որն սկսվում է խորը բասների միջակայքից դեպի ամենաբարձր եռյակ։
 
Չնայած ակուստիկ դաշնամուրը ունի մետաղական ստեղներ, այն սովորաբար դասակարգվում է որպես [[Հարվածային գործիքներ|հարվածային գործիք]], այլ ոչ թե որպես լարային գործիք, քանի որ ստեղները ավելի շատ հարվածում են, այլ ոչ թե ճեղքվում (ինչպես, օրինակ, [[կլավիկորդ]]ը)։ Համաձայն Հորնբոսթել- Զակսի գործիքների դասակարգման, դաշնամուրները համարվում են [[ակորդեոն]]ներ։ Դաշնամուրի երկու հիմնական տեսակներն են՝ մեծ և ուղղահայաց։ Մեծ դաշնամուրը օգտագործվում է դասական մենակատարների, կամերային երաժշտության և արվեստի երգերի համար, ինչպես նաև հաճախ օգտագործվում է ջազային և փոփ համերգների ժամանակ։ Ուղղահայաց դաշնամուրը, որը ավելի կոմպակտ է, ամենատարածված տեսակն է, քանի որ այն տներում օգտագործելու համար ավելի հարմար չափ է, թե՛ երաժշտության, թե՛ կատարման համար։
 
1800-ական թվականներին դարաշրջանի երաժշտական նոր միտումներից էր ռոմանտիկ երաժշտության ազդարարվող նորարարությունները, ինչպիսիք են շերտագիծը (որը թույլ էր տալիս տողերի ավելի մեծ լարվածություն) և կրկնակի նոտաները մեծ դաշնամուրներին տվեցին ավելի հզոր ձայն, ավելի երկար և հարուստ տոնով։ 19-րդ դարում ընտանիքի դաշնամուրը նույնքան տարածում է ունեցել, որքան քսաներորդ դարում ռադիոն կամ ֆոնոգրաֆը․ երբ տասնիններորդ դարում ընտանիքները ցանկանում էին լսել նոր լույս տեսած երաժշտական պիես կամ [[սիմֆոնիա]], նրանք կարող էին լսել այն, եթե անդամներից մեկը կարողանում է դաշնամուր նվագել։ Տասնիներորդ դարում ի հայտ եկան բավականին շատ երաժշտական ստեղծագործություններ դաշնամուրով կատարման համար, որպեսզի երաժշտասերները կարողանան լսել և նվագել հայտնի պիեսները հենց իրենց տներում։ Դաշնամուրը լայն կիրառում ունեցավ [[Դասական երաժշտություն|դասական]], [[ջազ]]ային, ավանդական և ժամանակակից երաժշտության համար մենակատար և անսամբլի կատարումներով, երգացանկով, [[Երաժշտական ձև|երաժշտական կոմպոզիցիայով]], երգացանկով և փորձերով։ Թեև դաշնամուրը շատ ծանր երաժշտական գործիք է, դրանով իսկ ոչ շարժական և թանկ (համեմատած մնացած լայն տարածում ունեցող երաժշտական գործիքների, ինչպիսիք են ակուստիկ կիթառը), նրա երաժշտական բազմակողմանիությունը (այսինքն, լայն տարածում ունենալը, մինչև 10 [[նոտա]] նվագելու հնարավորությունը, երկու և ավելի անկախ նոտաների ավելի մեղմ ու ավելի բարձր ձայնը միաժամանակ)։ Մեծ թվով երաժիշտներ և երաժշտության սիրահարներ փորձում են նվագել և տարածել այն ավելի հանրային վայրերում, ինչպես օրինակ դպրոցներում՝ դարձնելով այն աևմտյան աշխարհի ամենապրակտիկ երաժշտական գործիքը։ Տեխնոլոգիական առաջընթացին ընդառաջ մշակվել են ուժեղացված էլեկտրական դաշնամուրներ (1929), էլեկտրոնային դաշնամուրներ (1970-ականներ) և թվային դաշնամուրներ (1980-ականներ)։ Էլեկտրական դաշնամուրը հայտնի գործիք դարձավ 1960-1970-ական թվականներին [[ջազ]], [[ֆանկ]] և [[ռոք]] երաժշտության հետ մեկտեղ։
 
Ժամանակակից ակուստիկ դաշնամուրները ունեն երկու հիմնական կոնֆիգուրացիա, մեծ դաշնամուր և ուղղահայաց դաշնամուր, որոնցից յուրաքանչյուրն ունի իր յուրահատուկ ձևը։ Գոյություն ունեն նաև մասնագիտացված և նորարարական դաշնամուրներ, էլեկտրա-մեխանիկական նմուշների վրա հիմնված էլեկտրական դաշնամուրներ, էլեկտրոնային դաշնամուրներ, որոնք սինթեզում են դաշնամուրի ձայնային տոները, օգտագործելով ակուստիկ դաշնամուրի հնչյունների համար օսլիլատորներ և թվային նմուշներ։
 
== Պատմություն ==
Դաշնամուր ({{lang-lat|pianoforte}}, {{lang-en|piano}}), ստեղներ, դասավորված հորիզոնական դիրքով (ռոյալ) կամ ուղղահայաց (դաշնամուր)։ Ձայնի վրա մեծ ազդեցություն ունի կառուցվածքը, 18-րդ դարում ենթարկվել է մեծ փոփոխության։ Դաշնամուրը բաղկացած է ակուստիկ սարքերից (ռեզոնանսային դեկա, լարային «հագուստ»)։
 
Հորինված դաշնամուր անունը դրել է իտալացի կլավեսինահար Բարտոլոմեո Քրիստոֆորը ([[1655]]-[[1732]] թթ.), [[1698]] թվականից նա աշխատել է ստեղծել կլավեսինի համար մեխանիզմ (պաշտոնական տարեթիվ՝[[1709]])։ [[1711]] թվականին մեխանիզմն արդեն մանրամասն նկարագրված էր իտալական «Giornale dei letterati d’Italia» ամսագրում։ Այդ գործիքն սկզբում անվանել են «gravicembalo col piano e forte» (փափուկ և բարձր ձայնի կլավեսին), ապա պիանոֆորտե, և հետո միայն դաշնամուր։ Բ. Քրիստոֆորը ժամանակակից դաշնամուրի մեխանիզմում դրել է միայն մուրճիկները, դեմպֆերը և այլն։ Քրիստաֆորի գյուտը միայն սկիզբն էր զարգացման ամերիկական ձևի։ Այլ մեխանիզմներ մշակել են Մարիսուսը [[Ֆրանսիա]]յից ([[1716]] թ.) և Շերյոտերը [[Գերմանիա]]յից ([[1717]]-[[1721]] թթ.)։
 
[[1750]]-ական թվականներից [[Լոնդոն]]ում, Իոհան Քրիստոֆ Ցումպեն ([[1735]]-[[1800]] թթ.) սկսել է նվագել քառանկյուն դաշնամուրի վրա, դրանից հետո պահպանվել է Քրիստոֆի մեխանիզմը, բայց փոփոխոթյունների ենթարկված։
 
[[1760]]-ական թվականներին դաշնամուրը լայն տարածում ուներ [[Եվրոպա]]յում և [[Ռուսաստան]]ում։
 
[[1762]] թվականին է գրվել առաջին դաշնամուրային ստեղծագործությունը (Լուդովիկո Ջուսթինիի սոնատ)։ Այսուհետ կոմպոզիտորները սկսեցին ստեղծագործել դաշնամուրով, այլ ոչ կլավեսինով, և 45 տարի անց եկան [[Հայդն]]ի ու [[Մոցարտ]]ի ժամանակները։
[[Պատկեր:Klaviatur-wIKI.jpg|մինի|Ժամանակակից դիապազոնի դաշնամուր՝  7 ⅓ օկտավա (88 ստեղն)|alt=]]
 
=== Դաշնամուրի մեխանիկա ===
Դաշնամուրի վրա գրեթե չեն օգտագործվում ծայրերում գտնվող երկու օկտավաները։
 
=== Ոտնակ ===
Ժամանակակից դաշնամուրն ունի երկու կամ երեք ոտնակ (երբեմն չորս&lt;ref&gt;[http://www.feurich.com/ru/pedale-harmonique/ Feurich — Четвёртая педаль — Денис де ля Рошефордье&lt;!-- Заголовок добавлен ботом --&gt;]&lt;/ref&gt;)։ Ավելի վաղ ոտնակներին փոխարինում էին շարժական լծակ, դաշնակահարը պետք է ներս հրեր ծնկներով։
[[Պատկեր:Klucz do strojenia edited.JPG|մինի|Դաշնամուր լարելու գործիքներ|alt=]]
'''Աջ ոտնակ''', (շատ հաճախ այն անվանում են «պեդալ», քանի որ ամենից հաճախ օգտագործվող ոտնակն է)։ Աջ ոտնակն օգտագործվում է երկու նպատակով՝ [[ստեղծագործություն]]ն կատարելու անընդհատ հաջորդականությամբ, առանց ընդհատումների (legato), որն անհնար է անել միայն տեխնիկապես, մատերի օգնությամբ, ոտնակը հարստացնում է նաև ձայնը։ Գոյություն ունի երկու եղանակ ոտնակն օգտագործելու համար, երբ սեղմում ենք ոտնակին հետո նոր ստեղներին (այն պետք է շարունակ պահել) և ուշացաշ պեդալը, երբ սեղմում ենք ոտնակին, ստեղներին սեղմելուց հետո։
 
'''Ձախ ոտնակ''', այն օգտագործվում է ձայնն ավելի մեղմացնելու համար։ Այս ոտնակն ավելի քիչ է օգտագործվում, քան աջ ոտնակը։ [[Նոտա]]ն դարձնում է ավելի una corda, ոտնակի հանման դեպքում ձայնը դառնում է՝ tre corde կամ tutte le corde: Բացի ձայնի թուլացնելուց, օգտագործելով ձախ ոտնակը նվագի ժամանակ ձայնն ավելի կմեղմանա, ձայնը դարձնելով ավելի ջերմ և խուլ։
 
'''Միջակ ոտնակ''', (կամ երրորդ ոտնակ, քանի որ այն պատմականորեն երրորդն է), այս ոտնակի օգնում է քիչ ձգել երաժշտությունը, բարձրացման դեպքում։ Այսօր այս ոտնակը և մեծ մասամբ դաշնամուրների վրա կա, և չկա։ Այս ոտնակն երբեմն օգտագործում են ձայնն կեղծելու համար։
 
== Դաշնամուրի տեսակներ ==
 
=== Մեծ ===
[[Պատկեր:Piano_in_Entrance_Hall.jpg|link=https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Piano_in_Entrance_Hall.jpg|մինի|Steinway{{Չաշխատող արտաքին հղում|bot=InternetArchiveBot }} ընկերության մեծ դաշնամուրը [[Սպիտակ տուն|Սպիտակ տանը]]]]
Մեծ  դաշնամուրների  շրջանակն  ստեղները  հորիզոնական դիրքով  են  դասավորված ստեղնաշարի  ստեղների  հետ, որը  թույլ  է տալիս  պահպանել  հավասարակշռություն և  հանգստի վիճակ։ Գոյություն  ունեն դաշնամուրի  տարբեր  չափեր։ Առանձնացվում է ամենամեծ դաշնամուրը (2,2-ից 3 մետր) հյուրասենյակում  դրվողի հետ կամ բուդդայականի (1,7-2,2 մետր), և ամենափոքրը՝ մանկական (մոտ 1.5 մետր)&lt;ref&gt;[https://www.musikalessons.com/blog/2016/07/different-piano-types/ Different Piano Types: Concert Grand]&lt;/ref&gt;։
 
Համեմատաբար  երկար  դաշնամուրները ունեն  ավելի  մեծ, հարուստ հնչյուններ և [[նոտաների աններդաշնակություն]]։ Աններդաշնակությունն  այն  աստիճանի  է, որ [[մասնիկներ]]ի [[հաճախականություն]]ը  ուղիղ  հարաբերական  է ձայնային կտրուկ  հաճախականությունների  բազմապատկմանը։ Սա  հատկապես  արտահայտվում է  դաշնամուրի  լարային զգալի  նրբությամբ․ հարվածային  լարը  սկսում  է  նրբորեն  թրթռալ, ոչ  թե  դադարում  է, այլ մի  կետից տեղափոխվում  է դեպի  կենտրոն (կամ ավելի ճկուն մասը)։ Մասամբ  հնչեղության  ժամանակ, անցումը կտրուկ է տեղի  ունենում։ Համեմատաբար կարճ և խորը  նոտաների միջև (այսինքն, փոքրիկ  դաշնամուրները կարճ ձայնային սանդղակով) ավելի շատ աններդաշնակություն կա։ Որքան մեծ է աններդաշնակությունը, այնքան ավելի ականջը ընկալում է որպես ձայնային կոշտություն։
 
Դաշնամուրի  նոտաների աններդաշնակությունը պահանջում է, որ համեմատաբար բարձր  օկտավաները ձգվեն  կամ  շեղվեն ավելի ցածր օկտավայի  համապատասխան, որպեսզի ստացվի  տեսականորեն  ճիշտ օկտավա։ Եթե առանձին  օկտավաները հնչում են, բայց օկտավանները չեն ձգվում, ապա  այս  դեպքում կրկնակի և հատկապես եռակի օկտավաները անընդունելիորեն նեղանում են։ Փոքր դաշնամուրի օկտավաների ձգումը  համապատասխանում է իրեն հատուկ աններդաշնակության  մակարդակին, որը  բոլոր գործիքների միջամտական հարաբերություններում  ստեղծում է  անհավասարակշռություն։
 
=== Ուղղահայաց (ուղղանկյունի) ===
[[Պատկեր:Klavier_nah_offen.jpg|link=https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Klavier_nah_offen.jpg|մինի|{{Չաշխատող արտաքին հղում|bot=InternetArchiveBot }}[[August Förster]] ընկերության ուղղահայաց դաշնամուր]]
Ուղղահայաց դաշնամուրները ավելի կոմպակտ  են,քանի  որ  շրջանակն  ու  նոտաները ուղղահայաց  են  դասավորված։ Ուղղահայաց դաշնամուրները  սովորաբար  ավելի  թանկ են, քան  մեծ դաշնամուրները։ Ուղղահայաց  դաշնամուրները լայնորեն  կիրառվում են  եկեղեցիներում, [[համայնքային կենտրոն]]ներում, դպրոցներում, կոնսերվատորիաներում և բուհերի  երաժշտական ծրագրերում որպես փորձի և պրակտիկ  օգտագործման գործիքներ, ինչպես  նաև մեծ տարածում  ունեն  սովորական  բնակարաններում։ Դաշնամուրի  մուրճերը դասավորվում  են հորիզոնական դիրքով և  վերադառնում իրենց հանգստի  վիճակները, ինչը հաճախ ենթարկվում է դեգրադացման։ Յուրահատուկ ստեղներով հագեցած դաշնամուրները երբեմն կոչվում  են  ''ուղղահայաց մեծ'' դաշնամուրներ։ Որոշ հեղինակներ ժամանակակից դաշնամուրները դասակարգում են ըստ  իրենց բարձրության և բարձրությունը տեղադրելու համար անհրաժեշտ գործողության փոփոխությունների։
 
=== Մասնագիտացված ===
[[File:Steinway piano - Duo-Art.ogv|thumb|left|thumbtime=2:30| Դաշնամուր 1920 թվական ([[Steinway]])]]
19-րդ դարում ի հայտ եկավ խաղալիք դաշնամուրը, որն ընդհանուր առմամբ օգտագործում է կլոր մետաղական  ձողեր,բայց ոչ թե երաժշտության  այլ  ձայնի  համար։ 1863 թ․-ին  Հենրի Ֆորնեուքսը հնարեց դաշնամուրը, որը նվագում են դաշնամուրի ռուլետից։ Այս դաշնամուրը, ձայնագրությունը տեղափոխում է թղթի վրա և նվագարկիչ դաշնամուրը  օդի  ճնշման  միջոցով վերարտադրում է կատարումը։ Անաղմուկ դաշնամուրը  ակուստիկ դաշնամուր է, որը հնարավորություն  ունի լռեցնել նոտաները՝ փոխարինելով մուրճը բարով։ Դրանք նախատեսված են անհատական լուռ պրակտիկայի համար։ 1801 թվականին Էդվարդ Ռայլի կողմից ի հայտ  եկավ շարժական դաշնամուրը։ Այն հազվագյուտ գործիք է, որը ստեղնաշարի տակ դրվող լծակ ունի․ ստեղները տեղափոխվում է նոտաների համեմատ, և այսպես դաշնակահարը կարողանում է նվագել սովորական  բանալին, մինչ երաժշտությունը հնչում է այլ բանալիով։
 
[[Փոքր դաշնամուր]]ը  գործիք է, որը  արտոնագրվել է Եվասթաֆ ընկերության Բրասթեդ  եղբայրների կողմից 1934 թ․-ին&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.piano-tuners.org/history/eavestaff.html|title=History of the Eavestaff Pianette Minipiano|publisher=Piano-tuners.org|accessdate=2014 թ․ հունվարի 27}}&lt;/ref&gt;։ Այս գործիքի ձայնասկավառակի  տակ  բանալիներ  են  տեղադրված, որտեղ մետաղական երկար ձողերը քաշելով լծակներին թույլ են  տալիս,որ մուրճերը հարվածեն նոտաներին։
 
20-21-րդ  դարերում ժամանակակից երաժշտության մեջ ներկայացվեց  դաշնամուրի մի նոր տեսակ, որոնց  ներսում  կային  ձայնային օբյեկտներ, որոնց մեխանիզմը հնարավոր  էր փոխել այլ եղանակով։ Այս [[պատրաստի դաշնամուրներ]]ի համար փոփոխությունները սահմանված էին, օրինակ՝ դաշնակահարը կարող էր ստեղների արանքում դնել թուղթ, ռետին, մետաղական պտուտակներ և այլն։ Դրանք սեղմում են ստեղները կամ փոխում իրենց տեմբրը։ [[Կլավիկորդ]]ի հնչյունը կարելի է ստանալ սահեցնելով փոքր մետաղական կոճակները մուրճիկի վրայով։ Ավելացնելով ջարդիչը բասի տողերի միջև ստեղծում է մռայլ, բարձր ձայն, որը նման է կրկնվող բասի։ Մետաղական պտուտակները դաշնամուրին տալիս է  հրաշք ձայն, քանի որ դրանք թրթռում են ստեղների տակ։
 
1954 թվականին Ֆրանկֆուրտում գարնանային տոնավաճառում  գերմանական մի ընկերություն ցուցադրեց մետաղալարով դաշնամուր, որը վաճառվեց 238 [[դոլար]]ով&lt;ref&gt;[https://books.google.am/books?id=Nd8DAAAAMBAJ&amp;pg=PA115 &quot;Wireless Piano Exhibited in Germany.&quot;] ''Popular Mechanics'', April 1954, p. 115, bottom of page.&lt;/ref&gt;։ Հաղորդալարերը փոխարինվել են տարբեր համաձուլվածքների մետաղական բլոկներով, որոնք կրկնօրինակում են ստանդարտ լարերը։ Նմանատիպ հասկացությունը օգտագործվում է էլեկտրական ակուստիկ [[Ռոդես]] դաշնամուրում։
 
=== Էլեկտրական, էլեկտրոնային և թվային ===
[[Պատկեր:Wurlitzer210.png|link=https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Wurlitzer210.png|ձախից|մինի|246x246փքս|{{Չաշխատող արտաքին հղում|bot=InternetArchiveBot }}&lt;span style=&quot;font-size:90%;&quot;&gt;[[Wurlitzer]]ընկերության 210 էլեկտրական դաշնամուր&lt;/span&gt;]]
Առաջին [[էլեկտրական դաշնամուր]]ները երևան են եկել 1920-ականներին, օգտագործվում  էին [[մագնիսական ձայնարկղ]]ով, [[բարձրախոս]]ով։ Էլեկտրական դաշնամուրները  ավելի  արդիական  դարձան [[Փոփ երաժշտություն|փոփ]] և [[Ռոք|ռոք երաժշտության]] մեջ 1960-1970-ականներին, այդ  ժամանակաշրջանում էր, որ [[ՖԵնդեր Ռոդես]]ը օգտագործում էր էլեկտրա- մագնիսական [[ձայնարկղ]]եր, որոնք նման էին [[էլեկտրական կիթառ]]ի։ Արդյունքում  էլեկտրական, նույն ազդանշանը կարող է ընդլայնվել ձայնարկղի ստեղնաշարի կամ  էլեկտրոնային եղանակով տեղաշարժվող կարևոր մասնիկների հետ։ Էլեկտրական դաշնամուրները հազվադեպ են օգտագործվում դասական երաժշտության մեջ, հանդիպում են դպրոցներում, որտեղ վերջիններս համարվում են  ոչ հիմնական պրակտիկա ու էժան գործիք։ Այնուամենայնիվ, էլեկտրական դաշնամուրները, մասնավորապես [[Ֆենդեր Ռոդես]]ը, պահանջված գործիք դարձավ  1970-ականներին [[ֆանկ]] և [[Ջազ|ջազ երաժշտության]] միաձուլման, և որոշ դեպքում էլ [[Ռոք|ռոք երաժշտության]] բնագավառում։ 
 
==Նվագակցություն գործիքի վրա==
Դաշնամուրը օգտագործվում է երաժշտության մեջ բազմաթիվ առաջադրանքների համար։ Դրա վրա կատարում են մենակատարներ, հնչում են կոնցերտներ դաշնամուրի և նվագախմբի համար։ Հաճախ դաշնակահարը հանդես է գալիս որպես այլ գործիքների նվագակցող, ինչպիսիք են ջութակը, թավջութակը, դոմրան, փողային գործիքները (ինչպես պղնձե, այնպես նաև փայտե)։ Դաշնամուր նվագելը երկար տարիների պրակտիկա, ուշադրություն և նվիրում պահանջող գործունեություն է։
Ինչպես ցանկացած այլ երաժշտական ​​գործիք, դաշնամուրի վրա կարելի է նվագել ինչպես նոտաների, այնպես և լսողությամբ կամ իմպրովիզացվել։ Եռյակների կառուցվածքի և դաշնամուրի ստեղնաշարի վրա դրանց «վերցնելու» իմացությունը (ինչպես նաև ցանկացած այլ ստեղնաշարային գործիք) օգտակար է ցանկացած երաժշտի համար&lt;ref&gt;{{Cite web|title=EASY PIANO CHORDS FOR BEGINNERS|url=https://www.fineartsmatter.com/resources/piano-chords-for-beginners|accessdate=2022-08-09|website=fineartsmatter.com}}&lt;/ref&gt;։  Ակորդների ուսումնասիրությունը բարելավում է ստեղնաշարի ընկալումը, տեսողությունը կարդալու հմտությունները, հիշողությունը և, հետևաբար, իմպրովիզացիայի և երաժշտություն ստեղծելու կարողությունը։ Երաժշտական ​​տերմինների և ակորդների լավ իմացությունը կօգնի սկսնակներին սովորել ավելի արագ դաշնամուր նվագել և մեծացնել դաշնամուրին տիրապետելու իրենց ներուժը&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Piano chords for beginners: all basics explained in detail|url=https://www.skoove.com/blog/piano-chords/#How_piano_chords_are_notated|accessdate=2022-08-09|website=skoove.com}}&lt;/ref&gt;։
Ակորդները դասակարգվում են հետևյալ դասակարգերի՝ ըստ ձայնի բնույթի կամ միջակայքի (մեծ և փոքր եռյակներ), ըստ հիմնական հնչերանգի (հիմնականը այն է, որում տոնիկը համընկնում է ներքևի նոտայի հետ), դիրքը առանցքային (անկայուն և կայուն) և երաժշտական ​​համակարգում (քրոմատիկ և դիատոնիկ)։ Ըստ հնչերանգների քանակի՝ ակորդները բաժանվում են եռահնչյունություն, սեպտակորդներ, նոնակորդներ, ունդեցիմակորդների և տերցդեցիմակորդների&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Piano Chords – How to Build Them|url=http://www.piano-keyboard-guide.com/piano-chords.html|accessdate=2022-08-09|website=piano-keyboard-guide.com}}&lt;/ref&gt;։
 
== Կատարողականություն գործիքով ==
Դաշնամուր կարող են օգտագործել և որպես մենակատար, և որպես նվագախմբի գերծիք (օրինակ՝ կոնցերտ դաշնամուրի և նվագախմբի համար)։ Դաշնամուրով կատարոլու համար պահանջվում է՝ լավ տեխնիկա, կենտրոնացում։
 
[[20-րդ դար]]ի նշանավոր դաշնակահարներից են՝ [[Սերգեյ Ռախմանինով]]ը, Իոսիֆ Գոֆմանը, Էմիլ Գիլելսը, Վլադիմիր Հորովիցը, [[Սվյատոսլավ Ռիխտեր]]ը, [[Արթուր Ռուբինշտեյն]]ը, [[Գլեն Գուլդ]]ը և այլք։
 
== Պատկերասրահ ==
 
&lt;gallery mode=packed&gt;
File:Raffi-kojian-rev_3900.jpg|
Steinway_Vienna_011.JPG|
Steinway_%26_Sons_upright_piano,_model_K-52_(mahogany_finish),_manufactured_at_Steinway%27s_factory_in_New_York_City.jpg|
Piano_-_music_fantasy.jpg|
Vertical_piano.JPG|
Janko_piano.JPG|
MIM_Lyraklavier_CN4100.jpg|
&lt;/gallery&gt;
 
== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}
 
== Արտաքին հղումներ ==
* [https://www.dasaran.am/apps/wiki/view/id/5785 Դաշնամուրի մասին դասարան․ամ կայքում] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160905220923/http://www.dasaran.am/apps/wiki/view/id/5785 |date=2016-09-05 }}
* [http://www.forumklassika.ru/showthread.php?t=63071 О каталоге фортепианных мастеров России на форуме «Классика»]
* [http://www.forumklassika.ru/forumdisplay.php?f=72 Раздел о фортепианной музыке на форуме «Классика»]
* [http://artofpiano.ru/ Сайт о фортепианной музыке и пианистах]
{{Արտաքին հղումներ}}
{{ՀՍՀ|հատոր=3|էջ=285}}
[[Կատեգորիա:Դաշնամուր]]
[[Կատեգորիա:Ստեղնաշարային երաժշտական գործիքներ]]
[[Կատեգորիա:Ստեղծագործություններ դաշնամուրի համար]]
[[Կատեգորիա:17-րդ դարի հայտնություններ]]</text>
      <sha1>goy7scaycvob1hv20vdxa3zookd55an</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Մասնակցի քննարկում:Vavul Fenty</title>
    <ns>3</ns>
    <id>91800</id>
    <revision>
      <id>8485988</id>
      <parentid>8411950</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T12:51:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>MediaWiki message delivery</username>
        <id>26070</id>
      </contributor>
      <comment>/* Translation notification: Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Board voter email */ Նոր բաժին</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="243795" xml:space="preserve">==Ողջույն==
{| class=&quot;toccolours&quot; width=&quot;100%&quot; style=&quot;font-size:100%; margin-bottom:0.5em; border: 0;&quot;
|
{| width=&quot;100%&quot; cellspacing=&quot;0&quot; cellpadding=&quot;6&quot; style=&quot;padding: 1em 1em .5em 1em; font-size:95%; line-height:125%; background: #fff; border: 3px double #e2e2ff;&quot;
|-
| colspan=&quot;3&quot; style=&quot;background-color:#fff;&quot; |&lt;br /&gt;[[Պատկեր:Pomegranate opened.jpg|43px|link=Վիքիպեդիա:Ողջույն, նորեկներ]] &lt;big&gt;'''Բարի գալո՜ւստ։'''&lt;/big&gt; || align=&quot;right&quot; style=&quot;background-color:#fff;&quot; | [[Պատկեր:Flag of the United Kingdom.svg|20px|Մեծ Բրիտանիայի դրոշը]] ''[[Կաղապար:Welcome-en|Welcome message in English]]''
|-
| colspan=&quot;4&quot; | {{#ifeq: {{lc:{{BASEPAGENAME}}}} | {{uc:{{BASEPAGENAME}}}} | Ողջույն,&amp;nbsp;{{BASEPAGENAME}} [[ԱյՓի հասցե]]ից մուտք գործող մասնակից | Ողջույն&amp;nbsp;{{BASEPAGENAME}}}}, բարի գալուստ [[հայերեն Վիքիպեդիա]]։ &lt;br /&gt;Վիքիպեդիան ազատ ու հանրամատչելի հանրագիտարան է, որը կառուցվում է բոլորիս մասնակցությամբ և միասնական ջանքերով։ Հուսով ենք ձեզ դուր կգա այս վայրը, և դուք կդառնաք հայերեն Վիքի-համայնքի անդամ։
{{#ifeq: {{lc:{{BASEPAGENAME}}}} | {{uc:{{BASEPAGENAME}}}} |
{{!}}-
{{!}} colspan=&quot;4&quot; style=&quot;border-top:2px solid #C0C0C0;&quot; {{!}} Կոչ ենք անում անմիջապես '''&lt;span class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[http://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Սպասարկող:Մասնակցիմուտք&amp;type=signup գրանցվել]'''&lt;/span&gt; Վիքիպեդիայում և այդպիսով մասնակցել ձեր ընտրած (ծածկ)անունով։ Գրանցված մասնակիցները կարող են խմբագրել նաև պաշտպանված հոդվածներ, բեռնել պատկերներ և օգտվել այլ առավելություններից։ [[Սպասարկող:Ներդրումները/{{PAGENAME}}|Ձեր ներդրումներն]] այժմ անանուն են ու գրանցվում են այն ԱյՓի հասցեի ներքո, որից մուտք եք գործում համացանց։ |
}}
|-
| colspan=&quot;4&quot; | Նախքան շարունակելը, առաջարկում ենք ծանոթանալ հետևյալ էջերին.
|-
| width=&quot;8%&quot;  align=&quot;right&quot; | [[Պատկեր:Nuvola apps kcontrol.gif|30px|link=Օգնություն:Դասընթաց]]
| width=&quot;38%&quot; | [[Օգնություն:Դասընթաց|'''Խմբագրողի ուղեցույց''']]&lt;br /&gt;Կարճ դասընթաց նորեկների համար
| align=&quot;right&quot; | [[Պատկեր:Nuvola apps kate.png|30px|link=Մասնակից:{{BASEPAGENAME}}/Սևագրություն]]
| [[Մասնակից:{{BASEPAGENAME}}/Սևագրություն|'''Սևագրություն''']]&lt;br /&gt;Փորձերի և սևագրությունների ձեր անձնական էջը
|-
| align=&quot;right&quot; | [[Պատկեր:Armenian ligature.png|25px|link=Վիքիպեդիա:Ինչպես գրել հայերեն]]
| [[Վիքիպեդիա:Ինչպես գրել հայերեն|'''Ինչպես գրել հայերեն''']]&lt;br /&gt;Որպեսզի ձեր մուտքագրած նյութն ընթեռնելի լինի բոլորի համար
| align=&quot;right&quot; | [[Պատկեր:Crystal Clear action filefind.png|30px|link=Սպասարկող:Որոնել]]
| width=&quot;38%&quot; | [[Սպասարկող:Որոնել|'''Որոնել''']]&lt;br /&gt;Նախքան որևէ նոր հոդված ստեղծելը
|-
| width=&quot;8%&quot;  align=&quot;right&quot; | [[Պատկեր:Nuvola apps kopete.png|25px|link=Վիքիպեդիա:Տարածված սխալներից խուսափելը]]
| [[Վիքիպեդիա:Տարածված սխալներից խուսափելը|'''Տարածված սխալներից խուսափելը''']]&lt;br /&gt;Ինչպես խուսափել Վիքիպեդիայում ամենատարածված սխալներից
| width=&quot;8%&quot;  align=&quot;right&quot; | [[Պատկեր:Nuvola apps ksirc.png|30px|link=Վիքիպեդիա:Հարցեր]]
| [[Վիքիպեդիա:Հարցեր|'''Հարցեր''']]&lt;br /&gt;Ցանկացած հարց փորձառու մասնակիցներին
|-
| colspan=&quot;4&quot; style=&quot;border-top:0px solid #faecc8;&quot; {{!}}
&lt;br /&gt;[[Պատկեր:ToolbarSignVectorAM.PNG|right|border|Քննարկման էջերում սեղմեք այս կոճակի վրա՝ ձեր ստորագրությունը տեղադրելու համար]]
Հիշեք, որ Վիքիպեդիայի ավելի փորձառու խմբագիրները պատրաստ են ամեն պահ ձեզ օգնել։ Ձեր հարցերը կարող եք տեղադրել վերոհիշյալ «Հարցեր» էջում կամ ցանկացած հոդվածի քննարկման էջում, մենք սիրով կպատասխանենք դրանց։ 

Քննարկման էջերում, խնդրում ենք, չմոռանալ ստորագրել` ձեր մեկնաբանությունների վերջում ավելացնելով 4 ալիքանշաններից (&lt;nowiki&gt;~~~~&lt;/nowiki&gt;) կազմված նշանագիրը կամ սեղմելով կապույտ մատիտի նշանով սեղմակին (խմբագրման պատուհանիկի վերևում)։ Լավագույն ցանկություններով։ --[[Մասնակից:Aram-van|&lt;big&gt;&lt;font color=&quot;red&quot;&gt;'''Ա'''&lt;/font&gt;&lt;/big&gt;]][[Սպասարկող:Ներդրումները/Aram-van|&lt;font color=&quot;blue&quot;&gt;'''րա'''&lt;/font&gt;]][[Մասնակցի_քննարկում:Aram-van|&lt;big&gt;&lt;font color=&quot;orange&quot;&gt;'''մ'''&lt;/font&gt;&lt;/big&gt;]] 14:25, 11 Սեպտեմբերի 2012 (UTC)
|}
|}

== Translation notification: Fundraising 2012/Translation/Launch email ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Fundraising 2012/Translation/Launch email|Fundraising 2012/Translation/Launch email]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FLaunch+email&amp;language=ru translate to Ռուսերեն]

The priority of this page is high.
The deadline for translating this page is 2012-10-19.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 14:07, 15 Հոկտեմբերի 2012 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Fundraising 2012/Translation/AdrianneW Appeal ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և Ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Fundraising 2012/Translation/AdrianneW Appeal|Fundraising 2012/Translation/AdrianneW Appeal]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FAdrianneW+Appeal&amp;language=hy translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FAdrianneW+Appeal&amp;language=ru translate to Ռուսերեն]

The priority of this page is medium.
The deadline for translating this page is 2012-10-31.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 17:14, 23 Հոկտեմբերի 2012 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Fundraising 2012/Translation/Landing Page and Banner messages ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և Ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Fundraising 2012/Translation/Landing Page and Banner messages|Fundraising 2012/Translation/Landing Page and Banner messages]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FLanding+Page+and+Banner+messages&amp;language=hy translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FLanding+Page+and+Banner+messages&amp;language=ru translate to Ռուսերեն]

The priority of this page is high.
The deadline for translating this page is 2012-10-26.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Update: New facts banners

___URGENT___&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 08:01, 24 Հոկտեմբերի 2012 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Fundraising 2012/Translation/MikeC Appeal ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Fundraising 2012/Translation/MikeC Appeal|Fundraising 2012/Translation/MikeC Appeal]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FMikeC+Appeal&amp;language=ru translate to Ռուսերեն]

The priority of this page is medium.
The deadline for translating this page is 2012-11-07.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 23:10, 31 Հոկտեմբերի 2012 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Fundraising 2012/Translation/MikeC Appeal ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Fundraising 2012/Translation/MikeC Appeal|Fundraising 2012/Translation/MikeC Appeal]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FMikeC+Appeal&amp;language=ru translate to Ռուսերեն]

The priority of this page is medium.
The deadline for translating this page is 2012-11-07.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 04:52, 1 Նոյեմբերի 2012 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Wikimedia Highlights, September 2012 ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և Ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Wikimedia Highlights, September 2012|Wikimedia Highlights, September 2012]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Highlights%2C+September+2012&amp;language=hy translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Highlights%2C+September+2012&amp;language=ru translate to Ռուսերեն]


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Please consider helping non-English-language Wikimedia communities to stay updated on the most important Wikimedia Foundation activities, MediaWiki development work and other international Wikimedia news from September.

You are receiving this message because you signed up to the translation notification system. Questions about this system can be asked at [http://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Translation_requests ], and you can manage your subscription at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup ].&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 11:35, 1 Նոյեմբերի 2012 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Fundraising 2012/Translation/Srikeit&amp;Noopur Appeal ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Fundraising 2012/Translation/Srikeit&amp;Noopur Appeal|Fundraising 2012/Translation/Srikeit&amp;Noopur Appeal]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FSrikeit%26Noopur+Appeal&amp;language=ru translate to Ռուսերեն]

The priority of this page is high.
The deadline for translating this page is 2012-11-14.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 11:54, 9 Նոյեմբերի 2012 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Fundraising 2012/Translation/Landing Page and Banner messages ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և Ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Fundraising 2012/Translation/Landing Page and Banner messages|Fundraising 2012/Translation/Landing Page and Banner messages]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FLanding+Page+and+Banner+messages&amp;language=hy translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FLanding+Page+and+Banner+messages&amp;language=ru translate to Ռուսերեն]

The priority of this page is high.
The deadline for translating this page is 2012-11-21.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 16:54, 14 Նոյեմբերի 2012 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Fundraising 2012/Translation/Thank you letter ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և Ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Fundraising 2012/Translation/Thank you letter|Fundraising 2012/Translation/Thank you letter]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FThank+you+letter&amp;language=hy translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FThank+you+letter&amp;language=ru translate to Ռուսերեն]

The priority of this page is high.
The deadline for translating this page is 2012-11-21.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 14:42, 15 Նոյեմբերի 2012 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Fundraising 2012/Translation/Impact Of Wikipedia Video (subtitles) ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և Ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Fundraising 2012/Translation/Impact Of Wikipedia Video (subtitles)|Fundraising 2012/Translation/Impact Of Wikipedia Video (subtitles)]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FImpact+Of+Wikipedia+Video+%28subtitles%29&amp;language=hy translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FImpact+Of+Wikipedia+Video+%28subtitles%29&amp;language=ru translate to Ռուսերեն]

The priority of this page is medium.
The deadline for translating this page is 2012-12-12.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;http://commons.wikimedia.org/wiki/File:The_Impact_Of_Wikipedia.webm

If you have any questions, post:

https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Fundraising_2012/Translation&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 18:13, 27 Նոյեմբերի 2012 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Wikimedia Highlights, October 2012 ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և Ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Wikimedia Highlights, October 2012|Wikimedia Highlights, October 2012]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Highlights%2C+October+2012&amp;language=hy translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Highlights%2C+October+2012&amp;language=ru translate to Ռուսերեն]


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Please consider helping non-English-language Wikimedia communities to stay updated on the most important Wikimedia Foundation activities, MediaWiki development work and other international Wikimedia news from October.

You are receiving this message because you signed up to the translation notification system. Questions about this system can be asked at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Translation_requests ], and you can manage your subscription at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup ].&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 07:46, 1 Դեկտեմբերի 2012 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Wikimedia Highlights, October 2012 ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և Ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Wikimedia Highlights, October 2012|Wikimedia Highlights, October 2012]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Highlights%2C+October+2012&amp;language=hy translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Highlights%2C+October+2012&amp;language=ru translate to Ռուսերեն]


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Please consider helping non-English-language Wikimedia communities to stay updated on the most important Wikimedia Foundation activities, MediaWiki development work and other international Wikimedia news from October.

You are receiving this message because you signed up to the translation notification system. Questions about this system can be asked at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Translation_requests ], and you can manage your subscription at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup ].&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 00:49, 4 Դեկտեմբերի 2012 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Fundraising 2012/Translation/Impact Of Wikipedia Video (subtitles) ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և Ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Fundraising 2012/Translation/Impact Of Wikipedia Video (subtitles)|Fundraising 2012/Translation/Impact Of Wikipedia Video (subtitles)]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FImpact+Of+Wikipedia+Video+%28subtitles%29&amp;language=hy translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FImpact+Of+Wikipedia+Video+%28subtitles%29&amp;language=ru translate to Ռուսերեն]

The priority of this page is medium.
The deadline for translating this page is 2012-12-12.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;http://commons.wikimedia.org/wiki/File:The_Impact_Of_Wikipedia.webm

If you have any questions, post:

https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Fundraising_2012/Translation&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 00:53, 4 Դեկտեմբերի 2012 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Wikimedia Highlights, October 2012 ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և Ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Wikimedia Highlights, October 2012|Wikimedia Highlights, October 2012]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Highlights%2C+October+2012&amp;language=hy translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Highlights%2C+October+2012&amp;language=ru translate to Ռուսերեն]


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Please consider helping non-English-language Wikimedia communities to stay updated on the most important Wikimedia Foundation activities, MediaWiki development work and other international Wikimedia news from October.

You are receiving this message because you signed up to the translation notification system. Questions about this system can be asked at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Translation_requests ], and you can manage your subscription at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup ].&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 17:53, 4 Դեկտեմբերի 2012 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Fundraising 2012/Translation/Impact Of Wikipedia Video (subtitles) ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և Ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Fundraising 2012/Translation/Impact Of Wikipedia Video (subtitles)|Fundraising 2012/Translation/Impact Of Wikipedia Video (subtitles)]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FImpact+Of+Wikipedia+Video+%28subtitles%29&amp;language=hy translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FImpact+Of+Wikipedia+Video+%28subtitles%29&amp;language=ru translate to Ռուսերեն]

The priority of this page is medium.
The deadline for translating this page is 2012-12-12.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;http://commons.wikimedia.org/wiki/File:The_Impact_Of_Wikipedia.webm

If you have any questions, post:

https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Fundraising_2012/Translation&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 18:14, 4 Դեկտեմբերի 2012 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Fundraising 2012/Translation/Impact Of Wikipedia Video (subtitles) ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և Ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Fundraising 2012/Translation/Impact Of Wikipedia Video (subtitles)|Fundraising 2012/Translation/Impact Of Wikipedia Video (subtitles)]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FImpact+Of+Wikipedia+Video+%28subtitles%29&amp;language=hy translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FImpact+Of+Wikipedia+Video+%28subtitles%29&amp;language=ru translate to Ռուսերեն]

The priority of this page is medium.
The deadline for translating this page is 2012-12-12.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;http://commons.wikimedia.org/wiki/File:The_Impact_Of_Wikipedia.webm

If you have any questions, post:

https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Fundraising_2012/Translation&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 21:15, 4 Դեկտեմբերի 2012 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Fundraising 2012/Translation/Poongothai video (captions) ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և Ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Fundraising 2012/Translation/Poongothai video (captions)|Fundraising 2012/Translation/Poongothai video (captions)]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FPoongothai+video+%28captions%29&amp;language=hy translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FPoongothai+video+%28captions%29&amp;language=ru translate to Ռուսերեն]

The priority of this page is high.
The deadline for translating this page is 2012-12-12.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 00:00, 5 Դեկտեմբերի 2012 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Fundraising 2012/Translation/Poongothai video (captions) ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և Ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Fundraising 2012/Translation/Poongothai video (captions)|Fundraising 2012/Translation/Poongothai video (captions)]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FPoongothai+video+%28captions%29&amp;language=hy translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FPoongothai+video+%28captions%29&amp;language=ru translate to Ռուսերեն]

The priority of this page is high.
The deadline for translating this page is 2012-12-12.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 06:37, 5 Դեկտեմբերի 2012 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Fundraising 2012/Translation/Poongothai video (captions) ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և Ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Fundraising 2012/Translation/Poongothai video (captions)|Fundraising 2012/Translation/Poongothai video (captions)]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FPoongothai+video+%28captions%29&amp;language=hy translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FPoongothai+video+%28captions%29&amp;language=ru translate to Ռուսերեն]

The priority of this page is high.
The deadline for translating this page is 2012-12-12.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 00:14, 6 Դեկտեմբերի 2012 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Wikimedia Highlights, November 2012 ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և Ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Wikimedia Highlights, November 2012|Wikimedia Highlights, November 2012]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Highlights%2C+November+2012&amp;language=hy translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Highlights%2C+November+2012&amp;language=ru translate to Ռուսերեն]

The priority of this page is medium.


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Please consider helping non-English-language Wikimedia communities to stay updated about the most important Wikimedia Foundation activities, MediaWiki development work and other international Wikimedia news from last month. Completed translations will be announced on Facebook, Twitter, Identi.ca and project village pumps.

If you have questions about the translation notifications system, you can ask them at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Translation_requests ]. You can manage your subscription at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup ].&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 16:45, 12 Դեկտեմբերի 2012 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Fundraising 2012/Translation/Orabile Mudongo video (captions) ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և Ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Fundraising 2012/Translation/Orabile Mudongo video (captions)|Fundraising 2012/Translation/Orabile Mudongo video (captions)]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FOrabile+Mudongo+video+%28captions%29&amp;language=hy translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FOrabile+Mudongo+video+%28captions%29&amp;language=ru translate to Ռուսերեն]

The priority of this page is high.
The deadline for translating this page is 2012-12-20.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 11:45, 13 Դեկտեմբերի 2012 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Fundraising 2012/Translation/Erlan Vega video (captions) ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և Ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Fundraising 2012/Translation/Erlan Vega video (captions)|Fundraising 2012/Translation/Erlan Vega video (captions)]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FErlan+Vega+video+%28captions%29&amp;language=hy translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FErlan+Vega+video+%28captions%29&amp;language=ru translate to Ռուսերեն]

The priority of this page is high.
The deadline for translating this page is 2012-12-20.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Editor video captions&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 17:06, 14 Դեկտեմբերի 2012 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Fundraising 2012/Translation/Adrianne Wadewitz video (captions) ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և Ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Fundraising 2012/Translation/Adrianne Wadewitz video (captions)|Fundraising 2012/Translation/Adrianne Wadewitz video (captions)]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FAdrianne+Wadewitz+video+%28captions%29&amp;language=hy translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FAdrianne+Wadewitz+video+%28captions%29&amp;language=ru translate to Ռուսերեն]

The priority of this page is high.
The deadline for translating this page is 2012-12-24.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;http://commons.wikimedia.org/wiki/File:The_Impact_of_Wikipedia_Adrianne_Wadewitz.webm

Video link for reference&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 15:20, 18 Դեկտեմբերի 2012 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Fundraising 2012/Translation/Howard Morland video (captions) ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և Ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Fundraising 2012/Translation/Howard Morland video (captions)|Fundraising 2012/Translation/Howard Morland video (captions)]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FHoward+Morland+video+%28captions%29&amp;language=hy translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FHoward+Morland+video+%28captions%29&amp;language=ru translate to Ռուսերեն]

The priority of this page is high.
The deadline for translating this page is 2012-12-24.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;http://commons.wikimedia.org/w/index.php?title=File%3AThe_Impact_of_Wikipedia_Howard_Morland.webm

Video link for reference&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 13:04, 19 Դեկտեմբերի 2012 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Fundraising 2012/Translation/WEB documentary clip (captions) ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և Ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Fundraising 2012/Translation/WEB documentary clip (captions)|Fundraising 2012/Translation/WEB documentary clip (captions)]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FWEB+documentary+clip+%28captions%29&amp;language=hy translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FWEB+documentary+clip+%28captions%29&amp;language=ru translate to Ռուսերեն]

The priority of this page is high.
The deadline for translating this page is 2012-12-26.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;http://commons.wikimedia.org/wiki/File:WEB_Clip.webm&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 13:58, 20 Դեկտեմբերի 2012 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Guidelines on potential conflicts of interest ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և Ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Guidelines on potential conflicts of interest|Guidelines on potential conflicts of interest]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Guidelines+on+potential+conflicts+of+interest&amp;language=hy translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Guidelines+on+potential+conflicts+of+interest&amp;language=ru translate to Ռուսերեն]

The priority of this page is medium.
The deadline for translating this page is 2013-01-08.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;We are asking for community consultation on five proposed guidelines relating to potential conflicts of interest when people ask for resources belonging to the Wikimedia movement. We are hoping to get as much international involvement here as possible. Your assistance in translating this for your communities would be much appreciated! The [[Legal and Community Advocacy]] Team&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 17:21, 21 Դեկտեմբերի 2012 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Fundraising 2012/Translation/Dumisani Ndubane video (captions) ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և Ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Fundraising 2012/Translation/Dumisani Ndubane video (captions)|Fundraising 2012/Translation/Dumisani Ndubane video (captions)]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FDumisani+Ndubane+video+%28captions%29&amp;language=hy translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FDumisani+Ndubane+video+%28captions%29&amp;language=ru translate to Ռուսերեն]

The priority of this page is high.
The deadline for translating this page is 2012-12-26.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 17:22, 21 Դեկտեմբերի 2012 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Grants:Start ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Grants:Start|Grants:Start]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Grants%3AStart&amp;language=ru translate to Ռուսերեն]

The priority of this page is high.


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;This is the Wikimedia Foundation's new grants portal, which is planned to launch this Wednesday (January 16). It includes the new Individual Engagement Grants program, which finances projects by individual Wikimedians. Please help making it easier for non-English speakers to learn about these funding options, by providing a translation.

If you have questions about the translation notifications system, you can ask them at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Translation_requests ]. You can manage your subscription at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup ].&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 02:09, 15 Հունվարի 2013 (UTC)&lt;/div&gt;

== Արտաքին հղումներ Ռիհաննա հոդվածում ==

Հարգելի մասնակից, այն հղումները, որոնք Դուք տեղադրում եք [[Ռիհաննա]] հոդվածում, չեն համապատասխանում վիքիպեդիայի հղումների չափանիշերին։ Խնդրում եմ այլևս հետ մի շրջեք այդ հղումների հեռացումը։ Շնորհակալություն --[[Մասնակից:Lilitik22|Lilitik22]] ([[Մասնակցի քննարկում:Lilitik22|քննարկում]]) 18:20, 16 Հունվարի 2013 (UTC)

==Զգուշացում խմբագրական պատերազմի մասին==
[[Պատկեր:AnimatedStop.gif|65px|left]] '''Զգուշացում.''' Դուք ներգրավվել եք խմբագրական պատերազմի մեջ {{#if:Ռիհաննա‎|[[:Ռիհաննա‎]]}} էջում։ Հիշեցնում եմ, որ անկախ այն հարցից, թե ով է իրավացի, Դուք պարտավոր եք տարաձայնությունները լուծել քննարկման էջերում։ Եթե քննարման էջում չի հաջողվում համաձայնության հասնել, դիմեք այլ մասնակիցների օգնությանը։ Խմբագրական պատերազմ մղելը Վիքիպեդիայի կանոնների խախտում է և շարունակելու դեպքում դուք կարգելափակվեք։ Հաջողություն եմ մաղթում հետագա խմբագրումների ժամանակ։  — {{Մասնակից:Vacio/Ստորագրություն}} 07:46, 17 Հունվարի 2013 (UTC)

== Translation notification: Fundraising 2012/Translation/Drop down banner ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Fundraising 2012/Translation/Drop down banner|Fundraising 2012/Translation/Drop down banner]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FDrop+down+banner&amp;language=ru translate to Ռուսերեն]

The priority of this page is high.
The deadline for translating this page is 2013-01-27.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Testing for the 2012/13 international fundraiser will be picking back up again towards the end of January as part of the Foundations new all-year round fundraising strategy. 

http://en.wikipedia.org/wiki/Euro?banner=B12_5C_Control_BU 

This request will help us use a new style banner that we want to test in the top ten language. 

If you have any question you can send an email to jseddon[[File:At_sign.svg|17px|&amp;nbsp;at&amp;nbsp;|link=]]wikimedia.org or go to my user talk page:

http://meta.wikimedia.org/wiki/User_talk:Jseddon_(WMF)

Thank you all for your ongoing support :)&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 14:08, 20 Հունվարի 2013 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Wikimedia Highlights, December 2012 ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և Ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Wikimedia Highlights, December 2012|Wikimedia Highlights, December 2012]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Highlights%2C+December+2012&amp;language=hy translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Highlights%2C+December+2012&amp;language=ru translate to Ռուսերեն]

The priority of this page is medium.


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Please consider helping non-English-language Wikimedia communities to stay updated about the most important Wikimedia Foundation activities, MediaWiki development work and other international Wikimedia news from last month. Completed translations will be announced on Facebook, Twitter, Identi.ca and project village pumps.

If you have questions about the translation notifications system, you can ask them at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Translation_requests ]. You can manage your subscription at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup ].&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 08:05, 29 Հունվարի 2013 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Wikimedia Blog/Drafts/Wikipeidia Education Program: Walaa post ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և Ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Wikimedia Blog/Drafts/Wikipeidia Education Program: Walaa post|Wikimedia Blog/Drafts/Wikipeidia Education Program: Walaa post]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Blog%2FDrafts%2FWikipeidia+Education+Program%3A+Walaa+post&amp;language=hy translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Blog%2FDrafts%2FWikipeidia+Education+Program%3A+Walaa+post&amp;language=ru translate to Ռուսերեն]


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;This is the text for a blog post that will be published (together with the translation) at https://blog.wikimedia.org/ .

If you have questions about the translation notifications system, you can ask them at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Translation_requests ]. You can manage your subscription at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup ].&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 00:03, 13 Փետրվարի 2013 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Wikimedia Blog/Drafts/Wikipeidia Education Program: Walaa post ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և Ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Wikimedia Blog/Drafts/Wikipeidia Education Program: Walaa post|Wikimedia Blog/Drafts/Wikipeidia Education Program: Walaa post]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Blog%2FDrafts%2FWikipeidia+Education+Program%3A+Walaa+post&amp;language=hy translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Blog%2FDrafts%2FWikipeidia+Education+Program%3A+Walaa+post&amp;language=ru translate to Ռուսերեն]


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;This is the text for a blog post that will be published (together with the translation) at https://blog.wikimedia.org/ .

If you have questions about the translation notifications system, you can ask them at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Translation_requests ]. You can manage your subscription at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup ].&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 13:49, 13 Փետրվարի 2013 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Wikimedia Highlights, January 2013 ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և Ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Wikimedia Highlights, January 2013|Wikimedia Highlights, January 2013]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Highlights%2C+January+2013&amp;language=hy translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Highlights%2C+January+2013&amp;language=ru translate to Ռուսերեն]

The priority of this page is medium.


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Please consider helping non-English-language Wikimedia communities to stay updated  about the most important Wikimedia Foundation activities, MediaWiki development work and other international Wikimedia news from last month. Completed translations will be announced on Facebook, Twitter, Identi.ca and project village pumps.

If you have questions about the translation notifications system, you can ask them  at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Translation_requests ]. You can manage your subscription at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup ].&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 04:49, 18 Փետրվարի 2013 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Template:OurProjects ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և Ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Template:OurProjects|Template:OurProjects]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Template%3AOurProjects&amp;language=hy translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Template%3AOurProjects&amp;language=ru translate to Ռուսերեն]

The priority of this page is low.
The deadline for translating this page is 2013-03-31.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 00:54, 20 Փետրվարի 2013 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: FDC portal/CentralNotice2013-1 ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և Ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:FDC portal/CentralNotice2013-1|FDC portal/CentralNotice2013-1]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-FDC+portal%2FCentralNotice2013-1&amp;language=hy translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-FDC+portal%2FCentralNotice2013-1&amp;language=ru translate to Ռուսերեն]

The priority of this page is high.


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;This banner will invite logged-in editors on all projects to participate in the current public review phase about funding requests by 4 Wikimedia organizations. Around 2.6 million US dollars of donation money are available in this FDC round.

(Questions about the translation notification system can be asked at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Translation_requests ], and you can manage your subscription at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup ].)&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 06:49, 5 Մարտի 2013 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Fundraising 2012/Translation/Thank you letter ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և Ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Fundraising 2012/Translation/Thank you letter|Fundraising 2012/Translation/Thank you letter]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FThank+you+letter&amp;language=hy translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FThank+you+letter&amp;language=ru translate to Ռուսերեն]

The priority of this page is high.
The deadline for translating this page is 2013-03-30.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;The thank you letter has been had minor formatting changes and some changes to the text however the work is only minor and shouldn't :) Thank you again&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 02:28, 14 Մարտի 2013 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Fundraising 2012/Translation/Thank you letter ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և Ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Fundraising 2012/Translation/Thank you letter|Fundraising 2012/Translation/Thank you letter]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FThank+you+letter&amp;language=hy translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FThank+you+letter&amp;language=ru translate to Ռուսերեն]

The priority of this page is high.
The deadline for translating this page is 2013-03-28.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Minor update to this translation with some changes in formatting. Should be fairly minor changes needed. 

Thanks guys :)&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 02:33, 14 Մարտի 2013 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Wikimedia Highlights, February 2013 ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և Ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Wikimedia Highlights, February 2013|Wikimedia Highlights, February 2013]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Highlights%2C+February+2013&amp;language=hy translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Highlights%2C+February+2013&amp;language=ru translate to Ռուսերեն]

The priority of this page is medium.


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Please consider helping non-English-language Wikimedia communities to stay updated about the most important Wikimedia Foundation activities, MediaWiki development work and other international Wikimedia news from last month. Completed translations will be announced on Facebook, Twitter, Identi.ca and project village pumps.

If you have questions about the translation notifications system, you can ask them  at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Translation_requests ]. You can manage your subscription at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup ].&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 04:26, 14 Մարտի 2013 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: FDC portal/CentralNotice2013-2 ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և Ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:FDC portal/CentralNotice2013-2|FDC portal/CentralNotice2013-2]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-FDC+portal%2FCentralNotice2013-2&amp;language=hy translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-FDC+portal%2FCentralNotice2013-2&amp;language=ru translate to Ռուսերեն]

The priority of this page is high.


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;These banners are for a &quot;last call&quot; inviting logged-in editors on all projects to participate in the current public review phase (until March 31) about funding requests by 4 Wikimedia organizations, for around 1.3 million US dollars of donation money.

(Questions about the translation notification system can be asked at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Translation_requests ], and you can manage your subscription at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup ].)&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 13:45, 27 Մարտի 2013 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Turning off outdated skins ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և Ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Turning off outdated skins|Turning off outdated skins]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Turning+off+outdated+skins&amp;language=hy translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Turning+off+outdated+skins&amp;language=ru translate to Ռուսերեն]

The priority of this page is high.
The deadline for translating this page is 2013-04-12.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Please translate to help inform non-English-language users about some important changes that will affect some users across all of our wikis. If you have questions about the translation notifications system, you can ask them  at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Translation_requests ]. You can manage your subscription at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup ].&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 19:15, 28 Մարտի 2013 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Fundraising 2012/Translation/Drop down banner ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն on Meta.
The page [[:meta:Fundraising 2012/Translation/Drop down banner|Fundraising 2012/Translation/Drop down banner]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FDrop+down+banner&amp;language=hy translate to Հայերեն]

The priority of this page is high.
The deadline for translating this page is 2013-04-12.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;URGENT: New languages needed for new fundraising banner&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 13:05, 5 Ապրիլի 2013 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Free knowledge based on Creative Commons licenses ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և Ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Free knowledge based on Creative Commons licenses|Free knowledge based on Creative Commons licenses]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Free+knowledge+based+on+Creative+Commons+licenses&amp;language=hy translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Free+knowledge+based+on+Creative+Commons+licenses&amp;language=ru translate to Ռուսերեն]

The priority of this page is high.


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello, please translate this very important brochure to explain the free content nature of Wikimedia projects. You can take your time to translate it, but your translation can have a long-term impact.&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 12:22, 10 Ապրիլի 2013 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Wikimedia Highlights, March 2013 ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և Ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Wikimedia Highlights, March 2013|Wikimedia Highlights, March 2013]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Highlights%2C+March+2013&amp;language=hy translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Highlights%2C+March+2013&amp;language=ru translate to Ռուսերեն]

The priority of this page is medium.


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Please help non-English-language Wikimedia communities to stay updated about the most important Wikimedia Foundation activities, MediaWiki development work and other international Wikimedia news from last month. Completed translations will be announced on Facebook, Twitter, Identi.ca and project village pumps.

If you have questions about the translation notifications system, you can ask them at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Translation_requests ]. You can manage your subscription at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup ].&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 19:46, 12 Ապրիլի 2013 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Wikimedia Foundation elections 2013 ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Wikimedia Foundation elections 2013|Wikimedia Foundation elections 2013]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Foundation+elections+2013&amp;language=hy translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Foundation+elections+2013&amp;language=ru translate to ռուսերեն]

The priority of this page is high.
The deadline for translating this page is 2013-04-26.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Please translate to help inform non-English-language users about the important upcoming Wikimedia Foundation elections, including those for the [https://meta.wikimedia.org/wiki/Board Board of Trustees ] and the [https://meta.wikimedia.org/wiki/FDC Funds Dissemination Committee ]. If you have questions about the translation notifications system, you can ask them  at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Translation_requests ]. You can manage your subscription at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup ].&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 20:33, 18 Ապրիլի 2013 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Requests for comment/Activity levels of advanced administrative rights holders/Global message ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Requests for comment/Activity levels of advanced administrative rights holders/Global message|Requests for comment/Activity levels of advanced administrative rights holders/Global message]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Requests+for+comment%2FActivity+levels+of+advanced+administrative+rights+holders%2FGlobal+message&amp;language=hy translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Requests+for+comment%2FActivity+levels+of+advanced+administrative+rights+holders%2FGlobal+message&amp;language=ru translate to ռուսերեն]


The deadline for translating this page is 2013-04-23.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Using [[Global message delivery]], this message will be sent to all Wikimedia community discussion pages.&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 13:55, 21 Ապրիլի 2013 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Wikimedia Blog/Drafts/Try out the alpha version of the VisualEditor, now in 15 languages ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Wikimedia Blog/Drafts/Try out the alpha version of the VisualEditor, now in 15 languages|Wikimedia Blog/Drafts/Try out the alpha version of the VisualEditor, now in 15 languages]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Blog%2FDrafts%2FTry+out+the+alpha+version+of+the+VisualEditor%2C+now+in+15+languages&amp;language=ru translate to ռուսերեն]

The priority of this page is high.
The deadline for translating this page is 2013-04-25.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;This translation request is for an upcoming blog post for publication on http://blog.wikimedia.org. The post is about the alpha release of the new VisualEditor and will inform the various language communities that the VisualEditor will be available for the first time on their project!

If you have questions about the translation notifications system, you can ask them at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Translation_requests ]. You can manage your subscription at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup ].&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 23:25, 23 Ապրիլի 2013 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Fundraising 2012/Translation/Drop down banner ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն on Meta.
The page [[:meta:Fundraising 2012/Translation/Drop down banner|Fundraising 2012/Translation/Drop down banner]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FDrop+down+banner&amp;language=hy translate to Հայերեն]

The priority of this page is high.
The deadline for translating this page is 2013-05-10.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;URGENT: I am really keen to get the last of these languages available for fundraising banners :) I hope you guys can help.&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 11:33, 29 Ապրիլի 2013 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Single User Login finalisation announcement/Personal announcement ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Single User Login finalisation announcement/Personal announcement|Single User Login finalisation announcement/Personal announcement]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Single+User+Login+finalisation+announcement%2FPersonal+announcement&amp;language=hy translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Single+User+Login+finalisation+announcement%2FPersonal+announcement&amp;language=ru translate to ռուսերեն]

The priority of this page is high.
The deadline for translating this page is 2013-05-13.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 08:23, 1 Մայիսի 2013 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Wikimedia Highlights, April 2013 ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Wikimedia Highlights, April 2013|Wikimedia Highlights, April 2013]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Highlights%2C+April+2013&amp;language=hy translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Highlights%2C+April+2013&amp;language=ru translate to ռուսերեն]

The priority of this page is medium.


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Please help non-English-language Wikimedia communities to stay updated about the most important Wikimedia Foundation activities, MediaWiki development work and other international Wikimedia news from last month. Completed translations will be announced on Facebook, Twitter, Identi.ca and project village pumps.

If you have questions about the translation notifications system, you can ask them at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Translation_requests ]. You can manage your subscription at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup ].&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 23:47, 25 Մայիսի 2013 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Wikimedia Foundation elections 2013/Voter e-mail ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Wikimedia Foundation elections 2013/Voter e-mail|Wikimedia Foundation elections 2013/Voter e-mail]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Foundation+elections+2013%2FVoter+e-mail&amp;language=hy translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Foundation+elections+2013%2FVoter+e-mail&amp;language=ru translate to ռուսերեն]

The priority of this page is high.
The deadline for translating this page is 2013-06-03.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 03:07, 28 Մայիսի 2013 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: User:SamoaBot/Wikidata Summary/translate ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:User:SamoaBot/Wikidata Summary/translate|User:SamoaBot/Wikidata Summary/translate]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-User%3ASamoaBot%2FWikidata+Summary%2Ftranslate&amp;language=hy translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-User%3ASamoaBot%2FWikidata+Summary%2Ftranslate&amp;language=ru translate to ռուսերեն]

The priority of this page is low.


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;It is a new and improved version of [[User:Addbot/Wikidata Summary]], featuring full support for &quot;plural&quot; directives and a new &quot;$user&quot; variable. We are working on enabling these summaries for all &quot;new-generation&quot; interwiki bots.&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 07:56, 28 Մայիսի 2013 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Wikimedia Blog/Drafts/Susanna Mkrtchyan profile ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն on Meta.
The page [[:meta:Wikimedia Blog/Drafts/Susanna Mkrtchyan profile|Wikimedia Blog/Drafts/Susanna Mkrtchyan profile]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Blog%2FDrafts%2FSusanna+Mkrtchyan+profile&amp;language=hy translate to Հայերեն]

The priority of this page is high.
The deadline for translating this page is 2013-05-31.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;This translation is for a Wikimedia Blog post, a profile of Susanna Mkrtchyan, the president of Wikimedia Armenia. 

&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 19:43, 28 Մայիսի 2013 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Wikimedia Foundation elections 2013/Translation/SecurePoll ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Wikimedia Foundation elections 2013/Translation/SecurePoll|Wikimedia Foundation elections 2013/Translation/SecurePoll]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Foundation+elections+2013%2FTranslation%2FSecurePoll&amp;language=hy translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Foundation+elections+2013%2FTranslation%2FSecurePoll&amp;language=ru translate to ռուսերեն]

The priority of this page is high.
The deadline for translating this page is 2013-06-06.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;We could greatly use your help doing some quick translations for the SecurePoll (voting) interface that will be used for this years [[m:Wikimedia Foundation elections 2013|Board and FDC elections]]. The translation consists of a short, 2 sentence, intro for the vote and 3 short 'titles' saying which vote or question they will be on. The page also lists the candidates for each election which do '''not''' need to be translated but can be transliterated if that makes sense for your language/script. Thank you! If you have any questions please feel free to ask on the [[m:Talk:Wikimedia Foundation elections 2013|Elections talk page]].&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 00:28, 3 Հունիսի 2013 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Wikimedia Foundation elections 2013/Translation/SecurePoll ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Wikimedia Foundation elections 2013/Translation/SecurePoll|Wikimedia Foundation elections 2013/Translation/SecurePoll]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Foundation+elections+2013%2FTranslation%2FSecurePoll&amp;language=hy translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Foundation+elections+2013%2FTranslation%2FSecurePoll&amp;language=ru translate to ռուսերեն]

The priority of this page is high.
The deadline for translating this page is 2013-06-06.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Please accept my apologies for the second notification. Because of the importance of the election and 2 new sentences that need to be translated we decided it was worth it to message everyone again. Please double check to make sure everything in your language is translated!

If you can please also translate the Central Notice banners that will alert people that the election has started (and when results are ready). So that we do not have to send out another notice you can find those translations:

[https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;amp;group=Centralnotice-tgroup-Election2013_voting_starts&amp;amp;language=en&amp;amp;filter=%21translated&amp;amp;action=translate Here (for the voting banner)]

[https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;amp;group=Centralnotice-tgroup-Election2013_winners&amp;amp;language=en&amp;amp;filter=%21translated&amp;amp;action=translate Here (for the results banner)]&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 02:06, 6 Հունիսի 2013 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Announcement Universal Language Selector ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Announcement Universal Language Selector|Announcement Universal Language Selector]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Announcement+Universal+Language+Selector&amp;language=hy translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Announcement+Universal+Language+Selector&amp;language=ru translate to ռուսերեն]

The priority of this page is medium.
The deadline for translating this page is 2013-06-11.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 21:37, 7 Հունիսի 2013 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Wikimedia Highlights, May 2013 ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Wikimedia Highlights, May 2013|Wikimedia Highlights, May 2013]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Highlights%2C+May+2013&amp;language=hy translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Highlights%2C+May+2013&amp;language=ru translate to ռուսերեն]

The priority of this page is medium.


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Please consider helping non-English-language Wikimedia communities to stay updated about the most important Wikimedia Foundation activities, MediaWiki development work and other international Wikimedia news from last month. Completed translations will be announced on Facebook, Twitter, Identi.ca and project village pumps.

If you have questions about the translation notifications system, you can ask them at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Translation_requests ]. You can manage your subscription at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup ].&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 18:36, 13 Հունիսի 2013 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: PRISM ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:PRISM|PRISM]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-PRISM&amp;language=hy translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-PRISM&amp;language=ru translate to ռուսերեն]

The priority of this page is high.
The deadline for translating this page is 2013-06-18.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hi translators,
the Wikimedia Foundation legal team has just published this page, asking the Wikimedia community to comment on whether they should take any action with regards to the recently uncovered PRISM surveillance scandal.

I'll greatly appreciate your involvement &amp;amp; contributions to have this page translated into as many languages as possible as well as popularised as widely as possible — please let your communities know about this so we can make the most use of this consultation period.&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 15:21, 15 Հունիսի 2013 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Admin activity review/2013/Notice to communities ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Admin activity review/2013/Notice to communities|Admin activity review/2013/Notice to communities]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Admin+activity+review%2F2013%2FNotice+to+communities&amp;language=hy translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Admin+activity+review%2F2013%2FNotice+to+communities&amp;language=ru translate to ռուսերեն]


The deadline for translating this page is 2013-07-20.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;This text will be used to inform communities which will be affected by the new global [[:m:Admin activity review|Admin activity review]] process which is carried out by stewards. You can also translate the page about the review itself. In order to ensure the global community understands what is happening, your translations will be very helpful.&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 01:54, 16 Հուլիսի 2013 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Admin activity review/2013/Notice to communities ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Admin activity review/2013/Notice to communities|Admin activity review/2013/Notice to communities]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Admin+activity+review%2F2013%2FNotice+to+communities&amp;language=hy translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Admin+activity+review%2F2013%2FNotice+to+communities&amp;language=ru translate to ռուսերեն]


The deadline for translating this page is 2013-07-20.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;This text will be used to inform communities which will be affected by the new global [[:m:Admin activity review|Admin activity review]] process which is carried out by stewards. You can also translate the page about the review itself. In order to ensure the global community understands what is happening, your translations will be very helpful.&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 01:56, 16 Հուլիսի 2013 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Wikimedia Highlights, June 2013 ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Wikimedia Highlights, June 2013|Wikimedia Highlights, June 2013]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Highlights%2C+June+2013&amp;language=hy translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Highlights%2C+June+2013&amp;language=ru translate to ռուսերեն]

The priority of this page is medium.


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Please consider helping non-English-language Wikimedia communities to stay updated about the most important Wikimedia Foundation activities, MediaWiki development work and other international Wikimedia news from last month. Completed translations will be announced on Facebook, Twitter, project village pumps and (for some languages) mailing lists.

If you have questions about the translation notifications system, ask them [https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Translation_requests here]. You can manage your subscription [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup here].&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 16:44, 19 Հուլիսի 2013 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Admin activity review/2013/Notice to inactive right holders ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Admin activity review/2013/Notice to inactive right holders|Admin activity review/2013/Notice to inactive right holders]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Admin+activity+review%2F2013%2FNotice+to+inactive+right+holders&amp;language=hy translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Admin+activity+review%2F2013%2FNotice+to+inactive+right+holders&amp;language=ru translate to ռուսերեն]


The deadline for translating this page is 2013-08-10.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 03:44, 4 Օգոստոսի 2013 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Wikimedia Highlights, July 2013 ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Wikimedia Highlights, July 2013|Wikimedia Highlights, July 2013]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Highlights%2C+July+2013&amp;language=hy translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Highlights%2C+July+2013&amp;language=ru translate to ռուսերեն]

The priority of this page is medium.


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Please consider helping non-English-language Wikimedia communities to stay updated about the most important Wikimedia Foundation activities, MediaWiki development work and other international Wikimedia news from last month. Completed translations will be announced on Facebook, Twitter, project village pumps and (for some languages) mailing lists.

If you have questions about the translation notifications system, ask them [https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Translation_requests here]. You can manage your subscription [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup here].&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 00:30, 31 Օգոստոսի 2013 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Grants:Index/Eligibility requirements ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Grants:Index/Eligibility requirements|Grants:Index/Eligibility requirements]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Grants%3AIndex%2FEligibility+requirements&amp;language=hy&amp;action=page translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Grants%3AIndex%2FEligibility+requirements&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Dear translators,

I have updated the Eligibility Requirements page for the Project and Event Grants program, and re-organized the information to be more readable, as well as easier to translate.

Your help in bringing this information to different language communities has tremendous value: many people are timid about grants, and having to digest all this relatively-formal information in English makes it even more scary.

Your translations can help more Wikimedians apply for funding, and thereby enable more awesome work to take place around the world.  Thank you for your valuable efforts!

Asaf Bartov, Grantmaking team, WMF&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 22:00, 2 Դեկտեմբերի 2013 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Grants:Index/Eligibility requirements ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Grants:Index/Eligibility requirements|Grants:Index/Eligibility requirements]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Grants%3AIndex%2FEligibility+requirements&amp;language=hy&amp;action=page translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Grants%3AIndex%2FEligibility+requirements&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Dear translators,

I have updated the Eligibility Requirements page for the Project and Event Grants program, and re-organized the information to be more readable, as well as easier to translate.

Your help in bringing this information to different language communities has tremendous value: many people are timid about grants, and having to digest all this relatively-formal information in English makes it even more scary.

Your translations can help more Wikimedians apply for funding, and thereby enable more awesome work to take place around the world.  Thank you for your valuable efforts!

Asaf Bartov, Grantmaking team, WMF&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 22:02, 2 Դեկտեմբերի 2013 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Wikimedia Highlights, November 2013 ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Wikimedia Highlights, November 2013|Wikimedia Highlights, November 2013]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Highlights%2C+November+2013&amp;language=hy&amp;action=page translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Highlights%2C+November+2013&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]

The priority of this page is medium.


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Please consider helping non-English-language Wikimedia communities to stay updated about the most important Wikimedia Foundation activities, MediaWiki development work and other international Wikimedia news from last  month. Completed translations will be announced on Facebook, Twitter, project village pumps and (for some languages) mailing lists. 

If you have questions about the translation notifications system, ask them [https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Translation_requests here]. You can manage your subscription [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup here].&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 02:37, 12 Դեկտեմբերի 2013 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Fundraising/Translation/Thank you email 20131202 ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Fundraising/Translation/Thank you email 20131202|Fundraising/Translation/Thank you email 20131202]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Fundraising%2FTranslation%2FThank+you+email+20131202&amp;language=hy&amp;action=page translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Fundraising%2FTranslation%2FThank+you+email+20131202&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]

The priority of this page is high.
The deadline for translating this page is 2014-01-02.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Thank you for your help translating this 'Thank you letter' from the Wikimedia Foundation's Executive Director Sue Gardner into your language. 

If you have any questions, please post them on my talk page https://meta.wikimedia.org/wiki/User_talk:Jrobell

&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 22:33, 12 Դեկտեմբերի 2013 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Privacy policy ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Privacy policy|Privacy policy]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Privacy+policy&amp;language=hy&amp;action=page translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Privacy+policy&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]

The priority of this page is high.


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;The discussion phase about the draft for the Wikimedia Foundation's new privacy policy is ending on January 15. Your help is welcome in translating the current version of the draft, which is expected to be
close to the final version. This will also enable more community members to contribute comments before the discussion phase ends.

The main text of the privacy policy is contained in the following pages, please click &quot;Translate&quot; on each of them:

[https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Privacy_policy Privacy policy] / 
[https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Privacy_policy-summary Summary] /
[https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:Mylanguage/Privacy_policy/what_policy_doesn%27t_cover What the policy doesn't cover] / 
[https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Privacy_policy-Definitions Definitions]

Please also consider translating the FAQ and other supplementary
material, which can be found (along with the main text) here:
[https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:Translate/agg-Privacy_policy_2014_draft ]&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 08:41, 8 Հունվարի 2014 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Data retention guidelines ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Data retention guidelines|Data retention guidelines]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Data+retention+guidelines&amp;language=hy&amp;action=page translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Data+retention+guidelines&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]

The priority of this page is high.


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;The discussion phase about the draft for the Wikimedia Foundation's new data retention guidelines is ending on February 14. Your help is welcome in translating the current version of the draft, which is expected to be close to the final version. This will also enable more community members to contribute comments before the discussion phase ends.

Please click &quot;Translate&quot; on both of these pages:

[https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Data_retention_guidelines/Introduction Introduction explaining the discussion phase] / [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Data_retention_guidelines Main text of the guidelines]&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 05:18, 10 Փետրվարի 2014 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Meta:About ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն on Meta.
The page [[:meta:Meta:About|Meta:About]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Meta%3AAbout&amp;language=hy&amp;action=page translate to Հայերեն]

The priority of this page is medium.


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;-----------------

Dear Collegues! This main description of Meta-wiki. 
Please check translation into your language and make it up to date.

-----------------&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 22:43, 17 Փետրվարի 2014 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Wikimedia Blog/Drafts/Board Service ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Wikimedia Blog/Drafts/Board Service|Wikimedia Blog/Drafts/Board Service]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Blog%2FDrafts%2FBoard+Service&amp;language=hy&amp;action=page translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Blog%2FDrafts%2FBoard+Service&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]

The priority of this page is medium.


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;This is the second in a series of blogs posts by the Wikimedia Foundation Board of Trustees, explaining the work of the Board Governance Committee. It is planned to be published at https://blog.wikimedia.org/ on Friday, February 28.

Translations are also still welcome for the first post in the series, titled &quot;Introduction to the Wikimedia Foundation Board of Trustees&quot;, where Vice Chair Phoebe Ayers explains the Board, its mandate, and its work within the community. It will hopefully remain a useful reference for a long time to come. It can be translated at [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;amp;group=page-Wikimedia+Blog%2FDrafts%2FIntroduction+to+the+Wikimedia+Foundation+Board+of+Trustees ].
&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 19:39, 26 Փետրվարի 2014 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Wikimedia Highlights, January 2014 ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Wikimedia Highlights, January 2014|Wikimedia Highlights, January 2014]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Highlights%2C+January+2014&amp;language=hy&amp;action=page translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Highlights%2C+January+2014&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]

The priority of this page is medium.


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Please consider helping non-English-language Wikimedia communities to stay updated about the most important Wikimedia Foundation activities, MediaWiki development work and other international Wikimedia news from January. Completed translations will be announced on Facebook, Twitter, project village pumps and (for some languages) mailing lists. 

Translations are also still welcome for the recently published December Highlights, at [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;amp;group=page-Wikimedia+Highlights%2C+December+2013 ].

If you have questions about the translation notifications system, ask them [https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Translation_requests here]. You can manage your subscription [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup here].
&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 09:19, 1 Մարտի 2014 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Grants:APG/Proposals/2012-2013 round2/Staff summary/Progress report form/Q2 ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Grants:APG/Proposals/2012-2013 round2/Staff summary/Progress report form/Q2|Grants:APG/Proposals/2012-2013 round2/Staff summary/Progress report form/Q2]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Grants%3AAPG%2FProposals%2F2012-2013+round2%2FStaff+summary%2FProgress+report+form%2FQ2&amp;language=hy&amp;action=page translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Grants%3AAPG%2FProposals%2F2012-2013+round2%2FStaff+summary%2FProgress+report+form%2FQ2&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]

The priority of this page is medium.


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;This report is written by FDC Staff and is intended for the FDC, FDC grantees, and the larger movement. It includes a summary table of financial information from this past quarter, and summaries of each entity’s progress report in this past quarter.&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 10:39, 12 Մարտի 2014 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Wikimedia Blog/Drafts/Heartbleed ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Wikimedia Blog/Drafts/Heartbleed|Wikimedia Blog/Drafts/Heartbleed]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Blog%2FDrafts%2FHeartbleed&amp;language=hy&amp;action=page translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Blog%2FDrafts%2FHeartbleed&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;This is the text of a just published [https://blog.wikimedia.org/2014/04/10/wikimedias-response-to-the-heartbleed-security-vulnerability/ blog post] summarizing the actions taken to protect users of Wikimedia sites against the recently discovered &quot;Heartbleed&quot; security vulnerability. (The post explains that users will need to re-login the next time they use their accounts and suggests to change passwords as a standard precautionary measure, but it is currently not intended to enforce a password change for all users.) Completed translations will be added to the blog post.&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 19:20, 10 Ապրիլի 2014 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Wikimedia Highlights, March 2014 ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Wikimedia Highlights, March 2014|Wikimedia Highlights, March 2014]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Highlights%2C+March+2014&amp;language=hy&amp;action=page translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Highlights%2C+March+2014&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Please consider helping non-English-language Wikimedia communities to stay updated about the most important Wikimedia Foundation activities, MediaWiki development work and other international Wikimedia news from the month of March. Completed translations will be announced on Facebook, Twitter, Identi.ca and project village pumps.

Help is also still welcoming in translating the previous issue of the Wikimedia Highlights which was published last week, at [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;amp;group=page-Wikimedia+Highlights%2C+February+2014&amp;amp;action=page&amp;amp;filter= ].

If you have questions about the translation notifications system, you can ask them at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Translation_requests ]. You can manage your subscription at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup ].
&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 05:06, 1 Մայիսի 2014 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Wikimedia Highlights, April 2014 ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Wikimedia Highlights, April 2014|Wikimedia Highlights, April 2014]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Highlights%2C+April+2014&amp;language=hy&amp;action=page translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Highlights%2C+April+2014&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Please consider helping non-English-language Wikimedia communities to stay updated about the most important Wikimedia Foundation activities, MediaWiki development work and other international Wikimedia news from last  month. Completed translations will be announced on Facebook, Twitter, project village pumps and (for some languages) mailing lists. 

If you have questions about the translation notifications system, ask them [https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Translation_requests here]. You can manage your subscription [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup here].&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 08:50, 26 Մայիսի 2014 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Fundraising/Translation/Thank you email 20140606 ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Fundraising/Translation/Thank you email 20140606|Fundraising/Translation/Thank you email 20140606]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Fundraising%2FTranslation%2FThank+you+email+20140606&amp;language=hy&amp;action=page translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Fundraising%2FTranslation%2FThank+you+email+20140606&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]

The priority of this page is high.
The deadline for translating this page is 2014-06-20.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Please help us translate our Thank You email that is sent to our donors on behalf of the Wikimedia Foundation's new executive director Lila Tretikov. We would highly appreciate your help on this in order to make sure the letter is available for our donors to read in their native language. &lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 13:56, 6 Հունիսի 2014 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Grants:APG/Funds Dissemination Committee/Advisory Group/Recommendations/2014 ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Grants:APG/Funds Dissemination Committee/Advisory Group/Recommendations/2014|Grants:APG/Funds Dissemination Committee/Advisory Group/Recommendations/2014]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Grants%3AAPG%2FFunds+Dissemination+Committee%2FAdvisory+Group%2FRecommendations%2F2014&amp;language=hy&amp;action=page translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Grants%3AAPG%2FFunds+Dissemination+Committee%2FAdvisory+Group%2FRecommendations%2F2014&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 08:59, 11 Հունիսի 2014 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Wikimedia Highlights, May 2014 ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Wikimedia Highlights, May 2014|Wikimedia Highlights, May 2014]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Highlights%2C+May+2014&amp;language=hy&amp;action=page translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Highlights%2C+May+2014&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Please consider helping non-English-language Wikimedia communities to stay updated about the most important Wikimedia Foundation activities, MediaWiki development work and other international Wikimedia news from May. Completed translations will be announced on Facebook, Twitter, project village pumps and (for some languages) mailing lists. 

If you have questions about the translation notifications system, ask them [https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Translation_requests here]. You can manage your subscription [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup here].&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 07:42, 1 Հուլիսի 2014 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Mailing lists/List info ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[Mailing lists/List info]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Mailing+lists%2FList+info&amp;language=hy&amp;action=page translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Mailing+lists%2FList+info&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]

The priority of this page is medium.


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;We are re-designing our mailing list information pages and we would very much appreciate if you could please translate a few short phrases so that non-English speakers are able to easily sign up to our [https://meta.wikimedia.org/wiki/Mailing_lists Mailing lists]. If you have questions about the translation notifications system, ask them [https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Translation_requests here]. You can manage your subscription [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup here].&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 00:09, 19 Օգոստոսի 2014 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Letter to Wikimedia Foundation: Superprotect and Media Viewer ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[Letter to Wikimedia Foundation: Superprotect and Media Viewer]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Letter+to+Wikimedia+Foundation%3A+Superprotect+and+Media+Viewer&amp;language=hy&amp;action=page translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Letter+to+Wikimedia+Foundation%3A+Superprotect+and+Media+Viewer&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]

The priority of this page is low.


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Not an &quot;official&quot; request, of course, but some other users would be grateful if you could translate this summary of their thinking. Translating something is certainly something useful to do if you're not sure how to contribute to these days' discussions. :-) --[[User:Nemo_bis|Nemo]]&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 06:59, 22 Օգոստոսի 2014 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Single User Login finalisation announcement/RenameUser announcement ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[Single User Login finalisation announcement/RenameUser announcement]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Single+User+Login+finalisation+announcement%2FRenameUser+announcement&amp;language=hy&amp;action=page translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Single+User+Login+finalisation+announcement%2FRenameUser+announcement&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]

The priority of this page is medium.
The deadline for translating this page is 2014-09-08.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Translators,

I (Keegan) am sending a message on behalf of Stewards and WMF engineering to inform communities about local renaming being turned off in the middle of September as usernames start moving global. Please translate this message so I can deliver it in a proper, localized form. &lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 03:59, 3 Սեպտեմբերի 2014 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: File metadata cleanup drive/How to fix metadata ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[File metadata cleanup drive/How to fix metadata]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-File+metadata+cleanup+drive%2FHow+to+fix+metadata&amp;language=hy&amp;action=page translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-File+metadata+cleanup+drive%2FHow+to+fix+metadata&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]

The priority of this page is medium.


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;There is a new initiative to [[File metadata cleanup drive|clean up file information pages]] across Wikimedia wikis. In order to reach out to the communities in their native language, we would like to ask for your help to translate a few pages. In addition to the one linked above, there are two short pages:
* [[File metadata cleanup drive]] ([https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;amp;group=page-File+metadata+cleanup+drive direct translation link])
* [[Template:File metadata cleanup header]] ([https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;amp;group=page-Template%3AFile+metadata+cleanup+header direct translation link])
We have done our best to prepare the pages to minimize the work for translators, and if you notice anything else we could do to make translation easier, please do let us know. [[User:Guillaume (WMF)|Guillaume]] is also happy to answer any questions you might have while translating the documents.&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 13:28, 20 Հոկտեմբերի 2014 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Global AbuseFilter/2014 announcement ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[Global AbuseFilter/2014 announcement]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Global+AbuseFilter%2F2014+announcement&amp;language=hy&amp;action=page translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Global+AbuseFilter%2F2014+announcement&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]

The priority of this page is high.


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;[[Special:Mylanguage/Global AbuseFilter|Global AbuseFilters]] were recently enabled on many Wikimedia projects. As we'd like to notify the affected wikis about it, we've created a page for announcing this: [[Special:MyLanguage/Global AbuseFilter/2014 announcement|Global AbuseFilter/2014 announcement]]. We'd like to make the [[Global AbuseFilter/2014 announcement|announcement]] accessible to as many users as possible and therefore would like to ask for your help in translating the announcement.

In order to reach out to the communities in their native language, we would like to ask for your help in translating the following mass message which will be sent to the affected wikis as well:

*[[Global AbuseFilter/2014 announcement (condensed)]] ([//meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;amp;group=page-Global+AbuseFilter%2F2014+announcement+%28condensed%29 translate])

The message will be sent in about three days time from now (on 13 November) so if you are planning on translating the message, please make sure that [[Global AbuseFilter/2014 announcement (condensed)]] is translated before the deadline.&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 17:12, 10 Նոյեմբերի 2014 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Grants:APG/Funds Dissemination Committee/Advisory Group/Recommendations/2014/ED Response ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[Grants:APG/Funds Dissemination Committee/Advisory Group/Recommendations/2014/ED Response]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Grants%3AAPG%2FFunds+Dissemination+Committee%2FAdvisory+Group%2FRecommendations%2F2014%2FED+Response&amp;language=hy&amp;action=page translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Grants%3AAPG%2FFunds+Dissemination+Committee%2FAdvisory+Group%2FRecommendations%2F2014%2FED+Response&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]

The priority of this page is low.


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 12:05, 20 Նոյեմբերի 2014 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Grants:APG/FDC portal/FDC recommendations/2014-2015 round1 ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[Grants:APG/FDC portal/FDC recommendations/2014-2015 round1]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Grants%3AAPG%2FFDC+portal%2FFDC+recommendations%2F2014-2015+round1&amp;language=hy&amp;action=page translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Grants%3AAPG%2FFDC+portal%2FFDC+recommendations%2F2014-2015+round1&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 19:00, 21 Նոյեմբերի 2014 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Wikimedia Highlights, October 2014 ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[Wikimedia Highlights, October 2014]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Highlights%2C+October+2014&amp;language=hy&amp;action=page translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Highlights%2C+October+2014&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Please consider helping non-English-language Wikimedia communities to stay updated about the most important Wikimedia Foundation activities, MediaWiki development work and other international Wikimedia news from October. Completed translations will be announced on Facebook, Twitter, project village pumps and (for some languages) mailing lists.

If you have questions about the translation notifications system, ask them [https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Translation_requests here]. You can manage your subscription [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup here].&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 07:55, 2 Դեկտեմբերի 2014 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Single User Login finalisation announcement ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[Single User Login finalisation announcement]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Single+User+Login+finalisation+announcement&amp;language=hy&amp;action=page translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Single+User+Login+finalisation+announcement&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]

The priority of this page is medium.
The deadline for translating this page is 5 January 2015.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Single-user login finalization will finally take place in April 2015. There are some small changes to the text in this page to say this as well as mentioning local renaming is no longer possible. Please help update the translation to this page before accounts that are going to be affected are notified. 

Also updated with a very small change that needs translated is this page: &amp;lt; https://meta.wikimedia.org/wiki/Single_User_Login_finalisation_announcement/Personal_announcement &gt;. This text will be sent or linked to every account that will be affected, please help make sure it is ready to be sent out in your language(s).&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 22:04, 8 Դեկտեմբերի 2014 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Grants:PEG/About the Project and Event Grants Program ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to ռուսերեն on Meta.
The page [[Grants:PEG/About the Project and Event Grants Program]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Grants%3APEG%2FAbout+the+Project+and+Event+Grants+Program&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]

The priority of this page is high.
The deadline for translating this page is 2014-12-31.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;We are starting to mark all the revised Project &amp;amp; Event Grant pages for translation (in order of priority). Many thanks to all you translators for supporting with this effort!

Please leave questions about the page on the discussion page or post questions directly to user:AWang (WMF)
&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 22:59, 9 Դեկտեմբերի 2014 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Grants:PEG/Proposal Guidelines ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to ռուսերեն on Meta.
The page [[Grants:PEG/Proposal Guidelines]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Grants%3APEG%2FProposal+Guidelines&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]


The deadline for translating this page is 2014-12-31.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;We are starting a translation drive for all the revised Project and Event Grant pages. Your support is much appreciated! Please send any questions to user: AWang (WMF)
&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 01:17, 10 Դեկտեմբերի 2014 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Stewards ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն on Meta.
The page [[Stewards]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Stewards&amp;language=hy&amp;action=page translate to Հայերեն]


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;You're being notified because your language version of the page is very outdated. To provide useful and accurate information to users looking for stewards' help, the page should be updated.&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 10:21, 15 Դեկտեմբերի 2014 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Admin activity review/2014/Notice to communities ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[Admin activity review/2014/Notice to communities]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Admin+activity+review%2F2014%2FNotice+to+communities&amp;language=hy&amp;action=page translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Admin+activity+review%2F2014%2FNotice+to+communities&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 23:10, 21 Դեկտեմբերի 2014 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Admin activity review/2014/Notice to inactive right holders ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[Admin activity review/2014/Notice to inactive right holders]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Admin+activity+review%2F2014%2FNotice+to+inactive+right+holders&amp;language=hy&amp;action=page translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Admin+activity+review%2F2014%2FNotice+to+inactive+right+holders&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 03:36, 24 Դեկտեմբերի 2014 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Stewards/Elections 2015 ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[Stewards/Elections 2015]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Stewards%2FElections+2015&amp;language=hy&amp;action=page translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Stewards%2FElections+2015&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]

The priority of this page is high.


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;I apologize for the delay, but the 2015 Steward election banners are now available for translation. They consist of two banners with a few short phrases:

*Banner displayed to sysops regarding nominations ('''[//meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;amp;group=Centralnotice-tgroup-stewnoms direct translation link]''')
*Banner displayed to users regarding voting ('''[//meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;amp;group=Centralnotice-tgroup-stewvote direct translation link]''')

If you have any questions or require any assistance, feel free to ask on [[Talk:Stewards/Elections 2015]] or drop by &lt;span dir=&quot;ltr&quot; id=wikimedia-stewards-elections&gt;[[irc:wikimedia-stewards-elections|&lt;span style=&quot;font-family: monospace,Courier; white-space: nowrap;&quot;&gt;#wikimedia-stewards-elections&lt;/span&gt;]]&lt;sup&gt;&lt;span class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[http://webchat.freenode.net/?channels=#wikimedia-stewards-elections &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;connect&lt;/span&gt;]&lt;/span&gt;&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt; channel on the freenode IRC network.&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 04:35, 11 Հունվարի 2015 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Wikimedia Highlights, December 2014 ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[Wikimedia Highlights, December 2014]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Highlights%2C+December+2014&amp;language=hy&amp;action=page translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Highlights%2C+December+2014&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Please consider helping non-English-language Wikimedia communities to stay updated about the Wikimedia blog's most notable posts from December, covering Wikimedia Foundation activities, MediaWiki development work and other international Wikimedia news. Completed translations will be announced on Facebook, Twitter, project village pumps and (for some languages) mailing lists.

If you have questions about the translation notifications system, ask them [https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Translation_requests here]. You can manage your subscription [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup here]&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 23:58, 31 Հունվարի 2015 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Grants:IdeaLab/Future IdeaLab Campaigns/Notification ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to ռուսերեն on Meta.
The page [[Grants:IdeaLab/Future IdeaLab Campaigns/Notification]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Grants%3AIdeaLab%2FFuture+IdeaLab+Campaigns%2FNotification&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]

The priority of this page is medium.
The deadline for translating this page is 2015-12-15.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hi translators!  I'm seeking your help with this short notification intended for village pumps and other community notification boards [[m:Grants:IdeaLab/Future_IdeaLab_Campaigns|to help us figure out what IdeaLab campaigns to run in the future]].  The message invites participants to meta to discuss campaign topics and participate in the survey, but participants should also feel welcome to discuss their ideas on their local Wikimedia project where this notification will be posted, where I'll be monitoring it.  Thanks so much for your help, and please ping me on [[User talk:I JethroBT (WMF)|my talk page]] if you have any questions or concerns.&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 20:04, 7 Դեկտեմբերի 2015 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Grants:IdeaLab/Future IdeaLab Campaigns ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to ռուսերեն on Meta.
The page [[Grants:IdeaLab/Future IdeaLab Campaigns]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Grants%3AIdeaLab%2FFuture+IdeaLab+Campaigns&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]

The priority of this page is medium.
The deadline for translating this page is 2016-01-04.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hi translators-- thanks for your quick work in translating the messages for Future IdeaLab Campaigns.  These messages will be going out this week.  If you're able, feel free to help translate the campaign page so that non-English speakers can better understand the motivation and details of this consultation.  Please let me know if you have any questions, and thanks for your hard work.  [[m:User:I JethroBT (WMF)|I JethroBT (WMF)]]&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 19:06, 10 Դեկտեմբերի 2015 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Wikimedia Highlights, November 2015 ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[Wikimedia Highlights, November 2015]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Highlights%2C+November+2015&amp;language=hy&amp;action=page translate to Հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Highlights%2C+November+2015&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Please consider helping non-English-language Wikimedia communities to stay updated about the Wikimedia blog's most notable posts from November, covering Wikimedia Foundation activities and other important events from across the Wikimedia movement. Completed translations will be announced on social media, project village pumps and (for some languages) mailing lists.
&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 20:23, 11 Դեկտեմբերի 2015 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Requests for comment/Password policy for users with certain advanced permissions/massmessage ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[Requests for comment/Password policy for users with certain advanced permissions/massmessage]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Requests+for+comment%2FPassword+policy+for+users+with+certain+advanced+permissions%2Fmassmessage&amp;language=hy&amp;action=page translate to Հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Requests+for+comment%2FPassword+policy+for+users+with+certain+advanced+permissions%2Fmassmessage&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 11:43, 13 Դեկտեմբերի 2015 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Grants:IdeaLab/Towards a New Wikimania ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to ռուսերեն on Meta.
The page [[Grants:IdeaLab/Towards a New Wikimania]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Grants%3AIdeaLab%2FTowards+a+New+Wikimania&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]

The priority of this page is high.
The deadline for translating this page is 2016-01-05.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hey translators, please see review and translate what you are able for this important consultation regarding Wikimania.  Because part of the consultation is aimed at fundamentally changing how Wikimania is planned (even considering the possibility of making multiple events regional throughout the year rather than one global event), it's important that folks understand the options on the table.  I've tried to prioritize only the most important parts of the consultation for translation, but if you want to translate more, please feel free to add translation tags and get in touch with me if you need me to reconfirm the page for translation.  Please also see [[Grants talk:IdeaLab/Towards a New Wikimania|the discussion page]], as we are requesting translations of the small number of survey questions.  With thanks, [[User:I JethroBT (WMF)]].&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 05:05, 15 Դեկտեմբերի 2015 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: 2015 Community Wishlist Survey ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[2015 Community Wishlist Survey]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-2015+Community+Wishlist+Survey&amp;language=hy&amp;action=page translate to Հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-2015+Community+Wishlist+Survey&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]

The priority of this page is high.


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 13:05, 21 Դեկտեմբերի 2015 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Wikimedia Blog/Drafts/Android app is a Google Play Best App of 2015 ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[Wikimedia Blog/Drafts/Android app is a Google Play Best App of 2015]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Blog%2FDrafts%2FAndroid+app+is+a+Google+Play+Best+App+of+2015&amp;language=hy&amp;action=page translate to Հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Blog%2FDrafts%2FAndroid+app+is+a+Google+Play+Best+App+of+2015&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Google has named the Wikipedia Android app a &quot;Best App of 2015,&quot; featuring the app in the Google Play Stores of Russia, India, Mexico, Japan, and Indonesia. We have published a blog post about this accomplishment and would appreciate help with translations. Thank you in advance for any help you can provide! Either way, let's celebrate. :-)&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 21:41, 21 Դեկտեմբերի 2015 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Template:StrategyButton2016/editintro/Communities ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[Template:StrategyButton2016/editintro/Communities]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Template%3AStrategyButton2016%2Feditintro%2FCommunities&amp;language=hy&amp;action=page translate to Հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Template%3AStrategyButton2016%2Feditintro%2FCommunities&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]

The priority of this page is high.
The deadline for translating this page is 2016-01-18.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;- This is the part of a series of community consultation pages. The WMF Community Advocacy team has put together a list at https://meta.wikimedia.org/wiki/2016_Strategy/Translations. We're hoping to launch the consultation on January 18th. Realizing getting all translations in place before the launch of the consultation may not be possible (and that people will likely help with translations after the launch), I'd be really grateful for any assistance especially that you can give in translating the templates at that Meta page link, like this one. It'll probably be harder for casual translators to help out with those!

- Text should be stable at this point. I've just made what I hope will be the last modification to those pages!

- Thank you for all you do, and I hope you will not only assist in translation (if you are able) but also take part in the consultation. Your input will be very welcome.

- Questions or concerns? Please let me know at mdennis@wikimedia.org. Thanks! Maggie


&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 02:06, 12 Հունվարի 2016 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Grants:IEG/Motivational and educational video to introduce Wikimedia/January message to village pumps ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն on Meta.
The page [[Grants:IEG/Motivational and educational video to introduce Wikimedia/January message to village pumps]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Grants%3AIEG%2FMotivational+and+educational+video+to+introduce+Wikimedia%2FJanuary+message+to+village+pumps&amp;language=hy&amp;action=page translate to Հայերեն]

The priority of this page is medium.
The deadline for translating this page is 2016-02-05.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hi, this is a request for translation of a brief message on behalf of [[User:Pine|Pine]] ([[User talk:Pine|Քննարկում]]&lt;span style=&quot;font-weight:bold;&quot;&gt;&amp;nbsp;·&lt;/span&gt; [[Special:Contributions/Pine|ներդրում]]) aimed at gathering feedback for scripts and ideas for a series of videos to teach about Wikipedia and sister projects to new contributors.  This project is funded through the [[IEG|Individual Engagement Grant]], and information on the project generally can be found at [[Grants:IEG/Motivational and educational video to introduce Wikimedia|the grant project page]].  Your help is greatly appreciated, and please get in touch with Pine if you have any questions.  Thanks, [[Մասնակից:Translation Notification Bot|Translation Notification Bot]] ([[Մասնակցի քննարկում:Translation Notification Bot|քննարկում]]) 10:02, 22 Հունվարի 2016 (UTC)&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 10:02, 22 Հունվարի 2016 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Wikimedia Highlights, December 2015 ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[Wikimedia Highlights, December 2015]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Highlights%2C+December+2015&amp;language=hy&amp;action=page translate to Հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Highlights%2C+December+2015&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Please consider helping non-English-language Wikimedia communities to stay updated about the Wikimedia blog's most notable posts from December, covering Wikimedia Foundation activities and other important events from across the Wikimedia movement. Completed translations will be announced on social media, project village pumps and (for some languages) mailing lists.&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 22:51, 25 Հունվարի 2016 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Grants:IdeaLab/Towards a New Wikimania/Outcomes ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to ռուսերեն on Meta.
The page [[Grants:IdeaLab/Towards a New Wikimania/Outcomes]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Grants%3AIdeaLab%2FTowards+a+New+Wikimania%2FOutcomes&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]

The priority of this page is high.
The deadline for translating this page is 2016-02-09.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hi translators, this is Jethro.  The page here describes the outcomes of a recent consultation on Wikimania and movement conferences, for which the WMF will be publicizing on 8 Feburary.  There are many very important changes coming for Wikimania beginning in 2018, and it's important that contributors from as many language backgrounds as possible are aware of them.  In my judgment, it will be most important to translate the sections labeled &quot;Summary,&quot; and &quot;Next steps&quot; be prioritized, but any translation you can provide for the more specific details on the page will be appreciated.  Please contact me if you have any questions about the translation material.  With thanks, [[User:I JethroBT (WMF)|I JethroBT (WMF)]] ([[User talk:I JethroBT (WMF)|talk]]) 21:24, 5 Փետրվարի 2016 (UTC)&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 21:24, 5 Փետրվարի 2016 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Admin activity review/Notice to communities ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[Admin activity review/Notice to communities]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Admin+activity+review%2FNotice+to+communities&amp;language=hy&amp;action=page translate to Հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Admin+activity+review%2FNotice+to+communities&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]

The priority of this page is high.


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;* The 2015 [[admin activity review]] process is starting. We need your cooperation to translate missing message, but also to proofread and correct already existing messages. Understanding of messages that we're going to be sent in the next weeks are very important. Thank you very much for your help.&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 15:59, 8 Փետրվարի 2016 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Admin activity review/Notice to inactive right holders ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[Admin activity review/Notice to inactive right holders]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Admin+activity+review%2FNotice+to+inactive+right+holders&amp;language=hy&amp;action=page translate to Հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Admin+activity+review%2FNotice+to+inactive+right+holders&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]

The priority of this page is high.


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;The 2015 [[admin activity review]] process is starting. We need your cooperation to translate missing message, but also to proofread and correct already existing messages. Understanding of messages that are going to be sent in the next weeks are very important. Thank you very much for your help.&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 16:01, 8 Փետրվարի 2016 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Wikimedia Highlights, January 2016 ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[Wikimedia Highlights, January 2016]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Highlights%2C+January+2016&amp;language=hy&amp;action=page translate to Հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Highlights%2C+January+2016&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Please consider helping non-English-language Wikimedia communities to stay updated about the Wikimedia blog's most notable posts from January, covering Wikimedia Foundation activities and other important events from across the Wikimedia movement. Completed translations will be announced on social media, project village pumps and (for some languages) mailing lists.&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 19:47, 22 Փետրվարի 2016 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Grants:IdeaLab/Inspire/Translation ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to ռուսերեն on Meta.
The page [[Grants:IdeaLab/Inspire/Translation]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Grants%3AIdeaLab%2FInspire%2FTranslation&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]

The priority of this page is high.
The deadline for translating this page is 2016-03-14.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hey translators!  This page is actually a hub for several pages related to the current [[Grants:Inspire|Inspire Campaign]], an event associated with [[IdeaLab]] to invite editors to propose ideas along a specific theme.  Because we ran a campaign last year, and some materials are being reused, some pages may not require much translation.  Some pages, however, are completely new for this campaign.  In terms of what pages are most important, the main landing page ([[Grants:IdeaLab/Inspire]]) and the FAQ page ([[Grants:IdeaLab/Inspire/FAQ]] should be prioritized if possible.  Please let me know if you have any questions on [[Grants talk:IdeaLab/Inspire/Translation|the discussion page for the translation hub]].  Thank you so much, and I am very grateful for any time you can give. -- [[User:I JethroBT (WMF)|I JethroBT (WMF)]] ([[User talk:I JethroBT (WMF)|talk]])&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 09:10, 28 Փետրվարի 2016 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: User:CKoerner (WMF)/Work/Completion Suggester inital rollout ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[User:CKoerner (WMF)/Work/Completion Suggester inital rollout]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-User%3ACKoerner+%28WMF%29%2FWork%2FCompletion+Suggester+inital+rollout&amp;language=hy&amp;action=page translate to Հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-User%3ACKoerner+%28WMF%29%2FWork%2FCompletion+Suggester+inital+rollout&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]

The priority of this page is low.
The deadline for translating this page is 2016-03-07.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;If you have time this weekend, please help translate this page to inform communities about improvement to search.&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 19:56, 4 Մարտի 2016 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Grants:IdeaLab/Inspire/CentralNotice ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to ռուսերեն on Meta.
The page [[Grants:IdeaLab/Inspire/CentralNotice]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Grants%3AIdeaLab%2FInspire%2FCentralNotice&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]

The priority of this page is high.
The deadline for translating this page is 2016-03-13.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hey translators.  This is a brief message (three sentences) intended for a central notice banner that will be very publicly displayed across Wikimedia projects related to the [[Grants:Inspire|Inspire campaign]].  Any help translating it would be most appreciated.  Thanks! [[User:I JethroBT (WMF)|I JethroBT (WMF)]]
&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 22:45, 9 Մարտի 2016 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: User:CKoerner (WMF)/Work/Completion Suggester inital rollout ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to ռուսերեն on Meta.
The page [[User:CKoerner (WMF)/Work/Completion Suggester inital rollout]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-User%3ACKoerner+%28WMF%29%2FWork%2FCompletion+Suggester+inital+rollout&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]

The priority of this page is medium.
The deadline for translating this page is 2016-03-14.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Completion Suggester will be going live on the few remaining wikis where it is not next week.&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 21:25, 11 Մարտի 2016 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Wikipedia ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[Wikipedia]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikipedia&amp;language=hy&amp;action=page translate to Հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikipedia&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 02:15, 12 Մարտի 2016 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Wikimedia Highlights, February 2016 ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[Wikimedia Highlights, February 2016]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Highlights%2C+February+2016&amp;language=hy&amp;action=page translate to Հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Highlights%2C+February+2016&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Please consider helping non-English-language Wikimedia communities to stay updated about the Wikimedia blog's most notable posts from February, covering Wikimedia Foundation activities and other important events from across the Wikimedia movement. Completed translations will be announced on social media, project village pumps and (for some languages) mailing lists.&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 19:20, 18 Մարտի 2016 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Tech/Server switch 2016 ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[Tech/Server switch 2016]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Tech%2FServer+switch+2016&amp;language=hy&amp;action=page translate to Հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Tech%2FServer+switch+2016&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]

The priority of this page is high.
The deadline for translating this page is 2016-04-07.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Please help translate this message about planned maintenance for the servers.  Editors and other contributors will not be able to save their changes or upload images for about 30 minutes on both Tuesday, 19 April and Thursday, 21 April.  This will affect ALL the WMF wikis, not just Wikipedia.  I will send this message to hundreds of wikis before this event, and I hope that your languages will be included.&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 18:34, 23 Մարտի 2016 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Interface editors ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[Interface editors]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Interface+editors&amp;language=hy&amp;action=page translate to Հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Interface+editors&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 12:46, 29 Մարտի 2016 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Wikimedia Highlights, March 2016 ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[Wikimedia Highlights, March 2016]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Highlights%2C+March+2016&amp;language=hy&amp;action=page translate to Հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Highlights%2C+March+2016&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Please consider helping non-English-language Wikimedia communities to stay updated about the Wikimedia blog's most notable posts from March, covering Wikimedia Foundation activities and other important events from across the Wikimedia movement. Completed translations will be announced on social media, project village pumps and (for some languages) mailing lists.&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 19:21, 13 Ապրիլի 2016 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Wikimedia Highlights, April 2016 ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[Wikimedia Highlights, April 2016]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Highlights%2C+April+2016&amp;language=hy&amp;action=page translate to Հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Highlights%2C+April+2016&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Please consider helping non-English-language Wikimedia communities to stay updated about the Wikimedia blog's most notable posts from April, covering Wikimedia Foundation activities and other important events from across the Wikimedia movement. Completed translations will be announced on social media, project village pumps and (for some languages) mailing lists.&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 20:45, 17 Մայիսի 2016 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Grants:IdeaLab/Inspire/CentralNotice ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to ռուսերեն on Meta.
The page [[Grants:IdeaLab/Inspire/CentralNotice]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Grants%3AIdeaLab%2FInspire%2FCentralNotice&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]

The priority of this page is high.
The deadline for translating this page is 2016-06-12.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hi translators, this is a Central Notice inviting idea creators and reviewers to participate in the Inspire Campaign.  Our theme for this campaign is on addressing harassment, and it is important we be able to reach as many communities as possible, as this is a general issue affecting contributors in many projects.  I would also appreciate your help translating some of the other page content related to the campaign, which I've organized here:
*[[Grants:IdeaLab/Inspire/Translation]]
In particular, the [[Grants:IdeaLab/Inspire/FAQ|FAQ]], [[Grants:IdeaLab/Inspire|main page]], and [[Grants:IdeaLab/Inspire/Mass message|Mass message]] should take priority.  Please contact me on my talk page if you have any questions or comments.  Thank you again for your hard work and dedication. [[User:I JethroBT (WMF)|I JethroBT (WMF)]] ([[User talk:I JethroBT (WMF)|talk]])&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 04:07, 30 Մայիսի 2016 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Grants:Project/2016 R1 MassMessage ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to ռուսերեն on Meta.
The page [[:metawikipedia:Grants:Project/2016 R1 MassMessage|Grants:Project/2016 R1 MassMessage]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Grants%3AProject%2F2016+R1+MassMessage&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]

The priority of this page is high.
The deadline for translating this page is 2016-07-12.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hi translators, this is a short mass message for a new grant program offered by the Wikimedia Foundation called Project Grants.  There is currently an open call for applications this month, and we want to encourage people to apply  if they have an idea for improving Wikimedia projects that needs funding.  Translations for a mass message for the now-deprecated Individual Engagement Grants may have some similar translated content if needed for reference: [https://meta.wikimedia.org/wiki/Grants:IEG/IEG_2015_MassMessage].  Thanks very much for your help with translating! [[m:User:I JethroBT (WMF)|I JethroBT (WMF)]]&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 16:02, 5 Հուլիսի 2016 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Right to vanish ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to ռուսերեն on Meta.
The page [[:metawikipedia:Right to vanish|Right to vanish]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Right+to+vanish&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;We have migrated the above mentioned page to the new translation system. The source and translated text differ and it would be good if you could update the translation in your language to the new source text.&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 13:57, 3 Օգոստոսի 2016 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Template:Usurpation requested ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:metawikipedia:Template:Usurpation requested|Template:Usurpation requested]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Template%3AUsurpation+requested&amp;language=hy&amp;action=page translate to Հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Template%3AUsurpation+requested&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]

The priority of this page is medium.


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 22:26, 5 Սեպտեմբերի 2016 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Template:Usurpation requested ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:metawikipedia:Template:Usurpation requested|Template:Usurpation requested]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Template%3AUsurpation+requested&amp;language=hy&amp;action=page translate to Հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Template%3AUsurpation+requested&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]

The priority of this page is medium.


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 22:29, 5 Սեպտեմբերի 2016 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Strategy/Wikimedia movement/2017/Toolkit/Discussion Coordinator Role ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:metawikipedia:Strategy/Wikimedia movement/2017/Toolkit/Discussion Coordinator Role|Strategy/Wikimedia movement/2017/Toolkit/Discussion Coordinator Role]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Strategy%2FWikimedia+movement%2F2017%2FToolkit%2FDiscussion+Coordinator+Role&amp;language=hy&amp;action=page translate to Հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Strategy%2FWikimedia+movement%2F2017%2FToolkit%2FDiscussion+Coordinator+Role&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]

The priority of this page is medium.


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 23:33, 9 Մարտի 2017 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Strategy/Wikimedia movement/2017/Process/Briefing ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:metawikipedia:Strategy/Wikimedia movement/2017/Process/Briefing|Strategy/Wikimedia movement/2017/Process/Briefing]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Strategy%2FWikimedia+movement%2F2017%2FProcess%2FBriefing&amp;language=hy&amp;action=page translate to Հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Strategy%2FWikimedia+movement%2F2017%2FProcess%2FBriefing&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]

The priority of this page is medium.


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 22:19, 10 Մարտի 2017 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Bassel Khartabil ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to ռուսերեն on Meta.
The page [[:metawikipedia:Bassel Khartabil|Bassel Khartabil]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Bassel+Khartabil&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;The page has been renamed and updated and many parts of the former translations are now outdated.&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 13:35, 11 Օգոստոսի 2017 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Meta:Babylon/Translators newsletter ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:metawikipedia:Meta:Babylon/Translators newsletter|Meta:Babylon/Translators newsletter]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Meta%3ABabylon%2FTranslators+newsletter&amp;language=hy&amp;action=page translate to Հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Meta%3ABabylon%2FTranslators+newsletter&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;This page explains a new service: to keep translators posted about messages that need a particular effort, we have created a new newsletter. that newsletter is distributed on wiki as a notification and does not requires an email to subscribe. 

This message is both to kindly suggest you to translate the page explaining that new process, and also to invote you to subscribe to that newsletter. :)&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 18:14, 21 Նոյեմբերի 2017 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Template:2030 movement brand project nav/text ==

Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to ռուսերեն on Meta.
The page [[:metawikipedia:Template:2030 movement brand project nav/text|Template:2030 movement brand project nav/text]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Template%3A2030+movement+brand+project+nav%2Ftext&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]

The priority of this page is high.


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 07:52, 18 Հունիսի 2020 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Eihel@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators --&gt;

== Translation notification: Wikimedia Foundation Board noticeboard/Board Update on Branding ==

Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to ռուսերեն on Meta.
The page [[:metawikipedia:Wikimedia Foundation Board noticeboard/Board Update on Branding|Wikimedia Foundation Board noticeboard/Board Update on Branding]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Foundation+Board+noticeboard%2FBoard+Update+on+Branding&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]

The priority of this page is high.


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 08:50, 22 Հունիսի 2020 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Samuele2002@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators --&gt;

== Translation notification: VisualEditor/Newsletter/2020/July ==

Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:metawikipedia:VisualEditor/Newsletter/2020/July|VisualEditor/Newsletter/2020/July]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-VisualEditor%2FNewsletter%2F2020%2FJuly&amp;language=hy&amp;action=page translate to հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-VisualEditor%2FNewsletter%2F2020%2FJuly&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]


The deadline for translating this page is the end of this week.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 20:26, 6 Հուլիսի 2020 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Whatamidoing (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators --&gt;

== Translation notification: Trust and Safety/Case Review Committee/Charter ==

Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:metawikipedia:Trust and Safety/Case Review Committee/Charter|Trust and Safety/Case Review Committee/Charter]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Trust+and+Safety%2FCase+Review+Committee%2FCharter&amp;language=hy&amp;action=page translate to հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Trust+and+Safety%2FCase+Review+Committee%2FCharter&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]

The priority of this page is medium.


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 08:33, 8 Հուլիսի 2020 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Samuele2002@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators --&gt;

== Translation notification: Tech/News/2020/32 ==

Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:metawikipedia:Tech/News/2020/32|Tech/News/2020/32]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Tech%2FNews%2F2020%2F32&amp;language=hy&amp;action=page translate to հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Tech%2FNews%2F2020%2F32&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 05:27, 31 Հուլիսի 2020 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Path slopu@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators --&gt;

== Translation notification: Tech/Server switch 2020 ==

Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:metawikipedia:Tech/Server switch 2020|Tech/Server switch 2020]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Tech%2FServer+switch+2020&amp;language=hy&amp;action=page translate to հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Tech%2FServer+switch+2020&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]

The priority of this page is medium.


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 13:03, 15 Օգոստոսի 2020 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Path slopu@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators --&gt;

== Translation notification: Wikimedia CH ==

Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:metawikipedia:Wikimedia CH|Wikimedia CH]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+CH&amp;language=hy&amp;action=page translate to հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+CH&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]

The priority of this page is medium.


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 07:43, 17 Դեկտեմբերի 2020 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Eihel@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators --&gt;

== Translation notification: Wikimedia Community User Group Malaysia ==

Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to ռուսերեն on Meta.
The page [[:metawikipedia:Wikimedia Community User Group Malaysia|Wikimedia Community User Group Malaysia]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Community+User+Group+Malaysia&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]

The priority of this page is low.


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 06:26, 19 Դեկտեմբերի 2020 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Eihel@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators --&gt;

== Translation notification: Wikimedia Community User Group Malaysia/Nav ==

Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to ռուսերեն on Meta.
The page [[:metawikipedia:Wikimedia Community User Group Malaysia/Nav|Wikimedia Community User Group Malaysia/Nav]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Community+User+Group+Malaysia%2FNav&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]

The priority of this page is medium.


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 06:30, 19 Դեկտեմբերի 2020 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Eihel@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators --&gt;

== Translation notification: Project wiki representatives ==

Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:metawikipedia:Project wiki representatives|Project wiki representatives]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Project+wiki+representatives&amp;language=hy&amp;action=page translate to հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Project+wiki+representatives&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]


The deadline for translating this page is 2021-02-14.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;The five year old strategy process has resulted in recommendations. After Global Conversations the number one priority is to establish an Interim Global Council, who will draft a Movement Charter, which will lead to the formation of a Global Council.

Please help in translating the concise page &quot;Project wiki representatives&quot; which asks contributor to select for each project wiki a representative, who will help in implementing the first strategic priority.&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 12:10, 6 Փետրվարի 2021 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Ad Huikeshoven@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators --&gt;

== Translation notification: VisualEditor/Newsletter/2021/June ==

Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:metawikipedia:VisualEditor/Newsletter/2021/June|VisualEditor/Newsletter/2021/June]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-VisualEditor%2FNewsletter%2F2021%2FJune&amp;language=hy&amp;action=page translate to հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-VisualEditor%2FNewsletter%2F2021%2FJune&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]

The priority of this page is medium.
The deadline for translating this page is 2021-06-20.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;This short newsletter is good news about posting comments on wiki.  You can try out the &quot;Discussion tools&quot; in the Beta Features here at Meta-Wiki, too:  [[Special:Preferences#mw-prefsection-betafeatures]].  Thank you!
&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 00:16, 16 Հունիսի 2021 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Whatamidoing (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators --&gt;

== Translation notification: Template:InternetArchiveBot header ==

Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:metawikipedia:Template:InternetArchiveBot header|Template:InternetArchiveBot header]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Template%3AInternetArchiveBot+header&amp;language=hy&amp;action=page translate to հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Template%3AInternetArchiveBot+header&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;The InternetArchiveBot team has come up with a new header for its documentation and user pages designed to make important links as easy to find as possible. We use this header on the bot's global user page, and we have it set up to show the labels in your interface language, meaning that the labels will appear in Russian on Russian Wikipedia (unless you override the interface language).

In order for this feature to work, we need translations of those labels. There are only six labels:
* About the Bot
* Report Problem
* Contact Us
* Documentation
* Configure
* Disable Bot

If you know how to say those things in another language, you can help! And your work will make it easier for non-English speakers to use InternetArchiveBot.
&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 16:20, 29 Հունիսի 2021 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Harej@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators --&gt;

== Translation notification: InternetArchiveBot/Problem ==

Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:metawikipedia:InternetArchiveBot/Problem|InternetArchiveBot/Problem]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-InternetArchiveBot%2FProblem&amp;language=hy&amp;action=page translate to հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-InternetArchiveBot%2FProblem&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Thank you to everyone who translated &quot;Template:InternetArchiveBot header&quot;. The template is now available in 64 languages (including variants)! Now when people visit the bot's user page on those language wikis, they will be greeted with navigation options in their language. (We have since added one more link to the header – &quot;Translate&quot; – translations are appreciated!)

This page I am requesting translations for is the &quot;report problem&quot; page for InternetArchiveBot, directing the user to different places depending on the kind of problem they are having. There are a total of 17 terms to translate, consisting of short phrases and sentences. This page is directly linked from the header on InternetArchiveBot's global user page, so your work will likely be seen.&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 23:15, 12 Հուլիսի 2021 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Harej@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators --&gt;

== Translation notification: Wikimedia Foundation elections/2021/Voting ==

Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:metawikipedia:Wikimedia Foundation elections/2021/Voting|Wikimedia Foundation elections/2021/Voting]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Foundation+elections%2F2021%2FVoting&amp;language=hy&amp;action=page translate to հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Foundation+elections%2F2021%2FVoting&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 10:22, 2 Օգոստոսի 2021 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:KCVelaga (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators --&gt;

== Translation notification: Hack4OpenGLAM ==

Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:metawikipedia:Hack4OpenGLAM|Hack4OpenGLAM]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Hack4OpenGLAM&amp;language=hy&amp;action=page translate to հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Hack4OpenGLAM&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]


The deadline for translating this page is 2021-09-20.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Welcome to translate the messages of the Hack4OpenGLAM hackathon, taking place at the Creative Commons Summit 20–24 September! Your work is appreciated!&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 10:25, 10 Օգոստոսի 2021 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Susannaanas@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators --&gt;

== Translation notification: Wiki Loves Children ==

Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:metawikipedia:Wiki Loves Children|Wiki Loves Children]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wiki+Loves+Children&amp;language=hy&amp;action=page translate to հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wiki+Loves+Children&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 10:39, 10 Օգոստոսի 2021 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:MdsShakil@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators --&gt;

== Translation notification: Hack4OpenGLAM/Messages ==

Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:metawikipedia:Hack4OpenGLAM/Messages|Hack4OpenGLAM/Messages]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Hack4OpenGLAM%2FMessages&amp;language=hy&amp;action=page translate to հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Hack4OpenGLAM%2FMessages&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]


The deadline for translating this page is 2021-09-20.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;This is an additional set of messages for Hack4OpenGLAM: instructions (the contents of the newsletter) and latest tweets that can be used in several languages.

Thank you for your work, it has already been amazing!&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 22:21, 10 Օգոստոսի 2021 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Susannaanas@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators --&gt;

== Translation notification: Wikimedia Foundation elections/2021/2021-09-07/2021 Election Results/Short ==

Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:metawikipedia:Wikimedia Foundation elections/2021/2021-09-07/2021 Election Results/Short|Wikimedia Foundation elections/2021/2021-09-07/2021 Election Results/Short]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Foundation+elections%2F2021%2F2021-09-07%2F2021+Election+Results%2FShort&amp;language=hy&amp;action=page translate to հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Foundation+elections%2F2021%2F2021-09-07%2F2021+Election+Results%2FShort&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]

The priority of this page is high.
The deadline for translating this page is 2021-09-07.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;This short text (125 words) is meant to announce the results of the board elections on September, 7 to as much communities and volunteers as possible on such short notice in their native tongue. Please help us to make that happen! &lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 19:04, 6 Սեպտեմբերի 2021 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:DBarthel (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators --&gt;

== Translation notification: Movement Charter/Drafting Committee/Set Up Process ==

Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:metawikipedia:Movement Charter/Drafting Committee/Set Up Process|Movement Charter/Drafting Committee/Set Up Process]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Movement+Charter%2FDrafting+Committee%2FSet+Up+Process&amp;language=hy&amp;action=page translate to հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Movement+Charter%2FDrafting+Committee%2FSet+Up+Process&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]

The priority of this page is high.
The deadline for translating this page is 2021-09-17.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;The Movement Charter Drafting Committee election is coming soon. We have just put out a page to inform as many communities on the election. This requires many translations as we want to reach out to as many people as possible in their respective language. So we ask kindly for your support. 

Any questions? Please contact [[User:DBarthel (WMF)]]. Thanks for your help!&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 16:09, 13 Սեպտեմբերի 2021 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:DBarthel (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators --&gt;

== Translation notification: Lingua Libre ==

Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:metawikipedia:Lingua Libre|Lingua Libre]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Lingua+Libre&amp;language=hy&amp;action=page translate to հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Lingua+Libre&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]

The priority of this page is medium.
The deadline for translating this page is 2021-11-30.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 10:34, 18 Սեպտեմբերի 2021 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:WikiLucas00@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators --&gt;

== Translation notification: Movement Charter/Drafting Committee/Election translation ==

Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:metawikipedia:Movement Charter/Drafting Committee/Election translation|Movement Charter/Drafting Committee/Election translation]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Movement+Charter%2FDrafting+Committee%2FElection+translation&amp;language=hy&amp;action=page translate to հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Movement+Charter%2FDrafting+Committee%2FElection+translation&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]


The deadline for translating this page is 2021-10-08.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;2 sentences, 21 words! 

Movement Charter Drafting Committee Elections are coming. Translating the voting tool SecurePoll in as many native tongues is crucial for this. But: there are two sentences we need to be translated for this. Please support the effort to make this a global experience. Thank you for helping out!&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 14:04, 6 Հոկտեմբերի 2021 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:DBarthel (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators --&gt;

== Translation notification: Movement Charter/Drafting Committee/MCDC Voter Email short 12-10-2021 ==

Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:metawikipedia:Movement Charter/Drafting Committee/MCDC Voter Email short 12-10-2021|Movement Charter/Drafting Committee/MCDC Voter Email short 12-10-2021]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Movement+Charter%2FDrafting+Committee%2FMCDC+Voter+Email+short+12-10-2021&amp;language=hy&amp;action=page translate to հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Movement+Charter%2FDrafting+Committee%2FMCDC+Voter+Email+short+12-10-2021&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]


The deadline for translating this page is 2021-10-11.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;The Movement Charter Drafting Committee Election starts next Monday. We would like to send eligible voters an email, letting them know that now is the time to vote. Of course this should happen in the respective language of the voter. It is only 195 words, a few minutes of work with a great impact! Any language is highly appreciated, we appreciate your help a lot. Thank you and have a great weekend! :)&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 17:50, 8 Հոկտեմբերի 2021 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:DBarthel (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators --&gt;

== Translation notification: Grants:MSIG/Announcements/2021/Global message ==

Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:metawikipedia:Grants:MSIG/Announcements/2021/Global message|Grants:MSIG/Announcements/2021/Global message]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Grants%3AMSIG%2FAnnouncements%2F2021%2FGlobal+message&amp;language=hy&amp;action=page translate to հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Grants%3AMSIG%2FAnnouncements%2F2021%2FGlobal+message&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]


The deadline for translating this page is 2021-10-26.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hi everbody! The [[Movement Strategy and Governance|Movement Strategy and Governance team]] is announcing a Movement Strategy Implementation Grants program to the communities. 

We want to reach out to as many communities as possible, calling out volunteers globally. Please support us and help translating the announcement in all the languages you speak, '''it is only 50 words'''. We will send it out as a mass message later.

Beyond this: if you would like to, please check out the program and spread the word. We would appreciate your help in sharing this news in social media channels of your community.

We are grateful for all your support, you are awesome!&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 14:24, 21 Հոկտեմբերի 2021 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:DBarthel (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators --&gt;

== Translation notification: Movement Charter/Drafting Committee/Elections/Results/Announcement ==

Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:metawikipedia:Movement Charter/Drafting Committee/Elections/Results/Announcement|Movement Charter/Drafting Committee/Elections/Results/Announcement]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Movement+Charter%2FDrafting+Committee%2FElections%2FResults%2FAnnouncement&amp;language=hy&amp;action=page translate to հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Movement+Charter%2FDrafting+Committee%2FElections%2FResults%2FAnnouncement&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]


The deadline for translating this page is 2021-10-31.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;The announcement of the members of the Movement Charter Drafting Committee is coming close. We would like to announce the results in as many languages as possible and kindly ask for your support. It is '''less than 100 words''', we would appreciate your help a lot and it is just a few minutes. 

Thank you for your continuous support! 

&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 13:31, 29 Հոկտեմբերի 2021 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:DBarthel (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators --&gt;

== Translation notification: Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections ==

Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:metawikipedia:Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections|Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Foundation+Board+of+Trustees%2FCall+for+feedback%3A+Board+of+Trustees+elections&amp;language=hy&amp;action=page translate to հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Foundation+Board+of+Trustees%2FCall+for+feedback%3A+Board+of+Trustees+elections&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]


The deadline for translating this page is 2022-01-10.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;''This year four seats of the WMF Board of Trustees are to be newly filled and there will be a Call for Feedback about the Board of Trustees selection processes from 10 January to 7 February 2022.''

''The [[Movement Strategy and Governance]] team is supporting this Call for Feedback. For widest outreach across the Wikiverse we kindly ask you to support this by helping us out with additional translations.''

'''Postscriptum: During the last year many of you have helped us a lot to reach out to many different communities by translating 
in dozens of languages. We are utterly grateful for this - thanks to all of you for your ongoing support! You are the best!'''
&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 17:25, 7 Հունվարի 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:DBarthel (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators --&gt;

== Translation notification: Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections/Call for Feedback about the Board of Trustees elections is now open/Short ==

Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:metawikipedia:Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections/Call for Feedback about the Board of Trustees elections is now open/Short|Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections/Call for Feedback about the Board of Trustees elections is now open/Short]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Foundation+Board+of+Trustees%2FCall+for+feedback%3A+Board+of+Trustees+elections%2FCall+for+Feedback+about+the+Board+of+Trustees+elections+is+now+open%2FShort&amp;language=hy&amp;action=page translate to հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Foundation+Board+of+Trustees%2FCall+for+feedback%3A+Board+of+Trustees+elections%2FCall+for+Feedback+about+the+Board+of+Trustees+elections+is+now+open%2FShort&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]


The deadline for translating this page is 2022-01-13.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hi all,

the [[Movement Strategy and Governance]] team is asking you for your help. We want to invite communities globally to a Call for Feedback about the Board of Trustees selection processes from 10 January to 7 February 2022.

We want to send out a message next Friday to all communities in as many languages as possible. It is '''only 130 words'''! Your help is very much appreciated!

Thank you for your time!&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 21:02, 11 Հունվարի 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:DBarthel (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators --&gt;

== Translation notification: Template:Education/News/Contents ==

Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:metawikipedia:Template:Education/News/Contents|Template:Education/News/Contents]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Template%3AEducation%2FNews%2FContents&amp;language=hy&amp;action=page translate to հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Template%3AEducation%2FNews%2FContents&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 08:48, 22 հունվարի 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:ZI Jony@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators --&gt;

== Translation notification: Template:Education/News/Drafts ==

Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:metawikipedia:Template:Education/News/Drafts|Template:Education/News/Drafts]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Template%3AEducation%2FNews%2FDrafts&amp;language=hy&amp;action=page translate to հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Template%3AEducation%2FNews%2FDrafts&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 09:00, 22 հունվարի 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:ZI Jony@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators --&gt;

== Translation notification: Template:Education/News/Drafts ==

Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:metawikipedia:Template:Education/News/Drafts|Template:Education/News/Drafts]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Template%3AEducation%2FNews%2FDrafts&amp;language=hy&amp;action=page translate to հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Template%3AEducation%2FNews%2FDrafts&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 14:33, 22 հունվարի 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:ZI Jony@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators --&gt;

== Translation notification: Education/Newsletter/January 2022/Headlines ==

Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:metawikipedia:Education/Newsletter/January 2022/Headlines|Education/Newsletter/January 2022/Headlines]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Education%2FNewsletter%2FJanuary+2022%2FHeadlines&amp;language=hy&amp;action=page translate to հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Education%2FNewsletter%2FJanuary+2022%2FHeadlines&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]

The priority of this page is high.
The deadline for translating this page is 2022-01-24.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 17:26, 22 հունվարի 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:ZI Jony@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators --&gt;

== Translation notification: Education/Newsletter/January 2022 ==

Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:metawikipedia:Education/Newsletter/January 2022|Education/Newsletter/January 2022]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Education%2FNewsletter%2FJanuary+2022&amp;language=hy&amp;action=page translate to հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Education%2FNewsletter%2FJanuary+2022&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 17:29, 22 հունվարի 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:ZI Jony@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators --&gt;

== Translation notification: Leadership Development Task Force/Call for Feedback Announcement ==

Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:metawikipedia:Leadership Development Task Force/Call for Feedback Announcement|Leadership Development Task Force/Call for Feedback Announcement]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Leadership+Development+Task+Force%2FCall+for+Feedback+Announcement&amp;language=hy&amp;action=page translate to հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Leadership+Development+Task+Force%2FCall+for+Feedback+Announcement&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]


The deadline for translating this page is 2022-02-07.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Good day to you from [[Movement Strategy and Governance]]! The coming weeks see a Call for Feedback concerning the creation of a movementwide [[Leadership_Development_Task_Force]]. We are announcing it by a short message of '''only 60 words''' to be distributed globally on Tuesday. Global distribution asks for native language support, so we kindly ask for your help to have as many translations as possible available. It should be a few minutes of work only. Thank you very much for your help, [[Մասնակից:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Մասնակցի քննարկում:MediaWiki message delivery|քննարկում]]) 10:13, 4 Փետրվարի 2022 (UTC)&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 10:13, 4 Փետրվարի 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:DBarthel (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators --&gt;

== Translation notification: ContribuLing 2022 ==

Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:metawikipedia:ContribuLing 2022|ContribuLing 2022]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-ContribuLing+2022&amp;language=hy&amp;action=page translate to հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-ContribuLing+2022&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]

The priority of this page is medium.


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 12:05, 12 Փետրվարի 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:WikiLucas00@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators --&gt;

== Translation notification: Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines ==

Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:metawikipedia:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines|Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Universal+Code+of+Conduct%2FEnforcement+guidelines&amp;language=hy&amp;action=page translate to հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Universal+Code+of+Conduct%2FEnforcement+guidelines&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 15:18, 22 փետրվարի 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Ericliu1912@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators --&gt;

== Translation notification: Ukraine's Cultural Diplomacy Month ==

Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:metawikipedia:Ukraine's Cultural Diplomacy Month|Ukraine's Cultural Diplomacy Month]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Ukraine%27s+Cultural+Diplomacy+Month&amp;language=hy&amp;action=page translate to հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Ukraine%27s+Cultural+Diplomacy+Month&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 01:50, 2 Մարտի 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Juan90264@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators --&gt;

== Translation notification: Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting/Translations ==

Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:metawikipedia:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting/Translations|Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting/Translations]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Universal+Code+of+Conduct%2FEnforcement+guidelines%2FVoting%2FTranslations&amp;language=hy&amp;action=page translate to հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Universal+Code+of+Conduct%2FEnforcement+guidelines%2FVoting%2FTranslations&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]


The deadline for translating this page is 2022-03-06.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Next Monday the ratification for the UCoC Enforcement Guidelines starts, an important step concerning an important document. We would like to invite people from all the global communities to take part in this process.

To make the voting available in as many native languages as possible, we would appreciate your help in translations!

'''This is 189 words only''', just a few minutes of simple work and it is an important contribution to strengthen your community's voice.

Thank you very much for your help, [[User:DBarthel (WMF)|DBarthel (WMF)]]


&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 13:51, 4 Մարտի 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:DBarthel (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators --&gt;

== Translation notification: ContribuLing 2022/Program ==

Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:metawikipedia:ContribuLing 2022/Program|ContribuLing 2022/Program]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-ContribuLing+2022%2FProgram&amp;language=hy&amp;action=page translate to հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-ContribuLing+2022%2FProgram&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]

The priority of this page is medium.
The deadline for translating this page is 2022-03-31.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 15:49, 26 Մարտի 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:WikiLucas00@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators --&gt;

== Translation notification: GLAM School/Questions ==

Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:metawikipedia:GLAM School/Questions|GLAM School/Questions]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-GLAM+School%2FQuestions&amp;language=hy&amp;action=page translate to հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-GLAM+School%2FQuestions&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]


The deadline for translating this page is 2022-12-31.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;GLAM School is a project by AvoinGLAM to chart out, uncover, and support practices that help GLAM professionals, GLAM-Wiki volunteers, Open GLAM advocates and others to be more empowered to contribute to Wikimedia and other open projects. In 2022 we are conducting surveys, chats, and interviews across organizations and networks involved in providing Open Access to cultural heritage. This page lists the questions that are used in the survey and the interviews.&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 08:53, 26 Ապրիլի 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Susannaanas@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators --&gt;

== Translation notification: GLAM School/Questions ==

Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:metawikipedia:GLAM School/Questions|GLAM School/Questions]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-GLAM+School%2FQuestions&amp;language=hy&amp;action=page translate to հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-GLAM+School%2FQuestions&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]


The deadline for translating this page is 2022-12-31.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Thank you for the wonderful work you are doing!

I have made a couple of small modifications to the existing text and added one new section. I hope you would be willing to have a look at those.

Thank you again!

Cheers, Susanna&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 07:07, 29 Ապրիլի 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Susannaanas@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators --&gt;

== Translation notification: GLAM School ==

Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:metawikipedia:GLAM School|GLAM School]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-GLAM+School&amp;language=hy&amp;action=page translate to հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-GLAM+School&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]


The deadline for translating this page is 2022-12-31.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;The GLAM School main page is ready for translation. I hope the syntax still remained correct after I changed the page a lot. Thank you for your amazing help!&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 18:20, 4 Մայիսի 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Susannaanas@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators --&gt;

== Translation notification: Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Board voter email ==

Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:metawikipedia:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Board voter email|Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Board voter email]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Foundation+elections%2F2022%2FAnnouncement%2FBoard+voter+email&amp;language=hy&amp;action=page translate to հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Foundation+elections%2F2022%2FAnnouncement%2FBoard+voter+email&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]

The priority of this page is high.


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hi all!

The community vote of this year's Board Elections are close. As always voter mails will be sent out. To invite as many community members as possible in their native tongue your help is very much appreciated. While there are already plenty of translations we would appreciate you to check for languages still missing and to contribute translations for these.

The mails are short, just a bit about two times '''200 words''', a few minutes of work. 

Your support is very important as it helps communities to learn about the election and to cast their vote.

Best,
Denis Barthel (WMF)
(Movement Strategy and Governance)&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 12:51, 9 Օգոստոսի 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:DBarthel (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators --&gt;</text>
      <sha1>bx2j4wv50dd6cj55o2jgnjjujccyacp</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486276</id>
      <parentid>8485988</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T21:51:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>MediaWiki message delivery</username>
        <id>26070</id>
      </contributor>
      <comment>/* Translation notification: Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Board voter email */ Նոր բաժին</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="245808" xml:space="preserve">==Ողջույն==
{| class=&quot;toccolours&quot; width=&quot;100%&quot; style=&quot;font-size:100%; margin-bottom:0.5em; border: 0;&quot;
|
{| width=&quot;100%&quot; cellspacing=&quot;0&quot; cellpadding=&quot;6&quot; style=&quot;padding: 1em 1em .5em 1em; font-size:95%; line-height:125%; background: #fff; border: 3px double #e2e2ff;&quot;
|-
| colspan=&quot;3&quot; style=&quot;background-color:#fff;&quot; |&lt;br /&gt;[[Պատկեր:Pomegranate opened.jpg|43px|link=Վիքիպեդիա:Ողջույն, նորեկներ]] &lt;big&gt;'''Բարի գալո՜ւստ։'''&lt;/big&gt; || align=&quot;right&quot; style=&quot;background-color:#fff;&quot; | [[Պատկեր:Flag of the United Kingdom.svg|20px|Մեծ Բրիտանիայի դրոշը]] ''[[Կաղապար:Welcome-en|Welcome message in English]]''
|-
| colspan=&quot;4&quot; | {{#ifeq: {{lc:{{BASEPAGENAME}}}} | {{uc:{{BASEPAGENAME}}}} | Ողջույն,&amp;nbsp;{{BASEPAGENAME}} [[ԱյՓի հասցե]]ից մուտք գործող մասնակից | Ողջույն&amp;nbsp;{{BASEPAGENAME}}}}, բարի գալուստ [[հայերեն Վիքիպեդիա]]։ &lt;br /&gt;Վիքիպեդիան ազատ ու հանրամատչելի հանրագիտարան է, որը կառուցվում է բոլորիս մասնակցությամբ և միասնական ջանքերով։ Հուսով ենք ձեզ դուր կգա այս վայրը, և դուք կդառնաք հայերեն Վիքի-համայնքի անդամ։
{{#ifeq: {{lc:{{BASEPAGENAME}}}} | {{uc:{{BASEPAGENAME}}}} |
{{!}}-
{{!}} colspan=&quot;4&quot; style=&quot;border-top:2px solid #C0C0C0;&quot; {{!}} Կոչ ենք անում անմիջապես '''&lt;span class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[http://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Սպասարկող:Մասնակցիմուտք&amp;type=signup գրանցվել]'''&lt;/span&gt; Վիքիպեդիայում և այդպիսով մասնակցել ձեր ընտրած (ծածկ)անունով։ Գրանցված մասնակիցները կարող են խմբագրել նաև պաշտպանված հոդվածներ, բեռնել պատկերներ և օգտվել այլ առավելություններից։ [[Սպասարկող:Ներդրումները/{{PAGENAME}}|Ձեր ներդրումներն]] այժմ անանուն են ու գրանցվում են այն ԱյՓի հասցեի ներքո, որից մուտք եք գործում համացանց։ |
}}
|-
| colspan=&quot;4&quot; | Նախքան շարունակելը, առաջարկում ենք ծանոթանալ հետևյալ էջերին.
|-
| width=&quot;8%&quot;  align=&quot;right&quot; | [[Պատկեր:Nuvola apps kcontrol.gif|30px|link=Օգնություն:Դասընթաց]]
| width=&quot;38%&quot; | [[Օգնություն:Դասընթաց|'''Խմբագրողի ուղեցույց''']]&lt;br /&gt;Կարճ դասընթաց նորեկների համար
| align=&quot;right&quot; | [[Պատկեր:Nuvola apps kate.png|30px|link=Մասնակից:{{BASEPAGENAME}}/Սևագրություն]]
| [[Մասնակից:{{BASEPAGENAME}}/Սևագրություն|'''Սևագրություն''']]&lt;br /&gt;Փորձերի և սևագրությունների ձեր անձնական էջը
|-
| align=&quot;right&quot; | [[Պատկեր:Armenian ligature.png|25px|link=Վիքիպեդիա:Ինչպես գրել հայերեն]]
| [[Վիքիպեդիա:Ինչպես գրել հայերեն|'''Ինչպես գրել հայերեն''']]&lt;br /&gt;Որպեսզի ձեր մուտքագրած նյութն ընթեռնելի լինի բոլորի համար
| align=&quot;right&quot; | [[Պատկեր:Crystal Clear action filefind.png|30px|link=Սպասարկող:Որոնել]]
| width=&quot;38%&quot; | [[Սպասարկող:Որոնել|'''Որոնել''']]&lt;br /&gt;Նախքան որևէ նոր հոդված ստեղծելը
|-
| width=&quot;8%&quot;  align=&quot;right&quot; | [[Պատկեր:Nuvola apps kopete.png|25px|link=Վիքիպեդիա:Տարածված սխալներից խուսափելը]]
| [[Վիքիպեդիա:Տարածված սխալներից խուսափելը|'''Տարածված սխալներից խուսափելը''']]&lt;br /&gt;Ինչպես խուսափել Վիքիպեդիայում ամենատարածված սխալներից
| width=&quot;8%&quot;  align=&quot;right&quot; | [[Պատկեր:Nuvola apps ksirc.png|30px|link=Վիքիպեդիա:Հարցեր]]
| [[Վիքիպեդիա:Հարցեր|'''Հարցեր''']]&lt;br /&gt;Ցանկացած հարց փորձառու մասնակիցներին
|-
| colspan=&quot;4&quot; style=&quot;border-top:0px solid #faecc8;&quot; {{!}}
&lt;br /&gt;[[Պատկեր:ToolbarSignVectorAM.PNG|right|border|Քննարկման էջերում սեղմեք այս կոճակի վրա՝ ձեր ստորագրությունը տեղադրելու համար]]
Հիշեք, որ Վիքիպեդիայի ավելի փորձառու խմբագիրները պատրաստ են ամեն պահ ձեզ օգնել։ Ձեր հարցերը կարող եք տեղադրել վերոհիշյալ «Հարցեր» էջում կամ ցանկացած հոդվածի քննարկման էջում, մենք սիրով կպատասխանենք դրանց։ 

Քննարկման էջերում, խնդրում ենք, չմոռանալ ստորագրել` ձեր մեկնաբանությունների վերջում ավելացնելով 4 ալիքանշաններից (&lt;nowiki&gt;~~~~&lt;/nowiki&gt;) կազմված նշանագիրը կամ սեղմելով կապույտ մատիտի նշանով սեղմակին (խմբագրման պատուհանիկի վերևում)։ Լավագույն ցանկություններով։ --[[Մասնակից:Aram-van|&lt;big&gt;&lt;font color=&quot;red&quot;&gt;'''Ա'''&lt;/font&gt;&lt;/big&gt;]][[Սպասարկող:Ներդրումները/Aram-van|&lt;font color=&quot;blue&quot;&gt;'''րա'''&lt;/font&gt;]][[Մասնակցի_քննարկում:Aram-van|&lt;big&gt;&lt;font color=&quot;orange&quot;&gt;'''մ'''&lt;/font&gt;&lt;/big&gt;]] 14:25, 11 Սեպտեմբերի 2012 (UTC)
|}
|}

== Translation notification: Fundraising 2012/Translation/Launch email ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Fundraising 2012/Translation/Launch email|Fundraising 2012/Translation/Launch email]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FLaunch+email&amp;language=ru translate to Ռուսերեն]

The priority of this page is high.
The deadline for translating this page is 2012-10-19.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 14:07, 15 Հոկտեմբերի 2012 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Fundraising 2012/Translation/AdrianneW Appeal ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և Ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Fundraising 2012/Translation/AdrianneW Appeal|Fundraising 2012/Translation/AdrianneW Appeal]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FAdrianneW+Appeal&amp;language=hy translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FAdrianneW+Appeal&amp;language=ru translate to Ռուսերեն]

The priority of this page is medium.
The deadline for translating this page is 2012-10-31.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 17:14, 23 Հոկտեմբերի 2012 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Fundraising 2012/Translation/Landing Page and Banner messages ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և Ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Fundraising 2012/Translation/Landing Page and Banner messages|Fundraising 2012/Translation/Landing Page and Banner messages]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FLanding+Page+and+Banner+messages&amp;language=hy translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FLanding+Page+and+Banner+messages&amp;language=ru translate to Ռուսերեն]

The priority of this page is high.
The deadline for translating this page is 2012-10-26.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Update: New facts banners

___URGENT___&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 08:01, 24 Հոկտեմբերի 2012 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Fundraising 2012/Translation/MikeC Appeal ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Fundraising 2012/Translation/MikeC Appeal|Fundraising 2012/Translation/MikeC Appeal]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FMikeC+Appeal&amp;language=ru translate to Ռուսերեն]

The priority of this page is medium.
The deadline for translating this page is 2012-11-07.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 23:10, 31 Հոկտեմբերի 2012 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Fundraising 2012/Translation/MikeC Appeal ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Fundraising 2012/Translation/MikeC Appeal|Fundraising 2012/Translation/MikeC Appeal]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FMikeC+Appeal&amp;language=ru translate to Ռուսերեն]

The priority of this page is medium.
The deadline for translating this page is 2012-11-07.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 04:52, 1 Նոյեմբերի 2012 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Wikimedia Highlights, September 2012 ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և Ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Wikimedia Highlights, September 2012|Wikimedia Highlights, September 2012]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Highlights%2C+September+2012&amp;language=hy translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Highlights%2C+September+2012&amp;language=ru translate to Ռուսերեն]


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Please consider helping non-English-language Wikimedia communities to stay updated on the most important Wikimedia Foundation activities, MediaWiki development work and other international Wikimedia news from September.

You are receiving this message because you signed up to the translation notification system. Questions about this system can be asked at [http://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Translation_requests ], and you can manage your subscription at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup ].&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 11:35, 1 Նոյեմբերի 2012 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Fundraising 2012/Translation/Srikeit&amp;Noopur Appeal ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Fundraising 2012/Translation/Srikeit&amp;Noopur Appeal|Fundraising 2012/Translation/Srikeit&amp;Noopur Appeal]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FSrikeit%26Noopur+Appeal&amp;language=ru translate to Ռուսերեն]

The priority of this page is high.
The deadline for translating this page is 2012-11-14.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 11:54, 9 Նոյեմբերի 2012 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Fundraising 2012/Translation/Landing Page and Banner messages ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և Ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Fundraising 2012/Translation/Landing Page and Banner messages|Fundraising 2012/Translation/Landing Page and Banner messages]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FLanding+Page+and+Banner+messages&amp;language=hy translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FLanding+Page+and+Banner+messages&amp;language=ru translate to Ռուսերեն]

The priority of this page is high.
The deadline for translating this page is 2012-11-21.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 16:54, 14 Նոյեմբերի 2012 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Fundraising 2012/Translation/Thank you letter ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և Ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Fundraising 2012/Translation/Thank you letter|Fundraising 2012/Translation/Thank you letter]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FThank+you+letter&amp;language=hy translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FThank+you+letter&amp;language=ru translate to Ռուսերեն]

The priority of this page is high.
The deadline for translating this page is 2012-11-21.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 14:42, 15 Նոյեմբերի 2012 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Fundraising 2012/Translation/Impact Of Wikipedia Video (subtitles) ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և Ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Fundraising 2012/Translation/Impact Of Wikipedia Video (subtitles)|Fundraising 2012/Translation/Impact Of Wikipedia Video (subtitles)]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FImpact+Of+Wikipedia+Video+%28subtitles%29&amp;language=hy translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FImpact+Of+Wikipedia+Video+%28subtitles%29&amp;language=ru translate to Ռուսերեն]

The priority of this page is medium.
The deadline for translating this page is 2012-12-12.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;http://commons.wikimedia.org/wiki/File:The_Impact_Of_Wikipedia.webm

If you have any questions, post:

https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Fundraising_2012/Translation&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 18:13, 27 Նոյեմբերի 2012 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Wikimedia Highlights, October 2012 ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և Ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Wikimedia Highlights, October 2012|Wikimedia Highlights, October 2012]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Highlights%2C+October+2012&amp;language=hy translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Highlights%2C+October+2012&amp;language=ru translate to Ռուսերեն]


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Please consider helping non-English-language Wikimedia communities to stay updated on the most important Wikimedia Foundation activities, MediaWiki development work and other international Wikimedia news from October.

You are receiving this message because you signed up to the translation notification system. Questions about this system can be asked at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Translation_requests ], and you can manage your subscription at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup ].&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 07:46, 1 Դեկտեմբերի 2012 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Wikimedia Highlights, October 2012 ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և Ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Wikimedia Highlights, October 2012|Wikimedia Highlights, October 2012]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Highlights%2C+October+2012&amp;language=hy translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Highlights%2C+October+2012&amp;language=ru translate to Ռուսերեն]


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Please consider helping non-English-language Wikimedia communities to stay updated on the most important Wikimedia Foundation activities, MediaWiki development work and other international Wikimedia news from October.

You are receiving this message because you signed up to the translation notification system. Questions about this system can be asked at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Translation_requests ], and you can manage your subscription at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup ].&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 00:49, 4 Դեկտեմբերի 2012 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Fundraising 2012/Translation/Impact Of Wikipedia Video (subtitles) ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և Ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Fundraising 2012/Translation/Impact Of Wikipedia Video (subtitles)|Fundraising 2012/Translation/Impact Of Wikipedia Video (subtitles)]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FImpact+Of+Wikipedia+Video+%28subtitles%29&amp;language=hy translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FImpact+Of+Wikipedia+Video+%28subtitles%29&amp;language=ru translate to Ռուսերեն]

The priority of this page is medium.
The deadline for translating this page is 2012-12-12.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;http://commons.wikimedia.org/wiki/File:The_Impact_Of_Wikipedia.webm

If you have any questions, post:

https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Fundraising_2012/Translation&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 00:53, 4 Դեկտեմբերի 2012 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Wikimedia Highlights, October 2012 ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և Ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Wikimedia Highlights, October 2012|Wikimedia Highlights, October 2012]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Highlights%2C+October+2012&amp;language=hy translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Highlights%2C+October+2012&amp;language=ru translate to Ռուսերեն]


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Please consider helping non-English-language Wikimedia communities to stay updated on the most important Wikimedia Foundation activities, MediaWiki development work and other international Wikimedia news from October.

You are receiving this message because you signed up to the translation notification system. Questions about this system can be asked at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Translation_requests ], and you can manage your subscription at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup ].&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 17:53, 4 Դեկտեմբերի 2012 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Fundraising 2012/Translation/Impact Of Wikipedia Video (subtitles) ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և Ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Fundraising 2012/Translation/Impact Of Wikipedia Video (subtitles)|Fundraising 2012/Translation/Impact Of Wikipedia Video (subtitles)]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FImpact+Of+Wikipedia+Video+%28subtitles%29&amp;language=hy translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FImpact+Of+Wikipedia+Video+%28subtitles%29&amp;language=ru translate to Ռուսերեն]

The priority of this page is medium.
The deadline for translating this page is 2012-12-12.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;http://commons.wikimedia.org/wiki/File:The_Impact_Of_Wikipedia.webm

If you have any questions, post:

https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Fundraising_2012/Translation&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 18:14, 4 Դեկտեմբերի 2012 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Fundraising 2012/Translation/Impact Of Wikipedia Video (subtitles) ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և Ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Fundraising 2012/Translation/Impact Of Wikipedia Video (subtitles)|Fundraising 2012/Translation/Impact Of Wikipedia Video (subtitles)]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FImpact+Of+Wikipedia+Video+%28subtitles%29&amp;language=hy translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FImpact+Of+Wikipedia+Video+%28subtitles%29&amp;language=ru translate to Ռուսերեն]

The priority of this page is medium.
The deadline for translating this page is 2012-12-12.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;http://commons.wikimedia.org/wiki/File:The_Impact_Of_Wikipedia.webm

If you have any questions, post:

https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Fundraising_2012/Translation&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 21:15, 4 Դեկտեմբերի 2012 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Fundraising 2012/Translation/Poongothai video (captions) ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և Ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Fundraising 2012/Translation/Poongothai video (captions)|Fundraising 2012/Translation/Poongothai video (captions)]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FPoongothai+video+%28captions%29&amp;language=hy translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FPoongothai+video+%28captions%29&amp;language=ru translate to Ռուսերեն]

The priority of this page is high.
The deadline for translating this page is 2012-12-12.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 00:00, 5 Դեկտեմբերի 2012 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Fundraising 2012/Translation/Poongothai video (captions) ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և Ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Fundraising 2012/Translation/Poongothai video (captions)|Fundraising 2012/Translation/Poongothai video (captions)]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FPoongothai+video+%28captions%29&amp;language=hy translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FPoongothai+video+%28captions%29&amp;language=ru translate to Ռուսերեն]

The priority of this page is high.
The deadline for translating this page is 2012-12-12.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 06:37, 5 Դեկտեմբերի 2012 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Fundraising 2012/Translation/Poongothai video (captions) ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և Ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Fundraising 2012/Translation/Poongothai video (captions)|Fundraising 2012/Translation/Poongothai video (captions)]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FPoongothai+video+%28captions%29&amp;language=hy translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FPoongothai+video+%28captions%29&amp;language=ru translate to Ռուսերեն]

The priority of this page is high.
The deadline for translating this page is 2012-12-12.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 00:14, 6 Դեկտեմբերի 2012 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Wikimedia Highlights, November 2012 ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և Ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Wikimedia Highlights, November 2012|Wikimedia Highlights, November 2012]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Highlights%2C+November+2012&amp;language=hy translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Highlights%2C+November+2012&amp;language=ru translate to Ռուսերեն]

The priority of this page is medium.


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Please consider helping non-English-language Wikimedia communities to stay updated about the most important Wikimedia Foundation activities, MediaWiki development work and other international Wikimedia news from last month. Completed translations will be announced on Facebook, Twitter, Identi.ca and project village pumps.

If you have questions about the translation notifications system, you can ask them at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Translation_requests ]. You can manage your subscription at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup ].&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 16:45, 12 Դեկտեմբերի 2012 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Fundraising 2012/Translation/Orabile Mudongo video (captions) ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և Ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Fundraising 2012/Translation/Orabile Mudongo video (captions)|Fundraising 2012/Translation/Orabile Mudongo video (captions)]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FOrabile+Mudongo+video+%28captions%29&amp;language=hy translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FOrabile+Mudongo+video+%28captions%29&amp;language=ru translate to Ռուսերեն]

The priority of this page is high.
The deadline for translating this page is 2012-12-20.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 11:45, 13 Դեկտեմբերի 2012 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Fundraising 2012/Translation/Erlan Vega video (captions) ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և Ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Fundraising 2012/Translation/Erlan Vega video (captions)|Fundraising 2012/Translation/Erlan Vega video (captions)]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FErlan+Vega+video+%28captions%29&amp;language=hy translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FErlan+Vega+video+%28captions%29&amp;language=ru translate to Ռուսերեն]

The priority of this page is high.
The deadline for translating this page is 2012-12-20.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Editor video captions&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 17:06, 14 Դեկտեմբերի 2012 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Fundraising 2012/Translation/Adrianne Wadewitz video (captions) ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և Ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Fundraising 2012/Translation/Adrianne Wadewitz video (captions)|Fundraising 2012/Translation/Adrianne Wadewitz video (captions)]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FAdrianne+Wadewitz+video+%28captions%29&amp;language=hy translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FAdrianne+Wadewitz+video+%28captions%29&amp;language=ru translate to Ռուսերեն]

The priority of this page is high.
The deadline for translating this page is 2012-12-24.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;http://commons.wikimedia.org/wiki/File:The_Impact_of_Wikipedia_Adrianne_Wadewitz.webm

Video link for reference&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 15:20, 18 Դեկտեմբերի 2012 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Fundraising 2012/Translation/Howard Morland video (captions) ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և Ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Fundraising 2012/Translation/Howard Morland video (captions)|Fundraising 2012/Translation/Howard Morland video (captions)]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FHoward+Morland+video+%28captions%29&amp;language=hy translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FHoward+Morland+video+%28captions%29&amp;language=ru translate to Ռուսերեն]

The priority of this page is high.
The deadline for translating this page is 2012-12-24.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;http://commons.wikimedia.org/w/index.php?title=File%3AThe_Impact_of_Wikipedia_Howard_Morland.webm

Video link for reference&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 13:04, 19 Դեկտեմբերի 2012 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Fundraising 2012/Translation/WEB documentary clip (captions) ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և Ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Fundraising 2012/Translation/WEB documentary clip (captions)|Fundraising 2012/Translation/WEB documentary clip (captions)]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FWEB+documentary+clip+%28captions%29&amp;language=hy translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FWEB+documentary+clip+%28captions%29&amp;language=ru translate to Ռուսերեն]

The priority of this page is high.
The deadline for translating this page is 2012-12-26.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;http://commons.wikimedia.org/wiki/File:WEB_Clip.webm&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 13:58, 20 Դեկտեմբերի 2012 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Guidelines on potential conflicts of interest ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և Ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Guidelines on potential conflicts of interest|Guidelines on potential conflicts of interest]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Guidelines+on+potential+conflicts+of+interest&amp;language=hy translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Guidelines+on+potential+conflicts+of+interest&amp;language=ru translate to Ռուսերեն]

The priority of this page is medium.
The deadline for translating this page is 2013-01-08.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;We are asking for community consultation on five proposed guidelines relating to potential conflicts of interest when people ask for resources belonging to the Wikimedia movement. We are hoping to get as much international involvement here as possible. Your assistance in translating this for your communities would be much appreciated! The [[Legal and Community Advocacy]] Team&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 17:21, 21 Դեկտեմբերի 2012 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Fundraising 2012/Translation/Dumisani Ndubane video (captions) ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և Ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Fundraising 2012/Translation/Dumisani Ndubane video (captions)|Fundraising 2012/Translation/Dumisani Ndubane video (captions)]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FDumisani+Ndubane+video+%28captions%29&amp;language=hy translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FDumisani+Ndubane+video+%28captions%29&amp;language=ru translate to Ռուսերեն]

The priority of this page is high.
The deadline for translating this page is 2012-12-26.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 17:22, 21 Դեկտեմբերի 2012 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Grants:Start ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Grants:Start|Grants:Start]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Grants%3AStart&amp;language=ru translate to Ռուսերեն]

The priority of this page is high.


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;This is the Wikimedia Foundation's new grants portal, which is planned to launch this Wednesday (January 16). It includes the new Individual Engagement Grants program, which finances projects by individual Wikimedians. Please help making it easier for non-English speakers to learn about these funding options, by providing a translation.

If you have questions about the translation notifications system, you can ask them at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Translation_requests ]. You can manage your subscription at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup ].&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 02:09, 15 Հունվարի 2013 (UTC)&lt;/div&gt;

== Արտաքին հղումներ Ռիհաննա հոդվածում ==

Հարգելի մասնակից, այն հղումները, որոնք Դուք տեղադրում եք [[Ռիհաննա]] հոդվածում, չեն համապատասխանում վիքիպեդիայի հղումների չափանիշերին։ Խնդրում եմ այլևս հետ մի շրջեք այդ հղումների հեռացումը։ Շնորհակալություն --[[Մասնակից:Lilitik22|Lilitik22]] ([[Մասնակցի քննարկում:Lilitik22|քննարկում]]) 18:20, 16 Հունվարի 2013 (UTC)

==Զգուշացում խմբագրական պատերազմի մասին==
[[Պատկեր:AnimatedStop.gif|65px|left]] '''Զգուշացում.''' Դուք ներգրավվել եք խմբագրական պատերազմի մեջ {{#if:Ռիհաննա‎|[[:Ռիհաննա‎]]}} էջում։ Հիշեցնում եմ, որ անկախ այն հարցից, թե ով է իրավացի, Դուք պարտավոր եք տարաձայնությունները լուծել քննարկման էջերում։ Եթե քննարման էջում չի հաջողվում համաձայնության հասնել, դիմեք այլ մասնակիցների օգնությանը։ Խմբագրական պատերազմ մղելը Վիքիպեդիայի կանոնների խախտում է և շարունակելու դեպքում դուք կարգելափակվեք։ Հաջողություն եմ մաղթում հետագա խմբագրումների ժամանակ։  — {{Մասնակից:Vacio/Ստորագրություն}} 07:46, 17 Հունվարի 2013 (UTC)

== Translation notification: Fundraising 2012/Translation/Drop down banner ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Fundraising 2012/Translation/Drop down banner|Fundraising 2012/Translation/Drop down banner]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FDrop+down+banner&amp;language=ru translate to Ռուսերեն]

The priority of this page is high.
The deadline for translating this page is 2013-01-27.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Testing for the 2012/13 international fundraiser will be picking back up again towards the end of January as part of the Foundations new all-year round fundraising strategy. 

http://en.wikipedia.org/wiki/Euro?banner=B12_5C_Control_BU 

This request will help us use a new style banner that we want to test in the top ten language. 

If you have any question you can send an email to jseddon[[File:At_sign.svg|17px|&amp;nbsp;at&amp;nbsp;|link=]]wikimedia.org or go to my user talk page:

http://meta.wikimedia.org/wiki/User_talk:Jseddon_(WMF)

Thank you all for your ongoing support :)&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 14:08, 20 Հունվարի 2013 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Wikimedia Highlights, December 2012 ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և Ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Wikimedia Highlights, December 2012|Wikimedia Highlights, December 2012]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Highlights%2C+December+2012&amp;language=hy translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Highlights%2C+December+2012&amp;language=ru translate to Ռուսերեն]

The priority of this page is medium.


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Please consider helping non-English-language Wikimedia communities to stay updated about the most important Wikimedia Foundation activities, MediaWiki development work and other international Wikimedia news from last month. Completed translations will be announced on Facebook, Twitter, Identi.ca and project village pumps.

If you have questions about the translation notifications system, you can ask them at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Translation_requests ]. You can manage your subscription at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup ].&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 08:05, 29 Հունվարի 2013 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Wikimedia Blog/Drafts/Wikipeidia Education Program: Walaa post ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և Ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Wikimedia Blog/Drafts/Wikipeidia Education Program: Walaa post|Wikimedia Blog/Drafts/Wikipeidia Education Program: Walaa post]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Blog%2FDrafts%2FWikipeidia+Education+Program%3A+Walaa+post&amp;language=hy translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Blog%2FDrafts%2FWikipeidia+Education+Program%3A+Walaa+post&amp;language=ru translate to Ռուսերեն]


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;This is the text for a blog post that will be published (together with the translation) at https://blog.wikimedia.org/ .

If you have questions about the translation notifications system, you can ask them at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Translation_requests ]. You can manage your subscription at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup ].&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 00:03, 13 Փետրվարի 2013 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Wikimedia Blog/Drafts/Wikipeidia Education Program: Walaa post ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և Ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Wikimedia Blog/Drafts/Wikipeidia Education Program: Walaa post|Wikimedia Blog/Drafts/Wikipeidia Education Program: Walaa post]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Blog%2FDrafts%2FWikipeidia+Education+Program%3A+Walaa+post&amp;language=hy translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Blog%2FDrafts%2FWikipeidia+Education+Program%3A+Walaa+post&amp;language=ru translate to Ռուսերեն]


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;This is the text for a blog post that will be published (together with the translation) at https://blog.wikimedia.org/ .

If you have questions about the translation notifications system, you can ask them at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Translation_requests ]. You can manage your subscription at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup ].&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 13:49, 13 Փետրվարի 2013 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Wikimedia Highlights, January 2013 ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և Ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Wikimedia Highlights, January 2013|Wikimedia Highlights, January 2013]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Highlights%2C+January+2013&amp;language=hy translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Highlights%2C+January+2013&amp;language=ru translate to Ռուսերեն]

The priority of this page is medium.


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Please consider helping non-English-language Wikimedia communities to stay updated  about the most important Wikimedia Foundation activities, MediaWiki development work and other international Wikimedia news from last month. Completed translations will be announced on Facebook, Twitter, Identi.ca and project village pumps.

If you have questions about the translation notifications system, you can ask them  at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Translation_requests ]. You can manage your subscription at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup ].&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 04:49, 18 Փետրվարի 2013 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Template:OurProjects ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և Ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Template:OurProjects|Template:OurProjects]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Template%3AOurProjects&amp;language=hy translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Template%3AOurProjects&amp;language=ru translate to Ռուսերեն]

The priority of this page is low.
The deadline for translating this page is 2013-03-31.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 00:54, 20 Փետրվարի 2013 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: FDC portal/CentralNotice2013-1 ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և Ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:FDC portal/CentralNotice2013-1|FDC portal/CentralNotice2013-1]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-FDC+portal%2FCentralNotice2013-1&amp;language=hy translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-FDC+portal%2FCentralNotice2013-1&amp;language=ru translate to Ռուսերեն]

The priority of this page is high.


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;This banner will invite logged-in editors on all projects to participate in the current public review phase about funding requests by 4 Wikimedia organizations. Around 2.6 million US dollars of donation money are available in this FDC round.

(Questions about the translation notification system can be asked at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Translation_requests ], and you can manage your subscription at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup ].)&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 06:49, 5 Մարտի 2013 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Fundraising 2012/Translation/Thank you letter ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և Ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Fundraising 2012/Translation/Thank you letter|Fundraising 2012/Translation/Thank you letter]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FThank+you+letter&amp;language=hy translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FThank+you+letter&amp;language=ru translate to Ռուսերեն]

The priority of this page is high.
The deadline for translating this page is 2013-03-30.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;The thank you letter has been had minor formatting changes and some changes to the text however the work is only minor and shouldn't :) Thank you again&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 02:28, 14 Մարտի 2013 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Fundraising 2012/Translation/Thank you letter ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և Ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Fundraising 2012/Translation/Thank you letter|Fundraising 2012/Translation/Thank you letter]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FThank+you+letter&amp;language=hy translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FThank+you+letter&amp;language=ru translate to Ռուսերեն]

The priority of this page is high.
The deadline for translating this page is 2013-03-28.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Minor update to this translation with some changes in formatting. Should be fairly minor changes needed. 

Thanks guys :)&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 02:33, 14 Մարտի 2013 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Wikimedia Highlights, February 2013 ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և Ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Wikimedia Highlights, February 2013|Wikimedia Highlights, February 2013]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Highlights%2C+February+2013&amp;language=hy translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Highlights%2C+February+2013&amp;language=ru translate to Ռուսերեն]

The priority of this page is medium.


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Please consider helping non-English-language Wikimedia communities to stay updated about the most important Wikimedia Foundation activities, MediaWiki development work and other international Wikimedia news from last month. Completed translations will be announced on Facebook, Twitter, Identi.ca and project village pumps.

If you have questions about the translation notifications system, you can ask them  at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Translation_requests ]. You can manage your subscription at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup ].&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 04:26, 14 Մարտի 2013 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: FDC portal/CentralNotice2013-2 ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և Ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:FDC portal/CentralNotice2013-2|FDC portal/CentralNotice2013-2]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-FDC+portal%2FCentralNotice2013-2&amp;language=hy translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-FDC+portal%2FCentralNotice2013-2&amp;language=ru translate to Ռուսերեն]

The priority of this page is high.


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;These banners are for a &quot;last call&quot; inviting logged-in editors on all projects to participate in the current public review phase (until March 31) about funding requests by 4 Wikimedia organizations, for around 1.3 million US dollars of donation money.

(Questions about the translation notification system can be asked at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Translation_requests ], and you can manage your subscription at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup ].)&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 13:45, 27 Մարտի 2013 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Turning off outdated skins ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և Ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Turning off outdated skins|Turning off outdated skins]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Turning+off+outdated+skins&amp;language=hy translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Turning+off+outdated+skins&amp;language=ru translate to Ռուսերեն]

The priority of this page is high.
The deadline for translating this page is 2013-04-12.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Please translate to help inform non-English-language users about some important changes that will affect some users across all of our wikis. If you have questions about the translation notifications system, you can ask them  at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Translation_requests ]. You can manage your subscription at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup ].&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 19:15, 28 Մարտի 2013 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Fundraising 2012/Translation/Drop down banner ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն on Meta.
The page [[:meta:Fundraising 2012/Translation/Drop down banner|Fundraising 2012/Translation/Drop down banner]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FDrop+down+banner&amp;language=hy translate to Հայերեն]

The priority of this page is high.
The deadline for translating this page is 2013-04-12.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;URGENT: New languages needed for new fundraising banner&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 13:05, 5 Ապրիլի 2013 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Free knowledge based on Creative Commons licenses ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և Ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Free knowledge based on Creative Commons licenses|Free knowledge based on Creative Commons licenses]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Free+knowledge+based+on+Creative+Commons+licenses&amp;language=hy translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Free+knowledge+based+on+Creative+Commons+licenses&amp;language=ru translate to Ռուսերեն]

The priority of this page is high.


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello, please translate this very important brochure to explain the free content nature of Wikimedia projects. You can take your time to translate it, but your translation can have a long-term impact.&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 12:22, 10 Ապրիլի 2013 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Wikimedia Highlights, March 2013 ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և Ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Wikimedia Highlights, March 2013|Wikimedia Highlights, March 2013]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Highlights%2C+March+2013&amp;language=hy translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Highlights%2C+March+2013&amp;language=ru translate to Ռուսերեն]

The priority of this page is medium.


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Please help non-English-language Wikimedia communities to stay updated about the most important Wikimedia Foundation activities, MediaWiki development work and other international Wikimedia news from last month. Completed translations will be announced on Facebook, Twitter, Identi.ca and project village pumps.

If you have questions about the translation notifications system, you can ask them at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Translation_requests ]. You can manage your subscription at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup ].&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 19:46, 12 Ապրիլի 2013 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Wikimedia Foundation elections 2013 ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Wikimedia Foundation elections 2013|Wikimedia Foundation elections 2013]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Foundation+elections+2013&amp;language=hy translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Foundation+elections+2013&amp;language=ru translate to ռուսերեն]

The priority of this page is high.
The deadline for translating this page is 2013-04-26.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Please translate to help inform non-English-language users about the important upcoming Wikimedia Foundation elections, including those for the [https://meta.wikimedia.org/wiki/Board Board of Trustees ] and the [https://meta.wikimedia.org/wiki/FDC Funds Dissemination Committee ]. If you have questions about the translation notifications system, you can ask them  at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Translation_requests ]. You can manage your subscription at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup ].&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 20:33, 18 Ապրիլի 2013 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Requests for comment/Activity levels of advanced administrative rights holders/Global message ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Requests for comment/Activity levels of advanced administrative rights holders/Global message|Requests for comment/Activity levels of advanced administrative rights holders/Global message]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Requests+for+comment%2FActivity+levels+of+advanced+administrative+rights+holders%2FGlobal+message&amp;language=hy translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Requests+for+comment%2FActivity+levels+of+advanced+administrative+rights+holders%2FGlobal+message&amp;language=ru translate to ռուսերեն]


The deadline for translating this page is 2013-04-23.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Using [[Global message delivery]], this message will be sent to all Wikimedia community discussion pages.&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 13:55, 21 Ապրիլի 2013 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Wikimedia Blog/Drafts/Try out the alpha version of the VisualEditor, now in 15 languages ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Wikimedia Blog/Drafts/Try out the alpha version of the VisualEditor, now in 15 languages|Wikimedia Blog/Drafts/Try out the alpha version of the VisualEditor, now in 15 languages]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Blog%2FDrafts%2FTry+out+the+alpha+version+of+the+VisualEditor%2C+now+in+15+languages&amp;language=ru translate to ռուսերեն]

The priority of this page is high.
The deadline for translating this page is 2013-04-25.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;This translation request is for an upcoming blog post for publication on http://blog.wikimedia.org. The post is about the alpha release of the new VisualEditor and will inform the various language communities that the VisualEditor will be available for the first time on their project!

If you have questions about the translation notifications system, you can ask them at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Translation_requests ]. You can manage your subscription at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup ].&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 23:25, 23 Ապրիլի 2013 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Fundraising 2012/Translation/Drop down banner ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն on Meta.
The page [[:meta:Fundraising 2012/Translation/Drop down banner|Fundraising 2012/Translation/Drop down banner]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Fundraising+2012%2FTranslation%2FDrop+down+banner&amp;language=hy translate to Հայերեն]

The priority of this page is high.
The deadline for translating this page is 2013-05-10.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;URGENT: I am really keen to get the last of these languages available for fundraising banners :) I hope you guys can help.&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 11:33, 29 Ապրիլի 2013 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Single User Login finalisation announcement/Personal announcement ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Single User Login finalisation announcement/Personal announcement|Single User Login finalisation announcement/Personal announcement]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Single+User+Login+finalisation+announcement%2FPersonal+announcement&amp;language=hy translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Single+User+Login+finalisation+announcement%2FPersonal+announcement&amp;language=ru translate to ռուսերեն]

The priority of this page is high.
The deadline for translating this page is 2013-05-13.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 08:23, 1 Մայիսի 2013 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Wikimedia Highlights, April 2013 ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Wikimedia Highlights, April 2013|Wikimedia Highlights, April 2013]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Highlights%2C+April+2013&amp;language=hy translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Highlights%2C+April+2013&amp;language=ru translate to ռուսերեն]

The priority of this page is medium.


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Please help non-English-language Wikimedia communities to stay updated about the most important Wikimedia Foundation activities, MediaWiki development work and other international Wikimedia news from last month. Completed translations will be announced on Facebook, Twitter, Identi.ca and project village pumps.

If you have questions about the translation notifications system, you can ask them at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Translation_requests ]. You can manage your subscription at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup ].&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 23:47, 25 Մայիսի 2013 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Wikimedia Foundation elections 2013/Voter e-mail ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Wikimedia Foundation elections 2013/Voter e-mail|Wikimedia Foundation elections 2013/Voter e-mail]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Foundation+elections+2013%2FVoter+e-mail&amp;language=hy translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Foundation+elections+2013%2FVoter+e-mail&amp;language=ru translate to ռուսերեն]

The priority of this page is high.
The deadline for translating this page is 2013-06-03.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 03:07, 28 Մայիսի 2013 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: User:SamoaBot/Wikidata Summary/translate ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:User:SamoaBot/Wikidata Summary/translate|User:SamoaBot/Wikidata Summary/translate]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-User%3ASamoaBot%2FWikidata+Summary%2Ftranslate&amp;language=hy translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-User%3ASamoaBot%2FWikidata+Summary%2Ftranslate&amp;language=ru translate to ռուսերեն]

The priority of this page is low.


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;It is a new and improved version of [[User:Addbot/Wikidata Summary]], featuring full support for &quot;plural&quot; directives and a new &quot;$user&quot; variable. We are working on enabling these summaries for all &quot;new-generation&quot; interwiki bots.&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 07:56, 28 Մայիսի 2013 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Wikimedia Blog/Drafts/Susanna Mkrtchyan profile ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն on Meta.
The page [[:meta:Wikimedia Blog/Drafts/Susanna Mkrtchyan profile|Wikimedia Blog/Drafts/Susanna Mkrtchyan profile]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Blog%2FDrafts%2FSusanna+Mkrtchyan+profile&amp;language=hy translate to Հայերեն]

The priority of this page is high.
The deadline for translating this page is 2013-05-31.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;This translation is for a Wikimedia Blog post, a profile of Susanna Mkrtchyan, the president of Wikimedia Armenia. 

&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 19:43, 28 Մայիսի 2013 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Wikimedia Foundation elections 2013/Translation/SecurePoll ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Wikimedia Foundation elections 2013/Translation/SecurePoll|Wikimedia Foundation elections 2013/Translation/SecurePoll]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Foundation+elections+2013%2FTranslation%2FSecurePoll&amp;language=hy translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Foundation+elections+2013%2FTranslation%2FSecurePoll&amp;language=ru translate to ռուսերեն]

The priority of this page is high.
The deadline for translating this page is 2013-06-06.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;We could greatly use your help doing some quick translations for the SecurePoll (voting) interface that will be used for this years [[m:Wikimedia Foundation elections 2013|Board and FDC elections]]. The translation consists of a short, 2 sentence, intro for the vote and 3 short 'titles' saying which vote or question they will be on. The page also lists the candidates for each election which do '''not''' need to be translated but can be transliterated if that makes sense for your language/script. Thank you! If you have any questions please feel free to ask on the [[m:Talk:Wikimedia Foundation elections 2013|Elections talk page]].&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 00:28, 3 Հունիսի 2013 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Wikimedia Foundation elections 2013/Translation/SecurePoll ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Wikimedia Foundation elections 2013/Translation/SecurePoll|Wikimedia Foundation elections 2013/Translation/SecurePoll]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Foundation+elections+2013%2FTranslation%2FSecurePoll&amp;language=hy translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Foundation+elections+2013%2FTranslation%2FSecurePoll&amp;language=ru translate to ռուսերեն]

The priority of this page is high.
The deadline for translating this page is 2013-06-06.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Please accept my apologies for the second notification. Because of the importance of the election and 2 new sentences that need to be translated we decided it was worth it to message everyone again. Please double check to make sure everything in your language is translated!

If you can please also translate the Central Notice banners that will alert people that the election has started (and when results are ready). So that we do not have to send out another notice you can find those translations:

[https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;amp;group=Centralnotice-tgroup-Election2013_voting_starts&amp;amp;language=en&amp;amp;filter=%21translated&amp;amp;action=translate Here (for the voting banner)]

[https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;amp;group=Centralnotice-tgroup-Election2013_winners&amp;amp;language=en&amp;amp;filter=%21translated&amp;amp;action=translate Here (for the results banner)]&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 02:06, 6 Հունիսի 2013 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Announcement Universal Language Selector ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Announcement Universal Language Selector|Announcement Universal Language Selector]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Announcement+Universal+Language+Selector&amp;language=hy translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Announcement+Universal+Language+Selector&amp;language=ru translate to ռուսերեն]

The priority of this page is medium.
The deadline for translating this page is 2013-06-11.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 21:37, 7 Հունիսի 2013 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Wikimedia Highlights, May 2013 ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Wikimedia Highlights, May 2013|Wikimedia Highlights, May 2013]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Highlights%2C+May+2013&amp;language=hy translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Highlights%2C+May+2013&amp;language=ru translate to ռուսերեն]

The priority of this page is medium.


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Please consider helping non-English-language Wikimedia communities to stay updated about the most important Wikimedia Foundation activities, MediaWiki development work and other international Wikimedia news from last month. Completed translations will be announced on Facebook, Twitter, Identi.ca and project village pumps.

If you have questions about the translation notifications system, you can ask them at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Translation_requests ]. You can manage your subscription at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup ].&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 18:36, 13 Հունիսի 2013 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: PRISM ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:PRISM|PRISM]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-PRISM&amp;language=hy translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-PRISM&amp;language=ru translate to ռուսերեն]

The priority of this page is high.
The deadline for translating this page is 2013-06-18.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hi translators,
the Wikimedia Foundation legal team has just published this page, asking the Wikimedia community to comment on whether they should take any action with regards to the recently uncovered PRISM surveillance scandal.

I'll greatly appreciate your involvement &amp;amp; contributions to have this page translated into as many languages as possible as well as popularised as widely as possible — please let your communities know about this so we can make the most use of this consultation period.&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 15:21, 15 Հունիսի 2013 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Admin activity review/2013/Notice to communities ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Admin activity review/2013/Notice to communities|Admin activity review/2013/Notice to communities]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Admin+activity+review%2F2013%2FNotice+to+communities&amp;language=hy translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Admin+activity+review%2F2013%2FNotice+to+communities&amp;language=ru translate to ռուսերեն]


The deadline for translating this page is 2013-07-20.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;This text will be used to inform communities which will be affected by the new global [[:m:Admin activity review|Admin activity review]] process which is carried out by stewards. You can also translate the page about the review itself. In order to ensure the global community understands what is happening, your translations will be very helpful.&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 01:54, 16 Հուլիսի 2013 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Admin activity review/2013/Notice to communities ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Admin activity review/2013/Notice to communities|Admin activity review/2013/Notice to communities]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Admin+activity+review%2F2013%2FNotice+to+communities&amp;language=hy translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Admin+activity+review%2F2013%2FNotice+to+communities&amp;language=ru translate to ռուսերեն]


The deadline for translating this page is 2013-07-20.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;This text will be used to inform communities which will be affected by the new global [[:m:Admin activity review|Admin activity review]] process which is carried out by stewards. You can also translate the page about the review itself. In order to ensure the global community understands what is happening, your translations will be very helpful.&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 01:56, 16 Հուլիսի 2013 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Wikimedia Highlights, June 2013 ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Wikimedia Highlights, June 2013|Wikimedia Highlights, June 2013]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Highlights%2C+June+2013&amp;language=hy translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Highlights%2C+June+2013&amp;language=ru translate to ռուսերեն]

The priority of this page is medium.


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Please consider helping non-English-language Wikimedia communities to stay updated about the most important Wikimedia Foundation activities, MediaWiki development work and other international Wikimedia news from last month. Completed translations will be announced on Facebook, Twitter, project village pumps and (for some languages) mailing lists.

If you have questions about the translation notifications system, ask them [https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Translation_requests here]. You can manage your subscription [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup here].&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 16:44, 19 Հուլիսի 2013 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Admin activity review/2013/Notice to inactive right holders ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Admin activity review/2013/Notice to inactive right holders|Admin activity review/2013/Notice to inactive right holders]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Admin+activity+review%2F2013%2FNotice+to+inactive+right+holders&amp;language=hy translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Admin+activity+review%2F2013%2FNotice+to+inactive+right+holders&amp;language=ru translate to ռուսերեն]


The deadline for translating this page is 2013-08-10.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 03:44, 4 Օգոստոսի 2013 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Wikimedia Highlights, July 2013 ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Wikimedia Highlights, July 2013|Wikimedia Highlights, July 2013]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Highlights%2C+July+2013&amp;language=hy translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Highlights%2C+July+2013&amp;language=ru translate to ռուսերեն]

The priority of this page is medium.


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Please consider helping non-English-language Wikimedia communities to stay updated about the most important Wikimedia Foundation activities, MediaWiki development work and other international Wikimedia news from last month. Completed translations will be announced on Facebook, Twitter, project village pumps and (for some languages) mailing lists.

If you have questions about the translation notifications system, ask them [https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Translation_requests here]. You can manage your subscription [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup here].&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 00:30, 31 Օգոստոսի 2013 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Grants:Index/Eligibility requirements ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Grants:Index/Eligibility requirements|Grants:Index/Eligibility requirements]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Grants%3AIndex%2FEligibility+requirements&amp;language=hy&amp;action=page translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Grants%3AIndex%2FEligibility+requirements&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Dear translators,

I have updated the Eligibility Requirements page for the Project and Event Grants program, and re-organized the information to be more readable, as well as easier to translate.

Your help in bringing this information to different language communities has tremendous value: many people are timid about grants, and having to digest all this relatively-formal information in English makes it even more scary.

Your translations can help more Wikimedians apply for funding, and thereby enable more awesome work to take place around the world.  Thank you for your valuable efforts!

Asaf Bartov, Grantmaking team, WMF&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 22:00, 2 Դեկտեմբերի 2013 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Grants:Index/Eligibility requirements ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Grants:Index/Eligibility requirements|Grants:Index/Eligibility requirements]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Grants%3AIndex%2FEligibility+requirements&amp;language=hy&amp;action=page translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Grants%3AIndex%2FEligibility+requirements&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Dear translators,

I have updated the Eligibility Requirements page for the Project and Event Grants program, and re-organized the information to be more readable, as well as easier to translate.

Your help in bringing this information to different language communities has tremendous value: many people are timid about grants, and having to digest all this relatively-formal information in English makes it even more scary.

Your translations can help more Wikimedians apply for funding, and thereby enable more awesome work to take place around the world.  Thank you for your valuable efforts!

Asaf Bartov, Grantmaking team, WMF&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 22:02, 2 Դեկտեմբերի 2013 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Wikimedia Highlights, November 2013 ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Wikimedia Highlights, November 2013|Wikimedia Highlights, November 2013]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Highlights%2C+November+2013&amp;language=hy&amp;action=page translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Highlights%2C+November+2013&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]

The priority of this page is medium.


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Please consider helping non-English-language Wikimedia communities to stay updated about the most important Wikimedia Foundation activities, MediaWiki development work and other international Wikimedia news from last  month. Completed translations will be announced on Facebook, Twitter, project village pumps and (for some languages) mailing lists. 

If you have questions about the translation notifications system, ask them [https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Translation_requests here]. You can manage your subscription [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup here].&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 02:37, 12 Դեկտեմբերի 2013 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Fundraising/Translation/Thank you email 20131202 ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Fundraising/Translation/Thank you email 20131202|Fundraising/Translation/Thank you email 20131202]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Fundraising%2FTranslation%2FThank+you+email+20131202&amp;language=hy&amp;action=page translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Fundraising%2FTranslation%2FThank+you+email+20131202&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]

The priority of this page is high.
The deadline for translating this page is 2014-01-02.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Thank you for your help translating this 'Thank you letter' from the Wikimedia Foundation's Executive Director Sue Gardner into your language. 

If you have any questions, please post them on my talk page https://meta.wikimedia.org/wiki/User_talk:Jrobell

&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 22:33, 12 Դեկտեմբերի 2013 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Privacy policy ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Privacy policy|Privacy policy]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Privacy+policy&amp;language=hy&amp;action=page translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Privacy+policy&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]

The priority of this page is high.


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;The discussion phase about the draft for the Wikimedia Foundation's new privacy policy is ending on January 15. Your help is welcome in translating the current version of the draft, which is expected to be
close to the final version. This will also enable more community members to contribute comments before the discussion phase ends.

The main text of the privacy policy is contained in the following pages, please click &quot;Translate&quot; on each of them:

[https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Privacy_policy Privacy policy] / 
[https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Privacy_policy-summary Summary] /
[https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:Mylanguage/Privacy_policy/what_policy_doesn%27t_cover What the policy doesn't cover] / 
[https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Privacy_policy-Definitions Definitions]

Please also consider translating the FAQ and other supplementary
material, which can be found (along with the main text) here:
[https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:Translate/agg-Privacy_policy_2014_draft ]&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 08:41, 8 Հունվարի 2014 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Data retention guidelines ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Data retention guidelines|Data retention guidelines]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Data+retention+guidelines&amp;language=hy&amp;action=page translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Data+retention+guidelines&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]

The priority of this page is high.


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;The discussion phase about the draft for the Wikimedia Foundation's new data retention guidelines is ending on February 14. Your help is welcome in translating the current version of the draft, which is expected to be close to the final version. This will also enable more community members to contribute comments before the discussion phase ends.

Please click &quot;Translate&quot; on both of these pages:

[https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Data_retention_guidelines/Introduction Introduction explaining the discussion phase] / [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Data_retention_guidelines Main text of the guidelines]&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 05:18, 10 Փետրվարի 2014 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Meta:About ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն on Meta.
The page [[:meta:Meta:About|Meta:About]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Meta%3AAbout&amp;language=hy&amp;action=page translate to Հայերեն]

The priority of this page is medium.


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;-----------------

Dear Collegues! This main description of Meta-wiki. 
Please check translation into your language and make it up to date.

-----------------&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 22:43, 17 Փետրվարի 2014 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Wikimedia Blog/Drafts/Board Service ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Wikimedia Blog/Drafts/Board Service|Wikimedia Blog/Drafts/Board Service]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Blog%2FDrafts%2FBoard+Service&amp;language=hy&amp;action=page translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Blog%2FDrafts%2FBoard+Service&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]

The priority of this page is medium.


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;This is the second in a series of blogs posts by the Wikimedia Foundation Board of Trustees, explaining the work of the Board Governance Committee. It is planned to be published at https://blog.wikimedia.org/ on Friday, February 28.

Translations are also still welcome for the first post in the series, titled &quot;Introduction to the Wikimedia Foundation Board of Trustees&quot;, where Vice Chair Phoebe Ayers explains the Board, its mandate, and its work within the community. It will hopefully remain a useful reference for a long time to come. It can be translated at [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;amp;group=page-Wikimedia+Blog%2FDrafts%2FIntroduction+to+the+Wikimedia+Foundation+Board+of+Trustees ].
&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 19:39, 26 Փետրվարի 2014 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Wikimedia Highlights, January 2014 ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Wikimedia Highlights, January 2014|Wikimedia Highlights, January 2014]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Highlights%2C+January+2014&amp;language=hy&amp;action=page translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Highlights%2C+January+2014&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]

The priority of this page is medium.


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Please consider helping non-English-language Wikimedia communities to stay updated about the most important Wikimedia Foundation activities, MediaWiki development work and other international Wikimedia news from January. Completed translations will be announced on Facebook, Twitter, project village pumps and (for some languages) mailing lists. 

Translations are also still welcome for the recently published December Highlights, at [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;amp;group=page-Wikimedia+Highlights%2C+December+2013 ].

If you have questions about the translation notifications system, ask them [https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Translation_requests here]. You can manage your subscription [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup here].
&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 09:19, 1 Մարտի 2014 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Grants:APG/Proposals/2012-2013 round2/Staff summary/Progress report form/Q2 ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Grants:APG/Proposals/2012-2013 round2/Staff summary/Progress report form/Q2|Grants:APG/Proposals/2012-2013 round2/Staff summary/Progress report form/Q2]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Grants%3AAPG%2FProposals%2F2012-2013+round2%2FStaff+summary%2FProgress+report+form%2FQ2&amp;language=hy&amp;action=page translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Grants%3AAPG%2FProposals%2F2012-2013+round2%2FStaff+summary%2FProgress+report+form%2FQ2&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]

The priority of this page is medium.


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;This report is written by FDC Staff and is intended for the FDC, FDC grantees, and the larger movement. It includes a summary table of financial information from this past quarter, and summaries of each entity’s progress report in this past quarter.&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 10:39, 12 Մարտի 2014 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Wikimedia Blog/Drafts/Heartbleed ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Wikimedia Blog/Drafts/Heartbleed|Wikimedia Blog/Drafts/Heartbleed]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Blog%2FDrafts%2FHeartbleed&amp;language=hy&amp;action=page translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Blog%2FDrafts%2FHeartbleed&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;This is the text of a just published [https://blog.wikimedia.org/2014/04/10/wikimedias-response-to-the-heartbleed-security-vulnerability/ blog post] summarizing the actions taken to protect users of Wikimedia sites against the recently discovered &quot;Heartbleed&quot; security vulnerability. (The post explains that users will need to re-login the next time they use their accounts and suggests to change passwords as a standard precautionary measure, but it is currently not intended to enforce a password change for all users.) Completed translations will be added to the blog post.&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 19:20, 10 Ապրիլի 2014 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Wikimedia Highlights, March 2014 ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Wikimedia Highlights, March 2014|Wikimedia Highlights, March 2014]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Highlights%2C+March+2014&amp;language=hy&amp;action=page translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Highlights%2C+March+2014&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Please consider helping non-English-language Wikimedia communities to stay updated about the most important Wikimedia Foundation activities, MediaWiki development work and other international Wikimedia news from the month of March. Completed translations will be announced on Facebook, Twitter, Identi.ca and project village pumps.

Help is also still welcoming in translating the previous issue of the Wikimedia Highlights which was published last week, at [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;amp;group=page-Wikimedia+Highlights%2C+February+2014&amp;amp;action=page&amp;amp;filter= ].

If you have questions about the translation notifications system, you can ask them at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Translation_requests ]. You can manage your subscription at [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup ].
&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 05:06, 1 Մայիսի 2014 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Wikimedia Highlights, April 2014 ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Wikimedia Highlights, April 2014|Wikimedia Highlights, April 2014]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Highlights%2C+April+2014&amp;language=hy&amp;action=page translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Highlights%2C+April+2014&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Please consider helping non-English-language Wikimedia communities to stay updated about the most important Wikimedia Foundation activities, MediaWiki development work and other international Wikimedia news from last  month. Completed translations will be announced on Facebook, Twitter, project village pumps and (for some languages) mailing lists. 

If you have questions about the translation notifications system, ask them [https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Translation_requests here]. You can manage your subscription [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup here].&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 08:50, 26 Մայիսի 2014 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Fundraising/Translation/Thank you email 20140606 ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Fundraising/Translation/Thank you email 20140606|Fundraising/Translation/Thank you email 20140606]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Fundraising%2FTranslation%2FThank+you+email+20140606&amp;language=hy&amp;action=page translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Fundraising%2FTranslation%2FThank+you+email+20140606&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]

The priority of this page is high.
The deadline for translating this page is 2014-06-20.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Please help us translate our Thank You email that is sent to our donors on behalf of the Wikimedia Foundation's new executive director Lila Tretikov. We would highly appreciate your help on this in order to make sure the letter is available for our donors to read in their native language. &lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 13:56, 6 Հունիսի 2014 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Grants:APG/Funds Dissemination Committee/Advisory Group/Recommendations/2014 ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Grants:APG/Funds Dissemination Committee/Advisory Group/Recommendations/2014|Grants:APG/Funds Dissemination Committee/Advisory Group/Recommendations/2014]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Grants%3AAPG%2FFunds+Dissemination+Committee%2FAdvisory+Group%2FRecommendations%2F2014&amp;language=hy&amp;action=page translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Grants%3AAPG%2FFunds+Dissemination+Committee%2FAdvisory+Group%2FRecommendations%2F2014&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 08:59, 11 Հունիսի 2014 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Wikimedia Highlights, May 2014 ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:meta:Wikimedia Highlights, May 2014|Wikimedia Highlights, May 2014]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Highlights%2C+May+2014&amp;language=hy&amp;action=page translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Highlights%2C+May+2014&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Please consider helping non-English-language Wikimedia communities to stay updated about the most important Wikimedia Foundation activities, MediaWiki development work and other international Wikimedia news from May. Completed translations will be announced on Facebook, Twitter, project village pumps and (for some languages) mailing lists. 

If you have questions about the translation notifications system, ask them [https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Translation_requests here]. You can manage your subscription [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup here].&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 07:42, 1 Հուլիսի 2014 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Mailing lists/List info ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[Mailing lists/List info]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Mailing+lists%2FList+info&amp;language=hy&amp;action=page translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Mailing+lists%2FList+info&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]

The priority of this page is medium.


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;We are re-designing our mailing list information pages and we would very much appreciate if you could please translate a few short phrases so that non-English speakers are able to easily sign up to our [https://meta.wikimedia.org/wiki/Mailing_lists Mailing lists]. If you have questions about the translation notifications system, ask them [https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Translation_requests here]. You can manage your subscription [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup here].&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 00:09, 19 Օգոստոսի 2014 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Letter to Wikimedia Foundation: Superprotect and Media Viewer ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[Letter to Wikimedia Foundation: Superprotect and Media Viewer]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Letter+to+Wikimedia+Foundation%3A+Superprotect+and+Media+Viewer&amp;language=hy&amp;action=page translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Letter+to+Wikimedia+Foundation%3A+Superprotect+and+Media+Viewer&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]

The priority of this page is low.


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Not an &quot;official&quot; request, of course, but some other users would be grateful if you could translate this summary of their thinking. Translating something is certainly something useful to do if you're not sure how to contribute to these days' discussions. :-) --[[User:Nemo_bis|Nemo]]&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 06:59, 22 Օգոստոսի 2014 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Single User Login finalisation announcement/RenameUser announcement ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[Single User Login finalisation announcement/RenameUser announcement]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Single+User+Login+finalisation+announcement%2FRenameUser+announcement&amp;language=hy&amp;action=page translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Single+User+Login+finalisation+announcement%2FRenameUser+announcement&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]

The priority of this page is medium.
The deadline for translating this page is 2014-09-08.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Translators,

I (Keegan) am sending a message on behalf of Stewards and WMF engineering to inform communities about local renaming being turned off in the middle of September as usernames start moving global. Please translate this message so I can deliver it in a proper, localized form. &lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 03:59, 3 Սեպտեմբերի 2014 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: File metadata cleanup drive/How to fix metadata ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[File metadata cleanup drive/How to fix metadata]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-File+metadata+cleanup+drive%2FHow+to+fix+metadata&amp;language=hy&amp;action=page translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-File+metadata+cleanup+drive%2FHow+to+fix+metadata&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]

The priority of this page is medium.


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;There is a new initiative to [[File metadata cleanup drive|clean up file information pages]] across Wikimedia wikis. In order to reach out to the communities in their native language, we would like to ask for your help to translate a few pages. In addition to the one linked above, there are two short pages:
* [[File metadata cleanup drive]] ([https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;amp;group=page-File+metadata+cleanup+drive direct translation link])
* [[Template:File metadata cleanup header]] ([https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;amp;group=page-Template%3AFile+metadata+cleanup+header direct translation link])
We have done our best to prepare the pages to minimize the work for translators, and if you notice anything else we could do to make translation easier, please do let us know. [[User:Guillaume (WMF)|Guillaume]] is also happy to answer any questions you might have while translating the documents.&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 13:28, 20 Հոկտեմբերի 2014 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Global AbuseFilter/2014 announcement ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[Global AbuseFilter/2014 announcement]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Global+AbuseFilter%2F2014+announcement&amp;language=hy&amp;action=page translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Global+AbuseFilter%2F2014+announcement&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]

The priority of this page is high.


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;[[Special:Mylanguage/Global AbuseFilter|Global AbuseFilters]] were recently enabled on many Wikimedia projects. As we'd like to notify the affected wikis about it, we've created a page for announcing this: [[Special:MyLanguage/Global AbuseFilter/2014 announcement|Global AbuseFilter/2014 announcement]]. We'd like to make the [[Global AbuseFilter/2014 announcement|announcement]] accessible to as many users as possible and therefore would like to ask for your help in translating the announcement.

In order to reach out to the communities in their native language, we would like to ask for your help in translating the following mass message which will be sent to the affected wikis as well:

*[[Global AbuseFilter/2014 announcement (condensed)]] ([//meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;amp;group=page-Global+AbuseFilter%2F2014+announcement+%28condensed%29 translate])

The message will be sent in about three days time from now (on 13 November) so if you are planning on translating the message, please make sure that [[Global AbuseFilter/2014 announcement (condensed)]] is translated before the deadline.&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 17:12, 10 Նոյեմբերի 2014 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Grants:APG/Funds Dissemination Committee/Advisory Group/Recommendations/2014/ED Response ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[Grants:APG/Funds Dissemination Committee/Advisory Group/Recommendations/2014/ED Response]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Grants%3AAPG%2FFunds+Dissemination+Committee%2FAdvisory+Group%2FRecommendations%2F2014%2FED+Response&amp;language=hy&amp;action=page translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Grants%3AAPG%2FFunds+Dissemination+Committee%2FAdvisory+Group%2FRecommendations%2F2014%2FED+Response&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]

The priority of this page is low.


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 12:05, 20 Նոյեմբերի 2014 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Grants:APG/FDC portal/FDC recommendations/2014-2015 round1 ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[Grants:APG/FDC portal/FDC recommendations/2014-2015 round1]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Grants%3AAPG%2FFDC+portal%2FFDC+recommendations%2F2014-2015+round1&amp;language=hy&amp;action=page translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Grants%3AAPG%2FFDC+portal%2FFDC+recommendations%2F2014-2015+round1&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 19:00, 21 Նոյեմբերի 2014 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Wikimedia Highlights, October 2014 ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[Wikimedia Highlights, October 2014]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Highlights%2C+October+2014&amp;language=hy&amp;action=page translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Highlights%2C+October+2014&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Please consider helping non-English-language Wikimedia communities to stay updated about the most important Wikimedia Foundation activities, MediaWiki development work and other international Wikimedia news from October. Completed translations will be announced on Facebook, Twitter, project village pumps and (for some languages) mailing lists.

If you have questions about the translation notifications system, ask them [https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Translation_requests here]. You can manage your subscription [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup here].&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 07:55, 2 Դեկտեմբերի 2014 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Single User Login finalisation announcement ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[Single User Login finalisation announcement]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Single+User+Login+finalisation+announcement&amp;language=hy&amp;action=page translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Single+User+Login+finalisation+announcement&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]

The priority of this page is medium.
The deadline for translating this page is 5 January 2015.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Single-user login finalization will finally take place in April 2015. There are some small changes to the text in this page to say this as well as mentioning local renaming is no longer possible. Please help update the translation to this page before accounts that are going to be affected are notified. 

Also updated with a very small change that needs translated is this page: &amp;lt; https://meta.wikimedia.org/wiki/Single_User_Login_finalisation_announcement/Personal_announcement &gt;. This text will be sent or linked to every account that will be affected, please help make sure it is ready to be sent out in your language(s).&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 22:04, 8 Դեկտեմբերի 2014 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Grants:PEG/About the Project and Event Grants Program ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to ռուսերեն on Meta.
The page [[Grants:PEG/About the Project and Event Grants Program]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Grants%3APEG%2FAbout+the+Project+and+Event+Grants+Program&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]

The priority of this page is high.
The deadline for translating this page is 2014-12-31.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;We are starting to mark all the revised Project &amp;amp; Event Grant pages for translation (in order of priority). Many thanks to all you translators for supporting with this effort!

Please leave questions about the page on the discussion page or post questions directly to user:AWang (WMF)
&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 22:59, 9 Դեկտեմբերի 2014 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Grants:PEG/Proposal Guidelines ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to ռուսերեն on Meta.
The page [[Grants:PEG/Proposal Guidelines]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Grants%3APEG%2FProposal+Guidelines&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]


The deadline for translating this page is 2014-12-31.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;We are starting a translation drive for all the revised Project and Event Grant pages. Your support is much appreciated! Please send any questions to user: AWang (WMF)
&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 01:17, 10 Դեկտեմբերի 2014 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Stewards ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն on Meta.
The page [[Stewards]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Stewards&amp;language=hy&amp;action=page translate to Հայերեն]


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;You're being notified because your language version of the page is very outdated. To provide useful and accurate information to users looking for stewards' help, the page should be updated.&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 10:21, 15 Դեկտեմբերի 2014 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Admin activity review/2014/Notice to communities ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[Admin activity review/2014/Notice to communities]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Admin+activity+review%2F2014%2FNotice+to+communities&amp;language=hy&amp;action=page translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Admin+activity+review%2F2014%2FNotice+to+communities&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 23:10, 21 Դեկտեմբերի 2014 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Admin activity review/2014/Notice to inactive right holders ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[Admin activity review/2014/Notice to inactive right holders]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Admin+activity+review%2F2014%2FNotice+to+inactive+right+holders&amp;language=hy&amp;action=page translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Admin+activity+review%2F2014%2FNotice+to+inactive+right+holders&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 03:36, 24 Դեկտեմբերի 2014 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Stewards/Elections 2015 ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[Stewards/Elections 2015]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Stewards%2FElections+2015&amp;language=hy&amp;action=page translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Stewards%2FElections+2015&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]

The priority of this page is high.


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;I apologize for the delay, but the 2015 Steward election banners are now available for translation. They consist of two banners with a few short phrases:

*Banner displayed to sysops regarding nominations ('''[//meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;amp;group=Centralnotice-tgroup-stewnoms direct translation link]''')
*Banner displayed to users regarding voting ('''[//meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;amp;group=Centralnotice-tgroup-stewvote direct translation link]''')

If you have any questions or require any assistance, feel free to ask on [[Talk:Stewards/Elections 2015]] or drop by &lt;span dir=&quot;ltr&quot; id=wikimedia-stewards-elections&gt;[[irc:wikimedia-stewards-elections|&lt;span style=&quot;font-family: monospace,Courier; white-space: nowrap;&quot;&gt;#wikimedia-stewards-elections&lt;/span&gt;]]&lt;sup&gt;&lt;span class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[http://webchat.freenode.net/?channels=#wikimedia-stewards-elections &lt;span style=&quot;color: green;&quot;&gt;connect&lt;/span&gt;]&lt;/span&gt;&lt;/sup&gt;&lt;/span&gt; channel on the freenode IRC network.&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 04:35, 11 Հունվարի 2015 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Wikimedia Highlights, December 2014 ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[Wikimedia Highlights, December 2014]] is available for translation. You can translate it here:
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Highlights%2C+December+2014&amp;language=hy&amp;action=page translate to Հայերեն]
* [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Highlights%2C+December+2014&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Please consider helping non-English-language Wikimedia communities to stay updated about the Wikimedia blog's most notable posts from December, covering Wikimedia Foundation activities, MediaWiki development work and other international Wikimedia news. Completed translations will be announced on Facebook, Twitter, project village pumps and (for some languages) mailing lists.

If you have questions about the translation notifications system, ask them [https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Translation_requests here]. You can manage your subscription [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup here]&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 23:58, 31 Հունվարի 2015 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Grants:IdeaLab/Future IdeaLab Campaigns/Notification ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to ռուսերեն on Meta.
The page [[Grants:IdeaLab/Future IdeaLab Campaigns/Notification]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Grants%3AIdeaLab%2FFuture+IdeaLab+Campaigns%2FNotification&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]

The priority of this page is medium.
The deadline for translating this page is 2015-12-15.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hi translators!  I'm seeking your help with this short notification intended for village pumps and other community notification boards [[m:Grants:IdeaLab/Future_IdeaLab_Campaigns|to help us figure out what IdeaLab campaigns to run in the future]].  The message invites participants to meta to discuss campaign topics and participate in the survey, but participants should also feel welcome to discuss their ideas on their local Wikimedia project where this notification will be posted, where I'll be monitoring it.  Thanks so much for your help, and please ping me on [[User talk:I JethroBT (WMF)|my talk page]] if you have any questions or concerns.&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 20:04, 7 Դեկտեմբերի 2015 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Grants:IdeaLab/Future IdeaLab Campaigns ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to ռուսերեն on Meta.
The page [[Grants:IdeaLab/Future IdeaLab Campaigns]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Grants%3AIdeaLab%2FFuture+IdeaLab+Campaigns&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]

The priority of this page is medium.
The deadline for translating this page is 2016-01-04.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hi translators-- thanks for your quick work in translating the messages for Future IdeaLab Campaigns.  These messages will be going out this week.  If you're able, feel free to help translate the campaign page so that non-English speakers can better understand the motivation and details of this consultation.  Please let me know if you have any questions, and thanks for your hard work.  [[m:User:I JethroBT (WMF)|I JethroBT (WMF)]]&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 19:06, 10 Դեկտեմբերի 2015 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Wikimedia Highlights, November 2015 ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[Wikimedia Highlights, November 2015]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Highlights%2C+November+2015&amp;language=hy&amp;action=page translate to Հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Highlights%2C+November+2015&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Please consider helping non-English-language Wikimedia communities to stay updated about the Wikimedia blog's most notable posts from November, covering Wikimedia Foundation activities and other important events from across the Wikimedia movement. Completed translations will be announced on social media, project village pumps and (for some languages) mailing lists.
&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 20:23, 11 Դեկտեմբերի 2015 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Requests for comment/Password policy for users with certain advanced permissions/massmessage ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[Requests for comment/Password policy for users with certain advanced permissions/massmessage]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Requests+for+comment%2FPassword+policy+for+users+with+certain+advanced+permissions%2Fmassmessage&amp;language=hy&amp;action=page translate to Հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Requests+for+comment%2FPassword+policy+for+users+with+certain+advanced+permissions%2Fmassmessage&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 11:43, 13 Դեկտեմբերի 2015 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Grants:IdeaLab/Towards a New Wikimania ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to ռուսերեն on Meta.
The page [[Grants:IdeaLab/Towards a New Wikimania]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Grants%3AIdeaLab%2FTowards+a+New+Wikimania&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]

The priority of this page is high.
The deadline for translating this page is 2016-01-05.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hey translators, please see review and translate what you are able for this important consultation regarding Wikimania.  Because part of the consultation is aimed at fundamentally changing how Wikimania is planned (even considering the possibility of making multiple events regional throughout the year rather than one global event), it's important that folks understand the options on the table.  I've tried to prioritize only the most important parts of the consultation for translation, but if you want to translate more, please feel free to add translation tags and get in touch with me if you need me to reconfirm the page for translation.  Please also see [[Grants talk:IdeaLab/Towards a New Wikimania|the discussion page]], as we are requesting translations of the small number of survey questions.  With thanks, [[User:I JethroBT (WMF)]].&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 05:05, 15 Դեկտեմբերի 2015 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: 2015 Community Wishlist Survey ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[2015 Community Wishlist Survey]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-2015+Community+Wishlist+Survey&amp;language=hy&amp;action=page translate to Հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-2015+Community+Wishlist+Survey&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]

The priority of this page is high.


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 13:05, 21 Դեկտեմբերի 2015 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Wikimedia Blog/Drafts/Android app is a Google Play Best App of 2015 ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[Wikimedia Blog/Drafts/Android app is a Google Play Best App of 2015]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Blog%2FDrafts%2FAndroid+app+is+a+Google+Play+Best+App+of+2015&amp;language=hy&amp;action=page translate to Հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Blog%2FDrafts%2FAndroid+app+is+a+Google+Play+Best+App+of+2015&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Google has named the Wikipedia Android app a &quot;Best App of 2015,&quot; featuring the app in the Google Play Stores of Russia, India, Mexico, Japan, and Indonesia. We have published a blog post about this accomplishment and would appreciate help with translations. Thank you in advance for any help you can provide! Either way, let's celebrate. :-)&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 21:41, 21 Դեկտեմբերի 2015 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Template:StrategyButton2016/editintro/Communities ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[Template:StrategyButton2016/editintro/Communities]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Template%3AStrategyButton2016%2Feditintro%2FCommunities&amp;language=hy&amp;action=page translate to Հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Template%3AStrategyButton2016%2Feditintro%2FCommunities&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]

The priority of this page is high.
The deadline for translating this page is 2016-01-18.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;- This is the part of a series of community consultation pages. The WMF Community Advocacy team has put together a list at https://meta.wikimedia.org/wiki/2016_Strategy/Translations. We're hoping to launch the consultation on January 18th. Realizing getting all translations in place before the launch of the consultation may not be possible (and that people will likely help with translations after the launch), I'd be really grateful for any assistance especially that you can give in translating the templates at that Meta page link, like this one. It'll probably be harder for casual translators to help out with those!

- Text should be stable at this point. I've just made what I hope will be the last modification to those pages!

- Thank you for all you do, and I hope you will not only assist in translation (if you are able) but also take part in the consultation. Your input will be very welcome.

- Questions or concerns? Please let me know at mdennis@wikimedia.org. Thanks! Maggie


&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 02:06, 12 Հունվարի 2016 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Grants:IEG/Motivational and educational video to introduce Wikimedia/January message to village pumps ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն on Meta.
The page [[Grants:IEG/Motivational and educational video to introduce Wikimedia/January message to village pumps]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Grants%3AIEG%2FMotivational+and+educational+video+to+introduce+Wikimedia%2FJanuary+message+to+village+pumps&amp;language=hy&amp;action=page translate to Հայերեն]

The priority of this page is medium.
The deadline for translating this page is 2016-02-05.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hi, this is a request for translation of a brief message on behalf of [[User:Pine|Pine]] ([[User talk:Pine|Քննարկում]]&lt;span style=&quot;font-weight:bold;&quot;&gt;&amp;nbsp;·&lt;/span&gt; [[Special:Contributions/Pine|ներդրում]]) aimed at gathering feedback for scripts and ideas for a series of videos to teach about Wikipedia and sister projects to new contributors.  This project is funded through the [[IEG|Individual Engagement Grant]], and information on the project generally can be found at [[Grants:IEG/Motivational and educational video to introduce Wikimedia|the grant project page]].  Your help is greatly appreciated, and please get in touch with Pine if you have any questions.  Thanks, [[Մասնակից:Translation Notification Bot|Translation Notification Bot]] ([[Մասնակցի քննարկում:Translation Notification Bot|քննարկում]]) 10:02, 22 Հունվարի 2016 (UTC)&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 10:02, 22 Հունվարի 2016 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Wikimedia Highlights, December 2015 ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[Wikimedia Highlights, December 2015]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Highlights%2C+December+2015&amp;language=hy&amp;action=page translate to Հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Highlights%2C+December+2015&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Please consider helping non-English-language Wikimedia communities to stay updated about the Wikimedia blog's most notable posts from December, covering Wikimedia Foundation activities and other important events from across the Wikimedia movement. Completed translations will be announced on social media, project village pumps and (for some languages) mailing lists.&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 22:51, 25 Հունվարի 2016 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Grants:IdeaLab/Towards a New Wikimania/Outcomes ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to ռուսերեն on Meta.
The page [[Grants:IdeaLab/Towards a New Wikimania/Outcomes]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Grants%3AIdeaLab%2FTowards+a+New+Wikimania%2FOutcomes&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]

The priority of this page is high.
The deadline for translating this page is 2016-02-09.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hi translators, this is Jethro.  The page here describes the outcomes of a recent consultation on Wikimania and movement conferences, for which the WMF will be publicizing on 8 Feburary.  There are many very important changes coming for Wikimania beginning in 2018, and it's important that contributors from as many language backgrounds as possible are aware of them.  In my judgment, it will be most important to translate the sections labeled &quot;Summary,&quot; and &quot;Next steps&quot; be prioritized, but any translation you can provide for the more specific details on the page will be appreciated.  Please contact me if you have any questions about the translation material.  With thanks, [[User:I JethroBT (WMF)|I JethroBT (WMF)]] ([[User talk:I JethroBT (WMF)|talk]]) 21:24, 5 Փետրվարի 2016 (UTC)&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 21:24, 5 Փետրվարի 2016 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Admin activity review/Notice to communities ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[Admin activity review/Notice to communities]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Admin+activity+review%2FNotice+to+communities&amp;language=hy&amp;action=page translate to Հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Admin+activity+review%2FNotice+to+communities&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]

The priority of this page is high.


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;* The 2015 [[admin activity review]] process is starting. We need your cooperation to translate missing message, but also to proofread and correct already existing messages. Understanding of messages that we're going to be sent in the next weeks are very important. Thank you very much for your help.&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 15:59, 8 Փետրվարի 2016 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Admin activity review/Notice to inactive right holders ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[Admin activity review/Notice to inactive right holders]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Admin+activity+review%2FNotice+to+inactive+right+holders&amp;language=hy&amp;action=page translate to Հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Admin+activity+review%2FNotice+to+inactive+right+holders&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]

The priority of this page is high.


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;The 2015 [[admin activity review]] process is starting. We need your cooperation to translate missing message, but also to proofread and correct already existing messages. Understanding of messages that are going to be sent in the next weeks are very important. Thank you very much for your help.&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 16:01, 8 Փետրվարի 2016 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Wikimedia Highlights, January 2016 ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[Wikimedia Highlights, January 2016]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Highlights%2C+January+2016&amp;language=hy&amp;action=page translate to Հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Highlights%2C+January+2016&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Please consider helping non-English-language Wikimedia communities to stay updated about the Wikimedia blog's most notable posts from January, covering Wikimedia Foundation activities and other important events from across the Wikimedia movement. Completed translations will be announced on social media, project village pumps and (for some languages) mailing lists.&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 19:47, 22 Փետրվարի 2016 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Grants:IdeaLab/Inspire/Translation ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to ռուսերեն on Meta.
The page [[Grants:IdeaLab/Inspire/Translation]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Grants%3AIdeaLab%2FInspire%2FTranslation&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]

The priority of this page is high.
The deadline for translating this page is 2016-03-14.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hey translators!  This page is actually a hub for several pages related to the current [[Grants:Inspire|Inspire Campaign]], an event associated with [[IdeaLab]] to invite editors to propose ideas along a specific theme.  Because we ran a campaign last year, and some materials are being reused, some pages may not require much translation.  Some pages, however, are completely new for this campaign.  In terms of what pages are most important, the main landing page ([[Grants:IdeaLab/Inspire]]) and the FAQ page ([[Grants:IdeaLab/Inspire/FAQ]] should be prioritized if possible.  Please let me know if you have any questions on [[Grants talk:IdeaLab/Inspire/Translation|the discussion page for the translation hub]].  Thank you so much, and I am very grateful for any time you can give. -- [[User:I JethroBT (WMF)|I JethroBT (WMF)]] ([[User talk:I JethroBT (WMF)|talk]])&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 09:10, 28 Փետրվարի 2016 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: User:CKoerner (WMF)/Work/Completion Suggester inital rollout ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[User:CKoerner (WMF)/Work/Completion Suggester inital rollout]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-User%3ACKoerner+%28WMF%29%2FWork%2FCompletion+Suggester+inital+rollout&amp;language=hy&amp;action=page translate to Հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-User%3ACKoerner+%28WMF%29%2FWork%2FCompletion+Suggester+inital+rollout&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]

The priority of this page is low.
The deadline for translating this page is 2016-03-07.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;If you have time this weekend, please help translate this page to inform communities about improvement to search.&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 19:56, 4 Մարտի 2016 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Grants:IdeaLab/Inspire/CentralNotice ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to ռուսերեն on Meta.
The page [[Grants:IdeaLab/Inspire/CentralNotice]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Grants%3AIdeaLab%2FInspire%2FCentralNotice&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]

The priority of this page is high.
The deadline for translating this page is 2016-03-13.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hey translators.  This is a brief message (three sentences) intended for a central notice banner that will be very publicly displayed across Wikimedia projects related to the [[Grants:Inspire|Inspire campaign]].  Any help translating it would be most appreciated.  Thanks! [[User:I JethroBT (WMF)|I JethroBT (WMF)]]
&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 22:45, 9 Մարտի 2016 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: User:CKoerner (WMF)/Work/Completion Suggester inital rollout ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to ռուսերեն on Meta.
The page [[User:CKoerner (WMF)/Work/Completion Suggester inital rollout]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-User%3ACKoerner+%28WMF%29%2FWork%2FCompletion+Suggester+inital+rollout&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]

The priority of this page is medium.
The deadline for translating this page is 2016-03-14.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Completion Suggester will be going live on the few remaining wikis where it is not next week.&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 21:25, 11 Մարտի 2016 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Wikipedia ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[Wikipedia]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikipedia&amp;language=hy&amp;action=page translate to Հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikipedia&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 02:15, 12 Մարտի 2016 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Wikimedia Highlights, February 2016 ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[Wikimedia Highlights, February 2016]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Highlights%2C+February+2016&amp;language=hy&amp;action=page translate to Հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Highlights%2C+February+2016&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Please consider helping non-English-language Wikimedia communities to stay updated about the Wikimedia blog's most notable posts from February, covering Wikimedia Foundation activities and other important events from across the Wikimedia movement. Completed translations will be announced on social media, project village pumps and (for some languages) mailing lists.&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 19:20, 18 Մարտի 2016 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Tech/Server switch 2016 ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[Tech/Server switch 2016]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Tech%2FServer+switch+2016&amp;language=hy&amp;action=page translate to Հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Tech%2FServer+switch+2016&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]

The priority of this page is high.
The deadline for translating this page is 2016-04-07.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Please help translate this message about planned maintenance for the servers.  Editors and other contributors will not be able to save their changes or upload images for about 30 minutes on both Tuesday, 19 April and Thursday, 21 April.  This will affect ALL the WMF wikis, not just Wikipedia.  I will send this message to hundreds of wikis before this event, and I hope that your languages will be included.&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 18:34, 23 Մարտի 2016 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Interface editors ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[Interface editors]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Interface+editors&amp;language=hy&amp;action=page translate to Հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Interface+editors&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 12:46, 29 Մարտի 2016 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Wikimedia Highlights, March 2016 ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[Wikimedia Highlights, March 2016]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Highlights%2C+March+2016&amp;language=hy&amp;action=page translate to Հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Highlights%2C+March+2016&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Please consider helping non-English-language Wikimedia communities to stay updated about the Wikimedia blog's most notable posts from March, covering Wikimedia Foundation activities and other important events from across the Wikimedia movement. Completed translations will be announced on social media, project village pumps and (for some languages) mailing lists.&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 19:21, 13 Ապրիլի 2016 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Wikimedia Highlights, April 2016 ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[Wikimedia Highlights, April 2016]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Highlights%2C+April+2016&amp;language=hy&amp;action=page translate to Հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Highlights%2C+April+2016&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Please consider helping non-English-language Wikimedia communities to stay updated about the Wikimedia blog's most notable posts from April, covering Wikimedia Foundation activities and other important events from across the Wikimedia movement. Completed translations will be announced on social media, project village pumps and (for some languages) mailing lists.&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 20:45, 17 Մայիսի 2016 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Grants:IdeaLab/Inspire/CentralNotice ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to ռուսերեն on Meta.
The page [[Grants:IdeaLab/Inspire/CentralNotice]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Grants%3AIdeaLab%2FInspire%2FCentralNotice&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]

The priority of this page is high.
The deadline for translating this page is 2016-06-12.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hi translators, this is a Central Notice inviting idea creators and reviewers to participate in the Inspire Campaign.  Our theme for this campaign is on addressing harassment, and it is important we be able to reach as many communities as possible, as this is a general issue affecting contributors in many projects.  I would also appreciate your help translating some of the other page content related to the campaign, which I've organized here:
*[[Grants:IdeaLab/Inspire/Translation]]
In particular, the [[Grants:IdeaLab/Inspire/FAQ|FAQ]], [[Grants:IdeaLab/Inspire|main page]], and [[Grants:IdeaLab/Inspire/Mass message|Mass message]] should take priority.  Please contact me on my talk page if you have any questions or comments.  Thank you again for your hard work and dedication. [[User:I JethroBT (WMF)|I JethroBT (WMF)]] ([[User talk:I JethroBT (WMF)|talk]])&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 04:07, 30 Մայիսի 2016 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Grants:Project/2016 R1 MassMessage ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to ռուսերեն on Meta.
The page [[:metawikipedia:Grants:Project/2016 R1 MassMessage|Grants:Project/2016 R1 MassMessage]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Grants%3AProject%2F2016+R1+MassMessage&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]

The priority of this page is high.
The deadline for translating this page is 2016-07-12.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hi translators, this is a short mass message for a new grant program offered by the Wikimedia Foundation called Project Grants.  There is currently an open call for applications this month, and we want to encourage people to apply  if they have an idea for improving Wikimedia projects that needs funding.  Translations for a mass message for the now-deprecated Individual Engagement Grants may have some similar translated content if needed for reference: [https://meta.wikimedia.org/wiki/Grants:IEG/IEG_2015_MassMessage].  Thanks very much for your help with translating! [[m:User:I JethroBT (WMF)|I JethroBT (WMF)]]&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 16:02, 5 Հուլիսի 2016 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Right to vanish ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to ռուսերեն on Meta.
The page [[:metawikipedia:Right to vanish|Right to vanish]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Right+to+vanish&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;We have migrated the above mentioned page to the new translation system. The source and translated text differ and it would be good if you could update the translation in your language to the new source text.&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 13:57, 3 Օգոստոսի 2016 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Template:Usurpation requested ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:metawikipedia:Template:Usurpation requested|Template:Usurpation requested]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Template%3AUsurpation+requested&amp;language=hy&amp;action=page translate to Հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Template%3AUsurpation+requested&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]

The priority of this page is medium.


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 22:26, 5 Սեպտեմբերի 2016 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Template:Usurpation requested ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:metawikipedia:Template:Usurpation requested|Template:Usurpation requested]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Template%3AUsurpation+requested&amp;language=hy&amp;action=page translate to Հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Template%3AUsurpation+requested&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]

The priority of this page is medium.


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 22:29, 5 Սեպտեմբերի 2016 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Strategy/Wikimedia movement/2017/Toolkit/Discussion Coordinator Role ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:metawikipedia:Strategy/Wikimedia movement/2017/Toolkit/Discussion Coordinator Role|Strategy/Wikimedia movement/2017/Toolkit/Discussion Coordinator Role]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Strategy%2FWikimedia+movement%2F2017%2FToolkit%2FDiscussion+Coordinator+Role&amp;language=hy&amp;action=page translate to Հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Strategy%2FWikimedia+movement%2F2017%2FToolkit%2FDiscussion+Coordinator+Role&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]

The priority of this page is medium.


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 23:33, 9 Մարտի 2017 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Strategy/Wikimedia movement/2017/Process/Briefing ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:metawikipedia:Strategy/Wikimedia movement/2017/Process/Briefing|Strategy/Wikimedia movement/2017/Process/Briefing]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Strategy%2FWikimedia+movement%2F2017%2FProcess%2FBriefing&amp;language=hy&amp;action=page translate to Հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Strategy%2FWikimedia+movement%2F2017%2FProcess%2FBriefing&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]

The priority of this page is medium.


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 22:19, 10 Մարտի 2017 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Bassel Khartabil ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to ռուսերեն on Meta.
The page [[:metawikipedia:Bassel Khartabil|Bassel Khartabil]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Bassel+Khartabil&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;The page has been renamed and updated and many parts of the former translations are now outdated.&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 13:35, 11 Օգոստոսի 2017 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Meta:Babylon/Translators newsletter ==

&lt;div lang=&quot;hy&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to Հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:metawikipedia:Meta:Babylon/Translators newsletter|Meta:Babylon/Translators newsletter]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Meta%3ABabylon%2FTranslators+newsletter&amp;language=hy&amp;action=page translate to Հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Meta%3ABabylon%2FTranslators+newsletter&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;This page explains a new service: to keep translators posted about messages that need a particular effort, we have created a new newsletter. that newsletter is distributed on wiki as a notification and does not requires an email to subscribe. 

This message is both to kindly suggest you to translate the page explaining that new process, and also to invote you to subscribe to that newsletter. :)&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 18:14, 21 Նոյեմբերի 2017 (UTC)&lt;/div&gt;

== Translation notification: Template:2030 movement brand project nav/text ==

Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to ռուսերեն on Meta.
The page [[:metawikipedia:Template:2030 movement brand project nav/text|Template:2030 movement brand project nav/text]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Template%3A2030+movement+brand+project+nav%2Ftext&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]

The priority of this page is high.


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 07:52, 18 Հունիսի 2020 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Eihel@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators --&gt;

== Translation notification: Wikimedia Foundation Board noticeboard/Board Update on Branding ==

Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to ռուսերեն on Meta.
The page [[:metawikipedia:Wikimedia Foundation Board noticeboard/Board Update on Branding|Wikimedia Foundation Board noticeboard/Board Update on Branding]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Foundation+Board+noticeboard%2FBoard+Update+on+Branding&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]

The priority of this page is high.


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 08:50, 22 Հունիսի 2020 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Samuele2002@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators --&gt;

== Translation notification: VisualEditor/Newsletter/2020/July ==

Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:metawikipedia:VisualEditor/Newsletter/2020/July|VisualEditor/Newsletter/2020/July]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-VisualEditor%2FNewsletter%2F2020%2FJuly&amp;language=hy&amp;action=page translate to հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-VisualEditor%2FNewsletter%2F2020%2FJuly&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]


The deadline for translating this page is the end of this week.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 20:26, 6 Հուլիսի 2020 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Whatamidoing (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators --&gt;

== Translation notification: Trust and Safety/Case Review Committee/Charter ==

Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:metawikipedia:Trust and Safety/Case Review Committee/Charter|Trust and Safety/Case Review Committee/Charter]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Trust+and+Safety%2FCase+Review+Committee%2FCharter&amp;language=hy&amp;action=page translate to հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Trust+and+Safety%2FCase+Review+Committee%2FCharter&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]

The priority of this page is medium.


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 08:33, 8 Հուլիսի 2020 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Samuele2002@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators --&gt;

== Translation notification: Tech/News/2020/32 ==

Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:metawikipedia:Tech/News/2020/32|Tech/News/2020/32]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Tech%2FNews%2F2020%2F32&amp;language=hy&amp;action=page translate to հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Tech%2FNews%2F2020%2F32&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 05:27, 31 Հուլիսի 2020 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Path slopu@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators --&gt;

== Translation notification: Tech/Server switch 2020 ==

Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:metawikipedia:Tech/Server switch 2020|Tech/Server switch 2020]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Tech%2FServer+switch+2020&amp;language=hy&amp;action=page translate to հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Tech%2FServer+switch+2020&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]

The priority of this page is medium.


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 13:03, 15 Օգոստոսի 2020 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Path slopu@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators --&gt;

== Translation notification: Wikimedia CH ==

Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:metawikipedia:Wikimedia CH|Wikimedia CH]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+CH&amp;language=hy&amp;action=page translate to հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+CH&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]

The priority of this page is medium.


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 07:43, 17 Դեկտեմբերի 2020 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Eihel@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators --&gt;

== Translation notification: Wikimedia Community User Group Malaysia ==

Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to ռուսերեն on Meta.
The page [[:metawikipedia:Wikimedia Community User Group Malaysia|Wikimedia Community User Group Malaysia]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Community+User+Group+Malaysia&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]

The priority of this page is low.


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 06:26, 19 Դեկտեմբերի 2020 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Eihel@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators --&gt;

== Translation notification: Wikimedia Community User Group Malaysia/Nav ==

Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to ռուսերեն on Meta.
The page [[:metawikipedia:Wikimedia Community User Group Malaysia/Nav|Wikimedia Community User Group Malaysia/Nav]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Community+User+Group+Malaysia%2FNav&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]

The priority of this page is medium.


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 06:30, 19 Դեկտեմբերի 2020 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Eihel@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators --&gt;

== Translation notification: Project wiki representatives ==

Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:metawikipedia:Project wiki representatives|Project wiki representatives]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Project+wiki+representatives&amp;language=hy&amp;action=page translate to հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Project+wiki+representatives&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]


The deadline for translating this page is 2021-02-14.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;The five year old strategy process has resulted in recommendations. After Global Conversations the number one priority is to establish an Interim Global Council, who will draft a Movement Charter, which will lead to the formation of a Global Council.

Please help in translating the concise page &quot;Project wiki representatives&quot; which asks contributor to select for each project wiki a representative, who will help in implementing the first strategic priority.&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 12:10, 6 Փետրվարի 2021 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Ad Huikeshoven@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators --&gt;

== Translation notification: VisualEditor/Newsletter/2021/June ==

Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:metawikipedia:VisualEditor/Newsletter/2021/June|VisualEditor/Newsletter/2021/June]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-VisualEditor%2FNewsletter%2F2021%2FJune&amp;language=hy&amp;action=page translate to հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-VisualEditor%2FNewsletter%2F2021%2FJune&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]

The priority of this page is medium.
The deadline for translating this page is 2021-06-20.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;This short newsletter is good news about posting comments on wiki.  You can try out the &quot;Discussion tools&quot; in the Beta Features here at Meta-Wiki, too:  [[Special:Preferences#mw-prefsection-betafeatures]].  Thank you!
&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 00:16, 16 Հունիսի 2021 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Whatamidoing (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators --&gt;

== Translation notification: Template:InternetArchiveBot header ==

Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:metawikipedia:Template:InternetArchiveBot header|Template:InternetArchiveBot header]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Template%3AInternetArchiveBot+header&amp;language=hy&amp;action=page translate to հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Template%3AInternetArchiveBot+header&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;The InternetArchiveBot team has come up with a new header for its documentation and user pages designed to make important links as easy to find as possible. We use this header on the bot's global user page, and we have it set up to show the labels in your interface language, meaning that the labels will appear in Russian on Russian Wikipedia (unless you override the interface language).

In order for this feature to work, we need translations of those labels. There are only six labels:
* About the Bot
* Report Problem
* Contact Us
* Documentation
* Configure
* Disable Bot

If you know how to say those things in another language, you can help! And your work will make it easier for non-English speakers to use InternetArchiveBot.
&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 16:20, 29 Հունիսի 2021 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Harej@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators --&gt;

== Translation notification: InternetArchiveBot/Problem ==

Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:metawikipedia:InternetArchiveBot/Problem|InternetArchiveBot/Problem]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-InternetArchiveBot%2FProblem&amp;language=hy&amp;action=page translate to հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-InternetArchiveBot%2FProblem&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Thank you to everyone who translated &quot;Template:InternetArchiveBot header&quot;. The template is now available in 64 languages (including variants)! Now when people visit the bot's user page on those language wikis, they will be greeted with navigation options in their language. (We have since added one more link to the header – &quot;Translate&quot; – translations are appreciated!)

This page I am requesting translations for is the &quot;report problem&quot; page for InternetArchiveBot, directing the user to different places depending on the kind of problem they are having. There are a total of 17 terms to translate, consisting of short phrases and sentences. This page is directly linked from the header on InternetArchiveBot's global user page, so your work will likely be seen.&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 23:15, 12 Հուլիսի 2021 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Harej@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators --&gt;

== Translation notification: Wikimedia Foundation elections/2021/Voting ==

Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:metawikipedia:Wikimedia Foundation elections/2021/Voting|Wikimedia Foundation elections/2021/Voting]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Foundation+elections%2F2021%2FVoting&amp;language=hy&amp;action=page translate to հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Foundation+elections%2F2021%2FVoting&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 10:22, 2 Օգոստոսի 2021 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:KCVelaga (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators --&gt;

== Translation notification: Hack4OpenGLAM ==

Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:metawikipedia:Hack4OpenGLAM|Hack4OpenGLAM]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Hack4OpenGLAM&amp;language=hy&amp;action=page translate to հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Hack4OpenGLAM&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]


The deadline for translating this page is 2021-09-20.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Welcome to translate the messages of the Hack4OpenGLAM hackathon, taking place at the Creative Commons Summit 20–24 September! Your work is appreciated!&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 10:25, 10 Օգոստոսի 2021 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Susannaanas@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators --&gt;

== Translation notification: Wiki Loves Children ==

Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:metawikipedia:Wiki Loves Children|Wiki Loves Children]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wiki+Loves+Children&amp;language=hy&amp;action=page translate to հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wiki+Loves+Children&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 10:39, 10 Օգոստոսի 2021 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:MdsShakil@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators --&gt;

== Translation notification: Hack4OpenGLAM/Messages ==

Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:metawikipedia:Hack4OpenGLAM/Messages|Hack4OpenGLAM/Messages]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Hack4OpenGLAM%2FMessages&amp;language=hy&amp;action=page translate to հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Hack4OpenGLAM%2FMessages&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]


The deadline for translating this page is 2021-09-20.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;This is an additional set of messages for Hack4OpenGLAM: instructions (the contents of the newsletter) and latest tweets that can be used in several languages.

Thank you for your work, it has already been amazing!&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 22:21, 10 Օգոստոսի 2021 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Susannaanas@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators --&gt;

== Translation notification: Wikimedia Foundation elections/2021/2021-09-07/2021 Election Results/Short ==

Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:metawikipedia:Wikimedia Foundation elections/2021/2021-09-07/2021 Election Results/Short|Wikimedia Foundation elections/2021/2021-09-07/2021 Election Results/Short]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Foundation+elections%2F2021%2F2021-09-07%2F2021+Election+Results%2FShort&amp;language=hy&amp;action=page translate to հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Foundation+elections%2F2021%2F2021-09-07%2F2021+Election+Results%2FShort&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]

The priority of this page is high.
The deadline for translating this page is 2021-09-07.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;This short text (125 words) is meant to announce the results of the board elections on September, 7 to as much communities and volunteers as possible on such short notice in their native tongue. Please help us to make that happen! &lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 19:04, 6 Սեպտեմբերի 2021 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:DBarthel (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators --&gt;

== Translation notification: Movement Charter/Drafting Committee/Set Up Process ==

Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:metawikipedia:Movement Charter/Drafting Committee/Set Up Process|Movement Charter/Drafting Committee/Set Up Process]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Movement+Charter%2FDrafting+Committee%2FSet+Up+Process&amp;language=hy&amp;action=page translate to հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Movement+Charter%2FDrafting+Committee%2FSet+Up+Process&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]

The priority of this page is high.
The deadline for translating this page is 2021-09-17.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;The Movement Charter Drafting Committee election is coming soon. We have just put out a page to inform as many communities on the election. This requires many translations as we want to reach out to as many people as possible in their respective language. So we ask kindly for your support. 

Any questions? Please contact [[User:DBarthel (WMF)]]. Thanks for your help!&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 16:09, 13 Սեպտեմբերի 2021 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:DBarthel (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators --&gt;

== Translation notification: Lingua Libre ==

Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:metawikipedia:Lingua Libre|Lingua Libre]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Lingua+Libre&amp;language=hy&amp;action=page translate to հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Lingua+Libre&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]

The priority of this page is medium.
The deadline for translating this page is 2021-11-30.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 10:34, 18 Սեպտեմբերի 2021 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:WikiLucas00@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators --&gt;

== Translation notification: Movement Charter/Drafting Committee/Election translation ==

Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:metawikipedia:Movement Charter/Drafting Committee/Election translation|Movement Charter/Drafting Committee/Election translation]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Movement+Charter%2FDrafting+Committee%2FElection+translation&amp;language=hy&amp;action=page translate to հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Movement+Charter%2FDrafting+Committee%2FElection+translation&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]


The deadline for translating this page is 2021-10-08.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;2 sentences, 21 words! 

Movement Charter Drafting Committee Elections are coming. Translating the voting tool SecurePoll in as many native tongues is crucial for this. But: there are two sentences we need to be translated for this. Please support the effort to make this a global experience. Thank you for helping out!&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 14:04, 6 Հոկտեմբերի 2021 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:DBarthel (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators --&gt;

== Translation notification: Movement Charter/Drafting Committee/MCDC Voter Email short 12-10-2021 ==

Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:metawikipedia:Movement Charter/Drafting Committee/MCDC Voter Email short 12-10-2021|Movement Charter/Drafting Committee/MCDC Voter Email short 12-10-2021]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Movement+Charter%2FDrafting+Committee%2FMCDC+Voter+Email+short+12-10-2021&amp;language=hy&amp;action=page translate to հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Movement+Charter%2FDrafting+Committee%2FMCDC+Voter+Email+short+12-10-2021&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]


The deadline for translating this page is 2021-10-11.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;The Movement Charter Drafting Committee Election starts next Monday. We would like to send eligible voters an email, letting them know that now is the time to vote. Of course this should happen in the respective language of the voter. It is only 195 words, a few minutes of work with a great impact! Any language is highly appreciated, we appreciate your help a lot. Thank you and have a great weekend! :)&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 17:50, 8 Հոկտեմբերի 2021 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:DBarthel (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators --&gt;

== Translation notification: Grants:MSIG/Announcements/2021/Global message ==

Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:metawikipedia:Grants:MSIG/Announcements/2021/Global message|Grants:MSIG/Announcements/2021/Global message]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Grants%3AMSIG%2FAnnouncements%2F2021%2FGlobal+message&amp;language=hy&amp;action=page translate to հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Grants%3AMSIG%2FAnnouncements%2F2021%2FGlobal+message&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]


The deadline for translating this page is 2021-10-26.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hi everbody! The [[Movement Strategy and Governance|Movement Strategy and Governance team]] is announcing a Movement Strategy Implementation Grants program to the communities. 

We want to reach out to as many communities as possible, calling out volunteers globally. Please support us and help translating the announcement in all the languages you speak, '''it is only 50 words'''. We will send it out as a mass message later.

Beyond this: if you would like to, please check out the program and spread the word. We would appreciate your help in sharing this news in social media channels of your community.

We are grateful for all your support, you are awesome!&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 14:24, 21 Հոկտեմբերի 2021 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:DBarthel (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators --&gt;

== Translation notification: Movement Charter/Drafting Committee/Elections/Results/Announcement ==

Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:metawikipedia:Movement Charter/Drafting Committee/Elections/Results/Announcement|Movement Charter/Drafting Committee/Elections/Results/Announcement]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Movement+Charter%2FDrafting+Committee%2FElections%2FResults%2FAnnouncement&amp;language=hy&amp;action=page translate to հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Movement+Charter%2FDrafting+Committee%2FElections%2FResults%2FAnnouncement&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]


The deadline for translating this page is 2021-10-31.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;The announcement of the members of the Movement Charter Drafting Committee is coming close. We would like to announce the results in as many languages as possible and kindly ask for your support. It is '''less than 100 words''', we would appreciate your help a lot and it is just a few minutes. 

Thank you for your continuous support! 

&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 13:31, 29 Հոկտեմբերի 2021 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:DBarthel (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators --&gt;

== Translation notification: Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections ==

Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:metawikipedia:Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections|Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Foundation+Board+of+Trustees%2FCall+for+feedback%3A+Board+of+Trustees+elections&amp;language=hy&amp;action=page translate to հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Foundation+Board+of+Trustees%2FCall+for+feedback%3A+Board+of+Trustees+elections&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]


The deadline for translating this page is 2022-01-10.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;''This year four seats of the WMF Board of Trustees are to be newly filled and there will be a Call for Feedback about the Board of Trustees selection processes from 10 January to 7 February 2022.''

''The [[Movement Strategy and Governance]] team is supporting this Call for Feedback. For widest outreach across the Wikiverse we kindly ask you to support this by helping us out with additional translations.''

'''Postscriptum: During the last year many of you have helped us a lot to reach out to many different communities by translating 
in dozens of languages. We are utterly grateful for this - thanks to all of you for your ongoing support! You are the best!'''
&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 17:25, 7 Հունվարի 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:DBarthel (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators --&gt;

== Translation notification: Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections/Call for Feedback about the Board of Trustees elections is now open/Short ==

Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:metawikipedia:Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections/Call for Feedback about the Board of Trustees elections is now open/Short|Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections/Call for Feedback about the Board of Trustees elections is now open/Short]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Foundation+Board+of+Trustees%2FCall+for+feedback%3A+Board+of+Trustees+elections%2FCall+for+Feedback+about+the+Board+of+Trustees+elections+is+now+open%2FShort&amp;language=hy&amp;action=page translate to հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Foundation+Board+of+Trustees%2FCall+for+feedback%3A+Board+of+Trustees+elections%2FCall+for+Feedback+about+the+Board+of+Trustees+elections+is+now+open%2FShort&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]


The deadline for translating this page is 2022-01-13.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hi all,

the [[Movement Strategy and Governance]] team is asking you for your help. We want to invite communities globally to a Call for Feedback about the Board of Trustees selection processes from 10 January to 7 February 2022.

We want to send out a message next Friday to all communities in as many languages as possible. It is '''only 130 words'''! Your help is very much appreciated!

Thank you for your time!&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 21:02, 11 Հունվարի 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:DBarthel (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators --&gt;

== Translation notification: Template:Education/News/Contents ==

Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:metawikipedia:Template:Education/News/Contents|Template:Education/News/Contents]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Template%3AEducation%2FNews%2FContents&amp;language=hy&amp;action=page translate to հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Template%3AEducation%2FNews%2FContents&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 08:48, 22 հունվարի 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:ZI Jony@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators --&gt;

== Translation notification: Template:Education/News/Drafts ==

Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:metawikipedia:Template:Education/News/Drafts|Template:Education/News/Drafts]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Template%3AEducation%2FNews%2FDrafts&amp;language=hy&amp;action=page translate to հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Template%3AEducation%2FNews%2FDrafts&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 09:00, 22 հունվարի 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:ZI Jony@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators --&gt;

== Translation notification: Template:Education/News/Drafts ==

Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:metawikipedia:Template:Education/News/Drafts|Template:Education/News/Drafts]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Template%3AEducation%2FNews%2FDrafts&amp;language=hy&amp;action=page translate to հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Template%3AEducation%2FNews%2FDrafts&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 14:33, 22 հունվարի 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:ZI Jony@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators --&gt;

== Translation notification: Education/Newsletter/January 2022/Headlines ==

Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:metawikipedia:Education/Newsletter/January 2022/Headlines|Education/Newsletter/January 2022/Headlines]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Education%2FNewsletter%2FJanuary+2022%2FHeadlines&amp;language=hy&amp;action=page translate to հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Education%2FNewsletter%2FJanuary+2022%2FHeadlines&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]

The priority of this page is high.
The deadline for translating this page is 2022-01-24.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 17:26, 22 հունվարի 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:ZI Jony@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators --&gt;

== Translation notification: Education/Newsletter/January 2022 ==

Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:metawikipedia:Education/Newsletter/January 2022|Education/Newsletter/January 2022]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Education%2FNewsletter%2FJanuary+2022&amp;language=hy&amp;action=page translate to հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Education%2FNewsletter%2FJanuary+2022&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 17:29, 22 հունվարի 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:ZI Jony@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators --&gt;

== Translation notification: Leadership Development Task Force/Call for Feedback Announcement ==

Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:metawikipedia:Leadership Development Task Force/Call for Feedback Announcement|Leadership Development Task Force/Call for Feedback Announcement]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Leadership+Development+Task+Force%2FCall+for+Feedback+Announcement&amp;language=hy&amp;action=page translate to հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Leadership+Development+Task+Force%2FCall+for+Feedback+Announcement&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]


The deadline for translating this page is 2022-02-07.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Good day to you from [[Movement Strategy and Governance]]! The coming weeks see a Call for Feedback concerning the creation of a movementwide [[Leadership_Development_Task_Force]]. We are announcing it by a short message of '''only 60 words''' to be distributed globally on Tuesday. Global distribution asks for native language support, so we kindly ask for your help to have as many translations as possible available. It should be a few minutes of work only. Thank you very much for your help, [[Մասնակից:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Մասնակցի քննարկում:MediaWiki message delivery|քննարկում]]) 10:13, 4 Փետրվարի 2022 (UTC)&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 10:13, 4 Փետրվարի 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:DBarthel (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators --&gt;

== Translation notification: ContribuLing 2022 ==

Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:metawikipedia:ContribuLing 2022|ContribuLing 2022]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-ContribuLing+2022&amp;language=hy&amp;action=page translate to հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-ContribuLing+2022&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]

The priority of this page is medium.


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 12:05, 12 Փետրվարի 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:WikiLucas00@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators --&gt;

== Translation notification: Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines ==

Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:metawikipedia:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines|Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Universal+Code+of+Conduct%2FEnforcement+guidelines&amp;language=hy&amp;action=page translate to հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Universal+Code+of+Conduct%2FEnforcement+guidelines&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 15:18, 22 փետրվարի 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Ericliu1912@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators --&gt;

== Translation notification: Ukraine's Cultural Diplomacy Month ==

Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:metawikipedia:Ukraine's Cultural Diplomacy Month|Ukraine's Cultural Diplomacy Month]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Ukraine%27s+Cultural+Diplomacy+Month&amp;language=hy&amp;action=page translate to հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Ukraine%27s+Cultural+Diplomacy+Month&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 01:50, 2 Մարտի 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Juan90264@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators --&gt;

== Translation notification: Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting/Translations ==

Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:metawikipedia:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting/Translations|Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting/Translations]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Universal+Code+of+Conduct%2FEnforcement+guidelines%2FVoting%2FTranslations&amp;language=hy&amp;action=page translate to հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Universal+Code+of+Conduct%2FEnforcement+guidelines%2FVoting%2FTranslations&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]


The deadline for translating this page is 2022-03-06.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Next Monday the ratification for the UCoC Enforcement Guidelines starts, an important step concerning an important document. We would like to invite people from all the global communities to take part in this process.

To make the voting available in as many native languages as possible, we would appreciate your help in translations!

'''This is 189 words only''', just a few minutes of simple work and it is an important contribution to strengthen your community's voice.

Thank you very much for your help, [[User:DBarthel (WMF)|DBarthel (WMF)]]


&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 13:51, 4 Մարտի 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:DBarthel (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators --&gt;

== Translation notification: ContribuLing 2022/Program ==

Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:metawikipedia:ContribuLing 2022/Program|ContribuLing 2022/Program]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-ContribuLing+2022%2FProgram&amp;language=hy&amp;action=page translate to հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-ContribuLing+2022%2FProgram&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]

The priority of this page is medium.
The deadline for translating this page is 2022-03-31.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 15:49, 26 Մարտի 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:WikiLucas00@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators --&gt;

== Translation notification: GLAM School/Questions ==

Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:metawikipedia:GLAM School/Questions|GLAM School/Questions]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-GLAM+School%2FQuestions&amp;language=hy&amp;action=page translate to հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-GLAM+School%2FQuestions&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]


The deadline for translating this page is 2022-12-31.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;GLAM School is a project by AvoinGLAM to chart out, uncover, and support practices that help GLAM professionals, GLAM-Wiki volunteers, Open GLAM advocates and others to be more empowered to contribute to Wikimedia and other open projects. In 2022 we are conducting surveys, chats, and interviews across organizations and networks involved in providing Open Access to cultural heritage. This page lists the questions that are used in the survey and the interviews.&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 08:53, 26 Ապրիլի 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Susannaanas@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators --&gt;

== Translation notification: GLAM School/Questions ==

Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:metawikipedia:GLAM School/Questions|GLAM School/Questions]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-GLAM+School%2FQuestions&amp;language=hy&amp;action=page translate to հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-GLAM+School%2FQuestions&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]


The deadline for translating this page is 2022-12-31.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Thank you for the wonderful work you are doing!

I have made a couple of small modifications to the existing text and added one new section. I hope you would be willing to have a look at those.

Thank you again!

Cheers, Susanna&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 07:07, 29 Ապրիլի 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Susannaanas@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators --&gt;

== Translation notification: GLAM School ==

Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:metawikipedia:GLAM School|GLAM School]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-GLAM+School&amp;language=hy&amp;action=page translate to հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-GLAM+School&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]


The deadline for translating this page is 2022-12-31.

&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;The GLAM School main page is ready for translation. I hope the syntax still remained correct after I changed the page a lot. Thank you for your amazing help!&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 18:20, 4 Մայիսի 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Susannaanas@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators --&gt;

== Translation notification: Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Board voter email ==

Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:metawikipedia:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Board voter email|Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Board voter email]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Foundation+elections%2F2022%2FAnnouncement%2FBoard+voter+email&amp;language=hy&amp;action=page translate to հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Foundation+elections%2F2022%2FAnnouncement%2FBoard+voter+email&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]

The priority of this page is high.


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hi all!

The community vote of this year's Board Elections are close. As always voter mails will be sent out. To invite as many community members as possible in their native tongue your help is very much appreciated. While there are already plenty of translations we would appreciate you to check for languages still missing and to contribute translations for these.

The mails are short, just a bit about two times '''200 words''', a few minutes of work. 

Your support is very important as it helps communities to learn about the election and to cast their vote.

Best,
Denis Barthel (WMF)
(Movement Strategy and Governance)&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 12:51, 9 Օգոստոսի 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:DBarthel (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators --&gt;

== Translation notification: Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Board voter email ==

Hello Vavul Fenty,

You are receiving this notification because you signed up as a translator to հայերեն և ռուսերեն on Meta.
The page [[:metawikipedia:Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Board voter email|Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Board voter email]] is available for translation. You can translate it here:
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Foundation+elections%2F2022%2FAnnouncement%2FBoard+voter+email&amp;language=hy&amp;action=page translate to հայերեն]
* [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Wikimedia+Foundation+elections%2F2022%2FAnnouncement%2FBoard+voter+email&amp;language=ru&amp;action=page translate to ռուսերեն]

The priority of this page is high.


&lt;div lang=&quot;en&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hi all!

The community vote of this year's Board Elections are close. As always voter mails will be sent out. To invite as many community members as possible in their native tongue your help is very much appreciated. While there are already plenty of translations we would appreciate you to check for languages still missing and to contribute translations for these.

The mails are short, just a bit about two times '''200 words''', a few minutes of work. 

Your support is very important as it helps communities to learn about the election and to cast their vote.

Best,
Denis Barthel (WMF)
(Movement Strategy and Governance)&lt;/div&gt;

Your help is greatly appreciated. Translators like you help Meta to function
as a truly multilingual community.

You can [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:TranslatorSignup change your notification preferences].

Thank you!

Meta translation coordinators&amp;lrm;, 21:51, 9 Օգոստոսի 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:DBarthel (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:NotifyTranslators --&gt;</text>
      <sha1>0i1yreha2bmzrt56fiz8w5ioef3d3cp</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Էստոնիայի պատմություն</title>
    <ns>0</ns>
    <id>95172</id>
    <revision>
      <id>8486212</id>
      <parentid>6866425</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T18:34:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Hrachya Boryan</username>
        <id>124403</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* top */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7074" xml:space="preserve">[[Պատկեր:Registration card for Estonian citizenship from 1989.JPG|մինի|271x271փքս]]
'''Էստոնիայի պատմություն''' - ժամանակակից [[Էստոնիա|Էստոնիայի]] տարածքում տեղի ունեցող իրադարձություններն են այն պահից, երբ մարդիկ սկսեցին բնակություն հաստատել այնտեղ մինչև այսօր: Մարդկային առաջին բնակավայրերը այս տարածքում առաջացել են մ.թ.ա. մոտ 9500-9600 թվականներին՝ այսպես կոչված Կունդ մշակույթում: X—XIII-րդ դարերում ձևավորվել էր հասարակության վաղ ֆեոդալական կառուցվածքը, որտեղ ծերակույտն ու զինվորական ջոկատների ղեկավարները գտնվում էին երկրի գլխավերևում։ 

XIII դարում խաչակիրները, ճնշելով էստոնացիների դիմադրությունը, այդ հողերը ներառեցին [[Լիվոնյան օրդեն|Լիվոնյան օրդենի]] մեջ։ Այդ ժամանակվանից, մի քանի դար շարունակ, գերմանացիները Էստոնիայում առանցքային դիրքեր են զբաղեցրել ուժային կառույցներում, մշակույթում, տնտեսությունում և այլն: XVI -րդ դարում Էստոնիան անցավ Ռեֆորմացիայի դարաշրջանը, այդ ժամանակվանից բողոքականությունը դարձել է իր հիմնական կրոնական ուղղությունը։ Նույն դարում, Լիվոնյան պատերազմի արդյունքներով, հյուսիսային Էստոնիան մտավ [[Շվեդիա|Շվեդիայի]] կազմը, իսկ կես դար անց հարավային Էստոնիան նույնպես ներառվեց նրա կազմում։ 

[[Շվեդիա|Շվեդիայի]] և [[Ռուսաստան|Ռուսաստանի]] միջև [[Հյուսիսային պատերազմ|Հյուսիսային պատերազմից]] հետո [[Էստոնիա|Էստոնիան]] ներառվել է Ռուսական կայսրության կազմում 1721 թվականին։ 1897 թվականի մարդահամարի տվյալներով Էստոնիայում ապրում էր 958000 մարդ, որոնցից 90%-ից մի փոքր ավելին էստոնացիներ էին, 4%-ը՝ ռուսներ և 3,5%-ը՝ գերմանացիներ։ 

1918 թվականի փետրվարի 24-ին Ռուսական կայսրության փլուզումից հետո հռչակվեց Էստոնիայի անկախ և ժողովրդավարական Հանրապետությունը։ Անկախությունը ձեռք բերվեց համանուն [[Էստոնիայի անկախության պատերազմ|Անկախության պատերազմի]] ժամանակ։ 1920 թվականի փետրվարի 2-ին Խորհրդային Ռուսաստանը և Էստոնիան ստորագրեցին փոխադարձ ճանաչման մասին հաշտության պայմանագիր։ 1921 թվականի սեպտեմբերի 22-ին Էստոնիան դարձավ [[Ազգերի լիգա|Ազգերի լիգայի]] անդամ։ 

1939 թվականին ԽՍՀՄ-ի և Գերմանիայի միջև ազդեցության ոլորտների բաժանման արդյունքում 1939թ․ սեպտեմբերին Խորհրդային Միությունը Էստոնիային պարտադրեց «Փոխօգնության պայմանագիր»-ը, իսկ 1940 թվականի օգոստոսի 6-ին Էստոնիան ներառվեց [[Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն|ԽՍՀՄ]] կազմի մեջ։ 1941 թվականի հուլիսի 7-ից մինչև 1944 թվականի նոյեմբերի 24-ն ընկած ժամանակահատվածում Էստոնիայի տարածքը օկուպացվեց նացիստական ​​&lt;nowiki/&gt;[[Գերմանիա|Գերմանիայի]] կողմից։ Այն բանից հետո, երբ խորհրդային զորքերը վերականգնեցին վերահսկողությունը Էստոնիայի տարածքի վրա, այն կրկին ընդգրկվեց ԽՍՀՄ կազմում։ Միացյալ Նահանգները և մի շարք այլ երկրներ [[Դե ֆակտո|«դե ֆակտո»]] ճանաչեցին այս ներառումը և [[Դե յուրե|«դե յուրե»]] չճանաչեցին այն։ 

1990 թվականի մայիսի 8-ին Էստոնիայի անկախությունը վերականգնվեց։ 1991 թվականի սեպտեմբերի 17-ին Էստոնիան ընդունվեց [[Միավորված ազգերի կազմակերպություն|ՄԱԿ]]։ 2004 թվականին Էստոնիան դարձավ [[Եվրոպական միություն|Եվրամիության]] և [[ՆԱՏՕ]]-ի անդամ։

Ծանոթագրություններ

2Средневековье

2.1Завоевание Эстонии крестоносцами

2.2Немецкое правление

3Эстония в Новое время до вхождения в Российскую империю

3.1Ливонская война

3.2Раздел территории

3.3В составе Швеции

4В составе Российской империи

4.1Период национального пробуждения

5Революция 1917 года и создание Эстонской Республики

5.1Февральская революция 1917 года в Эстонии

5.2Германская оккупация и провозглашение независимости

5.3Война за независимость

6Первая Эстонская Республика (1918—1940)

6.1Период с 1920 по 1934 год

6.2Государственный переворот 1934 года и режим Пятса

6.3Конституция 1937 года

7Эстония в период Второй мировой войны

7.1Присоединение Эстонии к СССР

7.2Немецкая оккупация Эстонии

7.3Возврат территории Эстонии под контроль СССР

8Эстонская ССР

8.1Советизация

8.2Послевоенные репрессии

8.3Послесталинский период

8.4Восстановление независимости

9Независимая Эстония

10Периоды Эстонской истории

11См. также

12Примечания

13Литература

14Фильмография


== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

[[Կատեգորիա:Էստոնիայի պատմություն]]
[[Կատեգորիա:Եվրոպայի պատմություն]]


{{Անավարտ}}</text>
      <sha1>hz8duca593ooh66tspk4qoz864frdh9</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486214</id>
      <parentid>8486212</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T18:35:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Hrachya Boryan</username>
        <id>124403</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* top */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5325" xml:space="preserve">[[Պատկեր:Registration card for Estonian citizenship from 1989.JPG|մինի|271x271փքս]]
'''Էստոնիայի պատմություն''' - ժամանակակից [[Էստոնիա|Էստոնիայի]] տարածքում տեղի ունեցող իրադարձություններն են այն պահից, երբ մարդիկ սկսեցին բնակություն հաստատել այնտեղ մինչև այսօր: Մարդկային առաջին բնակավայրերը այս տարածքում առաջացել են մ.թ.ա. մոտ 9500-9600 թվականներին՝ այսպես կոչված Կունդ մշակույթում: X—XIII-րդ դարերում ձևավորվել էր հասարակության վաղ ֆեոդալական կառուցվածքը, որտեղ ծերակույտն ու զինվորական ջոկատների ղեկավարները գտնվում էին երկրի գլխավերևում։ 

XIII դարում խաչակիրները, ճնշելով էստոնացիների դիմադրությունը, այդ հողերը ներառեցին [[Լիվոնյան օրդեն|Լիվոնյան օրդենի]] մեջ։ Այդ ժամանակվանից, մի քանի դար շարունակ, գերմանացիները Էստոնիայում առանցքային դիրքեր են զբաղեցրել ուժային կառույցներում, մշակույթում, տնտեսությունում և այլն: XVI -րդ դարում Էստոնիան անցավ Ռեֆորմացիայի դարաշրջանը, այդ ժամանակվանից բողոքականությունը դարձել է իր հիմնական կրոնական ուղղությունը։ Նույն դարում, Լիվոնյան պատերազմի արդյունքներով, հյուսիսային Էստոնիան մտավ [[Շվեդիա|Շվեդիայի]] կազմը, իսկ կես դար անց հարավային Էստոնիան նույնպես ներառվեց նրա կազմում։ 

[[Շվեդիա|Շվեդիայի]] և [[Ռուսաստան|Ռուսաստանի]] միջև [[Հյուսիսային պատերազմ|Հյուսիսային պատերազմից]] հետո [[Էստոնիա|Էստոնիան]] ներառվել է Ռուսական կայսրության կազմում 1721 թվականին։ 1897 թվականի մարդահամարի տվյալներով Էստոնիայում ապրում էր 958000 մարդ, որոնցից 90%-ից մի փոքր ավելին էստոնացիներ էին, 4%-ը՝ ռուսներ և 3,5%-ը՝ գերմանացիներ։ 

1918 թվականի փետրվարի 24-ին Ռուսական կայսրության փլուզումից հետո հռչակվեց Էստոնիայի անկախ և ժողովրդավարական Հանրապետությունը։ Անկախությունը ձեռք բերվեց համանուն [[Էստոնիայի անկախության պատերազմ|Անկախության պատերազմի]] ժամանակ։ 1920 թվականի փետրվարի 2-ին Խորհրդային Ռուսաստանը և Էստոնիան ստորագրեցին փոխադարձ ճանաչման մասին հաշտության պայմանագիր։ 1921 թվականի սեպտեմբերի 22-ին Էստոնիան դարձավ [[Ազգերի լիգա|Ազգերի լիգայի]] անդամ։ 

1939 թվականին ԽՍՀՄ-ի և Գերմանիայի միջև ազդեցության ոլորտների բաժանման արդյունքում 1939թ․ սեպտեմբերին Խորհրդային Միությունը Էստոնիային պարտադրեց «Փոխօգնության պայմանագիր»-ը, իսկ 1940 թվականի օգոստոսի 6-ին Էստոնիան ներառվեց [[Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն|ԽՍՀՄ]] կազմի մեջ։ 1941 թվականի հուլիսի 7-ից մինչև 1944 թվականի նոյեմբերի 24-ն ընկած ժամանակահատվածում Էստոնիայի տարածքը օկուպացվեց նացիստական ​​&lt;nowiki/&gt;[[Գերմանիա|Գերմանիայի]] կողմից։ Այն բանից հետո, երբ խորհրդային զորքերը վերականգնեցին վերահսկողությունը Էստոնիայի տարածքի վրա, այն կրկին ընդգրկվեց ԽՍՀՄ կազմում։ Միացյալ Նահանգները և մի շարք այլ երկրներ [[Դե ֆակտո|«դե ֆակտո»]] ճանաչեցին այս ներառումը և [[Դե յուրե|«դե յուրե»]] չճանաչեցին այն։

1990 թվականի մայիսի 8-ին Էստոնիայի անկախությունը վերականգնվեց։ 1991 թվականի սեպտեմբերի 17-ին Էստոնիան ընդունվեց [[Միավորված ազգերի կազմակերպություն|ՄԱԿ]]։ 2004 թվականին Էստոնիան դարձավ [[Եվրոպական միություն|Եվրամիության]] և [[ՆԱՏՕ]]-ի անդամ։


== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

[[Կատեգորիա:Էստոնիայի պատմություն]]
[[Կատեգորիա:Եվրոպայի պատմություն]]


{{Անավարտ}}</text>
      <sha1>tb4mk6ntbel9bkrq27jom5hx5s799d9</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486306</id>
      <parentid>8486214</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T00:01:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ԱշբոտՏՆՂ</username>
        <id>48669</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Colon֊ը (:, U+003A) փոխարինում եմ հայերեն վերջակետով (։, U+0589)</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5328" xml:space="preserve">[[Պատկեր:Registration card for Estonian citizenship from 1989.JPG|մինի|271x271փքս]]
'''Էստոնիայի պատմություն''' - ժամանակակից [[Էստոնիա|Էստոնիայի]] տարածքում տեղի ունեցող իրադարձություններն են այն պահից, երբ մարդիկ սկսեցին բնակություն հաստատել այնտեղ մինչև այսօր։ Մարդկային առաջին բնակավայրերը այս տարածքում առաջացել են մ.թ.ա. մոտ 9500-9600 թվականներին՝ այսպես կոչված Կունդ մշակույթում։ X—XIII-րդ դարերում ձևավորվել էր հասարակության վաղ ֆեոդալական կառուցվածքը, որտեղ ծերակույտն ու զինվորական ջոկատների ղեկավարները գտնվում էին երկրի գլխավերևում։ 

XIII դարում խաչակիրները, ճնշելով էստոնացիների դիմադրությունը, այդ հողերը ներառեցին [[Լիվոնյան օրդեն|Լիվոնյան օրդենի]] մեջ։ Այդ ժամանակվանից, մի քանի դար շարունակ, գերմանացիները Էստոնիայում առանցքային դիրքեր են զբաղեցրել ուժային կառույցներում, մշակույթում, տնտեսությունում և այլն։ XVI -րդ դարում Էստոնիան անցավ Ռեֆորմացիայի դարաշրջանը, այդ ժամանակվանից բողոքականությունը դարձել է իր հիմնական կրոնական ուղղությունը։ Նույն դարում, Լիվոնյան պատերազմի արդյունքներով, հյուսիսային Էստոնիան մտավ [[Շվեդիա|Շվեդիայի]] կազմը, իսկ կես դար անց հարավային Էստոնիան նույնպես ներառվեց նրա կազմում։ 

[[Շվեդիա|Շվեդիայի]] և [[Ռուսաստան|Ռուսաստանի]] միջև [[Հյուսիսային պատերազմ|Հյուսիսային պատերազմից]] հետո [[Էստոնիա|Էստոնիան]] ներառվել է Ռուսական կայսրության կազմում 1721 թվականին։ 1897 թվականի մարդահամարի տվյալներով Էստոնիայում ապրում էր 958000 մարդ, որոնցից 90%-ից մի փոքր ավելին էստոնացիներ էին, 4%-ը՝ ռուսներ և 3,5%-ը՝ գերմանացիներ։ 

1918 թվականի փետրվարի 24-ին Ռուսական կայսրության փլուզումից հետո հռչակվեց Էստոնիայի անկախ և ժողովրդավարական Հանրապետությունը։ Անկախությունը ձեռք բերվեց համանուն [[Էստոնիայի անկախության պատերազմ|Անկախության պատերազմի]] ժամանակ։ 1920 թվականի փետրվարի 2-ին Խորհրդային Ռուսաստանը և Էստոնիան ստորագրեցին փոխադարձ ճանաչման մասին հաշտության պայմանագիր։ 1921 թվականի սեպտեմբերի 22-ին Էստոնիան դարձավ [[Ազգերի լիգա|Ազգերի լիգայի]] անդամ։ 

1939 թվականին ԽՍՀՄ-ի և Գերմանիայի միջև ազդեցության ոլորտների բաժանման արդյունքում 1939թ․ սեպտեմբերին Խորհրդային Միությունը Էստոնիային պարտադրեց «Փոխօգնության պայմանագիր»-ը, իսկ 1940 թվականի օգոստոսի 6-ին Էստոնիան ներառվեց [[Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն|ԽՍՀՄ]] կազմի մեջ։ 1941 թվականի հուլիսի 7-ից մինչև 1944 թվականի նոյեմբերի 24-ն ընկած ժամանակահատվածում Էստոնիայի տարածքը օկուպացվեց նացիստական ​​&lt;nowiki/&gt;[[Գերմանիա|Գերմանիայի]] կողմից։ Այն բանից հետո, երբ խորհրդային զորքերը վերականգնեցին վերահսկողությունը Էստոնիայի տարածքի վրա, այն կրկին ընդգրկվեց ԽՍՀՄ կազմում։ Միացյալ Նահանգները և մի շարք այլ երկրներ [[Դե ֆակտո|«դե ֆակտո»]] ճանաչեցին այս ներառումը և [[Դե յուրե|«դե յուրե»]] չճանաչեցին այն։

1990 թվականի մայիսի 8-ին Էստոնիայի անկախությունը վերականգնվեց։ 1991 թվականի սեպտեմբերի 17-ին Էստոնիան ընդունվեց [[Միավորված ազգերի կազմակերպություն|ՄԱԿ]]։ 2004 թվականին Էստոնիան դարձավ [[Եվրոպական միություն|Եվրամիության]] և [[ՆԱՏՕ]]-ի անդամ։


== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

[[Կատեգորիա:Էստոնիայի պատմություն]]
[[Կատեգորիա:Եվրոպայի պատմություն]]


{{Անավարտ}}</text>
      <sha1>1jyhhcdek400j9xel5w2hsr5dhgip5k</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Հայաստանի շախմատի տղամարդկանց հավաքական</title>
    <ns>0</ns>
    <id>97544</id>
    <revision>
      <id>8486254</id>
      <parentid>8485771</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T20:11:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>23artashes</username>
        <id>2675</id>
      </contributor>
      <comment>/* 44-րդ օլիմպիադա, 2022, Չեննայ, Հնդկաստան{{Cite web |url=https://chess-results.com/tnr653631.aspx?lan=11&amp;art=20&amp;flag=30&amp;snr=12 |title=44th Olympiad Chennai 2022 Open. Armenia}} */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="258401" xml:space="preserve">'''Հայաստանի շախմատի տղամարդկանց հավաքականը''' երկիրը ներկայացնում է միջազգային թիմային մրցաշարերում։ Թիմը կազմավորում է [[Հայաստանի շախմատի ֆեդերացիա]]ն։ Հայաստանի շախմատի տղամարդկանց հավաքականը օլիմպիական եռակի չեմպիոն է ([[2006]], [[2008]], [[2012]]), [[Շախմատի աշխարհի թիմային առաջնություն 2011|աշխարհի թիմային առաջնության]] ([[2011]]) և [[Շախմատի Եվրոպայի թիմային առաջնություն|Եվրոպայի թիմային առաջնության]] ([[1999]]) հաղթող։ Բացի այդ, հավաքականը երեք անգամ դարձել է [[Շախմատային օլիմպիադա|օլիմպիադաների]] և չորս անգամ [[Շախմատի աշխարհի թիմային առաջնություն|աշխարհի թիմային առաջնությունների]] բրոնզե մեդալակիր, երկու անգամ Եվրոպայի թիմային առաջնությունների արծաթե և մեկ անգամ՝ բրոնզե մեդալակիր։ Հավաքականի առավելագույն միջին վարկանիշը 2724 է ([[2012]])։

&lt;center&gt;
'''2012-ի համաշխարհային օլիմպիադայի հաղթող Հայաստանի հավաքականի անդամները'''
&lt;gallery mode=&quot;packed&quot; heights=&quot;180&quot;&gt;
Պատկեր:Aronian01.jpg|[[Լևոն Արոնյան]]
Պատկեր:Sergei Movsesian.jpg|[[Սերգեյ Մովսիսյան]]
Պատկեր:Vladimir-Akopian.jpg|[[Վլադիմիր Հակոբյան (շախմատիստ)|Վլադիմիր Հակոբյան]]
Պատկեր:Sargissian Gabriel.jpg|[[Գաբրիել Սարգսյան]]
Պատկեր:Petrosjan tigran 20081119 olympiade dresden.jpg|[[Տիգրան Լ. Պետրոսյան]]
&lt;/gallery&gt;
&lt;/center&gt;
{{clear}}

== Պատմություն ==
[[Պատկեր:RWaganian.jpg|thumb|right|150px|[[Ռաֆայել Վահանյան]]]]
Հայաստանի շախմատի տղամարդկանց հավաքականը ձևավորվել է [[Հայաստանի Հանրապետություն|Հայաստանի Հանրապետության]] անկախանալուց անմիջապես հետո՝ 1992 թվականին։ Եվ հենց առաջին մրցաշարում, որին մասնակցեց թիմը՝ [[Շախմատային օլիմպիադա|համաշխարհային օլիմպիադայում]] (1992, [[Մանիլա]], [[Ֆիլիպիններ]]), գրավեց մրցանակային երրորդ տեղը։ Առաջին թիմի առաջին խաղատախտակի վրա խաղում էր մինչ այդ [[ԽՍՀՄ]] հավաքականի կազմում օլիմպիական կրկնակի չեմպիոն դարձած (1984, [[Շախմատային օլիմպիադա 1986|1986]]) [[Ռաֆայել Վահանյան]]ը։

Հետագա տարիներին հավաքականը մասնակցել է համաշխարհային բոլոր օլիմպիադաներին։ 1992-2014 թվականին կայացած օլիմպիադաներից [[Վլադիմիր Հակոբյան (շախմատիստ)|Վլադիմիր Հակոբյանը]] չի մասնակցել միայն մեկին՝ 2000 թվականի [[Ստամբուլ]]ի օլիմպիադային։ Նա 11 անգամ մասնակցել է օլիմպիադաներին, 8 անգամ՝ աշխարհի և 7 անգամ՝ Եվրոպայի առաջնություններին։ Դա լավագույն արդյունքն է հավաքականում։

Համաշխարհային օլիմպիադաներում հաղթելու համար հավաքականի անդամներն արժանացել են պետական պարգևների։ 2006-ին [[Թուրին]]ի 37-րդ օլիմպիադայում հաղթելու համար նրանք պարգևատրվեցին [[Մովսես Խորենացու մեդալ]]ով, 2008-ին [[Դրեզդեն]]ում կայացած 38-րդ օլիմպիադայում տարած հաղթանակի համար՝ [[«Հայրենիքին մատուցած ծառայությունների համար» մեդալ|«Հայրենիքին մատուցած ծառայությունների համար» 1-ին աստիճանի մեդալ]]ով&lt;ref&gt;[https://president.am/hy/decrees/item/120 Պարգևատրման մասին]&lt;/ref&gt;։ [[2012]]-ին [[Թուրքիա]]յի [[Ստամբուլ]] քաղաքում կայացած [[Շախմատային օլիմպիադա 2012|40-րդ օլիմպիադայում]] տարած հաղթանակի համար թիմի առաջատար Լևոն Արոնյանը և մարզիչ [[Արշակ Պետրոսյան]]ը պարգևատրվեցին [[Սուրբ Մեսրոպ Մաշտոցի շքանշան]]ով&lt;ref&gt;[https://president.am/hy/decrees/item/770 ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈւԹՅԱՆ ՆԱԽԱԳԱՀԻ ՀՐԱՄԱՆԱԳԻՐԸ Լ. Գ. Արոնյանին Սուրբ Մեսրոպ Մաշտոցի շքանշանով պարգևատրելու մասին]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://president.am/hy/decrees/item/772 ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈւԹՅԱՆ ՆԱԽԱԳԱՀԻ ՀՐԱՄԱՆԱԳԻՐԸ Ա. Բ. Պետրոսյանին Սուրբ Մեսրոպ Մաշտոցի շքանշանով պարգևատրելու մասին]&lt;/ref&gt;, իսկ թիմի մյուս անդամները՝ [[Պատվո շքանշան]]ով&lt;ref&gt;[https://president.am/hy/decrees/item/768 ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈւԹՅԱՆ ՆԱԽԱԳԱՀԻ ՀՐԱՄԱՆԱԳԻՐԸ Պատվո շքանշանով պարգևատրելու մասին]&lt;/ref&gt;։

== Կազմը ==
[[Պատկեր:Arshak Petrosian 2013.jpg|thumb|right|150px|Թիմի նախկին մարզիչ [[Արշակ Պետրոսյան]]ը (2013 թ.)]]
[[Պատկեր:Arman Pashikian ARM Ch 2013.jpg|thumb|right|150px|Թիմի մարզիչ [[Արման Փաշիկյան]]ը]]
Առաջին տարիներին հավաքականի կազմը ձևավորվում էր ըստ [[ՖԻԴԵ]]-ի վարկանիշների։ Վերջին տարիներին սկզբունքը փոխվել է. չորս կամ հինգ խաղացողները, կախված առաջիկա մրցաշարում հայտավորվող խաղացողների թվից, ընտրվում են ըստ վարկանիշի, ևս մեկ տեղ հավաքականում ստանում է Հայաստանի ընթացիկ տարվա [[Շախմատի Հայաստանի առաջնություն|առաջնության]] հաղթողը։

1992-1994-ին, 1998-ին և 2000-ին առաջին խաղատախտակի վրա հանդես է եկել Ռաֆայել Վահանյանը։
1996-1997-ին և 2001-ից մինչև 2005-ի [[օգոստոս]] հավաքականը գլխավորել է Վլադիմիր Հակոբյանը։
2005-ի նոյեմբերից մինչև 2022 թվականը թիմը գլխավորել է [[Լևոն Արոնյան]]ը։

1996-2019 թվականներին հավաքականի մարզիչն էր [[Արշակ Պետրոսյան]]ը։

2022 թվականի [[մայիսի 18]]-ին հավաքականի մարզիչ է նշանակվել [[Արման Փաշիկյան]]ը&lt;ref&gt;[http://www.chessfed.am/%D5%B6%D5%B8%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80/2022/5/Արման-Փաշիկյանը-նշանակվել-է-Հայաստանի-տղամարդկանց-հավաքականի-մարզիչ Արման Փաշիկյանը նշանակվել է Հայաստանի տղամարդկանց հավաքականի մարզիչ]&lt;/ref&gt;։

== Վիճակագրություն ==

==== Թիմային վիճակագրություն ====
Աղյուսակում բերված են Հայաստանի հավաքականի ընդհանուր վիճակագրական տվյալները թիմային բոլոր երեք մրցաշարերում (օգտագործված են հետևյալ համառոտագրությունները. ՊՀ՝ հաղթանակ պարտիաներում, ՊՈ՝ ոչ-ոքի պարտիաներում, ՊՊ՝ պարտություն պարտիաներում, ՄՀ՝ հաղթանակ մրցախաղերում, ՄՈ՝ ոչ-ոքի մրցախաղերում, ՄՊ՝ պարտություն մրցախաղերում)։
{| class=&quot;wikitable&quot;
|- align=center
!'''Մրցաշար'''
!'''Մաս-&lt;br /&gt;նակ-&lt;br /&gt;ցություն'''
!'''Տարիներ'''
!'''Լավագույն արդյունք'''
!'''Միա-&lt;br /&gt;վոր-&lt;br /&gt;ներ'''
!'''Պար-&lt;br /&gt;տիա-&lt;br /&gt;ներ'''
!'''Թիմային&lt;br /&gt;միավորներ'''
!'''Մրցա-&lt;br /&gt;խաղեր'''
!'''ՊՀ'''
!'''ՊՈ'''
!'''ՊՊ'''
!'''ՄՀ'''
!'''ՄՈ'''
!'''ՄՊ'''
!'''Թիմային&lt;br /&gt;մեդալներ'''&lt;br /&gt;[[Պատկեր:Gold medal icon.svg|Gold]] - [[Պատկեր:Silver medal icon.svg|Silver]] - [[Պատկեր:Bronze medal icon.svg|Bronze]]
!'''Անհատական&lt;br /&gt;մեդալներ'''&lt;br /&gt;[[Պատկեր:Gold medal icon.svg|Gold]] - [[Պատկեր:Silver medal icon.svg|Silver]] - [[Պատկեր:Bronze medal icon.svg|Bronze]]
|-
|[[Շախմատային օլիմպիադա|Համաշխարհային օլիմպիադա]]
|align=center|13
|1992-2018
|'''3''' [[Պատկեր:Gold medal icon.svg|Gold]] (2006, 2008, 2012)
|413½
|660
|238
|165
|246
|335
|79
|100
|38
|27
|align=center|3 - 0 - 3
|align=center|5 - 5 - 1
|-
|[[Շախմատի աշխարհի թիմային առաջնություն|Աշխարհի թիմային առաջնություն]]
|align=center|8
|1993-2015
|[[Պատկեր:Gold medal icon.svg|Gold]] (2011)
|159½
|280
|91
|71
|82
|155
|43
|36
|19
|15
|align=center|1 - 0 - 4
|align=center|6 - 7 - 7
|-
|[[Շախմատի Եվրոպայի թիմային առաջնություն|Եվրոպայի թիմային առաջնություն]]
|align=center|12
|1992-1999, 2005-2021
|[[Պատկեր:Gold medal icon.svg|Gold]] (1999)
|256
|432
|146
|108
|139
|234
|59
|60
|27
|21
|align=center|1 - 2 - 1
|align=center|6 - 6 - 4
|}

==== Անհատական վիճակագրություն ====
===== [[Շախմատային օլիմպիադա|Համաշխարհային օլիմպիադա]] =====
Համաշխարհային օլիմպիադաներին Հայաստանի հավաքականների կազմում ([[1996]]-ի օլիմպիադային, որպես կազմակերպիչ երկիր, [[Հայաստան]]ը ներկայացրել էր երեք թիմ) մասնակցել է 27 շախմատիստ։ Օլիմպիադաներում ամենից շատ՝ 11 անգամ, թիմի կազմում եղել է [[Վլադիմիր Հակոբյան (շախմատիստ)|Վլադիմիր Հակոբյանը]]։ Աղյուսակում բերված են մեր հավաքականների կազմում հանդես եկած բոլոր շախմատիստների վիճակագրական տվյալները։ [[Ռաֆայել Վահանյան]]ի և [[Սերգեյ Մովսիսյան]]ի դեպքում հաշվարկված են նաև այլ հավաքականների կազմերում ցույց տված արդյունքները։
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
|-
! Շախմատիստ !! Հավա-&lt;br /&gt;քական !! Մաս-&lt;br /&gt;նակ-&lt;br /&gt;ցություն !! Տարիներ !! Մ !! Պար-&lt;br /&gt;տիա-&lt;br /&gt;ներ !! Հ !! Ո !! Պ !! % !! Թիմային&lt;br /&gt;մեդալներ&lt;br /&gt;[[Պատկեր:Gold medal icon.svg|Gold]] - [[Պատկեր:Silver medal icon.svg|Silver]] - [[Պատկեր:Bronze medal icon.svg|Bronze]] !! Անհատական&lt;br /&gt;մեդալներ'''&lt;br /&gt;[[Պատկեր:Gold medal icon.svg|Gold]] - [[Պատկեր:Silver medal icon.svg|Silver]] - [[Պատկեր:Bronze medal icon.svg|Bronze]]
|-
| [[Աշոտ Անաստասյան|Անաստասյան Աշոտ]] || {{Դրոշ|Հայաստան}} || 6 || 1992–2002 || 27½ || 48 || 23 || 9 || 16 || 57,3 || align=center|0 - 0 - 2 || align=center|1 - 0 - 0
|-
| [[Կարեն Ասրյան|Ասրյան Կարեն]] || {{Դրոշ|Հայաստան}}(2)&lt;br /&gt;{{Դրոշ|Հայաստան}} || 5 || 1996–2002, 2006 || 29½ || 46 || 17 || 25 || 4 || 64,1 || align=center|1 - 0 - 1 || align=center|1 - 0 - 0
|-
| [[Լևոն Արոնյան|Արոնյան Լևոն]] || {{Դրոշ|Հայաստան}}(2)&lt;br /&gt;{{Դրոշ|Հայաստան}} || 8 || 1996, 2004–2014, 2018 || 50½ || 80 || 28 || 45 || 7 || 63,1 || align=center|3 - 0 - 1 || align=center|1 - 1 - 0
|-
| [[Սերգեյ Գալդունց|Գալդունց Սերգեյ]] || {{Դրոշ|Հայաստան}}(3) || 1 || 1996 || 8 || 12 || 7 || 2 || 3 || 66,7 || align=center|0 - 0 - 0 || align=center|0 - 0 - 0
|-
| [[Ավետիք Գրիգորյան (շախմատիստ)|Գրիգորյան Ավետիք]] || {{Դրոշ|Հայաստան}} || 1 || 2010 || 1 || 1 || 1 || 0 || 0 || 100,0 || align=center|0 - 0 - 0 || align=center|0 - 0 - 0
|-
| [[Վարդան Գրիգորյան|Գրիգորյան Վարդան]] || {{Դրոշ|Հայաստան}}(3) || 1 || 1996 || 3½ || 6 || 3 || 1 || 2 || 58,3 || align=center|0 - 0 - 0 || align=center|0 - 0 - 0
|-
| [[Արսեն Եղիազարյան|Եղիազարյան Արսեն]] || {{Դրոշ|Հայաստան}}&lt;br /&gt;{{Դրոշ|Հայաստան}}(3) || 2 || 1994–1996 || 8½ || 16 || 4 || 9 || 3 || 53,1 || align=center|0 - 0 - 0 || align=center|0 - 0 - 0
|-
| [[Սմբատ Լպուտյան|Լպուտյան Սմբատ]] || {{Դրոշ|Հայաստան}} || 8 || 1992–2006 || 57 || 86 || 38 || 38 || 10 || 66,3 || align=center|1 - 0 - 3 || align=center|0 - 2 - 1
|-
| [[Մելիքսեթ Խաչիյան|Խաչիյան Մելիքսեթ]] || {{Դրոշ|Հայաստան}}(2) || 1 || 1996 || 3½ || 8 || 3 || 1 || 4 || 43,8 || align=center|0 - 0 - 0 || align=center|0 - 0 - 0
|-
| [[Վլադիմիր Հակոբյան (շախմատիստ)|Հակոբյան Վլադիմիր]] || {{Դրոշ|Հայաստան}} || 11 || 1992–1998, 2002–2014 || 78½ || 122 || 42 || 73 || 7 || 64,3 || align=center|3 - 0 - 3 || align=center|1 - 2 - 0
|-
| [[Ռոբերտ Հովհաննիսյան|Հովհաննիսյան Ռոբերտ]] || {{Դրոշ|Հայաստան}} || 1 || 2018 || 4½ || 6 || 3 || 3 || 0 || 75 || align=center|0 - 0 - 0 || align=center|0 - 0 - 0
|-
| [[Անդրանիկ Մատիկոզյան|Մատիկոզյան Անդրանիկ]] || {{Դրոշ|Հայաստան}}(3) || 1 || 1996 || 3½ || 6 || 3 || 1 || 2 || 58,3 || align=center|0 - 0 - 0 || align=center|0 - 0 - 0
|-
| [[Հայկ Մարտիրոսյան (շախմատիստ)|Մարտիրոսյան Հայկ]] || {{Դրոշ|Հայաստան}} || 1 || 2018 || 6 || 8 || 4 || 4 || 0 || 75 || align=center|0 - 0 - 0 || align=center|0 - 0 - 0
|-
| [[Հրանտ Մելքումյան|Մելքումյան Հրանտ]] || {{Դրոշ|Հայաստան}} || 1 || 2018 || 6 || 10 || 3 || 6 || 1 || 60 || align=center|0 - 0 - 0 || align=center|0 - 0 - 0
|-
| [[Արա Մինասյան (շախմատիստ)|Մինասյան Արա]] || {{Դրոշ|Հայաստան}}(2) || 1 || 1996 || 3 || 8 || 2 || 2 || 4 || 37,5 || align=center|0 - 0 - 0 || align=center|0 - 0 - 0
|-
| [[Արտաշես Մինասյան|Մինասյան Արտաշես]] || {{Դրոշ|Հայաստան}} || 9 || 1992–2008 || 38 || 64 || 24 || 28 || 12 || 59,4 || align=center|2 - 0 - 3 || align=center|0 - 0 - 0
|-
| [[Վիգեն Միրումյան|Միրումյան Վիգեն]] || {{Դրոշ|Հայաստան}}(2) || 1 || 1996 || 3½ || 10 || 2 || 3 || 5 || 35,0 || align=center|0 - 0 - 0 || align=center|0 - 0 - 0
|-
| [[Սերգեյ Մովսիսյան|Մովսիսյան Սերգեյ]] || {{Դրոշ|Չեխիա}}&lt;br /&gt;{{Դրոշ|Սլովակիա}}&lt;br /&gt;{{Դրոշ|Հայաստան}} || 8 || 1998–2004, 2008–2014 || 55 || 89 || 30 || 50 || 9 || 61,2 || align=center|1 - 0 - 0 || align=center|0 - 0 - 0
|-
| [[Աշոտ Նադանյան|Նադանյան Աշոտ]] || {{Դրոշ|Հայաստան}}(3) || 1 || 1996 || 6½ || 11 || 5 || 3 || 3 || 59,1 || align=center|0 - 0 - 0 || align=center|0 - 0 - 0
|-
| [[Տիգրան Նալբանդյան|Նալբանդյան Տիգրան]] || {{Դրոշ|Հայաստան}}(2) || 1 || 1996 || 5 || 11 || 3 || 4 || 4 || 45,5 || align=center|0 - 0 - 0 || align=center|0 - 0 - 0
|-
| [[Արթուր Չիբուխչյան|Չիբուխչյան Արթուր]] || {{Դրոշ|Հայաստան}}(3) || 1 || 1996 || 3 || 5 || 3 || 0 || 2 || 60,0 || align=center|0 - 0 - 0 || align=center|0 - 0 - 0
|-
| [[Արշակ Պետրոսյան|Պետրոսյան Արշակ]] || {{Դրոշ|Հայաստան}} || 2 || 1992, 1996 || 1½ || 4 || 0 || 3 || 1 || 37,5 || align=center|0 - 0 - 1 || align=center|0 - 0 - 0
|-
| [[Տիգրան Լ. Պետրոսյան|Պետրոսյան Տիգրան Լ.]] || {{Դրոշ|Հայաստան}} || 2 || 2008, 2012 || 10 || 14 || 7 || 6 || 1 || 71,4 || align=center|2 - 0 - 0 || align=center|0 - 0 - 0
|-
| [[Գաբրիել Սարգսյան|Սարգսյան Գաբրիել]] || {{Դրոշ|Հայաստան}} || 9 || 2000–2014, 2018 || 57½ || 88 || 36 || 43 || 9 || 65,3 || align=center|3 - 0 - 2 || align=center|1 - 0 - 0
|-
| [[Ռաֆայել Վահանյան|Վահանյան Ռաֆայել]] || {{Դրոշ|ԽՍՀՄ}}&lt;br /&gt;{{Դրոշ|Հայաստան}} || 9 || 1978, 1984–1986,&lt;br /&gt;1992–2000, 2004 || 59½ || 95 || 35 || 49 || 11 || 62,6 || align=center|2 - 1 - 2 || align=center|2 - 1 - 0
|-
| [[Արման Փաշիկյան|Փաշիկյան Արման]] || {{Դրոշ|Հայաստան}} || 1 || 2010 || 7 || 11 || 4 || 6 || 1 || 63,6 || align=center|0 - 0 - 0 || align=center|0 - 0 - 0
|-
| [[Տիգրան Քոթանջյան|Քոթանջյան Տիգրան]] || {{Դրոշ|Հայաստան}} || 1 || 2014 || 1 || 1 || 1 || 0 || 0 || 100,0 || align=center|0 - 0 - 0 || align=center|0 - 0 - 0
|}

===== [[Շախմատի աշխարհի թիմային առաջնություն|Աշխարհի թիմային առաջնություն]] =====
Աշխարհի թիմային առաջնություններին Հայաստանի հավաքականի կազմում մասնակցել է 16 շախմատիստ։ Ամենից շատ՝ 8 անգամ, թիմի կազմում եղել է [[Վլադիմիր Հակոբյան (շախմատիստ)|Վլադիմիր Հակոբյանը]]։ [[Ռաֆայել Վահանյան]]ն աշխարհի թիմային առաջնություններին մասնակցել է 6 անգամ, սակայն ելույթներից 2-ը նա ունեցել է [[Խորհրդային Միություն|Խորհրդային Միության]] հավաքականի կազմում։ Աղյուսակում բերված են մեր հավաքականի կազմում հանդես եկած բոլոր շախմատիստների վիճակագրական տվյալները (Ռ. Վահանյանի դեպքում հաշվարկված են նաև ԽՍՀՄ հավաքականի կազմում ցույց տված արդյունքները)։
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
|-
! Շախմատիստ !! Հավա-&lt;br /&gt;քական !! Մաս-&lt;br /&gt;նակ-&lt;br /&gt;ցություն !! Տարիներ !! Մ !! Պար-&lt;br /&gt;տիա-&lt;br /&gt;ներ !! Հ !! Ո !! Պ !! % !! Թիմային&lt;br /&gt;մեդալներ&lt;br /&gt;[[Պատկեր:Gold medal icon.svg|Gold]] - [[Պատկեր:Silver medal icon.svg|Silver]] - [[Պատկեր:Bronze medal icon.svg|Bronze]] !! Անհատական&lt;br /&gt;մեդալներ'''&lt;br /&gt;[[Պատկեր:Gold medal icon.svg|Gold]] - [[Պատկեր:Silver medal icon.svg|Silver]] - [[Պատկեր:Bronze medal icon.svg|Bronze]]
|-
| [[Աշոտ Անաստասյան|Անաստասյան Աշոտ]] || {{Դրոշ|Հայաստան}} || 4 || 1993-2005 || 10½ || 20 || 7 || 7 || 6 || 52,5 || align=center|0 - 0 - 3 || align=center|0 - 1 - 1
|-
| [[Կարեն Ասրյան|Ասրյան Կարեն]] || {{Դրոշ|Հայաստան}} || 2 || 2001–2005 || 6 || 10 || 2 || 8 || 0 || 60,0 || align=center|0 - 0 - 2 || align=center|1 - 0 - 0
|-
| [[Լևոն Արոնյան|Արոնյան Լևոն]] || {{Դրոշ|Հայաստան}} || 5 || 2005–2015 || 28 || 42 || 16 || 24 || 2 || 66,7 || align=center|1 - 0 - 2 || align=center|2 - 3 - 0
|-
| [[Սմբատ Լպուտյան|Լպուտյան Սմբատ]] || {{Դրոշ|Հայաստան}} || 4 || 1993–2005 || 17 || 27 || 13 || 8 || 6 || 63,0 || align=center|0 - 0 - 3 || align=center|1 - 0 - 1
|-
| [[Մելիքսեթ Խաչիյան|Խաչիյան Մելիքսեթ]] || {{Դրոշ|Հայաստան}} || 1 || 1997 || 1 || 2 || 0 || 2 || 0 || 50,0 || align=center|0 - 0 - 1 || align=center|0 - 0 - 0
|-
| [[Վլադիմիր Հակոբյան (շախմատիստ)|Հակոբյան Վլադիմիր]] || {{Դրոշ|Հայաստան}} || 8 || 1993–2015 || 36½ || 58 || 18 || 37 || 7 || 62,9 || align=center|1 - 0 - 4 || align=center|2 - 1 - 1
|-
| [[Ռոբերտ Հովհաննիսյան|Հովհաննիսյան Ռոբերտ]] || {{Դրոշ|Հայաստան}} || 1 || 2011 || 1 || 1 || 1 || 0 || 0 || 100,0 || align=center|1 - 0 - 0 || align=center|0 - 0 - 0
|-
| [[Հրանտ Մելքումյան|Մելքումյան Հրանտ]] || {{Դրոշ|Հայաստան}} || 1 || 2015 || 4½ || 8 || 3 || 3 || 2 || 56,2 || align=center|0 - 0 - 1 || align=center|0 - 0 - 0
|-
| [[Արտաշես Մինասյան|Մինասյան Արտաշես]] || {{Դրոշ|Հայաստան}} || 3 || 1993–2001 || 10½ || 18 || 4 || 13 || 1 || 58,3 || align=center|0 - 0 - 2 || align=center|0 - 1 - 1
|-
| [[Սերգեյ Մովսիսյան|Մովսիսյան Սերգեյ]] || {{Դրոշ|Հայաստան}} || 3 || 2011-2015 || 10½ || 22 || 3 || 15 || 4 || 47,7 || align=center|1 - 0 - 1 || align=center|0 - 0 - 1
|-
| [[Արշակ Պետրոսյան|Պետրոսյան Արշակ]] || {{Դրոշ|Հայաստան}} || 1 || 1993 || 0 || 1 || 0 || 0 || 1 || 0,0 || align=center|0 - 0 - 0 || align=center|0 - 0 - 0
|-
| [[Տիգրան Լ. Պետրոսյան|Պետրոսյան Տիգրան Լ.]] || {{Դրոշ|Հայաստան}} || 2 || 2010, 2013 || 5 || 10 || 2 || 6 || 2 || 50,0 || align=center|0 - 0 - 0 || align=center|0 - 0 - 0
|-
| [[Գաբրիել Սարգսյան|Սարգսյան Գաբրիել]] || {{Դրոշ|Հայաստան}} || 4 || 2010–2015 || 16 || 32 || 6 || 20 || 6 || 50,0 || align=center|1 - 0 - 1 || align=center|0 - 0 - 1
|-
| [[Ռաֆայել Վահանյան|Վահանյան Ռաֆայել]] || {{Դրոշ|ԽՍՀՄ}}&lt;br /&gt;{{Դրոշ|Հայաստան}} || 6 || 1985–2005 || 20 || 33 || 12 || 16 || 5 || 60,6 || align=center|2 - 0 - 3 || align=center|2 - 1 - 0
|-
| [[Արման Փաշիկյան|Փաշիկյան Արման]] || {{Դրոշ|Հայաստան}} || 1 || 2010 || 3½ || 6 || 2 || 3 || 1 || 58,3 || align=center|0 - 0 - 0 || align=center|0 - 0 - 1
|-
| [[Տիգրան Քոթանջյան|Քոթանջյան Տիգրան]] || {{Դրոշ|Հայաստան}} || 1 || 2010 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0,0 || align=center|0 - 0 - 0 || align=center|0 - 0 - 0
|}

===== [[Շախմատի Եվրոպայի թիմային առաջնություն|Եվրոպայի թիմային առաջնություն]] =====
Եվրոպայի թիմային առաջնություններին Հայաստանի հավաքականի կազմում մասնակցել է 18 շախմատիստ։ Ամենից շատ՝ 9 անգամ, թիմի կազմում եղել է [[Լևոն Արոնյան]]ը։ [[Ռաֆայել Վահանյան]]ը Եվրոպայի թիմային առաջնություններին մասնակցել է 6 անգամ, սակայն ելույթներից 3-ը նա ունեցել է [[Խորհրդային Միություն|Խորհրդային Միության]] հավաքականի կազմում։ Աղյուսակում բերված են մեր հավաքականի կազմում հանդես եկած բոլոր շախմատիստների վիճակագրական տվյալները (Ռ. Վահանյանի դեպքում հաշվարկված են նաև ԽՍՀՄ, իսկ Ս. Մովսիսյանի դեպքում՝ Չեխիայի հավաքականների կազմում ցույց տված արդյունքները)։
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
|-
! Շախմատիստ !! Հավա-&lt;br /&gt;քական !! Մաս-&lt;br /&gt;նակ-&lt;br /&gt;ցություն !! Տարիներ !! Մ !! Պար-&lt;br /&gt;տիա-&lt;br /&gt;ներ !! Հ !! Ո !! Պ !! % !! Թիմային&lt;br /&gt;մեդալներ&lt;br /&gt;[[Պատկեր:Gold medal icon.svg|Gold]] - [[Պատկեր:Silver medal icon.svg|Silver]] - [[Պատկեր:Bronze medal icon.svg|Bronze]] !! Անհատական&lt;br /&gt;մեդալներ'''&lt;br /&gt;[[Պատկեր:Gold medal icon.svg|Gold]] - [[Պատկեր:Silver medal icon.svg|Silver]] - [[Պատկեր:Bronze medal icon.svg|Bronze]]
|-
| [[Աշոտ Անաստասյան|Անաստասյան Աշոտ]] || {{Դրոշ|Հայաստան}} || 4 || 1992–1999, 2005 || 21½ || 30 || 15 || 13 || 2 || 71,7 || align=center|1 - 0 - 1 || align=center|2 - 0 - 1
|-
| [[Կարեն Ասրյան|Ասրյան Կարեն]] || {{Դրոշ|Հայաստան}} || 1 || 2007 || 4 || 8 || 1 || 6 || 1 || 50,0 || align=center|0 - 1 - 0 || align=center|0 - 0 - 0
|-
| [[Լևոն Արոնյան|Արոնյան Լևոն]] || {{Դրոշ|Հայաստան}} || 9 || 1999, 2005–2019 || 46½ || 74 || 24 || 45 || 5 || 62,8 || align=center|1 - 2 - 0 || align=center|1 - 3 - 1
|-
| [[Հովհաննես Գաբուզյան|Գաբուզյան Հովհաննես]] || {{Դրոշ|Հայաստան}} || 2 || 2017, 2021 || 2½ || 6 || 2 || 1 || 3 || 41,7 || align=center|0 - 0 - 0 || align=center|0 - 0 - 0
|-
| [[Կարեն Հակոբի Գրիգորյան|Գրիգորյան Կարեն]] || {{Դրոշ|Հայաստան}} || 1 || 2015 || 1 || 3 || 0 || 2 || 1 || 33,3 || align=center|0 - 1 - 0 || align=center|0 - 0 - 0
|-
| [[Սմբատ Լպուտյան|Լպուտյան Սմբատ]] || {{Դրոշ|Հայաստան}} || 5 || 1992–1999, 2005–2007 || 17½ || 31 || 10 || 15 || 6 || 56,5 || align=center|1 - 1 - 1 || align=center|0 - 0 - 0
|-
| [[Վլադիմիր Հակոբյան (շախմատիստ)|Հակոբյան Վլադիմիր]] || {{Դրոշ|Հայաստան}} || 7 || 1992–1997, 2005–2013 || 30 || 53 || 14 || 32 || 7 || 56,6 || align=center|0 - 1 - 1 || align=center|0 - 0 - 1
|-
| [[Ռոբերտ Հովհաննիսյան|Հովհաննիսյան Ռոբերտ]] || {{Դրոշ|Հայաստան}} || 2 || 2011, 2021 || 7½ || 11 || 4 || 7 || 0 || 68,2 || align=center|0 - 0 - 0 || align=center|0 - 0 - 0
|-
| [[Հայկ Մարտիրոսյան (շախմատիստ)|Մարտիրոսյան Հայկ]] || {{Դրոշ|Հայաստան}} || 2 || 2019-2021 || 7½ || 14 || 5 || 5 || 4 || 53,6 || align=center|0 - 0 - 0 || align=center|0 - 0 - 0
|-
| [[Հրանտ Մելքումյան|Մելքումյան Հրանտ]] || {{Դրոշ|Հայաստան}} || 3 || 2015-2019 || 15½ || 26 || 7 || 17 || 2 || 59,6 || align=center|0 - 1 - 0 || align=center|1 - 0 - 0
|-
| [[Արտաշես Մինասյան|Մինասյան Արտաշես]] || {{Դրոշ|Հայաստան}} || 3 || 1992–1999 || 12 || 24 || 7 || 10 || 7 || 50,0 || align=center|1 - 0 - 1 || align=center|0 - 0 - 0
|-
| [[Սերգեյ Մովսիսյան|Մովսիսյան Սերգեյ]] || {{Դրոշ|Չեխիա}}&lt;br /&gt;{{Դրոշ|Հայաստան}} || 6 || 1997–1999, 2011-2017 || 20 || 48 || 9 || 22 || 17 || 41,7 || align=center|0 - 1 - 0 || align=center|0 - 0 - 0
|-
| [[Արշակ Պետրոսյան|Պետրոսյան Արշակ]] || {{Դրոշ|Հայաստան}} || 1 || 1999 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 0,0 || align=center|1 - 0 - 0 || align=center|0 - 0 - 0
|-
| [[Տիգրան Լ. Պետրոսյան|Պետրոսյան Տիգրան Լ.]] || {{Դրոշ|Հայաստան}} || 2 || 2009, 2013 || 7½ || 12 || 4 || 7 || 1 || 62,5 || align=center|0 - 0 - 0 || align=center|0 - 1 - 0
|-
| [[Գաբրիել Սարգսյան|Սարգսյան Գաբրիել]] || {{Դրոշ|Հայաստան}} || 8 || 2007–2021 || 45½ || 68 || 27 || 37 || 4 || 66,9 || align=center|0 - 2 - 0 || align=center|1 - 2 - 1
|-
| [[Ռաֆայել Վահանյան|Վահանյան Ռաֆայել]] || {{Դրոշ|ԽՍՀՄ}}&lt;br /&gt;{{Դրոշ|Հայաստան}} || 6 || 1980–1997, 2005 || 25 || 39 || 17 || 16 || 6 || 64,1 || align=center|3 - 0 - 1 || align=center|1 - 2 - 0
|-
| [[Սամվել Տեր-Սահակյան|Տեր-Սահակյան Սամվել]] || {{Դրոշ|Հայաստան}} || 1 || 2021 || 6 || 9 || 3 || 6 || 0 || 66,7 || align=center|0 - 0 - 0 || align=center|0 - 0 - 0
|-
| [[Արման Փաշիկյան|Փաշիկյան Արման]] || {{Դրոշ|Հայաստան}} || 2 || 2009, 2019 || 6 || 10 || 4 || 4 || 2 || 60,0 || align=center|0 - 0 - 0 || align=center|0 - 0 - 0
|}

== Ելույթները համաշխարհային օլիմպիադաներում ==
[[Շախմատային օլիմպիադա|Համաշխարհային օլիմպիադաներին]] Հայաստանի հավաքականն սկսեց մասնակցել հիմնադրման թվականից՝ [[1992]]-ից։ Եվ հենց առաջին օլիմպիադայում հասավ մեծ հաջողության՝ նվաճելով բրոնզե մեդալներ։ Հետագայում թիմը ևս երկու անգամ զբաղեցրեց երրորդ հորիզոնականը, իսկ 2006-2012 թվականներին կայացած չորս օլիմպիադաներից երեքում դարձավ օլիմպիական չեմպիոն։ Այդ նվաճումների շնորհիվ Հայաստանի ընտրանին օլիմպիադաների պատմության ընթացքում զբաղեցնում է հինգերորդ տեղը՝ իրենից առաջ թողնելով միայն արդեն գոյություն չունեցող [[ԽՍՀՄ]] հավաքականին, նրա իրավահաջորդ [[Ռուսաստան]]ին, [[ԱՄՆ]]-ին և [[Հունգարիա]]յին։ Վերջինիս Հայաստանը զիջում է միայն արծաթե մեդալների քանակով։

===== Հավաքականների դասավորությունը ըստ վաստակած մեդալների =====
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
|-
! Տեղ !! Երկիր !! [[Պատկեր:Gold medal icon.svg|Gold]] !! [[Պատկեր:Silver medal icon.svg|Silver]] !! [[Պատկեր:Bronze medal icon.svg|Bronze]] !! Ընդամենը
|-
| 1 || {{URS}} || 18 || 1 || 0 || 19
|-
| 2 || {{USA}} || 6 || 6 || 9 || 21
|-
| 3 || {{RUS}} || 6 || 3 || 3 || 12
|-
| 4 || {{HUN}} || 3 || 7 || 2 || 12
|-
| style=&quot;background:yellow;&quot;|5 || style=&quot;background:yellow;&quot;|'''{{ARM}}''' || style=&quot;background:yellow;&quot;|'''3''' || style=&quot;background:yellow;&quot;|'''0''' || style=&quot;background:yellow;&quot;|'''3''' || style=&quot;background:yellow;&quot;|'''6'''
|-
| 6 || {{UKR}} || 2 || 2 || 3 || 7
|-
| 7 || {{CHN}} || 2 || 1 || 0 || 3
|-
| 8 || {{YUG}} || 1 || 6 || 5 || 12
|-
| 9 || {{POL}} || 1 || 2 || 3 || 6
|-
| 10 || {{GER}}* || 1 || 1 || 3 || 5
|-
| 11 || {{ENG}} || 0 || 3 || 3 || 6
|-
| 12 || {{ARG}} || 0 || 3 || 2 || 5
|-
| 13 || {{դրոշ|Չեխոսլովակիա}} [[Չեխոսլովակիա]] || 0 || 2 || 1 || 3
|-
| 14 || {{ISR}} || 0 || 1 || 1 || 3
|-
| 14 || {{NED}} || 0 || 1 || 1 || 3
|-
| 14 || {{SWE}} || 0 || 1 || 1 || 3
|-
| 17 || {{BIH}} || 0 || 1 || 0 || 1
|-
| 17 || {{DEN}} || 0 || 1 || 0 || 1
|-
| 17 || {{UZB}} || 0 || 1 || 0 || 1
|-
| 20 || {{BUL}} || 0 || 0 || 1 || 1
|-
| 20 || {{EST}} || 0 || 0 || 1 || 1
|-
| 20 || {{IND}} || 0 || 0 || 1 || 1
|}
* Հաշվարկված են [[ԳՖՀ]]-ի և [[Գերմանիայի Դեմոկրատական Հանրապետություն|ԳԴՀ]]-ի արդյունքները։

===== 30-րդ օլիմպիադա, [[1992]], [[Մանիլա]], [[Ֆիլիպիններ]]&lt;ref&gt;[http://www.olimpbase.org/1992/1992arm.html Օլիմպիադա-1992. Հայաստանի հավաքականի արդյունքները]&lt;/ref&gt; ===== 
Այս օլիմպիադային հավաքականը մասնակցեց հետևյալ կազմով. 1-ին խաղատախտակ՝ [[Ռաֆայել Վահանյան]], 2-րդ խաղատախտակ՝ [[Վլադիմիր Հակոբյան (շախմատիստ)|Վլադիմիր Հակոբյան]], 3-րդ խաղատախտակ՝ [[Սմբատ Լպուտյան]], 4-րդ խաղատախտակ՝ [[Արտաշես Մինասյան]], 1-ին պահեստային՝ [[Արշակ Պետրոսյան]], 2-րդ պահեստային՝ [[Աշոտ Անաստասյան]]։ Առաջին անգամ մասնակցելով օլիմպիադային՝ Հայաստանի ընտրանին գերազանց ելույթ ունեցավ՝ տանելով թիմային 9 հաղթանակ, ոչ-ոքի ավարտելով մրցախաղերից 3-ը և կրելով 2 պարտություն։ Թիմն ընդամենը կես միավորով հետ մնաց երկրորդ մրցանակակրից։ 3-րդ խաղատախտակի վրա անհատական բրոնզե մեդալի արժանացավ Սմբատ Լպուտյանը։

{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! !! !! Խաղափուլ !! 1 !! 2 !! 3 !! 4 !! 5 !! 6 !! 7 !! 8 !! 9 !! 10 !! 11 !! 12 !! 13 !! 14 
|-
! !! !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|Մրցակից !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Թուրքմենստան}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Թուրքիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Արգենտինա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Էստոնիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Ուկրաինա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Իսրայել}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Անգլիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{դրոշ|Չեխոսլովակիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Նիդերլանդներ}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Ռուսաստան}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|ԱՄՆ}}!! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Ուզբեկստան}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Վրաստան|1990}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Լատվիա}} !! Ընդ.&lt;br /&gt;միավոր !! Պար-&lt;br /&gt;տիաներ !! + !! = !! - !! Տեղ
|-
! № !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|Մասնակից !! Միավոր &lt;br /&gt; Էլո !! 3 !! 3½ !! 2½ !! 2½ !! 1½ !! 3 !! 2 !! 3 !! 2½ !! 2½ !! 2 !! 1½ !! 3 !! ½ !! 34½ !! 56 !! 22 !! 25 !! 9 !! style=&quot;background:#c96;&quot;|'''3'''
|-
! '''1''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Ռաֆայել Վահանյան|Ռ. Վահանյան]]''' || '''2590''' || 1 || ½ || ½ || ½ || ½ || || ½ || ½ || || ½ || ½ || ½ || ½ || 0 || 6 || 12 || 1 || 10 || 1 || '''52'''
|-
! '''2''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Վլադիմիր Հակոբյան (շախմատիստ)|Վ. Հակոբյան]]''' || '''2605''' || 0 || 1 || || ½ || || 1 || ½ || ½ || 1 || ½ || ½ || ½ || 1 || 1 || 8 || 12 || 5 || 6 || 1 || '''9'''
|-
! '''3''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Սմբատ Լպուտյան|Ս. Լպուտյան]]''' || '''2560''' || 1 || 1 || ½ || 1 || 1 || 1 || 0 || 1 || ½ || 1 || 1 || ½ || ½ || 1 || 11 || 14 || 9|| 4 || 1|| style=&quot;background:#c96;&quot;|'''3'''
|-
! '''4''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Արտաշես Մինասյան|Ա. Մինասյան]]''' || '''2545''' || 1 || || 1 || ½ || || 1 || 1 || 1 || ½ || ½ || 0 || 0 || 1 || 0 || 7½ || 12 || 6 || 3 || 3 || '''20'''
|-
! '''1-ին պահ.''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Արշակ Պետրոսյան|Ա. Պետրոսյան]]''' || '''2470''' || || || ½ || || 0 || || || || ½ || || || || || || 1 || 3 || 0 || 2 || 1 || -
|-
! '''2-րդ պահ.''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Աշոտ Անաստասյան|Ա. Անաստասյան]]''' || '''2490''' || || 1 || || || 0 || 0 || || || || || || || || || 1 || 3 || 1 || 0 || 2 || -
|-
! || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''Միջին վարկանիշ''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''2575''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Պ|Պարտություն}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Ո|Ոչ-ոքի}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}'''|| style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}'''|| style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Ո|Ոչ-ոքի}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Պ|Պարտություն}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Ո|Ոչ-ոքի}}''' ||style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;| || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|14 || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|9 || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|3 || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|2 || 
|}

===== 31-րդ օլիմպիադա, [[1994]], [[Մոսկվա]], [[Ռուսաստան]]&lt;ref&gt;[http://www.olimpbase.org/1994/1994arm.html Օլիմպիադա-1994. Հայաստանի հավաքականի արդյունքները]&lt;/ref&gt; ===== 
Այս օլիմպիադային հավաքականը մասնակցեց հետևյալ կազմով. 1-ին խաղատախտակ՝ [[Ռաֆայել Վահանյան]], 2-րդ խաղատախտակ՝ [[Վլադիմիր Հակոբյան (շախմատիստ)|Վլադիմիր Հակոբյան]], 3-րդ խաղատախտակ՝ [[Սմբատ Լպուտյան]], 4-րդ խաղատախտակ՝ [[Աշոտ Անաստասյան]], 1-ին պահեստային՝ [[Արտաշես Մինասյան]], 2-րդ պահեստային՝ [[Արսեն Եղիազարյան]]։ Այս անգամ Հայաստանի ընտրանին տարավ թիմային 7 հաղթանակ, 4 մրցախաղ ավարտեց ոչ-ոքի, կրեց 3 պարտություն և զբաղեցրեց 13-րդ տեղը։

{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! !! !! Խաղափուլ !! 1 !! 2 !! 3 !! 4 !! 5 !! 6 !! 7 !! 8 !! 9 !! 10 !! 11 !! 12 !! 13 !! 14 
|-
! !! !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|Մրցակից !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Նոր Զելանդիա}} !!style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Բրազիլիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Վրաստան|1990}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Չինաստան}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Ուկրաինա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Թուրքիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Թուրքմենստան}} !!style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;| {{Դրոշ|Հարավսլավիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Ֆիլիպիններ}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Ռումինիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Խորվաթիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Հունգարիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Էստոնիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Իսրայել}} !! Ընդ.&lt;br /&gt;միավոր !! Պար-&lt;br /&gt;տիաներ !! + !! = !! - !! Տեղ
|-
! № !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|Մասնակից !! Միավոր &lt;br /&gt; Էլո !! 3 !! 3 !! 3 !! 2 !! 1 !! 3½ !! 3½ !! 1 !! 3 !! 1½ !! 2½ !! 2 !! 2 !! 2 !! 33 !! 56 !! 20 !! 26 !! 10 !! '''13'''
|-
! '''1''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Ռաֆայել Վահանյան|Ռ. Վահանյան]]''' || '''2645''' || || 1 || ½ || ½ || 0 || 1 || || 0 || 1 || || ½ || ½ || ½ || 1 || 6½ || 11 || 4 || 5 || 2 || '''28'''
|-
! '''2''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Վլադիմիր Հակոբյան (շախմատիստ)|Վ. Հակոբյան]]''' || '''2630''' || || ½ || 1 || ½ || ½ || 1 || 1 || ½ || ½ || 0 || ½ || ½ || 1 || ½ || 8 || 13 || 4 || 8 || 1 || '''27'''
|-
! '''3''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Սմբատ Լպուտյան|Ս. Լպուտյան]]''' || '''2590''' || 1 || 1 || ½ || ½ || || ½ || ½ || ½ || 1 || 0 || || 1 || 0 || ½ || 7 || 12 || 4 || 6 || 2 || '''35'''
|-
! '''4''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Աշոտ Անաստասյան|Ա. Անաստասյան]]''' || '''2540''' || 0 || || 1 || || ½ || 1 || 1 || 0 || || ½ || 1 || 0 || || 0 || 5 || 10 || 4 || 2 || 4 || '''58'''
|-
! '''1-ին պահ.''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Արտաշես Մինասյան|Ա. Մինասյան]]''' || '''2525''' || 1 || ½ || || || 0 || || 1 || || ½ || || ½ || || || || 3½ || 6 || 2 || 3 || 1 || -
|-
! '''2-րդ պահ.''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Արսեն Եղիազարյան|Ա. Եղիազարյան]]''' || '''2390''' || 1 || || || ½ || || || || || || 1 || || || ½ || || 3 || 4 || 2 || 2 || 0 || -
|-
! || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''Միջին վարկանիշ''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''2601''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Ո|Ոչ-ոքի}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Պ|Պարտություն}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Պ|Պարտություն}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}'''|| style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Պ|Պարտություն}}'''|| style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Ո|Ոչ-ոքի}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Ո|Ոչ-ոքի}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Ո|Ոչ-ոքի}}''' ||style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;| ||style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;| 14 ||style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;| 7 || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|4 || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|3 || 
|}

===== [[Շախմատային օլիմպիադա 1996|32-րդ օլիմպիադա]], [[1996]], [[Երևան]], [[Հայաստան]]&lt;ref&gt;[http://www.olimpbase.org/1996/1996fa.html Օլիմպիադա-1996. Հայաստանի հավաքականի արդյունքները]&lt;/ref&gt;===== 
[[Պատկեր:Asrian Karen.jpg|100px|thumb|Կարեն Ասրյան]]
Այս օլիմպիադային Հայաստանը, որպես ընդունող կողմ, իրավունք ուներ ներկայանալու երկու հավաքականով։ Սակայն քանի որ ընդհանուր մասնակիցների քանակը կենտ էր, արագորեն ձևավորվեց նաև Հայաստանի երրորդ հավաքական, որն օլիմպիադայում մեկնարկեց երկրորդ խաղափուլում։

Առաջին հավաքականը մասնակցեց հետևյալ կազմով. 1-ին խաղատախտակ՝ [[Վլադիմիր Հակոբյան (շախմատիստ)|Վլադիմիր Հակոբյան]], 2-րդ խաղատախտակ՝ [[Ռաֆայել Վահանյան]], 3-րդ խաղատախտակ՝ [[Սմբատ Լպուտյան]], 4-րդ խաղատախտակ՝ [[Արտաշես Մինասյան]], 1-ին պահեստային՝ [[Աշոտ Անաստասյան]], 2-րդ պահեստային՝ [[Արշակ Պետրոսյան]]։ Հայաստան-1-ը տարավ թիմային 7 հաղթանակ, 5 մրցախաղ ավարտեց ոչ-ոքի, կրեց 2 պարտություն և զբաղեցրեց 5-րդ տեղը։ Երկրորդ հավաքականը 50-րդն էր, երրորդը՝ 42-րդը։ Երկրորդ հավաքականի կազմում փայլուն հանդես եկավ առաջին պահեստային [[Կարեն Ասրյան]]ը, որն արժանացավ անհատական ոսկե մեդալի։

'''''Հայաստան-1'''''
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! !! !! Խաղափուլ !! 1 !! 2 !! 3 !! 4 !! 5 !! 6 !! 7 !! 8 !! 9 !! 10 !! 11 !! 12 !! 13 !! 14 
|-
! !! !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|Մրցակից !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Թուրքիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Սլովենիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Վիետնամ}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Ինդոնեզիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Ղազախստան}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Ռուսաստան}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Նիդերլանդներ}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Բելառուս}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|ԱՄՆ}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Անգլիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Վրաստան|1990}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Բոսնիա և Հերցեգովինա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Խորվաթիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Ուկրաինա}} !! Ընդ.&lt;br /&gt;միավոր !! Պար-&lt;br /&gt;տիաներ !! + !! = !! - !! Տեղ
|-
! № !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|Մասնակից !! Միավոր &lt;br /&gt; Էլո !! 3½ !! 1 !! 2½ !! 4 !! 3 !! 1½ !! 2 !! 3 !! 2 !! 2 !! 2 !! 2½ !! 2½ !! 2 !! 33½ !! 56 !! 17 !! 33 !! 6 !! '''5'''
|-
! '''1''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Վլադիմիր Հակոբյան (շախմատիստ)|Վ. Հակոբյան]]''' || '''2630''' || || ½ || ½ || 1 || || ½ || ½ || ½ || 1 || ½ || ½ || ½ || ½ || ½ || 7 || 12 || 2 || 10 || 0 || '''28'''
|-
! '''2''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Ռաֆայել Վահանյան|Ռ. Վահանյան]]''' || '''2595''' || ½ || || 1 || 1 || ½ || ½ || 0 || ½ || || 0 || || || 1 || ½ || 5½ || 10 || 3 || 5 || 2 || '''34'''
|-
! '''3''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Սմբատ Լպուտյան|Ս. Լպուտյան]]''' || '''2595''' || 1 || || ½ || 1 || 1 || 0 || 1 || || ½ || ½ || ½ || ½ || ½ || ½ || 7½ || 12 || 4 || 7 || 1 || '''14'''
|-
! '''4''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Արտաշես Մինասյան|Ա. Մինասյան]]''' || '''2540''' || 1 || 0 || ½ || || ½ || || ½ || 1 || ½ || 1 || ½ || 1 || ½ || || 7 || 11 || 4 || 6 || 1 || '''20'''
|-
! '''1-ին պահ.''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Աշոտ Անաստասյան|Ա. Անաստասյան]]''' || '''2550''' || 1 || 0 || || 1 || 1 || ½ || || 1 || 0 || || ½ || ½ || || ½ || 6 || 10 || 4 || 4 || 2 || '''20'''
|-
! '''2-րդ պահ.''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Արշակ Պետրոսյան|Ա. Պետրոսյան]]''' || '''2480''' || || ½ || || || || || || || || || || || || || ½ || 1 || 0 || 1 || 0 || -
|-
! || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''Միջին վարկանիշ''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''2593''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Պ|Պարտություն}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Պ|Պարտություն}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Ո|Ոչ-ոքի}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Ո|Ոչ-ոքի}}'''|| style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Ո|Ոչ-ոքի}}'''|| style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Ո|Ոչ-ոքի}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Ո|Ոչ-ոքի}}''' ||style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;| || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|14 || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|7 || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|5 || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|2 || 
|}

'''''Հայաստան-2'''''
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! !! !! Խաղափուլ !! 1 !! 2 !! 3 !! 4 !! 5 !! 6 !! 7 !! 8 !! 9 !! 10 !! 11 !! 12 !! 13 !! 14 
|-
! !! !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|Մրցակից !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Մակաո}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Բոսնիա և Հերցեգովինա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Իսլանդիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Բելառուս}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Իռլանդիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Իտալիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Ինդոնեզիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Էկվադոր}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Լեհաստան}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Նորվեգիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Վիետնամ}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Տաջիկստան}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Ավստրալիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Բելգիա}} !! Ընդ.&lt;br /&gt;միավոր !! Պար-&lt;br /&gt;տիաներ !! + !! = !! - !! Տեղ
|-
! № !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|Մասնակից !! Միավոր &lt;br /&gt; Էլո !! 4 !! 2 !! 2 !! 1 !! 2½ !! 2 !! ½ !! 4 !! 1½ !! 2 !! 1½ !! 2 !! 1½ !! 2 !! 28½ !! 56 !! 22 !! 13 !! 21 !! '''50'''
|-
! '''1''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Վիգեն Միրումյան|Վ. Միրումյան]]''' || '''2430''' || 1 || 1 || ½ || 0 || ½ || || 0 || || || 0 || 0 || || 0 || ½ || 3½ || 10 || 2 || 3 || 5 || '''97'''
|-
! '''2''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Մելիքսեթ Խաչիյան|Մ. Խաչիյան]]''' || '''2480''' || 1 || 0 || || || 1 || || 0 || 1 || 0 || || ½ || 0 || || || 3½ || 8 || 3 || 1 || 4 || '''-'''
|-
! '''3''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Տիգրան Նալբանդյան|Տ. Նալբանդյան]]''' || '''2490''' || 1 || 0 || || 0 || || ½ || ½ || 1 || ½ || 0 || || 0 || 1 || ½ || 5 || 11 || 3 || 4 || 4 || '''59'''
|-
! '''4''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Արա Մինասյան (շախմատիստ)|Արա Մինասյան]]''' || '''2425''' || || || ½ || 0 || || ½ || 0 || 1 || || 1 || 0 || || || 0 || 3 || 8 || 2 || 2 || 4 || '''-'''
|-
! '''1-ին պահ.''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Կարեն Ասրյան|Կ. Ասրյան]]''' || '''2380''' || 1 || 1 || ½ || || 0 || 1 || || 1 || 1 || 1 || 1 || 1 || ½ || 1 || 10 || 12 || 9 || 2 || 1 || style=&quot;background:gold;&quot;|'''1'''
|-
! '''2-րդ պահ.''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Լևոն Արոնյան|Լ. Արոնյան]]''' || '''2390''' || || || ½ || 1 || 1 || 0 || || || 0 || || || 1 || 0 || || 3½ || 7 || 3 || 1 || 3 || '''36'''
|-
! || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''Միջին վարկանիշ''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''2456''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Ո|Ոչ-ոքի}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Ո|Ոչ-ոքի}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Պ|Պարտություն}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Ո|Ոչ-ոքի}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Պ|Պարտություն}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Պ|Պարտություն}}'''|| style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Ո|Ոչ-ոքի}}'''|| style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Պ|Պարտություն}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Ո|Ոչ-ոքի}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Պ|Պարտություն}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Ո|Ոչ-ոքի}}''' ||style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;| || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|14 || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|3 || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|6 || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|5 || 
|}

'''''Հայաստան-3'''''
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! !! !! Խաղափուլ !! 1 !! 2 !! 3 !! 4 !! 5 !! 6 !! 7 !! 8 !! 9 !! 10 !! 11 !! 12 !! 13 !! 14 
|-
! !! !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|Մրցակից !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|- !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Բահրեյն}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Տաջիկստան}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Ճապոնիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Մակեդոնիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Դանիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Իսրայել}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Իտալիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Բրազիլիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Ինդոնեզիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Ֆինլանդիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Չեխիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Բելառուս}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Ղրղզստան}} !! Ընդ.&lt;br /&gt;միավոր !! Պար-&lt;br /&gt;տիաներ !! + !! = !! - !! Տեղ
|-
! № !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|Մասնակից !! Միավոր &lt;br /&gt; Էլո !! - !! 4 !! 2 !! 3 !! 2 !! 3 !! ½ !! 2½ !! 3 !! 1 !! 3½ !! 1½ !! 1 !! 3 !! 30 !! 52 !! 23 !! 14 !! 15 !! '''42'''
|-
! '''1''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Արսեն Եղիազարյան|Ա. Եղիազարյան]]''' || '''2455''' || - || 1 || 0 || || ½ || 0 || ½ || ½ || ½ || ½ || 1 || ½ || 0 || ½ || 5½ || 12 || 2 || 7 || 3 || '''70'''
|-
! '''2''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Սերգեյ Գալդունց|Ս. Գալդունց]]''' || '''2465''' || - || 1 || 1 || 1 || ½ || 1 || 0 || 1 || 1 || 0 || 1 || ½ || 0 || || 8 || 12 || 7 || 2 || 3 || '''9'''
|-
! '''3''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Աշոտ Նադանյան|Ա. Նադանյան]]''' || '''2325''' || - || 1 || || 0 || 1 || 1 || 0 || 1 || || ½ || ½ || ½ || 0 || 1 || 6½ || 11 || 5 || 3 || 3 || '''25'''
|-
! '''4''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Վարդան Գրիգորյան|Վ. Գրիգորյան]]''' || '''2355''' || - || 1 || || 1 || || || 0 || || ½ || || 1 || 0 || || || 3½ || 6 || 3 || 1 || 2 || '''-'''
|-
! '''1-ին պահ.''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Անդրանիկ Մատիկոզյան|Ա. Մատիկոզյան]]''' || '''2300''' || - || || 1 || 1 || 0 || || || || 1 || 0 || || || || ½ || 3½ || 6 || 3 || 1 || 2 || '''-'''
|-
! '''2-րդ պահ.''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Արթուր Չիբուխչյան|Ա. Չիբուխչյան]]''' || '''2310''' || - || || 0 || || || 1 || || 0 || || || || || 1 || 1 || 3 || 5 || 3 || 0 || 2 || '''-'''
|-
! || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''Միջին վարկանիշ''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''2400''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''-''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Ո|Ոչ-ոքի}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Ո|Ոչ-ոքի}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Պ|Պարտություն}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}'''|| style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Պ|Պարտություն}}'''|| style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Պ|Պարտություն}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Պ|Պարտություն}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' ||style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;| || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|13 || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|7 || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|2 || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|4 || 
|}

===== 33-րդ օլիմպիադա, [[1998]], [[Էլիստա]], [[Ռուսաստան]]&lt;ref&gt;[http://www.olimpbase.org/1998/1998arm.html Օլիմպիադա-1998. Հայաստանի հավաքականի արդյունքները]&lt;/ref&gt;===== 
[[Պատկեր:Lputian Smbat.jpg|thumb|right|100px|[[Սմբատ Լպուտյան]]]]
Այս օլիմպիադան անցկացվեց 13 խաղափուլով՝ նախկին 14-ի փոխարեն։ Հայաստանի հավաքականը մասնակցեց հետևյալ կազմով. 1-ին խաղատախտակ՝ [[Ռաֆայել Վահանյան]], 2-րդ խաղատախտակ՝ [[Սմբատ Լպուտյան]], 3-րդ խաղատախտակ՝ [[Վլադիմիր Հակոբյան (շախմատիստ)|Վլադիմիր Հակոբյան]], 4-րդ խաղատախտակ՝ [[Արտաշես Մինասյան]], 1-ին պահեստային՝ [[Կարեն Ասրյան]], 2-րդ պահեստային՝ [[Աշոտ Անաստասյան]]։ Այս անգամ Հայաստանի ընտրանին տարավ թիմային 7 հաղթանակ, 3 մրցախաղ ավարտեց ոչ-ոքի, կրեց 3 պարտություն և զբաղեցրեց 16-րդ տեղը։ Առաջին անգամ երկրորդ խաղատախտակի վրա հանդես եկած Սմբատ Լպուտյանը զբաղեցրեց երկրորդ տեղը՝ արժանանալով արծաթե մեդալի։

{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! !! !! Խաղափուլ !! 1 !! 2 !! 3 !! 4 !! 5 !! 6 !! 7 !! 8 !! 9 !! 10 !! 11 !! 12 !! 13 
|-
! !! !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|Մրցակից !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Եգիպտոս}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Լատվիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Մոլդովա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Չինաստան}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Բելգիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Իսրայել}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Գերմանիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{դրոշ|Ռուսաստան}} (2) !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Բելառուս}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Կուբա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{դրոշ|Ռուսաստան}} (1) !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Անգլիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Ուկրաինա}} !! Ընդ.&lt;br /&gt;միավոր !! Պար-&lt;br /&gt;տիաներ !! + !! = !! - !! Տեղ
|-
! № !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|Մասնակից !! Միավոր &lt;br /&gt; Էլո !! 3½ !! 3 !! 2 !! 1½ !! 3½ !! 2½ !! 2½ !! 1½ !! 2½ !! 2½ !! 2 !! 2 !! 1 !! 30 !! 52 !! 19 !! 22 !! 11 !! '''16'''
|-
! '''1''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Ռաֆայել Վահանյան|Ռ. Վահանյան]]''' || '''2630''' || 1 || ½ || || ½ || 1 || 0 || ½ || 0 || || || 1 || ½ || || 5 || 9 || 3 || 4 || 2 || '''36'''
|-
! '''2''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Սմբատ Լպուտյան|Ս. Լպուտյան]]''' || '''2615''' || 1 || 1 || || || 1 || 1 || 1 || ½ || ½ || ½ || ½ || 1 || 0 || 8 || 11 || 6 || 4 || 1 || style=&quot;background:silver;&quot;|'''2'''
|-
! '''3''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Վլադիմիր Հակոբյան (շախմատիստ)|Վ. Հակոբյան]]''' || '''2655''' || 1 || ½ || 1 || || ½ || ½ || ½ || 1 || 0 || ½ || || ½ || 0 || 6 || 11 || 3 || 6 || 2 || '''45'''
|-
! '''4''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Արտաշես Մինասյան|Ա. Մինասյան]]''' || '''2620''' || ½ || || ½ || ½ || 1 || 1 || ½ || || 1 || ½ || 0 || || 1 || 6½ || 10 || 4 || 5 || 1 || '''15'''
|-
! '''1-ին պահ.''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Կարեն Ասրյան|Կ. Ասրյան]]''' || '''2600''' || || 1 || ½ || 0 || || || || 0 || || || || || || 1½ || 4 || 1 || 1 || 2 || '''-'''
|-
! '''2-րդ պահ.''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Աշոտ Անաստասյան|Ա. Անաստասյան]]''' || '''2560''' || || || 0 || ½ || || || || || 1 || 1 || ½ || 0 || 0 || 3 || 7 || 2 || 2 || 3 || '''32'''
|-
! || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''Միջին վարկանիշ''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''2630''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Ո|Ոչ-ոքի}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Պ|Պարտություն}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Պ|Պարտություն}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}'''|| style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}'''|| style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Ո|Ոչ-ոքի}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Ո|Ոչ-ոքի}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Պ|Պարտություն}}''' ||style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;| || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|13 || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|7 || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|3 || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|3 || 
|}

===== 34-րդ օլիմպիադա, [[2000]], [[Ստամբուլ]], [[Թուրքիա]]&lt;ref&gt;[http://www.olimpbase.org/2000/2000arm.html Օլիմպիադա-2000. Հայաստանի հավաքականի արդյունքները]&lt;/ref&gt;===== 
Այս օլիմպիադան կրկին անցկացվեց 14 խաղափուլով։ Հայաստանի հավաքականը մասնակցեց հետևյալ կազմով. 1-ին խաղատախտակ՝ [[Ռաֆայել Վահանյան]], 2-րդ խաղատախտակ՝ [[Սմբատ Լպուտյան]], 3-րդ խաղատախտակ՝ [[Արտաշես Մինասյան]], 4-րդ խաղատախտակ՝ [[Աշոտ Անաստասյան]], 1-ին պահեստային՝ [[Կարեն Ասրյան]], 2-րդ պահեստային՝ [[Գաբրիել Սարգսյան]]։ Այս անգամ Հայաստանի ընտրանին տարավ թիմային 7 հաղթանակ, 2 մրցախաղ ավարտեց ոչ-ոքի, կրեց 5 պարտություն և զբաղեցրեց 17-րդ տեղը։ Չորրորդ խաղատախտակի վրա հանդես եկած Աշոտ Անաստասյանը, 12 հնարավորից վաստակելով 9 միավոր, արժանացավ ոսկե մեդալի։ 2000-ի օլիմպիադան միակն է, որին Հայաստանի հավաքականի կազմում չի մասնակցել Վլադիմիր Հակոբյանը։

{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! !! !! Խաղափուլ !! 1 !! 2 !! 3 !! 4 !! 5 !! 6 !! 7 !! 8 !! 9 !! 10 !! 11 !! 12 !! 13 !! 14 
|-
! !! !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|Մրցակից !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Պակիստան}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Շոտլանդիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Սլովակիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Էստոնիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Թուրքմենստան}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Բուլղարիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Դանիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Շվեյցարիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Իսպանիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Գերմանիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Հունգարիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Ռուսաստան}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Չինաստան}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Մակեդոնիա}} !! Ընդ.&lt;br /&gt;միավոր !! Պար-&lt;br /&gt;տիաներ !! + !! = !! - !! Տեղ
|-
! № !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|Մասնակից !! Միավոր &lt;br /&gt; Էլո !! 4 !! 3 !! 1½ !! 2½ !! 3 !! 2 !! 3 !! 2½ !! 3½ !! 1½ !! 1½ !! ½ !! 2 !! 1½ !! 32 !! 56 !! 21 !! 22 !! 13 !! '''17'''
|-
! '''1''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Ռաֆայել Վահանյան|Ռ. Վահանյան]]''' || '''2627''' || 1 || ½ || ½ || ½ || || 0 || || ½ || 1 || 0 || ½ || || 0 || ½ || 5 || 11 || 2 || 6 || 3 || '''75'''
|-
! '''2''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Սմբատ Լպուտյան|Ս. Լպուտյան]]''' || '''2610''' || || || ½ || 1 || ½ || 0 || ½ || ½ || 1 || 0 || ½ || 0 || || 1 || 5½ || 11 || 3 || 5 || 3 || '''58'''
|-
! '''3''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Արտաշես Մինասյան|Ա. Մինասյան]]''' || '''2614''' || 1 || ½ || || ½ || 1 || 1 || ½ || ½ || || ½ || || 0 || 0 || 0 || 5½ || 11 || 3 || 5 || 3 || '''61'''
|-
! '''4''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Աշոտ Անաստասյան|Ա. Անաստասյան]]''' || '''2558''' || 1 || 1 || 0 || || 1 || 1 || 1 || 1 || 1 || 1 || 0 || || 1 || 0 || 9 || 12 || 9 || 0 || 3 || style=&quot;background:gold;&quot;|'''1'''
|-
! '''1-ին պահ.''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Կարեն Ասրյան|Կ. Ասրյան]]''' || '''2574''' || 1 || || ½ || ½ || || || 1 || || ½ || || ½ || ½ || 1 || || 5½ || 8 || 3 || 5 || 0 || '''11'''
|-
! '''2-րդ պահ.''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Գաբրիել Սարգսյան|Գ. Սարգսյան]]''' || '''2474''' || || 1 || || || ½ || || || || || || || 0 || || || 1½ || 3 || 1 || 1 || 1 || -
|-
! || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''Միջին վարկանիշ''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''2606''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Պ|Պարտություն}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Ո|Ոչ-ոքի}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}'''|| style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Պ|Պարտություն}}'''|| style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Պ|Պարտություն}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Պ|Պարտություն}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Ո|Ոչ-ոքի}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Պ|Պարտություն}}''' ||style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;| || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|14 || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|7 || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|2 || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|5 || 
|}

===== 35-րդ օլիմպիադա, [[2002]], [[Բլեդ]], [[Սլովենիա]]&lt;ref&gt;[http://www.olimpbase.org/2002/2002arm.html Օլիմպիադա-2002. Հայաստանի հավաքականի արդյունքները]&lt;/ref&gt;===== 
Այս օլիմպիադային Հայաստանի հավաքականը մասնակցեց հետևյալ կազմով. 1-ին խաղատախտակ՝ [[Վլադիմիր Հակոբյան (շախմատիստ)|Վլադիմիր Հակոբյան]], 2-րդ խաղատախտակ՝ [[Սմբատ Լպուտյան]], 3-րդ խաղատախտակ՝ [[Կարեն Ասրյան]], 4-րդ խաղատախտակ՝ [[Գաբրիել Սարգսյան]], 1-ին պահեստային՝ [[Արտաշես Մինասյան]], 2-րդ պահեստային՝ [[Աշոտ Անաստասյան]]։ Այս օլիմպիադայում Հայաստանի ընտրանին, տանելով թիմային 7 հաղթանակ, 4 մրցախաղ ավարտելով ոչ-ոքի և կրելով 3 պարտություն, կրկնեց 1992-ի հաջողությունը՝ նվաճելով բրոնզե մեդալներ։ Իսկ առաջին խաղատախտակի վրա հանդես եկած Վլադիմիր Հակոբյանը զբաղեցրեց երկրորդ տեղը՝ արժանանալով արծաթե մեդալի։

{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! !! !! Խաղափուլ !! 1 !! 2 !! 3 !! 4 !! 5 !! 6 !! 7 !! 8 !! 9 !! 10 !! 11 !! 12 !! 13 !! 14 
|-
! !! !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|Մրցակից !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Դոմինիկյան Հանրապետություն}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Իսլանդիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Կանադա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Հարավսլավիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Ռուսաստան}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Ռումինիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Բելառուս}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Չեխիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Նիդերլանդներ}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Շվեդիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Կուբա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Ուկրաինա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Հունգարիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Վրաստան|1990}} !! Ընդ.&lt;br /&gt;միավոր !! Պար-&lt;br /&gt;տիաներ !! + !! = !! - !! Տեղ
|-
! № !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|Մասնակից !! Միավոր &lt;br /&gt; Էլո !! 3½ !! 2½ !! 3½ !! 3½ !! 2 !! 1½ !! 2 !! 1½ !! 2 !! 1½ !! 3½ !! 3 !! 2 !! 3 !! 35 !! 56 !! 20 !! 30 !! 6 !! style=&quot;background:#c96;&quot;|'''3'''
|-
! '''1''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Վլադիմիր Հակոբյան (շախմատիստ)|Վ. Հակոբյան]]''' || '''2689''' || || ½ || 1 || 1 || ½ || ½ || ½ || || ½ || || 1 || 1 || ½ || 1 || 8 || 11 || 5 || 6 || 0 || style=&quot;background:silver;&quot;|'''2'''
|-
! '''2''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Սմբատ Լպուտյան|Ս. Լպուտյան]]''' || '''2627''' || || || 1 || ½ || 1 || ½ || || ½ || ½ || ½ || 1 || ½ || ½ || 1 || 7½ || 11 || 4 || 7 || 0 || '''7'''
|-
! '''3''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Կարեն Ասրյան|Կ. Ասրյան]]''' || '''2597''' || ½ || || ½ || 1 || ½ || ½ || ½ || || ½ || ½ || 1 || 1 || ½ || ½ || 7½ || 12 || 3 || 9 || 0 || '''23'''
|-
! '''4''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Գաբրիել Սարգսյան|Գ. Սարգսյան]]''' || '''2568''' || 1 || 0 || || 1 || 0 || || 1 || ½ || ½ || ½ || || || ½ || ½ || 5½ || 10 || 3 || 5 || 2 || '''42'''
|-
! '''1-ին պահ.''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Արտաշես Մինասյան|Ա. Մինասյան]]''' || '''2560''' || 1 || 1 || || || || 0 || || 0 || || || ½ || ½ || || || 3 || 6 || 2 || 2 || 2 || -
|-
! '''2-րդ պահ.''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Աշոտ Անաստասյան|Ա. Անաստասյան]]''' || '''2555''' || 1 || 1 || 1 || || || || 0 || ½ || || 0 || || || || || 3½ || 6 || 3 || 1 || 2 || -
|-
! || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''Միջին վարկանիշ''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''2620''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Ո|Ոչ-ոքի}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Պ|Պարտություն}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Ո|Ոչ-ոքի}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Պ|Պարտություն}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Ո|Ոչ-ոքի}}'''|| style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Պ|Պարտություն}}'''|| style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Ո|Ոչ-ոքի}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' ||style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;| || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|14 || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|7 || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|4 || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|3 || 
|}

===== 36-րդ օլիմպիադա, [[2004]], [[Կալվիա]], [[Իսպանիա]]&lt;ref&gt;[http://www.olimpbase.org/2004/2004arm.html Օլիմպիադա-2004. Հայաստանի հավաքականի արդյունքները]&lt;/ref&gt; ===== 
Այս օլիմպիադային Հայաստանի հավաքականը մասնակցեց հետևյալ կազմով. 1-ին խաղատախտակ՝ [[Վլադիմիր Հակոբյան (շախմատիստ)|Վլադիմիր Հակոբյան]], 2-րդ խաղատախտակ՝ [[Լևոն Արոնյան]], 3-րդ խաղատախտակ՝ [[Ռաֆայել Վահանյան]], 4-րդ խաղատախտակ՝ [[Սմբատ Լպուտյան]], 1-ին պահեստային՝ [[Գաբրիել Սարգսյան]], 2-րդ պահեստային՝ [[Արտաշես Մինասյան]]։ Առաջին անգամ օլիմպիական թիմի կազմում ընդգրկվեց հավաքականի և հայկական շախմատի ներկայիս առաջատար Լևոն Արոնյանը։ Այս օլիմպիադայում Հայաստանի ընտրանին, տանելով թիմային 8 հաղթանակ, 4 մրցախաղ ավարտելով ոչ-ոքի և կրելով 2 պարտություն, երրորդ անգամ նվաճեց բրոնզե մեդալներ։ Ընդ որում, մեր հավաքականը վաստակեց նույնքան միավոր, որքան երկրորդ տեղը զբաղեցրած [[Ռուսաստան]]ի ընտրանին և նրան զիջեց միայն լրացուցիչ գործակցով (459,0-ն ընդդեմ 460,0-ի)։ Երրորդ խաղատախտակի վրա հանդես եկած վետերան Ռաֆայել Վահանյանը գերազանց արդյունքով զբաղեցրեց առաջին տեղը՝ արժանանալով ոսկե մեդալի։

{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! !! !! Խաղափուլ !! 1 !! 2 !! 3 !! 4 !! 5 !! 6 !! 7 !! 8 !! 9 !! 10 !! 11 !! 12 !! 13 !! 14 
|-
! !! !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|Մրցակից !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Մոնղոլիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Ուզբեկստան}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Էստոնիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Բոսնիա և Հերցեգովինա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Հնդկաստան}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Կանադա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Իսրայել}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Ռուսաստան}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Ուկրաինա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Սլովենիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Շվեյցարիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|ԱՄՆ}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Ֆրանսիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Վրաստան}} !! Ընդ.&lt;br /&gt;միավոր !! Պար-&lt;br /&gt;տիաներ !! + !! = !! - !! Տեղ
|-
! № !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|Մասնակից !! Միավոր &lt;br /&gt; Էլո !! 3½ !! 3 !! 3 !! 2 !! 1½ !! 3½ !! 3 !! 1½ !! 2 !! 3½ !! 2½ !! 2 !! 2 !! 3½ !! 36½ !! 56 !! 23 !! 27 !! 6 !! style=&quot;background:#c96;&quot;|'''3'''
|-
! '''1''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Վլադիմիր Հակոբյան (շախմատիստ)|Վ. Հակոբյան]]''' || '''2692''' || || || || || || || ½ || 0 || ½ || 1 || ½ || ½ || 0 || 1 || 4 || 8 || 2 || 4 || 2 || '''-'''
|-
! '''2''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Լևոն Արոնյան|Լ. Արոնյան]]''' || '''2675''' || || 1 || ½ || ½ || ½ || ½ || 1 || ½ || || 1 || ½ || 1 || ½ || ½ || 8 || 12 || 4 || 8 || 0 || '''10'''
|-
! '''3''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Ռաֆայել Վահանյան|Ռ. Վահանյան]]''' || '''2640''' || +:- || || 1 || ½ || ½ || 1 || 1 || ½ || 1 || || 1 || ½ || ½ || 1 || 9½ || 12 || 7 || 5 || 0 || style=&quot;background:gold;&quot;|'''1'''
|-
! '''4''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Սմբատ Լպուտյան|Ս. Լպուտյան]]''' || '''2634''' || 1 || 1 || || ½ || ½ || 1 || ½ || ½ || 0 || 1 || || 0 || 1 || 1 || 8 || 12 || 6 || 4 || 2 || '''16'''
|-
! '''1-ին պահ.''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Գաբրիել Սարգսյան|Գ. Սարգսյան]]''' || '''2611''' || 1 || 1 || 1 || || 0 || 1 || || || ½ || ½ || ½ || || || || 5½ || 8 || 4 || 3 || 1 || '''12'''
|-
! '''2-րդ պահ.''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Արտաշես Մինասյան|Ա. Մինասյան]]''' || '''2584''' || ½ || 0 || ½ || ½ || || || || || || || || || || || 1½ || 4 || 0 || 3 || 1 || '''-'''
|-
! || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''Միջին վարկանիշ''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''2660''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Ո|Ոչ-ոքի}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Պ|Պարտություն}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Պ|Պարտություն}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Ո|Ոչ-ոքի}}'''|| style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}'''|| style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Ո|Ոչ-ոքի}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Ո|Ոչ-ոքի}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' ||style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;| || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|14 || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|8 || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|4 || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|2 || 
|}

===== [[Շախմատային օլիմպիադա 2006|37-րդ օլիմպիադա]], [[2006]], [[Թուրին]], [[Իտալիա]]&lt;ref&gt;[http://www.olimpbase.org/2006/2006arm.html Օլիմպիադա-2006. Հայաստանի հավաքականի արդյունքները]&lt;/ref&gt; ===== 
Թուրինի օլիմպիադան դրեց Հայաստանի հավաքականի փառահեղ հաղթանակների սկիզբը։ Մեր ընտրանին, տանելով թիմային 10 հաղթանակ, 3 մրցախաղ ավարտելով ոչ-ոքի և չկրելով ոչ մի պարտություն, իր պատմության մեջ առաջին անգամ դարձավ օլիմպիական չեմպիոն։ Հավաքականի կազմը հետևյալն էր. 1-ին խաղատախտակ՝ [[Լևոն Արոնյան]], 2-րդ խաղատախտակ՝ [[Վլադիմիր Հակոբյան (շախմատիստ)|Վլադիմիր Հակոբյան]], 3-րդ խաղատախտակ՝ [[Կարեն Ասրյան]], 4-րդ խաղատախտակ՝ [[Սմբատ Լպուտյան]], 1-ին պահեստային՝ [[Գաբրիել Սարգսյան]], 2-րդ պահեստային՝ [[Արտաշես Մինասյան]]։ Առաջին անգամ օլիմպիական թիմի առաջին խաղատախտակի վրա հանդես եկավ [[Լևոն Արոնյան]]ը։ 2006-ի օլիմպիադան կրկին անցկացվեց 13 խաղափուլով։

{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! !! !! Խաղափուլ !! 1 !! 2 !! 3 !! 4 !! 5 !! 6 !! 7 !! 8 !! 9 !! 10 !! 11 !! 12 !! 13 
|-
! !! !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|Մրցակից !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Վենեսուելա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Նիգերիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Դանիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Նորվեգիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Ռուսաստան}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Ուզբեկստան}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Նիդերլանդներ}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Կուբա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Ուկրաինա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Չինաստան}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Չեխիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Ֆրանսիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Հունգարիա}} !! Ընդ.&lt;br /&gt;միավոր !! Պար-&lt;br /&gt;տիաներ !! + !! = !! - !! Տեղ
|-
! № !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|Մասնակից !! Միավոր &lt;br /&gt; Էլո !! 3 !! 3½ !! 3 !! 4 !! 2 !! 2½ !! 3 !! 3 !! 2½ !! 2½ !! 3 !! 2 !! 2 !! 36 !! 52 !! 22 !! 28 !! 2 !! style=&quot;background:gold;&quot;|'''1'''
|-
! '''1''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Լևոն Արոնյան|Լ. Արոնյան]]''' || '''2756''' || || || 1 || 1 || 0 || ½ || 1 || ½ || ½ || ½ || 1 || ½ || ½ || 7 || 11 || 4 || 6 || 1 || '''20'''
|-
! '''2''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Վլադիմիր Հակոբյան (շախմատիստ)|Վ. Հակոբյան]]''' || '''2706''' || || 1 || 1 || 1 || ½ || 1 || ½ || 1 || ½ || 1 || ½ || ½ || ½ || 9 || 12 || 6 || 6 || 0 || '''4'''
|-
! '''3''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Կարեն Ասրյան|Կ. Ասրյան]]''' || '''2646''' || 0 || || || || ½ || ½ || ½ || ½ || ½ || ½ || 1 || ½ || ½ || 5 || 10 || 1 || 8 || 1 || '''74'''
|-
! '''4''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Սմբատ Լպուտյան|Ս. Լպուտյան]]''' || '''2619''' || 1 || ½ || || 1 || || || || || || || || || || 2½ || 3 || 2 || 1 || 0 || '''-'''
|-
! '''1-ին պահ.''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Գաբրիել Սարգսյան|Գ. Սարգսյան]]''' || '''2612''' || 1 || 1 || ½ || 1 || 1 || ½ || 1 || 1 || 1 || ½ || ½ || ½ || ½ || 10 || 13 || 7 || 6 || 0 || '''11'''
|-
! '''2-րդ պահ.''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Արտաշես Մինասյան|Ա. Մինասյան]]''' || '''2574''' || 1 || 1 || ½ || || || || || || || || || || || 2½ || 3 || 2 || 1 || 0 || '''-'''
|-
! || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''Միջին վարկանիշ''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''2682''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Ո|Ոչ-ոքի}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}'''|| style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}'''|| style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Ո|Ոչ-ոքի}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Ո|Ոչ-ոքի}}''' ||style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;| || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|13 || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|10 || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|3 || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|0 || 
|}

===== [[Շախմատային օլիմպիադա 2008|38-րդ օլիմպիադա]], [[2008]], [[Դրեզդեն]], [[Գերմանիա]]&lt;ref&gt;[http://www.olimpbase.org/2008/2008arm.html Օլիմպիադա-2008. Հայաստանի հավաքականի արդյունքները]&lt;/ref&gt; ===== 
Դրեզդենում Հայաստանի հավաքականը կրկնեց նախորդ օլիմպիադայի հաջողությունը և երկրորդ անգամ անընդմեջ դարձավ չեմպիոն։ Նոր մրցակարգով անցկացվող օլիմպիադայում, որտեղ կրճատվել էին մասնակիցների (5) ու խաղափուլերի քանակը (11), և միավորների հաշվարկը կատարվում էր ոչ թե ըստ խաղատախտակների արդյունքների, այլ թիմային արդյունքներով (թիմային հաղթանակը՝ 2 միավոր, ոչ-ոքին՝ 1, պարտությունը՝ 0), մեր ընտրանին տարավ թիմային 9 հաղթանակ, 1 մրցախաղ ավարտեց ոչ-ոքի և կրեց ընդամենը 1 պարտություն։ Հավաքականի կազմը հետևյալն էր. 1-ին խաղատախտակ՝ [[Լևոն Արոնյան]], 2-րդ խաղատախտակ՝ [[Վլադիմիր Հակոբյան (շախմատիստ)|Վլադիմիր Հակոբյան]], 3-րդ խաղատախտակ՝ [[Գաբրիել Սարգսյան]], 4-րդ խաղատախտակ՝ [[Տիգրան Լ. Պետրոսյան]], պահեստային՝ [[Արտաշես Մինասյան]]։ Իրենց խաղատախտակների վրա գերազանց հանդես եկան Վլադիմիր Հակոբյանը և Գաբրիել Սարգսյանը, որոնք արժանացան ոսկե մեդալների։ Գաբրիել Սարգսյանը լավագույնն էր նաև օլիմպիադայի բոլոր մասնակիցների մեջ՝ 2869 ընթացիկ գործակցով։

{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! !! !! Խաղափուլ !! 1 !! 2 !! 3 !! 4 !! 5 !! 6 !! 7 !! 8 !! 9 !! 10 !! 11 
|-
! !! !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|Մրցակից !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Իտալիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Մոլդովա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Ֆարերյան կղզիներ}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Ուկրաինա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Նիդերլանդներ}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Ադրբեջան}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Ռուսաստան}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Ֆրանսիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Իսրայել}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Սերբիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Չինաստան}}!! Թիմ. միավ. !! Ընդ. միավ. !! Պար-&lt;br /&gt;տիաներ !! + !! = !! - !! Տեղ
|-
! № !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|Մասնակից !! Միավոր &lt;br /&gt; Էլո !! 4 !! 3 !! 4 !! 2 !! 2½ !! 2½ !! 2½ !! 3½ !! 1½ !! 3 !! 2½ !! 19 !! 31 !! 44 !! 20 !! 22 !! 2 !! style=&quot;background:gold;&quot;|'''1'''
|-
! '''1''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Լևոն Արոնյան|Լ. Արոնյան]]''' || '''2757''' || 1 || ½ || || ½ || ½ || ½ || ½ || ½ || 0 || 1 || ½ || || 5½ || 10 || 2 || 7 || 1 || '''13'''
|-
! '''2''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Վլադիմիր Հակոբյան (շախմատիստ)|Վ. Հակոբյան]]''' || '''2679''' || 1 || ½ || 1 || ½ || ½ || 1 || ½ || 1 || ½ || 1 || ½ || || 8 || 11 || 5 || 6 || 0 || style=&quot;background:gold;&quot;|'''1'''
|-
! '''3''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Գաբրիել Սարգսյան|Գ. Սարգսյան]]''' || '''2642''' || 1 || 1 || 1 || ½ || 1 || ½ || 1 || 1 || 1 || ½ || ½ || || 9 || 11 || 7 || 4 || 0 || style=&quot;background:gold;&quot;|'''1'''
|-
! '''4''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Տիգրան Լ. Պետրոսյան|Տ. Պետրոսյան]]''' || '''2629''' || 1 || 1 || 1 || ½ || ½ || ½ || ½ || 1 || 0 || ½ || 1 || || 7½ || 11 || 5 || 5 || 1 || '''7'''
|-
! '''պահ.''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Արտաշես Մինասյան|Ա. Մինասյան]]''' || '''2541''' || || || 1 || || || || || || || || || || 1 || 1 || 1 || 0 || 0 || '''-'''
|-
! || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''Միջին վարկանիշ''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''2677''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Ո|Ոչ-ոքի}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Պ|Պարտություն}}'''|| style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}'''|| style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' ||style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;| || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;| || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|11 || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|9 || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|1 || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|1 || 
|}

===== 39-րդ օլիմպիադա, [[2010]], [[Խանտի-Մանսիյսկ|Խանտի Մանսիյսկ]], [[Ռուսաստան]]&lt;ref&gt;[http://www.olimpbase.org/2010/2010arm.html Օլիմպիադա-2010. Հայաստանի հավաքականի արդյունքները]&lt;/ref&gt; ===== 
Հայաստանի հավաքականի ելույթն այս օլիմպիադայում համեմատաբար համեստ էր։ Մեր ընտրանին տարավ թիմային 7 հաղթանակ, 2 մրցախաղ ավարտեց ոչ-ոքի, կրեց 2 պարտություն և զբաղեցրեց 7-րդ տեղը։ Հավաքականի կազմը հետևյալն էր. 1-ին խաղատախտակ՝ [[Լևոն Արոնյան]], 2-րդ խաղատախտակ՝ [[Վլադիմիր Հակոբյան (շախմատիստ)|Վլադիմիր Հակոբյան]], 3-րդ խաղատախտակ՝ [[Գաբրիել Սարգսյան]], 4-րդ խաղատախտակ՝ [[Արման Փաշիկյան]], պահեստային՝ [[Ավետիք Գրիգորյան (շախմատիստ)|Ավետիք Գրիգորյան]]։ Առաջին խաղատախտակի վրա արծաթե մեդալի արժանացավ Լևոն Արոնյանը։

{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! !! !! Խաղափուլ !! 1 !! 2 !! 3 !! 4 !! 5 !! 6 !! 7 !! 8 !! 9 !! 10 !! 11 
|-
! !! !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|Մրցակից !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Կոստա Ռիկա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Ավստրալիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Թուրքիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Ռուսաստան}} (3) !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Ռուսաստան}} (2) !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Վրաստան}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Ադրբեջան}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Լեհաստան}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Ռուսաստան}} (1) !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Չեխիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Ֆրանսիա}}!! Թիմ. միավ. !! Ընդ. միավ. !! Պար-&lt;br /&gt;տիաներ !! + !! = !! - !! Տեղ
|-
! № !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|Մասնակից !! Միավոր &lt;br /&gt; Էլո !! 3 !! 3½ !! 3½ !! 2½ !! 2½ !! 2 !! 1½ !! 2½ !! 1½ !! 2½ !! 2 !! 16 !! 26 !! 44 !! 14 !! 26 !! 4 !! '''7'''
|-
! '''1''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Լևոն Արոնյան|Լ. Արոնյան]]''' || '''2783''' || || 1 || 1 || 1 || ½ || ½ || ½ || ½ || ½ || 1 || 1 || || 7½ || 10 || 5 || 5 || 0 || style=&quot;background:silver;&quot;|'''2'''
|-
! '''2''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Վլադիմիր Հակոբյան (շախմատիստ)|Վ. Հակոբյան]]''' || '''2691''' || ½ || ½ || 1 || ½ || ½ || ½ || ½ || ½ || ½ || ½ || 0 || || 5½ || 11 || 1 || 9 || 1 || '''21'''
|-
! '''3''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Գաբրիել Սարգսյան|Գ. Սարգսյան]]''' || '''2677''' || 1 || 1 || ½ || ½ || ½ || 0 || ½ || 1 || 0 || ½ || ½ || || 6 || 11 || 3 || 6 || 2 || '''12'''
|-
! '''4''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Արման Փաշիկյան|Ա. Փաշիկյան]]''' || '''2639''' || ½ || 1 || 1 || ½ || 1 || 1 || 0 || ½ || ½ || ½ || ½ || || 7 || 11 || 4 || 6 || 1 || '''9'''
|-
! '''պահ.''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Ավետիք Գրիգորյան (շախմատիստ)|Ա. Գրիգորյան]]''' || '''2579''' || 1 || || || || || || || || || || || || 1 || 1 || 1 || 0 || 0 || '''-'''
|-
! || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''Միջին վարկանիշ''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''2698''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Ո|Ոչ-ոքի}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Պ|Պարտություն}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Պ|Պարտություն}}'''|| style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}'''|| style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Ո|Ոչ-ոքի}}''' ||style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;| || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;| || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|11 || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|7 || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|2 || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|2 || 
|}

===== [[Շախմատային օլիմպիադա 2012|40-րդ օլիմպիադա]], [[2012]], [[Ստամբուլ]], [[Թուրքիա]]&lt;ref&gt;[http://www.olimpbase.org/2012/2012arm.html Օլիմպիադա-2012. Հայաստանի հավաքականի արդյունքները]&lt;/ref&gt; ===== 
Այս օլիմպիադան Հայաստանի հավաքականին բերեց չեմպիոնական երրորդ տիտղոսը։ Մեր հավաքականը տարավ թիմային 9 հաղթանակ, 1 մրցախաղ ավարտեց ոչ-ոքի և կրեց ընդամենը 1 պարտություն, վաստակեց 19 միավոր և լրացուցիչ ցուցանիշներով առաջ անցավ Ռուսաստանի հավաքականից։ Օլիմպիադաներին հավաքականի կազմում առաջին անգամ մասնակցեց Սերգեյ Մովսիսյանը։ Հավաքականի կազմը հետևյալն էր. 1-ին խաղատախտակ՝ [[Լևոն Արոնյան]], 2-րդ խաղատախտակ՝ [[Սերգեյ Մովսիսյան]], 3-րդ խաղատախտակ՝ [[Վլադիմիր Հակոբյան (շախմատիստ)|Վլադիմիր Հակոբյան]], 4-րդ խաղատախտակ՝ [[Գաբրիել Սարգսյան]], պահեստային՝ [[Տիգրան Լ. Պետրոսյան]]։ Իրենց խաղատախտակների վրա գերազանց հանդես եկան Լևոն Արոնյանը (արժանացավ ոսկե մեդալի) և Վլադիմիր Հակոբյանը (արծաթե մեդալ)։

{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! !! !! Խաղափուլ !! 1 !! 2 !! 3 !! 4 !! 5 !! 6 !! 7 !! 8 !! 9 !! 10 !! 11 
|-
! !! !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|Մրցակից !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Բոլիվիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Բանգլադեշ}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Իսպանիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Ֆիլիպիններ}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Ուկրաինա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Ռուսաստան}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Չինաստան}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Ուզբեկստան}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Գերմանիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Նիդերլանդներ}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Հունգարիա}}!! Թիմ. միավ. !! Ընդ. միավ. !! Պար-&lt;br /&gt;տիաներ !! + !! = !! - !! Տեղ
|-
! № !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|Մասնակից !! Միավոր &lt;br /&gt; Էլո !! 3 !! 4 !! 2½ !! 2½ !! 2½ !! 2 !! 1½ !! 3 !! 2½ !! 3 !! 2½ !! 19 !! 29 !! 44 !! 18 !! 22 !! 4 !! style=&quot;background:gold;&quot;|'''1'''
|-
! '''1''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Լևոն Արոնյան|Լ. Արոնյան]]''' || '''2816''' || || 1 || 1 || ½ || 1 || 0 || ½ || ½ || 1 || 1 || ½ || || 7 || 10 || 5 || 4 || 1 || style=&quot;background:gold;&quot;|'''1'''
|-
! '''2''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Սերգեյ Մովսիսյան|Ս. Մովսիսյան]]''' || '''2698''' || 0 || || ½ || ½ || ½ || 1 || 0 || ½ || ½ || ½ || 1 || || 5 || 10 || 2 || 6 || 2 || '''16'''
|-
! '''3''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Վլադիմիր Հակոբյան (շախմատիստ)|Վ. Հակոբյան]]''' || '''2687''' || 1 || 1 || || ½ || ½ || ½ || ½ || 1 || 1 || 1 || ½ || || 7½ || 10 || 5 || 5 || 0 || style=&quot;background:silver;&quot;|'''2'''
|-
! '''4''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Գաբրիել Սարգսյան|Գ. Սարգսյան]]''' || '''2693''' || 1 || 1 || ½ || 1 || ½ || ½ || ½ || 1 || 0 || ½ || ½ || || 7 || 11 || 4 || 6 || 1 || '''7'''
|-
! '''պահ.''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Տիգրան Լ. Պետրոսյան|Տ. Պետրոսյան]]''' || '''2661''' || 1 || 1 || ½ || || || || || || || || || || 3 || 2½ || 2 || 1 || 0 || '''-'''
|-
! || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''Միջին վարկանիշ''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''2724''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Ո|Ոչ-ոքի}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Պ|Պարտություն}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}'''|| style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}'''|| style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' ||style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;| || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;| || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|11 || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|9 || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|1 || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|1 || 
|}

===== [[Շախմատային օլիմպիադա 2014|41-րդ օլիմպիադա]], [[2014]], [[Տրոմսյո]], [[Նորվեգիա]]&lt;ref&gt;[http://www.chess-results.com/tnr140380.aspx?lan=11&amp;art=20&amp;fed=ARM&amp;flag=30&amp;wi=821 Օլիմպիադա-2014. Հայաստանի հավաքականի արդյունքները]&lt;/ref&gt; ===== 
Օլիմպիադան կայացավ [[օգոստոսի 1]]-[[Օգոստոսի 14|14]]-ին։ Օլիմպիադաներին հավաքականի կազմում առաջին անգամ մասնակցեց Հայաստանի 2014 թ. չեմպիոն [[Տիգրան Քոթանջյան]]ը։ Հավաքականի կազմը հետևյալն էր. 1-ին խաղատախտակ՝ [[Լևոն Արոնյան]], 2-րդ խաղատախտակ՝ [[Գաբրիել Սարգսյան]], 3-րդ խաղատախտակ՝ [[Սերգեյ Մովսիսյան]], 4-րդ խաղատախտակ՝ [[Վլադիմիր Հակոբյան (շախմատիստ)|Վլադիմիր Հակոբյան]], պահեստային՝ [[Տիգրան Քոթանջյան]]։ Թիմը հանդես եկավ ոչ այնքան հաջող՝ տանելով թիմային 6 հաղթանակ, 4 մրցախաղ ավարտելով ոչ-ոքի և կրելով մեկ պարտություն։ Հավաքականը զբաղեցրեց 8-րդ հորիզոնականը։ Անհատական պայքարում մեր շախմատիստները ևս մնացին առանց պարգևների։

{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! !! !! Խաղափուլ !! 1 !! 2 !! 3 !! 4 !! 5 !! 6 !! 7 !! 8 !! 9 !! 10 !! 11 
|-
! !! !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|Մրցակից !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Ճապոնիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Ավստրալիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Ֆրանսիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Կոստա Ռիկա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Նորվեգիա}}'''(1)''' !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Անգլիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Հունգարիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Հնդկաստան}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Սերբիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Վիետնամ}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Չեխիա}} !! Թիմ. միավ. !! Ընդ. միավ. !! Պար-&lt;br /&gt;տիաներ !! + !! = !! - !! Տեղ
|-
! № !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|Մասնակից !! Միավոր &lt;br /&gt; Էլո !! 4 !! 3 !! 1½ !! 4 !! 2½ !! 2½ !! 2 !! 2 !! 2 !! 2 !! 3 !! 16 !! 28½ !! 44 !! 16 !! 25 !! 3 !! 8
|-
! '''1''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Լևոն Արոնյան|Լ. Արոնյան]]''' || '''2805''' || || ½ || ½ || 1 || ½ || ½ || 1 || ½ || ½ || ½ || 1 || || 6½ || 10 || 3 || 7 || 0 || 7
|-
! '''2''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Գաբրիել Սարգսյան|Գ. Սարգսյան]]''' || '''2686''' || 1 || 1 || ½ || 1 || 1 || ½ || 0 || ½ || ½ || ½ || 1 || || 7½ || 11 || 5 || 5 || 1 || 11
|-
! '''3''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Սերգեյ Մովսիսյան|Ս. Մովսիսյան]]''' || '''2672''' || 1 || ½ || 0 || 1 || ½ || 1 || ½ || ½ || ½ || 0 || ½ || || 6 || 11 || 3 || 6 || 2 || -
|-
! '''4''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Վլադիմիր Հակոբյան (շախմատիստ)|Վ. Հակոբյան]]''' || '''2655''' || 1 || 1 || ½ || 1 || ½ || ½ || ½ || ½ || ½ || 1 || ½ || || 7½ || 11 || 4 || 7 || 0 || 14
|-
! '''պահ.''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Տիգրան Քոթանջյան|Տ. Քոթանջյան]]''' || '''2500''' || 1 || || || || || || || || || || || || 1 || 1 || 1 || 0 || 0 || -
|-
! || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''Միջին վարկանիշ''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''2705''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;| '''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;| '''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;| '''{{comment|Պ|Պարտություն}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;| '''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;| '''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;| '''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;| '''{{comment|Ո|Ոչ-ոքի}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;| '''{{comment|Ո|Ոչ-ոքի}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;| '''{{comment|Ո|Ոչ-ոքի}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Ո|Ոչ-ոքի}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' ||style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;| || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;| || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;| 11 || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;| 6 || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;| 4 || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;| 1 || 
|}

===== 42-րդ օլիմպիադա, [[2016]], [[Բաքու]], [[Ադրբեջան]] ===== 
Սեպտեմբերի 1-14-ին [[Ադրբեջան]]ի մայրաքաղաք [[Բաքու|Բաքվում]] կայացած օլիմպիադային Հայաստանի հավաքականը քաղաքական պատճառներով չմասնակցեց&lt;ref&gt;[https://www.a1plus.am/1475383.html Հայաստանը հրաժարվեց Բաքվի շախմատային օլիմպիադայից]&lt;/ref&gt;։

===== [[Շախմատային օլիմպիադա 2018|43-րդ օլիմպիադա]], [[2018]], [[Բաթում]], [[Վրաստան]]&lt;ref name=&quot;CR18&quot;&gt;{{Cite web |url=http://chess-results.com/tnr368908.aspx?lan=11&amp;art=20&amp;flag=30&amp;snr=8 |title=43rd Olympiad Batumi 2018 Open. Armenia}}&lt;/ref&gt; ===== 
Օլիմպիադան կայացավ [[սեպտեմբերի 24]]-[[հոկտեմբերի 5]]-ին։ Օլիմպիադաներին հավաքականի կազմում առաջին անգամ մասնակցեցին [[Հրանտ Մելքումյան]]ը, [[Ռոբերտ Հովհաննիսյան]]ը և Հայաստանի 2018 թվականի չեմպիոն [[Հայկ Մարտիրոսյան (շախմատիստ)|Հայկ Մարտիրոսյան]]ը։ Հավաքականի կազմը հետևյալն էր. 1-ին խաղատախտակ՝ [[Լևոն Արոնյան]], 2-րդ խաղատախտակ՝ [[Գաբրիել Սարգսյան]], 3-րդ խաղատախտակ՝ [[Հրանտ Մելքումյան]], 4-րդ խաղատախտակ՝ [[Ռոբերտ Հովհաննիսյան]], պահեստային՝ [[Հայկ Մարտիրոսյան (շախմատիստ)|Հայկ Մարտիրոսյան]]։ Միջին վարկանիշով (2688) հավաքականը 8-րդն էր և օլիմպիադան ավարտեց հենց 8-րդ տեղում։

{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! !! !! Խաղափուլ !! 1 !! 2 !! 3 !! 4 !! 5 !! 6 !! 7 !! 8 !! 9 !! 10 !! 11 
|-
! !! !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|Մրցակից !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Ճապոնիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Ղազախստան}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Թուրքիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Հունաստան}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Ադրբեջան}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Մակեդոնիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;| {{Դրոշ|Բելառուս}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Լեհաստան}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Հնդկաստան}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|ԱՄՆ}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Գերմանիա}} !! Թիմ. միավ. !! Ընդ. միավ. !! Պար-&lt;br /&gt;տիաներ !! + !! = !! - !! Տեղ
|-
! № !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|Մասնակից !! Միավոր &lt;br /&gt; Էլո !! 3½ !! 2½ !! 2½ !! 3 !! 1½ !! 3½ !! 3 !! 2 !! 2½ !! 1½ !! 2 !! 16 !! 27½ !! 44 !! 14 !! 27 !! 3 !! 8
|-
! '''1''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Լևոն Արոնյան|Լ. Արոնյան]]''' || '''2780''' || || 1 || ½ || 1 || 0 || ½ || ½ || ½ || ½ || ½ || ½ || || 5½ || 10 || 2 || 7 || 1 || 17
|-
! '''2''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Գաբրիել Սարգսյան|Գ. Սարգսյան]]''' || '''2691''' || ½ || || ½ || ½ || 0 || 1 || 1 || ½ || ½ || ½ || ½ || || 5½ || 10 || 2 || 7 || 1 || 12
|-
! '''3''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Հրանտ Մելքումյան|Հ. Մելքումյան]]''' || '''2660''' || 1 || ½ || 1 || ½ || 1 || || ½ || ½ || ½ || 0 || ½ || || 6 || 10 || 3 || 6 || 1 || 8
|-
! '''4''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Ռոբերտ Հովհաննիսյան|Ռ. Հովհաննիսյան]]''' || '''2621''' || 1 || ½ || || || || 1 || 1 || ½ || || ½ || || || 4½ || 6 || 3 || 3 || 0 || -
|-
! '''պահ.''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Հայկ Մարտիրոսյան (շախմատիստ)|Հ. Մարտիրոսյան]]''' || '''2597''' || 1 || ½ || ½ || 1 || ½ || 1 || || || 1 || || ½ || || 6 || 8 || 4 || 4 || 0 || 4
|-
! || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''Միջին վարկանիշ''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''2688''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;| '''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;| '''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;| '''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;| '''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;| '''{{comment|Պ|Պարտություն}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;| '''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;| '''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;| '''{{comment|Ո|Ոչ-ոքի}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;| '''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;| '''{{comment|Պ|Պարտություն}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;| '''{{comment|Ո|Ոչ-ոքի}}''' ||style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;| || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;| || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;| 11 || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;| 7 || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;| 2 || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;| 2 || 
|}

===== [[Շախմատային օլիմպիադա 2022|44-րդ օլիմպիադա]], [[2022]], [[Չեննայ]], [[Հնդկաստան]]&lt;ref name=&quot;CR22&quot;&gt;{{Cite web |url=https://chess-results.com/tnr653631.aspx?lan=11&amp;art=20&amp;flag=30&amp;snr=12 |title=44th Olympiad Chennai 2022 Open. Armenia}}&lt;/ref&gt; ===== 
Օլիմպիադան անցկացվել է [[հուլիսի 29]] - [[օգոստոսի 9]]-ին։ Հայաստանի հավաքականի կազմը հետևյալն էր. 1-ին խաղատախտակ՝ [[Գաբրիել Սարգսյան]], 2-րդ խաղատախտակ՝ [[Հրանտ Մելքումյան]], 3-րդ խաղատախտակ՝ [[Սամվել Տեր-Սահակյան]], 4-րդ խաղատախտակ՝ [[Մանուել Պետրոսյան]], պահեստային՝ [[Ռոբերտ Հովհաննիսյան]]։ Միջին վարկանիշով (2642) հավաքականը 12-րդն է։ Հավաքականի նոր մարզիչ [[Արման Փաշիկյան]]ի գլխավորությամբ օլիմպիադաներին առաջին անգամ մասնակցել են Սամվել Տեր-Սահակյանը և Մանուել Պետրոսյանը։ Հավաքականը գերազանց է հանդես եկել՝ տանելով թիմային 9 հաղթանակ (ամենաշատը մրցաշարում), մեկ մրցախաղ ավարտելով ոչ-ոքի և կրելով ընդամենը մեկ պարտություն օլիմպիադայի հաղթող [[Ուզբեկստան]]ի հավաքականից, և զբաղեցրել է 2-րդ տեղը՝ արժանանալով արծաթե մեդալների։ Անհատական արծաթե մեդալ է նվաճել Ռոբերտ Հովհաննիսյանը&lt;ref&gt;[https://chess-results.com/tnr653631.aspx?lan=11&amp;art=21&amp;flag=30 44th Olympiad Chennai 2022 Open. Призы по доскам (Итоговое положение после 11 туров) - Open]&lt;/ref&gt;։

{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! !! !! Խաղափուլ !! 1 !! 2 !! 3 !! 4 !! 5 !! 6 !! 7 !! 8 !! 9 !! 10 !! 11 
|-
! !! !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|Մրցակից !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Մադագասկար}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Անդորրա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Եգիպտոս}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Ավստրիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Անգլիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Հնդկաստան}} 2 !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|ԱՄՆ}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Հնդկաստան}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Ուզբեկստան}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Ադրբեջան}}  !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Իսպանիա}} !! Թիմ. միավ. !! Ընդ. միավ. !! Պար-&lt;br /&gt;տիաներ !! + !! = !! - !! Տեղ
|-
! № !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|Մասնակից !! Միավոր &lt;br /&gt; Էլո !! 4 !! 3 !! 2½ !! 3 !! 2½ !! 2½ !! 2 !! 2½ !! 1 !! 3 !! 2½ !!  !!  !!  !!  !!  !!  !! 
|-
! '''1''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Գաբրիել Սարգսյան|Գ. Սարգսյան]]''' || '''2698''' || || ½ || ½ || ½ || ½ || 0 || 1 || 1 || ½ || 1 || 1 || || || || || || ||
|-
! '''2''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Հրանտ Մելքումյան|Հ. Մելքումյան]]''' || '''2634''' ||1 ||  || ½ || 1 || 1 || ½ || 0 || ½ || ½ || ½ || ½ || || || || || || ||
|-
! '''3''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Սամվել Տեր-Սահակյան|Ս. Տեր-Սահակյան]]''' || '''2625''' ||1 || ½ ||  || 1 || ½ || 1 || 0 || ½ || 0 ||  ||  || || || || || || ||
|-
! '''4''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Մանուել Պետրոսյան|Մ. Պետրոսյան]]''' || '''2610''' ||1 || 1 || ½ ||  ||  ||  ||  ||  ||  || ½ || ½ || || || || || || ||
|-
! '''պահ.''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Ռոբերտ Հովհաննիսյան|Ռ. Հովհաննիսյան]]''' || '''2591''' ||1 ||1 ||1 ||  ½ || ½ || 1 || 1 || ½ || 0 || 1 || ½ || || || || || || ||
|-
! || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''Միջին վարկանիշ''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''2642''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;| '''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;| '''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;| '''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;| '''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;| '''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;| '''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;| '''{{comment|Ո|Ոչ-ոքի}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;| '''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;| '''{{comment|Պ|Պարտություն}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;| '''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' ||style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;| || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;| || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|  || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|  || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|  || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|  || 
|}

== Ելույթները աշխարհի թիմային առաջնություններում ==
[[Շախմատի աշխարհի թիմային առաջնություն|Աշխարհի թիմային առաջնություններին]] Հայաստանի հավաքականն սկսել է մասնակցել 1993 թվականից և մինչև 2015 թվականը բաց չի թողել ոչ մի առաջնություն։ 1993 թվականից ի վեր Հայաստանի հավաքականը մեկ անգամ (2011) դարձել է չեմպիոն, ևս չորս անգամ նվաճել է բրոնզե մեդալներ (1997, 2001, 2005, 2015)։ Այդ նվաճումների շնորհիվ Հայաստանի ընտրանին աշխարհի առաջնությունների պատմության ընթացքում զբաղեցնում է վեցերորդ տեղը՝ իրենից առաջ թողնելով միայն [[Ռուսաստան]]ի, արդեն գոյություն չունեցող [[ԽՍՀՄ]] հավաքականին, [[Չինաստան]]ին, [[Ուկրաինա]]յին և [[ԱՄՆ]]-ին։ Վերջին երեքին Հայաստանը զիջում է միայն արծաթե մեդալների քանակով։ Իսկ վաստակած թիմային մեդալների ընդհանուր քանակով (5) մեր հավաքականը ուկրաինացիների հետ բաժանում է երկրորդ տեղը՝ զիջելով միայն Ռուսաստանին։

===== Հավաքականների դասավորությունը ըստ վաստակած մեդալների =====
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
|-
! Տեղ !! Երկիր !! [[Պատկեր:Gold medal icon.svg|Gold]] !! [[Պատկեր:Silver medal icon.svg|Silver]] !! [[Պատկեր:Bronze medal icon.svg|Bronze]] !! Ընդամենը
|-
| 1 || {{RUS}} || 4 || 1 || 1 || 6
|-
| 2 || {{URS}} || 2 || 0 || 0 || 2
|-
| 3 || {{CHN}} || 1 || 3 || 0 || 4
|-
| 4 || {{UKR}} || 1 || 2 || 2 || 5
|-
| 5 || {{USA}} || 1 || 2 || 0 || 3
|-
| style=&quot;background:yellow;&quot;|6 || style=&quot;background:yellow;&quot;|'''{{ARM}}''' || style=&quot;background:yellow;&quot;|'''1''' || style=&quot;background:yellow;&quot;|'''0''' || style=&quot;background:yellow;&quot;|'''4''' || style=&quot;background:yellow;&quot;|'''5'''
|-
| 7-8 || {{YUG}} || 0 || 1 || 0 || 1
|-
| 7-8 || {{HUN}} || 0 || 1 || 0 || 1
|-
| 9 || {{ENG}} || 0 || 0 || 2 || 2
|-
| 10 || {{IND}} || 0 || 0 || 1 || 1
|}

===== Աշխարհի թիմային 3-րդ առաջնություն, [[1993]], [[Լյուցեռն]], [[Շվեյցարիա]]&lt;ref&gt;[http://www.olimpbase.org/1993t/1993arm.html Աշխարհի թիմային առաջնություն-1993. Հայաստանի հավաքականի արդյունքները]&lt;/ref&gt; ===== 
Մեկ տարի առաջ օլիմպիական բրոնզե մեդալներ նվաճած Հայաստանի հավաքականը այս առաջնությանը մասնակցեց նույն կազմով։ Տարբերությունն այն էր, որ փոխատեղվել էին պահեստային խաղացողների դիրքերը. Աշոտ Անաստասյանը առաջին պահեստայինն էր, իսկ Արշակ Պետրոսյանը՝ երկրորդ։ Հավաքականը կրկին գլխավորում էր ԽՍՀՄ հավաքականի կազմում երկու անգամ աշխարհի թիմային առաջնությունների ոսկե մեդալ նվաճած ([[1985]], [[1989]]) Ռաֆայել Վահանյանը։ Հավաքականը մասնակցեց հետևյալ կազմով. 1-ին խաղատախտակ՝ [[Ռաֆայել Վահանյան]], 2-րդ խաղատախտակ՝ [[Վլադիմիր Հակոբյան (շախմատիստ)|Վլադիմիր Հակոբյան]], 3-րդ խաղատախտակ՝ [[Սմբատ Լպուտյան]], 4-րդ խաղատախտակ՝ [[Արտաշես Մինասյան]], 1-ին պահեստային՝ [[Աշոտ Անաստասյան]], 2-րդ պահեստային՝ [[Արշակ Պետրոսյան]]։ Առաջին անգամ մասնակցելով աշխարհի թիմային առաջնությանը՝ Հայաստանի ընտրանին տարավ թիմային 4 հաղթանակ, ոչ-ոքի ավարտեց մրցախաղերից 2-ը, կրեց 3 պարտություն և զբաղեցրեց 4-րդ տեղը։ Սակայն մեր շախմատիստներն անմասն չմնացին պարգևներից. 2-րդ խաղատախտակի վրա անհատական արծաթե մեդալի արժանացավ Վլադիմիր Հակոբյանը, իսկ Աշոտ Անաստասյանը երրորդն էր 1-ին պահեստայինների մեջ։

{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! !! !! Խաղափուլ !! 1 !! 2 !! 3 !! 4 !! 5 !! 6 !! 7 !! 8 !! 9 
|-
! !! !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|Մրցակից !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Լատվիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Շվեյցարիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Չինաստան}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Իսլանդիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|ԱՄՆ}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Ուկրաինա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Ուզբեկստան}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{դրոշ|Ռուսաստան}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Կուբա}} !! Ընդ.&lt;br /&gt;միավոր !! Պար-&lt;br /&gt;տիաներ !! + !! = !! - !! Տեղ
|-
! № !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|Մասնակից !! Միավոր &lt;br /&gt; Էլո !! 1½ !! 2 !! 1½ !! 2½ !! 1½ !! 2½ !! 3 !! 2½ !! 2 !! 19 !! 36 !! 10 !! 18 !! 8 !! '''4'''
|-
! '''1''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Ռաֆայել Վահանյան|Ռ. Վահանյան]]''' || '''2615''' || ½ || ½ || 1 || || 0 || 0 || ½ || ½ || || 3 || 7 || 1 || 4 || 2 || '''6'''
|-
! '''2''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Վլադիմիր Հակոբյան (շախմատիստ)|Վ. Հակոբյան]]''' || '''2600''' || ½ || ½ || || 1 || ½ || 1 || ½ || ½ || ½ || 5 || 8 || 2 || 6 || 0 || style=&quot;background:silver;&quot;|'''2'''
|-
! '''3''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Սմբատ Լպուտյան|Ս. Լպուտյան]]''' || '''2565''' || 0 || || ½ || 0 || 1 || 1 || 1 || ½ || 0 || 4 || 8 || 3 || 2 || 3|| '''6'''
|-
! '''4''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Արտաշես Մինասյան|Ա. Մինասյան]]''' || '''2535''' || ½ || ½ || 0 || ½ || || ½ || || 1 || ½ || 3½ || 7 || 1 || 5 || 1 || '''4'''
|-
! '''1-ին պահ.''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Աշոտ Անաստասյան|Ա. Անաստասյան]]''' || '''2530''' || || ½ || || 1 || 0 || || 1 || || 1 || 3½ || 5 || 3 || 1 || 1 || style=&quot;background:#c96;&quot;|'''3'''
|-
! '''2-րդ պահ.''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Արշակ Պետրոսյան|Ա. Պետրոսյան]]''' || '''2485''' || || || 0 || || || || || || || 0 || 1 || 0 || 0 || 1 || '''-'''
|-
! || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''Միջին վարկանիշ''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''2579''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Պ|Պարտություն}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Ո|Ոչ-ոքի}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Պ|Պարտություն}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Պ|Պարտություն}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}'''|| style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Ո|Ոչ-ոքի}}'''||style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;| || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|9 || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|4 || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|2 || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|3 || 
|}

===== Աշխարհի թիմային 4-րդ առաջնություն, [[1997]], [[Լյուցեռն]], [[Շվեյցարիա]]&lt;ref&gt;[http://www.olimpbase.org/1997t/1997arm.html Աշխարհի թիմային առաջնություն-1997. Հայաստանի հավաքականի արդյունքները]&lt;/ref&gt; ===== 
Այս առաջնությունում հավաքականը գլխավորում էր Վլադիմիր Հակոբյանը։ Հավաքականը մասնակցեց հետևյալ կազմով. 1-ին խաղատախտակ՝ [[Վլադիմիր Հակոբյան (շախմատիստ)|Վլադիմիր Հակոբյան]], 2-րդ խաղատախտակ՝ [[Ռաֆայել Վահանյան]], 3-րդ խաղատախտակ՝ [[Սմբատ Լպուտյան]], 4-րդ խաղատախտակ՝ [[Արտաշես Մինասյան]], 1-ին պահեստային՝ [[Աշոտ Անաստասյան]], 2-րդ պահեստային՝ [[Մելիքսեթ Խաչիյան]]։ Հայաստանի ընտրանին տարավ թիմային 5 հաղթանակ, ոչ-ոքի ավարտեց մրցախաղերից 4-ը, չկրեց ոչ մի պարտություն և առաջին անգամ արժանացավ բրոնզե մեդալների։ Մեր գրոսմայստերներից երկուսն արժանացան նաև անհատական պարգևների. 3-րդ խաղատախտակի վրա ոսկե մեդալ նվաճեց Սմբատ Լպուտյանը, իսկ Արտաշես Մինասյանը երրորդն էր 4-րդ խաղատախտակի վրա։

{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! !! !! Խաղափուլ !! 1 !! 2 !! 3 !! 4 !! 5 !! 6 !! 7 !! 8 !! 9 
|-
! !! !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|Մրցակից !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Շվեյցարիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Ռուսաստան}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Ղազախստան}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Ուկրաինա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Խորվաթիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|ԱՄՆ}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Վրաստան|1990}} &lt;br /&gt; (կանայք) !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{դրոշ|Կուբա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Անգլիա}} !! Ընդ.&lt;br /&gt;միավոր !! Պար-&lt;br /&gt;տիաներ !! + !! = !! - !! Տեղ
|-
! № !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|Մասնակից !! Միավոր &lt;br /&gt; Էլո !! 2½ !! 2 !! 2 !! 2½ !! 2 !! 2 !! 3 !! 2½ !! 2½ !! 21 !! 36 !! 10 !! 22 !! 4 !! style=&quot;background:#c96;&quot;|'''3'''
|-
! '''1''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Վլադիմիր Հակոբյան (շախմատիստ)|Վ. Հակոբյան]]''' || '''2660''' || ½ || ½ || 1 || 0 || ½ || ½ || ½ || 1 || ½ || 5 || 9 || 2 || 6 || 1 || '''4'''
|-
! '''2''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Ռաֆայել Վահանյան|Ռ. Վահանյան]]''' || '''2640''' || || ½ || 0 || || || || || ½ || ½ || 1½ || 4 || 0 || 3 || 1 || '''-'''
|-
! '''3''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Սմբատ Լպուտյան|Ս. Լպուտյան]]''' || '''2585''' || 1 || ½ || ½ || 1 || 1 || ½ || 1 || ½ || 1 || 7 || 9 || 5 || 4 || 0|| style=&quot;background:gold;&quot;|'''1'''
|-
! '''4''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Արտաշես Մինասյան|Ա. Մինասյան]]''' || '''2545''' || ½ || || || ½ || ½ || 1 || 1 || ½ || ½ || 4½ || 7 || 2 || 5 || 0 || style=&quot;background:#c96;&quot;|'''3'''
|-
! '''1-ին պահ.''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Աշոտ Անաստասյան|Ա. Անաստասյան]]''' || '''2545''' || ½ || ½ || || 1 || 0 || 0 || || || || 2 || 5 || 1 || 2 || 2 || '''5'''
|-
! '''2-րդ պահ.''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Մելիքսեթ Խաչիյան|Մ. Խաչիյան]]''' || '''2520''' || || || ½ || || || || ½ || || || 1 || 2 || 0 || 2 || 0 || '''-'''
|-
! || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''Միջին վարկանիշ''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''2608''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Ո|Ոչ-ոքի}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Ո|Ոչ-ոքի}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Ո|Ոչ-ոքի}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Ո|Ոչ-ոքի}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}'''|| style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}'''||style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;| || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|9 || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|5 || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|4 || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|0 || 
|}

===== [[Շախմատի աշխարհի թիմային առաջնություն 2001|Աշխարհի թիմային 5-րդ առաջնություն]], [[2001]], [[Երևան]], [[Հայաստան]]&lt;ref&gt;[http://www.olimpbase.org/2001t/2001arm.html Աշխարհի թիմային առաջնություն-2001. Հայաստանի հավաքականի արդյունքները]&lt;/ref&gt; ===== 
Առաջին անգամ հայրենիքում ընդունելով իր մրցակիցներին՝ Հայաստանի հավաքականը կրկնեց նախորդ առաջնության հաջողությունը և նվաճեց բրոնզե մեդալներ։ Հավաքականը մասնակցեց հետևյալ կազմով. 1-ին խաղատախտակ՝ [[Վլադիմիր Հակոբյան (շախմատիստ)|Վլադիմիր Հակոբյան]], 2-րդ խաղատախտակ՝ [[Ռաֆայել Վահանյան]], 3-րդ խաղատախտակ՝ [[Սմբատ Լպուտյան]], 4-րդ խաղատախտակ՝ [[Կարեն Ասրյան]], 1-ին պահեստային՝ [[Աշոտ Անաստասյան]], 2-րդ պահեստային՝ [[Արտաշես Մինասյան]]։ Հայաստանի ընտրանին տարավ թիմային 4 հաղթանակ, ոչ-ոքի ավարտեց մրցախաղերից 1-ը և կրեց 3 պարտություն։ Մեր վեց գրոսմայստերներից չորսն արժանացան նաև անհատական պարգևների. 1-ին խաղատախտակի վրա ոսկե մեդալ նվաճեց Վլադիմիր Հակոբյանը, 2-րդ և 2-րդ պահեստային խաղատախտակների վրա արծաթե մեդալներ նվաճեցին, համապատասխանաբար, Ռաֆայել Վահանյանը և Արտաշես Մինասյանը, իսկ 3-րդ խաղատախտակի վրա երրորդն էր Սմբատ Լպուտյանը։ Այս անգամ առաջնությանը մասնակցեց ինը հավաքական. չէր ժամանել Աֆրիկայի չեմպիոնը։

{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! !! !! Խաղափուլ !! 1 !! 2 !! 3 !! 4 !! 5 !! 6 !! 7 !! 8 !! 9 
|-
! !! !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|Մրցակից !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Իրան}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Մակեդոնիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|Ազատ !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Ռուսաստան}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Գերմանիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Կուբա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Ուզբեկստան}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Ուկրաինա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Հունգարիա}} !! Ընդ.&lt;br /&gt;միավոր !! Պար-&lt;br /&gt;տիաներ !! + !! = !! - !! Տեղ
|-
! № !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|Մասնակից !! Միավոր &lt;br /&gt; Էլո !! 4 !! 4 !! !! 3 !! 1 !! 3 !! 2 !! 1½ !! 1½ !! 20 !! 32 !! 14 !! 12 !! 6 !! style=&quot;background:#c96;&quot;|'''3'''
|-
! '''1''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Վլադիմիր Հակոբյան (շախմատիստ)|Վ. Հակոբյան]]''' || '''2660''' || 1 || 1 || || 1 || ½ || ½ || ½ || ½ || || 5 || 7 || 3 || 4 || 0 || style=&quot;background:gold;&quot;|'''1'''
|-
! '''2''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Ռաֆայել Վահանյան|Ռ. Վահանյան]]''' || '''2650''' || || 1 || || ½ || || 1 || 1 || 0 || 1 || 4½ || 6 || 4 || 1 || 1 || style=&quot;background:silver;&quot;|'''2'''
|-
! '''3''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Սմբատ Լպուտյան|Ս. Լպուտյան]]''' || '''2618''' || 1 || 1 || || 1 || 0 || 1 || 0 || || 0 || 4 || 7 || 4 || 0 || 3 || style=&quot;background:#c96;&quot;|'''3'''
|-
! '''4''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Կարեն Ասրյան|Կ. Ասրյան]]''' || '''2604''' || || || || ½ || || ½ || || ½ || || 1½ || 3 || 0 || 3 || 0 || '''-'''
|-
! '''1-ին պահ.''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Աշոտ Անաստասյան|Ա. Անաստասյան]]''' || '''2588''' || 1 || 1 || || || 0 || || ½ || || 0 || 2½ || 5 || 2 || 1 || 2 || '''4'''
|-
! '''2-րդ պահ.''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Արտաշես Մինասյան|Ա. Մինասյան]]''' || '''2581''' || 1 || || || || ½ || || || ½ || ½ || 2½ || 4 || 1 || 3 || 0 || style=&quot;background:silver;&quot;|'''2'''
|-
! || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''Միջին վարկանիշ''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''2633''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;| || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Պ|Պարտություն}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Ո|Ոչ-ոքի}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Պ|Պարտություն}}'''|| style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Պ|Պարտություն}}'''||style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;| || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|8 || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|4 || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|1 || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|3 || 
|}

===== [[Շախմատի աշխարհի թիմային առաջնություն 2005|Աշխարհի թիմային 6-րդ առաջնություն]], [[2005]], [[Բեեր Շևա]], [[Իսրայել]]&lt;ref&gt;[http://www.olimpbase.org/2005t/2005arm.html Աշխարհի թիմային առաջնություն-2005. Հայաստանի հավաքականի արդյունքները]&lt;/ref&gt; ===== 
Այս անգամ ևս Հայաստանի հավաքականը զբաղեցրեց 3-րդ տեղը՝ երրորդ անգամ անընդմեջ նվաճելով բրոնզե մեդալներ։ Հավաքականը մասնակցեց հետևյալ կազմով. 1-ին խաղատախտակ՝ [[Լևոն Արոնյան]], 2-րդ խաղատախտակ՝ [[Վլադիմիր Հակոբյան (շախմատիստ)|Վլադիմիր Հակոբյան]], 3-րդ խաղատախտակ՝ [[Կարեն Ասրյան]], 4-րդ խաղատախտակ՝ [[Ռաֆայել Վահանյան]], 1-ին պահեստային՝ [[Սմբատ Լպուտյան]], 2-րդ պահեստային՝ [[Աշոտ Անաստասյան]]։ Հայաստանի ընտրանին տարավ թիմային 4 հաղթանակ, ոչ-ոքի ավարտեց մրցախաղերից 3-ը և կրեց 1 պարտություն։ Մեր վեց գրոսմայստերներից երեքն արժանացան նաև անհատական պարգևների. 3-րդ խաղատախտակի վրա ոսկե մեդալ նվաճեց Կարեն Ասրյանը, 1-ին խաղատախտակի և 2-րդ պահեստային խաղատախտակի վրա արծաթե մեդալներ նվաճեցին, համապատասխանաբար, Լևոն Արոնյանը և Աշոտ Անաստասյանը։ Այս անգամ ևս առաջնությանը մասնակցեց ինը հավաքական. կրկին չէր ժամանել Աֆրիկայի չեմպիոնը։

{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! !! !! Խաղափուլ !! 1 !! 2 !! 3 !! 4 !! 5 !! 6 !! 7 !! 8 !! 9 
|-
! !! !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|Մրցակից !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Իսրայել}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Վրաստան}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Ուկրաինա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|ԱՄՆ}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|Ազատ !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Ռուսաստան}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Չինաստան}}&lt;br /&gt;(կանայք) !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{դրոշ|Չինաստան}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Կուբա}} !! Ընդ.&lt;br /&gt;միավոր !! Պար-&lt;br /&gt;տիաներ !! + !! = !! - !! Տեղ
|-
! № !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|Մասնակից !! Միավոր &lt;br /&gt; Էլո !! 2 !! 3 !! 2½ !! 2 !! !! 1½ !! 3 !! 2½ !! 2 !! 18½ !! 32 !! 7 !! 23 !! 2 !! style=&quot;background:#c96;&quot;|'''3'''
|-
! '''1''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Լևոն Արոնյան|Լ. Արոնյան]]''' || '''2724''' || ½ || ½ || 1 || ½ || || ½ || 1 || ½ || ½ || 5 || 8 || 2 || 6 || 0 || style=&quot;background:silver;&quot;|'''2'''
|-
! '''2''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Վլադիմիր Հակոբյան (շախմատիստ)|Վ. Հակոբյան]]''' || '''2707''' || ½ || 1 || ½ || ½ || || ½ || || ½ || ½ || 4 || 7 || 1 || 6 || 0 || '''4'''
|-
! '''3''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Կարեն Ասրյան|Կ. Ասրյան]]''' || '''2645''' || 1 || ½ || ½ || ½ || || ½ || || 1 || ½ || 4½ || 7 || 2 || 5 || 0 || style=&quot;background:gold;&quot;|'''1'''
|-
! '''4''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Ռաֆայել Վահանյան|Ռ. Վահանյան]]''' || '''2614''' || 0 || || || || || || ½ || || || ½ || 2 || 0 || 1 || 1 || '''-'''
|-
! '''1-ին պահ.''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Սմբատ Լպուտյան|Ս. Լպուտյան]]''' || '''2614''' || || || || || || || 1 || ½ || ½ || 2 || 3 || 1 || 2 || 0 || '''-'''
|-
! '''2-րդ պահ.''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Աշոտ Անաստասյան|Ա. Անաստասյան]]''' || '''2596''' || || 1 || ½ || ½ || || 0 || ½ || || || 2½ || 5 || 1 || 3 || 1 || style=&quot;background:silver;&quot;|'''2'''
|-
! || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''Միջին վարկանիշ''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''2673''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Ո|Ոչ-ոքի}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Ո|Ոչ-ոքի}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;| || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Պ|Պարտություն}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}'''|| style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Ո|Ոչ-ոքի}}'''||style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;| || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|8 || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|4 || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|3 || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|1 || 
|}

===== [[Շախմատի աշխարհի թիմային առաջնություն 2009|Աշխարհի թիմային 7-րդ առաջնություն]], [[2010]], [[Բուրսա]], [[Թուրքիա]]&lt;ref&gt;[http://www.olimpbase.org/2010t/2010arm.html Աշխարհի թիմային առաջնություն-2009. Հայաստանի հավաքականի արդյունքները]&lt;/ref&gt; ===== 
Այս առաջնությունը պետք է կայանար 2009-ին, սակայն կազմակերպչական խնդիրների պատճառով կայացավ 2010-ին։ Այս անգամ Հայաստանի հավաքականը մասնակցեց հետևյալ կազմով. 1-ին խաղատախտակ՝ [[Լևոն Արոնյան]], 2-րդ խաղատախտակ՝ [[Վլադիմիր Հակոբյան (շախմատիստ)|Վլադիմիր Հակոբյան]], 3-րդ խաղատախտակ՝ [[Գաբրիել Սարգսյան]], 4-րդ խաղատախտակ՝ [[Արման Փաշիկյան]], 1-ին պահեստային՝ [[Տիգրան Լ. Պետրոսյան]], 2-րդ պահեստային՝ [[Տիգրան Քոթանջյան]]։ Առաջնությունն անցկացվեց նոր մրցակարգով. միավորների հաշվարկը կատարվում էր ոչ թե ըստ խաղատախտակների արդյունքների, այլ թիմային արդյունքներով (թիմային հաղթանակը՝ 2 միավոր, ոչ-ոքին՝ 1, պարտությունը՝ 0)։ Հայաստանի ընտրանին տարավ թիմային 5 հաղթանակ, ոչ-ոքի ավարտեց մրցախաղերից 2-ը և կրեց 2 պարտություն՝ զբաղեցնելով 5-րդ տեղը։ Մեր վեց գրոսմայստերներից չորսն արժանացան անհատական պարգևների. 1-ին խաղատախտակի վրա արծաթե մեդալ նվաճեց Լևոն Արոնյանը, իսկ 2-րդ, 3-րդ և 4-րդ խաղատախտակների վրա հանդես եկած Վլադիմիր Հակոբյանը, Գաբրիել Սարգսյանը և Արման Փաշիկյանը պարգևատրվեցին բրոնզե մեդալներով։

{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! !! !! Խաղափուլ !! 1 !! 2 !! 3 !! 4 !! 5 !! 6 !! 7 !! 8 !! 9 
|-
! !! !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|Մրցակից !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Ադրբեջան}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Իսրայել}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Թուրքիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Բրազիլիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Հնդկաստան}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Հունաստան}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Ռուսաստան}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{դրոշ|ԱՄՆ}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Եգիպտոս}} !! Թիմ. միավ. !! Ընդ. միավ. !! Պար-&lt;br /&gt;տիաներ !! + !! = !! - !! Տեղ
|-
! № !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|Մասնակից !! Միավոր &lt;br /&gt; Էլո !! 1½ !! 2½ !! 3½ !! 2½ !! 2 !! 1 !! 2 !! 2½ !! 3 !! 12 !! 20½ !! 36 !! 11 !! 19 !! 6 !! '''5'''
|-
! '''1''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Լևոն Արոնյան|Լ. Արոնյան]]''' || '''2781''' || ½ || 1 || ½ || 1 || 0 || ½ || ½ || 1 || 1 || || 5 || 8 || 2 || 6 || 0 || style=&quot;background:silver;&quot;|'''2'''
|-
! '''2''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Վլադիմիր Հակոբյան (շախմատիստ)|Վ. Հակոբյան]]''' || '''2678''' || ½ || ½ || 1 || ½ || 1 || 0 || 1 || ½ || 1 || || 6 || 9 || 4 || 4 || 1 || style=&quot;background:#c96;&quot;|'''3'''
|-
! '''3''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Գաբրիել Սարգսյան|Գ. Սարգսյան]]''' || '''2680''' || || ½ || 1 || ½ || ½ || ½ || 0 || || || || 3 || 6 || 1 || 4 || 1 || style=&quot;background:#c96;&quot;|'''3'''
|-
! '''4''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Արման Փաշիկյան|Ա. Փաշիկյան]]''' || '''2647''' || 0 || || 1 || ½ || || || ½ || ½ || 1 || || 3½ || 6 || 2 || 3 || 1 || style=&quot;background:#c96;&quot;|'''3'''
|-
! '''1-ին պահ.''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Տիգրան Լ. Պետրոսյան|Տ. Պետրոսյան]]''' || '''2627''' || ½ || ½ || || || ½ || 0 || || ½ || 0 || || 2 || 6 || 0 || 4 || 2 || '''5'''
|-
! '''2-րդ պահ.''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Տիգրան Քոթանջյան|Տ. Քոթանջյան]]''' || '''2537''' || || || || || || || || || || || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || '''-'''
|-
! || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''Միջին վարկանիշ''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''2697''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Պ|Պարտություն}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Ո|Ոչ-ոքի}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Պ|Պարտություն}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Ո|Ոչ-ոքի}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}'''|| style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}'''|| style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;| || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;| || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|9 || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|5 || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|2 || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|2 || 
|}

===== [[Շախմատի աշխարհի թիմային առաջնություն 2011|Աշխարհի թիմային 8-րդ առաջնություն]], [[2011]], [[Նինբո]], [[Չինաստան]]&lt;ref&gt;[http://www.olimpbase.org/2011t/2011arm.html Աշխարհի թիմային առաջնություն-2011. Հայաստանի հավաքականի արդյունքները]&lt;/ref&gt; ===== 
Այս առաջնությանը, որը կայացավ փոփոխված մրցակարգով (յուրաքանչյուր թիմում 6 շախմատիստի փոխարեն հայտավորված էր 5-ը), Հայաստանի հավաքականը մասնակցեց հետևյալ կազմով. 1-ին խաղատախտակ՝ [[Լևոն Արոնյան]], 2-րդ խաղատախտակ՝ [[Սերգեյ Մովսիսյան]], 3-րդ խաղատախտակ՝ [[Վլադիմիր Հակոբյան (շախմատիստ)|Վլադիմիր Հակոբյան]], 4-րդ խաղատախտակ՝ [[Գաբրիել Սարգսյան]], պահեստային՝ [[Ռոբերտ Հովհաննիսյան]]։ Հավաքականի կազմում առաջին անգամ ընդգրկվել էին Հայաստանի քաղաքացիություն ստացած Սերգեյ Մովսիսյանը և երկրի 2011-ի չեմպիոն Ռոբերտ Հովհաննիսյանը։ Հայաստանի ընտրանին փայլուն ելույթ ունեցավ՝ տանելով թիմային 5 հաղթանակ, ոչ-ոքի ավարտելով մրցախաղերից 4-ը և չկրելով ոչ մի պարտություն, իր պատմության մեջ առաջին անգամ դարձավ աշխարհի թիմային առաջնության հաղթող։ Մեր գրոսմայստերներից երեքն արժանացան նաև անհատական պարգևների. 3-րդ խաղատախտակի վրա հաղթող դարձավ Վլադիմիր Հակոբյանը, 1-ին խաղատախտակի վրա արծաթե մեդալ նվաճեց Լևոն Արոնյանը, իսկ Սերգեյ Մովսիսյանը երրորդն էր երկրորդ խաղատախտակի վրա։

{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! !! !! Խաղափուլ !! 1 !! 2 !! 3 !! 4 !! 5 !! 6 !! 7 !! 8 !! 9 
|-
! !! !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|Մրցակից !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Իսրայել}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|ԱՄՆ}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Ռուսաստան}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Եգիպտոս}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Չինաստան}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Հնդկաստան}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Հունգարիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{դրոշ|Ադրբեջան}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Ուկրաինա}} !! Թիմ. միավ. !! Ընդ. միավ. !! Պար-&lt;br /&gt;տիաներ !! + !! = !! - !! Տեղ
|-
! № !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|Մասնակից !! Միավոր &lt;br /&gt; Էլո !! 3½ !! 2 !! 2 !! 3½ !! 2½ !! 2½ !! 2½ !! 2 !! 2 !! 14 !! 22½ !! 36 !! 12 !! 21 !! 3 !! style=&quot;background:gold;&quot;|'''1'''
|-
! '''1''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Լևոն Արոնյան|Լ. Արոնյան]]''' || '''2805''' || 1 || 0 || 1 || || ½ || 1 || ½ || ½ || ½ || || 5 || 8 || 3 || 4 || 1 || style=&quot;background:silver;&quot;|'''2'''
|-
! '''2''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Սերգեյ Մովսիսյան|Ս. Մովսիսյան]]''' || '''2700''' || ½ || 1 || ½ || 1 || ½ || ½ || 1 || ½ || ½ || || 6 || 9 || 3 || 6 || 0 || style=&quot;background:#c96;&quot;|'''3'''
|-
! '''3''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Վլադիմիր Հակոբյան (շախմատիստ)|Վ. Հակոբյան]]''' || '''2667''' || 1 || ½ || ½ || 1 || ½ || ½ || ½ || 1 || ½ || || 6 || 9 || 3 || 6 || 0 || style=&quot;background:gold;&quot;|'''1'''
|-
! '''4''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Գաբրիել Սարգսյան|Գ. Սարգսյան]]''' || '''2663''' || 1 || ½ || 0 || ½ || 1 || ½ || ½ || 0 || ½ || || 4½ || 9 || 2 || 5 || 2 || '''5'''
|-
! '''պահ.''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Ռոբերտ Հովհաննիսյան|Ռ. Հովհաննիսյան]]''' || '''2556''' || || || || 1 || || || || || || || 1 || 1 || 1 || 0 || 0 || '''-'''
|-
! || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''Միջին վարկանիշ''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''2709''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Ո|Ոչ-ոքի}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Ո|Ոչ-ոքի}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Ո|Ոչ-ոքի}}'''|| style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Ո|Ոչ-ոքի}}'''|| style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;| || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;| || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|9 || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|5 || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|4 || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|0 || 
|}

===== Աշխարհի թիմային 9-րդ առաջնություն, [[2013]], [[Անթալիա]], [[Թուրքիա]]&lt;ref&gt;[http://www.olimpbase.org/2013t/2013arm.html Աշխարհի թիմային առաջնություն-2013. Հայաստանի հավաքականի արդյունքները]&lt;/ref&gt; ===== 
Առաջնությունն անցկացվեց [[Թուրքիա]]յի [[Անթալիա]] քաղաքում՝ նոյեմբերի 25-ից դեկտեմբերի 6-ը։ Հայաստանի հավաքականը մասնակցեց է նույն կազմով, ինչ [[2012]]-ին [[Ստամբուլ]]ում կայացած հաղթական [[Շախմատային օլիմպիադա 2012|օլիմպիադայում]] և Եվրոպայի 2013 թ. առաջնությունում. 1-ին խաղատախտակ՝ [[Լևոն Արոնյան]], 2-րդ խաղատախտակ՝ [[Սերգեյ Մովսիսյան]], 3-րդ խաղատախտակ՝ [[Վլադիմիր Հակոբյան (շախմատիստ)|Վլադիմիր Հակոբյան]], 4-րդ խաղատախտակ՝ [[Գաբրիել Սարգսյան]], պահեստային՝ [[Տիգրան Լ. Պետրոսյան]]։ Այս անգամ մեր հավաքականը հանդես եկավ անհաջող և զբաղեցրեց 5-րդ տեղը։ Միակ մեդալը վաստակեց Լևոն Արոնյանը, որն 1-ին խաղատախտակի վրա նվաճեց ոսկե մեդալ (6 միավոր 8-ից՝ 75 տոկոս)։

{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! !! !! Խաղափուլ !! 1 !! 2 !! 3 !! 4 !! 5 !! 6 !! 7 !! 8 !! 9 
|-
! !! !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|Մրցակից !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;| {{դրոշ|Ռուսաստան}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;| {{դրոշ|Եգիպտոս}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;| {{դրոշ|ԱՄՆ}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;| {{դրոշ|Չինաստան}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;| {{դրոշ|Ադրբեջան}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;| {{դրոշ|Գերմանիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;| {{դրոշ|Թուրքիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;| {{դրոշ|Նիդերլանդներ}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;| {{դրոշ|Ուկրաինա}} !! Թիմ. միավ. !! Ընդ. միավ. !! Պար-&lt;br /&gt;տիաներ !! + !! = !! - !! Տեղ
|-
! № !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|Մասնակից !! Միավոր &lt;br /&gt; Էլո !!2 !!3 !!2½ !!1½ !!2 !!1 !!3 !!3½ !!1½ !!10 !!20 !!36 !!10 !!20 !!6 !!5 
|-
! '''1''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Լևոն Արոնյան|Լ. Արոնյան]]''' || '''2801''' ||½ || ||1 ||1 ||½ ||½ ||1 ||1 ||½ || ||6 ||8 ||4 ||4 ||0 ||style=&quot;background:gold;&quot;|'''1''' 
|-
! '''2''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Սերգեյ Մովսիսյան|Ս. Մովսիսյան]]''' || '''2700''' ||½ ||½ ||½ ||0 ||½ ||0 || || || || ||2 ||6 ||0 ||4 ||2 ||9
|-
! '''3''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Վլադիմիր Հակոբյան (շախմատիստ)|Վ. Հակոբյան]]''' || '''2681''' ||½ ||1 ||½ ||0 ||1 ||0 ||½ ||1 ||0 || ||4½ ||9 ||3 ||3 ||3 ||7
|-
! '''4''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Գաբրիել Սարգսյան|Գ. Սարգսյան]]''' || '''2676 ''' ||½ ||½ ||½ ||½ ||0 ||½ ||1 ||½ ||½ || ||4½ ||9 ||1 ||7 ||1 ||6 
|-
! '''պահ.''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Տիգրան Լ. Պետրոսյան|Տ. Պետրոսյան]]''' || '''2660''' || ||1 || || || || ||½ ||1 ||½ || ||3 ||4 ||2 ||2 ||0 ||- 
|-
! || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''Միջին վարկանիշ''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''2715''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Ո|Ոչ-ոքի}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Պ|Պարտություն}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Ո|Ոչ-ոքի}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Պ|Պարտություն}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Պ|Պարտություն}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;| || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;| || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|9 || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|4 || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|2 || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|3 || 
|}

===== Աշխարհի թիմային 10-րդ առաջնություն, [[2015]], [[Ծաղկաձոր]], [[Հայաստան]]&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://tsaghkadzor2015.fide.com/ |title=Աշխարհի թիմային առաջնություն-2015. պաշտոնական կայք |accessdate=2015 թ․ ապրիլի 17 |archive-date=2016 թ․ սեպտեմբերի 13 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160913202939/http://tsaghkadzor2015.fide.com/ |dead-url=yes }}&lt;/ref&gt; ===== 
Առաջնությունն անցկացվում էր [[Ծաղկաձոր]]ում` ապրիլի 18-ից 28-ը։ Հայաստանի հավաքականը մասնակցում էր հետևյալ կազմով. 1-ին խաղատախտակ` [[Լևոն Արոնյան]], 2-րդ խաղատախտակ՝ [[Գաբրիել Սարգսյան]], 3-րդ խաղատախտակ՝ [[Սերգեյ Մովսիսյան]], 4-րդ խաղատախտակ՝ [[Վլադիմիր Հակոբյան (շախմատիստ)|Վլադիմիր Հակոբյան]], պահեստային՝ [[Հրանտ Մելքումյան]]։ Այս անգամ հավաքականը ձևավորվել էր միայն ըստ անհատական վարկանիշների. [[Հայաստանի շախմատի ֆեդերացիա]]յի որոշմամբ Հայաստանի առաջնության հաղթողն այս անգամ չէր ընդգրկվել հավաքականի կազմում։ Առաջին անգամ մեր թիմի կազմում հանդես եկավ գրոսմայստեր Հրանտ Մելքումյանը&lt;ref&gt;[http://footsport.am/մելքումյանն-համալրել-է-հավաքականի-կա/ ՄԵԼՔՈՒՄՅԱՆԸ ՀԱՄԱԼՐԵԼ Է ՀԱՎԱՔԱԿԱՆԻ ԿԱԶՄԸ]{{Չաշխատող արտաքին հղում|bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt;։ Առաջնության սկզբնամասն անհաջող էր հավաքականի համար՝ 4 խաղափուլում՝ թիմային 3 պարտություն և միայն մեկ հաղթանակ։ Երկրորդ հատվածում մեր ընտրանին անցկացրեց վերելքով և, տանելով 4 հաղթանակ և մեկ մրցախաղ ավարտելով ոչ-ոքի, զբաղեցրեց 3-րդ հորիզոնականը՝ աշխարհի առաջնությունների պատմության ընթացքում չորրորդ անգամ արժանանալով բրոնզե մեդալների։ Անհատական պարգևի արժանացավ Լևոն Արոնյանը, որը ոսկե մեդալ նվաճեց առաջին խաղատախտակի վրա։

{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! !! !! Խաղափուլ !! 1 !! 2 !! 3 !! 4 !! 5 !! 6 !! 7 !! 8 !! 9 
|-
! !! !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|Մրցակից !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Իսրայել}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Ուկրաինա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Կուբա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Չինաստան}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|ԱՄՆ}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Հունգարիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Ռուսաստան}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Հնդկաստան}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Եգիպտոս}} !! Թիմ.&lt;br /&gt;միավ. !! Ընդ.&lt;br /&gt;միավ. !! Պար-&lt;br /&gt;տիաներ !! + !! = !! - !! Տեղ
|-
! № !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|Մասնակից !! Միավոր &lt;br /&gt; Էլո !!1½ !!2½ !!1½ !!½ !!2½ !!2 !!2½ !!2½ !!2½ !!11 !!18 !!36 !!8 !!20 !!8 !! style=&quot;background:#c96;&quot;|'''3'''
|-
! '''1''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Լևոն Արոնյան|Լ. Արոնյան]]''' || '''2770''' ||½ ||1 ||½ ||½ ||½ ||1 ||½ ||½ ||1 || ||6 ||9 ||3 ||6 ||0 ||style=&quot;background:gold;&quot;|'''1'''
|-
! '''2''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Գաբրիել Սարգսյան|Գ. Սարգսյան]]'''|| '''2666''' ||½ ||½ ||0 ||0 || ||½ ||1 ||½ ||1 || ||4 ||8 ||2 ||4 ||2 ||6
|-
! '''3''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Սերգեյ Մովսիսյան|Ս. Մովսիսյան]]''' || '''2662''' ||½ ||½ || ||0 ||½ || ||½ ||½ ||0 || ||2½ ||7 ||0 ||5 ||2 ||8
|-
! '''4''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Վլադիմիր Հակոբյան (շախմատիստ)|Վ. Հակոբյան]]''' || '''2656 ''' ||0 || ||0 || ||½ ||½ || || || || ||1 ||4 ||0 ||2 ||2 ||- 
|-
! '''պահ.''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Հրանտ Մելքումյան|Հ. Մելքումյան]]''' || '''2651''' || ||½ ||1 ||0 ||1 ||0 ||½ ||1 ||½ || ||4½ ||8 ||3 ||3 ||2 ||9 
|-
! || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''Միջին վարկանիշ''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''2681''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Պ|Պարտություն}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Պ|Պարտություն}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Պ|Պարտություն}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Ո|Ոչ-ոքի}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;| || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;| || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|9 || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|5 || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|1 || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|3 || 
|}

== Ելույթները Եվրոպայի թիմային առաջնություններում ==
[[Շախմատի Եվրոպայի թիմային առաջնություն|Եվրոպայի թիմային առաջնություն]]ներին Հայաստանի հավաքականն սկսել է մասնակցել հիմնադրման թվականից՝ 1992-ից։ Այդ թվականից մինչ օրս կայացած առաջնություններից մեր ընտրանին չի մասնակցել միայն երկուսին՝ 2001 և 2003 թվականներին։ 1999 թվականին [[Վրաստան]]ի [[Բաթում]] քաղաքում կայացած առաջնությունում Հայաստանի հավաքականը նվաճեց ոսկե մեդալներ՝ իր պատմության մեջ առաջին անգամ դառնալով թիմային առաջնության հաղթող։ Հետագայում թիմը ևս երկու անգամ զբաղեցրեց մրցանակային տեղեր՝ մեկական անգամ արժանանալով արծաթե և բրոնզե մեդալների։ Այդ նվաճումների շնորհիվ Հայաստանի ընտրանին առաջնությունների պատմության ընթացքում զբաղեցնում է վեցերորդ տեղը՝ իրենից առաջ թողնելով միայն արդեն գոյություն չունեցող [[ԽՍՀՄ]] հավաքականին, նրա իրավահաջորդ [[Ռուսաստան]]ին, [[Ադրբեջան]]ին, [[Նիդերլանդներ]]ին և [[Ուկրաինա]]յին։

===== Հավաքականների դասավորությունը ըստ վաստակած մեդալների =====
{|class=&quot;wikitable sortable&quot;
|- bgcolor=&quot;cccccc&quot;
!Տեղ
!width=180 |Երկիր
!align=&quot;center&quot;|[[Պատկեր:Gold medal icon.svg|Gold]]!!align=&quot;center&quot;|[[Պատկեր:Silver medal icon.svg|Silver]]!!align=&quot;center&quot;|[[Պատկեր:Bronze medal icon.svg|Bronze]]!!align=&quot;center&quot;|Ընդամենը
|-
| 1 || {{URS}} || 9 || 0 || 0 || 9
|-
| 2 || {{RUS}} || 5 || 2 || 1 || 8
|-
| 3 || {{AZE}} || 3 || 1 || 1 || 5
|-
| 4 || {{NED}} || 2 || 0 || 0 || 2
|-
| 5 || {{UKR}} || 1 || 2 || 2 || 5
|-
| style=&quot;background:yellow;&quot;|6 || style=&quot;background:yellow;&quot;|{{ARM}} || style=&quot;background:yellow;&quot;|1 || style=&quot;background:yellow;&quot;|2 || style=&quot;background:yellow;&quot;|1 || style=&quot;background:yellow;&quot;|4
|-
| 7 || {{ENG}} || 1 || 0 || 3 || 4
|-
| 8 || {{GER}} || 1 || 0 || 2 || 3
|-
| 9 || {{YUG}} || 0 || 6 || 1 || 7
|-
| 10 || {{HUN}} || 0 || 4 || 6 || 10
|-
| 11 || {{FRA}} || 0 || 3 || 1 || 4
|-
| 12 || {{ISR}} || 0 || 2 || 0 || 2
|-
| 13 || {{CZE}} || 0 || 0 || 1 || 1
|-
| 13 || {{DDR}} || 0 || 0 || 1 || 1
|-
| 13 || {{GEO}} || 0 || 0 || 1 || 1
|-
| 13 || {{POL}} || 0 || 0 || 1 || 1
|-
| 13 || {{դրոշ|Գերմանիա}} [[Արևմտյան Գերմանիա]] || 0 || 0 || 1 || 1
|-
|}

===== Եվրոպայի թիմային 10-րդ առաջնություն, [[1992]], [[Դեբրեցեն]], [[Հունգարիա]]&lt;ref&gt;[http://www.olimpbase.org/1992e/1992arm.html Եվրոպայի թիմային առաջնություն-1992. Հայաստանի հավաքականի արդյունքները]&lt;/ref&gt; ===== 
Չորս ամիս առաջ Հայաստանի ընտրանին նվաճել էր օլիմպիադայի բրոնզե մեդալներ և այս առաջնությանը մասնակցեց նույն կազմով, բացառությամբ [[Արշակ Պետրոսյան]]ի, քանի որ Եվրոպայի առաջնությունների ձևաչափը թույլ է տալիս հայտավորելու հինգ շախմատիստի։ Հավաքականը կրկին գլխավորում էր ԽՍՀՄ հավաքականի կազմում երեք անգամ Եվրոպայի թիմային առաջնությունների ոսկե մեդալ նվաճած ([[1980]], [[1983]], [[1989]]) Ռաֆայել Վահանյանը։ Թիմի կազմը հետևյալն էր. 1-ին խաղատախտակ՝ [[Ռաֆայել Վահանյան]], 2-րդ խաղատախտակ՝ [[Վլադիմիր Հակոբյան (շախմատիստ)|Վլադիմիր Հակոբյան]], 3-րդ խաղատախտակ՝ [[Սմբատ Լպուտյան]], 4-րդ խաղատախտակ՝ [[Արտաշես Մինասյան]], պահեստային՝ [[Աշոտ Անաստասյան]]։ Հայաստանի ընտրանին տարավ թիմային 4 հաղթանակ, ոչ-ոքի ավարտեց մրցախաղերից 2-ը, կրեց 3 պարտություն և զբաղեցրեց 19-րդ տեղը։

{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! !! !! Խաղափուլ !! 1 !! 2 !! 3 !! 4 !! 5 !! 6 !! 7 !! 8 !! 9 
|-
! !! !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|Մրցակից !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Հունաստան}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Իսլանդիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Հունգարիա}} '''(2)''' !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Լեհաստան}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Նիդերլանդներ}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Ռուսաստան}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Բուլղարիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{դրոշ|Ռումինիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Անգլիա}} !! Ընդ.&lt;br /&gt;միավոր !! Պար-&lt;br /&gt;տիաներ !! + !! = !! - !! Տեղ
|-
! № !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|Մասնակից !! Միավոր &lt;br /&gt; Էլո !! 2½ !! 2 !! 3 !! 3 !! 3 !! ½ !! 1½ !! 2 !! ½ !! 18 !! 36 !! 10 !! 16 !! 10 !! '''19'''
|-
! '''1''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Ռաֆայել Վահանյան|Ռ. Վահանյան]]''' || '''2615''' || || 0 || ½ || ½ || 1 || 0 || ½ || 1 || 0 || 3½ || 8 || 2 || 3 || 3 || '''28'''
|-
! '''2''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Վլադիմիր Հակոբյան (շախմատիստ)|Վ. Հակոբյան]]''' || '''2600''' || 1 || ½ || ½ || ½ || ½ || ½ || 0 || || ½ || 4 || 8 || 1 || 6 || 1 || '''20'''
|-
! '''3''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Սմբատ Լպուտյան|Ս. Լպուտյան]]''' || '''2585''' || ½ || 1 || 1 || || ½ || 0 || 0 || 0 || || 3 || 7 || 2 || 2 || 3 || '''28'''
|-
! '''4''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Արտաշես Մինասյան|Ա. Մինասյան]]''' || '''2530''' || ½ || || 1 || 1 || 1 || 0 || || ½ || 0 || 4 || 7 || 3 || 2 || 2 || '''9'''
|-
! '''պահ.''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Աշոտ Անաստասյան|Ա. Անաստասյան]]''' || '''2490''' || ½ || ½ || || 1 || || || 1 || ½ || 0 || 3½ || 6 || 2 || 3 || 1 || '''9'''
|-
! || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''Միջին վարկանիշ''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''2583''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Ո|Ոչ-ոքի}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Պ|Պարտություն}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Պ|Պարտություն}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Ո|Ոչ-ոքի}}'''|| style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Պ|Պարտություն}}'''|| style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;| || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|9 || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|4 || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|2 || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|3 
|}

===== Եվրոպայի թիմային 11-րդ առաջնություն, [[1997]], [[Պուլա]], [[Խորվաթիա]]&lt;ref&gt;[http://www.olimpbase.org/1997e/1997arm.html Եվրոպայի թիմային առաջնություն-1997. Հայաստանի հավաքականի արդյունքները]&lt;/ref&gt; ===== 
Այս առաջնությունում Հայաստանի ընտրանին առաջին անգամ արժանացավ եվրոպական ստուգատեսի մեդալների. թիմը զբաղեցրեց երրորդ տեղը։ Հավաքականի կազմը նույնն էր, ինչ նախորդ առաջնությունում, միայն մի տարբերությամբ՝ փոխատեղվել էին 1-ին և 2-րդ խաղատախտակների խաղացողները. 1-ին խաղատախտակ՝ [[Վլադիմիր Հակոբյան (շախմատիստ)|Վլադիմիր Հակոբյան]], 2-րդ խաղատախտակ՝ [[Ռաֆայել Վահանյան]], 3-րդ խաղատախտակ՝ [[Սմբատ Լպուտյան]], 4-րդ խաղատախտակ՝ [[Արտաշես Մինասյան]], պահեստային՝ [[Աշոտ Անաստասյան]]։ Հայաստանի ընտրանին տարավ թիմային 6 հաղթանակ, ոչ-ոքի ավարտեց մրցախաղերից 1-ը, կրեց 2 պարտություն։ Բացի այդ, մեր գրոսմայստերներից երկուսը հաղթող դարձան անհատական պայքարում. Ռաֆայել Վահանյանը լավագույնն էր 2-րդ խաղատախտակի վրա հանդես եկած շախմատիստների մեջ, իսկ Աշոտ Անաստասյանը՝ պահեստայինների։

{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! !! !! Խաղափուլ !! 1 !! 2 !! 3 !! 4 !! 5 !! 6 !! 7 !! 8 !! 9 
|-
! !! !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|Մրցակից !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Շվեյցարիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Հունգարիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Սլովենիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Իսրայել}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Ադրբեջան}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Անգլիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Բելառուս}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{դրոշ|Վրաստան|1990}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Խորվաթիա}} !! Ընդ.&lt;br /&gt;միավոր !! Պար-&lt;br /&gt;տիաներ !! + !! = !! - !! Տեղ
|-
! № !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|Մասնակից !! Միավոր &lt;br /&gt; Էլո !! 2½ !! 1½ !! 3½ !! 2 !! 3½ !! 1½ !! 2½ !! 2½ !! 2½ !! 22 !! 36 !! 14 !! 16 !! 6 !! style=&quot;background:#c96;&quot;|'''3'''
|-
! '''1''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Վլադիմիր Հակոբյան (շախմատիստ)|Վ. Հակոբյան]]''' || '''2655''' || ½ || ½ || 1 || || 1 || ½ || ½ || ½ || ½ || 5 || 8 || 2 || 6 || 0 || '''6'''
|-
! '''2''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Ռաֆայել Վահանյան|Ռ. Վահանյան]]''' || '''2585''' || ½ || || 1 || ½ || ½ || || 1 || ½ || 1 || 5 || 7 || 3 || 4 || 0 || style=&quot;background:gold;&quot;|'''1'''
|-
! '''3''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Սմբատ Լպուտյան|Ս. Լպուտյան]]''' || '''2615''' || || 0 || ½ || ½ || 1 || 0 || || || || 2 || 5 || 1 || 2 || 2 || '''24'''
|-
! '''4''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Արտաշես Մինասյան|Ա. Մինասյան]]''' || '''2550''' || ½ || 1 || 1 || 0 || || ½ || 0 || ½ || 0 || 3½ || 8 || 2 || 3 || 3 || '''21'''
|-
! '''պահ.''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Աշոտ Անաստասյան|Ա. Անաստասյան]]''' || '''2575''' || 1 || 0 || || 1 || 1 || ½ || 1 || 1 || 1 || 6½ || 8 || 6 || 1 || 1 || style=&quot;background:gold;&quot;|'''1'''
|-
! || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''Միջին վարկանիշ''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''2608''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Պ|Պարտություն}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Ո|Ոչ-ոքի}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Պ|Պարտություն}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}'''|| style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}'''|| style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;| || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|9 || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|6 || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|1 || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|2 
|}

===== Եվրոպայի թիմային 12-րդ առաջնություն, [[1999]], [[Բաթում]], [[Վրաստան]]&lt;ref&gt;[http://www.olimpbase.org/1999e/1999arm.html Եվրոպայի թիմային առաջնություն-1999. Հայաստանի հավաքականի արդյունքները]&lt;/ref&gt; ===== 
Այս առաջնությունում Հայաստանի ընտրանին գերազանց ելույթ ունեցավ և արժանացավ եվրոպական ստուգատեսի ոսկե մեդալների։ Ուշագրավ է, որ այս առաջնությանը մեր հավաքականը մասնակցում էր ոչ ուժեղագույն կազմով. տարբեր պատճառներով բացակայում էին թիմի առաջատարներ Վլադիմիր Հակոբյանը և Ռաֆայել Վահանյանը, իսկ պահեստային Արշակ Պետրոսյանը չանցկացրեց ոչ մի պարտիա։ Հավաքականը հանդես եկավ հետևյալ կազմով. 1-ին խաղատախտակ՝ [[Սմբատ Լպուտյան]], 2-րդ խաղատախտակ՝ [[Արտաշես Մինասյան]], 3-րդ խաղատախտակ՝ [[Աշոտ Անաստասյան]], 4-րդ խաղատախտակ՝ [[Լևոն Արոնյան]], պահեստային՝ [[Արշակ Պետրոսյան]]։ Հայաստանի ընտրանին տարավ թիմային 5 հաղթանակ, ոչ-ոքի ավարտեց մրցախաղերից 3-ը և կրեց 1 պարտություն։ Բացի այդ, 3-րդ խաղատախտակի վրա անհատական պայքարում հաղթեց Աշոտ Անաստասյանը։

{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! !! !! Խաղափուլ !! 1 !! 2 !! 3 !! 4 !! 5 !! 6 !! 7 !! 8 !! 9 
|-
! !! !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|Մրցակից !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Բելգիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Լեհաստան}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Ռումինիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Հունգարիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Բուլղարիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Անգլիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Նիդերլանդներ}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{դրոշ|Ուկրաինա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Գերմանիա}} !! Ընդ.&lt;br /&gt;միավոր !! Պար-&lt;br /&gt;տիաներ !! + !! = !! - !! Տեղ
|-
! № !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|Մասնակից !! Միավոր &lt;br /&gt; Էլո !! 4 !! 2½ !! 3 !! 2 !! 2½ !! 1½ !! 3 !! 2 !! 2 !! 22½ !! 36 !! 13 !! 19 !! 4 !! style=&quot;background:gold;&quot;|'''1'''
|-
! '''1''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Սմբատ Լպուտյան|Ս. Լպուտյան]]''' || '''2625''' || 1 || 1 || 1 || ½ || 0 || ½ || ½ || ½ || ½ || 5½ || 9 || 3 || 5 || 1 || '''11'''
|-
! '''2''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Արտաշես Մինասյան|Ա. Մինասյան]]''' || '''2600''' || 1 || 0 || ½ || 0 || ½ || ½ || 1 || ½ || ½ || 4½ || 9 || 2 || 5 || 2 || '''13'''
|-
! '''3''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Աշոտ Անաստասյան|Ա. Անաստասյան]]''' || '''2545''' || 1 || 1 || ½ || ½ || 1 || ½ || 1 || ½ || ½ || 6½ || 9 || 4 || 5 || 0 || style=&quot;background:gold;&quot;|'''1'''
|-
! '''4''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Լևոն Արոնյան|Լ. Արոնյան]]''' || '''2518''' || 1 || ½ || 1 || 1 || 1 || 0 || ½ || ½ || ½ || 6 || 9 || 4 || 4 || 1 || '''6'''
|-
! '''պահ.''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Արշակ Պետրոսյան|Ա. Պետրոսյան]]''' || '''2514''' || || || || || || || || || || 0 || 0 || 0 || 0 || 0 || 
|-
! || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''Միջին վարկանիշ''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''2572''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Ո|Ոչ-ոքի}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Պ|Պարտություն}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Ո|Ոչ-ոքի}}'''|| style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Ո|Ոչ-ոքի}}'''|| style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;| || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|9 || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|5 || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|3 || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|1 
|}

===== Եվրոպայի թիմային 15-րդ առաջնություն, [[2005]], [[Գյոթեբորգ]], [[Շվեդիա]]&lt;ref&gt;[http://www.olimpbase.org/2005e/2005arm.html Եվրոպայի թիմային առաջնություն-2005. Հայաստանի հավաքականի արդյունքները]&lt;/ref&gt; ===== 
Այս առաջնությունն անցկացվեց նոր մրցակարգով. միավորների հաշվարկը կատարվում էր ոչ թե ըստ խաղատախտակների արդյունքների, այլ թիմային արդյունքներով (թիմային հաղթանակը՝ 2 միավոր, ոչ-ոքին՝ 1, պարտությունը՝ 0)։ Հայաստանի ընտրանու ելույթը համեմատաբար համեստ էր. թիմը տարավ 4 հաղթանակ, ոչ-ոքի ավարտեց մրցախաղերից 2-ը, կրեց 2 պարտություն և զբաղեցրեց 12-րդ տեղը։ Հավաքականը հանդես եկավ հետևյալ կազմով. 1-ին խաղատախտակ՝ [[Վլադիմիր Հակոբյան (շախմատիստ)|Վլադիմիր Հակոբյան]], 2-րդ խաղատախտակ՝ [[Լևոն Արոնյան]], 3-րդ խաղատախտակ՝ [[Ռաֆայել Վահանյան]], 4-րդ խաղատախտակ՝ [[Սմբատ Լպուտյան]], պահեստային՝ [[Աշոտ Անաստասյան]]։ Պահեստային խաղատախտակի վրա անհատական պայքարում բրոնզե մեդալ նվաճեց Աշոտ Անաստասյանը։

{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! !! !! Խաղափուլ !! 1 !! 2 !! 3 !! 4 !! 5 !! 6 !! 7 !! 8 !! 9 
|-
! !! !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|Մրցակից !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Լիտվա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Շվեդիա}}(3) !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Վրաստան}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Նիդերլանդներ}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Հարավսլավիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Ռումինիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Ֆրանսիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{դրոշ|Խորվաթիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Էստոնիա}} !! Թիմ. միավ. !! Ընդ. միավ. !! Պար-&lt;br /&gt;տիաներ !! + !! = !! - !! Տեղ
|-
! № !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|Մասնակից !! Միավոր &lt;br /&gt; Էլո !! 2 !! 4 !! 3 !! 1½ !! 3½ !! 2 !! 1½ !! 1½ !! 4 !! 10 !! 22½ !! 36 !! 13 !! 19 !! 4 !! '''12'''
|-
! '''1''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Վլադիմիր Հակոբյան (շախմատիստ)|Վ. Հակոբյան]]''' || '''2705''' || || 1 || ½ || 0 || 1 || ½ || ½ || ½ || 1 || || 5 || 8 || 3 || 4 || 1 || '''7'''
|-
! '''2''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Լևոն Արոնյան|Լ. Արոնյան]]''' || '''2724''' || ½ || || 1 || ½ || ½ || ½ || ½ || 0 || 1 || || 4½ || 8 || 2 || 5 || 1 || '''13'''
|-
! '''3''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Ռաֆայել Վահանյան|Ռ. Վահանյան]]''' || '''2614''' || ½ || 1 || 1 || ½ || || ½ || 0 || || || || 3½ || 6 || 2 || 3 || 1 || '''9'''
|-
! '''4''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Սմբատ Լպուտյան|Ս. Լպուտյան]]''' || '''2629''' || ½ || 1 || ½ || || 1 || ½ || || ½ || 1 || || 5 || 7 || 3 || 4 || 0 || '''6'''
|-
! '''պահ.''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Աշոտ Անաստասյան|Ա. Անաստասյան]]''' || '''2595''' || ½ || 1 || || ½ || 1 || || ½ || ½ || 1 || || 5 || 7 || 3 || 4 || 0 || style=&quot;background:#c96;&quot;|'''3'''
|-
! || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''Միջին վարկանիշ''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''2668''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Ո|Ոչ-ոքի}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Պ|Պարտություն}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Ո|Ոչ-ոքի}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Պ|Պարտություն}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Պ|Պարտություն}}'''|| style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}'''|| style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;| || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;| || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|9 || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|4 || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|2 || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|3 
|}

===== Եվրոպայի թիմային 16-րդ առաջնություն, [[2007]], [[Իրակլիոն]], [[Հունաստան]]&lt;ref&gt;[http://www.olimpbase.org/2007e/2007arm.html Եվրոպայի թիմային առաջնություն-2007. Հայաստանի հավաքականի արդյունքները]&lt;/ref&gt; ===== 
[[Կրետե]] կղզու վարչական կենտրոնում կայացած այս առաջնությունում Հայաստանի հավաքականը կրկին բարձրացավ պատվո պատվանդանին։ Թիմը տարավ 6 հաղթանակ, ոչ-ոքի ավարտեց մրցախաղերից 2-ը, կրեց 1 պարտություն և զբաղեցրեց 2-րդ տեղը։ Հավաքականը հանդես եկավ հետևյալ կազմով. 1-ին խաղատախտակ՝ [[Լևոն Արոնյան]], 2-րդ խաղատախտակ՝ [[Վլադիմիր Հակոբյան (շախմատիստ)|Վլադիմիր Հակոբյան]], 3-րդ խաղատախտակ՝ [[Գաբրիել Սարգսյան]], 4-րդ խաղատախտակ՝ [[Կարեն Ասրյան]], պահեստային՝ [[Սմբատ Լպուտյան]]։

{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! !! !! Խաղափուլ !! 1 !! 2 !! 3 !! 4 !! 5 !! 6 !! 7 !! 8 !! 9 
|-
! !! !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|Մրցակից !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Ռումինիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Ռուսաստան}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Ավստրիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Դանիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Թուրքիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Հունգարիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Սլովենիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{դրոշ|Ադրբեջան}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Իսրայել}} !! Թիմ. միավ. !! Ընդ. միավ. !! Պար-&lt;br /&gt;տիաներ !! + !! = !! - !! Տեղ
|-
! № !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|Մասնակից !! Միավոր &lt;br /&gt; Էլո !! 3 !! 1½ !! 3 !! 2 !! 2½ !! 2½ !! 2½ !! 2 !! 2½ !! 14 !! 21½ !! 36 !! 10 !! 23 !! 3 !! style=&quot;background:silver;&quot;|'''2'''
|-
! '''1''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Լևոն Արոնյան|Լ. Արոնյան]]''' || '''2741''' || || ½ || ½ || ½ || ½ || ½ || ½ || ½ || 1 || || 4½ || 8 || 1 || 7 || 0 || '''11'''
|-
! '''2''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Վլադիմիր Հակոբյան (շախմատիստ)|Վ. Հակոբյան]]''' || '''2713''' || ½ || 0 || ½ || || 1 || 1 || ½ || 0 || 1 || || 4½ || 8 || 3 || 3 || 2 || '''13'''
|-
! '''3''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Գաբրիել Սարգսյան|Գ. Սարգսյան]]''' || '''2673''' || 1 || ½ || 1 || ½ || ½ || ½ || 1 || 1 || ½ || || 6½ || 9 || 4 || 5 || 0 || '''4'''
|-
! '''4''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Կարեն Ասրյան|Կ. Ասրյան]]''' || '''2623''' || ½ || ½ || 1 || ½ || || ½ || ½ || ½ || 0 || || 4 || 8 || 1 || 6 || 1 || '''16'''
|-
! '''պահ.''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Սմբատ Լպուտյան|Ս. Լպուտյան]]''' || '''2633''' || 1 || || || ½ || ½ || || || || || || 2 || 3 || 1 || 2 || 0 || '''-'''
|-
! || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''Միջին վարկանիշ''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''2690''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Պ|Պարտություն}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Ո|Ոչ-ոքի}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Ո|Ոչ-ոքի}}'''|| style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}'''|| style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;| || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;| || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|9 || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|6 || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|2 || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|1 
|}

===== Եվրոպայի թիմային 17-րդ առաջնություն, [[2009]], [[Նովի Սադ]], [[Սերբիա]]&lt;ref&gt;[http://www.olimpbase.org/2009e/2009arm.html Եվրոպայի թիմային առաջնություն-2009. Հայաստանի հավաքականի արդյունքները]&lt;/ref&gt; ===== 
Այս առաջնությունում Հայաստանի հավաքականը տարավ 6 հաղթանակ, ոչ-ոքի ավարտեց մրցախաղերից 1-ը, կրեց 2 պարտություն և զբաղեցրեց 4-րդ տեղը։ Հավաքականը հանդես եկավ հետևյալ կազմով. 1-ին խաղատախտակ՝ [[Լևոն Արոնյան]], 2-րդ խաղատախտակ՝ [[Վլադիմիր Հակոբյան (շախմատիստ)|Վլադիմիր Հակոբյան]], 3-րդ խաղատախտակ՝ [[Գաբրիել Սարգսյան]], 4-րդ խաղատախտակ՝ [[Արման Փաշիկյան]], պահեստային՝ [[Տիգրան Լ. Պետրոսյան]]։ Անհատական պայքարում մրցանակակիրներ դարձան Գաբրիել Սարգսյանը (1-ին տեղ) և Տիգրան Լ. Պետրոսյանը (2-րդ տեղ)։

{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! !! !! Խաղափուլ !! 1 !! 2 !! 3 !! 4 !! 5 !! 6 !! 7 !! 8 !! 9 
|-
! !! !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|Մրցակից !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Դանիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Ռումինիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Սերբիա}}(1) !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Սերբիա}}(2) !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Ֆրանսիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Իսպանիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Ադրբեջան}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{դրոշ|Ռուսաստան}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Շվեյցարիա}} !! Թիմ. միավ. !! Ընդ. միավ. !! Պար-&lt;br /&gt;տիաներ !! + !! = !! - !! Տեղ
|-
! № !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|Մասնակից !! Միավոր &lt;br /&gt; Էլո !! 3 !! 2½ !! 1½ !! 3 !! 2 !! 3 !! 2½ !! 1½ !! 2½ !! 13 !! 21½ !! 36 !! 12 !! 19 !! 5 !! '''4'''
|-
! '''1''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Լևոն Արոնյան|Լ. Արոնյան]]''' || '''2773''' || || 1 || 1 || ½ || 0 || ½ || ½ || ½ || ½ || || 4½ || 8 || 2 || 5 || 1 || '''12'''
|-
! '''2''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Վլադիմիր Հակոբյան (շախմատիստ)|Վ. Հակոբյան]]''' || '''2698''' || ½ || ½ || || 1 || ½ || ½ || ½ || 0 || 0 || || 3½ || 8 || 1 || 5 || 2 || '''27'''
|-
! '''3''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Գաբրիել Սարգսյան|Գ. Սարգսյան]]''' || '''2678''' || ½ || ½ || 0 || || 1 || 1 || 1 || ½ || 1 || || 5½ || 8 || 4 || 3 || 1 || style=&quot;background:gold;&quot;|'''1'''
|-
! '''4''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Արման Փաշիկյան|Ա. Փաշիկյան]]''' || '''2663''' || 1 || ½ || 0 || ½ || || || || || || || 2 || 4 || 1 || 2 || 1 || '''-'''
|-
! '''պահ.''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Տիգրան Լ. Պետրոսյան|Տ. Պետրոսյան]]''' || '''2602''' || 1 || || ½ || 1 || ½ || 1 || ½ || ½ || 1 || || 6 || 8 || 4 || 4 || 0 || style=&quot;background:silver;&quot;|'''2'''
|-
! || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''Միջին վարկանիշ''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''2703''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Պ|Պարտություն}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Ո|Ոչ-ոքի}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Պ|Պարտություն}}'''|| style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}'''|| style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;| || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;| || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|9 || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|6 || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|1 || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|2
|}

===== Եվրոպայի թիմային 18-րդ առաջնություն, [[2011]], [[Պորտո Կարաս]], [[Հունաստան]]&lt;ref&gt;[http://www.olimpbase.org/2011e/2011arm.html Եվրոպայի թիմային առաջնություն-2011. Հայաստանի հավաքականի արդյունքները]&lt;/ref&gt; ===== 
Այս առաջնությունում Հայաստանի հավաքականը նույնությամբ կրկնեց նախորդ առաջնության արդյունքը՝ տարավ 6 հաղթանակ, ոչ-ոքի ավարտեց մրցախաղերից 1-ը, կրեց 2 պարտություն և զբաղեցրեց 4-րդ տեղը։ Հավաքականը հանդես եկավ հետևյալ կազմով. 1-ին խաղատախտակ՝ [[Լևոն Արոնյան]], 2-րդ խաղատախտակ՝ [[Սերգեյ Մովսիսյան]], 3-րդ խաղատախտակ՝ [[Վլադիմիր Հակոբյան (շախմատիստ)|Վլադիմիր Հակոբյան]], 4-րդ խաղատախտակ՝ [[Գաբրիել Սարգսյան]], պահեստային՝ [[Ռոբերտ Հովհաննիսյան]]։ Անհատական պայքարում մրցանակակիրներ դարձան Լևոն Արոնյանը, Գաբրիել Սարգսյանը (2-րդ տեղ) և Վլադիմիր Հակոբյանը (3-րդ տեղ)։

{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! !! !! Խաղափուլ !! 1 !! 2 !! 3 !! 4 !! 5 !! 6 !! 7 !! 8 !! 9 
|-
! !! !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|Մրցակից !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Ավստրիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Ադրբեջան}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Անգլիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Խորվաթիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Դանիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Իսպանիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Ֆրանսիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{դրոշ|Նիդերլանդներ}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Գերմանիա}} !! Թիմ. միավ. !! Ընդ. միավ. !! Պար-&lt;br /&gt;տիաներ !! + !! = !! - !! Տեղ
|-
! № !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|Մասնակից !! Միավոր &lt;br /&gt; Էլո !! 3½ !! 1 !! 2 !! 3 !! 3½ !! 2½ !! 2½ !! 3 !! 1½ !! 13 !! 19 !! 36 !! 13 !! 19 !! 4 !! '''4'''
|-
! '''1''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Լևոն Արոնյան|Լ. Արոնյան]]''' || '''2802''' || || ½ || ½ || 1 || 1 || ½ || ½ || 1 || ½ || || 5½ || 8 || 3 || 5 || 0 || style=&quot;background:silver;&quot;|'''2'''
|-
! '''2''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Սերգեյ Մովսիսյան|Ս. Մովսիսյան]]''' || '''2710''' || ½ || 0 || ½ || ½ || ½ || ½ || 1 || ½ || 0 || || 4 || 9 || 1 || 6 || 2 || '''17'''
|-
! '''3''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Վլադիմիր Հակոբյան (շախմատիստ)|Վ. Հակոբյան]]''' || '''2681''' || 1 || ½ || 0 || || 1 || ½ || ½ || 1 || ½ || || 5 || 8 || 3 || 4 || 1 || style=&quot;background:#c96;&quot;|'''3'''
|-
! '''4''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Գաբրիել Սարգսյան|Գ. Սարգսյան]]''' || '''2671''' || 1 || 0 || 1 || 1 || 1 || 1 || ½ || ½ || ½ || || 6½ || 9 || 5 || 3 || 1 || style=&quot;background:silver;&quot;|'''2'''
|-
! '''պահ.''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Ռոբերտ Հովհաննիսյան|Ռ. Հովհաննիսյան]]''' || '''2586''' || 1 || || || ½ || || || || || || || 1½ || 2 || 1 || 1 || 0 || '''-'''
|-
! || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''Միջին վարկանիշ''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''2716''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Պ|Պարտություն}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Ո|Ոչ-ոքի}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}'''|| style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Պ|Պարտություն}}'''|| style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;| || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;| || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|9 || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|6 || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|1 || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|2
|}

===== Եվրոպայի թիմային 19-րդ առաջնություն, [[2013]], [[Վարշավա]], [[Լեհաստան]]&lt;ref&gt;[http://www.olimpbase.org/2013e/2013arm.html Եվրոպայի թիմային առաջնություն-2013. Հայաստանի հավաքականի արդյունքները]&lt;/ref&gt; =====
Նոյեմբերի 7-18-ին կայացած այս առաջնությանը Հայաստանի հավաքականը մասնակցեց նույն կազմով, ինչ 2012-ին [[Ստամբուլ]]ում կայացած հաղթական [[Շախմատային օլիմպիադա 2012|օլիմպիադայում.]] 1-ին խաղատախտակ՝ [[Լևոն Արոնյան]], 2-րդ խաղատախտակ՝ [[Սերգեյ Մովսիսյան]], 3-րդ խաղատախտակ՝ [[Վլադիմիր Հակոբյան (շախմատիստ)|Վլադիմիր Հակոբյան]], 4-րդ խաղատախտակ՝ [[Գաբրիել Սարգսյան]], պահեստային՝ [[Տիգրան Լ. Պետրոսյան]]։ Վերջին խաղափուլում հաղթելու դեպքում մեր ընտրանին կդառնար Եվրոպայի չեմպիոն, սակայն խաղաց ոչ-ոքի և ի վերջո, բաժանելով 2-4-րդ հորիզոնականները, լրացուցիչ ցուցանիշներով զբաղեցրեց 4-րդ տեղը&lt;ref&gt;[http://etcc2013.com/ Եվրոպայի թիմային 19-րդ առաջնության պաշտոնական կայքը]&lt;/ref&gt;։ Առաջնությունում միակ մեդալը նվաճեց Լևոն Արոնյանը. 1-ին խաղատախտակի վրա նա արժանացավ բրոնզե պարգևի։

{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! !! !! Խաղափուլ !! 1 !! 2 !! 3 !! 4 !! 5 !! 6 !! 7 !! 8 !! 9 
|-
! !! !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|Մրցակից !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;| {{Դրոշ|Բուլղարիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;| {{Դրոշ|Չեռնոգորիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;| {{Դրոշ|Ավստրիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;| {{Դրոշ|Ուկրաինա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;| {{Դրոշ|Սլովենիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;| {{Դրոշ|Հունգարիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;| {{Դրոշ|Ռուսաստան}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Ֆրանսիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;| {{Դրոշ|Ադրբեջան}} !! Թիմ. միավ. !! Ընդ. միավ. !! Պար-&lt;br /&gt;տիաներ !! + !! = !! - !! Տեղ
|-
! № !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|Մասնակից !! Միավոր &lt;br /&gt; Էլո !!2 !!2½ !!2½ !!1 !!3 !!2½ !!2½ !!2 !!2 !!13 !!20 !!36 !!7 !!26 !!3 !!4 
|-
! '''1''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Լևոն Արոնյան|Լ. Արոնյան]]''' || '''2801''' ||½ ||1 ||½ ||½ ||1 ||½ ||½ ||1 ||½ || ||6 ||9 ||3 ||6 ||0 || style=&quot;background:#c96;&quot;|'''3'''
|-
! '''2''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Սերգեյ Մովսիսյան|Ս. Մովսիսյան]]''' || '''2700''' ||½ ||½ ||½ ||0 ||½ ||1 ||½ ||0 ||½ || ||4 ||9 ||1 ||6 ||2 ||
16
|-
! '''3''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Վլադիմիր Հակոբյան (շախմատիստ)|Վ. Հակոբյան]]''' || '''2681''' || || || || ||1 ||½ ||½ ||½ ||½ || ||3 ||5 ||1 ||4 ||0 ||
-
|-
! '''4''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Գաբրիել Սարգսյան|Գ. Սարգսյան]]''' || '''2676 ''' ||½ ||½ ||1 ||½ ||½ ||½ ||1 ||½ ||½ || ||5½ ||9 ||2 ||7 ||0 ||
11
|-
! '''պահ.''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Տիգրան Լ. Պետրոսյան|Տ. Պետրոսյան]]''' || '''2660''' ||½ ||½ ||½ ||0 || || || || || || || 1½ ||4 ||0 ||3 ||1 ||
-
|-
! || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''Միջին վարկանիշ''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''2715''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Ո|Ոչ-ոքի}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Պ|Պարտություն}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Ո|Ոչ-ոքի}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Ո|Ոչ-ոքի}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;| || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;| || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|9 || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|5 || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|3 || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|1
|}

===== Եվրոպայի թիմային 20-րդ առաջնություն, [[2015]], [[Ռեյկյավիկ]], [[Իսլանդիա]]&lt;ref&gt;[http://www.olimpbase.org/2015e/2015arm.html Եվրոպայի թիմային առաջնություն-2015. Հայաստանի հավաքականի արդյունքները]&lt;/ref&gt;=====
Առաջնությունը կայացավ նոյեմբերի 12-22-ին [[Իսլանդիա]]յի մայրաքաղաք [[Ռեյկյավիկ]]ում։ Այս առաջնությունից առաջ [[Վլադիմիր Հակոբյան (շախմատիստ)|Վլադիմիր Հակոբյանը]] հայտարարեց հավաքականում ելույթները դադարեցնելու մասին։ Հավաքականը մասնակցեց հետևյալ կազմով. 1-ին խաղատախտակ՝ [[Լևոն Արոնյան]], 2-րդ խաղատախտակ՝ [[Գաբրիել Սարգսյան]], 3-րդ խաղատախտակ՝ [[Սերգեյ Մովսիսյան]], 4-րդ խաղատախտակ՝ [[Հրանտ Մելքումյան]], պահեստային՝ [[Կարեն Հակոբի Գրիգորյան|Կարեն Հ. Գրիգորյան]]&lt;ref&gt;[http://chess-results.com/tnr191479.aspx?lan=11&amp;art=20&amp;fed=ARM&amp;flag=30&amp;wi=821 Հայաստանի հավաքականը Եվրոպայի թիմային 20-րդ առաջնությունում]&lt;/ref&gt;։ Տանելով թիմային 5 հաղթանակ, երեք մրցախաղ ավարտելով ոչ-ոքի և կրելով մեկ պարտություն՝ հավաքականը պատմության մեջ երկրորդ անգամ արժանացավ արծաթե մեդալների։ Բացի այդ, անհատական պարգևների արժանացան թիմի հիմնական կազմի խաղացողներից երեքը։ Լ. Արոնյանը 2-րդն էր 1-ին խաղատախտակի վրա, Գ. Սարգսյանը՝ 3-րդը 2-րդ խաղատախտակի վրա, իսկ Հ. Մելքումյանը՝ 1-ինն էր 4-րդ խաղատախտակի վրա&lt;ref&gt;[http://chess-results.com/tnr191479.aspx?lan=11&amp;art=75&amp;flag=30&amp;wi=821 Եվրոպայի թիմային 20-րդ առաջնություն. շախմատիստների արդյունքներն ըստ խաղատախտակների]&lt;/ref&gt;։

{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! !! !! Խաղափուլ !! 1 !! 2 !! 3 !! 4 !! 5 !! 6 !! 7 !! 8 !! 9 
|-
! !! !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|Մրցակից !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Իսլանդիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Ֆրանսիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Նորվեգիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Անգլիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Իտալիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Գերմանիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Լեհաստան}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Ռուսաստան}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Վրաստան}} !! Թիմ. միավ. !! Ընդ. միավ. !! Պար-&lt;br /&gt;տիաներ !! + !! = !! - !! Տեղ
|-
! № !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|Մասնակից !! Միավոր &lt;br /&gt; Էլո !!4 !!1½ !!2½ !!2 !!2 !!2½ !!3 !!2 !!3 !!13 !!22½ !!36 !!15 !!15 !!6 !! style=&quot;background:silver;&quot;|'''2'''
|-
! '''1''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Լևոն Արոնյան|Լ. Արոնյան]]''' || '''2781''' ||1 ||0 ||1 ||0 ||1 ||½ ||1 ||½ ||1 || ||6 ||9 ||5 ||2 ||2 || style=&quot;background:silver;&quot;|'''2''' 
|-
! '''2''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Գաբրիել Սարգսյան|Գ. Սարգսյան]]''' || '''2689''' ||1 ||½ ||½ ||1 || ||½ ||½ ||1 ||½ || ||5½ ||8 ||3 ||5 ||0 ||style=&quot;background:#c96;&quot;|'''3'''
|-
! '''3''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Սերգեյ Մովսիսյան|Ս. Մովսիսյան]]''' || '''2666''' ||1 ||½ ||0 || ||0 || ||1 ||0 ||1 || ||3½ ||7 ||3 ||1 ||3 ||20
|-
! '''4''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Հրանտ Մելքումյան|Հ. Մելքումյան]]''' || '''2632''' ||1 ||½ ||1 ||1 ||½ ||1 ||½ ||½ ||½ || ||6½ ||9 ||4 ||5 ||0 ||style=&quot;background:gold;&quot;|'''1'''
|-
! '''պահ.''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Կարեն Հակոբի Գրիգորյան|Կ. Գրիգորյան]]''' || '''2616''' || || || ||0 ||½ ||½ || || || || ||1 ||3 ||0 ||2 ||1 ||-
|-
! || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''Միջին վարկանիշ''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''2692''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Պ|Պարտություն}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Ո|Ոչ-ոքի}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Ո|Ոչ-ոքի}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Ո|Ոչ-ոքի}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;| || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;| || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|9 || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|5 || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|3 || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|1 ||
|}

===== Եվրոպայի թիմային 21-րդ առաջնություն, [[2017]], [[Խերսոնիսոս]], [[Հունաստան]]&lt;ref&gt;[http://www.olimpbase.org/2017e/2017arm.html Եվրոպայի թիմային առաջնություն-2017. Հայաստանի հավաքականի արդյունքները]&lt;/ref&gt;=====
Առաջնությունը կայացավ հոկտեմբերի 27-ից նոյեմբերի 7-ը [[Հունաստան]]ի [[Կրետե]] կղզում։ Հավաքականը մասնակցեց հետևյալ կազմով. 1-ին խաղատախտակ՝ [[Լևոն Արոնյան]], 2-րդ խաղատախտակ՝ [[Սերգեյ Մովսիսյան]], 3-րդ խաղատախտակ՝ [[Գաբրիել Սարգսյան]], 4-րդ խաղատախտակ՝ [[Հրանտ Մելքումյան]], պահեստային՝ [[Հովհաննես Գաբուզյան]]։ Հայաստանի հավաքականը անհաջող ելույթ ունեցավ` տանելով թիմային 3 հաղթանակ, 4 մրցախաղ ավարտելով ոչ-ոքի և կրելով 2 պարտություն և զբաղեցնելով 12-րդ տեղը։ Անհատական պարգևների արժանացան Լ. Արոնյանը («ոսկի»` 1-ին խաղատախտակի վրա) և Գ. Սարգսյանը («արծաթ»` 3-րդ խաղատախտակի վրա)։

{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! !! !! Խաղափուլ !! 1 !! 2 !! 3 !! 4 !! 5 !! 6 !! 7 !! 8 !! 9 
|-
! !! !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|Մրցակից !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Շվեյցարիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Հունաստան}}1 !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Խորվաթիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Նիդերլանդներ}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Հունգարիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Ադրբեջան}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Գերմանիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Լեհաստան}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Սերբիա}} !! Թիմ. միավ. !! Ընդ. միավ. !! Պար-&lt;br /&gt;տիաներ !! + !! = !! - !! Տեղ
|-
! № !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|Մասնակից !! Միավոր &lt;br /&gt; Էլո !!3 !!2½ !!2 !!2½ !!2 !!1½ !!1½ !!2 !!2 !!9 !!19 !!36 !!9 !!20 !!7 !! 12
|-
! '''1''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Լևոն Արոնյան|Լ. Արոնյան]]''' || '''2801''' || ||1 ||½ ||½ ||½ ||1 ||½ ||½ || || ||4½ || 7 ||5 ||0 ||2 || style=&quot;background:gold;&quot;|'''1''' 
|-
! '''2''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Սերգեյ Մովսիսյան|Ս. Մովսիսյան]]''' || '''2671''' ||½ ||0 ||½ ||0 ||½ ||0 || || ||½ || ||2 ||7 ||0 ||4 ||3 ||30
|-
! '''3''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Գաբրիել Սարգսյան|Գ. Սարգսյան]]''' || '''2657''' ||1 ||1 ||½ ||1 ||½ ||½ ||½ ||½ ||1 || ||6½ ||9 ||4 ||5 ||0 ||style=&quot;background:silver;&quot;|'''2'''
|-
! '''4''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Հրանտ Մելքումյան|Հ. Մելքումյան]]''' || '''2642''' ||½ ||½ ||½ ||1 ||½ ||0 ||½ ||0 ||½ || ||4 ||9 ||1 ||6 ||2 ||16
|-
! '''պահ.''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Հովհաննես Գաբուզյան|Հ. Գաբուզյան]]''' || '''2583''' ||1 || || || || || ||0 ||1 ||0 || ||2 ||4 ||2 ||0 ||2 ||-
|-
! || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''Միջին վարկանիշ''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''2693''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Ո|Ոչ-ոքի}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Ո|Ոչ-ոքի}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Պ|Պարտություն}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Պ|Պարտություն}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Ո|Ոչ-ոքի}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Ո|Ոչ-ոքի}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;| || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;| || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|9 || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|3 || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|4 || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|2 ||
|}

===== Եվրոպայի թիմային 22-րդ առաջնություն, [[2019]], [[Բաթում]], [[Վրաստան]]&lt;ref&gt;[http://chess-results.com/tnr434677.aspx?lan=1&amp;art=20&amp;turdet=YES&amp;flag=30&amp;snr=5 Եվրոպայի թիմային առաջնություն-2019. Հայաստանի հավաքականի արդյունքները]&lt;/ref&gt;=====
Առաջնությունը կայացավ հոկտեմբերի 23-ից նոյեմբերի 2-ը [[Վրաստան]]ի [[Բաթում]] քաղաքում։ Հավաքականը մասնակցեց հետևյալ կազմով. 1-ին խաղատախտակ՝ [[Լևոն Արոնյան]], 2-րդ խաղատախտակ՝ [[Գաբրիել Սարգսյան]], 3-րդ խաղատախտակ՝ [[Հրանտ Մելքումյան]], 4-րդ խաղատախտակ՝ [[Հայկ Մարտիրոսյան (շախմատիստ)|Հայկ Մարտիրոսյան]], պահեստային՝ [[Արման Փաշիկյան]]։ Հավաքականը զբաղեցրեց 4-րդ հորիզոնականը։ Անհատական արծաթե մեդալ 1-ին խաղատախտակի վրա նվաճեց Լևոն Արոնյանը&lt;ref&gt;[http://chessfed.am/նորություններ/2019/11/Լևոն-Արոնյանը-Եվրոպայի-առաջնությունում-անհատական-արծաթե-մեդալ-նվաճեց Լևոն Արոնյանը Եվրոպայի առաջնությունում անհատական արծաթե մեդալ նվաճեց]&lt;/ref&gt;։

{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! !! !! Խաղափուլ !! 1 !! 2 !! 3 !! 4 !! 5 !! 6 !! 7 !! 8 !! 9 
|-
! !! !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|Մրցակից !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Նորվեգիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Խորվաթիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Չեխիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Ուկրաինա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Ռուսաստան}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Սլովենիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Անգլիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Ադրբեջան}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Հունաստան}} !! Թիմ. միավ. !! Ընդ. միավ. !! Պար-&lt;br /&gt;տիաներ !! + !! = !! - !! Տեղ
|-
! № !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|Մասնակից !! Միավոր &lt;br /&gt; Էլո !!3½ !!3 !!2½ !!2 !!1½ !!3 !!1½ !!2½ !!3 !!13 !!22½ !!36 !!12 !!21 !!3 !!4 
|-
! '''1''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Լևոն Արոնյան|Լ. Արոնյան]]''' || '''2758''' || ||1 ||½ ||½ ||½ ||½ ||½ ||½ ||1 || ||5 ||8 ||2 ||6 ||0 ||style=&quot;background:silver;&quot;|'''2''' 
|-
! '''2''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Գաբրիել Սարգսյան|Գ. Սարգսյան]]''' || '''2690''' ||1 ||½ || ||½ ||½ ||1 ||½ ||½ ||½ || ||5 ||8 ||2 ||6 ||0 ||8
|-
! '''3''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Հրանտ Մելքումյան|Հ. Մելքումյան]]''' || '''2650''' ||½ || ||½ ||1 ||½ ||½ ||½ ||½ ||1 || ||5 ||8 ||2 ||6 ||0 ||4
|-
! '''4''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Հայկ Մարտիրոսյան (շախմատիստ)|Հ. Մարտիրոսյան]]''' || '''2607''' ||1 ||½ ||1 ||0 || ||1 ||0 || || || ||3½ ||6 ||3 ||1 ||2 ||8
|-
! '''պահ.''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Արման Փաշիկյան|Ա. Փաշիկյան]]''' || '''2599''' ||1 ||1 ||½ || ||0 || || ||1 ||½ || ||4 ||6 ||3 ||2 ||1 ||5
|-
! || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''Միջին վարկանիշ''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''2676''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Ո|Ոչ-ոքի}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Պ|Պարտություն}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Պ|Պարտություն}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;| || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;| || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|9 || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|6 || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|1 || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|2 ||
|}

===== Եվրոպայի թիմային 23-րդ առաջնություն, [[2021]], [[Տերմե Չատեժ]], [[Սլովենիա]]&lt;ref&gt;[http://chess-results.com/tnr583987.aspx?lan=11&amp;art=20&amp;turdet=YES&amp;flag=30&amp;snr=11 Եվրոպայի թիմային առաջնություն-2021. Հայաստանի հավաքականի արդյունքները]&lt;/ref&gt;=====
Առաջնությունը կայացել է նոյեմբերի 12-ից 22-ը [[Սլովենիա]]յի [[Տերմե Չատեժ]] քաղաքում։ Հավաքականը մասնակցել է հետևյալ կազմով. 1-ին խաղատախտակ՝ [[Գաբրիել Սարգսյան]], 2-րդ խաղատախտակ՝ [[Հայկ Մարտիրոսյան (շախմատիստ)|Հայկ Մարտիրոսյան]], 3-րդ խաղատախտակ՝ [[Ռոբերտ Հովհաննիսյան]], 4-րդ խաղատախտակ՝ [[Սամվել Տեր-Սահակյան]], պահեստային՝ [[Հովհաննես Գաբուզյան]]։ Թիմի ավագն էր [[Հրաչիկ Թավադյան]]ը։ Վերջին խաղափուլից առաջ հավաքականը 1-ին հորիզոնականում էր&lt;ref&gt;[http://chess-results.com/tnr583987.aspx?lan=11&amp;art=0&amp;rd=8&amp;turdet=YES&amp;flag=30 23rd European Team Chess Championship 2021 - Open. After 8rd round.]&lt;/ref&gt;։ Վերջին խաղափուլում թիմը կրեց միակ պարտությունը և նահանջեց 7-րդ տեղ։

{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! !! !! Խաղափուլ !! 1 !! 2 !! 3 !! 4 !! 5 !! 6 !! 7 !! 8 !! 9 
|-
! !! !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|Մրցակից !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Բելգիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Նորվեգիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Իսրայել}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Գերմանիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Ֆրանսիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Ադրբեջան}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Իսպանիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Սերբիա}} !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|{{Դրոշ|Ուկրաինա}} !! Թիմ. միավ. !! Ընդ. միավ. !! Պար-&lt;br /&gt;տիաներ !! + !! = !! - !! Տեղ
|-
! № !! style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|Մասնակից !! Միավոր &lt;br /&gt; Էլո !!3½ !!2 !!2½ !!2 !!2½ !!2 !!2 !!3½ !!1 !!12 !!21 !!36 !!4 !!4 !!1 !! 7
|-
! '''1''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Գաբրիել Սարգսյան|Գ. Սարգսյան]]''' || '''2664''' || ||1 ||1 ||1 ||0 ||½ ||½ ||½ ||0 || ||4½ ||8 ||3 ||3 ||2 || 10
|-
! '''2''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Հայկ Մարտիրոսյան (շախմատիստ)|Հ. Մարտիրոսյան]]''' || '''2624''' ||1 || ||½ ||0 ||½ ||½ ||½ ||1 ||0 || ||4 ||8 ||2 ||4 ||2 ||8 
|-
! '''3''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Ռոբերտ Հովհաննիսյան|Ռ. Հովհաննիսյան]]''' || '''2622''' ||1 ||½ ||½ ||½ ||1 ||½ ||½ ||1 ||½ || ||6 ||9 ||3 ||6 ||0 ||5
|-
! '''4''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Սամվել Տեր-Սահակյան|Ս. Տեր-Սահակյան]]''' || '''2615''' ||1 ||½ ||½ ||½ ||1 ||½ ||½ ||1 ||½ || ||6 ||9 ||3 ||6 ||0 ||4 
|-
! '''պահ.''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#D0F0C0;&quot;|'''[[Հովհաննես Գաբուզյան|Հ. Գաբուզյան]]''' || '''2598''' ||½ ||0 || || || || || || || || ||½ ||2 ||0 ||1 ||1 ||-
|-
! || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''Միջին վարկանիշ''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''2631''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Ո|Ոչ-ոքի}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Ո|Ոչ-ոքի}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Ո|Ոչ-ոքի}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Ո|Ոչ-ոքի}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Հ|Հաղթանակ}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|'''{{comment|Պ|Պարտություն}}''' || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;| || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|9 || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|4 || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|4 || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;|1 || style=&quot;text-align:center; font-size: 90%; background:#F4C2C2;&quot;| || 
|}

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ|30em|group=note}}&lt;div class=&quot;references&quot; style=&quot;height: 250px; overflow: auto; padding: 3px&quot; &gt;{{ծանցանկ|2}}&lt;/div&gt;

{{Օրվա հոդված նախագծի մասնակից}}

[[Կատեգորիա:Շախմատ]]
[[Կատեգորիա:Սպորտը Հայաստանում]]</text>
      <sha1>ijdd73vv0tv5op5jzq5k7jrmt5yfddu</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Հարություն Մովսիսյան</title>
    <ns>0</ns>
    <id>97976</id>
    <revision>
      <id>8486473</id>
      <parentid>8407406</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T11:36:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Arman Militosyan</username>
        <id>97043</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6953" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Դերասան
| Բնագիր անուն = 
| պատկեր =
| նկարագիր = 
| Բնագիր ԱԱՀ = Հարություն Գրիգորի  Մովսիսյան
| Հասակը՝ = 
| Վախճանի օր՝ = 
| Վախճանվել է՝ = 
| Քաղաքացիություն՝ =
| Հպատակություն՝ =
| Ազգություն՝ = [[հայ]]
| Կրոն՝ =
| Այլ անուն(ներ) = 
| Մասնագիտություն = [[դերասան]]
| Ակտիվ շրջան = 
| Ժանրեր = 
| Ընտրանի =
| Ամուսին(ներ) = 
| Համատեղ ապրող(ներ) = 
| Երեխա(ներ) = 
| Պարգևներ և մրցանակներ՝ = [[ՀՀ վաստակավոր արտիստ]]
| imdb_id = 
| ԿինոՊոիսկ_id =
| Վեբկայք = 
}}
'''Հարություն Գրիգորի Մովսիսյան''' ({{ԱԾ}}), հայ դերասան։ [[ՀՀ վաստակավոր արտիստ]] ([[2003]])։

== Կենսագրություն ==
1968 թվականին ավարտել է [[Մուշեղ Մխոյանի անվան թիվ 68 դպրոց|Երևանի թիվ 68 միջնակարգ դպրոց]]ը։ 1969-1973 թվականներին սովորել է [[Երևանի գեղարվեստա-թատերական ինստիտուտ]]ի դրամատիկ դերասանի բաժնում ([[Վարդան Աճեմյան]]ի արվեստանոց)։

1973 թվականին խաղացել է Խրեստակովի դերը [[Նիկոլայ Գոգոլ|Գոգոլի]] «Ռևիզորը» ներկայացման մեջ՝ որպես դիպլոմային աշխատանք և նույն թվականից աշխատում է [[Գաբրիել Սունդուկյանի անվան ակադեմիական թատրոն|Երևանի Սունդուկյանի անվան ազգային ակադեմիական թատրոնում]]` որպես դերասան&lt;ref&gt;[https://avproduction.am/?ln=am&amp;page=person&amp;id=1036 Հարություն Մովսիսյանի կենսագրությունը avproduction.am կայքում]&lt;/ref&gt;։

== Ներկայացումներ ==
Խաղացել է ավելի քան 150 դեր ներկայացումներում, հեռուստաներկայացումներում, ֆիլմերում։ 
* Վիգեն` [[Պերճ Զեյթունցյան|Պ. Զեյթունցյանի]] «Անավարտ մենախոսություն»
* Թոմ Սոյեր` [[Մարկ Տվեն|Տվենի]] «Թոմ Սոյերի արկածները» 
* Ֆիգարո՝ [[Պիեռ Բոմարշե|Բոմարշեի]] «Ֆիգարոյի ամուսնությունը»
* Ջեյմս Արամյան՝ [[Մուշեղ Իշխան|Իշխանի]] «Մեռնիլը որքան դժվար է»,
* Մասիսյանց՝ [[Գաբրիել Սունդուկյան|Սունդուկյանի]] «Քանդած օջախ»
* Իսայի՝ [[Գաբրիել Սունդուկյան|Սունդուկյանի]] «Խաթաբալա»
* Փանջունի՝ [[Երվանդ Օտյան|Օտյանի]] «Ընկեր Փանջունի»
* Սահակ՝ [[Արտաշես Քալանթարյան|Քալանթարյանի]] «Մեր բակի մարդիկ», Ծաղրածու
* Ջորջ 6-րդ՝ [[Շեքսպիր]]ի «Ամեն ինչ լավ է, թե լավ վերջանա», «Ջոն արքա»
* Հարրի՝ [[Վիլիամ Սարոյան|Սարոյանի]] «Ձեր կյանքի ժամանակը»
* Խոր՝ [[Պերճ Զեյթունցյան|Զեյթունցյանի]] «Ոտքի, դատարանն է գալիս»
* [[Սողոմոն Թեհլերյան]]` [[Նարեկ Դուրյան|Դուրյանի]] «Նեմեսիս»
* Գաբրիել Բագրատյան` [[Ֆրանց Վերֆել|Ֆ. Վերֆելի]] «[[Մուսա լեռան 40 օրը (ներկայացում)|Մուսա լեռան 40 օր]][[Մուսա լեռան 40 օրը (ներկայացում)|ը]]»

== Ֆիլմեր ==
1979 թվականից նկարահանվում է ֆիլմերում։ 
* [[Հենրիկ Մալյան|Հ. Մալյանի]] «[[Կտոր մը երկինք]]»
* [[Սերգեյ Իսրայելյան|Ս. Իսրայելյանի]] «[[Գիքոր (ֆիլմ, 1982)|Գիքոր]]»
* [[Սարիբեկ Փոշոտյան|Ս. Փոշոտյանի]] «Պատահար»
* [[Ճերմակ անուրջներ|«Ճերմակ անուրջներ»]]
* [[Ռուբեն Քոչար]]ի «[[Արահետ (ֆիլմ)|Արահետ]]»
* [[Սարիբեկ Փոշոտյան|Ս. Փոշոտյանի]] «Բախում»
*«Նախաճաշ 2-ի համար»

=== Հեռուստասերիալներ ===
* [[1998 թվական]]ին [[Հայաստանի հանրային հեռուստաընկերություն|Հայաստանի ազգային հեռուստատեսությամբ]] նկարահանվել է առաջին հայկական հեռուստասերիալում՝ «Երևակայական խաղ կամ ֆորդ»։
* [[2015 թվական]]ին նկարահանվել է «[[Որոգայթ (ֆիլմ)|Որոգայթ]]» հեռուստասերիալում՝ գլխավոր հերոսի՝ Հովոյի դերում։
* [[2016 թվական]]ին նկարահանվել է «Բախտաբեր» հեռուստասերիալում։
* «Ժառանգներ»
* «Հաջողակը»
* «Լիալուսին»
*«Ընտրյալներ»
*«&lt;nowiki/&gt;[[Վերվարածներն ընտանիքում (հեռուստասերիալ)|Վերվարածներն ընտանիքում»]]
* «Եզրագծից այն կողմ»
* «Երանի»
*«Մոռացված կանգառը»
* «Երևի»
* «Անհասցե ծնվածները»
* «Սարի աղջիկ»

== Մրցանակներ, պարգևներ==
* 2003 թվական ՀՀ վաստակավոր արտիստ
* 2011 թվական ԼՂՀ «Մայրություն» հ/կ-ի կողմից՝ «Մայրական երախտագիտություն» հուշամեդալ
* 2012 թվական Երկրապահի շքանշան, 
* 2017 թվական ՀԹԳՄ ոսկե մեդալ

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

== Արտաքին հղումներ ==
* [http://nationaltheater.am/Ստեղծագործական-կազմ/հարություն-մովսիսյան/ Հարություն Մովսիսյանի մասին Մայր թատրոնի կայքում] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200220201618/http://nationaltheater.am/%D5%8D%D5%BF%D5%A5%D5%B2%D5%AE%D5%A1%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AE%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6-%D5%AF%D5%A1%D5%A6%D5%B4/%D5%B0%D5%A1%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6-%D5%B4%D5%B8%D5%BE%D5%BD%D5%AB%D5%BD%D5%B5%D5%A1%D5%B6/ |date=2020-02-20 }}

{{Արտաքին հղումներ}}

{{DEFAULTSORT:Մովսիսյան, Հարություն }}
[[Կատեգորիա:Հայ դերասաններ]]
[[Կատեգորիա:ՀՀ վաստակավոր արտիստներ]]
[[Կատեգորիա:Երևան քաղաքում ծնվածներ]]
[[Կատեգորիա:Երևանի պետական գեղարվեստաթատերական ինստիտուտի շրջանավարտներ]]</text>
      <sha1>22sr0bbey8rxw0u96cexbtbc15iwbzq</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Հեռուստատեսությունը Հայաստանում</title>
    <ns>0</ns>
    <id>223438</id>
    <revision>
      <id>8486441</id>
      <parentid>8485548</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T09:33:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>CommonsDelinker</username>
        <id>212</id>
      </contributor>
      <comment>&quot;CNN_logo.svg&quot; Ֆայլը Ջնջվել է: Վիքիպահեստում՝ [[commons:User:CptViraj|CptViraj]] մասնակցի կողմից: Պատճառը սա է՝ Bot: Redirect to a deleted or non-existent page:</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="22774" xml:space="preserve">[[Հայաստան]]ում հեռուստատեսությունը հայտնվել է 1955 թվականին։ Ներկայումս հեռուստատեսությունը հանդիսանում է երկրի ամենապահանջված ԶԼՄ տեսակը։ 2015 թվականից Հայաստանի հեռուստատեսությունը անցավ  թվային հեռարձակման։

==Թվային հեռուստատեսություն==
[[Պատկեր:Yerevan TV tower.jpg|մինի|Երևանի հեռուստաաշտարակը]]
[[2016 թվական]]ի [[հունվարի 1]]-ից հայկական հեռուստատեսությունը լիովին անցում կատարեց անալոգայինից դեպի թվային հեռարձակման&lt;ref&gt;[https://news.am/arm/news/118144.html Հայաստանում թվային հեռուստատեսությունը կգործի 2015 թվականից]&lt;/ref&gt;։ Հայաստանի անցումը թվային հեռարձակմանը պայմանավորված է [[Եվրամիություն|Եվրամիության]] առջև ստանձնած պարտավորվածություններից։ Հայաստանում թվային ցանցը նախատեսվում է ստեղծել ներկայումս գործող անալոգային հեռուստացանցի հիմքում։ Անալոգային հեռարձակումը կշարունակվի այնքան, մինչ թվային հեռուստատեսությունը հասանելի կդառնա բնակչության ճնշող մեծամասնության համար, իսկ անալոգային հեռարձակման դադարեցումը տեղի կունենա, երբ բնակչության 95%-ը կունենա թվային ընդունիչ։ Զուգահեռ հեռարձակումը չպետք է գերազանցի վեցամսյա ժամկետը, իսկ անալոգային հեռարձակումը պետք է դադարեցվի [[2016]] թ. [[հունվար]]ին&lt;ref&gt;[https://www.azatutyun.am/a/26641193.html Անցում թվային հեռարձակման․ փորձագետներն ահազանգում են]&lt;/ref&gt;։ Համաձայն Հայաստանի Հանրապետությունում թվային հեռուստառադիոհեռարձակման անցման մասին օրենքին, Հայաստանում ստեղծվելու է պետական թվային հեռարձակող ցանց, մասնավորապես Երևանում գործելու են 18 հեռուստաալիքներ և 12 ռադիոկայաններ, իսկ հանրապետության մարզերում համապատասխանաբար՝ 9 հեռուստաալիքներ և 4 ռադիոկայաններ։ Թվային հեռուստատեսության ծառայություններ տրամադրելու առաջարկություն է հայտնել «[[ԱրմենՏել]]» հեռահաղորդակցական ընկերությունը&lt;ref&gt;[http://telecom.arka.am/ru/news/development/uslugi_tsifrovogo_televideniya_v_armenii_dolzhna_byt_ochen_vysokogo_kachestva_i_massovoy_dostupnosti/ Услуги цифрового телевидения в Армении должны быть очень высокого качества и массовой доступности]{{ref-ru}}&lt;/ref&gt;։

==Հանրապետական հեռարձակման ալիքներ==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
!Տարբերանշան
! Անուն !! Սեփականատեր !! Գտնվելու&lt;br /&gt;վայր !! Տեսակ !! Թեմատիկա !! Հիմնվել է !! Կայք
|-
| 
|'''[[Հայաստանի հանրային հեռուստաընկերություն|Հ1]]'''  || Հանրային հեռուստառադիո || [[Երևան]] || հանրային || ունիվերսալ || [[1955]]    ||[https://www.1tv.am/ www.1tv.am]
|-
| 
|[[Հայկական երկրորդ հեռուստաալիք|'''Հ2''']]|| Հ2|| [[Երևան]]|| մասնավոր || ունիվերսալ|| [[1999]]
|[https://tv.am tv.am]
|-
| 
|'''[[Արմենիա հեռուստաընկերություն|Արմենիա]]''' ||[[Պանարմենիան Մեդիա Գրուպ|PanArmenian Media Group]]|| [[Երևան]] || հանրային || ունիվերսալ || [[1998]] ||[http://www.armeniatv.am www.armeniatv.am] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200922141508/https://armeniatv.am/ |date=2020-09-22 }}
|-
| 
|[[Շանթ հեռուստաընկերություն|'''Շանթ''']] || Շանթ ՓԲԸ || [[Գյումրի]], [[Երևան]]|| մասնավոր || ունիվերսալ || [[1994]] ||[http://www.shanttv.com www.shanttv.com]
|-
|[[Պատկեր:Logo YerkirMedia.gif|կենտրոն|frameless|157x157px]]
|'''[[Երկիր Մեդիա]]''' || [[Հայ հեղափոխական Դաշնակցություն|Հուսաբեր ԲԲԸ]] || [[Երևան]]|| մասնավոր || [[:Կատեգորիա:Լրատվական հեռուստաընկերություններ‎|տեղեկատվական]], [[:Կատեգորիա:Ժամանցային հեռուստաընկերություններ‎|ժամանցային]] || [[2004]] ||[http://www.yerkirmedia.am www.yerkirmedia.am]
|-
| 
|'''[[Արմնյուզ]]''' ||[[Պանարմենիան Մեդիա Գրուպ|PanArmenian Media Group]]|| [[Երևան]]|| մասնավոր || [[:Կատեգորիա:Լրատվական հեռուստաընկերություններ|լրատվական]] || [[2001]] ||[http://www.armnewstv.am www.armnewstv.am]
|-
|[[Պատկեր:Atvnew.png|կենտրոն|frameless|110x110px]]
|'''[[ATV (Հայաստան)|Ա-ԹԻՎԻ]]''' ||[[Պանարմենիան Մեդիա Գրուպ|PanArmenian Media Group]]|| [[Երևան]]|| մասնավոր || [[:Կատեգորիա:Լրատվական հեռուստաընկերություններ|կիսաունիվերսալ]]|| [[2009]] ||[http://www.atv.am www.atv.am]
|-
|
|[[Շողակաթ (հեռուստաալիք)|'''Շողակաթ''']]||[[Հայ Առաքելական եկեղեցի]] || [[Վաղարշապատ]] || հասարակական || [[:Կատեգորիա:Կրոնական հեռուստաընկերություններ|քրիստոնեական]], [[:Կատեգորիա:Մշակութային հեռուստաընկերություններ|մշակութային]] || [[1998]] ||[https://www.shoghakat.am shoghakat.am]
|-
|
|'''[[Կենտրոն (հեռուստաընկերություն)|Կենտրոն]]''' || [[Գագիկ Ծառուկյան|Մուլտի Մեդիա Կենտրոն]] || [[Երևան]]|| մասնավոր || ունիվերսալ || [[2002]] ||[http://kentron.tv/ www.kentron.tv]
|-
| 
|'''[[5-րդ ալիք]]'''
|Արմեն Թավադյան
|[[Երևան]]
|մասնավոր
|[[:Կատեգորիա:Լրատվական հեռուստաընկերություններ|կիսաունիվերսալ]]
|[[2015]]
|[https://www.5tv.am www.5tv.am]
|-
|
| [[Նուռ TV|'''Նուռ TV''']] || Նուռ TV || [[Երևան]]|| մասնավոր ||[[:Կատեգորիա:Լրատվական հեռուստաընկերություններ|կիսաունիվերսալ]]|| [[2021]] ||[http://www.youtube.com/channel/UC1pC4A5W083PW42Bln27lbQ կայք]   
|-
| 
|[[Նոր Հայաստան Թիվի (հեռուստաալիք)|'''Նոր Հայաստան Թիվի''']]|| MO TV || [[Երևան]]|| մասնավոր ||[[:Կատեգորիա:Լրատվական հեռուստաընկերություններ|կիսաունիվերսալ]]|| [[2019]] ||[http://www.norhayastan.com www.norhayastan.com]                                           
|-
| 
|'''[[Դար 21|21 TV]]'''|| 21 TV ՓԲԸ || [[Երևան]]|| մասնավոր ||[[:Կատեգորիա:Երաժշտական հեռուստաընկերություններ|երաժշտական]]|| [[1998]] ||[https://www.21tv.am www.21tv.am]
|}

==Արբանյակային հեռարձակման հեռուստաալիքներ==
Այս ալիքները տարածվում են միայն արբանյակային և կաբելային հեռուստատեսությամբ։

{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! Անուն || Հիմնադիր || Կենտրոն || Լեզու || Եթերում || Օնլայն-&lt;br /&gt;հեռարձակում
|-
| [[Հայաստան 1]] || Հանրային հեռուստառադիո || [[Երևան]]|| հայերեն || 24/7 || [http://www.1tv.am/hy/live ունի] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20141008071905/http://www.1tv.am/hy/live/ |date=2014-10-08 }}
|-
| [[Արմենիա TV|USArmenia]] || [[CS Media]] || [[Լոս Անջելես]] || հայերեն || 24/7 || [http://usarmeniatv.com/str/index.php ունի] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20121015163136/http://usarmeniatv.com/str/index.php |date=2012-10-15 }}
|-
| [[Շանթ հեռուստաընկերություն|Շանթ ARTN]] || Շանթ ՓԲԸ || [[Լոս Անջելես]] || հայերեն || 24/7 || [http://artn.tv/ ունի] 
|-
| [[Երկիր Մեդիա]] || Հուսաբեր ԲԲԸ || [[Երևան]]|| հայերեն || 24/7 || [http://www.livestream.com/yerkirmedia ունի] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20121016165427/http://www.livestream.com/yerkirmedia |date=2012-10-16 }}
|-
| [[Կենտրոն (հեռուստաընկերություն)|Կենտրոն]] || Մուլտի Մեդիա Կենտրոն || [[Երևան]]|| հայերեն || 18/7 || 
|}

==Արտասահմանյան եթերային հեռուստաալիքներ==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! Տարբերանշան !! Անուն !! Երկիր !! Լեզու 
|-
| ||[[CNN]]||{{USA}}
|[[անգլերեն]]
|-
|[[Պատկեր:Мир ТВ logo.svg|կենտրոն|100x100px]]||[[Միր (հեռուստառադիոընկերություն)|ՄԻՐ]]||{{դրոշ|ԱՊՀ}} [[ԱՊՀ]]
|[[ռուսաց լեզու|ռուսերեն]]
|-
|[[Պատկեր:1канал-5.svg|կենտրոն|75x75փքս]]||[[Առաջին ալիք (Ռուսաստան)|Առաջին ալիք]]||{{RUS}}
|ռուսերեն
|-
| ||[[ՌՏՌ Պլանետա]]||{{RUS}}
|ռուսերեն
|-
|[[Պատկեր:Russia-Cultura.svg|կենտրոն|118x118px]]||[[Կուլտուրա (հեռուստաալիք)|Կուլտուրա]]|| {{RUS}} || ռուսերեն
|-
| [[Պատկեր:IRIBTV1.svg|alt=|կենտրոն|100x100px]] ||[[Առաջին ալիք (Իրան)|ԻԻՀՁ 1]] || {{դրոշ|Իրան}} [[Իրան]] || [[պարսկերեն]]
|-
|[[Պատկեր:IRIB TV2 logo.svg|կենտրոն|frameless|84x84px|alt=]]||[[Երկրորդ ալիք (Իրան)|ԻԻՀՁ 2]]||{{դրոշ|Իրան}} [[Իրան]]
|[[պարսկերեն]]
|-
|[[Պատկեր:TRT 1 logo (2021-).svg|alt=|կենտրոն|frameless|100x100փքս]]||[[TRT 1]]||{{դրոշ|Թուրքիա}} [[Թուրքիա]] || [[թուրքերեն]]
|}

==Մարզային հեռուստաալիքներ==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
!Տարբերանշան
! Անուն!! Հիմնադրում|| Կենտրոն || Կայք
|-
| 
| [[Արցախի Հանրային Հեռուստառադիոընկերություն|Արցախ]] || [[1988]] || [[Ստեփանակերտ]] || [http://www.artsakh.tv/]
|-
| 
| [[Շանթ հեռուստաընկերություն|Շանթ]] || [[1994]] || [[Երևան]], [[Գյումրի]] || [http://www.shanttv.com/]
|-
| 
| [[Գալա]] || [[2005]] || [[Գյումրի]] || [https://galatv.am galatv.am]
|-
| 
| [[Ցայգ]] || [[1991]] || [[Գյումրի]] || [https://tsayg.am tsayg.am]
|-
| 
|[[Շիրակի հանրային հեռուստառադիո]]
|[[1992]]
|[[Գյումրի]]
|
|-
|
|[[Անկյուն+3|Անկյուն + 3]]
|[[1999]]
|[[Ալավերդի]]
|
|-
|
|[[Ֆորտունա (հեռուստաընկերություն)|Ֆորտունա]]|| [[1993]] ||[[Վանաձոր]]||[https://www.youtube.com/user/Fortuna1TV]
|-
| 
|[[ԱԼՏ (հեռուստաընկերություն)|ԱԼՏ]]
|[[1989]]
|[[Արմավիր]]
|
|-
|
|[[STV1]]|| [[1999]] || [[Սևան (քաղաք)|Սևան]] ||
|-
|
| [[Գեղամա ՀԸ|Գեղամա]] || [[2010]] || [[Սևան (քաղաք)|Սևան]] || [http://www.geghama.am] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130611041559/http://geghama.am/ |date=2013-06-11 }}
|-
|
| [[Քյավառ (հեռուստաընկերություն)|Քյավառ]] || [[1997]] || [[Գավառ (քաղաք)|Գավառ]] ||
|-
|
| [[Զանգակ ՀԸ|Զանգակ]] || [[1996]] || [[Մարտունի (Գեղարքունիքի մարզ)|Մարտունի]] ||
|-
|
| [[Տավուշ ՀԸ|Տավուշ]] || [[2010]] || [[Նոյեմբերյան]] || [http://tavush.tv/] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130625093711/http://tavush.tv/ |date=2013-06-25 }}
|-
|
|[[ՄԻԳ Հեռուստաընկերություն|Միգ ՀԸ]]|| [[1992]] ||[[Վանաձոր]]||[http://www.migtvr.com/] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181128172903/http://www.migtvr.com/ |date=2018-11-28 }}
|-
|
| [[Տելելեքս]] || [[1999]] || [[Արտաշատ]] || 
|-
| [[Պատկեր:Zangezurtv-logo.jpg|կենտրոն|100x100px]]
| [[Զանգեզուր Թիվի (հեռուստաընկերություն)|Զանգեզուր TV]] || [[1996]] || [[Կապան]] || [http://zangezur.tv/]
|-
|
| [[Կապուտջիղ ՀԸ|Կապուտջիղ]] || [[1996]] || [[Քաջարան]] || 
|-
|
| [[Նիգ-Ապարան (հեռուստաընկերություն)|Նիգ Ապարան]] || [[1997]] || [[Ապարան]] || 
|-
|
| [[Աբովյան ՀԸ|Աբովյան]] || [[1997]] || [[Աբովյան (քաղաք)|Աբովյան]] || 
|-
| [[Պատկեր:Hrazdantv-logo.jpg|կենտրոն|frameless|108x108px]]
| [[Հրազդան (հեռուստաընկերություն)|Հրազդան]] || [[1991]] || [[Հրազդան (քաղաք)|Հրազդան]] || 
|-
| [[Պատկեր:Loritvr-logo.jpg|կենտրոն|128x128px]]
| [[Լոռի TVR]] || [[1995]] || [[Վանաձոր]] ||
|-
|}
Ինֆորմացիան ճշտված է Հեռուստատեսության և ռադիոյի ազգային հանձնաժողովի պաշտոնական կայքից

==Համացանցում հեռարձակվող հեռուստաալիքներ==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! Տարբերանշան !! Անուն !! Սեփականատեր !! Կայք 
|-
|| 
|[[Հայաստան 1]] || Հանրային Հեռուստատեսություն || [http://www.1tv.am/hy/live օնլայն] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20141008071905/http://www.1tv.am/hy/live/ |date=2014-10-08 }}
|-
| [[Պատկեր:USArmenia logo.png|կենտրոն|133x133px|alt=|frameless]]||[[Արմենիա հեռուստաընկերություն|Արմենիա]] || CS Media || [http://usarmeniatv.com/str/index.php օնլայն] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20121015163136/http://usarmeniatv.com/str/index.php |date=2012-10-15 }} 
|-
|||[[Շանթ հեռուստաընկերություն|ARTN]] || Շանթ ԲԲԸ || [http://www.shanttv.com/live.php օնլայն]
|-
| || [[Մշակութային ալիք]] || «Մշակութային ալիք» || [http://armculturaltv.cf/ Cultural TV]
|-
|||[[MTV.am|SONGTV Armenia]] || «ODAK Group» ՍՊԸ || [http://mtv.am/ օնլայն] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170823002404/http://mtv.am/ |date=2017-08-23 }}
|-
| ||[[Ա1+]] || Մելտեքս ՍՊԸ || [https://a1plus.am/ օնլայն]
|-
|[[Պատկեր:Logo YerkirMedia.gif|կենտրոն|frameless|157x157px]]||[[Երկիր Մեդիա]] || «Հուսաբեր» ՓԲԸ || [http://www.livestream.com/yerkirmedia օնլայն] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20121016165427/http://www.livestream.com/yerkirmedia |date=2012-10-16 }}
|-
| ||[[Գալա]] || «ԳԱԼԱ հ/ը» || [http://www.livestream.com/tvgala օնլայն]{{Չաշխատող արտաքին հղում|bot=InternetArchiveBot }}
|-
| || AMC TV || «AMC TV» || [http://www.haykakantv.com/page/amc-tv-online-live օնլայն] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130118071021/http://www.haykakantv.com/page/amc-tv-online-live |date=2013-01-18 }}
|-
| || [[ARMusicTv|ARMusicTV]] || «ArMusicTV» || [http://www.haykakantv.com/page/Arm-music-tv-online-live օնլայն]
|-
| ||Best TV || «Best TV» || [http://www.haykakantv.com/page/best-tv-armenian-online-live օնլայն]
|-
| ||Focus TV || «Focus TV» || [http://www.fmg.news օնլայն]
|}

== Հեռարձակումը դադարեցրած հեռուստաալիքներ ==

{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
!Տարբերանշան
! Անուն || Հիմնադիր || Գտնվելու&lt;br /&gt;վայր || Թեմատիկա || Գործունեություն || Փոխարինված || Կայք
|-
| 
| [[Ա1+]] || Մելտեքս ՍՊԸ || Երևան || լրատվական, հասարակական || [[1991]] - [[2002]] ||[[Սինեմաքս]] || [https://a1plus.am a1plus.am]
|-
| 
|[[ԱՐ (հեռուստաալիք)|ԱՐ]]
|[[Մերուժան Տեր-Գուլանյան]]
|Երևան
|մասնավոր
|[[1996]] - [[2021]]
|Նուռ TV
|
|-
| 
| [[ԱԼՄ]] || ԱԼՄ Հոլդինգ || [[Երևան]] || տեղեկատվական, ժամանցային || [[2002]] - [[2011]] || - ||
|-
| 
| [[Նորք (հեռուստաալիք)|Նորք]] || [[Հայաստանի հանրային հեռուստաընկերություն|Հ1]] || [[Երևան]] || ունիվերսալ || [[1996]] - [[1998]] ||[[Հայկական երկրորդ հեռուստաալիք|Պրոմեթևս]]||
|-
| 
|[[Նոր ալիք ՀԸ|Նոր ալիք]] ||[[Հայաստանի հանրային հեռուստաընկերություն|Հ1]]|| [[Երևան]] || լրատվական, մշակութային, ժամանցային, երաժշտական, մանկական, հասարակական || [[2001]] - [[2008]] ||[[Արարատ (հեռուստաալիք)|Արարատ]] ||
|-
| 
| [[Արարատ (հեռուստաալիք)|Արարատ]] ||[[Հայաստանի հանրային հեռուստաընկերություն|Հ1]]|| [[Երևան]] || լրատվական, մշակութային, գիտամատչելի, երաժշտական, ժամանցային, մանկական, հասարակական || [[2008]] - [[2011]] ||[[Շողակաթ (հեռուստաալիք)|Շողակաթ]] ||
|-
| 
| [[Մայր Հայրենիք ՀԸ]] || Մայր Հայրենիք ՍՊԸ || [[Երևան]] || ժամանցային || [[1993]] - [[2001]] ||[[Հայրենիք (հեռուստաընկերություն)|Հայրենիք]]||
|-
| 
| [[Նոյյան Տապան ՀԸ]] || Նոյյան Տապան || [[Երևան]] || լրատվական || [[1996]] - [[2001]] || - || [https://nt.am nt.am]
|-
| 
| [[Հայ TV]]|| Շարկ ՍՊԸ || [[Երևան]] || ժամանցային || [[1999]] - [[2010]] ||[[Լայմ (հեռուստաալիք)|Լայմ]]||
|-
| 
|[[TV5]]||[[CS Media]]|| [[Երևան]] || ժամանցային || [[2002]] - [[2011]] ||
|
|-
| 
|[[Լայմ (հեռուստաալիք)|Լայմ]]
|Մհեր Վարդանյան
|[[Երևան]]
|լրատվական, երաժշտական, ժամանցային, մանկական
|[[2010]] - [[2015]]
|[[5-րդ ալիք]]
|
|-
| 
| [[Հայրենիք (հեռուստաընկերություն)|Հայրենիք]] || Grand Holding || [[Երևան]] || [[:Կատեգորիա:Մանկական հեռուստաընկերություններ|մանկական]] || [[2002]] - [[2011]] || - ||
|-
| 
| [[Արմենակոբ]] || Mediaconcern || [[Երևան]] || ժամանցային || [[2000]] - [[2009]] ||[[ATV (Հայաստան)|ATV]]||
|-
| 
|[[Արտ 13]]|| Սեյրան Շահսուվարյան || Երևան || տեղեկատվական, ժամանցային, երաժշտական || [[1995]] - [[2004]] || [[Երկիր Մեդիա]] ||
|-
| 
| [[Ավետիս ՀԸ|Ավետիս]] || Good News Network || [[Երևան]] || կրոնական || [[1999]] - [[2010]] || - ||
|-
|
| [[Էջմիածին ՀԸ]] || Էջմիածին ՀԸ || [[Վաղարշապատ]] || տեղեկատվական, մշակութային, գիտամատչելի, երաժշտական, ժամանցային, մանկական, հասարակական, երիտասարդական || [[1994]] - [[2000]] || - ||
|-
| 
| [[Սինեմաքս]] || Media TV || [[Երևան]] || [[:Կատեգորիա:Ֆիլմային հեռուստաընկերություններ|ֆիլմային]] || [[2002]] - [[2004]] || - ||
|-
| 
| Մ-TV 3+2 || - || [[Երևան]] || ժամանցային || [[1996]] - [[1998]] || - ||
|-
| 
| Այգ || Այգ ՀԸ || [[Երևան]] || ժամանցային || [[1996]] - [[1999]] || [[Երևան (հեռուստաընկերություն)|Երևան]] ||
|-
|[[Պատկեր:Yertvlastlog.png|կենտրոն|frameless|109x109px]]
|[[Երևան (հեռուստաընկերություն)|Երևան]]|| Վարշամ Ղարիբյան || [[Երևան]] || ժամանցային || [[2000]] - [[2014]] || [[Հ3]] ||
|-
| 
|[[Հ3]]
|[[Օրինաց երկիր կուսակցություն|ՕԵԿ]]
|[[Երևան]]
|տեղեկատվական, ժամանցային
|[[2014]] - [[2019]]
|[[Նոր Հայաստան Թիվի (հեռուստաալիք)|Նոր Հայաստան Թիվի]]
|
|-
|
| Բիզնես TV || ACN LTD || [[Երևան]] || տեղեկատվական || [[1995]] - [[1998]] ||[[Արմենիա հեռուստաընկերություն|Արմենիա]]||
|-
|
| Բիայնի || - || [[Երևան]] || ժամանցային || [[1996]] - [[2000]] || ||
|-
|}

==Կաբելային հեռուստատեսության օպերատորներ==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! Անուն !! Կենտրոն !! Հիմնված !! Կայք
|-
| Interactive TV || [[Երևան]] || [[2010]] || [http://interactive.am/]
|-
| [[Ucom]] || [[Երևան]] || [[2007]] || [http://www.ucom.am/hy/home.html] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150316055737/http://ucom.am/hy/home.html |date=2015-03-16 }}
|-
| [[Eurocable]] || [[Երևան]] || [[2005]] || [http://eurocable.am/] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130405090817/http://www.eurocable.am/ |date=2013-04-05 }}
|-
| MyTV ||[[Երևան]] || [[2010]] || [http://www.my-tv.am/] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130405012711/http://www.my-tv.am/ |date=2013-04-05 }}
|-
| Spider System || [[Վանաձոր]] || [[2010]] || [http://31.47.193.11/index.php?newsid=13]{{Չաշխատող արտաքին հղում|bot=InternetArchiveBot }}
|-
| [[Խուստուփ (հեռուստաալիք)|Խուստուփ]] || [[Կապան]] || [[2004]] || [http://syunik.tv/kabelni.html] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130610093400/http://syunik.tv/kabelni.html |date=2013-06-10 }}
|}

==Ծանոթագրություններ==
{{ծանցանկ}}

[[Կատեգորիա:Հայաստանի հեռուստատեսություն]]
[[Կատեգորիա:Հեռուստատեսություն ըստ երկրի]]
[[Կատեգորիա:Հեռարձակումը դադարեցրած հեռուստաալիքներ]]</text>
      <sha1>9pj3z9zgasynv186imxecdtlpw8ebvy</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>CNN</title>
    <ns>0</ns>
    <id>223681</id>
    <revision>
      <id>8486442</id>
      <parentid>8374117</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T09:33:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>CommonsDelinker</username>
        <id>212</id>
      </contributor>
      <comment>&quot;CNN_logo.svg&quot; Ֆայլը Ջնջվել է: Վիքիպահեստում՝ [[commons:User:CptViraj|CptViraj]] մասնակցի կողմից: Պատճառը սա է՝ Bot: Redirect to a deleted or non-existent page:</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7739" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Հեռուստաընկերություն
| ընկերության անվանում = CNN
| ամբողջական անվանում = The Cable News Network
| պատկերանիշ = 
| երկիր = {{USA}}
| հեռարձակման գոտի = {{USA}}&lt;br /&gt;{{CAN}}
| լեզու = [[անգլերեն]]
| ստեղծված = [[1980]]
| փոխարինել է = 
| նախկին անվանում = 
| հիմնադիր = [[Թեդ Թըրներ]]
| սեփականատեր = [[Turner Broadcasting System, Inc.]]
| ղեկավարներ = Հանս Դամմել
| կայք = [http://www.cnn.com/ www.cnn.com]
}}

'''CNN''' (արտասանվում է՝ Սի-էն-էն), [[ԱՄՆ|ամերիկյան]] կաբելային լրատվական հեռուստաընկերություն, հիմնվել է [[Թեդ Թըրներ]]ի կողմից 1980 թ. հունիսի 1-ին&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://meandted.com/author.htm |title=Reese Schonfeld Bio. ''MeAndTed.com'' (հունվարի 29, 2001) |accessdate=2013 թ․ հունվարի 15 |archive-date=2008 թ․ մայիսի 13 |archive-url=https://web.archive.org/web/20080513025424/http://meandted.com/author.htm |dead-url=yes }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://cnn.com/COMMUNITY/transcripts/2000/5/8/bierbauer/ Charles Bierbauer, CNN senior Washington correspondent, discusses his 19-year career at CNN. ''CNN.com'' (May 8, 2000).]&lt;/ref&gt;։ Հանդիսանում է «Turner Broadcasting System» ընկերության ստորաբաժանումը, որը պատկանում է «Time Warner» հզոր կոնգլոմերատին&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.timewarner.com/corp/businesses/detail/turner_broadcasting/index.html |title=Time Warner: Turner Broadcasting |accessdate=2013-01-15 |archive-date=2011-01-22 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110122111404/http://www.timewarner.com/corp/businesses/detail/turner_broadcasting/index.html |dead-url=yes }}&lt;/ref&gt;։ CNN-ը առաջինը աշխարհում ներկայացրեց 24-ժամյա լուրերի հեռարձակումը&lt;ref&gt;[http://www.taipeitimes.com/News/editorials/archives/2005/05/31/2003257358 CNN changed news – for better and worse - Taipei Times]&lt;/ref&gt;, և ԱՄՆ-ում ստեղծված առաջին զուտ լրատվական հեռուստաալիքն է&lt;ref&gt;[http://www.enquirer.com/editions/2000/05/28/loc_kiesewetter.html In 20 years, CNN has changed the way we view the news - Cincinnati Enquirer]&lt;/ref&gt;։ Հեռուստաալիքը եթեր հեռարձակվում է [[Ատլանտա]] քաղաքում գտնվող իր կենտրոնից, նաև Նյու Յորքի և Վաշինգտոնի ստուդիաներից։ 2005 թ. հունիսի 1-ի դրությամբ CNN ընկերության կազմում կար 14 տարբեր լրատվական կաբելային և արբանյակային ալիքներ, 2 ռադիոկայան, 6 վեբ-կայք և 37 արտասահմանյան գրասենյակ։ CNN լուրերը տարածվում են 38 տիեզերական արբանյակների կողմից և հասանելի են 200 միլիոն տներում, աշխարհի 212 երկրներում և տարածքներում։ CNN հեռուստաալիքը առաջատարն է ԱՄՆ լրատվական ալիքների միջից՝ 2010 թ. օգոստոսի դրությամբ ալիքը հասանելի ե եղել երկրի 100 միլիոն տնային տնտեսություններում&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.thedeal.com/dealscape/2006/05/this_date_in_deal_history_cnn.php |title=title=This date in deal history: CNN begins broadcasting - Deal Magazine |accessdate=2013 թ․ հունվարի 15 |archive-date=2009 թ․ հունիսի 24 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090624050451/http://www.thedeal.com/dealscape/2006/05/this_date_in_deal_history_cnn.php |dead-url=yes }}&lt;/ref&gt;։ Դիտողների քանակով զբաղեցնում է երկրորդ տեղն աշխարհում, զիջելով [[BBC]] բրիտանական հեռուստաընկերությանը, որի [[BBC World]] միջազգային լրատվական հեռուստաալիքը ունի գրեթե 1,5 անգամ ավելի շատ դիտորդներ (278 միլիոն տնային տնտեսություն)։

Հեռուստաընկերության միջազգային՝ '''CNN International''' ալիքը հեռարձակվում է [[Երևան]]ում և մերձակա մարզերում՝ 56-րդ դեցիմետրային ալիքով։

== CNN բյուրոներ ==
* Հաստ շրիֆտով նշված են բյուրոները, որոնք գործում են հեռուստաընկերության ստեղծման օրվանից։
[[Պատկեր:CNN headquarters in New York City IMG 3707.JPG|մինի|աջից|CNN ընկերության մասնաշենքը Նյու Յորքում]]
=== Ամերիկյան բյուրոներ ===
{| լայնություն=70%
|- valign =&quot;top&quot;
|լայնություն=50%|
* '''[[Ատլանտա|Ատլանտա (Կենտրոնական գրասենյակ)]]'''
* [[Բոստոն]]
* '''[[Վաշինգտոն, Կոլումբիայի դաշնային օկրուգ|Վաշինգտոն]]'''
* '''[[Դալլաս]]'''
* [[Դետրոյթ]]
* '''[[Լոս Անջելես]]'''
|
* [[Մայամի]]
* [[Նոր Օռլեան]]
* '''[[Նյու Յորք]]'''
* '''[[Սան Ֆրանցիսկո]]'''
* '''[[Սիեթլ]]'''
* '''[[Չիկագո]]'''
|}

=== Միջազգային բյուրոներ ===
{| լայնություն=70%
|- valign =&quot;top&quot;
|լայնություն=50%|
* [[Ամման]], [[Հորդանան]] (փոքր բյուրո)
* [[Աթենք]], [[Հունաստան]] (փոքր բյուրո)
* [[Բաղդադ]], [[Իրաք]]
* [[Բանգկոկ]], [[Թաիլանդ]]
* [[Բեռլին]], [[Գերմանիա]]
* [[Բեյրութ]], [[Լիբանան]]
* [[Բոգոտա]], [[Կոլումբիա]] (փոքր բյուրո)
* [[Բրյուսել]], [[Բելգիա]] (փոքր բյուրո)
* [[Բուենոս Այրես]], [[Արգենտինա]]
* [[Հավանա]], [[Կուբա]]
* [[Հոնկոնգ]], [[Չինաստան]]
* [[Ջակարտա]], [[Ինդոնեզիա]]
* [[Դուբայ]], [[ԱՄԷ]]
* [[Իսլամաբադ]], [[Պակիստան]]
* [[Երուսաղեմ]], [[Իսրայել]]
|
* [[Կահիրե]], [[Եգիպտոս]]
* '''[[Լոնդոն]], [[Միացյալ Թագավորություն]]'''
* [[Մադրիդ]], [[Իսպանիա]]
* [[Մեխիկո]], [[Մեքսիկա]]
* [[Մոսկվա]], [[Ռուսաստան]]
* [[Նայրոբի]], [[Կենիա]] (փոքր բյուրո)
* [[Նյու Դելի]], [[Հնդկաստան]]
* '''[[Հռոմ]], [[Իտալիա]]'''
* [[Պեկին]], [[Չինաստան]]
* [[Ռիո դե Ժանեյրո]], [[Բրազիլիա]] (փոքր բյուրո)
* [[Սան Պաուլո]], [[Բրազիլիա]] (փոքր բյուրո)
* [[Սեուլ]], [[Հարավային Կորեա]]
* [[Տոկիո]], [[Ճապոնիա]]
* [[Ֆրանկֆուրտ (Մայն)|Ֆրանկֆուրտ]], [[Գերմանիա]] (փոքր բյուրո)
|}

== Տես նաև ==
* [[CNN en Español]]
* [[CNN Türk]]
* [[CNN Chile]]
* [[CNN Latino]]
* [[CNN-IBN]]
* [[CNN Airport Network]]
* [[CNNj]]
* [[HLN]]
* [[CNN+]]

== Արտաքին հղումներ ==
* [http://www.cnn.com/ Պաշտոնական կայք]
* [http://edition.cnn.com/ CNN International]

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}
{{Արտաքին հղումներ}}
{{ՎՊԵ|CNN}}

[[Կատեգորիա:Ամերիկյան հեռուստաընկերություններ]]
[[Կատեգորիա:Լրատվական հեռուստաընկերություններ]]
[[Կատեգորիա:Անգլալեզու հեռուստաալիքներ]]

{{Tv-stub}}</text>
      <sha1>43hwf6dtvyi1yaverw0rnlm48ko0p6x</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>TVP Polonia</title>
    <ns>0</ns>
    <id>228307</id>
    <revision>
      <id>8486281</id>
      <parentid>8408374</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T22:02:19Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>78.11.65.154</ip>
      </contributor>
      <comment>Tak</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2373" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Հեռուստաընկերություն
| ընկերության անվանում = '''TVP Polonia'''
| ամբողջական անվանում = 
| պատկերանիշ = [[Պատկեր:TVP Polonia new logo.png|210px]]
| երկիր = {{POL}} [[Վարշավա]]
| հեռարձակման գոտի = {{դրոշ|Երկիր}} համաշխարհահին
| լեզու = լեհերեն
| ստեղծված = [[1992]]
| փոխարինել է = 
| նախկին անվանում = 
| հիմնադիր = [[Պատկեր:TVP logo.svg|100px]]
| սեփականատեր = [[Telewizja Polska]]
| ղեկավարներ = Յուլիուշ Բրաուն
| կայք = [http://polonia.beta.v3.tvp.pl/ TVP Polonia]
}}
'''TVP Polonia''' - [[Լեհաստան]]ի ազգային [[Telewizja Polska]] հեռուստաընկերության միջազգային հեռուստաալիքն է։ Հիմնվել է 1992 թ. հոկտեմբերի 24-ին՝ Լեհաստանի ԱԳՆ աջակցությամբ, հեռարձակվում է 1993 թ. մարտի 31-ից Վարշավայից։ Հեռուստաալիքը ուղղված է լեհական սփյուռքի համար։ Հեռարձակվում է արբանյակային և կաբելային հեռուստատեսությամբ&lt;ref&gt;[http://en.kingofsat.net/find.php?question=TV+Polonia&amp;Submit=Zap Search Results for - KingOfSat]{{ref-en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.numericable.be/index.php?page=tv&amp;id=plus TVP Polonia w sieci kablowej Numericable] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120419073845/http://www.numericable.be/index.php?page=tv&amp;id=plus |date=2012-04-19 }}{{ref-pl}}&lt;/ref&gt;։

== Տես նաև ==
* [[TVP 1]]
* [[TVP 2]]
* [[TVP Info]]
* [[TVP Kultura]]
* [[TVP Sport]]
* [[TVP Historia]]

== Արտաքին հղումներ ==
* [http://polonia.beta.v3.tvp.pl/ TVP Polonia պաշտոնական կայք] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130222000107/http://polonia.beta.v3.tvp.pl/ |date=2013-02-22 }} {{pl}}
* [http://www.tvp.pl TVP Պաշտոնական կայք] {{pl}}

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}
{{Արտաքին հղումներ}}
[[Կատեգորիա:Լեհաստանի հեռուստաընկերություններ]]
[[Կատեգորիա:Լեհալեզու հեռուստաալիքներ]]
[[Կատեգորիա:Telewizja Polska]]


{{Անավարտ}}</text>
      <sha1>o4w68nesqg3o3wyhl49myrwoi7l5wy9</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>TVP 1</title>
    <ns>0</ns>
    <id>228308</id>
    <revision>
      <id>8486282</id>
      <parentid>8408375</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T22:04:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>78.11.65.154</ip>
      </contributor>
      <comment>Tak</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2446" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Հեռուստաընկերություն
| ընկերության անվանում = '''TVP 1'''
| ամբողջական անվանում = 
| պատկերանիշ = [[Պատկեր:TVP1 2021 box-1.svg|210px]]
| երկիր = {{POL}} [[Վարշավա]]
| հեռարձակման գոտի = {{POL}} 
| լեզու = լեհերեն
| ստեղծված = [[1952]]
| փոխարինել է = 
| նախկին անվանում = 
| հիմնադիր = [[Պատկեր:TVP logo.svg|100px]]
| սեփականատեր = [[Telewizja Polska]]
| ղեկավարներ = Յուլիուշ Բրաուն
| կայք = [http://tvp1.beta.v3.tvp.pl/ TVP 1]
}}

'''TVP 1''' - [[Լեհաստան]]ի ազգային [[Telewizja Polska]] հեռուստաընկերության առաջին հեռուստաալիքն է։ Հիմնվել է 1952 թ. հոկտեմբերի 25-ին&lt;ref&gt;[http://tvp.info/magazyn/kartka-z-kalendarza/tvp-zaczela-nadawanie/8879449 Kartka z kalendarza: TVP zaczęła nadawanie] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131230235822/http://tvp.info/magazyn/kartka-z-kalendarza/tvp-zaczela-nadawanie/8879449 |date=2013-12-30 }}{{ref-pl}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.tvp.pl/o-tvp/o-tvp/podstrony/historia-tvp/167869 Historia TVP - Telewizja Polska S.A.]{{ref-pl}}&lt;/ref&gt;։ 2012 թվականից՝ EURO 2012 մրցաշարի ցուցադրությամբ հեռուստաալիքը սկսել է հեռարձակվել բարձր պարզության ֆորմատով (TVP 1 HD)&lt;ref&gt;[http://www.tvp.pl/o-tvp/centrum-prasowe/komunikaty-prasowe/tvp-rozpoczyna-cyfrowa-emisje-programow-tvp1-oraz-tvp2-w-wysokiej-rozdzielczosci-hd/7407293 TVP rozpoczyna cyfrowa emisje programow TVP1 oraz TVP2 w wysokiej rozdzielczosci (HD)]{{ref-pl}}&lt;/ref&gt;։

== Տես նաև ==
* [[TVP 2]]
* [[TVP Info]]
* [[TVP Polonia]]
* [[TVP Kultura]]
* [[TVP Sport]]

== Արտաքին հղումներ ==
* [http://tvp1.beta.v3.tvp.pl/ TVP 1 պաշտոնական կայք] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130123203606/http://tvp1.beta.v3.tvp.pl/ |date=2013-01-23 }} {{pl}}
* [http://www.tvp.pl TVP Պաշտոնական կայք] {{pl}}

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}
{{Արտաքին հղումներ}}
[[Կատեգորիա:Լեհաստանի հեռուստաընկերություններ]]
[[Կատեգորիա:Լեհալեզու հեռուստաալիքներ]]
[[Կատեգորիա:Telewizja Polska]]


{{tv-stub}}</text>
      <sha1>5mzh67zuk2t2giwp7vjgc8f0v73ojw0</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>TVP 2</title>
    <ns>0</ns>
    <id>228310</id>
    <revision>
      <id>8486283</id>
      <parentid>8408376</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T22:06:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>78.11.65.154</ip>
      </contributor>
      <comment>Tak</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2378" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Հեռուստաընկերություն
| ընկերության անվանում = '''TVP 2'''
| ամբողջական անվանում = 
| պատկերանիշ = [[Պատկեր:TVP2 2021 box-1.svg|210px]]
| երկիր = {{POL}} [[Վարշավա]]
| հեռարձակման գոտի = {{POL}} 
| լեզու = լեհերեն
| ստեղծված = [[1970]]
| փոխարինել է = 
| նախկին անվանում = 
| հիմնադիր = [[Պատկեր:TVP logo.svg|100px]]
| սեփականատեր = [[Telewizja Polska]]
| ղեկավարներ = Յուլիուշ Բրաուն
| կայք = [http://tvp2.beta.v3.tvp.pl/ TVP 2]
}}

'''TVP 2''' - [[Լեհաստան]]ի ազգային [[Telewizja Polska]] հեռուստաընկերության երկրորդ հեռուստաալիքն է։ Հիմնվել է 1970 թ. հոկտեմբերի 2-ին&lt;ref&gt;[http://www.tvp.pl/o-tvp/o-tvp/podstrony/historia-tvp/167869 Historia TVP - Telewizja Polska S.A.]{{ref-pl}}&lt;/ref&gt;։ Հեռուստաալիքը ներկայացնում է լուրեր, ֆիլմեր, հումորային հաղորդումներ, սերիալներ, մշակույթ, համերգներ, խաղարկային շոուներ։ 2012 թվականից՝ EURO 2012 մրցաշարի ցուցադրությամբ հեռուստաալիքը սկսել է հեռարձակվել բարձր պարզության ֆորմատով (TVP 2 HD)&lt;ref&gt;[http://www.tvp.pl/o-tvp/centrum-prasowe/komunikaty-prasowe/tvp-rozpoczyna-cyfrowa-emisje-programow-tvp1-oraz-tvp2-w-wysokiej-rozdzielczosci-hd/7407293 TVP rozpoczyna cyfrowa emisje programow TVP1 oraz TVP2 w wysokiej rozdzielczosci (HD)]{{ref-pl}}&lt;/ref&gt;։

== Տես նաև ==
* [[TVP 1]]
* [[TVP Info]]
* [[TVP Polonia]]
* [[TVP Kultura]]
* [[TVP Sport]]

== Արտաքին հղումներ ==
* [http://tvp2.beta.v3.tvp.pl/ TVP 2 պաշտոնական կայք] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130123203703/http://tvp2.beta.v3.tvp.pl/ |date=2013-01-23 }} {{pl}}
* [http://www.tvp.pl TVP Պաշտոնական կայք] {{pl}}

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}
{{Արտաքին հղումներ}}
[[Կատեգորիա:Լեհաստանի հեռուստաընկերություններ]]
[[Կատեգորիա:Լեհալեզու հեռուստաալիքներ]]
[[Կատեգորիա:Telewizja Polska]]


{{Tv-stub}}</text>
      <sha1>5t26m7o4tdbxfajnbjwkkr6dm30luo9</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>TVP Sport</title>
    <ns>0</ns>
    <id>228347</id>
    <revision>
      <id>8486280</id>
      <parentid>8408372</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T22:00:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>78.11.65.154</ip>
      </contributor>
      <comment>Tak</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2057" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Հեռուստաընկերություն
| ընկերության անվանում = '''TVP Sport'''
| ամբողջական անվանում = 
| պատկերանիշ = [[Պատկեր:Logo TVP Sport.jpg|200px]]
| երկիր = {{POL}} [[Վարշավա]]
| հեռարձակման գոտի = {{դրոշ|Եվրոպա}} [[Եվրոպա]]
| լեզու = լեհերեն
| ստեղծված = [[2006]]
| փոխարինել է = 
| նախկին անվանում = 
| հիմնադիր = [[Պատկեր:TVP logo.svg|100px]]
| սեփականատեր = [[Telewizja Polska]]
| ղեկավարներ = Վլոդիմիր Շարանովիչ
| կայք = [http://www.sport.tvp.pl/ www.sport.tvp.pl/]
}}
'''TVP Sport''', [[Լեհաստան]]ի ազգային [[Telewizja Polska]] հեռուստաընկերության կազմում գործող մարզական բնույթի հեռուստաալիք։ Եթեր է հեռարձակվում 2006 թվականի նոյեմբերի 18-ին։ Տարածվում է կաբելային և արբանյակային տիրույթներով։

2011 թվականից հեռուստաալիքի տնօրենն է Վլոդիմիր Շարանովիչը&lt;ref&gt;[http://www.wirtualnemedia.pl/article/2869144_Wlodzimierz_Szaranowicz_szefem_sportu_w_TVP.htm Włodzimierz Szaranowicz szefem sportu w TVP]{{ref-pl}}&lt;/ref&gt;։

== Տես նաև ==
* [[TVP 1]]
* [[TVP 2]]
* [[TVP Info]]
* [[TVP Polonia]]
* [[TVP Kultura]]
* [[TVP Historia]]

== Արտաքին հղումներ ==
* [http://www.sport.tvp.pl/ TVP Sport պաշտոնական կայք] {{pl}}
* [http://www.tvp.pl TVP Պաշտոնական կայք] {{pl}}

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}
{{Արտաքին հղումներ}}
[[Կատեգորիա:Լեհաստանի հեռուստաընկերություններ]]
[[Կատեգորիա:Մարզական հեռուստաընկերություններ]]
[[Կատեգորիա:Լեհալեզու հեռուստաալիքներ]]
[[Կատեգորիա:Telewizja Polska]]


{{Անավարտ}}</text>
      <sha1>t4irm2ak07kdt1owro3y0iia3mp971i</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>TVP Kultura</title>
    <ns>0</ns>
    <id>228348</id>
    <revision>
      <id>8486279</id>
      <parentid>8435010</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T21:58:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>78.11.65.154</ip>
      </contributor>
      <comment>Tak</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1697" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Հեռուստաընկերություն
| ընկերության անվանում = '''TVP Kultura'''
| ամբողջական անվանում = 
| պատկերանիշ = [[Պատկեր:TVP Kultura logo 2015.png|200px]]
| երկիր =  {{POL}} [[Վարշավա]]
| հեռարձակման գոտի  = {{դրոշ|Եվրոպա}} [[Եվրոպա]]
| լեզու = լեհերեն
| ստեղծված = [[2005]]
| փոխարինել է = 
| նախկին անվանում = 
| հիմնադիր = [[Պատկեր:TVP logo.svg|100px]]
| սեփականատեր = [[Telewizja Polska]]
| ղեկավարներ = 
| կայք = [http://tvpkultura.beta.v3.tvp.pl/  TVP Kultura]
}}
'''TVP Kultura''', [[Լեհաստան]]ի ազգային [[Telewizja Polska]] հեռուստաընկերության կազմում գործող մշակույթային և արվեստի բնույթի հեռուստաալիք: Եթեր է հեռարձակվում 2005 թվականի ապրիլի 24-ից: Հասանելի է կաբելային և արբանյակային տիրույթներում:&lt;ref&gt;[http://www.tvp.pl/kultura/o-tvp-kultura/170678 O TVP Kultura]{{ref-pl}}&lt;/ref&gt;

==Արտաքին հղումներ==
*[http://tvpkultura.beta.v3.tvp.pl/ TVP Kultura պաշտոնական կայք] {{pl}}
*[http://www.tvp.pl TVP Պաշտոնական կայք] {{pl}}

==Ծանոթագրություններ==
{{ծանցանկ}}

[[Կատեգորիա:Լեհաստանի հեռուստաընկերություններ]]
[[Կատեգորիա:Մշակույթային հեռուստաընկերություններ]]


[[de:TVP Kultura]]
[[en:TVP Kultura]]
[[fr:TVP Kultura]]
[[it:TVP Kultura]]
[[pl:TVP Kultura]]</text>
      <sha1>c5lvzp8ri2kaw1pdk1hnh8fmslqsihb</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486296</id>
      <parentid>8486279</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T00:00:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ԱշբոտՏՆՂ</username>
        <id>48669</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Colon֊ը (:, U+003A) փոխարինում եմ հայերեն վերջակետով (։, U+0589); ծանոթագրությունը տեղափոխում եմ կետադրական նշանից առաջ</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1700" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Հեռուստաընկերություն
| ընկերության անվանում = '''TVP Kultura'''
| ամբողջական անվանում = 
| պատկերանիշ = [[Պատկեր:TVP Kultura logo 2015.png|200px]]
| երկիր =  {{POL}} [[Վարշավա]]
| հեռարձակման գոտի  = {{դրոշ|Եվրոպա}} [[Եվրոպա]]
| լեզու = լեհերեն
| ստեղծված = [[2005]]
| փոխարինել է = 
| նախկին անվանում = 
| հիմնադիր = [[Պատկեր:TVP logo.svg|100px]]
| սեփականատեր = [[Telewizja Polska]]
| ղեկավարներ = 
| կայք = [http://tvpkultura.beta.v3.tvp.pl/  TVP Kultura]
}}
'''TVP Kultura''', [[Լեհաստան]]ի ազգային [[Telewizja Polska]] հեռուստաընկերության կազմում գործող մշակույթային և արվեստի բնույթի հեռուստաալիք։ Եթեր է հեռարձակվում 2005 թվականի ապրիլի 24-ից։ Հասանելի է կաբելային և արբանյակային տիրույթներում&lt;ref&gt;[http://www.tvp.pl/kultura/o-tvp-kultura/170678 O TVP Kultura]{{ref-pl}}&lt;/ref&gt;։

==Արտաքին հղումներ==
*[http://tvpkultura.beta.v3.tvp.pl/ TVP Kultura պաշտոնական կայք] {{pl}}
*[http://www.tvp.pl TVP Պաշտոնական կայք] {{pl}}

==Ծանոթագրություններ==
{{ծանցանկ}}

[[Կատեգորիա:Լեհաստանի հեռուստաընկերություններ]]
[[Կատեգորիա:Մշակույթային հեռուստաընկերություններ]]


[[de:TVP Kultura]]
[[en:TVP Kultura]]
[[fr:TVP Kultura]]
[[it:TVP Kultura]]
[[pl:TVP Kultura]]</text>
      <sha1>5eutzugtu1mql44msjb0y2ik3t179x3</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Քանաքեռ-Զեյթուն վարչական շրջան</title>
    <ns>0</ns>
    <id>234133</id>
    <revision>
      <id>8486044</id>
      <parentid>8206232</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T13:48:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>GeoO</username>
        <id>14988</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="10897" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Վարչական միավոր
 |հայերեն անվանում = Քանաքեռ-Զեյթուն վարչական շրջան
 |բնօրինակ անվանում = 
 |զինանշան = 
 |զինանշանի նկարագրում = 
 |դրոշ = 
 |դրոշի նկարագրում = 
 |կնիք = 
 |կնիքի նկարագրում = 
 |պատկեր = 
 |նկարագրություն = 
 |երկիր = Հայաստան
 |մասն է = 
 |հիմն = 
 |կարգավիճակ = 
 |մտնում է = 
 |ներառում է = 
 |վարչական կենտրոն = 
 |խոշորագույն քաղաք = 
 |ամենաբարձր կետ = 
 |բծմ = 
 |օրենսդրական մարմին = 
 |դատական մարմին = 
 |ղեկավար =Արտակ Հովակիմյան
 |ղեկավարի պաշտոն =Վարչական շրջանի ղեկավար
 |ղեկավար2 = 
 |ղեկավարի պաշտոն2 =  
 |ՀՆԱ = 
 |ՀՆԱ-ի թվական = 
 |տեղը ըստ ՀՆԱ-ի = 
 |ՀՆԱ մեկ շնչի հաշվով = 
 |տեղը ըստ ՀՆԱ-ի մեկ շնչի հաշվով = 
 |լեզու = 
 |լեզուներ = 
 |մարդահամարի թվական = 2011
 |տոկոսը բնակչությունից = 
 |տեղը ըստ բնակչության = 
 |տեղը ըստ խտության = 
 |ազգային կազմ = 
 |կրոնական կազմ = 
 |տոկոսը տարածքից = 
 |տեղը ըստ տարածքի = 
 |առավելագույն բարձրություն =  
 |միջին բարձրություն = 
 |նվազագույն բարձրություն = 
 |միավորը երկրի քարտեզին = Yerevan Kanaker-Zeytun district.png
 |քարտեզի չափ =
 |վարչական միավորի քարտեզ = 
 |հիմնադրման թվական = 
 |առաջին հիշատակում = 
 |պատմական շրջան = 
 |սահմանում է = 
 |ժամային գոտի = [[UTC+4]]
 |հապավում = 
 |նախորդ = 
 |փոխարինեց = 
 |ISO = 
 |հեռախոսային կոդ = 
 |փոստային ինդեքսներ = 
 |Ինտերնետ-դոմեն = 
 |ավտոմոբիլային կոդ = 
 |անվանված է = 
 |մականուն = 
 |կայք = 
 |ծանոթագրություններ = 
}}

'''Քանաքեռ-Զեյթուն''', [[Երևան]]ի 12 վարչական շրջաններից մեկը։ Գտնվում է քաղաքի հյուսիսարևելյան մասում։ 2011 թվականի մարդահամարի տվյալներով, թաղամասի բնակչությունը 73.886 է։

* '''մակերեսը'''` 775 հա (Երևան քաղաքի ընդհանուր տարածքի` 3.4%)
* '''բնակչությունը'''՝ 74 100 մարդ&lt;ref name=HH_mshtakan_bnakchutyuny_2015_hulisi_1-i_drutyamb&gt;{{cite web|url=http://armstat.am/file/article/bnakch_01.07.2015.pdf |title=Հայաստանի Հանրապետության մշտական բնակչության թվաքանակը 2015 թվականի հուլիսի մեկի դրությամբ|date= |accessdate=2015 Օգոստոսի 9}}&lt;/ref&gt; (Երևանի բնակչության 7.08%)

Երևանի կենտրոնական հատված նայող, բլրի վրա գտնվող Քանաքեռ-Զեյթուն վարչական շրջանը ընդհանուր սահմաններ ունի [[Ավան վարչական շրջան|Ավան]], [[Արաբկիր (վարչական շրջան)|Արաբկիր]], [[Կենտրոն (Երևանի վարչական շրջան)|Կենտրոն]] և [[Նոր Նորք վարչական շրջան|Նոր Նորք]] թաղամասերի հետ։

Տարածքը բաժանված է փոքրիկ թաղամասերի, ինչպիսիք են Քանաքեռը, Նոր Զեյթունը և Մոնումենտը։

== Պատմություն ==
Քանաքեռում բազմաթիվ պատմական եկեղեցիներ և հուշարձաններ խիստ վնասվել են 1679 թ. երկրաշարժի ժամանակ։ Քաղաքը կարևոր դեր է խաղացել Երևանի 1827 թ. Ռուսական պաշարման ժամանակ։

Հայ գրականության և արվեստի շատ հայտնի գործիչներ Քանաքեռի բնակիչներն են` պատմաբան [[Զաքարիա Քանաքեռցի|Զաքարյա Քանաքեռցին]], գրող [[Խաչատուր Աբովյան]]ը և երաժիշտ [[Ջիվան Գասպարյան]]ը։

Նոր Զեյթունը հիմնադրվել է 1946-1948թթ. Լիբանանից, Սիրիայից, Եգիպտոսից, Իրանից, Իրաքից և Հունաստանից հայրենադարձվածների կողմից։

Երևանի արագ զարգացման հետևանքով Քանաքեռը և Նոր Զեյթունը դարձան Հայաստանի մայրաքաղաքի մի մաս։ Հայաստանի անկախացումից հետո Քանաքեռ-Զեյթունը միավորվել է մայրաքաղաք Երևանում մեկ ընդհանուր անվամբ՝ Քանաքեռ-Զեյթուն անունով։

Քանաքեռ-Զեյթունն աստիճանաբար զարգացող թաղամաս է, որը ունի 79,600 բնակչություն 8,1 կմ² տարածք։

Թաղամասում գտնվում է բազմաթիվ արդյունաբերական ձեռնարկություններ՝ այդ թվում՝ Երևանի Շամպայնի և գինիների գործարանը, Coca-Cola Bottlers Armenia գործարանը և Pepsi Bottlers Armenia գործարանը։ Թաղամասում է գտնվում նաև «Գազպրոմ Արմենիա»-ի շտաբը։

== Փողոցներ և տեսարժան վայրեր ==

=== Փողոցներ ===

* [[Ազատության պողոտա (Երևան)|Ազատության պողոտա]]
* [[Դավիթ Անհաղթ փողոց]]
* [[Ավետիս Ահարոնյան փողոց]]
* [[Պարույր Սևակ փողոց]]
* [[Ռուբինյանց փողոց]]
* [[Զաքարիա Քանաքեռցու փողոց]]
* [[Թբիլիսյան Խճուղի]]

=== Տեսարժան վայրեր ===

* [[Սուրբ Հակոբ եկեղեցի (Երևան)|'''Սուրբ Հակոբ եկեղեցի''']] Քանանքեռում, կառուցվել է 17-րդ դարի վերջում 1679 թ. երկրաշարժի ժամանակ վնասված Քանաքեռի հին եկեղեցու հիմքերի վրա։ Եկեղեցին երեք զույգ բազիլիկ տիպի է, երկու զույգ զարդարանքներով։ Շինության արևմտյան ճակատում ամրագրված են 1504, 1571 և 1621 թվականներին գտնվող քանդակված քանդակները։ Եկեղեցին սովետական իշխանության տարիներին փակվեց մինչև 1990 թվականը, այն վերականգնվել և վերաբացվել է կառավարության կողմից,[[Պատկեր:Azatutyan avenue Yerevan.jpg|մինի|[[Ազատության պողոտա (Երևան)|Ազատության պողոտա]]]]
* Քանաքեռի [[Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի (Քանաքեռ)|'''Սուրբ Աստվածածին եկեղեցին''']], որը կառուցվել է 1695 թվականին 1679թ. Երկրաշարժի հետևանքով վնասված հին եկեղեցու հիմքերի վրա։ Խորհրդային տարիներին եկեղեցին վերածվեց պահեստի։ 1959-1963 թթ. եկեղեցին վերանորոգվել է Հայաստանի պատմական հուշարձանների պահպանման կազմակերպության ջանքերով։
* Քանաքեռի հին գերեզմանոցը իր պատմական մատուռով,
* 1265 թ. Պետրոսյան գերեզմանաքարը,
* 1912-1916 թվականներին կառուցված Սուրբ Աստվածածնի միջեկեղեցական ռուսական ուղղափառ եկեղեցին, կանգնած է Երևանի ռուսական ռազմակայանի մոտ,
* Խաչատուր Աբովյանի տուն-թանգարան,
* Քանաքեռի միջնադարյան ջրհորը,
* '''[[Մայր Հայաստան հուշահամալիր|Մայր Հայաստան]]'''. Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի հուշահամալիր, ռազմական թանգարան և անհայտ զինվորի գերեզման,
* Հայաստանի խորհրդայնացման 50-ամյակի հուշարձանը,
* [[Հաղթանակի զբոսայգի (Երևան)|Հաղթանակի զբոսայգի]],
* Դավիթ Անհաղթ զբոսայգի,
* Պարույր Սևակ զբոսայգի,
* Եվրասիա միջազգային համալսարան,
* [[Հայաստանում ֆրանսիական համալսարան|Հայաստանում Ֆրանսիական համալսարան]],
* Եվրոպական տարածաշրջանային կրթական ակադեմիա (ERIICTA),
* Սուրբ Ներսես Մեծի բժշկական հետազոտությունների և կրթական կենտրոն,
* Ուռուցքաբանության և ռադիոլոգիայի ինստիտուտ,
* Գիտությունների ազգային ակադեմիայի մոլեկուլային կենսաբանության ինստիտուտ,
* Օրգանական և դեղագործական քիմիայի գիտական տեխնոլոգիական կենտրոն։

== Պատկերասրահ ==
[[Պատկեր:Kanakerr-Zeytun from Avan.jpg|կենտրոն|մինի|874x874փքս|Քանաքեռ-Զեյթունի համայնապատկերը Ավանից]]
&lt;gallery mode=&quot;packed&quot; heights=&quot;180&quot;&gt;
Պատկեր:Church of the Intercession of the Holy Mother of God1.jpg|[[Սուրբ Աստվածածին ռուսական եկեղեցի (Երևան)]]
Պատկեր:French University in Armenia.jpg|[[Հայաստանում ֆրանսիական համալսարան]]
Պատկեր:Kanaker Zeytun administration, Yerevan, 26.06.2017.jpg|Քանաքեռ-Զեյթուն թաղապետարան
Պատկեր:The Holy Mother of God Church, Kanaker, Yerevan1.JPG|Քանաքեռի Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի
Պատկեր:Խաչատուր Աբովյանի Թանգարանի Շենքը.JPG|[[Աբովյանի տուն-թանգարան|Խաչատուր Աբովյանի տուն-թանգարան]]
&lt;/gallery&gt;

== Արտաքին հղումներ ==
[http://www.yerevan.am/1-184-%D5%94%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D6%84%D5%A5%D5%BC%20%D4%B6%D5%A5%D5%B5%D5%A9%D5%B8%D6%82%D5%B6%20%D5%BE%D5%A1%D6%80%D5%B9%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6%20%D5%B7%D6%80%D5%BB%D5%A1%D5%B6.html Համայնքը Երևանի քաղաքապետարանի կայքում]

== Ծանոդագրություններ ==
{{Ծանցանկ}}
{{Երևանի վարչական բաժանում}}

[[Կատեգորիա:Քանաքեռ-Զեյթուն վարչական շրջան]]</text>
      <sha1>34lf8e4czzmtl8cj9zc5fsfqsmfu1x0</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486047</id>
      <parentid>8486044</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T13:50:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>GeoO</username>
        <id>14988</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="10862" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Վարչական միավոր
 |հայերեն անվանում = Քանաքեռ-Զեյթուն վարչական շրջան
 |բնօրինակ անվանում = 
 |զինանշան = 
 |զինանշանի նկարագրում = 
 |դրոշ = 
 |դրոշի նկարագրում = 
 |կնիք = 
 |կնիքի նկարագրում = 
 |պատկեր = 
 |նկարագրություն = 
 |երկիր = Հայաստան
 |մասն է = 
 |հիմն = 
 |կարգավիճակ = 
 |մտնում է = 
 |ներառում է = 
 |վարչական կենտրոն = 
 |խոշորագույն քաղաք = 
 |ամենաբարձր կետ = 
 |բծմ = 
 |օրենսդրական մարմին = 
 |դատական մարմին = 
 |ղեկավար =Արտակ Հովակիմյան
 |ղեկավարի պաշտոն =Վարչական շրջանի ղեկավար
 |ղեկավար2 = 
 |ղեկավարի պաշտոն2 =  
 |ՀՆԱ = 
 |ՀՆԱ-ի թվական = 
 |տեղը ըստ ՀՆԱ-ի = 
 |ՀՆԱ մեկ շնչի հաշվով = 
 |տեղը ըստ ՀՆԱ-ի մեկ շնչի հաշվով = 
 |լեզու = 
 |լեզուներ = 
 |մարդահամարի թվական = 2011
 |տոկոսը բնակչությունից = 
 |տեղը ըստ բնակչության = 
 |տեղը ըստ խտության = 
 |ազգային կազմ = 
 |կրոնական կազմ = 
 |տոկոսը տարածքից = 
 |տեղը ըստ տարածքի = 
 |առավելագույն բարձրություն =  
 |միջին բարձրություն = 
 |նվազագույն բարձրություն = 
 |միավորը երկրի քարտեզին = 
 |քարտեզի չափ =
 |վարչական միավորի քարտեզ = 
 |հիմնադրման թվական = 
 |առաջին հիշատակում = 
 |պատմական շրջան = 
 |սահմանում է = 
 |ժամային գոտի = [[UTC+4]]
 |հապավում = 
 |նախորդ = 
 |փոխարինեց = 
 |ISO = 
 |հեռախոսային կոդ = 
 |փոստային ինդեքսներ = 
 |Ինտերնետ-դոմեն = 
 |ավտոմոբիլային կոդ = 
 |անվանված է = 
 |մականուն = 
 |կայք = 
 |ծանոթագրություններ = 
}}

'''Քանաքեռ-Զեյթուն''', [[Երևան]]ի 12 վարչական շրջաններից մեկը։ Գտնվում է քաղաքի հյուսիսարևելյան մասում։ 2011 թվականի մարդահամարի տվյալներով, թաղամասի բնակչությունը 73.886 է։

* '''մակերեսը'''` 775 հա (Երևան քաղաքի ընդհանուր տարածքի` 3.4%)
* '''բնակչությունը'''՝ 74 100 մարդ&lt;ref name=HH_mshtakan_bnakchutyuny_2015_hulisi_1-i_drutyamb&gt;{{cite web|url=http://armstat.am/file/article/bnakch_01.07.2015.pdf |title=Հայաստանի Հանրապետության մշտական բնակչության թվաքանակը 2015 թվականի հուլիսի մեկի դրությամբ|date= |accessdate=2015 Օգոստոսի 9}}&lt;/ref&gt; (Երևանի բնակչության 7.08%)

Երևանի կենտրոնական հատված նայող, բլրի վրա գտնվող Քանաքեռ-Զեյթուն վարչական շրջանը ընդհանուր սահմաններ ունի [[Ավան վարչական շրջան|Ավան]], [[Արաբկիր (վարչական շրջան)|Արաբկիր]], [[Կենտրոն (Երևանի վարչական շրջան)|Կենտրոն]] և [[Նոր Նորք վարչական շրջան|Նոր Նորք]] թաղամասերի հետ։

Տարածքը բաժանված է փոքրիկ թաղամասերի, ինչպիսիք են Քանաքեռը, Նոր Զեյթունը և Մոնումենտը։

== Պատմություն ==
Քանաքեռում բազմաթիվ պատմական եկեղեցիներ և հուշարձաններ խիստ վնասվել են 1679 թ. երկրաշարժի ժամանակ։ Քաղաքը կարևոր դեր է խաղացել Երևանի 1827 թ. Ռուսական պաշարման ժամանակ։

Հայ գրականության և արվեստի շատ հայտնի գործիչներ Քանաքեռի բնակիչներն են` պատմաբան [[Զաքարիա Քանաքեռցի|Զաքարյա Քանաքեռցին]], գրող [[Խաչատուր Աբովյան]]ը և երաժիշտ [[Ջիվան Գասպարյան]]ը։

Նոր Զեյթունը հիմնադրվել է 1946-1948թթ. Լիբանանից, Սիրիայից, Եգիպտոսից, Իրանից, Իրաքից և Հունաստանից հայրենադարձվածների կողմից։

Երևանի արագ զարգացման հետևանքով Քանաքեռը և Նոր Զեյթունը դարձան Հայաստանի մայրաքաղաքի մի մաս։ Հայաստանի անկախացումից հետո Քանաքեռ-Զեյթունը միավորվել է մայրաքաղաք Երևանում մեկ ընդհանուր անվամբ՝ Քանաքեռ-Զեյթուն անունով։

Քանաքեռ-Զեյթունն աստիճանաբար զարգացող թաղամաս է, որը ունի 79,600 բնակչություն 8,1 կմ² տարածք։

Թաղամասում գտնվում է բազմաթիվ արդյունաբերական ձեռնարկություններ՝ այդ թվում՝ Երևանի Շամպայնի և գինիների գործարանը, Coca-Cola Bottlers Armenia գործարանը և Pepsi Bottlers Armenia գործարանը։ Թաղամասում է գտնվում նաև «Գազպրոմ Արմենիա»-ի շտաբը։

== Փողոցներ և տեսարժան վայրեր ==

=== Փողոցներ ===

* [[Ազատության պողոտա (Երևան)|Ազատության պողոտա]]
* [[Դավիթ Անհաղթ փողոց]]
* [[Ավետիս Ահարոնյան փողոց]]
* [[Պարույր Սևակ փողոց]]
* [[Ռուբինյանց փողոց]]
* [[Զաքարիա Քանաքեռցու փողոց]]
* [[Թբիլիսյան Խճուղի]]

=== Տեսարժան վայրեր ===

* [[Սուրբ Հակոբ եկեղեցի (Երևան)|'''Սուրբ Հակոբ եկեղեցի''']] Քանանքեռում, կառուցվել է 17-րդ դարի վերջում 1679 թ. երկրաշարժի ժամանակ վնասված Քանաքեռի հին եկեղեցու հիմքերի վրա։ Եկեղեցին երեք զույգ բազիլիկ տիպի է, երկու զույգ զարդարանքներով։ Շինության արևմտյան ճակատում ամրագրված են 1504, 1571 և 1621 թվականներին գտնվող քանդակված քանդակները։ Եկեղեցին սովետական իշխանության տարիներին փակվեց մինչև 1990 թվականը, այն վերականգնվել և վերաբացվել է կառավարության կողմից,[[Պատկեր:Azatutyan avenue Yerevan.jpg|մինի|[[Ազատության պողոտա (Երևան)|Ազատության պողոտա]]]]
* Քանաքեռի [[Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի (Քանաքեռ)|'''Սուրբ Աստվածածին եկեղեցին''']], որը կառուցվել է 1695 թվականին 1679թ. Երկրաշարժի հետևանքով վնասված հին եկեղեցու հիմքերի վրա։ Խորհրդային տարիներին եկեղեցին վերածվեց պահեստի։ 1959-1963 թթ. եկեղեցին վերանորոգվել է Հայաստանի պատմական հուշարձանների պահպանման կազմակերպության ջանքերով։
* Քանաքեռի հին գերեզմանոցը իր պատմական մատուռով,
* 1265 թ. Պետրոսյան գերեզմանաքարը,
* 1912-1916 թվականներին կառուցված Սուրբ Աստվածածնի միջեկեղեցական ռուսական ուղղափառ եկեղեցին, կանգնած է Երևանի ռուսական ռազմակայանի մոտ,
* Խաչատուր Աբովյանի տուն-թանգարան,
* Քանաքեռի միջնադարյան ջրհորը,
* '''[[Մայր Հայաստան հուշահամալիր|Մայր Հայաստան]]'''. Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի հուշահամալիր, ռազմական թանգարան և անհայտ զինվորի գերեզման,
* Հայաստանի խորհրդայնացման 50-ամյակի հուշարձանը,
* [[Հաղթանակի զբոսայգի (Երևան)|Հաղթանակի զբոսայգի]],
* Դավիթ Անհաղթ զբոսայգի,
* Պարույր Սևակ զբոսայգի,
* Եվրասիա միջազգային համալսարան,
* [[Հայաստանում ֆրանսիական համալսարան|Հայաստանում Ֆրանսիական համալսարան]],
* Եվրոպական տարածաշրջանային կրթական ակադեմիա (ERIICTA),
* Սուրբ Ներսես Մեծի բժշկական հետազոտությունների և կրթական կենտրոն,
* Ուռուցքաբանության և ռադիոլոգիայի ինստիտուտ,
* Գիտությունների ազգային ակադեմիայի մոլեկուլային կենսաբանության ինստիտուտ,
* Օրգանական և դեղագործական քիմիայի գիտական տեխնոլոգիական կենտրոն։

== Պատկերասրահ ==
[[Պատկեր:Kanakerr-Zeytun from Avan.jpg|կենտրոն|մինի|874x874փքս|Քանաքեռ-Զեյթունի համայնապատկերը Ավանից]]
&lt;gallery mode=&quot;packed&quot; heights=&quot;180&quot;&gt;
Պատկեր:Church of the Intercession of the Holy Mother of God1.jpg|[[Սուրբ Աստվածածին ռուսական եկեղեցի (Երևան)]]
Պատկեր:French University in Armenia.jpg|[[Հայաստանում ֆրանսիական համալսարան]]
Պատկեր:Kanaker Zeytun administration, Yerevan, 26.06.2017.jpg|Քանաքեռ-Զեյթուն թաղապետարան
Պատկեր:The Holy Mother of God Church, Kanaker, Yerevan1.JPG|Քանաքեռի Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի
Պատկեր:Խաչատուր Աբովյանի Թանգարանի Շենքը.JPG|[[Աբովյանի տուն-թանգարան|Խաչատուր Աբովյանի տուն-թանգարան]]
&lt;/gallery&gt;

== Արտաքին հղումներ ==
[http://www.yerevan.am/1-184-%D5%94%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D6%84%D5%A5%D5%BC%20%D4%B6%D5%A5%D5%B5%D5%A9%D5%B8%D6%82%D5%B6%20%D5%BE%D5%A1%D6%80%D5%B9%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6%20%D5%B7%D6%80%D5%BB%D5%A1%D5%B6.html Համայնքը Երևանի քաղաքապետարանի կայքում]

== Ծանոդագրություններ ==
{{Ծանցանկ}}
{{Երևանի վարչական բաժանում}}

[[Կատեգորիա:Քանաքեռ-Զեյթուն վարչական շրջան]]</text>
      <sha1>4fuwiw70j0lknamg8vzqayik973pjjw</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486052</id>
      <parentid>8486047</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T13:53:58Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>GeoO</username>
        <id>14988</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="10869" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Վարչական միավոր
 |հայերեն անվանում = Քանաքեռ-Զեյթուն վարչական շրջան
 |բնօրինակ անվանում = 
 |զինանշան = 
 |զինանշանի նկարագրում = 
 |դրոշ = 
 |դրոշի նկարագրում = 
 |կնիք = 
 |կնիքի նկարագրում = 
 |պատկեր = 
 |նկարագրություն = 
 |երկիր = Հայաստան
 |մասն է = 
 |հիմն = 
 |կարգավիճակ = 
 |մտնում է = 
 |ներառում է = 
 |վարչական կենտրոն = 
 |խոշորագույն քաղաք = 
 |ամենաբարձր կետ = 
 |բծմ = 
 |օրենսդրական մարմին = 
 |դատական մարմին = 
 |ղեկավար =Արտակ Հովակիմյան
 |ղեկավարի պաշտոն =Վարչական շրջանի ղեկավար
 |ղեկավար2 = 
 |ղեկավարի պաշտոն2 =  
 |ՀՆԱ = 
 |ՀՆԱ-ի թվական = 
 |տեղը ըստ ՀՆԱ-ի = 
 |ՀՆԱ մեկ շնչի հաշվով = 
 |տեղը ըստ ՀՆԱ-ի մեկ շնչի հաշվով = 
 |լեզու = 
 |լեզուներ = 
 |մարդահամարի թվական = 2011
 |տոկոսը բնակչությունից =7.08 
 |տեղը ըստ բնակչության = 
 |տեղը ըստ խտության = 
 |ազգային կազմ = 
 |կրոնական կազմ = 
 |տոկոսը տարածքից =3.4 
 |տեղը ըստ տարածքի = 
 |առավելագույն բարձրություն =  
 |միջին բարձրություն = 
 |նվազագույն բարձրություն = 
 |միավորը երկրի քարտեզին = 
 |քարտեզի չափ =
 |վարչական միավորի քարտեզ = 
 |հիմնադրման թվական = 
 |առաջին հիշատակում = 
 |պատմական շրջան = 
 |սահմանում է = 
 |ժամային գոտի = [[UTC+4]]
 |հապավում = 
 |նախորդ = 
 |փոխարինեց = 
 |ISO = 
 |հեռախոսային կոդ = 
 |փոստային ինդեքսներ = 
 |Ինտերնետ-դոմեն = 
 |ավտոմոբիլային կոդ = 
 |անվանված է = 
 |մականուն = 
 |կայք = 
 |ծանոթագրություններ = 
}}

'''Քանաքեռ-Զեյթուն''', [[Երևան]]ի 12 վարչական շրջաններից մեկը։ Գտնվում է քաղաքի հյուսիսարևելյան մասում։ 2011 թվականի մարդահամարի տվյալներով, թաղամասի բնակչությունը 73.886 է։

* '''մակերեսը'''` 775 հա (Երևան քաղաքի ընդհանուր տարածքի` 3.4%)
* '''բնակչությունը'''՝ 74 100 մարդ&lt;ref name=HH_mshtakan_bnakchutyuny_2015_hulisi_1-i_drutyamb&gt;{{cite web|url=http://armstat.am/file/article/bnakch_01.07.2015.pdf |title=Հայաստանի Հանրապետության մշտական բնակչության թվաքանակը 2015 թվականի հուլիսի մեկի դրությամբ|date= |accessdate=2015 Օգոստոսի 9}}&lt;/ref&gt; (Երևանի բնակչության 7.08%)

Երևանի կենտրոնական հատված նայող, բլրի վրա գտնվող Քանաքեռ-Զեյթուն վարչական շրջանը ընդհանուր սահմաններ ունի [[Ավան վարչական շրջան|Ավան]], [[Արաբկիր (վարչական շրջան)|Արաբկիր]], [[Կենտրոն (Երևանի վարչական շրջան)|Կենտրոն]] և [[Նոր Նորք վարչական շրջան|Նոր Նորք]] թաղամասերի հետ։

Տարածքը բաժանված է փոքրիկ թաղամասերի, ինչպիսիք են Քանաքեռը, Նոր Զեյթունը և Մոնումենտը։

== Պատմություն ==
Քանաքեռում բազմաթիվ պատմական եկեղեցիներ և հուշարձաններ խիստ վնասվել են 1679 թ. երկրաշարժի ժամանակ։ Քաղաքը կարևոր դեր է խաղացել Երևանի 1827 թ. Ռուսական պաշարման ժամանակ։

Հայ գրականության և արվեստի շատ հայտնի գործիչներ Քանաքեռի բնակիչներն են` պատմաբան [[Զաքարիա Քանաքեռցի|Զաքարյա Քանաքեռցին]], գրող [[Խաչատուր Աբովյան]]ը և երաժիշտ [[Ջիվան Գասպարյան]]ը։

Նոր Զեյթունը հիմնադրվել է 1946-1948թթ. Լիբանանից, Սիրիայից, Եգիպտոսից, Իրանից, Իրաքից և Հունաստանից հայրենադարձվածների կողմից։

Երևանի արագ զարգացման հետևանքով Քանաքեռը և Նոր Զեյթունը դարձան Հայաստանի մայրաքաղաքի մի մաս։ Հայաստանի անկախացումից հետո Քանաքեռ-Զեյթունը միավորվել է մայրաքաղաք Երևանում մեկ ընդհանուր անվամբ՝ Քանաքեռ-Զեյթուն անունով։

Քանաքեռ-Զեյթունն աստիճանաբար զարգացող թաղամաս է, որը ունի 79,600 բնակչություն 8,1 կմ² տարածք։

Թաղամասում գտնվում է բազմաթիվ արդյունաբերական ձեռնարկություններ՝ այդ թվում՝ Երևանի Շամպայնի և գինիների գործարանը, Coca-Cola Bottlers Armenia գործարանը և Pepsi Bottlers Armenia գործարանը։ Թաղամասում է գտնվում նաև «Գազպրոմ Արմենիա»-ի շտաբը։

== Փողոցներ և տեսարժան վայրեր ==

=== Փողոցներ ===

* [[Ազատության պողոտա (Երևան)|Ազատության պողոտա]]
* [[Դավիթ Անհաղթ փողոց]]
* [[Ավետիս Ահարոնյան փողոց]]
* [[Պարույր Սևակ փողոց]]
* [[Ռուբինյանց փողոց]]
* [[Զաքարիա Քանաքեռցու փողոց]]
* [[Թբիլիսյան Խճուղի]]

=== Տեսարժան վայրեր ===

* [[Սուրբ Հակոբ եկեղեցի (Երևան)|'''Սուրբ Հակոբ եկեղեցի''']] Քանանքեռում, կառուցվել է 17-րդ դարի վերջում 1679 թ. երկրաշարժի ժամանակ վնասված Քանաքեռի հին եկեղեցու հիմքերի վրա։ Եկեղեցին երեք զույգ բազիլիկ տիպի է, երկու զույգ զարդարանքներով։ Շինության արևմտյան ճակատում ամրագրված են 1504, 1571 և 1621 թվականներին գտնվող քանդակված քանդակները։ Եկեղեցին սովետական իշխանության տարիներին փակվեց մինչև 1990 թվականը, այն վերականգնվել և վերաբացվել է կառավարության կողմից,[[Պատկեր:Azatutyan avenue Yerevan.jpg|մինի|[[Ազատության պողոտա (Երևան)|Ազատության պողոտա]]]]
* Քանաքեռի [[Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի (Քանաքեռ)|'''Սուրբ Աստվածածին եկեղեցին''']], որը կառուցվել է 1695 թվականին 1679թ. Երկրաշարժի հետևանքով վնասված հին եկեղեցու հիմքերի վրա։ Խորհրդային տարիներին եկեղեցին վերածվեց պահեստի։ 1959-1963 թթ. եկեղեցին վերանորոգվել է Հայաստանի պատմական հուշարձանների պահպանման կազմակերպության ջանքերով։
* Քանաքեռի հին գերեզմանոցը իր պատմական մատուռով,
* 1265 թ. Պետրոսյան գերեզմանաքարը,
* 1912-1916 թվականներին կառուցված Սուրբ Աստվածածնի միջեկեղեցական ռուսական ուղղափառ եկեղեցին, կանգնած է Երևանի ռուսական ռազմակայանի մոտ,
* Խաչատուր Աբովյանի տուն-թանգարան,
* Քանաքեռի միջնադարյան ջրհորը,
* '''[[Մայր Հայաստան հուշահամալիր|Մայր Հայաստան]]'''. Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի հուշահամալիր, ռազմական թանգարան և անհայտ զինվորի գերեզման,
* Հայաստանի խորհրդայնացման 50-ամյակի հուշարձանը,
* [[Հաղթանակի զբոսայգի (Երևան)|Հաղթանակի զբոսայգի]],
* Դավիթ Անհաղթ զբոսայգի,
* Պարույր Սևակ զբոսայգի,
* Եվրասիա միջազգային համալսարան,
* [[Հայաստանում ֆրանսիական համալսարան|Հայաստանում Ֆրանսիական համալսարան]],
* Եվրոպական տարածաշրջանային կրթական ակադեմիա (ERIICTA),
* Սուրբ Ներսես Մեծի բժշկական հետազոտությունների և կրթական կենտրոն,
* Ուռուցքաբանության և ռադիոլոգիայի ինստիտուտ,
* Գիտությունների ազգային ակադեմիայի մոլեկուլային կենսաբանության ինստիտուտ,
* Օրգանական և դեղագործական քիմիայի գիտական տեխնոլոգիական կենտրոն։

== Պատկերասրահ ==
[[Պատկեր:Kanakerr-Zeytun from Avan.jpg|կենտրոն|մինի|874x874փքս|Քանաքեռ-Զեյթունի համայնապատկերը Ավանից]]
&lt;gallery mode=&quot;packed&quot; heights=&quot;180&quot;&gt;
Պատկեր:Church of the Intercession of the Holy Mother of God1.jpg|[[Սուրբ Աստվածածին ռուսական եկեղեցի (Երևան)]]
Պատկեր:French University in Armenia.jpg|[[Հայաստանում ֆրանսիական համալսարան]]
Պատկեր:Kanaker Zeytun administration, Yerevan, 26.06.2017.jpg|Քանաքեռ-Զեյթուն թաղապետարան
Պատկեր:The Holy Mother of God Church, Kanaker, Yerevan1.JPG|Քանաքեռի Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի
Պատկեր:Խաչատուր Աբովյանի Թանգարանի Շենքը.JPG|[[Աբովյանի տուն-թանգարան|Խաչատուր Աբովյանի տուն-թանգարան]]
&lt;/gallery&gt;

== Արտաքին հղումներ ==
[http://www.yerevan.am/1-184-%D5%94%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D6%84%D5%A5%D5%BC%20%D4%B6%D5%A5%D5%B5%D5%A9%D5%B8%D6%82%D5%B6%20%D5%BE%D5%A1%D6%80%D5%B9%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6%20%D5%B7%D6%80%D5%BB%D5%A1%D5%B6.html Համայնքը Երևանի քաղաքապետարանի կայքում]

== Ծանոդագրություններ ==
{{Ծանցանկ}}
{{Երևանի վարչական բաժանում}}

[[Կատեգորիա:Քանաքեռ-Զեյթուն վարչական շրջան]]</text>
      <sha1>3ecagoyq5gutag2uh9fyg1rzu93u40l</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Մեդվեդկի (գյուղ, Խոլմ-Ժիրովսկի շրջան)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>313697</id>
    <revision>
      <id>8486328</id>
      <parentid>8441414</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T01:05:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>101881</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4497" xml:space="preserve">{{Այլ|Մեդվեդկի}}
{{Տեղեկաքարտ Բնակավայր
 | կարգավիճակ = գյուղ
 | հայերեն անվանում = Մեդվեդկի
 | բնօրինակ անվանում = {{lang-ru|Медведки}}
 | երկիր =Ռուսաստան
 | պատկեր =
 | պատկերի նկարագրում = 
 | զինանշան =
 | զինանշանի լայնություն = 
 | զինանշանի նկարագրում = 
 | դրոշ =
 | դրոշի լայնություն = 
 | դրոշի նկարագրում = 
  |lat_dir = N |lat_deg = 55|lat_min = 42|lat_sec = 44
  |lon_deg = 33|lon_min = 27|lon_sec = 42
  |CoordAddon = type:city_region:RU
 | երկրի քարտեզի չափ = 300
 | երկրամասի քարտեզի չափ = 
 | շրջանի քարտեզի չափ = 
 | երկրամասի տեսակ = 
 | երկրամաս = Սմոլենսկի մարզ
 | երկրամասը աղյուսակում = 
 | շրջանի տեսակ = 
 | շրջան = Խոլմ-Ժիրովսկի շրջան
 | շրջանը աղյուսակում = 
 | համայնքի տեսակ = 
 | համայնք = 
 | համայնքը աղյուսակում = 
 | երկրի քարտեզ = 
 | երկրամասի քարտեզ = 
 | շրջանի քարտեզ = 
 | ներքին բաժանում = 
 | ղեկավարի պաշտոն = 
 | ղեկավար = 
 | հիմնադրման թվական =
 | տվյալ կարգավիճակում = 
 | առաջին հիշատակում = 
 | այլ անվանումներ = 
 | տարածք = 0,18
 | բարձրության տեսակ = 
 | կենտրոնի բարձրություն = 
 | պաշտոնական լեզու = [[ռուսերեն]]
 | բնակչություն = 1
 | մարդահամարի թվական = 2007
 | խտություն = 
 | ագլոմերացիա = 
 | ազգային կազմ = 
 | կրոնական կազմ =
 | ժամային գոտի = +4
 | DST = 
 | հեռախոսային կոդ = 48139
 | փոստային ինդեքս = 
 | փոստային ինդեքսներ = 215600
 | ավտոմոբիլային կոդ = 67
 | իդենտիֆիկատորի տեսակ = [[Սուբյեկտների վարչա-տարածքային բաժանման համառուսաստանյան դասակարգիչ|ՍՎՏԲՀԴ]]
 | թվային իդենտիֆիկատոր = 66254872003
 | Վիքիպահեստում = 
 | կայք = 
 | կայքի լեզու = 
 | կայքի լեզու 2 = 
 | կայքի լեզու 3 = 
 | պարամետրի անվանում1 =
 | պարամետր1 = 
}}

'''Մեդվեդկի''' ({{lang-ru|Медведки}}), [[գյուղ]] [[Ռուսաստան]]ի [[Սմոլենսկի մարզ]]ի [[Խոլմ-Ժիրովսկի շրջան]]ի կազմում։

Բնակչությունը 2007 թվականին գրանցված տվյալներով կազմել է 1&amp;nbsp;մարդ։

Գտնվում է շրջանի հյուսիսային մասում՝ Խոլմ-Ժիրկովսկուց 21 կմ հյուսիս, Սմոլենսկ-Նելիդովո P136 մայրուղուց 37 կմ հարավ-արևելք, Նեմոշչենկո գետի ափին։ Գյուղից 9 կմ դեպի արևմուտք գտնվում է Վլադիմիրսկի Տուպիկ երկաթուղային կայարանը՝ Դուրովո-Վլադիմիրսկի Տուպիկ գծի վրա։

== Պատմություն ==
[[Հայրենական մեծ պատերազմ]]ի ժամանակ՝ [[1941]] թվականի [[հոկտեմբեր]]ին, գյուղը գրավել են նացիստական զորքերը, ազատագրվել է [[1943]] թվականի [[մարտ]]ին&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.admin-smolensk.ru/~websprav/history/raion/book/-Ov-.htm |title=Освобождение Смоленщины./Энциклопедия Смоленской области |accessdate=2022-06-02 |archive-date=2016-08-27 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160827132942/http://websprav.admin-smolensk.ru/history/raion/book/-Ov-.htm |dead-url=yes }}&lt;/ref&gt;։

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

== Արտաքին հղումներ ==
* [https://www.worldtimezone.com/time-russia12.php Ռուսաստանի ժամային գոտիները, worldtimezone.com կայքում] {{ref-en}}

{{Ռուսաստանի վարչական բաժանում}}

[[Կատեգորիա:Ռուսաստանի գյուղեր]]
[[Կատեգորիա:Ռուսաստանի Սմոլենսկի մարզի Խոլմ-Ժիրովսկի շրջանի բնակավայրեր]]</text>
      <sha1>9kn383ils2cz86kugf59aify7kcnop3</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Մոստիշչե (գյուղ, Շումյաչինսկի շրջան)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>314142</id>
    <revision>
      <id>8486359</id>
      <parentid>8446473</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T06:38:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>101881</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8.9</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4503" xml:space="preserve">{{Այլ|Մոստիշչե}}
{{Տեղեկաքարտ Բնակավայր
 | կարգավիճակ = գյուղ
 | հայերեն անվանում = Մոստիշչե
 | բնօրինակ անվանում = {{lang-ru|Мостище}}
 | երկիր =Ռուսաստան
 | պատկեր =
 | պատկերի նկարագրում = 
 | զինանշան =
 | զինանշանի լայնություն = 
 | զինանշանի նկարագրում = 
 | դրոշ =
 | դրոշի լայնություն = 
 | դրոշի նկարագրում = 
  |lat_dir = N |lat_deg = 53|lat_min = 50|lat_sec = 48
  |lon_deg = 32|lon_min = 9|lon_sec = 21
  |CoordAddon = type:city_region:RU
 | երկրի քարտեզի չափ = 300
 | երկրամասի քարտեզի չափ = 
 | շրջանի քարտեզի չափ = 
 | երկրամասի տեսակ = 
 | երկրամաս = Սմոլենսկի մարզ
 | երկրամասը աղյուսակում = 
 | շրջանի տեսակ = 
 | շրջան = Շումյաչինսկի շրջան
 | շրջանը աղյուսակում = 
 | համայնքի տեսակ = 
 | համայնք = 
 | համայնքը աղյուսակում = 
 | երկրի քարտեզ = 
 | երկրամասի քարտեզ = 
 | շրջանի քարտեզ = 
 | ներքին բաժանում = 
 | ղեկավարի պաշտոն = 
 | ղեկավար = 
 | հիմնադրման թվական =
 | տվյալ կարգավիճակում = 
 | առաջին հիշատակում = 
 | այլ անվանումներ = 
 | տարածք = 0,11
 | բարձրության տեսակ = 
 | կենտրոնի բարձրություն = 
 | պաշտոնական լեզու = [[ռուսերեն]]
 | բնակչություն = 0
 | մարդահամարի թվական = 2007
 | խտություն = 
 | ագլոմերացիա = 
 | ազգային կազմ = 
 | կրոնական կազմ =
 | ժամային գոտի = +4
 | DST = 
 | հեռախոսային կոդ = 48133
 | փոստային ինդեքս = 
 | փոստային ինդեքսներ = 216430
 | ավտոմոբիլային կոդ = 67
 | իդենտիֆիկատորի տեսակ = [[Սուբյեկտների վարչա-տարածքային բաժանման համառուսաստանյան դասակարգիչ|ՍՎՏԲՀԴ]]
 | թվային իդենտիֆիկատոր = 66256835009
 | Վիքիպահեստում = 
 | կայք = 
 | կայքի լեզու = 
 | կայքի լեզու 2 = 
 | կայքի լեզու 3 = 
 | պարամետրի անվանում1 =
 | պարամետր1 = 
}}

'''Մոստիշչե''' ({{lang-ru|Мостище}}), [[գյուղ]] [[Ռուսաստան]]ի [[Սմոլենսկի մարզ]]ի [[Շումյաչինսկի շրջան]]ի կազմում։

Բնակչությունը [[2007 թվական]]ին գրանցված տվյալներով կազմել է 0&amp;nbsp;մարդ։

Գտնվում է շրջանի հարավ-արևմտյան մասում, Շումյաչիից 17 կմ դեպի արևմուտք, [[Մոսկվա]]-[[Վարշավա]] A101 մայրուղուց («Ստարայա Պոլսկայա» կամ «Վարշավկա») 13 կմ հյուսիս՝ Սոժենկա գետի ափին։ Գյուղից 15 կմ հարավ-արևելք գտնվում է Օսվա երկաթուղային կայարանը Ռոսլավլ-Կրիչև գծի վրա։

== Պատմություն ==
[[Հայրենական մեծ պատերազմ]]ի ժամանակ՝ [[1941 թվական]]ի [[օգոստոս]]ին, գյուղը գրավել են նացիստական զորքերը, ազատագրվել է [[1943 թվական]]ի [[սեպտեմբեր]]ին&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.admin-smolensk.ru/~websprav/history/raion/book/-Ov-.htm |title=Освобождение Смоленщины./Энциклопедия Смоленской области |accessdate=2022-06-10 |archive-date=2016-08-27 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160827132942/http://websprav.admin-smolensk.ru/history/raion/book/-Ov-.htm |dead-url=yes }}&lt;/ref&gt; ։

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

== Արտաքին հղումներ ==
* [https://www.worldtimezone.com/time-russia12.php Ռուսաստանի ժամային գոտիները, worldtimezone.com կայքում] {{ref-en}}

{{Ռուսաստանի վարչական բաժանում}}

[[Կատեգորիա:Ռուսաստանի գյուղեր]]
[[Կատեգորիա:Ռուսաստանի Սմոլենսկի մարզի Շումյաչինսկի շրջանի բնակավայրեր]]</text>
      <sha1>f410tmi2acea0f28y9nl0ch01qsq8g3</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Նազենի Հովհաննիսյան</title>
    <ns>0</ns>
    <id>435310</id>
    <revision>
      <id>8486055</id>
      <parentid>8452377</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T13:55:00Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ArmSirius</username>
        <id>64149</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ֆիլմագրություն */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="20947" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Անձ
| ԱԱՀ = Նազենի Հովհաննիսյան
| բնագիր ԱԱՀ = 
| պատկեր = Նազենի Հովհաննիսյանը Մարդկային գործոն.jpg
| չափ = 
| նկարագրում = 
| ծննդյան օր =
| ծննդավայր = 
| վախճանի օր = 
| վախճանի վայրը = 
| քաղաքացիություն = {{ARM}}
| ազգություն = [[Հայ]]
| կրոն = [[Քրիստոնեություն]]
| ազդվել է = 
| ազդել է = 
| գրքեր = 
| աշխատանք = [[2001]]-ներկա
| կարողություն = 
| մասնագիտություն = Դերասանուհի, 
հաղորդավարուհի, 
դասախոս
| ամուսին = 
| ծնողներ = 
| երեխաներ = 
| պարգևներ և մրցանակներ = 
| կայք = 
}}
'''Նազենի Գառնիկի Հովհաննիսյան''' ({{ԱԾ}}), հայ դերասանուհի, հաղորդավարուհի, [[Երևանի թատրոնի և կինոյի պետական ինստիտուտ]]ի դասախոս։

== Կրթություն ==
[[1998 թվական]]ին ավարտել է Երևանի թիվ 139 միջնակարգ դպրոցը։ 7-ամյա երաժշտական կրթություն է ստացել Երևանի Ասլամազյանի անվան թիվ 11 դպրոցում։ [[1998]]-[[2002 թվական]]ներին սովորել է Երևանի թատրոնի և կինոյի պետական ինստիտուտի կինոյի և թատրոնի դերասան (երաժշտական ուղղությամբ) բաժնում ([[Արմեն Մազմանյան]]ի արվեստանոց)։ Սովորել է նաև բեմական խոսքի արվեստ (Ա. Հեքեքյանի արվեստանոց)։

== Աշխատանք ==
[[2001]]-[[2012 թվական]]ներին աշխատել է [[Հայաստանի հանրային հեռուստաընկերություն|Հայաստանի Հանրային]] և [[Նոր ալիք (Հայաստան)|Նոր ալիք]] հեռուստաընկերություններում ([[Հ1]]), որտեղ հեղինակել, վարել է բազմաթիվ հաղորդումներ, կրկնօրինակել է մի շարք ֆիլմեր, հոլովակներ, մեկնաբանել է բազմապիսի մշակութային, երաժշտական, սպորտային հաղորդաշարեր։ [[2010 թվական]]ին մեկնաբանել է «[[Եվրատեսիլ]]» միջազգային երաժշտական մրցույթը&lt;ref&gt;[https://www.youtube.com/watch?v=_xgiZ1FPxME Նազենի Հովհաննիսյանը մեկնաբանում է Եվրատեսիլ միջազգային երաժշտական մրցույթը, որը գտնվել է youtube.com կայքում ]&lt;/ref&gt;։ [[2010]] թվականից աշխատում է [[Երևանի Կամերային թատրոն]]ում` որպես [[դերասան]]ուհի, [[2011]] թվականից` Երևանի թատրոնի և կինոյի պետական ինստիտուտում՝ որպես բեմական և հեռուստատեսային խոսքի դասախոս։ [[2012]]-[[2020 թվական]]ներին աշխատում է [[Արմենիա հեռուստաընկերություն]]ում [[Արմենիա հեռուստաընկերություն|(Արմենիա TV)]]՝ որպես հաղորդավարուհի։

== Ֆիլմագրություն ==
* «[[Ոչինչ չի մնա]]» ([[2007]])&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.azatutyun.am/a/1592047.html|title=«Ոչինչ չի մնա» ֆիլմի պրեմիերան կկայանա վաղը|website=«Ազատ Եվրոպա/Ազատություն» ռադիոկայան|accessdate=2017-11-18}}&lt;/ref&gt;
* «Երեք ընկեր» ([[2008]])&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.armhouse.net/news/3_ynker_3_y_39_nker_seria_1_10/2013-09-14-11323 |title=«Երեք ընկեր ֆիլմը» armhouse.net կայքում, որտեղ խաղում է Նազենի Հովհաննիսյանը  |accessdate=2014-01-18 |archive-date=2013-10-25 |archive-url=https://web.archive.org/web/20131025083416/http://www.armhouse.net/news/3_ynker_3_y_39_nker_seria_1_10/2013-09-14-11323 |dead-url=yes }}&lt;/ref&gt;
* «[[Տաքսի «Էլի լավ ա»]]» ([[2009]])&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=aDcWmUEekzc|title=YouTube|website=www.youtube.com|accessdate=2017-11-18}}&lt;/ref&gt;
* «[[Սպանված աղավնի (ֆիլմ)|Սպանված աղավնի»]] ([[2009]]-[[2010 թվական]]ներին)&lt;ref&gt;[http://www.dailymotion.com/video/xsp7h3_%D5%BD%D5%BA%D5%A1%D5%B6%D5%BE%D5%A1%D5%AE-%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BE%D5%B6%D5%AB-%D5%B4%D5%A1%D5%BD-3_shortfilms «Սպանված աղավնի» ֆիլմը dailymotion.com կայքում, որտեղ խաղում է Նազենի Հովհաննիսյանը]&lt;/ref&gt;
* «[[Խաչագողի հիշատակարանը (ֆիլմ)|Խաչագողի հիշատակարան]]» ([[2010]]-[[2011 թվական]]ներին)&lt;ref&gt;{{Cite news|url=http://www.bravo.am/news/%E2%80%9C%D5%AD%D5%A1%D5%B9%D5%A1%D5%A3%D5%B8%D5%B2%D5%AB-%D5%B0%D5%AB%D5%B7%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%A8%E2%80%9D/|title=“Խաչագողի հիշատակարանը”|last=Mediamax|newspaper=Bravo.am|access-date=2017-11-18}}&lt;/ref&gt;
* «[[Ալաբալանիցա]]» ([[2011]])&lt;ref&gt;{{Cite news|url=http://www.bravo.am/news/%E2%80%9C%D5%A1%D5%AC%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%AC%D5%A1%D5%B6%D5%AB%D6%81%D5%A1%E2%80%9D-2/|title=“Ալաբալանիցա”|last=Mediamax|newspaper=Bravo.am|access-date=2017-11-18}}&lt;/ref&gt;
* «[[Գարեգին Նժդեհ (ֆիլմ)|Գարեգին Նժդեհ»]] ([[2013]])
*«Պապ 005» ([[2013]])
*«Հաջողակները» ([[2015]])
*«Հոսանքին հակառակ» ([[2017]])
*«Մեր երազանքի ճանապարհը» ([[2017]])
*«[[Անհայտ բաժանորդ]]» ([[2019]])
*«Անուշ անավարտ օպերա» ([[2020]])
*«Երջանկության մեխանիկան» ([[2021]])
*«Ոտքի կանգնելու կամքը» ([[2022]])

== Թատերական ներկայացումներ ==
[[2002 թվական]]ից խաղում է թատերական ներկայացումներում՝
* Գրիբոյեդովի «Դժբախտություն և բանականություն»,
* «Արա Գեղեցիկ և Շամիրամ»&lt;ref&gt;[http://www.newsarmenia.am/arm1/20071026/41759887.html «Արա Գեղեցիկ և Շամիրամ» ներկայացման վերաբերյալ newsarmenia.am կայքի նյութում հիշատակվում է Նազենի Հովհաննիսյանի մասին ]{{Չաշխատող արտաքին հղում|bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt;
* [[Սերգեյ Փարաջանով]]ի թանգարանում՝ «Սոնատ ջութակի համար»
* «Ինչ տարբերություն, թե ում հետ»&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.erkat.am/hy/%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%A1%D6%81%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%B6%D5%A5%D6%80/11-%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%A1%D6%81%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%B6%D5%A5%D6%80/51-%D5%AB%D5%B6%D5%B9-%D5%BF%D5%A1%D6%80%D5%A2%D5%A5%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6,-%D5%A9%D5%A5-%D5%B8%D6%82%D5%B4-%D5%B0%D5%A5%D5%BF.html|title=Կառավարական համերգ|last=User|first=Super|website=www.erkat.am|accessdate=2017-11-18|archive-date=2016-03-05|archive-url=https://web.archive.org/web/20160305224458/http://www.erkat.am/hy/%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%A1%D6%81%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%B6%D5%A5%D6%80/11-%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%A1%D6%81%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%B6%D5%A5%D6%80/51-%D5%AB%D5%B6%D5%B9-%D5%BF%D5%A1%D6%80%D5%A2%D5%A5%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6,-%D5%A9%D5%A5-%D5%B8%D6%82%D5%B4-%D5%B0%D5%A5%D5%BF.html|dead-url=yes}}&lt;/ref&gt;
* «Վերջին տանգոն»&lt;ref&gt;{{Cite news|url=http://www.bravo.am/news/%E2%80%9C%D5%BE%D5%A5%D6%80%D5%BB%D5%AB%D5%B6-%D5%BF%D5%A1%D5%B6%D5%A3%D5%B8%D5%B6%E2%80%9D/|title=“Վերջին տանգոն”|last=Mediamax|newspaper=Bravo.am|access-date=2017-11-18}}&lt;/ref&gt; և այլն։

== Հաղորդումներ ==
* [[2001]]-[[2002 թվական]]ներին [[Հայաստանի հանրային հեռուստաընկերություն|Հայաստանի Հանրային հեռուստաընկերություն]]ում ([[Հ1]]) վարել է «Որակի նշան» հաղորդումը
* [[2002]]-[[2004 թվական]]ներին [[Հայաստանի հանրային հեռուստաընկերություն|Հանրային հեռուստաընկերություն]]ում վարել է «Մետեո TV» հաղորդումը
* [[2004]] թ. [[Հայաստանի հանրային հեռուստաընկերություն|Հանրային հեռուստաընկերություն]]ում հեղինակել և վարել է «Դեմքեր» մշակութային հաղորդումը
* [[2004]]-[[2006 թվական]]ներին [[Հայաստանի հանրային հեռուստաընկերություն|Հանրային]] և [[Նոր ալիք (Հայաստան)|Նոր ալիք]] հեռուստաընկերություններում վարել է «Բարի գիշեր» հաղորդումը
* [[2004]]-[[2006 թվական]]ներին [[Հայաստանի հանրային հեռուստաընկերություն|Հանրային]] և [[Նոր ալիք (Հայաստան)|Նոր ալիք]] հեռուստաընկերություններում վարել է «Ժուկով ժամանակով» մանկական հաղորդումը
* [[2004]]-[[2009 թվական]]ներին [[Հայաստանի հանրային հեռուստաընկերություն|Հանրային հեռուստաընկերություն]]ում վարել է «Առաջին ծրագիրը»
* [[2009]]-[[2012 թվական]]ներին [[Հայաստանի հանրային հեռուստաընկերություն|Հանրային հեռուստաընկերություն]]ում հեղինակել և վարել է «Երջանկության մեխանիկան|Երջանկության մեխանիկա]]»&lt;ref&gt;[https://www.youtube.com/watch?v=2CCYWNxEKQc Նազենի Հովհաննիսյանը վարում է «Երջանկության մեխանիկա» հաղորդումը, որը գտնվել է youtube.com կայքում]&lt;/ref&gt; հաղորդումը
* [[2012]] թ «[[Արմենիա հեռուստաընկերություն|Արմենիա]]» հեռուստաընկերությունում, վարել է «Հայացք ներսից»&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.armeniatv.am/hy/archive/29608 |title=Նազենի Հովհաննիսյանը վարում է «Հայացք ներսից» հաղորդաշարը,որը կարելի է գտնել armeniatv.am կայքում  |accessdate=2014-01-20 |archive-date=2014-07-04 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140704062439/http://armeniatv.am/hy/archive/29608 |dead-url=yes }}&lt;/ref&gt; հաղորդաշարը
* [[2012]] թ «[[Արմենիա հեռուստաընկերություն|Արմենիա]]» հեռուստաընկերությունում վարել է «Երկրի գանձերը»&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.armeniatv.am/hy/archive/29607 |title=Նազենի Հովհաննիսյանը վարում է «Երկրի գանձերը» հաղորդաշարը,որը կարելի է գտնել armeniatv.am կայքում |accessdate=2014-01-20 |archive-date=2014-07-04 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140704061441/http://armeniatv.am/hy/archive/29607 |dead-url=yes }}&lt;/ref&gt; հաղորդաշարը («Երկրի գանձերը» հաղորդաշարը վարում է հաղորդավար [[Կարեն Քոչարյան (հաղորդավար)|Կարեն Քոչարյան]]ի հետ միասին)
* [[2012]]-[[2013 թվական]]ներին «[[Արմենիա հեռուստաընկերություն|Արմենիա]]» հեռուստաընկերությունում վարել է «Հայաստանի ձայնը» երաժշտական նախագծի առաջին եթերաշրջանը հաղորդավար [[Ռաֆայել Ղազանչյան]]ի հետ&lt;ref&gt;[[Հայաստանի ձայնը 1|hy.wikipedia.org կայքում նշված է «Հայաստանի ձայնը» նախագծի առաջին եթերաշրջանը Նազենի Հովհաննիսյանի կողմից վարելու մասին]]&lt;/ref&gt;
* [[2013]] թ. «[[Արմենիա հեռուստաընկերություն|Արմենիա]]» հեռուստաընկերությունում վարել է «Հայաստանի ձայնը» երաժշտական նախագծի երկրորդ եթերաշրջանը&lt;ref&gt;[http://www.armstar.am/am/news/?n=2164 armstar.am կայքում նշված է «Հայաստանի ձայնը» նախագծի երկրորդ եթերաշրջանը Նազենի Հովհաննիսյանի կողմից վարելու մասին]&lt;/ref&gt; հաղորդավար, դերասան [[Հովհաննես Ազոյան]]ի հետ
* [[2013]] թ․ «[[Արմենիա հեռուստաընկերություն|Արմենիա]]» հեռուստաընկերությունում վարել է «[[Մարդկային գործոն]]»&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.armeniatv.am/hy/programs/39041 |title=Նազենի Հովհաննիսյանը վարում է «Մարդկային գործոն» հաղորդաշարը, որը կարելի է գտնել armeniatv.am կայքում |accessdate=2014-01-20 |archive-date=2014-01-19 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140119072529/http://www.armeniatv.am/hy/programs/39041 |dead-url=yes }}&lt;/ref&gt; թոք-շոուն&lt;ref&gt;[[Մարդկային գործոն|Նազենի Հովհաննիսյանը վարում է «Մարդկային գործոն» հաղորդաշարը, որը կարելի է գտնել hy.wikipedia.org կայքում]]&lt;/ref&gt;
* [[2015]]-[[2019 թվական]]ներին «[[Արմենիա հեռուստաընկերություն|Արմենիա]]» հեռուստաընկերության «Ամենախելացին» հեռուստանախագծի 1-6 եթերաշրջանների հաղորդավար
*[[2016]]-[[2018 թվական]]ներին [[Արմենիա հեռուստաընկերություն|Արմենիա հեռուստաընկերությամբ]] վարել է «Վերնիսաժ» հաղորդաշարը։
* [[2017]]-[[2020 թվական]]ներին վարել է «Համի ուժը» հաղորդաշարը։ 1-7 եթերաշրջանների

== Հանդիսավարություններ ==
* [[2002]]-[[2007 թվական]]ներին եղել է «Կռունկ» երաժշտական մրցույթ-փառատոնի հանդիսավարը
* [[2003]]-[[2006 թվական]]ներին եղել է «Միսս Հայաստան» և «Միսս Երևան» գեղեցկության մրցույթների հեղինակը, սցենարիստը և հանդիսավարը
* [[2006]] թ., [[2009]] թ., [[2010]] թ. և [[2011]] թ. եղել է Հայաստանի ազգային երաժշտական մրցանակաբաշխությունների հանդիսավարը
* [[2007]] թ., [[2009]] թ. և [[2010]] թ. եղել է [[Լոս Անջելես]]ի հայկական երաժշտական մրցանակաբաշխությունների հանդիսավարը
* [[2008]] թ. և [[2010]] թ. եղել է [[Մոսկվա]]յի հայկական երաժշտական մրցանակաբաշխությունների հանդիսավարը
* [[2011]] թ. եղել է «Երևանյան Հեռանկարներ» 12-րդ միջազգային երաժշտական փառատոնի հիմնական հանդիսավարը, որի շրջանակներում համերգային հյուրախաղերով Երևանում հանդես են եկել բազմաթիվ աշխարհահռչակ արտիստներ՝ Վ. Սպիվակով, Յու. Բաշմետ, Ք. Պենդերեցկի, Ջ. Քոքեր, Գ. Բրեգովիչ, Ջ. Բենսոն, Պ. Դոմինգո և այլք
* [[2012]] թ. վարել է «Հայակ» կինոմրցանակաբաշխությունը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.erkat.am/hy/%D5%A9%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%AD%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%A2/20-%D5%A9%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%AD%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%A21/26-%D5%B6%D5%A1%D5%A6%D5%A5%D5%B6%D5%AB-%D5%B0%D5%B8%D5%BE%D5%B0%D5%A1%D5%B6%D5%B6%D5%AB%D5%BD%D5%B5%D5%A1%D5%B6.html|title=Նազենի Հովհաննիսյան|last=User|first=Super|website=www.erkat.am|accessdate=2017-11-18|archive-date=2017-05-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20170503215829/http://www.erkat.am/hy/%D5%A9%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%AD%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%A2/20-%D5%A9%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%AD%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%A21/26-%D5%B6%D5%A1%D5%A6%D5%A5%D5%B6%D5%AB-%D5%B0%D5%B8%D5%BE%D5%B0%D5%A1%D5%B6%D5%B6%D5%AB%D5%BD%D5%B5%D5%A1%D5%B6.html|dead-url=yes}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://haynames.com/index.php/%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80/%D5%A4%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80/564-%D5%B6%D5%A1%D5%A6%D5%A5%D5%B6%D5%AB-%D5%B0%D5%B8%D5%BE%D5%B0%D5%A1%D5%B6%D5%B6%D5%AB%D5%BD%D5%B5%D5%A1%D5%B6.html Նազենի Հովհաննիսյանի կենսագրության վերաբերյալ նյութ haynames.com կայքում ]{{Չաշխատող արտաքին հղում|bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://avproduction.am/?ln=am&amp;page=person&amp;id=990|title=AV Production - Նազենի Հովհաննիսյան|last=Baghdasaryan|first=Aram|website=avproduction.am|accessdate=2017-11-18}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.google.am/search?q=%D5%B6%D5%A1%D5%A6%D5%A5%D5%B6%D5%AB+%D5%B0%D5%B8%D5%BE%D5%B0%D5%A1%D5%B6%D5%B6%D5%AB%D5%BD%D5%B5%D5%A1%D5%B6&amp;newwindow=1&amp;tbm=isch&amp;tbo=u&amp;source=univ&amp;sa=X&amp;ei=HZDaUvDyJ6jJ4ASE74DoDg&amp;ved=0CCwQsAQ&amp;biw=1366&amp;bih=638#newwindow=1&amp;q=%D5%80%D5%A1%D5%A6%D5%A5%D5%B6%D5%AB+%D5%80%D5%B8%D5%BE%D5%B0%D5%A1%D5%B6%D5%B6%D5%AB%D5%BD%D5%B5%D5%A1%D5%B6+&amp;tbm=isch|title=նազենի հովհաննիսյան - Google Որոնում|website=www.google.am|accessdate=2017-11-18}}&lt;/ref&gt;

== Պարգևներ ==
* [[Երախտագիտության մեդալ]], [[2018]]&lt;ref&gt;[https://president.am/hy/decrees/item/4387/ Ն. Գ. ՀՈՎՀԱՆՆԻՍՅԱՆԻՆ ԵՐԱԽՏԱԳԻՏՈՒԹՅԱՆ ՄԵԴԱԼՈՎ ՊԱՐԳԵՎԱՏՐԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ]&lt;/ref&gt;

== Հարցազրույցներ ==
=== Տպագիր ===
* [https://el.am/nazeni-hovhannisyan-մերօրյա-սեքս-խորհրդանիշը/ Մերօրյա սեքս-խորհրդանիշը]
* [http://www.erit.am/index.php?lang=1&amp;id=4399 erit.am 2010 թ.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160305102611/http://www.erit.am/index.php?lang=1&amp;id=4399 |date=2016-03-05 }}
* [http://www.bravo.am/news/%D5%B6%D5%A1%D5%A6%D5%A5%D5%B6%D5%AB-%D5%B0%D5%B8%D5%BE%D5%B0%D5%A1%D5%B6%D5%B6%D5%AB%D5%BD%D5%B5%D5%A1%D5%B6-%D5%B0%D5%A1%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%A6%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%B5%D6%81/ bravo.am 2010 թ.]
* [https://armenpress.am/arm/news/686171 Արմենպրես 2012 թ.]
* [https://168.am/2013/03/24/200570.html 168.am 2013 թ.]
* [https://style.news.am/arm/news/7765/arzhanapatvutyuny-azatutyuny-npatakaslacutyunn-u-sery-yst-nazeni-hovhannisyani-newsam-style-i-harcazruycy.html style.news.am 2013 թ.]
* [http://operativ.am/?p=9856/%D5%88%D5%9E%D6%80%D5%B6-%D5%A7-%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%BF%D5%AB-8-%D5%AB-%D5%A1%D5%B4%D5%A5%D5%B6%D5%A1%D5%A4%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6--%D5%B6%D5%BE%D5%A5%D6%80%D5%B6%D5%9D-%D5%A8%D5%BD%D5%BF-%D5%86%D5%A1%D5%A6%D5%A5%D5%B6%D5%AB-%D5%80%D5%B8%D5%BE%D5%B0%D5%A1%D5%B6%D5%B6%D5%AB%D5%BD%D5%B5%D5%A1%D5%B6%D5%AB operativ.am 2013 թ.]

=== Տեսագրություններ ===
* [https://www.youtube.com/watch?v=F9g3E8MwmL8 «Սիրանկյուն» 2012 թ. տեսանյութը youtube.com կայքում]
* [https://www.youtube.com/watch?v=OAOSS4DEw6Y «Ուրվագիծ» 2012 թ. տեսանյութը youtube.com կայքում]
* [https://www.youtube.com/watch?v=OfdPhDvheoY «ArmComedy» 2013 թ. տեսանյութը youtube.com կայքում]
* [https://www.youtube.com/watch?v=C6wgk9GjsZ0 «POP hanragitaran» 2013 թ. տեսանյութը youtube.com կայքում]
* [https://www.youtube.com/watch?v=C3J81wWNfLY «Բնապահպանական խնդիրների մասին նախագիծ» 2014 թ. տեսանյութը youtube.com կայքում]

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ|2}}
{{Արտաքին հղումներ}}

{{DEFAULTSORT:Հովհաննիսյան, Նազենի}}
[[Կատեգորիա:1982 ծնունդներ]]
[[Կատեգորիա:Հուլիսի 18 ծնունդներ]]
[[Կատեգորիա:Երևան քաղաքում ծնվածներ]]
[[Կատեգորիա:Հայ հաղորդավարներ]]
[[Կատեգորիա:Երախտագիտության մեդալակիրներ]]
[[Կատեգորիա:Գարեգին Նժդեհ մեդալակիրներ]]
[[Կատեգորիա:Հայ դերասանուհիներ]]
[[Կատեգորիա:Երևանի թատրոնի և կինոյի պետական ինստիտուտի շրջանավարտներ]]</text>
      <sha1>649g591f1gcyac3hoh4h7xp7cmkwdw2</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Կոնչիտա Վուրստ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>442187</id>
    <revision>
      <id>8486316</id>
      <parentid>8485835</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T00:03:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ԱշբոտՏՆՂ</username>
        <id>48669</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>ծանոթագրությունը տեղափոխում եմ կետադրական նշանից առաջ</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8084" xml:space="preserve">{{Infobox musical artist
|Name = Կոնչիտա Վյուրսթ
|Background = solo_singer
|Cologne Germany Cologne-Gay-Pride-2015 Parade-00b.jpg
|Img_capt = 
|Ի ծնե անուն = Թոմաս Նոյվիրտ
|Born = 
|Origin = {{Դրոշավորում|Ավստրիա}}, Գմունդեն
|Genre = Փոփ
|Occupation = Երգիչ
|Instrument = 
|Years_active = 
|Label = 
|URL = 
}}

'''Թոմաս Նոյվիրտ''' ([[գերմաներեն]]՝ Thomas Neuwirth (Tom), {{ԱԾ}}), ավստրիացի երգիչ և [[դրեգ քուին]], որը հանդես է գալիս '''Կոնչիտա Վուրստի''' (Conchita Wurst) բեմական կերպարի տակ։ [[2014]] թվականի [[մայիս]]ին՝ [[Դանիա]]յի մայրաքաղաք [[Կոպենհագեն]]ում ներկայացնելով [[Ավստրիան Եվրատեսիլ երգի մրցույթում|Ավստրիան]] [[Եվրատեսիլ 2014 երգի մրցույթ]]ում, իր «[[Rise Like a Phoenix]]» երգով, Վուրստը հաղթանակ է բերել իր երկրին։

==Երաժշտական կարիերա==
===2006-07: «Սթարմանիա» և Jetzt Anders!===
[[2006]] թվականին Թոմասը մասնակցել է ավստրիական «Սթարմանիա» հեռուստանախագծի առաջին եթերաշրջանին և զբաղեցրել երկրորդ հորիզոնականը (առաջին հորիզոնականը զբաղեցրել է [[Նադին Բեյլեր]]ը)։ Մեկ տարի հետո նա հիմնադրել է Jetzt Anders! բոյբենդը, որը նույն տարում լուծարվել է&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://wien.orf.at/v2/news/stories/2602913/|title=Conchita Wurst beim Song Contest|date=2013-09-10|website=wien.orf.at|language=de|accessdate=2022-08-09}}&lt;/ref&gt;։

===2011-12: Die große Chance===
[[Պատկեր:ESC2014 - Austria 09.jpg|left|thumb|Կոնչիտա Վուրստը Եվրատեսիլ 2014-ի բեմում]]
[[2011]]-ին Թոմասը ստեղծել է Կոնչիտա Վուրստի կերպարը ORF հեռուստաընկերության «Die große Chance» նախագծին մասնակցելու համար, և զբաղեցրել 6-րդ հորիզոնականը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20120722213924/http://www.kleinezeitung.at/nachrichten/kultur/songconest/2955069/neues-leben-nach-starmania.story|title=Steirer(in) des Tages : Conchita Wurst - Neues Leben nach &quot;Starmania&quot; &gt; Kleine Zeitung|date=2012-07-22|website=web.archive.org|accessdate=2022-08-09}}&lt;/ref&gt;։ 2012 թվականին մասնակցել է [[Եվրատեսիլ 2012 երգի մրցույթ]]ի՝ ավստրիայի նախընտրական փուլին։ Իր «That's What I Am» երգով՝ նա զբաղեցրել է 2-րդ հորիզոնականը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20140626223127/http://www.seitenblicke.at/top-stories/trackshittaz-vertreten-oesterreich-beim-song-contest|title=Trackshittaz vertreten Österreich beim Song Contest {{!}} Seitenblicke Magazin, das österreichische Unterhaltungsmagazin|date=2014-06-26|website=web.archive.org|accessdate=2022-08-09}}&lt;/ref&gt;։
[[Պատկեր:20150305 Hannover ESC Unser Song Fuer Oesterreich Conchita Wurst 0013.jpg|220x220px|մինի|ձախից|Կոնչիտան 2015 թվականի եվրատեսիլ մրցույթի ժամանակ]]
===Եվրատեսիլ 2014===
[[2013]] թվականի [[սեպտեմբերի 10]]-ին ORF հեռուստաընկերությունը հայտարարում է որ ներքին ընտրությամբ Կոնչիտա Վուրստը ընտրվել է [[Եվրատեսիլ 2014 երգի մրցույթ]]ի Ավստրիայի ներկայացուցիչ։ &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.nachrichten.at/kultur/Conchita-Wurst-soll-OEsterreich-beim-Song-Contest-vertreten;art16,1192384|title=Conchita Wurst soll Österreich beim Song Contest vertreten|website=nachrichten.at|language=de|accessdate=2022-08-09}}&lt;/ref&gt; 2014-ի մարտին թողարկվել է նրա «Rise Like A Phoenix» երգը, որով նա պետք է ներկայացներ իր երկիրը համաեվրոպական մրցույթում&lt;ref&gt;{{Citation|title=Conchita Wurst - Rise Like A Phoenix (Austria) 2014 Eurovision Song Contest|url=https://www.youtube.com/watch?v=ToqNa0rqUtY|accessdate=2022-08-09|language=hy-AM}}&lt;/ref&gt;։
[[Պատկեր:ESC2014 winner's press conference 11 (crop).jpg|220x220px|մինի|Կոնչիտան եվրատեսիլի մրցանակը ձեռքին|alt=]]

[[Մայիսի 8]]-ին Եվրատեսիլի երկրորդ կիսաեզրափակչում իր երգը կատարելուց հետո քվեարկության արդյունքում Կոնչիտան անցել է եզրափակիչ փուլ։ [[Մայիսի 10]]-ին՝ եզրափակչի քվեարկության արդյունքում, նա դարձել է Եվրատեսիլ 2014-ի հաղթողը&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.eurovision.tv/page/news?id=austria_wins_2014_eurovision_song_contest|title=AUSTRIA WINS 2014 EUROVISION SONG CONTEST|work=[[Եվրոպական հեռարձակողների միություն]]|accessdate=Մայիսի 10, 2014}}&lt;/ref&gt;՝  հավաքելով 290 միավոր։

==Անձնական կյանք==
[[Պատկեր:TomNeuwirth.JPG|330x330px|thumb|Թոմաս Նոյվիրտը 2007 թվականին|alt=]]

Նոյվիրտը բազմիցս նշել է, որ ինքը տրանս կին չէ&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.theguardian.com/music/2014/jul/06/conchita-interview-sensitive-insecure-eurovision-gay-pin-up-austrian|title=Conchita Wurst: 'Most artists are sensitive and insecure people. I am too'|date=2014-07-06|website=the Guardian|language=en|accessdate=2022-08-09}}&lt;/ref&gt;, այլ դրեգ քուին, այսինքն՝ մարդ, ով կրում է որպես կանացի ընկալվող հագուստ և շպար (հիմնականում երաժշտության և արվեստի այլ ճյուղերի մեջ)։  

2018 թվականին Նոյվիրտըն [[Ինստագրամ|Ինստագրամում]] հայտարարել է իր [[ՄԻԱՎ|ՄԻԱՎ դրական]] կարգավիճակի մասին՝ ավելացնելով, որ ստիպված էր հանրայնացնել իր կարգավիճակը, քանի որ նախկին զուգընկերներից մեկը սպառնացել էր, որ ինքն այն կհանրայնացնի։ &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.nytimes.com/2018/04/16/arts/conchita-wurst-hiv-positive.html|title=Conchita Wurst, Threatened With Blackmail, Reveals H.I.V. Status}}&lt;/ref&gt;
[[Պատկեր:Conchita Wurst Ballhausplatz 18-05-2014 08.jpg|220x220px|մինի|2014 թվականին Կոնչիտայի համերգը Վիեննայում ներկա էր 15.000 մարդ|alt=]]

==Սկավառակագրություն==
===Սինգլներ===
*«Unbreakable» (2011)
*«That's What I Am» (2012)
*[[Rise Like a Phoenix|«Rise Like A Phoenix»]] (2014)
*«[[Heroes]]» (2014)
*«[[You Are Unstoppable]]»(2015)
2015- Ին Կոնչիտան թողարկում է ալբոմ
*«[[Firestorm]]»(2015)
*«[[Put the Fire Out]]»(2015)
*«[[Other side of me]]»(2015)
*«[[Pure]]»(2015)
*«[[Out Of Body Experience]]»(2015)
*«[[Somebody To love ]]»(2015)
*«[[Up for Air]]»(2015)
*«[[Colours Of You LOve]]»(2015)
*«[[Where have The All God man gone]]»(2015)

==Ծանոթագրություններ==
{{Ծանցանկ}}

==Արտաքին հղումներ== 
* [http://www.conchitawurst.com Պաշտոնական կայք]
* {{YouTube|To9u7j8M_mI|Кончита Вурст: Портрет и интервью телеканалу sternTV}}
{{Արտաքին հղումներ}}

[[Կատեգորիա:Ավստրիացի երգիչներ]]
[[Կատեգորիա:1988 ծնունդներ]]
[[Կատեգորիա:Նոյեմբերի 6 ծնունդներ]]
[[Կատեգորիա:Եվրատեսիլ 2014 երգի մրցույթի մասնակիցներ]]
[[Կատեգորիա:ԼԳԲՏ-ն երաժշտության մեջ]]
[[Կատեգորիա:Բեմական կեղծանուններ]]</text>
      <sha1>s6aua12bmhgx86nr8bzbm95y40fnlc6</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Ջոզուե Կարդուչչի</title>
    <ns>0</ns>
    <id>442389</id>
    <revision>
      <id>8486446</id>
      <parentid>8431686</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T09:52:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>37.252.73.98</ip>
      </contributor>
      <comment>/* Կենսագրություն */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7480" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Գրող}}
'''Ջոզուե Կարդուչչի''' ({{lang-it|Giosuè Carducci}}, {{ԱԾ}}), իտալացի [[բանաստեղծ]], 1906 թվականի [[Նոբելյան մրցանակ]]ի դափնեկիր։

«Առ Սատանան» ([[1865]]) [[պոեմ]]ում [[երգ]]ում է ազատությունը, երկրային ուրախությունները, «Յամբեր և էպոդներ» ([[1865]]-[[1879]]) ժողովածուում ողբում [[Իտալիա]]յի համար ընկածներին։ Հրատարակել է նաև «Նոր բանաստեղծություններ» ([[1861]]-[[1887]]) և «Բարբարոսական ներբողներ» ([[1877]]-[[1889]]) ժողովածուները։ Արժանացել է գրականության բնագավառում [[Նոբելյան մրցանակ]]ի ([[1906]])։

== Կենսագրություն ==
Կարդուչչին ծնվել է Վալդիկաստելլոյում (Լուչչա նահանգում փոքր քաղաք)։ Հայրը [[բժիշկ]] էր։ Նա կողմնակից էր Իտալիայի միավորմանը։ Նման քաղաքական դիրքորոշում ունենալու պատճառով ընտանիքը ստիպված է լինում մի քանի անգամ փոխել ապրելավայրը։ Վերջ ի վերջո նրանք բնակություն են հաստատում [[Ֆլորենցիա]]յում։ Քոլեջում սովորելու ընթացքում Կարդուչչին հիացած էր Հունական և Հռոմեական հին ժամանակների սահմանափակ ոճով։ Նրա սկզբնական աշխատանքներում արտացոլված է սահմանափակ դասական ոճը։ Կարդուչչին իտալերեն է թարգմանել Հոմերի Իլլիականի 9-րդ գիրքը։ [[1856]] թվականին նա ավարտում է [[Պիզա]]յի դպրոցը և սկսում է դասավանդել դպրոցում։ Հաջորդ տարվա ընթացքում Կարդուչչին հրատարակում է իր բանաստեղծությունների առաջին հավաքածուն (Ոտանավորներ)։ Կարդուչչիի համար շատ դժվար տարիներ էին. նրա հայրը մահանում է, իսկ եղբայրը ինքնասպան է լինում։ [[1859]] թվականին նա ամուսնանում է Էլվիրա Մենիկուչչիի հետ։ Նրանք ունենում են 4 երեխա։ Կարճ ժամանակ Կարդուչչին [[հունարեն]] է դասավանդում Պիստոիայի տեղի դպրոցում, իսկ այնուհետև [[Բոլոնիա]]յի համալսարանում աշխատում է որպես պրոֆեսոր։ Կարդուչչիի ուսանողներից էր [[Ջիովաննի Պասկոլին]], ով ավելի ուշ դառնում է գրող։ 
Կարդուչչին հայտնի դասախոս և գրականության և հասարակության քննադատ էր։ Նա [[Աթեիզմ|աթեիստ]] էր&lt;ref&gt;Biagini, Mario, ''Giosuè Carducci'', Mursia, 1976, p. 208.&lt;/ref&gt;։ Նրա հակա-եկեղեցական հեղափոխական եռանդը երևում է &quot;Սատանային նվիրված օրհներգ&quot; հայտնի բանաստեղծությունում։ Բանաստեղծությունը ստեղծվել է [[1863]] թվականին՝ սկզբում որպես ճաշի սեղանի շուրջ արված բաժակաճառ, լույս է տեսել [[1865]] թվականին, իսկ [[1869]] թվականին վերահրատարակվել է Բոլոնիայի &quot;Իլ Պոպոլո&quot; (Il Popolo) ռադիկալ թերթում&lt;ref&gt;''Carducci, Giosuè, Selected Verse/ Giosuè Carducci: edited with a translation, introduction and commentary by David H. Higgins'', (Aris &amp; Phillips; Warminster, England), 1994. See also: Bailey, John Cann, ''Carducci'' The [[Taylorian Lecture]] (Clarendon Press, Oxford) 1926.&lt;/ref&gt;։ [[1890]] թվականին Կարդուչչին հանդիպում է ապագա պոետ Աննի Վիվանտիին. նրանց միջև սիրային ինտրիգ է ձևավորվում։ [[2004]] թվականին հրատարակվում է նրանց անցենզուր նամակները&lt;ref name=&quot;Corriere2005&quot;&gt;[http://archiviostorico.corriere.it/2005/giugno/11/Annie_Orco_storie_amore_cinismo_co_9_050611033.shtml ''Annie e l' Orco: storie d' amore e cinismo''], Corriere.it, 2005 quotation: {{quotation|...immagine ribadita e documentata l' anno scorso con l' uscita da Feltrinelli di Addio caro Orco : il carteggio integrale tra i due, senza tagli e censure moralistiche dell' edizione di Pietro Pancrazi ( 1951) che aveva acquistato lettere e diari dalla vedova del poeta.}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://books.google.am/books/about/Addio_caro_orco.html?id=wWm_qaZ1us8C ''Addio caro Orco''] (2004), published by Feltrinelli&lt;/ref&gt;։ Մինչդեռ &quot;Սատանային նվիրված օրհներգ&quot;-ը ունեցավ բավական հեղափոխական ազդեցություն, Կարդուչչի ամենալավ բանաստեղծությունները ծնվեցին ավելի ուշ։ Նրա լավագույն գործերը ներառված են &quot;Նոր ոտանավորներ&quot; և &quot;Բարբարոս Ձոներգեր&quot; ժողովածուներում&lt;ref&gt;One prominent English translation is ''The Barbarian Odes of Giosuè Carducci'', translated from the Italian by William Fletcher Smith, (Manasha, Wisconsin: George Banta Publishing Co., 1939). The translation is reviewed in {{cite journal
 | last = Dismukes
 | first = William Paul
 | title = ''The Barbarian Odes of Giosuè Carducci'' by William Fletcher Smith
 | url = https://archive.org/details/sim_italica_1940-03_17_1/page/29
 | journal = Italica
 | volume = 17
 | issue = 1
 | pages = 29–30
 | date = March 1940
 }}
&lt;/ref&gt;։
Կարդուչչին առաջին [[իտալացի]] գրողն է, ում շնորհվել է նոբելյան մրցանակ [[1906]] թվականին։ Նա նաև ընտրվել է [[Իտալիա]]յի սենատոր&lt;ref&gt;{{cite book|last=Scalia|first=Samuel Eugene|title=Carducci|publisher=S.F. Vanni|location=New York|year=1937}}&lt;/ref&gt;։ Կարդուչչին մեծ մասամբ հայտնի է որպես բանաստեղծ, սակայն նա նաև գրել է արձակ գործեր&lt;ref&gt;{{cite book|last=Tomasin|first=Lorenzo |title=&quot;Classica e odierna&quot;. Studi sulla lingua di Carducci|publisher=Olschki|location=Florence|year=2007}}&lt;/ref&gt;։ Կարդուչչին նաև հիանալի թարգմանիչ էր. նա իտալերեն է թարգմանել [[Գյոթե]]ի և Հեյնի մի շարք գործեր։ Նա մահացել է Բոլոնիայում 71 տարեկան հասակում։

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

{{Գրականության Նոբելյան մրցանակ}}
{{Արտաքին հղումներ}}
{{ՀՍՀ|հատոր=5|էջ=316}}

{{DEFAULTSORT:Կարդուչչի, Ջոզուե}}
[[Կատեգորիա:Իտալացի բանաստեղծներ]]
[[Կատեգորիա:20-րդ դարի բանաստեղծներ]]
[[Կատեգորիա:Պիզայի համալսարանի շրջանավարտներ]]
[[Կատեգորիա:Իտալացի լրագրողներ]]
[[Կատեգորիա:Իտալիայի քաղաքական գործիչներ]]
[[Կատեգորիա:Իտալացի մանկավարժներ]]</text>
      <sha1>3508b4k2zvbhiwzjf5ry7ahgzt6rhcq</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Մասնակցի քննարկում:ԱշոտՏՆՂ</title>
    <ns>3</ns>
    <id>442778</id>
    <revision>
      <id>8486141</id>
      <parentid>8479014</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T16:53:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Վահե Աղաբեկյան</username>
        <id>118091</id>
      </contributor>
      <comment>/* Հարց Վահե Աղաբեկյան-ից (16:53, 9 Օգոստոսի 2022) */ Նոր բաժին</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3108" xml:space="preserve">{{Մասնակից:Աշբոտ/Արխիվ
|archive = Մասնակցի քննարկում:ԱշոտՏՆՂ/Պահոց/%(year)d
|algo = old(30d)
|counter = 1
|minthreadsleft = 0
|minthreadstoarchive = 1
|հղում = 1
|archiveheader = {{ՔՎ}}
}}
{{#babel:hy-N|en-2|ru-1}}{{Դիմեք «դու»-ով}}{{Նորերը ներքևից}}

== Հարց [[User:Զոր Ջան|Զոր Ջան]]-ից (05:59, 30 հունվարի 2022) ==

Բարև ձեզ ես մի հատ հարց ունեմ։ Եթե իմ հաշիվը ջնջվի, ի՞մ ստեղծածը էջերը նույնպես կջնջվի։ --[[Մասնակից:Զոր Ջան|Զոր Ջան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Զոր Ջան|քննարկում]]) 05:59, 30 հունվարի 2022 (UTC)
: Բարև, հհարգելի {{u|Զոր Ջան}}։ Մասնակցի էջը չի ջնջվում, կարող է արգելափակվել, իսկ իր ներդրումները պահպանվում են նախագծում։--[[Մասնակից:Ավետիսյան91|Ավետիսյան91]] ([[Մասնակցի քննարկում:Ավետիսյան91|քննարկում]])  07:16, 30 հունվարի 2022 (UTC)

== Question from [[User:Էսթեր Սիմոնյան|Էսթեր Սիմոնյան]] on [[Օգնություն:Գլխացանկ]] (11:50, 31 հունվարի 2022) ==

Բարև ձեզ ես ուզում եմ գրավել ձեզ մոտ սակայն  ամենաանքամ գրանցվելուց երկու բառ չեմ հասկանում ու կանգ եմ առում --[[Մասնակից:Էսթեր Սիմոնյան|Էսթեր Սիմոնյան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Էսթեր Սիմոնյան|քննարկում]]) 11:50, 31 հունվարի 2022 (UTC)

:Ողջույն, @[[Մասնակից:Էսթեր Սիմոնյան|Էսթեր Սիմոնյան]] ջան․ Արդեն գրանցվել ես, Էսթեր Սիմոնյան մասնակցային անվամբ։ [[Մասնակից:ԱշոտՏՆՂ|ԱշոտՏՆՂ]] ([[Մասնակցի քննարկում:ԱշոտՏՆՂ|քննարկում]]) 12:21, 31 հունվարի 2022 (UTC)

== Հարց [[User:Dasced|Dasced]]-ից (20:55, 11 Հուլիսի 2022) ==

Բարև ձեզ, ես ուզում եմ իմանալ ինչպես կարող եմ նոր գրառում տեղադրել , օրինակ ինչոր մարդու մասին --[[Մասնակից:Dasced|Dasced]] ([[Մասնակցի քննարկում:Dasced|քննարկում]]) 20:55, 11 Հուլիսի 2022 (UTC)

== Հարց [[User:Վահե Աղաբեկյան|Վահե Աղաբեկյան]]-ից (16:53, 9 Օգոստոսի 2022) ==

Բարև ձեզ , վիքիպեդիայում կան տարբեր մարդկանց կենսագրություններ , ի՞նչ չափանիշներով են որոշվում այդ անձնավորության կենսագրությունը կարող է տեղ գտնել վիքիպեդիայում։ --[[Մասնակից:Վահե Աղաբեկյան|Վահե Աղաբեկյան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Վահե Աղաբեկյան|քննարկում]]) 16:53, 9 Օգոստոսի 2022 (UTC)</text>
      <sha1>3qypi7mudylo0xqf22y9ua7e3tq2tdy</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486176</id>
      <parentid>8486141</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T17:35:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ԱշոտՏՆՂ</username>
        <id>28008</id>
      </contributor>
      <comment>/* Հարց Վահե Աղաբեկյան-ից (16:53, 9 Օգոստոսի 2022) */ Reply</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3487" xml:space="preserve">{{Մասնակից:Աշբոտ/Արխիվ
|archive = Մասնակցի քննարկում:ԱշոտՏՆՂ/Պահոց/%(year)d
|algo = old(30d)
|counter = 1
|minthreadsleft = 0
|minthreadstoarchive = 1
|հղում = 1
|archiveheader = {{ՔՎ}}
}}
{{#babel:hy-N|en-2|ru-1}}{{Դիմեք «դու»-ով}}{{Նորերը ներքևից}}

== Հարց [[User:Զոր Ջան|Զոր Ջան]]-ից (05:59, 30 հունվարի 2022) ==

Բարև ձեզ ես մի հատ հարց ունեմ։ Եթե իմ հաշիվը ջնջվի, ի՞մ ստեղծածը էջերը նույնպես կջնջվի։ --[[Մասնակից:Զոր Ջան|Զոր Ջան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Զոր Ջան|քննարկում]]) 05:59, 30 հունվարի 2022 (UTC)
: Բարև, հհարգելի {{u|Զոր Ջան}}։ Մասնակցի էջը չի ջնջվում, կարող է արգելափակվել, իսկ իր ներդրումները պահպանվում են նախագծում։--[[Մասնակից:Ավետիսյան91|Ավետիսյան91]] ([[Մասնակցի քննարկում:Ավետիսյան91|քննարկում]])  07:16, 30 հունվարի 2022 (UTC)

== Question from [[User:Էսթեր Սիմոնյան|Էսթեր Սիմոնյան]] on [[Օգնություն:Գլխացանկ]] (11:50, 31 հունվարի 2022) ==

Բարև ձեզ ես ուզում եմ գրավել ձեզ մոտ սակայն  ամենաանքամ գրանցվելուց երկու բառ չեմ հասկանում ու կանգ եմ առում --[[Մասնակից:Էսթեր Սիմոնյան|Էսթեր Սիմոնյան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Էսթեր Սիմոնյան|քննարկում]]) 11:50, 31 հունվարի 2022 (UTC)

:Ողջույն, @[[Մասնակից:Էսթեր Սիմոնյան|Էսթեր Սիմոնյան]] ջան․ Արդեն գրանցվել ես, Էսթեր Սիմոնյան մասնակցային անվամբ։ [[Մասնակից:ԱշոտՏՆՂ|ԱշոտՏՆՂ]] ([[Մասնակցի քննարկում:ԱշոտՏՆՂ|քննարկում]]) 12:21, 31 հունվարի 2022 (UTC)

== Հարց [[User:Dasced|Dasced]]-ից (20:55, 11 Հուլիսի 2022) ==

Բարև ձեզ, ես ուզում եմ իմանալ ինչպես կարող եմ նոր գրառում տեղադրել , օրինակ ինչոր մարդու մասին --[[Մասնակից:Dasced|Dasced]] ([[Մասնակցի քննարկում:Dasced|քննարկում]]) 20:55, 11 Հուլիսի 2022 (UTC)

== Հարց [[User:Վահե Աղաբեկյան|Վահե Աղաբեկյան]]-ից (16:53, 9 Օգոստոսի 2022) ==

Բարև ձեզ , վիքիպեդիայում կան տարբեր մարդկանց կենսագրություններ , ի՞նչ չափանիշներով են որոշվում այդ անձնավորության կենսագրությունը կարող է տեղ գտնել վիքիպեդիայում։ --[[Մասնակից:Վահե Աղաբեկյան|Վահե Աղաբեկյան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Վահե Աղաբեկյան|քննարկում]]) 16:53, 9 Օգոստոսի 2022 (UTC)

:Ողջույն, @[[Մասնակից:Վահե Աղաբեկյան|Վահե Աղաբեկյան]] ջան։ Կանոնակարգը [[Վիքիպեդիա:Նշանակալիություն (մարդիկ)]] էջում է։ [[Մասնակից:ԱշոտՏՆՂ|ԱշոտՏՆՂ]] ([[Մասնակցի քննարկում:ԱշոտՏՆՂ|քննարկում]]) 17:35, 9 Օգոստոսի 2022 (UTC)</text>
      <sha1>mfgubf4ygo9mhap8m0hh41n7look28c</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486188</id>
      <parentid>8486176</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T17:53:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Վահե Աղաբեկյան</username>
        <id>118091</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4041" xml:space="preserve">{{Մասնակից:Աշբոտ/Արխիվ
|archive = Մասնակցի քննարկում:ԱշոտՏՆՂ/Պահոց/%(year)d
|algo = old(30d)
|counter = 1
|minthreadsleft = 0
|minthreadstoarchive = 1
|հղում = 1
|archiveheader = {{ՔՎ}}
}}
{{#babel:hy-N|en-2|ru-1}}{{Դիմեք «դու»-ով}}{{Նորերը ներքևից}}

== Հարց [[User:Զոր Ջան|Զոր Ջան]]-ից (05:59, 30 հունվարի 2022) ==

Բարև ձեզ ես մի հատ հարց ունեմ։ Եթե իմ հաշիվը ջնջվի, ի՞մ ստեղծածը էջերը նույնպես կջնջվի։ --[[Մասնակից:Զոր Ջան|Զոր Ջան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Զոր Ջան|քննարկում]]) 05:59, 30 հունվարի 2022 (UTC)
: Բարև, հհարգելի {{u|Զոր Ջան}}։ Մասնակցի էջը չի ջնջվում, կարող է արգելափակվել, իսկ իր ներդրումները պահպանվում են նախագծում։--[[Մասնակից:Ավետիսյան91|Ավետիսյան91]] ([[Մասնակցի քննարկում:Ավետիսյան91|քննարկում]])  07:16, 30 հունվարի 2022 (UTC)

== Question from [[User:Էսթեր Սիմոնյան|Էսթեր Սիմոնյան]] on [[Օգնություն:Գլխացանկ]] (11:50, 31 հունվարի 2022) ==

Բարև ձեզ ես ուզում եմ գրավել ձեզ մոտ սակայն  ամենաանքամ գրանցվելուց երկու բառ չեմ հասկանում ու կանգ եմ առում --[[Մասնակից:Էսթեր Սիմոնյան|Էսթեր Սիմոնյան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Էսթեր Սիմոնյան|քննարկում]]) 11:50, 31 հունվարի 2022 (UTC)

:Ողջույն, @[[Մասնակից:Էսթեր Սիմոնյան|Էսթեր Սիմոնյան]] ջան․ Արդեն գրանցվել ես, Էսթեր Սիմոնյան մասնակցային անվամբ։ [[Մասնակից:ԱշոտՏՆՂ|ԱշոտՏՆՂ]] ([[Մասնակցի քննարկում:ԱշոտՏՆՂ|քննարկում]]) 12:21, 31 հունվարի 2022 (UTC)

== Հարց [[User:Dasced|Dasced]]-ից (20:55, 11 Հուլիսի 2022) ==

Բարև ձեզ, ես ուզում եմ իմանալ ինչպես կարող եմ նոր գրառում տեղադրել , օրինակ ինչոր մարդու մասին --[[Մասնակից:Dasced|Dasced]] ([[Մասնակցի քննարկում:Dasced|քննարկում]]) 20:55, 11 Հուլիսի 2022 (UTC)

== Հարց [[User:Վահե Աղաբեկյան|Վահե Աղաբեկյան]]-ից (16:53, 9 Օգոստոսի 2022) ==

Բարև ձեզ , վիքիպեդիայում կան տարբեր մարդկանց կենսագրություններ , ի՞նչ չափանիշներով են որոշվում այդ անձնավորության կենսագրությունը կարող է տեղ գտնել վիքիպեդիայում։ --[[Մասնակից:Վահե Աղաբեկյան|Վահե Աղաբեկյան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Վահե Աղաբեկյան|քննարկում]]) 16:53, 9 Օգոստոսի 2022 (UTC)

:Ողջույն, @[[Մասնակից:Վահե Աղաբեկյան|Վահե Աղաբեկյան]] ջան։ Կանոնակարգը [[Վիքիպեդիա:Նշանակալիություն (մարդիկ)]] էջում է։ [[Մասնակից:ԱշոտՏՆՂ|ԱշոտՏՆՂ]] ([[Մասնակցի քննարկում:ԱշոտՏՆՂ|քննարկում]]) 17:35, 9 Օգոստոսի 2022 (UTC)

Շնորհակալություն պատասխանի համար, իմ ասած անձնավորությունը  երկու անգամ հիշատավել է 2 լրատվական միջոցների կողմից՝ Ապառաժի և Արցախի (Լեռնային Ղարաբաղի) Հանրապետության
Ազգային ժողով֊ի կողմից [[Մասնակից:Վահե Աղաբեկյան|Վահե Աղաբեկյան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Վահե Աղաբեկյան|քննարկում]]) 17:53, 9 Օգոստոսի 2022 (UTC)</text>
      <sha1>l1o4ffj3hktvnl76xxg13mu8xtep3ih</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486197</id>
      <parentid>8486188</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T18:08:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Վահե Աղաբեկյան</username>
        <id>118091</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4393" xml:space="preserve">{{Մասնակից:Աշբոտ/Արխիվ
|archive = Մասնակցի քննարկում:ԱշոտՏՆՂ/Պահոց/%(year)d
|algo = old(30d)
|counter = 1
|minthreadsleft = 0
|minthreadstoarchive = 1
|հղում = 1
|archiveheader = {{ՔՎ}}
}}
{{#babel:hy-N|en-2|ru-1}}{{Դիմեք «դու»-ով}}{{Նորերը ներքևից}}

== Հարց [[User:Զոր Ջան|Զոր Ջան]]-ից (05:59, 30 հունվարի 2022) ==

Բարև ձեզ ես մի հատ հարց ունեմ։ Եթե իմ հաշիվը ջնջվի, ի՞մ ստեղծածը էջերը նույնպես կջնջվի։ --[[Մասնակից:Զոր Ջան|Զոր Ջան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Զոր Ջան|քննարկում]]) 05:59, 30 հունվարի 2022 (UTC)
: Բարև, հհարգելի {{u|Զոր Ջան}}։ Մասնակցի էջը չի ջնջվում, կարող է արգելափակվել, իսկ իր ներդրումները պահպանվում են նախագծում։--[[Մասնակից:Ավետիսյան91|Ավետիսյան91]] ([[Մասնակցի քննարկում:Ավետիսյան91|քննարկում]])  07:16, 30 հունվարի 2022 (UTC)

== Question from [[User:Էսթեր Սիմոնյան|Էսթեր Սիմոնյան]] on [[Օգնություն:Գլխացանկ]] (11:50, 31 հունվարի 2022) ==

Բարև ձեզ ես ուզում եմ գրավել ձեզ մոտ սակայն  ամենաանքամ գրանցվելուց երկու բառ չեմ հասկանում ու կանգ եմ առում --[[Մասնակից:Էսթեր Սիմոնյան|Էսթեր Սիմոնյան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Էսթեր Սիմոնյան|քննարկում]]) 11:50, 31 հունվարի 2022 (UTC)

:Ողջույն, @[[Մասնակից:Էսթեր Սիմոնյան|Էսթեր Սիմոնյան]] ջան․ Արդեն գրանցվել ես, Էսթեր Սիմոնյան մասնակցային անվամբ։ [[Մասնակից:ԱշոտՏՆՂ|ԱշոտՏՆՂ]] ([[Մասնակցի քննարկում:ԱշոտՏՆՂ|քննարկում]]) 12:21, 31 հունվարի 2022 (UTC)

== Հարց [[User:Dasced|Dasced]]-ից (20:55, 11 Հուլիսի 2022) ==

Բարև ձեզ, ես ուզում եմ իմանալ ինչպես կարող եմ նոր գրառում տեղադրել , օրինակ ինչոր մարդու մասին --[[Մասնակից:Dasced|Dasced]] ([[Մասնակցի քննարկում:Dasced|քննարկում]]) 20:55, 11 Հուլիսի 2022 (UTC)

== Հարց [[User:Վահե Աղաբեկյան|Վահե Աղաբեկյան]]-ից (16:53, 9 Օգոստոսի 2022) ==

Բարև ձեզ , վիքիպեդիայում կան տարբեր մարդկանց կենսագրություններ , ի՞նչ չափանիշներով են որոշվում այդ անձնավորության կենսագրությունը կարող է տեղ գտնել վիքիպեդիայում։ --[[Մասնակից:Վահե Աղաբեկյան|Վահե Աղաբեկյան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Վահե Աղաբեկյան|քննարկում]]) 16:53, 9 Օգոստոսի 2022 (UTC)

:Ողջույն, @[[Մասնակից:Վահե Աղաբեկյան|Վահե Աղաբեկյան]] ջան։ Կանոնակարգը [[Վիքիպեդիա:Նշանակալիություն (մարդիկ)]] էջում է։ [[Մասնակից:ԱշոտՏՆՂ|ԱշոտՏՆՂ]] ([[Մասնակցի քննարկում:ԱշոտՏՆՂ|քննարկում]]) 17:35, 9 Օգոստոսի 2022 (UTC)

Շնորհակալություն պատասխանի համար, իմ ասած անձնավորությունը  երկու անգամ հիշատավել է 2 լրատվական միջոցների կողմից՝ Ապառաժի և Արցախի (Լեռնային Ղարաբաղի) Հանրապետության
Ազգային ժողով֊ի կողմից [[Մասնակից:Վահե Աղաբեկյան|Վահե Աղաբեկյան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Վահե Աղաբեկյան|քննարկում]]) 17:53, 9 Օգոստոսի 2022 (UTC)

Եթե համապատասխանում բոլոր պահանջներին խմբագրում Ե՞ս պետք է անեմ, թե՞ վիքիպեդիան [[Մասնակից:Վահե Աղաբեկյան|Վահե Աղաբեկյան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Վահե Աղաբեկյան|քննարկում]]) 18:08, 9 Օգոստոսի 2022 (UTC)</text>
      <sha1>oce3evelzdec6l4dja01vapgmzfzsr1</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486215</id>
      <parentid>8486197</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T18:38:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>GeoO</username>
        <id>14988</id>
      </contributor>
      <comment>/* Հարց Վահե Աղաբեկյան-ից (16:53, 9 Օգոստոսի 2022) */ Reply</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4856" xml:space="preserve">{{Մասնակից:Աշբոտ/Արխիվ
|archive = Մասնակցի քննարկում:ԱշոտՏՆՂ/Պահոց/%(year)d
|algo = old(30d)
|counter = 1
|minthreadsleft = 0
|minthreadstoarchive = 1
|հղում = 1
|archiveheader = {{ՔՎ}}
}}
{{#babel:hy-N|en-2|ru-1}}{{Դիմեք «դու»-ով}}{{Նորերը ներքևից}}

== Հարց [[User:Զոր Ջան|Զոր Ջան]]-ից (05:59, 30 հունվարի 2022) ==

Բարև ձեզ ես մի հատ հարց ունեմ։ Եթե իմ հաշիվը ջնջվի, ի՞մ ստեղծածը էջերը նույնպես կջնջվի։ --[[Մասնակից:Զոր Ջան|Զոր Ջան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Զոր Ջան|քննարկում]]) 05:59, 30 հունվարի 2022 (UTC)
: Բարև, հհարգելի {{u|Զոր Ջան}}։ Մասնակցի էջը չի ջնջվում, կարող է արգելափակվել, իսկ իր ներդրումները պահպանվում են նախագծում։--[[Մասնակից:Ավետիսյան91|Ավետիսյան91]] ([[Մասնակցի քննարկում:Ավետիսյան91|քննարկում]])  07:16, 30 հունվարի 2022 (UTC)

== Question from [[User:Էսթեր Սիմոնյան|Էսթեր Սիմոնյան]] on [[Օգնություն:Գլխացանկ]] (11:50, 31 հունվարի 2022) ==

Բարև ձեզ ես ուզում եմ գրավել ձեզ մոտ սակայն  ամենաանքամ գրանցվելուց երկու բառ չեմ հասկանում ու կանգ եմ առում --[[Մասնակից:Էսթեր Սիմոնյան|Էսթեր Սիմոնյան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Էսթեր Սիմոնյան|քննարկում]]) 11:50, 31 հունվարի 2022 (UTC)

:Ողջույն, @[[Մասնակից:Էսթեր Սիմոնյան|Էսթեր Սիմոնյան]] ջան․ Արդեն գրանցվել ես, Էսթեր Սիմոնյան մասնակցային անվամբ։ [[Մասնակից:ԱշոտՏՆՂ|ԱշոտՏՆՂ]] ([[Մասնակցի քննարկում:ԱշոտՏՆՂ|քննարկում]]) 12:21, 31 հունվարի 2022 (UTC)

== Հարց [[User:Dasced|Dasced]]-ից (20:55, 11 Հուլիսի 2022) ==

Բարև ձեզ, ես ուզում եմ իմանալ ինչպես կարող եմ նոր գրառում տեղադրել , օրինակ ինչոր մարդու մասին --[[Մասնակից:Dasced|Dasced]] ([[Մասնակցի քննարկում:Dasced|քննարկում]]) 20:55, 11 Հուլիսի 2022 (UTC)

== Հարց [[User:Վահե Աղաբեկյան|Վահե Աղաբեկյան]]-ից (16:53, 9 Օգոստոսի 2022) ==

Բարև ձեզ , վիքիպեդիայում կան տարբեր մարդկանց կենսագրություններ , ի՞նչ չափանիշներով են որոշվում այդ անձնավորության կենսագրությունը կարող է տեղ գտնել վիքիպեդիայում։ --[[Մասնակից:Վահե Աղաբեկյան|Վահե Աղաբեկյան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Վահե Աղաբեկյան|քննարկում]]) 16:53, 9 Օգոստոսի 2022 (UTC)

:Ողջույն, @[[Մասնակից:Վահե Աղաբեկյան|Վահե Աղաբեկյան]] ջան։ Կանոնակարգը [[Վիքիպեդիա:Նշանակալիություն (մարդիկ)]] էջում է։ [[Մասնակից:ԱշոտՏՆՂ|ԱշոտՏՆՂ]] ([[Մասնակցի քննարկում:ԱշոտՏՆՂ|քննարկում]]) 17:35, 9 Օգոստոսի 2022 (UTC)

Շնորհակալություն պատասխանի համար, իմ ասած անձնավորությունը  երկու անգամ հիշատավել է 2 լրատվական միջոցների կողմից՝ Ապառաժի և Արցախի (Լեռնային Ղարաբաղի) Հանրապետության
Ազգային ժողով֊ի կողմից [[Մասնակից:Վահե Աղաբեկյան|Վահե Աղաբեկյան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Վահե Աղաբեկյան|քննարկում]]) 17:53, 9 Օգոստոսի 2022 (UTC)

Եթե համապատասխանում բոլոր պահանջներին խմբագրում Ե՞ս պետք է անեմ, թե՞ վիքիպեդիան [[Մասնակից:Վահե Աղաբեկյան|Վահե Աղաբեկյան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Վահե Աղաբեկյան|քննարկում]]) 18:08, 9 Օգոստոսի 2022 (UTC)

:Հարգելի՛ @[[Մասնակից:Վահե Աղաբեկյան|Վահե Աղաբեկյան]], Վիքիպեդիայի հոդվածները գրում է ոչ թե ինչ-որ ավտոմատացված համակարգ, այլ հենց խմբագիրները։ --[[Մասնակից:GeoO|&lt;font color = &quot;red&quot;&gt;&lt;big&gt;'''ջ'''&lt;/big&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color = &quot;black&quot;&gt;'''եօ'''&lt;/font&gt;]] [[Մասնակցի քննարկում:GeoO|🌱]] 18:38, 9 Օգոստոսի 2022 (UTC)</text>
      <sha1>m8q1dni79uj8jg9yuswtx306z6o4aae</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486220</id>
      <parentid>8486215</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T18:42:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Վահե Աղաբեկյան</username>
        <id>118091</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5123" xml:space="preserve">{{Մասնակից:Աշբոտ/Արխիվ
|archive = Մասնակցի քննարկում:ԱշոտՏՆՂ/Պահոց/%(year)d
|algo = old(30d)
|counter = 1
|minthreadsleft = 0
|minthreadstoarchive = 1
|հղում = 1
|archiveheader = {{ՔՎ}}
}}
{{#babel:hy-N|en-2|ru-1}}{{Դիմեք «դու»-ով}}{{Նորերը ներքևից}}

== Հարց [[User:Զոր Ջան|Զոր Ջան]]-ից (05:59, 30 հունվարի 2022) ==

Բարև ձեզ ես մի հատ հարց ունեմ։ Եթե իմ հաշիվը ջնջվի, ի՞մ ստեղծածը էջերը նույնպես կջնջվի։ --[[Մասնակից:Զոր Ջան|Զոր Ջան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Զոր Ջան|քննարկում]]) 05:59, 30 հունվարի 2022 (UTC)
: Բարև, հհարգելի {{u|Զոր Ջան}}։ Մասնակցի էջը չի ջնջվում, կարող է արգելափակվել, իսկ իր ներդրումները պահպանվում են նախագծում։--[[Մասնակից:Ավետիսյան91|Ավետիսյան91]] ([[Մասնակցի քննարկում:Ավետիսյան91|քննարկում]])  07:16, 30 հունվարի 2022 (UTC)

== Question from [[User:Էսթեր Սիմոնյան|Էսթեր Սիմոնյան]] on [[Օգնություն:Գլխացանկ]] (11:50, 31 հունվարի 2022) ==

Բարև ձեզ ես ուզում եմ գրավել ձեզ մոտ սակայն  ամենաանքամ գրանցվելուց երկու բառ չեմ հասկանում ու կանգ եմ առում --[[Մասնակից:Էսթեր Սիմոնյան|Էսթեր Սիմոնյան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Էսթեր Սիմոնյան|քննարկում]]) 11:50, 31 հունվարի 2022 (UTC)

:Ողջույն, @[[Մասնակից:Էսթեր Սիմոնյան|Էսթեր Սիմոնյան]] ջան․ Արդեն գրանցվել ես, Էսթեր Սիմոնյան մասնակցային անվամբ։ [[Մասնակից:ԱշոտՏՆՂ|ԱշոտՏՆՂ]] ([[Մասնակցի քննարկում:ԱշոտՏՆՂ|քննարկում]]) 12:21, 31 հունվարի 2022 (UTC)

== Հարց [[User:Dasced|Dasced]]-ից (20:55, 11 Հուլիսի 2022) ==

Բարև ձեզ, ես ուզում եմ իմանալ ինչպես կարող եմ նոր գրառում տեղադրել , օրինակ ինչոր մարդու մասին --[[Մասնակից:Dasced|Dasced]] ([[Մասնակցի քննարկում:Dasced|քննարկում]]) 20:55, 11 Հուլիսի 2022 (UTC)

== Հարց [[User:Վահե Աղաբեկյան|Վահե Աղաբեկյան]]-ից (16:53, 9 Օգոստոսի 2022) ==

Բարև ձեզ , վիքիպեդիայում կան տարբեր մարդկանց կենսագրություններ , ի՞նչ չափանիշներով են որոշվում այդ անձնավորության կենսագրությունը կարող է տեղ գտնել վիքիպեդիայում։ --[[Մասնակից:Վահե Աղաբեկյան|Վահե Աղաբեկյան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Վահե Աղաբեկյան|քննարկում]]) 16:53, 9 Օգոստոսի 2022 (UTC)

:Ողջույն, @[[Մասնակից:Վահե Աղաբեկյան|Վահե Աղաբեկյան]] ջան։ Կանոնակարգը [[Վիքիպեդիա:Նշանակալիություն (մարդիկ)]] էջում է։ [[Մասնակից:ԱշոտՏՆՂ|ԱշոտՏՆՂ]] ([[Մասնակցի քննարկում:ԱշոտՏՆՂ|քննարկում]]) 17:35, 9 Օգոստոսի 2022 (UTC)

Շնորհակալություն պատասխանի համար, իմ ասած անձնավորությունը  երկու անգամ հիշատավել է 2 լրատվական միջոցների կողմից՝ Ապառաժի և Արցախի (Լեռնային Ղարաբաղի) Հանրապետության
Ազգային ժողով֊ի կողմից [[Մասնակից:Վահե Աղաբեկյան|Վահե Աղաբեկյան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Վահե Աղաբեկյան|քննարկում]]) 17:53, 9 Օգոստոսի 2022 (UTC)

Եթե համապատասխանում բոլոր պահանջներին խմբագրում Ե՞ս պետք է անեմ, թե՞ վիքիպեդիան [[Մասնակից:Վահե Աղաբեկյան|Վահե Աղաբեկյան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Վահե Աղաբեկյան|քննարկում]]) 18:08, 9 Օգոստոսի 2022 (UTC)

:Հարգելի՛ @[[Մասնակից:Վահե Աղաբեկյան|Վահե Աղաբեկյան]], Վիքիպեդիայի հոդվածները գրում է ոչ թե ինչ-որ ավտոմատացված համակարգ, այլ հենց խմբագիրները։ --[[Մասնակից:GeoO|&lt;font color = &quot;red&quot;&gt;&lt;big&gt;'''ջ'''&lt;/big&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color = &quot;black&quot;&gt;'''եօ'''&lt;/font&gt;]] [[Մասնակցի քննարկում:GeoO|🌱]] 18:38, 9 Օգոստոսի 2022 (UTC)

Հարգե'լի ջեօ ջան շնորհակալություն [[Մասնակից:Վահե Աղաբեկյան|Վահե Աղաբեկյան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Վահե Աղաբեկյան|քննարկում]]) 18:42, 9 Օգոստոսի 2022 (UTC)</text>
      <sha1>4tw71mulp85wyykyudx2bim5cict2cr</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Մասնակից:517design</title>
    <ns>2</ns>
    <id>451744</id>
    <revision>
      <id>8486422</id>
      <parentid>7458921</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T08:47:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>517design</username>
        <id>18540</id>
      </contributor>
      <comment>/* Հոդվածներ, որոնք ստեղծել է կամ ունեցել է զգալի ներդրում */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6667" xml:space="preserve">{|class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;float:right;&quot;
!{{Մասնակից/Վիքիստաժ|տարի=2012|ամիս=9|օր=1}}
|-
! width=&quot;150px&quot;|{{Մասնակից/Ուղղեցեք}}
|-
! width=&quot;150px&quot;|{{Մասնակից/Հայեցի}}
|-
! width=&quot;150px&quot;|{{Մասնակից/Հսկում}}
|-
| width=&quot;150px&quot;|{{Մասնակից/Կարող է լուսանկարել}}
|-
| width=&quot;150px&quot;|{{Մասնակից/Հետաքրքրություն:Ադրբեջան}}
|-
| width=&quot;150px&quot;|{{Մասնակից/Հետաքրքրություն:Թուրքիա}}
|-
| width=&quot;150px&quot;|{{Մասնակից/Հետաքրքրություն:ԼՂՀ}}
|-
| width=&quot;150px&quot;|{{Մասնակից/Հետաքրքրություն:Պատմություն}}
|-
| width=&quot;150px&quot;|{{Մասնակից/Արցախ, ոչ թե Ղարաբաղ}}
|}
{{Babel|hy|en-4|ru-5}}

== Հոդվածներ, որոնք ստեղծել է կամ ունեցել է զգալի ներդրում ==
*[[Այգեձոր (Երևանի թաղամաս)]]
*[[Արկադի Մանուչարով|'''Արկադի Մանուչարով''']]
*[[Կռունկ կոմիտե]]
*[[Բորիս Կևորկով]]
*[[Ռոբերտ Քոչարյան|'''Ռոբերտ Քոչարյան''']]
*[[Սամվել Բաբայան (ռազմական գործիչ)|'''Սամվել Բաբայան''']]
*[[Լևոն Տեր-Պետրոսյան|Լևոն-Տեր-Պետրոսյան]]
*[[Մարիուս Յուզբաշյան|'''Մարիուս Յուզբաշյան''']]
*[[Գրիգոր Սաղյան]]
*[[Տիգրան Դևոյանց|'''Տիգրան Դևոյանց''']]
*[[Տիգրան Ջրբաշյան]]
*[[Նացիստական ռազմագերիները Հայաստանում|'''Նացիստական ռազմագերիները Հայաստանում''']]
*[[Գրիգոր Արծրունի]]
*[[Սարգիս Հովհաննիսյան (նկարիչ)]]
*[[Միխայիլ Աստաֆև]]
*[[Աղասի Խանջյանի մահը|'''Աղասի Խանջյանի մահը''']]
*[[:Կատեգորիա:Հայ տառաստեղծներ]]
*[[Երևանի մասին հիշատակությունները մինչ 16-րդ դարը|'''Երևանի մասին հիշատակությունները մինչ 16-րդ դարը''']]
*[[Կաղապար:Երևանի եկեղեցիներ ու մատուռներ|'''Կաղապար:Երևանի եկեղեցիներ ու մատուռներ''']]
*[[Կաղապար:Երևանի մզկիթներ|'''Կաղապար:Երևանի մզկիթներ''']]
*[[Հայաստանի բնակավայրերի ցանկ|'''Հայաստանի բնակավայրերի ցանկ''']]
*[[Սարդարապատի հերոսամարտ|'''Սարդարապատի հերոսամարտ''']] / '''&lt;span style=&quot;color:red&quot;&gt;Օրվա հոդված&lt;/span&gt;'''
*[[Հոկտեմբերի 27-ի ահաբեկչական գործողություն|'''Հոկտեմբերի 27-ի ահաբեկչական գործողություն''']] / '''&lt;span style=&quot;color:red&quot;&gt;Օրվա հոդված&lt;/span&gt;'''
*[[Վիվիան Մեյեր]]
*[[Հայաստանում C-130 ինքնաթիռի խոցում (1958)]]
*[[Արցախում Մի-24 ուղղաթիռի խոցում (2014)|'''Արցախում Մի-24 ուղղաթիռի խոցում (2014) / &lt;span style=&quot;color:red&quot;&gt;Օրվա հոդված&lt;/span&gt;''']]
*[[Հայաստանի Հանրապետության վարչապետ]]
*[[Հայաստանի Հանրապետության արտաքին գործերի նախարար]]
*[[Հայաստանի Հանրապետության ոստիկանության պետ]]
*[[Հայաստանի Հանրապետության ֆինանսների նախարար]]
*[[Հայաստանի Հանրապետության պաշտպանության նախարար]]
*[[Հայաստանի Հանրապետության աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարար]]
*[[Հայաստանի Հանրապետության արդարադատության նախարար]]
*[[Հայաստանի Հանրապետության կրթության և գիտության նախարար]]
*[[Հայաստանի Հանրապետության գյուղատնտեսության նախարար]]
*[[Հայաստանի Հանրապետության կապի և տրանսպորտի նախարար]]
*[[Հայաստանի Հանրապետության Կառավարություն (1918-1920)|'''Հայաստանի Հանրապետության Կառավարություն (1918-1920)''']]
*[[Հայաստանի Հանրապետության Ազգային ժողով (1918-1920)]]
*[[Քրիստափոր Արարատյան|'''Քրիստափոր Արարատյան''']] / '''&lt;span style=&quot;color:red&quot;&gt;Օրվա հոդված&lt;/span&gt;'''
*[[Հովհաննես Հախվերդյան]]
*[[Հովհաննես Քաջազնունի]]
*[[Ալեքսանդր Խատիսյան]]
*[[Համազասպ Օհանջանյան]]
*[[Ռուբեն Տեր-Մինասյան]]
*[[Նեմեսիս գործողություն|'''Նեմեսիս գործողություն''']] / '''&lt;span style=&quot;color:red&quot;&gt;Օրվա հոդված&lt;/span&gt;'''
*'''[[Լիանոսյաններ]]'''
*[[Ստեփան Գևորգի Լիանոսյան|'''Ստեփան Գևորգի Լիանոսյան''']]
*[[Գևորգ Մարտինի Լիանոսյան]]
*[[Գևորգ Ստեփանի Լիանոսյան]]
*[[Ստեփան Մարտինի Լիանոսյան]]
*[[Գ. Մ. Լիանոզով և որդիներ]]
*[[Ռուսական գլխավոր նավթային ընկերություն|'''Ռուսական գլխավոր նավթային ընկերություն''']]
*[[Բաքվի լուսանկարչական տները (մինչև 1917թ.)]]
*[[Ա. Ավագյանցի լուսանկարչական տուն]]
*[[Աշխեն Արիստակյանի լուսանկարչական տուն]]
*[[Բալյան լուսանկարաչական տուն]]
*[[Բարսեղ Ռոստոմյանի լուսանկարչական տուն]]
*[[Դավիթ Ռոստոմյանի լուսանկարչական տուն]]
*[[Ժորժ լուսանկարչական տուն]]
*[[Լենկորան լուսանկարչական տուն]]
*[[Լուարսաբյանի լուսանկարչական տուն]]
*[[Լույս ու ստվեր լուսանկարչական տուն]]
*[[Մամիկոնյանցի ու Սուրաբյանի լուսանկարչական տուն]]
*[[Մելիքյանի լուսանկարչական տուն]]
*[[Ռեմբրանդտ լուսանկարչական տուն]]
*[[Մարդու իրավունքները Ադրբեջանում]]
*[[Ադրբեջանական թղթադրամների տպագրության հետ կապված սկանդալ]]
*[[Էյնուլլա Ֆաթուլլաև]]
*[[Հայ գերիները Ադրբեջանում]]</text>
      <sha1>mncqm9y3nflypajale4z8ou8q452bxw</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Ուեմբլի մարզադաշտ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>462310</id>
    <revision>
      <id>8486255</id>
      <parentid>8485630</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T20:17:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Armineaghayan</username>
        <id>25187</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="10881" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Մարզադաշտ
 |ամբողջական անվանում = Wembley Stadium
 |հիմնադրված = 2003
 |կառուցված = 2007
 |կառուցման գին = £798&amp;nbsp;միլիոն (2007)
 |բացված = 2007
 |դաշտի չափսեր = 105 × 69 մ
 |թիմ = {{Դրոշ|Անգլիա}} [[Անգլիայի ֆուտբոլի ազգային հավաքական|Անգլիա]] (2007 - ներկա)&lt;br /&gt;{{Դրոշ|Անգլիա}} [[Տոտտենհեմ Հոտսպուր]] (2016 - Ներկա)&lt;ref&gt;[http://www.premierleague.am/%D5%BF%D5%B8%D5%BF%D5%BF%D5%A5%D5%B6%D5%B0%D5%A5%D5%B4%D5%A8-%D5%BE%D5%A1%D6%80%D5%B1%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%AC%D5%A5%D6%81-%D5%B8%D6%82%D5%A5%D5%B4%D5%A2%D5%AC%D5%AB-%D5%B4%D5%A1%D6%80/ «Տոտտենհեմը» վարձակալեց Ուեմբլի մարզադաշտը]&lt;/ref&gt;
}}
'''«Ուեմբլի»''' ({{lang-en|''Wembley Stadium''}}, {{IPA|[ˈwɛmbli]}}), առավել հայտնի է '''Նոր Ուեմբլի''' ({{lang-en|''New Wembley''}} անվանումով), [[մարզադաշտ]] [[Միացյալ Թագավորություն|Մեծ Բրիտանիա]]յի մայրաքաղաք [[Լոնդոն]]ի Ուեմբլի արվարձանումում։ Կառուցվել է [[2007 թվական]]ին՝ նախկին «[[Ուեմբլի (1923)|Ուեմբլի»]] մարզադաշտի տեղը։ Նախկին «Ուեմբլին», որ հայտնի էր նաև ''Էմփայր Սթեյդիում'' ({{lang-en|Empire Stadium}}) անվամբ և աշխարհի ամենահամբավված ֆուտբոլային մարզադաշտերից մեկն էր, քանդվել է 2002-2003 թվականներին&lt;ref&gt;{{cite news|title=Final whistle for Wembley's towers|url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/england/2735143.stm|work=BBC News|date=1 September 2016}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news| url=https://www.forbes.com/2005/10/20/microsoft-wembley-sponsorship-cx_cn_1020autofacescan08.html | work=Forbes | title=Gates' Microsoft Becomes Wembley Stadium Backer | date=20 October 2005}}&lt;/ref&gt;։ Ի դեպ, այդտեղ, ի շարս բազմաթիվ կարևոր մրցախաղերի, անց են կացվել նաև ֆուտբոլի աշխարհի [[1966 թվական]]ի առաջնության բացման (Անգլիա-Ուրուգվայ) և եզրափակիչ (Անգլիա-ԳՖՀ) հանդիպումները։

Նոր «Ուեմբլի»-ում են անցկացվել և անցկացվում [[Անգլիա]]յի ֆուտբոլի ազգային հավաքականի մրցախաղերը, գավաթային եզրափակիչ հանդիպումները, [[ռեգբի]]ի կարևորագույն մրցախաղեր, մեծ հետաքրքրություն առաջացրած համերգներ և խոշորամասշտաբ այլ միջոցառումներ։ Մարզադաշտի սեփականատերը անգլիական ֆուտբոլի ղեկավար մարմինն է՝ Ֆուտբոլի ընկերակցությունը (Football Association - FA), որի գրասենյակը հենց մարզադաշտում էլ գտնվում է։ Ունենալով 90 հազար նստատեղ՝ նոր «Ուեմբլի»-ն մեծությամբ առաջինն է Բրիտանիայում և երկրորդը՝ [[Եվրոպա]]յում (զիջում է միայն [[Բարսելոնա|բարսելոն]]յան «[[Կամպ Նոու]]»-ին)&lt;ref&gt;{{cite web|access-date=12 October 2020|url=https://www.wembleystadium.com/about/press/stadium-facts-and-features|website=wembleystadium.com|title=Wembley Stadium Facts and Figures|archive-date=20 November 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201120011141/https://www.wembleystadium.com/about/press/stadium-facts-and-features|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;։

Նախագիծը պատրաստել են ամերիկյան Populous և բրիտանական Foster and Partners նախագծա-ճարտարապետական ընկերությունների մասնագետները, շինարարությունն իրականացրել է ավստրալական Multiplex ընկերությունը։ Կառույցը պսակված է 134 մետր բարձրություն ունեցող [[կամար]]ով, որը գեղեցիկ տեսք հաղորդելով հանդերձ՝ կրում է տանիքի ծանրության ավելի քան 75 տոկոսը&lt;ref&gt;{{cite web |title=Wembley Stadium – Key Facts. |url=http://www.wembleystadium.com/Press/Presspack/Key-Features |work=Wembley Stadium |access-date=2 March 2018 |archive-date=24 November 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181124093327/http://www.wembleystadium.com/Press/Presspack/Key-Features |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;։ Պողպատե այդ կամարը համարվում է տանիքի ամենաերկար միաթռիչք կոնստրուկցիան աշխարհում։ Մարզադաշտի շինարարությունն արժեցել է £798 միլիոն [[Ֆունտ ստերլինգ|ֆունտ սթեռլինգ]] &lt;ref&gt;{{cite news| url=http://populous.com/project/wembley-stadium/ |title=Timeline: A new National Stadium for the national game}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |title=Wembley Stadium |url=https://twitter.com/wembleystadium/status/968955877494591494 |work=Twitter – Wembley Stadium |date=28 February 2018}}&lt;/ref&gt;, ավարտվել է 2007 թվականին։ Նորակառույց մրցասպարեզում անցկացված առաջին մրցախաղը եղել է Անգլիայի և Իտալիայի ֆուտբոլի երիտասարդական հավաքականների ընկերական հանդիպումը 55.700 հանդիսականների ներկայությամբ (խաղն ավարտվել է ոչ-ոքի՝ 3-3 հաշվով)&lt;ref&gt;Fletcher, Paul. [http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/internationals/6483789.stm England U21s draw Wembley cracker]. BBC Sport. 24 март 2007.&lt;/ref&gt;։

Այստեղ կայացած հիշարժան մրցախաղերից են [[2012 թվական]]ի [[ամառային օլիմպիական խաղեր]]ի ֆուտբոլի մրցապայքարի  եզրափակիչ խաղը,  [[ՈՒԵՖԱ Չեմպիոնների Լիգա|ՈՒԵՖԱ]]-ի չեմպիոնների լիգայի 2011  և 2013 թվականների եզրափակիչ հանդիպումները, Euro 2020-ի ութ մրցախաղ (ներառյալ կիսաեզրափակիչ ու եզրափակիչ խաղերը)&lt;ref&gt;[http://www.uefa.com/uefaeuro-2020/news/newsid=2151146.html &quot;Wembley to stage UEFA EURO 2020 final&quot;] UEFA. Retrieved 29 November 2014&lt;/ref&gt;, ֆուտբոլի Եվրոպայի կանանց առաջնության 2022 թվականի եզրափակիչը (UEFA Women's Euro 2022)&lt;ref&gt;{{cite web | url=https://www.uefa.com/womenseuro/news/0258-0e223dbee206-0b8de08ec9ba-1000--finals-schedule-set/ | title=Women's EURO 2022 schedule: All the results | date=31 July 2022 }}&lt;/ref&gt;: ՈՒԵՖԱ-ի չորրորդ կարգ ունեցող այս մարզադաշտում է անցկացվելու նաև չեմպիոնների լիգայի 2024 թվականի եզրափակիչ հանդիպումը&lt;ref name=&quot;2024 UCLFinal&quot;&gt;{{cite news |url=https://www.uefa.com/insideuefa/news/newsid=2642232.html |title=UEFA competitions to resume in August |website=UEFA.com|publisher=Union of European Football Associations |date=17 June 2020 |access-date=17 June 2020}}&lt;/ref&gt;։

== Պատկերասրահ ==
&lt;gallery&gt;
File:Wembley Stadium.jpg
File:Wembley Stadium down Wembley Way.jpg
File:Wembley Stadium under construction.jpg
File:Wembley Stadium interior.jpg
File:Wembley Stadium, London.jpg
File:Wembley Stadium map.png
File:Wembley Stadium, illuminated.jpg
File:Wembley Stadium closeup.jpg
File:Tokyngton, Wembley stadium.jpg
File:Wembley Stadium interior 1956.jpg
File:The old Wembley Stadium.jpg
File:Wembley Stadium Twin Towers.jpg
File:Wembley Stadium aerial 2011.jpg
File:Wembley Stadium - USA v England.jpg
&lt;/gallery&gt;

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

== Արտաքին հղումներ ==
* {{Commonscat|Wembley Stadium}}
*[http://www.wembleystadium.com/ wembleystadium.com], մարզադաշտի պաշտոնական կայքէջը
*[http://www.wikistadiums.org/wembley-stadium/1 Տեսարաններ մարզադաշտից]
*[https://www.seatingplan.net/wembley-stadium Wembley Stadium Seating Plans]

{{s-start|title=Events}}
{{Succession box
| title = FA Cup&lt;br /&gt;եզրափակիչ հանդիպման մրցասպարեզ
| before = Millennium Stadium &lt;br /&gt;[[Կարդիֆ]]
| after = Incumbent
| years = 2007 թվականից մինչև օրս
}}
{{Succession box
| title = [[ՈՒԵՖԱ-ի չեմպիոնների լիգա]]&lt;br /&gt;եզրափակիչ հանդիպման մրցասպարեզ
| before = [[Սանտյագո Բեռնաբեու]]&lt;br /&gt;[[Մադրիդ]]
| after = [[Ալյանց Արենա]]&lt;br /&gt;[[Մյունխեն]]
| years = ՈՒԵՖԱ-ի չեմպիոնների լիգայի եզրափակիչ, 2011 թ.
}}
{{succession box|
| before = Պեկինի Ազգային մարզադաշտ (տղամարդիկ) &lt;br /&gt; Աշխատավորների մարզադաշտ (կանայք) &lt;br /&gt; [[Պեկին]]
| title = [[Ամառային օլիմպիական խաղեր]] &lt;br /&gt; Ֆուտբոլի եզրափակիչ հանդիպման մրցասպարեզ
| years = 2012
| after = [[Մարականա մարզադաշտ]] &lt;br /&gt; [[Ռիո դե Ժանեյրո]]
}}
{{Succession box
| title = [[ՈՒԵՖԱ-ի չեմպիոնների լիգա]]&lt;br /&gt;եզրափակիչ հանդիպման մրցասպարեզ
| before = Ալյանց Արենա&lt;br /&gt;Մյունխեն
| after = Estádio da Luz&lt;br /&gt;[[Լիսաբոն]]
| years = ՈՒԵՖԱ-ի չեմպիոնների լիգայի եզրափակիչ, 2013
}}
{{succession box|
| title = Եվրոպայի առաջնության&lt;br /&gt;եզրափակիչ հանդիպման մրցասպարեզ|
| years = Euro 2020 
| before = [[Ստադ դե Ֆրանս]] &lt;br /&gt; [[Սեն Դենի]]
| after = [[Օլիմպիական մարզադաշտ]] &lt;br /&gt; [[Բեռլին]]
}}
{{succession box|
| title = Եվրոպայի կանանց առաջնության&lt;br /&gt;եզրափակիչ հանդիպման մրցասպարեզ
| years = Euro 2022&lt;!-- Final--&gt;|2022]]
| before = Grolsch Veste &lt;br /&gt; Էնշեդե
| after = TBA
}}
{{Succession box
| title = [[ՈՒԵՖԱ-ի չեմպիոնների լիգա]]&lt;br /&gt;եզրափակիչ հանդիպման մրցասպարեզ
| before = Աթաթուրքի անվան օլիմպիական մարզադաշտ&lt;br /&gt;[[Ստամբուլ]]
| after = Ալյանց Արենա&lt;br /&gt;Մյունխեն
| years = ՈՒԵՖԱ-ի չեմպիոնների լիգայի եզրափակիչ, 2024
}}
{{S-end}}

{{Լոնդոնի տեսարժան վայրեր}}
{{Արտաքին հղումներ}}
[[Կատեգորիա:Մարզադաշտեր Անգլիայում]]
[[Կատեգորիա:Ֆուտբոլային մարզադաշտեր]]</text>
      <sha1>ml2a85o6kd2nsvsz7xg4ra6njw80s0h</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Մասնակցի քննարկում:Մեսրոպ Հայրապետյան</title>
    <ns>3</ns>
    <id>468995</id>
    <revision>
      <id>8486477</id>
      <parentid>8134207</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T11:42:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>23artashes</username>
        <id>2675</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="104067" xml:space="preserve">==Ողջույն==
{| style=&quot;width:100%; background:transparent; font-size:100%&quot;
 | style=&quot;background:#e0f0ff; border:1px solid silver; -moz-border-radius-topleft:12px; -webkit-border-top-left-radius:12px; border-top-left-radius:12px; width:20%; height:30px&quot; | &amp;nbsp;&amp;nbsp; [[Պատկեր:Help-browser.svg|18px|link=Վիքիպեդիա:Ինչ Վիքիպեդիան չէ]] [[Վիքիպեդիա:Ինչ Վիքիպեդիան չէ|Ի՞նչ Վիքիպեդիան չէ]]
 | style=&quot;background:#6495ed; color:white; padding:0.5em 0.5em 0.5em 1em; font-size:130%; border:1px solid silver; -moz-border-radius-topright:12px; -webkit-border-top-right-radius:12px; border-top-right-radius:12px; width:80%&quot; | Բարի գալուստ Վիքիպեդիա, [[Մասնակից:{{BASEPAGENAME}}|&lt;span style=&quot;color:white&quot;&gt;{{BASEPAGENAME}}&lt;/span&gt;]] ։)&lt;/span&gt;
 |-
 | style=&quot;background:#e0e6ff; border:1px solid silver; height:30px; padding-left:1em&quot; | [[Պատկեր:Crystal Clear app ktip.png|18px|link=Վիքիպեդիա:Խորհրդարան]] [[Վիքիպեդիա:Խորհրդարան|Խորհրդարան]]
 | rowspan=&quot;7&quot; style=&quot;background:#fffff0; border:1px solid silver; -moz-border-radius-bottomright:12px; -webkit-border-bottom-right-radius:12px; border-bottom-right-radius:12px; padding:0.5em 1em&quot; | Վիքիպեդիայի մասնակիցների անունից ողջունում եմ Ձեզ Վիքիպեդիայի հայերեն բաժնում։ Հուսով ենք մեծ բավականություն կստանաք մասնակցելով այս նախագծին։

Ուշադրություն դարձրեք աշխատանքի հիմնական սկզբունքներին, գործեք վստահ ու միշտ ունեցեք լավ ձգտումներ։

[[Պատկեր:Signature button vector.png|thumb|ստորագրելու համար պետք է սեղմել այստեղ]] Վիքիպեդիայում հոդվածները չեն ստորագրվում (խմբագրողների ցուցակը ավտոմատաբար ձևավորվում է հոդվածի «Պատմություն» պատուհանում), բայց եթե Դուք ցանկանաք մասնակցել [[Վիքիպեդիա:Խորհրդարան|խորհրդարանում]] կամ առանձին հոդվածի քննարկմանը, ապա խնդրում ենք չմոռանալ [[Վիքիպեդիա:Ստորագրություն|ստորագրել]] Ձեր մեկնաբանությունների վերջում ավելացնելով 4 ալիքանշաններից (&lt;nowiki&gt;~~~~&lt;/nowiki&gt;) կազմված նշանագիրը կամ սեղմելով կապույտ մատիտի նշանով սեղմակին (խմբագրման պատուհանիկի վերևում)։ 

Ձեր [[Մասնակից:{{BASEPAGENAME}}|մասնակցային էջում]] Դուք կարող եք գրել որոշ տեղեկություն Ձեր մասին. ասենք այս կամ այն լեզուների տիրապետելու կամ էլ հետաքրքրությունների մասին։ 

Եթե հարցեր ունեք դիմեք օգնության համակարգին, կամ գրեք [[Վիքիպեդիա:Հարցեր|Հարցեր]] բաժնում կամ էլ խմբագրեք [[Special:MyTalk|Ձեր քննարկման էջը]]. գրեք «Օգնեք ինձ» և շարադրեք տեքստը, և Ձեզ անպայման կօգնեն։

Հաճելի խմբագրումներ ենք մաղթում։ Եվս մեկ անգամ բարի գալուստ [[Հայերեն Վիքիպեդիա]]։ Հարգանքներով՝ [[Մասնակից:Lilitik22|Լիլիթ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Lilitik22|քննարկում]]) 12։37, 25 Հուլիսի 2014 (UTC) {{#if:|{{{1}}}}}
&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #eee; padding-top:0.17em; padding-bottom:0.5em&quot;&gt;&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;font-size:90%; font-style:italic&quot;&gt;{{Դրոշ|Մեծ Բրիտանիա}} {{Դրոշ|ԱՄՆ}} Hello and welcome to the Armenian Wikipedia! We appreciate your contributions. If your Armenian skills are not good enough, that’s no problem. We have an [[Վիքիպեդիա:Դեսպանատուն|embassy]] where you can inquire for further information in your native language. We hope you enjoy your time here!&lt;/div&gt;
 |-
 | style=&quot;background:#e5e0ff; border:1px solid silver; height:30px; padding-left:1em&quot; | [[Պատկեր:Հօ (Բառգիրք հայկազեան լեզուի).png|18px|link=b:Ինչպես գրել հայերեն]] [[b:Ինչպես գրել հայերեն|Ինչպե՞ս գրել հայերեն]]
 |-
 | style=&quot;background:#f9e0ff; border:1px solid silver; height:30px; padding-left:1em&quot; | [[Պատկեր:View-refresh.svg|18px|link=Օգնություն:Դասընթաց]] [[Օգնություն:Դասընթաց|Խմբագրման ուղեցույց]]
 |-
 | style=&quot;background:#ffe0f1; border:1px solid silver; height:30px; padding-left:1em&quot; | [[Պատկեր:Accessories-text-editor.svg|18px|link=Վիքիպեդիա:Խուսափեք տարածված սխալներից]] [[Վիքիպեդիա:Խուսափեք տարածված սխալներից|Խուսափե՛ք տարածված սխալներից]]
 |-
 | style=&quot;background:#ffe0e6; border:1px solid silver; height:30px; padding-left:1em&quot; | [[Պատկեր:Wikipedia svg logo.svg|18px|link=Վիքիպեդիա:Էությունը]] [[Վիքիպեդիա:Էությունը|Վիքիպեդիայի էությունը]]
 |-
 | style=&quot;background:#ffe5e0; border:1px solid silver; height:30px; padding-left:1em&quot; | [[Պատկեր:Green copyright.svg|18px|link=Վիքիպեդիա:Հեղինակային իրավունքներ]] [[Վիքիպեդիա:Հեղինակային իրավունքներ|Հեղինակային իրավունքներ]]
 |-
 | style=&quot;background:#ffefe0; border:1px solid silver; -moz-border-radius-bottomleft:12px; -webkit-border-bottom-left-radius:12px; border-bottom-left-radius:12px; height:30px; padding-left:1em&quot; | [[Պատկեր:Nuvola apps bookcase.svg|18px|link=Վիքիպեդիա:Գլոսսարիում]] [[Վիքիպեդիա:Գլոսսարիում|Գլոսսարիում]]
|}

==Շքանշաններ, 2014 օգոստոս==
{| style=&quot;border:1px solid #CCF; background-color:#F0EEFF;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;middle&quot; | [[Պատկեր:100adq.png|70px]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 0; vertical-align: middle; height: 1.1em;&quot; | '''[[Վիքիպեդիա:Շքանշաններ/Վիքիմոլ|Վիքիմոլ]]'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; border-top: 1px solid #bdb5ff;&quot; | {{Հարգելի մասնակից}}, այս շքանշանը ձեզ Հայ Վիքիպեդիայում 100-ից ավել հոդվածներ ստեղծելու համար։ Շարունակեք զարգացնել մեր Վիքիպեդիան։ --[[Մասնակից:Arman musikyan|Արման Մուսիկյան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Arman musikyan|քննարկում]]) 13։25, 18 Օգոստոսի 2014 (UTC)
|}&lt;noinclude&gt;


{| style=&quot;border:1px solid #CCF; background-color:#F0EEFF;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;middle&quot; | [[Պատկեր:New editor delivery.png|100px]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 0; vertical-align: middle; height: 1.1em;&quot; | '''[[Վիքիպեդիա:Շքանշաններ/ՀՍՀ-ի շքանշան|ՀՍՀ-ի շքանշան]]'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; border-top: 1px solid #bdb5ff;&quot; | {{Հարգելի մասնակից}}, այս շքանշանը ձեզ՝ ՀՍՀ-ի հոդվածները վիքիֆիկացնելու և Վիքիպեդիա տեղափոխելու համար։--[[Մասնակից:Arman musikyan|Արման Մուսիկյան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Arman musikyan|քննարկում]]) 13։26, 18 Օգոստոսի 2014 (UTC)
|}&lt;noinclude&gt;

== Չիրո Իմմոբիլե ==

Ինչու՞ էք հետ շրջել «[[Չիրո Իմմոբիլե]]» հոդվածում իմ կողմից կատարված խմբագրումները։--[[Մասնակից:Avagyan|Avagyan]] ([[Մասնակցի քննարկում:Avagyan|քննարկում]]) 16։36, 18 Սեպտեմբերի 2014 (UTC)

Չեմ տեսել --[[Մասնակից:Mes Hay|Mes Hay]] ([[Մասնակցի քննարկում:Mes Hay|քննարկում]]) 11։38, 19 Սեպտեմբերի 2014 (UTC)

==Շքանշաններ, 2014 հոկտեմբեր==
{| style=&quot;border:1px solid #CCF; background-color:#F0EEFF;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;middle&quot; | [[Պատկեր:Wiki expansion barnstar.png|100px]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 0; vertical-align: middle; height: 1.1em;&quot; | '''[[Վիքիպեդիա:Շքանշաններ/Վիքիընդլայնում|Վիքիընդլայնում]]'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; border-top: 1px solid #bdb5ff;&quot; | Հարգելի մասնակից, այս շքանշանը ձեզ, [[Վիքիպեդիա:Նախագիծ:Վիքիընդլայնում|Վիքիընդլայնում]] նախագծին միանալու համար։--[[Մասնակից:Arman musikyan|Արման Մուսիկյան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Arman musikyan|քննարկում]]) 15։33, 18 Հոկտեմբերի 2014 (UTC)
|}&lt;noinclude&gt;


{| style=&quot;border:1px solid #CCF; background-color:#F0EEFF;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;middle&quot; | [[Պատկեր:Wiki expansion 5+ barnstar.png|100px]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 0; vertical-align: middle; height: 1.1em;&quot; | '''[[Վիքիպեդիա:Շքանշաններ/Վիքիընդլայնում 5+|Վիքիընդլայնում 5+]]'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; border-top: 1px solid #bdb5ff;&quot; | {{Հարգելի մասնակից}}, այս շքանշանը ձեզ, [[Վիքիպեդիա:Նախագիծ:Վիքիընդլայնում|Վիքիընդլայնում]] նախագծում 5-ից ավելի հոդված ստեղծելու համար։--[[Մասնակից:Arman musikyan|Արման Մուսիկյան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Arman musikyan|քննարկում]]) 15։36, 18 Հոկտեմբերի 2014 (UTC)
|}&lt;noinclude&gt;


{| style=&quot;border:1px solid #CCF; background-color:#F0EEFF;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;middle&quot; | [[Պատկեր:Kindness Barnstar Hires.png|100px]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 0; vertical-align: middle; height: 1.1em;&quot; | '''[[Վիքիպեդիա:Շքանշաններ/Ժպիտ|Ժպիտ]]'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; border-top: 1px solid #bdb5ff;&quot; | {{Հարգելի մասնակից}}, այս շքանշանը ձեզ ձեր կատարած արժեքավոր խմբագրումների համար։--[[Մասնակից:Arman musikyan|Արման Մուսիկյան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Arman musikyan|քննարկում]]) 11։41, 19 Հոկտեմբերի 2014 (UTC)
|}&lt;noinclude&gt;


{| style=&quot;border:1px solid #CCF; background-color:#F0EEFF;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;middle&quot; | [[Պատկեր:Wiki expansion 10+ barnstar.png|100px]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 0; vertical-align: middle; height: 1.1em;&quot; | '''[[Վիքիպեդիա:Շքանշաններ/Վիքիընդլայնում 10+|Վիքիընդլայնում 10+]]'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; border-top: 1px solid #bdb5ff;&quot; | {{Հարգելի մասնակից}}, այս շքանշանը ձեզ, [[Վիքիպեդիա:Նախագիծ:Վիքիընդլայնում|Վիքիընդլայնում]] նախագծում 10-ից ավելի հոդված ստեղծելու համար։--[[Մասնակից:Arman musikyan|Արման Մուսիկյան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Arman musikyan|քննարկում]]) 19։08, 20 Հոկտեմբերի 2014 (UTC)
|}&lt;noinclude&gt;


{| style=&quot;border:1px solid #CCF; background-color:#F0EEFF;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;middle&quot; | [[Պատկեր:BoNM - Spain Hires.png|100px]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 0; vertical-align: middle; height: 1.1em;&quot; | '''[[Վիքիպեդիա:Շքանշաններ/Իսպանական շքանշան|Իսպանական շքանշան]]'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; border-top: 1px solid #bdb5ff;&quot; | {{Հարգելի մասնակից}}, այս շքանշանը ձեզ Հայերեն Վիքիպեդիայում [[Իսպանիա]]յին նվիրված թեմատիկան զարգացնելու համար։--[[Մասնակից:Arman musikyan|Արման Մուսիկյան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Arman musikyan|քննարկում]]) 19։10, 20 Հոկտեմբերի 2014 (UTC)
|}&lt;noinclude&gt;

==Շքանշաններ, 2014 հոկտեմբեր (մաս II)==
{| style=&quot;border:1px solid #CCF; background-color:#F0EEFF;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;middle&quot; | [[Պատկեր:Wiki expansion 25+ barnstar.png|100px]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 0; vertical-align: middle; height: 1.1em;&quot; | '''[[Վիքիպեդիա:Շքանշաններ/Վիքիընդլայնում 25+|Վիքիընդլայնում 25+]]'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; border-top: 1px solid #bdb5ff;&quot; | {{Հարգելի մասնակից}}, այս շքանշանը ձեզ, [[Վիքիպեդիա:Նախագիծ:Վիքիընդլայնում|Վիքիընդլայնում]] նախագծում 25-ից ավելի հոդված ստեղծելու համար։--[[Մասնակից:Arman musikyan|Արման Մուսիկյան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Arman musikyan|քննարկում]]) 09։11, 24 Հոկտեմբերի 2014 (UTC)
|}&lt;noinclude&gt;

==Շքանշաններ, 2014 նոյեմբեր==
{| style=&quot;border:1px solid #CCF; background-color:#F0EEFF;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;middle&quot; | [[Պատկեր:Wiki expansion 50+ barnstar.png|100px]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 0; vertical-align: middle; height: 1.1em;&quot; | '''[[Վիքիպեդիա:Շքանշաններ/Վիքիընդլայնում 50+|Վիքիընդլայնում 50+]]'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; border-top: 1px solid #bdb5ff;&quot; |{{Հարգելի մասնակից}}, այս շքանշանը ձեզ, [[Վիքիպեդիա:Նախագիծ:Վիքիընդլայնում|Վիքիընդլայնում]] նախագծում 50-ից ավելի հոդված ստեղծելու համար։--[[Մասնակից:Arman musikyan|Արման Մուսիկյան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Arman musikyan|քննարկում]]) 19։04, 5 Նոյեմբերի 2014 (UTC)
|}&lt;noinclude&gt;


{| style=&quot;border:1px solid #CCF; background-color:#F0EEFF;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;middle&quot; | [[Պատկեր:COTW Towns Basic Barnstar Hires.png|100px]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 0; vertical-align: middle; height: 1.1em;&quot; | '''[[Վիքիպեդիա:Շքանշաններ/Բնակավայրի շքանշան|Բնակավայրի շքանշան]]'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; border-top: 1px solid #bdb5ff;&quot; | {{հարգելի մասնակից}}, այս շքանշանը ձեզ, բնակավայրերի մասին 20-ից ավելի հոդվածներ ստեղծելու համար։--[[Մասնակից:Arman musikyan|Արման Մուսիկյան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Arman musikyan|քննարկում]]) 04։29, 15 Նոյեմբերի 2014 (UTC)
|}&lt;noinclude&gt;


{| style=&quot;border:1px solid #CCF; background-color:#F0EEFF;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;middle&quot; | [[Պատկեր:Owl barnstar2.svg|100px]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 0; vertical-align: middle; height: 1.1em;&quot; | '''[[Վիքիպեդիա:Շքանշաններ/Հանրագիտարանային Շարվածքի շքանշան|Հանրագիտարանային Շարվածքի շքանշան]]'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; border-top: 1px solid #bdb5ff;&quot; | {{հարգելի մասնակից}}, այս շքանշանը ձեզ, [[Իսպանիա]]յի քաղաքների մասին մեծ քանակությամբ հոդվածներ ստեղծելու համար։--[[Մասնակից:Arman musikyan|Արման Մուսիկյան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Arman musikyan|քննարկում]]) 13։22, 17 Նոյեմբերի 2014 (UTC)
|}&lt;noinclude&gt;


{| style=&quot;border:1px solid #CCF; background-color:#F0EEFF;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;middle&quot; | [[Պատկեր:Wiki expansion 75+ barnstar.png|100px]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 0; vertical-align: middle; height: 1.1em;&quot; | '''[[Վիքիպեդիա:Շքանշաններ/Վիքիընդլայնում 75+|Վիքիընդլայնում 75+]]'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; border-top: 1px solid #bdb5ff;&quot; | Հարգելի մասնակից, այս շքանշանը ձեզ, Վիքիընդլայնում նախագծում 75-ից ավելի հոդված ստեղծելու համար։--[[Մասնակից:Arman musikyan|Արման Մուսիկյան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Arman musikyan|քննարկում]]) 13։58, 17 Նոյեմբերի 2014 (UTC)
|}&lt;noinclude&gt;


{| style=&quot;border:1px solid #CCF; background-color:#F0EEFF;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;middle&quot; | [[Պատկեր:Translation-Barnstar.png|100px]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 0; vertical-align: middle; height: 1.1em;&quot; | '''[[Վիքիպեդիա:Շքանշաններ/Վաստակավոր Թարգմանչի շքանշան|Վաստակավոր Թարգմանիչ]]'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; border-top: 1px solid #bdb5ff;&quot; | {{Հարգելի մասնակից}}, այս շքանշանը ձեզ, ձեր կատարած թարգմանչական աշխատանքների համար։--[[Մասնակից:Arman musikyan|Արման Մուսիկյան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Arman musikyan|քննարկում]]) 17։59, 26 Նոյեմբերի 2014 (UTC)
|}&lt;noinclude&gt;

==Շքանշաններ, 2014 նոյեմբեր (մաս II)==
{| style=&quot;border:1px solid #CCF; background-color:#F0EEFF;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;middle&quot; | [[Պատկեր:Wiki expansion 100+ barnstar.png|100px]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 0; vertical-align: middle; height: 1.1em;&quot; | '''[[Վիքիպեդիա:Շքանշաններ/Վիքիընդլայնում 100+|Վիքիընդլայնում 100+]]'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; border-top: 1px solid #bdb5ff;&quot; | Հարգելի մասնակից, այս շքանշանը ձեզ, Վիքիընդլայնում նախագծում 100-ից ավելի հոդված ստեղծելու համար։--[[Մասնակից:Arman musikyan|Արման Մուսիկյան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Arman musikyan|քննարկում]]) 07։53, 27 Նոյեմբերի 2014 (UTC)
|}&lt;noinclude&gt;


{| style=&quot;border:1px solid #CCF; background-color:#F0EEFF;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;middle&quot; | [[Պատկեր:30 articles Gold Barnstar Hires.png|100px]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 0; vertical-align: middle; height: 1.1em;&quot; | '''[[Վիքիպեդիա:Շքանշաններ/30 հոդված 45 օրում|30 հոդված 45 օրում]]'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; border-top: 1px solid #bdb5ff;&quot; | {{Հարգելի մասնակից}}, այս շքանշանը ձեզ 45 օրում 30 հոդված ստեղծելու համար։--[[Մասնակից:Arman musikyan|Արման Մուսիկյան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Arman musikyan|քննարկում]]) 06։57, 30 Նոյեմբերի 2014 (UTC)
|}&lt;noinclude&gt;

== Քաղաքներ ==
Հարգելի Mes Hay, խնդրում եմ էլ չավելացնել Քաղաքներ կատեգորիան հոդվածներում, բավական է Իսպանիայի քաղաքներ կամ Իսպանիայի բնակավայրեր։ - [[Մասնակից:Kareyac|Kareyac]] ([[Մասնակցի քննարկում:Kareyac|քննարկում]]) 15։57, 3 Դեկտեմբերի 2014 (UTC)

Լավ Շնորհակալություն։ --[[Մասնակից:Mes Hay|Mes Hay]] ([[Մասնակցի քննարկում:Mes Hay|քննարկում]]) 14։09, 4 Դեկտեմբերի 2014 (UTC)

== [[ՎՊ:ՋԵՀ]] ==

Ողջույն, Mes Hay։ Եթե հոդվածը ջնջման ես ներկայացնում, պետք է քննարկում բացել համապատասխան էջում՝ [[ՎՊ:ՋԵՀ]], որպեսզի բոլորը տեսնեն քննարկումը և մասնակեցեն քննարկմանը/քվեարկությանը։ Եթե էլի ես ներկայացնելու ջնջման, խնդրեմ ջնջման ենթակա հոդվածների էջում գրիր։ — [[User:GeoO|Ջէօ]] ([[User talk:GeoO|청]]) 16։53, 7 Դեկտեմբերի 2014 (UTC)
:Շնորհակալություն հարգելի Ջէօ ես չգիտեի, կհետեվեմ քո խորհրդին --[[Մասնակից:Mes Hay|Mes Hay]] ([[Մասնակցի քննարկում:Mes Hay|քննարկում]]) 16:54, 7 Դեկտեմբերի 2014 (UTC)
::Ողջույն, Մեսրոպ ջան, լավ կլինի անաղբյուր հոդվածների հարցը թողնես, որ ադմիններն ու ավելի հմուտ խմբագիրները լուծեն, քանի որ որոշակի նրբություններ կան {{-)}} --[[Մասնակից:Lilitik22|Լիլիթ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Lilitik22|քննարկում]]) 19:13, 7 Դեկտեմբերի 2014 (UTC)
Լավ Լիլիթ ջան ես ուղակի ուզում էի օգնել {{-)}} --[[Մասնակից:Mes Hay|Mes Hay]] ([[Մասնակցի քննարկում:Mes Hay|քննարկում]]) 11։27, 8 Դեկտեմբերի 2014 (UTC)
::Գիտեմ, Մեսրոպ ջան ու անչափ գնահատում եմ քո օգնելու ցանկությունն ու պատրաստակամությունը {{-)}} --[[Մասնակից:Lilitik22|Լիլիթ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Lilitik22|քննարկում]]) 11:36, 8 Դեկտեմբերի 2014 (UTC)
Միշտ պատրաստ եմ օգնելու Լիլիթ ջան {{-)}} --[[Մասնակից:Mes Hay|Mes Hay]] ([[Մասնակցի քննարկում:Mes Hay|քննարկում]]) 12։57, 8 Դեկտեմբերի 2014 (UTC)

== Շքանշաններ, 2014 դեկտեմբեր ==
{| style=&quot;border:1px solid #CCF; background-color:#F0EEFF;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;middle&quot; | [[Պատկեր:Gold Partnership Barnstar.png|100px]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 0; vertical-align: middle; height: 1.1em;&quot; | '''[[Վիքիպեդիա:Շքանշաններ/Շքանշանային համագործակցի շքանշան|Շքանշանային համագործակցի շքանշան]]'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; border-top: 1px solid #bdb5ff;&quot; | {{Հարգելի մասնակից}}, այս շքանշանը ձեզ [[Վիքիպեդիա:Նախագիծ:Վիքիընդլայնում|Վիքիընդլայնում]] նախագծում էական ներդրում ունենալու համար։--[[Մասնակից:Arman musikyan|Արման Մուսիկյան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Arman musikyan|քննարկում]]) 18։45, 9 Դեկտեմբերի 2014 (UTC)
|}&lt;noinclude&gt;


{| style=&quot;border:1px solid #CCF; background-color:#F0EEFF;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;middle&quot; | [[Պատկեր:Wikiexpansion bronze.png|100px]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 0; vertical-align: middle; height: 1.1em;&quot; | '''[[Վիքիպեդիա:Շքանշաններ/Վիքիընդլայնման բրոնզե մեդալ|Վիքիընդլայնման բրոնզե մեդալ]]'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; border-top: 1px solid #bdb5ff;&quot; | {{Հարգելի մասնակից}}, այս շքանշանը ձեզ, [[Վիքիպեդիա:Նախագիծ:Վիքիընդլայնում|Վիքիընդլայնում]] նախագծի II փուլում զգալի ներդրումներ ունենալու համար։--[[Մասնակից:Arman musikyan|Արման Մուսիկյան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Arman musikyan|քննարկում]]) 10։32, 14 Դեկտեմբերի 2014 (UTC)
|}&lt;noinclude&gt;


{| style=&quot;border:1px solid #CCF; background-color:#F0EEFF;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;middle&quot; | [[Պատկեր:COTW Towns Copper Barnstar Hires.png|100px]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 0; vertical-align: middle; height: 1.1em;&quot; | '''[[Վիքիպեդիա:Շքանշաններ/Բնակավայրի շքանշան|Բնակավայրի բրոնզե շքանշան]]'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; border-top: 1px solid #bdb5ff;&quot; | {{հարգելի մասնակից}}, այս շքանշանը ձեզ, բնակավայրերի մասին 50-ից ավելի հոդվածներ ստեղծելու համար։--[[Մասնակից:Arman musikyan|Արման Մուսիկյան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Arman musikyan|քննարկում]]) 12։57, 19 Դեկտեմբերի 2014 (UTC)
|}&lt;noinclude&gt;


{| style=&quot;border:1px solid #CCF; background-color:#F0EEFF;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;middle&quot; | [[Պատկեր:Compass Barnstar Hires.png|100px]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 0; vertical-align: middle; height: 1.1em;&quot; | '''[[Վիքիպեդիա:Շքանշաններ/Աշխարհագրական շքանշան|Աշխարհագրական շքանշան]]'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; border-top: 1px solid #bdb5ff;&quot; | {{Հարգելի մասնակից}}, այս շքանշանը ձեզ աշխագրություն թեման զարգացնելու համար։--[[Մասնակից:Arman musikyan|Արման Մուսիկյան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Arman musikyan|քննարկում]]) 16։54, 19 Դեկտեմբերի 2014 (UTC)
|}&lt;noinclude&gt;


{| style=&quot;border:1px solid #CCF; background-color:#F0EEFF;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;middle&quot; | [[Պատկեր:COTW Towns Silver Barnstar Hires.png|100px]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 0; vertical-align: middle; height: 1.1em;&quot; | '''[[Վիքիպեդիա:Շքանշաններ/Բնակավայրի շքանշան|Բնակավայրի արծաթե շքանշան]]'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; border-top: 1px solid #bdb5ff;&quot; | {{հարգելի մասնակից}}, այս շքանշանը ձեզ, բնակավայրերի մասին 100-ից ավելի հոդվածներ ստեղծելու համար։--[[Մասնակից:Arman musikyan|Արման Մուսիկյան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Arman musikyan|քննարկում]]) 16։56, 19 Դեկտեմբերի 2014 (UTC)
|}&lt;noinclude&gt;

== Շքանշաններ, 2014 դեկտեմբեր (մաս II) ==
{| style=&quot;border:1px solid #CCF; background-color:#F0EEFF;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;middle&quot; | [[Պատկեր:Barnstar of Busy Bee.png|100px]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 0; vertical-align: middle; height: 1.1em;&quot; | '''[[Վիքիպեդիա:Շքանշաններ/Խոստումնալից Վիքիպեդիացու շքանշան|Խոստումնալից Վիքիպեդիացու շքանշան]]'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; border-top: 1px solid #bdb5ff;&quot; | {{Հարգելի մասնակից}}, այս շքանշանը ձեզ, Հայերեն Վիքիպեդիան էապես զարգացնելու համար։--[[Մասնակից:Arman musikyan|Արման Մուսիկյան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Arman musikyan|քննարկում]]) 10։10, 20 Դեկտեմբերի 2014 (UTC)
|}&lt;noinclude&gt;


{| style=&quot;border:1px solid #CCF; background-color:#F0EEFF;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;middle&quot; | [[Պատկեր:MagischeGrensSter.png|100px]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 0; vertical-align: middle; height: 1.1em;&quot; | '''[[Վիքիպեդիա:Շքանշաններ/Բարձունք Նվաճող|Բարձունք Նվաճող]]'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; border-top: 1px solid #bdb5ff;&quot; | {{Հարգելի մասնակից}} այս շքանշանը ձեզ, [[Վիքիպեդիա:Նախագիծ:Վիքիընդլայնում|Վիքիընդլայնում]] նախագծի հոբելյանական 4500-րդ` [[Մարգանել]] հոդվածը ստեղծելու համար։--[[Մասնակից:Arman musikyan|Արման Մուսիկյան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Arman musikyan|քննարկում]]) 07։16, 23 Դեկտեմբերի 2014 (UTC)
|}&lt;noinclude&gt;


{| style=&quot;border:1px solid #CCF; background-color:#F0EEFF;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;middle&quot; | [[Պատկեր:For support.png|100px]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 0; vertical-align: middle; height: 1.1em;&quot; | '''[[Վիքիպեդիա:Շքանշաններ/Վիքիընդլայնման ասպետ|Վիքիընդլայնման ասպետ]]'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; border-top: 1px solid #bdb5ff;&quot; | Հարգելի մասնակից, այս շքանշանը ձեզ, Վիքիընդլայնում նախագծում 175-ից ավելի հոդված ստեղծելու համար։ --[[Մասնակից:Arman musikyan|Արման Մուսիկյան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Arman musikyan|քննարկում]]) 10։38, 26 Դեկտեմբերի 2014 (UTC)
|}&lt;noinclude&gt;

== Շնորհավոր ամանոր և Սուրբ Ծնունդ ==
{| style=&quot;border:1px solid #CCF; background-color:#F0EEFF;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;middle&quot; | [[Պատկեր:12242008 ChristmasEve00028.JPG|100px]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 0; vertical-align: middle; height: 1.1em;&quot; | '''[[Վիքիպեդիա:Շքանշաններ/Վիքիտոնածառ|Վիքիտոնածառ]]'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; border-top: 1px solid #bdb5ff;&quot; | {{Հարգելի մասնակից}}, շնորհակալություն ձեր ներդրումների համար։ Շնորհավոր Ամանոր և Սուրբ Ծնունդ։ --[[Մասնակից:Arman musikyan|Արման Մուսիկյան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Arman musikyan|քննարկում]]) 08։05, 26 Դեկտեմբերի 2014 (UTC)
|}&lt;noinclude&gt;

{{Շնորհավոր Ամանոր և Սուրբ Ծնունդ}}

== Շքանշաններ, 2015 հունվար ==
{| style=&quot;border:1px solid #CCF; background-color:#F0EEFF;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;middle&quot; | [[Պատկեր:Wiki expansion 200+ barnstar.png|100px]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 0; vertical-align: middle; height: 1.1em;&quot; | '''[[Վիքիպեդիա:Շքանշաններ/Վիքիընդլայնում 200+|Վիքիընդլայնում 200+]]'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; border-top: 1px solid #bdb5ff;&quot; | {{Հարգելի մասնակից}}, այս շքանշանը ձեզ, Վիքիընդլայնում նախագծում 200-ից ավելի հոդված ստեղծելու համար։--[[Մասնակից:Arman musikyan|Արման Մուսիկյան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Arman musikyan|քննարկում]]) 05:22, 3 Հունվարի 2015 (UTC)
|}&lt;noinclude&gt;


{| style=&quot;border:1px solid #CCF; background-color:#F0EEFF;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;middle&quot; | [[Պատկեր:Wikiexpansion gold.png|100px]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 0; vertical-align: middle; height: 1.1em;&quot; | '''[[Վիքիպեդիա:Շքանշաններ/Վիքիընդլայնման ոսկե մեդալ|Վիքիընդլայնման ոսկե մեդալ]]'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; border-top: 1px solid #bdb5ff;&quot; | {{Հարգելի մասնակից}}, այս շքանշանը ձեզ, [[Վիքիպեդիա:Նախագիծ:Վիքիընդլայնում|Վիքիընդլայնում]] նախագծի III փուլի առաջին կիսաեզրափակիչում առավել քանակությամբ հոդվածներ ստեղծելու համար։--[[Մասնակից:Arman musikyan|Արման Մուսիկյան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Arman musikyan|քննարկում]]) 19:25, 26 Հունվարի 2015 (UTC)
|}&lt;noinclude&gt;

== 21-րդ դարի ֆուտբոլիստներ ==

ողջույն {{հարգելի մասնակից}}, Ձեր ստեղծած «21-րդ դարի լավագույն ֆուտբոլիստներ» էջը ջնջնվել է, տեղափոխվել Ձեր անձնական սևագրության էջ, հոդվածում չկան աղբյուրներ ու նման տեսքով ու վերնագրով այն հանրագիտարանայյին չի, եթե կարիք կա ավելի մանրամասնելու կամ հարցեր ունեք՝ գրեք այստեղ։ --[[Մասնակից:ERJANIK |'''&lt;font color=&quot;#107000&quot;&gt;ERJANIK&lt;/font&gt;''']] [[Մասնակցի քննարկում:ERJANIK |'''&lt;font color=&quot;#107000&quot;&gt;&lt;small&gt;քննարկում:&lt;/small&gt;&lt;/font&gt;''']] 10:22, 14 Հունվարի 2015 (UTC)

Իսկ մի հարց ես դրան ինչ աղբյուր նշե՞մ։ --[[Մասնակից:Mes Hay|Mes Hay]] ([[Մասնակցի քննարկում:Mes Hay|քննարկում]]) 10:38, 14 Հունվարի 2015 (UTC)
: 21-րդ դարը կազմում է 2000-ից մինչև 2099 թվականը, ինչպե՞ս ես կարծում կարելի է 2015 կամ 2014 թվականին որոշել 21-րդ դարի լավագույն ֆուտբոլիստներին, իսկ աղբյուրը ուղղակի նշելու համար չի, ես էլ եմ ֆուտբոլասեր (ենթադրում եմ դու էլ), ընդհանուր վերցված նման կարգի ցանկեր ասենք տարբեր աղբյուրներում տարբեր կարող են լինել, ասենք լրագրողների կարծիք, կամ որևէ երկրի որևէ կայքում անցկացված քվեարկություն, կոնկրետ որտեղից ես վերցրել այն ֆուտբոլիստների անունները ովքեր հոդվածում նշվել են որպես 21-րդ դարի լավագույն ֆուտբոլիստներ, գուցե կամ ասենք ՖԻՖԱ-ի պաշտոնական կայքում կամ ՖԻՖԱ-յի որևէ հրապարակման մեջ տպագիր նյութ կամ այլ կայք, այդ  դեպքում կարելի է վերցնել նման կարգի աղբյուրից ու գրել այդ աղբյուրը, բայց ասենք անձնական կարծիքով ստեղծել նման ցանկ ու այն էլ դեռ 85 տարի հետո վերջացող դարի մասին իհարկե սխալ է ու վիքիպեդիայում չի կարող տեղ գտնել։ --[[Մասնակից:ERJANIK |'''&lt;font color=&quot;#107000&quot;&gt;ERJANIK&lt;/font&gt;''']] [[Մասնակցի քննարկում:ERJANIK |'''&lt;font color=&quot;#107000&quot;&gt;&lt;small&gt;քննարկում:&lt;/small&gt;&lt;/font&gt;''']] 11:59, 14 Հունվարի 2015 (UTC)

Իսկ հիմա ես ինչ անե՞մ --[[Մասնակից:Mes Hay|Mes Hay]] ([[Մասնակցի քննարկում:Mes Hay|քննարկում]]) 14:45, 14 Հունվարի 2015 (UTC)
:Ոչ մի բան պետք չէ անել, Մեսրոպ ջան։ Ուղղակի մյուս անգամ, որ ցանկանաս նման ցանկ հոդված ստեղծել, աղբյուր կգտնես, ինձ ցույց կտաս, այնուհետև կստեղծես, լա՞վ {{-)}} --[[Մասնակից:Lilitik22|Լիլիթ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Lilitik22|քննարկում]]) 15:24, 14 Հունվարի 2015 (UTC)

Լավ Լիլիթ ջան {{-)}} --[[Մասնակից:Mes Hay|Mes Hay]] ([[Մասնակցի քննարկում:Mes Hay|քննարկում]]) 13:49, 15 Հունվարի 2015 (UTC)

== Շքանշաններ, 2015 փետրվար ==

{| style=&quot;border:1px solid #CCF; background-color:#F0EEFF;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;middle&quot; | [[Պատկեր:Wikimedalia aur.PNG|70px]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 0; vertical-align: middle; height: 1.1em;&quot; | '''[[Վիքիպեդիա:Շքանշաններ/Վիքիներդնող|Վիքիներդնող]]'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; border-top: 1px solid #bdb5ff;&quot; | {{Հարգելի մասնակից}}, այս շքանշանը ձեզ Հայերեն Վիքիպեդիայում 500-ից ավել հոդվածներ ստեղծելու համար։ Շարունակեք զարգացնել մեր Վիքիպեդիան։ Սպասում ենք նորանոր հոդվածների:--[[Մասնակից:Vahe Gharakhanyan|Vahe Gharakhanyan]] ([[Մասնակցի քննարկում:Vahe Gharakhanyan|քննարկում]]) 19:33, 8 Փետրվարի 2015 (UTC)
|}&lt;noinclude&gt;


{| style=&quot;border:1px solid #CCF; background-color:#F0EEFF;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;middle&quot; | [[Պատկեր:COTW Towns Gold Barnstar Hires.png|100px]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 0; vertical-align: middle; height: 1.1em;&quot; | '''[[Վիքիպեդիա:Շքանշաններ/Բնակավայրի շքանշան|Բնակավայրի ոսկե շքանշան]]'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; border-top: 1px solid #bdb5ff;&quot; | {{հարգելի մասնակից}}, այս շքանշանը ձեզ, բնակավայրերի մասին 200-ից ավելի հոդվածներ ստեղծելու համար։--[[Մասնակից:Arman musikyan|Արման Մուսիկյան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Arman musikyan|քննարկում]]) 15:01, 26 Փետրվարի 2015 (UTC)
|}&lt;noinclude&gt;

== Շքանշաններ, 2015 մարտ ==
{| style=&quot;border:1px solid #CCF; background-color:#F0EEFF;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;middle&quot; | [[Պատկեր:New editor delivery.png|100px]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 0; vertical-align: middle; height: 1.1em;&quot; | '''[[Վիքիպեդիա:Շքանշաններ/Վիքիընդլայնման ապավեն|Վիքիընդլայնման ապավեն]]'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; border-top: 1px solid #bdb5ff;&quot; | Հարգելի մասնակից, այս շքանշանը ձեզ, [[Վիքիպեդիա:Նախագիծ:Վիքիընդլայնում|Վիքիընդլայնում]] նախագծում 250-ից ավել հոդված ստեղծելու համար։--[[Մասնակից:Arman musikyan|Արման Մուսիկյան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Arman musikyan|քննարկում]]) 10:59, 6 Մարտի 2015 (UTC)
|}&lt;noinclude&gt;

Շնորհակալություն~~ --[[Մասնակից:Mes Hay|Mes Hay]] ([[Մասնակցի քննարկում:Mes Hay|քննարկում]]) 10:40, 7 Մարտի 2015 (UTC)


{| style=&quot;border:1px solid #CCF; background-color:#F0EEFF;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;middle&quot; | [[Պատկեր:Wikiexpansion sliver.png|100px]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 0; vertical-align: middle; height: 1.1em;&quot; | '''[[Վիքիպեդիա:Շքանշաններ/Վիքիընդլայնման արծաթե մեդալ|Վիքիընդլայնման արծաթե մեդալ]]'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; border-top: 1px solid #bdb5ff;&quot; | {{Հարգելի մասնակից}}, այս շքանշանը ձեզ, [[Վիքիպեդիա:Նախագիծ:Վիքիընդլայնում|Վիքիընդլայնում]] նախագծի III փուլում ըստ ստեղծված հոդվածների քանակությամբ 2-րդ տեղը գրավելու համար։--[[Մասնակից:Arman musikyan|Արման Մուսիկյան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Arman musikyan|քննարկում]]) 13:16, 12 Մարտի 2015 (UTC)
|}&lt;noinclude&gt;

== Translating the interface in your language, we need your help ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Mes Hay, thanks for working on this wiki in your language. [http://laxstrom.name/blag/2015/02/19/prioritizing-mediawikis-translation-strings/ We updated the list of priority translations] and I write you to let you know. The language used by this wiki (or by you in your preferences) needs [[translatewiki:Translating:Group_statistics|about 100 translations or less]] in the priority list. You're almost done!
[[Image:Translatewiki.net logo.svg|frame|link=translatewiki:|{{int:translateinterface}}]]
Please [[translatewiki:Special:MainPage|register on translatewiki.net]] if you didn't yet and then '''[[translatewiki:Special:Translate/core-0-mostused|help complete priority translations]]''' (make sure to select your language in the language selector). With a couple hours' work or less, you can make sure that nearly all visitors see the wiki interface fully translated. [[User:Nemo_bis|Nemo]] 14:07, 26 Ապրիլի 2015 (UTC)
&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Nemo bis@metawiki using the list at http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Meta:Sandbox&amp;oldid=12031713 --&gt;

== Շքանշա՜ն քեզ համար։ ==

{| style=&quot;background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;vertical-align: middle; padding: 5px;&quot; | [[File:Kindness Barnstar Hires.png|100px]]
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;&quot; | '''Սիրալիրության շքանշան'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; padding: 3px;&quot; | Միշտ տենց օգնող լինես :) [[User:Shadyworld1|Shadyworld1]] 15:56, 1 Մայիսի 2015 (UTC)
|}

== Շքանշա՜ն քեզ համար։ ==

{| style=&quot;background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;vertical-align: middle; padding: 5px;&quot; | [[File:Special Barnstar Hires.png|100px]]
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;&quot; | '''Հատուկ շքանշան'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; padding: 3px;&quot; | Ես ել քեզզ Մոսս ջան [[Մասնակից:MANE MANE|MANE MANE]] ([[Մասնակցի քննարկում:MANE MANE|քննարկում]]) 11:49, 16 Մայիսի 2015 (UTC)
|}

== Շքանշա՜ն քեզ համար ==
{| style=&quot;border:1px solid #CCF; background-color:#F0EEFF;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;middle&quot; | [[Պատկեր:Yeghvard Wiki barnsatar.png|100px]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 0; vertical-align: middle; height: 1.1em;&quot; | '''[[Վիքիպեդիա:Շքանշաններ/Վիքի Եղվարդ|Վիքի Եղվարդ]]'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; border-top: 1px solid #bdb5ff;&quot; | Հարգելի մասնակից, այս շքանշանը ձեզ՝ Հայերեն Վիքիպեդիայում մշտապես ակտիվ լինելու համար։--[[Մասնակից:Nune Nadiryan|Nune Nadiryan]] ([[Մասնակցի քննարկում:Nune Nadiryan|քննարկում]]) 18:07, 17 Մայիսի 2015 (UTC)
|}&lt;noinclude&gt;

== ընդունված վերնագիր ==

ողջույն {{հարգելի մասնակից}}, ես Ձեր ստեղծած [[Մրցարշավորդ (2001 ֆիլմ)]] հոդվածը վեարնավնել եմ [[Մրցարշավորդ (ֆիլմ, 2001)]], վիքիպեդիայում այդ ձևով ավելի ընդունված է, շնորհակալություն Ձեր ներդրումների համար։ --[[Մասնակից:ERJANIK |'''&lt;font color=&quot;#107000&quot;&gt;ERJANIK&lt;/font&gt;''']] [[Մասնակցի քննարկում:ERJANIK |'''&lt;font color=&quot;#107000&quot;&gt;&lt;small&gt;քննարկում:&lt;/small&gt;&lt;/font&gt;''']] 07:36, 23 Մայիսի 2015 (UTC)

Լավ, շնորհակալություն --[[Մասնակից:Mes Hay|Mes Hay]] ([[Մասնակցի քննարկում:Mes Hay|քննարկում]]) 09:00, 23 Մայիսի 2015 (UTC)

== Շքանշա՜ն քեզ համար։ ==

{| style=&quot;background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;vertical-align: middle; padding: 5px;&quot; | [[File:Tireless Contributor Barnstar Hires.gif|100px]]
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;&quot; | '''Անդադար ներդրման շքանշան'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; padding: 3px;&quot; | Մեսրոպ ջան, այս շքանշանը քեզ հայերեն վիքիպեդիայում ունեցած քո ներդրումների համար [[Մասնակից:ERJANIK|ERJANIK]] ([[Մասնակցի քննարկում:ERJANIK|քննարկում]]) 06:57, 17 Հունիսի 2015 (UTC)
|}

Շնորհակալություն ~~ --[[Մասնակից:Mes Hay|Mes Hay]] ([[Մասնակցի քննարկում:Mes Hay|քննարկում]]) 17:16, 17 Հունիսի 2015 (UTC)

== Չիզբուրգե՜ր քեզ համար։ ==

{| style=&quot;background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;&quot;
|style=&quot;vertical-align: middle; padding: 5px;&quot; | [[File:Cheeseburger.png|120px]]
|style=&quot;vertical-align: middle; padding: 3px;&quot; | Սա էլ քեզ :D ^_^ [[Մասնակից:Andance|Andance]] ([[Մասնակցի քննարկում:Andance|քննարկում]]) 11:03, 17 Հունիսի 2015 (UTC)
|}

== Ջնջվել է. [[:Պատկեր:103819.jpg|103819.jpg]] ==
[[Պատկեր:Human-emblem-important.svg|30px|left]]{{Հարգելի մասնակից}}։ Ձեր բեռնած ''[[:Պատկեր:103819.jpg|103819.jpg]]'' պատկերը ջնջվել է, քանի որ պատկերների բեռնման կանոնակարգերի պահանջները բավարարված չէին։ Առաջարկում ենք պատկեր բեռնելիս '''մանրամասն ընթերցել [[Սպասարկող:Բեռնել|բեռնման էջի]] ուղեցույցը''', ինչպես նաև ծանոթանալ [[Վիքիպեդիա:Ոչ ազատ պատկերների օգտագործում|ոչ ազատ պատկերների օգտագործման մասին կանոնակարգին]]։ Եթե հարցեր ունեք, դրանք կարող եք տալ [[Վիքիպեդիա:Հարցեր|այստեղ]]։--[[Մասնակից:ERJANIK|ERJANIK]] ([[Մասնակցի քննարկում:ERJANIK|քննարկում]]) 07:13, 22 Հուլիսի 2015 (UTC)

== կատեգորիայի խնդիր ==

ողջույն {{հարգելի մասնակից}}, ոնց ես?, ուրեմն նայիր [https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=%D4%BC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%84%D5%BD%D5%A5%D5%B4%D5%A2%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A3%D5%AB_%D6%86%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A2%D5%B8%D5%AC%D5%AB_%D5%A1%D5%BC%D5%A1%D5%BB%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6_2013-2014&amp;type=revision&amp;diff=3322440&amp;oldid=3322421 այս փոփոխությունը], Ֆուտբոլ կատեգորիան մեծ իմաստով է, պետք չի որ ասեն երկրի որևէ թվի առաջնության մասին հոդվածի կատեգորիան լինի ֆուտբոլ, պետք է կոնկչետացնել, նայիր թեկուզ այլ լեզվով ինչ կատեգորիա է, որ հայերենում էլ նույնը դնես, ես դրանք բոտովս ուղղեցի ավտոմատ, արդեն մյուս ստեղծվելիք հոդվածներում դու ճիշտը դիր, եթե հարցեր լինեն, կարող ես գրել, հարգանքներով՝ --[[Մասնակից:ERJANIK|ERJANIK]] ([[Մասնակցի քննարկում:ERJANIK|քննարկում]]) 12:01, 23 Հուլիսի 2015 (UTC)։

Շատ շնորհակալ եմ, կաշխատեմ ձեր ասած ձևով --[[Մասնակից:Mes Hay|Mes Hay]] ([[Մասնակցի քննարկում:Mes Hay|քննարկում]]) 12:58, 23 Հուլիսի 2015 (UTC):

== 1000-րդ հոդված ==

{| style=&quot;border:1px solid #CCF; background-color:#F0EEFF;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;middle&quot; | [[Պատկեր:1000 gold.jpg|70px]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 0; vertical-align: middle; height: 1.1em;&quot; | '''[[Վիքիպեդիա:Շքանշաններ/Ոսկե Վիքիի շքանշան|Ոսկե Վիքիի շքանշան]]'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; border-top: 1px solid #bdb5ff;&quot; | Մեսրոպ ջան, այս շքանաշանը քեզ Հայերեն Վիքիպեդիայում 1000-ից ավել հոդվածներ ստեղծելու համար։ Ապրես դու, Շարունակիր զարգացնել մեր Վիքիպեդիան --[[Մասնակից:GarikKh|Գարիկ Խաչատրյան]] ([[Մասնակցի քննարկում:GarikKh|քննարկում]]) 09:04, 29 Հուլիսի 2015 (UTC)
|}&lt;noinclude&gt;

== Շախմատիստների մասին հոդվածներ ==

{{հարգելի մասնակից}}, շնորհակալություն շախմատային թեմաներով հոդվածներ ստեղծելու համար։ Մի խորհուրդ. շախմատիստների մասին հոդվածներ ստեղծելիս խնդրում եմ օգտագործել [[Կաղապար:Տեղեկաքարտ Շախմատիստ|«Շախմատիստ» տեղեկաքարտը]], ընդ որում, «Ներկայիս վարկանիշ» տողը թողեք դատարկ և անպայման լրացրեք «ՖԻԴԵ համար» տողը։ Որպես օրինակ կարող է ծառայել [[Լևոն Արոնյան]] հոդվածը։ --[[Մասնակից:23artashes|23artashes]] ([[Մասնակցի քննարկում:23artashes|քննարկում]]) 10:38, 29 Հուլիսի 2015 (UTC)
:Շնորհակալություն կաշխատեմ ձեր ասած ձևով: --[[Մասնակից:Mes Hay|Mes Hay]] ([[Մասնակցի քննարկում:Mes Hay|քննարկում]]) 11:12, 29 Հուլիսի 2015 (UTC)
::{{հարգելի մասնակից}}, ևս մեկ անգամ կրկնում եմ խնդրանքս։ Շախմատիստների մասին հոդվածներ ստեղծելիս օգտագործեք [[Կաղապար:Տեղեկաքարտ Շախմատիստ|«Շախմատիստ» տեղեկաքարտը]], ընդ որում, «Ներկայիս վարկանիշ» տողը թողեք դատարկ և անպայման լրացրեք «ՖԻԴԵ համար» տողը։ Որպես օրինակ կարող է ծառայել [[Լևոն Արոնյան]] հոդվածը։ Դժվար բան չկա, հավատացեք։ Շնորհակալություն։ --[[Մասնակից:23artashes|23artashes]] ([[Մասնակցի քննարկում:23artashes|քննարկում]]) 11:40, 18 Սեպտեմբերի 2015 (UTC)

== Մունիր Էլ-Հադդադի ==
Մոս ջան, հոդվածում օգտագործի [https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:%D5%96%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A2%D5%B8%D5%AC%D5%AB%D5%BD%D5%BF այս] տեղեկաքարտը. տեղեկաքարտը շատ աղքատիկ է Անձ կաղապարով: Շնորհակալություն--[[Մասնակից:Արագի մեջ|Արսեն]] ([[Մասնակցի քննարկում:Արագի մեջ|քննարկում]]) 11:40, 13 Օգոստոսի 2015 (UTC)

Լավ:--[[Մասնակից:Mes Hay|Mes Hay]] ([[Մասնակցի քննարկում:Mes Hay|քննարկում]]) 11:45, 13 Օգոստոսի 2015 (UTC)

== Ալբոմներ ==
{{հարգելի մասնակից}}, շնորհակալություն երաժշտական ալբոմների հոդվածների ստեղծման համար։ Այլևս չկա անհրաժեշտություն ավելացնել ''Ալբոմներ'' կատետեգորիան հոդվածներում։ Վիքիողջույնով - [[Մասնակից:Kareyac|Kareyac]] ([[Մասնակցի քննարկում:Kareyac|քննարկում]]) 11:52, 27 Օգոստոսի 2015 (UTC)

== Շնորհավոր գիտելիքի միջազգային օր ==
&lt;div style=&quot;border-style:solid; border-color:#000; background-color:#cbfb88; border-width:2px; text-align:left; padding:8px;&quot; class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[File:2013. Донецк 334.jpg|260px|left]][[File:Géode_V_3_1_duale.gif|100px|right]]

'''''{{resize|187%|Շնորհավոր սեպտեմբերի 1}}
----
'''{{ROOTPAGENAME}} ջան,&lt;br&gt;Շնորհավորում եմ քեզ Նոր ուսումնական տարվա և գիտելիքի միջազգային օրվա կապակցությամբ&lt;br&gt;
Շնորհակալություն քո՛ ներդրումների համար -- [[Մասնակից:Seskfabrega|Նորայր]] [[Մասնակցի քննարկում:Seskfabrega|(∞)]]
&lt;br&gt;&lt;br&gt;{{Center|&lt;small&gt;Դուք ևս կարող եք շնորհավորել այլ մասնակիցներին սեպտեմբերի 1-ի կապակցությամբ, տեղադրելով '''&lt;nowiki&gt;{{Բարի ուսումնական տարի}}&lt;/nowiki&gt;''' կաղապարը նրա քննարկման էջում&lt;/small&gt;}}
&lt;/div&gt;

== Օլիմպիական հոդվածներ ==

Մեսրոպ ջան, Օլիմպիական հոդվածներում Տես նաև դրվող X երկիրը Օլիմպիական խաղերում բառին պետք է հղում դնել, ինչպես, օրինակ [[Ուզբակեստանի Օլիմպիական կոմիտե|այս]] հոդվածում է։ --[[User:GeoO|&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;&lt;big&gt;J&lt;/big&gt;eo&lt;/span&gt;]] [[User talk:GeoO|&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;∞&lt;/span&gt;]] 12:02, 9 Սեպտեմբերի 2015 (UTC)

Լավ Ջեո ջան սրանից հետո այդպես կանեմ, շնորհակալություն խորհրդի համար: --[[Մասնակից:Mes Hay|Mes Hay]] ([[Մասնակցի քննարկում:Mes Hay|քննարկում]]) 12:05, 9 Սեպտեմբերի 2015 (UTC)

== Շքանշաններ, 2015 սեպտեմբեր ==

{| style=&quot;border:1px solid #CCF; background-color:#F0EEFF;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;middle&quot; | [[Պատկեր:Հոդվածների տեղեկաքարտացում և վիքիֆիկացում 1.png|100px]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 0; vertical-align: middle; height: 1.1em;&quot; | '''Հոդվածների տեղեկաքարտացում և վիքիֆիկացում'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; border-top: 1px solid #bdb5ff;&quot; | Հարգելի մասնակից, այս շքանշանը ձեզ, Հոդվածների տեղեկաքարտացում և վիքիֆիկացում նախագծում 1 հոդված տեղեկաքարտացնելու և վիքիֆիկացնելու համար։--[[User:Շեյդի|'''Շեյդի''']] [[Մասնակցի քննարկում:Շեյդի|&lt;sup&gt;~&lt;/sup&gt;]] 12:46, 25 Սեպտեմբերի 2015 (UTC)
|}&lt;noinclude&gt;

{| style=&quot;border:1px solid #CCF; background-color:#F0EEFF;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;middle&quot; | [[Պատկեր:Հոդվածների տեղեկաքարտացում և վիքիֆիկացում 5+.png|100px]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 0; vertical-align: middle; height: 1.1em;&quot; | '''Հոդվածների տեղեկաքարտացում և վիքիֆիկացում'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; border-top: 1px solid #bdb5ff;&quot; | {{Հարգելի մասնակից}}, այս շքանշանը ձեզ, Հոդվածների տեղեկաքարտացում և վիքիֆիկացում նախագծում 5 հոդված տեղեկաքարտացնելու և վիքիֆիկացնելու համար:--[[User:Շեյդի|'''Շեյդի''']] [[Մասնակցի քննարկում:Շեյդի|&lt;sup&gt;~&lt;/sup&gt;]] 15:50, 25 Սեպտեմբերի 2015 (UTC)
|}&lt;noinclude&gt;

{| style=&quot;border:1px solid #CCF; background-color:#F0EEFF;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;middle&quot; | [[Պատկեր:Հոդվածների տեղեկաքարտացում և վիքիֆիկացում 10+.png|100px]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 0; vertical-align: middle; height: 1.1em;&quot; | '''Հոդվածների տեղեկաքարտացում և վիքիֆիկացում'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; border-top: 1px solid #bdb5ff;&quot; | {{Հարգելի մասնակից}}, այս շքանշանը ձեզ, Հոդվածների տեղեկաքարտացում և վիքիֆիկացում նախագծում 10 հոդված տեղեկաքարտացնելու և վիքիֆիկացնելու համար:--[[User:Շեյդի|''Շեյդի'']] [[Մասնակցի քննարկում:Շեյդի|&lt;sup&gt;✈&lt;/sup&gt;]] 17:37, 28 Սեպտեմբերի 2015 (UTC)
|}&lt;noinclude&gt;

== Օրվա հոդվածի չընտրված թեկնածու. [[Ստիվ Մանդանդա]] == 
[[Պատկեր:Crystal Clear action bookmark-crossed.svg|40px|left]]{{Հարգելի մասնակից}}, առկա թերությունների պատճառով Ձեր առաջադրած [[Ստիվ Մանդանդա]] հոդվածը չի ընտրվել [[Գլխավոր էջ]]ում ներկայացվելու համար։ Ավելի մանրամասն կարող եք տեղեկանալ՝ այցելելով [[Վիքիպեդիա:Օրվա հոդված/Թեկնածուներ|օրվա հոդվածի թեկնածուներ]] էջի համապատասխան բաժինը: --[[Մասնակից:Արամ Սողոմոնյան|&lt;font color=&quot;#D90012&quot; face=&quot;GHEA Grapalat&quot;&gt;'''''Ա'''''&lt;/font&gt;&lt;font color=&quot;#0033A0&quot; face=&quot;GHEA Grapalat&quot;&gt;'''''րա'''''&lt;/font&gt;&lt;font color=&quot;#FF8000&quot; face=&quot;GHEA Grapalat&quot;&gt;'''''մ'''''&lt;/font&gt;]] &lt;sup&gt;([[Մասնակցի քննարկում:Արամ Սողոմոնյան|&lt;font face=&quot;GHEA Grapalat&quot;&gt;''քննարկում''&lt;/font&gt;]])&lt;/sup&gt; 21:54, 5 Հոկտեմբերի 2015 (UTC)


Արամ ջան, բայց հոդվածը ունի չորս նախադասություն --[[Մասնակից:Mes Hay|Mes Hay]] ([[Մասնակցի քննարկում:Mes Hay|քննարկում]]) 17:52, 6 Հոկտեմբերի 2015 (UTC):

==Կարճ էջ. {{#if:ING Groep|[[:ING Groep]]}}==
[[Պատկեր:Emblem-important-red.svg|70px|left]]{{#ifeq: {{lc:{{BASEPAGENAME}}}} | {{uc:{{BASEPAGENAME}}}} | Հարգելի,&amp;nbsp;անանուն խմբագիր | Հարգելի&amp;nbsp;{{BASEPAGENAME}}}}, Ձեր ստեղծած {{#if:ING Groep|[[:ING Groep]]}} հոդվածը չի բավարարում հոդվածի նվազագույն ծավալի պահանջին։ Եթե հոդվածի բովանդակությունը մեկ շաբաթվա ընթացքում չունենա առնվազն 3 նախադասություն, ապա այն ենթակա է ջնջման։ Դիմե՛ք ինձ, եթե ունեք հարցեր կամ եթե օգնության կարիք կզգաք։

== Ընկերություններ ==

{{հարգելի մասնակից}}, ընկերությունների անվանումները խնդրում եմ հայերեն տառադարձես։ Հայերեն Վիքիպեդիայում ընդունված է տառադարձել, եթե անվանումն իրենից չի ներկայացնում դժվարընթեռների հապավում։ --[[User:GeoO|&lt;font color = &quot;orange&quot;&gt;&lt;big&gt;J&lt;/big&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color = &quot;black&quot;&gt;eo W.&lt;/font&gt;]] 15:57, 9 Հոկտեմբերի 2015 (UTC)

Լավ Դաթո ջան սրանից հետո կտառադարձեմ --[[Մասնակից:Mes Hay|Mes Hay]] ([[Մասնակցի քննարկում:Mes Hay|քննարկում]]) 17:57, 9 Հոկտեմբերի 2015 (UTC)

{{Հարգելի մասնակից}}, խնդրում եմ հոդվածները թարգմանելիս ավելի ուշադիր լինել։ Մասնավորապես [https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=BP&amp;type=revision&amp;diff=3652286&amp;oldid=3651765 այստեղ] գրասենյակը թարգմանել ես բնակարան (ընկերությունը չի կարող բնակարան ունենալ), իսկ վարկանշային աղյուսակը՝ մրույթ։ Միաժամանակ կխնդրեի նաև խուսափել շատ կարճ հոդվածներ ստեղծելուց։ --[[Մասնակից:David Saroyan|Դավիթ]] ([[Մասնակցի_քննարկում:David Saroyan|∅]]) 17:18, 11 Հոկտեմբերի 2015 (UTC)

Լավ Դավիթ ջան --[[Մասնակից:Mes Hay|Mes Hay]] ([[Մասնակցի քննարկում:Mes Hay|քննարկում]]) 14:52, 12 Հոկտեմբերի 2015 (UTC):
:Մեսրոպ ջան, [[ING Groep]] հոդվածում էլ ես գրել ''բնակարան'': Կուղղե՞ս: --[[Մասնակից:GarikKh|Գարիկ Խաչատրյան]] ([[Մասնակցի քննարկում:GarikKh|քննարկում]]) 15:38, 12 Հոկտեմբերի 2015 (UTC)

Այո, շնորհակալեմ --[[Մասնակից:Mes Hay|Mes Hay]] ([[Մասնակցի քննարկում:Mes Hay|քննարկում]]) 15:03, 13 Հոկտեմբերի 2015 (UTC):

== Շքանշաններ, 2015 հոկտեմբեր ==

{| style=&quot;border:1px solid #CCF; background-color:#F0EEFF;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;middle&quot; | [[Պատկեր:Հոդվածների տեղեկաքարտացում և վիքիֆիկացում 20+.png|100px]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 0; vertical-align: middle; height: 1.1em;&quot; | '''Հոդվածների տեղեկաքարտացում և վիքիֆիկացում'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; border-top: 1px solid #bdb5ff;&quot; | {{Հարգելի մասնակից}}, այս շքանշանը ձեզ, Հոդվածների տեղեկաքարտացում և վիքիֆիկացում նախագծում 20 հոդված տեղեկաքարտացնելու և վիքիֆիկացնելու համար:--[[User:Շեյդի|''Շեյդի'']] [[Մասնակցի քննարկում:Շեյդի|&lt;sup&gt;✈&lt;/sup&gt;]] 15:26, 13 Հոկտեմբերի 2015 (UTC)
|}&lt;noinclude&gt;


{| style=&quot;border:1px solid #CCF; background-color:#F0EEFF;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;middle&quot; | [[Պատկեր:Հոդվածների տեղեկաքարտացում և վիքիֆիկացում 2-րդ տեղ.png|100px]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 0; vertical-align: middle; height: 1.1em;&quot; | '''Հոդվածների տեղեկաքարտացում և վիքիֆիկացում'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; border-top: 1px solid #bdb5ff;&quot; | {{Հարգելի մասնակից}}, այս շքանշանը ձեզ, Հոդվածների տեղեկաքարտացում և վիքիֆիկացում նախագծում երկրորդ տեղը գրավելու համար:--[[User:Շեյդի|''Շեյդի'']] [[Մասնակցի քննարկում:Շեյդի|&lt;sup&gt;✈&lt;/sup&gt;]] 17:38, 16 Հոկտեմբերի 2015 (UTC)
|}&lt;noinclude&gt;


Շնորհակալություն --[[Մասնակից:Mes Hay|Mes Hay]] ([[Մասնակցի քննարկում:Mes Hay|քննարկում]]) 05:34, 17 Հոկտեմբերի 2015 (UTC):

== Օրվա հոդվածի չընտրված թեկնածու. «[[Շեյ Գիվեն]]» == 
[[Պատկեր:Crystal Clear action bookmark-crossed.svg|40px|left]]{{Հարգելի մասնակից}}, առկա թերությունների պատճառով Ձեր առաջադրած «[[Շեյ Գիվեն]]» հոդվածը չի ընտրվել [[Գլխավոր էջ]]ում ներկայացվելու համար։ Ավելի մանրամասն կարող եք տեղեկանալ՝ այցելելով [[Վիքիպեդիա:Օրվա հոդված/Թեկնածուներ#Չընտրված թեկնածուներ|օրվա հոդվածի թեկնածուներ]] էջի համապատասխան բաժինը: --[[Մասնակից:Արամ Սողոմոնյան|&lt;font face=&quot;GHEA Mariam&quot;&gt;Արամ&lt;/font&gt;]] &lt;sup&gt;([[Մասնակցի քննարկում:Արամ Սողոմոնյան|&lt;font face=&quot;GHEA Mariam&quot;&gt;''քննարկում''&lt;/font&gt;]])&lt;/sup&gt; 23:56, 24 Նոյեմբերի 2015 (UTC)

== Չհաշվարկվող ==

{{հարգելի մասնակից}}, նախագիծը դեռ չի սկսվել, իսկ Դուք հոդվածներ եք գրում, այսօրվա գրված հոդվածները չեն հաշվվելու, այնպես որ պետք չէր առաջ անցնել:--[[Մասնակից:Արամ Սողոմոնյան|&lt;font face=&quot;GHEA Grapalat&quot;&gt;Արամ&lt;/font&gt;]] &lt;sup&gt;[[Մասնակցի քննարկում:Արամ Սողոմոնյան|&lt;font face=&quot;GHEA Grapalat&quot;&gt;քննարկում&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 18:15, 30 Նոյեմբերի 2015 (UTC)

== Կառնավալային գիշեր ==

{{հարգելի մասնակից}}, Ձեր կողմից ստեղծված [[Կառնավալային գիշեր]] հոդվածում առկա են մի շարք թարգմանական և մտքային սխալներ.
* ներածական մասում բաց է թողնված կարևոր տեղեկատվություն Ռյազանովի և Գուրչենկոյի մասին, որոնց երկուսի համար էլ այս ֆիլմը եղավ ճակատագրական
* Ֆիլմը '''ունեցել է լիդեր դեր''' սովետական կինովարձույթում - միտքը պետք է վերաձևակերպել և ճիշտ թարգմանել
* սովետական - խորհրդային
* Սյուժեն բացակայում է
* Երգեր որոնք '''հնչել են''' ֆիլմի ժամանակ - համեմատեք ռուսերեն վիքիպեդիայի հետ այս ենթավերնագիրը
* դերասանական կազմը թերի է ներկայացված
* Հետաքրքիր փաստեր բաժինը նույնպես բացակայում է

Այս տեսքով հոդվածը ենթակա է ջնջման, քանի որ եթե պետք է այսքանն ավելացնեմ, ապա դժվար չէ նաև մնացածը նորից գրել: Խնդրանք. այսուհետ հոդվածը վերջնական տեսքի բերելուց հետո նոր տեղադրեք «Ստեղծված հոդվածներ» բաժնում: Սպասում եմ Ձեր արձագանքին: Հաճելի վիքիխմբագրումներ եմ մաղթում:--[[Մասնակից:Արամ Սողոմոնյան|&lt;font face=&quot;GHEA Grapalat&quot;&gt;Արամ&lt;/font&gt;]] &lt;sup&gt;[[Մասնակցի քննարկում:Արամ Սողոմոնյան|&lt;font face=&quot;GHEA Grapalat&quot;&gt;քննարկում&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 00:50, 5 Դեկտեմբերի 2015 (UTC)

Հարգելի Արամ, ձեր կողմից արված նկատառումներից կատարել եմ` 1, 2, 5 և 6 կետերը, չհասկացա թե ի՞նչ է նշանակում` Երգեր որոնք '''հնչել են''' ֆիլմի ժամանակ - համեմատեք ռուսերեն վիքիպեդիայի հետ այս ենթավերնագիրը, իսկ սյուժեն կավելացնեմ: --[[Մասնակից:Mes Hay|Mes Hay]] ([[Մասնակցի քննարկում:Mes Hay|քննարկում]]) 13:10, 5 Դեկտեմբերի 2015 (UTC)
:Այն, որ ռուսերեն վիքիիում գրված է. «Песня написанная для фильма но '''не''' прозвучавшая», որն է՝ «Ֆիլմի համար գրված, բայց '''չհնչած''' երգ»: Սա ի նկատի ունեի:--[[Մասնակից:Արամ Սողոմոնյան|&lt;font face=&quot;GHEA Grapalat&quot;&gt;Արամ&lt;/font&gt;]] &lt;sup&gt;[[Մասնակցի քննարկում:Արամ Սողոմոնյան|&lt;font face=&quot;GHEA Grapalat&quot;&gt;քննարկում&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 13:23, 5 Դեկտեմբերի 2015 (UTC)
Լավ, շնորհակալ եմ հիմա կուղղեմ: --[[Մասնակից:Mes Hay|Mes Hay]] ([[Մասնակցի քննարկում:Mes Hay|քննարկում]]) 13:26, 5 Դեկտեմբերի 2015 (UTC)

Բացի այդ, հոդվածում կա {{կ|փաստ}} կաղապարով նախադասություն, ուշադրություն դարձրեք նաև դրան:--[[Մասնակից:Արամ Սողոմոնյան|&lt;font face=&quot;GHEA Grapalat&quot;&gt;Արամ&lt;/font&gt;]] &lt;sup&gt;[[Մասնակցի քննարկում:Արամ Սողոմոնյան|&lt;font face=&quot;GHEA Grapalat&quot;&gt;քննարկում&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 21:42, 6 Դեկտեմբերի 2015 (UTC)

== Օրվա հոդված. «[[Դավիթ Վիլյա]]» == 
[[Պատկեր:Crystal Clear action bookmark approved.svg|40px|left]]{{Հարգելի մասնակից}}, շնորհավորում եմ՝ Ձեր խմբագրած «[[Դավիթ Վիլյա]]» հոդվածն ընտրվել է 2015 թվականի դեկտեմբերի 20-ին [[Գլխավոր էջ]]ում ներկայացվելու համար։ Շնորհակալություն Ձեր ներդրման համար։ --[[Մասնակից:Արամ Սողոմոնյան|&lt;font face=&quot;GHEA Grapalat&quot;; color=&quot;black&quot;&gt;'''Ա'''րամ&lt;/font&gt;]] &lt;sup&gt;[[Մասնակցի քննարկում:Արամ Սողոմոնյան|&lt;font face=&quot;GHEA Grapalat&quot;&gt;'''ք'''ննարկում&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 05:53, 20 Դեկտեմբերի 2015 (UTC)

== Շնորհավոր Նոր Տարի և Սուրբ Ծնունդ==
{| style=&quot;border: 2px solid #929292; background-color:&quot; 
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;middle&quot; | [[Պատկեր:Newyeargreeting 2016.gif|130px]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 0; vertical-align: middle; height: 1.1em;&quot; valign=&quot;middle&quot;| &lt;center&gt;''Շնորհավոր Ամանոր և Սուրբ Ծնունդ''&lt;/center&gt;
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; border-top: 1px solid gray;&quot; |Հարգելի&amp;nbsp;{{BASEPAGENAME}}, շնորհավոր Նոր Տարի և Սուրբ Ծնունդ։ Շնորհակալություն 2015 թվականին Հայերեն Վիքիպեդիայում ակտիվ մասնակցություն ունենալու և բազմաթիվ խմբագրումների համար։ Թող 2016 թվականը բեղմնավոր տարի լինի, միացյալ ուժերով բազմաթիվ որակյալ հոդվածներ գրենք և թող մեր ընթերցողը մեզնից անպակաս լինի։
|}&lt;/div&gt;

== Օրվա հոդվածի չընտրված թեկնածու. «[[Սերխիո Ագուերո]]» == 
[[Պատկեր:Crystal Clear action bookmark-crossed.svg|40px|left]]{{Հարգելի մասնակից}}, առկա թերությունների պատճառով Ձեր առաջադրած «[[Սերխիո Ագուերո]]» հոդվածը չի ընտրվել [[Գլխավոր էջ]]ում ներկայացվելու համար։ Ավելի մանրամասն կարող եք տեղեկանալ՝ այցելելով [[Վիքիպեդիա:Օրվա հոդված/Թեկնածուներ#Չընտրված թեկնածուներ|օրվա հոդվածի թեկնածուներ]] էջի համապատասխան բաժինը: --[[Մասնակից:Արամ Սողոմոնյան|&lt;font face=&quot;GHEA Grapalat&quot;; color=&quot;black&quot;&gt;'''Ա'''րամ&lt;/font&gt;]] &lt;sup&gt;[[Մասնակցի քննարկում:Արամ Սողոմոնյան|&lt;font face=&quot;GHEA Grapalat&quot;&gt;'''ք'''ննարկում&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 09:58, 8 Հունվարի 2016 (UTC)
==Կարճ էջ. «{{#if:Տադեուշ Այդուկևիչ|[[:Տադեուշ Այդուկևիչ]]}}»==
[[Պատկեր:Emblem-important-red.svg|70px|left]]{{#ifeq: {{lc:{{BASEPAGENAME}}}} | {{uc:{{BASEPAGENAME}}}} | Հարգելի,&amp;nbsp;անանուն խմբագիր | Հարգելի&amp;nbsp;{{BASEPAGENAME}}}}, Ձեր ստեղծած «{{#if:Տադեուշ Այդուկևիչ|[[:Տադեուշ Այդուկևիչ]]}}» հոդվածը չի բավարարում հոդվածի նվազագույն ծավալի պահանջին։ Եթե հոդվածի բովանդակությունը մեկ շաբաթվա ընթացքում չունենա առնվազն 3000 բայթ ծավալ և հեղինակավոր երկրորդական նվազագույնը մեկ աղբյուր, ապա այն ենթակա է ջնջման։ Դիմե՛ք ինձ, եթե ունեք հարցեր կամ եթե օգնության կարիք կզգաք։
-- [[Մասնակից:Voskanyan|Voskanyan]] ([[Մասնակցի քննարկում:Voskanyan|քննարկում]]) 07:38, 16 Հունվարի 2016 (UTC)

Շնորհակալություն: Կշարունակեմ խմբագրել հետևելով ձեր խորհրդին:--[[Մասնակից:Mes Hay|Mes Hay]] ([[Մասնակցի քննարկում:Mes Hay|քննարկում]]) 08:28, 16 Հունվարի 2016 (UTC)
:Ես մի քիչ ավելացրեցի: --[[Մասնակից:Garik.Khachatryan|Գարիկ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Garik.Khachatryan|Խաչատրյան]]) 08:39, 16 Հունվարի 2016 (UTC)

:Շնորհակալ եմ:--[[Մասնակից:Mes Hay|Mes Hay]] ([[Մասնակցի քննարկում:Mes Hay|քննարկում]]) 09:06, 17 Հունվարի 2016 (UTC)

== Կարճ էջերի բարելավում ==

{{հարգելի մասնակից}}, Կարճ էջերի բարելավում նախագծում միայն տեղեկաքարտ ավելացնելը բավարար չէ: Հոդվածում գոնե մեկ բաժին պետք է ավելացվի: --[[Մասնակից:Արամ Սողոմոնյան|&lt;font face=&quot;GHEA Grapalat&quot;; color=&quot;black&quot;&gt;'''&lt;big&gt;Ա&lt;/big&gt;'''րամ&lt;/font&gt;]] 11:52, 21 Հունվարի 2016 (UTC)
:Բայց Արամ ջան ես և՛ ''Խաղի հաշիվը'' բաժինն եմ ավելացրել, և՛ աղբյուր եմ ավելացրել:--[[Մասնակից:Mes Hay|Mes Hay]] ([[Մասնակցի քննարկում:Mes Hay|քննարկում]]) 14:11, 21 Հունվարի 2016 (UTC)
::Մեսրոպ ջան, գոնե մեկ բաժին պետք է ավելացվի: Կարող ես նայել մնացյալ բարելավված հոդվածները:--[[Մասնակից:Արամ Սողոմոնյան|&lt;font face=&quot;GHEA Grapalat&quot;; color=&quot;black&quot;&gt;'''&lt;big&gt;Ա&lt;/big&gt;'''րամ&lt;/font&gt;]] 14:18, 21 Հունվարի 2016 (UTC)
:::Լավ, շնորհակալ եմ Արամ ջան:--[[Մասնակից:Mes Hay|Mes Hay]] ([[Մասնակցի քննարկում:Mes Hay|քննարկում]]) 09:49, 22 Հունվարի 2016 (UTC)
::::{{արված է}} կաղապարը հանել եմ, իսկ ստորագրությունդ մնացել է, երբ ավարտես, ուղղակի ավելացրու կաղապարը: Հաճելի վիքիխմբագրումներ:--[[Մասնակից:Արամ Սողոմոնյան|&lt;font face=&quot;GHEA Grapalat&quot;; color=&quot;black&quot;&gt;'''&lt;big&gt;Ա&lt;/big&gt;'''րամ&lt;/font&gt;]] 09:51, 22 Հունվարի 2016 (UTC)
:::::Լավ:--[[Մասնակից:Mes Hay|Mes Hay]] ([[Մասնակցի քննարկում:Mes Hay|քննարկում]]) 09:57, 22 Հունվարի 2016 (UTC)

==Կարճ էջ. «{{#if:Յոզեֆ Զիմլեր|[[:Յոզեֆ Զիմլեր]]}}»==
[[Պատկեր:Emblem-important-red.svg|70px|left]]{{#ifeq: {{lc:{{BASEPAGENAME}}}} | {{uc:{{BASEPAGENAME}}}} | Հարգելի,&amp;nbsp;անանուն խմբագիր | Հարգելի&amp;nbsp;{{BASEPAGENAME}}}}, Ձեր ստեղծած «{{#if:Յոզեֆ Զիմլեր|[[:Յոզեֆ Զիմլեր]]}}» հոդվածը չի բավարարում հոդվածի նվազագույն ծավալի պահանջին։ Եթե հոդվածի բովանդակությունը մեկ շաբաթվա ընթացքում չունենա առնվազն 3000 բայթ ծավալ և հեղինակավոր երկրորդական նվազագույնը մեկ աղբյուր, ապա այն ենթակա է ջնջման։ Դիմե՛ք ինձ, եթե ունեք հարցեր կամ եթե օգնության կարիք կզգաք։
-- [[Մասնակից:23artashes|23artashes]] ([[Մասնակցի քննարկում:23artashes|քննարկում]]) 09:09, 27 Հունվարի 2016 (UTC)

Հարգելի [[Մասնակից:23artashes|23artashes]] ռուսերեն վիքիպեդիայում էլ է ծավալը քիչ, ի՞նչ անեմ: --[[Մասնակից:Mes Hay|Mes Hay]] ([[Մասնակցի քննարկում:Mes Hay|քննարկում]]) 12:46, 27 Հունվարի 2016 (UTC)
:{{հարգելի մասնակից}}, կարող եք օգտվել [[:en:Józef Simmler|անգլերենից]], այլ լեզուներում էլ կան տվյալներ։ Ցանկության դեպքում կարելի է մի քիչ էլ մեծացնել ծավալը։ Օրինակ, պատկերասրահում կարելի է նկարներ ավելացնել, գրել դրանց անվանումները։ Արհեստականորեն մեծացնել պետք չէ։ --[[Մասնակից:23artashes|23artashes]] ([[Մասնակցի քննարկում:23artashes|քննարկում]]) 12:51, 27 Հունվարի 2016 (UTC)

:: Լավ: --[[Մասնակից:Mes Hay|Mes Hay]] ([[Մասնակցի քննարկում:Mes Hay|քննարկում]]) 13:19, 27 Հունվարի 2016 (UTC)

==Կարճ էջ. «{{#if:Մարցին Զալեսկի|[[:Մարցին Զալեսկի]]}}»==
[[Պատկեր:Emblem-important-red.svg|70px|left]]{{#ifeq: {{lc:{{BASEPAGENAME}}}} | {{uc:{{BASEPAGENAME}}}} | Հարգելի,&amp;nbsp;անանուն խմբագիր | Հարգելի&amp;nbsp;{{BASEPAGENAME}}}}, Ձեր ստեղծած «{{#if:Մարցին Զալեսկի|[[:Մարցին Զալեսկի]]}}» հոդվածը չի բավարարում հոդվածի նվազագույն ծավալի պահանջին։ Եթե հոդվածի բովանդակությունը մեկ շաբաթվա ընթացքում չունենա առնվազն 3000 բայթ ծավալ և հեղինակավոր երկրորդական նվազագույնը մեկ աղբյուր, ապա այն ենթակա է ջնջման։ Դիմե՛ք ինձ, եթե ունեք հարցեր կամ եթե օգնության կարիք կզգաք։
-- [[Մասնակից:23artashes|23artashes]] ([[Մասնակցի քննարկում:23artashes|քննարկում]]) 09:15, 27 Հունվարի 2016 (UTC)
:Այս հոդվածում միայն ռուսերենից 641 բայթի չթարգմանած նյութ կար։ Ես ավելացրի։ --[[Մասնակից:23artashes|23artashes]] ([[Մասնակցի քննարկում:23artashes|քննարկում]]) 13:12, 27 Հունվարի 2016 (UTC)
::Շնորհակալ եմ: --[[Մասնակից:Mes Hay|Mes Hay]] ([[Մասնակցի քննարկում:Mes Hay|քննարկում]]) 13:18, 27 Հունվարի 2016 (UTC)
:::{{արված է}}:--[[Մասնակից:Mes Hay|Mes Hay]] ([[Մասնակցի քննարկում:Mes Hay|քննարկում]]) 13:25, 27 Հունվարի 2016 (UTC)
::::Ապրես։ Մեսրոպ ջան, այս հոդվածում մի քանի նկարի անուն թարգմանել-դրել էի, ջնջեցիր, խնդրում եմ վերականգնել։ --[[Մասնակից:23artashes|23artashes]] ([[Մասնակցի քննարկում:23artashes|քննարկում]]) 13:26, 27 Հունվարի 2016 (UTC)
:::::Լավ հիմա մյուս հոդվածը անեմ կվերանայեմ:--[[Մասնակից:Mes Hay|Mes Hay]] ([[Մասնակցի քննարկում:Mes Hay|քննարկում]]) 13:27, 27 Հունվարի 2016 (UTC)

==Կարճ էջ. «{{#if:Երիտասարդական բանկ|[[:Երիտասարդական բանկ]]}}»==
[[Պատկեր:Emblem-important-red.svg|70px|left]]{{#ifeq: {{lc:{{BASEPAGENAME}}}} | {{uc:{{BASEPAGENAME}}}} | Հարգելի,&amp;nbsp;անանուն խմբագիր | Հարգելի&amp;nbsp;{{BASEPAGENAME}}}}, Ձեր ստեղծած «{{#if:Երիտասարդական բանկ|[[:Երիտասարդական բանկ]]}}» հոդվածը չի բավարարում հոդվածի նվազագույն ծավալի պահանջին։ Եթե հոդվածի բովանդակությունը մեկ շաբաթվա ընթացքում չունենա առնվազն 3000 բայթ ծավալ և հեղինակավոր երկրորդական նվազագույնը մեկ աղբյուր, ապա այն ենթակա է ջնջման։ Դիմե՛ք ինձ, եթե ունեք հարցեր կամ եթե օգնության կարիք կզգաք։
--[[Մասնակից:Garik.Khachatryan|Գարիկ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Garik.Khachatryan|Խաչատրյան]]) 15:24, 19 Փետրվարի 2016 (UTC)
:[[Մասնակից:Garik.Khachatryan|Գարիկ]], այլալեզու վիքիում կարո՞ղ ես ցույց տալ առավել մեծ ծավալով հոդված կամ հոդվածում նշված աղբյուրն ավելի ծավալո՞ւն է: Այսինքն՝ ցույց տուր կարճ պիտակելուդ հիմքը:--[[Մասնակից:Արամ Սողոմոնյան|&lt;font face=&quot;GHEA Grapalat&quot;; color=&quot;black&quot;&gt;'''&lt;big&gt;Ա&lt;/big&gt;'''րամ&lt;/font&gt;]] 15:36, 19 Փետրվարի 2016 (UTC)
::Հոդվածը ոչ թե կարճ էջի, այլ ջնջման կաղապարով պետք է պիտակել։ Հոդվածի նշանակալիությունը խիստ կասկածի տակ է։ --[[User:GeoO|&lt;font color = &quot;orange&quot;&gt;&lt;big&gt;Ջ&lt;/big&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color = &quot;black&quot;&gt;եօ&lt;/font&gt;]] 15:51, 19 Փետրվարի 2016 (UTC)
:::Ջեո ջան իսկ հոդվածի ինչն է կասկածելի՞:--[[Մասնակից:Mes Hay|Mes Hay]] ([[Մասնակցի քննարկում:Mes Hay|քննարկում]]) 16:08, 19 Փետրվարի 2016 (UTC)
::::[[Վիքիպեդիա:Նշանակալիություն|Նշանակալիությունը]]։ --[[User:GeoO|&lt;font color = &quot;orange&quot;&gt;&lt;big&gt;Ջ&lt;/big&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color = &quot;black&quot;&gt;եօ&lt;/font&gt;]] 16:14, 19 Փետրվարի 2016 (UTC)
:::::Նշանակալիության առումով ես էլ եմ համամիտ Ջեօյի հետ:--[[Մասնակից:Արամ Սողոմոնյան|&lt;font face=&quot;GHEA Grapalat&quot;; color=&quot;black&quot;&gt;'''&lt;big&gt;Ա&lt;/big&gt;'''րամ&lt;/font&gt;]] 16:21, 19 Փետրվարի 2016 (UTC)

== Օրվա հոդված. «[[Շեյ Գիվեն]]» == 
[[Պատկեր:Crystal Clear action bookmark approved.svg|40px|left]]{{Հարգելի մասնակից}}, շնորհավորում եմ՝ Ձեր խմբագրած «[[Շեյ Գիվեն]]» հոդվածն ընտրվել է 2016 թվականի ապրիլի 12-ին [[Գլխավոր էջ]]ում ներկայացվելու համար։ Շնորհակալություն Ձեր ներդրման համար։ --[[Մասնակից:Արամ Սողոմոնյան|&lt;font face=&quot;GHEA Grapalat&quot;; color=&quot;black&quot;&gt;'''&lt;big&gt;Ա&lt;/big&gt;'''րամ&lt;/font&gt;]] [[Մասնակցի քննարկում:Արամ Սողոմոնյան|&lt;font face=&quot;GHEA Grapalat&quot;; color=&quot;black&quot;&gt;&lt;big&gt;'''Ս.'''&lt;/big&gt;&lt;/font&gt;]] 21:16, 11 Ապրիլի 2016 (UTC)

== Այբբենական, այբբենական ==
Հարգելի Mes Hay, շնորհակալություն խմբագրման համար։ Խնդրում եմ տեղադրել համապատասխան կատեգորիաներ, ոչ թե այբբենականը որտեղ պետք է և պետք չի։ Վիքիողջույնով - [[Մասնակից:Kareyac|Kareyac]] ([[Մասնակցի քննարկում:Kareyac|քննարկում]]) 12:35, 18 Ապրիլի 2016 (UTC)
:Լավ, շնորհակալություն: --[[Մասնակից:Mes Hay|Mes Hay]] ([[Մասնակցի քննարկում:Mes Hay|քննարկում]]) 12:36, 18 Ապրիլի 2016 (UTC)
::Ես եմ շնորհակալ մեծ ներդման համար։ Մի լավ նորություն ունեմ, Այլևս չկա անհրաժեշտություն ավելացնել ծննդյամ և մահվան թիվը ու վայրը բոլոր անձանց վերաբերյալ հոդվածներում։ Եթե կա միջլեզվային կապ և ծննդյամ և մահվան թվի ու վայրի տեղեկություններ կան Դատայում, ապա նրանք ավտոմատիկորեն արտահայտվում են և տեղեկաքարտում և կատեգորիայում։ Դա էապես խնաելու է ժամանակ ու ջանքեր, որոնք կարելի է ավելի նպատակահարմար օգրագործել հոդվածի տեքսը գրելու համար։ - [[Մասնակից:Kareyac|Kareyac]] ([[Մասնակցի քննարկում:Kareyac|քննարկում]]) 12:46, 18 Ապրիլի 2016 (UTC)
:::Մի հարց: Եթե ստեղծում եմ օրինակ ինչ որ քաղաքում կամ ինչ որ թվականին ծնվածների կատեգորիաներ, ինչ կատեգորիա ավելացնե՞մ:--[[Մասնակից:Mes Hay|Mes Hay]] ([[Մասնակցի քննարկում:Mes Hay|քննարկում]]) 03:19, 20 Ապրիլի 2016 (UTC)
::::1.Եթե անհրաջեշտ է պատասխանը, ապա պետք է կանչել այս էջ նրան, ում դա ուղղված է։ 2.Պետք չի տեղադրել «Ավստրիացի հնէաբաններ» կատեգորիան «Ավստրիայում ծնվածներ» կատեգորիայի մեջ։ - [[Մասնակից:Kareyac|Kareyac]] ([[Մասնակցի քննարկում:Kareyac|քննարկում]]) 19:34, 20 Ապրիլի 2016 (UTC)
:::::Շատ շնորհակալ եմ:--[[Մասնակից:Mes Hay|Mes Hay]] ([[Մասնակցի քննարկում:Mes Hay|քննարկում]]) 11:39, 21 Ապրիլի 2016 (UTC)
::::::խնդրեմ։ - [[Մասնակից:Kareyac|Kareyac]] ([[Մասնակցի քննարկում:Kareyac|քննարկում]]) 15:29, 21 Ապրիլի 2016 (UTC)
:::::::Հարգելի Mes Hay, նորից շնորհակալություն խմբագրման համար։ Նորից խնդրում եմ տեղադրել համապատասխան կատեգորիաներ, ոչ թե այբբենականը որտեղ պետք է և պետք չի։ Նույն վիքիողջույնով - [[Մասնակից:Kareyac|Kareyac]] ([[Մասնակցի քննարկում:Kareyac|քննարկում]]) 16:12, 26 Ապրիլի 2016 (UTC)

==Կարճ էջ. «{{#if:Գրեյթ Մոստնի|[[:Գրեյթ Մոստնի]]}}»==
[[Պատկեր:Emblem-important-red.svg|70px|left]]{{#ifeq: {{lc:{{BASEPAGENAME}}}} | {{uc:{{BASEPAGENAME}}}} | Հարգելի,&amp;nbsp;անանուն խմբագիր | Հարգելի&amp;nbsp;{{BASEPAGENAME}}}}, Ձեր ստեղծած «{{#if:Գրեյթ Մոստնի|[[:Գրեյթ Մոստնի]]}}» հոդվածը չի բավարարում հոդվածի նվազագույն ծավալի պահանջին։ Եթե հոդվածի բովանդակությունը մեկ շաբաթվա ընթացքում չունենա առնվազն 3000 բայթ ծավալ և հեղինակավոր երկրորդական նվազագույնը մեկ աղբյուր, ապա այն ենթակա է ջնջման։ Դիմե՛ք ինձ, եթե ունեք հարցեր կամ եթե օգնության կարիք կզգաք։
-- [[Մասնակից:Արամ Սողոմոնյան|&lt;font face=&quot;GHEA Grapalat&quot;; color=&quot;black&quot;&gt;'''&lt;big&gt;Ա&lt;/big&gt;'''րամ&lt;/font&gt;]] [[Մասնակցի քննարկում:Արամ Սողոմոնյան|&lt;font face=&quot;GHEA Grapalat&quot;; color=&quot;black&quot;&gt;&lt;big&gt;'''Ս.'''&lt;/big&gt;&lt;/font&gt;]] 20:33, 19 Ապրիլի 2016 (UTC)

:{{արված է}} --[[Մասնակից:Mes Hay|Mes Hay]] ([[Մասնակցի քննարկում:Mes Hay|քննարկում]]) 03:21, 20 Ապրիլի 2016 (UTC)

== «Երկաթե մարդը (ֆիլմ, 1981)» հոդվածը տեղափոխվել է ==
[[Պատկեր:Gnome-emblem-important.svg|50px|left]]{{Հարգելի մասնակից}}, Ձեր ստեղծած ''«[[Երկաթե մարդը (ֆիլմ, 1981)]]»'' հոդվածը տեղափոխվել է Ձեր [[Մասնակից:Mes Hay/Երկաթե մարդը (ֆիլմ, 1981)|սևագրության էջ]]՝ թերի լինելու պատճառով: Ես հոդվածում որոշ փոփոխություններ եմ արել, բայց հոդվածի ֆիլմի առանցքային պահերը թերի են (օրինակ՝ ժանրը, ռեժիսորը և այլն)։ Խնդրում ենք վերանայել հոդվածը և նոր միայն տեղափոխել հիմնական տիրույթ։--[[Մասնակից:David Saroyan|Դավիթ]] ([[Մասնակցի_քննարկում:David Saroyan|∅]]) 10:15, 28 Ապրիլի 2016 (UTC)
::Լավ, շնորհակալ եմ: Անպայման: --[[Մասնակից:Mes Hay|Mes Hay]] ([[Մասնակցի քննարկում:Mes Hay|քննարկում]]) 12:19, 28 Ապրիլի 2016 (UTC)

== Օրվա հոդված. «[[Գաբի]]» == 
[[Պատկեր:Crystal Clear action bookmark approved.svg|40px|left]]{{Հարգելի մասնակից}}, շնորհավորում եմ՝ Ձեր խմբագրած «[[Գաբի]]» հոդվածն ընտրվել է 2016 թվականի մայիսի 19-ին [[Գլխավոր էջ]]ում ներկայացվելու համար: Շնորհակալություն Ձեր ներդրման համար: --[[Մասնակից:Arsog1985|&lt;font face=&quot;GHEA Grapalat&quot;; color=&quot;black&quot;&gt;'''&lt;big&gt;A&lt;/big&gt;'''r&lt;/font&gt;]] [[Մասնակցի քննարկում:Arsog1985|&lt;font face=&quot;GHEA Grapalat&quot;; color=&quot;black&quot;&gt;&lt;big&gt;&lt;sup&gt;'''s'''og&lt;/sup&gt;&lt;/big&gt;&lt;/font&gt;]] 20:10, 18 Մայիսի 2016 (UTC)

== Օրվա հոդվածի չընտրված թեկնածու. «[[Ստիվ Մանդանդա]]» == 
[[Պատկեր:Crystal Clear action bookmark-crossed.svg|40px|left]]{{Հարգելի մասնակից}}, առկա թերությունների պատճառով Ձեր առաջադրած «[[Ստիվ Մանդանդա]]» հոդվածը չի ընտրվել [[Գլխավոր էջ]]ում ներկայացվելու համար: Ավելի մանրամասն կարող եք տեղեկանալ՝ այցելելով [[Վիքիպեդիա:Օրվա հոդված/Թեկնածուներ#Չընտրված թեկնածուներ|օրվա հոդվածի թեկնածուներ]] էջի համապատասխան բաժինը: --[[Մասնակից:Arsog1985|&lt;font face=&quot;GHEA Grapalat&quot;; color=&quot;black&quot;&gt;'''&lt;big&gt;''A''&lt;/big&gt;'''''r''&lt;/font&gt;]] ''[[Մասնակցի քննարկում:Arsog1985|&lt;font face=&quot;GHEA Grapalat&quot;; color=&quot;black&quot;&gt;&lt;big&gt;&lt;sup&gt;'''s'''og&lt;/sup&gt;&lt;/big&gt;&lt;/font&gt;]]'' 19:51, 29 Մայիսի 2016 (UTC)

== Օրվա հոդված. «[[Հայրենական մեծ պատերազմ]]» == 
[[Պատկեր:Crystal Clear action bookmark approved.svg|40px|left]]{{Հարգելի մասնակից}}, շնորհավորում եմ՝ Ձեր խմբագրած «[[Հայրենական մեծ պատերազմ]]» հոդվածն ընտրվել է 2016 թվականի հունիսի 5-ին [[Գլխավոր էջ]]ում ներկայացվելու համար: Շնորհակալություն Ձեր ներդրման համար: --[[Մասնակից:Arsog1985|&lt;font face=&quot;GHEA Grapalat&quot;; color=&quot;black&quot;&gt;'''&lt;big&gt;''A''&lt;/big&gt;'''''r''&lt;/font&gt;]] ''[[Մասնակցի քննարկում:Arsog1985|&lt;font face=&quot;GHEA Grapalat&quot;; color=&quot;black&quot;&gt;&lt;big&gt;&lt;sup&gt;'''s'''og&lt;/sup&gt;&lt;/big&gt;&lt;/font&gt;]]'' 14:10, 4 Հունիսի 2016 (UTC)
:Շնորհակալ եմ ^_^: --[[Մասնակից:Mes Hay|Mes Hay]] ([[Մասնակցի քննարկում:Mes Hay|քննարկում]]) 17:53, 4 Հունիսի 2016 (UTC)

== Օրվա հոդվածի չընտրված թեկնածու. «[[Շառլ Ազնավուր]]» == 
[[Պատկեր:Crystal Clear action bookmark-crossed.svg|40px|left]]{{Հարգելի մասնակից}}, առկա թերությունների պատճառով Ձեր առաջադրած «[[Շառլ Ազնավուր]]» հոդվածը չի ընտրվել [[Գլխավոր էջ]]ում ներկայացվելու համար: Ավելի մանրամասն կարող եք տեղեկանալ՝ այցելելով [[Վիքիպեդիա:Օրվա հոդված/Թեկնածուներ#Չընտրված թեկնածուներ|օրվա հոդվածի թեկնածուներ]] էջի համապատասխան բաժինը: --[[Մասնակից:Arsog1985|&lt;font face=&quot;GHEA Grapalat&quot;; color=&quot;black&quot;&gt;'''&lt;big&gt;''A''&lt;/big&gt;'''''r''&lt;/font&gt;]] ''[[Մասնակցի քննարկում:Arsog1985|&lt;font face=&quot;GHEA Grapalat&quot;; color=&quot;black&quot;&gt;&lt;big&gt;&lt;sup&gt;'''s'''og&lt;/sup&gt;&lt;/big&gt;&lt;/font&gt;]]'' 21:17, 19 Հունիսի 2016 (UTC)

== Ֆուտբոլային շքանշան ==
{| style=&quot;border:1px solid #CCF; background-color:#F0EEFF;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;middle&quot; | [[Պատկեր:Multicolour Football Barnstar Hires 01.PNG|100px]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 0; vertical-align: middle; height: 1.1em;&quot; | '''[[Վիքիպեդիա:Շքանշաններ/Ֆուտբոլային շքանշան|Ֆուտբոլային շքանշան]]'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; border-top: 1px solid #bdb5ff;&quot; | {{Հարգելի մասնակից}}, այս շքանշանը ձեզ ֆուտբոլային թեման զարգացնելու և առհասարակ ֆուտբոլային պորտալը զարգացնելու համար:--&lt;font color=&quot;#00009C&quot; face=&quot;Lucida Handwriting&quot;&gt;&lt;big&gt;[[Մասնակից:Շեյդի|Shady]]&lt;/big&gt;&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;&lt;font color=&quot;green&quot;&gt;[[Մասնակցի քննարկում:Շեյդի|~]]&lt;/font&gt;&lt;/sup&gt; 07:34, 2 Հուլիսի 2016 (UTC)
|}&lt;noinclude&gt;

== Զգուշացում==
{| class= style=&quot;font-size:100%; border:1px solid #CC9999; background-color:#FEDEDE;&quot;
|[[Պատկեր:Process-stop.svg|80px|left|alt=|link=]]
|width=&quot;100%&quot;|{{Հարգելի մասնակից}}, Դուք ստանում եք զգուշացում Օրվա հոդվածի թեկնածուների էջից ջնջումներ կատարելու համար համար։  Նույն գործողությունները շարունակելու դեպքում Դուք կարող եք արգելափակվել։ --[[Մասնակից:Arsog1985|&lt;font face=&quot;GHEA Grapalat&quot;; color=&quot;black&quot;&gt;'''&lt;big&gt;''A''&lt;/big&gt;'''''r''&lt;/font&gt;]] ''[[Մասնակցի քննարկում:Arsog1985|&lt;font face=&quot;GHEA Grapalat&quot;; color=&quot;black&quot;&gt;&lt;big&gt;&lt;sup&gt;'''s'''og&lt;/sup&gt;&lt;/big&gt;&lt;/font&gt;]]'' 00:17, 19 Հուլիսի 2016 (UTC)

|}

Հ.Գ.Խոսքը գնում է [https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1%3A%D5%95%D6%80%D5%BE%D5%A1_%D5%B0%D5%B8%D5%A4%D5%BE%D5%A1%D5%AE%2F%D4%B9%D5%A5%D5%AF%D5%B6%D5%A1%D5%AE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A5%D6%80&amp;type=revision&amp;diff=4345537&amp;oldid=4345317 այս խմբագրման մասին]--[[Մասնակից:Arsog1985|&lt;font face=&quot;GHEA Grapalat&quot;; color=&quot;black&quot;&gt;'''&lt;big&gt;''A''&lt;/big&gt;'''''r''&lt;/font&gt;]] ''[[Մասնակցի քննարկում:Arsog1985|&lt;font face=&quot;GHEA Grapalat&quot;; color=&quot;black&quot;&gt;&lt;big&gt;&lt;sup&gt;'''s'''og&lt;/sup&gt;&lt;/big&gt;&lt;/font&gt;]]'' 00:17, 19 Հուլիսի 2016 (UTC)

:Հարգելի [[Մասնակցի քննարկում:Arsog1985|&lt;font face=&quot;GHEA Grapalat&quot;; color=&quot;black&quot;&gt;&lt;big&gt;&lt;sup&gt;'''s'''og&lt;/sup&gt;&lt;/big&gt;&lt;/font&gt;]] ես այդ ջնջումը կատարել էի հոդվածի հեղինակի խնդրանքով: --[[Մասնակից:Mes Hay|Mes Hay]] ([[Մասնակցի քննարկում:Mes Hay|քննարկում]]) 04:57, 20 Հուլիսի 2016 (UTC)
::{{հարգելի մասնակից}}, այդ դեպքում ուղղակի չի ջնջվում, այլ տեղափոխվում է «[[Վիքիպեդիա:Օրվա հոդված/Թեկնածուներ#Չընտրված թեկնածուներ|Չընտրված թեկնածուներ]]» բաժին, ինչն էլ արվում է:--[[Մասնակից:Arsog1985|&lt;font face=&quot;GHEA Grapalat&quot;; color=&quot;black&quot;&gt;'''&lt;big&gt;''A''&lt;/big&gt;'''''r''&lt;/font&gt;]] ''[[Մասնակցի քննարկում:Arsog1985|&lt;font face=&quot;GHEA Grapalat&quot;; color=&quot;black&quot;&gt;&lt;big&gt;&lt;sup&gt;'''s'''og&lt;/sup&gt;&lt;/big&gt;&lt;/font&gt;]]'' 09:30, 20 Հուլիսի 2016 (UTC)
:::Լավ, շնորհակալություն տեղյակ պահելու համար: --[[Մասնակից:Mes Hay|Mes Hay]] ([[Մասնակցի քննարկում:Mes Hay|քննարկում]]) 04:48, 21 Հուլիսի 2016 (UTC)

== Պորտալի մասնակից ==

Բարև Մեսրոպ ջան, [[Վիքիպեդիա:Նախագիծ:Ֆուտբոլ|այստեղ]] մասնակիցներ ենթավերնագրի տակ ստորագրիր:--[[Մասնակից:Շեյդի|S_H_A_D_Y]] [[Մասնակցի քննարկում:Շեյդի|~]] 07:00, 21 Հուլիսի 2016 (UTC)

== {{subst:#switch:hy|es=CEE Primavera 2016 Encuesta|#default= CEE Spring 2016 Survey|hu=CEE Tavasz 2016 kérdőív|sq=Anketa e CEE Spring 2016|et=Kesk- ja Ida-Euroopa kevad (CEE Spring) 2016 küsitlus|tr=Orta ve Doğu Avrupa (CEE) Baha... ==

[[File:Logo CEE-t.png|right|170px]] Hi, '''CEE Spring 2016''' participant! I am sorry for writing in English.  The international organisers of the contest ask you to complete the survey about the contest. It is very short. It gives us a bit of statistics and helps make the next contest better.  '''Please complete the survey here: https://wikimedia.qualtrics.com/jfe/form/SV_eLP1PKZWjSpIi45'''  Best regards, &lt;br /&gt;-- [[:m:user:Ата|Ата]] via [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|MassMessage]] 13:28, 10 Սեպտեմբերի 2016 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Base@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Base/MassMessage/CEE_Spring-2016-participants&amp;oldid=15897871 --&gt;

== Սպորտային մեդալ ==
{| style=&quot;border:1px solid #CCF; background-color:#F0EEFF;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;middle&quot; | [[Պատկեր:Sport Barnstar Hires.png|100px]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 0; vertical-align: middle; height: 1.1em;&quot; | '''[[Վիքիպեդիա:Մրցանակներ/Սպորտային մեդալ|Սպորտային մեդալ]]'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; border-top: 1px solid #bdb5ff;&quot; | {{Հարգելի մասնակից}}, այս մեդալը ձեզ ֆուտբոլային թեման ակտիվ զարգացնելու և ֆուտբոլային պորտալը հարստացնելու համար:--[[Մասնակից:Շեյդի|Շեյդի]] [[Մասնակցի քննարկում:Շեյդի|~]] 11:52, 23 Փետրվարի 2017 (UTC)
|}&lt;noinclude&gt;

==Կարճ էջ. «[[Վիկտոր Սիդյակ]]»==
[[Պատկեր:Emblem-important-red.svg|70px|left]]{{#ifeq: {{lc:{{BASEPAGENAME}}}} | {{uc:{{BASEPAGENAME}}}} | Հարգելի,&amp;nbsp;անանուն խմբագիր | Հարգելի&amp;nbsp;{{BASEPAGENAME}}}}, Ձեր ստեղծած «[[Վիկտոր Սիդյակ]]» հոդվածը չի բավարարում հոդվածի նվազագույն ծավալի պահանջին։ Եթե հոդվածի բովանդակությունը մեկ շաբաթվա ընթացքում չունենա առնվազն 3000 բայթ ծավալ և հեղինակավոր երկրորդական նվազագույնը մեկ աղբյուր, ապա այն ենթակա է ջնջման։ Դիմե՛ք ինձ, եթե ունեք հարցեր կամ եթե օգնության կարիք կզգաք։
-- [[Մասնակից:23artashes|23artashes]] ([[Մասնակցի քննարկում:23artashes|քննարկում]]) 19:55, 10 Ապրիլի 2017 (UTC)

==Կարճ էջ. «[[Վալենտին Մուրատով]]»==
[[Պատկեր:Emblem-important-red.svg|70px|left]]{{#ifeq: {{lc:{{BASEPAGENAME}}}} | {{uc:{{BASEPAGENAME}}}} | Հարգելի,&amp;nbsp;անանուն խմբագիր | Հարգելի&amp;nbsp;{{BASEPAGENAME}}}}, Ձեր ստեղծած «[[Վալենտին Մուրատով]]» հոդվածը չի բավարարում հոդվածի նվազագույն ծավալի պահանջին։ Եթե հոդվածի բովանդակությունը մեկ շաբաթվա ընթացքում չունենա առնվազն 3000 բայթ ծավալ և հեղինակավոր երկրորդական նվազագույնը մեկ աղբյուր, ապա այն ենթակա է ջնջման։ Դիմե՛ք ինձ, եթե ունեք հարցեր կամ եթե օգնության կարիք կզգաք։
-- [[Մասնակից:23artashes|23artashes]] ([[Մասնակցի քննարկում:23artashes|քննարկում]]) 19:59, 10 Ապրիլի 2017 (UTC)

==Կարճ էջ. «[[Գալինա Գորոխովա]]»==
[[Պատկեր:Emblem-important-red.svg|70px|left]]{{#ifeq: {{lc:{{BASEPAGENAME}}}} | {{uc:{{BASEPAGENAME}}}} | Հարգելի,&amp;nbsp;անանուն խմբագիր | Հարգելի&amp;nbsp;{{BASEPAGENAME}}}}, Ձեր ստեղծած «[[Գալինա Գորոխովա]]» հոդվածը չի բավարարում հոդվածի նվազագույն ծավալի պահանջին։ Եթե հոդվածի բովանդակությունը մեկ շաբաթվա ընթացքում չունենա առնվազն 3000 բայթ ծավալ և հեղինակավոր երկրորդական նվազագույնը մեկ աղբյուր, ապա այն ենթակա է ջնջման։ Դիմե՛ք ինձ, եթե ունեք հարցեր կամ եթե օգնության կարիք կզգաք։
-- [[Մասնակից:23artashes|23artashes]] ([[Մասնակցի քննարկում:23artashes|քննարկում]]) 20:02, 10 Ապրիլի 2017 (UTC)

==&lt;s&gt;Կարճ էջ. «[[Սվետոսլավ Դյակով]]»&lt;/s&gt;==
&lt;s&gt;[[Պատկեր:Emblem-important-red.svg|70px|left]]{{#ifeq: {{lc:{{BASEPAGENAME}}}} | {{uc:{{BASEPAGENAME}}}} | Հարգելի,&amp;nbsp;անանուն խմբագիր | Հարգելի&amp;nbsp;{{BASEPAGENAME}}}}, Ձեր ստեղծած «[[Սվետոսլավ Դյակով]]» հոդվածը չի բավարարում հոդվածի նվազագույն ծավալի պահանջին։ Եթե հոդվածի բովանդակությունը մեկ շաբաթվա ընթացքում չունենա առնվազն 3000 բայթ ծավալ և հեղինակավոր երկրորդական նվազագույնը մեկ աղբյուր, ապա այն ենթակա է ջնջման։ Դիմե՛ք ինձ, եթե ունեք հարցեր կամ եթե օգնության կարիք կզգաք։&lt;/s&gt;
-- [[Մասնակից:Arsog1985|Arsog]] ([[Մասնակցի քննարկում:Arsog1985|1985]]) 15:43, 23 Ապրիլի 2017 (UTC)

== «‎Թոմի Հոբան» հոդվածը տեղափոխվել է ==
[[Պատկեր:Gnome-emblem-important.svg|50px|left]]{{Հարգելի մասնակից}}, Ձեր ստեղծած ''«[[‎Թոմի Հոբան]]»'' հոդվածը տեղափոխվել է Ձեր [[Մասնակից:Mes Hay/‎Թոմի Հոբան|սևագրության էջ]]՝ տառասխալների և բացթողումների համար։ Խնդրում ենք վերանայել հոդվածը և նոր միայն տեղափոխել հիմնական տիրույթ։&lt;br&gt;
&lt;small&gt;{{Կարևոր է}} Այս հարցումը ոչ մի կերպ չի նշանակում, որ մենք չենք գնահատում խմբագրի ներդրումը: Ուղղակի մասնակիցներից մեկը կարծում է, որ այս հոդվածի հետ կապված որոշակի կոնկրետ խնդիր կա: &lt;u&gt;Ցանկացած պարագայում խնդրում ենք այս ծանուցումը չընդունել անձամբ Ձեր դեմ ուղղված քայլ, քանի որ դա ոչ մի պարագայում այդպես չէ&lt;/u&gt;: Շնորհակալություն:&lt;/small&gt;--[[Մասնակից:Emptyfear|Emptyfear]] ([[Մասնակցի քննարկում:Emptyfear|քննարկում]]) 08:21, 16 Ապրիլի 2018 (UTC)

==Ջնջման է ներկայացվել «[[:Շեյդի]]» էջը==
{| class= style=&quot;font-size:100%; border:1px solid #CC9999; background-color:#FEDEDE;&quot;
|[[File:Mauritius Road Signs - Warning Sign - Other dangers.svg|90px|left]]
|width=&quot;100%&quot;|{{Հարգելի մասնակից}}, Ձեր ստեղծած կամ խմբագրած «[[:Շեյդի]]» էջը ներկայացված է ջնջման։ Որպես պատճառ նշվում է հետևյալը՝ ''Նախագծի նշանակալիության չափանիշներին չհամապատասխանող''։ Մանրամասներին կարող եք ծանոթանալ, ինչպես նաև կարող եք հայտնել ձեր կարծիքը կամ առարկությունները [[Վիքիպեդիա:Ջնջման ենթակա հոդվածներ#Շեյդի|ջնջման ներկայացված հոդվածների քննարկման էջում]], եթե բավարարում եք [[Վիքիպեդիա:Հարցումներ/Մասնակցության_կանոնակարգ_և_լրացուցիչ_այլ_պայմաններ#Ջնջման ներկայացված հոդվածների քննարկում/քվեարկության մասնակցության կանոնակարգ|քննարկման մասնակցության կանոնակարգի]] պահանջներին։ Մյուս դեպքերում Ձեր ձայնը կունենա խորհրդատվական նշանակություն: Օգնության համար տե՛ս նաև «[[Օգնություն:Ինչու է ջնջվել իմ հոդվածը|Ինչու է ջնջվել իմ հոդվածը]]» էջը։--[[Մասնակից:Ավետիսյան91|Ավետիսյան91]] ([[Մասնակցի քննարկում:Ավետիսյան91|քննարկում]])  17:48, 5 Սեպտեմբերի 2021 (UTC)
|}

==Անաղբյուր հոդված. «[[Իննա_Խոջամիրյան]]»==
[[Պատկեր:Emblem-important-red.svg|70px|left]]{{#ifeq: {{lc:{{BASEPAGENAME}}}} | {{uc:{{BASEPAGENAME}}}} | Հարգելի,&amp;nbsp;անանուն խմբագիր | Հարգելի&amp;nbsp;{{BASEPAGENAME}}}}, Ձեր ստեղծած «[[Իննա_Խոջամիրյան]]» հոդվածում նշված չեն դրանում ներկայացված տեղեկությունները հաստատող վստահելի աղբյուրները։ Եթե հոդվածում մեկ շաբաթվա ընթացքում հոդվածում առկա տեղեկությունները հաստատող [[:Վիքիպեդիա:Վստահելի աղբյուրներ|վստահելի, հեղինակավոր և երկրորդական]] նվազագույնը մեկ աղբյուր [[:Վիքիպեդիա:Ծանոթագրություններ|չավելացվի]], ապա հոդվածը պետք է հեռացվի համաձայն Վիքիպեդիայի կանոնների։ Դիմե՛ք ինձ, եթե ունեք հարցեր կամ եթե [[Կաղապար:Օգնեք ինձ|օգնության]] կարիք կզգաք: --[[Մասնակից:23artashes|23artashes]] ([[Մասնակցի քննարկում:23artashes|քննարկում]]) 11:42, 10 Օգոստոսի 2022 (UTC)</text>
      <sha1>egz7t6d8ark6962qjjwiishhbvusvno</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486479</id>
      <parentid>8486477</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T11:44:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>23artashes</username>
        <id>2675</id>
      </contributor>
      <comment>/* Անաղբյուր հոդված. «Իննա_Խոջամիրյան» */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="104341" xml:space="preserve">==Ողջույն==
{| style=&quot;width:100%; background:transparent; font-size:100%&quot;
 | style=&quot;background:#e0f0ff; border:1px solid silver; -moz-border-radius-topleft:12px; -webkit-border-top-left-radius:12px; border-top-left-radius:12px; width:20%; height:30px&quot; | &amp;nbsp;&amp;nbsp; [[Պատկեր:Help-browser.svg|18px|link=Վիքիպեդիա:Ինչ Վիքիպեդիան չէ]] [[Վիքիպեդիա:Ինչ Վիքիպեդիան չէ|Ի՞նչ Վիքիպեդիան չէ]]
 | style=&quot;background:#6495ed; color:white; padding:0.5em 0.5em 0.5em 1em; font-size:130%; border:1px solid silver; -moz-border-radius-topright:12px; -webkit-border-top-right-radius:12px; border-top-right-radius:12px; width:80%&quot; | Բարի գալուստ Վիքիպեդիա, [[Մասնակից:{{BASEPAGENAME}}|&lt;span style=&quot;color:white&quot;&gt;{{BASEPAGENAME}}&lt;/span&gt;]] ։)&lt;/span&gt;
 |-
 | style=&quot;background:#e0e6ff; border:1px solid silver; height:30px; padding-left:1em&quot; | [[Պատկեր:Crystal Clear app ktip.png|18px|link=Վիքիպեդիա:Խորհրդարան]] [[Վիքիպեդիա:Խորհրդարան|Խորհրդարան]]
 | rowspan=&quot;7&quot; style=&quot;background:#fffff0; border:1px solid silver; -moz-border-radius-bottomright:12px; -webkit-border-bottom-right-radius:12px; border-bottom-right-radius:12px; padding:0.5em 1em&quot; | Վիքիպեդիայի մասնակիցների անունից ողջունում եմ Ձեզ Վիքիպեդիայի հայերեն բաժնում։ Հուսով ենք մեծ բավականություն կստանաք մասնակցելով այս նախագծին։

Ուշադրություն դարձրեք աշխատանքի հիմնական սկզբունքներին, գործեք վստահ ու միշտ ունեցեք լավ ձգտումներ։

[[Պատկեր:Signature button vector.png|thumb|ստորագրելու համար պետք է սեղմել այստեղ]] Վիքիպեդիայում հոդվածները չեն ստորագրվում (խմբագրողների ցուցակը ավտոմատաբար ձևավորվում է հոդվածի «Պատմություն» պատուհանում), բայց եթե Դուք ցանկանաք մասնակցել [[Վիքիպեդիա:Խորհրդարան|խորհրդարանում]] կամ առանձին հոդվածի քննարկմանը, ապա խնդրում ենք չմոռանալ [[Վիքիպեդիա:Ստորագրություն|ստորագրել]] Ձեր մեկնաբանությունների վերջում ավելացնելով 4 ալիքանշաններից (&lt;nowiki&gt;~~~~&lt;/nowiki&gt;) կազմված նշանագիրը կամ սեղմելով կապույտ մատիտի նշանով սեղմակին (խմբագրման պատուհանիկի վերևում)։ 

Ձեր [[Մասնակից:{{BASEPAGENAME}}|մասնակցային էջում]] Դուք կարող եք գրել որոշ տեղեկություն Ձեր մասին. ասենք այս կամ այն լեզուների տիրապետելու կամ էլ հետաքրքրությունների մասին։ 

Եթե հարցեր ունեք դիմեք օգնության համակարգին, կամ գրեք [[Վիքիպեդիա:Հարցեր|Հարցեր]] բաժնում կամ էլ խմբագրեք [[Special:MyTalk|Ձեր քննարկման էջը]]. գրեք «Օգնեք ինձ» և շարադրեք տեքստը, և Ձեզ անպայման կօգնեն։

Հաճելի խմբագրումներ ենք մաղթում։ Եվս մեկ անգամ բարի գալուստ [[Հայերեն Վիքիպեդիա]]։ Հարգանքներով՝ [[Մասնակից:Lilitik22|Լիլիթ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Lilitik22|քննարկում]]) 12։37, 25 Հուլիսի 2014 (UTC) {{#if:|{{{1}}}}}
&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #eee; padding-top:0.17em; padding-bottom:0.5em&quot;&gt;&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;font-size:90%; font-style:italic&quot;&gt;{{Դրոշ|Մեծ Բրիտանիա}} {{Դրոշ|ԱՄՆ}} Hello and welcome to the Armenian Wikipedia! We appreciate your contributions. If your Armenian skills are not good enough, that’s no problem. We have an [[Վիքիպեդիա:Դեսպանատուն|embassy]] where you can inquire for further information in your native language. We hope you enjoy your time here!&lt;/div&gt;
 |-
 | style=&quot;background:#e5e0ff; border:1px solid silver; height:30px; padding-left:1em&quot; | [[Պատկեր:Հօ (Բառգիրք հայկազեան լեզուի).png|18px|link=b:Ինչպես գրել հայերեն]] [[b:Ինչպես գրել հայերեն|Ինչպե՞ս գրել հայերեն]]
 |-
 | style=&quot;background:#f9e0ff; border:1px solid silver; height:30px; padding-left:1em&quot; | [[Պատկեր:View-refresh.svg|18px|link=Օգնություն:Դասընթաց]] [[Օգնություն:Դասընթաց|Խմբագրման ուղեցույց]]
 |-
 | style=&quot;background:#ffe0f1; border:1px solid silver; height:30px; padding-left:1em&quot; | [[Պատկեր:Accessories-text-editor.svg|18px|link=Վիքիպեդիա:Խուսափեք տարածված սխալներից]] [[Վիքիպեդիա:Խուսափեք տարածված սխալներից|Խուսափե՛ք տարածված սխալներից]]
 |-
 | style=&quot;background:#ffe0e6; border:1px solid silver; height:30px; padding-left:1em&quot; | [[Պատկեր:Wikipedia svg logo.svg|18px|link=Վիքիպեդիա:Էությունը]] [[Վիքիպեդիա:Էությունը|Վիքիպեդիայի էությունը]]
 |-
 | style=&quot;background:#ffe5e0; border:1px solid silver; height:30px; padding-left:1em&quot; | [[Պատկեր:Green copyright.svg|18px|link=Վիքիպեդիա:Հեղինակային իրավունքներ]] [[Վիքիպեդիա:Հեղինակային իրավունքներ|Հեղինակային իրավունքներ]]
 |-
 | style=&quot;background:#ffefe0; border:1px solid silver; -moz-border-radius-bottomleft:12px; -webkit-border-bottom-left-radius:12px; border-bottom-left-radius:12px; height:30px; padding-left:1em&quot; | [[Պատկեր:Nuvola apps bookcase.svg|18px|link=Վիքիպեդիա:Գլոսսարիում]] [[Վիքիպեդիա:Գլոսսարիում|Գլոսսարիում]]
|}

==Շքանշաններ, 2014 օգոստոս==
{| style=&quot;border:1px solid #CCF; background-color:#F0EEFF;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;middle&quot; | [[Պատկեր:100adq.png|70px]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 0; vertical-align: middle; height: 1.1em;&quot; | '''[[Վիքիպեդիա:Շքանշաններ/Վիքիմոլ|Վիքիմոլ]]'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; border-top: 1px solid #bdb5ff;&quot; | {{Հարգելի մասնակից}}, այս շքանշանը ձեզ Հայ Վիքիպեդիայում 100-ից ավել հոդվածներ ստեղծելու համար։ Շարունակեք զարգացնել մեր Վիքիպեդիան։ --[[Մասնակից:Arman musikyan|Արման Մուսիկյան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Arman musikyan|քննարկում]]) 13։25, 18 Օգոստոսի 2014 (UTC)
|}&lt;noinclude&gt;


{| style=&quot;border:1px solid #CCF; background-color:#F0EEFF;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;middle&quot; | [[Պատկեր:New editor delivery.png|100px]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 0; vertical-align: middle; height: 1.1em;&quot; | '''[[Վիքիպեդիա:Շքանշաններ/ՀՍՀ-ի շքանշան|ՀՍՀ-ի շքանշան]]'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; border-top: 1px solid #bdb5ff;&quot; | {{Հարգելի մասնակից}}, այս շքանշանը ձեզ՝ ՀՍՀ-ի հոդվածները վիքիֆիկացնելու և Վիքիպեդիա տեղափոխելու համար։--[[Մասնակից:Arman musikyan|Արման Մուսիկյան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Arman musikyan|քննարկում]]) 13։26, 18 Օգոստոսի 2014 (UTC)
|}&lt;noinclude&gt;

== Չիրո Իմմոբիլե ==

Ինչու՞ էք հետ շրջել «[[Չիրո Իմմոբիլե]]» հոդվածում իմ կողմից կատարված խմբագրումները։--[[Մասնակից:Avagyan|Avagyan]] ([[Մասնակցի քննարկում:Avagyan|քննարկում]]) 16։36, 18 Սեպտեմբերի 2014 (UTC)

Չեմ տեսել --[[Մասնակից:Mes Hay|Mes Hay]] ([[Մասնակցի քննարկում:Mes Hay|քննարկում]]) 11։38, 19 Սեպտեմբերի 2014 (UTC)

==Շքանշաններ, 2014 հոկտեմբեր==
{| style=&quot;border:1px solid #CCF; background-color:#F0EEFF;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;middle&quot; | [[Պատկեր:Wiki expansion barnstar.png|100px]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 0; vertical-align: middle; height: 1.1em;&quot; | '''[[Վիքիպեդիա:Շքանշաններ/Վիքիընդլայնում|Վիքիընդլայնում]]'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; border-top: 1px solid #bdb5ff;&quot; | Հարգելի մասնակից, այս շքանշանը ձեզ, [[Վիքիպեդիա:Նախագիծ:Վիքիընդլայնում|Վիքիընդլայնում]] նախագծին միանալու համար։--[[Մասնակից:Arman musikyan|Արման Մուսիկյան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Arman musikyan|քննարկում]]) 15։33, 18 Հոկտեմբերի 2014 (UTC)
|}&lt;noinclude&gt;


{| style=&quot;border:1px solid #CCF; background-color:#F0EEFF;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;middle&quot; | [[Պատկեր:Wiki expansion 5+ barnstar.png|100px]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 0; vertical-align: middle; height: 1.1em;&quot; | '''[[Վիքիպեդիա:Շքանշաններ/Վիքիընդլայնում 5+|Վիքիընդլայնում 5+]]'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; border-top: 1px solid #bdb5ff;&quot; | {{Հարգելի մասնակից}}, այս շքանշանը ձեզ, [[Վիքիպեդիա:Նախագիծ:Վիքիընդլայնում|Վիքիընդլայնում]] նախագծում 5-ից ավելի հոդված ստեղծելու համար։--[[Մասնակից:Arman musikyan|Արման Մուսիկյան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Arman musikyan|քննարկում]]) 15։36, 18 Հոկտեմբերի 2014 (UTC)
|}&lt;noinclude&gt;


{| style=&quot;border:1px solid #CCF; background-color:#F0EEFF;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;middle&quot; | [[Պատկեր:Kindness Barnstar Hires.png|100px]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 0; vertical-align: middle; height: 1.1em;&quot; | '''[[Վիքիպեդիա:Շքանշաններ/Ժպիտ|Ժպիտ]]'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; border-top: 1px solid #bdb5ff;&quot; | {{Հարգելի մասնակից}}, այս շքանշանը ձեզ ձեր կատարած արժեքավոր խմբագրումների համար։--[[Մասնակից:Arman musikyan|Արման Մուսիկյան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Arman musikyan|քննարկում]]) 11։41, 19 Հոկտեմբերի 2014 (UTC)
|}&lt;noinclude&gt;


{| style=&quot;border:1px solid #CCF; background-color:#F0EEFF;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;middle&quot; | [[Պատկեր:Wiki expansion 10+ barnstar.png|100px]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 0; vertical-align: middle; height: 1.1em;&quot; | '''[[Վիքիպեդիա:Շքանշաններ/Վիքիընդլայնում 10+|Վիքիընդլայնում 10+]]'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; border-top: 1px solid #bdb5ff;&quot; | {{Հարգելի մասնակից}}, այս շքանշանը ձեզ, [[Վիքիպեդիա:Նախագիծ:Վիքիընդլայնում|Վիքիընդլայնում]] նախագծում 10-ից ավելի հոդված ստեղծելու համար։--[[Մասնակից:Arman musikyan|Արման Մուսիկյան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Arman musikyan|քննարկում]]) 19։08, 20 Հոկտեմբերի 2014 (UTC)
|}&lt;noinclude&gt;


{| style=&quot;border:1px solid #CCF; background-color:#F0EEFF;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;middle&quot; | [[Պատկեր:BoNM - Spain Hires.png|100px]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 0; vertical-align: middle; height: 1.1em;&quot; | '''[[Վիքիպեդիա:Շքանշաններ/Իսպանական շքանշան|Իսպանական շքանշան]]'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; border-top: 1px solid #bdb5ff;&quot; | {{Հարգելի մասնակից}}, այս շքանշանը ձեզ Հայերեն Վիքիպեդիայում [[Իսպանիա]]յին նվիրված թեմատիկան զարգացնելու համար։--[[Մասնակից:Arman musikyan|Արման Մուսիկյան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Arman musikyan|քննարկում]]) 19։10, 20 Հոկտեմբերի 2014 (UTC)
|}&lt;noinclude&gt;

==Շքանշաններ, 2014 հոկտեմբեր (մաս II)==
{| style=&quot;border:1px solid #CCF; background-color:#F0EEFF;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;middle&quot; | [[Պատկեր:Wiki expansion 25+ barnstar.png|100px]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 0; vertical-align: middle; height: 1.1em;&quot; | '''[[Վիքիպեդիա:Շքանշաններ/Վիքիընդլայնում 25+|Վիքիընդլայնում 25+]]'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; border-top: 1px solid #bdb5ff;&quot; | {{Հարգելի մասնակից}}, այս շքանշանը ձեզ, [[Վիքիպեդիա:Նախագիծ:Վիքիընդլայնում|Վիքիընդլայնում]] նախագծում 25-ից ավելի հոդված ստեղծելու համար։--[[Մասնակից:Arman musikyan|Արման Մուսիկյան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Arman musikyan|քննարկում]]) 09։11, 24 Հոկտեմբերի 2014 (UTC)
|}&lt;noinclude&gt;

==Շքանշաններ, 2014 նոյեմբեր==
{| style=&quot;border:1px solid #CCF; background-color:#F0EEFF;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;middle&quot; | [[Պատկեր:Wiki expansion 50+ barnstar.png|100px]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 0; vertical-align: middle; height: 1.1em;&quot; | '''[[Վիքիպեդիա:Շքանշաններ/Վիքիընդլայնում 50+|Վիքիընդլայնում 50+]]'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; border-top: 1px solid #bdb5ff;&quot; |{{Հարգելի մասնակից}}, այս շքանշանը ձեզ, [[Վիքիպեդիա:Նախագիծ:Վիքիընդլայնում|Վիքիընդլայնում]] նախագծում 50-ից ավելի հոդված ստեղծելու համար։--[[Մասնակից:Arman musikyan|Արման Մուսիկյան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Arman musikyan|քննարկում]]) 19։04, 5 Նոյեմբերի 2014 (UTC)
|}&lt;noinclude&gt;


{| style=&quot;border:1px solid #CCF; background-color:#F0EEFF;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;middle&quot; | [[Պատկեր:COTW Towns Basic Barnstar Hires.png|100px]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 0; vertical-align: middle; height: 1.1em;&quot; | '''[[Վիքիպեդիա:Շքանշաններ/Բնակավայրի շքանշան|Բնակավայրի շքանշան]]'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; border-top: 1px solid #bdb5ff;&quot; | {{հարգելի մասնակից}}, այս շքանշանը ձեզ, բնակավայրերի մասին 20-ից ավելի հոդվածներ ստեղծելու համար։--[[Մասնակից:Arman musikyan|Արման Մուսիկյան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Arman musikyan|քննարկում]]) 04։29, 15 Նոյեմբերի 2014 (UTC)
|}&lt;noinclude&gt;


{| style=&quot;border:1px solid #CCF; background-color:#F0EEFF;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;middle&quot; | [[Պատկեր:Owl barnstar2.svg|100px]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 0; vertical-align: middle; height: 1.1em;&quot; | '''[[Վիքիպեդիա:Շքանշաններ/Հանրագիտարանային Շարվածքի շքանշան|Հանրագիտարանային Շարվածքի շքանշան]]'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; border-top: 1px solid #bdb5ff;&quot; | {{հարգելի մասնակից}}, այս շքանշանը ձեզ, [[Իսպանիա]]յի քաղաքների մասին մեծ քանակությամբ հոդվածներ ստեղծելու համար։--[[Մասնակից:Arman musikyan|Արման Մուսիկյան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Arman musikyan|քննարկում]]) 13։22, 17 Նոյեմբերի 2014 (UTC)
|}&lt;noinclude&gt;


{| style=&quot;border:1px solid #CCF; background-color:#F0EEFF;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;middle&quot; | [[Պատկեր:Wiki expansion 75+ barnstar.png|100px]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 0; vertical-align: middle; height: 1.1em;&quot; | '''[[Վիքիպեդիա:Շքանշաններ/Վիքիընդլայնում 75+|Վիքիընդլայնում 75+]]'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; border-top: 1px solid #bdb5ff;&quot; | Հարգելի մասնակից, այս շքանշանը ձեզ, Վիքիընդլայնում նախագծում 75-ից ավելի հոդված ստեղծելու համար։--[[Մասնակից:Arman musikyan|Արման Մուսիկյան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Arman musikyan|քննարկում]]) 13։58, 17 Նոյեմբերի 2014 (UTC)
|}&lt;noinclude&gt;


{| style=&quot;border:1px solid #CCF; background-color:#F0EEFF;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;middle&quot; | [[Պատկեր:Translation-Barnstar.png|100px]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 0; vertical-align: middle; height: 1.1em;&quot; | '''[[Վիքիպեդիա:Շքանշաններ/Վաստակավոր Թարգմանչի շքանշան|Վաստակավոր Թարգմանիչ]]'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; border-top: 1px solid #bdb5ff;&quot; | {{Հարգելի մասնակից}}, այս շքանշանը ձեզ, ձեր կատարած թարգմանչական աշխատանքների համար։--[[Մասնակից:Arman musikyan|Արման Մուսիկյան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Arman musikyan|քննարկում]]) 17։59, 26 Նոյեմբերի 2014 (UTC)
|}&lt;noinclude&gt;

==Շքանշաններ, 2014 նոյեմբեր (մաս II)==
{| style=&quot;border:1px solid #CCF; background-color:#F0EEFF;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;middle&quot; | [[Պատկեր:Wiki expansion 100+ barnstar.png|100px]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 0; vertical-align: middle; height: 1.1em;&quot; | '''[[Վիքիպեդիա:Շքանշաններ/Վիքիընդլայնում 100+|Վիքիընդլայնում 100+]]'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; border-top: 1px solid #bdb5ff;&quot; | Հարգելի մասնակից, այս շքանշանը ձեզ, Վիքիընդլայնում նախագծում 100-ից ավելի հոդված ստեղծելու համար։--[[Մասնակից:Arman musikyan|Արման Մուսիկյան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Arman musikyan|քննարկում]]) 07։53, 27 Նոյեմբերի 2014 (UTC)
|}&lt;noinclude&gt;


{| style=&quot;border:1px solid #CCF; background-color:#F0EEFF;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;middle&quot; | [[Պատկեր:30 articles Gold Barnstar Hires.png|100px]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 0; vertical-align: middle; height: 1.1em;&quot; | '''[[Վիքիպեդիա:Շքանշաններ/30 հոդված 45 օրում|30 հոդված 45 օրում]]'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; border-top: 1px solid #bdb5ff;&quot; | {{Հարգելի մասնակից}}, այս շքանշանը ձեզ 45 օրում 30 հոդված ստեղծելու համար։--[[Մասնակից:Arman musikyan|Արման Մուսիկյան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Arman musikyan|քննարկում]]) 06։57, 30 Նոյեմբերի 2014 (UTC)
|}&lt;noinclude&gt;

== Քաղաքներ ==
Հարգելի Mes Hay, խնդրում եմ էլ չավելացնել Քաղաքներ կատեգորիան հոդվածներում, բավական է Իսպանիայի քաղաքներ կամ Իսպանիայի բնակավայրեր։ - [[Մասնակից:Kareyac|Kareyac]] ([[Մասնակցի քննարկում:Kareyac|քննարկում]]) 15։57, 3 Դեկտեմբերի 2014 (UTC)

Լավ Շնորհակալություն։ --[[Մասնակից:Mes Hay|Mes Hay]] ([[Մասնակցի քննարկում:Mes Hay|քննարկում]]) 14։09, 4 Դեկտեմբերի 2014 (UTC)

== [[ՎՊ:ՋԵՀ]] ==

Ողջույն, Mes Hay։ Եթե հոդվածը ջնջման ես ներկայացնում, պետք է քննարկում բացել համապատասխան էջում՝ [[ՎՊ:ՋԵՀ]], որպեսզի բոլորը տեսնեն քննարկումը և մասնակեցեն քննարկմանը/քվեարկությանը։ Եթե էլի ես ներկայացնելու ջնջման, խնդրեմ ջնջման ենթակա հոդվածների էջում գրիր։ — [[User:GeoO|Ջէօ]] ([[User talk:GeoO|청]]) 16։53, 7 Դեկտեմբերի 2014 (UTC)
:Շնորհակալություն հարգելի Ջէօ ես չգիտեի, կհետեվեմ քո խորհրդին --[[Մասնակից:Mes Hay|Mes Hay]] ([[Մասնակցի քննարկում:Mes Hay|քննարկում]]) 16:54, 7 Դեկտեմբերի 2014 (UTC)
::Ողջույն, Մեսրոպ ջան, լավ կլինի անաղբյուր հոդվածների հարցը թողնես, որ ադմիններն ու ավելի հմուտ խմբագիրները լուծեն, քանի որ որոշակի նրբություններ կան {{-)}} --[[Մասնակից:Lilitik22|Լիլիթ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Lilitik22|քննարկում]]) 19:13, 7 Դեկտեմբերի 2014 (UTC)
Լավ Լիլիթ ջան ես ուղակի ուզում էի օգնել {{-)}} --[[Մասնակից:Mes Hay|Mes Hay]] ([[Մասնակցի քննարկում:Mes Hay|քննարկում]]) 11։27, 8 Դեկտեմբերի 2014 (UTC)
::Գիտեմ, Մեսրոպ ջան ու անչափ գնահատում եմ քո օգնելու ցանկությունն ու պատրաստակամությունը {{-)}} --[[Մասնակից:Lilitik22|Լիլիթ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Lilitik22|քննարկում]]) 11:36, 8 Դեկտեմբերի 2014 (UTC)
Միշտ պատրաստ եմ օգնելու Լիլիթ ջան {{-)}} --[[Մասնակից:Mes Hay|Mes Hay]] ([[Մասնակցի քննարկում:Mes Hay|քննարկում]]) 12։57, 8 Դեկտեմբերի 2014 (UTC)

== Շքանշաններ, 2014 դեկտեմբեր ==
{| style=&quot;border:1px solid #CCF; background-color:#F0EEFF;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;middle&quot; | [[Պատկեր:Gold Partnership Barnstar.png|100px]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 0; vertical-align: middle; height: 1.1em;&quot; | '''[[Վիքիպեդիա:Շքանշաններ/Շքանշանային համագործակցի շքանշան|Շքանշանային համագործակցի շքանշան]]'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; border-top: 1px solid #bdb5ff;&quot; | {{Հարգելի մասնակից}}, այս շքանշանը ձեզ [[Վիքիպեդիա:Նախագիծ:Վիքիընդլայնում|Վիքիընդլայնում]] նախագծում էական ներդրում ունենալու համար։--[[Մասնակից:Arman musikyan|Արման Մուսիկյան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Arman musikyan|քննարկում]]) 18։45, 9 Դեկտեմբերի 2014 (UTC)
|}&lt;noinclude&gt;


{| style=&quot;border:1px solid #CCF; background-color:#F0EEFF;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;middle&quot; | [[Պատկեր:Wikiexpansion bronze.png|100px]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 0; vertical-align: middle; height: 1.1em;&quot; | '''[[Վիքիպեդիա:Շքանշաններ/Վիքիընդլայնման բրոնզե մեդալ|Վիքիընդլայնման բրոնզե մեդալ]]'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; border-top: 1px solid #bdb5ff;&quot; | {{Հարգելի մասնակից}}, այս շքանշանը ձեզ, [[Վիքիպեդիա:Նախագիծ:Վիքիընդլայնում|Վիքիընդլայնում]] նախագծի II փուլում զգալի ներդրումներ ունենալու համար։--[[Մասնակից:Arman musikyan|Արման Մուսիկյան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Arman musikyan|քննարկում]]) 10։32, 14 Դեկտեմբերի 2014 (UTC)
|}&lt;noinclude&gt;


{| style=&quot;border:1px solid #CCF; background-color:#F0EEFF;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;middle&quot; | [[Պատկեր:COTW Towns Copper Barnstar Hires.png|100px]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 0; vertical-align: middle; height: 1.1em;&quot; | '''[[Վիքիպեդիա:Շքանշաններ/Բնակավայրի շքանշան|Բնակավայրի բրոնզե շքանշան]]'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; border-top: 1px solid #bdb5ff;&quot; | {{հարգելի մասնակից}}, այս շքանշանը ձեզ, բնակավայրերի մասին 50-ից ավելի հոդվածներ ստեղծելու համար։--[[Մասնակից:Arman musikyan|Արման Մուսիկյան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Arman musikyan|քննարկում]]) 12։57, 19 Դեկտեմբերի 2014 (UTC)
|}&lt;noinclude&gt;


{| style=&quot;border:1px solid #CCF; background-color:#F0EEFF;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;middle&quot; | [[Պատկեր:Compass Barnstar Hires.png|100px]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 0; vertical-align: middle; height: 1.1em;&quot; | '''[[Վիքիպեդիա:Շքանշաններ/Աշխարհագրական շքանշան|Աշխարհագրական շքանշան]]'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; border-top: 1px solid #bdb5ff;&quot; | {{Հարգելի մասնակից}}, այս շքանշանը ձեզ աշխագրություն թեման զարգացնելու համար։--[[Մասնակից:Arman musikyan|Արման Մուսիկյան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Arman musikyan|քննարկում]]) 16։54, 19 Դեկտեմբերի 2014 (UTC)
|}&lt;noinclude&gt;


{| style=&quot;border:1px solid #CCF; background-color:#F0EEFF;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;middle&quot; | [[Պատկեր:COTW Towns Silver Barnstar Hires.png|100px]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 0; vertical-align: middle; height: 1.1em;&quot; | '''[[Վիքիպեդիա:Շքանշաններ/Բնակավայրի շքանշան|Բնակավայրի արծաթե շքանշան]]'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; border-top: 1px solid #bdb5ff;&quot; | {{հարգելի մասնակից}}, այս շքանշանը ձեզ, բնակավայրերի մասին 100-ից ավելի հոդվածներ ստեղծելու համար։--[[Մասնակից:Arman musikyan|Արման Մուսիկյան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Arman musikyan|քննարկում]]) 16։56, 19 Դեկտեմբերի 2014 (UTC)
|}&lt;noinclude&gt;

== Շքանշաններ, 2014 դեկտեմբեր (մաս II) ==
{| style=&quot;border:1px solid #CCF; background-color:#F0EEFF;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;middle&quot; | [[Պատկեր:Barnstar of Busy Bee.png|100px]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 0; vertical-align: middle; height: 1.1em;&quot; | '''[[Վիքիպեդիա:Շքանշաններ/Խոստումնալից Վիքիպեդիացու շքանշան|Խոստումնալից Վիքիպեդիացու շքանշան]]'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; border-top: 1px solid #bdb5ff;&quot; | {{Հարգելի մասնակից}}, այս շքանշանը ձեզ, Հայերեն Վիքիպեդիան էապես զարգացնելու համար։--[[Մասնակից:Arman musikyan|Արման Մուսիկյան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Arman musikyan|քննարկում]]) 10։10, 20 Դեկտեմբերի 2014 (UTC)
|}&lt;noinclude&gt;


{| style=&quot;border:1px solid #CCF; background-color:#F0EEFF;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;middle&quot; | [[Պատկեր:MagischeGrensSter.png|100px]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 0; vertical-align: middle; height: 1.1em;&quot; | '''[[Վիքիպեդիա:Շքանշաններ/Բարձունք Նվաճող|Բարձունք Նվաճող]]'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; border-top: 1px solid #bdb5ff;&quot; | {{Հարգելի մասնակից}} այս շքանշանը ձեզ, [[Վիքիպեդիա:Նախագիծ:Վիքիընդլայնում|Վիքիընդլայնում]] նախագծի հոբելյանական 4500-րդ` [[Մարգանել]] հոդվածը ստեղծելու համար։--[[Մասնակից:Arman musikyan|Արման Մուսիկյան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Arman musikyan|քննարկում]]) 07։16, 23 Դեկտեմբերի 2014 (UTC)
|}&lt;noinclude&gt;


{| style=&quot;border:1px solid #CCF; background-color:#F0EEFF;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;middle&quot; | [[Պատկեր:For support.png|100px]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 0; vertical-align: middle; height: 1.1em;&quot; | '''[[Վիքիպեդիա:Շքանշաններ/Վիքիընդլայնման ասպետ|Վիքիընդլայնման ասպետ]]'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; border-top: 1px solid #bdb5ff;&quot; | Հարգելի մասնակից, այս շքանշանը ձեզ, Վիքիընդլայնում նախագծում 175-ից ավելի հոդված ստեղծելու համար։ --[[Մասնակից:Arman musikyan|Արման Մուսիկյան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Arman musikyan|քննարկում]]) 10։38, 26 Դեկտեմբերի 2014 (UTC)
|}&lt;noinclude&gt;

== Շնորհավոր ամանոր և Սուրբ Ծնունդ ==
{| style=&quot;border:1px solid #CCF; background-color:#F0EEFF;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;middle&quot; | [[Պատկեր:12242008 ChristmasEve00028.JPG|100px]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 0; vertical-align: middle; height: 1.1em;&quot; | '''[[Վիքիպեդիա:Շքանշաններ/Վիքիտոնածառ|Վիքիտոնածառ]]'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; border-top: 1px solid #bdb5ff;&quot; | {{Հարգելի մասնակից}}, շնորհակալություն ձեր ներդրումների համար։ Շնորհավոր Ամանոր և Սուրբ Ծնունդ։ --[[Մասնակից:Arman musikyan|Արման Մուսիկյան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Arman musikyan|քննարկում]]) 08։05, 26 Դեկտեմբերի 2014 (UTC)
|}&lt;noinclude&gt;

{{Շնորհավոր Ամանոր և Սուրբ Ծնունդ}}

== Շքանշաններ, 2015 հունվար ==
{| style=&quot;border:1px solid #CCF; background-color:#F0EEFF;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;middle&quot; | [[Պատկեր:Wiki expansion 200+ barnstar.png|100px]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 0; vertical-align: middle; height: 1.1em;&quot; | '''[[Վիքիպեդիա:Շքանշաններ/Վիքիընդլայնում 200+|Վիքիընդլայնում 200+]]'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; border-top: 1px solid #bdb5ff;&quot; | {{Հարգելի մասնակից}}, այս շքանշանը ձեզ, Վիքիընդլայնում նախագծում 200-ից ավելի հոդված ստեղծելու համար։--[[Մասնակից:Arman musikyan|Արման Մուսիկյան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Arman musikyan|քննարկում]]) 05:22, 3 Հունվարի 2015 (UTC)
|}&lt;noinclude&gt;


{| style=&quot;border:1px solid #CCF; background-color:#F0EEFF;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;middle&quot; | [[Պատկեր:Wikiexpansion gold.png|100px]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 0; vertical-align: middle; height: 1.1em;&quot; | '''[[Վիքիպեդիա:Շքանշաններ/Վիքիընդլայնման ոսկե մեդալ|Վիքիընդլայնման ոսկե մեդալ]]'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; border-top: 1px solid #bdb5ff;&quot; | {{Հարգելի մասնակից}}, այս շքանշանը ձեզ, [[Վիքիպեդիա:Նախագիծ:Վիքիընդլայնում|Վիքիընդլայնում]] նախագծի III փուլի առաջին կիսաեզրափակիչում առավել քանակությամբ հոդվածներ ստեղծելու համար։--[[Մասնակից:Arman musikyan|Արման Մուսիկյան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Arman musikyan|քննարկում]]) 19:25, 26 Հունվարի 2015 (UTC)
|}&lt;noinclude&gt;

== 21-րդ դարի ֆուտբոլիստներ ==

ողջույն {{հարգելի մասնակից}}, Ձեր ստեղծած «21-րդ դարի լավագույն ֆուտբոլիստներ» էջը ջնջնվել է, տեղափոխվել Ձեր անձնական սևագրության էջ, հոդվածում չկան աղբյուրներ ու նման տեսքով ու վերնագրով այն հանրագիտարանայյին չի, եթե կարիք կա ավելի մանրամասնելու կամ հարցեր ունեք՝ գրեք այստեղ։ --[[Մասնակից:ERJANIK |'''&lt;font color=&quot;#107000&quot;&gt;ERJANIK&lt;/font&gt;''']] [[Մասնակցի քննարկում:ERJANIK |'''&lt;font color=&quot;#107000&quot;&gt;&lt;small&gt;քննարկում:&lt;/small&gt;&lt;/font&gt;''']] 10:22, 14 Հունվարի 2015 (UTC)

Իսկ մի հարց ես դրան ինչ աղբյուր նշե՞մ։ --[[Մասնակից:Mes Hay|Mes Hay]] ([[Մասնակցի քննարկում:Mes Hay|քննարկում]]) 10:38, 14 Հունվարի 2015 (UTC)
: 21-րդ դարը կազմում է 2000-ից մինչև 2099 թվականը, ինչպե՞ս ես կարծում կարելի է 2015 կամ 2014 թվականին որոշել 21-րդ դարի լավագույն ֆուտբոլիստներին, իսկ աղբյուրը ուղղակի նշելու համար չի, ես էլ եմ ֆուտբոլասեր (ենթադրում եմ դու էլ), ընդհանուր վերցված նման կարգի ցանկեր ասենք տարբեր աղբյուրներում տարբեր կարող են լինել, ասենք լրագրողների կարծիք, կամ որևէ երկրի որևէ կայքում անցկացված քվեարկություն, կոնկրետ որտեղից ես վերցրել այն ֆուտբոլիստների անունները ովքեր հոդվածում նշվել են որպես 21-րդ դարի լավագույն ֆուտբոլիստներ, գուցե կամ ասենք ՖԻՖԱ-ի պաշտոնական կայքում կամ ՖԻՖԱ-յի որևէ հրապարակման մեջ տպագիր նյութ կամ այլ կայք, այդ  դեպքում կարելի է վերցնել նման կարգի աղբյուրից ու գրել այդ աղբյուրը, բայց ասենք անձնական կարծիքով ստեղծել նման ցանկ ու այն էլ դեռ 85 տարի հետո վերջացող դարի մասին իհարկե սխալ է ու վիքիպեդիայում չի կարող տեղ գտնել։ --[[Մասնակից:ERJANIK |'''&lt;font color=&quot;#107000&quot;&gt;ERJANIK&lt;/font&gt;''']] [[Մասնակցի քննարկում:ERJANIK |'''&lt;font color=&quot;#107000&quot;&gt;&lt;small&gt;քննարկում:&lt;/small&gt;&lt;/font&gt;''']] 11:59, 14 Հունվարի 2015 (UTC)

Իսկ հիմա ես ինչ անե՞մ --[[Մասնակից:Mes Hay|Mes Hay]] ([[Մասնակցի քննարկում:Mes Hay|քննարկում]]) 14:45, 14 Հունվարի 2015 (UTC)
:Ոչ մի բան պետք չէ անել, Մեսրոպ ջան։ Ուղղակի մյուս անգամ, որ ցանկանաս նման ցանկ հոդված ստեղծել, աղբյուր կգտնես, ինձ ցույց կտաս, այնուհետև կստեղծես, լա՞վ {{-)}} --[[Մասնակից:Lilitik22|Լիլիթ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Lilitik22|քննարկում]]) 15:24, 14 Հունվարի 2015 (UTC)

Լավ Լիլիթ ջան {{-)}} --[[Մասնակից:Mes Hay|Mes Hay]] ([[Մասնակցի քննարկում:Mes Hay|քննարկում]]) 13:49, 15 Հունվարի 2015 (UTC)

== Շքանշաններ, 2015 փետրվար ==

{| style=&quot;border:1px solid #CCF; background-color:#F0EEFF;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;middle&quot; | [[Պատկեր:Wikimedalia aur.PNG|70px]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 0; vertical-align: middle; height: 1.1em;&quot; | '''[[Վիքիպեդիա:Շքանշաններ/Վիքիներդնող|Վիքիներդնող]]'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; border-top: 1px solid #bdb5ff;&quot; | {{Հարգելի մասնակից}}, այս շքանշանը ձեզ Հայերեն Վիքիպեդիայում 500-ից ավել հոդվածներ ստեղծելու համար։ Շարունակեք զարգացնել մեր Վիքիպեդիան։ Սպասում ենք նորանոր հոդվածների:--[[Մասնակից:Vahe Gharakhanyan|Vahe Gharakhanyan]] ([[Մասնակցի քննարկում:Vahe Gharakhanyan|քննարկում]]) 19:33, 8 Փետրվարի 2015 (UTC)
|}&lt;noinclude&gt;


{| style=&quot;border:1px solid #CCF; background-color:#F0EEFF;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;middle&quot; | [[Պատկեր:COTW Towns Gold Barnstar Hires.png|100px]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 0; vertical-align: middle; height: 1.1em;&quot; | '''[[Վիքիպեդիա:Շքանշաններ/Բնակավայրի շքանշան|Բնակավայրի ոսկե շքանշան]]'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; border-top: 1px solid #bdb5ff;&quot; | {{հարգելի մասնակից}}, այս շքանշանը ձեզ, բնակավայրերի մասին 200-ից ավելի հոդվածներ ստեղծելու համար։--[[Մասնակից:Arman musikyan|Արման Մուսիկյան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Arman musikyan|քննարկում]]) 15:01, 26 Փետրվարի 2015 (UTC)
|}&lt;noinclude&gt;

== Շքանշաններ, 2015 մարտ ==
{| style=&quot;border:1px solid #CCF; background-color:#F0EEFF;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;middle&quot; | [[Պատկեր:New editor delivery.png|100px]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 0; vertical-align: middle; height: 1.1em;&quot; | '''[[Վիքիպեդիա:Շքանշաններ/Վիքիընդլայնման ապավեն|Վիքիընդլայնման ապավեն]]'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; border-top: 1px solid #bdb5ff;&quot; | Հարգելի մասնակից, այս շքանշանը ձեզ, [[Վիքիպեդիա:Նախագիծ:Վիքիընդլայնում|Վիքիընդլայնում]] նախագծում 250-ից ավել հոդված ստեղծելու համար։--[[Մասնակից:Arman musikyan|Արման Մուսիկյան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Arman musikyan|քննարկում]]) 10:59, 6 Մարտի 2015 (UTC)
|}&lt;noinclude&gt;

Շնորհակալություն~~ --[[Մասնակից:Mes Hay|Mes Hay]] ([[Մասնակցի քննարկում:Mes Hay|քննարկում]]) 10:40, 7 Մարտի 2015 (UTC)


{| style=&quot;border:1px solid #CCF; background-color:#F0EEFF;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;middle&quot; | [[Պատկեր:Wikiexpansion sliver.png|100px]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 0; vertical-align: middle; height: 1.1em;&quot; | '''[[Վիքիպեդիա:Շքանշաններ/Վիքիընդլայնման արծաթե մեդալ|Վիքիընդլայնման արծաթե մեդալ]]'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; border-top: 1px solid #bdb5ff;&quot; | {{Հարգելի մասնակից}}, այս շքանշանը ձեզ, [[Վիքիպեդիա:Նախագիծ:Վիքիընդլայնում|Վիքիընդլայնում]] նախագծի III փուլում ըստ ստեղծված հոդվածների քանակությամբ 2-րդ տեղը գրավելու համար։--[[Մասնակից:Arman musikyan|Արման Մուսիկյան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Arman musikyan|քննարկում]]) 13:16, 12 Մարտի 2015 (UTC)
|}&lt;noinclude&gt;

== Translating the interface in your language, we need your help ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Hello Mes Hay, thanks for working on this wiki in your language. [http://laxstrom.name/blag/2015/02/19/prioritizing-mediawikis-translation-strings/ We updated the list of priority translations] and I write you to let you know. The language used by this wiki (or by you in your preferences) needs [[translatewiki:Translating:Group_statistics|about 100 translations or less]] in the priority list. You're almost done!
[[Image:Translatewiki.net logo.svg|frame|link=translatewiki:|{{int:translateinterface}}]]
Please [[translatewiki:Special:MainPage|register on translatewiki.net]] if you didn't yet and then '''[[translatewiki:Special:Translate/core-0-mostused|help complete priority translations]]''' (make sure to select your language in the language selector). With a couple hours' work or less, you can make sure that nearly all visitors see the wiki interface fully translated. [[User:Nemo_bis|Nemo]] 14:07, 26 Ապրիլի 2015 (UTC)
&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Nemo bis@metawiki using the list at http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Meta:Sandbox&amp;oldid=12031713 --&gt;

== Շքանշա՜ն քեզ համար։ ==

{| style=&quot;background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;vertical-align: middle; padding: 5px;&quot; | [[File:Kindness Barnstar Hires.png|100px]]
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;&quot; | '''Սիրալիրության շքանշան'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; padding: 3px;&quot; | Միշտ տենց օգնող լինես :) [[User:Shadyworld1|Shadyworld1]] 15:56, 1 Մայիսի 2015 (UTC)
|}

== Շքանշա՜ն քեզ համար։ ==

{| style=&quot;background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;vertical-align: middle; padding: 5px;&quot; | [[File:Special Barnstar Hires.png|100px]]
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;&quot; | '''Հատուկ շքանշան'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; padding: 3px;&quot; | Ես ել քեզզ Մոսս ջան [[Մասնակից:MANE MANE|MANE MANE]] ([[Մասնակցի քննարկում:MANE MANE|քննարկում]]) 11:49, 16 Մայիսի 2015 (UTC)
|}

== Շքանշա՜ն քեզ համար ==
{| style=&quot;border:1px solid #CCF; background-color:#F0EEFF;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;middle&quot; | [[Պատկեր:Yeghvard Wiki barnsatar.png|100px]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 0; vertical-align: middle; height: 1.1em;&quot; | '''[[Վիքիպեդիա:Շքանշաններ/Վիքի Եղվարդ|Վիքի Եղվարդ]]'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; border-top: 1px solid #bdb5ff;&quot; | Հարգելի մասնակից, այս շքանշանը ձեզ՝ Հայերեն Վիքիպեդիայում մշտապես ակտիվ լինելու համար։--[[Մասնակից:Nune Nadiryan|Nune Nadiryan]] ([[Մասնակցի քննարկում:Nune Nadiryan|քննարկում]]) 18:07, 17 Մայիսի 2015 (UTC)
|}&lt;noinclude&gt;

== ընդունված վերնագիր ==

ողջույն {{հարգելի մասնակից}}, ես Ձեր ստեղծած [[Մրցարշավորդ (2001 ֆիլմ)]] հոդվածը վեարնավնել եմ [[Մրցարշավորդ (ֆիլմ, 2001)]], վիքիպեդիայում այդ ձևով ավելի ընդունված է, շնորհակալություն Ձեր ներդրումների համար։ --[[Մասնակից:ERJANIK |'''&lt;font color=&quot;#107000&quot;&gt;ERJANIK&lt;/font&gt;''']] [[Մասնակցի քննարկում:ERJANIK |'''&lt;font color=&quot;#107000&quot;&gt;&lt;small&gt;քննարկում:&lt;/small&gt;&lt;/font&gt;''']] 07:36, 23 Մայիսի 2015 (UTC)

Լավ, շնորհակալություն --[[Մասնակից:Mes Hay|Mes Hay]] ([[Մասնակցի քննարկում:Mes Hay|քննարկում]]) 09:00, 23 Մայիսի 2015 (UTC)

== Շքանշա՜ն քեզ համար։ ==

{| style=&quot;background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; style=&quot;vertical-align: middle; padding: 5px;&quot; | [[File:Tireless Contributor Barnstar Hires.gif|100px]]
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;&quot; | '''Անդադար ներդրման շքանշան'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; padding: 3px;&quot; | Մեսրոպ ջան, այս շքանշանը քեզ հայերեն վիքիպեդիայում ունեցած քո ներդրումների համար [[Մասնակից:ERJANIK|ERJANIK]] ([[Մասնակցի քննարկում:ERJANIK|քննարկում]]) 06:57, 17 Հունիսի 2015 (UTC)
|}

Շնորհակալություն ~~ --[[Մասնակից:Mes Hay|Mes Hay]] ([[Մասնակցի քննարկում:Mes Hay|քննարկում]]) 17:16, 17 Հունիսի 2015 (UTC)

== Չիզբուրգե՜ր քեզ համար։ ==

{| style=&quot;background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;&quot;
|style=&quot;vertical-align: middle; padding: 5px;&quot; | [[File:Cheeseburger.png|120px]]
|style=&quot;vertical-align: middle; padding: 3px;&quot; | Սա էլ քեզ :D ^_^ [[Մասնակից:Andance|Andance]] ([[Մասնակցի քննարկում:Andance|քննարկում]]) 11:03, 17 Հունիսի 2015 (UTC)
|}

== Ջնջվել է. [[:Պատկեր:103819.jpg|103819.jpg]] ==
[[Պատկեր:Human-emblem-important.svg|30px|left]]{{Հարգելի մասնակից}}։ Ձեր բեռնած ''[[:Պատկեր:103819.jpg|103819.jpg]]'' պատկերը ջնջվել է, քանի որ պատկերների բեռնման կանոնակարգերի պահանջները բավարարված չէին։ Առաջարկում ենք պատկեր բեռնելիս '''մանրամասն ընթերցել [[Սպասարկող:Բեռնել|բեռնման էջի]] ուղեցույցը''', ինչպես նաև ծանոթանալ [[Վիքիպեդիա:Ոչ ազատ պատկերների օգտագործում|ոչ ազատ պատկերների օգտագործման մասին կանոնակարգին]]։ Եթե հարցեր ունեք, դրանք կարող եք տալ [[Վիքիպեդիա:Հարցեր|այստեղ]]։--[[Մասնակից:ERJANIK|ERJANIK]] ([[Մասնակցի քննարկում:ERJANIK|քննարկում]]) 07:13, 22 Հուլիսի 2015 (UTC)

== կատեգորիայի խնդիր ==

ողջույն {{հարգելի մասնակից}}, ոնց ես?, ուրեմն նայիր [https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=%D4%BC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%84%D5%BD%D5%A5%D5%B4%D5%A2%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A3%D5%AB_%D6%86%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A2%D5%B8%D5%AC%D5%AB_%D5%A1%D5%BC%D5%A1%D5%BB%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6_2013-2014&amp;type=revision&amp;diff=3322440&amp;oldid=3322421 այս փոփոխությունը], Ֆուտբոլ կատեգորիան մեծ իմաստով է, պետք չի որ ասեն երկրի որևէ թվի առաջնության մասին հոդվածի կատեգորիան լինի ֆուտբոլ, պետք է կոնկչետացնել, նայիր թեկուզ այլ լեզվով ինչ կատեգորիա է, որ հայերենում էլ նույնը դնես, ես դրանք բոտովս ուղղեցի ավտոմատ, արդեն մյուս ստեղծվելիք հոդվածներում դու ճիշտը դիր, եթե հարցեր լինեն, կարող ես գրել, հարգանքներով՝ --[[Մասնակից:ERJANIK|ERJANIK]] ([[Մասնակցի քննարկում:ERJANIK|քննարկում]]) 12:01, 23 Հուլիսի 2015 (UTC)։

Շատ շնորհակալ եմ, կաշխատեմ ձեր ասած ձևով --[[Մասնակից:Mes Hay|Mes Hay]] ([[Մասնակցի քննարկում:Mes Hay|քննարկում]]) 12:58, 23 Հուլիսի 2015 (UTC):

== 1000-րդ հոդված ==

{| style=&quot;border:1px solid #CCF; background-color:#F0EEFF;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;middle&quot; | [[Պատկեր:1000 gold.jpg|70px]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 0; vertical-align: middle; height: 1.1em;&quot; | '''[[Վիքիպեդիա:Շքանշաններ/Ոսկե Վիքիի շքանշան|Ոսկե Վիքիի շքանշան]]'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; border-top: 1px solid #bdb5ff;&quot; | Մեսրոպ ջան, այս շքանաշանը քեզ Հայերեն Վիքիպեդիայում 1000-ից ավել հոդվածներ ստեղծելու համար։ Ապրես դու, Շարունակիր զարգացնել մեր Վիքիպեդիան --[[Մասնակից:GarikKh|Գարիկ Խաչատրյան]] ([[Մասնակցի քննարկում:GarikKh|քննարկում]]) 09:04, 29 Հուլիսի 2015 (UTC)
|}&lt;noinclude&gt;

== Շախմատիստների մասին հոդվածներ ==

{{հարգելի մասնակից}}, շնորհակալություն շախմատային թեմաներով հոդվածներ ստեղծելու համար։ Մի խորհուրդ. շախմատիստների մասին հոդվածներ ստեղծելիս խնդրում եմ օգտագործել [[Կաղապար:Տեղեկաքարտ Շախմատիստ|«Շախմատիստ» տեղեկաքարտը]], ընդ որում, «Ներկայիս վարկանիշ» տողը թողեք դատարկ և անպայման լրացրեք «ՖԻԴԵ համար» տողը։ Որպես օրինակ կարող է ծառայել [[Լևոն Արոնյան]] հոդվածը։ --[[Մասնակից:23artashes|23artashes]] ([[Մասնակցի քննարկում:23artashes|քննարկում]]) 10:38, 29 Հուլիսի 2015 (UTC)
:Շնորհակալություն կաշխատեմ ձեր ասած ձևով: --[[Մասնակից:Mes Hay|Mes Hay]] ([[Մասնակցի քննարկում:Mes Hay|քննարկում]]) 11:12, 29 Հուլիսի 2015 (UTC)
::{{հարգելի մասնակից}}, ևս մեկ անգամ կրկնում եմ խնդրանքս։ Շախմատիստների մասին հոդվածներ ստեղծելիս օգտագործեք [[Կաղապար:Տեղեկաքարտ Շախմատիստ|«Շախմատիստ» տեղեկաքարտը]], ընդ որում, «Ներկայիս վարկանիշ» տողը թողեք դատարկ և անպայման լրացրեք «ՖԻԴԵ համար» տողը։ Որպես օրինակ կարող է ծառայել [[Լևոն Արոնյան]] հոդվածը։ Դժվար բան չկա, հավատացեք։ Շնորհակալություն։ --[[Մասնակից:23artashes|23artashes]] ([[Մասնակցի քննարկում:23artashes|քննարկում]]) 11:40, 18 Սեպտեմբերի 2015 (UTC)

== Մունիր Էլ-Հադդադի ==
Մոս ջան, հոդվածում օգտագործի [https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:%D5%96%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A2%D5%B8%D5%AC%D5%AB%D5%BD%D5%BF այս] տեղեկաքարտը. տեղեկաքարտը շատ աղքատիկ է Անձ կաղապարով: Շնորհակալություն--[[Մասնակից:Արագի մեջ|Արսեն]] ([[Մասնակցի քննարկում:Արագի մեջ|քննարկում]]) 11:40, 13 Օգոստոսի 2015 (UTC)

Լավ:--[[Մասնակից:Mes Hay|Mes Hay]] ([[Մասնակցի քննարկում:Mes Hay|քննարկում]]) 11:45, 13 Օգոստոսի 2015 (UTC)

== Ալբոմներ ==
{{հարգելի մասնակից}}, շնորհակալություն երաժշտական ալբոմների հոդվածների ստեղծման համար։ Այլևս չկա անհրաժեշտություն ավելացնել ''Ալբոմներ'' կատետեգորիան հոդվածներում։ Վիքիողջույնով - [[Մասնակից:Kareyac|Kareyac]] ([[Մասնակցի քննարկում:Kareyac|քննարկում]]) 11:52, 27 Օգոստոսի 2015 (UTC)

== Շնորհավոր գիտելիքի միջազգային օր ==
&lt;div style=&quot;border-style:solid; border-color:#000; background-color:#cbfb88; border-width:2px; text-align:left; padding:8px;&quot; class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[File:2013. Донецк 334.jpg|260px|left]][[File:Géode_V_3_1_duale.gif|100px|right]]

'''''{{resize|187%|Շնորհավոր սեպտեմբերի 1}}
----
'''{{ROOTPAGENAME}} ջան,&lt;br&gt;Շնորհավորում եմ քեզ Նոր ուսումնական տարվա և գիտելիքի միջազգային օրվա կապակցությամբ&lt;br&gt;
Շնորհակալություն քո՛ ներդրումների համար -- [[Մասնակից:Seskfabrega|Նորայր]] [[Մասնակցի քննարկում:Seskfabrega|(∞)]]
&lt;br&gt;&lt;br&gt;{{Center|&lt;small&gt;Դուք ևս կարող եք շնորհավորել այլ մասնակիցներին սեպտեմբերի 1-ի կապակցությամբ, տեղադրելով '''&lt;nowiki&gt;{{Բարի ուսումնական տարի}}&lt;/nowiki&gt;''' կաղապարը նրա քննարկման էջում&lt;/small&gt;}}
&lt;/div&gt;

== Օլիմպիական հոդվածներ ==

Մեսրոպ ջան, Օլիմպիական հոդվածներում Տես նաև դրվող X երկիրը Օլիմպիական խաղերում բառին պետք է հղում դնել, ինչպես, օրինակ [[Ուզբակեստանի Օլիմպիական կոմիտե|այս]] հոդվածում է։ --[[User:GeoO|&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;&lt;big&gt;J&lt;/big&gt;eo&lt;/span&gt;]] [[User talk:GeoO|&lt;span style=&quot;color:#000000;&quot;&gt;∞&lt;/span&gt;]] 12:02, 9 Սեպտեմբերի 2015 (UTC)

Լավ Ջեո ջան սրանից հետո այդպես կանեմ, շնորհակալություն խորհրդի համար: --[[Մասնակից:Mes Hay|Mes Hay]] ([[Մասնակցի քննարկում:Mes Hay|քննարկում]]) 12:05, 9 Սեպտեմբերի 2015 (UTC)

== Շքանշաններ, 2015 սեպտեմբեր ==

{| style=&quot;border:1px solid #CCF; background-color:#F0EEFF;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;middle&quot; | [[Պատկեր:Հոդվածների տեղեկաքարտացում և վիքիֆիկացում 1.png|100px]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 0; vertical-align: middle; height: 1.1em;&quot; | '''Հոդվածների տեղեկաքարտացում և վիքիֆիկացում'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; border-top: 1px solid #bdb5ff;&quot; | Հարգելի մասնակից, այս շքանշանը ձեզ, Հոդվածների տեղեկաքարտացում և վիքիֆիկացում նախագծում 1 հոդված տեղեկաքարտացնելու և վիքիֆիկացնելու համար։--[[User:Շեյդի|'''Շեյդի''']] [[Մասնակցի քննարկում:Շեյդի|&lt;sup&gt;~&lt;/sup&gt;]] 12:46, 25 Սեպտեմբերի 2015 (UTC)
|}&lt;noinclude&gt;

{| style=&quot;border:1px solid #CCF; background-color:#F0EEFF;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;middle&quot; | [[Պատկեր:Հոդվածների տեղեկաքարտացում և վիքիֆիկացում 5+.png|100px]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 0; vertical-align: middle; height: 1.1em;&quot; | '''Հոդվածների տեղեկաքարտացում և վիքիֆիկացում'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; border-top: 1px solid #bdb5ff;&quot; | {{Հարգելի մասնակից}}, այս շքանշանը ձեզ, Հոդվածների տեղեկաքարտացում և վիքիֆիկացում նախագծում 5 հոդված տեղեկաքարտացնելու և վիքիֆիկացնելու համար:--[[User:Շեյդի|'''Շեյդի''']] [[Մասնակցի քննարկում:Շեյդի|&lt;sup&gt;~&lt;/sup&gt;]] 15:50, 25 Սեպտեմբերի 2015 (UTC)
|}&lt;noinclude&gt;

{| style=&quot;border:1px solid #CCF; background-color:#F0EEFF;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;middle&quot; | [[Պատկեր:Հոդվածների տեղեկաքարտացում և վիքիֆիկացում 10+.png|100px]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 0; vertical-align: middle; height: 1.1em;&quot; | '''Հոդվածների տեղեկաքարտացում և վիքիֆիկացում'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; border-top: 1px solid #bdb5ff;&quot; | {{Հարգելի մասնակից}}, այս շքանշանը ձեզ, Հոդվածների տեղեկաքարտացում և վիքիֆիկացում նախագծում 10 հոդված տեղեկաքարտացնելու և վիքիֆիկացնելու համար:--[[User:Շեյդի|''Շեյդի'']] [[Մասնակցի քննարկում:Շեյդի|&lt;sup&gt;✈&lt;/sup&gt;]] 17:37, 28 Սեպտեմբերի 2015 (UTC)
|}&lt;noinclude&gt;

== Օրվա հոդվածի չընտրված թեկնածու. [[Ստիվ Մանդանդա]] == 
[[Պատկեր:Crystal Clear action bookmark-crossed.svg|40px|left]]{{Հարգելի մասնակից}}, առկա թերությունների պատճառով Ձեր առաջադրած [[Ստիվ Մանդանդա]] հոդվածը չի ընտրվել [[Գլխավոր էջ]]ում ներկայացվելու համար։ Ավելի մանրամասն կարող եք տեղեկանալ՝ այցելելով [[Վիքիպեդիա:Օրվա հոդված/Թեկնածուներ|օրվա հոդվածի թեկնածուներ]] էջի համապատասխան բաժինը: --[[Մասնակից:Արամ Սողոմոնյան|&lt;font color=&quot;#D90012&quot; face=&quot;GHEA Grapalat&quot;&gt;'''''Ա'''''&lt;/font&gt;&lt;font color=&quot;#0033A0&quot; face=&quot;GHEA Grapalat&quot;&gt;'''''րա'''''&lt;/font&gt;&lt;font color=&quot;#FF8000&quot; face=&quot;GHEA Grapalat&quot;&gt;'''''մ'''''&lt;/font&gt;]] &lt;sup&gt;([[Մասնակցի քննարկում:Արամ Սողոմոնյան|&lt;font face=&quot;GHEA Grapalat&quot;&gt;''քննարկում''&lt;/font&gt;]])&lt;/sup&gt; 21:54, 5 Հոկտեմբերի 2015 (UTC)


Արամ ջան, բայց հոդվածը ունի չորս նախադասություն --[[Մասնակից:Mes Hay|Mes Hay]] ([[Մասնակցի քննարկում:Mes Hay|քննարկում]]) 17:52, 6 Հոկտեմբերի 2015 (UTC):

==Կարճ էջ. {{#if:ING Groep|[[:ING Groep]]}}==
[[Պատկեր:Emblem-important-red.svg|70px|left]]{{#ifeq: {{lc:{{BASEPAGENAME}}}} | {{uc:{{BASEPAGENAME}}}} | Հարգելի,&amp;nbsp;անանուն խմբագիր | Հարգելի&amp;nbsp;{{BASEPAGENAME}}}}, Ձեր ստեղծած {{#if:ING Groep|[[:ING Groep]]}} հոդվածը չի բավարարում հոդվածի նվազագույն ծավալի պահանջին։ Եթե հոդվածի բովանդակությունը մեկ շաբաթվա ընթացքում չունենա առնվազն 3 նախադասություն, ապա այն ենթակա է ջնջման։ Դիմե՛ք ինձ, եթե ունեք հարցեր կամ եթե օգնության կարիք կզգաք։

== Ընկերություններ ==

{{հարգելի մասնակից}}, ընկերությունների անվանումները խնդրում եմ հայերեն տառադարձես։ Հայերեն Վիքիպեդիայում ընդունված է տառադարձել, եթե անվանումն իրենից չի ներկայացնում դժվարընթեռների հապավում։ --[[User:GeoO|&lt;font color = &quot;orange&quot;&gt;&lt;big&gt;J&lt;/big&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color = &quot;black&quot;&gt;eo W.&lt;/font&gt;]] 15:57, 9 Հոկտեմբերի 2015 (UTC)

Լավ Դաթո ջան սրանից հետո կտառադարձեմ --[[Մասնակից:Mes Hay|Mes Hay]] ([[Մասնակցի քննարկում:Mes Hay|քննարկում]]) 17:57, 9 Հոկտեմբերի 2015 (UTC)

{{Հարգելի մասնակից}}, խնդրում եմ հոդվածները թարգմանելիս ավելի ուշադիր լինել։ Մասնավորապես [https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=BP&amp;type=revision&amp;diff=3652286&amp;oldid=3651765 այստեղ] գրասենյակը թարգմանել ես բնակարան (ընկերությունը չի կարող բնակարան ունենալ), իսկ վարկանշային աղյուսակը՝ մրույթ։ Միաժամանակ կխնդրեի նաև խուսափել շատ կարճ հոդվածներ ստեղծելուց։ --[[Մասնակից:David Saroyan|Դավիթ]] ([[Մասնակցի_քննարկում:David Saroyan|∅]]) 17:18, 11 Հոկտեմբերի 2015 (UTC)

Լավ Դավիթ ջան --[[Մասնակից:Mes Hay|Mes Hay]] ([[Մասնակցի քննարկում:Mes Hay|քննարկում]]) 14:52, 12 Հոկտեմբերի 2015 (UTC):
:Մեսրոպ ջան, [[ING Groep]] հոդվածում էլ ես գրել ''բնակարան'': Կուղղե՞ս: --[[Մասնակից:GarikKh|Գարիկ Խաչատրյան]] ([[Մասնակցի քննարկում:GarikKh|քննարկում]]) 15:38, 12 Հոկտեմբերի 2015 (UTC)

Այո, շնորհակալեմ --[[Մասնակից:Mes Hay|Mes Hay]] ([[Մասնակցի քննարկում:Mes Hay|քննարկում]]) 15:03, 13 Հոկտեմբերի 2015 (UTC):

== Շքանշաններ, 2015 հոկտեմբեր ==

{| style=&quot;border:1px solid #CCF; background-color:#F0EEFF;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;middle&quot; | [[Պատկեր:Հոդվածների տեղեկաքարտացում և վիքիֆիկացում 20+.png|100px]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 0; vertical-align: middle; height: 1.1em;&quot; | '''Հոդվածների տեղեկաքարտացում և վիքիֆիկացում'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; border-top: 1px solid #bdb5ff;&quot; | {{Հարգելի մասնակից}}, այս շքանշանը ձեզ, Հոդվածների տեղեկաքարտացում և վիքիֆիկացում նախագծում 20 հոդված տեղեկաքարտացնելու և վիքիֆիկացնելու համար:--[[User:Շեյդի|''Շեյդի'']] [[Մասնակցի քննարկում:Շեյդի|&lt;sup&gt;✈&lt;/sup&gt;]] 15:26, 13 Հոկտեմբերի 2015 (UTC)
|}&lt;noinclude&gt;


{| style=&quot;border:1px solid #CCF; background-color:#F0EEFF;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;middle&quot; | [[Պատկեր:Հոդվածների տեղեկաքարտացում և վիքիֆիկացում 2-րդ տեղ.png|100px]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 0; vertical-align: middle; height: 1.1em;&quot; | '''Հոդվածների տեղեկաքարտացում և վիքիֆիկացում'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; border-top: 1px solid #bdb5ff;&quot; | {{Հարգելի մասնակից}}, այս շքանշանը ձեզ, Հոդվածների տեղեկաքարտացում և վիքիֆիկացում նախագծում երկրորդ տեղը գրավելու համար:--[[User:Շեյդի|''Շեյդի'']] [[Մասնակցի քննարկում:Շեյդի|&lt;sup&gt;✈&lt;/sup&gt;]] 17:38, 16 Հոկտեմբերի 2015 (UTC)
|}&lt;noinclude&gt;


Շնորհակալություն --[[Մասնակից:Mes Hay|Mes Hay]] ([[Մասնակցի քննարկում:Mes Hay|քննարկում]]) 05:34, 17 Հոկտեմբերի 2015 (UTC):

== Օրվա հոդվածի չընտրված թեկնածու. «[[Շեյ Գիվեն]]» == 
[[Պատկեր:Crystal Clear action bookmark-crossed.svg|40px|left]]{{Հարգելի մասնակից}}, առկա թերությունների պատճառով Ձեր առաջադրած «[[Շեյ Գիվեն]]» հոդվածը չի ընտրվել [[Գլխավոր էջ]]ում ներկայացվելու համար։ Ավելի մանրամասն կարող եք տեղեկանալ՝ այցելելով [[Վիքիպեդիա:Օրվա հոդված/Թեկնածուներ#Չընտրված թեկնածուներ|օրվա հոդվածի թեկնածուներ]] էջի համապատասխան բաժինը: --[[Մասնակից:Արամ Սողոմոնյան|&lt;font face=&quot;GHEA Mariam&quot;&gt;Արամ&lt;/font&gt;]] &lt;sup&gt;([[Մասնակցի քննարկում:Արամ Սողոմոնյան|&lt;font face=&quot;GHEA Mariam&quot;&gt;''քննարկում''&lt;/font&gt;]])&lt;/sup&gt; 23:56, 24 Նոյեմբերի 2015 (UTC)

== Չհաշվարկվող ==

{{հարգելի մասնակից}}, նախագիծը դեռ չի սկսվել, իսկ Դուք հոդվածներ եք գրում, այսօրվա գրված հոդվածները չեն հաշվվելու, այնպես որ պետք չէր առաջ անցնել:--[[Մասնակից:Արամ Սողոմոնյան|&lt;font face=&quot;GHEA Grapalat&quot;&gt;Արամ&lt;/font&gt;]] &lt;sup&gt;[[Մասնակցի քննարկում:Արամ Սողոմոնյան|&lt;font face=&quot;GHEA Grapalat&quot;&gt;քննարկում&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 18:15, 30 Նոյեմբերի 2015 (UTC)

== Կառնավալային գիշեր ==

{{հարգելի մասնակից}}, Ձեր կողմից ստեղծված [[Կառնավալային գիշեր]] հոդվածում առկա են մի շարք թարգմանական և մտքային սխալներ.
* ներածական մասում բաց է թողնված կարևոր տեղեկատվություն Ռյազանովի և Գուրչենկոյի մասին, որոնց երկուսի համար էլ այս ֆիլմը եղավ ճակատագրական
* Ֆիլմը '''ունեցել է լիդեր դեր''' սովետական կինովարձույթում - միտքը պետք է վերաձևակերպել և ճիշտ թարգմանել
* սովետական - խորհրդային
* Սյուժեն բացակայում է
* Երգեր որոնք '''հնչել են''' ֆիլմի ժամանակ - համեմատեք ռուսերեն վիքիպեդիայի հետ այս ենթավերնագիրը
* դերասանական կազմը թերի է ներկայացված
* Հետաքրքիր փաստեր բաժինը նույնպես բացակայում է

Այս տեսքով հոդվածը ենթակա է ջնջման, քանի որ եթե պետք է այսքանն ավելացնեմ, ապա դժվար չէ նաև մնացածը նորից գրել: Խնդրանք. այսուհետ հոդվածը վերջնական տեսքի բերելուց հետո նոր տեղադրեք «Ստեղծված հոդվածներ» բաժնում: Սպասում եմ Ձեր արձագանքին: Հաճելի վիքիխմբագրումներ եմ մաղթում:--[[Մասնակից:Արամ Սողոմոնյան|&lt;font face=&quot;GHEA Grapalat&quot;&gt;Արամ&lt;/font&gt;]] &lt;sup&gt;[[Մասնակցի քննարկում:Արամ Սողոմոնյան|&lt;font face=&quot;GHEA Grapalat&quot;&gt;քննարկում&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 00:50, 5 Դեկտեմբերի 2015 (UTC)

Հարգելի Արամ, ձեր կողմից արված նկատառումներից կատարել եմ` 1, 2, 5 և 6 կետերը, չհասկացա թե ի՞նչ է նշանակում` Երգեր որոնք '''հնչել են''' ֆիլմի ժամանակ - համեմատեք ռուսերեն վիքիպեդիայի հետ այս ենթավերնագիրը, իսկ սյուժեն կավելացնեմ: --[[Մասնակից:Mes Hay|Mes Hay]] ([[Մասնակցի քննարկում:Mes Hay|քննարկում]]) 13:10, 5 Դեկտեմբերի 2015 (UTC)
:Այն, որ ռուսերեն վիքիիում գրված է. «Песня написанная для фильма но '''не''' прозвучавшая», որն է՝ «Ֆիլմի համար գրված, բայց '''չհնչած''' երգ»: Սա ի նկատի ունեի:--[[Մասնակից:Արամ Սողոմոնյան|&lt;font face=&quot;GHEA Grapalat&quot;&gt;Արամ&lt;/font&gt;]] &lt;sup&gt;[[Մասնակցի քննարկում:Արամ Սողոմոնյան|&lt;font face=&quot;GHEA Grapalat&quot;&gt;քննարկում&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 13:23, 5 Դեկտեմբերի 2015 (UTC)
Լավ, շնորհակալ եմ հիմա կուղղեմ: --[[Մասնակից:Mes Hay|Mes Hay]] ([[Մասնակցի քննարկում:Mes Hay|քննարկում]]) 13:26, 5 Դեկտեմբերի 2015 (UTC)

Բացի այդ, հոդվածում կա {{կ|փաստ}} կաղապարով նախադասություն, ուշադրություն դարձրեք նաև դրան:--[[Մասնակից:Արամ Սողոմոնյան|&lt;font face=&quot;GHEA Grapalat&quot;&gt;Արամ&lt;/font&gt;]] &lt;sup&gt;[[Մասնակցի քննարկում:Արամ Սողոմոնյան|&lt;font face=&quot;GHEA Grapalat&quot;&gt;քննարկում&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 21:42, 6 Դեկտեմբերի 2015 (UTC)

== Օրվա հոդված. «[[Դավիթ Վիլյա]]» == 
[[Պատկեր:Crystal Clear action bookmark approved.svg|40px|left]]{{Հարգելի մասնակից}}, շնորհավորում եմ՝ Ձեր խմբագրած «[[Դավիթ Վիլյա]]» հոդվածն ընտրվել է 2015 թվականի դեկտեմբերի 20-ին [[Գլխավոր էջ]]ում ներկայացվելու համար։ Շնորհակալություն Ձեր ներդրման համար։ --[[Մասնակից:Արամ Սողոմոնյան|&lt;font face=&quot;GHEA Grapalat&quot;; color=&quot;black&quot;&gt;'''Ա'''րամ&lt;/font&gt;]] &lt;sup&gt;[[Մասնակցի քննարկում:Արամ Սողոմոնյան|&lt;font face=&quot;GHEA Grapalat&quot;&gt;'''ք'''ննարկում&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 05:53, 20 Դեկտեմբերի 2015 (UTC)

== Շնորհավոր Նոր Տարի և Սուրբ Ծնունդ==
{| style=&quot;border: 2px solid #929292; background-color:&quot; 
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;middle&quot; | [[Պատկեր:Newyeargreeting 2016.gif|130px]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 0; vertical-align: middle; height: 1.1em;&quot; valign=&quot;middle&quot;| &lt;center&gt;''Շնորհավոր Ամանոր և Սուրբ Ծնունդ''&lt;/center&gt;
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; border-top: 1px solid gray;&quot; |Հարգելի&amp;nbsp;{{BASEPAGENAME}}, շնորհավոր Նոր Տարի և Սուրբ Ծնունդ։ Շնորհակալություն 2015 թվականին Հայերեն Վիքիպեդիայում ակտիվ մասնակցություն ունենալու և բազմաթիվ խմբագրումների համար։ Թող 2016 թվականը բեղմնավոր տարի լինի, միացյալ ուժերով բազմաթիվ որակյալ հոդվածներ գրենք և թող մեր ընթերցողը մեզնից անպակաս լինի։
|}&lt;/div&gt;

== Օրվա հոդվածի չընտրված թեկնածու. «[[Սերխիո Ագուերո]]» == 
[[Պատկեր:Crystal Clear action bookmark-crossed.svg|40px|left]]{{Հարգելի մասնակից}}, առկա թերությունների պատճառով Ձեր առաջադրած «[[Սերխիո Ագուերո]]» հոդվածը չի ընտրվել [[Գլխավոր էջ]]ում ներկայացվելու համար։ Ավելի մանրամասն կարող եք տեղեկանալ՝ այցելելով [[Վիքիպեդիա:Օրվա հոդված/Թեկնածուներ#Չընտրված թեկնածուներ|օրվա հոդվածի թեկնածուներ]] էջի համապատասխան բաժինը: --[[Մասնակից:Արամ Սողոմոնյան|&lt;font face=&quot;GHEA Grapalat&quot;; color=&quot;black&quot;&gt;'''Ա'''րամ&lt;/font&gt;]] &lt;sup&gt;[[Մասնակցի քննարկում:Արամ Սողոմոնյան|&lt;font face=&quot;GHEA Grapalat&quot;&gt;'''ք'''ննարկում&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 09:58, 8 Հունվարի 2016 (UTC)
==Կարճ էջ. «{{#if:Տադեուշ Այդուկևիչ|[[:Տադեուշ Այդուկևիչ]]}}»==
[[Պատկեր:Emblem-important-red.svg|70px|left]]{{#ifeq: {{lc:{{BASEPAGENAME}}}} | {{uc:{{BASEPAGENAME}}}} | Հարգելի,&amp;nbsp;անանուն խմբագիր | Հարգելի&amp;nbsp;{{BASEPAGENAME}}}}, Ձեր ստեղծած «{{#if:Տադեուշ Այդուկևիչ|[[:Տադեուշ Այդուկևիչ]]}}» հոդվածը չի բավարարում հոդվածի նվազագույն ծավալի պահանջին։ Եթե հոդվածի բովանդակությունը մեկ շաբաթվա ընթացքում չունենա առնվազն 3000 բայթ ծավալ և հեղինակավոր երկրորդական նվազագույնը մեկ աղբյուր, ապա այն ենթակա է ջնջման։ Դիմե՛ք ինձ, եթե ունեք հարցեր կամ եթե օգնության կարիք կզգաք։
-- [[Մասնակից:Voskanyan|Voskanyan]] ([[Մասնակցի քննարկում:Voskanyan|քննարկում]]) 07:38, 16 Հունվարի 2016 (UTC)

Շնորհակալություն: Կշարունակեմ խմբագրել հետևելով ձեր խորհրդին:--[[Մասնակից:Mes Hay|Mes Hay]] ([[Մասնակցի քննարկում:Mes Hay|քննարկում]]) 08:28, 16 Հունվարի 2016 (UTC)
:Ես մի քիչ ավելացրեցի: --[[Մասնակից:Garik.Khachatryan|Գարիկ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Garik.Khachatryan|Խաչատրյան]]) 08:39, 16 Հունվարի 2016 (UTC)

:Շնորհակալ եմ:--[[Մասնակից:Mes Hay|Mes Hay]] ([[Մասնակցի քննարկում:Mes Hay|քննարկում]]) 09:06, 17 Հունվարի 2016 (UTC)

== Կարճ էջերի բարելավում ==

{{հարգելի մասնակից}}, Կարճ էջերի բարելավում նախագծում միայն տեղեկաքարտ ավելացնելը բավարար չէ: Հոդվածում գոնե մեկ բաժին պետք է ավելացվի: --[[Մասնակից:Արամ Սողոմոնյան|&lt;font face=&quot;GHEA Grapalat&quot;; color=&quot;black&quot;&gt;'''&lt;big&gt;Ա&lt;/big&gt;'''րամ&lt;/font&gt;]] 11:52, 21 Հունվարի 2016 (UTC)
:Բայց Արամ ջան ես և՛ ''Խաղի հաշիվը'' բաժինն եմ ավելացրել, և՛ աղբյուր եմ ավելացրել:--[[Մասնակից:Mes Hay|Mes Hay]] ([[Մասնակցի քննարկում:Mes Hay|քննարկում]]) 14:11, 21 Հունվարի 2016 (UTC)
::Մեսրոպ ջան, գոնե մեկ բաժին պետք է ավելացվի: Կարող ես նայել մնացյալ բարելավված հոդվածները:--[[Մասնակից:Արամ Սողոմոնյան|&lt;font face=&quot;GHEA Grapalat&quot;; color=&quot;black&quot;&gt;'''&lt;big&gt;Ա&lt;/big&gt;'''րամ&lt;/font&gt;]] 14:18, 21 Հունվարի 2016 (UTC)
:::Լավ, շնորհակալ եմ Արամ ջան:--[[Մասնակից:Mes Hay|Mes Hay]] ([[Մասնակցի քննարկում:Mes Hay|քննարկում]]) 09:49, 22 Հունվարի 2016 (UTC)
::::{{արված է}} կաղապարը հանել եմ, իսկ ստորագրությունդ մնացել է, երբ ավարտես, ուղղակի ավելացրու կաղապարը: Հաճելի վիքիխմբագրումներ:--[[Մասնակից:Արամ Սողոմոնյան|&lt;font face=&quot;GHEA Grapalat&quot;; color=&quot;black&quot;&gt;'''&lt;big&gt;Ա&lt;/big&gt;'''րամ&lt;/font&gt;]] 09:51, 22 Հունվարի 2016 (UTC)
:::::Լավ:--[[Մասնակից:Mes Hay|Mes Hay]] ([[Մասնակցի քննարկում:Mes Hay|քննարկում]]) 09:57, 22 Հունվարի 2016 (UTC)

==Կարճ էջ. «{{#if:Յոզեֆ Զիմլեր|[[:Յոզեֆ Զիմլեր]]}}»==
[[Պատկեր:Emblem-important-red.svg|70px|left]]{{#ifeq: {{lc:{{BASEPAGENAME}}}} | {{uc:{{BASEPAGENAME}}}} | Հարգելի,&amp;nbsp;անանուն խմբագիր | Հարգելի&amp;nbsp;{{BASEPAGENAME}}}}, Ձեր ստեղծած «{{#if:Յոզեֆ Զիմլեր|[[:Յոզեֆ Զիմլեր]]}}» հոդվածը չի բավարարում հոդվածի նվազագույն ծավալի պահանջին։ Եթե հոդվածի բովանդակությունը մեկ շաբաթվա ընթացքում չունենա առնվազն 3000 բայթ ծավալ և հեղինակավոր երկրորդական նվազագույնը մեկ աղբյուր, ապա այն ենթակա է ջնջման։ Դիմե՛ք ինձ, եթե ունեք հարցեր կամ եթե օգնության կարիք կզգաք։
-- [[Մասնակից:23artashes|23artashes]] ([[Մասնակցի քննարկում:23artashes|քննարկում]]) 09:09, 27 Հունվարի 2016 (UTC)

Հարգելի [[Մասնակից:23artashes|23artashes]] ռուսերեն վիքիպեդիայում էլ է ծավալը քիչ, ի՞նչ անեմ: --[[Մասնակից:Mes Hay|Mes Hay]] ([[Մասնակցի քննարկում:Mes Hay|քննարկում]]) 12:46, 27 Հունվարի 2016 (UTC)
:{{հարգելի մասնակից}}, կարող եք օգտվել [[:en:Józef Simmler|անգլերենից]], այլ լեզուներում էլ կան տվյալներ։ Ցանկության դեպքում կարելի է մի քիչ էլ մեծացնել ծավալը։ Օրինակ, պատկերասրահում կարելի է նկարներ ավելացնել, գրել դրանց անվանումները։ Արհեստականորեն մեծացնել պետք չէ։ --[[Մասնակից:23artashes|23artashes]] ([[Մասնակցի քննարկում:23artashes|քննարկում]]) 12:51, 27 Հունվարի 2016 (UTC)

:: Լավ: --[[Մասնակից:Mes Hay|Mes Hay]] ([[Մասնակցի քննարկում:Mes Hay|քննարկում]]) 13:19, 27 Հունվարի 2016 (UTC)

==Կարճ էջ. «{{#if:Մարցին Զալեսկի|[[:Մարցին Զալեսկի]]}}»==
[[Պատկեր:Emblem-important-red.svg|70px|left]]{{#ifeq: {{lc:{{BASEPAGENAME}}}} | {{uc:{{BASEPAGENAME}}}} | Հարգելի,&amp;nbsp;անանուն խմբագիր | Հարգելի&amp;nbsp;{{BASEPAGENAME}}}}, Ձեր ստեղծած «{{#if:Մարցին Զալեսկի|[[:Մարցին Զալեսկի]]}}» հոդվածը չի բավարարում հոդվածի նվազագույն ծավալի պահանջին։ Եթե հոդվածի բովանդակությունը մեկ շաբաթվա ընթացքում չունենա առնվազն 3000 բայթ ծավալ և հեղինակավոր երկրորդական նվազագույնը մեկ աղբյուր, ապա այն ենթակա է ջնջման։ Դիմե՛ք ինձ, եթե ունեք հարցեր կամ եթե օգնության կարիք կզգաք։
-- [[Մասնակից:23artashes|23artashes]] ([[Մասնակցի քննարկում:23artashes|քննարկում]]) 09:15, 27 Հունվարի 2016 (UTC)
:Այս հոդվածում միայն ռուսերենից 641 բայթի չթարգմանած նյութ կար։ Ես ավելացրի։ --[[Մասնակից:23artashes|23artashes]] ([[Մասնակցի քննարկում:23artashes|քննարկում]]) 13:12, 27 Հունվարի 2016 (UTC)
::Շնորհակալ եմ: --[[Մասնակից:Mes Hay|Mes Hay]] ([[Մասնակցի քննարկում:Mes Hay|քննարկում]]) 13:18, 27 Հունվարի 2016 (UTC)
:::{{արված է}}:--[[Մասնակից:Mes Hay|Mes Hay]] ([[Մասնակցի քննարկում:Mes Hay|քննարկում]]) 13:25, 27 Հունվարի 2016 (UTC)
::::Ապրես։ Մեսրոպ ջան, այս հոդվածում մի քանի նկարի անուն թարգմանել-դրել էի, ջնջեցիր, խնդրում եմ վերականգնել։ --[[Մասնակից:23artashes|23artashes]] ([[Մասնակցի քննարկում:23artashes|քննարկում]]) 13:26, 27 Հունվարի 2016 (UTC)
:::::Լավ հիմա մյուս հոդվածը անեմ կվերանայեմ:--[[Մասնակից:Mes Hay|Mes Hay]] ([[Մասնակցի քննարկում:Mes Hay|քննարկում]]) 13:27, 27 Հունվարի 2016 (UTC)

==Կարճ էջ. «{{#if:Երիտասարդական բանկ|[[:Երիտասարդական բանկ]]}}»==
[[Պատկեր:Emblem-important-red.svg|70px|left]]{{#ifeq: {{lc:{{BASEPAGENAME}}}} | {{uc:{{BASEPAGENAME}}}} | Հարգելի,&amp;nbsp;անանուն խմբագիր | Հարգելի&amp;nbsp;{{BASEPAGENAME}}}}, Ձեր ստեղծած «{{#if:Երիտասարդական բանկ|[[:Երիտասարդական բանկ]]}}» հոդվածը չի բավարարում հոդվածի նվազագույն ծավալի պահանջին։ Եթե հոդվածի բովանդակությունը մեկ շաբաթվա ընթացքում չունենա առնվազն 3000 բայթ ծավալ և հեղինակավոր երկրորդական նվազագույնը մեկ աղբյուր, ապա այն ենթակա է ջնջման։ Դիմե՛ք ինձ, եթե ունեք հարցեր կամ եթե օգնության կարիք կզգաք։
--[[Մասնակից:Garik.Khachatryan|Գարիկ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Garik.Khachatryan|Խաչատրյան]]) 15:24, 19 Փետրվարի 2016 (UTC)
:[[Մասնակից:Garik.Khachatryan|Գարիկ]], այլալեզու վիքիում կարո՞ղ ես ցույց տալ առավել մեծ ծավալով հոդված կամ հոդվածում նշված աղբյուրն ավելի ծավալո՞ւն է: Այսինքն՝ ցույց տուր կարճ պիտակելուդ հիմքը:--[[Մասնակից:Արամ Սողոմոնյան|&lt;font face=&quot;GHEA Grapalat&quot;; color=&quot;black&quot;&gt;'''&lt;big&gt;Ա&lt;/big&gt;'''րամ&lt;/font&gt;]] 15:36, 19 Փետրվարի 2016 (UTC)
::Հոդվածը ոչ թե կարճ էջի, այլ ջնջման կաղապարով պետք է պիտակել։ Հոդվածի նշանակալիությունը խիստ կասկածի տակ է։ --[[User:GeoO|&lt;font color = &quot;orange&quot;&gt;&lt;big&gt;Ջ&lt;/big&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color = &quot;black&quot;&gt;եօ&lt;/font&gt;]] 15:51, 19 Փետրվարի 2016 (UTC)
:::Ջեո ջան իսկ հոդվածի ինչն է կասկածելի՞:--[[Մասնակից:Mes Hay|Mes Hay]] ([[Մասնակցի քննարկում:Mes Hay|քննարկում]]) 16:08, 19 Փետրվարի 2016 (UTC)
::::[[Վիքիպեդիա:Նշանակալիություն|Նշանակալիությունը]]։ --[[User:GeoO|&lt;font color = &quot;orange&quot;&gt;&lt;big&gt;Ջ&lt;/big&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color = &quot;black&quot;&gt;եօ&lt;/font&gt;]] 16:14, 19 Փետրվարի 2016 (UTC)
:::::Նշանակալիության առումով ես էլ եմ համամիտ Ջեօյի հետ:--[[Մասնակից:Արամ Սողոմոնյան|&lt;font face=&quot;GHEA Grapalat&quot;; color=&quot;black&quot;&gt;'''&lt;big&gt;Ա&lt;/big&gt;'''րամ&lt;/font&gt;]] 16:21, 19 Փետրվարի 2016 (UTC)

== Օրվա հոդված. «[[Շեյ Գիվեն]]» == 
[[Պատկեր:Crystal Clear action bookmark approved.svg|40px|left]]{{Հարգելի մասնակից}}, շնորհավորում եմ՝ Ձեր խմբագրած «[[Շեյ Գիվեն]]» հոդվածն ընտրվել է 2016 թվականի ապրիլի 12-ին [[Գլխավոր էջ]]ում ներկայացվելու համար։ Շնորհակալություն Ձեր ներդրման համար։ --[[Մասնակից:Արամ Սողոմոնյան|&lt;font face=&quot;GHEA Grapalat&quot;; color=&quot;black&quot;&gt;'''&lt;big&gt;Ա&lt;/big&gt;'''րամ&lt;/font&gt;]] [[Մասնակցի քննարկում:Արամ Սողոմոնյան|&lt;font face=&quot;GHEA Grapalat&quot;; color=&quot;black&quot;&gt;&lt;big&gt;'''Ս.'''&lt;/big&gt;&lt;/font&gt;]] 21:16, 11 Ապրիլի 2016 (UTC)

== Այբբենական, այբբենական ==
Հարգելի Mes Hay, շնորհակալություն խմբագրման համար։ Խնդրում եմ տեղադրել համապատասխան կատեգորիաներ, ոչ թե այբբենականը որտեղ պետք է և պետք չի։ Վիքիողջույնով - [[Մասնակից:Kareyac|Kareyac]] ([[Մասնակցի քննարկում:Kareyac|քննարկում]]) 12:35, 18 Ապրիլի 2016 (UTC)
:Լավ, շնորհակալություն: --[[Մասնակից:Mes Hay|Mes Hay]] ([[Մասնակցի քննարկում:Mes Hay|քննարկում]]) 12:36, 18 Ապրիլի 2016 (UTC)
::Ես եմ շնորհակալ մեծ ներդման համար։ Մի լավ նորություն ունեմ, Այլևս չկա անհրաժեշտություն ավելացնել ծննդյամ և մահվան թիվը ու վայրը բոլոր անձանց վերաբերյալ հոդվածներում։ Եթե կա միջլեզվային կապ և ծննդյամ և մահվան թվի ու վայրի տեղեկություններ կան Դատայում, ապա նրանք ավտոմատիկորեն արտահայտվում են և տեղեկաքարտում և կատեգորիայում։ Դա էապես խնաելու է ժամանակ ու ջանքեր, որոնք կարելի է ավելի նպատակահարմար օգրագործել հոդվածի տեքսը գրելու համար։ - [[Մասնակից:Kareyac|Kareyac]] ([[Մասնակցի քննարկում:Kareyac|քննարկում]]) 12:46, 18 Ապրիլի 2016 (UTC)
:::Մի հարց: Եթե ստեղծում եմ օրինակ ինչ որ քաղաքում կամ ինչ որ թվականին ծնվածների կատեգորիաներ, ինչ կատեգորիա ավելացնե՞մ:--[[Մասնակից:Mes Hay|Mes Hay]] ([[Մասնակցի քննարկում:Mes Hay|քննարկում]]) 03:19, 20 Ապրիլի 2016 (UTC)
::::1.Եթե անհրաջեշտ է պատասխանը, ապա պետք է կանչել այս էջ նրան, ում դա ուղղված է։ 2.Պետք չի տեղադրել «Ավստրիացի հնէաբաններ» կատեգորիան «Ավստրիայում ծնվածներ» կատեգորիայի մեջ։ - [[Մասնակից:Kareyac|Kareyac]] ([[Մասնակցի քննարկում:Kareyac|քննարկում]]) 19:34, 20 Ապրիլի 2016 (UTC)
:::::Շատ շնորհակալ եմ:--[[Մասնակից:Mes Hay|Mes Hay]] ([[Մասնակցի քննարկում:Mes Hay|քննարկում]]) 11:39, 21 Ապրիլի 2016 (UTC)
::::::խնդրեմ։ - [[Մասնակից:Kareyac|Kareyac]] ([[Մասնակցի քննարկում:Kareyac|քննարկում]]) 15:29, 21 Ապրիլի 2016 (UTC)
:::::::Հարգելի Mes Hay, նորից շնորհակալություն խմբագրման համար։ Նորից խնդրում եմ տեղադրել համապատասխան կատեգորիաներ, ոչ թե այբբենականը որտեղ պետք է և պետք չի։ Նույն վիքիողջույնով - [[Մասնակից:Kareyac|Kareyac]] ([[Մասնակցի քննարկում:Kareyac|քննարկում]]) 16:12, 26 Ապրիլի 2016 (UTC)

==Կարճ էջ. «{{#if:Գրեյթ Մոստնի|[[:Գրեյթ Մոստնի]]}}»==
[[Պատկեր:Emblem-important-red.svg|70px|left]]{{#ifeq: {{lc:{{BASEPAGENAME}}}} | {{uc:{{BASEPAGENAME}}}} | Հարգելի,&amp;nbsp;անանուն խմբագիր | Հարգելի&amp;nbsp;{{BASEPAGENAME}}}}, Ձեր ստեղծած «{{#if:Գրեյթ Մոստնի|[[:Գրեյթ Մոստնի]]}}» հոդվածը չի բավարարում հոդվածի նվազագույն ծավալի պահանջին։ Եթե հոդվածի բովանդակությունը մեկ շաբաթվա ընթացքում չունենա առնվազն 3000 բայթ ծավալ և հեղինակավոր երկրորդական նվազագույնը մեկ աղբյուր, ապա այն ենթակա է ջնջման։ Դիմե՛ք ինձ, եթե ունեք հարցեր կամ եթե օգնության կարիք կզգաք։
-- [[Մասնակից:Արամ Սողոմոնյան|&lt;font face=&quot;GHEA Grapalat&quot;; color=&quot;black&quot;&gt;'''&lt;big&gt;Ա&lt;/big&gt;'''րամ&lt;/font&gt;]] [[Մասնակցի քննարկում:Արամ Սողոմոնյան|&lt;font face=&quot;GHEA Grapalat&quot;; color=&quot;black&quot;&gt;&lt;big&gt;'''Ս.'''&lt;/big&gt;&lt;/font&gt;]] 20:33, 19 Ապրիլի 2016 (UTC)

:{{արված է}} --[[Մասնակից:Mes Hay|Mes Hay]] ([[Մասնակցի քննարկում:Mes Hay|քննարկում]]) 03:21, 20 Ապրիլի 2016 (UTC)

== «Երկաթե մարդը (ֆիլմ, 1981)» հոդվածը տեղափոխվել է ==
[[Պատկեր:Gnome-emblem-important.svg|50px|left]]{{Հարգելի մասնակից}}, Ձեր ստեղծած ''«[[Երկաթե մարդը (ֆիլմ, 1981)]]»'' հոդվածը տեղափոխվել է Ձեր [[Մասնակից:Mes Hay/Երկաթե մարդը (ֆիլմ, 1981)|սևագրության էջ]]՝ թերի լինելու պատճառով: Ես հոդվածում որոշ փոփոխություններ եմ արել, բայց հոդվածի ֆիլմի առանցքային պահերը թերի են (օրինակ՝ ժանրը, ռեժիսորը և այլն)։ Խնդրում ենք վերանայել հոդվածը և նոր միայն տեղափոխել հիմնական տիրույթ։--[[Մասնակից:David Saroyan|Դավիթ]] ([[Մասնակցի_քննարկում:David Saroyan|∅]]) 10:15, 28 Ապրիլի 2016 (UTC)
::Լավ, շնորհակալ եմ: Անպայման: --[[Մասնակից:Mes Hay|Mes Hay]] ([[Մասնակցի քննարկում:Mes Hay|քննարկում]]) 12:19, 28 Ապրիլի 2016 (UTC)

== Օրվա հոդված. «[[Գաբի]]» == 
[[Պատկեր:Crystal Clear action bookmark approved.svg|40px|left]]{{Հարգելի մասնակից}}, շնորհավորում եմ՝ Ձեր խմբագրած «[[Գաբի]]» հոդվածն ընտրվել է 2016 թվականի մայիսի 19-ին [[Գլխավոր էջ]]ում ներկայացվելու համար: Շնորհակալություն Ձեր ներդրման համար: --[[Մասնակից:Arsog1985|&lt;font face=&quot;GHEA Grapalat&quot;; color=&quot;black&quot;&gt;'''&lt;big&gt;A&lt;/big&gt;'''r&lt;/font&gt;]] [[Մասնակցի քննարկում:Arsog1985|&lt;font face=&quot;GHEA Grapalat&quot;; color=&quot;black&quot;&gt;&lt;big&gt;&lt;sup&gt;'''s'''og&lt;/sup&gt;&lt;/big&gt;&lt;/font&gt;]] 20:10, 18 Մայիսի 2016 (UTC)

== Օրվա հոդվածի չընտրված թեկնածու. «[[Ստիվ Մանդանդա]]» == 
[[Պատկեր:Crystal Clear action bookmark-crossed.svg|40px|left]]{{Հարգելի մասնակից}}, առկա թերությունների պատճառով Ձեր առաջադրած «[[Ստիվ Մանդանդա]]» հոդվածը չի ընտրվել [[Գլխավոր էջ]]ում ներկայացվելու համար: Ավելի մանրամասն կարող եք տեղեկանալ՝ այցելելով [[Վիքիպեդիա:Օրվա հոդված/Թեկնածուներ#Չընտրված թեկնածուներ|օրվա հոդվածի թեկնածուներ]] էջի համապատասխան բաժինը: --[[Մասնակից:Arsog1985|&lt;font face=&quot;GHEA Grapalat&quot;; color=&quot;black&quot;&gt;'''&lt;big&gt;''A''&lt;/big&gt;'''''r''&lt;/font&gt;]] ''[[Մասնակցի քննարկում:Arsog1985|&lt;font face=&quot;GHEA Grapalat&quot;; color=&quot;black&quot;&gt;&lt;big&gt;&lt;sup&gt;'''s'''og&lt;/sup&gt;&lt;/big&gt;&lt;/font&gt;]]'' 19:51, 29 Մայիսի 2016 (UTC)

== Օրվա հոդված. «[[Հայրենական մեծ պատերազմ]]» == 
[[Պատկեր:Crystal Clear action bookmark approved.svg|40px|left]]{{Հարգելի մասնակից}}, շնորհավորում եմ՝ Ձեր խմբագրած «[[Հայրենական մեծ պատերազմ]]» հոդվածն ընտրվել է 2016 թվականի հունիսի 5-ին [[Գլխավոր էջ]]ում ներկայացվելու համար: Շնորհակալություն Ձեր ներդրման համար: --[[Մասնակից:Arsog1985|&lt;font face=&quot;GHEA Grapalat&quot;; color=&quot;black&quot;&gt;'''&lt;big&gt;''A''&lt;/big&gt;'''''r''&lt;/font&gt;]] ''[[Մասնակցի քննարկում:Arsog1985|&lt;font face=&quot;GHEA Grapalat&quot;; color=&quot;black&quot;&gt;&lt;big&gt;&lt;sup&gt;'''s'''og&lt;/sup&gt;&lt;/big&gt;&lt;/font&gt;]]'' 14:10, 4 Հունիսի 2016 (UTC)
:Շնորհակալ եմ ^_^: --[[Մասնակից:Mes Hay|Mes Hay]] ([[Մասնակցի քննարկում:Mes Hay|քննարկում]]) 17:53, 4 Հունիսի 2016 (UTC)

== Օրվա հոդվածի չընտրված թեկնածու. «[[Շառլ Ազնավուր]]» == 
[[Պատկեր:Crystal Clear action bookmark-crossed.svg|40px|left]]{{Հարգելի մասնակից}}, առկա թերությունների պատճառով Ձեր առաջադրած «[[Շառլ Ազնավուր]]» հոդվածը չի ընտրվել [[Գլխավոր էջ]]ում ներկայացվելու համար: Ավելի մանրամասն կարող եք տեղեկանալ՝ այցելելով [[Վիքիպեդիա:Օրվա հոդված/Թեկնածուներ#Չընտրված թեկնածուներ|օրվա հոդվածի թեկնածուներ]] էջի համապատասխան բաժինը: --[[Մասնակից:Arsog1985|&lt;font face=&quot;GHEA Grapalat&quot;; color=&quot;black&quot;&gt;'''&lt;big&gt;''A''&lt;/big&gt;'''''r''&lt;/font&gt;]] ''[[Մասնակցի քննարկում:Arsog1985|&lt;font face=&quot;GHEA Grapalat&quot;; color=&quot;black&quot;&gt;&lt;big&gt;&lt;sup&gt;'''s'''og&lt;/sup&gt;&lt;/big&gt;&lt;/font&gt;]]'' 21:17, 19 Հունիսի 2016 (UTC)

== Ֆուտբոլային շքանշան ==
{| style=&quot;border:1px solid #CCF; background-color:#F0EEFF;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;middle&quot; | [[Պատկեր:Multicolour Football Barnstar Hires 01.PNG|100px]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 0; vertical-align: middle; height: 1.1em;&quot; | '''[[Վիքիպեդիա:Շքանշաններ/Ֆուտբոլային շքանշան|Ֆուտբոլային շքանշան]]'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; border-top: 1px solid #bdb5ff;&quot; | {{Հարգելի մասնակից}}, այս շքանշանը ձեզ ֆուտբոլային թեման զարգացնելու և առհասարակ ֆուտբոլային պորտալը զարգացնելու համար:--&lt;font color=&quot;#00009C&quot; face=&quot;Lucida Handwriting&quot;&gt;&lt;big&gt;[[Մասնակից:Շեյդի|Shady]]&lt;/big&gt;&lt;/font&gt; &lt;sup&gt;&lt;font color=&quot;green&quot;&gt;[[Մասնակցի քննարկում:Շեյդի|~]]&lt;/font&gt;&lt;/sup&gt; 07:34, 2 Հուլիսի 2016 (UTC)
|}&lt;noinclude&gt;

== Զգուշացում==
{| class= style=&quot;font-size:100%; border:1px solid #CC9999; background-color:#FEDEDE;&quot;
|[[Պատկեր:Process-stop.svg|80px|left|alt=|link=]]
|width=&quot;100%&quot;|{{Հարգելի մասնակից}}, Դուք ստանում եք զգուշացում Օրվա հոդվածի թեկնածուների էջից ջնջումներ կատարելու համար համար։  Նույն գործողությունները շարունակելու դեպքում Դուք կարող եք արգելափակվել։ --[[Մասնակից:Arsog1985|&lt;font face=&quot;GHEA Grapalat&quot;; color=&quot;black&quot;&gt;'''&lt;big&gt;''A''&lt;/big&gt;'''''r''&lt;/font&gt;]] ''[[Մասնակցի քննարկում:Arsog1985|&lt;font face=&quot;GHEA Grapalat&quot;; color=&quot;black&quot;&gt;&lt;big&gt;&lt;sup&gt;'''s'''og&lt;/sup&gt;&lt;/big&gt;&lt;/font&gt;]]'' 00:17, 19 Հուլիսի 2016 (UTC)

|}

Հ.Գ.Խոսքը գնում է [https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1%3A%D5%95%D6%80%D5%BE%D5%A1_%D5%B0%D5%B8%D5%A4%D5%BE%D5%A1%D5%AE%2F%D4%B9%D5%A5%D5%AF%D5%B6%D5%A1%D5%AE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A5%D6%80&amp;type=revision&amp;diff=4345537&amp;oldid=4345317 այս խմբագրման մասին]--[[Մասնակից:Arsog1985|&lt;font face=&quot;GHEA Grapalat&quot;; color=&quot;black&quot;&gt;'''&lt;big&gt;''A''&lt;/big&gt;'''''r''&lt;/font&gt;]] ''[[Մասնակցի քննարկում:Arsog1985|&lt;font face=&quot;GHEA Grapalat&quot;; color=&quot;black&quot;&gt;&lt;big&gt;&lt;sup&gt;'''s'''og&lt;/sup&gt;&lt;/big&gt;&lt;/font&gt;]]'' 00:17, 19 Հուլիսի 2016 (UTC)

:Հարգելի [[Մասնակցի քննարկում:Arsog1985|&lt;font face=&quot;GHEA Grapalat&quot;; color=&quot;black&quot;&gt;&lt;big&gt;&lt;sup&gt;'''s'''og&lt;/sup&gt;&lt;/big&gt;&lt;/font&gt;]] ես այդ ջնջումը կատարել էի հոդվածի հեղինակի խնդրանքով: --[[Մասնակից:Mes Hay|Mes Hay]] ([[Մասնակցի քննարկում:Mes Hay|քննարկում]]) 04:57, 20 Հուլիսի 2016 (UTC)
::{{հարգելի մասնակից}}, այդ դեպքում ուղղակի չի ջնջվում, այլ տեղափոխվում է «[[Վիքիպեդիա:Օրվա հոդված/Թեկնածուներ#Չընտրված թեկնածուներ|Չընտրված թեկնածուներ]]» բաժին, ինչն էլ արվում է:--[[Մասնակից:Arsog1985|&lt;font face=&quot;GHEA Grapalat&quot;; color=&quot;black&quot;&gt;'''&lt;big&gt;''A''&lt;/big&gt;'''''r''&lt;/font&gt;]] ''[[Մասնակցի քննարկում:Arsog1985|&lt;font face=&quot;GHEA Grapalat&quot;; color=&quot;black&quot;&gt;&lt;big&gt;&lt;sup&gt;'''s'''og&lt;/sup&gt;&lt;/big&gt;&lt;/font&gt;]]'' 09:30, 20 Հուլիսի 2016 (UTC)
:::Լավ, շնորհակալություն տեղյակ պահելու համար: --[[Մասնակից:Mes Hay|Mes Hay]] ([[Մասնակցի քննարկում:Mes Hay|քննարկում]]) 04:48, 21 Հուլիսի 2016 (UTC)

== Պորտալի մասնակից ==

Բարև Մեսրոպ ջան, [[Վիքիպեդիա:Նախագիծ:Ֆուտբոլ|այստեղ]] մասնակիցներ ենթավերնագրի տակ ստորագրիր:--[[Մասնակից:Շեյդի|S_H_A_D_Y]] [[Մասնակցի քննարկում:Շեյդի|~]] 07:00, 21 Հուլիսի 2016 (UTC)

== {{subst:#switch:hy|es=CEE Primavera 2016 Encuesta|#default= CEE Spring 2016 Survey|hu=CEE Tavasz 2016 kérdőív|sq=Anketa e CEE Spring 2016|et=Kesk- ja Ida-Euroopa kevad (CEE Spring) 2016 küsitlus|tr=Orta ve Doğu Avrupa (CEE) Baha... ==

[[File:Logo CEE-t.png|right|170px]] Hi, '''CEE Spring 2016''' participant! I am sorry for writing in English.  The international organisers of the contest ask you to complete the survey about the contest. It is very short. It gives us a bit of statistics and helps make the next contest better.  '''Please complete the survey here: https://wikimedia.qualtrics.com/jfe/form/SV_eLP1PKZWjSpIi45'''  Best regards, &lt;br /&gt;-- [[:m:user:Ата|Ата]] via [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|MassMessage]] 13:28, 10 Սեպտեմբերի 2016 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Base@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Base/MassMessage/CEE_Spring-2016-participants&amp;oldid=15897871 --&gt;

== Սպորտային մեդալ ==
{| style=&quot;border:1px solid #CCF; background-color:#F0EEFF;&quot;
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;middle&quot; | [[Պատկեր:Sport Barnstar Hires.png|100px]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 0; vertical-align: middle; height: 1.1em;&quot; | '''[[Վիքիպեդիա:Մրցանակներ/Սպորտային մեդալ|Սպորտային մեդալ]]'''
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; border-top: 1px solid #bdb5ff;&quot; | {{Հարգելի մասնակից}}, այս մեդալը ձեզ ֆուտբոլային թեման ակտիվ զարգացնելու և ֆուտբոլային պորտալը հարստացնելու համար:--[[Մասնակից:Շեյդի|Շեյդի]] [[Մասնակցի քննարկում:Շեյդի|~]] 11:52, 23 Փետրվարի 2017 (UTC)
|}&lt;noinclude&gt;

==Կարճ էջ. «[[Վիկտոր Սիդյակ]]»==
[[Պատկեր:Emblem-important-red.svg|70px|left]]{{#ifeq: {{lc:{{BASEPAGENAME}}}} | {{uc:{{BASEPAGENAME}}}} | Հարգելի,&amp;nbsp;անանուն խմբագիր | Հարգելի&amp;nbsp;{{BASEPAGENAME}}}}, Ձեր ստեղծած «[[Վիկտոր Սիդյակ]]» հոդվածը չի բավարարում հոդվածի նվազագույն ծավալի պահանջին։ Եթե հոդվածի բովանդակությունը մեկ շաբաթվա ընթացքում չունենա առնվազն 3000 բայթ ծավալ և հեղինակավոր երկրորդական նվազագույնը մեկ աղբյուր, ապա այն ենթակա է ջնջման։ Դիմե՛ք ինձ, եթե ունեք հարցեր կամ եթե օգնության կարիք կզգաք։
-- [[Մասնակից:23artashes|23artashes]] ([[Մասնակցի քննարկում:23artashes|քննարկում]]) 19:55, 10 Ապրիլի 2017 (UTC)

==Կարճ էջ. «[[Վալենտին Մուրատով]]»==
[[Պատկեր:Emblem-important-red.svg|70px|left]]{{#ifeq: {{lc:{{BASEPAGENAME}}}} | {{uc:{{BASEPAGENAME}}}} | Հարգելի,&amp;nbsp;անանուն խմբագիր | Հարգելի&amp;nbsp;{{BASEPAGENAME}}}}, Ձեր ստեղծած «[[Վալենտին Մուրատով]]» հոդվածը չի բավարարում հոդվածի նվազագույն ծավալի պահանջին։ Եթե հոդվածի բովանդակությունը մեկ շաբաթվա ընթացքում չունենա առնվազն 3000 բայթ ծավալ և հեղինակավոր երկրորդական նվազագույնը մեկ աղբյուր, ապա այն ենթակա է ջնջման։ Դիմե՛ք ինձ, եթե ունեք հարցեր կամ եթե օգնության կարիք կզգաք։
-- [[Մասնակից:23artashes|23artashes]] ([[Մասնակցի քննարկում:23artashes|քննարկում]]) 19:59, 10 Ապրիլի 2017 (UTC)

==Կարճ էջ. «[[Գալինա Գորոխովա]]»==
[[Պատկեր:Emblem-important-red.svg|70px|left]]{{#ifeq: {{lc:{{BASEPAGENAME}}}} | {{uc:{{BASEPAGENAME}}}} | Հարգելի,&amp;nbsp;անանուն խմբագիր | Հարգելի&amp;nbsp;{{BASEPAGENAME}}}}, Ձեր ստեղծած «[[Գալինա Գորոխովա]]» հոդվածը չի բավարարում հոդվածի նվազագույն ծավալի պահանջին։ Եթե հոդվածի բովանդակությունը մեկ շաբաթվա ընթացքում չունենա առնվազն 3000 բայթ ծավալ և հեղինակավոր երկրորդական նվազագույնը մեկ աղբյուր, ապա այն ենթակա է ջնջման։ Դիմե՛ք ինձ, եթե ունեք հարցեր կամ եթե օգնության կարիք կզգաք։
-- [[Մասնակից:23artashes|23artashes]] ([[Մասնակցի քննարկում:23artashes|քննարկում]]) 20:02, 10 Ապրիլի 2017 (UTC)

==&lt;s&gt;Կարճ էջ. «[[Սվետոսլավ Դյակով]]»&lt;/s&gt;==
&lt;s&gt;[[Պատկեր:Emblem-important-red.svg|70px|left]]{{#ifeq: {{lc:{{BASEPAGENAME}}}} | {{uc:{{BASEPAGENAME}}}} | Հարգելի,&amp;nbsp;անանուն խմբագիր | Հարգելի&amp;nbsp;{{BASEPAGENAME}}}}, Ձեր ստեղծած «[[Սվետոսլավ Դյակով]]» հոդվածը չի բավարարում հոդվածի նվազագույն ծավալի պահանջին։ Եթե հոդվածի բովանդակությունը մեկ շաբաթվա ընթացքում չունենա առնվազն 3000 բայթ ծավալ և հեղինակավոր երկրորդական նվազագույնը մեկ աղբյուր, ապա այն ենթակա է ջնջման։ Դիմե՛ք ինձ, եթե ունեք հարցեր կամ եթե օգնության կարիք կզգաք։&lt;/s&gt;
-- [[Մասնակից:Arsog1985|Arsog]] ([[Մասնակցի քննարկում:Arsog1985|1985]]) 15:43, 23 Ապրիլի 2017 (UTC)

== «‎Թոմի Հոբան» հոդվածը տեղափոխվել է ==
[[Պատկեր:Gnome-emblem-important.svg|50px|left]]{{Հարգելի մասնակից}}, Ձեր ստեղծած ''«[[‎Թոմի Հոբան]]»'' հոդվածը տեղափոխվել է Ձեր [[Մասնակից:Mes Hay/‎Թոմի Հոբան|սևագրության էջ]]՝ տառասխալների և բացթողումների համար։ Խնդրում ենք վերանայել հոդվածը և նոր միայն տեղափոխել հիմնական տիրույթ։&lt;br&gt;
&lt;small&gt;{{Կարևոր է}} Այս հարցումը ոչ մի կերպ չի նշանակում, որ մենք չենք գնահատում խմբագրի ներդրումը: Ուղղակի մասնակիցներից մեկը կարծում է, որ այս հոդվածի հետ կապված որոշակի կոնկրետ խնդիր կա: &lt;u&gt;Ցանկացած պարագայում խնդրում ենք այս ծանուցումը չընդունել անձամբ Ձեր դեմ ուղղված քայլ, քանի որ դա ոչ մի պարագայում այդպես չէ&lt;/u&gt;: Շնորհակալություն:&lt;/small&gt;--[[Մասնակից:Emptyfear|Emptyfear]] ([[Մասնակցի քննարկում:Emptyfear|քննարկում]]) 08:21, 16 Ապրիլի 2018 (UTC)

==Ջնջման է ներկայացվել «[[:Շեյդի]]» էջը==
{| class= style=&quot;font-size:100%; border:1px solid #CC9999; background-color:#FEDEDE;&quot;
|[[File:Mauritius Road Signs - Warning Sign - Other dangers.svg|90px|left]]
|width=&quot;100%&quot;|{{Հարգելի մասնակից}}, Ձեր ստեղծած կամ խմբագրած «[[:Շեյդի]]» էջը ներկայացված է ջնջման։ Որպես պատճառ նշվում է հետևյալը՝ ''Նախագծի նշանակալիության չափանիշներին չհամապատասխանող''։ Մանրամասներին կարող եք ծանոթանալ, ինչպես նաև կարող եք հայտնել ձեր կարծիքը կամ առարկությունները [[Վիքիպեդիա:Ջնջման ենթակա հոդվածներ#Շեյդի|ջնջման ներկայացված հոդվածների քննարկման էջում]], եթե բավարարում եք [[Վիքիպեդիա:Հարցումներ/Մասնակցության_կանոնակարգ_և_լրացուցիչ_այլ_պայմաններ#Ջնջման ներկայացված հոդվածների քննարկում/քվեարկության մասնակցության կանոնակարգ|քննարկման մասնակցության կանոնակարգի]] պահանջներին։ Մյուս դեպքերում Ձեր ձայնը կունենա խորհրդատվական նշանակություն: Օգնության համար տե՛ս նաև «[[Օգնություն:Ինչու է ջնջվել իմ հոդվածը|Ինչու է ջնջվել իմ հոդվածը]]» էջը։--[[Մասնակից:Ավետիսյան91|Ավետիսյան91]] ([[Մասնակցի քննարկում:Ավետիսյան91|քննարկում]])  17:48, 5 Սեպտեմբերի 2021 (UTC)
|}

==Անաղբյուր հոդված. «[[Իննա_Խոջամիրյան]]»==
[[Պատկեր:Emblem-important-red.svg|70px|left]]{{#ifeq: {{lc:{{BASEPAGENAME}}}} | {{uc:{{BASEPAGENAME}}}} | Հարգելի,&amp;nbsp;անանուն խմբագիր | Հարգելի&amp;nbsp;{{BASEPAGENAME}}}}, Ձեր ստեղծած «[[Իննա_Խոջամիրյան]]» հոդվածում նշված չեն դրանում ներկայացված տեղեկությունները հաստատող վստահելի աղբյուրները։ Հոդվածում առկա մեկ ծանոթագրությունը ընդամենը ներկայացման անոնս է, որտեղ դերասանուհու կենսագրության մասին ոչինչ չկա։ Այն աղբյուր համարվել չի կարող։ Եթե հոդվածում մեկ շաբաթվա ընթացքում հոդվածում առկա տեղեկությունները հաստատող [[:Վիքիպեդիա:Վստահելի աղբյուրներ|վստահելի, հեղինակավոր և երկրորդական]] նվազագույնը մեկ աղբյուր [[:Վիքիպեդիա:Ծանոթագրություններ|չավելացվի]], ապա հոդվածը պետք է հեռացվի համաձայն Վիքիպեդիայի կանոնների։ Դիմե՛ք ինձ, եթե ունեք հարցեր կամ եթե [[Կաղապար:Օգնեք ինձ|օգնության]] կարիք կզգաք: --[[Մասնակից:23artashes|23artashes]] ([[Մասնակցի քննարկում:23artashes|քննարկում]]) 11:42, 10 Օգոստոսի 2022 (UTC)</text>
      <sha1>65reffuo0o9shbt1kgfo9fa84xb2l3u</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Տագալներ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>469103</id>
    <revision>
      <id>8486250</id>
      <parentid>8362685</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T19:55:00Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Սերգեյ Սաֆարյան</username>
        <id>41007</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1451" xml:space="preserve">[[Պատկեր:FOTOGRAFIA. GRUPO DE JEFES TAGALOS EN FILIPINAS.jpg|մինի|Տագալ հեղափոխականներ 1898 թվականի [[Իսպանա-ամերիկյան պատերազմ (1898)|Իսպանա-ամերիկյան պատերազմ]]ի ժամանակաշրջանում]]
'''Տագալներ''' (ինքնանվանումը՝ ''տագալոգ'', [[ֆիլիպիներեն]]՝ ''Mga Tagalog''), էթնիկական ցեղ [[Ֆիլիպիններ]]ում։ Բնակվում են Լուսոն կղզու կենտրոնական և հարավային շրջաններում, Մինդորո, Մարինդուկե և մի քանի այլ փոքր կղզիներում։ Թիվը՝ {{Բնակ}}։ 

Խոսում են [[տագալերեն]] լեզվով (ունեն հարուստ [[գրականություն]])։ Դրական լեզվի պիլիպինո տարբերակը, անգլերենին զուգահեռ, համարվում է [[Ֆիլիպիններ]]ի հիմնական լեզուն։ Դավանում են [[կաթոլիկություն]]։ Զբաղվում են հողագործությամբ ([[բրինձ]], [[ծխախոտ]], կոկոսյան արմավենի և այլն), ձկնորսությամբ։ Զարգացած են հյուսումն ու ոստայնանկությունը։
{{Ազգ-անավարտ}}
{{ՀՍՀ|հատոր=11|էջ=539}}

{{Արտաքին հղումներ}}
[[Կատեգորիա:Ֆիլիպինների ազգեր]]</text>
      <sha1>dej22ai5af6m2ctv41ceh4jubxxprij</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Բասկերվիլների շունը</title>
    <ns>0</ns>
    <id>482747</id>
    <revision>
      <id>8485939</id>
      <parentid>8447523</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T12:03:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Voskanyan</username>
        <id>23951</id>
      </contributor>
      <comment>/* Էկրանավորումներ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="14352" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Գիրք
|թվային տարբերակ = https://holmes.am/պատմվածքներ/բասկերվիլների-շունը/
|թարգմանիչ հայերեն = Մհեր Հրաչյան
|հրատարակում հայերեն = 1985 թ.&lt;ref&gt;[https://holmes.am/գրքեր/բասկերվիլների-շունը-1985/ Նոթեր Շերլոք Հոլմսի մասին։ Բասկերվիլների շունը։ Կորուսյալ աշխարհ]&lt;/ref&gt;
}}
'''Բասկերվիլների շունը''' ({{lang-en|The Hound of the Baskervilles}}), անգլիացի գրող [[Արթուր Կոնան Դոյլ]]ի դետեկտիվ վեպը, [[Շերլոք Հոլմս]]ի մասին նրա չորս [[վեպ]]երից մեկը։ Առաջին անգամ հրատարակվել է 1901-1902 թվականներին «Strand Magazine» ամսագրում։

Սյուժեի հիմքում ընկած է սըր Չարլզ Բասկերվիլի՝ հանելուկային պայմաններում տեղի ունեցած մահվան հետաքննությունը։ Բասկերվիլների տոհմում սերնդից սերունդ փոխանցվում է մի լեգենդ գերբնական ծագում ունեցող ահռելի շան մասին, որ հետապնդում է բոլոր Բասկերվիլներին։ Շերլոք Հոլմսն ու բժիշկ Վաթսոնը ձեռնամուխ են լինում այս գործի հետաքննությանը։ Վեպի գործողությունները տեղի են ունենում [[1889]] թվականի սեպտեմբեր-հոկտեմբեր ամիսներին։

== Սյուժեն ==
=== Բասկերվիլների տոհմի անեծքը ===
Շերլոք Հոլմսին է դիմում Ջեյմս Մորտիմերը՝ անգլիական Դեվոնշիր կոմսության Գրիմպեն թեմի գյուղական բժիշկը։ Նրա հաճախորդ սըր Չարլզ Բասկերվիլը որոշ ժամանակ առաջ մահացել է հանելուկային պայմաններում։ Բասկերվիլների տոհմը վաղ ժամանակներից ապրում է Բասկերվիլ-հոլ կալվածքում, որ տեղակայված է [[ճահիճ|ճահճոտ]] մի վայրում։ Սերնդեսերունդ փոխանցվում է մի [[առասպել]] շան ուրվականի մասին, որը գիշերները ճահիճներում հետապնդում է բոլոր Բասկերվիլներին։ [[Լեգենդ]]ի համաձայն՝ ուրվականը հայտնվել է Բասկերվիլներից մեկին՝ [[17-րդ դար]]ում ապրած անառակ Հյուգոյին պատժելու համար։ Այդ ժամանակվանից ի վեր [[ուրվական]]ը պարբերաբար դառնում է Բասկերվիլների տոհմի անդամների հանելուկային մահվան պատճառ։ Լեգենդում ուրվականը նկարագրվում է որպես ահռելի սև [[շուն]]՝ փայլող աչքերով ու երախով։

Դոկտոր Մարտիմերը պատմում է, որ Չարլզ Բասկերվիլը հավատում էր տոհմական առասպելին ու գիշերները չէր համարձակվում դուրս գալ ճահիճների մոտ։ Նա մահացած է գտնվել իր [[կալվածք]]ի այգում, որտեղ, սովորության համաձայն, զբոսնել էր երեկոյան։ Բոլոր նշանները ցույց են տալիս, որ նա մահացել է սրտի հիվանդությունից, բայց նրա մարմնի վրա հայտնաբերվել են շան կծածի մեծ հետքեր։ Բացի այդ, սըր Չարլզի մահվանից կարճ ժամանակ առաջ Բասկերվիլ-հոլի աշխատողները [[գիշեր]]ները մի քանի անգամ տեսել էին փայլող ահռելի ուրվական, որ հիշեցնում էր Բասկերվիլների լեգենդում նկարագրված շանը։

Մորտիմերը՝ որպես սըր Չարլզի վստահելի անձ, Շերլոք Հոլմսից խորհուրդ է հարցնում, թե ինչպես վարվի սըր Հենրի Բասկերվիլի՝ Բասկերվիլների կալվածքի ժառանգորդի ու այդ տոհմի վերջին ներկայացուցչի հետ։ Խուզարկուն բժշկին ու ժառանգորդին իր մոտ է հրավիրում հաջորդ օրը։ Մինչ նրանց գալը [[Շերլոք Հոլմս]]ն անանուն նամակ է ստանում, որը նրան նախազգուշացնում է, որ հեռու մնա տորֆային ճահիճներից։ Շերլոք Հոլմսը նաև նկատում է, որ երիտասարդ բարոնին հետևում են, սակայն այդպես էլ չի հաջողվում իմանալ՝ ով է։ Հոլմսի խորհրդով՝ Հենրին Բասկերվիլ-հոլ է մեկնում բժիշկ Վաթսոնի ուղեկցությամբ, ում հանձնարարված էր կատարվող ամեն ինչի մասին զեկուցել խուզարկուին։

=== Բասկերվիլ-հոլ ===
Հերոսները մեկնում են Բասկերվիլ-հոլ և սկսում հետաքննությունը։ Վերջնական արդյունքում պարզվում է, որ այս ամենի հիմքում ընկած է [[հանցագործություն|հանցագործության]] մի խորամանկ պլան։ Բասկերվիլների հարևաններից մեկը հանդիսանում է սըր Չարլզի ևս մեկ զարմիկը։ Նա այստեղ է եկել ուրիշ անունով՝ նպատակ ունենալով շահել սըր Չարլզի վստահությունը և դառնալ նրա ժառանգորդը։ Սըր Չարլզից իմանալով շան մասին [[առասպել]]ը՝ Ստեպլտոնը որոշում է այն ծառայեցնել սեփական նպատակներին։ Իմանալով, որ սըր Չարլզը հիվանդ է և կարող է մեռնել ուժեղ վախի պատճառով, նա գնում է մի ահռելի շուն, տանում ճահիճների մոտ, ներկում փայլող լուծույթով ու անհրաժեշտ պահին բաց թողնում Բասկերվիլի վրա։ Սըր Չարլզը, վախենալով շնից, վազել է ու մահացել սրտի նոպայից։ Հենրիին նույն ճակատագրից փրկում են Հոլմսն ու Վաթսոնը։

== Գործող անձինք ==
* ''Շերլոք Հոլմս'',
* ''Բժիշկ Վաթսոն'',
* ''Հենրի Բասկերվիլ'', սըր Չարլզի ժառանգը, շան հարձակման զոհ,
* ''Ջոն Բերիմոր'', Բասկերվիլների տան աշխատողը, մռայլ ու հանելուկային, բայց բարի ու ազնիվ մարդ,
* ''Էլիզա Բերիմոր'', Ջոն Բերիմորի կինը, միջին տարիքի ինքնամփոփ կին, սարսափելի չարագործ Սելդենի քույրը,
* ''Սելդեն'', «Նոտինգհիլյան մարդասպան», սարսափելի չարագործ, որ կատարել է դաժան սպանություններ։ Էլիզա Բերիմորի հարազատ եղբայրը։ Զոհվել է ընկնելով քարից, երբ փախչում էր Բասկերվիլների շնից,
* ''Բժիշկ Ջեյմս Մորտիմեր'', սըր Չարլզի ընկերը, սովորական բժիշկ, ապրում է Գրիմպեն գյուղում՝ Բասկերվիլ-հոլից ոչ հեռու,
* ''Ջեք Ստեպլտոն'', [[Նատուրալիզմ|նատուրալիստ]], Բասկերվիլի հարևանը, երկար ժամանակ ձևանում էր ընկեր ու օգնական, սակայն պարզվում է, որ նա է գլխավոր հակառոկորդը։ Ջեքը նույնպես Բասկերվիլ է, նա Ռոջեր Բասկերվիլի՝ երեք եղբայրներից կրտսերի որդին է։ Մեղավոր է սըր Չարլզի մահվան ու Հենրիի վրա կատարված հարձակման մեջ։ Խեղդվել է ճահճում հետապնդումից փախչելու ժամանակ։
* Բերիլ Ստեպլտոն, նույն ինքը՝ Գարսիան, Ստեպլտոնի կինը, որին նա ներկայացնում էր որպես քույր։
* Բասկերվիլների շունը, խուզարկու շան ու [[գամփռ]]ի խառնուրդ, «դժոխային արարած», որ մթության մեջ լուսարձակում է ֆոսֆորի շնորհիվ, սըր Չարլզի սպանության գործիքը, Հենրիի վրա հարձակման փորձի ժամանակ սպանվել է Շերլոք Հոլմսի կրակոցից։

== Էկրանավորումներ ==
{| class=&quot;wikitable&quot;
! Տարի !! Անվանում !! Երկիր !! Ռեժիսոր !! Հոլմս !! Վաթսոն'''
|-
| 1914 || ''Der Hund von Baskerville, 1. Teil'' || rowspan=4 | {{դրոշավորում|Գերմանիա|1871}} || rowspan=2 | Rudolf Meinert || rowspan=4 | Alwin Neuß || rowspan=4 | չկա
|-
| 1914 || ''Der Hund von Baskerville, 2. Teil — Das einsame Haus''
|-
| 1914 || ''Der Hund von Baskerville, 3. Teil — Das unheimliche Zimmer'' || rowspan=2 | Ռիչարդ Օսվալդ
|-
| 1915 || ''Der Hund von Baskerville, 4. Teil''
|-
| 1920 || ''Das dunkle Schloß'' || rowspan=3 | {{դրոշավորում|Գերմանիա|1919}}|| rowspan=3 | Willy Zeyn || Eugen Burg || rowspan=3 | չկա
|-
| 1920 || ''Das Haus ohne Fenster'' || rowspan=2 | Erich Kaiser-Tietz
|-
| 1920 || ''Dr. MacDonalds Sanatorium''
|-
| 1921 ||''The Hound of the Baskervilles''|| | {{UK}} || Maurice Elvey || Ellie Norwood || Hubert Willis
|-
| 1929 || ''Der Hund von Baskerville'' || | {{դրոշավորում|Գերմանիա|1919}}|| Ռիխարդ Օսվալդ || Carlyle Blackwell || George Seroff
|-
| 1932 ||''The Hound of the Baskervilles'' || | {{UK}} || Gareth Gundrey || Robert Rendel || Frederick Lloyd
|-
| 1936 || ''Der Hund von Baskerville'' || | {{դրոշավորում|Գերմանիա|1933}}|| Carl Lamac || Bruno Güttner || Fritz Odemar
|-
| 1939 || ''The Hound of the Baskervilles'' || | {{USA}} || Sidney Lanfield || Բեզիլ Ռետբոուն || Բրյուս Նայջել
|-
| 1955 || ''Der Hund von Baskerville'' || | {{դրոշավորում|Գերմանիա}} || Fritz Umgelter || Wolf Ackva || Arnulf Schröder
|-
| 1959 ||''The Hound of the Baskervilles''|| | {{UK}} || Terence Fisher|| Պիտեր Կաշինգ || André Morell
|-
| 1968 ||''The Hound of the Baskervilles'' &lt;ref&gt;{{cite book |author=Alan Barnes |authorlink=|title=Sherlock Holmes on Screen |year=2002 |publisher=Reynolds &amp; Hearn Ltd |page=182 |isbn=978-1-903111-04-8 }}&lt;/ref&gt;|| | {{UK}} || Graham Evans || Պիտեր Կաշինգ || Nigel Stock
|-
| 1971 ||''Собака Баскервилей''&lt;ref&gt;{{cite book |last=Barnes|first=Alan| authorlink= |title=Sherlock Holmes on Screen |year=2011 |publisher=Titan Books|pages=140 |isbn=9780857687760 }}&lt;/ref&gt; || | {{URS}} ||Ա. Զինովևա|| Նիկոլայ Վոլկով||Լև Կրուգլիյ
|-
| 1972 ||''The Hound of the Baskervilles'' || | {{USA}} || Barry Crane || Ստյուարտ Գրեյնջեր || Bernard Fox
|-
| 1978 || ''The Hound of the Baskervilles'' || | {{UK}} || Paul Morrissey || Պիտեր Էդվարդ Կուկ || Մուր Դադլի
|-
| 1981 ||''Собака Баскервилей''|| | {{URS}} || Իգոր Մասլենիկով|| [[Վասիլի Լիվանով]] || Վիտալի Սոլոմին
|-
| 1982 ||''The Hound of the Baskervilles''|| | {{UK}} || Peter Duguid || Թոմ Բեյքեր || Terence Rigby
|-
| 1983 ||''The Hound of the Baskervilles''|| | {{UK}} || Douglas Hickox || Իեն Ռիչարդսոն || Donald Churchill
|-
| 1983 || ''Sherlock Holmes and the Baskerville Curse'' || {{AUS}} || Ian McKenzie &amp; Alex Nicholas || Պիտեր Օ'Տուլ (ձայն) || Earle Cross (ձայն)
|-
| 1988 ||''The Hound of the Baskervilles''&lt;ref&gt;{{cite news|last=O'Connor|first=John J.|title=Review/Television; Holmes, Hounds and Haunted Halls|url=https://www.nytimes.com/1988/12/08/arts/review-television-holmes-hounds-and-haunted-halls.html|newspaper=[[Նյու Յորք Թայմս]]|date=8 December 1988|accessdate=24 November 2018}}&lt;/ref&gt;|| | {{UK}} || Brian Mills || Ջերեմի Բրետ || Edward Hardwicke
|-
| 1998 ||''The Hound of the Baskervilles'' (BBC Radio Broadcasting)|| | {{UK}} || Enyd Williams || Clive Merrison || Michael Williams
|-
| 2000 ||''The Hound of the Baskervilles''|| | {{CAN}} || Rodney Gibbons || Մետ Ֆրյուեր || Kenneth Welsh
|-
| 2002 || ''[[Բասկերվիլների շունը (ֆիլմ, 2002)|The Hound of the Baskervilles]]'' || | {{UK}} || David Attwood || Ռիչարդ Ռոկսբուրգ || Յան Հարտ
|-
| 2011 || ''The Hounds of the Baskerville'' || | {{UK}} || Պոլ Մակգիգան || Բենեդիկտ Կամբերբեկտչ || Մարտին Ֆրիմեն
|}

== Տես նաև ==
* [[Դարի 100 գրքերն ըստ Լը Մոնդ օրաթերթի]]

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

== Արտաքին հղումներ ==
* [https://www.holmes.am/պատմվածքներ/բասկերվիլների-շունը/ Բասկերվիլների շունը holmes.am-ում]
* [https://grapaharan.org/Բասքըրվիլների_շունը Բասկերվիլների շունը գրապահարանում]
* [https://standardebooks.org/ebooks/arthur-conan-doyle/the-hound-of-the-baskervilles Բասկերվիլների շունը standardebooks.org-ում] (անգլերեն)
{{Արտաքին հղումներ}}

[[Կատեգորիա:Անգլիական վեպեր]]
[[Կատեգորիա:Անգլերեն գրքեր]]
[[Կատեգորիա:1902 վիպակներ]]
[[Կատեգորիա:Շերլոք Հոլմս]]
[[Կատեգորիա:Արթուր Կոնան Դոյլի ստեղծագործություններ]]
[[Կատեգորիա:Բրիտանական գոթական վեպեր]]
[[Կատեգորիա:Էկրանավորված բրիտանական վեպեր]]</text>
      <sha1>9evp4v6reu6gm68fqapntxjwu5levmu</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Արթուր Անդրանիկյան</title>
    <ns>0</ns>
    <id>483007</id>
    <revision>
      <id>8485991</id>
      <parentid>7976781</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T12:52:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Armineaghayan</username>
        <id>25187</id>
      </contributor>
      <comment>ավելացվեց [[Կատեգորիա:Բանասիրական գիտությունների թեկնածուներ]] [[Վիքիպեդիա:ՀոթՔաթ|ՀոթՔաթ]] գործիքով</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3808" xml:space="preserve">{{անաղբյուր}}
{{Տեղեկաքարտ Գրող}}
'''Արթուր Անդրանիկյան''' ({{ԱԾ}}), հայ բանաստեղծ, գրականագետ, բանասիրական գիտությունների թեկնածու։

== Կենսագրություն ==
Ծնվել է 1959 թվականի նոյեմբերի 16-ին, Լենինականում (այժմ՝ [[Գյումրի]])։ Ավարտել է ԵՊՀ [[ԵՊՀ հայ բանասիրության ֆակուլտետ|բանասիրական ֆակուլտետը]]։ Եղել է «Սփյուռք» հրատարակչության հիմնադիր տնօրենը (1989-1996)։ Նրա բանաստեղծությունները պարբերաբար տպագրվել են գրական մամուլում, իսկ գեղանկարչական աշխատանքները գտնվում են [[Մերձավոր Արևելք]]ի և [[Արևմտյան Եվրոպա]]յի մի շարք երկրների մասնավոր հավաքածուներում։

Կազմել և խմբագրել է սփյուռքահայ մի շարք նշանավոր բանաստեղծների, գրողների ստեղծագործությունների ժողովածուները ([[Ահարոն Տատուրյան]], [[Նիկողոս Սարաֆյան]], [[Կարո Փոլադյան]], [[Զապել Եսայան]], [[Նշան Պեշիկթաշլյան]] և ուրիշներ)։ [[Արևելահայերեն]]ից [[արևմտահայերեն]]ի է վերածել [[Արմեն Սարգսյան]]ի «Հայկական ժողովրդական առակներ» պատկերազարդ ժողովածուն։ Շուրջ 15 գրքի հեղինակ է։

== Երկեր ==
* Հնգամարտ (կատակերգություններ), Երևան, 2014։
* Վերամուտ, բանաստեղծություններ, /արևմտահայերեն/, 2003, 2006, 2009, 2015:
* Ձայնանկար, բանաստեղծություններ, 1016։
* Այլընթաց, բանաստեղծություններ, 1993։
* Տարաժամ, բանաստեղծություններ, 1995
* Սըրարշավ, բանաստեղծություններ, Երևան, 2009։
* Միջօրեի բանաստեղծություններ, Երևան, 2006։
* Շողէջ, Երևան, 1998, 2004։
* Բոլոր ճանապարհները տանում են Ոչմիտեղ, սոցիալ-քաղաքական երգիծանք, 2005։
* Մերկասառույց, Պէյրութ, 1996։
* Բնակավայր ճանապարհին, Երևան, 1986։
* Նահանջը առանց երգի, ֆիլմի սցենար ըստ Շահան Շահնուրի համանուն վեպի, 2013։
* Վան-1908, ֆիլմի սցենար ըստ Վիկտոր Գորդոնի Կյանքի կանաչ արևը վեպի, 2014։

== Պարգևներ և մրցանակներ ==
* 2013 թվականին «Արիի ճամփորդությունը այբբենարանում» ժողովածուի համար արժանացել է Հայատսանի Գրողների միության [[Վախթանգ Անանյան]]ի անվան մանկապատանեկան գրականության մրցանակի։
* 2009 թվականին «Վերամուտ» գրքի համար արժանացել է «Հրանտ և Մանուշակ Սիմոնյաններ» գրական մրցանակի։
* 2003 թվականին արժանացել է մանկական գրականության համահայկական մրցանակաբաշխության երկրորդ մրցանակի (պոեզիա)։
{{Արտաքին հղումներ}}

{{DEFAULTSORT:Անդրանիկյան, Արթուր}}

[[Կատեգորիա:Հայ բանաստեղծներ]]
[[Կատեգորիա:Հայ գրականագետներ]]
[[Կատեգորիա:Բանասիրական գիտությունների թեկնածուներ]]</text>
      <sha1>q28f0vqh4khiqktsnc49q81m4ln5573</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Չորսի նշանը</title>
    <ns>0</ns>
    <id>484999</id>
    <revision>
      <id>8485940</id>
      <parentid>7722259</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T12:03:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Voskanyan</username>
        <id>23951</id>
      </contributor>
      <comment>/* Էկրանավորումները */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4375" xml:space="preserve">{{Անաղբյուր}}
{{Տեղեկաքարտ Գիրք}}

'''«Չորսի նշանը»''' ({{lang-en|The Sign of the Four}}), [[Արթուր Կոնան Դոյլ]]ի հետախուզական պատմությունն է, որը հրատարակվել է [[1890]] թվականին։

== Բովանդակություն ==
''[[Շերլոք Հոլմս]]ի'' մոտ է գալիս մի երիտասարդ աղջիկ՝ ''Մերի Մորսթենը'', որը խնդրում է [[Հետախուզություն|հետախույզին]] և ''բժիշկ Վաթսոնին'' բացահայտել ամեն տարի իրեն ուղարկվող [[մարգարիտ]]ների գաղտնիքը, և, եթե հնարավոր է, օգնել իրեն՝ 10 տարի առաջ կորած հորը գտնելու գործում։ Քննելով գործը՝ Հոլմսն ու Վաթսոնը պարզում են, որ Մերին և ''Շոլթո եղբայրները'' հանդիսանում են ահռելի կարողության՝ գանձի, ժառանգորդներ, որը հայտնաբերվել է իրենց ծնողների կողմից։ Նրանք արդեն պատրաստվում էին բաժանել ժառանգությունը երեք մասի, երբ Շոլթո եղբայրներից մեկը սպանվում է, իսկ գանձերը՝ գողացվում։ Հոլմսը գտնում է հանցագործին, սակայն գանձը կորած էր անվերադարձ։
Քննության ընթացքում Վաթսոնն ու Մերի Մորսթենը սիրահարվում են և որոշում ամուսնանալ։ Այդ իրողության մեջ կարևոր դեր խաղաց գանձերի կորուստը, քանի որ Վաթսոնը չէր համարձակվում առաջարկություն անել, վախենալով, որ իրեն կհամարեն շահամոլ։

== Էկրանավորումները ==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! Թվական !! Անվանում !! Պետություն !! Ռեժիսոր !! Շերլոքի դերակատար!! Վաթսոնի դերակատար
|-
| 1913 || Sherlock Holmes Solves the Sign of the Four || {{USA}} || Lloyd Lonergan || Harry Benham || Charles Gunn
|-
| 1923 || The Sign of the Four || {{UK}} || Maurice Elvey || Eille Norwood || Hubert Willis
|-
| 1932 || The Sign of the Four || {{UK}} || Graham Cutts || Arthur Wontner || Ian Hunter
|-
| 1968 || The Sign of the Four || {{UK}} || Անհայտ է/[[BBC]] || Peter Cushing || Nigel Stock
|-
| 1974 || Das Zeichen der Vier || {{FRA}}&lt;br /&gt;[[Գերմանիայի Ֆեդերատիվ Հանրապետություն (մինչև 1990)|Գերմանիայի Ֆեդերատիվ Հանրապետություն]] || Jean-Pierre Decourt || Rolf Becker || Roger Lumont
|-
| 1983 || The Sign of the Four || {{UK}} || Desmond Davis || Ian Richardson || David Healy
|-
| 1983 || The Sign of the Four (մուլտֆիլմ) || {{AUS}} || Ian Mackenzie, Alex Nicholas || Peter O’Toole (ձայնը)|| Earle Cross (ձայնը)
|-
| 1983 || Приключения Шерлока Холмса и доктора Ватсона։ Сокровища Агры || {{USSR}} || Իգոր Մասլեննիկով || [[Վասիլի Լիվանով]] || Վիտալի Սոլոմին 
|-
| 1987 || The Sign of Four || {{UK}} || Peter Hammond || Jeremy Brett || Edward Hardwicke
|-
| 1991 || The Crucifer of Blood || {{UK}}&lt;br /&gt;{{USA}} || Fraser Clarke Heston&lt;br /&gt; || Charlton Heston || Richard Johnson
|-
| 2001 || The Sign of the Four || {{CAN}} || Rodney Gibbons || Matt Frewer || Kenneth Welsh
|}

== Արտաքին հղումներ ==
* [https://www.holmes.am/պատմվածքներ/չորսի-նշանը/ Չորսի նշանը holmes.am կայքում]
* [https://grapaharan.org/Չորսի_նշանը Ստեղծագործությունը՝ հայերեն թարգմանությամբ]

{{Արտաքին հղումներ}}

[[Կատեգորիա:Պատմվածքներ]]
[[Կատեգորիա:Անգլիական գրականություն]]
[[Կատեգորիա:Նամակագրական վեպեր]]
[[Կատեգորիա:Հեռուստաշոուների հիմք ծառայած վեպեր]]
[[Կատեգորիա:Էկրանավորված բրիտանական վեպեր]]
[[Կատեգորիա:Անգլերեն գրքեր]]
[[Կատեգորիա:Անգլերեն գրականություն]]</text>
      <sha1>e81y872ytmxza2ahzoxmkk6j63d0q40</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Քիմիայի միջազգային օլիմպիադա</title>
    <ns>0</ns>
    <id>486179</id>
    <revision>
      <id>8486185</id>
      <parentid>8178567</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T17:47:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dminasyan</username>
        <id>8930</id>
      </contributor>
      <comment>/* Հայաստանի արդյունքները ՔՄՕ-ում */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="32679" xml:space="preserve">[[Պատկեր:IChO medal.jpg|մինի|աջից|29-րդ ՔՄՕ-ի մեդալ]]
'''Քիմիայի միջազգային օլիմպիադա''' ('''ՔՄՕ''', {{lang-en|IChO, International Chemistry Olympiad}}), ամենամյա մրցաշար ավագ դպրոցի աշակերտների համար։ ՔՄՕ-ն համարվում է [[Միջազգային առարկայական օլիմպիադաներ]]ից մեկը։ ՔՄՕ-ի հիմնական նպատակն է մեծացնել աշակերտների հետաքրքրվածությունը քիմիայի հանդեպ։ ՔՄՕ-ի Միջազգային ինֆորմացիոն կենտրոնը&lt;ref&gt;ՔՄՕ-ի Միջազգային ինֆորմացիոն կենտրոն             [http://www.iuventa.sk/en/subpages/icho/icho.alej (պաշտոնական կայք)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140823075136/http://www.iuventa.sk/en/Subpages/ICHO/ICHO.alej |date=2014-08-23 }}&lt;/ref&gt; գտնվում է [[Բրատիսլավա]]յում, [[Սլովակիա]]։

== Պատմություն ==
[[Պատկեր:Icho map 2011.png|մինի|400px|Կարմիր գույնով նշված են ՔՄՕ կազմակերպած երկրները, իսկ կապույտ և կանաչ գույներով նշված են այլ մասնակից երկրներ]]
ՔՄՕ կազմակերպելու գաղափարը առաջին անգամ ի հայտ է եկել [[1968]] թվականին Չեխոսլովակիայում։ Առաջին օլիմպիադան կայացել է 1968 թվականի մայիսի 18-21 Պրահայում, որին մասնակցել է ընդամենը երեք երկիր։ [[1971]] թվականին ՔՄՕ-ն չկայացավ ընդունող երկրի ու կազմակերպիչի ոչ ճիշտ պայմանավորվածության պատճառով։ Ներկայումս, Քիմիայի միջազգային օլիմպիադային մասնակցում է ավելի քան 70 երկիր (այդ թվում նաև Հայաստանը) և ավելի քան 300 մասնակից։

== Օլիմպիադայի կանոններն ու կառուցվածքը ==
Յուրաքանչյուր պատվիրակություն կազմված է ոչ ավելի քան 4 աշակերտներից և 2 ղեկավարներից։ Պատվիրակությունը կարող է ներառել նաև հյուրեր և գիտական դիտորդներ։ Աշակերտները պետք է լինեն 20 տարեկանից ցածր և չպետք է սովորեն համալսարանում։ Մասնակցել ցանկացող նոր երկրները պետք է գիտական դիտորդներ ուղարկեն երկու հաջորդական քիմիայի օլիմպիադաներին։
[[Պատկեր:Medali Emas Kelvin.jpg|մինի|աջից|40-րդ ՔՄՕ-ի ոսկե մեդալ]]
Օլիմպիադան բաղկացած է երկու փուլերից՝ տեսական ու փորձնական։ Երկուսն էլ տևում են 5 ժամ և անց են կացվում երկու տարբեր օրերի ընթացքում (սովորաբար սկզբից անց է կացվում փորձնական փուլը)։ Տեսական փուլը 60 միավոր է, իսկ փորձնականը՝ 40։ Յուրաքանչյուր փուլ գնահատվում է անկախ մյուսի արդյունքից և մասնակցի ընդհանուր միավորը երկու փուլերի միավորների գումարն է կազմում։ Գիտական ժյուրին առաջարկում է խնդիրները, իսկ միջազգային ժյուրին, որը կազմված է բոլոր երկրների ղեկավարներից, քննարկում է խնդիրները և թարգմանում դրանք մայրենի լեզվով։ Մասնակիցները ստանում են խնդիրները իրենց նախընտրած լեզվով։ Այնուհետև մասնակցի աշխատանքը գնահատվում է և՛ գիտական ժյուրիի, և՛ տվյալ երկրի ղեկավարների կողմից։ Մինչև քննությունների ավարտը կամայական շփում ղեկավարների և մասնակիցների միջև արգելված է։

Օլիմպիադան իր մեջ է ներառում քիմիայի տարբեր բնագավառներ՝ [[օրգանական քիմիա]], [[անօրգանական քիմիա]], [[ֆիզիկական քիմիա]], [[անալիտիկ քիմիա]], [[բիոքիմիա]], [[սպեկտրոսկոպիա]] և այլն։ Ամեն տարի ՔՄՕ-ի ընդունող երկիրը կազմում է նախապատրաստական խնդիրներ։ Բոլոր մասնակիցները գնահատվում են իրենց սեփական արդյունքի հիման վրա և թիմային միավոր սահմանված չէ։

==Հայաստանի արդյունքները ՔՄՕ-ում==
Հայաստանի աշակերտները սկսել են մասնակցել ՔՄՕ-ին սկսած [[2006]] թվականից։

Մասնակիցների ընտրությունը կատարվում է մի քանի փուլերի ընթացքում. դպրոցական, համայնքային, մարզային և հանրապետական օլիմպիադաներից հետո ընտրվում են ամենաբարձր գիտելիքներ ցուցադրած աշակերտները և նրանցից կազմվում է օլիմպիական խմբակ, որտեղ էլ շարունակվում են ուսումնակրթական դասընթացները։ Այնուհետև երկու կամ երեք ընտրողական փուլերից հետո որոշվում է մասնակիցների վերջնական ցանկը։

Հայաստանի պատվիրակությունները ղեկավարել է [[Երևանի պետական բժշկական համալսարան]]ի&lt;ref&gt;ԵՊԲՀ [http://www.ysmu.am (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt; (ԵՊԲՀ) դեղագիտական ֆակուլտետի քիմիայի ամբիոնի վարիչ Լիդա Սահակյանը։

Հայաստանի աշակերտները մասնակցել են 2006-2014 և 2016-2019  թվականների ՔՄՕ-ներին։ 2015 թվականին ՔՄՕ-ն անց է կացվել ք.[[Բաքու|Բաքվում]] ([[Ադրբեջան]]), որին Հայաստանի պատվիրակությունը չի մասնակցել։

{| class=&quot;wikitable&quot;
|- 
! Հ/հ
! Տարի
! Վայրը
! Հայ մասնակիցների թիվը
! {{Ոսմաթ}}
! {{Արմաթ}}
! {{Բրմաթ}}
! {{Գովմաթ}}
|-
| align=&quot;center&quot; | '''54''' || [[2022]] || [[Տյանցզին]], {{Դրոշավորում|Չինաստան}}, Առցանց || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 3 || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''53''' || [[2021]] || [[Օսակա]], {{Դրոշավորում|Ճապոնիա}}, Առցանց || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 3 || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''52''' || [[2020]] || [[Ստամբուլ]], {{Դրոշավորում|Թուրքիա}}, Առցանց || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''51''' || [[2019]] || [[Փարիզ]], {{Դրոշավորում|Ֆրանսիա}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 2
|-
| align=&quot;center&quot; | '''50''' || [[2018]] || [[Բրատիսլավա]], {{Դրոշավորում|Սլովակիա}} / [[Պրահա]], {{Դրոշավորում|Չեխիա}}  || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''49''' || [[2017]] || [[Նախոն-Պատոմ]], {{Դրոշավորում|Թաիլանդ}}  || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''48''' || [[2016]] || [[Թբիլիսի]], {{Դրոշավորում|Վրաստան}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''47''' || [[2015]] || [[Բաքու]], {{Դրոշավորում|Ադրբեջան}} || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''46''' || [[2014]] || [[Հանոյ]], {{Դրոշավորում|Վիետնամ}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''45''' || [[2013]] || [[Մոսկվա]], {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''44''' || [[2012]] || [[Վաշինգտոն ԿՇ|Վաշինգտոն]], {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''43''' || [[2011]] || [[Անկարա]], {{Դրոշավորում|Թուրքիա}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''42''' || [[2010]] || [[Տոկիո]], {{Դրոշավորում|Ճապոնիա}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''41''' || [[2009]] || [[Քեմբրիջ]], {{Դրոշավորում|Մեծ Բրիտանիա}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''40''' || [[2008]] || [[Բուդապեշտ]], {{Դրոշավորում|Հունգարիա}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''39''' || [[2007]] || [[Մոսկվա]], {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} || align=&quot;center&quot; | 3 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''38''' || [[2006]] || [[Կյոնջու]], {{Դրոշավորում|Հարավային Կորեա}} || align=&quot;center&quot; | 3 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 1
|-
|}

==Հայաստանի մասնակիցների արդյունքները ՔՄՕ-ում==
[[Հայաստան]]ը առաջին անգամ մասնակցել է ՔՄՕ-ում [[2006]] թվականին։ Մինչ օրս հայաստանյան թիմերը արժանացել են 3 արծաթե ու 17 բրոնզե մեդալների և 4 գովասանագրի։

{| class=&quot;wikitable&quot;
|- 
! Տարի
! Մասնակից
! Դպրոց
! Դասարան
! Մրցանակներ
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2021]] || Աղեկյան Հայկ || «Հերացի» ա/դ ||align=&quot;center&quot; | XI || {{Բրմաթ}}
|-
| Ներսիսյան Սևադա || ք․ Հրազդանի թիվ 13 ա/դ ||align=&quot;center&quot; |XII || 
|-
|  Ասատրյան Լեոնիդ || [[Քվանտ վարժարան]] ||align=&quot;center&quot; | X || {{Բրմաթ}}
|-
|  Հարությունյան Տիգրան|| Արագածոտնի մարզ, գ․Նորաշենի մ/դ ||align=&quot;center&quot; | XI || {{Բրմաթ}}
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2020]] || Խառատյան Լևոն || Վանաձորի N:11 ա/դ ||align=&quot;center&quot; | XII || {{Արմաթ}}
|-
| Պետրոսյան Արտյոմ || Վանաձորի մաթեմատիկական և բնագիտական առարկաների հատուկ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |XII || {{Բրմաթ}}
|-
| Թադևոսյան Գագիկ || «Հերացի» ա/դ ||align=&quot;center&quot; | XII ||
|-
| Հակոբյան Արեն|| Ֆիզմաթ դպրոց ||align=&quot;center&quot; | XI ||
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2019]] || Աղեկյան Մովսես || «Հերացի» ավագ դպրոց ||align=&quot;center&quot; | XII || {{Բրմաթ}}
|-
| Մաթևոսյան Հովհաննես || «Հերացի» ավագ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |XII || {{Գովմաթ}}
|-
| Խառատյան Լևոն || Վանաձորի թիվ 11 ավագ դպրոց ||align=&quot;center&quot; | XI || {{Գովմաթ}}
|-
| Պետրոսյան Արտյոմ  || Վանաձորի մաթեմատիկական և բնագիտական առարկաների հատուկ դպրոց ||align=&quot;center&quot; | XI || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2018]] || Աղեկյան Մովսես || «Հերացի» ավագ դպրոց ||align=&quot;center&quot; | XI || 
|-
| Մաթևոսյան Հովհաննես || «Հերացի» ավագ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| Հարությունյան Հրաչուհի || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||align=&quot;center&quot; | XI ||
|-
| Պետրոսյան Նարեկ || [[«Ֆոտոն» վարժարան]] ||align=&quot;center&quot; | XII || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2017]] || Խաչատրյան Համլետ || Վանաձորի մաթեմատիկական և բնագիտական առարկաների հատուկ դպրոց ||align=&quot;center&quot; | XII || {{Բրմաթ}}
|-
| Սաղյան Սպարտակ || Վանաձորի մաթեմատիկական և բնագիտական առարկաների հատուկ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |XII || {{Բրմաթ}}
|-
| Կիրակոսյան Սուսաննա || Երևանի թիվ 184 ավագ դպրոց ||align=&quot;center&quot; | XII || {{Գովմաթ}}
|-
| Պերոսյան Նարեկ || [[«Ֆոտոն» վարժարան]] ||align=&quot;center&quot; | XI || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2016]] || Սաղյան Սպարտակ || Վանաձորի մաթեմատիկական և բնագիտական առարկաների հատուկ դպրոց ||align=&quot;center&quot; | XI || {{Բրմաթ}}
|-
| Խաչատրյան Համլետ || Վանաձորի մաթեմատիկական և բնագիտական առարկաների հատուկ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| Բատիկյան Սամվել || [[Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան]] ||align=&quot;center&quot; | XII || 
|-
| Կիրակոսյան Սուսաննա || Երևանի թիվ 184 ավագ դպրոց ||align=&quot;center&quot; | XII || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2014]] || Խաչատրյան Հրաչյա || Նոր Գեղիի թիվ 1 մ/դ ||align=&quot;center&quot; |XII || 
|-
| Դալլաքյան Օլգերտ || Էվրիկա ||align=&quot;center&quot; |XII || 
|-
| Հարությունյան Արամ || [[Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան]] ||align=&quot;center&quot; |XII || 
|-
| Ավթանդիլյան Տիգրան || [[Քվանտ վարժարան]] ||align=&quot;center&quot; |XII || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2013]] || Ղարախանյան Վահե || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||align=&quot;center&quot; |XII || {{Բրմաթ}} 
|-
| Ծերունյան Վարդգես || Ֆիզմաթ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |XII || {{Բրմաթ}} 
|-
| Դալլաքյան Օլգերտ || Էվրիկա ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| Խաչատրյան Հրաչյա || Նոր Գեղիի թիվ 1 մ/դ ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2012]] || Գալոյան Ալեքսեյ || Քվանտ վարժարան ||align=&quot;center&quot; |XII || {{Բրմաթ}} 
|-
| Չիթչյան Դավիթ || Քվանտ վարժարան ||align=&quot;center&quot; |XII || {{Բրմաթ}} 
|-
| Գրիգորյան Լիլիթ || Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան ||align=&quot;center&quot; |XI || {{Բրմաթ}} 
|-
| Ղարախանյան Վահե || Ֆիզմաթ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |XI || {{Բրմաթ}} 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2011]] || Գալոյան Ալեքսեյ || Քվանտ վարժարան ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| Առաքելյան Աշխեն || Էվրիկա ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| Գրիգորյան Լիլիթ || Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան ||align=&quot;center&quot; |X || 
|-
| Ղարախանյան Վահե || Ֆիզմաթ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |X || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2010]] || Սարգսյան Էդվարդ || Էվրիկա ||align=&quot;center&quot; |XI || {{Բրմաթ}} 
|-
| Ասլանյան Արթուր || Ուսում դպրոց ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| Արզումանյան Դավիթ || Ֆիզմաթ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| Թամազյան Վահագն || Քվանտ վարժարան ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
|rowspan=&quot;4&quot; | [[2009]] || Մխիթարյան Սմբատ || Քվանտ վարժարան ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| Թամազյան Վահագն || Քվանտ վարժարան ||align=&quot;center&quot; |X || 
|-
| Սարգսյան Էդվարդ || Էվրիկա ||align=&quot;center&quot; |X || 
|-
| Ասլանյան Արթուր || Ուսում դպրոց ||align=&quot;center&quot; |X || 
|-
|rowspan=&quot;4&quot; | [[2008]] || Դշխունյան Նարեկ || Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան ||align=&quot;center&quot; |X || {{Բրմաթ}} 
|-
| Ղահրամանյան Արշավիր || Քվանտ վարժարան ||align=&quot;center&quot; |X || 
|-
| Ալոյան Տաթևիկ || Արմավիրի վարժարան ||align=&quot;center&quot; |IX || 
|-
| Ղարիբյան Հայկազ || Ֆիզմաթ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |IX || 
|-
|rowspan=&quot;3&quot; | [[2007]] || Բարդախչյան Սամվել || Ֆիզմաթ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |X || {{Արմաթ}} 
|-
| Դշխունյան Նարեկ || Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան ||align=&quot;center&quot; |IX || {{Արմաթ}} 
|-
| Ղահրամանյան Արշավիր || Քվանտ վարժարան ||align=&quot;center&quot; |IX || {{Բրմաթ}}
|-
| rowspan=&quot;3&quot; |[[2006]] || Եպիսկոպոսյան Դավիթ || Քվանտ վարժարան ||align=&quot;center&quot; |X || {{Գովմաթ}} 
|-
| Բարդախչյան Սամվել || Ֆիզմաթ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |X || 
|-
| Դավինյան Անդրանիկ || Գյումրու թիվ 1 մ/դ ||align=&quot;center&quot; |X || 
|-
|}

== Անցած օլիմպիադաները ==
{| class=&quot;wikitable&quot; 
|-
! ՔՄՕ հ/հ
! Քաղաք
! Երկիր
! Ամսաթիվ 
! Մասնակից&lt;br /&gt;երկրների&lt;br /&gt;թիվը
! Մասնակիցների&lt;br /&gt;թիվը
! Կայք
|-
| align=&quot;center&quot; | '''53''' || [[Օսակա]] ||  {{Դրոշավորում|Ճապոնիա}} || Հուլիս 25- օգոստոսի 2, [[2021]] ||align=&quot;center&quot; | 79 ||align=&quot;center&quot; | 309 ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2021 [https://www.icho2021.org/ (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''52''' || [[Ստամբուլ]] ||  {{Դրոշավորում|Թուրքիա}} || Հուլիս 23-29, [[2020]] ||align=&quot;center&quot; | 60 ||align=&quot;center&quot; | 231 ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2020 [https://icho2020.tubitak.gov.tr/ (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''51''' || [[Փարիզ]] ||  {{Դրոշավորում|Ֆրանսիա}} || Հուլիս 21-30, [[2019]] ||align=&quot;center&quot; | 80 ||align=&quot;center&quot; | --- ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2019 [https://icho2019.paris/ (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''50''' || [[Բրատիսլավա]] / [[Պրահա]] ||{{Դրոշավորում|Սլովակիա}} /  {{Դրոշավորում|Չեխիա}}  || Հուլիս 19-29, [[2018]] ||align=&quot;center&quot; | 76 ||align=&quot;center&quot; | --- ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2018 [https://50icho.eu/ (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''49''' || [[Նախոն-Պատոմ]] || {{Դրոշավորում|Թաիլանդ}} || Հուլիս 6-15, [[2017]] ||align=&quot;center&quot; | 76 ||align=&quot;center&quot; | --- ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2017 [https://icho2017.sc.mahidol.ac.th/ (պաշտոնական կայք)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170706105520/https://icho2017.sc.mahidol.ac.th/ |date=2017-07-06 }}&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''48''' || [[Թբիլիսի]] || {{Դրոշավորում|Վրաստան}} || Հուլիս 23-օգոստոսի 1, [[2016]] ||align=&quot;center&quot; | 82 ||align=&quot;center&quot; | 312 ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2016 [http://www.icho2016.chemistry.ge/ (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''47''' || [[Բաքու]] || {{Դրոշավորում|Ադրբեջան}} || Հուլիս 20-29, [[2015]] ||align=&quot;center&quot; |75 ||align=&quot;center&quot; |292 ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2015 [http://icho2015.msu.az (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''46''' || [[Հանոյ]] || {{Դրոշավորում|Վիետնամ}} || Հուլիս 20-29, [[2014]] ||align=&quot;center&quot; |75 ||align=&quot;center&quot; |291 ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2014 [http://icho2014.hus.edu.vn/ (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''45''' || [[Մոսկվա]] || {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} || Հուլիս 15-24, [[2013]] ||align=&quot;center&quot; |73 ||align=&quot;center&quot; |291 ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2013 [http://www.icho2013.chem.msu.ru/ (պաշտոնական կայք)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140622220842/http://www.icho2013.chem.msu.ru/ |date=2014-06-22 }}&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''44''' || [[Վաշինգտոն ԿՇ|Վաշինգտոն]] || {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} || Հուլիս 21–30, [[2012]] ||align=&quot;center&quot; |72 ||align=&quot;center&quot; |283 ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2012 [http://icho2012.org/ (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''43''' || [[Անկարա]] || {{Դրոշավորում|Թուրքիա}} || Հուլիս 9–18, [[2011]] ||align=&quot;center&quot; |70 ||align=&quot;center&quot; |273 ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2011 [http://icho43.metu.edu.tr/ (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''42''' || [[Տոկիո]] || {{Դրոշավորում|Ճապոնիա}} || Հոևլիս 19-28, [[2010]] ||align=&quot;center&quot; |67 ||align=&quot;center&quot; |267 ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2010 [http://www.icho2010.org/top.html (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''41''' || [[Քեմբրիջ]] || {{Դրոշավորում|Մեծ Բրիտանիա}} || Հուլիս 18-27, [[2009]] ||align=&quot;center&quot; |64 ||align=&quot;center&quot; |250 ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2009 [http://www.icho2009.co.uk/ (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''40''' || [[Բուդապեշտ]] || {{Դրոշավորում|Հունգարիա}} || Հուլիս 12-21, [[2008]] ||align=&quot;center&quot; |x ||align=&quot;center&quot; |x ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2008 [http://icho.hu/ (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''39''' || [[Մոսկվա]] || {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} || Հուլիս 15-24, [[2007]] ||align=&quot;center&quot; |x ||align=&quot;center&quot; |x ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2007 [http://www.icho39.chem.msu.ru/ (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''38''' || [[Կյոնջու]] || {{Դրոշավորում|Հարավային Կորեա}} || Հուլիս 1-11, [[2006]] ||align=&quot;center&quot; |x ||align=&quot;center&quot; |x ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2006 [http://icho2006.kcsnet.or.kr/main/i_main/?language=en (պաշտոնական կայք)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150715154133/http://icho2006.kcsnet.or.kr/main/i_main/?language=en |date=2015-07-15 }}&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''37''' || [[Թայբեյ]] || {{Դրոշավորում|Թայվան}} || Հուլիս 16-25, [[2005]] ||align=&quot;center&quot; | ||align=&quot;center&quot; |x ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2005 [http://icho.chem.ntnu.edu.tw/welcomehome.htm (պաշտոնական կայք)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170714020433/http://icho.chem.ntnu.edu.tw/welcomehome.htm |date=2017-07-14 }}&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''36''' || [[Քիլ]] || {{Դրոշավորում|Գերմանիա}} || Հուլիս 18-27, [[2004]] ||align=&quot;center&quot; |61 ||align=&quot;center&quot; |233 ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2004 [http://www.icho.de (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''35''' || [[Աթենք]] || {{Դրոշավորում|Հունաստան}} || Հուլիս 5-14, [[2003]] ||align=&quot;center&quot; |x ||align=&quot;center&quot; |x ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2003 [http://www.35icho.uoa.gr/ichol_eng/index_eng.htm (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''34''' || [[Խրոնինգեն (մարզ)|Խրոնինգեն]] || {{NED}} || Հուլիս 5-14, [[2002]] ||align=&quot;center&quot; |x ||align=&quot;center&quot; |x || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''33''' || [[Մումբայ]] || {{Դրոշավորում|Հնդկաստան}} || Հուլիս 6-15, [[2001]] ||align=&quot;center&quot; |x ||align=&quot;center&quot; |x ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2001 [http://www.hbcse.tifr.res.in/icho-2001/ (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''32''' || [[Կոպենհագեն]] || {{Դրոշավորում|Դանիա}} || Հուլիս 2-11, [[2000]] ||align=&quot;center&quot; |x ||align=&quot;center&quot; |x || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''31''' || [[Բանգկոկ]] || {{Դրոշավորում|Թաիլանդ}} || Հուլիս 4-11, [[1999]] ||align=&quot;center&quot; |47 ||align=&quot;center&quot; |184 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''30''' || [[Մելբուրն]] || {{Դրոշավորում|Ավստրալիա}} || Հուլիս 5-14, [[1998]] ||align=&quot;center&quot; |47 ||align=&quot;center&quot; |184 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''29''' || [[Մոնրեալ]] || {{Դրոշավորում|Չինաստան}} || Հուլիս 6-15, [[1997]] ||align=&quot;center&quot; |47 ||align=&quot;center&quot; |184 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''28''' || [[Մոսկվա]] || {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} || Հուլիս 13-22, [[1996]] ||align=&quot;center&quot; |45 ||align=&quot;center&quot; |175 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''27''' || [[Պեկին]] || {{Դրոշավորում|Չինաստան}} || Հուլիս 13-20, [[1995]] ||align=&quot;center&quot; |42 ||align=&quot;center&quot; |163 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''26''' || [[Օսլո]] || {{Դրոշավորում|Նորվեգիա}} || Հուլիս 3-11, [[1994]] ||align=&quot;center&quot; |39 ||align=&quot;center&quot; |156 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''25''' || [[Պերուջա]] || {{Դրոշավորում|Իտալիա}} || Հուլիս 11-22, [[1993]] ||align=&quot;center&quot; |38 ||align=&quot;center&quot; |152 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''24''' || [[Պիցբուրգ (Փենսիլվանիա)|Պիցբուրգ]] և [[Վաշինգտոն ԿՇ|Վաշինգտոն]] || {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} || Հուլիս 11-22, [[1992]] ||align=&quot;center&quot; |33 ||align=&quot;center&quot; |132 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''23''' || [[Լոձ]] || {{Դրոշավորում|Լեհաստան}} || Հուլիս 7–15, [[1991]] ||align=&quot;center&quot; |30 ||align=&quot;center&quot; |118 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''22''' || [[Փարիզ]] || {{Դրոշավորում|Ֆրանսիա}} || Հուլիս 8–17, [[1990]] ||align=&quot;center&quot; |28 ||align=&quot;center&quot; |102 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''21''' || [[Հալե]] || {{Դրոշավորում|Գերմանիա|ԳԴՀ}} || Հուլիս 2–10, [[1989]] ||align=&quot;center&quot; |26 ||align=&quot;center&quot; |104 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''20''' || [[Էսպոո]] || {{Դրոշավորում|Ֆինլանդիա}} || Հուլիս 2–9, [[1988]] ||align=&quot;center&quot; |26 ||align=&quot;center&quot; |104 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''19''' || [[Վեսպրեմ]] || {{Դրոշավորում|Հունգարիա}} || Հուլիս 6–15, [[1987]] ||align=&quot;center&quot; |26 ||align=&quot;center&quot; |103 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''18''' || [[Լեյդեն]] || {{Դրոշավորում|Նիդերլանդներ}} || Հուլիս 6–15, [[1986]] ||align=&quot;center&quot; |22 ||align=&quot;center&quot; |86 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''17''' || [[Բրատիսլավա]] || {{Դրոշավորում|Չեխոսլովակիա}} || Հուլիս 1–8, [[1985]] ||align=&quot;center&quot; |21 ||align=&quot;center&quot; |83 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''16''' || [[Ֆրանկֆուրտ]] || {{Դրոշավորում|Գերմանիա}} || Հուլիս 1–10, [[1984]] ||align=&quot;center&quot; |21 ||align=&quot;center&quot; |84 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''15''' || [[Տիմիշուարա]] || {{Դրոշավորում|Ռումինիա}} || Հուլիս 2–11, [[1983]] ||align=&quot;center&quot; |18 ||align=&quot;center&quot; |72 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''14''' || [[Ստոկհոլմ]] || {{Դրոշավորում|Շվեդիա}} || Հուլիս 3–12, [[1982]] ||align=&quot;center&quot; |17 ||align=&quot;center&quot; |68 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''13''' || [[Բուրգաս]] || {{Դրոշավորում|Բուլղարիա}} || Հուլիս 13–23, [[1981]] ||align=&quot;center&quot; |14 ||align=&quot;center&quot; |55 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''12''' || [[Լինց]] || {{Դրոշավորում|Ավստրիա}} || Հուլիս 13–23, [[1980]] ||align=&quot;center&quot; |13 ||align=&quot;center&quot; |52 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''11''' || [[Սանկտ Պետերբուրգ]] || {{Դրոշավորում|ԽՍՀՄ}} || Հուլիս 2–11, [[1979]] ||align=&quot;center&quot; |11 ||align=&quot;center&quot; |44 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''10''' || [[Տորուն]] || {{Դրոշավորում|Լեհաստան}} || Հուլիս 3–13, [[1978]] ||align=&quot;center&quot; |12 ||align=&quot;center&quot; |48 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''9''' || [[Բրատիսլավա]] || {{Դրոշավորում|Չեխոսլովակիա}} || Հուլիս 4–14, [[1977]] ||align=&quot;center&quot; |12 ||align=&quot;center&quot; |47 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''8''' || [[Հալե]] || {{Դրոշավորում|Գերմանիա|ԳԴՀ}} || Հուլիս 10–19, [[1976]] ||align=&quot;center&quot; |12 ||align=&quot;center&quot; |46 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''7''' || [[Վեսպրեմ]] || {{Դրոշավորում|Հունգարիա}} || Հուլիս 1–10, [[1975]] ||align=&quot;center&quot; |12 ||align=&quot;center&quot; |48 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''6''' || [[Բուխարեստ]] || {{Դրոշավորում|Ռումինիա}} || Հուլիս 1–10, [[1974]] ||align=&quot;center&quot; |9 ||align=&quot;center&quot; |36 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''5''' || [[Սոֆիա]] || {{Դրոշավորում|Բուլղարիա}} || Հուլիս 1–10, [[1973]] ||align=&quot;center&quot; |7 ||align=&quot;center&quot; |28 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''4''' || [[Մոսկվա]] || {{Դրոշավորում|ԽՍՀՄ}} || Հուլիս 1–10, [[1972]] ||align=&quot;center&quot; |7 ||align=&quot;center&quot; |28 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''—''' || չի կայացել || — — — || [[1971]] ||align=&quot;center&quot; | ||align=&quot;center&quot; | || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''3''' || [[Բուդապեշտ]] || {{Դրոշավորում|Հունգարիա}} || Հուլիս 1–5, [[1970]] ||align=&quot;center&quot; |7 ||align=&quot;center&quot; |28 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''2''' || [[Կատովիցե]] || {{Դրոշավորում|Լեհաստան}} || Հունիս 16–20, [[1969]] ||align=&quot;center&quot; |4 ||align=&quot;center&quot; |20 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''1''' || [[Պրահա]] || {{Դրոշավորում|Չեխոսլովակիա}} || Հունիս 18–21, [[1968]] ||align=&quot;center&quot; |3 ||align=&quot;center&quot; |18 || —
|-
|}

'''x''' -&gt; անհրաժեշտ տեղեկատվությունը անհասանելի էր համապատասխան կայքէջերում։

== Հաջորդ օլիմպիադաները ==
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;text-align:center&quot;
|-
! ՔՄՕ հ/հ
! Քաղաք
! Երկիր
! Տարի
!Ամսաթիվ
! Վիճակը
! Կայքը
|-
| align=&quot;center&quot; | '''54''' ||   ||   || [[2022]] 
| -|| Հաստատված չէ ||
|-
|}

==Պատկերասրահ==
&lt;gallery mode=&quot;packed&quot; widths=&quot;120&quot; heights=&quot;120&quot;&gt;
Image:ՔՄՕ-2020-1.jpg | ՔՄՕ, [[2020]] թվական - Առցանց, [[Ֆիզմաթ դպրոց]] 
Image:ՔՄՕ-2020-2.jpg | ՔՄՕ, [[2020]] թվական - Առցանց, [[Ֆիզմաթ դպրոց]]
Image:IChO-2017-01.jpg | ՔՄՕ, [[2017]] թվական - [[Նախոն-Պատոմ]], [[Թաիլանդ]] 
Image:IChO-2017-02.jpg | ՔՄՕ, [[2017]] թվական - [[Նախոն-Պատոմ]], [[Թաիլանդ]]
Image:IChO-2017-03.jpg | ՔՄՕ, [[2017]] թվական - [[Նախոն-Պատոմ]], [[Թաիլանդ]]
&lt;/gallery&gt;

== Տես նաև ==
* [[Մենդելեևյան միջազգային օլիմպիադա]]
* [[Միջազգային առարկայական օլիմպիադաներ]]

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ|4}}

== Արտաքին հղումներ ==
* [http://www.icho39.chem.msu.ru/html/english/Problems/Syllabus.htm ՔՄՕ-ի համար պահանջվող թեմաների ցանկ]
* [http://www.olymp.am Հայաստանի առարկայական օլիմպիադաների գլխավոր կայք]
* [http://www.iuventa.sk/files/documents/5_icho/documents/history.doc ՔՄՕ-ի ամփոփագիր]
* [http://www.iuventa.sk/en/Subpages/ICHO/PAST-COMPETITION-TASKS.alej Նախորդ տարիների ՔՄՕ-ների խնդիրները] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140825131616/http://www.iuventa.sk/en/Subpages/ICHO/PAST-COMPETITION-TASKS.alej |date=2014-08-25 }}
* [http://www.iuventa.sk/en/Subpages/ICHO/ICHO-REGULATIONS.alej ՔՄՕ-ի կանոնները] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150818151839/http://www.iuventa.sk/en/Subpages/ICHO/ICHO-REGULATIONS.alej |date=2015-08-18 }}
{{Միջազգային առարկայական օլիմպիադաներ}}
{{Արտաքին հղումներ}}

[[Կատեգորիա:Առարկայական օլիմպիադաներ]]
[[Կատեգորիա:Օլիմպիադաներ ըստ առարկաների|Քիմիա]]
[[Կատեգորիա:Գիտական մրցություններ]]</text>
      <sha1>0d0o08r2ng1mymhluq0rscx0h3y12gn</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486186</id>
      <parentid>8486185</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T17:52:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dminasyan</username>
        <id>8930</id>
      </contributor>
      <comment>/* Հայաստանի մասնակիցների արդյունքները ՔՄՕ-ում */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="33164" xml:space="preserve">[[Պատկեր:IChO medal.jpg|մինի|աջից|29-րդ ՔՄՕ-ի մեդալ]]
'''Քիմիայի միջազգային օլիմպիադա''' ('''ՔՄՕ''', {{lang-en|IChO, International Chemistry Olympiad}}), ամենամյա մրցաշար ավագ դպրոցի աշակերտների համար։ ՔՄՕ-ն համարվում է [[Միջազգային առարկայական օլիմպիադաներ]]ից մեկը։ ՔՄՕ-ի հիմնական նպատակն է մեծացնել աշակերտների հետաքրքրվածությունը քիմիայի հանդեպ։ ՔՄՕ-ի Միջազգային ինֆորմացիոն կենտրոնը&lt;ref&gt;ՔՄՕ-ի Միջազգային ինֆորմացիոն կենտրոն             [http://www.iuventa.sk/en/subpages/icho/icho.alej (պաշտոնական կայք)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140823075136/http://www.iuventa.sk/en/Subpages/ICHO/ICHO.alej |date=2014-08-23 }}&lt;/ref&gt; գտնվում է [[Բրատիսլավա]]յում, [[Սլովակիա]]։

== Պատմություն ==
[[Պատկեր:Icho map 2011.png|մինի|400px|Կարմիր գույնով նշված են ՔՄՕ կազմակերպած երկրները, իսկ կապույտ և կանաչ գույներով նշված են այլ մասնակից երկրներ]]
ՔՄՕ կազմակերպելու գաղափարը առաջին անգամ ի հայտ է եկել [[1968]] թվականին Չեխոսլովակիայում։ Առաջին օլիմպիադան կայացել է 1968 թվականի մայիսի 18-21 Պրահայում, որին մասնակցել է ընդամենը երեք երկիր։ [[1971]] թվականին ՔՄՕ-ն չկայացավ ընդունող երկրի ու կազմակերպիչի ոչ ճիշտ պայմանավորվածության պատճառով։ Ներկայումս, Քիմիայի միջազգային օլիմպիադային մասնակցում է ավելի քան 70 երկիր (այդ թվում նաև Հայաստանը) և ավելի քան 300 մասնակից։

== Օլիմպիադայի կանոններն ու կառուցվածքը ==
Յուրաքանչյուր պատվիրակություն կազմված է ոչ ավելի քան 4 աշակերտներից և 2 ղեկավարներից։ Պատվիրակությունը կարող է ներառել նաև հյուրեր և գիտական դիտորդներ։ Աշակերտները պետք է լինեն 20 տարեկանից ցածր և չպետք է սովորեն համալսարանում։ Մասնակցել ցանկացող նոր երկրները պետք է գիտական դիտորդներ ուղարկեն երկու հաջորդական քիմիայի օլիմպիադաներին։
[[Պատկեր:Medali Emas Kelvin.jpg|մինի|աջից|40-րդ ՔՄՕ-ի ոսկե մեդալ]]
Օլիմպիադան բաղկացած է երկու փուլերից՝ տեսական ու փորձնական։ Երկուսն էլ տևում են 5 ժամ և անց են կացվում երկու տարբեր օրերի ընթացքում (սովորաբար սկզբից անց է կացվում փորձնական փուլը)։ Տեսական փուլը 60 միավոր է, իսկ փորձնականը՝ 40։ Յուրաքանչյուր փուլ գնահատվում է անկախ մյուսի արդյունքից և մասնակցի ընդհանուր միավորը երկու փուլերի միավորների գումարն է կազմում։ Գիտական ժյուրին առաջարկում է խնդիրները, իսկ միջազգային ժյուրին, որը կազմված է բոլոր երկրների ղեկավարներից, քննարկում է խնդիրները և թարգմանում դրանք մայրենի լեզվով։ Մասնակիցները ստանում են խնդիրները իրենց նախընտրած լեզվով։ Այնուհետև մասնակցի աշխատանքը գնահատվում է և՛ գիտական ժյուրիի, և՛ տվյալ երկրի ղեկավարների կողմից։ Մինչև քննությունների ավարտը կամայական շփում ղեկավարների և մասնակիցների միջև արգելված է։

Օլիմպիադան իր մեջ է ներառում քիմիայի տարբեր բնագավառներ՝ [[օրգանական քիմիա]], [[անօրգանական քիմիա]], [[ֆիզիկական քիմիա]], [[անալիտիկ քիմիա]], [[բիոքիմիա]], [[սպեկտրոսկոպիա]] և այլն։ Ամեն տարի ՔՄՕ-ի ընդունող երկիրը կազմում է նախապատրաստական խնդիրներ։ Բոլոր մասնակիցները գնահատվում են իրենց սեփական արդյունքի հիման վրա և թիմային միավոր սահմանված չէ։

==Հայաստանի արդյունքները ՔՄՕ-ում==
Հայաստանի աշակերտները սկսել են մասնակցել ՔՄՕ-ին սկսած [[2006]] թվականից։

Մասնակիցների ընտրությունը կատարվում է մի քանի փուլերի ընթացքում. դպրոցական, համայնքային, մարզային և հանրապետական օլիմպիադաներից հետո ընտրվում են ամենաբարձր գիտելիքներ ցուցադրած աշակերտները և նրանցից կազմվում է օլիմպիական խմբակ, որտեղ էլ շարունակվում են ուսումնակրթական դասընթացները։ Այնուհետև երկու կամ երեք ընտրողական փուլերից հետո որոշվում է մասնակիցների վերջնական ցանկը։

Հայաստանի պատվիրակությունները ղեկավարել է [[Երևանի պետական բժշկական համալսարան]]ի&lt;ref&gt;ԵՊԲՀ [http://www.ysmu.am (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt; (ԵՊԲՀ) դեղագիտական ֆակուլտետի քիմիայի ամբիոնի վարիչ Լիդա Սահակյանը։

Հայաստանի աշակերտները մասնակցել են 2006-2014 և 2016-2019  թվականների ՔՄՕ-ներին։ 2015 թվականին ՔՄՕ-ն անց է կացվել ք.[[Բաքու|Բաքվում]] ([[Ադրբեջան]]), որին Հայաստանի պատվիրակությունը չի մասնակցել։

{| class=&quot;wikitable&quot;
|- 
! Հ/հ
! Տարի
! Վայրը
! Հայ մասնակիցների թիվը
! {{Ոսմաթ}}
! {{Արմաթ}}
! {{Բրմաթ}}
! {{Գովմաթ}}
|-
| align=&quot;center&quot; | '''54''' || [[2022]] || [[Տյանցզին]], {{Դրոշավորում|Չինաստան}}, Առցանց || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 3 || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''53''' || [[2021]] || [[Օսակա]], {{Դրոշավորում|Ճապոնիա}}, Առցանց || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 3 || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''52''' || [[2020]] || [[Ստամբուլ]], {{Դրոշավորում|Թուրքիա}}, Առցանց || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''51''' || [[2019]] || [[Փարիզ]], {{Դրոշավորում|Ֆրանսիա}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 2
|-
| align=&quot;center&quot; | '''50''' || [[2018]] || [[Բրատիսլավա]], {{Դրոշավորում|Սլովակիա}} / [[Պրահա]], {{Դրոշավորում|Չեխիա}}  || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''49''' || [[2017]] || [[Նախոն-Պատոմ]], {{Դրոշավորում|Թաիլանդ}}  || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''48''' || [[2016]] || [[Թբիլիսի]], {{Դրոշավորում|Վրաստան}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''47''' || [[2015]] || [[Բաքու]], {{Դրոշավորում|Ադրբեջան}} || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''46''' || [[2014]] || [[Հանոյ]], {{Դրոշավորում|Վիետնամ}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''45''' || [[2013]] || [[Մոսկվա]], {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''44''' || [[2012]] || [[Վաշինգտոն ԿՇ|Վաշինգտոն]], {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''43''' || [[2011]] || [[Անկարա]], {{Դրոշավորում|Թուրքիա}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''42''' || [[2010]] || [[Տոկիո]], {{Դրոշավորում|Ճապոնիա}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''41''' || [[2009]] || [[Քեմբրիջ]], {{Դրոշավորում|Մեծ Բրիտանիա}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''40''' || [[2008]] || [[Բուդապեշտ]], {{Դրոշավորում|Հունգարիա}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''39''' || [[2007]] || [[Մոսկվա]], {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} || align=&quot;center&quot; | 3 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''38''' || [[2006]] || [[Կյոնջու]], {{Դրոշավորում|Հարավային Կորեա}} || align=&quot;center&quot; | 3 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 1
|-
|}

==Հայաստանի մասնակիցների արդյունքները ՔՄՕ-ում==
[[Հայաստան]]ը առաջին անգամ մասնակցել է ՔՄՕ-ում [[2006]] թվականին։ Մինչ օրս հայաստանյան թիմերը արժանացել են 4 արծաթե ու 20 բրոնզե մեդալների և 4 գովասանագրի։

{| class=&quot;wikitable&quot;
|- 
! Տարի
! Մասնակից
! Դպրոց
! Դասարան
! Մրցանակներ
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2022]] || Աղեկյան Հայկ || «Հերացի» ա/դ ||align=&quot;center&quot; | XII || {{Բրմաթ}}
|-
|  Սաղեյան Սոնա || [[Քվանտ վարժարան]] ||align=&quot;center&quot; |XII || {{Բրմաթ}}
|-
|  Ասատրյան Լեոնիդ || [[Քվանտ վարժարան]] ||align=&quot;center&quot; | XI || {{Արմաթ}}
|-
|  Հարությունյան Տիգրան|| Արագածոտնի մարզ, գ․Նորաշենի մ/դ ||align=&quot;center&quot; | XII || {{Բրմաթ}}
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2021]] || Աղեկյան Հայկ || «Հերացի» ա/դ ||align=&quot;center&quot; | XI || {{Բրմաթ}}
|-
| Ներսիսյան Սևադա || ք․ Հրազդանի թիվ 13 ա/դ ||align=&quot;center&quot; |XII || 
|-
|  Ասատրյան Լեոնիդ || [[Քվանտ վարժարան]] ||align=&quot;center&quot; | X || {{Բրմաթ}}
|-
|  Հարությունյան Տիգրան|| Արագածոտնի մարզ, գ․Նորաշենի մ/դ ||align=&quot;center&quot; | XI || {{Բրմաթ}}
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2020]] || Խառատյան Լևոն || Վանաձորի N:11 ա/դ ||align=&quot;center&quot; | XII || {{Արմաթ}}
|-
| Պետրոսյան Արտյոմ || Վանաձորի մաթեմատիկական և բնագիտական առարկաների հատուկ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |XII || {{Բրմաթ}}
|-
| Թադևոսյան Գագիկ || «Հերացի» ա/դ ||align=&quot;center&quot; | XII ||
|-
| Հակոբյան Արեն|| Ֆիզմաթ դպրոց ||align=&quot;center&quot; | XI ||
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2019]] || Աղեկյան Մովսես || «Հերացի» ավագ դպրոց ||align=&quot;center&quot; | XII || {{Բրմաթ}}
|-
| Մաթևոսյան Հովհաննես || «Հերացի» ավագ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |XII || {{Գովմաթ}}
|-
| Խառատյան Լևոն || Վանաձորի թիվ 11 ավագ դպրոց ||align=&quot;center&quot; | XI || {{Գովմաթ}}
|-
| Պետրոսյան Արտյոմ  || Վանաձորի մաթեմատիկական և բնագիտական առարկաների հատուկ դպրոց ||align=&quot;center&quot; | XI || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2018]] || Աղեկյան Մովսես || «Հերացի» ավագ դպրոց ||align=&quot;center&quot; | XI || 
|-
| Մաթևոսյան Հովհաննես || «Հերացի» ավագ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| Հարությունյան Հրաչուհի || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||align=&quot;center&quot; | XI ||
|-
| Պետրոսյան Նարեկ || [[«Ֆոտոն» վարժարան]] ||align=&quot;center&quot; | XII || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2017]] || Խաչատրյան Համլետ || Վանաձորի մաթեմատիկական և բնագիտական առարկաների հատուկ դպրոց ||align=&quot;center&quot; | XII || {{Բրմաթ}}
|-
| Սաղյան Սպարտակ || Վանաձորի մաթեմատիկական և բնագիտական առարկաների հատուկ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |XII || {{Բրմաթ}}
|-
| Կիրակոսյան Սուսաննա || Երևանի թիվ 184 ավագ դպրոց ||align=&quot;center&quot; | XII || {{Գովմաթ}}
|-
| Պերոսյան Նարեկ || [[«Ֆոտոն» վարժարան]] ||align=&quot;center&quot; | XI || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2016]] || Սաղյան Սպարտակ || Վանաձորի մաթեմատիկական և բնագիտական առարկաների հատուկ դպրոց ||align=&quot;center&quot; | XI || {{Բրմաթ}}
|-
| Խաչատրյան Համլետ || Վանաձորի մաթեմատիկական և բնագիտական առարկաների հատուկ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| Բատիկյան Սամվել || [[Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան]] ||align=&quot;center&quot; | XII || 
|-
| Կիրակոսյան Սուսաննա || Երևանի թիվ 184 ավագ դպրոց ||align=&quot;center&quot; | XII || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2014]] || Խաչատրյան Հրաչյա || Նոր Գեղիի թիվ 1 մ/դ ||align=&quot;center&quot; |XII || 
|-
| Դալլաքյան Օլգերտ || Էվրիկա ||align=&quot;center&quot; |XII || 
|-
| Հարությունյան Արամ || [[Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան]] ||align=&quot;center&quot; |XII || 
|-
| Ավթանդիլյան Տիգրան || [[Քվանտ վարժարան]] ||align=&quot;center&quot; |XII || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2013]] || Ղարախանյան Վահե || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||align=&quot;center&quot; |XII || {{Բրմաթ}} 
|-
| Ծերունյան Վարդգես || Ֆիզմաթ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |XII || {{Բրմաթ}} 
|-
| Դալլաքյան Օլգերտ || Էվրիկա ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| Խաչատրյան Հրաչյա || Նոր Գեղիի թիվ 1 մ/դ ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2012]] || Գալոյան Ալեքսեյ || Քվանտ վարժարան ||align=&quot;center&quot; |XII || {{Բրմաթ}} 
|-
| Չիթչյան Դավիթ || Քվանտ վարժարան ||align=&quot;center&quot; |XII || {{Բրմաթ}} 
|-
| Գրիգորյան Լիլիթ || Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան ||align=&quot;center&quot; |XI || {{Բրմաթ}} 
|-
| Ղարախանյան Վահե || Ֆիզմաթ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |XI || {{Բրմաթ}} 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2011]] || Գալոյան Ալեքսեյ || Քվանտ վարժարան ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| Առաքելյան Աշխեն || Էվրիկա ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| Գրիգորյան Լիլիթ || Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան ||align=&quot;center&quot; |X || 
|-
| Ղարախանյան Վահե || Ֆիզմաթ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |X || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2010]] || Սարգսյան Էդվարդ || Էվրիկա ||align=&quot;center&quot; |XI || {{Բրմաթ}} 
|-
| Ասլանյան Արթուր || Ուսում դպրոց ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| Արզումանյան Դավիթ || Ֆիզմաթ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| Թամազյան Վահագն || Քվանտ վարժարան ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
|rowspan=&quot;4&quot; | [[2009]] || Մխիթարյան Սմբատ || Քվանտ վարժարան ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| Թամազյան Վահագն || Քվանտ վարժարան ||align=&quot;center&quot; |X || 
|-
| Սարգսյան Էդվարդ || Էվրիկա ||align=&quot;center&quot; |X || 
|-
| Ասլանյան Արթուր || Ուսում դպրոց ||align=&quot;center&quot; |X || 
|-
|rowspan=&quot;4&quot; | [[2008]] || Դշխունյան Նարեկ || Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան ||align=&quot;center&quot; |X || {{Բրմաթ}} 
|-
| Ղահրամանյան Արշավիր || Քվանտ վարժարան ||align=&quot;center&quot; |X || 
|-
| Ալոյան Տաթևիկ || Արմավիրի վարժարան ||align=&quot;center&quot; |IX || 
|-
| Ղարիբյան Հայկազ || Ֆիզմաթ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |IX || 
|-
|rowspan=&quot;3&quot; | [[2007]] || Բարդախչյան Սամվել || Ֆիզմաթ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |X || {{Արմաթ}} 
|-
| Դշխունյան Նարեկ || Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան ||align=&quot;center&quot; |IX || {{Արմաթ}} 
|-
| Ղահրամանյան Արշավիր || Քվանտ վարժարան ||align=&quot;center&quot; |IX || {{Բրմաթ}}
|-
| rowspan=&quot;3&quot; |[[2006]] || Եպիսկոպոսյան Դավիթ || Քվանտ վարժարան ||align=&quot;center&quot; |X || {{Գովմաթ}} 
|-
| Բարդախչյան Սամվել || Ֆիզմաթ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |X || 
|-
| Դավինյան Անդրանիկ || Գյումրու թիվ 1 մ/դ ||align=&quot;center&quot; |X || 
|-
|}

== Անցած օլիմպիադաները ==
{| class=&quot;wikitable&quot; 
|-
! ՔՄՕ հ/հ
! Քաղաք
! Երկիր
! Ամսաթիվ 
! Մասնակից&lt;br /&gt;երկրների&lt;br /&gt;թիվը
! Մասնակիցների&lt;br /&gt;թիվը
! Կայք
|-
| align=&quot;center&quot; | '''53''' || [[Օսակա]] ||  {{Դրոշավորում|Ճապոնիա}} || Հուլիս 25- օգոստոսի 2, [[2021]] ||align=&quot;center&quot; | 79 ||align=&quot;center&quot; | 309 ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2021 [https://www.icho2021.org/ (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''52''' || [[Ստամբուլ]] ||  {{Դրոշավորում|Թուրքիա}} || Հուլիս 23-29, [[2020]] ||align=&quot;center&quot; | 60 ||align=&quot;center&quot; | 231 ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2020 [https://icho2020.tubitak.gov.tr/ (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''51''' || [[Փարիզ]] ||  {{Դրոշավորում|Ֆրանսիա}} || Հուլիս 21-30, [[2019]] ||align=&quot;center&quot; | 80 ||align=&quot;center&quot; | --- ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2019 [https://icho2019.paris/ (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''50''' || [[Բրատիսլավա]] / [[Պրահա]] ||{{Դրոշավորում|Սլովակիա}} /  {{Դրոշավորում|Չեխիա}}  || Հուլիս 19-29, [[2018]] ||align=&quot;center&quot; | 76 ||align=&quot;center&quot; | --- ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2018 [https://50icho.eu/ (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''49''' || [[Նախոն-Պատոմ]] || {{Դրոշավորում|Թաիլանդ}} || Հուլիս 6-15, [[2017]] ||align=&quot;center&quot; | 76 ||align=&quot;center&quot; | --- ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2017 [https://icho2017.sc.mahidol.ac.th/ (պաշտոնական կայք)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170706105520/https://icho2017.sc.mahidol.ac.th/ |date=2017-07-06 }}&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''48''' || [[Թբիլիսի]] || {{Դրոշավորում|Վրաստան}} || Հուլիս 23-օգոստոսի 1, [[2016]] ||align=&quot;center&quot; | 82 ||align=&quot;center&quot; | 312 ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2016 [http://www.icho2016.chemistry.ge/ (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''47''' || [[Բաքու]] || {{Դրոշավորում|Ադրբեջան}} || Հուլիս 20-29, [[2015]] ||align=&quot;center&quot; |75 ||align=&quot;center&quot; |292 ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2015 [http://icho2015.msu.az (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''46''' || [[Հանոյ]] || {{Դրոշավորում|Վիետնամ}} || Հուլիս 20-29, [[2014]] ||align=&quot;center&quot; |75 ||align=&quot;center&quot; |291 ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2014 [http://icho2014.hus.edu.vn/ (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''45''' || [[Մոսկվա]] || {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} || Հուլիս 15-24, [[2013]] ||align=&quot;center&quot; |73 ||align=&quot;center&quot; |291 ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2013 [http://www.icho2013.chem.msu.ru/ (պաշտոնական կայք)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140622220842/http://www.icho2013.chem.msu.ru/ |date=2014-06-22 }}&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''44''' || [[Վաշինգտոն ԿՇ|Վաշինգտոն]] || {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} || Հուլիս 21–30, [[2012]] ||align=&quot;center&quot; |72 ||align=&quot;center&quot; |283 ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2012 [http://icho2012.org/ (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''43''' || [[Անկարա]] || {{Դրոշավորում|Թուրքիա}} || Հուլիս 9–18, [[2011]] ||align=&quot;center&quot; |70 ||align=&quot;center&quot; |273 ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2011 [http://icho43.metu.edu.tr/ (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''42''' || [[Տոկիո]] || {{Դրոշավորում|Ճապոնիա}} || Հոևլիս 19-28, [[2010]] ||align=&quot;center&quot; |67 ||align=&quot;center&quot; |267 ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2010 [http://www.icho2010.org/top.html (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''41''' || [[Քեմբրիջ]] || {{Դրոշավորում|Մեծ Բրիտանիա}} || Հուլիս 18-27, [[2009]] ||align=&quot;center&quot; |64 ||align=&quot;center&quot; |250 ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2009 [http://www.icho2009.co.uk/ (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''40''' || [[Բուդապեշտ]] || {{Դրոշավորում|Հունգարիա}} || Հուլիս 12-21, [[2008]] ||align=&quot;center&quot; |x ||align=&quot;center&quot; |x ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2008 [http://icho.hu/ (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''39''' || [[Մոսկվա]] || {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} || Հուլիս 15-24, [[2007]] ||align=&quot;center&quot; |x ||align=&quot;center&quot; |x ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2007 [http://www.icho39.chem.msu.ru/ (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''38''' || [[Կյոնջու]] || {{Դրոշավորում|Հարավային Կորեա}} || Հուլիս 1-11, [[2006]] ||align=&quot;center&quot; |x ||align=&quot;center&quot; |x ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2006 [http://icho2006.kcsnet.or.kr/main/i_main/?language=en (պաշտոնական կայք)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150715154133/http://icho2006.kcsnet.or.kr/main/i_main/?language=en |date=2015-07-15 }}&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''37''' || [[Թայբեյ]] || {{Դրոշավորում|Թայվան}} || Հուլիս 16-25, [[2005]] ||align=&quot;center&quot; | ||align=&quot;center&quot; |x ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2005 [http://icho.chem.ntnu.edu.tw/welcomehome.htm (պաշտոնական կայք)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170714020433/http://icho.chem.ntnu.edu.tw/welcomehome.htm |date=2017-07-14 }}&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''36''' || [[Քիլ]] || {{Դրոշավորում|Գերմանիա}} || Հուլիս 18-27, [[2004]] ||align=&quot;center&quot; |61 ||align=&quot;center&quot; |233 ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2004 [http://www.icho.de (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''35''' || [[Աթենք]] || {{Դրոշավորում|Հունաստան}} || Հուլիս 5-14, [[2003]] ||align=&quot;center&quot; |x ||align=&quot;center&quot; |x ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2003 [http://www.35icho.uoa.gr/ichol_eng/index_eng.htm (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''34''' || [[Խրոնինգեն (մարզ)|Խրոնինգեն]] || {{NED}} || Հուլիս 5-14, [[2002]] ||align=&quot;center&quot; |x ||align=&quot;center&quot; |x || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''33''' || [[Մումբայ]] || {{Դրոշավորում|Հնդկաստան}} || Հուլիս 6-15, [[2001]] ||align=&quot;center&quot; |x ||align=&quot;center&quot; |x ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2001 [http://www.hbcse.tifr.res.in/icho-2001/ (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''32''' || [[Կոպենհագեն]] || {{Դրոշավորում|Դանիա}} || Հուլիս 2-11, [[2000]] ||align=&quot;center&quot; |x ||align=&quot;center&quot; |x || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''31''' || [[Բանգկոկ]] || {{Դրոշավորում|Թաիլանդ}} || Հուլիս 4-11, [[1999]] ||align=&quot;center&quot; |47 ||align=&quot;center&quot; |184 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''30''' || [[Մելբուրն]] || {{Դրոշավորում|Ավստրալիա}} || Հուլիս 5-14, [[1998]] ||align=&quot;center&quot; |47 ||align=&quot;center&quot; |184 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''29''' || [[Մոնրեալ]] || {{Դրոշավորում|Չինաստան}} || Հուլիս 6-15, [[1997]] ||align=&quot;center&quot; |47 ||align=&quot;center&quot; |184 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''28''' || [[Մոսկվա]] || {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} || Հուլիս 13-22, [[1996]] ||align=&quot;center&quot; |45 ||align=&quot;center&quot; |175 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''27''' || [[Պեկին]] || {{Դրոշավորում|Չինաստան}} || Հուլիս 13-20, [[1995]] ||align=&quot;center&quot; |42 ||align=&quot;center&quot; |163 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''26''' || [[Օսլո]] || {{Դրոշավորում|Նորվեգիա}} || Հուլիս 3-11, [[1994]] ||align=&quot;center&quot; |39 ||align=&quot;center&quot; |156 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''25''' || [[Պերուջա]] || {{Դրոշավորում|Իտալիա}} || Հուլիս 11-22, [[1993]] ||align=&quot;center&quot; |38 ||align=&quot;center&quot; |152 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''24''' || [[Պիցբուրգ (Փենսիլվանիա)|Պիցբուրգ]] և [[Վաշինգտոն ԿՇ|Վաշինգտոն]] || {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} || Հուլիս 11-22, [[1992]] ||align=&quot;center&quot; |33 ||align=&quot;center&quot; |132 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''23''' || [[Լոձ]] || {{Դրոշավորում|Լեհաստան}} || Հուլիս 7–15, [[1991]] ||align=&quot;center&quot; |30 ||align=&quot;center&quot; |118 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''22''' || [[Փարիզ]] || {{Դրոշավորում|Ֆրանսիա}} || Հուլիս 8–17, [[1990]] ||align=&quot;center&quot; |28 ||align=&quot;center&quot; |102 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''21''' || [[Հալե]] || {{Դրոշավորում|Գերմանիա|ԳԴՀ}} || Հուլիս 2–10, [[1989]] ||align=&quot;center&quot; |26 ||align=&quot;center&quot; |104 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''20''' || [[Էսպոո]] || {{Դրոշավորում|Ֆինլանդիա}} || Հուլիս 2–9, [[1988]] ||align=&quot;center&quot; |26 ||align=&quot;center&quot; |104 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''19''' || [[Վեսպրեմ]] || {{Դրոշավորում|Հունգարիա}} || Հուլիս 6–15, [[1987]] ||align=&quot;center&quot; |26 ||align=&quot;center&quot; |103 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''18''' || [[Լեյդեն]] || {{Դրոշավորում|Նիդերլանդներ}} || Հուլիս 6–15, [[1986]] ||align=&quot;center&quot; |22 ||align=&quot;center&quot; |86 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''17''' || [[Բրատիսլավա]] || {{Դրոշավորում|Չեխոսլովակիա}} || Հուլիս 1–8, [[1985]] ||align=&quot;center&quot; |21 ||align=&quot;center&quot; |83 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''16''' || [[Ֆրանկֆուրտ]] || {{Դրոշավորում|Գերմանիա}} || Հուլիս 1–10, [[1984]] ||align=&quot;center&quot; |21 ||align=&quot;center&quot; |84 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''15''' || [[Տիմիշուարա]] || {{Դրոշավորում|Ռումինիա}} || Հուլիս 2–11, [[1983]] ||align=&quot;center&quot; |18 ||align=&quot;center&quot; |72 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''14''' || [[Ստոկհոլմ]] || {{Դրոշավորում|Շվեդիա}} || Հուլիս 3–12, [[1982]] ||align=&quot;center&quot; |17 ||align=&quot;center&quot; |68 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''13''' || [[Բուրգաս]] || {{Դրոշավորում|Բուլղարիա}} || Հուլիս 13–23, [[1981]] ||align=&quot;center&quot; |14 ||align=&quot;center&quot; |55 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''12''' || [[Լինց]] || {{Դրոշավորում|Ավստրիա}} || Հուլիս 13–23, [[1980]] ||align=&quot;center&quot; |13 ||align=&quot;center&quot; |52 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''11''' || [[Սանկտ Պետերբուրգ]] || {{Դրոշավորում|ԽՍՀՄ}} || Հուլիս 2–11, [[1979]] ||align=&quot;center&quot; |11 ||align=&quot;center&quot; |44 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''10''' || [[Տորուն]] || {{Դրոշավորում|Լեհաստան}} || Հուլիս 3–13, [[1978]] ||align=&quot;center&quot; |12 ||align=&quot;center&quot; |48 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''9''' || [[Բրատիսլավա]] || {{Դրոշավորում|Չեխոսլովակիա}} || Հուլիս 4–14, [[1977]] ||align=&quot;center&quot; |12 ||align=&quot;center&quot; |47 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''8''' || [[Հալե]] || {{Դրոշավորում|Գերմանիա|ԳԴՀ}} || Հուլիս 10–19, [[1976]] ||align=&quot;center&quot; |12 ||align=&quot;center&quot; |46 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''7''' || [[Վեսպրեմ]] || {{Դրոշավորում|Հունգարիա}} || Հուլիս 1–10, [[1975]] ||align=&quot;center&quot; |12 ||align=&quot;center&quot; |48 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''6''' || [[Բուխարեստ]] || {{Դրոշավորում|Ռումինիա}} || Հուլիս 1–10, [[1974]] ||align=&quot;center&quot; |9 ||align=&quot;center&quot; |36 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''5''' || [[Սոֆիա]] || {{Դրոշավորում|Բուլղարիա}} || Հուլիս 1–10, [[1973]] ||align=&quot;center&quot; |7 ||align=&quot;center&quot; |28 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''4''' || [[Մոսկվա]] || {{Դրոշավորում|ԽՍՀՄ}} || Հուլիս 1–10, [[1972]] ||align=&quot;center&quot; |7 ||align=&quot;center&quot; |28 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''—''' || չի կայացել || — — — || [[1971]] ||align=&quot;center&quot; | ||align=&quot;center&quot; | || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''3''' || [[Բուդապեշտ]] || {{Դրոշավորում|Հունգարիա}} || Հուլիս 1–5, [[1970]] ||align=&quot;center&quot; |7 ||align=&quot;center&quot; |28 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''2''' || [[Կատովիցե]] || {{Դրոշավորում|Լեհաստան}} || Հունիս 16–20, [[1969]] ||align=&quot;center&quot; |4 ||align=&quot;center&quot; |20 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''1''' || [[Պրահա]] || {{Դրոշավորում|Չեխոսլովակիա}} || Հունիս 18–21, [[1968]] ||align=&quot;center&quot; |3 ||align=&quot;center&quot; |18 || —
|-
|}

'''x''' -&gt; անհրաժեշտ տեղեկատվությունը անհասանելի էր համապատասխան կայքէջերում։

== Հաջորդ օլիմպիադաները ==
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;text-align:center&quot;
|-
! ՔՄՕ հ/հ
! Քաղաք
! Երկիր
! Տարի
!Ամսաթիվ
! Վիճակը
! Կայքը
|-
| align=&quot;center&quot; | '''54''' ||   ||   || [[2022]] 
| -|| Հաստատված չէ ||
|-
|}

==Պատկերասրահ==
&lt;gallery mode=&quot;packed&quot; widths=&quot;120&quot; heights=&quot;120&quot;&gt;
Image:ՔՄՕ-2020-1.jpg | ՔՄՕ, [[2020]] թվական - Առցանց, [[Ֆիզմաթ դպրոց]] 
Image:ՔՄՕ-2020-2.jpg | ՔՄՕ, [[2020]] թվական - Առցանց, [[Ֆիզմաթ դպրոց]]
Image:IChO-2017-01.jpg | ՔՄՕ, [[2017]] թվական - [[Նախոն-Պատոմ]], [[Թաիլանդ]] 
Image:IChO-2017-02.jpg | ՔՄՕ, [[2017]] թվական - [[Նախոն-Պատոմ]], [[Թաիլանդ]]
Image:IChO-2017-03.jpg | ՔՄՕ, [[2017]] թվական - [[Նախոն-Պատոմ]], [[Թաիլանդ]]
&lt;/gallery&gt;

== Տես նաև ==
* [[Մենդելեևյան միջազգային օլիմպիադա]]
* [[Միջազգային առարկայական օլիմպիադաներ]]

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ|4}}

== Արտաքին հղումներ ==
* [http://www.icho39.chem.msu.ru/html/english/Problems/Syllabus.htm ՔՄՕ-ի համար պահանջվող թեմաների ցանկ]
* [http://www.olymp.am Հայաստանի առարկայական օլիմպիադաների գլխավոր կայք]
* [http://www.iuventa.sk/files/documents/5_icho/documents/history.doc ՔՄՕ-ի ամփոփագիր]
* [http://www.iuventa.sk/en/Subpages/ICHO/PAST-COMPETITION-TASKS.alej Նախորդ տարիների ՔՄՕ-ների խնդիրները] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140825131616/http://www.iuventa.sk/en/Subpages/ICHO/PAST-COMPETITION-TASKS.alej |date=2014-08-25 }}
* [http://www.iuventa.sk/en/Subpages/ICHO/ICHO-REGULATIONS.alej ՔՄՕ-ի կանոնները] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150818151839/http://www.iuventa.sk/en/Subpages/ICHO/ICHO-REGULATIONS.alej |date=2015-08-18 }}
{{Միջազգային առարկայական օլիմպիադաներ}}
{{Արտաքին հղումներ}}

[[Կատեգորիա:Առարկայական օլիմպիադաներ]]
[[Կատեգորիա:Օլիմպիադաներ ըստ առարկաների|Քիմիա]]
[[Կատեգորիա:Գիտական մրցություններ]]</text>
      <sha1>31jrb1ycd3s0fc7dte9wu7f78j19t4w</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486189</id>
      <parentid>8486186</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T17:55:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dminasyan</username>
        <id>8930</id>
      </contributor>
      <comment>/* Անցած օլիմպիադաները */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="33424" xml:space="preserve">[[Պատկեր:IChO medal.jpg|մինի|աջից|29-րդ ՔՄՕ-ի մեդալ]]
'''Քիմիայի միջազգային օլիմպիադա''' ('''ՔՄՕ''', {{lang-en|IChO, International Chemistry Olympiad}}), ամենամյա մրցաշար ավագ դպրոցի աշակերտների համար։ ՔՄՕ-ն համարվում է [[Միջազգային առարկայական օլիմպիադաներ]]ից մեկը։ ՔՄՕ-ի հիմնական նպատակն է մեծացնել աշակերտների հետաքրքրվածությունը քիմիայի հանդեպ։ ՔՄՕ-ի Միջազգային ինֆորմացիոն կենտրոնը&lt;ref&gt;ՔՄՕ-ի Միջազգային ինֆորմացիոն կենտրոն             [http://www.iuventa.sk/en/subpages/icho/icho.alej (պաշտոնական կայք)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140823075136/http://www.iuventa.sk/en/Subpages/ICHO/ICHO.alej |date=2014-08-23 }}&lt;/ref&gt; գտնվում է [[Բրատիսլավա]]յում, [[Սլովակիա]]։

== Պատմություն ==
[[Պատկեր:Icho map 2011.png|մինի|400px|Կարմիր գույնով նշված են ՔՄՕ կազմակերպած երկրները, իսկ կապույտ և կանաչ գույներով նշված են այլ մասնակից երկրներ]]
ՔՄՕ կազմակերպելու գաղափարը առաջին անգամ ի հայտ է եկել [[1968]] թվականին Չեխոսլովակիայում։ Առաջին օլիմպիադան կայացել է 1968 թվականի մայիսի 18-21 Պրահայում, որին մասնակցել է ընդամենը երեք երկիր։ [[1971]] թվականին ՔՄՕ-ն չկայացավ ընդունող երկրի ու կազմակերպիչի ոչ ճիշտ պայմանավորվածության պատճառով։ Ներկայումս, Քիմիայի միջազգային օլիմպիադային մասնակցում է ավելի քան 70 երկիր (այդ թվում նաև Հայաստանը) և ավելի քան 300 մասնակից։

== Օլիմպիադայի կանոններն ու կառուցվածքը ==
Յուրաքանչյուր պատվիրակություն կազմված է ոչ ավելի քան 4 աշակերտներից և 2 ղեկավարներից։ Պատվիրակությունը կարող է ներառել նաև հյուրեր և գիտական դիտորդներ։ Աշակերտները պետք է լինեն 20 տարեկանից ցածր և չպետք է սովորեն համալսարանում։ Մասնակցել ցանկացող նոր երկրները պետք է գիտական դիտորդներ ուղարկեն երկու հաջորդական քիմիայի օլիմպիադաներին։
[[Պատկեր:Medali Emas Kelvin.jpg|մինի|աջից|40-րդ ՔՄՕ-ի ոսկե մեդալ]]
Օլիմպիադան բաղկացած է երկու փուլերից՝ տեսական ու փորձնական։ Երկուսն էլ տևում են 5 ժամ և անց են կացվում երկու տարբեր օրերի ընթացքում (սովորաբար սկզբից անց է կացվում փորձնական փուլը)։ Տեսական փուլը 60 միավոր է, իսկ փորձնականը՝ 40։ Յուրաքանչյուր փուլ գնահատվում է անկախ մյուսի արդյունքից և մասնակցի ընդհանուր միավորը երկու փուլերի միավորների գումարն է կազմում։ Գիտական ժյուրին առաջարկում է խնդիրները, իսկ միջազգային ժյուրին, որը կազմված է բոլոր երկրների ղեկավարներից, քննարկում է խնդիրները և թարգմանում դրանք մայրենի լեզվով։ Մասնակիցները ստանում են խնդիրները իրենց նախընտրած լեզվով։ Այնուհետև մասնակցի աշխատանքը գնահատվում է և՛ գիտական ժյուրիի, և՛ տվյալ երկրի ղեկավարների կողմից։ Մինչև քննությունների ավարտը կամայական շփում ղեկավարների և մասնակիցների միջև արգելված է։

Օլիմպիադան իր մեջ է ներառում քիմիայի տարբեր բնագավառներ՝ [[օրգանական քիմիա]], [[անօրգանական քիմիա]], [[ֆիզիկական քիմիա]], [[անալիտիկ քիմիա]], [[բիոքիմիա]], [[սպեկտրոսկոպիա]] և այլն։ Ամեն տարի ՔՄՕ-ի ընդունող երկիրը կազմում է նախապատրաստական խնդիրներ։ Բոլոր մասնակիցները գնահատվում են իրենց սեփական արդյունքի հիման վրա և թիմային միավոր սահմանված չէ։

==Հայաստանի արդյունքները ՔՄՕ-ում==
Հայաստանի աշակերտները սկսել են մասնակցել ՔՄՕ-ին սկսած [[2006]] թվականից։

Մասնակիցների ընտրությունը կատարվում է մի քանի փուլերի ընթացքում. դպրոցական, համայնքային, մարզային և հանրապետական օլիմպիադաներից հետո ընտրվում են ամենաբարձր գիտելիքներ ցուցադրած աշակերտները և նրանցից կազմվում է օլիմպիական խմբակ, որտեղ էլ շարունակվում են ուսումնակրթական դասընթացները։ Այնուհետև երկու կամ երեք ընտրողական փուլերից հետո որոշվում է մասնակիցների վերջնական ցանկը։

Հայաստանի պատվիրակությունները ղեկավարել է [[Երևանի պետական բժշկական համալսարան]]ի&lt;ref&gt;ԵՊԲՀ [http://www.ysmu.am (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt; (ԵՊԲՀ) դեղագիտական ֆակուլտետի քիմիայի ամբիոնի վարիչ Լիդա Սահակյանը։

Հայաստանի աշակերտները մասնակցել են 2006-2014 և 2016-2019  թվականների ՔՄՕ-ներին։ 2015 թվականին ՔՄՕ-ն անց է կացվել ք.[[Բաքու|Բաքվում]] ([[Ադրբեջան]]), որին Հայաստանի պատվիրակությունը չի մասնակցել։

{| class=&quot;wikitable&quot;
|- 
! Հ/հ
! Տարի
! Վայրը
! Հայ մասնակիցների թիվը
! {{Ոսմաթ}}
! {{Արմաթ}}
! {{Բրմաթ}}
! {{Գովմաթ}}
|-
| align=&quot;center&quot; | '''54''' || [[2022]] || [[Տյանցզին]], {{Դրոշավորում|Չինաստան}}, Առցանց || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 3 || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''53''' || [[2021]] || [[Օսակա]], {{Դրոշավորում|Ճապոնիա}}, Առցանց || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 3 || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''52''' || [[2020]] || [[Ստամբուլ]], {{Դրոշավորում|Թուրքիա}}, Առցանց || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''51''' || [[2019]] || [[Փարիզ]], {{Դրոշավորում|Ֆրանսիա}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 2
|-
| align=&quot;center&quot; | '''50''' || [[2018]] || [[Բրատիսլավա]], {{Դրոշավորում|Սլովակիա}} / [[Պրահա]], {{Դրոշավորում|Չեխիա}}  || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''49''' || [[2017]] || [[Նախոն-Պատոմ]], {{Դրոշավորում|Թաիլանդ}}  || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''48''' || [[2016]] || [[Թբիլիսի]], {{Դրոշավորում|Վրաստան}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''47''' || [[2015]] || [[Բաքու]], {{Դրոշավորում|Ադրբեջան}} || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''46''' || [[2014]] || [[Հանոյ]], {{Դրոշավորում|Վիետնամ}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''45''' || [[2013]] || [[Մոսկվա]], {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''44''' || [[2012]] || [[Վաշինգտոն ԿՇ|Վաշինգտոն]], {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''43''' || [[2011]] || [[Անկարա]], {{Դրոշավորում|Թուրքիա}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''42''' || [[2010]] || [[Տոկիո]], {{Դրոշավորում|Ճապոնիա}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''41''' || [[2009]] || [[Քեմբրիջ]], {{Դրոշավորում|Մեծ Բրիտանիա}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''40''' || [[2008]] || [[Բուդապեշտ]], {{Դրոշավորում|Հունգարիա}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''39''' || [[2007]] || [[Մոսկվա]], {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} || align=&quot;center&quot; | 3 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''38''' || [[2006]] || [[Կյոնջու]], {{Դրոշավորում|Հարավային Կորեա}} || align=&quot;center&quot; | 3 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 1
|-
|}

==Հայաստանի մասնակիցների արդյունքները ՔՄՕ-ում==
[[Հայաստան]]ը առաջին անգամ մասնակցել է ՔՄՕ-ում [[2006]] թվականին։ Մինչ օրս հայաստանյան թիմերը արժանացել են 4 արծաթե ու 20 բրոնզե մեդալների և 4 գովասանագրի։

{| class=&quot;wikitable&quot;
|- 
! Տարի
! Մասնակից
! Դպրոց
! Դասարան
! Մրցանակներ
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2022]] || Աղեկյան Հայկ || «Հերացի» ա/դ ||align=&quot;center&quot; | XII || {{Բրմաթ}}
|-
|  Սաղեյան Սոնա || [[Քվանտ վարժարան]] ||align=&quot;center&quot; |XII || {{Բրմաթ}}
|-
|  Ասատրյան Լեոնիդ || [[Քվանտ վարժարան]] ||align=&quot;center&quot; | XI || {{Արմաթ}}
|-
|  Հարությունյան Տիգրան|| Արագածոտնի մարզ, գ․Նորաշենի մ/դ ||align=&quot;center&quot; | XII || {{Բրմաթ}}
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2021]] || Աղեկյան Հայկ || «Հերացի» ա/դ ||align=&quot;center&quot; | XI || {{Բրմաթ}}
|-
| Ներսիսյան Սևադա || ք․ Հրազդանի թիվ 13 ա/դ ||align=&quot;center&quot; |XII || 
|-
|  Ասատրյան Լեոնիդ || [[Քվանտ վարժարան]] ||align=&quot;center&quot; | X || {{Բրմաթ}}
|-
|  Հարությունյան Տիգրան|| Արագածոտնի մարզ, գ․Նորաշենի մ/դ ||align=&quot;center&quot; | XI || {{Բրմաթ}}
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2020]] || Խառատյան Լևոն || Վանաձորի N:11 ա/դ ||align=&quot;center&quot; | XII || {{Արմաթ}}
|-
| Պետրոսյան Արտյոմ || Վանաձորի մաթեմատիկական և բնագիտական առարկաների հատուկ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |XII || {{Բրմաթ}}
|-
| Թադևոսյան Գագիկ || «Հերացի» ա/դ ||align=&quot;center&quot; | XII ||
|-
| Հակոբյան Արեն|| Ֆիզմաթ դպրոց ||align=&quot;center&quot; | XI ||
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2019]] || Աղեկյան Մովսես || «Հերացի» ավագ դպրոց ||align=&quot;center&quot; | XII || {{Բրմաթ}}
|-
| Մաթևոսյան Հովհաննես || «Հերացի» ավագ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |XII || {{Գովմաթ}}
|-
| Խառատյան Լևոն || Վանաձորի թիվ 11 ավագ դպրոց ||align=&quot;center&quot; | XI || {{Գովմաթ}}
|-
| Պետրոսյան Արտյոմ  || Վանաձորի մաթեմատիկական և բնագիտական առարկաների հատուկ դպրոց ||align=&quot;center&quot; | XI || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2018]] || Աղեկյան Մովսես || «Հերացի» ավագ դպրոց ||align=&quot;center&quot; | XI || 
|-
| Մաթևոսյան Հովհաննես || «Հերացի» ավագ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| Հարությունյան Հրաչուհի || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||align=&quot;center&quot; | XI ||
|-
| Պետրոսյան Նարեկ || [[«Ֆոտոն» վարժարան]] ||align=&quot;center&quot; | XII || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2017]] || Խաչատրյան Համլետ || Վանաձորի մաթեմատիկական և բնագիտական առարկաների հատուկ դպրոց ||align=&quot;center&quot; | XII || {{Բրմաթ}}
|-
| Սաղյան Սպարտակ || Վանաձորի մաթեմատիկական և բնագիտական առարկաների հատուկ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |XII || {{Բրմաթ}}
|-
| Կիրակոսյան Սուսաննա || Երևանի թիվ 184 ավագ դպրոց ||align=&quot;center&quot; | XII || {{Գովմաթ}}
|-
| Պերոսյան Նարեկ || [[«Ֆոտոն» վարժարան]] ||align=&quot;center&quot; | XI || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2016]] || Սաղյան Սպարտակ || Վանաձորի մաթեմատիկական և բնագիտական առարկաների հատուկ դպրոց ||align=&quot;center&quot; | XI || {{Բրմաթ}}
|-
| Խաչատրյան Համլետ || Վանաձորի մաթեմատիկական և բնագիտական առարկաների հատուկ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| Բատիկյան Սամվել || [[Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան]] ||align=&quot;center&quot; | XII || 
|-
| Կիրակոսյան Սուսաննա || Երևանի թիվ 184 ավագ դպրոց ||align=&quot;center&quot; | XII || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2014]] || Խաչատրյան Հրաչյա || Նոր Գեղիի թիվ 1 մ/դ ||align=&quot;center&quot; |XII || 
|-
| Դալլաքյան Օլգերտ || Էվրիկա ||align=&quot;center&quot; |XII || 
|-
| Հարությունյան Արամ || [[Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան]] ||align=&quot;center&quot; |XII || 
|-
| Ավթանդիլյան Տիգրան || [[Քվանտ վարժարան]] ||align=&quot;center&quot; |XII || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2013]] || Ղարախանյան Վահե || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||align=&quot;center&quot; |XII || {{Բրմաթ}} 
|-
| Ծերունյան Վարդգես || Ֆիզմաթ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |XII || {{Բրմաթ}} 
|-
| Դալլաքյան Օլգերտ || Էվրիկա ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| Խաչատրյան Հրաչյա || Նոր Գեղիի թիվ 1 մ/դ ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2012]] || Գալոյան Ալեքսեյ || Քվանտ վարժարան ||align=&quot;center&quot; |XII || {{Բրմաթ}} 
|-
| Չիթչյան Դավիթ || Քվանտ վարժարան ||align=&quot;center&quot; |XII || {{Բրմաթ}} 
|-
| Գրիգորյան Լիլիթ || Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան ||align=&quot;center&quot; |XI || {{Բրմաթ}} 
|-
| Ղարախանյան Վահե || Ֆիզմաթ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |XI || {{Բրմաթ}} 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2011]] || Գալոյան Ալեքսեյ || Քվանտ վարժարան ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| Առաքելյան Աշխեն || Էվրիկա ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| Գրիգորյան Լիլիթ || Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան ||align=&quot;center&quot; |X || 
|-
| Ղարախանյան Վահե || Ֆիզմաթ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |X || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2010]] || Սարգսյան Էդվարդ || Էվրիկա ||align=&quot;center&quot; |XI || {{Բրմաթ}} 
|-
| Ասլանյան Արթուր || Ուսում դպրոց ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| Արզումանյան Դավիթ || Ֆիզմաթ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| Թամազյան Վահագն || Քվանտ վարժարան ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
|rowspan=&quot;4&quot; | [[2009]] || Մխիթարյան Սմբատ || Քվանտ վարժարան ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| Թամազյան Վահագն || Քվանտ վարժարան ||align=&quot;center&quot; |X || 
|-
| Սարգսյան Էդվարդ || Էվրիկա ||align=&quot;center&quot; |X || 
|-
| Ասլանյան Արթուր || Ուսում դպրոց ||align=&quot;center&quot; |X || 
|-
|rowspan=&quot;4&quot; | [[2008]] || Դշխունյան Նարեկ || Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան ||align=&quot;center&quot; |X || {{Բրմաթ}} 
|-
| Ղահրամանյան Արշավիր || Քվանտ վարժարան ||align=&quot;center&quot; |X || 
|-
| Ալոյան Տաթևիկ || Արմավիրի վարժարան ||align=&quot;center&quot; |IX || 
|-
| Ղարիբյան Հայկազ || Ֆիզմաթ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |IX || 
|-
|rowspan=&quot;3&quot; | [[2007]] || Բարդախչյան Սամվել || Ֆիզմաթ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |X || {{Արմաթ}} 
|-
| Դշխունյան Նարեկ || Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան ||align=&quot;center&quot; |IX || {{Արմաթ}} 
|-
| Ղահրամանյան Արշավիր || Քվանտ վարժարան ||align=&quot;center&quot; |IX || {{Բրմաթ}}
|-
| rowspan=&quot;3&quot; |[[2006]] || Եպիսկոպոսյան Դավիթ || Քվանտ վարժարան ||align=&quot;center&quot; |X || {{Գովմաթ}} 
|-
| Բարդախչյան Սամվել || Ֆիզմաթ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |X || 
|-
| Դավինյան Անդրանիկ || Գյումրու թիվ 1 մ/դ ||align=&quot;center&quot; |X || 
|-
|}

== Անցած օլիմպիադաները ==
{| class=&quot;wikitable&quot; 
|-
! ՔՄՕ հ/հ
! Քաղաք
! Երկիր
! Ամսաթիվ 
! Մասնակից&lt;br /&gt;երկրների&lt;br /&gt;թիվը
! Մասնակիցների&lt;br /&gt;թիվը
! Կայք
|-
| align=&quot;center&quot; | '''54''' || [[Տյանցզին]] ||  {{Դրոշավորում|Չինաստան}} || Հուլիս 10-18, [[2022]] ||align=&quot;center&quot; | 84 ||align=&quot;center&quot; | 326 ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2022 [https://icho2022.cn/ (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''53''' || [[Օսակա]] ||  {{Դրոշավորում|Ճապոնիա}} || Հուլիս 25- օգոստոսի 2, [[2021]] ||align=&quot;center&quot; | 79 ||align=&quot;center&quot; | 309 ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2021 [https://www.icho2021.org/ (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''52''' || [[Ստամբուլ]] ||  {{Դրոշավորում|Թուրքիա}} || Հուլիս 23-29, [[2020]] ||align=&quot;center&quot; | 60 ||align=&quot;center&quot; | 231 ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2020 [https://icho2020.tubitak.gov.tr/ (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''51''' || [[Փարիզ]] ||  {{Դրոշավորում|Ֆրանսիա}} || Հուլիս 21-30, [[2019]] ||align=&quot;center&quot; | 80 ||align=&quot;center&quot; | --- ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2019 [https://icho2019.paris/ (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''50''' || [[Բրատիսլավա]] / [[Պրահա]] ||{{Դրոշավորում|Սլովակիա}} /  {{Դրոշավորում|Չեխիա}}  || Հուլիս 19-29, [[2018]] ||align=&quot;center&quot; | 76 ||align=&quot;center&quot; | --- ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2018 [https://50icho.eu/ (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''49''' || [[Նախոն-Պատոմ]] || {{Դրոշավորում|Թաիլանդ}} || Հուլիս 6-15, [[2017]] ||align=&quot;center&quot; | 76 ||align=&quot;center&quot; | --- ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2017 [https://icho2017.sc.mahidol.ac.th/ (պաշտոնական կայք)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170706105520/https://icho2017.sc.mahidol.ac.th/ |date=2017-07-06 }}&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''48''' || [[Թբիլիսի]] || {{Դրոշավորում|Վրաստան}} || Հուլիս 23-օգոստոսի 1, [[2016]] ||align=&quot;center&quot; | 82 ||align=&quot;center&quot; | 312 ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2016 [http://www.icho2016.chemistry.ge/ (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''47''' || [[Բաքու]] || {{Դրոշավորում|Ադրբեջան}} || Հուլիս 20-29, [[2015]] ||align=&quot;center&quot; |75 ||align=&quot;center&quot; |292 ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2015 [http://icho2015.msu.az (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''46''' || [[Հանոյ]] || {{Դրոշավորում|Վիետնամ}} || Հուլիս 20-29, [[2014]] ||align=&quot;center&quot; |75 ||align=&quot;center&quot; |291 ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2014 [http://icho2014.hus.edu.vn/ (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''45''' || [[Մոսկվա]] || {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} || Հուլիս 15-24, [[2013]] ||align=&quot;center&quot; |73 ||align=&quot;center&quot; |291 ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2013 [http://www.icho2013.chem.msu.ru/ (պաշտոնական կայք)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140622220842/http://www.icho2013.chem.msu.ru/ |date=2014-06-22 }}&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''44''' || [[Վաշինգտոն ԿՇ|Վաշինգտոն]] || {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} || Հուլիս 21–30, [[2012]] ||align=&quot;center&quot; |72 ||align=&quot;center&quot; |283 ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2012 [http://icho2012.org/ (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''43''' || [[Անկարա]] || {{Դրոշավորում|Թուրքիա}} || Հուլիս 9–18, [[2011]] ||align=&quot;center&quot; |70 ||align=&quot;center&quot; |273 ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2011 [http://icho43.metu.edu.tr/ (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''42''' || [[Տոկիո]] || {{Դրոշավորում|Ճապոնիա}} || Հոևլիս 19-28, [[2010]] ||align=&quot;center&quot; |67 ||align=&quot;center&quot; |267 ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2010 [http://www.icho2010.org/top.html (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''41''' || [[Քեմբրիջ]] || {{Դրոշավորում|Մեծ Բրիտանիա}} || Հուլիս 18-27, [[2009]] ||align=&quot;center&quot; |64 ||align=&quot;center&quot; |250 ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2009 [http://www.icho2009.co.uk/ (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''40''' || [[Բուդապեշտ]] || {{Դրոշավորում|Հունգարիա}} || Հուլիս 12-21, [[2008]] ||align=&quot;center&quot; |x ||align=&quot;center&quot; |x ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2008 [http://icho.hu/ (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''39''' || [[Մոսկվա]] || {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} || Հուլիս 15-24, [[2007]] ||align=&quot;center&quot; |x ||align=&quot;center&quot; |x ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2007 [http://www.icho39.chem.msu.ru/ (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''38''' || [[Կյոնջու]] || {{Դրոշավորում|Հարավային Կորեա}} || Հուլիս 1-11, [[2006]] ||align=&quot;center&quot; |x ||align=&quot;center&quot; |x ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2006 [http://icho2006.kcsnet.or.kr/main/i_main/?language=en (պաշտոնական կայք)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150715154133/http://icho2006.kcsnet.or.kr/main/i_main/?language=en |date=2015-07-15 }}&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''37''' || [[Թայբեյ]] || {{Դրոշավորում|Թայվան}} || Հուլիս 16-25, [[2005]] ||align=&quot;center&quot; | ||align=&quot;center&quot; |x ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2005 [http://icho.chem.ntnu.edu.tw/welcomehome.htm (պաշտոնական կայք)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170714020433/http://icho.chem.ntnu.edu.tw/welcomehome.htm |date=2017-07-14 }}&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''36''' || [[Քիլ]] || {{Դրոշավորում|Գերմանիա}} || Հուլիս 18-27, [[2004]] ||align=&quot;center&quot; |61 ||align=&quot;center&quot; |233 ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2004 [http://www.icho.de (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''35''' || [[Աթենք]] || {{Դրոշավորում|Հունաստան}} || Հուլիս 5-14, [[2003]] ||align=&quot;center&quot; |x ||align=&quot;center&quot; |x ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2003 [http://www.35icho.uoa.gr/ichol_eng/index_eng.htm (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''34''' || [[Խրոնինգեն (մարզ)|Խրոնինգեն]] || {{NED}} || Հուլիս 5-14, [[2002]] ||align=&quot;center&quot; |x ||align=&quot;center&quot; |x || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''33''' || [[Մումբայ]] || {{Դրոշավորում|Հնդկաստան}} || Հուլիս 6-15, [[2001]] ||align=&quot;center&quot; |x ||align=&quot;center&quot; |x ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2001 [http://www.hbcse.tifr.res.in/icho-2001/ (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''32''' || [[Կոպենհագեն]] || {{Դրոշավորում|Դանիա}} || Հուլիս 2-11, [[2000]] ||align=&quot;center&quot; |x ||align=&quot;center&quot; |x || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''31''' || [[Բանգկոկ]] || {{Դրոշավորում|Թաիլանդ}} || Հուլիս 4-11, [[1999]] ||align=&quot;center&quot; |47 ||align=&quot;center&quot; |184 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''30''' || [[Մելբուրն]] || {{Դրոշավորում|Ավստրալիա}} || Հուլիս 5-14, [[1998]] ||align=&quot;center&quot; |47 ||align=&quot;center&quot; |184 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''29''' || [[Մոնրեալ]] || {{Դրոշավորում|Չինաստան}} || Հուլիս 6-15, [[1997]] ||align=&quot;center&quot; |47 ||align=&quot;center&quot; |184 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''28''' || [[Մոսկվա]] || {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} || Հուլիս 13-22, [[1996]] ||align=&quot;center&quot; |45 ||align=&quot;center&quot; |175 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''27''' || [[Պեկին]] || {{Դրոշավորում|Չինաստան}} || Հուլիս 13-20, [[1995]] ||align=&quot;center&quot; |42 ||align=&quot;center&quot; |163 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''26''' || [[Օսլո]] || {{Դրոշավորում|Նորվեգիա}} || Հուլիս 3-11, [[1994]] ||align=&quot;center&quot; |39 ||align=&quot;center&quot; |156 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''25''' || [[Պերուջա]] || {{Դրոշավորում|Իտալիա}} || Հուլիս 11-22, [[1993]] ||align=&quot;center&quot; |38 ||align=&quot;center&quot; |152 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''24''' || [[Պիցբուրգ (Փենսիլվանիա)|Պիցբուրգ]] և [[Վաշինգտոն ԿՇ|Վաշինգտոն]] || {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} || Հուլիս 11-22, [[1992]] ||align=&quot;center&quot; |33 ||align=&quot;center&quot; |132 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''23''' || [[Լոձ]] || {{Դրոշավորում|Լեհաստան}} || Հուլիս 7–15, [[1991]] ||align=&quot;center&quot; |30 ||align=&quot;center&quot; |118 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''22''' || [[Փարիզ]] || {{Դրոշավորում|Ֆրանսիա}} || Հուլիս 8–17, [[1990]] ||align=&quot;center&quot; |28 ||align=&quot;center&quot; |102 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''21''' || [[Հալե]] || {{Դրոշավորում|Գերմանիա|ԳԴՀ}} || Հուլիս 2–10, [[1989]] ||align=&quot;center&quot; |26 ||align=&quot;center&quot; |104 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''20''' || [[Էսպոո]] || {{Դրոշավորում|Ֆինլանդիա}} || Հուլիս 2–9, [[1988]] ||align=&quot;center&quot; |26 ||align=&quot;center&quot; |104 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''19''' || [[Վեսպրեմ]] || {{Դրոշավորում|Հունգարիա}} || Հուլիս 6–15, [[1987]] ||align=&quot;center&quot; |26 ||align=&quot;center&quot; |103 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''18''' || [[Լեյդեն]] || {{Դրոշավորում|Նիդերլանդներ}} || Հուլիս 6–15, [[1986]] ||align=&quot;center&quot; |22 ||align=&quot;center&quot; |86 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''17''' || [[Բրատիսլավա]] || {{Դրոշավորում|Չեխոսլովակիա}} || Հուլիս 1–8, [[1985]] ||align=&quot;center&quot; |21 ||align=&quot;center&quot; |83 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''16''' || [[Ֆրանկֆուրտ]] || {{Դրոշավորում|Գերմանիա}} || Հուլիս 1–10, [[1984]] ||align=&quot;center&quot; |21 ||align=&quot;center&quot; |84 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''15''' || [[Տիմիշուարա]] || {{Դրոշավորում|Ռումինիա}} || Հուլիս 2–11, [[1983]] ||align=&quot;center&quot; |18 ||align=&quot;center&quot; |72 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''14''' || [[Ստոկհոլմ]] || {{Դրոշավորում|Շվեդիա}} || Հուլիս 3–12, [[1982]] ||align=&quot;center&quot; |17 ||align=&quot;center&quot; |68 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''13''' || [[Բուրգաս]] || {{Դրոշավորում|Բուլղարիա}} || Հուլիս 13–23, [[1981]] ||align=&quot;center&quot; |14 ||align=&quot;center&quot; |55 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''12''' || [[Լինց]] || {{Դրոշավորում|Ավստրիա}} || Հուլիս 13–23, [[1980]] ||align=&quot;center&quot; |13 ||align=&quot;center&quot; |52 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''11''' || [[Սանկտ Պետերբուրգ]] || {{Դրոշավորում|ԽՍՀՄ}} || Հուլիս 2–11, [[1979]] ||align=&quot;center&quot; |11 ||align=&quot;center&quot; |44 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''10''' || [[Տորուն]] || {{Դրոշավորում|Լեհաստան}} || Հուլիս 3–13, [[1978]] ||align=&quot;center&quot; |12 ||align=&quot;center&quot; |48 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''9''' || [[Բրատիսլավա]] || {{Դրոշավորում|Չեխոսլովակիա}} || Հուլիս 4–14, [[1977]] ||align=&quot;center&quot; |12 ||align=&quot;center&quot; |47 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''8''' || [[Հալե]] || {{Դրոշավորում|Գերմանիա|ԳԴՀ}} || Հուլիս 10–19, [[1976]] ||align=&quot;center&quot; |12 ||align=&quot;center&quot; |46 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''7''' || [[Վեսպրեմ]] || {{Դրոշավորում|Հունգարիա}} || Հուլիս 1–10, [[1975]] ||align=&quot;center&quot; |12 ||align=&quot;center&quot; |48 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''6''' || [[Բուխարեստ]] || {{Դրոշավորում|Ռումինիա}} || Հուլիս 1–10, [[1974]] ||align=&quot;center&quot; |9 ||align=&quot;center&quot; |36 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''5''' || [[Սոֆիա]] || {{Դրոշավորում|Բուլղարիա}} || Հուլիս 1–10, [[1973]] ||align=&quot;center&quot; |7 ||align=&quot;center&quot; |28 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''4''' || [[Մոսկվա]] || {{Դրոշավորում|ԽՍՀՄ}} || Հուլիս 1–10, [[1972]] ||align=&quot;center&quot; |7 ||align=&quot;center&quot; |28 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''—''' || չի կայացել || — — — || [[1971]] ||align=&quot;center&quot; | ||align=&quot;center&quot; | || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''3''' || [[Բուդապեշտ]] || {{Դրոշավորում|Հունգարիա}} || Հուլիս 1–5, [[1970]] ||align=&quot;center&quot; |7 ||align=&quot;center&quot; |28 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''2''' || [[Կատովիցե]] || {{Դրոշավորում|Լեհաստան}} || Հունիս 16–20, [[1969]] ||align=&quot;center&quot; |4 ||align=&quot;center&quot; |20 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''1''' || [[Պրահա]] || {{Դրոշավորում|Չեխոսլովակիա}} || Հունիս 18–21, [[1968]] ||align=&quot;center&quot; |3 ||align=&quot;center&quot; |18 || —
|-
|}

'''x''' -&gt; անհրաժեշտ տեղեկատվությունը անհասանելի էր համապատասխան կայքէջերում։

== Հաջորդ օլիմպիադաները ==
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;text-align:center&quot;
|-
! ՔՄՕ հ/հ
! Քաղաք
! Երկիր
! Տարի
!Ամսաթիվ
! Վիճակը
! Կայքը
|-
| align=&quot;center&quot; | '''54''' ||   ||   || [[2022]] 
| -|| Հաստատված չէ ||
|-
|}

==Պատկերասրահ==
&lt;gallery mode=&quot;packed&quot; widths=&quot;120&quot; heights=&quot;120&quot;&gt;
Image:ՔՄՕ-2020-1.jpg | ՔՄՕ, [[2020]] թվական - Առցանց, [[Ֆիզմաթ դպրոց]] 
Image:ՔՄՕ-2020-2.jpg | ՔՄՕ, [[2020]] թվական - Առցանց, [[Ֆիզմաթ դպրոց]]
Image:IChO-2017-01.jpg | ՔՄՕ, [[2017]] թվական - [[Նախոն-Պատոմ]], [[Թաիլանդ]] 
Image:IChO-2017-02.jpg | ՔՄՕ, [[2017]] թվական - [[Նախոն-Պատոմ]], [[Թաիլանդ]]
Image:IChO-2017-03.jpg | ՔՄՕ, [[2017]] թվական - [[Նախոն-Պատոմ]], [[Թաիլանդ]]
&lt;/gallery&gt;

== Տես նաև ==
* [[Մենդելեևյան միջազգային օլիմպիադա]]
* [[Միջազգային առարկայական օլիմպիադաներ]]

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ|4}}

== Արտաքին հղումներ ==
* [http://www.icho39.chem.msu.ru/html/english/Problems/Syllabus.htm ՔՄՕ-ի համար պահանջվող թեմաների ցանկ]
* [http://www.olymp.am Հայաստանի առարկայական օլիմպիադաների գլխավոր կայք]
* [http://www.iuventa.sk/files/documents/5_icho/documents/history.doc ՔՄՕ-ի ամփոփագիր]
* [http://www.iuventa.sk/en/Subpages/ICHO/PAST-COMPETITION-TASKS.alej Նախորդ տարիների ՔՄՕ-ների խնդիրները] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140825131616/http://www.iuventa.sk/en/Subpages/ICHO/PAST-COMPETITION-TASKS.alej |date=2014-08-25 }}
* [http://www.iuventa.sk/en/Subpages/ICHO/ICHO-REGULATIONS.alej ՔՄՕ-ի կանոնները] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150818151839/http://www.iuventa.sk/en/Subpages/ICHO/ICHO-REGULATIONS.alej |date=2015-08-18 }}
{{Միջազգային առարկայական օլիմպիադաներ}}
{{Արտաքին հղումներ}}

[[Կատեգորիա:Առարկայական օլիմպիադաներ]]
[[Կատեգորիա:Օլիմպիադաներ ըստ առարկաների|Քիմիա]]
[[Կատեգորիա:Գիտական մրցություններ]]</text>
      <sha1>kpwqtkutejecwr0fykk5muwjhkegw39</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486190</id>
      <parentid>8486189</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T17:57:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dminasyan</username>
        <id>8930</id>
      </contributor>
      <comment>/* Հաջորդ օլիմպիադաները */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="33424" xml:space="preserve">[[Պատկեր:IChO medal.jpg|մինի|աջից|29-րդ ՔՄՕ-ի մեդալ]]
'''Քիմիայի միջազգային օլիմպիադա''' ('''ՔՄՕ''', {{lang-en|IChO, International Chemistry Olympiad}}), ամենամյա մրցաշար ավագ դպրոցի աշակերտների համար։ ՔՄՕ-ն համարվում է [[Միջազգային առարկայական օլիմպիադաներ]]ից մեկը։ ՔՄՕ-ի հիմնական նպատակն է մեծացնել աշակերտների հետաքրքրվածությունը քիմիայի հանդեպ։ ՔՄՕ-ի Միջազգային ինֆորմացիոն կենտրոնը&lt;ref&gt;ՔՄՕ-ի Միջազգային ինֆորմացիոն կենտրոն             [http://www.iuventa.sk/en/subpages/icho/icho.alej (պաշտոնական կայք)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140823075136/http://www.iuventa.sk/en/Subpages/ICHO/ICHO.alej |date=2014-08-23 }}&lt;/ref&gt; գտնվում է [[Բրատիսլավա]]յում, [[Սլովակիա]]։

== Պատմություն ==
[[Պատկեր:Icho map 2011.png|մինի|400px|Կարմիր գույնով նշված են ՔՄՕ կազմակերպած երկրները, իսկ կապույտ և կանաչ գույներով նշված են այլ մասնակից երկրներ]]
ՔՄՕ կազմակերպելու գաղափարը առաջին անգամ ի հայտ է եկել [[1968]] թվականին Չեխոսլովակիայում։ Առաջին օլիմպիադան կայացել է 1968 թվականի մայիսի 18-21 Պրահայում, որին մասնակցել է ընդամենը երեք երկիր։ [[1971]] թվականին ՔՄՕ-ն չկայացավ ընդունող երկրի ու կազմակերպիչի ոչ ճիշտ պայմանավորվածության պատճառով։ Ներկայումս, Քիմիայի միջազգային օլիմպիադային մասնակցում է ավելի քան 70 երկիր (այդ թվում նաև Հայաստանը) և ավելի քան 300 մասնակից։

== Օլիմպիադայի կանոններն ու կառուցվածքը ==
Յուրաքանչյուր պատվիրակություն կազմված է ոչ ավելի քան 4 աշակերտներից և 2 ղեկավարներից։ Պատվիրակությունը կարող է ներառել նաև հյուրեր և գիտական դիտորդներ։ Աշակերտները պետք է լինեն 20 տարեկանից ցածր և չպետք է սովորեն համալսարանում։ Մասնակցել ցանկացող նոր երկրները պետք է գիտական դիտորդներ ուղարկեն երկու հաջորդական քիմիայի օլիմպիադաներին։
[[Պատկեր:Medali Emas Kelvin.jpg|մինի|աջից|40-րդ ՔՄՕ-ի ոսկե մեդալ]]
Օլիմպիադան բաղկացած է երկու փուլերից՝ տեսական ու փորձնական։ Երկուսն էլ տևում են 5 ժամ և անց են կացվում երկու տարբեր օրերի ընթացքում (սովորաբար սկզբից անց է կացվում փորձնական փուլը)։ Տեսական փուլը 60 միավոր է, իսկ փորձնականը՝ 40։ Յուրաքանչյուր փուլ գնահատվում է անկախ մյուսի արդյունքից և մասնակցի ընդհանուր միավորը երկու փուլերի միավորների գումարն է կազմում։ Գիտական ժյուրին առաջարկում է խնդիրները, իսկ միջազգային ժյուրին, որը կազմված է բոլոր երկրների ղեկավարներից, քննարկում է խնդիրները և թարգմանում դրանք մայրենի լեզվով։ Մասնակիցները ստանում են խնդիրները իրենց նախընտրած լեզվով։ Այնուհետև մասնակցի աշխատանքը գնահատվում է և՛ գիտական ժյուրիի, և՛ տվյալ երկրի ղեկավարների կողմից։ Մինչև քննությունների ավարտը կամայական շփում ղեկավարների և մասնակիցների միջև արգելված է։

Օլիմպիադան իր մեջ է ներառում քիմիայի տարբեր բնագավառներ՝ [[օրգանական քիմիա]], [[անօրգանական քիմիա]], [[ֆիզիկական քիմիա]], [[անալիտիկ քիմիա]], [[բիոքիմիա]], [[սպեկտրոսկոպիա]] և այլն։ Ամեն տարի ՔՄՕ-ի ընդունող երկիրը կազմում է նախապատրաստական խնդիրներ։ Բոլոր մասնակիցները գնահատվում են իրենց սեփական արդյունքի հիման վրա և թիմային միավոր սահմանված չէ։

==Հայաստանի արդյունքները ՔՄՕ-ում==
Հայաստանի աշակերտները սկսել են մասնակցել ՔՄՕ-ին սկսած [[2006]] թվականից։

Մասնակիցների ընտրությունը կատարվում է մի քանի փուլերի ընթացքում. դպրոցական, համայնքային, մարզային և հանրապետական օլիմպիադաներից հետո ընտրվում են ամենաբարձր գիտելիքներ ցուցադրած աշակերտները և նրանցից կազմվում է օլիմպիական խմբակ, որտեղ էլ շարունակվում են ուսումնակրթական դասընթացները։ Այնուհետև երկու կամ երեք ընտրողական փուլերից հետո որոշվում է մասնակիցների վերջնական ցանկը։

Հայաստանի պատվիրակությունները ղեկավարել է [[Երևանի պետական բժշկական համալսարան]]ի&lt;ref&gt;ԵՊԲՀ [http://www.ysmu.am (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt; (ԵՊԲՀ) դեղագիտական ֆակուլտետի քիմիայի ամբիոնի վարիչ Լիդա Սահակյանը։

Հայաստանի աշակերտները մասնակցել են 2006-2014 և 2016-2019  թվականների ՔՄՕ-ներին։ 2015 թվականին ՔՄՕ-ն անց է կացվել ք.[[Բաքու|Բաքվում]] ([[Ադրբեջան]]), որին Հայաստանի պատվիրակությունը չի մասնակցել։

{| class=&quot;wikitable&quot;
|- 
! Հ/հ
! Տարի
! Վայրը
! Հայ մասնակիցների թիվը
! {{Ոսմաթ}}
! {{Արմաթ}}
! {{Բրմաթ}}
! {{Գովմաթ}}
|-
| align=&quot;center&quot; | '''54''' || [[2022]] || [[Տյանցզին]], {{Դրոշավորում|Չինաստան}}, Առցանց || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 3 || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''53''' || [[2021]] || [[Օսակա]], {{Դրոշավորում|Ճապոնիա}}, Առցանց || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 3 || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''52''' || [[2020]] || [[Ստամբուլ]], {{Դրոշավորում|Թուրքիա}}, Առցանց || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''51''' || [[2019]] || [[Փարիզ]], {{Դրոշավորում|Ֆրանսիա}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 2
|-
| align=&quot;center&quot; | '''50''' || [[2018]] || [[Բրատիսլավա]], {{Դրոշավորում|Սլովակիա}} / [[Պրահա]], {{Դրոշավորում|Չեխիա}}  || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''49''' || [[2017]] || [[Նախոն-Պատոմ]], {{Դրոշավորում|Թաիլանդ}}  || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''48''' || [[2016]] || [[Թբիլիսի]], {{Դրոշավորում|Վրաստան}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''47''' || [[2015]] || [[Բաքու]], {{Դրոշավորում|Ադրբեջան}} || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''46''' || [[2014]] || [[Հանոյ]], {{Դրոշավորում|Վիետնամ}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''45''' || [[2013]] || [[Մոսկվա]], {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''44''' || [[2012]] || [[Վաշինգտոն ԿՇ|Վաշինգտոն]], {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''43''' || [[2011]] || [[Անկարա]], {{Դրոշավորում|Թուրքիա}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''42''' || [[2010]] || [[Տոկիո]], {{Դրոշավորում|Ճապոնիա}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''41''' || [[2009]] || [[Քեմբրիջ]], {{Դրոշավորում|Մեծ Բրիտանիա}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''40''' || [[2008]] || [[Բուդապեշտ]], {{Դրոշավորում|Հունգարիա}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''39''' || [[2007]] || [[Մոսկվա]], {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} || align=&quot;center&quot; | 3 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''38''' || [[2006]] || [[Կյոնջու]], {{Դրոշավորում|Հարավային Կորեա}} || align=&quot;center&quot; | 3 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 1
|-
|}

==Հայաստանի մասնակիցների արդյունքները ՔՄՕ-ում==
[[Հայաստան]]ը առաջին անգամ մասնակցել է ՔՄՕ-ում [[2006]] թվականին։ Մինչ օրս հայաստանյան թիմերը արժանացել են 4 արծաթե ու 20 բրոնզե մեդալների և 4 գովասանագրի։

{| class=&quot;wikitable&quot;
|- 
! Տարի
! Մասնակից
! Դպրոց
! Դասարան
! Մրցանակներ
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2022]] || Աղեկյան Հայկ || «Հերացի» ա/դ ||align=&quot;center&quot; | XII || {{Բրմաթ}}
|-
|  Սաղեյան Սոնա || [[Քվանտ վարժարան]] ||align=&quot;center&quot; |XII || {{Բրմաթ}}
|-
|  Ասատրյան Լեոնիդ || [[Քվանտ վարժարան]] ||align=&quot;center&quot; | XI || {{Արմաթ}}
|-
|  Հարությունյան Տիգրան|| Արագածոտնի մարզ, գ․Նորաշենի մ/դ ||align=&quot;center&quot; | XII || {{Բրմաթ}}
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2021]] || Աղեկյան Հայկ || «Հերացի» ա/դ ||align=&quot;center&quot; | XI || {{Բրմաթ}}
|-
| Ներսիսյան Սևադա || ք․ Հրազդանի թիվ 13 ա/դ ||align=&quot;center&quot; |XII || 
|-
|  Ասատրյան Լեոնիդ || [[Քվանտ վարժարան]] ||align=&quot;center&quot; | X || {{Բրմաթ}}
|-
|  Հարությունյան Տիգրան|| Արագածոտնի մարզ, գ․Նորաշենի մ/դ ||align=&quot;center&quot; | XI || {{Բրմաթ}}
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2020]] || Խառատյան Լևոն || Վանաձորի N:11 ա/դ ||align=&quot;center&quot; | XII || {{Արմաթ}}
|-
| Պետրոսյան Արտյոմ || Վանաձորի մաթեմատիկական և բնագիտական առարկաների հատուկ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |XII || {{Բրմաթ}}
|-
| Թադևոսյան Գագիկ || «Հերացի» ա/դ ||align=&quot;center&quot; | XII ||
|-
| Հակոբյան Արեն|| Ֆիզմաթ դպրոց ||align=&quot;center&quot; | XI ||
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2019]] || Աղեկյան Մովսես || «Հերացի» ավագ դպրոց ||align=&quot;center&quot; | XII || {{Բրմաթ}}
|-
| Մաթևոսյան Հովհաննես || «Հերացի» ավագ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |XII || {{Գովմաթ}}
|-
| Խառատյան Լևոն || Վանաձորի թիվ 11 ավագ դպրոց ||align=&quot;center&quot; | XI || {{Գովմաթ}}
|-
| Պետրոսյան Արտյոմ  || Վանաձորի մաթեմատիկական և բնագիտական առարկաների հատուկ դպրոց ||align=&quot;center&quot; | XI || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2018]] || Աղեկյան Մովսես || «Հերացի» ավագ դպրոց ||align=&quot;center&quot; | XI || 
|-
| Մաթևոսյան Հովհաննես || «Հերացի» ավագ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| Հարությունյան Հրաչուհի || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||align=&quot;center&quot; | XI ||
|-
| Պետրոսյան Նարեկ || [[«Ֆոտոն» վարժարան]] ||align=&quot;center&quot; | XII || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2017]] || Խաչատրյան Համլետ || Վանաձորի մաթեմատիկական և բնագիտական առարկաների հատուկ դպրոց ||align=&quot;center&quot; | XII || {{Բրմաթ}}
|-
| Սաղյան Սպարտակ || Վանաձորի մաթեմատիկական և բնագիտական առարկաների հատուկ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |XII || {{Բրմաթ}}
|-
| Կիրակոսյան Սուսաննա || Երևանի թիվ 184 ավագ դպրոց ||align=&quot;center&quot; | XII || {{Գովմաթ}}
|-
| Պերոսյան Նարեկ || [[«Ֆոտոն» վարժարան]] ||align=&quot;center&quot; | XI || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2016]] || Սաղյան Սպարտակ || Վանաձորի մաթեմատիկական և բնագիտական առարկաների հատուկ դպրոց ||align=&quot;center&quot; | XI || {{Բրմաթ}}
|-
| Խաչատրյան Համլետ || Վանաձորի մաթեմատիկական և բնագիտական առարկաների հատուկ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| Բատիկյան Սամվել || [[Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան]] ||align=&quot;center&quot; | XII || 
|-
| Կիրակոսյան Սուսաննա || Երևանի թիվ 184 ավագ դպրոց ||align=&quot;center&quot; | XII || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2014]] || Խաչատրյան Հրաչյա || Նոր Գեղիի թիվ 1 մ/դ ||align=&quot;center&quot; |XII || 
|-
| Դալլաքյան Օլգերտ || Էվրիկա ||align=&quot;center&quot; |XII || 
|-
| Հարությունյան Արամ || [[Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան]] ||align=&quot;center&quot; |XII || 
|-
| Ավթանդիլյան Տիգրան || [[Քվանտ վարժարան]] ||align=&quot;center&quot; |XII || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2013]] || Ղարախանյան Վահե || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||align=&quot;center&quot; |XII || {{Բրմաթ}} 
|-
| Ծերունյան Վարդգես || Ֆիզմաթ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |XII || {{Բրմաթ}} 
|-
| Դալլաքյան Օլգերտ || Էվրիկա ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| Խաչատրյան Հրաչյա || Նոր Գեղիի թիվ 1 մ/դ ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2012]] || Գալոյան Ալեքսեյ || Քվանտ վարժարան ||align=&quot;center&quot; |XII || {{Բրմաթ}} 
|-
| Չիթչյան Դավիթ || Քվանտ վարժարան ||align=&quot;center&quot; |XII || {{Բրմաթ}} 
|-
| Գրիգորյան Լիլիթ || Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան ||align=&quot;center&quot; |XI || {{Բրմաթ}} 
|-
| Ղարախանյան Վահե || Ֆիզմաթ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |XI || {{Բրմաթ}} 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2011]] || Գալոյան Ալեքսեյ || Քվանտ վարժարան ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| Առաքելյան Աշխեն || Էվրիկա ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| Գրիգորյան Լիլիթ || Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան ||align=&quot;center&quot; |X || 
|-
| Ղարախանյան Վահե || Ֆիզմաթ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |X || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2010]] || Սարգսյան Էդվարդ || Էվրիկա ||align=&quot;center&quot; |XI || {{Բրմաթ}} 
|-
| Ասլանյան Արթուր || Ուսում դպրոց ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| Արզումանյան Դավիթ || Ֆիզմաթ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| Թամազյան Վահագն || Քվանտ վարժարան ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
|rowspan=&quot;4&quot; | [[2009]] || Մխիթարյան Սմբատ || Քվանտ վարժարան ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| Թամազյան Վահագն || Քվանտ վարժարան ||align=&quot;center&quot; |X || 
|-
| Սարգսյան Էդվարդ || Էվրիկա ||align=&quot;center&quot; |X || 
|-
| Ասլանյան Արթուր || Ուսում դպրոց ||align=&quot;center&quot; |X || 
|-
|rowspan=&quot;4&quot; | [[2008]] || Դշխունյան Նարեկ || Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան ||align=&quot;center&quot; |X || {{Բրմաթ}} 
|-
| Ղահրամանյան Արշավիր || Քվանտ վարժարան ||align=&quot;center&quot; |X || 
|-
| Ալոյան Տաթևիկ || Արմավիրի վարժարան ||align=&quot;center&quot; |IX || 
|-
| Ղարիբյան Հայկազ || Ֆիզմաթ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |IX || 
|-
|rowspan=&quot;3&quot; | [[2007]] || Բարդախչյան Սամվել || Ֆիզմաթ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |X || {{Արմաթ}} 
|-
| Դշխունյան Նարեկ || Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան ||align=&quot;center&quot; |IX || {{Արմաթ}} 
|-
| Ղահրամանյան Արշավիր || Քվանտ վարժարան ||align=&quot;center&quot; |IX || {{Բրմաթ}}
|-
| rowspan=&quot;3&quot; |[[2006]] || Եպիսկոպոսյան Դավիթ || Քվանտ վարժարան ||align=&quot;center&quot; |X || {{Գովմաթ}} 
|-
| Բարդախչյան Սամվել || Ֆիզմաթ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |X || 
|-
| Դավինյան Անդրանիկ || Գյումրու թիվ 1 մ/դ ||align=&quot;center&quot; |X || 
|-
|}

== Անցած օլիմպիադաները ==
{| class=&quot;wikitable&quot; 
|-
! ՔՄՕ հ/հ
! Քաղաք
! Երկիր
! Ամսաթիվ 
! Մասնակից&lt;br /&gt;երկրների&lt;br /&gt;թիվը
! Մասնակիցների&lt;br /&gt;թիվը
! Կայք
|-
| align=&quot;center&quot; | '''54''' || [[Տյանցզին]] ||  {{Դրոշավորում|Չինաստան}} || Հուլիս 10-18, [[2022]] ||align=&quot;center&quot; | 84 ||align=&quot;center&quot; | 326 ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2022 [https://icho2022.cn/ (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''53''' || [[Օսակա]] ||  {{Դրոշավորում|Ճապոնիա}} || Հուլիս 25- օգոստոսի 2, [[2021]] ||align=&quot;center&quot; | 79 ||align=&quot;center&quot; | 309 ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2021 [https://www.icho2021.org/ (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''52''' || [[Ստամբուլ]] ||  {{Դրոշավորում|Թուրքիա}} || Հուլիս 23-29, [[2020]] ||align=&quot;center&quot; | 60 ||align=&quot;center&quot; | 231 ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2020 [https://icho2020.tubitak.gov.tr/ (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''51''' || [[Փարիզ]] ||  {{Դրոշավորում|Ֆրանսիա}} || Հուլիս 21-30, [[2019]] ||align=&quot;center&quot; | 80 ||align=&quot;center&quot; | --- ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2019 [https://icho2019.paris/ (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''50''' || [[Բրատիսլավա]] / [[Պրահա]] ||{{Դրոշավորում|Սլովակիա}} /  {{Դրոշավորում|Չեխիա}}  || Հուլիս 19-29, [[2018]] ||align=&quot;center&quot; | 76 ||align=&quot;center&quot; | --- ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2018 [https://50icho.eu/ (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''49''' || [[Նախոն-Պատոմ]] || {{Դրոշավորում|Թաիլանդ}} || Հուլիս 6-15, [[2017]] ||align=&quot;center&quot; | 76 ||align=&quot;center&quot; | --- ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2017 [https://icho2017.sc.mahidol.ac.th/ (պաշտոնական կայք)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170706105520/https://icho2017.sc.mahidol.ac.th/ |date=2017-07-06 }}&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''48''' || [[Թբիլիսի]] || {{Դրոշավորում|Վրաստան}} || Հուլիս 23-օգոստոսի 1, [[2016]] ||align=&quot;center&quot; | 82 ||align=&quot;center&quot; | 312 ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2016 [http://www.icho2016.chemistry.ge/ (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''47''' || [[Բաքու]] || {{Դրոշավորում|Ադրբեջան}} || Հուլիս 20-29, [[2015]] ||align=&quot;center&quot; |75 ||align=&quot;center&quot; |292 ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2015 [http://icho2015.msu.az (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''46''' || [[Հանոյ]] || {{Դրոշավորում|Վիետնամ}} || Հուլիս 20-29, [[2014]] ||align=&quot;center&quot; |75 ||align=&quot;center&quot; |291 ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2014 [http://icho2014.hus.edu.vn/ (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''45''' || [[Մոսկվա]] || {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} || Հուլիս 15-24, [[2013]] ||align=&quot;center&quot; |73 ||align=&quot;center&quot; |291 ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2013 [http://www.icho2013.chem.msu.ru/ (պաշտոնական կայք)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140622220842/http://www.icho2013.chem.msu.ru/ |date=2014-06-22 }}&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''44''' || [[Վաշինգտոն ԿՇ|Վաշինգտոն]] || {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} || Հուլիս 21–30, [[2012]] ||align=&quot;center&quot; |72 ||align=&quot;center&quot; |283 ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2012 [http://icho2012.org/ (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''43''' || [[Անկարա]] || {{Դրոշավորում|Թուրքիա}} || Հուլիս 9–18, [[2011]] ||align=&quot;center&quot; |70 ||align=&quot;center&quot; |273 ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2011 [http://icho43.metu.edu.tr/ (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''42''' || [[Տոկիո]] || {{Դրոշավորում|Ճապոնիա}} || Հոևլիս 19-28, [[2010]] ||align=&quot;center&quot; |67 ||align=&quot;center&quot; |267 ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2010 [http://www.icho2010.org/top.html (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''41''' || [[Քեմբրիջ]] || {{Դրոշավորում|Մեծ Բրիտանիա}} || Հուլիս 18-27, [[2009]] ||align=&quot;center&quot; |64 ||align=&quot;center&quot; |250 ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2009 [http://www.icho2009.co.uk/ (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''40''' || [[Բուդապեշտ]] || {{Դրոշավորում|Հունգարիա}} || Հուլիս 12-21, [[2008]] ||align=&quot;center&quot; |x ||align=&quot;center&quot; |x ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2008 [http://icho.hu/ (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''39''' || [[Մոսկվա]] || {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} || Հուլիս 15-24, [[2007]] ||align=&quot;center&quot; |x ||align=&quot;center&quot; |x ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2007 [http://www.icho39.chem.msu.ru/ (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''38''' || [[Կյոնջու]] || {{Դրոշավորում|Հարավային Կորեա}} || Հուլիս 1-11, [[2006]] ||align=&quot;center&quot; |x ||align=&quot;center&quot; |x ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2006 [http://icho2006.kcsnet.or.kr/main/i_main/?language=en (պաշտոնական կայք)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150715154133/http://icho2006.kcsnet.or.kr/main/i_main/?language=en |date=2015-07-15 }}&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''37''' || [[Թայբեյ]] || {{Դրոշավորում|Թայվան}} || Հուլիս 16-25, [[2005]] ||align=&quot;center&quot; | ||align=&quot;center&quot; |x ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2005 [http://icho.chem.ntnu.edu.tw/welcomehome.htm (պաշտոնական կայք)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170714020433/http://icho.chem.ntnu.edu.tw/welcomehome.htm |date=2017-07-14 }}&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''36''' || [[Քիլ]] || {{Դրոշավորում|Գերմանիա}} || Հուլիս 18-27, [[2004]] ||align=&quot;center&quot; |61 ||align=&quot;center&quot; |233 ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2004 [http://www.icho.de (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''35''' || [[Աթենք]] || {{Դրոշավորում|Հունաստան}} || Հուլիս 5-14, [[2003]] ||align=&quot;center&quot; |x ||align=&quot;center&quot; |x ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2003 [http://www.35icho.uoa.gr/ichol_eng/index_eng.htm (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''34''' || [[Խրոնինգեն (մարզ)|Խրոնինգեն]] || {{NED}} || Հուլիս 5-14, [[2002]] ||align=&quot;center&quot; |x ||align=&quot;center&quot; |x || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''33''' || [[Մումբայ]] || {{Դրոշավորում|Հնդկաստան}} || Հուլիս 6-15, [[2001]] ||align=&quot;center&quot; |x ||align=&quot;center&quot; |x ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2001 [http://www.hbcse.tifr.res.in/icho-2001/ (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''32''' || [[Կոպենհագեն]] || {{Դրոշավորում|Դանիա}} || Հուլիս 2-11, [[2000]] ||align=&quot;center&quot; |x ||align=&quot;center&quot; |x || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''31''' || [[Բանգկոկ]] || {{Դրոշավորում|Թաիլանդ}} || Հուլիս 4-11, [[1999]] ||align=&quot;center&quot; |47 ||align=&quot;center&quot; |184 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''30''' || [[Մելբուրն]] || {{Դրոշավորում|Ավստրալիա}} || Հուլիս 5-14, [[1998]] ||align=&quot;center&quot; |47 ||align=&quot;center&quot; |184 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''29''' || [[Մոնրեալ]] || {{Դրոշավորում|Չինաստան}} || Հուլիս 6-15, [[1997]] ||align=&quot;center&quot; |47 ||align=&quot;center&quot; |184 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''28''' || [[Մոսկվա]] || {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} || Հուլիս 13-22, [[1996]] ||align=&quot;center&quot; |45 ||align=&quot;center&quot; |175 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''27''' || [[Պեկին]] || {{Դրոշավորում|Չինաստան}} || Հուլիս 13-20, [[1995]] ||align=&quot;center&quot; |42 ||align=&quot;center&quot; |163 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''26''' || [[Օսլո]] || {{Դրոշավորում|Նորվեգիա}} || Հուլիս 3-11, [[1994]] ||align=&quot;center&quot; |39 ||align=&quot;center&quot; |156 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''25''' || [[Պերուջա]] || {{Դրոշավորում|Իտալիա}} || Հուլիս 11-22, [[1993]] ||align=&quot;center&quot; |38 ||align=&quot;center&quot; |152 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''24''' || [[Պիցբուրգ (Փենսիլվանիա)|Պիցբուրգ]] և [[Վաշինգտոն ԿՇ|Վաշինգտոն]] || {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} || Հուլիս 11-22, [[1992]] ||align=&quot;center&quot; |33 ||align=&quot;center&quot; |132 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''23''' || [[Լոձ]] || {{Դրոշավորում|Լեհաստան}} || Հուլիս 7–15, [[1991]] ||align=&quot;center&quot; |30 ||align=&quot;center&quot; |118 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''22''' || [[Փարիզ]] || {{Դրոշավորում|Ֆրանսիա}} || Հուլիս 8–17, [[1990]] ||align=&quot;center&quot; |28 ||align=&quot;center&quot; |102 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''21''' || [[Հալե]] || {{Դրոշավորում|Գերմանիա|ԳԴՀ}} || Հուլիս 2–10, [[1989]] ||align=&quot;center&quot; |26 ||align=&quot;center&quot; |104 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''20''' || [[Էսպոո]] || {{Դրոշավորում|Ֆինլանդիա}} || Հուլիս 2–9, [[1988]] ||align=&quot;center&quot; |26 ||align=&quot;center&quot; |104 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''19''' || [[Վեսպրեմ]] || {{Դրոշավորում|Հունգարիա}} || Հուլիս 6–15, [[1987]] ||align=&quot;center&quot; |26 ||align=&quot;center&quot; |103 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''18''' || [[Լեյդեն]] || {{Դրոշավորում|Նիդերլանդներ}} || Հուլիս 6–15, [[1986]] ||align=&quot;center&quot; |22 ||align=&quot;center&quot; |86 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''17''' || [[Բրատիսլավա]] || {{Դրոշավորում|Չեխոսլովակիա}} || Հուլիս 1–8, [[1985]] ||align=&quot;center&quot; |21 ||align=&quot;center&quot; |83 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''16''' || [[Ֆրանկֆուրտ]] || {{Դրոշավորում|Գերմանիա}} || Հուլիս 1–10, [[1984]] ||align=&quot;center&quot; |21 ||align=&quot;center&quot; |84 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''15''' || [[Տիմիշուարա]] || {{Դրոշավորում|Ռումինիա}} || Հուլիս 2–11, [[1983]] ||align=&quot;center&quot; |18 ||align=&quot;center&quot; |72 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''14''' || [[Ստոկհոլմ]] || {{Դրոշավորում|Շվեդիա}} || Հուլիս 3–12, [[1982]] ||align=&quot;center&quot; |17 ||align=&quot;center&quot; |68 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''13''' || [[Բուրգաս]] || {{Դրոշավորում|Բուլղարիա}} || Հուլիս 13–23, [[1981]] ||align=&quot;center&quot; |14 ||align=&quot;center&quot; |55 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''12''' || [[Լինց]] || {{Դրոշավորում|Ավստրիա}} || Հուլիս 13–23, [[1980]] ||align=&quot;center&quot; |13 ||align=&quot;center&quot; |52 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''11''' || [[Սանկտ Պետերբուրգ]] || {{Դրոշավորում|ԽՍՀՄ}} || Հուլիս 2–11, [[1979]] ||align=&quot;center&quot; |11 ||align=&quot;center&quot; |44 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''10''' || [[Տորուն]] || {{Դրոշավորում|Լեհաստան}} || Հուլիս 3–13, [[1978]] ||align=&quot;center&quot; |12 ||align=&quot;center&quot; |48 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''9''' || [[Բրատիսլավա]] || {{Դրոշավորում|Չեխոսլովակիա}} || Հուլիս 4–14, [[1977]] ||align=&quot;center&quot; |12 ||align=&quot;center&quot; |47 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''8''' || [[Հալե]] || {{Դրոշավորում|Գերմանիա|ԳԴՀ}} || Հուլիս 10–19, [[1976]] ||align=&quot;center&quot; |12 ||align=&quot;center&quot; |46 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''7''' || [[Վեսպրեմ]] || {{Դրոշավորում|Հունգարիա}} || Հուլիս 1–10, [[1975]] ||align=&quot;center&quot; |12 ||align=&quot;center&quot; |48 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''6''' || [[Բուխարեստ]] || {{Դրոշավորում|Ռումինիա}} || Հուլիս 1–10, [[1974]] ||align=&quot;center&quot; |9 ||align=&quot;center&quot; |36 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''5''' || [[Սոֆիա]] || {{Դրոշավորում|Բուլղարիա}} || Հուլիս 1–10, [[1973]] ||align=&quot;center&quot; |7 ||align=&quot;center&quot; |28 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''4''' || [[Մոսկվա]] || {{Դրոշավորում|ԽՍՀՄ}} || Հուլիս 1–10, [[1972]] ||align=&quot;center&quot; |7 ||align=&quot;center&quot; |28 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''—''' || չի կայացել || — — — || [[1971]] ||align=&quot;center&quot; | ||align=&quot;center&quot; | || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''3''' || [[Բուդապեշտ]] || {{Դրոշավորում|Հունգարիա}} || Հուլիս 1–5, [[1970]] ||align=&quot;center&quot; |7 ||align=&quot;center&quot; |28 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''2''' || [[Կատովիցե]] || {{Դրոշավորում|Լեհաստան}} || Հունիս 16–20, [[1969]] ||align=&quot;center&quot; |4 ||align=&quot;center&quot; |20 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''1''' || [[Պրահա]] || {{Դրոշավորում|Չեխոսլովակիա}} || Հունիս 18–21, [[1968]] ||align=&quot;center&quot; |3 ||align=&quot;center&quot; |18 || —
|-
|}

'''x''' -&gt; անհրաժեշտ տեղեկատվությունը անհասանելի էր համապատասխան կայքէջերում։

== Հաջորդ օլիմպիադաները ==
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;text-align:center&quot;
|-
! ՔՄՕ հ/հ
! Քաղաք
! Երկիր
! Տարի
!Ամսաթիվ
! Վիճակը
! Կայքը
|-
| align=&quot;center&quot; | '''55''' ||   ||   || [[2023]] 
| -|| Հաստատված չէ ||
|-
|}

==Պատկերասրահ==
&lt;gallery mode=&quot;packed&quot; widths=&quot;120&quot; heights=&quot;120&quot;&gt;
Image:ՔՄՕ-2020-1.jpg | ՔՄՕ, [[2020]] թվական - Առցանց, [[Ֆիզմաթ դպրոց]] 
Image:ՔՄՕ-2020-2.jpg | ՔՄՕ, [[2020]] թվական - Առցանց, [[Ֆիզմաթ դպրոց]]
Image:IChO-2017-01.jpg | ՔՄՕ, [[2017]] թվական - [[Նախոն-Պատոմ]], [[Թաիլանդ]] 
Image:IChO-2017-02.jpg | ՔՄՕ, [[2017]] թվական - [[Նախոն-Պատոմ]], [[Թաիլանդ]]
Image:IChO-2017-03.jpg | ՔՄՕ, [[2017]] թվական - [[Նախոն-Պատոմ]], [[Թաիլանդ]]
&lt;/gallery&gt;

== Տես նաև ==
* [[Մենդելեևյան միջազգային օլիմպիադա]]
* [[Միջազգային առարկայական օլիմպիադաներ]]

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ|4}}

== Արտաքին հղումներ ==
* [http://www.icho39.chem.msu.ru/html/english/Problems/Syllabus.htm ՔՄՕ-ի համար պահանջվող թեմաների ցանկ]
* [http://www.olymp.am Հայաստանի առարկայական օլիմպիադաների գլխավոր կայք]
* [http://www.iuventa.sk/files/documents/5_icho/documents/history.doc ՔՄՕ-ի ամփոփագիր]
* [http://www.iuventa.sk/en/Subpages/ICHO/PAST-COMPETITION-TASKS.alej Նախորդ տարիների ՔՄՕ-ների խնդիրները] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140825131616/http://www.iuventa.sk/en/Subpages/ICHO/PAST-COMPETITION-TASKS.alej |date=2014-08-25 }}
* [http://www.iuventa.sk/en/Subpages/ICHO/ICHO-REGULATIONS.alej ՔՄՕ-ի կանոնները] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150818151839/http://www.iuventa.sk/en/Subpages/ICHO/ICHO-REGULATIONS.alej |date=2015-08-18 }}
{{Միջազգային առարկայական օլիմպիադաներ}}
{{Արտաքին հղումներ}}

[[Կատեգորիա:Առարկայական օլիմպիադաներ]]
[[Կատեգորիա:Օլիմպիադաներ ըստ առարկաների|Քիմիա]]
[[Կատեգորիա:Գիտական մրցություններ]]</text>
      <sha1>2iok7g2604prsb6yoawgzpzy5v5d7vc</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486191</id>
      <parentid>8486190</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T18:01:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dminasyan</username>
        <id>8930</id>
      </contributor>
      <comment>/* Հաջորդ օլիմպիադաները */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="33501" xml:space="preserve">[[Պատկեր:IChO medal.jpg|մինի|աջից|29-րդ ՔՄՕ-ի մեդալ]]
'''Քիմիայի միջազգային օլիմպիադա''' ('''ՔՄՕ''', {{lang-en|IChO, International Chemistry Olympiad}}), ամենամյա մրցաշար ավագ դպրոցի աշակերտների համար։ ՔՄՕ-ն համարվում է [[Միջազգային առարկայական օլիմպիադաներ]]ից մեկը։ ՔՄՕ-ի հիմնական նպատակն է մեծացնել աշակերտների հետաքրքրվածությունը քիմիայի հանդեպ։ ՔՄՕ-ի Միջազգային ինֆորմացիոն կենտրոնը&lt;ref&gt;ՔՄՕ-ի Միջազգային ինֆորմացիոն կենտրոն             [http://www.iuventa.sk/en/subpages/icho/icho.alej (պաշտոնական կայք)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140823075136/http://www.iuventa.sk/en/Subpages/ICHO/ICHO.alej |date=2014-08-23 }}&lt;/ref&gt; գտնվում է [[Բրատիսլավա]]յում, [[Սլովակիա]]։

== Պատմություն ==
[[Պատկեր:Icho map 2011.png|մինի|400px|Կարմիր գույնով նշված են ՔՄՕ կազմակերպած երկրները, իսկ կապույտ և կանաչ գույներով նշված են այլ մասնակից երկրներ]]
ՔՄՕ կազմակերպելու գաղափարը առաջին անգամ ի հայտ է եկել [[1968]] թվականին Չեխոսլովակիայում։ Առաջին օլիմպիադան կայացել է 1968 թվականի մայիսի 18-21 Պրահայում, որին մասնակցել է ընդամենը երեք երկիր։ [[1971]] թվականին ՔՄՕ-ն չկայացավ ընդունող երկրի ու կազմակերպիչի ոչ ճիշտ պայմանավորվածության պատճառով։ Ներկայումս, Քիմիայի միջազգային օլիմպիադային մասնակցում է ավելի քան 70 երկիր (այդ թվում նաև Հայաստանը) և ավելի քան 300 մասնակից։

== Օլիմպիադայի կանոններն ու կառուցվածքը ==
Յուրաքանչյուր պատվիրակություն կազմված է ոչ ավելի քան 4 աշակերտներից և 2 ղեկավարներից։ Պատվիրակությունը կարող է ներառել նաև հյուրեր և գիտական դիտորդներ։ Աշակերտները պետք է լինեն 20 տարեկանից ցածր և չպետք է սովորեն համալսարանում։ Մասնակցել ցանկացող նոր երկրները պետք է գիտական դիտորդներ ուղարկեն երկու հաջորդական քիմիայի օլիմպիադաներին։
[[Պատկեր:Medali Emas Kelvin.jpg|մինի|աջից|40-րդ ՔՄՕ-ի ոսկե մեդալ]]
Օլիմպիադան բաղկացած է երկու փուլերից՝ տեսական ու փորձնական։ Երկուսն էլ տևում են 5 ժամ և անց են կացվում երկու տարբեր օրերի ընթացքում (սովորաբար սկզբից անց է կացվում փորձնական փուլը)։ Տեսական փուլը 60 միավոր է, իսկ փորձնականը՝ 40։ Յուրաքանչյուր փուլ գնահատվում է անկախ մյուսի արդյունքից և մասնակցի ընդհանուր միավորը երկու փուլերի միավորների գումարն է կազմում։ Գիտական ժյուրին առաջարկում է խնդիրները, իսկ միջազգային ժյուրին, որը կազմված է բոլոր երկրների ղեկավարներից, քննարկում է խնդիրները և թարգմանում դրանք մայրենի լեզվով։ Մասնակիցները ստանում են խնդիրները իրենց նախընտրած լեզվով։ Այնուհետև մասնակցի աշխատանքը գնահատվում է և՛ գիտական ժյուրիի, և՛ տվյալ երկրի ղեկավարների կողմից։ Մինչև քննությունների ավարտը կամայական շփում ղեկավարների և մասնակիցների միջև արգելված է։

Օլիմպիադան իր մեջ է ներառում քիմիայի տարբեր բնագավառներ՝ [[օրգանական քիմիա]], [[անօրգանական քիմիա]], [[ֆիզիկական քիմիա]], [[անալիտիկ քիմիա]], [[բիոքիմիա]], [[սպեկտրոսկոպիա]] և այլն։ Ամեն տարի ՔՄՕ-ի ընդունող երկիրը կազմում է նախապատրաստական խնդիրներ։ Բոլոր մասնակիցները գնահատվում են իրենց սեփական արդյունքի հիման վրա և թիմային միավոր սահմանված չէ։

==Հայաստանի արդյունքները ՔՄՕ-ում==
Հայաստանի աշակերտները սկսել են մասնակցել ՔՄՕ-ին սկսած [[2006]] թվականից։

Մասնակիցների ընտրությունը կատարվում է մի քանի փուլերի ընթացքում. դպրոցական, համայնքային, մարզային և հանրապետական օլիմպիադաներից հետո ընտրվում են ամենաբարձր գիտելիքներ ցուցադրած աշակերտները և նրանցից կազմվում է օլիմպիական խմբակ, որտեղ էլ շարունակվում են ուսումնակրթական դասընթացները։ Այնուհետև երկու կամ երեք ընտրողական փուլերից հետո որոշվում է մասնակիցների վերջնական ցանկը։

Հայաստանի պատվիրակությունները ղեկավարել է [[Երևանի պետական բժշկական համալսարան]]ի&lt;ref&gt;ԵՊԲՀ [http://www.ysmu.am (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt; (ԵՊԲՀ) դեղագիտական ֆակուլտետի քիմիայի ամբիոնի վարիչ Լիդա Սահակյանը։

Հայաստանի աշակերտները մասնակցել են 2006-2014 և 2016-2019  թվականների ՔՄՕ-ներին։ 2015 թվականին ՔՄՕ-ն անց է կացվել ք.[[Բաքու|Բաքվում]] ([[Ադրբեջան]]), որին Հայաստանի պատվիրակությունը չի մասնակցել։

{| class=&quot;wikitable&quot;
|- 
! Հ/հ
! Տարի
! Վայրը
! Հայ մասնակիցների թիվը
! {{Ոսմաթ}}
! {{Արմաթ}}
! {{Բրմաթ}}
! {{Գովմաթ}}
|-
| align=&quot;center&quot; | '''54''' || [[2022]] || [[Տյանցզին]], {{Դրոշավորում|Չինաստան}}, Առցանց || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 3 || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''53''' || [[2021]] || [[Օսակա]], {{Դրոշավորում|Ճապոնիա}}, Առցանց || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 3 || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''52''' || [[2020]] || [[Ստամբուլ]], {{Դրոշավորում|Թուրքիա}}, Առցանց || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''51''' || [[2019]] || [[Փարիզ]], {{Դրոշավորում|Ֆրանսիա}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 2
|-
| align=&quot;center&quot; | '''50''' || [[2018]] || [[Բրատիսլավա]], {{Դրոշավորում|Սլովակիա}} / [[Պրահա]], {{Դրոշավորում|Չեխիա}}  || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''49''' || [[2017]] || [[Նախոն-Պատոմ]], {{Դրոշավորում|Թաիլանդ}}  || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''48''' || [[2016]] || [[Թբիլիսի]], {{Դրոշավորում|Վրաստան}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''47''' || [[2015]] || [[Բաքու]], {{Դրոշավորում|Ադրբեջան}} || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''46''' || [[2014]] || [[Հանոյ]], {{Դրոշավորում|Վիետնամ}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''45''' || [[2013]] || [[Մոսկվա]], {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''44''' || [[2012]] || [[Վաշինգտոն ԿՇ|Վաշինգտոն]], {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''43''' || [[2011]] || [[Անկարա]], {{Դրոշավորում|Թուրքիա}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''42''' || [[2010]] || [[Տոկիո]], {{Դրոշավորում|Ճապոնիա}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''41''' || [[2009]] || [[Քեմբրիջ]], {{Դրոշավորում|Մեծ Բրիտանիա}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''40''' || [[2008]] || [[Բուդապեշտ]], {{Դրոշավորում|Հունգարիա}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''39''' || [[2007]] || [[Մոսկվա]], {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} || align=&quot;center&quot; | 3 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''38''' || [[2006]] || [[Կյոնջու]], {{Դրոշավորում|Հարավային Կորեա}} || align=&quot;center&quot; | 3 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 1
|-
|}

==Հայաստանի մասնակիցների արդյունքները ՔՄՕ-ում==
[[Հայաստան]]ը առաջին անգամ մասնակցել է ՔՄՕ-ում [[2006]] թվականին։ Մինչ օրս հայաստանյան թիմերը արժանացել են 4 արծաթե ու 20 բրոնզե մեդալների և 4 գովասանագրի։

{| class=&quot;wikitable&quot;
|- 
! Տարի
! Մասնակից
! Դպրոց
! Դասարան
! Մրցանակներ
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2022]] || Աղեկյան Հայկ || «Հերացի» ա/դ ||align=&quot;center&quot; | XII || {{Բրմաթ}}
|-
|  Սաղեյան Սոնա || [[Քվանտ վարժարան]] ||align=&quot;center&quot; |XII || {{Բրմաթ}}
|-
|  Ասատրյան Լեոնիդ || [[Քվանտ վարժարան]] ||align=&quot;center&quot; | XI || {{Արմաթ}}
|-
|  Հարությունյան Տիգրան|| Արագածոտնի մարզ, գ․Նորաշենի մ/դ ||align=&quot;center&quot; | XII || {{Բրմաթ}}
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2021]] || Աղեկյան Հայկ || «Հերացի» ա/դ ||align=&quot;center&quot; | XI || {{Բրմաթ}}
|-
| Ներսիսյան Սևադա || ք․ Հրազդանի թիվ 13 ա/դ ||align=&quot;center&quot; |XII || 
|-
|  Ասատրյան Լեոնիդ || [[Քվանտ վարժարան]] ||align=&quot;center&quot; | X || {{Բրմաթ}}
|-
|  Հարությունյան Տիգրան|| Արագածոտնի մարզ, գ․Նորաշենի մ/դ ||align=&quot;center&quot; | XI || {{Բրմաթ}}
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2020]] || Խառատյան Լևոն || Վանաձորի N:11 ա/դ ||align=&quot;center&quot; | XII || {{Արմաթ}}
|-
| Պետրոսյան Արտյոմ || Վանաձորի մաթեմատիկական և բնագիտական առարկաների հատուկ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |XII || {{Բրմաթ}}
|-
| Թադևոսյան Գագիկ || «Հերացի» ա/դ ||align=&quot;center&quot; | XII ||
|-
| Հակոբյան Արեն|| Ֆիզմաթ դպրոց ||align=&quot;center&quot; | XI ||
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2019]] || Աղեկյան Մովսես || «Հերացի» ավագ դպրոց ||align=&quot;center&quot; | XII || {{Բրմաթ}}
|-
| Մաթևոսյան Հովհաննես || «Հերացի» ավագ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |XII || {{Գովմաթ}}
|-
| Խառատյան Լևոն || Վանաձորի թիվ 11 ավագ դպրոց ||align=&quot;center&quot; | XI || {{Գովմաթ}}
|-
| Պետրոսյան Արտյոմ  || Վանաձորի մաթեմատիկական և բնագիտական առարկաների հատուկ դպրոց ||align=&quot;center&quot; | XI || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2018]] || Աղեկյան Մովսես || «Հերացի» ավագ դպրոց ||align=&quot;center&quot; | XI || 
|-
| Մաթևոսյան Հովհաննես || «Հերացի» ավագ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| Հարությունյան Հրաչուհի || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||align=&quot;center&quot; | XI ||
|-
| Պետրոսյան Նարեկ || [[«Ֆոտոն» վարժարան]] ||align=&quot;center&quot; | XII || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2017]] || Խաչատրյան Համլետ || Վանաձորի մաթեմատիկական և բնագիտական առարկաների հատուկ դպրոց ||align=&quot;center&quot; | XII || {{Բրմաթ}}
|-
| Սաղյան Սպարտակ || Վանաձորի մաթեմատիկական և բնագիտական առարկաների հատուկ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |XII || {{Բրմաթ}}
|-
| Կիրակոսյան Սուսաննա || Երևանի թիվ 184 ավագ դպրոց ||align=&quot;center&quot; | XII || {{Գովմաթ}}
|-
| Պերոսյան Նարեկ || [[«Ֆոտոն» վարժարան]] ||align=&quot;center&quot; | XI || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2016]] || Սաղյան Սպարտակ || Վանաձորի մաթեմատիկական և բնագիտական առարկաների հատուկ դպրոց ||align=&quot;center&quot; | XI || {{Բրմաթ}}
|-
| Խաչատրյան Համլետ || Վանաձորի մաթեմատիկական և բնագիտական առարկաների հատուկ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| Բատիկյան Սամվել || [[Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան]] ||align=&quot;center&quot; | XII || 
|-
| Կիրակոսյան Սուսաննա || Երևանի թիվ 184 ավագ դպրոց ||align=&quot;center&quot; | XII || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2014]] || Խաչատրյան Հրաչյա || Նոր Գեղիի թիվ 1 մ/դ ||align=&quot;center&quot; |XII || 
|-
| Դալլաքյան Օլգերտ || Էվրիկա ||align=&quot;center&quot; |XII || 
|-
| Հարությունյան Արամ || [[Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան]] ||align=&quot;center&quot; |XII || 
|-
| Ավթանդիլյան Տիգրան || [[Քվանտ վարժարան]] ||align=&quot;center&quot; |XII || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2013]] || Ղարախանյան Վահե || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||align=&quot;center&quot; |XII || {{Բրմաթ}} 
|-
| Ծերունյան Վարդգես || Ֆիզմաթ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |XII || {{Բրմաթ}} 
|-
| Դալլաքյան Օլգերտ || Էվրիկա ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| Խաչատրյան Հրաչյա || Նոր Գեղիի թիվ 1 մ/դ ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2012]] || Գալոյան Ալեքսեյ || Քվանտ վարժարան ||align=&quot;center&quot; |XII || {{Բրմաթ}} 
|-
| Չիթչյան Դավիթ || Քվանտ վարժարան ||align=&quot;center&quot; |XII || {{Բրմաթ}} 
|-
| Գրիգորյան Լիլիթ || Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան ||align=&quot;center&quot; |XI || {{Բրմաթ}} 
|-
| Ղարախանյան Վահե || Ֆիզմաթ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |XI || {{Բրմաթ}} 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2011]] || Գալոյան Ալեքսեյ || Քվանտ վարժարան ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| Առաքելյան Աշխեն || Էվրիկա ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| Գրիգորյան Լիլիթ || Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան ||align=&quot;center&quot; |X || 
|-
| Ղարախանյան Վահե || Ֆիզմաթ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |X || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2010]] || Սարգսյան Էդվարդ || Էվրիկա ||align=&quot;center&quot; |XI || {{Բրմաթ}} 
|-
| Ասլանյան Արթուր || Ուսում դպրոց ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| Արզումանյան Դավիթ || Ֆիզմաթ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| Թամազյան Վահագն || Քվանտ վարժարան ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
|rowspan=&quot;4&quot; | [[2009]] || Մխիթարյան Սմբատ || Քվանտ վարժարան ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| Թամազյան Վահագն || Քվանտ վարժարան ||align=&quot;center&quot; |X || 
|-
| Սարգսյան Էդվարդ || Էվրիկա ||align=&quot;center&quot; |X || 
|-
| Ասլանյան Արթուր || Ուսում դպրոց ||align=&quot;center&quot; |X || 
|-
|rowspan=&quot;4&quot; | [[2008]] || Դշխունյան Նարեկ || Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան ||align=&quot;center&quot; |X || {{Բրմաթ}} 
|-
| Ղահրամանյան Արշավիր || Քվանտ վարժարան ||align=&quot;center&quot; |X || 
|-
| Ալոյան Տաթևիկ || Արմավիրի վարժարան ||align=&quot;center&quot; |IX || 
|-
| Ղարիբյան Հայկազ || Ֆիզմաթ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |IX || 
|-
|rowspan=&quot;3&quot; | [[2007]] || Բարդախչյան Սամվել || Ֆիզմաթ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |X || {{Արմաթ}} 
|-
| Դշխունյան Նարեկ || Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան ||align=&quot;center&quot; |IX || {{Արմաթ}} 
|-
| Ղահրամանյան Արշավիր || Քվանտ վարժարան ||align=&quot;center&quot; |IX || {{Բրմաթ}}
|-
| rowspan=&quot;3&quot; |[[2006]] || Եպիսկոպոսյան Դավիթ || Քվանտ վարժարան ||align=&quot;center&quot; |X || {{Գովմաթ}} 
|-
| Բարդախչյան Սամվել || Ֆիզմաթ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |X || 
|-
| Դավինյան Անդրանիկ || Գյումրու թիվ 1 մ/դ ||align=&quot;center&quot; |X || 
|-
|}

== Անցած օլիմպիադաները ==
{| class=&quot;wikitable&quot; 
|-
! ՔՄՕ հ/հ
! Քաղաք
! Երկիր
! Ամսաթիվ 
! Մասնակից&lt;br /&gt;երկրների&lt;br /&gt;թիվը
! Մասնակիցների&lt;br /&gt;թիվը
! Կայք
|-
| align=&quot;center&quot; | '''54''' || [[Տյանցզին]] ||  {{Դրոշավորում|Չինաստան}} || Հուլիս 10-18, [[2022]] ||align=&quot;center&quot; | 84 ||align=&quot;center&quot; | 326 ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2022 [https://icho2022.cn/ (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''53''' || [[Օսակա]] ||  {{Դրոշավորում|Ճապոնիա}} || Հուլիս 25- օգոստոսի 2, [[2021]] ||align=&quot;center&quot; | 79 ||align=&quot;center&quot; | 309 ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2021 [https://www.icho2021.org/ (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''52''' || [[Ստամբուլ]] ||  {{Դրոշավորում|Թուրքիա}} || Հուլիս 23-29, [[2020]] ||align=&quot;center&quot; | 60 ||align=&quot;center&quot; | 231 ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2020 [https://icho2020.tubitak.gov.tr/ (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''51''' || [[Փարիզ]] ||  {{Դրոշավորում|Ֆրանսիա}} || Հուլիս 21-30, [[2019]] ||align=&quot;center&quot; | 80 ||align=&quot;center&quot; | --- ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2019 [https://icho2019.paris/ (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''50''' || [[Բրատիսլավա]] / [[Պրահա]] ||{{Դրոշավորում|Սլովակիա}} /  {{Դրոշավորում|Չեխիա}}  || Հուլիս 19-29, [[2018]] ||align=&quot;center&quot; | 76 ||align=&quot;center&quot; | --- ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2018 [https://50icho.eu/ (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''49''' || [[Նախոն-Պատոմ]] || {{Դրոշավորում|Թաիլանդ}} || Հուլիս 6-15, [[2017]] ||align=&quot;center&quot; | 76 ||align=&quot;center&quot; | --- ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2017 [https://icho2017.sc.mahidol.ac.th/ (պաշտոնական կայք)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170706105520/https://icho2017.sc.mahidol.ac.th/ |date=2017-07-06 }}&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''48''' || [[Թբիլիսի]] || {{Դրոշավորում|Վրաստան}} || Հուլիս 23-օգոստոսի 1, [[2016]] ||align=&quot;center&quot; | 82 ||align=&quot;center&quot; | 312 ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2016 [http://www.icho2016.chemistry.ge/ (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''47''' || [[Բաքու]] || {{Դրոշավորում|Ադրբեջան}} || Հուլիս 20-29, [[2015]] ||align=&quot;center&quot; |75 ||align=&quot;center&quot; |292 ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2015 [http://icho2015.msu.az (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''46''' || [[Հանոյ]] || {{Դրոշավորում|Վիետնամ}} || Հուլիս 20-29, [[2014]] ||align=&quot;center&quot; |75 ||align=&quot;center&quot; |291 ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2014 [http://icho2014.hus.edu.vn/ (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''45''' || [[Մոսկվա]] || {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} || Հուլիս 15-24, [[2013]] ||align=&quot;center&quot; |73 ||align=&quot;center&quot; |291 ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2013 [http://www.icho2013.chem.msu.ru/ (պաշտոնական կայք)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140622220842/http://www.icho2013.chem.msu.ru/ |date=2014-06-22 }}&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''44''' || [[Վաշինգտոն ԿՇ|Վաշինգտոն]] || {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} || Հուլիս 21–30, [[2012]] ||align=&quot;center&quot; |72 ||align=&quot;center&quot; |283 ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2012 [http://icho2012.org/ (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''43''' || [[Անկարա]] || {{Դրոշավորում|Թուրքիա}} || Հուլիս 9–18, [[2011]] ||align=&quot;center&quot; |70 ||align=&quot;center&quot; |273 ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2011 [http://icho43.metu.edu.tr/ (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''42''' || [[Տոկիո]] || {{Դրոշավորում|Ճապոնիա}} || Հոևլիս 19-28, [[2010]] ||align=&quot;center&quot; |67 ||align=&quot;center&quot; |267 ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2010 [http://www.icho2010.org/top.html (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''41''' || [[Քեմբրիջ]] || {{Դրոշավորում|Մեծ Բրիտանիա}} || Հուլիս 18-27, [[2009]] ||align=&quot;center&quot; |64 ||align=&quot;center&quot; |250 ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2009 [http://www.icho2009.co.uk/ (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''40''' || [[Բուդապեշտ]] || {{Դրոշավորում|Հունգարիա}} || Հուլիս 12-21, [[2008]] ||align=&quot;center&quot; |x ||align=&quot;center&quot; |x ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2008 [http://icho.hu/ (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''39''' || [[Մոսկվա]] || {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} || Հուլիս 15-24, [[2007]] ||align=&quot;center&quot; |x ||align=&quot;center&quot; |x ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2007 [http://www.icho39.chem.msu.ru/ (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''38''' || [[Կյոնջու]] || {{Դրոշավորում|Հարավային Կորեա}} || Հուլիս 1-11, [[2006]] ||align=&quot;center&quot; |x ||align=&quot;center&quot; |x ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2006 [http://icho2006.kcsnet.or.kr/main/i_main/?language=en (պաշտոնական կայք)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150715154133/http://icho2006.kcsnet.or.kr/main/i_main/?language=en |date=2015-07-15 }}&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''37''' || [[Թայբեյ]] || {{Դրոշավորում|Թայվան}} || Հուլիս 16-25, [[2005]] ||align=&quot;center&quot; | ||align=&quot;center&quot; |x ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2005 [http://icho.chem.ntnu.edu.tw/welcomehome.htm (պաշտոնական կայք)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170714020433/http://icho.chem.ntnu.edu.tw/welcomehome.htm |date=2017-07-14 }}&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''36''' || [[Քիլ]] || {{Դրոշավորում|Գերմանիա}} || Հուլիս 18-27, [[2004]] ||align=&quot;center&quot; |61 ||align=&quot;center&quot; |233 ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2004 [http://www.icho.de (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''35''' || [[Աթենք]] || {{Դրոշավորում|Հունաստան}} || Հուլիս 5-14, [[2003]] ||align=&quot;center&quot; |x ||align=&quot;center&quot; |x ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2003 [http://www.35icho.uoa.gr/ichol_eng/index_eng.htm (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''34''' || [[Խրոնինգեն (մարզ)|Խրոնինգեն]] || {{NED}} || Հուլիս 5-14, [[2002]] ||align=&quot;center&quot; |x ||align=&quot;center&quot; |x || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''33''' || [[Մումբայ]] || {{Դրոշավորում|Հնդկաստան}} || Հուլիս 6-15, [[2001]] ||align=&quot;center&quot; |x ||align=&quot;center&quot; |x ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2001 [http://www.hbcse.tifr.res.in/icho-2001/ (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''32''' || [[Կոպենհագեն]] || {{Դրոշավորում|Դանիա}} || Հուլիս 2-11, [[2000]] ||align=&quot;center&quot; |x ||align=&quot;center&quot; |x || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''31''' || [[Բանգկոկ]] || {{Դրոշավորում|Թաիլանդ}} || Հուլիս 4-11, [[1999]] ||align=&quot;center&quot; |47 ||align=&quot;center&quot; |184 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''30''' || [[Մելբուրն]] || {{Դրոշավորում|Ավստրալիա}} || Հուլիս 5-14, [[1998]] ||align=&quot;center&quot; |47 ||align=&quot;center&quot; |184 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''29''' || [[Մոնրեալ]] || {{Դրոշավորում|Չինաստան}} || Հուլիս 6-15, [[1997]] ||align=&quot;center&quot; |47 ||align=&quot;center&quot; |184 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''28''' || [[Մոսկվա]] || {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} || Հուլիս 13-22, [[1996]] ||align=&quot;center&quot; |45 ||align=&quot;center&quot; |175 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''27''' || [[Պեկին]] || {{Դրոշավորում|Չինաստան}} || Հուլիս 13-20, [[1995]] ||align=&quot;center&quot; |42 ||align=&quot;center&quot; |163 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''26''' || [[Օսլո]] || {{Դրոշավորում|Նորվեգիա}} || Հուլիս 3-11, [[1994]] ||align=&quot;center&quot; |39 ||align=&quot;center&quot; |156 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''25''' || [[Պերուջա]] || {{Դրոշավորում|Իտալիա}} || Հուլիս 11-22, [[1993]] ||align=&quot;center&quot; |38 ||align=&quot;center&quot; |152 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''24''' || [[Պիցբուրգ (Փենսիլվանիա)|Պիցբուրգ]] և [[Վաշինգտոն ԿՇ|Վաշինգտոն]] || {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} || Հուլիս 11-22, [[1992]] ||align=&quot;center&quot; |33 ||align=&quot;center&quot; |132 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''23''' || [[Լոձ]] || {{Դրոշավորում|Լեհաստան}} || Հուլիս 7–15, [[1991]] ||align=&quot;center&quot; |30 ||align=&quot;center&quot; |118 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''22''' || [[Փարիզ]] || {{Դրոշավորում|Ֆրանսիա}} || Հուլիս 8–17, [[1990]] ||align=&quot;center&quot; |28 ||align=&quot;center&quot; |102 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''21''' || [[Հալե]] || {{Դրոշավորում|Գերմանիա|ԳԴՀ}} || Հուլիս 2–10, [[1989]] ||align=&quot;center&quot; |26 ||align=&quot;center&quot; |104 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''20''' || [[Էսպոո]] || {{Դրոշավորում|Ֆինլանդիա}} || Հուլիս 2–9, [[1988]] ||align=&quot;center&quot; |26 ||align=&quot;center&quot; |104 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''19''' || [[Վեսպրեմ]] || {{Դրոշավորում|Հունգարիա}} || Հուլիս 6–15, [[1987]] ||align=&quot;center&quot; |26 ||align=&quot;center&quot; |103 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''18''' || [[Լեյդեն]] || {{Դրոշավորում|Նիդերլանդներ}} || Հուլիս 6–15, [[1986]] ||align=&quot;center&quot; |22 ||align=&quot;center&quot; |86 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''17''' || [[Բրատիսլավա]] || {{Դրոշավորում|Չեխոսլովակիա}} || Հուլիս 1–8, [[1985]] ||align=&quot;center&quot; |21 ||align=&quot;center&quot; |83 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''16''' || [[Ֆրանկֆուրտ]] || {{Դրոշավորում|Գերմանիա}} || Հուլիս 1–10, [[1984]] ||align=&quot;center&quot; |21 ||align=&quot;center&quot; |84 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''15''' || [[Տիմիշուարա]] || {{Դրոշավորում|Ռումինիա}} || Հուլիս 2–11, [[1983]] ||align=&quot;center&quot; |18 ||align=&quot;center&quot; |72 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''14''' || [[Ստոկհոլմ]] || {{Դրոշավորում|Շվեդիա}} || Հուլիս 3–12, [[1982]] ||align=&quot;center&quot; |17 ||align=&quot;center&quot; |68 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''13''' || [[Բուրգաս]] || {{Դրոշավորում|Բուլղարիա}} || Հուլիս 13–23, [[1981]] ||align=&quot;center&quot; |14 ||align=&quot;center&quot; |55 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''12''' || [[Լինց]] || {{Դրոշավորում|Ավստրիա}} || Հուլիս 13–23, [[1980]] ||align=&quot;center&quot; |13 ||align=&quot;center&quot; |52 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''11''' || [[Սանկտ Պետերբուրգ]] || {{Դրոշավորում|ԽՍՀՄ}} || Հուլիս 2–11, [[1979]] ||align=&quot;center&quot; |11 ||align=&quot;center&quot; |44 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''10''' || [[Տորուն]] || {{Դրոշավորում|Լեհաստան}} || Հուլիս 3–13, [[1978]] ||align=&quot;center&quot; |12 ||align=&quot;center&quot; |48 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''9''' || [[Բրատիսլավա]] || {{Դրոշավորում|Չեխոսլովակիա}} || Հուլիս 4–14, [[1977]] ||align=&quot;center&quot; |12 ||align=&quot;center&quot; |47 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''8''' || [[Հալե]] || {{Դրոշավորում|Գերմանիա|ԳԴՀ}} || Հուլիս 10–19, [[1976]] ||align=&quot;center&quot; |12 ||align=&quot;center&quot; |46 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''7''' || [[Վեսպրեմ]] || {{Դրոշավորում|Հունգարիա}} || Հուլիս 1–10, [[1975]] ||align=&quot;center&quot; |12 ||align=&quot;center&quot; |48 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''6''' || [[Բուխարեստ]] || {{Դրոշավորում|Ռումինիա}} || Հուլիս 1–10, [[1974]] ||align=&quot;center&quot; |9 ||align=&quot;center&quot; |36 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''5''' || [[Սոֆիա]] || {{Դրոշավորում|Բուլղարիա}} || Հուլիս 1–10, [[1973]] ||align=&quot;center&quot; |7 ||align=&quot;center&quot; |28 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''4''' || [[Մոսկվա]] || {{Դրոշավորում|ԽՍՀՄ}} || Հուլիս 1–10, [[1972]] ||align=&quot;center&quot; |7 ||align=&quot;center&quot; |28 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''—''' || չի կայացել || — — — || [[1971]] ||align=&quot;center&quot; | ||align=&quot;center&quot; | || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''3''' || [[Բուդապեշտ]] || {{Դրոշավորում|Հունգարիա}} || Հուլիս 1–5, [[1970]] ||align=&quot;center&quot; |7 ||align=&quot;center&quot; |28 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''2''' || [[Կատովիցե]] || {{Դրոշավորում|Լեհաստան}} || Հունիս 16–20, [[1969]] ||align=&quot;center&quot; |4 ||align=&quot;center&quot; |20 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''1''' || [[Պրահա]] || {{Դրոշավորում|Չեխոսլովակիա}} || Հունիս 18–21, [[1968]] ||align=&quot;center&quot; |3 ||align=&quot;center&quot; |18 || —
|-
|}

'''x''' -&gt; անհրաժեշտ տեղեկատվությունը անհասանելի էր համապատասխան կայքէջերում։

== Հաջորդ օլիմպիադաները ==
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;text-align:center&quot;
|-
! ՔՄՕ հ/հ
! Քաղաք
! Երկիր
! Տարի
! Ամսաթիվ
! Վիճակը
! Կայքը
|-
| align=&quot;center&quot; | '''55''' ||[[Զուրիչ]]||{{Դրոշավորում|Շվեյցարիա}}|| [[2023]] 
| Հուլիսի 16–25|| Հաստատված չէ ||
|-
|}

==Պատկերասրահ==
&lt;gallery mode=&quot;packed&quot; widths=&quot;120&quot; heights=&quot;120&quot;&gt;
Image:ՔՄՕ-2020-1.jpg | ՔՄՕ, [[2020]] թվական - Առցանց, [[Ֆիզմաթ դպրոց]] 
Image:ՔՄՕ-2020-2.jpg | ՔՄՕ, [[2020]] թվական - Առցանց, [[Ֆիզմաթ դպրոց]]
Image:IChO-2017-01.jpg | ՔՄՕ, [[2017]] թվական - [[Նախոն-Պատոմ]], [[Թաիլանդ]] 
Image:IChO-2017-02.jpg | ՔՄՕ, [[2017]] թվական - [[Նախոն-Պատոմ]], [[Թաիլանդ]]
Image:IChO-2017-03.jpg | ՔՄՕ, [[2017]] թվական - [[Նախոն-Պատոմ]], [[Թաիլանդ]]
&lt;/gallery&gt;

== Տես նաև ==
* [[Մենդելեևյան միջազգային օլիմպիադա]]
* [[Միջազգային առարկայական օլիմպիադաներ]]

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ|4}}

== Արտաքին հղումներ ==
* [http://www.icho39.chem.msu.ru/html/english/Problems/Syllabus.htm ՔՄՕ-ի համար պահանջվող թեմաների ցանկ]
* [http://www.olymp.am Հայաստանի առարկայական օլիմպիադաների գլխավոր կայք]
* [http://www.iuventa.sk/files/documents/5_icho/documents/history.doc ՔՄՕ-ի ամփոփագիր]
* [http://www.iuventa.sk/en/Subpages/ICHO/PAST-COMPETITION-TASKS.alej Նախորդ տարիների ՔՄՕ-ների խնդիրները] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140825131616/http://www.iuventa.sk/en/Subpages/ICHO/PAST-COMPETITION-TASKS.alej |date=2014-08-25 }}
* [http://www.iuventa.sk/en/Subpages/ICHO/ICHO-REGULATIONS.alej ՔՄՕ-ի կանոնները] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150818151839/http://www.iuventa.sk/en/Subpages/ICHO/ICHO-REGULATIONS.alej |date=2015-08-18 }}
{{Միջազգային առարկայական օլիմպիադաներ}}
{{Արտաքին հղումներ}}

[[Կատեգորիա:Առարկայական օլիմպիադաներ]]
[[Կատեգորիա:Օլիմպիադաներ ըստ առարկաների|Քիմիա]]
[[Կատեգորիա:Գիտական մրցություններ]]</text>
      <sha1>bwfav2aotd1a380l8xzl4m2q679x2qb</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486193</id>
      <parentid>8486191</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T18:02:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dminasyan</username>
        <id>8930</id>
      </contributor>
      <comment>/* Հաջորդ օլիմպիադաները */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="33503" xml:space="preserve">[[Պատկեր:IChO medal.jpg|մինի|աջից|29-րդ ՔՄՕ-ի մեդալ]]
'''Քիմիայի միջազգային օլիմպիադա''' ('''ՔՄՕ''', {{lang-en|IChO, International Chemistry Olympiad}}), ամենամյա մրցաշար ավագ դպրոցի աշակերտների համար։ ՔՄՕ-ն համարվում է [[Միջազգային առարկայական օլիմպիադաներ]]ից մեկը։ ՔՄՕ-ի հիմնական նպատակն է մեծացնել աշակերտների հետաքրքրվածությունը քիմիայի հանդեպ։ ՔՄՕ-ի Միջազգային ինֆորմացիոն կենտրոնը&lt;ref&gt;ՔՄՕ-ի Միջազգային ինֆորմացիոն կենտրոն             [http://www.iuventa.sk/en/subpages/icho/icho.alej (պաշտոնական կայք)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140823075136/http://www.iuventa.sk/en/Subpages/ICHO/ICHO.alej |date=2014-08-23 }}&lt;/ref&gt; գտնվում է [[Բրատիսլավա]]յում, [[Սլովակիա]]։

== Պատմություն ==
[[Պատկեր:Icho map 2011.png|մինի|400px|Կարմիր գույնով նշված են ՔՄՕ կազմակերպած երկրները, իսկ կապույտ և կանաչ գույներով նշված են այլ մասնակից երկրներ]]
ՔՄՕ կազմակերպելու գաղափարը առաջին անգամ ի հայտ է եկել [[1968]] թվականին Չեխոսլովակիայում։ Առաջին օլիմպիադան կայացել է 1968 թվականի մայիսի 18-21 Պրահայում, որին մասնակցել է ընդամենը երեք երկիր։ [[1971]] թվականին ՔՄՕ-ն չկայացավ ընդունող երկրի ու կազմակերպիչի ոչ ճիշտ պայմանավորվածության պատճառով։ Ներկայումս, Քիմիայի միջազգային օլիմպիադային մասնակցում է ավելի քան 70 երկիր (այդ թվում նաև Հայաստանը) և ավելի քան 300 մասնակից։

== Օլիմպիադայի կանոններն ու կառուցվածքը ==
Յուրաքանչյուր պատվիրակություն կազմված է ոչ ավելի քան 4 աշակերտներից և 2 ղեկավարներից։ Պատվիրակությունը կարող է ներառել նաև հյուրեր և գիտական դիտորդներ։ Աշակերտները պետք է լինեն 20 տարեկանից ցածր և չպետք է սովորեն համալսարանում։ Մասնակցել ցանկացող նոր երկրները պետք է գիտական դիտորդներ ուղարկեն երկու հաջորդական քիմիայի օլիմպիադաներին։
[[Պատկեր:Medali Emas Kelvin.jpg|մինի|աջից|40-րդ ՔՄՕ-ի ոսկե մեդալ]]
Օլիմպիադան բաղկացած է երկու փուլերից՝ տեսական ու փորձնական։ Երկուսն էլ տևում են 5 ժամ և անց են կացվում երկու տարբեր օրերի ընթացքում (սովորաբար սկզբից անց է կացվում փորձնական փուլը)։ Տեսական փուլը 60 միավոր է, իսկ փորձնականը՝ 40։ Յուրաքանչյուր փուլ գնահատվում է անկախ մյուսի արդյունքից և մասնակցի ընդհանուր միավորը երկու փուլերի միավորների գումարն է կազմում։ Գիտական ժյուրին առաջարկում է խնդիրները, իսկ միջազգային ժյուրին, որը կազմված է բոլոր երկրների ղեկավարներից, քննարկում է խնդիրները և թարգմանում դրանք մայրենի լեզվով։ Մասնակիցները ստանում են խնդիրները իրենց նախընտրած լեզվով։ Այնուհետև մասնակցի աշխատանքը գնահատվում է և՛ գիտական ժյուրիի, և՛ տվյալ երկրի ղեկավարների կողմից։ Մինչև քննությունների ավարտը կամայական շփում ղեկավարների և մասնակիցների միջև արգելված է։

Օլիմպիադան իր մեջ է ներառում քիմիայի տարբեր բնագավառներ՝ [[օրգանական քիմիա]], [[անօրգանական քիմիա]], [[ֆիզիկական քիմիա]], [[անալիտիկ քիմիա]], [[բիոքիմիա]], [[սպեկտրոսկոպիա]] և այլն։ Ամեն տարի ՔՄՕ-ի ընդունող երկիրը կազմում է նախապատրաստական խնդիրներ։ Բոլոր մասնակիցները գնահատվում են իրենց սեփական արդյունքի հիման վրա և թիմային միավոր սահմանված չէ։

==Հայաստանի արդյունքները ՔՄՕ-ում==
Հայաստանի աշակերտները սկսել են մասնակցել ՔՄՕ-ին սկսած [[2006]] թվականից։

Մասնակիցների ընտրությունը կատարվում է մի քանի փուլերի ընթացքում. դպրոցական, համայնքային, մարզային և հանրապետական օլիմպիադաներից հետո ընտրվում են ամենաբարձր գիտելիքներ ցուցադրած աշակերտները և նրանցից կազմվում է օլիմպիական խմբակ, որտեղ էլ շարունակվում են ուսումնակրթական դասընթացները։ Այնուհետև երկու կամ երեք ընտրողական փուլերից հետո որոշվում է մասնակիցների վերջնական ցանկը։

Հայաստանի պատվիրակությունները ղեկավարել է [[Երևանի պետական բժշկական համալսարան]]ի&lt;ref&gt;ԵՊԲՀ [http://www.ysmu.am (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt; (ԵՊԲՀ) դեղագիտական ֆակուլտետի քիմիայի ամբիոնի վարիչ Լիդա Սահակյանը։

Հայաստանի աշակերտները մասնակցել են 2006-2014 և 2016-2019  թվականների ՔՄՕ-ներին։ 2015 թվականին ՔՄՕ-ն անց է կացվել ք.[[Բաքու|Բաքվում]] ([[Ադրբեջան]]), որին Հայաստանի պատվիրակությունը չի մասնակցել։

{| class=&quot;wikitable&quot;
|- 
! Հ/հ
! Տարի
! Վայրը
! Հայ մասնակիցների թիվը
! {{Ոսմաթ}}
! {{Արմաթ}}
! {{Բրմաթ}}
! {{Գովմաթ}}
|-
| align=&quot;center&quot; | '''54''' || [[2022]] || [[Տյանցզին]], {{Դրոշավորում|Չինաստան}}, Առցանց || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 3 || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''53''' || [[2021]] || [[Օսակա]], {{Դրոշավորում|Ճապոնիա}}, Առցանց || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 3 || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''52''' || [[2020]] || [[Ստամբուլ]], {{Դրոշավորում|Թուրքիա}}, Առցանց || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''51''' || [[2019]] || [[Փարիզ]], {{Դրոշավորում|Ֆրանսիա}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 2
|-
| align=&quot;center&quot; | '''50''' || [[2018]] || [[Բրատիսլավա]], {{Դրոշավորում|Սլովակիա}} / [[Պրահա]], {{Դրոշավորում|Չեխիա}}  || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''49''' || [[2017]] || [[Նախոն-Պատոմ]], {{Դրոշավորում|Թաիլանդ}}  || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''48''' || [[2016]] || [[Թբիլիսի]], {{Դրոշավորում|Վրաստան}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''47''' || [[2015]] || [[Բաքու]], {{Դրոշավորում|Ադրբեջան}} || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''46''' || [[2014]] || [[Հանոյ]], {{Դրոշավորում|Վիետնամ}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''45''' || [[2013]] || [[Մոսկվա]], {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''44''' || [[2012]] || [[Վաշինգտոն ԿՇ|Վաշինգտոն]], {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''43''' || [[2011]] || [[Անկարա]], {{Դրոշավորում|Թուրքիա}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''42''' || [[2010]] || [[Տոկիո]], {{Դրոշավորում|Ճապոնիա}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''41''' || [[2009]] || [[Քեմբրիջ]], {{Դրոշավորում|Մեծ Բրիտանիա}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''40''' || [[2008]] || [[Բուդապեշտ]], {{Դրոշավորում|Հունգարիա}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''39''' || [[2007]] || [[Մոսկվա]], {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} || align=&quot;center&quot; | 3 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''38''' || [[2006]] || [[Կյոնջու]], {{Դրոշավորում|Հարավային Կորեա}} || align=&quot;center&quot; | 3 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 1
|-
|}

==Հայաստանի մասնակիցների արդյունքները ՔՄՕ-ում==
[[Հայաստան]]ը առաջին անգամ մասնակցել է ՔՄՕ-ում [[2006]] թվականին։ Մինչ օրս հայաստանյան թիմերը արժանացել են 4 արծաթե ու 20 բրոնզե մեդալների և 4 գովասանագրի։

{| class=&quot;wikitable&quot;
|- 
! Տարի
! Մասնակից
! Դպրոց
! Դասարան
! Մրցանակներ
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2022]] || Աղեկյան Հայկ || «Հերացի» ա/դ ||align=&quot;center&quot; | XII || {{Բրմաթ}}
|-
|  Սաղեյան Սոնա || [[Քվանտ վարժարան]] ||align=&quot;center&quot; |XII || {{Բրմաթ}}
|-
|  Ասատրյան Լեոնիդ || [[Քվանտ վարժարան]] ||align=&quot;center&quot; | XI || {{Արմաթ}}
|-
|  Հարությունյան Տիգրան|| Արագածոտնի մարզ, գ․Նորաշենի մ/դ ||align=&quot;center&quot; | XII || {{Բրմաթ}}
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2021]] || Աղեկյան Հայկ || «Հերացի» ա/դ ||align=&quot;center&quot; | XI || {{Բրմաթ}}
|-
| Ներսիսյան Սևադա || ք․ Հրազդանի թիվ 13 ա/դ ||align=&quot;center&quot; |XII || 
|-
|  Ասատրյան Լեոնիդ || [[Քվանտ վարժարան]] ||align=&quot;center&quot; | X || {{Բրմաթ}}
|-
|  Հարությունյան Տիգրան|| Արագածոտնի մարզ, գ․Նորաշենի մ/դ ||align=&quot;center&quot; | XI || {{Բրմաթ}}
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2020]] || Խառատյան Լևոն || Վանաձորի N:11 ա/դ ||align=&quot;center&quot; | XII || {{Արմաթ}}
|-
| Պետրոսյան Արտյոմ || Վանաձորի մաթեմատիկական և բնագիտական առարկաների հատուկ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |XII || {{Բրմաթ}}
|-
| Թադևոսյան Գագիկ || «Հերացի» ա/դ ||align=&quot;center&quot; | XII ||
|-
| Հակոբյան Արեն|| Ֆիզմաթ դպրոց ||align=&quot;center&quot; | XI ||
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2019]] || Աղեկյան Մովսես || «Հերացի» ավագ դպրոց ||align=&quot;center&quot; | XII || {{Բրմաթ}}
|-
| Մաթևոսյան Հովհաննես || «Հերացի» ավագ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |XII || {{Գովմաթ}}
|-
| Խառատյան Լևոն || Վանաձորի թիվ 11 ավագ դպրոց ||align=&quot;center&quot; | XI || {{Գովմաթ}}
|-
| Պետրոսյան Արտյոմ  || Վանաձորի մաթեմատիկական և բնագիտական առարկաների հատուկ դպրոց ||align=&quot;center&quot; | XI || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2018]] || Աղեկյան Մովսես || «Հերացի» ավագ դպրոց ||align=&quot;center&quot; | XI || 
|-
| Մաթևոսյան Հովհաննես || «Հերացի» ավագ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| Հարությունյան Հրաչուհի || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||align=&quot;center&quot; | XI ||
|-
| Պետրոսյան Նարեկ || [[«Ֆոտոն» վարժարան]] ||align=&quot;center&quot; | XII || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2017]] || Խաչատրյան Համլետ || Վանաձորի մաթեմատիկական և բնագիտական առարկաների հատուկ դպրոց ||align=&quot;center&quot; | XII || {{Բրմաթ}}
|-
| Սաղյան Սպարտակ || Վանաձորի մաթեմատիկական և բնագիտական առարկաների հատուկ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |XII || {{Բրմաթ}}
|-
| Կիրակոսյան Սուսաննա || Երևանի թիվ 184 ավագ դպրոց ||align=&quot;center&quot; | XII || {{Գովմաթ}}
|-
| Պերոսյան Նարեկ || [[«Ֆոտոն» վարժարան]] ||align=&quot;center&quot; | XI || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2016]] || Սաղյան Սպարտակ || Վանաձորի մաթեմատիկական և բնագիտական առարկաների հատուկ դպրոց ||align=&quot;center&quot; | XI || {{Բրմաթ}}
|-
| Խաչատրյան Համլետ || Վանաձորի մաթեմատիկական և բնագիտական առարկաների հատուկ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| Բատիկյան Սամվել || [[Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան]] ||align=&quot;center&quot; | XII || 
|-
| Կիրակոսյան Սուսաննա || Երևանի թիվ 184 ավագ դպրոց ||align=&quot;center&quot; | XII || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2014]] || Խաչատրյան Հրաչյա || Նոր Գեղիի թիվ 1 մ/դ ||align=&quot;center&quot; |XII || 
|-
| Դալլաքյան Օլգերտ || Էվրիկա ||align=&quot;center&quot; |XII || 
|-
| Հարությունյան Արամ || [[Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան]] ||align=&quot;center&quot; |XII || 
|-
| Ավթանդիլյան Տիգրան || [[Քվանտ վարժարան]] ||align=&quot;center&quot; |XII || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2013]] || Ղարախանյան Վահե || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||align=&quot;center&quot; |XII || {{Բրմաթ}} 
|-
| Ծերունյան Վարդգես || Ֆիզմաթ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |XII || {{Բրմաթ}} 
|-
| Դալլաքյան Օլգերտ || Էվրիկա ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| Խաչատրյան Հրաչյա || Նոր Գեղիի թիվ 1 մ/դ ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2012]] || Գալոյան Ալեքսեյ || Քվանտ վարժարան ||align=&quot;center&quot; |XII || {{Բրմաթ}} 
|-
| Չիթչյան Դավիթ || Քվանտ վարժարան ||align=&quot;center&quot; |XII || {{Բրմաթ}} 
|-
| Գրիգորյան Լիլիթ || Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան ||align=&quot;center&quot; |XI || {{Բրմաթ}} 
|-
| Ղարախանյան Վահե || Ֆիզմաթ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |XI || {{Բրմաթ}} 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2011]] || Գալոյան Ալեքսեյ || Քվանտ վարժարան ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| Առաքելյան Աշխեն || Էվրիկա ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| Գրիգորյան Լիլիթ || Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան ||align=&quot;center&quot; |X || 
|-
| Ղարախանյան Վահե || Ֆիզմաթ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |X || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2010]] || Սարգսյան Էդվարդ || Էվրիկա ||align=&quot;center&quot; |XI || {{Բրմաթ}} 
|-
| Ասլանյան Արթուր || Ուսում դպրոց ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| Արզումանյան Դավիթ || Ֆիզմաթ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| Թամազյան Վահագն || Քվանտ վարժարան ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
|rowspan=&quot;4&quot; | [[2009]] || Մխիթարյան Սմբատ || Քվանտ վարժարան ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| Թամազյան Վահագն || Քվանտ վարժարան ||align=&quot;center&quot; |X || 
|-
| Սարգսյան Էդվարդ || Էվրիկա ||align=&quot;center&quot; |X || 
|-
| Ասլանյան Արթուր || Ուսում դպրոց ||align=&quot;center&quot; |X || 
|-
|rowspan=&quot;4&quot; | [[2008]] || Դշխունյան Նարեկ || Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան ||align=&quot;center&quot; |X || {{Բրմաթ}} 
|-
| Ղահրամանյան Արշավիր || Քվանտ վարժարան ||align=&quot;center&quot; |X || 
|-
| Ալոյան Տաթևիկ || Արմավիրի վարժարան ||align=&quot;center&quot; |IX || 
|-
| Ղարիբյան Հայկազ || Ֆիզմաթ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |IX || 
|-
|rowspan=&quot;3&quot; | [[2007]] || Բարդախչյան Սամվել || Ֆիզմաթ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |X || {{Արմաթ}} 
|-
| Դշխունյան Նարեկ || Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան ||align=&quot;center&quot; |IX || {{Արմաթ}} 
|-
| Ղահրամանյան Արշավիր || Քվանտ վարժարան ||align=&quot;center&quot; |IX || {{Բրմաթ}}
|-
| rowspan=&quot;3&quot; |[[2006]] || Եպիսկոպոսյան Դավիթ || Քվանտ վարժարան ||align=&quot;center&quot; |X || {{Գովմաթ}} 
|-
| Բարդախչյան Սամվել || Ֆիզմաթ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |X || 
|-
| Դավինյան Անդրանիկ || Գյումրու թիվ 1 մ/դ ||align=&quot;center&quot; |X || 
|-
|}

== Անցած օլիմպիադաները ==
{| class=&quot;wikitable&quot; 
|-
! ՔՄՕ հ/հ
! Քաղաք
! Երկիր
! Ամսաթիվ 
! Մասնակից&lt;br /&gt;երկրների&lt;br /&gt;թիվը
! Մասնակիցների&lt;br /&gt;թիվը
! Կայք
|-
| align=&quot;center&quot; | '''54''' || [[Տյանցզին]] ||  {{Դրոշավորում|Չինաստան}} || Հուլիս 10-18, [[2022]] ||align=&quot;center&quot; | 84 ||align=&quot;center&quot; | 326 ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2022 [https://icho2022.cn/ (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''53''' || [[Օսակա]] ||  {{Դրոշավորում|Ճապոնիա}} || Հուլիս 25- օգոստոսի 2, [[2021]] ||align=&quot;center&quot; | 79 ||align=&quot;center&quot; | 309 ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2021 [https://www.icho2021.org/ (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''52''' || [[Ստամբուլ]] ||  {{Դրոշավորում|Թուրքիա}} || Հուլիս 23-29, [[2020]] ||align=&quot;center&quot; | 60 ||align=&quot;center&quot; | 231 ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2020 [https://icho2020.tubitak.gov.tr/ (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''51''' || [[Փարիզ]] ||  {{Դրոշավորում|Ֆրանսիա}} || Հուլիս 21-30, [[2019]] ||align=&quot;center&quot; | 80 ||align=&quot;center&quot; | --- ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2019 [https://icho2019.paris/ (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''50''' || [[Բրատիսլավա]] / [[Պրահա]] ||{{Դրոշավորում|Սլովակիա}} /  {{Դրոշավորում|Չեխիա}}  || Հուլիս 19-29, [[2018]] ||align=&quot;center&quot; | 76 ||align=&quot;center&quot; | --- ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2018 [https://50icho.eu/ (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''49''' || [[Նախոն-Պատոմ]] || {{Դրոշավորում|Թաիլանդ}} || Հուլիս 6-15, [[2017]] ||align=&quot;center&quot; | 76 ||align=&quot;center&quot; | --- ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2017 [https://icho2017.sc.mahidol.ac.th/ (պաշտոնական կայք)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170706105520/https://icho2017.sc.mahidol.ac.th/ |date=2017-07-06 }}&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''48''' || [[Թբիլիսի]] || {{Դրոշավորում|Վրաստան}} || Հուլիս 23-օգոստոսի 1, [[2016]] ||align=&quot;center&quot; | 82 ||align=&quot;center&quot; | 312 ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2016 [http://www.icho2016.chemistry.ge/ (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''47''' || [[Բաքու]] || {{Դրոշավորում|Ադրբեջան}} || Հուլիս 20-29, [[2015]] ||align=&quot;center&quot; |75 ||align=&quot;center&quot; |292 ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2015 [http://icho2015.msu.az (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''46''' || [[Հանոյ]] || {{Դրոշավորում|Վիետնամ}} || Հուլիս 20-29, [[2014]] ||align=&quot;center&quot; |75 ||align=&quot;center&quot; |291 ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2014 [http://icho2014.hus.edu.vn/ (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''45''' || [[Մոսկվա]] || {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} || Հուլիս 15-24, [[2013]] ||align=&quot;center&quot; |73 ||align=&quot;center&quot; |291 ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2013 [http://www.icho2013.chem.msu.ru/ (պաշտոնական կայք)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140622220842/http://www.icho2013.chem.msu.ru/ |date=2014-06-22 }}&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''44''' || [[Վաշինգտոն ԿՇ|Վաշինգտոն]] || {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} || Հուլիս 21–30, [[2012]] ||align=&quot;center&quot; |72 ||align=&quot;center&quot; |283 ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2012 [http://icho2012.org/ (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''43''' || [[Անկարա]] || {{Դրոշավորում|Թուրքիա}} || Հուլիս 9–18, [[2011]] ||align=&quot;center&quot; |70 ||align=&quot;center&quot; |273 ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2011 [http://icho43.metu.edu.tr/ (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''42''' || [[Տոկիո]] || {{Դրոշավորում|Ճապոնիա}} || Հոևլիս 19-28, [[2010]] ||align=&quot;center&quot; |67 ||align=&quot;center&quot; |267 ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2010 [http://www.icho2010.org/top.html (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''41''' || [[Քեմբրիջ]] || {{Դրոշավորում|Մեծ Բրիտանիա}} || Հուլիս 18-27, [[2009]] ||align=&quot;center&quot; |64 ||align=&quot;center&quot; |250 ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2009 [http://www.icho2009.co.uk/ (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''40''' || [[Բուդապեշտ]] || {{Դրոշավորում|Հունգարիա}} || Հուլիս 12-21, [[2008]] ||align=&quot;center&quot; |x ||align=&quot;center&quot; |x ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2008 [http://icho.hu/ (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''39''' || [[Մոսկվա]] || {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} || Հուլիս 15-24, [[2007]] ||align=&quot;center&quot; |x ||align=&quot;center&quot; |x ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2007 [http://www.icho39.chem.msu.ru/ (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''38''' || [[Կյոնջու]] || {{Դրոշավորում|Հարավային Կորեա}} || Հուլիս 1-11, [[2006]] ||align=&quot;center&quot; |x ||align=&quot;center&quot; |x ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2006 [http://icho2006.kcsnet.or.kr/main/i_main/?language=en (պաշտոնական կայք)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150715154133/http://icho2006.kcsnet.or.kr/main/i_main/?language=en |date=2015-07-15 }}&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''37''' || [[Թայբեյ]] || {{Դրոշավորում|Թայվան}} || Հուլիս 16-25, [[2005]] ||align=&quot;center&quot; | ||align=&quot;center&quot; |x ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2005 [http://icho.chem.ntnu.edu.tw/welcomehome.htm (պաշտոնական կայք)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170714020433/http://icho.chem.ntnu.edu.tw/welcomehome.htm |date=2017-07-14 }}&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''36''' || [[Քիլ]] || {{Դրոշավորում|Գերմանիա}} || Հուլիս 18-27, [[2004]] ||align=&quot;center&quot; |61 ||align=&quot;center&quot; |233 ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2004 [http://www.icho.de (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''35''' || [[Աթենք]] || {{Դրոշավորում|Հունաստան}} || Հուլիս 5-14, [[2003]] ||align=&quot;center&quot; |x ||align=&quot;center&quot; |x ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2003 [http://www.35icho.uoa.gr/ichol_eng/index_eng.htm (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''34''' || [[Խրոնինգեն (մարզ)|Խրոնինգեն]] || {{NED}} || Հուլիս 5-14, [[2002]] ||align=&quot;center&quot; |x ||align=&quot;center&quot; |x || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''33''' || [[Մումբայ]] || {{Դրոշավորում|Հնդկաստան}} || Հուլիս 6-15, [[2001]] ||align=&quot;center&quot; |x ||align=&quot;center&quot; |x ||&lt;ref&gt;ՔՄՕ 2001 [http://www.hbcse.tifr.res.in/icho-2001/ (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt;
|-
| align=&quot;center&quot; | '''32''' || [[Կոպենհագեն]] || {{Դրոշավորում|Դանիա}} || Հուլիս 2-11, [[2000]] ||align=&quot;center&quot; |x ||align=&quot;center&quot; |x || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''31''' || [[Բանգկոկ]] || {{Դրոշավորում|Թաիլանդ}} || Հուլիս 4-11, [[1999]] ||align=&quot;center&quot; |47 ||align=&quot;center&quot; |184 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''30''' || [[Մելբուրն]] || {{Դրոշավորում|Ավստրալիա}} || Հուլիս 5-14, [[1998]] ||align=&quot;center&quot; |47 ||align=&quot;center&quot; |184 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''29''' || [[Մոնրեալ]] || {{Դրոշավորում|Չինաստան}} || Հուլիս 6-15, [[1997]] ||align=&quot;center&quot; |47 ||align=&quot;center&quot; |184 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''28''' || [[Մոսկվա]] || {{Դրոշավորում|Ռուսաստան}} || Հուլիս 13-22, [[1996]] ||align=&quot;center&quot; |45 ||align=&quot;center&quot; |175 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''27''' || [[Պեկին]] || {{Դրոշավորում|Չինաստան}} || Հուլիս 13-20, [[1995]] ||align=&quot;center&quot; |42 ||align=&quot;center&quot; |163 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''26''' || [[Օսլո]] || {{Դրոշավորում|Նորվեգիա}} || Հուլիս 3-11, [[1994]] ||align=&quot;center&quot; |39 ||align=&quot;center&quot; |156 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''25''' || [[Պերուջա]] || {{Դրոշավորում|Իտալիա}} || Հուլիս 11-22, [[1993]] ||align=&quot;center&quot; |38 ||align=&quot;center&quot; |152 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''24''' || [[Պիցբուրգ (Փենսիլվանիա)|Պիցբուրգ]] և [[Վաշինգտոն ԿՇ|Վաշինգտոն]] || {{Դրոշավորում|ԱՄՆ}} || Հուլիս 11-22, [[1992]] ||align=&quot;center&quot; |33 ||align=&quot;center&quot; |132 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''23''' || [[Լոձ]] || {{Դրոշավորում|Լեհաստան}} || Հուլիս 7–15, [[1991]] ||align=&quot;center&quot; |30 ||align=&quot;center&quot; |118 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''22''' || [[Փարիզ]] || {{Դրոշավորում|Ֆրանսիա}} || Հուլիս 8–17, [[1990]] ||align=&quot;center&quot; |28 ||align=&quot;center&quot; |102 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''21''' || [[Հալե]] || {{Դրոշավորում|Գերմանիա|ԳԴՀ}} || Հուլիս 2–10, [[1989]] ||align=&quot;center&quot; |26 ||align=&quot;center&quot; |104 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''20''' || [[Էսպոո]] || {{Դրոշավորում|Ֆինլանդիա}} || Հուլիս 2–9, [[1988]] ||align=&quot;center&quot; |26 ||align=&quot;center&quot; |104 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''19''' || [[Վեսպրեմ]] || {{Դրոշավորում|Հունգարիա}} || Հուլիս 6–15, [[1987]] ||align=&quot;center&quot; |26 ||align=&quot;center&quot; |103 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''18''' || [[Լեյդեն]] || {{Դրոշավորում|Նիդերլանդներ}} || Հուլիս 6–15, [[1986]] ||align=&quot;center&quot; |22 ||align=&quot;center&quot; |86 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''17''' || [[Բրատիսլավա]] || {{Դրոշավորում|Չեխոսլովակիա}} || Հուլիս 1–8, [[1985]] ||align=&quot;center&quot; |21 ||align=&quot;center&quot; |83 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''16''' || [[Ֆրանկֆուրտ]] || {{Դրոշավորում|Գերմանիա}} || Հուլիս 1–10, [[1984]] ||align=&quot;center&quot; |21 ||align=&quot;center&quot; |84 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''15''' || [[Տիմիշուարա]] || {{Դրոշավորում|Ռումինիա}} || Հուլիս 2–11, [[1983]] ||align=&quot;center&quot; |18 ||align=&quot;center&quot; |72 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''14''' || [[Ստոկհոլմ]] || {{Դրոշավորում|Շվեդիա}} || Հուլիս 3–12, [[1982]] ||align=&quot;center&quot; |17 ||align=&quot;center&quot; |68 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''13''' || [[Բուրգաս]] || {{Դրոշավորում|Բուլղարիա}} || Հուլիս 13–23, [[1981]] ||align=&quot;center&quot; |14 ||align=&quot;center&quot; |55 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''12''' || [[Լինց]] || {{Դրոշավորում|Ավստրիա}} || Հուլիս 13–23, [[1980]] ||align=&quot;center&quot; |13 ||align=&quot;center&quot; |52 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''11''' || [[Սանկտ Պետերբուրգ]] || {{Դրոշավորում|ԽՍՀՄ}} || Հուլիս 2–11, [[1979]] ||align=&quot;center&quot; |11 ||align=&quot;center&quot; |44 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''10''' || [[Տորուն]] || {{Դրոշավորում|Լեհաստան}} || Հուլիս 3–13, [[1978]] ||align=&quot;center&quot; |12 ||align=&quot;center&quot; |48 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''9''' || [[Բրատիսլավա]] || {{Դրոշավորում|Չեխոսլովակիա}} || Հուլիս 4–14, [[1977]] ||align=&quot;center&quot; |12 ||align=&quot;center&quot; |47 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''8''' || [[Հալե]] || {{Դրոշավորում|Գերմանիա|ԳԴՀ}} || Հուլիս 10–19, [[1976]] ||align=&quot;center&quot; |12 ||align=&quot;center&quot; |46 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''7''' || [[Վեսպրեմ]] || {{Դրոշավորում|Հունգարիա}} || Հուլիս 1–10, [[1975]] ||align=&quot;center&quot; |12 ||align=&quot;center&quot; |48 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''6''' || [[Բուխարեստ]] || {{Դրոշավորում|Ռումինիա}} || Հուլիս 1–10, [[1974]] ||align=&quot;center&quot; |9 ||align=&quot;center&quot; |36 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''5''' || [[Սոֆիա]] || {{Դրոշավորում|Բուլղարիա}} || Հուլիս 1–10, [[1973]] ||align=&quot;center&quot; |7 ||align=&quot;center&quot; |28 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''4''' || [[Մոսկվա]] || {{Դրոշավորում|ԽՍՀՄ}} || Հուլիս 1–10, [[1972]] ||align=&quot;center&quot; |7 ||align=&quot;center&quot; |28 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''—''' || չի կայացել || — — — || [[1971]] ||align=&quot;center&quot; | ||align=&quot;center&quot; | || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''3''' || [[Բուդապեշտ]] || {{Դրոշավորում|Հունգարիա}} || Հուլիս 1–5, [[1970]] ||align=&quot;center&quot; |7 ||align=&quot;center&quot; |28 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''2''' || [[Կատովիցե]] || {{Դրոշավորում|Լեհաստան}} || Հունիս 16–20, [[1969]] ||align=&quot;center&quot; |4 ||align=&quot;center&quot; |20 || —
|-
| align=&quot;center&quot; | '''1''' || [[Պրահա]] || {{Դրոշավորում|Չեխոսլովակիա}} || Հունիս 18–21, [[1968]] ||align=&quot;center&quot; |3 ||align=&quot;center&quot; |18 || —
|-
|}

'''x''' -&gt; անհրաժեշտ տեղեկատվությունը անհասանելի էր համապատասխան կայքէջերում։

== Հաջորդ օլիմպիադաները ==
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;text-align:center&quot;
|-
! ՔՄՕ հ/հ
! Քաղաք
! Երկիր
! Տարի
! Ամսաթիվ
! Վիճակը
! Կայքը
|-
| align=&quot;center&quot; | '''55''' ||[[Ցյուրիխ]]||{{Դրոշավորում|Շվեյցարիա}}|| [[2023]] 
| Հուլիսի 16–25|| Հաստատված չէ ||
|-
|}

==Պատկերասրահ==
&lt;gallery mode=&quot;packed&quot; widths=&quot;120&quot; heights=&quot;120&quot;&gt;
Image:ՔՄՕ-2020-1.jpg | ՔՄՕ, [[2020]] թվական - Առցանց, [[Ֆիզմաթ դպրոց]] 
Image:ՔՄՕ-2020-2.jpg | ՔՄՕ, [[2020]] թվական - Առցանց, [[Ֆիզմաթ դպրոց]]
Image:IChO-2017-01.jpg | ՔՄՕ, [[2017]] թվական - [[Նախոն-Պատոմ]], [[Թաիլանդ]] 
Image:IChO-2017-02.jpg | ՔՄՕ, [[2017]] թվական - [[Նախոն-Պատոմ]], [[Թաիլանդ]]
Image:IChO-2017-03.jpg | ՔՄՕ, [[2017]] թվական - [[Նախոն-Պատոմ]], [[Թաիլանդ]]
&lt;/gallery&gt;

== Տես նաև ==
* [[Մենդելեևյան միջազգային օլիմպիադա]]
* [[Միջազգային առարկայական օլիմպիադաներ]]

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ|4}}

== Արտաքին հղումներ ==
* [http://www.icho39.chem.msu.ru/html/english/Problems/Syllabus.htm ՔՄՕ-ի համար պահանջվող թեմաների ցանկ]
* [http://www.olymp.am Հայաստանի առարկայական օլիմպիադաների գլխավոր կայք]
* [http://www.iuventa.sk/files/documents/5_icho/documents/history.doc ՔՄՕ-ի ամփոփագիր]
* [http://www.iuventa.sk/en/Subpages/ICHO/PAST-COMPETITION-TASKS.alej Նախորդ տարիների ՔՄՕ-ների խնդիրները] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140825131616/http://www.iuventa.sk/en/Subpages/ICHO/PAST-COMPETITION-TASKS.alej |date=2014-08-25 }}
* [http://www.iuventa.sk/en/Subpages/ICHO/ICHO-REGULATIONS.alej ՔՄՕ-ի կանոնները] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150818151839/http://www.iuventa.sk/en/Subpages/ICHO/ICHO-REGULATIONS.alej |date=2015-08-18 }}
{{Միջազգային առարկայական օլիմպիադաներ}}
{{Արտաքին հղումներ}}

[[Կատեգորիա:Առարկայական օլիմպիադաներ]]
[[Կատեգորիա:Օլիմպիադաներ ըստ առարկաների|Քիմիա]]
[[Կատեգորիա:Գիտական մրցություններ]]</text>
      <sha1>gz8c7sqg9btqr5q2he0jko58gy5b92p</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Վահան Տեր-Առաքելյան</title>
    <ns>0</ns>
    <id>497347</id>
    <revision>
      <id>8486117</id>
      <parentid>7864212</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T15:29:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>107.197.185.28</ip>
      </contributor>
      <comment>/* top */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5640" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ երաժիշտ
| Name = Վահան Տեր-Առաքելյան
| բնօրինակ_անուն = 
| լոգո = 
| լոգոյի_լայնություն = 250 px
| Img = Վահան Տեր-Առաքելյան.jpg
| Img_capt = 
| Img_size = 250 px
| Landscape = no
| Background = solo_singer
| Ի ծնե անուն = Վահան Խաչատուրի Տեր-Առաքելյան
| Born = {{Ծննդյան ամսաթիվ|1883|9|24|mf=yes}}&lt;br /&gt;[[Մալիշկա]]
| Died = {{ՄԱՏ|1941|5|2|1883|9|24|mf=yes}}&lt;br /&gt;Ուխտա 
| գործիքներ = 
| ժանր = օպերա
| մասնագիտություն = երգիչ ([[տենոր]]), թարգմանիչ
| գործունեության տարիներ = 
| Label = 
| Associated_acts = 
| URL = 
}}

'''Վահան Խաչատուրի Տեր-Առաքելյան''', {{Հուլյան տոմար|սեպտեմբերի 24}} [[հոկտեմբերի 5]], [[1883]], գյուղ [[Մալիշկա]] (այժմ՝ ՀՀ [[Վայոց ձոր]]ի մարզում), [[մայիսի 2]], [[1941]], Ուխտա (Կոմի ՀԽՍՀ-ում)], [[հայ]] [[երգիչ]] ([[տենոր]]), թարգմանիչ։ [[1901]]-[[1905]] թվականներին սովորել է [[Էջմիածնի Գևորգյան ճեմարան]]ում, աչքի է ընկել գեղեցիկ ձայնով ու երաժշտական, փայլուն ընդունակություններով, եղել [[Կոմիտաս]]ի գնահատած մեներգիչը, [[1905]] թվականից մասնակցել նրա երգչախմբերի համերգներին [[Թիֆլիս]]ում, [[Երևան]]ում, Բաքվում։

== Կենսագրություն ==
[[1908]] թվականին աշխատել է Գեորգյան ճեմարանում որպես դասատու։ [[1909]] թվականին տեղափոխվել է [[Պետերբուրգ]], սովորել կոնսերվատորիայում և համալսարանում, երգել [[Մարիինյան թատրոն]]ի խմբում և տեղի հայկական եկեղեցու երգչախմբում։ [[Առաջին համաշխարհային պատերազմ]]ի սկզբից զորակոչվել է ռազմաճակատ, պարգեատրվելռազմ, շքանշաններով ու պատվո զենքերով։ [[1917]] թվականի դեկտեմբերից փոխադրվել է Թիֆլիս՝ 2-րդ հայկական հրաձիգ բրիգադ, [[1918]] թվականի մայիսից ծառայել է [[Հայաստան]]ում, մասնակցել [[Սարդարապատի ճակատամարտ]]ին, եղել [[Կարս]]ի ամրոցի շտաբի պետ մինչև [[1920]] թվականի նոյեմբերը, երբ, [[Կարս]]ի անկումից հետո, որպես բանագնաց թուրք, շտաբ ուղարկված՝ գերվել է և հետագայում ազատվել։ [[1921]] թվականից բնակվել է Թիֆլիսում, դասավանդել, աշխատել խմբագրություններում, եռանդուն մասնակցել Հայարաան աշխատանքներին, Թիֆլիսում, Երևանում և [[Լենինական]]ում հանդես եկել համերգներով, հատկապես՝ [[Կոմիտաս]]ի, [[Ռոմանոս Մելիքյան]]ի, ինչպես և [[Սայաթ-Նովա]]յի երգերի անզուգական կատարումներով։ [[1927]] թվականին Երևանի կոնսերվատորիայի երգչախմբի հետ (ղեկ․ Մ․ Մելիքյան) մեծ հաջողությամբ մեներգել է Մոսկվայում կայացած համերգներին, [[1928]] թվականին սովետական արտիստների խմբում Մ․ Օգանեզաշվիլու հետ հանդես եկել Մայնի Ֆրանկֆուրտում կայացած միջազգային երաժշտական ցուցահանդեսին։ Ունենալով պրոֆեսիոնալ սկզբունքներով մշակված ձայն, [[տենոր]] երգելիս միաժամանակ լիովին պահպանում էր ժողովրդական կատարման ազգային ոճի առանձնահատկությունները։ Թարգմանել է Լ․ Տոլստոյի «Աննա Կարենինա», Ցա․ Հաշեկի «Քաջ զինվոր Շվեյկի արկածները», Դ․ Ֆուրմանովի «Խռովություն» և այլ ստեղծագործություններ։ Մի շարք պատմվածքների, առակների ու բանաստեղծությունների հեղինակ է, թողել է արժեքավոր հուշեր Կոմիտասի մասին («Անհիշաչար մարդը», «Կոմիտաս», ժողովածուներ, [[1931]])։

== Գրականություն ==
* Վահան Տեր-Առաքելյան (նյութերի ժողովածու), Երևան, 1998։

{{ՀՍՀ|հատոր=11|էջ=662}}

{{DEFAULTSORT:Տեր-Առաքելյան, Վահան}}
[[Կատեգորիա:Հայ երգիչներ]]
[[Կատեգորիա:1883 ծնունդներ]]
[[Կատեգորիա:1941 մահեր]]
[[Կատեգորիա:Էջմիածնի Գևորգյան ճեմարանի սաներ]]
[[Կատեգորիա:Ռուսերենից հայերեն թարգմանիչներ]]
[[Կատեգորիա:Հայ թարգմանիչներ]]
[[Կատեգորիա:Առաջին համաշխարհային պատերազմի մասնակիցներ]]
[[Կատեգորիա:Սանկտ Պետերբուրգի պետական համալսարանի շրջանավարտներ]]
[[Կատեգորիա:Սանկտ Պետերբուրգի կոնսերվատորիայի շրջանավարտներ]]</text>
      <sha1>l9e2vod1qdu2c3h6f6rx7w821xdaipu</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486118</id>
      <parentid>8486117</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T15:31:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>107.197.185.28</ip>
      </contributor>
      <comment>/* Կենսագրություն */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5648" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ երաժիշտ
| Name = Վահան Տեր-Առաքելյան
| բնօրինակ_անուն = 
| լոգո = 
| լոգոյի_լայնություն = 250 px
| Img = Վահան Տեր-Առաքելյան.jpg
| Img_capt = 
| Img_size = 250 px
| Landscape = no
| Background = solo_singer
| Ի ծնե անուն = Վահան Խաչատուրի Տեր-Առաքելյան
| Born = {{Ծննդյան ամսաթիվ|1883|9|24|mf=yes}}&lt;br /&gt;[[Մալիշկա]]
| Died = {{ՄԱՏ|1941|5|2|1883|9|24|mf=yes}}&lt;br /&gt;Ուխտա 
| գործիքներ = 
| ժանր = օպերա
| մասնագիտություն = երգիչ ([[տենոր]]), թարգմանիչ
| գործունեության տարիներ = 
| Label = 
| Associated_acts = 
| URL = 
}}

'''Վահան Խաչատուրի Տեր-Առաքելյան''', {{Հուլյան տոմար|սեպտեմբերի 24}} [[հոկտեմբերի 5]], [[1883]], գյուղ [[Մալիշկա]] (այժմ՝ ՀՀ [[Վայոց ձոր]]ի մարզում), [[մայիսի 2]], [[1941]], Ուխտա (Կոմի ՀԽՍՀ-ում)], [[հայ]] [[երգիչ]] ([[տենոր]]), թարգմանիչ։ [[1901]]-[[1905]] թվականներին սովորել է [[Էջմիածնի Գևորգյան ճեմարան]]ում, աչքի է ընկել գեղեցիկ ձայնով ու երաժշտական, փայլուն ընդունակություններով, եղել [[Կոմիտաս]]ի գնահատած մեներգիչը, [[1905]] թվականից մասնակցել նրա երգչախմբերի համերգներին [[Թիֆլիս]]ում, [[Երևան]]ում, Բաքվում։

== Կենսագրություն ==
[[1908]] թվականին աշխատել է Գեորգյան ճեմարանում որպես դասատու։ [[1909]] թվականին տեղափոխվել է [[Պետերբուրգ]], սովորել կոնսերվատորիայում և համալսարանում, երգել [[Մարիինյան թատրոն]]ի խմբում և տեղի հայկական եկեղեցու երգչախմբում։ [[Առաջին համաշխարհային պատերազմ]]ի սկզբից զորակոչվել է ռազմաճակատ, պարգեատրվել ռազմական շքանշաններով ու պատվո զենքերով։ [[1917]] թվականի դեկտեմբերից փոխադրվել է Թիֆլիս՝ 2-րդ հայկական հրաձիգ բրիգադ, [[1918]] թվականի մայիսից ծառայել է [[Հայաստան]]ում, մասնակցել [[Սարդարապատի ճակատամարտ]]ին, եղել [[Կարս]]ի ամրոցի շտաբի պետ մինչև [[1920]] թվականի նոյեմբերը, երբ, [[Կարս]]ի անկումից հետո, որպես բանագնաց թուրք. շտաբ ուղարկված՝ գերվել է և հետագայում ազատվել։ [[1921]] թվականից բնակվել է Թիֆլիսում, դասավանդել, աշխատել խմբագրություններում, եռանդուն մասնակցել Հայարաան աշխատանքներին, Թիֆլիսում, Երևանում և [[Լենինական]]ում հանդես եկել համերգներով, հատկապես՝ [[Կոմիտաս]]ի, [[Ռոմանոս Մելիքյան]]ի, ինչպես և [[Սայաթ-Նովա]]յի երգերի անզուգական կատարումներով։ [[1927]] թվականին Երևանի կոնսերվատորիայի երգչախմբի հետ (ղեկ․ Մ․ Մելիքյան) մեծ հաջողությամբ մեներգել է Մոսկվայում կայացած համերգներին, [[1928]] թվականին սովետական արտիստների խմբում Մ․ Օգանեզաշվիլու հետ հանդես եկել Մայնի Ֆրանկֆուրտում կայացած միջազգային երաժշտական ցուցահանդեսին։ Ունենալով պրոֆեսիոնալ սկզբունքներով մշակված ձայն, [[տենոր]] երգելիս միաժամանակ լիովին պահպանում էր ժողովրդական կատարման ազգային ոճի առանձնահատկությունները։ Թարգմանել է Լ․ Տոլստոյի «Աննա Կարենինա», Ցա․ Հաշեկի «Քաջ զինվոր Շվեյկի արկածները», Դ․ Ֆուրմանովի «Խռովություն» և այլ ստեղծագործություններ։ Մի շարք պատմվածքների, առակների ու բանաստեղծությունների հեղինակ է, թողել է արժեքավոր հուշեր Կոմիտասի մասին («Անհիշաչար մարդը», «Կոմիտաս», ժողովածուներ, [[1931]])։

== Գրականություն ==
* Վահան Տեր-Առաքելյան (նյութերի ժողովածու), Երևան, 1998։

{{ՀՍՀ|հատոր=11|էջ=662}}

{{DEFAULTSORT:Տեր-Առաքելյան, Վահան}}
[[Կատեգորիա:Հայ երգիչներ]]
[[Կատեգորիա:1883 ծնունդներ]]
[[Կատեգորիա:1941 մահեր]]
[[Կատեգորիա:Էջմիածնի Գևորգյան ճեմարանի սաներ]]
[[Կատեգորիա:Ռուսերենից հայերեն թարգմանիչներ]]
[[Կատեգորիա:Հայ թարգմանիչներ]]
[[Կատեգորիա:Առաջին համաշխարհային պատերազմի մասնակիցներ]]
[[Կատեգորիա:Սանկտ Պետերբուրգի պետական համալսարանի շրջանավարտներ]]
[[Կատեգորիա:Սանկտ Պետերբուրգի կոնսերվատորիայի շրջանավարտներ]]</text>
      <sha1>rrz6t2ltrf23xbbms5vwnbrhsb175iw</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486125</id>
      <parentid>8486118</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T16:11:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Beko</username>
        <id>1511</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5409" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ երաժիշտ
| Name = Վահան Տեր-Առաքելյան
| բնօրինակ_անուն = 
| լոգո = 
| լոգոյի_լայնություն = 250 px
| Img = Վահան Տեր-Առաքելյան.jpg
| Img_capt = 
| Img_size = 250 px
| Landscape = no
| Background = solo_singer
| Ի ծնե անուն = Վահան Խաչատուրի Տեր-Առաքելյան
| Born = {{Ծննդյան ամսաթիվ|1883|9|24|mf=yes}}&lt;br /&gt;[[Մալիշկա]]
| Died = {{ՄԱՏ|1941|5|2|1883|9|24|mf=yes}}&lt;br /&gt;Ուխտա 
| գործիքներ = 
| ժանր = օպերա
| մասնագիտություն = երգիչ ([[տենոր]]), թարգմանիչ
| գործունեության տարիներ = 
| Label = 
| Associated_acts = 
| URL = 
}}

'''Վահան Խաչատուրի Տեր-Առաքելյան''' ({{ԱԾ}}), [[հայ]] [[երգիչ]] ([[տենոր]]), թարգմանիչ։ [[1901]]-[[1905]] թվականներին սովորել է [[Էջմիածնի Գևորգյան ճեմարան]]ում, աչքի է ընկել գեղեցիկ ձայնով ու երաժշտական, փայլուն ընդունակություններով, եղել [[Կոմիտաս]]ի գնահատած մեներգիչը, [[1905]] թվականից մասնակցել նրա երգչախմբերի համերգներին [[Թիֆլիս]]ում, [[Երևան]]ում, Բաքվում։

== Կենսագրություն ==
[[1908]] թվականին աշխատել է Գեորգյան ճեմարանում որպես դասատու։ [[1909]] թվականին տեղափոխվել է [[Պետերբուրգ]], սովորել կոնսերվատորիայում և համալսարանում, երգել [[Մարիինյան թատրոն]]ի խմբում և տեղի հայկական եկեղեցու երգչախմբում։ [[Առաջին համաշխարհային պատերազմ]]ի սկզբից զորակոչվել է ռազմաճակատ, պարգեատրվել ռազմական շքանշաններով ու պատվո զենքերով։ [[1917]] թվականի դեկտեմբերից փոխադրվել է Թիֆլիս՝ 2-րդ հայկական հրաձիգ բրիգադ, [[1918]] թվականի մայիսից ծառայել է [[Հայաստան]]ում, մասնակցել [[Սարդարապատի ճակատամարտ]]ին, եղել [[Կարս]]ի ամրոցի շտաբի պետ մինչև [[1920]] թվականի նոյեմբերը, երբ, [[Կարս]]ի անկումից հետո, որպես բանագնաց թուրք. շտաբ ուղարկված՝ գերվել է և հետագայում ազատվել։ [[1921]] թվականից բնակվել է Թիֆլիսում, դասավանդել, աշխատել խմբագրություններում, եռանդուն մասնակցել Հայարաան աշխատանքներին, Թիֆլիսում, Երևանում և [[Լենինական]]ում հանդես եկել համերգներով, հատկապես՝ [[Կոմիտաս]]ի, [[Ռոմանոս Մելիքյան]]ի, ինչպես և [[Սայաթ-Նովա]]յի երգերի անզուգական կատարումներով։ [[1927]] թվականին Երևանի կոնսերվատորիայի երգչախմբի հետ (ղեկ․ Մ․ Մելիքյան) մեծ հաջողությամբ մեներգել է Մոսկվայում կայացած համերգներին, [[1928]] թվականին սովետական արտիստների խմբում Մ․ Օգանեզաշվիլու հետ հանդես եկել Մայնի Ֆրանկֆուրտում կայացած միջազգային երաժշտական ցուցահանդեսին։ Ունենալով պրոֆեսիոնալ սկզբունքներով մշակված ձայն, [[տենոր]] երգելիս միաժամանակ լիովին պահպանում էր ժողովրդական կատարման ազգային ոճի առանձնահատկությունները։ Թարգմանել է Լ․ Տոլստոյի «Աննա Կարենինա», Ցա․ Հաշեկի «Քաջ զինվոր Շվեյկի արկածները», Դ․ Ֆուրմանովի «Խռովություն» և այլ ստեղծագործություններ։ Մի շարք պատմվածքների, առակների ու բանաստեղծությունների հեղինակ է, թողել է արժեքավոր հուշեր Կոմիտասի մասին («Անհիշաչար մարդը», «Կոմիտաս», ժողովածուներ, [[1931]])։

== Գրականություն ==
* Վահան Տեր-Առաքելյան (նյութերի ժողովածու), Երևան, 1998։

{{ՀՍՀ|հատոր=11|էջ=662}}

{{DEFAULTSORT:Տեր-Առաքելյան, Վահան}}
[[Կատեգորիա:Հայ երգիչներ]]
[[Կատեգորիա:1883 ծնունդներ]]
[[Կատեգորիա:1941 մահեր]]
[[Կատեգորիա:Էջմիածնի Գևորգյան ճեմարանի սաներ]]
[[Կատեգորիա:Ռուսերենից հայերեն թարգմանիչներ]]
[[Կատեգորիա:Հայ թարգմանիչներ]]
[[Կատեգորիա:Առաջին համաշխարհային պատերազմի մասնակիցներ]]
[[Կատեգորիա:Սանկտ Պետերբուրգի պետական համալսարանի շրջանավարտներ]]
[[Կատեգորիա:Սանկտ Պետերբուրգի կոնսերվատորիայի շրջանավարտներ]]</text>
      <sha1>02lgi3ogquh5koo73v6qz71a4z7kddl</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Անգոլայի դրոշ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>511630</id>
    <revision>
      <id>8486335</id>
      <parentid>7310120</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T03:11:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>CommonsDelinker</username>
        <id>212</id>
      </contributor>
      <comment>Replacing Movimento_Popular_de_Libertação_de_Angola_(bandeira).svg with [[File:Flag_of_MPLA.svg]] (by [[:c:User:CommonsDelinker|CommonsDelinker]] because: [[:c:COM:FR|File renamed]]: [[:c:COM:FR#FR4|Criterion 4]] (harmonizing names of file set)).</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2670" xml:space="preserve">{{Անաղբյուր}}
{{Տեղեկաքարտ Դրոշ
|Անուն = Անգոլայի
|Պատկեր = Flag of Angola.svg
|Օգտագործում = 111111
|Նշան = [[Պատկեր:FIAV normal.png]]
|Հարաբերություն = 2:3
|Ընդունում = [[նոյեմբերի 11]], [[1975]]
|ձև = Ազգային
|Գույներ =
{{լեգենդ|#000000|Սև}}
{{լեգենդ|#d21034|Կարմիր}}
{{լեգենդ|#FFE000|Դեղին}}
|}}
'''[[Անգոլա]]յի դրոշը''' բաղկացած է երկու հավասար հորիզոնական մասերից՝ կարմիր վերևից և սև ներքևից։ Կենտրոնում տեղադրված են աշխատողներին և արդյունաբերական արտադրություն խորհրդանշող ատամնանիվի հատված, գյուղացիներին, գյուղատնտեսական արտադրության և զինված պայքար խորհրդանշող [[մաչետե]], և միջազգային համերաշխություն ու առաջընթաց խորհրդանշող աստղ։ Ատամնանիվը, մաչետեն, և աստղը դեղին են, ինչը խորհրդանշում է երկրի հարստությունը։ Կարմիր հորիզոնական շերտը խորհրդանշում է երկրի անկախության համար թափված արյունը, իսկ սևը խորհրդանշում է Աֆրիկան։ Դրոշն առաջին անգամ բարձրացվել է [[1975]] թվականի [[նոյեմբերի 11]]֊ին՝ Անգոլա Ժողովրդական Հանրապետության ([[1992]] թ. [[օգոստոսի 27]]-ից Հանրապետություն Անգոլա) անկախության հռչակման ժամանակ։

== Պատկերասրահ ==
&lt;gallery&gt;
Պատկեր:Flag of Portuguese West Africa (proposal).svg|Պորտուգալական անդրծովյան Անգոլա նահանգի դրոշի նախագիծ (1966)
Պատկեր:Flag of MPLA.svg|Անգոլայի Ազատագրության Ժողովրդական Շարժման դրոշը
Պատկեր:Flag of Angola (2003 proposal).svg|2003 թ. Անգոլայի նոր դրոշի նախագիծ
&lt;/gallery&gt;

== Արտաքին հղումներ ==
* [http://www.flags.net/AGLA.htm «Անգոլա» ''Աշխարհի դրոշներ'' կայքում]

{{Աֆրիկան ըստ թեմաների|թեմա=դրոշ|վերնագիր=դրոշներ|գույն=Անգոլա}}

[[Կատեգորիա:Ազգային դրոշներ|Անգոլա]]
[[Կատեգորիա:Անգոլայի պետական խորհրդանիշեր]]
[[Կատեգորիա:1975 դրոշներ]]


{{Անավարտ}}</text>
      <sha1>ktkno9v7516ul79kr5hk791p2r7a00j</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Մոնտգատ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>517780</id>
    <revision>
      <id>8485993</id>
      <parentid>7575680</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T13:02:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Armineaghayan</username>
        <id>25187</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3368" xml:space="preserve">{{Անաղբյուր}}
{{Տեղեկաքարտ Բնակավայր
 | կարգավիճակ = Քաղաք
 | հայերեն անվանում = Մոնտգատ 
 | բնօրինակ անվանում = ({{lang-es|Montgat}})
 | ենթարկում = 
 | երկիր = Իսպանիա
 | պատկեր = Montgat Beach.jpg
 | պատկերի նկարագրում = 
 | զինանշան = Escut de Montgat.svg
 | զինանշանի լայնություն = 
 | զինանշանի նկարագրում =
 | դրոշ = Bandera de Montgat.svg
 | դրոշի լայնություն = 
 | դրոշի նկարագրում = 
  | lat_dir = N|lat_deg = 41|lat_min = 28|lat_sec = 
  | lon_dir = W|lon_deg = 2|lon_min = 18|lon_sec = 
  | CoordAddon = 
  | CoordScale = 
 | երկրի քարտեզի չափ = 300
 | երկրամասի քարտեզի չափ = 
 | շրջանի քարտեզի չափ = 
 | երկրամասի տեսակ = 
 | երկրամաս = 
 | երկրամասը աղյուսակում = 
 | շրջանի տեսակ = 
 | շրջան = 
 | շրջանը աղյուսակում = 
 | համայնքի տեսակ = 
 | համայնք = 
 | համայնքը աղյուսակում = 
 | երկրի քարտեզ = 
 | երկրամասի քարտեզ = 
 | շրջանի քարտեզ = 
 | ներքին բաժանում = 
 | ղեկավարի պաշտոն = Քաղաքապետ
 | ղեկավար = 
 | հիմնադրման թվական = 
 | տվյալ կարգավիճակում = 
 | առաջին հիշատակում =
 | այլ անվանումներ = 
 | տարածք = 2.95
 | բարձրության տեսակ = 
 | կենտրոնի բարձրություն = 
 | կլիմա = 
 | պաշտոնական լեզու = Իսպաներեն
 | բնակչություն = 10584
 | մարդահամարի թվական = [[2010]]
 | խտություն = 3.088,81
 | ագլոմերացիա = 
 | ազգային կազմ = 
 | կրոնական կազմ = 
 | էթնոհորոնիմ = 
 | ժամային գոտի = +1 
 | DST = +2
 | հեռախոսային կոդ = 93-
 | փոստային ինդեքս = 
 | փոստային ինդեքսներ = 08390
 | ավտոմոբիլային կոդ = 
 | իդենտիֆիկատորի տեսակ = 
 | թվային իդենտիֆիկատոր = 
 | Վիքիպահեստում = 
 | կայք = 
 | կայքի լեզու = 
}}

'''Մոնտգատ''' ({{lang-es|Montgat}}), բնակավայր և [[մունիցիպալիտետ]] [[Իսպանիա]]յում։ Գտնվում է [[Բարսելոնա]] պրովինցիայում ([[Կատալոնիա]] ինքնավար համայնքում)։ [[Մունիցիպալիտետ]]ը գտնվում է ''Մարեսմե'' շրջանում։ Տարածքը կազմում է 2.95 կմ&lt;sup&gt;2&lt;/sup&gt;։ Բնակչությունը՝ 10584 մարդ ([[2010]] թվականի տվյալներով)։
==Բնակչություն==
{{Wikidata/Population}}

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}
== Արտաքին հղումներ ==
* [http://www.eltotdigital.com Revista el TOT. Setmanari d'informació de Montgat, Tiana i Badalona]
* [http://www.janhihaprou.blogspot.com Ja n'hi ha prou! La web de Nuevas Generaciones de Mataró y el Maresme]
{{Արտաքին հղումներ}}
[[Կատեգորիա:Իսպանիայի քաղաքներ]]
[[Կատեգորիա:Իսպանիայի բնակավայրեր]]</text>
      <sha1>qaptvavbi60byq8g3x0wvig63rldyrv</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Կենտրոն (Երևանի վարչական շրջան)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>519623</id>
    <revision>
      <id>8486067</id>
      <parentid>8178509</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T14:06:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>GeoO</username>
        <id>14988</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="42736" xml:space="preserve">{{Այլ կիրառումներ|Կենտրոն (այլ կիրառումներ)}}
{{Տեղեկաքարտ Վարչական միավոր
 |գույն1 ={{հիմնական գույն}}
 |հայերեն անվանում = Կենտրոն
 |բնօրինակ անվանում = 
 |զինանշան = 
 |զինանշանի նկարագրում = 
 |դրոշ = 
 |դրոշի նկարագրում = 
 |երկիր = Հայաստան
 |հիմն = 
 |վարչական կենտրոն = 
 |խոշորագույն քաղաք = 
 |խոշոր քաղաքներ = 
 |կազմավորման թվական = 
 |ղեկավար =Ավետ Պողոսյան 
  |ղեկավարի պաշտոն =Ղեկավար
 |ղեկավար2 = 
  |ղեկավարի պաշտոն2 =  
 |ՀՆԱ = 
  |ՀՆԱ-ի թվական = 
  |տեղը ըստ ՀՆԱ-ի = 
  |ՀՆԱ մեկ շնչի հաշվով = 
  |տեղը ըստ ՀՆԱ-ի մեկ շնչի հաշվով = 
 |լեզու = [[հայերեն]]
 |լեզուներ = 
 |տոկոսը բնակչությունից = 
  |տեղը ըստ բնակչության = 
  |խտություն = 
  |տեղը ըստ խտության = 
  |ազգային կազմ = 
  |կրոնական կազմ = 
 |տարածք = 14,2 
  |տոկոսը տարածքից = 
  |տեղը ըստ տարածքի = 
 |առավելագույն բարձրություն =  
 |միջին բարձրություն = 
 |նվազագույն բարձրություն = 
 |լայնք = 
 |երկայնք = 
 |պատմական շրջան = 
 |ժամային գոտի = [[UTC+4]]
 |հապավում = 
 |ISO = 
 |FIPS = 
 |հեռախոսային կոդ = 
 |փոստային ինդեքսներ = 
 |Ինտերնետ-դոմեն = 
 |ավտոմոբիլային կոդ = 
 |կայք = 
 |վիքիպահեստում = Kentron
 |ծանոթագրություններ = 
|նկարագրություն=Տեսարան դեպի Կենտրոն և Արարատ լեռը Կասկադից}}
'''Կենտրոն''', [[Հայաստան]]ի [[մայրաքաղաք]] [[Երևան]]ի [[Երևանի վարչական բաժանում|վարչական շրջաններից]] մեկը։ Այն ընդգրկում է քաղաքի կենտրոնական մասը, որտեղ էլ մեծ մասամբ գտնվում են առևտրական կենտրոններ, զվարճանքի համար նախատեսված վայրեր և այլն։

[[2013]] թվականի [[հունվարի 1]]֊ի տվյալներով վարչական շրջանի բնակչությունը կազմում է 126.000 մարդ&lt;ref&gt;[http://www.armstat.am/file/article/bnakch_01.01.13.pdf Հայաստանի ազգային վիճակագրության ծառայություն]&lt;/ref&gt;։

Կենտրոն վարչական շրջանն ընդհանուր սահմաններ ունի [[Աջափնյակ]], [[Արաբկիր (վարչական շրջան)|Արաբկիր]], [[Էրեբունի (վարչական շրջան)|Էրեբունի]], [[Մալաթիա-Սեբաստիա վարչական շրջան|Մալաթիա-Սեբաստիա]], [[Նոր Նորք (վարչական շրջան)|Նոր Նորք]], [[Նորք-Մարաշ (վարչական շրջան)|Նորք-Մարաշ]], [[Շենգավիթ (վարչական շրջան)|Շենգավիթ]] և [[Քանաքեռ-Զեյթուն (վարչական շրջան)|Քանաքեռ-Զեյթուն]] վարչական շրջանների հետ&lt;ref&gt;[http://www.yerevan.am/am/districts/kentron/ Տեղեկություն Կենտրոն վարչական շրջանի մասին Երևանի քաղաքապետարանի կայքէջում]&lt;/ref&gt;։

Շրջանը բաժանված է 6 թաղամասերի՝ Փոքր Կենտրոն, [[Նորագյուղ (Երևանի թաղամաս)|Նորագյուղ]], Նոր Կիլիկիա, Այգեստան, [[Կոնդ]] և Ձորագյուղ։ Այստեղ է տեղակայված Հայաստանի Ազգային ժողովը (Խորհրդարանը), [[Հայաստանի կենտրոնական բանկ]]ը, [[Հայաստանի նախագահի նստավայր]]ը և բազմաթիվ նախարարություններ։

== Պատմություն==
[[Երևան]]ը, որպես վարչական կենտրոն, առաջին անգամ հիշատակվում է 15-րդ դարում՝ [[Հայաստան]]ը նվաճած թուրքմենական [[Կարա-կոյունլու]] ցեղի առաջնորդ [[Ջհանշահի]]օրոք։ Նրա կատարած վարչական փոփոխություններից հետո [[Արարատյան աշխարհ]]ի մեծագույն մասն ընդգրկվեց մեկ կուսակալության մեջ, որի վարչական կենտրոն դարձավ Երևանը։
Հետագայում՝ թուրք-պարսկական պատերազմներից հետո հաստատված պարսկական տիրապետության շրջանում, մինչև 19-րդ դարի սկիզբը, Երևանը [[Արևելյան Հայաստան]]ի մեծ մասն ընդգրկող [[Երևանի խանություն|Երևանի խանության]] վարչական կենտրոնն էր։ Այստեղ էին կենտրոնացված խանական ապարատն ու զորքի մեծ մասը։ Երևանի խանը նշանակվում էր շահի կողմից և խանության սահմանային կարևոր դիրքի շնորհիվ գտնվում էր արտոնյալ վիճակում։ Նրա նստավայրը Երևանի բերդն էր։

Ռուսական զորքերի և հայկական կամավորական ջոկատների կողմից Երևանը ազատագրելուց հետո,1827 թվականի հոկտեմբերի 6-ին, ստեղծվեց Ժամանակավոր վարչություն, որի անդամներն էին Երևանյան զորաբաժանման հրամանատար գեներալ [[Կրասովսկի]]ն, վիրահայոց թեմի առաջնորդ, հետագայում ՝ Ամենայն Հայոց կաթողիկոս [[Ներսես Աշտարակեցի]]ն և [[Երևանի բերդ]]ի պարետ, փոխգնդապետ [[Բորոդին]]ը։ Վարչությունը գոյություն ունեցավ մինչև 1828 թվականը&lt;ref name=&quot;Hakobyan&quot;&gt;Հակոբյան Թ.Խ., Երևանի պատմությունը, մաս 3-րդ, Երևան, 1959 թվական&lt;/ref&gt;։

1828 թվականի մարտի 21-ին [[Նիկոլայ 1-ի]]  հրամանագրով ստեղծվեց Հայկական մարզը, որի մեջ մտան Երևանի,  [[Նախիջևան]]ի նախկին խանությունները և [[Օրդուբադ]]ի գավառը։ Մարզի վարչությունը կազմված էր պետից, ոստիկանության և ֆինանսական հարցերով երկու խորհրդականներից (ազգությամբ ռուս), հայ և մուսուլման հասարակությունների կողմից ընտրված երկու ատենակալներից։ Մարզի վարչական կենտրոնը Երևանն էր։ Վարչության պետը նստում էր [[Երևանի բերդ]]ում։ 1830-1838 թվականներին մարզը ղեկավարել է [[Բարսեղ Բեհբության]]ը (Վասիլի Բեհբութով)&lt;ref name=&quot;Hakobyan&quot; /&gt;։

1840 թվականի ապրիլի 10-ին [[Անդրկովկաս]]ում կատարվեց վարչական փոփոխություն։ [[Հայկական մարզ]]ը որպես առանձին վարչական միավոր վերացավ։Նրա տարածքները դարձան գավառներ։ [[Երևան]]ը դարձավ համանուն գավառի վարչական կենտրոնը։

1846թ. Անդրկովկասում կատարվեցին վարչական նոր փոփոխություններ`երկրամասը բաժանվեց չորս նահանգի։ 1849 թվականի հունիսի 9-ի հրամանագրով ստեղծվեց Երևանի նահանգը` իր մեջ տարածքային առումով ընդգրկելով նախկին [[Հայկական մարզ]]ը և [[Ալեքսանդրոպոլ]]ի գավառը։ Նահանգն իր գոյությունը պահպանեց մինչև 1918 թվականը։ Վարչական կենտրոնը [[Երևան]]ն էր։ Այստեղ էին գտնվում նահանգի ղեկավար կառույցները՝ նահանգապետի գրասենյակը, նահանգական վարչությունը, ռազմական վարչությունը, վիճակագրական կոմիտեն, դատարանը և դատախազությունը։ Դրանցից յուրաքանչյուրն ուներ գործունեության իր հատուկ շրջանակը և ապարատը, որը հիմնականում ղեկավարվում էր ռուս պաշտոնյայի կողմից&lt;ref name=&quot;Hakobyan&quot; /&gt;։

Նահանգապետի գրասենյակը և վարչությունը գտնվել են Նահանգական կոչվող փողոցում (այժմ՝ [[Հանրապետության փողոց (Երևան)|Հանրապետության փողոց]]),  ռուսական [[կլասիցիզմ]]ի ոճով կառուցված շենքերում,որոնք կանգուն են մինչ օրս։

Կենտրոն վարչական շրջանում գտնվող բազմաթիվ կառույցների պատմությունը վերագրվում է հին ժամանակներին։ Հայկական աղբյուրներում քաղաքի մասին հիշատակումները հանդիպում են «Նամակների գրքում»։ 607 թվականի փաստաթղթերից մեկում խոսվում է Երևանի հոգևորական Դանիելի մասին, ով Դվինի վեհաժողովի ժամանակ կաթողիկոս Աբրահամի պահանջով մերժեց քաղքեդոնական հավատքը։ Հայտնի է, որ այդ ժամանակ Երևանում արդեն գոյություն ուներ մոտավորապես 6-րդ կամ 7-րդ դարում կառուցված [[Սուրբ Պողոս-Պետրոս եկեղեցի (Երևան)|Սուրբ Պողոս-Պետրոս եկեղեցին]] (ներկայումս այդ եկեղեցու փոխարեն [[Մոսկվա կինոթատրոն|«Մոսկվա» կինոթատրոն]]ն է)։ [[Սայաթ-Նովայի պողոտա (Երևան)|Սայաթ-Նովայի պողոտա]]յի և [[Աբովյան փողոց]]ի խաչմերուկում է գտնվում [[Կաթողիկե (Սուրբ Աստվածածին) եկեղեցի]]ն, որի պատերի գրությունները վերագրվում են [[1264]] թվականին&lt;ref name=&quot;Hakobyan&quot;/&gt;։

[[Ղաջարիների դինաստիա]]յի ժամանակահատվածում Երևանը եղել է այն ժամանակի խոշոր քաղաքներից մեկը, բայց դրա սահմանները դուրս չէին գալիս ներկայիս Կենտրոնի սահամններից։ Քաղաքը զբաղեցնում էր տարածքի 1,6 կմ², իսկ դրա այգիներն ու շրջակայքը զբաղեցնում էին մոտավորապես 28,9 կմ²։ Քաղաքը բաժանվում էր 4 թաղամասերի. Կոնդ, Շարի, Թափա-բաշի և Դեմիր-բուլագ։ Քաղաքում կային 1700 տուն, 850 խանութ, 8-9 մզկիթ, 7 եկեղեցի, 10 բաղնիք, 5 հրապարակ, 2 շուկա, 2 դպրոց։ Մինչև մեր օրերը հասաց շինություններն են՝ 12-րդ դարի միջնադարի հայկական տաճարի զանգակատուն, 17-րդ դարի չորս փոքրիկ եկեղեցիներ, [[Գետառ]] գետի վրա 1644 թվականին և [[Հրազդան]] գետի վրա 1679 թվականին կառուցված կամուրջներ։ Երևանի ամենախոշոր երկու մզկիթներն են եղել 1687 թվականին կառուցված Շիր-Մզկիթը, և 1776 թվականին՝ պասկական իշխանության վերջում կառուցված [[Կապույտ մզկիթ (Երևան)|Կապույտ մզկիթը]]։ Իր գեղեցկությամբ առանձնացող Կապույտ մզկիթը քաղաքի ամենախոշոր մզկիթն էր&lt;ref name=&quot;Hakobyan&quot;/&gt;։

Ռուս-պարսկական պատերազմների ժամանակ կարևոր ռազմական նշանակություն է ունեցել ներկայիս Կենտրոնում գտնվող [[Երևանի բերդ]]ը։ 1804 թվականին ռուսական զորքը շրջապատես բերդը։ Այս բերդը գրավել հաջողվեց 1827 թվականին։ Սովետական կառավարության ժամանակ բերդը քանդվեց, քանի որ կոմունիստները չէին պահպանում պատմական ժառանգությունը և բարբարոսի նման ոչնչացրին այն&lt;ref name=&quot;Hakobyan&quot;/&gt;։

Դառնալով Սովետական միության անդամ՝ 1920-1921 թվականներին Երևանը եղել է [[ԽՍՀՄ]] առաջին քաղաք։ Ճարտարապետ [[Ալեքսանդր Թամանյան]]ի «Երևանի վերջնական նախագիծը», որն իսկզբանե նախատեսված էր 150.000 բնակչի համար, հաստատվեց 1924 թվականին։ Թամանյանը համախմբեց ազգային ավանդույթներն ու ժամանակակաից քաղաքային շինություններն ու քաղաքաշինության սկզբունքները։ Նրա դիզայնը իրենից ներկայացնում է կլոր ճառագայթաձև կազմվածք։ Սակայն կենտրոնի որոշ պատմական կառույցներ ոչնչացվեցին։ Ոչնչացման ենթարկվեցին հիմնականում կրոնական շինությունները՝ եկեղեցիներ, մզկիթներ, ինչպես նաև բերդը, բազմաթիվ բաղնիքներ, շուկաներ&lt;ref name=&quot;Hakobyan&quot;/&gt;։

Շատ տարիներ շարունակ Կենտրոնը եղել է Երևանի ամենազարգացած և ամենաբարեկարգ շրջանը։ Կրթական, մշակութային և հետազոտական հաստատությունները կենտրոնացված են հենց այստեղ&lt;ref name=&quot;Hakobyan&quot;/&gt;։

=== Երևան քաղաքի կենտրոնի 1986-1990 թվականների հատակագիծ ===
[[1985]] թվականի ապրիլի 18-ին ԽՄԿԿ ԿԿ-ն և ԽՍՀՄ կառավարությունն ընդունեցին «1986-1990 թվականների Երևան քաղաքի քաղաքային տնտեսության հետագա զարգացման միջոցառումների մասին» համատեղ որոշումը։ Այդ որոշմամբ նախատեսվում էր [[Երևան]]ի քաղաքային տնտեսության մեջ կատարել ավելի քան հինգ միլիարդ ռուբլու (2 հանրապետական բյուջե) կապիտալ ներդրումներ։

Նախապատրաստվում էին արտադրական օբյեկտների, մագիստրալային ջերմոցանցերի կառուցման, վերակառուցման և ընդլայնման, ինչպես նաև Խորհրդային Հայաստանի մայրաքաղաքի օդային և ջրային ավազանների աղտոտումը կանխելու միջոցառումները։ Այդ որոշումը նոր փուլ էր նշանավորում մայրաքաղաքի կյանքում։ [[1986]]-[[1990]] թվականներին նախատեսվում էր կառուցել`

* բնակելի տարածություն` 2 մլն 300.000 քառակուսի մետր (30 %-ով ավելի, քան 1981-1985 թվականներ)
* բնակելի մակերես` 1 մլն 240 հազար քառակուսի մետր (75 %-ով ավելի, քան 1981-1985 թվականներ)
* դպրոցներ` 32 հազար տեղով (3 անգամ ավելի, քան 1981-1985 թվականներ)
* նախադպրոցական հիմնարկներ` 24.600 տեղով (2 անգամ ավելի, քան նախորդ հնգամյակում)
* պիոներական նոր պալատներ
* Գեղագիտական դաստիարակության նոր կենտրոն
* հիվանդանոցներ` 2700 մահճակալով
* պոլիկլինիկաներ` 7050 հաճախումով
* հյուրանոցներ` 1500 տեղով
* նոր կինոթատրոններ` 2000 տեղով
* հեռուստատեսության և ռադիոհաղորդումների պետական կոմիտեի համերգային ստուդիայի նոր շենք
* [[Բարեկամության տուն]]
* Ստանիսլավսկու անվան ռուսական թատրոնի նոր շենք
* Օղակաձև զբոսայգում [[Երևանի կրկես]]ի նոր շենք
* [[Ա. Սպենդիարյանի անվան օպերայի և բալետի ազգային ակադեմիական թատրոն|Օպերային թատրոնի]] շենքին հարող խաչմերուկում հայկական մարմարների բոլոր տեսակներից տեղադրել մարմարյա աստղ
* [[Երևան]]–[[Հրազդան]] մոնոռելսային ճանապարհ` մագնիսային բարձիկների վրա
* ճոպանուղի
* ճանապարհ դեպի [[Կարեն Դեմիրճյանի անվան մարզահամերգային համալիր|Մարզահամերգային համալիր]]
* հանգստի գոտի` քաղաքի հյուսիսային սահմաններից մինչև [[Երևանյան լիճ]], ակտիվ հանգստի համալիր
* [[Մանկական երկաթուղի|Մանկական հրաշքների աշխարհ]]` Հրազդանի կիրճում երեխաների հանգստի և զվարճանքի կենտրոն
* շարունակել [[Երևանի մետրոպոլիտեն|մետրոյի]] երկրորդ հերթի շինարարությունը
* բարեկարգման և կանաչապատման աշխատանքներ [[Երևան]] մուտք գործող ճանապարհների հանգուցային տարածքներում
* բնակչության կենսագործունեության մնացորդները բիոպարարտանյութերի վերամշակելու կայան (Աերացիա)&lt;ref&gt;Կարեն Դեմիրճյանի թանգարանի արխիվային նյութեր&lt;/ref&gt;։

== Կառավարություն ==
[[Պատկեր:Kentron admin.jpg|thumb|left|200px|Կենտրոն վարչական շրջանի վարչություն]]
[[Պատկեր:Yerevan 2007 where the president is (532815130).jpg|thumb|right|200px|Հայաստանի նախագահի նստավայրը]]
Կենտրոն վարչական շրջանի կառավարման ձևը նման է Երևանի մնացած շրջաններից։ Կառավարման շենքը գտնվում է Տերյան 44 հասցեի վրա։ Տարածաշրջանի ներկայիս ղեկավարը Վիկտոր Մնացականյանն է ։

== Տեսարժան վայրեր ==
=== Փողոցներ, հրապարակներ, զբոսայգիներ ===
* [[Աբովյան փողոց]]
* [[Հյուսիսային պողոտա]]
* [[Մաշտոցի պողոտա]]
* [[Սայաթ-Նովայի պողոտա (Երևան)|Սայաթ-Նովայի պողոտա]]
* [[Մարշալ Բաղրամյան պողոտա]]
* [[Հանրապետության հրապարակ (Երևան)|Հանրապետության հրապարակ]]
* [[Երևանի Ազատության հրապարակ|Ազատության հրապարակ]]
* [[Շառլ Ազնավուրի հրապարակ (Երևան)|Շառլ Ազնավուրի հրապարակ]]
* [[Սիրահարների զբոսայգի]]
* [[Շահումյանի անվան պուրակ (Երևան)|Շահումյանի զբոսայգի]]
* Միսաք Մանուշյանի անվան այգի (նախկինում՝ Մաշտոցի պուրակ)

=== Զբոսայգիներ ===
[[Անգլիական այգի (Երևան)|Անգլիական այգին]] ստեղծվել է 1860 թվականին և մինչև 1920 թվականը եղել է Երևանի միակ հասարակական այգին։ 1910 թվականին այն բավականին բարեկարգվեց։ Այն բանից հետո, երբ Հայաստանը Սովետական միության մաս կազմեց, զբոսայգին Բակինի համայնքի պատվին վերանվանվեց։ ԽՍՀՄ փլուզումից և Հայաստանի անկախացումից հետո այգին ստացավ իր այժմյան անվանումը։ Այգում կան բազմաթիվ հուշարձաններ և ջրային օբյեկտներ։

Օղակաձև զբոսայգին, որը 2005 թվականից ի վեր հայտնի որպես Երիտասարդական այգի, ձգվում է Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ մայր տաճարից մինչև Պոպլավոկ լիճ։ Այն աղեղի նման շրջանցում է շրջանի կենտրոնական հատվածը, ինչի պատճառով էլ ստացել է իր անվանումը։ Այս այգում կան շատ արձաններ, այդ թվում՝ [[Ալեքսանդր Գրիբոեդով]], Անդրանիկ Օզանյան, Վարդան Մամիկոնյան, Եղիշե Չարենց, Տիգրան Պետրոսյան, Միքայել Նալբանդյան, Արմեն Տիգրանյան, Ավետիք Իսահակյան, Վահան Տերջան։ 
 
Սիրահարների այգին գոյություն ունի 18-րդ դարից և զբաղեցնում է 2.5 հեկտար տարածք։ Այգին իսկզբանե Կոզերն թաղամասի պատվին կոչվում էր «Կոզերն այգին»։ 1949 թվականին այգին վերանածագծվեց և անվանվեց Պուշկինի այգի։ 1970-ական թվականներին այն վերանվանվեց Ընկերության այգի՝ ի պատիվ Սովետական միության երկրների ընկերության։ ԽՍՀՄ-ի փլուզումից և Հայաստանի անկախացումից հետո Երևանի քաղաքային խորհուրդը որոշեց այգուն տալ այժմյան անվանումը, քանի որ այն հայտնի վայր էր դարձել սիրահարների զբոսանքի համար։ 2005-2008 թվականներին այգին վերանածագծվեց ըստ ֆրանսիա-շվեյցարիական ճարտարապետ Պյեր Ռամբախի (1925—2003): Կան բացօդյա սրճարաններ և 215-տեղանոց ամֆիթատրոն, որտեղ ցուցադրվում էն ֆիլմեր, համերգներ և ցուցադրություններ են կազմակերպվում։ 2010 թվականին այստեղ Գևորգ Էմինի արձանը։

Ծիծեռնակաբերդի համալիրը կառուցվել է 1965 - 1968 թվականների ընթացքում Ծիծեռնակաբերդի լեռան վրա Հրազդան գետի վրա ի հիշատակ 1915 թվականին տեղի ունեցած ցեղասպանության։ 1990-ական թվականներին կառուցվեց ստորգետնյա թանգարան և մեմուարային պատ։

Խաչատուր Աբոյվանի անվան պուրակը անվանվել է հայ նոր գրականության հոր՝ Խաչատուր Աբովյանի պատվին։ Այն կազմված է եռանկյունաձև կանաչ գոտուց, որի մեջտեղում էլ գտնվում է գրականագետի արձանը։

Միսաք Մանուշյանի այգին գտնվում է շրջանի կենտրոնում։ Նախկինում հայտնի որպես Մաշտոցի պուրակ, 2012 թվականին այգին դարձավ Երևանի պատմական հուշարձանների և կանաչ գոտիների ոչնչացման դեմ քաղաքացիական բողոքի հավաքատեղի։ 2013 թվականին այգին ստացավ իր այժմյան անվանումը։

&lt;gallery mode=&quot;packed&quot;&gt;
Պատկեր:Poplavok.jpg|«Պոպլովոկ» լիճ
Պատկեր:Lovers' Park.jpg|[[Սիրահարների այգի]]
Պատկեր:Ցեղասպանության թանգարան.JPG|[[Հայոց ցեղասպանության զոհերի հուշահամալիր|Ծիծեռնակաբերդի]] տեսքը վերևից
Պատկեր:Խաչատուր Աբովյանի հուշարձանը, 2015, ArmAg.JPG|[[Խաչատուր Աբովյանի հուշարձան (Երևան, Աբովյան պուրակ)|Խաչատուր Աբովյանի հուշարձան]]
Պատկեր:Saryan park Place de France.jpg|[[Մարտիրոս Սարյանի հուշարձան (Երևան)|Մարտիրոս Սարյանի հուշարձանը]] Ֆրանսիական այգում
&lt;/gallery&gt;

=== Մշակույթի և արվեստի հաստատություններ  ===
Հայաստանի ազգային գրադարանը հիմնվել է 1832 թվականին։ Նեոկլասիցիստական գլխավոր շինությունը կառուցվել է 1939 թվականին ըստ Ալեքսանդր Թամանյանի նախագծի։

Հայաստանի ազգային պատկերասրահը համարվում է Հայաստանի արվեստի ստեղծագործությունների ամենամեծ հավաքածուն։ 1977 թվա կանին կառուցված շենքը նախագծվել է Մարկ Գրիգորյանի և Էդուարդ Սարափյանի կողմից։ 1921 թվականին հավաքածուի հիմք հանդիսացան հայ նկարիչների տասնյակ աշխատանքներ։ Հավաքածուն այժմ ներառում է ավելի քան 26000 ստեղծագործություններ՝ սկսած հին ուրարտական որմնանկարներից և միջնդարի հայկական եկեղեցական արվեստից ավարտած ժամանակակից հայկական, ռուսական և արևմտաեվրոպական նկարիչների աշխատանքներով։

Ա. Սպենդիարյանի անվան օպերայի և բալետի ազգային ակադեմիական թատրոնը կառուցվել է ըստ Ալեքսանդր Թամանյանի նախագծի և բացվել է 1933 թվականի հունվարի 20-ին։ Օպերայի և բալետի ազգային ակադեմիական թատրոնում կան 2 դահլիճներ. Արամ Խաչատրյանի անվան 1400-տեղանով համերգային սրահը և Ա. Սպենդարյանի՝ 1200-տեղանոց բալետի ազգային թատրոնը։

Արամ Խաչատրյանի տուն-թանգարանը Արամ Խաչատրյանի տունն է։ Բազմահարկ շինությունում կա համերգային դահլիճ Բեհշտեյնի դաշնավուրով, որտեղ պարբերաբար տեղի են ունենում բազմաթիվ համերգներ։

Մադենադարանը հայկական հին ձեռագրերի կենտրոնական արխիվ է։ Հավաքածուն սկսվել է կաթոլիկ եպիսկոպոսի արխիվից Էջմիածնի մայր տաճարում։ Սովետական իշխանությունը 1920 թվականին սեփականազրկեց նրան և հավաքածուն բերվեց Մոսկվա։ 1939 թվականին արխիվը բերվեց Երևան։ 1945-1957 թվականներին արխիվի համար կառուցվեց նոր կառույց։ Այն պահպանում է 170000 ձեռագրեր և 30000 այլ փաստաթղթեր։ Միայն հայկական հավաքածուն ներառում է 2500 ձեռագրեր։

Երևանի Հովհաննես Թումանյանի անվան Պետական ​​Տիկնիկային թատրոն բացվել է 1935 թվականի հունիսի 1-ին։ Վարիա Ստեփանյանը եղել է թատրոնի առաջին տնօրենը։ 1938 թվականին տիկնիկային թատրոնը անվանվեց ի պատիվ հայ մեծ բանաստեղծ [[Հովհաննես Թումանյան]]ի։ 1950 թվականին տիկնիկային թատրոնը փակվեց, բայց 1957 թվականի հուլիսի 27-ին մեկ այլ վայրում այն կրկին բացվեց։ [[1975]] թվականից թատրոնը գնտվում այժմյան վայրում՝ [[Սայաթ-Նովայի պողոտա (Երևան)|Սայաթ-Նովայի պողոտա]]յում։

Կոմիտասի անվան կամերային երաժշտության տունը բացվել է 1977 թվականին։ Պատերը զարդարված են հայկական ավանդական զարդանախշերով։ Հետևամասում կա շատրվաններով մեծ ջրավազան։ Կոնսերվատորիայում կա 200-տեղանոց համերգային դահլիճ բարձակային առաստաղով և երգչախումբը և հանդիսատեսը իրարից առանձին չեն։ Ներքին պատերն ու ջահերը նածագծվել են Ստեփան Քյուրքջանի կողմից։ Երգեհոնը մշակվել է ըստ 17-րդ դարի հոլանդական երգեհոնի։ 4000 փողից կազմված գործիքը տեղադրվել է 1979 թվականին և վերանորոգվել 2007 թվականին։

Հայաստանի պատմության թանգարանը հիմնվել է 1919 թվականի սեպտեմբերի 9-ին Հայաստանի Ազգային ժողովի կողմից և բացվել է 1920 թվականի օգոստոսի 20-ին։ Այն ունի ճարտարապետության, դրամագիտության, ազգագրության, ժամանակակից պատմության և վերականգնման ամբիոններ։ Բնօրինակ հավաքածուն ներառում էր 15289 տարր։ 1935 թվականին բացվեց 2 թանգարան. այժմյան Հայաստանի ազգային պատկերասրահը և Եղիշե Չարենցի գրականության և արվեստի ժամանակակից թանգարան։ Հանրապետության հրապարակում այժմյան կառույցի շինարարական աշխատանքները սկսվեցին 1950-ական թվականներին և 1977 թվականին ավարտվել է Ազգային պատկերասրահի կառուցման ավարտով։ 1978 թվականին ստեղծվեց ազգագրության Կառավարական թանգարանը։ Հավաքածուն 2018 թվականի դրությամբ ներառում է 201000 տարր։

Գաֆէսճեան արվեստի կենտրոնը գտվնում է Կասկադից ոչ հեռու։ Թանգարանի հիմնադրամը հիմնվել է 2002 թվականին։ 2009 թվականի նոյեմբերին թանգարանում նրա հիմնդիրի ցանկությամբ բացվում է մեծ ցուցահանդես։ Հիմնական ցուցանմուշները եղել են ժամանակակից արվեստի հավաքածուից։ Ցուցահանդեսի հետ մեկտեղ իրականացվում են լեկցիաներ, ֆիլմերի ցուցադրություններ, համերգների և բազմաթիվ կրթական առաջարկություններ։ Ներսում ցուցադրված են Cafesjian Սաֆարի-քանդակագործությունները։

&lt;gallery mode=&quot;packed&quot;&gt;
Պատկեր:Ազգային գրադարանի գլխավոր մասնաշենքը.jpg|[[Հայաստանի ազգային գրադարան]]
Պատկեր:Գաբրիել Սունդուկյանի անվան թատրոնի շենք, 2015.JPG|[[Գաբրիել Սունդուկյանի անվան ազգային ակադեմիական թատրոն]]
Պատկեր:Armenia Museum of Art and History.jpg|[[Հայաստանի ազգային պատկերասրահ]]
Պատկեր:Hovhannes Tumanyan Puppet Theatre of Yerevan 1.jpg|[[Երևանի պետական տիկնիկային թատրոն]]
Պատկեր:Музей истории Еревана - panoramio.jpg|[[Երևանի պատմության թանգարան]]
Պատկեր:Երևանի կասկադը 01 (STRAIGHTENED), YEREVAN CASCADE, CAFESJIAN MUSEUM.JPG|[[Գաֆէսճեան արվեստի կենտրոն|Գաֆէսճյան արվեստի կենտրոն]]
Պատկեր:Sergei Parajanov Museum.jpg|[[Սերգեյ Փարաջանովի թանգարան]]
Պատկեր:Խնկո Ապոր անվան հանրապետական մանկական գրադարան.jpg|[[Խնկո-Ապոր անվան ազգային մանկական գրադարան]]
Պատկեր:Moscow cinema in Yerevan.jpg|[[Մոսկվա կինոթատրոն|«Մոսկվա» կինոթատրոն]]
Պատկեր:Кинотеатр Наири.jpg|[[Նաիրի (կինոթատրոն)|«Նաիրի» կինոթատրոն]]
Պատկեր:Yerevan Circus (2).jpg|[[Երևանի կրկես]]
Պատկեր:2014 Erywań, Park przy Kaskadach (17).jpg|[[Կասկադ համալիր]]
Պատկեր:Balade direction Wikimédia Arménie - 2018-05-12 - 3.JPG|[[Վերնիսաժ (Երևան)|«Վերնիսաժ» շուկա]]
Պատկեր:Թատրոնի շենք. Կոնստանտին Ստանիսլավսկու անվան Ռուսական դրամատիկական թատրոնը (2).JPG|[[Կ. Ստանիսլավսկու անվան ռուսական պետական դրամատիկական թատրոն]]
Պատկեր:Yerevan, Abovyan st. 2, Arakan gimnazia, 1916 - panoramio.jpg|[[Առնո Բաբաջանյան համերգասրահ]]
&lt;/gallery&gt;

Նաիրի կինոթատրոնը Երևանի ամենահին կինոթատրոնն է։ 1926 թվականին այստեղ ցուցադրվել է առաջին սովետական հայկական ֆիլմը՝ Սառեն։ Ներկայիս շենքը կառուցվել է 1952-1954 թվականներին Ալեքսանդր Թամանյանի նախաձեռնությամբ և ունի երկու դահլիճ։ Սա ըստ մեծության երկրորդ կինոթատրոնն է Երևանում։

Երևանի կրկեսը կառուցվել է 1930-ական թվականներին այն վայրում, որտեղ ժամանակավոր գործում էր փայտե շրջիկ կրկեսը։ Առաջին կառույցը կառուցվեց 1939 թվականին, որը վերափոխվեց 1962 թվականին։ 2011 թվականին կրկեսը լուրջ վերանորոգման կարիք ուներ, 2012 թվականին կրկեսը պայթացրին, 2014 թվականից սկսվեցին շինարարական աշխատանքները։ Կրկեսի բարձրությունը կազմում է 21 մ։ Կա 1700 հանդիսատեսի տեղ։
 
Կասկադ համալիրը աստիճանների մոնումենտալ համալիր է, Այն կառուցվել է 1971 թվականին և մասամբ վերջացվել է 1980 թվականին։ Շինարարության երկրորդ փուլի ժամանակ՝ 2002-2009 թվականներին հիմնվեցին արվեստի կենտրոնը։

Վերնիսաժը արվեստի շուկա է, որը բաց է շաբաթ և կիրակի օրերին։ Շուկայում հիմնականում ներկայացված են տարատեսակ ազգային ստեղծագորգությունների ապրանքներ՝ գորգեր, ձեռքի աշխատանքներ, հուշանվերներ, նկարներ։

== Տաճարներ==
* [[Սուրբ Հովհաննես Մկրտիչ եկեղեցի (Երևան)|Երևանի Սուրբ Հովհաննես Մկրտիչ եկեղեցի]]
* [[Կապույտ մզկիթ]]
* [[Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ մայր եկեղեցի (Երևան)|Երևանի Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ մայր եկեղեցի]]
* [[Կաթողիկե (Սուրբ Աստվածածին) եկեղեցի (Երևան)|Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի (Կաթողիկե)]]
* [[Սուրբ Զորավոր Աստվածածին եկեղեցի (Երևան)|Երևանի Սուրբ Զորավոր Աստվածածին եկեղեցի]]
* [[Սուրբ Սարգիս եկեղեցի (Երևան)|Երևանի Սուրբ Սարգիս եկեղեցի]]

== Տրանսպորտ ==
=== Մետրո ===
Կենտրոն վարչական շրջանում գտնվում է [[Երևանի մետրոպոլիտեն]]ի 4 կայաններ՝ [[Մարշալ Բաղրամյան (մետրոյի կայարան)|Մարշալ Բաղրամյան]], [[Երիտասարդական (մետրոյի կայարան)|Երիտասարդական]], Հ[[Հանրապետության հրապարակ (մետրոյի կայարան)|անրապետության հրապարակ]] և [[Զորավար Անդրանիկ (մետրոյի կայարան)|Զորավար Անդրանի]]կ։ Երևանյան մետրոյի առաջին սկզբնական հատվածը (1981 թվական մարտի 7) ամբողջությամբ գտնվում էր այս շրջանում։

&lt;gallery mode=&quot;packed&quot;&gt;
Պատկեր:Marshal Baghramyan (Yerevan Metro).jpg|[[Մարշալ Բաղրամյան (մետրոյի կայարան)|Մարշալ Բաղրամյան կայարան]]
Պատկեր:Yeritasardakan.JPG|[[Երիտասարդական (մետրոյի կայարան)|Երիտասարդական կայարան]]
Պատկեր:Hraparak.JPG|[[Հանրապետության հրապարակ (մետրոյի կայարան)|Հանրապետության հրապարակ կայարան]]
Պատկեր:General Andranik (Yerevan Metro).jpg|[[Զորավար Անդրանիկ (մետրոյի կայարան)|Զորավար Անդրանիկ կայարան]]
&lt;/gallery&gt;

=== Երկաթուղի ===
Կենտրոնում չկան երկաթգծեր։ Ամենամոտը քաղաքային [[Երևան (երկաթուղային կայարան)|երկաթուղային կայարան]]ն է։

Հրազդանի կիրճում տեղակայված է [[Մանկական երկաթուղի|մանկական երկաթուղ]]ին, ներկայումս այն գտվնում է բարձիթողի վիճակում։

== Կրթություն ==
=== Դպրոցներ ===
Կենտրոնում կան 20 դպրոցներ&lt;ref&gt;[http://maps.yerevan.am/am/?cat_id=27 Школы на интерактивной карте Еревана]&lt;/ref&gt;։

=== ԲՈւՀ ===
Կենտրոնի տարածքում են գտվնում Հայաստանի նոր և հին բարձր ուսումնական հաստատությունների մեծ մասը.

* [[Երևանի Պետական Համալսարան]]
* [[Հայաստանի ճարտարապետական և շինարարական համալսարան]]
* [[Երևանի Կոմիտասի անվան պետական կոնսերվատորիա]]
* [[Ֆիզիկական կուլտուրայի հայկական պետական ինստիտուտ]]
* [[Խաչատուր Աբովյանի անվան հայկական պետական մանկավարժական համալսարան]]
* [[Երևանի Մխիթար Հերացու անվան պետական բժշկական համալսարան]]
* [[Հայաստանի ազգային պոլիտեխնիկական համալսարան]]
* [[Երևանի պետական լեզվահասարակագիտական համալսարան]]
* [[Հայաստանի պետական տնտեսագիտական համալսարան]]

Այստեղ է տեղակայված նաև երկրի գլխավոր գիտական հաստատությունը՝ Հայաստանի գիտությունների ազգային ակադեմիան։

&lt;gallery mode=&quot;packed&quot;&gt;
Պատկեր:Yerevan State University.jpg|[[Երևանի պետական համալսարան]]
Պատկեր:Yerevan, Building - panoramio.jpg|[[Ճարտարապետության և շինարարարության Հայաստանի ազգային համալսարան]]
Պատկեր:Yerevan - July 2017 - various topics - 50.JPG|[[Երևանի Կոմիտասի անվան պետական կոնսերվատորիա]]
Պատկեր:Armenian State Pedagogical University (1).jpg|[[Խաչատուր Աբովյանի անվան հայկական պետական մանկավարժական համալսարան]]
Պատկեր:Հերացի համալսարան.JPG|[[Երևանի պետական բժշկական համալսարան|Երևանի Մխիթար Հերացու անվան պետական բժշկական համալսարան]]
Պատկեր:Պոլիտեխնիկ, Մասնաշենք` երկրորդ (2).JPG|[[Հայաստանի ազգային պոլիտեխնիկական համալսարան]]
Պատկեր:Yerevan State Linguistic University.JPG|[[Երևանի պետական լեզվահասարակագիտական համալսարան]]
Պատկեր:Ակադեմիայի համակառույց 3.jpg|[[Հայաստանի գիտությունների ազգային ակադեմիա]]
&lt;/gallery&gt;

==Պատկերասրահ ==
&lt;center&gt;&lt;gallery widths=&quot;210&quot; heights=&quot;210&quot;&gt;
File:Erevan - La Mosquée bleue 01.JPG|[[Կապույտ մզկիթ]]
File:Mashtots Avenue, Yerevan (2008).jpg|[[Մաշտոցի պողոտա]]
File:Yerevan Northern 2010.jpg|[[Հյուսիսային պողոտա]]
File:Yerevan view from Cascades.jpg|Մայրամուտը Երևանում
&lt;/gallery&gt;&lt;/center&gt;
[[Պատկեր:Yerevan buildings and Ararat.jpg|500x500px|thumb|center|&lt;center&gt;Համայնապատկեր Կենտրոն վարչական շրջանից (ձախից աջ)․ [[Երևանի քաղաքապետարան|Քաղաքապետարանի]] ժամացույցի աշտարակ, ԱրդՇին Ինվեստ Բանկ, Գլենդել Հիլզ բնակելի շենքեր, «[[Բարգավաճ Հայաստան]]» կուսակցության աշտարակ, [[Ռուսաստանի Դաշնություն|Ռուսաստանի Դաշնության]] դեսպանատուն, [[Արարատ]] լեռը շինությունների ետևում։ &lt;/center&gt;]]

== Տես նաև ==
* [[Երևանի վարչական բաժանում]]

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

{{Երևանի վարչական բաժանում}}

[[Կատեգորիա:Կենտրոն վարչական շրջան]]</text>
      <sha1>91lbv8i1gsz84m4sx4gzndn9nvpud38</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486378</id>
      <parentid>8486067</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T07:34:58Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>GeoO</username>
        <id>14988</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="42712" xml:space="preserve">{{Այլ կիրառումներ|Կենտրոն (այլ կիրառումներ)}}
{{Տեղեկաքարտ Վարչական միավոր
 |գույն1 ={{հիմնական գույն}}
 |հայերեն անվանում = Կենտրոն
 |բնօրինակ անվանում = 
 |զինանշան = 
 |զինանշանի նկարագրում = 
 |դրոշ = 
 |դրոշի նկարագրում = 
 |երկիր = Հայաստան
 |հիմն = 
 |վարչական կենտրոն = 
 |խոշորագույն քաղաք = 
 |խոշոր քաղաքներ = 
 |կազմավորման թվական = 
 |ղեկավար =Ավետ Պողոսյան 
  |ղեկավարի պաշտոն =Ղեկավար
 |ղեկավար2 = 
  |ղեկավարի պաշտոն2 =  
 |ՀՆԱ = 
  |ՀՆԱ-ի թվական = 
  |տեղը ըստ ՀՆԱ-ի = 
  |ՀՆԱ մեկ շնչի հաշվով = 
  |տեղը ըստ ՀՆԱ-ի մեկ շնչի հաշվով = 
 |լեզու = [[հայերեն]]
 |լեզուներ = 
 |տոկոսը բնակչությունից = 
  |տեղը ըստ բնակչության = 
  |խտություն = 
  |տեղը ըստ խտության = 
  |ազգային կազմ = 
  |կրոնական կազմ = 
 |տոկոսը տարածքից = 
  |տեղը ըստ տարածքի = 
 |առավելագույն բարձրություն =  
 |միջին բարձրություն = 
 |նվազագույն բարձրություն = 
 |լայնք = 
 |երկայնք = 
 |պատմական շրջան = 
 |ժամային գոտի = [[UTC+4]]
 |հապավում = 
 |ISO = 
 |FIPS = 
 |հեռախոսային կոդ = 
 |փոստային ինդեքսներ = 
 |Ինտերնետ-դոմեն = 
 |ավտոմոբիլային կոդ = 
 |կայք = 
 |վիքիպահեստում = Kentron
 |ծանոթագրություններ = 
|նկարագրություն=Տեսարան դեպի Կենտրոն և Արարատ լեռը Կասկադից}}
'''Կենտրոն''', [[Հայաստան]]ի [[մայրաքաղաք]] [[Երևան]]ի [[Երևանի վարչական բաժանում|վարչական շրջաններից]] մեկը։ Այն ընդգրկում է քաղաքի կենտրոնական մասը, որտեղ էլ մեծ մասամբ գտնվում են առևտրական կենտրոններ, զվարճանքի համար նախատեսված վայրեր և այլն։

[[2013]] թվականի [[հունվարի 1]]֊ի տվյալներով վարչական շրջանի բնակչությունը կազմում է 126.000 մարդ&lt;ref&gt;[http://www.armstat.am/file/article/bnakch_01.01.13.pdf Հայաստանի ազգային վիճակագրության ծառայություն]&lt;/ref&gt;։

Կենտրոն վարչական շրջանն ընդհանուր սահմաններ ունի [[Աջափնյակ]], [[Արաբկիր (վարչական շրջան)|Արաբկիր]], [[Էրեբունի (վարչական շրջան)|Էրեբունի]], [[Մալաթիա-Սեբաստիա վարչական շրջան|Մալաթիա-Սեբաստիա]], [[Նոր Նորք (վարչական շրջան)|Նոր Նորք]], [[Նորք-Մարաշ (վարչական շրջան)|Նորք-Մարաշ]], [[Շենգավիթ (վարչական շրջան)|Շենգավիթ]] և [[Քանաքեռ-Զեյթուն (վարչական շրջան)|Քանաքեռ-Զեյթուն]] վարչական շրջանների հետ&lt;ref&gt;[http://www.yerevan.am/am/districts/kentron/ Տեղեկություն Կենտրոն վարչական շրջանի մասին Երևանի քաղաքապետարանի կայքէջում]&lt;/ref&gt;։

Շրջանը բաժանված է 6 թաղամասերի՝ Փոքր Կենտրոն, [[Նորագյուղ (Երևանի թաղամաս)|Նորագյուղ]], Նոր Կիլիկիա, Այգեստան, [[Կոնդ]] և Ձորագյուղ։ Այստեղ է տեղակայված Հայաստանի Ազգային ժողովը (Խորհրդարանը), [[Հայաստանի կենտրոնական բանկ]]ը, [[Հայաստանի նախագահի նստավայր]]ը և բազմաթիվ նախարարություններ։

== Պատմություն==
[[Երևան]]ը, որպես վարչական կենտրոն, առաջին անգամ հիշատակվում է 15-րդ դարում՝ [[Հայաստան]]ը նվաճած թուրքմենական [[Կարա-կոյունլու]] ցեղի առաջնորդ [[Ջհանշահի]]օրոք։ Նրա կատարած վարչական փոփոխություններից հետո [[Արարատյան աշխարհ]]ի մեծագույն մասն ընդգրկվեց մեկ կուսակալության մեջ, որի վարչական կենտրոն դարձավ Երևանը։
Հետագայում՝ թուրք-պարսկական պատերազմներից հետո հաստատված պարսկական տիրապետության շրջանում, մինչև 19-րդ դարի սկիզբը, Երևանը [[Արևելյան Հայաստան]]ի մեծ մասն ընդգրկող [[Երևանի խանություն|Երևանի խանության]] վարչական կենտրոնն էր։ Այստեղ էին կենտրոնացված խանական ապարատն ու զորքի մեծ մասը։ Երևանի խանը նշանակվում էր շահի կողմից և խանության սահմանային կարևոր դիրքի շնորհիվ գտնվում էր արտոնյալ վիճակում։ Նրա նստավայրը Երևանի բերդն էր։

Ռուսական զորքերի և հայկական կամավորական ջոկատների կողմից Երևանը ազատագրելուց հետո,1827 թվականի հոկտեմբերի 6-ին, ստեղծվեց Ժամանակավոր վարչություն, որի անդամներն էին Երևանյան զորաբաժանման հրամանատար գեներալ [[Կրասովսկի]]ն, վիրահայոց թեմի առաջնորդ, հետագայում ՝ Ամենայն Հայոց կաթողիկոս [[Ներսես Աշտարակեցի]]ն և [[Երևանի բերդ]]ի պարետ, փոխգնդապետ [[Բորոդին]]ը։ Վարչությունը գոյություն ունեցավ մինչև 1828 թվականը&lt;ref name=&quot;Hakobyan&quot;&gt;Հակոբյան Թ.Խ., Երևանի պատմությունը, մաս 3-րդ, Երևան, 1959 թվական&lt;/ref&gt;։

1828 թվականի մարտի 21-ին [[Նիկոլայ 1-ի]]  հրամանագրով ստեղծվեց Հայկական մարզը, որի մեջ մտան Երևանի,  [[Նախիջևան]]ի նախկին խանությունները և [[Օրդուբադ]]ի գավառը։ Մարզի վարչությունը կազմված էր պետից, ոստիկանության և ֆինանսական հարցերով երկու խորհրդականներից (ազգությամբ ռուս), հայ և մուսուլման հասարակությունների կողմից ընտրված երկու ատենակալներից։ Մարզի վարչական կենտրոնը Երևանն էր։ Վարչության պետը նստում էր [[Երևանի բերդ]]ում։ 1830-1838 թվականներին մարզը ղեկավարել է [[Բարսեղ Բեհբության]]ը (Վասիլի Բեհբութով)&lt;ref name=&quot;Hakobyan&quot; /&gt;։

1840 թվականի ապրիլի 10-ին [[Անդրկովկաս]]ում կատարվեց վարչական փոփոխություն։ [[Հայկական մարզ]]ը որպես առանձին վարչական միավոր վերացավ։Նրա տարածքները դարձան գավառներ։ [[Երևան]]ը դարձավ համանուն գավառի վարչական կենտրոնը։

1846թ. Անդրկովկասում կատարվեցին վարչական նոր փոփոխություններ`երկրամասը բաժանվեց չորս նահանգի։ 1849 թվականի հունիսի 9-ի հրամանագրով ստեղծվեց Երևանի նահանգը` իր մեջ տարածքային առումով ընդգրկելով նախկին [[Հայկական մարզ]]ը և [[Ալեքսանդրոպոլ]]ի գավառը։ Նահանգն իր գոյությունը պահպանեց մինչև 1918 թվականը։ Վարչական կենտրոնը [[Երևան]]ն էր։ Այստեղ էին գտնվում նահանգի ղեկավար կառույցները՝ նահանգապետի գրասենյակը, նահանգական վարչությունը, ռազմական վարչությունը, վիճակագրական կոմիտեն, դատարանը և դատախազությունը։ Դրանցից յուրաքանչյուրն ուներ գործունեության իր հատուկ շրջանակը և ապարատը, որը հիմնականում ղեկավարվում էր ռուս պաշտոնյայի կողմից&lt;ref name=&quot;Hakobyan&quot; /&gt;։

Նահանգապետի գրասենյակը և վարչությունը գտնվել են Նահանգական կոչվող փողոցում (այժմ՝ [[Հանրապետության փողոց (Երևան)|Հանրապետության փողոց]]),  ռուսական [[կլասիցիզմ]]ի ոճով կառուցված շենքերում,որոնք կանգուն են մինչ օրս։

Կենտրոն վարչական շրջանում գտնվող բազմաթիվ կառույցների պատմությունը վերագրվում է հին ժամանակներին։ Հայկական աղբյուրներում քաղաքի մասին հիշատակումները հանդիպում են «Նամակների գրքում»։ 607 թվականի փաստաթղթերից մեկում խոսվում է Երևանի հոգևորական Դանիելի մասին, ով Դվինի վեհաժողովի ժամանակ կաթողիկոս Աբրահամի պահանջով մերժեց քաղքեդոնական հավատքը։ Հայտնի է, որ այդ ժամանակ Երևանում արդեն գոյություն ուներ մոտավորապես 6-րդ կամ 7-րդ դարում կառուցված [[Սուրբ Պողոս-Պետրոս եկեղեցի (Երևան)|Սուրբ Պողոս-Պետրոս եկեղեցին]] (ներկայումս այդ եկեղեցու փոխարեն [[Մոսկվա կինոթատրոն|«Մոսկվա» կինոթատրոն]]ն է)։ [[Սայաթ-Նովայի պողոտա (Երևան)|Սայաթ-Նովայի պողոտա]]յի և [[Աբովյան փողոց]]ի խաչմերուկում է գտնվում [[Կաթողիկե (Սուրբ Աստվածածին) եկեղեցի]]ն, որի պատերի գրությունները վերագրվում են [[1264]] թվականին&lt;ref name=&quot;Hakobyan&quot;/&gt;։

[[Ղաջարիների դինաստիա]]յի ժամանակահատվածում Երևանը եղել է այն ժամանակի խոշոր քաղաքներից մեկը, բայց դրա սահմանները դուրս չէին գալիս ներկայիս Կենտրոնի սահամններից։ Քաղաքը զբաղեցնում էր տարածքի 1,6 կմ², իսկ դրա այգիներն ու շրջակայքը զբաղեցնում էին մոտավորապես 28,9 կմ²։ Քաղաքը բաժանվում էր 4 թաղամասերի. Կոնդ, Շարի, Թափա-բաշի և Դեմիր-բուլագ։ Քաղաքում կային 1700 տուն, 850 խանութ, 8-9 մզկիթ, 7 եկեղեցի, 10 բաղնիք, 5 հրապարակ, 2 շուկա, 2 դպրոց։ Մինչև մեր օրերը հասաց շինություններն են՝ 12-րդ դարի միջնադարի հայկական տաճարի զանգակատուն, 17-րդ դարի չորս փոքրիկ եկեղեցիներ, [[Գետառ]] գետի վրա 1644 թվականին և [[Հրազդան]] գետի վրա 1679 թվականին կառուցված կամուրջներ։ Երևանի ամենախոշոր երկու մզկիթներն են եղել 1687 թվականին կառուցված Շիր-Մզկիթը, և 1776 թվականին՝ պասկական իշխանության վերջում կառուցված [[Կապույտ մզկիթ (Երևան)|Կապույտ մզկիթը]]։ Իր գեղեցկությամբ առանձնացող Կապույտ մզկիթը քաղաքի ամենախոշոր մզկիթն էր&lt;ref name=&quot;Hakobyan&quot;/&gt;։

Ռուս-պարսկական պատերազմների ժամանակ կարևոր ռազմական նշանակություն է ունեցել ներկայիս Կենտրոնում գտնվող [[Երևանի բերդ]]ը։ 1804 թվականին ռուսական զորքը շրջապատես բերդը։ Այս բերդը գրավել հաջողվեց 1827 թվականին։ Սովետական կառավարության ժամանակ բերդը քանդվեց, քանի որ կոմունիստները չէին պահպանում պատմական ժառանգությունը և բարբարոսի նման ոչնչացրին այն&lt;ref name=&quot;Hakobyan&quot;/&gt;։

Դառնալով Սովետական միության անդամ՝ 1920-1921 թվականներին Երևանը եղել է [[ԽՍՀՄ]] առաջին քաղաք։ Ճարտարապետ [[Ալեքսանդր Թամանյան]]ի «Երևանի վերջնական նախագիծը», որն իսկզբանե նախատեսված էր 150.000 բնակչի համար, հաստատվեց 1924 թվականին։ Թամանյանը համախմբեց ազգային ավանդույթներն ու ժամանակակաից քաղաքային շինություններն ու քաղաքաշինության սկզբունքները։ Նրա դիզայնը իրենից ներկայացնում է կլոր ճառագայթաձև կազմվածք։ Սակայն կենտրոնի որոշ պատմական կառույցներ ոչնչացվեցին։ Ոչնչացման ենթարկվեցին հիմնականում կրոնական շինությունները՝ եկեղեցիներ, մզկիթներ, ինչպես նաև բերդը, բազմաթիվ բաղնիքներ, շուկաներ&lt;ref name=&quot;Hakobyan&quot;/&gt;։

Շատ տարիներ շարունակ Կենտրոնը եղել է Երևանի ամենազարգացած և ամենաբարեկարգ շրջանը։ Կրթական, մշակութային և հետազոտական հաստատությունները կենտրոնացված են հենց այստեղ&lt;ref name=&quot;Hakobyan&quot;/&gt;։

=== Երևան քաղաքի կենտրոնի 1986-1990 թվականների հատակագիծ ===
[[1985]] թվականի ապրիլի 18-ին ԽՄԿԿ ԿԿ-ն և ԽՍՀՄ կառավարությունն ընդունեցին «1986-1990 թվականների Երևան քաղաքի քաղաքային տնտեսության հետագա զարգացման միջոցառումների մասին» համատեղ որոշումը։ Այդ որոշմամբ նախատեսվում էր [[Երևան]]ի քաղաքային տնտեսության մեջ կատարել ավելի քան հինգ միլիարդ ռուբլու (2 հանրապետական բյուջե) կապիտալ ներդրումներ։

Նախապատրաստվում էին արտադրական օբյեկտների, մագիստրալային ջերմոցանցերի կառուցման, վերակառուցման և ընդլայնման, ինչպես նաև Խորհրդային Հայաստանի մայրաքաղաքի օդային և ջրային ավազանների աղտոտումը կանխելու միջոցառումները։ Այդ որոշումը նոր փուլ էր նշանավորում մայրաքաղաքի կյանքում։ [[1986]]-[[1990]] թվականներին նախատեսվում էր կառուցել`

* բնակելի տարածություն` 2 մլն 300.000 քառակուսի մետր (30 %-ով ավելի, քան 1981-1985 թվականներ)
* բնակելի մակերես` 1 մլն 240 հազար քառակուսի մետր (75 %-ով ավելի, քան 1981-1985 թվականներ)
* դպրոցներ` 32 հազար տեղով (3 անգամ ավելի, քան 1981-1985 թվականներ)
* նախադպրոցական հիմնարկներ` 24.600 տեղով (2 անգամ ավելի, քան նախորդ հնգամյակում)
* պիոներական նոր պալատներ
* Գեղագիտական դաստիարակության նոր կենտրոն
* հիվանդանոցներ` 2700 մահճակալով
* պոլիկլինիկաներ` 7050 հաճախումով
* հյուրանոցներ` 1500 տեղով
* նոր կինոթատրոններ` 2000 տեղով
* հեռուստատեսության և ռադիոհաղորդումների պետական կոմիտեի համերգային ստուդիայի նոր շենք
* [[Բարեկամության տուն]]
* Ստանիսլավսկու անվան ռուսական թատրոնի նոր շենք
* Օղակաձև զբոսայգում [[Երևանի կրկես]]ի նոր շենք
* [[Ա. Սպենդիարյանի անվան օպերայի և բալետի ազգային ակադեմիական թատրոն|Օպերային թատրոնի]] շենքին հարող խաչմերուկում հայկական մարմարների բոլոր տեսակներից տեղադրել մարմարյա աստղ
* [[Երևան]]–[[Հրազդան]] մոնոռելսային ճանապարհ` մագնիսային բարձիկների վրա
* ճոպանուղի
* ճանապարհ դեպի [[Կարեն Դեմիրճյանի անվան մարզահամերգային համալիր|Մարզահամերգային համալիր]]
* հանգստի գոտի` քաղաքի հյուսիսային սահմաններից մինչև [[Երևանյան լիճ]], ակտիվ հանգստի համալիր
* [[Մանկական երկաթուղի|Մանկական հրաշքների աշխարհ]]` Հրազդանի կիրճում երեխաների հանգստի և զվարճանքի կենտրոն
* շարունակել [[Երևանի մետրոպոլիտեն|մետրոյի]] երկրորդ հերթի շինարարությունը
* բարեկարգման և կանաչապատման աշխատանքներ [[Երևան]] մուտք գործող ճանապարհների հանգուցային տարածքներում
* բնակչության կենսագործունեության մնացորդները բիոպարարտանյութերի վերամշակելու կայան (Աերացիա)&lt;ref&gt;Կարեն Դեմիրճյանի թանգարանի արխիվային նյութեր&lt;/ref&gt;։

== Կառավարություն ==
[[Պատկեր:Kentron admin.jpg|thumb|left|200px|Կենտրոն վարչական շրջանի վարչություն]]
[[Պատկեր:Yerevan 2007 where the president is (532815130).jpg|thumb|right|200px|Հայաստանի նախագահի նստավայրը]]
Կենտրոն վարչական շրջանի կառավարման ձևը նման է Երևանի մնացած շրջաններից։ Կառավարման շենքը գտնվում է Տերյան 44 հասցեի վրա։ Տարածաշրջանի ներկայիս ղեկավարը Վիկտոր Մնացականյանն է ։

== Տեսարժան վայրեր ==
=== Փողոցներ, հրապարակներ, զբոսայգիներ ===
* [[Աբովյան փողոց]]
* [[Հյուսիսային պողոտա]]
* [[Մաշտոցի պողոտա]]
* [[Սայաթ-Նովայի պողոտա (Երևան)|Սայաթ-Նովայի պողոտա]]
* [[Մարշալ Բաղրամյան պողոտա]]
* [[Հանրապետության հրապարակ (Երևան)|Հանրապետության հրապարակ]]
* [[Երևանի Ազատության հրապարակ|Ազատության հրապարակ]]
* [[Շառլ Ազնավուրի հրապարակ (Երևան)|Շառլ Ազնավուրի հրապարակ]]
* [[Սիրահարների զբոսայգի]]
* [[Շահումյանի անվան պուրակ (Երևան)|Շահումյանի զբոսայգի]]
* Միսաք Մանուշյանի անվան այգի (նախկինում՝ Մաշտոցի պուրակ)

=== Զբոսայգիներ ===
[[Անգլիական այգի (Երևան)|Անգլիական այգին]] ստեղծվել է 1860 թվականին և մինչև 1920 թվականը եղել է Երևանի միակ հասարակական այգին։ 1910 թվականին այն բավականին բարեկարգվեց։ Այն բանից հետո, երբ Հայաստանը Սովետական միության մաս կազմեց, զբոսայգին Բակինի համայնքի պատվին վերանվանվեց։ ԽՍՀՄ փլուզումից և Հայաստանի անկախացումից հետո այգին ստացավ իր այժմյան անվանումը։ Այգում կան բազմաթիվ հուշարձաններ և ջրային օբյեկտներ։

Օղակաձև զբոսայգին, որը 2005 թվականից ի վեր հայտնի որպես Երիտասարդական այգի, ձգվում է Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ մայր տաճարից մինչև Պոպլավոկ լիճ։ Այն աղեղի նման շրջանցում է շրջանի կենտրոնական հատվածը, ինչի պատճառով էլ ստացել է իր անվանումը։ Այս այգում կան շատ արձաններ, այդ թվում՝ [[Ալեքսանդր Գրիբոեդով]], Անդրանիկ Օզանյան, Վարդան Մամիկոնյան, Եղիշե Չարենց, Տիգրան Պետրոսյան, Միքայել Նալբանդյան, Արմեն Տիգրանյան, Ավետիք Իսահակյան, Վահան Տերջան։ 
 
Սիրահարների այգին գոյություն ունի 18-րդ դարից և զբաղեցնում է 2.5 հեկտար տարածք։ Այգին իսկզբանե Կոզերն թաղամասի պատվին կոչվում էր «Կոզերն այգին»։ 1949 թվականին այգին վերանածագծվեց և անվանվեց Պուշկինի այգի։ 1970-ական թվականներին այն վերանվանվեց Ընկերության այգի՝ ի պատիվ Սովետական միության երկրների ընկերության։ ԽՍՀՄ-ի փլուզումից և Հայաստանի անկախացումից հետո Երևանի քաղաքային խորհուրդը որոշեց այգուն տալ այժմյան անվանումը, քանի որ այն հայտնի վայր էր դարձել սիրահարների զբոսանքի համար։ 2005-2008 թվականներին այգին վերանածագծվեց ըստ ֆրանսիա-շվեյցարիական ճարտարապետ Պյեր Ռամբախի (1925—2003): Կան բացօդյա սրճարաններ և 215-տեղանոց ամֆիթատրոն, որտեղ ցուցադրվում էն ֆիլմեր, համերգներ և ցուցադրություններ են կազմակերպվում։ 2010 թվականին այստեղ Գևորգ Էմինի արձանը։

Ծիծեռնակաբերդի համալիրը կառուցվել է 1965 - 1968 թվականների ընթացքում Ծիծեռնակաբերդի լեռան վրա Հրազդան գետի վրա ի հիշատակ 1915 թվականին տեղի ունեցած ցեղասպանության։ 1990-ական թվականներին կառուցվեց ստորգետնյա թանգարան և մեմուարային պատ։

Խաչատուր Աբոյվանի անվան պուրակը անվանվել է հայ նոր գրականության հոր՝ Խաչատուր Աբովյանի պատվին։ Այն կազմված է եռանկյունաձև կանաչ գոտուց, որի մեջտեղում էլ գտնվում է գրականագետի արձանը։

Միսաք Մանուշյանի այգին գտնվում է շրջանի կենտրոնում։ Նախկինում հայտնի որպես Մաշտոցի պուրակ, 2012 թվականին այգին դարձավ Երևանի պատմական հուշարձանների և կանաչ գոտիների ոչնչացման դեմ քաղաքացիական բողոքի հավաքատեղի։ 2013 թվականին այգին ստացավ իր այժմյան անվանումը։

&lt;gallery mode=&quot;packed&quot;&gt;
Պատկեր:Poplavok.jpg|«Պոպլովոկ» լիճ
Պատկեր:Lovers' Park.jpg|[[Սիրահարների այգի]]
Պատկեր:Ցեղասպանության թանգարան.JPG|[[Հայոց ցեղասպանության զոհերի հուշահամալիր|Ծիծեռնակաբերդի]] տեսքը վերևից
Պատկեր:Խաչատուր Աբովյանի հուշարձանը, 2015, ArmAg.JPG|[[Խաչատուր Աբովյանի հուշարձան (Երևան, Աբովյան պուրակ)|Խաչատուր Աբովյանի հուշարձան]]
Պատկեր:Saryan park Place de France.jpg|[[Մարտիրոս Սարյանի հուշարձան (Երևան)|Մարտիրոս Սարյանի հուշարձանը]] Ֆրանսիական այգում
&lt;/gallery&gt;

=== Մշակույթի և արվեստի հաստատություններ  ===
Հայաստանի ազգային գրադարանը հիմնվել է 1832 թվականին։ Նեոկլասիցիստական գլխավոր շինությունը կառուցվել է 1939 թվականին ըստ Ալեքսանդր Թամանյանի նախագծի։

Հայաստանի ազգային պատկերասրահը համարվում է Հայաստանի արվեստի ստեղծագործությունների ամենամեծ հավաքածուն։ 1977 թվա կանին կառուցված շենքը նախագծվել է Մարկ Գրիգորյանի և Էդուարդ Սարափյանի կողմից։ 1921 թվականին հավաքածուի հիմք հանդիսացան հայ նկարիչների տասնյակ աշխատանքներ։ Հավաքածուն այժմ ներառում է ավելի քան 26000 ստեղծագործություններ՝ սկսած հին ուրարտական որմնանկարներից և միջնդարի հայկական եկեղեցական արվեստից ավարտած ժամանակակից հայկական, ռուսական և արևմտաեվրոպական նկարիչների աշխատանքներով։

Ա. Սպենդիարյանի անվան օպերայի և բալետի ազգային ակադեմիական թատրոնը կառուցվել է ըստ Ալեքսանդր Թամանյանի նախագծի և բացվել է 1933 թվականի հունվարի 20-ին։ Օպերայի և բալետի ազգային ակադեմիական թատրոնում կան 2 դահլիճներ. Արամ Խաչատրյանի անվան 1400-տեղանով համերգային սրահը և Ա. Սպենդարյանի՝ 1200-տեղանոց բալետի ազգային թատրոնը։

Արամ Խաչատրյանի տուն-թանգարանը Արամ Խաչատրյանի տունն է։ Բազմահարկ շինությունում կա համերգային դահլիճ Բեհշտեյնի դաշնավուրով, որտեղ պարբերաբար տեղի են ունենում բազմաթիվ համերգներ։

Մադենադարանը հայկական հին ձեռագրերի կենտրոնական արխիվ է։ Հավաքածուն սկսվել է կաթոլիկ եպիսկոպոսի արխիվից Էջմիածնի մայր տաճարում։ Սովետական իշխանությունը 1920 թվականին սեփականազրկեց նրան և հավաքածուն բերվեց Մոսկվա։ 1939 թվականին արխիվը բերվեց Երևան։ 1945-1957 թվականներին արխիվի համար կառուցվեց նոր կառույց։ Այն պահպանում է 170000 ձեռագրեր և 30000 այլ փաստաթղթեր։ Միայն հայկական հավաքածուն ներառում է 2500 ձեռագրեր։

Երևանի Հովհաննես Թումանյանի անվան Պետական ​​Տիկնիկային թատրոն բացվել է 1935 թվականի հունիսի 1-ին։ Վարիա Ստեփանյանը եղել է թատրոնի առաջին տնօրենը։ 1938 թվականին տիկնիկային թատրոնը անվանվեց ի պատիվ հայ մեծ բանաստեղծ [[Հովհաննես Թումանյան]]ի։ 1950 թվականին տիկնիկային թատրոնը փակվեց, բայց 1957 թվականի հուլիսի 27-ին մեկ այլ վայրում այն կրկին բացվեց։ [[1975]] թվականից թատրոնը գնտվում այժմյան վայրում՝ [[Սայաթ-Նովայի պողոտա (Երևան)|Սայաթ-Նովայի պողոտա]]յում։

Կոմիտասի անվան կամերային երաժշտության տունը բացվել է 1977 թվականին։ Պատերը զարդարված են հայկական ավանդական զարդանախշերով։ Հետևամասում կա շատրվաններով մեծ ջրավազան։ Կոնսերվատորիայում կա 200-տեղանոց համերգային դահլիճ բարձակային առաստաղով և երգչախումբը և հանդիսատեսը իրարից առանձին չեն։ Ներքին պատերն ու ջահերը նածագծվել են Ստեփան Քյուրքջանի կողմից։ Երգեհոնը մշակվել է ըստ 17-րդ դարի հոլանդական երգեհոնի։ 4000 փողից կազմված գործիքը տեղադրվել է 1979 թվականին և վերանորոգվել 2007 թվականին։

Հայաստանի պատմության թանգարանը հիմնվել է 1919 թվականի սեպտեմբերի 9-ին Հայաստանի Ազգային ժողովի կողմից և բացվել է 1920 թվականի օգոստոսի 20-ին։ Այն ունի ճարտարապետության, դրամագիտության, ազգագրության, ժամանակակից պատմության և վերականգնման ամբիոններ։ Բնօրինակ հավաքածուն ներառում էր 15289 տարր։ 1935 թվականին բացվեց 2 թանգարան. այժմյան Հայաստանի ազգային պատկերասրահը և Եղիշե Չարենցի գրականության և արվեստի ժամանակակից թանգարան։ Հանրապետության հրապարակում այժմյան կառույցի շինարարական աշխատանքները սկսվեցին 1950-ական թվականներին և 1977 թվականին ավարտվել է Ազգային պատկերասրահի կառուցման ավարտով։ 1978 թվականին ստեղծվեց ազգագրության Կառավարական թանգարանը։ Հավաքածուն 2018 թվականի դրությամբ ներառում է 201000 տարր։

Գաֆէսճեան արվեստի կենտրոնը գտվնում է Կասկադից ոչ հեռու։ Թանգարանի հիմնադրամը հիմնվել է 2002 թվականին։ 2009 թվականի նոյեմբերին թանգարանում նրա հիմնդիրի ցանկությամբ բացվում է մեծ ցուցահանդես։ Հիմնական ցուցանմուշները եղել են ժամանակակից արվեստի հավաքածուից։ Ցուցահանդեսի հետ մեկտեղ իրականացվում են լեկցիաներ, ֆիլմերի ցուցադրություններ, համերգների և բազմաթիվ կրթական առաջարկություններ։ Ներսում ցուցադրված են Cafesjian Սաֆարի-քանդակագործությունները։

&lt;gallery mode=&quot;packed&quot;&gt;
Պատկեր:Ազգային գրադարանի գլխավոր մասնաշենքը.jpg|[[Հայաստանի ազգային գրադարան]]
Պատկեր:Գաբրիել Սունդուկյանի անվան թատրոնի շենք, 2015.JPG|[[Գաբրիել Սունդուկյանի անվան ազգային ակադեմիական թատրոն]]
Պատկեր:Armenia Museum of Art and History.jpg|[[Հայաստանի ազգային պատկերասրահ]]
Պատկեր:Hovhannes Tumanyan Puppet Theatre of Yerevan 1.jpg|[[Երևանի պետական տիկնիկային թատրոն]]
Պատկեր:Музей истории Еревана - panoramio.jpg|[[Երևանի պատմության թանգարան]]
Պատկեր:Երևանի կասկադը 01 (STRAIGHTENED), YEREVAN CASCADE, CAFESJIAN MUSEUM.JPG|[[Գաֆէսճեան արվեստի կենտրոն|Գաֆէսճյան արվեստի կենտրոն]]
Պատկեր:Sergei Parajanov Museum.jpg|[[Սերգեյ Փարաջանովի թանգարան]]
Պատկեր:Խնկո Ապոր անվան հանրապետական մանկական գրադարան.jpg|[[Խնկո-Ապոր անվան ազգային մանկական գրադարան]]
Պատկեր:Moscow cinema in Yerevan.jpg|[[Մոսկվա կինոթատրոն|«Մոսկվա» կինոթատրոն]]
Պատկեր:Кинотеатр Наири.jpg|[[Նաիրի (կինոթատրոն)|«Նաիրի» կինոթատրոն]]
Պատկեր:Yerevan Circus (2).jpg|[[Երևանի կրկես]]
Պատկեր:2014 Erywań, Park przy Kaskadach (17).jpg|[[Կասկադ համալիր]]
Պատկեր:Balade direction Wikimédia Arménie - 2018-05-12 - 3.JPG|[[Վերնիսաժ (Երևան)|«Վերնիսաժ» շուկա]]
Պատկեր:Թատրոնի շենք. Կոնստանտին Ստանիսլավսկու անվան Ռուսական դրամատիկական թատրոնը (2).JPG|[[Կ. Ստանիսլավսկու անվան ռուսական պետական դրամատիկական թատրոն]]
Պատկեր:Yerevan, Abovyan st. 2, Arakan gimnazia, 1916 - panoramio.jpg|[[Առնո Բաբաջանյան համերգասրահ]]
&lt;/gallery&gt;

Նաիրի կինոթատրոնը Երևանի ամենահին կինոթատրոնն է։ 1926 թվականին այստեղ ցուցադրվել է առաջին սովետական հայկական ֆիլմը՝ Սառեն։ Ներկայիս շենքը կառուցվել է 1952-1954 թվականներին Ալեքսանդր Թամանյանի նախաձեռնությամբ և ունի երկու դահլիճ։ Սա ըստ մեծության երկրորդ կինոթատրոնն է Երևանում։

Երևանի կրկեսը կառուցվել է 1930-ական թվականներին այն վայրում, որտեղ ժամանակավոր գործում էր փայտե շրջիկ կրկեսը։ Առաջին կառույցը կառուցվեց 1939 թվականին, որը վերափոխվեց 1962 թվականին։ 2011 թվականին կրկեսը լուրջ վերանորոգման կարիք ուներ, 2012 թվականին կրկեսը պայթացրին, 2014 թվականից սկսվեցին շինարարական աշխատանքները։ Կրկեսի բարձրությունը կազմում է 21 մ։ Կա 1700 հանդիսատեսի տեղ։
 
Կասկադ համալիրը աստիճանների մոնումենտալ համալիր է, Այն կառուցվել է 1971 թվականին և մասամբ վերջացվել է 1980 թվականին։ Շինարարության երկրորդ փուլի ժամանակ՝ 2002-2009 թվականներին հիմնվեցին արվեստի կենտրոնը։

Վերնիսաժը արվեստի շուկա է, որը բաց է շաբաթ և կիրակի օրերին։ Շուկայում հիմնականում ներկայացված են տարատեսակ ազգային ստեղծագորգությունների ապրանքներ՝ գորգեր, ձեռքի աշխատանքներ, հուշանվերներ, նկարներ։

== Տաճարներ==
* [[Սուրբ Հովհաննես Մկրտիչ եկեղեցի (Երևան)|Երևանի Սուրբ Հովհաննես Մկրտիչ եկեղեցի]]
* [[Կապույտ մզկիթ]]
* [[Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ մայր եկեղեցի (Երևան)|Երևանի Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ մայր եկեղեցի]]
* [[Կաթողիկե (Սուրբ Աստվածածին) եկեղեցի (Երևան)|Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի (Կաթողիկե)]]
* [[Սուրբ Զորավոր Աստվածածին եկեղեցի (Երևան)|Երևանի Սուրբ Զորավոր Աստվածածին եկեղեցի]]
* [[Սուրբ Սարգիս եկեղեցի (Երևան)|Երևանի Սուրբ Սարգիս եկեղեցի]]

== Տրանսպորտ ==
=== Մետրո ===
Կենտրոն վարչական շրջանում գտնվում է [[Երևանի մետրոպոլիտեն]]ի 4 կայաններ՝ [[Մարշալ Բաղրամյան (մետրոյի կայարան)|Մարշալ Բաղրամյան]], [[Երիտասարդական (մետրոյի կայարան)|Երիտասարդական]], Հ[[Հանրապետության հրապարակ (մետրոյի կայարան)|անրապետության հրապարակ]] և [[Զորավար Անդրանիկ (մետրոյի կայարան)|Զորավար Անդրանի]]կ։ Երևանյան մետրոյի առաջին սկզբնական հատվածը (1981 թվական մարտի 7) ամբողջությամբ գտնվում էր այս շրջանում։

&lt;gallery mode=&quot;packed&quot;&gt;
Պատկեր:Marshal Baghramyan (Yerevan Metro).jpg|[[Մարշալ Բաղրամյան (մետրոյի կայարան)|Մարշալ Բաղրամյան կայարան]]
Պատկեր:Yeritasardakan.JPG|[[Երիտասարդական (մետրոյի կայարան)|Երիտասարդական կայարան]]
Պատկեր:Hraparak.JPG|[[Հանրապետության հրապարակ (մետրոյի կայարան)|Հանրապետության հրապարակ կայարան]]
Պատկեր:General Andranik (Yerevan Metro).jpg|[[Զորավար Անդրանիկ (մետրոյի կայարան)|Զորավար Անդրանիկ կայարան]]
&lt;/gallery&gt;

=== Երկաթուղի ===
Կենտրոնում չկան երկաթգծեր։ Ամենամոտը քաղաքային [[Երևան (երկաթուղային կայարան)|երկաթուղային կայարան]]ն է։

Հրազդանի կիրճում տեղակայված է [[Մանկական երկաթուղի|մանկական երկաթուղ]]ին, ներկայումս այն գտվնում է բարձիթողի վիճակում։

== Կրթություն ==
=== Դպրոցներ ===
Կենտրոնում կան 20 դպրոցներ&lt;ref&gt;[http://maps.yerevan.am/am/?cat_id=27 Школы на интерактивной карте Еревана]&lt;/ref&gt;։

=== ԲՈւՀ ===
Կենտրոնի տարածքում են գտվնում Հայաստանի նոր և հին բարձր ուսումնական հաստատությունների մեծ մասը.

* [[Երևանի Պետական Համալսարան]]
* [[Հայաստանի ճարտարապետական և շինարարական համալսարան]]
* [[Երևանի Կոմիտասի անվան պետական կոնսերվատորիա]]
* [[Ֆիզիկական կուլտուրայի հայկական պետական ինստիտուտ]]
* [[Խաչատուր Աբովյանի անվան հայկական պետական մանկավարժական համալսարան]]
* [[Երևանի Մխիթար Հերացու անվան պետական բժշկական համալսարան]]
* [[Հայաստանի ազգային պոլիտեխնիկական համալսարան]]
* [[Երևանի պետական լեզվահասարակագիտական համալսարան]]
* [[Հայաստանի պետական տնտեսագիտական համալսարան]]

Այստեղ է տեղակայված նաև երկրի գլխավոր գիտական հաստատությունը՝ Հայաստանի գիտությունների ազգային ակադեմիան։

&lt;gallery mode=&quot;packed&quot;&gt;
Պատկեր:Yerevan State University.jpg|[[Երևանի պետական համալսարան]]
Պատկեր:Yerevan, Building - panoramio.jpg|[[Ճարտարապետության և շինարարարության Հայաստանի ազգային համալսարան]]
Պատկեր:Yerevan - July 2017 - various topics - 50.JPG|[[Երևանի Կոմիտասի անվան պետական կոնսերվատորիա]]
Պատկեր:Armenian State Pedagogical University (1).jpg|[[Խաչատուր Աբովյանի անվան հայկական պետական մանկավարժական համալսարան]]
Պատկեր:Հերացի համալսարան.JPG|[[Երևանի պետական բժշկական համալսարան|Երևանի Մխիթար Հերացու անվան պետական բժշկական համալսարան]]
Պատկեր:Պոլիտեխնիկ, Մասնաշենք` երկրորդ (2).JPG|[[Հայաստանի ազգային պոլիտեխնիկական համալսարան]]
Պատկեր:Yerevan State Linguistic University.JPG|[[Երևանի պետական լեզվահասարակագիտական համալսարան]]
Պատկեր:Ակադեմիայի համակառույց 3.jpg|[[Հայաստանի գիտությունների ազգային ակադեմիա]]
&lt;/gallery&gt;

==Պատկերասրահ ==
&lt;center&gt;&lt;gallery widths=&quot;210&quot; heights=&quot;210&quot;&gt;
File:Erevan - La Mosquée bleue 01.JPG|[[Կապույտ մզկիթ]]
File:Mashtots Avenue, Yerevan (2008).jpg|[[Մաշտոցի պողոտա]]
File:Yerevan Northern 2010.jpg|[[Հյուսիսային պողոտա]]
File:Yerevan view from Cascades.jpg|Մայրամուտը Երևանում
&lt;/gallery&gt;&lt;/center&gt;
[[Պատկեր:Yerevan buildings and Ararat.jpg|500x500px|thumb|center|&lt;center&gt;Համայնապատկեր Կենտրոն վարչական շրջանից (ձախից աջ)․ [[Երևանի քաղաքապետարան|Քաղաքապետարանի]] ժամացույցի աշտարակ, ԱրդՇին Ինվեստ Բանկ, Գլենդել Հիլզ բնակելի շենքեր, «[[Բարգավաճ Հայաստան]]» կուսակցության աշտարակ, [[Ռուսաստանի Դաշնություն|Ռուսաստանի Դաշնության]] դեսպանատուն, [[Արարատ]] լեռը շինությունների ետևում։ &lt;/center&gt;]]

== Տես նաև ==
* [[Երևանի վարչական բաժանում]]

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

{{Երևանի վարչական բաժանում}}

[[Կատեգորիա:Կենտրոն վարչական շրջան]]</text>
      <sha1>3dhn3vk2icv9c2wesx70og5b6ahf19i</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Ավան վարչական շրջան</title>
    <ns>0</ns>
    <id>519627</id>
    <revision>
      <id>8485971</id>
      <parentid>8226961</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T12:23:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>GeoO</username>
        <id>14988</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8522" xml:space="preserve">{{այլ|Ավան (այլ կիրառումներ)}}
{{Տեղեկաքարտ Վարչական միավոր
 |գույն1 ={{հիմնական գույն}}
 |հայերեն անվանում = Ավան
 |բնօրինակ անվանում = 
 |զինանշան = 
 |զինանշանի նկարագրում = 
 |դրոշ = 
 |դրոշի նկարագրում = 
 |երկիր = Հայաստան
 |հիմն = 
 |կարգավիճակ = շրջան
 |մտնում է = [[Երևան]]ի մեջ
 |ներառում է = 4 թաղամաս
 |վարչական կենտրոն = 
 |խոշորագույն քաղաք = 
 |խոշոր քաղաքներ = 
 |կազմավորման թվական = 
 |ղեկավար = [[Արա Դանիելյան]]
  |ղեկավարի պաշտոն =Ղեկավար
 |ղեկավար2 = 
  |ղեկավարի պաշտոն2 =  
 |ՀՆԱ = 
  |ՀՆԱ-ի թվական = 
  |տեղը ըստ ՀՆԱ-ի = 
  |ՀՆԱ մեկ շնչի հաշվով = 
  |տեղը ըստ ՀՆԱ-ի մեկ շնչի հաշվով = 
 |լեզու = [[հայերեն]]
 |լեզուներ = 
 |բնակչություն = 53 100
| մարդահամարի թվական = 2015&lt;ref name=HH_mshtakan_bnakchutyuny_2015_hulisi_1-i_drutyamb&gt;{{cite web|url=http://armstat.am/file/article/bnakch_01.07.2015.pdf |title=Հայաստանի Հանրապետության մշտական բնակչության թվաքանակը 2015 թվականի հուլիսի մեկի դրությամբ|date= |accessdate=2015 Օգոստոսի 9}}&lt;/ref&gt;
  |տոկոսը բնակչությունից = 
  |տեղը ըստ բնակչության = 
  |խտություն = 
  |տեղը ըստ խտության = 
  |ազգային կազմ = 
  |կրոնական կազմ = 
 |տարածք = 8,37
  |տոկոսը տարածքից = 
  |տեղը ըստ տարածքի = 
 |առավելագույն բարձրություն =  
 |միջին բարձրություն = 
 |նվազագույն բարձրություն = 
 |լայնք = 
 |երկայնք = 
 |միավորը երկրի քարտեզին = FFA Football Academy Yerevan.jpg
 |քարտեզի չափ =
 |վարչական միավորի քարտեզ = Yerevan-Districts-hy-Avan-District.svg
 |պատմական շրջան = 
 |ժամային գոտի = [[UTC+4]]
 |հապավում = 
 |ISO = 
 |FIPS = 
 |հեռախոսային կոդ = 
 |փոստային ինդեքսներ = 
 |Ինտերնետ-դոմեն = 
 |ավտոմոբիլային կոդ = 
 |կայք = 
 |վիքիպահեստում = Avan, Yerevan
 |ծանոթագրություններ = 
}}
'''Ավան''', [[Հայաստանի Հանրապետություն|Հայաստանի Հանրապետության]] [[մայրաքաղաք]] [[Երևան]]ի [[Երևանի վարչական բաժանում|վարչական շրջաններից մեկը]]։ Այն գտնվում է քաղաքի հյուսիսարևելյան մասում։ [[2013]] թվականի [[հունվարի 1]]֊ի տվյալներով շրջանի բնակչությունը կազմում է 50.300 մարդ&lt;ref&gt;[http://www.armstat.am/file/article/bnakch_01.01.13.pdf Հայաստանի Հանրապետության ազգային վիճակագրության ծառայություն]&lt;/ref&gt;։ Տեղակայված է [[Հրազդան գետ|Հրազդան]] գետի ձախ ափին։

== Անվանում ==
Ավան բառը հայերենում փոխառված է պահլավերենից, ունի «գյուղի» կամ «շենի» իմաստ։ Անցյալում, սովորաբար, «ավան» են կոչվել այն բնակավայրերը, որոնք պարսպապատ չեն եղել և դրանով էլ հենց տարբերվել են քաղաքներից։ Այսօր Երևանի վարչական շրջաններից մեկի կարգավիճակն ունեցող Ավանը հնում եղել է ինքնուրույն բնակավայր՝ Այրարատ նահանգի Կոտայք գավառի սահմաններում և դեռ 7-րդ դարի սկզբում եղել է կաթողիկոսանիստ վայր։

== Ընդհանուր նկարագիր ==
Ավան վարչական շրջանն ընդհանուր սահմաններ ունի [[Արաբկիր (վարչական շրջան)|Արաբկիր]], [[Նոր Նորք (վարչական շրջան)|Նոր Նորք]] և [[Քանաքեռ-Զեյթուն (վարչական շրջան)|Քանաքեռ-Զեյթուն]] վարչական շրջանների հետ։ Արտաքին սահմանագծով հարում է [[Կոտայքի մարզ]]ին&lt;ref&gt;[http://www.yerevan.am/am/districts/avan/ Տեղեկություն Ավան վարչական շրջանի մասին Երևանի քաղաքապետարանի կայքէջում]&lt;/ref&gt;։

Շրջանը բաժանված է 4 թաղամասերի՝ Հին Ավան, Նոր Ավան (Դանիել Վարուժան, Պետրոս Դուրյան, Եղիշե Չարենց, Ավետիք Իսահակյան, Հովհաննես Հովհաննիսյան, Սայաթ Նովա, Վալերի Բրյուսով, Հովհաննես Թումանյան, ՆահապետՔուչակ, Գրիգոր Նարեկացի), Ավան-Առինջ, Աղի Հանք։

== Եկեղեցիներ ==
* [[Սուրբ Կաթողիկե Ծիրանավոր եկեղեցի]]
* Սուրբ Հովհաննես եկեղեցի
* Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի, Ավան

== Հուշարձաններ ==
* [[Նարեկ (հուշարձան, Երևան)]]
* Ավետիք Իսահակյանի կիսանդրի (Իսահակյան թաղամաս)
* [[Սուրբ ընտանիք (հուշարձան, Ավան-Առինջ)|«Սուրբ ընտանիք» քանդակ (Ավան-Առինջ)]]

== Փողոցներ և այգիներ ==
* [[Հրաչյա Աճառյան փողոց]]
* [[Նվեր Սաֆարյան փողոց]]
* [[Մարշալ Բաբաջանյան փողոց]]
* Մարշալ Խուդյակովի փողոց
* Ալմաթիի փողոց
* Թամրուչի փողոց
* [[Դուշանբեի փողոց]]
* [[Ավանի այգի]]
* [[Երևանի բուսաբանական այգի]]
* Ընտանիք այգի

== Պատկերասրահ ==
&lt;gallery mode=&quot;packed&quot;&gt;
Avan District.jpg
Avan District, Yerevan.jpg
St Katoghike Tsiranavor, Avan (11).jpg|[[Սուրբ Կաթողիկե Ծիրանավոր եկեղեցի]]
File:Sb Hovanes Church, Avan, Yerevan3.JPG|Սուրբ Հովհաննես եկեղեցի
Եկեղեցի Ս. Աստվածածին (13).JPG|Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի
Narek Monument 1.jpg|[[Նարեկ (հուշարձան, Երևան)|«Նարեկ»]] հուշարձանը Նարեկացի թաղամասում (քանդակագործ՝ [[Համլետ Մատինյան]])
File:Jardin Botanique Yerevan.JPG|Երևանի բուսաբանական այգի
Avan District (5).jpg|[[Երևանի բուսաբանական այգի]]
Avan District (6).jpg|Երևանի բուսաբանական այգու մուտքը
Avan District (1).jpg|Ավանի թիվ 170 ավագ դպրոցի խաղահրապարակը
Avan District (2).jpg|Ավանի մշակույթի տունը
Եկեղեցի Ս. Աստվածածին.JPG
Avan District (4).jpg|Ավետիք Իսահակյանի կիսանդրին Ավանի Իսահակյան թաղամասում
Avan District (3).jpg
Ավան Առինջ մուտք.jpg|Ավան Առինջի մուտքի հուշարձանը
Avan District (7).jpg|«Ընտանիք» զբոսայգու [[Սուրբ ընտանիք (հուշարձան, Ավան-Առինջ)|«Սուրբ ընտանիք» հուշարձանը]]
Հյուսիսային ավտոկայարան, ArmAg.jpg|Հյուսիսային ավտոկայարան
&lt;/gallery&gt;

== Տես նաև ==
* [[Երևանի վարչական բաժանում]]

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

== Արտաքին հղումներ ==
* [http://geonames.nga.mil/namesgaz/detaillinksearch.asp?G_NAME=%2732FA881E73283774E0440003BA962ED3%27&amp;Diacritics=DC Avan district at GEOnet Names Server] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210421182922/https://geonames.nga.mil/namesgaz/detaillinksearch.asp?G_NAME=%2732FA881E73283774E0440003BA962ED3%27&amp;Diacritics=DC |date=2021-04-21 }}
* [http://www.armstat.am/file/doc/82.pdf Report of the results of the 2001 Armenian Census, National Statistical Service of the Republic of Armenia]
{{ՀՍՀ|հատոր=1|էջ=603}}
{{Երևանի վարչական բաժանում}}

[[Կատեգորիա:Ավան վարչական շրջան]]</text>
      <sha1>02sw36klstl1pge8v63zmx1ndzchxjh</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486014</id>
      <parentid>8485971</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T13:26:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>GeoO</username>
        <id>14988</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6080" xml:space="preserve">{{այլ|Ավան (այլ կիրառումներ)}}{{Տեղեկաքարտ Վարչական միավոր}}

'''Ավան''', [[Հայաստանի Հանրապետություն|Հայաստանի Հանրապետության]] [[մայրաքաղաք]] [[Երևան]]ի [[Երևանի վարչական բաժանում|վարչական շրջաններից մեկը]]։ Այն գտնվում է քաղաքի հյուսիսարևելյան մասում։ [[2013]] թվականի [[հունվարի 1]]֊ի տվյալներով շրջանի բնակչությունը կազմում է 50.300 մարդ&lt;ref&gt;[http://www.armstat.am/file/article/bnakch_01.01.13.pdf Հայաստանի Հանրապետության ազգային վիճակագրության ծառայություն]&lt;/ref&gt;։ Տեղակայված է [[Հրազդան գետ|Հրազդան]] գետի ձախ ափին։

== Անվանում ==
Ավան բառը հայերենում փոխառված է պահլավերենից, ունի «գյուղի» կամ «շենի» իմաստ։ Անցյալում, սովորաբար, «ավան» են կոչվել այն բնակավայրերը, որոնք պարսպապատ չեն եղել և դրանով էլ հենց տարբերվել են քաղաքներից։ Այսօր Երևանի վարչական շրջաններից մեկի կարգավիճակն ունեցող Ավանը հնում եղել է ինքնուրույն բնակավայր՝ Այրարատ նահանգի Կոտայք գավառի սահմաններում և դեռ 7-րդ դարի սկզբում եղել է կաթողիկոսանիստ վայր։

== Ընդհանուր նկարագիր ==
Ավան վարչական շրջանն ընդհանուր սահմաններ ունի [[Արաբկիր (վարչական շրջան)|Արաբկիր]], [[Նոր Նորք (վարչական շրջան)|Նոր Նորք]] և [[Քանաքեռ-Զեյթուն (վարչական շրջան)|Քանաքեռ-Զեյթուն]] վարչական շրջանների հետ։ Արտաքին սահմանագծով հարում է [[Կոտայքի մարզ]]ին&lt;ref&gt;[http://www.yerevan.am/am/districts/avan/ Տեղեկություն Ավան վարչական շրջանի մասին Երևանի քաղաքապետարանի կայքէջում]&lt;/ref&gt;։

Շրջանը բաժանված է 4 թաղամասերի՝ Հին Ավան, Նոր Ավան (Դանիել Վարուժան, Պետրոս Դուրյան, Եղիշե Չարենց, Ավետիք Իսահակյան, Հովհաննես Հովհաննիսյան, Սայաթ Նովա, Վալերի Բրյուսով, Հովհաննես Թումանյան, ՆահապետՔուչակ, Գրիգոր Նարեկացի), Ավան-Առինջ, Աղի Հանք։

== Եկեղեցիներ ==
* [[Սուրբ Կաթողիկե Ծիրանավոր եկեղեցի]]
* Սուրբ Հովհաննես եկեղեցի
* Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի, Ավան

== Հուշարձաններ ==
* [[Նարեկ (հուշարձան, Երևան)]]
* Ավետիք Իսահակյանի կիսանդրի (Իսահակյան թաղամաս)
* [[Սուրբ ընտանիք (հուշարձան, Ավան-Առինջ)|«Սուրբ ընտանիք» քանդակ (Ավան-Առինջ)]]

== Փողոցներ և այգիներ ==
* [[Հրաչյա Աճառյան փողոց]]
* [[Նվեր Սաֆարյան փողոց]]
* [[Մարշալ Բաբաջանյան փողոց]]
* Մարշալ Խուդյակովի փողոց
* Ալմաթիի փողոց
* Թամրուչի փողոց
* [[Դուշանբեի փողոց]]
* [[Ավանի այգի]]
* [[Երևանի բուսաբանական այգի]]
* Ընտանիք այգի

== Պատկերասրահ ==
&lt;gallery mode=&quot;packed&quot;&gt;
Avan District.jpg
Avan District, Yerevan.jpg
St Katoghike Tsiranavor, Avan (11).jpg|[[Սուրբ Կաթողիկե Ծիրանավոր եկեղեցի]]
File:Sb Hovanes Church, Avan, Yerevan3.JPG|Սուրբ Հովհաննես եկեղեցի
Եկեղեցի Ս. Աստվածածին (13).JPG|Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի
Narek Monument 1.jpg|[[Նարեկ (հուշարձան, Երևան)|«Նարեկ»]] հուշարձանը Նարեկացի թաղամասում (քանդակագործ՝ [[Համլետ Մատինյան]])
File:Jardin Botanique Yerevan.JPG|Երևանի բուսաբանական այգի
Avan District (5).jpg|[[Երևանի բուսաբանական այգի]]
Avan District (6).jpg|Երևանի բուսաբանական այգու մուտքը
Avan District (1).jpg|Ավանի թիվ 170 ավագ դպրոցի խաղահրապարակը
Avan District (2).jpg|Ավանի մշակույթի տունը
Եկեղեցի Ս. Աստվածածին.JPG
Avan District (4).jpg|Ավետիք Իսահակյանի կիսանդրին Ավանի Իսահակյան թաղամասում
Avan District (3).jpg
Ավան Առինջ մուտք.jpg|Ավան Առինջի մուտքի հուշարձանը
Avan District (7).jpg|«Ընտանիք» զբոսայգու [[Սուրբ ընտանիք (հուշարձան, Ավան-Առինջ)|«Սուրբ ընտանիք» հուշարձանը]]
Հյուսիսային ավտոկայարան, ArmAg.jpg|Հյուսիսային ավտոկայարան
&lt;/gallery&gt;

== Տես նաև ==
* [[Երևանի վարչական բաժանում]]

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

== Արտաքին հղումներ ==
* [http://geonames.nga.mil/namesgaz/detaillinksearch.asp?G_NAME=%2732FA881E73283774E0440003BA962ED3%27&amp;Diacritics=DC Avan district at GEOnet Names Server] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210421182922/https://geonames.nga.mil/namesgaz/detaillinksearch.asp?G_NAME=%2732FA881E73283774E0440003BA962ED3%27&amp;Diacritics=DC |date=2021-04-21 }}
* [http://www.armstat.am/file/doc/82.pdf Report of the results of the 2001 Armenian Census, National Statistical Service of the Republic of Armenia]
{{ՀՍՀ|հատոր=1|էջ=603}}
{{Երևանի վարչական բաժանում}}

[[Կատեգորիա:Ավան վարչական շրջան]]</text>
      <sha1>l6kqvfx76witwo0po0psmh0qk3ky569</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486018</id>
      <parentid>8486014</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T13:28:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>GeoO</username>
        <id>14988</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6196" xml:space="preserve">{{այլ|Ավան (այլ կիրառումներ)}}{{Տեղեկաքարտ Վարչական միավոր|ղեկավարի պաշտոն=Վարչական շրջանի ղեկավար|ղեկավար=Վահե Հակոբյան}}

'''Ավան''', [[Հայաստանի Հանրապետություն|Հայաստանի Հանրապետության]] [[մայրաքաղաք]] [[Երևան]]ի [[Երևանի վարչական բաժանում|վարչական շրջաններից մեկը]]։ Այն գտնվում է քաղաքի հյուսիսարևելյան մասում։ [[2013]] թվականի [[հունվարի 1]]֊ի տվյալներով շրջանի բնակչությունը կազմում է 50.300 մարդ&lt;ref&gt;[http://www.armstat.am/file/article/bnakch_01.01.13.pdf Հայաստանի Հանրապետության ազգային վիճակագրության ծառայություն]&lt;/ref&gt;։ Տեղակայված է [[Հրազդան գետ|Հրազդան]] գետի ձախ ափին։

== Անվանում ==
Ավան բառը հայերենում փոխառված է պահլավերենից, ունի «գյուղի» կամ «շենի» իմաստ։ Անցյալում, սովորաբար, «ավան» են կոչվել այն բնակավայրերը, որոնք պարսպապատ չեն եղել և դրանով էլ հենց տարբերվել են քաղաքներից։ Այսօր Երևանի վարչական շրջաններից մեկի կարգավիճակն ունեցող Ավանը հնում եղել է ինքնուրույն բնակավայր՝ Այրարատ նահանգի Կոտայք գավառի սահմաններում և դեռ 7-րդ դարի սկզբում եղել է կաթողիկոսանիստ վայր։

== Ընդհանուր նկարագիր ==
Ավան վարչական շրջանն ընդհանուր սահմաններ ունի [[Արաբկիր (վարչական շրջան)|Արաբկիր]], [[Նոր Նորք (վարչական շրջան)|Նոր Նորք]] և [[Քանաքեռ-Զեյթուն (վարչական շրջան)|Քանաքեռ-Զեյթուն]] վարչական շրջանների հետ։ Արտաքին սահմանագծով հարում է [[Կոտայքի մարզ]]ին&lt;ref&gt;[http://www.yerevan.am/am/districts/avan/ Տեղեկություն Ավան վարչական շրջանի մասին Երևանի քաղաքապետարանի կայքէջում]&lt;/ref&gt;։

Շրջանը բաժանված է 4 թաղամասերի՝ Հին Ավան, Նոր Ավան (Դանիել Վարուժան, Պետրոս Դուրյան, Եղիշե Չարենց, Ավետիք Իսահակյան, Հովհաննես Հովհաննիսյան, Սայաթ Նովա, Վալերի Բրյուսով, Հովհաննես Թումանյան, ՆահապետՔուչակ, Գրիգոր Նարեկացի), Ավան-Առինջ, Աղի Հանք։

== Եկեղեցիներ ==
* [[Սուրբ Կաթողիկե Ծիրանավոր եկեղեցի]]
* Սուրբ Հովհաննես եկեղեցի
* Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի, Ավան

== Հուշարձաններ ==
* [[Նարեկ (հուշարձան, Երևան)]]
* Ավետիք Իսահակյանի կիսանդրի (Իսահակյան թաղամաս)
* [[Սուրբ ընտանիք (հուշարձան, Ավան-Առինջ)|«Սուրբ ընտանիք» քանդակ (Ավան-Առինջ)]]

== Փողոցներ և այգիներ ==
* [[Հրաչյա Աճառյան փողոց]]
* [[Նվեր Սաֆարյան փողոց]]
* [[Մարշալ Բաբաջանյան փողոց]]
* Մարշալ Խուդյակովի փողոց
* Ալմաթիի փողոց
* Թամրուչի փողոց
* [[Դուշանբեի փողոց]]
* [[Ավանի այգի]]
* [[Երևանի բուսաբանական այգի]]
* Ընտանիք այգի

== Պատկերասրահ ==
&lt;gallery mode=&quot;packed&quot;&gt;
Avan District.jpg
Avan District, Yerevan.jpg
St Katoghike Tsiranavor, Avan (11).jpg|[[Սուրբ Կաթողիկե Ծիրանավոր եկեղեցի]]
File:Sb Hovanes Church, Avan, Yerevan3.JPG|Սուրբ Հովհաննես եկեղեցի
Եկեղեցի Ս. Աստվածածին (13).JPG|Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի
Narek Monument 1.jpg|[[Նարեկ (հուշարձան, Երևան)|«Նարեկ»]] հուշարձանը Նարեկացի թաղամասում (քանդակագործ՝ [[Համլետ Մատինյան]])
File:Jardin Botanique Yerevan.JPG|Երևանի բուսաբանական այգի
Avan District (5).jpg|[[Երևանի բուսաբանական այգի]]
Avan District (6).jpg|Երևանի բուսաբանական այգու մուտքը
Avan District (1).jpg|Ավանի թիվ 170 ավագ դպրոցի խաղահրապարակը
Avan District (2).jpg|Ավանի մշակույթի տունը
Եկեղեցի Ս. Աստվածածին.JPG
Avan District (4).jpg|Ավետիք Իսահակյանի կիսանդրին Ավանի Իսահակյան թաղամասում
Avan District (3).jpg
Ավան Առինջ մուտք.jpg|Ավան Առինջի մուտքի հուշարձանը
Avan District (7).jpg|«Ընտանիք» զբոսայգու [[Սուրբ ընտանիք (հուշարձան, Ավան-Առինջ)|«Սուրբ ընտանիք» հուշարձանը]]
Հյուսիսային ավտոկայարան, ArmAg.jpg|Հյուսիսային ավտոկայարան
&lt;/gallery&gt;

== Տես նաև ==
* [[Երևանի վարչական բաժանում]]

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

== Արտաքին հղումներ ==
* [http://geonames.nga.mil/namesgaz/detaillinksearch.asp?G_NAME=%2732FA881E73283774E0440003BA962ED3%27&amp;Diacritics=DC Avan district at GEOnet Names Server] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210421182922/https://geonames.nga.mil/namesgaz/detaillinksearch.asp?G_NAME=%2732FA881E73283774E0440003BA962ED3%27&amp;Diacritics=DC |date=2021-04-21 }}
* [http://www.armstat.am/file/doc/82.pdf Report of the results of the 2001 Armenian Census, National Statistical Service of the Republic of Armenia]
{{ՀՍՀ|հատոր=1|էջ=603}}
{{Երևանի վարչական բաժանում}}

[[Կատեգորիա:Ավան վարչական շրջան]]</text>
      <sha1>dvae8fg0wmx994wgof8i3b0iuabon1d</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486025</id>
      <parentid>8486018</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T13:35:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>GeoO</username>
        <id>14988</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5979" xml:space="preserve">{{այլ|Ավան (այլ կիրառումներ)}}{{Տեղեկաքարտ Վարչական միավոր|ղեկավարի պաշտոն=Վարչական շրջանի ղեկավար|ղեկավար=Վահե Հակոբյան}}

'''Ավան''', [[Հայաստանի Հանրապետություն|Հայաստանի Հանրապետության]] [[մայրաքաղաք]] [[Երևան]]ի [[Երևանի վարչական բաժանում|վարչական շրջաններից մեկը]]։ Այն գտնվում է քաղաքի հյուսիսարևելյան մասում։ 2015 թվականի տվյալներով՝ վարչական շրջանում բնակվում է 53 000 մարդ։ Տեղակայված է [[Հրազդան գետ|Հրազդան]] գետի ձախ ափին։

== Անվանում ==
Ավան բառը հայերենում փոխառված է պահլավերենից, ունի «գյուղի» կամ «շենի» իմաստ։ Անցյալում, սովորաբար, «ավան» են կոչվել այն բնակավայրերը, որոնք պարսպապատ չեն եղել և դրանով էլ հենց տարբերվել են քաղաքներից։ Այսօր Երևանի վարչական շրջաններից մեկի կարգավիճակն ունեցող Ավանը հնում եղել է ինքնուրույն բնակավայր՝ Այրարատ նահանգի Կոտայք գավառի սահմաններում և դեռ 7-րդ դարի սկզբում եղել է կաթողիկոսանիստ վայր։

== Ընդհանուր նկարագիր ==
Ավան վարչական շրջանն ընդհանուր սահմաններ ունի [[Արաբկիր (վարչական շրջան)|Արաբկիր]], [[Նոր Նորք (վարչական շրջան)|Նոր Նորք]] և [[Քանաքեռ-Զեյթուն (վարչական շրջան)|Քանաքեռ-Զեյթուն]] վարչական շրջանների հետ։ Արտաքին սահմանագծով հարում է [[Կոտայքի մարզ]]ին&lt;ref&gt;[http://www.yerevan.am/am/districts/avan/ Տեղեկություն Ավան վարչական շրջանի մասին Երևանի քաղաքապետարանի կայքէջում]&lt;/ref&gt;։

Շրջանը բաժանված է 4 թաղամասերի՝ Հին Ավան, Նոր Ավան (Դանիել Վարուժան, Պետրոս Դուրյան, Եղիշե Չարենց, Ավետիք Իսահակյան, Հովհաննես Հովհաննիսյան, Սայաթ Նովա, Վալերի Բրյուսով, Հովհաննես Թումանյան, ՆահապետՔուչակ, Գրիգոր Նարեկացի), Ավան-Առինջ, Աղի Հանք։

== Եկեղեցիներ ==
* [[Սուրբ Կաթողիկե Ծիրանավոր եկեղեցի]]
* Սուրբ Հովհաննես եկեղեցի
* Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի, Ավան

== Հուշարձաններ ==
* [[Նարեկ (հուշարձան, Երևան)]]
* Ավետիք Իսահակյանի կիսանդրի (Իսահակյան թաղամաս)
* [[Սուրբ ընտանիք (հուշարձան, Ավան-Առինջ)|«Սուրբ ընտանիք» քանդակ (Ավան-Առինջ)]]

== Փողոցներ և այգիներ ==
* [[Հրաչյա Աճառյան փողոց]]
* [[Նվեր Սաֆարյան փողոց]]
* [[Մարշալ Բաբաջանյան փողոց]]
* Մարշալ Խուդյակովի փողոց
* Ալմաթիի փողոց
* Թամրուչի փողոց
* [[Դուշանբեի փողոց]]
* [[Ավանի այգի]]
* [[Երևանի բուսաբանական այգի]]
* Ընտանիք այգի

== Պատկերասրահ ==
&lt;gallery mode=&quot;packed&quot;&gt;
Avan District.jpg
Avan District, Yerevan.jpg
St Katoghike Tsiranavor, Avan (11).jpg|[[Սուրբ Կաթողիկե Ծիրանավոր եկեղեցի]]
File:Sb Hovanes Church, Avan, Yerevan3.JPG|Սուրբ Հովհաննես եկեղեցի
Եկեղեցի Ս. Աստվածածին (13).JPG|Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի
Narek Monument 1.jpg|[[Նարեկ (հուշարձան, Երևան)|«Նարեկ»]] հուշարձանը Նարեկացի թաղամասում (քանդակագործ՝ [[Համլետ Մատինյան]])
File:Jardin Botanique Yerevan.JPG|Երևանի բուսաբանական այգի
Avan District (5).jpg|[[Երևանի բուսաբանական այգի]]
Avan District (6).jpg|Երևանի բուսաբանական այգու մուտքը
Avan District (1).jpg|Ավանի թիվ 170 ավագ դպրոցի խաղահրապարակը
Avan District (2).jpg|Ավանի մշակույթի տունը
Եկեղեցի Ս. Աստվածածին.JPG
Avan District (4).jpg|Ավետիք Իսահակյանի կիսանդրին Ավանի Իսահակյան թաղամասում
Avan District (3).jpg
Ավան Առինջ մուտք.jpg|Ավան Առինջի մուտքի հուշարձանը
Avan District (7).jpg|«Ընտանիք» զբոսայգու [[Սուրբ ընտանիք (հուշարձան, Ավան-Առինջ)|«Սուրբ ընտանիք» հուշարձանը]]
Հյուսիսային ավտոկայարան, ArmAg.jpg|Հյուսիսային ավտոկայարան
&lt;/gallery&gt;

== Տես նաև ==
* [[Երևանի վարչական բաժանում]]

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

== Արտաքին հղումներ ==
* [http://geonames.nga.mil/namesgaz/detaillinksearch.asp?G_NAME=%2732FA881E73283774E0440003BA962ED3%27&amp;Diacritics=DC Avan district at GEOnet Names Server] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210421182922/https://geonames.nga.mil/namesgaz/detaillinksearch.asp?G_NAME=%2732FA881E73283774E0440003BA962ED3%27&amp;Diacritics=DC |date=2021-04-21 }}
* [http://www.armstat.am/file/doc/82.pdf Report of the results of the 2001 Armenian Census, National Statistical Service of the Republic of Armenia]
{{ՀՍՀ|հատոր=1|էջ=603}}
{{Երևանի վարչական բաժանում}}

[[Կատեգորիա:Ավան վարչական շրջան]]</text>
      <sha1>l1l09i4cg8gq8j266e2pegk576znxpk</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Նոր Նորք վարչական շրջան</title>
    <ns>0</ns>
    <id>520238</id>
    <revision>
      <id>8486003</id>
      <parentid>8277146</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T13:13:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>GeoO</username>
        <id>14988</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9032" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Վարչական միավոր
 |գույն1 ={{հիմնական գույն}}
 |հայերեն անվանում = Նոր Նորք
 |բնօրինակ անվանում = 
 |զինանշան = 
 |զինանշանի նկարագրում = 
 |դրոշ = 
 |դրոշի նկարագրում = 
 |երկիր = Հայաստան
 |հիմն = 
 |կարգավիճակ = շրջան
 |մտնում է = [[Երևան]]ի մեջ
 |ներառում է = 
 |վարչական կենտրոն = 
 |խոշորագույն քաղաք = 
 |խոշոր քաղաքներ = 
 |կազմավորման թվական = 
 |ղեկավար = [[Սուրեն Ղամբարյան]]
  |ղեկավարի պաշտոն =Ղեկավար
 |ղեկավար2 = 
  |ղեկավարի պաշտոն2 =  
 |ՀՆԱ = 
  |ՀՆԱ-ի թվական = 
  |տեղը ըստ ՀՆԱ-ի = 
  |ՀՆԱ մեկ շնչի հաշվով = 
  |տեղը ըստ ՀՆԱ-ի մեկ շնչի հաշվով = 
 |լեզու = [[հայերեն]]
 |լեզուներ = 
 |բնակչություն = 129 900&lt;ref name=HH_mshtakan_bnakchutyuny_2015_hulisi_1-i_drutyamb&gt;{{cite web|url=http://armstat.am/file/article/bnakch_01.07.2015.pdf |title=Հայաստանի Հանրապետության մշտական բնակչության թվաքանակը 2015 թվականի հուլիսի մեկի դրությամբ|date= |accessdate=2015 Օգոստոսի 9}}&lt;/ref&gt;
 |մարդահամարի թվական = 2015
  |տոկոսը բնակչությունից = 
  |տեղը ըստ բնակչության = 
  |խտություն = 
  |տեղը ըստ խտության = 
  |ազգային կազմ = 
  |կրոնական կազմ = 
 |տարածք = 1, 440 հա
  |տոկոսը տարածքից = 
  |տեղը ըստ տարածքի = 
 |առավելագույն բարձրություն =  
 |միջին բարձրություն = 
 |նվազագույն բարձրություն = 
 |լայնք = 
 |երկայնք = 
 |միավորը երկրի քարտեզին = Գայի արձան.JPG
 |քարտեզի չափ =300px
 |վարչական միավորի քարտեզ = Yerevan-Districts-hy-Nor-Nork-District.svg
 |պատմական շրջան = 
 |ժամային գոտի = [[UTC+4]]
 |հապավում = 
 |ISO = 
 |FIPS = 
 |հեռախոսային կոդ = 
 |փոստային ինդեքսներ = 
 |Ինտերնետ-դոմեն = 
 |ավտոմոբիլային կոդ = 
 |կայք = http://www.nor-norq.am
 |վիքիպահեստում = Nor Nork
 |ծանոթագրություններ = 
}}
'''Նոր Նորք''', [[Հայաստան]]ի [[մայրաքաղաք]] [[Երևանի վարչական բաժանում|Երևանի վարչական շրջաններից]] մեկը։ Ընդգրկում է Նոր Նորքի 1-ից 9-րդ զանգվածները և Ջրվեժի «Բանավան» ու «Մայակ» թաղամասերը։ Ընդհանուր սահմաններ ունի [[Ավան վարչական շրջան|Ավան]], [[Էրեբունի (վարչական շրջան)|Էրեբունի]], [[Կենտրոն (Երևանի վարչական շրջան)|Կենտրոն]], [[Նորք-Մարաշ (վարչական շրջան)|Նորք-Մարաշ]] և [[Քանաքեռ-Զեյթուն (վարչական շրջան)|Քանաքեռ-Զեյթուն]] վարչական շրջանների հետ։ Արտաքին սահմանագծով հարում է [[Կոտայքի մարզ]]ին&lt;ref&gt;[http://www.yerevan.am/am/districts/nor-nork/ Նոր Նորք վարչական շրջան]&lt;/ref&gt;։ 

inst:norhovhannissyan 

== Պատմություն ==
Նոր Նորք համայնքը կազմավորվել է 1966 թվականին։ Այս համայնքում է գտնվում [[Երևան|մայրաքաղաքի]] ամենաբարձրադիր վայրը Նոր-Նորք համայնքի [[Սուրբ Սարգիս եկեղեցի (Երևանի Նոր Նորք թաղամաս)|Սուրբ Սարգիս եկեղեցուն]] հարակից բլուրը՝ ծովի մակարդակից 1370 մետր բարձրությամբ։

Նոր Նորք համայնքում կան 671 բազմաբնակարան շենք, հանրակրթական 20 և 1 հատուկ գիշերօթիկ դպրոց, Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան, 22 մանկապարտեզ, 2 քոլեջ, 1 արհեստագործական ուսումնարան, կենտրանական գրադարան, մշակույթի կենտրոն, 1 երաժշտական և 1 արվեստի դպրոց, Վազգեն Սարգսյանի անվան ռազմական ինստիտուտը, 4 մարզադպրոց, ուսումնամեթոդական, գիտաարտադրական կենտրոն, [[«Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ» բժշկական կենտրոն]]ը, 3 համաբուժարան, Նանսենի անվան թանգարանը, գործում են 2 գիտահետազոտական ինստիտուտ, շինարարական 58 և տրանսպորտային 34 ձեռնարկություններ, 11 կապի հանգույց, 4 գետնանցում, 3 լողավազան, 19 մարզահրապարակ, 24 ապաստարան։

Քաղաքի պատմամշակութային արժեքներից համայնքում կան 29 հուշարձան, 10 կոթող, 15 արձան, 6 տապանաքար. 4 խաչքար և 1 ջրանցք։

Նոր Նորքում են գտնվում Ջրաշխարհը, Ավանգարդ-Մոթորսը, Եվրոթերմը, Հայ կոլան, Գապեքսը, Գաջ ԲԲԸ, Ավտոմատիկա, Վան, Կոնեկտ, Էլեկտրոմաշ, Պրոգրես, Լազերային տեխնիկա, Էլտե պիրկալ, Սիգարոն, Նեյրոն, Սելենա և այլ գործարաններ ու ձեռնարկություններ&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.officespace.am/%D4%B5%D6%80%D6%87%D5%A1%D5%B6/%D5%86%D5%B8%D6%80-%D5%86%D5%B8%D6%80%D6%84/ |title=Նոր Նորք |accessdate=2015-01-06 |archive-date=2016-02-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160215172037/http://www.officespace.am/%D4%B5%D6%80%D6%87%D5%A1%D5%B6/%D5%86%D5%B8%D6%80-%D5%86%D5%B8%D6%80%D6%84/ |dead-url=yes }}&lt;/ref&gt;։

== Փողոցներ, հրապարակներ, զբոսայգիներ ==
* Գայի պողոտա
* [[Սուրեն Նազարյանի անվան պուրակ (Երևան)]]
* [[Նանսենի անվան այգի (Երևան)]]
* [[Թաթուլ Կրպեյանի անվան զբոսայգի (Երևան)|Թաթուլ Կրպեյանի անվան այգի]]
* Տիգրան Մեծ զբոսայգի
* [[Ջրաշխարհ (Երևան)]]

== Հուշարձաններ ==
* [[Տորք Անգեղի հուշարձան (Երևան)]]
* [[Հայկ նահապետի արձան (Երևան)]]
* [[Տիգրան Մեծի հուշարձան (Երևան, Նոր Նորք)]]
* [[Մայրություն (քանդակ, Երևան)]]
* [[Հրանտ Մաթևոսյանի հուշարձան (Երևան, Նոր Նորք)]]
* [[Բայրոն (արձան, Երևան)]]
* [[Կարեն Դեմիրճյանի կիսանդրի (Երևան)]]

== Տաճարներ ==
* [[Սուրբ Սարգիս եկեղեցի (Երևանի Նոր Նորք թաղամաս)]]
* [[Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի (Նոր Նորք)|Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի]]

== Պատկերասրահ ==
&lt;center&gt;&lt;gallery widths=&quot;210&quot; heights=&quot;210&quot;&gt;
Nor Nork sign.jpg
File:Gay 3.JPG|[[Գայի (Հայկ Բժշկյանց) հուշարձան (Երևան)]]
File:Սուրբ Սարգիս եկեղեցի, Նոր Նորք, Երեւան.JPG| [[Սուրբ Սարգիս եկեղեցի (Երևանի Նոր Նորք թաղամաս)]]
File:Տիգրան Մեծ5.JPG|[[Տիգրան Մեծի հուշարձան (Երևան, Նոր Նորք)]]
File:«Մայրություն».jpg|[[Մայրություն (քանդակ, Երևան)]]
Tork Angegh.JPG|[[Տորք Անգեղի հուշարձան (Երևան)]]
Հայկ Նահապետի արձան.jpg|[[Հայկ նահապետի արձան (Երևան)]]
Նանսենի թանգարան (1).jpg|Նանսենի հուշարձանը համանուն թանգարանի առջև
Նանսենի թանգարան.jpg|Նանսենի թանգարան և [[Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի (Նոր Նորք)|Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի]]
WaterWorld Yerevan.jpg|[[Ջրաշխարհ (Երևան)|Ջրաշխարհ]]
Վիշապաքար (1).JPG|Վիշապաքար
Արարատ1.JPG|«Արարատ»
&lt;/gallery&gt;&lt;/center&gt;

== Տես նաև ==
* [[Երևանի վարչական բաժանում]]
* [[Նոր Նորք վարչական շրջանի պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների ցանկ (Երևան)]]

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}
== Արտաքին հղումներ ==
* [https://my.mamul.am/nornorq Նոր Նորք վարչական շրջան, մամուլի խոսնակ]

{{Երևանի վարչական բաժանում}}

[[Կատեգորիա:Նոր Նորք վարչական շրջան]]</text>
      <sha1>b6yal79bsvwo10mix9jj8erngk3l41p</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486004</id>
      <parentid>8486003</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T13:14:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>GeoO</username>
        <id>14988</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9080" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Վարչական միավոր
 |գույն1 ={{հիմնական գույն}}
 |հայերեն անվանում = Նոր Նորք
 |բնօրինակ անվանում = 
 |զինանշան = 
 |զինանշանի նկարագրում = 
 |դրոշ = 
 |դրոշի նկարագրում = 
 |երկիր = Հայաստան
 |հիմն = 
 |կարգավիճակ = [[Երևանի վարչական բաժանում{{!}}վարչական շրջան]]
 |մտնում է = [[Երևան]]ի մեջ
 |ներառում է = 
 |վարչական կենտրոն = 
 |խոշորագույն քաղաք = 
 |խոշոր քաղաքներ = 
 |կազմավորման թվական = 
 |ղեկավար = [[Սուրեն Ղամբարյան]]
  |ղեկավարի պաշտոն =Ղեկավար
 |ղեկավար2 = 
  |ղեկավարի պաշտոն2 =  
 |ՀՆԱ = 
  |ՀՆԱ-ի թվական = 
  |տեղը ըստ ՀՆԱ-ի = 
  |ՀՆԱ մեկ շնչի հաշվով = 
  |տեղը ըստ ՀՆԱ-ի մեկ շնչի հաշվով = 
 |լեզու = [[հայերեն]]
 |լեզուներ = 
 |բնակչություն = 129 900&lt;ref name=HH_mshtakan_bnakchutyuny_2015_hulisi_1-i_drutyamb&gt;{{cite web|url=http://armstat.am/file/article/bnakch_01.07.2015.pdf |title=Հայաստանի Հանրապետության մշտական բնակչության թվաքանակը 2015 թվականի հուլիսի մեկի դրությամբ|date= |accessdate=2015 Օգոստոսի 9}}&lt;/ref&gt;
 |մարդահամարի թվական = 2015
  |տոկոսը բնակչությունից = 
  |տեղը ըստ բնակչության = 
  |խտություն = 
  |տեղը ըստ խտության = 
  |ազգային կազմ = 
  |կրոնական կազմ = 
 |տարածք = 1, 440 հա
  |տոկոսը տարածքից = 
  |տեղը ըստ տարածքի = 
 |առավելագույն բարձրություն =  
 |միջին բարձրություն = 
 |նվազագույն բարձրություն = 
 |լայնք = 
 |երկայնք = 
 |միավորը երկրի քարտեզին = Գայի արձան.JPG
 |քարտեզի չափ =300px
 |վարչական միավորի քարտեզ = Yerevan-Districts-hy-Nor-Nork-District.svg
 |պատմական շրջան = 
 |ժամային գոտի = [[UTC+4]]
 |հապավում = 
 |ISO = 
 |FIPS = 
 |հեռախոսային կոդ = 
 |փոստային ինդեքսներ = 
 |Ինտերնետ-դոմեն = 
 |ավտոմոբիլային կոդ = 
 |կայք = http://www.nor-norq.am
 |վիքիպահեստում = Nor Nork
 |ծանոթագրություններ = 
}}
'''Նոր Նորք''', [[Հայաստան]]ի [[մայրաքաղաք]] [[Երևանի վարչական բաժանում|Երևանի վարչական շրջաններից]] մեկը։ Ընդգրկում է Նոր Նորքի 1-ից 9-րդ զանգվածները և Ջրվեժի «Բանավան» ու «Մայակ» թաղամասերը։ Ընդհանուր սահմաններ ունի [[Ավան վարչական շրջան|Ավան]], [[Էրեբունի (վարչական շրջան)|Էրեբունի]], [[Կենտրոն (Երևանի վարչական շրջան)|Կենտրոն]], [[Նորք-Մարաշ (վարչական շրջան)|Նորք-Մարաշ]] և [[Քանաքեռ-Զեյթուն (վարչական շրջան)|Քանաքեռ-Զեյթուն]] վարչական շրջանների հետ։ Արտաքին սահմանագծով հարում է [[Կոտայքի մարզ]]ին&lt;ref&gt;[http://www.yerevan.am/am/districts/nor-nork/ Նոր Նորք վարչական շրջան]&lt;/ref&gt;։ 

== Պատմություն ==
Նոր Նորք համայնքը կազմավորվել է 1966 թվականին։ Այս համայնքում է գտնվում [[Երևան|մայրաքաղաքի]] ամենաբարձրադիր վայրը Նոր-Նորք համայնքի [[Սուրբ Սարգիս եկեղեցի (Երևանի Նոր Նորք թաղամաս)|Սուրբ Սարգիս եկեղեցուն]] հարակից բլուրը՝ ծովի մակարդակից 1370 մետր բարձրությամբ։

Նոր Նորք համայնքում կան 671 բազմաբնակարան շենք, հանրակրթական 20 և 1 հատուկ գիշերօթիկ դպրոց, Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան, 22 մանկապարտեզ, 2 քոլեջ, 1 արհեստագործական ուսումնարան, կենտրանական գրադարան, մշակույթի կենտրոն, 1 երաժշտական և 1 արվեստի դպրոց, Վազգեն Սարգսյանի անվան ռազմական ինստիտուտը, 4 մարզադպրոց, ուսումնամեթոդական, գիտաարտադրական կենտրոն, [[«Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ» բժշկական կենտրոն]]ը, 3 համաբուժարան, Նանսենի անվան թանգարանը, գործում են 2 գիտահետազոտական ինստիտուտ, շինարարական 58 և տրանսպորտային 34 ձեռնարկություններ, 11 կապի հանգույց, 4 գետնանցում, 3 լողավազան, 19 մարզահրապարակ, 24 ապաստարան։

Քաղաքի պատմամշակութային արժեքներից համայնքում կան 29 հուշարձան, 10 կոթող, 15 արձան, 6 տապանաքար. 4 խաչքար և 1 ջրանցք։

Նոր Նորքում են գտնվում Ջրաշխարհը, Ավանգարդ-Մոթորսը, Եվրոթերմը, Հայ կոլան, Գապեքսը, Գաջ ԲԲԸ, Ավտոմատիկա, Վան, Կոնեկտ, Էլեկտրոմաշ, Պրոգրես, Լազերային տեխնիկա, Էլտե պիրկալ, Սիգարոն, Նեյրոն, Սելենա և այլ գործարաններ ու ձեռնարկություններ&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.officespace.am/%D4%B5%D6%80%D6%87%D5%A1%D5%B6/%D5%86%D5%B8%D6%80-%D5%86%D5%B8%D6%80%D6%84/ |title=Նոր Նորք |accessdate=2015-01-06 |archive-date=2016-02-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160215172037/http://www.officespace.am/%D4%B5%D6%80%D6%87%D5%A1%D5%B6/%D5%86%D5%B8%D6%80-%D5%86%D5%B8%D6%80%D6%84/ |dead-url=yes }}&lt;/ref&gt;։

== Փողոցներ, հրապարակներ, զբոսայգիներ ==
* Գայի պողոտա
* [[Սուրեն Նազարյանի անվան պուրակ (Երևան)]]
* [[Նանսենի անվան այգի (Երևան)]]
* [[Թաթուլ Կրպեյանի անվան զբոսայգի (Երևան)|Թաթուլ Կրպեյանի անվան այգի]]
* Տիգրան Մեծ զբոսայգի
* [[Ջրաշխարհ (Երևան)]]

== Հուշարձաններ ==
* [[Տորք Անգեղի հուշարձան (Երևան)]]
* [[Հայկ նահապետի արձան (Երևան)]]
* [[Տիգրան Մեծի հուշարձան (Երևան, Նոր Նորք)]]
* [[Մայրություն (քանդակ, Երևան)]]
* [[Հրանտ Մաթևոսյանի հուշարձան (Երևան, Նոր Նորք)]]
* [[Բայրոն (արձան, Երևան)]]
* [[Կարեն Դեմիրճյանի կիսանդրի (Երևան)]]

== Տաճարներ ==
* [[Սուրբ Սարգիս եկեղեցի (Երևանի Նոր Նորք թաղամաս)]]
* [[Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի (Նոր Նորք)|Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի]]

== Պատկերասրահ ==
&lt;center&gt;&lt;gallery widths=&quot;210&quot; heights=&quot;210&quot;&gt;
Nor Nork sign.jpg
File:Gay 3.JPG|[[Գայի (Հայկ Բժշկյանց) հուշարձան (Երևան)]]
File:Սուրբ Սարգիս եկեղեցի, Նոր Նորք, Երեւան.JPG| [[Սուրբ Սարգիս եկեղեցի (Երևանի Նոր Նորք թաղամաս)]]
File:Տիգրան Մեծ5.JPG|[[Տիգրան Մեծի հուշարձան (Երևան, Նոր Նորք)]]
File:«Մայրություն».jpg|[[Մայրություն (քանդակ, Երևան)]]
Tork Angegh.JPG|[[Տորք Անգեղի հուշարձան (Երևան)]]
Հայկ Նահապետի արձան.jpg|[[Հայկ նահապետի արձան (Երևան)]]
Նանսենի թանգարան (1).jpg|Նանսենի հուշարձանը համանուն թանգարանի առջև
Նանսենի թանգարան.jpg|Նանսենի թանգարան և [[Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի (Նոր Նորք)|Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի]]
WaterWorld Yerevan.jpg|[[Ջրաշխարհ (Երևան)|Ջրաշխարհ]]
Վիշապաքար (1).JPG|Վիշապաքար
Արարատ1.JPG|«Արարատ»
&lt;/gallery&gt;&lt;/center&gt;

== Տես նաև ==
* [[Երևանի վարչական բաժանում]]
* [[Նոր Նորք վարչական շրջանի պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների ցանկ (Երևան)]]

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}
== Արտաքին հղումներ ==
* [https://my.mamul.am/nornorq Նոր Նորք վարչական շրջան, մամուլի խոսնակ]

{{Երևանի վարչական բաժանում}}

[[Կատեգորիա:Նոր Նորք վարչական շրջան]]</text>
      <sha1>fghl8i9mmurfip0nt2mk6915uyaqffq</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486385</id>
      <parentid>8486004</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T07:42:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>GeoO</username>
        <id>14988</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8435" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Վարչական միավոր
 |գույն1 ={{հիմնական գույն}}
 |հայերեն անվանում = Նոր Նորք
 |բնօրինակ անվանում = 
 |զինանշան = 
 |զինանշանի նկարագրում = 
 |դրոշ = 
 |դրոշի նկարագրում = 
 |երկիր = Հայաստան
 |հիմն = 
 |կարգավիճակ = [[Երևանի վարչական բաժանում{{!}}վարչական շրջան]]
 |մտնում է = [[Երևան]]ի մեջ
 |ներառում է = 
 |վարչական կենտրոն = 
 |խոշորագույն քաղաք = 
 |խոշոր քաղաքներ = 
 |կազմավորման թվական = 
 |ղեկավար = [[Սուրեն Ղամբարյան]]
  |ղեկավարի պաշտոն =Ղեկավար
 |ղեկավար2 = 
  |ղեկավարի պաշտոն2 =  
 |ՀՆԱ = 
  |ՀՆԱ-ի թվական = 
  |տեղը ըստ ՀՆԱ-ի = 
  |ՀՆԱ մեկ շնչի հաշվով = 
  |տեղը ըստ ՀՆԱ-ի մեկ շնչի հաշվով = 
 |լեզու = [[հայերեն]]
 |լեզուներ = 
 |մարդահամարի թվական = 2015
  |խտություն = 
  |տեղը ըստ խտության = 
  |ազգային կազմ = 
  |կրոնական կազմ = 
 |տարածք = 1, 440 հա
  |տոկոսը տարածքից = 
  |տեղը ըստ տարածքի = 
 |առավելագույն բարձրություն =  
 |միջին բարձրություն = 
 |նվազագույն բարձրություն = 
 |լայնք = 
 |երկայնք = 
 |քարտեզի չափ =300px
 |պատմական շրջան = 
 |ժամային գոտի = [[UTC+4]]
 |հապավում = 
 |ISO = 
 |FIPS = 
 |հեռախոսային կոդ = 
 |փոստային ինդեքսներ = 
 |Ինտերնետ-դոմեն = 
 |ավտոմոբիլային կոդ = 
 |կայք = http://www.nor-norq.am
 |վիքիպահեստում = Nor Nork
 |ծանոթագրություններ = 
}}
'''Նոր Նորք''', [[Հայաստան]]ի [[մայրաքաղաք]] [[Երևանի վարչական բաժանում|Երևանի վարչական շրջաններից]] մեկը։ Ընդգրկում է Նոր Նորքի 1-ից 9-րդ զանգվածները և Ջրվեժի «Բանավան» ու «Մայակ» թաղամասերը։ Ընդհանուր սահմաններ ունի [[Ավան վարչական շրջան|Ավան]], [[Էրեբունի (վարչական շրջան)|Էրեբունի]], [[Կենտրոն (Երևանի վարչական շրջան)|Կենտրոն]], [[Նորք-Մարաշ (վարչական շրջան)|Նորք-Մարաշ]] և [[Քանաքեռ-Զեյթուն (վարչական շրջան)|Քանաքեռ-Զեյթուն]] վարչական շրջանների հետ։ Արտաքին սահմանագծով հարում է [[Կոտայքի մարզ]]ին&lt;ref&gt;[http://www.yerevan.am/am/districts/nor-nork/ Նոր Նորք վարչական շրջան]&lt;/ref&gt;։ 

== Պատմություն ==
Նոր Նորք համայնքը կազմավորվել է 1966 թվականին։ Այս համայնքում է գտնվում [[Երևան|մայրաքաղաքի]] ամենաբարձրադիր վայրը Նոր-Նորք համայնքի [[Սուրբ Սարգիս եկեղեցի (Երևանի Նոր Նորք թաղամաս)|Սուրբ Սարգիս եկեղեցուն]] հարակից բլուրը՝ ծովի մակարդակից 1370 մետր բարձրությամբ։

Նոր Նորք համայնքում կան 671 բազմաբնակարան շենք, հանրակրթական 20 և 1 հատուկ գիշերօթիկ դպրոց, Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան, 22 մանկապարտեզ, 2 քոլեջ, 1 արհեստագործական ուսումնարան, կենտրանական գրադարան, մշակույթի կենտրոն, 1 երաժշտական և 1 արվեստի դպրոց, Վազգեն Սարգսյանի անվան ռազմական ինստիտուտը, 4 մարզադպրոց, ուսումնամեթոդական, գիտաարտադրական կենտրոն, [[«Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ» բժշկական կենտրոն]]ը, 3 համաբուժարան, Նանսենի անվան թանգարանը, գործում են 2 գիտահետազոտական ինստիտուտ, շինարարական 58 և տրանսպորտային 34 ձեռնարկություններ, 11 կապի հանգույց, 4 գետնանցում, 3 լողավազան, 19 մարզահրապարակ, 24 ապաստարան։

Քաղաքի պատմամշակութային արժեքներից համայնքում կան 29 հուշարձան, 10 կոթող, 15 արձան, 6 տապանաքար. 4 խաչքար և 1 ջրանցք։

Նոր Նորքում են գտնվում Ջրաշխարհը, Ավանգարդ-Մոթորսը, Եվրոթերմը, Հայ կոլան, Գապեքսը, Գաջ ԲԲԸ, Ավտոմատիկա, Վան, Կոնեկտ, Էլեկտրոմաշ, Պրոգրես, Լազերային տեխնիկա, Էլտե պիրկալ, Սիգարոն, Նեյրոն, Սելենա և այլ գործարաններ ու ձեռնարկություններ&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.officespace.am/%D4%B5%D6%80%D6%87%D5%A1%D5%B6/%D5%86%D5%B8%D6%80-%D5%86%D5%B8%D6%80%D6%84/ |title=Նոր Նորք |accessdate=2015-01-06 |archive-date=2016-02-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160215172037/http://www.officespace.am/%D4%B5%D6%80%D6%87%D5%A1%D5%B6/%D5%86%D5%B8%D6%80-%D5%86%D5%B8%D6%80%D6%84/ |dead-url=yes }}&lt;/ref&gt;։

== Փողոցներ, հրապարակներ, զբոսայգիներ ==
* Գայի պողոտա
* [[Սուրեն Նազարյանի անվան պուրակ (Երևան)]]
* [[Նանսենի անվան այգի (Երևան)]]
* [[Թաթուլ Կրպեյանի անվան զբոսայգի (Երևան)|Թաթուլ Կրպեյանի անվան այգի]]
* Տիգրան Մեծ զբոսայգի
* [[Ջրաշխարհ (Երևան)]]

== Հուշարձաններ ==
* [[Տորք Անգեղի հուշարձան (Երևան)]]
* [[Հայկ նահապետի արձան (Երևան)]]
* [[Տիգրան Մեծի հուշարձան (Երևան, Նոր Նորք)]]
* [[Մայրություն (քանդակ, Երևան)]]
* [[Հրանտ Մաթևոսյանի հուշարձան (Երևան, Նոր Նորք)]]
* [[Բայրոն (արձան, Երևան)]]
* [[Կարեն Դեմիրճյանի կիսանդրի (Երևան)]]

== Տաճարներ ==
* [[Սուրբ Սարգիս եկեղեցի (Երևանի Նոր Նորք թաղամաս)]]
* [[Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի (Նոր Նորք)|Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի]]

== Պատկերասրահ ==
&lt;center&gt;&lt;gallery widths=&quot;210&quot; heights=&quot;210&quot;&gt;
Nor Nork sign.jpg
File:Gay 3.JPG|[[Գայի (Հայկ Բժշկյանց) հուշարձան (Երևան)]]
File:Սուրբ Սարգիս եկեղեցի, Նոր Նորք, Երեւան.JPG| [[Սուրբ Սարգիս եկեղեցի (Երևանի Նոր Նորք թաղամաս)]]
File:Տիգրան Մեծ5.JPG|[[Տիգրան Մեծի հուշարձան (Երևան, Նոր Նորք)]]
File:«Մայրություն».jpg|[[Մայրություն (քանդակ, Երևան)]]
Tork Angegh.JPG|[[Տորք Անգեղի հուշարձան (Երևան)]]
Հայկ Նահապետի արձան.jpg|[[Հայկ նահապետի արձան (Երևան)]]
Նանսենի թանգարան (1).jpg|Նանսենի հուշարձանը համանուն թանգարանի առջև
Նանսենի թանգարան.jpg|Նանսենի թանգարան և [[Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի (Նոր Նորք)|Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի]]
WaterWorld Yerevan.jpg|[[Ջրաշխարհ (Երևան)|Ջրաշխարհ]]
Վիշապաքար (1).JPG|Վիշապաքար
Արարատ1.JPG|«Արարատ»
&lt;/gallery&gt;&lt;/center&gt;

== Տես նաև ==
* [[Երևանի վարչական բաժանում]]
* [[Նոր Նորք վարչական շրջանի պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների ցանկ (Երևան)]]

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}
== Արտաքին հղումներ ==
* [https://my.mamul.am/nornorq Նոր Նորք վարչական շրջան, մամուլի խոսնակ]

{{Երևանի վարչական բաժանում}}

[[Կատեգորիա:Նոր Նորք վարչական շրջան]]</text>
      <sha1>d737wukujf84o2uh1xjtht3zjyf2tbq</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486386</id>
      <parentid>8486385</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T07:43:39Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>GeoO</username>
        <id>14988</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8395" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Վարչական միավոր
 |գույն1 ={{հիմնական գույն}}
 |հայերեն անվանում = Նոր Նորք
 |բնօրինակ անվանում = 
 |զինանշան = 
 |զինանշանի նկարագրում = 
 |դրոշ = 
 |դրոշի նկարագրում = 
 |երկիր = Հայաստան
 |հիմն = 
 |կարգավիճակ = [[Երևանի վարչական բաժանում{{!}}վարչական շրջան]]
 |մտնում է = [[Երևան]]ի մեջ
 |ներառում է = 
 |վարչական կենտրոն = 
 |խոշորագույն քաղաք = 
 |խոշոր քաղաքներ = 
 |կազմավորման թվական = 
 |ղեկավար = Արմեն Մհերյան
  |ղեկավարի պաշտոն =Ղեկավար
 |ղեկավար2 = 
  |ղեկավարի պաշտոն2 =  
 |ՀՆԱ = 
  |ՀՆԱ-ի թվական = 
  |տեղը ըստ ՀՆԱ-ի = 
  |ՀՆԱ մեկ շնչի հաշվով = 
  |տեղը ըստ ՀՆԱ-ի մեկ շնչի հաշվով = 
 |լեզու = [[հայերեն]]
 |լեզուներ = 
 |մարդահամարի թվական = 2015
  |խտություն = 
  |տեղը ըստ խտության = 
  |ազգային կազմ = 
  |կրոնական կազմ = 
 |տոկոսը տարածքից = 
  |տեղը ըստ տարածքի = 
 |առավելագույն բարձրություն =  
 |միջին բարձրություն = 
 |նվազագույն բարձրություն = 
 |լայնք = 
 |երկայնք = 
 |քարտեզի չափ =300px
 |պատմական շրջան = 
 |ժամային գոտի = [[UTC+4]]
 |հապավում = 
 |ISO = 
 |FIPS = 
 |հեռախոսային կոդ = 
 |փոստային ինդեքսներ = 
 |Ինտերնետ-դոմեն = 
 |ավտոմոբիլային կոդ = 
 |կայք = http://www.nor-norq.am
 |վիքիպահեստում = Nor Nork
 |ծանոթագրություններ = 
}}
'''Նոր Նորք''', [[Հայաստան]]ի [[մայրաքաղաք]] [[Երևանի վարչական բաժանում|Երևանի վարչական շրջաններից]] մեկը։ Ընդգրկում է Նոր Նորքի 1-ից 9-րդ զանգվածները և Ջրվեժի «Բանավան» ու «Մայակ» թաղամասերը։ Ընդհանուր սահմաններ ունի [[Ավան վարչական շրջան|Ավան]], [[Էրեբունի (վարչական շրջան)|Էրեբունի]], [[Կենտրոն (Երևանի վարչական շրջան)|Կենտրոն]], [[Նորք-Մարաշ (վարչական շրջան)|Նորք-Մարաշ]] և [[Քանաքեռ-Զեյթուն (վարչական շրջան)|Քանաքեռ-Զեյթուն]] վարչական շրջանների հետ։ Արտաքին սահմանագծով հարում է [[Կոտայքի մարզ]]ին&lt;ref&gt;[http://www.yerevan.am/am/districts/nor-nork/ Նոր Նորք վարչական շրջան]&lt;/ref&gt;։ 

== Պատմություն ==
Նոր Նորք համայնքը կազմավորվել է 1966 թվականին։ Այս համայնքում է գտնվում [[Երևան|մայրաքաղաքի]] ամենաբարձրադիր վայրը Նոր-Նորք համայնքի [[Սուրբ Սարգիս եկեղեցի (Երևանի Նոր Նորք թաղամաս)|Սուրբ Սարգիս եկեղեցուն]] հարակից բլուրը՝ ծովի մակարդակից 1370 մետր բարձրությամբ։

Նոր Նորք համայնքում կան 671 բազմաբնակարան շենք, հանրակրթական 20 և 1 հատուկ գիշերօթիկ դպրոց, Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան, 22 մանկապարտեզ, 2 քոլեջ, 1 արհեստագործական ուսումնարան, կենտրանական գրադարան, մշակույթի կենտրոն, 1 երաժշտական և 1 արվեստի դպրոց, Վազգեն Սարգսյանի անվան ռազմական ինստիտուտը, 4 մարզադպրոց, ուսումնամեթոդական, գիտաարտադրական կենտրոն, [[«Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ» բժշկական կենտրոն]]ը, 3 համաբուժարան, Նանսենի անվան թանգարանը, գործում են 2 գիտահետազոտական ինստիտուտ, շինարարական 58 և տրանսպորտային 34 ձեռնարկություններ, 11 կապի հանգույց, 4 գետնանցում, 3 լողավազան, 19 մարզահրապարակ, 24 ապաստարան։

Քաղաքի պատմամշակութային արժեքներից համայնքում կան 29 հուշարձան, 10 կոթող, 15 արձան, 6 տապանաքար. 4 խաչքար և 1 ջրանցք։

Նոր Նորքում են գտնվում Ջրաշխարհը, Ավանգարդ-Մոթորսը, Եվրոթերմը, Հայ կոլան, Գապեքսը, Գաջ ԲԲԸ, Ավտոմատիկա, Վան, Կոնեկտ, Էլեկտրոմաշ, Պրոգրես, Լազերային տեխնիկա, Էլտե պիրկալ, Սիգարոն, Նեյրոն, Սելենա և այլ գործարաններ ու ձեռնարկություններ&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.officespace.am/%D4%B5%D6%80%D6%87%D5%A1%D5%B6/%D5%86%D5%B8%D6%80-%D5%86%D5%B8%D6%80%D6%84/ |title=Նոր Նորք |accessdate=2015-01-06 |archive-date=2016-02-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160215172037/http://www.officespace.am/%D4%B5%D6%80%D6%87%D5%A1%D5%B6/%D5%86%D5%B8%D6%80-%D5%86%D5%B8%D6%80%D6%84/ |dead-url=yes }}&lt;/ref&gt;։

== Փողոցներ, հրապարակներ, զբոսայգիներ ==
* Գայի պողոտա
* [[Սուրեն Նազարյանի անվան պուրակ (Երևան)]]
* [[Նանսենի անվան այգի (Երևան)]]
* [[Թաթուլ Կրպեյանի անվան զբոսայգի (Երևան)|Թաթուլ Կրպեյանի անվան այգի]]
* Տիգրան Մեծ զբոսայգի
* [[Ջրաշխարհ (Երևան)]]

== Հուշարձաններ ==
* [[Տորք Անգեղի հուշարձան (Երևան)]]
* [[Հայկ նահապետի արձան (Երևան)]]
* [[Տիգրան Մեծի հուշարձան (Երևան, Նոր Նորք)]]
* [[Մայրություն (քանդակ, Երևան)]]
* [[Հրանտ Մաթևոսյանի հուշարձան (Երևան, Նոր Նորք)]]
* [[Բայրոն (արձան, Երևան)]]
* [[Կարեն Դեմիրճյանի կիսանդրի (Երևան)]]

== Տաճարներ ==
* [[Սուրբ Սարգիս եկեղեցի (Երևանի Նոր Նորք թաղամաս)]]
* [[Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի (Նոր Նորք)|Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի]]

== Պատկերասրահ ==
&lt;center&gt;&lt;gallery widths=&quot;210&quot; heights=&quot;210&quot;&gt;
Nor Nork sign.jpg
File:Gay 3.JPG|[[Գայի (Հայկ Բժշկյանց) հուշարձան (Երևան)]]
File:Սուրբ Սարգիս եկեղեցի, Նոր Նորք, Երեւան.JPG| [[Սուրբ Սարգիս եկեղեցի (Երևանի Նոր Նորք թաղամաս)]]
File:Տիգրան Մեծ5.JPG|[[Տիգրան Մեծի հուշարձան (Երևան, Նոր Նորք)]]
File:«Մայրություն».jpg|[[Մայրություն (քանդակ, Երևան)]]
Tork Angegh.JPG|[[Տորք Անգեղի հուշարձան (Երևան)]]
Հայկ Նահապետի արձան.jpg|[[Հայկ նահապետի արձան (Երևան)]]
Նանսենի թանգարան (1).jpg|Նանսենի հուշարձանը համանուն թանգարանի առջև
Նանսենի թանգարան.jpg|Նանսենի թանգարան և [[Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի (Նոր Նորք)|Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի]]
WaterWorld Yerevan.jpg|[[Ջրաշխարհ (Երևան)|Ջրաշխարհ]]
Վիշապաքար (1).JPG|Վիշապաքար
Արարատ1.JPG|«Արարատ»
&lt;/gallery&gt;&lt;/center&gt;

== Տես նաև ==
* [[Երևանի վարչական բաժանում]]
* [[Նոր Նորք վարչական շրջանի պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների ցանկ (Երևան)]]

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}
== Արտաքին հղումներ ==
* [https://my.mamul.am/nornorq Նոր Նորք վարչական շրջան, մամուլի խոսնակ]

{{Երևանի վարչական բաժանում}}

[[Կատեգորիա:Նոր Նորք վարչական շրջան]]</text>
      <sha1>1fkilhuktuumlyhthvm65s1vr9oaiu8</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486388</id>
      <parentid>8486386</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T07:46:40Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>GeoO</username>
        <id>14988</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8441" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Վարչական միավոր
 |գույն1 ={{հիմնական գույն}}
 |հայերեն անվանում = Նոր Նորք
 |բնօրինակ անվանում = 
 |զինանշան = 
 |զինանշանի նկարագրում = 
 |դրոշ = 
 |դրոշի նկարագրում = 
 |երկիր = Հայաստան
 |հիմն = 
 |կարգավիճակ = [[Երևանի վարչական բաժանում{{!}}վարչական շրջան]]
 |մտնում է = [[Երևան]]ի մեջ
 |ներառում է = 
 |վարչական կենտրոն = 
 |խոշորագույն քաղաք = 
 |խոշոր քաղաքներ = 
 |կազմավորման թվական = 
 |ղեկավար = Արմեն Մհերյան
  |ղեկավարի պաշտոն =Ղեկավար
 |ղեկավար2 = 
  |ղեկավարի պաշտոն2 =  
 |ՀՆԱ = 
  |ՀՆԱ-ի թվական = 
  |տեղը ըստ ՀՆԱ-ի = 
  |ՀՆԱ մեկ շնչի հաշվով = 
  |տեղը ըստ ՀՆԱ-ի մեկ շնչի հաշվով = 
 |լեզու = [[հայերեն]]
 |լեզուներ = 
 |մարդահամարի թվական = 2015
  |խտություն = 
  |տեղը ըստ խտության = 
  |ազգային կազմ = 
  |կրոնական կազմ = 
 |տոկոսը տարածքից = 
  |տեղը ըստ տարածքի = 
 |առավելագույն բարձրություն =  
 |միջին բարձրություն = 
 |նվազագույն բարձրություն = 
 |լայնք = 
 |երկայնք = 
 |քարտեզի չափ =300px
 |պատմական շրջան = 
 |ժամային գոտի = [[UTC+4]]
 |հապավում = 
 |ISO = 
 |FIPS = 
 |հեռախոսային կոդ = 
 |փոստային ինդեքսներ = 
 |Ինտերնետ-դոմեն = 
 |ավտոմոբիլային կոդ = 
 |կայք = http://www.nor-norq.am
 |վիքիպահեստում = Nor Nork
 |ծանոթագրություններ = 
}}
'''Նոր Նորք''', [[Հայաստան]]ի [[մայրաքաղաք]] [[Երևանի վարչական բաժանում|Երևանի վարչական շրջաններից]] մեկը։ Ընդգրկում է Նոր Նորքի 1-ից 9-րդ զանգվածները և Ջրվեժի «Բանավան» ու «Մայակ» թաղամասերը։ Ընդհանուր սահմաններ ունի [[Ավան վարչական շրջան|Ավան]], [[Էրեբունի (վարչական շրջան)|Էրեբունի]], [[Կենտրոն (Երևանի վարչական շրջան)|Կենտրոն]], [[Նորք-Մարաշ (վարչական շրջան)|Նորք-Մարաշ]] և [[Քանաքեռ-Զեյթուն (վարչական շրջան)|Քանաքեռ-Զեյթուն]] վարչական շրջանների հետ։ Արտաքին սահմանագծով հարում է [[Կոտայքի մարզ]]ին&lt;ref&gt;[http://www.yerevan.am/am/districts/nor-nork/ Նոր Նորք վարչական շրջան]&lt;/ref&gt;։ 

Բնակչությունը՝ {{Բնակ}}։ 

== Պատմություն ==
Նոր Նորք համայնքը կազմավորվել է 1966 թվականին։ Այս համայնքում է գտնվում [[Երևան|մայրաքաղաքի]] ամենաբարձրադիր վայրը Նոր-Նորք համայնքի [[Սուրբ Սարգիս եկեղեցի (Երևանի Նոր Նորք թաղամաս)|Սուրբ Սարգիս եկեղեցուն]] հարակից բլուրը՝ ծովի մակարդակից 1370 մետր բարձրությամբ։

Նոր Նորք համայնքում կան 671 բազմաբնակարան շենք, հանրակրթական 20 և 1 հատուկ գիշերօթիկ դպրոց, Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան, 22 մանկապարտեզ, 2 քոլեջ, 1 արհեստագործական ուսումնարան, կենտրանական գրադարան, մշակույթի կենտրոն, 1 երաժշտական և 1 արվեստի դպրոց, Վազգեն Սարգսյանի անվան ռազմական ինստիտուտը, 4 մարզադպրոց, ուսումնամեթոդական, գիտաարտադրական կենտրոն, [[«Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ» բժշկական կենտրոն]]ը, 3 համաբուժարան, Նանսենի անվան թանգարանը, գործում են 2 գիտահետազոտական ինստիտուտ, շինարարական 58 և տրանսպորտային 34 ձեռնարկություններ, 11 կապի հանգույց, 4 գետնանցում, 3 լողավազան, 19 մարզահրապարակ, 24 ապաստարան։

Քաղաքի պատմամշակութային արժեքներից համայնքում կան 29 հուշարձան, 10 կոթող, 15 արձան, 6 տապանաքար. 4 խաչքար և 1 ջրանցք։

Նոր Նորքում են գտնվում Ջրաշխարհը, Ավանգարդ-Մոթորսը, Եվրոթերմը, Հայ կոլան, Գապեքսը, Գաջ ԲԲԸ, Ավտոմատիկա, Վան, Կոնեկտ, Էլեկտրոմաշ, Պրոգրես, Լազերային տեխնիկա, Էլտե պիրկալ, Սիգարոն, Նեյրոն, Սելենա և այլ գործարաններ ու ձեռնարկություններ&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.officespace.am/%D4%B5%D6%80%D6%87%D5%A1%D5%B6/%D5%86%D5%B8%D6%80-%D5%86%D5%B8%D6%80%D6%84/ |title=Նոր Նորք |accessdate=2015-01-06 |archive-date=2016-02-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160215172037/http://www.officespace.am/%D4%B5%D6%80%D6%87%D5%A1%D5%B6/%D5%86%D5%B8%D6%80-%D5%86%D5%B8%D6%80%D6%84/ |dead-url=yes }}&lt;/ref&gt;։

== Փողոցներ, հրապարակներ, զբոսայգիներ ==
* Գայի պողոտա
* [[Սուրեն Նազարյանի անվան պուրակ (Երևան)]]
* [[Նանսենի անվան այգի (Երևան)]]
* [[Թաթուլ Կրպեյանի անվան զբոսայգի (Երևան)|Թաթուլ Կրպեյանի անվան այգի]]
* Տիգրան Մեծ զբոսայգի
* [[Ջրաշխարհ (Երևան)]]

== Հուշարձաններ ==
* [[Տորք Անգեղի հուշարձան (Երևան)]]
* [[Հայկ նահապետի արձան (Երևան)]]
* [[Տիգրան Մեծի հուշարձան (Երևան, Նոր Նորք)]]
* [[Մայրություն (քանդակ, Երևան)]]
* [[Հրանտ Մաթևոսյանի հուշարձան (Երևան, Նոր Նորք)]]
* [[Բայրոն (արձան, Երևան)]]
* [[Կարեն Դեմիրճյանի կիսանդրի (Երևան)]]

== Տաճարներ ==
* [[Սուրբ Սարգիս եկեղեցի (Երևանի Նոր Նորք թաղամաս)]]
* [[Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի (Նոր Նորք)|Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի]]

== Պատկերասրահ ==
&lt;center&gt;&lt;gallery widths=&quot;210&quot; heights=&quot;210&quot;&gt;
Nor Nork sign.jpg
File:Gay 3.JPG|[[Գայի (Հայկ Բժշկյանց) հուշարձան (Երևան)]]
File:Սուրբ Սարգիս եկեղեցի, Նոր Նորք, Երեւան.JPG| [[Սուրբ Սարգիս եկեղեցի (Երևանի Նոր Նորք թաղամաս)]]
File:Տիգրան Մեծ5.JPG|[[Տիգրան Մեծի հուշարձան (Երևան, Նոր Նորք)]]
File:«Մայրություն».jpg|[[Մայրություն (քանդակ, Երևան)]]
Tork Angegh.JPG|[[Տորք Անգեղի հուշարձան (Երևան)]]
Հայկ Նահապետի արձան.jpg|[[Հայկ նահապետի արձան (Երևան)]]
Նանսենի թանգարան (1).jpg|Նանսենի հուշարձանը համանուն թանգարանի առջև
Նանսենի թանգարան.jpg|Նանսենի թանգարան և [[Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի (Նոր Նորք)|Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի]]
WaterWorld Yerevan.jpg|[[Ջրաշխարհ (Երևան)|Ջրաշխարհ]]
Վիշապաքար (1).JPG|Վիշապաքար
Արարատ1.JPG|«Արարատ»
&lt;/gallery&gt;&lt;/center&gt;

== Տես նաև ==
* [[Երևանի վարչական բաժանում]]
* [[Նոր Նորք վարչական շրջանի պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների ցանկ (Երևան)]]

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}
== Արտաքին հղումներ ==
* [https://my.mamul.am/nornorq Նոր Նորք վարչական շրջան, մամուլի խոսնակ]

{{Երևանի վարչական բաժանում}}

[[Կատեգորիա:Նոր Նորք վարչական շրջան]]</text>
      <sha1>1ubb167g13fggmosqkxq3vox9tbnacl</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Շենգավիթ (վարչական շրջան)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>520268</id>
    <revision>
      <id>8486057</id>
      <parentid>8309808</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T13:55:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>GeoO</username>
        <id>14988</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9159" xml:space="preserve">{{Այլ կիրառումներ|Շենգավիթ (այլ կիրառումներ)}}
{{Տեղեկաքարտ Վարչական միավոր
 |գույն1 ={{հիմնական գույն}}
 |հայերեն անվանում = Շենգավիթ
 |բնօրինակ անվանում = 
 |զինանշան = 
 |զինանշանի նկարագրում = 
 |դրոշ = 
 |դրոշի նկարագրում = 
 |երկիր = Հայաստան
 |հիմն = 
 |կարգավիճակ = շրջան
 |մտնում է = [[Երևան]]ի մեջ
 |ներառում է = 
 |վարչական կենտրոն = 
 |խոշորագույն քաղաք = 
 |խոշոր քաղաքներ = 
 |կազմավորման թվական = 
 |ղեկավար =[[Ռազմիկ Մկրտչյան]] 
  |ղեկավարի պաշտոն = Ղեկավար
 |ղեկավար2 = 
  |ղեկավարի պաշտոն2 =  
 |ՀՆԱ = 
  |ՀՆԱ-ի թվական = 
  |տեղը ըստ ՀՆԱ-ի = 
  |ՀՆԱ մեկ շնչի հաշվով = 
  |տեղը ըստ ՀՆԱ-ի մեկ շնչի հաշվով = 
 |լեզու = [[հայերեն]]
 |լեզուներ = 
 |բնակչություն = 138 600&lt;ref name=HH_mshtakan_bnakchutyuny_2015_hulisi_1-i_drutyamb&gt;{{cite web|url=http://armstat.am/file/article/bnakch_01.07.2015.pdf |title=Հայաստանի Հանրապետության մշտական բնակչության թվաքանակը 2015 թվականի հուլիսի մեկի դրությամբ|date= |accessdate=2015 Օգոստոսի 9}}&lt;/ref&gt;
  |մարդահամարի թվական = 2015
  |տոկոսը բնակչությունից = 
  |տեղը ըստ բնակչության = 
  |խտություն = 
  |տեղը ըստ խտության = 
  |ազգային կազմ = 
  |կրոնական կազմ = 
 |տարածք = 40.9
  |տոկոսը տարածքից = 
  |տեղը ըստ տարածքի = 
 |առավելագույն բարձրություն =  
 |միջին բարձրություն = 
 |նվազագույն բարձրություն = 
 |լայնք = 
 |երկայնք = 
 |միավորը երկրի քարտեզին = 
 |քարտեզի չափ =
 |վարչական միավորի քարտեզ = 
 |պատմական շրջան = 
 |ժամային գոտի = [[UTC+4]]
 |հապավում = 
 |ISO = 
 |FIPS = 
 |հեռախոսային կոդ = 
 |փոստային ինդեքսներ = 
 |Ինտերնետ-դոմեն = 
 |ավտոմոբիլային կոդ = 
 |կայք = 
 |վիքիպահեստում = 
 |ծանոթագրություններ = 
}}
'''Շենգավիթ''', [[Հայաստան|Հայաստանի Հանրապետության]] [[մայրաքաղաք]] [[Երևանի վարչական բաժանում|Երևանի վարչական շրջաններից]] մեկը։ Ընդգրկում է [[Ներքին Շենգավիթ]], [[Վերին Շենգավիթ]], [[Ներքին Չարբախ]], [[Վերին Չարբախ]], [[Նորագավիթ]], [[Աերացիա (Երևանի թաղամաս)|Աերացիա]] թաղամասերը։ Սահմանակից է [[Էրեբունի (վարչական շրջան)|էրեբունի]], [[Մալաթիա-Սեբաստիա վարչական շրջան|Մալաթիա-Սեբաստիա]] և [[Կենտրոն (Երևանի վարչական շրջան)|Կենտրոն]] համայնքներին և [[Արարատի մարզ]]ին&lt;ref&gt;[http://www.yerevan.am/am/districts/shengavit/ Շենգավիթ վարչական շրջան]&lt;/ref&gt;։

== Պատմություն ==
Երևանի Շենգավիթ համայնքն ունի շուրջ 6000-ամյա պատմություն։ Համայնքը գտնվում է Երևանի հարավարևմտյան մասում, [[Հրազդան գետ]]ի ձախ ափին։ [[Շենգավիթ հնավայր|Շենգավիթ]] բնակատեղիի պեղումների ժամանակ հայտնաբերվել է Քրիստոսից առաջ IV-II հազարամյակի հնագիտական նյութեր, որոնք ապացուցում են, որ Շենգավիթը եղել է Հայաստանի հնագույն ու ճարտարապետական կատարյալ կառույցներից մեկը։ Այն հիշեցնում է Միջագետքի, Փոքր Ասիայի (առաջին Տրոյա) հնագույն հուշարձանները։ Այս համայնքում է գտնվում [[Կարմիր Բլուր]]ը (Թեյշեբաինի) հզոր ուրարտական քաղաքը։ Այն ներկայացնում է պատմական մեծ արժեք։

Շենգավիթը՝ որպես համայնք, ձևավորվել է 1996 թվականին։

Շենգավիթ համայնքը համարվում է արդյունաբերական, այստեղ են տեղակայված արտադրական մի շարք ձեռնարկություններ՝ «Գրանդ Տոբակո», «Արաքս Գոլդ» հայ-կանադական և «Գրանդ Քենդի» հայ-ռուսական համատեղ ձեռնարկությունները, «Հայ-էլեկտրամեքենա», «Նաիրիտ», «էլեկտրոն», «Արմեն-Կարպետ», «Երևանի ՋԷԿ» պետական փակ բաժնետիրական և այլ ընկերություններ&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.officespace.am/%D4%B5%D6%80%D6%87%D5%A1%D5%B6/%D5%87%D5%A5%D5%B6%D5%A3%D5%A1%D5%BE%D5%AB%D5%A9/ |title=Շենգավիթ |accessdate=2015-01-06 |archive-date=2016-02-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160215205121/http://www.officespace.am/%D4%B5%D6%80%D6%87%D5%A1%D5%B6/%D5%87%D5%A5%D5%B6%D5%A3%D5%A1%D5%BE%D5%AB%D5%A9/ |dead-url=yes }}&lt;/ref&gt;։

* [[Էրեբունի (օդանավակայան)|Էրեբունի օդանավակայան]]
* Հովիկ Հայրապետյան ձիարշավարան
* Հայրենիք կինոթատրոն
* «Գրանտ սպորտ» համալիր
* «[[Երևան Մոլ|Երևան մոլ»]]

== Փողոցներ, հրապարակներ, զբոսայգիներ ==
* [[Գարեգին Նժդեհի փողոց (Երևան)|Գարեգին Նժդեհի փողոց]]
* [[Շիրակ փողոց]]
* [[Արշակունյաց պողոտա (Երևան)|Արշակունյաց պողոտա]]
* [[Բագրատունյաց պողոտա (Երևան)|Բագրատունյաց պողոտա]]
* [[Գարեգին Նժդեհի հրապարակ (Երևան)|Գարեգին Նժդեհի հրապարակ]]
* [[Կոմիտասի անվան պանթեոն]]
* [[Արթուր Կարապետյանի անվան պուրակ (Երևան)|Արթուր Կարապետյանի անվան պուրակ]]
* Մովսես Գորգիսյանի անվան զբոսայգի

== Մետրոյի կայարաններ ==
[[Պատկեր:Shengavit Municipality 01.jpg|250px|մինի|աջից|Շենգավիթի համայնքապետարանի շենք]]
* [[Գործարանային (մետրոյի կայարան)]]
* [[Շենգավիթ (մետրոյի կայարան)]]
* [[Գարեգին Նժդեհի հրապարակ (մետրոյի կայարան)]]
* [[Չարբախ (մետրոյի կայարան)]]

== Հուշարձաններ ==
* [[Սուրեն Սպանդարյանի հուշարձան (Երևան)]]
* [[Հուշարձան` նվիրված ՀՕՄ-ի 100-ամյակին]]
* [[Արթուր Կարապետյանի հուշարձան (Երևան)]]
* [[Կոմիտասի մահարձան]]
* [[Հունան Ավետիսյանի կիսանդրի (Երևան)]]
* [[Վիսարիոն Բելինսկու կիսանդրի (Երևան)]]
* [[Մովսես Գորգիսյանի կիսանդրի (Երևան)]]
* [[Մուրացանի կիսանդրի (Երևան)]]

== Տաճարներ ==
* [[Սուրբ Գևորգ եկեղեցի (Երևանի Նորագավիթ թաղամաս)|Սուրբ Գևորգ եկեղեցի]]
* [[Սուրբ Խաչ եկեղեցի (Ներքին Չարբախ)|Սուրբ Խաչ եկեղեցի]]

== Պատկերասրահ ==
&lt;gallery mode=&quot;packed&quot;&gt;
Պատկեր:Շենգավիթ (վարչական շրջան).jpg
Պատկեր:Karmir Blur Town.JPG|[[Կարմիր Բլուր]]
Պատկեր:Եկեղեցական Համալիր Նորագավթի Ս. Գևորգ (48).JPG|[[Սուրբ Գևորգ եկեղեցի (Երևանի Նորագավիթ թաղամաս)]]
Պատկեր:Surb Khach Church (15).jpg|[[Սուրբ Խաչ եկեղեցի (Ներքին Չարբախ)]]
Պատկեր:Պանթեոն` Կոմիտասի Անվան Զբոսայգու1.JPG|[[Կոմիտասի անվան պանթեոն]]
Պատկեր:Mika Stadium.png|[[Միկա (մարզադաշտ)|Միկա մարզադաշտ]]
&lt;/gallery&gt;

{{Համայնապատկեր|Panoramic view of Shengavit District, Armenia.jpg|1200px|Շենգավիթ վարչական շրջանի համայնապատկերը [[Վերին Շենգավիթ]] թաղամասից}}

== Տես նաև ==
* [[Երևանի վարչական բաժանում]]
* [[Շենգավիթ վարչական շրջանի պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների ցանկ (Երևան)]]

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

{{Երևանի վարչական բաժանում}}

[[Կատեգորիա:Շենգավիթ վարչական շրջան]]</text>
      <sha1>fqfqt38m5axx8730opzd0cuvf6ihhfo</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486058</id>
      <parentid>8486057</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T13:57:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>GeoO</username>
        <id>14988</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8769" xml:space="preserve">{{Այլ կիրառումներ|Շենգավիթ (այլ կիրառումներ)}}
{{Տեղեկաքարտ Վարչական միավոր
 |գույն1 ={{հիմնական գույն}}
 |հայերեն անվանում = Շենգավիթ
 |բնօրինակ անվանում = 
 |զինանշան = 
 |զինանշանի նկարագրում = 
 |դրոշ = 
 |դրոշի նկարագրում = 
 |երկիր = Հայաստան
 |հիմն = 
 |կարգավիճակ = շրջան
 |մտնում է = [[Երևան]]ի մեջ
 |ներառում է = 
 |վարչական կենտրոն = 
 |խոշորագույն քաղաք = 
 |խոշոր քաղաքներ = 
 |կազմավորման թվական = 
 |ղեկավար =[[Ռազմիկ Մկրտչյան]] 
  |ղեկավարի պաշտոն = Ղեկավար
 |ղեկավար2 = 
  |ղեկավարի պաշտոն2 =  
 |ՀՆԱ = 
  |ՀՆԱ-ի թվական = 
  |տեղը ըստ ՀՆԱ-ի = 
  |ՀՆԱ մեկ շնչի հաշվով = 
  |տեղը ըստ ՀՆԱ-ի մեկ շնչի հաշվով = 
 |լեզու = [[հայերեն]]
 |լեզուներ = 
 |մարդահամարի թվական = 2015
  |տոկոսը բնակչությունից = 
  |տեղը ըստ բնակչության = 
  |խտություն = 
  |տեղը ըստ խտության = 
  |ազգային կազմ = 
  |կրոնական կազմ = 
 |տարածք = 40.9
  |տոկոսը տարածքից = 
  |տեղը ըստ տարածքի = 
 |առավելագույն բարձրություն =  
 |միջին բարձրություն = 
 |նվազագույն բարձրություն = 
 |լայնք = 
 |երկայնք = 
 |միավորը երկրի քարտեզին = 
 |քարտեզի չափ =
 |վարչական միավորի քարտեզ = 
 |պատմական շրջան = 
 |ժամային գոտի = [[UTC+4]]
 |հապավում = 
 |ISO = 
 |FIPS = 
 |հեռախոսային կոդ = 
 |փոստային ինդեքսներ = 
 |Ինտերնետ-դոմեն = 
 |ավտոմոբիլային կոդ = 
 |կայք = 
 |վիքիպահեստում = 
 |ծանոթագրություններ = 
}}
'''Շենգավիթ''', [[Հայաստան|Հայաստանի Հանրապետության]] [[մայրաքաղաք]] [[Երևանի վարչական բաժանում|Երևանի վարչական շրջաններից]] մեկը։ Ընդգրկում է [[Ներքին Շենգավիթ]], [[Վերին Շենգավիթ]], [[Ներքին Չարբախ]], [[Վերին Չարբախ]], [[Նորագավիթ]], [[Աերացիա (Երևանի թաղամաս)|Աերացիա]] թաղամասերը։ Սահմանակից է [[Էրեբունի (վարչական շրջան)|էրեբունի]], [[Մալաթիա-Սեբաստիա վարչական շրջան|Մալաթիա-Սեբաստիա]] և [[Կենտրոն (Երևանի վարչական շրջան)|Կենտրոն]] համայնքներին և [[Արարատի մարզ]]ին&lt;ref&gt;[http://www.yerevan.am/am/districts/shengavit/ Շենգավիթ վարչական շրջան]&lt;/ref&gt;։

== Պատմություն ==
Երևանի Շենգավիթ համայնքն ունի շուրջ 6000-ամյա պատմություն։ Համայնքը գտնվում է Երևանի հարավարևմտյան մասում, [[Հրազդան գետ]]ի ձախ ափին։ [[Շենգավիթ հնավայր|Շենգավիթ]] բնակատեղիի պեղումների ժամանակ հայտնաբերվել է Քրիստոսից առաջ IV-II հազարամյակի հնագիտական նյութեր, որոնք ապացուցում են, որ Շենգավիթը եղել է Հայաստանի հնագույն ու ճարտարապետական կատարյալ կառույցներից մեկը։ Այն հիշեցնում է Միջագետքի, Փոքր Ասիայի (առաջին Տրոյա) հնագույն հուշարձանները։ Այս համայնքում է գտնվում [[Կարմիր Բլուր]]ը (Թեյշեբաինի) հզոր ուրարտական քաղաքը։ Այն ներկայացնում է պատմական մեծ արժեք։

Շենգավիթը՝ որպես համայնք, ձևավորվել է 1996 թվականին։

Շենգավիթ համայնքը համարվում է արդյունաբերական, այստեղ են տեղակայված արտադրական մի շարք ձեռնարկություններ՝ «Գրանդ Տոբակո», «Արաքս Գոլդ» հայ-կանադական և «Գրանդ Քենդի» հայ-ռուսական համատեղ ձեռնարկությունները, «Հայ-էլեկտրամեքենա», «Նաիրիտ», «էլեկտրոն», «Արմեն-Կարպետ», «Երևանի ՋԷԿ» պետական փակ բաժնետիրական և այլ ընկերություններ&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.officespace.am/%D4%B5%D6%80%D6%87%D5%A1%D5%B6/%D5%87%D5%A5%D5%B6%D5%A3%D5%A1%D5%BE%D5%AB%D5%A9/ |title=Շենգավիթ |accessdate=2015-01-06 |archive-date=2016-02-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160215205121/http://www.officespace.am/%D4%B5%D6%80%D6%87%D5%A1%D5%B6/%D5%87%D5%A5%D5%B6%D5%A3%D5%A1%D5%BE%D5%AB%D5%A9/ |dead-url=yes }}&lt;/ref&gt;։

* [[Էրեբունի (օդանավակայան)|Էրեբունի օդանավակայան]]
* Հովիկ Հայրապետյան ձիարշավարան
* Հայրենիք կինոթատրոն
* «Գրանտ սպորտ» համալիր
* «[[Երևան Մոլ|Երևան մոլ»]]

== Փողոցներ, հրապարակներ, զբոսայգիներ ==
* [[Գարեգին Նժդեհի փողոց (Երևան)|Գարեգին Նժդեհի փողոց]]
* [[Շիրակ փողոց]]
* [[Արշակունյաց պողոտա (Երևան)|Արշակունյաց պողոտա]]
* [[Բագրատունյաց պողոտա (Երևան)|Բագրատունյաց պողոտա]]
* [[Գարեգին Նժդեհի հրապարակ (Երևան)|Գարեգին Նժդեհի հրապարակ]]
* [[Կոմիտասի անվան պանթեոն]]
* [[Արթուր Կարապետյանի անվան պուրակ (Երևան)|Արթուր Կարապետյանի անվան պուրակ]]
* Մովսես Գորգիսյանի անվան զբոսայգի

== Մետրոյի կայարաններ ==
[[Պատկեր:Shengavit Municipality 01.jpg|250px|մինի|աջից|Շենգավիթի համայնքապետարանի շենք]]
* [[Գործարանային (մետրոյի կայարան)]]
* [[Շենգավիթ (մետրոյի կայարան)]]
* [[Գարեգին Նժդեհի հրապարակ (մետրոյի կայարան)]]
* [[Չարբախ (մետրոյի կայարան)]]

== Հուշարձաններ ==
* [[Սուրեն Սպանդարյանի հուշարձան (Երևան)]]
* [[Հուշարձան` նվիրված ՀՕՄ-ի 100-ամյակին]]
* [[Արթուր Կարապետյանի հուշարձան (Երևան)]]
* [[Կոմիտասի մահարձան]]
* [[Հունան Ավետիսյանի կիսանդրի (Երևան)]]
* [[Վիսարիոն Բելինսկու կիսանդրի (Երևան)]]
* [[Մովսես Գորգիսյանի կիսանդրի (Երևան)]]
* [[Մուրացանի կիսանդրի (Երևան)]]

== Տաճարներ ==
* [[Սուրբ Գևորգ եկեղեցի (Երևանի Նորագավիթ թաղամաս)|Սուրբ Գևորգ եկեղեցի]]
* [[Սուրբ Խաչ եկեղեցի (Ներքին Չարբախ)|Սուրբ Խաչ եկեղեցի]]

== Պատկերասրահ ==
&lt;gallery mode=&quot;packed&quot;&gt;
Պատկեր:Շենգավիթ (վարչական շրջան).jpg
Պատկեր:Karmir Blur Town.JPG|[[Կարմիր Բլուր]]
Պատկեր:Եկեղեցական Համալիր Նորագավթի Ս. Գևորգ (48).JPG|[[Սուրբ Գևորգ եկեղեցի (Երևանի Նորագավիթ թաղամաս)]]
Պատկեր:Surb Khach Church (15).jpg|[[Սուրբ Խաչ եկեղեցի (Ներքին Չարբախ)]]
Պատկեր:Պանթեոն` Կոմիտասի Անվան Զբոսայգու1.JPG|[[Կոմիտասի անվան պանթեոն]]
Պատկեր:Mika Stadium.png|[[Միկա (մարզադաշտ)|Միկա մարզադաշտ]]
&lt;/gallery&gt;

{{Համայնապատկեր|Panoramic view of Shengavit District, Armenia.jpg|1200px|Շենգավիթ վարչական շրջանի համայնապատկերը [[Վերին Շենգավիթ]] թաղամասից}}

== Տես նաև ==
* [[Երևանի վարչական բաժանում]]
* [[Շենգավիթ վարչական շրջանի պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների ցանկ (Երևան)]]

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

{{Երևանի վարչական բաժանում}}

[[Կատեգորիա:Շենգավիթ վարչական շրջան]]</text>
      <sha1>ivaddy0ks6rzy9sl7f5ak4rj65qjpwx</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486059</id>
      <parentid>8486058</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T13:58:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>GeoO</username>
        <id>14988</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8723" xml:space="preserve">{{Այլ կիրառումներ|Շենգավիթ (այլ կիրառումներ)}}
{{Տեղեկաքարտ Վարչական միավոր
 |գույն1 ={{հիմնական գույն}}
 |հայերեն անվանում = Շենգավիթ
 |բնօրինակ անվանում = 
 |զինանշան = 
 |զինանշանի նկարագրում = 
 |դրոշ = 
 |դրոշի նկարագրում = 
 |երկիր = Հայաստան
 |հիմն = 
 |կարգավիճակ = շրջան
 |մտնում է = [[Երևան]]ի մեջ
 |ներառում է = 
 |վարչական կենտրոն = 
 |խոշորագույն քաղաք = 
 |խոշոր քաղաքներ = 
 |կազմավորման թվական = 
 |ղեկավար =[[Ռազմիկ Մկրտչյան]] 
  |ղեկավարի պաշտոն = Ղեկավար
 |ղեկավար2 = 
  |ղեկավարի պաշտոն2 =  
 |ՀՆԱ = 
  |ՀՆԱ-ի թվական = 
  |տեղը ըստ ՀՆԱ-ի = 
  |ՀՆԱ մեկ շնչի հաշվով = 
  |տեղը ըստ ՀՆԱ-ի մեկ շնչի հաշվով = 
 |լեզու = [[հայերեն]]
 |լեզուներ = 
 |տոկոսը բնակչությունից = 
  |տեղը ըստ բնակչության = 
  |խտություն = 
  |տեղը ըստ խտության = 
  |ազգային կազմ = 
  |կրոնական կազմ = 
 |տարածք = 40.9
  |տոկոսը տարածքից = 
  |տեղը ըստ տարածքի = 
 |առավելագույն բարձրություն =  
 |միջին բարձրություն = 
 |նվազագույն բարձրություն = 
 |լայնք = 
 |երկայնք = 
 |միավորը երկրի քարտեզին = 
 |քարտեզի չափ =
 |վարչական միավորի քարտեզ = 
 |պատմական շրջան = 
 |ժամային գոտի = [[UTC+4]]
 |հապավում = 
 |ISO = 
 |FIPS = 
 |հեռախոսային կոդ = 
 |փոստային ինդեքսներ = 
 |Ինտերնետ-դոմեն = 
 |ավտոմոբիլային կոդ = 
 |կայք = 
 |վիքիպահեստում = 
 |ծանոթագրություններ = 
}}
'''Շենգավիթ''', [[Հայաստան|Հայաստանի Հանրապետության]] [[մայրաքաղաք]] [[Երևանի վարչական բաժանում|Երևանի վարչական շրջաններից]] մեկը։ Ընդգրկում է [[Ներքին Շենգավիթ]], [[Վերին Շենգավիթ]], [[Ներքին Չարբախ]], [[Վերին Չարբախ]], [[Նորագավիթ]], [[Աերացիա (Երևանի թաղամաս)|Աերացիա]] թաղամասերը։ Սահմանակից է [[Էրեբունի (վարչական շրջան)|էրեբունի]], [[Մալաթիա-Սեբաստիա վարչական շրջան|Մալաթիա-Սեբաստիա]] և [[Կենտրոն (Երևանի վարչական շրջան)|Կենտրոն]] համայնքներին և [[Արարատի մարզ]]ին&lt;ref&gt;[http://www.yerevan.am/am/districts/shengavit/ Շենգավիթ վարչական շրջան]&lt;/ref&gt;։

== Պատմություն ==
Երևանի Շենգավիթ համայնքն ունի շուրջ 6000-ամյա պատմություն։ Համայնքը գտնվում է Երևանի հարավարևմտյան մասում, [[Հրազդան գետ]]ի ձախ ափին։ [[Շենգավիթ հնավայր|Շենգավիթ]] բնակատեղիի պեղումների ժամանակ հայտնաբերվել է Քրիստոսից առաջ IV-II հազարամյակի հնագիտական նյութեր, որոնք ապացուցում են, որ Շենգավիթը եղել է Հայաստանի հնագույն ու ճարտարապետական կատարյալ կառույցներից մեկը։ Այն հիշեցնում է Միջագետքի, Փոքր Ասիայի (առաջին Տրոյա) հնագույն հուշարձանները։ Այս համայնքում է գտնվում [[Կարմիր Բլուր]]ը (Թեյշեբաինի) հզոր ուրարտական քաղաքը։ Այն ներկայացնում է պատմական մեծ արժեք։

Շենգավիթը՝ որպես համայնք, ձևավորվել է 1996 թվականին։

Շենգավիթ համայնքը համարվում է արդյունաբերական, այստեղ են տեղակայված արտադրական մի շարք ձեռնարկություններ՝ «Գրանդ Տոբակո», «Արաքս Գոլդ» հայ-կանադական և «Գրանդ Քենդի» հայ-ռուսական համատեղ ձեռնարկությունները, «Հայ-էլեկտրամեքենա», «Նաիրիտ», «էլեկտրոն», «Արմեն-Կարպետ», «Երևանի ՋԷԿ» պետական փակ բաժնետիրական և այլ ընկերություններ&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.officespace.am/%D4%B5%D6%80%D6%87%D5%A1%D5%B6/%D5%87%D5%A5%D5%B6%D5%A3%D5%A1%D5%BE%D5%AB%D5%A9/ |title=Շենգավիթ |accessdate=2015-01-06 |archive-date=2016-02-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160215205121/http://www.officespace.am/%D4%B5%D6%80%D6%87%D5%A1%D5%B6/%D5%87%D5%A5%D5%B6%D5%A3%D5%A1%D5%BE%D5%AB%D5%A9/ |dead-url=yes }}&lt;/ref&gt;։

* [[Էրեբունի (օդանավակայան)|Էրեբունի օդանավակայան]]
* Հովիկ Հայրապետյան ձիարշավարան
* Հայրենիք կինոթատրոն
* «Գրանտ սպորտ» համալիր
* «[[Երևան Մոլ|Երևան մոլ»]]

== Փողոցներ, հրապարակներ, զբոսայգիներ ==
* [[Գարեգին Նժդեհի փողոց (Երևան)|Գարեգին Նժդեհի փողոց]]
* [[Շիրակ փողոց]]
* [[Արշակունյաց պողոտա (Երևան)|Արշակունյաց պողոտա]]
* [[Բագրատունյաց պողոտա (Երևան)|Բագրատունյաց պողոտա]]
* [[Գարեգին Նժդեհի հրապարակ (Երևան)|Գարեգին Նժդեհի հրապարակ]]
* [[Կոմիտասի անվան պանթեոն]]
* [[Արթուր Կարապետյանի անվան պուրակ (Երևան)|Արթուր Կարապետյանի անվան պուրակ]]
* Մովսես Գորգիսյանի անվան զբոսայգի

== Մետրոյի կայարաններ ==
[[Պատկեր:Shengavit Municipality 01.jpg|250px|մինի|աջից|Շենգավիթի համայնքապետարանի շենք]]
* [[Գործարանային (մետրոյի կայարան)]]
* [[Շենգավիթ (մետրոյի կայարան)]]
* [[Գարեգին Նժդեհի հրապարակ (մետրոյի կայարան)]]
* [[Չարբախ (մետրոյի կայարան)]]

== Հուշարձաններ ==
* [[Սուրեն Սպանդարյանի հուշարձան (Երևան)]]
* [[Հուշարձան` նվիրված ՀՕՄ-ի 100-ամյակին]]
* [[Արթուր Կարապետյանի հուշարձան (Երևան)]]
* [[Կոմիտասի մահարձան]]
* [[Հունան Ավետիսյանի կիսանդրի (Երևան)]]
* [[Վիսարիոն Բելինսկու կիսանդրի (Երևան)]]
* [[Մովսես Գորգիսյանի կիսանդրի (Երևան)]]
* [[Մուրացանի կիսանդրի (Երևան)]]

== Տաճարներ ==
* [[Սուրբ Գևորգ եկեղեցի (Երևանի Նորագավիթ թաղամաս)|Սուրբ Գևորգ եկեղեցի]]
* [[Սուրբ Խաչ եկեղեցի (Ներքին Չարբախ)|Սուրբ Խաչ եկեղեցի]]

== Պատկերասրահ ==
&lt;gallery mode=&quot;packed&quot;&gt;
Պատկեր:Շենգավիթ (վարչական շրջան).jpg
Պատկեր:Karmir Blur Town.JPG|[[Կարմիր Բլուր]]
Պատկեր:Եկեղեցական Համալիր Նորագավթի Ս. Գևորգ (48).JPG|[[Սուրբ Գևորգ եկեղեցի (Երևանի Նորագավիթ թաղամաս)]]
Պատկեր:Surb Khach Church (15).jpg|[[Սուրբ Խաչ եկեղեցի (Ներքին Չարբախ)]]
Պատկեր:Պանթեոն` Կոմիտասի Անվան Զբոսայգու1.JPG|[[Կոմիտասի անվան պանթեոն]]
Պատկեր:Mika Stadium.png|[[Միկա (մարզադաշտ)|Միկա մարզադաշտ]]
&lt;/gallery&gt;

{{Համայնապատկեր|Panoramic view of Shengavit District, Armenia.jpg|1200px|Շենգավիթ վարչական շրջանի համայնապատկերը [[Վերին Շենգավիթ]] թաղամասից}}

== Տես նաև ==
* [[Երևանի վարչական բաժանում]]
* [[Շենգավիթ վարչական շրջանի պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների ցանկ (Երևան)]]

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

{{Երևանի վարչական բաժանում}}

[[Կատեգորիա:Շենգավիթ վարչական շրջան]]</text>
      <sha1>qou6q9kg19mgkk3xfwsu9vdvzo4oi74</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486063</id>
      <parentid>8486059</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T14:01:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>GeoO</username>
        <id>14988</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8834" xml:space="preserve">{{Այլ կիրառումներ|Շենգավիթ (այլ կիրառումներ)}}
{{Տեղեկաքարտ Վարչական միավոր
 |գույն1 ={{հիմնական գույն}}
 |հայերեն անվանում = Շենգավիթ
 |բնօրինակ անվանում = 
 |զինանշան = 
 |զինանշանի նկարագրում = 
 |դրոշ = 
 |դրոշի նկարագրում = 
 |երկիր = Հայաստան
 |հիմն = 
 |ներառում է =[[Ներքին Շենգավիթ]], [[Վերին Շենգավիթ]], [[Ներքին Չարբախ]], [[Վերին Չարբախ]], [[Նորագավիթ]], [[Աերացիա]] թաղամասերը 
 |վարչական կենտրոն = 
 |խոշորագույն քաղաք = 
 |խոշոր քաղաքներ = 
 |կազմավորման թվական = 
 |ղեկավար =[[Ռազմիկ Մկրտչյան]] 
  |ղեկավարի պաշտոն = Ղեկավար
 |ղեկավար2 = 
  |ղեկավարի պաշտոն2 =  
 |ՀՆԱ = 
  |ՀՆԱ-ի թվական = 
  |տեղը ըստ ՀՆԱ-ի = 
  |ՀՆԱ մեկ շնչի հաշվով = 
  |տեղը ըստ ՀՆԱ-ի մեկ շնչի հաշվով = 
 |լեզու = [[հայերեն]]
 |լեզուներ = 
 |տոկոսը բնակչությունից = 
  |տեղը ըստ բնակչության = 
  |խտություն = 
  |տեղը ըստ խտության = 
  |ազգային կազմ = 
  |կրոնական կազմ = 
 |տարածք = 40.9
  |տոկոսը տարածքից = 
  |տեղը ըստ տարածքի = 
 |առավելագույն բարձրություն =  
 |միջին բարձրություն = 
 |նվազագույն բարձրություն = 
 |լայնք = 
 |երկայնք = 
 |միավորը երկրի քարտեզին = 
 |քարտեզի չափ =
 |վարչական միավորի քարտեզ = 
 |պատմական շրջան = 
 |ժամային գոտի = [[UTC+4]]
 |հապավում = 
 |ISO = 
 |FIPS = 
 |հեռախոսային կոդ = 
 |փոստային ինդեքսներ = 
 |Ինտերնետ-դոմեն = 
 |ավտոմոբիլային կոդ = 
 |կայք = 
 |վիքիպահեստում = 
 |ծանոթագրություններ = 
}}
'''Շենգավիթ''', [[Հայաստան|Հայաստանի Հանրապետության]] [[մայրաքաղաք]] [[Երևանի վարչական բաժանում|Երևանի վարչական շրջաններից]] մեկը։ Ընդգրկում է [[Ներքին Շենգավիթ]], [[Վերին Շենգավիթ]], [[Ներքին Չարբախ]], [[Վերին Չարբախ]], [[Նորագավիթ]], [[Աերացիա (Երևանի թաղամաս)|Աերացիա]] թաղամասերը։ Սահմանակից է [[Էրեբունի (վարչական շրջան)|էրեբունի]], [[Մալաթիա-Սեբաստիա վարչական շրջան|Մալաթիա-Սեբաստիա]] և [[Կենտրոն (Երևանի վարչական շրջան)|Կենտրոն]] համայնքներին և [[Արարատի մարզ]]ին&lt;ref&gt;[http://www.yerevan.am/am/districts/shengavit/ Շենգավիթ վարչական շրջան]&lt;/ref&gt;։

== Պատմություն ==
Երևանի Շենգավիթ համայնքն ունի շուրջ 6000-ամյա պատմություն։ Համայնքը գտնվում է Երևանի հարավարևմտյան մասում, [[Հրազդան գետ]]ի ձախ ափին։ [[Շենգավիթ հնավայր|Շենգավիթ]] բնակատեղիի պեղումների ժամանակ հայտնաբերվել է Քրիստոսից առաջ IV-II հազարամյակի հնագիտական նյութեր, որոնք ապացուցում են, որ Շենգավիթը եղել է Հայաստանի հնագույն ու ճարտարապետական կատարյալ կառույցներից մեկը։ Այն հիշեցնում է Միջագետքի, Փոքր Ասիայի (առաջին Տրոյա) հնագույն հուշարձանները։ Այս համայնքում է գտնվում [[Կարմիր Բլուր]]ը (Թեյշեբաինի) հզոր ուրարտական քաղաքը։ Այն ներկայացնում է պատմական մեծ արժեք։

Շենգավիթը՝ որպես համայնք, ձևավորվել է 1996 թվականին։

Շենգավիթ համայնքը համարվում է արդյունաբերական, այստեղ են տեղակայված արտադրական մի շարք ձեռնարկություններ՝ «Գրանդ Տոբակո», «Արաքս Գոլդ» հայ-կանադական և «Գրանդ Քենդի» հայ-ռուսական համատեղ ձեռնարկությունները, «Հայ-էլեկտրամեքենա», «Նաիրիտ», «էլեկտրոն», «Արմեն-Կարպետ», «Երևանի ՋԷԿ» պետական փակ բաժնետիրական և այլ ընկերություններ&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.officespace.am/%D4%B5%D6%80%D6%87%D5%A1%D5%B6/%D5%87%D5%A5%D5%B6%D5%A3%D5%A1%D5%BE%D5%AB%D5%A9/ |title=Շենգավիթ |accessdate=2015-01-06 |archive-date=2016-02-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160215205121/http://www.officespace.am/%D4%B5%D6%80%D6%87%D5%A1%D5%B6/%D5%87%D5%A5%D5%B6%D5%A3%D5%A1%D5%BE%D5%AB%D5%A9/ |dead-url=yes }}&lt;/ref&gt;։

* [[Էրեբունի (օդանավակայան)|Էրեբունի օդանավակայան]]
* Հովիկ Հայրապետյան ձիարշավարան
* Հայրենիք կինոթատրոն
* «Գրանտ սպորտ» համալիր
* «[[Երևան Մոլ|Երևան մոլ»]]

== Փողոցներ, հրապարակներ, զբոսայգիներ ==
* [[Գարեգին Նժդեհի փողոց (Երևան)|Գարեգին Նժդեհի փողոց]]
* [[Շիրակ փողոց]]
* [[Արշակունյաց պողոտա (Երևան)|Արշակունյաց պողոտա]]
* [[Բագրատունյաց պողոտա (Երևան)|Բագրատունյաց պողոտա]]
* [[Գարեգին Նժդեհի հրապարակ (Երևան)|Գարեգին Նժդեհի հրապարակ]]
* [[Կոմիտասի անվան պանթեոն]]
* [[Արթուր Կարապետյանի անվան պուրակ (Երևան)|Արթուր Կարապետյանի անվան պուրակ]]
* Մովսես Գորգիսյանի անվան զբոսայգի

== Մետրոյի կայարաններ ==
[[Պատկեր:Shengavit Municipality 01.jpg|250px|մինի|աջից|Շենգավիթի համայնքապետարանի շենք]]
* [[Գործարանային (մետրոյի կայարան)]]
* [[Շենգավիթ (մետրոյի կայարան)]]
* [[Գարեգին Նժդեհի հրապարակ (մետրոյի կայարան)]]
* [[Չարբախ (մետրոյի կայարան)]]

== Հուշարձաններ ==
* [[Սուրեն Սպանդարյանի հուշարձան (Երևան)]]
* [[Հուշարձան` նվիրված ՀՕՄ-ի 100-ամյակին]]
* [[Արթուր Կարապետյանի հուշարձան (Երևան)]]
* [[Կոմիտասի մահարձան]]
* [[Հունան Ավետիսյանի կիսանդրի (Երևան)]]
* [[Վիսարիոն Բելինսկու կիսանդրի (Երևան)]]
* [[Մովսես Գորգիսյանի կիսանդրի (Երևան)]]
* [[Մուրացանի կիսանդրի (Երևան)]]

== Տաճարներ ==
* [[Սուրբ Գևորգ եկեղեցի (Երևանի Նորագավիթ թաղամաս)|Սուրբ Գևորգ եկեղեցի]]
* [[Սուրբ Խաչ եկեղեցի (Ներքին Չարբախ)|Սուրբ Խաչ եկեղեցի]]

== Պատկերասրահ ==
&lt;gallery mode=&quot;packed&quot;&gt;
Պատկեր:Շենգավիթ (վարչական շրջան).jpg
Պատկեր:Karmir Blur Town.JPG|[[Կարմիր Բլուր]]
Պատկեր:Եկեղեցական Համալիր Նորագավթի Ս. Գևորգ (48).JPG|[[Սուրբ Գևորգ եկեղեցի (Երևանի Նորագավիթ թաղամաս)]]
Պատկեր:Surb Khach Church (15).jpg|[[Սուրբ Խաչ եկեղեցի (Ներքին Չարբախ)]]
Պատկեր:Պանթեոն` Կոմիտասի Անվան Զբոսայգու1.JPG|[[Կոմիտասի անվան պանթեոն]]
Պատկեր:Mika Stadium.png|[[Միկա (մարզադաշտ)|Միկա մարզադաշտ]]
&lt;/gallery&gt;

{{Համայնապատկեր|Panoramic view of Shengavit District, Armenia.jpg|1200px|Շենգավիթ վարչական շրջանի համայնապատկերը [[Վերին Շենգավիթ]] թաղամասից}}

== Տես նաև ==
* [[Երևանի վարչական բաժանում]]
* [[Շենգավիթ վարչական շրջանի պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների ցանկ (Երևան)]]

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

{{Երևանի վարչական բաժանում}}

[[Կատեգորիա:Շենգավիթ վարչական շրջան]]</text>
      <sha1>cxf1e21aw7is2m5i0w19cp76c143yyq</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486397</id>
      <parentid>8486063</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T07:56:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>GeoO</username>
        <id>14988</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8811" xml:space="preserve">{{Այլ կիրառումներ|Շենգավիթ (այլ կիրառումներ)}}
{{Տեղեկաքարտ Վարչական միավոր
 |գույն1 ={{հիմնական գույն}}
 |հայերեն անվանում = Շենգավիթ
 |բնօրինակ անվանում = 
 |զինանշան = 
 |զինանշանի նկարագրում = 
 |դրոշ = 
 |դրոշի նկարագրում = 
 |երկիր = Հայաստան
 |հիմն = 
 |ներառում է =[[Ներքին Շենգավիթ]], [[Վերին Շենգավիթ]], [[Ներքին Չարբախ]], [[Վերին Չարբախ]], [[Նորագավիթ]], [[Աերացիա]] թաղամասերը 
 |վարչական կենտրոն = 
 |խոշորագույն քաղաք = 
 |խոշոր քաղաքներ = 
 |կազմավորման թվական = 
 |ղեկավար =[[Ռազմիկ Մկրտչյան]] 
  |ղեկավարի պաշտոն = Ղեկավար
 |ղեկավար2 = 
  |ղեկավարի պաշտոն2 =  
 |ՀՆԱ = 
  |ՀՆԱ-ի թվական = 
  |տեղը ըստ ՀՆԱ-ի = 
  |ՀՆԱ մեկ շնչի հաշվով = 
  |տեղը ըստ ՀՆԱ-ի մեկ շնչի հաշվով = 
 |լեզու = [[հայերեն]]
 |լեզուներ = 
 |տոկոսը բնակչությունից = 
  |տեղը ըստ բնակչության = 
  |խտություն = 
  |տեղը ըստ խտության = 
  |ազգային կազմ = 
  |կրոնական կազմ = 
 |տոկոսը տարածքից = 
  |տեղը ըստ տարածքի = 
 |առավելագույն բարձրություն =  
 |միջին բարձրություն = 
 |նվազագույն բարձրություն = 
 |լայնք = 
 |երկայնք = 
 |միավորը երկրի քարտեզին = 
 |քարտեզի չափ =
 |վարչական միավորի քարտեզ = 
 |պատմական շրջան = 
 |ժամային գոտի = [[UTC+4]]
 |հապավում = 
 |ISO = 
 |FIPS = 
 |հեռախոսային կոդ = 
 |փոստային ինդեքսներ = 
 |Ինտերնետ-դոմեն = 
 |ավտոմոբիլային կոդ = 
 |կայք = 
 |վիքիպահեստում = 
 |ծանոթագրություններ = 
}}
'''Շենգավիթ''', [[Հայաստան|Հայաստանի Հանրապետության]] [[մայրաքաղաք]] [[Երևանի վարչական բաժանում|Երևանի վարչական շրջաններից]] մեկը։ Ընդգրկում է [[Ներքին Շենգավիթ]], [[Վերին Շենգավիթ]], [[Ներքին Չարբախ]], [[Վերին Չարբախ]], [[Նորագավիթ]], [[Աերացիա (Երևանի թաղամաս)|Աերացիա]] թաղամասերը։ Սահմանակից է [[Էրեբունի (վարչական շրջան)|էրեբունի]], [[Մալաթիա-Սեբաստիա վարչական շրջան|Մալաթիա-Սեբաստիա]] և [[Կենտրոն (Երևանի վարչական շրջան)|Կենտրոն]] համայնքներին և [[Արարատի մարզ]]ին&lt;ref&gt;[http://www.yerevan.am/am/districts/shengavit/ Շենգավիթ վարչական շրջան]&lt;/ref&gt;։

== Պատմություն ==
Երևանի Շենգավիթ համայնքն ունի շուրջ 6000-ամյա պատմություն։ Համայնքը գտնվում է Երևանի հարավարևմտյան մասում, [[Հրազդան գետ]]ի ձախ ափին։ [[Շենգավիթ հնավայր|Շենգավիթ]] բնակատեղիի պեղումների ժամանակ հայտնաբերվել է Քրիստոսից առաջ IV-II հազարամյակի հնագիտական նյութեր, որոնք ապացուցում են, որ Շենգավիթը եղել է Հայաստանի հնագույն ու ճարտարապետական կատարյալ կառույցներից մեկը։ Այն հիշեցնում է Միջագետքի, Փոքր Ասիայի (առաջին Տրոյա) հնագույն հուշարձանները։ Այս համայնքում է գտնվում [[Կարմիր Բլուր]]ը (Թեյշեբաինի) հզոր ուրարտական քաղաքը։ Այն ներկայացնում է պատմական մեծ արժեք։

Շենգավիթը՝ որպես համայնք, ձևավորվել է 1996 թվականին։

Շենգավիթ համայնքը համարվում է արդյունաբերական, այստեղ են տեղակայված արտադրական մի շարք ձեռնարկություններ՝ «Գրանդ Տոբակո», «Արաքս Գոլդ» հայ-կանադական և «Գրանդ Քենդի» հայ-ռուսական համատեղ ձեռնարկությունները, «Հայ-էլեկտրամեքենա», «Նաիրիտ», «էլեկտրոն», «Արմեն-Կարպետ», «Երևանի ՋԷԿ» պետական փակ բաժնետիրական և այլ ընկերություններ&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.officespace.am/%D4%B5%D6%80%D6%87%D5%A1%D5%B6/%D5%87%D5%A5%D5%B6%D5%A3%D5%A1%D5%BE%D5%AB%D5%A9/ |title=Շենգավիթ |accessdate=2015-01-06 |archive-date=2016-02-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160215205121/http://www.officespace.am/%D4%B5%D6%80%D6%87%D5%A1%D5%B6/%D5%87%D5%A5%D5%B6%D5%A3%D5%A1%D5%BE%D5%AB%D5%A9/ |dead-url=yes }}&lt;/ref&gt;։

* [[Էրեբունի (օդանավակայան)|Էրեբունի օդանավակայան]]
* Հովիկ Հայրապետյան ձիարշավարան
* Հայրենիք կինոթատրոն
* «Գրանտ սպորտ» համալիր
* «[[Երևան Մոլ|Երևան մոլ»]]

== Փողոցներ, հրապարակներ, զբոսայգիներ ==
* [[Գարեգին Նժդեհի փողոց (Երևան)|Գարեգին Նժդեհի փողոց]]
* [[Շիրակ փողոց]]
* [[Արշակունյաց պողոտա (Երևան)|Արշակունյաց պողոտա]]
* [[Բագրատունյաց պողոտա (Երևան)|Բագրատունյաց պողոտա]]
* [[Գարեգին Նժդեհի հրապարակ (Երևան)|Գարեգին Նժդեհի հրապարակ]]
* [[Կոմիտասի անվան պանթեոն]]
* [[Արթուր Կարապետյանի անվան պուրակ (Երևան)|Արթուր Կարապետյանի անվան պուրակ]]
* Մովսես Գորգիսյանի անվան զբոսայգի

== Մետրոյի կայարաններ ==
[[Պատկեր:Shengavit Municipality 01.jpg|250px|մինի|աջից|Շենգավիթի համայնքապետարանի շենք]]
* [[Գործարանային (մետրոյի կայարան)]]
* [[Շենգավիթ (մետրոյի կայարան)]]
* [[Գարեգին Նժդեհի հրապարակ (մետրոյի կայարան)]]
* [[Չարբախ (մետրոյի կայարան)]]

== Հուշարձաններ ==
* [[Սուրեն Սպանդարյանի հուշարձան (Երևան)]]
* [[Հուշարձան` նվիրված ՀՕՄ-ի 100-ամյակին]]
* [[Արթուր Կարապետյանի հուշարձան (Երևան)]]
* [[Կոմիտասի մահարձան]]
* [[Հունան Ավետիսյանի կիսանդրի (Երևան)]]
* [[Վիսարիոն Բելինսկու կիսանդրի (Երևան)]]
* [[Մովսես Գորգիսյանի կիսանդրի (Երևան)]]
* [[Մուրացանի կիսանդրի (Երևան)]]

== Տաճարներ ==
* [[Սուրբ Գևորգ եկեղեցի (Երևանի Նորագավիթ թաղամաս)|Սուրբ Գևորգ եկեղեցի]]
* [[Սուրբ Խաչ եկեղեցի (Ներքին Չարբախ)|Սուրբ Խաչ եկեղեցի]]

== Պատկերասրահ ==
&lt;gallery mode=&quot;packed&quot;&gt;
Պատկեր:Շենգավիթ (վարչական շրջան).jpg
Պատկեր:Karmir Blur Town.JPG|[[Կարմիր Բլուր]]
Պատկեր:Եկեղեցական Համալիր Նորագավթի Ս. Գևորգ (48).JPG|[[Սուրբ Գևորգ եկեղեցի (Երևանի Նորագավիթ թաղամաս)]]
Պատկեր:Surb Khach Church (15).jpg|[[Սուրբ Խաչ եկեղեցի (Ներքին Չարբախ)]]
Պատկեր:Պանթեոն` Կոմիտասի Անվան Զբոսայգու1.JPG|[[Կոմիտասի անվան պանթեոն]]
Պատկեր:Mika Stadium.png|[[Միկա (մարզադաշտ)|Միկա մարզադաշտ]]
&lt;/gallery&gt;

{{Համայնապատկեր|Panoramic view of Shengavit District, Armenia.jpg|1200px|Շենգավիթ վարչական շրջանի համայնապատկերը [[Վերին Շենգավիթ]] թաղամասից}}

== Տես նաև ==
* [[Երևանի վարչական բաժանում]]
* [[Շենգավիթ վարչական շրջանի պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների ցանկ (Երևան)]]

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

{{Երևանի վարչական բաժանում}}

[[Կատեգորիա:Շենգավիթ վարչական շրջան]]</text>
      <sha1>dly0aenj0bn31v12gjxax6sn3e3y5si</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Նուբարաշեն վարչական շրջան</title>
    <ns>0</ns>
    <id>520344</id>
    <revision>
      <id>8486392</id>
      <parentid>7835041</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T07:52:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>GeoO</username>
        <id>14988</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="14242" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Վարչական միավոր
 |գույն1 ={{հիմնական գույն}}
 |հայերեն անվանում = Նուբարաշեն
 |բնօրինակ անվանում = 
 |զինանշան = 
 |զինանշանի նկարագրում = 
 |դրոշ = 
 |դրոշի նկարագրում = 
 |երկիր = Հայաստան
 |մտնում է = [[Երևան]]ի մեջ
 |ներառում է = 
 |վարչական կենտրոն = 
 |խոշորագույն քաղաք = 
 |խոշոր քաղաքներ = 
 |կազմավորման թվական = 
 |ղեկավար = Հակոբ Բալայան
  |ղեկավարի պաշտոն = Վարչական շրջանի ղեկավար
 |ղեկավար2 = 
  |ղեկավարի պաշտոն2 =  
 |ՀՆԱ = 
  |ՀՆԱ-ի թվական = 
  |տեղը ըստ ՀՆԱ-ի = 
  |ՀՆԱ մեկ շնչի հաշվով = 
  |տեղը ըստ ՀՆԱ-ի մեկ շնչի հաշվով = 
 |լեզու = [[հայերեն]]
 |լեզուներ = 
 |տոկոսը բնակչությունից = 
  |տեղը ըստ խտության = 
  |ազգային կազմ = 
  |կրոնական կազմ = 
 |տոկոսը տարածքից = 
  |տեղը ըստ տարածքի = 
 |առավելագույն բարձրություն =  1,315 
 |միջին բարձրություն = 
 |նվազագույն բարձրություն = 
 |լայնք = 
 |երկայնք = 
 |պատմական շրջան = 
 |ժամային գոտի = [[UTC+4]]
 |հապավում = 
 |ISO = 
 |FIPS = 
 |հեռախոսային կոդ = 
 |փոստային ինդեքսներ = 
 |Ինտերնետ-դոմեն = 
 |ավտոմոբիլային կոդ = 
 |կայք = 
 |վիքիպահեստում = 
 |ծանոթագրություններ = 
}}
'''Նուբարաշեն''', [[Հայաստան]]ի [[մայրաքաղաք]] [[Երևանի վարչական բաժանում|Երևանի վարչական շրջաններից]] մեկը։ Ընդհանուր սահմաններ ունի [[Էրեբունի (վարչական շրջան)|էրեբունի]] և [[Շենգավիթ (վարչական շրջան)|Շենգավիթ]] վարչական շրջանների հետ։ Արտաքին սահմանագծով սահմանակից է [[Արարատի մարզ]]ին&lt;ref&gt;[http://www.yerevan.am/am/districts/nubarashen/ Նուբարաշեն վարչական շրջան]&lt;/ref&gt;։

== Ընդհանուր նկարագիր ==
Նուբարաշենն ունի 18 կմ² տարածք (Երևանի 8.07% -ը), մեծությամբ Երևանի 5-րդ շրջանն է։ Գտնվում է Երևանից մոտ 7 կմ հարավ-արևելք ամբողջությամբ մեկուսացված քաղաքից։

Թաղամասի կենտրոնում գտնվում է Նուբարաշենի կենտրոնական  այգին և մոտակա [[Ղևոնդ Ալիշանի անվան 95 դպրոց|Ղևոնդ Ալիշանի անվան թիվ 95 դպրոցը]] (բացվել է 1932 թվականին)։ Նուբարաշենի ռազմական բազան զբաղեցնում է թաղամասի արևելյան հատվածի մեծ մասը։

2016 թվականի դրությամբ թաղամասի բնակչությունը մոտ 9,800 է։

== Պատմություն ==
Հայաստանի խորհրդայնացումից հետո Հայկական Բարեգործական Ընդհանուր Միությունը (ՀԲԸՄ) դարձավ միակ սփյուռքի կազմակերպությունը, որը թույլատրվեց գործունեություն ծավալել Հայաստանի խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունում (ՀԽՍՀ)։ ՀԲԸՄ թույլտվությունը տրվել է 1923 թվականին։

1926 թվականի Հայկական Բարեգործական Ընդհանուր Միության Միացյալ Նահանգների Ֆիլադելֆիայի հանդիպման ժամանակ, ՀԲԸՄ-ն որոշում է կայացրել ֆինանսավորել Հայաստանի Սոցիալիստական Խորհրդային հանրապետությունում նոր բնակելի շենք կառուցելու համար` հիմնադիրի պատվին։ Ծրագրի հիմնական նպատակն էր ուղղված Հայոց ցեղասպանությունը վերապրած հայ ընտանիքների հայրենադարձությանը և այն տարածվեց Մերձավոր Արևելքում և Եվրոպայում։ 
[[Պատկեր:Plan of Nubarashen.png|ձախից|մինի|238x238փքս|Նուբարաշենի հատակագիծը ըստ [[Ալեքսանդր Թամանյան]]ի]]
Ծրագրի իրականացման համար նախատեսված էր, մինչև 1931 թվականի ապրիլի 30-ը բարձրացնել 250.000 ԱՄՆ դոլարը, որպեսզի ծրագիրը սկսի ՀԲԸՄ-ի 25-ամյակի կապակցությամբ։ Նյու Յորքում հայերի համար նվիրաբերվել է 102.000 ԱՄՆ դոլար, իսկ Չիկագոյից` 25.000 ԱՄՆ դոլար։ Այնուամենայնիվ, Հայաստանի հարուստ նվիրատուներից շատերը 1929 թ. մեծ դեպրեսիայի զոհ դարձան։ Այսպիսով, 1929 թվականի վերջի դրությամբ ապահովվեց միայն 153.000 ԱՄՆ դոլար։

Հայաստանի կոմունիստական ​​կառավարությունը նախաձեռնության համար առաջարկել է բազմաթիվ տեղեր, այդ թվում` Եղվարդ, Սարդարապատ և Մեծամոր։ Վերջապես, բնակավայրի գտնվելու վայրը ընտրվել է մայրաքաղաքի հարավ-արևելյան հարթավայրում, Նորագավիթի հարևանության հարավում։

Պողոս Նուբարը ծրագրի համար նվիրաբերեց 100,000 ԱՄՆ դոլար, իսկ վերջապես, 1930 թվականի ապրիլ-մայիսին Հայաստանի կոմունիստական ​​կառավարության և ՀԲԸՄ-ի միջև պայմանավորվածություն էր ձեռք բերվել «Նուբարաշեն բնակելի թաղամասի կառուցումը»։ Շուտով նույն տարվանից սկսվեց շինարարական աշխատանքը Երևանի հարավում` քաղաքաշինական ծրագրի հիման վրա, որը մշակվել է ճարտարապետ [[Ալեքսանդր Թամանյան]]ի կողմից։

1931 թ. հուլիսին մոտ 100-120 բնակելի շենքեր պատրաստ էին ծառայելու։ 1932 թվականին բնակավայրը պաշտոնապես հաստատվել է և անվանվել է Նուբարաշեն (նշանակում է Նուբար քաղաք)։ Նորաստեղծ բնակավայրի առաջին բնակիչները հայրենադարձվել են Հունաստանի հայ ընտանիքները, այնուհետև` [[Բուլղարիա]]յից, [[Ֆրանսիա]]յից, [[Լիբանան]]ից և [[Սիրիա]]յից։ Ծրագրի գրեթե 50%-ը ավարտվել է 1936 թ. վերջին։ 1937 թ. ամռանը Նուբարաշենում ապրում էր մոտ 1000 հայրենադարձված հայ։

1938 թվականին բնակավայրը վերանվանվեց Սովետաշեն (Սովետասեն), որը նշանակում է խորհրդային քաղաքը։ 1961 թ.-ին Օրդոնիկիձեի շրջանը (Օրրջոնիկիդզևի շրջան) ձևավորվեց որպես Երևանի վարչական շրջան։ 1963 թ. Սովետաշենին տրվել է քաղաքային տիպի բնակության կարգավիճակ՝ Օրջոնիկիձեի շրջանի մի մասը դառնալու համար։

1989 թ. թաղամասը վերանվանվել է իր սկզբնական անվամբ։ 1996 թ.-ին Հայաստանի վարչական բաժանման բարեփոխումների արդյունքում Նուբարաշենին տրվեց Երևանի վարչական շրջանի կարգավիճակ։

== Ժողովրդագրություն ==
2011 թվականի մարդահամարի տվյալներով, շրջանի բնակչությունը կազմել է 9,561 մարդ (քաղաքի բնակչության 0,9% -ը)։ Ըստ 2016 թվականի պաշտոնական տվյալների` թաղամասի բնակչությունը կազմում է շուրջ 9,800՝ Երևանի ամենաքիչ բնակիչներ ունեցող շրջան։

Թաղամասում գտնվում է 2015 թվականի ապրիլի 25-ին բացված Սուրբ Նահատակաց եկեղեցին։ Շինարարությունը սկսվել է 2012 թվականին և ավարտվել 2015 թվականին։ Եկեղեցին նախագծել է ճարտարապետ [[Արտակ Ղուլյան]]ը, իսկ միջոցները հատկացրել է հայտնի գործարար  [[Գագիկ Ծառուկյան]]ը։

== Մշակույթ ==
Նուբարաշենի երաժշտական դպրոցը գործում է 1935 թվականից, իսկ թիվ 34 Նուբարաշենի գրադարանը գործում է 1936 թվականից։

Թաղամասում բազմաթիվ հուշարձաններ են տեղադրվել, այդ թվում `

* 1973 թվականին կառուցված Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի հուշահամալիրը,
* 2004 թվականին կառուցված Ղևոնդ Ալիշանի կիսանդրին,
* Արցախյան պատերազմի զոհերի հիշատակին նվիրված հուշահամալիր։

== Տրանսպորտ ==
Նուբարաշենի հիմնական տրանսպորտային միջոցները՝ ավտոմեքենաներ, ավտոբուսներ, և միկրոավտոբուսներ (ԳԱԶել)։

== Տնտեսություն ==
1958 թվականին բացված Նուբարաշենի գործարանը հանդիսանում է թաղամասի առաջին արդյունաբերական գործարաններից մեկը։ 1982 թվականին բացվեց Նուբարաշենի կահույքի գործարանը (ներկայումս հայտնի է որպես WoodLnad): Խորհրդային տարիներին Մասիսի կոշիկի գործարանի մասնաճյուղն էր։

Խորհրդային տարիներից ի վեր թաղամասում գործում են անասնաբուծարաններ, որոնցից ամենամեծը` 1971 թվականին բացված «Նուբարաշեն» թռչնաբուծական ֆերման է։

Անկախությունից հետո թաղամասում բացվեց սննդամթերքի վերամշակման բազմաթիվ գործարաններ, ինչպիսիք են Էլիզա և Գոհար պահածոների պահածոների գործարանը, որը բացվել է 2000 թվականին։

Նուբարաշենի հոգեբուժական բժշկական կենտրոնն ունի 500 մահճակալ։

== Կրթություն ==
2016-2017 թվականների դրությամբ Նուբարաշենն ունի 2 հանրակրթական դպրոց, ինչպես նաև հատուկ կարիքներով երեխաների համար ևս 2 դպրոց։

== Սպորտ ==
[[Պատկեր:Սրբոց Նահատակաց եկեղեցի (Նուբարաշեն), 2016 (2).JPG|մինի|Սրբոց Նահատակաց եկեղեցին Նուբարաշենում]]
Նուբարաշենը մի շարք մարզական դպրոցներ ունի, որոնցից են`

* Նուբարաշենի սպորտի և մշակույթի կենտրոնը, որը բացվել է 2009 թվականին, ձյուդոյի և ժողովրդական պարերի համար։
* 2016 թվականին բացված Նուբարաշենի մանկապատանեկան մարզադպրոցը։

== Միջազգային հարաբերություններ ==
Նուբարաշեն թաղապետարանը կապեր է հաստատել՝

* [[Պատկեր:Blason_ville_fr_Arnouville-lès-Gonesse_(Val-d'Oise).svg|25x25փքս]] Արնոուվիլ, [[Իլ դը Ֆրանս (երկրամաս)|Իլ դը Ֆրանս,]] [[Ֆրանսիա]], 2015թ․։

== Փողոցներ, հրապարակներ, զբոսայգիներ ==
* Նուբարաշենի կենտրոնական փողոց
* Ջրաշեն-Նուբարաշեն փողոց
* Նուբարաշենի կենտրոնական զբոսայգի
* Պողոս Նուբարի անվան զբոսայգի

== Եկեղեցիներ ==
* [[Սրբոց Նահատակաց եկեղեցի (Նուբարաշեն)|Սրբոց Նահատակաց եկեղեցի]]

== Հուշարձաններ ==
* [[Պողոս Նուբար Փաշա|Պողոս Նուբար Նուբարյանի]] կիսանդրին
* Անհայտ զինվորի հուշարձանը, 1941-1945 թթ.
* [[Ղևոնդ Ալիշան]]ի կիսանդրին
* Չնքուշցիների հուշարձանը
* [[Արցախյան շարժում|Արցախյան շարժման]] ժամանակ զոհված ազատամարտիկների հիշատակին նվիրված խաչքար

== Պատկերասրահ ==
&lt;gallery mode=&quot;packed&quot;&gt;
Nubarashen Central park.jpg|Նուբարաշենի կենտրոնական զբոսայգի
Nubar Nubarian Park, Nubarashen.jpg|Պողոս Նուբարի անվան զբոսայգի
Nubarashen, The Memorial to uknown soldier WWII Nubarashen Central park, erected in 1973.jpg|Անհայտ զինվորի հուշարձանը, 1941-1945 թթ.
Nubarashen main street view.jpg|Նուբարաշենի կենտրոնական փողոցը
&lt;/gallery&gt;

== Տես նաև ==
* [[Երևանի վարչական բաժանում]]
* [[Նուբարաշեն վարչական շրջանի պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների ցանկ (Երևան)]]

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

{{Երևանի վարչական բաժանում}}

[[Կատեգորիա:Նուբարաշեն վարչական շրջան]]</text>
      <sha1>tgwq5vfiv6q57hjb3xag9l347zzlhms</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486394</id>
      <parentid>8486392</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T07:53:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>GeoO</username>
        <id>14988</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="14252" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Վարչական միավոր
 |գույն1 ={{հիմնական գույն}}
 |հայերեն անվանում = Նուբարաշեն
 |բնօրինակ անվանում = 
 |զինանշան = 
 |զինանշանի նկարագրում = 
 |դրոշ = 
 |դրոշի նկարագրում = 
 |երկիր = Հայաստան
 |մտնում է = [[Երևան]]ի մեջ
 |ներառում է = 
 |վարչական կենտրոն = 
 |խոշորագույն քաղաք = 
 |խոշոր քաղաքներ = 
 |կազմավորման թվական = 
 |ղեկավար = Անդրանիկ Գասպարյան
  |ղեկավարի պաշտոն = Վարչական շրջանի ղեկավար
 |ղեկավար2 = 
  |ղեկավարի պաշտոն2 =  
 |ՀՆԱ = 
  |ՀՆԱ-ի թվական = 
  |տեղը ըստ ՀՆԱ-ի = 
  |ՀՆԱ մեկ շնչի հաշվով = 
  |տեղը ըստ ՀՆԱ-ի մեկ շնչի հաշվով = 
 |լեզու = [[հայերեն]]
 |լեզուներ = 
 |տոկոսը բնակչությունից = 
  |տեղը ըստ խտության = 
  |ազգային կազմ = 
  |կրոնական կազմ = 
 |տոկոսը տարածքից = 
  |տեղը ըստ տարածքի = 
 |առավելագույն բարձրություն =  1,315 
 |միջին բարձրություն = 
 |նվազագույն բարձրություն = 
 |լայնք = 
 |երկայնք = 
 |պատմական շրջան = 
 |ժամային գոտի = [[UTC+4]]
 |հապավում = 
 |ISO = 
 |FIPS = 
 |հեռախոսային կոդ = 
 |փոստային ինդեքսներ = 
 |Ինտերնետ-դոմեն = 
 |ավտոմոբիլային կոդ = 
 |կայք = 
 |վիքիպահեստում = 
 |ծանոթագրություններ = 
}}
'''Նուբարաշեն''', [[Հայաստան]]ի [[մայրաքաղաք]] [[Երևանի վարչական բաժանում|Երևանի վարչական շրջաններից]] մեկը։ Ընդհանուր սահմաններ ունի [[Էրեբունի (վարչական շրջան)|էրեբունի]] և [[Շենգավիթ (վարչական շրջան)|Շենգավիթ]] վարչական շրջանների հետ։ Արտաքին սահմանագծով սահմանակից է [[Արարատի մարզ]]ին&lt;ref&gt;[http://www.yerevan.am/am/districts/nubarashen/ Նուբարաշեն վարչական շրջան]&lt;/ref&gt;։

== Ընդհանուր նկարագիր ==
Նուբարաշենն ունի 18 կմ² տարածք (Երևանի 8.07% -ը), մեծությամբ Երևանի 5-րդ շրջանն է։ Գտնվում է Երևանից մոտ 7 կմ հարավ-արևելք ամբողջությամբ մեկուսացված քաղաքից։

Թաղամասի կենտրոնում գտնվում է Նուբարաշենի կենտրոնական  այգին և մոտակա [[Ղևոնդ Ալիշանի անվան 95 դպրոց|Ղևոնդ Ալիշանի անվան թիվ 95 դպրոցը]] (բացվել է 1932 թվականին)։ Նուբարաշենի ռազմական բազան զբաղեցնում է թաղամասի արևելյան հատվածի մեծ մասը։

2016 թվականի դրությամբ թաղամասի բնակչությունը մոտ 9,800 է։

== Պատմություն ==
Հայաստանի խորհրդայնացումից հետո Հայկական Բարեգործական Ընդհանուր Միությունը (ՀԲԸՄ) դարձավ միակ սփյուռքի կազմակերպությունը, որը թույլատրվեց գործունեություն ծավալել Հայաստանի խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունում (ՀԽՍՀ)։ ՀԲԸՄ թույլտվությունը տրվել է 1923 թվականին։

1926 թվականի Հայկական Բարեգործական Ընդհանուր Միության Միացյալ Նահանգների Ֆիլադելֆիայի հանդիպման ժամանակ, ՀԲԸՄ-ն որոշում է կայացրել ֆինանսավորել Հայաստանի Սոցիալիստական Խորհրդային հանրապետությունում նոր բնակելի շենք կառուցելու համար` հիմնադիրի պատվին։ Ծրագրի հիմնական նպատակն էր ուղղված Հայոց ցեղասպանությունը վերապրած հայ ընտանիքների հայրենադարձությանը և այն տարածվեց Մերձավոր Արևելքում և Եվրոպայում։ 
[[Պատկեր:Plan of Nubarashen.png|ձախից|մինի|238x238փքս|Նուբարաշենի հատակագիծը ըստ [[Ալեքսանդր Թամանյան]]ի]]
Ծրագրի իրականացման համար նախատեսված էր, մինչև 1931 թվականի ապրիլի 30-ը բարձրացնել 250.000 ԱՄՆ դոլարը, որպեսզի ծրագիրը սկսի ՀԲԸՄ-ի 25-ամյակի կապակցությամբ։ Նյու Յորքում հայերի համար նվիրաբերվել է 102.000 ԱՄՆ դոլար, իսկ Չիկագոյից` 25.000 ԱՄՆ դոլար։ Այնուամենայնիվ, Հայաստանի հարուստ նվիրատուներից շատերը 1929 թ. մեծ դեպրեսիայի զոհ դարձան։ Այսպիսով, 1929 թվականի վերջի դրությամբ ապահովվեց միայն 153.000 ԱՄՆ դոլար։

Հայաստանի կոմունիստական ​​կառավարությունը նախաձեռնության համար առաջարկել է բազմաթիվ տեղեր, այդ թվում` Եղվարդ, Սարդարապատ և Մեծամոր։ Վերջապես, բնակավայրի գտնվելու վայրը ընտրվել է մայրաքաղաքի հարավ-արևելյան հարթավայրում, Նորագավիթի հարևանության հարավում։

Պողոս Նուբարը ծրագրի համար նվիրաբերեց 100,000 ԱՄՆ դոլար, իսկ վերջապես, 1930 թվականի ապրիլ-մայիսին Հայաստանի կոմունիստական ​​կառավարության և ՀԲԸՄ-ի միջև պայմանավորվածություն էր ձեռք բերվել «Նուբարաշեն բնակելի թաղամասի կառուցումը»։ Շուտով նույն տարվանից սկսվեց շինարարական աշխատանքը Երևանի հարավում` քաղաքաշինական ծրագրի հիման վրա, որը մշակվել է ճարտարապետ [[Ալեքսանդր Թամանյան]]ի կողմից։

1931 թ. հուլիսին մոտ 100-120 բնակելի շենքեր պատրաստ էին ծառայելու։ 1932 թվականին բնակավայրը պաշտոնապես հաստատվել է և անվանվել է Նուբարաշեն (նշանակում է Նուբար քաղաք)։ Նորաստեղծ բնակավայրի առաջին բնակիչները հայրենադարձվել են Հունաստանի հայ ընտանիքները, այնուհետև` [[Բուլղարիա]]յից, [[Ֆրանսիա]]յից, [[Լիբանան]]ից և [[Սիրիա]]յից։ Ծրագրի գրեթե 50%-ը ավարտվել է 1936 թ. վերջին։ 1937 թ. ամռանը Նուբարաշենում ապրում էր մոտ 1000 հայրենադարձված հայ։

1938 թվականին բնակավայրը վերանվանվեց Սովետաշեն (Սովետասեն), որը նշանակում է խորհրդային քաղաքը։ 1961 թ.-ին Օրդոնիկիձեի շրջանը (Օրրջոնիկիդզևի շրջան) ձևավորվեց որպես Երևանի վարչական շրջան։ 1963 թ. Սովետաշենին տրվել է քաղաքային տիպի բնակության կարգավիճակ՝ Օրջոնիկիձեի շրջանի մի մասը դառնալու համար։

1989 թ. թաղամասը վերանվանվել է իր սկզբնական անվամբ։ 1996 թ.-ին Հայաստանի վարչական բաժանման բարեփոխումների արդյունքում Նուբարաշենին տրվեց Երևանի վարչական շրջանի կարգավիճակ։

== Ժողովրդագրություն ==
2011 թվականի մարդահամարի տվյալներով, շրջանի բնակչությունը կազմել է 9,561 մարդ (քաղաքի բնակչության 0,9% -ը)։ Ըստ 2016 թվականի պաշտոնական տվյալների` թաղամասի բնակչությունը կազմում է շուրջ 9,800՝ Երևանի ամենաքիչ բնակիչներ ունեցող շրջան։

Թաղամասում գտնվում է 2015 թվականի ապրիլի 25-ին բացված Սուրբ Նահատակաց եկեղեցին։ Շինարարությունը սկսվել է 2012 թվականին և ավարտվել 2015 թվականին։ Եկեղեցին նախագծել է ճարտարապետ [[Արտակ Ղուլյան]]ը, իսկ միջոցները հատկացրել է հայտնի գործարար  [[Գագիկ Ծառուկյան]]ը։

== Մշակույթ ==
Նուբարաշենի երաժշտական դպրոցը գործում է 1935 թվականից, իսկ թիվ 34 Նուբարաշենի գրադարանը գործում է 1936 թվականից։

Թաղամասում բազմաթիվ հուշարձաններ են տեղադրվել, այդ թվում `

* 1973 թվականին կառուցված Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի հուշահամալիրը,
* 2004 թվականին կառուցված Ղևոնդ Ալիշանի կիսանդրին,
* Արցախյան պատերազմի զոհերի հիշատակին նվիրված հուշահամալիր։

== Տրանսպորտ ==
Նուբարաշենի հիմնական տրանսպորտային միջոցները՝ ավտոմեքենաներ, ավտոբուսներ, և միկրոավտոբուսներ (ԳԱԶել)։

== Տնտեսություն ==
1958 թվականին բացված Նուբարաշենի գործարանը հանդիսանում է թաղամասի առաջին արդյունաբերական գործարաններից մեկը։ 1982 թվականին բացվեց Նուբարաշենի կահույքի գործարանը (ներկայումս հայտնի է որպես WoodLnad): Խորհրդային տարիներին Մասիսի կոշիկի գործարանի մասնաճյուղն էր։

Խորհրդային տարիներից ի վեր թաղամասում գործում են անասնաբուծարաններ, որոնցից ամենամեծը` 1971 թվականին բացված «Նուբարաշեն» թռչնաբուծական ֆերման է։

Անկախությունից հետո թաղամասում բացվեց սննդամթերքի վերամշակման բազմաթիվ գործարաններ, ինչպիսիք են Էլիզա և Գոհար պահածոների պահածոների գործարանը, որը բացվել է 2000 թվականին։

Նուբարաշենի հոգեբուժական բժշկական կենտրոնն ունի 500 մահճակալ։

== Կրթություն ==
2016-2017 թվականների դրությամբ Նուբարաշենն ունի 2 հանրակրթական դպրոց, ինչպես նաև հատուկ կարիքներով երեխաների համար ևս 2 դպրոց։

== Սպորտ ==
[[Պատկեր:Սրբոց Նահատակաց եկեղեցի (Նուբարաշեն), 2016 (2).JPG|մինի|Սրբոց Նահատակաց եկեղեցին Նուբարաշենում]]
Նուբարաշենը մի շարք մարզական դպրոցներ ունի, որոնցից են`

* Նուբարաշենի սպորտի և մշակույթի կենտրոնը, որը բացվել է 2009 թվականին, ձյուդոյի և ժողովրդական պարերի համար։
* 2016 թվականին բացված Նուբարաշենի մանկապատանեկան մարզադպրոցը։

== Միջազգային հարաբերություններ ==
Նուբարաշեն թաղապետարանը կապեր է հաստատել՝

* [[Պատկեր:Blason_ville_fr_Arnouville-lès-Gonesse_(Val-d'Oise).svg|25x25փքս]] Արնոուվիլ, [[Իլ դը Ֆրանս (երկրամաս)|Իլ դը Ֆրանս,]] [[Ֆրանսիա]], 2015թ․։

== Փողոցներ, հրապարակներ, զբոսայգիներ ==
* Նուբարաշենի կենտրոնական փողոց
* Ջրաշեն-Նուբարաշեն փողոց
* Նուբարաշենի կենտրոնական զբոսայգի
* Պողոս Նուբարի անվան զբոսայգի

== Եկեղեցիներ ==
* [[Սրբոց Նահատակաց եկեղեցի (Նուբարաշեն)|Սրբոց Նահատակաց եկեղեցի]]

== Հուշարձաններ ==
* [[Պողոս Նուբար Փաշա|Պողոս Նուբար Նուբարյանի]] կիսանդրին
* Անհայտ զինվորի հուշարձանը, 1941-1945 թթ.
* [[Ղևոնդ Ալիշան]]ի կիսանդրին
* Չնքուշցիների հուշարձանը
* [[Արցախյան շարժում|Արցախյան շարժման]] ժամանակ զոհված ազատամարտիկների հիշատակին նվիրված խաչքար

== Պատկերասրահ ==
&lt;gallery mode=&quot;packed&quot;&gt;
Nubarashen Central park.jpg|Նուբարաշենի կենտրոնական զբոսայգի
Nubar Nubarian Park, Nubarashen.jpg|Պողոս Նուբարի անվան զբոսայգի
Nubarashen, The Memorial to uknown soldier WWII Nubarashen Central park, erected in 1973.jpg|Անհայտ զինվորի հուշարձանը, 1941-1945 թթ.
Nubarashen main street view.jpg|Նուբարաշենի կենտրոնական փողոցը
&lt;/gallery&gt;

== Տես նաև ==
* [[Երևանի վարչական բաժանում]]
* [[Նուբարաշեն վարչական շրջանի պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների ցանկ (Երևան)]]

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

{{Երևանի վարչական բաժանում}}

[[Կատեգորիա:Նուբարաշեն վարչական շրջան]]</text>
      <sha1>o6w8uujbi7iwfhw9qwqzkxcmalp7cr3</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486396</id>
      <parentid>8486394</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T07:55:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>GeoO</username>
        <id>14988</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="14195" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Վարչական միավոր
 |գույն1 ={{հիմնական գույն}}
 |հայերեն անվանում = Նուբարաշեն
 |բնօրինակ անվանում = 
 |զինանշան = 
 |զինանշանի նկարագրում = 
 |դրոշ = 
 |դրոշի նկարագրում = 
 |երկիր = Հայաստան
 |մտնում է = [[Երևան]]ի մեջ
 |ներառում է = 
 |վարչական կենտրոն = 
 |խոշորագույն քաղաք = 
 |խոշոր քաղաքներ = 
 |կազմավորման թվական = 
 |ղեկավար = Անդրանիկ Գասպարյան
  |ղեկավարի պաշտոն = Վարչական շրջանի ղեկավար
 |ղեկավար2 = 
  |ղեկավարի պաշտոն2 =  
 |ՀՆԱ = 
  |ՀՆԱ-ի թվական = 
  |տեղը ըստ ՀՆԱ-ի = 
  |ՀՆԱ մեկ շնչի հաշվով = 
  |տեղը ըստ ՀՆԱ-ի մեկ շնչի հաշվով = 
 |լեզու = [[հայերեն]]
 |լեզուներ = 
 |տոկոսը բնակչությունից = 
  |տեղը ըստ խտության = 
  |ազգային կազմ = 
  |կրոնական կազմ = 
 |տոկոսը տարածքից = 
  |տեղը ըստ տարածքի = 
 |առավելագույն բարձրություն =  1,315 
 |միջին բարձրություն = 
 |նվազագույն բարձրություն = 
 |լայնք = 
 |երկայնք = 
 |պատմական շրջան = 
 |ժամային գոտի = [[UTC+4]]
 |հապավում = 
 |ISO = 
 |FIPS = 
 |հեռախոսային կոդ = 
 |փոստային ինդեքսներ = 
 |Ինտերնետ-դոմեն = 
 |ավտոմոբիլային կոդ = 
 |կայք = 
 |վիքիպահեստում = 
 |ծանոթագրություններ = 
}}
'''Նուբարաշեն''', [[Հայաստան]]ի [[մայրաքաղաք]] [[Երևանի վարչական բաժանում|Երևանի վարչական շրջաններից]] մեկը։ Ընդհանուր սահմաններ ունի [[Էրեբունի (վարչական շրջան)|էրեբունի]] և [[Շենգավիթ (վարչական շրջան)|Շենգավիթ]] վարչական շրջանների հետ։ Արտաքին սահմանագծով սահմանակից է [[Արարատի մարզ]]ին&lt;ref&gt;[http://www.yerevan.am/am/districts/nubarashen/ Նուբարաշեն վարչական շրջան]&lt;/ref&gt;։

== Ընդհանուր նկարագիր ==
Նուբարաշենն ունի 18 կմ² տարածք (Երևանի 8.07% -ը), մեծությամբ Երևանի 5-րդ շրջանն է։ Գտնվում է Երևանից մոտ 7 կմ հարավ-արևելք ամբողջությամբ մեկուսացված քաղաքից։

Թաղամասի կենտրոնում գտնվում է Նուբարաշենի կենտրոնական  այգին և մոտակա [[Ղևոնդ Ալիշանի անվան 95 դպրոց|Ղևոնդ Ալիշանի անվան թիվ 95 դպրոցը]] (բացվել է 1932 թվականին)։ Նուբարաշենի ռազմական բազան զբաղեցնում է թաղամասի արևելյան հատվածի մեծ մասը։

Բնակչությունը՝ {{Բնակ}}։

== Պատմություն ==
Հայաստանի խորհրդայնացումից հետո Հայկական Բարեգործական Ընդհանուր Միությունը (ՀԲԸՄ) դարձավ միակ սփյուռքի կազմակերպությունը, որը թույլատրվեց գործունեություն ծավալել Հայաստանի խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունում (ՀԽՍՀ)։ ՀԲԸՄ թույլտվությունը տրվել է 1923 թվականին։

1926 թվականի Հայկական Բարեգործական Ընդհանուր Միության Միացյալ Նահանգների Ֆիլադելֆիայի հանդիպման ժամանակ, ՀԲԸՄ-ն որոշում է կայացրել ֆինանսավորել Հայաստանի Սոցիալիստական Խորհրդային հանրապետությունում նոր բնակելի շենք կառուցելու համար` հիմնադիրի պատվին։ Ծրագրի հիմնական նպատակն էր ուղղված Հայոց ցեղասպանությունը վերապրած հայ ընտանիքների հայրենադարձությանը և այն տարածվեց Մերձավոր Արևելքում և Եվրոպայում։ 
[[Պատկեր:Plan of Nubarashen.png|ձախից|մինի|238x238փքս|Նուբարաշենի հատակագիծը ըստ [[Ալեքսանդր Թամանյան]]ի]]
Ծրագրի իրականացման համար նախատեսված էր, մինչև 1931 թվականի ապրիլի 30-ը բարձրացնել 250.000 ԱՄՆ դոլարը, որպեսզի ծրագիրը սկսի ՀԲԸՄ-ի 25-ամյակի կապակցությամբ։ Նյու Յորքում հայերի համար նվիրաբերվել է 102.000 ԱՄՆ դոլար, իսկ Չիկագոյից` 25.000 ԱՄՆ դոլար։ Այնուամենայնիվ, Հայաստանի հարուստ նվիրատուներից շատերը 1929 թ. մեծ դեպրեսիայի զոհ դարձան։ Այսպիսով, 1929 թվականի վերջի դրությամբ ապահովվեց միայն 153.000 ԱՄՆ դոլար։

Հայաստանի կոմունիստական ​​կառավարությունը նախաձեռնության համար առաջարկել է բազմաթիվ տեղեր, այդ թվում` Եղվարդ, Սարդարապատ և Մեծամոր։ Վերջապես, բնակավայրի գտնվելու վայրը ընտրվել է մայրաքաղաքի հարավ-արևելյան հարթավայրում, Նորագավիթի հարևանության հարավում։

Պողոս Նուբարը ծրագրի համար նվիրաբերեց 100,000 ԱՄՆ դոլար, իսկ վերջապես, 1930 թվականի ապրիլ-մայիսին Հայաստանի կոմունիստական ​​կառավարության և ՀԲԸՄ-ի միջև պայմանավորվածություն էր ձեռք բերվել «Նուբարաշեն բնակելի թաղամասի կառուցումը»։ Շուտով նույն տարվանից սկսվեց շինարարական աշխատանքը Երևանի հարավում` քաղաքաշինական ծրագրի հիման վրա, որը մշակվել է ճարտարապետ [[Ալեքսանդր Թամանյան]]ի կողմից։

1931 թ. հուլիսին մոտ 100-120 բնակելի շենքեր պատրաստ էին ծառայելու։ 1932 թվականին բնակավայրը պաշտոնապես հաստատվել է և անվանվել է Նուբարաշեն (նշանակում է Նուբար քաղաք)։ Նորաստեղծ բնակավայրի առաջին բնակիչները հայրենադարձվել են Հունաստանի հայ ընտանիքները, այնուհետև` [[Բուլղարիա]]յից, [[Ֆրանսիա]]յից, [[Լիբանան]]ից և [[Սիրիա]]յից։ Ծրագրի գրեթե 50%-ը ավարտվել է 1936 թ. վերջին։ 1937 թ. ամռանը Նուբարաշենում ապրում էր մոտ 1000 հայրենադարձված հայ։

1938 թվականին բնակավայրը վերանվանվեց Սովետաշեն (Սովետասեն), որը նշանակում է խորհրդային քաղաքը։ 1961 թ.-ին Օրդոնիկիձեի շրջանը (Օրրջոնիկիդզևի շրջան) ձևավորվեց որպես Երևանի վարչական շրջան։ 1963 թ. Սովետաշենին տրվել է քաղաքային տիպի բնակության կարգավիճակ՝ Օրջոնիկիձեի շրջանի մի մասը դառնալու համար։

1989 թ. թաղամասը վերանվանվել է իր սկզբնական անվամբ։ 1996 թ.-ին Հայաստանի վարչական բաժանման բարեփոխումների արդյունքում Նուբարաշենին տրվեց Երևանի վարչական շրջանի կարգավիճակ։

== Ժողովրդագրություն ==
2011 թվականի մարդահամարի տվյալներով, շրջանի բնակչությունը կազմել է 9,561 մարդ (քաղաքի բնակչության 0,9% -ը)։ Ըստ 2016 թվականի պաշտոնական տվյալների` թաղամասի բնակչությունը կազմում է շուրջ 9,800՝ Երևանի ամենաքիչ բնակիչներ ունեցող շրջան։

Թաղամասում գտնվում է 2015 թվականի ապրիլի 25-ին բացված Սուրբ Նահատակաց եկեղեցին։ Շինարարությունը սկսվել է 2012 թվականին և ավարտվել 2015 թվականին։ Եկեղեցին նախագծել է ճարտարապետ [[Արտակ Ղուլյան]]ը, իսկ միջոցները հատկացրել է հայտնի գործարար  [[Գագիկ Ծառուկյան]]ը։

== Մշակույթ ==
Նուբարաշենի երաժշտական դպրոցը գործում է 1935 թվականից, իսկ թիվ 34 Նուբարաշենի գրադարանը գործում է 1936 թվականից։

Թաղամասում բազմաթիվ հուշարձաններ են տեղադրվել, այդ թվում `

* 1973 թվականին կառուցված Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի հուշահամալիրը,
* 2004 թվականին կառուցված Ղևոնդ Ալիշանի կիսանդրին,
* Արցախյան պատերազմի զոհերի հիշատակին նվիրված հուշահամալիր։

== Տրանսպորտ ==
Նուբարաշենի հիմնական տրանսպորտային միջոցները՝ ավտոմեքենաներ, ավտոբուսներ, և միկրոավտոբուսներ (ԳԱԶել)։

== Տնտեսություն ==
1958 թվականին բացված Նուբարաշենի գործարանը հանդիսանում է թաղամասի առաջին արդյունաբերական գործարաններից մեկը։ 1982 թվականին բացվեց Նուբարաշենի կահույքի գործարանը (ներկայումս հայտնի է որպես WoodLnad): Խորհրդային տարիներին Մասիսի կոշիկի գործարանի մասնաճյուղն էր։

Խորհրդային տարիներից ի վեր թաղամասում գործում են անասնաբուծարաններ, որոնցից ամենամեծը` 1971 թվականին բացված «Նուբարաշեն» թռչնաբուծական ֆերման է։

Անկախությունից հետո թաղամասում բացվեց սննդամթերքի վերամշակման բազմաթիվ գործարաններ, ինչպիսիք են Էլիզա և Գոհար պահածոների պահածոների գործարանը, որը բացվել է 2000 թվականին։

Նուբարաշենի հոգեբուժական բժշկական կենտրոնն ունի 500 մահճակալ։

== Կրթություն ==
2016-2017 թվականների դրությամբ Նուբարաշենն ունի 2 հանրակրթական դպրոց, ինչպես նաև հատուկ կարիքներով երեխաների համար ևս 2 դպրոց։

== Սպորտ ==
[[Պատկեր:Սրբոց Նահատակաց եկեղեցի (Նուբարաշեն), 2016 (2).JPG|մինի|Սրբոց Նահատակաց եկեղեցին Նուբարաշենում]]
Նուբարաշենը մի շարք մարզական դպրոցներ ունի, որոնցից են`

* Նուբարաշենի սպորտի և մշակույթի կենտրոնը, որը բացվել է 2009 թվականին, ձյուդոյի և ժողովրդական պարերի համար։
* 2016 թվականին բացված Նուբարաշենի մանկապատանեկան մարզադպրոցը։

== Միջազգային հարաբերություններ ==
Նուբարաշեն թաղապետարանը կապեր է հաստատել՝

* [[Պատկեր:Blason_ville_fr_Arnouville-lès-Gonesse_(Val-d'Oise).svg|25x25փքս]] Արնոուվիլ, [[Իլ դը Ֆրանս (երկրամաս)|Իլ դը Ֆրանս,]] [[Ֆրանսիա]], 2015թ․։

== Փողոցներ, հրապարակներ, զբոսայգիներ ==
* Նուբարաշենի կենտրոնական փողոց
* Ջրաշեն-Նուբարաշեն փողոց
* Նուբարաշենի կենտրոնական զբոսայգի
* Պողոս Նուբարի անվան զբոսայգի

== Եկեղեցիներ ==
* [[Սրբոց Նահատակաց եկեղեցի (Նուբարաշեն)|Սրբոց Նահատակաց եկեղեցի]]

== Հուշարձաններ ==
* [[Պողոս Նուբար Փաշա|Պողոս Նուբար Նուբարյանի]] կիսանդրին
* Անհայտ զինվորի հուշարձանը, 1941-1945 թթ.
* [[Ղևոնդ Ալիշան]]ի կիսանդրին
* Չնքուշցիների հուշարձանը
* [[Արցախյան շարժում|Արցախյան շարժման]] ժամանակ զոհված ազատամարտիկների հիշատակին նվիրված խաչքար

== Պատկերասրահ ==
&lt;gallery mode=&quot;packed&quot;&gt;
Nubarashen Central park.jpg|Նուբարաշենի կենտրոնական զբոսայգի
Nubar Nubarian Park, Nubarashen.jpg|Պողոս Նուբարի անվան զբոսայգի
Nubarashen, The Memorial to uknown soldier WWII Nubarashen Central park, erected in 1973.jpg|Անհայտ զինվորի հուշարձանը, 1941-1945 թթ.
Nubarashen main street view.jpg|Նուբարաշենի կենտրոնական փողոցը
&lt;/gallery&gt;

== Տես նաև ==
* [[Երևանի վարչական բաժանում]]
* [[Նուբարաշեն վարչական շրջանի պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների ցանկ (Երևան)]]

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

{{Երևանի վարչական բաժանում}}

[[Կատեգորիա:Նուբարաշեն վարչական շրջան]]</text>
      <sha1>n8hbv4yvh2hpc1axt9x9hgyhgiwf6yj</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Իլյանո</title>
    <ns>0</ns>
    <id>524311</id>
    <revision>
      <id>8486010</id>
      <parentid>8384635</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T13:20:19Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Armineaghayan</username>
        <id>25187</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5542" xml:space="preserve">{{Անաղբյուր}}
{{Տեղեկաքարտ Բնակավայր
 | կարգավիճակ = Կոմունա
 | հայերեն անվանում = Իլյանո
 | բնօրինակ անվանում = Igliano   
 | ենթարկում = 
 | երկիր = Իտալիա
 | պատկեր = 
 | պատկերի նկարագրում = 
 | զինանշան =
 | զինանշանի լայնություն = 
 | զինանշանի նկարագրում = 
 | դրոշ = 
 | դրոշի լայնություն = 
 | դրոշի նկարագրում = 
|lat_dir = N|lat_deg = 44|lat_min = 27|lat_sec =0 
|lon_dir = E|lon_deg = 8|lon_min = 1|lon_sec =0   
 |CoordAddon = 
 |CoordScale =
 | երկրի քարտեզի չափ = 280
 | երկրամասի քարտեզի չափ = 
 | շրջանի քարտեզի չափ = 
 | երկրամասի տեսակ = Մարզ
 | երկրամաս = Պիեմոնտ
 | երկրամասը աղյուսակում = 
 | շրջանի տեսակ = Գավառ
 | շրջան = Կունեո (գավառ){{!}}Կունեո  
 | շրջանը աղյուսակում = 
 | համայնքի տեսակ = 
 | համայնք = 
 | համայնքը աղյուսակում = 
 | երկրի քարտեզ = 
 | երկրամասի քարտեզ = 
 | շրջանի քարտեզ = 
 | ներքին բաժանում = 
 | ղեկավարի պաշտոն =  
 | ղեկավար = 
 | հիմնադրման թվական = 
 | տվյալ կարգավիճակում = 
 | առաջին հիշատակում = 
 | այլ անվանումներ = 
 | տարածք = 3
 | կենտրոնի բարձրություն = 532
 | կլիմա = 
 | լեզու = 
 | բնակչություն = 82
 | մարդահամարի թվական = [[2008]]
 | խտություն = 27
 | ագլոմերացիա = 
 | ազգային կազմ = 
 | կրոնական կազմ = 
 | տեղաբնականուն = 
 | ժամային գոտի =+1
 | DST =կա 
 | հեռախոսային կոդ = 0174
 | փոստային ինդեքս = 12060
 | փոստային ինդեքսներ = 
 | ավտոմոբիլային կոդ = 
 | իդենտիֆիկատորի տեսակ = ISTAT
 | թվային իդենտիֆիկատոր = 04102
 | Վիքիպահեստում = Igliano
 | կայք =
}}

'''Իլյանո''' ({{lang-it|''Igliano''}}), [[կոմունա]] [[Իտալիա]]յի [[Պիեմոնտ]] մարզի [[Կունեո (գավառ)|Կունեո]] գավառում։

Բնակչությունը կազմում է 82 մարդ ([[2008]] թվականի տվյալներով)։ Բնակչության խտությունը՝ 27 մարդ/կմ²։ Տարածքը՝ 3 [[կմ²]]։ Փոստային ինդեքս՝ 12060։ Հեռախոսային կոդ՝ 0174։

Բնակավայրի հովանավոր սուրբն է համարվում [[Պետրոս առաքյալ]]ը։ Տոնը նշվում է [[նոյեմբերի 30]]-ին:

== Ժողովրդագրություն ==
'''Բնակչության թվաքանակի փոփոխությունները.

&lt;timeline&gt;
Colors=
  id:lightgrey value:gray(0.9)
  id:darkgrey  value:gray(0.7)
  id:sfondo value:rgb(1,1,1)
  id:barra value:rgb(0.6,0.8,0.6)
ImageSize  = width:455 height:373
PlotArea   = left:50 bottom:50 top:30 right:30
DateFormat = x.y
Period     = from:0 till:400
TimeAxis   = orientation:vertical
AlignBars  = justify
ScaleMajor = gridcolor:darkgrey increment:50 start:0
ScaleMinor = gridcolor:lightgrey increment:10 start:0
BackgroundColors = canvas:sfondo
BarData=
  bar:1861 text:1861
  bar:1871 text:1871
  bar:1881 text:1881
  bar:1901 text:1901
  bar:1911 text:1911
  bar:1921 text:1921
  bar:1931 text:1931
  bar:1936 text:1936
  bar:1951 text:1951
  bar:1961 text:1961
  bar:1971 text:1971
  bar:1981 text:1981
  bar:1991 text:1991
  bar:2001 text:2001
PlotData=
  color:barra width:20 align:left
  bar:1861 from:0 till: 369
  bar:1871 from:0 till: 374
  bar:1881 from:0 till: 343
  bar:1901 from:0 till: 338
  bar:1911 from:0 till: 343
  bar:1921 from:0 till: 369
  bar:1931 from:0 till: 309
  bar:1936 from:0 till: 312
  bar:1951 from:0 till: 257
  bar:1961 from:0 till: 188
  bar:1971 from:0 till: 130
  bar:1981 from:0 till: 115
  bar:1991 from:0 till: 97
  bar:2001 from:0 till: 81
PlotData=
  bar:1861 at: 369 fontsize:S text: 369 shift:(-8,5)
  bar:1871 at: 374 fontsize:S text: 374 shift:(-10,5)
  bar:1881 at: 343 fontsize:S text: 343 shift:(-10,5)
  bar:1901 at: 338 fontsize:S text: 338 shift:(-10,5)
  bar:1911 at: 343 fontsize:S text: 343 shift:(-10,5)
  bar:1921 at: 369 fontsize:S text: 369 shift:(-10,5)
  bar:1931 at: 309 fontsize:S text: 309 shift:(-10,5)
  bar:1936 at: 312 fontsize:S text: 312 shift:(-10,5)
  bar:1951 at: 257 fontsize:S text: 257 shift:(-10,5)
  bar:1961 at: 188 fontsize:S text: 188 shift:(-10,5)
  bar:1971 at: 130 fontsize:S text: 130 shift:(-10,5)
  bar:1981 at: 115 fontsize:S text: 115 shift:(-10,5)
  bar:1991 at: 97 fontsize:S text: 97 shift:(-10,5)
  bar:2001 at: 81 fontsize:S text: 81 shift:(-10,5)
TextData=
  fontsize:S pos:(20,20)
  text:ISTAT
&lt;/timeline&gt;

== Կոմունայի վարչակազմ==
* Հեռախոս։ 0174 785147
* Էլեկտրոնային փոստ։ igliano@interfree.it

== Արտաքին հղումներ ==
* [http://www.istat.it/ Վիճակագրության ազգային ինստիտուտ {{ref-it}}]
* http://www.istat.it/english/ {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20091207102304/http://www.istat.it/english/ |date=2009-12-07 }}
{{Արտաքին հղումներ}}
{{Կունեոյի գավառ}}

[[Կատեգորիա:Իտալիայի քաղաքներ]]</text>
      <sha1>lnanyvjz4junwwvpqevt854rtjbt5mt</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486313</id>
      <parentid>8486010</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T00:02:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ԱշբոտՏՆՂ</username>
        <id>48669</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Colon֊ը (:, U+003A) փոխարինում եմ հայերեն վերջակետով (։, U+0589)</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5543" xml:space="preserve">{{Անաղբյուր}}
{{Տեղեկաքարտ Բնակավայր
 | կարգավիճակ = Կոմունա
 | հայերեն անվանում = Իլյանո
 | բնօրինակ անվանում = Igliano   
 | ենթարկում = 
 | երկիր = Իտալիա
 | պատկեր = 
 | պատկերի նկարագրում = 
 | զինանշան =
 | զինանշանի լայնություն = 
 | զինանշանի նկարագրում = 
 | դրոշ = 
 | դրոշի լայնություն = 
 | դրոշի նկարագրում = 
|lat_dir = N|lat_deg = 44|lat_min = 27|lat_sec =0 
|lon_dir = E|lon_deg = 8|lon_min = 1|lon_sec =0   
 |CoordAddon = 
 |CoordScale =
 | երկրի քարտեզի չափ = 280
 | երկրամասի քարտեզի չափ = 
 | շրջանի քարտեզի չափ = 
 | երկրամասի տեսակ = Մարզ
 | երկրամաս = Պիեմոնտ
 | երկրամասը աղյուսակում = 
 | շրջանի տեսակ = Գավառ
 | շրջան = Կունեո (գավառ){{!}}Կունեո  
 | շրջանը աղյուսակում = 
 | համայնքի տեսակ = 
 | համայնք = 
 | համայնքը աղյուսակում = 
 | երկրի քարտեզ = 
 | երկրամասի քարտեզ = 
 | շրջանի քարտեզ = 
 | ներքին բաժանում = 
 | ղեկավարի պաշտոն =  
 | ղեկավար = 
 | հիմնադրման թվական = 
 | տվյալ կարգավիճակում = 
 | առաջին հիշատակում = 
 | այլ անվանումներ = 
 | տարածք = 3
 | կենտրոնի բարձրություն = 532
 | կլիմա = 
 | լեզու = 
 | բնակչություն = 82
 | մարդահամարի թվական = [[2008]]
 | խտություն = 27
 | ագլոմերացիա = 
 | ազգային կազմ = 
 | կրոնական կազմ = 
 | տեղաբնականուն = 
 | ժամային գոտի =+1
 | DST =կա 
 | հեռախոսային կոդ = 0174
 | փոստային ինդեքս = 12060
 | փոստային ինդեքսներ = 
 | ավտոմոբիլային կոդ = 
 | իդենտիֆիկատորի տեսակ = ISTAT
 | թվային իդենտիֆիկատոր = 04102
 | Վիքիպահեստում = Igliano
 | կայք =
}}

'''Իլյանո''' ({{lang-it|''Igliano''}}), [[կոմունա]] [[Իտալիա]]յի [[Պիեմոնտ]] մարզի [[Կունեո (գավառ)|Կունեո]] գավառում։

Բնակչությունը կազմում է 82 մարդ ([[2008]] թվականի տվյալներով)։ Բնակչության խտությունը՝ 27 մարդ/կմ²։ Տարածքը՝ 3 [[կմ²]]։ Փոստային ինդեքս՝ 12060։ Հեռախոսային կոդ՝ 0174։

Բնակավայրի հովանավոր սուրբն է համարվում [[Պետրոս առաքյալ]]ը։ Տոնը նշվում է [[նոյեմբերի 30]]-ին։

== Ժողովրդագրություն ==
'''Բնակչության թվաքանակի փոփոխությունները.

&lt;timeline&gt;
Colors=
  id:lightgrey value:gray(0.9)
  id:darkgrey  value:gray(0.7)
  id:sfondo value:rgb(1,1,1)
  id:barra value:rgb(0.6,0.8,0.6)
ImageSize  = width:455 height:373
PlotArea   = left:50 bottom:50 top:30 right:30
DateFormat = x.y
Period     = from:0 till:400
TimeAxis   = orientation:vertical
AlignBars  = justify
ScaleMajor = gridcolor:darkgrey increment:50 start:0
ScaleMinor = gridcolor:lightgrey increment:10 start:0
BackgroundColors = canvas:sfondo
BarData=
  bar:1861 text:1861
  bar:1871 text:1871
  bar:1881 text:1881
  bar:1901 text:1901
  bar:1911 text:1911
  bar:1921 text:1921
  bar:1931 text:1931
  bar:1936 text:1936
  bar:1951 text:1951
  bar:1961 text:1961
  bar:1971 text:1971
  bar:1981 text:1981
  bar:1991 text:1991
  bar:2001 text:2001
PlotData=
  color:barra width:20 align:left
  bar:1861 from:0 till: 369
  bar:1871 from:0 till: 374
  bar:1881 from:0 till: 343
  bar:1901 from:0 till: 338
  bar:1911 from:0 till: 343
  bar:1921 from:0 till: 369
  bar:1931 from:0 till: 309
  bar:1936 from:0 till: 312
  bar:1951 from:0 till: 257
  bar:1961 from:0 till: 188
  bar:1971 from:0 till: 130
  bar:1981 from:0 till: 115
  bar:1991 from:0 till: 97
  bar:2001 from:0 till: 81
PlotData=
  bar:1861 at: 369 fontsize:S text: 369 shift:(-8,5)
  bar:1871 at: 374 fontsize:S text: 374 shift:(-10,5)
  bar:1881 at: 343 fontsize:S text: 343 shift:(-10,5)
  bar:1901 at: 338 fontsize:S text: 338 shift:(-10,5)
  bar:1911 at: 343 fontsize:S text: 343 shift:(-10,5)
  bar:1921 at: 369 fontsize:S text: 369 shift:(-10,5)
  bar:1931 at: 309 fontsize:S text: 309 shift:(-10,5)
  bar:1936 at: 312 fontsize:S text: 312 shift:(-10,5)
  bar:1951 at: 257 fontsize:S text: 257 shift:(-10,5)
  bar:1961 at: 188 fontsize:S text: 188 shift:(-10,5)
  bar:1971 at: 130 fontsize:S text: 130 shift:(-10,5)
  bar:1981 at: 115 fontsize:S text: 115 shift:(-10,5)
  bar:1991 at: 97 fontsize:S text: 97 shift:(-10,5)
  bar:2001 at: 81 fontsize:S text: 81 shift:(-10,5)
TextData=
  fontsize:S pos:(20,20)
  text:ISTAT
&lt;/timeline&gt;

== Կոմունայի վարչակազմ==
* Հեռախոս։ 0174 785147
* Էլեկտրոնային փոստ։ igliano@interfree.it

== Արտաքին հղումներ ==
* [http://www.istat.it/ Վիճակագրության ազգային ինստիտուտ {{ref-it}}]
* http://www.istat.it/english/ {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20091207102304/http://www.istat.it/english/ |date=2009-12-07 }}
{{Արտաքին հղումներ}}
{{Կունեոյի գավառ}}

[[Կատեգորիա:Իտալիայի քաղաքներ]]</text>
      <sha1>rnkrzmmnfhijf9v3mzn1z82ktc98e7h</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Նորք-Մարաշ (վարչական շրջան)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>527805</id>
    <revision>
      <id>8486383</id>
      <parentid>8337130</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T07:39:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>GeoO</username>
        <id>14988</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5116" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Վարչական միավոր
 |գույն1 ={{հիմնական գույն}}
 |հայերեն անվանում = Նորք-Մարաշ
 |բնօրինակ անվանում = 
 |զինանշան = 
 |զինանշանի նկարագրում = 
 |դրոշ = 
 |դրոշի նկարագրում = 
 |երկիր = Հայաստան
 |ներառում է = 
 |վարչական կենտրոն = 
 |խոշորագույն քաղաք = 
 |խոշոր քաղաքներ = 
 |կազմավորման թվական = 
 |ղեկավար = Հայկ Հովհաննիսյան ժ/պ
  |ղեկավարի պաշտոն =Ղեկավար
 |ՀՆԱ = 
  |ՀՆԱ-ի թվական = 
  |տեղը ըստ ՀՆԱ-ի = 
  |ՀՆԱ մեկ շնչի հաշվով = 
  |տեղը ըստ ՀՆԱ-ի մեկ շնչի հաշվով = 
 |լեզու = [[հայերեն]]
 |լեզուներ = 
 |տոկոսը բնակչությունից = 
  |տեղը ըստ խտության = 
  |ազգային կազմ = 
  |կրոնական կազմ = 
 |տոկոսը տարածքից = 
  |տեղը ըստ տարածքի = 
 |առավելագույն բարձրություն =  
 |միջին բարձրություն = 
 |նվազագույն բարձրություն = 
 |լայնք = 
 |երկայնք = 
 |պատմական շրջան = 
 |ժամային գոտի = [[UTC+4]]
 |հապավում = 
 |ISO = 
 |FIPS = 
 |հեռախոսային կոդ = 
 |փոստային ինդեքսներ = 
 |Ինտերնետ-դոմեն = 
 |ավտոմոբիլային կոդ = 
 |կայք = 
 |վիքիպահեստում = Nork-Marash
 |ծանոթագրություններ = 
}}

'''Նորք-Մարաշ''', [[Երևանի վարչական բաժանում|Երևանի վարչական շրջաններից]] մեկը։ Տեղակայված է [[Կենտրոն (Երևանի վարչական շրջան)|Կենտրոն]] վարչական շրջանից արևելք։ [[2013]] թվականի [[հունվարի 1]]֊ի տվյալներով վարչական շրջանի բնակչությունը կազմում է 12.000 մարդ&lt;ref&gt;[http://www.armstat.am/file/article/bnakch_01.01.13.pdf Հայաստանի Հանրապետության ազգային վիճակագրության ծառայություն]&lt;/ref&gt;։

Նորք-Մարաշ վարչական շրջանն ընդհանուր սահմաններ ունի [[Էրեբունի (վարչական շրջան)|Էրեբունի]], [[Կենտրոն (Երևանի վարչական շրջան)|Կենտրոն]] և [[Նոր Նորք (վարչական շրջան)|Նոր Նորք]] վարչական շրջանների հետ&lt;ref&gt;[http://www.yerevan.am/am/districts/nork-marash/ Տեղեկություն Նորք-Մարաշ վարչական շրջանի մասին Երևանի քաղաքապետարանի կայքէջում]&lt;/ref&gt;։

Վարչական շրջանը ձևավորվել է [[1996]] թվականին Նորք և Նոր Մարաշ թաղամասերի միաձուլման հետևանքով։ Անվանումը ծագել է Երևանի Նորք թաղամասի և [[Թուրքիա]]յում հայկական հնագույն [[Մարաշ]] բնակավայրի անուններից։

== Փողոցներ և հայտնի վայրեր ==

=== Հիմնական փողոցներ ===
* Գարեգին Հովսեփյանի փողոց
* Արմենակ Արմենակյանի փողոց
* Դավիթ Բեկի փողոց

=== Հայտնի վայրեր ===
* [[Հայաստանի հանրային հեռուստաընկերություն]] և [[Երևանի հեռուստաաշտարակ]]
* [[Նորք Մարաշ բժշկական կենտրոն]]
* [[Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի (Երևանի Նորք թաղամաս)|Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի]]

== Պատկերասրահ ==
[[Պատկեր:Nork Marash pano.jpg|877x877px|thumb|center|&lt;center&gt;Նորք-Մարաշի համայնապատկերը Երևանի Կասկադ համալիրից&lt;/center&gt;]]

&lt;gallery mode=&quot;packed&quot; heights=&quot;220&quot;&gt;
File:Նորք Մարաշի Սբ. Աստվածածին եկեղեցի (12.05.2016).jpg| [[Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի (Երևանի Նորք թաղամաս)|Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի]]
File:Yerevan TV tower Armenia.jpg|[[Երևանի հեռուստաաշտարակ]]
File:Խաչքար, հուշաքար, Նորքի Սբ. Աստվածածին եկեղեցու բակում (3).JPG|Հուշարձան՝ նվիրված [[Արցախյան ազատամարտ]]ին
File:Nork Marash view.jpg|Նորք-Մարաշի ընդհանուր համայնապատկեր
&lt;/gallery&gt;

== Տես նաև ==
* [[Նորք-Մարաշ վարչական շրջանի պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների ցանկ (Երևան)]]

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

== Արտաքին հղումներ ==

* {{GEOnet2|32FA88661A163774E0440003BA962ED3}}
* {{ArmenianCensus|82}}
{{Երևանի վարչական բաժանում}}

[[Կատեգորիա:Նորք-Մարաշ վարչական շրջան]]</text>
      <sha1>qhhqhf47vdag296swtpgh3gmrxg1ysc</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486384</id>
      <parentid>8486383</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T07:40:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>GeoO</username>
        <id>14988</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4831" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Վարչական միավոր
 |գույն1 ={{հիմնական գույն}}
 |հայերեն անվանում = Նորք-Մարաշ
 |բնօրինակ անվանում = 
 |զինանշան = 
 |զինանշանի նկարագրում = 
 |դրոշ = 
 |դրոշի նկարագրում = 
 |երկիր = Հայաստան
 |ներառում է = 
 |վարչական կենտրոն = 
 |խոշորագույն քաղաք = 
 |խոշոր քաղաքներ = 
 |կազմավորման թվական = 
 |ղեկավար = Միքայել Օհանյան
  |ղեկավարի պաշտոն =Վարչական շրջանի ղեկավար
 |ՀՆԱ = 
  |ՀՆԱ-ի թվական = 
  |տեղը ըստ ՀՆԱ-ի = 
  |ՀՆԱ մեկ շնչի հաշվով = 
  |տեղը ըստ ՀՆԱ-ի մեկ շնչի հաշվով = 
 |լեզու = [[հայերեն]]
 |լեզուներ = 
 |տոկոսը բնակչությունից = 
  |տեղը ըստ խտության = 
  |ազգային կազմ = 
  |կրոնական կազմ = 
 |տոկոսը տարածքից = 
  |տեղը ըստ տարածքի = 
 |առավելագույն բարձրություն =  
 |միջին բարձրություն = 
 |նվազագույն բարձրություն = 
 |լայնք = 
 |երկայնք = 
 |պատմական շրջան = 
 |ժամային գոտի = [[UTC+4]]
 |հապավում = 
 |ISO = 
 |FIPS = 
 |հեռախոսային կոդ = 
 |փոստային ինդեքսներ = 
 |Ինտերնետ-դոմեն = 
 |ավտոմոբիլային կոդ = 
 |կայք = 
 |վիքիպահեստում = Nork-Marash
 |ծանոթագրություններ = 
}}

'''Նորք-Մարաշ''', [[Երևանի վարչական բաժանում|Երևանի վարչական շրջաններից]] մեկը։ Տեղակայված է [[Կենտրոն (Երևանի վարչական շրջան)|Կենտրոն]] վարչական շրջանից արևելք։ Բնակչությունը՝ {{Բնակ}}։

Նորք-Մարաշ վարչական շրջանն ընդհանուր սահմաններ ունի [[Էրեբունի (վարչական շրջան)|Էրեբունի]], [[Կենտրոն (Երևանի վարչական շրջան)|Կենտրոն]] և [[Նոր Նորք (վարչական շրջան)|Նոր Նորք]] վարչական շրջանների հետ&lt;ref&gt;[http://www.yerevan.am/am/districts/nork-marash/ Տեղեկություն Նորք-Մարաշ վարչական շրջանի մասին Երևանի քաղաքապետարանի կայքէջում]&lt;/ref&gt;։

Վարչական շրջանը ձևավորվել է [[1996]] թվականին Նորք և Նոր Մարաշ թաղամասերի միաձուլման հետևանքով։ Անվանումը ծագել է Երևանի Նորք թաղամասի և [[Թուրքիա]]յում հայկական հնագույն [[Մարաշ]] բնակավայրի անուններից։

== Փողոցներ և հայտնի վայրեր ==

=== Հիմնական փողոցներ ===
* Գարեգին Հովսեփյանի փողոց
* Արմենակ Արմենակյանի փողոց
* Դավիթ Բեկի փողոց

=== Հայտնի վայրեր ===
* [[Հայաստանի հանրային հեռուստաընկերություն]] և [[Երևանի հեռուստաաշտարակ]]
* [[Նորք Մարաշ բժշկական կենտրոն]]
* [[Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի (Երևանի Նորք թաղամաս)|Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի]]

== Պատկերասրահ ==
[[Պատկեր:Nork Marash pano.jpg|877x877px|thumb|center|&lt;center&gt;Նորք-Մարաշի համայնապատկերը Երևանի Կասկադ համալիրից&lt;/center&gt;]]

&lt;gallery mode=&quot;packed&quot; heights=&quot;220&quot;&gt;
File:Նորք Մարաշի Սբ. Աստվածածին եկեղեցի (12.05.2016).jpg| [[Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի (Երևանի Նորք թաղամաս)|Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի]]
File:Yerevan TV tower Armenia.jpg|[[Երևանի հեռուստաաշտարակ]]
File:Խաչքար, հուշաքար, Նորքի Սբ. Աստվածածին եկեղեցու բակում (3).JPG|Հուշարձան՝ նվիրված [[Արցախյան ազատամարտ]]ին
File:Nork Marash view.jpg|Նորք-Մարաշի ընդհանուր համայնապատկեր
&lt;/gallery&gt;

== Տես նաև ==
* [[Նորք-Մարաշ վարչական շրջանի պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների ցանկ (Երևան)]]

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

== Արտաքին հղումներ ==

* {{GEOnet2|32FA88661A163774E0440003BA962ED3}}
* {{ArmenianCensus|82}}
{{Երևանի վարչական բաժանում}}

[[Կատեգորիա:Նորք-Մարաշ վարչական շրջան]]</text>
      <sha1>9m1r2fggef2r4mbowm8vmdn4pmh4grh</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Գրանոցո կոն Մոնտիչելո</title>
    <ns>0</ns>
    <id>531095</id>
    <revision>
      <id>8486343</id>
      <parentid>8187536</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T04:30:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Armineaghayan</username>
        <id>25187</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6688" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Բնակավայր
 | կարգավիճակ = Բնակավայր
 | հայերեն անվանում = Գրանոցո կոն Մոնտիչելո
 | բնօրինակ անվանում = Granozzo con Monticello
 | ենթարկում = 
 | երկիր = Իտալիա
 | պատկեր = 
 | պատկերի նկարագրում = 
 | զինանշան =
 | զինանշանի լայնություն = 
 | զինանշանի նկարագրում = 
 | դրոշ = 
 | դրոշի լայնություն = 
 | դրոշի նկարագրում = 
|lat_dir = N|lat_deg = 45|lat_min = 22|lat_sec =00 
|lon_dir = E|lon_deg = 8|lon_min = 34|lon_sec =00
 |CoordAddon = 
 |CoordScale = 
 | երկրի քարտեզի չափ = 280
 | երկրամասի քարտեզի չափ = 
 | շրջանի քարտեզի չափ = 
 | երկրամասի տեսակ = Մարզ
 | երկրամաս = Պիեմոնտ
 | երկրամասը աղյուսակում = 
 | շրջանի տեսակ = Գավառ
 | շրջան = Նովարա (գավառ) {{!}}Նովարա
 | շրջանը աղյուսակում = 
 | համայնքի տեսակ = 
 | համայնք = 
 | համայնքը աղյուսակում = 
 | երկրի քարտեզ = 
 | երկրամասի քարտեզ = 
 | շրջանի քարտեզ = 
 | ներքին բաժանում = 
 | ղեկավարի պաշտոն = քաղաքապետ
 | ղեկավար = 
 | հիմնադրման թվական = 
 | տվյալ կարգավիճակում = 
 | առաջին հիշատակում = 
 | այլ անվանումներ = 
 | տարածք = 19
 | կենտրոնի բարձրություն = 367
 | կլիմա = 
 | լեզու = 
 | բնակչություն = 1362
 | մարդահամարի թվական = 
 | խտություն = 64
 | ագլոմերացիա = 
 | ազգային կազմ = 
 | կրոնական կազմ = 
 | տեղաբնականուն = 
 | ժամային գոտի = +1
 | DST = 
 | հեռախոսային կոդ = +39 0321
 | փոստային ինդեքս = 28060
 | փոստային ինդեքսներ = 
 | ավտոմոբիլային կոդ = 
 | իդենտիֆիկատորի տեսակ = ISTAT
 | թվային իդենտիֆիկատոր = 03077
 | Վիքիպահեստում = Granozzo con Monticello
 | կայք = www.comune.granozzoconmonticello.no.it
}}

'''Գրանոցո կոն Մոնտիչելո''' ({{lang-it|Granozzo con Monticello}}), քաղաք [[Իտալիա]]յի [[Պիեմոնտ]] մարզի [[Նովարա (գավառ)|Նովարա]] գավառում&lt;ref name=Istat&gt;{{cite web|url=http://demo.istat.it/bilmens2016gen/index02.html|title=Bilancio demografico Anno 2016 Gennaio Provincia (search key: Novara)|date=|accessdate=2017 հուլիսի 17|archive-date=2019-03-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20190311225842/http://demo.istat.it/bilmens2016gen/index02.html|dead-url=yes}}&lt;/ref&gt;։

Բնակչությունը 1362 մարդ է ([[2010]] թվականի տվյալներով)։ Բնակչության խտությունը 64 մարդ/կմ² է։ Տարածքը 19 կմ² է։ Փոստային ինդեքսը՝ 28060։ Հեռախոսային կոդը՝ 0321։

[[Օգոստոսի 15]]-ին կոմունայում նշվում է հատկապես [[Սուրբ Աստվածածնի վերափոխման տոն|Սուրբ Աստվածածնի Վերափոխման տոն]]ը։ Կոմունայի հովանավոր սրբերն են Գերվասին և Պրոտասին: Տոնը նշվում է [[հունիսի 19]]-ին:


== Ժողովրդագրություն ==
Բնակչության աճը
&lt;timeline&gt;
Colors=
 id:lightgrey value:gray(0.9)
 id:darkgrey value:gray(0.7)
 id:sfondo value:rgb(1,1,1)
 id:barra value:rgb(0.6,0.8,0.6)
ImageSize = width:455 height:373
PlotArea = left:50 bottom:50 top:30 right:30
DateFormat = x.y
Period = from:0 till:2500
TimeAxis = orientation:vertical
AlignBars = justify
ScaleMajor = gridcolor:darkgrey increment:500 start:0
ScaleMinor = gridcolor:lightgrey increment:100 start:0
BackgroundColors = canvas:sfondo
BarData=
 bar:1861 text:1861
 bar:1871 text:1871
 bar:1881 text:1881
 bar:1901 text:1901
 bar:1911 text:1911
 bar:1921 text:1921
 bar:1931 text:1931
 bar:1936 text:1936
 bar:1951 text:1951
 bar:1961 text:1961
 bar:1971 text:1971
 bar:1981 text:1981
 bar:1991 text:1991
 bar:2001 text:2001
 bar:2011 text:2011
PlotData=
 color:barra width:20 align:left
 bar:1861 from:0 till: 1554
 bar:1871 from:0 till: 1664
 bar:1881 from:0 till: 1957
 bar:1901 from:0 till: 2315
 bar:1911 from:0 till: 2253
 bar:1921 from:0 till: 2059
 bar:1931 from:0 till: 1808
 bar:1936 from:0 till: 1785
 bar:1951 from:0 till: 1772
 bar:1961 from:0 till: 1511
 bar:1971 from:0 till: 1139
 bar:1981 from:0 till: 1049
 bar:1991 from:0 till: 1065
 bar:2001 from:0 till: 1216
 bar:2011 from:0 till: 1432
PlotData=
 bar:1861 at: 1554 fontsize:S text: 1554 shift:(-8,5)
 bar:1871 at: 1664 fontsize:S text: 1664 shift:(-10,5)
 bar:1881 at: 1957 fontsize:S text: 1957 shift:(-10,5)
 bar:1901 at: 2315 fontsize:S text: 2315 shift:(-10,5)
 bar:1911 at: 2253 fontsize:S text: 2253 shift:(-10,5)
 bar:1921 at: 2059 fontsize:S text: 2059 shift:(-10,5)
 bar:1931 at: 1808 fontsize:S text: 1808 shift:(-10,5)
 bar:1936 at: 1785 fontsize:S text: 1785 shift:(-10,5)
 bar:1951 at: 1772 fontsize:S text: 1772 shift:(-10,5)
 bar:1961 at: 1511 fontsize:S text: 1511 shift:(-10,5)
 bar:1971 at: 1139 fontsize:S text: 1139 shift:(-10,5)
 bar:1981 at: 1049 fontsize:S text: 1049 shift:(-10,5)
 bar:1991 at: 1065 fontsize:S text: 1065 shift:(-10,5)
 bar:2001 at: 1216 fontsize:S text: 1216 shift:(-10,5)
 bar:2011 at: 1432 fontsize:S text: 1432 shift:(-10,5)
TextData=
 fontsize:S pos:(20,20)
 text:Ըստ ISTAT-ի տվյալների
&lt;/timeline&gt;

== Կոմունայի վարչակազմ ==
* Հեռախոսահամար։ 0321 55113
* Էլեկտրոնային հասցե։ granozzo.con.monticello@reteunitaria.piemonte.it
* Գլխավոր կայք։ [http://www.comune.granozzoconmonticello.no.it/ www.comune.granozzoconmonticello.no.it]

== Տես նաև ==
*[[Իտալիայի գավառներ]]

== Արտաքին հղումներ ==
* [http://www.comune.granozzoconmonticello.no.it/ Գրանոցո կոն Մոնտիչելոյի պաշտոնական կայք {{ref-it}}]
* [http://www.istat.it/ Վիճակագրության ազգային ինստիտուտ {{ref-it}}]
* http://www.istat.it/english/ {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20091207102304/http://www.istat.it/english/ |date=2009-12-07 }}
== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}
{{Արտաքին հղումներ}}
{{Նովարայի գավառ}}

[[Կատեգորիա:Իտալիայի բնակավայրեր]]</text>
      <sha1>2h3c2oop8d0jd6w7m44kx5d7enopchp</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Լիտավր</title>
    <ns>0</ns>
    <id>537439</id>
    <revision>
      <id>8486447</id>
      <parentid>8242226</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T09:57:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Խմբագիր</username>
        <id>17288</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>«Լատուն» օտար ծագման բառը փոխել եմ հայերեն հնավանդ «արույր» բառի:</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1202" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Երաժշտական գործիք}}
'''Լիտավր''', արևելյան ծագում ունեցող հնագույն հարվածային երաժշտական գործիք։ Եվրոպայում հայտնի է [[XV դար]]ում։ [[XVII դար]]ից ընդգրկվել է նվագախմբերի կազմի մեջ։ Լիտավրիի կաթսայաձև իրանը ([[պղինձ]], [[լատուն|արույր]] կամ [[ալյումին]]) վերևից պատված է [[Կաշի|կաշվով]]։ Լարվածքը կարգավորվում է հատուկ պտուտակի կամ ոտնակային սարքի միջոցով։ Իրանի ներքևում ռեզոնատորային բացվածքն է։ Ունի թնդուն, որոտալից [[ձայն]]։ Նվագում են սովորաբար թաղիքապատ կաշվե գլխիկներով երկու ձողերով։ Նվագախմբում կիրառվում է 2-5 և ավելի լիտավր։
{{Musical-instrument-stub}}
{{Արտաքին հղումներ}}
{{ՀՍՀ|հատոր=4|էջ=627}}

[[Կատեգորիա:Հարվածային երաժշտական գործիքներ]]
[[Կատեգորիա:Թմբուկներ]]</text>
      <sha1>4su7mx79lolnj8uynfoy661nl57mvny</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Լյուտնյա</title>
    <ns>0</ns>
    <id>538380</id>
    <revision>
      <id>8485935</id>
      <parentid>8485931</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T12:00:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Son Melkumyan</username>
        <id>122343</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5443" xml:space="preserve">{{խմբագրում եմ|[[Մասնակից:Son Melkumyan|Son Melkumyan]] ([[Մասնակցի քննարկում:Son Melkumyan|քննարկում]])|2022-08-09 16:00:10}}
{{Այլ կիրառումներ|Լյուտնյա (այլ կիրառումներ)}}
{{Տեղեկաքարտ Երաժշտական գործիք}}
'''Լյուտնյա''' ({{lang-it|liuto}}, {{lang-ar|al ud}}), լարային կսմիթային երաժշտական գործիք։ Առաջացել է արաբա-իրանական [[ուդ]] նվագարանից։ Ունի ուռուցիկ, ձվաձև [[իրան]], կարճ, լայն վզիկ, ետ թեքված գլխիկ և 6—16 լար (երբեմն մինչև 24): Եղել են տարբեր լարվածքի, ըստ որում լարվածքը փոփոխվել է նաև ըստ կատարվող ստեղծագործության: Մուտք է գործել [[Իսպանիա]], որտեղից էլ հետագայում տարածվել եվրոպական երկրներում, ուր լյուտնյա նվագելու արվեստն իր գագաթնակետին հասավ XV-XVII դարերում: [[XVIII դար]]ի 2-րդ կեսից փոխարինվել է [[կիթառ]]ով։ Արդիական եվրոպական լյուտնյան ունի 6 միակի լար և լարվում է վեցլարանի կիթառի նման&lt;ref&gt;{{Cite book |title=Երաժշտական բացատրական բառարան |last=Մելիք-Վրթանեսյան |first=Կ.Ե. |publisher=«Խորհրդային գրող»  |year=1989 |location=Երևան}}&lt;/ref&gt;:

== Պատմություն ==

Լյուտնյա գործիքի ծագման մասին հստակ հիշատակություն չկա: Գործիքի զանազան տարբերակները հնագույն ժամանակներից օգտագործվել են [[Եգիպտոս]]ի, [[Խեթական պետություն|Խեթական թագավորության]], [[Հունաստան]]ի, [[Հռոմեական կայսրություն|Հռոմ]]ի, [[Բուլղարիա]]յի, [[Չինաստան]]ի, [[Կիլիկիա]]յի մշակույթներում: 7-րդ դարի սկզբներին լյուտնյային նման գործիքներ հայտնվեցին [[Իրան|Պարսկաստան]]ում, [[Հայաստան]]ում, [[Բյուզանդական կայսրություն|Բյուզանդիա]]յում և [[Արաբական խալիֆայություն]]ում: 6-րդ դարում բուլղարների շնորհիվ լյուտնյա երաժշտական գործիքը տարածում գտավ ողջ [[Բալկանյան թերակղզի|Բալկանյան թերակղզում]], իսկ 8-րդ դարում [[մավրեր]]ը այն տեղափոխեցին Իսպանիա և [[Կատալոնիա]]: Լյուտնյայի տարածման պատմությունն այսքանով չավարտվեց, երաժշտական այս գործիքի հիմքի վրա ստեղծվեց իտալական կիթառը:

15-16-րդ դարերում իսպանացի, կատալոնացի և պորտուգալացի բազմաթիվ կատարողներ լյուտնյայի հետ միաժամանակ կիրառում էին վիուելա (գործիք, որն իր ձևով և լարվածքով նման է լյուտնյային): Արաբական երկրներում, լյուտնյան համարվում էր թագավորական երաժշտական գործիք, շնորհիվ մեղմ հնչողության՝ լյուտնյան շատ կրոններում ուներ սիմվոլիկ նշանակություն: Բուդդայականության մեջ նվագը երաժշտական այս գործիքի վրա հանգստության և մարդկանց ու աստվածների աշխարհում ներդաշնակության գրավականն էր, իսկ քրիստոնեության մեջ լյուտնյան արտացոլում էր երկնային գեղեցկությունն ու բնության ուժերի նկատմամբ հսկողությունը&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=https://muzinstru.ru/strunnye/lyutnya|title=Лютня: что это такое, строение, звучание, история, разновидности, использование|website=muzinstru.ru|access-date=2021-10-26|archive-date=2021-06-16|archive-url=https://web.archive.org/web/20210616105304/https://muzinstru.ru/strunnye/lyutnya|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:  


Например в арабских странах, лютня считалась королевой музыкальных инструментов. Благодаря ее мягкому звучанию для многих религий она имела символический смысл[3]. А у буддистов игра на этом инструменте означала спокойствие и слаженную обстановку в мире людей и богов[3]. У христиан же, лютня олицетворяла небесную красоту и контроль над силами природы[3].

{{Musical-instrument-stub}}
{{Արտաքին հղումներ}}
{{ՀՍՀ|հատոր=4|էջ=647}}

[[Կատեգորիա:Կսմիթային նվագարաններ]]
[[Կատեգորիա:Լարային երաժշտական գործիքներ]]
[[Կատեգորիա:Իրանական հայտնագործություններ]]</text>
      <sha1>9k6b4chbmeqsxwjt3urqvt0dyd0nyuh</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8485979</id>
      <parentid>8485935</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T12:32:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Son Melkumyan</username>
        <id>122343</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7207" xml:space="preserve">{{խմբագրում եմ|[[Մասնակից:Son Melkumyan|Son Melkumyan]] ([[Մասնակցի քննարկում:Son Melkumyan|քննարկում]])|2022-08-09 16:00:10}}
{{Այլ կիրառումներ|Լյուտնյա (այլ կիրառումներ)}}
{{Տեղեկաքարտ Երաժշտական գործիք}}
'''Լյուտնյա''' ({{lang-it|liuto}}, {{lang-ar|al ud}}), լարային կսմիթային երաժշտական գործիք։ Առաջացել է արաբա-իրանական [[ուդ]] նվագարանից։ Ունի ուռուցիկ, ձվաձև [[իրան]], կարճ, լայն վզիկ, ետ թեքված գլխիկ և 6—16 լար (երբեմն մինչև 24): Եղել են տարբեր լարվածքի, ըստ որում լարվածքը փոփոխվել է նաև ըստ կատարվող ստեղծագործության: Մուտք է գործել [[Իսպանիա]], որտեղից էլ հետագայում տարածվել եվրոպական երկրներում, ուր լյուտնյա նվագելու արվեստն իր գագաթնակետին հասավ XV-XVII դարերում: [[XVIII դար]]ի 2-րդ կեսից փոխարինվել է [[կիթառ]]ով։ Արդիական եվրոպական լյուտնյան ունի 6 միակի լար և լարվում է վեցլարանի կիթառի նման&lt;ref&gt;{{Cite book |title=Երաժշտական բացատրական բառարան |last=Մելիք-Վրթանեսյան |first=Կ.Ե. |publisher=«Խորհրդային գրող»  |year=1989 |location=Երևան}}&lt;/ref&gt;: 

== Պատմություն ==

Լյուտնյա գործիքի ծագման մասին հստակ հիշատակություն չկա: Գործիքի զանազան տարբերակները հնագույն ժամանակներից օգտագործվել են [[Եգիպտոս]]ի, [[Խեթական պետություն|Խեթական թագավորության]], [[Հունաստան]]ի, [[Հռոմեական կայսրություն|Հռոմ]]ի, [[Բուլղարիա]]յի, [[Չինաստան]]ի, [[Կիլիկիա]]յի մշակույթներում: 7-րդ դարի սկզբներին լյուտնյային նման գործիքներ հայտնվեցին [[Իրան|Պարսկաստան]]ում, [[Հայաստան]]ում, [[Բյուզանդական կայսրություն|Բյուզանդիա]]յում և [[Արաբական խալիֆայություն]]ում: 6-րդ դարում բուլղարների շնորհիվ լյուտնյա երաժշտական գործիքը տարածում գտավ ողջ [[Բալկանյան թերակղզի|Բալկանյան թերակղզում]], իսկ 8-րդ դարում [[մավրեր]]ը այն տեղափոխեցին Իսպանիա և [[Կատալոնիա]]: Լյուտնյայի տարածման պատմությունն այսքանով չավարտվեց, երաժշտական այս գործիքի հիմքի վրա ստեղծվեց իտալական կիթառը:

15-16-րդ դարերում իսպանացի, կատալոնացի և պորտուգալացի բազմաթիվ կատարողներ լյուտնյայի հետ միաժամանակ կիրառում էին [[Վիուելա|վիուելա]] (գործիք, որն իր ձևով և լարվածքով նման է լյուտնյային): Արաբական երկրներում, լյուտնյան համարվում էր թագավորական երաժշտական գործիք, շնորհիվ մեղմ հնչողության՝ լյուտնյան շատ կրոններում ուներ սիմվոլիկ նշանակություն: [[Բուդդայականություն|Բուդդայականության]] մեջ նվագը երաժշտական այս գործիքի վրա հանգստության և մարդկանց ու աստվածների աշխարհում ներդաշնակության գրավականն էր, իսկ [[քրիստոնեություն|քրիստոնեության]] մեջ լյուտնյան արտացոլում էր երկնային գեղեցկությունն ու բնության ուժերի նկատմամբ հսկողությունը&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=https://muzinstru.ru/strunnye/lyutnya|title=Лютня: что это такое, строение, звучание, история, разновидности, использование|website=muzinstru.ru|access-date=2021-10-26|archive-date=2021-06-16|archive-url=https://web.archive.org/web/20210616105304/https://muzinstru.ru/strunnye/lyutnya|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:  

== Լյուտնյայի բազմազանություն ==

Իր գոյության պատմության ողջ ընթացքում լյուտնյայի կառուցվածքը տարբեր փոփոխությունների է ենթարկվել: Վարպետները փորձեր էին կիրառում կորպուսի ձևի, լարվածքի, լարերի քանակի, չափի և այլնի վրա: Այդ պատճառով էլ ձևավորվեցին առանձին լարային բազմաթիվ գործիքներ, որոնց նախատիպը համարվում է լյուտնյան.
* [[Սիտար]] ([[Հնդկաստան]]) - այս գործիքն առանձնանում է լարերի մեծ քանակով, որոնցից միայն 7-ն են հիմնական:
* [[Կոբզա]] ([[Ուկրաինա]]) - ունի առավել կլոր կորպուս ու կարճ գրիֆ, ունի միայն 8 լադ&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;:
* [[Վիուելա]] ([[Իտալիա|Իտալիա)]]
* [[Մանդոլին|Մանդոլին]] ([[Իտալիա]])
* [[Սազ]] - նման է մանդոլինին, առավել տարածված է [[Կովկաս|Կովկասյան ժողովուրդներ]]ի մոտ:
* [[Ռեբաբ]] ([[Իրան]]) - տարածված էր միջնադարում Արևելքի երկրների մշակույթում, ունի 1-3 լար:
* [[Կիթառ]]  ի հայտ է եկել Եվրոպայում 15-րդ դարում վիուելայի հիման վրա&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://bigenc.ru/music/text/2362758|title=ГИТАРА • Большая российская энциклопедия - электронная версия|website=bigenc.ru|access-date=2021-10-26|archive-date=2022-06-15|archive-url=https://web.archive.org/web/20220615154314/https://bigenc.ru/music/text/2362758|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:
* [[Ուդ]] - ի հայտ է եկել վաղ միջնադարում Մերձավոր ու Միջին Արևելքում&lt;ref name=&quot;:3&quot;&gt;{{Cite web|url=https://bigenc.ru/music/text/4215424|title=УД • Большая российская энциклопедия - электронная версия|website=bigenc.ru|access-date=2021-10-26|archive-date=2021-10-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20211023173425/https://bigenc.ru/music/text/4215424|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:


{{Musical-instrument-stub}}
{{Արտաքին հղումներ}}
{{ՀՍՀ|հատոր=4|էջ=647}}

[[Կատեգորիա:Կսմիթային նվագարաններ]]
[[Կատեգորիա:Լարային երաժշտական գործիքներ]]
[[Կատեգորիա:Իրանական հայտնագործություններ]]</text>
      <sha1>97ik6t76tmzg46jxgfesgopn4l4j381</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8485980</id>
      <parentid>8485979</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T12:36:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Son Melkumyan</username>
        <id>122343</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7488" xml:space="preserve">{{խմբագրում եմ|[[Մասնակից:Son Melkumyan|Son Melkumyan]] ([[Մասնակցի քննարկում:Son Melkumyan|քննարկում]])|2022-08-09 16:00:10}}
{{Այլ կիրառումներ|Լյուտնյա (այլ կիրառումներ)}}
{{Տեղեկաքարտ Երաժշտական գործիք}}
'''Լյուտնյա''' ({{lang-it|liuto}}, {{lang-ar|al ud}}), լարային կսմիթային երաժշտական գործիք։ Առաջացել է արաբա-իրանական [[ուդ]] նվագարանից։ Ունի ուռուցիկ, ձվաձև [[իրան]], կարճ, լայն վզիկ, ետ թեքված գլխիկ և 6—16 լար (երբեմն մինչև 24): Եղել են տարբեր լարվածքի, ըստ որում լարվածքը փոփոխվել է նաև ըստ կատարվող ստեղծագործության: Մուտք է գործել [[Իսպանիա]], որտեղից էլ հետագայում տարածվել եվրոպական երկրներում, ուր լյուտնյա նվագելու արվեստն իր գագաթնակետին հասավ XV-XVII դարերում: [[XVIII դար]]ի 2-րդ կեսից փոխարինվել է [[կիթառ]]ով։ Արդիական եվրոպական լյուտնյան ունի 6 միակի լար և լարվում է վեցլարանի կիթառի նման&lt;ref&gt;{{Cite book |title=Երաժշտական բացատրական բառարան |last=Մելիք-Վրթանեսյան |first=Կ.Ե. |publisher=«Խորհրդային գրող»  |year=1989 |location=Երևան}}&lt;/ref&gt;: 

== Պատմություն ==

Լյուտնյա գործիքի ծագման մասին հստակ հիշատակություն չկա: Գործիքի զանազան տարբերակները հնագույն ժամանակներից օգտագործվել են [[Եգիպտոս]]ի, [[Խեթական պետություն|Խեթական թագավորության]], [[Հունաստան]]ի, [[Հռոմեական կայսրություն|Հռոմ]]ի, [[Բուլղարիա]]յի, [[Չինաստան]]ի, [[Կիլիկիա]]յի մշակույթներում: 7-րդ դարի սկզբներին լյուտնյային նման գործիքներ հայտնվեցին [[Իրան|Պարսկաստան]]ում, [[Հայաստան]]ում, [[Բյուզանդական կայսրություն|Բյուզանդիա]]յում և [[Արաբական խալիֆայություն]]ում: 6-րդ դարում բուլղարների շնորհիվ լյուտնյա երաժշտական գործիքը տարածում գտավ ողջ [[Բալկանյան թերակղզի|Բալկանյան թերակղզում]], իսկ 8-րդ դարում [[մավրեր]]ը այն տեղափոխեցին Իսպանիա և [[Կատալոնիա]]: Լյուտնյայի տարածման պատմությունն այսքանով չավարտվեց, երաժշտական այս գործիքի հիմքի վրա ստեղծվեց իտալական կիթառը:

15-16-րդ դարերում իսպանացի, կատալոնացի և պորտուգալացի բազմաթիվ կատարողներ լյուտնյայի հետ միաժամանակ կիրառում էին [[Վիուելա|վիուելա]] (գործիք, որն իր ձևով և լարվածքով նման է լյուտնյային): Արաբական երկրներում, լյուտնյան համարվում էր թագավորական երաժշտական գործիք, շնորհիվ մեղմ հնչողության՝ լյուտնյան շատ կրոններում ուներ սիմվոլիկ նշանակություն: [[Բուդդայականություն|Բուդդայականության]] մեջ նվագը երաժշտական այս գործիքի վրա հանգստության և մարդկանց ու աստվածների աշխարհում ներդաշնակության գրավականն էր, իսկ [[քրիստոնեություն|քրիստոնեության]] մեջ լյուտնյան արտացոլում էր երկնային գեղեցկությունն ու բնության ուժերի նկատմամբ հսկողությունը&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=https://muzinstru.ru/strunnye/lyutnya|title=Лютня: что это такое, строение, звучание, история, разновидности, использование|website=muzinstru.ru|access-date=2021-10-26|archive-date=2021-06-16|archive-url=https://web.archive.org/web/20210616105304/https://muzinstru.ru/strunnye/lyutnya|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:  

== Լյուտնյայի բազմազանություն ==

Իր գոյության պատմության ողջ ընթացքում լյուտնյայի կառուցվածքը տարբեր փոփոխությունների է ենթարկվել: Վարպետները փորձեր էին կիրառում կորպուսի ձևի, լարվածքի, լարերի քանակի, չափի և այլնի վրա: Այդ պատճառով էլ ձևավորվեցին առանձին լարային բազմաթիվ գործիքներ, որոնց նախատիպը համարվում է լյուտնյան.
* [[Սիտար]] ([[Հնդկաստան]]) - այս գործիքն առանձնանում է լարերի մեծ քանակով, որոնցից միայն 7-ն են հիմնական:
* [[Կոբզա]] ([[Ուկրաինա]]) - ունի առավել կլոր կորպուս ու կարճ գրիֆ, ունի միայն 8 լադ&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;:
* [[Վիուելա]] ([[Իտալիա|Իտալիա)]]
* [[Մանդոլին|Մանդոլին]] ([[Իտալիա]])
* [[Սազ]] - նման է մանդոլինին, առավել տարածված է [[Կովկաս|Կովկասյան ժողովուրդներ]]ի մոտ:
* [[Ռեբաբ]] ([[Իրան]]) - տարածված էր միջնադարում Արևելքի երկրների մշակույթում, ունի 1-3 լար:
* [[Կիթառ]]  ի հայտ է եկել Եվրոպայում 15-րդ դարում վիուելայի հիման վրա&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://bigenc.ru/music/text/2362758|title=ГИТАРА • Большая российская энциклопедия - электронная версия|website=bigenc.ru|access-date=2021-10-26|archive-date=2022-06-15|archive-url=https://web.archive.org/web/20220615154314/https://bigenc.ru/music/text/2362758|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:
* [[Ուդ]] - ի հայտ է եկել վաղ միջնադարում Մերձավոր ու Միջին Արևելքում&lt;ref name=&quot;:3&quot;&gt;{{Cite web|url=https://bigenc.ru/music/text/4215424|title=УД • Большая российская энциклопедия - электронная версия|website=bigenc.ru|access-date=2021-10-26|archive-date=2021-10-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20211023173425/https://bigenc.ru/music/text/4215424|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

== Աղբյուրներ ==

* Մելիք-Վրթանեսյան Կ.Ե., Տոնյան Մ.Ա., «Երաժշտական բացատրական բառարան», Երևան, 1989
* Չհամարակալած ցանկի տարր

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}


{{Musical-instrument-stub}}
{{Արտաքին հղումներ}}
{{ՀՍՀ|հատոր=4|էջ=647}}

[[Կատեգորիա:Կսմիթային նվագարաններ]]
[[Կատեգորիա:Լարային երաժշտական գործիքներ]]
[[Կատեգորիա:Իրանական հայտնագործություններ]]</text>
      <sha1>scgjvwekhy3iviqtzd1vxv7tkp6ycbv</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486128</id>
      <parentid>8485980</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T16:40:55Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Son Melkumyan</username>
        <id>122343</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7535" xml:space="preserve">{{խմբագրում եմ|[[Մասնակից:Son Melkumyan|Son Melkumyan]] ([[Մասնակցի քննարկում:Son Melkumyan|քննարկում]])|2022-08-09 16:00:10}}
{{Այլ կիրառումներ|Լյուտնյա (այլ կիրառումներ)}}
{{Տեղեկաքարտ Երաժշտական գործիք}}
'''Լյուտնյա''' ({{lang-it|liuto}}, {{lang-ar|al ud}}), լարային կսմիթային երաժշտական գործիք։ Առաջացել է արաբա-իրանական [[ուդ]] նվագարանից։ Ունի ուռուցիկ, ձվաձև [[իրան]], կարճ, լայն վզիկ, ետ թեքված գլխիկ և 6—16 լար (երբեմն մինչև 24): Եղել են տարբեր լարվածքի, ըստ որում լարվածքը փոփոխվել է նաև ըստ կատարվող ստեղծագործության: Մուտք է գործել [[Իսպանիա]], որտեղից էլ հետագայում տարածվել եվրոպական երկրներում, ուր լյուտնյա նվագելու արվեստն իր գագաթնակետին հասավ XV-XVII դարերում: [[XVIII դար]]ի 2-րդ կեսից փոխարինվել է [[կիթառ]]ով։ Արդիական եվրոպական լյուտնյան ունի 6 միակի լար և լարվում է վեցլարանի կիթառի նման&lt;ref&gt;{{Cite book |title=Երաժշտական բացատրական բառարան |last=Մելիք-Վրթանեսյան |first=Կ.Ե. |publisher=«Խորհրդային գրող»  |year=1989 |location=Երևան}}&lt;/ref&gt;: 

== Պատմություն ==

Լյուտնյա գործիքի ծագման մասին հստակ հիշատակություն չկա: Գործիքի զանազան տարբերակները հնագույն ժամանակներից օգտագործվել են [[Եգիպտոս]]ի, [[Խեթական պետություն|Խեթական թագավորության]], [[Հունաստան]]ի, [[Հռոմեական կայսրություն|Հռոմ]]ի, [[Բուլղարիա]]յի, [[Չինաստան]]ի, [[Կիլիկիա]]յի մշակույթներում: 7-րդ դարի սկզբներին լյուտնյային նման գործիքներ հայտնվեցին [[Իրան|Պարսկաստան]]ում, [[Հայաստան]]ում, [[Բյուզանդական կայսրություն|Բյուզանդիա]]յում և [[Արաբական խալիֆայություն]]ում: 6-րդ դարում բուլղարների շնորհիվ լյուտնյա երաժշտական գործիքը տարածում գտավ ողջ [[Բալկանյան թերակղզի|Բալկանյան թերակղզում]], իսկ 8-րդ դարում [[մավրեր]]ը այն տեղափոխեցին Իսպանիա և [[Կատալոնիա]]: Լյուտնյայի տարածման պատմությունն այսքանով չավարտվեց, երաժշտական այս գործիքի հիմքի վրա ստեղծվեց իտալական կիթառը:

15-16-րդ դարերում իսպանացի, կատալոնացի և պորտուգալացի բազմաթիվ կատարողներ լյուտնյայի հետ միաժամանակ կիրառում էին [[Վիուելա|վիուելա]] (գործիք, որն իր ձևով և լարվածքով նման է լյուտնյային): Արաբական երկրներում, լյուտնյան համարվում էր թագավորական երաժշտական գործիք, շնորհիվ մեղմ հնչողության՝ լյուտնյան շատ կրոններում ուներ սիմվոլիկ նշանակություն: [[Բուդդայականություն|Բուդդայականության]] մեջ նվագը երաժշտական այս գործիքի վրա հանգստության և մարդկանց ու աստվածների աշխարհում ներդաշնակության գրավականն էր, իսկ [[քրիստոնեություն|քրիստոնեության]] մեջ լյուտնյան արտացոլում էր երկնային գեղեցկությունն ու բնության ուժերի նկատմամբ հսկողությունը&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=https://muzinstru.ru/strunnye/lyutnya|title=Лютня: что это такое, строение, звучание, история, разновидности, использование|website=muzinstru.ru|access-date=2021-10-26|archive-date=2021-06-16|archive-url=https://web.archive.org/web/20210616105304/https://muzinstru.ru/strunnye/lyutnya|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:  

== Լյուտնյայի բազմազանություն ==

Իր գոյության պատմության ողջ ընթացքում լյուտնյայի կառուցվածքը տարբեր փոփոխությունների է ենթարկվել: Վարպետները փորձեր էին կիրառում կորպուսի ձևի, լարվածքի, լարերի քանակի, չափի և այլնի վրա: Այդ պատճառով էլ ձևավորվեցին առանձին լարային բազմաթիվ գործիքներ, որոնց նախատիպը համարվում է լյուտնյան.
* [[Սիտար]] ([[Հնդկաստան]]) - այս գործիքն առանձնանում է լարերի մեծ քանակով, որոնցից միայն 7-ն են հիմնական:
* [[Կոբզա]] ([[Ուկրաինա]]) - ունի առավել կլոր կորպուս ու կարճ գրիֆ, ունի միայն 8 լադ&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;:
* [[Վիուելա]] ([[Իտալիա|Իտալիա)]]
* [[Մանդոլին|Մանդոլին]] ([[Իտալիա]])
* [[Սազ]] - նման է մանդոլինին, առավել տարածված է [[Կովկաս|Կովկասյան ժողովուրդներ]]ի մոտ:
* [[Ռեբաբ]] ([[Իրան]]) - տարածված էր միջնադարում Արևելքի երկրների մշակույթում, ունի 1-3 լար:
* [[Կիթառ]]  ի հայտ է եկել Եվրոպայում 15-րդ դարում վիուելայի հիման վրա&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://bigenc.ru/music/text/2362758|title=ГИТАРА • Большая российская энциклопедия - электронная версия|website=bigenc.ru|access-date=2021-10-26|archive-date=2022-06-15|archive-url=https://web.archive.org/web/20220615154314/https://bigenc.ru/music/text/2362758|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:
* [[Ուդ]] - ի հայտ է եկել վաղ միջնադարում Մերձավոր ու Միջին Արևելքում&lt;ref name=&quot;:3&quot;&gt;{{Cite web|url=https://bigenc.ru/music/text/4215424|title=УД • Большая российская энциклопедия - электронная версия|website=bigenc.ru|access-date=2021-10-26|archive-date=2021-10-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20211023173425/https://bigenc.ru/music/text/4215424|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

== Աղբյուրներ ==

* Մելիք-Վրթանեսյան Կ.Ե., Տոնյան Մ.Ա., «Երաժշտական բացատրական բառարան», Երևան, 1989
* [https://bigenc.ru/vocabulary Большая российская энциклопедия]

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}


{{Musical-instrument-stub}}
{{Արտաքին հղումներ}}
{{ՀՍՀ|հատոր=4|էջ=647}}

[[Կատեգորիա:Կսմիթային նվագարաններ]]
[[Կատեգորիա:Լարային երաժշտական գործիքներ]]
[[Կատեգորիա:Իրանական հայտնագործություններ]]</text>
      <sha1>1dwj925gv2krkw4p9c1azj0l1dn70yg</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486137</id>
      <parentid>8486128</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T16:49:55Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Son Melkumyan</username>
        <id>122343</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7351" xml:space="preserve">{{Այլ կիրառումներ|Լյուտնյա (այլ կիրառումներ)}}
{{Տեղեկաքարտ Երաժշտական գործիք}}
'''Լյուտնյա''' ({{lang-it|liuto}}, {{lang-ar|al ud}}), լարային կսմիթային երաժշտական գործիք։ Առաջացել է արաբա-իրանական [[ուդ]] նվագարանից։ Ունի ուռուցիկ, ձվաձև [[իրան]], կարճ, լայն վզիկ, ետ թեքված գլխիկ և 6—16 լար (երբեմն մինչև 24): Եղել են տարբեր լարվածքի, ըստ որում լարվածքը փոփոխվել է նաև ըստ կատարվող ստեղծագործության: Մուտք է գործել [[Իսպանիա]], որտեղից էլ հետագայում տարածվել եվրոպական երկրներում, ուր լյուտնյա նվագելու արվեստն իր գագաթնակետին հասավ XV-XVII դարերում: [[XVIII դար]]ի 2-րդ կեսից փոխարինվել է [[կիթառ]]ով։ Արդիական եվրոպական լյուտնյան ունի 6 միակի լար և լարվում է վեցլարանի կիթառի նման&lt;ref&gt;{{Cite book |title=Երաժշտական բացատրական բառարան |last=Մելիք-Վրթանեսյան |first=Կ.Ե. |publisher=«Խորհրդային գրող»  |year=1989 |location=Երևան}}&lt;/ref&gt;: 

== Պատմություն ==

Լյուտնյա գործիքի ծագման մասին հստակ հիշատակություն չկա: Գործիքի զանազան տարբերակները հնագույն ժամանակներից օգտագործվել են [[Եգիպտոս]]ի, [[Խեթական պետություն|Խեթական թագավորության]], [[Հունաստան]]ի, [[Հռոմեական կայսրություն|Հռոմ]]ի, [[Բուլղարիա]]յի, [[Չինաստան]]ի, [[Կիլիկիա]]յի մշակույթներում: 7-րդ դարի սկզբներին լյուտնյային նման գործիքներ հայտնվեցին [[Իրան|Պարսկաստան]]ում, [[Հայաստան]]ում, [[Բյուզանդական կայսրություն|Բյուզանդիա]]յում և [[Արաբական խալիֆայություն]]ում: 6-րդ դարում բուլղարների շնորհիվ լյուտնյա երաժշտական գործիքը տարածում գտավ ողջ [[Բալկանյան թերակղզի|Բալկանյան թերակղզում]], իսկ 8-րդ դարում [[մավրեր]]ը այն տեղափոխեցին Իսպանիա և [[Կատալոնիա]]: Լյուտնյայի տարածման պատմությունն այսքանով չավարտվեց, երաժշտական այս գործիքի հիմքի վրա ստեղծվեց իտալական կիթառը:

15-16-րդ դարերում իսպանացի, կատալոնացի և պորտուգալացի բազմաթիվ կատարողներ լյուտնյայի հետ միաժամանակ կիրառում էին [[Վիուելա|վիուելա]] (գործիք, որն իր ձևով և լարվածքով նման է լյուտնյային): Արաբական երկրներում, լյուտնյան համարվում էր թագավորական երաժշտական գործիք, շնորհիվ մեղմ հնչողության՝ լյուտնյան շատ կրոններում ուներ սիմվոլիկ նշանակություն: [[Բուդդայականություն|Բուդդայականության]] մեջ նվագը երաժշտական այս գործիքի վրա հանգստության և մարդկանց ու աստվածների աշխարհում ներդաշնակության գրավականն էր, իսկ [[քրիստոնեություն|քրիստոնեության]] մեջ լյուտնյան արտացոլում էր երկնային գեղեցկությունն ու բնության ուժերի նկատմամբ հսկողությունը&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=https://muzinstru.ru/strunnye/lyutnya|title=Лютня: что это такое, строение, звучание, история, разновидности, использование|website=muzinstru.ru|access-date=2021-10-26|archive-date=2021-06-16|archive-url=https://web.archive.org/web/20210616105304/https://muzinstru.ru/strunnye/lyutnya|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:  

== Լյուտնյայի բազմազանություն ==

Իր գոյության պատմության ողջ ընթացքում լյուտնյայի կառուցվածքը տարբեր փոփոխությունների է ենթարկվել: Վարպետները փորձեր էին կիրառում կորպուսի ձևի, լարվածքի, լարերի քանակի, չափի և այլնի վրա: Այդ պատճառով էլ ձևավորվեցին առանձին լարային բազմաթիվ գործիքներ, որոնց նախատիպը համարվում է լյուտնյան.
* [[Սիտար]] ([[Հնդկաստան]]) - այս գործիքն առանձնանում է լարերի մեծ քանակով, որոնցից միայն 7-ն են հիմնական:
* [[Կոբզա]] ([[Ուկրաինա]]) - ունի առավել կլոր կորպուս ու կարճ գրիֆ, ունի միայն 8 լադ&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;:
* [[Վիուելա]] ([[Իտալիա|Իտալիա)]]
* [[Մանդոլին|Մանդոլին]] ([[Իտալիա]])
* [[Սազ]] - նման է մանդոլինին, առավել տարածված է [[Կովկաս|Կովկասյան ժողովուրդներ]]ի մոտ:
* [[Ռեբաբ]] ([[Իրան]]) - տարածված էր միջնադարում Արևելքի երկրների մշակույթում, ունի 1-3 լար:
* [[Կիթառ]]  ի հայտ է եկել Եվրոպայում 15-րդ դարում վիուելայի հիման վրա&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://bigenc.ru/music/text/2362758|title=ГИТАРА • Большая российская энциклопедия - электронная версия|website=bigenc.ru|access-date=2021-10-26|archive-date=2022-06-15|archive-url=https://web.archive.org/web/20220615154314/https://bigenc.ru/music/text/2362758|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:
* [[Ուդ]] - ի հայտ է եկել վաղ միջնադարում Մերձավոր ու Միջին Արևելքում&lt;ref name=&quot;:3&quot;&gt;{{Cite web|url=https://bigenc.ru/music/text/4215424|title=УД • Большая российская энциклопедия - электронная версия|website=bigenc.ru|access-date=2021-10-26|archive-date=2021-10-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20211023173425/https://bigenc.ru/music/text/4215424|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

== Աղբյուրներ ==

* Մելիք-Վրթանեսյան Կ.Ե., Տոնյան Մ.Ա., «Երաժշտական բացատրական բառարան», Երևան, 1989
* [https://bigenc.ru/vocabulary Большая российская энциклопедия]

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

{{Musical-instrument-stub}}
{{Արտաքին հղումներ}}
{{ՀՍՀ|հատոր=4|էջ=647}}

[[Կատեգորիա:Կսմիթային նվագարաններ]]
[[Կատեգորիա:Լարային երաժշտական գործիքներ]]
[[Կատեգորիա:Իրանական հայտնագործություններ]]</text>
      <sha1>20g0qq23unxhulsl4yx2ly2zakxj746</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486309</id>
      <parentid>8486137</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T00:02:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ԱշբոտՏՆՂ</username>
        <id>48669</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Colon֊ը (:, U+003A) փոխարինում եմ հայերեն վերջակետով (։, U+0589)</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7371" xml:space="preserve">{{Այլ կիրառումներ|Լյուտնյա (այլ կիրառումներ)}}
{{Տեղեկաքարտ Երաժշտական գործիք}}
'''Լյուտնյա''' ({{lang-it|liuto}}, {{lang-ar|al ud}}), լարային կսմիթային երաժշտական գործիք։ Առաջացել է արաբա-իրանական [[ուդ]] նվագարանից։ Ունի ուռուցիկ, ձվաձև [[իրան]], կարճ, լայն վզիկ, ետ թեքված գլխիկ և 6—16 լար (երբեմն մինչև 24)։ Եղել են տարբեր լարվածքի, ըստ որում լարվածքը փոփոխվել է նաև ըստ կատարվող ստեղծագործության։ Մուտք է գործել [[Իսպանիա]], որտեղից էլ հետագայում տարածվել եվրոպական երկրներում, ուր լյուտնյա նվագելու արվեստն իր գագաթնակետին հասավ XV-XVII դարերում։ [[XVIII դար]]ի 2-րդ կեսից փոխարինվել է [[կիթառ]]ով։ Արդիական եվրոպական լյուտնյան ունի 6 միակի լար և լարվում է վեցլարանի կիթառի նման&lt;ref&gt;{{Cite book |title=Երաժշտական բացատրական բառարան |last=Մելիք-Վրթանեսյան |first=Կ.Ե. |publisher=«Խորհրդային գրող»  |year=1989 |location=Երևան}}&lt;/ref&gt;։ 

== Պատմություն ==

Լյուտնյա գործիքի ծագման մասին հստակ հիշատակություն չկա։ Գործիքի զանազան տարբերակները հնագույն ժամանակներից օգտագործվել են [[Եգիպտոս]]ի, [[Խեթական պետություն|Խեթական թագավորության]], [[Հունաստան]]ի, [[Հռոմեական կայսրություն|Հռոմ]]ի, [[Բուլղարիա]]յի, [[Չինաստան]]ի, [[Կիլիկիա]]յի մշակույթներում։ 7-րդ դարի սկզբներին լյուտնյային նման գործիքներ հայտնվեցին [[Իրան|Պարսկաստան]]ում, [[Հայաստան]]ում, [[Բյուզանդական կայսրություն|Բյուզանդիա]]յում և [[Արաբական խալիֆայություն]]ում։ 6-րդ դարում բուլղարների շնորհիվ լյուտնյա երաժշտական գործիքը տարածում գտավ ողջ [[Բալկանյան թերակղզի|Բալկանյան թերակղզում]], իսկ 8-րդ դարում [[մավրեր]]ը այն տեղափոխեցին Իսպանիա և [[Կատալոնիա]]։ Լյուտնյայի տարածման պատմությունն այսքանով չավարտվեց, երաժշտական այս գործիքի հիմքի վրա ստեղծվեց իտալական կիթառը։

15-16-րդ դարերում իսպանացի, կատալոնացի և պորտուգալացի բազմաթիվ կատարողներ լյուտնյայի հետ միաժամանակ կիրառում էին [[Վիուելա|վիուելա]] (գործիք, որն իր ձևով և լարվածքով նման է լյուտնյային)։ Արաբական երկրներում, լյուտնյան համարվում էր թագավորական երաժշտական գործիք, շնորհիվ մեղմ հնչողության՝ լյուտնյան շատ կրոններում ուներ սիմվոլիկ նշանակություն։ [[Բուդդայականություն|Բուդդայականության]] մեջ նվագը երաժշտական այս գործիքի վրա հանգստության և մարդկանց ու աստվածների աշխարհում ներդաշնակության գրավականն էր, իսկ [[քրիստոնեություն|քրիստոնեության]] մեջ լյուտնյան արտացոլում էր երկնային գեղեցկությունն ու բնության ուժերի նկատմամբ հսկողությունը&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=https://muzinstru.ru/strunnye/lyutnya|title=Лютня: что это такое, строение, звучание, история, разновидности, использование|website=muzinstru.ru|access-date=2021-10-26|archive-date=2021-06-16|archive-url=https://web.archive.org/web/20210616105304/https://muzinstru.ru/strunnye/lyutnya|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;։  

== Լյուտնյայի բազմազանություն ==

Իր գոյության պատմության ողջ ընթացքում լյուտնյայի կառուցվածքը տարբեր փոփոխությունների է ենթարկվել։ Վարպետները փորձեր էին կիրառում կորպուսի ձևի, լարվածքի, լարերի քանակի, չափի և այլնի վրա։ Այդ պատճառով էլ ձևավորվեցին առանձին լարային բազմաթիվ գործիքներ, որոնց նախատիպը համարվում է լյուտնյան.
* [[Սիտար]] ([[Հնդկաստան]]) - այս գործիքն առանձնանում է լարերի մեծ քանակով, որոնցից միայն 7-ն են հիմնական։
* [[Կոբզա]] ([[Ուկրաինա]]) - ունի առավել կլոր կորպուս ու կարճ գրիֆ, ունի միայն 8 լադ&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;։
* [[Վիուելա]] ([[Իտալիա|Իտալիա)]]
* [[Մանդոլին|Մանդոլին]] ([[Իտալիա]])
* [[Սազ]] - նման է մանդոլինին, առավել տարածված է [[Կովկաս|Կովկասյան ժողովուրդներ]]ի մոտ։
* [[Ռեբաբ]] ([[Իրան]]) - տարածված էր միջնադարում Արևելքի երկրների մշակույթում, ունի 1-3 լար։
* [[Կիթառ]]  ի հայտ է եկել Եվրոպայում 15-րդ դարում վիուելայի հիման վրա&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://bigenc.ru/music/text/2362758|title=ГИТАРА • Большая российская энциклопедия - электронная версия|website=bigenc.ru|access-date=2021-10-26|archive-date=2022-06-15|archive-url=https://web.archive.org/web/20220615154314/https://bigenc.ru/music/text/2362758|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;։
* [[Ուդ]] - ի հայտ է եկել վաղ միջնադարում Մերձավոր ու Միջին Արևելքում&lt;ref name=&quot;:3&quot;&gt;{{Cite web|url=https://bigenc.ru/music/text/4215424|title=УД • Большая российская энциклопедия - электронная версия|website=bigenc.ru|access-date=2021-10-26|archive-date=2021-10-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20211023173425/https://bigenc.ru/music/text/4215424|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;։

== Աղբյուրներ ==

* Մելիք-Վրթանեսյան Կ.Ե., Տոնյան Մ.Ա., «Երաժշտական բացատրական բառարան», Երևան, 1989
* [https://bigenc.ru/vocabulary Большая российская энциклопедия]

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

{{Musical-instrument-stub}}
{{Արտաքին հղումներ}}
{{ՀՍՀ|հատոր=4|էջ=647}}

[[Կատեգորիա:Կսմիթային նվագարաններ]]
[[Կատեգորիա:Լարային երաժշտական գործիքներ]]
[[Կատեգորիա:Իրանական հայտնագործություններ]]</text>
      <sha1>csduqzv60cgct29xp8vm27t0om0sxjf</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Bell P-59 Airacomet</title>
    <ns>0</ns>
    <id>546652</id>
    <revision>
      <id>8485987</id>
      <parentid>7308568</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T12:51:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>CommonsDelinker</username>
        <id>212</id>
      </contributor>
      <comment>Replacing Airacomet_P-59A.svg with [[File:Bell_P-59A_Airacomet_3-view.svg]] (by [[:c:User:CommonsDelinker|CommonsDelinker]] because: [[:c:COM:FR|File renamed]]: [[:c:COM:FR#FR4|Criterion 4]] (harmonizing names of file set) · To conform to WikiProject Airc</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4021" xml:space="preserve">{{Անաղբյուր}}
{{Տեղեկաքարտ Օդանավ
| արտադրող = [[Bell Aircraft]]
| մշակող = [[Bell Aircraft]]
| կոնստրուկտոր = Harland M. Poyer
| առաջին թռիչք = [[Հոկտեմբերի 1]]-ին, [[1942 թվական]]ին
| կարգավիճակ = չի շահագործվում
| հիմնական շահաագործող = [[ՌՕՈւ ԱՄՆ]]
| այլ շահաագործողներ = [[ՌԾՈւ ԱՄՆ]]&lt;br /&gt;[[Թագավորական ՌՕՈւ]]
| միավոր արտադրված = 66
}}

'''Bell P-59 Airacomet''' ({{lang-en|Bell P-59 Airacomet}}), [[ԱՄՆ]]-ի առաջին [[ռեակտիվ]] [[կործանիչ]]ը։ Մշակող և արտադրող՝ [[Bell Aircraft]]։ Առաջին թռիչքը տեղի է ունեցել [[1942 թվական]]ին։ Կիրառվել է միայնակ փորձարկումներում, մարտական գործողություններում չի կիրառվել։ [[1945 թվական]]ին դուրս է եկել կիրառությունից։

== Մշակում ==
Օդանավի նախագծումը սկսվել է այն բանից հետո, երբ [[ԱՄՆ]]-ում հայտնի դարձավ [[Մեծ Բրիտանիա]]յի [[Gloster E.28/39]] ռեկտիվ կործանիչի մշակումը։ Նախատիպի մշակումով զբաղվում էր Bell Aircraft Corporation ընկերությունը։ Կոնստրուկտորական աշխատանքները վերջացել են հունվարին՝ 1942 թվականին, իսկ մարտին սկսվեց մի քանի մեքենաների արտադրություն։ Հենց այդ ժամանակ էլ [[ԱՄՆ ՌՕՈւ]]-ից 13 օդանավերի պատվեր ընդունեցին։ [[1942 թվական]]ի [[հոկտեմբեր]]ին սկսվեցին օդանավի թռիչքային փորձարկումերը։

== Կիրառում ==
Օդանավերից մեկը փոխանցվել է [[Մեծ Բրիտանիա]]յի [[ՌՕՈւ]] փորձարկումների համար, երկրորդը՝ [[ԱՄՆ]]-ի [[ՌԾՈւ]]-ին նավային բազայի պիտանելիությունը փորձարկելու համար (պատասխանները ժխտեցին)։

P-59B օդանավի վերափոխությունը փոխանցվել է 412-րորդ կործանիչ ավեցիոն խմբավորմանը։ Մեքենաները օգտագործվել են հիմնականում օդաչուներին ծանոթացնելու նոր
ռեակտիվ տեխնիկայի հետ։ Մարտական գործողություններում օդանավը չի կիրառվել։ [[1945 թվական]]ին դուրս է եկել կիրառությունից։

== Թռիչքա-տեխնիկական բնութագրություն ==
[[Պատկեր:Bell P-59A Airacomet 3-view.svg|thumb|300px|P-59A-ի ուրվագծումը։]]
* Անձնակազմ. 1 
* Երկարություն. 11,63 [[մ]]
* Թևերի թափը. 13,87 [[մ]]
* Բարձրություն. 3,76 
* Թռիչքի առավելագույն քաշը. 5,760 [[կգ]]
* Ուժային տեղադրումը. 2× [[ՏՌՇ]] General Electric I-A, յուրաքանչյուրի քարշող ուժը 8.9&amp;nbsp;kN։

; Թռիչքային բնութագրում

* Առավելագույն արագություն. 664 կմ/ժ
* Երկարություն. 386 [[կմ]]
* Գործնական առաստատաղ. 14,080 [[մ]]
* Բարձրանալու արագությունը. 16,26 մ/վ

== Նկարներ ==
&lt;gallery&gt;
Պատկեր:Bell P-59B Airacomet HeadOn R&amp;D NMUSAF 25Sep09 (14414049547).jpg|
Պատկեր:Bell P-59 Airacomet.jpg|
Պատկեր:Bell P-59 Airacomet 060913-F-1234P-011.jpg|
Պատկեր:Bell P-59 Airacomet 060913-F-1234P-009.jpg|
Պատկեր:Bell P-59 Airacomet 060913-F-1234P-013.jpg|
&lt;/gallery&gt;

== Աղբյուրներ և արտաքին հղումներ ==
[http://www.airwar.ru/enc/fww2/p59.html Ինքնաթիռի մասին] airwar.ru կայքում

[[Կատեգորիա:Ինքնաթիռներ]]</text>
      <sha1>qrtsvo3aq9hzn18ks8fahwovdg6oijr</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Մասիմինո</title>
    <ns>0</ns>
    <id>547021</id>
    <revision>
      <id>8486318</id>
      <parentid>8485830</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T00:03:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ԱշբոտՏՆՂ</username>
        <id>48669</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Colon֊ը (:, U+003A) փոխարինում եմ հայերեն վերջակետով (։, U+0589)</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5744" xml:space="preserve">{{Անաղբյուր}}
{{Տեղեկաքարտ Բնակավայր
 | կարգավիճակ = [[Կոմունա (Իտալիա)|Կոմունա]]
 | հայերեն անվանում = Մասիմինո 
 | բնօրինակ անվանում = ''Massimino''
 | ենթարկում = 
 | երկիր = Իտալիա
 | պատկեր = Massimino panorama.jpg
 | պատկերի նկարագրում = 
 | զինանշան = 
 | զինանշանի լայնություն = 
 | զինանշանի նկարագրում = 
 | դրոշ = 
 | դրոշի լայնություն = 
 | դրոշի նկարագրում = 
|lat_dir = N|lat_deg = 44|lat_min = 18|lat_sec =0 
|lon_dir = E|lon_deg = 8|lon_min = 4|lon_sec =0 
  | CoordAddon = 
  | CoordScale = 
 | երկրի քարտեզի չափ = 300
 | երկրամասի քարտեզի չափ = 300
 | շրջանի քարտեզի չափ = 
 | երկրամասի տեսակ = Մարզ
 | երկրամաս = Լիգուրիա
 | երկրամասը աղյուսակում = 
 | շրջանի տեսակ = Գավառ
 | շրջան = Սավոնա
 | շրջանը աղյուսակում = 
 | համայնքի տեսակ = 
 | համայնք = 
 | համայնքը աղյուսակում = 
 | երկրի քարտեզ = 
 | երկրամասի քարտեզ = 
 | շրջանի քարտեզ = 
 | ներքին բաժանում = 
 | ղեկավարի պաշտոն = 
 | ղեկավար = 
 | հիմնադրման թվական = 
 | տվյալ կարգավիճակում = 
 | առաջին հիշատակում = 
 | այլ անվանումներ = 
 | տարածք = 8
 | կենտրոնի բարձրություն = 540
 | կլիմա = 
 | լեզու = 
 | բնակչություն = 122
 | մարդահամարի թվական = [[2008]]
 | խտություն = 16
 | ագլոմերացիա = 
 | ազգային կազմ = 
 | կրոնական կազմ = 
 | տեղաբնականուն = 
 | ժամային գոտի = +1
 | DST = Կա
 | հեռախոսային կոդ = +39 019
 | փոստային ինդեքս = 12071
 | փոստային ինդեքսներ = 
 | ավտոմոբիլային կոդ = 
 | իդենտիֆիկատորի տեսակ = Istat
 | թվային իդենտիֆիկատոր = 09033
 | Վիքիպահեստում = 
 | կայք = comune.quiliano.sv.it
}}

'''Մասիմինո''' ({{lang-it|Massimino}}), [[Կոմունա (Իտալիա)|կոմունա Իտալիա]]յում, [[Լիգուրիա]] մարզում՝ Սավոնա գավառում։
[[Բնակչություն]]ը ըստ [[2008 թվական]]ի տվյալների կազմում է 122 [[մարդ]], խտությունը՝ 16 մարդ/կմ²։ Զբաղեցնում է 8 [[կմ²]] [[տարածք]]։ Փոստային ինդեքս՝ 12071։ [[Հեռախոսային կոդ]]՝ 019։

Կոմունայի հովանավորն է Սուրբ Դոնատ Արեցցին։ Տոնը նշվում է [[օգոստոսի 7]]-ին։

== Ժողովրդագրություն ==
'''Բնակչության թվաքանակի փոփոխությունները.

&lt;timeline&gt;
Colors=
  id:lightgrey value:gray(0.9)
  id:darkgrey  value:gray(0.7)
  id:sfondo value:rgb(1,1,1)
  id:barra value:rgb(0.6,0.8,0.6)
ImageSize = width:455 height:373
PlotArea = left:50 bottom:50 top:30 right:30
DateFormat = x.y
Period = from:0 till:500
TimeAxis = orientation:vertical
AlignBars = justify
ScaleMajor = gridcolor:darkgrey increment:50 start:0
ScaleMinor = gridcolor:lightgrey increment:10 start:0
BackgroundColors = canvas:sfondo
BarData=
  bar:1861 text:1861
  bar:1871 text:1871
  bar:1881 text:1881
  bar:1901 text:1901
  bar:1911 text:1911
  bar:1921 text:1921
  bar:1931 text:1931
  bar:1936 text:1936
  bar:1951 text:1951
  bar:1961 text:1961
  bar:1971 text:1971
  bar:1981 text:1981
  bar:1991 text:1991
  bar:2001 text:2001
PlotData=
  color:barra width:20 align:left
  bar:1861 from:0 till:409
  bar:1871 from:0 till:440
  bar:1881 from:0 till:432
  bar:1901 from:0 till:454
  bar:1911 from:0 till:455
  bar:1921 from:0 till:425
  bar:1931 from:0 till:403
  bar:1936 from:0 till:358
  bar:1951 from:0 till:353
  bar:1961 from:0 till:297
  bar:1971 from:0 till:247
  bar:1981 from:0 till:183
  bar:1991 from:0 till:151
  bar:2001 from:0 till:130
PlotData=
  bar:1861 at: 409 fontsize:S text:409 shift:(-8,5)
  bar:1871 at: 440 fontsize:S text:440 shift:(-10,5)
  bar:1881 at: 432 fontsize:S text:432 shift:(-10,5)
  bar:1901 at: 454 fontsize:S text:454 shift:(-10,5)
  bar:1911 at: 455 fontsize:S text:455 shift:(-10,5)
  bar:1921 at: 425 fontsize:S text:425 shift:(-10,5)
  bar:1931 at: 403 fontsize:S text:403 shift:(-10,5)
  bar:1936 at: 358 fontsize:S text:358 shift:(-10,5)
  bar:1951 at: 353 fontsize:S text:353 shift:(-10,5)
  bar:1961 at: 297 fontsize:S text:297 shift:(-10,5)
  bar:1971 at: 247 fontsize:S text:247 shift:(-10,5)
  bar:1981 at: 183 fontsize:S text:183 shift:(-10,5)
  bar:1991 at: 151 fontsize:S text:151 shift:(-10,5)
  bar:2001 at: 130 fontsize:S text:130 shift:(-10,5)
TextData=
  fontsize:S pos:(20,20)
  text:Ըստ ISTAT֊ի տվյալներիր
&lt;/timeline&gt;

== Տվյալներ ==
* Հեռախոսային համար ֊ 019-79944
== Պատկերասրահ ==
&lt;gallery&gt;
Massimino (SV)-chiesa san Donato2.jpg
Massimino (SV)-oratorio San Vincenzo Ferreri.jpg
Massimino (SV)-chiesa san Donato1.jpg
Massimino (SV)-municipio.jpg
&lt;/gallery&gt;
== Արտաքին հղումներ ==
* [http://www.istat.it/ Վիճակագրության ազգային ինդտիտուտ {{ref-it}}]
* http://www.istat.it/english/ {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20091207102304/http://www.istat.it/english/ |date=2009-12-07 }}
{{Սավոնայի գավառ}}
{{Արտաքին հղումներ}}

[[Կատեգորիա:Իտալիայի բնակավայրեր]]</text>
      <sha1>b3djhhzfh2u47y8qatv31675s3zo60l</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Օնո Սան Պիետրո</title>
    <ns>0</ns>
    <id>548853</id>
    <revision>
      <id>8485986</id>
      <parentid>8179265</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T12:47:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Armineaghayan</username>
        <id>25187</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5686" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Բնակավայր
 | կարգավիճակ = [[Կոմունա (Իտալիա)|Կոմունա]]
 | հայերեն անվանում =Օնո Սան Պիետրո 
 | բնօրինակ անվանում =Ono San Pietro 
| ենթարկում = 
 | երկիր = Իտալիա
 | պատկեր = 
 | պատկերի նկարագրում = 
 | զինանշան = 
 | զինանշանի լայնություն = 
 | զինանշանի նկարագրում = 
 | դրոշ = 
 | դրոշի լայնություն = 
 | դրոշի նկարագրում = 
|lat_dir = N|lat_deg = 46|lat_min = 1|lat_sec =4 
|lon_dir = E|lon_deg = 10|lon_min = 19|lon_sec =45 
 | CoordAddon = 
 | CoordScale = 
 | երկրի քարտեզի չափ = 300
 | երկրամասի քարտեզի չափ = 300
 | շրջանի քարտեզի չափ = 
 | երկրամասի տեսակ = Մարզ
 | երկրամաս = Լոմբարդիա
 | երկրամասը աղյուսակում = 
 | շրջանի տեսակ = Գավառ
 | շրջան = Բրեշիա (գավառ){{!}}Բրեշիա
 | շրջանը աղյուսակում = 
 | համայնքի տեսակ = 
 | համայնք = 
 | համայնքը աղյուսակում = 
 | երկրի քարտեզ = 
 | երկրամասի քարտեզ = 
 | շրջանի քարտեզ = 
 | ներքին բաժանում = 
 | ղեկավարի պաշտոն = 
 | ղեկավար = 
 | հիմնադրման թվական = 
 | տվյալ կարգավիճակում = 
 | առաջին հիշատակում = 
 | այլ անվանումներ = 
 | տարածք =13
 | կենտրոնի բարձրություն = 516
 | կլիմա = 
 | լեզու = 
 | բնակչություն = 985
| մարդահամարի թվական = 2008
 | խտություն = 73
 | ագլոմերացիա = 
 | ազգային կազմ = 
 | կրոնական կազմ = 
 | տեղաբնականուն = 
 | ժամային գոտի = +1
 | DST = Կա
 | հեռախոսային կոդ = 0364
 | փոստային ինդեքս = 25050
 | փոստային ինդեքսներ = 
 | ավտոմոբիլային կոդ = 
 | իդենտիֆիկատորի տեսակ = Istat
 | թվային իդենտիֆիկատոր =017124
 | Վիքիպահեստում = Ono San Pietro
 | կայք =
}}

'''Օնո Սան Պիետրո ''' ({{lang-it|Ono San Pietro}}), կոմունա [[Իտալիա]]յում, տեղակայված է [[Լոմբարդիա]] մարզի [[Բրեշիա (գավառ)|Բրեշիա]] գավառում&lt;ref name=Istat&gt;{{cite web |url=http://demo.istat.it/bilmens2016gen/index02.html |title=Bilancio demografico Anno 2016 Gennaio Provincia: Brescia |date= |accessdate=2017 հունիսի 28 |archive-date=2019-03-11 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190311225842/http://demo.istat.it/bilmens2016gen/index02.html |dead-url=yes }}&lt;/ref&gt;։

Բնակչությունը կազմում է 985 մարդ, խտությունը՝ 73 մարդ/կմ²։ Զբաղեցնում է 13 կմ² տարածք։ Փոստային ինդեքս՝ 25050։ Հեռախոսային կոդ՝ 0364։

Կոմունայի հովանավոր սրբերն են [[Պետրոս առաքյալ|Պետրոս]] և [[Պողոս առաքյալ]]ները, ինչպես նաև սուրբ Ալեքսանդրը։

== Ժողովրդագրություն==
Բնակչության թվաքանակի փոփոխությունները.
&lt;timeline&gt;
Colors=
 id:lightgrey value:gray(0.9)
 id:darkgrey value:gray(0.7)
 id:sfondo value:rgb(1,1,1)
 id:barra value:rgb(0.6,0.8,0.6)
ImageSize = width:455 height:373
PlotArea = left:50 bottom:50 top:30 right:30
DateFormat = x.y
Period = from:0 till:950
TimeAxis = orientation:vertical
AlignBars = justify
ScaleMajor = gridcolor:darkgrey increment:50 start:0
ScaleMinor = gridcolor:lightgrey increment:10 start:0
BackgroundColors = canvas:sfondo
BarData=
 bar:1861 text:1861
 bar:1871 text:1871
 bar:1881 text:1881
 bar:1901 text:1901
 bar:1911 text:1911
 bar:1921 text:1921
 bar:1931 text:1931
 bar:1936 text:1936
 bar:1951 text:1951
 bar:1961 text:1961
 bar:1971 text:1971
 bar:1981 text:1981
 bar:1991 text:1991
 bar:2001 text:2001
PlotData=
 color:barra width:20 align:left
 bar:1861 from:0 till: 517
 bar:1871 from:0 till: 556
 bar:1881 from:0 till: 595
 bar:1901 from:0 till: 597
 bar:1911 from:0 till: 636
 bar:1921 from:0 till: 511
 bar:1931 from:0 till: 511
 bar:1936 from:0 till: 549
 bar:1951 from:0 till: 703
 bar:1961 from:0 till: 747
 bar:1971 from:0 till: 843
 bar:1981 from:0 till: 895
 bar:1991 from:0 till: 892
 bar:2001 from:0 till: 933
PlotData=
 bar:1861 at: 517 fontsize:S text: 517 shift:(-8,5)
 bar:1871 at: 556 fontsize:S text: 556 shift:(-10,5)
 bar:1881 at: 595 fontsize:S text: 595 shift:(-10,5)
 bar:1901 at: 597 fontsize:S text: 597 shift:(-10,5)
 bar:1911 at: 636 fontsize:S text: 636 shift:(-10,5)
 bar:1921 at: 511 fontsize:S text: 511 shift:(-10,5)
 bar:1931 at: 511 fontsize:S text: 511 shift:(-10,5)
 bar:1936 at: 549 fontsize:S text: 549 shift:(-10,5)
 bar:1951 at: 703 fontsize:S text: 703 shift:(-10,5)
 bar:1961 at: 747 fontsize:S text: 747 shift:(-10,5)
 bar:1971 at: 843 fontsize:S text: 843 shift:(-10,5)
 bar:1981 at: 895 fontsize:S text: 895 shift:(-10,5)
 bar:1991 at: 892 fontsize:S text: 892 shift:(-10,5)
 bar:2001 at: 933 fontsize:S text: 933 shift:(-10,5)
TextData=
 fontsize:S pos:(20,20)
 text:ISTAT
&lt;/timeline&gt;

==Արտաքին հղումներ==
* [http://www.comune.ono-san-pietro.bs.it/ Բնակավայրի պաշտոնական կայք {{ref-it}}]

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}
{{Արտաքին հղումներ}}
{{Բրեշիայի գավառ}}

[[Կատեգորիա:Իտալիայի բնակավայրեր]]</text>
      <sha1>182bltpff7txq6993jw2qs0hdny8sjx</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Կնուտ Համսուն</title>
    <ns>0</ns>
    <id>549913</id>
    <revision>
      <id>8486195</id>
      <parentid>7954041</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T18:05:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Armineaghayan</username>
        <id>25187</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12477" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Գրող
| բնագիր անուն = {{lang-no|Knut Hamsun}}
}}
'''Կնուտ Համսուն''' ({{lang-no|Knut Hamsun}}, իսկական անունը՝ Կնուտ {{lang-no|Knud Pedersen}}, {{ԱԾ}}), նորվեգացի գրող, բանաստեղծ և դրամատուրգ։

[[1920]] թվականի [[Գրականության Նոբելյան մրցանակ]]ի դափնեկիր։


== Կենսագրություն ==
[[Պատկեր:Knut Hamsun as teenager at 14 (1874) in Tranøy.jpg|thumb|left|120px|Պատանեկություն (14 տարեկան)]]
Համսունը ծնվել է [[1859]] թվականի [[օգոստոսի 4]]-ին, Գուդբրանդսդալենյան հովտում գտնվող Վեգե ծխական համայնքում։ Եղել է գյուղի դերձակ Պետեր Պեդերսենի չորրորդ երեխան։ Ապրել է աղքատության մեջ, ինը տարեկանից աշխատել է հորեղբոր գրասենյակում, ապա սկսվել են թափառական տարիները (1873 թվականից), որի ընթացքում նա փոխել է բազմաթիվ զբաղմունքներ։ Գրել սկսել է 17 տարեկանում։ Առաջին գիրքը` «Խորհրդավոր մարդ։ Նորդլանդական սիրո պատմություն» ({{lang-no|Den Gaadefulde. En kjærlighedshistorie fra Nordland}}), հայտնվել է 1877 թվականին։ Երիտասարդության տարիներին նա շատ է ճանապարհորդել՝ այցելելով, մասնավորապես, [[Միացյալ Նահանգներ]]։ 1888 թվականից հետո հաստատվել է [[Կոպենհագեն]]ում։ 1890 թվականին Համսունը հրատարակել է նորարարական հոգեբանական «Սով» (Նորվեգական կեղտ) վեպը, որն էլ նրան համբավ է բերել։ 1890-ական թվականներին և հատկապես 1900 թվականին Համսունը եղել է աշխարհի ամենահայտնի գրողներից և [[մոդեռնիզմ]]ի դրամատուրգներից մեկը, նրա ստեղծագործությունները բազմիցս թարգմանվել են, հայտնի է եղել նաև Ռուսաստանում։

[[Պատկեր:Hunger first edition.jpg|thumb|100px|«Սով» վեպի առաջին հրատարակությունը 1890]]
1898 թվականին Համսունն ամուսնացել է Բերգլիոտ Բեհի հետ։ Այդ ամուսնությունը տևել է ութ տարի։ 1909 թվականին նա երկրորդ անգամ ամուսնացել է դերասանուհի Մարի Անդերսենի հետ։ Հարսանիքից հետո Մարին թողել է իր կարիերան և մինչ կյանքի վերջ մնացել Համսունի հետ։ 1918 թվականին ամուսինները գնել են Նյորհոլմի կալվածքը, որտեղ էլ Համսունը անցկացրել է կյանքի մնացած մասը։

1920 թվականին Համսունն արժանացել է [[Գրականության Նոբելյան մրցանակ]]ի՝ «Երկրի պտուղները» ({{lang-no|Markens Grøde}}) մոնումենտալ աշխատանքի համար։ 1943 թվականին Համսունն իր Նոբելյան մրցանակակրի մեդալը հանձնել է [[Երրորդ Ռեյխ]]ի քարոզչության նախարար [[Յոզեֆ Գեբելս]]ին։                                                  

Համսունն իր ստեղծագործությունների մասին գրել է «Որպես ժամանակակից հոգեբան՝ ես պետք է լուսավորեմ և ուսումնասիրեմ հոգին։ Ես պետք է այն ուսումնասիրեմ վեր ու վար՝ բոլոր տեսանկյուններից, որպեսզի թափանցեմ ամենագաղտնի խորքերը»։

{{քաղվածք|[[Նիցշե]]ն նույնպես դեմ էր բուրժուազիային, հանդես էր գալիս նույն շարժառիթներով, ինչ Համսունը՝ իր դանդաղկոտության, պրոլետարիատի հանդեպ «քրիստոնեական» համակրանքի համար։ Համսունի իդեալը, բռնապետի իդեալն է, որը մարմնավորվում է Չեզարե Բորջիայի քրեական կերպարում, Վերածննդի բնօրինակով, իրենց անմեղ ցինիզմով և սպանության սառը տրամաբանությամբ։|Վլադիմիր Յուրինեց, Պլեխանովի նշանակությունը արվեստի մարքսյան սոցիոլոգիայի համար (1927)&lt;ref&gt;[http://www.filosof.com.ua/Jornel/M_53/Vdovychenko.htm Інститут філософії імені Г.С. Сковороди - Національна Академія Наук України]&lt;/ref&gt;}}

Գերմանիայում [[Հիտլեր]]ի իշխանության գալուց և [[Երկրորդ համաշխարհային պատերազմ]]ի տարիներին Համսունը, ով նախկինում համակարգված քարոզել էր գերմանական մշակույթը, հանդես է եկել անգլոսաքսոնական մշակույթի դեմ` անցնելով նացիստների կողմը սատարել [[Վիդքուն Քվիսլինգ]]ին։ Սակայն, տեսնելով Կվիսլինգի կոլաբորացիոնիստական ռեժիմի բոլոր վայրագություններն ու հանցագործությունները, գրողը հիասթափվեց նրանից։ 1943 թվականին Գերմանիա կատարած այցի ընթացքում Համսունը, հանդիպելով Հիտլերի հետ, պահանջել է ազատել Նորվեգիային Կվիսլինգից և Տերբովենից, ինչը վրդովեցրել է Ֆյուրերին&lt;ref&gt;Лауреаты Нобелевской премии по литературе — Заблудившийся в лабиринтах эпохи Гамсун. Радиопередача Эхо Москвы, 06.04.2008&amp;#93;&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.norge.ru/hitler_hamsun_skuf/ Гитлер разочаровал Гамсуна | NORGE.RU — вся Норвегия на Русском]&lt;/ref&gt;։ Հիտլերի մահից հետո Համսունը մահախոսական գրեց, որտեղ  նա նացիստների առաջնորդին անվանում է «պայքարի ժողովուրդների իրավունքների համար պայքարի առաջամարտիկ»&lt;ref&gt;[http://www.library.ru/2/lit/sections.php?a_uid=68 Страница на library.ru, посвященная К.Гамсуну]&lt;/ref&gt;, չնայած որ հարազատները նրան համոզում էին այդ քայլին չդիմել։

[[Պատկեր:Hamsun bldsa HA0341.jpg|մինի|Համսունը 1939 թվականին]]
Պատերազմի ավարտից հետո Համսունը դատապարտվել է։ Զառամյալ տարիքի պատճառով նա խուսափել է ազատազրկումից, բայց քաղաքացիական հայցով տուգանվել է։ Ավելի ուշ նա դատավարության գործընթացը նկարագրել է «Մացառուտ արահետներով» պատմվածքում։ Գրողի որդին՝ Արիլդը, որպես ռազմական թղթակից ծառայել է հատուկ քարոզչական դասակում, որը 1943 թվականին ընդգրկվել է [[ՍՍ (կազմակերպություն)|ՍՍ-ի]] «Կուրտ Էգերս» հատուկ քարոզչական գնդում&lt;ref&gt;[http://runivers.ru/doc/d2.php?SECTION_ID=6377&amp;PORTAL_ID=6374 Норвежцы в составе Вооружённых сил Германии в 1941—1945 гг.] // Руниверс&lt;/ref&gt;։ 

Պատերազմից հետո Համսունը որոշ ժամանակ ապրել է ծերանոցում, իսկ 1950 թվականին վերադարձել է Նյորհոլմ։

Գրողը մահացել է 1952 թվականի փետրվարի 19-ին։ Նրա ստեղծագործությունների լիակատար ժողովածուն լույս է տեսել նրա մահվանից երկու տարի անց։

== Մատենագիտություն ==
* [[1877]] - «Խորհրդավոր մարդը։ Սիրային պատմություն Նորդլանդից» (''Den Gaadefulde. En kjærlighedshistorie fra Nordland'')
* [[1878]] - «Հանդիպում» (''Et Gjensyn'')
* [[1878]] - «Բերգեր» (''Bjørger'')
* [[1889]] - «» (Lars Oftedal. Udkast)
* [[1889]] - «Ամերիկայի հոգևոր կյանքը» (''Fra det moderne Amerikas Aandsliv'')
* [[1890]] - «[[Սովը]]» (''Sult'')
* [[1892]] - «Միստերիաներ» (''Mysterier'')
* [[1893]] - «Խմբագիր Լյունգեն» (''Redaktør Lynge'')
* [[1893]] - «Նոր ծիլեր» (Ny Jord)
* [[1894]] - «Պան» (''Pan'')
* [[1895]] - «Արքայության դարպասների մոտ» (''Ved Rigets Port'')
* [[1896]] - «Կյանքի խաղը» (Livets Spil)
* [[1897]] - «Սիեստա» (Siesta)
* [[1898]] - «Վերջալույս» (Aftenrøde, Slutningsspil)
* [[1898]] - «Վիկտորիա» (''Victoria. En kjærlighedshistorie'')
* [[1902]] - «Մունկեն Վենդտ» (Munken Vendt. Brigantines saga I)
* [[1903]] - «Հեքիաթային երկրում» (Æventyrland. Oplevet og drømt i Kaukasien)
* [[1903]] - «Թամար թագուհի» (Dronning Tamara)
* [[1903]] - Kratskog
* [[1904]] - «Վայրի երգչախումբ» (Det vilde Kor)
* [[1904]] - «Երազողները» (Sværmere)
* [[1905]] - Stridende Liv. Skildringer fra Vesten og Østen
* [[1906]] - «Աշնանային աստղերի տակ» (Under Høststjærnen. En Vandrers Fortælling)
* [[1908]] - «Բենոնի» (Benoni)
* [[1908]] - Rosa. Af student Pærelius' Papirer
* [[1909]] - «» (En Vandrer spiller med Sordin)
* [[1910]] - «» (Livet i Vold)
* [[1912]] - «» (Den sidste Glæde)
* [[1913]] - «» (Børn av Tiden)
* [[1915]] - «» (Segelfoss By)
* [[1917]] - «Հողի հյութերը» (Markens Grøde)
* [[1918]] - «» (Sproget i Fare)
* [[1920]] - «Կանայք ջրհորի մոտ» (Konerne ved Vandposten)
* [[1923]] - «Վերջին գլուխը» (Siste Kapitel)
* [[1927]] - «Շրջմոլիկներ» (Landstrykere I)
* [[1930]] - «Ավգուստ» (August)
* [[1933]] - «Իմ կյանքն անցնում է» (Men Livet lever)
* [[1936]] - «» (Ringen sluttet)
* [[1949]] - «Խոտածածկ արահետներով» (Paa gjengrodde Stier)

== Գրականություն ==
* Ferguson, Robert. 1987. ''Enigma: The Life of Knut Hamsun''. Farrar, Straus and Giroux.
* Haugan, Jørgen. 2004. ''The Fall of the Sun God. Knut Hamsun - a Literary Biography'' Oslo: Aschehoug.
* Humpal, Martin. 1999. ''The Roots of Modernist Narrative: Knut Hamsun's Novels Hunger, Mysteries and Pan''. International Specialized Book Services.
* Kolloen, Ingar Sletten. 2009. ''Knut Hamsun: Dreamer and Dissident ''. Yale University Press. ISBN 978-0-300-12356-2
* Larsen, Hanna Astrup. 1922. ''Knut Hamsun'' Alfred A. Knopf.
* Næss, Harald (2007), Nobel Prize Laureates in Literature, Part 2, Farmington Hills, Michigan: Gale, ISBN 978-0-7876-8148-7
* Shaer, Matthew. 2009. [http://www.latimes.com/entertainment/news/arts/la-ca-knut-hamsun25-2009oct25,0,5345383.story Tackling Knut Hamsun.] Review of Sletten, ''Dreamer and dissenter'' and Žagar, ''The dark side of literary brilliance''. In ''Los Angeles Times'', 25 October 2009.
* D'Urance, Michel. 2007. ''Hamsun''. Editions Pardès, Paris, 128 p.
* Žagar, Monika. 2009. ''The dark side of literary brilliance''. University of Washington Press.

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

== Արտաքին հղումներ ==
* [https://www.grakantert.am/archives/13041 Սով (հատված)]

{{Գրականության Նոբելյան մրցանակ}}
{{Արտաքին հղումներ}}

{{DEFAULTSORT:Համսուն, Կնուտ}}
[[Կատեգորիա:Նորվեգացի գրողներ]]
[[Կատեգորիա:Նորվեգացի բանաստեղծներ]]
[[Կատեգորիա:Նորվեգացի դրամատուրգներ]]
[[Կատեգորիա:Մոդեռնիստ գրողներ]]</text>
      <sha1>pugpyznmde83kphcwdjb8uiivdcuyz1</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Լենբաժ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>554840</id>
    <revision>
      <id>8486340</id>
      <parentid>8420433</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T04:20:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Armineaghayan</username>
        <id>25187</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3323" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Գետ
 |Անվանում =Լեմբաժ
 |Բնագիր անվանում =Ленбаж
 |Պատկեր =
  |Պատկերի չափ = 
  |Նկարագրում = 
 |Քարտեզ = 
  |Քարտեզի լայնություն = 
  |Քարտեզի նկարագրում = 
 |Երկարություն =23
 |Ավազանի տարածք =
 |Ավազան =Հյուսիսային դվինա/Սպիտակ ծով
 |Ջրի ծախս = 
  |Չափման վայր = 
 |Ակունք =Սոիգա
 |Ակունքի տեղակայում =98 կմ աջ ափին
 |Ակունքի բարձրություն = 
 |Գետաբերան =
  |Գետաբերանի տեղակայում = 
  |Գետաբերանի բարձրություն = 
 |Գետի թեքություն = 
 |Երկիր ={{դրոշ|Ռուսաստան}}[[Ռուսաստան]] 
  |Երկրամաս = Արխանգելսկի մարզ
 |Վիքիպահեստ = 
}}

'''Լենբաժ''' ({{Lang-ru|Ленбаж}}), գետ [[Ռուսաստան]]ում, հոսում է Արխանգելսկի մարզում։ [[Գետաբերան]]ը տեղակայված է Սոիգա գետի աջ ափին՝ 98 կմ հեռավորության վրա։ Գետի [[երկարություն]]ը 23 կմ է։

== Ջրային գրանցամատյանի տվյալներ ==
Ռուսաստանի ջրային գրանցամատյանի տվյալների համաձայն՝ պատկանում է Դվինսկո Պեչարսկի ավազանային շրջանին, գետի ջրատնտեսային տեղամասը՝ հյուսիսային Դվինա գետն է, գետի ենթաավազանը Վիչեգդա և Վագա գետերն են։ Գետի գետային ավազանը Հյուսիսային Դվինան գետն է՝ մինչև հյուսիսային Դվինի միախառնման կետը։ Գետավազանը՝ Հյուսիսային Դվինա։

Տվյալներն ըստ ջրային ռեսուրսների ֆեդերատիվ տեսչության&lt;ref name='МПР России'&gt;{{cite web|url=http://textual.ru/gvr/index.php?card=162673|title=Государственный водный реестр РФ: Караска|archiveurl=https://www.webcitation.org/69JE5tvxW?url=http://textual.ru/gvr/index.php?card=162673|archivedate=2012-07-20|accessdate=2015-04-10|dead-url=no}}&lt;/ref&gt;.

* ''Ջրային օբյեկտի, պետական ջրային գրանցման կոդը'' - '''03020300112103000027135'''
* ''Հիդրոլոգիական ուսումնասիրությունների կոդը'' - '''03.02.03.001'''
* ''Ավազանի կոդը'' - '''103002713'''
* ''Հիդրոլոգիական ուսումնասիրությունների հատորի համարը'' - '''03'''
* ''Թողարկումն ըստ հիդրոլոգիական ուսումնասիրությունների'' - '''0'''

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}
{{Արտաքին հղումներ}}

== Արտաքին հղումներ ==
* [http://www.mnr.gov.ru/ ՌԴ ջրային ռեսուրսների էկոլոգիան] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150526193507/http://www.mnr.gov.ru/ |date=2015-05-26 }}

[[Կատեգորիա:Ռուսաստանի գետեր]]
[[Կատեգորիա:Դվինսկո Պեչարսկի ավազանային շրջանի գետեր]]</text>
      <sha1>pffhqmvmvcm7e1hzd7bw6a8oytvwmyp</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Ֆիերա դի Պրիմերո</title>
    <ns>0</ns>
    <id>557132</id>
    <revision>
      <id>8486339</id>
      <parentid>8179767</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T04:18:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Armineaghayan</username>
        <id>25187</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7001" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Բնակավայր
 | կարգավիճակ = Կոմունա
 | հայերեն անվանում = Ֆիերա դի Պրիմերո 
 | բնօրինակ անվանում = Fiera di Primiero
 | ենթարկում = 
 | երկիր = Իտալիա
 | պատկեր = Fiera di Primiero chiesa.jpg
 | պատկերի նկարագրում = 
 | զինանշան = 
 | զինանշանի լայնություն = 
 | զինանշանի նկարագրում = 
 | դրոշ = 
 | դրոշի լայնություն = 
 | դրոշի նկարագրում = 
|lat_dir = N|lat_deg = 46|lat_min = 18|lat_sec =0 
|lon_dir = E|lon_deg = 11|lon_min = 7|lon_sec =0
 | CoordAddon = 
 | CoordScale = 
 | երկրի քարտեզի չափ = 300
 | երկրամասի քարտեզի չափ = 300
 | շրջանի քարտեզի չափ = 
 | երկրամասի տեսակ = Մարզ
 | երկրամաս = Տրենտինո Ալտո Ադիջե
 | երկրամասը աղյուսակում = 
 | շրջանի տեսակ = Գավառ
 | շրջան = Տրենտո (գավառ) {{!}}Տրենտո
 | շրջանը աղյուսակում = 
 | համայնքի տեսակ = 
 | համայնք = 
 | համայնքը աղյուսակում = 
 | երկրի քարտեզ = 
 | երկրամասի քարտեզ = 
 | շրջանի քարտեզ = 
 | ներքին բաժանում = 
 | ղեկավարի պաշտոն = 
 | ղեկավար = 
 | հիմնադրման թվական = 
 | տվյալ կարգավիճակում = 
 | առաջին հիշատակում = 
 | այլ անվանումներ = 
 | տարածք = 0.15
 | կենտրոնի բարձրություն = 745
 | կլիմա = 
 | լեզու = 
 | բնակչություն =548
 | մարդահամարի թվական = 2008
 | խտություն = 3653
 | ագլոմերացիա = 
 | ազգային կազմ = 
 | կրոնական կազմ = 
 | տեղաբնականուն = 
 | ժամային գոտի = +1
 | DST = +2
 | հեռախոսային կոդ = 0439
 | փոստային ինդեքս = 38054
 | փոստային ինդեքսներ = 
 | ավտոմոբիլային կոդ = 
 | իդենտիֆիկատորի տեսակ = ISTAT
 | թվային իդենտիֆիկատոր = 022084
 | Վիքիպահեստում =Fiera di Primiero
 | կայք = http://www.comune.Fiera di Primiero.tn.it/
}}

'''Ֆիերա դի Պրիմերո ''' ({{lang-it|Fiera di Primiero}}), կոմունա [[Իտալիա]]յում։ Գտնվում է [[Տրենտինո Ալտո Ադիջե]] մարզի [[Տրենտո (գավառ)|Տրենտո]] գավառում&lt;ref name=Istat&gt;{{cite web|url=http://demo.istat.it/bilmens2016gen/index02.html|title=Bilancio demografico Anno 2016 Gennaio Provincia (search key: Trento)|date=|accessdate=2017 հուլիսի 8|archive-date=2019-03-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20190311225842/http://demo.istat.it/bilmens2016gen/index02.html|dead-url=yes}}&lt;/ref&gt;։

Ֆիերա դի Պրիմերոն եղել է հանքարդյունաբերության և առևտրի կենտրոն։ [[15-րդ դար]]ում Ֆիերա դի Պրիմերոն պատկանել է հզոր Վելսպերգ ֆեոդալական ընտանիքին, որոնք գերմանախոս էին, բայց, ըստ ընտանեկան ավանդույթի, սերում էին Էտրուրիայի փախստականներից։ [[2016 թվական]]ին Ֆիերա դի Պրիմերո կոմունան, [[Տրանսակվա]]յի, [[Սիրոր]]ի և [[Տոնադիկո|Տոնադիկո]]ի հետ միասին միավորվել է Պրիմիերո Սան Մարտինո Դի Կաստրոզայի ընդլայնված կոմունայի մեջ։


Բնակչությունը կազմում է 548 մարդ ([[2008]]), բնակչության խտություն՝ 0.15 մարդ/կմ²։ Զբաղեցնում է .015 կմ² մակերես։ Փոստային ինդեքս՝ 38054։ Հեռախոսային կոդ՝ 0439։

== Ժողովրդագրություն==
Բնակչություն
&lt;timeline&gt;
Colors=
 id:lightgrey value:gray(0.9) 
 id:darkgrey value:gray(0.7) 
 id:sfondo value:rgb(1, 1, 1) 
 id:barra value:rgb(0.6, 0.8, 0.6) 
ImageSize = width:455 height:373
PlotArea = left:50 bottom:50 top:30 right:30
DateFormat = x.y
Period = from:0 till:650
TimeAxis = orientation:vertical
AlignBars = justify
ScaleMajor = gridcolor:darkgrey increment:50 start:0
ScaleMinor = gridcolor:lightgrey increment:10 start:0
BackgroundColors = canvas:sfondo
BarData=
 bar:1861 text:1861
 bar:1871 text:1871
 bar:1881 text:1881
 bar:1901 text:1901
 bar:1911 text:1911
 bar:1921 text:1921
 bar:1931 text:1931
 bar:1936 text:1936
 bar:1951 text:1951
 bar:1961 text:1961
 bar:1971 text:1971
 bar:1981 text:1981
 bar:1991 text:1991
 bar:2001 text:2001
PlotData=
 color:barra width:20 align:left
 bar:1861 from:0 till: 0
 bar:1871 from:0 till: 0
 bar:1881 from:0 till: 0
 bar:1901 from:0 till: 0
 bar:1911 from:0 till: 0
 bar:1921 from:0 till: 618
 bar:1931 from:0 till: 597
 bar:1936 from:0 till: 614
 bar:1951 from:0 till: 596
 bar:1961 from:0 till: 588
 bar:1971 from:0 till: 573
 bar:1981 from:0 till: 578
 bar:1991 from:0 till: 541
 bar:2001 from:0 till: 541
PlotData=
 bar:1861 at: 0 fontsize:S text: n.d. shift:(-8, 5) 
 bar:1871 at: 0 fontsize:S text: n.d. shift:(-10, 5) 
 bar:1881 at: 0 fontsize:S text: n.d. shift:(-10, 5) 
 bar:1901 at: 0 fontsize:S text: n.d. shift:(-10, 5) 
 bar:1911 at: 0 fontsize:S text: n.d. shift:(-10, 5) 
 bar:1921 at: 618 fontsize:S text: 618 shift:(-10, 5) 
 bar:1931 at: 597 fontsize:S text: 597 shift:(-10, 5) 
 bar:1936 at: 614 fontsize:S text: 614 shift:(-10, 5) 
 bar:1951 at: 596 fontsize:S text: 596 shift:(-10, 5) 
 bar:1961 at: 588 fontsize:S text: 588 shift:(-10, 5) 
 bar:1971 at: 573 fontsize:S text: 573 shift:(-10, 5) 
 bar:1981 at: 578 fontsize:S text: 578 shift:(-10, 5) 
 bar:1991 at: 541 fontsize:S text: 541 shift:(-10, 5) 
 bar:2001 at: 541 fontsize:S text: 541 shift:(-10, 5) 
TextData=
 fontsize:S pos:(20, 20) 
 text:Ըստ ISTAT-ի տվյալների
&lt;/timeline&gt;

== Կապի տվյալներ ==
* Հեռախոս՝ 0439 762161
* Էլեկտրոնային փոստ՝ fiera@comuni.infotn.it
* Պաշտոնական կայք՝ http://www.infotn.it/comuni/fieraprimiero/ {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100414003109/http://www.infotn.it/comuni/fieraprimiero |date=2010-04-14 }}

== Արտաքին հղումներ==
* http://www.infotn.it/comuni/fieraprimiero/ {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100414003109/http://www.infotn.it/comuni/fieraprimiero |date=2010-04-14 }}
* [http://www.istat.it/ Վիճակագրության ազգային ինստիտուտ {{ref-it}}]
* http://www.istat.it/english/ {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20091207102304/http://www.istat.it/english/ |date=2009-12-07 }}

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}
{{Արտաքին հղումներ}}
{{Տրենտոյի գավառ}}

[[Կատեգորիա:Իտալիայի բնակավայրեր]]</text>
      <sha1>t8zbb2y9a6gr69938a4ag6hvo0n27tf</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Սեստո ալ Ռեգենա</title>
    <ns>0</ns>
    <id>560018</id>
    <revision>
      <id>8485992</id>
      <parentid>8366221</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T12:57:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Armineaghayan</username>
        <id>25187</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6019" xml:space="preserve">{{Անաղբյուր}}
{{Տեղեկաքարտ Բնակավայր
 | կարգավիճակ = Կոմունա
 | հայերեն անվանում = Սեստո ալ Ռեգենա
 | բնօրինակ անվանում =Sesto al Reghena
 | ենթարկում = 
 | երկիր = Իտալիա
 | պատկեր = 
 | պատկերի նկարագրում = 
 | զինանշան = 
 | զինանշանի լայնություն = 
 | զինանշանի նկարագրում = 
 | դրոշ = 
 | դրոշի լայնություն = 
 | դրոշի նկարագրում = 
|lat_dir = N|lat_deg = 45|lat_min = 51|lat_sec =0 
|lon_dir = E|lon_deg = 12|lon_min = 49|lon_sec =0 
 | CoordAddon = 
 | CoordScale = 
 | երկրի քարտեզի չափ = 
 | երկրամասի քարտեզի չափ = 
 | շրջանի քարտեզի չափ = 
 | երկրամասի տեսակ = Մարզ
 | երկրամաս = Ֆրիուլի Վենետիկ Ջուլիա
 | երկրամասը աղյուսակում = 
 | շրջանի տեսակ = Գավառ
 | շրջան = Պորդենոնե (գավառ){{!}}Պորդենոնե
 | շրջանը աղյուսակում = 
 | համայնքի տեսակ = 
 | համայնք = 
 | համայնքը աղյուսակում = 
 | երկրի քարտեզ = 
 | երկրամասի քարտեզ = 
 | շրջանի քարտեզ = 
 | ներքին բաժանում = 
 | ղեկավարի պաշտոն = 
 | ղեկավար = 
 | հիմնադրման թվական = 
 | տվյալ կարգավիճակում = 
 | առաջին հիշատակում = 
 | այլ անվանումներ = 
 | տարածք = 41 
 | կենտրոնի բարձրություն = 13 
 | կլիմա = 
 | լեզու = 
 | բնակչություն = 6136 
 | մարդահամարի թվական = [[2008]]
 | խտություն = 146
 | ագլոմերացիա = 
 | ազգային կազմ = 
 | կրոնական կազմ = 
 | տեղաբնականուն = 
 | ժամային գոտի = +1
 | DST = Կա
 | հեռախոսային կոդ = +39 0434
 | փոստային ինդեքս =33079
 | փոստային ինդեքսներ = 
 | ավտոմոբիլային կոդ = 
 | իդենտիֆիկատորի տեսակ = 
 | թվային իդենտիֆիկատոր =
 | Վիքիպահեստում = 
 | կայք =  http://www.comune.sesto-al-reghena.pn.it/
}}

''' Սեստո ալ Ռեգենա ''' ({{lang-it|Sesto al Reghena}}), կոմունա [[Իտալիա]]յում։ Գտնվում է [[Ֆրիուլի Վենետիկ Ջուլիա]] մարզում՝ [[Պարդենոնե (գավառ)|Պարդենոնե]] գավառում։

Բնակչությունը կազմում է 6136 մարդ [[2008]] թվականի մարդահամարի տվյալների, բնակչության խտություն՝ 146 մարդ/կմ²։ Զբաղեցնում է 41 կմ² մակերես։ Փոստային ինդեքս՝ 33079։ Հեռախոսային կոդ՝ 0434։

[[Օգոստոսի 15]]-ին կոմունայում նշվում է Սուրբ [[Աստվածածնի վերափոխման տոն|Աստվածածնի Վերափոխման տոն]]ը։

== Ժողովրդագրություն ==
'''Բնակչության թվաքանակի փոփոխությունները.'''

&lt;timeline&gt;
Colors=
  id:lightgrey value:gray(0.9)
  id:darkgrey  value:gray(0.7)
  id:sfondo value:rgb(1,1,1)
  id:barra value:rgb(0.6,0.8,0.6)
ImageSize = width:455 height:373
PlotArea = left:50 bottom:50 top:30 right:30
DateFormat = x.y
Period = from:0 till:8000
TimeAxis = orientation:vertical
AlignBars = justify
ScaleMajor = gridcolor:darkgrey increment:500 start:0
ScaleMinor = gridcolor:lightgrey increment:100 start:0
BackgroundColors = canvas:sfondo
BarData=
  bar:1861 text:1861
  bar:1871 text:1871
  bar:1881 text:1881
  bar:1901 text:1901
  bar:1911 text:1911
  bar:1921 text:1921
  bar:1931 text:1931
  bar:1936 text:1936
  bar:1951 text:1951
  bar:1961 text:1961
  bar:1971 text:1971
  bar:1981 text:1981
  bar:1991 text:1991
  bar:2001 text:2001
PlotData=
  color:barra width:20 align:left
  bar:1861 from:0 till:0
  bar:1871 from:0 till:3877
  bar:1881 from:0 till:4072
  bar:1901 from:0 till:4931
  bar:1911 from:0 till:6111
  bar:1921 from:0 till:7146
  bar:1931 from:0 till:7621
  bar:1936 from:0 till:6636
  bar:1951 from:0 till:7033
  bar:1961 from:0 till:5555
  bar:1971 from:0 till:5183
  bar:1981 from:0 till:5338
  bar:1991 from:0 till:5183
  bar:2001 from:0 till:5311
PlotData=
  bar:1861 at: 0 fontsize:S text:n.d. shift:(-8,5)
  bar:1871 at: 3877 fontsize:S text:3.877 shift:(-10,5)
  bar:1881 at: 4072 fontsize:S text:4.072 shift:(-10,5)
  bar:1901 at: 4931 fontsize:S text:4.931 shift:(-10,5)
  bar:1911 at: 6111 fontsize:S text:6.111 shift:(-10,5)
  bar:1921 at: 7146 fontsize:S text:7.146 shift:(-10,5)
  bar:1931 at: 7621 fontsize:S text:7.621 shift:(-10,5)
  bar:1936 at: 6636 fontsize:S text:6.636 shift:(-10,5)
  bar:1951 at: 7033 fontsize:S text:7.033 shift:(-10,5)
  bar:1961 at: 5555 fontsize:S text:5.555 shift:(-10,5)
  bar:1971 at: 5183 fontsize:S text:5.183 shift:(-10,5)
  bar:1981 at: 5338 fontsize:S text:5.338 shift:(-10,5)
  bar:1991 at: 5183 fontsize:S text:5.183 shift:(-10,5)
  bar:2001 at: 5311 fontsize:S text:5.311 shift:(-10,5)
TextData=
  fontsize:S pos:(20,20)
  text:Ըստ ISTAT- ի տվյալների
&lt;/timeline&gt;

== Կապի տվյալներ ==
* Հեռախոս՝ 0434 693911
* էլեկտրոնային փոստ՝ segreteria@com-sesto-al-reghena.regione.fvg.it
* Պաշտոնական կայք՝ http://www.comune.sesto-al-reghena.pn.it/

== Արտաքին հղումներ ==
* [http://www.comune.sesto-al-reghena.pn.it/ Պաշտոնական կայք{{ref-it}}]
* [http://www.istat.it/ Վիճակագրության ազգային ինստիտուտ{{ref-it}}]
* http://www.istat.it/english/ {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20091207102304/http://www.istat.it/english/ |date=2009-12-07 }}

{{Պորդենոնեի գավառ}}
{{Արտաքին հղումներ}}
[[Կատեգորիա:Իտալիայի բնակավայրեր]]</text>
      <sha1>nvftpsi42wsevgbp7wagrc9ai3gpgbg</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Կաստելինա Մարիտիմա</title>
    <ns>0</ns>
    <id>564599</id>
    <revision>
      <id>8486325</id>
      <parentid>8485637</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T00:04:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ԱշբոտՏՆՂ</username>
        <id>48669</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Colon֊ը (:, U+003A) փոխարինում եմ հայերեն վերջակետով (։, U+0589)</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6161" xml:space="preserve">{{անաղբյուր}}
{{Տեղեկաքարտ Բնակավայր
 | կարգավիճակ = Կոմունա 
 | հայերեն անվանում = Կաստելինա Մարիտիմա
 | բնօրինակ անվանում =  Castellina Marittima
 | ենթարկում = 
 | երկիր = Իտալիա 
 | պատկեր =          
 | պատկերի նկարագրում = 
 | զինանշան = 
 | զինանշանի լայնություն = 
 | զինանշանի նկարագրում = 
 | դրոշ = 
 | դրոշի լայնություն = 
 | դրոշի նկարագրում = 
  |lat_dir = N|lat_deg = 43|lat_min = 24|lat_sec =46
  |lon_dir = E|lon_deg = 10|lon_min = 34|lon_sec =38
  | CoordAddon = 
  | CoordScale = 
 | երկրի քարտեզի չափ = 300
 | երկրամասի քարտեզի չափ = 300
 | շրջանի քարտեզի չափ = 
 | երկրամասի տեսակ = Մարզ
 | երկրամաս = Տոսկանա
 | երկրամասը աղյուսակում = 
 | շրջանի տեսակ = Գավառ
 | շրջան =  Պիզա (գավառ){{!}}Պիզա
 | շրջանը աղյուսակում = 
 | համայնքի տեսակ = 
 | համայնք = 
 | համայնքը աղյուսակում = 
 | երկրի քարտեզ = 
 | երկրամասի քարտեզ = 
 | շրջանի քարտեզ = 
 | ներքին բաժանում = 
 | ղեկավարի պաշտոն = 
 | ղեկավար = 
 | հիմնադրման թվական = 
 | տվյալ կարգավիճակում = 
 | առաջին հիշատակում = 
 | այլ անվանումներ = 
 | տարածք = 46
 | կենտրոնի բարձրություն =
 | կլիմա = 
 | լեզու = 
 | բնակչություն = 1973
 | մարդահամարի թվական = [[2008]] 
 | խտություն = 43
 | ագլոմերացիա = 
 | ազգային կազմ = 
 | կրոնական կազմ = 
 | տեղաբնականուն =  
 | ժամային գոտի = +1  
 | DST = կա 
 | հեռախոսային կոդ = 050
 | փոստային ինդեքս = 56040
 | փոստային ինդեքսներ = 
 | ավտոմոբիլային կոդ = 
 | իդենտիֆիկատորի տեսակ = ISTAT 
 | թվային իդենտիֆիկատոր = 050010
 | Վիքիպահեստում = Castellina Marittima
 | կայք = http://www.comunecastellina.it/
}}
'''Կաստելինա Մարիտիմա''' ({{lang-it|Castellina Marittima}}), կոմունա [[Իտալիա]]յում, գտնվում է [[Տոսկանա]] մարզում՝ [[Պիզա (գավառ)|Պիզա]] գավառում։

[[Բնակչություն]]ը կազմում է 1973 [[մարդ]] (ըստ [[2008]] թվականի տվյալների)։ Բնակչության միջին խտությունը՝ 43 մարդ/կմ²։ Զբաղեցնում է 46 [[կմ²]] տարածք։ [[Փոստային ինդեքս]]՝ 56040։ [[Հեռախոսային կոդ]]ը՝ 050։

Բնակավայրի հովանավորն է [[ Հովհաննես Մկրտիչ|Սուրբ Հովհաննես Մկրտիչ]]ը (San Giovanni Decollato): Տոնակատարությունը [[օգոստոսի 29]]-ին է։
== Ժողովարդագրություն ==
Բնակչության աճը։
&lt;timeline&gt;
Colors=
  id:lightgrey value:gray(0.9)
  id:darkgrey  value:gray(0.7)
  id:sfondo value:rgb(1,1,1)
  id:barra value:rgb(0.6,0.8,0.6)
ImageSize  = width:455 height:373
PlotArea   = left:50 bottom:50 top:30 right:30
DateFormat = x.y
Period     = from:0 till:3500
TimeAxis   = orientation:vertical
AlignBars  = justify
ScaleMajor = gridcolor:darkgrey increment:500 start:0
ScaleMinor = gridcolor:lightgrey increment:100 start:0
BackgroundColors = canvas:sfondo
BarData=
  bar:1861 text:1861
  bar:1871 text:1871
  bar:1881 text:1881
  bar:1901 text:1901
  bar:1911 text:1911
  bar:1921 text:1921
  bar:1931 text:1931
  bar:1936 text:1936
  bar:1951 text:1951
  bar:1961 text:1961
  bar:1971 text:1971
  bar:1981 text:1981
  bar:1991 text:1991
  bar:2001 text:2001
PlotData=
  color:barra width:20 align:left
  bar:1861 from:0 till: 1774
  bar:1871 from:0 till: 2102
  bar:1881 from:0 till: 2347
  bar:1901 from:0 till: 2520
  bar:1911 from:0 till: 2763
  bar:1921 from:0 till: 2772
  bar:1931 from:0 till: 3132
  bar:1936 from:0 till: 2908
  bar:1951 from:0 till: 2551
  bar:1961 from:0 till: 2157
  bar:1971 from:0 till: 1864
  bar:1981 from:0 till: 1824
  bar:1991 from:0 till: 1816
  bar:2001 from:0 till: 1817
PlotData=
  bar:1861 at: 1774 fontsize:S text: 1.774 shift:(-8,5)
  bar:1871 at: 2102 fontsize:S text: 2.102 shift:(-10,5)
  bar:1881 at: 2347 fontsize:S text: 2.347 shift:(-10,5)
  bar:1901 at: 2520 fontsize:S text: 2.520 shift:(-10,5)
  bar:1911 at: 2763 fontsize:S text: 2.763 shift:(-10,5)
  bar:1921 at: 2772 fontsize:S text: 2.772 shift:(-10,5)
  bar:1931 at: 3132 fontsize:S text: 3.132 shift:(-10,5)
  bar:1936 at: 2908 fontsize:S text: 2.908 shift:(-10,5)
  bar:1951 at: 2551 fontsize:S text: 2.551 shift:(-10,5)
  bar:1961 at: 2157 fontsize:S text: 2.157 shift:(-10,5)
  bar:1971 at: 1864 fontsize:S text: 1.864 shift:(-10,5)
  bar:1981 at: 1824 fontsize:S text: 1.824 shift:(-10,5)
  bar:1991 at: 1816 fontsize:S text: 1.816 shift:(-10,5)
  bar:2001 at: 1817 fontsize:S text: 1.817 shift:(-10,5)
TextData=
  fontsize:S pos:(20,20)
  text:Ըստ  ISTAT
&lt;/timeline&gt;

== Համայնքի վարչակազմ ==
* Հեռախոսահամար։ 050 694111
* Էլեկտրոնային հասցե։ info@comunecastellina.it
* Գլխավոր կայք։ http://www.comunecastellina.it/ {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060212133129/http://www.comunecastellina.it/ |date=2006-02-12 }}

== Արտաքին  հղումներ==
* http://www.comunecastellina.it/ {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060212133129/http://www.comunecastellina.it/ |date=2006-02-12 }}
* [http://www.istat.it/ Վիճակագրության ազգային ինստիտուտ {{ref-it}}]
* http://www.istat.it/english/ {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20091207102304/http://www.istat.it/english/ |date=2009-12-07 }}
{{Արտաքին հղումներ}}
{{Պիզայի գավառ}}

[[Կատեգորիա:Իտալիայի բնակավայրեր]]</text>
      <sha1>fcf14ed7fal8gv6dbjec2hwvzuu4lxr</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Կենսաբանության միջազգային օլիմպիադա</title>
    <ns>0</ns>
    <id>569280</id>
    <revision>
      <id>8486171</id>
      <parentid>8465979</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T17:27:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dminasyan</username>
        <id>8930</id>
      </contributor>
      <comment>/* Հայաստանի արդյունքները ԿՄՕ-ում */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="17644" xml:space="preserve">[[Պատկեր:Logo International Biology Olympiad, IBO 2013.png|320px|մինի|IBO 2013, {{դրոշ|Շվեյցարիա}} [[Բեռն]], [[Շվեյցարիա]]]]
'''Կենսաբանության միջազգային օլիմպիադա''' ('''ԿՄՕ''', {{lang-en|IBO, International Biology Olympiad}}, {{lang-ru|МБО, Международная биологическая олимпиада}}), ամենամյա մրցաշար ավագ դպրոցի աշակերտների համար։ ԿՄՕ-ն համարվում է [[Միջազգային առարկայական օլիմպիադաներ]]ից մեկը։ ԿՄՕ-ի հիմնական նպատակն է մեծացնել աշակերտների հետաքրքրվածությունը կենսաբանության նկատմամբ։

==Հայաստանի արդյունքները ԿՄՕ-ում==
Հայաստանի աշակերտները սկսել են մասնակցել ԿՄՕ-ին սկսած [[2009]] թվականից։

Մասնակիցների ընտրությունը կատարվում է մի քանի փուլերի ընթացքում. դպրոցական, համայնքային, մարզային և հանրապետական օլիմպիադաներից հետո ընտրվում են ամենաբարձր գիտելիքներ ցուցադրած աշակերտները և նրանցից կազմվում է օլիմպիական խմբակ, որտեղ էլ շարունակվում են ուսումնակրթական դասընթացները։ Այնուհետև երկու կամ երեք ընտրողական փուլերից հետո որոշվում է մասնակիցների վերջնական ցանկը։

{| class=&quot;wikitable&quot;
|- 
! Հ/հ
! Տարի
! Վայրը
! Հայ մասնակիցների թիվը
! {{Ոսմաթ}}
! {{Արմաթ}}
! {{Բրմաթ}}
! {{Գովմաթ}}
|-
| align=&quot;center&quot; | '''33''' || [[2022]] || [[Երևան]], {{Դրոշավորում|Հայաստան}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 
|-
| align=&quot;center&quot; | '''32''' || [[2021]] || [[Լիսաբոն]], {{Դրոշավորում|Պորտուգալիա}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''31''' || [[2020]] || [[Նագասակի]], {{Դրոշավորում|Ճապոնիա}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''30''' || [[2019]] || [[Սեգեդ]], {{Դրոշավորում|Հունգարիա}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''29''' || [[2018]] || [[Թեհրան]], {{Դրոշավորում|Իրան}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''28''' || [[2017]] || [[Կովենտրի]], {{Դրոշավորում|Մեծ Բրիտանիա}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''27''' || [[2016]] || [[Հանոյ]], {{Դրոշավորում|Վիետնամ}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 3 || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''26''' || [[2015]] || [[Օրհուս]], {{Դրոշավորում|Դանիա}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''25''' || [[2014]] || [[Բալի]], {{Դրոշավորում|Ինդոնեզիա}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 3 || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''24''' || [[2013]] || [[Բեռն]], {{Դրոշավորում|Շվեյցարիա}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''23''' || [[2012]] || [[Սինգապուր]], {{Դրոշավորում|Սինգապուր}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''22''' || [[2011]] || [[Թայբեյ]], {{Դրոշավորում|Թայվան}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''21''' || [[2010]] || [[Չանգվոն]], {{Դրոշավորում|Հարավային Կորեա}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''20''' || [[2009]] || [[Ցուկուբա]], {{Դրոշավորում|Ճապոնիա}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | -
|-
|}

==Հայաստանի մասնակիցների արդյունքները ԿՄՕ-ում==
[[Հայաստան]]ը առաջին անգամ մասնակցել է ԿՄՕ-ում [[2009]] թվականին։ [[2009]] թվականից սկսած հայաստանյան թիմերը արժանացել են 4 արծաթե, 13 բրոնզե մեդալների և 4 գովասանագրի։

{| class=&quot;wikitable&quot;
|- 
! Տարի
! Մասնակից
! Դպրոց
! Դասարան
! Մրցանակներ
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2021]]|| Ավանեսյան Գևորգ ||Արցախ, Մարտունու N1 մհ/դ||align=&quot;center&quot;|XII||{{Արմաթ}}
|-
| Հայրապետյան Արման ||Հերացի ավագ դպրոց||align=&quot;center&quot; |XI||  
|-
| Գաբրիելյան Վահե ||Հերացի ավագ դպրոց||align=&quot;center&quot;|XII||
|-
| Հարությունյան Աստղիկ||Հրազդանի N13 ա/դ||align=&quot;center&quot;|XI|| 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2020]]||Կուրղինյան Մհեր||Հերացի ավագ դպրոց||align=&quot;center&quot;|XII||{{Բրմաթ}}
|-
| Հարությունյան Անի||[[Այբ դպրոց]]&lt;ref name=&quot;պաշտոնական կայք&quot;&gt;Այբ դպրոց [http://aybschool.am (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt;||align=&quot;center&quot; | XII||  
|-
| Ավանեսյան Գևորգ||Արցախ, Մարտունու N1 մհ/դ||align=&quot;center&quot;|XI || {{Գովմաթ}}
|-
| Սոհրաբյան Նաիրի||Քվանտ վարժարան||align=&quot;center&quot;|XI|| 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2019]] || Ֆարսյան Արտավազդ  || Հերացի ավագ դպրոց  ||align=&quot;center&quot; |XII || 
|-
| Կուրղինյան Մհեր  || Հերացի ավագ դպրոց  ||align=&quot;center&quot; | XI || {{Գովմաթ}} 
|-
| Պետրոսյան Արեն || Կապանի թիվ 2 ավագ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |XII || {{Բրմաթ}}
|-
| Հարությունյան Անի || [[Այբ դպրոց]]&lt;ref name=&quot;պաշտոնական կայք&quot;&gt;Այբ դպրոց [http://aybschool.am (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt; || align=&quot;center&quot; | XI || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2018]] || Ֆարսյան Արտավազդ  || Հերացի ավագ դպրոց  ||align=&quot;center&quot; |XI || {{Գովմաթ}} 
|-
| Մարգարյան Անուշ  || Արարատի մարզ, Ավշարի մ/դ ||align=&quot;center&quot; | XI ||
|-
| Գրիգորյան Լիլիթ || Հերացի ավագ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| Վաղարշակյան Տիգրան || Երևանի 190 ավագ դպրոց || align=&quot;center&quot; | XII || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2017]] || Կարալյան Ալեքսանդր || [[Քվանտ վարժարան]]&lt;ref name=&quot;quantum.am&quot;&gt;Քվանտ վարժարան [http://www.quantum.am/ (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt; ||align=&quot;center&quot; |XI || {{Արմաթ}}
|-
| Հարությունյան Հայկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]]&lt;ref name=&quot;fizmat.am&quot;&gt;Ֆիզմաթ դպրոց [http://fizmat.am (պաշտոնական կայք)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190119131259/http://fizmat.am/ |date=2019-01-19 }}&lt;/ref&gt; ||align=&quot;center&quot; | XII || {{Բրմաթ}}
|-
| Գրիգորյան Մարիամ || [[Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան]] ||align=&quot;center&quot; |XII || 
|-
|  Ստեփանյան Գեղամ  || Երևանի թիվ 54 ա/դ || align=&quot;center&quot; | XII || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2016]] || Կարալյան Ալեքսանդր || [[Քվանտ վարժարան]]&lt;ref name=&quot;quantum.am&quot;/&gt; ||align=&quot;center&quot; |XII || {{Բրմաթ}}
|-
| Հարությունյան Հայկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]]&lt;ref name=&quot;fizmat.am&quot;/&gt; ||align=&quot;center&quot; | XI || {{Բրմաթ}}
|-
| Աղաբեկյան Տիգրան || [[Այբ դպրոց]]&lt;ref name=&quot;պաշտոնական կայք&quot;/&gt; ||align=&quot;center&quot; | XII || {{Բրմաթ}}
|-
| Միրզոյան Արման || Երևանի թիվ 118 ա/դ || align=&quot;center&quot; | XII || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2015]] || Բաբախանովա Սիրանուշ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||align=&quot;center&quot; |XII || {{Արմաթ}}
|-
| Ավագյան Հասմիկ || [[Այբ դպրոց]] ||align=&quot;center&quot; |XII || {{Արմաթ}}
|-
| Սիմոնյան Արման || Ֆիզմաթ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |XI || {{Բրմաթ}}
|-
| Միրզոյան Արման || Երևանի թիվ 118 ա/դ ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2014]] || Բաբախանովա Սիրանուշ || Ֆիզմաթ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |XI || {{Բրմաթ}}
|-
| Ավագյան Հասմիկ || Այբ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |XI || {{Բրմաթ}} 
|-
| Սիմոնյան Արման || Ֆիզմաթ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |X || {{Բրմաթ}} 
|-
| Գասպարյան Լևոն || Կապանի թիվ 2 ա/դ ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2013]] || Գևորգյան Վահագն || [[Քվանտ վարժարան]] ||align=&quot;center&quot; |XII || {{Բրմաթ}}
|-
| Տոնեյան Շուշան || Քվանտ վարժարան ||align=&quot;center&quot; |XII || {{Բրմաթ}} 
|-
| Իսրաելյան Սառա || Կապանի թիվ 2 ա/դ ||align=&quot;center&quot; |XII || 
|-
| Ղազարյան Դավիթ || Երևանի թիվ 118 ա/դ ||align=&quot;center&quot; |XII || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2012]] || Ծերունյան Վարդգես || Ֆիզմաթ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |XI || {{Բրմաթ}}
|-
| Եղիկյան Ռոբերտ || [[Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան]] ||align=&quot;center&quot; |XII || {{Գովմաթ}} 
|-
| Գևորգյան Վահագն || Քվանտ վարժարան ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| Ղազարյան Դավիթ || Քվանտ վարժարան ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2011]] || Հովհաննիսյան Լուսինե|| Պտղավանի մ/դ ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| Եղիկյան Ռոբերտ || Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան ||align=&quot;center&quot; |XI ||
|-
| Ծերունյան Վարդգես || Ֆիզմաթ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |X ||
|-
| Տոնեյան Շուշան || Քվանտ վարժարան ||align=&quot;center&quot; |X || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2010]] || Նազարյան Արմեն || [[Ֆոտոն վարժարան]]&lt;ref&gt;«Ֆոտոն» վարժարան [http://photon.do.am (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt; ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| Մարգարյան Գոռ || Արտաշատի թիվ 1 ա/դ ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| Ավոյան Գոռ || Էվրիկա ||align=&quot;center&quot; |X || 
|-
| Հովհաննիսյան Լուսինե|| Պտղավանի մ/դ ||align=&quot;center&quot; |X || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2009]] || Ավանեսյան Վարսիկ || Մասիսի թիվ 3 մ/դ ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| Գևորգյան Աննա || Քվանտ վարժարան ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| Թորոսյան Արփինե || [[ՀԱՊՀ Երևանի ավագ դպրոց|ՀԱՊՀ ա/դ]]&lt;ref&gt;ՀՊՃՀ ավագ դպրոց [http://www.seua.am/?module=info_page&amp;utility=view_page&amp;page=808&amp;lang=am (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt; ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| Նազարյան Արմեն || Ֆոտոն վարժարան ||align=&quot;center&quot; |X || 
|-
|}

== Անցած օլիմպիադաները ==
{| class=&quot;wikitable sortable&quot; cellpadding=&quot;1&quot; style=&quot;margin:auto; border:#88a; background:#f7f8ff; padding:5px;&quot; style=&quot;text-align:center;&quot;
|- style=&quot;background:#ccf;&quot;
! style=&quot;vertical-align: bottom; width: 90px;&quot;|№&lt;br/&gt;
! style=&quot;vertical-align: bottom; width: 130px;&quot; | '''Քաղաք'''&lt;br/&gt;
! style=&quot;vertical-align: bottom&quot; | '''Երկիր'''&lt;br/&gt;
! style=&quot;vertical-align: bottom&quot; | '''Ամսաթիվ''' &lt;br/&gt;
!Աշակերտ
! style=&quot;vertical-align: bottom&quot; | '''Մասնակից երկրներ''' &lt;br/&gt;
|-
| 1 || [[Օլոմոուց]] || {{դրոշավորում|Չեխոսլովակիա}} || Հուլիսի 1-7, 1990 
|22|| 6
|-
| 2 || [[Մախաչկալա]] || {{USSR}} || Հուլիսի 1-7, 1991 
|34|| 9
|-
| 3 || [[Պոպրադ]] || {{դրոշավորում|Չեխոսլովակիա}} ||Հուլիսի 6-12, 1992 
|52|| 13
|-
| 4 || [[Ուտրեխտ (համայնք)|Ուտրեխտ]] || {{NED}} || Հուլիսի 4-11, 1993 
|60|| 15
|-
| 5 || [[Վառնա]] || {{BUL}} || Հուլիսի 3-10, 1994 
|72|| 18
|-
| 6 || [[Բանգկոկ]] || {{THA}} || Հուլիսի 2-9, 1995 
|87|| 22
|-
| 7 || [[Արտեկ]] || {{UKR}} ||Հունիսի 30 - Հուլիսի 7, 1996 
|91|| 23
|-
| 8 || [[Աշխաբադ]] || {{TKM}} || Հուլիսի 13–20, 1997 
|108|| 28
|-
| 9 || [[Քիլ]] || {{GER}} || Հուլիսի 19–26, 1998 
| 131|| 33
|-
| 10 || [[Ուփսալա]] || {{SWE}} || Հուլիսի 4–11, 1999 
| 134|| 36
|-
| 11 || [[Անթալիա]] || {{TUR}} || Հուլիսի 9–16, 2000 
| 150|| 38
|-
| 12 || [[Բրյուսելի մայրաքաղաքային տարածաշրջան|Բրյուսել]] || {{BEL}} || Հուլիսի 8–15, 2001 
| 151|| 38
|-
| 13 || [[Յուրմալա]] և [[Ռիգա]] || {{LVA}} || Հուլիսի 7–14, 2002 
| 155|| 40
|-
| 14 || [[Մինսկ]] || {{BLR}} || Հուլիսի 8–16, 2003 
| 163|| 41
|-
| 15 || [[Բրիսբան]] || {{AUS}} || Հուլիսի 11-18, 2004 
| 159|| 40
|-
| 16 || [[Պեկին]] || {{CHN}} || Հուլիսի 10-17, 2005 
| 197|| 50
|-
| 17 || [[Ռիո Կուարտո]] || {{ARG}} || Հուլիսի 9-16, 2006 
| 185|| 48
|-
| 18 || [[Սասկատուն]] || {{CAN}} || Հուլիսի 15-22, 2007 
| 192|| 49
|-
| 19 || [[Մումբայ]] || {{IND}} || Հուլիսի 13-20, 2008 
| 220|| 55
|-
| 20 || [[Ցուկուբա]] || {{JPN}} || Հուլիսի 12-19, 2009 
| 221|| 56
|-
| 21 || [[Չանգվոն]] || {{KOR}} || Հուլիսի 11-18, 2010 
| 233|| 58
|-
| 22 || [[Թայբեյ]] || {{TWN}} || Հուլիսի 10-17, 2011 
| 227|| 58
|-
| 23 || [[Սինգապուր]] || {{դրոշավորում|Սինգապուր}} || Հուլիսի 8-15, 2012 
| 239|| 59
|-
| 24 || [[Բեռն]] || {{SUI}} || Հուլիսի 14-21, 2013 
| 239|| 62
|-
| 25 || [[Բալի]] || {{IDN}} || Հուլիսի 6-13, 2014 
| 238|| 61
|-
| 26 || [[Օրհուս]] || {{DEN}} || Հուլիսի 12-19, 2015 
| 239|| 61
|-
| 27 || [[Հանոյ]] || {{Դրոշավորում|Վիետնամ}} || Հուլիսի 17-24, 2016 
| 252|| 68
|-
| 28 || [[Կովենտրի]] || {{Դրոշավորում|Մեծ Բրիտանիա}} || Հուլիսի 23-30, 2017 
| 245|| 64
|-
| 29 || [[Թեհրան]] || {{Դրոշավորում|Իրան}} || Հուլիսի 15-22, 2018 
| 261|| 68
|-
| 30 || [[Սեգեդ]] || {{Դրոշավորում|Հունգարիա}} || Հուլիսի 14-21, 2019
| 285|| 72
|-
| 31 || [[Նագասակի]] || {{Դրոշավորում|Ճապոնիա}} || Օգոստոսի 11-12, 2020
| || 
|-
| 32 || [[Լիսաբոն]] || {{Դրոշավորում|Պորտուգալիա}} || Հուլիսի 18-23, 2021
| 304|| 76 
|-
|}

== Հաջորդ օլիմպիադաները ==
{| class=&quot;wikitable sortable&quot; cellpadding=&quot;1&quot; style=&quot;margin:auto; border:#88a; background:#f7f8ff; padding:5px;&quot; style=&quot;text-align:center;&quot;
|- style=&quot;background:#ccf;&quot;
! style=&quot;vertical-align: bottom; width: 90px;&quot;|'''No.'''&lt;br/&gt;
! style=&quot;vertical-align: bottom; width: 130px;&quot; | '''Քաղաք'''&lt;br/&gt;
! style=&quot;vertical-align: bottom&quot; | '''Երկիր'''&lt;br/&gt;
! style=&quot;vertical-align: bottom&quot; | '''Ամսաթիվ''' &lt;br/&gt;
|-
| 33 || [[Ծաղկաձոր]]|| {{Դրոշավորում|Հայաստան}} || 2022 
|-
|}

==Պատկերասրահ==
&lt;gallery perrow=3 widths=&quot;240&quot;  heights=&quot;180&quot;&gt;
Image:ԿՄՕ-2020-1.jpg | ԿՄՕ, [[2020]] թվական - N:118 ավագ դպրոց &lt;br&gt;/առցանց, օնլայն/ 
Image:ԿՄՕ-2020-2.jpg | ԿՄՕ, [[2020]] թվական - N:118 ավագ դպրոց &lt;br&gt;/առցանց, օնլայն/ 
Image:IBO-2017-01.jpg | ԿՄՕ, [[2017]] թվական - [[Կովենտրի]], [[Մեծ Բրիտանիա]] 
Image:IBO-2017-02.jpg | ԿՄՕ, [[2017]] թվական - [[Կովենտրի]], [[Մեծ Բրիտանիա]] 
Image:IBO-2017-03.jpg | ԿՄՕ, [[2017]] թվական - [[Կովենտրի]], [[Մեծ Բրիտանիա]]

&lt;/gallery&gt;

== Տես նաև ==
* [[Միջազգային առարկայական օլիմպիադաներ]]

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

== Արտաքին հղումներ ==
*[http://www.ibo-info.org/ ԿՄՕ-ի պաշտոնական կայք]
*[http://www.biology-olympiad.org.uk/ Բրիտանիայի կենսաբանության օլիմպիադա] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120228175718/http://www.biology-olympiad.org.uk/ |date=2012-02-28 }}
*[http://www.usabo-trc.org/ ԱՄՆ-ի կենսաբանության օլիմպիադա]
*[https://ibo2020.org/en/home/ ԿՄՕ-2020, Նագասակի, Ճապոնիա]
{{Միջազգային առարկայական օլիմպիադաներ}}

[[Կատեգորիա:Առարկայական օլիմպիադաներ]]
[[Կատեգորիա:Գիտական մրցություններ]]
[[Կատեգորիա:Կենսաբանություն]]</text>
      <sha1>36vphd6ro16g0xzsyy37cdvnxablgio</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486172</id>
      <parentid>8486171</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T17:28:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dminasyan</username>
        <id>8930</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* Հայաստանի արդյունքները ԿՄՕ-ում */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="17645" xml:space="preserve">[[Պատկեր:Logo International Biology Olympiad, IBO 2013.png|320px|մինի|IBO 2013, {{դրոշ|Շվեյցարիա}} [[Բեռն]], [[Շվեյցարիա]]]]
'''Կենսաբանության միջազգային օլիմպիադա''' ('''ԿՄՕ''', {{lang-en|IBO, International Biology Olympiad}}, {{lang-ru|МБО, Международная биологическая олимпиада}}), ամենամյա մրցաշար ավագ դպրոցի աշակերտների համար։ ԿՄՕ-ն համարվում է [[Միջազգային առարկայական օլիմպիադաներ]]ից մեկը։ ԿՄՕ-ի հիմնական նպատակն է մեծացնել աշակերտների հետաքրքրվածությունը կենսաբանության նկատմամբ։

==Հայաստանի արդյունքները ԿՄՕ-ում==
Հայաստանի աշակերտները սկսել են մասնակցել ԿՄՕ-ին սկսած [[2009]] թվականից։

Մասնակիցների ընտրությունը կատարվում է մի քանի փուլերի ընթացքում. դպրոցական, համայնքային, մարզային և հանրապետական օլիմպիադաներից հետո ընտրվում են ամենաբարձր գիտելիքներ ցուցադրած աշակերտները և նրանցից կազմվում է օլիմպիական խմբակ, որտեղ էլ շարունակվում են ուսումնակրթական դասընթացները։ Այնուհետև երկու կամ երեք ընտրողական փուլերից հետո որոշվում է մասնակիցների վերջնական ցանկը։

{| class=&quot;wikitable&quot;
|- 
! Հ/հ
! Տարի
! Վայրը
! Հայ մասնակիցների թիվը
! {{Ոսմաթ}}
! {{Արմաթ}}
! {{Բրմաթ}}
! {{Գովմաթ}}
|-
| align=&quot;center&quot; | '''33''' || [[2022]] || [[Երևան]], {{Դրոշավորում|Հայաստան}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''32''' || [[2021]] || [[Լիսաբոն]], {{Դրոշավորում|Պորտուգալիա}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''31''' || [[2020]] || [[Նագասակի]], {{Դրոշավորում|Ճապոնիա}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''30''' || [[2019]] || [[Սեգեդ]], {{Դրոշավորում|Հունգարիա}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''29''' || [[2018]] || [[Թեհրան]], {{Դրոշավորում|Իրան}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''28''' || [[2017]] || [[Կովենտրի]], {{Դրոշավորում|Մեծ Բրիտանիա}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''27''' || [[2016]] || [[Հանոյ]], {{Դրոշավորում|Վիետնամ}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 3 || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''26''' || [[2015]] || [[Օրհուս]], {{Դրոշավորում|Դանիա}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''25''' || [[2014]] || [[Բալի]], {{Դրոշավորում|Ինդոնեզիա}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 3 || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''24''' || [[2013]] || [[Բեռն]], {{Դրոշավորում|Շվեյցարիա}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''23''' || [[2012]] || [[Սինգապուր]], {{Դրոշավորում|Սինգապուր}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''22''' || [[2011]] || [[Թայբեյ]], {{Դրոշավորում|Թայվան}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''21''' || [[2010]] || [[Չանգվոն]], {{Դրոշավորում|Հարավային Կորեա}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''20''' || [[2009]] || [[Ցուկուբա]], {{Դրոշավորում|Ճապոնիա}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | -
|-
|}

==Հայաստանի մասնակիցների արդյունքները ԿՄՕ-ում==
[[Հայաստան]]ը առաջին անգամ մասնակցել է ԿՄՕ-ում [[2009]] թվականին։ [[2009]] թվականից սկսած հայաստանյան թիմերը արժանացել են 4 արծաթե, 13 բրոնզե մեդալների և 4 գովասանագրի։

{| class=&quot;wikitable&quot;
|- 
! Տարի
! Մասնակից
! Դպրոց
! Դասարան
! Մրցանակներ
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2021]]|| Ավանեսյան Գևորգ ||Արցախ, Մարտունու N1 մհ/դ||align=&quot;center&quot;|XII||{{Արմաթ}}
|-
| Հայրապետյան Արման ||Հերացի ավագ դպրոց||align=&quot;center&quot; |XI||  
|-
| Գաբրիելյան Վահե ||Հերացի ավագ դպրոց||align=&quot;center&quot;|XII||
|-
| Հարությունյան Աստղիկ||Հրազդանի N13 ա/դ||align=&quot;center&quot;|XI|| 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2020]]||Կուրղինյան Մհեր||Հերացի ավագ դպրոց||align=&quot;center&quot;|XII||{{Բրմաթ}}
|-
| Հարությունյան Անի||[[Այբ դպրոց]]&lt;ref name=&quot;պաշտոնական կայք&quot;&gt;Այբ դպրոց [http://aybschool.am (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt;||align=&quot;center&quot; | XII||  
|-
| Ավանեսյան Գևորգ||Արցախ, Մարտունու N1 մհ/դ||align=&quot;center&quot;|XI || {{Գովմաթ}}
|-
| Սոհրաբյան Նաիրի||Քվանտ վարժարան||align=&quot;center&quot;|XI|| 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2019]] || Ֆարսյան Արտավազդ  || Հերացի ավագ դպրոց  ||align=&quot;center&quot; |XII || 
|-
| Կուրղինյան Մհեր  || Հերացի ավագ դպրոց  ||align=&quot;center&quot; | XI || {{Գովմաթ}} 
|-
| Պետրոսյան Արեն || Կապանի թիվ 2 ավագ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |XII || {{Բրմաթ}}
|-
| Հարությունյան Անի || [[Այբ դպրոց]]&lt;ref name=&quot;պաշտոնական կայք&quot;&gt;Այբ դպրոց [http://aybschool.am (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt; || align=&quot;center&quot; | XI || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2018]] || Ֆարսյան Արտավազդ  || Հերացի ավագ դպրոց  ||align=&quot;center&quot; |XI || {{Գովմաթ}} 
|-
| Մարգարյան Անուշ  || Արարատի մարզ, Ավշարի մ/դ ||align=&quot;center&quot; | XI ||
|-
| Գրիգորյան Լիլիթ || Հերացի ավագ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| Վաղարշակյան Տիգրան || Երևանի 190 ավագ դպրոց || align=&quot;center&quot; | XII || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2017]] || Կարալյան Ալեքսանդր || [[Քվանտ վարժարան]]&lt;ref name=&quot;quantum.am&quot;&gt;Քվանտ վարժարան [http://www.quantum.am/ (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt; ||align=&quot;center&quot; |XI || {{Արմաթ}}
|-
| Հարությունյան Հայկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]]&lt;ref name=&quot;fizmat.am&quot;&gt;Ֆիզմաթ դպրոց [http://fizmat.am (պաշտոնական կայք)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190119131259/http://fizmat.am/ |date=2019-01-19 }}&lt;/ref&gt; ||align=&quot;center&quot; | XII || {{Բրմաթ}}
|-
| Գրիգորյան Մարիամ || [[Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան]] ||align=&quot;center&quot; |XII || 
|-
|  Ստեփանյան Գեղամ  || Երևանի թիվ 54 ա/դ || align=&quot;center&quot; | XII || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2016]] || Կարալյան Ալեքսանդր || [[Քվանտ վարժարան]]&lt;ref name=&quot;quantum.am&quot;/&gt; ||align=&quot;center&quot; |XII || {{Բրմաթ}}
|-
| Հարությունյան Հայկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]]&lt;ref name=&quot;fizmat.am&quot;/&gt; ||align=&quot;center&quot; | XI || {{Բրմաթ}}
|-
| Աղաբեկյան Տիգրան || [[Այբ դպրոց]]&lt;ref name=&quot;պաշտոնական կայք&quot;/&gt; ||align=&quot;center&quot; | XII || {{Բրմաթ}}
|-
| Միրզոյան Արման || Երևանի թիվ 118 ա/դ || align=&quot;center&quot; | XII || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2015]] || Բաբախանովա Սիրանուշ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||align=&quot;center&quot; |XII || {{Արմաթ}}
|-
| Ավագյան Հասմիկ || [[Այբ դպրոց]] ||align=&quot;center&quot; |XII || {{Արմաթ}}
|-
| Սիմոնյան Արման || Ֆիզմաթ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |XI || {{Բրմաթ}}
|-
| Միրզոյան Արման || Երևանի թիվ 118 ա/դ ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2014]] || Բաբախանովա Սիրանուշ || Ֆիզմաթ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |XI || {{Բրմաթ}}
|-
| Ավագյան Հասմիկ || Այբ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |XI || {{Բրմաթ}} 
|-
| Սիմոնյան Արման || Ֆիզմաթ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |X || {{Բրմաթ}} 
|-
| Գասպարյան Լևոն || Կապանի թիվ 2 ա/դ ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2013]] || Գևորգյան Վահագն || [[Քվանտ վարժարան]] ||align=&quot;center&quot; |XII || {{Բրմաթ}}
|-
| Տոնեյան Շուշան || Քվանտ վարժարան ||align=&quot;center&quot; |XII || {{Բրմաթ}} 
|-
| Իսրաելյան Սառա || Կապանի թիվ 2 ա/դ ||align=&quot;center&quot; |XII || 
|-
| Ղազարյան Դավիթ || Երևանի թիվ 118 ա/դ ||align=&quot;center&quot; |XII || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2012]] || Ծերունյան Վարդգես || Ֆիզմաթ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |XI || {{Բրմաթ}}
|-
| Եղիկյան Ռոբերտ || [[Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան]] ||align=&quot;center&quot; |XII || {{Գովմաթ}} 
|-
| Գևորգյան Վահագն || Քվանտ վարժարան ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| Ղազարյան Դավիթ || Քվանտ վարժարան ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2011]] || Հովհաննիսյան Լուսինե|| Պտղավանի մ/դ ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| Եղիկյան Ռոբերտ || Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան ||align=&quot;center&quot; |XI ||
|-
| Ծերունյան Վարդգես || Ֆիզմաթ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |X ||
|-
| Տոնեյան Շուշան || Քվանտ վարժարան ||align=&quot;center&quot; |X || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2010]] || Նազարյան Արմեն || [[Ֆոտոն վարժարան]]&lt;ref&gt;«Ֆոտոն» վարժարան [http://photon.do.am (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt; ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| Մարգարյան Գոռ || Արտաշատի թիվ 1 ա/դ ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| Ավոյան Գոռ || Էվրիկա ||align=&quot;center&quot; |X || 
|-
| Հովհաննիսյան Լուսինե|| Պտղավանի մ/դ ||align=&quot;center&quot; |X || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2009]] || Ավանեսյան Վարսիկ || Մասիսի թիվ 3 մ/դ ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| Գևորգյան Աննա || Քվանտ վարժարան ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| Թորոսյան Արփինե || [[ՀԱՊՀ Երևանի ավագ դպրոց|ՀԱՊՀ ա/դ]]&lt;ref&gt;ՀՊՃՀ ավագ դպրոց [http://www.seua.am/?module=info_page&amp;utility=view_page&amp;page=808&amp;lang=am (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt; ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| Նազարյան Արմեն || Ֆոտոն վարժարան ||align=&quot;center&quot; |X || 
|-
|}

== Անցած օլիմպիադաները ==
{| class=&quot;wikitable sortable&quot; cellpadding=&quot;1&quot; style=&quot;margin:auto; border:#88a; background:#f7f8ff; padding:5px;&quot; style=&quot;text-align:center;&quot;
|- style=&quot;background:#ccf;&quot;
! style=&quot;vertical-align: bottom; width: 90px;&quot;|№&lt;br/&gt;
! style=&quot;vertical-align: bottom; width: 130px;&quot; | '''Քաղաք'''&lt;br/&gt;
! style=&quot;vertical-align: bottom&quot; | '''Երկիր'''&lt;br/&gt;
! style=&quot;vertical-align: bottom&quot; | '''Ամսաթիվ''' &lt;br/&gt;
!Աշակերտ
! style=&quot;vertical-align: bottom&quot; | '''Մասնակից երկրներ''' &lt;br/&gt;
|-
| 1 || [[Օլոմոուց]] || {{դրոշավորում|Չեխոսլովակիա}} || Հուլիսի 1-7, 1990 
|22|| 6
|-
| 2 || [[Մախաչկալա]] || {{USSR}} || Հուլիսի 1-7, 1991 
|34|| 9
|-
| 3 || [[Պոպրադ]] || {{դրոշավորում|Չեխոսլովակիա}} ||Հուլիսի 6-12, 1992 
|52|| 13
|-
| 4 || [[Ուտրեխտ (համայնք)|Ուտրեխտ]] || {{NED}} || Հուլիսի 4-11, 1993 
|60|| 15
|-
| 5 || [[Վառնա]] || {{BUL}} || Հուլիսի 3-10, 1994 
|72|| 18
|-
| 6 || [[Բանգկոկ]] || {{THA}} || Հուլիսի 2-9, 1995 
|87|| 22
|-
| 7 || [[Արտեկ]] || {{UKR}} ||Հունիսի 30 - Հուլիսի 7, 1996 
|91|| 23
|-
| 8 || [[Աշխաբադ]] || {{TKM}} || Հուլիսի 13–20, 1997 
|108|| 28
|-
| 9 || [[Քիլ]] || {{GER}} || Հուլիսի 19–26, 1998 
| 131|| 33
|-
| 10 || [[Ուփսալա]] || {{SWE}} || Հուլիսի 4–11, 1999 
| 134|| 36
|-
| 11 || [[Անթալիա]] || {{TUR}} || Հուլիսի 9–16, 2000 
| 150|| 38
|-
| 12 || [[Բրյուսելի մայրաքաղաքային տարածաշրջան|Բրյուսել]] || {{BEL}} || Հուլիսի 8–15, 2001 
| 151|| 38
|-
| 13 || [[Յուրմալա]] և [[Ռիգա]] || {{LVA}} || Հուլիսի 7–14, 2002 
| 155|| 40
|-
| 14 || [[Մինսկ]] || {{BLR}} || Հուլիսի 8–16, 2003 
| 163|| 41
|-
| 15 || [[Բրիսբան]] || {{AUS}} || Հուլիսի 11-18, 2004 
| 159|| 40
|-
| 16 || [[Պեկին]] || {{CHN}} || Հուլիսի 10-17, 2005 
| 197|| 50
|-
| 17 || [[Ռիո Կուարտո]] || {{ARG}} || Հուլիսի 9-16, 2006 
| 185|| 48
|-
| 18 || [[Սասկատուն]] || {{CAN}} || Հուլիսի 15-22, 2007 
| 192|| 49
|-
| 19 || [[Մումբայ]] || {{IND}} || Հուլիսի 13-20, 2008 
| 220|| 55
|-
| 20 || [[Ցուկուբա]] || {{JPN}} || Հուլիսի 12-19, 2009 
| 221|| 56
|-
| 21 || [[Չանգվոն]] || {{KOR}} || Հուլիսի 11-18, 2010 
| 233|| 58
|-
| 22 || [[Թայբեյ]] || {{TWN}} || Հուլիսի 10-17, 2011 
| 227|| 58
|-
| 23 || [[Սինգապուր]] || {{դրոշավորում|Սինգապուր}} || Հուլիսի 8-15, 2012 
| 239|| 59
|-
| 24 || [[Բեռն]] || {{SUI}} || Հուլիսի 14-21, 2013 
| 239|| 62
|-
| 25 || [[Բալի]] || {{IDN}} || Հուլիսի 6-13, 2014 
| 238|| 61
|-
| 26 || [[Օրհուս]] || {{DEN}} || Հուլիսի 12-19, 2015 
| 239|| 61
|-
| 27 || [[Հանոյ]] || {{Դրոշավորում|Վիետնամ}} || Հուլիսի 17-24, 2016 
| 252|| 68
|-
| 28 || [[Կովենտրի]] || {{Դրոշավորում|Մեծ Բրիտանիա}} || Հուլիսի 23-30, 2017 
| 245|| 64
|-
| 29 || [[Թեհրան]] || {{Դրոշավորում|Իրան}} || Հուլիսի 15-22, 2018 
| 261|| 68
|-
| 30 || [[Սեգեդ]] || {{Դրոշավորում|Հունգարիա}} || Հուլիսի 14-21, 2019
| 285|| 72
|-
| 31 || [[Նագասակի]] || {{Դրոշավորում|Ճապոնիա}} || Օգոստոսի 11-12, 2020
| || 
|-
| 32 || [[Լիսաբոն]] || {{Դրոշավորում|Պորտուգալիա}} || Հուլիսի 18-23, 2021
| 304|| 76 
|-
|}

== Հաջորդ օլիմպիադաները ==
{| class=&quot;wikitable sortable&quot; cellpadding=&quot;1&quot; style=&quot;margin:auto; border:#88a; background:#f7f8ff; padding:5px;&quot; style=&quot;text-align:center;&quot;
|- style=&quot;background:#ccf;&quot;
! style=&quot;vertical-align: bottom; width: 90px;&quot;|'''No.'''&lt;br/&gt;
! style=&quot;vertical-align: bottom; width: 130px;&quot; | '''Քաղաք'''&lt;br/&gt;
! style=&quot;vertical-align: bottom&quot; | '''Երկիր'''&lt;br/&gt;
! style=&quot;vertical-align: bottom&quot; | '''Ամսաթիվ''' &lt;br/&gt;
|-
| 33 || [[Ծաղկաձոր]]|| {{Դրոշավորում|Հայաստան}} || 2022 
|-
|}

==Պատկերասրահ==
&lt;gallery perrow=3 widths=&quot;240&quot;  heights=&quot;180&quot;&gt;
Image:ԿՄՕ-2020-1.jpg | ԿՄՕ, [[2020]] թվական - N:118 ավագ դպրոց &lt;br&gt;/առցանց, օնլայն/ 
Image:ԿՄՕ-2020-2.jpg | ԿՄՕ, [[2020]] թվական - N:118 ավագ դպրոց &lt;br&gt;/առցանց, օնլայն/ 
Image:IBO-2017-01.jpg | ԿՄՕ, [[2017]] թվական - [[Կովենտրի]], [[Մեծ Բրիտանիա]] 
Image:IBO-2017-02.jpg | ԿՄՕ, [[2017]] թվական - [[Կովենտրի]], [[Մեծ Բրիտանիա]] 
Image:IBO-2017-03.jpg | ԿՄՕ, [[2017]] թվական - [[Կովենտրի]], [[Մեծ Բրիտանիա]]

&lt;/gallery&gt;

== Տես նաև ==
* [[Միջազգային առարկայական օլիմպիադաներ]]

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

== Արտաքին հղումներ ==
*[http://www.ibo-info.org/ ԿՄՕ-ի պաշտոնական կայք]
*[http://www.biology-olympiad.org.uk/ Բրիտանիայի կենսաբանության օլիմպիադա] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120228175718/http://www.biology-olympiad.org.uk/ |date=2012-02-28 }}
*[http://www.usabo-trc.org/ ԱՄՆ-ի կենսաբանության օլիմպիադա]
*[https://ibo2020.org/en/home/ ԿՄՕ-2020, Նագասակի, Ճապոնիա]
{{Միջազգային առարկայական օլիմպիադաներ}}

[[Կատեգորիա:Առարկայական օլիմպիադաներ]]
[[Կատեգորիա:Գիտական մրցություններ]]
[[Կատեգորիա:Կենսաբանություն]]</text>
      <sha1>fdnkbe0gc0ikd54741isj98ntc6lnnk</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486173</id>
      <parentid>8486172</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T17:28:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dminasyan</username>
        <id>8930</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* Հայաստանի արդյունքները ԿՄՕ-ում */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="17645" xml:space="preserve">[[Պատկեր:Logo International Biology Olympiad, IBO 2013.png|320px|մինի|IBO 2013, {{դրոշ|Շվեյցարիա}} [[Բեռն]], [[Շվեյցարիա]]]]
'''Կենսաբանության միջազգային օլիմպիադա''' ('''ԿՄՕ''', {{lang-en|IBO, International Biology Olympiad}}, {{lang-ru|МБО, Международная биологическая олимпиада}}), ամենամյա մրցաշար ավագ դպրոցի աշակերտների համար։ ԿՄՕ-ն համարվում է [[Միջազգային առարկայական օլիմպիադաներ]]ից մեկը։ ԿՄՕ-ի հիմնական նպատակն է մեծացնել աշակերտների հետաքրքրվածությունը կենսաբանության նկատմամբ։

==Հայաստանի արդյունքները ԿՄՕ-ում==
Հայաստանի աշակերտները սկսել են մասնակցել ԿՄՕ-ին սկսած [[2009]] թվականից։

Մասնակիցների ընտրությունը կատարվում է մի քանի փուլերի ընթացքում. դպրոցական, համայնքային, մարզային և հանրապետական օլիմպիադաներից հետո ընտրվում են ամենաբարձր գիտելիքներ ցուցադրած աշակերտները և նրանցից կազմվում է օլիմպիական խմբակ, որտեղ էլ շարունակվում են ուսումնակրթական դասընթացները։ Այնուհետև երկու կամ երեք ընտրողական փուլերից հետո որոշվում է մասնակիցների վերջնական ցանկը։

{| class=&quot;wikitable&quot;
|- 
! Հ/հ
! Տարի
! Վայրը
! Հայ մասնակիցների թիվը
! {{Ոսմաթ}}
! {{Արմաթ}}
! {{Բրմաթ}}
! {{Գովմաթ}}
|-
| align=&quot;center&quot; | '''33''' || [[2022]] || [[Երևան]], {{Դրոշավորում|Հայաստան}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''32''' || [[2021]] || [[Լիսաբոն]], {{Դրոշավորում|Պորտուգալիա}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''31''' || [[2020]] || [[Նագասակի]], {{Դրոշավորում|Ճապոնիա}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''30''' || [[2019]] || [[Սեգեդ]], {{Դրոշավորում|Հունգարիա}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''29''' || [[2018]] || [[Թեհրան]], {{Դրոշավորում|Իրան}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''28''' || [[2017]] || [[Կովենտրի]], {{Դրոշավորում|Մեծ Բրիտանիա}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''27''' || [[2016]] || [[Հանոյ]], {{Դրոշավորում|Վիետնամ}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 3 || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''26''' || [[2015]] || [[Օրհուս]], {{Դրոշավորում|Դանիա}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''25''' || [[2014]] || [[Բալի]], {{Դրոշավորում|Ինդոնեզիա}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 3 || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''24''' || [[2013]] || [[Բեռն]], {{Դրոշավորում|Շվեյցարիա}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''23''' || [[2012]] || [[Սինգապուր]], {{Դրոշավորում|Սինգապուր}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''22''' || [[2011]] || [[Թայբեյ]], {{Դրոշավորում|Թայվան}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''21''' || [[2010]] || [[Չանգվոն]], {{Դրոշավորում|Հարավային Կորեա}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''20''' || [[2009]] || [[Ցուկուբա]], {{Դրոշավորում|Ճապոնիա}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | -
|-
|}

==Հայաստանի մասնակիցների արդյունքները ԿՄՕ-ում==
[[Հայաստան]]ը առաջին անգամ մասնակցել է ԿՄՕ-ում [[2009]] թվականին։ [[2009]] թվականից սկսած հայաստանյան թիմերը արժանացել են 4 արծաթե, 13 բրոնզե մեդալների և 4 գովասանագրի։

{| class=&quot;wikitable&quot;
|- 
! Տարի
! Մասնակից
! Դպրոց
! Դասարան
! Մրցանակներ
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2021]]|| Ավանեսյան Գևորգ ||Արցախ, Մարտունու N1 մհ/դ||align=&quot;center&quot;|XII||{{Արմաթ}}
|-
| Հայրապետյան Արման ||Հերացի ավագ դպրոց||align=&quot;center&quot; |XI||  
|-
| Գաբրիելյան Վահե ||Հերացի ավագ դպրոց||align=&quot;center&quot;|XII||
|-
| Հարությունյան Աստղիկ||Հրազդանի N13 ա/դ||align=&quot;center&quot;|XI|| 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2020]]||Կուրղինյան Մհեր||Հերացի ավագ դպրոց||align=&quot;center&quot;|XII||{{Բրմաթ}}
|-
| Հարությունյան Անի||[[Այբ դպրոց]]&lt;ref name=&quot;պաշտոնական կայք&quot;&gt;Այբ դպրոց [http://aybschool.am (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt;||align=&quot;center&quot; | XII||  
|-
| Ավանեսյան Գևորգ||Արցախ, Մարտունու N1 մհ/դ||align=&quot;center&quot;|XI || {{Գովմաթ}}
|-
| Սոհրաբյան Նաիրի||Քվանտ վարժարան||align=&quot;center&quot;|XI|| 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2019]] || Ֆարսյան Արտավազդ  || Հերացի ավագ դպրոց  ||align=&quot;center&quot; |XII || 
|-
| Կուրղինյան Մհեր  || Հերացի ավագ դպրոց  ||align=&quot;center&quot; | XI || {{Գովմաթ}} 
|-
| Պետրոսյան Արեն || Կապանի թիվ 2 ավագ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |XII || {{Բրմաթ}}
|-
| Հարությունյան Անի || [[Այբ դպրոց]]&lt;ref name=&quot;պաշտոնական կայք&quot;&gt;Այբ դպրոց [http://aybschool.am (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt; || align=&quot;center&quot; | XI || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2018]] || Ֆարսյան Արտավազդ  || Հերացի ավագ դպրոց  ||align=&quot;center&quot; |XI || {{Գովմաթ}} 
|-
| Մարգարյան Անուշ  || Արարատի մարզ, Ավշարի մ/դ ||align=&quot;center&quot; | XI ||
|-
| Գրիգորյան Լիլիթ || Հերացի ավագ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| Վաղարշակյան Տիգրան || Երևանի 190 ավագ դպրոց || align=&quot;center&quot; | XII || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2017]] || Կարալյան Ալեքսանդր || [[Քվանտ վարժարան]]&lt;ref name=&quot;quantum.am&quot;&gt;Քվանտ վարժարան [http://www.quantum.am/ (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt; ||align=&quot;center&quot; |XI || {{Արմաթ}}
|-
| Հարությունյան Հայկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]]&lt;ref name=&quot;fizmat.am&quot;&gt;Ֆիզմաթ դպրոց [http://fizmat.am (պաշտոնական կայք)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190119131259/http://fizmat.am/ |date=2019-01-19 }}&lt;/ref&gt; ||align=&quot;center&quot; | XII || {{Բրմաթ}}
|-
| Գրիգորյան Մարիամ || [[Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան]] ||align=&quot;center&quot; |XII || 
|-
|  Ստեփանյան Գեղամ  || Երևանի թիվ 54 ա/դ || align=&quot;center&quot; | XII || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2016]] || Կարալյան Ալեքսանդր || [[Քվանտ վարժարան]]&lt;ref name=&quot;quantum.am&quot;/&gt; ||align=&quot;center&quot; |XII || {{Բրմաթ}}
|-
| Հարությունյան Հայկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]]&lt;ref name=&quot;fizmat.am&quot;/&gt; ||align=&quot;center&quot; | XI || {{Բրմաթ}}
|-
| Աղաբեկյան Տիգրան || [[Այբ դպրոց]]&lt;ref name=&quot;պաշտոնական կայք&quot;/&gt; ||align=&quot;center&quot; | XII || {{Բրմաթ}}
|-
| Միրզոյան Արման || Երևանի թիվ 118 ա/դ || align=&quot;center&quot; | XII || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2015]] || Բաբախանովա Սիրանուշ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||align=&quot;center&quot; |XII || {{Արմաթ}}
|-
| Ավագյան Հասմիկ || [[Այբ դպրոց]] ||align=&quot;center&quot; |XII || {{Արմաթ}}
|-
| Սիմոնյան Արման || Ֆիզմաթ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |XI || {{Բրմաթ}}
|-
| Միրզոյան Արման || Երևանի թիվ 118 ա/դ ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2014]] || Բաբախանովա Սիրանուշ || Ֆիզմաթ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |XI || {{Բրմաթ}}
|-
| Ավագյան Հասմիկ || Այբ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |XI || {{Բրմաթ}} 
|-
| Սիմոնյան Արման || Ֆիզմաթ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |X || {{Բրմաթ}} 
|-
| Գասպարյան Լևոն || Կապանի թիվ 2 ա/դ ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2013]] || Գևորգյան Վահագն || [[Քվանտ վարժարան]] ||align=&quot;center&quot; |XII || {{Բրմաթ}}
|-
| Տոնեյան Շուշան || Քվանտ վարժարան ||align=&quot;center&quot; |XII || {{Բրմաթ}} 
|-
| Իսրաելյան Սառա || Կապանի թիվ 2 ա/դ ||align=&quot;center&quot; |XII || 
|-
| Ղազարյան Դավիթ || Երևանի թիվ 118 ա/դ ||align=&quot;center&quot; |XII || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2012]] || Ծերունյան Վարդգես || Ֆիզմաթ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |XI || {{Բրմաթ}}
|-
| Եղիկյան Ռոբերտ || [[Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան]] ||align=&quot;center&quot; |XII || {{Գովմաթ}} 
|-
| Գևորգյան Վահագն || Քվանտ վարժարան ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| Ղազարյան Դավիթ || Քվանտ վարժարան ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2011]] || Հովհաննիսյան Լուսինե|| Պտղավանի մ/դ ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| Եղիկյան Ռոբերտ || Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան ||align=&quot;center&quot; |XI ||
|-
| Ծերունյան Վարդգես || Ֆիզմաթ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |X ||
|-
| Տոնեյան Շուշան || Քվանտ վարժարան ||align=&quot;center&quot; |X || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2010]] || Նազարյան Արմեն || [[Ֆոտոն վարժարան]]&lt;ref&gt;«Ֆոտոն» վարժարան [http://photon.do.am (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt; ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| Մարգարյան Գոռ || Արտաշատի թիվ 1 ա/դ ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| Ավոյան Գոռ || Էվրիկա ||align=&quot;center&quot; |X || 
|-
| Հովհաննիսյան Լուսինե|| Պտղավանի մ/դ ||align=&quot;center&quot; |X || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2009]] || Ավանեսյան Վարսիկ || Մասիսի թիվ 3 մ/դ ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| Գևորգյան Աննա || Քվանտ վարժարան ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| Թորոսյան Արփինե || [[ՀԱՊՀ Երևանի ավագ դպրոց|ՀԱՊՀ ա/դ]]&lt;ref&gt;ՀՊՃՀ ավագ դպրոց [http://www.seua.am/?module=info_page&amp;utility=view_page&amp;page=808&amp;lang=am (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt; ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| Նազարյան Արմեն || Ֆոտոն վարժարան ||align=&quot;center&quot; |X || 
|-
|}

== Անցած օլիմպիադաները ==
{| class=&quot;wikitable sortable&quot; cellpadding=&quot;1&quot; style=&quot;margin:auto; border:#88a; background:#f7f8ff; padding:5px;&quot; style=&quot;text-align:center;&quot;
|- style=&quot;background:#ccf;&quot;
! style=&quot;vertical-align: bottom; width: 90px;&quot;|№&lt;br/&gt;
! style=&quot;vertical-align: bottom; width: 130px;&quot; | '''Քաղաք'''&lt;br/&gt;
! style=&quot;vertical-align: bottom&quot; | '''Երկիր'''&lt;br/&gt;
! style=&quot;vertical-align: bottom&quot; | '''Ամսաթիվ''' &lt;br/&gt;
!Աշակերտ
! style=&quot;vertical-align: bottom&quot; | '''Մասնակից երկրներ''' &lt;br/&gt;
|-
| 1 || [[Օլոմոուց]] || {{դրոշավորում|Չեխոսլովակիա}} || Հուլիսի 1-7, 1990 
|22|| 6
|-
| 2 || [[Մախաչկալա]] || {{USSR}} || Հուլիսի 1-7, 1991 
|34|| 9
|-
| 3 || [[Պոպրադ]] || {{դրոշավորում|Չեխոսլովակիա}} ||Հուլիսի 6-12, 1992 
|52|| 13
|-
| 4 || [[Ուտրեխտ (համայնք)|Ուտրեխտ]] || {{NED}} || Հուլիսի 4-11, 1993 
|60|| 15
|-
| 5 || [[Վառնա]] || {{BUL}} || Հուլիսի 3-10, 1994 
|72|| 18
|-
| 6 || [[Բանգկոկ]] || {{THA}} || Հուլիսի 2-9, 1995 
|87|| 22
|-
| 7 || [[Արտեկ]] || {{UKR}} ||Հունիսի 30 - Հուլիսի 7, 1996 
|91|| 23
|-
| 8 || [[Աշխաբադ]] || {{TKM}} || Հուլիսի 13–20, 1997 
|108|| 28
|-
| 9 || [[Քիլ]] || {{GER}} || Հուլիսի 19–26, 1998 
| 131|| 33
|-
| 10 || [[Ուփսալա]] || {{SWE}} || Հուլիսի 4–11, 1999 
| 134|| 36
|-
| 11 || [[Անթալիա]] || {{TUR}} || Հուլիսի 9–16, 2000 
| 150|| 38
|-
| 12 || [[Բրյուսելի մայրաքաղաքային տարածաշրջան|Բրյուսել]] || {{BEL}} || Հուլիսի 8–15, 2001 
| 151|| 38
|-
| 13 || [[Յուրմալա]] և [[Ռիգա]] || {{LVA}} || Հուլիսի 7–14, 2002 
| 155|| 40
|-
| 14 || [[Մինսկ]] || {{BLR}} || Հուլիսի 8–16, 2003 
| 163|| 41
|-
| 15 || [[Բրիսբան]] || {{AUS}} || Հուլիսի 11-18, 2004 
| 159|| 40
|-
| 16 || [[Պեկին]] || {{CHN}} || Հուլիսի 10-17, 2005 
| 197|| 50
|-
| 17 || [[Ռիո Կուարտո]] || {{ARG}} || Հուլիսի 9-16, 2006 
| 185|| 48
|-
| 18 || [[Սասկատուն]] || {{CAN}} || Հուլիսի 15-22, 2007 
| 192|| 49
|-
| 19 || [[Մումբայ]] || {{IND}} || Հուլիսի 13-20, 2008 
| 220|| 55
|-
| 20 || [[Ցուկուբա]] || {{JPN}} || Հուլիսի 12-19, 2009 
| 221|| 56
|-
| 21 || [[Չանգվոն]] || {{KOR}} || Հուլիսի 11-18, 2010 
| 233|| 58
|-
| 22 || [[Թայբեյ]] || {{TWN}} || Հուլիսի 10-17, 2011 
| 227|| 58
|-
| 23 || [[Սինգապուր]] || {{դրոշավորում|Սինգապուր}} || Հուլիսի 8-15, 2012 
| 239|| 59
|-
| 24 || [[Բեռն]] || {{SUI}} || Հուլիսի 14-21, 2013 
| 239|| 62
|-
| 25 || [[Բալի]] || {{IDN}} || Հուլիսի 6-13, 2014 
| 238|| 61
|-
| 26 || [[Օրհուս]] || {{DEN}} || Հուլիսի 12-19, 2015 
| 239|| 61
|-
| 27 || [[Հանոյ]] || {{Դրոշավորում|Վիետնամ}} || Հուլիսի 17-24, 2016 
| 252|| 68
|-
| 28 || [[Կովենտրի]] || {{Դրոշավորում|Մեծ Բրիտանիա}} || Հուլիսի 23-30, 2017 
| 245|| 64
|-
| 29 || [[Թեհրան]] || {{Դրոշավորում|Իրան}} || Հուլիսի 15-22, 2018 
| 261|| 68
|-
| 30 || [[Սեգեդ]] || {{Դրոշավորում|Հունգարիա}} || Հուլիսի 14-21, 2019
| 285|| 72
|-
| 31 || [[Նագասակի]] || {{Դրոշավորում|Ճապոնիա}} || Օգոստոսի 11-12, 2020
| || 
|-
| 32 || [[Լիսաբոն]] || {{Դրոշավորում|Պորտուգալիա}} || Հուլիսի 18-23, 2021
| 304|| 76 
|-
|}

== Հաջորդ օլիմպիադաները ==
{| class=&quot;wikitable sortable&quot; cellpadding=&quot;1&quot; style=&quot;margin:auto; border:#88a; background:#f7f8ff; padding:5px;&quot; style=&quot;text-align:center;&quot;
|- style=&quot;background:#ccf;&quot;
! style=&quot;vertical-align: bottom; width: 90px;&quot;|'''No.'''&lt;br/&gt;
! style=&quot;vertical-align: bottom; width: 130px;&quot; | '''Քաղաք'''&lt;br/&gt;
! style=&quot;vertical-align: bottom&quot; | '''Երկիր'''&lt;br/&gt;
! style=&quot;vertical-align: bottom&quot; | '''Ամսաթիվ''' &lt;br/&gt;
|-
| 33 || [[Ծաղկաձոր]]|| {{Դրոշավորում|Հայաստան}} || 2022 
|-
|}

==Պատկերասրահ==
&lt;gallery perrow=3 widths=&quot;240&quot;  heights=&quot;180&quot;&gt;
Image:ԿՄՕ-2020-1.jpg | ԿՄՕ, [[2020]] թվական - N:118 ավագ դպրոց &lt;br&gt;/առցանց, օնլայն/ 
Image:ԿՄՕ-2020-2.jpg | ԿՄՕ, [[2020]] թվական - N:118 ավագ դպրոց &lt;br&gt;/առցանց, օնլայն/ 
Image:IBO-2017-01.jpg | ԿՄՕ, [[2017]] թվական - [[Կովենտրի]], [[Մեծ Բրիտանիա]] 
Image:IBO-2017-02.jpg | ԿՄՕ, [[2017]] թվական - [[Կովենտրի]], [[Մեծ Բրիտանիա]] 
Image:IBO-2017-03.jpg | ԿՄՕ, [[2017]] թվական - [[Կովենտրի]], [[Մեծ Բրիտանիա]]

&lt;/gallery&gt;

== Տես նաև ==
* [[Միջազգային առարկայական օլիմպիադաներ]]

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

== Արտաքին հղումներ ==
*[http://www.ibo-info.org/ ԿՄՕ-ի պաշտոնական կայք]
*[http://www.biology-olympiad.org.uk/ Բրիտանիայի կենսաբանության օլիմպիադա] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120228175718/http://www.biology-olympiad.org.uk/ |date=2012-02-28 }}
*[http://www.usabo-trc.org/ ԱՄՆ-ի կենսաբանության օլիմպիադա]
*[https://ibo2020.org/en/home/ ԿՄՕ-2020, Նագասակի, Ճապոնիա]
{{Միջազգային առարկայական օլիմպիադաներ}}

[[Կատեգորիա:Առարկայական օլիմպիադաներ]]
[[Կատեգորիա:Գիտական մրցություններ]]
[[Կատեգորիա:Կենսաբանություն]]</text>
      <sha1>puqs5782ppw58bbtpmg8k0vi5plv6kb</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486174</id>
      <parentid>8486173</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T17:34:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dminasyan</username>
        <id>8930</id>
      </contributor>
      <comment>/* Հայաստանի մասնակիցների արդյունքները ԿՄՕ-ում */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="18146" xml:space="preserve">[[Պատկեր:Logo International Biology Olympiad, IBO 2013.png|320px|մինի|IBO 2013, {{դրոշ|Շվեյցարիա}} [[Բեռն]], [[Շվեյցարիա]]]]
'''Կենսաբանության միջազգային օլիմպիադա''' ('''ԿՄՕ''', {{lang-en|IBO, International Biology Olympiad}}, {{lang-ru|МБО, Международная биологическая олимпиада}}), ամենամյա մրցաշար ավագ դպրոցի աշակերտների համար։ ԿՄՕ-ն համարվում է [[Միջազգային առարկայական օլիմպիադաներ]]ից մեկը։ ԿՄՕ-ի հիմնական նպատակն է մեծացնել աշակերտների հետաքրքրվածությունը կենսաբանության նկատմամբ։

==Հայաստանի արդյունքները ԿՄՕ-ում==
Հայաստանի աշակերտները սկսել են մասնակցել ԿՄՕ-ին սկսած [[2009]] թվականից։

Մասնակիցների ընտրությունը կատարվում է մի քանի փուլերի ընթացքում. դպրոցական, համայնքային, մարզային և հանրապետական օլիմպիադաներից հետո ընտրվում են ամենաբարձր գիտելիքներ ցուցադրած աշակերտները և նրանցից կազմվում է օլիմպիական խմբակ, որտեղ էլ շարունակվում են ուսումնակրթական դասընթացները։ Այնուհետև երկու կամ երեք ընտրողական փուլերից հետո որոշվում է մասնակիցների վերջնական ցանկը։

{| class=&quot;wikitable&quot;
|- 
! Հ/հ
! Տարի
! Վայրը
! Հայ մասնակիցների թիվը
! {{Ոսմաթ}}
! {{Արմաթ}}
! {{Բրմաթ}}
! {{Գովմաթ}}
|-
| align=&quot;center&quot; | '''33''' || [[2022]] || [[Երևան]], {{Դրոշավորում|Հայաստան}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''32''' || [[2021]] || [[Լիսաբոն]], {{Դրոշավորում|Պորտուգալիա}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''31''' || [[2020]] || [[Նագասակի]], {{Դրոշավորում|Ճապոնիա}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''30''' || [[2019]] || [[Սեգեդ]], {{Դրոշավորում|Հունգարիա}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''29''' || [[2018]] || [[Թեհրան]], {{Դրոշավորում|Իրան}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''28''' || [[2017]] || [[Կովենտրի]], {{Դրոշավորում|Մեծ Բրիտանիա}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''27''' || [[2016]] || [[Հանոյ]], {{Դրոշավորում|Վիետնամ}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 3 || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''26''' || [[2015]] || [[Օրհուս]], {{Դրոշավորում|Դանիա}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''25''' || [[2014]] || [[Բալի]], {{Դրոշավորում|Ինդոնեզիա}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 3 || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''24''' || [[2013]] || [[Բեռն]], {{Դրոշավորում|Շվեյցարիա}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''23''' || [[2012]] || [[Սինգապուր]], {{Դրոշավորում|Սինգապուր}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''22''' || [[2011]] || [[Թայբեյ]], {{Դրոշավորում|Թայվան}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''21''' || [[2010]] || [[Չանգվոն]], {{Դրոշավորում|Հարավային Կորեա}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''20''' || [[2009]] || [[Ցուկուբա]], {{Դրոշավորում|Ճապոնիա}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | -
|-
|}

==Հայաստանի մասնակիցների արդյունքները ԿՄՕ-ում==
[[Հայաստան]]ը առաջին անգամ մասնակցել է ԿՄՕ-ում [[2009]] թվականին։ [[2009]] թվականից սկսած հայաստանյան թիմերը արժանացել են 4 արծաթե, 13 բրոնզե մեդալների և 4 գովասանագրի։

{| class=&quot;wikitable&quot;
|- 
! Տարի
! Մասնակից
! Դպրոց
! Դասարան
! Մրցանակներ
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2022]]|| Հայրապետյան Արման ||Հերացի ավագ դպրոց||align=&quot;center&quot;|XII||{{Բրմաթ}}
|-
| Սահակյան Սյուզի ||Հերացի ավագ դպրոց||align=&quot;center&quot; |XI|| {{Գովմաթ}}
|-
| Կուրղինյան Մանե ||Հերացի ավագ դպրոց||align=&quot;center&quot;|XII||
|-
| Մկրտչյան Յանա||Վանաձորի մաթեմատիկական և բնագիտական առարկաների հատուկ դպրոց||align=&quot;center&quot;|X|| 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2021]]|| Ավանեսյան Գևորգ ||Արցախ, Մարտունու N1 մհ/դ||align=&quot;center&quot;|XII||{{Արմաթ}}
|-
| Հայրապետյան Արման ||Հերացի ավագ դպրոց||align=&quot;center&quot; |XI||  
|-
| Գաբրիելյան Վահե ||Հերացի ավագ դպրոց||align=&quot;center&quot;|XII||
|-
| Հարությունյան Աստղիկ||Հրազդանի N13 ա/դ||align=&quot;center&quot;|XI|| 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2020]]||Կուրղինյան Մհեր||Հերացի ավագ դպրոց||align=&quot;center&quot;|XII||{{Բրմաթ}}
|-
| Հարությունյան Անի||[[Այբ դպրոց]]&lt;ref name=&quot;պաշտոնական կայք&quot;&gt;Այբ դպրոց [http://aybschool.am (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt;||align=&quot;center&quot; | XII||  
|-
| Ավանեսյան Գևորգ||Արցախ, Մարտունու N1 մհ/դ||align=&quot;center&quot;|XI || {{Գովմաթ}}
|-
| Սոհրաբյան Նաիրի||Քվանտ վարժարան||align=&quot;center&quot;|XI|| 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2019]] || Ֆարսյան Արտավազդ  || Հերացի ավագ դպրոց  ||align=&quot;center&quot; |XII || 
|-
| Կուրղինյան Մհեր  || Հերացի ավագ դպրոց  ||align=&quot;center&quot; | XI || {{Գովմաթ}} 
|-
| Պետրոսյան Արեն || Կապանի թիվ 2 ավագ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |XII || {{Բրմաթ}}
|-
| Հարությունյան Անի || [[Այբ դպրոց]]&lt;ref name=&quot;պաշտոնական կայք&quot;&gt;Այբ դպրոց [http://aybschool.am (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt; || align=&quot;center&quot; | XI || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2018]] || Ֆարսյան Արտավազդ  || Հերացի ավագ դպրոց  ||align=&quot;center&quot; |XI || {{Գովմաթ}} 
|-
| Մարգարյան Անուշ  || Արարատի մարզ, Ավշարի մ/դ ||align=&quot;center&quot; | XI ||
|-
| Գրիգորյան Լիլիթ || Հերացի ավագ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| Վաղարշակյան Տիգրան || Երևանի 190 ավագ դպրոց || align=&quot;center&quot; | XII || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2017]] || Կարալյան Ալեքսանդր || [[Քվանտ վարժարան]]&lt;ref name=&quot;quantum.am&quot;&gt;Քվանտ վարժարան [http://www.quantum.am/ (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt; ||align=&quot;center&quot; |XI || {{Արմաթ}}
|-
| Հարությունյան Հայկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]]&lt;ref name=&quot;fizmat.am&quot;&gt;Ֆիզմաթ դպրոց [http://fizmat.am (պաշտոնական կայք)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190119131259/http://fizmat.am/ |date=2019-01-19 }}&lt;/ref&gt; ||align=&quot;center&quot; | XII || {{Բրմաթ}}
|-
| Գրիգորյան Մարիամ || [[Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան]] ||align=&quot;center&quot; |XII || 
|-
|  Ստեփանյան Գեղամ  || Երևանի թիվ 54 ա/դ || align=&quot;center&quot; | XII || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2016]] || Կարալյան Ալեքսանդր || [[Քվանտ վարժարան]]&lt;ref name=&quot;quantum.am&quot;/&gt; ||align=&quot;center&quot; |XII || {{Բրմաթ}}
|-
| Հարությունյան Հայկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]]&lt;ref name=&quot;fizmat.am&quot;/&gt; ||align=&quot;center&quot; | XI || {{Բրմաթ}}
|-
| Աղաբեկյան Տիգրան || [[Այբ դպրոց]]&lt;ref name=&quot;պաշտոնական կայք&quot;/&gt; ||align=&quot;center&quot; | XII || {{Բրմաթ}}
|-
| Միրզոյան Արման || Երևանի թիվ 118 ա/դ || align=&quot;center&quot; | XII || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2015]] || Բաբախանովա Սիրանուշ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||align=&quot;center&quot; |XII || {{Արմաթ}}
|-
| Ավագյան Հասմիկ || [[Այբ դպրոց]] ||align=&quot;center&quot; |XII || {{Արմաթ}}
|-
| Սիմոնյան Արման || Ֆիզմաթ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |XI || {{Բրմաթ}}
|-
| Միրզոյան Արման || Երևանի թիվ 118 ա/դ ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2014]] || Բաբախանովա Սիրանուշ || Ֆիզմաթ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |XI || {{Բրմաթ}}
|-
| Ավագյան Հասմիկ || Այբ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |XI || {{Բրմաթ}} 
|-
| Սիմոնյան Արման || Ֆիզմաթ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |X || {{Բրմաթ}} 
|-
| Գասպարյան Լևոն || Կապանի թիվ 2 ա/դ ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2013]] || Գևորգյան Վահագն || [[Քվանտ վարժարան]] ||align=&quot;center&quot; |XII || {{Բրմաթ}}
|-
| Տոնեյան Շուշան || Քվանտ վարժարան ||align=&quot;center&quot; |XII || {{Բրմաթ}} 
|-
| Իսրաելյան Սառա || Կապանի թիվ 2 ա/դ ||align=&quot;center&quot; |XII || 
|-
| Ղազարյան Դավիթ || Երևանի թիվ 118 ա/դ ||align=&quot;center&quot; |XII || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2012]] || Ծերունյան Վարդգես || Ֆիզմաթ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |XI || {{Բրմաթ}}
|-
| Եղիկյան Ռոբերտ || [[Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան]] ||align=&quot;center&quot; |XII || {{Գովմաթ}} 
|-
| Գևորգյան Վահագն || Քվանտ վարժարան ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| Ղազարյան Դավիթ || Քվանտ վարժարան ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2011]] || Հովհաննիսյան Լուսինե|| Պտղավանի մ/դ ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| Եղիկյան Ռոբերտ || Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան ||align=&quot;center&quot; |XI ||
|-
| Ծերունյան Վարդգես || Ֆիզմաթ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |X ||
|-
| Տոնեյան Շուշան || Քվանտ վարժարան ||align=&quot;center&quot; |X || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2010]] || Նազարյան Արմեն || [[Ֆոտոն վարժարան]]&lt;ref&gt;«Ֆոտոն» վարժարան [http://photon.do.am (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt; ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| Մարգարյան Գոռ || Արտաշատի թիվ 1 ա/դ ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| Ավոյան Գոռ || Էվրիկա ||align=&quot;center&quot; |X || 
|-
| Հովհաննիսյան Լուսինե|| Պտղավանի մ/դ ||align=&quot;center&quot; |X || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2009]] || Ավանեսյան Վարսիկ || Մասիսի թիվ 3 մ/դ ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| Գևորգյան Աննա || Քվանտ վարժարան ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| Թորոսյան Արփինե || [[ՀԱՊՀ Երևանի ավագ դպրոց|ՀԱՊՀ ա/դ]]&lt;ref&gt;ՀՊՃՀ ավագ դպրոց [http://www.seua.am/?module=info_page&amp;utility=view_page&amp;page=808&amp;lang=am (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt; ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| Նազարյան Արմեն || Ֆոտոն վարժարան ||align=&quot;center&quot; |X || 
|-
|}

== Անցած օլիմպիադաները ==
{| class=&quot;wikitable sortable&quot; cellpadding=&quot;1&quot; style=&quot;margin:auto; border:#88a; background:#f7f8ff; padding:5px;&quot; style=&quot;text-align:center;&quot;
|- style=&quot;background:#ccf;&quot;
! style=&quot;vertical-align: bottom; width: 90px;&quot;|№&lt;br/&gt;
! style=&quot;vertical-align: bottom; width: 130px;&quot; | '''Քաղաք'''&lt;br/&gt;
! style=&quot;vertical-align: bottom&quot; | '''Երկիր'''&lt;br/&gt;
! style=&quot;vertical-align: bottom&quot; | '''Ամսաթիվ''' &lt;br/&gt;
!Աշակերտ
! style=&quot;vertical-align: bottom&quot; | '''Մասնակից երկրներ''' &lt;br/&gt;
|-
| 1 || [[Օլոմոուց]] || {{դրոշավորում|Չեխոսլովակիա}} || Հուլիսի 1-7, 1990 
|22|| 6
|-
| 2 || [[Մախաչկալա]] || {{USSR}} || Հուլիսի 1-7, 1991 
|34|| 9
|-
| 3 || [[Պոպրադ]] || {{դրոշավորում|Չեխոսլովակիա}} ||Հուլիսի 6-12, 1992 
|52|| 13
|-
| 4 || [[Ուտրեխտ (համայնք)|Ուտրեխտ]] || {{NED}} || Հուլիսի 4-11, 1993 
|60|| 15
|-
| 5 || [[Վառնա]] || {{BUL}} || Հուլիսի 3-10, 1994 
|72|| 18
|-
| 6 || [[Բանգկոկ]] || {{THA}} || Հուլիսի 2-9, 1995 
|87|| 22
|-
| 7 || [[Արտեկ]] || {{UKR}} ||Հունիսի 30 - Հուլիսի 7, 1996 
|91|| 23
|-
| 8 || [[Աշխաբադ]] || {{TKM}} || Հուլիսի 13–20, 1997 
|108|| 28
|-
| 9 || [[Քիլ]] || {{GER}} || Հուլիսի 19–26, 1998 
| 131|| 33
|-
| 10 || [[Ուփսալա]] || {{SWE}} || Հուլիսի 4–11, 1999 
| 134|| 36
|-
| 11 || [[Անթալիա]] || {{TUR}} || Հուլիսի 9–16, 2000 
| 150|| 38
|-
| 12 || [[Բրյուսելի մայրաքաղաքային տարածաշրջան|Բրյուսել]] || {{BEL}} || Հուլիսի 8–15, 2001 
| 151|| 38
|-
| 13 || [[Յուրմալա]] և [[Ռիգա]] || {{LVA}} || Հուլիսի 7–14, 2002 
| 155|| 40
|-
| 14 || [[Մինսկ]] || {{BLR}} || Հուլիսի 8–16, 2003 
| 163|| 41
|-
| 15 || [[Բրիսբան]] || {{AUS}} || Հուլիսի 11-18, 2004 
| 159|| 40
|-
| 16 || [[Պեկին]] || {{CHN}} || Հուլիսի 10-17, 2005 
| 197|| 50
|-
| 17 || [[Ռիո Կուարտո]] || {{ARG}} || Հուլիսի 9-16, 2006 
| 185|| 48
|-
| 18 || [[Սասկատուն]] || {{CAN}} || Հուլիսի 15-22, 2007 
| 192|| 49
|-
| 19 || [[Մումբայ]] || {{IND}} || Հուլիսի 13-20, 2008 
| 220|| 55
|-
| 20 || [[Ցուկուբա]] || {{JPN}} || Հուլիսի 12-19, 2009 
| 221|| 56
|-
| 21 || [[Չանգվոն]] || {{KOR}} || Հուլիսի 11-18, 2010 
| 233|| 58
|-
| 22 || [[Թայբեյ]] || {{TWN}} || Հուլիսի 10-17, 2011 
| 227|| 58
|-
| 23 || [[Սինգապուր]] || {{դրոշավորում|Սինգապուր}} || Հուլիսի 8-15, 2012 
| 239|| 59
|-
| 24 || [[Բեռն]] || {{SUI}} || Հուլիսի 14-21, 2013 
| 239|| 62
|-
| 25 || [[Բալի]] || {{IDN}} || Հուլիսի 6-13, 2014 
| 238|| 61
|-
| 26 || [[Օրհուս]] || {{DEN}} || Հուլիսի 12-19, 2015 
| 239|| 61
|-
| 27 || [[Հանոյ]] || {{Դրոշավորում|Վիետնամ}} || Հուլիսի 17-24, 2016 
| 252|| 68
|-
| 28 || [[Կովենտրի]] || {{Դրոշավորում|Մեծ Բրիտանիա}} || Հուլիսի 23-30, 2017 
| 245|| 64
|-
| 29 || [[Թեհրան]] || {{Դրոշավորում|Իրան}} || Հուլիսի 15-22, 2018 
| 261|| 68
|-
| 30 || [[Սեգեդ]] || {{Դրոշավորում|Հունգարիա}} || Հուլիսի 14-21, 2019
| 285|| 72
|-
| 31 || [[Նագասակի]] || {{Դրոշավորում|Ճապոնիա}} || Օգոստոսի 11-12, 2020
| || 
|-
| 32 || [[Լիսաբոն]] || {{Դրոշավորում|Պորտուգալիա}} || Հուլիսի 18-23, 2021
| 304|| 76 
|-
|}

== Հաջորդ օլիմպիադաները ==
{| class=&quot;wikitable sortable&quot; cellpadding=&quot;1&quot; style=&quot;margin:auto; border:#88a; background:#f7f8ff; padding:5px;&quot; style=&quot;text-align:center;&quot;
|- style=&quot;background:#ccf;&quot;
! style=&quot;vertical-align: bottom; width: 90px;&quot;|'''No.'''&lt;br/&gt;
! style=&quot;vertical-align: bottom; width: 130px;&quot; | '''Քաղաք'''&lt;br/&gt;
! style=&quot;vertical-align: bottom&quot; | '''Երկիր'''&lt;br/&gt;
! style=&quot;vertical-align: bottom&quot; | '''Ամսաթիվ''' &lt;br/&gt;
|-
| 33 || [[Ծաղկաձոր]]|| {{Դրոշավորում|Հայաստան}} || 2022 
|-
|}

==Պատկերասրահ==
&lt;gallery perrow=3 widths=&quot;240&quot;  heights=&quot;180&quot;&gt;
Image:ԿՄՕ-2020-1.jpg | ԿՄՕ, [[2020]] թվական - N:118 ավագ դպրոց &lt;br&gt;/առցանց, օնլայն/ 
Image:ԿՄՕ-2020-2.jpg | ԿՄՕ, [[2020]] թվական - N:118 ավագ դպրոց &lt;br&gt;/առցանց, օնլայն/ 
Image:IBO-2017-01.jpg | ԿՄՕ, [[2017]] թվական - [[Կովենտրի]], [[Մեծ Բրիտանիա]] 
Image:IBO-2017-02.jpg | ԿՄՕ, [[2017]] թվական - [[Կովենտրի]], [[Մեծ Բրիտանիա]] 
Image:IBO-2017-03.jpg | ԿՄՕ, [[2017]] թվական - [[Կովենտրի]], [[Մեծ Բրիտանիա]]

&lt;/gallery&gt;

== Տես նաև ==
* [[Միջազգային առարկայական օլիմպիադաներ]]

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

== Արտաքին հղումներ ==
*[http://www.ibo-info.org/ ԿՄՕ-ի պաշտոնական կայք]
*[http://www.biology-olympiad.org.uk/ Բրիտանիայի կենսաբանության օլիմպիադա] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120228175718/http://www.biology-olympiad.org.uk/ |date=2012-02-28 }}
*[http://www.usabo-trc.org/ ԱՄՆ-ի կենսաբանության օլիմպիադա]
*[https://ibo2020.org/en/home/ ԿՄՕ-2020, Նագասակի, Ճապոնիա]
{{Միջազգային առարկայական օլիմպիադաներ}}

[[Կատեգորիա:Առարկայական օլիմպիադաներ]]
[[Կատեգորիա:Գիտական մրցություններ]]
[[Կատեգորիա:Կենսաբանություն]]</text>
      <sha1>1ei972jvxffstocjcztyzath7uquu4y</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486175</id>
      <parentid>8486174</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T17:35:58Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dminasyan</username>
        <id>8930</id>
      </contributor>
      <comment>/* Հայաստանի մասնակիցների արդյունքները ԿՄՕ-ում */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="18146" xml:space="preserve">[[Պատկեր:Logo International Biology Olympiad, IBO 2013.png|320px|մինի|IBO 2013, {{դրոշ|Շվեյցարիա}} [[Բեռն]], [[Շվեյցարիա]]]]
'''Կենսաբանության միջազգային օլիմպիադա''' ('''ԿՄՕ''', {{lang-en|IBO, International Biology Olympiad}}, {{lang-ru|МБО, Международная биологическая олимпиада}}), ամենամյա մրցաշար ավագ դպրոցի աշակերտների համար։ ԿՄՕ-ն համարվում է [[Միջազգային առարկայական օլիմպիադաներ]]ից մեկը։ ԿՄՕ-ի հիմնական նպատակն է մեծացնել աշակերտների հետաքրքրվածությունը կենսաբանության նկատմամբ։

==Հայաստանի արդյունքները ԿՄՕ-ում==
Հայաստանի աշակերտները սկսել են մասնակցել ԿՄՕ-ին սկսած [[2009]] թվականից։

Մասնակիցների ընտրությունը կատարվում է մի քանի փուլերի ընթացքում. դպրոցական, համայնքային, մարզային և հանրապետական օլիմպիադաներից հետո ընտրվում են ամենաբարձր գիտելիքներ ցուցադրած աշակերտները և նրանցից կազմվում է օլիմպիական խմբակ, որտեղ էլ շարունակվում են ուսումնակրթական դասընթացները։ Այնուհետև երկու կամ երեք ընտրողական փուլերից հետո որոշվում է մասնակիցների վերջնական ցանկը։

{| class=&quot;wikitable&quot;
|- 
! Հ/հ
! Տարի
! Վայրը
! Հայ մասնակիցների թիվը
! {{Ոսմաթ}}
! {{Արմաթ}}
! {{Բրմաթ}}
! {{Գովմաթ}}
|-
| align=&quot;center&quot; | '''33''' || [[2022]] || [[Երևան]], {{Դրոշավորում|Հայաստան}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''32''' || [[2021]] || [[Լիսաբոն]], {{Դրոշավորում|Պորտուգալիա}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''31''' || [[2020]] || [[Նագասակի]], {{Դրոշավորում|Ճապոնիա}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''30''' || [[2019]] || [[Սեգեդ]], {{Դրոշավորում|Հունգարիա}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''29''' || [[2018]] || [[Թեհրան]], {{Դրոշավորում|Իրան}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''28''' || [[2017]] || [[Կովենտրի]], {{Դրոշավորում|Մեծ Բրիտանիա}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''27''' || [[2016]] || [[Հանոյ]], {{Դրոշավորում|Վիետնամ}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 3 || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''26''' || [[2015]] || [[Օրհուս]], {{Դրոշավորում|Դանիա}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''25''' || [[2014]] || [[Բալի]], {{Դրոշավորում|Ինդոնեզիա}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 3 || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''24''' || [[2013]] || [[Բեռն]], {{Դրոշավորում|Շվեյցարիա}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''23''' || [[2012]] || [[Սինգապուր]], {{Դրոշավորում|Սինգապուր}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''22''' || [[2011]] || [[Թայբեյ]], {{Դրոշավորում|Թայվան}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''21''' || [[2010]] || [[Չանգվոն]], {{Դրոշավորում|Հարավային Կորեա}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''20''' || [[2009]] || [[Ցուկուբա]], {{Դրոշավորում|Ճապոնիա}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | -
|-
|}

==Հայաստանի մասնակիցների արդյունքները ԿՄՕ-ում==
[[Հայաստան]]ը առաջին անգամ մասնակցել է ԿՄՕ-ում [[2009]] թվականին։ [[2009]] թվականից սկսած հայաստանյան թիմերը արժանացել են 4 արծաթե, 14 բրոնզե մեդալների և 5 գովասանագրի։

{| class=&quot;wikitable&quot;
|- 
! Տարի
! Մասնակից
! Դպրոց
! Դասարան
! Մրցանակներ
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2022]]|| Հայրապետյան Արման ||Հերացի ավագ դպրոց||align=&quot;center&quot;|XII||{{Բրմաթ}}
|-
| Սահակյան Սյուզի ||Հերացի ավագ դպրոց||align=&quot;center&quot; |XI|| {{Գովմաթ}}
|-
| Կուրղինյան Մանե ||Հերացի ավագ դպրոց||align=&quot;center&quot;|XII||
|-
| Մկրտչյան Յանա||Վանաձորի մաթեմատիկական և բնագիտական առարկաների հատուկ դպրոց||align=&quot;center&quot;|X|| 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2021]]|| Ավանեսյան Գևորգ ||Արցախ, Մարտունու N1 մհ/դ||align=&quot;center&quot;|XII||{{Արմաթ}}
|-
| Հայրապետյան Արման ||Հերացի ավագ դպրոց||align=&quot;center&quot; |XI||  
|-
| Գաբրիելյան Վահե ||Հերացի ավագ դպրոց||align=&quot;center&quot;|XII||
|-
| Հարությունյան Աստղիկ||Հրազդանի N13 ա/դ||align=&quot;center&quot;|XI|| 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2020]]||Կուրղինյան Մհեր||Հերացի ավագ դպրոց||align=&quot;center&quot;|XII||{{Բրմաթ}}
|-
| Հարությունյան Անի||[[Այբ դպրոց]]&lt;ref name=&quot;պաշտոնական կայք&quot;&gt;Այբ դպրոց [http://aybschool.am (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt;||align=&quot;center&quot; | XII||  
|-
| Ավանեսյան Գևորգ||Արցախ, Մարտունու N1 մհ/դ||align=&quot;center&quot;|XI || {{Գովմաթ}}
|-
| Սոհրաբյան Նաիրի||Քվանտ վարժարան||align=&quot;center&quot;|XI|| 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2019]] || Ֆարսյան Արտավազդ  || Հերացի ավագ դպրոց  ||align=&quot;center&quot; |XII || 
|-
| Կուրղինյան Մհեր  || Հերացի ավագ դպրոց  ||align=&quot;center&quot; | XI || {{Գովմաթ}} 
|-
| Պետրոսյան Արեն || Կապանի թիվ 2 ավագ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |XII || {{Բրմաթ}}
|-
| Հարությունյան Անի || [[Այբ դպրոց]]&lt;ref name=&quot;պաշտոնական կայք&quot;&gt;Այբ դպրոց [http://aybschool.am (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt; || align=&quot;center&quot; | XI || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2018]] || Ֆարսյան Արտավազդ  || Հերացի ավագ դպրոց  ||align=&quot;center&quot; |XI || {{Գովմաթ}} 
|-
| Մարգարյան Անուշ  || Արարատի մարզ, Ավշարի մ/դ ||align=&quot;center&quot; | XI ||
|-
| Գրիգորյան Լիլիթ || Հերացի ավագ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| Վաղարշակյան Տիգրան || Երևանի 190 ավագ դպրոց || align=&quot;center&quot; | XII || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2017]] || Կարալյան Ալեքսանդր || [[Քվանտ վարժարան]]&lt;ref name=&quot;quantum.am&quot;&gt;Քվանտ վարժարան [http://www.quantum.am/ (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt; ||align=&quot;center&quot; |XI || {{Արմաթ}}
|-
| Հարությունյան Հայկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]]&lt;ref name=&quot;fizmat.am&quot;&gt;Ֆիզմաթ դպրոց [http://fizmat.am (պաշտոնական կայք)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190119131259/http://fizmat.am/ |date=2019-01-19 }}&lt;/ref&gt; ||align=&quot;center&quot; | XII || {{Բրմաթ}}
|-
| Գրիգորյան Մարիամ || [[Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան]] ||align=&quot;center&quot; |XII || 
|-
|  Ստեփանյան Գեղամ  || Երևանի թիվ 54 ա/դ || align=&quot;center&quot; | XII || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2016]] || Կարալյան Ալեքսանդր || [[Քվանտ վարժարան]]&lt;ref name=&quot;quantum.am&quot;/&gt; ||align=&quot;center&quot; |XII || {{Բրմաթ}}
|-
| Հարությունյան Հայկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]]&lt;ref name=&quot;fizmat.am&quot;/&gt; ||align=&quot;center&quot; | XI || {{Բրմաթ}}
|-
| Աղաբեկյան Տիգրան || [[Այբ դպրոց]]&lt;ref name=&quot;պաշտոնական կայք&quot;/&gt; ||align=&quot;center&quot; | XII || {{Բրմաթ}}
|-
| Միրզոյան Արման || Երևանի թիվ 118 ա/դ || align=&quot;center&quot; | XII || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2015]] || Բաբախանովա Սիրանուշ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||align=&quot;center&quot; |XII || {{Արմաթ}}
|-
| Ավագյան Հասմիկ || [[Այբ դպրոց]] ||align=&quot;center&quot; |XII || {{Արմաթ}}
|-
| Սիմոնյան Արման || Ֆիզմաթ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |XI || {{Բրմաթ}}
|-
| Միրզոյան Արման || Երևանի թիվ 118 ա/դ ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2014]] || Բաբախանովա Սիրանուշ || Ֆիզմաթ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |XI || {{Բրմաթ}}
|-
| Ավագյան Հասմիկ || Այբ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |XI || {{Բրմաթ}} 
|-
| Սիմոնյան Արման || Ֆիզմաթ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |X || {{Բրմաթ}} 
|-
| Գասպարյան Լևոն || Կապանի թիվ 2 ա/դ ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2013]] || Գևորգյան Վահագն || [[Քվանտ վարժարան]] ||align=&quot;center&quot; |XII || {{Բրմաթ}}
|-
| Տոնեյան Շուշան || Քվանտ վարժարան ||align=&quot;center&quot; |XII || {{Բրմաթ}} 
|-
| Իսրաելյան Սառա || Կապանի թիվ 2 ա/դ ||align=&quot;center&quot; |XII || 
|-
| Ղազարյան Դավիթ || Երևանի թիվ 118 ա/դ ||align=&quot;center&quot; |XII || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2012]] || Ծերունյան Վարդգես || Ֆիզմաթ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |XI || {{Բրմաթ}}
|-
| Եղիկյան Ռոբերտ || [[Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան]] ||align=&quot;center&quot; |XII || {{Գովմաթ}} 
|-
| Գևորգյան Վահագն || Քվանտ վարժարան ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| Ղազարյան Դավիթ || Քվանտ վարժարան ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2011]] || Հովհաննիսյան Լուսինե|| Պտղավանի մ/դ ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| Եղիկյան Ռոբերտ || Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան ||align=&quot;center&quot; |XI ||
|-
| Ծերունյան Վարդգես || Ֆիզմաթ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |X ||
|-
| Տոնեյան Շուշան || Քվանտ վարժարան ||align=&quot;center&quot; |X || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2010]] || Նազարյան Արմեն || [[Ֆոտոն վարժարան]]&lt;ref&gt;«Ֆոտոն» վարժարան [http://photon.do.am (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt; ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| Մարգարյան Գոռ || Արտաշատի թիվ 1 ա/դ ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| Ավոյան Գոռ || Էվրիկա ||align=&quot;center&quot; |X || 
|-
| Հովհաննիսյան Լուսինե|| Պտղավանի մ/դ ||align=&quot;center&quot; |X || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2009]] || Ավանեսյան Վարսիկ || Մասիսի թիվ 3 մ/դ ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| Գևորգյան Աննա || Քվանտ վարժարան ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| Թորոսյան Արփինե || [[ՀԱՊՀ Երևանի ավագ դպրոց|ՀԱՊՀ ա/դ]]&lt;ref&gt;ՀՊՃՀ ավագ դպրոց [http://www.seua.am/?module=info_page&amp;utility=view_page&amp;page=808&amp;lang=am (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt; ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| Նազարյան Արմեն || Ֆոտոն վարժարան ||align=&quot;center&quot; |X || 
|-
|}

== Անցած օլիմպիադաները ==
{| class=&quot;wikitable sortable&quot; cellpadding=&quot;1&quot; style=&quot;margin:auto; border:#88a; background:#f7f8ff; padding:5px;&quot; style=&quot;text-align:center;&quot;
|- style=&quot;background:#ccf;&quot;
! style=&quot;vertical-align: bottom; width: 90px;&quot;|№&lt;br/&gt;
! style=&quot;vertical-align: bottom; width: 130px;&quot; | '''Քաղաք'''&lt;br/&gt;
! style=&quot;vertical-align: bottom&quot; | '''Երկիր'''&lt;br/&gt;
! style=&quot;vertical-align: bottom&quot; | '''Ամսաթիվ''' &lt;br/&gt;
!Աշակերտ
! style=&quot;vertical-align: bottom&quot; | '''Մասնակից երկրներ''' &lt;br/&gt;
|-
| 1 || [[Օլոմոուց]] || {{դրոշավորում|Չեխոսլովակիա}} || Հուլիսի 1-7, 1990 
|22|| 6
|-
| 2 || [[Մախաչկալա]] || {{USSR}} || Հուլիսի 1-7, 1991 
|34|| 9
|-
| 3 || [[Պոպրադ]] || {{դրոշավորում|Չեխոսլովակիա}} ||Հուլիսի 6-12, 1992 
|52|| 13
|-
| 4 || [[Ուտրեխտ (համայնք)|Ուտրեխտ]] || {{NED}} || Հուլիսի 4-11, 1993 
|60|| 15
|-
| 5 || [[Վառնա]] || {{BUL}} || Հուլիսի 3-10, 1994 
|72|| 18
|-
| 6 || [[Բանգկոկ]] || {{THA}} || Հուլիսի 2-9, 1995 
|87|| 22
|-
| 7 || [[Արտեկ]] || {{UKR}} ||Հունիսի 30 - Հուլիսի 7, 1996 
|91|| 23
|-
| 8 || [[Աշխաբադ]] || {{TKM}} || Հուլիսի 13–20, 1997 
|108|| 28
|-
| 9 || [[Քիլ]] || {{GER}} || Հուլիսի 19–26, 1998 
| 131|| 33
|-
| 10 || [[Ուփսալա]] || {{SWE}} || Հուլիսի 4–11, 1999 
| 134|| 36
|-
| 11 || [[Անթալիա]] || {{TUR}} || Հուլիսի 9–16, 2000 
| 150|| 38
|-
| 12 || [[Բրյուսելի մայրաքաղաքային տարածաշրջան|Բրյուսել]] || {{BEL}} || Հուլիսի 8–15, 2001 
| 151|| 38
|-
| 13 || [[Յուրմալա]] և [[Ռիգա]] || {{LVA}} || Հուլիսի 7–14, 2002 
| 155|| 40
|-
| 14 || [[Մինսկ]] || {{BLR}} || Հուլիսի 8–16, 2003 
| 163|| 41
|-
| 15 || [[Բրիսբան]] || {{AUS}} || Հուլիսի 11-18, 2004 
| 159|| 40
|-
| 16 || [[Պեկին]] || {{CHN}} || Հուլիսի 10-17, 2005 
| 197|| 50
|-
| 17 || [[Ռիո Կուարտո]] || {{ARG}} || Հուլիսի 9-16, 2006 
| 185|| 48
|-
| 18 || [[Սասկատուն]] || {{CAN}} || Հուլիսի 15-22, 2007 
| 192|| 49
|-
| 19 || [[Մումբայ]] || {{IND}} || Հուլիսի 13-20, 2008 
| 220|| 55
|-
| 20 || [[Ցուկուբա]] || {{JPN}} || Հուլիսի 12-19, 2009 
| 221|| 56
|-
| 21 || [[Չանգվոն]] || {{KOR}} || Հուլիսի 11-18, 2010 
| 233|| 58
|-
| 22 || [[Թայբեյ]] || {{TWN}} || Հուլիսի 10-17, 2011 
| 227|| 58
|-
| 23 || [[Սինգապուր]] || {{դրոշավորում|Սինգապուր}} || Հուլիսի 8-15, 2012 
| 239|| 59
|-
| 24 || [[Բեռն]] || {{SUI}} || Հուլիսի 14-21, 2013 
| 239|| 62
|-
| 25 || [[Բալի]] || {{IDN}} || Հուլիսի 6-13, 2014 
| 238|| 61
|-
| 26 || [[Օրհուս]] || {{DEN}} || Հուլիսի 12-19, 2015 
| 239|| 61
|-
| 27 || [[Հանոյ]] || {{Դրոշավորում|Վիետնամ}} || Հուլիսի 17-24, 2016 
| 252|| 68
|-
| 28 || [[Կովենտրի]] || {{Դրոշավորում|Մեծ Բրիտանիա}} || Հուլիսի 23-30, 2017 
| 245|| 64
|-
| 29 || [[Թեհրան]] || {{Դրոշավորում|Իրան}} || Հուլիսի 15-22, 2018 
| 261|| 68
|-
| 30 || [[Սեգեդ]] || {{Դրոշավորում|Հունգարիա}} || Հուլիսի 14-21, 2019
| 285|| 72
|-
| 31 || [[Նագասակի]] || {{Դրոշավորում|Ճապոնիա}} || Օգոստոսի 11-12, 2020
| || 
|-
| 32 || [[Լիսաբոն]] || {{Դրոշավորում|Պորտուգալիա}} || Հուլիսի 18-23, 2021
| 304|| 76 
|-
|}

== Հաջորդ օլիմպիադաները ==
{| class=&quot;wikitable sortable&quot; cellpadding=&quot;1&quot; style=&quot;margin:auto; border:#88a; background:#f7f8ff; padding:5px;&quot; style=&quot;text-align:center;&quot;
|- style=&quot;background:#ccf;&quot;
! style=&quot;vertical-align: bottom; width: 90px;&quot;|'''No.'''&lt;br/&gt;
! style=&quot;vertical-align: bottom; width: 130px;&quot; | '''Քաղաք'''&lt;br/&gt;
! style=&quot;vertical-align: bottom&quot; | '''Երկիր'''&lt;br/&gt;
! style=&quot;vertical-align: bottom&quot; | '''Ամսաթիվ''' &lt;br/&gt;
|-
| 33 || [[Ծաղկաձոր]]|| {{Դրոշավորում|Հայաստան}} || 2022 
|-
|}

==Պատկերասրահ==
&lt;gallery perrow=3 widths=&quot;240&quot;  heights=&quot;180&quot;&gt;
Image:ԿՄՕ-2020-1.jpg | ԿՄՕ, [[2020]] թվական - N:118 ավագ դպրոց &lt;br&gt;/առցանց, օնլայն/ 
Image:ԿՄՕ-2020-2.jpg | ԿՄՕ, [[2020]] թվական - N:118 ավագ դպրոց &lt;br&gt;/առցանց, օնլայն/ 
Image:IBO-2017-01.jpg | ԿՄՕ, [[2017]] թվական - [[Կովենտրի]], [[Մեծ Բրիտանիա]] 
Image:IBO-2017-02.jpg | ԿՄՕ, [[2017]] թվական - [[Կովենտրի]], [[Մեծ Բրիտանիա]] 
Image:IBO-2017-03.jpg | ԿՄՕ, [[2017]] թվական - [[Կովենտրի]], [[Մեծ Բրիտանիա]]

&lt;/gallery&gt;

== Տես նաև ==
* [[Միջազգային առարկայական օլիմպիադաներ]]

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

== Արտաքին հղումներ ==
*[http://www.ibo-info.org/ ԿՄՕ-ի պաշտոնական կայք]
*[http://www.biology-olympiad.org.uk/ Բրիտանիայի կենսաբանության օլիմպիադա] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120228175718/http://www.biology-olympiad.org.uk/ |date=2012-02-28 }}
*[http://www.usabo-trc.org/ ԱՄՆ-ի կենսաբանության օլիմպիադա]
*[https://ibo2020.org/en/home/ ԿՄՕ-2020, Նագասակի, Ճապոնիա]
{{Միջազգային առարկայական օլիմպիադաներ}}

[[Կատեգորիա:Առարկայական օլիմպիադաներ]]
[[Կատեգորիա:Գիտական մրցություններ]]
[[Կատեգորիա:Կենսաբանություն]]</text>
      <sha1>8jky6ejf8p1728fztgwwxqhc4k29118</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486177</id>
      <parentid>8486175</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T17:39:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dminasyan</username>
        <id>8930</id>
      </contributor>
      <comment>/* Անցած օլիմպիադաները */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="18261" xml:space="preserve">[[Պատկեր:Logo International Biology Olympiad, IBO 2013.png|320px|մինի|IBO 2013, {{դրոշ|Շվեյցարիա}} [[Բեռն]], [[Շվեյցարիա]]]]
'''Կենսաբանության միջազգային օլիմպիադա''' ('''ԿՄՕ''', {{lang-en|IBO, International Biology Olympiad}}, {{lang-ru|МБО, Международная биологическая олимпиада}}), ամենամյա մրցաշար ավագ դպրոցի աշակերտների համար։ ԿՄՕ-ն համարվում է [[Միջազգային առարկայական օլիմպիադաներ]]ից մեկը։ ԿՄՕ-ի հիմնական նպատակն է մեծացնել աշակերտների հետաքրքրվածությունը կենսաբանության նկատմամբ։

==Հայաստանի արդյունքները ԿՄՕ-ում==
Հայաստանի աշակերտները սկսել են մասնակցել ԿՄՕ-ին սկսած [[2009]] թվականից։

Մասնակիցների ընտրությունը կատարվում է մի քանի փուլերի ընթացքում. դպրոցական, համայնքային, մարզային և հանրապետական օլիմպիադաներից հետո ընտրվում են ամենաբարձր գիտելիքներ ցուցադրած աշակերտները և նրանցից կազմվում է օլիմպիական խմբակ, որտեղ էլ շարունակվում են ուսումնակրթական դասընթացները։ Այնուհետև երկու կամ երեք ընտրողական փուլերից հետո որոշվում է մասնակիցների վերջնական ցանկը։

{| class=&quot;wikitable&quot;
|- 
! Հ/հ
! Տարի
! Վայրը
! Հայ մասնակիցների թիվը
! {{Ոսմաթ}}
! {{Արմաթ}}
! {{Բրմաթ}}
! {{Գովմաթ}}
|-
| align=&quot;center&quot; | '''33''' || [[2022]] || [[Երևան]], {{Դրոշավորում|Հայաստան}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''32''' || [[2021]] || [[Լիսաբոն]], {{Դրոշավորում|Պորտուգալիա}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''31''' || [[2020]] || [[Նագասակի]], {{Դրոշավորում|Ճապոնիա}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''30''' || [[2019]] || [[Սեգեդ]], {{Դրոշավորում|Հունգարիա}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''29''' || [[2018]] || [[Թեհրան]], {{Դրոշավորում|Իրան}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''28''' || [[2017]] || [[Կովենտրի]], {{Դրոշավորում|Մեծ Բրիտանիա}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''27''' || [[2016]] || [[Հանոյ]], {{Դրոշավորում|Վիետնամ}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 3 || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''26''' || [[2015]] || [[Օրհուս]], {{Դրոշավորում|Դանիա}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''25''' || [[2014]] || [[Բալի]], {{Դրոշավորում|Ինդոնեզիա}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 3 || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''24''' || [[2013]] || [[Բեռն]], {{Դրոշավորում|Շվեյցարիա}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''23''' || [[2012]] || [[Սինգապուր]], {{Դրոշավորում|Սինգապուր}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''22''' || [[2011]] || [[Թայբեյ]], {{Դրոշավորում|Թայվան}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''21''' || [[2010]] || [[Չանգվոն]], {{Դրոշավորում|Հարավային Կորեա}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''20''' || [[2009]] || [[Ցուկուբա]], {{Դրոշավորում|Ճապոնիա}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | -
|-
|}

==Հայաստանի մասնակիցների արդյունքները ԿՄՕ-ում==
[[Հայաստան]]ը առաջին անգամ մասնակցել է ԿՄՕ-ում [[2009]] թվականին։ [[2009]] թվականից սկսած հայաստանյան թիմերը արժանացել են 4 արծաթե, 14 բրոնզե մեդալների և 5 գովասանագրի։

{| class=&quot;wikitable&quot;
|- 
! Տարի
! Մասնակից
! Դպրոց
! Դասարան
! Մրցանակներ
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2022]]|| Հայրապետյան Արման ||Հերացի ավագ դպրոց||align=&quot;center&quot;|XII||{{Բրմաթ}}
|-
| Սահակյան Սյուզի ||Հերացի ավագ դպրոց||align=&quot;center&quot; |XI|| {{Գովմաթ}}
|-
| Կուրղինյան Մանե ||Հերացի ավագ դպրոց||align=&quot;center&quot;|XII||
|-
| Մկրտչյան Յանա||Վանաձորի մաթեմատիկական և բնագիտական առարկաների հատուկ դպրոց||align=&quot;center&quot;|X|| 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2021]]|| Ավանեսյան Գևորգ ||Արցախ, Մարտունու N1 մհ/դ||align=&quot;center&quot;|XII||{{Արմաթ}}
|-
| Հայրապետյան Արման ||Հերացի ավագ դպրոց||align=&quot;center&quot; |XI||  
|-
| Գաբրիելյան Վահե ||Հերացի ավագ դպրոց||align=&quot;center&quot;|XII||
|-
| Հարությունյան Աստղիկ||Հրազդանի N13 ա/դ||align=&quot;center&quot;|XI|| 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2020]]||Կուրղինյան Մհեր||Հերացի ավագ դպրոց||align=&quot;center&quot;|XII||{{Բրմաթ}}
|-
| Հարությունյան Անի||[[Այբ դպրոց]]&lt;ref name=&quot;պաշտոնական կայք&quot;&gt;Այբ դպրոց [http://aybschool.am (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt;||align=&quot;center&quot; | XII||  
|-
| Ավանեսյան Գևորգ||Արցախ, Մարտունու N1 մհ/դ||align=&quot;center&quot;|XI || {{Գովմաթ}}
|-
| Սոհրաբյան Նաիրի||Քվանտ վարժարան||align=&quot;center&quot;|XI|| 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2019]] || Ֆարսյան Արտավազդ  || Հերացի ավագ դպրոց  ||align=&quot;center&quot; |XII || 
|-
| Կուրղինյան Մհեր  || Հերացի ավագ դպրոց  ||align=&quot;center&quot; | XI || {{Գովմաթ}} 
|-
| Պետրոսյան Արեն || Կապանի թիվ 2 ավագ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |XII || {{Բրմաթ}}
|-
| Հարությունյան Անի || [[Այբ դպրոց]]&lt;ref name=&quot;պաշտոնական կայք&quot;&gt;Այբ դպրոց [http://aybschool.am (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt; || align=&quot;center&quot; | XI || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2018]] || Ֆարսյան Արտավազդ  || Հերացի ավագ դպրոց  ||align=&quot;center&quot; |XI || {{Գովմաթ}} 
|-
| Մարգարյան Անուշ  || Արարատի մարզ, Ավշարի մ/դ ||align=&quot;center&quot; | XI ||
|-
| Գրիգորյան Լիլիթ || Հերացի ավագ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| Վաղարշակյան Տիգրան || Երևանի 190 ավագ դպրոց || align=&quot;center&quot; | XII || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2017]] || Կարալյան Ալեքսանդր || [[Քվանտ վարժարան]]&lt;ref name=&quot;quantum.am&quot;&gt;Քվանտ վարժարան [http://www.quantum.am/ (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt; ||align=&quot;center&quot; |XI || {{Արմաթ}}
|-
| Հարությունյան Հայկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]]&lt;ref name=&quot;fizmat.am&quot;&gt;Ֆիզմաթ դպրոց [http://fizmat.am (պաշտոնական կայք)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190119131259/http://fizmat.am/ |date=2019-01-19 }}&lt;/ref&gt; ||align=&quot;center&quot; | XII || {{Բրմաթ}}
|-
| Գրիգորյան Մարիամ || [[Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան]] ||align=&quot;center&quot; |XII || 
|-
|  Ստեփանյան Գեղամ  || Երևանի թիվ 54 ա/դ || align=&quot;center&quot; | XII || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2016]] || Կարալյան Ալեքսանդր || [[Քվանտ վարժարան]]&lt;ref name=&quot;quantum.am&quot;/&gt; ||align=&quot;center&quot; |XII || {{Բրմաթ}}
|-
| Հարությունյան Հայկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]]&lt;ref name=&quot;fizmat.am&quot;/&gt; ||align=&quot;center&quot; | XI || {{Բրմաթ}}
|-
| Աղաբեկյան Տիգրան || [[Այբ դպրոց]]&lt;ref name=&quot;պաշտոնական կայք&quot;/&gt; ||align=&quot;center&quot; | XII || {{Բրմաթ}}
|-
| Միրզոյան Արման || Երևանի թիվ 118 ա/դ || align=&quot;center&quot; | XII || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2015]] || Բաբախանովա Սիրանուշ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||align=&quot;center&quot; |XII || {{Արմաթ}}
|-
| Ավագյան Հասմիկ || [[Այբ դպրոց]] ||align=&quot;center&quot; |XII || {{Արմաթ}}
|-
| Սիմոնյան Արման || Ֆիզմաթ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |XI || {{Բրմաթ}}
|-
| Միրզոյան Արման || Երևանի թիվ 118 ա/դ ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2014]] || Բաբախանովա Սիրանուշ || Ֆիզմաթ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |XI || {{Բրմաթ}}
|-
| Ավագյան Հասմիկ || Այբ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |XI || {{Բրմաթ}} 
|-
| Սիմոնյան Արման || Ֆիզմաթ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |X || {{Բրմաթ}} 
|-
| Գասպարյան Լևոն || Կապանի թիվ 2 ա/դ ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2013]] || Գևորգյան Վահագն || [[Քվանտ վարժարան]] ||align=&quot;center&quot; |XII || {{Բրմաթ}}
|-
| Տոնեյան Շուշան || Քվանտ վարժարան ||align=&quot;center&quot; |XII || {{Բրմաթ}} 
|-
| Իսրաելյան Սառա || Կապանի թիվ 2 ա/դ ||align=&quot;center&quot; |XII || 
|-
| Ղազարյան Դավիթ || Երևանի թիվ 118 ա/դ ||align=&quot;center&quot; |XII || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2012]] || Ծերունյան Վարդգես || Ֆիզմաթ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |XI || {{Բրմաթ}}
|-
| Եղիկյան Ռոբերտ || [[Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան]] ||align=&quot;center&quot; |XII || {{Գովմաթ}} 
|-
| Գևորգյան Վահագն || Քվանտ վարժարան ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| Ղազարյան Դավիթ || Քվանտ վարժարան ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2011]] || Հովհաննիսյան Լուսինե|| Պտղավանի մ/դ ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| Եղիկյան Ռոբերտ || Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան ||align=&quot;center&quot; |XI ||
|-
| Ծերունյան Վարդգես || Ֆիզմաթ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |X ||
|-
| Տոնեյան Շուշան || Քվանտ վարժարան ||align=&quot;center&quot; |X || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2010]] || Նազարյան Արմեն || [[Ֆոտոն վարժարան]]&lt;ref&gt;«Ֆոտոն» վարժարան [http://photon.do.am (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt; ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| Մարգարյան Գոռ || Արտաշատի թիվ 1 ա/դ ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| Ավոյան Գոռ || Էվրիկա ||align=&quot;center&quot; |X || 
|-
| Հովհաննիսյան Լուսինե|| Պտղավանի մ/դ ||align=&quot;center&quot; |X || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2009]] || Ավանեսյան Վարսիկ || Մասիսի թիվ 3 մ/դ ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| Գևորգյան Աննա || Քվանտ վարժարան ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| Թորոսյան Արփինե || [[ՀԱՊՀ Երևանի ավագ դպրոց|ՀԱՊՀ ա/դ]]&lt;ref&gt;ՀՊՃՀ ավագ դպրոց [http://www.seua.am/?module=info_page&amp;utility=view_page&amp;page=808&amp;lang=am (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt; ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| Նազարյան Արմեն || Ֆոտոն վարժարան ||align=&quot;center&quot; |X || 
|-
|}

== Անցած օլիմպիադաները ==
{| class=&quot;wikitable sortable&quot; cellpadding=&quot;1&quot; style=&quot;margin:auto; border:#88a; background:#f7f8ff; padding:5px;&quot; style=&quot;text-align:center;&quot;
|- style=&quot;background:#ccf;&quot;
! style=&quot;vertical-align: bottom; width: 90px;&quot;|№&lt;br/&gt;
! style=&quot;vertical-align: bottom; width: 130px;&quot; | '''Քաղաք'''&lt;br/&gt;
! style=&quot;vertical-align: bottom&quot; | '''Երկիր'''&lt;br/&gt;
! style=&quot;vertical-align: bottom&quot; | '''Ամսաթիվ''' &lt;br/&gt;
!Աշակերտ
! style=&quot;vertical-align: bottom&quot; | '''Մասնակից երկրներ''' &lt;br/&gt;
|-
| 1 || [[Օլոմոուց]] || {{դրոշավորում|Չեխոսլովակիա}} || Հուլիսի 1-7, 1990 
|22|| 6
|-
| 2 || [[Մախաչկալա]] || {{USSR}} || Հուլիսի 1-7, 1991 
|34|| 9
|-
| 3 || [[Պոպրադ]] || {{դրոշավորում|Չեխոսլովակիա}} ||Հուլիսի 6-12, 1992 
|52|| 13
|-
| 4 || [[Ուտրեխտ (համայնք)|Ուտրեխտ]] || {{NED}} || Հուլիսի 4-11, 1993 
|60|| 15
|-
| 5 || [[Վառնա]] || {{BUL}} || Հուլիսի 3-10, 1994 
|72|| 18
|-
| 6 || [[Բանգկոկ]] || {{THA}} || Հուլիսի 2-9, 1995 
|87|| 22
|-
| 7 || [[Արտեկ]] || {{UKR}} ||Հունիսի 30 - Հուլիսի 7, 1996 
|91|| 23
|-
| 8 || [[Աշխաբադ]] || {{TKM}} || Հուլիսի 13–20, 1997 
|108|| 28
|-
| 9 || [[Քիլ]] || {{GER}} || Հուլիսի 19–26, 1998 
| 131|| 33
|-
| 10 || [[Ուփսալա]] || {{SWE}} || Հուլիսի 4–11, 1999 
| 134|| 36
|-
| 11 || [[Անթալիա]] || {{TUR}} || Հուլիսի 9–16, 2000 
| 150|| 38
|-
| 12 || [[Բրյուսելի մայրաքաղաքային տարածաշրջան|Բրյուսել]] || {{BEL}} || Հուլիսի 8–15, 2001 
| 151|| 38
|-
| 13 || [[Յուրմալա]] և [[Ռիգա]] || {{LVA}} || Հուլիսի 7–14, 2002 
| 155|| 40
|-
| 14 || [[Մինսկ]] || {{BLR}} || Հուլիսի 8–16, 2003 
| 163|| 41
|-
| 15 || [[Բրիսբան]] || {{AUS}} || Հուլիսի 11-18, 2004 
| 159|| 40
|-
| 16 || [[Պեկին]] || {{CHN}} || Հուլիսի 10-17, 2005 
| 197|| 50
|-
| 17 || [[Ռիո Կուարտո]] || {{ARG}} || Հուլիսի 9-16, 2006 
| 185|| 48
|-
| 18 || [[Սասկատուն]] || {{CAN}} || Հուլիսի 15-22, 2007 
| 192|| 49
|-
| 19 || [[Մումբայ]] || {{IND}} || Հուլիսի 13-20, 2008 
| 220|| 55
|-
| 20 || [[Ցուկուբա]] || {{JPN}} || Հուլիսի 12-19, 2009 
| 221|| 56
|-
| 21 || [[Չանգվոն]] || {{KOR}} || Հուլիսի 11-18, 2010 
| 233|| 58
|-
| 22 || [[Թայբեյ]] || {{TWN}} || Հուլիսի 10-17, 2011 
| 227|| 58
|-
| 23 || [[Սինգապուր]] || {{դրոշավորում|Սինգապուր}} || Հուլիսի 8-15, 2012 
| 239|| 59
|-
| 24 || [[Բեռն]] || {{SUI}} || Հուլիսի 14-21, 2013 
| 239|| 62
|-
| 25 || [[Բալի]] || {{IDN}} || Հուլիսի 6-13, 2014 
| 238|| 61
|-
| 26 || [[Օրհուս]] || {{DEN}} || Հուլիսի 12-19, 2015 
| 239|| 61
|-
| 27 || [[Հանոյ]] || {{Դրոշավորում|Վիետնամ}} || Հուլիսի 17-24, 2016 
| 252|| 68
|-
| 28 || [[Կովենտրի]] || {{Դրոշավորում|Մեծ Բրիտանիա}} || Հուլիսի 23-30, 2017 
| 245|| 64
|-
| 29 || [[Թեհրան]] || {{Դրոշավորում|Իրան}} || Հուլիսի 15-22, 2018 
| 261|| 68
|-
| 30 || [[Սեգեդ]] || {{Դրոշավորում|Հունգարիա}} || Հուլիսի 14-21, 2019
| 285|| 72
|-
| 31 || [[Նագասակի]] || {{Դրոշավորում|Ճապոնիա}} || Օգոստոսի 11-12, 2020
| || 
|-
| 32 || [[Լիսաբոն]] || {{Դրոշավորում|Պորտուգալիա}} || Հուլիսի 18-23, 2021
| 304|| 76 
|-
| 33 || [[Երևան]] || {{Դրոշավորում|Հայաստան}} || Հուլիսի 10-18, 2022
| 237|| 62 
|-
|}

== Հաջորդ օլիմպիադաները ==
{| class=&quot;wikitable sortable&quot; cellpadding=&quot;1&quot; style=&quot;margin:auto; border:#88a; background:#f7f8ff; padding:5px;&quot; style=&quot;text-align:center;&quot;
|- style=&quot;background:#ccf;&quot;
! style=&quot;vertical-align: bottom; width: 90px;&quot;|'''No.'''&lt;br/&gt;
! style=&quot;vertical-align: bottom; width: 130px;&quot; | '''Քաղաք'''&lt;br/&gt;
! style=&quot;vertical-align: bottom&quot; | '''Երկիր'''&lt;br/&gt;
! style=&quot;vertical-align: bottom&quot; | '''Ամսաթիվ''' &lt;br/&gt;
|-
| 33 || [[Ծաղկաձոր]]|| {{Դրոշավորում|Հայաստան}} || 2022 
|-
|}

==Պատկերասրահ==
&lt;gallery perrow=3 widths=&quot;240&quot;  heights=&quot;180&quot;&gt;
Image:ԿՄՕ-2020-1.jpg | ԿՄՕ, [[2020]] թվական - N:118 ավագ դպրոց &lt;br&gt;/առցանց, օնլայն/ 
Image:ԿՄՕ-2020-2.jpg | ԿՄՕ, [[2020]] թվական - N:118 ավագ դպրոց &lt;br&gt;/առցանց, օնլայն/ 
Image:IBO-2017-01.jpg | ԿՄՕ, [[2017]] թվական - [[Կովենտրի]], [[Մեծ Բրիտանիա]] 
Image:IBO-2017-02.jpg | ԿՄՕ, [[2017]] թվական - [[Կովենտրի]], [[Մեծ Բրիտանիա]] 
Image:IBO-2017-03.jpg | ԿՄՕ, [[2017]] թվական - [[Կովենտրի]], [[Մեծ Բրիտանիա]]

&lt;/gallery&gt;

== Տես նաև ==
* [[Միջազգային առարկայական օլիմպիադաներ]]

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

== Արտաքին հղումներ ==
*[http://www.ibo-info.org/ ԿՄՕ-ի պաշտոնական կայք]
*[http://www.biology-olympiad.org.uk/ Բրիտանիայի կենսաբանության օլիմպիադա] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120228175718/http://www.biology-olympiad.org.uk/ |date=2012-02-28 }}
*[http://www.usabo-trc.org/ ԱՄՆ-ի կենսաբանության օլիմպիադա]
*[https://ibo2020.org/en/home/ ԿՄՕ-2020, Նագասակի, Ճապոնիա]
{{Միջազգային առարկայական օլիմպիադաներ}}

[[Կատեգորիա:Առարկայական օլիմպիադաներ]]
[[Կատեգորիա:Գիտական մրցություններ]]
[[Կատեգորիա:Կենսաբանություն]]</text>
      <sha1>q07rawc98opl6t3hit8vbz6pbxk3kuj</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486179</id>
      <parentid>8486177</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T17:43:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dminasyan</username>
        <id>8930</id>
      </contributor>
      <comment>/* Հաջորդ օլիմպիադաները */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="18231" xml:space="preserve">[[Պատկեր:Logo International Biology Olympiad, IBO 2013.png|320px|մինի|IBO 2013, {{դրոշ|Շվեյցարիա}} [[Բեռն]], [[Շվեյցարիա]]]]
'''Կենսաբանության միջազգային օլիմպիադա''' ('''ԿՄՕ''', {{lang-en|IBO, International Biology Olympiad}}, {{lang-ru|МБО, Международная биологическая олимпиада}}), ամենամյա մրցաշար ավագ դպրոցի աշակերտների համար։ ԿՄՕ-ն համարվում է [[Միջազգային առարկայական օլիմպիադաներ]]ից մեկը։ ԿՄՕ-ի հիմնական նպատակն է մեծացնել աշակերտների հետաքրքրվածությունը կենսաբանության նկատմամբ։

==Հայաստանի արդյունքները ԿՄՕ-ում==
Հայաստանի աշակերտները սկսել են մասնակցել ԿՄՕ-ին սկսած [[2009]] թվականից։

Մասնակիցների ընտրությունը կատարվում է մի քանի փուլերի ընթացքում. դպրոցական, համայնքային, մարզային և հանրապետական օլիմպիադաներից հետո ընտրվում են ամենաբարձր գիտելիքներ ցուցադրած աշակերտները և նրանցից կազմվում է օլիմպիական խմբակ, որտեղ էլ շարունակվում են ուսումնակրթական դասընթացները։ Այնուհետև երկու կամ երեք ընտրողական փուլերից հետո որոշվում է մասնակիցների վերջնական ցանկը։

{| class=&quot;wikitable&quot;
|- 
! Հ/հ
! Տարի
! Վայրը
! Հայ մասնակիցների թիվը
! {{Ոսմաթ}}
! {{Արմաթ}}
! {{Բրմաթ}}
! {{Գովմաթ}}
|-
| align=&quot;center&quot; | '''33''' || [[2022]] || [[Երևան]], {{Դրոշավորում|Հայաստան}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''32''' || [[2021]] || [[Լիսաբոն]], {{Դրոշավորում|Պորտուգալիա}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''31''' || [[2020]] || [[Նագասակի]], {{Դրոշավորում|Ճապոնիա}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''30''' || [[2019]] || [[Սեգեդ]], {{Դրոշավորում|Հունգարիա}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''29''' || [[2018]] || [[Թեհրան]], {{Դրոշավորում|Իրան}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''28''' || [[2017]] || [[Կովենտրի]], {{Դրոշավորում|Մեծ Բրիտանիա}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''27''' || [[2016]] || [[Հանոյ]], {{Դրոշավորում|Վիետնամ}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 3 || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''26''' || [[2015]] || [[Օրհուս]], {{Դրոշավորում|Դանիա}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''25''' || [[2014]] || [[Բալի]], {{Դրոշավորում|Ինդոնեզիա}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 3 || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''24''' || [[2013]] || [[Բեռն]], {{Դրոշավորում|Շվեյցարիա}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 2 || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''23''' || [[2012]] || [[Սինգապուր]], {{Դրոշավորում|Սինգապուր}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | 1 || align=&quot;center&quot; | 1
|-
| align=&quot;center&quot; | '''22''' || [[2011]] || [[Թայբեյ]], {{Դրոշավորում|Թայվան}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''21''' || [[2010]] || [[Չանգվոն]], {{Դրոշավորում|Հարավային Կորեա}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | -
|-
| align=&quot;center&quot; | '''20''' || [[2009]] || [[Ցուկուբա]], {{Դրոշավորում|Ճապոնիա}} || align=&quot;center&quot; | 4 || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | - || align=&quot;center&quot; | -
|-
|}

==Հայաստանի մասնակիցների արդյունքները ԿՄՕ-ում==
[[Հայաստան]]ը առաջին անգամ մասնակցել է ԿՄՕ-ում [[2009]] թվականին։ [[2009]] թվականից սկսած հայաստանյան թիմերը արժանացել են 4 արծաթե, 14 բրոնզե մեդալների և 5 գովասանագրի։

{| class=&quot;wikitable&quot;
|- 
! Տարի
! Մասնակից
! Դպրոց
! Դասարան
! Մրցանակներ
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2022]]|| Հայրապետյան Արման ||Հերացի ավագ դպրոց||align=&quot;center&quot;|XII||{{Բրմաթ}}
|-
| Սահակյան Սյուզի ||Հերացի ավագ դպրոց||align=&quot;center&quot; |XI|| {{Գովմաթ}}
|-
| Կուրղինյան Մանե ||Հերացի ավագ դպրոց||align=&quot;center&quot;|XII||
|-
| Մկրտչյան Յանա||Վանաձորի մաթեմատիկական և բնագիտական առարկաների հատուկ դպրոց||align=&quot;center&quot;|X|| 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2021]]|| Ավանեսյան Գևորգ ||Արցախ, Մարտունու N1 մհ/դ||align=&quot;center&quot;|XII||{{Արմաթ}}
|-
| Հայրապետյան Արման ||Հերացի ավագ դպրոց||align=&quot;center&quot; |XI||  
|-
| Գաբրիելյան Վահե ||Հերացի ավագ դպրոց||align=&quot;center&quot;|XII||
|-
| Հարությունյան Աստղիկ||Հրազդանի N13 ա/դ||align=&quot;center&quot;|XI|| 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2020]]||Կուրղինյան Մհեր||Հերացի ավագ դպրոց||align=&quot;center&quot;|XII||{{Բրմաթ}}
|-
| Հարությունյան Անի||[[Այբ դպրոց]]&lt;ref name=&quot;պաշտոնական կայք&quot;&gt;Այբ դպրոց [http://aybschool.am (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt;||align=&quot;center&quot; | XII||  
|-
| Ավանեսյան Գևորգ||Արցախ, Մարտունու N1 մհ/դ||align=&quot;center&quot;|XI || {{Գովմաթ}}
|-
| Սոհրաբյան Նաիրի||Քվանտ վարժարան||align=&quot;center&quot;|XI|| 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2019]] || Ֆարսյան Արտավազդ  || Հերացի ավագ դպրոց  ||align=&quot;center&quot; |XII || 
|-
| Կուրղինյան Մհեր  || Հերացի ավագ դպրոց  ||align=&quot;center&quot; | XI || {{Գովմաթ}} 
|-
| Պետրոսյան Արեն || Կապանի թիվ 2 ավագ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |XII || {{Բրմաթ}}
|-
| Հարությունյան Անի || [[Այբ դպրոց]]&lt;ref name=&quot;պաշտոնական կայք&quot;&gt;Այբ դպրոց [http://aybschool.am (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt; || align=&quot;center&quot; | XI || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2018]] || Ֆարսյան Արտավազդ  || Հերացի ավագ դպրոց  ||align=&quot;center&quot; |XI || {{Գովմաթ}} 
|-
| Մարգարյան Անուշ  || Արարատի մարզ, Ավշարի մ/դ ||align=&quot;center&quot; | XI ||
|-
| Գրիգորյան Լիլիթ || Հերացի ավագ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| Վաղարշակյան Տիգրան || Երևանի 190 ավագ դպրոց || align=&quot;center&quot; | XII || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2017]] || Կարալյան Ալեքսանդր || [[Քվանտ վարժարան]]&lt;ref name=&quot;quantum.am&quot;&gt;Քվանտ վարժարան [http://www.quantum.am/ (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt; ||align=&quot;center&quot; |XI || {{Արմաթ}}
|-
| Հարությունյան Հայկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]]&lt;ref name=&quot;fizmat.am&quot;&gt;Ֆիզմաթ դպրոց [http://fizmat.am (պաշտոնական կայք)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190119131259/http://fizmat.am/ |date=2019-01-19 }}&lt;/ref&gt; ||align=&quot;center&quot; | XII || {{Բրմաթ}}
|-
| Գրիգորյան Մարիամ || [[Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան]] ||align=&quot;center&quot; |XII || 
|-
|  Ստեփանյան Գեղամ  || Երևանի թիվ 54 ա/դ || align=&quot;center&quot; | XII || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2016]] || Կարալյան Ալեքսանդր || [[Քվանտ վարժարան]]&lt;ref name=&quot;quantum.am&quot;/&gt; ||align=&quot;center&quot; |XII || {{Բրմաթ}}
|-
| Հարությունյան Հայկ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]]&lt;ref name=&quot;fizmat.am&quot;/&gt; ||align=&quot;center&quot; | XI || {{Բրմաթ}}
|-
| Աղաբեկյան Տիգրան || [[Այբ դպրոց]]&lt;ref name=&quot;պաշտոնական կայք&quot;/&gt; ||align=&quot;center&quot; | XII || {{Բրմաթ}}
|-
| Միրզոյան Արման || Երևանի թիվ 118 ա/դ || align=&quot;center&quot; | XII || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2015]] || Բաբախանովա Սիրանուշ || [[Ֆիզմաթ դպրոց]] ||align=&quot;center&quot; |XII || {{Արմաթ}}
|-
| Ավագյան Հասմիկ || [[Այբ դպրոց]] ||align=&quot;center&quot; |XII || {{Արմաթ}}
|-
| Սիմոնյան Արման || Ֆիզմաթ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |XI || {{Բրմաթ}}
|-
| Միրզոյան Արման || Երևանի թիվ 118 ա/դ ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2014]] || Բաբախանովա Սիրանուշ || Ֆիզմաթ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |XI || {{Բրմաթ}}
|-
| Ավագյան Հասմիկ || Այբ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |XI || {{Բրմաթ}} 
|-
| Սիմոնյան Արման || Ֆիզմաթ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |X || {{Բրմաթ}} 
|-
| Գասպարյան Լևոն || Կապանի թիվ 2 ա/դ ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2013]] || Գևորգյան Վահագն || [[Քվանտ վարժարան]] ||align=&quot;center&quot; |XII || {{Բրմաթ}}
|-
| Տոնեյան Շուշան || Քվանտ վարժարան ||align=&quot;center&quot; |XII || {{Բրմաթ}} 
|-
| Իսրաելյան Սառա || Կապանի թիվ 2 ա/դ ||align=&quot;center&quot; |XII || 
|-
| Ղազարյան Դավիթ || Երևանի թիվ 118 ա/դ ||align=&quot;center&quot; |XII || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2012]] || Ծերունյան Վարդգես || Ֆիզմաթ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |XI || {{Բրմաթ}}
|-
| Եղիկյան Ռոբերտ || [[Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան]] ||align=&quot;center&quot; |XII || {{Գովմաթ}} 
|-
| Գևորգյան Վահագն || Քվանտ վարժարան ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| Ղազարյան Դավիթ || Քվանտ վարժարան ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2011]] || Հովհաննիսյան Լուսինե|| Պտղավանի մ/դ ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| Եղիկյան Ռոբերտ || Անանիա Շիրակացու անվան ճեմարան ||align=&quot;center&quot; |XI ||
|-
| Ծերունյան Վարդգես || Ֆիզմաթ դպրոց ||align=&quot;center&quot; |X ||
|-
| Տոնեյան Շուշան || Քվանտ վարժարան ||align=&quot;center&quot; |X || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2010]] || Նազարյան Արմեն || [[Ֆոտոն վարժարան]]&lt;ref&gt;«Ֆոտոն» վարժարան [http://photon.do.am (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt; ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| Մարգարյան Գոռ || Արտաշատի թիվ 1 ա/դ ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| Ավոյան Գոռ || Էվրիկա ||align=&quot;center&quot; |X || 
|-
| Հովհաննիսյան Լուսինե|| Պտղավանի մ/դ ||align=&quot;center&quot; |X || 
|-
| rowspan=&quot;4&quot; |[[2009]] || Ավանեսյան Վարսիկ || Մասիսի թիվ 3 մ/դ ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| Գևորգյան Աննա || Քվանտ վարժարան ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| Թորոսյան Արփինե || [[ՀԱՊՀ Երևանի ավագ դպրոց|ՀԱՊՀ ա/դ]]&lt;ref&gt;ՀՊՃՀ ավագ դպրոց [http://www.seua.am/?module=info_page&amp;utility=view_page&amp;page=808&amp;lang=am (պաշտոնական կայք)]&lt;/ref&gt; ||align=&quot;center&quot; |XI || 
|-
| Նազարյան Արմեն || Ֆոտոն վարժարան ||align=&quot;center&quot; |X || 
|-
|}

== Անցած օլիմպիադաները ==
{| class=&quot;wikitable sortable&quot; cellpadding=&quot;1&quot; style=&quot;margin:auto; border:#88a; background:#f7f8ff; padding:5px;&quot; style=&quot;text-align:center;&quot;
|- style=&quot;background:#ccf;&quot;
! style=&quot;vertical-align: bottom; width: 90px;&quot;|№&lt;br/&gt;
! style=&quot;vertical-align: bottom; width: 130px;&quot; | '''Քաղաք'''&lt;br/&gt;
! style=&quot;vertical-align: bottom&quot; | '''Երկիր'''&lt;br/&gt;
! style=&quot;vertical-align: bottom&quot; | '''Ամսաթիվ''' &lt;br/&gt;
!Աշակերտ
! style=&quot;vertical-align: bottom&quot; | '''Մասնակից երկրներ''' &lt;br/&gt;
|-
| 1 || [[Օլոմոուց]] || {{դրոշավորում|Չեխոսլովակիա}} || Հուլիսի 1-7, 1990 
|22|| 6
|-
| 2 || [[Մախաչկալա]] || {{USSR}} || Հուլիսի 1-7, 1991 
|34|| 9
|-
| 3 || [[Պոպրադ]] || {{դրոշավորում|Չեխոսլովակիա}} ||Հուլիսի 6-12, 1992 
|52|| 13
|-
| 4 || [[Ուտրեխտ (համայնք)|Ուտրեխտ]] || {{NED}} || Հուլիսի 4-11, 1993 
|60|| 15
|-
| 5 || [[Վառնա]] || {{BUL}} || Հուլիսի 3-10, 1994 
|72|| 18
|-
| 6 || [[Բանգկոկ]] || {{THA}} || Հուլիսի 2-9, 1995 
|87|| 22
|-
| 7 || [[Արտեկ]] || {{UKR}} ||Հունիսի 30 - Հուլիսի 7, 1996 
|91|| 23
|-
| 8 || [[Աշխաբադ]] || {{TKM}} || Հուլիսի 13–20, 1997 
|108|| 28
|-
| 9 || [[Քիլ]] || {{GER}} || Հուլիսի 19–26, 1998 
| 131|| 33
|-
| 10 || [[Ուփսալա]] || {{SWE}} || Հուլիսի 4–11, 1999 
| 134|| 36
|-
| 11 || [[Անթալիա]] || {{TUR}} || Հուլիսի 9–16, 2000 
| 150|| 38
|-
| 12 || [[Բրյուսելի մայրաքաղաքային տարածաշրջան|Բրյուսել]] || {{BEL}} || Հուլիսի 8–15, 2001 
| 151|| 38
|-
| 13 || [[Յուրմալա]] և [[Ռիգա]] || {{LVA}} || Հուլիսի 7–14, 2002 
| 155|| 40
|-
| 14 || [[Մինսկ]] || {{BLR}} || Հուլիսի 8–16, 2003 
| 163|| 41
|-
| 15 || [[Բրիսբան]] || {{AUS}} || Հուլիսի 11-18, 2004 
| 159|| 40
|-
| 16 || [[Պեկին]] || {{CHN}} || Հուլիսի 10-17, 2005 
| 197|| 50
|-
| 17 || [[Ռիո Կուարտո]] || {{ARG}} || Հուլիսի 9-16, 2006 
| 185|| 48
|-
| 18 || [[Սասկատուն]] || {{CAN}} || Հուլիսի 15-22, 2007 
| 192|| 49
|-
| 19 || [[Մումբայ]] || {{IND}} || Հուլիսի 13-20, 2008 
| 220|| 55
|-
| 20 || [[Ցուկուբա]] || {{JPN}} || Հուլիսի 12-19, 2009 
| 221|| 56
|-
| 21 || [[Չանգվոն]] || {{KOR}} || Հուլիսի 11-18, 2010 
| 233|| 58
|-
| 22 || [[Թայբեյ]] || {{TWN}} || Հուլիսի 10-17, 2011 
| 227|| 58
|-
| 23 || [[Սինգապուր]] || {{դրոշավորում|Սինգապուր}} || Հուլիսի 8-15, 2012 
| 239|| 59
|-
| 24 || [[Բեռն]] || {{SUI}} || Հուլիսի 14-21, 2013 
| 239|| 62
|-
| 25 || [[Բալի]] || {{IDN}} || Հուլիսի 6-13, 2014 
| 238|| 61
|-
| 26 || [[Օրհուս]] || {{DEN}} || Հուլիսի 12-19, 2015 
| 239|| 61
|-
| 27 || [[Հանոյ]] || {{Դրոշավորում|Վիետնամ}} || Հուլիսի 17-24, 2016 
| 252|| 68
|-
| 28 || [[Կովենտրի]] || {{Դրոշավորում|Մեծ Բրիտանիա}} || Հուլիսի 23-30, 2017 
| 245|| 64
|-
| 29 || [[Թեհրան]] || {{Դրոշավորում|Իրան}} || Հուլիսի 15-22, 2018 
| 261|| 68
|-
| 30 || [[Սեգեդ]] || {{Դրոշավորում|Հունգարիա}} || Հուլիսի 14-21, 2019
| 285|| 72
|-
| 31 || [[Նագասակի]] || {{Դրոշավորում|Ճապոնիա}} || Օգոստոսի 11-12, 2020
| || 
|-
| 32 || [[Լիսաբոն]] || {{Դրոշավորում|Պորտուգալիա}} || Հուլիսի 18-23, 2021
| 304|| 76 
|-
| 33 || [[Երևան]] || {{Դրոշավորում|Հայաստան}} || Հուլիսի 10-18, 2022
| 237|| 62 
|-
|}

== Հաջորդ օլիմպիադաները ==
{| class=&quot;wikitable sortable&quot; cellpadding=&quot;1&quot; style=&quot;margin:auto; border:#88a; background:#f7f8ff; padding:5px;&quot; style=&quot;text-align:center;&quot;
|- style=&quot;background:#ccf;&quot;
! style=&quot;vertical-align: bottom; width: 90px;&quot;|'''No.'''&lt;br/&gt;
! style=&quot;vertical-align: bottom; width: 130px;&quot; | '''Քաղաք'''&lt;br/&gt;
! style=&quot;vertical-align: bottom&quot; | '''Երկիր'''&lt;br/&gt;
! style=&quot;vertical-align: bottom&quot; | '''Ամսաթիվ''' &lt;br/&gt;
|-
| 34 || || {{Դրոշավորում|ԱՄԷ}} || 2022 
|-
|}

==Պատկերասրահ==
&lt;gallery perrow=3 widths=&quot;240&quot;  heights=&quot;180&quot;&gt;
Image:ԿՄՕ-2020-1.jpg | ԿՄՕ, [[2020]] թվական - N:118 ավագ դպրոց &lt;br&gt;/առցանց, օնլայն/ 
Image:ԿՄՕ-2020-2.jpg | ԿՄՕ, [[2020]] թվական - N:118 ավագ դպրոց &lt;br&gt;/առցանց, օնլայն/ 
Image:IBO-2017-01.jpg | ԿՄՕ, [[2017]] թվական - [[Կովենտրի]], [[Մեծ Բրիտանիա]] 
Image:IBO-2017-02.jpg | ԿՄՕ, [[2017]] թվական - [[Կովենտրի]], [[Մեծ Բրիտանիա]] 
Image:IBO-2017-03.jpg | ԿՄՕ, [[2017]] թվական - [[Կովենտրի]], [[Մեծ Բրիտանիա]]

&lt;/gallery&gt;

== Տես նաև ==
* [[Միջազգային առարկայական օլիմպիադաներ]]

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

== Արտաքին հղումներ ==
*[http://www.ibo-info.org/ ԿՄՕ-ի պաշտոնական կայք]
*[http://www.biology-olympiad.org.uk/ Բրիտանիայի կենսաբանության օլիմպիադա] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120228175718/http://www.biology-olympiad.org.uk/ |date=2012-02-28 }}
*[http://www.usabo-trc.org/ ԱՄՆ-ի կենսաբանության օլիմպիադա]
*[https://ibo2020.org/en/home/ ԿՄՕ-2020, Նագասակի, Ճապոնիա]
{{Միջազգային առարկայական օլիմպիադաներ}}

[[Կատեգորիա:Առարկայական օլիմպիադաներ]]
[[Կատեգորիա:Գիտական մրցություններ]]
[[Կատեգորիա:Կենսաբանություն]]</text>
      <sha1>75tzq1qp66gknv32ixhwlompdc7du66</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Բար Էբենհաուզեն</title>
    <ns>0</ns>
    <id>570407</id>
    <revision>
      <id>8486346</id>
      <parentid>6797109</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T04:36:19Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Armineaghayan</username>
        <id>25187</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3659" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Բնակավայր
 | կարգավիճակ = 
 | հայերեն անվանում = Բար Էբենհաուզեն 
 | բնօրինակ անվանում =  Baar-Ebenhausen
 | ենթարկում = 
 | երկիր = Գերմանիա
 | պատկեր = Baar-kirche.jpg
 | պատկերի նկարագրում = 
 | զինանշան = Wappen_Baar-Ebenhausen.png
 | զինանշանի լայնություն = 
 | զինանշանի նկարագրում = 
 | դրոշ = 
 | դրոշի լայնություն = 
 | դրոշի նկարագրում =
|lat_dir=N|lat_deg=48|lat_min=40|lat_sec=0
|lon_dir=E|lon_deg=11|lon_min=26|lon_sec=0
  | CoordAddon = 
  | CoordScale = 
 | երկրի քարտեզի չափ = 300
 | երկրամասի քարտեզի չափ = 300
 | շրջանի քարտեզի չափ = 
 | երկրամասի տեսակ = Երկրամաս
 | երկրամաս = Բավարիա
 | երկրամասը աղյուսակում = 
 | շրջանի տեսակ = Շրջան (վարչական միավոր){{!}}Շրջան
 | շրջան = Իլմեի Պվաֆենհոֆեն (շրջան){{!}}Իլմեի Պվաֆենհոֆեն
 | շրջանը աղյուսակում = 
 | համայնքի տեսակ = 
 | համայնք = 
 | համայնքը աղյուսակում = 
 | երկրի քարտեզ = 
 | երկրամասի քարտեզ = 
 | շրջանի քարտեզ = 
 | ներքին բաժանում = 
 | ղեկավարի պաշտոն = 
 | ղեկավար = 
 | հիմնադրման թվական = 
 | տվյալ կարգավիճակում = 
 | առաջին հիշատակում = 
 | այլ անվանումներ = 
 | տարածք = 14,80 
 | կենտրոնի բարձրություն = 374 
 | կլիմա = 
 | լեզու = 
 | բնակչություն = 4884 
 | մարդահամարի թվական = [[2010]]
 | խտություն = 
 | ագլոմերացիա = 
 | ազգային կազմ = 
 | կրոնական կազմ = 
 | տեղաբնականուն = 
 | ժամային գոտի = +1
 | DST = +2
 | հեռախոսային կոդ = +49 8453
 | փոստային ինդեքս = 85107
 | փոստային ինդեքսներ = 
 | ավտոմոբիլային կոդ = PAF
 | իդենտիֆիկատորի տեսակ = Պաշտոնական կոդ
 | թվային իդենտիֆիկատոր = 09 7 78 202
 | Վիքիպահեստում =  Baar-Ebenhausen
 | կայք =   baar-ebenhausen.de
}}

'''Բար Էբենհաուզեն ''' ({{lang-de| Baar-Ebenhausen}}), կոմունա [[Գերմանիա]]յում՝ [[Բավարիա]] երկրամասում՝ [[Իլմեի Պվաֆենհոֆեն (շրջան)|Իլմեի Պվաֆենհոֆեն]] շրջանում։ [[Բնակչություն]]ը կազմում է 4884 մարդ ([[դեկտեմբերի 31]], [[2010]])&lt;ref&gt;[https://www.statistikdaten.bayern.de/genesis/online?language=de&amp;sequenz=tabelleErgebnis&amp;selectionname=12411-009r&amp;sachmerkmal=QUASTI&amp;sachschluessel=SQUART04&amp;startjahr=2010&amp;endjahr=2010 Bayerisches Landesamt für Statistik und Datenverarbeitung – Fortschreibung des Bevölkerungsstandes, Quartale (hier viertes Quartal, Stichtag zum Quartalsende)]&lt;/ref&gt; ։ Զբաղեցնում է 14,80 կմ² մակերես։ Պաշտոնական կոդ՝ ''09 7 78 202''։

Համայնքը ստորաբաժանվում է 3 գյուղական շրջանների։

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

== Արտաքին հղումներ ==
* [http://www.baar-ebenhausen.de Պաշտոնական կայք]
{{Արտաքին հղումներ}}
 {{Իլմեի Պվաֆենհոֆենի շրջան}}

[[Կատեգորիա:Գերմանիայի բնակավայրեր]]</text>
      <sha1>3bs0pf8hnrs7rj7fpu4qme44cb1uix0</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Տագալերեն</title>
    <ns>0</ns>
    <id>573689</id>
    <revision>
      <id>8486237</id>
      <parentid>8475857</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T19:38:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Սերգեյ Սաֆարյան</username>
        <id>41007</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Սերգեյ Սաֆարյան տեղափոխեց էջը «[[Թագալերեն]]»-ից «[[Տագալոգերեն]]»: ակնհայտ սխալ</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1928" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Լեզու
|գույն = Austronesian
|անվանում = Թագալերեն
|ինքնանվանում =  Tagalog
|մատենագիր_նմուշ = 
|մատենագիր_նմուշի_լայնությունը = 250px
|մատենագիր_նմուշի_նկարագիրը = 
|երկրներ = {{Դրոշավորում|Ֆիլիպիններ}}
|շրջաններ = 
|լեզվակիրների թիվ = 49 մլն&lt;ref name=&quot;Philippine Census 2000&quot;&gt;Philippine Census, 2000. Table 11. Household Population by Ethnicity, Sex and Region: 2000&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.ethnologue.com/show_country.asp?name=PH|title=Филиппинские языки|archiveurl=https://www.webcitation.org/6CVk6kBGr?url=http://www.ethnologue.com/show_country.asp?name=PH|archivedate=2012-11-28|accessdate=2015-05-25|dead-url=no}}{{ref-en}} в проекте Ethnologue: Languages of the World.&lt;/ref&gt;
|ռեյտինգ = 24
|կատեգորիա = 
|դասակարգում = 
|գրեր = 
|պաշտոնական լեզու = 
|ԳՕՍՏ 7.75–97 = 636
|ISO1 = tl
|ISO2 = tgl
|ISO3 = tgl
|քարտեզ = Katagalugan.png
|քարտեզի_լայնությունը = 270px
|քարտեզի_նկարագիրը = 
|քարտեզ2 = 
|քարտեզի_լայնությունը2 = 270px
|քարտեզի_նկարագիրը2 = 
}}
'''Թագալերեն''' (ինքնանվանումը՝ ''Tagalog'' [təga։ log]), լեզու, որի գրական տարբերակը՝ ֆիլիպիներենը, [[Ֆիլիպիններ]]ի պաշտոնական 2 լեզուներից մեկն է։ Այս լեզուն պատկանում է Ավստրոնեզյան լեզվաընտանիքին։ Աշխարհում այս լեզվով խոսում եմ մոտ 49 միլիոն մարդ։

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}
{{Արտաքին հղումներ}}
[[Կատեգորիա:Ֆիլիպինների լեզուներ]]


{{Անավարտ}}</text>
      <sha1>g79agdx9dkykl9qnfqrp9pm85oseg3a</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486239</id>
      <parentid>8486237</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T19:39:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Սերգեյ Սաֆարյան</username>
        <id>41007</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* top */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2761" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Լեզու
|գույն = Austronesian
|անվանում = Թագալերեն
|ինքնանվանում =  Tagalog
|մատենագիր_նմուշ = 
|մատենագիր_նմուշի_լայնությունը = 250px
|մատենագիր_նմուշի_նկարագիրը = 
|երկրներ = {{Դրոշավորում|Ֆիլիպիններ}}
|շրջաններ = 
|լեզվակիրների թիվ = 49 մլն&lt;ref name=&quot;Philippine Census 2000&quot;&gt;Philippine Census, 2000. Table 11. Household Population by Ethnicity, Sex and Region: 2000&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.ethnologue.com/show_country.asp?name=PH|title=Филиппинские языки|archiveurl=https://www.webcitation.org/6CVk6kBGr?url=http://www.ethnologue.com/show_country.asp?name=PH|archivedate=2012-11-28|accessdate=2015-05-25|dead-url=no}}{{ref-en}} в проекте Ethnologue: Languages of the World.&lt;/ref&gt;
|ռեյտինգ = 24
|կատեգորիա = 
|դասակարգում = 
|գրեր = 
|պաշտոնական լեզու = 
|ԳՕՍՏ 7.75–97 = 636
|ISO1 = tl
|ISO2 = tgl
|ISO3 = tgl
|քարտեզ = Katagalugan.png
|քարտեզի_լայնությունը = 270px
|քարտեզի_նկարագիրը = 
|քարտեզ2 = 
|քարտեզի_լայնությունը2 = 270px
|քարտեզի_նկարագիրը2 = 
}}
'''Տագալոգ, տագալերեն'''&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.nayiri.com/imagedDictionaryBrowser.jsp?dictionaryId=96&amp;dt=HY_HY&amp;query=%D5%BF%D5%A1%D5%A3%D5%A1%D5%AC|title=Լեզվաբանական բառարան, Հ.Զ. Պետրոսյան, Ս.Ա. Գալստյան, Թ.Ա. Ղարագյուլյան - տագալ|website=www.nayiri.com|accessdate=2022-08-09}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://hy.wikisource.org/wiki/%D4%B7%D5%BB:%D5%80%D5%A1%D5%B5%D5%AF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%8D%D5%B8%D5%BE%D5%A5%D5%BF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%80%D5%A1%D5%B6%D6%80%D5%A1%D5%A3%D5%AB%D5%BF%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6_(Soviet_Armenian_Encyclopedia)_11.djvu/539|title=Էջ:Հայկական Սովետական Հանրագիտարան (Soviet Armenian Encyclopedia) 11.djvu/539 — Վիքիդարան|website=hy.wikisource.org|language=hy|accessdate=2022-08-09}}&lt;/ref&gt; (ինքնանվանումը՝ ''Tagalog'' [təga։ log]), լեզու, որի գրական տարբերակը՝ ֆիլիպիներենը, [[Ֆիլիպիններ]]ի պաշտոնական 2 լեզուներից մեկն է։ Այս լեզուն պատկանում է Ավստրոնեզյան լեզվաընտանիքին։ Աշխարհում այս լեզվով խոսում եմ մոտ 49 միլիոն մարդ։

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}
{{Արտաքին հղումներ}}
[[Կատեգորիա:Ֆիլիպինների լեզուներ]]


{{Անավարտ}}</text>
      <sha1>ffri83jwew74lnv4rfsnyds16wqrng3</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486240</id>
      <parentid>8486239</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T19:40:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Սերգեյ Սաֆարյան</username>
        <id>41007</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* top */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2785" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Լեզու
|գույն = Austronesian
|անվանում = Թագալերեն
|ինքնանվանում =  Tagalog
|մատենագիր_նմուշ = 
|մատենագիր_նմուշի_լայնությունը = 250px
|մատենագիր_նմուշի_նկարագիրը = 
|երկրներ = {{Դրոշավորում|Ֆիլիպիններ}}
|շրջաններ = 
|լեզվակիրների թիվ = 49 մլն&lt;ref name=&quot;Philippine Census 2000&quot;&gt;Philippine Census, 2000. Table 11. Household Population by Ethnicity, Sex and Region: 2000&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.ethnologue.com/show_country.asp?name=PH|title=Филиппинские языки|archiveurl=https://www.webcitation.org/6CVk6kBGr?url=http://www.ethnologue.com/show_country.asp?name=PH|archivedate=2012-11-28|accessdate=2015-05-25|dead-url=no}}{{ref-en}} в проекте Ethnologue: Languages of the World.&lt;/ref&gt;
|ռեյտինգ = 24
|կատեգորիա = 
|դասակարգում = 
|գրեր = 
|պաշտոնական լեզու = 
|ԳՕՍՏ 7.75–97 = 636
|ISO1 = tl
|ISO2 = tgl
|ISO3 = tgl
|քարտեզ = Katagalugan.png
|քարտեզի_լայնությունը = 270px
|քարտեզի_նկարագիրը = 
|քարտեզ2 = 
|քարտեզի_լայնությունը2 = 270px
|քարտեզի_նկարագիրը2 = 
}}
'''Տագալոգ, տագալերեն, տագալոգերեն'''&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.nayiri.com/imagedDictionaryBrowser.jsp?dictionaryId=96&amp;dt=HY_HY&amp;query=%D5%BF%D5%A1%D5%A3%D5%A1%D5%AC|title=Լեզվաբանական բառարան, Հ.Զ. Պետրոսյան, Ս.Ա. Գալստյան, Թ.Ա. Ղարագյուլյան - տագալ|website=www.nayiri.com|accessdate=2022-08-09}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://hy.wikisource.org/wiki/%D4%B7%D5%BB:%D5%80%D5%A1%D5%B5%D5%AF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%8D%D5%B8%D5%BE%D5%A5%D5%BF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%80%D5%A1%D5%B6%D6%80%D5%A1%D5%A3%D5%AB%D5%BF%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6_(Soviet_Armenian_Encyclopedia)_11.djvu/539|title=Էջ:Հայկական Սովետական Հանրագիտարան (Soviet Armenian Encyclopedia) 11.djvu/539 — Վիքիդարան|website=hy.wikisource.org|language=hy|accessdate=2022-08-09}}&lt;/ref&gt; (ինքնանվանումը՝ ''Tagalog'' [təga։ log]), լեզու, որի գրական տարբերակը՝ ֆիլիպիներենը, [[Ֆիլիպիններ]]ի պաշտոնական 2 լեզուներից մեկն է։ Այս լեզուն պատկանում է Ավստրոնեզյան լեզվաընտանիքին։ Աշխարհում այս լեզվով խոսում եմ մոտ 49 միլիոն մարդ։

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}
{{Արտաքին հղումներ}}
[[Կատեգորիա:Ֆիլիպինների լեզուներ]]


{{Անավարտ}}</text>
      <sha1>pczzqaietk6x9zf5ygw7mrbahsejq6n</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486242</id>
      <parentid>8486240</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T19:42:58Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Սերգեյ Սաֆարյան</username>
        <id>41007</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Սերգեյ Սաֆարյան տեղափոխեց էջը «[[Տագալոգերեն]]»-ից «[[Տագալերեն]]»: վերահղում</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2785" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Լեզու
|գույն = Austronesian
|անվանում = Թագալերեն
|ինքնանվանում =  Tagalog
|մատենագիր_նմուշ = 
|մատենագիր_նմուշի_լայնությունը = 250px
|մատենագիր_նմուշի_նկարագիրը = 
|երկրներ = {{Դրոշավորում|Ֆիլիպիններ}}
|շրջաններ = 
|լեզվակիրների թիվ = 49 մլն&lt;ref name=&quot;Philippine Census 2000&quot;&gt;Philippine Census, 2000. Table 11. Household Population by Ethnicity, Sex and Region: 2000&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.ethnologue.com/show_country.asp?name=PH|title=Филиппинские языки|archiveurl=https://www.webcitation.org/6CVk6kBGr?url=http://www.ethnologue.com/show_country.asp?name=PH|archivedate=2012-11-28|accessdate=2015-05-25|dead-url=no}}{{ref-en}} в проекте Ethnologue: Languages of the World.&lt;/ref&gt;
|ռեյտինգ = 24
|կատեգորիա = 
|դասակարգում = 
|գրեր = 
|պաշտոնական լեզու = 
|ԳՕՍՏ 7.75–97 = 636
|ISO1 = tl
|ISO2 = tgl
|ISO3 = tgl
|քարտեզ = Katagalugan.png
|քարտեզի_լայնությունը = 270px
|քարտեզի_նկարագիրը = 
|քարտեզ2 = 
|քարտեզի_լայնությունը2 = 270px
|քարտեզի_նկարագիրը2 = 
}}
'''Տագալոգ, տագալերեն, տագալոգերեն'''&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.nayiri.com/imagedDictionaryBrowser.jsp?dictionaryId=96&amp;dt=HY_HY&amp;query=%D5%BF%D5%A1%D5%A3%D5%A1%D5%AC|title=Լեզվաբանական բառարան, Հ.Զ. Պետրոսյան, Ս.Ա. Գալստյան, Թ.Ա. Ղարագյուլյան - տագալ|website=www.nayiri.com|accessdate=2022-08-09}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://hy.wikisource.org/wiki/%D4%B7%D5%BB:%D5%80%D5%A1%D5%B5%D5%AF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%8D%D5%B8%D5%BE%D5%A5%D5%BF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%80%D5%A1%D5%B6%D6%80%D5%A1%D5%A3%D5%AB%D5%BF%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6_(Soviet_Armenian_Encyclopedia)_11.djvu/539|title=Էջ:Հայկական Սովետական Հանրագիտարան (Soviet Armenian Encyclopedia) 11.djvu/539 — Վիքիդարան|website=hy.wikisource.org|language=hy|accessdate=2022-08-09}}&lt;/ref&gt; (ինքնանվանումը՝ ''Tagalog'' [təga։ log]), լեզու, որի գրական տարբերակը՝ ֆիլիպիներենը, [[Ֆիլիպիններ]]ի պաշտոնական 2 լեզուներից մեկն է։ Այս լեզուն պատկանում է Ավստրոնեզյան լեզվաընտանիքին։ Աշխարհում այս լեզվով խոսում եմ մոտ 49 միլիոն մարդ։

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}
{{Արտաքին հղումներ}}
[[Կատեգորիա:Ֆիլիպինների լեզուներ]]


{{Անավարտ}}</text>
      <sha1>pczzqaietk6x9zf5ygw7mrbahsejq6n</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486245</id>
      <parentid>8486242</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T19:44:58Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Սերգեյ Սաֆարյան</username>
        <id>41007</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2785" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Լեզու
|գույն = Austronesian
|անվանում = Տագալերեն
|ինքնանվանում =  Tagalog
|մատենագիր_նմուշ = 
|մատենագիր_նմուշի_լայնությունը = 250px
|մատենագիր_նմուշի_նկարագիրը = 
|երկրներ = {{Դրոշավորում|Ֆիլիպիններ}}
|շրջաններ = 
|լեզվակիրների թիվ = 49 մլն&lt;ref name=&quot;Philippine Census 2000&quot;&gt;Philippine Census, 2000. Table 11. Household Population by Ethnicity, Sex and Region: 2000&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.ethnologue.com/show_country.asp?name=PH|title=Филиппинские языки|archiveurl=https://www.webcitation.org/6CVk6kBGr?url=http://www.ethnologue.com/show_country.asp?name=PH|archivedate=2012-11-28|accessdate=2015-05-25|dead-url=no}}{{ref-en}} в проекте Ethnologue: Languages of the World.&lt;/ref&gt;
|ռեյտինգ = 24
|կատեգորիա = 
|դասակարգում = 
|գրեր = 
|պաշտոնական լեզու = 
|ԳՕՍՏ 7.75–97 = 636
|ISO1 = tl
|ISO2 = tgl
|ISO3 = tgl
|քարտեզ = Katagalugan.png
|քարտեզի_լայնությունը = 270px
|քարտեզի_նկարագիրը = 
|քարտեզ2 = 
|քարտեզի_լայնությունը2 = 270px
|քարտեզի_նկարագիրը2 = 
}}
'''Տագալոգ, տագալերեն, տագալոգերեն'''&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.nayiri.com/imagedDictionaryBrowser.jsp?dictionaryId=96&amp;dt=HY_HY&amp;query=%D5%BF%D5%A1%D5%A3%D5%A1%D5%AC|title=Լեզվաբանական բառարան, Հ.Զ. Պետրոսյան, Ս.Ա. Գալստյան, Թ.Ա. Ղարագյուլյան - տագալ|website=www.nayiri.com|accessdate=2022-08-09}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://hy.wikisource.org/wiki/%D4%B7%D5%BB:%D5%80%D5%A1%D5%B5%D5%AF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%8D%D5%B8%D5%BE%D5%A5%D5%BF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%80%D5%A1%D5%B6%D6%80%D5%A1%D5%A3%D5%AB%D5%BF%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6_(Soviet_Armenian_Encyclopedia)_11.djvu/539|title=Էջ:Հայկական Սովետական Հանրագիտարան (Soviet Armenian Encyclopedia) 11.djvu/539 — Վիքիդարան|website=hy.wikisource.org|language=hy|accessdate=2022-08-09}}&lt;/ref&gt; (ինքնանվանումը՝ ''Tagalog'' [təga։ log]), լեզու, որի գրական տարբերակը՝ ֆիլիպիներենը, [[Ֆիլիպիններ]]ի պաշտոնական 2 լեզուներից մեկն է։ Այս լեզուն պատկանում է Ավստրոնեզյան լեզվաընտանիքին։ Աշխարհում այս լեզվով խոսում եմ մոտ 49 միլիոն մարդ։

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}
{{Արտաքին հղումներ}}
[[Կատեգորիա:Ֆիլիպինների լեզուներ]]


{{Անավարտ}}</text>
      <sha1>83511o9xooaqyatsins49lo4bdowi7u</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Մասնակից:Voskanyan/Ավազարկղ</title>
    <ns>2</ns>
    <id>577074</id>
    <revision>
      <id>8486434</id>
      <parentid>8485739</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T09:05:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Voskanyan</username>
        <id>23951</id>
      </contributor>
      <comment>/* 1 */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="144798" xml:space="preserve">

== Факты ==
{{Свалка}}
[[Файл:Памятник Шерлоку Холмсу и доктору Ватсону (Москва).jpg|thumb|250px|right|[[Москва]], посольство Великобритании на Смоленской набережной: скульптурная композиция «[[Шерлок Холмс]] и [[доктор Ватсон]]»]]
* Идея постановки фильма «[[Андрей Рублёв (фильм)|Андрей Рублёв]]» изначально принадлежала Василию Ливанову&lt;ref&gt;{{YouTube|XwQ7UWJ4uMg|Василий Ливанов о замысле фильма «Андрей Рублёв» — &lt;small&gt;видео (HD)&lt;/small&gt;|logo=1}}&lt;/ref&gt;. Он мечтал сам сыграть роль [[Андрей Рублёв|Рублёва]].
* К образу Шерлока Холмса Василий Ливанов возвращался неоднократно. В 1982 году Ливанов и [[Соломин, Виталий Мефодьевич|Соломин]] появились в образах сыщика и его летописца в скетче «Шерлок Холмс» для телепередачи «Новогодний Голубой огонёк»&lt;ref&gt;{{YouTube|EW5D4AKYl8I|В. Ливанов и В. Соломин на «Голубом огоньке», 1982 г.|logo=1}}&lt;/ref&gt;. Сценарий интермедии написал Ливанов, снимались актёры в обычных современных костюмах, Ливанов был в усах, а Соломин наоборот — гладко выбрит. При выпуске этой программы на DVD (издателем «Бомба мьюзик» в 2006 году) эпизод с Ливановым по неизвестным причинам вырезали, хотя по репликам других персонажей («Шерлок Холмс только что был здесь…») можно догадаться о его изначальном присутствии.
** В 1981 году Ливанов озвучил английского пса-сыщика (аллюзию на Шерлока Холмса) в мультфильме «[[Пёс в сапогах]]» (с 12:29 по 13:00 мин.)
** В 1985 году Ливанов озвучил Шерлока Холмса в мультипликационном фильме «[[Мы с Шерлоком Холмсом (мультфильм)|Мы с Шерлоком Холмсом]]» по сценарию Виталия Злотникова. Вместо доктора Ватсона в мультфильме действует дог по имени Том, его озвучивал [[Миронов, Андрей Александрович|Андрей Миронов]]. Интересно, что «Совэкспортфильмом» была выпущена [[Испанский язык|испаноязычная]] версия этого мультфильма, однако там Шерлок Холмс говорит голосом другого актёра, тембр которого даже отдалённо не напоминает «ливановский».
** Вскоре после выхода мультфильма «Мы с Шерлоком Холмсом» по нему был сделан аудиоспектакль, выпущенный на пластинке. Кроме того, в начале 1990-х был записан аудиоспектакль «Иохим Лис, ученик Шерлока Холмса» (по сказке Ингмара Фьоля), также с участием Ливанова (выпущен на кассете в 1996 году).
** В 1990-е годы вместе с [[Соломин, Виталий Мефодьевич|Виталием Соломиным]] Василий Борисович снялся в цикле рекламных роликов торгующей представительскими автомобилями компании «Вико» (сценарии роликов придумали сами Ливанов и Соломин), затем Ливанов в образе Шерлока Холмса рекламировал печенье «Бартонс»&lt;ref&gt;{{YouTube|vYIZCLM68I0|Реклама печенья «Burton's» с В. Ливановым|logo=1}}&lt;/ref&gt; (цикл рекламных роликов), чай «Ристон»&lt;ref&gt;{{YouTube|JIbLKm7dIPc|Реклама чая «Riston» с В. Ливановым|logo=1}}&lt;/ref&gt; и [[В. Высоцкий и К°|чай «Высоцкий»]]&lt;ref&gt;{{YouTube|I6iO_QGbafY|Реклама чая «Высоцкий» с В. Ливановым|logo=1}}&lt;/ref&gt; (Wissotzky Tea) для русскоязычной телеаудитории Израиля.
** В 2000 году Игорь Масленников выпустил 13-серийный телесериал «[[Воспоминания о Шерлоке Холмсе]]», в который были включены эпизоды из оригинальной серии фильмов. В результате разбирательств между телеканалом «[[Первый канал|ОРТ]]» и «[[Медиа-Мост]]ом» готовый сериал был арестован и только трижды показан по Первому каналу в урезанном виде. Василий Ливанов, не участвовавший в этой работе, отзывался о ней негативно, считая, что сериалом была сбита значимость оригинальных фильмов&lt;ref&gt;''Мельман Д.'' [http://221b.ru/archive/arch-100.htm Злоключения Шерлока Холмса] {{Wayback|url=http://221b.ru/archive/arch-100.htm |date=20200527031253 }} // Московский комсомолец. — 2005. — 15 февраля.&lt;/ref&gt;.
** В январе 2009 года на российских телеэкранах появился рекламный ролик энергетического напитка «[[Red Bull (напиток)|Red Bull]]». Мультипликационный Шерлок Холмс из этого ролика говорит голосом Василия Ливанова&lt;ref&gt;{{YouTube|GOzQWsnqO3c|Рекламный ролик «Red Bull окрыляет», Шерлок Холмс — В. Ливанов|logo=1}}&lt;/ref&gt;.
** В начале XXI века Ливанов озвучил сыщика в русских локализациях нескольких компьютерных игр, а также в российской игре «Шерлок Холмс: Возвращение Мориарти». В последней доктора Ватсона озвучивал Виталий Соломин.
** В 2004 году Ливанов сыграл Шерлока Холмса в цикле из четырёх аудиоспектаклей, поставленных режиссёром Даниилом Дубшиным под эгидой издательского дома «Мир детства». На момент записи спектаклей Виталия Соломина уже не было в живых, и роль доктора Ватсона исполнил народный артист России [[Стеблов, Евгений Юрьевич|Евгений Стеблов]] (исполнитель роли доктора Мортимера в «Собаке Баскервилей»). Были записаны рассказы «Львиная грива», «Пёстрая лента», «Обряд дома Месгрейвов» и «Пять апельсиновых зёрнышек».
* 27 апреля 2007 года в Москве на [[Смоленская набережная|Смоленской набережной]] у стен [[Посольство Великобритании в России|посольства Великобритании]] открыли скульптурную композицию «[[Памятник Шерлоку Холмсу и доктору Ватсону|Шерлок Холмс и доктор Ватсон]]» (скульптор Андрей Орлов). Прототипом Шерлока Холмса послужил Василий Ливанов, а доктора Ватсона — Виталий Соломин&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.kp.ru/daily/23895/66683/|title=Ливанова и Соломина увековечили в бронзе|author=Бойко А.|date=2007-04-28|publisher=«[[Комсомольская правда]]» (kp.ru)|accessdate=2013-05-29|archiveurl=https://www.webcitation.org/6GzZazMVA?url=http://www.kp.ru/daily/23895/66683/|archivedate=2013-05-30|deadlink=no}}
&lt;/ref&gt;.
* В 2013 году на [[НТВ]] вышел документальный фильм-расследование «Глазами Шерлока Холмса. Литера „М“» с участием В. Ливанова в роли ведущего-рассказчика.

=== Коллекционные монеты Островов Кука ===
[[Файл:Монета Шерлок Холмс.jpg|thumb|260px|Василий Ливанов в образе [[Шерлок Холмс|Шерлока Холмса]] на новозеландской монете из мемориальной серии 2007 года, посвящённой циклу фильмов «[[Приключения Шерлока Холмса и доктора Ватсона (телесериал)|Приключения Шерлока Холмса и доктора Ватсона]]»]]
В 2007 году, в ознаменование 120-летия создания [[Дойл, Артур Конан|Артуром Конан Дойлом]] дебютной повести о Шерлоке Холмсе, частная компания «Новозеландский монетный двор» ({{lang-en|New Zealand Mint}}) выпустила мемориальную серию из четырёх монет в сувенирной коробке номиналом в два [[Доллар Островов Кука|доллара]] [[Острова Кука|Островов Кука]]. Монеты отчеканены из серебра 999-й пробы в количестве 8 тысяч экземпляров. Вес каждой монеты составляет 31,1 грамма (1 тройская унция). Чеканка — матово-глянцевая с цветной фотопечатью на поверхности.

На реверсе первой монеты изображён Шерлок Холмс (в исполнении Василия Ливанова) в [[Шляпа охотника за оленями|охотничьей войлочной шляпе]] и с [[Курительная трубка|трубкой]]. Остальные три монеты посвящены фильмам «[[Приключения Шерлока Холмса и доктора Ватсона: Сокровища Агры|Сокровища Агры]]», «[[Приключения Шерлока Холмса и доктора Ватсона: Собака Баскервилей|Собака Баскервилей]]» и «[[Приключения Шерлока Холмса и доктора Ватсона (фильм)|Смертельная схватка]]». На них, помимо Шерлока Холмса, изображены [[доктор Ватсон]] (в исполнении [[Соломин, Виталий Мефодьевич|Виталия Соломина]]), мисс Морстен (в исполнении [[Зинченко, Екатерина Григорьевна|Екатерины Зинченко]]), сэр Генри Баскервиль (в исполнении [[Михалков, Никита Сергеевич|Никиты Михалкова]]) и профессор Мориарти (в исполнении [[Евграфов, Виктор Иванович|Виктора Евграфова]]). Набор монет представлен в сувенирной коробке, выполненной в виде [[Хлопушка-нумератор|кинохлопушки]]. Часть тиража этих монет распространялась в филиалах «[[Сбербанк России|Сбербанка России]]»&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.ntv.ru/novosti/114311|title=Новозеландские доллары украсит «советский» Шерлок Холмс|date=2007-08-02|publisher=ntv.ru|accessdate=2013-05-29|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140822200931/http://www.ntv.ru/novosti/114311/|archivedate=2014-08-22|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;.

== Противоречия ==
В интервью журналистке [[Симонова-Страут, Ирина|Ирине Симоновой-Страут]] Ливанов заявил, что англичане считают фильм с его участием лучшим из фильмов о Холмсе, но при этом не назвав ни критиков, ни издание, в котором это мнение было опубликовано&lt;ref&gt;{{статья |автор= Irina I. Simonova Strout |заглавие= Seeing the Novel. Reading the Film. Unveiling Masculinity Englishness and Power Struggle in Arthur Conan Doyle's The Hound of the Baskervilles |ссылка= https://content.sciendo.com/view/journals/abcsj/23/1/article-p60.xml |язык= en |издание= American, British and Canadian Studies Journal |тип= |год= 2014 |месяц= |число= |том= 23 |номер= 1 |страницы= 60—76 |doi= |issn=}}&lt;/ref&gt;. Фильмы с участием Ливанова в роли Холмса упоминаются в «Справочнике Шерлока Холмса» ({{lang-en|Sherlock Holmes Handbook}}) [[Редмонд, Кристофер|Кристофера Редмонда]], где на с. 245 Ливанов указан как актёр, игравший Холмса в Советском Союзе в 1986 году, но далее сказано, что эти фильмы малоизвестны в англоязычных странах (хотя с 2009 года их можно приобрести на DVD с английскими субтитрами)&lt;ref&gt;{{публикация|автор= Christopher Redmond |заглавие= Sherlock Holmes Handbook, Second Edition |место= |издательство= Dundern Press |год= 2009 |pages= 245 |allpages= 336}}&lt;/ref&gt;. &lt;!-- Данное утверждение, однако, может быть опровергнуто тем фактом, что В. Б. Ливанов был награждён британским орденом. (При чём тут орден?) --&gt;

== Гражданская позиция ==
* Поддержал [[присоединение Крыма к Российской Федерации]].
* В 2015 году в интервью изданию «Аргументы и факты» назвал украинское общество «отравленным бандеровщиной»&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.aif.ru/society/people/1489568 |title=Василий Ливанов: «Враньё о России зашкаливает!» |access-date=2018-11-13 |archive-date=2016-04-21 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160421114356/http://www.aif.ru/society/people/1489568 |deadlink=no }}&lt;/ref&gt;.
* В январе 2017 года (за 1 год и 2 месяца до [[Президентские выборы в России (2018)|выборов 2018 года]]) публично обратился к [[Путин, Владимир Владимирович|Путину]] с просьбой и впредь оставаться президентом России и «даже не думать» уходить с этого поста&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://russian.rt.com/russia/news/353588-aktyor-livanov-posovetoval-putin |title=Актёр Ливанов посоветовал Путину «даже не думать» уходить с поста президента |access-date=2019-05-01 |archive-date=2019-05-01 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190501001404/https://russian.rt.com/russia/news/353588-aktyor-livanov-posovetoval-putin |deadlink=no }}&lt;/ref&gt;.
* В марте 2022 года в числе других деятелей российской культуры подписал письмо, выражающее поддержку решения [[Путин, Владимир Владимирович|Путина]] начать [[Вторжение России на Украину (2022)|вторжение России на Украину]]&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://regnum.ru/news/polit/3524646.html |title=Свыше 150 деятелей культуры поддержали президента и спецоперацию на Украине - ИА REGNUM&lt;!-- Заголовок добавлен ботом --&gt; |access-date=2022-03-10 |archive-date=2022-03-10 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220310212851/https://regnum.ru/news/polit/3524646.html |deadlink=no }}&lt;/ref&gt;.

== Фильмография ==

=== Актёр ===
* [[1958 год в кино|1959]] — [[Город на заре (телефильм)|Город на заре]] — ''эпизод''
* 1959 — [[Неотправленное письмо]] — ''геолог Андрей''
* [[1960 год в кино|1960]] — [[Воскресение (фильм, 1960)|Воскресение]] — ''народоволец Крыльцов''
* 1960 — [[Слепой музыкант (фильм)|Слепой музыкант]] — ''Пётр Попельский''
* [[1961 год в кино|1961]] — [[Две жизни (фильм, 1961)|Две жизни]] — ''студент''
* [[1962 год в кино|1962]] — [[Коллеги (фильм)|Коллеги]] — ''Саша Зеленин''
* 1962 — [[Суд сумасшедших]] — ''профессор Вернер''
* [[1963 год в кино|1963]] — [[Синяя тетрадь (фильм)|Синяя тетрадь]] — ''[[Дзержинский, Феликс Эдмундович|Феликс Дзержинский]]''
* 1963 — [[Большие и маленькие]] — ''учитель Сергей Сергеевич''
* [[1964 год в кино|1964]] — [[Возвращение Вероники (фильм)|Возвращение Вероники]] — ''Вадим''
* [[1965 год в кино|1965]] — [[Год как жизнь]] — ''поэт Георг Веерт''
* 1965 — [[Зелёный огонёк]] — ''пассажир такси хирург Коржиков''
* [[1966 год в кино|1966]] — [[Путешествие (фильм, 1966)|Путешествие]] — ''журналист Гена'' (новелла «Папа, сложи!»)
* [[1967 год в кино|1967]] — [[Браслет-2]] — ''наездник Африкан Савин''
* [[1968 год в кино|1968]] — [[Мне было девятнадцать]] — ''военный переводчик Вадим Гейман''
* [[1970 год в кино|1970]] — [[Ватерлоо (фильм)|Ватерлоо]] — ''офицер из свиты Веллингтона''
* [[1972 год в кино|1972]] — [[Игрок (фильм, СССР, 1972)|Игрок]] — ''Де Грие''
* [[1975 год в кино|1975]] — [[Звезда пленительного счастья]] — ''император [[Николай I]]''
* [[1976 год в кино|1976]] — [[Жизнь и смерть Фердинанда Люса]] — ''доктор Пейн''
* [[1978 год в кино|1978]] — [[Степь (фильм)|Степь]] — ''Казимир Михайлович''
* 1978 — [[Ярославна, королева Франции]] — ''рыцарь Бенедиктус''
* [[1979 год в кино|1979]] — [[Шерлок Холмс и доктор Ватсон]] — ''[[Шерлок Холмс]]''
* [[1980 год в кино|1980]] — [[Приключения Шерлока Холмса и доктора Ватсона (фильм)|Приключения Шерлока Холмса и доктора Ватсона]] — ''[[Шерлок Холмс]]''
* [[1981 год в кино|1981]] — [[Приключения Шерлока Холмса и доктора Ватсона: Собака Баскервилей]] — ''[[Шерлок Холмс]]''
* [[1982 год в кино|1982]] — [[Кто стучится в дверь ко мне? (фильм, 1982)|Кто стучится в дверь ко мне?]] — ''Виктор''
* [[1983 год в кино|1983]] — [[Приключения Шерлока Холмса и доктора Ватсона: Сокровища Агры]] — ''[[Шерлок Холмс]]''
* 1983 — [[Лунная радуга (фильм)|Лунная радуга]] — ''Гэлбрайт''
* [[1986 год в кино|1986]] — [[Приключения Шерлока Холмса и доктора Ватсона: Двадцатый век начинается]] — ''[[Шерлок Холмс]]''
* [[1987 год в кино|1987]] — [[Необыкновенные приключения Карика и Вали (фильм)|Необыкновенные приключения Карика и Вали]] — ''профессор Енотов''
* [[1988 год в кино|1988]] — [[Любовь к ближнему (фильм)|Любовь к ближнему]] — ''Некто'' (новелла «Монумент»)
* [[1992 год в кино|1992]] — [[Он своё получит (фильм)|Он своё получит]] — ''Делани''
* [[1994 год в кино|1994]] — [[Охота (фильм, 1994)|Охота]]
* [[1997 год в кино|1997]] — [[Дон Кихот возвращается]] — ''[[Дон Кихот]]''
* [[2004 год в кино|2004]] — [[Сыщики (телесериал)|Сыщики 3]] — ''профессор'' (сезон 3, серия 5 «Операция под наркозом»; озвучен другим актёром)
* [[2005 год в кино|2005]] — [[Мастер и Маргарита (телесериал)|Мастер и Маргарита]] — ''профессор Александр Николаевич Стравинский''
* [[2006 год в кино|2006]] — [[Мужской сезон: Бархатная революция]] — ''Сан Саныч Шувалов, ветеран госбезопасности''
* [[2008 год в кино|2008]] — [[Медвежья охота (фильм)|Медвежья охота]] — ''Сергей Кириллович Корсаков, советник по международным отношениям''

=== Озвучивание мультфильмов ===
* {{в кино|1966}} — [[Самый, самый, самый, самый]] — ''крокодилица'' (в титрах не указан)
* {{в кино|1968}} — [[Кот в сапогах (мультфильм, 1968)|Кот в сапогах]] — ''младший сын мельника''
* {{в кино|1968}} — [[Малыш и Карлсон]] — ''Карлсон / отец Малыша''
* {{в кино|1969}} — [[Сказка про Колобок]] — ''Медведь''
* 1969 — [[Крокодил Гена (мультфильм)|Крокодил Гена]] — ''крокодил Гена / сторож зоопарка''
* {{в кино|1970}} — [[Карлсон вернулся]] — ''Карлсон / отец Малыша / телеведущий''
* 1970 — [[Синяя птица (мультфильм)|Синяя птица]] — ''Пёс / шахтёр / Хлеб''
* 1970 — [[Обезьяна с острова Саругасима]] — ''Черепаха''
* 1970 — [[Весёлая карусель]] № 2. [[Небылицы (мультфильм)|Небылицы]] — ''читает текст'' (вместе с [[Баранов, Александр Андреевич (актёр)|А. Барановым]])
* 1970 — [[Фитиль (киножурнал)|Фитиль № 100: «Безответственный ответственный»]] — ''подчинённый''
* {{в кино|1971}} — Как мы весну делали — ''ворона''
* 1971 — [[Чебурашка (мультфильм)|Чебурашка]] — ''крокодил Гена''
* 1971 — [[Рассказы старого моряка. Необитаемый остров]] — ''капитан корабля «Чёрный Спрут»''
* {{в кино|1972}} — [[Рассказы старого моряка. Антарктида]] — ''[[Кук, Джеймс|Джеймс Кук]]''
* 1972 — [[Заветная мечта (мультфильм)|Заветная мечта]] — ''маленький Ослик''
* {{в кино|1973}} — [[Айболит и Бармалей (мультфильм)|Айболит и Бармалей]] — ''Бармалей / долговязый разбойник''
* 1973 — [[Сокровища затонувших кораблей]] — ''профессор Карпов''
* 1973 — [[Мы с Джеком]] — ''пёс Джек''
* 1973 — [[Спасибо (мультфильм)|Спасибо]] — ''рабочий'' (в титрах не указан)
* 1973 — [[Немухинские музыканты (мультфильм)|Немухинские музыканты]] — ''леший Тимофей Пантелеич'' (в титрах не указан)
* {{в кино|1974}} — [[Шапокляк (мультфильм)|Шапокляк]] — ''крокодил Гена''
* {{в кино|1975}} — [[Наследство волшебника Бахрама]] — ''Зильзиля''
* {{в кино|1976}}—{{в кино|1982}} — [[Котёнок по имени Гав]] — ''чёрный кот''
* 1976 — [[38 попугаев]] — ''Удав''
* {{в кино|1977}} — [[Жихарка (мультфильм, 1977)|Жихарка]] — ''[[Баба-яга]]''
* 1977 — [[Весёлая карусель]] № 9. [[За щелчок]] — ''Медведь-врач'' (в титрах не указан)
* 1977 — [[38 попугаев|Бабушка удава]] — ''Удав''
* 1977 — [[38 попугаев|Как лечить удава]] — ''Удав''
* 1977 — [[Как Маша поссорилась с подушкой]] — ''текст от автора''
* 1977 — [[Бравый инспектор Мамочкин]] — ''недисциплинированный водитель''
* 1977 — [[38 попугаев|Куда идёт слонёнок]] — ''Удав''
* {{в кино|1978}} — [[38 попугаев|А вдруг получится!]] — ''Удав''
* 1978 — [[38 попугаев|Привет мартышке]] — ''Удав''
* 1978 — [[Подарок для самого слабого]] — ''Волк''
* 1978 — [[Маша больше не лентяйка]] — ''кукушка / шофёр''
* {{в кино|1979}} — [[38 попугаев|Завтра будет завтра]] — ''Удав''
* 1979 — [[38 попугаев|Зарядка для хвоста]] — ''Удав''
* 1979 — [[Дядюшка Ау]] (3 серии) — ''Дядюшка Ау''
* 1979 — [[Маша и волшебное варенье]] — ''текст от автора''
* 1979 — [[Новый Аладдин]] — ''колдун-магрибинец''
* 1979 — [[Последние волшебники]] — ''бывший злой волшебник Иванович''
* {{в кино|1980}} — [[Возвращение (мультфильм)|Возвращение]] — ''дед космонавта''
* {{в кино|1981}} — [[Пёс в сапогах]] — ''английский пёс-сыщик'' (аллюзия на Шерлока Холмса)
* 1981 — [[Халиф-аист (мультфильм)|Халиф-аист]] — ''главный злой колдун''
* 1981 — [[Тайна третьей планеты]] — ''[[Громозека]]''
* {{в кино|1982}} — [[Динозаврик]] — ''Мурлокотам''
* 1982 — [[Превращение (мультфильм)|Превращение]] — ''текст от автора''
* {{в кино|1983}} — [[Чебурашка идёт в школу]] — ''крокодил Гена''
* {{в кино|1985}} — [[Мы с Шерлоком Холмсом]] — ''Шерлок Холмс''
* 1985 — [[38 попугаев|Великое закрытие]] — ''Удав''
* 1985 — [[Контракт (мультфильм)|Контракт]] — ''менеджер торговой фирмы''
* 1985 — [[Миссис Уксус и мистер Уксус]] — ''Волк''
* {{в кино|1986}} — [[Как потерять вес]] — ''Аптекарь-рассказчик''
* {{в кино|1987}} — [[Богатырская каша]] — ''Гриф''
* {{в кино|1988}} — [[Мы идём искать]] — ''бродячий Пёс''
* 1988 — [[Перевал (мультфильм)|Перевал]] — ''Борис / Старый''
* {{в кино|1989}} — [[Фитиль (киножурнал)|Фитиль № 323: «Человек ниоткуда»]] — ''Снежный человек''
* 1989 — [[Счастливый старт]] — ''полковник Еллоу''
* 1989 — [[Агент уходит в океан]] — ''полковник Еллоу / командир Моржов''
* 1989 — [[В объятиях русской разведки]] — ''командир Моржов''
* 1989 — [[Микко — сын Павловой]] — ''командир Моржов''
* 1989 — [[Озеро на дне моря]] — ''полковник Еллоу / командир Моржов''
* {{в кино|1991}} — [[Подводные береты]] — ''полковник Еллоу / командир Моржов''
* 1991 — [[38 попугаев|Ненаглядное пособие]] — ''Удав''
* 1991 — Без расчёту жить — себя погубить — ''текст от автора'' (в титрах не указан)
* {{в кино|1993}} — [[Пряник (мультфильм)|Пряник]] — ''Волк''
* {{в кино|2003}} — [[Путешествие Пети Гречкина от альфы до омеги]]
* {{в кино|2010}} — [[Секрет матрёшки]]
* {{в кино|2013}} — [[Мышкины истории]]

=== Озвучивание кинофильмов ===
* {{в кино|1976}} — [[Деревня Утка]] — ''профессор'' (озвучивает актёра Вадима Александрова)
* {{в кино|1987}} — [[Друг (фильм)|Друг]] — ''Друг, пёс породы ньюфаундленд'' (озвучивает ньюфаундленда Ютгая)
* {{в кино|2008}} — [[Золушка 4×4. Всё начинается с желаний]] — ''Крот''

=== Озвучивание компьютерных игр ===
* [[2000 год в компьютерных играх|2000]] — Шерлок Холмс: Возвращение Мориарти — ''Шерлок Холмс''&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://buka.ru/cgi-bin/show.pl?id=134 |title=Игра «Шерлок Холмс: Возвращение Мориарти» |access-date=2019-04-29 |archive-date=2019-08-01 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190801094642/http://buka.ru/cgi-bin/show.pl?id=134 |deadlink=no }}&lt;/ref&gt;
* [[2004 год в компьютерных играх|2004]] — [[Шерлок Холмс: Загадка серебряной серёжки]] — ''Шерлок Холмс''&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://www.nd.ru/catalog/products/266285/ |title=Игра «Шерлок Холмс: Загадка серебряной серёжки» |access-date=2019-04-29 |archive-date=2017-09-10 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170910014238/http://www.nd.ru/catalog/products/266285/ |deadlink=no }}&lt;/ref&gt;
* [[2005 год в компьютерных играх|2005]] — Карлсон, который живёт на крыше — ''Карлсон''&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://www.softclub.ru/games/pc/19803-karlson-kotoryj-zhivet-na-kryshe |title=Игра «Карлсон, который живёт на крыше» |access-date=2019-04-29 |archive-date=2018-11-01 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181101175737/http://www.softclub.ru/games/pc/19803-karlson-kotoryj-zhivet-na-kryshe |deadlink=no }}&lt;/ref&gt;
* [[2008 год в играх|2008]] — [[Adventures of Sherlock Holmes: The Mystery of the Persian Carpet|Шерлок Холмс: Тайна персидского ковра]] — ''Шерлок Холмс''

=== Продюсер ===
* {{в кино|1997}} — [[Дон Кихот возвращается]]
* {{в кино|2019}} — [[Медный всадник России]]

=== Режиссёр фильмов ===
* {{в кино|1997}} — [[Дон Кихот возвращается]]
* {{в кино|2019}} — [[Медный всадник России]]

=== Режиссёр мультипликации ===
* {{в кино|1966}} — [[Самый, самый, самый, самый]]
* {{в кино|1970}} — [[Синяя птица (мультфильм)|Синяя птица]]
* {{в кино|1972}} — [[Фаэтон — сын Солнца (мультфильм)|Великие тайны вселенной (Фаэтон — сын Солнца)]]
* {{в кино|1973}} — [[По следам бременских музыкантов]]

=== Сценарист ===
* {{в кино|1966}} — [[Самый, самый, самый, самый]]
* 1966 — [[Жу-жу-жу]]
* {{в кино|1969}} — [[Бременские музыканты (мультфильм)|Бременские музыканты]] - совместно с [[Энтин, Юрий Сергеевич|Юрием Энтином]]
* 1969 — [[Дед Мороз и лето]]
* {{в кино|1970}} — [[Синяя птица (мультфильм)|Синяя птица]]
* {{в кино|1971}} — [[Старая игрушка]]
* {{в кино|1972}} — [[Фаэтон — сын Солнца (мультфильм)|Великие тайны вселенной (Фаэтон — сын Солнца)]] — совместно с В. Анкором
* {{в кино|1973}} — [[Паучок Ананси и волшебная палочка]]
* 1973 — [[По следам бременских музыкантов]] - совместно с Юрием Энтином
* {{в кино|1976}} — [[Зеркало времени (мультфильм)|Зеркало времени]] — совместно с В. Анкором
* {{в кино|1978}} — [[Талант и поклонники]]
* {{в кино|1979}} — [[Маша и волшебное варенье]]
* {{в кино|1997}} — [[Дон Кихот возвращается]]
* {{в кино|2000}} — [[Новые бременские]] - совместно с Юрием Энтином
* {{в кино|2019}} — [[Медный всадник России]]

=== Телевидение ===
* {{в кино|2003}} — [[Форт Боярд (русская версия)|Форт Боярд]] — ''Пират Фура''

== Документальные фильмы и телепередачи ==
* «Василий Ливанов. ''„В жизни я не Шерлок Холмс“''» («[[Первый канал (Россия)|Первый канал]]», 2010)&lt;ref&gt;{{cite web |author= |url=https://www.1tv.com/announce/16047 |title=«Василий Ливанов. В жизни я не Шерлок Холмс». Документальный фильм |lang=ru |website=www.1tv.com |publisher=[[Первый канал (Россия)|Первый канал]] |date=2010-07-24 |access-date=2021-10-02 |archive-date=2021-10-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20211002000052/https://www.1tv.com/announce/16047 |deadlink=no }}&lt;/ref&gt;
* «Василий Ливанов. ''„Я умею держать удар“''» («[[ТВ Центр]]», 2015)&lt;ref&gt;{{cite web |author= |url=https://www.tvc.ru/channel/brand/id/2453 |title=«Василий Ливанов. Я умею держать удар». Документальный фильм |lang=ru |website=www.tvc.ru |publisher=[[ТВ Центр]] |date=2015 |access-date=2021-10-02 |archive-date=2021-10-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20211002000037/https://www.tvc.ru/channel/brand/id/2453 |deadlink=no }}&lt;/ref&gt;
* «Василий Ливанов. ''„Кавалер и джентльмен“''» («Первый канал», 2015)&lt;ref&gt;{{cite web |author= |url=https://www.1tv.ru/doc/pro-zhizn-zamechatelnyh-lyudey/vasiliy-livanov-kavaler-i-dzhentlmen |title=«Василий Ливанов. Кавалер и джентльмен». Документальный фильм |lang=ru |website=www.1tv.ru |publisher=[[Первый канал (Россия)|Первый канал]] |date=2015-07-18 |access-date=2021-10-02 |archive-date=2021-10-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20211002000030/https://www.1tv.ru/doc/pro-zhizn-zamechatelnyh-lyudey/vasiliy-livanov-kavaler-i-dzhentlmen |deadlink=no }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |author= |url=https://www.1tv.com/announce/14356 |title=«Василий Ливанов. Кавалер и джентльмен». Документальный фильм |lang=ru |website=www.1tv.com |publisher=[[Первый канал (Россия)|Первый канал]] |date=2015 |access-date=2021-10-02 |archive-date=2021-10-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20211002000102/https://www.1tv.com/announce/14356 |deadlink=no }}&lt;/ref&gt;
* ''«Шерлок Холмс и доктор Ватсон»: история советской Бейкер-стрит'' («[[Мир (телерадиокомпания)|Мир]]», 2020)&lt;ref&gt;{{cite web |author= |url=http://mirtv.ru/video/66272/ |title=«Шерлок Холмс и доктор Ватсон»: история советской Бейкер-стрит. Телепередача |lang=ru |website=mirtv.ru |publisher=[[Мир (телерадиокомпания)|Мир]] |date=2010-07-24 |access-date=2021-10-02 |archive-date=2021-10-21 |archive-url=https://web.archive.org/web/20211021000027/http://mirtv.ru/video/66272/ |deadlink=no }}&lt;/ref&gt;
* «''Шерлок Холмс и доктор Ватсон вместе навсегда''» («Первый канал», 2021)&lt;ref&gt;{{cite web |author= |url=https://www.1tv.com/announce/17037 |title=«Шерлок Холмс и доктор Ватсон вместе навсегда». Документальный фильм |lang=ru |website=www.1tv.com |publisher=[[Первый канал (Россия)|Первый канал]] |date=2021 |access-date=2021-10-02 |archive-date=2021-10-21 |archive-url=https://web.archive.org/web/20211021000036/https://www.1tv.com/announce/17037 |deadlink=no }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |author= |url=https://www.1tv.ru/doc/pro-kino-i-teatr/sherlok-holms-i-doktor-vatson-vmeste-navsegda-dokumentalnyy-film |title=«Шерлок Холмс и доктор Ватсон вместе навсегда». Документальный фильм |lang=ru |website=www.1tv.ru |publisher=[[Первый канал (Россия)|Первый канал]] |date=2021-07-26 |access-date=2021-10-02 |archive-date=2021-10-21 |archive-url=https://web.archive.org/web/20211021000026/https://www.1tv.ru/doc/pro-kino-i-teatr/sherlok-holms-i-doktor-vatson-vmeste-navsegda-dokumentalnyy-film |deadlink=no }}&lt;/ref&gt;

== Литературное творчество ==
Кроме сценариев и пьес, Василий Ливанов является автором повестей, рассказов, эссе, воспоминаний о выдающихся деятелях культуры. Сказание о скифах «Агния, дочь Агнии» (1976), повести «Мой любимый клоун»&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://booksonline.com.ua/view.php?book=61417&amp;page=12 |title=Повесть «Мой любимый клоун» |access-date=2017-08-14 |archive-date=2017-08-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170815030233/http://booksonline.com.ua/view.php?book=61417&amp;page=12 |deadlink=no }}&lt;/ref&gt; (1979), «Ночная „Стрела“» (1980), «Богатство военного атташе» (1984) впервые были опубликованы в журнале «[[Юность (журнал)|Юность]]». В 1985 году выпущен сборник прозы В. Б. Ливанова «Легенда и быль» (издательство «[[Советский писатель]]»). В журнале «[[Нева (журнал)|Нева]]» (1989, № 4) была опубликована юмористическая повесть «Иван, себя не помнящий». В последние десятилетия неоднократно издавались сборники его произведений различных жанров, вышли в свет трёхтомное (2005) и двухтомное (2010) собрания сочинений.

По мотивам повести «Мой любимый клоун» снят [[Мой любимый клоун (фильм)|одноимённый фильм]]. По сказке В. Ливанова поставлен короткометражный мультфильм «[[Кролик с капустного огорода (мультфильм)|Кролик с капустного огорода]]» («[[Союзмультфильм]]», [[2006 год в кино|2006]]). В 2009 году по повести В. Ливанова «Богатство военного атташе» был снят кинофильм «[[Кромовъ]]», но из-за разногласий с продюсерами Ливанов потребовал исключить свою фамилию из титров.


== 1 ==


'''1986'''
* [[Двойник (фильм, 1986)|Двойник]] / ''Dubultnieks'' — [[Ռիխարդ Պիկս]]
* [[В заросшую канаву легко падать]] / ''Aizaugušā grāvī viegli krist'' — Յանիս Ստրեյչ
* [[Коронный номер (фильм)|Коронный номер]] / ''Kroņa numurs'' — [[Իմանտս Կրենբերգս]]
* [[Объезд (фильм, 1986)|Объезд]] / ''Apbraucamais ceļš'' — [[Էրիկ Լացիս]]
* [[Последний репортаж]] / ''Pēdējā reportāža'' — [[Ձիդրա Ռիտենբերգա]]
* [[Он, она и дети]] / ''Viņš, viņa un bērni'' — Олег Розенбергс и [[Օլգերտ Դունկերս]]
* [[Свечка, яркая как солнце]] / ''Saulessvece'' — [[Լուցիա Լոչմելե]]
* [[Страх (фильм, 1986)|Страх]] / ''Bailes'' — [[Գունար Ցիլինսկի]]

'''1987'''
* [[Человек свиты (фильм)|Человек свиты]] / ''Svītas cilvēks'' — [[Розенбергс, Андрис|Андрис Розенберг]]
* [[Фотография с женщиной и диким кабаном]] / ''Fotogrāfija ar sievieti un mežakuili'' — [[Արվիդս Կրիևս]]
* [[Если мы всё это перенесём]] / ''Ja mēs to visu pārcietīsim'' — [[Ռոլանդ Կալնինշ]]
* [[Стечение обстоятельств (фильм)|Стечение обстоятельств]] / ''Apstākļu sakritība'' — [[Վիյա Բեյներտե (Ռամանե)]]
* [[Этот странный свет (фильм)|Этот странный лунный свет]] / ''Dīvainā mēnessgaisma'' — [[Цилинский, Гунар Альфредович|Гунар Цилинский]]
* [[Айя (фильм)|Айя]] / ''Aija'' — [[Վարիս Բրասլա]]
* [[Легко ли быть молодым? (фильм, 1986)|Легко ли быть молодым?]] / ''Vai viegli but jaunam?''— [[Подниекс, Юрис|Юрис Подниекс]]
'''1988'''
* [[Виктория (фильм)|Виктория]] / ''Viktorija'' — [[Օլգերտ Դունկերս]]
* [[Всё нормально (фильм)|Всё нормально]] / ''Viss kārtībā'' — [[Олег Розенбергс]]
* [[Поворот сюжета (фильм)|Поворот сюжета]] / ''Sižeta pagrieziens'' — [[Պետերիս Կռիլովս]]
* [[Мель (фильм)|Мель]] / ''Sēklis'' — [[Էրիկ Լացիս]]
* [[Гадание на бараньей лопатке]] / ''Zīlēšana uz jēra lāpstiņas'' — [[Ադա Ներետնիեցե]]
* [[О любви говорить не будем]] / ''Par mīlestību pašreiz nerunāsim'' — [[Վարիս Բրասլա]]
* [[Чужой (фильм, 1988, Рижская киностудия)|Чужой]] / ''Svešais'' — [[Լուցիա Լոչմելե]]
* [[Дом без выхода (фильм, 1988)|Дом без выхода]] / ''Māja bez izejas'' — [[Ձիդրա Ռիտենբերգա]]

'''1989'''
* [[Песнь, наводящая ужас]] / ''Carmen Horrendum'' — Յանիս Ստրեյչ
* [[Латыши? (фильм)|Латыши?]] / ''Latvieši?'' — [[Գենադի Զեմել]]
* [[Судьбинушка (фильм)|Судьбинушка]] / ''Dzīvīte'' — [[Фрейманис, Айварс|Айварс Фрейманис]]
* [[Семья Зитаров (фильм)|Семья Зитаров]] / ''Zītaru dzimta'' — [[Ալոիզ Բրենչ]]
* [[Дни человека (фильм)|Дни человека]] / ''Cilvēka dienas'' — J.Paškevičs
* [[Тапёр (фильм)|Тапёр]] / ''Tapers'' — [[Ռոլանդ Կալնինշ]]

'''1990'''
* [[Райский сад Евы]] / ''Ievas paradīzes dārzs'' — [[Արվիդս Կրիևս]]

=== 2000 ===
'''2000'''
* [[Мистерия старой управы]] / ''Vecās pagastmājas mistērija'' — [[Стрейч, Янис|Янис Стрейч]]

== Спор об авторских правах ==
В [[2007 год]]у на рассмотрении Кабинета министров находился отклонённый позднее законопроект, согласно которому 125 фильмов Рижской киностудии должны были быть переданы на приватизацию.

С 2008 года киностудия начала самостоятельно распространять свои фильмы за пределами Латвии.

Видземский районный суд Риги 13 июня 2013 года признал имущественные авторские права Министерства культуры Латвии на ряд фильмов, снятых в советское время. Решение распространялось на 973 фильма, снятых на Рижской киностудии с 1 июня 1964 года по 14 мая 1993 года. Суд признал неотъемлемые личные и имущественные права создателей этих фильмов и постановил взыскать с Рижской киностудии 29 517 латов в пользу Министерства культуры.&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://regnum.ru/news/1696820.html |title=Президент и премьер-министр Латвии проигнорировали юбилей Рижской киностудии |access-date=2016-11-14 |archive-date=2016-11-14 |archive-url=https://web.archive.org/web/20161114233226/https://regnum.ru/news/1696820.html |deadlink=no }}&lt;/ref&gt;

Однако это решение было оспорено, и 31 января 2017 года Верховный суд Латвии отказал в имущественных авторских правах на 973 фильма Рижской киностудии, снятых в период с 1964 до 4 мая 1990 года, оставив тем самым без изменений решение Рижского окружного суда, ранее отклонившего иск. Суд указал, что спорные авторские права юридических лиц прекратили действие 15 мая 1993 года, когда в Латвийской Республике вступил в силу закон «Об авторском праве и смежных правах», а после этого законодатель не принял нормативных актов, которые обеспечили бы дальнейшее закрепление этих прав за юридическими лицами. Поэтому на них не могут претендовать ни Рижская киностудия, ни государство&lt;ref&gt;{{Cite news|title=Верховный суд: созданные в советское время фильмы Латвии не принадлежат, Mixnews.lv|url=http://www.mixnews.lv/ru/society/news/216181_verxovnyj-sud-sozdannye-v-sovetskoe-vremya-filmy-latvii-ne-prinadlezhat/|work=Mixnews.lv|accessdate=2017-04-02|language=ru|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170403015506/http://www.mixnews.lv/ru/society/news/216181_verxovnyj-sud-sozdannye-v-sovetskoe-vremya-filmy-latvii-ne-prinadlezhat/|archivedate=2017-04-03}}&lt;/ref&gt;.

== Организации, учреждения ==

=== Пятигорск ===
[[Файл:27 Провал. Ося.jpg|thumb|right|180px|Контактная скульптура, посвященная герою романа О. Бендеру у «Провала»&lt;ref name=&quot;Провал&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.stapravda.ru/20100316/pamyatnik_ostapu_benderu_vozle_provala_v_pyatigorske_slomali_van_43393.html|title=Покалечили Остапа|subtitle=Памятник Остапу Бендеру возле Провала в Пятигорске сломали вандалы|author=Брежицкая Е.|authorlink=|coauthors=|quote=|date=2010-03-16|format=|website=|publisher=Ставропольская правда|accessdate=2017-09-26|lang=|description=|deadlink=|archiveurl=https://web.archive.org/web/20100316/https:///|archivedate=2010-03-16}}&lt;/ref&gt;]]
В июне 1927 года соавторы путешествовали по [[Кавказ]]у и [[Крым]]у. На курорте, где «всё было чисто и умыто», Ильф сделал запись: «На празднике жизни в [[Пятигорск]]е мы чувствовали себя совершенно чужими», — в романе эту фразу в несколько изменённом виде произносит Бендер. Глава «Вид на малахитовую лужу» даёт представление о летней мужской моде, основные атрибуты которой (белые брюки, недорогие рубашки «апаш», лёгкие сандалии) часто воспроизводились в газетно-журнальных публикациях, популяризирующих «советскую романтику туристических маршрутов» того времени{{sfn|Щеглов|2009|с=298}}. К примеру, поэт [[Жаров, Александр Алексеевич|Александр Жаров]] после одной из поездок подготовил очерк для журнала «Тридцать дней», в котором рассказал, что на юге отдыхающие носят «одинаковые белые санаторные брюки и [[Толстовка (рубашка)|толстовки]], белые колпаки, сандалии с одной подмёткой, именуемые „христосиками“»&lt;ref&gt;{{статья |автор=[[Жаров, Александр Алексеевич|Жаров А. А.]]  |заглавие= Под солнцем юга|оригинал= |ссылка= |автор издания= |издание=Тридцать дней |тип= |место= |издательство= |год=1927 |выпуск= |том= |номер=6 |страницы= |isbn= |issn= |doi= |bibcode= |arxiv= |pmid= |язык= |ref= |archiveurl= |archivedate=}}&lt;/ref&gt;.
В Пятигорске финансовые проблемы вынуждают Остапа прибегнуть к очередной махинации: приобретя на последние деньги квитанционную книжку, великий комбинатор отправляется к [[Провал (озеро, Пятигорск)|Провалу]]. Рассуждения великого комбинатора о том, что бесплатный вход в местную достопримечательность — это «позорное пятно на репутации города», являются имитацией шаблонных текстов, присущих высмеиваемым в прессе лозунгам — таким, как «Смыть с себя позорное пятно, догнать и перегнать выполнение плана» («Огонёк», 1930, 20 ноября). Элемент пародии замечен и в стремлении героя разделить туристов на группы: предлагая скидку студентам и увеличивая стоимость билетов для тех, кто не состоит в [[Профессиональный союз|профсоюзе]], Бендер демонстрирует механизм развития советской системы «иерархий и привилегий» {{sfn|Щеглов|2009|с=300}}.

По мнению исследователей, упоминаемая в романе «тень [[Лермонтов, Михаил Юрьевич|Лермонтова]]», витающая даже в буфете, — это отголосок актуальной для конца 1920-х годов темы искусственно создаваемых исторических объектов, к которой нередко обращались фельетонисты. Так, в огоньковском очерке Д. Маллори (Бориса Флита) рассказывалось, что по дороге в [[Кисловодск]] пассажирам показали «не меньше шести „могил“ Лермонтова»&lt;ref&gt;{{статья |автор=Маллори Д. |заглавие=Из вагонного окна |оригинал= |ссылка= |автор издания= |издание=Огонёк |тип= |место= |издательство= |год=1928 |выпуск= |том= |номер=12 августа |страницы= |isbn= |issn= |doi= |bibcode= |arxiv= |pmid= |язык= |ref= |archiveurl= |archivedate=}}&lt;/ref&gt;; на страницах журнала «Бузотёр» сообщалось о курортном администраторе, обещавшем «открыть шесть заново отремонтированных гротов [[Пушкин, Александр Сергеевич|Пушкина]]»&lt;ref&gt;{{статья |автор=Свэн И. |заглавие=Лёгкий хлеб |оригинал= |ссылка= |автор издания= |издание=Бузотёр |тип= |место= |издательство= |год=1927 |выпуск= |том= |номер=12 |страницы= |isbn= |issn= |doi= |bibcode= |arxiv= |pmid= |язык= |ref= |archiveurl= |archivedate=}}&lt;/ref&gt;{{sfn|Щеглов|2009|с=300—301}}.

https://docs.google.com/document/d/12iXEEV1aG5-iyDQW6NcmSDjA0iWMK1ADYkknT5b6xhs/edit?usp=sharing

=== Ялта ===
В Ялту Бендер и Воробьянинов отправляются после чтения газетной заметки, сообщающей об осенних гастролях театра Колумба в Крыму. В главе, повествующей о заключительном этапе их странствий, обыгрывание литературных мотивов соединено с описанием реальных происшествий. Так, сцена прибытия парохода «Пестель», встречаемого выстроившимися на набережной экипажами и праздной публикой, перекликается с эпизодом из чеховской «[[Дама с собачкой|Дамы с собачкой]]», когда Гуров и Анна Сергеевна сливаются с толпой, наблюдающей за пришедшим судном. В то же время рассказ о том, как найденный в театре стул внезапно проваливается сквозь пол, является откликом на достоверные события — речь идёт о «первом ударе большого [[Крымские землетрясения 1927 года|крымского землетрясения 1927 года]]»{{sfn|Щеглов|2009|с=315}}. Исследователи обращают внимание на фактическую неточность, допущенную соавторами: компаньоны перемещаются в Ялту в сентябре, тогда как первый шестибалльный толчок был зафиксирован 26 июня{{sfn|Одесский|1999|с=539}}. Утром концессионеры вскрывают стул, обнаруженный у входной двери неповреждённым, после чего раздаётся «третий удар»; предмет гамбсовского гарнитура исчезает в глубинах земли. Подобная развязка, по мнению Юрия Щеглова, связана с тем, что в историю с поиском сокровищ «подключаются мировые силы»{{sfn|Щеглов|2009|с=315}}.

{{начало цитаты}}Пародийно трактованная [[Экзистенциализм|экзистенциальная]] тематика довольно основательно вплетена в сюжет «Двенадцати стульев»… Эта вечная тема служит для иронического возвышения [[Тривиальность|тривиального]]. Вмешательство землетрясения в дела героев комментируется в духе оппозиции природы и цивилизации: «…пощажённый первым толчком землетрясения и развороченный людьми гамбсовский стул…»{{sfn|Щеглов|2009|с=48}}{{конец цитаты|источник=}}

== Маршрут отца Фёдора ==
Отец Фёдор, как и Ипполит Матвеевич, отправляется в дорогу из города N. В Старгороде их пути ненадолго пересекаются; затем Востриков, получив от архивариуса Коробейникова ордер на гарнитур генеральши Поповой, начинает поиски инженера Брунса — с этого момента конкуренты идут параллельными маршрутами. Исследователи отмечают, что если направление Бендера и Воробьянинова строится по схеме, заявленной в «Шести Наполеонах» Конан Дойла, то движение священника, пытающегося догнать Брунса в Ростове, Харькове, Баку, организовано по сценарию [[Маршак, Самуил Яковлевич|маршаковской]] «Почты»: героя этого стихотворения, непрерывно перемещающегося поэта [[Житков, Борис Степанович|Бориса Житкова]], ищут ленинградский, [[берлин]]ский, [[лондон]]ский, [[Бразилия|бразильский]] почтальоны{{sfn|Щеглов|2009|с=224}}.

Востриков находит Брунса на Зелёном Мысу в тот момент, когда инженер, сидя на дачной веранде, обращается к жене со словами «Мусик! Готов гусик?». Валентин Катаев в книге «Алмазный мой венец» писал, что в образе инженера представлен он сам&lt;ref&gt;{{книга |автор=Катаев В. П. |часть= |ссылка часть= |заглавие=Алмазный мой венец |оригинал= |ссылка= |викитека= |ответственный= |издание= |место=М. |издательство= Советский писатель|год=1981 |том= |страницы=166 |столбцы= |страниц= |серия= |isbn= |тираж= |ref= }}&lt;/ref&gt;. Фамилия, которую соавторы дали персонажу, была, вероятно, знакома им со времён юности — по утверждению поэта-сатирика [[Дон-Аминадо]], в одесской пивной Брунса, являвшейся в дореволюционные годы местом встреч творческой молодёжи, «подавали единственные в мире сосиски и настоящее [[мюнхен]]ское пиво»{{sfn|Щеглов|2009|с=304}}&lt;ref&gt;{{книга |автор=Скорино Л. И. |часть= |ссылка часть= |заглавие=Писатель и его время. О жизни и творчестве В. Катаева |оригинал= |ссылка= |викитека= |ответственный= |издание= |место=М. |издательство=Советский писатель |год=1965 |том= |страницы=38 |столбцы= |страниц= |серия= |isbn= |тираж= |ref= }}&lt;/ref&gt;.

Сцена, во время которой отец Фёдор падает перед инженером на колени, умоляя продать все двенадцать стульев, восходит к эпизоду из романа Достоевского «[[Идиот (роман)|Идиот]]»: по словам Юрия Щеглова, подобным же образом миллионер Афанасий Иванович Тоцкий пытался приобрести у старого купца Трепалова красные [[Камелия|камелии]] для провинциальной дамы Анфисы Алексеевны: «Я бух ему в ноги! Так-таки и растянулся!» Связь с Достоевским обнаруживается и во время погружения купленного за 200 рублей гарнитура в фургон — исследователи отмечают, что топор, вложенный Раскольниковым в петлю под пальто, сопоставим с топориком Вострикова, спрятанным за шнурком под полою{{sfn|Щеглов|2009|с=305}}. Разрубив на [[Батуми|батумском]] берегу все стулья, отец Фёдор оказывается вдали от родных мест без сокровищ и денег на обратную дорогу; теперь он уже «машинально продолжает странствие»&lt;ref&gt;{{статья|автор=Александра Ильф|заглавие=Муза дальних странствий|оригинал=|ссылка=http://www.odessitclub.org/publications/almanac/alm_54/alm_54-218-241.pdf|автор издания=|издание=Альманах «Дерибасовская — Ришельевская»|тип=|место=|издательство=|год=2013|выпуск=|том=|номер=54|страницы=240|isbn=|issn=|doi=|bibcode=|arxiv=|pmid=|язык=|ref=|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150924055045/http://www.odessitclub.org/publications/almanac/alm_54/alm_54-218-241.pdf|archivedate=2015-09-24}}&lt;/ref&gt;.

[[Файл:Kuindzhi Daryal pass 1890 1895.jpg|thumb|265px|«[[Дарьяльское ущелье. Лунная ночь]]» ''[[Архип Куинджи]]]]

Встреча конкурентов происходит в Дарьяльском ущелье, где Бендер предлагает Воробьянинову увековечить их пребывание у «Ворот Кавказа» наскальной надписью «Киса и Ося здесь были». По версии Одесского и Фельдмана, в придуманном Остапом варианте [[граффити]], с одной стороны, присутствует отсылка к стихотворению Владимира Маяковского «Канцелярские привычки» (''«Здесь были Соня и Ваня Хайлов. / Семейство ело и отдыхало»''), с другой — происходит обыгрывание некоторых фактов из биографии поэта: «Кисой Маяковский публично называл [[Брик, Лиля Юрьевна|Л. Ю. Брик]], а Осей — её мужа, [[Брик, Осип Максимович|О. М. Брика]], причём в июле 1927 года „Киса и Ося“ действительно были на Кавказе»{{sfn|Одесский|1999|с=537}}.

Появление отца Фёдора застаёт Ипполита Матвеевича врасплох; исследователи полагают, что наступление священника, сопровождаемое вопросом «Куда девал сокровища убиенной тобой тёщи?», сродни действиям [[Доктор Ватсон|доктора Ватсона]] в рассказе «[[Исчезновение леди Фрэнсис Карфэкс]]»: «Ильф и Петров нередко заимствовали из шерлокхолмсовского цикла не только отдельные детали, но и целые сюжеты»{{sfn|Щеглов|2009|с=308}}.

== Советский мир 1920-х годов ==

=== Общежитие имени Бертольда Шварца ===
В 1923 году, устроившись на работу в газету «Гудок», Ильф поселился в примыкающей к типографии комнате, вся обстановка которой состояла из матраца и стула; вместо стен, как писал впоследствии Евгений Петров, стояли три фанерные ширмы&lt;ref&gt;{{книга|автор=|часть=|ссылка часть=|заглавие=Воспоминания об И. Ильфе и Е. Петрове|оригинал=|ссылка=http://ilf-petrov.ru/books/item/f00/s00/z0000003/st002.shtml|викитека=|ответственный=Составители [[Мунблит, Георгий Николаевич|Мунблит Г. Н.]], Раскин А. И.|издание=|место=М.|издательство=Советский писатель|год=1963|том=|страницы=|столбцы=|страниц=|серия=|isbn=|тираж=|ref=|archiveurl=https://web.archive.org/web/20171208155213/http://ilf-petrov.ru/books/item/f00/s00/z0000003/st002.shtml|archivedate=2017-12-08}}&lt;/ref&gt;. Это помещение стало прототипом «пенала», в котором размещаются Коля и Лиза — обитатели общежития имени Бертольда Шварца{{sfn|Щеглов|2009|с=200}}. Дом, изначально предназначавшийся для проживания студентов-химиков, практически исчез с карты Москвы; столичное управление недвижимым имуществом исключило его из своих планов{{sfn|Щеглов|2009|с=197}}. Исследователи считают, что в описании загадочного здания присутствует мотив «затерянного мира», не тронутого социальными катаклизмами и не зависящего от чужой воли. Своим стремлением к автономному существованию общежитие напоминает жилище профессора Преображенского в [[Калабуховский дом|калабуховском доме]] («[[Собачье сердце]]») и занятую Воландом «[[Нехорошая квартира|нехорошую квартиру]]» на [[Большая Садовая улица (Москва)|Большой Садовой]], 302-бис («[[Мастер и Маргарита]]»){{sfn|Щеглов|2009|с=198}}.

В одну из глав, повествующих об общежитии, включён лирический этюд о значении матраца в жизни людей; писатели называют его «[[Альфа и Омега|альфой и омегой]] меблировки», «любовной базой», «отцом [[примус]]а». По мнению литературоведов, соавторы воспроизвели типичную особенность московского быта 1920-х годов, когда горожане воспринимали мягкое ложе как «основу своего счастья»{{sfn|Щеглов|2009|с=205}}. Как писали иностранные журналисты, в число повседневных картин советской столицы входили извозчики, доставляющие матрацы по адресам: «Русский человек готов спать на сколь угодно жёсткой постели, но когда он позволяет себе немного роскоши, то первым покупаемым предметом почти неизменно бывает пружинный матрац»&lt;ref&gt;{{книга |автор= Wicksteed A.|часть= |ссылка часть= |заглавие=Life Under the Soviets |оригинал= |ссылка= |викитека= |ответственный= |издание= |место=london |издательство=John lane the Bodley Head |год=1928 |том= |страницы=19 |столбцы= |страниц= |серия= |isbn= |тираж= |ref= }}&lt;/ref&gt;.

Современники соавторов оставили воспоминания о том, как перечень «счастливцев», сумевших приобрести матрац на Сухаревском рынке, пополнил Ильф. Согласно версии Семёна Гехта, в момент покупки Илья Арнольдович выглядел довольным и «даже гордым»&lt;ref&gt;{{книга|автор=|часть=|ссылка часть=|заглавие=Воспоминания об И. Ильфе и Е. Петрове|оригинал=|ссылка=http://ilf-petrov.ru/books/item/f00/s00/z0000003/st010.shtml|викитека=|ответственный=Составители [[Мунблит, Георгий Николаевич|Мунблит Г. Н.]], Раскин А. И.|издание=|место=М.|издательство=Советский писатель|год=1963|том=|страницы=|столбцы=|страниц=|серия=|isbn=|тираж=|ref=|archiveurl=https://web.archive.org/web/20171208155212/http://ilf-petrov.ru/books/item/f00/s00/z0000003/st010.shtml|archivedate=2017-12-08}}&lt;/ref&gt;. Иную трактовку событий представил сосед Ильфа по комнате — писатель Юрий Олеша: по его словам, негативное отношение гудковцев к перинам и диванам как символам мещанского уюта отражено в образах вдовы Ани Прокопович (роман «[[Зависть (роман Олеши)|Зависть]]») и [[Васисуалий Лоханкин|Васисуалия Лоханкина]] («Золотой телёнок»); единственным достойным элементом спальни они считали будильник{{sfn|Щеглов|2009|с=205}}.

=== Радио. Уличные громкоговорители ===
[[Файл:1939. Аллея у набережной. Центральный парк культуры и отдыха им. Горького, Москва.jpg|thumb|Москва. [[Центральный парк культуры и отдыха имени Горького (Москва)|Центральный парк культуры и отдыха им. Горького]]. 1939]]
Во время обеда во 2-м доме Старсобеса разговор старушек прерывается внезапно включившимся громкоговорителем, пытающимся сквозь шум и помехи донести до слушателей сведения об изобретении световой сигнализации на снегоочистителях. Вводя в повествование эпизод с радиотрансляцией, соавторы обозначают ещё одну из примет времени — речь идёт об активном внедрении в советский быт нового средства массовой информации. Радиотема, как отмечают исследователи, начала обретать актуальность со второй половины 1920-х годов; установка репродукторов на предприятиях, в учреждениях и на улицах носила фактически директивный характер. В программу радиопередач входили информационные сводки, агитационные материалы, переклички передовиков производства; культурная часть вещания включала лекции, выступления хоровых коллективов, концерты баянистов{{sfn|Щеглов|2009|с=134—135}}.

В рукописи «Двенадцати стульев» содержался эпизод об уличной трансляции оперы «[[Евгений Онегин (опера)|Евгений Онегин]]»: сначала находящийся рядом с трамвайной остановкой громкоговоритель оповестил слушателей о том, что «молодой помещик и поэт Ленский влюблён в дочь помещика Ольгу Ларину», затем послышалась настройка инструментов, зазвучало вступление. ''«Уже взвился занавес, и старуха Ларина, покорно глядя на палочку дирижера и напевая: „Привычка свыше нам дана“, колдовала над вареньем, а трамвай ещё никак не мог оторваться от штурмующей толпы»''. Как отмечал Юрий Щеглов, сцена в усадьбе Лариных «[[контрапункт]]ировала» с попытками пассажиров занять места в переполненном вагоне{{sfn|Одесский|1999|с=324}}. Из журнальной и последующих публикаций упоминания о передаче из [[Большой театр|Большого театра]] были исключены; в итоговой редакции (глава «В театре Колумба») сохранилась одна фраза: «У трамвайной остановки горячился громкоговоритель»{{sfn|Щеглов|2009|с=270}}.

=== Атрибуты быта. Услуги ===
Одним из примеров того, как в советском мире 1920-х годов осуществлялись «экономические искания», является предпринимательская деятельность отца Фёдора. В число его проектов входили собаководство (эпизод, повествующий о неудачной попытке Вострикова получить избранный приплод от купленной на Миусском рынке собаки Нерки, не вошёл в окончательный вариант романа{{sfn|Одесский|1999|с=41}}), изготовление мраморного стирочного мыла, разведение кроликов и организация домашних обедов. Современники Ильфа и Петрова вспоминали, что объявления о частных столовых и кухнях были в нэповские времена распространённым явлением; по словам сотрудника журнала «Огонёк» [[Миндлин, Эмилий Львович|Эмилия Миндлина]], такого рода услуги нередко предоставляли интеллигентные семьи, оказавшиеся в сложной финансовой ситуации: «Мы обыкновенно обедали в „средних“ домах, где за большим круглым столом прислуживала сама хозяйка и её молодые дочери»&lt;ref&gt;{{книга |автор=Миндлин Э. Л. |часть= |ссылка часть= |заглавие=Необыкновенные собеседники. Книга воспоминаний |оригинал= |ссылка= |викитека= |ответственный= |издание= |место=М. |издательство=Советский писатель |год=1966 |том= |страницы=249 |столбцы= |страниц= |серия= |isbn= |тираж= |ref= }}&lt;/ref&gt;. Кроме того, многие «старорежимные люди» сдавали комнаты или, подобно бывшей возлюбленной Воробьянинова Елене Станиславовне Боур, устраивали платные сеансы гадания{{sfn|Щеглов|2009|с=92, 94}}.

В момент встречи конкурентов в коридоре старгородской гостиницы «Сорбонна» Бендер обращается к отцу Фёдору со словами: «Старые вещи покупаем, новые крадём!». По свидетельству [[Утёсов, Леонид Осипович|Леонида Утёсова]], первая часть фразы, произнесённой великим комбинатором, была известна всем одесситам, а в послереволюционную пору и москвичам — так обозначали своё появление во дворах торговцы подержанными вещами, называемые старьёвщиками&lt;ref&gt;{{книга |автор=Утёсов Л. О. |часть= |ссылка часть= |заглавие= Спасибо, сердце!|оригинал= |ссылка= |викитека= |ответственный= |издание= |место=Ь. |издательство=Вагриус |год=1999 |том= |страницы=23 |столбцы= |страниц= |серия= |isbn= |тираж= |ref= }}&lt;/ref&gt;. Из их лексикона Остап «позаимствовал» и другую реплику, адресованную священнику: «Мне угодно продать вам старые брюки»{{sfn|Щеглов|2009|с=157}}.
[[Файл:1931. Извозчик на Стромынке.jpg|thumb|190px|left|Извозчик на [[Стромынка|Стромынке]]]]
При заселении в «Сорбонну», меблированный номер в которой стоит один рубль восемьдесят копеек, Бендер интересуется у служащего наличием «доисторических животных». [[Клопы]], как отмечают исследователи, были в 1920-х годах неразрешимой проблемой многих заштатных отелей{{sfn|Щеглов|2009|с=151}}. Так, журнал «[[Смехач (журнал)|Смехач]]» (1928, № 30) опубликовал специальный справочник для путешественников, в котором слово «гостиница» определялось как «место, которое кусается (из-за цен и клопов)»{{sfn|Щеглов|2009|с=152}}.

В конце 1920-х годов в городах, несмотря на появление трамваев и автомобилей, ещё оставалось немало извозчиков. Одному из них после посещения «Праги» Ипполит Матвеевич рассказывает про сокровища мадам Петуховой (подобный мотив присутствует и в повести Льва Толстого «[[Юность (повесть)|Юность]]», герой которой делится с кучером наёмного экипажа своими переживаниями{{sfn|Щеглов|2009|с=229}}); с другим на [[Театральная площадь (Москва)|Театральной площади]] сталкивается Остап. «Ватная спина» хозяина повозки, принявшая на себя удар великого комбинатора, является, как объясняют исследователи, «общим местом извозчичьей топики» — на неё обращали внимание многие литераторы, включая поэта [[Заболоцкий, Николай Алексеевич|Николая Заболоцкого]], написавшего: ''«Сидит извозчик, как на троне, / из ваты сделана броня»''{{sfn|Щеглов|2009|с=250}}.

=== Питание ===
В главу «Муза дальних странствий», рассказывающую о последовательном перемещении в Старгород сначала отца Фёдора, а затем — Воробьянинова, включена панорамная зарисовка о поведении путешественников в дороге. Фраза «Пассажир очень много ест» совпадает с наблюдениями современников Ильфа и Петрова — тема продуктового изобилия в поездах периодически попадала в сферу внимания журналистов: «Все пьют, обложившись продовольствием — огромными хлебами, огромным количеством ветчины, огромными колбасами, огромными сырами»&lt;ref&gt;{{статья |автор=Эгон Эрвин Киш |заглавие= Путешествие незнатного иностранца|оригинал= |ссылка= |автор издания= |издание=Тридцать дней |тип= |место= |издательство= |год=1927 |выпуск= |том= |номер=6 |страницы= |isbn= |issn= |doi= |bibcode= |arxiv= |pmid= |язык= |ref= |archiveurl= |archivedate=}}&lt;/ref&gt;. Постоянным героем путевых заметок 1920-х годов был пассажир, устремлявшийся во время стоянок к котлам с горячей водой: так, рассказывая о странствиях Вострикова, соавторы замечают, что «видели его на станции [[Попасная (станция)|Попасная]], [[Донецк]]их дорог. Бежал он по перрону с чайником кипятку»{{sfn|Щеглов|2009|с=222}}.

Ироничное отношение к вагонным яствам соседствовало в прессе с критикой в адрес тех, кто отличался «жадностью к мясу». Лозунг «Мясо — вредно», сочинённый Альхеном во 2-м доме Старсобеса, соответствовал идеологическим установкам того времени{{sfn|Щеглов|2009|с=133}}. К примеру, журнал «Московский пролетарий» писал в 1928 году: «Надо изжить вкоренившийся ложный взгляд на значение и роль мясных продуктов»&lt;ref&gt;{{статья |автор= |заглавие= На что жалуются отдыхающие|оригинал= |ссылка= |автор издания= |издание= Московский пролетарий|тип= |место= |издательство= |год=1928 |выпуск= |том= |номер= 30 июля|страницы= |isbn= |issn= |doi= |bibcode= |arxiv= |pmid= |язык= |ref= |archiveurl= |archivedate=}}&lt;/ref&gt;. Подобную фразу («Какая-нибудь свиная котлета отнимает у человека неделю жизни!») произносит в разговоре с Лизой и Коля Калачов; упоминаемые в диалоге мужа и жены монастырский борщ, фальшивый заяц и морковное жаркое входили, вероятно, в меню недорогих студенческих столовых{{sfn|Щеглов|2009|с=203}}. Название вегетарианского заведения «Не укради», в котором питаются супруги, — вымышленное{{sfn|Одесский|1999|с=492}}, однако оно соотносится с колоритными вывесками тех лет — так, в Москве существовали трактир «Дай взойду» и диетические столовые «Я никого не ем», «Примирись» и «Гигиена»{{sfn|Щеглов|2009|с=203}}. Название старгородского предприятия «Одесская бубличная артель „Московские баранки“» литературоведы Одесский и Фельдман объясняли так:
{{начало цитаты}}В 1920-е годы парадоксы подобного рода — вполне заурядное явление: на вывеске указывались место официальной регистрации фирмы и её название, иногда совпадавшее — полностью или частично — с наименованием основной продукции. К примеру, в [[Поволжье]] была широко известна «[[Саратов]]ская артель „Одесская халва“», а в Одессе — «Московская вегетарианская столовая», где подавались «московские горячие блины»{{sfn|Одесский|1999|с=478}}.{{конец цитаты|источник=}}

== Отзывы и рецензии ==
[[Файл:PetrovEP.jpg|thumb|170px|Евгений Петров]]
В книге воспоминаний о соавторах, изданной в 1963 году, было опубликовано письмо Евгения Петрова, адресованное писателю [[Беляев, Владимир Павлович|Владимиру Беляеву]]. В нём, в частности, упоминалось о «молчании критики», сопровождавшем авторов «Двенадцати стульев» «в течение всей десятилетней работы (первые пять лет — ни строчки)»&lt;ref&gt;{{книга|автор=|часть=|ссылка часть=|заглавие=Воспоминания об И. Ильфе и Е. Петрове|оригинал=|ссылка=http://ilf-petrov.ru/books/item/f00/s00/z0000003/st012.shtml|викитека=|ответственный=Составители [[Мунблит, Георгий Николаевич|Мунблит Г. Н.]], Раскин А. И.|издание=|место=М.|издательство=Советский писатель|год=1963|том=|страницы=|столбцы=|страниц=|серия=|isbn=|тираж=|ref=|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160304140138/http://ilf-petrov.ru/books/item/f00/s00/z0000003/st012.shtml|archivedate=2016-03-04}}&lt;/ref&gt;. Реплики на ту же тему исследователи нашли и в черновиках Евгения Петровича: ''«Первая рецензия в „Вечерке“. Потом рецензий вообще не было»''. Комментируя эти записи, Одесский и Фельдман предположили, что проскальзывающая в них досада была, возможно, связана с тем, что ни один из влиятельных литературно-художественных журналов конца 1920-х годов не отреагировал на выход романа Ильфа и Петрова. Тем не менее говорить о его полном игнорировании не следует, считают литературоведы&lt;ref name=&quot;ОФ&quot; /&gt;.

Первая рецензия появилась в газете «[[Вечерняя Москва]]» в начале сентября 1928 года. Автор публикации, некто Л. К., с одной стороны, признал, что «Двенадцать стульев» — произведение живое и динамичное, с другой — сообщил, что к ближе к финалу история с поисками сокровищ начинает утомлять: «Читателя преследует ощущение какой-то пустоты. Авторы прошли мимо действительной жизни — она в их наблюдениях не отобразилась, в художественный объектив попали только уходящие с жизненной сцены типы». В том же месяце в журнале «Книга и профсоюзы» вышла статья Г. Блока, давшего весьма жёсткую оценку «Двенадцати стульям»: он назвал сочинение двух небесталанных рассказчиков «милой игрушкой», насыщенной «юмористикой бульварного толка и литературщины, потрафляющей желудку обывателя», и пришёл к выводу, что в художественном отношении роман особой ценности не представляет{{sfn|Ильф|2001|с=31}}&lt;ref name=&quot;ОФ&quot; /&gt;.

[[Файл:Ilf I A.jpg|thumb|170px|Илья Ильф]]

После паузы, которую соавторы действительно могли принять за «негласный бойкот», газета «[[Правда (газета)|Правда]]» (1928, 2 декабря) напечатала тезисы из речи [[Бухарин, Николай Иванович|Бухарина]] на совещании рабочих и сельских корреспондентов. Николай Иванович тепло отозвался о произведении Ильфа и Петрова и назвал примерами подлинной сатиры главу о Никифоре Ляписе-Трубецком, один из лозунгов во 2-м доме Старсобеса, а также плакат, вывешенный в шахматной секции Васюков: «Дело помощи утопающим — дело рук самих утопающих»{{sfn|Ильф|2001|с=153}}. Затем достаточно резко — не в адрес соавторов, а по отношению к литературным критикам — выступил на страницах «[[Вечерний Киев (газета)|Вечернего Киева]]» [[Мандельштам, Осип Эмильевич|Осип Мандельштам]]:
{{начало цитаты}}Приведу совсем уж позорный и комический пример «незамечания» замечательной книги. Широчайшие слои сейчас буквально захлёбываются книгой молодых авторов Ильфа и Петрова… Единственным отзывом на этот брызжущий весельем [[памфлет]] были несколько слов, сказанные Бухариным… Бухарину книга Ильфа и Петрова для чего-то понадобилась, а рецензентам пока не нужна&lt;ref&gt;{{статья |автор= [[Мандельштам, Осип Эмильевич|Мандельштам О. Э.]]|заглавие=Веер герцогини |оригинал= |ссылка= |автор издания= |издание= [[Вечерний Киев (газета)|Вечерний Киев]]|тип= |место= |издательство= |год=1929 |выпуск= |том= |номер=25 января |страницы= |isbn= |issn= |doi= |bibcode= |arxiv= |pmid= |язык= |ref= |archiveurl= |archivedate=}}&lt;/ref&gt;.{{конец цитаты|источник=}}
Последним из резко отрицательных откликов конца 1920-х годов стала статья в журнале «Книга и революция» — его обозреватель назвал роман «серенькой посредственностью», в которой отсутствует «заряд глубокой ненависти к классовому врагу»&lt;ref name=&quot;ОФ&quot; /&gt;. Затем «Вечерняя Москва» провела опрос среди советских писателей о лучшем произведении 1928 года, и Юрий Олеша, выделив из общего списка «Двенадцать стульев», написал: «Я считаю, что такого романа… вообще у нас не было»{{sfn|Ильф|2001|с=30}}. Официальное признание к соавторам пришло в июне 1929 года, после выхода в «[[Литературная газета|Литературной газете]]» большой рецензии критика [[Тарасенков, Анатолий Кузьмич|Анатолия Тарасенкова]], отметившего, что в произведении отражены злободневные проблемы, а Ильф и Петров очень тонко чувствуют грань между иронией и сарказмом&lt;ref&gt;{{статья |автор=[[Тарасенков, Анатолий Кузьмич|Тарасенков А. К.]] |заглавие=Книга, о которой не пишут |оригинал= |ссылка= |автор издания= |издание=[[Литературная газета]] |тип= |место= |издательство= |год=1929 |выпуск= |том= |номер=17 июня |страницы= |isbn= |issn= |doi= |bibcode= |arxiv= |pmid= |язык= |ref= |archiveurl= |archivedate=}}&lt;/ref&gt;. Выход статьи Тарасенкова, озаглавленной «Книга, о которой не пишут», исследователи сравнили с выдачей роману «справки о благонадёжности» — после публикации в «Литературной газете», которая в ту пору считалась «проводником политики партии», «Двенадцать стульев» начали осторожно хвалить даже [[РАПП|рапповские]] издания&lt;ref name=&quot;ОФ&quot; /&gt;.

Ильф и Петров ответили на ситуацию вокруг романа юмористической миниатюрой в журнале «Чудак» (1930, № 4) — они изобразили в ней неких безмолвных рецензентов Аллегро, Столпнера-Столпника, Гав. Цепного, не знающих, как реагировать на выход книги незнакомых авторов и боящихся признать её значимость без руководящей отмашки: «И только через два года критики узнают, что книга, о которой они не решились писать, вышла уже пятым тиражом и рекомендована главполитпросветом для сельских библиотек»&lt;ref&gt;{{статья |автор=Ильф И. А., Петров Е. П. |заглавие=Мала куча — крыши нет |оригинал= |ссылка= |автор издания= |издание=Чудак |тип= |место= |издательство= |год= 1930|выпуск= |том= |номер=4 |страницы= |isbn= |issn= |doi= |bibcode= |arxiv= |pmid= |язык= |ref= |archiveurl= |archivedate=}}&lt;/ref&gt;.

== Различия между вариантами романа ==
Текстоведы, сравнивая машинописную версию «Двенадцати стульев» и канонический вариант романа, включённый в собрание сочинений Ильфа и Петрова («[[Советский писатель]]», 1938), обнаружили много разночтений{{sfn|Одесский|1999|с=9}}. По словам Лидии Яновской, правки и сокращения, внесённые соавторами после журнальной публикации, были связаны с желанием устранить многословие, тематические пересечения и смысловые повторы{{sfn|Яновская|1969|с=33}}; утрата логики при разработке отдельных сюжетных ходов, происходящая при изъятии некоторых эпизодов{{sfn|Яновская|1969|с=35}}, их не беспокоила — подобное отношение к «перекраиванию» текста литературовед объяснила молодостью писателей, которым «творческие возможности казались беспредельными»{{sfn|Яновская|1969|с=34}}.

Так, изначально в главу «Муза дальних странствий», повествующую о появлении на старгородском вокзале отца Фёдора, была включена сцена с агентом ГПУ, наводившим порядок в зале ожидания: он успокаивал пассажиров и пытался поймать игравших на [[Ложки (музыкальный инструмент)|ложках]] беспризорников{{sfn|Одесский|1999|с=49}}. В исключённой из романа главе «Продолжение предыдущей» воспроизводилась история знакомства молодого Воробьянинова с женой окружного прокурора Еленой Станиславовной Боур — их первая встреча произошла на благотворительном базаре, где Ипполит Матвеевич угостил даму шампанским; спустя некоторое время они вместе отправились в Париж{{sfn|Одесский|1999|с=63—65}}. Эпизод, рассказывающий о постройке первого старгородского трамвая, содержал актуальные куплеты, сочиняемые местными жителями: ''«Елестрический мой конь / Лучше, чем кобылка. / На трамвае я поеду, / А со мною милка»''{{sfn|Одесский|1999|с=152}}. Не вошло в итоговую редакцию и детальное описание творческой деятельности одного из завсегдатаев Дома народов — модного писателя Агафона Шахова, разрабатывавшего в своих произведениях темы любви, брака и ревности{{sfn|Одесский|1999|с=180}}. По словам Одесского и Фельдмана, в портрете Шахова угадывались черты Валентина Катаева и [[Романов, Пантелеймон Сергеевич|Пантелеймона Романова]]{{sfn|Одесский|1999|с=488}}.

Сюжетная линия, связанная с Никифором Ляписом-Трубецким, была в рукописном варианте гораздо шире: в отдельной главе сообщалось о том, как автор «Гаврилиады», узнав о вскрытии предметов мебели в редакции «Станка» и театра Колумба, предложил своему соседу по комнате — писателю Хунтову — сочинить историю про спрятанное в стульях изобретение советского учёного; после долгих споров герои решили написать детективную оперу «Луч смерти»{{sfn|Одесский|1999|с=313—318}}. Из финала «Двенадцати стульев» была изъята фраза, лишавшая писателей возможности впоследствии «воскресить» Бендера: «Великий комбинатор умер на пороге счастья, которое он себе вообразил»{{sfn|Одесский|1999|с=440}}.

{{начало цитаты}}Их [соавторов] не смутило, что теперь сюжетно слабо мотивировано появление Никифора Ляписа на страницах романа: в конце главы он просит пять рублей на починку стула, попорченного хулиганами, и не всякий читатель, закрыв книгу, вспомнит, какое имеет отношение Ляпис к поискам бриллиантов… В приключенческом романе это было бы невозможно. Логика сатирического повествования делает это вполне естественным{{sfn|Яновская|1969|с=35}}. {{конец цитаты|источник=}}

== Литературная перекличка ==

=== Источники для сюжета ===
По замечанию Лидии Яновской, история с поисками сокровищ, скрываемых в одинаковых предметах, в литературе не нова, а потому дискуссии о возможном источнике сюжета для «Двенадцати стульев» начались почти сразу после выхода романа{{sfn|Яновская|1969|с=34}}. К примеру, журналист «Гудка» Арон Эрлих вспоминал о том, как в доме Катаева он читал писателю и его гостям свою первую пьесу о богатом господине, спрятавшем перед отъездом из России клад в собственной усадьбе. Через несколько лет, вернувшись на родину, герой попытался найти фамильные драгоценности и после череды рискованных операций выяснил, что его тайник, обнаруженный новыми владельцами дома, давно передан государству. По словам Эрлиха, пьеса не произвела особого впечатления на слушателей, однако у Валентина Петровича родилась идея, впоследствии реализованная Ильфом и Петровым: «Клад надо бы спрятать в одно из кресел мягкого гарнитура»{{sfn|Щеглов|2009|с=89}}.

О другом произведении со схожим сюжетом рассказывал в книге «Алмазный мой венец» и Катаев — речь идёт об «уморительно смешной» приключенческой повести [[Лунц, Лев Натанович|Льва Лунца]], которую тот читал коллегам в 1922—1923 годах. Её герои — представители состоятельной семьи — перед отъездом из России поместили сокровища в платяную щётку: «Лев Лунц, приведённый [[Каверин, Вениамин Александрович|Кавериным]] в [[Улица Жуковского (Москва)|Мыльников переулок]], с такой серьезностью читал свою повесть, что мы буквально катались по полу от смеха»{{sfn|Щеглов|2009|с=88|name=shch}}. [[Шкловский, Виктор Борисович|Виктор Шкловский]] в одной из статей более подробно воспроизвёл её сюжет: «Через границу везут с собой деньги в платяной щётке. Щётку крадут. Тогда начинается бешеная скупка всех щёток на границе»&lt;ref name=&quot;КЛ&quot;&gt;{{книга|автор=Котова М., [[Лекманов, Олег Андершанович|Лекманов О. А.]]|часть=|ссылка часть=|заглавие=В лабиринтах романа-загадки: Комментарий к роману В. П. Катаева «Алмазный мой венец»|оригинал=|ссылка=http://mreadz.com/new/index.php?id=343509&amp;pages=74|викитека=|ответственный=|издание=|место=М.|издательство=Аграф|год=2004|том=|страницы=|столбцы=|страниц=|серия=|isbn=57784-0271-6|тираж=|ref=|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160304095530/http://mreadz.com/new/index.php?id=343509&amp;pages=74|archivedate=2016-03-04}} {{Cite web |url=http://mreadz.com/new/index.php?id=343509&amp;pages=74 |title=Архивированная копия |access-date=2016-01-11 |archive-date=2016-03-04 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160304095530/http://mreadz.com/new/index.php?id=343509&amp;pages=74 |deadlink=unfit }}&lt;/ref&gt;. Если Лидия Яновская писала, что повесть Лунца была озаглавлена «Двенадцать щёток»{{sfn|Яновская|1969|с=34}}, то литературоведы Мария Котова и [[Лекманов, Олег Андершанович|Олег Лекманов]] выдвинули предположение о другом варианте названия — «Через границу»&lt;ref name=&quot;КЛ&quot; /&gt;.
[[Файл:Sherlock Holmes Museum The Adventure of the Six Napoleons.jpg|250px|thumb|Бюсты Наполеона в [[Музей Шерлока Холмса|музее Шерлока Холмса]]]]

Современники Ильфа и Петрова вспоминали также о реальных событиях, которые могли повлиять на фабулу романа. Так, в вышедшей в Париже книге «На переломе. Три поколения одной московской семьи» мемуарист рассказал о вагонном знакомстве с пожилыми дамами, закопавшими в 1918 году свои бриллианты под колонной собственного особняка; по словам бывших помещиц, их сокровища были достаточно быстро обнаружены новой властью. О нескольких сотнях золотых и серебряных предметов, найденных в [[Саратовская губерния|Саратовской губернии]], сообщил в 1928 году журнал «Огонёк»&lt;ref name=&quot;shch&quot; /&gt;.

Несмотря на то, что сама идея сюжета в 1920-х годах «носилась в воздухе», наиболее вероятными литературными предшественниками «Двенадцати стульев» являются, по мнению Юрия Щеглова, два произведения, написанные в конце XIX века, — это рассказы Конан Дойла «[[Шесть Наполеонов]]» и «[[Голубой карбункул]]»&lt;ref name=&quot;shch&quot; /&gt;&lt;ref&gt;См. также: {{книга|автор=[[Шкловский, Виктор Борисович|Шкловский В. Б.]]|часть=Юго-запад|заглавие=Гамбургский счет: Статьи — воспоминания — эссе (1914—1933)|место=М.|издательство=Советский писатель|год=1990|страницы=473}}&lt;/ref&gt;. В одном из них мошенник, спасаясь от преследования полиции, прячет чёрную жемчужину Боржиа в гипсовый бюст [[Наполеон I|Наполеона]], сохнущий в мастерской; в другом похититель алмаза использует в качестве «временного хранилища» [[Зоб (анатомия)|зоб]] гуся&lt;ref name=&quot;shch&quot; /&gt;. В «Шести Наполеонах» интрига строится вокруг выпадения одинаковых бюстов из сферы внимания заинтересованного лица, после чего происходит раздробление всей серии скульптур на части; в романе Ильфа и Петрова воробьяниновские стулья подобным же образом уходят из-под контроля владельца, а во время аукциона обретают новых хозяев{{sfn|Щеглов|2009|с=40}}.

{{начало цитаты}}Напрасно спорили рецензенты о том, удался или не удался Ильфу и Петрову авантюрный сюжет и кому они больше подражали в его развитии — [[Плутовской роман|плутовскому роману]] XVIII века, детективным рассказам Конан Дойла или приключенческой повести Лунца… Схема авантюрного романа в «Двенадцати стульях»… использована пародийно: пародия помогала иронически осветить изображаемое{{sfn|Яновская|1969|с=34}}. {{конец цитаты|источник=}}

=== Влияния. Цитатность ===
Исследователи, анализируя роман Ильфа и Петрова, пришли к выводу, что в нём почти нет предложений, в которых не содержалось бы [[Реминисценция|реминисценций]], пародий, обыгрывания стилистических приёмов других авторов. По словам Юрия Щеглова, «каждая фраза „Двенадцати стульев“ есть цитата»{{sfn|Щеглов|2009|с=54}}. Общая атмосфера романа восходит к южнорусской литературной школе, поэтому в нём угадываются интонации Валентина Катаева, Исаака Бабеля, Юрия Олеши, Льва Славина{{sfn|Яновская|1969|с=120}}. Тематическое и стилистическое родство с Булгаковым в первой части дилогии обозначено лишь пунктирно; в «Золотом телёнке» оно проявляется больше. По словам Лидии Яновской, творческое тяготение соавторов и Михаила Афанасьевича было взаимным{{sfn|Яновская|1969|с=121}}: так, сочетание «огнедышащий суп», о котором мечтает Ипполит Матвеевич по окончании рабочего дня, нашло продолжение в «Мастере и Маргарите» («огнедышащий борщ», кость из «огнедышащего озера»){{sfn|Щеглов|2009|с=85}}.

В первой половине 1920-х годов некоторые представители сообщества «[[Серапионовы братья]]» предложили активнее использовать творческие традиции Запада — в частности, учиться у [[Диккенс, Чарльз|Диккенса]] и Конан Дойла умению работать в остросюжетном жанре. Ильф и Петров не входили в состав объединения, однако именно они оказались в авангарде этой программы. Исследователи отмечают, что при создании образов Альхена и Кислярского соавторами использовались диккенсовские художественные приёмы — речь идёт о стремлении акцентировать внимание на одной характерной детали, присущей персонажу{{sfn|Щеглов|2009|с=54—55}}. Влияние Конан Дойла обнаруживается не только в фабуле «Двенадцати стульев», но и в отдельных эпизодах. К примеру, после неудачи на аукционе Бендер обращается за спасением к беспризорным; те легко справляются с поручением и приносят Остапу «агентурные сведения», позволяющие продолжить «концессию». Подобное умение находить общий язык с уличными детьми отличает и Шерлока Холмса, который прибегает к их помощи в таких произведениях, как «[[Этюд в багровых тонах]]» и «[[Знак четырёх]]»{{sfn|Щеглов|2009|с=232}}.

В романе Ильфа и Петрова улавливаются чеховские, толстовские, гоголевские мотивы{{sfn|Щеглов|2009|с=54}}. «Присутствие» Николая Васильевича литературоведы выделяют отдельно, полагая, что и структура «Двенадцати стульев» сопоставима с композицией «Мёртвых душ», и включённые в основной текст внесюжетные зарисовки и этюды сравнимы с авторскими отступлениями из поэмы о похождениях Чичикова{{sfn|Яновская|1969|с=124}}. Свидетельством высокой плотности гоголевских заимствований является диалог Воробьянинова и священника в гостинице «Сорбонна»: «Я вам морду побью, отец Фёдор! — Руки коротки». В первой реплике, по мнению Юрия Щеглова, содержится отсылка к «[[Повесть о том, как поссорился Иван Иванович с Иваном Никифоровичем|Повести о том, как поссорились Иван Иванович с Иваном Никифоровичем]]»; вторая выводит на пьесу «Ревизор»{{sfn|Щеглов|2009|с=66}}.

«Двенадцать стульев» насыщены явными и неявными музыкально-поэтическими цитатами. Так, в названии главы «Муза дальних странствий» содержится строчка [[Гумилёв, Николай Степанович|Николая Гумилёва]] «Ведь ты во всём её убранстве / Увидел Музу Дальних Странствий»{{sfn|Одесский|1999|с=452}}. Название другой главы — «От Севильи до Гренады» — воспроизводит фрагмент серенады Дон Жуана из [[Дон Жуан (драма)|драматической поэмы]] [[Толстой, Алексей Константинович|Алексея Константиновича Толстого]] (музыка [[Чайковский, Пётр Ильич|Петра Ильича Чайковского]]){{sfn|Одесский|1999|с=497}}. Слова, признесённые Бендером во время разговора со старгородским дворником («Белой акации, цветы эмиграции»), представляют собой видоизменённую цитату из романса «Белой акации гроздья душистые», авторство которой приписывают А. А. Пугачёву (версия Одесского и Фельдмана){{sfn|Одесский|1999|с=469}} и Волину-Вольскому (предположение Щеглова){{sfn|Щеглов|2009|с=113}}. Песенка, напеваемая Остапом в гостинице — «А теперь уже танцует шимми целый мир», — является отрывком из оперетты [[Кальман, Имре|Имре Кальмана]] «[[Баядера (оперетта)|Баядера]]»{{sfn|Щеглов|2009|с=144}}.

== Художественные приёмы ==
{{Quote box |quoted=true |bgcolor=#F5F5DC |salign=center |width=250px |align=
 | quote =
   '''Афоризмы'''      
* &lt;small&gt;Мосье, же не манж па сис жур.&lt;/small&gt;
* &lt;small&gt;При наличии отсутствия.&lt;/small&gt;
* &lt;small&gt;Пишите письма!&lt;/small&gt;
* &lt;small&gt;Мы чужие на этом празднике жизни.&lt;/small&gt;
* &lt;small&gt;Теперь я уже должен жениться, как честный человек.&lt;/small&gt;
* &lt;small&gt;Наших в городе много?&lt;/small&gt;
* &lt;small&gt;Утром — деньги, вечером — стулья.&lt;/small&gt;
* &lt;small&gt;Остапа несло.&lt;/small&gt;
* &lt;small&gt;У меня все ходы записаны.&lt;/small&gt;&lt;ref name=&quot;КД&quot; /&gt;
|source =
}}
Интерес к [[парадокс]]у как к художественному приёму, стирающему привычное восприятие картин жизни, обнаружился у Ильфа в середине 1920-х годов, когда молодой сотрудник «Гудка» начал собирать в специальную тетрадь газетные вырезки с нелепыми заголовками, объявлениями, фамилиями. Позже часть этих заготовок вошла в «Двенадцать стульев»{{sfn|Яновская|1969|с=130}}. Как отмечала Лидия Яновская, соавторы любили разрушать традиционные, «истёршиеся» от частого употребления обороты. Так, из устоявшегося выражения «Он пел не лишённым приятности голосом» писатели исключили частицу «не» — благодаря ломке стереотипов в сцене с пением отца Фёдора появился оттенок драмы{{sfn|Яновская|1969|с=140}}. В эпизоде с участием инженера Щукина произошло внезапное наделение водопроводного устройства человеческими качествами — в результате ситуация окрасилась мягкой иронией: «Кран захлебнулся и стал медленно говорить что-то неразборчивое»{{sfn|Яновская|1969|с=138}}.

Иные художественные средства использованы при создании образа Эллочки Щукиной: её «людоедский» словарь сформирован за счёт соединения [[Гипербола (риторика)|гиперболы]], [[сарказм]]а и имитации «мещанской речи»{{sfn|Яновская|1969|с=36}}. Элементы пародии органично включены в текст всего романа: они присутствуют в портретах персонажей, репликах, лозунгах, фамилиях, вставных новеллах о московских вокзалах, письмах отца Фёдора жене{{sfn|Яновская|1969|с=142—143}}{{sfn|Щеглов|2009|с=53}}. К примеру, название одной из поэм Ляписа-Трубецкого — «О хлебе, качестве продукции и о любимой» — иронично обыгрывает заголовки таких агитационных стихотворений Маяковского, как «О „фиаско“, „апогеях“ и других неведомых вещах»{{sfn|Одесский|1999|с=511}}. Плакат в васюковской шахматной секции («Дело помощи утопающим…») является комической «перелицовкой» тезиса классиков [[Марксизм-ленинизм|марксизма-ленинизма]] о том, что «освобождение рабочих должно быть делом самих рабочих»{{sfn|Одесский|1999|с=530}}.

По словам Юрия Щеглова, соавторы использовали пародию даже при разработке «вечных тем»: так, в 1-й главе романа упоминание о многочисленных похоронных конторах, находящихся в городе N, соседствует с описанием похожего на «старую надгробную плиту» стола Ипполита Матвеевича (ведающего в загсе вопросами любви и смерти) и сценой внезапного появления гробовщика Безенчука, несущего в себе мотив «раздатчика парадоксов жизни и смерти». Эта череда повторов-символов, предваряющая повествование о кончине мадам Петуховой, необходима Ильфу и Петрову «для ироничного возвышения тривиального»{{sfn|Щеглов|2009|с=48}}.

{{начало цитаты}}Язык Ильфа и Петрова богат внезапными столкновениями: эффект неожиданности, именно потому, что он — эффект неожиданности, требует толчков, стилистических столкновений, тех непредвиденных ударов, при помощи которых высекаются искры смеха{{sfn|Яновская|1969|с=140—141}}.{{конец цитаты|источник=}}

== Запрет романа к печати ==
Критик [[Тарасенков, Анатолий Кузьмич|Анатолий Тарасенков]], написавший в 1929 году в «Литературной газете», что роман соавторов «должен быть всячески рекомендован читателю»&lt;ref name=&quot;ОФ&quot; /&gt;, через девятнадцать лет, работая в издательстве «Советский писатель», получил строгий выговор «за выход в свет книги Ильфа и Петрова без её предварительного прочтения»{{sfn|Ильф|2001|с=312}}. Дисциплинарное взыскание было вынесено на основании постановления секретариата [[Союз советских писателей|Союза советских писателей]] от 15 ноября 1948 года. В документе, осудившем выход «Двенадцати стульев» и «Золотого телёнка», говорилось, что выпуск дилогии тиражом 75 000 экземпляров является «грубой политической ошибкой»: «Редактор отдела советской литературы тов. Тарасенков даже не прочёл этой книги, целиком доверившись редактору книги т. Ковальчик»{{sfn|Ильф|2001|с=308—309}}. В перечне причин, по которым книга Ильфа и Петрова объявлялась «вредной», указывалось, что авторы романа о поисках сокровищ, не сразу поняв направлений общественного развития в СССР, «преувеличили место и значение нэпманских элементов»{{sfn|Ильф|2001|с=309}}. Директивная часть постановления поручала критику [[Ермилов, Владимир Владимирович|Владимиру Ермилову]] подготовить для «Литературной газеты» публикацию, «вскрывающую клеветнический характер книги Ильфа и Петрова»{{sfn|Ильф|2001|с=312}}.

Месяц спустя на имя секретаря отдела пропаганды и агитации [[ЦК ВКП(б)]] [[Маленков, Георгий Максимилианович|Георгия Маленкова]] поступила докладная записка, авторы которой — [[Шепилов, Дмитрий Трофимович|Дмитрий Шепилов]], Ф. Головченко и Н. Маслин — сообщили, что в романе «Двенадцать стульев» содержатся «пошлые, антисоветские остроты»; особое внимание обращалось на реплики, произносимые Бендером во 2-м доме Старсобеса. [[Первое мая (праздник)|Первомайская демонстрация]], по словам подписавших документ партийных деятелей, изображена в романе карикатурно; история с пуском первого старгородского трамвая выглядит как «затея головотяпов»; редакции советских газет представлены как сообщество «придурковатых работников»{{sfn|Ильф|2001|с=314}}.

В записке напоминалось, что годом ранее отдел пропаганды и агитации отказался дать согласие на переиздание дилогии Ильфа и Петрова, однако «издательство не посчиталось с этим указанием и выпустило романы»{{sfn|Ильф|2001|с=314}}. На основании этого документа был подготовлен проект постановления секретариата ЦК ВКП(б) «О грубой политической ошибке издательства „Советский писатель“ от 14 декабря 1948 года», после которого директор издательства [[Ярцев, Георгий Алексеевич|Г. А. Ярцев]] был освобождён от занимаемой должности{{sfn|Ильф|2001|с=318—319}}.

{{начало цитаты}}Все перипетии «разоблачения» Ильфа и Петрова в ту пору огласки не получили: цитируемые выше документы осели в архиве под грифом «секретно»… Писательское руководство ответственности избежало, директора же издательства действительно заменили, как того и требовал Агитпроп. Обещание поместить в «Литературной газете» статью, «вскрывающую клеветнический характер» дилогии, секретариат ССП не выполнил&lt;ref&gt;{{книга|автор=Ильф И., Петров Е.|часть=|ссылка часть=|заглавие=Золотой Теленок (полная версия)|оригинал=|ссылка=http://www.rulit.me/books/zolotoj-telenok-polnaya-versiya-read-232419-2.html|викитека=|ответственный=|издание=|место=М.|издательство=Русская книга|год=1994|том=|страницы=|столбцы=|страниц=|серия=|isbn=5-268-01053-0|тираж=|ref=|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160304090157/http://fanread.ru/book/516086/?page=1|archivedate=2016-03-04}}&lt;/ref&gt;.{{конец цитаты|источник=}}

Запрет на издание произведений Ильфа и Петрова продолжался с 1949-го до середины 1950-х годов&lt;ref name=&quot;БР&quot;&gt;{{статья|автор=[[Рогинский, Борис Арсеньевич|Рогинский Б. А.]]|заглавие=Интеллигент, сверхчеловек, манекен — что дальше? Экранизации романов Ильфа и Петрова|оригинал=|ссылка=http://magazines.russ.ru/zvezda/2005/11/ro12.html|автор издания=|издание=[[Звезда (журнал XX—XXI веков)|Звезда]]|тип=|место=|издательство=|год=2005|выпуск=|том=|номер=11|страницы=|isbn=|issn=|doi=|bibcode=|arxiv=|pmid=|язык=|ref=|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160305015459/http://magazines.russ.ru/zvezda/2005/11/ro12.html|archivedate=2016-03-05}}&lt;/ref&gt;. В годы ранней [[хрущёвская оттепель|хрущёвской оттепели]], позволившей «реабилитировать» дилогию об Остапе Бендере, выход романов сопровождался комментариями, которые свидетельствовали о продолжении литературоведческих дискуссий вокруг идеологических взглядов соавторов. Так, писатель [[Симонов, Константин Михайлович|Константин Симонов]], участвовавший в выпуске первого после паузы издания «Двенадцати стульев» и «Золотого телёнка» («[[Художественная литература (издательство)|Художественная литература]]», 1956), отметил в предисловии, что Ильф и Петров были «людьми, глубоко верившими в победу светлого и разумного мира социализма над уродливым и дряхлым миром капитализма»&lt;ref&gt;{{книга|автор=Ильф И., Петров Е.|часть=|ссылка часть=|заглавие=Золотой Теленок (полная версия)|оригинал=|ссылка=http://fanread.ru/book/516086/?page=2|викитека=|ответственный=|издание=|место=М.|издательство=Русская книга|год=1994|том=|страницы=|столбцы=|страниц=|серия=|isbn=5-268-01053-0|тираж=|ref=|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160325044305/http://fanread.ru/book/516086/?page=2|archivedate=2016-03-25}} {{Cite web |url=http://fanread.ru/book/516086/?page=2 |title=Архивированная копия |access-date=2016-02-14 |archive-date=2016-03-25 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160325044305/http://fanread.ru/book/516086/?page=2 |deadlink=yes }}&lt;/ref&gt;.
== Цитаты ==
{{начало цитаты}}
Константин Воробьёв силён там, где он пишет, давая себе и своему воображению полный простор, а языку — полное дыхание, как на ветру, напоенному запахами родной ему курской земли, русских полей и садов&lt;ref&gt;[http://kurskonb.ru/our-booke/site/persons/kv.html Константин Дмитриевич Воробьёв] // Курская областная научная библиотека имени Н. Н. Асеева.&lt;/ref&gt;.
{{конец цитаты}}
{{начало цитаты}}
Он долго и трудно шёл в литературу, его рукописи громили московские рецензенты… громили беспощадно, изничтожающе… за «искажение положительного образа», за «пацифизм», за «дегероизацию»… В особенности досталось за «окопную правду», за «натуралистическое» изображение войны и за искажение «образа советского воина»…
{{конец цитаты|{{sc|[[Астафьев, Виктор Петрович|Виктор Астафьев]]}}}}
{{начало цитаты}}
Воробьёв написал две прямодушные повести о подмосковных боях — «Крик» и «Убиты под Москвой». В них мы найдём, при всём скоплении случайностей и неразберихи любого боя, и нашу полную растерянность 41-го года; и эту немецкую лёгкость, как, при лихо закатанных по локоть рукавах, секли превосходными автоматами от живота по красноармейцам; и тупость неподготовленных командиров; и малодушие тех политруков, кто спешил свинтить шпалы с петлиц и порвать свой документ; и засады за нашей спиной откормленных заградотрядчиков — уже тогда, бить по своим отступающим; и ещё, ещё не всё поместилось тут — и об этом тоже целые поколения не узнают правды?? — Повесть «Убиты под Москвой» безуспешно прошла несколько журналов и была напечатана в начале [[1963 год|63-го]] в «Новом мире» личным решением Твардовского. И концентрация такой уже 20 лет скрываемой правды вызвала бешеную атаку советской казённой критики — как у нас умели, на уничтожение. Имя Воробьёва было затоптано — ещё вперёд на 12 лет, уже до его смерти. Он жил эти годы со «вторым ножом в спине», в состоянии безысходности.
{{конец цитаты|{{sc|[[Солженицын, Александр Исаевич|Александр Солженицын]]}}}}

== Основные произведения (повести) ==
* 1974 — [[И всему роду твоему|…И всему роду твоему]] (неоконч.; опубл. 1975)
* 1971 — [[Вот пришёл великан|Вот пришёл великан…]]
* 1969 — [[Генка, брат мой|Генка, брат мой…]]
* 1967 — [[Тётка Егориха]] (часть повести «Друг мой Момич», опубл. 1967)
* 1965 — [[Друг мой Момич]] (опубл. 1988)
* 1964 — [[Почём в Ракитном радости]]
* 1963 — [[Сказание о моём ровеснике]]
* 1962 — [[Крик (повесть)|Крик]]
* 1961 — [[Убиты под Москвой]] (опубл. 1963)
* 1948 — [[Одним дыханием]] (опубл. 1958)
* 1943 — [[Это мы, Господи!|Это мы, Господи!..]] (опубл. 1986)

== 1 ==
* Մինսկի գետտո - https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B5_%D0%B3%D0%B5%D1%82%D1%82%D0%BE
* Մահվան խաղ - https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%82%D1%87_%D1%81%D0%BC%D0%B5%D1%80%D1%82%D0%B8 

* Անտառային եղբայրներ - https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B5%D1%81%D0%BD%D1%8B%D0%B5_%D0%B1%D1%80%D0%B0%D1%82%D1%8C%D1%8F_(1944%E2%80%941957) 
* Բաց նամակ - https://en.wikipedia.org/wiki/Open_letter

* [[Սնափառության տոնավաճառ]] - [https://en.wikipedia.org/wiki/Vanity_Fair_(novel) ռուսերեն]
* Ցախես - https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D1%80%D0%BE%D1%88%D0%BA%D0%B0_%D0%A6%D0%B0%D1%85%D0%B5%D1%81,_%D0%BF%D0%BE_%D0%BF%D1%80%D0%BE%D0%B7%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%8E_%D0%A6%D0%B8%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D0%B1%D0%B5%D1%

* [[Կարամազով եղբայրներ]]
* [[Ալեքսանդր Վերտինսկի]] - https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%B5%D1%80%D1%82%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9,_%D0%90%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%80_%D0%9D%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%B0%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%87</text>
      <sha1>gm67ji1neeixtig16buy9psvw0w63xp</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Լավելո</title>
    <ns>0</ns>
    <id>577470</id>
    <revision>
      <id>8486201</id>
      <parentid>8192994</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T18:16:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Armineaghayan</username>
        <id>25187</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3628" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Բնակավայր
 | կարգավիճակ = կոմունա
 | հայերեն անվանում = Լավելո
 | բնօրինակ անվանում = ''Lavello'' 
 | ենթարկում = 
 | երկիր = Իտալիա
 | պատկեր =
 | պատկերի նկարագրում = 
 | զինանշան = 
 | զինանշանի լայնություն = 
 | զինանշանի նկարագրում = 
 | դրոշ = 
 | դրոշի լայնություն = 
 | դրոշի նկարագրում = 
|lat_dir = N|lat_deg = 41|lat_min = 3|lat_sec =0 
|lon_dir = E|lon_deg = 15|lon_min = 48|lon_sec =0 
|CoordAddon = 
 | երկրի քարտեզի չափ = 300
 | երկրամասի քարտեզի չափ = 300
 | շրջանի քարտեզի չափ = 
 | երկրամասի տեսակ = Մարզ
 | երկրամաս = Բազիլիկատա
 | երկրամասը աղյուսակում = 
 | շրջանի տեսակ = Գավառ
 | շրջան = Պոտենցա (գավառ){{!}}Պոտենցա
 | շրջանը աղյուսակում = 
 | համայնքի տեսակ = 
 | համայնք = 
 | համայնքը աղյուսակում = 
 | երկրի քարտեզ = 
 | երկրամասի քարտեզ = 
 | շրջանի քարտեզ = 
 | ներքին բաժանում = 
 | ղեկավարի պաշտոն = 
 | ղեկավար = 
 | հիմնադրման թվական = 
 | տվյալ կարգավիճակում = 
 | առաջին հիշատակում = 
 | այլ անվանումներ = 
 | տարածք = 132
 | կենտրոնի բարձրություն = 313
 | կլիմա = 
 | լեզու = Իտալերեն
 | բնակչություն = 
 | մարդահամարի թվական = 2004
 | խտություն = 34
 | ագլոմերացիա = 
 | ազգային կազմ = 
 | կրոնական կազմ = 
 | տեղաբնականուն = lavellesi
 | ժամային գոտի = +1
 | DST = Կա
 | հեռախոսային կոդ = 09725
 | փոստային ինդեքս = 85024
 | փոստային ինդեքսներ = 
 | ավտոմոբիլային կոդ = 
 | իդենտիֆիկատորի տեսակ = INSTAT
 | թվային իդենտիֆիկատոր = 076043
 | Վիքիպահեստում = Lavello
 | կայք = http://www.comune.lavello.pz.it/
}}

'''Լավելո''' ({{lang-it| ''Lavello''}}), [[կոմունա]] [[Իտալիա]]յում, [[Բազիլիկատա]] մարզում՝ [[Պոտենցա (գավառ)|Պոտենցա]] գավառում&lt;ref name=Istat&gt;{{cite web |url=http://demo.istat.it/bilmens2016gen/index02.html |title=Bilancio demografico Anno 2016 Gennaio Provincia: Potenza |date= |accessdate=2017 հունիսի 28 |archive-date=2019-03-11 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190311225842/http://demo.istat.it/bilmens2016gen/index02.html |dead-url=yes }}&lt;/ref&gt;։

Բնակչությունը կազմում է 13&amp;nbsp;658 մարդ ([[2004 թվական]]), [[բնակչության խտություն]]ը կազմում է 99 մարդ/կմ²։ Զբաղեցնում է 132 կմ² [[տարածք]]։ [[Փոստային ինդեքս]]ն է՝ 85024։ [[Հեռախոսային կոդ]]ը՝ 0972։

Կոմունայի հովանավորն է Սուրբ Մավրը։ Տոնը նշվում է ամեն տարի մայիսի 2-ին։

== Ծանոթագրություններ == 
{{ծանցանկ}}

==Արտաքին հղումներ==
* [http://www.comune.lavello.pz.it/ Բնակավայրի պաշտոնական էջը www.comune.lavello.pz.it կայքում {{ref-it}}]
{{Արտաքին հղումներ}}
{{Պոտենցայի գավառ}}

[[Կատեգորիա:Իտալիայի բնակավայրեր]]</text>
      <sha1>9rrpuxvbzhapfc66mf24s83hoolhu31</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Ազնվականություն</title>
    <ns>0</ns>
    <id>589940</id>
    <revision>
      <id>8486361</id>
      <parentid>8485004</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T07:03:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Narek75</username>
        <id>3252</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="28676" xml:space="preserve">{{Մաքրում}} {{վիքիֆիկացում}}
[[Պատկեր:Polish magnates 1333-1434.PNG|280px|մինի|Լեհ ազնվականներ (14-րդ դար)]]
'''Ազնվականություն''', տիրապետող արտոնյալ դաս [[ֆեոդալ]]ական դարաշրջանում, որը նաև շարունակեց իր գոյությունը հետագա բոլոր հասարակարգերում։ Ներառել է խոշոր հողատեր [[Արիստոկրատիա|արիստոկրատիային]] և մանր ու միջին [[Կալվածք|կալվածատերերին]]։ Ազնվականության տնտեսական քաղաքական հիմքը հողատիրությունն էր, որը ամրագրվում էր համապատասխան տիտղոսով՝ թագավոր, իշխան և այլն։

[[Հայաստան]]ում աշխարհիկ ազնվականության վերնախավը վաղ ֆեոդալական ժամանակաշրջանում կազմել են բդեշխները, նախարարները կամ ավագ սեպուհները, որոնց հիմնական հատկանիշներն են եղել նրանց տարածքային հզորությունը՝ հիմնված հողի ավատատիրական սեփականության վրա, «ազնվազարմությունը»՝ օժտված ժառանգական արտոնություններով, և տոհմի հնությունը։ Շնորհվել է նաև արքայից՝ հավատարիմ ծառայության համար։ Ազնվական ընտանիքի անդամները ստացել են հատուկ դաստիարակություն (հիմնականում՝ ռազմական) և կրթություն, ապրել շքեղության ու վայելքների մեջ։

[[Արշակունիներ]]ի թագավորության շրջանում ազնվականությանը բնորոշ է եղել դասային աստիճանակարգը և կրտսերի կախվածությունն ավագից։ Արքայից հետո Ազնվականության վերնախավը կազմել են [[բդեշխ]]ները, նախարարներն ու հոգևորական բարձր պաշտոնյաները, որոնք իրենց հզորությանն ու դիրքին համապատասխանող «գահերը» կամ բարձերն են ունեցել արքունիքում (հոգևորականները՝ վեհարանում)։ Կրտսեր կամ մանր ազնվականները կոչվել են [[ազատներ]], [[սեպուհ]]ներ, [[ոստանիկ]]ներ։ Ազնվականության վասալական կախվածությունը Հայաստանում անվանվել է «ծառայություն», իսկ սյուզերենը՝ «տեր»։ Աշխարհիկ բարձր ազնվականությունը տիրոջ՝ արքայի հանդեպ կատարել է զինվորական և քաղաքացիական ծառայություն, պատերազմների ժամանակ նրան տրամադրել է իր զինվորական ուժերն ու ամրությունները, իսկ խաղաղ պայմաններում վարել որոշակի պետական պաշտոն՝ [[գործակալություն]]։ Հայ աշխարհիկ ազնվականությունը գերազանցապես զինվորական դաս էր, և նրանից էր կազմվում ազատազորքը։ Բարձր ազնվականությունն իր տիրույթների սահմաններում եղել է անձնիշխան, ունեցել է սեփական զորք, դրոշ, վարչական նորմեր և այլն։ Նա միաժամանակ կենտրոնախույս ուժ էր պետության մեջ, ձգտում էր հավերժացնել ավատատիրական մասնատվածությունը։ [[Արշակունիներ]]ի անկումից (428) հետո [[Մարզպանական Հայաստան]]ի ազնվականությունը պահպանում էր իր իշխանական գրեթե բոլոր իրավունքները և նույն վասալական ծառայությունը կատարում Սասանյան արքաների հանդեպ։ Պարսից արքաներ [[Հազկերտ II]] (իշխել է 438–457) և [[Պերոզ]]ի (իշխել է 457–484)՝ հայ Ազնվականության ինքնավարությունն ու արտոնությունները փոփոխության ենթարկելու փորձերը, վճռական դիմադրության հանդիպելով, խափանվեցին։ [[Վաղարշ]] թագավորը հարկադրված եղավ [[Նվարսակ]]ի պայմանագրով (484) հրաժարվել իր նախորդների քաղաքականությունից և ճանաչել հայ ազնվականության տոհմիկ իրավունքները։

Բյուզանդական մասի Հայաստանի Ազնվականության արտոնյալ վիճակը շարունակվեց պահպանվել մինչև [[Զենոն]] կայսրը (իշխել է 474–491)։ Վերջինս վերացրեց նախարարների ժառանգական իրավունքը։ 529 թվականին [[Հուստինիանոս I]] կայսրը հատուկ հրովարտակով [[Արևմտյան Հայաստան]]ում բյուզանդական զորակայան ստեղծեց և հայ Ազնվականությանը զրկեց զորք պահելու ավանդական իրավունքից։ Հուստինիանոսը 536 թվականին նոր հրովարտակով հայ նախարարների տան բոլոր անդամներին (թե՜ սեպուհներին, թե՜ կանանց) հայրական կալվածների ժառանգման իրավունքներ տվեց, որի նպատակն էր մանրատել խոշոր Ազնվականության կալվածատիրական ամբողջությունը, նրա հզորության տնտեսական հիմքը։ Այս իրավիճակը գոյատևեց մինչև արաբական նվաճումները։ Օգտվելով արաբ նվաճողների VII դ. երկրորդ կեսին հայերի նկատմամբ վարած մեղմ քաղաքականությունից՝ հայ ազնվականությունը վերականգնեց իր հին իրավունքները։ Սակայն VIII դ. սկզբից արաբները իրենց տիրապետությունը Հայաստանում ամրապնդելու համար վարում էին ընդդիմադիր հայ ազնվականության և նրա զինվորական ուժերի ոչնչացման քաղաքականություն։ [[705]] թվականին շուրջ 800 մեծատոհմիկ ազնվականների իրենց զորքերով հանդերձ խաբեությամբ հրավիրում են [[Նախճավան]]` իբրև ռոճիկ վճարելու և բոլորին կոտորում։ 725-ի արաբական «աշխարհագրից» հետո հայ ազնվականության նախկին արտոնությունները լուծարվեցին, նրանք ևս հարկահանվում էին իրենց ունեցած անասունների և հողատարածությունների համեմատ։ Հայ ազնվականությունը հետզհետե նվազում, քայքայվում է։ Շատ ազնվականներ VIII դարում գաղթում են [[Բյուզանդիա]]`
համալրելով կայսերական բանակի և իշխող քաղաքական դասի շարքերը։ Հայտնի են բյուզանդական շուրջ 30 կայսրերի, հարյուրավոր բարձրաստիճան զորահրամանատարների, քաղաքական գործիչների, գիտնականների ու արվեստագետների անուններ, որոնք սերված էին հայազգի ազնվականությունից։ Հայրենի տիրույթներին կառչած հայ ազնվականների որոշ մասն էլ աշխատում էր հարմարվել արաբ տիրապետողներին։ Համակերպվողներից ոմանք կրոնափոխվում էին, ոմանք` ընդունում արաբական անուններ (Աբուլ–Աբաս, Աբու–Մրվան, Աբու–Սահակ, Աբու–Մուսե և այլն), ոմանք՝ խնամիանում արաբ իշխանավորների հետ։ Սնանկացած և մանր ազնվականները այնուհետև ձգտում էին իրենց գոյությունը ապահովել նվաճողների հետ լեզու գտած և իրենց հզորությունը պահպանած մի քանի իշխանական տների հովանու ներքո։ Հին ազնվական տներից իրենց հզորությունը համեմատաբար պահպանել էին [[Բագրատունիներ]]ը, [[Արծրունիներ]]ը և [[Սյունիներ]]ը։ IX դ. առաջին կեսին նրանք համատեղ ուժերով փորձում էին վերականգնել ոչ միայն իրենց վաղեմի իրավունքներն ու արտոնությունները, այլև երկրի պետական անկախությունը։ Առավել ակնառու էր Բագրատունիների հզորացումը, որոնք իրենց ձեռքն էին գցել Հայաստանի կառավարման բարձրագույն պաշտոնները ([[Հայոց իշխան]]ի և [[սպարապետ]]ի)։ Նրանց իշխանությունը տարածվում էր [[Շիրակ]]ի, [[Արշարունիք]]ի, [[Աշոցք]]ի, [[Տայք]]ի, [[Տարոն]]ի և այլ շրջանների վրա։ Իրենց շուրջը համախմբելով բոլոր ազնվականներին, ստեղծելով 40–հազարանոց հզոր բանակ՝ Բագրատունիները [[Աշոտ Ա Մեծ|Աշոտ Ա]]–ի գլխավորությամբ IX դարի երկրորդ կեսին վերստեղծեցին հայկական պետականությունը։ Նոր թագավորությունում վերականգնվեցին Ազնվականության՝ Արշակունիների ժամանակաշրջանում գոյություն ունեցող գրեթե բոլոր իրավունքներն ու «գործակալությունները», գահերեցության կարգն ու վասալական կախվածությունը՝ կրտսերը ավագից։ Աշխարհիկ խոշոր ազնվականներն այս շրջանում կոչվում էին [[գահերեց]] [[իշխան]]ներ։ Նրանց ներսում նախկին սեպուհներից շատերն անջատվել էին և դարձել առանձին ավատատերեր։ Սրանք կոչվում էին գահակալ իշխաններ և գահերեց իշխաններից հետո կազմում էին Ազնվականության երկրորդ շերտը։ Ազնվականության ստորին դասը [[խոստակդար]]ներն էին։ Վերջիններս հետամտել են առևտրի ծավալմանը, արհեստների ու քաղաքային արտադրության զարգացմանը, ձգտել են թոթափել խոշոր ավատատերերի կապանքները և ընդլայնել իրենց իրավունքները։ Այդ պատճառով նրանք երբեմն հարել են [[թոնդրակյան շարժում|թոնդրակյան շարժմանը]]։ X դ. տնտեսական և ռազմա–քաղաքական զգալի հզորության հասած ազնվական տներից մի քանիսը մասնատում են Բագրատունիների պետությունը և անջատ թագավորություններ հիմնում [[Վասպուրական]]ում (908), [[Վանանդ]]ում (962), Սյունիքում (973), [[Գուգարք]]ում (988)։ Սակայն նրանք ճանաչում էին Անիի Բագրատունիների ավագությունը և արտաքին վտանգի ժամանակ համախմբվում նրանց շուրջը։

XI դ. առաջին կեսին Բյուզանդիան, այնուհետև սելջուկ–թուրքերի հորդաները նվաճում են Հայաստանը, կործանում նրա պետականությունը։ Հայաստանում առաջացած սելջուկ–թուրքական [[ամիրայություն]]ները վարում են հայ Ազնվականության ոչնչացման և նրա կալվածների բռնագրավման քաղաքականություն։ Երկրում ստեղծված անտանելի կացության հետևանքով հայ ազնվականությունը մատնվում է զանգվածային արտագաղթերի։ Շատ արքայական և իշխանական տոհմեր իրենց վասալների հետ միասին տեղափոխվում են Փոքր Ասիայի արևելյան շրջանները, հատկապես [[Կիլիկիա]]։ Այդ շրջանները նրանք մաքրում են բյուզանդացիներից և հիմնում հայկական իշխանություններ։ Նրանցից մեկը՝ [[Ռուբինյաններ]]ի հիմնած իշխանությունը, գոյատևեց շուրջ 300 տարի (1080–1385)՝ նպաստավոր պայմաններ ստեղծելով նաև հայ Ազնվականության բարգավաճման համար։ Կիլիկյան Հայաստանում Ազնվականության ավագանին կազմել են ավելի քան 70 խոշոր ավատատերեր, որոնք ընդարձակ ժառանգական կալվածների, վասալական մանր իշխանությունների, զորքերի, ամրությունների տերեր են հանդիսացել և կրել են «իշխան», «տեր», «պարոն», «բերդատեր» բարձր ազնվականական տիտղոսները («պարոն» տիտղոսը կրել են նաև ազնվազարմ կանայք)։ Սրանք իրենց տիրույթների լիիրավ գերիշխաններն են եղել և վասալական ծառայություն կատարել թագավորի (մինչև 1198-ը՝ Ռուբինյան իշխանների) հանդեպ։ Առանձին հզոր իշխանական տոհմեր երբեմն անհնազանդություն են ցուցաբերել՝ խանգարելով պետության կենտրոնացումը։ Մանր ազնվականները՝ ձիավորները կամ հեծվորները, կազմել են թագավորի կամ բերդատեր պարոնների զորքերի հիմնական կորիզը և նրանց հանդեպ կատարել զանազան ծառայություններ։ Զգեստավորվել ու զրահավորվել են եվրոպական խաչակիր–ասպետների նման և ստացել զինվորական հատուկ կրթություն։ Կիլիկիայում ազնվականությունը(աշխարհիկ թե հոգևոր) ապահարկ է եղել։ XIV դ. վերջին, Կիլիկիայի հայկական պետության անկումից հետո, Ա., հետզհետե քայքայվելով, դուրս է մղվում քաղաքական կյանքից։ Նվաճողներին անհնազանդ իշխանական տներից շատերը հաստատվում են [[Տավրոս]]ի լեռնային շրջաններում ([[Զեյթուն]]ում, [[Հաճըն]]ում), որոնց շառավիղները իրենց կիսանկախ վիճակը պահպանում էին մինչև XIX դ. վերջերը։

Մայր Հայաստանում, սելջուկյան նվաճումներից հետո՝ XI–XII դդ., իրենց գոյությունը պահպանել էին [[Լոռի|Լոռու]] և [[Սյունիք]]ի թագավորությունները, [[Արցախ]]ում՝ [[Խաչեն]]ի իշխանությունը, [[Սասուն]]ում՝ [[Թոռնիկյաններ]]ը, [[Ռշտունիք]]ում՝ [[Արծրունիներ]]ի մնացորդները։ Հայ Ազնվականության մի զգալի մասը XII դ. տեղափոխվեց [[Վրաստան]]։ Վրաստանի [[Բագրատունյաց թագավորություն]]ում XII – XIV դդ. կարևոր դեր են խաղացել հայկական ազնվականական զորագնդերն ու զորահրամանատարները։ [[Սարգիս Զաքարյան]]ը 1186 թվականին նշանակվում է զորքերի [[ամիրսպասալար]], որի մահից հետո այդ պաշտոնն անցնում է որդուն՝ [[Զաքարե Բ Մեծ]]ին։ Մյուս որդին՝ [[Իվանե]]ն, նշանակվում է արքունի վեզիր, ապա՝ [[աթաբեկ]]։ Նրանց գլխավորությամբ հայ–վրացական բանակը XII դ. վերջին և XIII դ. սկզբին ազատագրում է Հայաստանի [[Գուգարք]], [[Տայք]], Սյունիք, [[Այրարատ]] նահանգները, [[Տուրուբերան]]ի հյուսիսային և [[Բարձր Հայք]]ի արևելյան շրջանները։ Ազատագրված հայկական հողերի կառավարումը [[Թամար թագուհի]]ն (իշխել է 1184–1213) հանձնում է [[Զաքարյաններ]]ին՝ նրանց դարձնելով լիիրավ տիրակալներ, սակայն Զաքարյան Երկայնաբազուկները՝ ովքեր սերում էին Բագրատունիներից, իրենք էին թելադրում Վիրքին քաղաքականության ուղղին։ Զաքարյան Երկայնաբազուկների ինքնավար իշխանություններում ոչ միայն վերակենդանանում են հայ հին Ազնվականության տոհմերը ([[Պահլավունիներ]] ևն), այլև գոյանում են նորերը ([[Վաչուտյաններ]], [[Օրբելյաններ]], [[Խաղբակյաններ]], [[Դոփյաններ]], Շահուռնյաններ, Մահնանյաններ և ուր.)։ 1236–45 թվականներին մոնղոլ–թաթարները, նվաճելով Հայաստանը, հայ ազնվականական ուժերին պարտադրում են մասնակցել իրենց արշավանքներին, վճարել բարձր հարկեր, եկվորներին զիջել լավագույն հողերը ևն։ XIV–XV դդ. հայ աշխարհիկ ազնվականությունը վերջնականապես դուրս է մղվում քաղաքական կյանքից։ XV դ. առանձին լեռնային շրջաններում ([[Արցախի Հանրապետություն|Արցախում]], [[Սյունիքի մարզ|Սյունիքում]], [[Համշեն]]ում, Սասունում, Զեյթունում) հայ Ազնվականության հյուծված մնացորդները թեպետ պահպանում էին իրենց գոյությունը, բայց նրանք հեռու էին երկրի քաղաքական կյանքի վրա ներազդելուց։ Հայ հոգևոր ազնվականությունը հիշյալ շրջանում ունեցել է համեմատաբար զորեղ դիրքեր։ Օգտագործելով իր ունեցած արտոնությանը՝ նա ընդարձակ կալվածների տեր է դարձել։ Հոգևորականների արտոնյալ կացությունը աշխարհիկ ազնվականությանը դրդում էր կամ իր կալվածները «հոգու փրկության» պատրվակի տակ «նվիրել» վանականությանը և փրկել դրանք նվաճողներից, կամ էլ դառնալ հոգևորական՝ հոգևոր պաշտոնը դարձնելով իր տոհմի ժառանգական արտոնությունը ([[Օրբելյսւններ]]ը՝ [[Տաթև]]ում, Պահլավունիները՝ [[Հավուց Թառ]]ում, Երկայնաբազուկ–Զաքարյանները՝ [[Սանահին]]ում)։ Ազնվականության որոշ մասն էլ «Բեյթ–ուլ–մալի» օրենքի հարկադրանքով [[իսլամ]] էր ընդունում և համալրում տիրող վերնախավի շարքերը։

XVII–XVIII դդ. Արցախում և Սյունիքում պահպանված աշխարհիկ ազնվականության մնացորդները, որոնք կոչվում էին մելիքներ, որը կոչում էր և շնոհվում էր պարսից շահի կողմից, զգալի դեր խաղացին հայ ազգային–ազատագրական շարժման մեջ։ Արևմտյան Հայաստանում՝ Սասանում, Զեյթունում, [[Վան]]ում, Հեքյարում, Մուշում «իշխան» տիտղոսով, կամ  «[[մելիք]]»,  կոչումով հայ ազնվականները էական դեր խաղացին XIX դ. 2-րդ կեսի հայ ազատագրական շարժումների ժամանակ։

XVIII–XIX դդ. հայ Ազնվականության խլյակներն ընտրում էին արդյունաբերության կամ վաճառականության ուղին։ Հայկական հողի վրա զարգացման նպաստավոր պայմաններ չգտնելով՝ նրանք սովորաբար գաղթում էին օտար երկրներ։ Երբեմն ոմանց հաջողվում էր արտասահմանյան պետություններում հավաստագրել իրենց ազնվազարմությունը և բարձր դիրքերի հասնել։

Եվրոպական երկրներում ազնվականությունը վերջնական ձևավորում ստացավ բացարձակ միապետության դարաշրջանում, երբ ավատառու բոլոր ազնվականները համախմբվեցին հատակ դասի մեջ և նրանց ժառանգական արտոնությունները (տերունական իրավունք «ցածր» խավերի նկատմամբ, որոշակի ծառայություն արքունիքում կամ բանակում, ապահարկություն) իրավաբանորեն հաստատվեցին։ Օրինակ, [[Ռուսաստան]]ում [[Պետրոս I]]-ի բացարձակ միապետության հաղթանակն ուղեկցվում էր Ազնվականության դասի, նրա կառուցվածքի ու իրավունքների ձևակերպումով (1714 թվականին՝ միաժառանգման մասին օրենքը, 1722 թվականին՝ աստիճանների մասին աղյուսակը)։ XVIII–XIX –դդ. հետևողականորեն ընդարձակվում էին Ռուսաստանի, երբեմն նաև որոշ ոչ ռուս ազգությունների Ազնվականության իրավունքներն ու արտոնությունները։ Ազնվականներն ունեցել են համապատասխան տիտղոսներ, օրինակ, Անգլիայում բարձրագույն [[տիտղոս]]ներ էին՝ [[դուքս]], [[մարքիզ]], [[կոմս]], [[բարոն]]։ Եվրոպական երկրներում նույնպես բնորոշ էր մանր ու միջին ազնվականների վասալական կախվածությունը խոշորներից, օրինակ, լեհական շլյախտիչները՝ մագնատներից, անգլիական ասպետները՝ բարոններից։ Պետության կենտրոնացման ընթացքում Ազնվականության շերտերի դերը տարբեր է եղել։ Մանր ու միջին ազնվականությունը նպաստում էր պետության կենտրոնաձիգ քաղաքականությանը՝ արժանանալով թագավորական միահեծան իշխանության խրախուսանքին։ Խոշոր ազնվականությունը սովորաբար կենտրոնախույս ելույթների սնող աղբյուր էր, [[պահպանողական]]։ [[Ֆեոդալիզմ]]ի քայքայման և կապիտալիստական հարաբերությունների սաղմնավորման ժամանակաշրջանում Ազնվականության հասարակական կառուցվածքը ենթարկվեց փոփոխությունների։ Եթե հին, տոհմիկ ազնվականությունը կառչում էր զուտ ֆեոդալական շահագործման եղանակին և արագ սնանկանում, ապա մանր ու միջին ազնվականությունը հարմարվում էր կապիտալիստական տնտեսական եղանակին և սերտաճում բուրժուազիայի մեջ։ Վերջիններս եվրոպական մի շարք երկրներում մասնակցեցին բուրժուական հեղափոխություններին։ XIX դ. Ռուսաստանում ֆեոդալական հին կարգերի դեմ եռանդուն պայքար մղեցին ազնվական հեղափոխականները՝ դեկաբրիստները, հեղափոխական–դեմոկրատները, նարոդնիկները։ Մինչև 1917-ի [[Հոկտեմբերյան սոցիալիստական հեղափոխություն]]ը Ռուսաստանում պահպանվում էր Ազնվականության մեկուսի կազմակերպությունը, ինչպես նաև տիրապետող դիրքը երկրի ղեկավարման մեջ։ XX դ. սկզբին հեղափոխական շարժումների դեմ մղվող պայքարում ազնվականությունը մնում էր ցարիզմի գլխավոր հենարան։ Հոկտեմբերյան հեղափոխությունը վերջ դրեց Ազնվականության հողատիրությանն ու դասային արտոնություններին։ Քաղաքացիական կռիվների տարիներին (1918–20) ազնվականությունը պայքարում էր սովետական իշխանության դեմ՝ լրացնելով հակահեղափոխական սպիտակ բանակների շարքերը։ Ազնվականության զգալի մասը վտարվեց Ռուսաստանից։ Հայ անզվական տոհմերը իրենց գոյությունը շարունակեցին նաև սովետական շրջանում։

== Ազնվական լեզու ==
Ազնվական լեզուն համաժողովրդական լեզվի վրա առաջացած այն ժարգոնն է, որ գործածվում էր ազնվական վերնախավի մոտ և բարձր պալատականների շրջանում&lt;ref&gt;{{Գիրք:Լեզվաբանական բառարան|3}}&lt;/ref&gt;։
== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}
== Գրականություն ==
* Ագաթանգեդոս, Պատմութիւն «Հայոց, Տփղիս, 1909։
* Փավստոս Բազանդ, Պատմություն Հայոց, Ե., 1968։
* Մովսես Խորենացի, Պատմություն &quot;Հայոց, Ե., 1968։
* Մխիթար Գոշ, Դատաստանագիրք Հայոց, Վաղատ, 1880։
* Սմբատ Գունդստաբլ, Դատաստանագիրք, Էջմիածին, 1918։
* Ադոնց Ն., Պատմական ուսումնասիրություններ, Փարիզ, 1948։
* Մանանդյան Հ. Հ., Ֆեոդալիզմը &quot;Հին Հայաստանում, Ե., 1934։
* Մանանդյան Հ. Հ., Քննական տեսություն հայ ժողովրդի պատմության, հ. 2, մաս 1-2, Ե., 1957 –1960, հ. 3, Ե., 1952։
* Սամվելյան խ., Տին հայ իրավունքի պատմություն, հ. 1, Ե., 1939։
* Джавахов И., Государственный строй древней Грузии и древней Армении т. 1 СПБ, 1905.
* Адонц Н., Армения в эпоху Юстиниана, СПБ, 1908, (արտատպ. Ե., 1971)
* Микаелян Г., История Киликийского армянского государства, Е., 1952.
{{Արտաքին հղումներ}}
{{ՀՍՀ|հատոր=1|էջ=120}}

[[Կատեգորիա:Ազնվականություն]]
[[Կատեգորիա:Ավատատիրություն]]</text>
      <sha1>cf848egwjaks2fl8zqaffhp622w9c4c</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Պիեռ Պաոլո Պազոլինի</title>
    <ns>0</ns>
    <id>598579</id>
    <revision>
      <id>8486287</id>
      <parentid>8343473</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T23:00:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Սահակ</username>
        <id>24</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5575" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ ռեժիսոր}}
'''Պիեռ Պաոլո Պազոլինի''' ({{ԱԾ}}), իտալացի բանաստեղծ, կինոռեժիսոր, գրող և մտավորական։ Չնայած նրա կատարած աշխատանքների մեծ մասը շարունակում են մնալ հակասական, Պազոլինին համարվում է 20-րդ դարի իտալական մշակույթի կենտրոնական գործիչներից մեկը։ Նա ռեժիսորն է եղել մի շարք հայտնի ֆիլմերի, որոնցից ամենահայտնին «[[Սալո, կամ Սոդոմի 120 օրը]]» ֆիլմն է։

Պազոլինին սպանվել է 1975 թվականի նոյեմբերի 2-ին, 53 տարեկան հասակում&lt;ref name=&quot;independent&quot;&gt;[http://www.independent.co.uk/arts-entertainment/who-killed-pasolini-1602381.html &quot;Gumbell, Andrew: THE INDEPENDENT - Ով է իրականում սպանել Պազոլինիին, September 23, 1995&quot;] Accessed online, մայիս 25, 2015&lt;/ref&gt;։

== Ֆիլմեր ==
* «Ակատոնե» / ''Accattone'' (1961)
* «Մամա Ռոմա»/ ''Mamma Roma'' (1962)
* «Ավետարանը ըստ Մաթևոսի» / ''Il Vangelo secondo Matteo'' (1964)
* «Բազեները և ճնճղուկները» / ''Uccellacci e uccellini'' (1966)
* «Արքա Էդպիկ» / ''Edipo re'' (1967)
* «Թեորեմա» / ''Teorema'' (1968)
* «Խոզանոց» / ''Porcile'' (1969)
* «Մեդեա» / ''Medea'' (1969)
* «Դեկամերոն» / ''Il Decameron'' (1971)
* «Քենթրբերյան պատմվածքներ»/ ''Racconti di Canterbury'' (1972)
* «Արաբական գիշերներ» / ''Il fiore delle mille e una notte'' (1974)
* «[[Սալո, կամ Սոդոմի 120 օրը]]» / ''Salò o le 120 giornate di Sodoma'' (1975)

== Կինոմրցանակներ և առաջադրումներ ==
* Կաննի կինոփառատոն, 1958 — Մրցանակ լավագույն սցենարի համար («Երիտասարդ ամուսիններ»)
* Վենետիկի 23-րդ կինոփառատոն (1962) — Ոսկե առյուծ մրցանակի համար առաջադրում («[[Մամա Ռոմա]]»)
* Վենետիկի 25-րդ կինոփառատոն (1964) — Ժյուրիի հատուկ մրցանակ («[[Ավետարան ըստ Մատթեոսի]]»)
* Կաննի կինոփառատոն, 1966] — [[Ոսկե արմավենու ճյուղ]] մրցանակի համար առաջադրում («[[Թռչուններ մեծ ու փոքր]]»)
* Վենետիկի 28-րդ կինոփառատոն (1967) — Ոսկե առյուծ մրցանակի համար առաջադրում («Էդիպ արքա»)
* Վենետիկի 29-րդ կինոփառատոն (1968) — Ոսկե առյուծ մրցանակի համար առաջադրում («[[Թեորեմ]]»)
* [[BAFTA]], (1968) — Միավորված ազգերի պարգևի համար առաջադրում («[[Ավետարան ըստ Մատթեոսի]]»)
* Բեռլինի միջազգային 19-րդ կինոփառատոն (1969) — [[Ոսկե արջ]] մրցանակի համար առաջադրում («[[Սեր և ցասում]]»)
* Բեռլինի միջազգային 21-րդ կինոփառատոն (1971) — [[Արծաթե արջ]] — ժյուրիի հատուկ մրցանակ («[[Դեկամերոն]]»), + [[Ոսկե արջ]] մրցանակի համար առաջադրում («[[Դեկամերոն]]»)
* Բեռլինի միջազգային 22-րդ կինոփառատոն (1972) — [[Ոսկե արջ]] մրցանակ ([[Քենտրբերյան պատմություններ]])
* Կաննի կինոփառատոն, 1974 — ժյուրիի մեծ մրցանակ («[[Հազար ու մի գիշերների ծաղիկը]]»), [[Ոսկե արմավենու ճյուղ]] մրցանակի համար առաջադրում («[[Հազար ու մի գիշերների ծաղիկը]]»)
* Վենետիկի 72-րդ կինոփառատոն&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://russia.tv/article/show/article_id/26152/ |title=Извне, издалека или оттуда / Новости кино и телевидения / Russia.tv |accessdate=2021-10-01 |archive-date=2019-09-19 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190919021527/http://russia.tv/article/show/article_id/26152 |dead-url=yes }}&lt;/ref&gt; ([[2015]]) — «Լավագույն վերականգնված ֆիլմ» (վենետիկյան դասական ստեղծագործություն) («[[Սալո, կամ Սոդոմի 120 օրը]]»)

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

== Արտաքին հղումներ ==
*[https://kinoashkharh.am/2022/08/pier-paolo-pazolini/ Պիեռ Պաոլո Պազոլինի. Կինոյի ըմբոստ մեսիան]
{{Արտաքին հղումներ}}

{{DEFAULTSORT:Պազոլինի, Պիեռ Պաոլո}}
[[Կատեգորիա:Իտալացի բանաստեղծներ]]
[[Կատեգորիա:20-րդ դարի բանաստեղծներ]]
[[Կատեգորիա:20-րդ դարի վիպասաններ]]
[[Կատեգորիա:Իտալացի սցենարիստներ]]
[[Կատեգորիա:20-րդ դարի տղամարդ գրողներ]]
[[Կատեգորիա:Իտալացի գրողներ]]
[[Կատեգորիա:Իտալացի կինոռեժիսորներ]]
[[Կատեգորիա:Իտալացի թարգմանիչներ]]
[[Կատեգորիա:Իտալացի դրամատուրգներ]]
[[Կատեգորիա:Իտալացի լրագրողներ]]
[[Կատեգորիա:Իտալացի փիլիսոփաներ]]</text>
      <sha1>rcusaendwvxjsi4anq9k91h41iu55gr</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Արա Նազարեթյան</title>
    <ns>0</ns>
    <id>600515</id>
    <revision>
      <id>8486355</id>
      <parentid>7629566</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T05:47:58Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>37.252.95.14</ip>
      </contributor>
      <comment>/* Կենսագրություն */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3649" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Գրող
| ոճեր =  նովելներ, պատմվածքներ
}}
'''Արա Հարությունի Նազարեթյան''' ({{ԱԾ}}), հայ արձակագիր։ [[Հայաստանի գրողների միություն|Հայաստանի գրողների միության]] '''անդամ''' ([[1998]])։

== Կենսագրություն ==
Ավարտել է [[Երևանի պետական համալսարան]]ի տնտեսագիտական ֆակուլտետը։ Տպագրվել է 1965 թվականից։ Մասնակցել է [[Արցախյան ազատամարտ]]ին, խմբագրել բանակային «Զինավոր» թերթը։ Նրա նովելները, պատմվածքները թարգմանվել են [[ռուսերեն]], [[անգլերեն]], ‎[[ֆրանսերեն]], [[պարսկերեն]], [[վրացերեն]], [[ադրբեջաներեն]], [[ուկրաիներեն]], [[արաբերեն]] և տպագրվել են [[ԱՄՆ]]-ում, [[Լեհաստան]]ում, [[Վրաստան]]ում, [[Ռուսաստան]]ում&lt;ref&gt;[https://avproduction.am/?ln=am&amp;page=person&amp;id=2146 Արա Նազարեթյանի կենսագրությունը avproduction.am կայքում]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://wua.am/%D5%A1%D6%80%D5%A1-%D5%B6%D5%A1%D5%A6%D5%A1%D6%80%D5%A5%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6/ Արա Նազարեթյանի կենսագրությունը ՀԳՄ կայքում]&lt;/ref&gt;

== Երկեր ==
* Կարմիր խնձորներ 60-րդ հորիզոնականից, Երևան, 2010։
* Հանդարտ պատմվածքներ, Երևան, 2003։
* Ռազմավար պատմվածքներ, Երևան, 2001։
* Մահկանացուներ, Երևան, 1995։
* Տապան, Երևան, 1991։

== Մրցանակներ ==
* «Գարնանային թեթև պատմություն» պատմվածք՝ «Համահայկական պատմվածք» մրցանակ, 2010
* «Ռազմավար պատմվածքներ» ժողովածու՝ ՀԳՄ «Տարվա լավագույն արձակ» մրցանակ, 2001
* «Էկզոտիկ պատմություն» («Բագատել») նովել՝ գրողների միջազգային ՊԷՆ ընկերակցության հանրապետական մրցանակ, 2001
* «Հետախուզում մարտով» պատմվածք՝ գրողների միջազգային ՊԷՆ ընկերակցության հանրապետական մրցանակ, 2008
* «Հայ գրականության բարեկամներ» մրցանակ, 1996
* ՀԳՄ Գրիգոր Զոհրապի անվան մրցանակ, 1996

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

== Արտաքին հղումներ ==
* [http://granish.org/ara-nazaretyan-story/ Արա Նազարեթյան, Չոպյան օրագրությունում, 1991]
* [http://ardzak.org/tag/%D5%A1%D6%80%D5%A1-%D5%B6%D5%A1%D5%A6%D5%A1%D6%80%D5%A5%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6/ Արա Նազարեթյան, Ֆեյսբուքյան պատմություն] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160307231827/http://ardzak.org/tag/%D5%A1%D6%80%D5%A1-%D5%B6%D5%A1%D5%A6%D5%A1%D6%80%D5%A5%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6/ |date=2016-03-07 }}
* [http://groghucav.am/tag/%D5%A1%D6%80%D5%A1-%D5%B6%D5%A1%D5%A6%D5%A1%D6%80%D5%A5%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6/ Արա Նազարեթյան / Հետախուզում մարտով]{{Չաշխատող արտաքին հղում|bot=InternetArchiveBot }}

{{DEFAULTSORT:Նազարեթյան, Արա}}
[[Կատեգորիա:Հայ արձակագիրներ]]
[[Կատեգորիա:Հայաստանի գրողների միության անդամներ]]
[[Կատեգորիա:ԵՊՀ շրջանավարտներ]]</text>
      <sha1>2e2scynxyykepna0klt3d202ghnrqoi</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486356</id>
      <parentid>8486355</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T05:48:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>37.252.95.14</ip>
      </contributor>
      <comment>/* Կենսագրություն */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3643" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Գրող
| ոճեր =  նովելներ, պատմվածքներ
}}
'''Արա Հարությունի Նազարեթյան''' ({{ԱԾ}}), հայ արձակագիր։ [[Հայաստանի գրողների միություն|Հայաստանի գրողների միության]] անդամ ([[1998]])։

== Կենսագրություն ==
Ավարտել է [[Երևանի պետական համալսարան]]ի տնտեսագիտական ֆակուլտետը։ Տպագրվել է 1965 թվականից։ Մասնակցել է [[Արցախյան ազատամարտ]]ին, խմբագրել բանակային «Զինավոր» թերթը։ Նրա նովելները, պատմվածքները թարգմանվել են [[ռուսերեն]], [[անգլերեն]], ‎[[ֆրանսերեն]], [[պարսկերեն]], [[վրացերեն]], [[ադրբեջաներեն]], [[ուկրաիներեն]], [[արաբերեն]] և տպագրվել են [[ԱՄՆ]]-ում, [[Լեհաստան]]ում, [[Վրաստան]]ում, [[Ռուսաստան]]ում&lt;ref&gt;[https://avproduction.am/?ln=am&amp;page=person&amp;id=2146 Արա Նազարեթյանի կենսագրությունը avproduction.am կայքում]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://wua.am/%D5%A1%D6%80%D5%A1-%D5%B6%D5%A1%D5%A6%D5%A1%D6%80%D5%A5%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6/ Արա Նազարեթյանի կենսագրությունը ՀԳՄ կայքում]&lt;/ref&gt;

== Երկեր ==
* Կարմիր խնձորներ 60-րդ հորիզոնականից, Երևան, 2010։
* Հանդարտ պատմվածքներ, Երևան, 2003։
* Ռազմավար պատմվածքներ, Երևան, 2001։
* Մահկանացուներ, Երևան, 1995։
* Տապան, Երևան, 1991։

== Մրցանակներ ==
* «Գարնանային թեթև պատմություն» պատմվածք՝ «Համահայկական պատմվածք» մրցանակ, 2010
* «Ռազմավար պատմվածքներ» ժողովածու՝ ՀԳՄ «Տարվա լավագույն արձակ» մրցանակ, 2001
* «Էկզոտիկ պատմություն» («Բագատել») նովել՝ գրողների միջազգային ՊԷՆ ընկերակցության հանրապետական մրցանակ, 2001
* «Հետախուզում մարտով» պատմվածք՝ գրողների միջազգային ՊԷՆ ընկերակցության հանրապետական մրցանակ, 2008
* «Հայ գրականության բարեկամներ» մրցանակ, 1996
* ՀԳՄ Գրիգոր Զոհրապի անվան մրցանակ, 1996

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

== Արտաքին հղումներ ==
* [http://granish.org/ara-nazaretyan-story/ Արա Նազարեթյան, Չոպյան օրագրությունում, 1991]
* [http://ardzak.org/tag/%D5%A1%D6%80%D5%A1-%D5%B6%D5%A1%D5%A6%D5%A1%D6%80%D5%A5%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6/ Արա Նազարեթյան, Ֆեյսբուքյան պատմություն] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160307231827/http://ardzak.org/tag/%D5%A1%D6%80%D5%A1-%D5%B6%D5%A1%D5%A6%D5%A1%D6%80%D5%A5%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6/ |date=2016-03-07 }}
* [http://groghucav.am/tag/%D5%A1%D6%80%D5%A1-%D5%B6%D5%A1%D5%A6%D5%A1%D6%80%D5%A5%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6/ Արա Նազարեթյան / Հետախուզում մարտով]{{Չաշխատող արտաքին հղում|bot=InternetArchiveBot }}

{{DEFAULTSORT:Նազարեթյան, Արա}}
[[Կատեգորիա:Հայ արձակագիրներ]]
[[Կատեգորիա:Հայաստանի գրողների միության անդամներ]]
[[Կատեգորիա:ԵՊՀ շրջանավարտներ]]</text>
      <sha1>cnyal03yqce5wwrkven05dqsrqmndzx</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Իսսեյ Միյակե</title>
    <ns>0</ns>
    <id>615908</id>
    <revision>
      <id>8486017</id>
      <parentid>8093280</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T13:27:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>23artashes</username>
        <id>2675</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1444" xml:space="preserve">{{ՎՄ}}
{{Անձ}}
'''Իսսեյ Միյակե''' ({{lang-ja2|三宅一生}}, {{ԱԾ}}), [[Ճապոնիա|ճապոնացի]] դիզայներ, ծնվել է 1938 թվականի ապրիլի 22-ին [[Հիրոսիմա]] քաղաքում, Ճապոնիա։ 1945 թվականի օգոստոսի 6-ին 7 տարեկան հասակում ականատես է դարձել Հիրոսիմայի ատոմային ռմբակոծությանը&lt;ref&gt;[http://www.nytimes.com/2009/07/14/opinion/14miyake.html «A Flash of Memory», հոդված Նյու Յորք Թայմս թերթում]&lt;/ref&gt;։ Սովորել է գրաֆիկական դիզայնի համալսարանում՝ [[Տոկիո]]յում, ավարտել է 1964 թվականին։ Ավարտելուց հետո աշխատել է [[Փարիզ]]ում և [[Նյու Յորք]]ում։ Վերադառնալով Տոկիո 1970 թվականին հիմնադրել է Միյակի դիզայն ստուդիան։
 
Համագործակցել է [[Էփլ|Apple]] ընկերության հիմնադիր [[Սթիվ Ջոբս]]ի հետ։ Հայտնի է նաև [[օծանելիք]]ների արտադրությամբ, որից հատկապես հայտնի է L'eau d'Issey Pour Homme:

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}
{{Արտաքին հղումներ}}
{{DEFAULTSORT:Միյակե, Իսսեյ}}
[[Կատեգորիա:Ճապոնացի դիզայներներ]]

{{Bio-stub}}</text>
      <sha1>54sdhvb72hes95quggepmio4xog1qpv</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Իոսեբ Նոնեշվիլի</title>
    <ns>0</ns>
    <id>622558</id>
    <revision>
      <id>8486159</id>
      <parentid>7652630</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T17:06:58Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Armineaghayan</username>
        <id>25187</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4290" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Գրող
| անուն = 
| բնագիր անուն =იოსებ ნონეშვილი
| պատկեր = 
| պատկերի չափեր = 200px
| նկարագրություն = 
| գրական անուն = 
| ծննդյան անուն = 
| ծնվել է = {{Ծննդյան ամսաթիվ|1918|4|6}}
| ծննդյան վայր = [[Կարդանախի]]
| վախճանվել է = {{Մահվան ամսաթիվ և տարիք|1980|10|18|1918|4|6}}
| վախճանի վայր = [[Թբիլիսի]] 
| մասնագիտություն = 
| լեզու = 
| ազգություն = [[վրացի]]
| քաղաքացիություն = 
| կրթություն = 
| ալմա մատեր =[[Թբիլիսիի պետական համալսարան]]
| ստեղծագործական շրջան = 
| ոճեր = 
| թեմաներ = 
| գրական շարժումներ = 
| ուշագրավ աշխատանք(ներ) = 
| ամուսին(ներ) = 
| համատեղ ապրող(ներ) = 
| զավակներ = Ալեքսանդր Նոնեշվիլի
| ազգական(ներ) = 
| ներշնչվել է = 
| ներշնչել է = 
| նշանակալի պարգև(ներ) = Շոթա Ռուսաթավելու անվան մրցանակ
| ստորագրություն = 
| վիքիպահեստ = 
| վիքիպահեստում = 
| վիքիքաղվածք = 
| վիքիդարան = 
| կայք =
}}
'''Իոսեբ Նոնեշվիլի''' ({{lang-ka|იოსებ ნონეშვილი}}, {{ԱԾ}}), վրացի բանաստեղծ։ Շոթա Ռուսաթավելու անվան մրցանակակիր։

Պատմաբան, հնագետ Ալեքսանդր Նոնեշվիլու հայրը։

== Կենսագրություն ==
Իոսեբ Նոնեշվիլին ծնվել է [[1918]] թվականին։ Բանաստեղծությունների առաջին ժողովածուն լույս է տեսել [[1938]] թվականին «Մեր սերունդ» ամսագրում։ [[1940]] թվականին ավարտել է [[Թբիլիսիի պետական համալսարան]]ի բանասիրական ֆակուլտետը։ [[1943]]-[[1946]] թվականներին ծառայել է Խորհրդային բանակում։ Մասնակցել է [[Հայրենական մեծ պատերազմ]]ին։ 12 տարի խմբագրել է մանկական «Դիլա» («Առավոտ») ամսագիրը, այնուհետև՝ «Լիտերատուրուլի Սաքարթվելո» («Գրական Վրաստան») թերթը։ Եղել է [[Վրաստանի գրողների միություն|Վրաստանի գրողների միության]] վարչության քարտուղարը։ Ունի բանաստեղծությունների և պոեմների շուրջ 30 ժողովածու&lt;ref&gt;Սրտի ձայն, Վրաց բանաստեղծները Հայաստանին և հայերին, Երևան-Թբիլիսի, «Հայաստան» և «Սաբճոթա Սաքարթվելո» հրատարակչություններ, 1970&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://burusi.wordpress.com/literature/noneshvili/ იოსებ ნონეშვილი]&lt;/ref&gt;։ Նրա ստեղծագործությունները թարգմանվել են բազմաթիվ լեզուներով։

Թաղված է [[Դիդուբեի պանթեոն]]ում։

== Հիշատակ ==
Նոնեշվիլու ծննդավայր Կարդանախի գյուղում գործում է նրա անվան թանգարանը։

== Գրականություն ==
*ზ. ბაბუნაშვილი, თ. ნოზაძე, „მამულიშვილთა სავანე“, თბ., 1994

== Ծանոթագրություններ == 
{{ծանցանկ}}
{{Արտաքին հղումներ}}
{{DEFAULTSORT:Նոնեշվիլի, Իոսեբ}}
[[Կատեգորիա:Վրացի գրողներ]]
[[Կատեգորիա:Հայրենական մեծ պատերազմի մասնակիցներ]]
[[Կատեգորիա:Թբիլիսի քաղաքում մահացածներ]]
[[Կատեգորիա:Դիդուբեի պանթեոնում թաղվածներ]]
[[Կատեգորիա:Վրացի բանաստեղծներ]]
[[Կատեգորիա:Թբիլիսիի պետական համալսարանի շրջանավարտներ]]
[[Կատեգորիա:ԽՄԿԿ անդամներ]]</text>
      <sha1>aq6dgjykraf3szpap6xn42ur4dega7k</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան</title>
    <ns>3</ns>
    <id>623738</id>
    <revision>
      <id>8486233</id>
      <parentid>7463397</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T19:23:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>GeoO</username>
        <id>14988</id>
      </contributor>
      <comment>/* Զգուշացում */ Նոր բաժին</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="344385" xml:space="preserve">== Ողջույն ==
{| style=&quot;width:100%; background:transparent; font-size:100%&quot;
 | style=&quot;background:#e0f0ff; border:1px solid silver; -moz-border-radius-topleft:12px; -webkit-border-top-left-radius:12px; border-top-left-radius:12px; width:20%; height:30px&quot; | &amp;nbsp;&amp;nbsp; [[Պատկեր:Help-browser.svg|18px|link=Վիքիպեդիա:Ինչ Վիքիպեդիան չէ]] [[Վիքիպեդիա:Ինչ Վիքիպեդիան չէ|Ի՞նչ Վիքիպեդիան չէ]]
 | style=&quot;background:#6495ed; color:white; padding:0.5em 0.5em 0.5em 1em; font-size:130%; border:1px solid silver; -moz-border-radius-topright:12px; -webkit-border-top-right-radius:12px; border-top-right-radius:12px; width:80%&quot; | Բարի գալուստ Վիքիպեդիա, [[Մասնակից:{{ROOTPAGENAME}}|&lt;span style=&quot;color:white&quot;&gt;{{ROOTPAGENAME}}&lt;/span&gt;]] {{-)}}&lt;/span&gt;
 |-
 | style=&quot;background:#e0e6ff; border:1px solid silver; height:30px; padding-left:1em&quot; | [[Պատկեր:Crystal Clear app ktip.png|18px|link=Վիքիպեդիա:Խորհրդարան]] [[Վիքիպեդիա:Խորհրդարան|Խորհրդարան]]
 | rowspan=&quot;8&quot; style=&quot;background:#fffff0; border:1px solid silver; -moz-border-radius-bottomright:12px; -webkit-border-bottom-right-radius:12px; border-bottom-right-radius:12px; padding:0.5em 1em&quot; | Վիքիպեդիայի մասնակիցների անունից ողջունում եմ Ձեզ Վիքիպեդիայի հայերեն բաժնում։ Հուսով ենք մեծ բավականություն կստանաք՝ մասնակցելով այս նախագծին։

Ուշադրությո՛ւն դարձրեք աշխատանքի հիմնական սկզբունքներին, գործե՛ք վստահ ու մի՛շտ ունեցեք լավ ձգտումներ։

[[Պատկեր:Signature button vector.png|thumb|ստորագրելու համար պետք է սեղմել այստեղ]] Վիքիպեդիայում հոդվածները չեն ստորագրվում (խմբագրողների ցուցակը ավտոմատաբար ձևավորվում է հոդվածի «Պատմություն» պատուհանում), բայց եթե Դուք ցանկանաք մասնակցել [[Վիքիպեդիա:Խորհրդարան|խորհրդարանում]] կամ առանձին հոդվածի քննարկմանը, ապա խնդրում ենք չմոռանալ [[Վիքիպեդիա:Ստորագրություն|ստորագրել]]՝ Ձեր մեկնաբանությունների վերջում ավելացնելով 4 ալիքանշաններից (&lt;nowiki&gt;~~~~&lt;/nowiki&gt;) կազմված նշանագիրը կամ սեղմելով կապույտ մատիտի նշանով սեղմակին (խմբագրման պատուհանիկի վերևում)։ 

Ձեր [[Մասնակից:{{BASEPAGENAME}}|մասնակցային էջում]] Դուք կարող եք գրել որոշ տեղեկություն Ձեր մասին. ասենք այս կամ այն լեզուների տիրապետելու կամ էլ հետաքրքրությունների մասին։ 

Եթե հարցեր ունեք դիմեք [[Վիքիպեդիա:Օգնություն|օգնության համակարգին]] կամ գրեք [[Վիքիպեդիա:Հարցեր|Հարցեր]] բաժնում կամ էլ խմբագրեք [[Special:MyTalk|Ձեր քննարկման էջը]]. գրեք «Օգնեք ինձ» և շարադրեք տեքստը, և Ձեզ անպայման կօգնեն։

Հաճելի խմբագրումներ ենք մաղթում։ Եվս մեկ անգամ բարի գալուստ [[Հայերեն Վիքիպեդիա]]։ Հարգանքներով՝ [[User:GeoO|&lt;font color = &quot;orange&quot;&gt;&lt;big&gt;J&lt;/big&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color = &quot;black&quot;&gt;eo W.&lt;/font&gt;]] 09:27, 18 Հոկտեմբերի 2015 (UTC) {{#if:|{{{1}}}}}
&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #eee; padding-top:0.17em; padding-bottom:0.5em&quot;&gt;&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;font-size:90%; font-style:italic&quot;&gt;{{Դրոշ|Մեծ Բրիտանիա}} {{Դրոշ|ԱՄՆ}} Hello and welcome to the Armenian Wikipedia! We appreciate your contributions. If your Armenian skills are not good enough, that’s no problem. We have an [[Վիքիպեդիա:Դեսպանատուն|embassy]] where you can inquire for further information in your native language. We hope you enjoy your time here!&lt;/div&gt;
 |-
 | style=&quot;background:#e5e0ff; border:1px solid silver; height:30px; padding-left:1em&quot; | [[Պատկեր:Հօ (Բառգիրք հայկազեան լեզուի).png|18px|link=b:Ինչպես գրել հայերեն]] [[b:Ինչպես գրել հայերեն|Ինչպե՞ս գրել հայերեն]]
 |-
 | style=&quot;background:#f9e0ff; border:1px solid silver; height:30px; padding-left:1em&quot; | [[Պատկեր:View-refresh.svg|18px|link=Օգնություն:Դասընթաց]] [[Օգնություն:Դասընթաց|Խմբագրման ուղեցույց]]
 |-
 | style=&quot;background:#ffe0f1; border:1px solid silver; height:30px; padding-left:1em&quot; | [[Պատկեր:Accessories-text-editor.svg|18px|link=Վիքիպեդիա:Խուսափեք տարածված սխալներից]] [[Վիքիպեդիա:Խուսափեք տարածված սխալներից|Խուսափե՛ք տարածված սխալներից]]
 |-
 | style=&quot;background:#ffe0e6; border:1px solid silver; height:30px; padding-left:1em&quot; | [[Պատկեր:Wikipedia svg logo.svg|18px|link=Վիքիպեդիա:Էությունը]] [[Վիքիպեդիա:Էությունը|Վիքիպեդիայի էությունը]]
 |-
 | style=&quot;background:#ffe5e0; border:1px solid silver; height:30px; padding-left:1em&quot; | [[Պատկեր:Green copyright.svg|18px|link=Վիքիպեդիա:Հեղինակային իրավունքներ]] [[Վիքիպեդիա:Հեղինակային իրավունքներ|Հեղինակային իրավունքներ]]
 |-
 | style=&quot;background:#ffefe0; border:1px solid silver; height:30px; padding-left:1em&quot; | [[Պատկեր:Nuvola apps bookcase.svg|18px|link=Վիքիպեդիա:Գլոսսարիում]] [[Վիքիպեդիա:Գլոսսարիում|Գլոսսարիում]]
 |-
 | style=&quot;background:#ffefe0; border:1px solid silver; -moz-border-radius-bottomleft:12px; -webkit-border-bottom-left-radius:12px; border-bottom-left-radius:12px; height:30px; padding-left:1em&quot; | [[Պատկեր:BluePillar.svg|18px|link=Վիքիպեդիա:Հինգ սյուներ]] [[Վիքիպեդիա:Հինգ սյուներ|Հինգ սյուներ]]
|}

== Ավազարկղ ==

{{հարգելի մասնակից}}, ծավալուն հոդվածների դեպքում սովորաբար օգտվում ենք ավազարկղից, կատարում նյութի ամբողջական թարգմանություն, իսկ այնուհետև տեղափոխում հիմնական տիրույթ: Ձեր ավազարկղ կարող եք մուտք գործել [[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան/Ավազարկղ|այս հղումով]]: Հաճելի վիքիխմբագրումներ:--[[Մասնակից:Արամ Սողոմոնյան|&lt;font color=&quot;#D90012&quot; face=&quot;GHEA Grapalat&quot;&gt;'''''Ա'''''&lt;/font&gt;&lt;font color=&quot;#0033A0&quot; face=&quot;GHEA Grapalat&quot;&gt;'''''րա'''''&lt;/font&gt;&lt;font color=&quot;#FF8000&quot; face=&quot;GHEA Grapalat&quot;&gt;'''''մ'''''&lt;/font&gt;]] &lt;sup&gt;([[Մասնակցի քննարկում:Արամ Սողոմոնյան|&lt;font face=&quot;GHEA Grapalat&quot;&gt;''քննարկում''&lt;/font&gt;]])&lt;/sup&gt; 17:32, 18 Հոկտեմբերի 2015 (UTC)

==Նկատողություն==

== Դրոշների կաղապարներ ==

{{հարգելի մասնակից}}, երկրների համար կարող եք օգտագործել &lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;{{դրոշավորում|}}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt; կաղապարը։ Նա դրոշի կողքը ավտոմատ ավելացնոմ է երկրների անունները։ Հարգանքներով --[[User:Beko|&lt;font face=&quot;Comic Sans MS&quot; color=&quot;black&quot;&gt;'''Beko'''&lt;/font&gt;]][[User talk:Beko|&lt;sup&gt;&lt;span style=&quot;color:blue;cursor:help&quot;&gt;Քննարկում&lt;/span&gt;&lt;/sup&gt;]] 20:22, 7 Դեկտեմբերի 2015 (UTC)

Հարգելի՛ Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան, երկրների համար կարող եք օգտագործել {{դրոշավորում|}} կաղապարը։ Նա դրոշի կողքը ավտոմատ ավելացնոմ է երկրների անունները։ Հարգանքներով --BekoՔննարկում 20:22, 7 Դեկտեմբերի 2015 (UTC)
Շնորհակալութիւն, յարգելի Բեկօ: Կօգտուեմ Ձեր բարի խորհրդից:--[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 15:14, 8 Դեկտեմբերի 2015 (UTC)

== Հղումներ-1 ==

{{հարգելի մասնակից}}, հոդվածներում ընդունված է հղումները դնել վերջակետերից առաջ: Հաճելի վիքիխմբագրումներ:--[[Մասնակից:Արամ Սողոմոնյան|&lt;font face=&quot;GHEA Grapalat&quot;&gt;Արամ&lt;/font&gt;]] &lt;sup&gt;[[Մասնակցի քննարկում:Արամ Սողոմոնյան|&lt;font face=&quot;GHEA Grapalat&quot;&gt;քննարկում&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 17:23, 16 Դեկտեմբերի 2015 (UTC)

Աշոտ Ա Բագրատունու մասին այս հոդվածը Վիքիպեդիայում որոշ վերանայումների կարիք ունի: 1. Մասնավորապես քարտէզը, իմ դիտողութիւններից յետոյ, ճիշտ է, բերուել է առաւել ընդունելի տեսքի, և այնտեղից հանուել են որոշ անգրագիտութիւններ. օրինակ՝ ՛՛Կայսիտե ամիրայութիւն՛՛, ՛՛Տայքի դքսութիւն՛՛, ՛՛Տարօնի դքսութիւն՛՛... 2.Սակայն Աշոտ Ա Բագրատունու մասին յօդուածում այդ քարտէզը դնելն անընդունելի է, քանզի նրա օրօք ո՛չ Կարսի թագաւորութիւն կար, ո՛չ Սիւնիքի, ո՛չ էլ Լոռու... 4.Առաջարկում եմ դնել այս ճիշտ քարտէզը, բայց չէ՞ք կարողանում.../?/ 5.Իսկ առաւել ճիշտ կլինի, եթէ որպէս քարտէզ վերցուի ՀՀ ԳԱԱ Պատմութեան Ինստիտուտի հրատարակած ՛՛Հայոց Պատմութիւն՛՛ բազմահատորեակի 2-րդ հատորի գիրք 2-ի (Երևան. 2014) քարտէզը (568-569-ի միջև ներդիրում, քարտէզի հեղինակ՝ ՀՀ ԳԱԱ թղթ. անդամ Բ.Յարութիւնեան) կամ էլ՝ ՀՀ Կառավարութեան հրատարակած (Երևան, 2008) ՛՛ՀՀ Ազգային ատլասի՛՛ ՛՛Հայ Բագրատունիների տերութիւնը 885-908թթ.՛՛ քարտէզը (էջ 40-41):

== ՛՛Թուրքիայի ռազմաօդային ուժերը՛՛ հոդվածում ենթասպաների տարբերանշանները սխալ են դրված... ==

Յարգելի Բեկօ:
Շնորհակալ եմ օգնութեան համար:
Սակայն ՛՛Թուրքիայի ռազմաօդային ուժերը՛՛ յօդուածում ենթասպաների տարբերանշանները Ձեր կողմից սխալ են դրուած... Դրանց փոխարեն տեղադրել էք աւագ սպայական կազմի ուսադիրները: ՆԱՏՕ-ի տարբերանշանների համակարգով սպայական կոչումները, ուստի նաև ուսադիրները նշանակւում են OF (Officer) աբրեվիատուրայով, իսկ ոչ սպայականները՝ OR (Other Ranks): Եթէ կարող էք, փոխարինէք նշուած նկարները...
Յարգանօք՝ գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան

== Վերանվանված կաղապար ==

{{հարգելի մասնակից}}, Ձեր կողմից ստեղծված Թուրքիայի գլխավոր շտաբի պետերի ցուցակը կաղապար վերանվանվել է {{կ|Թուրքիայի Գլխավոր շտաբի պետերի ցանկ}}, քանի որ Վիքիպեդիայում ընդունված է ցանկ եզրույթը ցուցակի փոխարեն և առանց որոշիչ -ը հոդի: Կրկին ստեղծելու անհրաժեշտություն չկար: Հիմա կվերահղեմ: Հաճելի վիքիօր եմ մաղթում:--[[Մասնակից:Արամ Սողոմոնյան|&lt;font face=&quot;GHEA Grapalat&quot;; color=&quot;black&quot;&gt;'''Ա'''րամ&lt;/font&gt;]] &lt;sup&gt;[[Մասնակցի քննարկում:Արամ Սողոմոնյան|&lt;font face=&quot;GHEA Grapalat&quot;&gt;'''ք'''ննարկում&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 13:03, 28 Դեկտեմբերի 2015 (UTC)

Եթե հիշողությունս ինձ չի դավաճանում, մարդկանց համար կազմվում են ցուցակներ, իսկ անշունչ առարկաների համար՝ ցանկեր: Գուցե թուրքերին մարդ չե՞ք համարում: Այդ առումով կարելի է համաձայնվել...--[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 13:09, 28 Դեկտեմբերի 2015 (UTC)

== Շնորհավոր Նոր Տարի և Սուրբ Ծնունդ==
{| style=&quot;border: 2px solid #929292; background-color:&quot; 
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;middle&quot; | [[Պատկեր:Newyeargreeting 2016.gif|130px]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 0; vertical-align: middle; height: 1.1em;&quot; valign=&quot;middle&quot;| &lt;center&gt;''Շնորհավոր Ամանոր և Սուրբ Ծնունդ''&lt;/center&gt;
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; border-top: 1px solid gray;&quot; |Հարգելի&amp;nbsp;{{BASEPAGENAME}}, շնորհավոր Նոր Տարի և Սուրբ Ծնունդ։ Շնորհակալություն 2015 թվականին Հայերեն Վիքիպեդիայում ակտիվ մասնակցություն ունենալու և բազմաթիվ խմբագրումների համար։ Թող 2016 թվականը բեղմնավոր տարի լինի, միացյալ ուժերով բազմաթիվ որակյալ հոդվածներ գրենք և թող մեր ընթերցողը մեզնից անպակաս լինի։
|}&lt;/div&gt;
Շնորհակալութիւն յարգելիս: Փոխադարձաբար ընդունէք իմ ամանորեայ շնորհաւորանքներն ու բարեմաղթանքները:--[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 01:05, 30 Դեկտեմբերի 2015 (UTC)

==Կիլիկիա==
Ողջույն, {{հարգելի մասնակից}}: Կիլիկան հայկական է, և նրա դիմաց այլ լեզուներով անվանումներ նշել պետք չէ: Այլալեզու նշվում են միայն բնօրինակները: Ես հետ եմ [https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=%D4%BF%D5%AB%D5%AC%D5%AB%D5%AF%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%B0%D5%A1%D5%B5%D5%AF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%A9%D5%A1%D5%A3%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6&amp;type=revision&amp;diff=3850660&amp;oldid=3850656 շրջել] ձեր խմբագրումները:--[[Մասնակից:Arman musikyan|Արման Մուսիկյան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Arman musikyan|քննարկում]]) 19:02, 30 Դեկտեմբերի 2015 (UTC)

Կիլիկան...? Կուզենայի իմանալ էդ իրաւասութիւններն ով է տուել... Հետաքրքիր է, դրա համար որոշակի տարիքային և կրթական ցենզ սահմանուա՞ծ է...--[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 19:10, 30 Դեկտեմբերի 2015 (UTC)
:Ինչի համար կրթական ցենզ ու տարիք պետք է սահմանված լինի, հարգելի մասնակից ? --[[Մասնակից:Arman musikyan|Արման Մուսիկյան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Arman musikyan|քննարկում]]) 19:32, 30 Դեկտեմբերի 2015 (UTC)
::Թե ինչ է հայարեն վիքիպեդիան և ինչ է թույլատրվում անել այնտեղ, կարող եք ծանոթանալ [[Վիքիպեդիա:Վարվելակարգ]] նյութում:--[[Մասնակից:Arman musikyan|Արման Մուսիկյան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Arman musikyan|քննարկում]]) 19:35, 30 Դեկտեմբերի 2015 (UTC)

հայարեն վիքիպեդիա... Ճիշտ գրել է պէտք և հետո խորհուրդներ տալ ու վերահսկել խմբագիրներին, ում օգնելու փոխարեն խանգարելը ուղղված է հայերեն Վիքիպեդիայի դեմ...--[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 21:26, 30 Դեկտեմբերի 2015 (UTC)
:{{հարգելի մասնակից}}, գրածումս ուղղակի վրիպակ է եղել և հետո Վիքիպեդիայում առաջնայինը ողջամտությունն է: Եթե խորհուրդը ողջամիտ է, կապ չունի թե այն ով է ասում Վիքիում, դպրոցական, ուսանող, թե տարիքով ծերունի: Այնպես որ, ձեր կողմից ասված թե ես ինչ եմ ինձ վերագրում, որ ձեզ դիտողություն եմ տալիս, դա ընդհանրապես տեղ չունի և հաջորդ անգամ, նմանատիպ արտահայտությունների դեպքում կարող եք անգամ արգելափակվել: Իսկ եթե ուզում եք իմանալ, թե ես ինչ կարգի հայերենի եմ տիրապետում, բացեք և ընթերցեք [[Հունաստան]], [[Ջեքի Չան]], [[Քեյթ Բեքինսեյլ]], [[Լիվ Թայլեր]] և մի շարք այլ հոդվածներ իմ ստեղծած համեստ շուրջ 12 000 հոդվածներից որն ուզում եք: Իսկ դուք երբ Կիլիկիայի հոդվածում դրել էիք այլ լեզուներով անվանումները, դուրս էր գալիս, որ Կիլիկիայի հայկական լինելը կասկածելի է անգամ հայերի համար, որը ահավոր սխալ է:--[[Մասնակից:Arman musikyan|Արման Մուսիկյան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Arman musikyan|քննարկում]]) 03:17, 31 Դեկտեմբերի 2015 (UTC)
::Ողջույն բոլորին։ Հոդվածում ես ավելացրել եմ անվան հունարեն և ֆրանսերեն տարբերակները, քանզի այդ պետականության երկու պաշտոնական լեզուները (այդ թվում հայերենը) եղել են ֆրանսերենն ու հունարենը։ Դրանից բնավ չի բխում, որ այդ պետականությունը ֆրանսիական կամ հունական է եղել, ինչպես Բելգիայի անվանումները նշելը չի ենթադրում, որ այդ պետությունը հոլանդական կամ ֆրանսիական է։ --[[User:GeoO|&lt;font color = &quot;orange&quot;&gt;&lt;big&gt;Ջ&lt;/big&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color = &quot;black&quot;&gt;եօ&lt;/font&gt;]] 17:56, 31 Դեկտեմբերի 2015 (UTC)

== Զգուշացում ==

Հարգելի Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան, անկախ ծագած տարաձայնություններից, պետք է պահպանել կառուցողական մթնոլորտը և ցանկացած գործողություն կատարել էթիկայի շրջանակներում։ Այս [https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D5%BD%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D6%81%D5%AB_%D6%84%D5%B6%D5%B6%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D6%82%D5%B4:Arman_musikyan&amp;diff=3854833&amp;oldid=3847035 խմբագրումը] խախտում է Վիքիպեդիայում ընդունված [[ՎՊ:ԷԹ|վարվելակարգը]]։ Եթե մասնակիցներից մեկի հետ տարաձայնություններ են առաջանում, պետք է մեկ այլ ադմինի խնդրել հարցը կարգավորելու համար։ Մնացած ճանապարհները, ներառյալ վերոնշյալը, միայն սրում են իրավիճակը։ --[[User:GeoO|&lt;font color = &quot;orange&quot;&gt;&lt;big&gt;Ջ&lt;/big&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color = &quot;black&quot;&gt;եօ&lt;/font&gt;]] 17:53, 31 Դեկտեմբերի 2015 (UTC)

Շնորհակալութիւն, յարգելի Ջէո... Մաղթում եմ Բարի Ամանոր...--[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 18:51, 31 Դեկտեմբերի 2015 (UTC)
:Շնորհակալություն, նմանապես։ --[[User:GeoO|&lt;font color = &quot;orange&quot;&gt;&lt;big&gt;Ջ&lt;/big&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color = &quot;black&quot;&gt;եօ&lt;/font&gt;]] 18:54, 31 Դեկտեմբերի 2015 (UTC)

== Որոշիչ հոդ ==

Հարգելի Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան, հոդվածների վերնագրերում և բաժիններում որոշիչ հոդ չի օգտագործվում։ Օսմանա-սաուդյան պատերազմը հոդվածի «ը»-ն հանել եմ։ Խնդրում եմ անպայման հաշվի առնել սա։ --[[User:GeoO|&lt;font color = &quot;orange&quot;&gt;&lt;big&gt;Ջ&lt;/big&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color = &quot;black&quot;&gt;եօ&lt;/font&gt;]] 05:09, 9 Հունվարի 2016 (UTC)

Բարի: Ճիշտ եք արել, որ հանել եք հոդը: Ձեր խնդրանքն ընդունված է:--[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 05:32, 9 Հունվարի 2016 (UTC)

== Տարվա հոդված ==

{{հարգելի մասնակից}}, Տարվա հոդվածի թեկնածուների առաջադրումն ավարտված է և այժմ ընթանում է քվեարկություն: Խնդրում ենք թեկնածուների շարքում զերծ մնալ առաջադրումներից: Ձեր առաջադրած հոդվածը հեռացվել է թեկնածուների շարքից: Հաճելի վիքիխմբագրումներ եմ մաղթում:--[[Մասնակից:Արամ Սողոմոնյան|&lt;font face=&quot;GHEA Grapalat&quot;; color=&quot;black&quot;&gt;'''Ա'''րամ&lt;/font&gt;]] &lt;sup&gt;[[Մասնակցի քննարկում:Արամ Սողոմոնյան|&lt;font face=&quot;GHEA Grapalat&quot;&gt;'''ք'''ննարկում&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 20:36, 10 Հունվարի 2016 (UTC)
:[[Շնորհակալություն տեղեկատվության համար:--[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 21:12, 10 Հունվարի 2016 (UTC)]]

== Օրվա հոդվածի չընտրված թեկնածու. «[[Եգիպտոսի ալբանական գահատոհմ]]» == 
[[Պատկեր:Crystal Clear action bookmark-crossed.svg|40px|left]]{{Հարգելի մասնակից}}, առկա թերությունների պատճառով Ձեր առաջադրած «[[Եգիպտոսի ալբանական գահատոհմ]]» հոդվածը չի ընտրվել [[Գլխավոր էջ]]ում ներկայացվելու համար։ Ավելի մանրամասն կարող եք տեղեկանալ՝ այցելելով [[Վիքիպեդիա:Օրվա հոդված/Թեկնածուներ#Չընտրված թեկնածուներ|օրվա հոդվածի թեկնածուներ]] էջի համապատասխան բաժինը: --[[Մասնակից:Արամ Սողոմոնյան|&lt;font face=&quot;GHEA Grapalat&quot;; color=&quot;black&quot;&gt;'''&lt;big&gt;Ա&lt;/big&gt;'''րամ&lt;/font&gt;]] 22:34, 21 Հունվարի 2016 (UTC)

=== Հարցեր ===
* Յարգելի Արամ Սողոմոնեան
** 1. Դիտարկուե՞լ է ստորև բերուած 115 հազ. բայթից աւելի ծավալով, 100 ծանոթագրություններով, 16.01.2015թ. դրութեամբ պատրաստ յօդուածը, թէ՞ նկատի է առնուել հին, թերութիւններ ունեցողը...--[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 08:02, 22 Հունվարի 2016 (UTC)
:Այն թերությունները, որոնք ես մեջբերել էին Օրվա հոդվածի թեկնածուների բաժնում:--[[Մասնակից:Արամ Սողոմոնյան|&lt;font face=&quot;GHEA Grapalat&quot;; color=&quot;black&quot;&gt;'''&lt;big&gt;Ա&lt;/big&gt;'''րամ&lt;/font&gt;]] 09:18, 22 Հունվարի 2016 (UTC)
** 2. Չարժէ՞ այդ յօդուածը կատարելագործել` ըստ համապատասխան չափորոշիչների...--[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 08:02, 22 Հունվարի 2016 (UTC)
:Իհարկե արժե և պետք է կատարեգործել: --[[Մասնակից:Արամ Սողոմոնյան|&lt;font face=&quot;GHEA Grapalat&quot;; color=&quot;black&quot;&gt;'''&lt;big&gt;Ա&lt;/big&gt;'''րամ&lt;/font&gt;]] 09:18, 22 Հունվարի 2016 (UTC)
** 3. Խմբագիրներից ոմանք ուշադիր պէտք է լինեն, որ չխախտեն գրականութեան յղումների կարգը. եթէ ես դարձյալ գրում եմ «Հայոց պատմություն, ՀՀ ԳԱԱ Պատմության ինստիտուտ, հատոր III, գիրք 2-րդ, Երևան, 2015, էջ 334» այլ ոչ թէ «Անդ, էջ 334», պատճառն այն է, որ անմիջապէս նախորդած յղումը  «Հայոց պատմություն, ՀՀ ԳԱԱ Պատմության ինստիտուտ, հատոր III, գիրք 2-րդ, Երևան, 2015» աղբիւրից չի եղել, այլ, ասենք Արշակ Ալպօյաճեանի գրքից: Կարծում եմ, ինձ լաւ հասկացաք: Չիմացա, թէ ով է փոխել, բայց ես կվերականգնեմ յօդուածում տուածս յղումներն` այդ նկատառումը հաշուի առնելով: Կանխաւ շնորհակալ եմ փոխըմբռնման համար--[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 08:02, 22 Հունվարի 2016 (UTC) 
:Եթե Դուք հոդված եք ստեղծում, չի նշանակում, որ դա համարվում է Ձեր սեփականությունը: Ցանկացած ոք կարող է մտնել և ուղղումներ կատարել: Բացի այդ, ըստ երևույթին կրկնվող հղումներն են խմբագրել: Հիմա կոնկրետ ոչինչ ասել չեմ կարող, որովհետև նյութին չեմ տիրապետում:--[[Մասնակից:Արամ Սողոմոնյան|&lt;font face=&quot;GHEA Grapalat&quot;; color=&quot;black&quot;&gt;'''&lt;big&gt;Ա&lt;/big&gt;'''րամ&lt;/font&gt;]] 09:18, 22 Հունվարի 2016 (UTC)
::1. Խնդրում եմ ուշադիր լինել իմ հարցերին: Նախ՝ չեմ կարծում, թե ճիշտ էր ինձ հիշեցնելը, որ հոդված ստեղծելով, դա չի համարվում իմ սեփականությունը: Այո, ցանկացած ոք կարող է մտնել և ուղղումներ կատարել: Բայց դրա դեմ որևէ բան իմ կողմից չի ասվել: Ես միշտ շնորհակալություն եմ հայտնում օգտակար աշխատանք կատարողներին: Շատ ուրախ եմ, որ միմյանց օգնելով կատարելագործում ենք հայերեն Վիքիպեդիան:--[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 21:28, 22 Հունվարի 2016 (UTC) 
:::2. Գրում եք, թե ՛՛Բացի այդ, ըստ երևույթին կրկնվող հղումներն են խմբագրել:՛՛ Հղումների ժամանակ ՛՛Անդ՛՛ է գրվում, եթե վերևի աղբյուրն է կրկնվում, իսկ այդ դեպքում այլ աղբյուր է եղել, որից հետո գրել ՛՛Անդ՛՛ ճիշտ չէ. թյուրիմացություն է առաջանում: Սա, իհարկե, մեծ խնդիր չէ, սակայն, կուզենայի, որ ասածս ճիշտ ընկալվեր:--[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 21:28, 22 Հունվարի 2016 (UTC)
::::3. Գրում եք. ՛՛Հիմա կոնկրետ ոչինչ ասել չեմ կարող, որովհետև նյութին չեմ տիրապետում:՛՛ Այդ դեպքում վերևում բոլոր ասվածները պետք չէին: Պետք է նախ տիրապետել նյութին, նոր միայն պատասխանել: Ես դա կընդունեի ըմբռնումով:--[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 21:28, 22 Հունվարի 2016 (UTC)
::::4. Ամեն դեպքում, արձագանքելու և արագ աջակցություն ցուցաբերելու համար շնորհակալ եմ: Լավ կլիներ, որ նաև հաշվի առնվեին իմ վերոհիշյալ կարծիքները:--[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 21:28, 22 Հունվարի 2016 (UTC)
:::::5. Թեկնածու դրված հոդվածիս դեպքում, ինչքան հասկացա, հին և թերություններով տարբերակն է դիտարկվել, որովհետև նորը 16.01.2016թ. դրությամբ կատարելագործված էր: Եթե այժմ էլ կան թերություններ, շնորհակալ կլինեի դրանք հայտնաբերելու և ուղղմանն օգնելու համար:--[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 21:28, 22 Հունվարի 2016 (UTC)
** 4. «Աշխարհի խոշորագոյն տերութիւնների (կայսրութիւնների) ցանկ» յօդուածում կուզենայի հին և միջնադարեան հայկական պետութիւնները (250 հազ. քառ. կմ մակերեսով և աւելի տարածք ունեցածները) մի գոյնով ներկել` ոսկեգոյն, ինչպէս ռուսական բոլոր նախընթաց պետութիւնները բաց վարդագոյն են ներկուած: Կարո՞ղ էք աջակցել: Դեռ ձևը չեմ գտել:--[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 07:49, 22 Հունվարի 2016 (UTC)
:{{Հարց}} Արել եմ, կնայե՞ք:--[[Մասնակից:Արամ Սողոմոնյան|&lt;font face=&quot;GHEA Grapalat&quot;; color=&quot;black&quot;&gt;'''&lt;big&gt;Ա&lt;/big&gt;'''րամ&lt;/font&gt;]] 08:48, 22 Հունվարի 2016 (UTC)
::Շնորհակալ եմ արագ արձագանքի համար: Բայց չեմ տեսնում, թէ ի՞նչն է արուած: Նկատի ունէք ոսկեգոյն դարձնե՞լը: Բացեցի մի քանի անգամ նայեցի, դեռ չի երևում: Ես խնդրել էի միայն հայկական թագաւորութիւններին ոսկեգոյն ֆոն տալ, ինչպէս ունեն ռուսական միապետութիւնները: Բայց կարող է նոր շրջանի բոլոր կայսրութիւնների օքրայագոյն ֆոնն էք դարձրել ոսկեգոյն...?&lt;span class=&quot;plainlinks&quot;&gt;&lt;/span&gt;--[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 09:06, 22 Հունվարի 2016 (UTC)
:::Գոյնին առնչուող հարցիս պատասխանը ստացա և ինքնուրոյն կարող եմ փոխել: Տեսնելով ոսկեգոյնի կոդը, ինքս արդէն բոլոր անհրաժեշտ փոփոխութիւններն արել էի, սակայն խմբագրման բախում առաջացաւ: Նորից ամբողջը ինքս կանեմ: Աջակցութեան համար շնորհակալ եմ--[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 09:37, 22 Հունվարի 2016 (UTC)
:::Շնորհակալ կլինէի, եթէ միւս հարցերիս պատասխանն էլ ունենայի: Յուսով եմ շատ նեղութիւն չեմ տալիս: Յարգանօք`--[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 09:06, 22 Հունվարի 2016 (UTC)
::::Երվանդունիների թագավորություն տողը դարձրել եմ ոսկեգույն, այդպե՞ս էր պետք:--[[Մասնակից:Արամ Սողոմոնյան|&lt;font face=&quot;GHEA Grapalat&quot;; color=&quot;black&quot;&gt;'''&lt;big&gt;Ա&lt;/big&gt;'''րամ&lt;/font&gt;]] 09:24, 22 Հունվարի 2016 (UTC) 

** 5. Ամբողջութեամբ բերուած է '''Եգիպտոսի ալբանական գահատոհմ''' յօդուածի վերը նշածս տարբերակը:

{{Distinguish|Ալաուիտ գահատոհմի հետ}}
{{Royal house|
| surname = Մուհամեդ Ալու գահատոհմ&lt;br /&gt;(Ալաուիյյա դինաստիա, Կավալացիների դինաստիա, Ալբանական դինաստիա)
| estate = Եգիպտոս և Սուդան
| coat of arms = [[Պատկեր:Coats of arms of the Kingdom of Egypt and Sudan.png|150px]]
| country = երկիր` [[Եգիպտոսի պատմությունը Մուհամեդ Ալու գահատոհմի օրոք|Եգիպտոս]] և [[Սուդանի պատմությունը Մուհամեդ Ալու և իր հաջորդների օրոք|Սուդան]]
| titles = տիտղոսներ` [[վալի]], ինքնահռչակված որպես [[խեդիվ]] (1805–1867)&lt;br&gt;[[խեդիվ]] պաշտոնապես ճանաչված (1867–1914)&lt;br&gt;[[Եգիպտոսի սուլթան]] (1914–1922)&lt;br&gt;[[Եգիպտոսի թագավոր]] (1922–1953)
| founder = հիմնադիր` [[Մուհամմադ Ալի փաշա]]
| final ruler = վերջնական տիրակալը` Եգիպտոսի թագավոր [[Ֆուադ II]]
| current head = ներկայիս տոհմապետը՝ [[Ֆուադ II]]
| founding year = հիմնադրման տարեթիվը` 1805թ., [[Մուհամմադ Ալի փաշա]]ն զավթում է իշխանությունը
| deposition = վերացումը` 1953թ., միապետության վերացումը [[1952 թվականի Եգիպտական հեղափոխություն]]ից հետո
| nationality = ազգային պատկանելիությունը` [[ալբանական]] ծագմամբ եգիպտացիներ &lt;!--նրա ծննդավայր քաղաքը՝ Կավալան այժմ հունական Մակեդոնիայի մասն է, իսկ իր ծննդյան ժամանակ՝ սլավոնաբնակ Մակեդոնիայի մասն էր--&gt;
}}

'''Եգիպտոսի ալբանական գահատոհմ''' (զորավար Մուհամեդ Ալի կավալացու գահատոհմ) ({{Lang-ar|{{comment|أسرة محمد علي|Ուսրաթ Մուհամմադ Ալի}}}}, {{Lang-tr|Mehmet Ali Paşa Hanedanı}} կամ {{Lang-tr|Kavalalılar Hanedanı|Կավալալըլար Հանեդանը}}, Կավալացիների գահատոհմ, {{lang-sq|''Dinastia e Muhamed (Mehmet) Ali Pashës''}}) եգիպտական տիրակալների գահատոհմ, որը կառավարել է 1805 թվականից մինչև 1953 թվականը (1952 թվականից՝ փաստորեն իշխանազրկված): Հիմնադիրն է եղել [[ալբանացիներ|ալբանացի]] [[սպա]]  [[Մուհամմադ Ալի փաշա|Մուհամեդ Ալին]]:

== Պատմություն ==
[[Պատկեր:Egypt under Muhammad Ali Dynasty map en.png|մինի|ձախից|Եգիպտոսն ալբանական գահատոհմի օրոք՝ 1805-1914թթ.]]

=== Ներածություն ===
Եգիպտոսի ալբանական գահատոհմի (1805-1952) հիմնադիրը` [[Մուհամմադ Ալի փաշա|Մուհամմեդ Ալին]] [[ալբանացի]] սպա էր, ով ծառայում էր [[Օսմանյան կայսրություն|օսմանյան]] այն զորաբանակում, որն ուղարկվել էր Եգիպտոսից վտարելու [[Նապոլեոն Բոնապարտ]]ի զավթիչ զորքերը: Ֆրանսիական զորքերին վտարելուց հետո Մուհամմեդ Ալին ինքը խլեց Եգիպտոսի իշխանությունը և հարկադրեց Օսմանյան կայսրությանը` հանձինս սուլթան [[Մահմուդ II]]-ի` 1805 թվականին ճանաչելու իրեն որպես Եգիպտոսի [[վալի]] կամ կառավարիչ: Ցուցադրելով իր ավելի հեռու գնացող նկրտումները` Եգիպտոսի նորաթուխ վալի Մուհամեդ Ալին ինքն իրեն հռչակեց [[խեդիվ]]: Բնականաբար, դա չստացավ օսմանյան արքունիքի, այսինքն` [[Բարձր դուռ|Բարձր Դռան]] հավանությունը:

Մուհամեդ Ալին նպատակ ուներ Եգիպտոսը վերածելու տարածաշրջանային գերտերության, որը, նրա տեսակետից, բնականորեն պետք է փոխարիներ քայքայվող Օսմանյան կայսրությանը: Եգիպտոսի վերաբերյալ իր տեսակետը նա ամփոփել է հետևյալ կերպ.

{{քաղվածք|Ես շատ լավ գիտեմ որ (Օսմանյան) Կայսրությունը գնում է դեպի կործանման օրը... Նրա ավերակների վրա ես կկառուցեմ լայնարձակ թագավորություն... մինչև Եփրատ ու Տիգրիս:&lt;ref&gt;Georges Douin, ed. ''Une Mission militaire francaise aupres de Mohamed Aly, correspondance des Generaux Belliard et Boyer'' (Cairo: ''Société Royale de Geographie d'Egypte'', 1923, p.50)&lt;/ref&gt;}}

Եվ իր այդ հեռահար քաղաքական ծրագիրն իրականացնելիս ալբանական ծագմամբ այդ ռազմաքաղաքական գործիչն ու իր հաջորդները բավական ճիշտ կերպով օգտվում էին Եգիպտոսում բնակվող բոլոր ազգությունների կարող տարրերի հնարավորություններից: Այդ թվում` նաև հայերի&lt;ref&gt;Հայոց պատմություն, ՀՀ ԳԱԱ Պատմության ինստիտուտ, հատոր III, գիրք 2-րդ, Երևան, 2015, էջ 333-338&lt;/ref&gt;:

[[Պատկեր:ModernEgypt, Muhammad Ali by Auguste Couder, BAP 17996.jpg|մինի|200px|Եգիպտոսի ալբանական գահատոհմի հիմնադիրը` կավալացի զորավար Մուհամմադ Ալին, Եգիպտոսի վալի 1805-1848թթ.]]

=== Վալիներ (նահանգապետներ, կառավարիչներ)===

====1-ին վալին====
1805 թվականին [[Մուհամմադ Ալի փաշա|Մուհամեդ Ալին]] ({{lang-ota|محمد علی پاشا المسعود بن آغا}}, {{lang-ar|محمد علي باشا}}) հարկադրեց Օսմանյան կայսրության սուլթանին ճանաչելու իրեն որպես Եգիպտոսի փոխարքա-նահանգապետ, սակայն, չբավարարվեց դրանով: Որպես Եգիպտոսի վալի` պաշտոնապես գահակալել է 1805 թվականի հուլիսի 9-ից մինչև  1848 թվականի սեպտեմբերի 1-ը: 

Իր հզորության գագաթնակետին Մուհամեդ Ալին և իր որդին` [[Իբրահիմ փաշա]]ն տիրապետում էին այնպիսի մի ռազմական հզորության, որն իրոք սպառնում էր [[Օսմանյան կայսրություն|Օսմանյան կայսրության]] բուն իսկ գոյությանը:

Մուհամեդ Ալին մտադիր էր ''Օսմանյան կայսերական գահատոհմը փոխարինել իր սեփական գահատոհմով:''

Վերջ ի վերջո, եվրոպական մեծ տերությունների, այդ թվում` Ռուսաստանի ռազմական միջամտությունն էր, որ կանխեց Եգիպտոսի զինված ուժերի կողմից [[Կոստանդնուպոլիս|Կոստանդնուպոլսի]] դեմ ուղղված ռազմարշավը, որը, բնականաբար, կհանգեցներ կայսրության մայրաքաղաքի գրավմանը և գահակալական հեղաշրջման (տե՛ս [[Թուրք–եգիպտական պատերազմ (1831—1833)]]):

Ահա այս պատճառով էր, որ Եգիպտոսում իշխանության եկած ալբանական գահատոհմը վերջ ի վերջո ստիպված եղավ բավարարվել [[Աֆրիկա]]յով և [[Սինայի թերակղզով]] (տե՛ս [[Թուրք-եգիպտական պատերազմ (1839-1841)]]):

Նոր գահատոհմի հիմնադիրը, իր գահակալության առաջին կեսին Եգիպտոսից դեպի հարավ արշավանքներով նվաճեց [[Սուդան]]ը: Իր հաջորդների և ժառանգների` [[Իբրահիմ փաշա]]յի և [[Իսմայիլ փաշա]]յի օրոք` Եգիպտոսի իշխանությունն ամրապնդվեց և ընդլայնվեց:

Իր կառավարման տարիներին (1805-1848) Մուհամեդ Ալին Եգիպտոսում խորը բարեփոխումներ անցկացրեց: Տնտեսության արդիականացումը, բանակի վերակազմավորումը և մյուս փոփոխությունները պահանջեցին հսկայական միջոցներ և Մուհամեդ Ալին ու իր հետնորդները ստիպված էին մեծ պարտքեր անել&lt;ref name=&quot;Монархи&quot;&gt;[http://slovari.yandex.ru/~книги/Монархи.%20Мусульманский%20Восток%20XV-XX/Мухаммада%20Али%20династия/ Мухаммада Али династия] // Монархи.&lt;/ref&gt;:

=====Հայերը Եգիպտոսում Մուհամեդ Ալի փաշայի կառավարման ժամանակաշրջանում=====
1805 թվականից Եգիպտոսում Մուհամեդ Ալի փաշայի իրականացրած բարեփոխումները զգալի կերպով նպաստել են երկրի սոցիալ-տնտեսական և քաղաքական զարգացմանը: Կրոնական հանդուրժողականության պայմաններում հայերը Եգիպտոսի գրեթե բոլոր ասպարեզներում բարձր դիրքեր են զբաղեցրել&lt;ref&gt;Հայոց պատմություն, ՀՀ ԳԱԱ Պատմության ինստիտուտ, հատոր III, գիրք 2-րդ, Երևան, 2015, էջ 333:&lt;/ref&gt;: 1817 թվականին Օսմանյան կայսրությունից Եգիպտոս են եկել շուրջ 200 հայ հմուտ արհեստավորներ (գործավոր, որմնադիր, ատաղձագործ, երկաթագործ և այլն)&lt;ref&gt;Ա. Եափուճեան, Եգիպտահայ մշակոյթի պատմութիւն, Գահիրէ, 1981, էջ 16:&lt;/ref&gt;:
1828-1829 թթ. ռուս-թուրքական պատերազմից հետո բարենպաստ պայմաններ են ստեղծվել դեպի Եգիպտոս հայկական կապիտալի ներհոսքի համար: Հայ սարաֆները (դրամափոխները) և առևտրականները սերտաճել են Եգիպտոսի պետական մոնոպոլիաների հետ: Կահիրեում և Ալեքսանդրիայում հաստատված առևտրականներն ու վարկատուները հիմնականում արաբական անուններ կրող (Այվազ, Պուլոս, Ֆաթալլա, Հինդի, Յուսուֆ, Իլիաս, Սապպաղ, Խայյաթ և այլք) դամասկոսաբնակ և հալեպաբնակ հայեր էին&lt;ref&gt;Թոփուզյան Հովհաննես, Եգիպտոսի հայկական գաղութի պատմություն (1805-1952), Երևան, 1978, էջ 23-24&lt;/ref&gt;:
Հայ սառաֆներն իրենց ձեռքն էին առել նաև Եգիպտոսի գլխավոր սառաֆի պաշտոնը (արդիական տերմինով ասած` Կենտրոնական բանկի նախագահի պաշտոնը)&lt;ref&gt;Հայոց պատմություն, ՀՀ ԳԱԱ Պատմության ինստիտուտ, հատոր III, գիրք 2-րդ, Երևան, էջ 333&lt;/ref&gt;: Նրանք կապալով վերցնում էին Եգիպտոսի պետական հարկերի հավաքման, արդյունաբերական ձեռնարկությունների (մետաղամշակման, հյուսվածքեղենի, շաքարի, թղթի, կաշվի, քիմիական նյութերի և այլն) ֆինանսավորման, մաքսատների մենաշնորհը&lt;ref&gt;Անդ, էջ 333&lt;/ref&gt;:

Մինչև 1827 թվականը Եգիպտոսի առաջին գլխավոր սառաֆը [[Եղիազար Պետրոսյան]]ն էր, իսկ 1828-1847 թթ.` [[Ալեքսանդր Միսակյան]]ը&lt;ref&gt;Անդ, 333&lt;/ref&gt;: 1837 թվականին հայ սառաֆները Կահիրեում հիմնել են ժամանակակից իմաստով առաջին բանկը, որը գործել է մինչև 1841 թ.&lt;ref&gt;Անդ, 333&lt;/ref&gt;:

Հայերը նշանակվել են նաև Եգիպտոսի դրամահատարանի վերակացուի պաշտոնում&lt;ref&gt;Անդ, 333&lt;/ref&gt;:

Մուհամեդի Ալի փաշայի, իսկ ապա նրա հաջորդների կառավարությունում և տարբեր դիվաններում ծառայել են հայ խորհրդականներ, թարգմանիչներ, քարտուղարներ: Խոշոր կապիտալի հայ ներկայացուցիչներին վստահվել են կարևոր պաշտոններ, մասնավորապես Եգիպտոսի լուսավորության դիվանում, ինչպես նաև Եվրոպական գործերի և եգիպտական վաճառականության դիվանում, որն, ըստ էության, Եգիպտոսի արտաքին գործերի և արտաքին առևտրի բարձրագույն մարմինն էր&lt;ref&gt;Անդ, 333&lt;/ref&gt;: Այդ դիվանի հաջորդական [[նազիր]]ները (այսինքն` նախարարները) եղել են հետևյալ ականավոր հայերը.
* [[Պողոս բեյ Յուսուֆյան]]ը 1808-1844 թթ. ղեկավարել է Եգիպտոսի Արտաքին նախարարությունը, ապա` Առևտրի նախարարությունը, այնուհետև` Ֆինանսների նախարարությունը, և վերջապես` Ներքին ու Ռազմական նախարարությունները&lt;ref&gt;Անդ, 333&lt;/ref&gt;. այսինքն` 36 տարի շարունակ եղել է Մուհամեդ Ալի փաշայի կառավարության նախարարներից մեկը.
* [[Յակուբ Արթին բեյ Չրաքյան]]ը Եգիպտոսի կառավարության անդամ էր Մուհամեդ Ալի փաշայի հաջորդներից վալի Իբրահիմի և վալի Աբաս I-ի օրոք&lt;ref&gt;Անդ, 333&lt;/ref&gt;. կանդրադառնանք համապատասխան տեղում.
* [[Առաքել բեյ Նուբարյան]]ը Եգիպտոսի կառավարության անդամ էր Մուհամեդ Ալի փաշայի հաջորդներից վալի Աբաս I-ի օրոք&lt;ref&gt;Անդ, 333&lt;/ref&gt;. կանդրադառնանք համապատասխան տեղում.
* [[Ստեփան բեյ Դեմիրճյան]]ը Եգիպտոսի կառավարության անդամ էր Մուհամեդ Ալի փաշայի հաջորդներից վալի Աբաս I-ի օրոք&lt;ref&gt;Անդ, 333-334&lt;/ref&gt;. կանդրադառնանք համապատասխան տեղում:

Գերակշիռ մեծամասնությամբ հայեր ներգրավված էին նաև Եգիպտոսի կառավարության զանազան դիվանների տարբեր բաժանմունքների վարիչների ու արտասահմանյան ներկայացուցիչների պաշտոններում. ինչպես` [[Առաքել]] անունով մի հայ նշանակվել է [[Սուդան]]ի կառավարիչ&lt;ref&gt;Անդ, 334&lt;/ref&gt;:

Հատկապես Մուհամեդ Ալի փաշայի և նրա որոշ հաջորդների օրոք Եգիպտոսում ստեղծված բարենպաստ պայմանների շնորհիվ` Օսմանյան կայսրությունից այդ երկիր են սկսել ներհոսել բազմաթիվ ունեզրկված ու չքավոր հայ ընտանիքներ: Այնպես, որ արդեն XIX դարի 40-ական թվականներին Եգիպտոսում բնակվում էր 10.000-ից ավելի հայ&lt;ref&gt;Հայոց պատմություն, ՀՀ ԳԱԱ Պատմության ինստիտուտ, հատոր III, գիրք 2-րդ, Երևան, 2015, էջ 334:&lt;/ref&gt;:

Մինչև XIX դարի կեսը հայերը կենտրոնացած էին հիմնականում [[Կահիրե]]ում, ինչպես նաև [[Ալեքսանդրիա]]յում: Փոքրաթիվ հայեր ապրել են նաև [[Ռոզետա]]ում ([[Ռաշիտ]]) և [[Դամիետա]]յում (Ալեքսանդրիայի մոտ)&lt;ref&gt;Անդ, էջ 335:&lt;/ref&gt;:

====2-րդ վալին====

[[Պատկեր:IbrahimBaja.jpg|մինի|աջից|200px|Իբրահիմ փաշա, Մուհամեդ Ալիի որդին, Եգիպտոսի վալի. գահակալել է 2 Մարտի, 1848 – 10 Նոյեմբերի, 1848]]

Նոր գահատոհմի 2-րդ ներկայացուցիչը` Եգիպտոսի վալիի գահին եղել է [[Իբրահիմ փաշա]]ն ({{lang-tr|Kavalalı İbrahim Paşa}}, կավալացի Իբրահիմ փաշա): Վերջինս ծնվել է 1789 թվականին (օրն ահնայտ է): Վախճանվել է 1848 թ. նոյեմբերի 10-ին: Իբրահիմ փաշան պաշտոնապես շատ կարճ է գահակալել` (1 սեպտեմբերի 1848 – 10 նոյեմբերի 1848) գահակից լինելով հորը` Մուհամեդ փաշային, վերջինիս մտավոր անկարողության ժամանակահատվածում: 

Իբրահիմի ծագումը մինչ այժմ անհստակ է մնում: Երբեմն նրան անվանում են ալբանացի Մուհամեդ Ալիի որդեգրված զավակ: Ըստ որոշ տեղեկությունների` նա ծնվել է [[Հունաստան]]ի [[Դրամա]] քաղաքում ամուսնուց բաժանված մի քրիստոնյա հույն կնոջից:&lt;ref&gt;Maravelea, G.A.: &quot;Sketch of the 1821 Revolution&quot;, Gamma Editions, Salonika 1959&lt;/ref&gt; Սակայն, իր հոր ծննդավայրի` [[Մակեդոնիա]]յի [[Կավալա]] [[քաղաք]]ի անվամբ թե' Իբրահիմին, թե' նրանց ամբողջ գահատոհմն անվանում են «կավալացիների» դինաստիա:

Իբրահիմի մորը հաջողվում է ամուսնանալ ալբանացի սպա [[Մուհամմադ ալի փաշա|Մումահեդ Ալիի]] հետ, ով անմիջապես որդեգրում է կնոջ որդուն, տալիս նրան Իբրահիմ անունը և նրան դարձնում է մուսուլմանական հավատի (ընդ որում` սուննի դավանանքի)և օսմանյան մշակույթի հետևորդ: Այլ տեղեկությունների համաձայն` Իբրահիմի ոչ մուսուլմանական ծագման մասին լուրերն, իբր, տարածել էր Եգիպտոսում Ֆրանսիայի հյուպատոսը, որը վիրավորված էր փաշայից:&lt;ref&gt;{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=pzIaAQAAIAAJ&amp;pg=PA348#v=onepage&amp;q=&amp;f=false |title=The New monthly magazine |publisher=Books.google.com |date= |accessdate=2012-05-13}}&lt;/ref&gt;

Այսպես, թե այնպես, Իբրահիմը [[Մուհամեդ Ալիի]] ավագ որդին էր: Իր ռազմական գործունեությունը` հոր ստեղծած բանակում բարձր հրամանատարական պաշտոններում ծառայելով, սկսել է դեռևս դեռահաս տարիքից:

=====Հայերը Եգիպտոսում Իբրահիմ փաշայի օրոք=====
Հայերի նկատմամբ Եգիպտոսի հաջորդ ալբանացի վալիի` Իբրահիմ փաշայի վերաբերմունքը նույնն էր, ինչ իր հոր ժամանակ: Աչքի ընկնող հայերից էր [[Յակուբ Արթին բեյ Չրաքյան]]ը, ով իր պաշտոնավարությունը Եգիպտոսի կառավարությունում սկսել է դեռ Իբրահիմի հոր` Մուհամեդ Ալի փաշայի օրոք (1844 թվականին):
[[Յակուբ Արթին բեյ Չրաքյան]]ը 1848 թվականին` Իբրահիմի կարճատև գահակալության ժամանակ շարունակում էր մնալ եգիպտական կառավարության Արտաքին և Առևտրի նախարար` նազիր, և մնաց կառավարության անդամ նաև Իբրահիմ փաշայից հետո` մինչև 1850 թվականը&lt;ref&gt;Հայոց պատմություն, հատոր III, գիրք 2-րդ, Երևան, 2015, էջ 333&lt;/ref&gt;:

Անգլիական դիվանագիտությունը, օգտվելով եգիպտա-օսմանական հակամարտությունից (տե'ս [[Թուրք–եգիպտական պատերազմ (1831—1833)]], հատկապես` [[Թուրք-եգիպտական պատերազմ (1839-1841)]]) փորձեց հասնել Մուհամեդ Ալիի, իսկ ապա` նրա որդու` տաղանդավոր զորահրամանատար Իբրահիմի հրաժարականին: Եգիպտա-թուրքական և եգիպտա-անգլիական հարաբերությունների վատթարացման և հատկապես` [[Թուրք-եգիպտական պատերազմ (1839-1841)|2-րդ թուրք-եգիպտական պատերազմում]] եվրոպական մեծ տերությունների միջամտության հետևանքով Եգիպտոսի կրած պարտության արդյունքում խիստ կրճատվեցին Եգիպտոսի քաղաքական, տնտեսական ու ռազմական արտաքին և ներքին իրավասությունները&lt;ref&gt;Հայոց պատմություն, ԳԱԱ Պատմության ինստիտուտ, հատոր III, գիրք 2-րդ, էջ 334:&lt;/ref&gt;: Դա հանգեցրեց նրան, որ երկրից հետագա տարիների ընթացքում` Իբրահիմից, բայց հատկապես Աբաս I Հիլմի փաշայից հետո արտաքսվեցին Եգիպտոսի համար խիստ կարևոր դեր խաղացած մի շարք գործիչներ, այդ թվում` նաև հայազգի պետական շատ գործիչներ&lt;ref&gt;Անդ, էջ 334:&lt;/ref&gt;:

====3-րդ վալին====

[[Պատկեր:Abbas_I1.png|մինի|աջից|200px|Աբաս I Հիլմի, Եգիպտոսի վալի 1848-1854 թթ.]]

Աբաս I-ը ({{lang-ar|عباس الأول }}, {{lang-tr|I. Abbas Hilmi Paşa}} ծնվել է  1812 թվականի հուլիսի 1-ին – վախճանվել` 1854 թվականի հուլիսի 13-ին:&lt;ref name=EB&gt;{{harvnb|Hoiberg|2010|p=8}}&lt;/ref&gt;:
Նա հայտնի է նաև Աբաս I Հիլմի փաշա կամ Աբաս փաշա: Գահակալել է որպես [[Եգիպտոս]]ի և [[Սուդան]]ի [[վալի]] բավական երկար ժամանակ (10 նոյեմբերի 1848 – 13 հուլիսի 1854): Աբասը [[Թուսուն փաշա]]յի որդին էր, ուստի և Եգիպտոսի և Սուդանի կառավարող նոր գահատոհմի հիմնադիր [[Մուհամմադ Ալի փաշա]]յի թոռը: Եվրոպական աղբյուրներում, մասնավորապես Չամբերսի կենսագրական բառարանում ([[Chambers Biographical Dictionary]]) Աբաս I-ի մասին ասված է հետևյալը. «Լինելով մոլեռանդ ու զգայական, շատ բան է արել, որ ի չիք դարձնի Մուհամեդ Ալիի օրոք կատարված առաջընթացը»&lt;ref&gt;{{harvnb|Thorne|1984|p=1}}&quot;[b]igoted and sensual, he did much to undo the progress made under [[Muhammad Ali of Egypt|Muhammad Ali]].&lt;/ref&gt;:

=====Հայերը Եգիպտոսում Աբաս I Հիլմի փաշայի օրոք=====
Մուհամեդի Ալի թոռան` Աբաս I-ի կառավարությունում և տարբեր դիվաններում ևս ծառայել են հայ խորհրդականներ, թարգմանիչներ, քարտուղարներ, ինչպես իր մեծանուն պապի օրոք: Հայերին վստահվել են կարևոր պաշտոններ Եգիպտոսի լուսավորության դիվանում, Եվրոպական գործերի և եգիպտական վաճառականության դիվանում, որն, ըստ էության, Եգիպտոսի արտաքին գործերի և արտաքին առևտրի բարձրագույն մարմինն էր&lt;ref&gt;Հայոց պատմություն, հատոր III, գիրք 2-րդ, Երևան, 2015, էջ 333&lt;/ref&gt;: Այդ դիվանի հաջորդական «[[նազիր]]ները» (այսինքն` նախարարները) վերը հիշատակվել են:
&lt;ref&gt;Անդ, 333&lt;/ref&gt;:
* [[Յակուբ Արթին բեյ Չրաքյան]]ը - Եգիպտոսի կառավարության անդամ է դարձել 1844 թվականին` դեռ Մուհամեդ Ալի փաշայի օրոք և իր պաշտոնավարությունը շարունակել է նրա հաջորդների` Իբրահիմ փաշայի և Աբաս I-ի օրոք: Նրա պաշտոնավարությունն ավարտվել է 1850 թվականին&lt;ref&gt;Անդ, 333&lt;/ref&gt;: Ղեկավարել է Եգիպտոսի Արտաքին և Առևտրի նախարարությունը&lt;ref&gt;Անդ, 333&lt;/ref&gt;:
* [[Առաքել բեյ Նուբարյան]]ը նշանավոր [[Նուբար փաշա Նուբարյան]]ի եղբայրն էր&lt;ref&gt;Անդ, 333&lt;/ref&gt;: Առաքել բեյ Նուբարյանը Աբաս I Հիլմի փաշայի օրոք` 1850-1853 թթ. Եգիպտոսի կառավարության Առևտրի նախարարն էր&lt;ref&gt;Անդ, 333&lt;/ref&gt;:
* [[Ստեփան բեյ Դեմիրճյան]]ը Առաքել բեյ Նուբարյանին զուգահեռ` 1850-1853 թթ. եղել է Եգիպտոսի կառավարության նախարար, բայց ղեկավարել է Արտաքին գործերի նախարարությունը&lt;ref&gt;Անդ, 333-334&lt;/ref&gt;: Այնուհետև` 1855-1857 թթ. ղեկավարել է Եգիպտոսի կառավարության Առևտրի նախարարությունը&lt;ref&gt;Անդ, 334&lt;/ref&gt;:

Աբաս I-ի և նրա հաջորդների օրոք ևս հայերը ակնառու դեր էին խաղում Եգիպտոսի քաղաքական, տնտեսական, մշակութային և նույնիսկ ռազմական կյանքում: Պետական ղեկավար պաշտոններում աչքի են ընկել բազմաթիվ հայեր: Նրանց թվում էին նաև [[Խոսրով Չրաքյան]]ը (1800-1873), [[Արիստակես Ալթուն Տյուրի]]ն (1804-1858) և այլք&lt;ref&gt;Արշակ Ալպօյաճեան, Արաբական Միացեալ Հանրապետութեան Եգիպտոսի նահանգը և հայերը (Սկիզբէն մինչև մեր օրերը), Գահիրէ, 1960, էջ 101:&lt;/ref&gt;:

Հայերի ներգրավվածությունը Եգիպտոսի կառավարությունում այնքան մեծ էր, իսկ մասնավորապես Արտաքին և Առևտրի նախարարությունում այնքան անուրանալի, որ օտարներն այդ նախարարությունն անվանում էին «Պալե Արմենիեն» ({{lang-fr|Palais Armenien}}, «Հայկական պալատ»)&lt;ref&gt;Հայոց պատմություն, հատոր III, գիրք 2-րդ, Երևան, 2015, էջ 334&lt;/ref&gt;:

====4-րդ վալին====

[[Պատկեր:Muhammad Said Pascha 1855 Nadar.jpg|մինի|աջից|200px|Մուհամմադ Սաիդ, Եգիպտոսի վալի 1854-1863 թթ.]]

Մուհամմադ Սայիդ փաշան ({{lang-ar|محمد سعيد باشا}}, {{lang-tr|Mehmed Said Paşa}} ծնվել է 1822 թվականի մարտի 17-ին  – վախճանվել` 1863 թվականի հունվարի 18-ին: Գահակալել է որպես Եգիպտոսի և Սուդանի վալի 1854-1863 թվականներին: Պաշտոնապես նա պարտավոր էր հավատարիմ լինել Օսմանյան սուլթանին , բայց գործնականում  վայելում էր փաստական անկախություն: Սայիդ փաշան ''ալբանական'' կամ կավալացիների գահատոհմի հիմնադրի` Մուհամեդ Ալի փաշայի չորրորդ որդին էր: Սայիդը [[ֆրանսախոս]] էր, կրթություն էր ստացել [[Փարիզ]]ում:

Սայիդի օրոք մի քանի իրավական, հողային և հարկային բարեփոխումներ կատարվեցին: Օգտագործելով արևմտյան վարկերը կատարվեց Եգիպտոսի և Սուդանի ենթակառուցվածքի որոշակի արդիականացում: 1854 թվականին [[Սուեզի ջրանցք]]ի համար ֆրանսիացի գործարար [[Ֆերդինանդ դե Լեսեպս]]ին շնորհվեց հողային կոնցեսիայի առաջին ակտը: [[Մեծ Բրիտանիան]] ընդդիմանում էր Ֆրանսիայի կողմից Սուեզի ջրանցքի կառուցման նախագծին և համոզեց Օսմանյան կայսրությանը` թույլտվությունը մերժել երկու տարով:

Սայիդի հայրը [[Սուդան]]ը 1821 թվականին նվաճել էր և ներառել Եգիպտական տիրույթների մեջ, գլխավորապես` իր բանակի համար ստրուկներ հափշտակելու նպատակով: Ստրուկների գերեվարման ամենամյա արշավանքները գնում էին Սուդանից էլ ավելի հեռու` մինչև [[Կորդոֆան]] և [[Եթովպիա]]: Հանդիպելով եվրոպական պետությունների ճնշմանը, որոնք պահանջում էին վերջ տալ Եգիպտոսի կողմից պաշտոնապես իրականացվող ստրկավաճառությանն ու ստրուկների գերեվարման արշավանքներին, Սայիդ փաշան այդ ռազմարշավներն արգելող հրամանագիր ստորագրեց:

[[Ամերիկյան քաղաքացիական պատերազմ]]ի ժամանակ [[բամբակ]]ի խիստ պակաս առաջացավ, ուստի Սայիդի օրոք Եգիպտոսից արտահանվող բամբակը դարձավ եվրոպական տեքստիլ գործարանների հիմնական հումքը: [[Նապոլեոն III]]-ի հորդորով 1863 թվականին, Սայիդը Սուդանյան մի գումարտակ ուղարկեց` ճնշելու [[Երկրորդ Մեքսիկական կայսրություն|Երկրորդ Մեքսիկական կայսրության]] դեմ բռնկված ապստամբությունը:&lt;ref&gt;http://america-xix.org.ru/library/neeno/[Вместо того чтобы рисковать жизнями французских солдат, генерал Форей отправлял на охрану дороги солдат из подразделения, впоследствии названного Иностранный легион, в котором служили наёмники из суданской пехоты, предоставленные Франции египетским хадивом.]&lt;/ref&gt;

1854 թվականին Սայիդ փաշան հիմնադրեց [[Եգիպտոսի բանկ]]ը: Նույն տարում Եգիպտոսի առաջին [[երկաթուղի]]ն շահագործման հանձնվեց, միացնելով [[Քաֆր էլ-Զայյաթ]] [[բնակավայր]]ը ([[Նեղոսի դելտա]]յում, [[Ռոզետա]]յի գետաբազկի մոտ) և [[Ալեքսանդրիա]] նշանավոր նավահանգստային քաղաքը:&lt;ref&gt;{{cite book|last=Hughes |first=Hugh |year=1981 |title=Middle East Railways |publisher=Continental Railway Circle |isbn=0-9503469-7-7 |page=13}}&lt;/ref&gt;

Սայիդի հաստատագրված ժառանգորդը` [[Ահմադ Ռիֆաաթ]] փաշան, 1858 թվականին երկաթուղային վթարի զոհ դարձավ և խեղդվեց [[Նեղոս]]ում&lt;ref&gt;Hughes, 1981, page 17&lt;/ref&gt; Այդ իսկ պատճառով` 1863 թվականի հունվարին Սայիդի մահից հետո` նրան հաջորդեց իր եղբոր որդին` [[Իսմայիլ փաշա]]ն:

[[Միջերկրական ծով]]ի [[Պորտ Սայիդ]] [[նավահանգիստ]]ը կոչվել է Սայիդ փաշայի անվամբ:

Ամուսնացել է երկիցս: Առաջին կինը` [[Ինջի Հանըմէֆենդի]]ն զավակ չի ունեցել: Երկրորդ կինը` [[Մելեքբեր Հանըմէֆենդի]]ն ունեցել է երկու որդի, [[Մուհամմադ Թուսուն]] փաշան և [[Մահմուդ]] փաշան:

Սայիդի սերունդներից [[արքայազն]] [[Մոհամմեդ Ֆարուք Շարիֆ]]ը [[Ահմեդ Շարիֆ]] Բաշայի ավագ թոռն է և և Սայիդ փաշայի ծոռը: Վերջինս ապրում է [[Ալեքսանդրիա]]յում:

=====Հայերը Եգիպտոսում Սայիդ փաշայի օրոք=====
Եգիպտա-օսմանյան և եգիպտա-անգլիական հակամարտությունը հանգեցրել էր Եգիպտոսի քաղաքական, տնտեսական ու ռազմական արտաքին ու ներքին իրավասությունների խիստ կրճատմանը: Դա իր հերթին նպաստել էր երկրից հայազգի բազմաթիվ գործիչների արտաքսմանը: Սաստկացել էր հայերի արտագաղթը Եգիպտոսից&lt;ref&gt;Անդ, 334&lt;/ref&gt;: 1854 թվականից հետո, այսինքն Աբաս I Հիլմի փաշայի գահակալումից հետո Եգիպտոսում հայերի թիվը խիստ կրճատվել էր: Մուհամեդ Ալի փաշայի օրոք եղած 10.000 հայերից մնացել էր միայն 3.000-4.000-ը&lt;ref&gt;Անդ, 334&lt;/ref&gt;:

Այնուամենայնիվ, նույնիսկ այդ պայմաններում հայ ականավոր գործիչներից ոմանք բավական հզոր դիրքեր ունեին Եգիպտոսի պետական ապարատում: Մասնավորապես [[Նուբար փաշա Նուբարյան]]ը 1857 թվականին նշանակվել է Եգիպտոսի Երկաթուղու և տրանսպորտի վարչության պետ&lt;ref&gt;Անդ, 334&lt;/ref&gt;, ապա չորս անգամ պաշտոնավարել է որպես երկրի Արտաքին գործերի նախարար&lt;ref&gt;Անդ, 334&lt;/ref&gt;: Բայց դա արդեն եղել է հաջորդ վալիի (ապագա պաշտոնական խեդիվ) Իսմայիլ փաշայի օրոք:

====5-րդ վալին====
Իսմայիլ փաշան ({{lang-ar|إسماعيل باشا}} ''Ismā‘īl Bāshā'', {{lang-tr|''İsmail Paşa''}}), հայտնի է որպես Իսմայիլ Փառահեղ: Ծնվել է 1830 թ. դեկտեմբերի 31-ին  – վախճանվել` 1895 թ. մարտի 2-ին: 1863-1867 թթ. գահակալել է որպես Եգիպտոսի և Սուդանի վալի: 

=====Հայերը Եգիպտոսում 5-րդ վալի Իսմայիլ փաշայի օրոք=====
Դեռ XIX դարի կեսին Եգիպտոսը մասամբ անցել էր Մեծ Բրիտանիայի գաղութատիրական վերահսկողության ներքո&lt;ref&gt;Հայոց պատմություն, ԳԱԱ Պատմության ինստիտուտ, հատոր III, գիրք 2-րդ, էջ 334&lt;/ref&gt;: 

Դա ուներ իր թե' դրական, թե' բացասական կողմը: Դրականը Օսմանյան հետամնաց և վայրենաբարո տիրապետությունից փաստական ազատագրումն էր և եվրոպական ամենազարգացած տերության հետ շփումների առավել ակտիվացումը: Բացասականը` Եգիպտոսի ազգային անկախության սահմանափակումն էր և երկրի ռեսուրսների շահագործումը` հօգուտ Բրիտանական կայսրության:
1867 թվականին Եգիպտոսի վալին` Իսմայիլ փաշան Եգիպտոսի Արտաքին գործերի նախարար [[Նուբար փաշա Նուբարյան]]ի գործուն աջակցության և եվրոպացիների հետ փոխործակցության ճկուն քաղաքականություն վարելու շնորհիվ ստացավ [[խեդիվ]] (հայերեն` ''«խտիվ»'') տիտղոսը&lt;ref&gt;Հայոց պատմություն, ԳԱԱ Պատմության ինստիտուտ, հատոր III, գիրք 2-րդ, էջ 334&lt;/ref&gt;: Մինչ այդ էլ Մուհամեդ Ալին և իր ժառանգները փորձում էին իրենք իրենց խեդիվ (տիրակալ, արքայազն, փոխարքա) հռչակել, սակայն այդ տիտղոսը նրանք կրում էին առանց իրենց սյուզերենի` Օսմանյան սուլթանի կողմից պաշտոնապես ճանաչման:
Եվ այսպես, 1867-ին Իսմայիլ փաշան պաշտոնապես ճանաչվել է որպես Եգիպտոսի խեդիվ: 1863-1879 թթ. եղել է Եգիպտոսի և Սուդանի առաջին պաշտոնապես ճանաչված խեդիվը:

Ի դեպ, [[Նուբար փաշա Նուբարյան]]ը Եգիպտոսի Արտաքին գործերի նախարար էր նշանակվել 1866 թվականին&lt;ref&gt;Անդ, էջ 334&lt;/ref&gt;, երբ դեռ Իսմայիլ փաշան պաշտոնապես գահակալում էր որպես վալի: Երկրի Արտաքին գործերի նախարար բարձր պաշտոնում [[Նուբար փաշա Նուբարյան]]ը պաշտոնավարեց մինչև 1874 թվականը&lt;ref&gt;Անդ, էջ 334&lt;/ref&gt;, երբ Իսմայիլ փաշան արդեն հենց Նուբարի իսկ ջանքերով պաշտոնապես գահակալում էր որպես Եգիպտոսի խեդիվ&lt;ref&gt;Անդ, էջ 334&lt;/ref&gt;:

=== Խեդիվներ (փոխարքաներ) ===
[[Պատկեր:Egypt sudan under british control.jpg|մինի|310px|ձախից|Անգլո-եգիպտական Սուդանի քարտեզը]]

Թեպետ Մուհամեդ Ալին և իր հաջորդները գերադասում էին օգտագործել ավելի բարձր [[խեդիվ]] տիտղոսը, ավելի ցածր` [[վալի]] տիտղոսի փոխարեն, սակայն դա պաշտոնապես չէր ճանաչվում Օսմանյան արքունիքի` Բարձր Դռան կողմից մինչև 1867 թվականը, երբ սուլթան [[Աբդուլ-Ազիզ]]ը պաշտոնապես հավանություն տվեց ''խեդիվ'' տիտղոսի գործածմանը` Եգիպտոսի [[Իսմայիլ փաշա]]յի և իր հաջորդների կողմից:

====1-ին խեդիվը====

[[Պատկեր:Ismail Pacha.JPG|մինի|աջից|200px|Իսմայիլ փաշա, վալի` 1863-1867թթ., խեդիվ` 1867-1879թթ.]]

Իսմայիլ փաշան ({{lang-ar|إسماعيل باشا}} ''Ismā‘īl Bāshā'', {{lang-tr|''İsmail Paşa''}}), հայտնի է որպես Իսմայիլ Փառահեղ: Ծնվել է 1830 թ. դեկտեմբերի 31-ին – վախճանվել` 1895 թ. մարտի 2-ին: 1863-1867 թթ. եղել է Եգիպտոսի և Սուդանի վալին: 1867-ին պաշտոնապես ճանաչվել է որպես Եգիպտոսի խեդիվ: 1863-1879 թթ. եղել է Եգիպտոսի և Սուդանի առաջին պաշտոնապես ճանաչված խեդիվը: 1879 թվականին [[Մեծ Բրիտանիա]]յի պահանջով խեդիվ Իսմայիլը գահընկեց արվեց:

Իսմայլիը [[Իբրահիմ փաշայի]] երեք որդիներից երկրորդն էր և [[Մուհամեդ Ալիի]] թոռը: Ըստ երևույթին, Իսմայիլը հայրական կողմից ալբանական, իսկ մայրական կողմից կովկասյան ծագում ուներ: Իսմայիլը ծնվել է [[Կահիրե]]ում, [[Ալ Մուսաֆիր Խանա պալատում]]&lt;ref&gt;[http://travel.yahoo.com/p-travelguide-2759257-musafirkhana_palace_cairo-i;_ylc=X3oDMTFka28zOGNuBF9TAzI3NjY2NzkEX3MDOTY5NTUzMjUEc2VjA3NzcC1kZXN0BHNsawN0aXRsZQ-- Musafirkhana Palace, Cairo, Egypt : Reviews of Musafirkhana Palace - Yahoo! Travel&lt;!-- Bot generated title --&gt;]&lt;/ref&gt;
Իսմայիլի մայրը Հոշիարն է (տիկին Խուշիյար Խաթերը), իր հոր երրորդ կինն էր: Տեղեկություններ կան, որ խեդիվ Իսմայիլի մայրը թուրքական սուլթանի տիկնոջ` սուլթանուհի [[Փերթևնիյալ]]ի (1812–1883) քույրն էր: Փերթևնիյալը (Փերթև Նիհալ, Պարթև Նիհալ) օսմանյան [[Մահմուդ II]] [[սուլթանի]] տիկինն էր և սուլթան [[Աբդուլազիզ II]]-ի մայրը:&lt;ref&gt;[http://www.4dw.net/royalark/Egypt/egypt5.htm Christopher Buyers, &quot;The Muhammad 'Ali Dynasty Genealogy&quot;]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.uq.net.au/~zzhsoszy/states/islamic/egypt.html Non European Royalty Website, entry:&quot;Egypt&quot;]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.guide2womenleaders.com/womeninpower/Womeninpower1840.htm &quot;Women in Power&quot; 1840-1870, entry:  &quot;1863-79 Valida Pasha Khushiyar of Egypt&quot;]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.egy.com/P/maps/royaltree.html Rulers from the House of Mohammed Aly ] {{wayback|url=http://www.egy.com/P/maps/royaltree.html |date=20080430051518 }}&lt;/ref&gt; Հայտնի է, որ Փերթևնիյալը, ուստի և իր քույրը` Եգիպտոսի ապագա խեդիվ Իսմայիլի մայրը` տիկին Խուշիյար Խաթերը կովկասյան ծագում ունեին. ըստ որոշ աղբյուրների` չերքեզական, այլ աղբյուրների համաձայն` հայկական:

Խեդիվ Իսմայիլը բաժանում էր իր մեծանուն պապի` Մուհամմադ փաշայի պատվախնդիր տեսակետը, ուստի նա իր գահակալության օրոք մեծապես արդիականացրեց Եգիպտոսը և Սուդանը: Խեդիվ Իսմայիլը ծանրակշիռ ներդրումներ էր կատարում արդյունաբերական և, ընդհանրապես, տնտեսական զարգացման, քաղաքաշինության ու քաղաքների զարգացման մեջ, ինչպես նաև ձգտում էր ընդլայնել երկրի սահմանները Աֆրիկա մայրցամաքում:

Խեդիվ Իսմայիլի փիլիսոփայությունը կարելի է տեսնել 1879 թվականին իր արած մի հայտարարության մեջ. «Իմ երկիրն այլևս Աֆրիկայում չէ. մենք այժմ Եվրոպայի մասն ենք: Ահա թե ինչու մեզ համար բնական է, որ վերջ տանք մեր նախկին ապրելաձևերին և  ընդունենք մեր սոցիալական պայմաններին համապատասխանող նոր համակարգ»:

1867 թվականին Իսմայիլը նաև ապահովեց թե' [[Օսմանյան կայսրություն|Օսմանյան կայսրության]], թե' նաև միջազգային ճանաչումը` իր ''«[[խեդիվ]]»'' (փոխարքա) տիտղոսի համար, որը Եգիպտոսի գահակալները գերադասում էին ''«[[վալի]]»'' (կառավարիչ, նահանգապետ) տիտղոսից: ''«Վալի»'' տիտղոսը կրում էին Օսմանյան կայսրության [[Եգիպտոս էյալեթ]]ի կամ նահանգի կառավարիչները (1517–1867 թթ.): Սակայն,Իսմայլիլի քաղաքականությունը Եգիպտոսի [[Խեդիվաթ]]ը (1867–1914թթ.) ծանր պարտքերի տակ գցեց: Դրա մեջ իր մեծ դերն ունեցավ նաև Եգիպտոսի նկատմամբ եվրոպական մեծ պետությունների վարած քաղաքականությունը:

Դեռ Սայիդ փաշայի օրոք զարգացվում էր գյուղատնտեսական հումքի նախնական մշակման արդյունաբերությունը, վերասարքավորվում էին երկրի նավահանգիստները, կառուցվում էին երկաթուղիները: Իսմայիլ փաշայի օրոք այդ ամենն առավել մեծ թափ ստացավ: Ձևավորվում էր Եգիպտոսի նոր դասակարգը` բուրժուազիան: Սակայն դրամատիրական հարաբերությունների լիակատար զարգացմանը խանգարում էին եգիպտական գյուղաշխարհում տիրող ավատատիրական կարգերը և օտարերկրյա կապիտալի առավել մեծացող ներթափանցումը: Արդյունաբերության զարգացման և տրանսպորտային կառույցների զարգացման հետ կապված Եգիպտոսի կառավարությունը նոր մեծ վարկեր էր վերցնում: 1863 թվականին` Իսմայիլ փաշայի կառավարման առաջին տարում Եգիպտոսի պետական պարտքը հասավ 16 միլիոն ֆունտ ստեռլինգի: Արդյունքում հենց միայն վարկերի տոկոսների վճարումը կլանում էր երկրի եկամուտների զգալի մասը: Իսկ վարկերը երաշխավորվում էին եգիպտական բյուջեի հիմնական եկամտային հոդվածներով&lt;ref name=&quot;ReferenceA&quot;&gt;Համաշխարհային պատմություն, հատոր VII, Մոսկվա, 1960 թվական, էջ 209.&lt;/ref&gt;:

1869 թվականին [[Սուեզի ջրանցք]]ի բացումից հետո եվրոպական մեծ տերությունների, առաջին հերթին` Մեծ Բրիտանիայի և Ֆրանսիայի պայքարը Եգիպտոսի նկատմամբ գերիշխանության հասնելու համար ընդունեց առավել լարված բնույթ&lt;ref name=&quot;ReferenceA&quot;/&gt;:

1875 թվականի նոյեմբերին Օսմանյան կայսրությունը հայտարարեց իր ֆինանսական սնանկացման մասին: Արդյունքում եգիպտական արժեթղթերի կուրսը (փոխարժեքը) աղետալիորեն անկում ապրեց: Դրանցի օգտվեց բրիտանական կառավարությունը, որպեսզի հարկադրի խեդիվ Իսմայիլին` ջրի գնով Մեծ Բրիտանիային վաճառելու [[Սուեզի ջրանցք]]ի ընկերության` Եգիպտոսին պատկանող բաժնետոմսերը&lt;ref name=&quot;ReferenceA&quot;/&gt;:
 
Օտարերկրյա վարկատուները սկսեցին բացեիբաց միջամտել Եգիպտոսի ներքին գործերին: Ի վերջո նրանք կազմեցին Եգիպտոսի պետական պարտքի համատեղ հանձնաժողով` Անգլիայի, Ֆրանսիայի և Ավստրո-Հունգարիայի ներկայացուցիչներից&lt;ref name=&quot;ReferenceB&quot;&gt;Համաշխարհային պատմություն, հատոր VII, Մոսկվա, 1960 թվական, էջ 210.&lt;/ref&gt;: Տնտեսական կախվածությունը հանգեցրեց երկրի քաղաքական կախվածությանը օտարերկրյա պետություններից: 1878 թվականին կազմավորվեց Եգիպտոսի այսպես կոչված եվրոպական կառավարությունը (նախարարների դահլիճը)` Անգլիայի դրածո համարվող [[Նուբար փաշա Նուբարյան]]ի գլխավորությամբ&lt;ref name=&quot;ReferenceB&quot;/&gt;:

Նոր կառավարությունը հարուցեց եգիպտական հասարակության ազգայնականորեն տրամադրված մասի դժգոհությունը: Նուբար փաշայի կառավարությունը 1879 թվականի փետրվարին զորացրեց 2,5 հազար եգիպտացի սպաների, ինչն արագացրեց դժգոհության բռնկումը բանակում, որը վերածվեց սպաների ցույցի: 1879 թվականի ապրիլին խեդիվ Իսմայիլին ուղարկվեց ավելի քան 300 [[ուլեմա]]ների, [[փաշա]]ների, [[բեյ]]երի և [[սպա]]ների դիմումը, որը պահանջում էր անհապաղ կառավարությունից հեռացնել բոլոր օտարերկրացիներին&lt;ref name=&quot;ReferenceB&quot;/&gt;:

Խեդիվ Իսմայիլը հարկադրված էր բավարարել եգիպտական հասարակության ազգայնականորեն տրամադրված մասի պահանջը: Եվրոպականացման գործընթացը որոշ չափով դանդաղեց: Շերիֆ փաշայի գլխավորությամբ Եգիպտոսի նոր կառավարություն կազմվեց` կազմված բացառապես եգիպտացիներից&lt;ref name=&quot;ReferenceB&quot;/&gt;:

Սակայն, ի պատասխան [[Նուբար փաշա Նուբարյան]]ի հրաժարականի և Եգիպտոսի կառավարությունից օտարերկրացիների հեռացման` Անգլիան և Ֆրանսիան պահանջեցին Օսմանյան սուլթանից և ի վերջո հասան նրան, որ Իսմայիլ փաշան հեռացվեց խեդիվի պաշտոնից և նրա տեղ նշանակվեց նոր խեդիվ` Թաուֆիք փաշան:&lt;ref name=&quot;ReferenceB&quot;/&gt; Դա տեղի ունեցավ 1879 թվականին:

Ամփոփելով, կարելի է ասել, որ ի հակադրություն իր մեծանուն պապի` Մուհամեդ Ալի փաշայի ռազմատենչ-պատերազմական քաղաքականությանն ընդդեմ Օսմանյան կենտրոնական կառավարության, Իսմայիլ փաշան ձգտում էր ուժեղացնել Եգիպտոսի և Սուդանի կիսանկախ պետականության, ինչպես նաև իր սեփական գահատոհմի դիրքերը` նվազ բախումնային միջոցներով: Արդյունքում` սիրաշահելու և կաշառքի միջոցով Իսմայիլ փաշան ապահովեց Եգիպտոսի և Սուդանի վիրտուալ անկախության` Օսմանյան կենտրոնական կառավարության կողմից պաշտոնական ճանաչումը: Այս ազատության կարգավիճակը խիստ խախտվեց, երբ 1879 թվականին հայակեր ''«կարմիր»'' սուլթանը` [[Աբդուլ Համիդ II]]-ը Մեծ տերությունների հետ միասին կարողացավ գահընկեց անել Իսմայիլ փաշային և նրա փոխարեն գահ բարձրացնել ալբանական գահատոհմի հաջորդ փաշային` Իսմայիլի որդի [[Թաուֆիք]]ին:

=====Հայերը Եգիպտոսում 1-ին խեդիվ Իսմայիլ փաշայի օրոք=====
Հայերի նկատմամբ Եգիպտոսի ալբանական գահատոհմի ներկայացուցիչների վերաբերմունքը գրեթե բոլոր ժամանակներում և գրեթե բոլոր պայմաններում, այնուամենայնիվ, եղել է բավական դրական: Դրա ապացույցն էր եգիպտահայության ներկայացուցիչներին երկրի պետական ապարատի բարձր պաշտոններին նշանակելու դարավոր ավանդույթը:

Մասնավորապես, խեդիվ Իսմայիլի, իսկ ապա նրա հաջորդների օրոք հայազգի [[Նուբար փաշա Նուբարյան]]ը չորս անգամ զբաղեցրել է Եգիպտոսի Արտաքին գործերի նախարարի բարձր և պատասխանատու պաշտոնը&lt;ref&gt;Հայոց պատմություն, հատոր III, գիրք 2-րդ, Երևան, 2015, էջ 334:&lt;/ref&gt;:

Ընդ որում, եգիպտահայության այս ականավոր ներկայացուցիչը երեք անգամ Արտաքին գործերի նախարար է եղել հենց խեդիվ Իսմայիլի գահակալման օրոք`
* 1866-1874,
* 1875-1876,
* 1878-1879&lt;ref&gt;Անդ, էջ 334:&lt;/ref&gt;:

[[Նուբար փաշա Նուբարյան]]ը խեդիվ Իսմայիլի օրոք պաշտոնավարել է նաև որպես Եգիպտոսի [[վարչապետ]] (1878-1879)&lt;ref&gt;Անդ, էջ 334:&lt;/ref&gt;:

Դեռ 1876 թվականին [[Նուբար փաշա Նուբարյան]]ի անմիջական մասնակցությամբ Եգիպտոսում ստեղծվել են Միջազգային (կամ Խառը) դատարանը և Նոթաբլների պալատը (խորհրդարանի նմանությամբ), որով վերջ է դրվել Եգիպտոսի նկատմամբ օտար պետությունների միակողմանի միջամտությանը, երկիրը ստացել է օտարերկրյա տերությունների հետ ինքնուրույն ֆինանսական պայմանագրեր կնքելու իրավունք&lt;ref&gt;Անդ, էջ 334:&lt;/ref&gt;:

[[1869]] թվականին [[Սուեզի ջրանցք]]ի կառուցմամբ մեծացավ Եգիպտոսի տեսակարար կշիռը համաշխարհային առևտրում: [[Արևմտյան Հայաստան]]ի տարբեր վայրերից ([[Վան]], [[Բաղեշ]], [[Մուշ]], [[Սղերդ]], [[Սասուն]]) տարաբախտ ու չքավոր հայ պանդուխտները ևս սկսել են խռնվել եգիպտական նավահանգսիտներում` սևագործ աշխատանք կատարելու համար&lt;ref&gt;Անդ, էջ 335:&lt;/ref&gt;:

Որոշ տվյալներով 1867 թվականին Սուեզում շուրջ 100 հայեր (որոնցից 65-ը` մշեցի) մասնակցել են ջրանցքի բացման աշխատանքներին&lt;ref&gt;Սափրիչեան Տ., Երկարամեայ պանդխտութիւն ի Հապեշստան, Երուսաղէմ, 1871, էջ 8:&lt;/ref&gt;:

Եթե մինչև XIX դարի կեսը Եգիպտոսում հայությունը հիմնականում կենտրոնացած էր Կահիրեում և Ալեքսանդրիայում, ապա XIX դարի կեսերից հայերի տեղաշարժ է նկատվել նաև դեպի Զագազիգ, Թանթա, Ասիութ, Ֆայում և Եգիպտոսի ներքին այլ քաղաքներ&lt;ref&gt;Թոփուզյան Հովհաննես, Եգիպտոսի հայկական գաղութի պատմություն (1805-1952), Երևան, 1972, էջ 37, 40-41:&lt;/ref&gt;: Ի դեպ, Զագազիգը [[գնդապետ Արաբի]]ի հարազատ քաղաքն է:

====2-րդ խեդիվը====

[[Պատկեր:MohamedTewfik.jpg|մինի|աջից|200px|Թաուֆիք փաշա, Եգիպտոսի և Սուդանի խեդիվ` 1879-1892թթ.]]

Մուհամեդ Թաուֆիք փաշան ({{lang-ar|محمد توفيق باشا}}, {{lang-tr|Muhammed Tevfik Paşa}} ծնվել է 1852 թվականի ապրիլի 30-ին (այլ տվյալներով` նոյեմբերի 15-ին), վախճանվել` 1892 թվականի հունվարի 7-ին: Իր հորից` 1-ին խեդիվ Իսմայիլ փաշայից հետո Եգիպտոսի և Սուդանի 2-րդ խեդիվն էր 1879-1892 թվականներին, իսկ Եգիպտոսի ալբանական կամ կավալացիների գահատոհմում 6-րդ տիրակալն էր` գահատոհմի հիմնադիր [[Մուհամմադ Ալի փաշա]]յից հետո:

Թաուֆիքը խեդիվ [[Իսմայիլ]]ի ավագ որդին էր: Նրա մայրն էր արքայադուստր Շաֆիք Նուրը: Թաուֆիքը չի ուղարկվել Եվրոպա` կրթություն` իր կրտսեր եղբայրների պես, այլ` մեծացել է Եգիպտոսում:

1866 թվականին Թաուֆիքի հորը` Իսմայիլ փաշային հաջողվեց փոխել Եգիպտոսում գահաժառանգության կարգը: Այդուհետև Եգիպտոսի տիրակալի տիտղոսը անցնելու էր ոչ թե Մուհամեդ Ալիի գահատոհմի ավագագույն արական ներկայացուցչին, այլ փոխանցվելու էր հորից որդի: Իսմայիլը առանձնապես չէր սիրում իր հորեղբորը` [[Հալիմ փաշա]]յին, ով պետք է դառնար իր հաջորդը` Եգիպտոսի գահի վրա: Ընդ որում, Իսմայիլը կարծում էր, որ գահը կարող է թողնել իր որդիներից նրան, ում ինքը կցանկանա:

Սակայն Եգիպտոսի գահաժառանգության կարգը փոխելուց հետո պարզվեց, որ [[Մեծ տերություններ]]ը` [[Մեծ Բրիտանիա]]ն, [[Գերմանիա]]ն, [[Ավստրիա]]ն և [[Օսմանյան Կայսրություն]]ը, գահաժառանգության նոր կարգը մեկնաբանում են որպես [[գահ]]ի` հորից ավագ որդուն փոխանցում: Արդյունքում [[Իսմայիլ փաշա]]յի ավագ որդին` Թաուֆիքը դարձավ [[արքայազն]]-[[գահաժառանգ]]:

1873 թվականի հունվարի 15-ին [[Կահիրե]]ում արքայազն գահաժառանգ Թաուֆիք փաշան ամուսնացավ օսմանյան [[արքայադուստր]] [[Էմինա Իլհամի]]ի հետ: Վերջինս օսմանյան [[սուլթան]]ի փեսայի` [[Դամադ]] Իբրահիմ Իլհամի [[փաշա]]յի դուստրն էր:

1878 թվականին արքայազն Թաուֆիքը նշանակվեց Եգիպտոսի արքունական խորհրդի նախագահ, այն բանից հետո, ինչ այդ պաշտոնից հեռացվեց [[Նուբար փաշա]]ն:

Թաուֆիք փաշան այդ պաշտոնը զբաղեցրեց ընդամենը մի քանի ամիս: Բայց դա էլ բավարար եղավ, որպեսզի երևա, թե որքան ոչ ամբիցիոզ, ոչ այնքան ինտելիգենտ ու նաև ոչ եռանդուն մարդ է Եգիպտոսի ապագա խեդիվը: Սակայն Թաուֆիք փաշան բավական իմաստուն գտնվեց, որպեսզի հեռու մնա այն պալատական բանսարկություններին մասնակցելուց, որոնք այն ժամանակ կազմում էին Եգիպտոսի և Սուդանի քաղաքական կյանքի կարևոր մասը:

Թողնելով պաշտոնավարությունը, Թաուֆիքը վերադարձավ իր կալվածքը և դարձյալ անցավ գյուղական կյանքին: Սակայն շուտով նրա ներկայությունը Եգիպտոսի քաղաքական կյանքում մեծ կարևորություն ստացավ:

1879 թվականի հունիսի 26-ին Թաուֆիքի հայրը` խեդիվ Իսմայիլը` [[Մեծ Բրիտանիա]]յի և [[Ֆրանսիա]]յի պնդմամբ գահընկեց արվեց սուլթան [[Աբդուլ Համիդ II]]-ի կողմից: Սուլթանը միաժամանակ հրամայեց, որպեսզի գահընկեց արված խեդիվ Իսմայիլի ավագ որդին` Թաուֆիքը, համաձայն Եգիպտոսի գահաժառանգության նոր կարգի` հռչակվի խեդիվ:

Նոր խեդիվն այնքան անպատրաստ էր դրան, որ նույնիսկ բացահայտ արտահայտում էր իր դժգոհությունը: Եվրոպական մեծ տերությունները, հավանաբար, լավ գիտեին նոր խեդիվ Թաուֆիքի քաղաքական անպատրաստության աստիճանը:

Թաուֆիքը վերականգնեց անգլո-ֆրանսիական վերահսկողությունը Եգիպտոսի ֆինանսական համակարգի նկատմամբ, ինչպես նաև կրճատեց եգիպտական բանակի թիվը` հասցնելով 18 հազարի:&lt;ref name=&quot;ReferenceB&quot;/&gt;

=====Գնդապետ Արաբիի ապստամբությունը: Ճանապարհ դեպի խեդիվի իշխանազրկում=====

Օտարերկրացիների ամենազորությունը վիրավորում էր եգիպտացիների ազգային զգացմունքները: Ազգային-ազատագրական շարժման գլուխ կանգնեցին երիտասարդ եգիպտական ազգային բուրժուազիայի ներկայացուցիչները, եգիպտական մտավորականությունը, բանակի սպաները, հայրենասիրորեն տրամադրված կալվածատերերը: Նրանք բոլորը միավորվեցին «Եգիպտոսը` եգիպտացիներին» կարգախոսի ներքո և ստեղծեցին Եգիպտոսի առաջին քաղաքական կազմակերպությունը` «Հիզբ-ուլ-վաթան», այսինքն «Հայրենիքի կուսակցությունը» կամ «Ազգայնական կուսակցությունը»:&lt;ref name=&quot;ReferenceB&quot;/&gt;&lt;ref name=&quot;ReferenceC&quot;&gt;Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона, Ар—Арл. т. Ia, с. 939—940&lt;/ref&gt;

1880 թվականի մայիսին Եգիպտոսի բանակի սպաների մի խումբ հանդես եկավ ընդդեմ եգիպտացի-սպաների առաջխաղացման համար ստեղծված խոչընդոտների, զինվորներին տարբեր ոչ ռազմական աշխատանքների մեջ հարկադրաբար օգտագործելու և զինվորականների աշխատավարձերի պարբերական ուշացումների:&lt;ref name=&quot;ReferenceB&quot;/&gt;

1881 թվականին եգիպտական բանակի մի խումբ սպաներ` [[գնդապետ]] [[Ահմեդ Արաբի]]ի կամ [[Օրաբի]]ի գլխավորությամբ Եգիպտոսի կառավարությանը խնդրագիր-դիմում ուղարկեցին` պահանջելով պաշտոնազրկել ռազմական նախարարին և հետաքննել նրա կողմից կատարված որոշ ռազմական պաշտոնյաների աստիճանների բարձրացումը: Գնդապետ Արաբին ծագում էր ֆելլահներից և «Հիզբ-ուլ-վաթան» կուսակցության տաղանդավոր ու եռանդուն գործիչներից մեկն էր: Նա հասկանում էր բանակի, որպես Եգիպտոսի միակ կազմակերպված ուժի նշանակությունը և փորձում էր ազգայնական շարժման համար աջակցություն ձեռք բերել գյուղացիության շրջանում&lt;ref name=&quot;ReferenceC&quot;/&gt;&lt;ref&gt;Համաշխարհային պատմություն, հատոր VII, Մոսկվա, 1960 թվական, էջ 210-211 ({{lang-ru|Всемирная история}}).&lt;/ref&gt;

1881 թվականի փետրվարին Եգիպտական բանակի հայրենասեր-սպաների հրամանատարության ներքո գործող զինվորները գրավեցին եգիպտական ռազմական նախարարության շենքը և ձերբակալեցին ռազմական նախարարին:&lt;ref&gt;Համաշխարհային պատմություն, հատոր VII, Մոսկվա, 1960 թվական, էջ 211({{lang-ru|Всемирная история}}).&lt;/ref&gt;

Գնդապետ Արաբիի խմբի հաջողությունը սարսափեցրեց կառավարությանը և նրա օտարերկրյա խորհրդականներին: Նրանք փորձեցին Կահիրեցի հեռացնել եգիպտական բանակի հայրենասիրորեն տրամադրված [[զորագունդ|զորագնդերը]]: Սակայն այդ փոսրձը հանդիպեց դիմադրության: «Վաթանիստները« այժմ պահանջեցին արդեն եգիպտական ամբողջ կառավարության հրաժարականը, նաև` մշակել Եգիպտոսի սահմանադրություն և մեծացնել Եգիպտոսի բանակը, որը նրանք համարում էին երկրի հզորության ու ազգային ինքնիշխանության հիմնական պաշտպանը: Բանակի զինված ելույթը 1881 թվականի սեպտեմբերին ստիպեց [[խեդիվ]] [[Թաուֆիք]]ին ընդունելու «վաթանիստների» բոլոր պահանջները:&lt;ref&gt;Համաշխարհային պատմություն, հատոր VII, Մոսկվա, 1960 թվական, էջ 211({{lang-ru|Всемирная история}}).&lt;/ref&gt;

Այս իրադարձություններն ուժեղացրեցին օտարերկրյա մեծ տերությունների տագնապը: Անգլիական և ֆրանսիական [[դիվանագիտություն]]ը փորձեց կազմակերպել օսմանյան ռազմական ներխուժումը Եգիպտոս: Երբ դա չհաջողվեց, Ֆրանսիան առաջ քաշեց Եգիպտոսի նկատմամբ համատեղ անգլո-ֆրանսիական ռազմական վերահսկողության նախագիծը: Անգլիացիները, որոնք ձգտում էին ինքնուրույն գերիշխել Եգիպտոսում մերժեցին պաշտոնական Փարիզի այդ առաջարկը:&lt;ref&gt;Համաշխարհային պատմություն, հատոր VII, Մոսկվա, 1960 թվական, էջ 211({{lang-ru|Всемирная история}}).&lt;/ref&gt;

Այնինչ 1881 թվականի սեպտեմբերյան ապստամբությունից հետո կազմավորված [[Շերիֆ փաշա]]յի նոր կառավարությունը որոշում կայացրեց` անցկացնել Եգիպտոսի խորհրդարանի ընտրություններ: Ընտրությունները պետք է կատարվեին 1866 թվականի ընտրական օրենքի հիման վրա, որը խիստ սահմանափակում էր ազգաբնակչության ընտրական իրավունքները: Այնուամենայնիվ, խորհրդարան անցան մեծ մասամբ հենց «վաթանիստները»: Վերջիններս պնդում էին, որ Եգիպտոսի ապագա սահմանադրությունը խորհրդարանին իրավունք պետք է տա լիովին վերահսկելու պետական բյուջեի թեկուզ այն մասը, որը նախատեսված չէր պետական պարտքի մարման համար: Այնինչ, վարչապետ Շերիֆ փաշայի մշակած սահմանադրության նախագիծը խորհրդարանին այդ հարցում սոսկ խորհրդակցական իրավունք էր տալիս: Եգիպտոսի խորհրդրանի պատգամավորների մեծ մասը 1881 թվականի դեկտեմբերի 26-ին բացված նստաշրջանի ժամանակ իրենց դժգոհությունն արտահայտեցին երկրի սահմանադրության` Շերիֆ փաշայի մշակած նախագծի նկատմամբ: Գնդապետ Արաբին առաջարկեց` կազմավորել Եգիպտոսի նոր կառավարություն:&lt;ref name=&quot;ReferenceC&quot;/&gt;&lt;ref&gt;Համաշխարհային պատմություն, հատոր VII, Մոսկվա, 1960 թվական, էջ 211({{lang-ru|Всемирная история}}).&lt;/ref&gt;

Հաջորդ ամիս` 1882 թվականի հունվարին խեդիվ Թաուֆիքը ստացավ անգլո-ֆրանսիական համատեղ նոտա, որը պահանջում էր`
* ա. ցրել Եգիպտոսի խորհրդարանը,
* բ. կասեցնել գնդապետ Արաբիի գործունեությունը:

Այնուամենայնիվ, Եգիպտոսի` հիմնականում ազգայնականորեն տրամադրված խորհրդարանը, չնայած անգլո-ֆրանսիական բացահայտ ճնշմանը` հասավ նրան, որ Շարիֆ փաշայի կառավարությունը հրաժարական տվեց:

Կազմավորվեց Եգիպտոսի նոր կառավարություն: Այստեղ նոր ռազմական նախարար նշանակվեց գնդապետ Արաբին:&lt;ref name=&quot;ReferenceC&quot;/&gt;

Եգիպտոսում բազմամարդ հավաքներ էին անցնում, որոնք ողջունում էին նոր կառավարության կազմավորումը:

Նոր կառավարությունը նոր սահմանադրության նախագիծ ընդունեց, որը նախատեսում էր երկրի բյուջեի հաստատումը կառավարության կողմից` խորհրդարանի հետ համատեղ, անշուշտ առանց բյուջեի այն մասի, որը նախատեսված էր պետական պարտքի մարման համար:&lt;ref&gt;Համաշխարհային պատմություն, հատոր VII, Մոսկվա, 1960 թվական, էջ 211({{lang-ru|Всемирная история}}).&lt;/ref&gt;

Ֆրանսիան և Անգլիան փորձեցին կաշառել գնդապետ Արաբիին, սակայն դա նրանց չհաջողվեց: Դրանից հետո Անգլիան և Ֆրանսիան 1882 թվականի մայիսի 25-ին խեդիվ Թաուֆիքին նոտա հանձնեցին` պահանջելով պաշտոնաթող անել նոր կառավարությունը, երկրից վտարել գնդապետ Արաբուն և Կահիրեց հեռացնել բոլոր ականավոր «վաթանիստներին»:&lt;ref name=&quot;ReferenceC&quot;/&gt;

Ի նշան կոպիտ օտարերկյա միջամտության դեմ բողոքի` ազգային կառավարությունը հրաժարական տվեց, սակայն դա այնպիսի լուրջ հուզումներ առաջացրեց Եգիպտոսի խոշորագույն քաղաքներում` Ալեքսանդրիայում և Կահիրեում, որ խեդիվ Թաուֆիքը հարկադրված եղավ 1828 թվականի մայիսի 28-ին ռազմական նախարարի պաշտոնում դարձյալ նշանակել գնդապետ Արաբիին:&lt;ref&gt;Համաշխարհային պատմություն, հատոր VII, Մոսկվա, 1960 թվական, էջ 211-212({{lang-ru|Всемирная история}}).&lt;/ref&gt;

=====1882 թվականի անգլո-եգիպտական պատերազմ=====
Եվրոպական մեծ տերությունների և, հատկապես, Անգլիայի հետ Եգիպտոսի հակասությունները ի վերջո պետք է հանգեցնեին երկու կողմերի ռազմական բախման: 

======Եգիպտոսի հարցով միջազգային համաժողով======
Եգիպտոսի հարցով միջազգային համաժողով հրավիրվեց Օսմանյան կայսրության մայրաքաղաք [[Կոստանդնուպոլիս|Կոստանդնուպոլսում]]: 1882 թվականի հունիսին այդ համաժողովի անգլիացի պատվիրակները ստիպված էին միանալ միջազգային համաժողովի ընդունած արձանագրությանը, որը պարտավորեցնում էր բոլոր եվրոպական տերություններին` չդիմել Եգիպտոսի տարածքի որևէ աննեքսիայի (բռնակցման) կամ օկուպացիայի (զինակալման):&lt;ref&gt;Համաշխարհային պատմություն, հատոր VII, Մոսկվա, 1960 թվական, էջ 212({{lang-ru|Всемирная история}}).&lt;/ref&gt;

======Անգլո-եգիպտական պատերազմ======
Չսպասելով այդ համաժողովի արձանագրության հաստատմանը, [[Ալեքսանդրիա]]յի նավահանգստի մոտ ծովում կանգնած անգլիական [[էսկադրա]]յի հրամանատարը` [[փոխծովակալ]] [[Սեյմուր]]ը Ալեքսանդրիայի ռազմական կառավարչին (Military Governor) սադրիչ պահանջ ուղարկեց` դադարեցնել եգիպտացիների կողմից կատարվող ամրաշինական աշխատանքները: 1882 թվականի հուլիսի 10-ին հանձնված այդ վերջնագիրն առաջարկում էր եգիպտական կողմին` կատարել անգլիական կողմի տվյալ պահանջը 24 ժամվա ընթացքում:&lt;ref&gt;Համաշխարհային պատմություն, հատոր VII, Մոսկվա, 1960 թվական, էջ 212({{lang-ru|Всемирная история}}).&lt;/ref&gt;

1882 թվականի հուլիսի 11-ին անգլիական նավատորմը Ալեքսանդրիան ենթարկեց կատաղի 10-ժամյա ռմբակոծության: Այնուհետև անգլիական ցամաքային զորքերը, որոնք բաղկացած էին 25 հազար մարդուց, ափ իջան և գրավեցին քաղաքը: Խեդիվ Թաուֆիքը, դավաճանելով Եգիպտոսի ազգային շահերին, Կահիրեից փախավ Ալեքսանդրիա, որն այդ ժամանակ զինակալված էր անգլիացիների կողմից:&lt;ref&gt;Համաշխարհային պատմություն, հատոր VII, Մոսկվա, 1960 թվական, էջ 212({{lang-ru|Всемирная история}}).&lt;/ref&gt;

======Խեդիվի իշխանազրկում======
Կահիրեում կազմավորվեց ''«Արտակարգ ժողով»'', կազմված Եգիպտոսի ազնվականության, հոգևորականության և վաթանիստ-սպաների ներկայացուցիչներից: ''«Արտակարգ ժողովի»'' նպատակն էր կառավարել երկիրը և կազմակերպել նրա պաշտպանությունը ''«Արտակարգ ժողովը»'' խեդիվ Թաուֆիքին գահընկեց հայտարարեց և գնդապետ Արաբուն նշանակեց զինված ուժերի գլխավոր հրամանատար:&lt;ref name=&quot;ReferenceC&quot;/&gt;&lt;ref&gt;Համաշխարհային պատմություն, հատոր VII, Մոսկվա, 1960 թվական, էջ 212({{lang-ru|Всемирная история}}).&lt;/ref&gt;

Գնդապետ Արաբու ենթակայության ներքո գտնվում էին շուրջ 19.000 մարդուց կազմված կանոնավոր զորքեր և 40.000 նորակոչիկներ: Եգիպտոսի բանակն ուներ զգալի քանակությամբ զինամթերք և շուրջ 500 թնդանոթ: Մշակվեց Եգիպտոսի պաշտպանության ռազմավարական պլանը:&lt;ref name=&quot;ReferenceC&quot;/&gt;&lt;ref&gt;Համաշխարհային պատմություն, հատոր VII, Մոսկվա, 1960 թվական, էջ 212 ({{lang-ru|Всемирная история}}).&lt;/ref&gt;

Սակայն այդ պլանի իրագործման ժամանակ Արաբին թույլ տվեց լուրջ ռազմա-քաղաքական սխալներ: Մասնավորապես, 
* նա չամրացրեց Սուեզի ջրանցքի գոտին, ''հուսալով, թե անգլիացիները չեն խախտի ջրանցքի չեզոքության մասին կոնվենցիան'',
* կարևորագույն մի շարք պաշտպանական դիրքերի պաշտպանությունը հանձնարարեց անկարգապահ [[բեդուին]]ական ջոկատներին, որոնց առաջնորդներին անգլիացիները կարողացան կաշառել:&lt;ref name=&quot;ReferenceC&quot;/&gt;&lt;ref&gt;Համաշխարհային պատմություն, հատոր VII, Մոսկվա, 1960 թվական, էջ 212 ({{lang-ru|Всемирная история}}).&lt;/ref&gt;

======Հեղափոխական բանակի պարտություն======
Այնինչ անգլիացիները, հաշվի չառնելով Սուեզի ջրանցքի չեզոքացման մասին կանվենցիան, [[Պորտ-Սայիդ]] և [[Իսմայիլիա]] զորքեր նետեցին [[Հնդկաստան]]ից, դրանով իսկ ապահովելով իրենց հարձակումը Կահիրեի վրա երկու կողմից:&lt;ref name=&quot;ReferenceC&quot;/&gt;&lt;ref&gt;Համաշխարհային պատմություն, հատոր VII, Մոսկվա, 1960 թվական, էջ 212 ({{lang-ru|Всемирная история}}).&lt;/ref&gt;

Անգլիական զորքերը ճեղքեցին ձգված և բեդուինական առաջնորդների կողմից թուլացված ռազմաճակատի գիծը: 1882 թվականի սեպտեմբերի 13-ին Արաբու զորքերը պարտություն կրեցին Թել-ալ-Քաբիրի մոտ: Սեպտեմբերի 14-ին անգլիականա զորքերը գրավեցին Կահիրեն, իսկ դրանից հետո զինակալեցին ամբողջ Եգիպտոսը: Արաբին ձերբակալվեց, դատի տրվեց և աքսորվեց Ցեյլոն կղզի:&lt;ref name=&quot;ReferenceC&quot;/&gt;&lt;ref&gt;Համաշխարհային պատմություն, հատոր VII, Մոսկվա, 1960 թվական, էջ 212-213 ({{lang-ru|Всемирная история}}).&lt;/ref&gt;

Եգիպտոսում այն ժամանակ չկար հասարակական ուժ, որն ունակ լիներ գլխավորել հաղթական ժողովրդական պայքարն ընդդեմ օտարերկրյա նվաճողների: Թույլ, նոր ձևավորված եգիպտական ազգային բուրժուազիան հույս ուներ իր իրավունքներն ընդլայնել փոխզիջումների ուղիով և շահագրգռված չէր հեղափխական պատերազմով: Գնդապետ Արաբուն միացած ավատատիրական տարրերը անգլիական ագրեսորների դեմ պայքարի ամենասուր պահին կանգնեցին ազգային դավաճանության ուղու վրա: Այդ ամենը, միասին վերցրած` պայմանավորեց ազգային շարժման պարտությունը և դյուրացրեց Եգիպտոսի վերածումը Անգլիայի հերթական գաղութի:&lt;ref&gt;Համաշխարհային պատմություն, հատոր VII, Մոսկվա, 1960 թվական, էջ 212-213 ({{lang-ru|Всемирная история}}).&lt;/ref&gt;

======Խեդիվի իշխանության վերականգնում======
Այսպիսով, խեդիվ Իսմայիլի գահընկեց արվելուց (1879 թվական) և նրա ավագ որդի Թաուֆիքին [[խեդիվաթ]]ի գահին բազմելուց երեք տարի անց` 1882 թվականին, Եգիպտոսի ու Սուդանի ազատությունը գրեթե խորհրդանշանական էր դարձել, և [[Մեծ Բրիտանիա]]ն ներխուժելով` նվաճեց երկիրը, իբր, աջակցելով խեդիվ Թաուֆիք փաշային` ընդդեմ իր ներքին հակառակորդների` [[գնդապետ]] [[Ահմեդ Արաբի]]ի ([[Ահմեդ Օրաբի]]) ազգայնական կառավարության:

Դրանից հետո թեպետ խեդիվն անվանապես շարունակում էր տիրել Եգիպտոսին և Սուդանին, բայց իրական իշխանությունն արդեն գտնվում էր բրիտանացիների ձեռքին: Եգիպտոսի գաղութացման այդ գործընթացը սկսվել էր դեռ 1876 թվականին, երբ պետական ծանր պարտքերի տակ գտնվող Եգիպտոսը հայտնվեց վարկատուների վերահսկողության ներքո և փաստացիորեն վերածվել էր անգլիական գաղութի: Պաշտոնապես իշխանությունը պատկանում էր [[խեդիվ]]ին և իր նախարարների խորհրդին, բայց իրական իշխանությունը անգլիական գեներալ-ռեզիդենտի կամ գերագույն կոմիսարի (գերագույն հանձնակատարի) ձեռքին էր:&lt;ref name=&quot;Монархи&quot;/&gt; Իրերի նման վիճակը փաստորեն տևեց գրեթե կես դար` 1882 թվականից մինչև 1932 թվականը:&lt;ref&gt;Henderson, K.D.D. &quot;Survey of the Anglo-Egyptian Sudan 1898–1944&quot;, Longmans, Green and Co. Ltd., London, 1946.&lt;/ref&gt;

======Սուդանի խլումը Եգիպտոսից======
Ի հեճուկս եգիպտացիների, բրիտանացիները Սուդանը 1899 թ. հռչակեցին անգլո-եգիպտական համատիրություն` կոնդոմինիում, այսինքն նեղոսյան այդ երկիրը դադարեց Եգիպտոսի անբաժանելի մասը լինելուց: Եգիպտական կողմը մշտապես մերժում էր դա, պնդելով ''Նեղոսի հովտի միասնության'' վրա: Այդ հարցը հակասության ու թշնամության աղբյուր էր Եգիպտոսի ու Միացյալ Թագավորության միջև` ընդհուպ մինչև 1956 թ. Սուդանի անկախացումը:&lt;ref&gt;Larry Wills Henderson.Egypt and the Sudan: countries of the Nile. New York : T. Nelson, 221 p. : illus., map. ; ISBN 084077060X, 1971&lt;/ref&gt;

=====Հայերը Եգիպտոսում 2-րդ խեդիվի օրոք=====
1882 թվականին Եգիպտոսն ամբողջությամբ ընկավ Մեծ Բրիտանիայի գերիշխանության ներքո&lt;ref&gt;Հայոց պատմություն, հատոր III, գիրք 2-րդ, Երևան, 2015, էջ 335&lt;/ref&gt;: Բնականաբար, երկրի տնտեսությունն անցավ անգլիական կապիտալի վերահսկողության տակ&lt;ref&gt;Անդ, էջ 335&lt;/ref&gt;: Անուրանալի փաստ է, որ անգլիացիները սկսեցին կրկին խրախուսել ոչ մահմեդական տարրի, այդ թվում հայերի ներհոսքը դեպի Եգիպտոս և ոչ մահմեդական տարրերի, այդ թվում` հայերի ներգրավվածությունը Եգիպտոսի քաղաքական ու տնտեսական կյանքում&lt;ref&gt;Անդ, էջ 335&lt;/ref&gt;:

1891 թվականին Եգիպտոսի Արտաքին գործերի նախարար է դարձել հայազգի Տիգրան փաշա տ'Ապրո [[Բագրատունի]]ն&lt;ref&gt;Արշակ Ալպօյաճեան, Արաբական Միացեալ Հանրապետութեան Եգիպտոսի նահանգը և հայերը (Սկիզբէն մինչև մեր օրերը), Գահիրէ, 1960, էջ 101:&lt;/ref&gt; (Tigran pasha d'Abro [[Bagratouni]]), որն իրականացրել է երկրի ավատատիրական հետամնացության հաղթահարման, եգիպտական բանակի ամրապնդման քաղաքականություն&lt;ref&gt;Անդ, էջ 335&lt;/ref&gt;:

Հայերը լայնորեն ներգրավվել են ծխախոտի արդյունաբերության մեջ. նրանց է պատկանել Եգիպտոսի ծխախոտի արտադրության 90%-ը&lt;ref&gt;Անդ, էջ 335&lt;/ref&gt;:

Հայերն իրենց ներդրումն են ունեցել նաև Եգիպտոսի կյանքի հետևյալ ասպարեզներում&lt;ref&gt;Անդ, էջ 335&lt;/ref&gt;.
* ճարտարապետություն,
* լրագրություն,
* մետաղամշակություն
* գյուղատնտեսություն,
* գործվածքեղենի արտադրություն,
* օճառի արտադրություն,
* ներկարարություն,
* դերձակություն,
* կոշկակարություն,
* փորագրություն,
* ցինկոգրաֆիա,
* ոսկերչություն:

Գյուղատնտեսության առնչությամբ ուշագրավ է այն իրողությունը, որ [[Յուսուֆ էֆենդի էլ Արմանի]]ն Ֆրանսիայից առաջին անգամ Եգիպտոս է ներմուծել [[մանդարին]]ը և մշակել ընդարձակ հողատարածություններում: Ուստի հենց այդ հայ գործարարի անունով էլ մանդարինը արաբերեն կոչվել է «Յուսուֆէֆենդի», այսինքն «Պարոն Հովսեփ»&lt;ref&gt;Անդ, էջ 335&lt;/ref&gt;:

Գործվածքեղենի առնչությամբ ուշագրավ է այն իրողությունը, որ գլխաշորի արտադրությունը հայերն են ներմուծել Եգիպտոս&lt;ref&gt;Անդ, էջ 335&lt;/ref&gt;:

Ինչ վերաբերում է փորագրությանը, ցինկոգրաֆիային և հատկապես` ոսկերչությանը, ապա դրանք հայերի առանձնահատուկ մենաշնորհն են եղել&lt;ref&gt;Եափուճեան Ա., Եգիպտահայ մշակոյթի պատմութիւն, Գահիրէ, 1981, էջ 16&lt;/ref&gt;: Դրանք մինչև օրս էլ Եգիպտոսում պահպանվում են որպես հայերի առանձնահատուկ մենաշնորհ&lt;ref&gt;Անդ, էջ 335&lt;/ref&gt;:

Առևտուրը ևս հայերի մենաշնորհներից էր: Այսպես` Ալեքսանդրիայում 1882 թվականին կար շուրջ 80, իսկ Կահիրեում 1886 թվականի տվյալներով` 250 հայկական առևտրական տուն&lt;ref&gt;Անդ, էջ 335&lt;/ref&gt;:

====3-րդ խեդիվը====

[[Պատկեր:Abbas Helmi II (military).JPG|մինի|աջից|200px|Աբաս Հիլմի II, Եգիպտոսի և Սուդանի խեդիվ` 1892-1914թթ.]]

Աբաս II Հիլմի Բեյը (որը հայտնի է նաև որպես Աբաս Հիլմի [[Փաշա]]) ({{lang-ar|عباس حلمي باشا}}), ծնվել է 1874 թվականի հուլիսի 14-ին, վախճանվել` 1944 թվականի դեկտեմբերի 19-ին: Նա Օսմանյան կայսրության վասալ հանդիսացող Եգիպտոսի և Սուդանի փոխարքայության [[խեդիվ]]ներից վերջինն էր: 
Կառավարել է 1892 թվականի հունվարի 8-ից մինչև 1914 թվականի դեկտեմբերի 19-ը:&lt;ref&gt;{{harvnb|Thorne|1984|p=1}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Hoiberg, 2010, pp=8–9. Sources give different dates for the death of Abbas. Some state that date as 20 or 21 December 1914.&lt;/ref&gt; 1914 թվականին, երբ [[Թուրքիան]] միացավ [[Կենտրոնական տերություններ]]ին և մտավ [[I Համաշխարհային պատերազմ]]ի մեջ, Եգիպտոսի ազգայնական խեդիվը` Աբաս II Հիլմին գահընկեց արվեց Եգիպտոսի իրական տերերի` բրիտանացիների կողմից: Խեդիվ Աբաս II-ին փոխարինեց իր առավել անգլիամետ կամ բրիտանամետ հորեղբայրը` [[Հուսեյին Քամիլ]]ը: Ընդ որում այդ փոխարինմամբ ավարտվեց նաև Եգիպտոսի պաշտոնական կախվածությունը Օսմանյան կայսրությունից: 1517 թվականից ի վեր Եգիպտոսը, չորս դար տևած կախվածությունից հետո դադարեց փաստացի` de facto, կամ իրավականորեն` de jure տեսակետից որևէ կերպ ենթարկվել Օսմանյան կայսրությանը:

===Սուլթանություն===
Եգիպտոսի պատմության մեջ բեկումնային կետերից մեկն է համարվում 1914 թվականի դեկտեմբերի 19-ը, երբ անգլիացիները գահընկեց արեցին վերջին խեդիվին՝ Աբաս II-ին, որն այդ ժամանակ գտնվում էր [[Կոստանդնուպոլիս|Կոստանդնուպոլսում]]:

Բանն այն է, որ Աբաս II-ին սատարում էր Օսմանյան կայսրության [[երիտթուրքական կառավարություն]]ը, որը դաշնակցել էր [[Կենտրոնական տերություններ]]ին` [[կայզերական Գերմանիա]]յին, [[Ավստրո-հունգարական կայսրություն|Ավստրո-հունգարական կայսրությանը]] և [[Բուլղարիայի թագավարություն|Բուլղարիայի թագավարությանը]] և մտել էր [[I Աշխարհամարտ]]ի մեջ:

Եգիպտոսում իշխանությունն անցավ Աբաս II-ի հորեղբորը՝ [[Հուսային Քամիլ]]ին:

Ահա այդ ժամանակ էլ Եգիպտոսի և Սուդանի նկատմամբ Օսմանյան կայսրության տիրապետության ''իրավական միֆը'', որը 1805 թվականից ի վեր այս կամ այն քաղաքական պատճառներով պահպանվում էր, պաշտոնապես չեղյալ հայտարարվեց:

[[Հուսային Քամիլ]]ը հռչակվեց [[Եգիպտոս]]ի և [[Սուդան]]ի [[սուլթան]], իսկ դրանից հետո` 1914 թվականի դեկտեմբերին Եգիպտոսի և Սուդանի սուլթանությունը վերածվեց անգլիական պրոտեկտորատի: Մեծ Բրիտանիայի արտգործնախարարությունն ուղղակիորեն հայտարարեց, թե Եգիպտոսն անցնում է Անգլիայի հովանավորության՝ պրոտեկտորատի, ներքո:

====Եգիպտոսի սուլթան Հուսային Քամիլ====
[[Պատկեր:HusseinKamelSultan.jpg|մինի|աջից|200px|Հուսեին Քամիլ, Եգիպտոսի սուլթան` 1914-1917թթ.]]
Հուսային Քամիլը [[խեդիվ]] [[Իսմայիլ փաշա]]յի որդին էր: Նրա հայրը գահակալել էր տասնվեց տարի` 1863-1879, նախ` որպես վալի, ապա` որպես խեդիվ: 

Հուսային Քամիլը [[Եգիպտոսի սուլթան]] հռչակվեց 1914 թ. դեկտեմբերի 19-ին, այն բանից հետո, ինչ Եգիպտոսն օկուպացրած (ռազմակալած)բրիտանական զորքերը գահընկեց արեցին իր զարմիկին` խեդիվ [[Աբաս II Հիլմի]]ին, ինչը տեղի էր ունեցել 1914 թ. նոյեմբերի 5-ին: Նորաստեղծ [[Եգիպտոսի սուլթանություն]]ը բրիտանացիների կողմից հռչակվեց [[պրոտեկտորատ]]: Այսպիսով պաշտոնապես Օսմանյան կայսրության նահանգից կամ փոխարքայությունից, թեպետ դա 1805 թվականի Մուհամեդ Ալի փաշայի եգիպտական գահին բազմելուց ի վեր ավելի շատ ձևական բնույթ էր կրում, Եգիպտոսը վերածվեց սուլթանության, որը սակայն ենթարկված էր բրիտանական ռազմակալության:

=====Եգիպտոսի հայերը սուլթան Հուսային Քամիլի օրոք=====

====Եգիպտոսի սուլթան Ահմեդ Ֆուադ I====
1917 թվականին՝ Եգիպտոսի և Սուդանի սուլթան Հուսայինի մահից հետո, իշխանությունն անցավ նրա կրտսեր եղբորը՝  [[Ահմեդ Ֆուադ I]]-ին: Դառնալով սուլթան, Ֆուադն արագորեն աջակցություն գտավ եգիպտացի ազգայնականների շարքերում, ովքեր Եգիպտոսում ստեղծել էին անկախ եգիպտական պետականության ստեղծման կողմնակիցների հզոր շարժում: 1919 թվականին բռնկված ապստամբությունը` այսպես կոչված [[1919 թվականի եգիպտական հեղափոխություն]]ը դաժանորեն ճնշվեց, սակայն ազատագրական շարժումը դրանով չավարտվեց: 1921 թվականի վերջին երկրում բռնկվեց նոր ապստամբություն, որը հարկադրեց [[Մեծ Բրիտանիա]]յի կառավարությանը՝ 1922 թվականին միակողմանիորեն ճանաչելու և հռչակելու Եգիպտոսի անկախությունը:&lt;ref name=&quot;Монархи&quot;/&gt; Հյուսեին Քամիլի հաջորդը` Ֆուադ I-ը սկզբում շարունակում էր կրել սուլթանի տիտղոսը (1917-1922):

=====Եգիպտոսի հայերը սուլթան Ահմեդ Ֆուադ I-ի օրոք=====

===Թագավորություն===

[[Պատկեր:Fuad I of Egypt.jpg|մինի|200px|Ահմեդ Ֆուադ I, Եգիպտոսի սուլթան` 1917-1922թթ., Եգիպտոսի թագավոր` 1922-1936 թթ.]]

[[Պատկեր:Kingfarouk1948.jpg|մինի|200px|Ֆարուք I, Եգիպտոսի թագավոր 1936-1952 թթ.]]

[[Պատկեր:Fuad II de Egipto.jpg|մինի|200px|Ահմեդ Ֆուադ II, Եգիպտոսի թագավոր 1952-1953 թթ.` մանկահասակ տարիքում]]

1922 թվականին [[Ֆուադ I]]-ը որոշեց սուլթանի տիտղոսը փոխարինել թագավորի տիտղոսով: 
Այնուամենայնիվ, բրիտանական փաստական օկուպացիան և միջամտությունը Եգիպտոսի և Սուդանի ներքին գործերին շարունակվում էին: Եգիպտոսին առանձնահատուկ մտահոգություն էին պատճառում բրիտանացիների շարունակական ջանքերը` Եգիպտոսին լիովին զրկելու Սուդանի նկատմամբ որևէ վերահսկողությունից:

====Եգիպտոսի թագավոր Ֆուադ I====
Թե՛ Ֆուադ թագավորի, թե՛ ազգայնական շարժման համար սա անհանդուրժելի էր: Այդ իսկ պատճառով Եգիպտռոսի կառավարությունը շեշտեց այն հանգամանքը, որ Ֆուադը և նրա որդի [[Ֆարուք I]]-ը «Եգիպտոսի և Սուդանի թագավորն» էին:
1923 թվականի ապրիլին ընդունվեց Եգիպտոսի սահմանադրությունը: Ըստ վերջինիս՝ Եգիպտոսը դառնում էր երկպալատ խորհրդարանով սահմանադրական թագավորություն: 

====Եգիպտոսի թագավոր Ֆարուք I====
[[Ֆուադ I]]-ի մահից հետո 1936 թվականին Եգիպտոսում իշխանությունն անցավ Ֆուադ I-ի որդուն՝ Ֆարուքին: 1936 թվականին ստորագրված անգլո-եգիպտական պայմանագիրն ընդլայնեց Եգիպտոսի ինքնիշխանությունը: Նույն տարում Եգիպտոսը մտավ [[Ազգերի լիգա]]: 1940 թվականին [[Բենուտո Մուսոլինի]]ի գլխավորած [[ֆաշիստական Իտալիա]]յի ուղարկած զորքերը ներխուժեցին Եգիպտոս: 

[[2-րդ Համաշխարհային  պատերազմ]]ի ավարտից հետո Եգիպտոսում սկսվեց ընդդիմադիր շարժման վերելք: 1952 թվականի հուլիսի 22-ի լույս 23-ի գիշերը  «[[Ազատ սպաներ]]» կազմակերպությունը (որի գլուխ կանգնած էին փոխգնդապետ [[Գամալ Աբդել Նասեր]]ը, գեներալ-մայոր Մուհամեդ Նագիբը, Հուսեյին Համուդան, մայոր Խալեդ Մոհիէդդինը, մայոր Քամալ էլ-Դին Հուսեինը, Սալահ Նասրը, գնդապետ Աբդել Հաքիմ Ամերը, Սաադ Թաուֆիքը) Կահիրեում զավթեց իշխանությունը: 1952 թվականի հուլիսի 26-ին Ֆարուք թագավորը հրաժարվեց իշխանությունից: Թագավոր հռչակվեց նրա մանկահասակ որդին՝ Ահմեդ Ֆուադ II-ը: 1953 թվականի հունիսի 17-ին թագավորական իշխանությունը Եգիպտոսում պաշտոնապես վերացվեց, իսկ հունիսի 18-ին երկիրը հռչակվեց հանրապետություն&lt;ref name=&quot;Монархи&quot;/&gt;:

===Միապետության վերացում===
Ֆարուքի թագավարությունը բնութագրվեց գնալով աճող ազգայնական ընդդիմությամբ` բրիտանական օկուպացիայի դեմ: Միաժամանակ աճում էին նաև արքունիքի կոռուպցիան և անձեռնհասությունը: Իրավիճակի բարդությունն առավել խորացրեց [[1948 թվականի Արաբա–իսրայելական պատերազմ]]ը: Այս բոլոր գործոնները նպաստում էին անդառնալի կերպով քայքայելու Ֆարուք թագավորի քաղաքական դիրքերը և ճանապարհ էին հարթում [[1952 թվականի եգիպտական հեղափոխություն|1952 թվականի եգիպտական հեղափոխության]] համար: Ֆարուք թագավորը ստիպված եղավ գահից հրաժարվել` հօգուտ իր նորածին որդի Ահմեդ-Ֆուադի, ով այդպիսով դարձավ Եգիպտոսի և Սուդանի վերջին` [[Ֆուադ II]] թագավորը, երբ իրականում երկրի ղեկավարումն անցել էր Եգիպտոսի «[[Ազատ սպաների միություն|Ազատ սպաների միությանը]]», որը ղեկավարում էին գեներալ-մայոր [[Մուհամմադ Նագիբ]]ը և փոխգնդապետ [[Գամալ Աբդել Նասեր]]ը: Նորածին թագավոր Ֆուադ II-ի գահակալությունը տևեց մեկ տարուց էլ պակաս, և 1953 թվականի հունիսի 18-ին հեղափոխականները վերացրեցին միապետությունը և Եգիպտոսը հռչակեցին [[հանրապետություն]], դրանով իսկ վերջ դնելով ալբանացի զորավար Մուհամեդ Ալիի գահատոհմի գրեթե 150-ամյա իշխանությանը:

== Մուհամեդ Ալի զորավարի (ալբանական) գահատոհմի տիրակալների ցուցակ ==
Մինչև 1867 թվականը Եգիպտոսի տիրակալները կրում էին վալիի, այսինքն՝ նահանգապետի կամ կառավարչի տիտղոսը: 1867 թվականին  Իսմայիլ փաշան (զորավար Իսմայիլը) ընդունեց խեդիվի տիտղոսը: 1914 թվականին՝ Աբաս II-ի գահազրկումից հետո, վերջինիս հորեղբայրը՝ Հուսային Քամիլն ընդունեց սուլթանի տիտղոսը: 1922 թվականին Ահմեդ Ֆուադ I-ն ընդունեց թագավորի տիտղոսը (արքա):

{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! №!! Անունը հայատառ !!Արաբագիր անունը!! Կյանքի տարիները!! Տիտղոսը!! Կառավարման տարիները !! Ծանոթագրություններ

|-
| 1||[[Մուհամեդ Ալի]]||&lt;big&gt;محمد علي باشا&lt;/big&gt;‎‎|||1769—1849||վալի||1805—1848 ||գահատոհմի հիմնադիր. պաշտոնապես կրում էև «վալի» տիտղոսը
|-
| 2|| [[Իբրահիմ փաշա]]||&lt;big&gt;إبراهيم باشا&lt;/big&gt;||1789—1848||վալի||1848—1848 ||
|-
| 3||[[Աբաս փաշա]]||&lt;big&gt;عباس حلمي الأول&lt;/big&gt;||1813—1854||վալի|| 1848—1854||
|-
| 4||[[Մուհամեդ Սայիդ]]||&lt;big&gt;محمد سعيد باش&lt;/big&gt;||1822—1863||վալի|| 1854—1863||
|-
| 5||[[Իսմայիլ փաշա]]||&lt;big&gt;الخديوي إسماعيل&lt;/big&gt;||1830—1895||վալի|| 1863—1867||1867 թ. ընդունեց «խեդիվ» տիտղոսը. վախճ. 1895 թ.
|-
| || || || ||խեդիվ|| 1867—1879||
|-
|6||[[Թաուֆիք փաշա]]||&lt;big&gt;الخديوي توفيق&lt;/big&gt;||1852—1892||խեդիվ||1879—1892 ||
|-
|7||[[Աբաս II Հիլմի]]||&lt;big&gt;عباس حلمي الثاني&lt;/big&gt;||1874—1944||խեդիվ||1892—1914 ||վախճ. 1944 թ.
|-
|8||[[Հուսեյին Քամիլ]]||&lt;big&gt;السلطان حسين كامل‎‎&lt;/big&gt;||1853—1917||սուլթան|| 1914—1917|| ընդունեց «սուլթան» տիտղոսը. վախճ. 1917 թ.
|-
|9||[[Ահմեդ Ֆուադ I]]||&lt;big&gt;فؤاد الأول&lt;/big&gt;||1868—1936||սուլթան||1917—1922 ||1922 թ. ընդունեց «թագավոր» տիտղոս
|-
| || || || ||թագավոր||1917—1936 ||
|-
|10||[[Ֆարուք I]]||&lt;big&gt;فاروق الأول&lt;/big&gt;||1920—1965||թագավոր||1936—1952 ||վախճ. 1965 թ.
|-
|11||[[Ահմեդ Ֆուադ II]]||&lt;big&gt;الملك فؤاد الثاني&lt;/big&gt;||1952—ից առայսօր||թագավոր||1952—1953 ||1953 թ. հաստատվեց հանրապետական վարչաձև
|}

=== Եգիպտոսի ալբանական գահատոհմի տոհմածառ ===
{{familytree/start}}
{{familytree| | | | | | MUH | | | | | | | |MUH='''[[Muhammad Ali of Egypt|Մուհամեդ Ալի փաշա]]'''&lt;br&gt;''Վալի'' 1805-48&lt;sup&gt;(1)&lt;/sup&gt; }}
{{familytree| |,|-|-|-|-|^|v|-|-|-|-|-|.| | }}
{{familytree| TUS | | | | IBR | | | | SAI |TUS=[[Թուսուն փաշա]]|IBR='''[[Ibrahim Pasha of Egypt|Իբրահիմ Փաշա]]'''&lt;br&gt;''Վալի'' 1848&lt;sup&gt;(2)&lt;/sup&gt;|SAI='''[[Sa'id of Egypt|Սայիդ փաշա]]'''&lt;br&gt;''Վալի'' 1854-63&lt;sup&gt;(4)&lt;/sup&gt; }}
{{familytree| |!| | | | | |!| | | | | | | }}
{{familytree| ABB | | | | ISM | | | | | | |ABB='''[[Abbas I of Egypt|Աբաս Հիլմի I]]'''&lt;br&gt;''Վալի'' 1848-54&lt;sup&gt;(3)&lt;/sup&gt;|ISM='''[[Իսմայիլ փաշա]]'''&lt;br&gt;''Վալի'' 1863-67&lt;sup&gt;(5)&lt;/sup&gt;&lt;br&gt;''Խեդիվ'' 1867-79 }}
{{familytree| |!| | | | | |!| | | | }}
{{familytree| Ibr | | | | |!| | | | | | | |Ibr=Իբրահիմ Իլհամի }}
{{familytree| |!| | | |,|-|^|-|v|-|-|-|.| }}
{{familytree| Emi |y| TEW | | HUS | | FU1 |Emi=Էմինա Իլհամի|TEW='''[[Թաուֆիք Փաշա]]'''&lt;br&gt;''Խեդիվ'' 1879-92&lt;sup&gt;(6)&lt;/sup&gt;|HUS='''[[Hussein Kamel of Egypt|Հյուսեին Քամիլ]]'''&lt;br&gt;''Սուլթան'' 1914-17&lt;sup&gt;(8)&lt;/sup&gt;|FU1='''[[Fuad I of Egypt|Ֆուադ I]]'''&lt;br&gt;''Սուլթան'' 1917-22&lt;sup&gt;(9)&lt;/sup&gt;&lt;br&gt;''Թագավոր'' 1922-36 }}
{{familytree| |,|-|^|-|.| | | | | | | |!| | }}
{{familytree| ABB | | MAT | | | | | | FAR |ABB='''[[Abbas II of Egypt|Աբաս Հիլմի II]]'''&lt;br&gt;''Խեդիվ'' 1892-1914&lt;sup&gt;(7)&lt;/sup&gt;|MAT=[[Մուհամմադ Ալի Թաուֆիք]]&lt;br&gt;(''Խնամակալ'' 1936-37)|FAR='''[[Farouk of Egypt|Ֆարուք I]]'''&lt;br&gt;''Թագավոր'' 1936-52&lt;sup&gt;(10)&lt;/sup&gt; }}
{{familytree| |!| | | | | | | | | | | |!| | }}
{{familytree| MAM | | | | | | | | | | FU2 |MAM=[[Prince Muhammad Abdel Moneim|Մուհամմադ Աբդել Մոնեիմ]]&lt;br&gt;(''Խնամակալ'' 1952-53)|FU2='''[[Fuad II of Egypt|Ֆուադ II]]'''&lt;br&gt;''Թագավոր'' 1952-53&lt;sup&gt;(11)&lt;/sup&gt; }}
{{familytree/end}}

=== Գահատոհմի չգահակալած անդամներ ===
*Արքայազն [[Մուստաֆա Ֆազլ փաշա]]
*Արքայազն [[Մոհամեդ Ալի Թաուֆիք]]
*Արքայազն [[Մուհամմադ Աբդուլ Մոնեիմ]]
*[[Արքայադուստր Նազլի Ֆազլ]]
*Արքայադուստր [[Արքայադուստր Ֆավզիա Ֆուադ Եգիպտուհի]]
*[[Մուհամմադ Ալի, Սայիդի Արքայազն]]
*[[Նարիման Սադեկ]]
*[[Նազլի Սաբրի]]
*[[Մահմուդ Դրամալի փաշա]]

==Պատմական բանավեճը Եգիպտոսի ալբանական գահատոհմի հիմնադրի և նրա գահատոհմի դերի մասին==
[[Պատկեր:Mohammed Ali By Sir David Wilkie.jpg|մինի|Եգիպտոսում ալբանական կամ կավալացիների գահատոհմի հիմնադիրը` օսմանյան բանակի սպա, ապա զորավար Մուհամեդ Ալին]]

===«Արդի Եգիպտոսի պետականության կերտողները»===
Արդի համաշխարհային պատմագիտության մեջ ներկայումս գերիշխում է այն տեսակետը (Հենրի Դոդվել, Արթուր Գոլդսմիթ, Ալբերտ Հաուրանի, Ժան և Սիմոնա Լակուտյուրներ, Ֆրենսիս Սքարֆ, Պ.Ջ.Վատիկիոտիս և բազում այլք), որ ալբանացի սպա Մուհամեդ Ալին հանդիսանում է «արդի Եգիպտոսի հայրը»: 1517 թվականին Օսմանյան կայսրության կողմից Եգիպտոսի նվաճումից ի վեր նա եգիպտական առաջին կառավարիչն էր, ով մշտապես աշխատել է վերացնել Օսմանյան արքունիքի, այսինքն Բարձր Դռան իշխանությունը Եգիպտոսում: Իր կյանքի ընթացքում Մուհամեդ փաշային չհաջողվեց ձեռք բերել Եգիպտոսի պաշտոնական անկախությունը, սակայն նրան հաջողվեց հիմնադրել մի նոր գահատոհմ և դնել նոր Եգիպտական պետության հիմքերը: Իր տիրույթները պաշտպանելու և ընդլայնելու համար Մուհամեդ Ալի փաշան ստեղծեց հզոր ու մարտունակ բանակ, իսկ դրան զուգահեռ նա պետք է ստեղծեր և, իրոք, բավական մեծ հաջողությամբ ստեղծեց կենտրոնական բյուրոկրատիա, կրթական բավական արդյունավետ համակարգ, իսկ վերջինս հնարավորություն տվեց ապահովելու հասարակական շարժունությունը (social mobility): Վերջապես, նա ստեղծեց Եգիպտոսի տնտեսական հիմքերը, որը ներառում էր աննախադեպ գյուղատնտեսական մթերքների առևտուրը, հացահատիկների և բամբակի մշակության ընդլայնումը և, իհարկե, ռազմական կարիքների համար մանուֆակտուրային արտադրության ստեղծումն ու զարգացումը: Նրա այս ջանքերի արդյունքում էր, որ նրա գահատոհմը մեկ ու կես դար իշխեց Եգիպտոսում և Սուդանում և, ի վերջո, Եգիպտոսը վերածվեց անկախ պետության, ազգերի համաշխարհային ընտանիքի լիիրավ անդամի:&lt;ref&gt;The ‘Father of Modern Egypt’ school includes: Henry Dodwell, The Founder of Modern Egypt: A Study of Muhammad ‘Ali (Cambridge: Cambridge University Press, 1965); Arthur Goldschmidt, Jr., Modern Egypt: The Formation of a Nation-State (Boulder, CO: Westview Press, 1988); Albert Haurani, A History of the Arab Peoples (Cambridge, MA: Harvard University Press, 2002); Jean Lacouture and Simonne Lacouture, Egypt in Transition, trans. Francis Scarfe (New York: Criterion Books, 1958); P.J. Vatikiotis, The History of Modern Egypt: From Muhammad Ali to Mubarak (Baltimore, MD: Johns Hopkins University Press, 1991). The following internet sources, while not necessarily scholarly, show how wide-spread this interpretation is. &quot;History,&quot; The Egyptian Presidency, 2008, http://www.presidency.gov.eg/html/history.html (accessed 29 October 2008); Metz, Helen, Chapin. &quot;Muhammad Ali of Egypt 1805-48,&quot; Egypt: a Country Study, 1990, http://countrystudies.us/egypt/  (accessed 29 October 2008); &quot;Muhammad Ali of Egypt 1805-48: The Father of Modern Egypt,&quot; Travel to Egypt – Egypt Travel Guide, 2007, http://www.travel-to-egypt.net/muhammad-ali.html  (accessed 29 October 2008); &quot;Muhammad Ali of Egypt,&quot; Answer.com, 2008, http://www.answers.com/topic/muhammad-ali  (accessed 29 October 2008).&lt;/ref&gt;

===«Եգիպտոսի հերթական նվաճողները»===
Այնուամենայնիվ կան նաև որոշ այլ տեսակետներ (Մորրո Բերգեր, Վիլյամ Լ. Քլիվլենդ, Խալեդ Ֆահմի, Խադիջա Հասիբա, Թոմ Լիթլ, Աֆաթ Լուֆթի ալ-Սայիդ Մարսոտ): Օրինակ, ոմանք գտնում են, որ ալբանացի սպա Մուհամեդ Ալին ո՛չ թե պետականության ստեղծող էր, այլ ընդամենը` նվաճող: Ըստ որոշ տեսակետների, Մուհամեդ Ալին լինելով ալբանացի, այլ ո՛չ եգիպտացի, իր գահակալության օրոք եգիպտական արքունիքի պաշտոնական լեզուն դարձրել էր ոչ թե արաբերենը, որով խոսում էր Եգիպտոսի բնակչության մեծ մասը, այլ թուրքերենը, որը պետական լեզու էր Օսմանյան ամբողջ կայսրությունում և նրան ենթակա Ալբանիայում: Որոշ տեսակետների համաձայն` Մուհամեդ Ալին շահագործում էր Եգիպտոսի մարդկային և բնական ռեսուրսները պարզապես իր սեփական իշխանության և անձնական նպատակների համար, այլ ո՛չ թե Եգիպտոսի շահերից ելնելով: Ընդ որում, մարդուժի պահանջները, որոնք նա դնում էր Եգիպտոսի առջև, չափից դուրս ծանր էին այդ երկրի համար: Եթե դիտենք այդ տեսակետների լույսի ներքո, ապա, ալբանացի Մուհամեդ Ալին և նրա հիմնած գահատոհմը ընդամենը կարող են համարվել ընդամենը նվաճողներ, միայն մեկ օղակը նվաճողների այն երկար շղթայում, որը սկսվել է [[Աքեմենյան տերություն|Աքեմենյան տերության]] կողմից մ.թ.ա. 525 թվականին Եգիպտոսի նվաճումից:&lt;ref&gt;The ‘Foreign Ruler’ school includes: Morroe Berger, Military Elite and Social Change: Egypt Since Napoleon (Princeton, NJ: Woodrow Wilson School of Public and International Affairs, 1960); William L. Cleveland, A History of the Modern Middle East (Boulder, CO: Westview Press, 1994); Khaled Fahmy, All the Pash’a Men: Mehmed Ali, His Army and the Making of Modern Egypt (Cambridge: Cambridge University Press, 1997); Haseeba, Khadijah. {{cite web |title=Year’s Lesson |publisher=UCLA Center for Near East Studies |year=2003 |url= http://www.international.ucla.edu/cnes/people/article.asp?parentid=12110 |accessdate= 29 October 2008}} Tom Little, Modern Egypt (London: Ernest Benn Limited, 1967); Afaf Lutfi Al-Sayyid Marsot, Egypt in the Reign of Muhammad Ali (Cambridge: Cambridge University Press, 1984); John Marlowe, A History of Modern Egypt and Anglo-Egyptian Relations 1800–1953 (New York: Praeger, 1954).&lt;/ref&gt;

===Եգիպտական և, առհասարակ, արաբական պատմաբանների և հասարակության ընկալումը===
Սակայն թե' Եգիպտոսի, թե' արաբական այլ երկրների պատմաբանների և, հատկապես, եգիպտական հասարակության մեջ ալբանական գահատոհմի ընկալումը, որպես նվաճողի պակաս ընդունված է, քան արդի Եգիպտոսի հիմնադրի ընկալումը:&lt;ref&gt;Mohammed Heikal 'Origins of Establishment'.&lt;/ref&gt; Այսպիսով, կարելի է ասել, որ եգիպտական և արաբական գիտական ու հասարակական ընկալման մեջ ալբանական գահատոհմն ընդունված է որպես Եգիպտոսի նոր պետության կերտող:

== Ծանոթագրություններ ==
{{reflist|30em|group=note}}&lt;div class=&quot;references&quot; style=&quot;height: 350px; overflow: auto; padding: 3px&quot; &gt;{{reflist|2}}&lt;/div&gt;

==Տե՛ս նաև==
*[[Եգիպտոսի ալբանական գահատոհմի տոհմածառ]]
*[[Մուհամմադ Ալի փաշա]]
*[[Իբրահիմ փաշա]]
*[[Թուրք–եգիպտական պատերազմ (1831—1833)]]
*[[Թուրք-եգիպտական պատերազմ (1839-1841)]]
*[[Օսմանա-սաուդյան պատերազմ]]

== Արտաքին հղումներ ==
* [http://slovari.yandex.ru/~книги/Монархи.%20Мусульманский%20Восток%20XV-XX/Мухаммада%20Али%20династия/ Мухаммада Али династия] // Монархи. Мусульманский Восток XV—XX, 2004
* [http://www.runivers.ru/doc/isl/element.php?ELEMENT_ID=3521&amp;SECTION_ID=753&amp;IBLOCK_ID=43 Династия Мухаммада Али] / Политическая история исламского мира. runivers.ru


==Կարճ էջ. «{{#if:Փիթըր Քուք|[[:Փիթըր Քուք]]}}»==
[[Պատկեր:Emblem-important-red.svg|70px|left]]{{#ifeq: {{lc:{{BASEPAGENAME}}}} | {{uc:{{BASEPAGENAME}}}} | Հարգելի,&amp;nbsp;անանուն խմբագիր | Հարգելի&amp;nbsp;{{BASEPAGENAME}}}}, Ձեր ստեղծած «{{#if:Փիթըր Քուք|[[:Փիթըր Քուք]]}}» հոդվածը չի բավարարում հոդվածի նվազագույն ծավալի պահանջին։ Եթե հոդվածի բովանդակությունը մեկ շաբաթվա ընթացքում չունենա առնվազն 3000 բայթ ծավալ և հեղինակավոր երկրորդական նվազագույնը մեկ աղբյուր, ապա այն ենթակա է ջնջման։ Դիմե՛ք ինձ, եթե ունեք հարցեր կամ եթե օգնության կարիք կզգաք։
-- [[Մասնակից:Voskanyan|Voskanyan]] ([[Մասնակցի քննարկում:Voskanyan|քննարկում]]) 08:26, 24 Հունվարի 2016 (UTC)
{{Արտաքին հղումներ}}

== «Իսլամական պետություն» հոդվածի մասին ==

«Իսլամական պետություն» հոդվածի մասին
1. Հոդվածը բաղկացած է ընդամենը մի երկու նախադասությունից:
2. Ընդ որում, վերջին նախադասությունը, կարծում եմ, անհասկանալի է: Ահա այն. «Մուսուլմանները առաջին տարիներից ի վեր, բազմաթիվ պետություններ հիմնվել են որպես &quot;մուսուլման&quot;, սկզբում [[Մուհամմադ մարգարե]]ի հիմնած [[Խալիֆայություն]] և հաջորդած պետությունները, որ ղեկավարվում էին [[խալիֆա]]յի կողմից (Մարգարեի &quot;հետևորդ&quot;)»։ Հարգանքով՝--[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 15:33, 16 Փետրվարի 2016 (UTC)

== Կարճ էջի կաղապար ==

Ողջույն, հարգելի Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան։ Նոր՝ [[ՎՊ:ԿԱՐՃ]] կանոնակարգը թույլ չի տալիս նախկինում ստեղծված և նոր կանոնակարգին չհամապատասխանող հոդվածները պիտակել։ Դրա փոխարեն կա [[ՎՊ:ԿԷԲ]] նախագիծը, որտեղ բարելավվում են նմանօրինակ հոդվածները։ Խնդրում եմ անպայման ստուգել, թե երբ է ստեղծվել հոդվածը, այնուհետև որոշել թե ինչպես վարվել հոդվածի հետ։ --[[User:GeoO|&lt;font color = &quot;orange&quot;&gt;&lt;big&gt;Ջ&lt;/big&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color = &quot;black&quot;&gt;եօ&lt;/font&gt;]] 10:03, 20 Փետրվարի 2016 (UTC)

:Ողջոյն, յարգելի Ջեօ: Չգիտէի Ձեր նշած կանոնակարգերի մասին: Շնորհակալ եմ տրամադրուած տեղեկատւութեան համար: Կխնդրէի Ձեզ, որպէս այդ հարցերում աւելի իրազէկ ու փորձառու անձի, ինքներդ որոշում կայացնէիք այդ մասնաւոր դէպքի վերաբերեալ: Ըստ իս, այդ յօդուածը պէտք է նորից գրուի, քանզի ունի որոշակի արդիականութիւն, սակայն ո'չ իր չնչին ծաւալով, ո'չ էլ շարադրանքի որակով բոլորովին չի համապատասխանում անգամ նուազագոյն պահանջներին: Կանխաւ շնորհակալ եմ: Ընդունէք, խնդրեմ, յարգանացս հաւաստիքը:--[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 18:58, 20 Փետրվարի 2016 (UTC)
::Շնորհակալ եմ պատասխանի համար ։) Համաձայն եմ՝ հոդածն անմխիթար վիճակում է գտնվում, պետք է նորից գրել։ Պարունակությունը հեռացրեք, նորից շարադրեք, եթե ցանկություն ունեք բարելավել հոդվածը։ --[[User:GeoO|&lt;font color = &quot;orange&quot;&gt;&lt;big&gt;Ջ&lt;/big&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color = &quot;black&quot;&gt;եօ&lt;/font&gt;]] 19:21, 20 Փետրվարի 2016 (UTC)
:::Բարի: Հնարաւորութեան դէպքում կօգտուեմ Ձեր խորհրդից:--[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 19:29, 20 Փետրվարի 2016 (UTC)

== Հոդվածի պատրաստում ==

{{հարգելի մասնակից}}, հոդվածները թարգմանելիս ցանկալի է օգտվել [[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան/Ավազարկղ|Ձեր ավազարկղից]], ամբողջությամբ թարգմանել բովանդակությունը և նոր տեղափոխել հիմնական տիրույթ, այլապես Հայերեն Վիքիպեդիայում թեկուզև ժամանակավորապես մնում են այլալեզու պարունակություններ: Ձեր ավազարկղ կարող եք մուտք գործել էջի ամենավերևում մասնակցային անունից աջ գտնվող Սևագրություն կոճակը սեղմելով կամ վերևի կարմիր հղումով: Հաճելի վիքիխմբագրումներ:--[[Մասնակից:Արամ Սողոմոնյան|&lt;font face=&quot;GHEA Grapalat&quot;; color=&quot;black&quot;&gt;'''&lt;big&gt;Ա&lt;/big&gt;'''ր&lt;/font&gt;]][[Մասնակցի քննարկում:Արամ Սողոմոնյան|&lt;font face=&quot;GHEA Grapalat&quot;; color=&quot;black&quot;&gt;ամ&lt;/font&gt;]] 21:18, 6 Մարտի 2016 (UTC)

== Քառօրյա պատերազմ ==

Ողջույն, հարգելի Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան։ Ձեր կողմից վերանվանված հոդվածը ետ եմ բերել նախորդ տարբերակին, քանզի այդ վերնագիրը նախօրոք տեղի ունեցած քննարկման կոնսենսուսի արդյունքն է։ Եթե ցանկանում եք հոդվածն անվանափոխել, կարող եք քննարկում սկսել [[ՎՊ:ԱԵՀ]] էջում։--[[User:GeoO|&lt;font color = &quot;orange&quot;&gt;&lt;big&gt;Ջ&lt;/big&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color = &quot;black&quot;&gt;եօ&lt;/font&gt;]] 16:42, 9 Ապրիլի 2016 (UTC)

== Պունիկյան կամ չգիտեմ Պունիական պատերազմներ ==

Հարգելի Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան [[Պունիական պատերազմներ]] էջում Ձեր արած բոլոր խմբագրումները հետ եմ շրջել, քանի որ խախտված էր Վիքիպեդիայի մի քանի կոնոն, նախ հոդվածի հիմնական տիրույթում չի կարելի ստորագրել, երկրորդ` ամեն ինչ չէ, որ Վիքիպեդիայում ճիշտ է գրված և պետք չէ հոդվածում քննադատել կամ քննարկել նյութը, դրա համար գոյություն ունեն քննարկման էջեր, իսկ հոդվածի հիմնական տիրույթում կարող եք կատարել համապատասխան փոփոխությունները` բերելով ''ճիշտ'' տարբերակի, երրորդ` պնդումների հետ չհամաձայնվելու դեպքում կամ Ձեր պնդումները առաջ տանելու համար պետք է բերել համապատասխան աղբյուրներ, որոնք պետք է լինեն տպագրված, անկախ և վստահելի: Ավելացնեմ, որ հոդվածի անվանման հետ կապված տարաձայնության դեպքում կարող եք այն ներկայացնել [[Վիքիպեդիա:Անվանափոխման ենթակա հոդվածներ|անվանափոխման]]:--[[Մասնակից:Samo04|Սամվել]]&lt;sup&gt;[[Մասնակցի քննարկում:Samo04|քննարկում]]&lt;/sup&gt; 05:58, 27 Հուլիսի 2016 (UTC)

== Միջլեզվային հղումներ ==

Հարգելի Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան, Ձեր ստեղծած [[Գլյուքսբուրգների գահատոհմ]] հոդվածում բացակայում է միջլեզվային հղումը: Ազատ ժամանակ ունենալու դեպքում լրացրեք այդ բացը: Շնորհակալություն:--[[Մասնակից:Gardmanahay|Գարդմանահայ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Gardmanahay|քննարկում]]) 10:24, 2 Դեկտեմբերի 2016 (UTC)--[[Մասնակից:Gardmanahay|Գարդմանահայ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Gardmanahay|քննարկում]]) 10:24, 2 Դեկտեմբերի 2016 (UTC)

== Գլյուքսբուրգներ ==

Ողջույն հարգելի [[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]]։ Կարծում եմ [[Գլյուքսբուրգների գահատոհմ]] և [[Գլյուքսբուրգների արքայատոհմ]] հոդվածները նույնն են։ Որի՞ անվանումն է ճիշտ (առավել ընդունելի), որպեսզի մյուս հոդվածն ուղղակի վերահղվի։ Շնորհակալություն--[[Մասնակից:Ավետիսյան91|Ավետիսյան]]([[Մասնակցի քննարկում:Ավետիսյան91|91]]) 06:42, 9 Դեկտեմբերի 2016 (UTC)
:: Յարգելի [[Մասնակից:Ավետիսյան91|Ավետիսյան]]: Գերադասելի է [[Գլյուքսբուրգների գահատոհմ]]ը:[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 10:24, 10 Դեկտեմբերի 2016 (UTC)

== Վերջին զգուշացում ==

Հարգելի Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան, աղբյուրներ ավելացնելը դեռևս բաժինը չի փրկում հոդվածից հեռացվելուց։ 

{{քաղվածք|ՀՀ վարչապետի պաշտոնին նշանակված [[Կարեն Կարապետյան]]ի գլխավորած նոր կառավարությունը, որի կազմում, այնուամենայնիվ կան հին, '''փտած''' համակարգի բազմաթիվ ներկայացուցիչներ, փորձում է սոցիալ-տնտեսական բարեփոխումների կամ գոնե դրանց երևութականության տեսքով հաղթահարել երկրում առկա խորը քաղաքական ճգնաժամը, որն առաջացել է Ապրիլյան պատերազմում Հայաստանի ռազմավարական ավագ դաշնակից Ռուսաստանի '''դավադիր գործունեության''' և '''ՀՀ իշխանությունների բացարձակապես հակաժողովրդական քաղաքականության''' լիակատար բացահայտման հետևանքով: Ավելին, Ռուսաստանի և նրանց '''դրածո ՀՀ իշխանությունների''' վարկը խիստ ընկել է նաև Սփյուռքահայության միջավայրում։|}}

Վերոնշյալ ձևակերպումները չեզոք չեն։ Ասեմ ավելին, այդպիսի ձևակերպումների կարիք Հայերեն Վիքիպեդիան չունի։ Ես հետ եմ շրջել ձեր խմբագրումը։ Վերջին անգամ եմ խնդրում հոդվածում տեքստ ավելացնելիս այն ''հնարավորինս համապատասխանեցնել Վիքիպեդիայի առանցքային կոնոնակարգերին'' ([[ՎՊ:5Ս]])։ --[[User:GeoO|&lt;font color = &quot;orange&quot;&gt;&lt;big&gt;Ջ&lt;/big&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color = &quot;black&quot;&gt;եօ&lt;/font&gt;]] 08:44, 10 Դեկտեմբերի 2016 (UTC)
:: Յարգելի Ջեո: Աղբյուրների ավելացումը չի փրկել այդ բաժինը յօդուածից հեռացուելուց: Իսկ ի՞նչը կարող էր փրկել: Կխնդրէի յուշել ինձ և փրկել հեռացնելուց: Աստուած փրկի բոլորիս՝ Հայաստանը և Սփիւռքը, զի Նրանն է Արքայութիւն և Զօրութիւն և Փառք յաւիտեանս. ամէն:[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 10:29, 10 Դեկտեմբերի 2016 (UTC)

== Արքայազն-ավագ սեպուհ ==

Որջույն, [[Գլյուքսբուրգներ]] հոդվածում ''արքայազն'' բառը ''ավագ սեպուհ'' թարգմանելու իմաստն ինչո՞ւմ է, կբացատրե՞ք--[[Մասնակից:Ապատ63|Ապատ63]] ([[Մասնակցի քննարկում:Ապատ63|քննարկում]]) 05:47, 1 Հունվարի 2017 (UTC)
:Ողջոյն, [[Մասնակից:Ապատ63|Ապատ63]]: Նախ, ասեմ, որ զարմանալի է և հաճելի, որ հետևում էք ՙՙԳլիւքսբուրգներ՚՚ յօդուածի փոփոխութիւններին: Ձեր օրինաչափ հարցին պատասխանեմ հետևեալ կերպ: Այն անձը, ում պատկանում է Ձեր նկատած տիտղոսը, իրականում արքայական տոհմի ներկայացուցիչ չէ, այսինքն՝ արքայազն չէ: Եւրոպական prince տիտղոսը, որը ծագում է լատիներէն princeps-ից, իրականում արքայազն չի նշանակում, աւելի շուտ՝ միայն արքայազն չի նշանակում, այլ նաև՝ իշխանազուն կամ իշխանազն: Ուշադրութիւն դարձրէք, որ յօդուածիս տուեալ հատուածում խօսւում է դքսական գահատոհմի մասին: Ուստի այդ դէպքում ՙՙպրինց՚՚-ը իշխանազն է, այլ ոչ թէ արքայազն: Իսկ իշխանազն, այսինքն, միջնադարեան հայկական տերմինով՝ ՍԵՊՈՒՀ լինելով հանդերձ, այդ անձնաւորութիւնը նաև իր ազնուական տոհմի՝ տուեալ դէպքում՝ Գլիւքսբուրգների դքսական գահատոհմի գահաժառանգն է: Քանզի վաղ միջնադարեան Հայաստանում հռոմէա-բիւզանդական ծագում ունեցող դքսական տիտղոսներին, կարելի է ասել, որ համապատասխանում էին աւագ նախարարների տիտղոսները, իսկ նույնպէս հռոմէա-բիւզանդական ծագում ունեցող կոմսական տիտղոսներին՝ պարզապէս նախարարները (չասենք՝ կրտսեր նախարարներ, քանզի նրանց համար էլ պահւում է ԲԱՐՈՆ արևմտաեւրոպական տիտղոսը), ապա կարելի է համարել, որ տոհմապետի կամ հայերէն մէկ այլ տերմինով ասած՝ նախարարական տոհմի ՙՙՆԱՀԱՊԵՏ՚՚-ի յաջորդողը՝ գահաժառանգը, ինչպէս միջնադարեան Հայասատանում, համապատասխանել է ՙՙաւագ սեպուհ՚՚ տիտղոսին, ուստի պէտք է կոչել հենց աւագ սեպուհ: Բոլոր սեպուհների մէջ նա առաջինն էր և սովորաբար՝ նախարարական տոհմի նահապետի անդրանիկ որդին: Ահա պատճառը, որ կարելի է համարձակ կերպով օտար (լատինական ծագում ունեցող) և շփոթութիւն առաջացնող (արքայա՞զն թէ իշխանա՞զն) ՙՙկրոն-պրինց՚՚-ը թարգմանել հարազատ և աւելի միանշանակ ՙՙաւագ սեպուհ՚՚ տերմինով: Իսկ ամէն նախարարական տոհմում կար իր գահը (հայկական նախարարական տոհմերի գահերը դասակարգուած էին ՙՙԳահնամակ՚՚-ում) և թագը (ՙՙպսակը՚՚), գրեթէ ճիշտ այնպէս, ինչպէս եւրոպական դքսական, կոմսական տոհմերում: Ուստի տոհմի նահապետին յաջորդողը՝ աւագ սեպուհը, փաստօրէն նաև գահաժառանգն էր կամ թագաժառանգը՝ ՙՙկրոն-պրինց՚՚: Առայժմ ահա այսքանը՝ ի պատասխան Ձեր հարցի: Յուսով եմ հայկական տեմինները իրենց տեղը դարձեալ կզբաղեցնեն, աստիճանաբար դուրս մղելով օտար և, յատկապէս, շփոթութիւն առաջացնող՝ ոչ միանշանակ տերմինները: Փորձում եմ դրան նպաստել իմ պրոֆեսիոնալ պատմաբանի կրթութեամբ և համեստ գիտելիքներով: Ուրախ եմ, եթէ Ձեր հետաքրքրասիրութիւնը բաւարարեցի: Օգտուելով առիթից, շնորհաւորում եմ Ձեր նոր տարին և մաղթում եմ առողջութիւն, յաջողութիւններ և երջանկութիւն: Ընդունէք, խնդրեմ յարգանացս հաւաստիքը: Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան, ռազմական պատմաբան:
::Ողջույն, [[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]]: Շնորհակալություն արձագանքի և բարեմաղթանքներ համար: Այս ամենը գուցե տոհմերին վերավերող կամ մեկ այլ հոդվածում տեղադրեք համապատասխան հղումներով: Վերևում Դուք խոսում եք հայկական իրենց կիրառությունը սպառած տիտղոսների մասին (Հակոբ Մանանդյան, Ֆեոդալիզմը հին Հայաստանում, Երկեր, հ․ 4, Երևան, 1981): Իսկ հոդվածը գերմանակա, անգլիական, շոտլանդական տոհմերին է վերաբերվում: Առաջարկում եմ արևմտյան և արևելյան տիտղոսները պահպանել իրենց կոլորիտով նաև վիքիում խառնաշփոթ չառաջացնելու նկատառումով: Ես էլ հայերենի ջատագով եմ, սակայն չեմ կարող համաձայնվել, օրինակ, եթե առաջարկեք ԹԱԳԱՎՈՐԻՆ ՆԱՀԱՊԵՏ կոչել: Ես նույնպես շնորհավորհում եմ Ձեր Նոր տարին, մաղթելով ամենայն բարիք և հետաքրքիր խմբագրումներ: Սիրով--[[Մասնակից:Ապատ63|Ապատ63]] ([[Մասնակցի քննարկում:Ապատ63|քննարկում]]) 16:14, 3 Հունվարի 2017 (UTC)
:::Յարգելի [[Մասնակից:Ապատ63|Ապատ63]]: Ձեր գրածին պատասխանեմ հնարաւորինս կարճ: 1. Թագաւորը նահապետ չէ: Նահապետը, սովորաբար, նախարարական տոհմի աւագն է կամ տանուտէրը: Հայ ազգի ազգապետեր կամ նահապետեր էլ են եղել՝ այսինքն՝ յունարէն ասած՝ պատրիարք-ներ, ինչպէս Հայկը, Արամայիսը, Արամը... Սակայն նրանք ԹԱԳԱՒՈՐ կամ ԱՐՔԱՅ տիտղոսը չեն կրել... Ըստ հայկական աւանդութեան, առաջինը նահապետներից, ով արքայական թագ է կրել եղել է ՊԱՐՈՅՐԸ կամ Պարոյր Սկայորդին... Մինչև այդ նրանք պարզապէս ազգապետներ կամ նահապետներ են եղել... 2.Եթէ փոքր ինչ աւելի ուշադիր նայէք, կտեսնէք, որ եւրոպական տերմինները Դուք էլ էք անկախ Ձեզանից հայացնում և հայկական կոլորիտով ներկայացնում: Օրինակ, գերմանական թագաւորներին ո՛չ մի տեղ  դուք կամ որևէ մէկ այլ հայ անձ՝ ՔՅՈՆԻԳ, դանիականներին՝ ՔՈՆԳԵ, անգլիականներին՝ ՔԻՆԳ, շոտլանդականներին՝ ՐԻԳՀ, իսպանականներին՝ ՌԵՅ, ֆրանսիականներին՝ ՌՈՒԱ, յունականներին՝ հին յունարէնով ԲԱՍԻԼԵՒՍ կամ նոր յունարէնով ՎԱԶԻԼԻԱՍ, լեհականներին՝ ԿՌՈԼ, չեխականներին՝ ԿՈՐՈԼ, վրացականներին ՄԵՓԷ չէք գրում, այլ ամէնուր հայերէն՝ ԹԱԳԱՒՈՐ: Այսինքն՝ թարգմանում էք հայերէն, հայացնում էք տերմինը, մոռանալով եւրոպական ու արևելեան կոլորիտի մասին: Դա բնական է: Դարձեալ և նոյն կերպ Դուք գերմանական ՊՐԻՆՑ-ներին, ռուսական ԿՆՅԱԶ-ներին, անգլիական ՓՐԻՆՍ-ներին, ֆրանսիական ՊՐԻՆՍ-ներին, իսպանական ՊՐԻՆՍԻՊԵ-ներին, լեհական ՔՍՅԱՆԶ-ներին, սերբական ԿՆԵԶ-ներին, ճապոնական ՕՁԻ-ներին՝ հայերէն ԻՇԽԱՆ էք գրում և այսպէս շարունակ... 3.Այնպէս որ, ինչպէս տեսնում էք, Դուք էլ էք վարւում իմ՝ վերևում գրածի տրամաբանութեամբ: 4.Ձեր առաջարկի մասին. ասեմ, որ ՍԵՊՈՒՀ յօդուածում արդէն բաւականաչափ գրել եմ այդ ամէնի մասին: 5. Իսկ յօդուածը, որի մասին Դուք հետաքրքրուել էք այո՛, գերմանական, բայց ո՛չ անգլիական կամ, առաւել ևս՝ շոտլանդական տոհմերի մասին է:  6. Ի դէպ, նկատե՞լ էք, որ ոչ միայն տիտղոսներում ենք այդպէս վարւում, այլև՝ երկրանուններում: Օրինակ՝ Շոտլանդիային հայերս շոտլանդերէն չենք անուանում na h-Alba, այսինքն՝ նա հ-Ալբա, և նոյնիսկ գոնէ անգլերէն՝ Scotland, Սքոթլանդ, այլ անպայման հայացնում ենք՝ Շոթլանդիա: Անգլիային անգլերէն England, Ինգլանդ չենք անուանում, Գերմանիային էլ՝ գերմաներէն՝ Deutschland, Դօյչլանդ... Ի դէպ, գիտէք, որ Լեհաստանին լեհերէն Polska, Պոլսկա են անուանում, սակայն հայերիս հեչ վեջն էլ չէ... Կամ, ասենք, գիտէք նաև, որ Վրաստանին վրացիք անուանում են՝ საქართველო, Սաքարթվելո... Բայց հայերիս դա առանձնապէս չի յուզում: Սակայն միայն մենք չենք այդպէս վարւում: Բոլորն էլ, ով ինչքան հնարաւորութիւն ունի, իրենց լեզուով են թարգմանում թէ՛ տիտղոսները, թէ՛ երկրանունները թէ՛ մնացած ամէն ինչ: Ահա՝ ռուսները ՍԱՔԱՐԹՎԵԼՈ-ին Грузия են ասում, իսկ անգլիացիները՝ GEORGIA` Ջորջիա: Ֆրանսիացիները Գերմանիային Ալեմայն են ասում... Եւ այսպէս շարունակ: Վստահ եղէք, որ տիտղոսների հարցում էլ ամէն ազգ հնարաւորինս թարգմանում է, բոլորովին չմտածելով կոլորիտ պահելու մասին: Օրինակ՝ գերմանացիները ասում են GRAF, ԳՐԱՖ, իսկ անգլիացիները՝ EARL, ԸՐԼ, COUNT, ՔԱՈՒՆԹ, ֆրանսիացիները՝ COMTE, իսպանացիները՝ CONDE, ֆինները՝ JAARLI, չեխերը՝ ՀՐԱԲԵ, իռլանդացիները՝ ԻԱՐԼԱ, ճապոնացիները՝ 伯爵, այսինքն՝ ՀԱԿՈՒՇԱԿՈՒ, կորեացիները՝ 백작, այսինքն՝ ԲԵԳՋԱ... Այնինչ մենք՝ հայերս, նոյն այդ տիտղոսը հայաւարի ենք ասում՝ ԿՈՄՍ: Բոլոր վերը թուարկած ազգերն էլ և ոչ միայն նրանք, օտար տիտղոսները ազգայնացնում են... և ոչ միայն տիտղոսները, այլև մնացած բոլոր տերմինները, ինչ որ հնարաւոր է, ինչ որ իրենց լեզուն հնարաւորութիւն է տալիս... Ըստ իս, պէտք է մենք էլ օգտուենք այս բնական սկզբունքից և բոլորովին չքաշուենք օտար տերմինների ազգայնացման համաշխարհային այդ սկզբունքը կիրառելիս... Ահա առայժմ այսքանը: Դարձեալ լաւագոյն մաղթանքներով՝ Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան, ռազմական պատմաբան:--[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 11:58, 4 Հունվարի 2017 (UTC)
Հարգարժան [[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]], կսկսեմ վերջին 6-րդ կետից. 
*ուզում եմ հասկանալ, թե որտեղից ենթադրեցիք, որ խորշում եմ հայերեն տերմիններ կիրառելուց: Մենք խոսում ենք սեպուհ և արքայազն բառերի մասին: Իրանական ծագում ունեցաղ սեպուհ բառի առավելությունները արքայազնի նկատմամբ, այն էլ եվրոպական տիտղոսները մեկնաբանելու համար արդարացված չէ: Արքայազնը հայերեն, շատ պարզ և հասկանալի բառ է, և ես ամենևին էլ չեմ առաջարկում կիրառել պրինց բառը, որ դուք սեպուհն եք առաջադրում: 
* Իսկ թագավորի օրինակը պատահական չեմ բերել. եթե արքայատոհմ եք ասում, կարող եք միանգամից տոհմապետ կամ նահապետ ասել թագավորի փոխարեն: 
* Ես կիրառում եմ արդեն ընդունված հայերեն տերմիններ, և ամենևին էլ «ակամայից» չեմ հայացնում (ինչպես Դուք եք ձգտում)
* Իսկ ինչ վերաբերվում է սեպուհին, ապա թույլ տվեք հիշեցնել, որ անգամ հայերենում սպառված տերմին է: Սեպուհ տիտղոսի ստուգաբանությունը շատ խառն է, իսկ արքայազն պարզորոշ՝ արքայի որդի
* Ձեր հոդվածը գերմանական տոհմի մասին է, բայց սերտորեն կապված է տվյալ դարաշրջանի և եվրոպայի տիտղոսների հետ: Չենք մոռանում, որ քննարկման թեման սեպուհ բառի կիրառությունն է այս հոդվածում:
Կարծում եմ հարցեր չեն լինի: Իսկ ընդհանուր առմամբ ես նյութն ըմբռնելի գրելու կողմնակից եմ: Սիրով--[[Մասնակից:Ապատ63|Ապատ63]] ([[Մասնակցի քննարկում:Ապատ63|քննարկում]]) 13:54, 4 Հունվարի 2017 (UTC)
:::: Յարգելի [[Մասնակից:Ապատ63|Ապատ63]]: 1.Խնդրեմ ուշադիր նայէք դիտարկուող յօդուածը: Կրկնում եմ: Այն անձը, ում պատկանում է Ձեր նկատած տիտղոսը, իրականում արքայական տոհմի ներկայացուցիչ չէ, այսինքն՝ '''''արքայազն''''' չէ: Այդ անձը, որի մասին խօսում ենք` 1985-ին ծնուած Ֆրիդրիխ-Ֆերդինանդը,որը 2017-ի յուլիսի 19-ին 32 տարեկան կդառնա, նորից եմ կրկնում՝ '''''ԱՐՔԱՅԱԶՆ''''' չէ, արքայորդի չէ, այլ լայն իմաստով ԻՇԽԱՆԱԶՆ, իշխանի կամ աւելի ճիշտ` դքսի որդի, այսպէս ասած` դքսազն, դքսորդի, և տեսականօրէն դառնալու է դուքս, ուստի և '''''աւագ սեպուհ''''' է, ինչպէս ցանկացած իշխանի կամ դքսի աւագ կամ թագաժառանգ որդի: Նա իր ԴՔՍԱԿԱՆ տոհմի ժառանգորդն ու շարունակողն է: Հետաքրքիր է, որ նրա դքսական տոհմի դքսական տիրույթը` դքսությունը Գերմանիայում է, այդ տարածքում տոհմը որևէ փաստացի իշխանութիւն չունի, քանզի Գերմանիան հանրապետութիւն է, ուստի իրենք միայն տեսականօրէն են դքսեր: Աւելի ճիշտ` աւագ սեպուհներ,  կամ եթէ կուզէք` աւագ դքսորդիներ: Այսինքն տոհմի ներկայիս թագաժառանգը` Ֆրիդրիխ-Ֆերդինանդը իրականում հող չունի, նրան կարելի է անուանել Ֆրիդրիխ-Ֆերդինանդ &quot;Անհողին&quot;, ինչպէս և իր հորը՝ իշխանազն Քրիստոֆին, որը Շլեզվիգ-Հոլշթայնի տիտղոսակիր դուքսն է, Օլդենբուրգների և Գլիւքսբուրգների տոհմի ՆԱՀԱՊԵՏԸ:  Սակայն այնուհանդերձ` Ֆրիդրիխ-Ֆերդինանդի հայրը` Քրիշտոֆը արքայազն չէ, այլ ԻՇԽԱՆԱԶՆ (այսպէս ասած &quot;գահ է բարձրացել&quot; 1980-ին` 31 տարեկանում, իսկ 2017-ի օգոստոսի 22-ին կդառնա 68 տարեկան): Նկատի ունենալով, որ թէ' Քրիստոֆը և թէ' իր գահի ժառանգորդը` աւագ որդին` աւագ սեպուհ Ֆրիդրիխ-Ֆերդինանդը, անհող ազնուականներ են, և, փաստացի, այս տոհմի գահաժառանգը կմնա հենց իշխանազն և, առայժմ՝ ԱՒԱԳ ՍԵՊՈՒՀ, այն էլ՝ հողազուրկ, քանի դեռ Գերմանիան միապետական կարգերի վերականգնումը թոյլ չի տայ և դքսութեան տարածքը չի տայ այդ տոհմին: Եւ նոյնիսկ իր դքսութեան տարածքը ստանալու դէպքում Ֆրիդրիխ Ֆերդինանդը կշարունակի մնալ աւագ սեպուհ, քանի դեռ գահի վրայ չի փոխարինել իր հօրը՝ Քրիշտոֆին և չի ստացել պրինց՝ իշխանազն կամ դուքս տիտղոսներից մէկը: 2.Հայերենում սեպուհ բառը սպառուած չէ: Այն կիրառւում է, օրինակ, Հայկական տաճարական ասպետների միաբանութիւնում, որպէս ասպետից վեր տիտղոս: Նաև յաճախ կիրառւում է որպէս անձնանուն: 3.Ձեր կարծիքով «Արքայ» բառը հայերէն է, սակայն այն գիտնականները, որոնք «Սեպուհ»-ը համարում են իրանական ծագմամբ բառ, «Արքայ»-ն էլ համարում են յունական ծագմամբ բառ... Ահա կարդացեք հետևեալը Wictionary-ից (իր հերթին վերցրուած հայագիտական գրականութիւնից). &quot;Արքայ - The root is արք- ‎(arkʿ-), since long linked with Ancient Greek ἀρχός ‎(arkhós, “leader”), ἄρχων ‎(árkhōn, “king”), ἀρχή ‎(arkhḗ, “beginning”), ἄρχω ‎(árkhō, “to rule”). The Armenian may be borrowed from Ancient Greek via Classical Syriac. Alternatively, they may reflect a common borrowing from a Mediterranean substrate source. Compare also the correspondence ἄρχων ‎(árkhōn) : արքունի ‎(arkʿuni)&quot;. Ըստ նրանց, &quot;Արքայ&quot; բառը փոխառեալ է, վերցրուած դասական ասորերենի միջոցով... 4.Ցաւօք, &quot;Արքայ&quot; բառի օտար (յունարէն, իրանական, սանսկրիտ, նոյնիսկ եբրայեցերէն) ծագման մասին է նշում նաև ականաւոր լեզուաբան Հրաչեայ Աճառյանը` իր «Հայերէն արմատական բառարանում»&lt;ref&gt;Հրաչեայ Աճառեան, Հայերէն արմատական բառարան,  Հրաչեայ Աճառեան։ Երեւանի Համալսարանի Հրատարակչութիւն, Երեւան, 1926, հատոր 1-ին, էջ 346:&lt;/ref&gt; 5.«Սեպուհի» իրանական ծագումը (որը գիտութեան մէջ ընդունուել է, ինչպէս և «Արքայ» բառի ոչ հայկական ծագումը, քանզի հնդեւրոպական ժողովուրդների հայկական նախահայրենիքի մասին տեսությունը դեռ չի յաղթել)  կարող է ստիպել մեզ, որ ասենք, նոր տերմին հնարենք` դքսազն, կամ դքսորդի, դքսաժառանգ, որն աւելի մօտ է եւրոպականի իմաստին,  բայց յունա-հռոմէական արմատ-ծագում կունենա...(?) Աւելի հասկանալի կլինի: (?) Գուցէ: Կամ էլ ուղղակի գրենք ժառանգորդ-պրինց: (?) Չե'նք մոռանում, որ Ֆրիդրիխ-Ֆերդինանդը պրինց է, պրինցի որդի, սակայն ՊՐԻՆՑ չի նշանակում ԱՐՔԱՅԱԶՆ: Պրինց նշանակում է նախ և առաջ` ԻՇԽԱՆ և իշխանազն: Եւ միայն դրանից յետոյ՝ այն էլ երբեմն` արքայազն (ի դէպ, '''''արքայազն''''' կարող է լինել ոչ միայն արքայի որդին՝ '''''արքայորդին''''', այլև, ասենք՝ արքայի եղբայրը՝ '''''արքայեղբայրը'''''), արքայորդի, այսինքն` королевич  կամ царевич կամ цесаревич: Ի դէպ Կիլիկեան Հայաստանում &quot;պրինց&quot; տիտղոսը ԲՐԻՆՁ ձևով կիրառուել է: Եւ նոյնպէս նշանակել է &quot;իշխան&quot;, այլ ոչ թէ` &quot;արքայազն&quot;: 6. Ուրախ եմ, որ ձգտում էք ճշմարտութեանը: Ուրեմն նաև պատրաստ եղէք ընդունելու, որ ճշմարտութիւնը երբեմն անսովոր տեսք է ունենում: Առայժմ այսքանը: Ընդունէ՛ք ջերմ ողջոյններս, հայրենակից: --[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 17:03, 4 Հունվարի 2017 (UTC)
{{ծանցանկ}}

== Share your experience and feedback as a Wikimedian in this global survey ==

&lt;div class=&quot;plainlinks mw-content-ltr&quot; lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
Hello! The Wikimedia Foundation is asking for your feedback in a survey. We want to know how well we are supporting your work on and off wiki, and how we can change or improve things in the future.&lt;nowiki&gt;&lt;ref group=survey&gt;This survey is primarily meant to get feedback on the Wikimedia Foundation's current work, not long-term strategy.&lt;/ref&gt; The opinions you share will directly affect the current and future work of the Wikimedia Foundation. You have been randomly selected to take this survey as we would like to hear from your Wikimedia community. To say thank you for your time, we are giving away 20 Wikimedia T-shirts to randomly selected people who take the survey.&lt;ref group=survey&gt;Legal stuff: No purchase necessary.  Must be the age of majority to participate. Sponsored by the Wikimedia Foundation located at 149 New Montgomery, San Francisco, CA, USA, 94105. Ends January 31, 2017. Void where prohibited. [[m:Community Engagement Insights/2016 contest rules|Click here for contest rules]].&lt;/ref&gt;&lt;/nowiki&gt; The survey is available in various languages and will take between 20 and 40 minutes.


&lt;big&gt;'''[https://wikimedia.qualtrics.com/SE/?SID=SV_6mTVlPf6O06r3mt&amp;Aud=VAE&amp;Src=50VAEME Take the survey now!]'''&lt;/big&gt;


You can find more information about [[m:Community_Engagement_Insights/About_CE_Insights|this project]]. This survey is hosted by a third-party service and governed by this [[:foundation:Community_Engagement_Insights_2016_Survey_Privacy_Statement|privacy statement]]. Please visit our [[m:Community_Engagement_Insights/Frequently_asked_questions|frequently asked questions page]] to find more information about this survey. If you need additional help, or if you wish to opt-out of future communications about this survey, send an email to surveys@wikimedia.org.

Thank you!
--[[:m:User:EGalvez (WMF)|EGalvez (WMF)]]  ([[:m:User talk:EGalvez (WMF)|talk]]) 21:38, 13 Հունվարի 2017 (UTC)
&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:EGalvez (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Community_Engagement_Insights/MassMessages/Lists/2016/50-VAEME&amp;oldid=16205390 --&gt;
&lt;references group=survey /&gt;

== Հեղինակային իրավունքների խախտում [[Հիբրիդային պատերազմ]] հոդվածում ==
[[Պատկեր:Copyright-problem.svg|left|48px|alt=|link=Վիքիպեդիա:Հեղինակային իրավունքներ]] Ողջույն, հարգելի՛ {{ROOTPAGENAME}}։ Շնորհակալություն [[Հիբրիդային պատերազմ]] հոդվածում Ձեր կատարած ներդումների համար։ Սակայն մեկ կամ մի քանի մասնակից մտահոգություն է հայտնել, որ Ձեր ավելացրած տեքստը ամբողջովին կամ մասնակիորեն պատճենված է http://www.tert.am/am/news/2015/01/13/ashot/1557464 կայքից։ Եթե իսկապես այդպես է, ապա [[հեղինակային իրավունք]]ի խախտում է, և մենք ստիպված կլինենք հեռացնել Ձեր ներդրումը [[Հիբրիդային պատերազմ]] հոդվածից։

Այն դեպքում, եթե դու ինքներդ եք այդ պատճենված տեքստի հեղինակը կամ ունեք իրավատիրոջ թույլատվությունը՝ այն [[CC BY-SA]] 3.0 արտոնագրի պայմաններով տարածելու համար, ապա գործեք համաձայն նկարագրությանը [[ՎՓ:ԲԱՐԻ]] էջում նշված կարգադրության:

Դուք նաև կարող եք [[Վիքիպեդիա:Համարձակ եղեք|փորձել]] վերաշարադրել տեքստը՝ Ձեր բառերով կամ կարճ թողնել միայն ամփոփ նկարագրություն՝ հղումներ տեղադրելով Ձեր օգտագործած [[Վիքիպեդիա:Վստահելի աղբյուրներ|աղբյուրներին]]: Այլ հարցերի դեպքում կարող եք դիմել մեզ [[Վիքիպեդիա:Խորհրդարան|Խորհրդարանում]]:

Խնդրում ենք հաշվի առնել, որ հեղինակային իրավունքները պարբերաբար խախտող մասնակիցները կարող են [[Վիքիպեդիա:Արգելափակում|արգելափակվել]]:
-- [[Մասնակից:Arsog1985|Arsog]] ([[Մասնակցի քննարկում:Arsog1985|1985]]) 19:27, 26 Հունվարի 2017 (UTC)
:: Յարգելի [[Մասնակից:Arsog1985|Arsog]]: Երախտագիտութիւնս եմ յայտնում [[Հիբրիդային պատերազմ]] յօդուածում կատարածս համեստ ներդումների համար Ձեր յայտնած շնորհակալութեան համար: Իրականում յօդուածը, այսպէս ասած 0-ից ես եմ ստեղծել: Յօդուածի 7 մասերից 3-րդ մասում 3.2 և 3.3 կէտերում օգտագործել էի որոշ մէջբերումներ մամուլից, ինչը սովորական է Վիքիպեդիայի և աշխարհի բոլոր հանրագիտարանների համար: Ընդ որում՝ նշել էի աղբիւրը և կատարել համապատասխան յղումներ: Ելնելով մէկ կամ մի քանի մասնակիցների մտահոգութիւնից, իմ տեքստի վերաբերեալ, «Հիբրիդային պատերազմ» յօդուածի համապատասխան հատուածները վերաշարադրել եմ կամ թողել միայն ամփոփ նկարագրութիւնը՝ յղումներ տեղադրելով իմ օգտագործած աղբիւրներին: Յուսով եմ, այսքանով ինձ անյայտ մնացող մէկ կամ մի քանի մասնակիցներն այլևս մտահոգուելու կարիք չեն ունենա: Իրօք, շատ ուրախ եմ հայերէն Վիքիպեդիան զարգացնելու Ձեր անկեղծ ցանկութեան համար: Նոյնպիսի ցանկութիւն ես ևս ունեմ, և եթէ չլինէր «Հիբրիդային պատերազմ» յօդուածիս շուրջ այս խնդիրը, հայերէն Վիքիպեդիան այսօր, գուցէ, կհարստանար ևս մէկ հետաքրքիր յօդուածով, որ, կարծեմ իմ ստեղծած 111-րդը կլինէր՝ 2015 թուականի հոկտեմբերից ի վեր: Ամէն դէպքում, Ձեր արձագանքը և մեր անանուն մտահոգուած մասնակցի (մասնակիցների?) մտահոգութիւնները բաւական դրական եմ գնահատում և, իհարկէ, ժամանակի ընթացքում կփորձեմ հնարաւորինս է՛լ աւելի բարելաւել այդ կարևոր յօդուածը: Ընդունէք, խնդրեմ, յարգանացս հաւաստիքը՝ Մնացական Ռ. Խաչատրեան, ռազմական պատմաբան: Յ.Գ. - Եթէ դէմ չէք, յօդուածիս վերևում դրուած հեղինակային իրաւունքի խախտումների մասին նշումները հանել եմ: Կարծում եմ, յօդուածն այս` նորացրածս, բարելաւածս տեսքով այլևս դրանց կարիքը չունի: Կանխաւ շնորհակալ եմ համագործակցութեան և բարեկամական տրամադրուածութեան համար: Մնացական Ռ. Խաչատրեան

== Հեղինակային իրավունքների խախտում [[Հիբրիդային պատերազմ]] հոդվածում ==
[[Պատկեր:Copyright-problem.svg|left|48px|alt=|link=Վիքիպեդիա:Հեղինակային իրավունքներ]] Ողջույն, հարգելի՛ {{ROOTPAGENAME}}։ Շնորհակալություն [[Հիբրիդային պատերազմ]] հոդվածում Ձեր կատարած ներդումների համար։ Սակայն մեկ կամ մի քանի մասնակից մտահոգություն է հայտնել, որ Ձեր ավելացրած տեքստը ամբողջովին կամ մասնակիորեն պատճենված է http://www.lragir.am/index/arm/0/interview/rss/125103 կայքից։ Եթե իսկապես այդպես է, ապա [[հեղինակային իրավունք]]ի խախտում է, և մենք ստիպված կլինենք հեռացնել Ձեր ներդրումը [[Հիբրիդային պատերազմ]] հոդվածից։

Այն դեպքում, եթե դու ինքներդ եք այդ պատճենված տեքստի հեղինակը կամ ունեք իրավատիրոջ թույլատվությունը՝ այն [[CC BY-SA]] 3.0 արտոնագրի պայմաններով տարածելու համար, ապա գործեք համաձայն նկարագրությանը [[ՎՓ:ԲԱՐԻ]] էջում նշված կարգադրության:

Դուք նաև կարող եք [[Վիքիպեդիա:Համարձակ եղեք|փորձել]] վերաշարադրել տեքստը՝ Ձեր բառերով կամ կարճ թողնել միայն ամփոփ նկարագրություն՝ հղումներ տեղադրելով Ձեր օգտագործած [[Վիքիպեդիա:Վստահելի աղբյուրներ|աղբյուրներին]]: Այլ հարցերի դեպքում կարող եք դիմել մեզ [[Վիքիպեդիա:Խորհրդարան|Խորհրդարանում]]:

Խնդրում ենք հաշվի առնել, որ հեղինակային իրավունքները պարբերաբար խախտող մասնակիցները կարող են [[Վիքիպեդիա:Արգելափակում|արգելափակվել]]:
-- [[Մասնակից:Arsog1985|Arsog]] ([[Մասնակցի քննարկում:Arsog1985|1985]]) 19:27, 26 Հունվարի 2017 (UTC)

:: Յարգելի [[Մասնակից:Arsog1985|Arsog]]: Երախտագիտութիւնս եմ յայտնում [[Հիբրիդային պատերազմ]] յօդուածում կատարածս համեստ ներդումների համար Ձեր յայտնած շնորհակալութեան համար: Իրականում յօդուածը, այսպէս ասած 0-ից ես եմ ստեղծել: Յօդուածի 7 մասերից 3-րդ մասում 3.2 և 3.3 կէտերում օգտագործել էի որոշ մէջբերումներ մամուլից, ինչը սովորական է Վիքիպեդիայի և աշխարհի բոլոր հանրագիտարանների համար: Ընդ որում՝ նշել էի աղբիւրը և կատարել համապատասխան յղումներ: Ելնելով մէկ կամ մի քանի մասնակիցների մտահոգութիւնից, իմ տեքստի վերաբերեալ, «Հիբրիդային պատերազմ» յօդուածի համապատասխան հատուածները վերաշարադրել եմ կամ թողել միայն ամփոփ նկարագրութիւնը՝ յղումներ տեղադրելով իմ օգտագործած աղբիւրներին: Յուսով եմ, այսքանով ինձ անյայտ մնացող մէկ կամ մի քանի մասնակիցներն այլևս մտահոգուելու կարիք չեն ունենա: Իրօք, շատ ուրախ եմ հայերէն Վիքիպեդիան զարգացնելու Ձեր անկեղծ ցանկութեան համար: Նոյնպիսի ցանկութիւն ես ևս ունեմ, և եթէ չլինէր «Հիբրիդային պատերազմ» յօդուածիս շուրջ այս խնդիրը, հայերէն Վիքիպեդիան այսօր, գուցէ, կհարստանար ևս մէկ հետաքրքիր յօդուածով, որ, կարծեմ իմ ստեղծած 111-րդը կլինէր՝ 2015 թուականի հոկտեմբերից ի վեր: Ամէն դէպքում, Ձեր արձագանքը և մեր անանուն մտահոգուած մասնակցի (մասնակիցների?) մտահոգութիւնները բաւական դրական եմ գնահատում և, իհարկէ, ժամանակի ընթացքում կփորձեմ հնարաւորինս է՛լ աւելի բարելաւել այդ կարևոր յօդուածը: Ընդունէք, խնդրեմ, յարգանացս հաւաստիքը՝ Մնացական Ռ. Խաչատրեան, ռազմական պատմաբան: Յ.Գ. - Եթէ դէմ չէք, յօդուածիս վերևում դրուած հեղինակային իրաւունքի խախտումների մասին նշումները հանել եմ: Կարծում եմ, յօդուածն այս տեսքով այլևս դրանց կարիքը չունի: Կանխաւ շնորհակալ եմ համագործակցութեան և բարեկամական տրամադրուածութեան համար: Մնացական Ռ. Խաչատրեան
:Հարգելի՛ Մնացական Ռ. Խաչատրեան, խախտումը հայտնաբերել եմ ես, իսկ «մեկ կամ մի քանի մասնակից» արտահայտությունը կաղապարային է, այսինքն՝ կաղապարում է այդպես գրված: Հավատացե՛ք, որ անդրադարձը միայն բարեկամական է և միտում չունի նվաստացնել Ձեր ներդրումները մեր հանրագիտարանում: Մաղթում եմ հաճելի վիքիխմբագրումներ:--[[Մասնակից:Arsog1985|Arsog]] ([[Մասնակցի քննարկում:Arsog1985|1985]]) 15:42, 30 Հունվարի 2017 (UTC)
:: Յարգելի՛ [[Մասնակից:Arsog1985|Arsog]]: Շատ բարի: Սիրով ընդունում եմ Ձեր հաւաստիացումն առ այն, որ Ձեր անդրադարձը իմ ստեղծած «Հիբրիդային պատերազմ» յօդուածին միայն բարեկամական է և միտում չունի նուաստացնելու իմ համեստ ներդրումները ՄԵՐ հանրագիտարանում: Փոխադարձաբար ես ևս մաղթում եմ Ձեզ հաճելի վիքիխմբագրումներ:------[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]], ռազմական պատմաբան ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 06:53, 1 Փետրվարի 2017 (UTC)

== Զինված ուժեր ==

{{Հարգելի մասնակից}}, ինչո՞վ է պայմանավորված [[Զինված ուժեր]] հոդվածում մի ամբողջ մեծ բաժին [https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B6%D5%AB%D5%B6%D5%BE%D5%A1%D5%AE_%D5%B8%D6%82%D5%AA%D5%A5%D6%80#.D5.80.D5.A1.D5.B5.D5.A1.D5.BD.D5.BF.D5.A1.D5.B6.D5.AB_.D5.A6.D5.AB.D5.B6.D5.BE.D5.A1.D5.AE_.D5.B8.D6.82.D5.AA.D5.A5.D6.80 Հայաստանի զինված ուժերի պատմությանը նվիրելու] հանգամանքը: Տվյալ հոդվածը ոչ թե Հայաստանի զինված ուժերի, այլ ընդհանրապես զինված ուժեր հասկացությանն է վերաբերում: Եթե այդ հոդվածում նման մեծ ծավալի նյութ է տեղադրվում Հայաստանի ԶՈՒ-ի պատմության վերաբերյալ, ապա նույն կերպ կարելի է ավելացնել ցանկացած երկրի ԶՈՒ-ի պատմության մասին տեղեկատվություն: Այդ դեպքում հոդվածը կկորցնի իր ուղղակի իմաստից:--[[Մասնակից:Gardmanahay|Գարդմանահայ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Gardmanahay|քննարկում]]) 10:57, 5 Փետրվարի 2017 (UTC)
::Յարգելի [[Մասնակից:Gardmanahay|Գարդմանահայ]]: Հետևել ենք հայկական սովետական հանրագիտարանի տրամաբանությանը, որը «Զինուած ուժեր» յօդուածում զգալի ուշադրութիւն է յատկացրել հայկական զինուած ուժերին: Նոյն կերպ վարւում են նաև այլ երկրների հանրագիտարաները: Այդ յօդուածում անդրադարձը հայկական ԶՈՒ-ի պատմութեանը, ըստ իս, մեծ չէ: Բազմակի աւելի մեծ պիտի լինի հայերէն Վիքիպեդիայի «Հայաստանի զինուած ուժեր» յօդուածը: Ի դէպ, վերջերս իմ` վիքիպեդիայում ծաւալած գործունէութեան նկատմամբ ուշադրութիւնը գնալով մեծանում է... :) Ընդունէք յարգանացս հաւաստիքը:--[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 11:32, 5 Փետրվարի 2017 (UTC)
:::Իմ կարծիքով, հետևողական աշխատանքը միշտ էլ գնահատելի է: Հայերեն վիքիպեդիայում կա այսպիսի կաղապար՝ &lt;nowiki&gt;{{Հիմնական|հոդվածի անուն, տվյալ դեպքում ՀՀ ԶՈՒ պատմություն}}&lt;/nowiki&gt;: Այն կարելի է տեղաադրել տբաժնի սկզբում, որին սեղմելով՝ ընթերցողի առջև կբացվի հիմնական հոդվածը: Կարելի է այս հոդվածում փոքր ինչ կրճատել Հայաստանի զինված ուժերի պատմություն բաժնի բովանդակությունն, ինչպես նաև ստեղծել Հայաստանի ռազմական պատմություն հոդվածը, եթե իհարկե, չկա արդեն:--[[Մասնակից:Gardmanahay|Գարդմանահայ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Gardmanahay|քննարկում]]) 11:37, 5 Փետրվարի 2017 (UTC)
::::Յարգելի [[Մասնակից:Gardmanahay|Գարդմանահայ]]: «Զինուած ուժեր» յօդուածում Հայաստանի զինուած ուժերի պատմութեան բաժինը, ըստ իս, լիովին նորմալ է: Այն բաւական համառօտ է ներկայացնում Հայաստանի զինուած ուժերի պատմութիւնը: Իսկ «Հայաստանի զինուած ուժերի պատմութիւն» կամ «Հայաստանի ռազմական պատմութիւն» վերտառութեամբ յօդուածներ, ցաւօք, չկան: Ընդամէնը մի բաժին կա «ՀՀ զինուած ուժեր» յօդուածում, այն էլ, բնականաբար, սոսկ ներկայիս հայկական պետութեան ԶՈՒ-ի պատմութիւնն է, ընդ որում՝ չափազանց աղքատիկ: Նախատեսում եմ, Աստծոյ օգնութեամբ, ստեղծել թէ՛ «Հայաստանի ռազմական պատմութիւն», թէ՛ «Հայաստանի զինուած ուժերի պատմութիւն» վերնագրերով յօդուածներ: Հասկանալի է, որ չնայեած թուացեալ նմանութեանը, դրանք երկու տարբեր թեմաներ են: :) Ընդունէք լաւագոյն մաղթանքներս:--[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 12:26, 5 Փետրվարի 2017 (UTC)

== Խնդրանք ==

{{Հարգելի մասնակից}}, եթե դժվար չէ, կարո՞ղ եք հետևյալ անվանումը գրել արևմտահայերեն՝ ''«Թբիլիսիի հայ գրողների և հասարակական գործիչների Խոջիվանք պանթէոն»''--[[Մասնակից:Gardmanahay|Գարդմանահայ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Gardmanahay|քննարկում]]) 19:40, 8 Փետրվարի 2017 (UTC)
::Յարգելի [[Մասնակից:Gardmanahay|Գարդմանահայ]]: Սիրով կփորձեմ կատարել Ձեր խնդրանքը: Ըստ իս, դա շատ դիւրին է: ''[[Արևմտահայերեն|Արևմտահայերէն]]'' կլինի հետևեալ կերպ. ''«Թբիլիսիի հայ գրողներու և հասարակական գործիչներու Խոջիվանք պանթէոն»'':
Իսկ դասական ուղղագրութեամբ, բայց ''[[արևելահայերեն|արևելահայերէն]]''՝ ''«Թբիլիսիի հայ գրողների և հասարակական գործիչների Խոջիվանք պանթէոն»'':
Ինչպէս տեսնում էք, այս տեքստի դէպքում տարբերութիւնները շատ փոքր եՆ:
Սակայն մեծ ցանկութիւն ունեմ վրացական «Թբիլիսի» տեղանունը փոխարինել XIX դդ. և XX դարի առաջին կէսի «Թիֆլիս» ձևով, որն առաւել տարածուած էր հայերիս, այդ թւում՝ արևմտահայերի շրջանում:
Ուստի կառաջարկէի հետևեալ տարբերակը.
«Թիֆլիսի հայ գրողներու և հասարակական գործիչներու Խոջիվանք պանթէոն»'':
Իսկ եթէ զուտ հայերէն գրենք այդ քաղաքի անուանումը՝ արևելահայերէն, թէ արևմտահայերէն, ապա թարգմանութեան համար Ձեր առաջարկած այդ նախադասութիւնը կամ աւելի շուտ՝ բառաշարը հետևեալ տեսքը պիտի ընդունի.
«Տփղիսի հայ գրողներու և հասարակական գործիչներու Խոջիվանք պանթէոն»'' - արևմտահայերէն:
«Տփղիսի հայ գրողների և հասարակական գործիչների Խոջիվանք պանթէոն»'' - արևելահայերէն:
«Տփղիսի հայ գրողաց և հասարակական գործչաց Խոջիվանք պանթէոն»'' - դասական հայերէն:
Ընդունէք, խնդրեմ, յարգանացս հաւաստիքը: --[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 06:07, 9 Փետրվարի 2017 (UTC)
:Ի դեպ, մեզ մոտ հոդվածը Թիֆլիս է՝ [[Թիֆլիս (արեւմտահայերէն)]]։ --[[User:GeoO|&lt;font face=&quot;Candara&quot; size=&quot;3px&quot;&gt;@&lt;/font&gt;&lt;font color=&quot;#C00&quot;&gt;ջ&lt;/font&gt;&lt;font color=&quot;#F0A000&quot;&gt;ե&lt;/font&gt;&lt;font color=&quot;#FFD700&quot;&gt;օ&lt;/font&gt;]] 06:47, 9 Փետրվարի 2017 (UTC)
::Կեցցէք, յարգելի [[User:GeoO|&lt;font face=&quot;Candara&quot; size=&quot;3px&quot;&gt;@&lt;/font&gt;&lt;font color=&quot;#C00&quot;&gt;ջ&lt;/font&gt;&lt;font color=&quot;#F0A000&quot;&gt;ե&lt;/font&gt;&lt;font color=&quot;#FFD700&quot;&gt;օ&lt;/font&gt;]]: Եւ շատ լաւ է, որ արևմտահայերէն յօդուածի վերնագիրը Թիֆլիս է: Իսկ ըստ իս, առաւել ճիշտ կլինէր թէ՛ արևելահայերէն, թէ՛ արևմտահայերէն` քաղաքի անունը տալ «Տփղիս» հայկական ձևով, որպէս հիմնական յօդուածի վերնագիր, իսկ փակագծում՝ վրացական «Թբիլիսի» կամ արաբացուած, պարսկացուած, թրքացուած, ռուսացուած «Թաֆլիս»-«Թիֆլիս»-«Տիֆլիս» ձևը, որը արմատացաւ հայերիս մօտ XIX դարում՝ ռուսական տիրապետութեան շրջանում, ապա՝ գրական հայերէնում պահպանուեց մինչև 1936 թուականը, իսկ խօսակցական հայերէնում՝ ցայժմ: IX դարի արաբագիր պարսիկ պատմաբան Բալազուրին յիշատակում է Տփղիսը «Թաֆլիս» ձևով, և այդ ժամանակներից, գուցէ աւելի վաղ՝ բիւզանդական ժամանակաշրջանից, քաղաքի գեղեցիկ հայեցի անուանումը օտարազգի ձևով է մտնում համաշխարհային պատմութեան մէջ: Հասկանալի է, որ վրացական աւանդոյթը քաղաքի անունը ծագած է համարում «Տպիլիսի» կամ «Տփիլիսի»՝ «տաք աղբիւրներ», այսինքն՝, փաստօրէն՝ «ջերմուկ» նշանակութիւնն ունեցող «Տփիլիսի» կամ «Թբիլիսի» վրացական անուանումից: Սակայն մենք հայերս ունենք մեր հայկական ձևը, որն աւելի ճիշտ կլինէր օգտագործել, ինչպէս «Կոստանդնուպոլիս»-ը՝ «Կոնստանտինոպոլիս»-ի կամ առաւել ևս «Ստամբուլ»-ի փոխարէն, «Հռոմ»-ը («Հռովմ»-ը)՝ լատինական ու իտալական «Րոմա»-յի, անգլերէն «Րոում»-ի, ռուսերէն «Ռիմ»-ի փոխարէն, «Աթենք»-ը՝ յունական «Աթենա»-յի, լատինական «Աթենս»-ի, ռուսական «Աֆինի»-ի փոխարէն, «Երուսաղէմ»-ը՝ հրէական «Իերշալայիմ»-ի կամ ռուսերէն «Իերուսալիմ»-ի կամ անգլերէն «Ջըրուզալիմ»-ի կամ արաբերեն՝ «Ղոդս»-ի փոխարէն... Ընդունէք, խնդրեմ, յարգանացս հաւաստիքը:----[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 07:17, 9 Փետրվարի 2017 (UTC)
:::Շնորհակալություն բոլորիդ: Հարգելի Գնդապետ Մնացական Ռ.Խաչատրյան, Դուք ինձ հաճելիորեն զարմացրեցիք :))--[[Մասնակից:Gardmanahay|Գարդմանահայ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Gardmanahay|քննարկում]]) 09:11, 9 Փետրվարի 2017 (UTC)

{{Հարգելի մասնակից}}, Ձեր թույլտվությամբ կառաջարկեմ ժամանակ ունենալու դեպքում արևմտահայերենով ստեղծել [https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D4%BD%D5%B8%D6%80%D5%B0%D6%80%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6#.D4.B1.D6.80.D6.87.D5.B4.D5.BF.D5.A1.D5.B0.D5.A1.D5.B5.D5.A5.D6.80.D5.A5.D5.B6_.D5.AD.D5.B4.D5.A2.D5.A1.D5.A3.D6.80.D5.B8.D5.B2.D5.B6.D5.A5.D6.80.D5.AB.D5.B6 հետևյալ հոդվածները]: Իհարկե, եթե Ձեր հետաքրքրությունների ոլորտից է թեմատիկան: Հոդվածները վերաբերում են Թբիլիսիի հայ քաղաքապետերին:--[[Մասնակից:Gardmanahay|Գարդմանահայ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Gardmanahay|քննարկում]]) 09:17, 9 Փետրվարի 2017 (UTC)

== Հայերեն թարգմանություններ ==

Ողջույն, հարգելի՛ Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան։ Ձեր օգնության կարիքն ունեմ։ [[Վիքիպեդիա:Խորհրդարան#Europeana / 1914-18|Europeana / 1914-18]] նախագծի շրջանակներում մարտի 1-ից նախատեսում ենք հոդվածներ գրել Առաջին համաշխարհային պատերազմի մասին։ Ամբողջական ցանկերը և նախագծի էջը շուտով պատրաստ կլինի։ Կխնդրեի Ձեզ ժամանակ ունենալու դեպքում «Ռազմական տեխնիկա» բաժնի հոդվածների վերնագրերը թարգմանել հայերեն։ Կարող եք դրանք միանգամից [[Մասնակից:Lilitik22/ԱՀՊ|այս էջում]] ավելացնել։ Շնորհակալություն --[[Մասնակից:Lilitik22|Լիլիթ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Lilitik22|քննարկում]]) 06:49, 20 Փետրվարի 2017 (UTC)
:Ողջոյն, յարգելիս: Այժմ խիստ զբաղուած եմ, սակայն ժամանակ ունենալու դէպքում անպայման կկատարեմ Ձեր խնդրանքը: Միայն ասէք ինձ վերջնաժամկէտը: Յարգանքով՝ --[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 14:21, 20 Փետրվարի 2017 (UTC)
::Եթե առաջիկա 10-15 օրվա ընթացքում անեք, հրաշալի կլինի, իսկ եթե ավելի ուշ, խնդիր չէ, այդ կատեգորիայի հոդվածների ցանկն ավելի ուշ կներկայացնենք։ --[[Մասնակից:Lilitik22|Լիլիթ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Lilitik22|քննարկում]]) 14:26, 20 Փետրվարի 2017 (UTC)
:::Յարգելիս, խնդրեմ, ներեցէք, սակայն ինձ ոչ պակաս, քան մէկ ամիս է յարկաւոր: Այժմ կարևոր գործեր ունեմ, որոնցից չէի ցանկանայ շեղուել: Եթէ ստացուի աւելի շուտ, անխօս, կանեմ: Պարզապէս չեմ ցանկանում աւելորդ խոստումներ տալ և Ձեզ յուսախաբ անել: Ընդունէք, խնդրեմ, յարգանացս հաւաստիքը: --[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 02:29, 21 Փետրվարի 2017 (UTC)
::::Հարգելի՛ Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան, թող մեկ ամիս հետո լինի, ինչպես ասեցի խնդիր չէ։ Շնորհակալություն --[[Մասնակից:Lilitik22|Լիլիթ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Lilitik22|քննարկում]]) 06:34, 21 Փետրվարի 2017 (UTC)
:::::Յարգելիս, առողջական վիճակիս կտրուկ վատթարացման հետ կապուած, կարողանում եմ կատարել միայն նախապէս պլանաւորածս խնդիրները: Ուստի, խնդրեմ, գտէք Ձեր վերոնշեալ այդ թեմաների ա՛յլ կատարողներ: Առողջութիւնս բարելաւուելուց յետոյ, երբ նաև ժամանակ գտնեմ, ապա կփորձեմ այդ մարդկանց արդէն կատարածը խմբագրել, եթէ, իհարկէ, դրա կարիքը կզգացուի: Կներէք, բայց գիտէք, որ մեր ցանկութիւնները և հնարաւորութիւնները յաճախ չեն համընկնում, այլապէս սիրով կ՛ուզէի օգտակար լինել այդ հարցում: :) Ընդունէք, խնդրեմ, յարգանացս հաւաստիքը:--[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 19:30, 22 Փետրվարի 2017 (UTC)
::::::Առողջություն և շուտափույթ ապաքինում եմ ցանկանում Ձեզ, հարգելի՛ [[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]]: Իհարկե, առողջությունն ամենակարևորն է։ Շնորհակալություն --[[Մասնակից:Lilitik22|Լիլիթ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Lilitik22|քննարկում]]) 20:00, 22 Փետրվարի 2017 (UTC)
::::::Շատ շնորհակալ եմ:--[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 20:03, 22 Փետրվարի 2017 (UTC)

== Նշանավոր մեջբերումներ ==

Հարգելի Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան, առաջարկում եմ Րաֆֆու նշանավոր երկերի մեջբերումները զետեղել Վիքիքաղվածքում: Այն Վիքիպեդիայի նման նախագիծ է, որտեղ գրվում են մարդկանց մասին քաղվաքծներ, քաղվաքծներ (ցիտատներ), որոնք հենց իրենք են ասել. հղումը՝  [https://hy.wikiquote.org/wiki/%D5%90%D5%A1%D6%86%D6%86%D5%AB ահա]: Հարգանքներով՝ --[[Մասնակից:TonJ|TonJ]] ([[Մասնակցի քննարկում:TonJ|քննարկում]]) 15:35, 20 Փետրվարի 2017 (UTC)
:Յարգելի [[Մասնակից:TonJ|TonJ]], Ձեր առաջարկին դէմ չեմ, սակայն, կարծում եմ, այս տարբերակն էլ վատը չէ, քանզի գրողների և ո՛չ միայն նրանց վերաբերեալ յօդուածներում, կարծես, ընդունուած է նման քաղուածքներ տեղադրելը: Եթէ, այդպէս է, ապա, կխնդրէի, հնարաւորութեան դէպքում, այդ վերջին տարբերակով առաջնորդուել, և աւելի հարստացնել սոյն յօդուածը: Ընդունէք, խնդրեմ, յարգանացս հաւաստիքը: --[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 02:24, 21 Փետրվարի 2017 (UTC)

== Your feedback matters: Final reminder to take the global Wikimedia survey ==

(''Sorry for writing in English'')

&lt;div class=&quot;plainlinks mw-content-ltr&quot; lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
Hello! This is a final reminder that the Wikimedia Foundation survey will close on '''28 February, 2017 (23:59 UTC)'''.   The survey is available in various languages and will take between 20 and 40 minutes. '''[https://wikimedia.qualtrics.com/SE/?SID=SV_6mTVlPf6O06r3mt&amp;Aud=VAE&amp;Src=50VAEME  Take the survey now.]'''

If you already took the survey - thank you! We won't bother you again.

'''About this survey:''' You can find more information about [[m:Community_Engagement_Insights/About_CE_Insights|this project here]] or you can read the [[m:Community_Engagement_Insights/Frequently_asked_questions|frequently asked questions]].  This survey is hosted by a third-party service and governed by this [[:foundation:Community_Engagement_Insights_2016_Survey_Privacy_Statement|privacy statement]]. If you need additional help, or if you wish to opt-out of future communications about this survey, send an email through EmailUser function to [[:m:Special:EmailUser/EGalvez_(WMF)| User:EGalvez (WMF)]].  '''About the Wikimedia Foundation:''' The [[:wmf:Home|Wikimedia Foundation]] supports you by working on the software and technology to keep the sites fast, secure, and accessible, as well as supports Wikimedia programs and initiatives to expand access and support free knowledge globally.  Thank you! --[[:m:User:EGalvez (WMF)|EGalvez (WMF)]]  ([[:m:User talk:EGalvez (WMF)|talk]]) 19:28, 21 Փետրվարի 2017 (UTC)

&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:EGalvez (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Community_Engagement_Insights/MassMessages/Lists/2016/50-VAEME&amp;oldid=16227501 --&gt;

== Հեղինակային իրավունքների խախտում [[Հովհաննես Այվազովսկի]] հոդվածում ==
[[Պատկեր:Copyright-problem.svg|left|48px|alt=|link=Վիքիպեդիա:Հեղինակային իրավունքներ]] Ողջույն, հարգելի՛ {{ROOTPAGENAME}}։ Շնորհակալություն [[Հովհաննես Այվազովսկի]] հոդվածում Ձեր կատարած ներդումների համար։ Սակայն մեկ կամ մի քանի մասնակից մտահոգություն է հայտնել, որ Ձեր ավելացրած տեքստը ամբողջովին կամ մասնակիորեն պատճենված է http://www.panorama.am/am/news/2016/09/30/%D5%80-%D4%B1%D5%B5%D5%BE%D5%A1%D5%A6%D5%B8%D5%BE%D5%BD%D5%AF%D5%AB/1651824 կայքից։ Եթե իսկապես այդպես է, ապա [[հեղինակային իրավունք]]ի խախտում է, և մենք ստիպված կլինենք հեռացնել Ձեր ներդրումը [[Հովհաննես Այվազովսկի]] հոդվածից։

Այն դեպքում, եթե դու ինքներդ եք այդ պատճենված տեքստի հեղինակը կամ ունեք իրավատիրոջ թույլատվությունը՝ այն [[CC BY-SA]] 3.0 արտոնագրի պայմաններով տարածելու համար, ապա գործեք համաձայն նկարագրությանը [[ՎՊ:ԲԱՐԻ]] էջում նշված կարգադրության:

Դուք նաև կարող եք [[Վիքիպեդիա:Համարձակ եղեք|փորձել]] վերաշարադրել տեքստը՝ Ձեր բառերով կամ կարճ թողնել միայն ամփոփ նկարագրություն՝ հղումներ տեղադրելով Ձեր օգտագործած [[Վիքիպեդիա:Վստահելի աղբյուրներ|աղբյուրներին]]: Այլ հարցերի դեպքում կարող եք դիմել մեզ [[Վիքիպեդիա:Խորհրդարան|Խորհրդարանում]]:

Խնդրում ենք հաշվի առնել, որ հեղինակային իրավունքները պարբերաբար խախտող մասնակիցները կարող են [[Վիքիպեդիա:Արգելափակում|արգելափակվել]]:
-- [[Մասնակից:Arsog1985|Arsog]] ([[Մասնակցի քննարկում:Arsog1985|1985]]) 00:33, 1 Մայիսի 2017 (UTC)
--Բարի: Ձեր նկատի ունեցած այդ բաժինը հանեցի, քանի որ, իրօք, ժամանակ չունէի վերախմբագրելու:----[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 00:38, 1 Մայիսի 2017 (UTC)

== Ռուսական ռազմական ներխուժումն Ուկրաինա (2014-ից մինչև այժմ) ==
* Բարև ձեզ, հարգելի [[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]]: Շնորհակալությունս եմ ձեզ հայտնում [[Ռուսական ռազմական ներխուժումն Ուկրաինա (2014-ից մինչև այժմ)|այս]] հոդվածը տեղադրելու համար: Հաշվի առնելով, որ տեղադրված է «խմբագրում եմ» կաղապարը, այնուամենայնիվ հույս եմ հայտնում, որ կարևորագույն հոդվածներից նաև այս մեկը կունենա հայերեն որակյալ թարգմանություն: --[[Մասնակից:Pandukht|Pandukht]] ([[Մասնակցի քննարկում:Pandukht|քննարկում]]) 20:12, 7 Հոկտեմբերի 2017 (UTC)
::Բարև ձեզ, յարգելի [[Մասնակից:Pandukht|Pandukht]]: Շնորհակալութիւնս եմ յայտնում Ձեզ, որ ճշտօրէն գնահատել էք յօդուածի կարևորութիւնը: Անշուշտ, յօդուածը խմբագրման է ենթակայ: Յուսով եմ բերել այնպիսի տեսքի, որ իւրաքանչիւր հետաքրքրուողի կարողանա սպառիչ կամ գրեթէ սպառիչ տեղեկատւութիւն տալ շօշափուած հարցի/հարցերի վերաբերեալ: Ընդունէք, խնդրեմ, յարգանացս հաւաստիքը:--[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 23:06, 7 Հոկտեմբերի 2017 (UTC)
:::Շնորհակալություն, հարգելի [[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]]: --[[Մասնակից:Pandukht|Pandukht]] ([[Մասնակցի քննարկում:Pandukht|քննարկում]]) 14:18, 8 Հոկտեմբերի 2017 (UTC)

== Անակնկալ Վիքիմեդիա Հայաստանից ==

{{հարգելի մասնակից}}, Դուք «[[Վիքիպեդիա:Նախագիծ/Առաջին համաշխարհային պատերազմ|Առաջին համաշխարհային պատերազմ/Europeana 1914-1918]]» նախագծում ակտիվ մասնակցության համար նվեր ունեք։ Խնդրում ենք կապ հաստատել Վիքիմեդիա Հայաստանի հետ info{{@}}wikimedia.am էլ․ փոստով կամ +374 93118800 հեռախոսահամարով։ Շնորհակալություն։ --[[Մասնակից:Dato (WMAM)|Dato (WMAM)]] ([[Մասնակցի քննարկում:Dato (WMAM)|քննարկում]]) 07:44, 16 Հունվարի 2018 (UTC)
==Ջնջման է ներկայացվել [[:Կիբեռնետիկական պատերազմ]] էջը==
{| class= style=&quot;font-size:100%; border:1px solid #CC9999; background-color:#FEDEDE;&quot;
|[[File:Mauritius Road Signs - Warning Sign - Other dangers.svg|90px|left]]
|width=&quot;100%&quot;|{{Հարգելի մասնակից}}, Ձեր ստեղծած կամ խմբագրած [[:Կիբեռնետիկական պատերազմ]] էջը ներկայացված է ջնջման։ Որպես պատճառ նշվում է հետևյալը՝ ''Գոյություն ունի նույն բովանդակությամբ կիբեռպատերազմ հոդվածը''։ Մանրամասներին կարող եք ծանոթանալ, ինչպես նաև կարող եք հայտնել ձեր կարծիքը կամ առարկությունները [[Վիքիպեդիա:Ջնջման ենթակա հոդվածներ#Կիբեռնետիկական պատերազմ|ջնջման ներկայացված հոդվածների քննարկման էջում]]։ Օգնության համար տես նաև «[[Օգնություն:Ինչու է ջնջվել իմ հոդվածը|Ինչու է ջնջվել իմ հոդվածը]]» էջը։--[[Մասնակից:Armenmir|Armen]] ([[Մասնակցի քննարկում:Armenmir|քննարկում]]) 16:03, 2 Մարտի 2018 (UTC)
|}
-- [[Մասնակից:Armenmir|Armen]] ([[Մասնակցի քննարկում:Armenmir|քննարկում]]) 16:03, 2 Մարտի 2018 (UTC)


։։Յարգելի [[Մասնակից:Armenmir|Armen]]: Ստուգեցի: Կարծեմ, երկուսն էլ ես եմ պատրաստել: ՙՙԿիբեռպատերազմ՚՚ վերնագիրն աւելի կարճ է: Եթէ ՙՙԿիբեռնետիկական պատերազմ՚՚ յօդուածի բովանդակութեանը լիովին համընկնում է, անշուշտ, դէմ չեմ, որ յօդւածներից մէկը ջնջուի: Ընդ որում, կխնդրէի, համեմատէիք և միաւորէիք յօդուածները, որպէսզի յօդուածներից մէկի ջնջման դէպքում բովանդակութեան որևէ կարևոր մաս չկորչի: Շնորհակալ եմ, որ այդքան զգօն էք իմ յօդուածները համեմատելիս: Ընդունէք, խնդրեմ յարգանացս հաւաստիքը:--[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 01:14, 5 Մարտի 2018 (UTC)
:: Հարգելի [[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]], երկուսն էլ նույն բովանդակությունը ունեն: Ամեն դեպքում, մի հատ նորից կստուգեմ: Այս դեպքում կարելի է կիբեռպատերազմը թողնել, իսկ կիբեռնետիկական պատերազմի համար վերահղում թողնել:--[[Մասնակից:Armenmir|Armen]] ([[Մասնակցի քննարկում:Armenmir|քննարկում]]) 07:27, 5 Մարտի 2018 (UTC)
։։Յարգելի [[Մասնակից:Armenmir|Armen]]: Համամիտ եմ: Շնորհակալ եմ: Յարգանացս հաւաստիքը:--[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 07:03, 6 Մարտի 2018 (UTC)

==Կասկածելի էջ. «{{#if:Հայաստանի Չորրորդ Հանրապետություն|[[:Հայաստանի Չորրորդ Հանրապետություն]]}}»==
[[Պատկեր:Red exclamation mark.svg|70px|left]]{{#ifeq: {{lc:{{BASEPAGENAME}}}} | {{uc:{{BASEPAGENAME}}}} | Հարգելի,&amp;nbsp;անանուն խմբագիր | Հարգելի&amp;nbsp;{{BASEPAGENAME}}}}, Ձեր ստեղծած «{{#if:Հայաստանի Չորրորդ Հանրապետություն|[[:Հայաստանի Չորրորդ Հանրապետություն]]}}» հոդվածն ունի կասկածելի որակ կամ կրում է Վիքիպեդիայի նպատակներին չհամապատասխանող բնույթ։ Խնդրում ենք յոթնօրյա ժամկետում բարելավել հոդվածը, '''անհապաղ''' փոփոխություններ կատարել՝ Վիքիպեդիային համապատասխանեցնելու համար, հակառակ պարագայում այն ենթակա է ջնջման։ Եթե ունեք հարցեր կամ եթե օգնության կարիք կզգաք, կարող եք դիմել [[Վիքիպեդիա:Հարցեր|այստեղ]]։
-- [[Մասնակից:Gardmanahay|Գարդմանահայ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Gardmanahay|քննարկում]]) 07:53, 12 Մայիսի 2018 (UTC)

։։Բարի։--[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 07:57, 12 Մայիսի 2018 (UTC)
:::Ի դեպ, հոդվածի հետ կապված խնդիրը կվերանա վստահելի երկրորդական աղբյուրների առկայության դեպքում: Հարգանքով՝ [[Մասնակից:Gardmanahay|Գարդմանահայ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Gardmanahay|քննարկում]]) 08:18, 12 Մայիսի 2018 (UTC)

։։Հարգելի [[Մասնակից:Gardmanahay|Գարդմանահայ]]։ Ձեզ համար Հայաստանի Չորրորդ Հանրապետության վարչապետ, նախկինում «Հայկական ժամանակ» թերթի գլխավոր խմբագիր, [[Նիկոլ Փաշինյան|Նիկոլ Փաշինյանի]] Չորրորդ հանրապետությունը կգա հոդվածը բերեմ&lt;ref&gt;«ՉՈՐՐՈՐԴ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆ – 2» –06/03/2010–schedule–09:02․ – Կգա Չորրորդ Հանրապետության ժամանակը։ Երրորդ Հանրապետությունը անցման ժամանակի համար էր։ Մի տեսակ ուսուցողական ձեռնարկ էր` իրականության մեջ ծավալվող։ Բաներ կան, որ տեսականորեն անհնար ա սովորել, պետք ա մաշկիդ վրա զգաս անպայման։ 1988-ի եւ 2008-ի արանքում ընկած ա ամբողջ քսան տարի։ Նրանք, որ 1988-ին ծնվեցին, էսօր քսանմեկ տարեկան են արդեն` 88-ը չէին տեսել, 2008-ը տեսան։ Տեսան, թե ինչ հսկայական ուժ կա թաքնված հայաստանցու մեջ, դուրս թափվելով ու իրար գումարվելով` դառնում ա փոթորիկ։ Ու տեսան նաեւ, թե ոնց էդքան ուժը վերջում գնում, թափվում ա ջուրը։ Դաժան պատմություն ա։ Եթե սիրտդ թույլ ա` կպայթի։ Եթե թույլ չի` ելք կփնտրես ու կգտնես։ Իմ գտած ելքը Չորրորդ Հանրապետությունն ա։ Որովհետեւ Հայաստանի երրորդ Հանրապետությունում արդեն գործում են, արդեն ամրապնդվել են վտանգավոր նախադեպեր։ Ավելի հեշտ ա նոր մեխ խփելը, քան ծուռ գնացած մեխն ուղղելը։ Հայ-թուրքական ու հայ-ադրբեջանական էն պայմանագրերը, որ Սերժը պատրաստվում ա ստորագրել, հենց էդ ծուռ գնացած մեխի արդյունքներն են ամրագրում։ Ուրեմն, հիմա ճիշտ ժամանակն ա` անցյալին շրջվենք մեջքով, խփենք մեր նոր մեխն ու դրանով անվավեր դարձնենք թե Սերժին, թե իրա ստորագրած պայմանագրերը։ Անցած քսան տարին փորձության շրջան էր, ինչքան սխալ կար` փորձեցինք։ Ու հիմա բոլորս էլ հասկանում ենք` ինչն էր սխալ, բայց հասկանալն ուրիշ ա, սխալից տարանջատվելը` ուրիշ։ Տարանջատվելու համար ազատ տարածություն ա պետք, որ չկա։ Եթե չկա, ուրեմն պետք ա ստեղծել։ Ես հենց սրան եմ ասում` Չորրորդ Հանրապետություն։ Բոլոր նրանք, ովքեր իրանց մեջ բավարար ուժ են զգում` անցյալից տարանջատվելու եւ նոր հանրային տարածություն ստեղծելու համար, կարող են դառնալ Չորրորդ Հանրապետության հիմնադիրները։

Իմ նախորդ տեքստի մեջ ես արդեն գրել եմ Չորրորդ Հանրապետության մասին, մասնավորապես` էն մասին, որ դրա հիմքում պետք ա ընկած լինի հստակ ձեւակերպված հանրային պայմանագիր։ Իսկ ի՞նչ ա, կհարցնեք դուք, Երրորդ Հանրապետության հիմքում չկա՞ր հանրային պայմանագիր։ Կար, բայց հստակ ձեւակերպված չէր, երեւի դրա համար էլ շարունակաբար խախտվեց։ Ես գիտեմ, ձեզանից ոմանք կասեն` «Ինչի՞ մասին ես դու ընդհանրապես խոսում, քո ասած հանրային պայմանագիրը սահմանադրությունն ա»։ Չէ, ես խոսում եմ էն նախնական բաղադրիչի մասին, առանց որի սահմանադրությունը դառնում ա թուղթ։ Ոնց որ հիմա` Հայաստանում։ Էն, ինչը որ ուժ ա տալիս թղթի վրա գրված բառերին, հաճախ թղթի վրա ֆիքսված չի, մարդկանց մտքում ա։ Արթուր Բաղդասարյանը, երբ որ 2008-ին լքեց իրան ձայն տված մարդկանց ու մտավ կոալիցիայի մեջ, երեւի կարծում էր, թե պրագմատիկ քայլ ա անում։ Չնայած հիմար մարդ չի, բայց ուշացումով հասկացավ, որ ինքնասպանություն ա գործել։ Ի վերջո` Սահմանադրության մեջ գրված չի, որ ընտրողների ձայները չի կարելի ծախել։ Էդ ընտրողնե՛րը որոշեցին, որ իրանց ձայները չէր կարելի ծախել։ Հենց էդ որոշման արդյունքում էր, որ քաղաքապետի մայիսյան ընտրություններից հետո Արթուրն ու իրա «էգ առյուծը» մնացին, մեղմ ասած, շփոթահար։ Ընդ որում, նկատի ունեցեք` Արթուրին ձայն տվածները հայաստանյան ընտրազանգվածի բոլորովին էլ ամենափայլուն մասը չեն։ Բայց նույնիսկ էդ ոչ ամենափայլուն մասը շատ ավելի սկզբունքային գտնվեց, քան Արթուր Բաղդասարյանը կարողացել էր պատկերացնել։ Որոշեց, որ պայմանագիրը խախտվել ա։ Էն պայմանագիրը, որը գրված չի, բանավոր ա, բայց պետք ա գործի։ Քաղաքականության մեջ մտնում են խոսքով։ Հարթակ ես գտնում, սկսում ես խոսել, շուրջդ հավաքվում են լսողները։ Եթե հավատում են խոսքիդ, դառնում են քո համակիրը։ Համակիրդ դառնալով` ձեւավորում են քո քաղաքական կապիտալը, դառնում են էդ կապիտալի մի մասը։ Կենդանի կապիտալ։ Բարդ փոխհարաբերություն ա։ Շատ ավելի բարդ ու նուրբ, քան վարձու բանվորի եւ կապիտալիստի փոխհարաբերությունը։ Կապիտալիստի առաջարկածն ընդամենը աշխատավարձ ա, որն ինքը սովորաբար վճարում ա։ Հարթակին բարձրացող քաղաքական գործչի առաջարկածը սկզբունքորեն ուրիշ բան ա։ Նման ա ընկերության։ Ընկերության առաջարկ։ Ընկերներ լինելու, միասին ինչ-որ բան կառուցելու առաջարկ։ Ազատության հրապարակում նման առաջարկ հնչել ա մի քանի անգամ։ Ու պատասխանը միշտ եղել ա ոգեւորության իններորդ ալիքը։ Շարունակությունը մեր բոլորի աչքի առաջ ա։ Շարունակությունն էն ա, որ Ազատության հրապարակի տեղում էսօր մեծ ու սեւ մի փոս ունենք։ Շարունակությունն էն ա, որ Նիկոլ Փաշինյանն էսօր բանտում ա, ու մենք չենք ազատում իրան, փորձ էլ չենք անում ազատելու։ Շարունակությունն էն ա, որ Տիգրան Առաքելյանը բանտում կուրանում ա, ու մենք չենք կարողանում իրան օգնել։ Բայց չէ՞ որ մենք շատ էինք, էնքան շատ, որ եթե միասին հավաքվեինք բանտի շուրջը, դրա պատերը փուլ կգային։ Մենք հիմա էլ ենք շատ, ուղղակի` ինչ-որ մի պահից շատ կարեւոր մի բան սխալ գնաց։ Էս պատմության մեջ, որն անցած երկու տասնամյակում մեր աչքերի առաջ կրկնվեց արդեն որերորդ անգամ, երկու հիմնական դաս կա։ Դաս առաջին` հակառակ տարածված էն կարծիքին, թե հայի համար ամենակարեւորը ընտանիքն ա, քաղաքական շինարարության առաջարկը` իրար ոչ թե ախպեր ու քուր, այլ ընկեր լինելու, միասին նոր երկիր կառուցելու առաջարկը, Հայաստանում ունի մշտական, կայուն պահանջարկ։ Դաս երկրորդ` Հայաստանի քաղաքական միտքը չի կարողանում բավարարել էդ պահանջարկը, մարդկանց անընդհատ տանում, դեմ ա տալիս նույն պատին։ Ավելի պարզ ասած` խոստումը տալիս ա, կատարել չի կարողանում։ Հայտնվել ա փակ շրջանի մեջ։ Քանի ուշ չի` փակ շրջանը կոտրել ա պետք, որ ավանդույթ չդառնա։ Ես հենց սրան եմ ասում` Չորրորդ Հանրապետություն։[]&lt;/ref&gt;․ Նաև՝ հիշեցնեմ, որ [[Արմեն Սարգսյան]]ն իրեն հայտարարեց [[Հայաստանի Չորրորդ Հանրապետություն|Հայաստանի Չորրորդ Հանրապետության]] առաջին նախագահ։ մնացած հոդվածներն ու հեռուստահաղորդումներն էլ՝ տարբեր քաղաքական գործիչների և քաղաքագետների հղումններով՝ կխնդրեմ կարդաք ու դիտեք բուն իսկ Հայաստանի Չորրորդ Հանրապետությունն հոդվածում և կից աղբյուրներում։ Հարգանքով՝--[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 08:48, 12 Մայիսի 2018 (UTC)
=== Ծանոթագրություններ ===
{{ծանցանկ}}

==Ջնջման է ներկայացվել [[:Հայկական թավշյա հեղափոխությունը Սփյուռքում]] էջը==
{| class= style=&quot;font-size:100%; border:1px solid #CC9999; background-color:#FEDEDE;&quot;
|[[File:Mauritius Road Signs - Warning Sign - Other dangers.svg|90px|left]]
|width=&quot;100%&quot;|{{Հարգելի մասնակից}}, Ձեր ստեղծած կամ խմբագրած [[:Հայկական թավշյա հեղափոխությունը Սփյուռքում]] էջը ներկայացված է ջնջման։ Որպես պատճառ նշվում է հետևյալը՝ ''Տես ջնջման առաջադրված հոդվածների համապատասխան քննարկումը''։ Մանրամասներին կարող եք ծանոթանալ, ինչպես նաև կարող եք հայտնել ձեր կարծիքը կամ առարկությունները [[Վիքիպեդիա:Ջնջման ենթակա հոդվածներ#Հայկական թավշյա հեղափոխությունը Սփյուռքում|ջնջման ներկայացված հոդվածների քննարկման էջում]], եթե բավարարում եք [[Վիքիպեդիա:Հարցումներ/Մասնակցության_կանոնակարգ_և_լրացուցիչ_այլ_պայմաններ#Ջնջման ներկայացված հոդվածների քննարկում/քվեարկության մասնակցության կանոնակարգ|քվեարկության մասնակցության կանոնակարգի]] պահանջներին։ Մյուս դեպքերում Ձեր ձայնը կունենա խորհրդատվական նշանակություն: Օգնության համար տես նաև «[[Օգնություն:Ինչու է ջնջվել իմ հոդվածը|Ինչու է ջնջվել իմ հոդվածը]]» էջը։--[[Մասնակից:Sigma'am|Սիգմա]] ([[Մասնակցի քննարկում:Sigma'am|քննարկում]]) 11:56, 1 Հուլիսի 2018 (UTC)
|}
-- [[Մասնակից:Sigma'am|Սիգմա]] ([[Մասնակցի քննարկում:Sigma'am|քննարկում]]) 11:56, 1 Հուլիսի 2018 (UTC)
::Յարգելի՛ [[Մասնակից:Sigma'am|Սիգմա]] ([[Մասնակցի քննարկում:Sigma'am|քննարկում]])։ Շատ շնորհակալ եմ, որ յիշեցրիք իմ սկսած այդ յօդուածի թերի լինելու մասին։ Դրանից յետոյ փորձել եմ հնարաւորինս «զարգացնել» և կատարելագործել յօդուածս։ Խնդրեմ, օգտակար եղէք այդ գործում։ Ջնջելը միշտ էլ կա, սակայն յօդուածը կարող է դառնալ արժեքաւոր նիւթ վաղուայ սերունդների ուսումնասիրութեան համար։ Ընդունէք բարեկամական ողջոյններս ու բարեմաղթանքներս։--[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 17:59, 1 Հուլիսի 2018 (UTC)
:::{{հարգելի մասնակից}}, հոդվածը ես չեմ պիտակել ջնջման, ուղղակի ըստ կանոնակարգի ծանուցել եմ: Ցավոք, ես ժամանակ չունեմ՝ զբաղվելու հոդվածի բարելավմամբ: Իսկ ջնջման քննարկումը  [[Վիքիպեդիա:Ջնջման ենթակա հոդվածներ#Հայկական թավշյա հեղափոխությունը Սփյուռքում|ջնջման ներկայացված հոդվածների քննարկման էջում]] է, իսկ հեղինակային իրավունքների խախտում, այնուամենայնիվ, կա: Մաղթում եմ հաճելի վիքիխմբագրումներ:--[[Մասնակից:Sigma'am|Սիգմա]] ([[Մասնակցի քննարկում:Sigma'am|քննարկում]]) 18:03, 1 Հուլիսի 2018 (UTC)
–––:::--Յարգելի [[Մասնակից:Sigma'am|Սիգմա]] ([[Մասնակցի քննարկում:Sigma'am|քննարկում]])։ Ա․–Չգիտեմ ո՞վ է ներկայացրել ջնջման, սակայն համապատասխան ուղերձն ինձ եկել է Ձեր անունից։ Բ․–ՙՙԱզատություն՚՚ ռադիոկայանից նյութը թեպետ վերցված է, սակայն խմբագրվել է բավական զգալի չափով, ամբողջական նախադասությունների տեքստերը վերաշարադրելով և անգամ պարբերությունները՝ ըստ տրամաբանության վերադասաւորելով։ Մյուս աղբյուրներից էլ, նույն սկզբունքներով վերցվում են նյութերը և տեղադրվում այս և այլ յօդուածներում։ Հեղինակային իրաւունքի խախտում կարող է լինել, եթէ նիւթն առանց փոփոխութիւնների, առանց վերախմբագրման և վերաշարադրման տեղադրւում է։ Գ․–Շատ շնորհակալ եմ իմ յօդուածների նկատմամբ այս ուշադիր վերաբերմունքի համար․․․ ։)--[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 18:14, 1 Հուլիսի 2018 (UTC)
:Հարգելի՛ գնդապետ, եթե ասում եմ ՀԻ խախտում, նշանակում է կան նախադասություններ, այնուամենայնիվ, որ չեն վերաշարադրել. դրա համար էլ պիտակեցի հոդվածը:--[[Մասնակից:Sigma'am|Սիգմա]] ([[Մասնակցի քննարկում:Sigma'am|քննարկում]]) 18:17, 1 Հուլիսի 2018 (UTC)
:Հ.Գ. Վստահ եմ՝ հիշում եք նախորդ մեր խոսակցությունը՝ կապված ՀԻ խախտումների հետ: Ուրեմն սա ընդունեք որպես պաշտոնական զգուշացում: Եթե հաջորդ անգամ կհայտնաբերվեն ՀԻ խախտման դեպքեր Ձեր կողմից, ապա դրան էլ կհաջորդի միավոր ժամանակահատվածով արգելափակումը: Հարգանքներս՝ --[[Մասնակից:Sigma'am|Սիգմա]] ([[Մասնակցի քննարկում:Sigma'am|քննարկում]]) 18:20, 1 Հուլիսի 2018 (UTC)
–––:::--Յարգելի [[Մասնակից:Sigma'am|Սիգմա]] ես մի փոքր առաջ գրել էի, որ միայն քաղուածքներում եմ թողել ուղղակի պատճէնումը, ինչը բնական է։ Եթէ կա որևէ նախադասութիւն, որը ես բաց եմ թողել,  հենց հիմա ուղարկէք ինձ և ես սիրով կուղղեմ։ Դա Ձեր կողմից կլինի աջակցութիւն Վիքիլեդիայի հարստացմանը և հայերէն Վիքիպեդիայի՝ բուլղարէր՝էնին և միւսներին հասնելուն նպաստելու շատ դրական քայլ․․․ ։) Ի դէպ, սա երկրորդ անգամ եմ գրում, քանի որ նախորդ գրածս, չգիտեմ ինչու, չպահպանուեց․․․ Համագործակցութեան ակնկալիքով՝ --[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 18:27, 1 Հուլիսի 2018 (UTC)

== Հեղինակային իրավունքների խախտում [[Հայաստանի Չորրորդ Հանրապետություն]] հոդվածում ==
[[Պատկեր:Copyright-problem.svg|left|48px|alt=|link=Վիքիպեդիա:Հեղինակային իրավունքներ]] Ողջույն, հարգելի՛ {{ROOTPAGENAME}}։ Շնորհակալություն [[Հայաստանի Չորրորդ Հանրապետություն]] հոդվածում Ձեր կատարած ներդումների համար։ Սակայն մեկ կամ մի քանի մասնակից մտահոգություն է հայտնել, որ Ձեր ավելացրած տեքստը ամբողջովին կամ մասնակիորեն պատճենված է http://himnadir.am/%D5%BA%D5%A1%D5%B5%D6%84%D5%A1%D6%80%D5%AB-%D5%B6%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%AF%D5%AB-%D5%B1%D6%87%D5%A1%D5%AF%D5%A5%D6%80%D5%BA%D5%B4%D5%A1%D5%B6-%D5%B0%D5%A1%D6%80%D6%81%D5%AB-%D5%B7%D5%B8%D6%82/ կայքից։ Եթե իսկապես այդպես է, ապա [[հեղինակային իրավունք]]ի խախտում է, և մենք ստիպված կլինենք հեռացնել Ձեր ներդրումը [[Հայաստանի Չորրորդ Հանրապետություն]] հոդվածից։

Այն դեպքում, եթե դու ինքներդ եք այդ պատճենված տեքստի հեղինակը կամ ունեք իրավատիրոջ թույլատվությունը՝ այն [[CC BY-SA]] 3.0 արտոնագրի պայմաններով տարածելու համար, ապա գործեք համաձայն նկարագրությանը [[ՎՊ:ԲԱՐԻ]] էջում նշված կարգադրության:

Դուք նաև կարող եք [[Վիքիպեդիա:Համարձակ եղեք|փորձել]] վերաշարադրել տեքստը՝ Ձեր բառերով կամ կարճ թողնել միայն ամփոփ նկարագրություն՝ հղումներ տեղադրելով Ձեր օգտագործած [[Վիքիպեդիա:Վստահելի աղբյուրներ|աղբյուրներին]]: Այլ հարցերի դեպքում կարող եք դիմել մեզ [[Վիքիպեդիա:Խորհրդարան|Խորհրդարանում]]:

Խնդրում ենք հաշվի առնել, որ հեղինակային իրավունքները պարբերաբար խախտող մասնակիցները կարող են [[Վիքիպեդիա:Արգելափակում|արգելափակվել]]:
-- [[Մասնակից:Sigma'am|Սիգմա]] ([[Մասնակցի քննարկում:Sigma'am|քննարկում]]) 13:00, 15 Հուլիսի 2018 (UTC)

== Արգելափակում – 3 օր ==
{| class= style=&quot;font-size:100%; border:1px solid #CC9999; background-color:#FEDEDE;&quot;
|[[Պատկեր:Dialog-warning-custom.svg|80px|left|alt=|link=]]
{{Հարգելի մասնակից}}, Ձեր մասնակցային հաշիվը արգելափակվել է 3 օր։ Պատճառը՝ '''ՀԻ պաշտպանված կայքերից նյութեր ներմուծելն ու զգուշացումների անտեսումը'''։ {{#switch:3 օր|անժամկետ|անժամկետ ժամկետ=|#default=Արգելափակման ժամկետի լրանալուց հետո հրավիրում ենք Ձեզ կատարել կառուցողական խմբագրումներ։}}

&lt;small&gt;''Եթե դեմ եք այս արգելափակմանը կամ այն արդարացի չեք համարում, կարող եք [[:Կաղապար:Ապաարգելափակում|արգելափակումից հանելու դիմում]] ներկայացնել այս գրառման ներքևում։''&lt;/small&gt;--[[Մասնակից:Sigma'am|Սիգմա]] ([[Մասնակցի քննարկում:Sigma'am|քննարկում]]) 13:03, 15 Հուլիսի 2018 (UTC)

|}
։։ Յարգելի [[Մասնակից:Sigma'am|Սիգմա]] ([[Մասնակցի քննարկում:Sigma'am|քննարկում]], Խնդրում եմ հանել արգելափակումը, որպէսզի խնդրոյ առարկայ յօդուածը համապատասխան բարելաւման ենթարկուի։--[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 00:51, 16 Հուլիսի 2018 (UTC)

Հենց նախորդ գրառման մեջ ես Ձեզ պաշտոնապես զգուշացրել էի ձեռնպահ մնալ ՀԻ խախտումներով հոդվածներ ստեղծելուց: Կարծես Դուք լուրջ չեք ընդունում զգուշացումները և շարժվում եք միայն սեփական տեսակետի՝ ամեն գնով առաջմղման կանոնով: Հաջորդ խախտումը կբերի ավելի մեծ ժամանակահատվածով արգելափակման: Ապաարգելափակումից հետո մաղթում եմ հաճելի վիքիխմբագրումներ:--[[Մասնակից:Sigma'am|Սիգմա]] ([[Մասնակցի քննարկում:Sigma'am|քննարկում]]) 13:05, 15 Հուլիսի 2018 (UTC)

։։ Յարգելի [[Մասնակից:Sigma'am|Սիգմա]] ([[Մասնակցի քննարկում:Sigma'am|քննարկում]], բայց ես չէի հասցրել ծանօթանալ ձեր վերոյիշեալ գրառմանը և որևէ կերպ արձագանքել, այնինչ Դուք արդէն արգելափակել էք ինձ։ Ուստի այժմ չեմ կարող որևէ կերպ բարելաւել յօդուածը, մինչև եռօրեայ ժամկէտը չանցնի։--[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 20:41, 15 Հուլիսի 2018 (UTC)

։։ Յարգելի [[Մասնակից:Sigma'am|Սիգմա]] ([[Մասնակցի քննարկում:Sigma'am|քննարկում]], Խնդրում եմ հանել արգելափակումը, որպէսզի խնդրոյ առարկայ յօդուածը համապատասխան բարելաւման ենթարկուի։--[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 00:51, 16 Հուլիսի 2018 (UTC)
:::{{հարգելի մասնակից}}, նախ հավուր պատշաճի [[:Կաղապար:Ապաարգելափակում|արգելափակումից հանելու դիմում]] ներկայացված չէ, բացի այդ արգելափակումը մնում է մինչ ժամկետի ավարտը, քանի որ անտեսում եք բոլոր  տեսակի զգուշացումները: Արգելափակումը կամ դրա ժամկետը կարող եմ փոփոխել միայն ես՝ արգելափակած ադմինիստրատորս: --[[Մասնակից:Sigma'am|Սիգմա]] ([[Մասնակցի քննարկում:Sigma'am|քննարկում]]) 09:40, 16 Հուլիսի 2018 (UTC)

։։Յարգելի [[Մասնակից:Sigma'am|Սիգմա]] ([[Մասնակցի քննարկում:Sigma'am|քննարկում]]{{unblock| Նախ, ես տեղեակ չէի, այս ընթացակարգերի մասին, որպէսզի նհերկայացնէի համապատասխան դիմում։ Այնուհետև՝ ներքևում ներկայացրել եմ այդ յօդուածի արժէքաւորութեան մասին բաւական ծաւալուն նիւթ։ Կարծում եմ, հասկանալի է, որ ես մտադիր չեմ խախտումներ անել, և նախկինում էլ արուածները զուտ պատահականութեան արդիւնք են, այլ ոչ թէ չարամիտ գործողութիւններ։ ։) Յուսով եմ, առաջիկայում զերծ կմնամ նման քայլերից, որոնք յանգեցնում են արգելափակման։ Սակայն շնորհակալ եմ, որ այդքան ուշադրութիւն էք դարձնում հենց իմ յօդուածներին և հնարաւորութիւն էք տալիս առաւել կատարելագործել դրանք․․․ |nocat=1}}։ {{Ապաարգելափակում|ՙՙՀայաստանի Չորրորդ Հանրապետութիւն՚՚ վերնագրով յօդուածը նպատակայարմար է պահպանել և զարգացնել, բարելաւել․․․|nocat=1}}

=== ՙՙՀայաստանի Չորրորդ Հանրապետութիւն՚՚ վերնագրով յօդուածը նպատակայարմար է պահպանել և զարգացնել, բարելաւել===
։։Յարգելի մասնակից [[Մասնակից:Sigma'am|Սիգմա]] ([[Մասնակցի քննարկում:Sigma'am|քննարկում]]։ Կարծում եմ, որ [[:Հայաստանի_Չորրորդ_Հանրապետություն]] էջը արժանի է պահպանելու և բարելաւելու, սակայն ոչ՝ ջնջելու։ Կարծում եմ, որ Ձեզ և մեր բազմաթիւ խմբագիրների համար էլ ընդունելի է այն միտքը, որ Հայերէն Վիքիպեդիան զարգացնելու և ընդլայնելու կարևորագոյն ուղիներից մէկը պէտք է լինի օրիգինալ յօդուածների ստեղծումը, այլ ոչ միայն յօդուածների թարգմանութիւնը այլ լեզուներով Վիքիպեդիաներից։ Եւ մենք բոլորս՝ Հայերէն Վիքիպեդիայի խմբագիրներս  մեծապէս հարստացրել և դեռ հարստացնելու ենք Հայերէն Վիքիպեդիան օրիգինալ յօդուածներով։ Չորրորդ Հանրապետության մասին յօդուած հայերէն Վիքիպեդիայում, ըստ իս, անհրաժեշտ է ունենալ։ 

Պատմական փաստերը խօսում են յօգուտ դրա։--[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 19:27, 15 Հուլիսի 2018 (UTC)

=== Հայաստանի Չորրորդ Հանրապետութեան՝ պատմութեան ասպարէզ իջնելու մասին փաստեր ===
==== Հայաստանի Չորրորդ Հանրապետութեան Առաջին նախագահի յայտարարութիւններ ====
Շատ կարևոր է փաստ է, որ 2018 թ. փետրվարի 9-ին Արմեն Սարգսյանը խորհրդարանի «Ելք» խմբակցությունում «նախքան նախագահի պաշտոնը ստանձնելը հայտարարել է, որ դառնալու է չորրորդ հանրապետության առաջին նախագահը: Չորրորդ հանրապետությունը կարող է դառնալ Հայկական համագործակցությունը՝ ձեւաչափ, որը կմիավորի Հայաստանն ու Արցախը: Այդ համագործակցությունը կարելի է ստեղծել ներկայիս իրողությունների հիման վրա: Խոսելով Երուսաղեմի կարգավիճակի ճանաչման մասին՝ ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփը հայտարարել էր, որ ելնում են ստեղծված իրողություններից: Այդ իրողությունների հիման վրա լեգիտիմ է լինելու Հայաստանի ու Արցախի միջեւ համագործակցության պայմանագրի ստորագրումը հետագայում միավորվելու հեռանկարով: Հեղափոխությունը շատ բան է փոխել Հայաստանում եւ տարածաշրջանում, այն չի կարող չազդել ղարաբաղյան հակամարտության եւ երկու հայկական պետությունների հարաբերությունների վրա:»&lt;ref&gt;Չորրորդ հանրապետություն. նոր պայմանագիր Հայաստանի եւ Արցախի միջեւ Նյութի աղբյուրը` http://yn.am/?index&amp;p=86506&amp;l=am։ Երևան նիւզ․ամ։ [http://yn.am/?index&amp;p=86506&amp;l=am]&lt;/ref&gt; Արմէն Սարգսեանի՝ Հայաստանի Չորրորդ հանրապետութեան առաջին նախագահ լինելու յայտարարութիան մասին հաղորդել են հայկական մի շարք լրատուամիջոցներ, այդ թւում՝ ՙԱրմէնպրեսը՚&lt;ref&gt;Ընտրվելու դեպքում կլինեմ չորրորդ հանրապետության առաջին նախագահը. Արմեն Սարգսյան։ 9 Փետրուար, 2018թ․։ [https://armenpress.am/arm/news/922129/yntrvelu-depqum-klinem-chorrord-hanrapetutyan-arajin.html]&lt;/ref&gt;, ՙՍիվիլնեթը՚&lt;ref&gt;Արմեն Սարգսյանը, եթե ընտրվի, կլինի «չորրորդ հանրապետության առաջին նախագահ»։ 9 փետրվար, 2018թ․, 18:11․ [https://www.civilnet.am/news/2018/02/09/%D4%B1%D6%80%D5%B4%D5%A5%D5%B6-%D5%8D%D5%A1%D6%80%D5%A3%D5%BD%D5%B5%D5%A1%D5%B6%D5%A8-%D5%A5%D5%A9%D5%A5-%D5%A8%D5%B6%D5%BF%D6%80%D5%BE%D5%AB-%D5%AF%D5%AC%D5%AB%D5%B6%D5%AB-%C2%AB%D5%B9%D5%B8%D6%80%D6%80%D5%B8%D6%80%D5%A4-%D5%B0%D5%A1%D5%B6%D6%80%D5%A1%D5%BA%D5%A5%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6-%D5%A1%D5%BC%D5%A1%D5%BB%D5%AB%D5%B6-%D5%B6%D5%A1%D5%AD%D5%A1%D5%A3%D5%A1%D5%B0%C2%BB/329486]&lt;/ref&gt;, ՙԹերթ․ամ՚&lt;ref&gt;Եթե դառնամ նախագահ՝ ես լինելու եմ ոչ թե երրորդ հանրապետության 4-րդ նախագահը, այլ չորրորդ հանրապետության առաջին նախագահը. Արմեն Սարգսյան (տեսանյութ)։ 14:47, 09.02.18թ․։ [http://www.tert.am/am/news/2018/02/09/armen-sargsyan/2610391]&lt;/ref&gt;, ՙԵրևան նիւզ․ամ՚, ՙԼրագիր․ամ՚ և այլք։--[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 19:27, 15 Հուլիսի 2018 (UTC)

==== Հայ Յեղափոխական Դաշնակցութեան լիակատար դրական դիրքորոշումը Չորրորդ Հանրապետութեան ստեղծման նկատմամբ ====
Բնութագրական է Հայ Յեղափոխական Դաշնակցութեան ղեկավարներից մէկի՝ ՀՅԴ բյուրոյի քաղաքական ներկայացուցիչ Արմէն Ռուստամեանի 2017 թ. մարտի 30-ի ելոյթը Երևանի Ազատութեան հրապարակում կայացած ՀՅԴ նախընտրական հանրահաւաքում, որտեղ նա խօսում է Հայաստանի Նոր՝ Չորրորդ Հանրապետութեան Հիմնադիր Խորհրդարան ընտրելու մասին։&lt;ref&gt;Անպարտելի ոգով ընտրենք չորրորդ հանրապետության հիմնադիր խորհրդարանը, ՀՅ Դաշնակցությանը. Արմեն Ռուստամյան։ Քաղաքական։ 30 Մարտի 2017, 20:30․ Երկիր մեդիա։ [http://www.yerkir.am/news/view/126737.html]&lt;/ref&gt;

{{քաղվածք|Դաշնակցությունը վստահ է, որ հենց այսպիսի ապազգային գաղափարախոսությունը և ապաշնորհ ու միահեծան կառավարումն են ջլատել մեր ուժերն ու բերել III հանրապետության ժամանակաշրջանում արձանագրված ձախողումներն ու կորուստները: Հասել է ժամանակը սրբագրելու և վերացնելու III հանրապետության ընթացքում կատարված սխալներն ու դրանց ծանր հետևանքները: Սրան Է կոչված ծառայելու Դաշնակցության հռչակած նոր սկիզբը: Նոր սկիզբ, որ հիմնավորապես փոխելու է որոշումների կայացման անդրկուլիսային ու արատավոր ընթացակարգերն ու ձևաչափերը և ապահովելու է երկրում միջազգային առաջադեմ փորձի վրա հիմնված արդար ղեկավարում: Նոր սկիզբ, որ ազդարարելու է նոր և արդար IV հանրապետության ժամանակաշրջանի արշալույսը Հայաստանում:|Արմէն Ռուստամեան, 30 Մարտի 2017։}}&lt;ref&gt;Անպարտելի ոգով ընտրենք չորրորդ հանրապետության հիմնադիր խորհրդարանը, ՀՅ Դաշնակցությանը. Արմեն Ռուստամյան։ Քաղաքական։ 30 Մարտի 2017, 20:30․ Երկիր մեդիա։ [http://www.yerkir.am/news/view/126737.html]&lt;/ref&gt;

Այսպիսով, ՀՅԴ կուսակցութիւնը իրեն դրսևորում է որպէս Չորրորդ հանրապետութեան ստեղծման ջատագով քաղաքական ուժ։

Այնուհետև յաջորդ տարի՝ 2018 թ. յունուարի 30-ին Չորրորդ Հանրապետութեան ստեղծման մասին, բնականաբար, դրականօրէն են արտայայտուել Հայ Յեղափոխական Դաշնակցութեան ղեկավարները։&lt;ref&gt;Հայաստանի Չորրորդ Հանրապետություն։ Հայկական ուսումնասիրութիւններ ՙՙԱնի՚՚ կենտրոնի պաշտօնական կայք։ January 30, 2018[http://www.aniarc.am/2018/01/30/armenia-fourth-republic-arfd/]&lt;/ref&gt; Այդ մասին հետևեալ բաւական յստակ դրական գնահատական է տուել ՀՅԴ Գերագոյն Մարմնի ղեկավարներից մէկը․

{{քաղվածք|Այսինքն՝ կա յստակ դաշտ՝ սահմանադրօրէն ամրագրուած, որ նոր նախագահը այդ նոր դաշտը պէտք է ամբողջութեամբ իւրացնի: Մեր գնահատումն այդ առումով համապատասխանում է, եւ հենց ինքն էլ [Արմէն Սարգսեանն էլ – Մ․Խ․] ասաց, որ խոսքը 4-րդ հանրապետութեան մասին է: Մենք էլ ժամանակին ասել ենք, որ այս փոփոխութիւններով կարելի է ասել Հայաստանը 4-րդ հանրապետութիւնն է ձեւաւորում:|Արմէն Ռուստամեան, ՀՅԴ Բիւրոյի քաղաքական ներկայացուցիչ, ԱԺ–ում ՀՅԴ խմբակցութեան ղեկավար։}}&lt;ref&gt;Հայաստանի Չորրորդ Հանրապետություն։ Հայկական ուսումնասիրութիւններ ՙՙԱնի՚՚ կենտրոնի պաշտօնական կայք։ January 30, 2018[http://www.aniarc.am/2018/01/30/armenia-fourth-republic-arfd/]&lt;/ref&gt;

Այսինքն՝ այդ առումով ՀՅԴ–ի և նախագահ ընտրուած Արմէն Սարգսեանի դիրքորոշումները համընկել են։

==== Հայաստանի Չորրորդ Հանրապետութեան հռչակումը՝ որպէս Հայաստանի քաղաքական ճիշտ զարգացման ուղի ====
։։ Դեռ Չորրորդ Հանրապետութեան ՙՙծնունդից՚՚ գրեթէ երէք տարի առաջ Արամ Գ. Սարգսեանը, Հայաստանի Դեմոկրատական Կուսակցութեան նախագահը, 2015թ. մայիսի 1–ին յայտարարել է նոր քաղաքական համակարգի ձևաւորման և Նոր՝ Հայաստանի Չորրորդ Հանրապետութեան ստեղծման անհրաժեշտութեան մասին. 

{{քաղվածք|Հայաստանում տիրող համակարգն իրեն սպառել է եւ դրանից պետք է ազատվել. «Մենք պետք է այդ համակարգը կազմաքանդենք եւ նոր համակարգ ձեւավորենք: Դրա համար կա հետեւյալ ձեւը՝ մենք պետք է նոր չորրորդ Հայաստանի Հանրապետություն ձեւավորենք, այսինքն՝ մենք նոր կանոնակարգ պետք է որոշենք, որտեղ չպետք է լինի կոռուպցիա, այն թալանը, որ կա, չպետք է լինեն օլիգարխները, որովհետեւ մարդիկ, որոնք այսօր դարձել են միլիարդատեր կամ միլիոնատեր, նրանք չէին կարող միայն ու միայն իրենց ազնիվ աշխատանքով դրան հասնել: Նշանակում է, որ սոցիալական արդարության սկզբունքը պետք է աշխատի այս երկրում, այն ինչ-որ տրված է եղել ի վերուստ: Չորրորդ հանրապետություն հասկացության տակ մենք դնում ենք ոչ միայն սովորական սահմանադրական բարեփոխումներ, այլ՝ նոր համակարգի ձեւավորում»։|Արամ Գ. Սարգսեան, Հայաստանի Դեմոկրատական Կուսակցութեան նախագահ, 2015թ. մայիսի 1։}}&lt;ref&gt;Արամ Գ. Սարգսյան. «Մենք պետք է նոր Հայաստանի չորրորդ Հանրապետություն ձեւավորենք» (Տեսանյութ)։ ՙՙԱռաւօտ՚՚ օրաթերթ։ [https://www.aravot.am/2015/05/01/567442/]&lt;/ref&gt;:

։։ Հայաստանի Հանրապետութիւնը փրկելու և զարգացման ճիշտ ուղի հանելու մասին կանխատեսել և նոր ուղի առաջարկել են մի շարք գործիչներ։ Մասնաւորապէս Երևանի պետական մանկավարժական համալսարանի քաղաքագիտութեան ամբիոնի վարիչ Լևոն Շիրինեանը, դեռ 2017թ․ սեպտեմբերի 5–ին առաջարկել է․ «Մենք չորրորդ հանրապետություն պետք է հռչակենք, այլ ճանապարհ չունենք»:&lt;ref&gt;«Հայաստանը թույլ երկիր է, որ ամեն ինչով կախված է Մոսկվայից, էնտեղ հազում, փռշտում են, էստեղ սովից մեռնում են». Լևոն Շիրինյան։ 2017թ․ սեպտեմբերի 5։ [http://medialab.am/news/id/7477]&lt;/ref&gt; Ապա շարունակել է՝ «Կա՛մ պետք է ապրենք քաղաքագիտության և արվեստի օրինաչափություններով, կա՛մ էլ այսպես կշարունակվի: Լավ կլիներ մի [[Շառլ դը Գոլ|գեներալ դը Գոլ]] ճարեինք, գար հռչակեր չորրորդ հանրապետություն:&lt;ref&gt;Այստեղ յարգարժան Լևոն Շիրինեանը պարզորոշ ակնարկում է Ֆրանսիայի Չորրորդ Հանրապետութիւնը։ Սակայն հարցն այն է, որ գեներալ Շարլ դը Գոլը, փաստօրէն ստեղծեց ո՛չ թէ Ֆրանսիական Չորրորդ Հանրապետութիւնը, որը գոյութիւն է ունեցել 1946-1958 թթ․, այլ՝ վերջինիս փլուզման պայմաններում՝ փաստացի հիմնադրեց և գլխաւորեց նոր՝ Հինգերորդ Հանրապետութիւնը, որը 1958 թուականից գոյութիուն ունի առ այսօր։&lt;/ref&gt; Մենք պետք է այլընտրանքներ ներկայացնենք, որ իրենք տեսնեն, որ իրենք գաճաճ են կամ գաճաճ էլ չեն, ընդհանրապես չկան: Չորս-հինգ դինաստիա ենք ստեղծել Հայաստանից դուրս, բայց այսօր մի Իվան փռշտաց` կհիվանդանանք: Միշտ ասել եմ՝ պատասխանե՛ք` քանի՞ հոգով են թուրքերը եկել Անատոլիա, եկան բոլորին մորթեցին, տեղերը նստեցին, իսկ մենք գիշեր-ցերեկ խաղաղության կենացը խմեցինք ու մորթվեցինք»&lt;ref&gt;«Հայաստանը թույլ երկիր է, որ ամեն ինչով կախված է Մոսկվայից, էնտեղ հազում, փռշտում են, էստեղ սովից մեռնում են». Լևոն Շիրինյան։ 2017թ․ սեպտեմբերի 5։ [http://medialab.am/news/id/7477]&lt;/ref&gt;:--[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 19:27, 15 Հուլիսի 2018 (UTC)


2017 թ. սեպտեմբերի 21–ին ՙՙԱնկախ նորութիւն՚՚ լրատուամիջոցին տրուած հարցազրոյցում՝ վերնագրուած  ՙՙԿանգնած ենք Հայաստանի չորրորդ հանրապետության հռչակման ճանապարհին՚՚, քաղաքագետ Լևոն Շիրինեանը յայտարարեց հետևեալը․ 

{{քաղվածք|Հայաստանն այսօր կանգնած է մեր իրական ազգային պետականության՝ չորրորդ հանրապետության հռչակման ճանապարհին: Կասկած չունեմ, որ այն պիտի լինի գիտաարդյունաբերական, ունենա ազգային արդյունաբերական բուրժուազիա, համալսարանական և ֆունդամենտալ կրթության վերականգնում և դպրոցի իրական բարեփոխում՝ պահանջներից ելնելով:|Լևոն Շիրինեան, քաղաքագիտութեան դոկտոր, պրոֆեսոր։}}&lt;ref&gt;2017 թ. սեպտեմբերի 21–ին ՙՙԱնկախ նորութիւն՚՚։ [http://www.ankakh.com/article/79216/%E2%80%8Bankakh-hayastani-hanrapyetuthyune-26-taryekan-e]&lt;/ref&gt;

{{քաղվածք|Եւ 25 տարի յետոյ տեսնում ենք, թէ ինչպէս է լիւստրացիայի անհրաժեշտութիւնը վերադարձել: Տեսնում ենք բոլշևիզմի վերադարձի փորձեր, որը, յամոզուած եմ, տապալուելու է:|Լևոն Շիրինեան, քաղաքագիտութեան դոկտոր, պրոֆեսոր։}}&lt;ref&gt;2017 թ. սեպտեմբերի 21–ին ՙՙԱնկախ նորութիւն՚՚։ [http://www.ankakh.com/article/79216/%E2%80%8Bankakh-hayastani-hanrapyetuthyune-26-taryekan-e]&lt;/ref&gt;

{{քաղվածք|Ֆրանսիայի պատմութեան հետ համեմատենք, որը շատ տիպական է մեզ համար այս պարագայում: 1958 թ. վերացաւ Ֆրանսիայի չորրորդ հանրապետութիւնը։ Գեներալ դը Գոլն այսպիսի միտք արտայայտեց. մեռաւ չորրորդ հանրապետութիւնը, բայց յաւերժ կապրի Ֆրանսիան, և յռչակեց հինգերորդ հանրապետութիւնը, որն այսօր կայ։|Լևոն Շիրինեան, քաղաքագիտութեան դոկտոր, պրոֆեսոր։}}&lt;ref&gt;2017 թ. սեպտեմբերի 21–ին ՙՙԱնկախ նորութիւն՚՚։ [http://www.ankakh.com/article/79216/%E2%80%8Bankakh-hayastani-hanrapyetuthyune-26-taryekan-e]&lt;/ref&gt;

==== Հայաստանի Չորրորդ Հանրապետութիւնը որպէս նոր իրաւաքաղաքական համակարգով պետութիւն ====
Իհարկէ, [[Հայաստանի Չորրորդ Հանրապետություն|նոր Հանրապետութեան]] ստեղծումը նշանակում է նոր սահմանադրութիւն և նոր քաղաքական համակարգ: Այսինքն՝ Հայաստանի Երրորդ Հանրապետութեան՝ 1991-2018թթ. գոյութիւն ունեցած քաղաքական համակարգը պէտք է փոխարինուի Նոր Հայաստանի՝ Չորրորդ Հանրապետութեան քաղաքական համակարգով: Այդ մասին առաջարկ են արել որոշ քաղաքական գործիչներ դեռևս Չորրորդ հանրապետութեան ծնունդից տարիներ առաջ... Այդ թւում՝ ՙԺառանգութիւն՚ կուսակցութեան ղեկավարը՝ Րաֆֆի Յովհաննիսեանը, 2011թ. մայիսի 21-ին...&lt;ref&gt;Րաֆֆի Հովհաննիսյանը պահանջում է Հայաստանի չորրորդ հանրապետություն ստեղծել։ 21 մայիսի 2011 - 13:15 AMT։ ՊԱՆԱՐՄԵՆԻԱՆ․ՆԵԹ։ [http://www.panarmenian.net/arm/politics/news/70511/]&lt;/ref&gt;
Րաֆֆի Յովհաննիսեանը նոյն ժամանակ յայտարարել էր, որ Հայաստանը պէտք է փոխի իր կառավարման համակարգը, մասնաւորապէս՝ հրաժարուելով այդ ժամանակ գոյութիւն ունեցող կիսանախագահական կառավարումից՝ ա․ կա՛մ անցնել խորհրդարանական կառավարման, որի կողմնակիցն էր հանդիսանում հենց ինքը՝ Րաֆֆի Յովհաննիսեանը, բ․կա՛մ՝ անցնել լրիւ նախագահական կառավարման համակարգի&lt;ref&gt;Րաֆֆի Հովհաննիսյանը պահանջում է Հայաստանի չորրորդ հանրապետություն ստեղծել։ 21 մայիսի 2011 - 13:15 AMT։ ՊԱՆԱՐՄԵՆԻԱՆ․ՆԵԹ։ [http://www.panarmenian.net/arm/politics/news/70511/]&lt;/ref&gt;: Յովհաննիսեանը իր այս պահանջը պատճառաբանում էր հետևեալ կերպ՝ 

{{քաղվածք|«Այս կիսահամակարգը չի գործում, այն ժողովրդավարութիւն չի ապահովում երկրի համար և իշխանութիւն չի տալիս քաղաքացիներին»։|Րաֆֆի Յովհաննիսեան}}&lt;ref&gt;Րաֆֆի Հովհաննիսյանը պահանջում է Հայաստանի չորրորդ հանրապետություն ստեղծել։ 21 մայիսի 2011 - 13:15 AMT։ ՊԱՆԱՐՄԵՆԻԱՆ․ՆԵԹ։ [http://www.panarmenian.net/arm/politics/news/70511/]&lt;/ref&gt;

Իսկ չորրորդ հանրապետութեան անհրաժեշտութիւնը Րաֆֆի Յովհանիիսեանը հիմնաւորում էր նրանով, որ ա․ դա հնարաւորութիւն կտար արտահերթ ընտրութիւնների միջոցով նորովի իշխանութիւն ձևաւորել, բ․ իսկ նորովի իշխանութեան ձևաւորումն էլ հնարաւորութիւն կտար լուծելու Հայաստանի Հանրապետութեան առջև ծառացած խնդիրների համախումբը&lt;ref&gt;Րաֆֆի Հովհաննիսյանը պահանջում է Հայաստանի չորրորդ հանրապետություն ստեղծել։ 21 մայիսի 2011 - 13:15 AMT։ ՊԱՆԱՐՄԵՆԻԱՆ․ՆԵԹ։ [http://www.panarmenian.net/arm/politics/news/70511/]&lt;/ref&gt;: 

Ուշագրաւ է, որ Չորրոդ Հանրապետութեան ստեղծման հիմնական նպատակը Րաֆֆի Յովհաննիսեանը տեսնում էր հետևեալում․

{{քաղվածք|«Իշխանութիւնը պէտք է վերադարձնել ժողովրդին»|Րաֆֆի Յովհանիիսեան}}&lt;ref&gt;Րաֆֆի Հովհաննիսյանը պահանջում է Հայաստանի չորրորդ հանրապետություն ստեղծել։ 21 մայիսի 2011 - 13:15 AMT։ ՊԱՆԱՐՄԵՆԻԱՆ․ՆԵԹ։ [http://www.panarmenian.net/arm/politics/news/70511/]&lt;/ref&gt;

Առաւել ուշագրաւ է Րաֆֆի Յովհաննիսեանի այն միտքը, որ իշխանութեան վերադարձնելը ժողովրդին պէտք է կատարել ցանկացած միջոցով, օգտագործելով բոլոր հնարաւոր եղանակները&lt;ref&gt;Րաֆֆի Հովհաննիսյանը պահանջում է Հայաստանի չորրորդ հանրապետություն ստեղծել։ 21 մայիսի 2011 - 13:15 AMT։ ՊԱՆԱՐՄԵՆԻԱՆ․ՆԵԹ։ [http://www.panarmenian.net/arm/politics/news/70511/]&lt;/ref&gt;: Իսկ դրանից բխում է այն, որ Չորրորդ Հանրապետութիւնը պէտք էր ստեղծել ցանկացած միջոցով, օգտագործելով բոլոր հնարաւոր եղանակները։ Ինչպէս յետագայ պատմութիւնը ցոյց տուեց, քաղաքական տարբեր ուժեր դրան գնացին տարբեր եղանակներով՝ թէ՛ զինուած ապստամբութեան ճանապարհով, ինչպէս արեցին «Սասնա ծռերը» 2016 թուականին, թէ՛ խաղաղ «Թաւշեայ յեղափոխութեան» ճանապարհով, ինչպէս տեղի ունեցաւ 2018 թ․ ապրիլին։--[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 19:27, 15 Հուլիսի 2018 (UTC)

Նրա միտքը շարունակելով ՙՙՍասնայ ծռերը՚՚ յետագայում յայտարարում էին՝ ՙՙԱզատագրելով ՊՊԾ-ի տարածքը՝ ստեղծել ենք Չորրորդ Հանրապետութիւն։՚՚ &lt;ref&gt;ՙՙՀայեացք՚՚ լրատուական–վերլուծական կենտրոն։ 2017 թ. դեկտեմբերի 12։ [https://hayacq.com/24421--.html]&lt;/ref&gt;

==== Չորրորդ Հանրապետութեան ստեղծման արմատներ ====
ՙՙՉորրորդ հանրապետութեան՚՚ ստեղծման գաղափարը դեռևս 2009 թուականին փորձել էին մարմնաւորել քաղաքական որոշ ուժեր, անգամ ստեղծելով նոյն անունը կրող քաղաքական կուսակցութիւն։ Դեռ Րաֆֆի Յովհաննիսեանի 2011 թուականի մայիսի 21–ի վերոյիշեալ յայտարարութիւնից մօտ եոթ ամիս առաջ՝ 2010 թուականի Հոկտեմբերի 28–ին հրապարակուեց «Չորրորդ Հանրապետութիւն» կուսակցութեան նախաձեռնող խմբի յայտարարութիւնը՝ այդ անունով նոր կուսակցութեան ստեղծման մասին։ Ընդ որում՝ խմբի հիմքում կանգնած Ազգային Նոր Պահպանողական Շարժումը դեռևս դրանից մէկ տարի առաջ՝ 2009 թուականի աշնանը, հանդես գալով, որպես հասարակական կազմակերպութիւն' կատարել էր իր առջև դրուած խնդիրները, լինելով լոկ մի աստիճան քաղաքական աւելի լուրջ քայլեր կատարելու համար։ «Չորրորդ Հանրապետութիւն» կուսակցութեան ձևաւորմամբ զբաղուող քաղաքական թիմը' Էդուարդ Աբրահամեանի գլխաւորութեամբ փորձ էր անելու նոր քաղաքական շունչ բերել Հայաստանի Հանրապետութեան քաղաքական միջավայրում։ Նպատակներից մէկն էր՝ մասնակցել Հայաստանի Հանրապետութիւնը այն ժամանակ առկայ արտաքին ու ներքին քաղաքական ճգնաժամից դուրս բերելու գործընթացին:&lt;ref&gt;«Չորրորդ Հանրապետություն» կուսակցություն՝ Էդուարդ Ափրամյանի գլխավորությամբ։ Հոկտեմբեր 28, 2010։ [http://www.7or.am/am/news/view/11453]&lt;/ref&gt;
Դրանից էլ ևս հինգ տարի առաջ հայ քաղաքական մտքի որոշ ներկայացուցիչներ ՉՈՐՐՈՐԴ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹԻՒՆ ստեղծելու անհրաժեշտութիւնն են տեսել։ 2005 թուականին նման մտաւորականներ են եղել թէ՛ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ Երրորդ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹԻՒՆում և թէ՛ ԱՄԵՐԻԿԱՀԱՅ ՀԱՄԱՅՆՔում։

{{քաղվածք|․․․Մեզ պետք է նոր Աւետեաց երկիր` Չորրորդ հանրապետութիւն` իր նոր քաղաքացիով, որ ազատ է, ինչպես Չարենցը կասեր, «ուղեղային մորմոքից ու սրտի հիվանդութիւնից», իր նոր Սահմանադրութեամբ, իր նոր օրհներգով, իր նոր դրօշով ու զինանշանով, որ կապ կունենա ո՛չ թէ մեր խեղճութեան կամ կապկելու հետ, այլ այն արժեքների, որ մի անգամ շատ վաղուց ու նորերս փորձել էինք դաւանել, բայց չէր յաջողուել:|Միքայէլ Հայրապետեան։ Հայաստանի Պահպանողական Կուսակցութեան առաջնորդ։ ՙՙՉորրորդ իշխանութիւն՚՚ թերթ։}}&lt;ref&gt;ՉՈՐՐՈՐԴ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆ։ Միքայէլ Հայրապետեան։ Հայաստանի Պահպանողական Կուսակցութեան առաջնորդ։ «Չորրորդ իշխանութիւն», 2005թ., փետրուարի 4, «Նոր Հայաստան» (ԱՄՆ), 2005թ., փետրուարի 19։[http://www.conservative.am/ANALITICS/6]&lt;/ref&gt;

=== Հայաստանի Չորրորդ Հանրապետութեան ծնունդ ===
Թէպէտ շատ քաղաքական գործիչներ և քաղաքագէտներ, այդ թւում ես, որպէս մի համեստ ռազմական քաղաքագէտ&lt;ref&gt;ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՔՐԷԱԿԱՆ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹԻՒՆԸ. կամ Երրորդ Հանրապետութիւնը մեռել է, ժամանակն է անցնելու Չորրորդին… Monday, August 8, 2016, 4:01․ [http://www.louysworld.com/archives/28840]&lt;/ref&gt;, կանխատեսել ու անհրաժեշտ են համարել Հայաստանի Չորրորդ Հանրապետութեան ծնունդը, սակայն Նոր Հայաստանը սկսեց ուրուագծուել Թաւշեայ յեղափոխութեան, յատկապէս՝ նրա վերելքի օրերին։ Արդէն Չորրորդ Հանրապետութեան ծնունդից օրեր առաջ մի շարք քաղաքագէտներ և քաղաքական գործիչներ նկատում էին, որ սկսում է մարմին առնել Նոր Հայաստանը, որը գալիս է փոխարինելու հին, իրեն սպառած Երրորդ Հանրապետութեան իրաւաքաղաքական համակարգին։

Յատկանշական է քաղաքագիտութեան դոկտոր, պրոֆեսոր Լևոն Շիրինեանի՝ ՙՙԵրթդ բարի, Չորրորդ Հանրապետություն. «Quo Vadis» կամ ուր ես գնում, Հայաստա՛ն՞՚՚ վերնագրեալ հաղորդումը, որը եթեր է արձակուել 2018թ․ Ապրիլի 20–ին, ՙՙԼրատուական Ռադիոյով՚՚։ &lt;ref&gt;ՙՙԵրթդ բարի, Չորրորդ Հանրապետություն. «Quo Vadis» կամ ուր ես գնում, Հայաստա՛ն՞՚՚։ ԼՐԱՏՈՒԱԿԱՆ ՌԱԴԻՈ, FM106.5 – Published on Apr 20, 2018։[https://www.youtube.com/watch?v=sLmg_q-3VAU]&lt;/ref&gt; Ըստ այդ ռադիոհաղորդման՝ 

{{քաղվածք|Արտագաղթի Հայաստանը, կոռուպցիայի Հայաստանը, նվաստացման Հայաստանը, ազգային արժեհամակարգի, գիտության ոչնչացման Հայաստանը, դպրոցների ոչ բարվոք վիճակի Հայաստանն այլևս անցյալ է։|ԼՐԱՏՈՒԱԿԱՆ ՌԱԴԻՈ}}

Ըստ հայ քաղաքագէտներից ոմանց, ներառեալ ինձ, Հայաստանի Չորրորդ Հանրապետությունը ծնուել է 2018 թ․ ապրիլի 23–ին՝ համաժողովրդական ՙԹաւշեայ յեղափոխութեան՚ առաջին յաղթանակի արդիւնքում։&lt;ref&gt;Չորրորդ Հանրապետությունը ծնվեց. 23.04.2018։ ԼՐԱՏՎԱԿԱՆ ՌԱԴԻՈ – FM106.5 –  Published on Apr 23, 2018։ [https://www.youtube.com/watch?v=AVlY16wOMCU]&lt;/ref&gt;

==Ջնջման է ներկայացվել [[:Հայաստանի_Չորրորդ_Հանրապետություն]] էջը==
{| class= style=&quot;font-size:100%; border:1px solid #CC9999; background-color:#FEDEDE;&quot;
|[[File:Mauritius Road Signs - Warning Sign - Other dangers.svg|90px|left]]
|width=&quot;100%&quot;|{{Հարգելի մասնակից}}, Ձեր ստեղծած կամ խմբագրած [[:Հայաստանի_Չորրորդ_Հանրապետություն]] էջը ներկայացված է ջնջման։ Որպես պատճառ նշվում է հետևյալը՝ ''ՀԻ մեծածավալ խախտում, ոչ հանրագիտարանային և դիպվածային''։ Մանրամասներին կարող եք ծանոթանալ, ինչպես նաև կարող եք հայտնել ձեր կարծիքը կամ առարկությունները [[Վիքիպեդիա:Ջնջման ենթակա հոդվածներ#Հայաստանի_Չորրորդ_Հանրապետություն|ջնջման ներկայացված հոդվածների քննարկման էջում]], եթե բավարարում եք [[Վիքիպեդիա:Հարցումներ/Մասնակցության_կանոնակարգ_և_լրացուցիչ_այլ_պայմաններ#Ջնջման ներկայացված հոդվածների քննարկում/քվեարկության մասնակցության կանոնակարգ|քվեարկության մասնակցության կանոնակարգի]] պահանջներին։ Մյուս դեպքերում Ձեր ձայնը կունենա խորհրդատվական նշանակություն: Օգնության համար տես նաև «[[Օգնություն:Ինչու է ջնջվել իմ հոդվածը|Ինչու է ջնջվել իմ հոդվածը]]» էջը։--[[Մասնակից:Sigma'am|Սիգմա]] ([[Մասնակցի քննարկում:Sigma'am|քննարկում]]) 13:07, 15 Հուլիսի 2018 (UTC)
|}

=== Հայաստանի Չորրորդ Հանրապետութիւնը նպատակայարմար է պահպանել և զարգացնել, բարելաւել===
։։Յարգելի մասնակից [[Մասնակից:Sigma'am|Սիգմա]] ([[Մասնակցի քննարկում:Sigma'am|քննարկում]]։ Կարծում եմ, որ [[:Հայաստանի_Չորրորդ_Հանրապետություն]] էջը արժանի է պահպանելու և բարելաւելու, սակայն ոչ՝ ջնջելու։ Կարծում եմ, որ Ձեզ և մեր բազմաթիւ խմբագիրների համար էլ ընդունելի է այն միտքը, որ Հայերէն Վիքիպեդիան զարգացնելու և ընդլայնելու կարևորագոյն ուղիներից մէկը պէտք է լինի օրիգինալ յօդուածների ստեղծումը, այլ ոչ միայն յօդուածների թարգմանութիւնը այլ լեզուներով Վիքիպեդիաներից։ Եւ մենք բոլորս՝ Հայերէն Վիքիպեդիայի խմբագիրներս  մեծապէս հարստացրել և դեռ հարստացնելու ենք Հայերէն Վիքիպեդիան օրիգինալ յօդուածներով։ Չորրորդ Հանրապետության մասին յօդուած հայերէն Վիքիպեդիայում, ըստ իս, անհրաժեշտ է ունենալ։ 

Պատմական փաստերը խօսում են յօգուտ դրա։--[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 19:27, 15 Հուլիսի 2018 (UTC)

=== Հայաստանի Չորրորդ Հանրապետութեան՝ պատմութեան ասպարէզ իջնելու մասին փաստեր ===
==== Հայաստանի Չորրորդ Հանրապետութեան Առաջին նախագահի յայտարարութիւններ ====
Շատ կարևոր է փաստ է, որ 2018 թ. փետրվարի 9-ին Արմեն Սարգսյանը խորհրդարանի «Ելք» խմբակցությունում «նախքան նախագահի պաշտոնը ստանձնելը հայտարարել է, որ դառնալու է չորրորդ հանրապետության առաջին նախագահը: Չորրորդ հանրապետությունը կարող է դառնալ Հայկական համագործակցությունը՝ ձեւաչափ, որը կմիավորի Հայաստանն ու Արցախը: Այդ համագործակցությունը կարելի է ստեղծել ներկայիս իրողությունների հիման վրա: Խոսելով Երուսաղեմի կարգավիճակի ճանաչման մասին՝ ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփը հայտարարել էր, որ ելնում են ստեղծված իրողություններից: Այդ իրողությունների հիման վրա լեգիտիմ է լինելու Հայաստանի ու Արցախի միջեւ համագործակցության պայմանագրի ստորագրումը հետագայում միավորվելու հեռանկարով: Հեղափոխությունը շատ բան է փոխել Հայաստանում եւ տարածաշրջանում, այն չի կարող չազդել ղարաբաղյան հակամարտության եւ երկու հայկական պետությունների հարաբերությունների վրա:»&lt;ref&gt;Չորրորդ հանրապետություն. նոր պայմանագիր Հայաստանի եւ Արցախի միջեւ Նյութի աղբյուրը` http://yn.am/?index&amp;p=86506&amp;l=am։ Երևան նիւզ․ամ։ [http://yn.am/?index&amp;p=86506&amp;l=am]&lt;/ref&gt; Արմէն Սարգսեանի՝ Հայաստանի Չորրորդ հանրապետութեան առաջին նախագահ լինելու յայտարարութիան մասին հաղորդել են հայկական մի շարք լրատուամիջոցներ, այդ թւում՝ ՙԱրմէնպրեսը՚&lt;ref&gt;Ընտրվելու դեպքում կլինեմ չորրորդ հանրապետության առաջին նախագահը. Արմեն Սարգսյան։ 9 Փետրուար, 2018թ․։ [https://armenpress.am/arm/news/922129/yntrvelu-depqum-klinem-chorrord-hanrapetutyan-arajin.html]&lt;/ref&gt;, ՙՍիվիլնեթը՚&lt;ref&gt;Արմեն Սարգսյանը, եթե ընտրվի, կլինի «չորրորդ հանրապետության առաջին նախագահ»։ 9 փետրվար, 2018թ․, 18:11․ [https://www.civilnet.am/news/2018/02/09/%D4%B1%D6%80%D5%B4%D5%A5%D5%B6-%D5%8D%D5%A1%D6%80%D5%A3%D5%BD%D5%B5%D5%A1%D5%B6%D5%A8-%D5%A5%D5%A9%D5%A5-%D5%A8%D5%B6%D5%BF%D6%80%D5%BE%D5%AB-%D5%AF%D5%AC%D5%AB%D5%B6%D5%AB-%C2%AB%D5%B9%D5%B8%D6%80%D6%80%D5%B8%D6%80%D5%A4-%D5%B0%D5%A1%D5%B6%D6%80%D5%A1%D5%BA%D5%A5%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6-%D5%A1%D5%BC%D5%A1%D5%BB%D5%AB%D5%B6-%D5%B6%D5%A1%D5%AD%D5%A1%D5%A3%D5%A1%D5%B0%C2%BB/329486]&lt;/ref&gt;, ՙԹերթ․ամ՚&lt;ref&gt;Եթե դառնամ նախագահ՝ ես լինելու եմ ոչ թե երրորդ հանրապետության 4-րդ նախագահը, այլ չորրորդ հանրապետության առաջին նախագահը. Արմեն Սարգսյան (տեսանյութ)։ 14:47, 09.02.18թ․։ [http://www.tert.am/am/news/2018/02/09/armen-sargsyan/2610391]&lt;/ref&gt;, ՙԵրևան նիւզ․ամ՚, ՙԼրագիր․ամ՚ և այլք։--[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 19:27, 15 Հուլիսի 2018 (UTC)

==== Հայ Յեղափոխական Դաշնակցութեան լիակատար դրական դիրքորոշումը Չորրորդ Հանրապետութեան ստեղծման նկատմամբ ====
Բնութագրական է Հայ Յեղափոխական Դաշնակցութեան ղեկավարներից մէկի՝ ՀՅԴ բյուրոյի քաղաքական ներկայացուցիչ Արմէն Ռուստամեանի 2017 թ. մարտի 30-ի ելոյթը Երևանի Ազատութեան հրապարակում կայացած ՀՅԴ նախընտրական հանրահաւաքում, որտեղ նա խօսում է Հայաստանի Նոր՝ Չորրորդ Հանրապետութեան Հիմնադիր Խորհրդարան ընտրելու մասին։&lt;ref&gt;Անպարտելի ոգով ընտրենք չորրորդ հանրապետության հիմնադիր խորհրդարանը, ՀՅ Դաշնակցությանը. Արմեն Ռուստամյան։ Քաղաքական։ 30 Մարտի 2017, 20:30․ Երկիր մեդիա։ [http://www.yerkir.am/news/view/126737.html]&lt;/ref&gt;

{{քաղվածք|Դաշնակցությունը վստահ է, որ հենց այսպիսի ապազգային գաղափարախոսությունը և ապաշնորհ ու միահեծան կառավարումն են ջլատել մեր ուժերն ու բերել III հանրապետության ժամանակաշրջանում արձանագրված ձախողումներն ու կորուստները: Հասել է ժամանակը սրբագրելու և վերացնելու III հանրապետության ընթացքում կատարված սխալներն ու դրանց ծանր հետևանքները: Սրան Է կոչված ծառայելու Դաշնակցության հռչակած նոր սկիզբը: Նոր սկիզբ, որ հիմնավորապես փոխելու է որոշումների կայացման անդրկուլիսային ու արատավոր ընթացակարգերն ու ձևաչափերը և ապահովելու է երկրում միջազգային առաջադեմ փորձի վրա հիմնված արդար ղեկավարում: Նոր սկիզբ, որ ազդարարելու է նոր և արդար IV հանրապետության ժամանակաշրջանի արշալույսը Հայաստանում:|Արմէն Ռուստամեան, 30 Մարտի 2017։}}&lt;ref&gt;Անպարտելի ոգով ընտրենք չորրորդ հանրապետության հիմնադիր խորհրդարանը, ՀՅ Դաշնակցությանը. Արմեն Ռուստամյան։ Քաղաքական։ 30 Մարտի 2017, 20:30․ Երկիր մեդիա։ [http://www.yerkir.am/news/view/126737.html]&lt;/ref&gt;

Այսպիսով, ՀՅԴ կուսակցութիւնը իրեն դրսևորում է որպէս Չորրորդ հանրապետութեան ստեղծման ջատագով քաղաքական ուժ։

Այնուհետև յաջորդ տարի՝ 2018 թ. յունուարի 30-ին Չորրորդ Հանրապետութեան ստեղծման մասին, բնականաբար, դրականօրէն են արտայայտուել Հայ Յեղափոխական Դաշնակցութեան ղեկավարները։&lt;ref&gt;Հայաստանի Չորրորդ Հանրապետություն։ Հայկական ուսումնասիրութիւններ ՙՙԱնի՚՚ կենտրոնի պաշտօնական կայք։ January 30, 2018[http://www.aniarc.am/2018/01/30/armenia-fourth-republic-arfd/]&lt;/ref&gt; Այդ մասին հետևեալ բաւական յստակ դրական գնահատական է տուել ՀՅԴ Գերագոյն Մարմնի ղեկավարներից մէկը․

{{քաղվածք|Այսինքն՝ կա յստակ դաշտ՝ սահմանադրօրէն ամրագրուած, որ նոր նախագահը այդ նոր դաշտը պէտք է ամբողջութեամբ իւրացնի: Մեր գնահատումն այդ առումով համապատասխանում է, եւ հենց ինքն էլ [Արմէն Սարգսեանն էլ – Մ․Խ․] ասաց, որ խոսքը 4-րդ հանրապետութեան մասին է: Մենք էլ ժամանակին ասել ենք, որ այս փոփոխութիւններով կարելի է ասել Հայաստանը 4-րդ հանրապետութիւնն է ձեւաւորում:|Արմէն Ռուստամեան, ՀՅԴ Բիւրոյի քաղաքական ներկայացուցիչ, ԱԺ–ում ՀՅԴ խմբակցութեան ղեկավար։}}&lt;ref&gt;Հայաստանի Չորրորդ Հանրապետություն։ Հայկական ուսումնասիրութիւններ ՙՙԱնի՚՚ կենտրոնի պաշտօնական կայք։ January 30, 2018[http://www.aniarc.am/2018/01/30/armenia-fourth-republic-arfd/]&lt;/ref&gt;

Այսինքն՝ այդ առումով ՀՅԴ–ի և նախագահ ընտրուած Արմէն Սարգսեանի դիրքորոշումները համընկել են։

==== Հայաստանի Չորրորդ Հանրապետութեան հռչակումը՝ որպէս Հայաստանի քաղաքական ճիշտ զարգացման ուղի ====
։։ Դեռ Չորրորդ Հանրապետութեան ՙՙծնունդից՚՚ գրեթէ երէք տարի առաջ Արամ Գ. Սարգսեանը, Հայաստանի Դեմոկրատական Կուսակցութեան նախագահը, 2015թ. մայիսի 1–ին յայտարարել է նոր քաղաքական համակարգի ձևաւորման և Նոր՝ Հայաստանի Չորրորդ Հանրապետութեան ստեղծման անհրաժեշտութեան մասին. 

{{քաղվածք|Հայաստանում տիրող համակարգն իրեն սպառել է եւ դրանից պետք է ազատվել. «Մենք պետք է այդ համակարգը կազմաքանդենք եւ նոր համակարգ ձեւավորենք: Դրա համար կա հետեւյալ ձեւը՝ մենք պետք է նոր չորրորդ Հայաստանի Հանրապետություն ձեւավորենք, այսինքն՝ մենք նոր կանոնակարգ պետք է որոշենք, որտեղ չպետք է լինի կոռուպցիա, այն թալանը, որ կա, չպետք է լինեն օլիգարխները, որովհետեւ մարդիկ, որոնք այսօր դարձել են միլիարդատեր կամ միլիոնատեր, նրանք չէին կարող միայն ու միայն իրենց ազնիվ աշխատանքով դրան հասնել: Նշանակում է, որ սոցիալական արդարության սկզբունքը պետք է աշխատի այս երկրում, այն ինչ-որ տրված է եղել ի վերուստ: Չորրորդ հանրապետություն հասկացության տակ մենք դնում ենք ոչ միայն սովորական սահմանադրական բարեփոխումներ, այլ՝ նոր համակարգի ձեւավորում»։|Արամ Գ. Սարգսեան, Հայաստանի Դեմոկրատական Կուսակցութեան նախագահ, 2015թ. մայիսի 1։}}&lt;ref&gt;Արամ Գ. Սարգսյան. «Մենք պետք է նոր Հայաստանի չորրորդ Հանրապետություն ձեւավորենք» (Տեսանյութ)։ ՙՙԱռաւօտ՚՚ օրաթերթ։ [https://www.aravot.am/2015/05/01/567442/]&lt;/ref&gt;:

։։ Հայաստանի Հանրապետութիւնը փրկելու և զարգացման ճիշտ ուղի հանելու մասին կանխատեսել և նոր ուղի առաջարկել են մի շարք գործիչներ։ Մասնաւորապէս Երևանի պետական մանկավարժական համալսարանի քաղաքագիտութեան ամբիոնի վարիչ Լևոն Շիրինեանը, դեռ 2017թ․ սեպտեմբերի 5–ին առաջարկել է․ «Մենք չորրորդ հանրապետություն պետք է հռչակենք, այլ ճանապարհ չունենք»:&lt;ref&gt;«Հայաստանը թույլ երկիր է, որ ամեն ինչով կախված է Մոսկվայից, էնտեղ հազում, փռշտում են, էստեղ սովից մեռնում են». Լևոն Շիրինյան։ 2017թ․ սեպտեմբերի 5։ [http://medialab.am/news/id/7477]&lt;/ref&gt; Ապա շարունակել է՝ «Կա՛մ պետք է ապրենք քաղաքագիտության և արվեստի օրինաչափություններով, կա՛մ էլ այսպես կշարունակվի: Լավ կլիներ մի [[Շառլ դը Գոլ|գեներալ դը Գոլ]] ճարեինք, գար հռչակեր չորրորդ հանրապետություն:&lt;ref&gt;Այստեղ յարգարժան Լևոն Շիրինեանը պարզորոշ ակնարկում է Ֆրանսիայի Չորրորդ Հանրապետութիւնը։ Սակայն հարցն այն է, որ գեներալ Շարլ դը Գոլը, փաստօրէն ստեղծեց ո՛չ թէ Ֆրանսիական Չորրորդ Հանրապետութիւնը, որը գոյութիւն է ունեցել 1946-1958 թթ․, այլ՝ վերջինիս փլուզման պայմաններում՝ փաստացի հիմնադրեց և գլխաւորեց նոր՝ Հինգերորդ Հանրապետութիւնը, որը 1958 թուականից գոյութիուն ունի առ այսօր։&lt;/ref&gt; Մենք պետք է այլընտրանքներ ներկայացնենք, որ իրենք տեսնեն, որ իրենք գաճաճ են կամ գաճաճ էլ չեն, ընդհանրապես չկան: Չորս-հինգ դինաստիա ենք ստեղծել Հայաստանից դուրս, բայց այսօր մի Իվան փռշտաց` կհիվանդանանք: Միշտ ասել եմ՝ պատասխանե՛ք` քանի՞ հոգով են թուրքերը եկել Անատոլիա, եկան բոլորին մորթեցին, տեղերը նստեցին, իսկ մենք գիշեր-ցերեկ խաղաղության կենացը խմեցինք ու մորթվեցինք»&lt;ref&gt;«Հայաստանը թույլ երկիր է, որ ամեն ինչով կախված է Մոսկվայից, էնտեղ հազում, փռշտում են, էստեղ սովից մեռնում են». Լևոն Շիրինյան։ 2017թ․ սեպտեմբերի 5։ [http://medialab.am/news/id/7477]&lt;/ref&gt;:--[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 19:27, 15 Հուլիսի 2018 (UTC)


2017 թ. սեպտեմբերի 21–ին ՙՙԱնկախ նորութիւն՚՚ լրատուամիջոցին տրուած հարցազրոյցում՝ վերնագրուած  ՙՙԿանգնած ենք Հայաստանի չորրորդ հանրապետության հռչակման ճանապարհին՚՚, քաղաքագետ Լևոն Շիրինեանը յայտարարեց հետևեալը․ 

{{քաղվածք|Հայաստանն այսօր կանգնած է մեր իրական ազգային պետականության՝ չորրորդ հանրապետության հռչակման ճանապարհին: Կասկած չունեմ, որ այն պիտի լինի գիտաարդյունաբերական, ունենա ազգային արդյունաբերական բուրժուազիա, համալսարանական և ֆունդամենտալ կրթության վերականգնում և դպրոցի իրական բարեփոխում՝ պահանջներից ելնելով:|Լևոն Շիրինեան, քաղաքագիտութեան դոկտոր, պրոֆեսոր։}}&lt;ref&gt;2017 թ. սեպտեմբերի 21–ին ՙՙԱնկախ նորութիւն՚՚։ [http://www.ankakh.com/article/79216/%E2%80%8Bankakh-hayastani-hanrapyetuthyune-26-taryekan-e]&lt;/ref&gt;

{{քաղվածք|Եւ 25 տարի յետոյ տեսնում ենք, թէ ինչպէս է լիւստրացիայի անհրաժեշտութիւնը վերադարձել: Տեսնում ենք բոլշևիզմի վերադարձի փորձեր, որը, յամոզուած եմ, տապալուելու է:|Լևոն Շիրինեան, քաղաքագիտութեան դոկտոր, պրոֆեսոր։}}&lt;ref&gt;2017 թ. սեպտեմբերի 21–ին ՙՙԱնկախ նորութիւն՚՚։ [http://www.ankakh.com/article/79216/%E2%80%8Bankakh-hayastani-hanrapyetuthyune-26-taryekan-e]&lt;/ref&gt;

{{քաղվածք|Ֆրանսիայի պատմութեան հետ համեմատենք, որը շատ տիպական է մեզ համար այս պարագայում: 1958 թ. վերացաւ Ֆրանսիայի չորրորդ հանրապետութիւնը։ Գեներալ դը Գոլն այսպիսի միտք արտայայտեց. մեռաւ չորրորդ հանրապետութիւնը, բայց յաւերժ կապրի Ֆրանսիան, և յռչակեց հինգերորդ հանրապետութիւնը, որն այսօր կայ։|Լևոն Շիրինեան, քաղաքագիտութեան դոկտոր, պրոֆեսոր։}}&lt;ref&gt;2017 թ. սեպտեմբերի 21–ին ՙՙԱնկախ նորութիւն՚՚։ [http://www.ankakh.com/article/79216/%E2%80%8Bankakh-hayastani-hanrapyetuthyune-26-taryekan-e]&lt;/ref&gt;

==== Հայաստանի Չորրորդ Հանրապետութիւնը որպէս նոր իրաւաքաղաքական համակարգով պետութիւն ====
Իհարկէ, [[Հայաստանի Չորրորդ Հանրապետություն|նոր Հանրապետութեան]] ստեղծումը նշանակում է նոր սահմանադրութիւն և նոր քաղաքական համակարգ: Այսինքն՝ Հայաստանի Երրորդ Հանրապետութեան՝ 1991-2018թթ. գոյութիւն ունեցած քաղաքական համակարգը պէտք է փոխարինուի Նոր Հայաստանի՝ Չորրորդ Հանրապետութեան քաղաքական համակարգով: Այդ մասին առաջարկ են արել որոշ քաղաքական գործիչներ դեռևս Չորրորդ հանրապետութեան ծնունդից տարիներ առաջ... Այդ թւում՝ ՙԺառանգութիւն՚ կուսակցութեան ղեկավարը՝ Րաֆֆի Յովհաննիսեանը, 2011թ. մայիսի 21-ին...&lt;ref&gt;Րաֆֆի Հովհաննիսյանը պահանջում է Հայաստանի չորրորդ հանրապետություն ստեղծել։ 21 մայիսի 2011 - 13:15 AMT։ ՊԱՆԱՐՄԵՆԻԱՆ․ՆԵԹ։ [http://www.panarmenian.net/arm/politics/news/70511/]&lt;/ref&gt;
Րաֆֆի Յովհաննիսեանը նոյն ժամանակ յայտարարել էր, որ Հայաստանը պէտք է փոխի իր կառավարման համակարգը, մասնաւորապէս՝ հրաժարուելով այդ ժամանակ գոյութիւն ունեցող կիսանախագահական կառավարումից՝ ա․ կա՛մ անցնել խորհրդարանական կառավարման, որի կողմնակիցն էր հանդիսանում հենց ինքը՝ Րաֆֆի Յովհաննիսեանը, բ․կա՛մ՝ անցնել լրիւ նախագահական կառավարման համակարգի&lt;ref&gt;Րաֆֆի Հովհաննիսյանը պահանջում է Հայաստանի չորրորդ հանրապետություն ստեղծել։ 21 մայիսի 2011 - 13:15 AMT։ ՊԱՆԱՐՄԵՆԻԱՆ․ՆԵԹ։ [http://www.panarmenian.net/arm/politics/news/70511/]&lt;/ref&gt;: Յովհաննիսեանը իր այս պահանջը պատճառաբանում էր հետևեալ կերպ՝ 

{{քաղվածք|«Այս կիսահամակարգը չի գործում, այն ժողովրդավարութիւն չի ապահովում երկրի համար և իշխանութիւն չի տալիս քաղաքացիներին»։|Րաֆֆի Յովհաննիսեան}}&lt;ref&gt;Րաֆֆի Հովհաննիսյանը պահանջում է Հայաստանի չորրորդ հանրապետություն ստեղծել։ 21 մայիսի 2011 - 13:15 AMT։ ՊԱՆԱՐՄԵՆԻԱՆ․ՆԵԹ։ [http://www.panarmenian.net/arm/politics/news/70511/]&lt;/ref&gt;

Իսկ չորրորդ հանրապետութեան անհրաժեշտութիւնը Րաֆֆի Յովհանիիսեանը հիմնաւորում էր նրանով, որ ա․ դա հնարաւորութիւն կտար արտահերթ ընտրութիւնների միջոցով նորովի իշխանութիւն ձևաւորել, բ․ իսկ նորովի իշխանութեան ձևաւորումն էլ հնարաւորութիւն կտար լուծելու Հայաստանի Հանրապետութեան առջև ծառացած խնդիրների համախումբը&lt;ref&gt;Րաֆֆի Հովհաննիսյանը պահանջում է Հայաստանի չորրորդ հանրապետություն ստեղծել։ 21 մայիսի 2011 - 13:15 AMT։ ՊԱՆԱՐՄԵՆԻԱՆ․ՆԵԹ։ [http://www.panarmenian.net/arm/politics/news/70511/]&lt;/ref&gt;: 

Ուշագրաւ է, որ Չորրոդ Հանրապետութեան ստեղծման հիմնական նպատակը Րաֆֆի Յովհաննիսեանը տեսնում էր հետևեալում․

{{քաղվածք|«Իշխանութիւնը պէտք է վերադարձնել ժողովրդին»|Րաֆֆի Յովհանիիսեան}}&lt;ref&gt;Րաֆֆի Հովհաննիսյանը պահանջում է Հայաստանի չորրորդ հանրապետություն ստեղծել։ 21 մայիսի 2011 - 13:15 AMT։ ՊԱՆԱՐՄԵՆԻԱՆ․ՆԵԹ։ [http://www.panarmenian.net/arm/politics/news/70511/]&lt;/ref&gt;

Առաւել ուշագրաւ է Րաֆֆի Յովհաննիսեանի այն միտքը, որ իշխանութեան վերադարձնելը ժողովրդին պէտք է կատարել ցանկացած միջոցով, օգտագործելով բոլոր հնարաւոր եղանակները&lt;ref&gt;Րաֆֆի Հովհաննիսյանը պահանջում է Հայաստանի չորրորդ հանրապետություն ստեղծել։ 21 մայիսի 2011 - 13:15 AMT։ ՊԱՆԱՐՄԵՆԻԱՆ․ՆԵԹ։ [http://www.panarmenian.net/arm/politics/news/70511/]&lt;/ref&gt;: Իսկ դրանից բխում է այն, որ Չորրորդ Հանրապետութիւնը պէտք էր ստեղծել ցանկացած միջոցով, օգտագործելով բոլոր հնարաւոր եղանակները։ Ինչպէս յետագայ պատմութիւնը ցոյց տուեց, քաղաքական տարբեր ուժեր դրան գնացին տարբեր եղանակներով՝ թէ՛ զինուած ապստամբութեան ճանապարհով, ինչպէս արեցին «Սասնա ծռերը» 2016 թուականին, թէ՛ խաղաղ «Թաւշեայ յեղափոխութեան» ճանապարհով, ինչպէս տեղի ունեցաւ 2018 թ․ ապրիլին։--[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 19:27, 15 Հուլիսի 2018 (UTC)

Նրա միտքը շարունակելով ՙՙՍասնայ ծռերը՚՚ յետագայում յայտարարում էին՝ ՙՙԱզատագրելով ՊՊԾ-ի տարածքը՝ ստեղծել ենք Չորրորդ Հանրապետութիւն։՚՚ &lt;ref&gt;ՙՙՀայեացք՚՚ լրատուական–վերլուծական կենտրոն։ 2017 թ. դեկտեմբերի 12։ [https://hayacq.com/24421--.html]&lt;/ref&gt;

==== Չորրորդ Հանրապետութեան ստեղծման արմատներ ====
ՙՙՉորրորդ հանրապետութեան՚՚ ստեղծման գաղափարը դեռևս 2009 թուականին փորձել էին մարմնաւորել քաղաքական որոշ ուժեր, անգամ ստեղծելով նոյն անունը կրող քաղաքական կուսակցութիւն։ Դեռ Րաֆֆի Յովհաննիսեանի 2011 թուականի մայիսի 21–ի վերոյիշեալ յայտարարութիւնից մօտ եոթ ամիս առաջ՝ 2010 թուականի Հոկտեմբերի 28–ին հրապարակուեց «Չորրորդ Հանրապետութիւն» կուսակցութեան նախաձեռնող խմբի յայտարարութիւնը՝ այդ անունով նոր կուսակցութեան ստեղծման մասին։ Ընդ որում՝ խմբի հիմքում կանգնած Ազգային Նոր Պահպանողական Շարժումը դեռևս դրանից մէկ տարի առաջ՝ 2009 թուականի աշնանը, հանդես գալով, որպես հասարակական կազմակերպութիւն' կատարել էր իր առջև դրուած խնդիրները, լինելով լոկ մի աստիճան քաղաքական աւելի լուրջ քայլեր կատարելու համար։ «Չորրորդ Հանրապետութիւն» կուսակցութեան ձևաւորմամբ զբաղուող քաղաքական թիմը' Էդուարդ Ափրամեանի գլխաւորութեամբ փորձ էր անելու նոր քաղաքական շունչ բերել Հայաստանի Հանրապետութեան քաղաքական միջավայրում։ Նպատակներից մէկն էր՝ մասնակցել Հայաստանի Հանրապետութիւնը այն ժամանակ առկայ արտաքին ու ներքին քաղաքական ճգնաժամից դուրս բերելու գործընթացին:&lt;ref&gt;«Չորրորդ Հանրապետություն» կուսակցություն՝ Էդուարդ Ափրամյանի գլխավորությամբ։ Հոկտեմբեր 28, 2010։ [http://www.7or.am/am/news/view/11453]&lt;/ref&gt;
Դրանից էլ ևս հինգ տարի առաջ հայ քաղաքական մտքի որոշ ներկայացուցիչներ ՉՈՐՐՈՐԴ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹԻՒՆ ստեղծելու անհրաժեշտութիւնն են տեսել։ 2005 թուականին նման մտաւորականներ են եղել թէ՛ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ Երրորդ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹԻՒՆում և թէ՛ ԱՄԵՐԻԿԱՀԱՅ ՀԱՄԱՅՆՔում։

{{քաղվածք|․․․Մեզ պետք է նոր Աւետեաց երկիր` Չորրորդ հանրապետութիւն` իր նոր քաղաքացիով, որ ազատ է, ինչպես Չարենցը կասեր, «ուղեղային մորմոքից ու սրտի հիվանդութիւնից», իր նոր Սահմանադրութեամբ, իր նոր օրհներգով, իր նոր դրօշով ու զինանշանով, որ կապ կունենա ո՛չ թէ մեր խեղճութեան կամ կապկելու հետ, այլ այն արժեքների, որ մի անգամ շատ վաղուց ու նորերս փորձել էինք դաւանել, բայց չէր յաջողուել:|Միքայէլ Հայրապետեան։ Հայաստանի Պահպանողական Կուսակցութեան առաջնորդ։ ՙՙՉորրորդ իշխանութիւն՚՚ թերթ։}}&lt;ref&gt;ՉՈՐՐՈՐԴ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆ։ Միքայէլ Հայրապետեան։ Հայաստանի Պահպանողական Կուսակցութեան առաջնորդ։ «Չորրորդ իշխանութիւն», 2005թ., փետրուարի 4, «Նոր Հայաստան» (ԱՄՆ), 2005թ., փետրուարի 19։[http://www.conservative.am/ANALITICS/6]&lt;/ref&gt;

=== Հայաստանի Չորրորդ Հանրապետութեան ծնունդ ===
Թէպէտ շատ քաղաքական գործիչներ և քաղաքագէտներ, այդ թւում ես, որպէս մի համեստ ռազմական քաղաքագէտ&lt;ref&gt;ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՔՐԷԱԿԱՆ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹԻՒՆԸ. կամ Երրորդ Հանրապետութիւնը մեռել է, ժամանակն է անցնելու Չորրորդին… Monday, August 8, 2016, 4:01․ [http://www.louysworld.com/archives/28840]&lt;/ref&gt;, կանխատեսել ու անհրաժեշտ են համարել Հայաստանի Չորրորդ Հանրապետութեան ծնունդը, սակայն Նոր Հայաստանը սկսեց ուրուագծուել Թաւշեայ յեղափոխութեան, յատկապէս՝ նրա վերելքի օրերին։ Արդէն Չորրորդ Հանրապետութեան ծնունդից օրեր առաջ մի շարք քաղաքագէտներ և քաղաքական գործիչներ նկատում էին, որ սկսում է մարմին առնել Նոր Հայաստանը, որը գալիս է փոխարինելու հին, իրեն սպառած Երրորդ Հանրապետութեան իրաւաքաղաքական համակարգին։

Յատկանշական է քաղաքագիտութեան դոկտոր, պրոֆեսոր Լևոն Շիրինեանի՝ ՙՙԵրթդ բարի, Չորրորդ Հանրապետություն. «Quo Vadis» կամ ուր ես գնում, Հայաստա՛ն՞՚՚ վերնագրեալ հաղորդումը, որը եթեր է արձակուել 2018թ․ Ապրիլի 20–ին, ՙՙԼրատուական Ռադիոյով՚՚։ &lt;ref&gt;ՙՙԵրթդ բարի, Չորրորդ Հանրապետություն. «Quo Vadis» կամ ուր ես գնում, Հայաստա՛ն՞՚՚։ ԼՐԱՏՈՒԱԿԱՆ ՌԱԴԻՈ, FM106.5 – Published on Apr 20, 2018։[https://www.youtube.com/watch?v=sLmg_q-3VAU]&lt;/ref&gt; Ըստ այդ ռադիոհաղորդման՝ 

{{քաղվածք|Արտագաղթի Հայաստանը, կոռուպցիայի Հայաստանը, նվաստացման Հայաստանը, ազգային արժեհամակարգի, գիտության ոչնչացման Հայաստանը, դպրոցների ոչ բարվոք վիճակի Հայաստանն այլևս անցյալ է։|ԼՐԱՏՈՒԱԿԱՆ ՌԱԴԻՈ}}

Ըստ հայ քաղաքագէտներից ոմանց, ներառեալ ինձ, Հայաստանի Չորրորդ Հանրապետությունը ծնուել է 2018 թ․ ապրիլի 23–ին՝ համաժողովրդական ՙԹաւշեայ յեղափոխութեան՚ առաջին յաղթանակի արդիւնքում։&lt;ref&gt;Չորրորդ Հանրապետությունը ծնվեց. 23.04.2018։ ԼՐԱՏՎԱԿԱՆ ՌԱԴԻՈ – FM106.5 –  Published on Apr 23, 2018։ [https://www.youtube.com/watch?v=AVlY16wOMCU]&lt;/ref&gt;

== Տես նաև ==
*[[ru։Четвёртая французская республика։]]
*[[fr։Quatrième République (France)։]]
*[[en։French Fourth Republic։]]
*[[ru։Четвёртая республика Южной Кореи։]]
*[[en։Fourth Republic of Korea։]]

== Արտաքին հղումներ ==
*Երթդ բարի, Չորրորդ Հանրապետություն. «Quo Vadis» կամ ուր ես գնում, Հայաստա՛ն[https://www.youtube.com/watch?v=sLmg_q-3VAU] ԼՐԱՏՈՒԱԿԱՆ ՌԱԴԻՈ, FM106.5 – Published on Apr 20, 2018․ ՙԱրտագաղթի Հայաստանը, կոռուպցիայի Հայաստանը, նվաստացման Հայաստանը, ազգային արժեհամակարգի, գիտության ոչնչացման Հայաստանը, դպրոցների ոչ բարվոք վիճակի Հայաստանն այլևս անցյալ է՚,–ԼՐԱՏՈՒԱԿԱՆ ՌԱԴԻՈ:
*Չորրորդ Հանրապետությունը ծնվեց. 23.04.2018։ ԼՐԱՏՎԱԿԱՆ ՌԱԴԻՈ – FM106.5 –  Published on Apr 23, 2018։ [https://www.youtube.com/watch?v=AVlY16wOMCU]

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

== Թարգմանության խնդրանք ==
Ողջույն, հարգելի Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան։ Ժամանակ ունենալու դեպքում խնդրում եմ օգնել հետևյալ եզրերի թարգմանության հարցում՝
* Executive Officer/first officer - старший помощник/первый офицер
* Warrant Officer - уорент-офицер
* Science Officer - офицера по науке
Ես համապատասխանաբար թարգմանել եմ առաջին սպա, երաշխիքային սպա և գիտական պատասխանատու (բառացի), բայց հավանաբար հայերենում ավելի հարմար տարբերակ գոյություն ունի։ --[[Մասնակից:ԱշոտՏՆՂ|ԱշոտՏՆՂ]] ([[Մասնակցի քննարկում:ԱշոտՏՆՂ|քննարկում]]) 23:01, 8 Օգոստոսի 2020 (UTC)
:Ողջոյն, յարգելի [[Մասնակից:ԱշոտՏՆՂ|ԱշոտՏՆՂ]]։ Փորձեմ օգտակար լինել Ձեզ իմ համեստ գիտելիքներով։ Նախ, ասեմ, որ Warrant Officer բառեզրը անգլերէնից հայերէն թարգմանւում է որպէս &quot;ենթասպայ&quot;, այսինքն՝ &quot;պրապորշչիկ&quot;, ռուսերէն՝ прапорщик, որը նշանակում ՝ ՙդրօշակիր՞, այսինքն՝ ՙպրապոր՚–ը, դրօշը տանող սպայ կամ ենթասպայ։ Հայերէն ճիշտ թարգմանութիւնը՝ «վառատար», այսինքն՝ «վառ»–ը, դրօշը տանող սպայ կամ ենթասպա։ Վառատար ռազմական կոչումն օգտագործուել է Հայաստանի Առաջին Հանրապետութեան բանակում։ Դա միանշանակ ռազմական բառեզր է։ Մնացած բառեզրերի դէպքում անհրաժեշտ է տեսնել համատեքստը, քանզի Executive Officer բառեզրը սովորաբար թարգմաւում է &quot;աւագ պաշտօնեայ&quot;։ Իսկ Science Officer–ի ռուսերէն թարգմանութեան մէջ տեսնում ենք &quot;գիտութեան գծով սպայ&quot; բառեզրը սեռական հոլովով։ Հաւանաբար վրիպակ է սպրդել։ Եթէ դնէք անգլերէն բնագրի շարադրանքը՝ տեքստը, ես կփորձեմ աւելին ասել։ Առայժմ՝ այսքանը։--[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 22:30, 9 Օգոստոսի 2020 (UTC)
::Շատ շնորհակալ եմ արագ արձագանքման համար, հարգելի Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան։ Խոսքը [[:en:Alien (film)]] ֆիլմի անձնակազմի մասին է (կարող եք տեսնել Cast կամ Plot բաժիններում): Այստեղ եզրերը տիեզերանավի անձնակազի անդամներին է վերաբերում։ Կրկին շնորհակալություն օգնության համար։ --[[Մասնակից:ԱշոտՏՆՂ|ԱշոտՏՆՂ]] ([[Մասնակցի քննարկում:ԱշոտՏՆՂ|քննարկում]]) 14:12, 10 Օգոստոսի 2020 (UTC)
:::Շատ բարի, հայրենակից։ Ես կխմբագրեմ տեքստի այդ հատուածը և կդնեմ անհրաժեշտ կոչումները։ Բայց յօդուածի վերնագիրը, ըստ իս, պէտք է լինի ո՛չ թէ ՙՕտարը՚, այլ՝ ՙԱյլմոլորակայինը՚։ Եւ այսպէս․ The commercial space tug Nostromo is on a return trip back to Earth with a seven-member crew in stasis: Captain Dallas, Executive Officer Kane, Warrant Officer Ripley, Navigator Lambert, Science Officer Ash, and two engineers, Parker and Brett. Պէտք է լինի՝ ««Նոստրոմո» առևտրային տիեզերանավը վերադառնում է Երկիր։ Տիեզերանավի անձնակազմի յոթ անդամները՝ նավապետ Դալասը, նավապետի տեղակալ Քեյնը, ենթասպա Ռիպլին, ղեկապետ Լամբերթը, գիտական գծով սպա Աշը և երկու ճարտարագետները՝ Փարքերն ու Բրեթը, գտնվում են անաբիոզի&lt;ref&gt;Անաբիոզ (յուն․՝ anabiosis), oրգանիզմի վիճակ, երբ կենսական պրոցեսները (նիւթափոխանակութիւն, շնչառութիւն և այլն) ժամանակաւորապէս դանդաղում են կամ աննկատ լինելու պատճառով դադարում։ Անաբիոզ առաջանում է անողնաշարաւորների (միջատներ, կլոր որդեր և այլն), ինչպէս նաև բոյսերի և մանրէների մօտ, կեանքի պայմանների խիստ վատթարացման (բարձր և ցածր ջերմաստիճաններ, խոնաւութեան բացակայութիւն և այլն) հետևանքով։ Բարենպաստ պայմաններ ստեղծուելիս բնականոն կենսագործունէութիւնը վերականգնւում է։&lt;/ref&gt; մեջ»։ Ուրախ եմ, եթէ կարողացայ օգտակար լինել թէ՛ Ձեզ, և թէ՛, յուսով եմ, մեր հայերէն Վիքիպեդիային։--[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 03:12, 16 Օգոստոսի 2020 (UTC)
::::Հարգելի Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան, անչափ շնորհակալ եմ օգնությամբ համար։ Ճիշտն ասած՝ ես էլ եմ ավելի հակված Այլմոլորակայինը տարբերակին, բայց ռուսերենի ազդեցության պատճառով հայերեն կայքերը, ցավոք, «Օտարը» տարբերակն են օգտագործում, իսկ Հայերեն Վիքիպեդիայում տարածված տարբերակն ենք ընտրում։ --[[Մասնակից:ԱշոտՏՆՂ|ԱշոտՏՆՂ]] ([[Մասնակցի քննարկում:ԱշոտՏՆՂ|քննարկում]]) 15:48, 16 Օգոստոսի 2020 (UTC)
:::::Յարգելի [[Մասնակից:ԱշոտՏՆՂ|ԱշոտՏՆՂ]]։ Մեծ բան մը չեմ արել, բայց ուրախ եմ, որ այդքան երախտագէտ անձնաւորութիւն էք։ Աստուած Ձեզ պահապան։ Ինչ վերաբերում է վերնագրին, Դո՛ւք գիտէք․ վարուէք ի՛նչպէս կամենում էք։ Սակայն ես շատ եմ վրդովւում, որ մեր հայկական կայքերը օտար ազդեցութիւնների տակ են ընկնում։ Բնականաբար, այդ օտար ազդեցութիւնն էլ գրեթե հարիւր տոկոսով ռուսական ազդեցութիւնն է։ Չգիտես՝ «լա՞ս, թէ՞ խնդաս»։ Չէ՞ որ մենք հին և հրաշալի լեզու և մշակոյթ ունենք։ Հին, դասական հայերէնի, այսինքն՝ գրաբարի մէջ այնքան հզօր ուժ և հարստութիւն կայ, որ մենք կարող ենք օգտագործել և յառաջադիմել։ Սակայն համընդհանուր ազգային անինքնաճանաչութիւնը այստեղ էլ իւր չարաղէտ դերն է խաղում։ Բայց սա արդէն այլ հիմնախնդիր է, թէպէտ՝ նախորդին սերտօրէն առնչուող։ Ինչևէ։ Բարին ընդ Ձեզ։--[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 17:57, 16 Օգոստոսի 2020 (UTC)
&lt;references/&gt;

== We sent you an e-mail ==

Hello {{PAGENAME}},

Really sorry for the inconvenience. This is a gentle note to request that you check your email. We sent you a message titled &quot;The Community Insights survey is coming!&quot;. If you have questions, email surveys@wikimedia.org. 

You can [[:m:Special:Diff/20479077|see my explanation here]].

[[Մասնակից:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Մասնակցի քննարկում:MediaWiki message delivery|քննարկում]]) 18:52, 25 Սեպտեմբերի 2020 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Samuel (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Samuel_(WMF)/Community_Insights_survey/other-languages&amp;oldid=20479295 --&gt;

== Զգուշացում ==

Հարգելի՛ մասնակից, [[44-օրյա պատերազմ]] հոդվածում Ձեր բոլոր խմբագրումները ստիպված եմ եղել հետ շրջել մի քանի պատճառով.
# Չգիտեմ՝ նկատել եք, թե չէ, բայց [[Հայաստանի խորհրդայնացում]] հոդվածում նույնպես հետ եմ շրջել Ձեր խմբագրումները հոդվածի ներսում որպես ներքին հղում [https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=%D4%BD%D5%B8%D6%80%D5%B0%D6%80%D5%A4%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D5%B0%D5%A1%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%A8_%D5%80%D5%A1%D5%B5%D5%A1%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%B4&amp;diff=8457931&amp;oldid=8457738&amp;diffmode=source նշել էիք] Ձեր մասնակցային էջը։ Նման բան որտե՞ղ եք տեսել։
# Նույնն եք արել և 44-օրյա պատերազմ հոդվածում։ Բացի այդ, ենթադրում եմ՝ և՛ ես, և՛ Դուք շատ լավ գիտեք, որ Վիքիպեդիան քարոզչական հարթակ չէ, մենք այստեղ, որպես խմբագիրներ, չպետք է ինչ-որ գաղափար առաջ տանենք։ Ի՞նչ են նշանակում ներքոնշյալ ձևակերպումներով մեջբերումները, չե՞ք կարծում, որ այդ մեջբերումներում Վիքիպեդիայի հիմնաքարային կանոնակարգերից մեկի՝ Չեզոք տեսակետի խախտում կա.

{{Քաղվածք|Լինելով հակաժողովրդավարական երկրներ, որոնք համապատասխանում են ֆաշիստական պետության բոլոր չափանիշներին, նրանք փաստացիորեն կազմել են ֆաշիստական պետությունների առանցք, ներգրավելով Ադրբեջանին։|}}

{{Քաղվածք|2020 թվականի սեպտեմբերի 27 - նոյեմբերի 9–ին տեղի ունեցած 44-օրյա պատերազմը իրականում [[Ֆաշիզմ|ֆաշիստական]] ​​[[Ռուսաստան|Ռուսաստանի]], ֆաշիստական ​​[[Թուրքիա|Թուրքիայի]] և ֆաշիստական [[Ադրբեջան|​​Ադրբեջանի]] կողմից ծրագրված, իրականացված և ըստ 44-օրյա պատերազմի որոշ մասերի, առաջադրանքների և նպատակների դեռ շարունակվող, իրականացվող համատեղ հատուկ գործողություն էր, ինչի մասին 2021 թվականի մարտի 17–ին փաստորեն ասաց ՌԴ պաշտպանության նախարար [[Սերգեյ Շոյգու|Սերգեյ Շոյգուն]]։|}}

{{Քաղվածք|Թուրքիան՝ այդ [[ Ռուս-ուկրաինական պատերազմ (2022)|Ռուս–ուկրաինական պատերազմի]] ընթացքում ցույց տվեց իր երկերեսանի, իսկ իրականում՝ ֆաշիստական բնույթը։|}}

{{Քաղվածք|Ահա այս ամենը Հայ քաղաքական ուժերի մի մասին բերեց այն համոզմանը, որը տարիներ շարունակ ձեւավորում է հայ քաղաքագետ, պատմաբան, ռազմաքաղաքական վերլուծաբան Գնդապետ Մնացական Ռ․ Տէր Խաատրեանց Բագրատունին, այն է՝ «ԺՈՂՈՎՈՒՐԴԸ ՊԵՏՔ Է ԸՆՏՐԻ՝ ՄՆԱԼՈՒ Է ՌՈՒՍԻ ՍԱՊՈԳԻ ՏԱԿ, ԹԵ՞ ՄԻԱՆԱԼՈՒ Է ԱՌԱՋԱԴԵՄ ՔԱՂԱՔԱԿՐԹՈՒԹՅԱՆԸ»։ Մասնավորապես նման ձեւակերպմամբ հանդես է գալիս Հայաստանի Ազգային Ժողովրդավարական Բեւեռը։|}}

Այս մեկը որպես ծանոթագրություն եք դրել.
{{Քաղվածք|ՌՈՒՍ-ԹՈՒՐՔԱԿԱՆ ՀԱՄԱՏԵՂ ՌԱԶՄԱԿԱՆ ԱԳՐԵՍԻԱՆ. 100 տարի առաջ և յետոյ… 100 տարի առաջ ռուսաստանը և թուրքիան յօշոտեցին Հայաստանը և Երևանը դարձրեցին սահմանային բնակավայր։ Երևանից մինչև Թուրքիայի սահման հեռավորությունը կազմում է ընդամենը 25-30 կիլոմետր։ 1988-1991 թթ. Ամերիկան ջարդեց Ռուսաստան🇷🇺-ԽՍՀՄ-ին, իսկ ապստամբած Հայերին պետականութիւն տուեց։ Կգբ-ն 30 տարի իր 4 ֆորպոստապետերի ձեռամբ քայքայեց հայ ժողովրդին, հայ պետականութիւնը և, յատկապէս՝ հայ բանակը։ Այժմ ռուսն ու թուրքը ևս մէկ անգամ վերացնելու են հայկական պետականութիւնը։ Ամերիկան ​ և Եվրոպան համաձայն չեն Ռուսաստանի և Թուրքիայի հետ։  Իսկ Հայաստա՞նը  և Հայ ժողովո՞ւրդը։ Մնացական Ռ. Տէր Խաչատրեանց Բագրատունի, պատմաբան, Հայոց Բանակի Գնդապետ, Ռազմաքաղաքական վերլուծաբան, ՄԵԾ ՀԱՅՔ հեռուստահաղորդաշարի հիմնադիր եւ վարող։ Լոս Անջելես, Կալիֆորնիա, ԱՄՆ, Նոյեմբերի 11, 2020։|}}

Եթե շարունակելու եք Հայերեն Վիքիպեդիայում նույն կերպ խմբագրումներ կատարել, ստիպված կլինեմ Ադմինների տեղեկատախտակում տոպիկ (թեմատիկ) արգելափակման հայց ներկայացնել։ Շնորհակալություն։ --[[Մասնակից:GeoO|&lt;font color = &quot;red&quot;&gt;&lt;big&gt;'''ջ'''&lt;/big&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color = &quot;black&quot;&gt;'''եօ'''&lt;/font&gt;]] [[Մասնակցի քննարկում:GeoO|🌱]] 19:23, 9 Օգոստոսի 2022 (UTC)</text>
      <sha1>rtpzbbjcwgy1dvvo2g4o5yd8ll0ji7b</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486249</id>
      <parentid>8486233</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T19:54:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>23artashes</username>
        <id>2675</id>
      </contributor>
      <comment>/* Զգուշացում */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="345508" xml:space="preserve">== Ողջույն ==
{| style=&quot;width:100%; background:transparent; font-size:100%&quot;
 | style=&quot;background:#e0f0ff; border:1px solid silver; -moz-border-radius-topleft:12px; -webkit-border-top-left-radius:12px; border-top-left-radius:12px; width:20%; height:30px&quot; | &amp;nbsp;&amp;nbsp; [[Պատկեր:Help-browser.svg|18px|link=Վիքիպեդիա:Ինչ Վիքիպեդիան չէ]] [[Վիքիպեդիա:Ինչ Վիքիպեդիան չէ|Ի՞նչ Վիքիպեդիան չէ]]
 | style=&quot;background:#6495ed; color:white; padding:0.5em 0.5em 0.5em 1em; font-size:130%; border:1px solid silver; -moz-border-radius-topright:12px; -webkit-border-top-right-radius:12px; border-top-right-radius:12px; width:80%&quot; | Բարի գալուստ Վիքիպեդիա, [[Մասնակից:{{ROOTPAGENAME}}|&lt;span style=&quot;color:white&quot;&gt;{{ROOTPAGENAME}}&lt;/span&gt;]] {{-)}}&lt;/span&gt;
 |-
 | style=&quot;background:#e0e6ff; border:1px solid silver; height:30px; padding-left:1em&quot; | [[Պատկեր:Crystal Clear app ktip.png|18px|link=Վիքիպեդիա:Խորհրդարան]] [[Վիքիպեդիա:Խորհրդարան|Խորհրդարան]]
 | rowspan=&quot;8&quot; style=&quot;background:#fffff0; border:1px solid silver; -moz-border-radius-bottomright:12px; -webkit-border-bottom-right-radius:12px; border-bottom-right-radius:12px; padding:0.5em 1em&quot; | Վիքիպեդիայի մասնակիցների անունից ողջունում եմ Ձեզ Վիքիպեդիայի հայերեն բաժնում։ Հուսով ենք մեծ բավականություն կստանաք՝ մասնակցելով այս նախագծին։

Ուշադրությո՛ւն դարձրեք աշխատանքի հիմնական սկզբունքներին, գործե՛ք վստահ ու մի՛շտ ունեցեք լավ ձգտումներ։

[[Պատկեր:Signature button vector.png|thumb|ստորագրելու համար պետք է սեղմել այստեղ]] Վիքիպեդիայում հոդվածները չեն ստորագրվում (խմբագրողների ցուցակը ավտոմատաբար ձևավորվում է հոդվածի «Պատմություն» պատուհանում), բայց եթե Դուք ցանկանաք մասնակցել [[Վիքիպեդիա:Խորհրդարան|խորհրդարանում]] կամ առանձին հոդվածի քննարկմանը, ապա խնդրում ենք չմոռանալ [[Վիքիպեդիա:Ստորագրություն|ստորագրել]]՝ Ձեր մեկնաբանությունների վերջում ավելացնելով 4 ալիքանշաններից (&lt;nowiki&gt;~~~~&lt;/nowiki&gt;) կազմված նշանագիրը կամ սեղմելով կապույտ մատիտի նշանով սեղմակին (խմբագրման պատուհանիկի վերևում)։ 

Ձեր [[Մասնակից:{{BASEPAGENAME}}|մասնակցային էջում]] Դուք կարող եք գրել որոշ տեղեկություն Ձեր մասին. ասենք այս կամ այն լեզուների տիրապետելու կամ էլ հետաքրքրությունների մասին։ 

Եթե հարցեր ունեք դիմեք [[Վիքիպեդիա:Օգնություն|օգնության համակարգին]] կամ գրեք [[Վիքիպեդիա:Հարցեր|Հարցեր]] բաժնում կամ էլ խմբագրեք [[Special:MyTalk|Ձեր քննարկման էջը]]. գրեք «Օգնեք ինձ» և շարադրեք տեքստը, և Ձեզ անպայման կօգնեն։

Հաճելի խմբագրումներ ենք մաղթում։ Եվս մեկ անգամ բարի գալուստ [[Հայերեն Վիքիպեդիա]]։ Հարգանքներով՝ [[User:GeoO|&lt;font color = &quot;orange&quot;&gt;&lt;big&gt;J&lt;/big&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color = &quot;black&quot;&gt;eo W.&lt;/font&gt;]] 09:27, 18 Հոկտեմբերի 2015 (UTC) {{#if:|{{{1}}}}}
&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #eee; padding-top:0.17em; padding-bottom:0.5em&quot;&gt;&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;font-size:90%; font-style:italic&quot;&gt;{{Դրոշ|Մեծ Բրիտանիա}} {{Դրոշ|ԱՄՆ}} Hello and welcome to the Armenian Wikipedia! We appreciate your contributions. If your Armenian skills are not good enough, that’s no problem. We have an [[Վիքիպեդիա:Դեսպանատուն|embassy]] where you can inquire for further information in your native language. We hope you enjoy your time here!&lt;/div&gt;
 |-
 | style=&quot;background:#e5e0ff; border:1px solid silver; height:30px; padding-left:1em&quot; | [[Պատկեր:Հօ (Բառգիրք հայկազեան լեզուի).png|18px|link=b:Ինչպես գրել հայերեն]] [[b:Ինչպես գրել հայերեն|Ինչպե՞ս գրել հայերեն]]
 |-
 | style=&quot;background:#f9e0ff; border:1px solid silver; height:30px; padding-left:1em&quot; | [[Պատկեր:View-refresh.svg|18px|link=Օգնություն:Դասընթաց]] [[Օգնություն:Դասընթաց|Խմբագրման ուղեցույց]]
 |-
 | style=&quot;background:#ffe0f1; border:1px solid silver; height:30px; padding-left:1em&quot; | [[Պատկեր:Accessories-text-editor.svg|18px|link=Վիքիպեդիա:Խուսափեք տարածված սխալներից]] [[Վիքիպեդիա:Խուսափեք տարածված սխալներից|Խուսափե՛ք տարածված սխալներից]]
 |-
 | style=&quot;background:#ffe0e6; border:1px solid silver; height:30px; padding-left:1em&quot; | [[Պատկեր:Wikipedia svg logo.svg|18px|link=Վիքիպեդիա:Էությունը]] [[Վիքիպեդիա:Էությունը|Վիքիպեդիայի էությունը]]
 |-
 | style=&quot;background:#ffe5e0; border:1px solid silver; height:30px; padding-left:1em&quot; | [[Պատկեր:Green copyright.svg|18px|link=Վիքիպեդիա:Հեղինակային իրավունքներ]] [[Վիքիպեդիա:Հեղինակային իրավունքներ|Հեղինակային իրավունքներ]]
 |-
 | style=&quot;background:#ffefe0; border:1px solid silver; height:30px; padding-left:1em&quot; | [[Պատկեր:Nuvola apps bookcase.svg|18px|link=Վիքիպեդիա:Գլոսսարիում]] [[Վիքիպեդիա:Գլոսսարիում|Գլոսսարիում]]
 |-
 | style=&quot;background:#ffefe0; border:1px solid silver; -moz-border-radius-bottomleft:12px; -webkit-border-bottom-left-radius:12px; border-bottom-left-radius:12px; height:30px; padding-left:1em&quot; | [[Պատկեր:BluePillar.svg|18px|link=Վիքիպեդիա:Հինգ սյուներ]] [[Վիքիպեդիա:Հինգ սյուներ|Հինգ սյուներ]]
|}

== Ավազարկղ ==

{{հարգելի մասնակից}}, ծավալուն հոդվածների դեպքում սովորաբար օգտվում ենք ավազարկղից, կատարում նյութի ամբողջական թարգմանություն, իսկ այնուհետև տեղափոխում հիմնական տիրույթ: Ձեր ավազարկղ կարող եք մուտք գործել [[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան/Ավազարկղ|այս հղումով]]: Հաճելի վիքիխմբագրումներ:--[[Մասնակից:Արամ Սողոմոնյան|&lt;font color=&quot;#D90012&quot; face=&quot;GHEA Grapalat&quot;&gt;'''''Ա'''''&lt;/font&gt;&lt;font color=&quot;#0033A0&quot; face=&quot;GHEA Grapalat&quot;&gt;'''''րա'''''&lt;/font&gt;&lt;font color=&quot;#FF8000&quot; face=&quot;GHEA Grapalat&quot;&gt;'''''մ'''''&lt;/font&gt;]] &lt;sup&gt;([[Մասնակցի քննարկում:Արամ Սողոմոնյան|&lt;font face=&quot;GHEA Grapalat&quot;&gt;''քննարկում''&lt;/font&gt;]])&lt;/sup&gt; 17:32, 18 Հոկտեմբերի 2015 (UTC)

==Նկատողություն==

== Դրոշների կաղապարներ ==

{{հարգելի մասնակից}}, երկրների համար կարող եք օգտագործել &lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;{{դրոշավորում|}}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt; կաղապարը։ Նա դրոշի կողքը ավտոմատ ավելացնոմ է երկրների անունները։ Հարգանքներով --[[User:Beko|&lt;font face=&quot;Comic Sans MS&quot; color=&quot;black&quot;&gt;'''Beko'''&lt;/font&gt;]][[User talk:Beko|&lt;sup&gt;&lt;span style=&quot;color:blue;cursor:help&quot;&gt;Քննարկում&lt;/span&gt;&lt;/sup&gt;]] 20:22, 7 Դեկտեմբերի 2015 (UTC)

Հարգելի՛ Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան, երկրների համար կարող եք օգտագործել {{դրոշավորում|}} կաղապարը։ Նա դրոշի կողքը ավտոմատ ավելացնոմ է երկրների անունները։ Հարգանքներով --BekoՔննարկում 20:22, 7 Դեկտեմբերի 2015 (UTC)
Շնորհակալութիւն, յարգելի Բեկօ: Կօգտուեմ Ձեր բարի խորհրդից:--[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 15:14, 8 Դեկտեմբերի 2015 (UTC)

== Հղումներ-1 ==

{{հարգելի մասնակից}}, հոդվածներում ընդունված է հղումները դնել վերջակետերից առաջ: Հաճելի վիքիխմբագրումներ:--[[Մասնակից:Արամ Սողոմոնյան|&lt;font face=&quot;GHEA Grapalat&quot;&gt;Արամ&lt;/font&gt;]] &lt;sup&gt;[[Մասնակցի քննարկում:Արամ Սողոմոնյան|&lt;font face=&quot;GHEA Grapalat&quot;&gt;քննարկում&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 17:23, 16 Դեկտեմբերի 2015 (UTC)

Աշոտ Ա Բագրատունու մասին այս հոդվածը Վիքիպեդիայում որոշ վերանայումների կարիք ունի: 1. Մասնավորապես քարտէզը, իմ դիտողութիւններից յետոյ, ճիշտ է, բերուել է առաւել ընդունելի տեսքի, և այնտեղից հանուել են որոշ անգրագիտութիւններ. օրինակ՝ ՛՛Կայսիտե ամիրայութիւն՛՛, ՛՛Տայքի դքսութիւն՛՛, ՛՛Տարօնի դքսութիւն՛՛... 2.Սակայն Աշոտ Ա Բագրատունու մասին յօդուածում այդ քարտէզը դնելն անընդունելի է, քանզի նրա օրօք ո՛չ Կարսի թագաւորութիւն կար, ո՛չ Սիւնիքի, ո՛չ էլ Լոռու... 4.Առաջարկում եմ դնել այս ճիշտ քարտէզը, բայց չէ՞ք կարողանում.../?/ 5.Իսկ առաւել ճիշտ կլինի, եթէ որպէս քարտէզ վերցուի ՀՀ ԳԱԱ Պատմութեան Ինստիտուտի հրատարակած ՛՛Հայոց Պատմութիւն՛՛ բազմահատորեակի 2-րդ հատորի գիրք 2-ի (Երևան. 2014) քարտէզը (568-569-ի միջև ներդիրում, քարտէզի հեղինակ՝ ՀՀ ԳԱԱ թղթ. անդամ Բ.Յարութիւնեան) կամ էլ՝ ՀՀ Կառավարութեան հրատարակած (Երևան, 2008) ՛՛ՀՀ Ազգային ատլասի՛՛ ՛՛Հայ Բագրատունիների տերութիւնը 885-908թթ.՛՛ քարտէզը (էջ 40-41):

== ՛՛Թուրքիայի ռազմաօդային ուժերը՛՛ հոդվածում ենթասպաների տարբերանշանները սխալ են դրված... ==

Յարգելի Բեկօ:
Շնորհակալ եմ օգնութեան համար:
Սակայն ՛՛Թուրքիայի ռազմաօդային ուժերը՛՛ յօդուածում ենթասպաների տարբերանշանները Ձեր կողմից սխալ են դրուած... Դրանց փոխարեն տեղադրել էք աւագ սպայական կազմի ուսադիրները: ՆԱՏՕ-ի տարբերանշանների համակարգով սպայական կոչումները, ուստի նաև ուսադիրները նշանակւում են OF (Officer) աբրեվիատուրայով, իսկ ոչ սպայականները՝ OR (Other Ranks): Եթէ կարող էք, փոխարինէք նշուած նկարները...
Յարգանօք՝ գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան

== Վերանվանված կաղապար ==

{{հարգելի մասնակից}}, Ձեր կողմից ստեղծված Թուրքիայի գլխավոր շտաբի պետերի ցուցակը կաղապար վերանվանվել է {{կ|Թուրքիայի Գլխավոր շտաբի պետերի ցանկ}}, քանի որ Վիքիպեդիայում ընդունված է ցանկ եզրույթը ցուցակի փոխարեն և առանց որոշիչ -ը հոդի: Կրկին ստեղծելու անհրաժեշտություն չկար: Հիմա կվերահղեմ: Հաճելի վիքիօր եմ մաղթում:--[[Մասնակից:Արամ Սողոմոնյան|&lt;font face=&quot;GHEA Grapalat&quot;; color=&quot;black&quot;&gt;'''Ա'''րամ&lt;/font&gt;]] &lt;sup&gt;[[Մասնակցի քննարկում:Արամ Սողոմոնյան|&lt;font face=&quot;GHEA Grapalat&quot;&gt;'''ք'''ննարկում&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 13:03, 28 Դեկտեմբերի 2015 (UTC)

Եթե հիշողությունս ինձ չի դավաճանում, մարդկանց համար կազմվում են ցուցակներ, իսկ անշունչ առարկաների համար՝ ցանկեր: Գուցե թուրքերին մարդ չե՞ք համարում: Այդ առումով կարելի է համաձայնվել...--[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 13:09, 28 Դեկտեմբերի 2015 (UTC)

== Շնորհավոր Նոր Տարի և Սուրբ Ծնունդ==
{| style=&quot;border: 2px solid #929292; background-color:&quot; 
|rowspan=&quot;2&quot; valign=&quot;middle&quot; | [[Պատկեր:Newyeargreeting 2016.gif|130px]]
|rowspan=&quot;2&quot; |
|style=&quot;font-size: x-large; padding: 0; vertical-align: middle; height: 1.1em;&quot; valign=&quot;middle&quot;| &lt;center&gt;''Շնորհավոր Ամանոր և Սուրբ Ծնունդ''&lt;/center&gt;
|-
|style=&quot;vertical-align: middle; border-top: 1px solid gray;&quot; |Հարգելի&amp;nbsp;{{BASEPAGENAME}}, շնորհավոր Նոր Տարի և Սուրբ Ծնունդ։ Շնորհակալություն 2015 թվականին Հայերեն Վիքիպեդիայում ակտիվ մասնակցություն ունենալու և բազմաթիվ խմբագրումների համար։ Թող 2016 թվականը բեղմնավոր տարի լինի, միացյալ ուժերով բազմաթիվ որակյալ հոդվածներ գրենք և թող մեր ընթերցողը մեզնից անպակաս լինի։
|}&lt;/div&gt;
Շնորհակալութիւն յարգելիս: Փոխադարձաբար ընդունէք իմ ամանորեայ շնորհաւորանքներն ու բարեմաղթանքները:--[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 01:05, 30 Դեկտեմբերի 2015 (UTC)

==Կիլիկիա==
Ողջույն, {{հարգելի մասնակից}}: Կիլիկան հայկական է, և նրա դիմաց այլ լեզուներով անվանումներ նշել պետք չէ: Այլալեզու նշվում են միայն բնօրինակները: Ես հետ եմ [https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=%D4%BF%D5%AB%D5%AC%D5%AB%D5%AF%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%B0%D5%A1%D5%B5%D5%AF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%A9%D5%A1%D5%A3%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6&amp;type=revision&amp;diff=3850660&amp;oldid=3850656 շրջել] ձեր խմբագրումները:--[[Մասնակից:Arman musikyan|Արման Մուսիկյան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Arman musikyan|քննարկում]]) 19:02, 30 Դեկտեմբերի 2015 (UTC)

Կիլիկան...? Կուզենայի իմանալ էդ իրաւասութիւններն ով է տուել... Հետաքրքիր է, դրա համար որոշակի տարիքային և կրթական ցենզ սահմանուա՞ծ է...--[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 19:10, 30 Դեկտեմբերի 2015 (UTC)
:Ինչի համար կրթական ցենզ ու տարիք պետք է սահմանված լինի, հարգելի մասնակից ? --[[Մասնակից:Arman musikyan|Արման Մուսիկյան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Arman musikyan|քննարկում]]) 19:32, 30 Դեկտեմբերի 2015 (UTC)
::Թե ինչ է հայարեն վիքիպեդիան և ինչ է թույլատրվում անել այնտեղ, կարող եք ծանոթանալ [[Վիքիպեդիա:Վարվելակարգ]] նյութում:--[[Մասնակից:Arman musikyan|Արման Մուսիկյան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Arman musikyan|քննարկում]]) 19:35, 30 Դեկտեմբերի 2015 (UTC)

հայարեն վիքիպեդիա... Ճիշտ գրել է պէտք և հետո խորհուրդներ տալ ու վերահսկել խմբագիրներին, ում օգնելու փոխարեն խանգարելը ուղղված է հայերեն Վիքիպեդիայի դեմ...--[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 21:26, 30 Դեկտեմբերի 2015 (UTC)
:{{հարգելի մասնակից}}, գրածումս ուղղակի վրիպակ է եղել և հետո Վիքիպեդիայում առաջնայինը ողջամտությունն է: Եթե խորհուրդը ողջամիտ է, կապ չունի թե այն ով է ասում Վիքիում, դպրոցական, ուսանող, թե տարիքով ծերունի: Այնպես որ, ձեր կողմից ասված թե ես ինչ եմ ինձ վերագրում, որ ձեզ դիտողություն եմ տալիս, դա ընդհանրապես տեղ չունի և հաջորդ անգամ, նմանատիպ արտահայտությունների դեպքում կարող եք անգամ արգելափակվել: Իսկ եթե ուզում եք իմանալ, թե ես ինչ կարգի հայերենի եմ տիրապետում, բացեք և ընթերցեք [[Հունաստան]], [[Ջեքի Չան]], [[Քեյթ Բեքինսեյլ]], [[Լիվ Թայլեր]] և մի շարք այլ հոդվածներ իմ ստեղծած համեստ շուրջ 12 000 հոդվածներից որն ուզում եք: Իսկ դուք երբ Կիլիկիայի հոդվածում դրել էիք այլ լեզուներով անվանումները, դուրս էր գալիս, որ Կիլիկիայի հայկական լինելը կասկածելի է անգամ հայերի համար, որը ահավոր սխալ է:--[[Մասնակից:Arman musikyan|Արման Մուսիկյան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Arman musikyan|քննարկում]]) 03:17, 31 Դեկտեմբերի 2015 (UTC)
::Ողջույն բոլորին։ Հոդվածում ես ավելացրել եմ անվան հունարեն և ֆրանսերեն տարբերակները, քանզի այդ պետականության երկու պաշտոնական լեզուները (այդ թվում հայերենը) եղել են ֆրանսերենն ու հունարենը։ Դրանից բնավ չի բխում, որ այդ պետականությունը ֆրանսիական կամ հունական է եղել, ինչպես Բելգիայի անվանումները նշելը չի ենթադրում, որ այդ պետությունը հոլանդական կամ ֆրանսիական է։ --[[User:GeoO|&lt;font color = &quot;orange&quot;&gt;&lt;big&gt;Ջ&lt;/big&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color = &quot;black&quot;&gt;եօ&lt;/font&gt;]] 17:56, 31 Դեկտեմբերի 2015 (UTC)

== Զգուշացում ==

Հարգելի Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան, անկախ ծագած տարաձայնություններից, պետք է պահպանել կառուցողական մթնոլորտը և ցանկացած գործողություն կատարել էթիկայի շրջանակներում։ Այս [https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D5%BD%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D6%81%D5%AB_%D6%84%D5%B6%D5%B6%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D6%82%D5%B4:Arman_musikyan&amp;diff=3854833&amp;oldid=3847035 խմբագրումը] խախտում է Վիքիպեդիայում ընդունված [[ՎՊ:ԷԹ|վարվելակարգը]]։ Եթե մասնակիցներից մեկի հետ տարաձայնություններ են առաջանում, պետք է մեկ այլ ադմինի խնդրել հարցը կարգավորելու համար։ Մնացած ճանապարհները, ներառյալ վերոնշյալը, միայն սրում են իրավիճակը։ --[[User:GeoO|&lt;font color = &quot;orange&quot;&gt;&lt;big&gt;Ջ&lt;/big&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color = &quot;black&quot;&gt;եօ&lt;/font&gt;]] 17:53, 31 Դեկտեմբերի 2015 (UTC)

Շնորհակալութիւն, յարգելի Ջէո... Մաղթում եմ Բարի Ամանոր...--[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 18:51, 31 Դեկտեմբերի 2015 (UTC)
:Շնորհակալություն, նմանապես։ --[[User:GeoO|&lt;font color = &quot;orange&quot;&gt;&lt;big&gt;Ջ&lt;/big&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color = &quot;black&quot;&gt;եօ&lt;/font&gt;]] 18:54, 31 Դեկտեմբերի 2015 (UTC)

== Որոշիչ հոդ ==

Հարգելի Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան, հոդվածների վերնագրերում և բաժիններում որոշիչ հոդ չի օգտագործվում։ Օսմանա-սաուդյան պատերազմը հոդվածի «ը»-ն հանել եմ։ Խնդրում եմ անպայման հաշվի առնել սա։ --[[User:GeoO|&lt;font color = &quot;orange&quot;&gt;&lt;big&gt;Ջ&lt;/big&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color = &quot;black&quot;&gt;եօ&lt;/font&gt;]] 05:09, 9 Հունվարի 2016 (UTC)

Բարի: Ճիշտ եք արել, որ հանել եք հոդը: Ձեր խնդրանքն ընդունված է:--[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 05:32, 9 Հունվարի 2016 (UTC)

== Տարվա հոդված ==

{{հարգելի մասնակից}}, Տարվա հոդվածի թեկնածուների առաջադրումն ավարտված է և այժմ ընթանում է քվեարկություն: Խնդրում ենք թեկնածուների շարքում զերծ մնալ առաջադրումներից: Ձեր առաջադրած հոդվածը հեռացվել է թեկնածուների շարքից: Հաճելի վիքիխմբագրումներ եմ մաղթում:--[[Մասնակից:Արամ Սողոմոնյան|&lt;font face=&quot;GHEA Grapalat&quot;; color=&quot;black&quot;&gt;'''Ա'''րամ&lt;/font&gt;]] &lt;sup&gt;[[Մասնակցի քննարկում:Արամ Սողոմոնյան|&lt;font face=&quot;GHEA Grapalat&quot;&gt;'''ք'''ննարկում&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 20:36, 10 Հունվարի 2016 (UTC)
:[[Շնորհակալություն տեղեկատվության համար:--[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 21:12, 10 Հունվարի 2016 (UTC)]]

== Օրվա հոդվածի չընտրված թեկնածու. «[[Եգիպտոսի ալբանական գահատոհմ]]» == 
[[Պատկեր:Crystal Clear action bookmark-crossed.svg|40px|left]]{{Հարգելի մասնակից}}, առկա թերությունների պատճառով Ձեր առաջադրած «[[Եգիպտոսի ալբանական գահատոհմ]]» հոդվածը չի ընտրվել [[Գլխավոր էջ]]ում ներկայացվելու համար։ Ավելի մանրամասն կարող եք տեղեկանալ՝ այցելելով [[Վիքիպեդիա:Օրվա հոդված/Թեկնածուներ#Չընտրված թեկնածուներ|օրվա հոդվածի թեկնածուներ]] էջի համապատասխան բաժինը: --[[Մասնակից:Արամ Սողոմոնյան|&lt;font face=&quot;GHEA Grapalat&quot;; color=&quot;black&quot;&gt;'''&lt;big&gt;Ա&lt;/big&gt;'''րամ&lt;/font&gt;]] 22:34, 21 Հունվարի 2016 (UTC)

=== Հարցեր ===
* Յարգելի Արամ Սողոմոնեան
** 1. Դիտարկուե՞լ է ստորև բերուած 115 հազ. բայթից աւելի ծավալով, 100 ծանոթագրություններով, 16.01.2015թ. դրութեամբ պատրաստ յօդուածը, թէ՞ նկատի է առնուել հին, թերութիւններ ունեցողը...--[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 08:02, 22 Հունվարի 2016 (UTC)
:Այն թերությունները, որոնք ես մեջբերել էին Օրվա հոդվածի թեկնածուների բաժնում:--[[Մասնակից:Արամ Սողոմոնյան|&lt;font face=&quot;GHEA Grapalat&quot;; color=&quot;black&quot;&gt;'''&lt;big&gt;Ա&lt;/big&gt;'''րամ&lt;/font&gt;]] 09:18, 22 Հունվարի 2016 (UTC)
** 2. Չարժէ՞ այդ յօդուածը կատարելագործել` ըստ համապատասխան չափորոշիչների...--[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 08:02, 22 Հունվարի 2016 (UTC)
:Իհարկե արժե և պետք է կատարեգործել: --[[Մասնակից:Արամ Սողոմոնյան|&lt;font face=&quot;GHEA Grapalat&quot;; color=&quot;black&quot;&gt;'''&lt;big&gt;Ա&lt;/big&gt;'''րամ&lt;/font&gt;]] 09:18, 22 Հունվարի 2016 (UTC)
** 3. Խմբագիրներից ոմանք ուշադիր պէտք է լինեն, որ չխախտեն գրականութեան յղումների կարգը. եթէ ես դարձյալ գրում եմ «Հայոց պատմություն, ՀՀ ԳԱԱ Պատմության ինստիտուտ, հատոր III, գիրք 2-րդ, Երևան, 2015, էջ 334» այլ ոչ թէ «Անդ, էջ 334», պատճառն այն է, որ անմիջապէս նախորդած յղումը  «Հայոց պատմություն, ՀՀ ԳԱԱ Պատմության ինստիտուտ, հատոր III, գիրք 2-րդ, Երևան, 2015» աղբիւրից չի եղել, այլ, ասենք Արշակ Ալպօյաճեանի գրքից: Կարծում եմ, ինձ լաւ հասկացաք: Չիմացա, թէ ով է փոխել, բայց ես կվերականգնեմ յօդուածում տուածս յղումներն` այդ նկատառումը հաշուի առնելով: Կանխաւ շնորհակալ եմ փոխըմբռնման համար--[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 08:02, 22 Հունվարի 2016 (UTC) 
:Եթե Դուք հոդված եք ստեղծում, չի նշանակում, որ դա համարվում է Ձեր սեփականությունը: Ցանկացած ոք կարող է մտնել և ուղղումներ կատարել: Բացի այդ, ըստ երևույթին կրկնվող հղումներն են խմբագրել: Հիմա կոնկրետ ոչինչ ասել չեմ կարող, որովհետև նյութին չեմ տիրապետում:--[[Մասնակից:Արամ Սողոմոնյան|&lt;font face=&quot;GHEA Grapalat&quot;; color=&quot;black&quot;&gt;'''&lt;big&gt;Ա&lt;/big&gt;'''րամ&lt;/font&gt;]] 09:18, 22 Հունվարի 2016 (UTC)
::1. Խնդրում եմ ուշադիր լինել իմ հարցերին: Նախ՝ չեմ կարծում, թե ճիշտ էր ինձ հիշեցնելը, որ հոդված ստեղծելով, դա չի համարվում իմ սեփականությունը: Այո, ցանկացած ոք կարող է մտնել և ուղղումներ կատարել: Բայց դրա դեմ որևէ բան իմ կողմից չի ասվել: Ես միշտ շնորհակալություն եմ հայտնում օգտակար աշխատանք կատարողներին: Շատ ուրախ եմ, որ միմյանց օգնելով կատարելագործում ենք հայերեն Վիքիպեդիան:--[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 21:28, 22 Հունվարի 2016 (UTC) 
:::2. Գրում եք, թե ՛՛Բացի այդ, ըստ երևույթին կրկնվող հղումներն են խմբագրել:՛՛ Հղումների ժամանակ ՛՛Անդ՛՛ է գրվում, եթե վերևի աղբյուրն է կրկնվում, իսկ այդ դեպքում այլ աղբյուր է եղել, որից հետո գրել ՛՛Անդ՛՛ ճիշտ չէ. թյուրիմացություն է առաջանում: Սա, իհարկե, մեծ խնդիր չէ, սակայն, կուզենայի, որ ասածս ճիշտ ընկալվեր:--[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 21:28, 22 Հունվարի 2016 (UTC)
::::3. Գրում եք. ՛՛Հիմա կոնկրետ ոչինչ ասել չեմ կարող, որովհետև նյութին չեմ տիրապետում:՛՛ Այդ դեպքում վերևում բոլոր ասվածները պետք չէին: Պետք է նախ տիրապետել նյութին, նոր միայն պատասխանել: Ես դա կընդունեի ըմբռնումով:--[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 21:28, 22 Հունվարի 2016 (UTC)
::::4. Ամեն դեպքում, արձագանքելու և արագ աջակցություն ցուցաբերելու համար շնորհակալ եմ: Լավ կլիներ, որ նաև հաշվի առնվեին իմ վերոհիշյալ կարծիքները:--[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 21:28, 22 Հունվարի 2016 (UTC)
:::::5. Թեկնածու դրված հոդվածիս դեպքում, ինչքան հասկացա, հին և թերություններով տարբերակն է դիտարկվել, որովհետև նորը 16.01.2016թ. դրությամբ կատարելագործված էր: Եթե այժմ էլ կան թերություններ, շնորհակալ կլինեի դրանք հայտնաբերելու և ուղղմանն օգնելու համար:--[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 21:28, 22 Հունվարի 2016 (UTC)
** 4. «Աշխարհի խոշորագոյն տերութիւնների (կայսրութիւնների) ցանկ» յօդուածում կուզենայի հին և միջնադարեան հայկական պետութիւնները (250 հազ. քառ. կմ մակերեսով և աւելի տարածք ունեցածները) մի գոյնով ներկել` ոսկեգոյն, ինչպէս ռուսական բոլոր նախընթաց պետութիւնները բաց վարդագոյն են ներկուած: Կարո՞ղ էք աջակցել: Դեռ ձևը չեմ գտել:--[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 07:49, 22 Հունվարի 2016 (UTC)
:{{Հարց}} Արել եմ, կնայե՞ք:--[[Մասնակից:Արամ Սողոմոնյան|&lt;font face=&quot;GHEA Grapalat&quot;; color=&quot;black&quot;&gt;'''&lt;big&gt;Ա&lt;/big&gt;'''րամ&lt;/font&gt;]] 08:48, 22 Հունվարի 2016 (UTC)
::Շնորհակալ եմ արագ արձագանքի համար: Բայց չեմ տեսնում, թէ ի՞նչն է արուած: Նկատի ունէք ոսկեգոյն դարձնե՞լը: Բացեցի մի քանի անգամ նայեցի, դեռ չի երևում: Ես խնդրել էի միայն հայկական թագաւորութիւններին ոսկեգոյն ֆոն տալ, ինչպէս ունեն ռուսական միապետութիւնները: Բայց կարող է նոր շրջանի բոլոր կայսրութիւնների օքրայագոյն ֆոնն էք դարձրել ոսկեգոյն...?&lt;span class=&quot;plainlinks&quot;&gt;&lt;/span&gt;--[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 09:06, 22 Հունվարի 2016 (UTC)
:::Գոյնին առնչուող հարցիս պատասխանը ստացա և ինքնուրոյն կարող եմ փոխել: Տեսնելով ոսկեգոյնի կոդը, ինքս արդէն բոլոր անհրաժեշտ փոփոխութիւններն արել էի, սակայն խմբագրման բախում առաջացաւ: Նորից ամբողջը ինքս կանեմ: Աջակցութեան համար շնորհակալ եմ--[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 09:37, 22 Հունվարի 2016 (UTC)
:::Շնորհակալ կլինէի, եթէ միւս հարցերիս պատասխանն էլ ունենայի: Յուսով եմ շատ նեղութիւն չեմ տալիս: Յարգանօք`--[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 09:06, 22 Հունվարի 2016 (UTC)
::::Երվանդունիների թագավորություն տողը դարձրել եմ ոսկեգույն, այդպե՞ս էր պետք:--[[Մասնակից:Արամ Սողոմոնյան|&lt;font face=&quot;GHEA Grapalat&quot;; color=&quot;black&quot;&gt;'''&lt;big&gt;Ա&lt;/big&gt;'''րամ&lt;/font&gt;]] 09:24, 22 Հունվարի 2016 (UTC) 

** 5. Ամբողջութեամբ բերուած է '''Եգիպտոսի ալբանական գահատոհմ''' յօդուածի վերը նշածս տարբերակը:

{{Distinguish|Ալաուիտ գահատոհմի հետ}}
{{Royal house|
| surname = Մուհամեդ Ալու գահատոհմ&lt;br /&gt;(Ալաուիյյա դինաստիա, Կավալացիների դինաստիա, Ալբանական դինաստիա)
| estate = Եգիպտոս և Սուդան
| coat of arms = [[Պատկեր:Coats of arms of the Kingdom of Egypt and Sudan.png|150px]]
| country = երկիր` [[Եգիպտոսի պատմությունը Մուհամեդ Ալու գահատոհմի օրոք|Եգիպտոս]] և [[Սուդանի պատմությունը Մուհամեդ Ալու և իր հաջորդների օրոք|Սուդան]]
| titles = տիտղոսներ` [[վալի]], ինքնահռչակված որպես [[խեդիվ]] (1805–1867)&lt;br&gt;[[խեդիվ]] պաշտոնապես ճանաչված (1867–1914)&lt;br&gt;[[Եգիպտոսի սուլթան]] (1914–1922)&lt;br&gt;[[Եգիպտոսի թագավոր]] (1922–1953)
| founder = հիմնադիր` [[Մուհամմադ Ալի փաշա]]
| final ruler = վերջնական տիրակալը` Եգիպտոսի թագավոր [[Ֆուադ II]]
| current head = ներկայիս տոհմապետը՝ [[Ֆուադ II]]
| founding year = հիմնադրման տարեթիվը` 1805թ., [[Մուհամմադ Ալի փաշա]]ն զավթում է իշխանությունը
| deposition = վերացումը` 1953թ., միապետության վերացումը [[1952 թվականի Եգիպտական հեղափոխություն]]ից հետո
| nationality = ազգային պատկանելիությունը` [[ալբանական]] ծագմամբ եգիպտացիներ &lt;!--նրա ծննդավայր քաղաքը՝ Կավալան այժմ հունական Մակեդոնիայի մասն է, իսկ իր ծննդյան ժամանակ՝ սլավոնաբնակ Մակեդոնիայի մասն էր--&gt;
}}

'''Եգիպտոսի ալբանական գահատոհմ''' (զորավար Մուհամեդ Ալի կավալացու գահատոհմ) ({{Lang-ar|{{comment|أسرة محمد علي|Ուսրաթ Մուհամմադ Ալի}}}}, {{Lang-tr|Mehmet Ali Paşa Hanedanı}} կամ {{Lang-tr|Kavalalılar Hanedanı|Կավալալըլար Հանեդանը}}, Կավալացիների գահատոհմ, {{lang-sq|''Dinastia e Muhamed (Mehmet) Ali Pashës''}}) եգիպտական տիրակալների գահատոհմ, որը կառավարել է 1805 թվականից մինչև 1953 թվականը (1952 թվականից՝ փաստորեն իշխանազրկված): Հիմնադիրն է եղել [[ալբանացիներ|ալբանացի]] [[սպա]]  [[Մուհամմադ Ալի փաշա|Մուհամեդ Ալին]]:

== Պատմություն ==
[[Պատկեր:Egypt under Muhammad Ali Dynasty map en.png|մինի|ձախից|Եգիպտոսն ալբանական գահատոհմի օրոք՝ 1805-1914թթ.]]

=== Ներածություն ===
Եգիպտոսի ալբանական գահատոհմի (1805-1952) հիմնադիրը` [[Մուհամմադ Ալի փաշա|Մուհամմեդ Ալին]] [[ալբանացի]] սպա էր, ով ծառայում էր [[Օսմանյան կայսրություն|օսմանյան]] այն զորաբանակում, որն ուղարկվել էր Եգիպտոսից վտարելու [[Նապոլեոն Բոնապարտ]]ի զավթիչ զորքերը: Ֆրանսիական զորքերին վտարելուց հետո Մուհամմեդ Ալին ինքը խլեց Եգիպտոսի իշխանությունը և հարկադրեց Օսմանյան կայսրությանը` հանձինս սուլթան [[Մահմուդ II]]-ի` 1805 թվականին ճանաչելու իրեն որպես Եգիպտոսի [[վալի]] կամ կառավարիչ: Ցուցադրելով իր ավելի հեռու գնացող նկրտումները` Եգիպտոսի նորաթուխ վալի Մուհամեդ Ալին ինքն իրեն հռչակեց [[խեդիվ]]: Բնականաբար, դա չստացավ օսմանյան արքունիքի, այսինքն` [[Բարձր դուռ|Բարձր Դռան]] հավանությունը:

Մուհամեդ Ալին նպատակ ուներ Եգիպտոսը վերածելու տարածաշրջանային գերտերության, որը, նրա տեսակետից, բնականորեն պետք է փոխարիներ քայքայվող Օսմանյան կայսրությանը: Եգիպտոսի վերաբերյալ իր տեսակետը նա ամփոփել է հետևյալ կերպ.

{{քաղվածք|Ես շատ լավ գիտեմ որ (Օսմանյան) Կայսրությունը գնում է դեպի կործանման օրը... Նրա ավերակների վրա ես կկառուցեմ լայնարձակ թագավորություն... մինչև Եփրատ ու Տիգրիս:&lt;ref&gt;Georges Douin, ed. ''Une Mission militaire francaise aupres de Mohamed Aly, correspondance des Generaux Belliard et Boyer'' (Cairo: ''Société Royale de Geographie d'Egypte'', 1923, p.50)&lt;/ref&gt;}}

Եվ իր այդ հեռահար քաղաքական ծրագիրն իրականացնելիս ալբանական ծագմամբ այդ ռազմաքաղաքական գործիչն ու իր հաջորդները բավական ճիշտ կերպով օգտվում էին Եգիպտոսում բնակվող բոլոր ազգությունների կարող տարրերի հնարավորություններից: Այդ թվում` նաև հայերի&lt;ref&gt;Հայոց պատմություն, ՀՀ ԳԱԱ Պատմության ինստիտուտ, հատոր III, գիրք 2-րդ, Երևան, 2015, էջ 333-338&lt;/ref&gt;:

[[Պատկեր:ModernEgypt, Muhammad Ali by Auguste Couder, BAP 17996.jpg|մինի|200px|Եգիպտոսի ալբանական գահատոհմի հիմնադիրը` կավալացի զորավար Մուհամմադ Ալին, Եգիպտոսի վալի 1805-1848թթ.]]

=== Վալիներ (նահանգապետներ, կառավարիչներ)===

====1-ին վալին====
1805 թվականին [[Մուհամմադ Ալի փաշա|Մուհամեդ Ալին]] ({{lang-ota|محمد علی پاشا المسعود بن آغا}}, {{lang-ar|محمد علي باشا}}) հարկադրեց Օսմանյան կայսրության սուլթանին ճանաչելու իրեն որպես Եգիպտոսի փոխարքա-նահանգապետ, սակայն, չբավարարվեց դրանով: Որպես Եգիպտոսի վալի` պաշտոնապես գահակալել է 1805 թվականի հուլիսի 9-ից մինչև  1848 թվականի սեպտեմբերի 1-ը: 

Իր հզորության գագաթնակետին Մուհամեդ Ալին և իր որդին` [[Իբրահիմ փաշա]]ն տիրապետում էին այնպիսի մի ռազմական հզորության, որն իրոք սպառնում էր [[Օսմանյան կայսրություն|Օսմանյան կայսրության]] բուն իսկ գոյությանը:

Մուհամեդ Ալին մտադիր էր ''Օսմանյան կայսերական գահատոհմը փոխարինել իր սեփական գահատոհմով:''

Վերջ ի վերջո, եվրոպական մեծ տերությունների, այդ թվում` Ռուսաստանի ռազմական միջամտությունն էր, որ կանխեց Եգիպտոսի զինված ուժերի կողմից [[Կոստանդնուպոլիս|Կոստանդնուպոլսի]] դեմ ուղղված ռազմարշավը, որը, բնականաբար, կհանգեցներ կայսրության մայրաքաղաքի գրավմանը և գահակալական հեղաշրջման (տե՛ս [[Թուրք–եգիպտական պատերազմ (1831—1833)]]):

Ահա այս պատճառով էր, որ Եգիպտոսում իշխանության եկած ալբանական գահատոհմը վերջ ի վերջո ստիպված եղավ բավարարվել [[Աֆրիկա]]յով և [[Սինայի թերակղզով]] (տե՛ս [[Թուրք-եգիպտական պատերազմ (1839-1841)]]):

Նոր գահատոհմի հիմնադիրը, իր գահակալության առաջին կեսին Եգիպտոսից դեպի հարավ արշավանքներով նվաճեց [[Սուդան]]ը: Իր հաջորդների և ժառանգների` [[Իբրահիմ փաշա]]յի և [[Իսմայիլ փաշա]]յի օրոք` Եգիպտոսի իշխանությունն ամրապնդվեց և ընդլայնվեց:

Իր կառավարման տարիներին (1805-1848) Մուհամեդ Ալին Եգիպտոսում խորը բարեփոխումներ անցկացրեց: Տնտեսության արդիականացումը, բանակի վերակազմավորումը և մյուս փոփոխությունները պահանջեցին հսկայական միջոցներ և Մուհամեդ Ալին ու իր հետնորդները ստիպված էին մեծ պարտքեր անել&lt;ref name=&quot;Монархи&quot;&gt;[http://slovari.yandex.ru/~книги/Монархи.%20Мусульманский%20Восток%20XV-XX/Мухаммада%20Али%20династия/ Мухаммада Али династия] // Монархи.&lt;/ref&gt;:

=====Հայերը Եգիպտոսում Մուհամեդ Ալի փաշայի կառավարման ժամանակաշրջանում=====
1805 թվականից Եգիպտոսում Մուհամեդ Ալի փաշայի իրականացրած բարեփոխումները զգալի կերպով նպաստել են երկրի սոցիալ-տնտեսական և քաղաքական զարգացմանը: Կրոնական հանդուրժողականության պայմաններում հայերը Եգիպտոսի գրեթե բոլոր ասպարեզներում բարձր դիրքեր են զբաղեցրել&lt;ref&gt;Հայոց պատմություն, ՀՀ ԳԱԱ Պատմության ինստիտուտ, հատոր III, գիրք 2-րդ, Երևան, 2015, էջ 333:&lt;/ref&gt;: 1817 թվականին Օսմանյան կայսրությունից Եգիպտոս են եկել շուրջ 200 հայ հմուտ արհեստավորներ (գործավոր, որմնադիր, ատաղձագործ, երկաթագործ և այլն)&lt;ref&gt;Ա. Եափուճեան, Եգիպտահայ մշակոյթի պատմութիւն, Գահիրէ, 1981, էջ 16:&lt;/ref&gt;:
1828-1829 թթ. ռուս-թուրքական պատերազմից հետո բարենպաստ պայմաններ են ստեղծվել դեպի Եգիպտոս հայկական կապիտալի ներհոսքի համար: Հայ սարաֆները (դրամափոխները) և առևտրականները սերտաճել են Եգիպտոսի պետական մոնոպոլիաների հետ: Կահիրեում և Ալեքսանդրիայում հաստատված առևտրականներն ու վարկատուները հիմնականում արաբական անուններ կրող (Այվազ, Պուլոս, Ֆաթալլա, Հինդի, Յուսուֆ, Իլիաս, Սապպաղ, Խայյաթ և այլք) դամասկոսաբնակ և հալեպաբնակ հայեր էին&lt;ref&gt;Թոփուզյան Հովհաննես, Եգիպտոսի հայկական գաղութի պատմություն (1805-1952), Երևան, 1978, էջ 23-24&lt;/ref&gt;:
Հայ սառաֆներն իրենց ձեռքն էին առել նաև Եգիպտոսի գլխավոր սառաֆի պաշտոնը (արդիական տերմինով ասած` Կենտրոնական բանկի նախագահի պաշտոնը)&lt;ref&gt;Հայոց պատմություն, ՀՀ ԳԱԱ Պատմության ինստիտուտ, հատոր III, գիրք 2-րդ, Երևան, էջ 333&lt;/ref&gt;: Նրանք կապալով վերցնում էին Եգիպտոսի պետական հարկերի հավաքման, արդյունաբերական ձեռնարկությունների (մետաղամշակման, հյուսվածքեղենի, շաքարի, թղթի, կաշվի, քիմիական նյութերի և այլն) ֆինանսավորման, մաքսատների մենաշնորհը&lt;ref&gt;Անդ, էջ 333&lt;/ref&gt;:

Մինչև 1827 թվականը Եգիպտոսի առաջին գլխավոր սառաֆը [[Եղիազար Պետրոսյան]]ն էր, իսկ 1828-1847 թթ.` [[Ալեքսանդր Միսակյան]]ը&lt;ref&gt;Անդ, 333&lt;/ref&gt;: 1837 թվականին հայ սառաֆները Կահիրեում հիմնել են ժամանակակից իմաստով առաջին բանկը, որը գործել է մինչև 1841 թ.&lt;ref&gt;Անդ, 333&lt;/ref&gt;:

Հայերը նշանակվել են նաև Եգիպտոսի դրամահատարանի վերակացուի պաշտոնում&lt;ref&gt;Անդ, 333&lt;/ref&gt;:

Մուհամեդի Ալի փաշայի, իսկ ապա նրա հաջորդների կառավարությունում և տարբեր դիվաններում ծառայել են հայ խորհրդականներ, թարգմանիչներ, քարտուղարներ: Խոշոր կապիտալի հայ ներկայացուցիչներին վստահվել են կարևոր պաշտոններ, մասնավորապես Եգիպտոսի լուսավորության դիվանում, ինչպես նաև Եվրոպական գործերի և եգիպտական վաճառականության դիվանում, որն, ըստ էության, Եգիպտոսի արտաքին գործերի և արտաքին առևտրի բարձրագույն մարմինն էր&lt;ref&gt;Անդ, 333&lt;/ref&gt;: Այդ դիվանի հաջորդական [[նազիր]]ները (այսինքն` նախարարները) եղել են հետևյալ ականավոր հայերը.
* [[Պողոս բեյ Յուսուֆյան]]ը 1808-1844 թթ. ղեկավարել է Եգիպտոսի Արտաքին նախարարությունը, ապա` Առևտրի նախարարությունը, այնուհետև` Ֆինանսների նախարարությունը, և վերջապես` Ներքին ու Ռազմական նախարարությունները&lt;ref&gt;Անդ, 333&lt;/ref&gt;. այսինքն` 36 տարի շարունակ եղել է Մուհամեդ Ալի փաշայի կառավարության նախարարներից մեկը.
* [[Յակուբ Արթին բեյ Չրաքյան]]ը Եգիպտոսի կառավարության անդամ էր Մուհամեդ Ալի փաշայի հաջորդներից վալի Իբրահիմի և վալի Աբաս I-ի օրոք&lt;ref&gt;Անդ, 333&lt;/ref&gt;. կանդրադառնանք համապատասխան տեղում.
* [[Առաքել բեյ Նուբարյան]]ը Եգիպտոսի կառավարության անդամ էր Մուհամեդ Ալի փաշայի հաջորդներից վալի Աբաս I-ի օրոք&lt;ref&gt;Անդ, 333&lt;/ref&gt;. կանդրադառնանք համապատասխան տեղում.
* [[Ստեփան բեյ Դեմիրճյան]]ը Եգիպտոսի կառավարության անդամ էր Մուհամեդ Ալի փաշայի հաջորդներից վալի Աբաս I-ի օրոք&lt;ref&gt;Անդ, 333-334&lt;/ref&gt;. կանդրադառնանք համապատասխան տեղում:

Գերակշիռ մեծամասնությամբ հայեր ներգրավված էին նաև Եգիպտոսի կառավարության զանազան դիվանների տարբեր բաժանմունքների վարիչների ու արտասահմանյան ներկայացուցիչների պաշտոններում. ինչպես` [[Առաքել]] անունով մի հայ նշանակվել է [[Սուդան]]ի կառավարիչ&lt;ref&gt;Անդ, 334&lt;/ref&gt;:

Հատկապես Մուհամեդ Ալի փաշայի և նրա որոշ հաջորդների օրոք Եգիպտոսում ստեղծված բարենպաստ պայմանների շնորհիվ` Օսմանյան կայսրությունից այդ երկիր են սկսել ներհոսել բազմաթիվ ունեզրկված ու չքավոր հայ ընտանիքներ: Այնպես, որ արդեն XIX դարի 40-ական թվականներին Եգիպտոսում բնակվում էր 10.000-ից ավելի հայ&lt;ref&gt;Հայոց պատմություն, ՀՀ ԳԱԱ Պատմության ինստիտուտ, հատոր III, գիրք 2-րդ, Երևան, 2015, էջ 334:&lt;/ref&gt;:

Մինչև XIX դարի կեսը հայերը կենտրոնացած էին հիմնականում [[Կահիրե]]ում, ինչպես նաև [[Ալեքսանդրիա]]յում: Փոքրաթիվ հայեր ապրել են նաև [[Ռոզետա]]ում ([[Ռաշիտ]]) և [[Դամիետա]]յում (Ալեքսանդրիայի մոտ)&lt;ref&gt;Անդ, էջ 335:&lt;/ref&gt;:

====2-րդ վալին====

[[Պատկեր:IbrahimBaja.jpg|մինի|աջից|200px|Իբրահիմ փաշա, Մուհամեդ Ալիի որդին, Եգիպտոսի վալի. գահակալել է 2 Մարտի, 1848 – 10 Նոյեմբերի, 1848]]

Նոր գահատոհմի 2-րդ ներկայացուցիչը` Եգիպտոսի վալիի գահին եղել է [[Իբրահիմ փաշա]]ն ({{lang-tr|Kavalalı İbrahim Paşa}}, կավալացի Իբրահիմ փաշա): Վերջինս ծնվել է 1789 թվականին (օրն ահնայտ է): Վախճանվել է 1848 թ. նոյեմբերի 10-ին: Իբրահիմ փաշան պաշտոնապես շատ կարճ է գահակալել` (1 սեպտեմբերի 1848 – 10 նոյեմբերի 1848) գահակից լինելով հորը` Մուհամեդ փաշային, վերջինիս մտավոր անկարողության ժամանակահատվածում: 

Իբրահիմի ծագումը մինչ այժմ անհստակ է մնում: Երբեմն նրան անվանում են ալբանացի Մուհամեդ Ալիի որդեգրված զավակ: Ըստ որոշ տեղեկությունների` նա ծնվել է [[Հունաստան]]ի [[Դրամա]] քաղաքում ամուսնուց բաժանված մի քրիստոնյա հույն կնոջից:&lt;ref&gt;Maravelea, G.A.: &quot;Sketch of the 1821 Revolution&quot;, Gamma Editions, Salonika 1959&lt;/ref&gt; Սակայն, իր հոր ծննդավայրի` [[Մակեդոնիա]]յի [[Կավալա]] [[քաղաք]]ի անվամբ թե' Իբրահիմին, թե' նրանց ամբողջ գահատոհմն անվանում են «կավալացիների» դինաստիա:

Իբրահիմի մորը հաջողվում է ամուսնանալ ալբանացի սպա [[Մուհամմադ ալի փաշա|Մումահեդ Ալիի]] հետ, ով անմիջապես որդեգրում է կնոջ որդուն, տալիս նրան Իբրահիմ անունը և նրան դարձնում է մուսուլմանական հավատի (ընդ որում` սուննի դավանանքի)և օսմանյան մշակույթի հետևորդ: Այլ տեղեկությունների համաձայն` Իբրահիմի ոչ մուսուլմանական ծագման մասին լուրերն, իբր, տարածել էր Եգիպտոսում Ֆրանսիայի հյուպատոսը, որը վիրավորված էր փաշայից:&lt;ref&gt;{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=pzIaAQAAIAAJ&amp;pg=PA348#v=onepage&amp;q=&amp;f=false |title=The New monthly magazine |publisher=Books.google.com |date= |accessdate=2012-05-13}}&lt;/ref&gt;

Այսպես, թե այնպես, Իբրահիմը [[Մուհամեդ Ալիի]] ավագ որդին էր: Իր ռազմական գործունեությունը` հոր ստեղծած բանակում բարձր հրամանատարական պաշտոններում ծառայելով, սկսել է դեռևս դեռահաս տարիքից:

=====Հայերը Եգիպտոսում Իբրահիմ փաշայի օրոք=====
Հայերի նկատմամբ Եգիպտոսի հաջորդ ալբանացի վալիի` Իբրահիմ փաշայի վերաբերմունքը նույնն էր, ինչ իր հոր ժամանակ: Աչքի ընկնող հայերից էր [[Յակուբ Արթին բեյ Չրաքյան]]ը, ով իր պաշտոնավարությունը Եգիպտոսի կառավարությունում սկսել է դեռ Իբրահիմի հոր` Մուհամեդ Ալի փաշայի օրոք (1844 թվականին):
[[Յակուբ Արթին բեյ Չրաքյան]]ը 1848 թվականին` Իբրահիմի կարճատև գահակալության ժամանակ շարունակում էր մնալ եգիպտական կառավարության Արտաքին և Առևտրի նախարար` նազիր, և մնաց կառավարության անդամ նաև Իբրահիմ փաշայից հետո` մինչև 1850 թվականը&lt;ref&gt;Հայոց պատմություն, հատոր III, գիրք 2-րդ, Երևան, 2015, էջ 333&lt;/ref&gt;:

Անգլիական դիվանագիտությունը, օգտվելով եգիպտա-օսմանական հակամարտությունից (տե'ս [[Թուրք–եգիպտական պատերազմ (1831—1833)]], հատկապես` [[Թուրք-եգիպտական պատերազմ (1839-1841)]]) փորձեց հասնել Մուհամեդ Ալիի, իսկ ապա` նրա որդու` տաղանդավոր զորահրամանատար Իբրահիմի հրաժարականին: Եգիպտա-թուրքական և եգիպտա-անգլիական հարաբերությունների վատթարացման և հատկապես` [[Թուրք-եգիպտական պատերազմ (1839-1841)|2-րդ թուրք-եգիպտական պատերազմում]] եվրոպական մեծ տերությունների միջամտության հետևանքով Եգիպտոսի կրած պարտության արդյունքում խիստ կրճատվեցին Եգիպտոսի քաղաքական, տնտեսական ու ռազմական արտաքին և ներքին իրավասությունները&lt;ref&gt;Հայոց պատմություն, ԳԱԱ Պատմության ինստիտուտ, հատոր III, գիրք 2-րդ, էջ 334:&lt;/ref&gt;: Դա հանգեցրեց նրան, որ երկրից հետագա տարիների ընթացքում` Իբրահիմից, բայց հատկապես Աբաս I Հիլմի փաշայից հետո արտաքսվեցին Եգիպտոսի համար խիստ կարևոր դեր խաղացած մի շարք գործիչներ, այդ թվում` նաև հայազգի պետական շատ գործիչներ&lt;ref&gt;Անդ, էջ 334:&lt;/ref&gt;:

====3-րդ վալին====

[[Պատկեր:Abbas_I1.png|մինի|աջից|200px|Աբաս I Հիլմի, Եգիպտոսի վալի 1848-1854 թթ.]]

Աբաս I-ը ({{lang-ar|عباس الأول }}, {{lang-tr|I. Abbas Hilmi Paşa}} ծնվել է  1812 թվականի հուլիսի 1-ին – վախճանվել` 1854 թվականի հուլիսի 13-ին:&lt;ref name=EB&gt;{{harvnb|Hoiberg|2010|p=8}}&lt;/ref&gt;:
Նա հայտնի է նաև Աբաս I Հիլմի փաշա կամ Աբաս փաշա: Գահակալել է որպես [[Եգիպտոս]]ի և [[Սուդան]]ի [[վալի]] բավական երկար ժամանակ (10 նոյեմբերի 1848 – 13 հուլիսի 1854): Աբասը [[Թուսուն փաշա]]յի որդին էր, ուստի և Եգիպտոսի և Սուդանի կառավարող նոր գահատոհմի հիմնադիր [[Մուհամմադ Ալի փաշա]]յի թոռը: Եվրոպական աղբյուրներում, մասնավորապես Չամբերսի կենսագրական բառարանում ([[Chambers Biographical Dictionary]]) Աբաս I-ի մասին ասված է հետևյալը. «Լինելով մոլեռանդ ու զգայական, շատ բան է արել, որ ի չիք դարձնի Մուհամեդ Ալիի օրոք կատարված առաջընթացը»&lt;ref&gt;{{harvnb|Thorne|1984|p=1}}&quot;[b]igoted and sensual, he did much to undo the progress made under [[Muhammad Ali of Egypt|Muhammad Ali]].&lt;/ref&gt;:

=====Հայերը Եգիպտոսում Աբաս I Հիլմի փաշայի օրոք=====
Մուհամեդի Ալի թոռան` Աբաս I-ի կառավարությունում և տարբեր դիվաններում ևս ծառայել են հայ խորհրդականներ, թարգմանիչներ, քարտուղարներ, ինչպես իր մեծանուն պապի օրոք: Հայերին վստահվել են կարևոր պաշտոններ Եգիպտոսի լուսավորության դիվանում, Եվրոպական գործերի և եգիպտական վաճառականության դիվանում, որն, ըստ էության, Եգիպտոսի արտաքին գործերի և արտաքին առևտրի բարձրագույն մարմինն էր&lt;ref&gt;Հայոց պատմություն, հատոր III, գիրք 2-րդ, Երևան, 2015, էջ 333&lt;/ref&gt;: Այդ դիվանի հաջորդական «[[նազիր]]ները» (այսինքն` նախարարները) վերը հիշատակվել են:
&lt;ref&gt;Անդ, 333&lt;/ref&gt;:
* [[Յակուբ Արթին բեյ Չրաքյան]]ը - Եգիպտոսի կառավարության անդամ է դարձել 1844 թվականին` դեռ Մուհամեդ Ալի փաշայի օրոք և իր պաշտոնավարությունը շարունակել է նրա հաջորդների` Իբրահիմ փաշայի և Աբաս I-ի օրոք: Նրա պաշտոնավարությունն ավարտվել է 1850 թվականին&lt;ref&gt;Անդ, 333&lt;/ref&gt;: Ղեկավարել է Եգիպտոսի Արտաքին և Առևտրի նախարարությունը&lt;ref&gt;Անդ, 333&lt;/ref&gt;:
* [[Առաքել բեյ Նուբարյան]]ը նշանավոր [[Նուբար փաշա Նուբարյան]]ի եղբայրն էր&lt;ref&gt;Անդ, 333&lt;/ref&gt;: Առաքել բեյ Նուբարյանը Աբաս I Հիլմի փաշայի օրոք` 1850-1853 թթ. Եգիպտոսի կառավարության Առևտրի նախարարն էր&lt;ref&gt;Անդ, 333&lt;/ref&gt;:
* [[Ստեփան բեյ Դեմիրճյան]]ը Առաքել բեյ Նուբարյանին զուգահեռ` 1850-1853 թթ. եղել է Եգիպտոսի կառավարության նախարար, բայց ղեկավարել է Արտաքին գործերի նախարարությունը&lt;ref&gt;Անդ, 333-334&lt;/ref&gt;: Այնուհետև` 1855-1857 թթ. ղեկավարել է Եգիպտոսի կառավարության Առևտրի նախարարությունը&lt;ref&gt;Անդ, 334&lt;/ref&gt;:

Աբաս I-ի և նրա հաջորդների օրոք ևս հայերը ակնառու դեր էին խաղում Եգիպտոսի քաղաքական, տնտեսական, մշակութային և նույնիսկ ռազմական կյանքում: Պետական ղեկավար պաշտոններում աչքի են ընկել բազմաթիվ հայեր: Նրանց թվում էին նաև [[Խոսրով Չրաքյան]]ը (1800-1873), [[Արիստակես Ալթուն Տյուրի]]ն (1804-1858) և այլք&lt;ref&gt;Արշակ Ալպօյաճեան, Արաբական Միացեալ Հանրապետութեան Եգիպտոսի նահանգը և հայերը (Սկիզբէն մինչև մեր օրերը), Գահիրէ, 1960, էջ 101:&lt;/ref&gt;:

Հայերի ներգրավվածությունը Եգիպտոսի կառավարությունում այնքան մեծ էր, իսկ մասնավորապես Արտաքին և Առևտրի նախարարությունում այնքան անուրանալի, որ օտարներն այդ նախարարությունն անվանում էին «Պալե Արմենիեն» ({{lang-fr|Palais Armenien}}, «Հայկական պալատ»)&lt;ref&gt;Հայոց պատմություն, հատոր III, գիրք 2-րդ, Երևան, 2015, էջ 334&lt;/ref&gt;:

====4-րդ վալին====

[[Պատկեր:Muhammad Said Pascha 1855 Nadar.jpg|մինի|աջից|200px|Մուհամմադ Սաիդ, Եգիպտոսի վալի 1854-1863 թթ.]]

Մուհամմադ Սայիդ փաշան ({{lang-ar|محمد سعيد باشا}}, {{lang-tr|Mehmed Said Paşa}} ծնվել է 1822 թվականի մարտի 17-ին  – վախճանվել` 1863 թվականի հունվարի 18-ին: Գահակալել է որպես Եգիպտոսի և Սուդանի վալի 1854-1863 թվականներին: Պաշտոնապես նա պարտավոր էր հավատարիմ լինել Օսմանյան սուլթանին , բայց գործնականում  վայելում էր փաստական անկախություն: Սայիդ փաշան ''ալբանական'' կամ կավալացիների գահատոհմի հիմնադրի` Մուհամեդ Ալի փաշայի չորրորդ որդին էր: Սայիդը [[ֆրանսախոս]] էր, կրթություն էր ստացել [[Փարիզ]]ում:

Սայիդի օրոք մի քանի իրավական, հողային և հարկային բարեփոխումներ կատարվեցին: Օգտագործելով արևմտյան վարկերը կատարվեց Եգիպտոսի և Սուդանի ենթակառուցվածքի որոշակի արդիականացում: 1854 թվականին [[Սուեզի ջրանցք]]ի համար ֆրանսիացի գործարար [[Ֆերդինանդ դե Լեսեպս]]ին շնորհվեց հողային կոնցեսիայի առաջին ակտը: [[Մեծ Բրիտանիան]] ընդդիմանում էր Ֆրանսիայի կողմից Սուեզի ջրանցքի կառուցման նախագծին և համոզեց Օսմանյան կայսրությանը` թույլտվությունը մերժել երկու տարով:

Սայիդի հայրը [[Սուդան]]ը 1821 թվականին նվաճել էր և ներառել Եգիպտական տիրույթների մեջ, գլխավորապես` իր բանակի համար ստրուկներ հափշտակելու նպատակով: Ստրուկների գերեվարման ամենամյա արշավանքները գնում էին Սուդանից էլ ավելի հեռու` մինչև [[Կորդոֆան]] և [[Եթովպիա]]: Հանդիպելով եվրոպական պետությունների ճնշմանը, որոնք պահանջում էին վերջ տալ Եգիպտոսի կողմից պաշտոնապես իրականացվող ստրկավաճառությանն ու ստրուկների գերեվարման արշավանքներին, Սայիդ փաշան այդ ռազմարշավներն արգելող հրամանագիր ստորագրեց:

[[Ամերիկյան քաղաքացիական պատերազմ]]ի ժամանակ [[բամբակ]]ի խիստ պակաս առաջացավ, ուստի Սայիդի օրոք Եգիպտոսից արտահանվող բամբակը դարձավ եվրոպական տեքստիլ գործարանների հիմնական հումքը: [[Նապոլեոն III]]-ի հորդորով 1863 թվականին, Սայիդը Սուդանյան մի գումարտակ ուղարկեց` ճնշելու [[Երկրորդ Մեքսիկական կայսրություն|Երկրորդ Մեքսիկական կայսրության]] դեմ բռնկված ապստամբությունը:&lt;ref&gt;http://america-xix.org.ru/library/neeno/[Вместо того чтобы рисковать жизнями французских солдат, генерал Форей отправлял на охрану дороги солдат из подразделения, впоследствии названного Иностранный легион, в котором служили наёмники из суданской пехоты, предоставленные Франции египетским хадивом.]&lt;/ref&gt;

1854 թվականին Սայիդ փաշան հիմնադրեց [[Եգիպտոսի բանկ]]ը: Նույն տարում Եգիպտոսի առաջին [[երկաթուղի]]ն շահագործման հանձնվեց, միացնելով [[Քաֆր էլ-Զայյաթ]] [[բնակավայր]]ը ([[Նեղոսի դելտա]]յում, [[Ռոզետա]]յի գետաբազկի մոտ) և [[Ալեքսանդրիա]] նշանավոր նավահանգստային քաղաքը:&lt;ref&gt;{{cite book|last=Hughes |first=Hugh |year=1981 |title=Middle East Railways |publisher=Continental Railway Circle |isbn=0-9503469-7-7 |page=13}}&lt;/ref&gt;

Սայիդի հաստատագրված ժառանգորդը` [[Ահմադ Ռիֆաաթ]] փաշան, 1858 թվականին երկաթուղային վթարի զոհ դարձավ և խեղդվեց [[Նեղոս]]ում&lt;ref&gt;Hughes, 1981, page 17&lt;/ref&gt; Այդ իսկ պատճառով` 1863 թվականի հունվարին Սայիդի մահից հետո` նրան հաջորդեց իր եղբոր որդին` [[Իսմայիլ փաշա]]ն:

[[Միջերկրական ծով]]ի [[Պորտ Սայիդ]] [[նավահանգիստ]]ը կոչվել է Սայիդ փաշայի անվամբ:

Ամուսնացել է երկիցս: Առաջին կինը` [[Ինջի Հանըմէֆենդի]]ն զավակ չի ունեցել: Երկրորդ կինը` [[Մելեքբեր Հանըմէֆենդի]]ն ունեցել է երկու որդի, [[Մուհամմադ Թուսուն]] փաշան և [[Մահմուդ]] փաշան:

Սայիդի սերունդներից [[արքայազն]] [[Մոհամմեդ Ֆարուք Շարիֆ]]ը [[Ահմեդ Շարիֆ]] Բաշայի ավագ թոռն է և և Սայիդ փաշայի ծոռը: Վերջինս ապրում է [[Ալեքսանդրիա]]յում:

=====Հայերը Եգիպտոսում Սայիդ փաշայի օրոք=====
Եգիպտա-օսմանյան և եգիպտա-անգլիական հակամարտությունը հանգեցրել էր Եգիպտոսի քաղաքական, տնտեսական ու ռազմական արտաքին ու ներքին իրավասությունների խիստ կրճատմանը: Դա իր հերթին նպաստել էր երկրից հայազգի բազմաթիվ գործիչների արտաքսմանը: Սաստկացել էր հայերի արտագաղթը Եգիպտոսից&lt;ref&gt;Անդ, 334&lt;/ref&gt;: 1854 թվականից հետո, այսինքն Աբաս I Հիլմի փաշայի գահակալումից հետո Եգիպտոսում հայերի թիվը խիստ կրճատվել էր: Մուհամեդ Ալի փաշայի օրոք եղած 10.000 հայերից մնացել էր միայն 3.000-4.000-ը&lt;ref&gt;Անդ, 334&lt;/ref&gt;:

Այնուամենայնիվ, նույնիսկ այդ պայմաններում հայ ականավոր գործիչներից ոմանք բավական հզոր դիրքեր ունեին Եգիպտոսի պետական ապարատում: Մասնավորապես [[Նուբար փաշա Նուբարյան]]ը 1857 թվականին նշանակվել է Եգիպտոսի Երկաթուղու և տրանսպորտի վարչության պետ&lt;ref&gt;Անդ, 334&lt;/ref&gt;, ապա չորս անգամ պաշտոնավարել է որպես երկրի Արտաքին գործերի նախարար&lt;ref&gt;Անդ, 334&lt;/ref&gt;: Բայց դա արդեն եղել է հաջորդ վալիի (ապագա պաշտոնական խեդիվ) Իսմայիլ փաշայի օրոք:

====5-րդ վալին====
Իսմայիլ փաշան ({{lang-ar|إسماعيل باشا}} ''Ismā‘īl Bāshā'', {{lang-tr|''İsmail Paşa''}}), հայտնի է որպես Իսմայիլ Փառահեղ: Ծնվել է 1830 թ. դեկտեմբերի 31-ին  – վախճանվել` 1895 թ. մարտի 2-ին: 1863-1867 թթ. գահակալել է որպես Եգիպտոսի և Սուդանի վալի: 

=====Հայերը Եգիպտոսում 5-րդ վալի Իսմայիլ փաշայի օրոք=====
Դեռ XIX դարի կեսին Եգիպտոսը մասամբ անցել էր Մեծ Բրիտանիայի գաղութատիրական վերահսկողության ներքո&lt;ref&gt;Հայոց պատմություն, ԳԱԱ Պատմության ինստիտուտ, հատոր III, գիրք 2-րդ, էջ 334&lt;/ref&gt;: 

Դա ուներ իր թե' դրական, թե' բացասական կողմը: Դրականը Օսմանյան հետամնաց և վայրենաբարո տիրապետությունից փաստական ազատագրումն էր և եվրոպական ամենազարգացած տերության հետ շփումների առավել ակտիվացումը: Բացասականը` Եգիպտոսի ազգային անկախության սահմանափակումն էր և երկրի ռեսուրսների շահագործումը` հօգուտ Բրիտանական կայսրության:
1867 թվականին Եգիպտոսի վալին` Իսմայիլ փաշան Եգիպտոսի Արտաքին գործերի նախարար [[Նուբար փաշա Նուբարյան]]ի գործուն աջակցության և եվրոպացիների հետ փոխործակցության ճկուն քաղաքականություն վարելու շնորհիվ ստացավ [[խեդիվ]] (հայերեն` ''«խտիվ»'') տիտղոսը&lt;ref&gt;Հայոց պատմություն, ԳԱԱ Պատմության ինստիտուտ, հատոր III, գիրք 2-րդ, էջ 334&lt;/ref&gt;: Մինչ այդ էլ Մուհամեդ Ալին և իր ժառանգները փորձում էին իրենք իրենց խեդիվ (տիրակալ, արքայազն, փոխարքա) հռչակել, սակայն այդ տիտղոսը նրանք կրում էին առանց իրենց սյուզերենի` Օսմանյան սուլթանի կողմից պաշտոնապես ճանաչման:
Եվ այսպես, 1867-ին Իսմայիլ փաշան պաշտոնապես ճանաչվել է որպես Եգիպտոսի խեդիվ: 1863-1879 թթ. եղել է Եգիպտոսի և Սուդանի առաջին պաշտոնապես ճանաչված խեդիվը:

Ի դեպ, [[Նուբար փաշա Նուբարյան]]ը Եգիպտոսի Արտաքին գործերի նախարար էր նշանակվել 1866 թվականին&lt;ref&gt;Անդ, էջ 334&lt;/ref&gt;, երբ դեռ Իսմայիլ փաշան պաշտոնապես գահակալում էր որպես վալի: Երկրի Արտաքին գործերի նախարար բարձր պաշտոնում [[Նուբար փաշա Նուբարյան]]ը պաշտոնավարեց մինչև 1874 թվականը&lt;ref&gt;Անդ, էջ 334&lt;/ref&gt;, երբ Իսմայիլ փաշան արդեն հենց Նուբարի իսկ ջանքերով պաշտոնապես գահակալում էր որպես Եգիպտոսի խեդիվ&lt;ref&gt;Անդ, էջ 334&lt;/ref&gt;:

=== Խեդիվներ (փոխարքաներ) ===
[[Պատկեր:Egypt sudan under british control.jpg|մինի|310px|ձախից|Անգլո-եգիպտական Սուդանի քարտեզը]]

Թեպետ Մուհամեդ Ալին և իր հաջորդները գերադասում էին օգտագործել ավելի բարձր [[խեդիվ]] տիտղոսը, ավելի ցածր` [[վալի]] տիտղոսի փոխարեն, սակայն դա պաշտոնապես չէր ճանաչվում Օսմանյան արքունիքի` Բարձր Դռան կողմից մինչև 1867 թվականը, երբ սուլթան [[Աբդուլ-Ազիզ]]ը պաշտոնապես հավանություն տվեց ''խեդիվ'' տիտղոսի գործածմանը` Եգիպտոսի [[Իսմայիլ փաշա]]յի և իր հաջորդների կողմից:

====1-ին խեդիվը====

[[Պատկեր:Ismail Pacha.JPG|մինի|աջից|200px|Իսմայիլ փաշա, վալի` 1863-1867թթ., խեդիվ` 1867-1879թթ.]]

Իսմայիլ փաշան ({{lang-ar|إسماعيل باشا}} ''Ismā‘īl Bāshā'', {{lang-tr|''İsmail Paşa''}}), հայտնի է որպես Իսմայիլ Փառահեղ: Ծնվել է 1830 թ. դեկտեմբերի 31-ին – վախճանվել` 1895 թ. մարտի 2-ին: 1863-1867 թթ. եղել է Եգիպտոսի և Սուդանի վալին: 1867-ին պաշտոնապես ճանաչվել է որպես Եգիպտոսի խեդիվ: 1863-1879 թթ. եղել է Եգիպտոսի և Սուդանի առաջին պաշտոնապես ճանաչված խեդիվը: 1879 թվականին [[Մեծ Բրիտանիա]]յի պահանջով խեդիվ Իսմայիլը գահընկեց արվեց:

Իսմայլիը [[Իբրահիմ փաշայի]] երեք որդիներից երկրորդն էր և [[Մուհամեդ Ալիի]] թոռը: Ըստ երևույթին, Իսմայիլը հայրական կողմից ալբանական, իսկ մայրական կողմից կովկասյան ծագում ուներ: Իսմայիլը ծնվել է [[Կահիրե]]ում, [[Ալ Մուսաֆիր Խանա պալատում]]&lt;ref&gt;[http://travel.yahoo.com/p-travelguide-2759257-musafirkhana_palace_cairo-i;_ylc=X3oDMTFka28zOGNuBF9TAzI3NjY2NzkEX3MDOTY5NTUzMjUEc2VjA3NzcC1kZXN0BHNsawN0aXRsZQ-- Musafirkhana Palace, Cairo, Egypt : Reviews of Musafirkhana Palace - Yahoo! Travel&lt;!-- Bot generated title --&gt;]&lt;/ref&gt;
Իսմայիլի մայրը Հոշիարն է (տիկին Խուշիյար Խաթերը), իր հոր երրորդ կինն էր: Տեղեկություններ կան, որ խեդիվ Իսմայիլի մայրը թուրքական սուլթանի տիկնոջ` սուլթանուհի [[Փերթևնիյալ]]ի (1812–1883) քույրն էր: Փերթևնիյալը (Փերթև Նիհալ, Պարթև Նիհալ) օսմանյան [[Մահմուդ II]] [[սուլթանի]] տիկինն էր և սուլթան [[Աբդուլազիզ II]]-ի մայրը:&lt;ref&gt;[http://www.4dw.net/royalark/Egypt/egypt5.htm Christopher Buyers, &quot;The Muhammad 'Ali Dynasty Genealogy&quot;]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.uq.net.au/~zzhsoszy/states/islamic/egypt.html Non European Royalty Website, entry:&quot;Egypt&quot;]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.guide2womenleaders.com/womeninpower/Womeninpower1840.htm &quot;Women in Power&quot; 1840-1870, entry:  &quot;1863-79 Valida Pasha Khushiyar of Egypt&quot;]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.egy.com/P/maps/royaltree.html Rulers from the House of Mohammed Aly ] {{wayback|url=http://www.egy.com/P/maps/royaltree.html |date=20080430051518 }}&lt;/ref&gt; Հայտնի է, որ Փերթևնիյալը, ուստի և իր քույրը` Եգիպտոսի ապագա խեդիվ Իսմայիլի մայրը` տիկին Խուշիյար Խաթերը կովկասյան ծագում ունեին. ըստ որոշ աղբյուրների` չերքեզական, այլ աղբյուրների համաձայն` հայկական:

Խեդիվ Իսմայիլը բաժանում էր իր մեծանուն պապի` Մուհամմադ փաշայի պատվախնդիր տեսակետը, ուստի նա իր գահակալության օրոք մեծապես արդիականացրեց Եգիպտոսը և Սուդանը: Խեդիվ Իսմայիլը ծանրակշիռ ներդրումներ էր կատարում արդյունաբերական և, ընդհանրապես, տնտեսական զարգացման, քաղաքաշինության ու քաղաքների զարգացման մեջ, ինչպես նաև ձգտում էր ընդլայնել երկրի սահմանները Աֆրիկա մայրցամաքում:

Խեդիվ Իսմայիլի փիլիսոփայությունը կարելի է տեսնել 1879 թվականին իր արած մի հայտարարության մեջ. «Իմ երկիրն այլևս Աֆրիկայում չէ. մենք այժմ Եվրոպայի մասն ենք: Ահա թե ինչու մեզ համար բնական է, որ վերջ տանք մեր նախկին ապրելաձևերին և  ընդունենք մեր սոցիալական պայմաններին համապատասխանող նոր համակարգ»:

1867 թվականին Իսմայիլը նաև ապահովեց թե' [[Օսմանյան կայսրություն|Օսմանյան կայսրության]], թե' նաև միջազգային ճանաչումը` իր ''«[[խեդիվ]]»'' (փոխարքա) տիտղոսի համար, որը Եգիպտոսի գահակալները գերադասում էին ''«[[վալի]]»'' (կառավարիչ, նահանգապետ) տիտղոսից: ''«Վալի»'' տիտղոսը կրում էին Օսմանյան կայսրության [[Եգիպտոս էյալեթ]]ի կամ նահանգի կառավարիչները (1517–1867 թթ.): Սակայն,Իսմայլիլի քաղաքականությունը Եգիպտոսի [[Խեդիվաթ]]ը (1867–1914թթ.) ծանր պարտքերի տակ գցեց: Դրա մեջ իր մեծ դերն ունեցավ նաև Եգիպտոսի նկատմամբ եվրոպական մեծ պետությունների վարած քաղաքականությունը:

Դեռ Սայիդ փաշայի օրոք զարգացվում էր գյուղատնտեսական հումքի նախնական մշակման արդյունաբերությունը, վերասարքավորվում էին երկրի նավահանգիստները, կառուցվում էին երկաթուղիները: Իսմայիլ փաշայի օրոք այդ ամենն առավել մեծ թափ ստացավ: Ձևավորվում էր Եգիպտոսի նոր դասակարգը` բուրժուազիան: Սակայն դրամատիրական հարաբերությունների լիակատար զարգացմանը խանգարում էին եգիպտական գյուղաշխարհում տիրող ավատատիրական կարգերը և օտարերկրյա կապիտալի առավել մեծացող ներթափանցումը: Արդյունաբերության զարգացման և տրանսպորտային կառույցների զարգացման հետ կապված Եգիպտոսի կառավարությունը նոր մեծ վարկեր էր վերցնում: 1863 թվականին` Իսմայիլ փաշայի կառավարման առաջին տարում Եգիպտոսի պետական պարտքը հասավ 16 միլիոն ֆունտ ստեռլինգի: Արդյունքում հենց միայն վարկերի տոկոսների վճարումը կլանում էր երկրի եկամուտների զգալի մասը: Իսկ վարկերը երաշխավորվում էին եգիպտական բյուջեի հիմնական եկամտային հոդվածներով&lt;ref name=&quot;ReferenceA&quot;&gt;Համաշխարհային պատմություն, հատոր VII, Մոսկվա, 1960 թվական, էջ 209.&lt;/ref&gt;:

1869 թվականին [[Սուեզի ջրանցք]]ի բացումից հետո եվրոպական մեծ տերությունների, առաջին հերթին` Մեծ Բրիտանիայի և Ֆրանսիայի պայքարը Եգիպտոսի նկատմամբ գերիշխանության հասնելու համար ընդունեց առավել լարված բնույթ&lt;ref name=&quot;ReferenceA&quot;/&gt;:

1875 թվականի նոյեմբերին Օսմանյան կայսրությունը հայտարարեց իր ֆինանսական սնանկացման մասին: Արդյունքում եգիպտական արժեթղթերի կուրսը (փոխարժեքը) աղետալիորեն անկում ապրեց: Դրանցի օգտվեց բրիտանական կառավարությունը, որպեսզի հարկադրի խեդիվ Իսմայիլին` ջրի գնով Մեծ Բրիտանիային վաճառելու [[Սուեզի ջրանցք]]ի ընկերության` Եգիպտոսին պատկանող բաժնետոմսերը&lt;ref name=&quot;ReferenceA&quot;/&gt;:
 
Օտարերկրյա վարկատուները սկսեցին բացեիբաց միջամտել Եգիպտոսի ներքին գործերին: Ի վերջո նրանք կազմեցին Եգիպտոսի պետական պարտքի համատեղ հանձնաժողով` Անգլիայի, Ֆրանսիայի և Ավստրո-Հունգարիայի ներկայացուցիչներից&lt;ref name=&quot;ReferenceB&quot;&gt;Համաշխարհային պատմություն, հատոր VII, Մոսկվա, 1960 թվական, էջ 210.&lt;/ref&gt;: Տնտեսական կախվածությունը հանգեցրեց երկրի քաղաքական կախվածությանը օտարերկրյա պետություններից: 1878 թվականին կազմավորվեց Եգիպտոսի այսպես կոչված եվրոպական կառավարությունը (նախարարների դահլիճը)` Անգլիայի դրածո համարվող [[Նուբար փաշա Նուբարյան]]ի գլխավորությամբ&lt;ref name=&quot;ReferenceB&quot;/&gt;:

Նոր կառավարությունը հարուցեց եգիպտական հասարակության ազգայնականորեն տրամադրված մասի դժգոհությունը: Նուբար փաշայի կառավարությունը 1879 թվականի փետրվարին զորացրեց 2,5 հազար եգիպտացի սպաների, ինչն արագացրեց դժգոհության բռնկումը բանակում, որը վերածվեց սպաների ցույցի: 1879 թվականի ապրիլին խեդիվ Իսմայիլին ուղարկվեց ավելի քան 300 [[ուլեմա]]ների, [[փաշա]]ների, [[բեյ]]երի և [[սպա]]ների դիմումը, որը պահանջում էր անհապաղ կառավարությունից հեռացնել բոլոր օտարերկրացիներին&lt;ref name=&quot;ReferenceB&quot;/&gt;:

Խեդիվ Իսմայիլը հարկադրված էր բավարարել եգիպտական հասարակության ազգայնականորեն տրամադրված մասի պահանջը: Եվրոպականացման գործընթացը որոշ չափով դանդաղեց: Շերիֆ փաշայի գլխավորությամբ Եգիպտոսի նոր կառավարություն կազմվեց` կազմված բացառապես եգիպտացիներից&lt;ref name=&quot;ReferenceB&quot;/&gt;:

Սակայն, ի պատասխան [[Նուբար փաշա Նուբարյան]]ի հրաժարականի և Եգիպտոսի կառավարությունից օտարերկրացիների հեռացման` Անգլիան և Ֆրանսիան պահանջեցին Օսմանյան սուլթանից և ի վերջո հասան նրան, որ Իսմայիլ փաշան հեռացվեց խեդիվի պաշտոնից և նրա տեղ նշանակվեց նոր խեդիվ` Թաուֆիք փաշան:&lt;ref name=&quot;ReferenceB&quot;/&gt; Դա տեղի ունեցավ 1879 թվականին:

Ամփոփելով, կարելի է ասել, որ ի հակադրություն իր մեծանուն պապի` Մուհամեդ Ալի փաշայի ռազմատենչ-պատերազմական քաղաքականությանն ընդդեմ Օսմանյան կենտրոնական կառավարության, Իսմայիլ փաշան ձգտում էր ուժեղացնել Եգիպտոսի և Սուդանի կիսանկախ պետականության, ինչպես նաև իր սեփական գահատոհմի դիրքերը` նվազ բախումնային միջոցներով: Արդյունքում` սիրաշահելու և կաշառքի միջոցով Իսմայիլ փաշան ապահովեց Եգիպտոսի և Սուդանի վիրտուալ անկախության` Օսմանյան կենտրոնական կառավարության կողմից պաշտոնական ճանաչումը: Այս ազատության կարգավիճակը խիստ խախտվեց, երբ 1879 թվականին հայակեր ''«կարմիր»'' սուլթանը` [[Աբդուլ Համիդ II]]-ը Մեծ տերությունների հետ միասին կարողացավ գահընկեց անել Իսմայիլ փաշային և նրա փոխարեն գահ բարձրացնել ալբանական գահատոհմի հաջորդ փաշային` Իսմայիլի որդի [[Թաուֆիք]]ին:

=====Հայերը Եգիպտոսում 1-ին խեդիվ Իսմայիլ փաշայի օրոք=====
Հայերի նկատմամբ Եգիպտոսի ալբանական գահատոհմի ներկայացուցիչների վերաբերմունքը գրեթե բոլոր ժամանակներում և գրեթե բոլոր պայմաններում, այնուամենայնիվ, եղել է բավական դրական: Դրա ապացույցն էր եգիպտահայության ներկայացուցիչներին երկրի պետական ապարատի բարձր պաշտոններին նշանակելու դարավոր ավանդույթը:

Մասնավորապես, խեդիվ Իսմայիլի, իսկ ապա նրա հաջորդների օրոք հայազգի [[Նուբար փաշա Նուբարյան]]ը չորս անգամ զբաղեցրել է Եգիպտոսի Արտաքին գործերի նախարարի բարձր և պատասխանատու պաշտոնը&lt;ref&gt;Հայոց պատմություն, հատոր III, գիրք 2-րդ, Երևան, 2015, էջ 334:&lt;/ref&gt;:

Ընդ որում, եգիպտահայության այս ականավոր ներկայացուցիչը երեք անգամ Արտաքին գործերի նախարար է եղել հենց խեդիվ Իսմայիլի գահակալման օրոք`
* 1866-1874,
* 1875-1876,
* 1878-1879&lt;ref&gt;Անդ, էջ 334:&lt;/ref&gt;:

[[Նուբար փաշա Նուբարյան]]ը խեդիվ Իսմայիլի օրոք պաշտոնավարել է նաև որպես Եգիպտոսի [[վարչապետ]] (1878-1879)&lt;ref&gt;Անդ, էջ 334:&lt;/ref&gt;:

Դեռ 1876 թվականին [[Նուբար փաշա Նուբարյան]]ի անմիջական մասնակցությամբ Եգիպտոսում ստեղծվել են Միջազգային (կամ Խառը) դատարանը և Նոթաբլների պալատը (խորհրդարանի նմանությամբ), որով վերջ է դրվել Եգիպտոսի նկատմամբ օտար պետությունների միակողմանի միջամտությանը, երկիրը ստացել է օտարերկրյա տերությունների հետ ինքնուրույն ֆինանսական պայմանագրեր կնքելու իրավունք&lt;ref&gt;Անդ, էջ 334:&lt;/ref&gt;:

[[1869]] թվականին [[Սուեզի ջրանցք]]ի կառուցմամբ մեծացավ Եգիպտոսի տեսակարար կշիռը համաշխարհային առևտրում: [[Արևմտյան Հայաստան]]ի տարբեր վայրերից ([[Վան]], [[Բաղեշ]], [[Մուշ]], [[Սղերդ]], [[Սասուն]]) տարաբախտ ու չքավոր հայ պանդուխտները ևս սկսել են խռնվել եգիպտական նավահանգսիտներում` սևագործ աշխատանք կատարելու համար&lt;ref&gt;Անդ, էջ 335:&lt;/ref&gt;:

Որոշ տվյալներով 1867 թվականին Սուեզում շուրջ 100 հայեր (որոնցից 65-ը` մշեցի) մասնակցել են ջրանցքի բացման աշխատանքներին&lt;ref&gt;Սափրիչեան Տ., Երկարամեայ պանդխտութիւն ի Հապեշստան, Երուսաղէմ, 1871, էջ 8:&lt;/ref&gt;:

Եթե մինչև XIX դարի կեսը Եգիպտոսում հայությունը հիմնականում կենտրոնացած էր Կահիրեում և Ալեքսանդրիայում, ապա XIX դարի կեսերից հայերի տեղաշարժ է նկատվել նաև դեպի Զագազիգ, Թանթա, Ասիութ, Ֆայում և Եգիպտոսի ներքին այլ քաղաքներ&lt;ref&gt;Թոփուզյան Հովհաննես, Եգիպտոսի հայկական գաղութի պատմություն (1805-1952), Երևան, 1972, էջ 37, 40-41:&lt;/ref&gt;: Ի դեպ, Զագազիգը [[գնդապետ Արաբի]]ի հարազատ քաղաքն է:

====2-րդ խեդիվը====

[[Պատկեր:MohamedTewfik.jpg|մինի|աջից|200px|Թաուֆիք փաշա, Եգիպտոսի և Սուդանի խեդիվ` 1879-1892թթ.]]

Մուհամեդ Թաուֆիք փաշան ({{lang-ar|محمد توفيق باشا}}, {{lang-tr|Muhammed Tevfik Paşa}} ծնվել է 1852 թվականի ապրիլի 30-ին (այլ տվյալներով` նոյեմբերի 15-ին), վախճանվել` 1892 թվականի հունվարի 7-ին: Իր հորից` 1-ին խեդիվ Իսմայիլ փաշայից հետո Եգիպտոսի և Սուդանի 2-րդ խեդիվն էր 1879-1892 թվականներին, իսկ Եգիպտոսի ալբանական կամ կավալացիների գահատոհմում 6-րդ տիրակալն էր` գահատոհմի հիմնադիր [[Մուհամմադ Ալի փաշա]]յից հետո:

Թաուֆիքը խեդիվ [[Իսմայիլ]]ի ավագ որդին էր: Նրա մայրն էր արքայադուստր Շաֆիք Նուրը: Թաուֆիքը չի ուղարկվել Եվրոպա` կրթություն` իր կրտսեր եղբայրների պես, այլ` մեծացել է Եգիպտոսում:

1866 թվականին Թաուֆիքի հորը` Իսմայիլ փաշային հաջողվեց փոխել Եգիպտոսում գահաժառանգության կարգը: Այդուհետև Եգիպտոսի տիրակալի տիտղոսը անցնելու էր ոչ թե Մուհամեդ Ալիի գահատոհմի ավագագույն արական ներկայացուցչին, այլ փոխանցվելու էր հորից որդի: Իսմայիլը առանձնապես չէր սիրում իր հորեղբորը` [[Հալիմ փաշա]]յին, ով պետք է դառնար իր հաջորդը` Եգիպտոսի գահի վրա: Ընդ որում, Իսմայիլը կարծում էր, որ գահը կարող է թողնել իր որդիներից նրան, ում ինքը կցանկանա:

Սակայն Եգիպտոսի գահաժառանգության կարգը փոխելուց հետո պարզվեց, որ [[Մեծ տերություններ]]ը` [[Մեծ Բրիտանիա]]ն, [[Գերմանիա]]ն, [[Ավստրիա]]ն և [[Օսմանյան Կայսրություն]]ը, գահաժառանգության նոր կարգը մեկնաբանում են որպես [[գահ]]ի` հորից ավագ որդուն փոխանցում: Արդյունքում [[Իսմայիլ փաշա]]յի ավագ որդին` Թաուֆիքը դարձավ [[արքայազն]]-[[գահաժառանգ]]:

1873 թվականի հունվարի 15-ին [[Կահիրե]]ում արքայազն գահաժառանգ Թաուֆիք փաշան ամուսնացավ օսմանյան [[արքայադուստր]] [[Էմինա Իլհամի]]ի հետ: Վերջինս օսմանյան [[սուլթան]]ի փեսայի` [[Դամադ]] Իբրահիմ Իլհամի [[փաշա]]յի դուստրն էր:

1878 թվականին արքայազն Թաուֆիքը նշանակվեց Եգիպտոսի արքունական խորհրդի նախագահ, այն բանից հետո, ինչ այդ պաշտոնից հեռացվեց [[Նուբար փաշա]]ն:

Թաուֆիք փաշան այդ պաշտոնը զբաղեցրեց ընդամենը մի քանի ամիս: Բայց դա էլ բավարար եղավ, որպեսզի երևա, թե որքան ոչ ամբիցիոզ, ոչ այնքան ինտելիգենտ ու նաև ոչ եռանդուն մարդ է Եգիպտոսի ապագա խեդիվը: Սակայն Թաուֆիք փաշան բավական իմաստուն գտնվեց, որպեսզի հեռու մնա այն պալատական բանսարկություններին մասնակցելուց, որոնք այն ժամանակ կազմում էին Եգիպտոսի և Սուդանի քաղաքական կյանքի կարևոր մասը:

Թողնելով պաշտոնավարությունը, Թաուֆիքը վերադարձավ իր կալվածքը և դարձյալ անցավ գյուղական կյանքին: Սակայն շուտով նրա ներկայությունը Եգիպտոսի քաղաքական կյանքում մեծ կարևորություն ստացավ:

1879 թվականի հունիսի 26-ին Թաուֆիքի հայրը` խեդիվ Իսմայիլը` [[Մեծ Բրիտանիա]]յի և [[Ֆրանսիա]]յի պնդմամբ գահընկեց արվեց սուլթան [[Աբդուլ Համիդ II]]-ի կողմից: Սուլթանը միաժամանակ հրամայեց, որպեսզի գահընկեց արված խեդիվ Իսմայիլի ավագ որդին` Թաուֆիքը, համաձայն Եգիպտոսի գահաժառանգության նոր կարգի` հռչակվի խեդիվ:

Նոր խեդիվն այնքան անպատրաստ էր դրան, որ նույնիսկ բացահայտ արտահայտում էր իր դժգոհությունը: Եվրոպական մեծ տերությունները, հավանաբար, լավ գիտեին նոր խեդիվ Թաուֆիքի քաղաքական անպատրաստության աստիճանը:

Թաուֆիքը վերականգնեց անգլո-ֆրանսիական վերահսկողությունը Եգիպտոսի ֆինանսական համակարգի նկատմամբ, ինչպես նաև կրճատեց եգիպտական բանակի թիվը` հասցնելով 18 հազարի:&lt;ref name=&quot;ReferenceB&quot;/&gt;

=====Գնդապետ Արաբիի ապստամբությունը: Ճանապարհ դեպի խեդիվի իշխանազրկում=====

Օտարերկրացիների ամենազորությունը վիրավորում էր եգիպտացիների ազգային զգացմունքները: Ազգային-ազատագրական շարժման գլուխ կանգնեցին երիտասարդ եգիպտական ազգային բուրժուազիայի ներկայացուցիչները, եգիպտական մտավորականությունը, բանակի սպաները, հայրենասիրորեն տրամադրված կալվածատերերը: Նրանք բոլորը միավորվեցին «Եգիպտոսը` եգիպտացիներին» կարգախոսի ներքո և ստեղծեցին Եգիպտոսի առաջին քաղաքական կազմակերպությունը` «Հիզբ-ուլ-վաթան», այսինքն «Հայրենիքի կուսակցությունը» կամ «Ազգայնական կուսակցությունը»:&lt;ref name=&quot;ReferenceB&quot;/&gt;&lt;ref name=&quot;ReferenceC&quot;&gt;Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона, Ар—Арл. т. Ia, с. 939—940&lt;/ref&gt;

1880 թվականի մայիսին Եգիպտոսի բանակի սպաների մի խումբ հանդես եկավ ընդդեմ եգիպտացի-սպաների առաջխաղացման համար ստեղծված խոչընդոտների, զինվորներին տարբեր ոչ ռազմական աշխատանքների մեջ հարկադրաբար օգտագործելու և զինվորականների աշխատավարձերի պարբերական ուշացումների:&lt;ref name=&quot;ReferenceB&quot;/&gt;

1881 թվականին եգիպտական բանակի մի խումբ սպաներ` [[գնդապետ]] [[Ահմեդ Արաբի]]ի կամ [[Օրաբի]]ի գլխավորությամբ Եգիպտոսի կառավարությանը խնդրագիր-դիմում ուղարկեցին` պահանջելով պաշտոնազրկել ռազմական նախարարին և հետաքննել նրա կողմից կատարված որոշ ռազմական պաշտոնյաների աստիճանների բարձրացումը: Գնդապետ Արաբին ծագում էր ֆելլահներից և «Հիզբ-ուլ-վաթան» կուսակցության տաղանդավոր ու եռանդուն գործիչներից մեկն էր: Նա հասկանում էր բանակի, որպես Եգիպտոսի միակ կազմակերպված ուժի նշանակությունը և փորձում էր ազգայնական շարժման համար աջակցություն ձեռք բերել գյուղացիության շրջանում&lt;ref name=&quot;ReferenceC&quot;/&gt;&lt;ref&gt;Համաշխարհային պատմություն, հատոր VII, Մոսկվա, 1960 թվական, էջ 210-211 ({{lang-ru|Всемирная история}}).&lt;/ref&gt;

1881 թվականի փետրվարին Եգիպտական բանակի հայրենասեր-սպաների հրամանատարության ներքո գործող զինվորները գրավեցին եգիպտական ռազմական նախարարության շենքը և ձերբակալեցին ռազմական նախարարին:&lt;ref&gt;Համաշխարհային պատմություն, հատոր VII, Մոսկվա, 1960 թվական, էջ 211({{lang-ru|Всемирная история}}).&lt;/ref&gt;

Գնդապետ Արաբիի խմբի հաջողությունը սարսափեցրեց կառավարությանը և նրա օտարերկրյա խորհրդականներին: Նրանք փորձեցին Կահիրեցի հեռացնել եգիպտական բանակի հայրենասիրորեն տրամադրված [[զորագունդ|զորագնդերը]]: Սակայն այդ փոսրձը հանդիպեց դիմադրության: «Վաթանիստները« այժմ պահանջեցին արդեն եգիպտական ամբողջ կառավարության հրաժարականը, նաև` մշակել Եգիպտոսի սահմանադրություն և մեծացնել Եգիպտոսի բանակը, որը նրանք համարում էին երկրի հզորության ու ազգային ինքնիշխանության հիմնական պաշտպանը: Բանակի զինված ելույթը 1881 թվականի սեպտեմբերին ստիպեց [[խեդիվ]] [[Թաուֆիք]]ին ընդունելու «վաթանիստների» բոլոր պահանջները:&lt;ref&gt;Համաշխարհային պատմություն, հատոր VII, Մոսկվա, 1960 թվական, էջ 211({{lang-ru|Всемирная история}}).&lt;/ref&gt;

Այս իրադարձություններն ուժեղացրեցին օտարերկրյա մեծ տերությունների տագնապը: Անգլիական և ֆրանսիական [[դիվանագիտություն]]ը փորձեց կազմակերպել օսմանյան ռազմական ներխուժումը Եգիպտոս: Երբ դա չհաջողվեց, Ֆրանսիան առաջ քաշեց Եգիպտոսի նկատմամբ համատեղ անգլո-ֆրանսիական ռազմական վերահսկողության նախագիծը: Անգլիացիները, որոնք ձգտում էին ինքնուրույն գերիշխել Եգիպտոսում մերժեցին պաշտոնական Փարիզի այդ առաջարկը:&lt;ref&gt;Համաշխարհային պատմություն, հատոր VII, Մոսկվա, 1960 թվական, էջ 211({{lang-ru|Всемирная история}}).&lt;/ref&gt;

Այնինչ 1881 թվականի սեպտեմբերյան ապստամբությունից հետո կազմավորված [[Շերիֆ փաշա]]յի նոր կառավարությունը որոշում կայացրեց` անցկացնել Եգիպտոսի խորհրդարանի ընտրություններ: Ընտրությունները պետք է կատարվեին 1866 թվականի ընտրական օրենքի հիման վրա, որը խիստ սահմանափակում էր ազգաբնակչության ընտրական իրավունքները: Այնուամենայնիվ, խորհրդարան անցան մեծ մասամբ հենց «վաթանիստները»: Վերջիններս պնդում էին, որ Եգիպտոսի ապագա սահմանադրությունը խորհրդարանին իրավունք պետք է տա լիովին վերահսկելու պետական բյուջեի թեկուզ այն մասը, որը նախատեսված չէր պետական պարտքի մարման համար: Այնինչ, վարչապետ Շերիֆ փաշայի մշակած սահմանադրության նախագիծը խորհրդարանին այդ հարցում սոսկ խորհրդակցական իրավունք էր տալիս: Եգիպտոսի խորհրդրանի պատգամավորների մեծ մասը 1881 թվականի դեկտեմբերի 26-ին բացված նստաշրջանի ժամանակ իրենց դժգոհությունն արտահայտեցին երկրի սահմանադրության` Շերիֆ փաշայի մշակած նախագծի նկատմամբ: Գնդապետ Արաբին առաջարկեց` կազմավորել Եգիպտոսի նոր կառավարություն:&lt;ref name=&quot;ReferenceC&quot;/&gt;&lt;ref&gt;Համաշխարհային պատմություն, հատոր VII, Մոսկվա, 1960 թվական, էջ 211({{lang-ru|Всемирная история}}).&lt;/ref&gt;

Հաջորդ ամիս` 1882 թվականի հունվարին խեդիվ Թաուֆիքը ստացավ անգլո-ֆրանսիական համատեղ նոտա, որը պահանջում էր`
* ա. ցրել Եգիպտոսի խորհրդարանը,
* բ. կասեցնել գնդապետ Արաբիի գործունեությունը:

Այնուամենայնիվ, Եգիպտոսի` հիմնականում ազգայնականորեն տրամադրված խորհրդարանը, չնայած անգլո-ֆրանսիական բացահայտ ճնշմանը` հասավ նրան, որ Շարիֆ փաշայի կառավարությունը հրաժարական տվեց:

Կազմավորվեց Եգիպտոսի նոր կառավարություն: Այստեղ նոր ռազմական նախարար նշանակվեց գնդապետ Արաբին:&lt;ref name=&quot;ReferenceC&quot;/&gt;

Եգիպտոսում բազմամարդ հավաքներ էին անցնում, որոնք ողջունում էին նոր կառավարության կազմավորումը:

Նոր կառավարությունը նոր սահմանադրության նախագիծ ընդունեց, որը նախատեսում էր երկրի բյուջեի հաստատումը կառավարության կողմից` խորհրդարանի հետ համատեղ, անշուշտ առանց բյուջեի այն մասի, որը նախատեսված էր պետական պարտքի մարման համար:&lt;ref&gt;Համաշխարհային պատմություն, հատոր VII, Մոսկվա, 1960 թվական, էջ 211({{lang-ru|Всемирная история}}).&lt;/ref&gt;

Ֆրանսիան և Անգլիան փորձեցին կաշառել գնդապետ Արաբիին, սակայն դա նրանց չհաջողվեց: Դրանից հետո Անգլիան և Ֆրանսիան 1882 թվականի մայիսի 25-ին խեդիվ Թաուֆիքին նոտա հանձնեցին` պահանջելով պաշտոնաթող անել նոր կառավարությունը, երկրից վտարել գնդապետ Արաբուն և Կահիրեց հեռացնել բոլոր ականավոր «վաթանիստներին»:&lt;ref name=&quot;ReferenceC&quot;/&gt;

Ի նշան կոպիտ օտարերկյա միջամտության դեմ բողոքի` ազգային կառավարությունը հրաժարական տվեց, սակայն դա այնպիսի լուրջ հուզումներ առաջացրեց Եգիպտոսի խոշորագույն քաղաքներում` Ալեքսանդրիայում և Կահիրեում, որ խեդիվ Թաուֆիքը հարկադրված եղավ 1828 թվականի մայիսի 28-ին ռազմական նախարարի պաշտոնում դարձյալ նշանակել գնդապետ Արաբիին:&lt;ref&gt;Համաշխարհային պատմություն, հատոր VII, Մոսկվա, 1960 թվական, էջ 211-212({{lang-ru|Всемирная история}}).&lt;/ref&gt;

=====1882 թվականի անգլո-եգիպտական պատերազմ=====
Եվրոպական մեծ տերությունների և, հատկապես, Անգլիայի հետ Եգիպտոսի հակասությունները ի վերջո պետք է հանգեցնեին երկու կողմերի ռազմական բախման: 

======Եգիպտոսի հարցով միջազգային համաժողով======
Եգիպտոսի հարցով միջազգային համաժողով հրավիրվեց Օսմանյան կայսրության մայրաքաղաք [[Կոստանդնուպոլիս|Կոստանդնուպոլսում]]: 1882 թվականի հունիսին այդ համաժողովի անգլիացի պատվիրակները ստիպված էին միանալ միջազգային համաժողովի ընդունած արձանագրությանը, որը պարտավորեցնում էր բոլոր եվրոպական տերություններին` չդիմել Եգիպտոսի տարածքի որևէ աննեքսիայի (բռնակցման) կամ օկուպացիայի (զինակալման):&lt;ref&gt;Համաշխարհային պատմություն, հատոր VII, Մոսկվա, 1960 թվական, էջ 212({{lang-ru|Всемирная история}}).&lt;/ref&gt;

======Անգլո-եգիպտական պատերազմ======
Չսպասելով այդ համաժողովի արձանագրության հաստատմանը, [[Ալեքսանդրիա]]յի նավահանգստի մոտ ծովում կանգնած անգլիական [[էսկադրա]]յի հրամանատարը` [[փոխծովակալ]] [[Սեյմուր]]ը Ալեքսանդրիայի ռազմական կառավարչին (Military Governor) սադրիչ պահանջ ուղարկեց` դադարեցնել եգիպտացիների կողմից կատարվող ամրաշինական աշխատանքները: 1882 թվականի հուլիսի 10-ին հանձնված այդ վերջնագիրն առաջարկում էր եգիպտական կողմին` կատարել անգլիական կողմի տվյալ պահանջը 24 ժամվա ընթացքում:&lt;ref&gt;Համաշխարհային պատմություն, հատոր VII, Մոսկվա, 1960 թվական, էջ 212({{lang-ru|Всемирная история}}).&lt;/ref&gt;

1882 թվականի հուլիսի 11-ին անգլիական նավատորմը Ալեքսանդրիան ենթարկեց կատաղի 10-ժամյա ռմբակոծության: Այնուհետև անգլիական ցամաքային զորքերը, որոնք բաղկացած էին 25 հազար մարդուց, ափ իջան և գրավեցին քաղաքը: Խեդիվ Թաուֆիքը, դավաճանելով Եգիպտոսի ազգային շահերին, Կահիրեից փախավ Ալեքսանդրիա, որն այդ ժամանակ զինակալված էր անգլիացիների կողմից:&lt;ref&gt;Համաշխարհային պատմություն, հատոր VII, Մոսկվա, 1960 թվական, էջ 212({{lang-ru|Всемирная история}}).&lt;/ref&gt;

======Խեդիվի իշխանազրկում======
Կահիրեում կազմավորվեց ''«Արտակարգ ժողով»'', կազմված Եգիպտոսի ազնվականության, հոգևորականության և վաթանիստ-սպաների ներկայացուցիչներից: ''«Արտակարգ ժողովի»'' նպատակն էր կառավարել երկիրը և կազմակերպել նրա պաշտպանությունը ''«Արտակարգ ժողովը»'' խեդիվ Թաուֆիքին գահընկեց հայտարարեց և գնդապետ Արաբուն նշանակեց զինված ուժերի գլխավոր հրամանատար:&lt;ref name=&quot;ReferenceC&quot;/&gt;&lt;ref&gt;Համաշխարհային պատմություն, հատոր VII, Մոսկվա, 1960 թվական, էջ 212({{lang-ru|Всемирная история}}).&lt;/ref&gt;

Գնդապետ Արաբու ենթակայության ներքո գտնվում էին շուրջ 19.000 մարդուց կազմված կանոնավոր զորքեր և 40.000 նորակոչիկներ: Եգիպտոսի բանակն ուներ զգալի քանակությամբ զինամթերք և շուրջ 500 թնդանոթ: Մշակվեց Եգիպտոսի պաշտպանության ռազմավարական պլանը:&lt;ref name=&quot;ReferenceC&quot;/&gt;&lt;ref&gt;Համաշխարհային պատմություն, հատոր VII, Մոսկվա, 1960 թվական, էջ 212 ({{lang-ru|Всемирная история}}).&lt;/ref&gt;

Սակայն այդ պլանի իրագործման ժամանակ Արաբին թույլ տվեց լուրջ ռազմա-քաղաքական սխալներ: Մասնավորապես, 
* նա չամրացրեց Սուեզի ջրանցքի գոտին, ''հուսալով, թե անգլիացիները չեն խախտի ջրանցքի չեզոքության մասին կոնվենցիան'',
* կարևորագույն մի շարք պաշտպանական դիրքերի պաշտպանությունը հանձնարարեց անկարգապահ [[բեդուին]]ական ջոկատներին, որոնց առաջնորդներին անգլիացիները կարողացան կաշառել:&lt;ref name=&quot;ReferenceC&quot;/&gt;&lt;ref&gt;Համաշխարհային պատմություն, հատոր VII, Մոսկվա, 1960 թվական, էջ 212 ({{lang-ru|Всемирная история}}).&lt;/ref&gt;

======Հեղափոխական բանակի պարտություն======
Այնինչ անգլիացիները, հաշվի չառնելով Սուեզի ջրանցքի չեզոքացման մասին կանվենցիան, [[Պորտ-Սայիդ]] և [[Իսմայիլիա]] զորքեր նետեցին [[Հնդկաստան]]ից, դրանով իսկ ապահովելով իրենց հարձակումը Կահիրեի վրա երկու կողմից:&lt;ref name=&quot;ReferenceC&quot;/&gt;&lt;ref&gt;Համաշխարհային պատմություն, հատոր VII, Մոսկվա, 1960 թվական, էջ 212 ({{lang-ru|Всемирная история}}).&lt;/ref&gt;

Անգլիական զորքերը ճեղքեցին ձգված և բեդուինական առաջնորդների կողմից թուլացված ռազմաճակատի գիծը: 1882 թվականի սեպտեմբերի 13-ին Արաբու զորքերը պարտություն կրեցին Թել-ալ-Քաբիրի մոտ: Սեպտեմբերի 14-ին անգլիականա զորքերը գրավեցին Կահիրեն, իսկ դրանից հետո զինակալեցին ամբողջ Եգիպտոսը: Արաբին ձերբակալվեց, դատի տրվեց և աքսորվեց Ցեյլոն կղզի:&lt;ref name=&quot;ReferenceC&quot;/&gt;&lt;ref&gt;Համաշխարհային պատմություն, հատոր VII, Մոսկվա, 1960 թվական, էջ 212-213 ({{lang-ru|Всемирная история}}).&lt;/ref&gt;

Եգիպտոսում այն ժամանակ չկար հասարակական ուժ, որն ունակ լիներ գլխավորել հաղթական ժողովրդական պայքարն ընդդեմ օտարերկրյա նվաճողների: Թույլ, նոր ձևավորված եգիպտական ազգային բուրժուազիան հույս ուներ իր իրավունքներն ընդլայնել փոխզիջումների ուղիով և շահագրգռված չէր հեղափխական պատերազմով: Գնդապետ Արաբուն միացած ավատատիրական տարրերը անգլիական ագրեսորների դեմ պայքարի ամենասուր պահին կանգնեցին ազգային դավաճանության ուղու վրա: Այդ ամենը, միասին վերցրած` պայմանավորեց ազգային շարժման պարտությունը և դյուրացրեց Եգիպտոսի վերածումը Անգլիայի հերթական գաղութի:&lt;ref&gt;Համաշխարհային պատմություն, հատոր VII, Մոսկվա, 1960 թվական, էջ 212-213 ({{lang-ru|Всемирная история}}).&lt;/ref&gt;

======Խեդիվի իշխանության վերականգնում======
Այսպիսով, խեդիվ Իսմայիլի գահընկեց արվելուց (1879 թվական) և նրա ավագ որդի Թաուֆիքին [[խեդիվաթ]]ի գահին բազմելուց երեք տարի անց` 1882 թվականին, Եգիպտոսի ու Սուդանի ազատությունը գրեթե խորհրդանշանական էր դարձել, և [[Մեծ Բրիտանիա]]ն ներխուժելով` նվաճեց երկիրը, իբր, աջակցելով խեդիվ Թաուֆիք փաշային` ընդդեմ իր ներքին հակառակորդների` [[գնդապետ]] [[Ահմեդ Արաբի]]ի ([[Ահմեդ Օրաբի]]) ազգայնական կառավարության:

Դրանից հետո թեպետ խեդիվն անվանապես շարունակում էր տիրել Եգիպտոսին և Սուդանին, բայց իրական իշխանությունն արդեն գտնվում էր բրիտանացիների ձեռքին: Եգիպտոսի գաղութացման այդ գործընթացը սկսվել էր դեռ 1876 թվականին, երբ պետական ծանր պարտքերի տակ գտնվող Եգիպտոսը հայտնվեց վարկատուների վերահսկողության ներքո և փաստացիորեն վերածվել էր անգլիական գաղութի: Պաշտոնապես իշխանությունը պատկանում էր [[խեդիվ]]ին և իր նախարարների խորհրդին, բայց իրական իշխանությունը անգլիական գեներալ-ռեզիդենտի կամ գերագույն կոմիսարի (գերագույն հանձնակատարի) ձեռքին էր:&lt;ref name=&quot;Монархи&quot;/&gt; Իրերի նման վիճակը փաստորեն տևեց գրեթե կես դար` 1882 թվականից մինչև 1932 թվականը:&lt;ref&gt;Henderson, K.D.D. &quot;Survey of the Anglo-Egyptian Sudan 1898–1944&quot;, Longmans, Green and Co. Ltd., London, 1946.&lt;/ref&gt;

======Սուդանի խլումը Եգիպտոսից======
Ի հեճուկս եգիպտացիների, բրիտանացիները Սուդանը 1899 թ. հռչակեցին անգլո-եգիպտական համատիրություն` կոնդոմինիում, այսինքն նեղոսյան այդ երկիրը դադարեց Եգիպտոսի անբաժանելի մասը լինելուց: Եգիպտական կողմը մշտապես մերժում էր դա, պնդելով ''Նեղոսի հովտի միասնության'' վրա: Այդ հարցը հակասության ու թշնամության աղբյուր էր Եգիպտոսի ու Միացյալ Թագավորության միջև` ընդհուպ մինչև 1956 թ. Սուդանի անկախացումը:&lt;ref&gt;Larry Wills Henderson.Egypt and the Sudan: countries of the Nile. New York : T. Nelson, 221 p. : illus., map. ; ISBN 084077060X, 1971&lt;/ref&gt;

=====Հայերը Եգիպտոսում 2-րդ խեդիվի օրոք=====
1882 թվականին Եգիպտոսն ամբողջությամբ ընկավ Մեծ Բրիտանիայի գերիշխանության ներքո&lt;ref&gt;Հայոց պատմություն, հատոր III, գիրք 2-րդ, Երևան, 2015, էջ 335&lt;/ref&gt;: Բնականաբար, երկրի տնտեսությունն անցավ անգլիական կապիտալի վերահսկողության տակ&lt;ref&gt;Անդ, էջ 335&lt;/ref&gt;: Անուրանալի փաստ է, որ անգլիացիները սկսեցին կրկին խրախուսել ոչ մահմեդական տարրի, այդ թվում հայերի ներհոսքը դեպի Եգիպտոս և ոչ մահմեդական տարրերի, այդ թվում` հայերի ներգրավվածությունը Եգիպտոսի քաղաքական ու տնտեսական կյանքում&lt;ref&gt;Անդ, էջ 335&lt;/ref&gt;:

1891 թվականին Եգիպտոսի Արտաքին գործերի նախարար է դարձել հայազգի Տիգրան փաշա տ'Ապրո [[Բագրատունի]]ն&lt;ref&gt;Արշակ Ալպօյաճեան, Արաբական Միացեալ Հանրապետութեան Եգիպտոսի նահանգը և հայերը (Սկիզբէն մինչև մեր օրերը), Գահիրէ, 1960, էջ 101:&lt;/ref&gt; (Tigran pasha d'Abro [[Bagratouni]]), որն իրականացրել է երկրի ավատատիրական հետամնացության հաղթահարման, եգիպտական բանակի ամրապնդման քաղաքականություն&lt;ref&gt;Անդ, էջ 335&lt;/ref&gt;:

Հայերը լայնորեն ներգրավվել են ծխախոտի արդյունաբերության մեջ. նրանց է պատկանել Եգիպտոսի ծխախոտի արտադրության 90%-ը&lt;ref&gt;Անդ, էջ 335&lt;/ref&gt;:

Հայերն իրենց ներդրումն են ունեցել նաև Եգիպտոսի կյանքի հետևյալ ասպարեզներում&lt;ref&gt;Անդ, էջ 335&lt;/ref&gt;.
* ճարտարապետություն,
* լրագրություն,
* մետաղամշակություն
* գյուղատնտեսություն,
* գործվածքեղենի արտադրություն,
* օճառի արտադրություն,
* ներկարարություն,
* դերձակություն,
* կոշկակարություն,
* փորագրություն,
* ցինկոգրաֆիա,
* ոսկերչություն:

Գյուղատնտեսության առնչությամբ ուշագրավ է այն իրողությունը, որ [[Յուսուֆ էֆենդի էլ Արմանի]]ն Ֆրանսիայից առաջին անգամ Եգիպտոս է ներմուծել [[մանդարին]]ը և մշակել ընդարձակ հողատարածություններում: Ուստի հենց այդ հայ գործարարի անունով էլ մանդարինը արաբերեն կոչվել է «Յուսուֆէֆենդի», այսինքն «Պարոն Հովսեփ»&lt;ref&gt;Անդ, էջ 335&lt;/ref&gt;:

Գործվածքեղենի առնչությամբ ուշագրավ է այն իրողությունը, որ գլխաշորի արտադրությունը հայերն են ներմուծել Եգիպտոս&lt;ref&gt;Անդ, էջ 335&lt;/ref&gt;:

Ինչ վերաբերում է փորագրությանը, ցինկոգրաֆիային և հատկապես` ոսկերչությանը, ապա դրանք հայերի առանձնահատուկ մենաշնորհն են եղել&lt;ref&gt;Եափուճեան Ա., Եգիպտահայ մշակոյթի պատմութիւն, Գահիրէ, 1981, էջ 16&lt;/ref&gt;: Դրանք մինչև օրս էլ Եգիպտոսում պահպանվում են որպես հայերի առանձնահատուկ մենաշնորհ&lt;ref&gt;Անդ, էջ 335&lt;/ref&gt;:

Առևտուրը ևս հայերի մենաշնորհներից էր: Այսպես` Ալեքսանդրիայում 1882 թվականին կար շուրջ 80, իսկ Կահիրեում 1886 թվականի տվյալներով` 250 հայկական առևտրական տուն&lt;ref&gt;Անդ, էջ 335&lt;/ref&gt;:

====3-րդ խեդիվը====

[[Պատկեր:Abbas Helmi II (military).JPG|մինի|աջից|200px|Աբաս Հիլմի II, Եգիպտոսի և Սուդանի խեդիվ` 1892-1914թթ.]]

Աբաս II Հիլմի Բեյը (որը հայտնի է նաև որպես Աբաս Հիլմի [[Փաշա]]) ({{lang-ar|عباس حلمي باشا}}), ծնվել է 1874 թվականի հուլիսի 14-ին, վախճանվել` 1944 թվականի դեկտեմբերի 19-ին: Նա Օսմանյան կայսրության վասալ հանդիսացող Եգիպտոսի և Սուդանի փոխարքայության [[խեդիվ]]ներից վերջինն էր: 
Կառավարել է 1892 թվականի հունվարի 8-ից մինչև 1914 թվականի դեկտեմբերի 19-ը:&lt;ref&gt;{{harvnb|Thorne|1984|p=1}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Hoiberg, 2010, pp=8–9. Sources give different dates for the death of Abbas. Some state that date as 20 or 21 December 1914.&lt;/ref&gt; 1914 թվականին, երբ [[Թուրքիան]] միացավ [[Կենտրոնական տերություններ]]ին և մտավ [[I Համաշխարհային պատերազմ]]ի մեջ, Եգիպտոսի ազգայնական խեդիվը` Աբաս II Հիլմին գահընկեց արվեց Եգիպտոսի իրական տերերի` բրիտանացիների կողմից: Խեդիվ Աբաս II-ին փոխարինեց իր առավել անգլիամետ կամ բրիտանամետ հորեղբայրը` [[Հուսեյին Քամիլ]]ը: Ընդ որում այդ փոխարինմամբ ավարտվեց նաև Եգիպտոսի պաշտոնական կախվածությունը Օսմանյան կայսրությունից: 1517 թվականից ի վեր Եգիպտոսը, չորս դար տևած կախվածությունից հետո դադարեց փաստացի` de facto, կամ իրավականորեն` de jure տեսակետից որևէ կերպ ենթարկվել Օսմանյան կայսրությանը:

===Սուլթանություն===
Եգիպտոսի պատմության մեջ բեկումնային կետերից մեկն է համարվում 1914 թվականի դեկտեմբերի 19-ը, երբ անգլիացիները գահընկեց արեցին վերջին խեդիվին՝ Աբաս II-ին, որն այդ ժամանակ գտնվում էր [[Կոստանդնուպոլիս|Կոստանդնուպոլսում]]:

Բանն այն է, որ Աբաս II-ին սատարում էր Օսմանյան կայսրության [[երիտթուրքական կառավարություն]]ը, որը դաշնակցել էր [[Կենտրոնական տերություններ]]ին` [[կայզերական Գերմանիա]]յին, [[Ավստրո-հունգարական կայսրություն|Ավստրո-հունգարական կայսրությանը]] և [[Բուլղարիայի թագավարություն|Բուլղարիայի թագավարությանը]] և մտել էր [[I Աշխարհամարտ]]ի մեջ:

Եգիպտոսում իշխանությունն անցավ Աբաս II-ի հորեղբորը՝ [[Հուսային Քամիլ]]ին:

Ահա այդ ժամանակ էլ Եգիպտոսի և Սուդանի նկատմամբ Օսմանյան կայսրության տիրապետության ''իրավական միֆը'', որը 1805 թվականից ի վեր այս կամ այն քաղաքական պատճառներով պահպանվում էր, պաշտոնապես չեղյալ հայտարարվեց:

[[Հուսային Քամիլ]]ը հռչակվեց [[Եգիպտոս]]ի և [[Սուդան]]ի [[սուլթան]], իսկ դրանից հետո` 1914 թվականի դեկտեմբերին Եգիպտոսի և Սուդանի սուլթանությունը վերածվեց անգլիական պրոտեկտորատի: Մեծ Բրիտանիայի արտգործնախարարությունն ուղղակիորեն հայտարարեց, թե Եգիպտոսն անցնում է Անգլիայի հովանավորության՝ պրոտեկտորատի, ներքո:

====Եգիպտոսի սուլթան Հուսային Քամիլ====
[[Պատկեր:HusseinKamelSultan.jpg|մինի|աջից|200px|Հուսեին Քամիլ, Եգիպտոսի սուլթան` 1914-1917թթ.]]
Հուսային Քամիլը [[խեդիվ]] [[Իսմայիլ փաշա]]յի որդին էր: Նրա հայրը գահակալել էր տասնվեց տարի` 1863-1879, նախ` որպես վալի, ապա` որպես խեդիվ: 

Հուսային Քամիլը [[Եգիպտոսի սուլթան]] հռչակվեց 1914 թ. դեկտեմբերի 19-ին, այն բանից հետո, ինչ Եգիպտոսն օկուպացրած (ռազմակալած)բրիտանական զորքերը գահընկեց արեցին իր զարմիկին` խեդիվ [[Աբաս II Հիլմի]]ին, ինչը տեղի էր ունեցել 1914 թ. նոյեմբերի 5-ին: Նորաստեղծ [[Եգիպտոսի սուլթանություն]]ը բրիտանացիների կողմից հռչակվեց [[պրոտեկտորատ]]: Այսպիսով պաշտոնապես Օսմանյան կայսրության նահանգից կամ փոխարքայությունից, թեպետ դա 1805 թվականի Մուհամեդ Ալի փաշայի եգիպտական գահին բազմելուց ի վեր ավելի շատ ձևական բնույթ էր կրում, Եգիպտոսը վերածվեց սուլթանության, որը սակայն ենթարկված էր բրիտանական ռազմակալության:

=====Եգիպտոսի հայերը սուլթան Հուսային Քամիլի օրոք=====

====Եգիպտոսի սուլթան Ահմեդ Ֆուադ I====
1917 թվականին՝ Եգիպտոսի և Սուդանի սուլթան Հուսայինի մահից հետո, իշխանությունն անցավ նրա կրտսեր եղբորը՝  [[Ահմեդ Ֆուադ I]]-ին: Դառնալով սուլթան, Ֆուադն արագորեն աջակցություն գտավ եգիպտացի ազգայնականների շարքերում, ովքեր Եգիպտոսում ստեղծել էին անկախ եգիպտական պետականության ստեղծման կողմնակիցների հզոր շարժում: 1919 թվականին բռնկված ապստամբությունը` այսպես կոչված [[1919 թվականի եգիպտական հեղափոխություն]]ը դաժանորեն ճնշվեց, սակայն ազատագրական շարժումը դրանով չավարտվեց: 1921 թվականի վերջին երկրում բռնկվեց նոր ապստամբություն, որը հարկադրեց [[Մեծ Բրիտանիա]]յի կառավարությանը՝ 1922 թվականին միակողմանիորեն ճանաչելու և հռչակելու Եգիպտոսի անկախությունը:&lt;ref name=&quot;Монархи&quot;/&gt; Հյուսեին Քամիլի հաջորդը` Ֆուադ I-ը սկզբում շարունակում էր կրել սուլթանի տիտղոսը (1917-1922):

=====Եգիպտոսի հայերը սուլթան Ահմեդ Ֆուադ I-ի օրոք=====

===Թագավորություն===

[[Պատկեր:Fuad I of Egypt.jpg|մինի|200px|Ահմեդ Ֆուադ I, Եգիպտոսի սուլթան` 1917-1922թթ., Եգիպտոսի թագավոր` 1922-1936 թթ.]]

[[Պատկեր:Kingfarouk1948.jpg|մինի|200px|Ֆարուք I, Եգիպտոսի թագավոր 1936-1952 թթ.]]

[[Պատկեր:Fuad II de Egipto.jpg|մինի|200px|Ահմեդ Ֆուադ II, Եգիպտոսի թագավոր 1952-1953 թթ.` մանկահասակ տարիքում]]

1922 թվականին [[Ֆուադ I]]-ը որոշեց սուլթանի տիտղոսը փոխարինել թագավորի տիտղոսով: 
Այնուամենայնիվ, բրիտանական փաստական օկուպացիան և միջամտությունը Եգիպտոսի և Սուդանի ներքին գործերին շարունակվում էին: Եգիպտոսին առանձնահատուկ մտահոգություն էին պատճառում բրիտանացիների շարունակական ջանքերը` Եգիպտոսին լիովին զրկելու Սուդանի նկատմամբ որևէ վերահսկողությունից:

====Եգիպտոսի թագավոր Ֆուադ I====
Թե՛ Ֆուադ թագավորի, թե՛ ազգայնական շարժման համար սա անհանդուրժելի էր: Այդ իսկ պատճառով Եգիպտռոսի կառավարությունը շեշտեց այն հանգամանքը, որ Ֆուադը և նրա որդի [[Ֆարուք I]]-ը «Եգիպտոսի և Սուդանի թագավորն» էին:
1923 թվականի ապրիլին ընդունվեց Եգիպտոսի սահմանադրությունը: Ըստ վերջինիս՝ Եգիպտոսը դառնում էր երկպալատ խորհրդարանով սահմանադրական թագավորություն: 

====Եգիպտոսի թագավոր Ֆարուք I====
[[Ֆուադ I]]-ի մահից հետո 1936 թվականին Եգիպտոսում իշխանությունն անցավ Ֆուադ I-ի որդուն՝ Ֆարուքին: 1936 թվականին ստորագրված անգլո-եգիպտական պայմանագիրն ընդլայնեց Եգիպտոսի ինքնիշխանությունը: Նույն տարում Եգիպտոսը մտավ [[Ազգերի լիգա]]: 1940 թվականին [[Բենուտո Մուսոլինի]]ի գլխավորած [[ֆաշիստական Իտալիա]]յի ուղարկած զորքերը ներխուժեցին Եգիպտոս: 

[[2-րդ Համաշխարհային  պատերազմ]]ի ավարտից հետո Եգիպտոսում սկսվեց ընդդիմադիր շարժման վերելք: 1952 թվականի հուլիսի 22-ի լույս 23-ի գիշերը  «[[Ազատ սպաներ]]» կազմակերպությունը (որի գլուխ կանգնած էին փոխգնդապետ [[Գամալ Աբդել Նասեր]]ը, գեներալ-մայոր Մուհամեդ Նագիբը, Հուսեյին Համուդան, մայոր Խալեդ Մոհիէդդինը, մայոր Քամալ էլ-Դին Հուսեինը, Սալահ Նասրը, գնդապետ Աբդել Հաքիմ Ամերը, Սաադ Թաուֆիքը) Կահիրեում զավթեց իշխանությունը: 1952 թվականի հուլիսի 26-ին Ֆարուք թագավորը հրաժարվեց իշխանությունից: Թագավոր հռչակվեց նրա մանկահասակ որդին՝ Ահմեդ Ֆուադ II-ը: 1953 թվականի հունիսի 17-ին թագավորական իշխանությունը Եգիպտոսում պաշտոնապես վերացվեց, իսկ հունիսի 18-ին երկիրը հռչակվեց հանրապետություն&lt;ref name=&quot;Монархи&quot;/&gt;:

===Միապետության վերացում===
Ֆարուքի թագավարությունը բնութագրվեց գնալով աճող ազգայնական ընդդիմությամբ` բրիտանական օկուպացիայի դեմ: Միաժամանակ աճում էին նաև արքունիքի կոռուպցիան և անձեռնհասությունը: Իրավիճակի բարդությունն առավել խորացրեց [[1948 թվականի Արաբա–իսրայելական պատերազմ]]ը: Այս բոլոր գործոնները նպաստում էին անդառնալի կերպով քայքայելու Ֆարուք թագավորի քաղաքական դիրքերը և ճանապարհ էին հարթում [[1952 թվականի եգիպտական հեղափոխություն|1952 թվականի եգիպտական հեղափոխության]] համար: Ֆարուք թագավորը ստիպված եղավ գահից հրաժարվել` հօգուտ իր նորածին որդի Ահմեդ-Ֆուադի, ով այդպիսով դարձավ Եգիպտոսի և Սուդանի վերջին` [[Ֆուադ II]] թագավորը, երբ իրականում երկրի ղեկավարումն անցել էր Եգիպտոսի «[[Ազատ սպաների միություն|Ազատ սպաների միությանը]]», որը ղեկավարում էին գեներալ-մայոր [[Մուհամմադ Նագիբ]]ը և փոխգնդապետ [[Գամալ Աբդել Նասեր]]ը: Նորածին թագավոր Ֆուադ II-ի գահակալությունը տևեց մեկ տարուց էլ պակաս, և 1953 թվականի հունիսի 18-ին հեղափոխականները վերացրեցին միապետությունը և Եգիպտոսը հռչակեցին [[հանրապետություն]], դրանով իսկ վերջ դնելով ալբանացի զորավար Մուհամեդ Ալիի գահատոհմի գրեթե 150-ամյա իշխանությանը:

== Մուհամեդ Ալի զորավարի (ալբանական) գահատոհմի տիրակալների ցուցակ ==
Մինչև 1867 թվականը Եգիպտոսի տիրակալները կրում էին վալիի, այսինքն՝ նահանգապետի կամ կառավարչի տիտղոսը: 1867 թվականին  Իսմայիլ փաշան (զորավար Իսմայիլը) ընդունեց խեդիվի տիտղոսը: 1914 թվականին՝ Աբաս II-ի գահազրկումից հետո, վերջինիս հորեղբայրը՝ Հուսային Քամիլն ընդունեց սուլթանի տիտղոսը: 1922 թվականին Ահմեդ Ֆուադ I-ն ընդունեց թագավորի տիտղոսը (արքա):

{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! №!! Անունը հայատառ !!Արաբագիր անունը!! Կյանքի տարիները!! Տիտղոսը!! Կառավարման տարիները !! Ծանոթագրություններ

|-
| 1||[[Մուհամեդ Ալի]]||&lt;big&gt;محمد علي باشا&lt;/big&gt;‎‎|||1769—1849||վալի||1805—1848 ||գահատոհմի հիմնադիր. պաշտոնապես կրում էև «վալի» տիտղոսը
|-
| 2|| [[Իբրահիմ փաշա]]||&lt;big&gt;إبراهيم باشا&lt;/big&gt;||1789—1848||վալի||1848—1848 ||
|-
| 3||[[Աբաս փաշա]]||&lt;big&gt;عباس حلمي الأول&lt;/big&gt;||1813—1854||վալի|| 1848—1854||
|-
| 4||[[Մուհամեդ Սայիդ]]||&lt;big&gt;محمد سعيد باش&lt;/big&gt;||1822—1863||վալի|| 1854—1863||
|-
| 5||[[Իսմայիլ փաշա]]||&lt;big&gt;الخديوي إسماعيل&lt;/big&gt;||1830—1895||վալի|| 1863—1867||1867 թ. ընդունեց «խեդիվ» տիտղոսը. վախճ. 1895 թ.
|-
| || || || ||խեդիվ|| 1867—1879||
|-
|6||[[Թաուֆիք փաշա]]||&lt;big&gt;الخديوي توفيق&lt;/big&gt;||1852—1892||խեդիվ||1879—1892 ||
|-
|7||[[Աբաս II Հիլմի]]||&lt;big&gt;عباس حلمي الثاني&lt;/big&gt;||1874—1944||խեդիվ||1892—1914 ||վախճ. 1944 թ.
|-
|8||[[Հուսեյին Քամիլ]]||&lt;big&gt;السلطان حسين كامل‎‎&lt;/big&gt;||1853—1917||սուլթան|| 1914—1917|| ընդունեց «սուլթան» տիտղոսը. վախճ. 1917 թ.
|-
|9||[[Ահմեդ Ֆուադ I]]||&lt;big&gt;فؤاد الأول&lt;/big&gt;||1868—1936||սուլթան||1917—1922 ||1922 թ. ընդունեց «թագավոր» տիտղոս
|-
| || || || ||թագավոր||1917—1936 ||
|-
|10||[[Ֆարուք I]]||&lt;big&gt;فاروق الأول&lt;/big&gt;||1920—1965||թագավոր||1936—1952 ||վախճ. 1965 թ.
|-
|11||[[Ահմեդ Ֆուադ II]]||&lt;big&gt;الملك فؤاد الثاني&lt;/big&gt;||1952—ից առայսօր||թագավոր||1952—1953 ||1953 թ. հաստատվեց հանրապետական վարչաձև
|}

=== Եգիպտոսի ալբանական գահատոհմի տոհմածառ ===
{{familytree/start}}
{{familytree| | | | | | MUH | | | | | | | |MUH='''[[Muhammad Ali of Egypt|Մուհամեդ Ալի փաշա]]'''&lt;br&gt;''Վալի'' 1805-48&lt;sup&gt;(1)&lt;/sup&gt; }}
{{familytree| |,|-|-|-|-|^|v|-|-|-|-|-|.| | }}
{{familytree| TUS | | | | IBR | | | | SAI |TUS=[[Թուսուն փաշա]]|IBR='''[[Ibrahim Pasha of Egypt|Իբրահիմ Փաշա]]'''&lt;br&gt;''Վալի'' 1848&lt;sup&gt;(2)&lt;/sup&gt;|SAI='''[[Sa'id of Egypt|Սայիդ փաշա]]'''&lt;br&gt;''Վալի'' 1854-63&lt;sup&gt;(4)&lt;/sup&gt; }}
{{familytree| |!| | | | | |!| | | | | | | }}
{{familytree| ABB | | | | ISM | | | | | | |ABB='''[[Abbas I of Egypt|Աբաս Հիլմի I]]'''&lt;br&gt;''Վալի'' 1848-54&lt;sup&gt;(3)&lt;/sup&gt;|ISM='''[[Իսմայիլ փաշա]]'''&lt;br&gt;''Վալի'' 1863-67&lt;sup&gt;(5)&lt;/sup&gt;&lt;br&gt;''Խեդիվ'' 1867-79 }}
{{familytree| |!| | | | | |!| | | | }}
{{familytree| Ibr | | | | |!| | | | | | | |Ibr=Իբրահիմ Իլհամի }}
{{familytree| |!| | | |,|-|^|-|v|-|-|-|.| }}
{{familytree| Emi |y| TEW | | HUS | | FU1 |Emi=Էմինա Իլհամի|TEW='''[[Թաուֆիք Փաշա]]'''&lt;br&gt;''Խեդիվ'' 1879-92&lt;sup&gt;(6)&lt;/sup&gt;|HUS='''[[Hussein Kamel of Egypt|Հյուսեին Քամիլ]]'''&lt;br&gt;''Սուլթան'' 1914-17&lt;sup&gt;(8)&lt;/sup&gt;|FU1='''[[Fuad I of Egypt|Ֆուադ I]]'''&lt;br&gt;''Սուլթան'' 1917-22&lt;sup&gt;(9)&lt;/sup&gt;&lt;br&gt;''Թագավոր'' 1922-36 }}
{{familytree| |,|-|^|-|.| | | | | | | |!| | }}
{{familytree| ABB | | MAT | | | | | | FAR |ABB='''[[Abbas II of Egypt|Աբաս Հիլմի II]]'''&lt;br&gt;''Խեդիվ'' 1892-1914&lt;sup&gt;(7)&lt;/sup&gt;|MAT=[[Մուհամմադ Ալի Թաուֆիք]]&lt;br&gt;(''Խնամակալ'' 1936-37)|FAR='''[[Farouk of Egypt|Ֆարուք I]]'''&lt;br&gt;''Թագավոր'' 1936-52&lt;sup&gt;(10)&lt;/sup&gt; }}
{{familytree| |!| | | | | | | | | | | |!| | }}
{{familytree| MAM | | | | | | | | | | FU2 |MAM=[[Prince Muhammad Abdel Moneim|Մուհամմադ Աբդել Մոնեիմ]]&lt;br&gt;(''Խնամակալ'' 1952-53)|FU2='''[[Fuad II of Egypt|Ֆուադ II]]'''&lt;br&gt;''Թագավոր'' 1952-53&lt;sup&gt;(11)&lt;/sup&gt; }}
{{familytree/end}}

=== Գահատոհմի չգահակալած անդամներ ===
*Արքայազն [[Մուստաֆա Ֆազլ փաշա]]
*Արքայազն [[Մոհամեդ Ալի Թաուֆիք]]
*Արքայազն [[Մուհամմադ Աբդուլ Մոնեիմ]]
*[[Արքայադուստր Նազլի Ֆազլ]]
*Արքայադուստր [[Արքայադուստր Ֆավզիա Ֆուադ Եգիպտուհի]]
*[[Մուհամմադ Ալի, Սայիդի Արքայազն]]
*[[Նարիման Սադեկ]]
*[[Նազլի Սաբրի]]
*[[Մահմուդ Դրամալի փաշա]]

==Պատմական բանավեճը Եգիպտոսի ալբանական գահատոհմի հիմնադրի և նրա գահատոհմի դերի մասին==
[[Պատկեր:Mohammed Ali By Sir David Wilkie.jpg|մինի|Եգիպտոսում ալբանական կամ կավալացիների գահատոհմի հիմնադիրը` օսմանյան բանակի սպա, ապա զորավար Մուհամեդ Ալին]]

===«Արդի Եգիպտոսի պետականության կերտողները»===
Արդի համաշխարհային պատմագիտության մեջ ներկայումս գերիշխում է այն տեսակետը (Հենրի Դոդվել, Արթուր Գոլդսմիթ, Ալբերտ Հաուրանի, Ժան և Սիմոնա Լակուտյուրներ, Ֆրենսիս Սքարֆ, Պ.Ջ.Վատիկիոտիս և բազում այլք), որ ալբանացի սպա Մուհամեդ Ալին հանդիսանում է «արդի Եգիպտոսի հայրը»: 1517 թվականին Օսմանյան կայսրության կողմից Եգիպտոսի նվաճումից ի վեր նա եգիպտական առաջին կառավարիչն էր, ով մշտապես աշխատել է վերացնել Օսմանյան արքունիքի, այսինքն Բարձր Դռան իշխանությունը Եգիպտոսում: Իր կյանքի ընթացքում Մուհամեդ փաշային չհաջողվեց ձեռք բերել Եգիպտոսի պաշտոնական անկախությունը, սակայն նրան հաջողվեց հիմնադրել մի նոր գահատոհմ և դնել նոր Եգիպտական պետության հիմքերը: Իր տիրույթները պաշտպանելու և ընդլայնելու համար Մուհամեդ Ալի փաշան ստեղծեց հզոր ու մարտունակ բանակ, իսկ դրան զուգահեռ նա պետք է ստեղծեր և, իրոք, բավական մեծ հաջողությամբ ստեղծեց կենտրոնական բյուրոկրատիա, կրթական բավական արդյունավետ համակարգ, իսկ վերջինս հնարավորություն տվեց ապահովելու հասարակական շարժունությունը (social mobility): Վերջապես, նա ստեղծեց Եգիպտոսի տնտեսական հիմքերը, որը ներառում էր աննախադեպ գյուղատնտեսական մթերքների առևտուրը, հացահատիկների և բամբակի մշակության ընդլայնումը և, իհարկե, ռազմական կարիքների համար մանուֆակտուրային արտադրության ստեղծումն ու զարգացումը: Նրա այս ջանքերի արդյունքում էր, որ նրա գահատոհմը մեկ ու կես դար իշխեց Եգիպտոսում և Սուդանում և, ի վերջո, Եգիպտոսը վերածվեց անկախ պետության, ազգերի համաշխարհային ընտանիքի լիիրավ անդամի:&lt;ref&gt;The ‘Father of Modern Egypt’ school includes: Henry Dodwell, The Founder of Modern Egypt: A Study of Muhammad ‘Ali (Cambridge: Cambridge University Press, 1965); Arthur Goldschmidt, Jr., Modern Egypt: The Formation of a Nation-State (Boulder, CO: Westview Press, 1988); Albert Haurani, A History of the Arab Peoples (Cambridge, MA: Harvard University Press, 2002); Jean Lacouture and Simonne Lacouture, Egypt in Transition, trans. Francis Scarfe (New York: Criterion Books, 1958); P.J. Vatikiotis, The History of Modern Egypt: From Muhammad Ali to Mubarak (Baltimore, MD: Johns Hopkins University Press, 1991). The following internet sources, while not necessarily scholarly, show how wide-spread this interpretation is. &quot;History,&quot; The Egyptian Presidency, 2008, http://www.presidency.gov.eg/html/history.html (accessed 29 October 2008); Metz, Helen, Chapin. &quot;Muhammad Ali of Egypt 1805-48,&quot; Egypt: a Country Study, 1990, http://countrystudies.us/egypt/  (accessed 29 October 2008); &quot;Muhammad Ali of Egypt 1805-48: The Father of Modern Egypt,&quot; Travel to Egypt – Egypt Travel Guide, 2007, http://www.travel-to-egypt.net/muhammad-ali.html  (accessed 29 October 2008); &quot;Muhammad Ali of Egypt,&quot; Answer.com, 2008, http://www.answers.com/topic/muhammad-ali  (accessed 29 October 2008).&lt;/ref&gt;

===«Եգիպտոսի հերթական նվաճողները»===
Այնուամենայնիվ կան նաև որոշ այլ տեսակետներ (Մորրո Բերգեր, Վիլյամ Լ. Քլիվլենդ, Խալեդ Ֆահմի, Խադիջա Հասիբա, Թոմ Լիթլ, Աֆաթ Լուֆթի ալ-Սայիդ Մարսոտ): Օրինակ, ոմանք գտնում են, որ ալբանացի սպա Մուհամեդ Ալին ո՛չ թե պետականության ստեղծող էր, այլ ընդամենը` նվաճող: Ըստ որոշ տեսակետների, Մուհամեդ Ալին լինելով ալբանացի, այլ ո՛չ եգիպտացի, իր գահակալության օրոք եգիպտական արքունիքի պաշտոնական լեզուն դարձրել էր ոչ թե արաբերենը, որով խոսում էր Եգիպտոսի բնակչության մեծ մասը, այլ թուրքերենը, որը պետական լեզու էր Օսմանյան ամբողջ կայսրությունում և նրան ենթակա Ալբանիայում: Որոշ տեսակետների համաձայն` Մուհամեդ Ալին շահագործում էր Եգիպտոսի մարդկային և բնական ռեսուրսները պարզապես իր սեփական իշխանության և անձնական նպատակների համար, այլ ո՛չ թե Եգիպտոսի շահերից ելնելով: Ընդ որում, մարդուժի պահանջները, որոնք նա դնում էր Եգիպտոսի առջև, չափից դուրս ծանր էին այդ երկրի համար: Եթե դիտենք այդ տեսակետների լույսի ներքո, ապա, ալբանացի Մուհամեդ Ալին և նրա հիմնած գահատոհմը ընդամենը կարող են համարվել ընդամենը նվաճողներ, միայն մեկ օղակը նվաճողների այն երկար շղթայում, որը սկսվել է [[Աքեմենյան տերություն|Աքեմենյան տերության]] կողմից մ.թ.ա. 525 թվականին Եգիպտոսի նվաճումից:&lt;ref&gt;The ‘Foreign Ruler’ school includes: Morroe Berger, Military Elite and Social Change: Egypt Since Napoleon (Princeton, NJ: Woodrow Wilson School of Public and International Affairs, 1960); William L. Cleveland, A History of the Modern Middle East (Boulder, CO: Westview Press, 1994); Khaled Fahmy, All the Pash’a Men: Mehmed Ali, His Army and the Making of Modern Egypt (Cambridge: Cambridge University Press, 1997); Haseeba, Khadijah. {{cite web |title=Year’s Lesson |publisher=UCLA Center for Near East Studies |year=2003 |url= http://www.international.ucla.edu/cnes/people/article.asp?parentid=12110 |accessdate= 29 October 2008}} Tom Little, Modern Egypt (London: Ernest Benn Limited, 1967); Afaf Lutfi Al-Sayyid Marsot, Egypt in the Reign of Muhammad Ali (Cambridge: Cambridge University Press, 1984); John Marlowe, A History of Modern Egypt and Anglo-Egyptian Relations 1800–1953 (New York: Praeger, 1954).&lt;/ref&gt;

===Եգիպտական և, առհասարակ, արաբական պատմաբանների և հասարակության ընկալումը===
Սակայն թե' Եգիպտոսի, թե' արաբական այլ երկրների պատմաբանների և, հատկապես, եգիպտական հասարակության մեջ ալբանական գահատոհմի ընկալումը, որպես նվաճողի պակաս ընդունված է, քան արդի Եգիպտոսի հիմնադրի ընկալումը:&lt;ref&gt;Mohammed Heikal 'Origins of Establishment'.&lt;/ref&gt; Այսպիսով, կարելի է ասել, որ եգիպտական և արաբական գիտական ու հասարակական ընկալման մեջ ալբանական գահատոհմն ընդունված է որպես Եգիպտոսի նոր պետության կերտող:

== Ծանոթագրություններ ==
{{reflist|30em|group=note}}&lt;div class=&quot;references&quot; style=&quot;height: 350px; overflow: auto; padding: 3px&quot; &gt;{{reflist|2}}&lt;/div&gt;

==Տե՛ս նաև==
*[[Եգիպտոսի ալբանական գահատոհմի տոհմածառ]]
*[[Մուհամմադ Ալի փաշա]]
*[[Իբրահիմ փաշա]]
*[[Թուրք–եգիպտական պատերազմ (1831—1833)]]
*[[Թուրք-եգիպտական պատերազմ (1839-1841)]]
*[[Օսմանա-սաուդյան պատերազմ]]

== Արտաքին հղումներ ==
* [http://slovari.yandex.ru/~книги/Монархи.%20Мусульманский%20Восток%20XV-XX/Мухаммада%20Али%20династия/ Мухаммада Али династия] // Монархи. Мусульманский Восток XV—XX, 2004
* [http://www.runivers.ru/doc/isl/element.php?ELEMENT_ID=3521&amp;SECTION_ID=753&amp;IBLOCK_ID=43 Династия Мухаммада Али] / Политическая история исламского мира. runivers.ru


==Կարճ էջ. «{{#if:Փիթըր Քուք|[[:Փիթըր Քուք]]}}»==
[[Պատկեր:Emblem-important-red.svg|70px|left]]{{#ifeq: {{lc:{{BASEPAGENAME}}}} | {{uc:{{BASEPAGENAME}}}} | Հարգելի,&amp;nbsp;անանուն խմբագիր | Հարգելի&amp;nbsp;{{BASEPAGENAME}}}}, Ձեր ստեղծած «{{#if:Փիթըր Քուք|[[:Փիթըր Քուք]]}}» հոդվածը չի բավարարում հոդվածի նվազագույն ծավալի պահանջին։ Եթե հոդվածի բովանդակությունը մեկ շաբաթվա ընթացքում չունենա առնվազն 3000 բայթ ծավալ և հեղինակավոր երկրորդական նվազագույնը մեկ աղբյուր, ապա այն ենթակա է ջնջման։ Դիմե՛ք ինձ, եթե ունեք հարցեր կամ եթե օգնության կարիք կզգաք։
-- [[Մասնակից:Voskanyan|Voskanyan]] ([[Մասնակցի քննարկում:Voskanyan|քննարկում]]) 08:26, 24 Հունվարի 2016 (UTC)
{{Արտաքին հղումներ}}

== «Իսլամական պետություն» հոդվածի մասին ==

«Իսլամական պետություն» հոդվածի մասին
1. Հոդվածը բաղկացած է ընդամենը մի երկու նախադասությունից:
2. Ընդ որում, վերջին նախադասությունը, կարծում եմ, անհասկանալի է: Ահա այն. «Մուսուլմանները առաջին տարիներից ի վեր, բազմաթիվ պետություններ հիմնվել են որպես &quot;մուսուլման&quot;, սկզբում [[Մուհամմադ մարգարե]]ի հիմնած [[Խալիֆայություն]] և հաջորդած պետությունները, որ ղեկավարվում էին [[խալիֆա]]յի կողմից (Մարգարեի &quot;հետևորդ&quot;)»։ Հարգանքով՝--[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 15:33, 16 Փետրվարի 2016 (UTC)

== Կարճ էջի կաղապար ==

Ողջույն, հարգելի Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան։ Նոր՝ [[ՎՊ:ԿԱՐՃ]] կանոնակարգը թույլ չի տալիս նախկինում ստեղծված և նոր կանոնակարգին չհամապատասխանող հոդվածները պիտակել։ Դրա փոխարեն կա [[ՎՊ:ԿԷԲ]] նախագիծը, որտեղ բարելավվում են նմանօրինակ հոդվածները։ Խնդրում եմ անպայման ստուգել, թե երբ է ստեղծվել հոդվածը, այնուհետև որոշել թե ինչպես վարվել հոդվածի հետ։ --[[User:GeoO|&lt;font color = &quot;orange&quot;&gt;&lt;big&gt;Ջ&lt;/big&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color = &quot;black&quot;&gt;եօ&lt;/font&gt;]] 10:03, 20 Փետրվարի 2016 (UTC)

:Ողջոյն, յարգելի Ջեօ: Չգիտէի Ձեր նշած կանոնակարգերի մասին: Շնորհակալ եմ տրամադրուած տեղեկատւութեան համար: Կխնդրէի Ձեզ, որպէս այդ հարցերում աւելի իրազէկ ու փորձառու անձի, ինքներդ որոշում կայացնէիք այդ մասնաւոր դէպքի վերաբերեալ: Ըստ իս, այդ յօդուածը պէտք է նորից գրուի, քանզի ունի որոշակի արդիականութիւն, սակայն ո'չ իր չնչին ծաւալով, ո'չ էլ շարադրանքի որակով բոլորովին չի համապատասխանում անգամ նուազագոյն պահանջներին: Կանխաւ շնորհակալ եմ: Ընդունէք, խնդրեմ, յարգանացս հաւաստիքը:--[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 18:58, 20 Փետրվարի 2016 (UTC)
::Շնորհակալ եմ պատասխանի համար ։) Համաձայն եմ՝ հոդածն անմխիթար վիճակում է գտնվում, պետք է նորից գրել։ Պարունակությունը հեռացրեք, նորից շարադրեք, եթե ցանկություն ունեք բարելավել հոդվածը։ --[[User:GeoO|&lt;font color = &quot;orange&quot;&gt;&lt;big&gt;Ջ&lt;/big&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color = &quot;black&quot;&gt;եօ&lt;/font&gt;]] 19:21, 20 Փետրվարի 2016 (UTC)
:::Բարի: Հնարաւորութեան դէպքում կօգտուեմ Ձեր խորհրդից:--[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 19:29, 20 Փետրվարի 2016 (UTC)

== Հոդվածի պատրաստում ==

{{հարգելի մասնակից}}, հոդվածները թարգմանելիս ցանկալի է օգտվել [[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան/Ավազարկղ|Ձեր ավազարկղից]], ամբողջությամբ թարգմանել բովանդակությունը և նոր տեղափոխել հիմնական տիրույթ, այլապես Հայերեն Վիքիպեդիայում թեկուզև ժամանակավորապես մնում են այլալեզու պարունակություններ: Ձեր ավազարկղ կարող եք մուտք գործել էջի ամենավերևում մասնակցային անունից աջ գտնվող Սևագրություն կոճակը սեղմելով կամ վերևի կարմիր հղումով: Հաճելի վիքիխմբագրումներ:--[[Մասնակից:Արամ Սողոմոնյան|&lt;font face=&quot;GHEA Grapalat&quot;; color=&quot;black&quot;&gt;'''&lt;big&gt;Ա&lt;/big&gt;'''ր&lt;/font&gt;]][[Մասնակցի քննարկում:Արամ Սողոմոնյան|&lt;font face=&quot;GHEA Grapalat&quot;; color=&quot;black&quot;&gt;ամ&lt;/font&gt;]] 21:18, 6 Մարտի 2016 (UTC)

== Քառօրյա պատերազմ ==

Ողջույն, հարգելի Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան։ Ձեր կողմից վերանվանված հոդվածը ետ եմ բերել նախորդ տարբերակին, քանզի այդ վերնագիրը նախօրոք տեղի ունեցած քննարկման կոնսենսուսի արդյունքն է։ Եթե ցանկանում եք հոդվածն անվանափոխել, կարող եք քննարկում սկսել [[ՎՊ:ԱԵՀ]] էջում։--[[User:GeoO|&lt;font color = &quot;orange&quot;&gt;&lt;big&gt;Ջ&lt;/big&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color = &quot;black&quot;&gt;եօ&lt;/font&gt;]] 16:42, 9 Ապրիլի 2016 (UTC)

== Պունիկյան կամ չգիտեմ Պունիական պատերազմներ ==

Հարգելի Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան [[Պունիական պատերազմներ]] էջում Ձեր արած բոլոր խմբագրումները հետ եմ շրջել, քանի որ խախտված էր Վիքիպեդիայի մի քանի կոնոն, նախ հոդվածի հիմնական տիրույթում չի կարելի ստորագրել, երկրորդ` ամեն ինչ չէ, որ Վիքիպեդիայում ճիշտ է գրված և պետք չէ հոդվածում քննադատել կամ քննարկել նյութը, դրա համար գոյություն ունեն քննարկման էջեր, իսկ հոդվածի հիմնական տիրույթում կարող եք կատարել համապատասխան փոփոխությունները` բերելով ''ճիշտ'' տարբերակի, երրորդ` պնդումների հետ չհամաձայնվելու դեպքում կամ Ձեր պնդումները առաջ տանելու համար պետք է բերել համապատասխան աղբյուրներ, որոնք պետք է լինեն տպագրված, անկախ և վստահելի: Ավելացնեմ, որ հոդվածի անվանման հետ կապված տարաձայնության դեպքում կարող եք այն ներկայացնել [[Վիքիպեդիա:Անվանափոխման ենթակա հոդվածներ|անվանափոխման]]:--[[Մասնակից:Samo04|Սամվել]]&lt;sup&gt;[[Մասնակցի քննարկում:Samo04|քննարկում]]&lt;/sup&gt; 05:58, 27 Հուլիսի 2016 (UTC)

== Միջլեզվային հղումներ ==

Հարգելի Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան, Ձեր ստեղծած [[Գլյուքսբուրգների գահատոհմ]] հոդվածում բացակայում է միջլեզվային հղումը: Ազատ ժամանակ ունենալու դեպքում լրացրեք այդ բացը: Շնորհակալություն:--[[Մասնակից:Gardmanahay|Գարդմանահայ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Gardmanahay|քննարկում]]) 10:24, 2 Դեկտեմբերի 2016 (UTC)--[[Մասնակից:Gardmanahay|Գարդմանահայ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Gardmanahay|քննարկում]]) 10:24, 2 Դեկտեմբերի 2016 (UTC)

== Գլյուքսբուրգներ ==

Ողջույն հարգելի [[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]]։ Կարծում եմ [[Գլյուքսբուրգների գահատոհմ]] և [[Գլյուքսբուրգների արքայատոհմ]] հոդվածները նույնն են։ Որի՞ անվանումն է ճիշտ (առավել ընդունելի), որպեսզի մյուս հոդվածն ուղղակի վերահղվի։ Շնորհակալություն--[[Մասնակից:Ավետիսյան91|Ավետիսյան]]([[Մասնակցի քննարկում:Ավետիսյան91|91]]) 06:42, 9 Դեկտեմբերի 2016 (UTC)
:: Յարգելի [[Մասնակից:Ավետիսյան91|Ավետիսյան]]: Գերադասելի է [[Գլյուքսբուրգների գահատոհմ]]ը:[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 10:24, 10 Դեկտեմբերի 2016 (UTC)

== Վերջին զգուշացում ==

Հարգելի Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան, աղբյուրներ ավելացնելը դեռևս բաժինը չի փրկում հոդվածից հեռացվելուց։ 

{{քաղվածք|ՀՀ վարչապետի պաշտոնին նշանակված [[Կարեն Կարապետյան]]ի գլխավորած նոր կառավարությունը, որի կազմում, այնուամենայնիվ կան հին, '''փտած''' համակարգի բազմաթիվ ներկայացուցիչներ, փորձում է սոցիալ-տնտեսական բարեփոխումների կամ գոնե դրանց երևութականության տեսքով հաղթահարել երկրում առկա խորը քաղաքական ճգնաժամը, որն առաջացել է Ապրիլյան պատերազմում Հայաստանի ռազմավարական ավագ դաշնակից Ռուսաստանի '''դավադիր գործունեության''' և '''ՀՀ իշխանությունների բացարձակապես հակաժողովրդական քաղաքականության''' լիակատար բացահայտման հետևանքով: Ավելին, Ռուսաստանի և նրանց '''դրածո ՀՀ իշխանությունների''' վարկը խիստ ընկել է նաև Սփյուռքահայության միջավայրում։|}}

Վերոնշյալ ձևակերպումները չեզոք չեն։ Ասեմ ավելին, այդպիսի ձևակերպումների կարիք Հայերեն Վիքիպեդիան չունի։ Ես հետ եմ շրջել ձեր խմբագրումը։ Վերջին անգամ եմ խնդրում հոդվածում տեքստ ավելացնելիս այն ''հնարավորինս համապատասխանեցնել Վիքիպեդիայի առանցքային կոնոնակարգերին'' ([[ՎՊ:5Ս]])։ --[[User:GeoO|&lt;font color = &quot;orange&quot;&gt;&lt;big&gt;Ջ&lt;/big&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color = &quot;black&quot;&gt;եօ&lt;/font&gt;]] 08:44, 10 Դեկտեմբերի 2016 (UTC)
:: Յարգելի Ջեո: Աղբյուրների ավելացումը չի փրկել այդ բաժինը յօդուածից հեռացուելուց: Իսկ ի՞նչը կարող էր փրկել: Կխնդրէի յուշել ինձ և փրկել հեռացնելուց: Աստուած փրկի բոլորիս՝ Հայաստանը և Սփիւռքը, զի Նրանն է Արքայութիւն և Զօրութիւն և Փառք յաւիտեանս. ամէն:[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 10:29, 10 Դեկտեմբերի 2016 (UTC)

== Արքայազն-ավագ սեպուհ ==

Որջույն, [[Գլյուքսբուրգներ]] հոդվածում ''արքայազն'' բառը ''ավագ սեպուհ'' թարգմանելու իմաստն ինչո՞ւմ է, կբացատրե՞ք--[[Մասնակից:Ապատ63|Ապատ63]] ([[Մասնակցի քննարկում:Ապատ63|քննարկում]]) 05:47, 1 Հունվարի 2017 (UTC)
:Ողջոյն, [[Մասնակից:Ապատ63|Ապատ63]]: Նախ, ասեմ, որ զարմանալի է և հաճելի, որ հետևում էք ՙՙԳլիւքսբուրգներ՚՚ յօդուածի փոփոխութիւններին: Ձեր օրինաչափ հարցին պատասխանեմ հետևեալ կերպ: Այն անձը, ում պատկանում է Ձեր նկատած տիտղոսը, իրականում արքայական տոհմի ներկայացուցիչ չէ, այսինքն՝ արքայազն չէ: Եւրոպական prince տիտղոսը, որը ծագում է լատիներէն princeps-ից, իրականում արքայազն չի նշանակում, աւելի շուտ՝ միայն արքայազն չի նշանակում, այլ նաև՝ իշխանազուն կամ իշխանազն: Ուշադրութիւն դարձրէք, որ յօդուածիս տուեալ հատուածում խօսւում է դքսական գահատոհմի մասին: Ուստի այդ դէպքում ՙՙպրինց՚՚-ը իշխանազն է, այլ ոչ թէ արքայազն: Իսկ իշխանազն, այսինքն, միջնադարեան հայկական տերմինով՝ ՍԵՊՈՒՀ լինելով հանդերձ, այդ անձնաւորութիւնը նաև իր ազնուական տոհմի՝ տուեալ դէպքում՝ Գլիւքսբուրգների դքսական գահատոհմի գահաժառանգն է: Քանզի վաղ միջնադարեան Հայաստանում հռոմէա-բիւզանդական ծագում ունեցող դքսական տիտղոսներին, կարելի է ասել, որ համապատասխանում էին աւագ նախարարների տիտղոսները, իսկ նույնպէս հռոմէա-բիւզանդական ծագում ունեցող կոմսական տիտղոսներին՝ պարզապէս նախարարները (չասենք՝ կրտսեր նախարարներ, քանզի նրանց համար էլ պահւում է ԲԱՐՈՆ արևմտաեւրոպական տիտղոսը), ապա կարելի է համարել, որ տոհմապետի կամ հայերէն մէկ այլ տերմինով ասած՝ նախարարական տոհմի ՙՙՆԱՀԱՊԵՏ՚՚-ի յաջորդողը՝ գահաժառանգը, ինչպէս միջնադարեան Հայասատանում, համապատասխանել է ՙՙաւագ սեպուհ՚՚ տիտղոսին, ուստի պէտք է կոչել հենց աւագ սեպուհ: Բոլոր սեպուհների մէջ նա առաջինն էր և սովորաբար՝ նախարարական տոհմի նահապետի անդրանիկ որդին: Ահա պատճառը, որ կարելի է համարձակ կերպով օտար (լատինական ծագում ունեցող) և շփոթութիւն առաջացնող (արքայա՞զն թէ իշխանա՞զն) ՙՙկրոն-պրինց՚՚-ը թարգմանել հարազատ և աւելի միանշանակ ՙՙաւագ սեպուհ՚՚ տերմինով: Իսկ ամէն նախարարական տոհմում կար իր գահը (հայկական նախարարական տոհմերի գահերը դասակարգուած էին ՙՙԳահնամակ՚՚-ում) և թագը (ՙՙպսակը՚՚), գրեթէ ճիշտ այնպէս, ինչպէս եւրոպական դքսական, կոմսական տոհմերում: Ուստի տոհմի նահապետին յաջորդողը՝ աւագ սեպուհը, փաստօրէն նաև գահաժառանգն էր կամ թագաժառանգը՝ ՙՙկրոն-պրինց՚՚: Առայժմ ահա այսքանը՝ ի պատասխան Ձեր հարցի: Յուսով եմ հայկական տեմինները իրենց տեղը դարձեալ կզբաղեցնեն, աստիճանաբար դուրս մղելով օտար և, յատկապէս, շփոթութիւն առաջացնող՝ ոչ միանշանակ տերմինները: Փորձում եմ դրան նպաստել իմ պրոֆեսիոնալ պատմաբանի կրթութեամբ և համեստ գիտելիքներով: Ուրախ եմ, եթէ Ձեր հետաքրքրասիրութիւնը բաւարարեցի: Օգտուելով առիթից, շնորհաւորում եմ Ձեր նոր տարին և մաղթում եմ առողջութիւն, յաջողութիւններ և երջանկութիւն: Ընդունէք, խնդրեմ յարգանացս հաւաստիքը: Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան, ռազմական պատմաբան:
::Ողջույն, [[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]]: Շնորհակալություն արձագանքի և բարեմաղթանքներ համար: Այս ամենը գուցե տոհմերին վերավերող կամ մեկ այլ հոդվածում տեղադրեք համապատասխան հղումներով: Վերևում Դուք խոսում եք հայկական իրենց կիրառությունը սպառած տիտղոսների մասին (Հակոբ Մանանդյան, Ֆեոդալիզմը հին Հայաստանում, Երկեր, հ․ 4, Երևան, 1981): Իսկ հոդվածը գերմանակա, անգլիական, շոտլանդական տոհմերին է վերաբերվում: Առաջարկում եմ արևմտյան և արևելյան տիտղոսները պահպանել իրենց կոլորիտով նաև վիքիում խառնաշփոթ չառաջացնելու նկատառումով: Ես էլ հայերենի ջատագով եմ, սակայն չեմ կարող համաձայնվել, օրինակ, եթե առաջարկեք ԹԱԳԱՎՈՐԻՆ ՆԱՀԱՊԵՏ կոչել: Ես նույնպես շնորհավորհում եմ Ձեր Նոր տարին, մաղթելով ամենայն բարիք և հետաքրքիր խմբագրումներ: Սիրով--[[Մասնակից:Ապատ63|Ապատ63]] ([[Մասնակցի քննարկում:Ապատ63|քննարկում]]) 16:14, 3 Հունվարի 2017 (UTC)
:::Յարգելի [[Մասնակից:Ապատ63|Ապատ63]]: Ձեր գրածին պատասխանեմ հնարաւորինս կարճ: 1. Թագաւորը նահապետ չէ: Նահապետը, սովորաբար, նախարարական տոհմի աւագն է կամ տանուտէրը: Հայ ազգի ազգապետեր կամ նահապետեր էլ են եղել՝ այսինքն՝ յունարէն ասած՝ պատրիարք-ներ, ինչպէս Հայկը, Արամայիսը, Արամը... Սակայն նրանք ԹԱԳԱՒՈՐ կամ ԱՐՔԱՅ տիտղոսը չեն կրել... Ըստ հայկական աւանդութեան, առաջինը նահապետներից, ով արքայական թագ է կրել եղել է ՊԱՐՈՅՐԸ կամ Պարոյր Սկայորդին... Մինչև այդ նրանք պարզապէս ազգապետներ կամ նահապետներ են եղել... 2.Եթէ փոքր ինչ աւելի ուշադիր նայէք, կտեսնէք, որ եւրոպական տերմինները Դուք էլ էք անկախ Ձեզանից հայացնում և հայկական կոլորիտով ներկայացնում: Օրինակ, գերմանական թագաւորներին ո՛չ մի տեղ  դուք կամ որևէ մէկ այլ հայ անձ՝ ՔՅՈՆԻԳ, դանիականներին՝ ՔՈՆԳԵ, անգլիականներին՝ ՔԻՆԳ, շոտլանդականներին՝ ՐԻԳՀ, իսպանականներին՝ ՌԵՅ, ֆրանսիականներին՝ ՌՈՒԱ, յունականներին՝ հին յունարէնով ԲԱՍԻԼԵՒՍ կամ նոր յունարէնով ՎԱԶԻԼԻԱՍ, լեհականներին՝ ԿՌՈԼ, չեխականներին՝ ԿՈՐՈԼ, վրացականներին ՄԵՓԷ չէք գրում, այլ ամէնուր հայերէն՝ ԹԱԳԱՒՈՐ: Այսինքն՝ թարգմանում էք հայերէն, հայացնում էք տերմինը, մոռանալով եւրոպական ու արևելեան կոլորիտի մասին: Դա բնական է: Դարձեալ և նոյն կերպ Դուք գերմանական ՊՐԻՆՑ-ներին, ռուսական ԿՆՅԱԶ-ներին, անգլիական ՓՐԻՆՍ-ներին, ֆրանսիական ՊՐԻՆՍ-ներին, իսպանական ՊՐԻՆՍԻՊԵ-ներին, լեհական ՔՍՅԱՆԶ-ներին, սերբական ԿՆԵԶ-ներին, ճապոնական ՕՁԻ-ներին՝ հայերէն ԻՇԽԱՆ էք գրում և այսպէս շարունակ... 3.Այնպէս որ, ինչպէս տեսնում էք, Դուք էլ էք վարւում իմ՝ վերևում գրածի տրամաբանութեամբ: 4.Ձեր առաջարկի մասին. ասեմ, որ ՍԵՊՈՒՀ յօդուածում արդէն բաւականաչափ գրել եմ այդ ամէնի մասին: 5. Իսկ յօդուածը, որի մասին Դուք հետաքրքրուել էք այո՛, գերմանական, բայց ո՛չ անգլիական կամ, առաւել ևս՝ շոտլանդական տոհմերի մասին է:  6. Ի դէպ, նկատե՞լ էք, որ ոչ միայն տիտղոսներում ենք այդպէս վարւում, այլև՝ երկրանուններում: Օրինակ՝ Շոտլանդիային հայերս շոտլանդերէն չենք անուանում na h-Alba, այսինքն՝ նա հ-Ալբա, և նոյնիսկ գոնէ անգլերէն՝ Scotland, Սքոթլանդ, այլ անպայման հայացնում ենք՝ Շոթլանդիա: Անգլիային անգլերէն England, Ինգլանդ չենք անուանում, Գերմանիային էլ՝ գերմաներէն՝ Deutschland, Դօյչլանդ... Ի դէպ, գիտէք, որ Լեհաստանին լեհերէն Polska, Պոլսկա են անուանում, սակայն հայերիս հեչ վեջն էլ չէ... Կամ, ասենք, գիտէք նաև, որ Վրաստանին վրացիք անուանում են՝ საქართველო, Սաքարթվելո... Բայց հայերիս դա առանձնապէս չի յուզում: Սակայն միայն մենք չենք այդպէս վարւում: Բոլորն էլ, ով ինչքան հնարաւորութիւն ունի, իրենց լեզուով են թարգմանում թէ՛ տիտղոսները, թէ՛ երկրանունները թէ՛ մնացած ամէն ինչ: Ահա՝ ռուսները ՍԱՔԱՐԹՎԵԼՈ-ին Грузия են ասում, իսկ անգլիացիները՝ GEORGIA` Ջորջիա: Ֆրանսիացիները Գերմանիային Ալեմայն են ասում... Եւ այսպէս շարունակ: Վստահ եղէք, որ տիտղոսների հարցում էլ ամէն ազգ հնարաւորինս թարգմանում է, բոլորովին չմտածելով կոլորիտ պահելու մասին: Օրինակ՝ գերմանացիները ասում են GRAF, ԳՐԱՖ, իսկ անգլիացիները՝ EARL, ԸՐԼ, COUNT, ՔԱՈՒՆԹ, ֆրանսիացիները՝ COMTE, իսպանացիները՝ CONDE, ֆինները՝ JAARLI, չեխերը՝ ՀՐԱԲԵ, իռլանդացիները՝ ԻԱՐԼԱ, ճապոնացիները՝ 伯爵, այսինքն՝ ՀԱԿՈՒՇԱԿՈՒ, կորեացիները՝ 백작, այսինքն՝ ԲԵԳՋԱ... Այնինչ մենք՝ հայերս, նոյն այդ տիտղոսը հայաւարի ենք ասում՝ ԿՈՄՍ: Բոլոր վերը թուարկած ազգերն էլ և ոչ միայն նրանք, օտար տիտղոսները ազգայնացնում են... և ոչ միայն տիտղոսները, այլև մնացած բոլոր տերմինները, ինչ որ հնարաւոր է, ինչ որ իրենց լեզուն հնարաւորութիւն է տալիս... Ըստ իս, պէտք է մենք էլ օգտուենք այս բնական սկզբունքից և բոլորովին չքաշուենք օտար տերմինների ազգայնացման համաշխարհային այդ սկզբունքը կիրառելիս... Ահա առայժմ այսքանը: Դարձեալ լաւագոյն մաղթանքներով՝ Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան, ռազմական պատմաբան:--[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 11:58, 4 Հունվարի 2017 (UTC)
Հարգարժան [[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]], կսկսեմ վերջին 6-րդ կետից. 
*ուզում եմ հասկանալ, թե որտեղից ենթադրեցիք, որ խորշում եմ հայերեն տերմիններ կիրառելուց: Մենք խոսում ենք սեպուհ և արքայազն բառերի մասին: Իրանական ծագում ունեցաղ սեպուհ բառի առավելությունները արքայազնի նկատմամբ, այն էլ եվրոպական տիտղոսները մեկնաբանելու համար արդարացված չէ: Արքայազնը հայերեն, շատ պարզ և հասկանալի բառ է, և ես ամենևին էլ չեմ առաջարկում կիրառել պրինց բառը, որ դուք սեպուհն եք առաջադրում: 
* Իսկ թագավորի օրինակը պատահական չեմ բերել. եթե արքայատոհմ եք ասում, կարող եք միանգամից տոհմապետ կամ նահապետ ասել թագավորի փոխարեն: 
* Ես կիրառում եմ արդեն ընդունված հայերեն տերմիններ, և ամենևին էլ «ակամայից» չեմ հայացնում (ինչպես Դուք եք ձգտում)
* Իսկ ինչ վերաբերվում է սեպուհին, ապա թույլ տվեք հիշեցնել, որ անգամ հայերենում սպառված տերմին է: Սեպուհ տիտղոսի ստուգաբանությունը շատ խառն է, իսկ արքայազն պարզորոշ՝ արքայի որդի
* Ձեր հոդվածը գերմանական տոհմի մասին է, բայց սերտորեն կապված է տվյալ դարաշրջանի և եվրոպայի տիտղոսների հետ: Չենք մոռանում, որ քննարկման թեման սեպուհ բառի կիրառությունն է այս հոդվածում:
Կարծում եմ հարցեր չեն լինի: Իսկ ընդհանուր առմամբ ես նյութն ըմբռնելի գրելու կողմնակից եմ: Սիրով--[[Մասնակից:Ապատ63|Ապատ63]] ([[Մասնակցի քննարկում:Ապատ63|քննարկում]]) 13:54, 4 Հունվարի 2017 (UTC)
:::: Յարգելի [[Մասնակից:Ապատ63|Ապատ63]]: 1.Խնդրեմ ուշադիր նայէք դիտարկուող յօդուածը: Կրկնում եմ: Այն անձը, ում պատկանում է Ձեր նկատած տիտղոսը, իրականում արքայական տոհմի ներկայացուցիչ չէ, այսինքն՝ '''''արքայազն''''' չէ: Այդ անձը, որի մասին խօսում ենք` 1985-ին ծնուած Ֆրիդրիխ-Ֆերդինանդը,որը 2017-ի յուլիսի 19-ին 32 տարեկան կդառնա, նորից եմ կրկնում՝ '''''ԱՐՔԱՅԱԶՆ''''' չէ, արքայորդի չէ, այլ լայն իմաստով ԻՇԽԱՆԱԶՆ, իշխանի կամ աւելի ճիշտ` դքսի որդի, այսպէս ասած` դքսազն, դքսորդի, և տեսականօրէն դառնալու է դուքս, ուստի և '''''աւագ սեպուհ''''' է, ինչպէս ցանկացած իշխանի կամ դքսի աւագ կամ թագաժառանգ որդի: Նա իր ԴՔՍԱԿԱՆ տոհմի ժառանգորդն ու շարունակողն է: Հետաքրքիր է, որ նրա դքսական տոհմի դքսական տիրույթը` դքսությունը Գերմանիայում է, այդ տարածքում տոհմը որևէ փաստացի իշխանութիւն չունի, քանզի Գերմանիան հանրապետութիւն է, ուստի իրենք միայն տեսականօրէն են դքսեր: Աւելի ճիշտ` աւագ սեպուհներ,  կամ եթէ կուզէք` աւագ դքսորդիներ: Այսինքն տոհմի ներկայիս թագաժառանգը` Ֆրիդրիխ-Ֆերդինանդը իրականում հող չունի, նրան կարելի է անուանել Ֆրիդրիխ-Ֆերդինանդ &quot;Անհողին&quot;, ինչպէս և իր հորը՝ իշխանազն Քրիստոֆին, որը Շլեզվիգ-Հոլշթայնի տիտղոսակիր դուքսն է, Օլդենբուրգների և Գլիւքսբուրգների տոհմի ՆԱՀԱՊԵՏԸ:  Սակայն այնուհանդերձ` Ֆրիդրիխ-Ֆերդինանդի հայրը` Քրիշտոֆը արքայազն չէ, այլ ԻՇԽԱՆԱԶՆ (այսպէս ասած &quot;գահ է բարձրացել&quot; 1980-ին` 31 տարեկանում, իսկ 2017-ի օգոստոսի 22-ին կդառնա 68 տարեկան): Նկատի ունենալով, որ թէ' Քրիստոֆը և թէ' իր գահի ժառանգորդը` աւագ որդին` աւագ սեպուհ Ֆրիդրիխ-Ֆերդինանդը, անհող ազնուականներ են, և, փաստացի, այս տոհմի գահաժառանգը կմնա հենց իշխանազն և, առայժմ՝ ԱՒԱԳ ՍԵՊՈՒՀ, այն էլ՝ հողազուրկ, քանի դեռ Գերմանիան միապետական կարգերի վերականգնումը թոյլ չի տայ և դքսութեան տարածքը չի տայ այդ տոհմին: Եւ նոյնիսկ իր դքսութեան տարածքը ստանալու դէպքում Ֆրիդրիխ Ֆերդինանդը կշարունակի մնալ աւագ սեպուհ, քանի դեռ գահի վրայ չի փոխարինել իր հօրը՝ Քրիշտոֆին և չի ստացել պրինց՝ իշխանազն կամ դուքս տիտղոսներից մէկը: 2.Հայերենում սեպուհ բառը սպառուած չէ: Այն կիրառւում է, օրինակ, Հայկական տաճարական ասպետների միաբանութիւնում, որպէս ասպետից վեր տիտղոս: Նաև յաճախ կիրառւում է որպէս անձնանուն: 3.Ձեր կարծիքով «Արքայ» բառը հայերէն է, սակայն այն գիտնականները, որոնք «Սեպուհ»-ը համարում են իրանական ծագմամբ բառ, «Արքայ»-ն էլ համարում են յունական ծագմամբ բառ... Ահա կարդացեք հետևեալը Wictionary-ից (իր հերթին վերցրուած հայագիտական գրականութիւնից). &quot;Արքայ - The root is արք- ‎(arkʿ-), since long linked with Ancient Greek ἀρχός ‎(arkhós, “leader”), ἄρχων ‎(árkhōn, “king”), ἀρχή ‎(arkhḗ, “beginning”), ἄρχω ‎(árkhō, “to rule”). The Armenian may be borrowed from Ancient Greek via Classical Syriac. Alternatively, they may reflect a common borrowing from a Mediterranean substrate source. Compare also the correspondence ἄρχων ‎(árkhōn) : արքունի ‎(arkʿuni)&quot;. Ըստ նրանց, &quot;Արքայ&quot; բառը փոխառեալ է, վերցրուած դասական ասորերենի միջոցով... 4.Ցաւօք, &quot;Արքայ&quot; բառի օտար (յունարէն, իրանական, սանսկրիտ, նոյնիսկ եբրայեցերէն) ծագման մասին է նշում նաև ականաւոր լեզուաբան Հրաչեայ Աճառյանը` իր «Հայերէն արմատական բառարանում»&lt;ref&gt;Հրաչեայ Աճառեան, Հայերէն արմատական բառարան,  Հրաչեայ Աճառեան։ Երեւանի Համալսարանի Հրատարակչութիւն, Երեւան, 1926, հատոր 1-ին, էջ 346:&lt;/ref&gt; 5.«Սեպուհի» իրանական ծագումը (որը գիտութեան մէջ ընդունուել է, ինչպէս և «Արքայ» բառի ոչ հայկական ծագումը, քանզի հնդեւրոպական ժողովուրդների հայկական նախահայրենիքի մասին տեսությունը դեռ չի յաղթել)  կարող է ստիպել մեզ, որ ասենք, նոր տերմին հնարենք` դքսազն, կամ դքսորդի, դքսաժառանգ, որն աւելի մօտ է եւրոպականի իմաստին,  բայց յունա-հռոմէական արմատ-ծագում կունենա...(?) Աւելի հասկանալի կլինի: (?) Գուցէ: Կամ էլ ուղղակի գրենք ժառանգորդ-պրինց: (?) Չե'նք մոռանում, որ Ֆրիդրիխ-Ֆերդինանդը պրինց է, պրինցի որդի, սակայն ՊՐԻՆՑ չի նշանակում ԱՐՔԱՅԱԶՆ: Պրինց նշանակում է նախ և առաջ` ԻՇԽԱՆ և իշխանազն: Եւ միայն դրանից յետոյ՝ այն էլ երբեմն` արքայազն (ի դէպ, '''''արքայազն''''' կարող է լինել ոչ միայն արքայի որդին՝ '''''արքայորդին''''', այլև, ասենք՝ արքայի եղբայրը՝ '''''արքայեղբայրը'''''), արքայորդի, այսինքն` королевич  կամ царевич կամ цесаревич: Ի դէպ Կիլիկեան Հայաստանում &quot;պրինց&quot; տիտղոսը ԲՐԻՆՁ ձևով կիրառուել է: Եւ նոյնպէս նշանակել է &quot;իշխան&quot;, այլ ոչ թէ` &quot;արքայազն&quot;: 6. Ուրախ եմ, որ ձգտում էք ճշմարտութեանը: Ուրեմն նաև պատրաստ եղէք ընդունելու, որ ճշմարտութիւնը երբեմն անսովոր տեսք է ունենում: Առայժմ այսքանը: Ընդունէ՛ք ջերմ ողջոյններս, հայրենակից: --[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 17:03, 4 Հունվարի 2017 (UTC)
{{ծանցանկ}}

== Share your experience and feedback as a Wikimedian in this global survey ==

&lt;div class=&quot;plainlinks mw-content-ltr&quot; lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
Hello! The Wikimedia Foundation is asking for your feedback in a survey. We want to know how well we are supporting your work on and off wiki, and how we can change or improve things in the future.&lt;nowiki&gt;&lt;ref group=survey&gt;This survey is primarily meant to get feedback on the Wikimedia Foundation's current work, not long-term strategy.&lt;/ref&gt; The opinions you share will directly affect the current and future work of the Wikimedia Foundation. You have been randomly selected to take this survey as we would like to hear from your Wikimedia community. To say thank you for your time, we are giving away 20 Wikimedia T-shirts to randomly selected people who take the survey.&lt;ref group=survey&gt;Legal stuff: No purchase necessary.  Must be the age of majority to participate. Sponsored by the Wikimedia Foundation located at 149 New Montgomery, San Francisco, CA, USA, 94105. Ends January 31, 2017. Void where prohibited. [[m:Community Engagement Insights/2016 contest rules|Click here for contest rules]].&lt;/ref&gt;&lt;/nowiki&gt; The survey is available in various languages and will take between 20 and 40 minutes.


&lt;big&gt;'''[https://wikimedia.qualtrics.com/SE/?SID=SV_6mTVlPf6O06r3mt&amp;Aud=VAE&amp;Src=50VAEME Take the survey now!]'''&lt;/big&gt;


You can find more information about [[m:Community_Engagement_Insights/About_CE_Insights|this project]]. This survey is hosted by a third-party service and governed by this [[:foundation:Community_Engagement_Insights_2016_Survey_Privacy_Statement|privacy statement]]. Please visit our [[m:Community_Engagement_Insights/Frequently_asked_questions|frequently asked questions page]] to find more information about this survey. If you need additional help, or if you wish to opt-out of future communications about this survey, send an email to surveys@wikimedia.org.

Thank you!
--[[:m:User:EGalvez (WMF)|EGalvez (WMF)]]  ([[:m:User talk:EGalvez (WMF)|talk]]) 21:38, 13 Հունվարի 2017 (UTC)
&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:EGalvez (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Community_Engagement_Insights/MassMessages/Lists/2016/50-VAEME&amp;oldid=16205390 --&gt;
&lt;references group=survey /&gt;

== Հեղինակային իրավունքների խախտում [[Հիբրիդային պատերազմ]] հոդվածում ==
[[Պատկեր:Copyright-problem.svg|left|48px|alt=|link=Վիքիպեդիա:Հեղինակային իրավունքներ]] Ողջույն, հարգելի՛ {{ROOTPAGENAME}}։ Շնորհակալություն [[Հիբրիդային պատերազմ]] հոդվածում Ձեր կատարած ներդումների համար։ Սակայն մեկ կամ մի քանի մասնակից մտահոգություն է հայտնել, որ Ձեր ավելացրած տեքստը ամբողջովին կամ մասնակիորեն պատճենված է http://www.tert.am/am/news/2015/01/13/ashot/1557464 կայքից։ Եթե իսկապես այդպես է, ապա [[հեղինակային իրավունք]]ի խախտում է, և մենք ստիպված կլինենք հեռացնել Ձեր ներդրումը [[Հիբրիդային պատերազմ]] հոդվածից։

Այն դեպքում, եթե դու ինքներդ եք այդ պատճենված տեքստի հեղինակը կամ ունեք իրավատիրոջ թույլատվությունը՝ այն [[CC BY-SA]] 3.0 արտոնագրի պայմաններով տարածելու համար, ապա գործեք համաձայն նկարագրությանը [[ՎՓ:ԲԱՐԻ]] էջում նշված կարգադրության:

Դուք նաև կարող եք [[Վիքիպեդիա:Համարձակ եղեք|փորձել]] վերաշարադրել տեքստը՝ Ձեր բառերով կամ կարճ թողնել միայն ամփոփ նկարագրություն՝ հղումներ տեղադրելով Ձեր օգտագործած [[Վիքիպեդիա:Վստահելի աղբյուրներ|աղբյուրներին]]: Այլ հարցերի դեպքում կարող եք դիմել մեզ [[Վիքիպեդիա:Խորհրդարան|Խորհրդարանում]]:

Խնդրում ենք հաշվի առնել, որ հեղինակային իրավունքները պարբերաբար խախտող մասնակիցները կարող են [[Վիքիպեդիա:Արգելափակում|արգելափակվել]]:
-- [[Մասնակից:Arsog1985|Arsog]] ([[Մասնակցի քննարկում:Arsog1985|1985]]) 19:27, 26 Հունվարի 2017 (UTC)
:: Յարգելի [[Մասնակից:Arsog1985|Arsog]]: Երախտագիտութիւնս եմ յայտնում [[Հիբրիդային պատերազմ]] յօդուածում կատարածս համեստ ներդումների համար Ձեր յայտնած շնորհակալութեան համար: Իրականում յօդուածը, այսպէս ասած 0-ից ես եմ ստեղծել: Յօդուածի 7 մասերից 3-րդ մասում 3.2 և 3.3 կէտերում օգտագործել էի որոշ մէջբերումներ մամուլից, ինչը սովորական է Վիքիպեդիայի և աշխարհի բոլոր հանրագիտարանների համար: Ընդ որում՝ նշել էի աղբիւրը և կատարել համապատասխան յղումներ: Ելնելով մէկ կամ մի քանի մասնակիցների մտահոգութիւնից, իմ տեքստի վերաբերեալ, «Հիբրիդային պատերազմ» յօդուածի համապատասխան հատուածները վերաշարադրել եմ կամ թողել միայն ամփոփ նկարագրութիւնը՝ յղումներ տեղադրելով իմ օգտագործած աղբիւրներին: Յուսով եմ, այսքանով ինձ անյայտ մնացող մէկ կամ մի քանի մասնակիցներն այլևս մտահոգուելու կարիք չեն ունենա: Իրօք, շատ ուրախ եմ հայերէն Վիքիպեդիան զարգացնելու Ձեր անկեղծ ցանկութեան համար: Նոյնպիսի ցանկութիւն ես ևս ունեմ, և եթէ չլինէր «Հիբրիդային պատերազմ» յօդուածիս շուրջ այս խնդիրը, հայերէն Վիքիպեդիան այսօր, գուցէ, կհարստանար ևս մէկ հետաքրքիր յօդուածով, որ, կարծեմ իմ ստեղծած 111-րդը կլինէր՝ 2015 թուականի հոկտեմբերից ի վեր: Ամէն դէպքում, Ձեր արձագանքը և մեր անանուն մտահոգուած մասնակցի (մասնակիցների?) մտահոգութիւնները բաւական դրական եմ գնահատում և, իհարկէ, ժամանակի ընթացքում կփորձեմ հնարաւորինս է՛լ աւելի բարելաւել այդ կարևոր յօդուածը: Ընդունէք, խնդրեմ, յարգանացս հաւաստիքը՝ Մնացական Ռ. Խաչատրեան, ռազմական պատմաբան: Յ.Գ. - Եթէ դէմ չէք, յօդուածիս վերևում դրուած հեղինակային իրաւունքի խախտումների մասին նշումները հանել եմ: Կարծում եմ, յօդուածն այս` նորացրածս, բարելաւածս տեսքով այլևս դրանց կարիքը չունի: Կանխաւ շնորհակալ եմ համագործակցութեան և բարեկամական տրամադրուածութեան համար: Մնացական Ռ. Խաչատրեան

== Հեղինակային իրավունքների խախտում [[Հիբրիդային պատերազմ]] հոդվածում ==
[[Պատկեր:Copyright-problem.svg|left|48px|alt=|link=Վիքիպեդիա:Հեղինակային իրավունքներ]] Ողջույն, հարգելի՛ {{ROOTPAGENAME}}։ Շնորհակալություն [[Հիբրիդային պատերազմ]] հոդվածում Ձեր կատարած ներդումների համար։ Սակայն մեկ կամ մի քանի մասնակից մտահոգություն է հայտնել, որ Ձեր ավելացրած տեքստը ամբողջովին կամ մասնակիորեն պատճենված է http://www.lragir.am/index/arm/0/interview/rss/125103 կայքից։ Եթե իսկապես այդպես է, ապա [[հեղինակային իրավունք]]ի խախտում է, և մենք ստիպված կլինենք հեռացնել Ձեր ներդրումը [[Հիբրիդային պատերազմ]] հոդվածից։

Այն դեպքում, եթե դու ինքներդ եք այդ պատճենված տեքստի հեղինակը կամ ունեք իրավատիրոջ թույլատվությունը՝ այն [[CC BY-SA]] 3.0 արտոնագրի պայմաններով տարածելու համար, ապա գործեք համաձայն նկարագրությանը [[ՎՓ:ԲԱՐԻ]] էջում նշված կարգադրության:

Դուք նաև կարող եք [[Վիքիպեդիա:Համարձակ եղեք|փորձել]] վերաշարադրել տեքստը՝ Ձեր բառերով կամ կարճ թողնել միայն ամփոփ նկարագրություն՝ հղումներ տեղադրելով Ձեր օգտագործած [[Վիքիպեդիա:Վստահելի աղբյուրներ|աղբյուրներին]]: Այլ հարցերի դեպքում կարող եք դիմել մեզ [[Վիքիպեդիա:Խորհրդարան|Խորհրդարանում]]:

Խնդրում ենք հաշվի առնել, որ հեղինակային իրավունքները պարբերաբար խախտող մասնակիցները կարող են [[Վիքիպեդիա:Արգելափակում|արգելափակվել]]:
-- [[Մասնակից:Arsog1985|Arsog]] ([[Մասնակցի քննարկում:Arsog1985|1985]]) 19:27, 26 Հունվարի 2017 (UTC)

:: Յարգելի [[Մասնակից:Arsog1985|Arsog]]: Երախտագիտութիւնս եմ յայտնում [[Հիբրիդային պատերազմ]] յօդուածում կատարածս համեստ ներդումների համար Ձեր յայտնած շնորհակալութեան համար: Իրականում յօդուածը, այսպէս ասած 0-ից ես եմ ստեղծել: Յօդուածի 7 մասերից 3-րդ մասում 3.2 և 3.3 կէտերում օգտագործել էի որոշ մէջբերումներ մամուլից, ինչը սովորական է Վիքիպեդիայի և աշխարհի բոլոր հանրագիտարանների համար: Ընդ որում՝ նշել էի աղբիւրը և կատարել համապատասխան յղումներ: Ելնելով մէկ կամ մի քանի մասնակիցների մտահոգութիւնից, իմ տեքստի վերաբերեալ, «Հիբրիդային պատերազմ» յօդուածի համապատասխան հատուածները վերաշարադրել եմ կամ թողել միայն ամփոփ նկարագրութիւնը՝ յղումներ տեղադրելով իմ օգտագործած աղբիւրներին: Յուսով եմ, այսքանով ինձ անյայտ մնացող մէկ կամ մի քանի մասնակիցներն այլևս մտահոգուելու կարիք չեն ունենա: Իրօք, շատ ուրախ եմ հայերէն Վիքիպեդիան զարգացնելու Ձեր անկեղծ ցանկութեան համար: Նոյնպիսի ցանկութիւն ես ևս ունեմ, և եթէ չլինէր «Հիբրիդային պատերազմ» յօդուածիս շուրջ այս խնդիրը, հայերէն Վիքիպեդիան այսօր, գուցէ, կհարստանար ևս մէկ հետաքրքիր յօդուածով, որ, կարծեմ իմ ստեղծած 111-րդը կլինէր՝ 2015 թուականի հոկտեմբերից ի վեր: Ամէն դէպքում, Ձեր արձագանքը և մեր անանուն մտահոգուած մասնակցի (մասնակիցների?) մտահոգութիւնները բաւական դրական եմ գնահատում և, իհարկէ, ժամանակի ընթացքում կփորձեմ հնարաւորինս է՛լ աւելի բարելաւել այդ կարևոր յօդուածը: Ընդունէք, խնդրեմ, յարգանացս հաւաստիքը՝ Մնացական Ռ. Խաչատրեան, ռազմական պատմաբան: Յ.Գ. - Եթէ դէմ չէք, յօդուածիս վերևում դրուած հեղինակային իրաւունքի խախտումների մասին նշումները հանել եմ: Կարծում եմ, յօդուածն այս տեսքով այլևս դրանց կարիքը չունի: Կանխաւ շնորհակալ եմ համագործակցութեան և բարեկամական տրամադրուածութեան համար: Մնացական Ռ. Խաչատրեան
:Հարգելի՛ Մնացական Ռ. Խաչատրեան, խախտումը հայտնաբերել եմ ես, իսկ «մեկ կամ մի քանի մասնակից» արտահայտությունը կաղապարային է, այսինքն՝ կաղապարում է այդպես գրված: Հավատացե՛ք, որ անդրադարձը միայն բարեկամական է և միտում չունի նվաստացնել Ձեր ներդրումները մեր հանրագիտարանում: Մաղթում եմ հաճելի վիքիխմբագրումներ:--[[Մասնակից:Arsog1985|Arsog]] ([[Մասնակցի քննարկում:Arsog1985|1985]]) 15:42, 30 Հունվարի 2017 (UTC)
:: Յարգելի՛ [[Մասնակից:Arsog1985|Arsog]]: Շատ բարի: Սիրով ընդունում եմ Ձեր հաւաստիացումն առ այն, որ Ձեր անդրադարձը իմ ստեղծած «Հիբրիդային պատերազմ» յօդուածին միայն բարեկամական է և միտում չունի նուաստացնելու իմ համեստ ներդրումները ՄԵՐ հանրագիտարանում: Փոխադարձաբար ես ևս մաղթում եմ Ձեզ հաճելի վիքիխմբագրումներ:------[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]], ռազմական պատմաբան ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 06:53, 1 Փետրվարի 2017 (UTC)

== Զինված ուժեր ==

{{Հարգելի մասնակից}}, ինչո՞վ է պայմանավորված [[Զինված ուժեր]] հոդվածում մի ամբողջ մեծ բաժին [https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B6%D5%AB%D5%B6%D5%BE%D5%A1%D5%AE_%D5%B8%D6%82%D5%AA%D5%A5%D6%80#.D5.80.D5.A1.D5.B5.D5.A1.D5.BD.D5.BF.D5.A1.D5.B6.D5.AB_.D5.A6.D5.AB.D5.B6.D5.BE.D5.A1.D5.AE_.D5.B8.D6.82.D5.AA.D5.A5.D6.80 Հայաստանի զինված ուժերի պատմությանը նվիրելու] հանգամանքը: Տվյալ հոդվածը ոչ թե Հայաստանի զինված ուժերի, այլ ընդհանրապես զինված ուժեր հասկացությանն է վերաբերում: Եթե այդ հոդվածում նման մեծ ծավալի նյութ է տեղադրվում Հայաստանի ԶՈՒ-ի պատմության վերաբերյալ, ապա նույն կերպ կարելի է ավելացնել ցանկացած երկրի ԶՈՒ-ի պատմության մասին տեղեկատվություն: Այդ դեպքում հոդվածը կկորցնի իր ուղղակի իմաստից:--[[Մասնակից:Gardmanahay|Գարդմանահայ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Gardmanahay|քննարկում]]) 10:57, 5 Փետրվարի 2017 (UTC)
::Յարգելի [[Մասնակից:Gardmanahay|Գարդմանահայ]]: Հետևել ենք հայկական սովետական հանրագիտարանի տրամաբանությանը, որը «Զինուած ուժեր» յօդուածում զգալի ուշադրութիւն է յատկացրել հայկական զինուած ուժերին: Նոյն կերպ վարւում են նաև այլ երկրների հանրագիտարաները: Այդ յօդուածում անդրադարձը հայկական ԶՈՒ-ի պատմութեանը, ըստ իս, մեծ չէ: Բազմակի աւելի մեծ պիտի լինի հայերէն Վիքիպեդիայի «Հայաստանի զինուած ուժեր» յօդուածը: Ի դէպ, վերջերս իմ` վիքիպեդիայում ծաւալած գործունէութեան նկատմամբ ուշադրութիւնը գնալով մեծանում է... :) Ընդունէք յարգանացս հաւաստիքը:--[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 11:32, 5 Փետրվարի 2017 (UTC)
:::Իմ կարծիքով, հետևողական աշխատանքը միշտ էլ գնահատելի է: Հայերեն վիքիպեդիայում կա այսպիսի կաղապար՝ &lt;nowiki&gt;{{Հիմնական|հոդվածի անուն, տվյալ դեպքում ՀՀ ԶՈՒ պատմություն}}&lt;/nowiki&gt;: Այն կարելի է տեղաադրել տբաժնի սկզբում, որին սեղմելով՝ ընթերցողի առջև կբացվի հիմնական հոդվածը: Կարելի է այս հոդվածում փոքր ինչ կրճատել Հայաստանի զինված ուժերի պատմություն բաժնի բովանդակությունն, ինչպես նաև ստեղծել Հայաստանի ռազմական պատմություն հոդվածը, եթե իհարկե, չկա արդեն:--[[Մասնակից:Gardmanahay|Գարդմանահայ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Gardmanahay|քննարկում]]) 11:37, 5 Փետրվարի 2017 (UTC)
::::Յարգելի [[Մասնակից:Gardmanahay|Գարդմանահայ]]: «Զինուած ուժեր» յօդուածում Հայաստանի զինուած ուժերի պատմութեան բաժինը, ըստ իս, լիովին նորմալ է: Այն բաւական համառօտ է ներկայացնում Հայաստանի զինուած ուժերի պատմութիւնը: Իսկ «Հայաստանի զինուած ուժերի պատմութիւն» կամ «Հայաստանի ռազմական պատմութիւն» վերտառութեամբ յօդուածներ, ցաւօք, չկան: Ընդամէնը մի բաժին կա «ՀՀ զինուած ուժեր» յօդուածում, այն էլ, բնականաբար, սոսկ ներկայիս հայկական պետութեան ԶՈՒ-ի պատմութիւնն է, ընդ որում՝ չափազանց աղքատիկ: Նախատեսում եմ, Աստծոյ օգնութեամբ, ստեղծել թէ՛ «Հայաստանի ռազմական պատմութիւն», թէ՛ «Հայաստանի զինուած ուժերի պատմութիւն» վերնագրերով յօդուածներ: Հասկանալի է, որ չնայեած թուացեալ նմանութեանը, դրանք երկու տարբեր թեմաներ են: :) Ընդունէք լաւագոյն մաղթանքներս:--[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 12:26, 5 Փետրվարի 2017 (UTC)

== Խնդրանք ==

{{Հարգելի մասնակից}}, եթե դժվար չէ, կարո՞ղ եք հետևյալ անվանումը գրել արևմտահայերեն՝ ''«Թբիլիսիի հայ գրողների և հասարակական գործիչների Խոջիվանք պանթէոն»''--[[Մասնակից:Gardmanahay|Գարդմանահայ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Gardmanahay|քննարկում]]) 19:40, 8 Փետրվարի 2017 (UTC)
::Յարգելի [[Մասնակից:Gardmanahay|Գարդմանահայ]]: Սիրով կփորձեմ կատարել Ձեր խնդրանքը: Ըստ իս, դա շատ դիւրին է: ''[[Արևմտահայերեն|Արևմտահայերէն]]'' կլինի հետևեալ կերպ. ''«Թբիլիսիի հայ գրողներու և հասարակական գործիչներու Խոջիվանք պանթէոն»'':
Իսկ դասական ուղղագրութեամբ, բայց ''[[արևելահայերեն|արևելահայերէն]]''՝ ''«Թբիլիսիի հայ գրողների և հասարակական գործիչների Խոջիվանք պանթէոն»'':
Ինչպէս տեսնում էք, այս տեքստի դէպքում տարբերութիւնները շատ փոքր եՆ:
Սակայն մեծ ցանկութիւն ունեմ վրացական «Թբիլիսի» տեղանունը փոխարինել XIX դդ. և XX դարի առաջին կէսի «Թիֆլիս» ձևով, որն առաւել տարածուած էր հայերիս, այդ թւում՝ արևմտահայերի շրջանում:
Ուստի կառաջարկէի հետևեալ տարբերակը.
«Թիֆլիսի հայ գրողներու և հասարակական գործիչներու Խոջիվանք պանթէոն»'':
Իսկ եթէ զուտ հայերէն գրենք այդ քաղաքի անուանումը՝ արևելահայերէն, թէ արևմտահայերէն, ապա թարգմանութեան համար Ձեր առաջարկած այդ նախադասութիւնը կամ աւելի շուտ՝ բառաշարը հետևեալ տեսքը պիտի ընդունի.
«Տփղիսի հայ գրողներու և հասարակական գործիչներու Խոջիվանք պանթէոն»'' - արևմտահայերէն:
«Տփղիսի հայ գրողների և հասարակական գործիչների Խոջիվանք պանթէոն»'' - արևելահայերէն:
«Տփղիսի հայ գրողաց և հասարակական գործչաց Խոջիվանք պանթէոն»'' - դասական հայերէն:
Ընդունէք, խնդրեմ, յարգանացս հաւաստիքը: --[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 06:07, 9 Փետրվարի 2017 (UTC)
:Ի դեպ, մեզ մոտ հոդվածը Թիֆլիս է՝ [[Թիֆլիս (արեւմտահայերէն)]]։ --[[User:GeoO|&lt;font face=&quot;Candara&quot; size=&quot;3px&quot;&gt;@&lt;/font&gt;&lt;font color=&quot;#C00&quot;&gt;ջ&lt;/font&gt;&lt;font color=&quot;#F0A000&quot;&gt;ե&lt;/font&gt;&lt;font color=&quot;#FFD700&quot;&gt;օ&lt;/font&gt;]] 06:47, 9 Փետրվարի 2017 (UTC)
::Կեցցէք, յարգելի [[User:GeoO|&lt;font face=&quot;Candara&quot; size=&quot;3px&quot;&gt;@&lt;/font&gt;&lt;font color=&quot;#C00&quot;&gt;ջ&lt;/font&gt;&lt;font color=&quot;#F0A000&quot;&gt;ե&lt;/font&gt;&lt;font color=&quot;#FFD700&quot;&gt;օ&lt;/font&gt;]]: Եւ շատ լաւ է, որ արևմտահայերէն յօդուածի վերնագիրը Թիֆլիս է: Իսկ ըստ իս, առաւել ճիշտ կլինէր թէ՛ արևելահայերէն, թէ՛ արևմտահայերէն` քաղաքի անունը տալ «Տփղիս» հայկական ձևով, որպէս հիմնական յօդուածի վերնագիր, իսկ փակագծում՝ վրացական «Թբիլիսի» կամ արաբացուած, պարսկացուած, թրքացուած, ռուսացուած «Թաֆլիս»-«Թիֆլիս»-«Տիֆլիս» ձևը, որը արմատացաւ հայերիս մօտ XIX դարում՝ ռուսական տիրապետութեան շրջանում, ապա՝ գրական հայերէնում պահպանուեց մինչև 1936 թուականը, իսկ խօսակցական հայերէնում՝ ցայժմ: IX դարի արաբագիր պարսիկ պատմաբան Բալազուրին յիշատակում է Տփղիսը «Թաֆլիս» ձևով, և այդ ժամանակներից, գուցէ աւելի վաղ՝ բիւզանդական ժամանակաշրջանից, քաղաքի գեղեցիկ հայեցի անուանումը օտարազգի ձևով է մտնում համաշխարհային պատմութեան մէջ: Հասկանալի է, որ վրացական աւանդոյթը քաղաքի անունը ծագած է համարում «Տպիլիսի» կամ «Տփիլիսի»՝ «տաք աղբիւրներ», այսինքն՝, փաստօրէն՝ «ջերմուկ» նշանակութիւնն ունեցող «Տփիլիսի» կամ «Թբիլիսի» վրացական անուանումից: Սակայն մենք հայերս ունենք մեր հայկական ձևը, որն աւելի ճիշտ կլինէր օգտագործել, ինչպէս «Կոստանդնուպոլիս»-ը՝ «Կոնստանտինոպոլիս»-ի կամ առաւել ևս «Ստամբուլ»-ի փոխարէն, «Հռոմ»-ը («Հռովմ»-ը)՝ լատինական ու իտալական «Րոմա»-յի, անգլերէն «Րոում»-ի, ռուսերէն «Ռիմ»-ի փոխարէն, «Աթենք»-ը՝ յունական «Աթենա»-յի, լատինական «Աթենս»-ի, ռուսական «Աֆինի»-ի փոխարէն, «Երուսաղէմ»-ը՝ հրէական «Իերշալայիմ»-ի կամ ռուսերէն «Իերուսալիմ»-ի կամ անգլերէն «Ջըրուզալիմ»-ի կամ արաբերեն՝ «Ղոդս»-ի փոխարէն... Ընդունէք, խնդրեմ, յարգանացս հաւաստիքը:----[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 07:17, 9 Փետրվարի 2017 (UTC)
:::Շնորհակալություն բոլորիդ: Հարգելի Գնդապետ Մնացական Ռ.Խաչատրյան, Դուք ինձ հաճելիորեն զարմացրեցիք :))--[[Մասնակից:Gardmanahay|Գարդմանահայ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Gardmanahay|քննարկում]]) 09:11, 9 Փետրվարի 2017 (UTC)

{{Հարգելի մասնակից}}, Ձեր թույլտվությամբ կառաջարկեմ ժամանակ ունենալու դեպքում արևմտահայերենով ստեղծել [https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D4%BD%D5%B8%D6%80%D5%B0%D6%80%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6#.D4.B1.D6.80.D6.87.D5.B4.D5.BF.D5.A1.D5.B0.D5.A1.D5.B5.D5.A5.D6.80.D5.A5.D5.B6_.D5.AD.D5.B4.D5.A2.D5.A1.D5.A3.D6.80.D5.B8.D5.B2.D5.B6.D5.A5.D6.80.D5.AB.D5.B6 հետևյալ հոդվածները]: Իհարկե, եթե Ձեր հետաքրքրությունների ոլորտից է թեմատիկան: Հոդվածները վերաբերում են Թբիլիսիի հայ քաղաքապետերին:--[[Մասնակից:Gardmanahay|Գարդմանահայ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Gardmanahay|քննարկում]]) 09:17, 9 Փետրվարի 2017 (UTC)

== Հայերեն թարգմանություններ ==

Ողջույն, հարգելի՛ Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան։ Ձեր օգնության կարիքն ունեմ։ [[Վիքիպեդիա:Խորհրդարան#Europeana / 1914-18|Europeana / 1914-18]] նախագծի շրջանակներում մարտի 1-ից նախատեսում ենք հոդվածներ գրել Առաջին համաշխարհային պատերազմի մասին։ Ամբողջական ցանկերը և նախագծի էջը շուտով պատրաստ կլինի։ Կխնդրեի Ձեզ ժամանակ ունենալու դեպքում «Ռազմական տեխնիկա» բաժնի հոդվածների վերնագրերը թարգմանել հայերեն։ Կարող եք դրանք միանգամից [[Մասնակից:Lilitik22/ԱՀՊ|այս էջում]] ավելացնել։ Շնորհակալություն --[[Մասնակից:Lilitik22|Լիլիթ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Lilitik22|քննարկում]]) 06:49, 20 Փետրվարի 2017 (UTC)
:Ողջոյն, յարգելիս: Այժմ խիստ զբաղուած եմ, սակայն ժամանակ ունենալու դէպքում անպայման կկատարեմ Ձեր խնդրանքը: Միայն ասէք ինձ վերջնաժամկէտը: Յարգանքով՝ --[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 14:21, 20 Փետրվարի 2017 (UTC)
::Եթե առաջիկա 10-15 օրվա ընթացքում անեք, հրաշալի կլինի, իսկ եթե ավելի ուշ, խնդիր չէ, այդ կատեգորիայի հոդվածների ցանկն ավելի ուշ կներկայացնենք։ --[[Մասնակից:Lilitik22|Լիլիթ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Lilitik22|քննարկում]]) 14:26, 20 Փետրվարի 2017 (UTC)
:::Յարգելիս, խնդրեմ, ներեցէք, սակայն ինձ ոչ պակաս, քան մէկ ամիս է յարկաւոր: Այժմ կարևոր գործեր ունեմ, որոնցից չէի ցանկանայ շեղուել: Եթէ ստացուի աւելի շուտ, անխօս, կանեմ: Պարզապէս չեմ ցանկանում աւելորդ խոստումներ տալ և Ձեզ յուսախաբ անել: Ընդունէք, խնդրեմ, յարգանացս հաւաստիքը: --[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 02:29, 21 Փետրվարի 2017 (UTC)
::::Հարգելի՛ Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան, թող մեկ ամիս հետո լինի, ինչպես ասեցի խնդիր չէ։ Շնորհակալություն --[[Մասնակից:Lilitik22|Լիլիթ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Lilitik22|քննարկում]]) 06:34, 21 Փետրվարի 2017 (UTC)
:::::Յարգելիս, առողջական վիճակիս կտրուկ վատթարացման հետ կապուած, կարողանում եմ կատարել միայն նախապէս պլանաւորածս խնդիրները: Ուստի, խնդրեմ, գտէք Ձեր վերոնշեալ այդ թեմաների ա՛յլ կատարողներ: Առողջութիւնս բարելաւուելուց յետոյ, երբ նաև ժամանակ գտնեմ, ապա կփորձեմ այդ մարդկանց արդէն կատարածը խմբագրել, եթէ, իհարկէ, դրա կարիքը կզգացուի: Կներէք, բայց գիտէք, որ մեր ցանկութիւնները և հնարաւորութիւնները յաճախ չեն համընկնում, այլապէս սիրով կ՛ուզէի օգտակար լինել այդ հարցում: :) Ընդունէք, խնդրեմ, յարգանացս հաւաստիքը:--[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 19:30, 22 Փետրվարի 2017 (UTC)
::::::Առողջություն և շուտափույթ ապաքինում եմ ցանկանում Ձեզ, հարգելի՛ [[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]]: Իհարկե, առողջությունն ամենակարևորն է։ Շնորհակալություն --[[Մասնակից:Lilitik22|Լիլիթ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Lilitik22|քննարկում]]) 20:00, 22 Փետրվարի 2017 (UTC)
::::::Շատ շնորհակալ եմ:--[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 20:03, 22 Փետրվարի 2017 (UTC)

== Նշանավոր մեջբերումներ ==

Հարգելի Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան, առաջարկում եմ Րաֆֆու նշանավոր երկերի մեջբերումները զետեղել Վիքիքաղվածքում: Այն Վիքիպեդիայի նման նախագիծ է, որտեղ գրվում են մարդկանց մասին քաղվաքծներ, քաղվաքծներ (ցիտատներ), որոնք հենց իրենք են ասել. հղումը՝  [https://hy.wikiquote.org/wiki/%D5%90%D5%A1%D6%86%D6%86%D5%AB ահա]: Հարգանքներով՝ --[[Մասնակից:TonJ|TonJ]] ([[Մասնակցի քննարկում:TonJ|քննարկում]]) 15:35, 20 Փետրվարի 2017 (UTC)
:Յարգելի [[Մասնակից:TonJ|TonJ]], Ձեր առաջարկին դէմ չեմ, սակայն, կարծում եմ, այս տարբերակն էլ վատը չէ, քանզի գրողների և ո՛չ միայն նրանց վերաբերեալ յօդուածներում, կարծես, ընդունուած է նման քաղուածքներ տեղադրելը: Եթէ, այդպէս է, ապա, կխնդրէի, հնարաւորութեան դէպքում, այդ վերջին տարբերակով առաջնորդուել, և աւելի հարստացնել սոյն յօդուածը: Ընդունէք, խնդրեմ, յարգանացս հաւաստիքը: --[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 02:24, 21 Փետրվարի 2017 (UTC)

== Your feedback matters: Final reminder to take the global Wikimedia survey ==

(''Sorry for writing in English'')

&lt;div class=&quot;plainlinks mw-content-ltr&quot; lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
Hello! This is a final reminder that the Wikimedia Foundation survey will close on '''28 February, 2017 (23:59 UTC)'''.   The survey is available in various languages and will take between 20 and 40 minutes. '''[https://wikimedia.qualtrics.com/SE/?SID=SV_6mTVlPf6O06r3mt&amp;Aud=VAE&amp;Src=50VAEME  Take the survey now.]'''

If you already took the survey - thank you! We won't bother you again.

'''About this survey:''' You can find more information about [[m:Community_Engagement_Insights/About_CE_Insights|this project here]] or you can read the [[m:Community_Engagement_Insights/Frequently_asked_questions|frequently asked questions]].  This survey is hosted by a third-party service and governed by this [[:foundation:Community_Engagement_Insights_2016_Survey_Privacy_Statement|privacy statement]]. If you need additional help, or if you wish to opt-out of future communications about this survey, send an email through EmailUser function to [[:m:Special:EmailUser/EGalvez_(WMF)| User:EGalvez (WMF)]].  '''About the Wikimedia Foundation:''' The [[:wmf:Home|Wikimedia Foundation]] supports you by working on the software and technology to keep the sites fast, secure, and accessible, as well as supports Wikimedia programs and initiatives to expand access and support free knowledge globally.  Thank you! --[[:m:User:EGalvez (WMF)|EGalvez (WMF)]]  ([[:m:User talk:EGalvez (WMF)|talk]]) 19:28, 21 Փետրվարի 2017 (UTC)

&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:EGalvez (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Community_Engagement_Insights/MassMessages/Lists/2016/50-VAEME&amp;oldid=16227501 --&gt;

== Հեղինակային իրավունքների խախտում [[Հովհաննես Այվազովսկի]] հոդվածում ==
[[Պատկեր:Copyright-problem.svg|left|48px|alt=|link=Վիքիպեդիա:Հեղինակային իրավունքներ]] Ողջույն, հարգելի՛ {{ROOTPAGENAME}}։ Շնորհակալություն [[Հովհաննես Այվազովսկի]] հոդվածում Ձեր կատարած ներդումների համար։ Սակայն մեկ կամ մի քանի մասնակից մտահոգություն է հայտնել, որ Ձեր ավելացրած տեքստը ամբողջովին կամ մասնակիորեն պատճենված է http://www.panorama.am/am/news/2016/09/30/%D5%80-%D4%B1%D5%B5%D5%BE%D5%A1%D5%A6%D5%B8%D5%BE%D5%BD%D5%AF%D5%AB/1651824 կայքից։ Եթե իսկապես այդպես է, ապա [[հեղինակային իրավունք]]ի խախտում է, և մենք ստիպված կլինենք հեռացնել Ձեր ներդրումը [[Հովհաննես Այվազովսկի]] հոդվածից։

Այն դեպքում, եթե դու ինքներդ եք այդ պատճենված տեքստի հեղինակը կամ ունեք իրավատիրոջ թույլատվությունը՝ այն [[CC BY-SA]] 3.0 արտոնագրի պայմաններով տարածելու համար, ապա գործեք համաձայն նկարագրությանը [[ՎՊ:ԲԱՐԻ]] էջում նշված կարգադրության:

Դուք նաև կարող եք [[Վիքիպեդիա:Համարձակ եղեք|փորձել]] վերաշարադրել տեքստը՝ Ձեր բառերով կամ կարճ թողնել միայն ամփոփ նկարագրություն՝ հղումներ տեղադրելով Ձեր օգտագործած [[Վիքիպեդիա:Վստահելի աղբյուրներ|աղբյուրներին]]: Այլ հարցերի դեպքում կարող եք դիմել մեզ [[Վիքիպեդիա:Խորհրդարան|Խորհրդարանում]]:

Խնդրում ենք հաշվի առնել, որ հեղինակային իրավունքները պարբերաբար խախտող մասնակիցները կարող են [[Վիքիպեդիա:Արգելափակում|արգելափակվել]]:
-- [[Մասնակից:Arsog1985|Arsog]] ([[Մասնակցի քննարկում:Arsog1985|1985]]) 00:33, 1 Մայիսի 2017 (UTC)
--Բարի: Ձեր նկատի ունեցած այդ բաժինը հանեցի, քանի որ, իրօք, ժամանակ չունէի վերախմբագրելու:----[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 00:38, 1 Մայիսի 2017 (UTC)

== Ռուսական ռազմական ներխուժումն Ուկրաինա (2014-ից մինչև այժմ) ==
* Բարև ձեզ, հարգելի [[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]]: Շնորհակալությունս եմ ձեզ հայտնում [[Ռուսական ռազմական ներխուժումն Ուկրաինա (2014-ից մինչև այժմ)|այս]] հոդվածը տեղադրելու համար: Հաշվի առնելով, որ տեղադրված է «խմբագրում եմ» կաղապարը, այնուամենայնիվ հույս եմ հայտնում, որ կարևորագույն հոդվածներից նաև այս մեկը կունենա հայերեն որակյալ թարգմանություն: --[[Մասնակից:Pandukht|Pandukht]] ([[Մասնակցի քննարկում:Pandukht|քննարկում]]) 20:12, 7 Հոկտեմբերի 2017 (UTC)
::Բարև ձեզ, յարգելի [[Մասնակից:Pandukht|Pandukht]]: Շնորհակալութիւնս եմ յայտնում Ձեզ, որ ճշտօրէն գնահատել էք յօդուածի կարևորութիւնը: Անշուշտ, յօդուածը խմբագրման է ենթակայ: Յուսով եմ բերել այնպիսի տեսքի, որ իւրաքանչիւր հետաքրքրուողի կարողանա սպառիչ կամ գրեթէ սպառիչ տեղեկատւութիւն տալ շօշափուած հարցի/հարցերի վերաբերեալ: Ընդունէք, խնդրեմ, յարգանացս հաւաստիքը:--[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 23:06, 7 Հոկտեմբերի 2017 (UTC)
:::Շնորհակալություն, հարգելի [[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]]: --[[Մասնակից:Pandukht|Pandukht]] ([[Մասնակցի քննարկում:Pandukht|քննարկում]]) 14:18, 8 Հոկտեմբերի 2017 (UTC)

== Անակնկալ Վիքիմեդիա Հայաստանից ==

{{հարգելի մասնակից}}, Դուք «[[Վիքիպեդիա:Նախագիծ/Առաջին համաշխարհային պատերազմ|Առաջին համաշխարհային պատերազմ/Europeana 1914-1918]]» նախագծում ակտիվ մասնակցության համար նվեր ունեք։ Խնդրում ենք կապ հաստատել Վիքիմեդիա Հայաստանի հետ info{{@}}wikimedia.am էլ․ փոստով կամ +374 93118800 հեռախոսահամարով։ Շնորհակալություն։ --[[Մասնակից:Dato (WMAM)|Dato (WMAM)]] ([[Մասնակցի քննարկում:Dato (WMAM)|քննարկում]]) 07:44, 16 Հունվարի 2018 (UTC)
==Ջնջման է ներկայացվել [[:Կիբեռնետիկական պատերազմ]] էջը==
{| class= style=&quot;font-size:100%; border:1px solid #CC9999; background-color:#FEDEDE;&quot;
|[[File:Mauritius Road Signs - Warning Sign - Other dangers.svg|90px|left]]
|width=&quot;100%&quot;|{{Հարգելի մասնակից}}, Ձեր ստեղծած կամ խմբագրած [[:Կիբեռնետիկական պատերազմ]] էջը ներկայացված է ջնջման։ Որպես պատճառ նշվում է հետևյալը՝ ''Գոյություն ունի նույն բովանդակությամբ կիբեռպատերազմ հոդվածը''։ Մանրամասներին կարող եք ծանոթանալ, ինչպես նաև կարող եք հայտնել ձեր կարծիքը կամ առարկությունները [[Վիքիպեդիա:Ջնջման ենթակա հոդվածներ#Կիբեռնետիկական պատերազմ|ջնջման ներկայացված հոդվածների քննարկման էջում]]։ Օգնության համար տես նաև «[[Օգնություն:Ինչու է ջնջվել իմ հոդվածը|Ինչու է ջնջվել իմ հոդվածը]]» էջը։--[[Մասնակից:Armenmir|Armen]] ([[Մասնակցի քննարկում:Armenmir|քննարկում]]) 16:03, 2 Մարտի 2018 (UTC)
|}
-- [[Մասնակից:Armenmir|Armen]] ([[Մասնակցի քննարկում:Armenmir|քննարկում]]) 16:03, 2 Մարտի 2018 (UTC)


։։Յարգելի [[Մասնակից:Armenmir|Armen]]: Ստուգեցի: Կարծեմ, երկուսն էլ ես եմ պատրաստել: ՙՙԿիբեռպատերազմ՚՚ վերնագիրն աւելի կարճ է: Եթէ ՙՙԿիբեռնետիկական պատերազմ՚՚ յօդուածի բովանդակութեանը լիովին համընկնում է, անշուշտ, դէմ չեմ, որ յօդւածներից մէկը ջնջուի: Ընդ որում, կխնդրէի, համեմատէիք և միաւորէիք յօդուածները, որպէսզի յօդուածներից մէկի ջնջման դէպքում բովանդակութեան որևէ կարևոր մաս չկորչի: Շնորհակալ եմ, որ այդքան զգօն էք իմ յօդուածները համեմատելիս: Ընդունէք, խնդրեմ յարգանացս հաւաստիքը:--[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 01:14, 5 Մարտի 2018 (UTC)
:: Հարգելի [[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]], երկուսն էլ նույն բովանդակությունը ունեն: Ամեն դեպքում, մի հատ նորից կստուգեմ: Այս դեպքում կարելի է կիբեռպատերազմը թողնել, իսկ կիբեռնետիկական պատերազմի համար վերահղում թողնել:--[[Մասնակից:Armenmir|Armen]] ([[Մասնակցի քննարկում:Armenmir|քննարկում]]) 07:27, 5 Մարտի 2018 (UTC)
։։Յարգելի [[Մասնակից:Armenmir|Armen]]: Համամիտ եմ: Շնորհակալ եմ: Յարգանացս հաւաստիքը:--[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 07:03, 6 Մարտի 2018 (UTC)

==Կասկածելի էջ. «{{#if:Հայաստանի Չորրորդ Հանրապետություն|[[:Հայաստանի Չորրորդ Հանրապետություն]]}}»==
[[Պատկեր:Red exclamation mark.svg|70px|left]]{{#ifeq: {{lc:{{BASEPAGENAME}}}} | {{uc:{{BASEPAGENAME}}}} | Հարգելի,&amp;nbsp;անանուն խմբագիր | Հարգելի&amp;nbsp;{{BASEPAGENAME}}}}, Ձեր ստեղծած «{{#if:Հայաստանի Չորրորդ Հանրապետություն|[[:Հայաստանի Չորրորդ Հանրապետություն]]}}» հոդվածն ունի կասկածելի որակ կամ կրում է Վիքիպեդիայի նպատակներին չհամապատասխանող բնույթ։ Խնդրում ենք յոթնօրյա ժամկետում բարելավել հոդվածը, '''անհապաղ''' փոփոխություններ կատարել՝ Վիքիպեդիային համապատասխանեցնելու համար, հակառակ պարագայում այն ենթակա է ջնջման։ Եթե ունեք հարցեր կամ եթե օգնության կարիք կզգաք, կարող եք դիմել [[Վիքիպեդիա:Հարցեր|այստեղ]]։
-- [[Մասնակից:Gardmanahay|Գարդմանահայ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Gardmanahay|քննարկում]]) 07:53, 12 Մայիսի 2018 (UTC)

։։Բարի։--[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 07:57, 12 Մայիսի 2018 (UTC)
:::Ի դեպ, հոդվածի հետ կապված խնդիրը կվերանա վստահելի երկրորդական աղբյուրների առկայության դեպքում: Հարգանքով՝ [[Մասնակից:Gardmanahay|Գարդմանահայ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Gardmanahay|քննարկում]]) 08:18, 12 Մայիսի 2018 (UTC)

։։Հարգելի [[Մասնակից:Gardmanahay|Գարդմանահայ]]։ Ձեզ համար Հայաստանի Չորրորդ Հանրապետության վարչապետ, նախկինում «Հայկական ժամանակ» թերթի գլխավոր խմբագիր, [[Նիկոլ Փաշինյան|Նիկոլ Փաշինյանի]] Չորրորդ հանրապետությունը կգա հոդվածը բերեմ&lt;ref&gt;«ՉՈՐՐՈՐԴ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆ – 2» –06/03/2010–schedule–09:02․ – Կգա Չորրորդ Հանրապետության ժամանակը։ Երրորդ Հանրապետությունը անցման ժամանակի համար էր։ Մի տեսակ ուսուցողական ձեռնարկ էր` իրականության մեջ ծավալվող։ Բաներ կան, որ տեսականորեն անհնար ա սովորել, պետք ա մաշկիդ վրա զգաս անպայման։ 1988-ի եւ 2008-ի արանքում ընկած ա ամբողջ քսան տարի։ Նրանք, որ 1988-ին ծնվեցին, էսօր քսանմեկ տարեկան են արդեն` 88-ը չէին տեսել, 2008-ը տեսան։ Տեսան, թե ինչ հսկայական ուժ կա թաքնված հայաստանցու մեջ, դուրս թափվելով ու իրար գումարվելով` դառնում ա փոթորիկ։ Ու տեսան նաեւ, թե ոնց էդքան ուժը վերջում գնում, թափվում ա ջուրը։ Դաժան պատմություն ա։ Եթե սիրտդ թույլ ա` կպայթի։ Եթե թույլ չի` ելք կփնտրես ու կգտնես։ Իմ գտած ելքը Չորրորդ Հանրապետությունն ա։ Որովհետեւ Հայաստանի երրորդ Հանրապետությունում արդեն գործում են, արդեն ամրապնդվել են վտանգավոր նախադեպեր։ Ավելի հեշտ ա նոր մեխ խփելը, քան ծուռ գնացած մեխն ուղղելը։ Հայ-թուրքական ու հայ-ադրբեջանական էն պայմանագրերը, որ Սերժը պատրաստվում ա ստորագրել, հենց էդ ծուռ գնացած մեխի արդյունքներն են ամրագրում։ Ուրեմն, հիմա ճիշտ ժամանակն ա` անցյալին շրջվենք մեջքով, խփենք մեր նոր մեխն ու դրանով անվավեր դարձնենք թե Սերժին, թե իրա ստորագրած պայմանագրերը։ Անցած քսան տարին փորձության շրջան էր, ինչքան սխալ կար` փորձեցինք։ Ու հիմա բոլորս էլ հասկանում ենք` ինչն էր սխալ, բայց հասկանալն ուրիշ ա, սխալից տարանջատվելը` ուրիշ։ Տարանջատվելու համար ազատ տարածություն ա պետք, որ չկա։ Եթե չկա, ուրեմն պետք ա ստեղծել։ Ես հենց սրան եմ ասում` Չորրորդ Հանրապետություն։ Բոլոր նրանք, ովքեր իրանց մեջ բավարար ուժ են զգում` անցյալից տարանջատվելու եւ նոր հանրային տարածություն ստեղծելու համար, կարող են դառնալ Չորրորդ Հանրապետության հիմնադիրները։

Իմ նախորդ տեքստի մեջ ես արդեն գրել եմ Չորրորդ Հանրապետության մասին, մասնավորապես` էն մասին, որ դրա հիմքում պետք ա ընկած լինի հստակ ձեւակերպված հանրային պայմանագիր։ Իսկ ի՞նչ ա, կհարցնեք դուք, Երրորդ Հանրապետության հիմքում չկա՞ր հանրային պայմանագիր։ Կար, բայց հստակ ձեւակերպված չէր, երեւի դրա համար էլ շարունակաբար խախտվեց։ Ես գիտեմ, ձեզանից ոմանք կասեն` «Ինչի՞ մասին ես դու ընդհանրապես խոսում, քո ասած հանրային պայմանագիրը սահմանադրությունն ա»։ Չէ, ես խոսում եմ էն նախնական բաղադրիչի մասին, առանց որի սահմանադրությունը դառնում ա թուղթ։ Ոնց որ հիմա` Հայաստանում։ Էն, ինչը որ ուժ ա տալիս թղթի վրա գրված բառերին, հաճախ թղթի վրա ֆիքսված չի, մարդկանց մտքում ա։ Արթուր Բաղդասարյանը, երբ որ 2008-ին լքեց իրան ձայն տված մարդկանց ու մտավ կոալիցիայի մեջ, երեւի կարծում էր, թե պրագմատիկ քայլ ա անում։ Չնայած հիմար մարդ չի, բայց ուշացումով հասկացավ, որ ինքնասպանություն ա գործել։ Ի վերջո` Սահմանադրության մեջ գրված չի, որ ընտրողների ձայները չի կարելի ծախել։ Էդ ընտրողնե՛րը որոշեցին, որ իրանց ձայները չէր կարելի ծախել։ Հենց էդ որոշման արդյունքում էր, որ քաղաքապետի մայիսյան ընտրություններից հետո Արթուրն ու իրա «էգ առյուծը» մնացին, մեղմ ասած, շփոթահար։ Ընդ որում, նկատի ունեցեք` Արթուրին ձայն տվածները հայաստանյան ընտրազանգվածի բոլորովին էլ ամենափայլուն մասը չեն։ Բայց նույնիսկ էդ ոչ ամենափայլուն մասը շատ ավելի սկզբունքային գտնվեց, քան Արթուր Բաղդասարյանը կարողացել էր պատկերացնել։ Որոշեց, որ պայմանագիրը խախտվել ա։ Էն պայմանագիրը, որը գրված չի, բանավոր ա, բայց պետք ա գործի։ Քաղաքականության մեջ մտնում են խոսքով։ Հարթակ ես գտնում, սկսում ես խոսել, շուրջդ հավաքվում են լսողները։ Եթե հավատում են խոսքիդ, դառնում են քո համակիրը։ Համակիրդ դառնալով` ձեւավորում են քո քաղաքական կապիտալը, դառնում են էդ կապիտալի մի մասը։ Կենդանի կապիտալ։ Բարդ փոխհարաբերություն ա։ Շատ ավելի բարդ ու նուրբ, քան վարձու բանվորի եւ կապիտալիստի փոխհարաբերությունը։ Կապիտալիստի առաջարկածն ընդամենը աշխատավարձ ա, որն ինքը սովորաբար վճարում ա։ Հարթակին բարձրացող քաղաքական գործչի առաջարկածը սկզբունքորեն ուրիշ բան ա։ Նման ա ընկերության։ Ընկերության առաջարկ։ Ընկերներ լինելու, միասին ինչ-որ բան կառուցելու առաջարկ։ Ազատության հրապարակում նման առաջարկ հնչել ա մի քանի անգամ։ Ու պատասխանը միշտ եղել ա ոգեւորության իններորդ ալիքը։ Շարունակությունը մեր բոլորի աչքի առաջ ա։ Շարունակությունն էն ա, որ Ազատության հրապարակի տեղում էսօր մեծ ու սեւ մի փոս ունենք։ Շարունակությունն էն ա, որ Նիկոլ Փաշինյանն էսօր բանտում ա, ու մենք չենք ազատում իրան, փորձ էլ չենք անում ազատելու։ Շարունակությունն էն ա, որ Տիգրան Առաքելյանը բանտում կուրանում ա, ու մենք չենք կարողանում իրան օգնել։ Բայց չէ՞ որ մենք շատ էինք, էնքան շատ, որ եթե միասին հավաքվեինք բանտի շուրջը, դրա պատերը փուլ կգային։ Մենք հիմա էլ ենք շատ, ուղղակի` ինչ-որ մի պահից շատ կարեւոր մի բան սխալ գնաց։ Էս պատմության մեջ, որն անցած երկու տասնամյակում մեր աչքերի առաջ կրկնվեց արդեն որերորդ անգամ, երկու հիմնական դաս կա։ Դաս առաջին` հակառակ տարածված էն կարծիքին, թե հայի համար ամենակարեւորը ընտանիքն ա, քաղաքական շինարարության առաջարկը` իրար ոչ թե ախպեր ու քուր, այլ ընկեր լինելու, միասին նոր երկիր կառուցելու առաջարկը, Հայաստանում ունի մշտական, կայուն պահանջարկ։ Դաս երկրորդ` Հայաստանի քաղաքական միտքը չի կարողանում բավարարել էդ պահանջարկը, մարդկանց անընդհատ տանում, դեմ ա տալիս նույն պատին։ Ավելի պարզ ասած` խոստումը տալիս ա, կատարել չի կարողանում։ Հայտնվել ա փակ շրջանի մեջ։ Քանի ուշ չի` փակ շրջանը կոտրել ա պետք, որ ավանդույթ չդառնա։ Ես հենց սրան եմ ասում` Չորրորդ Հանրապետություն։[]&lt;/ref&gt;․ Նաև՝ հիշեցնեմ, որ [[Արմեն Սարգսյան]]ն իրեն հայտարարեց [[Հայաստանի Չորրորդ Հանրապետություն|Հայաստանի Չորրորդ Հանրապետության]] առաջին նախագահ։ մնացած հոդվածներն ու հեռուստահաղորդումներն էլ՝ տարբեր քաղաքական գործիչների և քաղաքագետների հղումններով՝ կխնդրեմ կարդաք ու դիտեք բուն իսկ Հայաստանի Չորրորդ Հանրապետությունն հոդվածում և կից աղբյուրներում։ Հարգանքով՝--[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 08:48, 12 Մայիսի 2018 (UTC)
=== Ծանոթագրություններ ===
{{ծանցանկ}}

==Ջնջման է ներկայացվել [[:Հայկական թավշյա հեղափոխությունը Սփյուռքում]] էջը==
{| class= style=&quot;font-size:100%; border:1px solid #CC9999; background-color:#FEDEDE;&quot;
|[[File:Mauritius Road Signs - Warning Sign - Other dangers.svg|90px|left]]
|width=&quot;100%&quot;|{{Հարգելի մասնակից}}, Ձեր ստեղծած կամ խմբագրած [[:Հայկական թավշյա հեղափոխությունը Սփյուռքում]] էջը ներկայացված է ջնջման։ Որպես պատճառ նշվում է հետևյալը՝ ''Տես ջնջման առաջադրված հոդվածների համապատասխան քննարկումը''։ Մանրամասներին կարող եք ծանոթանալ, ինչպես նաև կարող եք հայտնել ձեր կարծիքը կամ առարկությունները [[Վիքիպեդիա:Ջնջման ենթակա հոդվածներ#Հայկական թավշյա հեղափոխությունը Սփյուռքում|ջնջման ներկայացված հոդվածների քննարկման էջում]], եթե բավարարում եք [[Վիքիպեդիա:Հարցումներ/Մասնակցության_կանոնակարգ_և_լրացուցիչ_այլ_պայմաններ#Ջնջման ներկայացված հոդվածների քննարկում/քվեարկության մասնակցության կանոնակարգ|քվեարկության մասնակցության կանոնակարգի]] պահանջներին։ Մյուս դեպքերում Ձեր ձայնը կունենա խորհրդատվական նշանակություն: Օգնության համար տես նաև «[[Օգնություն:Ինչու է ջնջվել իմ հոդվածը|Ինչու է ջնջվել իմ հոդվածը]]» էջը։--[[Մասնակից:Sigma'am|Սիգմա]] ([[Մասնակցի քննարկում:Sigma'am|քննարկում]]) 11:56, 1 Հուլիսի 2018 (UTC)
|}
-- [[Մասնակից:Sigma'am|Սիգմա]] ([[Մասնակցի քննարկում:Sigma'am|քննարկում]]) 11:56, 1 Հուլիսի 2018 (UTC)
::Յարգելի՛ [[Մասնակից:Sigma'am|Սիգմա]] ([[Մասնակցի քննարկում:Sigma'am|քննարկում]])։ Շատ շնորհակալ եմ, որ յիշեցրիք իմ սկսած այդ յօդուածի թերի լինելու մասին։ Դրանից յետոյ փորձել եմ հնարաւորինս «զարգացնել» և կատարելագործել յօդուածս։ Խնդրեմ, օգտակար եղէք այդ գործում։ Ջնջելը միշտ էլ կա, սակայն յօդուածը կարող է դառնալ արժեքաւոր նիւթ վաղուայ սերունդների ուսումնասիրութեան համար։ Ընդունէք բարեկամական ողջոյններս ու բարեմաղթանքներս։--[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 17:59, 1 Հուլիսի 2018 (UTC)
:::{{հարգելի մասնակից}}, հոդվածը ես չեմ պիտակել ջնջման, ուղղակի ըստ կանոնակարգի ծանուցել եմ: Ցավոք, ես ժամանակ չունեմ՝ զբաղվելու հոդվածի բարելավմամբ: Իսկ ջնջման քննարկումը  [[Վիքիպեդիա:Ջնջման ենթակա հոդվածներ#Հայկական թավշյա հեղափոխությունը Սփյուռքում|ջնջման ներկայացված հոդվածների քննարկման էջում]] է, իսկ հեղինակային իրավունքների խախտում, այնուամենայնիվ, կա: Մաղթում եմ հաճելի վիքիխմբագրումներ:--[[Մասնակից:Sigma'am|Սիգմա]] ([[Մասնակցի քննարկում:Sigma'am|քննարկում]]) 18:03, 1 Հուլիսի 2018 (UTC)
–––:::--Յարգելի [[Մասնակից:Sigma'am|Սիգմա]] ([[Մասնակցի քննարկում:Sigma'am|քննարկում]])։ Ա․–Չգիտեմ ո՞վ է ներկայացրել ջնջման, սակայն համապատասխան ուղերձն ինձ եկել է Ձեր անունից։ Բ․–ՙՙԱզատություն՚՚ ռադիոկայանից նյութը թեպետ վերցված է, սակայն խմբագրվել է բավական զգալի չափով, ամբողջական նախադասությունների տեքստերը վերաշարադրելով և անգամ պարբերությունները՝ ըստ տրամաբանության վերադասաւորելով։ Մյուս աղբյուրներից էլ, նույն սկզբունքներով վերցվում են նյութերը և տեղադրվում այս և այլ յօդուածներում։ Հեղինակային իրաւունքի խախտում կարող է լինել, եթէ նիւթն առանց փոփոխութիւնների, առանց վերախմբագրման և վերաշարադրման տեղադրւում է։ Գ․–Շատ շնորհակալ եմ իմ յօդուածների նկատմամբ այս ուշադիր վերաբերմունքի համար․․․ ։)--[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 18:14, 1 Հուլիսի 2018 (UTC)
:Հարգելի՛ գնդապետ, եթե ասում եմ ՀԻ խախտում, նշանակում է կան նախադասություններ, այնուամենայնիվ, որ չեն վերաշարադրել. դրա համար էլ պիտակեցի հոդվածը:--[[Մասնակից:Sigma'am|Սիգմա]] ([[Մասնակցի քննարկում:Sigma'am|քննարկում]]) 18:17, 1 Հուլիսի 2018 (UTC)
:Հ.Գ. Վստահ եմ՝ հիշում եք նախորդ մեր խոսակցությունը՝ կապված ՀԻ խախտումների հետ: Ուրեմն սա ընդունեք որպես պաշտոնական զգուշացում: Եթե հաջորդ անգամ կհայտնաբերվեն ՀԻ խախտման դեպքեր Ձեր կողմից, ապա դրան էլ կհաջորդի միավոր ժամանակահատվածով արգելափակումը: Հարգանքներս՝ --[[Մասնակից:Sigma'am|Սիգմա]] ([[Մասնակցի քննարկում:Sigma'am|քննարկում]]) 18:20, 1 Հուլիսի 2018 (UTC)
–––:::--Յարգելի [[Մասնակից:Sigma'am|Սիգմա]] ես մի փոքր առաջ գրել էի, որ միայն քաղուածքներում եմ թողել ուղղակի պատճէնումը, ինչը բնական է։ Եթէ կա որևէ նախադասութիւն, որը ես բաց եմ թողել,  հենց հիմա ուղարկէք ինձ և ես սիրով կուղղեմ։ Դա Ձեր կողմից կլինի աջակցութիւն Վիքիլեդիայի հարստացմանը և հայերէն Վիքիպեդիայի՝ բուլղարէր՝էնին և միւսներին հասնելուն նպաստելու շատ դրական քայլ․․․ ։) Ի դէպ, սա երկրորդ անգամ եմ գրում, քանի որ նախորդ գրածս, չգիտեմ ինչու, չպահպանուեց․․․ Համագործակցութեան ակնկալիքով՝ --[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 18:27, 1 Հուլիսի 2018 (UTC)

== Հեղինակային իրավունքների խախտում [[Հայաստանի Չորրորդ Հանրապետություն]] հոդվածում ==
[[Պատկեր:Copyright-problem.svg|left|48px|alt=|link=Վիքիպեդիա:Հեղինակային իրավունքներ]] Ողջույն, հարգելի՛ {{ROOTPAGENAME}}։ Շնորհակալություն [[Հայաստանի Չորրորդ Հանրապետություն]] հոդվածում Ձեր կատարած ներդումների համար։ Սակայն մեկ կամ մի քանի մասնակից մտահոգություն է հայտնել, որ Ձեր ավելացրած տեքստը ամբողջովին կամ մասնակիորեն պատճենված է http://himnadir.am/%D5%BA%D5%A1%D5%B5%D6%84%D5%A1%D6%80%D5%AB-%D5%B6%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%AF%D5%AB-%D5%B1%D6%87%D5%A1%D5%AF%D5%A5%D6%80%D5%BA%D5%B4%D5%A1%D5%B6-%D5%B0%D5%A1%D6%80%D6%81%D5%AB-%D5%B7%D5%B8%D6%82/ կայքից։ Եթե իսկապես այդպես է, ապա [[հեղինակային իրավունք]]ի խախտում է, և մենք ստիպված կլինենք հեռացնել Ձեր ներդրումը [[Հայաստանի Չորրորդ Հանրապետություն]] հոդվածից։

Այն դեպքում, եթե դու ինքներդ եք այդ պատճենված տեքստի հեղինակը կամ ունեք իրավատիրոջ թույլատվությունը՝ այն [[CC BY-SA]] 3.0 արտոնագրի պայմաններով տարածելու համար, ապա գործեք համաձայն նկարագրությանը [[ՎՊ:ԲԱՐԻ]] էջում նշված կարգադրության:

Դուք նաև կարող եք [[Վիքիպեդիա:Համարձակ եղեք|փորձել]] վերաշարադրել տեքստը՝ Ձեր բառերով կամ կարճ թողնել միայն ամփոփ նկարագրություն՝ հղումներ տեղադրելով Ձեր օգտագործած [[Վիքիպեդիա:Վստահելի աղբյուրներ|աղբյուրներին]]: Այլ հարցերի դեպքում կարող եք դիմել մեզ [[Վիքիպեդիա:Խորհրդարան|Խորհրդարանում]]:

Խնդրում ենք հաշվի առնել, որ հեղինակային իրավունքները պարբերաբար խախտող մասնակիցները կարող են [[Վիքիպեդիա:Արգելափակում|արգելափակվել]]:
-- [[Մասնակից:Sigma'am|Սիգմա]] ([[Մասնակցի քննարկում:Sigma'am|քննարկում]]) 13:00, 15 Հուլիսի 2018 (UTC)

== Արգելափակում – 3 օր ==
{| class= style=&quot;font-size:100%; border:1px solid #CC9999; background-color:#FEDEDE;&quot;
|[[Պատկեր:Dialog-warning-custom.svg|80px|left|alt=|link=]]
{{Հարգելի մասնակից}}, Ձեր մասնակցային հաշիվը արգելափակվել է 3 օր։ Պատճառը՝ '''ՀԻ պաշտպանված կայքերից նյութեր ներմուծելն ու զգուշացումների անտեսումը'''։ {{#switch:3 օր|անժամկետ|անժամկետ ժամկետ=|#default=Արգելափակման ժամկետի լրանալուց հետո հրավիրում ենք Ձեզ կատարել կառուցողական խմբագրումներ։}}

&lt;small&gt;''Եթե դեմ եք այս արգելափակմանը կամ այն արդարացի չեք համարում, կարող եք [[:Կաղապար:Ապաարգելափակում|արգելափակումից հանելու դիմում]] ներկայացնել այս գրառման ներքևում։''&lt;/small&gt;--[[Մասնակից:Sigma'am|Սիգմա]] ([[Մասնակցի քննարկում:Sigma'am|քննարկում]]) 13:03, 15 Հուլիսի 2018 (UTC)

|}
։։ Յարգելի [[Մասնակից:Sigma'am|Սիգմա]] ([[Մասնակցի քննարկում:Sigma'am|քննարկում]], Խնդրում եմ հանել արգելափակումը, որպէսզի խնդրոյ առարկայ յօդուածը համապատասխան բարելաւման ենթարկուի։--[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 00:51, 16 Հուլիսի 2018 (UTC)

Հենց նախորդ գրառման մեջ ես Ձեզ պաշտոնապես զգուշացրել էի ձեռնպահ մնալ ՀԻ խախտումներով հոդվածներ ստեղծելուց: Կարծես Դուք լուրջ չեք ընդունում զգուշացումները և շարժվում եք միայն սեփական տեսակետի՝ ամեն գնով առաջմղման կանոնով: Հաջորդ խախտումը կբերի ավելի մեծ ժամանակահատվածով արգելափակման: Ապաարգելափակումից հետո մաղթում եմ հաճելի վիքիխմբագրումներ:--[[Մասնակից:Sigma'am|Սիգմա]] ([[Մասնակցի քննարկում:Sigma'am|քննարկում]]) 13:05, 15 Հուլիսի 2018 (UTC)

։։ Յարգելի [[Մասնակից:Sigma'am|Սիգմա]] ([[Մասնակցի քննարկում:Sigma'am|քննարկում]], բայց ես չէի հասցրել ծանօթանալ ձեր վերոյիշեալ գրառմանը և որևէ կերպ արձագանքել, այնինչ Դուք արդէն արգելափակել էք ինձ։ Ուստի այժմ չեմ կարող որևէ կերպ բարելաւել յօդուածը, մինչև եռօրեայ ժամկէտը չանցնի։--[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 20:41, 15 Հուլիսի 2018 (UTC)

։։ Յարգելի [[Մասնակից:Sigma'am|Սիգմա]] ([[Մասնակցի քննարկում:Sigma'am|քննարկում]], Խնդրում եմ հանել արգելափակումը, որպէսզի խնդրոյ առարկայ յօդուածը համապատասխան բարելաւման ենթարկուի։--[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 00:51, 16 Հուլիսի 2018 (UTC)
:::{{հարգելի մասնակից}}, նախ հավուր պատշաճի [[:Կաղապար:Ապաարգելափակում|արգելափակումից հանելու դիմում]] ներկայացված չէ, բացի այդ արգելափակումը մնում է մինչ ժամկետի ավարտը, քանի որ անտեսում եք բոլոր  տեսակի զգուշացումները: Արգելափակումը կամ դրա ժամկետը կարող եմ փոփոխել միայն ես՝ արգելափակած ադմինիստրատորս: --[[Մասնակից:Sigma'am|Սիգմա]] ([[Մասնակցի քննարկում:Sigma'am|քննարկում]]) 09:40, 16 Հուլիսի 2018 (UTC)

։։Յարգելի [[Մասնակից:Sigma'am|Սիգմա]] ([[Մասնակցի քննարկում:Sigma'am|քննարկում]]{{unblock| Նախ, ես տեղեակ չէի, այս ընթացակարգերի մասին, որպէսզի նհերկայացնէի համապատասխան դիմում։ Այնուհետև՝ ներքևում ներկայացրել եմ այդ յօդուածի արժէքաւորութեան մասին բաւական ծաւալուն նիւթ։ Կարծում եմ, հասկանալի է, որ ես մտադիր չեմ խախտումներ անել, և նախկինում էլ արուածները զուտ պատահականութեան արդիւնք են, այլ ոչ թէ չարամիտ գործողութիւններ։ ։) Յուսով եմ, առաջիկայում զերծ կմնամ նման քայլերից, որոնք յանգեցնում են արգելափակման։ Սակայն շնորհակալ եմ, որ այդքան ուշադրութիւն էք դարձնում հենց իմ յօդուածներին և հնարաւորութիւն էք տալիս առաւել կատարելագործել դրանք․․․ |nocat=1}}։ {{Ապաարգելափակում|ՙՙՀայաստանի Չորրորդ Հանրապետութիւն՚՚ վերնագրով յօդուածը նպատակայարմար է պահպանել և զարգացնել, բարելաւել․․․|nocat=1}}

=== ՙՙՀայաստանի Չորրորդ Հանրապետութիւն՚՚ վերնագրով յօդուածը նպատակայարմար է պահպանել և զարգացնել, բարելաւել===
։։Յարգելի մասնակից [[Մասնակից:Sigma'am|Սիգմա]] ([[Մասնակցի քննարկում:Sigma'am|քննարկում]]։ Կարծում եմ, որ [[:Հայաստանի_Չորրորդ_Հանրապետություն]] էջը արժանի է պահպանելու և բարելաւելու, սակայն ոչ՝ ջնջելու։ Կարծում եմ, որ Ձեզ և մեր բազմաթիւ խմբագիրների համար էլ ընդունելի է այն միտքը, որ Հայերէն Վիքիպեդիան զարգացնելու և ընդլայնելու կարևորագոյն ուղիներից մէկը պէտք է լինի օրիգինալ յօդուածների ստեղծումը, այլ ոչ միայն յօդուածների թարգմանութիւնը այլ լեզուներով Վիքիպեդիաներից։ Եւ մենք բոլորս՝ Հայերէն Վիքիպեդիայի խմբագիրներս  մեծապէս հարստացրել և դեռ հարստացնելու ենք Հայերէն Վիքիպեդիան օրիգինալ յօդուածներով։ Չորրորդ Հանրապետության մասին յօդուած հայերէն Վիքիպեդիայում, ըստ իս, անհրաժեշտ է ունենալ։ 

Պատմական փաստերը խօսում են յօգուտ դրա։--[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 19:27, 15 Հուլիսի 2018 (UTC)

=== Հայաստանի Չորրորդ Հանրապետութեան՝ պատմութեան ասպարէզ իջնելու մասին փաստեր ===
==== Հայաստանի Չորրորդ Հանրապետութեան Առաջին նախագահի յայտարարութիւններ ====
Շատ կարևոր է փաստ է, որ 2018 թ. փետրվարի 9-ին Արմեն Սարգսյանը խորհրդարանի «Ելք» խմբակցությունում «նախքան նախագահի պաշտոնը ստանձնելը հայտարարել է, որ դառնալու է չորրորդ հանրապետության առաջին նախագահը: Չորրորդ հանրապետությունը կարող է դառնալ Հայկական համագործակցությունը՝ ձեւաչափ, որը կմիավորի Հայաստանն ու Արցախը: Այդ համագործակցությունը կարելի է ստեղծել ներկայիս իրողությունների հիման վրա: Խոսելով Երուսաղեմի կարգավիճակի ճանաչման մասին՝ ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփը հայտարարել էր, որ ելնում են ստեղծված իրողություններից: Այդ իրողությունների հիման վրա լեգիտիմ է լինելու Հայաստանի ու Արցախի միջեւ համագործակցության պայմանագրի ստորագրումը հետագայում միավորվելու հեռանկարով: Հեղափոխությունը շատ բան է փոխել Հայաստանում եւ տարածաշրջանում, այն չի կարող չազդել ղարաբաղյան հակամարտության եւ երկու հայկական պետությունների հարաբերությունների վրա:»&lt;ref&gt;Չորրորդ հանրապետություն. նոր պայմանագիր Հայաստանի եւ Արցախի միջեւ Նյութի աղբյուրը` http://yn.am/?index&amp;p=86506&amp;l=am։ Երևան նիւզ․ամ։ [http://yn.am/?index&amp;p=86506&amp;l=am]&lt;/ref&gt; Արմէն Սարգսեանի՝ Հայաստանի Չորրորդ հանրապետութեան առաջին նախագահ լինելու յայտարարութիան մասին հաղորդել են հայկական մի շարք լրատուամիջոցներ, այդ թւում՝ ՙԱրմէնպրեսը՚&lt;ref&gt;Ընտրվելու դեպքում կլինեմ չորրորդ հանրապետության առաջին նախագահը. Արմեն Սարգսյան։ 9 Փետրուար, 2018թ․։ [https://armenpress.am/arm/news/922129/yntrvelu-depqum-klinem-chorrord-hanrapetutyan-arajin.html]&lt;/ref&gt;, ՙՍիվիլնեթը՚&lt;ref&gt;Արմեն Սարգսյանը, եթե ընտրվի, կլինի «չորրորդ հանրապետության առաջին նախագահ»։ 9 փետրվար, 2018թ․, 18:11․ [https://www.civilnet.am/news/2018/02/09/%D4%B1%D6%80%D5%B4%D5%A5%D5%B6-%D5%8D%D5%A1%D6%80%D5%A3%D5%BD%D5%B5%D5%A1%D5%B6%D5%A8-%D5%A5%D5%A9%D5%A5-%D5%A8%D5%B6%D5%BF%D6%80%D5%BE%D5%AB-%D5%AF%D5%AC%D5%AB%D5%B6%D5%AB-%C2%AB%D5%B9%D5%B8%D6%80%D6%80%D5%B8%D6%80%D5%A4-%D5%B0%D5%A1%D5%B6%D6%80%D5%A1%D5%BA%D5%A5%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6-%D5%A1%D5%BC%D5%A1%D5%BB%D5%AB%D5%B6-%D5%B6%D5%A1%D5%AD%D5%A1%D5%A3%D5%A1%D5%B0%C2%BB/329486]&lt;/ref&gt;, ՙԹերթ․ամ՚&lt;ref&gt;Եթե դառնամ նախագահ՝ ես լինելու եմ ոչ թե երրորդ հանրապետության 4-րդ նախագահը, այլ չորրորդ հանրապետության առաջին նախագահը. Արմեն Սարգսյան (տեսանյութ)։ 14:47, 09.02.18թ․։ [http://www.tert.am/am/news/2018/02/09/armen-sargsyan/2610391]&lt;/ref&gt;, ՙԵրևան նիւզ․ամ՚, ՙԼրագիր․ամ՚ և այլք։--[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 19:27, 15 Հուլիսի 2018 (UTC)

==== Հայ Յեղափոխական Դաշնակցութեան լիակատար դրական դիրքորոշումը Չորրորդ Հանրապետութեան ստեղծման նկատմամբ ====
Բնութագրական է Հայ Յեղափոխական Դաշնակցութեան ղեկավարներից մէկի՝ ՀՅԴ բյուրոյի քաղաքական ներկայացուցիչ Արմէն Ռուստամեանի 2017 թ. մարտի 30-ի ելոյթը Երևանի Ազատութեան հրապարակում կայացած ՀՅԴ նախընտրական հանրահաւաքում, որտեղ նա խօսում է Հայաստանի Նոր՝ Չորրորդ Հանրապետութեան Հիմնադիր Խորհրդարան ընտրելու մասին։&lt;ref&gt;Անպարտելի ոգով ընտրենք չորրորդ հանրապետության հիմնադիր խորհրդարանը, ՀՅ Դաշնակցությանը. Արմեն Ռուստամյան։ Քաղաքական։ 30 Մարտի 2017, 20:30․ Երկիր մեդիա։ [http://www.yerkir.am/news/view/126737.html]&lt;/ref&gt;

{{քաղվածք|Դաշնակցությունը վստահ է, որ հենց այսպիսի ապազգային գաղափարախոսությունը և ապաշնորհ ու միահեծան կառավարումն են ջլատել մեր ուժերն ու բերել III հանրապետության ժամանակաշրջանում արձանագրված ձախողումներն ու կորուստները: Հասել է ժամանակը սրբագրելու և վերացնելու III հանրապետության ընթացքում կատարված սխալներն ու դրանց ծանր հետևանքները: Սրան Է կոչված ծառայելու Դաշնակցության հռչակած նոր սկիզբը: Նոր սկիզբ, որ հիմնավորապես փոխելու է որոշումների կայացման անդրկուլիսային ու արատավոր ընթացակարգերն ու ձևաչափերը և ապահովելու է երկրում միջազգային առաջադեմ փորձի վրա հիմնված արդար ղեկավարում: Նոր սկիզբ, որ ազդարարելու է նոր և արդար IV հանրապետության ժամանակաշրջանի արշալույսը Հայաստանում:|Արմէն Ռուստամեան, 30 Մարտի 2017։}}&lt;ref&gt;Անպարտելի ոգով ընտրենք չորրորդ հանրապետության հիմնադիր խորհրդարանը, ՀՅ Դաշնակցությանը. Արմեն Ռուստամյան։ Քաղաքական։ 30 Մարտի 2017, 20:30․ Երկիր մեդիա։ [http://www.yerkir.am/news/view/126737.html]&lt;/ref&gt;

Այսպիսով, ՀՅԴ կուսակցութիւնը իրեն դրսևորում է որպէս Չորրորդ հանրապետութեան ստեղծման ջատագով քաղաքական ուժ։

Այնուհետև յաջորդ տարի՝ 2018 թ. յունուարի 30-ին Չորրորդ Հանրապետութեան ստեղծման մասին, բնականաբար, դրականօրէն են արտայայտուել Հայ Յեղափոխական Դաշնակցութեան ղեկավարները։&lt;ref&gt;Հայաստանի Չորրորդ Հանրապետություն։ Հայկական ուսումնասիրութիւններ ՙՙԱնի՚՚ կենտրոնի պաշտօնական կայք։ January 30, 2018[http://www.aniarc.am/2018/01/30/armenia-fourth-republic-arfd/]&lt;/ref&gt; Այդ մասին հետևեալ բաւական յստակ դրական գնահատական է տուել ՀՅԴ Գերագոյն Մարմնի ղեկավարներից մէկը․

{{քաղվածք|Այսինքն՝ կա յստակ դաշտ՝ սահմանադրօրէն ամրագրուած, որ նոր նախագահը այդ նոր դաշտը պէտք է ամբողջութեամբ իւրացնի: Մեր գնահատումն այդ առումով համապատասխանում է, եւ հենց ինքն էլ [Արմէն Սարգսեանն էլ – Մ․Խ․] ասաց, որ խոսքը 4-րդ հանրապետութեան մասին է: Մենք էլ ժամանակին ասել ենք, որ այս փոփոխութիւններով կարելի է ասել Հայաստանը 4-րդ հանրապետութիւնն է ձեւաւորում:|Արմէն Ռուստամեան, ՀՅԴ Բիւրոյի քաղաքական ներկայացուցիչ, ԱԺ–ում ՀՅԴ խմբակցութեան ղեկավար։}}&lt;ref&gt;Հայաստանի Չորրորդ Հանրապետություն։ Հայկական ուսումնասիրութիւններ ՙՙԱնի՚՚ կենտրոնի պաշտօնական կայք։ January 30, 2018[http://www.aniarc.am/2018/01/30/armenia-fourth-republic-arfd/]&lt;/ref&gt;

Այսինքն՝ այդ առումով ՀՅԴ–ի և նախագահ ընտրուած Արմէն Սարգսեանի դիրքորոշումները համընկել են։

==== Հայաստանի Չորրորդ Հանրապետութեան հռչակումը՝ որպէս Հայաստանի քաղաքական ճիշտ զարգացման ուղի ====
։։ Դեռ Չորրորդ Հանրապետութեան ՙՙծնունդից՚՚ գրեթէ երէք տարի առաջ Արամ Գ. Սարգսեանը, Հայաստանի Դեմոկրատական Կուսակցութեան նախագահը, 2015թ. մայիսի 1–ին յայտարարել է նոր քաղաքական համակարգի ձևաւորման և Նոր՝ Հայաստանի Չորրորդ Հանրապետութեան ստեղծման անհրաժեշտութեան մասին. 

{{քաղվածք|Հայաստանում տիրող համակարգն իրեն սպառել է եւ դրանից պետք է ազատվել. «Մենք պետք է այդ համակարգը կազմաքանդենք եւ նոր համակարգ ձեւավորենք: Դրա համար կա հետեւյալ ձեւը՝ մենք պետք է նոր չորրորդ Հայաստանի Հանրապետություն ձեւավորենք, այսինքն՝ մենք նոր կանոնակարգ պետք է որոշենք, որտեղ չպետք է լինի կոռուպցիա, այն թալանը, որ կա, չպետք է լինեն օլիգարխները, որովհետեւ մարդիկ, որոնք այսօր դարձել են միլիարդատեր կամ միլիոնատեր, նրանք չէին կարող միայն ու միայն իրենց ազնիվ աշխատանքով դրան հասնել: Նշանակում է, որ սոցիալական արդարության սկզբունքը պետք է աշխատի այս երկրում, այն ինչ-որ տրված է եղել ի վերուստ: Չորրորդ հանրապետություն հասկացության տակ մենք դնում ենք ոչ միայն սովորական սահմանադրական բարեփոխումներ, այլ՝ նոր համակարգի ձեւավորում»։|Արամ Գ. Սարգսեան, Հայաստանի Դեմոկրատական Կուսակցութեան նախագահ, 2015թ. մայիսի 1։}}&lt;ref&gt;Արամ Գ. Սարգսյան. «Մենք պետք է նոր Հայաստանի չորրորդ Հանրապետություն ձեւավորենք» (Տեսանյութ)։ ՙՙԱռաւօտ՚՚ օրաթերթ։ [https://www.aravot.am/2015/05/01/567442/]&lt;/ref&gt;:

։։ Հայաստանի Հանրապետութիւնը փրկելու և զարգացման ճիշտ ուղի հանելու մասին կանխատեսել և նոր ուղի առաջարկել են մի շարք գործիչներ։ Մասնաւորապէս Երևանի պետական մանկավարժական համալսարանի քաղաքագիտութեան ամբիոնի վարիչ Լևոն Շիրինեանը, դեռ 2017թ․ սեպտեմբերի 5–ին առաջարկել է․ «Մենք չորրորդ հանրապետություն պետք է հռչակենք, այլ ճանապարհ չունենք»:&lt;ref&gt;«Հայաստանը թույլ երկիր է, որ ամեն ինչով կախված է Մոսկվայից, էնտեղ հազում, փռշտում են, էստեղ սովից մեռնում են». Լևոն Շիրինյան։ 2017թ․ սեպտեմբերի 5։ [http://medialab.am/news/id/7477]&lt;/ref&gt; Ապա շարունակել է՝ «Կա՛մ պետք է ապրենք քաղաքագիտության և արվեստի օրինաչափություններով, կա՛մ էլ այսպես կշարունակվի: Լավ կլիներ մի [[Շառլ դը Գոլ|գեներալ դը Գոլ]] ճարեինք, գար հռչակեր չորրորդ հանրապետություն:&lt;ref&gt;Այստեղ յարգարժան Լևոն Շիրինեանը պարզորոշ ակնարկում է Ֆրանսիայի Չորրորդ Հանրապետութիւնը։ Սակայն հարցն այն է, որ գեներալ Շարլ դը Գոլը, փաստօրէն ստեղծեց ո՛չ թէ Ֆրանսիական Չորրորդ Հանրապետութիւնը, որը գոյութիւն է ունեցել 1946-1958 թթ․, այլ՝ վերջինիս փլուզման պայմաններում՝ փաստացի հիմնադրեց և գլխաւորեց նոր՝ Հինգերորդ Հանրապետութիւնը, որը 1958 թուականից գոյութիուն ունի առ այսօր։&lt;/ref&gt; Մենք պետք է այլընտրանքներ ներկայացնենք, որ իրենք տեսնեն, որ իրենք գաճաճ են կամ գաճաճ էլ չեն, ընդհանրապես չկան: Չորս-հինգ դինաստիա ենք ստեղծել Հայաստանից դուրս, բայց այսօր մի Իվան փռշտաց` կհիվանդանանք: Միշտ ասել եմ՝ պատասխանե՛ք` քանի՞ հոգով են թուրքերը եկել Անատոլիա, եկան բոլորին մորթեցին, տեղերը նստեցին, իսկ մենք գիշեր-ցերեկ խաղաղության կենացը խմեցինք ու մորթվեցինք»&lt;ref&gt;«Հայաստանը թույլ երկիր է, որ ամեն ինչով կախված է Մոսկվայից, էնտեղ հազում, փռշտում են, էստեղ սովից մեռնում են». Լևոն Շիրինյան։ 2017թ․ սեպտեմբերի 5։ [http://medialab.am/news/id/7477]&lt;/ref&gt;:--[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 19:27, 15 Հուլիսի 2018 (UTC)


2017 թ. սեպտեմբերի 21–ին ՙՙԱնկախ նորութիւն՚՚ լրատուամիջոցին տրուած հարցազրոյցում՝ վերնագրուած  ՙՙԿանգնած ենք Հայաստանի չորրորդ հանրապետության հռչակման ճանապարհին՚՚, քաղաքագետ Լևոն Շիրինեանը յայտարարեց հետևեալը․ 

{{քաղվածք|Հայաստանն այսօր կանգնած է մեր իրական ազգային պետականության՝ չորրորդ հանրապետության հռչակման ճանապարհին: Կասկած չունեմ, որ այն պիտի լինի գիտաարդյունաբերական, ունենա ազգային արդյունաբերական բուրժուազիա, համալսարանական և ֆունդամենտալ կրթության վերականգնում և դպրոցի իրական բարեփոխում՝ պահանջներից ելնելով:|Լևոն Շիրինեան, քաղաքագիտութեան դոկտոր, պրոֆեսոր։}}&lt;ref&gt;2017 թ. սեպտեմբերի 21–ին ՙՙԱնկախ նորութիւն՚՚։ [http://www.ankakh.com/article/79216/%E2%80%8Bankakh-hayastani-hanrapyetuthyune-26-taryekan-e]&lt;/ref&gt;

{{քաղվածք|Եւ 25 տարի յետոյ տեսնում ենք, թէ ինչպէս է լիւստրացիայի անհրաժեշտութիւնը վերադարձել: Տեսնում ենք բոլշևիզմի վերադարձի փորձեր, որը, յամոզուած եմ, տապալուելու է:|Լևոն Շիրինեան, քաղաքագիտութեան դոկտոր, պրոֆեսոր։}}&lt;ref&gt;2017 թ. սեպտեմբերի 21–ին ՙՙԱնկախ նորութիւն՚՚։ [http://www.ankakh.com/article/79216/%E2%80%8Bankakh-hayastani-hanrapyetuthyune-26-taryekan-e]&lt;/ref&gt;

{{քաղվածք|Ֆրանսիայի պատմութեան հետ համեմատենք, որը շատ տիպական է մեզ համար այս պարագայում: 1958 թ. վերացաւ Ֆրանսիայի չորրորդ հանրապետութիւնը։ Գեներալ դը Գոլն այսպիսի միտք արտայայտեց. մեռաւ չորրորդ հանրապետութիւնը, բայց յաւերժ կապրի Ֆրանսիան, և յռչակեց հինգերորդ հանրապետութիւնը, որն այսօր կայ։|Լևոն Շիրինեան, քաղաքագիտութեան դոկտոր, պրոֆեսոր։}}&lt;ref&gt;2017 թ. սեպտեմբերի 21–ին ՙՙԱնկախ նորութիւն՚՚։ [http://www.ankakh.com/article/79216/%E2%80%8Bankakh-hayastani-hanrapyetuthyune-26-taryekan-e]&lt;/ref&gt;

==== Հայաստանի Չորրորդ Հանրապետութիւնը որպէս նոր իրաւաքաղաքական համակարգով պետութիւն ====
Իհարկէ, [[Հայաստանի Չորրորդ Հանրապետություն|նոր Հանրապետութեան]] ստեղծումը նշանակում է նոր սահմանադրութիւն և նոր քաղաքական համակարգ: Այսինքն՝ Հայաստանի Երրորդ Հանրապետութեան՝ 1991-2018թթ. գոյութիւն ունեցած քաղաքական համակարգը պէտք է փոխարինուի Նոր Հայաստանի՝ Չորրորդ Հանրապետութեան քաղաքական համակարգով: Այդ մասին առաջարկ են արել որոշ քաղաքական գործիչներ դեռևս Չորրորդ հանրապետութեան ծնունդից տարիներ առաջ... Այդ թւում՝ ՙԺառանգութիւն՚ կուսակցութեան ղեկավարը՝ Րաֆֆի Յովհաննիսեանը, 2011թ. մայիսի 21-ին...&lt;ref&gt;Րաֆֆի Հովհաննիսյանը պահանջում է Հայաստանի չորրորդ հանրապետություն ստեղծել։ 21 մայիսի 2011 - 13:15 AMT։ ՊԱՆԱՐՄԵՆԻԱՆ․ՆԵԹ։ [http://www.panarmenian.net/arm/politics/news/70511/]&lt;/ref&gt;
Րաֆֆի Յովհաննիսեանը նոյն ժամանակ յայտարարել էր, որ Հայաստանը պէտք է փոխի իր կառավարման համակարգը, մասնաւորապէս՝ հրաժարուելով այդ ժամանակ գոյութիւն ունեցող կիսանախագահական կառավարումից՝ ա․ կա՛մ անցնել խորհրդարանական կառավարման, որի կողմնակիցն էր հանդիսանում հենց ինքը՝ Րաֆֆի Յովհաննիսեանը, բ․կա՛մ՝ անցնել լրիւ նախագահական կառավարման համակարգի&lt;ref&gt;Րաֆֆի Հովհաննիսյանը պահանջում է Հայաստանի չորրորդ հանրապետություն ստեղծել։ 21 մայիսի 2011 - 13:15 AMT։ ՊԱՆԱՐՄԵՆԻԱՆ․ՆԵԹ։ [http://www.panarmenian.net/arm/politics/news/70511/]&lt;/ref&gt;: Յովհաննիսեանը իր այս պահանջը պատճառաբանում էր հետևեալ կերպ՝ 

{{քաղվածք|«Այս կիսահամակարգը չի գործում, այն ժողովրդավարութիւն չի ապահովում երկրի համար և իշխանութիւն չի տալիս քաղաքացիներին»։|Րաֆֆի Յովհաննիսեան}}&lt;ref&gt;Րաֆֆի Հովհաննիսյանը պահանջում է Հայաստանի չորրորդ հանրապետություն ստեղծել։ 21 մայիսի 2011 - 13:15 AMT։ ՊԱՆԱՐՄԵՆԻԱՆ․ՆԵԹ։ [http://www.panarmenian.net/arm/politics/news/70511/]&lt;/ref&gt;

Իսկ չորրորդ հանրապետութեան անհրաժեշտութիւնը Րաֆֆի Յովհանիիսեանը հիմնաւորում էր նրանով, որ ա․ դա հնարաւորութիւն կտար արտահերթ ընտրութիւնների միջոցով նորովի իշխանութիւն ձևաւորել, բ․ իսկ նորովի իշխանութեան ձևաւորումն էլ հնարաւորութիւն կտար լուծելու Հայաստանի Հանրապետութեան առջև ծառացած խնդիրների համախումբը&lt;ref&gt;Րաֆֆի Հովհաննիսյանը պահանջում է Հայաստանի չորրորդ հանրապետություն ստեղծել։ 21 մայիսի 2011 - 13:15 AMT։ ՊԱՆԱՐՄԵՆԻԱՆ․ՆԵԹ։ [http://www.panarmenian.net/arm/politics/news/70511/]&lt;/ref&gt;: 

Ուշագրաւ է, որ Չորրոդ Հանրապետութեան ստեղծման հիմնական նպատակը Րաֆֆի Յովհաննիսեանը տեսնում էր հետևեալում․

{{քաղվածք|«Իշխանութիւնը պէտք է վերադարձնել ժողովրդին»|Րաֆֆի Յովհանիիսեան}}&lt;ref&gt;Րաֆֆի Հովհաննիսյանը պահանջում է Հայաստանի չորրորդ հանրապետություն ստեղծել։ 21 մայիսի 2011 - 13:15 AMT։ ՊԱՆԱՐՄԵՆԻԱՆ․ՆԵԹ։ [http://www.panarmenian.net/arm/politics/news/70511/]&lt;/ref&gt;

Առաւել ուշագրաւ է Րաֆֆի Յովհաննիսեանի այն միտքը, որ իշխանութեան վերադարձնելը ժողովրդին պէտք է կատարել ցանկացած միջոցով, օգտագործելով բոլոր հնարաւոր եղանակները&lt;ref&gt;Րաֆֆի Հովհաննիսյանը պահանջում է Հայաստանի չորրորդ հանրապետություն ստեղծել։ 21 մայիսի 2011 - 13:15 AMT։ ՊԱՆԱՐՄԵՆԻԱՆ․ՆԵԹ։ [http://www.panarmenian.net/arm/politics/news/70511/]&lt;/ref&gt;: Իսկ դրանից բխում է այն, որ Չորրորդ Հանրապետութիւնը պէտք էր ստեղծել ցանկացած միջոցով, օգտագործելով բոլոր հնարաւոր եղանակները։ Ինչպէս յետագայ պատմութիւնը ցոյց տուեց, քաղաքական տարբեր ուժեր դրան գնացին տարբեր եղանակներով՝ թէ՛ զինուած ապստամբութեան ճանապարհով, ինչպէս արեցին «Սասնա ծռերը» 2016 թուականին, թէ՛ խաղաղ «Թաւշեայ յեղափոխութեան» ճանապարհով, ինչպէս տեղի ունեցաւ 2018 թ․ ապրիլին։--[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 19:27, 15 Հուլիսի 2018 (UTC)

Նրա միտքը շարունակելով ՙՙՍասնայ ծռերը՚՚ յետագայում յայտարարում էին՝ ՙՙԱզատագրելով ՊՊԾ-ի տարածքը՝ ստեղծել ենք Չորրորդ Հանրապետութիւն։՚՚ &lt;ref&gt;ՙՙՀայեացք՚՚ լրատուական–վերլուծական կենտրոն։ 2017 թ. դեկտեմբերի 12։ [https://hayacq.com/24421--.html]&lt;/ref&gt;

==== Չորրորդ Հանրապետութեան ստեղծման արմատներ ====
ՙՙՉորրորդ հանրապետութեան՚՚ ստեղծման գաղափարը դեռևս 2009 թուականին փորձել էին մարմնաւորել քաղաքական որոշ ուժեր, անգամ ստեղծելով նոյն անունը կրող քաղաքական կուսակցութիւն։ Դեռ Րաֆֆի Յովհաննիսեանի 2011 թուականի մայիսի 21–ի վերոյիշեալ յայտարարութիւնից մօտ եոթ ամիս առաջ՝ 2010 թուականի Հոկտեմբերի 28–ին հրապարակուեց «Չորրորդ Հանրապետութիւն» կուսակցութեան նախաձեռնող խմբի յայտարարութիւնը՝ այդ անունով նոր կուսակցութեան ստեղծման մասին։ Ընդ որում՝ խմբի հիմքում կանգնած Ազգային Նոր Պահպանողական Շարժումը դեռևս դրանից մէկ տարի առաջ՝ 2009 թուականի աշնանը, հանդես գալով, որպես հասարակական կազմակերպութիւն' կատարել էր իր առջև դրուած խնդիրները, լինելով լոկ մի աստիճան քաղաքական աւելի լուրջ քայլեր կատարելու համար։ «Չորրորդ Հանրապետութիւն» կուսակցութեան ձևաւորմամբ զբաղուող քաղաքական թիմը' Էդուարդ Աբրահամեանի գլխաւորութեամբ փորձ էր անելու նոր քաղաքական շունչ բերել Հայաստանի Հանրապետութեան քաղաքական միջավայրում։ Նպատակներից մէկն էր՝ մասնակցել Հայաստանի Հանրապետութիւնը այն ժամանակ առկայ արտաքին ու ներքին քաղաքական ճգնաժամից դուրս բերելու գործընթացին:&lt;ref&gt;«Չորրորդ Հանրապետություն» կուսակցություն՝ Էդուարդ Ափրամյանի գլխավորությամբ։ Հոկտեմբեր 28, 2010։ [http://www.7or.am/am/news/view/11453]&lt;/ref&gt;
Դրանից էլ ևս հինգ տարի առաջ հայ քաղաքական մտքի որոշ ներկայացուցիչներ ՉՈՐՐՈՐԴ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹԻՒՆ ստեղծելու անհրաժեշտութիւնն են տեսել։ 2005 թուականին նման մտաւորականներ են եղել թէ՛ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ Երրորդ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹԻՒՆում և թէ՛ ԱՄԵՐԻԿԱՀԱՅ ՀԱՄԱՅՆՔում։

{{քաղվածք|․․․Մեզ պետք է նոր Աւետեաց երկիր` Չորրորդ հանրապետութիւն` իր նոր քաղաքացիով, որ ազատ է, ինչպես Չարենցը կասեր, «ուղեղային մորմոքից ու սրտի հիվանդութիւնից», իր նոր Սահմանադրութեամբ, իր նոր օրհներգով, իր նոր դրօշով ու զինանշանով, որ կապ կունենա ո՛չ թէ մեր խեղճութեան կամ կապկելու հետ, այլ այն արժեքների, որ մի անգամ շատ վաղուց ու նորերս փորձել էինք դաւանել, բայց չէր յաջողուել:|Միքայէլ Հայրապետեան։ Հայաստանի Պահպանողական Կուսակցութեան առաջնորդ։ ՙՙՉորրորդ իշխանութիւն՚՚ թերթ։}}&lt;ref&gt;ՉՈՐՐՈՐԴ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆ։ Միքայէլ Հայրապետեան։ Հայաստանի Պահպանողական Կուսակցութեան առաջնորդ։ «Չորրորդ իշխանութիւն», 2005թ., փետրուարի 4, «Նոր Հայաստան» (ԱՄՆ), 2005թ., փետրուարի 19։[http://www.conservative.am/ANALITICS/6]&lt;/ref&gt;

=== Հայաստանի Չորրորդ Հանրապետութեան ծնունդ ===
Թէպէտ շատ քաղաքական գործիչներ և քաղաքագէտներ, այդ թւում ես, որպէս մի համեստ ռազմական քաղաքագէտ&lt;ref&gt;ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՔՐԷԱԿԱՆ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹԻՒՆԸ. կամ Երրորդ Հանրապետութիւնը մեռել է, ժամանակն է անցնելու Չորրորդին… Monday, August 8, 2016, 4:01․ [http://www.louysworld.com/archives/28840]&lt;/ref&gt;, կանխատեսել ու անհրաժեշտ են համարել Հայաստանի Չորրորդ Հանրապետութեան ծնունդը, սակայն Նոր Հայաստանը սկսեց ուրուագծուել Թաւշեայ յեղափոխութեան, յատկապէս՝ նրա վերելքի օրերին։ Արդէն Չորրորդ Հանրապետութեան ծնունդից օրեր առաջ մի շարք քաղաքագէտներ և քաղաքական գործիչներ նկատում էին, որ սկսում է մարմին առնել Նոր Հայաստանը, որը գալիս է փոխարինելու հին, իրեն սպառած Երրորդ Հանրապետութեան իրաւաքաղաքական համակարգին։

Յատկանշական է քաղաքագիտութեան դոկտոր, պրոֆեսոր Լևոն Շիրինեանի՝ ՙՙԵրթդ բարի, Չորրորդ Հանրապետություն. «Quo Vadis» կամ ուր ես գնում, Հայաստա՛ն՞՚՚ վերնագրեալ հաղորդումը, որը եթեր է արձակուել 2018թ․ Ապրիլի 20–ին, ՙՙԼրատուական Ռադիոյով՚՚։ &lt;ref&gt;ՙՙԵրթդ բարի, Չորրորդ Հանրապետություն. «Quo Vadis» կամ ուր ես գնում, Հայաստա՛ն՞՚՚։ ԼՐԱՏՈՒԱԿԱՆ ՌԱԴԻՈ, FM106.5 – Published on Apr 20, 2018։[https://www.youtube.com/watch?v=sLmg_q-3VAU]&lt;/ref&gt; Ըստ այդ ռադիոհաղորդման՝ 

{{քաղվածք|Արտագաղթի Հայաստանը, կոռուպցիայի Հայաստանը, նվաստացման Հայաստանը, ազգային արժեհամակարգի, գիտության ոչնչացման Հայաստանը, դպրոցների ոչ բարվոք վիճակի Հայաստանն այլևս անցյալ է։|ԼՐԱՏՈՒԱԿԱՆ ՌԱԴԻՈ}}

Ըստ հայ քաղաքագէտներից ոմանց, ներառեալ ինձ, Հայաստանի Չորրորդ Հանրապետությունը ծնուել է 2018 թ․ ապրիլի 23–ին՝ համաժողովրդական ՙԹաւշեայ յեղափոխութեան՚ առաջին յաղթանակի արդիւնքում։&lt;ref&gt;Չորրորդ Հանրապետությունը ծնվեց. 23.04.2018։ ԼՐԱՏՎԱԿԱՆ ՌԱԴԻՈ – FM106.5 –  Published on Apr 23, 2018։ [https://www.youtube.com/watch?v=AVlY16wOMCU]&lt;/ref&gt;

==Ջնջման է ներկայացվել [[:Հայաստանի_Չորրորդ_Հանրապետություն]] էջը==
{| class= style=&quot;font-size:100%; border:1px solid #CC9999; background-color:#FEDEDE;&quot;
|[[File:Mauritius Road Signs - Warning Sign - Other dangers.svg|90px|left]]
|width=&quot;100%&quot;|{{Հարգելի մասնակից}}, Ձեր ստեղծած կամ խմբագրած [[:Հայաստանի_Չորրորդ_Հանրապետություն]] էջը ներկայացված է ջնջման։ Որպես պատճառ նշվում է հետևյալը՝ ''ՀԻ մեծածավալ խախտում, ոչ հանրագիտարանային և դիպվածային''։ Մանրամասներին կարող եք ծանոթանալ, ինչպես նաև կարող եք հայտնել ձեր կարծիքը կամ առարկությունները [[Վիքիպեդիա:Ջնջման ենթակա հոդվածներ#Հայաստանի_Չորրորդ_Հանրապետություն|ջնջման ներկայացված հոդվածների քննարկման էջում]], եթե բավարարում եք [[Վիքիպեդիա:Հարցումներ/Մասնակցության_կանոնակարգ_և_լրացուցիչ_այլ_պայմաններ#Ջնջման ներկայացված հոդվածների քննարկում/քվեարկության մասնակցության կանոնակարգ|քվեարկության մասնակցության կանոնակարգի]] պահանջներին։ Մյուս դեպքերում Ձեր ձայնը կունենա խորհրդատվական նշանակություն: Օգնության համար տես նաև «[[Օգնություն:Ինչու է ջնջվել իմ հոդվածը|Ինչու է ջնջվել իմ հոդվածը]]» էջը։--[[Մասնակից:Sigma'am|Սիգմա]] ([[Մասնակցի քննարկում:Sigma'am|քննարկում]]) 13:07, 15 Հուլիսի 2018 (UTC)
|}

=== Հայաստանի Չորրորդ Հանրապետութիւնը նպատակայարմար է պահպանել և զարգացնել, բարելաւել===
։։Յարգելի մասնակից [[Մասնակից:Sigma'am|Սիգմա]] ([[Մասնակցի քննարկում:Sigma'am|քննարկում]]։ Կարծում եմ, որ [[:Հայաստանի_Չորրորդ_Հանրապետություն]] էջը արժանի է պահպանելու և բարելաւելու, սակայն ոչ՝ ջնջելու։ Կարծում եմ, որ Ձեզ և մեր բազմաթիւ խմբագիրների համար էլ ընդունելի է այն միտքը, որ Հայերէն Վիքիպեդիան զարգացնելու և ընդլայնելու կարևորագոյն ուղիներից մէկը պէտք է լինի օրիգինալ յօդուածների ստեղծումը, այլ ոչ միայն յօդուածների թարգմանութիւնը այլ լեզուներով Վիքիպեդիաներից։ Եւ մենք բոլորս՝ Հայերէն Վիքիպեդիայի խմբագիրներս  մեծապէս հարստացրել և դեռ հարստացնելու ենք Հայերէն Վիքիպեդիան օրիգինալ յօդուածներով։ Չորրորդ Հանրապետության մասին յօդուած հայերէն Վիքիպեդիայում, ըստ իս, անհրաժեշտ է ունենալ։ 

Պատմական փաստերը խօսում են յօգուտ դրա։--[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 19:27, 15 Հուլիսի 2018 (UTC)

=== Հայաստանի Չորրորդ Հանրապետութեան՝ պատմութեան ասպարէզ իջնելու մասին փաստեր ===
==== Հայաստանի Չորրորդ Հանրապետութեան Առաջին նախագահի յայտարարութիւններ ====
Շատ կարևոր է փաստ է, որ 2018 թ. փետրվարի 9-ին Արմեն Սարգսյանը խորհրդարանի «Ելք» խմբակցությունում «նախքան նախագահի պաշտոնը ստանձնելը հայտարարել է, որ դառնալու է չորրորդ հանրապետության առաջին նախագահը: Չորրորդ հանրապետությունը կարող է դառնալ Հայկական համագործակցությունը՝ ձեւաչափ, որը կմիավորի Հայաստանն ու Արցախը: Այդ համագործակցությունը կարելի է ստեղծել ներկայիս իրողությունների հիման վրա: Խոսելով Երուսաղեմի կարգավիճակի ճանաչման մասին՝ ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփը հայտարարել էր, որ ելնում են ստեղծված իրողություններից: Այդ իրողությունների հիման վրա լեգիտիմ է լինելու Հայաստանի ու Արցախի միջեւ համագործակցության պայմանագրի ստորագրումը հետագայում միավորվելու հեռանկարով: Հեղափոխությունը շատ բան է փոխել Հայաստանում եւ տարածաշրջանում, այն չի կարող չազդել ղարաբաղյան հակամարտության եւ երկու հայկական պետությունների հարաբերությունների վրա:»&lt;ref&gt;Չորրորդ հանրապետություն. նոր պայմանագիր Հայաստանի եւ Արցախի միջեւ Նյութի աղբյուրը` http://yn.am/?index&amp;p=86506&amp;l=am։ Երևան նիւզ․ամ։ [http://yn.am/?index&amp;p=86506&amp;l=am]&lt;/ref&gt; Արմէն Սարգսեանի՝ Հայաստանի Չորրորդ հանրապետութեան առաջին նախագահ լինելու յայտարարութիան մասին հաղորդել են հայկական մի շարք լրատուամիջոցներ, այդ թւում՝ ՙԱրմէնպրեսը՚&lt;ref&gt;Ընտրվելու դեպքում կլինեմ չորրորդ հանրապետության առաջին նախագահը. Արմեն Սարգսյան։ 9 Փետրուար, 2018թ․։ [https://armenpress.am/arm/news/922129/yntrvelu-depqum-klinem-chorrord-hanrapetutyan-arajin.html]&lt;/ref&gt;, ՙՍիվիլնեթը՚&lt;ref&gt;Արմեն Սարգսյանը, եթե ընտրվի, կլինի «չորրորդ հանրապետության առաջին նախագահ»։ 9 փետրվար, 2018թ․, 18:11․ [https://www.civilnet.am/news/2018/02/09/%D4%B1%D6%80%D5%B4%D5%A5%D5%B6-%D5%8D%D5%A1%D6%80%D5%A3%D5%BD%D5%B5%D5%A1%D5%B6%D5%A8-%D5%A5%D5%A9%D5%A5-%D5%A8%D5%B6%D5%BF%D6%80%D5%BE%D5%AB-%D5%AF%D5%AC%D5%AB%D5%B6%D5%AB-%C2%AB%D5%B9%D5%B8%D6%80%D6%80%D5%B8%D6%80%D5%A4-%D5%B0%D5%A1%D5%B6%D6%80%D5%A1%D5%BA%D5%A5%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6-%D5%A1%D5%BC%D5%A1%D5%BB%D5%AB%D5%B6-%D5%B6%D5%A1%D5%AD%D5%A1%D5%A3%D5%A1%D5%B0%C2%BB/329486]&lt;/ref&gt;, ՙԹերթ․ամ՚&lt;ref&gt;Եթե դառնամ նախագահ՝ ես լինելու եմ ոչ թե երրորդ հանրապետության 4-րդ նախագահը, այլ չորրորդ հանրապետության առաջին նախագահը. Արմեն Սարգսյան (տեսանյութ)։ 14:47, 09.02.18թ․։ [http://www.tert.am/am/news/2018/02/09/armen-sargsyan/2610391]&lt;/ref&gt;, ՙԵրևան նիւզ․ամ՚, ՙԼրագիր․ամ՚ և այլք։--[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 19:27, 15 Հուլիսի 2018 (UTC)

==== Հայ Յեղափոխական Դաշնակցութեան լիակատար դրական դիրքորոշումը Չորրորդ Հանրապետութեան ստեղծման նկատմամբ ====
Բնութագրական է Հայ Յեղափոխական Դաշնակցութեան ղեկավարներից մէկի՝ ՀՅԴ բյուրոյի քաղաքական ներկայացուցիչ Արմէն Ռուստամեանի 2017 թ. մարտի 30-ի ելոյթը Երևանի Ազատութեան հրապարակում կայացած ՀՅԴ նախընտրական հանրահաւաքում, որտեղ նա խօսում է Հայաստանի Նոր՝ Չորրորդ Հանրապետութեան Հիմնադիր Խորհրդարան ընտրելու մասին։&lt;ref&gt;Անպարտելի ոգով ընտրենք չորրորդ հանրապետության հիմնադիր խորհրդարանը, ՀՅ Դաշնակցությանը. Արմեն Ռուստամյան։ Քաղաքական։ 30 Մարտի 2017, 20:30․ Երկիր մեդիա։ [http://www.yerkir.am/news/view/126737.html]&lt;/ref&gt;

{{քաղվածք|Դաշնակցությունը վստահ է, որ հենց այսպիսի ապազգային գաղափարախոսությունը և ապաշնորհ ու միահեծան կառավարումն են ջլատել մեր ուժերն ու բերել III հանրապետության ժամանակաշրջանում արձանագրված ձախողումներն ու կորուստները: Հասել է ժամանակը սրբագրելու և վերացնելու III հանրապետության ընթացքում կատարված սխալներն ու դրանց ծանր հետևանքները: Սրան Է կոչված ծառայելու Դաշնակցության հռչակած նոր սկիզբը: Նոր սկիզբ, որ հիմնավորապես փոխելու է որոշումների կայացման անդրկուլիսային ու արատավոր ընթացակարգերն ու ձևաչափերը և ապահովելու է երկրում միջազգային առաջադեմ փորձի վրա հիմնված արդար ղեկավարում: Նոր սկիզբ, որ ազդարարելու է նոր և արդար IV հանրապետության ժամանակաշրջանի արշալույսը Հայաստանում:|Արմէն Ռուստամեան, 30 Մարտի 2017։}}&lt;ref&gt;Անպարտելի ոգով ընտրենք չորրորդ հանրապետության հիմնադիր խորհրդարանը, ՀՅ Դաշնակցությանը. Արմեն Ռուստամյան։ Քաղաքական։ 30 Մարտի 2017, 20:30․ Երկիր մեդիա։ [http://www.yerkir.am/news/view/126737.html]&lt;/ref&gt;

Այսպիսով, ՀՅԴ կուսակցութիւնը իրեն դրսևորում է որպէս Չորրորդ հանրապետութեան ստեղծման ջատագով քաղաքական ուժ։

Այնուհետև յաջորդ տարի՝ 2018 թ. յունուարի 30-ին Չորրորդ Հանրապետութեան ստեղծման մասին, բնականաբար, դրականօրէն են արտայայտուել Հայ Յեղափոխական Դաշնակցութեան ղեկավարները։&lt;ref&gt;Հայաստանի Չորրորդ Հանրապետություն։ Հայկական ուսումնասիրութիւններ ՙՙԱնի՚՚ կենտրոնի պաշտօնական կայք։ January 30, 2018[http://www.aniarc.am/2018/01/30/armenia-fourth-republic-arfd/]&lt;/ref&gt; Այդ մասին հետևեալ բաւական յստակ դրական գնահատական է տուել ՀՅԴ Գերագոյն Մարմնի ղեկավարներից մէկը․

{{քաղվածք|Այսինքն՝ կա յստակ դաշտ՝ սահմանադրօրէն ամրագրուած, որ նոր նախագահը այդ նոր դաշտը պէտք է ամբողջութեամբ իւրացնի: Մեր գնահատումն այդ առումով համապատասխանում է, եւ հենց ինքն էլ [Արմէն Սարգսեանն էլ – Մ․Խ․] ասաց, որ խոսքը 4-րդ հանրապետութեան մասին է: Մենք էլ ժամանակին ասել ենք, որ այս փոփոխութիւններով կարելի է ասել Հայաստանը 4-րդ հանրապետութիւնն է ձեւաւորում:|Արմէն Ռուստամեան, ՀՅԴ Բիւրոյի քաղաքական ներկայացուցիչ, ԱԺ–ում ՀՅԴ խմբակցութեան ղեկավար։}}&lt;ref&gt;Հայաստանի Չորրորդ Հանրապետություն։ Հայկական ուսումնասիրութիւններ ՙՙԱնի՚՚ կենտրոնի պաշտօնական կայք։ January 30, 2018[http://www.aniarc.am/2018/01/30/armenia-fourth-republic-arfd/]&lt;/ref&gt;

Այսինքն՝ այդ առումով ՀՅԴ–ի և նախագահ ընտրուած Արմէն Սարգսեանի դիրքորոշումները համընկել են։

==== Հայաստանի Չորրորդ Հանրապետութեան հռչակումը՝ որպէս Հայաստանի քաղաքական ճիշտ զարգացման ուղի ====
։։ Դեռ Չորրորդ Հանրապետութեան ՙՙծնունդից՚՚ գրեթէ երէք տարի առաջ Արամ Գ. Սարգսեանը, Հայաստանի Դեմոկրատական Կուսակցութեան նախագահը, 2015թ. մայիսի 1–ին յայտարարել է նոր քաղաքական համակարգի ձևաւորման և Նոր՝ Հայաստանի Չորրորդ Հանրապետութեան ստեղծման անհրաժեշտութեան մասին. 

{{քաղվածք|Հայաստանում տիրող համակարգն իրեն սպառել է եւ դրանից պետք է ազատվել. «Մենք պետք է այդ համակարգը կազմաքանդենք եւ նոր համակարգ ձեւավորենք: Դրա համար կա հետեւյալ ձեւը՝ մենք պետք է նոր չորրորդ Հայաստանի Հանրապետություն ձեւավորենք, այսինքն՝ մենք նոր կանոնակարգ պետք է որոշենք, որտեղ չպետք է լինի կոռուպցիա, այն թալանը, որ կա, չպետք է լինեն օլիգարխները, որովհետեւ մարդիկ, որոնք այսօր դարձել են միլիարդատեր կամ միլիոնատեր, նրանք չէին կարող միայն ու միայն իրենց ազնիվ աշխատանքով դրան հասնել: Նշանակում է, որ սոցիալական արդարության սկզբունքը պետք է աշխատի այս երկրում, այն ինչ-որ տրված է եղել ի վերուստ: Չորրորդ հանրապետություն հասկացության տակ մենք դնում ենք ոչ միայն սովորական սահմանադրական բարեփոխումներ, այլ՝ նոր համակարգի ձեւավորում»։|Արամ Գ. Սարգսեան, Հայաստանի Դեմոկրատական Կուսակցութեան նախագահ, 2015թ. մայիսի 1։}}&lt;ref&gt;Արամ Գ. Սարգսյան. «Մենք պետք է նոր Հայաստանի չորրորդ Հանրապետություն ձեւավորենք» (Տեսանյութ)։ ՙՙԱռաւօտ՚՚ օրաթերթ։ [https://www.aravot.am/2015/05/01/567442/]&lt;/ref&gt;:

։։ Հայաստանի Հանրապետութիւնը փրկելու և զարգացման ճիշտ ուղի հանելու մասին կանխատեսել և նոր ուղի առաջարկել են մի շարք գործիչներ։ Մասնաւորապէս Երևանի պետական մանկավարժական համալսարանի քաղաքագիտութեան ամբիոնի վարիչ Լևոն Շիրինեանը, դեռ 2017թ․ սեպտեմբերի 5–ին առաջարկել է․ «Մենք չորրորդ հանրապետություն պետք է հռչակենք, այլ ճանապարհ չունենք»:&lt;ref&gt;«Հայաստանը թույլ երկիր է, որ ամեն ինչով կախված է Մոսկվայից, էնտեղ հազում, փռշտում են, էստեղ սովից մեռնում են». Լևոն Շիրինյան։ 2017թ․ սեպտեմբերի 5։ [http://medialab.am/news/id/7477]&lt;/ref&gt; Ապա շարունակել է՝ «Կա՛մ պետք է ապրենք քաղաքագիտության և արվեստի օրինաչափություններով, կա՛մ էլ այսպես կշարունակվի: Լավ կլիներ մի [[Շառլ դը Գոլ|գեներալ դը Գոլ]] ճարեինք, գար հռչակեր չորրորդ հանրապետություն:&lt;ref&gt;Այստեղ յարգարժան Լևոն Շիրինեանը պարզորոշ ակնարկում է Ֆրանսիայի Չորրորդ Հանրապետութիւնը։ Սակայն հարցն այն է, որ գեներալ Շարլ դը Գոլը, փաստօրէն ստեղծեց ո՛չ թէ Ֆրանսիական Չորրորդ Հանրապետութիւնը, որը գոյութիւն է ունեցել 1946-1958 թթ․, այլ՝ վերջինիս փլուզման պայմաններում՝ փաստացի հիմնադրեց և գլխաւորեց նոր՝ Հինգերորդ Հանրապետութիւնը, որը 1958 թուականից գոյութիուն ունի առ այսօր։&lt;/ref&gt; Մենք պետք է այլընտրանքներ ներկայացնենք, որ իրենք տեսնեն, որ իրենք գաճաճ են կամ գաճաճ էլ չեն, ընդհանրապես չկան: Չորս-հինգ դինաստիա ենք ստեղծել Հայաստանից դուրս, բայց այսօր մի Իվան փռշտաց` կհիվանդանանք: Միշտ ասել եմ՝ պատասխանե՛ք` քանի՞ հոգով են թուրքերը եկել Անատոլիա, եկան բոլորին մորթեցին, տեղերը նստեցին, իսկ մենք գիշեր-ցերեկ խաղաղության կենացը խմեցինք ու մորթվեցինք»&lt;ref&gt;«Հայաստանը թույլ երկիր է, որ ամեն ինչով կախված է Մոսկվայից, էնտեղ հազում, փռշտում են, էստեղ սովից մեռնում են». Լևոն Շիրինյան։ 2017թ․ սեպտեմբերի 5։ [http://medialab.am/news/id/7477]&lt;/ref&gt;:--[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 19:27, 15 Հուլիսի 2018 (UTC)


2017 թ. սեպտեմբերի 21–ին ՙՙԱնկախ նորութիւն՚՚ լրատուամիջոցին տրուած հարցազրոյցում՝ վերնագրուած  ՙՙԿանգնած ենք Հայաստանի չորրորդ հանրապետության հռչակման ճանապարհին՚՚, քաղաքագետ Լևոն Շիրինեանը յայտարարեց հետևեալը․ 

{{քաղվածք|Հայաստանն այսօր կանգնած է մեր իրական ազգային պետականության՝ չորրորդ հանրապետության հռչակման ճանապարհին: Կասկած չունեմ, որ այն պիտի լինի գիտաարդյունաբերական, ունենա ազգային արդյունաբերական բուրժուազիա, համալսարանական և ֆունդամենտալ կրթության վերականգնում և դպրոցի իրական բարեփոխում՝ պահանջներից ելնելով:|Լևոն Շիրինեան, քաղաքագիտութեան դոկտոր, պրոֆեսոր։}}&lt;ref&gt;2017 թ. սեպտեմբերի 21–ին ՙՙԱնկախ նորութիւն՚՚։ [http://www.ankakh.com/article/79216/%E2%80%8Bankakh-hayastani-hanrapyetuthyune-26-taryekan-e]&lt;/ref&gt;

{{քաղվածք|Եւ 25 տարի յետոյ տեսնում ենք, թէ ինչպէս է լիւստրացիայի անհրաժեշտութիւնը վերադարձել: Տեսնում ենք բոլշևիզմի վերադարձի փորձեր, որը, յամոզուած եմ, տապալուելու է:|Լևոն Շիրինեան, քաղաքագիտութեան դոկտոր, պրոֆեսոր։}}&lt;ref&gt;2017 թ. սեպտեմբերի 21–ին ՙՙԱնկախ նորութիւն՚՚։ [http://www.ankakh.com/article/79216/%E2%80%8Bankakh-hayastani-hanrapyetuthyune-26-taryekan-e]&lt;/ref&gt;

{{քաղվածք|Ֆրանսիայի պատմութեան հետ համեմատենք, որը շատ տիպական է մեզ համար այս պարագայում: 1958 թ. վերացաւ Ֆրանսիայի չորրորդ հանրապետութիւնը։ Գեներալ դը Գոլն այսպիսի միտք արտայայտեց. մեռաւ չորրորդ հանրապետութիւնը, բայց յաւերժ կապրի Ֆրանսիան, և յռչակեց հինգերորդ հանրապետութիւնը, որն այսօր կայ։|Լևոն Շիրինեան, քաղաքագիտութեան դոկտոր, պրոֆեսոր։}}&lt;ref&gt;2017 թ. սեպտեմբերի 21–ին ՙՙԱնկախ նորութիւն՚՚։ [http://www.ankakh.com/article/79216/%E2%80%8Bankakh-hayastani-hanrapyetuthyune-26-taryekan-e]&lt;/ref&gt;

==== Հայաստանի Չորրորդ Հանրապետութիւնը որպէս նոր իրաւաքաղաքական համակարգով պետութիւն ====
Իհարկէ, [[Հայաստանի Չորրորդ Հանրապետություն|նոր Հանրապետութեան]] ստեղծումը նշանակում է նոր սահմանադրութիւն և նոր քաղաքական համակարգ: Այսինքն՝ Հայաստանի Երրորդ Հանրապետութեան՝ 1991-2018թթ. գոյութիւն ունեցած քաղաքական համակարգը պէտք է փոխարինուի Նոր Հայաստանի՝ Չորրորդ Հանրապետութեան քաղաքական համակարգով: Այդ մասին առաջարկ են արել որոշ քաղաքական գործիչներ դեռևս Չորրորդ հանրապետութեան ծնունդից տարիներ առաջ... Այդ թւում՝ ՙԺառանգութիւն՚ կուսակցութեան ղեկավարը՝ Րաֆֆի Յովհաննիսեանը, 2011թ. մայիսի 21-ին...&lt;ref&gt;Րաֆֆի Հովհաննիսյանը պահանջում է Հայաստանի չորրորդ հանրապետություն ստեղծել։ 21 մայիսի 2011 - 13:15 AMT։ ՊԱՆԱՐՄԵՆԻԱՆ․ՆԵԹ։ [http://www.panarmenian.net/arm/politics/news/70511/]&lt;/ref&gt;
Րաֆֆի Յովհաննիսեանը նոյն ժամանակ յայտարարել էր, որ Հայաստանը պէտք է փոխի իր կառավարման համակարգը, մասնաւորապէս՝ հրաժարուելով այդ ժամանակ գոյութիւն ունեցող կիսանախագահական կառավարումից՝ ա․ կա՛մ անցնել խորհրդարանական կառավարման, որի կողմնակիցն էր հանդիսանում հենց ինքը՝ Րաֆֆի Յովհաննիսեանը, բ․կա՛մ՝ անցնել լրիւ նախագահական կառավարման համակարգի&lt;ref&gt;Րաֆֆի Հովհաննիսյանը պահանջում է Հայաստանի չորրորդ հանրապետություն ստեղծել։ 21 մայիսի 2011 - 13:15 AMT։ ՊԱՆԱՐՄԵՆԻԱՆ․ՆԵԹ։ [http://www.panarmenian.net/arm/politics/news/70511/]&lt;/ref&gt;: Յովհաննիսեանը իր այս պահանջը պատճառաբանում էր հետևեալ կերպ՝ 

{{քաղվածք|«Այս կիսահամակարգը չի գործում, այն ժողովրդավարութիւն չի ապահովում երկրի համար և իշխանութիւն չի տալիս քաղաքացիներին»։|Րաֆֆի Յովհաննիսեան}}&lt;ref&gt;Րաֆֆի Հովհաննիսյանը պահանջում է Հայաստանի չորրորդ հանրապետություն ստեղծել։ 21 մայիսի 2011 - 13:15 AMT։ ՊԱՆԱՐՄԵՆԻԱՆ․ՆԵԹ։ [http://www.panarmenian.net/arm/politics/news/70511/]&lt;/ref&gt;

Իսկ չորրորդ հանրապետութեան անհրաժեշտութիւնը Րաֆֆի Յովհանիիսեանը հիմնաւորում էր նրանով, որ ա․ դա հնարաւորութիւն կտար արտահերթ ընտրութիւնների միջոցով նորովի իշխանութիւն ձևաւորել, բ․ իսկ նորովի իշխանութեան ձևաւորումն էլ հնարաւորութիւն կտար լուծելու Հայաստանի Հանրապետութեան առջև ծառացած խնդիրների համախումբը&lt;ref&gt;Րաֆֆի Հովհաննիսյանը պահանջում է Հայաստանի չորրորդ հանրապետություն ստեղծել։ 21 մայիսի 2011 - 13:15 AMT։ ՊԱՆԱՐՄԵՆԻԱՆ․ՆԵԹ։ [http://www.panarmenian.net/arm/politics/news/70511/]&lt;/ref&gt;: 

Ուշագրաւ է, որ Չորրոդ Հանրապետութեան ստեղծման հիմնական նպատակը Րաֆֆի Յովհաննիսեանը տեսնում էր հետևեալում․

{{քաղվածք|«Իշխանութիւնը պէտք է վերադարձնել ժողովրդին»|Րաֆֆի Յովհանիիսեան}}&lt;ref&gt;Րաֆֆի Հովհաննիսյանը պահանջում է Հայաստանի չորրորդ հանրապետություն ստեղծել։ 21 մայիսի 2011 - 13:15 AMT։ ՊԱՆԱՐՄԵՆԻԱՆ․ՆԵԹ։ [http://www.panarmenian.net/arm/politics/news/70511/]&lt;/ref&gt;

Առաւել ուշագրաւ է Րաֆֆի Յովհաննիսեանի այն միտքը, որ իշխանութեան վերադարձնելը ժողովրդին պէտք է կատարել ցանկացած միջոցով, օգտագործելով բոլոր հնարաւոր եղանակները&lt;ref&gt;Րաֆֆի Հովհաննիսյանը պահանջում է Հայաստանի չորրորդ հանրապետություն ստեղծել։ 21 մայիսի 2011 - 13:15 AMT։ ՊԱՆԱՐՄԵՆԻԱՆ․ՆԵԹ։ [http://www.panarmenian.net/arm/politics/news/70511/]&lt;/ref&gt;: Իսկ դրանից բխում է այն, որ Չորրորդ Հանրապետութիւնը պէտք էր ստեղծել ցանկացած միջոցով, օգտագործելով բոլոր հնարաւոր եղանակները։ Ինչպէս յետագայ պատմութիւնը ցոյց տուեց, քաղաքական տարբեր ուժեր դրան գնացին տարբեր եղանակներով՝ թէ՛ զինուած ապստամբութեան ճանապարհով, ինչպէս արեցին «Սասնա ծռերը» 2016 թուականին, թէ՛ խաղաղ «Թաւշեայ յեղափոխութեան» ճանապարհով, ինչպէս տեղի ունեցաւ 2018 թ․ ապրիլին։--[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 19:27, 15 Հուլիսի 2018 (UTC)

Նրա միտքը շարունակելով ՙՙՍասնայ ծռերը՚՚ յետագայում յայտարարում էին՝ ՙՙԱզատագրելով ՊՊԾ-ի տարածքը՝ ստեղծել ենք Չորրորդ Հանրապետութիւն։՚՚ &lt;ref&gt;ՙՙՀայեացք՚՚ լրատուական–վերլուծական կենտրոն։ 2017 թ. դեկտեմբերի 12։ [https://hayacq.com/24421--.html]&lt;/ref&gt;

==== Չորրորդ Հանրապետութեան ստեղծման արմատներ ====
ՙՙՉորրորդ հանրապետութեան՚՚ ստեղծման գաղափարը դեռևս 2009 թուականին փորձել էին մարմնաւորել քաղաքական որոշ ուժեր, անգամ ստեղծելով նոյն անունը կրող քաղաքական կուսակցութիւն։ Դեռ Րաֆֆի Յովհաննիսեանի 2011 թուականի մայիսի 21–ի վերոյիշեալ յայտարարութիւնից մօտ եոթ ամիս առաջ՝ 2010 թուականի Հոկտեմբերի 28–ին հրապարակուեց «Չորրորդ Հանրապետութիւն» կուսակցութեան նախաձեռնող խմբի յայտարարութիւնը՝ այդ անունով նոր կուսակցութեան ստեղծման մասին։ Ընդ որում՝ խմբի հիմքում կանգնած Ազգային Նոր Պահպանողական Շարժումը դեռևս դրանից մէկ տարի առաջ՝ 2009 թուականի աշնանը, հանդես գալով, որպես հասարակական կազմակերպութիւն' կատարել էր իր առջև դրուած խնդիրները, լինելով լոկ մի աստիճան քաղաքական աւելի լուրջ քայլեր կատարելու համար։ «Չորրորդ Հանրապետութիւն» կուսակցութեան ձևաւորմամբ զբաղուող քաղաքական թիմը' Էդուարդ Ափրամեանի գլխաւորութեամբ փորձ էր անելու նոր քաղաքական շունչ բերել Հայաստանի Հանրապետութեան քաղաքական միջավայրում։ Նպատակներից մէկն էր՝ մասնակցել Հայաստանի Հանրապետութիւնը այն ժամանակ առկայ արտաքին ու ներքին քաղաքական ճգնաժամից դուրս բերելու գործընթացին:&lt;ref&gt;«Չորրորդ Հանրապետություն» կուսակցություն՝ Էդուարդ Ափրամյանի գլխավորությամբ։ Հոկտեմբեր 28, 2010։ [http://www.7or.am/am/news/view/11453]&lt;/ref&gt;
Դրանից էլ ևս հինգ տարի առաջ հայ քաղաքական մտքի որոշ ներկայացուցիչներ ՉՈՐՐՈՐԴ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹԻՒՆ ստեղծելու անհրաժեշտութիւնն են տեսել։ 2005 թուականին նման մտաւորականներ են եղել թէ՛ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ Երրորդ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹԻՒՆում և թէ՛ ԱՄԵՐԻԿԱՀԱՅ ՀԱՄԱՅՆՔում։

{{քաղվածք|․․․Մեզ պետք է նոր Աւետեաց երկիր` Չորրորդ հանրապետութիւն` իր նոր քաղաքացիով, որ ազատ է, ինչպես Չարենցը կասեր, «ուղեղային մորմոքից ու սրտի հիվանդութիւնից», իր նոր Սահմանադրութեամբ, իր նոր օրհներգով, իր նոր դրօշով ու զինանշանով, որ կապ կունենա ո՛չ թէ մեր խեղճութեան կամ կապկելու հետ, այլ այն արժեքների, որ մի անգամ շատ վաղուց ու նորերս փորձել էինք դաւանել, բայց չէր յաջողուել:|Միքայէլ Հայրապետեան։ Հայաստանի Պահպանողական Կուսակցութեան առաջնորդ։ ՙՙՉորրորդ իշխանութիւն՚՚ թերթ։}}&lt;ref&gt;ՉՈՐՐՈՐԴ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆ։ Միքայէլ Հայրապետեան։ Հայաստանի Պահպանողական Կուսակցութեան առաջնորդ։ «Չորրորդ իշխանութիւն», 2005թ., փետրուարի 4, «Նոր Հայաստան» (ԱՄՆ), 2005թ., փետրուարի 19։[http://www.conservative.am/ANALITICS/6]&lt;/ref&gt;

=== Հայաստանի Չորրորդ Հանրապետութեան ծնունդ ===
Թէպէտ շատ քաղաքական գործիչներ և քաղաքագէտներ, այդ թւում ես, որպէս մի համեստ ռազմական քաղաքագէտ&lt;ref&gt;ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՔՐԷԱԿԱՆ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹԻՒՆԸ. կամ Երրորդ Հանրապետութիւնը մեռել է, ժամանակն է անցնելու Չորրորդին… Monday, August 8, 2016, 4:01․ [http://www.louysworld.com/archives/28840]&lt;/ref&gt;, կանխատեսել ու անհրաժեշտ են համարել Հայաստանի Չորրորդ Հանրապետութեան ծնունդը, սակայն Նոր Հայաստանը սկսեց ուրուագծուել Թաւշեայ յեղափոխութեան, յատկապէս՝ նրա վերելքի օրերին։ Արդէն Չորրորդ Հանրապետութեան ծնունդից օրեր առաջ մի շարք քաղաքագէտներ և քաղաքական գործիչներ նկատում էին, որ սկսում է մարմին առնել Նոր Հայաստանը, որը գալիս է փոխարինելու հին, իրեն սպառած Երրորդ Հանրապետութեան իրաւաքաղաքական համակարգին։

Յատկանշական է քաղաքագիտութեան դոկտոր, պրոֆեսոր Լևոն Շիրինեանի՝ ՙՙԵրթդ բարի, Չորրորդ Հանրապետություն. «Quo Vadis» կամ ուր ես գնում, Հայաստա՛ն՞՚՚ վերնագրեալ հաղորդումը, որը եթեր է արձակուել 2018թ․ Ապրիլի 20–ին, ՙՙԼրատուական Ռադիոյով՚՚։ &lt;ref&gt;ՙՙԵրթդ բարի, Չորրորդ Հանրապետություն. «Quo Vadis» կամ ուր ես գնում, Հայաստա՛ն՞՚՚։ ԼՐԱՏՈՒԱԿԱՆ ՌԱԴԻՈ, FM106.5 – Published on Apr 20, 2018։[https://www.youtube.com/watch?v=sLmg_q-3VAU]&lt;/ref&gt; Ըստ այդ ռադիոհաղորդման՝ 

{{քաղվածք|Արտագաղթի Հայաստանը, կոռուպցիայի Հայաստանը, նվաստացման Հայաստանը, ազգային արժեհամակարգի, գիտության ոչնչացման Հայաստանը, դպրոցների ոչ բարվոք վիճակի Հայաստանն այլևս անցյալ է։|ԼՐԱՏՈՒԱԿԱՆ ՌԱԴԻՈ}}

Ըստ հայ քաղաքագէտներից ոմանց, ներառեալ ինձ, Հայաստանի Չորրորդ Հանրապետությունը ծնուել է 2018 թ․ ապրիլի 23–ին՝ համաժողովրդական ՙԹաւշեայ յեղափոխութեան՚ առաջին յաղթանակի արդիւնքում։&lt;ref&gt;Չորրորդ Հանրապետությունը ծնվեց. 23.04.2018։ ԼՐԱՏՎԱԿԱՆ ՌԱԴԻՈ – FM106.5 –  Published on Apr 23, 2018։ [https://www.youtube.com/watch?v=AVlY16wOMCU]&lt;/ref&gt;

== Տես նաև ==
*[[ru։Четвёртая французская республика։]]
*[[fr։Quatrième République (France)։]]
*[[en։French Fourth Republic։]]
*[[ru։Четвёртая республика Южной Кореи։]]
*[[en։Fourth Republic of Korea։]]

== Արտաքին հղումներ ==
*Երթդ բարի, Չորրորդ Հանրապետություն. «Quo Vadis» կամ ուր ես գնում, Հայաստա՛ն[https://www.youtube.com/watch?v=sLmg_q-3VAU] ԼՐԱՏՈՒԱԿԱՆ ՌԱԴԻՈ, FM106.5 – Published on Apr 20, 2018․ ՙԱրտագաղթի Հայաստանը, կոռուպցիայի Հայաստանը, նվաստացման Հայաստանը, ազգային արժեհամակարգի, գիտության ոչնչացման Հայաստանը, դպրոցների ոչ բարվոք վիճակի Հայաստանն այլևս անցյալ է՚,–ԼՐԱՏՈՒԱԿԱՆ ՌԱԴԻՈ:
*Չորրորդ Հանրապետությունը ծնվեց. 23.04.2018։ ԼՐԱՏՎԱԿԱՆ ՌԱԴԻՈ – FM106.5 –  Published on Apr 23, 2018։ [https://www.youtube.com/watch?v=AVlY16wOMCU]

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

== Թարգմանության խնդրանք ==
Ողջույն, հարգելի Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան։ Ժամանակ ունենալու դեպքում խնդրում եմ օգնել հետևյալ եզրերի թարգմանության հարցում՝
* Executive Officer/first officer - старший помощник/первый офицер
* Warrant Officer - уорент-офицер
* Science Officer - офицера по науке
Ես համապատասխանաբար թարգմանել եմ առաջին սպա, երաշխիքային սպա և գիտական պատասխանատու (բառացի), բայց հավանաբար հայերենում ավելի հարմար տարբերակ գոյություն ունի։ --[[Մասնակից:ԱշոտՏՆՂ|ԱշոտՏՆՂ]] ([[Մասնակցի քննարկում:ԱշոտՏՆՂ|քննարկում]]) 23:01, 8 Օգոստոսի 2020 (UTC)
:Ողջոյն, յարգելի [[Մասնակից:ԱշոտՏՆՂ|ԱշոտՏՆՂ]]։ Փորձեմ օգտակար լինել Ձեզ իմ համեստ գիտելիքներով։ Նախ, ասեմ, որ Warrant Officer բառեզրը անգլերէնից հայերէն թարգմանւում է որպէս &quot;ենթասպայ&quot;, այսինքն՝ &quot;պրապորշչիկ&quot;, ռուսերէն՝ прапорщик, որը նշանակում ՝ ՙդրօշակիր՞, այսինքն՝ ՙպրապոր՚–ը, դրօշը տանող սպայ կամ ենթասպայ։ Հայերէն ճիշտ թարգմանութիւնը՝ «վառատար», այսինքն՝ «վառ»–ը, դրօշը տանող սպայ կամ ենթասպա։ Վառատար ռազմական կոչումն օգտագործուել է Հայաստանի Առաջին Հանրապետութեան բանակում։ Դա միանշանակ ռազմական բառեզր է։ Մնացած բառեզրերի դէպքում անհրաժեշտ է տեսնել համատեքստը, քանզի Executive Officer բառեզրը սովորաբար թարգմաւում է &quot;աւագ պաշտօնեայ&quot;։ Իսկ Science Officer–ի ռուսերէն թարգմանութեան մէջ տեսնում ենք &quot;գիտութեան գծով սպայ&quot; բառեզրը սեռական հոլովով։ Հաւանաբար վրիպակ է սպրդել։ Եթէ դնէք անգլերէն բնագրի շարադրանքը՝ տեքստը, ես կփորձեմ աւելին ասել։ Առայժմ՝ այսքանը։--[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 22:30, 9 Օգոստոսի 2020 (UTC)
::Շատ շնորհակալ եմ արագ արձագանքման համար, հարգելի Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան։ Խոսքը [[:en:Alien (film)]] ֆիլմի անձնակազմի մասին է (կարող եք տեսնել Cast կամ Plot բաժիններում): Այստեղ եզրերը տիեզերանավի անձնակազի անդամներին է վերաբերում։ Կրկին շնորհակալություն օգնության համար։ --[[Մասնակից:ԱշոտՏՆՂ|ԱշոտՏՆՂ]] ([[Մասնակցի քննարկում:ԱշոտՏՆՂ|քննարկում]]) 14:12, 10 Օգոստոսի 2020 (UTC)
:::Շատ բարի, հայրենակից։ Ես կխմբագրեմ տեքստի այդ հատուածը և կդնեմ անհրաժեշտ կոչումները։ Բայց յօդուածի վերնագիրը, ըստ իս, պէտք է լինի ո՛չ թէ ՙՕտարը՚, այլ՝ ՙԱյլմոլորակայինը՚։ Եւ այսպէս․ The commercial space tug Nostromo is on a return trip back to Earth with a seven-member crew in stasis: Captain Dallas, Executive Officer Kane, Warrant Officer Ripley, Navigator Lambert, Science Officer Ash, and two engineers, Parker and Brett. Պէտք է լինի՝ ««Նոստրոմո» առևտրային տիեզերանավը վերադառնում է Երկիր։ Տիեզերանավի անձնակազմի յոթ անդամները՝ նավապետ Դալասը, նավապետի տեղակալ Քեյնը, ենթասպա Ռիպլին, ղեկապետ Լամբերթը, գիտական գծով սպա Աշը և երկու ճարտարագետները՝ Փարքերն ու Բրեթը, գտնվում են անաբիոզի&lt;ref&gt;Անաբիոզ (յուն․՝ anabiosis), oրգանիզմի վիճակ, երբ կենսական պրոցեսները (նիւթափոխանակութիւն, շնչառութիւն և այլն) ժամանակաւորապէս դանդաղում են կամ աննկատ լինելու պատճառով դադարում։ Անաբիոզ առաջանում է անողնաշարաւորների (միջատներ, կլոր որդեր և այլն), ինչպէս նաև բոյսերի և մանրէների մօտ, կեանքի պայմանների խիստ վատթարացման (բարձր և ցածր ջերմաստիճաններ, խոնաւութեան բացակայութիւն և այլն) հետևանքով։ Բարենպաստ պայմաններ ստեղծուելիս բնականոն կենսագործունէութիւնը վերականգնւում է։&lt;/ref&gt; մեջ»։ Ուրախ եմ, եթէ կարողացայ օգտակար լինել թէ՛ Ձեզ, և թէ՛, յուսով եմ, մեր հայերէն Վիքիպեդիային։--[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 03:12, 16 Օգոստոսի 2020 (UTC)
::::Հարգելի Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան, անչափ շնորհակալ եմ օգնությամբ համար։ Ճիշտն ասած՝ ես էլ եմ ավելի հակված Այլմոլորակայինը տարբերակին, բայց ռուսերենի ազդեցության պատճառով հայերեն կայքերը, ցավոք, «Օտարը» տարբերակն են օգտագործում, իսկ Հայերեն Վիքիպեդիայում տարածված տարբերակն ենք ընտրում։ --[[Մասնակից:ԱշոտՏՆՂ|ԱշոտՏՆՂ]] ([[Մասնակցի քննարկում:ԱշոտՏՆՂ|քննարկում]]) 15:48, 16 Օգոստոսի 2020 (UTC)
:::::Յարգելի [[Մասնակից:ԱշոտՏՆՂ|ԱշոտՏՆՂ]]։ Մեծ բան մը չեմ արել, բայց ուրախ եմ, որ այդքան երախտագէտ անձնաւորութիւն էք։ Աստուած Ձեզ պահապան։ Ինչ վերաբերում է վերնագրին, Դո՛ւք գիտէք․ վարուէք ի՛նչպէս կամենում էք։ Սակայն ես շատ եմ վրդովւում, որ մեր հայկական կայքերը օտար ազդեցութիւնների տակ են ընկնում։ Բնականաբար, այդ օտար ազդեցութիւնն էլ գրեթե հարիւր տոկոսով ռուսական ազդեցութիւնն է։ Չգիտես՝ «լա՞ս, թէ՞ խնդաս»։ Չէ՞ որ մենք հին և հրաշալի լեզու և մշակոյթ ունենք։ Հին, դասական հայերէնի, այսինքն՝ գրաբարի մէջ այնքան հզօր ուժ և հարստութիւն կայ, որ մենք կարող ենք օգտագործել և յառաջադիմել։ Սակայն համընդհանուր ազգային անինքնաճանաչութիւնը այստեղ էլ իւր չարաղէտ դերն է խաղում։ Բայց սա արդէն այլ հիմնախնդիր է, թէպէտ՝ նախորդին սերտօրէն առնչուող։ Ինչևէ։ Բարին ընդ Ձեզ։--[[Մասնակից:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան|քննարկում]]) 17:57, 16 Օգոստոսի 2020 (UTC)
&lt;references/&gt;

== We sent you an e-mail ==

Hello {{PAGENAME}},

Really sorry for the inconvenience. This is a gentle note to request that you check your email. We sent you a message titled &quot;The Community Insights survey is coming!&quot;. If you have questions, email surveys@wikimedia.org. 

You can [[:m:Special:Diff/20479077|see my explanation here]].

[[Մասնակից:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Մասնակցի քննարկում:MediaWiki message delivery|քննարկում]]) 18:52, 25 Սեպտեմբերի 2020 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Samuel (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Samuel_(WMF)/Community_Insights_survey/other-languages&amp;oldid=20479295 --&gt;

== Զգուշացում ==

Հարգելի՛ մասնակից, [[44-օրյա պատերազմ]] հոդվածում Ձեր բոլոր խմբագրումները ստիպված եմ եղել հետ շրջել մի քանի պատճառով.
# Չգիտեմ՝ նկատել եք, թե չէ, բայց [[Հայաստանի խորհրդայնացում]] հոդվածում նույնպես հետ եմ շրջել Ձեր խմբագրումները հոդվածի ներսում որպես ներքին հղում [https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=%D4%BD%D5%B8%D6%80%D5%B0%D6%80%D5%A4%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D5%B0%D5%A1%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%A8_%D5%80%D5%A1%D5%B5%D5%A1%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%B4&amp;diff=8457931&amp;oldid=8457738&amp;diffmode=source նշել էիք] Ձեր մասնակցային էջը։ Նման բան որտե՞ղ եք տեսել։
# Նույնն եք արել և 44-օրյա պատերազմ հոդվածում։ Բացի այդ, ենթադրում եմ՝ և՛ ես, և՛ Դուք շատ լավ գիտեք, որ Վիքիպեդիան քարոզչական հարթակ չէ, մենք այստեղ, որպես խմբագիրներ, չպետք է ինչ-որ գաղափար առաջ տանենք։ Ի՞նչ են նշանակում ներքոնշյալ ձևակերպումներով մեջբերումները, չե՞ք կարծում, որ այդ մեջբերումներում Վիքիպեդիայի հիմնաքարային կանոնակարգերից մեկի՝ Չեզոք տեսակետի խախտում կա.

{{Քաղվածք|Լինելով հակաժողովրդավարական երկրներ, որոնք համապատասխանում են ֆաշիստական պետության բոլոր չափանիշներին, նրանք փաստացիորեն կազմել են ֆաշիստական պետությունների առանցք, ներգրավելով Ադրբեջանին։|}}

{{Քաղվածք|2020 թվականի սեպտեմբերի 27 - նոյեմբերի 9–ին տեղի ունեցած 44-օրյա պատերազմը իրականում [[Ֆաշիզմ|ֆաշիստական]] ​​[[Ռուսաստան|Ռուսաստանի]], ֆաշիստական ​​[[Թուրքիա|Թուրքիայի]] և ֆաշիստական [[Ադրբեջան|​​Ադրբեջանի]] կողմից ծրագրված, իրականացված և ըստ 44-օրյա պատերազմի որոշ մասերի, առաջադրանքների և նպատակների դեռ շարունակվող, իրականացվող համատեղ հատուկ գործողություն էր, ինչի մասին 2021 թվականի մարտի 17–ին փաստորեն ասաց ՌԴ պաշտպանության նախարար [[Սերգեյ Շոյգու|Սերգեյ Շոյգուն]]։|}}

{{Քաղվածք|Թուրքիան՝ այդ [[ Ռուս-ուկրաինական պատերազմ (2022)|Ռուս–ուկրաինական պատերազմի]] ընթացքում ցույց տվեց իր երկերեսանի, իսկ իրականում՝ ֆաշիստական բնույթը։|}}

{{Քաղվածք|Ահա այս ամենը Հայ քաղաքական ուժերի մի մասին բերեց այն համոզմանը, որը տարիներ շարունակ ձեւավորում է հայ քաղաքագետ, պատմաբան, ռազմաքաղաքական վերլուծաբան Գնդապետ Մնացական Ռ․ Տէր Խաատրեանց Բագրատունին, այն է՝ «ԺՈՂՈՎՈՒՐԴԸ ՊԵՏՔ Է ԸՆՏՐԻ՝ ՄՆԱԼՈՒ Է ՌՈՒՍԻ ՍԱՊՈԳԻ ՏԱԿ, ԹԵ՞ ՄԻԱՆԱԼՈՒ Է ԱՌԱՋԱԴԵՄ ՔԱՂԱՔԱԿՐԹՈՒԹՅԱՆԸ»։ Մասնավորապես նման ձեւակերպմամբ հանդես է գալիս Հայաստանի Ազգային Ժողովրդավարական Բեւեռը։|}}

Այս մեկը որպես ծանոթագրություն եք դրել.
{{Քաղվածք|ՌՈՒՍ-ԹՈՒՐՔԱԿԱՆ ՀԱՄԱՏԵՂ ՌԱԶՄԱԿԱՆ ԱԳՐԵՍԻԱՆ. 100 տարի առաջ և յետոյ… 100 տարի առաջ ռուսաստանը և թուրքիան յօշոտեցին Հայաստանը և Երևանը դարձրեցին սահմանային բնակավայր։ Երևանից մինչև Թուրքիայի սահման հեռավորությունը կազմում է ընդամենը 25-30 կիլոմետր։ 1988-1991 թթ. Ամերիկան ջարդեց Ռուսաստան🇷🇺-ԽՍՀՄ-ին, իսկ ապստամբած Հայերին պետականութիւն տուեց։ Կգբ-ն 30 տարի իր 4 ֆորպոստապետերի ձեռամբ քայքայեց հայ ժողովրդին, հայ պետականութիւնը և, յատկապէս՝ հայ բանակը։ Այժմ ռուսն ու թուրքը ևս մէկ անգամ վերացնելու են հայկական պետականութիւնը։ Ամերիկան ​ և Եվրոպան համաձայն չեն Ռուսաստանի և Թուրքիայի հետ։  Իսկ Հայաստա՞նը  և Հայ ժողովո՞ւրդը։ Մնացական Ռ. Տէր Խաչատրեանց Բագրատունի, պատմաբան, Հայոց Բանակի Գնդապետ, Ռազմաքաղաքական վերլուծաբան, ՄԵԾ ՀԱՅՔ հեռուստահաղորդաշարի հիմնադիր եւ վարող։ Լոս Անջելես, Կալիֆորնիա, ԱՄՆ, Նոյեմբերի 11, 2020։|}}

Եթե շարունակելու եք Հայերեն Վիքիպեդիայում նույն կերպ խմբագրումներ կատարել, ստիպված կլինեմ Ադմինների տեղեկատախտակում տոպիկ (թեմատիկ) արգելափակման հայց ներկայացնել։ Շնորհակալություն։ --[[Մասնակից:GeoO|&lt;font color = &quot;red&quot;&gt;&lt;big&gt;'''ջ'''&lt;/big&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color = &quot;black&quot;&gt;'''եօ'''&lt;/font&gt;]] [[Մասնակցի քննարկում:GeoO|🌱]] 19:23, 9 Օգոստոսի 2022 (UTC)
:{{Նշել|GeoO}} ջան, շնորհակալություն այս զգուշացման համար, միանում եմ։ Հավանաբար չես նկատել, որ նույնօրինակ խմբագրումներ են կատարվել նաև [[Վեցերորդ սերնդի պատերազմներ]] հոդվածում։ Դրանք էլ ես եմ հետ շրջել նույն հիմնավորմամբ, ինչ այստեղ դու ես ձևակերպել։ {{հարգելի մասնակից}}, ևս մեկ նկատառում Ձեր խմբագրումների վերաբերյալ. Դուք երբեմն հոդվածներում օգտագործում եք դասական ուղղագրությունը։ Հայերեն Վիքիպեդիայում խմբագրումները կատարվում են բացառապես ժամանակակից ուղղագրությամբ։ Խնդրում եմ այս պահը ևս հաշվի առնել։ Շնորհակալություն։ --[[Մասնակից:23artashes|23artashes]] ([[Մասնակցի քննարկում:23artashes|քննարկում]]) 19:54, 9 Օգոստոսի 2022 (UTC)</text>
      <sha1>iugoiohifjfu7ak0wpdfqpnq85bpzap</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Վաղազին (գյուղ, Քաշաթաղի շրջան)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>657207</id>
    <revision>
      <id>8485981</id>
      <parentid>8480979</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T12:39:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Լինա Մուսայելյան</username>
        <id>119703</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="10891" xml:space="preserve">{{Այլ կիրառումներ|Վաղազին (այլ կիրառումներ)}}
{{Չշփոթել|Վաղազին (համայնք, Քաշաթաղի շրջան)}}
{{Տեղեկաքարտ Բնակավայր
 | կարգավիճակ = Գյուղ
 | հայերեն անվանում = Վաղազին
 | բնօրինակ անվանում = -
 | ենթարկում = 
 | երկիր = Արցախ
 | պատկեր = 
 | պատկերի նկարագրում = 
 | զինանշան = 
 | զինանշանի լայնություն = 
 | զինանշանի նկարագրում = 
 | դրոշ = 
 | դրոշի լայնություն = 
 | դրոշի նկարագրում = 
  | lat_dir = |lat_deg = |lat_min = |lat_sec =0
  | lon_dir = |lon_deg = |lon_min = |lon_sec =0
  | CoordAddon = 
  | CoordScale = 
 | երկրի քարտեզի չափ = 300
 | երկրամասի քարտեզի չափ = 300
 | շրջանի քարտեզի չափ = 
 | երկրամասի տեսակ = 
 | երկրամաս = 
 | երկրամասը աղյուսակում = 
 | շրջանի տեսակ = Արցախի Հանրապետության վարչական բաժանում {{!}} Շրջան
 | շրջան = Քաշաթաղի շրջան {{!}} Քաշաթաղ
 | շրջանը աղյուսակում = 
 | համայնքի տեսակ = 
 | համայնք = Վաղազին (համայնք, Քաշաթաղի շրջան) {{!}} Վաղազին համայնք
 | համայնքը աղյուսակում = 
 | երկրի քարտեզ = 
 | երկրամասի քարտեզ = 
 | շրջանի քարտեզ = 
 | ներքին բաժանում = 
 | ղեկավարի պաշտոն = 
 | ղեկավար = 
 | հիմնադրման թվական = 
 | տվյալ կարգավիճակում = 
 | առաջին հիշատակում = 
 | այլ անվանումներ = 
 | տարածք = 1434,5
 | կենտրոնի բարձրություն = 
 | կլիմա = 
 | լեզու = 
 | բնակչություն = 53
 | մարդահամարի թվական = 2015
 | խտություն = 
 | ագլոմերացիա = 
 | ազգային կազմ = 
 | կրոնական կազմ = Հայ Առաքելական Եկեղեցի
 | տեղաբնականուն = 
 | ժամային գոտի = +4
 | DST = 
 | հեռախոսային կոդ = 
 | փոստային ինդեքս = 
 | փոստային ինդեքսներ = 
 | ավտոմոբիլային կոդ = 
 | իդենտիֆիկատորի տեսակ = 
 | թվային իդենտիֆիկատոր = 
 | Վիքիպահեստում = 
 | կայք = 
}}
[[Պատկեր:Արցախի Հանրապետության քարտեզ 2021.png|300px|մինի|աջից|Արցախի Հանրապետության քարտեզը, որտեղ մուգ շագանակագույնով պատկերված են Ադրբեջանի զինված ուժերի վերահսկողության ներքո գտնվող տարածքները, իսկ մարմնագույնով՝ Արցախի վերահսկողության ներքո գտնվող տարածքները 2021 թվականի հունվարի 1-ի դրությամբ&lt;ref name=&quot;armenpress.am օկուպացված տարածքներ&quot;&gt;[https://armenpress.am/arm/news/1044795.html Արցախի տարածքները համարվում են օկուպացված Ադրբեջանի կողմից. ԱՀ ԱԺ հայտարարությունը,] ''([https://web.archive.org/web/20210307040659/https://armenpress.am/arm/news/1044795.html արխիվացված 05․04․2021թ․])''&lt;/ref&gt;]]
'''Վաղազին''', գյուղ [[Արցախի Հանրապետություն|Արցախի Հանրապետության]] [[Քաշաթաղի շրջան]]ում։ Տեղաբաշխված է հանրապետության արևմտյան հատվածում։ [[Բերձոր]] շրջկետնտրոնից գտնվում է 46 կմ հեռավորության վրա, իսկ մայրաքաղաք [[Ստեփանակերտ]]ից՝ 96 կմ հեռավորության վրա։ [[Մարտիրոս (Քաշաթաղի շրջան)|Մարտիրոս]] գյուղի հետ միասին կազմում է [[Վաղազին (համայնք, Քաշաթաղի շրջան)|Վաղազին համայնքը]]&lt;ref name=&quot;Հակոբ Ղահրամանյան Տեղեկատու 2015&quot;&gt;[https://artsakhlib.am/2018/06/06/%D5%BF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D5%AF%D5%A1%D5%BF%D5%B8%D6%82-%D5%AC%D5%B2%D5%B0-%D5%BE%D5%A1%D6%80%D5%B9%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%AE%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6-%D5%B4%D5%AB%D5%A1%D5%BE%D5%B8/ Հակոբ Ղահրամանյան, Տեղեկատու Արցախի Հանրապետության վարչատարածքային միավորների սոցիալ-տնտեսական բնութագրերի, Երևան, Ճարտարագետ, 2015 թ.։]&lt;/ref&gt;։

== Աշխարհագրություն ==
Գյուղը տեղակայված է [[Արցախի Հանրապետություն|ԱՀ]] արևմտյան հատվածում՝ [[Քաշաթաղի շրջան|Քաշաթաղի շրջանում]]՝ նախկինում՝ Արցախի [[Վայկունիք]] գավառում։ Այն տեղաբաշխված է Շալվա գետի միջին հոսանքի ձախակողմյա Վաղազնագետ վտակի աջափնյա անտառապատ լանջին։ 1246 թվականին [[Գտչավանք|Գտիչ վանքի]] շինարարական արձանագրության մեջ ներկայացված է վերոհիշյալ գետի պատմական անունը՝ «․․․Վակունիս Վաղազնագետո․․․»&lt;ref name=&quot;Վաղազին&quot;&gt;{{Cite book|title=ԱՐՑԱԽԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԲՆԱԿԱՎԱՅՐԵՐԻ ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ՈՒՐՎԱԳԾԵՐ|last=Բալայան|first=Վահրամ|publisher=Զանգակ|year=2020|location=Երևան|pages=706}}&lt;/ref&gt;։

Համայնքը բարձր լեռնային է, ունի 3279,6 հա տարածք, որից 1434,5 հա գյուղատնտեսական նշանակություն, 1664,2 հա անտառային հողեր։ Վաղազին համայնքի սահմանային գոտով հոսում է [[Շալվա]] գետը։

Բնակավայրի տարածքում առկա են խմելու ջրի որոշ քանակի բնական աղբյուր-առվակներ։

== Պատմություն ==
18-րդ դարի երկրորդ կեսին և 19-րդ դարի սկզբներին [[Քրդեր|քրդական ցեղերի]] և [[Ղարաբաղի խանություն|Ղարաբաղի խաների]] ճնշման տակ տարածաշրջանի բնակավայրերը հայաթափվել էին։ Այս ամենն էլ պատճառ հանդիսացավ, որ տվյալ գավառի գյուղերի, այդ թվում՝ [[Վաղազին (գյուղ, Քաշաթաղի շրջան)|Վաղազինի,]] պատմական անցյալի մանրամասները մոռացվեն։ Պահպանվել է բնակավայրի միայն պատմական անունը&lt;ref name=&quot;Վաղազին&quot; /&gt;։

19-րդ դարի սկզբներին լքված գյուղում հաստատվել էին մի քանի [[Քրդեր|քուրդ]] քոչվոր ընտանիքներ։

Տասնամյակների ընթացքում գյուղում հաստատված եկվորները հիմնովին ավերել են հայկական պատմամշակութային արժեքները։ Խորհրդային տարիներին դա առավել ծրագրված բնույթ ստացավ։ Այսօր այդ հուշարձաններից հետք անգամ չի մնացել&lt;ref name=&quot;Վաղազին&quot; /&gt;։

[[Ադրբեջան|Ադրբեջանում]] խորհրդային կարգերի հաստատվելուց հետո վերոհիշյալ տարածքները բռնակցվեցին [[Ադրբեջանական Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետություն|ԱԽՍՀ]]- ին։ [[Վաղազին (գյուղ, Քաշաթաղի շրջան)|Վաղազինը]] 1923 թվականին տեղակայված էր [[Ադրբեջանական Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետություն|ԱԽՍՀ]] [[Կարմիր Քուրդիստան|Կարմիր Քուրդիստանի օկրուգի]], իսկ 1930 թվականին՝ [[Լաչինի շրջան (Ադրբեջան)|Լաչինի շրջանի]] կազմում։

1993 թվականին [[Արցախի Հանրապետություն|ԱՀ Պաշտպանության բանակի]] հարվածների տակ գյուղը ազատագրվեց&lt;ref name=&quot;Վաղազին&quot; /&gt;։

ՀՀ տարածաշրջանի որոշ ընտանիքներ՝ վերաբնակների կարգավիճակով, 1995 թվականին հաստատվել են ազատագրված գյուղում։

2020 թվականի [[Հայ-ադրբեջանական պատերազմ (2020)|Արցախյան երկրորդ պատերազմի]] հետևանքով գյուղը հայաթափվել և անցել է [[Ադրբեջան]]ի հսկողության տակ&lt;ref name=&quot;azatutyun20&quot;&gt;{{Cite web |url=https://www.azatutyun.am/a/30993297.html |title=Արցախը հրապարակել է Ադրբեջանի հսկողության տակ անցած համայնքների և բնակավայրերի ցանկը |date=Դեկտեմբեր 10, 2020 |website=Ազատություն Ռադիոկայան}}&lt;/ref&gt;։

== Բնակչություն ==
2015 թվականին  hամայնքի բնակչության թվաքանակը կազմում է 53 մարդ, կա 13 տնտեսություն։

Բնակավայրի ազգաբնակչության փոփոխությունը&lt;ref name=nkr-estimation&gt;{{cite web|url=http://pop-stat.mashke.org/nkr-estimation.htm|title=Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետություն. Բնակչություն ըստ համայնքների|date=|accessdate=2021 Մայիսի 1|archive-date=2021-06-15}}&lt;/ref&gt;.

{| class=&quot;wikitable&quot;
! Տարի
| 2008
| 2009
| 2010
|-
! Բնակիչ
| 59
| 54
| 51
|-
|}

== Տնտեսություն ==
Բնակչությունը հիմնականում զբաղվում է [[Գյուղատնտեսություն|գյուղատնտեսությամբ]]՝ [[Անասնապահություն|անասնապահությամբ]] և [[Հողագործություն|հողագործությամբ]]։

== Հասարարակական կառույցներ ==
2015 թվականի դրությամբ համայնքում գործում էր գյուղապետարան, միջնակարգ դպրոց, որտեղ սովորում էին 14 աշակերտներ&lt;ref name=&quot;Հակոբ Ղահրամանյան Տեղեկատու 2015&quot;/&gt;։ Տարբեր տարիների դպրոցի տնօրեններ են աշխատել Ա․Տոնոյանը, Մ․Մամիկոնյանը,Վ․Հարությունյանը,Ա․Մկրտչյանը&lt;ref name=&quot;Վաղազին&quot; /&gt;։


== Ծանոթագրություններ ==
{{Ծանցանկ}}

{{Քաշաթաղի շրջան}}</text>
      <sha1>th5b8h8us50p50o4270bw4c9yc4vuu2</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Մասնակից:ԱշոտՏՆՂ/ցանկեր/1+ ոչ ազատ պատկեր ունեցող հոդվածներ</title>
    <ns>2</ns>
    <id>673589</id>
    <revision>
      <id>8486303</id>
      <parentid>8480463</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T00:01:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ԱշբոտՏՆՂ</username>
        <id>48669</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>թարմացում</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4649" xml:space="preserve">{| class=&quot;wikitable&quot;
!Էջ!!Ոչ ազատ պատկերներ
|-
|[[:Գյումրու_պատվավոր_քաղաքացիների_ցանկ]]
|
* [[:Պատկեր:Գյումրու_պատվավոր_քաղաքացիների_ցանկ.jpg]]
|-
|[[Վիքիպեդիա:Խորհրդարան/Արխիվ/Փետրվար_2021]]
|
* [[:Պատկեր:Screenshot_2021-01-09_Wikipédia,_l'encyclopédie_libre.png]]
|-
|[[:Գյումրու_պատվավոր_քաղաքացիների_ցանկ]]
|
* [[:Պատկեր:Վահագն_Հովնանյան.jpg]]
|-
|[[:NBA_Ջի_լիգա]]
|
* [[:Պատկեր:NBA_G_League_logo.svg.png]]
|-
|[[:Երիկամաբջջային_քաղցկեղ]]
|
* [[:Պատկեր:Երիկամաբջջային_քաղցկեղ.jpg]]
|-
|[[:Պետրոս_Վելիջանյան]]
|
* [[:Պատկեր:Պետրոս_Վելիջանյան.JPG]]
|-
|[[:«Նարուտո»-ի_բացասական_կերպարների_ցանկ]]
|
* [[:Պատկեր:Кабуто_Якуси.jpg]]
|-
|[[:Լեյկեմիա]]
|
* [[:Պատկեր:1024px-Leukemia-_SAG._Hy.jpg]]
|-
|[[:Խոջա_Պետրոսի_տուն]]
|
* [[:Պատկեր:Խոջա_Պետրոս_Վելիջանյանի_գերդաստանը_տան_բակում.JPG]]
* [[:Պատկեր:Խոջա_Պետրոս_Վելիջանյանի_տան_մուտքի_դուռը.JPG]]
|-
|[[:Թուման_Թումյան_(Թորգոմ)]]
|
* [[:Պատկեր:Թումյանների_ընտանիքը.jpeg]]
|-
|[[:«Նարուտո»-ի_բացասական_կերպարների_ցանկ]]
|
* [[:Պատկեր:Дандзо_Симура.jpg]]
|-
|[[:Արմենիա_հեռուստաընկերություն]]
|
* [[:Պատկեր:Հասմիկ_Ղարիբյան.jpg]]
|-
|[[:Երիկամաբջջային_քաղցկեղ]]
|
* [[:Պատկեր:RCC_3.jpg]]
|-
|[[:Խոջա_Պետրոսի_տուն]]
|
* [[:Պատկեր:Խոջա_Պետրոսի_տուն.JPG]]
|-
|[[:Մրրիկ_զինատար_խումբ]]
|
* [[:Պատկեր:Մրրիկ_զինատար_խմբի_հրամանատար_Թորգոմը.jpeg]]
|-
|[[:Խոջա_Պետրոսի_տուն]]
|
* [[:Պատկեր:Խոջա_Պետրոս_Վելիջանյանի_տան_կիսաքանդ_պատը.JPG]]
|-
|[[:Գյումրու_պատվավոր_քաղաքացիների_ցանկ]]
|
* [[:Պատկեր:Վարդուհի_Վարդերեսյան.jpg]]
|-
|[[:Շերամ_(գուսան)]]
|
* [[:Պատկեր:Alexandrapole_XIX.jpeg]]
|-
|[[:Պետրոս_Վելիջանյան]]
|
* [[:Պատկեր:Պետրոս_Վելիջանյանի_և_իր_ընտանիքի_շիրմաքար.JPG]]
|-
|[[:Մրրիկ_զինատար_խումբ]]
|
* [[:Պատկեր:Մրրիկ_զինատար_խմբի_անդամներ.jpeg]]
|-
|[[:Cose_della_vita]]
|
* [[:Պատկեր:Cose_della_vita.jpg]]
|-
|[[:Խոջա_Պետրոսի_տուն]]
|
* [[:Պատկեր:Խոջա_Պետրոսի_տան_որմնանկար.JPG]]
|-
|[[Վիքիպեդիա:Խորհրդարան/Արխիվ/Փետրվար_2021]]
|
* [[:Պատկեր:345px-Արցախի_շրջաններ.png]]
|-
|[[:Գավգամելայի_ճակատամարտ]]
|
* [[:Պատկեր:Գավգամելայի_ճակատամարտ-_Վերջնական.gif]]
* [[:Պատկեր:Գավգամելայի_ճակատամարտ-_Սկզբնական_դիրքավորում.gif]]
|-
|[[:Դրուիդների_հնագույն_միաբանություն]]
|
* [[:Պատկեր:The_Druid_1909.jpg]]
|-
|[[:Ժան-Բատիստ_Տավերնիե]]
|
* [[:Պատկեր:Ժան-Բատիստ_Տավերնիե.jpg]]
|-
|[[:Արմենիա_հեռուստաընկերություն]]
|
* [[:Պատկեր:Կարինե_Բուռնազյան.jpg]]
|-
|[[:Շերամ_(գուսան)]]
|
* [[:Պատկեր:Gusan_Sheram.jpg]]
|-
|[[:Թուման_Թումյան_(Թորգոմ)]]
|
* [[:Պատկեր:Որսկան_մարտախումբը՝_Թորգոմի_հրամանատարությամբ.jpeg]]
|-
|[[:Cose_della_vita]]
|
* [[:Պատկեր:Cose_Della_Vita_-_Can't_Stop_Thinking_Of_You.jpg]]
|-
|[[:NBA_Ջի_լիգա]]
|
* [[:Պատկեր:NBA_Ջի_լիգա.svg]]
|-
|[[:Ժան-Բատիստ_Տավերնիե]]
|
* [[:Պատկեր:Plan_d'Erevan,_Tavernier_2.jpg]]
|-
|[[:Դրուիդների_հնագույն_միաբանություն]]
|
* [[:Պատկեր:AncientOrderofDruidslogo.png]]
|-
|[[:Գյումրու_պատվավոր_քաղաքացիների_ցանկ]]
|
* [[:Պատկեր:Վլադիլեն_Բալյան.png]]
|-
|[[:«Նարուտո»-ի_բացասական_կերպարների_ցանկ]]
|
* [[:Պատկեր:Акацуки_(персонажи_«Наруто»).jpg]]
|-
|[[Վիքիպեդիա:Խորհրդարան/Արխիվ/Փետրվար_2021]]
|
* [[:Պատկեր:Screenshot_2021-02-02_Wikipédia,_l'encyclopédie_libre.png]]
|}</text>
      <sha1>i6s21vh1ioqvr47dvyx0q3p6h8c4ikh</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Շտեֆան Ժարի</title>
    <ns>0</ns>
    <id>703452</id>
    <revision>
      <id>8486470</id>
      <parentid>8095360</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T11:34:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Armineaghayan</username>
        <id>25187</id>
      </contributor>
      <comment>ավելացվեց [[Կատեգորիա:Սլովակ լեզվաբաններ]] [[Վիքիպեդիա:ՀոթՔաթ|ՀոթՔաթ]] գործիքով</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3495" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Գրող}}
'''Շտեֆան Ժարի''' ({{lang-sk|Štefan Žáry}}, {{ԱԾ}}), [[սլովակ]] և [[չեխ]] [[բանաստեղծ]], արձակագիր, էսսեիստ, թարգմանիչ, Չեխոսլովակիայի վաստակավոր արտիստ (1968)։ [[Կլեմենտ Գոտվալդ]]ի անվան պետական մրցանակի դափնեկիր (1961)։

== Կենսագրություն ==
Շտեֆան Ժարին ծնվել է [[1918]] թվականին Պոնիկիում։ Սովորել է [[Բրատիսլավա]]յի [[Կոմենսկու անվան համալսարան (Բրատիսլավա)|Կոմենսկու անվան համալսարանի]] փիլիսոփայության ֆակուլտետում։ 1942 թվականին զորակոչվել է բանակ, կռվել իտալական ճակատում։ Պատերազմից հետո 1948-1950 թվականներին ապրել է [[Հռոմ]]ում, եղել է «Národní obrodě» հրատարակչության խմբագիր։ 1950 թվականից եղել է Սլովակիայի գրողների միության անդամ։ Շտեֆանի գործունեությունը հիմնականում կապված է «Սլովակիայի գրող» հրատարակչության հետ, որտեղ նա աշխատել է շուրջ 20 տարի խմբագրից մինչև տնօրեն։ Գրական ասպարեզ է մտել սյուրռեալիստական բանաստեղծություններով («Սրտերի խճանկար», ժողովածու, 1938)&lt;ref&gt;Չեխ և սլովակ բանաստեղծներ, Երևան, 1966, «Հայաստան» հրատարակչություն&lt;/ref&gt;։

== Ստեղծագործություններ ==
* «Լիք ամֆորաների կնիքը», 1944
* «Ճանապարհորդ սարդը», 1946
* «Բարի օր, պարոն Վիյոն», 1947
* «Սուսեր և դափնի», 1948
* «Ճանապարհ», 1952
* «Ինչպիսի բուրմունք», 1954
* «Այցելություն», 1955
* «Ինձնից հետո ուրիշներ...», 1957
* «Հավերժ կենդանի Իկարը»
* «Հրաշալի ռեալ նավ», 1960

== Պարգևներ, մրցանակներ ==
* [[Կլեմենտ Գոտվալդ]]ի անվան պետական մրցանակ, 1961
* Չեխոսլովակիայի վաստակավոր արտիստ, 1968
* Արվեստի և մշակույթի միջազգային ակադեմիայի honoris causa դոկտոր, 1998
* Բանսկա-Բիստրիցա քաղաքի մրցանակ, 1999

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

== Արտաքին հղումներ ==
* [http://www.books.sk/writer_card.jsp?id=205 Štefan Žáry books.sk կայքում]
* [http://portalwiedzy.onet.pl/26551,,,,ry_tefan,haslo.html Žáry Štefan portalwiedzy.onet.pl կայքում] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160303173251/http://portalwiedzy.onet.pl/26551,,,,ry_tefan,haslo.html |date=2016-03-03 }}
{{Արտաքին հղումներ}}

{{DEFAULTSORT:Ժարի, Շտեֆան}}
[[Կատեգորիա:Սլովակ բանաստեղծներ]]
[[Կատեգորիա:Չեխ բանաստեղծներ]]
[[Կատեգորիա:Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի մասնակիցներ]]
[[Կատեգորիա:20-րդ դարի բանաստեղծներ]]
[[Կատեգորիա:20-րդ դարի թարգմանիչներ]]
[[Կատեգորիա:Սլովակ լեզվաբաններ]]</text>
      <sha1>sw48szv6cjvsmfpjuf7u612rgc8zoxz</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Մասնակից:ԱշոտՏՆՂ/ցանկեր/կասկածելի քննարկման էջեր</title>
    <ns>2</ns>
    <id>715989</id>
    <revision>
      <id>8485936</id>
      <parentid>8481197</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T12:00:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ԱշբոտՏՆՂ</username>
        <id>48669</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>թարմացում</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="538" xml:space="preserve">
#[[:Քննարկում:Անտարես_(հրատարակչություն)]] - [[:Անտարես_(հրատարակչություն)]]
#[[:Պատկերի քննարկում:Dimitri_Atanasescu.jpg]] - [[:Պատկեր:Dimitri_Atanasescu.jpg]]
#[[:Պատկերի քննարկում:Էդմոնտոն_Օյլերս.svg]] - [[:Պատկեր:Էդմոնտոն_Օյլերս.svg]]
#[[:Պատկերի քննարկում:Հուշարձաններ_Ջարդի_ձորում_05.jpg]] - [[:Պատկեր:Հուշարձաններ_Ջարդի_ձորում_05.jpg]]</text>
      <sha1>5q2u4gjhh0edy3l2tx5dx5soh61yoep</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Սախարովի անվան մրցանակ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>728026</id>
    <revision>
      <id>8486274</id>
      <parentid>8173026</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T21:34:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ապատ63</username>
        <id>36683</id>
      </contributor>
      <comment>/* Դափնեկիրների ցանկ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="28308" xml:space="preserve">[[Պատկեր:Սախարովի անվան մրցանակ.jpg|thumb|Սախարովի անվան մրցանակի պոստեր]]
[[Պատկեր:Remise du Prix Sakharov à Aung San Suu Kyi Strasbourg 22 octobre 2013-21.jpg|thumb|Սախարովի մրցանակի հանձնումը դափնեկիր [[Աուն Սան Սու Չժի]]ին, [[Ստրասբուրգ]], [[2013]] թ. [[հոկտեմբերի 22]]]]
'''Սախարովի անվան մրցանակ''', պաշտոնապես հայտնի է որպես '''Սախարովի անվան մտքի ազատության մրցանակ''' ({{lang-en|'''Sakharov Prize for Freedom of Thought'''}}), ամենամյա [[մրցանակ]], որն անվանվել ի պատիվ [[ռուսներ|ռուս]] [[գիտնական]], [[այլախոհ]] և իրավապաշտպան [[Անդրեյ Սախարով]]ի, ստեղծվել է [[1988]] թ.-ի [[դեկտեմբեր]]ին [[Եվրոպական խորհրդարան]]ի կողմից, որպես [[խրախուսում|խրախուսման միջոց]]՝ ի պատիվ անհատների և մարդկանց խմբերի կամ կազմակերպությունների, որոնք նվիրվել են [[մարդու իրավունքներ]]ի և [[մտքի ազատություն|մտքի ազատության]] պաշտպանությանը&lt;ref&gt;&lt;cite class=&quot;citation news&quot;&gt;[http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/december/23/newsid_2540000/2540121.stm &quot;1986: Sakharov comes in from the cold&quot;].&lt;/cite&gt;&lt;/ref&gt;։ Հավակնորդների կրճատ ցուցակը կազմվում է հոկտեմբերին [[Եվրոպական Խորհրդարանի Արտաքին գործերի կոմիտե|Արտաքին գործերի կոմիտեի]] և [[Եվրոպական Խորհրդարանի Զարգացման կոմիտե|Զարգացման կոմիտեի]] կողմից, իսկ մրցանակը հանձնվում է դեկտեմբերյան նստաշրջանի ժամանակ&lt;ref name=&quot;official&quot;&gt;&lt;cite class=&quot;citation web&quot;&gt;[http://www.europarl.europa.eu/sakharovprize/en/sakharov-prize-.html &quot;Sakharov Prize for Freedom of Thought&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20141226183328/http://www.europarl.europa.eu/sakharovprize/en/sakharov-prize-.html |date=2014-12-26 }}. &lt;/cite&gt;&lt;/ref&gt;։ Մրցանակը ներառում է ''50 000 եվրո'' դրամական պարգև, որը շնորհում է Եվրախորհրդարանի նախագահն անձամբ&lt;ref name=&quot;official&quot;/&gt;։

Առաջին մրցանակը շնորհվել է [[1988]] թ.-ին։ Դափնեկիրները երկուսն են եղել. [[Նելսոն Մանդելա]]ն ([[ՀԱՀ|Հարավային Աֆրիկա]]) և [[Անատոլի Մարչենկո]]ն ([[Ռուսաստան]])։ Վերջինս մրցանակի արժանացել է հետմահու։

[[1990]] թվականին մրցանակը շնորհվել է քաղաքական հայացքների համար [[տնային կալանք]]ի տակ գտնվող [[Աուն Սան Սու Չժի]]ին, սակայն նա չի կարողացել մասնակցել [[մրցանակաբաշխություն|մրցանակաբաշխությանը]], քանի որ որպես [[Բիրմա|Մյանմայի]] [[քաղաքական բանտարկյալ]] [[իշխանություն]]ները արգելել են երկրից բացակայել։ Աուն Սան Սու Չժին մրցանակը ստացել է [[2013]] թ.-ին։

== Ոլորտներ ==
Սախարովի անվան մտքի ազատության ամենամյա մրցանակին արժանանում են հետևյալ ոլորտներում ձեռքբերումների համար.
* [[մարդու իրավունքներ|մարդու իրավունքներ և հիմնարար ազատություններ]]
* [[ժողովրդավարություն|ժողովրդավարության զարգացում և օրենքի գերակայության արժեվորում]]
* [[միջազգային իրավունք|հարգանք միջազգային իրավունքի նկատմամբ]]
* [[փոքրամասնությունների իրավունքներ|փոքրամասնությունների իրավունքների պաշտպանություն]]

''Սախարովի անվան մտքի ազատության մրցանակը'' շնորհվում է նաև կազմակերպություններին։ Առաջինը հանձնվել է [[1992]] թ․-ին [[Արգենտինա]]յի [[Պլազա դե Մայոյի մայրեր]] կազմակերպությանը։

== Հետապնդվողներ ==
Սախարովի մրցանակի դափնեկիրներից ոմանք նախկինի պես բախվում են կոշտ քաղաքական ճնշումների։ Ռեպրեսիվ ռեժիմի տակ ապրող դափնեկիրներից են՝ [[Լրագրողների բելառուսական ասոցիացիա]]ն ([[2004]] թ.), [[Սպիտակազգեստ կանայք|Դամաս դե Բլանկո]] ([[Կուբա]], [[2005]]), [[Գիլերմո Ֆարինյաս Էռնանդես|Գիլերմո Ֆարինյասը]] (Կուբա, [[2010]]), [[Ալեքսանդր Միլինկևիչ]]ը ([[Բելառուս]], [[2006]]), [[Հու Ցզյա (ակտիվիստ)|Հու Ցզյան]] ([[Չինաստան]], [[2008]])։ [[Ռազան Զեյթունա]]ն ([[Սիրիա]], [[2011]]) առևանգվել է [[2013]] թվականին և դեռևս կորած է համարվում։ [[Նասրին Սոթոուդե]]ն ([[Իրան]], [[2012]]) ազատ է արձակվել [[բանտ]]ից [[2013]] թվականի սեպտեմբերին և նրան իր գործընկերներից [[2012]] թ․-ի համադափնեկիր [[ռեժիսոր]] [[Ջաֆար Փանահի]]ի հետ միասին մինչև օրս արգելված է լքել Իրանի տարածքը։

== Նոբելյան մրցանակակիրներ ==
''Սախարովի անվան մտքի ազատության մրցանակի'' դափնեկիրներից երեքը՝ [[Նելսոն Մանդելա]]ն (1993), [[Աուն Սան Սու Չժի]]ն (1991) և [[Մալալա Յուսուֆզայ]]ը (2014), հետագայում արժանացել են [[Խաղաղության Նոբելյան մրցանակ]]ի։

== Դափնեկիրների ցանկ ==
[[Պատկեր:Nelson_Mandela-2008_(edit).jpg|մինի|Սախարովի անվան մրցանակակիր [[Նելսոն Մանդելա]]]]
[[Պատկեր:Remise_du_Prix_Sakharov_à_Aung_San_Suu_Kyi_Strasbourg_22_octobre_2013-14.jpg|մինի|Պարգևատրման արարողությունը․ [[2013]] թ․-ին Ստրասբուրգի խորհրդարանում [[Աուն Սան Սու Չժի]]ին հանձնվում է [[1990]] թ․-ի մրցանակը: Սու Չժին այն չէր ստացել ժամանակին, քանի որ այդ տարիներին տնային կալանքի տակ էր եղել։]]
[[Պատկեր:Damas_de_Blanco_demonstration_in_Havana,_Cuba.jpg|մինի|[[Սպիտակազգեստ կանայք]], [[2005]] թվականի դափնեկիր կազմակերպություն, ցույցեր [[Հավանա]]յում ([[Կուբա]])]]
[[Պատկեր:Denis_Mukwege_VOA.jpg|մինի|Դոկտոր [[Դենիս Մուկվեգե]], [[2014]] թվականի դափնեկիր]]
[[Պատկեր:Raif_Badawi_cropped.jpg|մինի|Գրող [[Ռաիֆ Բադավի]], [[2015]] թ․ դափնեկիր ]]
{| border=&quot;1&quot; class=&quot;sortable wikitable&quot; style=&quot;text-align:center;&quot; 
! scope=&quot;col&quot; style=&quot;background:#FFE4C4;&quot; width=&quot;50&quot; |Տարի
! scope=&quot;col&quot; style=&quot;background:#FFE4C4;&quot; width=&quot;150&quot; |Դափնեկիր
! scope=&quot;col&quot; style=&quot;background:#FFE4C4;&quot; width=&quot;150&quot; | Ազգություն
! class=&quot;unsortable&quot; scope=&quot;col&quot; style=&quot;background:#FFE4C4;&quot; width=&quot;250&quot; |Նշումներ
|-
|[[1988]]
|[[Նելսոն Մանդելա]]
|[[Հարավաֆրիկյան Հանրապետություն]]
|Հակա-ռասայական խտրականության ակտիվիստ, իսկ ավելի ուշ՝ Հարավային Աֆրիկայի նախագահ&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;&gt;[http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?language=EN&amp;type=IM-PRESS&amp;reference=20081027STO40639 &quot;20 years of the Sakharov Prize: Human rights and reconciliation&quot;].&lt;/ref&gt;
|-
|[[1988]]
|[[Անատոլի Մարչենկո]]&lt;br&gt; (հետմահու)
|[[ԽՍՀՄ]]
|Խորհրդային այլախոհ, հեղինակ և մարդու իրավունքների ակտիվիստ&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[1989]] 
|[[Ալեքսանդր Դուբչեկ]]
|[[Չեխոսլովակիա]]
|Սլովակիայի քաղաքական գործիչ, փորձել է բարեփոխել կոմունիստական ռեժիմը [[Պրահայի գարուն|Պրահայի գարնան]] ժամանակ&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[1990]]
|[[Աուն Սան Սու Չժի]]
|[[Մյանմա]]
|Ընդդիմադիր քաղաքական գործիչ և Հանուն ժողովրդավարության Ազգային լիգայի նախկին գլխավոր քարտուղար&lt;ref name=&quot;rwb&quot;&gt;[http://www.unhcr.org/refworld/type,COUNTRYNEWS,RSF,MMR,4a110b891e,0.html &quot;Sakharov Network calls for immediate release of Aung San Suu Kyi, Sakharov Prize laureate 1990&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20121016144330/http://www.unhcr.org/refworld/type%2CCOUNTRYNEWS%2CRSF%2CMMR%2C4a110b891e%2C0.html |date=2012-10-16 }}.&lt;/ref&gt;
|-
|[[1991]]
|[[Ադեմ Դեմաչի]]
|[[Կոսովո]]
|Կոսովոյի ալբանացի քաղաքական գործիչ և երկարաժամկետ քաղբանտարկյալ&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[1992]]
|[[Պլազա դե Մայոյի մայրեր]]
|[[Արգենտինա]]
|Արգենտինայի մայրերի ասոցիացիա, որոնց երեխաները անհետ կորել են [[Կեղտոտ պատերազմ]]ի ընթացքում&lt;ref name=&quot;rwb&quot;/&gt;
|-
|[[1993]]
|[[Օսլոբոջենե]]
|[[Բոսնիա և Հերցոգովինա]]
|Հանրաճանաչ թերթ, որը պաշտպանել է Բոսնիան և Հերցեգովինան որպես բազմազգ պետություն&lt;ref name=&quot;rwb&quot;/&gt;
|-
|[[1994]]
|[[Թասիլմա Նասրին|Նասրին Թասլիմա]]
|[[Բանգլադեշ]]
|Նախկին բժիշկ, ֆեմինիստ հեղինակ&lt;ref name=&quot;rwb&quot;/&gt;
|-
|[[1995]]
|[[Լեյլա Զանա]]
|[[Թուրքիա]]
|Քրդական ծագումով քաղաքական գործիչ Թուրքիայի հարավ-արևելքից, ով ազատազրկված է 10 տարով իր մայրենի քրդերենով Թուրքիայի խորհրդարանում ելույթ ունենալու համար&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[1996]]
|[[Վեյ Ժինգշեն]]
|[[Չինաստան]]
|[[Չինական ժողովրդական շարժում|Չինական ժողովրդավարական շարժման]] ակտիվիստ&lt;ref name=&quot;rwb&quot;/&gt;
|-
|[[1997]]
|[[Սալիմա Գեզալի]]
|[[Ալժիր]]
|Լրագրող և գրող, կանանց իրավունքների ակտիվիստ, Ալժիրում մարդու իրավունքների և ժողովրդավարության պաշտպան&lt;ref name=&quot;rwb&quot;/&gt;
|-
|[[1998]]
|[[Իբրահիմ Ռուգովա]]
|[[Կոսովո]]
|Ալբանական քաղաքական գործիչ,Կոսովոյի առաջին նախագահ&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[1999]]
|[[Խանանա Գուժմաու]]
|[[Արևելյան Թիմոր]]
|Նախկին ռազմատենչ, հետագայում Արևելյան Թիմորի առաջին նախագահ&lt;ref&gt;[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/europe/566530.stm &quot;Gusmão receives EU Sakharov prize&quot;].&lt;/ref&gt;։ 
|-
|[[2000]]
|¡Basta Ya!
|[[Իսպանիա]]
|Ահաբեկչության նկատմամբ տարբեր քաղաքական դիրքորոշումներ ունեցող անհատներին միավորող կազմակերպություն&lt;ref&gt;[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/europe/993409.stm &quot;Basque group wins peace prize&quot;].&lt;/ref&gt;։
|-
|[[2001]]
|[[Նուրիտ Պելեդ-Էլհաման]]
|[[Իսրայել]]
|Խաղաաղության ակտիվիստ&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[2001]]
|[[Իզաթ Գազավի]]
|[[Պաղեստին]]
|Գրող, պրոֆեսոր&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[2001]]
|[[Զաքարիաս Կամվենո]]
|[[Անգոլա]]
|Արքեպիսկոպոս և խաղաղության ակտիվիստ&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[2002]]
|[[Օսվալդո Պայա]]
|[[Կուբա]]
|Քաղաքական ակտիվիստ և այլախոհ&lt;ref&gt;[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/americas/2583201.stm &quot;Cuban dissident collects EU prize&quot;].&lt;/ref&gt;
|-
|[[2003]]
|[[Քոֆի Անան]] (և [[ՄԱԿ]])
|[[Գանա]]
|Խաղաղության Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր և ՄԱԿ-ի յոթերորդ Գլխավոր քարտուղար&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[2004]]
|[[Լրագրողների բելառուսական ասոցացիա]]
|[[Բելառուս]]
|Ոչ-կառավարական կազմակերպություն, որի նպատակն է ապահովել խոսքի ազատությունը և տեղեկատվություն ստանալու և տարածելու իրավունքները ու խթանել լրագրության մասնագիտական չափանիշները&lt;ref&gt;[http://www.europarl.europa.eu/sakharovprize/en/laureates-1988-2014/1999-2009.html#laureate8 &quot;The Belarusian Association of Journalists - 2004, Belarus&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181225152619/http://www.europarl.europa.eu/sakharovprize/en/laureates-1988-2014/1999-2009.html#laureate8 |date=2018-12-25 }}.&lt;/ref&gt;։
|-
|[[2005]]
|[[Սպիտակազգեստ կանայք]]
|[[Կուբա]]
|Ձերբակալված այլախոհների հարազատների ընդդիմադիր շարժում&lt;ref name=&quot;twothousandandfive&quot;&gt;Gibbs, Stephen (14 December 2005).&lt;/ref&gt;
|-
| [[2005]]
|[[Լրագրողներ առանց սահմանների]]
|[[Ֆրանսիա]], [[Փարիզ]]
|Ֆրանսիայի վրա հիմնված մամուլի ազատությունը քարոզող ոչ-կառավարական միջազգային կազմակերպություն&lt;ref name=&quot;twothousandandfive&quot;/&gt;
|-
|[[2005]]
|[[Հաուվա Իբրահիմ]]
|[[Նիգերիա]]
|Մարդու իրավունքների փաստաբան&lt;ref name=&quot;twothousandandfive&quot;/&gt;
|-
|[[2006]]
|[[Ալեքսանդր Միլինկևիչ]]
|[[Բելառուս]]
|Քաղաքական գործիչ, Բելառուսի [[Միացյալ Ժողովրդավարական ուժեր]]ի կողմից ընտրված միասնական թեկնածու 2006 թ. նախագահական ընտրություններին մասնակցելու համար&lt;ref&gt;[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/europe/6087198.stm &quot;Belarussian takes EU rights award&quot;]{{Չաշխատող արտաքին հղում|bot=InternetArchiveBot }}.&lt;/ref&gt;։
|-
|[[2007]]
|[[Սալի Մահմուդ Օսման]]
|[[Սուդան]]
|Մարդու իրավունքների փաստաբան&lt;ref name=&quot;rwb&quot;/&gt;
|-
| [[2008]]
|[[Հու Ջիա]]
|[[Չինաստան]]
|Ակտիվիստ և այլախոհ&lt;ref&gt;[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/asia-pacific/7788536.stm &quot;China dissident wins rights prize&quot;].&lt;/ref&gt;
|-
| [[2009]]
|[[Մեմորիալ]]
|[[Ռուսաստան]]
|Պատմական, կրթական, իրավապաշտպան, բարեգործական միջազգային կազմակերպություն&lt;ref&gt;[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/europe/8320851.stm &quot;Russia rights group wins EU prize&quot;]{{Չաշխատող արտաքին հղում|bot=InternetArchiveBot }}.&lt;/ref&gt;
|-
|[[2010]]
|[[Գիլերմո Ֆարինյաս Էռնանդես|Գիլերմո Ֆարինյաս]]
|[[Կուբա]]
|Բժիշկ, լրագրող և քաղաքական այլախոհ&lt;ref&gt;[http://www.bbc.co.uk/news/world-europe-11594804 &quot;Cuba dissident Farinas awarded Sakharov Prize by EU&quot;].&lt;/ref&gt;
|-
|[[2011]]
|[[Ասմաա Մահֆուզ]],&lt;br&gt;[[Ահմեդ ալ-Սենուսի]],  &lt;br&gt;[[Ռազան Զայիթոունե|Ռազան Զեյթունա]], &lt;br&gt;[[Ալի Ֆարզաթ]], &lt;br&gt;[[Մոհամեդ Բուազիզի]] &lt;br&gt; (հետմահու)
|[[Եգիպտոս]]&lt;br&gt;[[Լիբիա]]&lt;br&gt;[[Սիրիա]]&lt;br&gt;[[Սիրիա]]&lt;br&gt;[[Թունիս]]
|Արաբ ժողովրդի հինգ ներկայացուցիչներ՝ ի նշան հավանության և աջակցության մարդու իրավունքների պաշտպանության և ազատության ձգտման&lt;ref name=&quot;recent&quot;&gt;[http://www.europarl.europa.eu/en/headlines/content/20111014FCS29297/1/html/Three-finalists-for-Sakharov-Prize-2011-honouring-human-rights-activists &quot;Sakharov Prize for Freedom of Thought 2011&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20111023223729/http://www.europarl.europa.eu/en/headlines/content/20111014FCS29297/1/html/Three-finalists-for-Sakharov-Prize-2011-honouring-human-rights-activists |date=2011-10-23 }}.&lt;/ref&gt;։
|-
| [[2012]]
|[[Ջաֆար Փանահի]], &lt;br&gt;[[Նասրին Սոտուդե]]
|[[Իրան]]
|Իրանցի ակտիվիստներ, Սոթոուդեն իրավաբան է, Փանահին՝ ռեժիսոր&lt;ref name=&quot;G2610&quot;&gt;Saeed Kamali Dehghan (26 October 2012).&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;recent1&quot;&gt;[http://www.europarl.europa.eu/document/activities/cont/201210/20121026ATT54657/20121026ATT54657EN.pdf &quot;Nasrin Sotoudeh and Jafar Panahi – winners of the 2012 Sakharov Prize&quot;] (PDF).&lt;/ref&gt;
|-
|[[2013]]
|[[Մալալա Յուսուֆզայ]]
|[[Պակիստան]]
|Կանանց իրավունքների և կրթության քարոզիչ&lt;ref name=&quot;2013prize&quot;&gt;Jordan, Carol (10 October 2013).&lt;/ref&gt; 
|-
| [[2014]]
|[[Դենի Մուքվեգե]]
|[[Կոնգոյի Դեմոկրատական Հանրապետություն]]
|[[գինեկոլոգիա|գինեկոլոգ]], [[խմբակային բռնաբարություն|խմբակային բռնաբարության]] զոհերին օգնություն ցուցաբերող&lt;ref&gt;[http://www.bbc.co.uk/news/world-africa-29717994 &quot;DR Congo doctor Denis Mukwege wins Sakharov prize&quot;].&lt;/ref&gt;
|-
|[[2015]]
|[[Ռաիֆ Բադավի]]
|[[Սաուդյան Արաբիա]]&lt;br&gt;
|Սաուդյան Արաբիայի գրող, ակտիվիստ, ''Սաուդյան լիբերալներ'' անվճար կայքի ստեղծող&lt;ref&gt;Brussels, Associated Press in.&lt;/ref&gt;
|-
|2016
|[[Նադիա Մուրադ]][[Լամիյա Աջի Բաշար]]
|[[Իրաք]]
|Եզդի իրավապաշտպաններ և «&lt;nowiki/&gt;[[Իրաքի և Լևանտի իսլամական պետություն|Իրաքի և Լևանտի իսլամական պետության]]&lt;nowiki/&gt;» նախկին առևանգվածներ&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.bbc.co.uk/news/world-europe-37787061|title=Sakharov prize: Yazidi women win EU freedom prize|date=27 October 2016|publisher=BBC News|archive-url=https://web.archive.org/web/20161027123759/http://www.bbc.co.uk/news/world-europe-37787061|archive-date=27 October 2016|access-date=27 October 2016|url-status=live|df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;
|-
|2017
|Դեմոկրատական ընդդիմություն Վենեսուելայում
|[[Վենեսուելա]]
|Երկրի Ազգային ժողովի անդամները և բոլոր քաղբանտարկյալները, որոնք ներկայացված են Foro Penal Venezolano-ի կողմից՝ ի դեմս Լեոպոլդո Լոպեսի, Խուլիո Բորխեսի, Անտոնիո Լեդեզմայի, Դանիել Սեբալյոսի, Յոն Գոյկոեչեի, Լորեն Սալեհի, Ալֆրեդո Ռամոսի և Անդրեա Գոնսալեսի: Մրցանակը համարվում էր որպես պարգևատրում «Ուսանողական ակտիվիստների և ցուցարարների քաջությանը՝ [[Նիկոլաս Մադուրո|Նիկոլաս Մադուրոյի]] կառավարության կողմից բռնաճնշումների դեմ դիմաց»&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.independent.co.uk/news/world/americas/sakharov-prize-eu-venezuela-opposition-political-prisoners-students-a8020746.html|title=Venezuela's opposition awarded Sakharov Prize for championing human rights|date=26 October 2017|work=The Independent|archive-url=https://web.archive.org/web/20171028185459/http://www.independent.co.uk/news/world/americas/sakharov-prize-eu-venezuela-opposition-political-prisoners-students-a8020746.html|archive-date=28 October 2017|access-date=28 October 2017|url-status=live|df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; և բոյկոտված Եվրոպական միացյալ ձախեր-Սկանդինավյան կանաչ ձախ խորհրդարանական խմբի կողմից&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.guengl.eu/news/article/left-to-boycott-politicised-sakharov-prize-ceremony|title=Left to boycott politicised Sakharov Prize ceremony – GUE/NGL – Another Europe is possible|website=www.guengl.eu|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20180201020230/http://www.guengl.eu/news/article/left-to-boycott-politicised-sakharov-prize-ceremony|archive-date=1 February 2018|access-date=31 January 2018|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;latest&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.europarl.europa.eu/news/en/headlines/priorities/20171023TST86605/20171023STO86606/parliament-awards-sakharov-prize-2017-to-democratic-opposition-in-venezuela|title=Parliament awards Sakharov Prize 2017 to Democratic Opposition in Venezuela|date=26 October 2017|publisher=[[European Parliament]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20171028043137/http://www.europarl.europa.eu/news/en/headlines/priorities/20171023TST86605/20171023STO86606/parliament-awards-sakharov-prize-2017-to-democratic-opposition-in-venezuela|archive-date=28 October 2017|access-date=27 October 2017|url-status=live}}&lt;/ref&gt;:
(լրացուցիչ տեղեկություններ [[Քաղաքական ճգնաժամ Վենեսուելայում (2019)]] հոդվածում)
|-
|2018
|[[Օլեգ Սենցով]]
|[[Ուկրաինա]]
|Կինոռեժիսոր, [[Մարդու իրավունքները Ռուսաստանում|Ռուսաստանում և ամբողջ աշխարհում պահվող քաղբանտարկյալների ազատ արձակման համար պայքարի խորհրդանիշ]]&lt;ref&gt;{{Cite news|title=Sakharov Prize 2018 goes to Oleg Sentsov|url=http://www.europarl.europa.eu/news/en/headlines/eu-affairs/20181018STO16585/sakharov-prize-2018-goes-to-oleg-sentsov|work=[[European Parliament]]|access-date=25 October 2018|archive-date=4 March 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210304224842/https://www.europarl.europa.eu/news/en/headlines/eu-affairs/20181018STO16585/sakharov-prize-2018-goes-to-oleg-sentsov|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
|-
|2019
|Իլհամ Տոհտի
|[[Չինաստան]]
|[[Ույղուրներ|Ույղուր]] տնտեսագետ, գիտնական և իրավապաշտպան&lt;ref&gt;{{Cite news|title=Ilham Tohti awarded the 2019 Sakharov Prize|url=https://www.europarl.europa.eu/news/en/press-room/20191018IPR64639/ilham-tohti-awarded-the-2019-sakharov-prize|work=[[European Parliament]]|date=24 October 2019|access-date=24 October 2019|df=dmy-all|archive-date=30 December 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20191230161640/https://www.europarl.europa.eu/news/en/press-room/20191018IPR64639/ilham-tohti-awarded-the-2019-sakharov-prize|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
|-
|2020
|Դեմոկրատական ընդդիմություն Բելառուսում
|[[Բելառուս]]
|Բելառուսի դեմոկրատական ընդդիմությունը՝ ի դեմս Կոորդինացիոն խորհրդի, [[Սվետլանա Տիխանովսկայա|Սվետլանա Տիխանովսկայայի]], [[Սվետլանա Ալեքսիևիչ|Սվետլանա Ալեքսևիչի]], [[Մարիա Կոլեսնիկովա|Մարիա Կալեսնիկավայի]], [[Օլգա Կովալկովա|Օլգա Կավալկովայի]] և [[Վերոնիկա Ցեպկալո|Վերանիկա Ցապկալայի]] և քաղաքական և քաղաքացիական հասարակության գործիչների՝ [[Սերգեյ Տիխանովսկի]] Ցիխանուսկիի, Ալես Բիալյացկու, Սերգեյ Դիլևսկի, Ստյապամ Պուտսիլայի և [[Միկոլայ Ստատկևիչ|Միկոլա Ստատկևիչի]] նախաձեռնությամբ&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.europarl.europa.eu/news/en/press-room/20201016IPR89546/l-opposition-democratique-au-belarus-recoit-le-prix-sakharov-2020|title=The 2020 Sakharov Prize awarded to the democratic opposition in Belarus|date=22 October 2020|website=europarl.europa.eu|archive-url=https://web.archive.org/web/20210205203747/https://www.europarl.europa.eu/news/en/press-room/20201016IPR89546/l-opposition-democratique-au-belarus-recoit-le-prix-sakharov-2020|archive-date=5 February 2021|access-date=15 November 2020|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։
|-
|2021
|[[Ալեքսեյ Նավալնի]]
|[[Ռուսաստան]]
|Ընդդիմադիր քաղաքական գործիչ և կոռուպցիայի դեմ պայքարի ակտիվիստ&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.europarl.europa.eu/news/en/headlines/priorities/sakharov-2021/20211014IPR14915/alexei-navalny-awarded-the-european-parliament-s-2021-sakharov-prize|title=Alexei Navalny awarded the European Parliament's 2021 Sakharov Prize|date=20 October 2021|website=europarl.europa.eu|archive-url=https://web.archive.org/web/20211021091245/https://www.europarl.europa.eu/news/en/headlines/priorities/sakharov-2021/20211014IPR14915/alexei-navalny-awarded-the-european-parliament-s-2021-sakharov-prize|archive-date=21 October 2021|access-date=20 October 2021|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
|}
Եվրախորհրդարանի դեպուտատները [[2016]] թ. [[հոկտեմբերի 6]]-ին ներկայարել են թեկնածուներին։ Դափնեկիրը կհայտարարվի [[հոկտեմբերի 27]]-ին&lt;ref&gt;[http://www.europarl.europa.eu/news/en/news-room/search?q=Sakharov+Prize Sakharov Prize 2016: MEPs present their nominations] Եվրախորհրդարանի պաշտոնական կայք&lt;/ref&gt;։

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ|30em|group=note}}&lt;div class=&quot;references&quot; style=&quot;height: 250px; overflow: auto; padding: 3px&quot; &gt;{{ծանցանկ|2}}&lt;/div&gt;

== Արտաքին հղումներ ==
* [http://www.europarl.europa.eu/pdf/prizes/SAKHAROV_programme_2016_EN.pdf SAKHAROV PRIZE FOR FREEDOM OF THOUGHT. Programme 2016]
* {{Cite web| url = http://www.europarl.europa.eu/sakharovprize/en/sakharov-prize-.html| title = Sakharov Prize for Freedom of Thought| date = դեկտեմբերի 1, 2013| accessdate = փետրվարի 18, 2015| publisher = [[Եվրոպական խորհրդարան]]| archive-date = 2014-12-26| archive-url = https://web.archive.org/web/20141226183328/http://www.europarl.europa.eu/sakharovprize/en/sakharov-prize-.html| dead-url = yes}}
* {{Cite web | url = http://www.europarl.europa.eu/intcoop/sakharov/home_en.html | title = Sakharov Prize Network| date = դեկտեմբերի 1, 2013 | accessdate = հոկտեմբերի 9, 2013| publisher = [[Եվրոպական խորհրդարան]]}}
* {{Cite web | url = http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?pubRef=-//EP//TEXT+IM-PRESS+20081126FCS43055+0+DOC+XML+V0//EN | title = 20 years of the Sakharov Prize: rewarding courage, self-sacrifice| date = դեկտեմբերի 1, 2008 | accessdate = հոկտեմբերի 22, 2010| publisher = [[Եվրոպական խորհրդարան]]}}
* ''Салим Ламрани'' [http://www.voltairenet.org/article133783.html#article133783 ДВОЙНЫЕ СТАНДАРТЫ. Политизация премии Сахарова.] ПАРИЖ (ФРАНЦИЯ) | 2006թ. հունվարի 16
* [http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?pubRef=-//EP//TEXT+IM-PRESS+20060911FCS10501+0+DOC+XML+V0//EN 2006 Sakharov Prize - supporting Freedom of Thought around the world.] [[Եվրոպական խորհրդարան]] Institutions - 14-12-2006
{{Արտաքին հղումներ}}

[[Կատեգորիա:Մրցանակներ]]
[[Կատեգորիա:Եվրոպական խորհրդարան]]
[[Կատեգորիա:Մարդու իրավունքներ]]
[[Կատեգորիա:Մարդու իրավունքների մրցանակներ]]
[[Կատեգորիա:1988]]
[[Կատեգորիա:Իրավապաշտպաններ]]</text>
      <sha1>jr3rvhusm288onpoedsnagi0om2xzjt</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486299</id>
      <parentid>8486274</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T00:00:55Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ԱշբոտՏՆՂ</username>
        <id>48669</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Colon֊ը (:, U+003A) փոխարինում եմ հայերեն վերջակետով (։, U+0589)</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="28310" xml:space="preserve">[[Պատկեր:Սախարովի անվան մրցանակ.jpg|thumb|Սախարովի անվան մրցանակի պոստեր]]
[[Պատկեր:Remise du Prix Sakharov à Aung San Suu Kyi Strasbourg 22 octobre 2013-21.jpg|thumb|Սախարովի մրցանակի հանձնումը դափնեկիր [[Աուն Սան Սու Չժի]]ին, [[Ստրասբուրգ]], [[2013]] թ. [[հոկտեմբերի 22]]]]
'''Սախարովի անվան մրցանակ''', պաշտոնապես հայտնի է որպես '''Սախարովի անվան մտքի ազատության մրցանակ''' ({{lang-en|'''Sakharov Prize for Freedom of Thought'''}}), ամենամյա [[մրցանակ]], որն անվանվել ի պատիվ [[ռուսներ|ռուս]] [[գիտնական]], [[այլախոհ]] և իրավապաշտպան [[Անդրեյ Սախարով]]ի, ստեղծվել է [[1988]] թ.-ի [[դեկտեմբեր]]ին [[Եվրոպական խորհրդարան]]ի կողմից, որպես [[խրախուսում|խրախուսման միջոց]]՝ ի պատիվ անհատների և մարդկանց խմբերի կամ կազմակերպությունների, որոնք նվիրվել են [[մարդու իրավունքներ]]ի և [[մտքի ազատություն|մտքի ազատության]] պաշտպանությանը&lt;ref&gt;&lt;cite class=&quot;citation news&quot;&gt;[http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/december/23/newsid_2540000/2540121.stm &quot;1986: Sakharov comes in from the cold&quot;].&lt;/cite&gt;&lt;/ref&gt;։ Հավակնորդների կրճատ ցուցակը կազմվում է հոկտեմբերին [[Եվրոպական Խորհրդարանի Արտաքին գործերի կոմիտե|Արտաքին գործերի կոմիտեի]] և [[Եվրոպական Խորհրդարանի Զարգացման կոմիտե|Զարգացման կոմիտեի]] կողմից, իսկ մրցանակը հանձնվում է դեկտեմբերյան նստաշրջանի ժամանակ&lt;ref name=&quot;official&quot;&gt;&lt;cite class=&quot;citation web&quot;&gt;[http://www.europarl.europa.eu/sakharovprize/en/sakharov-prize-.html &quot;Sakharov Prize for Freedom of Thought&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20141226183328/http://www.europarl.europa.eu/sakharovprize/en/sakharov-prize-.html |date=2014-12-26 }}. &lt;/cite&gt;&lt;/ref&gt;։ Մրցանակը ներառում է ''50 000 եվրո'' դրամական պարգև, որը շնորհում է Եվրախորհրդարանի նախագահն անձամբ&lt;ref name=&quot;official&quot;/&gt;։

Առաջին մրցանակը շնորհվել է [[1988]] թ.-ին։ Դափնեկիրները երկուսն են եղել. [[Նելսոն Մանդելա]]ն ([[ՀԱՀ|Հարավային Աֆրիկա]]) և [[Անատոլի Մարչենկո]]ն ([[Ռուսաստան]])։ Վերջինս մրցանակի արժանացել է հետմահու։

[[1990]] թվականին մրցանակը շնորհվել է քաղաքական հայացքների համար [[տնային կալանք]]ի տակ գտնվող [[Աուն Սան Սու Չժի]]ին, սակայն նա չի կարողացել մասնակցել [[մրցանակաբաշխություն|մրցանակաբաշխությանը]], քանի որ որպես [[Բիրմա|Մյանմայի]] [[քաղաքական բանտարկյալ]] [[իշխանություն]]ները արգելել են երկրից բացակայել։ Աուն Սան Սու Չժին մրցանակը ստացել է [[2013]] թ.-ին։

== Ոլորտներ ==
Սախարովի անվան մտքի ազատության ամենամյա մրցանակին արժանանում են հետևյալ ոլորտներում ձեռքբերումների համար.
* [[մարդու իրավունքներ|մարդու իրավունքներ և հիմնարար ազատություններ]]
* [[ժողովրդավարություն|ժողովրդավարության զարգացում և օրենքի գերակայության արժեվորում]]
* [[միջազգային իրավունք|հարգանք միջազգային իրավունքի նկատմամբ]]
* [[փոքրամասնությունների իրավունքներ|փոքրամասնությունների իրավունքների պաշտպանություն]]

''Սախարովի անվան մտքի ազատության մրցանակը'' շնորհվում է նաև կազմակերպություններին։ Առաջինը հանձնվել է [[1992]] թ․-ին [[Արգենտինա]]յի [[Պլազա դե Մայոյի մայրեր]] կազմակերպությանը։

== Հետապնդվողներ ==
Սախարովի մրցանակի դափնեկիրներից ոմանք նախկինի պես բախվում են կոշտ քաղաքական ճնշումների։ Ռեպրեսիվ ռեժիմի տակ ապրող դափնեկիրներից են՝ [[Լրագրողների բելառուսական ասոցիացիա]]ն ([[2004]] թ.), [[Սպիտակազգեստ կանայք|Դամաս դե Բլանկո]] ([[Կուբա]], [[2005]]), [[Գիլերմո Ֆարինյաս Էռնանդես|Գիլերմո Ֆարինյասը]] (Կուբա, [[2010]]), [[Ալեքսանդր Միլինկևիչ]]ը ([[Բելառուս]], [[2006]]), [[Հու Ցզյա (ակտիվիստ)|Հու Ցզյան]] ([[Չինաստան]], [[2008]])։ [[Ռազան Զեյթունա]]ն ([[Սիրիա]], [[2011]]) առևանգվել է [[2013]] թվականին և դեռևս կորած է համարվում։ [[Նասրին Սոթոուդե]]ն ([[Իրան]], [[2012]]) ազատ է արձակվել [[բանտ]]ից [[2013]] թվականի սեպտեմբերին և նրան իր գործընկերներից [[2012]] թ․-ի համադափնեկիր [[ռեժիսոր]] [[Ջաֆար Փանահի]]ի հետ միասին մինչև օրս արգելված է լքել Իրանի տարածքը։

== Նոբելյան մրցանակակիրներ ==
''Սախարովի անվան մտքի ազատության մրցանակի'' դափնեկիրներից երեքը՝ [[Նելսոն Մանդելա]]ն (1993), [[Աուն Սան Սու Չժի]]ն (1991) և [[Մալալա Յուսուֆզայ]]ը (2014), հետագայում արժանացել են [[Խաղաղության Նոբելյան մրցանակ]]ի։

== Դափնեկիրների ցանկ ==
[[Պատկեր:Nelson_Mandela-2008_(edit).jpg|մինի|Սախարովի անվան մրցանակակիր [[Նելսոն Մանդելա]]]]
[[Պատկեր:Remise_du_Prix_Sakharov_à_Aung_San_Suu_Kyi_Strasbourg_22_octobre_2013-14.jpg|մինի|Պարգևատրման արարողությունը․ [[2013]] թ․-ին Ստրասբուրգի խորհրդարանում [[Աուն Սան Սու Չժի]]ին հանձնվում է [[1990]] թ․-ի մրցանակը: Սու Չժին այն չէր ստացել ժամանակին, քանի որ այդ տարիներին տնային կալանքի տակ էր եղել։]]
[[Պատկեր:Damas_de_Blanco_demonstration_in_Havana,_Cuba.jpg|մինի|[[Սպիտակազգեստ կանայք]], [[2005]] թվականի դափնեկիր կազմակերպություն, ցույցեր [[Հավանա]]յում ([[Կուբա]])]]
[[Պատկեր:Denis_Mukwege_VOA.jpg|մինի|Դոկտոր [[Դենիս Մուկվեգե]], [[2014]] թվականի դափնեկիր]]
[[Պատկեր:Raif_Badawi_cropped.jpg|մինի|Գրող [[Ռաիֆ Բադավի]], [[2015]] թ․ դափնեկիր ]]
{| border=&quot;1&quot; class=&quot;sortable wikitable&quot; style=&quot;text-align:center;&quot; 
! scope=&quot;col&quot; style=&quot;background:#FFE4C4;&quot; width=&quot;50&quot; |Տարի
! scope=&quot;col&quot; style=&quot;background:#FFE4C4;&quot; width=&quot;150&quot; |Դափնեկիր
! scope=&quot;col&quot; style=&quot;background:#FFE4C4;&quot; width=&quot;150&quot; | Ազգություն
! class=&quot;unsortable&quot; scope=&quot;col&quot; style=&quot;background:#FFE4C4;&quot; width=&quot;250&quot; |Նշումներ
|-
|[[1988]]
|[[Նելսոն Մանդելա]]
|[[Հարավաֆրիկյան Հանրապետություն]]
|Հակա-ռասայական խտրականության ակտիվիստ, իսկ ավելի ուշ՝ Հարավային Աֆրիկայի նախագահ&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;&gt;[http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?language=EN&amp;type=IM-PRESS&amp;reference=20081027STO40639 &quot;20 years of the Sakharov Prize: Human rights and reconciliation&quot;].&lt;/ref&gt;
|-
|[[1988]]
|[[Անատոլի Մարչենկո]]&lt;br&gt; (հետմահու)
|[[ԽՍՀՄ]]
|Խորհրդային այլախոհ, հեղինակ և մարդու իրավունքների ակտիվիստ&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[1989]] 
|[[Ալեքսանդր Դուբչեկ]]
|[[Չեխոսլովակիա]]
|Սլովակիայի քաղաքական գործիչ, փորձել է բարեփոխել կոմունիստական ռեժիմը [[Պրահայի գարուն|Պրահայի գարնան]] ժամանակ&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[1990]]
|[[Աուն Սան Սու Չժի]]
|[[Մյանմա]]
|Ընդդիմադիր քաղաքական գործիչ և Հանուն ժողովրդավարության Ազգային լիգայի նախկին գլխավոր քարտուղար&lt;ref name=&quot;rwb&quot;&gt;[http://www.unhcr.org/refworld/type,COUNTRYNEWS,RSF,MMR,4a110b891e,0.html &quot;Sakharov Network calls for immediate release of Aung San Suu Kyi, Sakharov Prize laureate 1990&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20121016144330/http://www.unhcr.org/refworld/type%2CCOUNTRYNEWS%2CRSF%2CMMR%2C4a110b891e%2C0.html |date=2012-10-16 }}.&lt;/ref&gt;
|-
|[[1991]]
|[[Ադեմ Դեմաչի]]
|[[Կոսովո]]
|Կոսովոյի ալբանացի քաղաքական գործիչ և երկարաժամկետ քաղբանտարկյալ&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[1992]]
|[[Պլազա դե Մայոյի մայրեր]]
|[[Արգենտինա]]
|Արգենտինայի մայրերի ասոցիացիա, որոնց երեխաները անհետ կորել են [[Կեղտոտ պատերազմ]]ի ընթացքում&lt;ref name=&quot;rwb&quot;/&gt;
|-
|[[1993]]
|[[Օսլոբոջենե]]
|[[Բոսնիա և Հերցոգովինա]]
|Հանրաճանաչ թերթ, որը պաշտպանել է Բոսնիան և Հերցեգովինան որպես բազմազգ պետություն&lt;ref name=&quot;rwb&quot;/&gt;
|-
|[[1994]]
|[[Թասիլմա Նասրին|Նասրին Թասլիմա]]
|[[Բանգլադեշ]]
|Նախկին բժիշկ, ֆեմինիստ հեղինակ&lt;ref name=&quot;rwb&quot;/&gt;
|-
|[[1995]]
|[[Լեյլա Զանա]]
|[[Թուրքիա]]
|Քրդական ծագումով քաղաքական գործիչ Թուրքիայի հարավ-արևելքից, ով ազատազրկված է 10 տարով իր մայրենի քրդերենով Թուրքիայի խորհրդարանում ելույթ ունենալու համար&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[1996]]
|[[Վեյ Ժինգշեն]]
|[[Չինաստան]]
|[[Չինական ժողովրդական շարժում|Չինական ժողովրդավարական շարժման]] ակտիվիստ&lt;ref name=&quot;rwb&quot;/&gt;
|-
|[[1997]]
|[[Սալիմա Գեզալի]]
|[[Ալժիր]]
|Լրագրող և գրող, կանանց իրավունքների ակտիվիստ, Ալժիրում մարդու իրավունքների և ժողովրդավարության պաշտպան&lt;ref name=&quot;rwb&quot;/&gt;
|-
|[[1998]]
|[[Իբրահիմ Ռուգովա]]
|[[Կոսովո]]
|Ալբանական քաղաքական գործիչ,Կոսովոյի առաջին նախագահ&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[1999]]
|[[Խանանա Գուժմաու]]
|[[Արևելյան Թիմոր]]
|Նախկին ռազմատենչ, հետագայում Արևելյան Թիմորի առաջին նախագահ&lt;ref&gt;[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/europe/566530.stm &quot;Gusmão receives EU Sakharov prize&quot;].&lt;/ref&gt;։ 
|-
|[[2000]]
|¡Basta Ya!
|[[Իսպանիա]]
|Ահաբեկչության նկատմամբ տարբեր քաղաքական դիրքորոշումներ ունեցող անհատներին միավորող կազմակերպություն&lt;ref&gt;[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/europe/993409.stm &quot;Basque group wins peace prize&quot;].&lt;/ref&gt;։
|-
|[[2001]]
|[[Նուրիտ Պելեդ-Էլհաման]]
|[[Իսրայել]]
|Խաղաաղության ակտիվիստ&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[2001]]
|[[Իզաթ Գազավի]]
|[[Պաղեստին]]
|Գրող, պրոֆեսոր&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[2001]]
|[[Զաքարիաս Կամվենո]]
|[[Անգոլա]]
|Արքեպիսկոպոս և խաղաղության ակտիվիստ&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[2002]]
|[[Օսվալդո Պայա]]
|[[Կուբա]]
|Քաղաքական ակտիվիստ և այլախոհ&lt;ref&gt;[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/americas/2583201.stm &quot;Cuban dissident collects EU prize&quot;].&lt;/ref&gt;
|-
|[[2003]]
|[[Քոֆի Անան]] (և [[ՄԱԿ]])
|[[Գանա]]
|Խաղաղության Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր և ՄԱԿ-ի յոթերորդ Գլխավոր քարտուղար&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[2004]]
|[[Լրագրողների բելառուսական ասոցացիա]]
|[[Բելառուս]]
|Ոչ-կառավարական կազմակերպություն, որի նպատակն է ապահովել խոսքի ազատությունը և տեղեկատվություն ստանալու և տարածելու իրավունքները ու խթանել լրագրության մասնագիտական չափանիշները&lt;ref&gt;[http://www.europarl.europa.eu/sakharovprize/en/laureates-1988-2014/1999-2009.html#laureate8 &quot;The Belarusian Association of Journalists - 2004, Belarus&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181225152619/http://www.europarl.europa.eu/sakharovprize/en/laureates-1988-2014/1999-2009.html#laureate8 |date=2018-12-25 }}.&lt;/ref&gt;։
|-
|[[2005]]
|[[Սպիտակազգեստ կանայք]]
|[[Կուբա]]
|Ձերբակալված այլախոհների հարազատների ընդդիմադիր շարժում&lt;ref name=&quot;twothousandandfive&quot;&gt;Gibbs, Stephen (14 December 2005).&lt;/ref&gt;
|-
| [[2005]]
|[[Լրագրողներ առանց սահմանների]]
|[[Ֆրանսիա]], [[Փարիզ]]
|Ֆրանսիայի վրա հիմնված մամուլի ազատությունը քարոզող ոչ-կառավարական միջազգային կազմակերպություն&lt;ref name=&quot;twothousandandfive&quot;/&gt;
|-
|[[2005]]
|[[Հաուվա Իբրահիմ]]
|[[Նիգերիա]]
|Մարդու իրավունքների փաստաբան&lt;ref name=&quot;twothousandandfive&quot;/&gt;
|-
|[[2006]]
|[[Ալեքսանդր Միլինկևիչ]]
|[[Բելառուս]]
|Քաղաքական գործիչ, Բելառուսի [[Միացյալ Ժողովրդավարական ուժեր]]ի կողմից ընտրված միասնական թեկնածու 2006 թ. նախագահական ընտրություններին մասնակցելու համար&lt;ref&gt;[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/europe/6087198.stm &quot;Belarussian takes EU rights award&quot;]{{Չաշխատող արտաքին հղում|bot=InternetArchiveBot }}.&lt;/ref&gt;։
|-
|[[2007]]
|[[Սալի Մահմուդ Օսման]]
|[[Սուդան]]
|Մարդու իրավունքների փաստաբան&lt;ref name=&quot;rwb&quot;/&gt;
|-
| [[2008]]
|[[Հու Ջիա]]
|[[Չինաստան]]
|Ակտիվիստ և այլախոհ&lt;ref&gt;[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/asia-pacific/7788536.stm &quot;China dissident wins rights prize&quot;].&lt;/ref&gt;
|-
| [[2009]]
|[[Մեմորիալ]]
|[[Ռուսաստան]]
|Պատմական, կրթական, իրավապաշտպան, բարեգործական միջազգային կազմակերպություն&lt;ref&gt;[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/europe/8320851.stm &quot;Russia rights group wins EU prize&quot;]{{Չաշխատող արտաքին հղում|bot=InternetArchiveBot }}.&lt;/ref&gt;
|-
|[[2010]]
|[[Գիլերմո Ֆարինյաս Էռնանդես|Գիլերմո Ֆարինյաս]]
|[[Կուբա]]
|Բժիշկ, լրագրող և քաղաքական այլախոհ&lt;ref&gt;[http://www.bbc.co.uk/news/world-europe-11594804 &quot;Cuba dissident Farinas awarded Sakharov Prize by EU&quot;].&lt;/ref&gt;
|-
|[[2011]]
|[[Ասմաա Մահֆուզ]],&lt;br&gt;[[Ահմեդ ալ-Սենուսի]],  &lt;br&gt;[[Ռազան Զայիթոունե|Ռազան Զեյթունա]], &lt;br&gt;[[Ալի Ֆարզաթ]], &lt;br&gt;[[Մոհամեդ Բուազիզի]] &lt;br&gt; (հետմահու)
|[[Եգիպտոս]]&lt;br&gt;[[Լիբիա]]&lt;br&gt;[[Սիրիա]]&lt;br&gt;[[Սիրիա]]&lt;br&gt;[[Թունիս]]
|Արաբ ժողովրդի հինգ ներկայացուցիչներ՝ ի նշան հավանության և աջակցության մարդու իրավունքների պաշտպանության և ազատության ձգտման&lt;ref name=&quot;recent&quot;&gt;[http://www.europarl.europa.eu/en/headlines/content/20111014FCS29297/1/html/Three-finalists-for-Sakharov-Prize-2011-honouring-human-rights-activists &quot;Sakharov Prize for Freedom of Thought 2011&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20111023223729/http://www.europarl.europa.eu/en/headlines/content/20111014FCS29297/1/html/Three-finalists-for-Sakharov-Prize-2011-honouring-human-rights-activists |date=2011-10-23 }}.&lt;/ref&gt;։
|-
| [[2012]]
|[[Ջաֆար Փանահի]], &lt;br&gt;[[Նասրին Սոտուդե]]
|[[Իրան]]
|Իրանցի ակտիվիստներ, Սոթոուդեն իրավաբան է, Փանահին՝ ռեժիսոր&lt;ref name=&quot;G2610&quot;&gt;Saeed Kamali Dehghan (26 October 2012).&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;recent1&quot;&gt;[http://www.europarl.europa.eu/document/activities/cont/201210/20121026ATT54657/20121026ATT54657EN.pdf &quot;Nasrin Sotoudeh and Jafar Panahi – winners of the 2012 Sakharov Prize&quot;] (PDF).&lt;/ref&gt;
|-
|[[2013]]
|[[Մալալա Յուսուֆզայ]]
|[[Պակիստան]]
|Կանանց իրավունքների և կրթության քարոզիչ&lt;ref name=&quot;2013prize&quot;&gt;Jordan, Carol (10 October 2013).&lt;/ref&gt; 
|-
| [[2014]]
|[[Դենի Մուքվեգե]]
|[[Կոնգոյի Դեմոկրատական Հանրապետություն]]
|[[գինեկոլոգիա|գինեկոլոգ]], [[խմբակային բռնաբարություն|խմբակային բռնաբարության]] զոհերին օգնություն ցուցաբերող&lt;ref&gt;[http://www.bbc.co.uk/news/world-africa-29717994 &quot;DR Congo doctor Denis Mukwege wins Sakharov prize&quot;].&lt;/ref&gt;
|-
|[[2015]]
|[[Ռաիֆ Բադավի]]
|[[Սաուդյան Արաբիա]]&lt;br&gt;
|Սաուդյան Արաբիայի գրող, ակտիվիստ, ''Սաուդյան լիբերալներ'' անվճար կայքի ստեղծող&lt;ref&gt;Brussels, Associated Press in.&lt;/ref&gt;
|-
|2016
|[[Նադիա Մուրադ]][[Լամիյա Աջի Բաշար]]
|[[Իրաք]]
|Եզդի իրավապաշտպաններ և «&lt;nowiki/&gt;[[Իրաքի և Լևանտի իսլամական պետություն|Իրաքի և Լևանտի իսլամական պետության]]&lt;nowiki/&gt;» նախկին առևանգվածներ&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.bbc.co.uk/news/world-europe-37787061|title=Sakharov prize: Yazidi women win EU freedom prize|date=27 October 2016|publisher=BBC News|archive-url=https://web.archive.org/web/20161027123759/http://www.bbc.co.uk/news/world-europe-37787061|archive-date=27 October 2016|access-date=27 October 2016|url-status=live|df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;
|-
|2017
|Դեմոկրատական ընդդիմություն Վենեսուելայում
|[[Վենեսուելա]]
|Երկրի Ազգային ժողովի անդամները և բոլոր քաղբանտարկյալները, որոնք ներկայացված են Foro Penal Venezolano-ի կողմից՝ ի դեմս Լեոպոլդո Լոպեսի, Խուլիո Բորխեսի, Անտոնիո Լեդեզմայի, Դանիել Սեբալյոսի, Յոն Գոյկոեչեի, Լորեն Սալեհի, Ալֆրեդո Ռամոսի և Անդրեա Գոնսալեսի։ Մրցանակը համարվում էր որպես պարգևատրում «Ուսանողական ակտիվիստների և ցուցարարների քաջությանը՝ [[Նիկոլաս Մադուրո|Նիկոլաս Մադուրոյի]] կառավարության կողմից բռնաճնշումների դեմ դիմաց»&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.independent.co.uk/news/world/americas/sakharov-prize-eu-venezuela-opposition-political-prisoners-students-a8020746.html|title=Venezuela's opposition awarded Sakharov Prize for championing human rights|date=26 October 2017|work=The Independent|archive-url=https://web.archive.org/web/20171028185459/http://www.independent.co.uk/news/world/americas/sakharov-prize-eu-venezuela-opposition-political-prisoners-students-a8020746.html|archive-date=28 October 2017|access-date=28 October 2017|url-status=live|df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; և բոյկոտված Եվրոպական միացյալ ձախեր-Սկանդինավյան կանաչ ձախ խորհրդարանական խմբի կողմից&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.guengl.eu/news/article/left-to-boycott-politicised-sakharov-prize-ceremony|title=Left to boycott politicised Sakharov Prize ceremony – GUE/NGL – Another Europe is possible|website=www.guengl.eu|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20180201020230/http://www.guengl.eu/news/article/left-to-boycott-politicised-sakharov-prize-ceremony|archive-date=1 February 2018|access-date=31 January 2018|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;latest&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.europarl.europa.eu/news/en/headlines/priorities/20171023TST86605/20171023STO86606/parliament-awards-sakharov-prize-2017-to-democratic-opposition-in-venezuela|title=Parliament awards Sakharov Prize 2017 to Democratic Opposition in Venezuela|date=26 October 2017|publisher=[[European Parliament]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20171028043137/http://www.europarl.europa.eu/news/en/headlines/priorities/20171023TST86605/20171023STO86606/parliament-awards-sakharov-prize-2017-to-democratic-opposition-in-venezuela|archive-date=28 October 2017|access-date=27 October 2017|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։
(լրացուցիչ տեղեկություններ [[Քաղաքական ճգնաժամ Վենեսուելայում (2019)]] հոդվածում)
|-
|2018
|[[Օլեգ Սենցով]]
|[[Ուկրաինա]]
|Կինոռեժիսոր, [[Մարդու իրավունքները Ռուսաստանում|Ռուսաստանում և ամբողջ աշխարհում պահվող քաղբանտարկյալների ազատ արձակման համար պայքարի խորհրդանիշ]]&lt;ref&gt;{{Cite news|title=Sakharov Prize 2018 goes to Oleg Sentsov|url=http://www.europarl.europa.eu/news/en/headlines/eu-affairs/20181018STO16585/sakharov-prize-2018-goes-to-oleg-sentsov|work=[[European Parliament]]|access-date=25 October 2018|archive-date=4 March 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210304224842/https://www.europarl.europa.eu/news/en/headlines/eu-affairs/20181018STO16585/sakharov-prize-2018-goes-to-oleg-sentsov|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
|-
|2019
|Իլհամ Տոհտի
|[[Չինաստան]]
|[[Ույղուրներ|Ույղուր]] տնտեսագետ, գիտնական և իրավապաշտպան&lt;ref&gt;{{Cite news|title=Ilham Tohti awarded the 2019 Sakharov Prize|url=https://www.europarl.europa.eu/news/en/press-room/20191018IPR64639/ilham-tohti-awarded-the-2019-sakharov-prize|work=[[European Parliament]]|date=24 October 2019|access-date=24 October 2019|df=dmy-all|archive-date=30 December 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20191230161640/https://www.europarl.europa.eu/news/en/press-room/20191018IPR64639/ilham-tohti-awarded-the-2019-sakharov-prize|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
|-
|2020
|Դեմոկրատական ընդդիմություն Բելառուսում
|[[Բելառուս]]
|Բելառուսի դեմոկրատական ընդդիմությունը՝ ի դեմս Կոորդինացիոն խորհրդի, [[Սվետլանա Տիխանովսկայա|Սվետլանա Տիխանովսկայայի]], [[Սվետլանա Ալեքսիևիչ|Սվետլանա Ալեքսևիչի]], [[Մարիա Կոլեսնիկովա|Մարիա Կալեսնիկավայի]], [[Օլգա Կովալկովա|Օլգա Կավալկովայի]] և [[Վերոնիկա Ցեպկալո|Վերանիկա Ցապկալայի]] և քաղաքական և քաղաքացիական հասարակության գործիչների՝ [[Սերգեյ Տիխանովսկի]] Ցիխանուսկիի, Ալես Բիալյացկու, Սերգեյ Դիլևսկի, Ստյապամ Պուտսիլայի և [[Միկոլայ Ստատկևիչ|Միկոլա Ստատկևիչի]] նախաձեռնությամբ&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.europarl.europa.eu/news/en/press-room/20201016IPR89546/l-opposition-democratique-au-belarus-recoit-le-prix-sakharov-2020|title=The 2020 Sakharov Prize awarded to the democratic opposition in Belarus|date=22 October 2020|website=europarl.europa.eu|archive-url=https://web.archive.org/web/20210205203747/https://www.europarl.europa.eu/news/en/press-room/20201016IPR89546/l-opposition-democratique-au-belarus-recoit-le-prix-sakharov-2020|archive-date=5 February 2021|access-date=15 November 2020|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։
|-
|2021
|[[Ալեքսեյ Նավալնի]]
|[[Ռուսաստան]]
|Ընդդիմադիր քաղաքական գործիչ և կոռուպցիայի դեմ պայքարի ակտիվիստ&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.europarl.europa.eu/news/en/headlines/priorities/sakharov-2021/20211014IPR14915/alexei-navalny-awarded-the-european-parliament-s-2021-sakharov-prize|title=Alexei Navalny awarded the European Parliament's 2021 Sakharov Prize|date=20 October 2021|website=europarl.europa.eu|archive-url=https://web.archive.org/web/20211021091245/https://www.europarl.europa.eu/news/en/headlines/priorities/sakharov-2021/20211014IPR14915/alexei-navalny-awarded-the-european-parliament-s-2021-sakharov-prize|archive-date=21 October 2021|access-date=20 October 2021|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
|}
Եվրախորհրդարանի դեպուտատները [[2016]] թ. [[հոկտեմբերի 6]]-ին ներկայարել են թեկնածուներին։ Դափնեկիրը կհայտարարվի [[հոկտեմբերի 27]]-ին&lt;ref&gt;[http://www.europarl.europa.eu/news/en/news-room/search?q=Sakharov+Prize Sakharov Prize 2016: MEPs present their nominations] Եվրախորհրդարանի պաշտոնական կայք&lt;/ref&gt;։

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ|30em|group=note}}&lt;div class=&quot;references&quot; style=&quot;height: 250px; overflow: auto; padding: 3px&quot; &gt;{{ծանցանկ|2}}&lt;/div&gt;

== Արտաքին հղումներ ==
* [http://www.europarl.europa.eu/pdf/prizes/SAKHAROV_programme_2016_EN.pdf SAKHAROV PRIZE FOR FREEDOM OF THOUGHT. Programme 2016]
* {{Cite web| url = http://www.europarl.europa.eu/sakharovprize/en/sakharov-prize-.html| title = Sakharov Prize for Freedom of Thought| date = դեկտեմբերի 1, 2013| accessdate = փետրվարի 18, 2015| publisher = [[Եվրոպական խորհրդարան]]| archive-date = 2014-12-26| archive-url = https://web.archive.org/web/20141226183328/http://www.europarl.europa.eu/sakharovprize/en/sakharov-prize-.html| dead-url = yes}}
* {{Cite web | url = http://www.europarl.europa.eu/intcoop/sakharov/home_en.html | title = Sakharov Prize Network| date = դեկտեմբերի 1, 2013 | accessdate = հոկտեմբերի 9, 2013| publisher = [[Եվրոպական խորհրդարան]]}}
* {{Cite web | url = http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?pubRef=-//EP//TEXT+IM-PRESS+20081126FCS43055+0+DOC+XML+V0//EN | title = 20 years of the Sakharov Prize: rewarding courage, self-sacrifice| date = դեկտեմբերի 1, 2008 | accessdate = հոկտեմբերի 22, 2010| publisher = [[Եվրոպական խորհրդարան]]}}
* ''Салим Ламрани'' [http://www.voltairenet.org/article133783.html#article133783 ДВОЙНЫЕ СТАНДАРТЫ. Политизация премии Сахарова.] ПАРИЖ (ФРАНЦИЯ) | 2006թ. հունվարի 16
* [http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?pubRef=-//EP//TEXT+IM-PRESS+20060911FCS10501+0+DOC+XML+V0//EN 2006 Sakharov Prize - supporting Freedom of Thought around the world.] [[Եվրոպական խորհրդարան]] Institutions - 14-12-2006
{{Արտաքին հղումներ}}

[[Կատեգորիա:Մրցանակներ]]
[[Կատեգորիա:Եվրոպական խորհրդարան]]
[[Կատեգորիա:Մարդու իրավունքներ]]
[[Կատեգորիա:Մարդու իրավունքների մրցանակներ]]
[[Կատեգորիա:1988]]
[[Կատեգորիա:Իրավապաշտպաններ]]</text>
      <sha1>jbho16ygi2fdmcekuum61r7o0robvss</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486373</id>
      <parentid>8486299</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T07:31:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ապատ63</username>
        <id>36683</id>
      </contributor>
      <comment>/* Հետապնդվողներ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="28396" xml:space="preserve">[[Պատկեր:Սախարովի անվան մրցանակ.jpg|thumb|Սախարովի անվան մրցանակի պոստեր]]
[[Պատկեր:Remise du Prix Sakharov à Aung San Suu Kyi Strasbourg 22 octobre 2013-21.jpg|thumb|Սախարովի մրցանակի հանձնումը դափնեկիր [[Աուն Սան Սու Չժի]]ին, [[Ստրասբուրգ]], [[2013]] թ. [[հոկտեմբերի 22]]]]
'''Սախարովի անվան մրցանակ''', պաշտոնապես հայտնի է որպես '''Սախարովի անվան մտքի ազատության մրցանակ''' ({{lang-en|'''Sakharov Prize for Freedom of Thought'''}}), ամենամյա [[մրցանակ]], որն անվանվել ի պատիվ [[ռուսներ|ռուս]] [[գիտնական]], [[այլախոհ]] և իրավապաշտպան [[Անդրեյ Սախարով]]ի, ստեղծվել է [[1988]] թ.-ի [[դեկտեմբեր]]ին [[Եվրոպական խորհրդարան]]ի կողմից, որպես [[խրախուսում|խրախուսման միջոց]]՝ ի պատիվ անհատների և մարդկանց խմբերի կամ կազմակերպությունների, որոնք նվիրվել են [[մարդու իրավունքներ]]ի և [[մտքի ազատություն|մտքի ազատության]] պաշտպանությանը&lt;ref&gt;&lt;cite class=&quot;citation news&quot;&gt;[http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/december/23/newsid_2540000/2540121.stm &quot;1986: Sakharov comes in from the cold&quot;].&lt;/cite&gt;&lt;/ref&gt;։ Հավակնորդների կրճատ ցուցակը կազմվում է հոկտեմբերին [[Եվրոպական Խորհրդարանի Արտաքին գործերի կոմիտե|Արտաքին գործերի կոմիտեի]] և [[Եվրոպական Խորհրդարանի Զարգացման կոմիտե|Զարգացման կոմիտեի]] կողմից, իսկ մրցանակը հանձնվում է դեկտեմբերյան նստաշրջանի ժամանակ&lt;ref name=&quot;official&quot;&gt;&lt;cite class=&quot;citation web&quot;&gt;[http://www.europarl.europa.eu/sakharovprize/en/sakharov-prize-.html &quot;Sakharov Prize for Freedom of Thought&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20141226183328/http://www.europarl.europa.eu/sakharovprize/en/sakharov-prize-.html |date=2014-12-26 }}. &lt;/cite&gt;&lt;/ref&gt;։ Մրցանակը ներառում է ''50 000 եվրո'' դրամական պարգև, որը շնորհում է Եվրախորհրդարանի նախագահն անձամբ&lt;ref name=&quot;official&quot;/&gt;։

Առաջին մրցանակը շնորհվել է [[1988]] թ.-ին։ Դափնեկիրները երկուսն են եղել. [[Նելսոն Մանդելա]]ն ([[ՀԱՀ|Հարավային Աֆրիկա]]) և [[Անատոլի Մարչենկո]]ն ([[Ռուսաստան]])։ Վերջինս մրցանակի արժանացել է հետմահու։

[[1990]] թվականին մրցանակը շնորհվել է քաղաքական հայացքների համար [[տնային կալանք]]ի տակ գտնվող [[Աուն Սան Սու Չժի]]ին, սակայն նա չի կարողացել մասնակցել [[մրցանակաբաշխություն|մրցանակաբաշխությանը]], քանի որ որպես [[Բիրմա|Մյանմայի]] [[քաղաքական բանտարկյալ]] [[իշխանություն]]ները արգելել են երկրից բացակայել։ Աուն Սան Սու Չժին մրցանակը ստացել է [[2013]] թ.-ին։

== Ոլորտներ ==
Սախարովի անվան մտքի ազատության ամենամյա մրցանակին արժանանում են հետևյալ ոլորտներում ձեռքբերումների համար.
* [[մարդու իրավունքներ|մարդու իրավունքներ և հիմնարար ազատություններ]]
* [[ժողովրդավարություն|ժողովրդավարության զարգացում և օրենքի գերակայության արժեվորում]]
* [[միջազգային իրավունք|հարգանք միջազգային իրավունքի նկատմամբ]]
* [[փոքրամասնությունների իրավունքներ|փոքրամասնությունների իրավունքների պաշտպանություն]]

''Սախարովի անվան մտքի ազատության մրցանակը'' շնորհվում է նաև կազմակերպություններին։ Առաջինը հանձնվել է [[1992]] թ․-ին [[Արգենտինա]]յի [[Պլազա դե Մայոյի մայրեր]] կազմակերպությանը։

== Հետապնդվողներ ==
Սախարովի մրցանակի դափնեկիրներից ոմանք նախկինի պես բախվում են կոշտ քաղաքական ճնշումների։ Ռեպրեսիվ ռեժիմի տակ ապրող դափնեկիրներից են՝ [[Լրագրողների բելառուսական ասոցիացիա]]ն ([[2004]] թ.), [[Սպիտակազգեստ կանայք|Դամաս դե Բլանկո]] ([[Կուբա]], [[2005]]), [[Գիլերմո Ֆարինյաս Էռնանդես|Գիլերմո Ֆարինյասը]] (Կուբա, [[2010]]), [[Ալեքսանդր Միլինկևիչ]]ը ([[Բելառուս]], [[2006]]), [[Հու Ցզյա (ակտիվիստ)|Հու Ցզյան]] ([[Չինաստան]], [[2008]])։ [[Ռազան Զայիթոունե|Ռազան Զեյթունան]] ([[Սիրիա]], [[2011]]) առևանգվել է [[2013]] թվականին և դեռևս կորած է համարվում։ [[Նասրին Սոտուդե|Նասրին Սոթոուդեն]] ([[Իրան]], [[2012]]) ազատ է արձակվել [[բանտ]]ից [[2013]] թվականի սեպտեմբերին և նրան իր գործընկերներից [[2012]] թ․-ի համադափնեկիր [[ռեժիսոր]] [[Ջաֆար Փանահի]]ի հետ միասին մինչև օրս արգելված է լքել Իրանի տարածքը։

== Նոբելյան մրցանակակիրներ ==
''Սախարովի անվան մտքի ազատության մրցանակի'' դափնեկիրներից երեքը՝ [[Նելսոն Մանդելա]]ն (1993), [[Աուն Սան Սու Չժի]]ն (1991) և [[Մալալա Յուսուֆզայ]]ը (2014), հետագայում արժանացել են [[Խաղաղության Նոբելյան մրցանակ]]ի։

== Դափնեկիրների ցանկ ==
[[Պատկեր:Nelson_Mandela-2008_(edit).jpg|մինի|Սախարովի անվան մրցանակակիր [[Նելսոն Մանդելա]]]]
[[Պատկեր:Remise_du_Prix_Sakharov_à_Aung_San_Suu_Kyi_Strasbourg_22_octobre_2013-14.jpg|մինի|Պարգևատրման արարողությունը․ [[2013]] թ․-ին Ստրասբուրգի խորհրդարանում [[Աուն Սան Սու Չժի]]ին հանձնվում է [[1990]] թ․-ի մրցանակը: Սու Չժին այն չէր ստացել ժամանակին, քանի որ այդ տարիներին տնային կալանքի տակ էր եղել։]]
[[Պատկեր:Damas_de_Blanco_demonstration_in_Havana,_Cuba.jpg|մինի|[[Սպիտակազգեստ կանայք]], [[2005]] թվականի դափնեկիր կազմակերպություն, ցույցեր [[Հավանա]]յում ([[Կուբա]])]]
[[Պատկեր:Denis_Mukwege_VOA.jpg|մինի|Դոկտոր [[Դենի Մուքվեգե|Դենիս Մուկվեգե]], [[2014]] թվականի դափնեկիր]]
[[Պատկեր:Raif_Badawi_cropped.jpg|մինի|Գրող [[Ռաիֆ Բադավի]], [[2015]] թ․ դափնեկիր ]]
{| border=&quot;1&quot; class=&quot;sortable wikitable&quot; style=&quot;text-align:center;&quot; 
! scope=&quot;col&quot; style=&quot;background:#FFE4C4;&quot; width=&quot;50&quot; |Տարի
! scope=&quot;col&quot; style=&quot;background:#FFE4C4;&quot; width=&quot;150&quot; |Դափնեկիր
! scope=&quot;col&quot; style=&quot;background:#FFE4C4;&quot; width=&quot;150&quot; | Ազգություն
! class=&quot;unsortable&quot; scope=&quot;col&quot; style=&quot;background:#FFE4C4;&quot; width=&quot;250&quot; |Նշումներ
|-
|[[1988]]
|[[Նելսոն Մանդելա]]
|[[Հարավաֆրիկյան Հանրապետություն]]
|Հակա-ռասայական խտրականության ակտիվիստ, իսկ ավելի ուշ՝ Հարավային Աֆրիկայի նախագահ&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;&gt;[http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?language=EN&amp;type=IM-PRESS&amp;reference=20081027STO40639 &quot;20 years of the Sakharov Prize: Human rights and reconciliation&quot;].&lt;/ref&gt;
|-
|[[1988]]
|[[Անատոլի Մարչենկո]]&lt;br&gt; (հետմահու)
|[[ԽՍՀՄ]]
|Խորհրդային այլախոհ, հեղինակ և մարդու իրավունքների ակտիվիստ&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[1989]] 
|[[Ալեքսանդր Դուբչեկ]]
|[[Չեխոսլովակիա]]
|Սլովակիայի քաղաքական գործիչ, փորձել է բարեփոխել կոմունիստական ռեժիմը [[Պրահայի գարուն|Պրահայի գարնան]] ժամանակ&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[1990]]
|[[Աուն Սան Սու Չժի]]
|[[Մյանմա]]
|Ընդդիմադիր քաղաքական գործիչ և Հանուն ժողովրդավարության Ազգային լիգայի նախկին գլխավոր քարտուղար&lt;ref name=&quot;rwb&quot;&gt;[http://www.unhcr.org/refworld/type,COUNTRYNEWS,RSF,MMR,4a110b891e,0.html &quot;Sakharov Network calls for immediate release of Aung San Suu Kyi, Sakharov Prize laureate 1990&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20121016144330/http://www.unhcr.org/refworld/type%2CCOUNTRYNEWS%2CRSF%2CMMR%2C4a110b891e%2C0.html |date=2012-10-16 }}.&lt;/ref&gt;
|-
|[[1991]]
|[[Ադեմ Դեմաչի]]
|[[Կոսովո]]
|Կոսովոյի ալբանացի քաղաքական գործիչ և երկարաժամկետ քաղբանտարկյալ&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[1992]]
|[[Պլազա դե Մայոյի մայրեր]]
|[[Արգենտինա]]
|Արգենտինայի մայրերի ասոցիացիա, որոնց երեխաները անհետ կորել են [[Կեղտոտ պատերազմ]]ի ընթացքում&lt;ref name=&quot;rwb&quot;/&gt;
|-
|[[1993]]
|[[Օսլոբոջենե]]
|[[Բոսնիա և Հերցոգովինա]]
|Հանրաճանաչ թերթ, որը պաշտպանել է Բոսնիան և Հերցեգովինան որպես բազմազգ պետություն&lt;ref name=&quot;rwb&quot;/&gt;
|-
|[[1994]]
|[[Թասիլմա Նասրին|Նասրին Թասլիմա]]
|[[Բանգլադեշ]]
|Նախկին բժիշկ, ֆեմինիստ հեղինակ&lt;ref name=&quot;rwb&quot;/&gt;
|-
|[[1995]]
|[[Լեյլա Զանա]]
|[[Թուրքիա]]
|Քրդական ծագումով քաղաքական գործիչ Թուրքիայի հարավ-արևելքից, ով ազատազրկված է 10 տարով իր մայրենի քրդերենով Թուրքիայի խորհրդարանում ելույթ ունենալու համար&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[1996]]
|[[Վեյ Ժինգշեն]]
|[[Չինաստան]]
|[[Չինական ժողովրդական շարժում|Չինական ժողովրդավարական շարժման]] ակտիվիստ&lt;ref name=&quot;rwb&quot;/&gt;
|-
|[[1997]]
|[[Սալիմա Գեզալի]]
|[[Ալժիր]]
|Լրագրող և գրող, կանանց իրավունքների ակտիվիստ, Ալժիրում մարդու իրավունքների և ժողովրդավարության պաշտպան&lt;ref name=&quot;rwb&quot;/&gt;
|-
|[[1998]]
|[[Իբրահիմ Ռուգովա]]
|[[Կոսովո]]
|Ալբանական քաղաքական գործիչ,Կոսովոյի առաջին նախագահ&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[1999]]
|[[Խանանա Գուժմաու]]
|[[Արևելյան Թիմոր]]
|Նախկին ռազմատենչ, հետագայում Արևելյան Թիմորի առաջին նախագահ&lt;ref&gt;[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/europe/566530.stm &quot;Gusmão receives EU Sakharov prize&quot;].&lt;/ref&gt;։ 
|-
|[[2000]]
|¡Basta Ya!
|[[Իսպանիա]]
|Ահաբեկչության նկատմամբ տարբեր քաղաքական դիրքորոշումներ ունեցող անհատներին միավորող կազմակերպություն&lt;ref&gt;[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/europe/993409.stm &quot;Basque group wins peace prize&quot;].&lt;/ref&gt;։
|-
|[[2001]]
|[[Նուրիտ Պելեդ-Էլհաման]]
|[[Իսրայել]]
|Խաղաաղության ակտիվիստ&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[2001]]
|[[Իզաթ Գազավի]]
|[[Պաղեստին]]
|Գրող, պրոֆեսոր&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[2001]]
|[[Զաքարիաս Կամվենո]]
|[[Անգոլա]]
|Արքեպիսկոպոս և խաղաղության ակտիվիստ&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[2002]]
|[[Օսվալդո Պայա]]
|[[Կուբա]]
|Քաղաքական ակտիվիստ և այլախոհ&lt;ref&gt;[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/americas/2583201.stm &quot;Cuban dissident collects EU prize&quot;].&lt;/ref&gt;
|-
|[[2003]]
|[[Քոֆի Անան]] (և [[ՄԱԿ]])
|[[Գանա]]
|Խաղաղության Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր և ՄԱԿ-ի յոթերորդ Գլխավոր քարտուղար&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[2004]]
|[[Լրագրողների բելառուսական ասոցացիա]]
|[[Բելառուս]]
|Ոչ-կառավարական կազմակերպություն, որի նպատակն է ապահովել խոսքի ազատությունը և տեղեկատվություն ստանալու և տարածելու իրավունքները ու խթանել լրագրության մասնագիտական չափանիշները&lt;ref&gt;[http://www.europarl.europa.eu/sakharovprize/en/laureates-1988-2014/1999-2009.html#laureate8 &quot;The Belarusian Association of Journalists - 2004, Belarus&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181225152619/http://www.europarl.europa.eu/sakharovprize/en/laureates-1988-2014/1999-2009.html#laureate8 |date=2018-12-25 }}.&lt;/ref&gt;։
|-
|[[2005]]
|[[Սպիտակազգեստ կանայք]]
|[[Կուբա]]
|Ձերբակալված այլախոհների հարազատների ընդդիմադիր շարժում&lt;ref name=&quot;twothousandandfive&quot;&gt;Gibbs, Stephen (14 December 2005).&lt;/ref&gt;
|-
| [[2005]]
|[[Լրագրողներ առանց սահմանների]]
|[[Ֆրանսիա]], [[Փարիզ]]
|Ֆրանսիայի վրա հիմնված մամուլի ազատությունը քարոզող ոչ-կառավարական միջազգային կազմակերպություն&lt;ref name=&quot;twothousandandfive&quot;/&gt;
|-
|[[2005]]
|[[Հաուվա Իբրահիմ]]
|[[Նիգերիա]]
|Մարդու իրավունքների փաստաբան&lt;ref name=&quot;twothousandandfive&quot;/&gt;
|-
|[[2006]]
|[[Ալեքսանդր Միլինկևիչ]]
|[[Բելառուս]]
|Քաղաքական գործիչ, Բելառուսի [[Միացյալ Ժողովրդավարական ուժեր]]ի կողմից ընտրված միասնական թեկնածու 2006 թ. նախագահական ընտրություններին մասնակցելու համար&lt;ref&gt;[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/europe/6087198.stm &quot;Belarussian takes EU rights award&quot;]{{Չաշխատող արտաքին հղում|bot=InternetArchiveBot }}.&lt;/ref&gt;։
|-
|[[2007]]
|[[Սալի Մահմուդ Օսման]]
|[[Սուդան]]
|Մարդու իրավունքների փաստաբան&lt;ref name=&quot;rwb&quot;/&gt;
|-
| [[2008]]
|[[Հու Ջիա]]
|[[Չինաստան]]
|Ակտիվիստ և այլախոհ&lt;ref&gt;[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/asia-pacific/7788536.stm &quot;China dissident wins rights prize&quot;].&lt;/ref&gt;
|-
| [[2009]]
|[[Մեմորիալ]]
|[[Ռուսաստան]]
|Պատմական, կրթական, իրավապաշտպան, բարեգործական միջազգային կազմակերպություն&lt;ref&gt;[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/europe/8320851.stm &quot;Russia rights group wins EU prize&quot;]{{Չաշխատող արտաքին հղում|bot=InternetArchiveBot }}.&lt;/ref&gt;
|-
|[[2010]]
|[[Գիլերմո Ֆարինյաս Էռնանդես|Գիլերմո Ֆարինյաս]]
|[[Կուբա]]
|Բժիշկ, լրագրող և քաղաքական այլախոհ&lt;ref&gt;[http://www.bbc.co.uk/news/world-europe-11594804 &quot;Cuba dissident Farinas awarded Sakharov Prize by EU&quot;].&lt;/ref&gt;
|-
|[[2011]]
|[[Ասմաա Մահֆուզ]],&lt;br&gt;[[Ահմեդ ալ-Սենուսի]],  &lt;br&gt;[[Ռազան Զայիթոունե|Ռազան Զեյթունա]], &lt;br&gt;[[Ալի Ֆարզաթ]], &lt;br&gt;[[Մոհամեդ Բուազիզի]] &lt;br&gt; (հետմահու)
|[[Եգիպտոս]]&lt;br&gt;[[Լիբիա]]&lt;br&gt;[[Սիրիա]]&lt;br&gt;[[Սիրիա]]&lt;br&gt;[[Թունիս]]
|Արաբ ժողովրդի հինգ ներկայացուցիչներ՝ ի նշան հավանության և աջակցության մարդու իրավունքների պաշտպանության և ազատության ձգտման&lt;ref name=&quot;recent&quot;&gt;[http://www.europarl.europa.eu/en/headlines/content/20111014FCS29297/1/html/Three-finalists-for-Sakharov-Prize-2011-honouring-human-rights-activists &quot;Sakharov Prize for Freedom of Thought 2011&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20111023223729/http://www.europarl.europa.eu/en/headlines/content/20111014FCS29297/1/html/Three-finalists-for-Sakharov-Prize-2011-honouring-human-rights-activists |date=2011-10-23 }}.&lt;/ref&gt;։
|-
| [[2012]]
|[[Ջաֆար Փանահի]], &lt;br&gt;[[Նասրին Սոտուդե]]
|[[Իրան]]
|Իրանցի ակտիվիստներ, Սոթոուդեն իրավաբան է, Փանահին՝ ռեժիսոր&lt;ref name=&quot;G2610&quot;&gt;Saeed Kamali Dehghan (26 October 2012).&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;recent1&quot;&gt;[http://www.europarl.europa.eu/document/activities/cont/201210/20121026ATT54657/20121026ATT54657EN.pdf &quot;Nasrin Sotoudeh and Jafar Panahi – winners of the 2012 Sakharov Prize&quot;] (PDF).&lt;/ref&gt;
|-
|[[2013]]
|[[Մալալա Յուսուֆզայ]]
|[[Պակիստան]]
|Կանանց իրավունքների և կրթության քարոզիչ&lt;ref name=&quot;2013prize&quot;&gt;Jordan, Carol (10 October 2013).&lt;/ref&gt; 
|-
| [[2014]]
|[[Դենի Մուքվեգե]]
|[[Կոնգոյի Դեմոկրատական Հանրապետություն]]
|[[գինեկոլոգիա|գինեկոլոգ]], [[խմբակային բռնաբարություն|խմբակային բռնաբարության]] զոհերին օգնություն ցուցաբերող&lt;ref&gt;[http://www.bbc.co.uk/news/world-africa-29717994 &quot;DR Congo doctor Denis Mukwege wins Sakharov prize&quot;].&lt;/ref&gt;
|-
|[[2015]]
|[[Ռաիֆ Բադավի]]
|[[Սաուդյան Արաբիա]]&lt;br&gt;
|Սաուդյան Արաբիայի գրող, ակտիվիստ, ''Սաուդյան լիբերալներ'' անվճար կայքի ստեղծող&lt;ref&gt;Brussels, Associated Press in.&lt;/ref&gt;
|-
|2016
|[[Նադիա Մուրադ]][[Լամիյա Աջի Բաշար]]
|[[Իրաք]]
|Եզդի իրավապաշտպաններ և «&lt;nowiki/&gt;[[Իրաքի և Լևանտի իսլամական պետություն|Իրաքի և Լևանտի իսլամական պետության]]&lt;nowiki/&gt;» նախկին առևանգվածներ&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.bbc.co.uk/news/world-europe-37787061|title=Sakharov prize: Yazidi women win EU freedom prize|date=27 October 2016|publisher=BBC News|archive-url=https://web.archive.org/web/20161027123759/http://www.bbc.co.uk/news/world-europe-37787061|archive-date=27 October 2016|access-date=27 October 2016|url-status=live|df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;
|-
|2017
|Դեմոկրատական ընդդիմություն Վենեսուելայում
|[[Վենեսուելա]]
|Երկրի Ազգային ժողովի անդամները և բոլոր քաղբանտարկյալները, որոնք ներկայացված են Foro Penal Venezolano-ի կողմից՝ ի դեմս Լեոպոլդո Լոպեսի, Խուլիո Բորխեսի, Անտոնիո Լեդեզմայի, Դանիել Սեբալյոսի, Յոն Գոյկոեչեի, Լորեն Սալեհի, Ալֆրեդո Ռամոսի և Անդրեա Գոնսալեսի։ Մրցանակը համարվում էր որպես պարգևատրում «Ուսանողական ակտիվիստների և ցուցարարների քաջությանը՝ [[Նիկոլաս Մադուրո|Նիկոլաս Մադուրոյի]] կառավարության կողմից բռնաճնշումների դեմ դիմաց»&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.independent.co.uk/news/world/americas/sakharov-prize-eu-venezuela-opposition-political-prisoners-students-a8020746.html|title=Venezuela's opposition awarded Sakharov Prize for championing human rights|date=26 October 2017|work=The Independent|archive-url=https://web.archive.org/web/20171028185459/http://www.independent.co.uk/news/world/americas/sakharov-prize-eu-venezuela-opposition-political-prisoners-students-a8020746.html|archive-date=28 October 2017|access-date=28 October 2017|url-status=live|df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; և բոյկոտված Եվրոպական միացյալ ձախեր-Սկանդինավյան կանաչ ձախ խորհրդարանական խմբի կողմից&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.guengl.eu/news/article/left-to-boycott-politicised-sakharov-prize-ceremony|title=Left to boycott politicised Sakharov Prize ceremony – GUE/NGL – Another Europe is possible|website=www.guengl.eu|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20180201020230/http://www.guengl.eu/news/article/left-to-boycott-politicised-sakharov-prize-ceremony|archive-date=1 February 2018|access-date=31 January 2018|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;latest&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.europarl.europa.eu/news/en/headlines/priorities/20171023TST86605/20171023STO86606/parliament-awards-sakharov-prize-2017-to-democratic-opposition-in-venezuela|title=Parliament awards Sakharov Prize 2017 to Democratic Opposition in Venezuela|date=26 October 2017|publisher=[[European Parliament]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20171028043137/http://www.europarl.europa.eu/news/en/headlines/priorities/20171023TST86605/20171023STO86606/parliament-awards-sakharov-prize-2017-to-democratic-opposition-in-venezuela|archive-date=28 October 2017|access-date=27 October 2017|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։
(լրացուցիչ տեղեկություններ [[Քաղաքական ճգնաժամ Վենեսուելայում (2019)]] հոդվածում)
|-
|2018
|[[Օլեգ Սենցով]]
|[[Ուկրաինա]]
|Կինոռեժիսոր, [[Մարդու իրավունքները Ռուսաստանում|Ռուսաստանում և ամբողջ աշխարհում պահվող քաղբանտարկյալների ազատ արձակման համար պայքարի խորհրդանիշ]]&lt;ref&gt;{{Cite news|title=Sakharov Prize 2018 goes to Oleg Sentsov|url=http://www.europarl.europa.eu/news/en/headlines/eu-affairs/20181018STO16585/sakharov-prize-2018-goes-to-oleg-sentsov|work=[[European Parliament]]|access-date=25 October 2018|archive-date=4 March 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210304224842/https://www.europarl.europa.eu/news/en/headlines/eu-affairs/20181018STO16585/sakharov-prize-2018-goes-to-oleg-sentsov|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
|-
|2019
|Իլհամ Տոհտի
|[[Չինաստան]]
|[[Ույղուրներ|Ույղուր]] տնտեսագետ, գիտնական և իրավապաշտպան&lt;ref&gt;{{Cite news|title=Ilham Tohti awarded the 2019 Sakharov Prize|url=https://www.europarl.europa.eu/news/en/press-room/20191018IPR64639/ilham-tohti-awarded-the-2019-sakharov-prize|work=[[European Parliament]]|date=24 October 2019|access-date=24 October 2019|df=dmy-all|archive-date=30 December 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20191230161640/https://www.europarl.europa.eu/news/en/press-room/20191018IPR64639/ilham-tohti-awarded-the-2019-sakharov-prize|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
|-
|2020
|Դեմոկրատական ընդդիմություն Բելառուսում
|[[Բելառուս]]
|Բելառուսի դեմոկրատական ընդդիմությունը՝ ի դեմս Կոորդինացիոն խորհրդի, [[Սվետլանա Տիխանովսկայա|Սվետլանա Տիխանովսկայայի]], [[Սվետլանա Ալեքսիևիչ|Սվետլանա Ալեքսևիչի]], [[Մարիա Կոլեսնիկովա|Մարիա Կալեսնիկավայի]], [[Օլգա Կովալկովա|Օլգա Կավալկովայի]] և [[Վերոնիկա Ցեպկալո|Վերանիկա Ցապկալայի]] և քաղաքական և քաղաքացիական հասարակության գործիչների՝ [[Սերգեյ Տիխանովսկի]] Ցիխանուսկիի, Ալես Բիալյացկու, Սերգեյ Դիլևսկի, Ստյապամ Պուտսիլայի և [[Միկոլայ Ստատկևիչ|Միկոլա Ստատկևիչի]] նախաձեռնությամբ&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.europarl.europa.eu/news/en/press-room/20201016IPR89546/l-opposition-democratique-au-belarus-recoit-le-prix-sakharov-2020|title=The 2020 Sakharov Prize awarded to the democratic opposition in Belarus|date=22 October 2020|website=europarl.europa.eu|archive-url=https://web.archive.org/web/20210205203747/https://www.europarl.europa.eu/news/en/press-room/20201016IPR89546/l-opposition-democratique-au-belarus-recoit-le-prix-sakharov-2020|archive-date=5 February 2021|access-date=15 November 2020|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։
|-
|2021
|[[Ալեքսեյ Նավալնի]]
|[[Ռուսաստան]]
|Ընդդիմադիր քաղաքական գործիչ և կոռուպցիայի դեմ պայքարի ակտիվիստ&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.europarl.europa.eu/news/en/headlines/priorities/sakharov-2021/20211014IPR14915/alexei-navalny-awarded-the-european-parliament-s-2021-sakharov-prize|title=Alexei Navalny awarded the European Parliament's 2021 Sakharov Prize|date=20 October 2021|website=europarl.europa.eu|archive-url=https://web.archive.org/web/20211021091245/https://www.europarl.europa.eu/news/en/headlines/priorities/sakharov-2021/20211014IPR14915/alexei-navalny-awarded-the-european-parliament-s-2021-sakharov-prize|archive-date=21 October 2021|access-date=20 October 2021|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
|}
Եվրախորհրդարանի դեպուտատները [[2016]] թ. [[հոկտեմբերի 6]]-ին ներկայարել են թեկնածուներին։ Դափնեկիրը կհայտարարվի [[հոկտեմբերի 27]]-ին&lt;ref&gt;[http://www.europarl.europa.eu/news/en/news-room/search?q=Sakharov+Prize Sakharov Prize 2016: MEPs present their nominations] Եվրախորհրդարանի պաշտոնական կայք&lt;/ref&gt;։

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ|30em|group=note}}&lt;div class=&quot;references&quot; style=&quot;height: 250px; overflow: auto; padding: 3px&quot; &gt;{{ծանցանկ|2}}&lt;/div&gt;

== Արտաքին հղումներ ==
* [http://www.europarl.europa.eu/pdf/prizes/SAKHAROV_programme_2016_EN.pdf SAKHAROV PRIZE FOR FREEDOM OF THOUGHT. Programme 2016]
* {{Cite web| url = http://www.europarl.europa.eu/sakharovprize/en/sakharov-prize-.html| title = Sakharov Prize for Freedom of Thought| date = դեկտեմբերի 1, 2013| accessdate = փետրվարի 18, 2015| publisher = [[Եվրոպական խորհրդարան]]| archive-date = 2014-12-26| archive-url = https://web.archive.org/web/20141226183328/http://www.europarl.europa.eu/sakharovprize/en/sakharov-prize-.html| dead-url = yes}}
* {{Cite web | url = http://www.europarl.europa.eu/intcoop/sakharov/home_en.html | title = Sakharov Prize Network| date = դեկտեմբերի 1, 2013 | accessdate = հոկտեմբերի 9, 2013| publisher = [[Եվրոպական խորհրդարան]]}}
* {{Cite web | url = http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?pubRef=-//EP//TEXT+IM-PRESS+20081126FCS43055+0+DOC+XML+V0//EN | title = 20 years of the Sakharov Prize: rewarding courage, self-sacrifice| date = դեկտեմբերի 1, 2008 | accessdate = հոկտեմբերի 22, 2010| publisher = [[Եվրոպական խորհրդարան]]}}
* ''Салим Ламрани'' [http://www.voltairenet.org/article133783.html#article133783 ДВОЙНЫЕ СТАНДАРТЫ. Политизация премии Сахарова.] ПАРИЖ (ФРАНЦИЯ) | 2006թ. հունվարի 16
* [http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?pubRef=-//EP//TEXT+IM-PRESS+20060911FCS10501+0+DOC+XML+V0//EN 2006 Sakharov Prize - supporting Freedom of Thought around the world.] [[Եվրոպական խորհրդարան]] Institutions - 14-12-2006
{{Արտաքին հղումներ}}

[[Կատեգորիա:Մրցանակներ]]
[[Կատեգորիա:Եվրոպական խորհրդարան]]
[[Կատեգորիա:Մարդու իրավունքներ]]
[[Կատեգորիա:Մարդու իրավունքների մրցանակներ]]
[[Կատեգորիա:1988]]
[[Կատեգորիա:Իրավապաշտպաններ]]</text>
      <sha1>g7zeq0vjxj7rw94b9g5bzhhwswxz259</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486377</id>
      <parentid>8486373</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T07:33:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ապատ63</username>
        <id>36683</id>
      </contributor>
      <comment>/* Դափնեկիրների ցանկ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="28488" xml:space="preserve">[[Պատկեր:Սախարովի անվան մրցանակ.jpg|thumb|Սախարովի անվան մրցանակի պոստեր]]
[[Պատկեր:Remise du Prix Sakharov à Aung San Suu Kyi Strasbourg 22 octobre 2013-21.jpg|thumb|Սախարովի մրցանակի հանձնումը դափնեկիր [[Աուն Սան Սու Չժի]]ին, [[Ստրասբուրգ]], [[2013]] թ. [[հոկտեմբերի 22]]]]
'''Սախարովի անվան մրցանակ''', պաշտոնապես հայտնի է որպես '''Սախարովի անվան մտքի ազատության մրցանակ''' ({{lang-en|'''Sakharov Prize for Freedom of Thought'''}}), ամենամյա [[մրցանակ]], որն անվանվել ի պատիվ [[ռուսներ|ռուս]] [[գիտնական]], [[այլախոհ]] և իրավապաշտպան [[Անդրեյ Սախարով]]ի, ստեղծվել է [[1988]] թ.-ի [[դեկտեմբեր]]ին [[Եվրոպական խորհրդարան]]ի կողմից, որպես [[խրախուսում|խրախուսման միջոց]]՝ ի պատիվ անհատների և մարդկանց խմբերի կամ կազմակերպությունների, որոնք նվիրվել են [[մարդու իրավունքներ]]ի և [[մտքի ազատություն|մտքի ազատության]] պաշտպանությանը&lt;ref&gt;&lt;cite class=&quot;citation news&quot;&gt;[http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/december/23/newsid_2540000/2540121.stm &quot;1986: Sakharov comes in from the cold&quot;].&lt;/cite&gt;&lt;/ref&gt;։ Հավակնորդների կրճատ ցուցակը կազմվում է հոկտեմբերին [[Եվրոպական Խորհրդարանի Արտաքին գործերի կոմիտե|Արտաքին գործերի կոմիտեի]] և [[Եվրոպական Խորհրդարանի Զարգացման կոմիտե|Զարգացման կոմիտեի]] կողմից, իսկ մրցանակը հանձնվում է դեկտեմբերյան նստաշրջանի ժամանակ&lt;ref name=&quot;official&quot;&gt;&lt;cite class=&quot;citation web&quot;&gt;[http://www.europarl.europa.eu/sakharovprize/en/sakharov-prize-.html &quot;Sakharov Prize for Freedom of Thought&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20141226183328/http://www.europarl.europa.eu/sakharovprize/en/sakharov-prize-.html |date=2014-12-26 }}. &lt;/cite&gt;&lt;/ref&gt;։ Մրցանակը ներառում է ''50 000 եվրո'' դրամական պարգև, որը շնորհում է Եվրախորհրդարանի նախագահն անձամբ&lt;ref name=&quot;official&quot;/&gt;։

Առաջին մրցանակը շնորհվել է [[1988]] թ.-ին։ Դափնեկիրները երկուսն են եղել. [[Նելսոն Մանդելա]]ն ([[ՀԱՀ|Հարավային Աֆրիկա]]) և [[Անատոլի Մարչենկո]]ն ([[Ռուսաստան]])։ Վերջինս մրցանակի արժանացել է հետմահու։

[[1990]] թվականին մրցանակը շնորհվել է քաղաքական հայացքների համար [[տնային կալանք]]ի տակ գտնվող [[Աուն Սան Սու Չժի]]ին, սակայն նա չի կարողացել մասնակցել [[մրցանակաբաշխություն|մրցանակաբաշխությանը]], քանի որ որպես [[Բիրմա|Մյանմայի]] [[քաղաքական բանտարկյալ]] [[իշխանություն]]ները արգելել են երկրից բացակայել։ Աուն Սան Սու Չժին մրցանակը ստացել է [[2013]] թ.-ին։

== Ոլորտներ ==
Սախարովի անվան մտքի ազատության ամենամյա մրցանակին արժանանում են հետևյալ ոլորտներում ձեռքբերումների համար.
* [[մարդու իրավունքներ|մարդու իրավունքներ և հիմնարար ազատություններ]]
* [[ժողովրդավարություն|ժողովրդավարության զարգացում և օրենքի գերակայության արժեվորում]]
* [[միջազգային իրավունք|հարգանք միջազգային իրավունքի նկատմամբ]]
* [[փոքրամասնությունների իրավունքներ|փոքրամասնությունների իրավունքների պաշտպանություն]]

''Սախարովի անվան մտքի ազատության մրցանակը'' շնորհվում է նաև կազմակերպություններին։ Առաջինը հանձնվել է [[1992]] թ․-ին [[Արգենտինա]]յի [[Պլազա դե Մայոյի մայրեր]] կազմակերպությանը։

== Հետապնդվողներ ==
Սախարովի մրցանակի դափնեկիրներից ոմանք նախկինի պես բախվում են կոշտ քաղաքական ճնշումների։ Ռեպրեսիվ ռեժիմի տակ ապրող դափնեկիրներից են՝ [[Լրագրողների բելառուսական ասոցիացիա]]ն ([[2004]] թ.), [[Սպիտակազգեստ կանայք|Դամաս դե Բլանկո]] ([[Կուբա]], [[2005]]), [[Գիլերմո Ֆարինյաս Էռնանդես|Գիլերմո Ֆարինյասը]] (Կուբա, [[2010]]), [[Ալեքսանդր Միլինկևիչ]]ը ([[Բելառուս]], [[2006]]), [[Հու Ցզյա (ակտիվիստ)|Հու Ցզյան]] ([[Չինաստան]], [[2008]])։ [[Ռազան Զայիթոունե|Ռազան Զեյթունան]] ([[Սիրիա]], [[2011]]) առևանգվել է [[2013]] թվականին և դեռևս կորած է համարվում։ [[Նասրին Սոտուդե|Նասրին Սոթոուդեն]] ([[Իրան]], [[2012]]) ազատ է արձակվել [[բանտ]]ից [[2013]] թվականի սեպտեմբերին և նրան իր գործընկերներից [[2012]] թ․-ի համադափնեկիր [[ռեժիսոր]] [[Ջաֆար Փանահի]]ի հետ միասին մինչև օրս արգելված է լքել Իրանի տարածքը։

== Նոբելյան մրցանակակիրներ ==
''Սախարովի անվան մտքի ազատության մրցանակի'' դափնեկիրներից երեքը՝ [[Նելսոն Մանդելա]]ն (1993), [[Աուն Սան Սու Չժի]]ն (1991) և [[Մալալա Յուսուֆզայ]]ը (2014), հետագայում արժանացել են [[Խաղաղության Նոբելյան մրցանակ]]ի։

== Դափնեկիրների ցանկ ==
[[Պատկեր:Nelson_Mandela-2008_(edit).jpg|մինի|Սախարովի անվան մրցանակակիր [[Նելսոն Մանդելա]]]]
[[Պատկեր:Remise_du_Prix_Sakharov_à_Aung_San_Suu_Kyi_Strasbourg_22_octobre_2013-14.jpg|մինի|Պարգևատրման արարողությունը․ [[2013]] թ․-ին Ստրասբուրգի խորհրդարանում [[Աուն Սան Սու Չժի]]ին հանձնվում է [[1990]] թ․-ի մրցանակը: Սու Չժին այն չէր ստացել ժամանակին, քանի որ այդ տարիներին տնային կալանքի տակ էր եղել։]]
[[Պատկեր:Damas_de_Blanco_demonstration_in_Havana,_Cuba.jpg|մինի|[[Սպիտակազգեստ կանայք]], [[2005]] թվականի դափնեկիր կազմակերպություն, ցույցեր [[Հավանա]]յում ([[Կուբա]])]]
[[Պատկեր:Denis_Mukwege_VOA.jpg|մինի|Դոկտոր [[Դենի Մուքվեգե|Դենիս Մուկվեգե]], [[2014]] թվականի դափնեկիր]]
[[Պատկեր:Raif_Badawi_cropped.jpg|մինի|Գրող [[Ռաիֆ Բադավի]], [[2015]] թ․ դափնեկիր ]]
{| border=&quot;1&quot; class=&quot;sortable wikitable&quot; style=&quot;text-align:center;&quot; 
! scope=&quot;col&quot; style=&quot;background:#FFE4C4;&quot; width=&quot;50&quot; |Տարի
!Պատկեր
! scope=&quot;col&quot; style=&quot;background:#FFE4C4;&quot; width=&quot;150&quot; |Դափնեկիր
! scope=&quot;col&quot; style=&quot;background:#FFE4C4;&quot; width=&quot;150&quot; | Ազգություն
! class=&quot;unsortable&quot; scope=&quot;col&quot; style=&quot;background:#FFE4C4;&quot; width=&quot;250&quot; |Նշումներ
|-
|[[1988]]
|
|[[Նելսոն Մանդելա]]
|[[Հարավաֆրիկյան Հանրապետություն]]
|Հակա-ռասայական խտրականության ակտիվիստ, իսկ ավելի ուշ՝ Հարավային Աֆրիկայի նախագահ&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;&gt;[http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?language=EN&amp;type=IM-PRESS&amp;reference=20081027STO40639 &quot;20 years of the Sakharov Prize: Human rights and reconciliation&quot;].&lt;/ref&gt;
|-
|[[1988]]
|
|[[Անատոլի Մարչենկո]]&lt;br&gt; (հետմահու)
|[[ԽՍՀՄ]]
|Խորհրդային այլախոհ, հեղինակ և մարդու իրավունքների ակտիվիստ&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[1989]] 
|
|[[Ալեքսանդր Դուբչեկ]]
|[[Չեխոսլովակիա]]
|Սլովակիայի քաղաքական գործիչ, փորձել է բարեփոխել կոմունիստական ռեժիմը [[Պրահայի գարուն|Պրահայի գարնան]] ժամանակ&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[1990]]
|
|[[Աուն Սան Սու Չժի]]
|[[Մյանմա]]
|Ընդդիմադիր քաղաքական գործիչ և Հանուն ժողովրդավարության Ազգային լիգայի նախկին գլխավոր քարտուղար&lt;ref name=&quot;rwb&quot;&gt;[http://www.unhcr.org/refworld/type,COUNTRYNEWS,RSF,MMR,4a110b891e,0.html &quot;Sakharov Network calls for immediate release of Aung San Suu Kyi, Sakharov Prize laureate 1990&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20121016144330/http://www.unhcr.org/refworld/type%2CCOUNTRYNEWS%2CRSF%2CMMR%2C4a110b891e%2C0.html |date=2012-10-16 }}.&lt;/ref&gt;
|-
|[[1991]]
|
|[[Ադեմ Դեմաչի]]
|[[Կոսովո]]
|Կոսովոյի ալբանացի քաղաքական գործիչ և երկարաժամկետ քաղբանտարկյալ&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[1992]]
|
|[[Պլազա դե Մայոյի մայրեր]]
|[[Արգենտինա]]
|Արգենտինայի մայրերի ասոցիացիա, որոնց երեխաները անհետ կորել են [[Կեղտոտ պատերազմ]]ի ընթացքում&lt;ref name=&quot;rwb&quot;/&gt;
|-
|[[1993]]
|
|[[Օսլոբոջենե]]
|[[Բոսնիա և Հերցոգովինա]]
|Հանրաճանաչ թերթ, որը պաշտպանել է Բոսնիան և Հերցեգովինան որպես բազմազգ պետություն&lt;ref name=&quot;rwb&quot;/&gt;
|-
|[[1994]]
|
|[[Թասիլմա Նասրին|Նասրին Թասլիմա]]
|[[Բանգլադեշ]]
|Նախկին բժիշկ, ֆեմինիստ հեղինակ&lt;ref name=&quot;rwb&quot;/&gt;
|-
|[[1995]]
|
|[[Լեյլա Զանա]]
|[[Թուրքիա]]
|Քրդական ծագումով քաղաքական գործիչ Թուրքիայի հարավ-արևելքից, ով ազատազրկված է 10 տարով իր մայրենի քրդերենով Թուրքիայի խորհրդարանում ելույթ ունենալու համար&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[1996]]
|
|[[Վեյ Ժինգշեն]]
|[[Չինաստան]]
|[[Չինական ժողովրդական շարժում|Չինական ժողովրդավարական շարժման]] ակտիվիստ&lt;ref name=&quot;rwb&quot;/&gt;
|-
|[[1997]]
|
|[[Սալիմա Գեզալի]]
|[[Ալժիր]]
|Լրագրող և գրող, կանանց իրավունքների ակտիվիստ, Ալժիրում մարդու իրավունքների և ժողովրդավարության պաշտպան&lt;ref name=&quot;rwb&quot;/&gt;
|-
|[[1998]]
|
|[[Իբրահիմ Ռուգովա]]
|[[Կոսովո]]
|Ալբանական քաղաքական գործիչ,Կոսովոյի առաջին նախագահ&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[1999]]
|
|[[Խանանա Գուժմաու]]
|[[Արևելյան Թիմոր]]
|Նախկին ռազմատենչ, հետագայում Արևելյան Թիմորի առաջին նախագահ&lt;ref&gt;[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/europe/566530.stm &quot;Gusmão receives EU Sakharov prize&quot;].&lt;/ref&gt;։ 
|-
|[[2000]]
|
|¡Basta Ya!
|[[Իսպանիա]]
|Ահաբեկչության նկատմամբ տարբեր քաղաքական դիրքորոշումներ ունեցող անհատներին միավորող կազմակերպություն&lt;ref&gt;[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/europe/993409.stm &quot;Basque group wins peace prize&quot;].&lt;/ref&gt;։
|-
|[[2001]]
|
|[[Նուրիտ Պելեդ-Էլհաման]]
|[[Իսրայել]]
|Խաղաաղության ակտիվիստ&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[2001]]
|
|[[Իզաթ Գազավի]]
|[[Պաղեստին]]
|Գրող, պրոֆեսոր&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[2001]]
|
|[[Զաքարիաս Կամվենո]]
|[[Անգոլա]]
|Արքեպիսկոպոս և խաղաղության ակտիվիստ&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[2002]]
|
|[[Օսվալդո Պայա]]
|[[Կուբա]]
|Քաղաքական ակտիվիստ և այլախոհ&lt;ref&gt;[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/americas/2583201.stm &quot;Cuban dissident collects EU prize&quot;].&lt;/ref&gt;
|-
|[[2003]]
|
|[[Քոֆի Անան]] (և [[ՄԱԿ]])
|[[Գանա]]
|Խաղաղության Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր և ՄԱԿ-ի յոթերորդ Գլխավոր քարտուղար&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[2004]]
|
|[[Լրագրողների բելառուսական ասոցացիա]]
|[[Բելառուս]]
|Ոչ-կառավարական կազմակերպություն, որի նպատակն է ապահովել խոսքի ազատությունը և տեղեկատվություն ստանալու և տարածելու իրավունքները ու խթանել լրագրության մասնագիտական չափանիշները&lt;ref&gt;[http://www.europarl.europa.eu/sakharovprize/en/laureates-1988-2014/1999-2009.html#laureate8 &quot;The Belarusian Association of Journalists - 2004, Belarus&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181225152619/http://www.europarl.europa.eu/sakharovprize/en/laureates-1988-2014/1999-2009.html#laureate8 |date=2018-12-25 }}.&lt;/ref&gt;։
|-
|[[2005]]
|
|[[Սպիտակազգեստ կանայք]]
|[[Կուբա]]
|Ձերբակալված այլախոհների հարազատների ընդդիմադիր շարժում&lt;ref name=&quot;twothousandandfive&quot;&gt;Gibbs, Stephen (14 December 2005).&lt;/ref&gt;
|-
| [[2005]]
|
|[[Լրագրողներ առանց սահմանների]]
|[[Ֆրանսիա]], [[Փարիզ]]
|Ֆրանսիայի վրա հիմնված մամուլի ազատությունը քարոզող ոչ-կառավարական միջազգային կազմակերպություն&lt;ref name=&quot;twothousandandfive&quot;/&gt;
|-
|[[2005]]
|
|[[Հաուվա Իբրահիմ]]
|[[Նիգերիա]]
|Մարդու իրավունքների փաստաբան&lt;ref name=&quot;twothousandandfive&quot;/&gt;
|-
|[[2006]]
|
|[[Ալեքսանդր Միլինկևիչ]]
|[[Բելառուս]]
|Քաղաքական գործիչ, Բելառուսի [[Միացյալ Ժողովրդավարական ուժեր]]ի կողմից ընտրված միասնական թեկնածու 2006 թ. նախագահական ընտրություններին մասնակցելու համար&lt;ref&gt;[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/europe/6087198.stm &quot;Belarussian takes EU rights award&quot;]{{Չաշխատող արտաքին հղում|bot=InternetArchiveBot }}.&lt;/ref&gt;։
|-
|[[2007]]
|
|[[Սալի Մահմուդ Օսման]]
|[[Սուդան]]
|Մարդու իրավունքների փաստաբան&lt;ref name=&quot;rwb&quot;/&gt;
|-
| [[2008]]
|
|[[Հու Ջիա]]
|[[Չինաստան]]
|Ակտիվիստ և այլախոհ&lt;ref&gt;[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/asia-pacific/7788536.stm &quot;China dissident wins rights prize&quot;].&lt;/ref&gt;
|-
| [[2009]]
|
|[[Մեմորիալ]]
|[[Ռուսաստան]]
|Պատմական, կրթական, իրավապաշտպան, բարեգործական միջազգային կազմակերպություն&lt;ref&gt;[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/europe/8320851.stm &quot;Russia rights group wins EU prize&quot;]{{Չաշխատող արտաքին հղում|bot=InternetArchiveBot }}.&lt;/ref&gt;
|-
|[[2010]]
|
|[[Գիլերմո Ֆարինյաս Էռնանդես|Գիլերմո Ֆարինյաս]]
|[[Կուբա]]
|Բժիշկ, լրագրող և քաղաքական այլախոհ&lt;ref&gt;[http://www.bbc.co.uk/news/world-europe-11594804 &quot;Cuba dissident Farinas awarded Sakharov Prize by EU&quot;].&lt;/ref&gt;
|-
|[[2011]]
|
|[[Ասմաա Մահֆուզ]],&lt;br&gt;[[Ահմեդ ալ-Սենուսի]],  &lt;br&gt;[[Ռազան Զայիթոունե|Ռազան Զեյթունա]], &lt;br&gt;[[Ալի Ֆարզաթ]], &lt;br&gt;[[Մոհամեդ Բուազիզի]] &lt;br&gt; (հետմահու)
|[[Եգիպտոս]]&lt;br&gt;[[Լիբիա]]&lt;br&gt;[[Սիրիա]]&lt;br&gt;[[Սիրիա]]&lt;br&gt;[[Թունիս]]
|Արաբ ժողովրդի հինգ ներկայացուցիչներ՝ ի նշան հավանության և աջակցության մարդու իրավունքների պաշտպանության և ազատության ձգտման&lt;ref name=&quot;recent&quot;&gt;[http://www.europarl.europa.eu/en/headlines/content/20111014FCS29297/1/html/Three-finalists-for-Sakharov-Prize-2011-honouring-human-rights-activists &quot;Sakharov Prize for Freedom of Thought 2011&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20111023223729/http://www.europarl.europa.eu/en/headlines/content/20111014FCS29297/1/html/Three-finalists-for-Sakharov-Prize-2011-honouring-human-rights-activists |date=2011-10-23 }}.&lt;/ref&gt;։
|-
| [[2012]]
|
|[[Ջաֆար Փանահի]], &lt;br&gt;[[Նասրին Սոտուդե]]
|[[Իրան]]
|Իրանցի ակտիվիստներ, Սոթոուդեն իրավաբան է, Փանահին՝ ռեժիսոր&lt;ref name=&quot;G2610&quot;&gt;Saeed Kamali Dehghan (26 October 2012).&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;recent1&quot;&gt;[http://www.europarl.europa.eu/document/activities/cont/201210/20121026ATT54657/20121026ATT54657EN.pdf &quot;Nasrin Sotoudeh and Jafar Panahi – winners of the 2012 Sakharov Prize&quot;] (PDF).&lt;/ref&gt;
|-
|[[2013]]
|
|[[Մալալա Յուսուֆզայ]]
|[[Պակիստան]]
|Կանանց իրավունքների և կրթության քարոզիչ&lt;ref name=&quot;2013prize&quot;&gt;Jordan, Carol (10 October 2013).&lt;/ref&gt; 
|-
| [[2014]]
|
|[[Դենի Մուքվեգե]]
|[[Կոնգոյի Դեմոկրատական Հանրապետություն]]
|[[գինեկոլոգիա|գինեկոլոգ]], [[խմբակային բռնաբարություն|խմբակային բռնաբարության]] զոհերին օգնություն ցուցաբերող&lt;ref&gt;[http://www.bbc.co.uk/news/world-africa-29717994 &quot;DR Congo doctor Denis Mukwege wins Sakharov prize&quot;].&lt;/ref&gt;
|-
|[[2015]]
|
|[[Ռաիֆ Բադավի]]
|[[Սաուդյան Արաբիա]]&lt;br&gt;
|Սաուդյան Արաբիայի գրող, ակտիվիստ, ''Սաուդյան լիբերալներ'' անվճար կայքի ստեղծող&lt;ref&gt;Brussels, Associated Press in.&lt;/ref&gt;
|-
|2016
|
|[[Նադիա Մուրադ]][[Լամիյա Աջի Բաշար]]
|[[Իրաք]]
|Եզդի իրավապաշտպաններ և «&lt;nowiki/&gt;[[Իրաքի և Լևանտի իսլամական պետություն|Իրաքի և Լևանտի իսլամական պետության]]&lt;nowiki/&gt;» նախկին առևանգվածներ&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.bbc.co.uk/news/world-europe-37787061|title=Sakharov prize: Yazidi women win EU freedom prize|date=27 October 2016|publisher=BBC News|archive-url=https://web.archive.org/web/20161027123759/http://www.bbc.co.uk/news/world-europe-37787061|archive-date=27 October 2016|access-date=27 October 2016|url-status=live|df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;
|-
|2017
|
|Դեմոկրատական ընդդիմություն Վենեսուելայում
|[[Վենեսուելա]]
|Երկրի Ազգային ժողովի անդամները և բոլոր քաղբանտարկյալները, որոնք ներկայացված են Foro Penal Venezolano-ի կողմից՝ ի դեմս Լեոպոլդո Լոպեսի, Խուլիո Բորխեսի, Անտոնիո Լեդեզմայի, Դանիել Սեբալյոսի, Յոն Գոյկոեչեի, Լորեն Սալեհի, Ալֆրեդո Ռամոսի և Անդրեա Գոնսալեսի։ Մրցանակը համարվում էր որպես պարգևատրում «Ուսանողական ակտիվիստների և ցուցարարների քաջությանը՝ [[Նիկոլաս Մադուրո|Նիկոլաս Մադուրոյի]] կառավարության կողմից բռնաճնշումների դեմ դիմաց»&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.independent.co.uk/news/world/americas/sakharov-prize-eu-venezuela-opposition-political-prisoners-students-a8020746.html|title=Venezuela's opposition awarded Sakharov Prize for championing human rights|date=26 October 2017|work=The Independent|archive-url=https://web.archive.org/web/20171028185459/http://www.independent.co.uk/news/world/americas/sakharov-prize-eu-venezuela-opposition-political-prisoners-students-a8020746.html|archive-date=28 October 2017|access-date=28 October 2017|url-status=live|df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; և բոյկոտված Եվրոպական միացյալ ձախեր-Սկանդինավյան կանաչ ձախ խորհրդարանական խմբի կողմից&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.guengl.eu/news/article/left-to-boycott-politicised-sakharov-prize-ceremony|title=Left to boycott politicised Sakharov Prize ceremony – GUE/NGL – Another Europe is possible|website=www.guengl.eu|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20180201020230/http://www.guengl.eu/news/article/left-to-boycott-politicised-sakharov-prize-ceremony|archive-date=1 February 2018|access-date=31 January 2018|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;latest&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.europarl.europa.eu/news/en/headlines/priorities/20171023TST86605/20171023STO86606/parliament-awards-sakharov-prize-2017-to-democratic-opposition-in-venezuela|title=Parliament awards Sakharov Prize 2017 to Democratic Opposition in Venezuela|date=26 October 2017|publisher=[[European Parliament]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20171028043137/http://www.europarl.europa.eu/news/en/headlines/priorities/20171023TST86605/20171023STO86606/parliament-awards-sakharov-prize-2017-to-democratic-opposition-in-venezuela|archive-date=28 October 2017|access-date=27 October 2017|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։
(լրացուցիչ տեղեկություններ [[Քաղաքական ճգնաժամ Վենեսուելայում (2019)]] հոդվածում)
|-
|2018
|
|[[Օլեգ Սենցով]]
|[[Ուկրաինա]]
|Կինոռեժիսոր, [[Մարդու իրավունքները Ռուսաստանում|Ռուսաստանում և ամբողջ աշխարհում պահվող քաղբանտարկյալների ազատ արձակման համար պայքարի խորհրդանիշ]]&lt;ref&gt;{{Cite news|title=Sakharov Prize 2018 goes to Oleg Sentsov|url=http://www.europarl.europa.eu/news/en/headlines/eu-affairs/20181018STO16585/sakharov-prize-2018-goes-to-oleg-sentsov|work=[[European Parliament]]|access-date=25 October 2018|archive-date=4 March 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210304224842/https://www.europarl.europa.eu/news/en/headlines/eu-affairs/20181018STO16585/sakharov-prize-2018-goes-to-oleg-sentsov|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
|-
|2019
|
|Իլհամ Տոհտի
|[[Չինաստան]]
|[[Ույղուրներ|Ույղուր]] տնտեսագետ, գիտնական և իրավապաշտպան&lt;ref&gt;{{Cite news|title=Ilham Tohti awarded the 2019 Sakharov Prize|url=https://www.europarl.europa.eu/news/en/press-room/20191018IPR64639/ilham-tohti-awarded-the-2019-sakharov-prize|work=[[European Parliament]]|date=24 October 2019|access-date=24 October 2019|df=dmy-all|archive-date=30 December 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20191230161640/https://www.europarl.europa.eu/news/en/press-room/20191018IPR64639/ilham-tohti-awarded-the-2019-sakharov-prize|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
|-
|2020
|
|Դեմոկրատական ընդդիմություն Բելառուսում
|[[Բելառուս]]
|Բելառուսի դեմոկրատական ընդդիմությունը՝ ի դեմս Կոորդինացիոն խորհրդի, [[Սվետլանա Տիխանովսկայա|Սվետլանա Տիխանովսկայայի]], [[Սվետլանա Ալեքսիևիչ|Սվետլանա Ալեքսևիչի]], [[Մարիա Կոլեսնիկովա|Մարիա Կալեսնիկավայի]], [[Օլգա Կովալկովա|Օլգա Կավալկովայի]] և [[Վերոնիկա Ցեպկալո|Վերանիկա Ցապկալայի]] և քաղաքական և քաղաքացիական հասարակության գործիչների՝ [[Սերգեյ Տիխանովսկի]] Ցիխանուսկիի, Ալես Բիալյացկու, Սերգեյ Դիլևսկի, Ստյապամ Պուտսիլայի և [[Միկոլայ Ստատկևիչ|Միկոլա Ստատկևիչի]] նախաձեռնությամբ&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.europarl.europa.eu/news/en/press-room/20201016IPR89546/l-opposition-democratique-au-belarus-recoit-le-prix-sakharov-2020|title=The 2020 Sakharov Prize awarded to the democratic opposition in Belarus|date=22 October 2020|website=europarl.europa.eu|archive-url=https://web.archive.org/web/20210205203747/https://www.europarl.europa.eu/news/en/press-room/20201016IPR89546/l-opposition-democratique-au-belarus-recoit-le-prix-sakharov-2020|archive-date=5 February 2021|access-date=15 November 2020|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։
|-
|2021
|
|[[Ալեքսեյ Նավալնի]]
|[[Ռուսաստան]]
|Ընդդիմադիր քաղաքական գործիչ և կոռուպցիայի դեմ պայքարի ակտիվիստ&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.europarl.europa.eu/news/en/headlines/priorities/sakharov-2021/20211014IPR14915/alexei-navalny-awarded-the-european-parliament-s-2021-sakharov-prize|title=Alexei Navalny awarded the European Parliament's 2021 Sakharov Prize|date=20 October 2021|website=europarl.europa.eu|archive-url=https://web.archive.org/web/20211021091245/https://www.europarl.europa.eu/news/en/headlines/priorities/sakharov-2021/20211014IPR14915/alexei-navalny-awarded-the-european-parliament-s-2021-sakharov-prize|archive-date=21 October 2021|access-date=20 October 2021|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
|}
Եվրախորհրդարանի դեպուտատները [[2016]] թ. [[հոկտեմբերի 6]]-ին ներկայարել են թեկնածուներին։ Դափնեկիրը կհայտարարվի [[հոկտեմբերի 27]]-ին&lt;ref&gt;[http://www.europarl.europa.eu/news/en/news-room/search?q=Sakharov+Prize Sakharov Prize 2016: MEPs present their nominations] Եվրախորհրդարանի պաշտոնական կայք&lt;/ref&gt;։

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ|30em|group=note}}&lt;div class=&quot;references&quot; style=&quot;height: 250px; overflow: auto; padding: 3px&quot; &gt;{{ծանցանկ|2}}&lt;/div&gt;

== Արտաքին հղումներ ==
* [http://www.europarl.europa.eu/pdf/prizes/SAKHAROV_programme_2016_EN.pdf SAKHAROV PRIZE FOR FREEDOM OF THOUGHT. Programme 2016]
* {{Cite web| url = http://www.europarl.europa.eu/sakharovprize/en/sakharov-prize-.html| title = Sakharov Prize for Freedom of Thought| date = դեկտեմբերի 1, 2013| accessdate = փետրվարի 18, 2015| publisher = [[Եվրոպական խորհրդարան]]| archive-date = 2014-12-26| archive-url = https://web.archive.org/web/20141226183328/http://www.europarl.europa.eu/sakharovprize/en/sakharov-prize-.html| dead-url = yes}}
* {{Cite web | url = http://www.europarl.europa.eu/intcoop/sakharov/home_en.html | title = Sakharov Prize Network| date = դեկտեմբերի 1, 2013 | accessdate = հոկտեմբերի 9, 2013| publisher = [[Եվրոպական խորհրդարան]]}}
* {{Cite web | url = http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?pubRef=-//EP//TEXT+IM-PRESS+20081126FCS43055+0+DOC+XML+V0//EN | title = 20 years of the Sakharov Prize: rewarding courage, self-sacrifice| date = դեկտեմբերի 1, 2008 | accessdate = հոկտեմբերի 22, 2010| publisher = [[Եվրոպական խորհրդարան]]}}
* ''Салим Ламрани'' [http://www.voltairenet.org/article133783.html#article133783 ДВОЙНЫЕ СТАНДАРТЫ. Политизация премии Сахарова.] ПАРИЖ (ФРАНЦИЯ) | 2006թ. հունվարի 16
* [http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?pubRef=-//EP//TEXT+IM-PRESS+20060911FCS10501+0+DOC+XML+V0//EN 2006 Sakharov Prize - supporting Freedom of Thought around the world.] [[Եվրոպական խորհրդարան]] Institutions - 14-12-2006
{{Արտաքին հղումներ}}

[[Կատեգորիա:Մրցանակներ]]
[[Կատեգորիա:Եվրոպական խորհրդարան]]
[[Կատեգորիա:Մարդու իրավունքներ]]
[[Կատեգորիա:Մարդու իրավունքների մրցանակներ]]
[[Կատեգորիա:1988]]
[[Կատեգորիա:Իրավապաշտպաններ]]</text>
      <sha1>9t18uvwsaism21vofj42y5gmhui9fsj</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486389</id>
      <parentid>8486377</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T07:49:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ապատ63</username>
        <id>36683</id>
      </contributor>
      <comment>/* Դափնեկիրների ցանկ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="29517" xml:space="preserve">[[Պատկեր:Սախարովի անվան մրցանակ.jpg|thumb|Սախարովի անվան մրցանակի պոստեր]]
[[Պատկեր:Remise du Prix Sakharov à Aung San Suu Kyi Strasbourg 22 octobre 2013-21.jpg|thumb|Սախարովի մրցանակի հանձնումը դափնեկիր [[Աուն Սան Սու Չժի]]ին, [[Ստրասբուրգ]], [[2013]] թ. [[հոկտեմբերի 22]]]]
'''Սախարովի անվան մրցանակ''', պաշտոնապես հայտնի է որպես '''Սախարովի անվան մտքի ազատության մրցանակ''' ({{lang-en|'''Sakharov Prize for Freedom of Thought'''}}), ամենամյա [[մրցանակ]], որն անվանվել ի պատիվ [[ռուսներ|ռուս]] [[գիտնական]], [[այլախոհ]] և իրավապաշտպան [[Անդրեյ Սախարով]]ի, ստեղծվել է [[1988]] թ.-ի [[դեկտեմբեր]]ին [[Եվրոպական խորհրդարան]]ի կողմից, որպես [[խրախուսում|խրախուսման միջոց]]՝ ի պատիվ անհատների և մարդկանց խմբերի կամ կազմակերպությունների, որոնք նվիրվել են [[մարդու իրավունքներ]]ի և [[մտքի ազատություն|մտքի ազատության]] պաշտպանությանը&lt;ref&gt;&lt;cite class=&quot;citation news&quot;&gt;[http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/december/23/newsid_2540000/2540121.stm &quot;1986: Sakharov comes in from the cold&quot;].&lt;/cite&gt;&lt;/ref&gt;։ Հավակնորդների կրճատ ցուցակը կազմվում է հոկտեմբերին [[Եվրոպական Խորհրդարանի Արտաքին գործերի կոմիտե|Արտաքին գործերի կոմիտեի]] և [[Եվրոպական Խորհրդարանի Զարգացման կոմիտե|Զարգացման կոմիտեի]] կողմից, իսկ մրցանակը հանձնվում է դեկտեմբերյան նստաշրջանի ժամանակ&lt;ref name=&quot;official&quot;&gt;&lt;cite class=&quot;citation web&quot;&gt;[http://www.europarl.europa.eu/sakharovprize/en/sakharov-prize-.html &quot;Sakharov Prize for Freedom of Thought&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20141226183328/http://www.europarl.europa.eu/sakharovprize/en/sakharov-prize-.html |date=2014-12-26 }}. &lt;/cite&gt;&lt;/ref&gt;։ Մրցանակը ներառում է ''50 000 եվրո'' դրամական պարգև, որը շնորհում է Եվրախորհրդարանի նախագահն անձամբ&lt;ref name=&quot;official&quot;/&gt;։

Առաջին մրցանակը շնորհվել է [[1988]] թ.-ին։ Դափնեկիրները երկուսն են եղել. [[Նելսոն Մանդելա]]ն ([[ՀԱՀ|Հարավային Աֆրիկա]]) և [[Անատոլի Մարչենկո]]ն ([[Ռուսաստան]])։ Վերջինս մրցանակի արժանացել է հետմահու։

[[1990]] թվականին մրցանակը շնորհվել է քաղաքական հայացքների համար [[տնային կալանք]]ի տակ գտնվող [[Աուն Սան Սու Չժի]]ին, սակայն նա չի կարողացել մասնակցել [[մրցանակաբաշխություն|մրցանակաբաշխությանը]], քանի որ որպես [[Բիրմա|Մյանմայի]] [[քաղաքական բանտարկյալ]] [[իշխանություն]]ները արգելել են երկրից բացակայել։ Աուն Սան Սու Չժին մրցանակը ստացել է [[2013]] թ.-ին։

== Ոլորտներ ==
Սախարովի անվան մտքի ազատության ամենամյա մրցանակին արժանանում են հետևյալ ոլորտներում ձեռքբերումների համար.
* [[մարդու իրավունքներ|մարդու իրավունքներ և հիմնարար ազատություններ]]
* [[ժողովրդավարություն|ժողովրդավարության զարգացում և օրենքի գերակայության արժեվորում]]
* [[միջազգային իրավունք|հարգանք միջազգային իրավունքի նկատմամբ]]
* [[փոքրամասնությունների իրավունքներ|փոքրամասնությունների իրավունքների պաշտպանություն]]

''Սախարովի անվան մտքի ազատության մրցանակը'' շնորհվում է նաև կազմակերպություններին։ Առաջինը հանձնվել է [[1992]] թ․-ին [[Արգենտինա]]յի [[Պլազա դե Մայոյի մայրեր]] կազմակերպությանը։

== Հետապնդվողներ ==
Սախարովի մրցանակի դափնեկիրներից ոմանք նախկինի պես բախվում են կոշտ քաղաքական ճնշումների։ Ռեպրեսիվ ռեժիմի տակ ապրող դափնեկիրներից են՝ [[Լրագրողների բելառուսական ասոցիացիա]]ն ([[2004]] թ.), [[Սպիտակազգեստ կանայք|Դամաս դե Բլանկո]] ([[Կուբա]], [[2005]]), [[Գիլերմո Ֆարինյաս Էռնանդես|Գիլերմո Ֆարինյասը]] (Կուբա, [[2010]]), [[Ալեքսանդր Միլինկևիչ]]ը ([[Բելառուս]], [[2006]]), [[Հու Ցզյա (ակտիվիստ)|Հու Ցզյան]] ([[Չինաստան]], [[2008]])։ [[Ռազան Զայիթոունե|Ռազան Զեյթունան]] ([[Սիրիա]], [[2011]]) առևանգվել է [[2013]] թվականին և դեռևս կորած է համարվում։ [[Նասրին Սոտուդե|Նասրին Սոթոուդեն]] ([[Իրան]], [[2012]]) ազատ է արձակվել [[բանտ]]ից [[2013]] թվականի սեպտեմբերին և նրան իր գործընկերներից [[2012]] թ․-ի համադափնեկիր [[ռեժիսոր]] [[Ջաֆար Փանահի]]ի հետ միասին մինչև օրս արգելված է լքել Իրանի տարածքը։

== Նոբելյան մրցանակակիրներ ==
''Սախարովի անվան մտքի ազատության մրցանակի'' դափնեկիրներից երեքը՝ [[Նելսոն Մանդելա]]ն (1993), [[Աուն Սան Սու Չժի]]ն (1991) և [[Մալալա Յուսուֆզայ]]ը (2014), հետագայում արժանացել են [[Խաղաղության Նոբելյան մրցանակ]]ի։

== Դափնեկիրների ցանկ ==
[[Պատկեր:Nelson_Mandela-2008_(edit).jpg|մինի|Սախարովի անվան մրցանակակիր [[Նելսոն Մանդելա]]]]
[[Պատկեր:Remise_du_Prix_Sakharov_à_Aung_San_Suu_Kyi_Strasbourg_22_octobre_2013-14.jpg|մինի|Պարգևատրման արարողությունը․ [[2013]] թ․-ին Ստրասբուրգի խորհրդարանում [[Աուն Սան Սու Չժի]]ին հանձնվում է [[1990]] թ․-ի մրցանակը: Սու Չժին այն չէր ստացել ժամանակին, քանի որ այդ տարիներին տնային կալանքի տակ էր եղել։]]
[[Պատկեր:Damas_de_Blanco_demonstration_in_Havana,_Cuba.jpg|մինի|[[Սպիտակազգեստ կանայք]], [[2005]] թվականի դափնեկիր կազմակերպություն, ցույցեր [[Հավանա]]յում ([[Կուբա]])]]
[[Պատկեր:Denis_Mukwege_VOA.jpg|մինի|Դոկտոր [[Դենի Մուքվեգե|Դենիս Մուկվեգե]], [[2014]] թվականի դափնեկիր]]
[[Պատկեր:Raif_Badawi_cropped.jpg|մինի|Գրող [[Ռաիֆ Բադավի]], [[2015]] թ․ դափնեկիր ]]
{| border=&quot;1&quot; class=&quot;sortable wikitable&quot; style=&quot;text-align:center;&quot; 
! scope=&quot;col&quot; style=&quot;background:#FFE4C4;&quot; width=&quot;50&quot; |Տարի
! scope=&quot;col&quot; style=&quot;background:#FFE4C4;&quot; |Պատկեր
! scope=&quot;col&quot; style=&quot;background:#FFE4C4;&quot; width=&quot;150&quot; |Դափնեկիր
! scope=&quot;col&quot; style=&quot;background:#FFE4C4;&quot; width=&quot;150&quot; | Ազգություն
! class=&quot;unsortable&quot; scope=&quot;col&quot; style=&quot;background:#FFE4C4;&quot; width=&quot;250&quot; |Նշումներ
|-
|[[1988]]
|[[File:Nelson Mandela-2008 (edit).jpg|100px]]
|[[Նելսոն Մանդելա]]
|{{դրոշավորում|Հարավաֆրիկյան Հանրապետություն}}
|Հակա-ռասայական խտրականության ակտիվիստ, իսկ ավելի ուշ՝ Հարավային Աֆրիկայի նախագահ&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;&gt;[http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?language=EN&amp;type=IM-PRESS&amp;reference=20081027STO40639 &quot;20 years of the Sakharov Prize: Human rights and reconciliation&quot;].&lt;/ref&gt;
|-
|[[1988]]
|[[file:Anatoly Marchenko.jpg|100px]]
|[[Անատոլի Մարչենկո]]&lt;br&gt; (հետմահու)
|{{դրոշավորում|ԽՍՀՄ}}
|Խորհրդային այլախոհ, հեղինակ և մարդու իրավունքների ակտիվիստ&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[1989]] 
|[[File:Dubcek.jpg|100px]]
|[[Ալեքսանդր Դուբչեկ]]
|{{դրոշավորում|Չեխոսլովակիա}}
|Սլովակիայի քաղաքական գործիչ, փորձել է բարեփոխել կոմունիստական ռեժիմը [[Պրահայի գարուն|Պրահայի գարնան]] ժամանակ&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[1990]]
|[[File:Remise du Prix Sakharov à Aung San Suu Kyi Strasbourg 22 octobre 2013-18.jpg|100px]]
|[[Աուն Սան Սու Չժի]]
|{{դրոշավորում|Մյանմա}}
|Ընդդիմադիր քաղաքական գործիչ և Հանուն ժողովրդավարության Ազգային լիգայի նախկին գլխավոր քարտուղար&lt;ref name=&quot;rwb&quot;&gt;[http://www.unhcr.org/refworld/type,COUNTRYNEWS,RSF,MMR,4a110b891e,0.html &quot;Sakharov Network calls for immediate release of Aung San Suu Kyi, Sakharov Prize laureate 1990&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20121016144330/http://www.unhcr.org/refworld/type%2CCOUNTRYNEWS%2CRSF%2CMMR%2C4a110b891e%2C0.html |date=2012-10-16 }}.&lt;/ref&gt;
|-
|[[1991]]
|
|[[Ադեմ Դեմաչի]]
|{{դրոշավորում|Կոսովո}}
|Կոսովոյի ալբանացի քաղաքական գործիչ և երկարաժամկետ քաղբանտարկյալ&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[1992]]
|[[File:Madres de Plaza de Mayo (1).jpg|100px]]
|[[Պլազա դե Մայոյի մայրեր]]
|{{դրոշավորում|Արգենտինա}}
|Արգենտինայի մայրերի ասոցիացիա, որոնց երեխաները անհետ կորել են [[Կեղտոտ պատերազմ]]ի ընթացքում&lt;ref name=&quot;rwb&quot;/&gt;
|-
|[[1993]]
|[[File:Oslobođenje (2019-07-27).svg|100px]]
|[[Օսլոբոջենե]]
|{{դրոշավորում|Բոսնիա և Հերցոգովինա}}
|Հանրաճանաչ թերթ, որը պաշտպանել է Բոսնիան և Հերցեգովինան որպես բազմազգ պետություն&lt;ref name=&quot;rwb&quot;/&gt;
|-
|[[1994]]
|[[File:Taslima Nasrin par Claude Truong-Ngoc novembre 2013.jpg|100px]]
|[[Թասիլմա Նասրին|Նասրին Թասլիմա]]
|{{դրոշավորում|Բանգլադեշ}}
|Նախկին բժիշկ, ֆեմինիստ հեղինակ&lt;ref name=&quot;rwb&quot;/&gt;
|-
|[[1995]]
|[[File:Zana (cropped).jpg|100px|]]
|[[Լեյլա Զանա]]
|{{դրոշավորում|Թուրքիա}}
|Քրդական ծագումով քաղաքական գործիչ Թուրքիայի հարավ-արևելքից, ով ազատազրկված է 10 տարով իր մայրենի քրդերենով Թուրքիայի խորհրդարանում ելույթ ունենալու համար&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[1996]]
|[[File:Techung with Wei Jingsheng extracted.jpg|100px|alt=Jingsheng in 2010]]
|[[Վեյ Ժինգշեն]]
|{{դրոշավորում|Չինաստան}}
|[[Չինական ժողովրդական շարժում|Չինական ժողովրդավարական շարժման]] ակտիվիստ&lt;ref name=&quot;rwb&quot;/&gt;
|-
|[[1997]]
|[[File:Salima Ghezali par Claude Truong-Ngoc novembre 2013.jpg|100px|alt=Ghezali in 2013]]
|[[Սալիմա Գեզալի]]
|{{դրոշավորում|Ալժիր}}
|Լրագրող և գրող, կանանց իրավունքների ակտիվիստ, Ալժիրում մարդու իրավունքների և ժողովրդավարության պաշտպան&lt;ref name=&quot;rwb&quot;/&gt;
|-
|[[1998]]
[[File:Ibrahim Rugova 2004.jpg|100px|alt=Rugova in 2004]]
|[[Իբրահիմ Ռուգովա]]
|{{դրոշավորում|Կոսովո}}
|Ալբանական քաղաքական գործիչ,Կոսովոյի առաջին նախագահ&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[1999]]
|[[File:Xanana 2011.jpg|100px|alt=Gusmão in 2011]]
|[[Խանանա Գուժմաու]]
|{{դրոշավորում|Արևելյան Թիմոր}}
|Նախկին ռազմատենչ, հետագայում Արևելյան Թիմորի առաջին նախագահ&lt;ref&gt;[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/europe/566530.stm &quot;Gusmão receives EU Sakharov prize&quot;].&lt;/ref&gt;։ 
|-
|[[2000]]
|
|¡Basta Ya!
|{{դրոշավորում|Իսպանիա}}
|Ահաբեկչության նկատմամբ տարբեր քաղաքական դիրքորոշումներ ունեցող անհատներին միավորող կազմակերպություն&lt;ref&gt;[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/europe/993409.stm &quot;Basque group wins peace prize&quot;].&lt;/ref&gt;։
|-
|[[2001]]
|
|[[Նուրիտ Պելեդ-Էլհաման]]
|[[Իսրայել]]
|Խաղաաղության ակտիվիստ&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[2001]]
|
|[[Իզաթ Գազավի]]
|[[Պաղեստին]]
|Գրող, պրոֆեսոր&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[2001]]
|
|[[Զաքարիաս Կամվենո]]
|[[Անգոլա]]
|Արքեպիսկոպոս և խաղաղության ակտիվիստ&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[2002]]
|
|[[Օսվալդո Պայա]]
|[[Կուբա]]
|Քաղաքական ակտիվիստ և այլախոհ&lt;ref&gt;[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/americas/2583201.stm &quot;Cuban dissident collects EU prize&quot;].&lt;/ref&gt;
|-
|[[2003]]
|
|[[Քոֆի Անան]] (և [[ՄԱԿ]])
|[[Գանա]]
|Խաղաղության Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր և ՄԱԿ-ի յոթերորդ Գլխավոր քարտուղար&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[2004]]
|
|[[Լրագրողների բելառուսական ասոցացիա]]
|[[Բելառուս]]
|Ոչ-կառավարական կազմակերպություն, որի նպատակն է ապահովել խոսքի ազատությունը և տեղեկատվություն ստանալու և տարածելու իրավունքները ու խթանել լրագրության մասնագիտական չափանիշները&lt;ref&gt;[http://www.europarl.europa.eu/sakharovprize/en/laureates-1988-2014/1999-2009.html#laureate8 &quot;The Belarusian Association of Journalists - 2004, Belarus&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181225152619/http://www.europarl.europa.eu/sakharovprize/en/laureates-1988-2014/1999-2009.html#laureate8 |date=2018-12-25 }}.&lt;/ref&gt;։
|-
|[[2005]]
|
|[[Սպիտակազգեստ կանայք]]
|[[Կուբա]]
|Ձերբակալված այլախոհների հարազատների ընդդիմադիր շարժում&lt;ref name=&quot;twothousandandfive&quot;&gt;Gibbs, Stephen (14 December 2005).&lt;/ref&gt;
|-
| [[2005]]
|
|[[Լրագրողներ առանց սահմանների]]
|[[Ֆրանսիա]], [[Փարիզ]]
|Ֆրանսիայի վրա հիմնված մամուլի ազատությունը քարոզող ոչ-կառավարական միջազգային կազմակերպություն&lt;ref name=&quot;twothousandandfive&quot;/&gt;
|-
|[[2005]]
|
|[[Հաուվա Իբրահիմ]]
|[[Նիգերիա]]
|Մարդու իրավունքների փաստաբան&lt;ref name=&quot;twothousandandfive&quot;/&gt;
|-
|[[2006]]
|
|[[Ալեքսանդր Միլինկևիչ]]
|[[Բելառուս]]
|Քաղաքական գործիչ, Բելառուսի [[Միացյալ Ժողովրդավարական ուժեր]]ի կողմից ընտրված միասնական թեկնածու 2006 թ. նախագահական ընտրություններին մասնակցելու համար&lt;ref&gt;[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/europe/6087198.stm &quot;Belarussian takes EU rights award&quot;]{{Չաշխատող արտաքին հղում|bot=InternetArchiveBot }}.&lt;/ref&gt;։
|-
|[[2007]]
|
|[[Սալի Մահմուդ Օսման]]
|[[Սուդան]]
|Մարդու իրավունքների փաստաբան&lt;ref name=&quot;rwb&quot;/&gt;
|-
| [[2008]]
|
|[[Հու Ջիա]]
|[[Չինաստան]]
|Ակտիվիստ և այլախոհ&lt;ref&gt;[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/asia-pacific/7788536.stm &quot;China dissident wins rights prize&quot;].&lt;/ref&gt;
|-
| [[2009]]
|
|[[Մեմորիալ]]
|[[Ռուսաստան]]
|Պատմական, կրթական, իրավապաշտպան, բարեգործական միջազգային կազմակերպություն&lt;ref&gt;[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/europe/8320851.stm &quot;Russia rights group wins EU prize&quot;]{{Չաշխատող արտաքին հղում|bot=InternetArchiveBot }}.&lt;/ref&gt;
|-
|[[2010]]
|
|[[Գիլերմո Ֆարինյաս Էռնանդես|Գիլերմո Ֆարինյաս]]
|[[Կուբա]]
|Բժիշկ, լրագրող և քաղաքական այլախոհ&lt;ref&gt;[http://www.bbc.co.uk/news/world-europe-11594804 &quot;Cuba dissident Farinas awarded Sakharov Prize by EU&quot;].&lt;/ref&gt;
|-
|[[2011]]
|
|[[Ասմաա Մահֆուզ]],&lt;br&gt;[[Ահմեդ ալ-Սենուսի]],  &lt;br&gt;[[Ռազան Զայիթոունե|Ռազան Զեյթունա]], &lt;br&gt;[[Ալի Ֆարզաթ]], &lt;br&gt;[[Մոհամեդ Բուազիզի]] &lt;br&gt; (հետմահու)
|[[Եգիպտոս]]&lt;br&gt;[[Լիբիա]]&lt;br&gt;[[Սիրիա]]&lt;br&gt;[[Սիրիա]]&lt;br&gt;[[Թունիս]]
|Արաբ ժողովրդի հինգ ներկայացուցիչներ՝ ի նշան հավանության և աջակցության մարդու իրավունքների պաշտպանության և ազատության ձգտման&lt;ref name=&quot;recent&quot;&gt;[http://www.europarl.europa.eu/en/headlines/content/20111014FCS29297/1/html/Three-finalists-for-Sakharov-Prize-2011-honouring-human-rights-activists &quot;Sakharov Prize for Freedom of Thought 2011&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20111023223729/http://www.europarl.europa.eu/en/headlines/content/20111014FCS29297/1/html/Three-finalists-for-Sakharov-Prize-2011-honouring-human-rights-activists |date=2011-10-23 }}.&lt;/ref&gt;։
|-
| [[2012]]
|
|[[Ջաֆար Փանահի]], &lt;br&gt;[[Նասրին Սոտուդե]]
|[[Իրան]]
|Իրանցի ակտիվիստներ, Սոթոուդեն իրավաբան է, Փանահին՝ ռեժիսոր&lt;ref name=&quot;G2610&quot;&gt;Saeed Kamali Dehghan (26 October 2012).&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;recent1&quot;&gt;[http://www.europarl.europa.eu/document/activities/cont/201210/20121026ATT54657/20121026ATT54657EN.pdf &quot;Nasrin Sotoudeh and Jafar Panahi – winners of the 2012 Sakharov Prize&quot;] (PDF).&lt;/ref&gt;
|-
|[[2013]]
|
|[[Մալալա Յուսուֆզայ]]
|[[Պակիստան]]
|Կանանց իրավունքների և կրթության քարոզիչ&lt;ref name=&quot;2013prize&quot;&gt;Jordan, Carol (10 October 2013).&lt;/ref&gt; 
|-
| [[2014]]
|
|[[Դենի Մուքվեգե]]
|[[Կոնգոյի Դեմոկրատական Հանրապետություն]]
|[[գինեկոլոգիա|գինեկոլոգ]], [[խմբակային բռնաբարություն|խմբակային բռնաբարության]] զոհերին օգնություն ցուցաբերող&lt;ref&gt;[http://www.bbc.co.uk/news/world-africa-29717994 &quot;DR Congo doctor Denis Mukwege wins Sakharov prize&quot;].&lt;/ref&gt;
|-
|[[2015]]
|
|[[Ռաիֆ Բադավի]]
|[[Սաուդյան Արաբիա]]&lt;br&gt;
|Սաուդյան Արաբիայի գրող, ակտիվիստ, ''Սաուդյան լիբերալներ'' անվճար կայքի ստեղծող&lt;ref&gt;Brussels, Associated Press in.&lt;/ref&gt;
|-
|2016
|
|[[Նադիա Մուրադ]][[Լամիյա Աջի Բաշար]]
|[[Իրաք]]
|Եզդի իրավապաշտպաններ և «&lt;nowiki/&gt;[[Իրաքի և Լևանտի իսլամական պետություն|Իրաքի և Լևանտի իսլամական պետության]]&lt;nowiki/&gt;» նախկին առևանգվածներ&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.bbc.co.uk/news/world-europe-37787061|title=Sakharov prize: Yazidi women win EU freedom prize|date=27 October 2016|publisher=BBC News|archive-url=https://web.archive.org/web/20161027123759/http://www.bbc.co.uk/news/world-europe-37787061|archive-date=27 October 2016|access-date=27 October 2016|url-status=live|df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;
|-
|2017
|
|Դեմոկրատական ընդդիմություն Վենեսուելայում
|[[Վենեսուելա]]
|Երկրի Ազգային ժողովի անդամները և բոլոր քաղբանտարկյալները, որոնք ներկայացված են Foro Penal Venezolano-ի կողմից՝ ի դեմս Լեոպոլդո Լոպեսի, Խուլիո Բորխեսի, Անտոնիո Լեդեզմայի, Դանիել Սեբալյոսի, Յոն Գոյկոեչեի, Լորեն Սալեհի, Ալֆրեդո Ռամոսի և Անդրեա Գոնսալեսի։ Մրցանակը համարվում էր որպես պարգևատրում «Ուսանողական ակտիվիստների և ցուցարարների քաջությանը՝ [[Նիկոլաս Մադուրո|Նիկոլաս Մադուրոյի]] կառավարության կողմից բռնաճնշումների դեմ դիմաց»&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.independent.co.uk/news/world/americas/sakharov-prize-eu-venezuela-opposition-political-prisoners-students-a8020746.html|title=Venezuela's opposition awarded Sakharov Prize for championing human rights|date=26 October 2017|work=The Independent|archive-url=https://web.archive.org/web/20171028185459/http://www.independent.co.uk/news/world/americas/sakharov-prize-eu-venezuela-opposition-political-prisoners-students-a8020746.html|archive-date=28 October 2017|access-date=28 October 2017|url-status=live|df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; և բոյկոտված Եվրոպական միացյալ ձախեր-Սկանդինավյան կանաչ ձախ խորհրդարանական խմբի կողմից&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.guengl.eu/news/article/left-to-boycott-politicised-sakharov-prize-ceremony|title=Left to boycott politicised Sakharov Prize ceremony – GUE/NGL – Another Europe is possible|website=www.guengl.eu|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20180201020230/http://www.guengl.eu/news/article/left-to-boycott-politicised-sakharov-prize-ceremony|archive-date=1 February 2018|access-date=31 January 2018|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;latest&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.europarl.europa.eu/news/en/headlines/priorities/20171023TST86605/20171023STO86606/parliament-awards-sakharov-prize-2017-to-democratic-opposition-in-venezuela|title=Parliament awards Sakharov Prize 2017 to Democratic Opposition in Venezuela|date=26 October 2017|publisher=[[European Parliament]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20171028043137/http://www.europarl.europa.eu/news/en/headlines/priorities/20171023TST86605/20171023STO86606/parliament-awards-sakharov-prize-2017-to-democratic-opposition-in-venezuela|archive-date=28 October 2017|access-date=27 October 2017|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։
(լրացուցիչ տեղեկություններ [[Քաղաքական ճգնաժամ Վենեսուելայում (2019)]] հոդվածում)
|-
|2018
|
|[[Օլեգ Սենցով]]
|[[Ուկրաինա]]
|Կինոռեժիսոր, [[Մարդու իրավունքները Ռուսաստանում|Ռուսաստանում և ամբողջ աշխարհում պահվող քաղբանտարկյալների ազատ արձակման համար պայքարի խորհրդանիշ]]&lt;ref&gt;{{Cite news|title=Sakharov Prize 2018 goes to Oleg Sentsov|url=http://www.europarl.europa.eu/news/en/headlines/eu-affairs/20181018STO16585/sakharov-prize-2018-goes-to-oleg-sentsov|work=[[European Parliament]]|access-date=25 October 2018|archive-date=4 March 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210304224842/https://www.europarl.europa.eu/news/en/headlines/eu-affairs/20181018STO16585/sakharov-prize-2018-goes-to-oleg-sentsov|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
|-
|2019
|
|Իլհամ Տոհտի
|[[Չինաստան]]
|[[Ույղուրներ|Ույղուր]] տնտեսագետ, գիտնական և իրավապաշտպան&lt;ref&gt;{{Cite news|title=Ilham Tohti awarded the 2019 Sakharov Prize|url=https://www.europarl.europa.eu/news/en/press-room/20191018IPR64639/ilham-tohti-awarded-the-2019-sakharov-prize|work=[[European Parliament]]|date=24 October 2019|access-date=24 October 2019|df=dmy-all|archive-date=30 December 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20191230161640/https://www.europarl.europa.eu/news/en/press-room/20191018IPR64639/ilham-tohti-awarded-the-2019-sakharov-prize|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
|-
|2020
|
|Դեմոկրատական ընդդիմություն Բելառուսում
|[[Բելառուս]]
|Բելառուսի դեմոկրատական ընդդիմությունը՝ ի դեմս Կոորդինացիոն խորհրդի, [[Սվետլանա Տիխանովսկայա|Սվետլանա Տիխանովսկայայի]], [[Սվետլանա Ալեքսիևիչ|Սվետլանա Ալեքսևիչի]], [[Մարիա Կոլեսնիկովա|Մարիա Կալեսնիկավայի]], [[Օլգա Կովալկովա|Օլգա Կավալկովայի]] և [[Վերոնիկա Ցեպկալո|Վերանիկա Ցապկալայի]] և քաղաքական և քաղաքացիական հասարակության գործիչների՝ [[Սերգեյ Տիխանովսկի]] Ցիխանուսկիի, Ալես Բիալյացկու, Սերգեյ Դիլևսկի, Ստյապամ Պուտսիլայի և [[Միկոլայ Ստատկևիչ|Միկոլա Ստատկևիչի]] նախաձեռնությամբ&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.europarl.europa.eu/news/en/press-room/20201016IPR89546/l-opposition-democratique-au-belarus-recoit-le-prix-sakharov-2020|title=The 2020 Sakharov Prize awarded to the democratic opposition in Belarus|date=22 October 2020|website=europarl.europa.eu|archive-url=https://web.archive.org/web/20210205203747/https://www.europarl.europa.eu/news/en/press-room/20201016IPR89546/l-opposition-democratique-au-belarus-recoit-le-prix-sakharov-2020|archive-date=5 February 2021|access-date=15 November 2020|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։
|-
|2021
|
|[[Ալեքսեյ Նավալնի]]
|[[Ռուսաստան]]
|Ընդդիմադիր քաղաքական գործիչ և կոռուպցիայի դեմ պայքարի ակտիվիստ&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.europarl.europa.eu/news/en/headlines/priorities/sakharov-2021/20211014IPR14915/alexei-navalny-awarded-the-european-parliament-s-2021-sakharov-prize|title=Alexei Navalny awarded the European Parliament's 2021 Sakharov Prize|date=20 October 2021|website=europarl.europa.eu|archive-url=https://web.archive.org/web/20211021091245/https://www.europarl.europa.eu/news/en/headlines/priorities/sakharov-2021/20211014IPR14915/alexei-navalny-awarded-the-european-parliament-s-2021-sakharov-prize|archive-date=21 October 2021|access-date=20 October 2021|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
|}
Եվրախորհրդարանի դեպուտատները [[2016]] թ. [[հոկտեմբերի 6]]-ին ներկայարել են թեկնածուներին։ Դափնեկիրը կհայտարարվի [[հոկտեմբերի 27]]-ին&lt;ref&gt;[http://www.europarl.europa.eu/news/en/news-room/search?q=Sakharov+Prize Sakharov Prize 2016: MEPs present their nominations] Եվրախորհրդարանի պաշտոնական կայք&lt;/ref&gt;։

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ|30em|group=note}}&lt;div class=&quot;references&quot; style=&quot;height: 250px; overflow: auto; padding: 3px&quot; &gt;{{ծանցանկ|2}}&lt;/div&gt;

== Արտաքին հղումներ ==
* [http://www.europarl.europa.eu/pdf/prizes/SAKHAROV_programme_2016_EN.pdf SAKHAROV PRIZE FOR FREEDOM OF THOUGHT. Programme 2016]
* {{Cite web| url = http://www.europarl.europa.eu/sakharovprize/en/sakharov-prize-.html| title = Sakharov Prize for Freedom of Thought| date = դեկտեմբերի 1, 2013| accessdate = փետրվարի 18, 2015| publisher = [[Եվրոպական խորհրդարան]]| archive-date = 2014-12-26| archive-url = https://web.archive.org/web/20141226183328/http://www.europarl.europa.eu/sakharovprize/en/sakharov-prize-.html| dead-url = yes}}
* {{Cite web | url = http://www.europarl.europa.eu/intcoop/sakharov/home_en.html | title = Sakharov Prize Network| date = դեկտեմբերի 1, 2013 | accessdate = հոկտեմբերի 9, 2013| publisher = [[Եվրոպական խորհրդարան]]}}
* {{Cite web | url = http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?pubRef=-//EP//TEXT+IM-PRESS+20081126FCS43055+0+DOC+XML+V0//EN | title = 20 years of the Sakharov Prize: rewarding courage, self-sacrifice| date = դեկտեմբերի 1, 2008 | accessdate = հոկտեմբերի 22, 2010| publisher = [[Եվրոպական խորհրդարան]]}}
* ''Салим Ламрани'' [http://www.voltairenet.org/article133783.html#article133783 ДВОЙНЫЕ СТАНДАРТЫ. Политизация премии Сахарова.] ПАРИЖ (ФРАНЦИЯ) | 2006թ. հունվարի 16
* [http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?pubRef=-//EP//TEXT+IM-PRESS+20060911FCS10501+0+DOC+XML+V0//EN 2006 Sakharov Prize - supporting Freedom of Thought around the world.] [[Եվրոպական խորհրդարան]] Institutions - 14-12-2006
{{Արտաքին հղումներ}}

[[Կատեգորիա:Մրցանակներ]]
[[Կատեգորիա:Եվրոպական խորհրդարան]]
[[Կատեգորիա:Մարդու իրավունքներ]]
[[Կատեգորիա:Մարդու իրավունքների մրցանակներ]]
[[Կատեգորիա:1988]]
[[Կատեգորիա:Իրավապաշտպաններ]]</text>
      <sha1>je7ajm1nfklby6j8uov6zru9gnktie8</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486400</id>
      <parentid>8486389</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T08:04:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ապատ63</username>
        <id>36683</id>
      </contributor>
      <comment>/* Դափնեկիրների ցանկ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="29895" xml:space="preserve">[[Պատկեր:Սախարովի անվան մրցանակ.jpg|thumb|Սախարովի անվան մրցանակի պոստեր]]
[[Պատկեր:Remise du Prix Sakharov à Aung San Suu Kyi Strasbourg 22 octobre 2013-21.jpg|thumb|Սախարովի մրցանակի հանձնումը դափնեկիր [[Աուն Սան Սու Չժի]]ին, [[Ստրասբուրգ]], [[2013]] թ. [[հոկտեմբերի 22]]]]
'''Սախարովի անվան մրցանակ''', պաշտոնապես հայտնի է որպես '''Սախարովի անվան մտքի ազատության մրցանակ''' ({{lang-en|'''Sakharov Prize for Freedom of Thought'''}}), ամենամյա [[մրցանակ]], որն անվանվել ի պատիվ [[ռուսներ|ռուս]] [[գիտնական]], [[այլախոհ]] և իրավապաշտպան [[Անդրեյ Սախարով]]ի, ստեղծվել է [[1988]] թ.-ի [[դեկտեմբեր]]ին [[Եվրոպական խորհրդարան]]ի կողմից, որպես [[խրախուսում|խրախուսման միջոց]]՝ ի պատիվ անհատների և մարդկանց խմբերի կամ կազմակերպությունների, որոնք նվիրվել են [[մարդու իրավունքներ]]ի և [[մտքի ազատություն|մտքի ազատության]] պաշտպանությանը&lt;ref&gt;&lt;cite class=&quot;citation news&quot;&gt;[http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/december/23/newsid_2540000/2540121.stm &quot;1986: Sakharov comes in from the cold&quot;].&lt;/cite&gt;&lt;/ref&gt;։ Հավակնորդների կրճատ ցուցակը կազմվում է հոկտեմբերին [[Եվրոպական Խորհրդարանի Արտաքին գործերի կոմիտե|Արտաքին գործերի կոմիտեի]] և [[Եվրոպական Խորհրդարանի Զարգացման կոմիտե|Զարգացման կոմիտեի]] կողմից, իսկ մրցանակը հանձնվում է դեկտեմբերյան նստաշրջանի ժամանակ&lt;ref name=&quot;official&quot;&gt;&lt;cite class=&quot;citation web&quot;&gt;[http://www.europarl.europa.eu/sakharovprize/en/sakharov-prize-.html &quot;Sakharov Prize for Freedom of Thought&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20141226183328/http://www.europarl.europa.eu/sakharovprize/en/sakharov-prize-.html |date=2014-12-26 }}. &lt;/cite&gt;&lt;/ref&gt;։ Մրցանակը ներառում է ''50 000 եվրո'' դրամական պարգև, որը շնորհում է Եվրախորհրդարանի նախագահն անձամբ&lt;ref name=&quot;official&quot;/&gt;։

Առաջին մրցանակը շնորհվել է [[1988]] թ.-ին։ Դափնեկիրները երկուսն են եղել. [[Նելսոն Մանդելա]]ն ([[ՀԱՀ|Հարավային Աֆրիկա]]) և [[Անատոլի Մարչենկո]]ն ([[Ռուսաստան]])։ Վերջինս մրցանակի արժանացել է հետմահու։

[[1990]] թվականին մրցանակը շնորհվել է քաղաքական հայացքների համար [[տնային կալանք]]ի տակ գտնվող [[Աուն Սան Սու Չժի]]ին, սակայն նա չի կարողացել մասնակցել [[մրցանակաբաշխություն|մրցանակաբաշխությանը]], քանի որ որպես [[Բիրմա|Մյանմայի]] [[քաղաքական բանտարկյալ]] [[իշխանություն]]ները արգելել են երկրից բացակայել։ Աուն Սան Սու Չժին մրցանակը ստացել է [[2013]] թ.-ին։

== Ոլորտներ ==
Սախարովի անվան մտքի ազատության ամենամյա մրցանակին արժանանում են հետևյալ ոլորտներում ձեռքբերումների համար.
* [[մարդու իրավունքներ|մարդու իրավունքներ և հիմնարար ազատություններ]]
* [[ժողովրդավարություն|ժողովրդավարության զարգացում և օրենքի գերակայության արժեվորում]]
* [[միջազգային իրավունք|հարգանք միջազգային իրավունքի նկատմամբ]]
* [[փոքրամասնությունների իրավունքներ|փոքրամասնությունների իրավունքների պաշտպանություն]]

''Սախարովի անվան մտքի ազատության մրցանակը'' շնորհվում է նաև կազմակերպություններին։ Առաջինը հանձնվել է [[1992]] թ․-ին [[Արգենտինա]]յի [[Պլազա դե Մայոյի մայրեր]] կազմակերպությանը։

== Հետապնդվողներ ==
Սախարովի մրցանակի դափնեկիրներից ոմանք նախկինի պես բախվում են կոշտ քաղաքական ճնշումների։ Ռեպրեսիվ ռեժիմի տակ ապրող դափնեկիրներից են՝ [[Լրագրողների բելառուսական ասոցիացիա]]ն ([[2004]] թ.), [[Սպիտակազգեստ կանայք|Դամաս դե Բլանկո]] ([[Կուբա]], [[2005]]), [[Գիլերմո Ֆարինյաս Էռնանդես|Գիլերմո Ֆարինյասը]] (Կուբա, [[2010]]), [[Ալեքսանդր Միլինկևիչ]]ը ([[Բելառուս]], [[2006]]), [[Հու Ցզյա (ակտիվիստ)|Հու Ցզյան]] ([[Չինաստան]], [[2008]])։ [[Ռազան Զայիթոունե|Ռազան Զեյթունան]] ([[Սիրիա]], [[2011]]) առևանգվել է [[2013]] թվականին և դեռևս կորած է համարվում։ [[Նասրին Սոտուդե|Նասրին Սոթոուդեն]] ([[Իրան]], [[2012]]) ազատ է արձակվել [[բանտ]]ից [[2013]] թվականի սեպտեմբերին և նրան իր գործընկերներից [[2012]] թ․-ի համադափնեկիր [[ռեժիսոր]] [[Ջաֆար Փանահի]]ի հետ միասին մինչև օրս արգելված է լքել Իրանի տարածքը։

== Նոբելյան մրցանակակիրներ ==
''Սախարովի անվան մտքի ազատության մրցանակի'' դափնեկիրներից երեքը՝ [[Նելսոն Մանդելա]]ն (1993), [[Աուն Սան Սու Չժի]]ն (1991) և [[Մալալա Յուսուֆզայ]]ը (2014), հետագայում արժանացել են [[Խաղաղության Նոբելյան մրցանակ]]ի։

== Դափնեկիրների ցանկ ==
[[Պատկեր:Nelson_Mandela-2008_(edit).jpg|մինի|Սախարովի անվան մրցանակակիր [[Նելսոն Մանդելա]]]]
[[Պատկեր:Remise_du_Prix_Sakharov_à_Aung_San_Suu_Kyi_Strasbourg_22_octobre_2013-14.jpg|մինի|Պարգևատրման արարողությունը․ [[2013]] թ․-ին Ստրասբուրգի խորհրդարանում [[Աուն Սան Սու Չժի]]ին հանձնվում է [[1990]] թ․-ի մրցանակը: Սու Չժին այն չէր ստացել ժամանակին, քանի որ այդ տարիներին տնային կալանքի տակ էր եղել։]]
[[Պատկեր:Damas_de_Blanco_demonstration_in_Havana,_Cuba.jpg|մինի|[[Սպիտակազգեստ կանայք]], [[2005]] թվականի դափնեկիր կազմակերպություն, ցույցեր [[Հավանա]]յում ([[Կուբա]])]]
[[Պատկեր:Denis_Mukwege_VOA.jpg|մինի|Դոկտոր [[Դենի Մուքվեգե|Դենիս Մուկվեգե]], [[2014]] թվականի դափնեկիր]]
[[Պատկեր:Raif_Badawi_cropped.jpg|մինի|Գրող [[Ռաիֆ Բադավի]], [[2015]] թ․ դափնեկիր ]]
{| border=&quot;1&quot; class=&quot;sortable wikitable&quot; style=&quot;text-align:center;&quot; 
! scope=&quot;col&quot; style=&quot;background:#FFE4C4;&quot; width=&quot;50&quot; |Տարի
! scope=&quot;col&quot; style=&quot;background:#FFE4C4;&quot; |Պատկեր
! scope=&quot;col&quot; style=&quot;background:#FFE4C4;&quot; width=&quot;150&quot; |Դափնեկիր
! scope=&quot;col&quot; style=&quot;background:#FFE4C4;&quot; width=&quot;150&quot; | Ազգություն
! class=&quot;unsortable&quot; scope=&quot;col&quot; style=&quot;background:#FFE4C4;&quot; width=&quot;250&quot; |Նշումներ
|-
|[[1988]]
|[[File:Nelson Mandela-2008 (edit).jpg|100px]]
|[[Նելսոն Մանդելա]]
|{{դրոշավորում|Հարավաֆրիկյան Հանրապետություն}}
|Հակա-ռասայական խտրականության ակտիվիստ, իսկ ավելի ուշ՝ Հարավային Աֆրիկայի նախագահ&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;&gt;[http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?language=EN&amp;type=IM-PRESS&amp;reference=20081027STO40639 &quot;20 years of the Sakharov Prize: Human rights and reconciliation&quot;].&lt;/ref&gt;
|-
|[[1988]]
|[[file:Anatoly Marchenko.jpg|100px]]
|[[Անատոլի Մարչենկո]]&lt;br&gt; (հետմահու)
|{{դրոշավորում|ԽՍՀՄ}}
|Խորհրդային այլախոհ, հեղինակ և մարդու իրավունքների ակտիվիստ&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[1989]] 
|[[File:Dubcek.jpg|100px]]
|[[Ալեքսանդր Դուբչեկ]]
|{{դրոշավորում|Չեխոսլովակիա}}
|Սլովակիայի քաղաքական գործիչ, փորձել է բարեփոխել կոմունիստական ռեժիմը [[Պրահայի գարուն|Պրահայի գարնան]] ժամանակ&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[1990]]
|[[File:Remise du Prix Sakharov à Aung San Suu Kyi Strasbourg 22 octobre 2013-18.jpg|100px]]
|[[Աուն Սան Սու Չժի]]
|{{դրոշավորում|Մյանմա}}
|Ընդդիմադիր քաղաքական գործիչ և Հանուն ժողովրդավարության Ազգային լիգայի նախկին գլխավոր քարտուղար&lt;ref name=&quot;rwb&quot;&gt;[http://www.unhcr.org/refworld/type,COUNTRYNEWS,RSF,MMR,4a110b891e,0.html &quot;Sakharov Network calls for immediate release of Aung San Suu Kyi, Sakharov Prize laureate 1990&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20121016144330/http://www.unhcr.org/refworld/type%2CCOUNTRYNEWS%2CRSF%2CMMR%2C4a110b891e%2C0.html |date=2012-10-16 }}.&lt;/ref&gt;
|-
|[[1991]]
|
|[[Ադեմ Դեմաչի]]
|{{դրոշավորում|Կոսովո}}
|Կոսովոյի ալբանացի քաղաքական գործիչ և երկարաժամկետ քաղբանտարկյալ&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[1992]]
|[[File:Madres de Plaza de Mayo (1).jpg|100px]]
|[[Պլազա դե Մայոյի մայրեր]]
|{{դրոշավորում|Արգենտինա}}
|Արգենտինայի մայրերի ասոցիացիա, որոնց երեխաները անհետ կորել են [[Կեղտոտ պատերազմ]]ի ընթացքում&lt;ref name=&quot;rwb&quot;/&gt;
|-
|[[1993]]
|[[File:Oslobođenje (2019-07-27).svg|100px]]
|[[Օսլոբոջենե]]
|{{դրոշավորում|Բոսնիա և Հերցեգովինա}}
|Հանրաճանաչ թերթ, որը պաշտպանել է Բոսնիան և Հերցեգովինան որպես բազմազգ պետություն&lt;ref name=&quot;rwb&quot;/&gt;
|-
|[[1994]]
|[[File:Taslima Nasrin par Claude Truong-Ngoc novembre 2013.jpg|100px]]
|[[Թասիլմա Նասրին|Նասրին Թասլիմա]]
|{{դրոշավորում|Բանգլադեշ}}
|Նախկին բժիշկ, ֆեմինիստ հեղինակ&lt;ref name=&quot;rwb&quot;/&gt;
|-
|[[1995]]
|[[File:Zana (cropped).jpg|100px|]]
|[[Լեյլա Զանա]]
|{{դրոշավորում|Թուրքիա}}
|Քրդական ծագումով քաղաքական գործիչ Թուրքիայի հարավ-արևելքից, ով ազատազրկված է 10 տարով իր մայրենի քրդերենով Թուրքիայի խորհրդարանում ելույթ ունենալու համար&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[1996]]
|[[File:Techung with Wei Jingsheng extracted.jpg|100px|alt=Jingsheng in 2010]]
|[[Վեյ Ժինգշեն]]
|{{դրոշավորում|Չինաստան}}
|[[Չինական ժողովրդական շարժում|Չինական ժողովրդավարական շարժման]] ակտիվիստ&lt;ref name=&quot;rwb&quot;/&gt;
|-
|[[1997]]
|[[File:Salima Ghezali par Claude Truong-Ngoc novembre 2013.jpg|100px|alt=Ghezali in 2013]]
|[[Սալիմա Գեզալի]]
|{{դրոշավորում|Ալժիր}}
|Լրագրող և գրող, կանանց իրավունքների ակտիվիստ, Ալժիրում մարդու իրավունքների և ժողովրդավարության պաշտպան&lt;ref name=&quot;rwb&quot;/&gt;
|-
| [[1998]]
| [[File:Ibrahim Rugova 2004.jpg|100px|alt=Rugova in 2004]]
| [[Իբրահիմ Ռուգովա]]
| {{դրոշավորում|Կոսովո}}
|Ալբանական քաղաքական գործիչ,Կոսովոյի առաջին նախագահ&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[1999]]
|[[File:Xanana 2011.jpg|100px|alt=Gusmão in 2011]]
|[[Խանանա Գուժմաու]]
|{{դրոշավորում|Արևելյան Թիմոր}}
|Նախկին ռազմատենչ, հետագայում Արևելյան Թիմորի առաջին նախագահ&lt;ref&gt;[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/europe/566530.stm &quot;Gusmão receives EU Sakharov prize&quot;].&lt;/ref&gt;։ 
|-
|[[2000]]
|
|¡Basta Ya!
|{{դրոշավորում|Իսպանիա}}
|Ահաբեկչության նկատմամբ տարբեր քաղաքական դիրքորոշումներ ունեցող անհատներին միավորող կազմակերպություն&lt;ref&gt;[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/europe/993409.stm &quot;Basque group wins peace prize&quot;].&lt;/ref&gt;։
|-
|[[2001]]
|[[File:Nurit Peled-Elhanan.jpg|100px|alt=Peled-Elhanan in 2001]]
|[[Նուրիտ Պելեդ-Էլհաման]]
| {{դրոշավորում|Իսրայել}}
|Խաղաաղության ակտիվիստ&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[2001]]
|
|[[Իզաթ Գազավի]]
| {{դրոշավորում|Պաղեստին}}
|Գրող, պրոֆեսոր&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[2001]]
|[[File:Zacarias Kamvenho par Claude Truong-Ngoc novembre 2013.jpg|100px|alt=Zacarias Kamwenho in 2013]]
|[[Զաքարիաս Կամվենո]]
| {{դրոշավորում|Անգոլա}}
|Արքեպիսկոպոս և խաղաղության ակտիվիստ&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[2002]]
|
|[[Օսվալդո Պայա]]
| {{դրոշավորում|Կուբա}}
|Քաղաքական ակտիվիստ և այլախոհ&lt;ref&gt;[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/americas/2583201.stm &quot;Cuban dissident collects EU prize&quot;].&lt;/ref&gt;
|-
|[[2003]]
|[[File:Kofi Annan 2012 (cropped).jpg|100px|alt=Annan in 2012]]
|[[Քոֆի Անան]] (և [[ՄԱԿ]])
| {{դրոշավորում|Գանա}}
|Խաղաղության Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր և ՄԱԿ-ի յոթերորդ Գլխավոր քարտուղար&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[2004]]
|
|[[Լրագրողների բելառուսական ասոցացիա]]
| {{դրոշավորում|Բելառուս}}
|Ոչ-կառավարական կազմակերպություն, որի նպատակն է ապահովել խոսքի ազատությունը և տեղեկատվություն ստանալու և տարածելու իրավունքները ու խթանել լրագրության մասնագիտական չափանիշները&lt;ref&gt;[http://www.europarl.europa.eu/sakharovprize/en/laureates-1988-2014/1999-2009.html#laureate8 &quot;The Belarusian Association of Journalists - 2004, Belarus&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181225152619/http://www.europarl.europa.eu/sakharovprize/en/laureates-1988-2014/1999-2009.html#laureate8 |date=2018-12-25 }}.&lt;/ref&gt;։
|-
|[[2005]]
|
|[[Սպիտակազգեստ կանայք]]
|[[Կուբա]]
|Ձերբակալված այլախոհների հարազատների ընդդիմադիր շարժում&lt;ref name=&quot;twothousandandfive&quot;&gt;Gibbs, Stephen (14 December 2005).&lt;/ref&gt;
|-
| [[2005]]
|
|[[Լրագրողներ առանց սահմանների]]
|[[Ֆրանսիա]], [[Փարիզ]]
|Ֆրանսիայի վրա հիմնված մամուլի ազատությունը քարոզող ոչ-կառավարական միջազգային կազմակերպություն&lt;ref name=&quot;twothousandandfive&quot;/&gt;
|-
|[[2005]]
|
|[[Հաուվա Իբրահիմ]]
|[[Նիգերիա]]
|Մարդու իրավունքների փաստաբան&lt;ref name=&quot;twothousandandfive&quot;/&gt;
|-
|[[2006]]
|
|[[Ալեքսանդր Միլինկևիչ]]
|[[Բելառուս]]
|Քաղաքական գործիչ, Բելառուսի [[Միացյալ Ժողովրդավարական ուժեր]]ի կողմից ընտրված միասնական թեկնածու 2006 թ. նախագահական ընտրություններին մասնակցելու համար&lt;ref&gt;[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/europe/6087198.stm &quot;Belarussian takes EU rights award&quot;]{{Չաշխատող արտաքին հղում|bot=InternetArchiveBot }}.&lt;/ref&gt;։
|-
|[[2007]]
|
|[[Սալի Մահմուդ Օսման]]
|[[Սուդան]]
|Մարդու իրավունքների փաստաբան&lt;ref name=&quot;rwb&quot;/&gt;
|-
| [[2008]]
|
|[[Հու Ջիա]]
|[[Չինաստան]]
|Ակտիվիստ և այլախոհ&lt;ref&gt;[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/asia-pacific/7788536.stm &quot;China dissident wins rights prize&quot;].&lt;/ref&gt;
|-
| [[2009]]
|
|[[Մեմորիալ]]
|[[Ռուսաստան]]
|Պատմական, կրթական, իրավապաշտպան, բարեգործական միջազգային կազմակերպություն&lt;ref&gt;[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/europe/8320851.stm &quot;Russia rights group wins EU prize&quot;]{{Չաշխատող արտաքին հղում|bot=InternetArchiveBot }}.&lt;/ref&gt;
|-
|[[2010]]
|
|[[Գիլերմո Ֆարինյաս Էռնանդես|Գիլերմո Ֆարինյաս]]
|[[Կուբա]]
|Բժիշկ, լրագրող և քաղաքական այլախոհ&lt;ref&gt;[http://www.bbc.co.uk/news/world-europe-11594804 &quot;Cuba dissident Farinas awarded Sakharov Prize by EU&quot;].&lt;/ref&gt;
|-
|[[2011]]
|
|[[Ասմաա Մահֆուզ]],&lt;br&gt;[[Ահմեդ ալ-Սենուսի]],  &lt;br&gt;[[Ռազան Զայիթոունե|Ռազան Զեյթունա]], &lt;br&gt;[[Ալի Ֆարզաթ]], &lt;br&gt;[[Մոհամեդ Բուազիզի]] &lt;br&gt; (հետմահու)
|[[Եգիպտոս]]&lt;br&gt;[[Լիբիա]]&lt;br&gt;[[Սիրիա]]&lt;br&gt;[[Սիրիա]]&lt;br&gt;[[Թունիս]]
|Արաբ ժողովրդի հինգ ներկայացուցիչներ՝ ի նշան հավանության և աջակցության մարդու իրավունքների պաշտպանության և ազատության ձգտման&lt;ref name=&quot;recent&quot;&gt;[http://www.europarl.europa.eu/en/headlines/content/20111014FCS29297/1/html/Three-finalists-for-Sakharov-Prize-2011-honouring-human-rights-activists &quot;Sakharov Prize for Freedom of Thought 2011&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20111023223729/http://www.europarl.europa.eu/en/headlines/content/20111014FCS29297/1/html/Three-finalists-for-Sakharov-Prize-2011-honouring-human-rights-activists |date=2011-10-23 }}.&lt;/ref&gt;։
|-
| [[2012]]
|
|[[Ջաֆար Փանահի]], &lt;br&gt;[[Նասրին Սոտուդե]]
|[[Իրան]]
|Իրանցի ակտիվիստներ, Սոթոուդեն իրավաբան է, Փանահին՝ ռեժիսոր&lt;ref name=&quot;G2610&quot;&gt;Saeed Kamali Dehghan (26 October 2012).&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;recent1&quot;&gt;[http://www.europarl.europa.eu/document/activities/cont/201210/20121026ATT54657/20121026ATT54657EN.pdf &quot;Nasrin Sotoudeh and Jafar Panahi – winners of the 2012 Sakharov Prize&quot;] (PDF).&lt;/ref&gt;
|-
|[[2013]]
|
|[[Մալալա Յուսուֆզայ]]
|[[Պակիստան]]
|Կանանց իրավունքների և կրթության քարոզիչ&lt;ref name=&quot;2013prize&quot;&gt;Jordan, Carol (10 October 2013).&lt;/ref&gt; 
|-
| [[2014]]
|
|[[Դենի Մուքվեգե]]
|[[Կոնգոյի Դեմոկրատական Հանրապետություն]]
|[[գինեկոլոգիա|գինեկոլոգ]], [[խմբակային բռնաբարություն|խմբակային բռնաբարության]] զոհերին օգնություն ցուցաբերող&lt;ref&gt;[http://www.bbc.co.uk/news/world-africa-29717994 &quot;DR Congo doctor Denis Mukwege wins Sakharov prize&quot;].&lt;/ref&gt;
|-
|[[2015]]
|
|[[Ռաիֆ Բադավի]]
|[[Սաուդյան Արաբիա]]&lt;br&gt;
|Սաուդյան Արաբիայի գրող, ակտիվիստ, ''Սաուդյան լիբերալներ'' անվճար կայքի ստեղծող&lt;ref&gt;Brussels, Associated Press in.&lt;/ref&gt;
|-
|2016
|
|[[Նադիա Մուրադ]][[Լամիյա Աջի Բաշար]]
|[[Իրաք]]
|Եզդի իրավապաշտպաններ և «&lt;nowiki/&gt;[[Իրաքի և Լևանտի իսլամական պետություն|Իրաքի և Լևանտի իսլամական պետության]]&lt;nowiki/&gt;» նախկին առևանգվածներ&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.bbc.co.uk/news/world-europe-37787061|title=Sakharov prize: Yazidi women win EU freedom prize|date=27 October 2016|publisher=BBC News|archive-url=https://web.archive.org/web/20161027123759/http://www.bbc.co.uk/news/world-europe-37787061|archive-date=27 October 2016|access-date=27 October 2016|url-status=live|df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;
|-
|2017
|
|Դեմոկրատական ընդդիմություն Վենեսուելայում
|[[Վենեսուելա]]
|Երկրի Ազգային ժողովի անդամները և բոլոր քաղբանտարկյալները, որոնք ներկայացված են Foro Penal Venezolano-ի կողմից՝ ի դեմս Լեոպոլդո Լոպեսի, Խուլիո Բորխեսի, Անտոնիո Լեդեզմայի, Դանիել Սեբալյոսի, Յոն Գոյկոեչեի, Լորեն Սալեհի, Ալֆրեդո Ռամոսի և Անդրեա Գոնսալեսի։ Մրցանակը համարվում էր որպես պարգևատրում «Ուսանողական ակտիվիստների և ցուցարարների քաջությանը՝ [[Նիկոլաս Մադուրո|Նիկոլաս Մադուրոյի]] կառավարության կողմից բռնաճնշումների դեմ դիմաց»&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.independent.co.uk/news/world/americas/sakharov-prize-eu-venezuela-opposition-political-prisoners-students-a8020746.html|title=Venezuela's opposition awarded Sakharov Prize for championing human rights|date=26 October 2017|work=The Independent|archive-url=https://web.archive.org/web/20171028185459/http://www.independent.co.uk/news/world/americas/sakharov-prize-eu-venezuela-opposition-political-prisoners-students-a8020746.html|archive-date=28 October 2017|access-date=28 October 2017|url-status=live|df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; և բոյկոտված Եվրոպական միացյալ ձախեր-Սկանդինավյան կանաչ ձախ խորհրդարանական խմբի կողմից&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.guengl.eu/news/article/left-to-boycott-politicised-sakharov-prize-ceremony|title=Left to boycott politicised Sakharov Prize ceremony – GUE/NGL – Another Europe is possible|website=www.guengl.eu|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20180201020230/http://www.guengl.eu/news/article/left-to-boycott-politicised-sakharov-prize-ceremony|archive-date=1 February 2018|access-date=31 January 2018|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;latest&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.europarl.europa.eu/news/en/headlines/priorities/20171023TST86605/20171023STO86606/parliament-awards-sakharov-prize-2017-to-democratic-opposition-in-venezuela|title=Parliament awards Sakharov Prize 2017 to Democratic Opposition in Venezuela|date=26 October 2017|publisher=[[European Parliament]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20171028043137/http://www.europarl.europa.eu/news/en/headlines/priorities/20171023TST86605/20171023STO86606/parliament-awards-sakharov-prize-2017-to-democratic-opposition-in-venezuela|archive-date=28 October 2017|access-date=27 October 2017|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։
(լրացուցիչ տեղեկություններ [[Քաղաքական ճգնաժամ Վենեսուելայում (2019)]] հոդվածում)
|-
|2018
|
|[[Օլեգ Սենցով]]
|[[Ուկրաինա]]
|Կինոռեժիսոր, [[Մարդու իրավունքները Ռուսաստանում|Ռուսաստանում և ամբողջ աշխարհում պահվող քաղբանտարկյալների ազատ արձակման համար պայքարի խորհրդանիշ]]&lt;ref&gt;{{Cite news|title=Sakharov Prize 2018 goes to Oleg Sentsov|url=http://www.europarl.europa.eu/news/en/headlines/eu-affairs/20181018STO16585/sakharov-prize-2018-goes-to-oleg-sentsov|work=[[European Parliament]]|access-date=25 October 2018|archive-date=4 March 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210304224842/https://www.europarl.europa.eu/news/en/headlines/eu-affairs/20181018STO16585/sakharov-prize-2018-goes-to-oleg-sentsov|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
|-
|2019
|
|Իլհամ Տոհտի
|[[Չինաստան]]
|[[Ույղուրներ|Ույղուր]] տնտեսագետ, գիտնական և իրավապաշտպան&lt;ref&gt;{{Cite news|title=Ilham Tohti awarded the 2019 Sakharov Prize|url=https://www.europarl.europa.eu/news/en/press-room/20191018IPR64639/ilham-tohti-awarded-the-2019-sakharov-prize|work=[[European Parliament]]|date=24 October 2019|access-date=24 October 2019|df=dmy-all|archive-date=30 December 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20191230161640/https://www.europarl.europa.eu/news/en/press-room/20191018IPR64639/ilham-tohti-awarded-the-2019-sakharov-prize|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
|-
|2020
|
|Դեմոկրատական ընդդիմություն Բելառուսում
|[[Բելառուս]]
|Բելառուսի դեմոկրատական ընդդիմությունը՝ ի դեմս Կոորդինացիոն խորհրդի, [[Սվետլանա Տիխանովսկայա|Սվետլանա Տիխանովսկայայի]], [[Սվետլանա Ալեքսիևիչ|Սվետլանա Ալեքսևիչի]], [[Մարիա Կոլեսնիկովա|Մարիա Կալեսնիկավայի]], [[Օլգա Կովալկովա|Օլգա Կավալկովայի]] և [[Վերոնիկա Ցեպկալո|Վերանիկա Ցապկալայի]] և քաղաքական և քաղաքացիական հասարակության գործիչների՝ [[Սերգեյ Տիխանովսկի]] Ցիխանուսկիի, Ալես Բիալյացկու, Սերգեյ Դիլևսկի, Ստյապամ Պուտսիլայի և [[Միկոլայ Ստատկևիչ|Միկոլա Ստատկևիչի]] նախաձեռնությամբ&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.europarl.europa.eu/news/en/press-room/20201016IPR89546/l-opposition-democratique-au-belarus-recoit-le-prix-sakharov-2020|title=The 2020 Sakharov Prize awarded to the democratic opposition in Belarus|date=22 October 2020|website=europarl.europa.eu|archive-url=https://web.archive.org/web/20210205203747/https://www.europarl.europa.eu/news/en/press-room/20201016IPR89546/l-opposition-democratique-au-belarus-recoit-le-prix-sakharov-2020|archive-date=5 February 2021|access-date=15 November 2020|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։
|-
|2021
|
|[[Ալեքսեյ Նավալնի]]
|[[Ռուսաստան]]
|Ընդդիմադիր քաղաքական գործիչ և կոռուպցիայի դեմ պայքարի ակտիվիստ&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.europarl.europa.eu/news/en/headlines/priorities/sakharov-2021/20211014IPR14915/alexei-navalny-awarded-the-european-parliament-s-2021-sakharov-prize|title=Alexei Navalny awarded the European Parliament's 2021 Sakharov Prize|date=20 October 2021|website=europarl.europa.eu|archive-url=https://web.archive.org/web/20211021091245/https://www.europarl.europa.eu/news/en/headlines/priorities/sakharov-2021/20211014IPR14915/alexei-navalny-awarded-the-european-parliament-s-2021-sakharov-prize|archive-date=21 October 2021|access-date=20 October 2021|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
|}
Եվրախորհրդարանի դեպուտատները [[2016]] թ. [[հոկտեմբերի 6]]-ին ներկայարել են թեկնածուներին։ Դափնեկիրը կհայտարարվի [[հոկտեմբերի 27]]-ին&lt;ref&gt;[http://www.europarl.europa.eu/news/en/news-room/search?q=Sakharov+Prize Sakharov Prize 2016: MEPs present their nominations] Եվրախորհրդարանի պաշտոնական կայք&lt;/ref&gt;։

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ|30em|group=note}}&lt;div class=&quot;references&quot; style=&quot;height: 250px; overflow: auto; padding: 3px&quot; &gt;{{ծանցանկ|2}}&lt;/div&gt;

== Արտաքին հղումներ ==
* [http://www.europarl.europa.eu/pdf/prizes/SAKHAROV_programme_2016_EN.pdf SAKHAROV PRIZE FOR FREEDOM OF THOUGHT. Programme 2016]
* {{Cite web| url = http://www.europarl.europa.eu/sakharovprize/en/sakharov-prize-.html| title = Sakharov Prize for Freedom of Thought| date = դեկտեմբերի 1, 2013| accessdate = փետրվարի 18, 2015| publisher = [[Եվրոպական խորհրդարան]]| archive-date = 2014-12-26| archive-url = https://web.archive.org/web/20141226183328/http://www.europarl.europa.eu/sakharovprize/en/sakharov-prize-.html| dead-url = yes}}
* {{Cite web | url = http://www.europarl.europa.eu/intcoop/sakharov/home_en.html | title = Sakharov Prize Network| date = դեկտեմբերի 1, 2013 | accessdate = հոկտեմբերի 9, 2013| publisher = [[Եվրոպական խորհրդարան]]}}
* {{Cite web | url = http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?pubRef=-//EP//TEXT+IM-PRESS+20081126FCS43055+0+DOC+XML+V0//EN | title = 20 years of the Sakharov Prize: rewarding courage, self-sacrifice| date = դեկտեմբերի 1, 2008 | accessdate = հոկտեմբերի 22, 2010| publisher = [[Եվրոպական խորհրդարան]]}}
* ''Салим Ламрани'' [http://www.voltairenet.org/article133783.html#article133783 ДВОЙНЫЕ СТАНДАРТЫ. Политизация премии Сахарова.] ПАРИЖ (ФРАНЦИЯ) | 2006թ. հունվարի 16
* [http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?pubRef=-//EP//TEXT+IM-PRESS+20060911FCS10501+0+DOC+XML+V0//EN 2006 Sakharov Prize - supporting Freedom of Thought around the world.] [[Եվրոպական խորհրդարան]] Institutions - 14-12-2006
{{Արտաքին հղումներ}}

[[Կատեգորիա:Մրցանակներ]]
[[Կատեգորիա:Եվրոպական խորհրդարան]]
[[Կատեգորիա:Մարդու իրավունքներ]]
[[Կատեգորիա:Մարդու իրավունքների մրցանակներ]]
[[Կատեգորիա:1988]]
[[Կատեգորիա:Իրավապաշտպաններ]]</text>
      <sha1>lwwdr0tktmt0o2ufhoikxkx78odraep</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486444</id>
      <parentid>8486400</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T09:40:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ապատ63</username>
        <id>36683</id>
      </contributor>
      <comment>/* Դափնեկիրների ցանկ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="31515" xml:space="preserve">[[Պատկեր:Սախարովի անվան մրցանակ.jpg|thumb|Սախարովի անվան մրցանակի պոստեր]]
[[Պատկեր:Remise du Prix Sakharov à Aung San Suu Kyi Strasbourg 22 octobre 2013-21.jpg|thumb|Սախարովի մրցանակի հանձնումը դափնեկիր [[Աուն Սան Սու Չժի]]ին, [[Ստրասբուրգ]], [[2013]] թ. [[հոկտեմբերի 22]]]]
'''Սախարովի անվան մրցանակ''', պաշտոնապես հայտնի է որպես '''Սախարովի անվան մտքի ազատության մրցանակ''' ({{lang-en|'''Sakharov Prize for Freedom of Thought'''}}), ամենամյա [[մրցանակ]], որն անվանվել ի պատիվ [[ռուսներ|ռուս]] [[գիտնական]], [[այլախոհ]] և իրավապաշտպան [[Անդրեյ Սախարով]]ի, ստեղծվել է [[1988]] թ.-ի [[դեկտեմբեր]]ին [[Եվրոպական խորհրդարան]]ի կողմից, որպես [[խրախուսում|խրախուսման միջոց]]՝ ի պատիվ անհատների և մարդկանց խմբերի կամ կազմակերպությունների, որոնք նվիրվել են [[մարդու իրավունքներ]]ի և [[մտքի ազատություն|մտքի ազատության]] պաշտպանությանը&lt;ref&gt;&lt;cite class=&quot;citation news&quot;&gt;[http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/december/23/newsid_2540000/2540121.stm &quot;1986: Sakharov comes in from the cold&quot;].&lt;/cite&gt;&lt;/ref&gt;։ Հավակնորդների կրճատ ցուցակը կազմվում է հոկտեմբերին [[Եվրոպական Խորհրդարանի Արտաքին գործերի կոմիտե|Արտաքին գործերի կոմիտեի]] և [[Եվրոպական Խորհրդարանի Զարգացման կոմիտե|Զարգացման կոմիտեի]] կողմից, իսկ մրցանակը հանձնվում է դեկտեմբերյան նստաշրջանի ժամանակ&lt;ref name=&quot;official&quot;&gt;&lt;cite class=&quot;citation web&quot;&gt;[http://www.europarl.europa.eu/sakharovprize/en/sakharov-prize-.html &quot;Sakharov Prize for Freedom of Thought&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20141226183328/http://www.europarl.europa.eu/sakharovprize/en/sakharov-prize-.html |date=2014-12-26 }}. &lt;/cite&gt;&lt;/ref&gt;։ Մրցանակը ներառում է ''50 000 եվրո'' դրամական պարգև, որը շնորհում է Եվրախորհրդարանի նախագահն անձամբ&lt;ref name=&quot;official&quot;/&gt;։

Առաջին մրցանակը շնորհվել է [[1988]] թ.-ին։ Դափնեկիրները երկուսն են եղել. [[Նելսոն Մանդելա]]ն ([[ՀԱՀ|Հարավային Աֆրիկա]]) և [[Անատոլի Մարչենկո]]ն ([[Ռուսաստան]])։ Վերջինս մրցանակի արժանացել է հետմահու։

[[1990]] թվականին մրցանակը շնորհվել է քաղաքական հայացքների համար [[տնային կալանք]]ի տակ գտնվող [[Աուն Սան Սու Չժի]]ին, սակայն նա չի կարողացել մասնակցել [[մրցանակաբաշխություն|մրցանակաբաշխությանը]], քանի որ որպես [[Բիրմա|Մյանմայի]] [[քաղաքական բանտարկյալ]] [[իշխանություն]]ները արգելել են երկրից բացակայել։ Աուն Սան Սու Չժին մրցանակը ստացել է [[2013]] թ.-ին։

== Ոլորտներ ==
Սախարովի անվան մտքի ազատության ամենամյա մրցանակին արժանանում են հետևյալ ոլորտներում ձեռքբերումների համար.
* [[մարդու իրավունքներ|մարդու իրավունքներ և հիմնարար ազատություններ]]
* [[ժողովրդավարություն|ժողովրդավարության զարգացում և օրենքի գերակայության արժեվորում]]
* [[միջազգային իրավունք|հարգանք միջազգային իրավունքի նկատմամբ]]
* [[փոքրամասնությունների իրավունքներ|փոքրամասնությունների իրավունքների պաշտպանություն]]

''Սախարովի անվան մտքի ազատության մրցանակը'' շնորհվում է նաև կազմակերպություններին։ Առաջինը հանձնվել է [[1992]] թ․-ին [[Արգենտինա]]յի [[Պլազա դե Մայոյի մայրեր]] կազմակերպությանը։

== Հետապնդվողներ ==
Սախարովի մրցանակի դափնեկիրներից ոմանք նախկինի պես բախվում են կոշտ քաղաքական ճնշումների։ Ռեպրեսիվ ռեժիմի տակ ապրող դափնեկիրներից են՝ [[Լրագրողների բելառուսական ասոցիացիա]]ն ([[2004]] թ.), [[Սպիտակազգեստ կանայք|Դամաս դե Բլանկո]] ([[Կուբա]], [[2005]]), [[Գիլերմո Ֆարինյաս Էռնանդես|Գիլերմո Ֆարինյասը]] (Կուբա, [[2010]]), [[Ալեքսանդր Միլինկևիչ]]ը ([[Բելառուս]], [[2006]]), [[Հու Ցզյա (ակտիվիստ)|Հու Ցզյան]] ([[Չինաստան]], [[2008]])։ [[Ռազան Զայիթոունե|Ռազան Զեյթունան]] ([[Սիրիա]], [[2011]]) առևանգվել է [[2013]] թվականին և դեռևս կորած է համարվում։ [[Նասրին Սոտուդե|Նասրին Սոթոուդեն]] ([[Իրան]], [[2012]]) ազատ է արձակվել [[բանտ]]ից [[2013]] թվականի սեպտեմբերին և նրան իր գործընկերներից [[2012]] թ․-ի համադափնեկիր [[ռեժիսոր]] [[Ջաֆար Փանահի]]ի հետ միասին մինչև օրս արգելված է լքել Իրանի տարածքը։

== Նոբելյան մրցանակակիրներ ==
''Սախարովի անվան մտքի ազատության մրցանակի'' դափնեկիրներից երեքը՝ [[Նելսոն Մանդելա]]ն (1993), [[Աուն Սան Սու Չժի]]ն (1991) և [[Մալալա Յուսուֆզայ]]ը (2014), հետագայում արժանացել են [[Խաղաղության Նոբելյան մրցանակ]]ի։

== Դափնեկիրների ցանկ ==
[[Պատկեր:Nelson_Mandela-2008_(edit).jpg|մինի|Սախարովի անվան մրցանակակիր [[Նելսոն Մանդելա]]]]
[[Պատկեր:Remise_du_Prix_Sakharov_à_Aung_San_Suu_Kyi_Strasbourg_22_octobre_2013-14.jpg|մինի|Պարգևատրման արարողությունը․ [[2013]] թ․-ին Ստրասբուրգի խորհրդարանում [[Աուն Սան Սու Չժի]]ին հանձնվում է [[1990]] թ․-ի մրցանակը: Սու Չժին այն չէր ստացել ժամանակին, քանի որ այդ տարիներին տնային կալանքի տակ էր եղել։]]
[[Պատկեր:Damas_de_Blanco_demonstration_in_Havana,_Cuba.jpg|մինի|[[Սպիտակազգեստ կանայք]], [[2005]] թվականի դափնեկիր կազմակերպություն, ցույցեր [[Հավանա]]յում ([[Կուբա]])]]
[[Պատկեր:Denis_Mukwege_VOA.jpg|մինի|Դոկտոր [[Դենի Մուքվեգե|Դենիս Մուկվեգե]], [[2014]] թվականի դափնեկիր]]
[[Պատկեր:Raif_Badawi_cropped.jpg|մինի|Գրող [[Ռաիֆ Բադավի]], [[2015]] թ․ դափնեկիր ]]
{| border=&quot;1&quot; class=&quot;sortable wikitable&quot; style=&quot;text-align:center;&quot; 
! scope=&quot;col&quot; style=&quot;background:#FFE4C4;&quot; width=&quot;50&quot; |Տարի
! scope=&quot;col&quot; style=&quot;background:#FFE4C4;&quot; |Պատկեր
! scope=&quot;col&quot; style=&quot;background:#FFE4C4;&quot; width=&quot;150&quot; |Դափնեկիր
! scope=&quot;col&quot; style=&quot;background:#FFE4C4;&quot; width=&quot;150&quot; | Ազգություն
! class=&quot;unsortable&quot; scope=&quot;col&quot; style=&quot;background:#FFE4C4;&quot; width=&quot;250&quot; |Նշումներ
|-
| rowspan=2 | [[1988]]
|[[File:Nelson Mandela-2008 (edit).jpg|100px]]
|[[Նելսոն Մանդելա]]
|{{դրոշավորում|Հարավաֆրիկյան Հանրապետություն}}
|Հակա-ռասայական խտրականության ակտիվիստ, իսկ ավելի ուշ՝ Հարավային Աֆրիկայի նախագահ&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;&gt;[http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?language=EN&amp;type=IM-PRESS&amp;reference=20081027STO40639 &quot;20 years of the Sakharov Prize: Human rights and reconciliation&quot;].&lt;/ref&gt;
|-
|[[file:Anatoly Marchenko.jpg|100px]]
|[[Անատոլի Մարչենկո]]&lt;br&gt; (հետմահու)
|{{դրոշավորում|ԽՍՀՄ}}
|Խորհրդային այլախոհ, հեղինակ և մարդու իրավունքների ակտիվիստ&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[1989]] 
|[[File:Dubcek.jpg|100px]]
|[[Ալեքսանդր Դուբչեկ]]
|{{դրոշավորում|Չեխոսլովակիա}}
|Սլովակիայի քաղաքական գործիչ, փորձել է բարեփոխել կոմունիստական ռեժիմը [[Պրահայի գարուն|Պրահայի գարնան]] ժամանակ&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[1990]]
|[[File:Remise du Prix Sakharov à Aung San Suu Kyi Strasbourg 22 octobre 2013-18.jpg|100px]]
|[[Աուն Սան Սու Չժի]]
|{{դրոշավորում|Մյանմա}}
|Ընդդիմադիր քաղաքական գործիչ և Հանուն ժողովրդավարության Ազգային լիգայի նախկին գլխավոր քարտուղար&lt;ref name=&quot;rwb&quot;&gt;[http://www.unhcr.org/refworld/type,COUNTRYNEWS,RSF,MMR,4a110b891e,0.html &quot;Sakharov Network calls for immediate release of Aung San Suu Kyi, Sakharov Prize laureate 1990&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20121016144330/http://www.unhcr.org/refworld/type%2CCOUNTRYNEWS%2CRSF%2CMMR%2C4a110b891e%2C0.html |date=2012-10-16 }}.&lt;/ref&gt;
|-
|[[1991]]
|
|[[Ադեմ Դեմաչի]]
|{{դրոշավորում|Կոսովո}}
|Կոսովոյի ալբանացի քաղաքական գործիչ և երկարաժամկետ քաղբանտարկյալ&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[1992]]
|[[File:Madres de Plaza de Mayo (1).jpg|100px]]
|[[Պլազա դե Մայոյի մայրեր]]
|{{դրոշավորում|Արգենտինա}}
|Արգենտինայի մայրերի ասոցիացիա, որոնց երեխաները անհետ կորել են [[Կեղտոտ պատերազմ]]ի ընթացքում&lt;ref name=&quot;rwb&quot;/&gt;
|-
|[[1993]]
|[[File:Oslobođenje (2019-07-27).svg|100px]]
|[[Օսլոբոջենե]]
|{{դրոշավորում|Բոսնիա և Հերցեգովինա}}
|Հանրաճանաչ թերթ, որը պաշտպանել է Բոսնիան և Հերցեգովինան որպես բազմազգ պետություն&lt;ref name=&quot;rwb&quot;/&gt;
|-
|[[1994]]
|[[File:Taslima Nasrin par Claude Truong-Ngoc novembre 2013.jpg|100px]]
|[[Թասիլմա Նասրին|Նասրին Թասլիմա]]
|{{դրոշավորում|Բանգլադեշ}}
|Նախկին բժիշկ, ֆեմինիստ հեղինակ&lt;ref name=&quot;rwb&quot;/&gt;
|-
|[[1995]]
|[[File:Zana (cropped).jpg|100px|]]
|[[Լեյլա Զանա]]
|{{դրոշավորում|Թուրքիա}}
|Քրդական ծագումով քաղաքական գործիչ Թուրքիայի հարավ-արևելքից, ով ազատազրկված է 10 տարով իր մայրենի քրդերենով Թուրքիայի խորհրդարանում ելույթ ունենալու համար&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[1996]]
|[[File:Techung with Wei Jingsheng extracted.jpg|100px|alt=Jingsheng in 2010]]
|[[Վեյ Ժինգշեն]]
|{{դրոշավորում|Չինաստան}}
|[[Չինական ժողովրդական շարժում|Չինական ժողովրդավարական շարժման]] ակտիվիստ&lt;ref name=&quot;rwb&quot;/&gt;
|-
|[[1997]]
|[[File:Salima Ghezali par Claude Truong-Ngoc novembre 2013.jpg|100px|alt=Ghezali in 2013]]
|[[Սալիմա Գեզալի]]
|{{դրոշավորում|Ալժիր}}
|Լրագրող և գրող, կանանց իրավունքների ակտիվիստ, Ալժիրում մարդու իրավունքների և ժողովրդավարության պաշտպան&lt;ref name=&quot;rwb&quot;/&gt;
|-
| [[1998]]
| [[File:Ibrahim Rugova 2004.jpg|100px|alt=Rugova in 2004]]
| [[Իբրահիմ Ռուգովա]]
| {{դրոշավորում|Կոսովո}}
|Ալբանական քաղաքական գործիչ,Կոսովոյի առաջին նախագահ&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[1999]]
|[[File:Xanana 2011.jpg|100px|alt=Gusmão in 2011]]
|[[Խանանա Գուժմաու]]
|{{դրոշավորում|Արևելյան Թիմոր}}
|Նախկին ռազմատենչ, հետագայում Արևելյան Թիմորի առաջին նախագահ&lt;ref&gt;[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/europe/566530.stm &quot;Gusmão receives EU Sakharov prize&quot;].&lt;/ref&gt;։ 
|-
| [[2000]]
| -
|¡Basta Ya!
|{{դրոշավորում|Իսպանիա}}
|Ահաբեկչության նկատմամբ տարբեր քաղաքական դիրքորոշումներ ունեցող անհատներին միավորող կազմակերպություն&lt;ref&gt;[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/europe/993409.stm &quot;Basque group wins peace prize&quot;].&lt;/ref&gt;։
|-
| rowspan=3 | [[2001]]
|[[File:Nurit Peled-Elhanan.jpg|100px|alt=Peled-Elhanan in 2001]]
|[[Նուրիտ Պելեդ-Էլհաման]]
| {{դրոշավորում|Իսրայել}}
|Խաղաաղության ակտիվիստ&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
| -
|[[Իզաթ Գազավի]]
| {{դրոշավորում|Պաղեստին}}
|Գրող, պրոֆեսոր&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[File:Zacarias Kamvenho par Claude Truong-Ngoc novembre 2013.jpg|100px|alt=Zacarias Kamwenho in 2013]]
|[[Զաքարիաս Կամվենո]]
| {{դրոշավորում|Անգոլա}}
|Արքեպիսկոպոս և խաղաղության ակտիվիստ&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[2002]]
|
|[[Օսվալդո Պայա]]
| {{դրոշավորում|Կուբա}}
|Քաղաքական ակտիվիստ և այլախոհ&lt;ref&gt;[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/americas/2583201.stm &quot;Cuban dissident collects EU prize&quot;].&lt;/ref&gt;
|-
| rowspan=2 | [[2003]]
|[[File:Kofi Annan 2012 (cropped).jpg|100px|alt=Annan in 2012]]
|[[Քոֆի Անան]]
| {{դրոշավորում|Գանա}}
|Խաղաղության Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր և ՄԱԿ-ի յոթերորդ Գլխավոր քարտուղար&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[File:Flag of the United Nations.svg|100px|alt=The UN-flag since its inception in 1946]]
|[[ՄԱԿ]]
| {{դրոշավորում|ՄԱԿ}}
|
|-
| [[2004]]
| -
|[[Լրագրողների բելառուսական ասոցացիա]]
| {{դրոշավորում|Բելառուս}}
|Ոչ-կառավարական կազմակերպություն, որի նպատակն է ապահովել խոսքի ազատությունը և տեղեկատվություն ստանալու և տարածելու իրավունքները ու խթանել լրագրության մասնագիտական չափանիշները&lt;ref&gt;[http://www.europarl.europa.eu/sakharovprize/en/laureates-1988-2014/1999-2009.html#laureate8 &quot;The Belarusian Association of Journalists - 2004, Belarus&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181225152619/http://www.europarl.europa.eu/sakharovprize/en/laureates-1988-2014/1999-2009.html#laureate8 |date=2018-12-25 }}.&lt;/ref&gt;։
|-
| rowspan=3 | [[2005]]
|[[File:Damas_de_Blanco_demonstration_in_Havana,_Cuba.jpg|100px|alt=Members of Ladies in White demonstrating in Havana, Cuba, in 2012]]
|[[Սպիտակազգեստ կանայք]]
| {{դրոշավորում|Կուբա}}
|Ձերբակալված այլախոհների հարազատների ընդդիմադիր շարժում&lt;ref name=&quot;twothousandandfive&quot;&gt;Gibbs, Stephen (14 December 2005).&lt;/ref&gt;
|-
|[[File:Reporters Without Borders.png|100px|alt=The Reporters Without Borders logo since 2012]]
|[[Լրագրողներ առանց սահմանների]]
|{{դրոշավորում|Ֆրանսիա}}, [[Փարիզ]]
|Ֆրանսիայի վրա հիմնված մամուլի ազատությունը քարոզող ոչ-կառավարական միջազգային կազմակերպություն&lt;ref name=&quot;twothousandandfive&quot;/&gt;
|-
|[[File:Hauwa Ibrahim human rights lawyer.jpg|100px|alt=Ibrahim in 2018]]
|[[Հաուվա Իբրահիմ]]
| {{դրոշավորում|Նիգերիա}}
|Մարդու իրավունքների փաստաբան&lt;ref name=&quot;twothousandandfive&quot;/&gt;
|-
|[[2006]]
|[[File:Alaksandar Milinkevich (cropped).jpg|100px|alt=Milinkevich in 2009]]
|[[Ալեքսանդր Միլինկևիչ]]
| {{դրոշավորում|Բելառուս}}
|Քաղաքական գործիչ, Բելառուսի [[Միացյալ Ժողովրդավարական ուժեր]]ի կողմից ընտրված միասնական թեկնածու 2006 թ. նախագահական ընտրություններին մասնակցելու համար&lt;ref&gt;{{Cite news | url = http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/6087198.stm | title = Belarussian takes EU rights award | date = 26 October 2006.| access-date = 21 October 2010 | publisher = BBC News }}&lt;/ref&gt;
|-
|[[2007]]
| [[File:Salih Mahmoud Mohamed Osman par Claude Truong-Ngoc novembre 2013.jpg|100px|alt=Osman in 2013]]
|[[Սալի Մահմուդ Օսման]]
| {{դրոշավորում|Սուդան}}
|Մարդու իրավունքների փաստաբան&lt;ref name=&quot;rwb&quot;/&gt;
|-
| [[2008]]
|[[File:Hu_Jia_China_Humanright_activist.jpeg|100px|alt=Hu Jia]]
|[[Հու Ջիա]]
| {{դրոշավորում|Չինաստան}} 
|Ակտիվիստ և այլախոհ&lt;ref&gt;[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/asia-pacific/7788536.stm &quot;China dissident wins rights prize&quot;].&lt;/ref&gt;
|-
| [[2009]]
| [[File:Logo of International Memorial.svg|100px]]
|[[Մեմորիալ]]
| {{դրոշավորում|Ռուսաստան}}
|Պատմական, կրթական, իրավապաշտպան, բարեգործական միջազգային կազմակերպություն&lt;ref&gt;[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/europe/8320851.stm &quot;Russia rights group wins EU prize&quot;]{{Չաշխատող արտաքին հղում|bot=InternetArchiveBot }}.&lt;/ref&gt;
|-
|[[2010]]
|[[File:Guillermo Fariñas 2014.jpg|100px|alt=Fariñas in 2014]]
|[[Գիլերմո Ֆարինյաս Էռնանդես|Գիլերմո Ֆարինյաս]]
| {{դրոշավորում|Կուբա}}
|Բժիշկ, լրագրող և քաղաքական այլախոհ&lt;ref&gt;[http://www.bbc.co.uk/news/world-europe-11594804 &quot;Cuba dissident Farinas awarded Sakharov Prize by EU&quot;].&lt;/ref&gt;
|-
| rowspan=5 | [[2011]]
| [[File:Asmaa Mahfouz at the European Parliament (cropped).jpg|100px|alt=Mahfouz in 2011]]
| [[Ասմաա Մահֆուզ]]
| {{դրոշավորում|Եգիպտոս}}
| Արաբ ժողովրդի հինգ ներկայացուցիչներ՝ ի նշան հավանության և աջակցության մարդու իրավունքների պաշտպանության և ազատության ձգտման&lt;ref name=&quot;recent&quot;&gt;[http://www.europarl.europa.eu/en/headlines/content/20111014FCS29297/1/html/Three-finalists-for-Sakharov-Prize-2011-honouring-human-rights-activists &quot;Sakharov Prize for Freedom of Thought 2011&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20111023223729/http://www.europarl.europa.eu/en/headlines/content/20111014FCS29297/1/html/Three-finalists-for-Sakharov-Prize-2011-honouring-human-rights-activists |date=2011-10-23 }}&lt;/ref&gt;։
|-
| [[File:Ahmed al-Senussi at the European Parliament.jpg|100px|alt=al-Senussi in 2011]]
| [[Ահմեդ ալ-Սենուսի]]
| {{դրոշավորում|Լիբիա}}
|
|-
| [[File:Razan Zaitouneh.jpg|100px|alt=Zaitouneh from an unknown date]]
| [[Ռազան Զայիթոունե|Ռազան Զեյթունա]]
| rowspan=2 | {{դրոշավորում|Սիրիա}}
| 
|-
| [[File:Ali Ferzat.jpg|100px|alt=Ferzat from Michael Netzer's ''Portraits of the Creators Sketchbook'', 2011]]
| [[Ալի Ֆարզաթ]]
|
|-
|
| [[Մոհամեդ Բուազիզի]] &lt;br&gt; (հետմահու)
| {{դրոշավորում|Թունիս}}
|
|-
| rowspan=2 | [[2012]]
|
|[[Ջաֆար Փանահի]]
| rowspan=2 | {{դրոշավորում|Իրան}}
|Իրանցի ակտիվիստներ, Սոթոուդեն իրավաբան է, Փանահին՝ ռեժիսոր&lt;ref name=&quot;G2610&quot;&gt;Saeed Kamali Dehghan (26 October 2012).&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;recent1&quot;&gt;[http://www.europarl.europa.eu/document/activities/cont/201210/20121026ATT54657/20121026ATT54657EN.pdf &quot;Nasrin Sotoudeh and Jafar Panahi – winners of the 2012 Sakharov Prize&quot;] (PDF).&lt;/ref&gt;
|-
|
| [[Նասրին Սոտուդե]]
|
|-
| [[2013]]
|
|[[Մալալա Յուսուֆզայ]]
|[[Պակիստան]]
|Կանանց իրավունքների և կրթության քարոզիչ&lt;ref name=&quot;2013prize&quot;&gt;Jordan, Carol (10 October 2013).&lt;/ref&gt; 
|-
| [[2014]]
|
|[[Դենի Մուքվեգե]]
|[[Կոնգոյի Դեմոկրատական Հանրապետություն]]
|[[գինեկոլոգիա|գինեկոլոգ]], [[խմբակային բռնաբարություն|խմբակային բռնաբարության]] զոհերին օգնություն ցուցաբերող&lt;ref&gt;[http://www.bbc.co.uk/news/world-africa-29717994 &quot;DR Congo doctor Denis Mukwege wins Sakharov prize&quot;].&lt;/ref&gt;
|-
|[[2015]]
|
|[[Ռաիֆ Բադավի]]
| {{դրոշավորում|Սաուդյան Արաբիա}}
|Սաուդյան Արաբիայի գրող, ակտիվիստ, ''Սաուդյան լիբերալներ'' անվճար կայքի ստեղծող&lt;ref&gt;Brussels, Associated Press in.&lt;/ref&gt;
|-
| rowspan=2 | 2016
|
|[[Նադիա Մուրադ]]
| rowspan=2 | {{դրոշավորում|Իրաք}}
|Եզդի իրավապաշտպաններ և «[[Իրաքի և Լևանտի իսլամական պետություն|Իրաքի և Լևանտի իսլամական պետության]]» նախկին առևանգվածներ&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.bbc.co.uk/news/world-europe-37787061|title=Sakharov prize: Yazidi women win EU freedom prize|date=27 October 2016|publisher=BBC News|archive-url=https://web.archive.org/web/20161027123759/http://www.bbc.co.uk/news/world-europe-37787061|archive-date=27 October 2016|access-date=27 October 2016|url-status=live|df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;
|-
|
|[[Լամիյա Աջի Բաշար]]
|
|-
|2017
|
|Դեմոկրատական ընդդիմություն Վենեսուելայում
| {{դրոշավորում|Վենեսուելա}}
|Երկրի Ազգային ժողովի անդամները և բոլոր քաղբանտարկյալները, որոնք ներկայացված են Foro Penal Venezolano-ի կողմից՝ ի դեմս Լեոպոլդո Լոպեսի, Խուլիո Բորխեսի, Անտոնիո Լեդեզմայի, Դանիել Սեբալյոսի, Յոն Գոյկոեչեի, Լորեն Սալեհի, Ալֆրեդո Ռամոսի և Անդրեա Գոնսալեսի։ Մրցանակը համարվում էր որպես պարգևատրում «Ուսանողական ակտիվիստների և ցուցարարների քաջությանը՝ [[Նիկոլաս Մադուրո|Նիկոլաս Մադուրոյի]] կառավարության կողմից բռնաճնշումների դեմ դիմաց»&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.independent.co.uk/news/world/americas/sakharov-prize-eu-venezuela-opposition-political-prisoners-students-a8020746.html|title=Venezuela's opposition awarded Sakharov Prize for championing human rights|date=26 October 2017|work=The Independent|archive-url=https://web.archive.org/web/20171028185459/http://www.independent.co.uk/news/world/americas/sakharov-prize-eu-venezuela-opposition-political-prisoners-students-a8020746.html|archive-date=28 October 2017|access-date=28 October 2017|url-status=live|df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; և բոյկոտված Եվրոպական միացյալ ձախեր-Սկանդինավյան կանաչ ձախ խորհրդարանական խմբի կողմից&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.guengl.eu/news/article/left-to-boycott-politicised-sakharov-prize-ceremony|title=Left to boycott politicised Sakharov Prize ceremony – GUE/NGL – Another Europe is possible|website=www.guengl.eu|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20180201020230/http://www.guengl.eu/news/article/left-to-boycott-politicised-sakharov-prize-ceremony|archive-date=1 February 2018|access-date=31 January 2018|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;latest&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.europarl.europa.eu/news/en/headlines/priorities/20171023TST86605/20171023STO86606/parliament-awards-sakharov-prize-2017-to-democratic-opposition-in-venezuela|title=Parliament awards Sakharov Prize 2017 to Democratic Opposition in Venezuela|date=26 October 2017|publisher=[[European Parliament]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20171028043137/http://www.europarl.europa.eu/news/en/headlines/priorities/20171023TST86605/20171023STO86606/parliament-awards-sakharov-prize-2017-to-democratic-opposition-in-venezuela|archive-date=28 October 2017|access-date=27 October 2017|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։
(լրացուցիչ տեղեկություններ [[Քաղաքական ճգնաժամ Վենեսուելայում (2019)]] հոդվածում)
|-
|2018
|
|[[Օլեգ Սենցով]]
|[[Ուկրաինա]]
|Կինոռեժիսոր, [[Մարդու իրավունքները Ռուսաստանում|Ռուսաստանում և ամբողջ աշխարհում պահվող քաղբանտարկյալների ազատ արձակման համար պայքարի խորհրդանիշ]]&lt;ref&gt;{{Cite news|title=Sakharov Prize 2018 goes to Oleg Sentsov|url=http://www.europarl.europa.eu/news/en/headlines/eu-affairs/20181018STO16585/sakharov-prize-2018-goes-to-oleg-sentsov|work=[[European Parliament]]|access-date=25 October 2018|archive-date=4 March 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210304224842/https://www.europarl.europa.eu/news/en/headlines/eu-affairs/20181018STO16585/sakharov-prize-2018-goes-to-oleg-sentsov|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
|-
|2019
|
|Իլհամ Տոհտի
|[[Չինաստան]]
|[[Ույղուրներ|Ույղուր]] տնտեսագետ, գիտնական և իրավապաշտպան&lt;ref&gt;{{Cite news|title=Ilham Tohti awarded the 2019 Sakharov Prize|url=https://www.europarl.europa.eu/news/en/press-room/20191018IPR64639/ilham-tohti-awarded-the-2019-sakharov-prize|work=[[European Parliament]]|date=24 October 2019|access-date=24 October 2019|df=dmy-all|archive-date=30 December 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20191230161640/https://www.europarl.europa.eu/news/en/press-room/20191018IPR64639/ilham-tohti-awarded-the-2019-sakharov-prize|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
|-
|2020
|
|Դեմոկրատական ընդդիմություն Բելառուսում
|[[Բելառուս]]
|Բելառուսի դեմոկրատական ընդդիմությունը՝ ի դեմս Կոորդինացիոն խորհրդի, [[Սվետլանա Տիխանովսկայա|Սվետլանա Տիխանովսկայայի]], [[Սվետլանա Ալեքսիևիչ|Սվետլանա Ալեքսևիչի]], [[Մարիա Կոլեսնիկովա|Մարիա Կալեսնիկավայի]], [[Օլգա Կովալկովա|Օլգա Կավալկովայի]] և [[Վերոնիկա Ցեպկալո|Վերանիկա Ցապկալայի]] և քաղաքական և քաղաքացիական հասարակության գործիչների՝ [[Սերգեյ Տիխանովսկի]] Ցիխանուսկիի, Ալես Բիալյացկու, Սերգեյ Դիլևսկի, Ստյապամ Պուտսիլայի և [[Միկոլայ Ստատկևիչ|Միկոլա Ստատկևիչի]] նախաձեռնությամբ&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.europarl.europa.eu/news/en/press-room/20201016IPR89546/l-opposition-democratique-au-belarus-recoit-le-prix-sakharov-2020|title=The 2020 Sakharov Prize awarded to the democratic opposition in Belarus|date=22 October 2020|website=europarl.europa.eu|archive-url=https://web.archive.org/web/20210205203747/https://www.europarl.europa.eu/news/en/press-room/20201016IPR89546/l-opposition-democratique-au-belarus-recoit-le-prix-sakharov-2020|archive-date=5 February 2021|access-date=15 November 2020|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։
|-
|2021
|
|[[Ալեքսեյ Նավալնի]]
|[[Ռուսաստան]]
|Ընդդիմադիր քաղաքական գործիչ և կոռուպցիայի դեմ պայքարի ակտիվիստ&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.europarl.europa.eu/news/en/headlines/priorities/sakharov-2021/20211014IPR14915/alexei-navalny-awarded-the-european-parliament-s-2021-sakharov-prize|title=Alexei Navalny awarded the European Parliament's 2021 Sakharov Prize|date=20 October 2021|website=europarl.europa.eu|archive-url=https://web.archive.org/web/20211021091245/https://www.europarl.europa.eu/news/en/headlines/priorities/sakharov-2021/20211014IPR14915/alexei-navalny-awarded-the-european-parliament-s-2021-sakharov-prize|archive-date=21 October 2021|access-date=20 October 2021|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
|}
Եվրախորհրդարանի դեպուտատները [[2016]] թ. [[հոկտեմբերի 6]]-ին ներկայարել են թեկնածուներին։ Դափնեկիրը կհայտարարվի [[հոկտեմբերի 27]]-ին&lt;ref&gt;[http://www.europarl.europa.eu/news/en/news-room/search?q=Sakharov+Prize Sakharov Prize 2016: MEPs present their nominations] Եվրախորհրդարանի պաշտոնական կայք&lt;/ref&gt;։

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ|30em|group=note}}&lt;div class=&quot;references&quot; style=&quot;height: 250px; overflow: auto; padding: 3px&quot; &gt;{{ծանցանկ|2}}&lt;/div&gt;

== Արտաքին հղումներ ==
* [http://www.europarl.europa.eu/pdf/prizes/SAKHAROV_programme_2016_EN.pdf SAKHAROV PRIZE FOR FREEDOM OF THOUGHT. Programme 2016]
* {{Cite web| url = http://www.europarl.europa.eu/sakharovprize/en/sakharov-prize-.html| title = Sakharov Prize for Freedom of Thought| date = դեկտեմբերի 1, 2013| accessdate = փետրվարի 18, 2015| publisher = [[Եվրոպական խորհրդարան]]| archive-date = 2014-12-26| archive-url = https://web.archive.org/web/20141226183328/http://www.europarl.europa.eu/sakharovprize/en/sakharov-prize-.html| dead-url = yes}}
* {{Cite web | url = http://www.europarl.europa.eu/intcoop/sakharov/home_en.html | title = Sakharov Prize Network| date = դեկտեմբերի 1, 2013 | accessdate = հոկտեմբերի 9, 2013| publisher = [[Եվրոպական խորհրդարան]]}}
* {{Cite web | url = http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?pubRef=-//EP//TEXT+IM-PRESS+20081126FCS43055+0+DOC+XML+V0//EN | title = 20 years of the Sakharov Prize: rewarding courage, self-sacrifice| date = դեկտեմբերի 1, 2008 | accessdate = հոկտեմբերի 22, 2010| publisher = [[Եվրոպական խորհրդարան]]}}
* ''Салим Ламрани'' [http://www.voltairenet.org/article133783.html#article133783 ДВОЙНЫЕ СТАНДАРТЫ. Политизация премии Сахарова.] ПАРИЖ (ФРАНЦИЯ) | 2006թ. հունվարի 16
* [http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?pubRef=-//EP//TEXT+IM-PRESS+20060911FCS10501+0+DOC+XML+V0//EN 2006 Sakharov Prize - supporting Freedom of Thought around the world.] [[Եվրոպական խորհրդարան]] Institutions - 14-12-2006
{{Արտաքին հղումներ}}

[[Կատեգորիա:Մրցանակներ]]
[[Կատեգորիա:Եվրոպական խորհրդարան]]
[[Կատեգորիա:Մարդու իրավունքներ]]
[[Կատեգորիա:Մարդու իրավունքների մրցանակներ]]
[[Կատեգորիա:1988]]
[[Կատեգորիա:Իրավապաշտպաններ]]</text>
      <sha1>fld9rs657dl8pli76e6cxuzrijoq5sg</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486445</id>
      <parentid>8486444</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T09:46:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ապատ63</username>
        <id>36683</id>
      </contributor>
      <comment>/* Դափնեկիրների ցանկ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="31586" xml:space="preserve">[[Պատկեր:Սախարովի անվան մրցանակ.jpg|thumb|Սախարովի անվան մրցանակի պոստեր]]
[[Պատկեր:Remise du Prix Sakharov à Aung San Suu Kyi Strasbourg 22 octobre 2013-21.jpg|thumb|Սախարովի մրցանակի հանձնումը դափնեկիր [[Աուն Սան Սու Չժի]]ին, [[Ստրասբուրգ]], [[2013]] թ. [[հոկտեմբերի 22]]]]
'''Սախարովի անվան մրցանակ''', պաշտոնապես հայտնի է որպես '''Սախարովի անվան մտքի ազատության մրցանակ''' ({{lang-en|'''Sakharov Prize for Freedom of Thought'''}}), ամենամյա [[մրցանակ]], որն անվանվել ի պատիվ [[ռուսներ|ռուս]] [[գիտնական]], [[այլախոհ]] և իրավապաշտպան [[Անդրեյ Սախարով]]ի, ստեղծվել է [[1988]] թ.-ի [[դեկտեմբեր]]ին [[Եվրոպական խորհրդարան]]ի կողմից, որպես [[խրախուսում|խրախուսման միջոց]]՝ ի պատիվ անհատների և մարդկանց խմբերի կամ կազմակերպությունների, որոնք նվիրվել են [[մարդու իրավունքներ]]ի և [[մտքի ազատություն|մտքի ազատության]] պաշտպանությանը&lt;ref&gt;&lt;cite class=&quot;citation news&quot;&gt;[http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/december/23/newsid_2540000/2540121.stm &quot;1986: Sakharov comes in from the cold&quot;].&lt;/cite&gt;&lt;/ref&gt;։ Հավակնորդների կրճատ ցուցակը կազմվում է հոկտեմբերին [[Եվրոպական Խորհրդարանի Արտաքին գործերի կոմիտե|Արտաքին գործերի կոմիտեի]] և [[Եվրոպական Խորհրդարանի Զարգացման կոմիտե|Զարգացման կոմիտեի]] կողմից, իսկ մրցանակը հանձնվում է դեկտեմբերյան նստաշրջանի ժամանակ&lt;ref name=&quot;official&quot;&gt;&lt;cite class=&quot;citation web&quot;&gt;[http://www.europarl.europa.eu/sakharovprize/en/sakharov-prize-.html &quot;Sakharov Prize for Freedom of Thought&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20141226183328/http://www.europarl.europa.eu/sakharovprize/en/sakharov-prize-.html |date=2014-12-26 }}. &lt;/cite&gt;&lt;/ref&gt;։ Մրցանակը ներառում է ''50 000 եվրո'' դրամական պարգև, որը շնորհում է Եվրախորհրդարանի նախագահն անձամբ&lt;ref name=&quot;official&quot;/&gt;։

Առաջին մրցանակը շնորհվել է [[1988]] թ.-ին։ Դափնեկիրները երկուսն են եղել. [[Նելսոն Մանդելա]]ն ([[ՀԱՀ|Հարավային Աֆրիկա]]) և [[Անատոլի Մարչենկո]]ն ([[Ռուսաստան]])։ Վերջինս մրցանակի արժանացել է հետմահու։

[[1990]] թվականին մրցանակը շնորհվել է քաղաքական հայացքների համար [[տնային կալանք]]ի տակ գտնվող [[Աուն Սան Սու Չժի]]ին, սակայն նա չի կարողացել մասնակցել [[մրցանակաբաշխություն|մրցանակաբաշխությանը]], քանի որ որպես [[Բիրմա|Մյանմայի]] [[քաղաքական բանտարկյալ]] [[իշխանություն]]ները արգելել են երկրից բացակայել։ Աուն Սան Սու Չժին մրցանակը ստացել է [[2013]] թ.-ին։

== Ոլորտներ ==
Սախարովի անվան մտքի ազատության ամենամյա մրցանակին արժանանում են հետևյալ ոլորտներում ձեռքբերումների համար.
* [[մարդու իրավունքներ|մարդու իրավունքներ և հիմնարար ազատություններ]]
* [[ժողովրդավարություն|ժողովրդավարության զարգացում և օրենքի գերակայության արժեվորում]]
* [[միջազգային իրավունք|հարգանք միջազգային իրավունքի նկատմամբ]]
* [[փոքրամասնությունների իրավունքներ|փոքրամասնությունների իրավունքների պաշտպանություն]]

''Սախարովի անվան մտքի ազատության մրցանակը'' շնորհվում է նաև կազմակերպություններին։ Առաջինը հանձնվել է [[1992]] թ․-ին [[Արգենտինա]]յի [[Պլազա դե Մայոյի մայրեր]] կազմակերպությանը։

== Հետապնդվողներ ==
Սախարովի մրցանակի դափնեկիրներից ոմանք նախկինի պես բախվում են կոշտ քաղաքական ճնշումների։ Ռեպրեսիվ ռեժիմի տակ ապրող դափնեկիրներից են՝ [[Լրագրողների բելառուսական ասոցիացիա]]ն ([[2004]] թ.), [[Սպիտակազգեստ կանայք|Դամաս դե Բլանկո]] ([[Կուբա]], [[2005]]), [[Գիլերմո Ֆարինյաս Էռնանդես|Գիլերմո Ֆարինյասը]] (Կուբա, [[2010]]), [[Ալեքսանդր Միլինկևիչ]]ը ([[Բելառուս]], [[2006]]), [[Հու Ցզյա (ակտիվիստ)|Հու Ցզյան]] ([[Չինաստան]], [[2008]])։ [[Ռազան Զայիթոունե|Ռազան Զեյթունան]] ([[Սիրիա]], [[2011]]) առևանգվել է [[2013]] թվականին և դեռևս կորած է համարվում։ [[Նասրին Սոտուդե|Նասրին Սոթոուդեն]] ([[Իրան]], [[2012]]) ազատ է արձակվել [[բանտ]]ից [[2013]] թվականի սեպտեմբերին և նրան իր գործընկերներից [[2012]] թ․-ի համադափնեկիր [[ռեժիսոր]] [[Ջաֆար Փանահի]]ի հետ միասին մինչև օրս արգելված է լքել Իրանի տարածքը։

== Նոբելյան մրցանակակիրներ ==
''Սախարովի անվան մտքի ազատության մրցանակի'' դափնեկիրներից երեքը՝ [[Նելսոն Մանդելա]]ն (1993), [[Աուն Սան Սու Չժի]]ն (1991) և [[Մալալա Յուսուֆզայ]]ը (2014), հետագայում արժանացել են [[Խաղաղության Նոբելյան մրցանակ]]ի։

== Դափնեկիրների ցանկ ==
[[Պատկեր:Nelson_Mandela-2008_(edit).jpg|մինի|Սախարովի անվան մրցանակակիր [[Նելսոն Մանդելա]]]]
[[Պատկեր:Remise_du_Prix_Sakharov_à_Aung_San_Suu_Kyi_Strasbourg_22_octobre_2013-14.jpg|մինի|Պարգևատրման արարողությունը․ [[2013]] թ․-ին Ստրասբուրգի խորհրդարանում [[Աուն Սան Սու Չժի]]ին հանձնվում է [[1990]] թ․-ի մրցանակը: Սու Չժին այն չէր ստացել ժամանակին, քանի որ այդ տարիներին տնային կալանքի տակ էր եղել։]]
[[Պատկեր:Damas_de_Blanco_demonstration_in_Havana,_Cuba.jpg|մինի|[[Սպիտակազգեստ կանայք]], [[2005]] թվականի դափնեկիր կազմակերպություն, ցույցեր [[Հավանա]]յում ([[Կուբա]])]]
[[Պատկեր:Denis_Mukwege_VOA.jpg|մինի|Դոկտոր [[Դենի Մուքվեգե|Դենիս Մուկվեգե]], [[2014]] թվականի դափնեկիր]]
[[Պատկեր:Raif_Badawi_cropped.jpg|մինի|Գրող [[Ռաիֆ Բադավի]], [[2015]] թ․ դափնեկիր ]]
{| border=&quot;1&quot; class=&quot;sortable wikitable&quot; style=&quot;text-align:center;&quot; 
! scope=&quot;col&quot; style=&quot;background:#FFE4C4;&quot; width=&quot;50&quot; |Տարի
! scope=&quot;col&quot; style=&quot;background:#FFE4C4;&quot; |Պատկեր
! scope=&quot;col&quot; style=&quot;background:#FFE4C4;&quot; width=&quot;150&quot; |Դափնեկիր
! scope=&quot;col&quot; style=&quot;background:#FFE4C4;&quot; width=&quot;150&quot; | Ազգություն
! class=&quot;unsortable&quot; scope=&quot;col&quot; style=&quot;background:#FFE4C4;&quot; width=&quot;250&quot; |Նշումներ
|-
| rowspan=2 | [[1988]]
|[[File:Nelson Mandela-2008 (edit).jpg|100px]]
|[[Նելսոն Մանդելա]]
|{{դրոշավորում|Հարավաֆրիկյան Հանրապետություն}}
|Հակա-ռասայական խտրականության ակտիվիստ, իսկ ավելի ուշ՝ Հարավային Աֆրիկայի նախագահ&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;&gt;[http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?language=EN&amp;type=IM-PRESS&amp;reference=20081027STO40639 &quot;20 years of the Sakharov Prize: Human rights and reconciliation&quot;].&lt;/ref&gt;
|-
|[[file:Anatoly Marchenko.jpg|100px]]
|[[Անատոլի Մարչենկո]]&lt;br&gt; (հետմահու)
|{{դրոշավորում|ԽՍՀՄ}}
|Խորհրդային այլախոհ, հեղինակ և մարդու իրավունքների ակտիվիստ&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[1989]] 
|[[File:Dubcek.jpg|100px]]
|[[Ալեքսանդր Դուբչեկ]]
|{{դրոշավորում|Չեխոսլովակիա}}
|Սլովակիայի քաղաքական գործիչ, փորձել է բարեփոխել կոմունիստական ռեժիմը [[Պրահայի գարուն|Պրահայի գարնան]] ժամանակ&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[1990]]
|[[File:Remise du Prix Sakharov à Aung San Suu Kyi Strasbourg 22 octobre 2013-18.jpg|100px]]
|[[Աուն Սան Սու Չժի]]
|{{դրոշավորում|Մյանմա}}
|Ընդդիմադիր քաղաքական գործիչ և Հանուն ժողովրդավարության Ազգային լիգայի նախկին գլխավոր քարտուղար&lt;ref name=&quot;rwb&quot;&gt;[http://www.unhcr.org/refworld/type,COUNTRYNEWS,RSF,MMR,4a110b891e,0.html &quot;Sakharov Network calls for immediate release of Aung San Suu Kyi, Sakharov Prize laureate 1990&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20121016144330/http://www.unhcr.org/refworld/type%2CCOUNTRYNEWS%2CRSF%2CMMR%2C4a110b891e%2C0.html |date=2012-10-16 }}.&lt;/ref&gt;
|-
|[[1991]]
|
|[[Ադեմ Դեմաչի]]
|{{դրոշավորում|Կոսովո}}
|Կոսովոյի ալբանացի քաղաքական գործիչ և երկարաժամկետ քաղբանտարկյալ&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[1992]]
|[[File:Madres de Plaza de Mayo (1).jpg|100px]]
|[[Պլազա դե Մայոյի մայրեր]]
|{{դրոշավորում|Արգենտինա}}
|Արգենտինայի մայրերի ասոցիացիա, որոնց երեխաները անհետ կորել են [[Կեղտոտ պատերազմ]]ի ընթացքում&lt;ref name=&quot;rwb&quot;/&gt;
|-
|[[1993]]
|[[File:Oslobođenje (2019-07-27).svg|100px]]
|[[Օսլոբոջենե]]
|{{դրոշավորում|Բոսնիա և Հերցեգովինա}}
|Հանրաճանաչ թերթ, որը պաշտպանել է Բոսնիան և Հերցեգովինան որպես բազմազգ պետություն&lt;ref name=&quot;rwb&quot;/&gt;
|-
|[[1994]]
|[[File:Taslima Nasrin par Claude Truong-Ngoc novembre 2013.jpg|100px]]
|[[Թասիլմա Նասրին|Նասրին Թասլիմա]]
|{{դրոշավորում|Բանգլադեշ}}
|Նախկին բժիշկ, ֆեմինիստ հեղինակ&lt;ref name=&quot;rwb&quot;/&gt;
|-
|[[1995]]
|[[File:Zana (cropped).jpg|100px|]]
|[[Լեյլա Զանա]]
|{{դրոշավորում|Թուրքիա}}
|Քրդական ծագումով քաղաքական գործիչ Թուրքիայի հարավ-արևելքից, ով ազատազրկված է 10 տարով իր մայրենի քրդերենով Թուրքիայի խորհրդարանում ելույթ ունենալու համար&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[1996]]
|[[File:Techung with Wei Jingsheng extracted.jpg|100px|alt=Jingsheng in 2010]]
|[[Վեյ Ժինգշեն]]
|{{դրոշավորում|Չինաստան}}
|[[Չինական ժողովրդական շարժում|Չինական ժողովրդավարական շարժման]] ակտիվիստ&lt;ref name=&quot;rwb&quot;/&gt;
|-
|[[1997]]
|[[File:Salima Ghezali par Claude Truong-Ngoc novembre 2013.jpg|100px|alt=Ghezali in 2013]]
|[[Սալիմա Գեզալի]]
|{{դրոշավորում|Ալժիր}}
|Լրագրող և գրող, կանանց իրավունքների ակտիվիստ, Ալժիրում մարդու իրավունքների և ժողովրդավարության պաշտպան&lt;ref name=&quot;rwb&quot;/&gt;
|-
| [[1998]]
| [[File:Ibrahim Rugova 2004.jpg|100px|alt=Rugova in 2004]]
| [[Իբրահիմ Ռուգովա]]
| {{դրոշավորում|Կոսովո}}
|Ալբանական քաղաքական գործիչ,Կոսովոյի առաջին նախագահ&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[1999]]
|[[File:Xanana 2011.jpg|100px|alt=Gusmão in 2011]]
|[[Խանանա Գուժմաու]]
|{{դրոշավորում|Արևելյան Թիմոր}}
|Նախկին ռազմատենչ, հետագայում Արևելյան Թիմորի առաջին նախագահ&lt;ref&gt;[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/europe/566530.stm &quot;Gusmão receives EU Sakharov prize&quot;].&lt;/ref&gt;։ 
|-
| [[2000]]
| -
|¡Basta Ya!
|{{դրոշավորում|Իսպանիա}}
|Ահաբեկչության նկատմամբ տարբեր քաղաքական դիրքորոշումներ ունեցող անհատներին միավորող կազմակերպություն&lt;ref&gt;[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/europe/993409.stm &quot;Basque group wins peace prize&quot;].&lt;/ref&gt;։
|-
| rowspan=3 | [[2001]]
|[[File:Nurit Peled-Elhanan.jpg|100px|alt=Peled-Elhanan in 2001]]
|[[Նուրիտ Պելեդ-Էլհաման]]
| {{դրոշավորում|Իսրայել}}
|Խաղաաղության ակտիվիստ&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
| -
|[[Իզաթ Գազավի]]
| {{դրոշավորում|Պաղեստին}}
|Գրող, պրոֆեսոր&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[File:Zacarias Kamvenho par Claude Truong-Ngoc novembre 2013.jpg|100px|alt=Zacarias Kamwenho in 2013]]
|[[Զաքարիաս Կամվենո]]
| {{դրոշավորում|Անգոլա}}
|Արքեպիսկոպոս և խաղաղության ակտիվիստ&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[2002]]
|
|[[Օսվալդո Պայա]]
| {{դրոշավորում|Կուբա}}
|Քաղաքական ակտիվիստ և այլախոհ&lt;ref&gt;[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/americas/2583201.stm &quot;Cuban dissident collects EU prize&quot;].&lt;/ref&gt;
|-
| rowspan=2 | [[2003]]
|[[File:Kofi Annan 2012 (cropped).jpg|100px|alt=Annan in 2012]]
|[[Քոֆի Անան]]
| {{դրոշավորում|Գանա}}
|Խաղաղության Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր և ՄԱԿ-ի յոթերորդ Գլխավոր քարտուղար&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[File:Flag of the United Nations.svg|100px|alt=The UN-flag since its inception in 1946]]
|[[ՄԱԿ]]
| {{դրոշավորում|ՄԱԿ}}
|
|-
| [[2004]]
| -
|[[Լրագրողների բելառուսական ասոցացիա]]
| {{դրոշավորում|Բելառուս}}
|Ոչ-կառավարական կազմակերպություն, որի նպատակն է ապահովել խոսքի ազատությունը և տեղեկատվություն ստանալու և տարածելու իրավունքները ու խթանել լրագրության մասնագիտական չափանիշները&lt;ref&gt;[http://www.europarl.europa.eu/sakharovprize/en/laureates-1988-2014/1999-2009.html#laureate8 &quot;The Belarusian Association of Journalists - 2004, Belarus&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181225152619/http://www.europarl.europa.eu/sakharovprize/en/laureates-1988-2014/1999-2009.html#laureate8 |date=2018-12-25 }}.&lt;/ref&gt;։
|-
| rowspan=3 | [[2005]]
|[[File:Damas_de_Blanco_demonstration_in_Havana,_Cuba.jpg|100px|alt=Members of Ladies in White demonstrating in Havana, Cuba, in 2012]]
|[[Սպիտակազգեստ կանայք]]
| {{դրոշավորում|Կուբա}}
|Ձերբակալված այլախոհների հարազատների ընդդիմադիր շարժում&lt;ref name=&quot;twothousandandfive&quot;&gt;Gibbs, Stephen (14 December 2005).&lt;/ref&gt;
|-
|[[File:Reporters Without Borders.png|100px|alt=The Reporters Without Borders logo since 2012]]
|[[Լրագրողներ առանց սահմանների]]
|{{դրոշավորում|Ֆրանսիա}}, [[Փարիզ]]
|Ֆրանսիայի վրա հիմնված մամուլի ազատությունը քարոզող ոչ-կառավարական միջազգային կազմակերպություն&lt;ref name=&quot;twothousandandfive&quot;/&gt;
|-
|[[File:Hauwa Ibrahim human rights lawyer.jpg|100px|alt=Ibrahim in 2018]]
|[[Հաուվա Իբրահիմ]]
| {{դրոշավորում|Նիգերիա}}
|Մարդու իրավունքների փաստաբան&lt;ref name=&quot;twothousandandfive&quot;/&gt;
|-
|[[2006]]
|[[File:Alaksandar Milinkevich (cropped).jpg|100px|alt=Milinkevich in 2009]]
|[[Ալեքսանդր Միլինկևիչ]]
| {{դրոշավորում|Բելառուս}}
|Քաղաքական գործիչ, Բելառուսի [[Միացյալ Ժողովրդավարական ուժեր]]ի կողմից ընտրված միասնական թեկնածու 2006 թ. նախագահական ընտրություններին մասնակցելու համար&lt;ref&gt;{{Cite news | url = http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/6087198.stm | title = Belarussian takes EU rights award | date = 26 October 2006.| access-date = 21 October 2010 | publisher = BBC News }}&lt;/ref&gt;
|-
|[[2007]]
| [[File:Salih Mahmoud Mohamed Osman par Claude Truong-Ngoc novembre 2013.jpg|100px|alt=Osman in 2013]]
|[[Սալի Մահմուդ Օսման]]
| {{դրոշավորում|Սուդան}}
|Մարդու իրավունքների փաստաբան&lt;ref name=&quot;rwb&quot;/&gt;
|-
| [[2008]]
|[[File:Hu_Jia_China_Humanright_activist.jpeg|100px|alt=Hu Jia]]
|[[Հու Ջիա]]
| {{դրոշավորում|Չինաստան}} 
|Ակտիվիստ և այլախոհ&lt;ref&gt;[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/asia-pacific/7788536.stm &quot;China dissident wins rights prize&quot;].&lt;/ref&gt;
|-
| [[2009]]
| [[File:Logo of International Memorial.svg|100px]]
|[[Մեմորիալ]]
| {{դրոշավորում|Ռուսաստան}}
|Պատմական, կրթական, իրավապաշտպան, բարեգործական միջազգային կազմակերպություն&lt;ref&gt;[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/europe/8320851.stm &quot;Russia rights group wins EU prize&quot;]{{Չաշխատող արտաքին հղում|bot=InternetArchiveBot }}.&lt;/ref&gt;
|-
|[[2010]]
|[[File:Guillermo Fariñas 2014.jpg|100px|alt=Fariñas in 2014]]
|[[Գիլերմո Ֆարինյաս Էռնանդես|Գիլերմո Ֆարինյաս]]
| {{դրոշավորում|Կուբա}}
|Բժիշկ, լրագրող և քաղաքական այլախոհ&lt;ref&gt;[http://www.bbc.co.uk/news/world-europe-11594804 &quot;Cuba dissident Farinas awarded Sakharov Prize by EU&quot;].&lt;/ref&gt;
|-
| rowspan=5 | [[2011]]
| [[File:Asmaa Mahfouz at the European Parliament (cropped).jpg|100px|alt=Mahfouz in 2011]]
| [[Ասմաա Մահֆուզ]]
| {{դրոշավորում|Եգիպտոս}}
| rowspan=5| Արաբ ժողովրդի հինգ ներկայացուցիչներ՝ ի նշան հավանության և աջակցության մարդու իրավունքների պաշտպանության և ազատության ձգտման&lt;ref name=&quot;recent&quot;&gt;[http://www.europarl.europa.eu/en/headlines/content/20111014FCS29297/1/html/Three-finalists-for-Sakharov-Prize-2011-honouring-human-rights-activists &quot;Sakharov Prize for Freedom of Thought 2011&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20111023223729/http://www.europarl.europa.eu/en/headlines/content/20111014FCS29297/1/html/Three-finalists-for-Sakharov-Prize-2011-honouring-human-rights-activists |date=2011-10-23 }}&lt;/ref&gt;։
|-
| [[File:Ahmed al-Senussi at the European Parliament.jpg|100px|alt=al-Senussi in 2011]]
| [[Ահմեդ ալ-Սենուսի]]
| {{դրոշավորում|Լիբիա}}
|-
| [[File:Razan Zaitouneh.jpg|100px|alt=Zaitouneh from an unknown date]]
| [[Ռազան Զայիթոունե|Ռազան Զեյթունա]]
| rowspan=2 | {{դրոշավորում|Սիրիա}}
|-
| [[File:Ali Ferzat.jpg|100px|alt=Ferzat from Michael Netzer's ''Portraits of the Creators Sketchbook'', 2011]]
| [[Ալի Ֆարզաթ]]
|-
|
| [[Մոհամեդ Բուազիզի]] &lt;br&gt; (հետմահու)
| {{դրոշավորում|Թունիս}}
|-
| rowspan=2 | [[2012]]
|
|[[Ջաֆար Փանահի]]
| rowspan=2 | {{դրոշավորում|Իրան}}
| rowspan=2 |Իրանցի ակտիվիստներ, Սոթոուդեն իրավաբան է, Փանահին՝ ռեժիսոր&lt;ref name=&quot;G2610&quot;&gt;Saeed Kamali Dehghan (26 October 2012).&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;recent1&quot;&gt;[http://www.europarl.europa.eu/document/activities/cont/201210/20121026ATT54657/20121026ATT54657EN.pdf &quot;Nasrin Sotoudeh and Jafar Panahi – winners of the 2012 Sakharov Prize&quot;] (PDF).&lt;/ref&gt;
|-
|
| [[Նասրին Սոտուդե]]
|-
| [[2013]]
|
|[[Մալալա Յուսուֆզայ]]
|[[Պակիստան]]
|Կանանց իրավունքների և կրթության քարոզիչ&lt;ref name=&quot;2013prize&quot;&gt;Jordan, Carol (10 October 2013).&lt;/ref&gt; 
|-
| [[2014]]
|
|[[Դենի Մուքվեգե]]
|[[Կոնգոյի Դեմոկրատական Հանրապետություն]]
|[[գինեկոլոգիա|գինեկոլոգ]], [[խմբակային բռնաբարություն|խմբակային բռնաբարության]] զոհերին օգնություն ցուցաբերող&lt;ref&gt;[http://www.bbc.co.uk/news/world-africa-29717994 &quot;DR Congo doctor Denis Mukwege wins Sakharov prize&quot;].&lt;/ref&gt;
|-
|[[2015]]
|
|[[Ռաիֆ Բադավի]]
| {{դրոշավորում|Սաուդյան Արաբիա}}
|Սաուդյան Արաբիայի գրող, ակտիվիստ, ''Սաուդյան լիբերալներ'' անվճար կայքի ստեղծող&lt;ref&gt;Brussels, Associated Press in.&lt;/ref&gt;
|-
| rowspan=2 | 2016
|
|[[Նադիա Մուրադ]]
| rowspan=2 | {{դրոշավորում|Իրաք}}
| rowspan=2 |Եզդի իրավապաշտպաններ և «[[Իրաքի և Լևանտի իսլամական պետություն|Իրաքի և Լևանտի իսլամական պետության]]» նախկին առևանգվածներ&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.bbc.co.uk/news/world-europe-37787061|title=Sakharov prize: Yazidi women win EU freedom prize|date=27 October 2016|publisher=BBC News|archive-url=https://web.archive.org/web/20161027123759/http://www.bbc.co.uk/news/world-europe-37787061|archive-date=27 October 2016|access-date=27 October 2016|url-status=live|df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;
|-
|
|[[Լամիյա Աջի Բաշար]]
|-
|2017
|
|Դեմոկրատական ընդդիմություն Վենեսուելայում
| {{դրոշավորում|Վենեսուելա}}
|Երկրի Ազգային ժողովի անդամները և բոլոր քաղբանտարկյալները, որոնք ներկայացված են Foro Penal Venezolano-ի կողմից՝ ի դեմս Լեոպոլդո Լոպեսի, Խուլիո Բորխեսի, Անտոնիո Լեդեզմայի, Դանիել Սեբալյոսի, Յոն Գոյկոեչեի, Լորեն Սալեհի, Ալֆրեդո Ռամոսի և Անդրեա Գոնսալեսի։ Մրցանակը համարվում էր որպես պարգևատրում «Ուսանողական ակտիվիստների և ցուցարարների քաջությանը՝ [[Նիկոլաս Մադուրո|Նիկոլաս Մադուրոյի]] կառավարության կողմից բռնաճնշումների դեմ դիմաց»&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.independent.co.uk/news/world/americas/sakharov-prize-eu-venezuela-opposition-political-prisoners-students-a8020746.html|title=Venezuela's opposition awarded Sakharov Prize for championing human rights|date=26 October 2017|work=The Independent|archive-url=https://web.archive.org/web/20171028185459/http://www.independent.co.uk/news/world/americas/sakharov-prize-eu-venezuela-opposition-political-prisoners-students-a8020746.html|archive-date=28 October 2017|access-date=28 October 2017|url-status=live|df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; և բոյկոտված Եվրոպական միացյալ ձախեր-Սկանդինավյան կանաչ ձախ խորհրդարանական խմբի կողմից&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.guengl.eu/news/article/left-to-boycott-politicised-sakharov-prize-ceremony|title=Left to boycott politicised Sakharov Prize ceremony – GUE/NGL – Another Europe is possible|website=www.guengl.eu|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20180201020230/http://www.guengl.eu/news/article/left-to-boycott-politicised-sakharov-prize-ceremony|archive-date=1 February 2018|access-date=31 January 2018|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;latest&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.europarl.europa.eu/news/en/headlines/priorities/20171023TST86605/20171023STO86606/parliament-awards-sakharov-prize-2017-to-democratic-opposition-in-venezuela|title=Parliament awards Sakharov Prize 2017 to Democratic Opposition in Venezuela|date=26 October 2017|publisher=[[European Parliament]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20171028043137/http://www.europarl.europa.eu/news/en/headlines/priorities/20171023TST86605/20171023STO86606/parliament-awards-sakharov-prize-2017-to-democratic-opposition-in-venezuela|archive-date=28 October 2017|access-date=27 October 2017|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։
(լրացուցիչ տեղեկություններ [[Քաղաքական ճգնաժամ Վենեսուելայում (2019)]] հոդվածում)
|-
|2018
|
|[[Օլեգ Սենցով]]
| {{դրոշավորում|Ուկրաինա}}
|Կինոռեժիսոր, [[Մարդու իրավունքները Ռուսաստանում|Ռուսաստանում և ամբողջ աշխարհում պահվող քաղբանտարկյալների ազատ արձակման համար պայքարի խորհրդանիշ]]&lt;ref&gt;{{Cite news|title=Sakharov Prize 2018 goes to Oleg Sentsov|url=http://www.europarl.europa.eu/news/en/headlines/eu-affairs/20181018STO16585/sakharov-prize-2018-goes-to-oleg-sentsov|work=[[European Parliament]]|access-date=25 October 2018|archive-date=4 March 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210304224842/https://www.europarl.europa.eu/news/en/headlines/eu-affairs/20181018STO16585/sakharov-prize-2018-goes-to-oleg-sentsov|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
|-
|2019
|
|Իլհամ Տոհտի
| {{դրոշավորում|Չինաստան}} 
|[[Ույղուրներ|Ույղուր]] տնտեսագետ, գիտնական և իրավապաշտպան&lt;ref&gt;{{Cite news|title=Ilham Tohti awarded the 2019 Sakharov Prize|url=https://www.europarl.europa.eu/news/en/press-room/20191018IPR64639/ilham-tohti-awarded-the-2019-sakharov-prize|work=[[European Parliament]]|date=24 October 2019|access-date=24 October 2019|df=dmy-all|archive-date=30 December 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20191230161640/https://www.europarl.europa.eu/news/en/press-room/20191018IPR64639/ilham-tohti-awarded-the-2019-sakharov-prize|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
|-
|2020
|
|Դեմոկրատական ընդդիմություն Բելառուսում
|[[Բելառուս]]
|Բելառուսի դեմոկրատական ընդդիմությունը՝ ի դեմս Կոորդինացիոն խորհրդի, [[Սվետլանա Տիխանովսկայա|Սվետլանա Տիխանովսկայայի]], [[Սվետլանա Ալեքսիևիչ|Սվետլանա Ալեքսևիչի]], [[Մարիա Կոլեսնիկովա|Մարիա Կալեսնիկավայի]], [[Օլգա Կովալկովա|Օլգա Կավալկովայի]] և [[Վերոնիկա Ցեպկալո|Վերանիկա Ցապկալայի]] և քաղաքական և քաղաքացիական հասարակության գործիչների՝ [[Սերգեյ Տիխանովսկի]] Ցիխանուսկիի, Ալես Բիալյացկու, Սերգեյ Դիլևսկի, Ստյապամ Պուտսիլայի և [[Միկոլայ Ստատկևիչ|Միկոլա Ստատկևիչի]] նախաձեռնությամբ&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.europarl.europa.eu/news/en/press-room/20201016IPR89546/l-opposition-democratique-au-belarus-recoit-le-prix-sakharov-2020|title=The 2020 Sakharov Prize awarded to the democratic opposition in Belarus|date=22 October 2020|website=europarl.europa.eu|archive-url=https://web.archive.org/web/20210205203747/https://www.europarl.europa.eu/news/en/press-room/20201016IPR89546/l-opposition-democratique-au-belarus-recoit-le-prix-sakharov-2020|archive-date=5 February 2021|access-date=15 November 2020|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։
|-
|2021
|
|[[Ալեքսեյ Նավալնի]]
|[[Ռուսաստան]]
|Ընդդիմադիր քաղաքական գործիչ և կոռուպցիայի դեմ պայքարի ակտիվիստ&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.europarl.europa.eu/news/en/headlines/priorities/sakharov-2021/20211014IPR14915/alexei-navalny-awarded-the-european-parliament-s-2021-sakharov-prize|title=Alexei Navalny awarded the European Parliament's 2021 Sakharov Prize|date=20 October 2021|website=europarl.europa.eu|archive-url=https://web.archive.org/web/20211021091245/https://www.europarl.europa.eu/news/en/headlines/priorities/sakharov-2021/20211014IPR14915/alexei-navalny-awarded-the-european-parliament-s-2021-sakharov-prize|archive-date=21 October 2021|access-date=20 October 2021|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
|}
Եվրախորհրդարանի դեպուտատները [[2016]] թ. [[հոկտեմբերի 6]]-ին ներկայարել են թեկնածուներին։ Դափնեկիրը կհայտարարվի [[հոկտեմբերի 27]]-ին&lt;ref&gt;[http://www.europarl.europa.eu/news/en/news-room/search?q=Sakharov+Prize Sakharov Prize 2016: MEPs present their nominations] Եվրախորհրդարանի պաշտոնական կայք&lt;/ref&gt;։

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ|30em|group=note}}&lt;div class=&quot;references&quot; style=&quot;height: 250px; overflow: auto; padding: 3px&quot; &gt;{{ծանցանկ|2}}&lt;/div&gt;

== Արտաքին հղումներ ==
* [http://www.europarl.europa.eu/pdf/prizes/SAKHAROV_programme_2016_EN.pdf SAKHAROV PRIZE FOR FREEDOM OF THOUGHT. Programme 2016]
* {{Cite web| url = http://www.europarl.europa.eu/sakharovprize/en/sakharov-prize-.html| title = Sakharov Prize for Freedom of Thought| date = դեկտեմբերի 1, 2013| accessdate = փետրվարի 18, 2015| publisher = [[Եվրոպական խորհրդարան]]| archive-date = 2014-12-26| archive-url = https://web.archive.org/web/20141226183328/http://www.europarl.europa.eu/sakharovprize/en/sakharov-prize-.html| dead-url = yes}}
* {{Cite web | url = http://www.europarl.europa.eu/intcoop/sakharov/home_en.html | title = Sakharov Prize Network| date = դեկտեմբերի 1, 2013 | accessdate = հոկտեմբերի 9, 2013| publisher = [[Եվրոպական խորհրդարան]]}}
* {{Cite web | url = http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?pubRef=-//EP//TEXT+IM-PRESS+20081126FCS43055+0+DOC+XML+V0//EN | title = 20 years of the Sakharov Prize: rewarding courage, self-sacrifice| date = դեկտեմբերի 1, 2008 | accessdate = հոկտեմբերի 22, 2010| publisher = [[Եվրոպական խորհրդարան]]}}
* ''Салим Ламрани'' [http://www.voltairenet.org/article133783.html#article133783 ДВОЙНЫЕ СТАНДАРТЫ. Политизация премии Сахарова.] ПАРИЖ (ФРАНЦИЯ) | 2006թ. հունվարի 16
* [http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?pubRef=-//EP//TEXT+IM-PRESS+20060911FCS10501+0+DOC+XML+V0//EN 2006 Sakharov Prize - supporting Freedom of Thought around the world.] [[Եվրոպական խորհրդարան]] Institutions - 14-12-2006
{{Արտաքին հղումներ}}

[[Կատեգորիա:Մրցանակներ]]
[[Կատեգորիա:Եվրոպական խորհրդարան]]
[[Կատեգորիա:Մարդու իրավունքներ]]
[[Կատեգորիա:Մարդու իրավունքների մրցանակներ]]
[[Կատեգորիա:1988]]
[[Կատեգորիա:Իրավապաշտպաններ]]</text>
      <sha1>l490zdq7iqgu6sz1s6l60wey6evnm8y</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486448</id>
      <parentid>8486445</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T09:58:39Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ապատ63</username>
        <id>36683</id>
      </contributor>
      <comment>/* Դափնեկիրների ցանկ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="31580" xml:space="preserve">[[Պատկեր:Սախարովի անվան մրցանակ.jpg|thumb|Սախարովի անվան մրցանակի պոստեր]]
[[Պատկեր:Remise du Prix Sakharov à Aung San Suu Kyi Strasbourg 22 octobre 2013-21.jpg|thumb|Սախարովի մրցանակի հանձնումը դափնեկիր [[Աուն Սան Սու Չժի]]ին, [[Ստրասբուրգ]], [[2013]] թ. [[հոկտեմբերի 22]]]]
'''Սախարովի անվան մրցանակ''', պաշտոնապես հայտնի է որպես '''Սախարովի անվան մտքի ազատության մրցանակ''' ({{lang-en|'''Sakharov Prize for Freedom of Thought'''}}), ամենամյա [[մրցանակ]], որն անվանվել ի պատիվ [[ռուսներ|ռուս]] [[գիտնական]], [[այլախոհ]] և իրավապաշտպան [[Անդրեյ Սախարով]]ի, ստեղծվել է [[1988]] թ.-ի [[դեկտեմբեր]]ին [[Եվրոպական խորհրդարան]]ի կողմից, որպես [[խրախուսում|խրախուսման միջոց]]՝ ի պատիվ անհատների և մարդկանց խմբերի կամ կազմակերպությունների, որոնք նվիրվել են [[մարդու իրավունքներ]]ի և [[մտքի ազատություն|մտքի ազատության]] պաշտպանությանը&lt;ref&gt;&lt;cite class=&quot;citation news&quot;&gt;[http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/december/23/newsid_2540000/2540121.stm &quot;1986: Sakharov comes in from the cold&quot;].&lt;/cite&gt;&lt;/ref&gt;։ Հավակնորդների կրճատ ցուցակը կազմվում է հոկտեմբերին [[Եվրոպական Խորհրդարանի Արտաքին գործերի կոմիտե|Արտաքին գործերի կոմիտեի]] և [[Եվրոպական Խորհրդարանի Զարգացման կոմիտե|Զարգացման կոմիտեի]] կողմից, իսկ մրցանակը հանձնվում է դեկտեմբերյան նստաշրջանի ժամանակ&lt;ref name=&quot;official&quot;&gt;&lt;cite class=&quot;citation web&quot;&gt;[http://www.europarl.europa.eu/sakharovprize/en/sakharov-prize-.html &quot;Sakharov Prize for Freedom of Thought&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20141226183328/http://www.europarl.europa.eu/sakharovprize/en/sakharov-prize-.html |date=2014-12-26 }}. &lt;/cite&gt;&lt;/ref&gt;։ Մրցանակը ներառում է ''50 000 եվրո'' դրամական պարգև, որը շնորհում է Եվրախորհրդարանի նախագահն անձամբ&lt;ref name=&quot;official&quot;/&gt;։

Առաջին մրցանակը շնորհվել է [[1988]] թ.-ին։ Դափնեկիրները երկուսն են եղել. [[Նելսոն Մանդելա]]ն ([[ՀԱՀ|Հարավային Աֆրիկա]]) և [[Անատոլի Մարչենկո]]ն ([[Ռուսաստան]])։ Վերջինս մրցանակի արժանացել է հետմահու։

[[1990]] թվականին մրցանակը շնորհվել է քաղաքական հայացքների համար [[տնային կալանք]]ի տակ գտնվող [[Աուն Սան Սու Չժի]]ին, սակայն նա չի կարողացել մասնակցել [[մրցանակաբաշխություն|մրցանակաբաշխությանը]], քանի որ որպես [[Բիրմա|Մյանմայի]] [[քաղաքական բանտարկյալ]] [[իշխանություն]]ները արգելել են երկրից բացակայել։ Աուն Սան Սու Չժին մրցանակը ստացել է [[2013]] թ.-ին։

== Ոլորտներ ==
Սախարովի անվան մտքի ազատության ամենամյա մրցանակին արժանանում են հետևյալ ոլորտներում ձեռքբերումների համար.
* [[մարդու իրավունքներ|մարդու իրավունքներ և հիմնարար ազատություններ]]
* [[ժողովրդավարություն|ժողովրդավարության զարգացում և օրենքի գերակայության արժեվորում]]
* [[միջազգային իրավունք|հարգանք միջազգային իրավունքի նկատմամբ]]
* [[փոքրամասնությունների իրավունքներ|փոքրամասնությունների իրավունքների պաշտպանություն]]

''Սախարովի անվան մտքի ազատության մրցանակը'' շնորհվում է նաև կազմակերպություններին։ Առաջինը հանձնվել է [[1992]] թ․-ին [[Արգենտինա]]յի [[Պլազա դե Մայոյի մայրեր]] կազմակերպությանը։

== Հետապնդվողներ ==
Սախարովի մրցանակի դափնեկիրներից ոմանք նախկինի պես բախվում են կոշտ քաղաքական ճնշումների։ Ռեպրեսիվ ռեժիմի տակ ապրող դափնեկիրներից են՝ [[Լրագրողների բելառուսական ասոցիացիա]]ն ([[2004]] թ.), [[Սպիտակազգեստ կանայք|Դամաս դե Բլանկո]] ([[Կուբա]], [[2005]]), [[Գիլերմո Ֆարինյաս Էռնանդես|Գիլերմո Ֆարինյասը]] (Կուբա, [[2010]]), [[Ալեքսանդր Միլինկևիչ]]ը ([[Բելառուս]], [[2006]]), [[Հու Ցզյա (ակտիվիստ)|Հու Ցզյան]] ([[Չինաստան]], [[2008]])։ [[Ռազան Զայիթոունե|Ռազան Զեյթունան]] ([[Սիրիա]], [[2011]]) առևանգվել է [[2013]] թվականին և դեռևս կորած է համարվում։ [[Նասրին Սոտուդե|Նասրին Սոթոուդեն]] ([[Իրան]], [[2012]]) ազատ է արձակվել [[բանտ]]ից [[2013]] թվականի սեպտեմբերին և նրան իր գործընկերներից [[2012]] թ․-ի համադափնեկիր [[ռեժիսոր]] [[Ջաֆար Փանահի]]ի հետ միասին մինչև օրս արգելված է լքել Իրանի տարածքը։

== Նոբելյան մրցանակակիրներ ==
''Սախարովի անվան մտքի ազատության մրցանակի'' դափնեկիրներից երեքը՝ [[Նելսոն Մանդելա]]ն (1993), [[Աուն Սան Սու Չժի]]ն (1991) և [[Մալալա Յուսուֆզայ]]ը (2014), հետագայում արժանացել են [[Խաղաղության Նոբելյան մրցանակ]]ի։

== Դափնեկիրների ցանկ ==

{| border=&quot;1&quot; class=&quot;sortable wikitable&quot; style=&quot;text-align:center;&quot; 
! scope=&quot;col&quot; style=&quot;background:#FFE4C4;&quot; width=&quot;50&quot; |Տարի
! scope=&quot;col&quot; style=&quot;background:#FFE4C4;&quot; |Պատկեր
! scope=&quot;col&quot; style=&quot;background:#FFE4C4;&quot; width=&quot;150&quot; |Դափնեկիր
! scope=&quot;col&quot; style=&quot;background:#FFE4C4;&quot; width=&quot;150&quot; | Ազգություն
! class=&quot;unsortable&quot; scope=&quot;col&quot; style=&quot;background:#FFE4C4;&quot; width=&quot;250&quot; |Նշումներ
|-
| rowspan=2 | [[1988]]
|[[File:Nelson Mandela-2008 (edit).jpg|100px]]
|[[Նելսոն Մանդելա]]
|{{դրոշավորում|Հարավաֆրիկյան Հանրապետություն}}
|Հակա-ռասայական խտրականության ակտիվիստ, իսկ ավելի ուշ՝ Հարավային Աֆրիկայի նախագահ&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;&gt;[http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?language=EN&amp;type=IM-PRESS&amp;reference=20081027STO40639 &quot;20 years of the Sakharov Prize: Human rights and reconciliation&quot;].&lt;/ref&gt;
|-
|[[file:Anatoly Marchenko.jpg|100px]]
|[[Անատոլի Մարչենկո]]&lt;br&gt; (հետմահու)
|{{դրոշավորում|ԽՍՀՄ}}
|Խորհրդային այլախոհ, հեղինակ և մարդու իրավունքների ակտիվիստ&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[1989]] 
|[[File:Dubcek.jpg|100px]]
|[[Ալեքսանդր Դուբչեկ]]
|{{դրոշավորում|Չեխոսլովակիա}}
|Սլովակիայի քաղաքական գործիչ, փորձել է բարեփոխել կոմունիստական ռեժիմը [[Պրահայի գարուն|Պրահայի գարնան]] ժամանակ&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[1990]]
|[[File:Remise du Prix Sakharov à Aung San Suu Kyi Strasbourg 22 octobre 2013-18.jpg|100px]]
|[[Աուն Սան Սու Չժի]]
|{{դրոշավորում|Մյանմա}}
|Ընդդիմադիր քաղաքական գործիչ և Հանուն ժողովրդավարության Ազգային լիգայի նախկին գլխավոր քարտուղար&lt;ref name=&quot;rwb&quot;&gt;[http://www.unhcr.org/refworld/type,COUNTRYNEWS,RSF,MMR,4a110b891e,0.html &quot;Sakharov Network calls for immediate release of Aung San Suu Kyi, Sakharov Prize laureate 1990&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20121016144330/http://www.unhcr.org/refworld/type%2CCOUNTRYNEWS%2CRSF%2CMMR%2C4a110b891e%2C0.html |date=2012-10-16 }}.&lt;/ref&gt;
|-
|[[1991]]
|
|[[Ադեմ Դեմաչի]]
|{{դրոշավորում|Կոսովո}}
|Կոսովոյի ալբանացի քաղաքական գործիչ և երկարաժամկետ քաղբանտարկյալ&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[1992]]
|[[File:Madres de Plaza de Mayo (1).jpg|100px]]
|[[Պլազա դե Մայոյի մայրեր]]
|{{դրոշավորում|Արգենտինա}}
|Արգենտինայի մայրերի ասոցիացիա, որոնց երեխաները անհետ կորել են [[Կեղտոտ պատերազմ]]ի ընթացքում&lt;ref name=&quot;rwb&quot;/&gt;
|-
|[[1993]]
|[[File:Oslobođenje (2019-07-27).svg|100px]]
|[[Օսլոբոջենե]]
|{{դրոշավորում|Բոսնիա և Հերցեգովինա}}
|Հանրաճանաչ թերթ, որը պաշտպանել է Բոսնիան և Հերցեգովինան որպես բազմազգ պետություն&lt;ref name=&quot;rwb&quot;/&gt;
|-
|[[1994]]
|[[File:Taslima Nasrin par Claude Truong-Ngoc novembre 2013.jpg|100px]]
|[[Թասիլմա Նասրին|Նասրին Թասլիմա]]
|{{դրոշավորում|Բանգլադեշ}}
|Նախկին բժիշկ, ֆեմինիստ հեղինակ&lt;ref name=&quot;rwb&quot;/&gt;
|-
|[[1995]]
|[[File:Zana (cropped).jpg|100px|]]
|[[Լեյլա Զանա]]
|{{դրոշավորում|Թուրքիա}}
|Քրդական ծագումով քաղաքական գործիչ Թուրքիայի հարավ-արևելքից, ով ազատազրկված է 10 տարով իր մայրենի քրդերենով Թուրքիայի խորհրդարանում ելույթ ունենալու համար&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[1996]]
|[[File:Techung with Wei Jingsheng extracted.jpg|100px|alt=Jingsheng in 2010]]
|[[Վեյ Ժինգշեն]]
|{{դրոշավորում|Չինաստան}}
|[[Չինական ժողովրդական շարժում|Չինական ժողովրդավարական շարժման]] ակտիվիստ&lt;ref name=&quot;rwb&quot;/&gt;
|-
|[[1997]]
|[[File:Salima Ghezali par Claude Truong-Ngoc novembre 2013.jpg|100px|alt=Ghezali in 2013]]
|[[Սալիմա Գեզալի]]
|{{դրոշավորում|Ալժիր}}
|Լրագրող և գրող, կանանց իրավունքների ակտիվիստ, Ալժիրում մարդու իրավունքների և ժողովրդավարության պաշտպան&lt;ref name=&quot;rwb&quot;/&gt;
|-
| [[1998]]
| [[File:Ibrahim Rugova 2004.jpg|100px|alt=Rugova in 2004]]
| [[Իբրահիմ Ռուգովա]]
| {{դրոշավորում|Կոսովո}}
|Ալբանական քաղաքական գործիչ,Կոսովոյի առաջին նախագահ&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[1999]]
|[[File:Xanana 2011.jpg|100px|alt=Gusmão in 2011]]
|[[Խանանա Գուժմաու]]
|{{դրոշավորում|Արևելյան Թիմոր}}
|Նախկին ռազմատենչ, հետագայում Արևելյան Թիմորի առաջին նախագահ&lt;ref&gt;[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/europe/566530.stm &quot;Gusmão receives EU Sakharov prize&quot;].&lt;/ref&gt;։ 
|-
| [[2000]]
| -
|¡Basta Ya!
|{{դրոշավորում|Իսպանիա}}
|Ահաբեկչության նկատմամբ տարբեր քաղաքական դիրքորոշումներ ունեցող անհատներին միավորող կազմակերպություն&lt;ref&gt;[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/europe/993409.stm &quot;Basque group wins peace prize&quot;].&lt;/ref&gt;։
|-
| rowspan=3 | [[2001]]
|[[File:Nurit Peled-Elhanan.jpg|100px|alt=Peled-Elhanan in 2001]]
|[[Նուրիտ Պելեդ-Էլհաման]]
| {{դրոշավորում|Իսրայել}}
|Խաղաաղության ակտիվիստ&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
| -
|[[Իզաթ Գազավի]]
| {{դրոշավորում|Պաղեստին}}
|Գրող, պրոֆեսոր&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[File:Zacarias Kamvenho par Claude Truong-Ngoc novembre 2013.jpg|100px|alt=Zacarias Kamwenho in 2013]]
|[[Զաքարիաս Կամվենո]]
| {{դրոշավորում|Անգոլա}}
|Արքեպիսկոպոս և խաղաղության ակտիվիստ&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[2002]]
|
|[[Օսվալդո Պայա]]
| {{դրոշավորում|Կուբա}}
|Քաղաքական ակտիվիստ և այլախոհ&lt;ref&gt;[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/americas/2583201.stm &quot;Cuban dissident collects EU prize&quot;].&lt;/ref&gt;
|-
| rowspan=2 | [[2003]]
|[[File:Kofi Annan 2012 (cropped).jpg|100px|alt=Annan in 2012]]
|[[Քոֆի Անան]]
| {{դրոշավորում|Գանա}}
|Խաղաղության Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր և ՄԱԿ-ի յոթերորդ Գլխավոր քարտուղար&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[File:Flag of the United Nations.svg|100px|alt=The UN-flag since its inception in 1946]]
|[[ՄԱԿ]]
| {{դրոշավորում|ՄԱԿ}}
|
|-
| [[2004]]
| -
|[[Լրագրողների բելառուսական ասոցացիա]]
| {{դրոշավորում|Բելառուս}}
|Ոչ-կառավարական կազմակերպություն, որի նպատակն է ապահովել խոսքի ազատությունը և տեղեկատվություն ստանալու և տարածելու իրավունքները ու խթանել լրագրության մասնագիտական չափանիշները&lt;ref&gt;[http://www.europarl.europa.eu/sakharovprize/en/laureates-1988-2014/1999-2009.html#laureate8 &quot;The Belarusian Association of Journalists - 2004, Belarus&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181225152619/http://www.europarl.europa.eu/sakharovprize/en/laureates-1988-2014/1999-2009.html#laureate8 |date=2018-12-25 }}.&lt;/ref&gt;։
|-
| rowspan=3 | [[2005]]
|[[File:Damas_de_Blanco_demonstration_in_Havana,_Cuba.jpg|100px|alt=Members of Ladies in White demonstrating in Havana, Cuba, in 2012]]
|[[Սպիտակազգեստ կանայք]]
| {{դրոշավորում|Կուբա}}
|Ձերբակալված այլախոհների հարազատների ընդդիմադիր շարժում&lt;ref name=&quot;twothousandandfive&quot;&gt;Gibbs, Stephen (14 December 2005).&lt;/ref&gt;
|-
|[[File:Reporters Without Borders.png|100px|alt=The Reporters Without Borders logo since 2012]]
|[[Լրագրողներ առանց սահմանների]]
|{{դրոշավորում|Ֆրանսիա}}, [[Փարիզ]]
|Ֆրանսիայի վրա հիմնված մամուլի ազատությունը քարոզող ոչ-կառավարական միջազգային կազմակերպություն&lt;ref name=&quot;twothousandandfive&quot;/&gt;
|-
|[[File:Hauwa Ibrahim human rights lawyer.jpg|100px|alt=Ibrahim in 2018]]
|[[Հաուվա Իբրահիմ]]
| {{դրոշավորում|Նիգերիա}}
|Մարդու իրավունքների փաստաբան&lt;ref name=&quot;twothousandandfive&quot;/&gt;
|-
|[[2006]]
|[[File:Alaksandar Milinkevich (cropped).jpg|100px|alt=Milinkevich in 2009]]
|[[Ալեքսանդր Միլինկևիչ]]
| {{դրոշավորում|Բելառուս}}
|Քաղաքական գործիչ, Բելառուսի [[Միացյալ Ժողովրդավարական ուժեր]]ի կողմից ընտրված միասնական թեկնածու 2006 թ. նախագահական ընտրություններին մասնակցելու համար&lt;ref&gt;{{Cite news | url = http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/6087198.stm | title = Belarussian takes EU rights award | date = 26 October 2006.| access-date = 21 October 2010 | publisher = BBC News }}&lt;/ref&gt;
|-
|[[2007]]
| [[File:Salih Mahmoud Mohamed Osman par Claude Truong-Ngoc novembre 2013.jpg|100px|alt=Osman in 2013]]
|[[Սալի Մահմուդ Օսման]]
| {{դրոշավորում|Սուդան}}
|Մարդու իրավունքների փաստաբան&lt;ref name=&quot;rwb&quot;/&gt;
|-
| [[2008]]
|[[File:Hu_Jia_China_Humanright_activist.jpeg|100px|alt=Hu Jia]]
|[[Հու Ջիա]]
| {{դրոշավորում|Չինաստան}} 
|Ակտիվիստ և այլախոհ&lt;ref&gt;[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/asia-pacific/7788536.stm &quot;China dissident wins rights prize&quot;].&lt;/ref&gt;
|-
| [[2009]]
| [[File:Logo of International Memorial.svg|100px]]
|[[Մեմորիալ]]
| {{դրոշավորում|Ռուսաստան}}
|Պատմական, կրթական, իրավապաշտպան, բարեգործական միջազգային կազմակերպություն&lt;ref&gt;[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/europe/8320851.stm &quot;Russia rights group wins EU prize&quot;]{{Չաշխատող արտաքին հղում|bot=InternetArchiveBot }}.&lt;/ref&gt;
|-
|[[2010]]
|[[File:Guillermo Fariñas 2014.jpg|100px|alt=Fariñas in 2014]]
|[[Գիլերմո Ֆարինյաս Էռնանդես|Գիլերմո Ֆարինյաս]]
| {{դրոշավորում|Կուբա}}
|Բժիշկ, լրագրող և քաղաքական այլախոհ&lt;ref&gt;[http://www.bbc.co.uk/news/world-europe-11594804 &quot;Cuba dissident Farinas awarded Sakharov Prize by EU&quot;].&lt;/ref&gt;
|-
| rowspan=5 | [[2011]]
| [[File:Asmaa Mahfouz at the European Parliament (cropped).jpg|100px|alt=Mahfouz in 2011]]
| [[Ասմաա Մահֆուզ]]
| {{դրոշավորում|Եգիպտոս}}
| rowspan=5| Արաբ ժողովրդի հինգ ներկայացուցիչներ՝ ի նշան հավանության և աջակցության մարդու իրավունքների պաշտպանության և ազատության ձգտման&lt;ref name=&quot;recent&quot;&gt;[http://www.europarl.europa.eu/en/headlines/content/20111014FCS29297/1/html/Three-finalists-for-Sakharov-Prize-2011-honouring-human-rights-activists &quot;Sakharov Prize for Freedom of Thought 2011&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20111023223729/http://www.europarl.europa.eu/en/headlines/content/20111014FCS29297/1/html/Three-finalists-for-Sakharov-Prize-2011-honouring-human-rights-activists |date=2011-10-23 }}&lt;/ref&gt;։
|-
| [[File:Ahmed al-Senussi at the European Parliament.jpg|100px|alt=al-Senussi in 2011]]
| [[Ահմեդ ալ-Սենուսի]]
| {{դրոշավորում|Լիբիա}}
|-
| [[File:Razan Zaitouneh.jpg|100px|alt=Zaitouneh from an unknown date]]
| [[Ռազան Զայիթոունե|Ռազան Զեյթունա]]
| rowspan=2 | {{դրոշավորում|Սիրիա}}
|-
| [[File:Ali Ferzat.jpg|100px|alt=Ferzat from Michael Netzer's ''Portraits of the Creators Sketchbook'', 2011]]
| [[Ալի Ֆարզաթ]]
|-
|
| [[Մոհամեդ Բուազիզի]] &lt;br&gt; (հետմահու)
| {{դրոշավորում|Թունիս}}
|-
| rowspan=2 | [[2012]]
|
|[[Ջաֆար Փանահի]]
| rowspan=2 | {{դրոշավորում|Իրան}}
| rowspan=2 |Իրանցի ակտիվիստներ, Սոթոուդեն իրավաբան է, Փանահին՝ ռեժիսոր&lt;ref name=&quot;G2610&quot;&gt;Saeed Kamali Dehghan (26 October 2012).&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;recent1&quot;&gt;[http://www.europarl.europa.eu/document/activities/cont/201210/20121026ATT54657/20121026ATT54657EN.pdf &quot;Nasrin Sotoudeh and Jafar Panahi – winners of the 2012 Sakharov Prize&quot;] (PDF).&lt;/ref&gt;
|-
|
| [[Նասրին Սոտուդե]]
|-
| [[2013]]
|
|[[Մալալա Յուսուֆզայ]]
|[[Պակիստան]]
|Կանանց իրավունքների և կրթության քարոզիչ&lt;ref name=&quot;2013prize&quot;&gt;Jordan, Carol (10 October 2013).&lt;/ref&gt; 
|-
| [[2014]]
|
|[[Դենի Մուքվեգե]]
|[[Կոնգոյի Դեմոկրատական Հանրապետություն]]
|[[գինեկոլոգիա|գինեկոլոգ]], [[խմբակային բռնաբարություն|խմբակային բռնաբարության]] զոհերին օգնություն ցուցաբերող&lt;ref&gt;[http://www.bbc.co.uk/news/world-africa-29717994 &quot;DR Congo doctor Denis Mukwege wins Sakharov prize&quot;].&lt;/ref&gt;
|-
|[[2015]]
|
|[[Ռաիֆ Բադավի]]
| {{դրոշավորում|Սաուդյան Արաբիա}}
|Սաուդյան Արաբիայի գրող, ակտիվիստ, ''Սաուդյան լիբերալներ'' անվճար կայքի ստեղծող&lt;ref&gt;Brussels, Associated Press in.&lt;/ref&gt;
|-
| rowspan=2 | 2016
|
|[[Նադիա Մուրադ]]
| rowspan=2 | {{դրոշավորում|Իրաք}}
| rowspan=2 |Եզդի իրավապաշտպաններ և «[[Իրաքի և Լևանտի իսլամական պետություն|Իրաքի և Լևանտի իսլամական պետության]]» նախկին առևանգվածներ&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.bbc.co.uk/news/world-europe-37787061|title=Sakharov prize: Yazidi women win EU freedom prize|date=27 October 2016|publisher=BBC News|archive-url=https://web.archive.org/web/20161027123759/http://www.bbc.co.uk/news/world-europe-37787061|archive-date=27 October 2016|access-date=27 October 2016|url-status=live|df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;
|-
|
|[[Լամիյա Աջի Բաշար]]
|-
|2017
|
|Դեմոկրատական ընդդիմություն Վենեսուելայում
| {{դրոշավորում|Վենեսուելա}}
|Երկրի Ազգային ժողովի անդամները և բոլոր քաղբանտարկյալները, որոնք ներկայացված են Foro Penal Venezolano-ի կողմից՝ ի դեմս Լեոպոլդո Լոպեսի, Խուլիո Բորխեսի, Անտոնիո Լեդեզմայի, Դանիել Սեբալյոսի, Յոն Գոյկոեչեի, Լորեն Սալեհի, Ալֆրեդո Ռամոսի և Անդրեա Գոնսալեսի։ Մրցանակը համարվում էր որպես պարգևատրում «Ուսանողական ակտիվիստների և ցուցարարների քաջությանը՝ [[Նիկոլաս Մադուրո|Նիկոլաս Մադուրոյի]] կառավարության կողմից բռնաճնշումների դեմ դիմաց»&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.independent.co.uk/news/world/americas/sakharov-prize-eu-venezuela-opposition-political-prisoners-students-a8020746.html|title=Venezuela's opposition awarded Sakharov Prize for championing human rights|date=26 October 2017|work=The Independent|archive-url=https://web.archive.org/web/20171028185459/http://www.independent.co.uk/news/world/americas/sakharov-prize-eu-venezuela-opposition-political-prisoners-students-a8020746.html|archive-date=28 October 2017|access-date=28 October 2017|url-status=live|df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; և բոյկոտված Եվրոպական միացյալ ձախեր-Սկանդինավյան կանաչ ձախ խորհրդարանական խմբի կողմից&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.guengl.eu/news/article/left-to-boycott-politicised-sakharov-prize-ceremony|title=Left to boycott politicised Sakharov Prize ceremony – GUE/NGL – Another Europe is possible|website=www.guengl.eu|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20180201020230/http://www.guengl.eu/news/article/left-to-boycott-politicised-sakharov-prize-ceremony|archive-date=1 February 2018|access-date=31 January 2018|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;latest&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.europarl.europa.eu/news/en/headlines/priorities/20171023TST86605/20171023STO86606/parliament-awards-sakharov-prize-2017-to-democratic-opposition-in-venezuela|title=Parliament awards Sakharov Prize 2017 to Democratic Opposition in Venezuela|date=26 October 2017|publisher=[[European Parliament]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20171028043137/http://www.europarl.europa.eu/news/en/headlines/priorities/20171023TST86605/20171023STO86606/parliament-awards-sakharov-prize-2017-to-democratic-opposition-in-venezuela|archive-date=28 October 2017|access-date=27 October 2017|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։
(լրացուցիչ տեղեկություններ [[Քաղաքական ճգնաժամ Վենեսուելայում (2019)]] հոդվածում)
|-
|2018
|
|[[Օլեգ Սենցով]]
| {{դրոշավորում|Ուկրաինա}}
|Կինոռեժիսոր, [[Մարդու իրավունքները Ռուսաստանում|Ռուսաստանում և ամբողջ աշխարհում պահվող քաղբանտարկյալների ազատ արձակման համար պայքարի խորհրդանիշ]]&lt;ref&gt;{{Cite news|title=Sakharov Prize 2018 goes to Oleg Sentsov|url=http://www.europarl.europa.eu/news/en/headlines/eu-affairs/20181018STO16585/sakharov-prize-2018-goes-to-oleg-sentsov|work=[[European Parliament]]|access-date=25 October 2018|archive-date=4 March 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210304224842/https://www.europarl.europa.eu/news/en/headlines/eu-affairs/20181018STO16585/sakharov-prize-2018-goes-to-oleg-sentsov|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
|-
|2019
|
|Իլհամ Տոհտի
| {{դրոշավորում|Չինաստան}} 
|[[Ույղուրներ|Ույղուր]] տնտեսագետ, գիտնական և իրավապաշտպան&lt;ref&gt;{{Cite news|title=Ilham Tohti awarded the 2019 Sakharov Prize|url=https://www.europarl.europa.eu/news/en/press-room/20191018IPR64639/ilham-tohti-awarded-the-2019-sakharov-prize|work=[[European Parliament]]|date=24 October 2019|access-date=24 October 2019|df=dmy-all|archive-date=30 December 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20191230161640/https://www.europarl.europa.eu/news/en/press-room/20191018IPR64639/ilham-tohti-awarded-the-2019-sakharov-prize|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
|-
|2020
|
|Դեմոկրատական ընդդիմություն Բելառուսում
|[[Բելառուս]]
|Բելառուսի դեմոկրատական ընդդիմությունը՝ ի դեմս Կոորդինացիոն խորհրդի, [[Սվետլանա Տիխանովսկայա|Սվետլանա Տիխանովսկայայի]], [[Սվետլանա Ալեքսիևիչ|Սվետլանա Ալեքսևիչի]], [[Մարիա Կոլեսնիկովա|Մարիա Կալեսնիկավայի]], [[Օլգա Կովալկովա|Օլգա Կավալկովայի]] և [[Վերոնիկա Ցեպկալո|Վերանիկա Ցապկալայի]] և քաղաքական և քաղաքացիական հասարակության գործիչների՝ [[Սերգեյ Տիխանովսկի]] Ցիխանուսկիի, Ալես Բիալյացկու, Սերգեյ Դիլևսկի, Ստյապամ Պուտսիլայի և [[Միկոլայ Ստատկևիչ|Միկոլա Ստատկևիչի]] նախաձեռնությամբ&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.europarl.europa.eu/news/en/press-room/20201016IPR89546/l-opposition-democratique-au-belarus-recoit-le-prix-sakharov-2020|title=The 2020 Sakharov Prize awarded to the democratic opposition in Belarus|date=22 October 2020|website=europarl.europa.eu|archive-url=https://web.archive.org/web/20210205203747/https://www.europarl.europa.eu/news/en/press-room/20201016IPR89546/l-opposition-democratique-au-belarus-recoit-le-prix-sakharov-2020|archive-date=5 February 2021|access-date=15 November 2020|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։
|-
|2021
|
|[[Ալեքսեյ Նավալնի]]
|[[Ռուսաստան]]
|Ընդդիմադիր քաղաքական գործիչ և կոռուպցիայի դեմ պայքարի ակտիվիստ&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.europarl.europa.eu/news/en/headlines/priorities/sakharov-2021/20211014IPR14915/alexei-navalny-awarded-the-european-parliament-s-2021-sakharov-prize|title=Alexei Navalny awarded the European Parliament's 2021 Sakharov Prize|date=20 October 2021|website=europarl.europa.eu|archive-url=https://web.archive.org/web/20211021091245/https://www.europarl.europa.eu/news/en/headlines/priorities/sakharov-2021/20211014IPR14915/alexei-navalny-awarded-the-european-parliament-s-2021-sakharov-prize|archive-date=21 October 2021|access-date=20 October 2021|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
|}
Եվրախորհրդարանի դեպուտատները [[2016]] թվականի [[հոկտեմբերի 6]]-ին ներկայացվել են թեկնածուները։ Դափնեկիրը կհայտարարվի [[հոկտեմբերի 27]]-ին&lt;ref&gt;[http://www.europarl.europa.eu/news/en/news-room/search?q=Sakharov+Prize Sakharov Prize 2016: MEPs present their nominations] Եվրախորհրդարանի պաշտոնական կայք&lt;/ref&gt;։


== Պատկերասրահ ==

{|class=&quot;graytable&quot; style=&quot;text-align:center&quot;
|+
&lt;center&gt;''''''&lt;/center&gt;
| width=&quot;20%&quot;|[[Պատկեր:Remise_du_Prix_Sakharov_à_Aung_San_Suu_Kyi_Strasbourg_22_octobre_2013-14.jpg|կենտրոն|274px]]
| width=&quot;20%&quot;|[[Պատկեր:Damas_de_Blanco_demonstration_in_Havana,_Cuba.jpg|կենտրոն|274px]]
| width=&quot;20%&quot;|[[Պատկեր:Denis_Mukwege_VOA.jpg|կենտրոն|274px]]
|-
| align=&quot;center&quot;|Պարգևատրման արարողությունը․ [[2013]] թ․-ին Ստրասբուրգի խորհրդարանում [[Աուն Սան Սու Չժի]]ին հանձնվում է [[1990]] թvakanի մրցանակը: Սու Չժին այն չէր ստացել ժամանակին, քանի որ այդ տարիներին տնային կալանքի տակ էր եղել։
| align=&quot;center&quot;|[[Սպիտակազգեստ կանայք]], [[2005]] թվականի դափնեկիր կազմակերպություն, ցույցեր [[Հավանա]]յում ([[Կուբա]])
| align=&quot;center&quot;|Դոկտոր [[Դենի Մուքվեգե|Դենիս Մուկվեգե]], [[2014]] թվականի դափնեկիր
|}

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ|30em|group=note}}&lt;div class=&quot;references&quot; style=&quot;height: 250px; overflow: auto; padding: 3px&quot; &gt;{{ծանցանկ|2}}&lt;/div&gt;

== Արտաքին հղումներ ==
* [http://www.europarl.europa.eu/pdf/prizes/SAKHAROV_programme_2016_EN.pdf SAKHAROV PRIZE FOR FREEDOM OF THOUGHT. Programme 2016]
* {{Cite web| url = http://www.europarl.europa.eu/sakharovprize/en/sakharov-prize-.html| title = Sakharov Prize for Freedom of Thought| date = դեկտեմբերի 1, 2013| accessdate = փետրվարի 18, 2015| publisher = [[Եվրոպական խորհրդարան]]| archive-date = 2014-12-26| archive-url = https://web.archive.org/web/20141226183328/http://www.europarl.europa.eu/sakharovprize/en/sakharov-prize-.html| dead-url = yes}}
* {{Cite web | url = http://www.europarl.europa.eu/intcoop/sakharov/home_en.html | title = Sakharov Prize Network| date = դեկտեմբերի 1, 2013 | accessdate = հոկտեմբերի 9, 2013| publisher = [[Եվրոպական խորհրդարան]]}}
* {{Cite web | url = http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?pubRef=-//EP//TEXT+IM-PRESS+20081126FCS43055+0+DOC+XML+V0//EN | title = 20 years of the Sakharov Prize: rewarding courage, self-sacrifice| date = դեկտեմբերի 1, 2008 | accessdate = հոկտեմբերի 22, 2010| publisher = [[Եվրոպական խորհրդարան]]}}
* ''Салим Ламрани'' [http://www.voltairenet.org/article133783.html#article133783 ДВОЙНЫЕ СТАНДАРТЫ. Политизация премии Сахарова.] ПАРИЖ (ФРАНЦИЯ) | 2006թ. հունվարի 16
* [http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?pubRef=-//EP//TEXT+IM-PRESS+20060911FCS10501+0+DOC+XML+V0//EN 2006 Sakharov Prize - supporting Freedom of Thought around the world.] [[Եվրոպական խորհրդարան]] Institutions - 14-12-2006
{{Արտաքին հղումներ}}

[[Կատեգորիա:Մրցանակներ]]
[[Կատեգորիա:Եվրոպական խորհրդարան]]
[[Կատեգորիա:Մարդու իրավունքներ]]
[[Կատեգորիա:Մարդու իրավունքների մրցանակներ]]
[[Կատեգորիա:1988]]
[[Կատեգորիա:Իրավապաշտպաններ]]</text>
      <sha1>dbrzcuc6r16fjw96rymmf5zu2prw6iu</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486451</id>
      <parentid>8486448</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T10:18:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ապատ63</username>
        <id>36683</id>
      </contributor>
      <comment>/* Դափնեկիրների ցանկ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="32654" xml:space="preserve">[[Պատկեր:Սախարովի անվան մրցանակ.jpg|thumb|Սախարովի անվան մրցանակի պոստեր]]
[[Պատկեր:Remise du Prix Sakharov à Aung San Suu Kyi Strasbourg 22 octobre 2013-21.jpg|thumb|Սախարովի մրցանակի հանձնումը դափնեկիր [[Աուն Սան Սու Չժի]]ին, [[Ստրասբուրգ]], [[2013]] թ. [[հոկտեմբերի 22]]]]
'''Սախարովի անվան մրցանակ''', պաշտոնապես հայտնի է որպես '''Սախարովի անվան մտքի ազատության մրցանակ''' ({{lang-en|'''Sakharov Prize for Freedom of Thought'''}}), ամենամյա [[մրցանակ]], որն անվանվել ի պատիվ [[ռուսներ|ռուս]] [[գիտնական]], [[այլախոհ]] և իրավապաշտպան [[Անդրեյ Սախարով]]ի, ստեղծվել է [[1988]] թ.-ի [[դեկտեմբեր]]ին [[Եվրոպական խորհրդարան]]ի կողմից, որպես [[խրախուսում|խրախուսման միջոց]]՝ ի պատիվ անհատների և մարդկանց խմբերի կամ կազմակերպությունների, որոնք նվիրվել են [[մարդու իրավունքներ]]ի և [[մտքի ազատություն|մտքի ազատության]] պաշտպանությանը&lt;ref&gt;&lt;cite class=&quot;citation news&quot;&gt;[http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/december/23/newsid_2540000/2540121.stm &quot;1986: Sakharov comes in from the cold&quot;].&lt;/cite&gt;&lt;/ref&gt;։ Հավակնորդների կրճատ ցուցակը կազմվում է հոկտեմբերին [[Եվրոպական Խորհրդարանի Արտաքին գործերի կոմիտե|Արտաքին գործերի կոմիտեի]] և [[Եվրոպական Խորհրդարանի Զարգացման կոմիտե|Զարգացման կոմիտեի]] կողմից, իսկ մրցանակը հանձնվում է դեկտեմբերյան նստաշրջանի ժամանակ&lt;ref name=&quot;official&quot;&gt;&lt;cite class=&quot;citation web&quot;&gt;[http://www.europarl.europa.eu/sakharovprize/en/sakharov-prize-.html &quot;Sakharov Prize for Freedom of Thought&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20141226183328/http://www.europarl.europa.eu/sakharovprize/en/sakharov-prize-.html |date=2014-12-26 }}. &lt;/cite&gt;&lt;/ref&gt;։ Մրցանակը ներառում է ''50 000 եվրո'' դրամական պարգև, որը շնորհում է Եվրախորհրդարանի նախագահն անձամբ&lt;ref name=&quot;official&quot;/&gt;։

Առաջին մրցանակը շնորհվել է [[1988]] թ.-ին։ Դափնեկիրները երկուսն են եղել. [[Նելսոն Մանդելա]]ն ([[ՀԱՀ|Հարավային Աֆրիկա]]) և [[Անատոլի Մարչենկո]]ն ([[Ռուսաստան]])։ Վերջինս մրցանակի արժանացել է հետմահու։

[[1990]] թվականին մրցանակը շնորհվել է քաղաքական հայացքների համար [[տնային կալանք]]ի տակ գտնվող [[Աուն Սան Սու Չժի]]ին, սակայն նա չի կարողացել մասնակցել [[մրցանակաբաշխություն|մրցանակաբաշխությանը]], քանի որ որպես [[Բիրմա|Մյանմայի]] [[քաղաքական բանտարկյալ]] [[իշխանություն]]ները արգելել են երկրից բացակայել։ Աուն Սան Սու Չժին մրցանակը ստացել է [[2013]] թ.-ին։

== Ոլորտներ ==
Սախարովի անվան մտքի ազատության ամենամյա մրցանակին արժանանում են հետևյալ ոլորտներում ձեռքբերումների համար.
* [[մարդու իրավունքներ|մարդու իրավունքներ և հիմնարար ազատություններ]]
* [[ժողովրդավարություն|ժողովրդավարության զարգացում և օրենքի գերակայության արժեվորում]]
* [[միջազգային իրավունք|հարգանք միջազգային իրավունքի նկատմամբ]]
* [[փոքրամասնությունների իրավունքներ|փոքրամասնությունների իրավունքների պաշտպանություն]]

''Սախարովի անվան մտքի ազատության մրցանակը'' շնորհվում է նաև կազմակերպություններին։ Առաջինը հանձնվել է [[1992]] թ․-ին [[Արգենտինա]]յի [[Պլազա դե Մայոյի մայրեր]] կազմակերպությանը։

== Հետապնդվողներ ==
Սախարովի մրցանակի դափնեկիրներից ոմանք նախկինի պես բախվում են կոշտ քաղաքական ճնշումների։ Ռեպրեսիվ ռեժիմի տակ ապրող դափնեկիրներից են՝ [[Լրագրողների բելառուսական ասոցիացիա]]ն ([[2004]] թ.), [[Սպիտակազգեստ կանայք|Դամաս դե Բլանկո]] ([[Կուբա]], [[2005]]), [[Գիլերմո Ֆարինյաս Էռնանդես|Գիլերմո Ֆարինյասը]] (Կուբա, [[2010]]), [[Ալեքսանդր Միլինկևիչ]]ը ([[Բելառուս]], [[2006]]), [[Հու Ցզյա (ակտիվիստ)|Հու Ցզյան]] ([[Չինաստան]], [[2008]])։ [[Ռազան Զայիթոունե|Ռազան Զեյթունան]] ([[Սիրիա]], [[2011]]) առևանգվել է [[2013]] թվականին և դեռևս կորած է համարվում։ [[Նասրին Սոտուդե|Նասրին Սոթոուդեն]] ([[Իրան]], [[2012]]) ազատ է արձակվել [[բանտ]]ից [[2013]] թվականի սեպտեմբերին և նրան իր գործընկերներից [[2012]] թ․-ի համադափնեկիր [[ռեժիսոր]] [[Ջաֆար Փանահի]]ի հետ միասին մինչև օրս արգելված է լքել Իրանի տարածքը։

== Նոբելյան մրցանակակիրներ ==
''Սախարովի անվան մտքի ազատության մրցանակի'' դափնեկիրներից երեքը՝ [[Նելսոն Մանդելա]]ն (1993), [[Աուն Սան Սու Չժի]]ն (1991) և [[Մալալա Յուսուֆզայ]]ը (2014), հետագայում արժանացել են [[Խաղաղության Նոբելյան մրցանակ]]ի։

== Դափնեկիրների ցանկ ==

{| border=&quot;1&quot; class=&quot;sortable wikitable&quot; style=&quot;text-align:center;&quot; 
! scope=&quot;col&quot; style=&quot;background:#FFE4C4;&quot; width=&quot;50&quot; |Տարի
! scope=&quot;col&quot; style=&quot;background:#FFE4C4;&quot; |Պատկեր
! scope=&quot;col&quot; style=&quot;background:#FFE4C4;&quot; width=&quot;150&quot; |Դափնեկիր
! scope=&quot;col&quot; style=&quot;background:#FFE4C4;&quot; width=&quot;150&quot; | Ազգություն
! class=&quot;unsortable&quot; scope=&quot;col&quot; style=&quot;background:#FFE4C4;&quot; width=&quot;250&quot; |Նշումներ
|-
| rowspan=2 | [[1988]]
|[[File:Nelson Mandela-2008 (edit).jpg|100px]]
|[[Նելսոն Մանդելա]]
|{{դրոշավորում|Հարավաֆրիկյան Հանրապետություն}}
|Հակա-ռասայական խտրականության ակտիվիստ, իսկ ավելի ուշ՝ Հարավային Աֆրիկայի նախագահ&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;&gt;[http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?language=EN&amp;type=IM-PRESS&amp;reference=20081027STO40639 &quot;20 years of the Sakharov Prize: Human rights and reconciliation&quot;].&lt;/ref&gt;
|-
| -
|[[Անատոլի Մարչենկո]]&lt;br&gt; (հետմահու)
|{{դրոշավորում|ԽՍՀՄ}}
|Խորհրդային այլախոհ, հեղինակ և մարդու իրավունքների ակտիվիստ&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[1989]] 
|[[File:Dubcek.jpg|100px]]
|[[Ալեքսանդր Դուբչեկ]]
|{{դրոշավորում|Չեխոսլովակիա}}
|Սլովակիայի քաղաքական գործիչ, փորձել է բարեփոխել կոմունիստական ռեժիմը [[Պրահայի գարուն|Պրահայի գարնան]] ժամանակ&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[1990]]
|[[File:Remise du Prix Sakharov à Aung San Suu Kyi Strasbourg 22 octobre 2013-18.jpg|100px]]
|[[Աուն Սան Սու Չժի]]
|{{դրոշավորում|Մյանմա}}
|Ընդդիմադիր քաղաքական գործիչ և Հանուն ժողովրդավարության Ազգային լիգայի նախկին գլխավոր քարտուղար&lt;ref name=&quot;rwb&quot;&gt;[http://www.unhcr.org/refworld/type,COUNTRYNEWS,RSF,MMR,4a110b891e,0.html &quot;Sakharov Network calls for immediate release of Aung San Suu Kyi, Sakharov Prize laureate 1990&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20121016144330/http://www.unhcr.org/refworld/type%2CCOUNTRYNEWS%2CRSF%2CMMR%2C4a110b891e%2C0.html |date=2012-10-16 }}.&lt;/ref&gt;
|-
|[[1991]]
|
|[[Ադեմ Դեմաչի]]
|{{դրոշավորում|Կոսովո}}
|Կոսովոյի ալբանացի քաղաքական գործիչ և երկարաժամկետ քաղբանտարկյալ&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[1992]]
|[[File:Madres de Plaza de Mayo (1).jpg|100px]]
|[[Պլազա դե Մայոյի մայրեր]]
|{{դրոշավորում|Արգենտինա}}
|Արգենտինայի մայրերի ասոցիացիա, որոնց երեխաները անհետ կորել են [[Կեղտոտ պատերազմ]]ի ընթացքում&lt;ref name=&quot;rwb&quot;/&gt;
|-
|[[1993]]
|[[File:Oslobođenje (2019-07-27).svg|100px]]
|[[Օսլոբոջենե]]
|{{դրոշավորում|Բոսնիա և Հերցեգովինա}}
|Հանրաճանաչ թերթ, որը պաշտպանել է Բոսնիան և Հերցեգովինան որպես բազմազգ պետություն&lt;ref name=&quot;rwb&quot;/&gt;
|-
|[[1994]]
|[[File:Taslima Nasrin par Claude Truong-Ngoc novembre 2013.jpg|100px]]
|[[Թասիլմա Նասրին|Նասրին Թասլիմա]]
|{{դրոշավորում|Բանգլադեշ}}
|Նախկին բժիշկ, ֆեմինիստ հեղինակ&lt;ref name=&quot;rwb&quot;/&gt;
|-
|[[1995]]
|[[File:Zana (cropped).jpg|100px|]]
|[[Լեյլա Զանա]]
|{{դրոշավորում|Թուրքիա}}
|Քրդական ծագումով քաղաքական գործիչ Թուրքիայի հարավ-արևելքից, ով ազատազրկված է 10 տարով իր մայրենի քրդերենով Թուրքիայի խորհրդարանում ելույթ ունենալու համար&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[1996]]
|[[File:Techung with Wei Jingsheng extracted.jpg|100px|alt=Jingsheng in 2010]]
|[[Վեյ Ժինգշեն]]
|{{դրոշավորում|Չինաստան}}
|[[Չինական ժողովրդական շարժում|Չինական ժողովրդավարական շարժման]] ակտիվիստ&lt;ref name=&quot;rwb&quot;/&gt;
|-
|[[1997]]
|[[File:Salima Ghezali par Claude Truong-Ngoc novembre 2013.jpg|100px|alt=Ghezali in 2013]]
|[[Սալիմա Գեզալի]]
|{{դրոշավորում|Ալժիր}}
|Լրագրող և գրող, կանանց իրավունքների ակտիվիստ, Ալժիրում մարդու իրավունքների և ժողովրդավարության պաշտպան&lt;ref name=&quot;rwb&quot;/&gt;
|-
| [[1998]]
| [[File:Ibrahim Rugova 2004.jpg|100px|alt=Rugova in 2004]]
| [[Իբրահիմ Ռուգովա]]
| {{դրոշավորում|Կոսովո}}
|Ալբանական քաղաքական գործիչ,Կոսովոյի առաջին նախագահ&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[1999]]
|[[File:Xanana 2011.jpg|100px|alt=Gusmão in 2011]]
|[[Խանանա Գուժմաու]]
|{{դրոշավորում|Արևելյան Թիմոր}}
|Նախկին ռազմատենչ, հետագայում Արևելյան Թիմորի առաջին նախագահ&lt;ref&gt;[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/europe/566530.stm &quot;Gusmão receives EU Sakharov prize&quot;].&lt;/ref&gt;։ 
|-
| [[2000]]
| -
|¡Basta Ya!
|{{դրոշավորում|Իսպանիա}}
|Ահաբեկչության նկատմամբ տարբեր քաղաքական դիրքորոշումներ ունեցող անհատներին միավորող կազմակերպություն&lt;ref&gt;[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/europe/993409.stm &quot;Basque group wins peace prize&quot;].&lt;/ref&gt;։
|-
| rowspan=3 | [[2001]]
|[[File:Nurit Peled-Elhanan.jpg|100px|alt=Peled-Elhanan in 2001]]
|[[Նուրիտ Պելեդ-Էլհաման]]
| {{դրոշավորում|Իսրայել}}
|Խաղաաղության ակտիվիստ&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
| -
|[[Իզաթ Գազավի]]
| {{դրոշավորում|Պաղեստին}}
|Գրող, պրոֆեսոր&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[File:Zacarias Kamvenho par Claude Truong-Ngoc novembre 2013.jpg|100px|alt=Zacarias Kamwenho in 2013]]
|[[Զաքարիաս Կամվենո]]
| {{դրոշավորում|Անգոլա}}
|Արքեպիսկոպոս և խաղաղության ակտիվիստ&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[2002]]
| -
|[[Օսվալդո Պայա]]
| {{դրոշավորում|Կուբա}}
|Քաղաքական ակտիվիստ և այլախոհ&lt;ref&gt;[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/americas/2583201.stm &quot;Cuban dissident collects EU prize&quot;].&lt;/ref&gt;
|-
| rowspan=2 | [[2003]]
|[[File:Kofi Annan 2012 (cropped).jpg|100px|alt=Annan in 2012]]
|[[Քոֆի Անան]]
| {{դրոշավորում|Գանա}}
|Խաղաղության Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր և ՄԱԿ-ի յոթերորդ Գլխավոր քարտուղար&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[File:Flag of the United Nations.svg|100px|alt=The UN-flag since its inception in 1946]]
|[[ՄԱԿ]]
| {{դրոշավորում|ՄԱԿ}}
|
|-
| [[2004]]
| -
|[[Լրագրողների բելառուսական ասոցացիա]]
| {{դրոշավորում|Բելառուս}}
|Ոչ-կառավարական կազմակերպություն, որի նպատակն է ապահովել խոսքի ազատությունը և տեղեկատվություն ստանալու և տարածելու իրավունքները ու խթանել լրագրության մասնագիտական չափանիշները&lt;ref&gt;[http://www.europarl.europa.eu/sakharovprize/en/laureates-1988-2014/1999-2009.html#laureate8 &quot;The Belarusian Association of Journalists - 2004, Belarus&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181225152619/http://www.europarl.europa.eu/sakharovprize/en/laureates-1988-2014/1999-2009.html#laureate8 |date=2018-12-25 }}.&lt;/ref&gt;։
|-
| rowspan=3 | [[2005]]
|[[File:Damas_de_Blanco_demonstration_in_Havana,_Cuba.jpg|100px|alt=Members of Ladies in White demonstrating in Havana, Cuba, in 2012]]
|[[Սպիտակազգեստ կանայք]]
| {{դրոշավորում|Կուբա}}
|Ձերբակալված այլախոհների հարազատների ընդդիմադիր շարժում&lt;ref name=&quot;twothousandandfive&quot;&gt;Gibbs, Stephen (14 December 2005).&lt;/ref&gt;
|-
|[[File:Reporters Without Borders.png|100px|alt=The Reporters Without Borders logo since 2012]]
|[[Լրագրողներ առանց սահմանների]]
|{{դրոշավորում|Ֆրանսիա}}, [[Փարիզ]]
|Ֆրանսիայի վրա հիմնված մամուլի ազատությունը քարոզող ոչ-կառավարական միջազգային կազմակերպություն&lt;ref name=&quot;twothousandandfive&quot;/&gt;
|-
|[[File:Hauwa Ibrahim human rights lawyer.jpg|100px|alt=Ibrahim in 2018]]
|[[Հաուվա Իբրահիմ]]
| {{դրոշավորում|Նիգերիա}}
|Մարդու իրավունքների փաստաբան&lt;ref name=&quot;twothousandandfive&quot;/&gt;
|-
|[[2006]]
|[[File:Alaksandar Milinkevich (cropped).jpg|100px|alt=Milinkevich in 2009]]
|[[Ալեքսանդր Միլինկևիչ]]
| {{դրոշավորում|Բելառուս}}
|Քաղաքական գործիչ, Բելառուսի [[Միացյալ Ժողովրդավարական ուժեր]]ի կողմից ընտրված միասնական թեկնածու 2006 թ. նախագահական ընտրություններին մասնակցելու համար&lt;ref&gt;{{Cite news | url = http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/6087198.stm | title = Belarussian takes EU rights award | date = 26 October 2006.| access-date = 21 October 2010 | publisher = BBC News }}&lt;/ref&gt;
|-
|[[2007]]
| [[File:Salih Mahmoud Mohamed Osman par Claude Truong-Ngoc novembre 2013.jpg|100px|alt=Osman in 2013]]
|[[Սալի Մահմուդ Օսման]]
| {{դրոշավորում|Սուդան}}
|Մարդու իրավունքների փաստաբան&lt;ref name=&quot;rwb&quot;/&gt;
|-
| [[2008]]
|[[File:Hu_Jia_China_Humanright_activist.jpeg|100px|alt=Hu Jia]]
|[[Հու Ջիա]]
| {{դրոշավորում|Չինաստան}} 
|Ակտիվիստ և այլախոհ&lt;ref&gt;[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/asia-pacific/7788536.stm &quot;China dissident wins rights prize&quot;].&lt;/ref&gt;
|-
| [[2009]]
| [[File:Logo of International Memorial.svg|100px]]
|[[Մեմորիալ]]
| {{դրոշավորում|Ռուսաստան}}
|Պատմական, կրթական, իրավապաշտպան, բարեգործական միջազգային կազմակերպություն&lt;ref&gt;[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/europe/8320851.stm &quot;Russia rights group wins EU prize&quot;]{{Չաշխատող արտաքին հղում|bot=InternetArchiveBot }}.&lt;/ref&gt;
|-
|[[2010]]
|[[File:Guillermo Fariñas 2014.jpg|100px|alt=Fariñas in 2014]]
|[[Գիլերմո Ֆարինյաս Էռնանդես|Գիլերմո Ֆարինյաս]]
| {{դրոշավորում|Կուբա}}
|Բժիշկ, լրագրող և քաղաքական այլախոհ&lt;ref&gt;[http://www.bbc.co.uk/news/world-europe-11594804 &quot;Cuba dissident Farinas awarded Sakharov Prize by EU&quot;].&lt;/ref&gt;
|-
| rowspan=5 | [[2011]]
| [[File:Asmaa Mahfouz at the European Parliament (cropped).jpg|100px|alt=Mahfouz in 2011]]
| [[Ասմաա Մահֆուզ]]
| {{դրոշավորում|Եգիպտոս}}
| rowspan=5| Արաբ ժողովրդի հինգ ներկայացուցիչներ՝ ի նշան հավանության և աջակցության մարդու իրավունքների պաշտպանության և ազատության ձգտման&lt;ref name=&quot;recent&quot;&gt;[http://www.europarl.europa.eu/en/headlines/content/20111014FCS29297/1/html/Three-finalists-for-Sakharov-Prize-2011-honouring-human-rights-activists &quot;Sakharov Prize for Freedom of Thought 2011&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20111023223729/http://www.europarl.europa.eu/en/headlines/content/20111014FCS29297/1/html/Three-finalists-for-Sakharov-Prize-2011-honouring-human-rights-activists |date=2011-10-23 }}&lt;/ref&gt;։
|-
| [[File:Ahmed al-Senussi at the European Parliament.jpg|100px|alt=al-Senussi in 2011]]
| [[Ահմեդ ալ-Սենուսի]]
| {{դրոշավորում|Լիբիա}}
|-
| [[File:Razan Zaitouneh.jpg|100px|alt=Zaitouneh from an unknown date]]
| [[Ռազան Զայիթոունե|Ռազան Զեյթունա]]
| rowspan=2 | {{դրոշավորում|Սիրիա}}
|-
| [[File:Ali Ferzat.jpg|100px|alt=Ferzat from Michael Netzer's ''Portraits of the Creators Sketchbook'', 2011]]
| [[Ալի Ֆարզաթ]]
|-
| -
| [[Մոհամեդ Բուազիզի]] &lt;br&gt; (հետմահու)
| {{դրոշավորում|Թունիս}}
|-
| rowspan=2 | [[2012]]
| [[File:Jafar Panahi, Cines del Sur 2007-1 (cropped).jpg|100px|alt=Panahi in 2007]]
| [[Ջաֆար Փանահի]]
| rowspan=2 | {{դրոշավորում|Իրան}}
| rowspan=2 | Իրանցի ակտիվիստներ, Սոթոուդեն իրավաբան է, Փանահին՝ ռեժիսոր&lt;ref name=&quot;G2610&quot;&gt;Saeed Kamali Dehghan (26 October 2012).&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;recent1&quot;&gt;[http://www.europarl.europa.eu/document/activities/cont/201210/20121026ATT54657/20121026ATT54657EN.pdf &quot;Nasrin Sotoudeh and Jafar Panahi – winners of the 2012 Sakharov Prize&quot;] (PDF).&lt;/ref&gt;
|-
| [[File:Nasrin Sotoudeh.jpg|100px|alt=Sotoudeh in 2012]]
| [[Նասրին Սոտուդե]]
|-
| [[2013]]
| [[File:Shinzō Abe and Malala Yousafzai (1) Cropped.jpg|100px|alt=Yousafzai in 2019]]
| [[Մալալա Յուսուֆզայ]]
| [[Պակիստան]]
|Կանանց իրավունքների և կրթության քարոզիչ&lt;ref name=&quot;2013prize&quot;&gt;Jordan, Carol (10 October 2013).&lt;/ref&gt; 
|-
| [[2014]]
| [[File:Denis Mukwege par Claude Truong-Ngoc novembre 2014.jpg|100px|alt=Mukwege in 2014]]
| [[Դենի Մուքվեգե]]
| [[Կոնգոյի Դեմոկրատական Հանրապետություն]]
| [[գինեկոլոգիա|գինեկոլոգ]], [[խմբակային բռնաբարություն|խմբակային բռնաբարության]] զոհերին օգնություն ցուցաբերող&lt;ref&gt;[http://www.bbc.co.uk/news/world-africa-29717994 &quot;DR Congo doctor Denis Mukwege wins Sakharov prize&quot;].&lt;/ref&gt;
|-
| [[2015]]
| [[File:Raif Badawi cropped.jpg|100px|alt=Badawi in 2012]]
| [[Ռաիֆ Բադավի]]
| {{դրոշավորում|Սաուդյան Արաբիա}}
|Սաուդյան Արաբիայի գրող, ակտիվիստ, ''Սաուդյան լիբերալներ'' անվճար կայքի ստեղծող&lt;ref&gt;{{Cite news|title = Raif Badawi wins Sakharov human rights prize|url = https://www.theguardian.com/world/2015/oct/29/raif-badawi-sakharov-human-rights-prize-saudi-blogger|work = The Guardian|access-date = 29 October 2015|agency = Associated Press in|location = Brussels|url-status = live|archive-url = https://web.archive.org/web/20151029175211/http://www.theguardian.com/world/2015/oct/29/raif-badawi-sakharov-human-rights-prize-saudi-blogger|archive-date = 29 October 2015|df = dmy-all}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Brussels, Associated Press in.&lt;/ref&gt;
|-
| rowspan=2 | 2016
| [[File:Nadia Murad in Washington - 2018 (42733243785) (cropped).jpg|100px|alt=Murad in 2016]]
| [[Նադիա Մուրադ]]
| rowspan=2 | {{դրոշավորում|Իրաք}}
| rowspan=2 |Եզդի իրավապաշտպաններ և «[[Իրաքի և Լևանտի իսլամական պետություն|Իրաքի և Լևանտի իսլամական պետության]]» նախկին առևանգվածներ&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.bbc.co.uk/news/world-europe-37787061|title=Sakharov prize: Yazidi women win EU freedom prize|date=27 October 2016|publisher=BBC News|archive-url=https://web.archive.org/web/20161027123759/http://www.bbc.co.uk/news/world-europe-37787061|archive-date=27 October 2016|access-date=27 October 2016|url-status=live|df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;
|-
| [[File:Lamija Adschi Baschar.jpeg|100px|alt=Aji Bashar in 2017]]
| [[Լամիյա Աջի Բաշար]]
|-
|2017
| [[File:Sakharov Walk of Freedom (49198908593) (cropped).jpg|100px|alt=Lorent Saleh inaugurated at the Sakharov Walk of Freedom]]
| Դեմոկրատական ընդդիմություն Վենեսուելայում
| {{դրոշավորում|Վենեսուելա}}
|Երկրի Ազգային ժողովի անդամները և բոլոր քաղբանտարկյալները, որոնք ներկայացված են Foro Penal Venezolano-ի կողմից՝ ի դեմս Լեոպոլդո Լոպեսի, Խուլիո Բորխեսի, Անտոնիո Լեդեզմայի, Դանիել Սեբալյոսի, Յոն Գոյկոեչեի, Լորեն Սալեհի, Ալֆրեդո Ռամոսի և Անդրեա Գոնսալեսի։ Մրցանակը համարվում էր որպես պարգևատրում «Ուսանողական ակտիվիստների և ցուցարարների քաջությանը՝ [[Նիկոլաս Մադուրո|Նիկոլաս Մադուրոյի]] կառավարության կողմից բռնաճնշումների դեմ դիմաց»&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.independent.co.uk/news/world/americas/sakharov-prize-eu-venezuela-opposition-political-prisoners-students-a8020746.html|title=Venezuela's opposition awarded Sakharov Prize for championing human rights|date=26 October 2017|work=The Independent|archive-url=https://web.archive.org/web/20171028185459/http://www.independent.co.uk/news/world/americas/sakharov-prize-eu-venezuela-opposition-political-prisoners-students-a8020746.html|archive-date=28 October 2017|access-date=28 October 2017|url-status=live|df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; և բոյկոտված Եվրոպական միացյալ ձախեր-Սկանդինավյան կանաչ ձախ խորհրդարանական խմբի կողմից&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.guengl.eu/news/article/left-to-boycott-politicised-sakharov-prize-ceremony|title=Left to boycott politicised Sakharov Prize ceremony – GUE/NGL – Another Europe is possible|website=www.guengl.eu|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20180201020230/http://www.guengl.eu/news/article/left-to-boycott-politicised-sakharov-prize-ceremony|archive-date=1 February 2018|access-date=31 January 2018|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;latest&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.europarl.europa.eu/news/en/headlines/priorities/20171023TST86605/20171023STO86606/parliament-awards-sakharov-prize-2017-to-democratic-opposition-in-venezuela|title=Parliament awards Sakharov Prize 2017 to Democratic Opposition in Venezuela|date=26 October 2017|publisher=[[European Parliament]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20171028043137/http://www.europarl.europa.eu/news/en/headlines/priorities/20171023TST86605/20171023STO86606/parliament-awards-sakharov-prize-2017-to-democratic-opposition-in-venezuela|archive-date=28 October 2017|access-date=27 October 2017|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։
(լրացուցիչ տեղեկություններ [[Քաղաքական ճգնաժամ Վենեսուելայում (2019)]] հոդվածում)
|-
|2018
| [[File:Sakharov Prize 2018 laureate Oleg Sentsov receives his award (49127359156) cropped.jpg|100px|alt=Sentsov in 2018]]
|[[Օլեգ Սենցով]]
| {{դրոշավորում|Ուկրաինա}}
|Կինոռեժիսոր, [[Մարդու իրավունքները Ռուսաստանում|Ռուսաստանում և ամբողջ աշխարհում պահվող քաղբանտարկյալների ազատ արձակման համար պայքարի խորհրդանիշ]]&lt;ref&gt;{{Cite news|title=Sakharov Prize 2018 goes to Oleg Sentsov|url=http://www.europarl.europa.eu/news/en/headlines/eu-affairs/20181018STO16585/sakharov-prize-2018-goes-to-oleg-sentsov|work=[[European Parliament]]|access-date=25 October 2018|archive-date=4 March 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210304224842/https://www.europarl.europa.eu/news/en/headlines/eu-affairs/20181018STO16585/sakharov-prize-2018-goes-to-oleg-sentsov|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
|-
|2019
| [[File:Professor Ilham Tohti.jpg|100px|alt=Tohti in 2011]]
|Իլհամ Տոհտի
| {{դրոշավորում|Չինաստան}} 
|[[Ույղուրներ|Ույղուր]] տնտեսագետ, գիտնական և իրավապաշտպան&lt;ref&gt;{{Cite news|title=Ilham Tohti awarded the 2019 Sakharov Prize|url=https://www.europarl.europa.eu/news/en/press-room/20191018IPR64639/ilham-tohti-awarded-the-2019-sakharov-prize|work=[[European Parliament]]|date=24 October 2019|access-date=24 October 2019|df=dmy-all|archive-date=30 December 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20191230161640/https://www.europarl.europa.eu/news/en/press-room/20191018IPR64639/ilham-tohti-awarded-the-2019-sakharov-prize|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
|-
|2020
| [[File:Sviatlana Tsikhanouskaya, 2020.jpg|100px|alt=Tsikhanouskaya in 2020]]
|Դեմոկրատական ընդդիմություն Բելառուսում
| {{դրոշավորում|Բելառուս}}
|Բելառուսի դեմոկրատական ընդդիմությունը՝ ի դեմս Կոորդինացիոն խորհրդի, [[Սվետլանա Տիխանովսկայա|Սվետլանա Տիխանովսկայայի]], [[Սվետլանա Ալեքսիևիչ|Սվետլանա Ալեքսևիչի]], [[Մարիա Կոլեսնիկովա|Մարիա Կալեսնիկավայի]], [[Օլգա Կովալկովա|Օլգա Կավալկովայի]] և [[Վերոնիկա Ցեպկալո|Վերանիկա Ցապկալայի]] և քաղաքական և քաղաքացիական հասարակության գործիչների՝ [[Սերգեյ Տիխանովսկի]] Ցիխանուսկիի, Ալես Բիալյացկու, Սերգեյ Դիլևսկի, Ստյապամ Պուտսիլայի և [[Միկոլայ Ստատկևիչ|Միկոլա Ստատկևիչի]] նախաձեռնությամբ&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.europarl.europa.eu/news/en/press-room/20201016IPR89546/l-opposition-democratique-au-belarus-recoit-le-prix-sakharov-2020|title=The 2020 Sakharov Prize awarded to the democratic opposition in Belarus|date=22 October 2020|website=europarl.europa.eu|archive-url=https://web.archive.org/web/20210205203747/https://www.europarl.europa.eu/news/en/press-room/20201016IPR89546/l-opposition-democratique-au-belarus-recoit-le-prix-sakharov-2020|archive-date=5 February 2021|access-date=15 November 2020|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։
|-
|2021
| [[File:Alexey Navalny (cropped) 2.jpg|100px|alt=Navalny in 2011]]
|[[Ալեքսեյ Նավալնի]]
| {{դրոշավորում|Ռուսաստան}}
| Ընդդիմադիր քաղաքական գործիչ և կոռուպցիայի դեմ պայքարի ակտիվիստ&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.europarl.europa.eu/news/en/headlines/priorities/sakharov-2021/20211014IPR14915/alexei-navalny-awarded-the-european-parliament-s-2021-sakharov-prize|title=Alexei Navalny awarded the European Parliament's 2021 Sakharov Prize|date=20 October 2021|website=europarl.europa.eu|archive-url=https://web.archive.org/web/20211021091245/https://www.europarl.europa.eu/news/en/headlines/priorities/sakharov-2021/20211014IPR14915/alexei-navalny-awarded-the-european-parliament-s-2021-sakharov-prize|archive-date=21 October 2021|access-date=20 October 2021|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
|}

== Պատկերասրահ ==

{|class=&quot;graytable&quot; style=&quot;text-align:center&quot;
|+
&lt;center&gt;''''''&lt;/center&gt;
| width=&quot;20%&quot;|[[Պատկեր:Remise_du_Prix_Sakharov_à_Aung_San_Suu_Kyi_Strasbourg_22_octobre_2013-14.jpg|կենտրոն|274px]]
| width=&quot;20%&quot;|[[Պատկեր:Damas_de_Blanco_demonstration_in_Havana,_Cuba.jpg|կենտրոն|274px]]
| width=&quot;20%&quot;|[[Պատկեր:Denis_Mukwege_VOA.jpg|կենտրոն|274px]]
|-
| align=&quot;center&quot;|Պարգևատրման արարողությունը․ [[2013]] թ․-ին Ստրասբուրգի խորհրդարանում [[Աուն Սան Սու Չժի]]ին հանձնվում է [[1990]] թvakanի մրցանակը: Սու Չժին այն չէր ստացել ժամանակին, քանի որ այդ տարիներին տնային կալանքի տակ էր եղել։
| align=&quot;center&quot;|[[Սպիտակազգեստ կանայք]], [[2005]] թվականի դափնեկիր կազմակերպություն, ցույցեր [[Հավանա]]յում ([[Կուբա]])
| align=&quot;center&quot;|Դոկտոր [[Դենի Մուքվեգե|Դենիս Մուկվեգե]], [[2014]] թվականի դափնեկիր
|}

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ|30em|group=note}}&lt;div class=&quot;references&quot; style=&quot;height: 250px; overflow: auto; padding: 3px&quot; &gt;{{ծանցանկ|2}}&lt;/div&gt;

== Արտաքին հղումներ ==
* [http://www.europarl.europa.eu/pdf/prizes/SAKHAROV_programme_2016_EN.pdf SAKHAROV PRIZE FOR FREEDOM OF THOUGHT. Programme 2016]
* {{Cite web| url = http://www.europarl.europa.eu/sakharovprize/en/sakharov-prize-.html| title = Sakharov Prize for Freedom of Thought| date = դեկտեմբերի 1, 2013| accessdate = փետրվարի 18, 2015| publisher = [[Եվրոպական խորհրդարան]]| archive-date = 2014-12-26| archive-url = https://web.archive.org/web/20141226183328/http://www.europarl.europa.eu/sakharovprize/en/sakharov-prize-.html| dead-url = yes}}
* {{Cite web | url = http://www.europarl.europa.eu/intcoop/sakharov/home_en.html | title = Sakharov Prize Network| date = դեկտեմբերի 1, 2013 | accessdate = հոկտեմբերի 9, 2013| publisher = [[Եվրոպական խորհրդարան]]}}
* {{Cite web | url = http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?pubRef=-//EP//TEXT+IM-PRESS+20081126FCS43055+0+DOC+XML+V0//EN | title = 20 years of the Sakharov Prize: rewarding courage, self-sacrifice| date = դեկտեմբերի 1, 2008 | accessdate = հոկտեմբերի 22, 2010| publisher = [[Եվրոպական խորհրդարան]]}}
* ''Салим Ламрани'' [http://www.voltairenet.org/article133783.html#article133783 ДВОЙНЫЕ СТАНДАРТЫ. Политизация премии Сахарова.] ПАРИЖ (ФРАНЦИЯ) | 2006թ. հունվարի 16
* [http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?pubRef=-//EP//TEXT+IM-PRESS+20060911FCS10501+0+DOC+XML+V0//EN 2006 Sakharov Prize - supporting Freedom of Thought around the world.] [[Եվրոպական խորհրդարան]] Institutions - 14-12-2006
{{Արտաքին հղումներ}}

[[Կատեգորիա:Մրցանակներ]]
[[Կատեգորիա:Եվրոպական խորհրդարան]]
[[Կատեգորիա:Մարդու իրավունքներ]]
[[Կատեգորիա:Մարդու իրավունքների մրցանակներ]]
[[Կատեգորիա:1988]]
[[Կատեգորիա:Իրավապաշտպաններ]]</text>
      <sha1>tkuuc7lon5db92tt6cqaf2cncv3v1ub</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486452</id>
      <parentid>8486451</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T10:21:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ապատ63</username>
        <id>36683</id>
      </contributor>
      <comment>/* Հետապնդվողներ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="32700" xml:space="preserve">[[Պատկեր:Սախարովի անվան մրցանակ.jpg|thumb|Սախարովի անվան մրցանակի պոստեր]]
[[Պատկեր:Remise du Prix Sakharov à Aung San Suu Kyi Strasbourg 22 octobre 2013-21.jpg|thumb|Սախարովի մրցանակի հանձնումը դափնեկիր [[Աուն Սան Սու Չժի]]ին, [[Ստրասբուրգ]], [[2013]] թ. [[հոկտեմբերի 22]]]]
'''Սախարովի անվան մրցանակ''', պաշտոնապես հայտնի է որպես '''Սախարովի անվան մտքի ազատության մրցանակ''' ({{lang-en|'''Sakharov Prize for Freedom of Thought'''}}), ամենամյա [[մրցանակ]], որն անվանվել ի պատիվ [[ռուսներ|ռուս]] [[գիտնական]], [[այլախոհ]] և իրավապաշտպան [[Անդրեյ Սախարով]]ի, ստեղծվել է [[1988]] թ.-ի [[դեկտեմբեր]]ին [[Եվրոպական խորհրդարան]]ի կողմից, որպես [[խրախուսում|խրախուսման միջոց]]՝ ի պատիվ անհատների և մարդկանց խմբերի կամ կազմակերպությունների, որոնք նվիրվել են [[մարդու իրավունքներ]]ի և [[մտքի ազատություն|մտքի ազատության]] պաշտպանությանը&lt;ref&gt;&lt;cite class=&quot;citation news&quot;&gt;[http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/december/23/newsid_2540000/2540121.stm &quot;1986: Sakharov comes in from the cold&quot;].&lt;/cite&gt;&lt;/ref&gt;։ Հավակնորդների կրճատ ցուցակը կազմվում է հոկտեմբերին [[Եվրոպական Խորհրդարանի Արտաքին գործերի կոմիտե|Արտաքին գործերի կոմիտեի]] և [[Եվրոպական Խորհրդարանի Զարգացման կոմիտե|Զարգացման կոմիտեի]] կողմից, իսկ մրցանակը հանձնվում է դեկտեմբերյան նստաշրջանի ժամանակ&lt;ref name=&quot;official&quot;&gt;&lt;cite class=&quot;citation web&quot;&gt;[http://www.europarl.europa.eu/sakharovprize/en/sakharov-prize-.html &quot;Sakharov Prize for Freedom of Thought&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20141226183328/http://www.europarl.europa.eu/sakharovprize/en/sakharov-prize-.html |date=2014-12-26 }}. &lt;/cite&gt;&lt;/ref&gt;։ Մրցանակը ներառում է ''50 000 եվրո'' դրամական պարգև, որը շնորհում է Եվրախորհրդարանի նախագահն անձամբ&lt;ref name=&quot;official&quot;/&gt;։

Առաջին մրցանակը շնորհվել է [[1988]] թ.-ին։ Դափնեկիրները երկուսն են եղել. [[Նելսոն Մանդելա]]ն ([[ՀԱՀ|Հարավային Աֆրիկա]]) և [[Անատոլի Մարչենկո]]ն ([[Ռուսաստան]])։ Վերջինս մրցանակի արժանացել է հետմահու։

[[1990]] թվականին մրցանակը շնորհվել է քաղաքական հայացքների համար [[տնային կալանք]]ի տակ գտնվող [[Աուն Սան Սու Չժի]]ին, սակայն նա չի կարողացել մասնակցել [[մրցանակաբաշխություն|մրցանակաբաշխությանը]], քանի որ որպես [[Բիրմա|Մյանմայի]] [[քաղաքական բանտարկյալ]] [[իշխանություն]]ները արգելել են երկրից բացակայել։ Աուն Սան Սու Չժին մրցանակը ստացել է [[2013]] թ.-ին։

== Ոլորտներ ==
Սախարովի անվան մտքի ազատության ամենամյա մրցանակին արժանանում են հետևյալ ոլորտներում ձեռքբերումների համար.
* [[մարդու իրավունքներ|մարդու իրավունքներ և հիմնարար ազատություններ]]
* [[ժողովրդավարություն|ժողովրդավարության զարգացում և օրենքի գերակայության արժեվորում]]
* [[միջազգային իրավունք|հարգանք միջազգային իրավունքի նկատմամբ]]
* [[փոքրամասնությունների իրավունքներ|փոքրամասնությունների իրավունքների պաշտպանություն]]

''Սախարովի անվան մտքի ազատության մրցանակը'' շնորհվում է նաև կազմակերպություններին։ Առաջինը հանձնվել է [[1992]] թ․-ին [[Արգենտինա]]յի [[Պլազա դե Մայոյի մայրեր]] կազմակերպությանը։

== Հետապնդվողներ ==
Սախարովի մրցանակի դափնեկիրներից ոմանք նախկինի պես բախվում են կոշտ քաղաքական ճնշումների։ Ռեպրեսիվ ռեժիմի տակ ապրող դափնեկիրներից են՝ [[Լրագրողների բելառուսական ասոցիացիա]]ն ([[2004]] թ.), [[Սպիտակազգեստ կանայք|Դամաս դե Բլանկո]] ([[Կուբա]], [[2005]]), [[Գիլերմո Ֆարինյաս Էռնանդես|Գիլերմո Ֆարինյասը]] (Կուբա, [[2010]]), [[Ալեքսանդր Միլինկևիչ]]ը ([[Բելառուս]], [[2006]]), [[Հու Ցզյա (ակտիվիստ)|Հու Ցզյան]] ([[Չինաստան]], [[2008]])։ [[Ռազան Զայիթոունե|Ռազան Զեյթունան]] ([[Սիրիա]], [[2011]]) առևանգվել է [[2013]] թվականին և դեռևս կորած է համարվում։ [[Նասրին Սոտուդե|Նասրին Սոթոուդեն]] ([[Իրան]], [[2012]]) ազատ է արձակվել [[բանտ]]ից [[2013]] թվականի սեպտեմբերին և նրան իր գործընկերներից [[2012]] թ․-ի համադափնեկիր [[ռեժիսոր]] [[Ջաֆար Փանահի]]ի հետ միասին մինչև օրս արգելված է լքել Իրանի տարածքը։

== Նոբելյան մրցանակակիրներ ==
''Սախարովի անվան մտքի ազատության մրցանակի'' դափնեկիրներից երեքը՝ [[Նելսոն Մանդելա]]ն (1993), [[Աուն Սան Սու Չժի]]ն (1991) և [[Մալալա Յուսուֆզայ]]ը (2014), հետագայում արժանացել են [[Խաղաղության Նոբելյան մրցանակ]]ի։

== Դափնեկիրների ցանկ ==

{| border=&quot;1&quot; class=&quot;sortable wikitable&quot; style=&quot;text-align:center;&quot; 
! scope=&quot;col&quot; style=&quot;background:#FFE4C4;&quot; width=&quot;50&quot; |Տարի
! scope=&quot;col&quot; style=&quot;background:#FFE4C4;&quot; |Պատկեր
! scope=&quot;col&quot; style=&quot;background:#FFE4C4;&quot; width=&quot;150&quot; |Դափնեկիր
! scope=&quot;col&quot; style=&quot;background:#FFE4C4;&quot; width=&quot;150&quot; | Ազգություն
! class=&quot;unsortable&quot; scope=&quot;col&quot; style=&quot;background:#FFE4C4;&quot; width=&quot;250&quot; |Նշումներ
|-
| rowspan=2 | [[1988]]
|[[File:Nelson Mandela-2008 (edit).jpg|100px]]
|[[Նելսոն Մանդելա]]
|{{դրոշավորում|Հարավաֆրիկյան Հանրապետություն}}
|Հակա-ռասայական խտրականության ակտիվիստ, իսկ ավելի ուշ՝ Հարավային Աֆրիկայի նախագահ&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;&gt;[http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?language=EN&amp;type=IM-PRESS&amp;reference=20081027STO40639 &quot;20 years of the Sakharov Prize: Human rights and reconciliation&quot;].&lt;/ref&gt;
|-
| -
|[[Անատոլի Մարչենկո]]&lt;br&gt; (հետմահու)
|{{դրոշավորում|ԽՍՀՄ}}
|Խորհրդային այլախոհ, հեղինակ և մարդու իրավունքների ակտիվիստ&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[1989]] 
|[[File:Dubcek.jpg|100px]]
|[[Ալեքսանդր Դուբչեկ]]
|{{դրոշավորում|Չեխոսլովակիա}}
|Սլովակիայի քաղաքական գործիչ, փորձել է բարեփոխել կոմունիստական ռեժիմը [[Պրահայի գարուն|Պրահայի գարնան]] ժամանակ&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[1990]]
|[[File:Remise du Prix Sakharov à Aung San Suu Kyi Strasbourg 22 octobre 2013-18.jpg|100px]]
|[[Աուն Սան Սու Չժի]]
|{{դրոշավորում|Մյանմա}}
|Ընդդիմադիր քաղաքական գործիչ և Հանուն ժողովրդավարության Ազգային լիգայի նախկին գլխավոր քարտուղար&lt;ref name=&quot;rwb&quot;&gt;[http://www.unhcr.org/refworld/type,COUNTRYNEWS,RSF,MMR,4a110b891e,0.html &quot;Sakharov Network calls for immediate release of Aung San Suu Kyi, Sakharov Prize laureate 1990&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20121016144330/http://www.unhcr.org/refworld/type%2CCOUNTRYNEWS%2CRSF%2CMMR%2C4a110b891e%2C0.html |date=2012-10-16 }}.&lt;/ref&gt;
|-
|[[1991]]
|
|[[Ադեմ Դեմաչի]]
|{{դրոշավորում|Կոսովո}}
|Կոսովոյի ալբանացի քաղաքական գործիչ և երկարաժամկետ քաղբանտարկյալ&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[1992]]
|[[File:Madres de Plaza de Mayo (1).jpg|100px]]
|[[Պլազա դե Մայոյի մայրեր]]
|{{դրոշավորում|Արգենտինա}}
|Արգենտինայի մայրերի ասոցիացիա, որոնց երեխաները անհետ կորել են [[Կեղտոտ պատերազմ]]ի ընթացքում&lt;ref name=&quot;rwb&quot;/&gt;
|-
|[[1993]]
|[[File:Oslobođenje (2019-07-27).svg|100px]]
|[[Օսլոբոջենե]]
|{{դրոշավորում|Բոսնիա և Հերցեգովինա}}
|Հանրաճանաչ թերթ, որը պաշտպանել է Բոսնիան և Հերցեգովինան որպես բազմազգ պետություն&lt;ref name=&quot;rwb&quot;/&gt;
|-
|[[1994]]
|[[File:Taslima Nasrin par Claude Truong-Ngoc novembre 2013.jpg|100px]]
|[[Թասիլմա Նասրին|Նասրին Թասլիմա]]
|{{դրոշավորում|Բանգլադեշ}}
|Նախկին բժիշկ, ֆեմինիստ հեղինակ&lt;ref name=&quot;rwb&quot;/&gt;
|-
|[[1995]]
|[[File:Zana (cropped).jpg|100px|]]
|[[Լեյլա Զանա]]
|{{դրոշավորում|Թուրքիա}}
|Քրդական ծագումով քաղաքական գործիչ Թուրքիայի հարավ-արևելքից, ով ազատազրկված է 10 տարով իր մայրենի քրդերենով Թուրքիայի խորհրդարանում ելույթ ունենալու համար&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[1996]]
|[[File:Techung with Wei Jingsheng extracted.jpg|100px|alt=Jingsheng in 2010]]
|[[Վեյ Ժինգշեն]]
|{{դրոշավորում|Չինաստան}}
|[[Չինական ժողովրդական շարժում|Չինական ժողովրդավարական շարժման]] ակտիվիստ&lt;ref name=&quot;rwb&quot;/&gt;
|-
|[[1997]]
|[[File:Salima Ghezali par Claude Truong-Ngoc novembre 2013.jpg|100px|alt=Ghezali in 2013]]
|[[Սալիմա Գեզալի]]
|{{դրոշավորում|Ալժիր}}
|Լրագրող և գրող, կանանց իրավունքների ակտիվիստ, Ալժիրում մարդու իրավունքների և ժողովրդավարության պաշտպան&lt;ref name=&quot;rwb&quot;/&gt;
|-
| [[1998]]
| [[File:Ibrahim Rugova 2004.jpg|100px|alt=Rugova in 2004]]
| [[Իբրահիմ Ռուգովա]]
| {{դրոշավորում|Կոսովո}}
|Ալբանական քաղաքական գործիչ,Կոսովոյի առաջին նախագահ&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[1999]]
|[[File:Xanana 2011.jpg|100px|alt=Gusmão in 2011]]
|[[Խանանա Գուժմաու]]
|{{դրոշավորում|Արևելյան Թիմոր}}
|Նախկին ռազմատենչ, հետագայում Արևելյան Թիմորի առաջին նախագահ&lt;ref&gt;[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/europe/566530.stm &quot;Gusmão receives EU Sakharov prize&quot;].&lt;/ref&gt;։ 
|-
| [[2000]]
| -
|¡Basta Ya!
|{{դրոշավորում|Իսպանիա}}
|Ահաբեկչության նկատմամբ տարբեր քաղաքական դիրքորոշումներ ունեցող անհատներին միավորող կազմակերպություն&lt;ref&gt;[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/europe/993409.stm &quot;Basque group wins peace prize&quot;].&lt;/ref&gt;։
|-
| rowspan=3 | [[2001]]
|[[File:Nurit Peled-Elhanan.jpg|100px|alt=Peled-Elhanan in 2001]]
|[[Նուրիտ Պելեդ-Էլհաման]]
| {{դրոշավորում|Իսրայել}}
|Խաղաաղության ակտիվիստ&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
| -
|[[Իզաթ Գազավի]]
| {{դրոշավորում|Պաղեստին}}
|Գրող, պրոֆեսոր&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[File:Zacarias Kamvenho par Claude Truong-Ngoc novembre 2013.jpg|100px|alt=Zacarias Kamwenho in 2013]]
|[[Զաքարիաս Կամվենո]]
| {{դրոշավորում|Անգոլա}}
|Արքեպիսկոպոս և խաղաղության ակտիվիստ&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[2002]]
| -
|[[Օսվալդո Պայա]]
| {{դրոշավորում|Կուբա}}
|Քաղաքական ակտիվիստ և այլախոհ&lt;ref&gt;[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/americas/2583201.stm &quot;Cuban dissident collects EU prize&quot;].&lt;/ref&gt;
|-
| rowspan=2 | [[2003]]
|[[File:Kofi Annan 2012 (cropped).jpg|100px|alt=Annan in 2012]]
|[[Քոֆի Անան]]
| {{դրոշավորում|Գանա}}
|Խաղաղության Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր և ՄԱԿ-ի յոթերորդ Գլխավոր քարտուղար&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[File:Flag of the United Nations.svg|100px|alt=The UN-flag since its inception in 1946]]
|[[ՄԱԿ]]
| {{դրոշավորում|ՄԱԿ}}
|
|-
| [[2004]]
| -
|[[Լրագրողների բելառուսական ասոցացիա]]
| {{դրոշավորում|Բելառուս}}
|Ոչ-կառավարական կազմակերպություն, որի նպատակն է ապահովել խոսքի ազատությունը և տեղեկատվություն ստանալու և տարածելու իրավունքները ու խթանել լրագրության մասնագիտական չափանիշները&lt;ref&gt;[http://www.europarl.europa.eu/sakharovprize/en/laureates-1988-2014/1999-2009.html#laureate8 &quot;The Belarusian Association of Journalists - 2004, Belarus&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181225152619/http://www.europarl.europa.eu/sakharovprize/en/laureates-1988-2014/1999-2009.html#laureate8 |date=2018-12-25 }}.&lt;/ref&gt;։
|-
| rowspan=3 | [[2005]]
|[[File:Damas_de_Blanco_demonstration_in_Havana,_Cuba.jpg|100px|alt=Members of Ladies in White demonstrating in Havana, Cuba, in 2012]]
|[[Սպիտակազգեստ կանայք]]
| {{դրոշավորում|Կուբա}}
|Ձերբակալված այլախոհների հարազատների ընդդիմադիր շարժում&lt;ref name=&quot;twothousandandfive&quot;&gt;Gibbs, Stephen (14 December 2005).&lt;/ref&gt;
|-
|[[File:Reporters Without Borders.png|100px|alt=The Reporters Without Borders logo since 2012]]
|[[Լրագրողներ առանց սահմանների]]
|{{դրոշավորում|Ֆրանսիա}}, [[Փարիզ]]
|Ֆրանսիայի վրա հիմնված մամուլի ազատությունը քարոզող ոչ-կառավարական միջազգային կազմակերպություն&lt;ref name=&quot;twothousandandfive&quot;/&gt;
|-
|[[File:Hauwa Ibrahim human rights lawyer.jpg|100px|alt=Ibrahim in 2018]]
|[[Հաուվա Իբրահիմ]]
| {{դրոշավորում|Նիգերիա}}
|Մարդու իրավունքների փաստաբան&lt;ref name=&quot;twothousandandfive&quot;/&gt;
|-
|[[2006]]
|[[File:Alaksandar Milinkevich (cropped).jpg|100px|alt=Milinkevich in 2009]]
|[[Ալեքսանդր Միլինկևիչ]]
| {{դրոշավորում|Բելառուս}}
|Քաղաքական գործիչ, Բելառուսի [[Միացյալ Ժողովրդավարական ուժեր]]ի կողմից ընտրված միասնական թեկնածու 2006 թ. նախագահական ընտրություններին մասնակցելու համար&lt;ref&gt;{{Cite news | url = http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/6087198.stm | title = Belarussian takes EU rights award | date = 26 October 2006.| access-date = 21 October 2010 | publisher = BBC News }}&lt;/ref&gt;
|-
|[[2007]]
| [[File:Salih Mahmoud Mohamed Osman par Claude Truong-Ngoc novembre 2013.jpg|100px|alt=Osman in 2013]]
|[[Սալի Մահմուդ Օսման]]
| {{դրոշավորում|Սուդան}}
|Մարդու իրավունքների փաստաբան&lt;ref name=&quot;rwb&quot;/&gt;
|-
| [[2008]]
|[[File:Hu_Jia_China_Humanright_activist.jpeg|100px|alt=Hu Jia]]
|[[Հու Ջիա]]
| {{դրոշավորում|Չինաստան}} 
|Ակտիվիստ և այլախոհ&lt;ref&gt;[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/asia-pacific/7788536.stm &quot;China dissident wins rights prize&quot;].&lt;/ref&gt;
|-
| [[2009]]
| [[File:Logo of International Memorial.svg|100px]]
|[[Մեմորիալ]]
| {{դրոշավորում|Ռուսաստան}}
|Պատմական, կրթական, իրավապաշտպան, բարեգործական միջազգային կազմակերպություն&lt;ref&gt;[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/europe/8320851.stm &quot;Russia rights group wins EU prize&quot;]{{Չաշխատող արտաքին հղում|bot=InternetArchiveBot }}.&lt;/ref&gt;
|-
|[[2010]]
|[[File:Guillermo Fariñas 2014.jpg|100px|alt=Fariñas in 2014]]
|[[Գիլերմո Ֆարինյաս Էռնանդես|Գիլերմո Ֆարինյաս]]
| {{դրոշավորում|Կուբա}}
|Բժիշկ, լրագրող և քաղաքական այլախոհ&lt;ref&gt;[http://www.bbc.co.uk/news/world-europe-11594804 &quot;Cuba dissident Farinas awarded Sakharov Prize by EU&quot;].&lt;/ref&gt;
|-
| rowspan=5 | [[2011]]
| [[File:Asmaa Mahfouz at the European Parliament (cropped).jpg|100px|alt=Mahfouz in 2011]]
| [[Ասմաա Մահֆուզ]]
| {{դրոշավորում|Եգիպտոս}}
| rowspan=5| Արաբ ժողովրդի հինգ ներկայացուցիչներ՝ ի նշան հավանության և աջակցության մարդու իրավունքների պաշտպանության և ազատության ձգտման&lt;ref name=&quot;recent&quot;&gt;[http://www.europarl.europa.eu/en/headlines/content/20111014FCS29297/1/html/Three-finalists-for-Sakharov-Prize-2011-honouring-human-rights-activists &quot;Sakharov Prize for Freedom of Thought 2011&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20111023223729/http://www.europarl.europa.eu/en/headlines/content/20111014FCS29297/1/html/Three-finalists-for-Sakharov-Prize-2011-honouring-human-rights-activists |date=2011-10-23 }}&lt;/ref&gt;։
|-
| [[File:Ahmed al-Senussi at the European Parliament.jpg|100px|alt=al-Senussi in 2011]]
| [[Ահմեդ ալ-Սենուսի]]
| {{դրոշավորում|Լիբիա}}
|-
| [[File:Razan Zaitouneh.jpg|100px|alt=Zaitouneh from an unknown date]]
| [[Ռազան Զայիթոունե|Ռազան Զեյթունա]]
| rowspan=2 | {{դրոշավորում|Սիրիա}}
|-
| [[File:Ali Ferzat.jpg|100px|alt=Ferzat from Michael Netzer's ''Portraits of the Creators Sketchbook'', 2011]]
| [[Ալի Ֆարզաթ]]
|-
| -
| [[Մոհամեդ Բուազիզի]] &lt;br&gt; (հետմահու)
| {{դրոշավորում|Թունիս}}
|-
| rowspan=2 | [[2012]]
| [[File:Jafar Panahi, Cines del Sur 2007-1 (cropped).jpg|100px|alt=Panahi in 2007]]
| [[Ջաֆար Փանահի]]
| rowspan=2 | {{դրոշավորում|Իրան}}
| rowspan=2 | Իրանցի ակտիվիստներ, Սոթոուդեն իրավաբան է, Փանահին՝ ռեժիսոր&lt;ref name=&quot;G2610&quot;&gt;Saeed Kamali Dehghan (26 October 2012).&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;recent1&quot;&gt;[http://www.europarl.europa.eu/document/activities/cont/201210/20121026ATT54657/20121026ATT54657EN.pdf &quot;Nasrin Sotoudeh and Jafar Panahi – winners of the 2012 Sakharov Prize&quot;] (PDF).&lt;/ref&gt;
|-
| [[File:Nasrin Sotoudeh.jpg|100px|alt=Sotoudeh in 2012]]
| [[Նասրին Սոտուդե]]
|-
| [[2013]]
| [[File:Shinzō Abe and Malala Yousafzai (1) Cropped.jpg|100px|alt=Yousafzai in 2019]]
| [[Մալալա Յուսուֆզայ]]
| {{դրոշավորում|Պակիստան}}
|Կանանց իրավունքների և կրթության քարոզիչ&lt;ref name=&quot;2013prize&quot;&gt;Jordan, Carol (10 October 2013).&lt;/ref&gt; 
|-
| [[2014]]
| [[File:Denis Mukwege par Claude Truong-Ngoc novembre 2014.jpg|100px|alt=Mukwege in 2014]]
| [[Դենի Մուքվեգե]]
| {{դրոշավորում|Կոնգոյի Դեմոկրատական Հանրապետություն}}
| [[գինեկոլոգիա|գինեկոլոգ]], [[խմբակային բռնաբարություն|խմբակային բռնաբարության]] զոհերին օգնություն ցուցաբերող&lt;ref&gt;[http://www.bbc.co.uk/news/world-africa-29717994 &quot;DR Congo doctor Denis Mukwege wins Sakharov prize&quot;].&lt;/ref&gt;
|-
| [[2015]]
| [[File:Raif Badawi cropped.jpg|100px|alt=Badawi in 2012]]
| [[Ռաիֆ Բադավի]]
| {{դրոշավորում|Սաուդյան Արաբիա}}
|Սաուդյան Արաբիայի գրող, ակտիվիստ, ''Սաուդյան լիբերալներ'' անվճար կայքի ստեղծող&lt;ref&gt;{{Cite news|title = Raif Badawi wins Sakharov human rights prize|url = https://www.theguardian.com/world/2015/oct/29/raif-badawi-sakharov-human-rights-prize-saudi-blogger|work = The Guardian|access-date = 29 October 2015|agency = Associated Press in|location = Brussels|url-status = live|archive-url = https://web.archive.org/web/20151029175211/http://www.theguardian.com/world/2015/oct/29/raif-badawi-sakharov-human-rights-prize-saudi-blogger|archive-date = 29 October 2015|df = dmy-all}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Brussels, Associated Press in.&lt;/ref&gt;
|-
| rowspan=2 | 2016
| [[File:Nadia Murad in Washington - 2018 (42733243785) (cropped).jpg|100px|alt=Murad in 2016]]
| [[Նադիա Մուրադ]]
| rowspan=2 | {{դրոշավորում|Իրաք}}
| rowspan=2 |Եզդի իրավապաշտպաններ և «[[Իրաքի և Լևանտի իսլամական պետություն|Իրաքի և Լևանտի իսլամական պետության]]» նախկին առևանգվածներ&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.bbc.co.uk/news/world-europe-37787061|title=Sakharov prize: Yazidi women win EU freedom prize|date=27 October 2016|publisher=BBC News|archive-url=https://web.archive.org/web/20161027123759/http://www.bbc.co.uk/news/world-europe-37787061|archive-date=27 October 2016|access-date=27 October 2016|url-status=live|df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;
|-
| [[File:Lamija Adschi Baschar.jpeg|100px|alt=Aji Bashar in 2017]]
| [[Լամիյա Աջի Բաշար]]
|-
|2017
| [[File:Sakharov Walk of Freedom (49198908593) (cropped).jpg|100px|alt=Lorent Saleh inaugurated at the Sakharov Walk of Freedom]]
| Դեմոկրատական ընդդիմություն Վենեսուելայում
| {{դրոշավորում|Վենեսուելա}}
|Երկրի Ազգային ժողովի անդամները և բոլոր քաղբանտարկյալները, որոնք ներկայացված են Foro Penal Venezolano-ի կողմից՝ ի դեմս Լեոպոլդո Լոպեսի, Խուլիո Բորխեսի, Անտոնիո Լեդեզմայի, Դանիել Սեբալյոսի, Յոն Գոյկոեչեի, Լորեն Սալեհի, Ալֆրեդո Ռամոսի և Անդրեա Գոնսալեսի։ Մրցանակը համարվում էր որպես պարգևատրում «Ուսանողական ակտիվիստների և ցուցարարների քաջությանը՝ [[Նիկոլաս Մադուրո|Նիկոլաս Մադուրոյի]] կառավարության կողմից բռնաճնշումների դեմ դիմաց»&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.independent.co.uk/news/world/americas/sakharov-prize-eu-venezuela-opposition-political-prisoners-students-a8020746.html|title=Venezuela's opposition awarded Sakharov Prize for championing human rights|date=26 October 2017|work=The Independent|archive-url=https://web.archive.org/web/20171028185459/http://www.independent.co.uk/news/world/americas/sakharov-prize-eu-venezuela-opposition-political-prisoners-students-a8020746.html|archive-date=28 October 2017|access-date=28 October 2017|url-status=live|df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; և բոյկոտված Եվրոպական միացյալ ձախեր-Սկանդինավյան կանաչ ձախ խորհրդարանական խմբի կողմից&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.guengl.eu/news/article/left-to-boycott-politicised-sakharov-prize-ceremony|title=Left to boycott politicised Sakharov Prize ceremony – GUE/NGL – Another Europe is possible|website=www.guengl.eu|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20180201020230/http://www.guengl.eu/news/article/left-to-boycott-politicised-sakharov-prize-ceremony|archive-date=1 February 2018|access-date=31 January 2018|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;latest&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.europarl.europa.eu/news/en/headlines/priorities/20171023TST86605/20171023STO86606/parliament-awards-sakharov-prize-2017-to-democratic-opposition-in-venezuela|title=Parliament awards Sakharov Prize 2017 to Democratic Opposition in Venezuela|date=26 October 2017|publisher=[[European Parliament]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20171028043137/http://www.europarl.europa.eu/news/en/headlines/priorities/20171023TST86605/20171023STO86606/parliament-awards-sakharov-prize-2017-to-democratic-opposition-in-venezuela|archive-date=28 October 2017|access-date=27 October 2017|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։
(լրացուցիչ տեղեկություններ [[Քաղաքական ճգնաժամ Վենեսուելայում (2019)]] հոդվածում)
|-
|2018
| [[File:Sakharov Prize 2018 laureate Oleg Sentsov receives his award (49127359156) cropped.jpg|100px|alt=Sentsov in 2018]]
|[[Օլեգ Սենցով]]
| {{դրոշավորում|Ուկրաինա}}
|Կինոռեժիսոր, [[Մարդու իրավունքները Ռուսաստանում|Ռուսաստանում և ամբողջ աշխարհում պահվող քաղբանտարկյալների ազատ արձակման համար պայքարի խորհրդանիշ]]&lt;ref&gt;{{Cite news|title=Sakharov Prize 2018 goes to Oleg Sentsov|url=http://www.europarl.europa.eu/news/en/headlines/eu-affairs/20181018STO16585/sakharov-prize-2018-goes-to-oleg-sentsov|work=[[European Parliament]]|access-date=25 October 2018|archive-date=4 March 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210304224842/https://www.europarl.europa.eu/news/en/headlines/eu-affairs/20181018STO16585/sakharov-prize-2018-goes-to-oleg-sentsov|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
|-
|2019
| [[File:Professor Ilham Tohti.jpg|100px|alt=Tohti in 2011]]
|Իլհամ Տոհտի
| {{դրոշավորում|Չինաստան}} 
|[[Ույղուրներ|Ույղուր]] տնտեսագետ, գիտնական և իրավապաշտպան&lt;ref&gt;{{Cite news|title=Ilham Tohti awarded the 2019 Sakharov Prize|url=https://www.europarl.europa.eu/news/en/press-room/20191018IPR64639/ilham-tohti-awarded-the-2019-sakharov-prize|work=[[European Parliament]]|date=24 October 2019|access-date=24 October 2019|df=dmy-all|archive-date=30 December 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20191230161640/https://www.europarl.europa.eu/news/en/press-room/20191018IPR64639/ilham-tohti-awarded-the-2019-sakharov-prize|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
|-
|2020
| [[File:Sviatlana Tsikhanouskaya, 2020.jpg|100px|alt=Tsikhanouskaya in 2020]]
|Դեմոկրատական ընդդիմություն Բելառուսում
| {{դրոշավորում|Բելառուս}}
|Բելառուսի դեմոկրատական ընդդիմությունը՝ ի դեմս Կոորդինացիոն խորհրդի, [[Սվետլանա Տիխանովսկայա|Սվետլանա Տիխանովսկայայի]], [[Սվետլանա Ալեքսիևիչ|Սվետլանա Ալեքսևիչի]], [[Մարիա Կոլեսնիկովա|Մարիա Կալեսնիկավայի]], [[Օլգա Կովալկովա|Օլգա Կավալկովայի]] և [[Վերոնիկա Ցեպկալո|Վերանիկա Ցապկալայի]] և քաղաքական և քաղաքացիական հասարակության գործիչների՝ [[Սերգեյ Տիխանովսկի]] Ցիխանուսկիի, Ալես Բիալյացկու, Սերգեյ Դիլևսկի, Ստյապամ Պուտսիլայի և [[Միկոլայ Ստատկևիչ|Միկոլա Ստատկևիչի]] նախաձեռնությամբ&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.europarl.europa.eu/news/en/press-room/20201016IPR89546/l-opposition-democratique-au-belarus-recoit-le-prix-sakharov-2020|title=The 2020 Sakharov Prize awarded to the democratic opposition in Belarus|date=22 October 2020|website=europarl.europa.eu|archive-url=https://web.archive.org/web/20210205203747/https://www.europarl.europa.eu/news/en/press-room/20201016IPR89546/l-opposition-democratique-au-belarus-recoit-le-prix-sakharov-2020|archive-date=5 February 2021|access-date=15 November 2020|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։
|-
|2021
| [[File:Alexey Navalny (cropped) 2.jpg|100px|alt=Navalny in 2011]]
|[[Ալեքսեյ Նավալնի]]
| {{դրոշավորում|Ռուսաստան}}
| Ընդդիմադիր քաղաքական գործիչ և կոռուպցիայի դեմ պայքարի ակտիվիստ&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.europarl.europa.eu/news/en/headlines/priorities/sakharov-2021/20211014IPR14915/alexei-navalny-awarded-the-european-parliament-s-2021-sakharov-prize|title=Alexei Navalny awarded the European Parliament's 2021 Sakharov Prize|date=20 October 2021|website=europarl.europa.eu|archive-url=https://web.archive.org/web/20211021091245/https://www.europarl.europa.eu/news/en/headlines/priorities/sakharov-2021/20211014IPR14915/alexei-navalny-awarded-the-european-parliament-s-2021-sakharov-prize|archive-date=21 October 2021|access-date=20 October 2021|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
|}

== Պատկերասրահ ==

{|class=&quot;graytable&quot; style=&quot;text-align:center&quot;
|+
&lt;center&gt;''''''&lt;/center&gt;
| width=&quot;20%&quot;|[[Պատկեր:Remise_du_Prix_Sakharov_à_Aung_San_Suu_Kyi_Strasbourg_22_octobre_2013-14.jpg|կենտրոն|274px]]
| width=&quot;20%&quot;|[[Պատկեր:Damas_de_Blanco_demonstration_in_Havana,_Cuba.jpg|կենտրոն|274px]]
| width=&quot;20%&quot;|[[Պատկեր:Denis_Mukwege_VOA.jpg|կենտրոն|274px]]
|-
| align=&quot;center&quot;|Պարգևատրման արարողությունը․ [[2013]] թ․-ին Ստրասբուրգի խորհրդարանում [[Աուն Սան Սու Չժի]]ին հանձնվում է [[1990]] թvakanի մրցանակը: Սու Չժին այն չէր ստացել ժամանակին, քանի որ այդ տարիներին տնային կալանքի տակ էր եղել։
| align=&quot;center&quot;|[[Սպիտակազգեստ կանայք]], [[2005]] թվականի դափնեկիր կազմակերպություն, ցույցեր [[Հավանա]]յում ([[Կուբա]])
| align=&quot;center&quot;|Դոկտոր [[Դենի Մուքվեգե|Դենիս Մուկվեգե]], [[2014]] թվականի դափնեկիր
|}

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ|30em|group=note}}&lt;div class=&quot;references&quot; style=&quot;height: 250px; overflow: auto; padding: 3px&quot; &gt;{{ծանցանկ|2}}&lt;/div&gt;

== Արտաքին հղումներ ==
* [http://www.europarl.europa.eu/pdf/prizes/SAKHAROV_programme_2016_EN.pdf SAKHAROV PRIZE FOR FREEDOM OF THOUGHT. Programme 2016]
* {{Cite web| url = http://www.europarl.europa.eu/sakharovprize/en/sakharov-prize-.html| title = Sakharov Prize for Freedom of Thought| date = դեկտեմբերի 1, 2013| accessdate = փետրվարի 18, 2015| publisher = [[Եվրոպական խորհրդարան]]| archive-date = 2014-12-26| archive-url = https://web.archive.org/web/20141226183328/http://www.europarl.europa.eu/sakharovprize/en/sakharov-prize-.html| dead-url = yes}}
* {{Cite web | url = http://www.europarl.europa.eu/intcoop/sakharov/home_en.html | title = Sakharov Prize Network| date = դեկտեմբերի 1, 2013 | accessdate = հոկտեմբերի 9, 2013| publisher = [[Եվրոպական խորհրդարան]]}}
* {{Cite web | url = http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?pubRef=-//EP//TEXT+IM-PRESS+20081126FCS43055+0+DOC+XML+V0//EN | title = 20 years of the Sakharov Prize: rewarding courage, self-sacrifice| date = դեկտեմբերի 1, 2008 | accessdate = հոկտեմբերի 22, 2010| publisher = [[Եվրոպական խորհրդարան]]}}
* ''Салим Ламрани'' [http://www.voltairenet.org/article133783.html#article133783 ДВОЙНЫЕ СТАНДАРТЫ. Политизация премии Сахарова.] ПАРИЖ (ФРАНЦИЯ) | 2006թ. հունվարի 16
* [http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?pubRef=-//EP//TEXT+IM-PRESS+20060911FCS10501+0+DOC+XML+V0//EN 2006 Sakharov Prize - supporting Freedom of Thought around the world.] [[Եվրոպական խորհրդարան]] Institutions - 14-12-2006
{{Արտաքին հղումներ}}

[[Կատեգորիա:Մրցանակներ]]
[[Կատեգորիա:Եվրոպական խորհրդարան]]
[[Կատեգորիա:Մարդու իրավունքներ]]
[[Կատեգորիա:Մարդու իրավունքների մրցանակներ]]
[[Կատեգորիա:1988]]
[[Կատեգորիա:Իրավապաշտպաններ]]</text>
      <sha1>jz3d2gpa33nudu97lu8idx2zjyy3bg7</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486453</id>
      <parentid>8486452</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T10:24:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ապատ63</username>
        <id>36683</id>
      </contributor>
      <comment>catSuggest-ով +[[Կատեգորիա:Սախարովի անվան մրցանակակիրներ]], [[Կատեգորիա:Պարգևներ]], [[Կատեգորիա:Խաղաղության պարգևներ]], [[Կատեգորիա:Միջազգային մրցանակներ]], [[Կատեգորիա:1988 հիմնադրումներ]], [[Կատեգորիա:Դափնեկիրների ցանկեր]], [[Կատեգորիա:Պարգևներ այբբենական կարգով]], [[Կատեգորիա:Խոսքի ազատություն]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="33195" xml:space="preserve">[[Պատկեր:Սախարովի անվան մրցանակ.jpg|thumb|Սախարովի անվան մրցանակի պոստեր]]
[[Պատկեր:Remise du Prix Sakharov à Aung San Suu Kyi Strasbourg 22 octobre 2013-21.jpg|thumb|Սախարովի մրցանակի հանձնումը դափնեկիր [[Աուն Սան Սու Չժի]]ին, [[Ստրասբուրգ]], [[2013]] թ. [[հոկտեմբերի 22]]]]
'''Սախարովի անվան մրցանակ''', պաշտոնապես հայտնի է որպես '''Սախարովի անվան մտքի ազատության մրցանակ''' ({{lang-en|'''Sakharov Prize for Freedom of Thought'''}}), ամենամյա [[մրցանակ]], որն անվանվել ի պատիվ [[ռուսներ|ռուս]] [[գիտնական]], [[այլախոհ]] և իրավապաշտպան [[Անդրեյ Սախարով]]ի, ստեղծվել է [[1988]] թ.-ի [[դեկտեմբեր]]ին [[Եվրոպական խորհրդարան]]ի կողմից, որպես [[խրախուսում|խրախուսման միջոց]]՝ ի պատիվ անհատների և մարդկանց խմբերի կամ կազմակերպությունների, որոնք նվիրվել են [[մարդու իրավունքներ]]ի և [[մտքի ազատություն|մտքի ազատության]] պաշտպանությանը&lt;ref&gt;&lt;cite class=&quot;citation news&quot;&gt;[http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/december/23/newsid_2540000/2540121.stm &quot;1986: Sakharov comes in from the cold&quot;].&lt;/cite&gt;&lt;/ref&gt;։ Հավակնորդների կրճատ ցուցակը կազմվում է հոկտեմբերին [[Եվրոպական Խորհրդարանի Արտաքին գործերի կոմիտե|Արտաքին գործերի կոմիտեի]] և [[Եվրոպական Խորհրդարանի Զարգացման կոմիտե|Զարգացման կոմիտեի]] կողմից, իսկ մրցանակը հանձնվում է դեկտեմբերյան նստաշրջանի ժամանակ&lt;ref name=&quot;official&quot;&gt;&lt;cite class=&quot;citation web&quot;&gt;[http://www.europarl.europa.eu/sakharovprize/en/sakharov-prize-.html &quot;Sakharov Prize for Freedom of Thought&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20141226183328/http://www.europarl.europa.eu/sakharovprize/en/sakharov-prize-.html |date=2014-12-26 }}. &lt;/cite&gt;&lt;/ref&gt;։ Մրցանակը ներառում է ''50 000 եվրո'' դրամական պարգև, որը շնորհում է Եվրախորհրդարանի նախագահն անձամբ&lt;ref name=&quot;official&quot;/&gt;։

Առաջին մրցանակը շնորհվել է [[1988]] թ.-ին։ Դափնեկիրները երկուսն են եղել. [[Նելսոն Մանդելա]]ն ([[ՀԱՀ|Հարավային Աֆրիկա]]) և [[Անատոլի Մարչենկո]]ն ([[Ռուսաստան]])։ Վերջինս մրցանակի արժանացել է հետմահու։

[[1990]] թվականին մրցանակը շնորհվել է քաղաքական հայացքների համար [[տնային կալանք]]ի տակ գտնվող [[Աուն Սան Սու Չժի]]ին, սակայն նա չի կարողացել մասնակցել [[մրցանակաբաշխություն|մրցանակաբաշխությանը]], քանի որ որպես [[Բիրմա|Մյանմայի]] [[քաղաքական բանտարկյալ]] [[իշխանություն]]ները արգելել են երկրից բացակայել։ Աուն Սան Սու Չժին մրցանակը ստացել է [[2013]] թ.-ին։

== Ոլորտներ ==
Սախարովի անվան մտքի ազատության ամենամյա մրցանակին արժանանում են հետևյալ ոլորտներում ձեռքբերումների համար.
* [[մարդու իրավունքներ|մարդու իրավունքներ և հիմնարար ազատություններ]]
* [[ժողովրդավարություն|ժողովրդավարության զարգացում և օրենքի գերակայության արժեվորում]]
* [[միջազգային իրավունք|հարգանք միջազգային իրավունքի նկատմամբ]]
* [[փոքրամասնությունների իրավունքներ|փոքրամասնությունների իրավունքների պաշտպանություն]]

''Սախարովի անվան մտքի ազատության մրցանակը'' շնորհվում է նաև կազմակերպություններին։ Առաջինը հանձնվել է [[1992]] թ․-ին [[Արգենտինա]]յի [[Պլազա դե Մայոյի մայրեր]] կազմակերպությանը։

== Հետապնդվողներ ==
Սախարովի մրցանակի դափնեկիրներից ոմանք նախկինի պես բախվում են կոշտ քաղաքական ճնշումների։ Ռեպրեսիվ ռեժիմի տակ ապրող դափնեկիրներից են՝ [[Լրագրողների բելառուսական ասոցիացիա]]ն ([[2004]] թ.), [[Սպիտակազգեստ կանայք|Դամաս դե Բլանկո]] ([[Կուբա]], [[2005]]), [[Գիլերմո Ֆարինյաս Էռնանդես|Գիլերմո Ֆարինյասը]] (Կուբա, [[2010]]), [[Ալեքսանդր Միլինկևիչ]]ը ([[Բելառուս]], [[2006]]), [[Հու Ցզյա (ակտիվիստ)|Հու Ցզյան]] ([[Չինաստան]], [[2008]])։ [[Ռազան Զայիթոունե|Ռազան Զեյթունան]] ([[Սիրիա]], [[2011]]) առևանգվել է [[2013]] թվականին և դեռևս կորած է համարվում։ [[Նասրին Սոտուդե|Նասրին Սոթոուդեն]] ([[Իրան]], [[2012]]) ազատ է արձակվել [[բանտ]]ից [[2013]] թվականի սեպտեմբերին և նրան իր գործընկերներից [[2012]] թ․-ի համադափնեկիր [[ռեժիսոր]] [[Ջաֆար Փանահի]]ի հետ միասին մինչև օրս արգելված է լքել Իրանի տարածքը։

== Նոբելյան մրցանակակիրներ ==
''Սախարովի անվան մտքի ազատության մրցանակի'' դափնեկիրներից երեքը՝ [[Նելսոն Մանդելա]]ն (1993), [[Աուն Սան Սու Չժի]]ն (1991) և [[Մալալա Յուսուֆզայ]]ը (2014), հետագայում արժանացել են [[Խաղաղության Նոբելյան մրցանակ]]ի։

== Դափնեկիրների ցանկ ==

{| border=&quot;1&quot; class=&quot;sortable wikitable&quot; style=&quot;text-align:center;&quot; 
! scope=&quot;col&quot; style=&quot;background:#FFE4C4;&quot; width=&quot;50&quot; |Տարի
! scope=&quot;col&quot; style=&quot;background:#FFE4C4;&quot; |Պատկեր
! scope=&quot;col&quot; style=&quot;background:#FFE4C4;&quot; width=&quot;150&quot; |Դափնեկիր
! scope=&quot;col&quot; style=&quot;background:#FFE4C4;&quot; width=&quot;150&quot; | Ազգություն
! class=&quot;unsortable&quot; scope=&quot;col&quot; style=&quot;background:#FFE4C4;&quot; width=&quot;250&quot; |Նշումներ
|-
| rowspan=2 | [[1988]]
|[[File:Nelson Mandela-2008 (edit).jpg|100px]]
|[[Նելսոն Մանդելա]]
|{{դրոշավորում|Հարավաֆրիկյան Հանրապետություն}}
|Հակա-ռասայական խտրականության ակտիվիստ, իսկ ավելի ուշ՝ Հարավային Աֆրիկայի նախագահ&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;&gt;[http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?language=EN&amp;type=IM-PRESS&amp;reference=20081027STO40639 &quot;20 years of the Sakharov Prize: Human rights and reconciliation&quot;].&lt;/ref&gt;
|-
| -
|[[Անատոլի Մարչենկո]]&lt;br&gt; (հետմահու)
|{{դրոշավորում|ԽՍՀՄ}}
|Խորհրդային այլախոհ, հեղինակ և մարդու իրավունքների ակտիվիստ&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[1989]] 
|[[File:Dubcek.jpg|100px]]
|[[Ալեքսանդր Դուբչեկ]]
|{{դրոշավորում|Չեխոսլովակիա}}
|Սլովակիայի քաղաքական գործիչ, փորձել է բարեփոխել կոմունիստական ռեժիմը [[Պրահայի գարուն|Պրահայի գարնան]] ժամանակ&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[1990]]
|[[File:Remise du Prix Sakharov à Aung San Suu Kyi Strasbourg 22 octobre 2013-18.jpg|100px]]
|[[Աուն Սան Սու Չժի]]
|{{դրոշավորում|Մյանմա}}
|Ընդդիմադիր քաղաքական գործիչ և Հանուն ժողովրդավարության Ազգային լիգայի նախկին գլխավոր քարտուղար&lt;ref name=&quot;rwb&quot;&gt;[http://www.unhcr.org/refworld/type,COUNTRYNEWS,RSF,MMR,4a110b891e,0.html &quot;Sakharov Network calls for immediate release of Aung San Suu Kyi, Sakharov Prize laureate 1990&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20121016144330/http://www.unhcr.org/refworld/type%2CCOUNTRYNEWS%2CRSF%2CMMR%2C4a110b891e%2C0.html |date=2012-10-16 }}.&lt;/ref&gt;
|-
|[[1991]]
|
|[[Ադեմ Դեմաչի]]
|{{դրոշավորում|Կոսովո}}
|Կոսովոյի ալբանացի քաղաքական գործիչ և երկարաժամկետ քաղբանտարկյալ&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[1992]]
|[[File:Madres de Plaza de Mayo (1).jpg|100px]]
|[[Պլազա դե Մայոյի մայրեր]]
|{{դրոշավորում|Արգենտինա}}
|Արգենտինայի մայրերի ասոցիացիա, որոնց երեխաները անհետ կորել են [[Կեղտոտ պատերազմ]]ի ընթացքում&lt;ref name=&quot;rwb&quot;/&gt;
|-
|[[1993]]
|[[File:Oslobođenje (2019-07-27).svg|100px]]
|[[Օսլոբոջենե]]
|{{դրոշավորում|Բոսնիա և Հերցեգովինա}}
|Հանրաճանաչ թերթ, որը պաշտպանել է Բոսնիան և Հերցեգովինան որպես բազմազգ պետություն&lt;ref name=&quot;rwb&quot;/&gt;
|-
|[[1994]]
|[[File:Taslima Nasrin par Claude Truong-Ngoc novembre 2013.jpg|100px]]
|[[Թասիլմա Նասրին|Նասրին Թասլիմա]]
|{{դրոշավորում|Բանգլադեշ}}
|Նախկին բժիշկ, ֆեմինիստ հեղինակ&lt;ref name=&quot;rwb&quot;/&gt;
|-
|[[1995]]
|[[File:Zana (cropped).jpg|100px|]]
|[[Լեյլա Զանա]]
|{{դրոշավորում|Թուրքիա}}
|Քրդական ծագումով քաղաքական գործիչ Թուրքիայի հարավ-արևելքից, ով ազատազրկված է 10 տարով իր մայրենի քրդերենով Թուրքիայի խորհրդարանում ելույթ ունենալու համար&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[1996]]
|[[File:Techung with Wei Jingsheng extracted.jpg|100px|alt=Jingsheng in 2010]]
|[[Վեյ Ժինգշեն]]
|{{դրոշավորում|Չինաստան}}
|[[Չինական ժողովրդական շարժում|Չինական ժողովրդավարական շարժման]] ակտիվիստ&lt;ref name=&quot;rwb&quot;/&gt;
|-
|[[1997]]
|[[File:Salima Ghezali par Claude Truong-Ngoc novembre 2013.jpg|100px|alt=Ghezali in 2013]]
|[[Սալիմա Գեզալի]]
|{{դրոշավորում|Ալժիր}}
|Լրագրող և գրող, կանանց իրավունքների ակտիվիստ, Ալժիրում մարդու իրավունքների և ժողովրդավարության պաշտպան&lt;ref name=&quot;rwb&quot;/&gt;
|-
| [[1998]]
| [[File:Ibrahim Rugova 2004.jpg|100px|alt=Rugova in 2004]]
| [[Իբրահիմ Ռուգովա]]
| {{դրոշավորում|Կոսովո}}
|Ալբանական քաղաքական գործիչ,Կոսովոյի առաջին նախագահ&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[1999]]
|[[File:Xanana 2011.jpg|100px|alt=Gusmão in 2011]]
|[[Խանանա Գուժմաու]]
|{{դրոշավորում|Արևելյան Թիմոր}}
|Նախկին ռազմատենչ, հետագայում Արևելյան Թիմորի առաջին նախագահ&lt;ref&gt;[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/europe/566530.stm &quot;Gusmão receives EU Sakharov prize&quot;].&lt;/ref&gt;։ 
|-
| [[2000]]
| -
|¡Basta Ya!
|{{դրոշավորում|Իսպանիա}}
|Ահաբեկչության նկատմամբ տարբեր քաղաքական դիրքորոշումներ ունեցող անհատներին միավորող կազմակերպություն&lt;ref&gt;[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/europe/993409.stm &quot;Basque group wins peace prize&quot;].&lt;/ref&gt;։
|-
| rowspan=3 | [[2001]]
|[[File:Nurit Peled-Elhanan.jpg|100px|alt=Peled-Elhanan in 2001]]
|[[Նուրիտ Պելեդ-Էլհաման]]
| {{դրոշավորում|Իսրայել}}
|Խաղաաղության ակտիվիստ&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
| -
|[[Իզաթ Գազավի]]
| {{դրոշավորում|Պաղեստին}}
|Գրող, պրոֆեսոր&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[File:Zacarias Kamvenho par Claude Truong-Ngoc novembre 2013.jpg|100px|alt=Zacarias Kamwenho in 2013]]
|[[Զաքարիաս Կամվենո]]
| {{դրոշավորում|Անգոլա}}
|Արքեպիսկոպոս և խաղաղության ակտիվիստ&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[2002]]
| -
|[[Օսվալդո Պայա]]
| {{դրոշավորում|Կուբա}}
|Քաղաքական ակտիվիստ և այլախոհ&lt;ref&gt;[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/americas/2583201.stm &quot;Cuban dissident collects EU prize&quot;].&lt;/ref&gt;
|-
| rowspan=2 | [[2003]]
|[[File:Kofi Annan 2012 (cropped).jpg|100px|alt=Annan in 2012]]
|[[Քոֆի Անան]]
| {{դրոշավորում|Գանա}}
|Խաղաղության Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր և ՄԱԿ-ի յոթերորդ Գլխավոր քարտուղար&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[File:Flag of the United Nations.svg|100px|alt=The UN-flag since its inception in 1946]]
|[[ՄԱԿ]]
| {{դրոշավորում|ՄԱԿ}}
|
|-
| [[2004]]
| -
|[[Լրագրողների բելառուսական ասոցացիա]]
| {{դրոշավորում|Բելառուս}}
|Ոչ-կառավարական կազմակերպություն, որի նպատակն է ապահովել խոսքի ազատությունը և տեղեկատվություն ստանալու և տարածելու իրավունքները ու խթանել լրագրության մասնագիտական չափանիշները&lt;ref&gt;[http://www.europarl.europa.eu/sakharovprize/en/laureates-1988-2014/1999-2009.html#laureate8 &quot;The Belarusian Association of Journalists - 2004, Belarus&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181225152619/http://www.europarl.europa.eu/sakharovprize/en/laureates-1988-2014/1999-2009.html#laureate8 |date=2018-12-25 }}.&lt;/ref&gt;։
|-
| rowspan=3 | [[2005]]
|[[File:Damas_de_Blanco_demonstration_in_Havana,_Cuba.jpg|100px|alt=Members of Ladies in White demonstrating in Havana, Cuba, in 2012]]
|[[Սպիտակազգեստ կանայք]]
| {{դրոշավորում|Կուբա}}
|Ձերբակալված այլախոհների հարազատների ընդդիմադիր շարժում&lt;ref name=&quot;twothousandandfive&quot;&gt;Gibbs, Stephen (14 December 2005).&lt;/ref&gt;
|-
|[[File:Reporters Without Borders.png|100px|alt=The Reporters Without Borders logo since 2012]]
|[[Լրագրողներ առանց սահմանների]]
|{{դրոշավորում|Ֆրանսիա}}, [[Փարիզ]]
|Ֆրանսիայի վրա հիմնված մամուլի ազատությունը քարոզող ոչ-կառավարական միջազգային կազմակերպություն&lt;ref name=&quot;twothousandandfive&quot;/&gt;
|-
|[[File:Hauwa Ibrahim human rights lawyer.jpg|100px|alt=Ibrahim in 2018]]
|[[Հաուվա Իբրահիմ]]
| {{դրոշավորում|Նիգերիա}}
|Մարդու իրավունքների փաստաբան&lt;ref name=&quot;twothousandandfive&quot;/&gt;
|-
|[[2006]]
|[[File:Alaksandar Milinkevich (cropped).jpg|100px|alt=Milinkevich in 2009]]
|[[Ալեքսանդր Միլինկևիչ]]
| {{դրոշավորում|Բելառուս}}
|Քաղաքական գործիչ, Բելառուսի [[Միացյալ Ժողովրդավարական ուժեր]]ի կողմից ընտրված միասնական թեկնածու 2006 թ. նախագահական ընտրություններին մասնակցելու համար&lt;ref&gt;{{Cite news | url = http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/6087198.stm | title = Belarussian takes EU rights award | date = 26 October 2006.| access-date = 21 October 2010 | publisher = BBC News }}&lt;/ref&gt;
|-
|[[2007]]
| [[File:Salih Mahmoud Mohamed Osman par Claude Truong-Ngoc novembre 2013.jpg|100px|alt=Osman in 2013]]
|[[Սալի Մահմուդ Օսման]]
| {{դրոշավորում|Սուդան}}
|Մարդու իրավունքների փաստաբան&lt;ref name=&quot;rwb&quot;/&gt;
|-
| [[2008]]
|[[File:Hu_Jia_China_Humanright_activist.jpeg|100px|alt=Hu Jia]]
|[[Հու Ջիա]]
| {{դրոշավորում|Չինաստան}} 
|Ակտիվիստ և այլախոհ&lt;ref&gt;[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/asia-pacific/7788536.stm &quot;China dissident wins rights prize&quot;].&lt;/ref&gt;
|-
| [[2009]]
| [[File:Logo of International Memorial.svg|100px]]
|[[Մեմորիալ]]
| {{դրոշավորում|Ռուսաստան}}
|Պատմական, կրթական, իրավապաշտպան, բարեգործական միջազգային կազմակերպություն&lt;ref&gt;[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/europe/8320851.stm &quot;Russia rights group wins EU prize&quot;]{{Չաշխատող արտաքին հղում|bot=InternetArchiveBot }}.&lt;/ref&gt;
|-
|[[2010]]
|[[File:Guillermo Fariñas 2014.jpg|100px|alt=Fariñas in 2014]]
|[[Գիլերմո Ֆարինյաս Էռնանդես|Գիլերմո Ֆարինյաս]]
| {{դրոշավորում|Կուբա}}
|Բժիշկ, լրագրող և քաղաքական այլախոհ&lt;ref&gt;[http://www.bbc.co.uk/news/world-europe-11594804 &quot;Cuba dissident Farinas awarded Sakharov Prize by EU&quot;].&lt;/ref&gt;
|-
| rowspan=5 | [[2011]]
| [[File:Asmaa Mahfouz at the European Parliament (cropped).jpg|100px|alt=Mahfouz in 2011]]
| [[Ասմաա Մահֆուզ]]
| {{դրոշավորում|Եգիպտոս}}
| rowspan=5| Արաբ ժողովրդի հինգ ներկայացուցիչներ՝ ի նշան հավանության և աջակցության մարդու իրավունքների պաշտպանության և ազատության ձգտման&lt;ref name=&quot;recent&quot;&gt;[http://www.europarl.europa.eu/en/headlines/content/20111014FCS29297/1/html/Three-finalists-for-Sakharov-Prize-2011-honouring-human-rights-activists &quot;Sakharov Prize for Freedom of Thought 2011&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20111023223729/http://www.europarl.europa.eu/en/headlines/content/20111014FCS29297/1/html/Three-finalists-for-Sakharov-Prize-2011-honouring-human-rights-activists |date=2011-10-23 }}&lt;/ref&gt;։
|-
| [[File:Ahmed al-Senussi at the European Parliament.jpg|100px|alt=al-Senussi in 2011]]
| [[Ահմեդ ալ-Սենուսի]]
| {{դրոշավորում|Լիբիա}}
|-
| [[File:Razan Zaitouneh.jpg|100px|alt=Zaitouneh from an unknown date]]
| [[Ռազան Զայիթոունե|Ռազան Զեյթունա]]
| rowspan=2 | {{դրոշավորում|Սիրիա}}
|-
| [[File:Ali Ferzat.jpg|100px|alt=Ferzat from Michael Netzer's ''Portraits of the Creators Sketchbook'', 2011]]
| [[Ալի Ֆարզաթ]]
|-
| -
| [[Մոհամեդ Բուազիզի]] &lt;br&gt; (հետմահու)
| {{դրոշավորում|Թունիս}}
|-
| rowspan=2 | [[2012]]
| [[File:Jafar Panahi, Cines del Sur 2007-1 (cropped).jpg|100px|alt=Panahi in 2007]]
| [[Ջաֆար Փանահի]]
| rowspan=2 | {{դրոշավորում|Իրան}}
| rowspan=2 | Իրանցի ակտիվիստներ, Սոթոուդեն իրավաբան է, Փանահին՝ ռեժիսոր&lt;ref name=&quot;G2610&quot;&gt;Saeed Kamali Dehghan (26 October 2012).&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;recent1&quot;&gt;[http://www.europarl.europa.eu/document/activities/cont/201210/20121026ATT54657/20121026ATT54657EN.pdf &quot;Nasrin Sotoudeh and Jafar Panahi – winners of the 2012 Sakharov Prize&quot;] (PDF).&lt;/ref&gt;
|-
| [[File:Nasrin Sotoudeh.jpg|100px|alt=Sotoudeh in 2012]]
| [[Նասրին Սոտուդե]]
|-
| [[2013]]
| [[File:Shinzō Abe and Malala Yousafzai (1) Cropped.jpg|100px|alt=Yousafzai in 2019]]
| [[Մալալա Յուսուֆզայ]]
| {{դրոշավորում|Պակիստան}}
|Կանանց իրավունքների և կրթության քարոզիչ&lt;ref name=&quot;2013prize&quot;&gt;Jordan, Carol (10 October 2013).&lt;/ref&gt; 
|-
| [[2014]]
| [[File:Denis Mukwege par Claude Truong-Ngoc novembre 2014.jpg|100px|alt=Mukwege in 2014]]
| [[Դենի Մուքվեգե]]
| {{դրոշավորում|Կոնգոյի Դեմոկրատական Հանրապետություն}}
| [[գինեկոլոգիա|գինեկոլոգ]], [[խմբակային բռնաբարություն|խմբակային բռնաբարության]] զոհերին օգնություն ցուցաբերող&lt;ref&gt;[http://www.bbc.co.uk/news/world-africa-29717994 &quot;DR Congo doctor Denis Mukwege wins Sakharov prize&quot;].&lt;/ref&gt;
|-
| [[2015]]
| [[File:Raif Badawi cropped.jpg|100px|alt=Badawi in 2012]]
| [[Ռաիֆ Բադավի]]
| {{դրոշավորում|Սաուդյան Արաբիա}}
|Սաուդյան Արաբիայի գրող, ակտիվիստ, ''Սաուդյան լիբերալներ'' անվճար կայքի ստեղծող&lt;ref&gt;{{Cite news|title = Raif Badawi wins Sakharov human rights prize|url = https://www.theguardian.com/world/2015/oct/29/raif-badawi-sakharov-human-rights-prize-saudi-blogger|work = The Guardian|access-date = 29 October 2015|agency = Associated Press in|location = Brussels|url-status = live|archive-url = https://web.archive.org/web/20151029175211/http://www.theguardian.com/world/2015/oct/29/raif-badawi-sakharov-human-rights-prize-saudi-blogger|archive-date = 29 October 2015|df = dmy-all}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Brussels, Associated Press in.&lt;/ref&gt;
|-
| rowspan=2 | 2016
| [[File:Nadia Murad in Washington - 2018 (42733243785) (cropped).jpg|100px|alt=Murad in 2016]]
| [[Նադիա Մուրադ]]
| rowspan=2 | {{դրոշավորում|Իրաք}}
| rowspan=2 |Եզդի իրավապաշտպաններ և «[[Իրաքի և Լևանտի իսլամական պետություն|Իրաքի և Լևանտի իսլամական պետության]]» նախկին առևանգվածներ&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.bbc.co.uk/news/world-europe-37787061|title=Sakharov prize: Yazidi women win EU freedom prize|date=27 October 2016|publisher=BBC News|archive-url=https://web.archive.org/web/20161027123759/http://www.bbc.co.uk/news/world-europe-37787061|archive-date=27 October 2016|access-date=27 October 2016|url-status=live|df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;
|-
| [[File:Lamija Adschi Baschar.jpeg|100px|alt=Aji Bashar in 2017]]
| [[Լամիյա Աջի Բաշար]]
|-
|2017
| [[File:Sakharov Walk of Freedom (49198908593) (cropped).jpg|100px|alt=Lorent Saleh inaugurated at the Sakharov Walk of Freedom]]
| Դեմոկրատական ընդդիմություն Վենեսուելայում
| {{դրոշավորում|Վենեսուելա}}
|Երկրի Ազգային ժողովի անդամները և բոլոր քաղբանտարկյալները, որոնք ներկայացված են Foro Penal Venezolano-ի կողմից՝ ի դեմս Լեոպոլդո Լոպեսի, Խուլիո Բորխեսի, Անտոնիո Լեդեզմայի, Դանիել Սեբալյոսի, Յոն Գոյկոեչեի, Լորեն Սալեհի, Ալֆրեդո Ռամոսի և Անդրեա Գոնսալեսի։ Մրցանակը համարվում էր որպես պարգևատրում «Ուսանողական ակտիվիստների և ցուցարարների քաջությանը՝ [[Նիկոլաս Մադուրո|Նիկոլաս Մադուրոյի]] կառավարության կողմից բռնաճնշումների դեմ դիմաց»&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.independent.co.uk/news/world/americas/sakharov-prize-eu-venezuela-opposition-political-prisoners-students-a8020746.html|title=Venezuela's opposition awarded Sakharov Prize for championing human rights|date=26 October 2017|work=The Independent|archive-url=https://web.archive.org/web/20171028185459/http://www.independent.co.uk/news/world/americas/sakharov-prize-eu-venezuela-opposition-political-prisoners-students-a8020746.html|archive-date=28 October 2017|access-date=28 October 2017|url-status=live|df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; և բոյկոտված Եվրոպական միացյալ ձախեր-Սկանդինավյան կանաչ ձախ խորհրդարանական խմբի կողմից&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.guengl.eu/news/article/left-to-boycott-politicised-sakharov-prize-ceremony|title=Left to boycott politicised Sakharov Prize ceremony – GUE/NGL – Another Europe is possible|website=www.guengl.eu|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20180201020230/http://www.guengl.eu/news/article/left-to-boycott-politicised-sakharov-prize-ceremony|archive-date=1 February 2018|access-date=31 January 2018|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;latest&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.europarl.europa.eu/news/en/headlines/priorities/20171023TST86605/20171023STO86606/parliament-awards-sakharov-prize-2017-to-democratic-opposition-in-venezuela|title=Parliament awards Sakharov Prize 2017 to Democratic Opposition in Venezuela|date=26 October 2017|publisher=[[European Parliament]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20171028043137/http://www.europarl.europa.eu/news/en/headlines/priorities/20171023TST86605/20171023STO86606/parliament-awards-sakharov-prize-2017-to-democratic-opposition-in-venezuela|archive-date=28 October 2017|access-date=27 October 2017|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։
(լրացուցիչ տեղեկություններ [[Քաղաքական ճգնաժամ Վենեսուելայում (2019)]] հոդվածում)
|-
|2018
| [[File:Sakharov Prize 2018 laureate Oleg Sentsov receives his award (49127359156) cropped.jpg|100px|alt=Sentsov in 2018]]
|[[Օլեգ Սենցով]]
| {{դրոշավորում|Ուկրաինա}}
|Կինոռեժիսոր, [[Մարդու իրավունքները Ռուսաստանում|Ռուսաստանում և ամբողջ աշխարհում պահվող քաղբանտարկյալների ազատ արձակման համար պայքարի խորհրդանիշ]]&lt;ref&gt;{{Cite news|title=Sakharov Prize 2018 goes to Oleg Sentsov|url=http://www.europarl.europa.eu/news/en/headlines/eu-affairs/20181018STO16585/sakharov-prize-2018-goes-to-oleg-sentsov|work=[[European Parliament]]|access-date=25 October 2018|archive-date=4 March 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210304224842/https://www.europarl.europa.eu/news/en/headlines/eu-affairs/20181018STO16585/sakharov-prize-2018-goes-to-oleg-sentsov|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
|-
|2019
| [[File:Professor Ilham Tohti.jpg|100px|alt=Tohti in 2011]]
|Իլհամ Տոհտի
| {{դրոշավորում|Չինաստան}} 
|[[Ույղուրներ|Ույղուր]] տնտեսագետ, գիտնական և իրավապաշտպան&lt;ref&gt;{{Cite news|title=Ilham Tohti awarded the 2019 Sakharov Prize|url=https://www.europarl.europa.eu/news/en/press-room/20191018IPR64639/ilham-tohti-awarded-the-2019-sakharov-prize|work=[[European Parliament]]|date=24 October 2019|access-date=24 October 2019|df=dmy-all|archive-date=30 December 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20191230161640/https://www.europarl.europa.eu/news/en/press-room/20191018IPR64639/ilham-tohti-awarded-the-2019-sakharov-prize|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
|-
|2020
| [[File:Sviatlana Tsikhanouskaya, 2020.jpg|100px|alt=Tsikhanouskaya in 2020]]
|Դեմոկրատական ընդդիմություն Բելառուսում
| {{դրոշավորում|Բելառուս}}
|Բելառուսի դեմոկրատական ընդդիմությունը՝ ի դեմս Կոորդինացիոն խորհրդի, [[Սվետլանա Տիխանովսկայա|Սվետլանա Տիխանովսկայայի]], [[Սվետլանա Ալեքսիևիչ|Սվետլանա Ալեքսևիչի]], [[Մարիա Կոլեսնիկովա|Մարիա Կալեսնիկավայի]], [[Օլգա Կովալկովա|Օլգա Կավալկովայի]] և [[Վերոնիկա Ցեպկալո|Վերանիկա Ցապկալայի]] և քաղաքական և քաղաքացիական հասարակության գործիչների՝ [[Սերգեյ Տիխանովսկի]] Ցիխանուսկիի, Ալես Բիալյացկու, Սերգեյ Դիլևսկի, Ստյապամ Պուտսիլայի և [[Միկոլայ Ստատկևիչ|Միկոլա Ստատկևիչի]] նախաձեռնությամբ&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.europarl.europa.eu/news/en/press-room/20201016IPR89546/l-opposition-democratique-au-belarus-recoit-le-prix-sakharov-2020|title=The 2020 Sakharov Prize awarded to the democratic opposition in Belarus|date=22 October 2020|website=europarl.europa.eu|archive-url=https://web.archive.org/web/20210205203747/https://www.europarl.europa.eu/news/en/press-room/20201016IPR89546/l-opposition-democratique-au-belarus-recoit-le-prix-sakharov-2020|archive-date=5 February 2021|access-date=15 November 2020|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։
|-
|2021
| [[File:Alexey Navalny (cropped) 2.jpg|100px|alt=Navalny in 2011]]
|[[Ալեքսեյ Նավալնի]]
| {{դրոշավորում|Ռուսաստան}}
| Ընդդիմադիր քաղաքական գործիչ և կոռուպցիայի դեմ պայքարի ակտիվիստ&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.europarl.europa.eu/news/en/headlines/priorities/sakharov-2021/20211014IPR14915/alexei-navalny-awarded-the-european-parliament-s-2021-sakharov-prize|title=Alexei Navalny awarded the European Parliament's 2021 Sakharov Prize|date=20 October 2021|website=europarl.europa.eu|archive-url=https://web.archive.org/web/20211021091245/https://www.europarl.europa.eu/news/en/headlines/priorities/sakharov-2021/20211014IPR14915/alexei-navalny-awarded-the-european-parliament-s-2021-sakharov-prize|archive-date=21 October 2021|access-date=20 October 2021|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
|}

== Պատկերասրահ ==

{|class=&quot;graytable&quot; style=&quot;text-align:center&quot;
|+
&lt;center&gt;''''''&lt;/center&gt;
| width=&quot;20%&quot;|[[Պատկեր:Remise_du_Prix_Sakharov_à_Aung_San_Suu_Kyi_Strasbourg_22_octobre_2013-14.jpg|կենտրոն|274px]]
| width=&quot;20%&quot;|[[Պատկեր:Damas_de_Blanco_demonstration_in_Havana,_Cuba.jpg|կենտրոն|274px]]
| width=&quot;20%&quot;|[[Պատկեր:Denis_Mukwege_VOA.jpg|կենտրոն|274px]]
|-
| align=&quot;center&quot;|Պարգևատրման արարողությունը․ [[2013]] թ․-ին Ստրասբուրգի խորհրդարանում [[Աուն Սան Սու Չժի]]ին հանձնվում է [[1990]] թvakanի մրցանակը: Սու Չժին այն չէր ստացել ժամանակին, քանի որ այդ տարիներին տնային կալանքի տակ էր եղել։
| align=&quot;center&quot;|[[Սպիտակազգեստ կանայք]], [[2005]] թվականի դափնեկիր կազմակերպություն, ցույցեր [[Հավանա]]յում ([[Կուբա]])
| align=&quot;center&quot;|Դոկտոր [[Դենի Մուքվեգե|Դենիս Մուկվեգե]], [[2014]] թվականի դափնեկիր
|}

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ|30em|group=note}}&lt;div class=&quot;references&quot; style=&quot;height: 250px; overflow: auto; padding: 3px&quot; &gt;{{ծանցանկ|2}}&lt;/div&gt;

== Արտաքին հղումներ ==
* [http://www.europarl.europa.eu/pdf/prizes/SAKHAROV_programme_2016_EN.pdf SAKHAROV PRIZE FOR FREEDOM OF THOUGHT. Programme 2016]
* {{Cite web| url = http://www.europarl.europa.eu/sakharovprize/en/sakharov-prize-.html| title = Sakharov Prize for Freedom of Thought| date = դեկտեմբերի 1, 2013| accessdate = փետրվարի 18, 2015| publisher = [[Եվրոպական խորհրդարան]]| archive-date = 2014-12-26| archive-url = https://web.archive.org/web/20141226183328/http://www.europarl.europa.eu/sakharovprize/en/sakharov-prize-.html| dead-url = yes}}
* {{Cite web | url = http://www.europarl.europa.eu/intcoop/sakharov/home_en.html | title = Sakharov Prize Network| date = դեկտեմբերի 1, 2013 | accessdate = հոկտեմբերի 9, 2013| publisher = [[Եվրոպական խորհրդարան]]}}
* {{Cite web | url = http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?pubRef=-//EP//TEXT+IM-PRESS+20081126FCS43055+0+DOC+XML+V0//EN | title = 20 years of the Sakharov Prize: rewarding courage, self-sacrifice| date = դեկտեմբերի 1, 2008 | accessdate = հոկտեմբերի 22, 2010| publisher = [[Եվրոպական խորհրդարան]]}}
* ''Салим Ламрани'' [http://www.voltairenet.org/article133783.html#article133783 ДВОЙНЫЕ СТАНДАРТЫ. Политизация премии Сахарова.] ПАРИЖ (ФРАНЦИЯ) | 2006թ. հունվարի 16
* [http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?pubRef=-//EP//TEXT+IM-PRESS+20060911FCS10501+0+DOC+XML+V0//EN 2006 Sakharov Prize - supporting Freedom of Thought around the world.] [[Եվրոպական խորհրդարան]] Institutions - 14-12-2006
{{Արտաքին հղումներ}}

[[Կատեգորիա:Մրցանակներ]]
[[Կատեգորիա:Եվրոպական խորհրդարան]]
[[Կատեգորիա:Մարդու իրավունքներ]]
[[Կատեգորիա:Մարդու իրավունքների մրցանակներ]]
[[Կատեգորիա:1988]]
[[Կատեգորիա:Իրավապաշտպաններ]]
[[Կատեգորիա:Սախարովի անվան մրցանակակիրներ]]
[[Կատեգորիա:Պարգևներ]]
[[Կատեգորիա:Խաղաղության պարգևներ]]
[[Կատեգորիա:Միջազգային մրցանակներ]]
[[Կատեգորիա:1988 հիմնադրումներ]]
[[Կատեգորիա:Դափնեկիրների ցանկեր]]
[[Կատեգորիա:Պարգևներ այբբենական կարգով]]
[[Կատեգորիա:Խոսքի ազատություն]]</text>
      <sha1>02p8qbj1yxzsaxsva8k4jo9rf25qorz</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486454</id>
      <parentid>8486453</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T10:24:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ապատ63</username>
        <id>36683</id>
      </contributor>
      <comment>հեռացվել է [[Կատեգորիա:1988]] [[Վիքիպեդիա:ՀոթՔաթ|ՀոթՔաթ]] գործիքով</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="33167" xml:space="preserve">[[Պատկեր:Սախարովի անվան մրցանակ.jpg|thumb|Սախարովի անվան մրցանակի պոստեր]]
[[Պատկեր:Remise du Prix Sakharov à Aung San Suu Kyi Strasbourg 22 octobre 2013-21.jpg|thumb|Սախարովի մրցանակի հանձնումը դափնեկիր [[Աուն Սան Սու Չժի]]ին, [[Ստրասբուրգ]], [[2013]] թ. [[հոկտեմբերի 22]]]]
'''Սախարովի անվան մրցանակ''', պաշտոնապես հայտնի է որպես '''Սախարովի անվան մտքի ազատության մրցանակ''' ({{lang-en|'''Sakharov Prize for Freedom of Thought'''}}), ամենամյա [[մրցանակ]], որն անվանվել ի պատիվ [[ռուսներ|ռուս]] [[գիտնական]], [[այլախոհ]] և իրավապաշտպան [[Անդրեյ Սախարով]]ի, ստեղծվել է [[1988]] թ.-ի [[դեկտեմբեր]]ին [[Եվրոպական խորհրդարան]]ի կողմից, որպես [[խրախուսում|խրախուսման միջոց]]՝ ի պատիվ անհատների և մարդկանց խմբերի կամ կազմակերպությունների, որոնք նվիրվել են [[մարդու իրավունքներ]]ի և [[մտքի ազատություն|մտքի ազատության]] պաշտպանությանը&lt;ref&gt;&lt;cite class=&quot;citation news&quot;&gt;[http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/december/23/newsid_2540000/2540121.stm &quot;1986: Sakharov comes in from the cold&quot;].&lt;/cite&gt;&lt;/ref&gt;։ Հավակնորդների կրճատ ցուցակը կազմվում է հոկտեմբերին [[Եվրոպական Խորհրդարանի Արտաքին գործերի կոմիտե|Արտաքին գործերի կոմիտեի]] և [[Եվրոպական Խորհրդարանի Զարգացման կոմիտե|Զարգացման կոմիտեի]] կողմից, իսկ մրցանակը հանձնվում է դեկտեմբերյան նստաշրջանի ժամանակ&lt;ref name=&quot;official&quot;&gt;&lt;cite class=&quot;citation web&quot;&gt;[http://www.europarl.europa.eu/sakharovprize/en/sakharov-prize-.html &quot;Sakharov Prize for Freedom of Thought&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20141226183328/http://www.europarl.europa.eu/sakharovprize/en/sakharov-prize-.html |date=2014-12-26 }}. &lt;/cite&gt;&lt;/ref&gt;։ Մրցանակը ներառում է ''50 000 եվրո'' դրամական պարգև, որը շնորհում է Եվրախորհրդարանի նախագահն անձամբ&lt;ref name=&quot;official&quot;/&gt;։

Առաջին մրցանակը շնորհվել է [[1988]] թ.-ին։ Դափնեկիրները երկուսն են եղել. [[Նելսոն Մանդելա]]ն ([[ՀԱՀ|Հարավային Աֆրիկա]]) և [[Անատոլի Մարչենկո]]ն ([[Ռուսաստան]])։ Վերջինս մրցանակի արժանացել է հետմահու։

[[1990]] թվականին մրցանակը շնորհվել է քաղաքական հայացքների համար [[տնային կալանք]]ի տակ գտնվող [[Աուն Սան Սու Չժի]]ին, սակայն նա չի կարողացել մասնակցել [[մրցանակաբաշխություն|մրցանակաբաշխությանը]], քանի որ որպես [[Բիրմա|Մյանմայի]] [[քաղաքական բանտարկյալ]] [[իշխանություն]]ները արգելել են երկրից բացակայել։ Աուն Սան Սու Չժին մրցանակը ստացել է [[2013]] թ.-ին։

== Ոլորտներ ==
Սախարովի անվան մտքի ազատության ամենամյա մրցանակին արժանանում են հետևյալ ոլորտներում ձեռքբերումների համար.
* [[մարդու իրավունքներ|մարդու իրավունքներ և հիմնարար ազատություններ]]
* [[ժողովրդավարություն|ժողովրդավարության զարգացում և օրենքի գերակայության արժեվորում]]
* [[միջազգային իրավունք|հարգանք միջազգային իրավունքի նկատմամբ]]
* [[փոքրամասնությունների իրավունքներ|փոքրամասնությունների իրավունքների պաշտպանություն]]

''Սախարովի անվան մտքի ազատության մրցանակը'' շնորհվում է նաև կազմակերպություններին։ Առաջինը հանձնվել է [[1992]] թ․-ին [[Արգենտինա]]յի [[Պլազա դե Մայոյի մայրեր]] կազմակերպությանը։

== Հետապնդվողներ ==
Սախարովի մրցանակի դափնեկիրներից ոմանք նախկինի պես բախվում են կոշտ քաղաքական ճնշումների։ Ռեպրեսիվ ռեժիմի տակ ապրող դափնեկիրներից են՝ [[Լրագրողների բելառուսական ասոցիացիա]]ն ([[2004]] թ.), [[Սպիտակազգեստ կանայք|Դամաս դե Բլանկո]] ([[Կուբա]], [[2005]]), [[Գիլերմո Ֆարինյաս Էռնանդես|Գիլերմո Ֆարինյասը]] (Կուբա, [[2010]]), [[Ալեքսանդր Միլինկևիչ]]ը ([[Բելառուս]], [[2006]]), [[Հու Ցզյա (ակտիվիստ)|Հու Ցզյան]] ([[Չինաստան]], [[2008]])։ [[Ռազան Զայիթոունե|Ռազան Զեյթունան]] ([[Սիրիա]], [[2011]]) առևանգվել է [[2013]] թվականին և դեռևս կորած է համարվում։ [[Նասրին Սոտուդե|Նասրին Սոթոուդեն]] ([[Իրան]], [[2012]]) ազատ է արձակվել [[բանտ]]ից [[2013]] թվականի սեպտեմբերին և նրան իր գործընկերներից [[2012]] թ․-ի համադափնեկիր [[ռեժիսոր]] [[Ջաֆար Փանահի]]ի հետ միասին մինչև օրս արգելված է լքել Իրանի տարածքը։

== Նոբելյան մրցանակակիրներ ==
''Սախարովի անվան մտքի ազատության մրցանակի'' դափնեկիրներից երեքը՝ [[Նելսոն Մանդելա]]ն (1993), [[Աուն Սան Սու Չժի]]ն (1991) և [[Մալալա Յուսուֆզայ]]ը (2014), հետագայում արժանացել են [[Խաղաղության Նոբելյան մրցանակ]]ի։

== Դափնեկիրների ցանկ ==

{| border=&quot;1&quot; class=&quot;sortable wikitable&quot; style=&quot;text-align:center;&quot; 
! scope=&quot;col&quot; style=&quot;background:#FFE4C4;&quot; width=&quot;50&quot; |Տարի
! scope=&quot;col&quot; style=&quot;background:#FFE4C4;&quot; |Պատկեր
! scope=&quot;col&quot; style=&quot;background:#FFE4C4;&quot; width=&quot;150&quot; |Դափնեկիր
! scope=&quot;col&quot; style=&quot;background:#FFE4C4;&quot; width=&quot;150&quot; | Ազգություն
! class=&quot;unsortable&quot; scope=&quot;col&quot; style=&quot;background:#FFE4C4;&quot; width=&quot;250&quot; |Նշումներ
|-
| rowspan=2 | [[1988]]
|[[File:Nelson Mandela-2008 (edit).jpg|100px]]
|[[Նելսոն Մանդելա]]
|{{դրոշավորում|Հարավաֆրիկյան Հանրապետություն}}
|Հակա-ռասայական խտրականության ակտիվիստ, իսկ ավելի ուշ՝ Հարավային Աֆրիկայի նախագահ&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;&gt;[http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?language=EN&amp;type=IM-PRESS&amp;reference=20081027STO40639 &quot;20 years of the Sakharov Prize: Human rights and reconciliation&quot;].&lt;/ref&gt;
|-
| -
|[[Անատոլի Մարչենկո]]&lt;br&gt; (հետմահու)
|{{դրոշավորում|ԽՍՀՄ}}
|Խորհրդային այլախոհ, հեղինակ և մարդու իրավունքների ակտիվիստ&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[1989]] 
|[[File:Dubcek.jpg|100px]]
|[[Ալեքսանդր Դուբչեկ]]
|{{դրոշավորում|Չեխոսլովակիա}}
|Սլովակիայի քաղաքական գործիչ, փորձել է բարեփոխել կոմունիստական ռեժիմը [[Պրահայի գարուն|Պրահայի գարնան]] ժամանակ&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[1990]]
|[[File:Remise du Prix Sakharov à Aung San Suu Kyi Strasbourg 22 octobre 2013-18.jpg|100px]]
|[[Աուն Սան Սու Չժի]]
|{{դրոշավորում|Մյանմա}}
|Ընդդիմադիր քաղաքական գործիչ և Հանուն ժողովրդավարության Ազգային լիգայի նախկին գլխավոր քարտուղար&lt;ref name=&quot;rwb&quot;&gt;[http://www.unhcr.org/refworld/type,COUNTRYNEWS,RSF,MMR,4a110b891e,0.html &quot;Sakharov Network calls for immediate release of Aung San Suu Kyi, Sakharov Prize laureate 1990&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20121016144330/http://www.unhcr.org/refworld/type%2CCOUNTRYNEWS%2CRSF%2CMMR%2C4a110b891e%2C0.html |date=2012-10-16 }}.&lt;/ref&gt;
|-
|[[1991]]
|
|[[Ադեմ Դեմաչի]]
|{{դրոշավորում|Կոսովո}}
|Կոսովոյի ալբանացի քաղաքական գործիչ և երկարաժամկետ քաղբանտարկյալ&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[1992]]
|[[File:Madres de Plaza de Mayo (1).jpg|100px]]
|[[Պլազա դե Մայոյի մայրեր]]
|{{դրոշավորում|Արգենտինա}}
|Արգենտինայի մայրերի ասոցիացիա, որոնց երեխաները անհետ կորել են [[Կեղտոտ պատերազմ]]ի ընթացքում&lt;ref name=&quot;rwb&quot;/&gt;
|-
|[[1993]]
|[[File:Oslobođenje (2019-07-27).svg|100px]]
|[[Օսլոբոջենե]]
|{{դրոշավորում|Բոսնիա և Հերցեգովինա}}
|Հանրաճանաչ թերթ, որը պաշտպանել է Բոսնիան և Հերցեգովինան որպես բազմազգ պետություն&lt;ref name=&quot;rwb&quot;/&gt;
|-
|[[1994]]
|[[File:Taslima Nasrin par Claude Truong-Ngoc novembre 2013.jpg|100px]]
|[[Թասիլմա Նասրին|Նասրին Թասլիմա]]
|{{դրոշավորում|Բանգլադեշ}}
|Նախկին բժիշկ, ֆեմինիստ հեղինակ&lt;ref name=&quot;rwb&quot;/&gt;
|-
|[[1995]]
|[[File:Zana (cropped).jpg|100px|]]
|[[Լեյլա Զանա]]
|{{դրոշավորում|Թուրքիա}}
|Քրդական ծագումով քաղաքական գործիչ Թուրքիայի հարավ-արևելքից, ով ազատազրկված է 10 տարով իր մայրենի քրդերենով Թուրքիայի խորհրդարանում ելույթ ունենալու համար&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[1996]]
|[[File:Techung with Wei Jingsheng extracted.jpg|100px|alt=Jingsheng in 2010]]
|[[Վեյ Ժինգշեն]]
|{{դրոշավորում|Չինաստան}}
|[[Չինական ժողովրդական շարժում|Չինական ժողովրդավարական շարժման]] ակտիվիստ&lt;ref name=&quot;rwb&quot;/&gt;
|-
|[[1997]]
|[[File:Salima Ghezali par Claude Truong-Ngoc novembre 2013.jpg|100px|alt=Ghezali in 2013]]
|[[Սալիմա Գեզալի]]
|{{դրոշավորում|Ալժիր}}
|Լրագրող և գրող, կանանց իրավունքների ակտիվիստ, Ալժիրում մարդու իրավունքների և ժողովրդավարության պաշտպան&lt;ref name=&quot;rwb&quot;/&gt;
|-
| [[1998]]
| [[File:Ibrahim Rugova 2004.jpg|100px|alt=Rugova in 2004]]
| [[Իբրահիմ Ռուգովա]]
| {{դրոշավորում|Կոսովո}}
|Ալբանական քաղաքական գործիչ,Կոսովոյի առաջին նախագահ&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[1999]]
|[[File:Xanana 2011.jpg|100px|alt=Gusmão in 2011]]
|[[Խանանա Գուժմաու]]
|{{դրոշավորում|Արևելյան Թիմոր}}
|Նախկին ռազմատենչ, հետագայում Արևելյան Թիմորի առաջին նախագահ&lt;ref&gt;[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/europe/566530.stm &quot;Gusmão receives EU Sakharov prize&quot;].&lt;/ref&gt;։ 
|-
| [[2000]]
| -
|¡Basta Ya!
|{{դրոշավորում|Իսպանիա}}
|Ահաբեկչության նկատմամբ տարբեր քաղաքական դիրքորոշումներ ունեցող անհատներին միավորող կազմակերպություն&lt;ref&gt;[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/europe/993409.stm &quot;Basque group wins peace prize&quot;].&lt;/ref&gt;։
|-
| rowspan=3 | [[2001]]
|[[File:Nurit Peled-Elhanan.jpg|100px|alt=Peled-Elhanan in 2001]]
|[[Նուրիտ Պելեդ-Էլհաման]]
| {{դրոշավորում|Իսրայել}}
|Խաղաաղության ակտիվիստ&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
| -
|[[Իզաթ Գազավի]]
| {{դրոշավորում|Պաղեստին}}
|Գրող, պրոֆեսոր&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[File:Zacarias Kamvenho par Claude Truong-Ngoc novembre 2013.jpg|100px|alt=Zacarias Kamwenho in 2013]]
|[[Զաքարիաս Կամվենո]]
| {{դրոշավորում|Անգոլա}}
|Արքեպիսկոպոս և խաղաղության ակտիվիստ&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[2002]]
| -
|[[Օսվալդո Պայա]]
| {{դրոշավորում|Կուբա}}
|Քաղաքական ակտիվիստ և այլախոհ&lt;ref&gt;[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/americas/2583201.stm &quot;Cuban dissident collects EU prize&quot;].&lt;/ref&gt;
|-
| rowspan=2 | [[2003]]
|[[File:Kofi Annan 2012 (cropped).jpg|100px|alt=Annan in 2012]]
|[[Քոֆի Անան]]
| {{դրոշավորում|Գանա}}
|Խաղաղության Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր և ՄԱԿ-ի յոթերորդ Գլխավոր քարտուղար&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[File:Flag of the United Nations.svg|100px|alt=The UN-flag since its inception in 1946]]
|[[ՄԱԿ]]
| {{դրոշավորում|ՄԱԿ}}
|
|-
| [[2004]]
| -
|[[Լրագրողների բելառուսական ասոցացիա]]
| {{դրոշավորում|Բելառուս}}
|Ոչ-կառավարական կազմակերպություն, որի նպատակն է ապահովել խոսքի ազատությունը և տեղեկատվություն ստանալու և տարածելու իրավունքները ու խթանել լրագրության մասնագիտական չափանիշները&lt;ref&gt;[http://www.europarl.europa.eu/sakharovprize/en/laureates-1988-2014/1999-2009.html#laureate8 &quot;The Belarusian Association of Journalists - 2004, Belarus&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181225152619/http://www.europarl.europa.eu/sakharovprize/en/laureates-1988-2014/1999-2009.html#laureate8 |date=2018-12-25 }}.&lt;/ref&gt;։
|-
| rowspan=3 | [[2005]]
|[[File:Damas_de_Blanco_demonstration_in_Havana,_Cuba.jpg|100px|alt=Members of Ladies in White demonstrating in Havana, Cuba, in 2012]]
|[[Սպիտակազգեստ կանայք]]
| {{դրոշավորում|Կուբա}}
|Ձերբակալված այլախոհների հարազատների ընդդիմադիր շարժում&lt;ref name=&quot;twothousandandfive&quot;&gt;Gibbs, Stephen (14 December 2005).&lt;/ref&gt;
|-
|[[File:Reporters Without Borders.png|100px|alt=The Reporters Without Borders logo since 2012]]
|[[Լրագրողներ առանց սահմանների]]
|{{դրոշավորում|Ֆրանսիա}}, [[Փարիզ]]
|Ֆրանսիայի վրա հիմնված մամուլի ազատությունը քարոզող ոչ-կառավարական միջազգային կազմակերպություն&lt;ref name=&quot;twothousandandfive&quot;/&gt;
|-
|[[File:Hauwa Ibrahim human rights lawyer.jpg|100px|alt=Ibrahim in 2018]]
|[[Հաուվա Իբրահիմ]]
| {{դրոշավորում|Նիգերիա}}
|Մարդու իրավունքների փաստաբան&lt;ref name=&quot;twothousandandfive&quot;/&gt;
|-
|[[2006]]
|[[File:Alaksandar Milinkevich (cropped).jpg|100px|alt=Milinkevich in 2009]]
|[[Ալեքսանդր Միլինկևիչ]]
| {{դրոշավորում|Բելառուս}}
|Քաղաքական գործիչ, Բելառուսի [[Միացյալ Ժողովրդավարական ուժեր]]ի կողմից ընտրված միասնական թեկնածու 2006 թ. նախագահական ընտրություններին մասնակցելու համար&lt;ref&gt;{{Cite news | url = http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/6087198.stm | title = Belarussian takes EU rights award | date = 26 October 2006.| access-date = 21 October 2010 | publisher = BBC News }}&lt;/ref&gt;
|-
|[[2007]]
| [[File:Salih Mahmoud Mohamed Osman par Claude Truong-Ngoc novembre 2013.jpg|100px|alt=Osman in 2013]]
|[[Սալի Մահմուդ Օսման]]
| {{դրոշավորում|Սուդան}}
|Մարդու իրավունքների փաստաբան&lt;ref name=&quot;rwb&quot;/&gt;
|-
| [[2008]]
|[[File:Hu_Jia_China_Humanright_activist.jpeg|100px|alt=Hu Jia]]
|[[Հու Ջիա]]
| {{դրոշավորում|Չինաստան}} 
|Ակտիվիստ և այլախոհ&lt;ref&gt;[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/asia-pacific/7788536.stm &quot;China dissident wins rights prize&quot;].&lt;/ref&gt;
|-
| [[2009]]
| [[File:Logo of International Memorial.svg|100px]]
|[[Մեմորիալ]]
| {{դրոշավորում|Ռուսաստան}}
|Պատմական, կրթական, իրավապաշտպան, բարեգործական միջազգային կազմակերպություն&lt;ref&gt;[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/europe/8320851.stm &quot;Russia rights group wins EU prize&quot;]{{Չաշխատող արտաքին հղում|bot=InternetArchiveBot }}.&lt;/ref&gt;
|-
|[[2010]]
|[[File:Guillermo Fariñas 2014.jpg|100px|alt=Fariñas in 2014]]
|[[Գիլերմո Ֆարինյաս Էռնանդես|Գիլերմո Ֆարինյաս]]
| {{դրոշավորում|Կուբա}}
|Բժիշկ, լրագրող և քաղաքական այլախոհ&lt;ref&gt;[http://www.bbc.co.uk/news/world-europe-11594804 &quot;Cuba dissident Farinas awarded Sakharov Prize by EU&quot;].&lt;/ref&gt;
|-
| rowspan=5 | [[2011]]
| [[File:Asmaa Mahfouz at the European Parliament (cropped).jpg|100px|alt=Mahfouz in 2011]]
| [[Ասմաա Մահֆուզ]]
| {{դրոշավորում|Եգիպտոս}}
| rowspan=5| Արաբ ժողովրդի հինգ ներկայացուցիչներ՝ ի նշան հավանության և աջակցության մարդու իրավունքների պաշտպանության և ազատության ձգտման&lt;ref name=&quot;recent&quot;&gt;[http://www.europarl.europa.eu/en/headlines/content/20111014FCS29297/1/html/Three-finalists-for-Sakharov-Prize-2011-honouring-human-rights-activists &quot;Sakharov Prize for Freedom of Thought 2011&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20111023223729/http://www.europarl.europa.eu/en/headlines/content/20111014FCS29297/1/html/Three-finalists-for-Sakharov-Prize-2011-honouring-human-rights-activists |date=2011-10-23 }}&lt;/ref&gt;։
|-
| [[File:Ahmed al-Senussi at the European Parliament.jpg|100px|alt=al-Senussi in 2011]]
| [[Ահմեդ ալ-Սենուսի]]
| {{դրոշավորում|Լիբիա}}
|-
| [[File:Razan Zaitouneh.jpg|100px|alt=Zaitouneh from an unknown date]]
| [[Ռազան Զայիթոունե|Ռազան Զեյթունա]]
| rowspan=2 | {{դրոշավորում|Սիրիա}}
|-
| [[File:Ali Ferzat.jpg|100px|alt=Ferzat from Michael Netzer's ''Portraits of the Creators Sketchbook'', 2011]]
| [[Ալի Ֆարզաթ]]
|-
| -
| [[Մոհամեդ Բուազիզի]] &lt;br&gt; (հետմահու)
| {{դրոշավորում|Թունիս}}
|-
| rowspan=2 | [[2012]]
| [[File:Jafar Panahi, Cines del Sur 2007-1 (cropped).jpg|100px|alt=Panahi in 2007]]
| [[Ջաֆար Փանահի]]
| rowspan=2 | {{դրոշավորում|Իրան}}
| rowspan=2 | Իրանցի ակտիվիստներ, Սոթոուդեն իրավաբան է, Փանահին՝ ռեժիսոր&lt;ref name=&quot;G2610&quot;&gt;Saeed Kamali Dehghan (26 October 2012).&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;recent1&quot;&gt;[http://www.europarl.europa.eu/document/activities/cont/201210/20121026ATT54657/20121026ATT54657EN.pdf &quot;Nasrin Sotoudeh and Jafar Panahi – winners of the 2012 Sakharov Prize&quot;] (PDF).&lt;/ref&gt;
|-
| [[File:Nasrin Sotoudeh.jpg|100px|alt=Sotoudeh in 2012]]
| [[Նասրին Սոտուդե]]
|-
| [[2013]]
| [[File:Shinzō Abe and Malala Yousafzai (1) Cropped.jpg|100px|alt=Yousafzai in 2019]]
| [[Մալալա Յուսուֆզայ]]
| {{դրոշավորում|Պակիստան}}
|Կանանց իրավունքների և կրթության քարոզիչ&lt;ref name=&quot;2013prize&quot;&gt;Jordan, Carol (10 October 2013).&lt;/ref&gt; 
|-
| [[2014]]
| [[File:Denis Mukwege par Claude Truong-Ngoc novembre 2014.jpg|100px|alt=Mukwege in 2014]]
| [[Դենի Մուքվեգե]]
| {{դրոշավորում|Կոնգոյի Դեմոկրատական Հանրապետություն}}
| [[գինեկոլոգիա|գինեկոլոգ]], [[խմբակային բռնաբարություն|խմբակային բռնաբարության]] զոհերին օգնություն ցուցաբերող&lt;ref&gt;[http://www.bbc.co.uk/news/world-africa-29717994 &quot;DR Congo doctor Denis Mukwege wins Sakharov prize&quot;].&lt;/ref&gt;
|-
| [[2015]]
| [[File:Raif Badawi cropped.jpg|100px|alt=Badawi in 2012]]
| [[Ռաիֆ Բադավի]]
| {{դրոշավորում|Սաուդյան Արաբիա}}
|Սաուդյան Արաբիայի գրող, ակտիվիստ, ''Սաուդյան լիբերալներ'' անվճար կայքի ստեղծող&lt;ref&gt;{{Cite news|title = Raif Badawi wins Sakharov human rights prize|url = https://www.theguardian.com/world/2015/oct/29/raif-badawi-sakharov-human-rights-prize-saudi-blogger|work = The Guardian|access-date = 29 October 2015|agency = Associated Press in|location = Brussels|url-status = live|archive-url = https://web.archive.org/web/20151029175211/http://www.theguardian.com/world/2015/oct/29/raif-badawi-sakharov-human-rights-prize-saudi-blogger|archive-date = 29 October 2015|df = dmy-all}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Brussels, Associated Press in.&lt;/ref&gt;
|-
| rowspan=2 | 2016
| [[File:Nadia Murad in Washington - 2018 (42733243785) (cropped).jpg|100px|alt=Murad in 2016]]
| [[Նադիա Մուրադ]]
| rowspan=2 | {{դրոշավորում|Իրաք}}
| rowspan=2 |Եզդի իրավապաշտպաններ և «[[Իրաքի և Լևանտի իսլամական պետություն|Իրաքի և Լևանտի իսլամական պետության]]» նախկին առևանգվածներ&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.bbc.co.uk/news/world-europe-37787061|title=Sakharov prize: Yazidi women win EU freedom prize|date=27 October 2016|publisher=BBC News|archive-url=https://web.archive.org/web/20161027123759/http://www.bbc.co.uk/news/world-europe-37787061|archive-date=27 October 2016|access-date=27 October 2016|url-status=live|df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;
|-
| [[File:Lamija Adschi Baschar.jpeg|100px|alt=Aji Bashar in 2017]]
| [[Լամիյա Աջի Բաշար]]
|-
|2017
| [[File:Sakharov Walk of Freedom (49198908593) (cropped).jpg|100px|alt=Lorent Saleh inaugurated at the Sakharov Walk of Freedom]]
| Դեմոկրատական ընդդիմություն Վենեսուելայում
| {{դրոշավորում|Վենեսուելա}}
|Երկրի Ազգային ժողովի անդամները և բոլոր քաղբանտարկյալները, որոնք ներկայացված են Foro Penal Venezolano-ի կողմից՝ ի դեմս Լեոպոլդո Լոպեսի, Խուլիո Բորխեսի, Անտոնիո Լեդեզմայի, Դանիել Սեբալյոսի, Յոն Գոյկոեչեի, Լորեն Սալեհի, Ալֆրեդո Ռամոսի և Անդրեա Գոնսալեսի։ Մրցանակը համարվում էր որպես պարգևատրում «Ուսանողական ակտիվիստների և ցուցարարների քաջությանը՝ [[Նիկոլաս Մադուրո|Նիկոլաս Մադուրոյի]] կառավարության կողմից բռնաճնշումների դեմ դիմաց»&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.independent.co.uk/news/world/americas/sakharov-prize-eu-venezuela-opposition-political-prisoners-students-a8020746.html|title=Venezuela's opposition awarded Sakharov Prize for championing human rights|date=26 October 2017|work=The Independent|archive-url=https://web.archive.org/web/20171028185459/http://www.independent.co.uk/news/world/americas/sakharov-prize-eu-venezuela-opposition-political-prisoners-students-a8020746.html|archive-date=28 October 2017|access-date=28 October 2017|url-status=live|df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; և բոյկոտված Եվրոպական միացյալ ձախեր-Սկանդինավյան կանաչ ձախ խորհրդարանական խմբի կողմից&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.guengl.eu/news/article/left-to-boycott-politicised-sakharov-prize-ceremony|title=Left to boycott politicised Sakharov Prize ceremony – GUE/NGL – Another Europe is possible|website=www.guengl.eu|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20180201020230/http://www.guengl.eu/news/article/left-to-boycott-politicised-sakharov-prize-ceremony|archive-date=1 February 2018|access-date=31 January 2018|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;latest&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.europarl.europa.eu/news/en/headlines/priorities/20171023TST86605/20171023STO86606/parliament-awards-sakharov-prize-2017-to-democratic-opposition-in-venezuela|title=Parliament awards Sakharov Prize 2017 to Democratic Opposition in Venezuela|date=26 October 2017|publisher=[[European Parliament]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20171028043137/http://www.europarl.europa.eu/news/en/headlines/priorities/20171023TST86605/20171023STO86606/parliament-awards-sakharov-prize-2017-to-democratic-opposition-in-venezuela|archive-date=28 October 2017|access-date=27 October 2017|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։
(լրացուցիչ տեղեկություններ [[Քաղաքական ճգնաժամ Վենեսուելայում (2019)]] հոդվածում)
|-
|2018
| [[File:Sakharov Prize 2018 laureate Oleg Sentsov receives his award (49127359156) cropped.jpg|100px|alt=Sentsov in 2018]]
|[[Օլեգ Սենցով]]
| {{դրոշավորում|Ուկրաինա}}
|Կինոռեժիսոր, [[Մարդու իրավունքները Ռուսաստանում|Ռուսաստանում և ամբողջ աշխարհում պահվող քաղբանտարկյալների ազատ արձակման համար պայքարի խորհրդանիշ]]&lt;ref&gt;{{Cite news|title=Sakharov Prize 2018 goes to Oleg Sentsov|url=http://www.europarl.europa.eu/news/en/headlines/eu-affairs/20181018STO16585/sakharov-prize-2018-goes-to-oleg-sentsov|work=[[European Parliament]]|access-date=25 October 2018|archive-date=4 March 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210304224842/https://www.europarl.europa.eu/news/en/headlines/eu-affairs/20181018STO16585/sakharov-prize-2018-goes-to-oleg-sentsov|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
|-
|2019
| [[File:Professor Ilham Tohti.jpg|100px|alt=Tohti in 2011]]
|Իլհամ Տոհտի
| {{դրոշավորում|Չինաստան}} 
|[[Ույղուրներ|Ույղուր]] տնտեսագետ, գիտնական և իրավապաշտպան&lt;ref&gt;{{Cite news|title=Ilham Tohti awarded the 2019 Sakharov Prize|url=https://www.europarl.europa.eu/news/en/press-room/20191018IPR64639/ilham-tohti-awarded-the-2019-sakharov-prize|work=[[European Parliament]]|date=24 October 2019|access-date=24 October 2019|df=dmy-all|archive-date=30 December 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20191230161640/https://www.europarl.europa.eu/news/en/press-room/20191018IPR64639/ilham-tohti-awarded-the-2019-sakharov-prize|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
|-
|2020
| [[File:Sviatlana Tsikhanouskaya, 2020.jpg|100px|alt=Tsikhanouskaya in 2020]]
|Դեմոկրատական ընդդիմություն Բելառուսում
| {{դրոշավորում|Բելառուս}}
|Բելառուսի դեմոկրատական ընդդիմությունը՝ ի դեմս Կոորդինացիոն խորհրդի, [[Սվետլանա Տիխանովսկայա|Սվետլանա Տիխանովսկայայի]], [[Սվետլանա Ալեքսիևիչ|Սվետլանա Ալեքսևիչի]], [[Մարիա Կոլեսնիկովա|Մարիա Կալեսնիկավայի]], [[Օլգա Կովալկովա|Օլգա Կավալկովայի]] և [[Վերոնիկա Ցեպկալո|Վերանիկա Ցապկալայի]] և քաղաքական և քաղաքացիական հասարակության գործիչների՝ [[Սերգեյ Տիխանովսկի]] Ցիխանուսկիի, Ալես Բիալյացկու, Սերգեյ Դիլևսկի, Ստյապամ Պուտսիլայի և [[Միկոլայ Ստատկևիչ|Միկոլա Ստատկևիչի]] նախաձեռնությամբ&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.europarl.europa.eu/news/en/press-room/20201016IPR89546/l-opposition-democratique-au-belarus-recoit-le-prix-sakharov-2020|title=The 2020 Sakharov Prize awarded to the democratic opposition in Belarus|date=22 October 2020|website=europarl.europa.eu|archive-url=https://web.archive.org/web/20210205203747/https://www.europarl.europa.eu/news/en/press-room/20201016IPR89546/l-opposition-democratique-au-belarus-recoit-le-prix-sakharov-2020|archive-date=5 February 2021|access-date=15 November 2020|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։
|-
|2021
| [[File:Alexey Navalny (cropped) 2.jpg|100px|alt=Navalny in 2011]]
|[[Ալեքսեյ Նավալնի]]
| {{դրոշավորում|Ռուսաստան}}
| Ընդդիմադիր քաղաքական գործիչ և կոռուպցիայի դեմ պայքարի ակտիվիստ&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.europarl.europa.eu/news/en/headlines/priorities/sakharov-2021/20211014IPR14915/alexei-navalny-awarded-the-european-parliament-s-2021-sakharov-prize|title=Alexei Navalny awarded the European Parliament's 2021 Sakharov Prize|date=20 October 2021|website=europarl.europa.eu|archive-url=https://web.archive.org/web/20211021091245/https://www.europarl.europa.eu/news/en/headlines/priorities/sakharov-2021/20211014IPR14915/alexei-navalny-awarded-the-european-parliament-s-2021-sakharov-prize|archive-date=21 October 2021|access-date=20 October 2021|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
|}

== Պատկերասրահ ==

{|class=&quot;graytable&quot; style=&quot;text-align:center&quot;
|+
&lt;center&gt;''''''&lt;/center&gt;
| width=&quot;20%&quot;|[[Պատկեր:Remise_du_Prix_Sakharov_à_Aung_San_Suu_Kyi_Strasbourg_22_octobre_2013-14.jpg|կենտրոն|274px]]
| width=&quot;20%&quot;|[[Պատկեր:Damas_de_Blanco_demonstration_in_Havana,_Cuba.jpg|կենտրոն|274px]]
| width=&quot;20%&quot;|[[Պատկեր:Denis_Mukwege_VOA.jpg|կենտրոն|274px]]
|-
| align=&quot;center&quot;|Պարգևատրման արարողությունը․ [[2013]] թ․-ին Ստրասբուրգի խորհրդարանում [[Աուն Սան Սու Չժի]]ին հանձնվում է [[1990]] թvakanի մրցանակը: Սու Չժին այն չէր ստացել ժամանակին, քանի որ այդ տարիներին տնային կալանքի տակ էր եղել։
| align=&quot;center&quot;|[[Սպիտակազգեստ կանայք]], [[2005]] թվականի դափնեկիր կազմակերպություն, ցույցեր [[Հավանա]]յում ([[Կուբա]])
| align=&quot;center&quot;|Դոկտոր [[Դենի Մուքվեգե|Դենիս Մուկվեգե]], [[2014]] թվականի դափնեկիր
|}

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ|30em|group=note}}&lt;div class=&quot;references&quot; style=&quot;height: 250px; overflow: auto; padding: 3px&quot; &gt;{{ծանցանկ|2}}&lt;/div&gt;

== Արտաքին հղումներ ==
* [http://www.europarl.europa.eu/pdf/prizes/SAKHAROV_programme_2016_EN.pdf SAKHAROV PRIZE FOR FREEDOM OF THOUGHT. Programme 2016]
* {{Cite web| url = http://www.europarl.europa.eu/sakharovprize/en/sakharov-prize-.html| title = Sakharov Prize for Freedom of Thought| date = դեկտեմբերի 1, 2013| accessdate = փետրվարի 18, 2015| publisher = [[Եվրոպական խորհրդարան]]| archive-date = 2014-12-26| archive-url = https://web.archive.org/web/20141226183328/http://www.europarl.europa.eu/sakharovprize/en/sakharov-prize-.html| dead-url = yes}}
* {{Cite web | url = http://www.europarl.europa.eu/intcoop/sakharov/home_en.html | title = Sakharov Prize Network| date = դեկտեմբերի 1, 2013 | accessdate = հոկտեմբերի 9, 2013| publisher = [[Եվրոպական խորհրդարան]]}}
* {{Cite web | url = http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?pubRef=-//EP//TEXT+IM-PRESS+20081126FCS43055+0+DOC+XML+V0//EN | title = 20 years of the Sakharov Prize: rewarding courage, self-sacrifice| date = դեկտեմբերի 1, 2008 | accessdate = հոկտեմբերի 22, 2010| publisher = [[Եվրոպական խորհրդարան]]}}
* ''Салим Ламрани'' [http://www.voltairenet.org/article133783.html#article133783 ДВОЙНЫЕ СТАНДАРТЫ. Политизация премии Сахарова.] ПАРИЖ (ФРАНЦИЯ) | 2006թ. հունվարի 16
* [http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?pubRef=-//EP//TEXT+IM-PRESS+20060911FCS10501+0+DOC+XML+V0//EN 2006 Sakharov Prize - supporting Freedom of Thought around the world.] [[Եվրոպական խորհրդարան]] Institutions - 14-12-2006
{{Արտաքին հղումներ}}

[[Կատեգորիա:Մրցանակներ]]
[[Կատեգորիա:Եվրոպական խորհրդարան]]
[[Կատեգորիա:Մարդու իրավունքներ]]
[[Կատեգորիա:Մարդու իրավունքների մրցանակներ]]
[[Կատեգորիա:Իրավապաշտպաններ]]
[[Կատեգորիա:Սախարովի անվան մրցանակակիրներ]]
[[Կատեգորիա:Պարգևներ]]
[[Կատեգորիա:Խաղաղության պարգևներ]]
[[Կատեգորիա:Միջազգային մրցանակներ]]
[[Կատեգորիա:1988 հիմնադրումներ]]
[[Կատեգորիա:Դափնեկիրների ցանկեր]]
[[Կատեգորիա:Պարգևներ այբբենական կարգով]]
[[Կատեգորիա:Խոսքի ազատություն]]</text>
      <sha1>h0rncsvjwxqnn9fd49mdum6msbbx2g8</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486455</id>
      <parentid>8486454</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T10:26:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ապատ63</username>
        <id>36683</id>
      </contributor>
      <comment>/* top */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="33225" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Մրցանակ|պատկեր=Սախարովի անվան մրցանակ.jpg|նկարագրություն=Սախարովի անվան մրցանակի պոստեր}}[[Պատկեր:Remise du Prix Sakharov à Aung San Suu Kyi Strasbourg 22 octobre 2013-21.jpg|thumb|Սախարովի մրցանակի հանձնումը դափնեկիր [[Աուն Սան Սու Չժի]]ին, [[Ստրասբուրգ]], [[2013]] թ. [[հոկտեմբերի 22]]]]
'''Սախարովի անվան մրցանակ''', պաշտոնապես հայտնի է որպես '''Սախարովի անվան մտքի ազատության մրցանակ''' ({{lang-en|'''Sakharov Prize for Freedom of Thought'''}}), ամենամյա [[մրցանակ]], որն անվանվել ի պատիվ [[ռուսներ|ռուս]] [[գիտնական]], [[այլախոհ]] և իրավապաշտպան [[Անդրեյ Սախարով]]ի, ստեղծվել է [[1988]] թ.-ի [[դեկտեմբեր]]ին [[Եվրոպական խորհրդարան]]ի կողմից, որպես [[խրախուսում|խրախուսման միջոց]]՝ ի պատիվ անհատների և մարդկանց խմբերի կամ կազմակերպությունների, որոնք նվիրվել են [[մարդու իրավունքներ]]ի և [[մտքի ազատություն|մտքի ազատության]] պաշտպանությանը&lt;ref&gt;&lt;cite class=&quot;citation news&quot;&gt;[http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/december/23/newsid_2540000/2540121.stm &quot;1986: Sakharov comes in from the cold&quot;].&lt;/cite&gt;&lt;/ref&gt;։ Հավակնորդների կրճատ ցուցակը կազմվում է հոկտեմբերին [[Եվրոպական Խորհրդարանի Արտաքին գործերի կոմիտե|Արտաքին գործերի կոմիտեի]] և [[Եվրոպական Խորհրդարանի Զարգացման կոմիտե|Զարգացման կոմիտեի]] կողմից, իսկ մրցանակը հանձնվում է դեկտեմբերյան նստաշրջանի ժամանակ&lt;ref name=&quot;official&quot;&gt;&lt;cite class=&quot;citation web&quot;&gt;[http://www.europarl.europa.eu/sakharovprize/en/sakharov-prize-.html &quot;Sakharov Prize for Freedom of Thought&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20141226183328/http://www.europarl.europa.eu/sakharovprize/en/sakharov-prize-.html |date=2014-12-26 }}. &lt;/cite&gt;&lt;/ref&gt;։ Մրցանակը ներառում է ''50 000 եվրո'' դրամական պարգև, որը շնորհում է Եվրախորհրդարանի նախագահն անձամբ&lt;ref name=&quot;official&quot;/&gt;։

Առաջին մրցանակը շնորհվել է [[1988]] թ.-ին։ Դափնեկիրները երկուսն են եղել. [[Նելսոն Մանդելա]]ն ([[ՀԱՀ|Հարավային Աֆրիկա]]) և [[Անատոլի Մարչենկո]]ն ([[Ռուսաստան]])։ Վերջինս մրցանակի արժանացել է հետմահու։

[[1990]] թվականին մրցանակը շնորհվել է քաղաքական հայացքների համար [[տնային կալանք]]ի տակ գտնվող [[Աուն Սան Սու Չժի]]ին, սակայն նա չի կարողացել մասնակցել [[մրցանակաբաշխություն|մրցանակաբաշխությանը]], քանի որ որպես [[Բիրմա|Մյանմայի]] [[քաղաքական բանտարկյալ]] [[իշխանություն]]ները արգելել են երկրից բացակայել։ Աուն Սան Սու Չժին մրցանակը ստացել է [[2013]] թ.-ին։

== Ոլորտներ ==
Սախարովի անվան մտքի ազատության ամենամյա մրցանակին արժանանում են հետևյալ ոլորտներում ձեռքբերումների համար.
* [[մարդու իրավունքներ|մարդու իրավունքներ և հիմնարար ազատություններ]]
* [[ժողովրդավարություն|ժողովրդավարության զարգացում և օրենքի գերակայության արժեվորում]]
* [[միջազգային իրավունք|հարգանք միջազգային իրավունքի նկատմամբ]]
* [[փոքրամասնությունների իրավունքներ|փոքրամասնությունների իրավունքների պաշտպանություն]]

''Սախարովի անվան մտքի ազատության մրցանակը'' շնորհվում է նաև կազմակերպություններին։ Առաջինը հանձնվել է [[1992]] թ․-ին [[Արգենտինա]]յի [[Պլազա դե Մայոյի մայրեր]] կազմակերպությանը։

== Հետապնդվողներ ==
Սախարովի մրցանակի դափնեկիրներից ոմանք նախկինի պես բախվում են կոշտ քաղաքական ճնշումների։ Ռեպրեսիվ ռեժիմի տակ ապրող դափնեկիրներից են՝ [[Լրագրողների բելառուսական ասոցիացիա]]ն ([[2004]] թ.), [[Սպիտակազգեստ կանայք|Դամաս դե Բլանկո]] ([[Կուբա]], [[2005]]), [[Գիլերմո Ֆարինյաս Էռնանդես|Գիլերմո Ֆարինյասը]] (Կուբա, [[2010]]), [[Ալեքսանդր Միլինկևիչ]]ը ([[Բելառուս]], [[2006]]), [[Հու Ցզյա (ակտիվիստ)|Հու Ցզյան]] ([[Չինաստան]], [[2008]])։ [[Ռազան Զայիթոունե|Ռազան Զեյթունան]] ([[Սիրիա]], [[2011]]) առևանգվել է [[2013]] թվականին և դեռևս կորած է համարվում։ [[Նասրին Սոտուդե|Նասրին Սոթոուդեն]] ([[Իրան]], [[2012]]) ազատ է արձակվել [[բանտ]]ից [[2013]] թվականի սեպտեմբերին և նրան իր գործընկերներից [[2012]] թ․-ի համադափնեկիր [[ռեժիսոր]] [[Ջաֆար Փանահի]]ի հետ միասին մինչև օրս արգելված է լքել Իրանի տարածքը։

== Նոբելյան մրցանակակիրներ ==
''Սախարովի անվան մտքի ազատության մրցանակի'' դափնեկիրներից երեքը՝ [[Նելսոն Մանդելա]]ն (1993), [[Աուն Սան Սու Չժի]]ն (1991) և [[Մալալա Յուսուֆզայ]]ը (2014), հետագայում արժանացել են [[Խաղաղության Նոբելյան մրցանակ]]ի։

== Դափնեկիրների ցանկ ==

{| border=&quot;1&quot; class=&quot;sortable wikitable&quot; style=&quot;text-align:center;&quot; 
! scope=&quot;col&quot; style=&quot;background:#FFE4C4;&quot; width=&quot;50&quot; |Տարի
! scope=&quot;col&quot; style=&quot;background:#FFE4C4;&quot; |Պատկեր
! scope=&quot;col&quot; style=&quot;background:#FFE4C4;&quot; width=&quot;150&quot; |Դափնեկիր
! scope=&quot;col&quot; style=&quot;background:#FFE4C4;&quot; width=&quot;150&quot; | Ազգություն
! class=&quot;unsortable&quot; scope=&quot;col&quot; style=&quot;background:#FFE4C4;&quot; width=&quot;250&quot; |Նշումներ
|-
| rowspan=2 | [[1988]]
|[[File:Nelson Mandela-2008 (edit).jpg|100px]]
|[[Նելսոն Մանդելա]]
|{{դրոշավորում|Հարավաֆրիկյան Հանրապետություն}}
|Հակա-ռասայական խտրականության ակտիվիստ, իսկ ավելի ուշ՝ Հարավային Աֆրիկայի նախագահ&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;&gt;[http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?language=EN&amp;type=IM-PRESS&amp;reference=20081027STO40639 &quot;20 years of the Sakharov Prize: Human rights and reconciliation&quot;].&lt;/ref&gt;
|-
| -
|[[Անատոլի Մարչենկո]]&lt;br&gt; (հետմահու)
|{{դրոշավորում|ԽՍՀՄ}}
|Խորհրդային այլախոհ, հեղինակ և մարդու իրավունքների ակտիվիստ&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[1989]] 
|[[File:Dubcek.jpg|100px]]
|[[Ալեքսանդր Դուբչեկ]]
|{{դրոշավորում|Չեխոսլովակիա}}
|Սլովակիայի քաղաքական գործիչ, փորձել է բարեփոխել կոմունիստական ռեժիմը [[Պրահայի գարուն|Պրահայի գարնան]] ժամանակ&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[1990]]
|[[File:Remise du Prix Sakharov à Aung San Suu Kyi Strasbourg 22 octobre 2013-18.jpg|100px]]
|[[Աուն Սան Սու Չժի]]
|{{դրոշավորում|Մյանմա}}
|Ընդդիմադիր քաղաքական գործիչ և Հանուն ժողովրդավարության Ազգային լիգայի նախկին գլխավոր քարտուղար&lt;ref name=&quot;rwb&quot;&gt;[http://www.unhcr.org/refworld/type,COUNTRYNEWS,RSF,MMR,4a110b891e,0.html &quot;Sakharov Network calls for immediate release of Aung San Suu Kyi, Sakharov Prize laureate 1990&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20121016144330/http://www.unhcr.org/refworld/type%2CCOUNTRYNEWS%2CRSF%2CMMR%2C4a110b891e%2C0.html |date=2012-10-16 }}.&lt;/ref&gt;
|-
|[[1991]]
|
|[[Ադեմ Դեմաչի]]
|{{դրոշավորում|Կոսովո}}
|Կոսովոյի ալբանացի քաղաքական գործիչ և երկարաժամկետ քաղբանտարկյալ&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[1992]]
|[[File:Madres de Plaza de Mayo (1).jpg|100px]]
|[[Պլազա դե Մայոյի մայրեր]]
|{{դրոշավորում|Արգենտինա}}
|Արգենտինայի մայրերի ասոցիացիա, որոնց երեխաները անհետ կորել են [[Կեղտոտ պատերազմ]]ի ընթացքում&lt;ref name=&quot;rwb&quot;/&gt;
|-
|[[1993]]
|[[File:Oslobođenje (2019-07-27).svg|100px]]
|[[Օսլոբոջենե]]
|{{դրոշավորում|Բոսնիա և Հերցեգովինա}}
|Հանրաճանաչ թերթ, որը պաշտպանել է Բոսնիան և Հերցեգովինան որպես բազմազգ պետություն&lt;ref name=&quot;rwb&quot;/&gt;
|-
|[[1994]]
|[[File:Taslima Nasrin par Claude Truong-Ngoc novembre 2013.jpg|100px]]
|[[Թասիլմա Նասրին|Նասրին Թասլիմա]]
|{{դրոշավորում|Բանգլադեշ}}
|Նախկին բժիշկ, ֆեմինիստ հեղինակ&lt;ref name=&quot;rwb&quot;/&gt;
|-
|[[1995]]
|[[File:Zana (cropped).jpg|100px|]]
|[[Լեյլա Զանա]]
|{{դրոշավորում|Թուրքիա}}
|Քրդական ծագումով քաղաքական գործիչ Թուրքիայի հարավ-արևելքից, ով ազատազրկված է 10 տարով իր մայրենի քրդերենով Թուրքիայի խորհրդարանում ելույթ ունենալու համար&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[1996]]
|[[File:Techung with Wei Jingsheng extracted.jpg|100px|alt=Jingsheng in 2010]]
|[[Վեյ Ժինգշեն]]
|{{դրոշավորում|Չինաստան}}
|[[Չինական ժողովրդական շարժում|Չինական ժողովրդավարական շարժման]] ակտիվիստ&lt;ref name=&quot;rwb&quot;/&gt;
|-
|[[1997]]
|[[File:Salima Ghezali par Claude Truong-Ngoc novembre 2013.jpg|100px|alt=Ghezali in 2013]]
|[[Սալիմա Գեզալի]]
|{{դրոշավորում|Ալժիր}}
|Լրագրող և գրող, կանանց իրավունքների ակտիվիստ, Ալժիրում մարդու իրավունքների և ժողովրդավարության պաշտպան&lt;ref name=&quot;rwb&quot;/&gt;
|-
| [[1998]]
| [[File:Ibrahim Rugova 2004.jpg|100px|alt=Rugova in 2004]]
| [[Իբրահիմ Ռուգովա]]
| {{դրոշավորում|Կոսովո}}
|Ալբանական քաղաքական գործիչ,Կոսովոյի առաջին նախագահ&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[1999]]
|[[File:Xanana 2011.jpg|100px|alt=Gusmão in 2011]]
|[[Խանանա Գուժմաու]]
|{{դրոշավորում|Արևելյան Թիմոր}}
|Նախկին ռազմատենչ, հետագայում Արևելյան Թիմորի առաջին նախագահ&lt;ref&gt;[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/europe/566530.stm &quot;Gusmão receives EU Sakharov prize&quot;].&lt;/ref&gt;։ 
|-
| [[2000]]
| -
|¡Basta Ya!
|{{դրոշավորում|Իսպանիա}}
|Ահաբեկչության նկատմամբ տարբեր քաղաքական դիրքորոշումներ ունեցող անհատներին միավորող կազմակերպություն&lt;ref&gt;[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/europe/993409.stm &quot;Basque group wins peace prize&quot;].&lt;/ref&gt;։
|-
| rowspan=3 | [[2001]]
|[[File:Nurit Peled-Elhanan.jpg|100px|alt=Peled-Elhanan in 2001]]
|[[Նուրիտ Պելեդ-Էլհաման]]
| {{դրոշավորում|Իսրայել}}
|Խաղաաղության ակտիվիստ&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
| -
|[[Իզաթ Գազավի]]
| {{դրոշավորում|Պաղեստին}}
|Գրող, պրոֆեսոր&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[File:Zacarias Kamvenho par Claude Truong-Ngoc novembre 2013.jpg|100px|alt=Zacarias Kamwenho in 2013]]
|[[Զաքարիաս Կամվենո]]
| {{դրոշավորում|Անգոլա}}
|Արքեպիսկոպոս և խաղաղության ակտիվիստ&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[2002]]
| -
|[[Օսվալդո Պայա]]
| {{դրոշավորում|Կուբա}}
|Քաղաքական ակտիվիստ և այլախոհ&lt;ref&gt;[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/americas/2583201.stm &quot;Cuban dissident collects EU prize&quot;].&lt;/ref&gt;
|-
| rowspan=2 | [[2003]]
|[[File:Kofi Annan 2012 (cropped).jpg|100px|alt=Annan in 2012]]
|[[Քոֆի Անան]]
| {{դրոշավորում|Գանա}}
|Խաղաղության Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր և ՄԱԿ-ի յոթերորդ Գլխավոր քարտուղար&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[File:Flag of the United Nations.svg|100px|alt=The UN-flag since its inception in 1946]]
|[[ՄԱԿ]]
| {{դրոշավորում|ՄԱԿ}}
|
|-
| [[2004]]
| -
|[[Լրագրողների բելառուսական ասոցացիա]]
| {{դրոշավորում|Բելառուս}}
|Ոչ-կառավարական կազմակերպություն, որի նպատակն է ապահովել խոսքի ազատությունը և տեղեկատվություն ստանալու և տարածելու իրավունքները ու խթանել լրագրության մասնագիտական չափանիշները&lt;ref&gt;[http://www.europarl.europa.eu/sakharovprize/en/laureates-1988-2014/1999-2009.html#laureate8 &quot;The Belarusian Association of Journalists - 2004, Belarus&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181225152619/http://www.europarl.europa.eu/sakharovprize/en/laureates-1988-2014/1999-2009.html#laureate8 |date=2018-12-25 }}.&lt;/ref&gt;։
|-
| rowspan=3 | [[2005]]
|[[File:Damas_de_Blanco_demonstration_in_Havana,_Cuba.jpg|100px|alt=Members of Ladies in White demonstrating in Havana, Cuba, in 2012]]
|[[Սպիտակազգեստ կանայք]]
| {{դրոշավորում|Կուբա}}
|Ձերբակալված այլախոհների հարազատների ընդդիմադիր շարժում&lt;ref name=&quot;twothousandandfive&quot;&gt;Gibbs, Stephen (14 December 2005).&lt;/ref&gt;
|-
|[[File:Reporters Without Borders.png|100px|alt=The Reporters Without Borders logo since 2012]]
|[[Լրագրողներ առանց սահմանների]]
|{{դրոշավորում|Ֆրանսիա}}, [[Փարիզ]]
|Ֆրանսիայի վրա հիմնված մամուլի ազատությունը քարոզող ոչ-կառավարական միջազգային կազմակերպություն&lt;ref name=&quot;twothousandandfive&quot;/&gt;
|-
|[[File:Hauwa Ibrahim human rights lawyer.jpg|100px|alt=Ibrahim in 2018]]
|[[Հաուվա Իբրահիմ]]
| {{դրոշավորում|Նիգերիա}}
|Մարդու իրավունքների փաստաբան&lt;ref name=&quot;twothousandandfive&quot;/&gt;
|-
|[[2006]]
|[[File:Alaksandar Milinkevich (cropped).jpg|100px|alt=Milinkevich in 2009]]
|[[Ալեքսանդր Միլինկևիչ]]
| {{դրոշավորում|Բելառուս}}
|Քաղաքական գործիչ, Բելառուսի [[Միացյալ Ժողովրդավարական ուժեր]]ի կողմից ընտրված միասնական թեկնածու 2006 թ. նախագահական ընտրություններին մասնակցելու համար&lt;ref&gt;{{Cite news | url = http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/6087198.stm | title = Belarussian takes EU rights award | date = 26 October 2006.| access-date = 21 October 2010 | publisher = BBC News }}&lt;/ref&gt;
|-
|[[2007]]
| [[File:Salih Mahmoud Mohamed Osman par Claude Truong-Ngoc novembre 2013.jpg|100px|alt=Osman in 2013]]
|[[Սալի Մահմուդ Օսման]]
| {{դրոշավորում|Սուդան}}
|Մարդու իրավունքների փաստաբան&lt;ref name=&quot;rwb&quot;/&gt;
|-
| [[2008]]
|[[File:Hu_Jia_China_Humanright_activist.jpeg|100px|alt=Hu Jia]]
|[[Հու Ջիա]]
| {{դրոշավորում|Չինաստան}} 
|Ակտիվիստ և այլախոհ&lt;ref&gt;[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/asia-pacific/7788536.stm &quot;China dissident wins rights prize&quot;].&lt;/ref&gt;
|-
| [[2009]]
| [[File:Logo of International Memorial.svg|100px]]
|[[Մեմորիալ]]
| {{դրոշավորում|Ռուսաստան}}
|Պատմական, կրթական, իրավապաշտպան, բարեգործական միջազգային կազմակերպություն&lt;ref&gt;[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/europe/8320851.stm &quot;Russia rights group wins EU prize&quot;]{{Չաշխատող արտաքին հղում|bot=InternetArchiveBot }}.&lt;/ref&gt;
|-
|[[2010]]
|[[File:Guillermo Fariñas 2014.jpg|100px|alt=Fariñas in 2014]]
|[[Գիլերմո Ֆարինյաս Էռնանդես|Գիլերմո Ֆարինյաս]]
| {{դրոշավորում|Կուբա}}
|Բժիշկ, լրագրող և քաղաքական այլախոհ&lt;ref&gt;[http://www.bbc.co.uk/news/world-europe-11594804 &quot;Cuba dissident Farinas awarded Sakharov Prize by EU&quot;].&lt;/ref&gt;
|-
| rowspan=5 | [[2011]]
| [[File:Asmaa Mahfouz at the European Parliament (cropped).jpg|100px|alt=Mahfouz in 2011]]
| [[Ասմաա Մահֆուզ]]
| {{դրոշավորում|Եգիպտոս}}
| rowspan=5| Արաբ ժողովրդի հինգ ներկայացուցիչներ՝ ի նշան հավանության և աջակցության մարդու իրավունքների պաշտպանության և ազատության ձգտման&lt;ref name=&quot;recent&quot;&gt;[http://www.europarl.europa.eu/en/headlines/content/20111014FCS29297/1/html/Three-finalists-for-Sakharov-Prize-2011-honouring-human-rights-activists &quot;Sakharov Prize for Freedom of Thought 2011&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20111023223729/http://www.europarl.europa.eu/en/headlines/content/20111014FCS29297/1/html/Three-finalists-for-Sakharov-Prize-2011-honouring-human-rights-activists |date=2011-10-23 }}&lt;/ref&gt;։
|-
| [[File:Ahmed al-Senussi at the European Parliament.jpg|100px|alt=al-Senussi in 2011]]
| [[Ահմեդ ալ-Սենուսի]]
| {{դրոշավորում|Լիբիա}}
|-
| [[File:Razan Zaitouneh.jpg|100px|alt=Zaitouneh from an unknown date]]
| [[Ռազան Զայիթոունե|Ռազան Զեյթունա]]
| rowspan=2 | {{դրոշավորում|Սիրիա}}
|-
| [[File:Ali Ferzat.jpg|100px|alt=Ferzat from Michael Netzer's ''Portraits of the Creators Sketchbook'', 2011]]
| [[Ալի Ֆարզաթ]]
|-
| -
| [[Մոհամեդ Բուազիզի]] &lt;br&gt; (հետմահու)
| {{դրոշավորում|Թունիս}}
|-
| rowspan=2 | [[2012]]
| [[File:Jafar Panahi, Cines del Sur 2007-1 (cropped).jpg|100px|alt=Panahi in 2007]]
| [[Ջաֆար Փանահի]]
| rowspan=2 | {{դրոշավորում|Իրան}}
| rowspan=2 | Իրանցի ակտիվիստներ, Սոթոուդեն իրավաբան է, Փանահին՝ ռեժիսոր&lt;ref name=&quot;G2610&quot;&gt;Saeed Kamali Dehghan (26 October 2012).&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;recent1&quot;&gt;[http://www.europarl.europa.eu/document/activities/cont/201210/20121026ATT54657/20121026ATT54657EN.pdf &quot;Nasrin Sotoudeh and Jafar Panahi – winners of the 2012 Sakharov Prize&quot;] (PDF).&lt;/ref&gt;
|-
| [[File:Nasrin Sotoudeh.jpg|100px|alt=Sotoudeh in 2012]]
| [[Նասրին Սոտուդե]]
|-
| [[2013]]
| [[File:Shinzō Abe and Malala Yousafzai (1) Cropped.jpg|100px|alt=Yousafzai in 2019]]
| [[Մալալա Յուսուֆզայ]]
| {{դրոշավորում|Պակիստան}}
|Կանանց իրավունքների և կրթության քարոզիչ&lt;ref name=&quot;2013prize&quot;&gt;Jordan, Carol (10 October 2013).&lt;/ref&gt; 
|-
| [[2014]]
| [[File:Denis Mukwege par Claude Truong-Ngoc novembre 2014.jpg|100px|alt=Mukwege in 2014]]
| [[Դենի Մուքվեգե]]
| {{դրոշավորում|Կոնգոյի Դեմոկրատական Հանրապետություն}}
| [[գինեկոլոգիա|գինեկոլոգ]], [[խմբակային բռնաբարություն|խմբակային բռնաբարության]] զոհերին օգնություն ցուցաբերող&lt;ref&gt;[http://www.bbc.co.uk/news/world-africa-29717994 &quot;DR Congo doctor Denis Mukwege wins Sakharov prize&quot;].&lt;/ref&gt;
|-
| [[2015]]
| [[File:Raif Badawi cropped.jpg|100px|alt=Badawi in 2012]]
| [[Ռաիֆ Բադավի]]
| {{դրոշավորում|Սաուդյան Արաբիա}}
|Սաուդյան Արաբիայի գրող, ակտիվիստ, ''Սաուդյան լիբերալներ'' անվճար կայքի ստեղծող&lt;ref&gt;{{Cite news|title = Raif Badawi wins Sakharov human rights prize|url = https://www.theguardian.com/world/2015/oct/29/raif-badawi-sakharov-human-rights-prize-saudi-blogger|work = The Guardian|access-date = 29 October 2015|agency = Associated Press in|location = Brussels|url-status = live|archive-url = https://web.archive.org/web/20151029175211/http://www.theguardian.com/world/2015/oct/29/raif-badawi-sakharov-human-rights-prize-saudi-blogger|archive-date = 29 October 2015|df = dmy-all}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Brussels, Associated Press in.&lt;/ref&gt;
|-
| rowspan=2 | 2016
| [[File:Nadia Murad in Washington - 2018 (42733243785) (cropped).jpg|100px|alt=Murad in 2016]]
| [[Նադիա Մուրադ]]
| rowspan=2 | {{դրոշավորում|Իրաք}}
| rowspan=2 |Եզդի իրավապաշտպաններ և «[[Իրաքի և Լևանտի իսլամական պետություն|Իրաքի և Լևանտի իսլամական պետության]]» նախկին առևանգվածներ&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.bbc.co.uk/news/world-europe-37787061|title=Sakharov prize: Yazidi women win EU freedom prize|date=27 October 2016|publisher=BBC News|archive-url=https://web.archive.org/web/20161027123759/http://www.bbc.co.uk/news/world-europe-37787061|archive-date=27 October 2016|access-date=27 October 2016|url-status=live|df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;
|-
| [[File:Lamija Adschi Baschar.jpeg|100px|alt=Aji Bashar in 2017]]
| [[Լամիյա Աջի Բաշար]]
|-
|2017
| [[File:Sakharov Walk of Freedom (49198908593) (cropped).jpg|100px|alt=Lorent Saleh inaugurated at the Sakharov Walk of Freedom]]
| Դեմոկրատական ընդդիմություն Վենեսուելայում
| {{դրոշավորում|Վենեսուելա}}
|Երկրի Ազգային ժողովի անդամները և բոլոր քաղբանտարկյալները, որոնք ներկայացված են Foro Penal Venezolano-ի կողմից՝ ի դեմս Լեոպոլդո Լոպեսի, Խուլիո Բորխեսի, Անտոնիո Լեդեզմայի, Դանիել Սեբալյոսի, Յոն Գոյկոեչեի, Լորեն Սալեհի, Ալֆրեդո Ռամոսի և Անդրեա Գոնսալեսի։ Մրցանակը համարվում էր որպես պարգևատրում «Ուսանողական ակտիվիստների և ցուցարարների քաջությանը՝ [[Նիկոլաս Մադուրո|Նիկոլաս Մադուրոյի]] կառավարության կողմից բռնաճնշումների դեմ դիմաց»&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.independent.co.uk/news/world/americas/sakharov-prize-eu-venezuela-opposition-political-prisoners-students-a8020746.html|title=Venezuela's opposition awarded Sakharov Prize for championing human rights|date=26 October 2017|work=The Independent|archive-url=https://web.archive.org/web/20171028185459/http://www.independent.co.uk/news/world/americas/sakharov-prize-eu-venezuela-opposition-political-prisoners-students-a8020746.html|archive-date=28 October 2017|access-date=28 October 2017|url-status=live|df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; և բոյկոտված Եվրոպական միացյալ ձախեր-Սկանդինավյան կանաչ ձախ խորհրդարանական խմբի կողմից&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.guengl.eu/news/article/left-to-boycott-politicised-sakharov-prize-ceremony|title=Left to boycott politicised Sakharov Prize ceremony – GUE/NGL – Another Europe is possible|website=www.guengl.eu|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20180201020230/http://www.guengl.eu/news/article/left-to-boycott-politicised-sakharov-prize-ceremony|archive-date=1 February 2018|access-date=31 January 2018|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;latest&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.europarl.europa.eu/news/en/headlines/priorities/20171023TST86605/20171023STO86606/parliament-awards-sakharov-prize-2017-to-democratic-opposition-in-venezuela|title=Parliament awards Sakharov Prize 2017 to Democratic Opposition in Venezuela|date=26 October 2017|publisher=[[European Parliament]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20171028043137/http://www.europarl.europa.eu/news/en/headlines/priorities/20171023TST86605/20171023STO86606/parliament-awards-sakharov-prize-2017-to-democratic-opposition-in-venezuela|archive-date=28 October 2017|access-date=27 October 2017|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։
(լրացուցիչ տեղեկություններ [[Քաղաքական ճգնաժամ Վենեսուելայում (2019)]] հոդվածում)
|-
|2018
| [[File:Sakharov Prize 2018 laureate Oleg Sentsov receives his award (49127359156) cropped.jpg|100px|alt=Sentsov in 2018]]
|[[Օլեգ Սենցով]]
| {{դրոշավորում|Ուկրաինա}}
|Կինոռեժիսոր, [[Մարդու իրավունքները Ռուսաստանում|Ռուսաստանում և ամբողջ աշխարհում պահվող քաղբանտարկյալների ազատ արձակման համար պայքարի խորհրդանիշ]]&lt;ref&gt;{{Cite news|title=Sakharov Prize 2018 goes to Oleg Sentsov|url=http://www.europarl.europa.eu/news/en/headlines/eu-affairs/20181018STO16585/sakharov-prize-2018-goes-to-oleg-sentsov|work=[[European Parliament]]|access-date=25 October 2018|archive-date=4 March 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210304224842/https://www.europarl.europa.eu/news/en/headlines/eu-affairs/20181018STO16585/sakharov-prize-2018-goes-to-oleg-sentsov|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
|-
|2019
| [[File:Professor Ilham Tohti.jpg|100px|alt=Tohti in 2011]]
|Իլհամ Տոհտի
| {{դրոշավորում|Չինաստան}} 
|[[Ույղուրներ|Ույղուր]] տնտեսագետ, գիտնական և իրավապաշտպան&lt;ref&gt;{{Cite news|title=Ilham Tohti awarded the 2019 Sakharov Prize|url=https://www.europarl.europa.eu/news/en/press-room/20191018IPR64639/ilham-tohti-awarded-the-2019-sakharov-prize|work=[[European Parliament]]|date=24 October 2019|access-date=24 October 2019|df=dmy-all|archive-date=30 December 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20191230161640/https://www.europarl.europa.eu/news/en/press-room/20191018IPR64639/ilham-tohti-awarded-the-2019-sakharov-prize|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
|-
|2020
| [[File:Sviatlana Tsikhanouskaya, 2020.jpg|100px|alt=Tsikhanouskaya in 2020]]
|Դեմոկրատական ընդդիմություն Բելառուսում
| {{դրոշավորում|Բելառուս}}
|Բելառուսի դեմոկրատական ընդդիմությունը՝ ի դեմս Կոորդինացիոն խորհրդի, [[Սվետլանա Տիխանովսկայա|Սվետլանա Տիխանովսկայայի]], [[Սվետլանա Ալեքսիևիչ|Սվետլանա Ալեքսևիչի]], [[Մարիա Կոլեսնիկովա|Մարիա Կալեսնիկավայի]], [[Օլգա Կովալկովա|Օլգա Կավալկովայի]] և [[Վերոնիկա Ցեպկալո|Վերանիկա Ցապկալայի]] և քաղաքական և քաղաքացիական հասարակության գործիչների՝ [[Սերգեյ Տիխանովսկի]] Ցիխանուսկիի, Ալես Բիալյացկու, Սերգեյ Դիլևսկի, Ստյապամ Պուտսիլայի և [[Միկոլայ Ստատկևիչ|Միկոլա Ստատկևիչի]] նախաձեռնությամբ&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.europarl.europa.eu/news/en/press-room/20201016IPR89546/l-opposition-democratique-au-belarus-recoit-le-prix-sakharov-2020|title=The 2020 Sakharov Prize awarded to the democratic opposition in Belarus|date=22 October 2020|website=europarl.europa.eu|archive-url=https://web.archive.org/web/20210205203747/https://www.europarl.europa.eu/news/en/press-room/20201016IPR89546/l-opposition-democratique-au-belarus-recoit-le-prix-sakharov-2020|archive-date=5 February 2021|access-date=15 November 2020|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։
|-
|2021
| [[File:Alexey Navalny (cropped) 2.jpg|100px|alt=Navalny in 2011]]
|[[Ալեքսեյ Նավալնի]]
| {{դրոշավորում|Ռուսաստան}}
| Ընդդիմադիր քաղաքական գործիչ և կոռուպցիայի դեմ պայքարի ակտիվիստ&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.europarl.europa.eu/news/en/headlines/priorities/sakharov-2021/20211014IPR14915/alexei-navalny-awarded-the-european-parliament-s-2021-sakharov-prize|title=Alexei Navalny awarded the European Parliament's 2021 Sakharov Prize|date=20 October 2021|website=europarl.europa.eu|archive-url=https://web.archive.org/web/20211021091245/https://www.europarl.europa.eu/news/en/headlines/priorities/sakharov-2021/20211014IPR14915/alexei-navalny-awarded-the-european-parliament-s-2021-sakharov-prize|archive-date=21 October 2021|access-date=20 October 2021|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
|}

== Պատկերասրահ ==

{|class=&quot;graytable&quot; style=&quot;text-align:center&quot;
|+
&lt;center&gt;''''''&lt;/center&gt;
| width=&quot;20%&quot;|[[Պատկեր:Remise_du_Prix_Sakharov_à_Aung_San_Suu_Kyi_Strasbourg_22_octobre_2013-14.jpg|կենտրոն|274px]]
| width=&quot;20%&quot;|[[Պատկեր:Damas_de_Blanco_demonstration_in_Havana,_Cuba.jpg|կենտրոն|274px]]
| width=&quot;20%&quot;|[[Պատկեր:Denis_Mukwege_VOA.jpg|կենտրոն|274px]]
|-
| align=&quot;center&quot;|Պարգևատրման արարողությունը․ [[2013]] թ․-ին Ստրասբուրգի խորհրդարանում [[Աուն Սան Սու Չժի]]ին հանձնվում է [[1990]] թvakanի մրցանակը: Սու Չժին այն չէր ստացել ժամանակին, քանի որ այդ տարիներին տնային կալանքի տակ էր եղել։
| align=&quot;center&quot;|[[Սպիտակազգեստ կանայք]], [[2005]] թվականի դափնեկիր կազմակերպություն, ցույցեր [[Հավանա]]յում ([[Կուբա]])
| align=&quot;center&quot;|Դոկտոր [[Դենի Մուքվեգե|Դենիս Մուկվեգե]], [[2014]] թվականի դափնեկիր
|}

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ|30em|group=note}}&lt;div class=&quot;references&quot; style=&quot;height: 250px; overflow: auto; padding: 3px&quot; &gt;{{ծանցանկ|2}}&lt;/div&gt;

== Արտաքին հղումներ ==
* [http://www.europarl.europa.eu/pdf/prizes/SAKHAROV_programme_2016_EN.pdf SAKHAROV PRIZE FOR FREEDOM OF THOUGHT. Programme 2016]
* {{Cite web| url = http://www.europarl.europa.eu/sakharovprize/en/sakharov-prize-.html| title = Sakharov Prize for Freedom of Thought| date = դեկտեմբերի 1, 2013| accessdate = փետրվարի 18, 2015| publisher = [[Եվրոպական խորհրդարան]]| archive-date = 2014-12-26| archive-url = https://web.archive.org/web/20141226183328/http://www.europarl.europa.eu/sakharovprize/en/sakharov-prize-.html| dead-url = yes}}
* {{Cite web | url = http://www.europarl.europa.eu/intcoop/sakharov/home_en.html | title = Sakharov Prize Network| date = դեկտեմբերի 1, 2013 | accessdate = հոկտեմբերի 9, 2013| publisher = [[Եվրոպական խորհրդարան]]}}
* {{Cite web | url = http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?pubRef=-//EP//TEXT+IM-PRESS+20081126FCS43055+0+DOC+XML+V0//EN | title = 20 years of the Sakharov Prize: rewarding courage, self-sacrifice| date = դեկտեմբերի 1, 2008 | accessdate = հոկտեմբերի 22, 2010| publisher = [[Եվրոպական խորհրդարան]]}}
* ''Салим Ламрани'' [http://www.voltairenet.org/article133783.html#article133783 ДВОЙНЫЕ СТАНДАРТЫ. Политизация премии Сахарова.] ПАРИЖ (ФРАНЦИЯ) | 2006թ. հունվարի 16
* [http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?pubRef=-//EP//TEXT+IM-PRESS+20060911FCS10501+0+DOC+XML+V0//EN 2006 Sakharov Prize - supporting Freedom of Thought around the world.] [[Եվրոպական խորհրդարան]] Institutions - 14-12-2006
{{Արտաքին հղումներ}}

[[Կատեգորիա:Մրցանակներ]]
[[Կատեգորիա:Եվրոպական խորհրդարան]]
[[Կատեգորիա:Մարդու իրավունքներ]]
[[Կատեգորիա:Մարդու իրավունքների մրցանակներ]]
[[Կատեգորիա:Իրավապաշտպաններ]]
[[Կատեգորիա:Սախարովի անվան մրցանակակիրներ]]
[[Կատեգորիա:Պարգևներ]]
[[Կատեգորիա:Խաղաղության պարգևներ]]
[[Կատեգորիա:Միջազգային մրցանակներ]]
[[Կատեգորիա:1988 հիմնադրումներ]]
[[Կատեգորիա:Դափնեկիրների ցանկեր]]
[[Կատեգորիա:Պարգևներ այբբենական կարգով]]
[[Կատեգորիա:Խոսքի ազատություն]]</text>
      <sha1>5abakc1slujl468imzo65rb1elh8xg7</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486456</id>
      <parentid>8486455</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T10:28:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ապատ63</username>
        <id>36683</id>
      </contributor>
      <comment>/* top */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="33262" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Մրցանակ|պատկեր=Սախարովի անվան մրցանակ.jpg|նկարագրություն=Սախարովի անվան մրցանակի պոստեր}}'''Սախարովի անվան մրցանակ''', պաշտոնապես հայտնի է որպես '''Սախարովի անվան մտքի ազատության մրցանակ''' ({{lang-en|'''Sakharov Prize for Freedom of Thought'''}}), ամենամյա [[մրցանակ]], որն անվանվել ի պատիվ [[ռուսներ|ռուս]] [[գիտնական]], [[այլախոհ]] և իրավապաշտպան [[Անդրեյ Սախարով]]ի, ստեղծվել է [[1988]] թ.-ի [[դեկտեմբեր]]ին [[Եվրոպական խորհրդարան]]ի կողմից, որպես [[խրախուսում|խրախուսման միջոց]]՝ ի պատիվ անհատների և մարդկանց խմբերի կամ կազմակերպությունների, որոնք նվիրվել են [[մարդու իրավունքներ]]ի և [[մտքի ազատություն|մտքի ազատության]] պաշտպանությանը&lt;ref&gt;&lt;cite class=&quot;citation news&quot;&gt;[http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/december/23/newsid_2540000/2540121.stm &quot;1986: Sakharov comes in from the cold&quot;].&lt;/cite&gt;&lt;/ref&gt;։ Հավակնորդների կրճատ ցուցակը կազմվում է հոկտեմբերին [[Եվրոպական Խորհրդարանի Արտաքին գործերի կոմիտե|Արտաքին գործերի կոմիտեի]] և [[Եվրոպական Խորհրդարանի Զարգացման կոմիտե|Զարգացման կոմիտեի]] կողմից, իսկ մրցանակը հանձնվում է դեկտեմբերյան նստաշրջանի ժամանակ&lt;ref name=&quot;official&quot;&gt;&lt;cite class=&quot;citation web&quot;&gt;[http://www.europarl.europa.eu/sakharovprize/en/sakharov-prize-.html &quot;Sakharov Prize for Freedom of Thought&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20141226183328/http://www.europarl.europa.eu/sakharovprize/en/sakharov-prize-.html |date=2014-12-26 }}. &lt;/cite&gt;&lt;/ref&gt;։ Մրցանակը ներառում է ''50 000 եվրո'' դրամական պարգև, որը շնորհում է Եվրախորհրդարանի նախագահն անձամբ&lt;ref name=&quot;official&quot;/&gt;։

Առաջին մրցանակը շնորհվել է [[1988]] թ.-ին։ Դափնեկիրները երկուսն են եղել. [[Նելսոն Մանդելա]]ն ([[ՀԱՀ|Հարավային Աֆրիկա]]) և [[Անատոլի Մարչենկո]]ն ([[Ռուսաստան]])։ Վերջինս մրցանակի արժանացել է հետմահու։

[[1990]] թվականին մրցանակը շնորհվել է քաղաքական հայացքների համար [[տնային կալանք]]ի տակ գտնվող [[Աուն Սան Սու Չժի]]ին, սակայն նա չի կարողացել մասնակցել [[մրցանակաբաշխություն|մրցանակաբաշխությանը]], քանի որ որպես [[Բիրմա|Մյանմայի]] [[քաղաքական բանտարկյալ]] [[իշխանություն]]ները արգելել են երկրից բացակայել։ Աուն Սան Սու Չժին մրցանակը ստացել է [[2013]] թ.-ին։

== Ոլորտներ ==
Սախարովի անվան մտքի ազատության ամենամյա մրցանակին արժանանում են հետևյալ ոլորտներում ձեռքբերումների համար.
* [[մարդու իրավունքներ|մարդու իրավունքներ և հիմնարար ազատություններ]]
* [[ժողովրդավարություն|ժողովրդավարության զարգացում և օրենքի գերակայության արժեվորում]]
* [[միջազգային իրավունք|հարգանք միջազգային իրավունքի նկատմամբ]]
* [[փոքրամասնությունների իրավունքներ|փոքրամասնությունների իրավունքների պաշտպանություն]]

''Սախարովի անվան մտքի ազատության մրցանակը'' շնորհվում է նաև կազմակերպություններին։ Առաջինը հանձնվել է [[1992]] թվականին [[Արգենտինա]]յի [[Պլազա դե Մայոյի մայրեր]] կազմակերպությանը։

== Հետապնդվողներ ==
[[Պատկեր:Remise du Prix Sakharov à Aung San Suu Kyi Strasbourg 22 octobre 2013-21.jpg|thumb|Սախարովի մրցանակի հանձնումը դափնեկիր [[Աուն Սան Սու Չժի]]ին, [[Ստրասբուրգ]], [[2013]] թվականի [[հոկտեմբերի 22]]|293x293փքս]]
Սախարովի մրցանակի դափնեկիրներից ոմանք նախկինի պես բախվում են կոշտ քաղաքական ճնշումների։ Ռեպրեսիվ ռեժիմի տակ ապրող դափնեկիրներից են՝ [[Լրագրողների բելառուսական ասոցիացիա]]ն ([[2004]] թ.), [[Սպիտակազգեստ կանայք|Դամաս դե Բլանկո]] ([[Կուբա]], [[2005]]), [[Գիլերմո Ֆարինյաս Էռնանդես|Գիլերմո Ֆարինյասը]] (Կուբա, [[2010]]), [[Ալեքսանդր Միլինկևիչ]]ը ([[Բելառուս]], [[2006]]), [[Հու Ցզյա (ակտիվիստ)|Հու Ցզյան]] ([[Չինաստան]], [[2008]])։ [[Ռազան Զայիթոունե|Ռազան Զեյթունան]] ([[Սիրիա]], [[2011]]) առևանգվել է [[2013]] թվականին և դեռևս կորած է համարվում։ [[Նասրին Սոտուդե|Նասրին Սոթոուդեն]] ([[Իրան]], [[2012]]) ազատ է արձակվել [[բանտ]]ից [[2013]] թվականի սեպտեմբերին և նրան իր գործընկերներից [[2012]] թվականի համադափնեկիր [[ռեժիսոր]] [[Ջաֆար Փանահի]]ի հետ միասին մինչև օրս արգելված է լքել Իրանի տարածքը։

== Նոբելյան մրցանակակիրներ ==
''Սախարովի անվան մտքի ազատության մրցանակի'' դափնեկիրներից երեքը՝ [[Նելսոն Մանդելա]]ն (1993), [[Աուն Սան Սու Չժի]]ն (1991) և [[Մալալա Յուսուֆզայ]]ը (2014), հետագայում արժանացել են [[Խաղաղության Նոբելյան մրցանակ]]ի։

== Դափնեկիրների ցանկ ==

{| border=&quot;1&quot; class=&quot;sortable wikitable&quot; style=&quot;text-align:center;&quot; 
! scope=&quot;col&quot; style=&quot;background:#FFE4C4;&quot; width=&quot;50&quot; |Տարի
! scope=&quot;col&quot; style=&quot;background:#FFE4C4;&quot; |Պատկեր
! scope=&quot;col&quot; style=&quot;background:#FFE4C4;&quot; width=&quot;150&quot; |Դափնեկիր
! scope=&quot;col&quot; style=&quot;background:#FFE4C4;&quot; width=&quot;150&quot; | Ազգություն
! class=&quot;unsortable&quot; scope=&quot;col&quot; style=&quot;background:#FFE4C4;&quot; width=&quot;250&quot; |Նշումներ
|-
| rowspan=2 | [[1988]]
|[[File:Nelson Mandela-2008 (edit).jpg|100px]]
|[[Նելսոն Մանդելա]]
|{{դրոշավորում|Հարավաֆրիկյան Հանրապետություն}}
|Հակա-ռասայական խտրականության ակտիվիստ, իսկ ավելի ուշ՝ Հարավային Աֆրիկայի նախագահ&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;&gt;[http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?language=EN&amp;type=IM-PRESS&amp;reference=20081027STO40639 &quot;20 years of the Sakharov Prize: Human rights and reconciliation&quot;].&lt;/ref&gt;
|-
| -
|[[Անատոլի Մարչենկո]]&lt;br&gt; (հետմահու)
|{{դրոշավորում|ԽՍՀՄ}}
|Խորհրդային այլախոհ, հեղինակ և մարդու իրավունքների ակտիվիստ&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[1989]] 
|[[File:Dubcek.jpg|100px]]
|[[Ալեքսանդր Դուբչեկ]]
|{{դրոշավորում|Չեխոսլովակիա}}
|Սլովակիայի քաղաքական գործիչ, փորձել է բարեփոխել կոմունիստական ռեժիմը [[Պրահայի գարուն|Պրահայի գարնան]] ժամանակ&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[1990]]
|[[File:Remise du Prix Sakharov à Aung San Suu Kyi Strasbourg 22 octobre 2013-18.jpg|100px]]
|[[Աուն Սան Սու Չժի]]
|{{դրոշավորում|Մյանմա}}
|Ընդդիմադիր քաղաքական գործիչ և Հանուն ժողովրդավարության Ազգային լիգայի նախկին գլխավոր քարտուղար&lt;ref name=&quot;rwb&quot;&gt;[http://www.unhcr.org/refworld/type,COUNTRYNEWS,RSF,MMR,4a110b891e,0.html &quot;Sakharov Network calls for immediate release of Aung San Suu Kyi, Sakharov Prize laureate 1990&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20121016144330/http://www.unhcr.org/refworld/type%2CCOUNTRYNEWS%2CRSF%2CMMR%2C4a110b891e%2C0.html |date=2012-10-16 }}.&lt;/ref&gt;
|-
|[[1991]]
|
|[[Ադեմ Դեմաչի]]
|{{դրոշավորում|Կոսովո}}
|Կոսովոյի ալբանացի քաղաքական գործիչ և երկարաժամկետ քաղբանտարկյալ&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[1992]]
|[[File:Madres de Plaza de Mayo (1).jpg|100px]]
|[[Պլազա դե Մայոյի մայրեր]]
|{{դրոշավորում|Արգենտինա}}
|Արգենտինայի մայրերի ասոցիացիա, որոնց երեխաները անհետ կորել են [[Կեղտոտ պատերազմ]]ի ընթացքում&lt;ref name=&quot;rwb&quot;/&gt;
|-
|[[1993]]
|[[File:Oslobođenje (2019-07-27).svg|100px]]
|[[Օսլոբոջենե]]
|{{դրոշավորում|Բոսնիա և Հերցեգովինա}}
|Հանրաճանաչ թերթ, որը պաշտպանել է Բոսնիան և Հերցեգովինան որպես բազմազգ պետություն&lt;ref name=&quot;rwb&quot;/&gt;
|-
|[[1994]]
|[[File:Taslima Nasrin par Claude Truong-Ngoc novembre 2013.jpg|100px]]
|[[Թասիլմա Նասրին|Նասրին Թասլիմա]]
|{{դրոշավորում|Բանգլադեշ}}
|Նախկին բժիշկ, ֆեմինիստ հեղինակ&lt;ref name=&quot;rwb&quot;/&gt;
|-
|[[1995]]
|[[File:Zana (cropped).jpg|100px|]]
|[[Լեյլա Զանա]]
|{{դրոշավորում|Թուրքիա}}
|Քրդական ծագումով քաղաքական գործիչ Թուրքիայի հարավ-արևելքից, ով ազատազրկված է 10 տարով իր մայրենի քրդերենով Թուրքիայի խորհրդարանում ելույթ ունենալու համար&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[1996]]
|[[File:Techung with Wei Jingsheng extracted.jpg|100px|alt=Jingsheng in 2010]]
|[[Վեյ Ժինգշեն]]
|{{դրոշավորում|Չինաստան}}
|[[Չինական ժողովրդական շարժում|Չինական ժողովրդավարական շարժման]] ակտիվիստ&lt;ref name=&quot;rwb&quot;/&gt;
|-
|[[1997]]
|[[File:Salima Ghezali par Claude Truong-Ngoc novembre 2013.jpg|100px|alt=Ghezali in 2013]]
|[[Սալիմա Գեզալի]]
|{{դրոշավորում|Ալժիր}}
|Լրագրող և գրող, կանանց իրավունքների ակտիվիստ, Ալժիրում մարդու իրավունքների և ժողովրդավարության պաշտպան&lt;ref name=&quot;rwb&quot;/&gt;
|-
| [[1998]]
| [[File:Ibrahim Rugova 2004.jpg|100px|alt=Rugova in 2004]]
| [[Իբրահիմ Ռուգովա]]
| {{դրոշավորում|Կոսովո}}
|Ալբանական քաղաքական գործիչ,Կոսովոյի առաջին նախագահ&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[1999]]
|[[File:Xanana 2011.jpg|100px|alt=Gusmão in 2011]]
|[[Խանանա Գուժմաու]]
|{{դրոշավորում|Արևելյան Թիմոր}}
|Նախկին ռազմատենչ, հետագայում Արևելյան Թիմորի առաջին նախագահ&lt;ref&gt;[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/europe/566530.stm &quot;Gusmão receives EU Sakharov prize&quot;].&lt;/ref&gt;։ 
|-
| [[2000]]
| -
|¡Basta Ya!
|{{դրոշավորում|Իսպանիա}}
|Ահաբեկչության նկատմամբ տարբեր քաղաքական դիրքորոշումներ ունեցող անհատներին միավորող կազմակերպություն&lt;ref&gt;[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/europe/993409.stm &quot;Basque group wins peace prize&quot;].&lt;/ref&gt;։
|-
| rowspan=3 | [[2001]]
|[[File:Nurit Peled-Elhanan.jpg|100px|alt=Peled-Elhanan in 2001]]
|[[Նուրիտ Պելեդ-Էլհաման]]
| {{դրոշավորում|Իսրայել}}
|Խաղաաղության ակտիվիստ&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
| -
|[[Իզաթ Գազավի]]
| {{դրոշավորում|Պաղեստին}}
|Գրող, պրոֆեսոր&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[File:Zacarias Kamvenho par Claude Truong-Ngoc novembre 2013.jpg|100px|alt=Zacarias Kamwenho in 2013]]
|[[Զաքարիաս Կամվենո]]
| {{դրոշավորում|Անգոլա}}
|Արքեպիսկոպոս և խաղաղության ակտիվիստ&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[2002]]
| -
|[[Օսվալդո Պայա]]
| {{դրոշավորում|Կուբա}}
|Քաղաքական ակտիվիստ և այլախոհ&lt;ref&gt;[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/americas/2583201.stm &quot;Cuban dissident collects EU prize&quot;].&lt;/ref&gt;
|-
| rowspan=2 | [[2003]]
|[[File:Kofi Annan 2012 (cropped).jpg|100px|alt=Annan in 2012]]
|[[Քոֆի Անան]]
| {{դրոշավորում|Գանա}}
|Խաղաղության Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր և ՄԱԿ-ի յոթերորդ Գլխավոր քարտուղար&lt;ref name=&quot;twentyyears&quot;/&gt;
|-
|[[File:Flag of the United Nations.svg|100px|alt=The UN-flag since its inception in 1946]]
|[[ՄԱԿ]]
| {{դրոշավորում|ՄԱԿ}}
|
|-
| [[2004]]
| -
|[[Լրագրողների բելառուսական ասոցացիա]]
| {{դրոշավորում|Բելառուս}}
|Ոչ-կառավարական կազմակերպություն, որի նպատակն է ապահովել խոսքի ազատությունը և տեղեկատվություն ստանալու և տարածելու իրավունքները ու խթանել լրագրության մասնագիտական չափանիշները&lt;ref&gt;[http://www.europarl.europa.eu/sakharovprize/en/laureates-1988-2014/1999-2009.html#laureate8 &quot;The Belarusian Association of Journalists - 2004, Belarus&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181225152619/http://www.europarl.europa.eu/sakharovprize/en/laureates-1988-2014/1999-2009.html#laureate8 |date=2018-12-25 }}.&lt;/ref&gt;։
|-
| rowspan=3 | [[2005]]
|[[File:Damas_de_Blanco_demonstration_in_Havana,_Cuba.jpg|100px|alt=Members of Ladies in White demonstrating in Havana, Cuba, in 2012]]
|[[Սպիտակազգեստ կանայք]]
| {{դրոշավորում|Կուբա}}
|Ձերբակալված այլախոհների հարազատների ընդդիմադիր շարժում&lt;ref name=&quot;twothousandandfive&quot;&gt;Gibbs, Stephen (14 December 2005).&lt;/ref&gt;
|-
|[[File:Reporters Without Borders.png|100px|alt=The Reporters Without Borders logo since 2012]]
|[[Լրագրողներ առանց սահմանների]]
|{{դրոշավորում|Ֆրանսիա}}, [[Փարիզ]]
|Ֆրանսիայի վրա հիմնված մամուլի ազատությունը քարոզող ոչ-կառավարական միջազգային կազմակերպություն&lt;ref name=&quot;twothousandandfive&quot;/&gt;
|-
|[[File:Hauwa Ibrahim human rights lawyer.jpg|100px|alt=Ibrahim in 2018]]
|[[Հաուվա Իբրահիմ]]
| {{դրոշավորում|Նիգերիա}}
|Մարդու իրավունքների փաստաբան&lt;ref name=&quot;twothousandandfive&quot;/&gt;
|-
|[[2006]]
|[[File:Alaksandar Milinkevich (cropped).jpg|100px|alt=Milinkevich in 2009]]
|[[Ալեքսանդր Միլինկևիչ]]
| {{դրոշավորում|Բելառուս}}
|Քաղաքական գործիչ, Բելառուսի [[Միացյալ Ժողովրդավարական ուժեր]]ի կողմից ընտրված միասնական թեկնածու 2006 թ. նախագահական ընտրություններին մասնակցելու համար&lt;ref&gt;{{Cite news | url = http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/6087198.stm | title = Belarussian takes EU rights award | date = 26 October 2006.| access-date = 21 October 2010 | publisher = BBC News }}&lt;/ref&gt;
|-
|[[2007]]
| [[File:Salih Mahmoud Mohamed Osman par Claude Truong-Ngoc novembre 2013.jpg|100px|alt=Osman in 2013]]
|[[Սալի Մահմուդ Օսման]]
| {{դրոշավորում|Սուդան}}
|Մարդու իրավունքների փաստաբան&lt;ref name=&quot;rwb&quot;/&gt;
|-
| [[2008]]
|[[File:Hu_Jia_China_Humanright_activist.jpeg|100px|alt=Hu Jia]]
|[[Հու Ջիա]]
| {{դրոշավորում|Չինաստան}} 
|Ակտիվիստ և այլախոհ&lt;ref&gt;[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/asia-pacific/7788536.stm &quot;China dissident wins rights prize&quot;].&lt;/ref&gt;
|-
| [[2009]]
| [[File:Logo of International Memorial.svg|100px]]
|[[Մեմորիալ]]
| {{դրոշավորում|Ռուսաստան}}
|Պատմական, կրթական, իրավապաշտպան, բարեգործական միջազգային կազմակերպություն&lt;ref&gt;[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/europe/8320851.stm &quot;Russia rights group wins EU prize&quot;]{{Չաշխատող արտաքին հղում|bot=InternetArchiveBot }}.&lt;/ref&gt;
|-
|[[2010]]
|[[File:Guillermo Fariñas 2014.jpg|100px|alt=Fariñas in 2014]]
|[[Գիլերմո Ֆարինյաս Էռնանդես|Գիլերմո Ֆարինյաս]]
| {{դրոշավորում|Կուբա}}
|Բժիշկ, լրագրող և քաղաքական այլախոհ&lt;ref&gt;[http://www.bbc.co.uk/news/world-europe-11594804 &quot;Cuba dissident Farinas awarded Sakharov Prize by EU&quot;].&lt;/ref&gt;
|-
| rowspan=5 | [[2011]]
| [[File:Asmaa Mahfouz at the European Parliament (cropped).jpg|100px|alt=Mahfouz in 2011]]
| [[Ասմաա Մահֆուզ]]
| {{դրոշավորում|Եգիպտոս}}
| rowspan=5| Արաբ ժողովրդի հինգ ներկայացուցիչներ՝ ի նշան հավանության և աջակցության մարդու իրավունքների պաշտպանության և ազատության ձգտման&lt;ref name=&quot;recent&quot;&gt;[http://www.europarl.europa.eu/en/headlines/content/20111014FCS29297/1/html/Three-finalists-for-Sakharov-Prize-2011-honouring-human-rights-activists &quot;Sakharov Prize for Freedom of Thought 2011&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20111023223729/http://www.europarl.europa.eu/en/headlines/content/20111014FCS29297/1/html/Three-finalists-for-Sakharov-Prize-2011-honouring-human-rights-activists |date=2011-10-23 }}&lt;/ref&gt;։
|-
| [[File:Ahmed al-Senussi at the European Parliament.jpg|100px|alt=al-Senussi in 2011]]
| [[Ահմեդ ալ-Սենուսի]]
| {{դրոշավորում|Լիբիա}}
|-
| [[File:Razan Zaitouneh.jpg|100px|alt=Zaitouneh from an unknown date]]
| [[Ռազան Զայիթոունե|Ռազան Զեյթունա]]
| rowspan=2 | {{դրոշավորում|Սիրիա}}
|-
| [[File:Ali Ferzat.jpg|100px|alt=Ferzat from Michael Netzer's ''Portraits of the Creators Sketchbook'', 2011]]
| [[Ալի Ֆարզաթ]]
|-
| -
| [[Մոհամեդ Բուազիզի]] &lt;br&gt; (հետմահու)
| {{դրոշավորում|Թունիս}}
|-
| rowspan=2 | [[2012]]
| [[File:Jafar Panahi, Cines del Sur 2007-1 (cropped).jpg|100px|alt=Panahi in 2007]]
| [[Ջաֆար Փանահի]]
| rowspan=2 | {{դրոշավորում|Իրան}}
| rowspan=2 | Իրանցի ակտիվիստներ, Սոթոուդեն իրավաբան է, Փանահին՝ ռեժիսոր&lt;ref name=&quot;G2610&quot;&gt;Saeed Kamali Dehghan (26 October 2012).&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;recent1&quot;&gt;[http://www.europarl.europa.eu/document/activities/cont/201210/20121026ATT54657/20121026ATT54657EN.pdf &quot;Nasrin Sotoudeh and Jafar Panahi – winners of the 2012 Sakharov Prize&quot;] (PDF).&lt;/ref&gt;
|-
| [[File:Nasrin Sotoudeh.jpg|100px|alt=Sotoudeh in 2012]]
| [[Նասրին Սոտուդե]]
|-
| [[2013]]
| [[File:Shinzō Abe and Malala Yousafzai (1) Cropped.jpg|100px|alt=Yousafzai in 2019]]
| [[Մալալա Յուսուֆզայ]]
| {{դրոշավորում|Պակիստան}}
|Կանանց իրավունքների և կրթության քարոզիչ&lt;ref name=&quot;2013prize&quot;&gt;Jordan, Carol (10 October 2013).&lt;/ref&gt; 
|-
| [[2014]]
| [[File:Denis Mukwege par Claude Truong-Ngoc novembre 2014.jpg|100px|alt=Mukwege in 2014]]
| [[Դենի Մուքվեգե]]
| {{դրոշավորում|Կոնգոյի Դեմոկրատական Հանրապետություն}}
| [[գինեկոլոգիա|գինեկոլոգ]], [[խմբակային բռնաբարություն|խմբակային բռնաբարության]] զոհերին օգնություն ցուցաբերող&lt;ref&gt;[http://www.bbc.co.uk/news/world-africa-29717994 &quot;DR Congo doctor Denis Mukwege wins Sakharov prize&quot;].&lt;/ref&gt;
|-
| [[2015]]
| [[File:Raif Badawi cropped.jpg|100px|alt=Badawi in 2012]]
| [[Ռաիֆ Բադավի]]
| {{դրոշավորում|Սաուդյան Արաբիա}}
|Սաուդյան Արաբիայի գրող, ակտիվիստ, ''Սաուդյան լիբերալներ'' անվճար կայքի ստեղծող&lt;ref&gt;{{Cite news|title = Raif Badawi wins Sakharov human rights prize|url = https://www.theguardian.com/world/2015/oct/29/raif-badawi-sakharov-human-rights-prize-saudi-blogger|work = The Guardian|access-date = 29 October 2015|agency = Associated Press in|location = Brussels|url-status = live|archive-url = https://web.archive.org/web/20151029175211/http://www.theguardian.com/world/2015/oct/29/raif-badawi-sakharov-human-rights-prize-saudi-blogger|archive-date = 29 October 2015|df = dmy-all}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Brussels, Associated Press in.&lt;/ref&gt;
|-
| rowspan=2 | 2016
| [[File:Nadia Murad in Washington - 2018 (42733243785) (cropped).jpg|100px|alt=Murad in 2016]]
| [[Նադիա Մուրադ]]
| rowspan=2 | {{դրոշավորում|Իրաք}}
| rowspan=2 |Եզդի իրավապաշտպաններ և «[[Իրաքի և Լևանտի իսլամական պետություն|Իրաքի և Լևանտի իսլամական պետության]]» նախկին առևանգվածներ&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.bbc.co.uk/news/world-europe-37787061|title=Sakharov prize: Yazidi women win EU freedom prize|date=27 October 2016|publisher=BBC News|archive-url=https://web.archive.org/web/20161027123759/http://www.bbc.co.uk/news/world-europe-37787061|archive-date=27 October 2016|access-date=27 October 2016|url-status=live|df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;
|-
| [[File:Lamija Adschi Baschar.jpeg|100px|alt=Aji Bashar in 2017]]
| [[Լամիյա Աջի Բաշար]]
|-
|2017
| [[File:Sakharov Walk of Freedom (49198908593) (cropped).jpg|100px|alt=Lorent Saleh inaugurated at the Sakharov Walk of Freedom]]
| Դեմոկրատական ընդդիմություն Վենեսուելայում
| {{դրոշավորում|Վենեսուելա}}
|Երկրի Ազգային ժողովի անդամները և բոլոր քաղբանտարկյալները, որոնք ներկայացված են Foro Penal Venezolano-ի կողմից՝ ի դեմս Լեոպոլդո Լոպեսի, Խուլիո Բորխեսի, Անտոնիո Լեդեզմայի, Դանիել Սեբալյոսի, Յոն Գոյկոեչեի, Լորեն Սալեհի, Ալֆրեդո Ռամոսի և Անդրեա Գոնսալեսի։ Մրցանակը համարվում էր որպես պարգևատրում «Ուսանողական ակտիվիստների և ցուցարարների քաջությանը՝ [[Նիկոլաս Մադուրո|Նիկոլաս Մադուրոյի]] կառավարության կողմից բռնաճնշումների դեմ դիմաց»&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.independent.co.uk/news/world/americas/sakharov-prize-eu-venezuela-opposition-political-prisoners-students-a8020746.html|title=Venezuela's opposition awarded Sakharov Prize for championing human rights|date=26 October 2017|work=The Independent|archive-url=https://web.archive.org/web/20171028185459/http://www.independent.co.uk/news/world/americas/sakharov-prize-eu-venezuela-opposition-political-prisoners-students-a8020746.html|archive-date=28 October 2017|access-date=28 October 2017|url-status=live|df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; և բոյկոտված Եվրոպական միացյալ ձախեր-Սկանդինավյան կանաչ ձախ խորհրդարանական խմբի կողմից&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.guengl.eu/news/article/left-to-boycott-politicised-sakharov-prize-ceremony|title=Left to boycott politicised Sakharov Prize ceremony – GUE/NGL – Another Europe is possible|website=www.guengl.eu|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20180201020230/http://www.guengl.eu/news/article/left-to-boycott-politicised-sakharov-prize-ceremony|archive-date=1 February 2018|access-date=31 January 2018|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;latest&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.europarl.europa.eu/news/en/headlines/priorities/20171023TST86605/20171023STO86606/parliament-awards-sakharov-prize-2017-to-democratic-opposition-in-venezuela|title=Parliament awards Sakharov Prize 2017 to Democratic Opposition in Venezuela|date=26 October 2017|publisher=[[European Parliament]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20171028043137/http://www.europarl.europa.eu/news/en/headlines/priorities/20171023TST86605/20171023STO86606/parliament-awards-sakharov-prize-2017-to-democratic-opposition-in-venezuela|archive-date=28 October 2017|access-date=27 October 2017|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։
(լրացուցիչ տեղեկություններ [[Քաղաքական ճգնաժամ Վենեսուելայում (2019)]] հոդվածում)
|-
|2018
| [[File:Sakharov Prize 2018 laureate Oleg Sentsov receives his award (49127359156) cropped.jpg|100px|alt=Sentsov in 2018]]
|[[Օլեգ Սենցով]]
| {{դրոշավորում|Ուկրաինա}}
|Կինոռեժիսոր, [[Մարդու իրավունքները Ռուսաստանում|Ռուսաստանում և ամբողջ աշխարհում պահվող քաղբանտարկյալների ազատ արձակման համար պայքարի խորհրդանիշ]]&lt;ref&gt;{{Cite news|title=Sakharov Prize 2018 goes to Oleg Sentsov|url=http://www.europarl.europa.eu/news/en/headlines/eu-affairs/20181018STO16585/sakharov-prize-2018-goes-to-oleg-sentsov|work=[[European Parliament]]|access-date=25 October 2018|archive-date=4 March 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210304224842/https://www.europarl.europa.eu/news/en/headlines/eu-affairs/20181018STO16585/sakharov-prize-2018-goes-to-oleg-sentsov|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
|-
|2019
| [[File:Professor Ilham Tohti.jpg|100px|alt=Tohti in 2011]]
|Իլհամ Տոհտի
| {{դրոշավորում|Չինաստան}} 
|[[Ույղուրներ|Ույղուր]] տնտեսագետ, գիտնական և իրավապաշտպան&lt;ref&gt;{{Cite news|title=Ilham Tohti awarded the 2019 Sakharov Prize|url=https://www.europarl.europa.eu/news/en/press-room/20191018IPR64639/ilham-tohti-awarded-the-2019-sakharov-prize|work=[[European Parliament]]|date=24 October 2019|access-date=24 October 2019|df=dmy-all|archive-date=30 December 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20191230161640/https://www.europarl.europa.eu/news/en/press-room/20191018IPR64639/ilham-tohti-awarded-the-2019-sakharov-prize|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
|-
|2020
| [[File:Sviatlana Tsikhanouskaya, 2020.jpg|100px|alt=Tsikhanouskaya in 2020]]
|Դեմոկրատական ընդդիմություն Բելառուսում
| {{դրոշավորում|Բելառուս}}
|Բելառուսի դեմոկրատական ընդդիմությունը՝ ի դեմս Կոորդինացիոն խորհրդի, [[Սվետլանա Տիխանովսկայա|Սվետլանա Տիխանովսկայայի]], [[Սվետլանա Ալեքսիևիչ|Սվետլանա Ալեքսևիչի]], [[Մարիա Կոլեսնիկովա|Մարիա Կալեսնիկավայի]], [[Օլգա Կովալկովա|Օլգա Կավալկովայի]] և [[Վերոնիկա Ցեպկալո|Վերանիկա Ցապկալայի]] և քաղաքական և քաղաքացիական հասարակության գործիչների՝ [[Սերգեյ Տիխանովսկի]] Ցիխանուսկիի, Ալես Բիալյացկու, Սերգեյ Դիլևսկի, Ստյապամ Պուտսիլայի և [[Միկոլայ Ստատկևիչ|Միկոլա Ստատկևիչի]] նախաձեռնությամբ&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.europarl.europa.eu/news/en/press-room/20201016IPR89546/l-opposition-democratique-au-belarus-recoit-le-prix-sakharov-2020|title=The 2020 Sakharov Prize awarded to the democratic opposition in Belarus|date=22 October 2020|website=europarl.europa.eu|archive-url=https://web.archive.org/web/20210205203747/https://www.europarl.europa.eu/news/en/press-room/20201016IPR89546/l-opposition-democratique-au-belarus-recoit-le-prix-sakharov-2020|archive-date=5 February 2021|access-date=15 November 2020|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։
|-
|2021
| [[File:Alexey Navalny (cropped) 2.jpg|100px|alt=Navalny in 2011]]
|[[Ալեքսեյ Նավալնի]]
| {{դրոշավորում|Ռուսաստան}}
| Ընդդիմադիր քաղաքական գործիչ և կոռուպցիայի դեմ պայքարի ակտիվիստ&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.europarl.europa.eu/news/en/headlines/priorities/sakharov-2021/20211014IPR14915/alexei-navalny-awarded-the-european-parliament-s-2021-sakharov-prize|title=Alexei Navalny awarded the European Parliament's 2021 Sakharov Prize|date=20 October 2021|website=europarl.europa.eu|archive-url=https://web.archive.org/web/20211021091245/https://www.europarl.europa.eu/news/en/headlines/priorities/sakharov-2021/20211014IPR14915/alexei-navalny-awarded-the-european-parliament-s-2021-sakharov-prize|archive-date=21 October 2021|access-date=20 October 2021|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
|}

== Պատկերասրահ ==

{|class=&quot;graytable&quot; style=&quot;text-align:center&quot;
|+
&lt;center&gt;''''''&lt;/center&gt;
| width=&quot;20%&quot;|[[Պատկեր:Remise_du_Prix_Sakharov_à_Aung_San_Suu_Kyi_Strasbourg_22_octobre_2013-14.jpg|կենտրոն|274px]]
| width=&quot;20%&quot;|[[Պատկեր:Damas_de_Blanco_demonstration_in_Havana,_Cuba.jpg|կենտրոն|274px]]
| width=&quot;20%&quot;|[[Պատկեր:Denis_Mukwege_VOA.jpg|կենտրոն|274px]]
|-
| align=&quot;center&quot;|Պարգևատրման արարողությունը․ [[2013]] թ․-ին Ստրասբուրգի խորհրդարանում [[Աուն Սան Սու Չժի]]ին հանձնվում է [[1990]] թvakanի մրցանակը: Սու Չժին այն չէր ստացել ժամանակին, քանի որ այդ տարիներին տնային կալանքի տակ էր եղել։
| align=&quot;center&quot;|[[Սպիտակազգեստ կանայք]], [[2005]] թվականի դափնեկիր կազմակերպություն, ցույցեր [[Հավանա]]յում ([[Կուբա]])
| align=&quot;center&quot;|Դոկտոր [[Դենի Մուքվեգե|Դենիս Մուկվեգե]], [[2014]] թվականի դափնեկիր
|}

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ|30em|group=note}}&lt;div class=&quot;references&quot; style=&quot;height: 250px; overflow: auto; padding: 3px&quot; &gt;{{ծանցանկ|2}}&lt;/div&gt;

== Արտաքին հղումներ ==
* [http://www.europarl.europa.eu/pdf/prizes/SAKHAROV_programme_2016_EN.pdf SAKHAROV PRIZE FOR FREEDOM OF THOUGHT. Programme 2016]
* {{Cite web| url = http://www.europarl.europa.eu/sakharovprize/en/sakharov-prize-.html| title = Sakharov Prize for Freedom of Thought| date = դեկտեմբերի 1, 2013| accessdate = փետրվարի 18, 2015| publisher = [[Եվրոպական խորհրդարան]]| archive-date = 2014-12-26| archive-url = https://web.archive.org/web/20141226183328/http://www.europarl.europa.eu/sakharovprize/en/sakharov-prize-.html| dead-url = yes}}
* {{Cite web | url = http://www.europarl.europa.eu/intcoop/sakharov/home_en.html | title = Sakharov Prize Network| date = դեկտեմբերի 1, 2013 | accessdate = հոկտեմբերի 9, 2013| publisher = [[Եվրոպական խորհրդարան]]}}
* {{Cite web | url = http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?pubRef=-//EP//TEXT+IM-PRESS+20081126FCS43055+0+DOC+XML+V0//EN | title = 20 years of the Sakharov Prize: rewarding courage, self-sacrifice| date = դեկտեմբերի 1, 2008 | accessdate = հոկտեմբերի 22, 2010| publisher = [[Եվրոպական խորհրդարան]]}}
* ''Салим Ламрани'' [http://www.voltairenet.org/article133783.html#article133783 ДВОЙНЫЕ СТАНДАРТЫ. Политизация премии Сахарова.] ПАРИЖ (ФРАНЦИЯ) | 2006թ. հունվարի 16
* [http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?pubRef=-//EP//TEXT+IM-PRESS+20060911FCS10501+0+DOC+XML+V0//EN 2006 Sakharov Prize - supporting Freedom of Thought around the world.] [[Եվրոպական խորհրդարան]] Institutions - 14-12-2006
{{Արտաքին հղումներ}}

[[Կատեգորիա:Մրցանակներ]]
[[Կատեգորիա:Եվրոպական խորհրդարան]]
[[Կատեգորիա:Մարդու իրավունքներ]]
[[Կատեգորիա:Մարդու իրավունքների մրցանակներ]]
[[Կատեգորիա:Իրավապաշտպաններ]]
[[Կատեգորիա:Սախարովի անվան մրցանակակիրներ]]
[[Կատեգորիա:Պարգևներ]]
[[Կատեգորիա:Խաղաղության պարգևներ]]
[[Կատեգորիա:Միջազգային մրցանակներ]]
[[Կատեգորիա:1988 հիմնադրումներ]]
[[Կատեգորիա:Դափնեկիրների ցանկեր]]
[[Կատեգորիա:Պարգևներ այբբենական կարգով]]
[[Կատեգորիա:Խոսքի ազատություն]]</text>
      <sha1>b0775cjwljtvfvlya5zgdehnh4b33vp</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Ֆաետոն (մոլորակ)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>735905</id>
    <revision>
      <id>8485958</id>
      <parentid>7065843</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T12:12:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Voskanyan</username>
        <id>23951</id>
      </contributor>
      <comment>/* Մշակույթի մեջ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6059" xml:space="preserve">[[Պատկեր:PlanetPhaeton.jpg|մինի|Ֆաետոնը նկարչի պատկերացմամբ]]
'''Ֆաետոն''' կամ '''Օլբերսա''', հիպոթետիկ մոլորակ, որը ըստ թեորիայի, գոյություն է ունեցել նախկինում [[Մարս (մոլորակ)|Մարսի]] և [[Յուպիտեր (մոլորակ)|Յուպիտերի]] միջև, իսկ հետագայում բաժանվել է մասերի, ստեղծելով [[Աստերոիդների գոտի]]ն ։

== Որոնման պատմություն ==
[[Պատկեր:Heinrich Wilhelm Olbers.jpg|մինի|աջից|Տիցիուս]]
18-րդ դարում Տիցիուս և Բոդե աստղագետները հայտնաբերեցին, որ այդ ժամանակ հայտնի մոլորակների միջև եղած հեռավորությունը ենթարկվում է [[երկրաչափական պրոգրեսիա]]յի ալգորիթմ-օրինաչափությանը (հետագայում այն կոչվեց [[Տիցիուս-Բոդեի օրենք]])։ Սկայան, այդ հաջորդականության մեջ կար մի «ազատ»  տեղ՝ բացակայում էր մի մոլորակ, որը պետք է գտնվեր [[Մարս (մոլորակ)|Մարսի]] և [[Յուպիտեր (մոլորակ)|Յուպիտերի]] միջև։ Այն պետք է գտնվեր [[արեգակ]]ից մոտ 2,8 [[Աստղագիտական միավոր|ա․մ]]․ հեռավորության վրա։

[[1781]] թվականին հայտնաբերվեց [[Ուրան (մոլորակ)|Ուրանը]], որի հեռավորությունը արեգակից համարյա բոլորովին համընկնում էր Տիցիուց-Բոդեի օրենքի հետ։ Դրանից հետո սկսվեցին պակասող մոլորակի որոնումները։ Դրա համար ձևավորվեց 24 տիեզերագետներից կազմված խումբ, որը մամուլում կոչվեց «Երկնային ոստիկանների ջոկատ»։ [[1801]] թվականին իտալիացի աստղագետ [[Ջուզեպպե Պյացցի]]ն իսկապես հայտնաբերեց [[գաճաճ մոլորակ]] անհրաժեշտ ուղեծիրի վրա ([[Սերես]]), սակայն այն շատ փոքր էր մոլորակի համար։ [[1802]] թվականին [[Հենրիխ Օլբերս]]ը հայտնաբերեց ևս մի աստերոիդ ([[(2) Պալաս|Պալաս]])։

Դրանից հետո Օլբերսը ենթադրեց, որ այդ փոքր մոլորակները նախկինում գոյություն ունեցող մեծ մոլորակի բեկորներն են։ Քանի որ մոլորակի բեկորները, ըստ երկնային մեխանիկայի, պետք է անցնեին այն կետով, որտեղ մոլորակը քայքայվել էր, ապա հաշվարկումեր կատարելով,  Օլբերսը ենթադրեց, թե որտեղ կարելի է գտնել նոր աստերոիդներ։ [[1804]] թվականին ենթադրյալ վայրում հայտնաբերվեց [[(3) Ջունո|Ջունոն]], իսկ [[1807]] թվականին ինքը՝ Օլբերսը հայտնաբերեց [[Վեստա (աստերոիդ)|Վեստան]]։

Հետագայում հայտնաբերվերվեց մի ամբողջ աստերոիդների գոտի, որը գտնվում էր հենց այնտեղ, որտեղ պետք է գտնվեր հիպոթետիկ մոլորակը։ Ըստ թեորիայի, այն քանդվել էր Յուպիտերի հզոր ձգողության ազդեցության տակ, այսինքն, մոլորակը «պատռվեց» Մարսի և Յուպիտերի ձգողական ուժերի տակ։

Սակայն, հետագա ուսումնասիրությունները ցույց տվեցին, որ այդ վարկածը, հավանաբար, ճշմարիտ չէ&lt;ref name=&quot;Куда укатил Фаэтон?&quot;&gt;[http://www.federalspace.ru/9069/ Куда укатил Фаэтон?]&lt;/ref&gt;։  Հաշվարկումները, որոնք արվել էին անցյալում աստերոիդների շարժումները պարզելու համար, ցույց տվեցին, որ նրանք երբեք մի մոլորակի մաս չէին։ Փաստարկ էր այն, որ աստերոիդների ընդհանուր զանգվածը շատ փոքր էր, ինչպես նաև, համարյա թե հնարավոր չէր հզոր ձգողական ազդեցությունների տակ [[արեգակնային համակարգ]]ում այդպիսի մեծ մոլորակի առկայությունը։ Այսպիսով, աստերոիդների գոտին ոչ թե քայքայված մոլորակ է եղել, այլ եղել է աստերոիդներ, որոնք այդպես էլ չմիացան մեկ մոլորակի մեջ։ Բացի դրանից, այն աստերոիդները, որոնք աստերոիդների գոտիից դուրս էին եկել և ընկել երկիր, իրենց մեջ օրգանական նյութեր չէին պարունակում, որոնք անհրաժեշտ են մոլորակների առաջացման համար։

== Մշակույթի մեջ ==
[[1972]] թվականին [[Վասիլի Լիվանով|Վասիլի Լիվանովը]] ստեղծեց կարճամետրաժ  «Ֆաետոն՝ Արևի Որդի» գիտական մուլտֆիլմը։

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

== Արտաքին հղումներ ==
* [http://www.federalspace.ru/9069/ ''Кузина С.'' — Куда укатил Фаэтон? // «Российский космос», 2010, № 2]
* [http://astrotheory.narod.ru/asteroidbeltsun.html Происходжение пояса астероидов на astrotheory.narod.ru]

[[Կատեգորիա:Մոլորակներ]]
[[Կատեգորիա:Աստղագիտություն]]
[[Կատեգորիա:Արեգակնային համակարգի մոլորակներ]]</text>
      <sha1>06l3xwwoi5il8ugaa9ate711gaqorq3</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ԼԳԲՏ իրավունքները Ռուսաստանում</title>
    <ns>0</ns>
    <id>815904</id>
    <revision>
      <id>8486072</id>
      <parentid>7787630</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T14:21:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Kizich</username>
        <id>124350</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Հոդվածը խմբագրվել է՝ տերմինները փոխարինելով իրենց համարժեք առավել զգայուն տարբերակներով։</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4640" xml:space="preserve">{{Infobox LGBT rights
| location_header = Ռուսաստան
| պատկեր        = Europe-Russia.svg
| պատկեր_չափ        = 210px
| նկարագրություն      = {{map caption|location_color=green|region=[[Եվրոպա]]|region_color=dark grey|legend=Europe-Russia.svg}}
| իրավական_կարգավիճակ = Օրինական 1993 թվականից&lt;ref name=RUS33940&gt;{{cite web|title=Russia: Update to RUS13194 of 16 February 1993 on the treatment of homosexuals|publisher=[http://www.unhcr.org/refworld/publisher/IRBC.html Immigration and Refugee Board of Canada]|date=29 February 2000|url=http://www.unhcr.org/refworld/docid/3ae6ad788c.html|accessdate=21 May 2009}}&lt;/ref&gt;
| գենդերային_ինքնության_արտահայտություն = -
| հարաբերությունների_ճանաչում = Same-sex marriages performed abroad recognised since 2017 &lt;ref&gt;{{cite web|title=Same-sex marriages registered abroad are valid in Armenia |url=http://www.panarmenian.net/m/eng/news/243348}}&lt;/ref&gt;
| որդեգրութուն     = Same-sex couples are not allowed to adopt
| զինվորական_ծառայություն     = Բացահայտ գեյերին և լեսբուհիներին արգելված է ծառայել
| հակախտրականական_օրենսդրություն = No law prohibiting discrimination based on sexual orientation
}}
'''Լեսբիների, գեյերի, բիսեքսուալների, տրանսգենդերների (ԼԳԲՏ) իրավունքները Ռուսաստանում''' օրինապես ճանաչված չեն ինչպես իրավական տեսանկյունից, այդպես էլ հասարակության կողմից։

==Ամփոփիչ աղյուսակ==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
| Նույնասեռական հարաբերությունների ապաքրեականացում
| [[Պատկեր:Yes check.svg|15px|Այո]] (2003-ից)
|-
| Սեռական համաձայնության հավասար տարիք
| [[Պատկեր:Yes check.svg|15px|Այո]] (2003-ից)
|-
| Հակախտրականական օրենքներ աշխատանքի ոլորտում
| [[Պատկեր:X mark.svg|15px|Ոչ]]
|-
| Հակախտրականական օրենքներ ապրանքների և ծառայությունների տրամադրման ոլորտում
| [[Պատկեր:X mark.svg|15px|Ոչ]]
|-
| Հակախտրականական օրենքները այլ ոլորտներում (ընդգրկելով՝ անուղղակի խտրականություն, [[ատելության խոսք]])
| [[Պատկեր:X mark.svg|15px|Ոչ]] 
|-
| Նույնասեռական ամուսնություններ
| [[Պատկեր:X mark.svg|15px|Ոչ]]
|-
| Նույնասեռական զույգերի ճանաչում
| [[Պատկեր:X mark.svg|15px|Ոչ]]/[[Պատկեր:Yes check.svg|15px|Այո]] 
|-
| Step-child adoption by same-sex couples
| [[Պատկեր:X mark.svg|15px|Ոչ]] 
|-
| Համատեղ որդեգրություն նույնասեռական զույգերի կողմից
| [[Պատկեր:Yes check.svg|15px|Այո]]
|-
| Գեյերը և լեսբիները ազատորեն ծառայում են [[Ռուսաստանի Զինված Ուժեր|զինված ուժերում]]
| [[Պատկեր:Yes check.svg|15px|Այո]]
|-
| Իրավաբանական սեռը փոխելու իրավունք
| [[Պատկեր:X mark.svg|15px|Ոչ]]
|-
| [[Էքստրակորպորալ բեղմնավորում|Էքստրակորպորալ բեղմնավորման]] մատչելիություն լեսբիների համար
| [[Պատկեր:Yes check.svg|15px|Այո]]
|-
| [[Կոմերցիոն սուռոգատություն]]ը արական նույնասեռական զույգերի համար
| [[Պատկեր:Yes check.svg|15px|Այո]] 
|-
| [[Տղամարդու հետ սեռական հարաբերություն ունեցող տղամարդ|ՏՍՏ]]-ներին թույլատրված է եղել արյան դոնոր
| [[Պատկեր:Yes check.svg|15px|Այո]] 
|}
== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}
{{Ռուսաստանի թեմաներ|state=collapsed}}
{{Եվրոպան ըստ թեմաների 2|թեմա=ԼԳԲՏ իրավունքները|վերնագիր=ԼԳԲՏ իրավունքները|գույն=Ռուսաստան}}
{{Ասիան ըստ թեմաների 2|թեմա=ԼԳԲՏ իրավունքները|վերնագիր=ԼԳԲՏ իրավունքները|գույն=Ռուսաստան}}

{{DEFAULTSORT:ԼԳԲՏ իրավունքները Ռուսաստանում}}
[[Կատեգորիա:ԼԳԲՏ իրավունքները Ռուսաստանում]]</text>
      <sha1>6xwicdwjmx2ooa8onf10m8qgekni7qv</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486073</id>
      <parentid>8486072</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T14:23:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Kizich</username>
        <id>124350</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Հոդվածը խմբագրվել է՝ տերմինները փոխարինելով իրենց համարժեք առավել զգայուն տարբերակներով։</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4634" xml:space="preserve">{{Infobox LGBT rights
| location_header = Ռուսաստան
| պատկեր        = Europe-Russia.svg
| պատկեր_չափ        = 210px
| նկարագրություն      = {{map caption|location_color=green|region=[[Եվրոպա]]|region_color=dark grey|legend=Europe-Russia.svg}}
| իրավական_կարգավիճակ = Օրինական 1993 թվականից&lt;ref name=RUS33940&gt;{{cite web|title=Russia: Update to RUS13194 of 16 February 1993 on the treatment of homosexuals|publisher=[http://www.unhcr.org/refworld/publisher/IRBC.html Immigration and Refugee Board of Canada]|date=29 February 2000|url=http://www.unhcr.org/refworld/docid/3ae6ad788c.html|accessdate=21 May 2009}}&lt;/ref&gt;
| գենդերային_ինքնության_արտահայտություն = -
| հարաբերությունների_ճանաչում = Same-sex marriages performed abroad recognised since 2017 &lt;ref&gt;{{cite web|title=Same-sex marriages registered abroad are valid in Armenia |url=http://www.panarmenian.net/m/eng/news/243348}}&lt;/ref&gt;
| որդեգրութուն     = Same-sex couples are not allowed to adopt
| զինվորական_ծառայություն     = Բացահայտ գեյերին և լեսբիներին արգելված է ծառայել
| հակախտրականական_օրենսդրություն = No law prohibiting discrimination based on sexual orientation
}}
'''Լեսբիների, գեյերի, բիսեքսուալների, տրանսգենդերների (ԼԳԲՏ) իրավունքները Ռուսաստանում''' օրինապես ճանաչված չեն ինչպես իրավական տեսանկյունից, այդպես էլ հասարակության կողմից։

==Ամփոփիչ աղյուսակ==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
| Նույնասեռական հարաբերությունների ապաքրեականացում
| [[Պատկեր:Yes check.svg|15px|Այո]] (2003-ից)
|-
| Սեռական համաձայնության հավասար տարիք
| [[Պատկեր:Yes check.svg|15px|Այո]] (2003-ից)
|-
| Հակախտրականական օրենքներ աշխատանքի ոլորտում
| [[Պատկեր:X mark.svg|15px|Ոչ]]
|-
| Հակախտրականական օրենքներ ապրանքների և ծառայությունների տրամադրման ոլորտում
| [[Պատկեր:X mark.svg|15px|Ոչ]]
|-
| Հակախտրականական օրենքները այլ ոլորտներում (ընդգրկելով՝ անուղղակի խտրականություն, [[ատելության խոսք]])
| [[Պատկեր:X mark.svg|15px|Ոչ]] 
|-
| Նույնասեռական ամուսնություններ
| [[Պատկեր:X mark.svg|15px|Ոչ]]
|-
| Նույնասեռական զույգերի ճանաչում
| [[Պատկեր:X mark.svg|15px|Ոչ]]/[[Պատկեր:Yes check.svg|15px|Այո]] 
|-
| Step-child adoption by same-sex couples
| [[Պատկեր:X mark.svg|15px|Ոչ]] 
|-
| Համատեղ որդեգրություն նույնասեռական զույգերի կողմից
| [[Պատկեր:Yes check.svg|15px|Այո]]
|-
| Գեյերը և լեսբիները ազատորեն ծառայում են [[Ռուսաստանի Զինված Ուժեր|զինված ուժերում]]
| [[Պատկեր:Yes check.svg|15px|Այո]]
|-
| Իրավաբանական սեռը փոխելու իրավունք
| [[Պատկեր:X mark.svg|15px|Ոչ]]
|-
| [[Էքստրակորպորալ բեղմնավորում|Էքստրակորպորալ բեղմնավորման]] մատչելիություն լեսբիների համար
| [[Պատկեր:Yes check.svg|15px|Այո]]
|-
| [[Կոմերցիոն սուռոգատություն]]ը արական նույնասեռական զույգերի համար
| [[Պատկեր:Yes check.svg|15px|Այո]] 
|-
| [[Տղամարդու հետ սեռական հարաբերություն ունեցող տղամարդ|ՏՍՏ]]-ներին թույլատրված է եղել արյան դոնոր
| [[Պատկեր:Yes check.svg|15px|Այո]] 
|}
== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}
{{Ռուսաստանի թեմաներ|state=collapsed}}
{{Եվրոպան ըստ թեմաների 2|թեմա=ԼԳԲՏ իրավունքները|վերնագիր=ԼԳԲՏ իրավունքները|գույն=Ռուսաստան}}
{{Ասիան ըստ թեմաների 2|թեմա=ԼԳԲՏ իրավունքները|վերնագիր=ԼԳԲՏ իրավունքները|գույն=Ռուսաստան}}

{{DEFAULTSORT:ԼԳԲՏ իրավունքները Ռուսաստանում}}
[[Կատեգորիա:ԼԳԲՏ իրավունքները Ռուսաստանում]]</text>
      <sha1>av98o6hg1q9b6dfcaqyxivlurboyidt</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Դոկտոր Վաթսոն</title>
    <ns>0</ns>
    <id>845301</id>
    <revision>
      <id>8485947</id>
      <parentid>7786727</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T12:07:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Voskanyan</username>
        <id>23951</id>
      </contributor>
      <comment>/* Փաստեր */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="15752" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Գրական հերոս}}
'''Բժիշկ Ջոն Վաթսոն''' (նաև '''Ուաթսոն''', {{lang-en|Dr John H. Watson}}), [[Արթուր Կոնան Դոյլ]]ի Շերլոկ Հոլմսի մասին պատմող գրքերի հերոս։ [[Շերլոկ Հոլմս]]ի ընկերը և կենսագիրը։ Կոնան Դոյլի մի շարք ստեղծագործություններում իրադարձությունները պատմվում են հենց Վաթսոնի կողմից։

Բժիշկ Վաթսոնի նախօրինակ ընդունված է համարել հենց Կոնան Դոյլին, սակայն որպես վերջինիս նախօրինակ հեղինակն իր հիշատակարանում նշել է մայոր Վուդին ({{lang-en|major Wood}}): Ալֆրեդ Վուդը Կոնան Դոյլի քարտուղարն էր, որը նրա կողքին է եղել մոտ 40 տարի։

Հնարավոր նախօրինակ է Լանդիի ([[Շոտլանդիա|Շոտանդիա]]) բժիշկ Վիլյամ Սմիթը։ Նրա նախօրինակ են համարվել նաև Սաուտսի բժիշկ Ջոն Վաթսոնը, որը ծառայել էր Մանջուրիայում, և ռազմական բժիշկ Ալեքսանդր Ֆրենսիս-Փրեստոնը&lt;ref&gt;Թերթ «Գրքի ակնարկ», 2014, № 3&lt;/ref&gt;։

== Կենսագրություն ==
1872 թվականին Վաթսոնն ընդունվել է [[Լոնդոնի համալսարան]], աշխատել որպես վիրաբույժ Սուրբ Բարդուղիմեոսի հիվանդանոցում։

1878 թվականին ստացել է բժշկության դոկտերի աստիճան։ Անցնել է զինվորական աշխատանքի` ընդունվելով ռազմական բժշկի պաշտոնին։ Ուղևորվել է [[Հնդկաստան]] և [[Աֆղանստան]]։ 1880 թվականին վիրավորվել է [[Մայվանդի ճակատամարտ]]ում։ [[Փեշավար]] քաղաքում հիվանդացել է [[որովայնային տիֆ]]ով։ «Օրորտես» ռազմական տրանսպորտով վերադարձել է [[Լոնդոն]]։ Կանգ է առնել [[Ստրենդ (փողոց)|Ստրենդի]] հյուրանոցում։

1881 թվականին հանդիպում է Շորլոկ Հոլմսին։ Բնակարան է վարձում [[Բեյքեր սթրիթ]] փողոցում։

1883-1887 թվականներին ապրում է [[ԱՄՆ]]-ում։ Ունի բժշկական հաստատություն [[Սան Ֆրանցիսկո]]յում&lt;ref&gt;''[[Արթուր Կոնան Դոյլ]]'' «Մթի հրեշտակները» (պիես), 1890 թվական&lt;/ref&gt;։

1888 թվականին մահանում է նրա եղբայր Հենրին&lt;ref&gt;''[[Արթուր Կոնան Դոյլ]]:'' «[[Չորսի նշանը]]», գլուխ I&lt;/ref&gt;։ Վաթսոնը հանդիպում է Մերի Մորստոնին և ամուսնանում նրա հետ։ 1891 թվականի վերջին-1892 թվականի սկզբին մահանում է Մերի Մորստոնը։

1894 թվականին Վաթսոնը վերադառնում է Բեյքեր սթրիթ։ 1902 թվականին տեղափոխվում է թագուհի Աննայի փողոցի տունը։ Կրկին ամուսնանում է, վերադառնում բժշկական գործունեությանը։

Ստեղծագործություններում հանդես է գալիս որպես Հոլմսի կենսագիր։ Խուզարկուի մտերիմ ընկերն ու օգնականն է, ստեղծագործությունների շարքում գործում է Հոլմսի հրամանով և զեկուցում նրան (օրինակ՝ «[[Բասկերվիլների շունը]]» պատմվածքում)։ Իր ուշադրությամբ և տեսածից ենթադրություններ կատարելու հարցում բավականին զիջում է Հոլմսին։ Մինևնույն ժամանակ Շերլոկին մի շարք օգտակար ծառայություններ է մատուցում՝ փրկում է նրա կյանքը կամ, նվազագույնը, գիտակցությունը (ինչպես «Սատանայի ոտք» պատմվածքում), խորհուրդներ է տալիս մասնագիտական հարցերի շուրջ՝ հիմնականում կապված բժշկության հետ (օրինակ՝ «[[Ալ կարմիր գույներով էտյուդը]]» պատմվածքում)։

=== Կենսագրության ապոկրիֆային տվյալներ ===
Վաթսոնի կենսագրության մասին ավելի շատ մանրամասնություններ կան որոշ կայքերում, որոնք չեն հիշատակվում Կոնան Դոյի կողմից։

Օրինակ.
* Նրա երկրորդ անունը Հեմիշ է ({{lang-en|Hamish}})&lt;ref name=Hamish&gt;[http://www.babynamespedia.com/meaning/Hamish Hamish — Meaning of the name]&lt;/ref&gt;: Այս վարկածը հիմված է պատմվածքներում նշվող երկու փաստի՝ «Ն.» ինիցիալի և Ջեյմս ({{lang-en|James}}) անվան շոշափման վրա։ Մեկնաբանները տվյալ իրադրությունից ելքը գտան նշելով, որ շոտլնդական օրինակում Ջեյմսը փոխարինվել է Հոմիշով։ Բրիտանական «[[Շերլոկ (հեռուստասերիալ)|Շերլոկ»]] հեռուստասերիալում նույնպես օգտագործվում է տվյալ անունը։
* Վաթսոնը ծնվել է 1852 թվականի հուլիսի 7-ին (կամ օգոստոսի 7-ին)։ Դա պարզ է դարձել իր բժկական կրթություն ստանալու տարեթվից հետհաշվարկի մեջոցով (1878 թվական)։
* 1854 թվականին Վաթսոնի ընտանիքը տեղափոխվել է [[Ավստրալիա]]&lt;ref&gt;«Ես նմանատիպ բան արդեն տեսել եմ Բալարատում» («Չորսի նշանը», գլուխ. V)&lt;/ref&gt; և վերադարձել [[Անգլիա]] 1865 թվականին։

== Անունը ==
Կոնան Դոյլի մոտ Վաթսոնին անունով դիմում են երեք անգամ։ «Ալ կարմիր գույներով էտյուդն» ունի «Ջոն Հ. Վաթսոնի՝ բժշկության դոկտորի, ռազմաբժշկական ծառայության նախկին սպայի հուշերից» ենթավերնագիրը ({{lang-en|Being a reprint from the Reminiscences of John H. Watson, M.D., Late of the Army Medical Department}}): «[[Տոր կամրջի հանելուկը]]» պատմվածքում պայուսակի վրա, որտեղ պահվում էին Վաթսոնի գրվածքները, գրված է. «Ջոն Հ. Վաթսոն, բժշկության դոկտոր, հնդկական բանակի նախկին սպա»։ «Ճեղքված շրթունքով մարդը» պատմվածքում կինը նրան Ջեյմս է անվանում։

== Կերպարը կինոյում ==
Մեծ Բրիտանիայում, ԱՄՆ-ում և այլ երկրներում Շերլոկ Հոլմսի և բժիշկ Վաթսոնի արկածները բազմիցս էկրանացվել և շարունակվում են էկրանացվել։

Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի տարիներին նկարահանվել է «Շերլոկ Հոլմսը և գաղտնի զենքը» (1943 թվական) ֆիլմը բրիտանացի Բեզիլ Ռետբոունի և Նայջել Բրյուսի (Վաթսոնի դերում) դերակատարմամբ&lt;ref&gt;[http://www.imdb.com/title/tt0035317/ Sherlock Holmes and the Secret Weapon (1943) — IMDb]&lt;/ref&gt;։ Այնուհետև նրանց մասնկցությամբ նկարահանվել են «Մահվան մարգարիտներ» (1944 թվական), «Սարդը» (1944 թվական), «Սարսափի կողպեքը» (1945 թվական), «Կանաչ զգեստով կինը» (1945 թվական), «Փախուստն Ալժիր» (1945 թվական) և այլ ֆիլմերում։

Շերլոկ Հոլմսի և Վաթսոնի արկածները ներկայացնող հանրահայտ ֆիլմերից են.

* 1959 թվական, Մեծ Բրիտանիա՝ «Բասկերվիլների շունը»։ Վաթսոնի դերը կատարել է Անդրեյ Մորելը:.
* 2009 թվական, ԱՄՆ, Մեծ Բրիտանիա՝ «Շերլոկ Հոլմս»։ Վաթսոնի դերը կատարել է Ջուդ Լոուն։ Այս հեռուստասերիալում Վաթսոնն առաջին անգամ արտահայտում է իր դժգոհությունը Հոլմսի կերպարով և հաճախ վիճում է նրա հետ։ 2011 թվականին Լոուն կրկնել է դերը «Շերլոկ Հոլմս։ Ստվերների խաղը» ֆիլմում։
* 2010 թվական, Մեծ Բրիտանիա, «[[Շերլոկ (հեռուստասերիալ)|Շերլոկ»]] հեռուստասերիալ։ Այստեղ գործողությունները տեղափոխվել են 21-րդ դար։ Այս տարբերակում Վաթոնը գրում է Շերլոկի ժամանակակից արկածների մասին ոչ թե գրքում, այլ սեփական բլոգում։ Առաջին սերիայում նա տառապում էր ուսին վիրավորվելուց ոտքի հոգեբանաֆիզիկական ցավից, ինչը հանդիսանում է Կոնան Դոյլի անհետևողականության նկատմամբ արտահայտած իրոնիա։

== Կերպարը մշակույթում ==

* Ռուսաստանում գոյություն ունի «Բժիշկ Վաթսոն» երաժշտական խումբ՝ անվանակոչված հերոսի պատվին։ Այն մասնագիտացված է ռետրո երգերի կատարման մեջ։
* Շերլոկ Հոլմսը և բժիշկ Վաթսոնը բազմաթիվ [[անեկդոտ]]ների հերոսներ են&lt;ref&gt;[http://www.ruthenia.ru/folktee/CYBERSTOL/I_AM/holms.html Анекдоты о Шерлоке Холмсе и докторе Ватсоне]&lt;/ref&gt;։
* [[Ուոլթ Դիսնեյ ընկերություն|Ուոլթ Դիսնեյ ընկերության]] «[[Մեծ Մուկ դետեկտիվը]]» մուլտֆիլմում Վաթսոնը հայտնվում է մի փոքրիկ դրվագում։ Մուլտֆիլմում գործողությունները զարգանում են մկների աշխարհում։ Բժիշկ Վաթսոնը մուլտֆիլմում ունի սեփական մուկ-մարմնացուն՝ բժիշկ Դևիդ Քյու Դոուսեն։ Երկու դերերն էլ կատարել է Վել Բետին։
* [[Dai Gyakuten Saiban]] խաղի առաջին մասում զոհ է հանդիսանում պրոֆեսոր Ջոն Էյչ Վաթսոնը ({{lang-ja|ジョン H. ワトソン}})՝ բժշկության դոկտորը, ում արտաքինը համապատասխանում է գրքում ներկայացված կերպարին&lt;ref&gt;[https://www.youtube.com/watch?v=WYLPB8JYHDo Dai Gyakuten Saiban — 45 min. demo] // [[YouTube]]&lt;/ref&gt;, սակայն խաղի նախաբանում պատումը կատարվում է «Շերլոկ Հոլմսի ընկերոջ» անունից&lt;ref&gt;[https://www.youtube.com/watch?v=X7fl2xDedO8 &amp;#91;Subbed!&amp;#93; Dai Gyakuten Saiban — Spring 2015 Trailer] // [[YouTube]]&lt;/ref&gt;։ Նաև խաղում գլխավոր կերպարների թվին է պատկանում Շերլոկ Հոլմը, ում օգնում էր երիտասարդ գրող Այրիս Վաթսոնը, որի կերպարը որոշ չափով հիմնված է բժիշկ Վաթսոնի դստեր նկարագրության հիման վրա&lt;ref name=&quot;Court Records&quot;&gt;[http://www.court-records.net/chara-iris.htm Character: Iris Watson]&lt;!-- Желательно найти источник поавторитетнее.--&gt;&lt;/ref&gt;։

== Փաստեր ==
[[Պատկեր:Դոկտոր Վաթսոն.jpg|մինի|աջից|Շերլոկ Հոլմսի և բժիշկ Վաթսոնի հուշարձանը]]
* 2007 թվականի ապրիլի 27-ին [[Մոսկվա]]յում՝ Մեծ Բրիտանիայի դեսպատան դիմաց, բացվեց «Շերլոկ Հոլմսի և բժիշկ Վաթսոնի հուշարձանը»&lt;ref&gt;[http://www.finmarket.ru/z/nws/hotnews.asp?id=594828&amp;nt=0 В Москве открыт памятник Холмсу и Ватсону]&lt;/ref&gt; (քանդակագործ Անդրեյ Օռլով)։ Շերլոկ Հոմսի նախօրինակ էր [[Վասիլի Լիվանով]]ը, իսկ Վաթսոնինը՝ Վիտալի Սոլոմինը։
* [[Microsoft Windows]] օպերացիոն համակարգի մեջ մինչև [[Windows XP]]-ին ներառված էր Dr. Watson ծրագիրը&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://blogs.msdn.com/oldnewthing/archive/2005/08/10/449866.aspx|title=Why is Windows Error Reporting nicknamed &quot;Dr. Watson&quot;?|archiveurl=https://www.webcitation.org/65qyrUrnS?url=http://blogs.msdn.com/b/oldnewthing/archive/2005/08/10/449866.aspx|archivedate=2012-03-02}}&lt;/ref&gt;։ Սկսած [[Վինդոուզ Վիստա]]յից այս ծրագրի անունը փոխվեց&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://windows.microsoft.com/en-US/windows-vista/What-happened-to-Dr-Watson|title=What happened to Dr. Watson?|archiveurl=https://www.webcitation.org/65qysIed8?url=http://windows.microsoft.com/en-US/windows-vista/What-happened-to-Dr-Watson|archivedate=2012-03-02}}&lt;/ref&gt;։
* Վաթսոնի պատվին 1993 թվականի սեպտեմբերի 1-ին&lt;ref&gt;[http://www.minorplanetcenter.net/iau/ECS/MPCArchive/1993/MPC_19930901.pdf Циркуляры малых планет за 1 сентября 1993 года] — в документе надо выполнить поиск Циркуляра № 22506 (M.P.C. 22506)&lt;/ref&gt; անվանակոչվեց [[(5050) Դոկտորվաթսոն]] աստերոիդը։
* Բժիշկ Ջեյմս Ուիլսոնը՝ «[[Հաուս (հեռուստասերիալ)|Հաուս»]] հեռուստասերիալի գլխավոր հերոսը, ստեղծվել է Վաթսոնի կերպարի հիման վրա, չնայած որ նա չի հանդիսացել Գրեգորի Հաուսի օգնականը։
* Այս կերպարի պատվին է անվանակոչվել [[1983]] թվականի [[սեպտեմբերի 14]]-ին [[Էդվարդ Բոուել]]ի կողմից հայտնաբերված [[(5050) Դոկտորվաթսոն]] աստերոիդը&lt;ref&gt;[http://www.minorplanetcenter.net/db_search/show_object?object_id=5050 (5050) Դոկտորվաթսոն աստերոիդը] [[Փոքր մոլորակների կենտրոն]]ի կայքում (ուղեծրի տվյալները և դիտարկումները) {{ref-en}}&lt;/ref&gt;։

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

== Արտաքին հղումներ ==
* [http://www.doyle.msfit.ru/holmes/chronology/ Շերլոկ Հոլմսի և բժիշկ Վաթսոնի կենսագրությունը]
{{Արտաքին հղումներ}}
[[Կատեգորիա:Արթուր Կոնան Դոյլ]]
[[Կատեգորիա:Արթուր Կոնան Դոյլի ստեղծագործություններ]]
[[Կատեգորիա:Դետեկտիվ]]
[[Կատեգորիա:Գրական հերոսներ]]
[[Կատեգորիա:Քրեական ֆիլմերի հերոսներ]]
[[Կատեգորիա:Անգլերեն գրքեր]]
[[Կատեգորիա:Անգլերեն գրականություն]]
[[Կատեգորիա:Հորինված գրողներ]]</text>
      <sha1>a64mgnxiiacqse5zvwb5kfzpeojg2ng</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Մասնակից:ArmSirius</title>
    <ns>2</ns>
    <id>847116</id>
    <revision>
      <id>8486066</id>
      <parentid>8485674</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T14:04:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ArmSirius</username>
        <id>64149</id>
      </contributor>
      <comment>/* Իմ մասին */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3589" xml:space="preserve">{{Quote box
 |quote = Գտիր այն, ինչ սիրում ես, ու թող դա քեզ սպանի։
 |source = [[Չարլզ Բուկովսկի|Բուկովսկի]]
 |width = 30%
 |align = center
}}

== Օգտակար հղումներ ==
# [http://hy.wikiscan.org/?menu=userstats&amp;usort=total&amp;bot=0&amp;detail=1 Մասնակիցների վիճակագրություն]
# [http://ru.wikirank.net/hy Հոդվածների որակը գնահատող կայք]
# [[Սպասարկող:GlobalRenameRequest|Մասնակցային անունը փոխելու լինք]]

== Վիքինախագծեր ==
&lt;div style=&quot;height: 250px; overflow: auto; padding: 3px; border:1px solid #AAAAAA;&quot; &gt; 
&lt;div class= style=&quot;-moz-column-count:1; column-count:1; -webkit-column-count:1;&quot;&gt;
{| border=&quot;0&quot; cellpadding=&quot;0&quot;
|-
|{{Մասնակից/Գյուղերի նախագծի մասնակից}}
|{{Մասնակից/Վիքին հանուն մարդու իրավունքների}}
|{{Մասնակից/WikiGap արշավ}}
|-
|{{100wikidays}}
|{{Մասնակից/Art+Feminism 2020}}
|{{CEE Spring 2020/մասնակից}}
|-
|{{Մոլորակի շուրջը/մասնակից}}
|{{Շաբաթը մեկ հոդված|active=true}}
|{{Մասնակից/ՎիքիԹիմ}}
|-
|{{Ամառային Վիքիճամբար 2020 մասնակից}}
|{{20 հոդված՝ Վիքիպեդիայի 20-ամյակին/մասնակից}}
|{{Աշնանային Վիքիճամբար 2020 մասնակից}}
|}
&lt;/div&gt;
&lt;/div&gt;

== Իմ մասին ==
&lt;div style=&quot;height: 250px; overflow: auto; padding: 3px; border:1px solid #AAAAAA;&quot; &gt; 
&lt;div class= style=&quot;-moz-column-count:1; column-count:1; -webkit-column-count:1;&quot;&gt;
{| border=&quot;0&quot; cellpadding=&quot;2&quot;
|{{Մասնակից/Վիքիստաժ||տարի=2017|ամիս=09|օր=20}}
|{{Մասնակից/Ներդրումների տոկոսային հաշվիչ|20900}}
|{{Մասնակից/Հոդվածների տոկոսային հաշվիչ|1000}}
|-
|{{Մասնակցի տարիք|year=2004|month=07|day=03}}
|{{userbox|Black|White|[[Պատկեր:Netflix 2015 logo.svg|125px]]|Այս մասնակիցը շատ է սիրում [[Նեթֆլիքս]] հեռուստաընկերության սերիալները}}
|{{Մասնակից/Հետաքրքրություն:Ուկրաինա}}
|-
|{{Մասնակից/Հետաքրքրություն:Թուրքիա}}
|{{Մասնակից/Երաժշտությունը փրկում է}}
|{{userbox|Black|White||Այս մասնակիցը [[Գահերի խաղը (հեռուստասերիալ)|Game of Thrones]] հեռուստասերիալի երկրպագու է}}
|}
&lt;/div&gt;
&lt;/div&gt;

== Բարելաված հոդվածներ ==
&lt;div style=&quot;height: 250px; overflow: auto; padding: 3px; border:1px solid #AAAAAA;&quot; &gt; 
&lt;div class= style=&quot;-moz-column-count:1; column-count:1; -webkit-column-count:1;&quot;&gt;
# [[Մելանյա Թրամփ]]
# [[Ուկրաինայի նախագահ]]
# [[Յուլիա Տիմոշենկո]]
# [[Պետրո Պորոշենկո]]
# [[Ալեքսանդր Լուկաշենկո]]
# [[Լեխ Կաչինսկի]]
# [[Ալեքսանդր Տուրչինով]]
# [[Թեոդոր Ռուզվելտ]]
# [[Անգելա Մերկել]]
# [[Ալեքսեյ Նավալնի]]
# [[Գորշ գայլեր (կազմակերպություն)]]
# [[Թերեզա Մեյ]]
# [[Բորիս Շչերբինա]]
# [[Լեոնիդ Կուչմա]]
# [[Բրոնիսլավ Կոմորովսկի]]
# [[Վիկտոր Յուշչենկո]]
# [[Մարկ Ռյուտե]]
# [[Ռեջեփ Թայիփ Էրդողան]]
# [[Մալայզիական ավիաուղիների 370 չվերթ]]
# [[Օլաֆ Շոլց]]
&lt;/div&gt;
&lt;/div&gt;</text>
      <sha1>0mm5ypfkdgacstgwpnmn8zeqbpgrs44</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Կարմիր մահվան դիմակը</title>
    <ns>0</ns>
    <id>848761</id>
    <revision>
      <id>8486391</id>
      <parentid>7799578</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T07:51:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ArmSirius</username>
        <id>64149</id>
      </contributor>
      <comment>/* Արձագանք */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="19913" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Գրական ստեղծագործություն 
|անվանում = Կարմիր մահվան դիմակը
|բնօրինակ անվանում = The Masque of the Red Death 
|պատկեր = Masqueofthereddeath-Clarke.jpg
|պատկերի լայնություն = 220px
|նկարագրություն = 
|ժանր = առեղծված, [[գոթական գրականություն]], սասափ գրականություն
|հեղինակ = [[Էդգար Ալլան Պո]]
|երկիր = [[ԱՄՆ]]
|բնագիր լեզու = [[անգլերեն]]
|գրվելու տարեթիվ = 1842 թվականին
|հրապարակման տարեթիվ = 1842 թվականի մայիսին
|նկարազարդող = Գարրի Կլարկա 
|կազմի_հեղինակ = 
|հրատարակչություն = 
|հրատարակման տարեթիվ = 
|թարգմանիչ = 
|հայերեն հրատարակվել է = 
|շարք = 
|նախորդ = 
|հաջորդ = 
|թվային տարբերակ = 
|վիքիդարան = 
|վիքիքաղվածք = 
}}

'''Կարմիր մահվան դիմակ''' ({{lang-en|The masque of the Red Death}}), ամերիկացի հայտնի գրող [[Էդգար Ալլան Պո]]յի [[պատմվածք]]ներից է, որը հրատարակվել է 1842 թվականին։ Պատմվածքը պատմում է արքայազն Պրասպերոյի մասին, ով խուսափելով ժանտախտից՝ Կարմիր մահից, իր պալատականների հետ փակվում է [[ամրոց]]ում։ Քանի դեռ [[Մարդ բանական|մարդիկ]] [[մահ]]անում էին ժանտախտից, Պրասպերոն կազմակերպում  է դիմակահանդես յոթ դահլիճներում, ներկված տարբեր [[Գուներանգ|գույներով]]։ Դիմակահանդեսի վերջում հայտնվում է մի անծանոթ երիտասարդ, ով վարակված էր Կարմիր մահով։ Բարկացած իշխանը փորձում է հայտնաբերել անհայտի ինքնությունը, որը անարգել ընթանում է բոլոր գունագեղ սենյակներով մինչև [[չար]], [[սև]] դահլիճը, որի պատուհանները ունեին  կարմիր [[Արյուն|արյան]] [[գույն]]։ Արքայազնը մահանում է, հասնելով դղյակի վերջին դահլիճը, նրա հետ մահանում են նաև մնացած հյուրերը։ Ինչպես պարզվում է, անծանոթը սովորական ֆիզիկական մարմին չէր։

Պատմությունը պատկանում է [[սիմվոլիզմ]]ի, ինչպես նաև  [[Գոթական գրականություն|գոթական գրականությանը]], և հաճախ հետազոտվում է որպես մահվան անխուսափելիությունը [[այլաբանություն]] է, չնայած նրան, որ շատ քննադատների  կարծիքով, դա այդքան էլ այդպես չէ։ Ներկայացվել են նաև բազմաթիվ այլ մեկնաբանություններ պատմվածքի վերաբերյալ, ինչպես նաև փորձ է կատարվել բնույթն անվանել [[հիվանդություն]]։

Առաջին անգամ պատմվածքը տպագրվել է 1842 թվականի մայիսին [[Գրեմա|Գրեմմա]] ամսագրում։ Հետագայում  սյուժեն փոփոխությունների է ենթարկվել, այդ թվում  նաև 1964 թվականի նկարահանված [[ֆիլմ]]ում, որի գլխավոր դերում հանդես է եկել [[Վինսենտոմ Պրայսոմ]]ը։ Տարբեր լրատվամիջոցներում կան բազմաթիվ [[Ակնարկ (ժանր)|ակնարկներ]] [[պատմվածք]]ի մասին։ 

== Սյուժե ==
Պատմվածքը ներկայացնում է, որ ժանտախտով վարակվելու դեպքում մարդ մահանում էր 30 օրվա ընթացքում։

Չնայած այս ամենին արքայազն Պրասպերոն շատ երջանիկ էր։ Արքայազն Պրասպերոն ևս հարյուր առողջ մարդկանց հետ պատսպարվում է անառիկ ամրոցում։

Ամրոցը լի ու լի էր պարենով։
Նրանք այս քայլերի շնորհիվ ամրոցում գտնվող մարդիկ  կարող էին արհամարհել [[համաճարակ]]ը։ Պրասպերոն արել էր ամեն ինչ խրախճանքի և ժամանցի համար։ Կային շատ [[երաժիշտ]]ներ, պարուհիներ, կար գեղեցկությունն ու կար [[գինի]]ն։ Կարմիր մահը մնացել էր դրսում։

Մեկուսացման հինգերորդ թե վեցերորդ ամսին, երբ համաճարակը էլ ավելի էր տարածվել, արքայազն Պրասպերոն հրավիրեց իր բարեկամներին չտեսնված, շքեղ մի դիմակահանդեսի ամրոցի յոթ դահլիճներում։

Դահլիճներից  յուրաքանչյուրը զարդարված էր առանձնահատուկ գույներով, և միայն վերջին՝ յոթերորդ դահլիճի հարդարանքը չէր համապատասխանում պատուհանի գույնին, ի տարբերություն մյուս դահլիճների։

Յոթ դահլիճներից ոչ մեկում չկար ոչ [[լուսամփոփ]], ոչ [[կանթեղ]], և ոչ էլ ճրագ կար դահլիճներում։ Վերջին [[սև]] դահլիճում քչերն էին համարձակվում ոտք դնել, քանի որ այն շատ վատ ազդեցություն էր թողնում մտնողի վրա։ Արքայազնն ինքն էր արել ամեն ինչ պարահանդեսի համար։ Նույնիսկ խնջույքի ժամանակ ոչ ոք չէր համարձակվում ոտք դնել այդ չարաբաստիկ դահլիճը, հատկապես որ արդեն [[գիշեր]] էր։

Խնջույքն ընթանում էր շատ լավ։ Խնջույքի ընթացքում կարմիր մահվան՝ ժանտախտի զոհ դարձած մի անծանոթ երիտասարդ ներխուժում է [[աբբայություն]], սակայն նա դիմակով էր և ոչ ոք չէր էլ մտածում, որ նա կարող էր Կարմիր մահով վարակված լինել։ Երբ արքայազն Պրասպերոն տեսավ այդ [[ուրվական]]ին բարձր բղավեց «-Ո՞վ է համարձակվել իր այս այլանադակ դեմքով անպատվել իմ այս խնջույքը»։ Պրասպերոն հրամայում է բռնել անծանոթին և պոկել [[դիմակ]]ը։

Իշխանի այս խոսքերը բարձր արձագանք ստացան բոլոր յոթ դահլիճներում։ Իշխանի այս խոսքերից հետո բոլոր ծառաները նետվում են դեպի այդ տարօրինակ երիտասարդը, սակայն երիտասարդը շատ հանգիստ քայլերով մոտենում էր արքայազնին։ Եվ [[սարսափ]]ահար ծառաներից ոչ ոք չի համարձակվում մոտենալ անծանոթին, և անհայտ անձը անխափան անցավ իշխանի կողքով անարգելք հասավ մյուս դահլիճը, և այդպես հասավ մինչև սև դահլիճը։

Եվ հենց այստեղ էր, որ Պրասպերոն ցասումից դրդված միայնակ հետևեց անծանոթին, քանի որ մնացածը քարացել էին սարսափից։ Եվ երբ իշխանն հասավ անծանոթին և լսվեց մի սուր [[ճիչ]], և Պրասպերոյի [[դաշույն]]ն օդում փայլատակելով ընկավ գետնին, և որի վրա հաջորդ պահին փռված էր Պրասպերոյի անկենդան մարմինը։ 
Եվ այս ամենից հետո ներս են մտնում մնացած հյուրերը և բարկացած հարձակվում դիմակի վրա։ Կարմիր մահվան առկայությունն անխուսափելի էր և հյուրերից յուրաքանչյուրը տապալվեց արյունով լի դահլիճի հատակին։

Նրանցից վերջինի հետ մարեց նաև սև դահլիճի թավշյա [[ժամացույց]]ը։ Եվ հետո մարեց դղյակի վերջին լույսերը։ Կործանումը և կարմիր մահը վերջնականորեն տիրացան ամեն ինչին։

== Վերլուծություն ==
[[Պատկեր:Aubrey Beardsley - Edgar Poe 4.jpg|thumb|Օբրի Բերդսլեյի նկարազարդումը 1894-1895]]

«Կարմիր Մահվան Դիմակ»-ում [[Էդգար Ալլան Պո]]ն օգտագործել է բազմաթիվ տարրեր գոթական գրականության, այդ թվում ՝ գոթական [[դղյակ]]ի մասին, որտեղ որ տեղի են ունեցել հիմնական իրադարձությունները։ Բազմաթիվ միագույն սենյակներում կարող ենք տեսնել մարդկային մտքի արտացոլումն, որն արտահայտվում է տարբեր տեսակի անհատականությամբ։ Պարբերաբար հանդիպող  արյունը և ժամանակը հանդես են եկել որպես կերպարներ։ Ժանտախտը կարող է ներկայացնել բազմաթիվ բնորոշ նշաններ մարդկային մահացության մասին&lt;ref&gt;Fisher, Benjamin Franklin. «Poe and the Gothic tradition» as collected in ''The Cambridge Companion to Edgar Allan Poe'', edited by Kevin J. Hayes. New York City: Cambridge University Press, 2002. ISBN 0-521-79727-6 p. 88&lt;/ref&gt;։ Դա նշանակում է, որ ամբողջ պատմվածքը  [[այլաբանություն]] է այսինքն, մարդը փորձում է կանխել մահը, այս կարծիքին են բազմաթիվ հետազոտողներ։ Սակայն, չնայած այս ամենին, դեռ ընթանում են պատմվածքի տեքստի մեկնաբանության վերաբերյալ վեճեր։ Ոմանք հակված են պնդել, որ պետք չէ պատմվածքը դիտարկել որպես այլաբանություն, հօգուտ որի վկայում է [[զզվանք]]ը դեպի բարոյականության քարոզչություն։ Եթե պատմվածքում առկա է բարոյախոսություն, ապա դա մի տեղում ցուցադրված է, այն հստակ է։

Ամբողջ տեքստի ընթացքում մշտապես հանդիպող [[արյուն]]ը կրկնակի խորհրդանիշ է. արյունը միաժամանակ խորհրդանշում է և [[կյանք]], և [[մահ]]։ Դա հատկապես նկատելի էր օտար դիմակավորի կերպարում տեքստում ոչ մի տեղ նա չի նկարագրվել որպես բուն Կարմիր մահ։ Ընդհակառակը, նրան համարում են մարդ Կարմիր մահվան [[դիմակ]]ով։

Չնայած այն հանգամանքին, որ Պրասպերոյի դղյակը նախատեսված է, որ հիվանդությունները ներս չմտնեին, սակայն դղյակն ինքն իրեն տխուր և ճնշող շինություն էր։ Դղյակի ներսում էին գտնվում [[լաբիրինթոս]]ի նման սենյակները ու միջանցքների, նեղ սլաքաձև պատուհաններ այս ամենը նման է անհեթեթության։ Իսկ վերջին սև սենյակն ամբողջությամբ ճնշում էր գործադրում պարողների վրա։ Բացի այդ, ամրոց ամբողջությամբ մեկուսացված գոտի էր, բայց, այնուամենայնիվ, դիմակով անծանոթը կարողացել է մտնել ամրոց, ինչն ակնարկ է այն բանի մասին, որ վերահսկողությունը պարզապես [[պատրանք]] էր։

Գրողը Կարմիր մահվան դիմակ պատմվածքը հետազոտական տեսանկյունից որպես [[ինքնակենսագրություն]] է ներկայացրել&lt;ref&gt;Roppolo, Joseph Patrick. «Meaning and 'The Masque of the Red Death'», collected in ''Poe: A Collection of Critical Essays'', edited by Robert Regan. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall, Inc., 1967. p. 137&lt;/ref&gt;:Ուսումնասիրողները նշում են, որ արքայազն Պրասպերո անունը [[Ուիլյամ Շեքսպիր]]ի Փոթորիկ պատմվածքի մեջ նույնպես հանդիպում է։

== Կարմիր մահ ==
Հիվանդությունը, որը կոչվում է Կարմիր մահ, հանդիսանում է հորինվածք։ Ըստ նկարագրվածի հիվանդությունն այսպիսին է՝ սուր [[ցավ]], անսպասելի [[գլխապտույտ]] և [[արյունահոսություն]] հետևաբար մահանալու համար անհրաժեշտ է կես ժամից էլ քիչ ժամանակ։ Ամենայն հավանականությամբ նկարագրված հիվանդությունը  [[տուբերկուլոզ]]ն է, Ալլան Պոյի կինը՝ Վիրջինիան, նույնպես տառապում էր այս հիվանդությամբ, և ինչպես արքայազն Պրասպերոն, այնպես էլ նա չի ցանկանում հիվանդությունը համարել մահաբեր&lt;ref&gt;Sova, Dawn B. ''Edgar Allan Poe: A to Z''. New York: Checkmark Books, 2001. p. 149. ISBN 0-8160-4161-X&lt;/ref&gt;։ Ալլան Պոյի բարեկամներից շատերը նույնպես մահացել են այս հիվանդությունից. գրողի մայրը՝ Էլիզան նույնպես մահացել է [[տուբերկուլոզ]]ից։

== Արձագանք ==
* Պատմությունը շատ սիրված է եղել սիմվոլիզմի դարաշրջանում։ 
* Գաստոնա Լերույի «Օպերայի ուրվականը» [[ռոմանս]]ում ինչպես նաև համանուն [[մյուզիքլ]]ում առկա է պարզ [[Ակնարկ (ժանր)|ակնարկ]] Ալլան Պոյի Կարմիր մահվան դիմակը պատմվածքից։ Ֆրեդ Սաբերխագենի Դիմակահանդես կարմիր իշխանությունում պատմվածքը ստեղծվել է շատ նման Ալլան Պոյի պատմվածքին։ 
* Դենա Սիմոնսայի «Տեռոր» [[վեպ]]ում [[1847]] թվականից [[1848]] թվականներին հերոսները կազմակերպում են [[կառնավալ]] [[ամանոր]]ի գիշերը։ Իսկ վերջում հայտնվում է Սպիտակ մահը և սպանում կառնավալի մասնակիցներին։
*  Սթիվեն Քինգի «Մութ Աշտարակը» շարքի «Երգ Սյուզաննային» վեպում Սյուզաննա Դին գտնվում է [[հրեշտակ]]ների երկրում՝ ոչնչացված Կարմիր մահվան պատճառով։
* [[Նիլա Գեյմանա]]յի «Մահ» [[կոմիքս]]ում ալքիմիկը իր ընտանիքի և ընկերների հետ թաքնվում է մահից, և պատսպարվում ամրոցում։

== Ստեղծման պատմություն ==

Ի սկզբանե Էդգար Ալլան Պոյի պատմվածքը հրապարակվել է [[Գրամմա]] ամսագրում։ Վերնագրված Կարմիր մահվան դիմակը ենթավերնագրված Ֆանտազիա&lt;ref&gt;Ostram, John Ward. «Poe’s Literary Labors and Rewards» in ''Myths and Reality: The Mysterious Mr. Poe''. Baltimore: The Edgar Allan Poe Society, 1987. p. 39&lt;/ref&gt;։ Հրապարակումն Ալլան Պոյին բերեց 12 [[դոլար]]։ Քիչ ավելի ուշ, երկրորդ հրապարակումը գտել է [[Բրոդվեյ]] ամսագրում&lt;ref&gt;[http://www.eapoe.org/works/info/pt038.htm Edgar Allan Poe — «The Masque of the Red Death»] at the Edgar Allan Poe Society online&lt;/ref&gt;.: Անգլերեն անվանումը պատմվածքի The համար masque of the Red Death բառացիորեն թարգմանվում է այսպես. Կարմիր մահվան դիմակահանդես։
== Ադապտացիա==
* Ժանտախտ [[Ֆլորենցիա]]յում (ֆիլմ, 1919) ստեղծվել է Էդգար Ալլան Պոյի պատմվածքի հիման վրա։
* Վենդի Պայնին ստեղծել և նկարազարդել է Կարմիր մահվան դիմակը պատմվածքի [[Էրոտիկա|էրոտիկ]] տարբերակը։
* Բեզիլ Ռետբոուն 1960-ական թվականներին ստեղծել է [[աուդիոգիրք]] Էդգար Ալլան Պոյի Կարմիր մահվան դիմակը պատմվածքի հիման վրա։
* 1964 թվականին պատմվածքի հիման վրա նկարահանվել է [[Կինոնկար|ֆիլմ]], ֆիլմում գլխավոր դեր խաղացել է Վինսենտոմ Պրայսոմը։ Ֆիլմի [[ռեժիսոր]]ը եղել է Ռոջեր Կորմանը&lt;ref&gt;Sova, Dawn B. ''Edgar Allan Poe: A to Z''. New York: Checkmark Books, 2001. p. 150. ISBN 0-8160-4161-X&lt;/ref&gt;։ 1989 թվականին դուրս է եկել ֆիլմի ռեմեկը, գլխավոր դերում հանդես է եկել [[Էդրիանոմ Պոլոմ]]ը։ Այս անգամ Կորմանը եղել է ֆիլմի [[պրոդյուսեր]]ը։
* 2013 թվականին Դետրոյթի մերձակայքում հայտարարվեց ամենամյա ներկայացման շրջանակներում տոնակատարություն՝ [[Հելոուին]]։ Հյուրերը մասնակից են դարձել իրադարձությանը&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.themasqueradeofthereddeath.com/ |title=MasqueradeOfTheRedDeath.com |accessdate=2021-01-28 |archive-date=2018-12-05 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181205091343/http://www.themasqueradeofthereddeath.com/ |dead-url=yes }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.freep.com/apps/pbcs.dll/gallery?Avis=C4&amp;Dato=20131028&amp;Kategori=ENT1005&amp;Lopenr=310280100&amp;Ref=PH The Detroit Free Press]&lt;/ref&gt;։ Ներկայացումը կրում է Կարմիր մահվան դիմակը անվանումը։
* 
== Գրականություն ==
Էդգար Ալլան Պո․ Կարմիր մահվան դիմակը//գործ 1874 համար 5, էջ 211-ից 215։

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

== Արտաքին հղումներ ==
{{Wikisource}}
* [http://grqaser.org/language/ Կարմիր մահվան դիմակը]{{Չաշխատող արտաքին հղում|bot=InternetArchiveBot }}
* [http://books.eserver.org/fiction/poe/masque_of_the_red_death.html «The Masque of the Red Death»] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080502162416/http://books.eserver.org/fiction/poe/masque_of_the_red_death.html |date=2008-05-02 }} на EServer.org
* [http://poestories.com/read/masque «The Masque of the Red Death» with annotated vocabulary] на PoeStories.com
{{Էդգար Ալան Պո}}
{{Արտաքին հղումներ}}{{ՎՊԵ}}

[[Կատեգորիա:Ամերիկյան կարճ պատմվածքներ]]
[[Կատեգորիա:Անգլերեն գրքեր]]
[[Կատեգորիա:Անգլերեն գրականություն]]</text>
      <sha1>hotvn1gbd393db4v9vd616snkikdnej</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486395</id>
      <parentid>8486391</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T07:53:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ArmSirius</username>
        <id>64149</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ստեղծման պատմություն */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="19909" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Գրական ստեղծագործություն 
|անվանում = Կարմիր մահվան դիմակը
|բնօրինակ անվանում = The Masque of the Red Death 
|պատկեր = Masqueofthereddeath-Clarke.jpg
|պատկերի լայնություն = 220px
|նկարագրություն = 
|ժանր = առեղծված, [[գոթական գրականություն]], սասափ գրականություն
|հեղինակ = [[Էդգար Ալլան Պո]]
|երկիր = [[ԱՄՆ]]
|բնագիր լեզու = [[անգլերեն]]
|գրվելու տարեթիվ = 1842 թվականին
|հրապարակման տարեթիվ = 1842 թվականի մայիսին
|նկարազարդող = Գարրի Կլարկա 
|կազմի_հեղինակ = 
|հրատարակչություն = 
|հրատարակման տարեթիվ = 
|թարգմանիչ = 
|հայերեն հրատարակվել է = 
|շարք = 
|նախորդ = 
|հաջորդ = 
|թվային տարբերակ = 
|վիքիդարան = 
|վիքիքաղվածք = 
}}

'''Կարմիր մահվան դիմակ''' ({{lang-en|The masque of the Red Death}}), ամերիկացի հայտնի գրող [[Էդգար Ալլան Պո]]յի [[պատմվածք]]ներից է, որը հրատարակվել է 1842 թվականին։ Պատմվածքը պատմում է արքայազն Պրասպերոյի մասին, ով խուսափելով ժանտախտից՝ Կարմիր մահից, իր պալատականների հետ փակվում է [[ամրոց]]ում։ Քանի դեռ [[Մարդ բանական|մարդիկ]] [[մահ]]անում էին ժանտախտից, Պրասպերոն կազմակերպում  է դիմակահանդես յոթ դահլիճներում, ներկված տարբեր [[Գուներանգ|գույներով]]։ Դիմակահանդեսի վերջում հայտնվում է մի անծանոթ երիտասարդ, ով վարակված էր Կարմիր մահով։ Բարկացած իշխանը փորձում է հայտնաբերել անհայտի ինքնությունը, որը անարգել ընթանում է բոլոր գունագեղ սենյակներով մինչև [[չար]], [[սև]] դահլիճը, որի պատուհանները ունեին  կարմիր [[Արյուն|արյան]] [[գույն]]։ Արքայազնը մահանում է, հասնելով դղյակի վերջին դահլիճը, նրա հետ մահանում են նաև մնացած հյուրերը։ Ինչպես պարզվում է, անծանոթը սովորական ֆիզիկական մարմին չէր։

Պատմությունը պատկանում է [[սիմվոլիզմ]]ի, ինչպես նաև  [[Գոթական գրականություն|գոթական գրականությանը]], և հաճախ հետազոտվում է որպես մահվան անխուսափելիությունը [[այլաբանություն]] է, չնայած նրան, որ շատ քննադատների  կարծիքով, դա այդքան էլ այդպես չէ։ Ներկայացվել են նաև բազմաթիվ այլ մեկնաբանություններ պատմվածքի վերաբերյալ, ինչպես նաև փորձ է կատարվել բնույթն անվանել [[հիվանդություն]]։

Առաջին անգամ պատմվածքը տպագրվել է 1842 թվականի մայիսին [[Գրեմա|Գրեմմա]] ամսագրում։ Հետագայում  սյուժեն փոփոխությունների է ենթարկվել, այդ թվում  նաև 1964 թվականի նկարահանված [[ֆիլմ]]ում, որի գլխավոր դերում հանդես է եկել [[Վինսենտոմ Պրայսոմ]]ը։ Տարբեր լրատվամիջոցներում կան բազմաթիվ [[Ակնարկ (ժանր)|ակնարկներ]] [[պատմվածք]]ի մասին։ 

== Սյուժե ==
Պատմվածքը ներկայացնում է, որ ժանտախտով վարակվելու դեպքում մարդ մահանում էր 30 օրվա ընթացքում։

Չնայած այս ամենին արքայազն Պրասպերոն շատ երջանիկ էր։ Արքայազն Պրասպերոն ևս հարյուր առողջ մարդկանց հետ պատսպարվում է անառիկ ամրոցում։

Ամրոցը լի ու լի էր պարենով։
Նրանք այս քայլերի շնորհիվ ամրոցում գտնվող մարդիկ  կարող էին արհամարհել [[համաճարակ]]ը։ Պրասպերոն արել էր ամեն ինչ խրախճանքի և ժամանցի համար։ Կային շատ [[երաժիշտ]]ներ, պարուհիներ, կար գեղեցկությունն ու կար [[գինի]]ն։ Կարմիր մահը մնացել էր դրսում։

Մեկուսացման հինգերորդ թե վեցերորդ ամսին, երբ համաճարակը էլ ավելի էր տարածվել, արքայազն Պրասպերոն հրավիրեց իր բարեկամներին չտեսնված, շքեղ մի դիմակահանդեսի ամրոցի յոթ դահլիճներում։

Դահլիճներից  յուրաքանչյուրը զարդարված էր առանձնահատուկ գույներով, և միայն վերջին՝ յոթերորդ դահլիճի հարդարանքը չէր համապատասխանում պատուհանի գույնին, ի տարբերություն մյուս դահլիճների։

Յոթ դահլիճներից ոչ մեկում չկար ոչ [[լուսամփոփ]], ոչ [[կանթեղ]], և ոչ էլ ճրագ կար դահլիճներում։ Վերջին [[սև]] դահլիճում քչերն էին համարձակվում ոտք դնել, քանի որ այն շատ վատ ազդեցություն էր թողնում մտնողի վրա։ Արքայազնն ինքն էր արել ամեն ինչ պարահանդեսի համար։ Նույնիսկ խնջույքի ժամանակ ոչ ոք չէր համարձակվում ոտք դնել այդ չարաբաստիկ դահլիճը, հատկապես որ արդեն [[գիշեր]] էր։

Խնջույքն ընթանում էր շատ լավ։ Խնջույքի ընթացքում կարմիր մահվան՝ ժանտախտի զոհ դարձած մի անծանոթ երիտասարդ ներխուժում է [[աբբայություն]], սակայն նա դիմակով էր և ոչ ոք չէր էլ մտածում, որ նա կարող էր Կարմիր մահով վարակված լինել։ Երբ արքայազն Պրասպերոն տեսավ այդ [[ուրվական]]ին բարձր բղավեց «-Ո՞վ է համարձակվել իր այս այլանադակ դեմքով անպատվել իմ այս խնջույքը»։ Պրասպերոն հրամայում է բռնել անծանոթին և պոկել [[դիմակ]]ը։

Իշխանի այս խոսքերը բարձր արձագանք ստացան բոլոր յոթ դահլիճներում։ Իշխանի այս խոսքերից հետո բոլոր ծառաները նետվում են դեպի այդ տարօրինակ երիտասարդը, սակայն երիտասարդը շատ հանգիստ քայլերով մոտենում էր արքայազնին։ Եվ [[սարսափ]]ահար ծառաներից ոչ ոք չի համարձակվում մոտենալ անծանոթին, և անհայտ անձը անխափան անցավ իշխանի կողքով անարգելք հասավ մյուս դահլիճը, և այդպես հասավ մինչև սև դահլիճը։

Եվ հենց այստեղ էր, որ Պրասպերոն ցասումից դրդված միայնակ հետևեց անծանոթին, քանի որ մնացածը քարացել էին սարսափից։ Եվ երբ իշխանն հասավ անծանոթին և լսվեց մի սուր [[ճիչ]], և Պրասպերոյի [[դաշույն]]ն օդում փայլատակելով ընկավ գետնին, և որի վրա հաջորդ պահին փռված էր Պրասպերոյի անկենդան մարմինը։ 
Եվ այս ամենից հետո ներս են մտնում մնացած հյուրերը և բարկացած հարձակվում դիմակի վրա։ Կարմիր մահվան առկայությունն անխուսափելի էր և հյուրերից յուրաքանչյուրը տապալվեց արյունով լի դահլիճի հատակին։

Նրանցից վերջինի հետ մարեց նաև սև դահլիճի թավշյա [[ժամացույց]]ը։ Եվ հետո մարեց դղյակի վերջին լույսերը։ Կործանումը և կարմիր մահը վերջնականորեն տիրացան ամեն ինչին։

== Վերլուծություն ==
[[Պատկեր:Aubrey Beardsley - Edgar Poe 4.jpg|thumb|Օբրի Բերդսլեյի նկարազարդումը 1894-1895]]

«Կարմիր Մահվան Դիմակ»-ում [[Էդգար Ալլան Պո]]ն օգտագործել է բազմաթիվ տարրեր գոթական գրականության, այդ թվում ՝ գոթական [[դղյակ]]ի մասին, որտեղ որ տեղի են ունեցել հիմնական իրադարձությունները։ Բազմաթիվ միագույն սենյակներում կարող ենք տեսնել մարդկային մտքի արտացոլումն, որն արտահայտվում է տարբեր տեսակի անհատականությամբ։ Պարբերաբար հանդիպող  արյունը և ժամանակը հանդես են եկել որպես կերպարներ։ Ժանտախտը կարող է ներկայացնել բազմաթիվ բնորոշ նշաններ մարդկային մահացության մասին&lt;ref&gt;Fisher, Benjamin Franklin. «Poe and the Gothic tradition» as collected in ''The Cambridge Companion to Edgar Allan Poe'', edited by Kevin J. Hayes. New York City: Cambridge University Press, 2002. ISBN 0-521-79727-6 p. 88&lt;/ref&gt;։ Դա նշանակում է, որ ամբողջ պատմվածքը  [[այլաբանություն]] է այսինքն, մարդը փորձում է կանխել մահը, այս կարծիքին են բազմաթիվ հետազոտողներ։ Սակայն, չնայած այս ամենին, դեռ ընթանում են պատմվածքի տեքստի մեկնաբանության վերաբերյալ վեճեր։ Ոմանք հակված են պնդել, որ պետք չէ պատմվածքը դիտարկել որպես այլաբանություն, հօգուտ որի վկայում է [[զզվանք]]ը դեպի բարոյականության քարոզչություն։ Եթե պատմվածքում առկա է բարոյախոսություն, ապա դա մի տեղում ցուցադրված է, այն հստակ է։

Ամբողջ տեքստի ընթացքում մշտապես հանդիպող [[արյուն]]ը կրկնակի խորհրդանիշ է. արյունը միաժամանակ խորհրդանշում է և [[կյանք]], և [[մահ]]։ Դա հատկապես նկատելի էր օտար դիմակավորի կերպարում տեքստում ոչ մի տեղ նա չի նկարագրվել որպես բուն Կարմիր մահ։ Ընդհակառակը, նրան համարում են մարդ Կարմիր մահվան [[դիմակ]]ով։

Չնայած այն հանգամանքին, որ Պրասպերոյի դղյակը նախատեսված է, որ հիվանդությունները ներս չմտնեին, սակայն դղյակն ինքն իրեն տխուր և ճնշող շինություն էր։ Դղյակի ներսում էին գտնվում [[լաբիրինթոս]]ի նման սենյակները ու միջանցքների, նեղ սլաքաձև պատուհաններ այս ամենը նման է անհեթեթության։ Իսկ վերջին սև սենյակն ամբողջությամբ ճնշում էր գործադրում պարողների վրա։ Բացի այդ, ամրոց ամբողջությամբ մեկուսացված գոտի էր, բայց, այնուամենայնիվ, դիմակով անծանոթը կարողացել է մտնել ամրոց, ինչն ակնարկ է այն բանի մասին, որ վերահսկողությունը պարզապես [[պատրանք]] էր։

Գրողը Կարմիր մահվան դիմակ պատմվածքը հետազոտական տեսանկյունից որպես [[ինքնակենսագրություն]] է ներկայացրել&lt;ref&gt;Roppolo, Joseph Patrick. «Meaning and 'The Masque of the Red Death'», collected in ''Poe: A Collection of Critical Essays'', edited by Robert Regan. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall, Inc., 1967. p. 137&lt;/ref&gt;:Ուսումնասիրողները նշում են, որ արքայազն Պրասպերո անունը [[Ուիլյամ Շեքսպիր]]ի Փոթորիկ պատմվածքի մեջ նույնպես հանդիպում է։

== Կարմիր մահ ==
Հիվանդությունը, որը կոչվում է Կարմիր մահ, հանդիսանում է հորինվածք։ Ըստ նկարագրվածի հիվանդությունն այսպիսին է՝ սուր [[ցավ]], անսպասելի [[գլխապտույտ]] և [[արյունահոսություն]] հետևաբար մահանալու համար անհրաժեշտ է կես ժամից էլ քիչ ժամանակ։ Ամենայն հավանականությամբ նկարագրված հիվանդությունը  [[տուբերկուլոզ]]ն է, Ալլան Պոյի կինը՝ Վիրջինիան, նույնպես տառապում էր այս հիվանդությամբ, և ինչպես արքայազն Պրասպերոն, այնպես էլ նա չի ցանկանում հիվանդությունը համարել մահաբեր&lt;ref&gt;Sova, Dawn B. ''Edgar Allan Poe: A to Z''. New York: Checkmark Books, 2001. p. 149. ISBN 0-8160-4161-X&lt;/ref&gt;։ Ալլան Պոյի բարեկամներից շատերը նույնպես մահացել են այս հիվանդությունից. գրողի մայրը՝ Էլիզան նույնպես մահացել է [[տուբերկուլոզ]]ից։

== Արձագանք ==
* Պատմությունը շատ սիրված է եղել սիմվոլիզմի դարաշրջանում։ 
* Գաստոնա Լերույի «Օպերայի ուրվականը» [[ռոմանս]]ում ինչպես նաև համանուն [[մյուզիքլ]]ում առկա է պարզ [[Ակնարկ (ժանր)|ակնարկ]] Ալլան Պոյի Կարմիր մահվան դիմակը պատմվածքից։ Ֆրեդ Սաբերխագենի Դիմակահանդես կարմիր իշխանությունում պատմվածքը ստեղծվել է շատ նման Ալլան Պոյի պատմվածքին։ 
* Դենա Սիմոնսայի «Տեռոր» [[վեպ]]ում [[1847]] թվականից [[1848]] թվականներին հերոսները կազմակերպում են [[կառնավալ]] [[ամանոր]]ի գիշերը։ Իսկ վերջում հայտնվում է Սպիտակ մահը և սպանում կառնավալի մասնակիցներին։
*  Սթիվեն Քինգի «Մութ Աշտարակը» շարքի «Երգ Սյուզաննային» վեպում Սյուզաննա Դին գտնվում է [[հրեշտակ]]ների երկրում՝ ոչնչացված Կարմիր մահվան պատճառով։
* [[Նիլա Գեյմանա]]յի «Մահ» [[կոմիքս]]ում ալքիմիկը իր ընտանիքի և ընկերների հետ թաքնվում է մահից, և պատսպարվում ամրոցում։

== Ստեղծման պատմություն ==

Ի սկզբանե Էդգար Ալլան Պոյի պատմվածքը հրապարակվել է [[Գրամմա]] ամսագրում։ Վերնագրված Կարմիր մահվան դիմակը ենթավերնագրված Ֆանտազիա&lt;ref&gt;Ostram, John Ward. «Poe’s Literary Labors and Rewards» in ''Myths and Reality: The Mysterious Mr. Poe''. Baltimore: The Edgar Allan Poe Society, 1987. p. 39&lt;/ref&gt;։ Հրապարակումն Ալլան Պոյին բերեց 12 [[դոլար]]։ Քիչ ավելի ուշ, երկրորդ հրապարակումը գտել է [[Բրոդվեյ]] ամսագրում&lt;ref&gt;[http://www.eapoe.org/works/info/pt038.htm Edgar Allan Poe — «The Masque of the Red Death»] at the Edgar Allan Poe Society online&lt;/ref&gt;: Պատմվածքի Անգլերեն անվանումը «The masque of the Red Death» բառացիորեն թարգմանվում է որպես՝ «Կարմիր մահվան դիմակահանդես»։

== Ադապտացիա==
* Ժանտախտ [[Ֆլորենցիա]]յում (ֆիլմ, 1919) ստեղծվել է Էդգար Ալլան Պոյի պատմվածքի հիման վրա։
* Վենդի Պայնին ստեղծել և նկարազարդել է Կարմիր մահվան դիմակը պատմվածքի [[Էրոտիկա|էրոտիկ]] տարբերակը։
* Բեզիլ Ռետբոուն 1960-ական թվականներին ստեղծել է [[աուդիոգիրք]] Էդգար Ալլան Պոյի Կարմիր մահվան դիմակը պատմվածքի հիման վրա։
* 1964 թվականին պատմվածքի հիման վրա նկարահանվել է [[Կինոնկար|ֆիլմ]], ֆիլմում գլխավոր դեր խաղացել է Վինսենտոմ Պրայսոմը։ Ֆիլմի [[ռեժիսոր]]ը եղել է Ռոջեր Կորմանը&lt;ref&gt;Sova, Dawn B. ''Edgar Allan Poe: A to Z''. New York: Checkmark Books, 2001. p. 150. ISBN 0-8160-4161-X&lt;/ref&gt;։ 1989 թվականին դուրս է եկել ֆիլմի ռեմեկը, գլխավոր դերում հանդես է եկել [[Էդրիանոմ Պոլոմ]]ը։ Այս անգամ Կորմանը եղել է ֆիլմի [[պրոդյուսեր]]ը։
* 2013 թվականին Դետրոյթի մերձակայքում հայտարարվեց ամենամյա ներկայացման շրջանակներում տոնակատարություն՝ [[Հելոուին]]։ Հյուրերը մասնակից են դարձել իրադարձությանը&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.themasqueradeofthereddeath.com/ |title=MasqueradeOfTheRedDeath.com |accessdate=2021-01-28 |archive-date=2018-12-05 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181205091343/http://www.themasqueradeofthereddeath.com/ |dead-url=yes }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.freep.com/apps/pbcs.dll/gallery?Avis=C4&amp;Dato=20131028&amp;Kategori=ENT1005&amp;Lopenr=310280100&amp;Ref=PH The Detroit Free Press]&lt;/ref&gt;։ Ներկայացումը կրում է Կարմիր մահվան դիմակը անվանումը։
* 
== Գրականություն ==
Էդգար Ալլան Պո․ Կարմիր մահվան դիմակը//գործ 1874 համար 5, էջ 211-ից 215։

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

== Արտաքին հղումներ ==
{{Wikisource}}
* [http://grqaser.org/language/ Կարմիր մահվան դիմակը]{{Չաշխատող արտաքին հղում|bot=InternetArchiveBot }}
* [http://books.eserver.org/fiction/poe/masque_of_the_red_death.html «The Masque of the Red Death»] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080502162416/http://books.eserver.org/fiction/poe/masque_of_the_red_death.html |date=2008-05-02 }} на EServer.org
* [http://poestories.com/read/masque «The Masque of the Red Death» with annotated vocabulary] на PoeStories.com
{{Էդգար Ալան Պո}}
{{Արտաքին հղումներ}}{{ՎՊԵ}}

[[Կատեգորիա:Ամերիկյան կարճ պատմվածքներ]]
[[Կատեգորիա:Անգլերեն գրքեր]]
[[Կատեգորիա:Անգլերեն գրականություն]]</text>
      <sha1>08eh7i0wjuokz7e90tzl6w1b7om7i8e</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486398</id>
      <parentid>8486395</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T07:58:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ArmSirius</username>
        <id>64149</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ադապտացիա */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="19909" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Գրական ստեղծագործություն 
|անվանում = Կարմիր մահվան դիմակը
|բնօրինակ անվանում = The Masque of the Red Death 
|պատկեր = Masqueofthereddeath-Clarke.jpg
|պատկերի լայնություն = 220px
|նկարագրություն = 
|ժանր = առեղծված, [[գոթական գրականություն]], սասափ գրականություն
|հեղինակ = [[Էդգար Ալլան Պո]]
|երկիր = [[ԱՄՆ]]
|բնագիր լեզու = [[անգլերեն]]
|գրվելու տարեթիվ = 1842 թվականին
|հրապարակման տարեթիվ = 1842 թվականի մայիսին
|նկարազարդող = Գարրի Կլարկա 
|կազմի_հեղինակ = 
|հրատարակչություն = 
|հրատարակման տարեթիվ = 
|թարգմանիչ = 
|հայերեն հրատարակվել է = 
|շարք = 
|նախորդ = 
|հաջորդ = 
|թվային տարբերակ = 
|վիքիդարան = 
|վիքիքաղվածք = 
}}

'''Կարմիր մահվան դիմակ''' ({{lang-en|The masque of the Red Death}}), ամերիկացի հայտնի գրող [[Էդգար Ալլան Պո]]յի [[պատմվածք]]ներից է, որը հրատարակվել է 1842 թվականին։ Պատմվածքը պատմում է արքայազն Պրասպերոյի մասին, ով խուսափելով ժանտախտից՝ Կարմիր մահից, իր պալատականների հետ փակվում է [[ամրոց]]ում։ Քանի դեռ [[Մարդ բանական|մարդիկ]] [[մահ]]անում էին ժանտախտից, Պրասպերոն կազմակերպում  է դիմակահանդես յոթ դահլիճներում, ներկված տարբեր [[Գուներանգ|գույներով]]։ Դիմակահանդեսի վերջում հայտնվում է մի անծանոթ երիտասարդ, ով վարակված էր Կարմիր մահով։ Բարկացած իշխանը փորձում է հայտնաբերել անհայտի ինքնությունը, որը անարգել ընթանում է բոլոր գունագեղ սենյակներով մինչև [[չար]], [[սև]] դահլիճը, որի պատուհանները ունեին  կարմիր [[Արյուն|արյան]] [[գույն]]։ Արքայազնը մահանում է, հասնելով դղյակի վերջին դահլիճը, նրա հետ մահանում են նաև մնացած հյուրերը։ Ինչպես պարզվում է, անծանոթը սովորական ֆիզիկական մարմին չէր։

Պատմությունը պատկանում է [[սիմվոլիզմ]]ի, ինչպես նաև  [[Գոթական գրականություն|գոթական գրականությանը]], և հաճախ հետազոտվում է որպես մահվան անխուսափելիությունը [[այլաբանություն]] է, չնայած նրան, որ շատ քննադատների  կարծիքով, դա այդքան էլ այդպես չէ։ Ներկայացվել են նաև բազմաթիվ այլ մեկնաբանություններ պատմվածքի վերաբերյալ, ինչպես նաև փորձ է կատարվել բնույթն անվանել [[հիվանդություն]]։

Առաջին անգամ պատմվածքը տպագրվել է 1842 թվականի մայիսին [[Գրեմա|Գրեմմա]] ամսագրում։ Հետագայում  սյուժեն փոփոխությունների է ենթարկվել, այդ թվում  նաև 1964 թվականի նկարահանված [[ֆիլմ]]ում, որի գլխավոր դերում հանդես է եկել [[Վինսենտոմ Պրայսոմ]]ը։ Տարբեր լրատվամիջոցներում կան բազմաթիվ [[Ակնարկ (ժանր)|ակնարկներ]] [[պատմվածք]]ի մասին։ 

== Սյուժե ==
Պատմվածքը ներկայացնում է, որ ժանտախտով վարակվելու դեպքում մարդ մահանում էր 30 օրվա ընթացքում։

Չնայած այս ամենին արքայազն Պրասպերոն շատ երջանիկ էր։ Արքայազն Պրասպերոն ևս հարյուր առողջ մարդկանց հետ պատսպարվում է անառիկ ամրոցում։

Ամրոցը լի ու լի էր պարենով։
Նրանք այս քայլերի շնորհիվ ամրոցում գտնվող մարդիկ  կարող էին արհամարհել [[համաճարակ]]ը։ Պրասպերոն արել էր ամեն ինչ խրախճանքի և ժամանցի համար։ Կային շատ [[երաժիշտ]]ներ, պարուհիներ, կար գեղեցկությունն ու կար [[գինի]]ն։ Կարմիր մահը մնացել էր դրսում։

Մեկուսացման հինգերորդ թե վեցերորդ ամսին, երբ համաճարակը էլ ավելի էր տարածվել, արքայազն Պրասպերոն հրավիրեց իր բարեկամներին չտեսնված, շքեղ մի դիմակահանդեսի ամրոցի յոթ դահլիճներում։

Դահլիճներից  յուրաքանչյուրը զարդարված էր առանձնահատուկ գույներով, և միայն վերջին՝ յոթերորդ դահլիճի հարդարանքը չէր համապատասխանում պատուհանի գույնին, ի տարբերություն մյուս դահլիճների։

Յոթ դահլիճներից ոչ մեկում չկար ոչ [[լուսամփոփ]], ոչ [[կանթեղ]], և ոչ էլ ճրագ կար դահլիճներում։ Վերջին [[սև]] դահլիճում քչերն էին համարձակվում ոտք դնել, քանի որ այն շատ վատ ազդեցություն էր թողնում մտնողի վրա։ Արքայազնն ինքն էր արել ամեն ինչ պարահանդեսի համար։ Նույնիսկ խնջույքի ժամանակ ոչ ոք չէր համարձակվում ոտք դնել այդ չարաբաստիկ դահլիճը, հատկապես որ արդեն [[գիշեր]] էր։

Խնջույքն ընթանում էր շատ լավ։ Խնջույքի ընթացքում կարմիր մահվան՝ ժանտախտի զոհ դարձած մի անծանոթ երիտասարդ ներխուժում է [[աբբայություն]], սակայն նա դիմակով էր և ոչ ոք չէր էլ մտածում, որ նա կարող էր Կարմիր մահով վարակված լինել։ Երբ արքայազն Պրասպերոն տեսավ այդ [[ուրվական]]ին բարձր բղավեց «-Ո՞վ է համարձակվել իր այս այլանադակ դեմքով անպատվել իմ այս խնջույքը»։ Պրասպերոն հրամայում է բռնել անծանոթին և պոկել [[դիմակ]]ը։

Իշխանի այս խոսքերը բարձր արձագանք ստացան բոլոր յոթ դահլիճներում։ Իշխանի այս խոսքերից հետո բոլոր ծառաները նետվում են դեպի այդ տարօրինակ երիտասարդը, սակայն երիտասարդը շատ հանգիստ քայլերով մոտենում էր արքայազնին։ Եվ [[սարսափ]]ահար ծառաներից ոչ ոք չի համարձակվում մոտենալ անծանոթին, և անհայտ անձը անխափան անցավ իշխանի կողքով անարգելք հասավ մյուս դահլիճը, և այդպես հասավ մինչև սև դահլիճը։

Եվ հենց այստեղ էր, որ Պրասպերոն ցասումից դրդված միայնակ հետևեց անծանոթին, քանի որ մնացածը քարացել էին սարսափից։ Եվ երբ իշխանն հասավ անծանոթին և լսվեց մի սուր [[ճիչ]], և Պրասպերոյի [[դաշույն]]ն օդում փայլատակելով ընկավ գետնին, և որի վրա հաջորդ պահին փռված էր Պրասպերոյի անկենդան մարմինը։ 
Եվ այս ամենից հետո ներս են մտնում մնացած հյուրերը և բարկացած հարձակվում դիմակի վրա։ Կարմիր մահվան առկայությունն անխուսափելի էր և հյուրերից յուրաքանչյուրը տապալվեց արյունով լի դահլիճի հատակին։

Նրանցից վերջինի հետ մարեց նաև սև դահլիճի թավշյա [[ժամացույց]]ը։ Եվ հետո մարեց դղյակի վերջին լույսերը։ Կործանումը և կարմիր մահը վերջնականորեն տիրացան ամեն ինչին։

== Վերլուծություն ==
[[Պատկեր:Aubrey Beardsley - Edgar Poe 4.jpg|thumb|Օբրի Բերդսլեյի նկարազարդումը 1894-1895]]

«Կարմիր Մահվան Դիմակ»-ում [[Էդգար Ալլան Պո]]ն օգտագործել է բազմաթիվ տարրեր գոթական գրականության, այդ թվում ՝ գոթական [[դղյակ]]ի մասին, որտեղ որ տեղի են ունեցել հիմնական իրադարձությունները։ Բազմաթիվ միագույն սենյակներում կարող ենք տեսնել մարդկային մտքի արտացոլումն, որն արտահայտվում է տարբեր տեսակի անհատականությամբ։ Պարբերաբար հանդիպող  արյունը և ժամանակը հանդես են եկել որպես կերպարներ։ Ժանտախտը կարող է ներկայացնել բազմաթիվ բնորոշ նշաններ մարդկային մահացության մասին&lt;ref&gt;Fisher, Benjamin Franklin. «Poe and the Gothic tradition» as collected in ''The Cambridge Companion to Edgar Allan Poe'', edited by Kevin J. Hayes. New York City: Cambridge University Press, 2002. ISBN 0-521-79727-6 p. 88&lt;/ref&gt;։ Դա նշանակում է, որ ամբողջ պատմվածքը  [[այլաբանություն]] է այսինքն, մարդը փորձում է կանխել մահը, այս կարծիքին են բազմաթիվ հետազոտողներ։ Սակայն, չնայած այս ամենին, դեռ ընթանում են պատմվածքի տեքստի մեկնաբանության վերաբերյալ վեճեր։ Ոմանք հակված են պնդել, որ պետք չէ պատմվածքը դիտարկել որպես այլաբանություն, հօգուտ որի վկայում է [[զզվանք]]ը դեպի բարոյականության քարոզչություն։ Եթե պատմվածքում առկա է բարոյախոսություն, ապա դա մի տեղում ցուցադրված է, այն հստակ է։

Ամբողջ տեքստի ընթացքում մշտապես հանդիպող [[արյուն]]ը կրկնակի խորհրդանիշ է. արյունը միաժամանակ խորհրդանշում է և [[կյանք]], և [[մահ]]։ Դա հատկապես նկատելի էր օտար դիմակավորի կերպարում տեքստում ոչ մի տեղ նա չի նկարագրվել որպես բուն Կարմիր մահ։ Ընդհակառակը, նրան համարում են մարդ Կարմիր մահվան [[դիմակ]]ով։

Չնայած այն հանգամանքին, որ Պրասպերոյի դղյակը նախատեսված է, որ հիվանդությունները ներս չմտնեին, սակայն դղյակն ինքն իրեն տխուր և ճնշող շինություն էր։ Դղյակի ներսում էին գտնվում [[լաբիրինթոս]]ի նման սենյակները ու միջանցքների, նեղ սլաքաձև պատուհաններ այս ամենը նման է անհեթեթության։ Իսկ վերջին սև սենյակն ամբողջությամբ ճնշում էր գործադրում պարողների վրա։ Բացի այդ, ամրոց ամբողջությամբ մեկուսացված գոտի էր, բայց, այնուամենայնիվ, դիմակով անծանոթը կարողացել է մտնել ամրոց, ինչն ակնարկ է այն բանի մասին, որ վերահսկողությունը պարզապես [[պատրանք]] էր։

Գրողը Կարմիր մահվան դիմակ պատմվածքը հետազոտական տեսանկյունից որպես [[ինքնակենսագրություն]] է ներկայացրել&lt;ref&gt;Roppolo, Joseph Patrick. «Meaning and 'The Masque of the Red Death'», collected in ''Poe: A Collection of Critical Essays'', edited by Robert Regan. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall, Inc., 1967. p. 137&lt;/ref&gt;:Ուսումնասիրողները նշում են, որ արքայազն Պրասպերո անունը [[Ուիլյամ Շեքսպիր]]ի Փոթորիկ պատմվածքի մեջ նույնպես հանդիպում է։

== Կարմիր մահ ==
Հիվանդությունը, որը կոչվում է Կարմիր մահ, հանդիսանում է հորինվածք։ Ըստ նկարագրվածի հիվանդությունն այսպիսին է՝ սուր [[ցավ]], անսպասելի [[գլխապտույտ]] և [[արյունահոսություն]] հետևաբար մահանալու համար անհրաժեշտ է կես ժամից էլ քիչ ժամանակ։ Ամենայն հավանականությամբ նկարագրված հիվանդությունը  [[տուբերկուլոզ]]ն է, Ալլան Պոյի կինը՝ Վիրջինիան, նույնպես տառապում էր այս հիվանդությամբ, և ինչպես արքայազն Պրասպերոն, այնպես էլ նա չի ցանկանում հիվանդությունը համարել մահաբեր&lt;ref&gt;Sova, Dawn B. ''Edgar Allan Poe: A to Z''. New York: Checkmark Books, 2001. p. 149. ISBN 0-8160-4161-X&lt;/ref&gt;։ Ալլան Պոյի բարեկամներից շատերը նույնպես մահացել են այս հիվանդությունից. գրողի մայրը՝ Էլիզան նույնպես մահացել է [[տուբերկուլոզ]]ից։

== Արձագանք ==
* Պատմությունը շատ սիրված է եղել սիմվոլիզմի դարաշրջանում։ 
* Գաստոնա Լերույի «Օպերայի ուրվականը» [[ռոմանս]]ում ինչպես նաև համանուն [[մյուզիքլ]]ում առկա է պարզ [[Ակնարկ (ժանր)|ակնարկ]] Ալլան Պոյի Կարմիր մահվան դիմակը պատմվածքից։ Ֆրեդ Սաբերխագենի Դիմակահանդես կարմիր իշխանությունում պատմվածքը ստեղծվել է շատ նման Ալլան Պոյի պատմվածքին։ 
* Դենա Սիմոնսայի «Տեռոր» [[վեպ]]ում [[1847]] թվականից [[1848]] թվականներին հերոսները կազմակերպում են [[կառնավալ]] [[ամանոր]]ի գիշերը։ Իսկ վերջում հայտնվում է Սպիտակ մահը և սպանում կառնավալի մասնակիցներին։
*  Սթիվեն Քինգի «Մութ Աշտարակը» շարքի «Երգ Սյուզաննային» վեպում Սյուզաննա Դին գտնվում է [[հրեշտակ]]ների երկրում՝ ոչնչացված Կարմիր մահվան պատճառով։
* [[Նիլա Գեյմանա]]յի «Մահ» [[կոմիքս]]ում ալքիմիկը իր ընտանիքի և ընկերների հետ թաքնվում է մահից, և պատսպարվում ամրոցում։

== Ստեղծման պատմություն ==

Ի սկզբանե Էդգար Ալլան Պոյի պատմվածքը հրապարակվել է [[Գրամմա]] ամսագրում։ Վերնագրված Կարմիր մահվան դիմակը ենթավերնագրված Ֆանտազիա&lt;ref&gt;Ostram, John Ward. «Poe’s Literary Labors and Rewards» in ''Myths and Reality: The Mysterious Mr. Poe''. Baltimore: The Edgar Allan Poe Society, 1987. p. 39&lt;/ref&gt;։ Հրապարակումն Ալլան Պոյին բերեց 12 [[դոլար]]։ Քիչ ավելի ուշ, երկրորդ հրապարակումը գտել է [[Բրոդվեյ]] ամսագրում&lt;ref&gt;[http://www.eapoe.org/works/info/pt038.htm Edgar Allan Poe — «The Masque of the Red Death»] at the Edgar Allan Poe Society online&lt;/ref&gt;: Պատմվածքի Անգլերեն անվանումը «The masque of the Red Death» բառացիորեն թարգմանվում է որպես՝ «Կարմիր մահվան դիմակահանդես»։

== Ադապտացիա==
* Ժանտախտ [[Ֆլորենցիա]]յում (ֆիլմ, 1919), ստեղծվել է Էդգար Ալլան Պոյի պատմվածքի հիման վրա։
* Վենդի Պայնին ստեղծել և նկարազարդել է Կարմիր մահվան դիմակը պատմվածքի [[Էրոտիկա|էրոտիկ]] տարբերակը։
* Բեզիլ Ռետբոուն 1960-ական թվականներին ստեղծել է [[աուդիոգիրք]] Էդգար Ալլան Պոյի «Կարմիր մահվան դիմակը» պատմվածքի հիման վրա։
* 1964 թվականին պատմվածքի հիման վրա նկարահանվել է [[Կինոնկար|ֆիլմ]], որտեղ գլխավոր դերակատարը եղել է Վինսենտոմ Պրայսոմը։ Ֆիլմի [[ռեժիսոր]]ը՝ Ռոջեր Կորմանը&lt;ref&gt;Sova, Dawn B. ''Edgar Allan Poe: A to Z''. New York: Checkmark Books, 2001. p. 150. ISBN 0-8160-4161-X&lt;/ref&gt;։ 1989 թվականին դուրս է եկել ֆիլմի ռեմեկը, գլխավոր դերում հանդես է եկել [[Էդրիանոմ Պոլոմ]]ը։ Այս անգամ Կորմանը եղել է ֆիլմի [[պրոդյուսեր]]ը։
* 2013 թվականին Դետրոյթի մերձակայքում հայտարարվեց ամենամյա ներկայացման շրջանակներում տոնակատարություն՝ [[Հելոուին]]։ Հյուրերը մասնակից են դարձել իրադարձությանը&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.themasqueradeofthereddeath.com/ |title=MasqueradeOfTheRedDeath.com |accessdate=2021-01-28 |archive-date=2018-12-05 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181205091343/http://www.themasqueradeofthereddeath.com/ |dead-url=yes }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.freep.com/apps/pbcs.dll/gallery?Avis=C4&amp;Dato=20131028&amp;Kategori=ENT1005&amp;Lopenr=310280100&amp;Ref=PH The Detroit Free Press]&lt;/ref&gt;։ Ներկայացումը կրում է «Կարմիր մահվան դիմակը» անվանումը։
== Գրականություն ==
Էդգար Ալլան Պո․ Կարմիր մահվան դիմակը//գործ 1874 համար 5, էջ 211-ից 215։

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

== Արտաքին հղումներ ==
{{Wikisource}}
* [http://grqaser.org/language/ Կարմիր մահվան դիմակը]{{Չաշխատող արտաքին հղում|bot=InternetArchiveBot }}
* [http://books.eserver.org/fiction/poe/masque_of_the_red_death.html «The Masque of the Red Death»] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080502162416/http://books.eserver.org/fiction/poe/masque_of_the_red_death.html |date=2008-05-02 }} на EServer.org
* [http://poestories.com/read/masque «The Masque of the Red Death» with annotated vocabulary] на PoeStories.com
{{Էդգար Ալան Պո}}
{{Արտաքին հղումներ}}{{ՎՊԵ}}

[[Կատեգորիա:Ամերիկյան կարճ պատմվածքներ]]
[[Կատեգորիա:Անգլերեն գրքեր]]
[[Կատեգորիա:Անգլերեն գրականություն]]</text>
      <sha1>opyfadithyz52qhkzbrbmct7bhdua6q</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Կոկորդիլոս Գենա (մուլտֆիլմ)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>852723</id>
    <revision>
      <id>8485951</id>
      <parentid>7801741</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T12:09:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Voskanyan</username>
        <id>23951</id>
      </contributor>
      <comment>/* Դերերը հնչյունավորել են */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="10941" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Մուլտֆիլմ
 |անվանում = Կոկորդիլոս Գենա 
 |բնագիր անվանում = Крокодил Гена 
 |տեսակ = Տիկնիկային մուլտֆիլմ
 }}
'''«Կոկորդիլոս Գենա»''' ({{lang-ru|Крокодил Гена}}), 1969 թվականի «[[Սոյուզմուլտֆիլմ]]» կինոստուդիայի կողմից թողարկված, Ռոման Կաչանովի տիկնիկային [[մուլտֆիլմ]] է։ Այս ֆիլմում առաջին անգամ հայտնվել են  հայտնի մուլտիպլիկացիոն պատկերներ՝ կոկորդիլոս Գենան, [[Չեբուրաշկա]] և [[Շապոկլյակ (կերպար)|Շապոկլյակը]]։ Ֆիլմը նկարահանվել է [[Էդուարդ Ուսպենսկի|Էդուարդ Ուսպենսկու]] «Կոկորդիլոս Գենան և նրա ընկերները» գրքի հիման վրա։
Ֆիլմի թողարկումից հետո մինչ օրս արտադրվում են հերոսների մասին տիկնիկներ, բացիկներ, նամականիշեր, հուշանվերներ, ինչպես նաև ֆիլմի հերոսների մասին գրել են կատակներ։ Ֆիլմի հերոսները դարձան [[ռուսական մշակույթ]]ի զանգվածային մաս։ Ֆիլմը իրեն համարում է մշակույթ&lt;ref&gt;{{cite web|url =http://kinoart.ru/archive/2004/01/n1-article14|title =Zoo, или Фильмы не о любви.|subtitle =Незакрытый лист календаря|author =Сергей Кузнецов|authorlink =|coauthors =|quote =Из всех детских книг и мультфильмов, созданных в советские годы, цикл о Чебурашке и Крокодиле Гене — один из самых популярных. Поставленные режиссёром Романом Качановым по мотивам книги Эдуарда Успенского и нарисованные знаменитым Леонидом Шварцманом, четыре мультфильма — «Крокодил Гена» (1969), «Чебурашка» (1971), «Шапокляк» (1974) и «Чебурашка идёт в школу» (1983) — стали абсолютной классикой. В отличие от Буратино, бывшего переделкой Пиноккио, и от героев «Ну, погоди!», близких Тому и Джерри, «маладой Кракодил», который хотел завести себе друзей, и неизвестный науке зверь были абсолютно оригинальны. Это одна из причин, объясняющая их небывалый культовый статус.|date =2004|format =|work =|publisher =[[Искусство кино]]|accessdate =2016-02-26|lang =ru|description =№ 1, январь|deadlink =|archiveurl =https://web.archive.org/web/20140805094541/http://kinoart.ru/archive/2004/01/n1-article14|archivedate =2014-08-05}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url =http://kinoart.ru/archive/2005/02/n2-article9|title =Играем в кино. Персонажи культового кино в детских играх и анекдотах.|subtitle =|author =Андрей Краснящих|authorlink =|coauthors =|quote =&lt;…&gt; Чебурашка с крокодилом Геной и Шапокляк &lt;…&gt; Вы же не думаете, что они пришли в анекдоты со страниц книг, правда? Конечно, анекдоты с участием книжных персонажей появились в стране поголовной грамотности, но чтение — труд, а кино — отдых. К тому же один читает одну книгу, другой — другую, а фильм по телевизору смотрят все. В общем, путь был таким: книга — кино — телевидение — фольклор.|date =2005|format =|work =|publisher =[[Искусство кино]]|accessdate =2016-02-28|lang =ru|description =№ 2, февраль|deadlink =|archiveurl =https://web.archive.org/web/20140805190706/http://kinoart.ru/archive/2005/02/n2-article9|archivedate =2014-08-05}}&lt;/ref&gt;։

== Սյուժե ==
Կոկորդիլոս Գենան աշխատում է [[Կենդանաբանական այգի|կենդանաբանական այգում]], որպես [[կոկորդիլոսներ|կոկորդիլոս]]։ Ամեն օր՝ երեկոյան, նա վերադառնում է տուն՝ իրենց լքված բնակարան։ Վերջապես նա հոգնում է խաղալ [[շախմատ]] ինքն իր հետ, և Գենան որոշում է գտնել իր ընկերներին։ Ամբողջ քաղաքում փակցված հայտարարություններին արձագանք էին տալիս մարդիկ և կենդանիները։ Առաջինը գալիս է Գալյայի աղջիկը թափառական շան հետ, իսկ նրանից հետո՝ Չեբուրաշկան։ Սակայն ոչ բոլորն էին ընկերասեր։ Շապոկլյակ անունով մի ծեր կին, որը հայտնի է ամբողջ քաղաքին, իր խուլիգանական արարքների համար ցանկանում է խաբել իր ընկերներին։ Այնուհանդերձ, նա զղջում է և բոլորին գրավոր կերպով հայտարարում։

=== Դերերը հնչյունավորել են ===
* [[Վասիլի Լիվանով]]՝ Կոկորդիլոս Գենա (կենդանաբանական այգու պահակ)
* [[Կլարա Ռումյանովա]]՝ Չեբուրաշկա (կատվիկ)
* Վլադիմիր Ռաուտբարտ՝ Շապոկլյակ
* Վլադիմիր Կենիգսոն՝ Վաճառող
* Թամարա Դմիտրիևա՝ Գալյայի աղջիկը

== Նկարահանող խումբ ==
* Սցենարի հեղինակներ՝ [[Էդուարդ Ուսպենսկի]], [[Ռոման Կաչանով]]
* Կինոռեժիսոր՝ Ռոման Կաչանով
* Նկարիչ-բեմադրող՝ [[Լեոնիդ Շվարցման]]
* Օպերատոր՝Իոսիֆ Գոլոմբ
* Կոմպոզիտոր՝ Միխայիլ Զիվ
* Հնչյունային օպերատոր՝ [[Գեորգի Մարտինյուկ]]
* Տիկնիկներ և դեկորացիա՝ Սեմյոն Էտլիս, Մարինա Չեսնոկովա, Պավել Լեսին, Գենադի Լյուտինսկի, Սվետլանա Զնամենսկայա, Օլեգ Մասաինով, Վալենտին Լադիգին, Վ. Կալաշնիկով, Ե. Դարիկովիչ
* Մոնտաժող՝ Լիդիյա Կյակշտ

== Երգեր ==
Մուլտֆիլմում հնչում է Միխայիլ Զիվի «Շապոկլակի երգը», որի խոսքերը գրել է Էդուարդ Ուսպենսկին, կատարում է Վլադիմիր Ռաուտբարտը։
&lt;poem&gt;
Ով օգնում է մարդկանց, ժամանակ է ծախսում իզուր։
Լավ գործերը փառավորվել չեն կարող։
Դրա համար բոլորիդ խորհուրդ եմ տալիս
Ամեն ինչ արեք այնպես,
Ինչպես անում է ծեր կին Շապոկլյակը։
&lt;/poem&gt;

== Այլ մուլտֆիլմեր ==
* 1971 թվական՝ «Չեբուրաշկա»
* 1974 թվական՝ «Շապոկլյակ»
* 1983 թվական՝ «Չեբուրաշկան գնում է դպրոց»

== Փաստեր ==
* 1966 թվականին Ռոման Կաչանովի «Կորած թոռնուհին» մուլտֆիլմում հայտնվել են կենդանաբանական այգու երկու այցելու (թոշակառուն՝ իր թոռնիկի հետ)՝ մրգերի և բանջարեղենի խանութից (սպիտակ վերնաշապիկով և սև բերետով)։
* Տոբիկ շունը իր կերպարով հիշեցնում է Ռոմանա Կաչանովի 1967 թվականին թողարկված «Ձեռնոցը» մուլտֆիլմի շանը։
* 1988 թվականին ազատ է արձակվել այս մուլտֆիլմին նվիրված մի շարք փոստային նամականիշեր։ Նամականիշերի անվանական արժեքը եղել է 1, 3, 4, 5, 10 կոպեկ։ Առարկաների վրա պատկերել են մուլտֆիլմի տեսարաններից մեկը։ Նամականիշերը տպագրվել են [[Օֆսեթ տպագրություն|օֆսեթ տպագրությամբ]] և չափվել են 52 х 37 միլիմետրով&lt;ref&gt;{{Cite web|url = http://www.philatelia.ru/literature/stamps/?id=5832|title = Детская литература|author = |work = |date = |publisher = }}&lt;/ref&gt;։
* Այս մուլտֆիլմի կերպարները թվագրված են 1995 թվականի մարտ ամսվա «Մուլտ-օրացույց» էջում, որը հրատարակվել է 1994 թվականին «Սամովար» հրատարակչական ընկերության կողմից։
* 2000-ական թվականների սկզբին ձայնասկավառակների վրա թողարկվել են Կոկորդիլոս Գենան և Չեբուրաշկան մուլտֆիլմերը։
* 2010 թվականի մայիսին [[Ճապոնիա]]յում ներկայացվել է Կոկորդիլոս Գենան մուլտֆիլմը&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://echo.msk.ru/news/680834-echo.html|title=В Японии представлена новая версия мультфильма о приключениях Чебурашки и его друзей|accessdate=19-05-2010|publisher=Эхо Москвы|datepublished=19.05.2010}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://ria.ru/culture/20101113/295831191.html|title=На фестивале японского кино покажут обновлённого «Чебурашку»|date=13 ноября 2010|work=РИА «Новости»}}&lt;/ref&gt;։

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}
== Արտաքին հղումներ ==
* [http://www.toontrivia.ru/category/soviet/krokodil-gena Ляпы в мультфильме «Крокодил Гена»]
* [http://autotravel.ru/otklik.php/3801 Памятник героям мультфильма «Крокодил Гена» в г Раменское]
* [http://anima.at.ua/publ/1-1-0-22 «Крокодил Гена»] — на сайте «Фильмы про мультфильмы»
{{Արտաքին հղումներ}}

[[Կատեգորիա:Խորհրդային մուլտֆիլմեր]]
[[Կատեգորիա:Ռուսերեն ֆիլմեր]]
[[Կատեգորիա:1969 ֆիլմեր]]
[[Կատեգորիա:«Սոյուզմուլտֆիլմ» ստուդիայի մուլտֆիլմեր]]</text>
      <sha1>sqec9mu6l4rbmnfft6h1xupgqf5v2yr</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Շերլոկ Հոլմսի և բժիշկ Վաթսոնի հուշարձան</title>
    <ns>0</ns>
    <id>857041</id>
    <revision>
      <id>8485969</id>
      <parentid>7836454</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T12:20:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Voskanyan</username>
        <id>23951</id>
      </contributor>
      <comment>/* Պատմություն */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4448" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Հուշարձան}}

'''Շերլոկ Հոլմսի և բժիշկ Վաթսոնի հուշարձան''' ({{lang-ru|Памятник Шерлоку Холмсу и доктору Ватсону}}), տեղադրվել է [[2007]] թվականի ապրիլի [[27]]-ին [[Մոսկվա]]յում, [[Միացյալ Թագավորություն|Մեծ Բրիտանիայի]] հյուպատոսարանի մոտ։

==  Պատմություն ==
[[Արթուր Կոնան Դոյլ]]ի ստեղծագործության հերոսների` հետախույզ [[Շերլոկ Հոլմս]]ի և  [[Բժիշկ Վաթսոն|բժիշկ Ջոն Վաթսոնի]] հուշարձանը բացվել է մեծագույն հետախույզի արկացների մասին պատմվածքի` «&lt;nowiki/&gt;[[Ալ կարմիր գույներով էտյուդը]]&lt;nowiki/&gt;»  լույս տեսնման 120-րդ ամյակի կապակցությամբ։ Հուշարձանի հեղինակը քանդակագործ Անդրեյ Օրլովն է, ով հերոսների կերպարները ստեղծել է հիմնվելով  Շերլոկ Հոլմսի արկածների առաջին նկարազարդող Սիդնի Պեջետի աշախատանքների վրա։ Սակայն հերոսների կերպարներում հեշտությամբ կարելի է տեսնել [[Վասիլի Լիվանով]]ի և Վիտալի Սոլոմինի գծերը, ովքեր մարմնավորել են այդ կերպարներին խորհրդային հեռուստասերիալում։

Բրոնզից կերտած քանդակները Շերլոկ Հոլմսին պատկերում են կանգնած, աջ ձեռքին ծխամորճ, իսկ ձախ ձեռքը պահած մեջքի հետևում։ Ջոն Վաթսոնը պատկերված է նստած նստարանին, ձեռքին մատիտ և գրառումների գրքույկ։  Նստարանին տեղ է պահված նրանց համար, ովքեր կցանկանան լուսանկարվել հայտնի հերոսների հետ։ Այն միակ հուշարձանն է, որտեղ Հոլմսը և Վաթսոնը պատկերված են միասին։ Վասիլի Լիվանովը կատակել է, որ եթե ինչ-որ մեկը նստի Վասթսոնի կողքին և ձեռքը դնի գրքույկի վրա, նրա խնդիրներից շատերը կլուծվեն, բայց եթե դիպչեն Հոլմսի ծխամորճին, ապա կարող ես հայտնվել քրեական պատմության մեջ։

Հուշարձանը հանդիսավոր կերպով բացվել է 2007 թվականի ապրիլի 24-ին։ Բացման արարողությանը ներկա էին գտնվել Ռուսաստանի ժողովրդական արտիստ Վասիլի Լիվանովը և Ռուսաստանի Դաշնությունում Մեծ Բրիտանիայի դեսպան Էնթոնի Բրենտոնը։ Հուշարձանը ստեղծվել է «Քանդակագործական կոմպոզիցիաներ» նախագծի շրջանակներում&lt;ref&gt;[http://ria.ru/culture/20070427/64558558.html В Москве открыт памятник Шерлоку Холмсу и доктору Ватсону // ria.ru]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.kp.ru/daily/23895/66683/ Ливанова и Соломина увековечили в бронзе // KP.RU]&lt;/ref&gt;։

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

== Արտաքին հղումներ ==
* {{cite web|url=http://www.moscow.org/moscow_encyclopedia/178_monument_holms_i_vatson.htm|title=Памятник Шерлоку Холмсу и доктору Ватсону|date=|work=|publisher=Moscow.org|archiveurl=https://www.webcitation.org/6JcgI4I6v?url=http://www.moscow.org/moscow_encyclopedia/178_monument_holms_i_vatson.htm|archivedate=2013-09-14|accessdate=2013-07-19|author=|lang=ru|dead-url=no}}
* {{cite web|url=http://www.unmonument.ru/mon053.html|title=Шерлоку Холмсу и доктору Ватсону|date=|work=|publisher=Необычные памятники Москвы|archiveurl=https://www.webcitation.org/6JOEvm9fX?url=http://www.unmonument.ru/mon053.html|archivedate=2013-09-04|accessdate=2013-07-19|author=|lang=ru|dead-url=no}}

[[Կատեգորիա:Քանդակներ ըստ հեղինակի]]
[[Կատեգորիա:Քանդակներ ըստ տարեթվի]]</text>
      <sha1>aq31kzp8f6p8mkzd8xrhylq6uc0l6g3</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Մասնակից:ArmSirius/Սևագրություն 1</title>
    <ns>2</ns>
    <id>863588</id>
    <revision>
      <id>8485995</id>
      <parentid>8485925</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T13:06:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ArmSirius</username>
        <id>64149</id>
      </contributor>
      <comment>/* Предыстория */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="27636" xml:space="preserve">2022 թվականի հուլիսի սկզբին վարչապետ և Պահպանողական կուսակցության առաջնորդ Բորիս Ջոնսոնի երկրորդ աշխատասենյակում ավելի քան վաթսուն պատգամավորներ հրաժարական են տվել իրենց պաշտոններից: Հուլիսի 7-ին իր հրաժարականի մասին հայտարարել է նաև Ջոնսոնը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.cnn.com/2022/07/07/europe/boris-johnson-resignation-intl/index.html|title=UK Prime Minister Boris Johnson resigns after mutiny in his party|author=|website=CNN|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707173327/https://www.cnn.com/2022/07/07/europe/boris-johnson-resignation-intl/index.html|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

Հուլիսի 5-ին Քրիս Պինչերի հետ կապված սկանդալի ֆոնին, Գանձապետարանի կանցլեր Ռիշի Սունակը և առողջապահության նախարար Սաջիդ Ջավիդը հրաժարական են տվել&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.independent.co.uk/news/uk/politics/rishi-sunak-resigns-chancellor-boris-johnson-b2116399.html|title=Rishi Sunak resigns as chancellor in devastating blow to Boris Johnson|website=The Independent|date=2022-07-05|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-05|archive-url=https://web.archive.org/web/20220705174013/https://www.independent.co.uk/news/uk/politics/rishi-sunak-resigns-chancellor-boris-johnson-b2116399.html|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;: Մեծ թվով այլ կառավարության անդամներ նույնպես սկսել են հրաժարական տալ&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.thenorthernecho.co.uk/news/20259951.listed-tory-mps-resigned-far/|title=LISTED: All the Tory MPs who have resigned since Sajid Javid and Rishi Sunak quit|website=The Northern Echo|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707020148/https://www.thenorthernecho.co.uk/news/20259951.listed-tory-mps-resigned-far/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;: Հուլիսի 7-ին խորհրդարանի վաթսուն անդամներ հրաժարական են տվել կառավարական և կուսակցական պաշտոններից: Մեծ Բրիտանիայի բնակարանային կոմունալ տնտեսության, համայնքների և տեղական ինքնակառավարման նախարար Մայքլ Գոուվը հուլիսի 6-ին ազատվել է պաշտոնից&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://inews.co.uk/news/politics/michael-gove-sacked-cabinet-boris-johnson-prime-minister-to-resign-1728008|title=Michael Gove sacked by PM, Welsh Secretary Simon Hart quits Cabinet as fallout continues|author=Poppy Wood|website=inews.co.uk|date=2022-07-06|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707020147/https://inews.co.uk/news/politics/michael-gove-sacked-cabinet-boris-johnson-prime-minister-to-resign-1728008|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

Հուլիսի 7-ին Ջոնսոնը հայտարարել էր Պահպանողական կուսակցության առաջնորդի պաշտոնից հեռանալու մտադրության մասին՝ նշելով, որ դա կանի նոր առաջնորդի հայտարարությունից հետո&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.washingtonpost.com/world/2022/07/07/uk-boris-johnson-resignation/|title=Boris Johnson blames ‘the herd,’ resigns to make way for new U.K. leader|website=The Washington Post|date=2022-07-07|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707194307/https://www.washingtonpost.com/world/2022/07/07/uk-boris-johnson-resignation/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|date=2022-07-07|website=BBC News|title=Boris Johnson facing calls to quit as PM as soon as possible|url=https://www.bbc.com/news/uk-politics-62064789|archivedate=2022-07-07|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220707082742/https://www.bbc.com/news/uk-politics-62064789}}&lt;/ref&gt;: Մինչ այդ նա հերքել էր պաշտոնից հնարավոր հեռացումը&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=ru|url=https://regnum.ru/news/3628145.html|title=Джонсон не покинет свой пост из-за неудачи консерваторов на выборах|website=ИА REGNUM|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20220708074156/https://regnum.ru/news/3628145.html|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

== Նախապատմություն ==
Պահպանողական կուսակցությունը պարտություն է կրել 2022 թվականի հունիսի 23-ի լրացուցիչ ընտրություններում Ուեյքֆիլդ և Թիվերտոն և Հոնիտոն ընտրատարածքներում՝ համապատասխանաբար զիջելով Լեյբորիստական կուսակցությանը և Լիբերալ դեմոկրատների կուսակցությանը: Դա հանգեցրել է Պահպանողական կուսակցության նախագահ Օլիվեր Դոուդենի հրաժարականին&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://news.sky.com/story/we-cannot-carry-on-with-business-as-usual-oliver-dowden-quits-as-tory-chair-after-by-election-mauling-12639482|title=Oliver Dowden quits as Tory chair after by-election mauling - 'We cannot carry on with business as usual'|website=Sky News|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707135129/https://news.sky.com/story/we-cannot-carry-on-with-business-as-usual-oliver-dowden-quits-as-tory-chair-after-by-election-mauling-12639482|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

2022 թվականի հունիսի վերջին սկանդալ էր հասունացել Քրիս Պինչերի անվան շուրջ։ Նրան մեղադրել են երկու տղամարդկանց նկատմամբ սեռական ոտնձգություններ իրականացնելու մեջ&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|date=2022-07-01|website=BBC News|title=Chris Pincher suspended as Tory MP after groping allegation|url=https://www.bbc.com/news/uk-politics-62014765|archivedate=2022-07-01|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220701160833/https://www.bbc.com/news/uk-politics-62014765}}&lt;/ref&gt;: Մի քանի օր անց նրա դեմ նոր մեղադրանքներ են առաջադրվել&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/03/boris-johnson-accused-of-ignoring-warnings-about-chris-pincher-amid-new-allegations|title=Boris Johnson accused of ignoring warnings about Chris Pincher amid new allegations|website=the Guardian|date=2022-07-03|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20220703092938/https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/03/boris-johnson-accused-of-ignoring-warnings-about-chris-pincher-amid-new-allegations|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

== События ==
5 июля 2022 года министр здравоохранения [[Джавид, Саджид|Саджид Джавид]] и канцлер казначейства [[Сунак, Риши|Риши Сунак]] подали в отставку после заявление премьер-министром Борисом Джонсоном о том, что было ошибкой назначить Криса Пинчера на должность после обвинений в сексуальных домогательствах. Отставки Джавида и Сунака привели к тому, что прочие министры и личные секретари парламента также ушли в отставку. Большинство из них ссылались на отсутствие честности и порядочности со стороны Джонсона. В последующие 24 часа 36 человек подали в отставку со своих постов в правительстве. По оценкам [[Институт государственного управления|Института государственного управления]], эта серия отставок стала крупнейшей по меньшей мере с 1900 года&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|first=Camilla|last=Turner|date=2022-07-06|id=0307-1235|website=The Telegraph|title=Boris Johnson suffers most ministerial resignations in modern history|url=https://www.telegraph.co.uk/politics/2022/07/06/boris-johnson-suffers-ministerial-resignations-24-hours-since/|archivedate=2022-07-07|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220707020152/https://www.telegraph.co.uk/politics/2022/07/06/boris-johnson-suffers-ministerial-resignations-24-hours-since/}}&lt;/ref&gt;.

6 июля Джонсон, несмотря на давление как со стороны оппозиции, так и со стороны правительства, отрицал возможный уход в отставку. Новый канцлер казначейства [[Захави, Надхим|Надим Захави]] и министр внутренних дел [[Пател, Прити|Прити Патель]], собрались в [[Даунинг-стрит, 10]], чтобы призвать Джонсона уйти в отставку. После этого другие члены кабинета Джонсона, такие как [[Доррис, Надин|Надин Доррис]], также собрались в доме номер 10, как сообщается, чтобы поддержать Джонсона&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|date=2022-07-06|website=BBC News|title=Boris Johnson digs in amid growing cabinet mutiny|url=https://www.bbc.com/news/uk-politics-62065534|archivedate=2022-07-06|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220706120301/https://www.bbc.com/news/uk-politics-62065534}}&lt;/ref&gt;.

Вечером 6 июля, несмотря на то, что другие высокопоставленные министры, в том числе министр внутренних дел Прити Патель, министр жилищно-коммунального хозяйства, общин и местного самоуправления Майкл Гоув и министр транспорта [[Шэппс, Грант|Грант Шэппс]], как сообщается, призывали премьер-министра уйти в отставку, Даунинг-стрит, 10 опубликовал заявление, в котором подтверждалось, что Джонсон не уйдет в отставку добровольно&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://news.sky.com/story/boris-johnson-resigns-live-updates-12593360|title=Politics live: Johnson appoints more ministers and indicates his future after Downing Street; first leadership contender declares|website=Sky News|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20220708002218/https://news.sky.com/story/boris-johnson-resigns-live-updates-12593360|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;. В тот же день Джонсон уволил Майкла Гоува&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/06/michael-gove-sacked-for-disloyalty-allies-reveal-how-it-happened|title=Michael Gove sacked ‘for disloyalty’: allies reveal how it happened|website=the Guardian|date=2022-07-06|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-06|archive-url=https://web.archive.org/web/20220706210916/https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/06/michael-gove-sacked-for-disloyalty-allies-reveal-how-it-happened|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|first=|last=|id=0140-0460|title=Boris Johnson fights on after day of chaos|url=https://www.thetimes.co.uk/article/boris-johnson-resign-rishi-sunak-sajid-javid-uk-politics-pmqs-live-20pjmhbwj|website=The Times|archivedate=2022-07-06|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220706110646/https://www.thetimes.co.uk/article/boris-johnson-resign-rishi-sunak-sajid-javid-uk-politics-pmqs-live-20pjmhbwj}}&lt;/ref&gt;. Позже тем же вечером Саймон Харт, министр по делам Уэльса, подал в отставку из кабинета министров, заявив, что у него «‎не осталось другого выбора»&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://nation.cymru/news/welsh-secretary-simon-hart-resigns-from-uk-government-no-other-option-left/|title=Welsh Secretary Simon Hart resigns from UK Government - 'no other option left'|website=Nation.Cymru|date=2022-07-06|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707020151/https://nation.cymru/news/welsh-secretary-simon-hart-resigns-from-uk-government-no-other-option-left/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;.

Генеральный атторней [[Браверман, Суэлла|Суэлла Браверман]] присоединилась к призывам Джонсона уйти в отставку, но отказалась уйти со своего поста в правительстве, сославшись на чувство долга и потребность правительства в юристе. Она также заявила, что будет баллотироваться в любом предстоящем конкурсе на лидерство в Консервативной партии&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.itv.com/news/2022-07-06/attorney-general-suella-braverman-calls-for-boris-johnson-to-step-down|title=Attorney General Suella Braverman calls for Boris Johnson to 'step down'|website=ITV News|date=2022-07-06|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707020157/https://www.itv.com/news/2022-07-06/attorney-general-suella-braverman-calls-for-boris-johnson-to-step-down|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;. {{Не переведено 5|Фэй Джонс|Фэй Джонс|en|Fay Jones (politician)}}, член парламента от Брекона и Рэдноршира, объявила, что, если Джонсон не уйдет в отставку к 7 июля, она уйдет с поста&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.fayjones.org.uk/news/my-letter-leader-house-mark-spencer|title=My letter to the Leader of the House, Mark Spencer|website=Fay Jones|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190257/https://www.fayjones.org.uk/news/my-letter-leader-house-mark-spencer|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;.

Утром 7 июля{{Efn|В некоторых источниках ошибочно указывался вечер 6 июля&lt;ref&gt;{{cite news |title=UK N.Ireland minister Brandon Lewis has not resigned -media |url=https://www.reuters.com/world/uk/uk-nireland-minister-brandon-lewis-resigns-bbc-2022-07-06/ |access-date=2022-07-08 |work=Reuters |date=2022-07-07 |language=en |accessdate=2022-07-08 |archivedate=2022-07-07 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20220707020151/https://www.reuters.com/world/uk/uk-nireland-minister-brandon-lewis-resigns-bbc-2022-07-06/ }}&lt;/ref&gt;.}} министр по делам Северной Ирландии [[Льюис, Брэндон|Брэндон Льюис]] подал в отставку&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://news.sky.com/story/brandon-lewis-resigns-as-northern-ireland-secretary-12647183|title=Brandon Lewis quits as Northern Ireland secretary as more ministers call for Boris Johnson to go|website=Sky News|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190257/https://news.sky.com/story/brandon-lewis-resigns-as-northern-ireland-secretary-12647183|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;. [[Доунлан, Мишель|Мишель Доунлан]] также подала в отставку через два дня после того, как была назначена на должность министра образования&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.birminghammail.co.uk/news/midlands-news/michelle-donelan-quits-education-secretary-24421991|title=Michelle Donelan quits as Education Secretary - 24 hours after appointment|author=James Rodger|website=BirminghamLive|date=2022-07-07|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190257/https://www.birminghammail.co.uk/news/midlands-news/michelle-donelan-quits-education-secretary-24421991|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;.

Более 60 депутатов ушли в отставку&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|date=2022-07-08|website=BBC News|title=Boris Johnson resigns: First leadership bids to become next prime minister|url=https://www.bbc.com/news/uk-62088847|archivedate=2022-07-08|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220708022420/https://www.bbc.com/news/uk-62088847}}&lt;/ref&gt;. Отставки привели к тому, что многие правительственные ведомства потеряли почти всех своих ответственных министров. В Министерстве образования, например, остался только один заместитель парламентского секретаря, а все министры ушли в отставку&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.tes.com/magazine/news/general/michelle-donelan-resigns-education-secretary-boris-johnson|title=Michelle Donelan resigns as education secretary|website=Tes Magazine|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20220708045133/https://www.tes.com/magazine/news/general/michelle-donelan-resigns-education-secretary-boris-johnson|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;.

Среди депутатов-консерваторов, которые публично выразили поддержку Джонсону, министр культуры Надин Доррис&lt;ref&gt;{{Cite tweet|user=NadineDorries|number=1544384582467964928|title=I'm not sure anyone actually doubted this, however, I am 💯 behind @BorisJohnson the PM who consistently gets all the big decisions right.|author-link=Доррис, Надин|date=2022-07-06}}&lt;/ref&gt;, младший министр возможностей Brexit [[Рис-Могг, Джейкоб|Джейкоб Рис-Могг]]&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.irishtimes.com/world/uk/2022/07/05/jacob-rees-mogg-backs-johnson-following-resignations/|title=Jacob Rees-Mogg backs Johnson following resignations|website=The Irish Times|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707020154/https://www.irishtimes.com/world/uk/2022/07/05/jacob-rees-mogg-backs-johnson-following-resignations/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;, министр по делам Шотландии [[Джек, Алистер|Алистер Джек]]&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.scotsman.com/news/politics/alister-jack-launches-defence-of-boris-johnson-as-he-claims-prime-minister-was-mugged-by-cake-3758890|title=Alister Jack launches defence of Boris Johnson as he claims Prime Minister was ‘mugged by cake’|website=www.scotsman.com|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190258/https://www.scotsman.com/news/politics/alister-jack-launches-defence-of-boris-johnson-as-he-claims-prime-minister-was-mugged-by-cake-3758890|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;, государственный министр по делам Северной Ирландии {{Не переведено 5|Конор Бернс|Конор Бернс|en|Conor Burns}}&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.bournemouthecho.co.uk/news/20258381.bournemouth-mp-conor-burns-gives-boris-johnson-full-support/|title=Boris Johnson has &quot;ongoing and full support&quot; of Bournemouth MP Conor Burns|website=Bournemouth Echo|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190259/https://www.bournemouthecho.co.uk/news/20258381.bournemouth-mp-conor-burns-gives-boris-johnson-full-support/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;, Личный секретарь Джонсона {{Не переведено 5|Лия Ники|Лия Ники|en|Lia Nici}}&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.gi-media.co.uk/2022/07/06/grimsby-mp-lia-nici-says-no-other-leader-will-have-grimsby-in-their-interest-as-she-backs-pm11/|title=Grimsby MP Lia Nici says 'I will continue to support him' as she backs PM|author=Jack Gray|website=Gi Media|date=2022-07-06|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707020156/https://www.gi-media.co.uk/2022/07/06/grimsby-mp-lia-nici-says-no-other-leader-will-have-grimsby-in-their-interest-as-she-backs-pm11/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;, и член парламента от [[Уэллингборо]] {{Не переведено 5|Питер Боун|Питер Боун|en|Peter Bone}}&lt;ref&gt;{{Cite tweet|user=PiersUncensored|number=1544402675067912194|title=&quot;It's about policy, not individual... my constituents wouldn't have the foggiest who Chris Pincher was.&quot; Conservative MP Peter Bone is standing by Boris Johnson as his Cabinet falls apart.|date=2022-07-05}}&lt;/ref&gt;.

Лидер оппозиции Кейр Стармер раскритиковал Джонсона и консерваторов, оставшихся в кабинете, заявив, что сохранение лояльности премьер-министру означает, что у них нет «ни капли честности»&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/06/keir-starmer-pmqs-mock-boris-johnson-tories|title=‘Charge of the lightweight brigade’: Starmer uses PMQs to mock Tories|website=the Guardian|date=2022-07-06|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-06|archive-url=https://web.archive.org/web/20220706143620/https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/06/keir-starmer-pmqs-mock-boris-johnson-tories|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;.

== Բորիս Ջոնսոնի հրաժարականը ==
Հուլիսի 7-ի առավոտյան Ջոնսոնը զանգահարել է թագուհուն, որպեսզի նրան հայտնի հրաժարական տալու իր մտադրության մասին&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.independent.co.uk/news/uk/boris-johnson-prime-windsor-castle-theresa-may-parliament-b2118277.html|title=Boris Johnson phoned the Queen before resigning|website=The Independent|date=2022-07-07|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20220708001509/https://www.independent.co.uk/news/uk/boris-johnson-prime-windsor-castle-theresa-may-parliament-b2118277.html|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;: Հուլիսի 7-ին ժամը 12:30-ին նա Դաունինգ սթրիթում հայտարարել է կուսակցության առաջնորդի և վարչապետի պաշտոնից իր հրաժարականի մասին՝ նշելով, որ ժամանակավորապես կշարունակի պաշտոնավարել այնքան ժամանակ, քանի դեռ չի ընտրվել կուսակցության նոր առաջնորդը&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.itv.com/news/2022-07-07/boris-johnson-set-to-resign-say-reports|title='Sad to be giving up': PM resigning but will stay until new leader found|website=ITV News|date=2022-07-07|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190309/https://www.itv.com/news/2022-07-07/boris-johnson-set-to-resign-say-reports|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

Ուկրաինայի նախագահ Վոլոդիմիր Զելենսկին կարեկցանք է հայտնել, ինչպես նաև շնորհակալություն է հայտնել Ջոնսոնին՝ Ռուսաստանի ներխուժման ժամանակ Ուկրաինային աջակցելու համար&lt;ref name=&quot;автоссылка1&quot;&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|date=2022-07-07|website=BBC News|title=Boris Johnson: World reacts as UK PM resigns|url=https://www.bbc.com/news/world-62077691|archivedate=2022-07-07|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220707180414/https://www.bbc.com/news/world-62077691}}&lt;/ref&gt;:

Ռուսաստանի նախագահի մամուլի քարտուղար Դմիտրի Պեսկովը արձագանքել է իրավիճակին՝ հայտարարելով. «Նա (Բորիս Ջոնսոնը) մեզ չի սիրում։ Մենք էլ նրան չենք սիրում»&lt;ref name=&quot;автоссылка2&quot;&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/07/glee-in-russia-and-sadness-in-ukraine-as-boris-johnson-quits|title=Glee in Russia and sadness in Ukraine as Boris Johnson quits|website=the Guardian|date=2022-07-07|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707143456/https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/07/glee-in-russia-and-sadness-in-ukraine-as-boris-johnson-quits|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=ru|url=https://www.interfax-russia.ru/rossiya-i-mir/v-kremle-obratili-vnimanie-na-pravitelstvennyy-krizis-v-velikobritanii|title=В Кремле обратили внимание на правительственный кризис в Великобритании - Россия {{!}}{{!}} Интерфакс Россия|website=www.interfax-russia.ru|date=2022-07-07|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20220708074157/https://www.interfax-russia.ru/rossiya-i-mir/v-kremle-obratili-vnimanie-na-pravitelstvennyy-krizis-v-velikobritanii|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;: Ռուսաստանի ԱԳՆ պաշտոնական ներկայացուցիչ Մարիա Զախարովան հայտարարել է, որ Ջոնսոնը «ապշած էր արձակված բումերանգից»&lt;ref name=&quot;автоссылка1&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;автоссылка2&quot; /&gt;:

ԱՄՆ նախագահ Ջո Բայդենը հայտարարել է, որ ԱՄՆ-ն ու Մեծ Բրիտանիան կմնան «ամենամտերիմ ընկերներն ու դաշնակիցները», և որ երկրների միջև հարաբերությունները մնում են ամուր: Բայդենը նաև հույս է հայտնել, որ Ջոնսոնի հետնորդը հավատարիմ կմնա Ուկրաինային աջակցելու գործին: Սակայն Սպիտակ տան պաշտոնյաները հրաժարվել են մեկնաբանել Ջոնսոնի հեռանալը՝ հայտարարելով, որ նրանք «չեն պատրաստվում մեկնաբանել այլ կառավարության ժողովրդավարական գործընթացը»&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.independent.co.uk/news/world/americas/us-politics/biden-statement-boris-johnson-resignation-b2118255.html|title=Biden says ‘close cooperation’ with UK will continue after Johnson announces exit|website=The Independent|date=2022-07-07|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190942/https://www.independent.co.uk/news/world/americas/us-politics/biden-statement-boris-johnson-resignation-b2118255.html|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}</text>
      <sha1>40u8eflbvg0xcvju57gcl0ewpz09mpc</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486002</id>
      <parentid>8485995</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T13:13:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ArmSirius</username>
        <id>64149</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="20548" xml:space="preserve">== События ==
5 июля 2022 года министр здравоохранения [[Джавид, Саджид|Саджид Джавид]] и канцлер казначейства [[Сунак, Риши|Риши Сунак]] подали в отставку после заявление премьер-министром Борисом Джонсоном о том, что было ошибкой назначить Криса Пинчера на должность после обвинений в сексуальных домогательствах. Отставки Джавида и Сунака привели к тому, что прочие министры и личные секретари парламента также ушли в отставку. Большинство из них ссылались на отсутствие честности и порядочности со стороны Джонсона. В последующие 24 часа 36 человек подали в отставку со своих постов в правительстве. По оценкам [[Институт государственного управления|Института государственного управления]], эта серия отставок стала крупнейшей по меньшей мере с 1900 года&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|first=Camilla|last=Turner|date=2022-07-06|id=0307-1235|website=The Telegraph|title=Boris Johnson suffers most ministerial resignations in modern history|url=https://www.telegraph.co.uk/politics/2022/07/06/boris-johnson-suffers-ministerial-resignations-24-hours-since/|archivedate=2022-07-07|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220707020152/https://www.telegraph.co.uk/politics/2022/07/06/boris-johnson-suffers-ministerial-resignations-24-hours-since/}}&lt;/ref&gt;.

6 июля Джонсон, несмотря на давление как со стороны оппозиции, так и со стороны правительства, отрицал возможный уход в отставку. Новый канцлер казначейства [[Захави, Надхим|Надим Захави]] и министр внутренних дел [[Пател, Прити|Прити Патель]], собрались в [[Даунинг-стрит, 10]], чтобы призвать Джонсона уйти в отставку. После этого другие члены кабинета Джонсона, такие как [[Доррис, Надин|Надин Доррис]], также собрались в доме номер 10, как сообщается, чтобы поддержать Джонсона&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|date=2022-07-06|website=BBC News|title=Boris Johnson digs in amid growing cabinet mutiny|url=https://www.bbc.com/news/uk-politics-62065534|archivedate=2022-07-06|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220706120301/https://www.bbc.com/news/uk-politics-62065534}}&lt;/ref&gt;.

Вечером 6 июля, несмотря на то, что другие высокопоставленные министры, в том числе министр внутренних дел Прити Патель, министр жилищно-коммунального хозяйства, общин и местного самоуправления Майкл Гоув и министр транспорта [[Шэппс, Грант|Грант Шэппс]], как сообщается, призывали премьер-министра уйти в отставку, Даунинг-стрит, 10 опубликовал заявление, в котором подтверждалось, что Джонсон не уйдет в отставку добровольно&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://news.sky.com/story/boris-johnson-resigns-live-updates-12593360|title=Politics live: Johnson appoints more ministers and indicates his future after Downing Street; first leadership contender declares|website=Sky News|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20220708002218/https://news.sky.com/story/boris-johnson-resigns-live-updates-12593360|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;. В тот же день Джонсон уволил Майкла Гоува&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/06/michael-gove-sacked-for-disloyalty-allies-reveal-how-it-happened|title=Michael Gove sacked ‘for disloyalty’: allies reveal how it happened|website=the Guardian|date=2022-07-06|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-06|archive-url=https://web.archive.org/web/20220706210916/https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/06/michael-gove-sacked-for-disloyalty-allies-reveal-how-it-happened|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|first=|last=|id=0140-0460|title=Boris Johnson fights on after day of chaos|url=https://www.thetimes.co.uk/article/boris-johnson-resign-rishi-sunak-sajid-javid-uk-politics-pmqs-live-20pjmhbwj|website=The Times|archivedate=2022-07-06|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220706110646/https://www.thetimes.co.uk/article/boris-johnson-resign-rishi-sunak-sajid-javid-uk-politics-pmqs-live-20pjmhbwj}}&lt;/ref&gt;. Позже тем же вечером Саймон Харт, министр по делам Уэльса, подал в отставку из кабинета министров, заявив, что у него «‎не осталось другого выбора»&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://nation.cymru/news/welsh-secretary-simon-hart-resigns-from-uk-government-no-other-option-left/|title=Welsh Secretary Simon Hart resigns from UK Government - 'no other option left'|website=Nation.Cymru|date=2022-07-06|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707020151/https://nation.cymru/news/welsh-secretary-simon-hart-resigns-from-uk-government-no-other-option-left/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;.

Генеральный атторней [[Браверман, Суэлла|Суэлла Браверман]] присоединилась к призывам Джонсона уйти в отставку, но отказалась уйти со своего поста в правительстве, сославшись на чувство долга и потребность правительства в юристе. Она также заявила, что будет баллотироваться в любом предстоящем конкурсе на лидерство в Консервативной партии&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.itv.com/news/2022-07-06/attorney-general-suella-braverman-calls-for-boris-johnson-to-step-down|title=Attorney General Suella Braverman calls for Boris Johnson to 'step down'|website=ITV News|date=2022-07-06|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707020157/https://www.itv.com/news/2022-07-06/attorney-general-suella-braverman-calls-for-boris-johnson-to-step-down|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;. {{Не переведено 5|Фэй Джонс|Фэй Джонс|en|Fay Jones (politician)}}, член парламента от Брекона и Рэдноршира, объявила, что, если Джонсон не уйдет в отставку к 7 июля, она уйдет с поста&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.fayjones.org.uk/news/my-letter-leader-house-mark-spencer|title=My letter to the Leader of the House, Mark Spencer|website=Fay Jones|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190257/https://www.fayjones.org.uk/news/my-letter-leader-house-mark-spencer|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;.

Утром 7 июля{{Efn|В некоторых источниках ошибочно указывался вечер 6 июля&lt;ref&gt;{{cite news |title=UK N.Ireland minister Brandon Lewis has not resigned -media |url=https://www.reuters.com/world/uk/uk-nireland-minister-brandon-lewis-resigns-bbc-2022-07-06/ |access-date=2022-07-08 |work=Reuters |date=2022-07-07 |language=en |accessdate=2022-07-08 |archivedate=2022-07-07 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20220707020151/https://www.reuters.com/world/uk/uk-nireland-minister-brandon-lewis-resigns-bbc-2022-07-06/ }}&lt;/ref&gt;.}} министр по делам Северной Ирландии [[Льюис, Брэндон|Брэндон Льюис]] подал в отставку&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://news.sky.com/story/brandon-lewis-resigns-as-northern-ireland-secretary-12647183|title=Brandon Lewis quits as Northern Ireland secretary as more ministers call for Boris Johnson to go|website=Sky News|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190257/https://news.sky.com/story/brandon-lewis-resigns-as-northern-ireland-secretary-12647183|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;. [[Доунлан, Мишель|Мишель Доунлан]] также подала в отставку через два дня после того, как была назначена на должность министра образования&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.birminghammail.co.uk/news/midlands-news/michelle-donelan-quits-education-secretary-24421991|title=Michelle Donelan quits as Education Secretary - 24 hours after appointment|author=James Rodger|website=BirminghamLive|date=2022-07-07|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190257/https://www.birminghammail.co.uk/news/midlands-news/michelle-donelan-quits-education-secretary-24421991|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;.

Более 60 депутатов ушли в отставку&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|date=2022-07-08|website=BBC News|title=Boris Johnson resigns: First leadership bids to become next prime minister|url=https://www.bbc.com/news/uk-62088847|archivedate=2022-07-08|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220708022420/https://www.bbc.com/news/uk-62088847}}&lt;/ref&gt;. Отставки привели к тому, что многие правительственные ведомства потеряли почти всех своих ответственных министров. В Министерстве образования, например, остался только один заместитель парламентского секретаря, а все министры ушли в отставку&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.tes.com/magazine/news/general/michelle-donelan-resigns-education-secretary-boris-johnson|title=Michelle Donelan resigns as education secretary|website=Tes Magazine|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20220708045133/https://www.tes.com/magazine/news/general/michelle-donelan-resigns-education-secretary-boris-johnson|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;.

Среди депутатов-консерваторов, которые публично выразили поддержку Джонсону, министр культуры Надин Доррис&lt;ref&gt;{{Cite tweet|user=NadineDorries|number=1544384582467964928|title=I'm not sure anyone actually doubted this, however, I am 💯 behind @BorisJohnson the PM who consistently gets all the big decisions right.|author-link=Доррис, Надин|date=2022-07-06}}&lt;/ref&gt;, младший министр возможностей Brexit [[Рис-Могг, Джейкоб|Джейкоб Рис-Могг]]&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.irishtimes.com/world/uk/2022/07/05/jacob-rees-mogg-backs-johnson-following-resignations/|title=Jacob Rees-Mogg backs Johnson following resignations|website=The Irish Times|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707020154/https://www.irishtimes.com/world/uk/2022/07/05/jacob-rees-mogg-backs-johnson-following-resignations/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;, министр по делам Шотландии [[Джек, Алистер|Алистер Джек]]&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.scotsman.com/news/politics/alister-jack-launches-defence-of-boris-johnson-as-he-claims-prime-minister-was-mugged-by-cake-3758890|title=Alister Jack launches defence of Boris Johnson as he claims Prime Minister was ‘mugged by cake’|website=www.scotsman.com|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190258/https://www.scotsman.com/news/politics/alister-jack-launches-defence-of-boris-johnson-as-he-claims-prime-minister-was-mugged-by-cake-3758890|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;, государственный министр по делам Северной Ирландии {{Не переведено 5|Конор Бернс|Конор Бернс|en|Conor Burns}}&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.bournemouthecho.co.uk/news/20258381.bournemouth-mp-conor-burns-gives-boris-johnson-full-support/|title=Boris Johnson has &quot;ongoing and full support&quot; of Bournemouth MP Conor Burns|website=Bournemouth Echo|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190259/https://www.bournemouthecho.co.uk/news/20258381.bournemouth-mp-conor-burns-gives-boris-johnson-full-support/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;, Личный секретарь Джонсона {{Не переведено 5|Лия Ники|Лия Ники|en|Lia Nici}}&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.gi-media.co.uk/2022/07/06/grimsby-mp-lia-nici-says-no-other-leader-will-have-grimsby-in-their-interest-as-she-backs-pm11/|title=Grimsby MP Lia Nici says 'I will continue to support him' as she backs PM|author=Jack Gray|website=Gi Media|date=2022-07-06|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707020156/https://www.gi-media.co.uk/2022/07/06/grimsby-mp-lia-nici-says-no-other-leader-will-have-grimsby-in-their-interest-as-she-backs-pm11/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;, и член парламента от [[Уэллингборо]] {{Не переведено 5|Питер Боун|Питер Боун|en|Peter Bone}}&lt;ref&gt;{{Cite tweet|user=PiersUncensored|number=1544402675067912194|title=&quot;It's about policy, not individual... my constituents wouldn't have the foggiest who Chris Pincher was.&quot; Conservative MP Peter Bone is standing by Boris Johnson as his Cabinet falls apart.|date=2022-07-05}}&lt;/ref&gt;.

Лидер оппозиции Кейр Стармер раскритиковал Джонсона и консерваторов, оставшихся в кабинете, заявив, что сохранение лояльности премьер-министру означает, что у них нет «ни капли честности»&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/06/keir-starmer-pmqs-mock-boris-johnson-tories|title=‘Charge of the lightweight brigade’: Starmer uses PMQs to mock Tories|website=the Guardian|date=2022-07-06|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-06|archive-url=https://web.archive.org/web/20220706143620/https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/06/keir-starmer-pmqs-mock-boris-johnson-tories|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;.

== Բորիս Ջոնսոնի հրաժարականը ==
Հուլիսի 7-ի առավոտյան Ջոնսոնը զանգահարել է թագուհուն, որպեսզի նրան հայտնի հրաժարական տալու իր մտադրության մասին&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.independent.co.uk/news/uk/boris-johnson-prime-windsor-castle-theresa-may-parliament-b2118277.html|title=Boris Johnson phoned the Queen before resigning|website=The Independent|date=2022-07-07|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20220708001509/https://www.independent.co.uk/news/uk/boris-johnson-prime-windsor-castle-theresa-may-parliament-b2118277.html|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;: Հուլիսի 7-ին ժամը 12:30-ին նա Դաունինգ սթրիթում հայտարարել է կուսակցության առաջնորդի և վարչապետի պաշտոնից իր հրաժարականի մասին՝ նշելով, որ ժամանակավորապես կշարունակի պաշտոնավարել այնքան ժամանակ, քանի դեռ չի ընտրվել կուսակցության նոր առաջնորդը&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.itv.com/news/2022-07-07/boris-johnson-set-to-resign-say-reports|title='Sad to be giving up': PM resigning but will stay until new leader found|website=ITV News|date=2022-07-07|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190309/https://www.itv.com/news/2022-07-07/boris-johnson-set-to-resign-say-reports|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

Ուկրաինայի նախագահ Վոլոդիմիր Զելենսկին կարեկցանք է հայտնել, ինչպես նաև շնորհակալություն է հայտնել Ջոնսոնին՝ Ռուսաստանի ներխուժման ժամանակ Ուկրաինային աջակցելու համար&lt;ref name=&quot;автоссылка1&quot;&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|date=2022-07-07|website=BBC News|title=Boris Johnson: World reacts as UK PM resigns|url=https://www.bbc.com/news/world-62077691|archivedate=2022-07-07|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220707180414/https://www.bbc.com/news/world-62077691}}&lt;/ref&gt;:

Ռուսաստանի նախագահի մամուլի քարտուղար Դմիտրի Պեսկովը արձագանքել է իրավիճակին՝ հայտարարելով. «Նա (Բորիս Ջոնսոնը) մեզ չի սիրում։ Մենք էլ նրան չենք սիրում»&lt;ref name=&quot;автоссылка2&quot;&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/07/glee-in-russia-and-sadness-in-ukraine-as-boris-johnson-quits|title=Glee in Russia and sadness in Ukraine as Boris Johnson quits|website=the Guardian|date=2022-07-07|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707143456/https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/07/glee-in-russia-and-sadness-in-ukraine-as-boris-johnson-quits|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=ru|url=https://www.interfax-russia.ru/rossiya-i-mir/v-kremle-obratili-vnimanie-na-pravitelstvennyy-krizis-v-velikobritanii|title=В Кремле обратили внимание на правительственный кризис в Великобритании - Россия {{!}}{{!}} Интерфакс Россия|website=www.interfax-russia.ru|date=2022-07-07|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20220708074157/https://www.interfax-russia.ru/rossiya-i-mir/v-kremle-obratili-vnimanie-na-pravitelstvennyy-krizis-v-velikobritanii|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;: Ռուսաստանի ԱԳՆ պաշտոնական ներկայացուցիչ Մարիա Զախարովան հայտարարել է, որ Ջոնսոնը «ապշած էր արձակված բումերանգից»&lt;ref name=&quot;автоссылка1&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;автоссылка2&quot; /&gt;:

ԱՄՆ նախագահ Ջո Բայդենը հայտարարել է, որ ԱՄՆ-ն ու Մեծ Բրիտանիան կմնան «ամենամտերիմ ընկերներն ու դաշնակիցները», և որ երկրների միջև հարաբերությունները մնում են ամուր: Բայդենը նաև հույս է հայտնել, որ Ջոնսոնի հետնորդը հավատարիմ կմնա Ուկրաինային աջակցելու գործին: Սակայն Սպիտակ տան պաշտոնյաները հրաժարվել են մեկնաբանել Ջոնսոնի հեռանալը՝ հայտարարելով, որ նրանք «չեն պատրաստվում մեկնաբանել այլ կառավարության ժողովրդավարական գործընթացը»&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.independent.co.uk/news/world/americas/us-politics/biden-statement-boris-johnson-resignation-b2118255.html|title=Biden says ‘close cooperation’ with UK will continue after Johnson announces exit|website=The Independent|date=2022-07-07|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190942/https://www.independent.co.uk/news/world/americas/us-politics/biden-statement-boris-johnson-resignation-b2118255.html|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}</text>
      <sha1>1adp9khfvfbegd8s1ki8x05xl2wlegw</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486023</id>
      <parentid>8486002</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T13:34:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ArmSirius</username>
        <id>64149</id>
      </contributor>
      <comment>/* События */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5289" xml:space="preserve">== Բորիս Ջոնսոնի հրաժարականը ==
Հուլիսի 7-ի առավոտյան Ջոնսոնը զանգահարել է թագուհուն, որպեսզի նրան հայտնի հրաժարական տալու իր մտադրության մասին&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.independent.co.uk/news/uk/boris-johnson-prime-windsor-castle-theresa-may-parliament-b2118277.html|title=Boris Johnson phoned the Queen before resigning|website=The Independent|date=2022-07-07|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20220708001509/https://www.independent.co.uk/news/uk/boris-johnson-prime-windsor-castle-theresa-may-parliament-b2118277.html|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;: Հուլիսի 7-ին ժամը 12:30-ին նա Դաունինգ սթրիթում հայտարարել է կուսակցության առաջնորդի և վարչապետի պաշտոնից իր հրաժարականի մասին՝ նշելով, որ ժամանակավորապես կշարունակի պաշտոնավարել այնքան ժամանակ, քանի դեռ չի ընտրվել կուսակցության նոր առաջնորդը&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.itv.com/news/2022-07-07/boris-johnson-set-to-resign-say-reports|title='Sad to be giving up': PM resigning but will stay until new leader found|website=ITV News|date=2022-07-07|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190309/https://www.itv.com/news/2022-07-07/boris-johnson-set-to-resign-say-reports|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

Ուկրաինայի նախագահ Վոլոդիմիր Զելենսկին կարեկցանք է հայտնել, ինչպես նաև շնորհակալություն է հայտնել Ջոնսոնին՝ Ռուսաստանի ներխուժման ժամանակ Ուկրաինային աջակցելու համար&lt;ref name=&quot;автоссылка1&quot;&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|date=2022-07-07|website=BBC News|title=Boris Johnson: World reacts as UK PM resigns|url=https://www.bbc.com/news/world-62077691|archivedate=2022-07-07|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220707180414/https://www.bbc.com/news/world-62077691}}&lt;/ref&gt;:

Ռուսաստանի նախագահի մամուլի քարտուղար Դմիտրի Պեսկովը արձագանքել է իրավիճակին՝ հայտարարելով. «Նա (Բորիս Ջոնսոնը) մեզ չի սիրում։ Մենք էլ նրան չենք սիրում»&lt;ref name=&quot;автоссылка2&quot;&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/07/glee-in-russia-and-sadness-in-ukraine-as-boris-johnson-quits|title=Glee in Russia and sadness in Ukraine as Boris Johnson quits|website=the Guardian|date=2022-07-07|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707143456/https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/07/glee-in-russia-and-sadness-in-ukraine-as-boris-johnson-quits|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=ru|url=https://www.interfax-russia.ru/rossiya-i-mir/v-kremle-obratili-vnimanie-na-pravitelstvennyy-krizis-v-velikobritanii|title=В Кремле обратили внимание на правительственный кризис в Великобритании - Россия {{!}}{{!}} Интерфакс Россия|website=www.interfax-russia.ru|date=2022-07-07|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20220708074157/https://www.interfax-russia.ru/rossiya-i-mir/v-kremle-obratili-vnimanie-na-pravitelstvennyy-krizis-v-velikobritanii|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;: Ռուսաստանի ԱԳՆ պաշտոնական ներկայացուցիչ Մարիա Զախարովան հայտարարել է, որ Ջոնսոնը «ապշած էր արձակված բումերանգից»&lt;ref name=&quot;автоссылка1&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;автоссылка2&quot; /&gt;:

ԱՄՆ նախագահ Ջո Բայդենը հայտարարել է, որ ԱՄՆ-ն ու Մեծ Բրիտանիան կմնան «ամենամտերիմ ընկերներն ու դաշնակիցները», և որ երկրների միջև հարաբերությունները մնում են ամուր: Բայդենը նաև հույս է հայտնել, որ Ջոնսոնի հետնորդը հավատարիմ կմնա Ուկրաինային աջակցելու գործին: Սակայն Սպիտակ տան պաշտոնյաները հրաժարվել են մեկնաբանել Ջոնսոնի հեռանալը՝ հայտարարելով, որ նրանք «չեն պատրաստվում մեկնաբանել այլ կառավարության ժողովրդավարական գործընթացը»&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.independent.co.uk/news/world/americas/us-politics/biden-statement-boris-johnson-resignation-b2118255.html|title=Biden says ‘close cooperation’ with UK will continue after Johnson announces exit|website=The Independent|date=2022-07-07|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190942/https://www.independent.co.uk/news/world/americas/us-politics/biden-statement-boris-johnson-resignation-b2118255.html|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}</text>
      <sha1>03oivmlqh1g242l230ihci0ab1d6lnn</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486027</id>
      <parentid>8486023</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T13:35:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ArmSirius</username>
        <id>64149</id>
      </contributor>
      <comment>Ջնջվում է էջի ամբողջ պարունակությունը</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="0" />
      <sha1>phoiac9h4m842xq45sp7s6u21eteeq1</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Միխայիլ Դրույան</title>
    <ns>0</ns>
    <id>875641</id>
    <revision>
      <id>8485962</id>
      <parentid>8181860</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T12:17:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Voskanyan</username>
        <id>23951</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ֆիլմագրություն */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="11866" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Անձ
|պատկեր=Միխայիլ Դրույան.jpg
}}
'''Միխայիլ Դրույան''' ({{lang-ru|Михаи́л Заха́рович Друя́н}}, {{ԱԾ}}), ռուս-խորհրդային օպերատոր, մուլտիպլիկացիոն ֆիլմերի բեմադրիչ։ Հայրենական մեծ պատերազմի մասնակից։ Նկարահանել է ավելի քան երեք հարյուր ֆիլմ, որոնցից շատերը դարձել են դասական [[մուլտիպլիկացիա]]յի օրինակ։

== Կենսագրություն ==

Ծնվել է 1911 թվականի հոկտեմբերի 17-ին, [[Խարկով]]ում։ Լինելով միայնակ, առանց գոյության որևէ միջոցի դեռահաս` տեղափոխվում է [[Մոսկվա]]։ Անապաստան էր&lt;ref&gt;[http://www.animator.ru/db/?p=show_person&amp;pid=115&amp;sp=1 Михаил Друян] на сайте animator.ru&lt;/ref&gt;։ 1932 թվականից աշխատել է որպես օպերատորի օգնական «Վոենտեխֆիլմ» ստուդիայի մուլտիպլիկացիայի բաժնում։ Նրա առաջին նկատելի աշխատանքը եղել են մուլտիպլիկացիոն լուսագրերը Գրիգորի Ալեքսանդրովի «Ուրախ երեխաներ» երաժշտական կոմեդիայում։

1936 թվականին ընտրվելով ռեժիսոր [[Իվան Իվանով-Վանո]]յի կողմից գլխավորած հանձնաժողովի կողմից` դառնում է «[[Սոյուզմուլտֆիլմ]]» ստուդիայի օպերատոր։ 1941 թվականին որպես կամավոր մեկնում է ռազմաճակատ, կռվում Հատուկ նշանակության մոտոհրաձգային առանձին ջոկատի կազմում։ 1945 թվականի դեկտեմբերին զորացրվելով` վերադառնում է «Սոյուզմուլտֆիլմ» ստուդիա։ 
1975 թվականին պարգևատրվել է [[Ռուսաստանի Խորհրդային Ֆեդերատիվ Սոցիալիստական Հանրապետություն|ՌՍՖՍՀ]]-ի Մշակույթի վաստակավոր գործիչ կոչումով։ 
1996 թվականին [[կաթված]] ստանալուց հետո չի կարողացել շարունակել աշխատանքը և ստիպված էր թողնել մուլտիպլիկացիան։ 
Մահացել է 2000 թվականի հուլիսի 12-ին։ Թաղված է Մոսկվայի Դանսկոյ գերեզմանատան առաջին մասում։

== Ֆիլմագրություն ==
{{Սյուն|2}}
* [[1950]] – [[Հեքիաթ ձկնորսի և ձկան մասին (մուլտֆիլմ, 1950)|Հեքիաթ ձկնորսի և ձկան մասին]] (ռեժիսոր` Միխայիլ Ցխենովսկի)
* [[1951]] – [[Անտառային ճանապարհորդներ]] (ռեժիսոր` [[Մստիսլավ Պաշչենկո]])
* [[1952]] – [[Բարձր սար (մուլտֆիլմ)|Բարձր սար]] (ռեժիսոր` [[Լեոնիդ Ամալրիկ]]) 
* 1952 – [[Ալվան ծաղիկը (մուլտֆիլմ)|Ալվան ծաղիկ]] (ռեժիսոր` [[Լև Ատամանով]])
* 1952 – [[Շագանակ]] (ռեժիսոր` Միխայիլ Ցեխանովսկի)
* [[1954]] – [[Ոսկե այծքաղ]] (ռեժիսոր` [[Լև Ատամանով]])
* [[1955]] – [[Կախարդված տղան]] (ռեժիսորներ` [[Ալեքսանդրա Սնեժկո-Բլոցկայա]], [[Վլադիմիր Պոլկովնիկով]])
* 1955 – [[Արտասովոր խաղ]] (ռեժիսորներ` Մստիսլավ Պաշչենկո, [[Բորիս Դյոժկին]])
* 1955 – [[Փոստատար ձնեմարդը (մուլտֆիլմ)|Փոստատար ձնեմարդը]] (ռեժիսոր Լեոնիդ Ամալրիկ)
* [[1957]] – [[Վերլիոկա (մուլտֆիլմ)|Վերլիոկա]] (ռեժիսոր Ալեքսանդրա Սնեժենկո-Բլոցկայա)
* 1957 – [[Ձյունե թագուհին (մուլտֆիլմ, 1957)]] (ռեժիսոր` Լև Ատամանով)
* [[1959]] – [[Բուրատինոյի արկածները (մուլտֆիլմ)|Բուրատինոյի արկածները]] (ռեժիսորներ` [[Իվան Իվանով-Վանո]], Դմիտրի Բաբիչենկո)
* [[1950]] – [[Շուտով անձրև կլինի]] (ռեժիսոր` [[Վլադիմիր Պոլկովնիկով]])
* [[1960]] – [[Արքայական նապաստակներ (մուլտֆիլմ)|Արքայական նապաստակներ]] (ռեժիսոր` Վլադիմիր Պոլկովնիկով)
* [[1962]] – [[Երկու հեքիաթ (մուլտֆիլմ)|Երկու հեքիաթ]] (ռեժիսոր` Լեոնիդ Ամալրիկ)
* [[1963]] – Վազի՛ր, առվակ  (ռեժիսոր` Պյոտր Նոսով)
* [[1964]] – [[Մատնաչափիկը (մուլտֆիլմ, 1964)|Մատնաչափիկը]] (ռեժիսոր` Լեոնիդ Ամալրիկ)
* 1964 – [[Ձկնորս կատուն]] (ռեժիսոր` Վլադիմիր Պոլկովնիկով)
* 1964 – Քաջ դերձակը (ռեժիսորներ` Զինաիդա Բումբերգ, [[Վալենտինա Բրումբերգ]])
* [[1965]] – [[Վովան անդրսարյան թագավորությունում]] (ռեժիսոր` Բորիս Ստեպանցև)
* [[1966]] – [[Գետաձիու մասին, որը վախենում էր պատվաստումներից]] (ռեժիսոր` Լեոնիդ Ամալրիկ)
* 1967 – [[Շոգեքարշը Ռոմաշկովոյից]] (ռեժիսոր` Վ․ Դ․ Դեկտյարով)
* [[1967]] – [[Փղիկը (մուլտֆիլմ)|Փղիկը]] (ռեժիսոր` Էֆիմ Գամբուրգ)
* 1967 – Լրտեսական կրքեր (ռեժիսոր` Էֆիմ Գամբուրգ)
* [[1968]] – [[Մանչուկն ու Կառլսոնը]] (ռեժիսոր` Բորիս Ստեփանցև)
* [[1969]] – [[Պարուհին նավի վրա|Բալերինան նավի վրա]] (ռեժիսոր` Լև Ատամանով)
* 1969-1995 – Ուրախ կարուսել (տարբեր հրատարակություններ)
* [[1970]] – [[Կառլսոնը վերադարձել է]] (ռեժիսոր` Բորիս Ստեփանցև)
* 1970 –  [[Անտառային ժամանակագրություն (մուլտֆիլմ)|Անտառային ժամանակագրություն]] (ռեժիսոր` Պյոտր Նոսով)
* 1971 – [[Վերնատնակ (մուլտֆիլմ)|Վերնատնակ]] (ռեժիսոր` Լեոնիդ Ամալրիկ)
* [[1971]] – [[Երեք բանան (մուլտֆիլմ)|Երեք բանան]] (ռեժիսոր` Միխայիլ Բոտով)
* 1971 – [[Պիոների ջութակը]] (ռեժիսոր` Բորիս Ստեփանցև)
* [[1972]] – [[Վինի Թուխը և հոգսերի օրը]] (ռեժիսոր` Գենադի Սոկոլսկի, Ֆյոդոր Խիտրուկ)
* 1972 – [[Կոլյան, Օլյան ու Արքիմեդը|Կոլյան, Օլյան և Արքիմեդը]] (ռեժիսոր` Յուրի Պրիտկով)
* [[1973]] – Բրեմենյան երաժիշտների հետքերով (ռեժիսոր` [[Վասիլի Լիվանով]])
* 1973 – Մարդուկ-ջարդուկը (ռեժիսոր` Բորիս Ստեփանցև)
* 1973 – [[Տերտերի և նրա Բալդի ծառայի հեքիաթը (մուլտֆիլմ, 1973)|Տերտերի և նրա Բալդի ծառայի հեքիաթը]] (ռեժիսոր` Ինեսա Կովալենսկայա)
* [[1974]] – [[Պոնին վազում է շրջանով]] (ռեժիսոր` Լև Ատամանով)
* 1974 – [[Կոսկա նապաստակը և աղբյուրը]] 
* [[1975]] – Կոնֆետի թղթիկ (ռեժիսոր` Եֆիմ Գամբուրգ)
* 1976 – [[Երկնագույն շնիկը (մուլտֆիլմ)|Երկնագույն շնիկը]] (ռեժիսոր` Եֆիմ Գամբուրգ)
* [[1976]] –  [[Անագե տոկուն զինվորիկը (մուլտֆիլմ)|Անագե տոկուն զինվորիկը]] (ռեժիսոր` Լև Միլչին)
* 1976-1982 – [[Գավ անունով փիսիկը (պատմություն 2)|Գավ անունով կատվիկը]] (ռեժիսորներ` [[Լև Ատամանով]], [[Լեոնիդ Շվարցման]], Մայա Միրոշկինա)
* [[1977]] – [[Ինչպես Մաշան կռվեց իր բարձի հետ]] (ռեժիսոր` Լև Միլչին)
* 1977 – Հրաձգարան (ռեժիսոր` Անատոլի Պետրով)
* 1978 – Գողություն ըստ... (ռեժիսոր` Եֆիմ Գամբուրգ)
* [[1978]] – [[Խոմայի արկածները (մուլտֆիլմ)|Խոմայի արկածները]] (ռեժիսոր` Հարի Բարդին)
* 1978 – [[Ընձուղտը և ակնոցը]] (ռեժիսոր` Գալինա Բարինովա)
* [[1979]] – Որսորդը (ռեժիսոր` Էդուարդ Նազարով)
* 1981 – [[Իվաշկան պիոներական պալատից|Իվաշկան պիոներների պալատից]] (ռեժիսոր` Գենադի Սոկոլսկի)
* [[1981]] – Կոշկավոր շունը (ռեժիսոր` Եֆիմ Գամբուրգ)
* 1981 – Խալիֆ արագիլը (ռեժիսոր` Վալերի Ուգարով)
* 1982 – [[Կար-չկար մի շուն (մուլտֆիլմ)|Կար-չկար մի շուն]] (ռեժիսոր` Էդուարդ Նազարով)
* [[1982]] – Պարադոքսներ ռոքի ոճով (ռեժիսոր` Եֆիմ Գամբուրգ)
* 1983 – [[Մրջյունի ճանապարհորդությունը]] (ռեժիսոր` Էդուարդ Նազարով)
* 1983 – Ստախոսների ամրոցը (ռեժիսոր` Գենադի Սոկոլսկի)
* [[1983]] – [[Վիշտը դժբախտություն չէ]] (ռեժիսոր` Իվան Աքսենչուկ)
* [[1986]] – Հերակլեսն Ադմետոսի մոտ (ռեժիսոր` Անատոլի Պետրով)
* [[1989]] – Ընկերուհին (ռեժիսոր` Ելենա Գավրիլկո)
* [[1996]] — Պալիֆեմը, Աքիդը և Գալատեան (ռեժիսոր` Անատոլի Պետրով)
{{Սյունակ ավարտ}}

== Գրականություն ==

*{{книга
 | автор         =  Сергей Капков
 | заглавие      =  Энциклопедия отечественной мультипликации
 | ссылка        = 
 | ответственный = 
 | место         = М.
 | издательство  = Алгоритм
 | год           = 2006
 | том           = 
 | страниц       = 816
 | страницы      = 
 | isbn          = 5-9265-0319-4
 | тираж         = 3000
 | ref           = 
}} Стр. 245-246.

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

== Արտաքին հղումներ ==
* [http://russiancinema.ru/names/name3421/ Михаил Друян — Энциклопедия отечественного кино]{{Չաշխատող արտաքին հղում|bot=InternetArchiveBot }}
* [http://www.animator.ru/db/?p=show_person&amp;pid=115 Друян, Михаил Захарович] в базе данных Аниматор.ру
* {{imdb name|0238669|Михаил Друян (1911—2000)}}
* [http://www.animator.ru/?p=show_news&amp;nid=78 17 октября 2001 г. Сегодня легендарному оператору Михаилу Друяну исполнилось бы 90 лет]

{{Արտաքին հղումներ}}

{{DEFAULTSORT:Դրույան, Միխայիլ}}
[[Կատեգորիա:Խորհրդային կինոօպերատորներ]]
[[Կատեգորիա:Ռուս կինոօպերատորներ]]
[[Կատեգորիա:Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի մասնակիցներ]]
[[Կատեգորիա:Նոր Դոնսկի գերեզմանատանը թաղվածներ]]
[[Կատեգորիա:Ռուս մուլտիպլիկատորներ]]</text>
      <sha1>rdugmditbowrm1xmqb8qtlcqvd4tuhu</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Ռաքել Պալասիո</title>
    <ns>0</ns>
    <id>877649</id>
    <revision>
      <id>8486326</id>
      <parentid>8485634</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T00:04:55Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ԱշբոտՏՆՂ</username>
        <id>48669</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Colon֊ը (:, U+003A) փոխարինում եմ հայերեն վերջակետով (։, U+0589)</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2001" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Գրող}}
'''Ռաքել Ջարամիլո Պալասիո'''  ({{lang-en|Raquel Jaramillo Palacio}}, {{ԱԾ}}),  առավել հայտնի է՝ R. J. Palacio կեղծանվամբ, ամերիկացի գրող, գրաֆիկական դիզայներ&lt;ref name=NYT&gt;{{cite web|work=[[The New York Times]]|url=https://www.nytimes.com/2016/12/20/books/review/rj-palacio-and-meg-medina-talk-diversity-and-childrens-books.html|title=R. J. Palacio and Meg Medina Talk Diversity and Children's Books|author=Russo, Maria|date=December 20, 2016}}&lt;/ref&gt;։

Ծնվել է Կոլումբիայից ներգաղթած ընտանիքում, նա երեխաների մասին գրված մի շարք նովելների հեղինակն է։ Նրա ամենաշատ վաճառված գիրքը «Հրաշք»֊ն է ({{lang-en|«Wonder»}})&lt;ref name=NYT/&gt; 2017, որի հիման վրա 2017 թվականին նկարահանվել է ֆիլմ, որտեղ նա եղել է այդ ֆիլմի  ռեժիսորը։ Ներկայումս ամուսնու և երկու որդիների հետ բնակվում է Նյու Յորքում&lt;ref&gt;{{cite web|title=Author|url=http://rjpalacio.com/author.html|website=Rjpalacio.com|accessdate=2018-07-11|archive-date=2016-08-09|archive-url=https://web.archive.org/web/20160809000849/http://rjpalacio.com/author.html|dead-url=yes}}&lt;/ref&gt;։

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}
{{Արտաքին հղումներ}}

{{DEFAULTSORT:Պալասիո, Ռաքել}}
[[Կատեգորիա:Գրական կեղծանուններով հայտնի հեղինակներ]]
[[Կատեգորիա:21-րդ դարի ամերիկացի վիպասաններ]]
[[Կատեգորիա:21-րդ դարի ամերիկացի կին գրողներ]]
[[Կատեգորիա:Ամերիկացի կին վիպասաններ]]
[[Կատեգորիա:Ամերիկացի գրաֆիկական դիզայներներ]]
[[Կատեգորիա:Ամերիկացի մանկագիրներ]]</text>
      <sha1>b0kart7z1asa03rqqpa35znm0xre3m4</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Ջոն Քենեդի կրտսերի ինքնաթիռային աղետ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>883486</id>
    <revision>
      <id>8486428</id>
      <parentid>7847972</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T08:55:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ArmSirius</username>
        <id>64149</id>
      </contributor>
      <comment>/* Աղետ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="17639" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Ավիավթար
|պատկեր = PiperSaragtogaIITC.jpg
|նկարագրում = Piper PA-32R Saratoga II, կործանվածի նմանօրինակը
}}

'''Ջոն Քենեդի Կրտսերի ինքնաթիռային աղետ''', ավիացիոն աղետ, որը տեղի է ունեցել 1999 թվականի հուլիսի 16-ին։ Ոչ մեծ, մասնավոր Piper PA-32R ինքնաթիռը՝ իրականացնելով Կոլդուել-Մարթաս Վինյարդ չվերթը, կործանվել է [[Ատլանտյան օվկիանոս]]ի մոտ՝ Մարթաս-Վինյարդ կղզում ([[Մասսաչուսեթս]])։ Ինքնաթիռի օդաչուն հայտնի ամերիկացի լրագրող և փաստաբան Ջոն Քենեդի Կրտսերն էր, իսկ ուղևորները՝ նրա կին Քերոլին Բեսեթ Քենեդին և նրա քենի (կնոջ քույր) Լորեն Բեսեթը։ Բոլոր երեքը մահացել են, ինչը մեծ արձագանք է ունեցել, իսկ երկրում հայտարարվել է ազգային սգի օր։

Այս աղետը երբեմն կապում են «Քենեդիների անեծքի» հետ։

== Ինքնաթիռ ==
Piper PA-32R-301 Saratoga II (գրանցված համարը՝ N9253N, սերիական համարը՝ 32-13100&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.airport-data.com/aircraft/N9253N.html|title=N9253N, 1995 Piper PA-32R-301 C/N 3213100|publisher=Aircraft Data|lang=en|accessdate=2015-01-21}}&lt;/ref&gt;) [[1995]] թվականի [[հունիսի 9]]-ին ստացել է թռիչքի վկայականը, իսկ արդեն [[հունիսի 16]]-ին այն վաճառվել է Ուիլմինգտոնի ([[Հյուսիսային Կարոլինա]]) «Poinciana LLC» ընկերությանը։
[[1998]] թվականի մայիսին, ինքնաթիռի ամենամյա զննման ժամանակ, շարժիչում, որը այդ պահին ուներ 387,1 աշխատաժամ, մխոցի ներքին մակերեսին հայտանբերվել են [[կոռոզիա]]յի հետքեր։ Կոռոզիայի հետքեր հայնաբերվել են նաև փականների վրա։ Այնուհետև շարժիչը ուղարկվել է խոշոր վերանորոգման, որտեղ այն ապամոնտաժվել է, ստուգվել, որոշ մասեր նորերով, որից հետո ինքնաթիռը վերահավաքեցին։ Փորձարկումները հաջող անցան, որոնցից հետո 1998 թվականին նորից հանձնվեց շահագործման՝ N9253N համարով։

1988 թվականի [[օգոստոսի 25]]-ին «Raytheon Aircraft Company» ընկերությունը ([[Ուիչիտո]], [[Կանզաս]]) ձեռք բերեց ինքնաթիռը, որը նույն օրը վերավաճառեց  «Air Bound Aviation, Inc.» ընկերությանը ([[Ֆերֆիլդ]], [[Նյու Ջերսի]])։ [[Օգոստոսի 27]]-ին Նյու Ջերսիից մի մասնավոր օդաչու ձեռք բերեց այդ ինքնաթիռը։ 1999 թվականի ապրիլի 16-ին ինքնաթիռը զննվեց Դաշնային ավիացիոն վարչության կողմից և բացառությամբ աննշան թերությունների, նրա տեխնիկական վիճակը գնահատվել է շատ լավ։ [[Ապրիլի 28]]-ին «Columbia Aircraft Sales, Inc.» ընկերությունը գնել է N9253N ինքնաթիռը, որը նույն օրը վերավաճառել է «Air Bound Aviation, Inc.» ընկերությանը, որն իր հերթին ինքնաթիռը վաճառեց Ջոն Քենեդի Կրտսերին։ [[Հունիսի 18]]-ին ինքնաթիռը, որի աշխատելաժամանակը 622.8 ժամ էր, անցել է իր վերջին տարեկան ստուգումը։ Ստուգման ընթացքում պարզվել է որ, ինքնաթիռի ապրանքանիշը և մոդելը սխալ են գրանցված, ուստի խորհուրդը N9253N-ին թույլատրել է շահագործել միայն հունիսի 25-ին, երբ ստացվել է նոր գրանցման թերթիկ։ Հուլիսի 13-ին, այսինքն, աղետից երեք օր առաջ, ըստ օդանավի տեխնիկական ստուգման, ստուգվեցին պլանային նավիգացիոն սարքավորման և կողմնացույցի տատանումները։ Ինքնաթիռը այդ օրը, ըստ հայտնաբերված տեխոմետրի բեկորների ցուցմունքի, աշխատել է 663,5 ժամ։ Ըստ առկա տվյալների՝ մինչ այդ N9253N ինքնաթիռի հետ որևէ վթար տեղի չի ունեցել։

== Տեղեկատվություն օդաչուի մասին ==
[[Պատկեր:JFKJr2.jpg|thumb|աջ|250px||Ինքնաթիռի օդաչու Ջոն Ֆիցջերալդ Քենեդի]]
Ինքնաթիռի օդաչուն 38-ամյա հայտնի լրագրող և դատավոր Ջոն Ֆիցջերալդ Քենեդի Կրտսերն էր ({{lang-en|John Fitzgerald Kennedy, Jr.}})՝ [[ԱՄՆ]]-ի 35-րդ նախագահի՝ [[Ջոն Ֆիցջերալդ Քենեդի]]ի ({{lang-en|John Fitzgerald Kennedy}}) առաջին զավակը, ով ծնվել է [[1960]] թվականի [[նոյեմբերի 25]]-ին։ [[1982]] թվականի [[հոկտեմբերի 4]]-ից սկսեց ուսուցում օդաչու դառնալու համար և առաջիկա 6 տարիների ընթացքում նա անցավ պրակտիկաներ վեց տարբեր դասախոսների մոտ։ Այդ ժամանակահատվածում նա թռիչք է կատարել 47 ժամ, որոնցից 46 ժամը եղել են կրկնակի հրահանգիչ աշխատակազմով, իսկ 1 ժամը՝ միայնակ։ [[1988]] թվականի սեպտեմբերից մինչև 1997 թվականի դեկտեմբերը ընկած ժամանակահատվածում, ըստ առկա տվյալների, նա թռիչք չի կատարել։ 1997 թվականի դեկտեմբերին վերապատրաստվել է Վիրո Բիչում ([[Ֆլորիդա]])՝ որպես օդաչու։ 1998 թվականի ապրիլ ամսի ժամանակահատվածում կատարել է թռիչք ևս 53 ժամ, այդ թվում՝ 43 ժամ` դասախոսի հետ։ Հետագայում լսարանում դասախոսը Քենեդու հմտությունները որակեց որպես «շատ լավ»։ 1988 թվականի ապրիլի 22-ից Քենեդին ստուգման է հանձնել միաշարժիչ ինքնաթիռները մասնավոր օդաչուի մոտ, որից հետո սկսել է կատարել ինքնուրույն թռիչքներ։ Պրակտիկաներ է անցել Million Air բազայում և արդեն սկսեց հաճախ թռիչնքեր կատարել։ 1998 թվականին իր թռիչքների ժամանակը կազմել է 179 ժամ, որից 65-ը առանց հրահանգիչի։ 1999 թվականի [[մարտի 12]]-ին Դաշնային ավիացիոն վարչությունում գրավոր քննություն է հանձնել, որի արդյունքներով հավաքել է 78 %։

1999 թվականի ապրիլի 5-ին նա սկսեց զորավարժությունները և 25 դասերից ավարտեց 11-ը։ Հրահանգիչները նշել են, որ նա որոշ առաջադրանքների հետ կապված դժվարություններ է ունեցել, սակայն դա այդ մակարդակի օդաչուի համար նորմալ է և ինքնաթիռի ընդհանուր ղեկավարումը գերազանց է գնահատվել։ Ըստ հրահանգչի գնահատականի՝ Քենեդին կարող էր անգամ թռիչքն իրականացնել «կուրորեն»՝ առանց տեսանելի հորիզոնի, թեև այդ տարվա հուլիսի 1-ին դրան պատրաստ չէր։ Հրահանգիչը հիշել է նաև, որ երբևէ Քենեդին ասել է, որ կուզենար ինքնուրույն իրականացնել այդ թռիչքը։

Աղետի օրը Ջոն Քենեդի Կրտսերի ընդհանուր թռիչքի ժամանակը կազմել 310 ժամ, այդ թվում 55 ժամ՝ գիշերը։ Ինքնուրույն թռիչքների ժամանակը կազմում է մոտ 72 ժամ։ Հիմնականում թռիչք էր կատարում Cessna 182-ով, իսկ արդեն 1999 թվականի մայիսից սկսեց թռչել ձեռք բերված Piper Saratoga II-ով։ «Սարատոգայով» նա 36 ժամ թռիչք է կատարել, որոնցից 9,4 ժամը գիշերը։ Ինքնուրույն թռիչքի ժամանակը կազմում էր 3 ժամ, որից 0,8 ժամը գիշերը՝ ներառյալ գիշերային վայրէջքը։ Վերջին 15 ամիսների ընթացքում Էսեկսի շրջանից մինչև Մարթաս Վիյարդ կամ հակառակը կատարել է 35 թռիչք, որոնցից 17-ը իրականացվել են ինքնուրույն, որոնցից առնվազն 5-ը՝ գիշերը։ Մարթաս Վինյարդից հրահանգիչների հետ թռիչքներից 6-7-ը կատարվել են գիշերը։ Վերջին հայտնի ինքնուրույն չվերթը կատարվել էր 1999 թվականի [[մայիսի 28]]-ին։

== Աղետ ==
1999 թվականի [[հուլիսի 16]]-ին՝ ժամը 13:00-ին, Ջոն Քենեդի Կրտսերը ժամանեց Էսեկսի տեղական օդանավակայանը, որը գտնվում էր քաղաքի համանուն Քոլդուել թաղամասի շրջանում և տեղական կառավարչին հայտնել է, որ մտադիր է նույն օրը ինքնաթիռով թռչել Մարթաս Վինյարդ կղզի։ Ավելի ուշ Ջոնն ասել է, որ օդանավակայան ժամանելու է մոտ 17:30-18:00-ին: Մարթաս Վինյարդում Քենեդին պատրաստվում էր մասնակցել իր հորեղբոր՝ Ռորի Քենեդիի հարսանիքին։ Նրա հետ մեկնեց նաև կինը՝ Քերոլին Բեսեթ Քենեդին ({{lang-en|Carolyn Bessette-Kennedy}}) և կնոջ քույրը՝ Լորեն Բեսեթը ({{lang-en|Lauren Bessette}}): Վկաները, որոնք բեռնավորել են ինքնաթիռը, տեսել են օդաչուին կնոջ հետ, ընդ որում՝ օդաչուն եղել է հենակներով (ոչ վաղ Ջոնը վնասվածք էր ստացել)։ Մայրամուտը 20:14-ին էր, իսկ արդեն 20:34-ին մթնշաղի ժամանակ N9253N-ով կապվել է ենթակարգավարի հետ։ Ենթակարգավարը ցուցում է տվել թռիչքը կատարել 22 գոտիով, որը օդաչուն հաստատել է: 20:38:32 Քենեդին կապի մեջ է մտնում վերելքի և վայրէջքի հսկիչի հետ և հաղորդում է իր պատրաստակամության մասին։ Ժամը 20:38:39-ին հսկիչը թույլտվություն է տվել, որը օդաչուն հաստատել է ժամը 20:38:43։ Այնուհետև վերահսկիչը օդաչուին տվել է պաշտպանված գոտուց դուրս գալու իրավունք։ Սա խորհրդի հետ N9253N-ի վերջին ռադիոկապն էր։

Ռադիոտեղորոշիչ սարքի տվյալների համաձայն` ժամը 20:40:59-ին օդանավակայանից մոտ 1 կիլոմետր հեռավորության վրա, օդանավը հասել էր մոտ 1,300 ոտնաչափ բարձրության (400 մետր)։ 55° բարձրությանը հասնելուց հետո, երբ գետնից բարձրությունը 1400 ոտնաչափ էր (430 մետր), օդանավը հասնում է մինչև [[Հուդզոն (գետ)|Հուդզոն]] գետ, որը գտնվում է Ուայթ Փլեյնս քաղաքի մոտակայքում գտնվող Վեստչեստեր վարչական շրջանից 8 մղոն հեռավորության վրա, այնուհետև գետի հյուսիսային մասի վրայով շրջադարձ է կատարում և սկսում է բարձրանալ։

Տարածաշրջանում արդեն գիշեր էր (քաղաքացիական մթնշաղը ավարտվեց՝ 20:47, նավիգացիոնը՝ 21:28) և երկնքի արևմտյան մասում լուսնեղջյուրն ապահովում էր 19 % լուսավորում։ Դեպի վայրէջքի օդանավակայանից 34 մղոն հեռավորության վրա, Քենեդին սկսեց նվազեցնել սարքի արագությունը (122-224 մ/ր), իսկ արդեն 21:38-ին սկսել էր աջ շրջադարձ կատարել դեպի հարավ։ 2200 ոտնաչափ (670 մետր) բարձրության վրա ինքնաթիռը հանկարծ դադարեցրել է վայրէջքը և սկսել է բարձրանալ։ Բարձրանալը տևել է 30 վայրկյան, որի ընթացքում շրջադարձը դադարեցվել է, իսկ արագությունը՝ փոքրացել։ Ժամը 21:39-ին ինքնաթիռը հասել է 2500 ոտնաչափ (760 մետր) բարձրության։ Այնուհետև, ժամը 21:40:15-ին ինքնաթիռը կատարել է կտրուկ աջ շրջադարձ և այնուհետև սկսել ավելի արագորեն իջնել: 21:40:34-ին N9253N նվազեցրել է արդեն արագությունը՝ դարձնելով մեկ րոպեում 4700 ոտնաչափ (1432 մ/ր կամ 24 մ/վ), այն ժամանակ, երբ այն ռադիոտեղորոշիչ սարքի էկրաններից անհետացել էր 1100 ոտնաչափ (335 մետր)։ Մոտավորապես 21:41-ին բարձր արագությամբ N9253N-ը վթարի է ենթարկվել ջրի մեջ՝ {{coord|41|17|37.2|N|70|58|39.2|W}} կոորդինատում, և ամբողջովին ավերվել։ Ինքնաթիռում գտնվող երեք մարդիկ (Ջոն Քենեդի Կրտսեր, Քերոլին և Լորեն Բեսեթներ) էլ մահացել են։

== Հետևանքներ ==
Ջոն Ֆիզջերալդ Քենեդիի մահը մեծ արձագանք է գտել հասարակության շրջանում, որը համեմատում էին 1997 թվականին արքայադուստր Դիանայի մահվան և դրա հետևանքով առաջացած արձագանքի հետ։ Երկրի ողջ տարածքում, առանց որևէ հայտարարության, սկսվեց սուգ։ Հուլիսի 19-ին, օդանավի հայտնաբերումից առաջ, ԱՄՆ նախագահ [[Բիլ Քլինթոն]]ը ելույթ ունեցավ Քենեդիի պատվին։ ԱՄՆ Սենատի հանդիպումը սկսվեց մահացածների համար աղոթքով։ Ցավակցություններ են ուղարկվել այլ պետությունների ղեկավարների կողմից, իսկ Հռոմի Պապ [[Հովհաննես Պողոս II]]-ը հայտարարել է, որ աղոթում է Քենեդիի ընտանիքի համար։ Միևնույն ժամանակ մամուլում տարածվեց տեղեկություններ, որ զոհված օդաչուն ունեցել է թռիչքի ընդամենը 46 ժամ։ Աղետի օրը նրա ոտքը վնասված է եղել, ինչի պատճառով Քերոլինը նույնիսկ փորձել է համոզել ամուսնուն, որ չիրականացնի թռիչքը, սակայն վերջինը պնդել է իր որոշումը։ Այնուամենայնիվ, Քերոլինի և Լորեն Բեսեթի ծնողները հայտարարեցին, որ նրան չեն մեղադրում միջադեպի համար։

== Անդրադարձը մշակույթում ==

* Աղետի վերաբերյալ ակնարկ կա «[[Գրիֆինների ընտանիքը]]» սիթքոմի Brian the Bachelor էպիզոդում (չորրորդ սեզոնի յոթերորդ սերիայում)։
* Ջոն Քենեդի Կրտսերի ինքնաթիռային աղետը ցուցադրվել է «Վերջին 24 ժամ» կանադական հեռուստասերիալում։
* Ցուցադրվել է «Օդային վթարների հետազոտություններ» վավերագրական հեռուստատեսային շարքում (14 սեզոն, սերիա «Ջոն Քենեդի Կրտսերի մահը»)։ Դերերը կատարել են․
** Հարմոն Ուոլշը ({{lang-en|Harmon Walsh}}) - Ջոն Քենեդի Կրտսեր
** Լինդսի Ֆրեյզերը ({{lang-en|Lindsey Frazier}}) - Քերոլին Բեսեթ Քենեդի
** Կարոլինա Բարտչակը ({{lang-en|Carolina Bartczak}}) - Լորեն Բեսեթ
* Աղետը հիշատակվում է նաև Ա. Մուրոմովի «100 խոշոր ավիավթար» գրքում։

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

== Արտաքին հղումներ ==
* [http://aviation-safety.net/wikibase/wiki.php?id=36699 Описание катастрофы на Aviation Safety Network]

{{Արտաքին հղումներ}}</text>
      <sha1>c5dbxesz4jjvewjt05aja5wd2u8uukd</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486429</id>
      <parentid>8486428</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T08:56:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ArmSirius</username>
        <id>64149</id>
      </contributor>
      <comment>/* Արտաքին հղումներ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="17645" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Ավիավթար
|պատկեր = PiperSaragtogaIITC.jpg
|նկարագրում = Piper PA-32R Saratoga II, կործանվածի նմանօրինակը
}}

'''Ջոն Քենեդի Կրտսերի ինքնաթիռային աղետ''', ավիացիոն աղետ, որը տեղի է ունեցել 1999 թվականի հուլիսի 16-ին։ Ոչ մեծ, մասնավոր Piper PA-32R ինքնաթիռը՝ իրականացնելով Կոլդուել-Մարթաս Վինյարդ չվերթը, կործանվել է [[Ատլանտյան օվկիանոս]]ի մոտ՝ Մարթաս-Վինյարդ կղզում ([[Մասսաչուսեթս]])։ Ինքնաթիռի օդաչուն հայտնի ամերիկացի լրագրող և փաստաբան Ջոն Քենեդի Կրտսերն էր, իսկ ուղևորները՝ նրա կին Քերոլին Բեսեթ Քենեդին և նրա քենի (կնոջ քույր) Լորեն Բեսեթը։ Բոլոր երեքը մահացել են, ինչը մեծ արձագանք է ունեցել, իսկ երկրում հայտարարվել է ազգային սգի օր։

Այս աղետը երբեմն կապում են «Քենեդիների անեծքի» հետ։

== Ինքնաթիռ ==
Piper PA-32R-301 Saratoga II (գրանցված համարը՝ N9253N, սերիական համարը՝ 32-13100&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.airport-data.com/aircraft/N9253N.html|title=N9253N, 1995 Piper PA-32R-301 C/N 3213100|publisher=Aircraft Data|lang=en|accessdate=2015-01-21}}&lt;/ref&gt;) [[1995]] թվականի [[հունիսի 9]]-ին ստացել է թռիչքի վկայականը, իսկ արդեն [[հունիսի 16]]-ին այն վաճառվել է Ուիլմինգտոնի ([[Հյուսիսային Կարոլինա]]) «Poinciana LLC» ընկերությանը։
[[1998]] թվականի մայիսին, ինքնաթիռի ամենամյա զննման ժամանակ, շարժիչում, որը այդ պահին ուներ 387,1 աշխատաժամ, մխոցի ներքին մակերեսին հայտանբերվել են [[կոռոզիա]]յի հետքեր։ Կոռոզիայի հետքեր հայնաբերվել են նաև փականների վրա։ Այնուհետև շարժիչը ուղարկվել է խոշոր վերանորոգման, որտեղ այն ապամոնտաժվել է, ստուգվել, որոշ մասեր նորերով, որից հետո ինքնաթիռը վերահավաքեցին։ Փորձարկումները հաջող անցան, որոնցից հետո 1998 թվականին նորից հանձնվեց շահագործման՝ N9253N համարով։

1988 թվականի [[օգոստոսի 25]]-ին «Raytheon Aircraft Company» ընկերությունը ([[Ուիչիտո]], [[Կանզաս]]) ձեռք բերեց ինքնաթիռը, որը նույն օրը վերավաճառեց  «Air Bound Aviation, Inc.» ընկերությանը ([[Ֆերֆիլդ]], [[Նյու Ջերսի]])։ [[Օգոստոսի 27]]-ին Նյու Ջերսիից մի մասնավոր օդաչու ձեռք բերեց այդ ինքնաթիռը։ 1999 թվականի ապրիլի 16-ին ինքնաթիռը զննվեց Դաշնային ավիացիոն վարչության կողմից և բացառությամբ աննշան թերությունների, նրա տեխնիկական վիճակը գնահատվել է շատ լավ։ [[Ապրիլի 28]]-ին «Columbia Aircraft Sales, Inc.» ընկերությունը գնել է N9253N ինքնաթիռը, որը նույն օրը վերավաճառել է «Air Bound Aviation, Inc.» ընկերությանը, որն իր հերթին ինքնաթիռը վաճառեց Ջոն Քենեդի Կրտսերին։ [[Հունիսի 18]]-ին ինքնաթիռը, որի աշխատելաժամանակը 622.8 ժամ էր, անցել է իր վերջին տարեկան ստուգումը։ Ստուգման ընթացքում պարզվել է որ, ինքնաթիռի ապրանքանիշը և մոդելը սխալ են գրանցված, ուստի խորհուրդը N9253N-ին թույլատրել է շահագործել միայն հունիսի 25-ին, երբ ստացվել է նոր գրանցման թերթիկ։ Հուլիսի 13-ին, այսինքն, աղետից երեք օր առաջ, ըստ օդանավի տեխնիկական ստուգման, ստուգվեցին պլանային նավիգացիոն սարքավորման և կողմնացույցի տատանումները։ Ինքնաթիռը այդ օրը, ըստ հայտնաբերված տեխոմետրի բեկորների ցուցմունքի, աշխատել է 663,5 ժամ։ Ըստ առկա տվյալների՝ մինչ այդ N9253N ինքնաթիռի հետ որևէ վթար տեղի չի ունեցել։

== Տեղեկատվություն օդաչուի մասին ==
[[Պատկեր:JFKJr2.jpg|thumb|աջ|250px||Ինքնաթիռի օդաչու Ջոն Ֆիցջերալդ Քենեդի]]
Ինքնաթիռի օդաչուն 38-ամյա հայտնի լրագրող և դատավոր Ջոն Ֆիցջերալդ Քենեդի Կրտսերն էր ({{lang-en|John Fitzgerald Kennedy, Jr.}})՝ [[ԱՄՆ]]-ի 35-րդ նախագահի՝ [[Ջոն Ֆիցջերալդ Քենեդի]]ի ({{lang-en|John Fitzgerald Kennedy}}) առաջին զավակը, ով ծնվել է [[1960]] թվականի [[նոյեմբերի 25]]-ին։ [[1982]] թվականի [[հոկտեմբերի 4]]-ից սկսեց ուսուցում օդաչու դառնալու համար և առաջիկա 6 տարիների ընթացքում նա անցավ պրակտիկաներ վեց տարբեր դասախոսների մոտ։ Այդ ժամանակահատվածում նա թռիչք է կատարել 47 ժամ, որոնցից 46 ժամը եղել են կրկնակի հրահանգիչ աշխատակազմով, իսկ 1 ժամը՝ միայնակ։ [[1988]] թվականի սեպտեմբերից մինչև 1997 թվականի դեկտեմբերը ընկած ժամանակահատվածում, ըստ առկա տվյալների, նա թռիչք չի կատարել։ 1997 թվականի դեկտեմբերին վերապատրաստվել է Վիրո Բիչում ([[Ֆլորիդա]])՝ որպես օդաչու։ 1998 թվականի ապրիլ ամսի ժամանակահատվածում կատարել է թռիչք ևս 53 ժամ, այդ թվում՝ 43 ժամ` դասախոսի հետ։ Հետագայում լսարանում դասախոսը Քենեդու հմտությունները որակեց որպես «շատ լավ»։ 1988 թվականի ապրիլի 22-ից Քենեդին ստուգման է հանձնել միաշարժիչ ինքնաթիռները մասնավոր օդաչուի մոտ, որից հետո սկսել է կատարել ինքնուրույն թռիչքներ։ Պրակտիկաներ է անցել Million Air բազայում և արդեն սկսեց հաճախ թռիչնքեր կատարել։ 1998 թվականին իր թռիչքների ժամանակը կազմել է 179 ժամ, որից 65-ը առանց հրահանգիչի։ 1999 թվականի [[մարտի 12]]-ին Դաշնային ավիացիոն վարչությունում գրավոր քննություն է հանձնել, որի արդյունքներով հավաքել է 78 %։

1999 թվականի ապրիլի 5-ին նա սկսեց զորավարժությունները և 25 դասերից ավարտեց 11-ը։ Հրահանգիչները նշել են, որ նա որոշ առաջադրանքների հետ կապված դժվարություններ է ունեցել, սակայն դա այդ մակարդակի օդաչուի համար նորմալ է և ինքնաթիռի ընդհանուր ղեկավարումը գերազանց է գնահատվել։ Ըստ հրահանգչի գնահատականի՝ Քենեդին կարող էր անգամ թռիչքն իրականացնել «կուրորեն»՝ առանց տեսանելի հորիզոնի, թեև այդ տարվա հուլիսի 1-ին դրան պատրաստ չէր։ Հրահանգիչը հիշել է նաև, որ երբևէ Քենեդին ասել է, որ կուզենար ինքնուրույն իրականացնել այդ թռիչքը։

Աղետի օրը Ջոն Քենեդի Կրտսերի ընդհանուր թռիչքի ժամանակը կազմել 310 ժամ, այդ թվում 55 ժամ՝ գիշերը։ Ինքնուրույն թռիչքների ժամանակը կազմում է մոտ 72 ժամ։ Հիմնականում թռիչք էր կատարում Cessna 182-ով, իսկ արդեն 1999 թվականի մայիսից սկսեց թռչել ձեռք բերված Piper Saratoga II-ով։ «Սարատոգայով» նա 36 ժամ թռիչք է կատարել, որոնցից 9,4 ժամը գիշերը։ Ինքնուրույն թռիչքի ժամանակը կազմում էր 3 ժամ, որից 0,8 ժամը գիշերը՝ ներառյալ գիշերային վայրէջքը։ Վերջին 15 ամիսների ընթացքում Էսեկսի շրջանից մինչև Մարթաս Վիյարդ կամ հակառակը կատարել է 35 թռիչք, որոնցից 17-ը իրականացվել են ինքնուրույն, որոնցից առնվազն 5-ը՝ գիշերը։ Մարթաս Վինյարդից հրահանգիչների հետ թռիչքներից 6-7-ը կատարվել են գիշերը։ Վերջին հայտնի ինքնուրույն չվերթը կատարվել էր 1999 թվականի [[մայիսի 28]]-ին։

== Աղետ ==
1999 թվականի [[հուլիսի 16]]-ին՝ ժամը 13:00-ին, Ջոն Քենեդի Կրտսերը ժամանեց Էսեկսի տեղական օդանավակայանը, որը գտնվում էր քաղաքի համանուն Քոլդուել թաղամասի շրջանում և տեղական կառավարչին հայտնել է, որ մտադիր է նույն օրը ինքնաթիռով թռչել Մարթաս Վինյարդ կղզի։ Ավելի ուշ Ջոնն ասել է, որ օդանավակայան ժամանելու է մոտ 17:30-18:00-ին: Մարթաս Վինյարդում Քենեդին պատրաստվում էր մասնակցել իր հորեղբոր՝ Ռորի Քենեդիի հարսանիքին։ Նրա հետ մեկնեց նաև կինը՝ Քերոլին Բեսեթ Քենեդին ({{lang-en|Carolyn Bessette-Kennedy}}) և կնոջ քույրը՝ Լորեն Բեսեթը ({{lang-en|Lauren Bessette}}): Վկաները, որոնք բեռնավորել են ինքնաթիռը, տեսել են օդաչուին կնոջ հետ, ընդ որում՝ օդաչուն եղել է հենակներով (ոչ վաղ Ջոնը վնասվածք էր ստացել)։ Մայրամուտը 20:14-ին էր, իսկ արդեն 20:34-ին մթնշաղի ժամանակ N9253N-ով կապվել է ենթակարգավարի հետ։ Ենթակարգավարը ցուցում է տվել թռիչքը կատարել 22 գոտիով, որը օդաչուն հաստատել է: 20:38:32 Քենեդին կապի մեջ է մտնում վերելքի և վայրէջքի հսկիչի հետ և հաղորդում է իր պատրաստակամության մասին։ Ժամը 20:38:39-ին հսկիչը թույլտվություն է տվել, որը օդաչուն հաստատել է ժամը 20:38:43։ Այնուհետև վերահսկիչը օդաչուին տվել է պաշտպանված գոտուց դուրս գալու իրավունք։ Սա խորհրդի հետ N9253N-ի վերջին ռադիոկապն էր։

Ռադիոտեղորոշիչ սարքի տվյալների համաձայն` ժամը 20:40:59-ին օդանավակայանից մոտ 1 կիլոմետր հեռավորության վրա, օդանավը հասել էր մոտ 1,300 ոտնաչափ բարձրության (400 մետր)։ 55° բարձրությանը հասնելուց հետո, երբ գետնից բարձրությունը 1400 ոտնաչափ էր (430 մետր), օդանավը հասնում է մինչև [[Հուդզոն (գետ)|Հուդզոն]] գետ, որը գտնվում է Ուայթ Փլեյնս քաղաքի մոտակայքում գտնվող Վեստչեստեր վարչական շրջանից 8 մղոն հեռավորության վրա, այնուհետև գետի հյուսիսային մասի վրայով շրջադարձ է կատարում և սկսում է բարձրանալ։

Տարածաշրջանում արդեն գիշեր էր (քաղաքացիական մթնշաղը ավարտվեց՝ 20:47, նավիգացիոնը՝ 21:28) և երկնքի արևմտյան մասում լուսնեղջյուրն ապահովում էր 19 % լուսավորում։ Դեպի վայրէջքի օդանավակայանից 34 մղոն հեռավորության վրա, Քենեդին սկսեց նվազեցնել սարքի արագությունը (122-224 մ/ր), իսկ արդեն 21:38-ին սկսել էր աջ շրջադարձ կատարել դեպի հարավ։ 2200 ոտնաչափ (670 մետր) բարձրության վրա ինքնաթիռը հանկարծ դադարեցրել է վայրէջքը և սկսել է բարձրանալ։ Բարձրանալը տևել է 30 վայրկյան, որի ընթացքում շրջադարձը դադարեցվել է, իսկ արագությունը՝ փոքրացել։ Ժամը 21:39-ին ինքնաթիռը հասել է 2500 ոտնաչափ (760 մետր) բարձրության։ Այնուհետև, ժամը 21:40:15-ին ինքնաթիռը կատարել է կտրուկ աջ շրջադարձ և այնուհետև սկսել ավելի արագորեն իջնել: 21:40:34-ին N9253N նվազեցրել է արդեն արագությունը՝ դարձնելով մեկ րոպեում 4700 ոտնաչափ (1432 մ/ր կամ 24 մ/վ), այն ժամանակ, երբ այն ռադիոտեղորոշիչ սարքի էկրաններից անհետացել էր 1100 ոտնաչափ (335 մետր)։ Մոտավորապես 21:41-ին բարձր արագությամբ N9253N-ը վթարի է ենթարկվել ջրի մեջ՝ {{coord|41|17|37.2|N|70|58|39.2|W}} կոորդինատում, և ամբողջովին ավերվել։ Ինքնաթիռում գտնվող երեք մարդիկ (Ջոն Քենեդի Կրտսեր, Քերոլին և Լորեն Բեսեթներ) էլ մահացել են։

== Հետևանքներ ==
Ջոն Ֆիզջերալդ Քենեդիի մահը մեծ արձագանք է գտել հասարակության շրջանում, որը համեմատում էին 1997 թվականին արքայադուստր Դիանայի մահվան և դրա հետևանքով առաջացած արձագանքի հետ։ Երկրի ողջ տարածքում, առանց որևէ հայտարարության, սկսվեց սուգ։ Հուլիսի 19-ին, օդանավի հայտնաբերումից առաջ, ԱՄՆ նախագահ [[Բիլ Քլինթոն]]ը ելույթ ունեցավ Քենեդիի պատվին։ ԱՄՆ Սենատի հանդիպումը սկսվեց մահացածների համար աղոթքով։ Ցավակցություններ են ուղարկվել այլ պետությունների ղեկավարների կողմից, իսկ Հռոմի Պապ [[Հովհաննես Պողոս II]]-ը հայտարարել է, որ աղոթում է Քենեդիի ընտանիքի համար։ Միևնույն ժամանակ մամուլում տարածվեց տեղեկություններ, որ զոհված օդաչուն ունեցել է թռիչքի ընդամենը 46 ժամ։ Աղետի օրը նրա ոտքը վնասված է եղել, ինչի պատճառով Քերոլինը նույնիսկ փորձել է համոզել ամուսնուն, որ չիրականացնի թռիչքը, սակայն վերջինը պնդել է իր որոշումը։ Այնուամենայնիվ, Քերոլինի և Լորեն Բեսեթի ծնողները հայտարարեցին, որ նրան չեն մեղադրում միջադեպի համար։

== Անդրադարձը մշակույթում ==

* Աղետի վերաբերյալ ակնարկ կա «[[Գրիֆինների ընտանիքը]]» սիթքոմի Brian the Bachelor էպիզոդում (չորրորդ սեզոնի յոթերորդ սերիայում)։
* Ջոն Քենեդի Կրտսերի ինքնաթիռային աղետը ցուցադրվել է «Վերջին 24 ժամ» կանադական հեռուստասերիալում։
* Ցուցադրվել է «Օդային վթարների հետազոտություններ» վավերագրական հեռուստատեսային շարքում (14 սեզոն, սերիա «Ջոն Քենեդի Կրտսերի մահը»)։ Դերերը կատարել են․
** Հարմոն Ուոլշը ({{lang-en|Harmon Walsh}}) - Ջոն Քենեդի Կրտսեր
** Լինդսի Ֆրեյզերը ({{lang-en|Lindsey Frazier}}) - Քերոլին Բեսեթ Քենեդի
** Կարոլինա Բարտչակը ({{lang-en|Carolina Bartczak}}) - Լորեն Բեսեթ
* Աղետը հիշատակվում է նաև Ա. Մուրոմովի «100 խոշոր ավիավթար» գրքում։

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

== Արտաքին հղումներ ==
* [http://aviation-safety.net/wikibase/wiki.php?id=36699 Աղետի նկարագրությունը Aviation Safety Network-ում]

{{Արտաքին հղումներ}}</text>
      <sha1>je07a57ehwvzc0obi9f0ds5wkab4lmo</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Մասնակից:ԵՆարինե/Ավազարկղ</title>
    <ns>2</ns>
    <id>891194</id>
    <revision>
      <id>8486079</id>
      <parentid>8485780</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T14:38:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Voskanyan</username>
        <id>23951</id>
      </contributor>
      <comment>.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6755" xml:space="preserve">


https://hy.wikipedia.org/wiki/Վիքինախագիծ:Զբոսանք_աշխարհով?fbclid=IwAR0h7K9qAVwBVS5CaCmWmRNrHEtwH_rlmcVqpoy4-LukdjHzIX8asKL0mz4

[[Մասնակից:ԵՆարինե/Ավազարկղ/2]]

[[Մասնակից:ԵՆարինե/Ավազարկղ/3]]

[[Մասնակից:ԵՆարինե/Ավազարկղ/4]]

[[Մասնակից:ԵՆարինե/Ավազարկղ/5]]

[[Մասնակից:ԵՆարինե/Ավազարկղ/6]]

[[Մասնակից:ԵՆարինե/Ավազարկղ/7]]

[[Մասնակից:ԵՆարինե/Ավազարկղ/8]]

[[Մասնակից:ԵՆարինե/Ավազարկղ/9]]

[[Մասնակից:ԵՆարինե/Ավազարկղ/10]]

[[Մասնակից:ԵՆարինե/Ավազարկղ/11]]

[[Մասնակից:ԵՆարինե/Ավազարկղ/12]]

[[Մասնակից:ԵՆարինե/Ավազարկղ/13]]


https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%BD%D1%8B

'''Макаро́ны'''

{{Տեղեկաքարտ ուտեստ}}
'''Մակարոն''' ({{lang-it|maccheroni}}), տարբեր [[Տրամագիծ|տրամագծերի]] և երկարությունների խողովակների տեսքով [[մակարոնեղեն]]։  Խողովակաձև մակարոնների  թվին են պատկանում փետուրները, եղջյուրիկները և խխունջները:

Հայերենում «մակարոն» բառը փոխառվել է {{lang-fr|maccaroni}} և {{lang-de|Makkaroni}}  լեզուներից, որոնք իրենց հերթին այն վերցրել են {{lang-it|maccheroni}} բառից: Բառի ծագումը կարելի է կապել հուն. μακαρία (մակարիյա) բառի հետ, որը նշանակում է «ապուր գարու ալյուրից կամ հատիկներից»&lt;ref name=&quot;fasmer&quot; /&gt;:

== Արտադրություն ==
[[Պատկեր:Cornettes3.jpg|մինի|Եղջյուրիկներ]]
Համաշխարհային շուկայում առաջարկվող մակարոնեղենն ունի նախնական բաղադրիչների տարբեր բաղադրատոմսեր և արտադրության տարբեր տեխնոլոգիաներ։

Բարձրորակ մակարոնեղենի պատրաստման համար հրամայական է օգտագործել ալյուր այսպես կոչված կոշտ ցորենի հատիկներից։ Կոշտ ցորենի սորտերը սովորական սորտերից տարբերվում են հացահատիկի մեջ գլյուտենի ավելի շատ պարունակությամբ: Սա պատրաստի արտադրանքը դարձնում է արտաքին տեսքով գեղեցիկ և հաճելի՝ ուտելու համար. բարձրորակ մակարոնեղենը պահպանում է իր ձևն ու առաձգականությունը ջրի մեջ եռացնելուց հետո:

Քանի որ հացահատիկի մեջ գլյուտենի քանակը կախված է ցորենի հասունացման վերջին փուլում չոր և արևոտ եղանակից, մակարոնեղենի ալյուր պատրաստելու համար հարմար հացահատիկ կարող է արտադրվել միայն երկրագնդի որոշակի վայրերում: Կոշտ ցորենի սորտերը մեծ և կայուն պահանջարկ ունեն համաշխարհային շուկայում, ինչն էլ պայմանավորում է նման հացահատիկի բարձր գները։
[[Պատկեր:Pipe rigate.jpg|մինի|Խխունջներ]]
== Ազգային ավանդույթներ ==
Ավանդաբար [[Իտալիա|Իտալիայում]] մակարոնեղենը եփում են al dente և մատուցում տարբեր սոուսների, հավելումների հետ, որոնք հատուկ ստեղծված են [[Խոհարարություն|խոհարարական]] մասնագետների կողմից՝ ճաշատեսակին ավելացնելու համար:

[[Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ|Միացյալ Նահանգների]] ազգային խոհանոցում նման [[սոուս]] է տարբեր բաղադրատոմսերով պատրաստված կետչուպը:

Այլ երկրների խոհանոցներում մակարոնեղենը հաճախ միայն [[խավարտ]] է, որը մատուցվում է [[Միս|մսի]] կամ այլ ճաշատեսակների հետ:

Մակարոնեղենն [[Ավանդույթ|ավանդաբար]] տարածված արտադրանք է աշխարհի շատ երկրների [[Բանակ|բանակներում]] և հաճախ պահանջված է հեռավոր ուղևորությունների ժամանակ: Նման հանրաճանաչությունը պայմանավորված է նրանով, որ մակարոնեղենը՝ որպես կիսաֆաբրիկատ, ունի փոքր քաշ, երկար [[պահպանման ժամկետ]], փաթեթավորման և տեղափոխման հեշտություն և եփման համեմատաբար պարզ ու արագ եղանակներ։

== Ծանոթագրություն ==
{{ծանցանկ|refs=&lt;ref name=&quot;bre&quot;&gt;{{Книга
 |заглавие     = Большая российская энциклопедия. Том 18
 |часть        = Макаронные изделия
 |ссылка часть = https://bigenc.ru/technology_and_technique/text/2165349
 |место        = М.
 |год          = 2011
 |страницы     = 510
}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;fasmer&quot;&gt;{{Книга
 |автор         = Фасмер М.
 |ответственный = Перевод с нем. и дополнения О.Н. Трубачева
 |заглавие      = Этимологический словарь русского языка. В 4 т. Том 2
 |часть         = Макароны
 |ссылка часть  = https://lexicography.online/etymology/vasmer/%D0%BC/%D0%BC%D0%B0%D0%BA%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%BD%D1%8B
 |издание       = 2-е изд., стер
 |место         = М.
 |издательство  = Прогресс
 |год           = 1986
 |страницы      = 561
 |страниц       = 672
}}&lt;/ref&gt;}}

== Գրականություն ==
* {{Книга|ответственный=Гл. ред. И.А. Пугачёв|заглавие=Товарный словарь. Том 5|часть=Макаронные изделия|место=М.|издательство=Госторгиздат|год=1958|столбцы=274—275|ref=Товарный словарь}}
* [http://docs.cntd.ru/document/1200157298 ГОСТ 31743-2017]. Изделия макаронные. Общие технические условия.</text>
      <sha1>amwr7x3qwq8063c7pxb384h1fi5us52</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486082</id>
      <parentid>8486079</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T14:42:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Voskanyan</username>
        <id>23951</id>
      </contributor>
      <comment>.</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8871" xml:space="preserve">


https://hy.wikipedia.org/wiki/Վիքինախագիծ:Զբոսանք_աշխարհով?fbclid=IwAR0h7K9qAVwBVS5CaCmWmRNrHEtwH_rlmcVqpoy4-LukdjHzIX8asKL0mz4

[[Մասնակից:ԵՆարինե/Ավազարկղ/2]]

[[Մասնակից:ԵՆարինե/Ավազարկղ/3]]

[[Մասնակից:ԵՆարինե/Ավազարկղ/4]]

[[Մասնակից:ԵՆարինե/Ավազարկղ/5]]

[[Մասնակից:ԵՆարինե/Ավազարկղ/6]]

[[Մասնակից:ԵՆարինե/Ավազարկղ/7]]

[[Մասնակից:ԵՆարինե/Ավազարկղ/8]]

[[Մասնակից:ԵՆարինե/Ավազարկղ/9]]

[[Մասնակից:ԵՆարինե/Ավազարկղ/10]]

[[Մասնակից:ԵՆարինե/Ավազարկղ/11]]

[[Մասնակից:ԵՆարինե/Ավազարկղ/12]]

[[Մասնակից:ԵՆարինե/Ավազարկղ/13]]


https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%BD%D1%8B

'''Макаро́ны'''

{{Տեղեկաքարտ ուտեստ}}
'''Մակարոն''' ({{lang-it|maccheroni}}), տարբեր [[Տրամագիծ|տրամագծերի]] և երկարությունների խողովակների տեսքով [[մակարոնեղեն]]&lt;ref name=&quot;country&quot;&gt;Maccheroni47473hb, [http://www.maccheroni.it/storia.htm History of Maccheroni] (it)&lt;/ref&gt;&lt;ref name=oxdict&gt;Oxford Dictionary, [http://www.oxforddictionaries.com/definition/english/macaroni Macaroni]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;https://dizionari.corriere.it/dizionario_italiano/M/maccherone.shtml Dizionari - Corriere&lt;/ref&gt;։  Խողովակաձև մակարոնների  թվին են պատկանում փետուրները, եղջյուրիկները&lt;ref name=&quot;bre&quot; /&gt; և խխունջները:

Հայերենում «մակարոն» բառը փոխառվել է {{lang-fr|maccaroni}} և {{lang-de|Makkaroni}}  լեզուներից, որոնք իրենց հերթին այն վերցրել են {{lang-it|maccheroni}} բառից: Բառի ծագումը կարելի է կապել հուն. μακαρία (մակարիյա) բառի հետ&lt;ref&gt;[https://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3Atext%3A1999.04.0057%3Aentry%3Dmakari%2Fa μακαρία], (def. III),
Henry George Liddell, Robert Scott, ''A Greek-English Lexicon'', on Perseus Digital Library&lt;/ref&gt;, որը նշանակում է «ապուր գարու ալյուրից կամ հատիկներից»&lt;ref name=&quot;fasmer&quot; /&gt;, որը մատուցվել է մահացածների հիշատակին&lt;ref&gt;[http://www.askoxford.com/concise_oed/macaroni?view=uk Macaroni], on Compact Oxford English Dictionary&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.etymonline.com/index.php?search=macaroni&amp;searchmode=none &quot;Macaroni&quot;], Online Etymology Dictionary&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.yourdictionary.com/macaroni Macaroni], on Webster's New World College Dictionary&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Andrew Dalby, ''Food in the Ancient World from A to Z'', Routledge, 2003, on [https://books.google.com/books?id=FtIXAe2qYDgC&amp;pg=PA251&amp;dq=laganon+makaria&amp;hl=en&amp;ei=EJsYTN_bNYKe_AbPusSdDA&amp;sa=X&amp;oi=book_result&amp;ct=result&amp;resnum=1&amp;ved=0CCUQ6AEwAA#v=onepage&amp;q=laganon%20makaria&amp;f=false Google books]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Reader's Digest Oxford Complete Wordfinder&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Dhirendra Verma, ''Word Origins'', on [https://books.google.com/books?id=rpgIQyInjWkC&amp;pg=PA220&amp;dq=%22makaria%22+macaroni&amp;hl=en&amp;ei=Jp0YTLbxOsOM_AbN9L2mDA&amp;sa=X&amp;oi=book_result&amp;ct=result&amp;resnum=6&amp;ved=0CDwQ6AEwBQ#v=onepage&amp;q&amp;f=false Google books]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Mario Pei, ''The story of language'', p.223&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;William Grimes, ''Eating Your Words'', Oxford University Press, on [https://archive.org/details/eatingyourwords00grim/page/120 &lt;!-- quote=&quot;makaria&quot; macaroni. --&gt; Internet Archive]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Mark Morton, ''Cupboard Love: A Dictionary of Culinary Curiosities'', on [https://books.google.com/books?id=qn-DASgdhiAC&amp;pg=PA185&amp;dq=%22makaria%22+makaroni&amp;hl=en&amp;ei=Jp0YTLbxOsOM_AbN9L2mDA&amp;sa=X&amp;oi=book_result&amp;ct=result&amp;resnum=3&amp;ved=0CC0Q6AEwAg#v=onepage&amp;q&amp;f=false Google books]&lt;/ref&gt;:

== Արտադրություն ==
[[Պատկեր:Cornettes3.jpg|մինի|Եղջյուրիկներ]]
Համաշխարհային շուկայում առաջարկվող մակարոնեղենն ունի նախնական բաղադրիչների տարբեր բաղադրատոմսեր և արտադրության տարբեր տեխնոլոգիաներ։

Բարձրորակ մակարոնեղենի պատրաստման համար հրամայական է օգտագործել ալյուր այսպես կոչված կոշտ ցորենի հատիկներից։ Կոշտ ցորենի սորտերը սովորական սորտերից տարբերվում են հացահատիկի մեջ գլյուտենի ավելի շատ պարունակությամբ: Սա պատրաստի արտադրանքը դարձնում է արտաքին տեսքով գեղեցիկ և հաճելի՝ ուտելու համար. բարձրորակ մակարոնեղենը պահպանում է իր ձևն ու առաձգականությունը ջրի մեջ եռացնելուց հետո:

Քանի որ հացահատիկի մեջ գլյուտենի քանակը կախված է ցորենի հասունացման վերջին փուլում չոր և արևոտ եղանակից, մակարոնեղենի ալյուր պատրաստելու համար հարմար հացահատիկ կարող է արտադրվել միայն երկրագնդի որոշակի վայրերում: Կոշտ ցորենի սորտերը մեծ և կայուն պահանջարկ ունեն համաշխարհային շուկայում, ինչն էլ պայմանավորում է նման հացահատիկի բարձր գները։
[[Պատկեր:Pipe rigate.jpg|մինի|Խխունջներ]]
== Ազգային ավանդույթներ ==
Ավանդաբար [[Իտալիա|Իտալիայում]] մակարոնեղենը եփում են al dente և մատուցում տարբեր սոուսների, հավելումների հետ, որոնք հատուկ ստեղծված են [[Խոհարարություն|խոհարարական]] մասնագետների կողմից՝ ճաշատեսակին ավելացնելու համար:

[[Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ|Միացյալ Նահանգների]] ազգային խոհանոցում նման [[սոուս]] է տարբեր բաղադրատոմսերով պատրաստված կետչուպը:

Այլ երկրների խոհանոցներում մակարոնեղենը հաճախ միայն [[խավարտ]] է, որը մատուցվում է [[Միս|մսի]] կամ այլ ճաշատեսակների հետ:

Մակարոնեղենն [[Ավանդույթ|ավանդաբար]] տարածված արտադրանք է աշխարհի շատ երկրների [[Բանակ|բանակներում]] և հաճախ պահանջված է հեռավոր ուղևորությունների ժամանակ: Նման հանրաճանաչությունը պայմանավորված է նրանով, որ մակարոնեղենը՝ որպես կիսաֆաբրիկատ, ունի փոքր քաշ, երկար [[պահպանման ժամկետ]], փաթեթավորման և տեղափոխման հեշտություն և եփման համեմատաբար պարզ ու արագ եղանակներ։

== Ծանոթագրություն ==
{{ծանցանկ|refs=&lt;ref name=&quot;bre&quot;&gt;{{Книга
 |заглавие     = Большая российская энциклопедия. Том 18
 |часть        = Макаронные изделия
 |ссылка часть = https://bigenc.ru/technology_and_technique/text/2165349
 |место        = М.
 |год          = 2011
 |страницы     = 510
}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;fasmer&quot;&gt;{{Книга
 |автор         = Фасмер М.
 |ответственный = Перевод с нем. и дополнения О.Н. Трубачева
 |заглавие      = Этимологический словарь русского языка. В 4 т. Том 2
 |часть         = Макароны
 |ссылка часть  = https://lexicography.online/etymology/vasmer/%D0%BC/%D0%BC%D0%B0%D0%BA%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%BD%D1%8B
 |издание       = 2-е изд., стер
 |место         = М.
 |издательство  = Прогресс
 |год           = 1986
 |страницы      = 561
 |страниц       = 672
}}&lt;/ref&gt;}}

== Գրականություն ==
* {{Книга|ответственный=Гл. ред. И.А. Пугачёв|заглавие=Товарный словарь. Том 5|часть=Макаронные изделия|место=М.|издательство=Госторгиздат|год=1958|столбцы=274—275|ref=Товарный словарь}}
* [http://docs.cntd.ru/document/1200157298 ГОСТ 31743-2017]. Изделия макаронные. Общие технические условия.</text>
      <sha1>m8kdx0qmgtvpqwe2ygo08k2mp4mzb60</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Կոշկավոր կատուն (մուլտֆիլմ, 1968)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>891408</id>
    <revision>
      <id>8485949</id>
      <parentid>7802374</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T12:08:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Voskanyan</username>
        <id>23951</id>
      </contributor>
      <comment>/* Հեղինակներ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5497" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Մուլտֆիլմ}}

'''Կոշկավոր կատուն''', 1968 թվականին [[Շառլ Պերո]]յի նույնանուն հեքիաթի հիման վրա նկարված մուլտֆիլմ, նկարահանվել է «[[Սոյուզմուլտֆիլմ]]» ստուդիայի ռեժիսորներ [[Վալենտինա Բրումբերգ|Վալենտինա]] և [[Զինաիդա Բրումբերգ]]ների&lt;ref name=&quot;И&quot;&gt;{{книга
 |автор         = Сергей Капков.
 |часть         = Валентина и Зинаида Брумберг
 |заглавие      = Наши мультфильмы
 |оригинал      = 
 |ссылка        = http://web.archive.org/web/20070831034319/http://books.interros.ru/index.php?book=mult&amp;id=3&amp;mode=print
 |ответственный = Арсений Мещеряков, Ирина Остаркова
 |составители   = Ирина Марголина, Наталья Лозинская
 |издательство  = Интеррос
 |год           = 2006
 |isbn          = 5-91105-007-2
 |тираж         = 
}}
&lt;/ref&gt; կողմից։ 1938 թվականին նույն հեղինակների կողմից նկարահանված նույնանուն մուլտֆիլմի հոբելյանական վերաթողարկումն է։ Մուլտֆիլմն ի սկզբանե մտածված էր որպես մյուզիքլ&lt;ref&gt;[http://www.prazdnikinfo.ru/5/29/i21_7959.htm «Грымзы из Академии педагогических наук говорили, что дети наши фильмы не поймут»]. «Газета» № 133, стр. 10 от 26. 07. 2004, prazdnikinfo.ru.&lt;/ref&gt;։

== Սյուժե ==
Մահանալուց հետո ջրաղացպանը ժառանգություն է թողնում իր որդիներին։ Ավագ որդուն ժառանգություն է թողնում ջրաղացը, միջնեկ որդուն` ավանակ, իսկ փոքրին` միայն կատու։ Բայց պարզվում է, որ կատուն շատ նախաձեռնող է։ Նա փոխում է իր տիրոջ անունը` նրան կոչելով մարկիզ Կարաբաս, հաղթում մարդակերին, նրա դղյակը տալիս է նորաթուխ մարկիզին` վերջինիս ամուսնացնելով արքայադստեր հետ, և ընդհանուր առմամբ հաջող կազմակերպում է նրա հարսանիքը։

== Հեղինակներ ==
{| class=&quot;standard&quot;
|- 
| Բեմադրող ռեժիսորներ || [[Վալենտինա Բրումբերգ]] և [[Զինաիդա Բրումբերգ]]
|-
| Երգերի բառերի և երկխոսությունների հեղինակ|| Մորիս Սլոբոդսկի
|-
| Բեմադրող նկարիչներ || Լենա Ազարխ, [[Վալենտին Լալայանց]]
|-
| Նկարիչներ || [[Ֆաինա Եպիֆանովա]], [[Վլադիմիր Արբեկով]], Ե. Վերշինինա, Ելիզավետա Կոմովա, [[Բորիս Բուտակով]], Վլադիմիր Կրումին, Ալեքսանդր Դավիդով, Ե. Մուխանովա, Սերգեյ Մարակասով, Լիլիա Մոդել, Տատյանա Պոմերանցևա, [[Արկադի Շեր]]
|-
| Օպերատոր || Բորիս Կոտով
|-
| Կոմպոզիտոր || Ալեքսանդր Վարլամով
|-
| Հնչյունային օպերատոր || [[Գեորգի Մարտինյուկ]]
|-
| Դերերը հնչյունավորում են || Իգոր Դիվով - ''կատու'' &lt;br /&gt;[[Վասիլի Լիվանով]] - ''ջրաղացպանի որդին'' &lt;br /&gt;Անատոլի Պապանով - ''մարդակեր'' &lt;br /&gt;Եվգենի Վեսնիկ - ''արքա'' &lt;br /&gt;[[Կլարա Ռումյանովա]] - ''արքայադուստր''
|-
| Ռեժիսորի օգնական || Տատյանա Ֆյոդորովա
|-
| Խմբագիր || [[Ռաիսա Ֆրիչինսկայա]]
|-
| Մոնտաժող || Ելենա Տերտիչնայա
|-
| Տնօրեն || Ֆյոդոր Իվանով
|-
|}

* Հեղինակները ներկայացված են ըստ մուլտֆիլմի լուսագրերի։

== Վերաթողարկում DVD ձևաչափով ==
Մուլտֆիլմը մի քանի անգամ վերաթողարկվել է DVD ձևաչափով, մուլտֆիլմերի տարբեր հավաքածուներում.

* «Երկու կատուներ», «Սոյուզմուլտֆիլմ»։ Սկավառակի վրա ներառված են հետևյալ մուլտֆիլմները.
«Կոշկավոր կատուն» (1968), «Կատվի տունը» (1958), «[[Ձկնորս կատուն]]» (1964), «Շունն ու կատուն» (1955), «Կատուն ու ծաղրածուն» (1988), «Կատվիկը Լիզյուկով փողոցից» (1988), «[[Կատուն և Կոն (մուլտֆիլմ)|Կատուն ու Կոն]]» (1990)&lt;ref&gt;[http://www.animator.ru/db/?p=vsource&amp;id=596 DVD «Кот и кошка»]&lt;/ref&gt;։

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}
{{Արտաքին հղումներ}}

[[Կատեգորիա:1968 ֆիլմեր]]
[[Կատեգորիա:Վալենտինա և Զինաիդա Բրումբերգների մուլտֆիլմեր]]
[[Կատեգորիա:Խորհրդային մուլտֆիլմեր]]
[[Կատեգորիա:Մուլտֆիլմեր կատուների մասին]]
[[Կատեգորիա:«Սոյուզմուլտֆիլմ» ստուդիայի մուլտֆիլմեր]]</text>
      <sha1>f0smt8hzsxuzsi63hq92hmscponov8n</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Երևանի պարբերական մամուլ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>891805</id>
    <revision>
      <id>8486336</id>
      <parentid>7773142</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T03:34:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Well-read MountainMan</username>
        <id>62489</id>
      </contributor>
      <comment>/* Պատմություն */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6769" xml:space="preserve">'''Երևանի պարբերական մամուլ,''' [[Երևան]] քաղաքում 19-20-րդ դարերում գոյություն ունեցած թերթերը, պարբերականներն ու ամսագրերը։

== Պատմություն==
Մինչև տեղական մամուլի ստեղծումը [[Երևան]]ի քաղաքի իրադարձություններն ակտիվորեն լուսաբանվում էին [[Թիֆլիս]]ում հրատարակվող «Մշակ» թերթում՝ «Նամակներ Երևանից» համապատասխան բաժնում&lt;ref name=&quot;Hakobyan&quot; /&gt;։

=== «Պսակ» ===
[[File:File:Tatron (1878-1877).jpg|«Տատրոն» թերթի համարում]]
[[File:Պսակ.png|thumb|«Պսակ» թերթի առաջին էջը 1884 թ. ապրիլի 7-ի համարից]]
[[1880]] թ.  մարտի  15-ին  լույս  է տեսնում  [[Պսակ (թերթ)|«Պսակ»]]  թերթի  առաջին  համարը։ «Պսակը» Երևանի առաջին պարբերականն էր, լույս էր տեսնում շաբաթը երկու անգամ՝ ազգային ազատագրական պայքարի գործիչ [[Վասակ Պապաջանյան]]ի խմբագրությամբ։  Ուներ  քննադատական ուղղվածություն, որի հետևանքով 1884թ. ապրիլի 7-ին փակվեց։ Թերթի տպարանը գտնվել է Դոկտորսկայա  (այժմ՝ [[Թումանյան փողոց (Երևան)|Թումանյան]]) փողոցում, [[Սուրբ Պողոս-Պետրոս եկեղեցի (Երևան)|Պողոս-Պետրոս եկեղեցու]] դիմաց։

=== «Առողջապահական  թերթ» ===
[[File:Առողջապահական թերթ.png|thumb|«Առողջապահական թերթ»ի առաջին էջը 1884 թ. #10 և 11 համարից]]
[[1881]] թ.  հուլիսին լույս  է տեսնում «Առողջապահական թերթ» բժշկական ամսագրի առաջին համարը՝ քաղաքի բժիշկ [[Լևոն Տիգրանյանց]]ի խմբագրությամբ։ «Առողջապահական  թերթը» Երևանում լույս տեսնող առաջին ամսագիրն էր։ Անդրադառնալով քաղաքի առողջապահական  խնդիրներին՝ ամսագիրը քննադատում էր կառավարության վարած քաղաքականությունն այս բնագավառում, որի հետևանքով [[1884]] թ. փակվեց, իսկ խմբագիրն աքսորվեց քաղաքից&lt;ref name=&quot;Hakobyan&quot;&gt;Թ.Խ. Հակոբյան, «Երևանի պատմությունը», մաս 3-րդ, Երևան, 1959 թ.&lt;/ref&gt;։

=== «Երևանի  հայտարարություններ» ===
[[File:Երևանի հայտարարություններ.png|thumb|«Երևանի հայտարարություններ» թերթի գլխավոր էջը 1883 թ. հուլիսի 9-ի համարում]]
[[1883]]-[[1886]] թթ. շաբաթը երկու-երեք անգամ լույս է տեսնում «Երևանի  հայտարարություններ» կոչվող թերթը՝ [[Էմին Տեր-Գրիգորյան]]ի խմբագրությամբ։ [[1886]] թ. հայերեն տպագրության պատճառով թերթիկը փակվում է։ [[1900]] թ. դեկտեմբերին  վերաբացվելով՝ տպագրում է ռուսերեն հայտարարություններ։ [[1909]]-[[1917]] թթ տպագրվում է նաև հայերեն։

=== «Հրազդան» ===
[[1908]]–[[1909]]թթ [[Պողոս Կանդուրալյան]]ի խմբագրությամբ «Լույս» տպարանում շաբաթը երկու անգամ լույս է տեսնում «Հրազդան» թերթը։

=== «Նոր ձայն» ===
Նույն տպարանում [[1911]]-[[1912]] թթ լույս է տեսնում «Նոր ձայն» շաբաթաթերթը՝ [[Վահան Տեր-Աբրահամյան]]ի խմբագրությամբ (առաջին համարը՝ [[1911]] թ. սեպտեմբերի 17-ին)։

=== «Կռան» ===
1911 թ. «Լույս» տպարանում հրատարակվում է նաև «Կռան» հասարակական, տնտեսական և գրական թերթը [[Մուշեղ Բագրատունի|Մուշեղ Բագրատունու]] խմբագրությամբ (գրական կեղծանունը՝ Փալանդուզ Մկո)։ «Կռանը» [[Երևան]]ի առաջին երգիծական թերթն էր, նրա էջերում տպագրվում էին նաև խմբագրի ֆելիետոնները։ [[1913]]-[[1914]] թթ թերթը հրատարակվում է «Նոր մամուլ» անունով&lt;ref name=&quot;Hakobyan&quot; /&gt;։

=== «Эриванский  весник» ===
[[1911]] թ. օգտակար  գիտելիքների տարածման [[Երևան]]ի ընկերությունը բնակչության կրթական մակարդակը բարձրացնելու նպատակով սկսում է հրատարակել «Эриванский  весник» օրաթերթը։

=== Այլ պարբերականներ ===
19-րդ  դարի  վերջին  և 20-րդ դարի սկզբին լույս են տեսնում երկու պաշտոնական պարբերականներ՝ «Обзор Эриванской губернии» և «Памятная книжка Эриванской губернии» (սրանք կարևոր սկզբնաղբյուրներ են Երևան քաղաքի ու նահանգի պատմության  ուսումնասիրության համար)։

== Տպարաններ ==
Նույն ժամանակաշրջանում [[Երևան]]ում գործել են մի քանի տպարաններ&lt;ref name=&quot;Hakobyan&quot; /&gt;.

[[1874]] թ. բացվեց քաղաքի առաջին տպարանը։ Պատկանում էր [[Զաքարիա Գևորգյան]]ին։ [[1880]] թ. վաճառվեց [[Էմին Տեր-Գրիգորյան]]ին։ Տպարանն իր գոյությունը պահպանեց մինչև խորհրդային կարգերի հաստատումը։

[[1879]] թ. բացվեց [[Աբգար Գուլամիրյան]]ին պատկանող քաղաքի երկրորդ տպարանը։

[[1880]] թ. բացված երրորդ տպարանում լույս էր տեսնում [[Պսակ (թերթ)|«Պսակ»]] թերթը, որի անունը փոխանցվեց տպարանին։

[[1897]] թ. բացված նահանգային վարչության տպարանում տպագրվել են պաշտոնական գրություններ, թերթիկներ և կարգադրություններ։

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

[[Կատեգորիա:Հայկական մամուլ]]</text>
      <sha1>mch8rya0p0ml5kjl2x9i2zkti07sk2h</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486337</id>
      <parentid>8486336</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T03:34:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Well-read MountainMan</username>
        <id>62489</id>
      </contributor>
      <comment>/* Պատմություն */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6764" xml:space="preserve">'''Երևանի պարբերական մամուլ,''' [[Երևան]] քաղաքում 19-20-րդ դարերում գոյություն ունեցած թերթերը, պարբերականներն ու ամսագրերը։

== Պատմություն==
Մինչև տեղական մամուլի ստեղծումը [[Երևան]]ի քաղաքի իրադարձություններն ակտիվորեն լուսաբանվում էին [[Թիֆլիս]]ում հրատարակվող «Մշակ» թերթում՝ «Նամակներ Երևանից» համապատասխան բաժնում&lt;ref name=&quot;Hakobyan&quot; /&gt;։

=== «Պսակ» ===
[[File:Tatron (1878-1877).jpg|«Տատրոն» թերթի համարում]]
[[File:Պսակ.png|thumb|«Պսակ» թերթի առաջին էջը 1884 թ. ապրիլի 7-ի համարից]]
[[1880]] թ.  մարտի  15-ին  լույս  է տեսնում  [[Պսակ (թերթ)|«Պսակ»]]  թերթի  առաջին  համարը։ «Պսակը» Երևանի առաջին պարբերականն էր, լույս էր տեսնում շաբաթը երկու անգամ՝ ազգային ազատագրական պայքարի գործիչ [[Վասակ Պապաջանյան]]ի խմբագրությամբ։  Ուներ  քննադատական ուղղվածություն, որի հետևանքով 1884թ. ապրիլի 7-ին փակվեց։ Թերթի տպարանը գտնվել է Դոկտորսկայա  (այժմ՝ [[Թումանյան փողոց (Երևան)|Թումանյան]]) փողոցում, [[Սուրբ Պողոս-Պետրոս եկեղեցի (Երևան)|Պողոս-Պետրոս եկեղեցու]] դիմաց։

=== «Առողջապահական  թերթ» ===
[[File:Առողջապահական թերթ.png|thumb|«Առողջապահական թերթ»ի առաջին էջը 1884 թ. #10 և 11 համարից]]
[[1881]] թ.  հուլիսին լույս  է տեսնում «Առողջապահական թերթ» բժշկական ամսագրի առաջին համարը՝ քաղաքի բժիշկ [[Լևոն Տիգրանյանց]]ի խմբագրությամբ։ «Առողջապահական  թերթը» Երևանում լույս տեսնող առաջին ամսագիրն էր։ Անդրադառնալով քաղաքի առողջապահական  խնդիրներին՝ ամսագիրը քննադատում էր կառավարության վարած քաղաքականությունն այս բնագավառում, որի հետևանքով [[1884]] թ. փակվեց, իսկ խմբագիրն աքսորվեց քաղաքից&lt;ref name=&quot;Hakobyan&quot;&gt;Թ.Խ. Հակոբյան, «Երևանի պատմությունը», մաս 3-րդ, Երևան, 1959 թ.&lt;/ref&gt;։

=== «Երևանի  հայտարարություններ» ===
[[File:Երևանի հայտարարություններ.png|thumb|«Երևանի հայտարարություններ» թերթի գլխավոր էջը 1883 թ. հուլիսի 9-ի համարում]]
[[1883]]-[[1886]] թթ. շաբաթը երկու-երեք անգամ լույս է տեսնում «Երևանի  հայտարարություններ» կոչվող թերթը՝ [[Էմին Տեր-Գրիգորյան]]ի խմբագրությամբ։ [[1886]] թ. հայերեն տպագրության պատճառով թերթիկը փակվում է։ [[1900]] թ. դեկտեմբերին  վերաբացվելով՝ տպագրում է ռուսերեն հայտարարություններ։ [[1909]]-[[1917]] թթ տպագրվում է նաև հայերեն։

=== «Հրազդան» ===
[[1908]]–[[1909]]թթ [[Պողոս Կանդուրալյան]]ի խմբագրությամբ «Լույս» տպարանում շաբաթը երկու անգամ լույս է տեսնում «Հրազդան» թերթը։

=== «Նոր ձայն» ===
Նույն տպարանում [[1911]]-[[1912]] թթ լույս է տեսնում «Նոր ձայն» շաբաթաթերթը՝ [[Վահան Տեր-Աբրահամյան]]ի խմբագրությամբ (առաջին համարը՝ [[1911]] թ. սեպտեմբերի 17-ին)։

=== «Կռան» ===
1911 թ. «Լույս» տպարանում հրատարակվում է նաև «Կռան» հասարակական, տնտեսական և գրական թերթը [[Մուշեղ Բագրատունի|Մուշեղ Բագրատունու]] խմբագրությամբ (գրական կեղծանունը՝ Փալանդուզ Մկո)։ «Կռանը» [[Երևան]]ի առաջին երգիծական թերթն էր, նրա էջերում տպագրվում էին նաև խմբագրի ֆելիետոնները։ [[1913]]-[[1914]] թթ թերթը հրատարակվում է «Նոր մամուլ» անունով&lt;ref name=&quot;Hakobyan&quot; /&gt;։

=== «Эриванский  весник» ===
[[1911]] թ. օգտակար  գիտելիքների տարածման [[Երևան]]ի ընկերությունը բնակչության կրթական մակարդակը բարձրացնելու նպատակով սկսում է հրատարակել «Эриванский  весник» օրաթերթը։

=== Այլ պարբերականներ ===
19-րդ  դարի  վերջին  և 20-րդ դարի սկզբին լույս են տեսնում երկու պաշտոնական պարբերականներ՝ «Обзор Эриванской губернии» և «Памятная книжка Эриванской губернии» (սրանք կարևոր սկզբնաղբյուրներ են Երևան քաղաքի ու նահանգի պատմության  ուսումնասիրության համար)։

== Տպարաններ ==
Նույն ժամանակաշրջանում [[Երևան]]ում գործել են մի քանի տպարաններ&lt;ref name=&quot;Hakobyan&quot; /&gt;.

[[1874]] թ. բացվեց քաղաքի առաջին տպարանը։ Պատկանում էր [[Զաքարիա Գևորգյան]]ին։ [[1880]] թ. վաճառվեց [[Էմին Տեր-Գրիգորյան]]ին։ Տպարանն իր գոյությունը պահպանեց մինչև խորհրդային կարգերի հաստատումը։

[[1879]] թ. բացվեց [[Աբգար Գուլամիրյան]]ին պատկանող քաղաքի երկրորդ տպարանը։

[[1880]] թ. բացված երրորդ տպարանում լույս էր տեսնում [[Պսակ (թերթ)|«Պսակ»]] թերթը, որի անունը փոխանցվեց տպարանին։

[[1897]] թ. բացված նահանգային վարչության տպարանում տպագրվել են պաշտոնական գրություններ, թերթիկներ և կարգադրություններ։

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

[[Կատեգորիա:Հայկական մամուլ]]</text>
      <sha1>bxe1gkc9sim3f5hifocmkh1kf52m6uj</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486338</id>
      <parentid>8486337</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T03:35:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Well-read MountainMan</username>
        <id>62489</id>
      </contributor>
      <comment>/* Պատմություն */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6770" xml:space="preserve">'''Երևանի պարբերական մամուլ,''' [[Երևան]] քաղաքում 19-20-րդ դարերում գոյություն ունեցած թերթերը, պարբերականներն ու ամսագրերը։

== Պատմություն==
Մինչև տեղական մամուլի ստեղծումը [[Երևան]]ի քաղաքի իրադարձություններն ակտիվորեն լուսաբանվում էին [[Թիֆլիս]]ում հրատարակվող «Մշակ» թերթում՝ «Նամակներ Երևանից» համապատասխան բաժնում&lt;ref name=&quot;Hakobyan&quot; /&gt;։

=== «Պսակ» ===
[[File:Tatron (1878-1877).jpg|thumb|«Տատրոն» թերթի համարում]]
[[File:Պսակ.png|thumb|«Պսակ» թերթի առաջին էջը 1884 թ. ապրիլի 7-ի համարից]]
[[1880]] թ.  մարտի  15-ին  լույս  է տեսնում  [[Պսակ (թերթ)|«Պսակ»]]  թերթի  առաջին  համարը։ «Պսակը» Երևանի առաջին պարբերականն էր, լույս էր տեսնում շաբաթը երկու անգամ՝ ազգային ազատագրական պայքարի գործիչ [[Վասակ Պապաջանյան]]ի խմբագրությամբ։  Ուներ  քննադատական ուղղվածություն, որի հետևանքով 1884թ. ապրիլի 7-ին փակվեց։ Թերթի տպարանը գտնվել է Դոկտորսկայա  (այժմ՝ [[Թումանյան փողոց (Երևան)|Թումանյան]]) փողոցում, [[Սուրբ Պողոս-Պետրոս եկեղեցի (Երևան)|Պողոս-Պետրոս եկեղեցու]] դիմաց։

=== «Առողջապահական  թերթ» ===
[[File:Առողջապահական թերթ.png|thumb|«Առողջապահական թերթ»ի առաջին էջը 1884 թ. #10 և 11 համարից]]
[[1881]] թ.  հուլիսին լույս  է տեսնում «Առողջապահական թերթ» բժշկական ամսագրի առաջին համարը՝ քաղաքի բժիշկ [[Լևոն Տիգրանյանց]]ի խմբագրությամբ։ «Առողջապահական  թերթը» Երևանում լույս տեսնող առաջին ամսագիրն էր։ Անդրադառնալով քաղաքի առողջապահական  խնդիրներին՝ ամսագիրը քննադատում էր կառավարության վարած քաղաքականությունն այս բնագավառում, որի հետևանքով [[1884]] թ. փակվեց, իսկ խմբագիրն աքսորվեց քաղաքից&lt;ref name=&quot;Hakobyan&quot;&gt;Թ.Խ. Հակոբյան, «Երևանի պատմությունը», մաս 3-րդ, Երևան, 1959 թ.&lt;/ref&gt;։

=== «Երևանի  հայտարարություններ» ===
[[File:Երևանի հայտարարություններ.png|thumb|«Երևանի հայտարարություններ» թերթի գլխավոր էջը 1883 թ. հուլիսի 9-ի համարում]]
[[1883]]-[[1886]] թթ. շաբաթը երկու-երեք անգամ լույս է տեսնում «Երևանի  հայտարարություններ» կոչվող թերթը՝ [[Էմին Տեր-Գրիգորյան]]ի խմբագրությամբ։ [[1886]] թ. հայերեն տպագրության պատճառով թերթիկը փակվում է։ [[1900]] թ. դեկտեմբերին  վերաբացվելով՝ տպագրում է ռուսերեն հայտարարություններ։ [[1909]]-[[1917]] թթ տպագրվում է նաև հայերեն։

=== «Հրազդան» ===
[[1908]]–[[1909]]թթ [[Պողոս Կանդուրալյան]]ի խմբագրությամբ «Լույս» տպարանում շաբաթը երկու անգամ լույս է տեսնում «Հրազդան» թերթը։

=== «Նոր ձայն» ===
Նույն տպարանում [[1911]]-[[1912]] թթ լույս է տեսնում «Նոր ձայն» շաբաթաթերթը՝ [[Վահան Տեր-Աբրահամյան]]ի խմբագրությամբ (առաջին համարը՝ [[1911]] թ. սեպտեմբերի 17-ին)։

=== «Կռան» ===
1911 թ. «Լույս» տպարանում հրատարակվում է նաև «Կռան» հասարակական, տնտեսական և գրական թերթը [[Մուշեղ Բագրատունի|Մուշեղ Բագրատունու]] խմբագրությամբ (գրական կեղծանունը՝ Փալանդուզ Մկո)։ «Կռանը» [[Երևան]]ի առաջին երգիծական թերթն էր, նրա էջերում տպագրվում էին նաև խմբագրի ֆելիետոնները։ [[1913]]-[[1914]] թթ թերթը հրատարակվում է «Նոր մամուլ» անունով&lt;ref name=&quot;Hakobyan&quot; /&gt;։

=== «Эриванский  весник» ===
[[1911]] թ. օգտակար  գիտելիքների տարածման [[Երևան]]ի ընկերությունը բնակչության կրթական մակարդակը բարձրացնելու նպատակով սկսում է հրատարակել «Эриванский  весник» օրաթերթը։

=== Այլ պարբերականներ ===
19-րդ  դարի  վերջին  և 20-րդ դարի սկզբին լույս են տեսնում երկու պաշտոնական պարբերականներ՝ «Обзор Эриванской губернии» և «Памятная книжка Эриванской губернии» (սրանք կարևոր սկզբնաղբյուրներ են Երևան քաղաքի ու նահանգի պատմության  ուսումնասիրության համար)։

== Տպարաններ ==
Նույն ժամանակաշրջանում [[Երևան]]ում գործել են մի քանի տպարաններ&lt;ref name=&quot;Hakobyan&quot; /&gt;.

[[1874]] թ. բացվեց քաղաքի առաջին տպարանը։ Պատկանում էր [[Զաքարիա Գևորգյան]]ին։ [[1880]] թ. վաճառվեց [[Էմին Տեր-Գրիգորյան]]ին։ Տպարանն իր գոյությունը պահպանեց մինչև խորհրդային կարգերի հաստատումը։

[[1879]] թ. բացվեց [[Աբգար Գուլամիրյան]]ին պատկանող քաղաքի երկրորդ տպարանը։

[[1880]] թ. բացված երրորդ տպարանում լույս էր տեսնում [[Պսակ (թերթ)|«Պսակ»]] թերթը, որի անունը փոխանցվեց տպարանին։

[[1897]] թ. բացված նահանգային վարչության տպարանում տպագրվել են պաշտոնական գրություններ, թերթիկներ և կարգադրություններ։

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

[[Կատեգորիա:Հայկական մամուլ]]</text>
      <sha1>a9dtf54gysxu0uiowubdzq8hqvzkzt8</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486344</id>
      <parentid>8486338</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T04:34:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Well-read MountainMan</username>
        <id>62489</id>
      </contributor>
      <comment>/* «Эриванский  весник» */ по-русски</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6774" xml:space="preserve">'''Երևանի պարբերական մամուլ,''' [[Երևան]] քաղաքում 19-20-րդ դարերում գոյություն ունեցած թերթերը, պարբերականներն ու ամսագրերը։

== Պատմություն==
Մինչև տեղական մամուլի ստեղծումը [[Երևան]]ի քաղաքի իրադարձություններն ակտիվորեն լուսաբանվում էին [[Թիֆլիս]]ում հրատարակվող «Մշակ» թերթում՝ «Նամակներ Երևանից» համապատասխան բաժնում&lt;ref name=&quot;Hakobyan&quot; /&gt;։

=== «Պսակ» ===
[[File:Tatron (1878-1877).jpg|thumb|«Տատրոն» թերթի համարում]]
[[File:Պսակ.png|thumb|«Պսակ» թերթի առաջին էջը 1884 թ. ապրիլի 7-ի համարից]]
[[1880]] թ.  մարտի  15-ին  լույս  է տեսնում  [[Պսակ (թերթ)|«Պսակ»]]  թերթի  առաջին  համարը։ «Պսակը» Երևանի առաջին պարբերականն էր, լույս էր տեսնում շաբաթը երկու անգամ՝ ազգային ազատագրական պայքարի գործիչ [[Վասակ Պապաջանյան]]ի խմբագրությամբ։  Ուներ  քննադատական ուղղվածություն, որի հետևանքով 1884թ. ապրիլի 7-ին փակվեց։ Թերթի տպարանը գտնվել է Դոկտորսկայա  (այժմ՝ [[Թումանյան փողոց (Երևան)|Թումանյան]]) փողոցում, [[Սուրբ Պողոս-Պետրոս եկեղեցի (Երևան)|Պողոս-Պետրոս եկեղեցու]] դիմաց։

=== «Առողջապահական  թերթ» ===
[[File:Առողջապահական թերթ.png|thumb|«Առողջապահական թերթ»ի առաջին էջը 1884 թ. #10 և 11 համարից]]
[[1881]] թ.  հուլիսին լույս  է տեսնում «Առողջապահական թերթ» բժշկական ամսագրի առաջին համարը՝ քաղաքի բժիշկ [[Լևոն Տիգրանյանց]]ի խմբագրությամբ։ «Առողջապահական  թերթը» Երևանում լույս տեսնող առաջին ամսագիրն էր։ Անդրադառնալով քաղաքի առողջապահական  խնդիրներին՝ ամսագիրը քննադատում էր կառավարության վարած քաղաքականությունն այս բնագավառում, որի հետևանքով [[1884]] թ. փակվեց, իսկ խմբագիրն աքսորվեց քաղաքից&lt;ref name=&quot;Hakobyan&quot;&gt;Թ.Խ. Հակոբյան, «Երևանի պատմությունը», մաս 3-րդ, Երևան, 1959 թ.&lt;/ref&gt;։

=== «Երևանի  հայտարարություններ» ===
[[File:Երևանի հայտարարություններ.png|thumb|«Երևանի հայտարարություններ» թերթի գլխավոր էջը 1883 թ. հուլիսի 9-ի համարում]]
[[1883]]-[[1886]] թթ. շաբաթը երկու-երեք անգամ լույս է տեսնում «Երևանի  հայտարարություններ» կոչվող թերթը՝ [[Էմին Տեր-Գրիգորյան]]ի խմբագրությամբ։ [[1886]] թ. հայերեն տպագրության պատճառով թերթիկը փակվում է։ [[1900]] թ. դեկտեմբերին  վերաբացվելով՝ տպագրում է ռուսերեն հայտարարություններ։ [[1909]]-[[1917]] թթ տպագրվում է նաև հայերեն։

=== «Հրազդան» ===
[[1908]]–[[1909]]թթ [[Պողոս Կանդուրալյան]]ի խմբագրությամբ «Լույս» տպարանում շաբաթը երկու անգամ լույս է տեսնում «Հրազդան» թերթը։

=== «Նոր ձայն» ===
Նույն տպարանում [[1911]]-[[1912]] թթ լույս է տեսնում «Նոր ձայն» շաբաթաթերթը՝ [[Վահան Տեր-Աբրահամյան]]ի խմբագրությամբ (առաջին համարը՝ [[1911]] թ. սեպտեմբերի 17-ին)։

=== «Կռան» ===
1911 թ. «Լույս» տպարանում հրատարակվում է նաև «Կռան» հասարակական, տնտեսական և գրական թերթը [[Մուշեղ Բագրատունի|Մուշեղ Բագրատունու]] խմբագրությամբ (գրական կեղծանունը՝ Փալանդուզ Մկո)։ «Կռանը» [[Երևան]]ի առաջին երգիծական թերթն էր, նրա էջերում տպագրվում էին նաև խմբագրի ֆելիետոնները։ [[1913]]-[[1914]] թթ թերթը հրատարակվում է «Նոր մամուլ» անունով&lt;ref name=&quot;Hakobyan&quot; /&gt;։

=== «Эриванский  вестник» ===
[[1911]] թ. օգտակար  գիտելիքների տարածման [[Երևան]]ի ընկերությունը բնակչության կրթական մակարդակը բարձրացնելու նպատակով սկսում է հրատարակել «Эриванский  вестник» օրաթերթը։

=== Այլ պարբերականներ ===
19-րդ  դարի  վերջին  և 20-րդ դարի սկզբին լույս են տեսնում երկու պաշտոնական պարբերականներ՝ «Обзор Эриванской губернии» և «Памятная книжка Эриванской губернии» (սրանք կարևոր սկզբնաղբյուրներ են Երևան քաղաքի ու նահանգի պատմության  ուսումնասիրության համար)։

== Տպարաններ ==
Նույն ժամանակաշրջանում [[Երևան]]ում գործել են մի քանի տպարաններ&lt;ref name=&quot;Hakobyan&quot; /&gt;.

[[1874]] թ. բացվեց քաղաքի առաջին տպարանը։ Պատկանում էր [[Զաքարիա Գևորգյան]]ին։ [[1880]] թ. վաճառվեց [[Էմին Տեր-Գրիգորյան]]ին։ Տպարանն իր գոյությունը պահպանեց մինչև խորհրդային կարգերի հաստատումը։

[[1879]] թ. բացվեց [[Աբգար Գուլամիրյան]]ին պատկանող քաղաքի երկրորդ տպարանը։

[[1880]] թ. բացված երրորդ տպարանում լույս էր տեսնում [[Պսակ (թերթ)|«Պսակ»]] թերթը, որի անունը փոխանցվեց տպարանին։

[[1897]] թ. բացված նահանգային վարչության տպարանում տպագրվել են պաշտոնական գրություններ, թերթիկներ և կարգադրություններ։

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

[[Կատեգորիա:Հայկական մամուլ]]</text>
      <sha1>huk5r0jine16b3sjb4ebg1dd3ejkkya</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486345</id>
      <parentid>8486344</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T04:35:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Well-read MountainMan</username>
        <id>62489</id>
      </contributor>
      <comment>/* Պատմություն */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6787" xml:space="preserve">'''Երևանի պարբերական մամուլ,''' [[Երևան]] քաղաքում 19-20-րդ դարերում գոյություն ունեցած թերթերը, պարբերականներն ու ամսագրերը։

== Պատմություն==
Մինչև տեղական մամուլի ստեղծումը [[Երևան]]ի քաղաքի իրադարձություններն ակտիվորեն լուսաբանվում էին [[Թիֆլիս]]ում հրատարակվող «Մշակ» թերթում՝ «Նամակներ Երևանից» համապատասխան բաժնում&lt;ref name=&quot;Hakobyan&quot; /&gt;։

=== «Պսակ» ===
[[File:Tatron (1878-1877).jpg|thumb|«Տատրոն» թերթի համարում, 1877—1878]]
[[File:Պսակ.png|thumb|«Պսակ» թերթի առաջին էջը 1884 թ. ապրիլի 7-ի համարից]]
[[1880]] թ.  մարտի  15-ին  լույս  է տեսնում  [[Պսակ (թերթ)|«Պսակ»]]  թերթի  առաջին  համարը։ «Պսակը» Երևանի առաջին պարբերականն էր, լույս էր տեսնում շաբաթը երկու անգամ՝ ազգային ազատագրական պայքարի գործիչ [[Վասակ Պապաջանյան]]ի խմբագրությամբ։  Ուներ  քննադատական ուղղվածություն, որի հետևանքով 1884թ. ապրիլի 7-ին փակվեց։ Թերթի տպարանը գտնվել է Դոկտորսկայա  (այժմ՝ [[Թումանյան փողոց (Երևան)|Թումանյան]]) փողոցում, [[Սուրբ Պողոս-Պետրոս եկեղեցի (Երևան)|Պողոս-Պետրոս եկեղեցու]] դիմաց։

=== «Առողջապահական  թերթ» ===
[[File:Առողջապահական թերթ.png|thumb|«Առողջապահական թերթ»ի առաջին էջը 1884 թ. #10 և 11 համարից]]
[[1881]] թ.  հուլիսին լույս  է տեսնում «Առողջապահական թերթ» բժշկական ամսագրի առաջին համարը՝ քաղաքի բժիշկ [[Լևոն Տիգրանյանց]]ի խմբագրությամբ։ «Առողջապահական  թերթը» Երևանում լույս տեսնող առաջին ամսագիրն էր։ Անդրադառնալով քաղաքի առողջապահական  խնդիրներին՝ ամսագիրը քննադատում էր կառավարության վարած քաղաքականությունն այս բնագավառում, որի հետևանքով [[1884]] թ. փակվեց, իսկ խմբագիրն աքսորվեց քաղաքից&lt;ref name=&quot;Hakobyan&quot;&gt;Թ.Խ. Հակոբյան, «Երևանի պատմությունը», մաս 3-րդ, Երևան, 1959 թ.&lt;/ref&gt;։

=== «Երևանի  հայտարարություններ» ===
[[File:Երևանի հայտարարություններ.png|thumb|«Երևանի հայտարարություններ» թերթի գլխավոր էջը 1883 թ. հուլիսի 9-ի համարում]]
[[1883]]-[[1886]] թթ. շաբաթը երկու-երեք անգամ լույս է տեսնում «Երևանի  հայտարարություններ» կոչվող թերթը՝ [[Էմին Տեր-Գրիգորյան]]ի խմբագրությամբ։ [[1886]] թ. հայերեն տպագրության պատճառով թերթիկը փակվում է։ [[1900]] թ. դեկտեմբերին  վերաբացվելով՝ տպագրում է ռուսերեն հայտարարություններ։ [[1909]]-[[1917]] թթ տպագրվում է նաև հայերեն։

=== «Հրազդան» ===
[[1908]]–[[1909]]թթ [[Պողոս Կանդուրալյան]]ի խմբագրությամբ «Լույս» տպարանում շաբաթը երկու անգամ լույս է տեսնում «Հրազդան» թերթը։

=== «Նոր ձայն» ===
Նույն տպարանում [[1911]]-[[1912]] թթ լույս է տեսնում «Նոր ձայն» շաբաթաթերթը՝ [[Վահան Տեր-Աբրահամյան]]ի խմբագրությամբ (առաջին համարը՝ [[1911]] թ. սեպտեմբերի 17-ին)։

=== «Կռան» ===
1911 թ. «Լույս» տպարանում հրատարակվում է նաև «Կռան» հասարակական, տնտեսական և գրական թերթը [[Մուշեղ Բագրատունի|Մուշեղ Բագրատունու]] խմբագրությամբ (գրական կեղծանունը՝ Փալանդուզ Մկո)։ «Կռանը» [[Երևան]]ի առաջին երգիծական թերթն էր, նրա էջերում տպագրվում էին նաև խմբագրի ֆելիետոնները։ [[1913]]-[[1914]] թթ թերթը հրատարակվում է «Նոր մամուլ» անունով&lt;ref name=&quot;Hakobyan&quot; /&gt;։

=== «Эриванский  вестник» ===
[[1911]] թ. օգտակար  գիտելիքների տարածման [[Երևան]]ի ընկերությունը բնակչության կրթական մակարդակը բարձրացնելու նպատակով սկսում է հրատարակել «Эриванский  вестник» օրաթերթը։

=== Այլ պարբերականներ ===
19-րդ  դարի  վերջին  և 20-րդ դարի սկզբին լույս են տեսնում երկու պաշտոնական պարբերականներ՝ «Обзор Эриванской губернии» և «Памятная книжка Эриванской губернии» (սրանք կարևոր սկզբնաղբյուրներ են Երևան քաղաքի ու նահանգի պատմության  ուսումնասիրության համար)։

== Տպարաններ ==
Նույն ժամանակաշրջանում [[Երևան]]ում գործել են մի քանի տպարաններ&lt;ref name=&quot;Hakobyan&quot; /&gt;.

[[1874]] թ. բացվեց քաղաքի առաջին տպարանը։ Պատկանում էր [[Զաքարիա Գևորգյան]]ին։ [[1880]] թ. վաճառվեց [[Էմին Տեր-Գրիգորյան]]ին։ Տպարանն իր գոյությունը պահպանեց մինչև խորհրդային կարգերի հաստատումը։

[[1879]] թ. բացվեց [[Աբգար Գուլամիրյան]]ին պատկանող քաղաքի երկրորդ տպարանը։

[[1880]] թ. բացված երրորդ տպարանում լույս էր տեսնում [[Պսակ (թերթ)|«Պսակ»]] թերթը, որի անունը փոխանցվեց տպարանին։

[[1897]] թ. բացված նահանգային վարչության տպարանում տպագրվել են պաշտոնական գրություններ, թերթիկներ և կարգադրություններ։

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

[[Կատեգորիա:Հայկական մամուլ]]</text>
      <sha1>748dwra5twl0ysbj722ell8ic8r5fdi</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Ամենա, ամենա, ամենա, ամենա</title>
    <ns>0</ns>
    <id>895411</id>
    <revision>
      <id>8485966</id>
      <parentid>7486416</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T12:19:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Voskanyan</username>
        <id>23951</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ստեղծողներ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="10943" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Մուլտֆիլմ
|պատկեր=Ամենա, ամենա, ամենա, ամենա.jpg
 |bcdb_link       =
 |imdb_id         = tt8170872
 |anim_id         = 2200
}}
'''«Ամենա, ամենա, ամենա, ամենա»''' ({{lang-ru|Самый, самый, самый, самый}}), 1966 թվականի նկարված մուլտիպլիկացիոն ֆիլմ՝ ստեղծված ռեժիսոր Վասիլի Լիվանովի կողմից «[[Սոյուզմուլտֆիլմ]]» ստուդիայում&lt;ref name=&quot;kinopoisk&quot;&gt;[https://www.kinopoisk.ru/film/samyy-samyy-samyy-samyy-1966-257984/ «Ամենա, ամենա, ամենա, ամենա» մուլտֆիլմը] kinopoisk.ru կայքում&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;tvkultura&quot;&gt;[https://tvkultura.ru/anons/show/brand_id/33211/episode_id/1783224/ «Ամենա, ամենա, ամենա, ամենա» մուլտֆիլմը] tvkultura.ru կայքում&lt;/ref&gt;։

== Սյուժե ==
Մուլտֆիլմում ներկայացվող լեգենդը պատմել է Մբլա հնագույն հոգին, որը թաքնվում էր Աֆրիկայի ամենակենտրոնում՝ ցամաքած ջրհորի հատակում։ [[Չադ լիճ|Չադ լճի]] ափերին հնուց ի վեր ապրում էին բազմաթիվ տարբեր թռչուններ ու կենդանիներ։ Մի անգամ նրանք որոշում են ընտրել թագավոր իրենց համար և այդ դերը բաժին է հասնում Առյուծին։ Նրան կոչում են ամենաքաջ, ամենաուժեղ, ամենաիմաստուն և ամենագեղեցիկ։ Հետո Առյուծն ու նրա կինն ունենում են որդի՝ փոքրիկ Կորյունը։ Երբ վերջինս արդեն կարողանում էր ինքնուրույն զբոսնել, հանդիպում է բորենուն, որը նրան ասում է, թե նա Առյուծ է, այսինքն՝ կենդանիների թագավորը, ուրեմն՝ ամենաքաջը, ամենաուժեղը, ամենաիմաստունը և ամենագեղեցիկը։

Կորյունը մեծանում է, սկսում գնալ շրջելու տնից հեռու և մի անգամ հասնում է ջրհորի մոտ, որտեղ ապրում էր հնագույն հոգին։ Կորյունը պարծենում է, թե ինքը ամենաքաջն է, ամենաուժեղը, ամենաիմաստունն ու ամենագեղեցիկը։ Մբլան ծիծաղում է ու ասում. «Դու ամենահիմարն ես»։ Ապա Կորյունին կծում է մրջյունը, որը ոչ ոքից չէր վախենում, որովհետև պաշտպաում էր իր մրջնաբույնը։ Կորյունն ասում է. «Դու իսկապես որ ինձնից քաջ ես, բայց փոխարենը ես ամենաուժեղն եմ»։ Մրջյունը ծիծաղում է, Կորյունին կոչում ամենահիմարը և նրան խորհուրդ տալիս փնտրել Ճաղատ Փղին։

Կորյունը գնում է գտնելու Ճաղատ Փղին։ Եվ երբ նա տեսնում է, թե ինչպես է հսկա փիղը հեշտությամբ արմատախիլ անում ծառը, հասկանում է, թե ով է ամենաուժեղը; Արծիվ ասում է. «Լսի՛ր և հիշի՛ր։ Մի՛ ասա, որ քաջ ես, կհանդիպես ավելի քաջին։ Մի՛ ասա, որ ուժեղ ես, կհանդիպես ավելի ուժեղին։ Մի՛ ասա, որ իմաստուն ես, կհանդիպես ավելի իմաստունի»։ «Ես հասկացա,- պատասխանում է Կորյունը։- Իսկ ո՞վ  է ամենագեղեցիկը»։ Բայց Արծիվը թռչում է առանց նրան լսելու։

Անցնում է որոշ ժամանակ։ Երիտասարդ Առյուծը հավաքում է կենդանիներին ու թռչուններին և հայտարարում, որ կհոշոտի նրան, ով կհամարձակվի իրեն կոչել ամենաքաջը, ամենաուժեղը, ամենաիմաստունը և ամենագեղեցիկը։ Այդ ժամանակ նրան է մոտենում երիտասարդ էգ առյուծը և շշնջում. «Ես սիրեցի քեզ առաջին հայացքից։ Դու կարող ես ինձ հոշոտել, բայց ես, միևնույն է, կասեմ։ Դու ամենագեղեցիկն ես»։ Առյուծը համեստորեն ժպտում է նրան, որովհետև հասկանում է, որ նա, ում սիրում են, միշտ ամենա, ամենա, ամենա, ամենան է։

== Ստեղծողներ ==
{| class=&quot;standard&quot;
|-
| Ռեժիսոր || [[Վասիլի Լիվանով]]
|-
| Սցենարի հեղինակ|| Վասիլի Լիվանով
|-
| Բեմադրող նկարիչ || [[Մաքս Ժերեբչևսկի]]
|-
| Նկարիչ-մուլտիպլիկատորներ || Վիկտոր Շևկով, Լեոնիդ Նոսիրև, Յանա Վոլսկայա, [[Սվետլանա Սիչկար]], [[Օլեգ Սաֆրոնով]], Յուրի Կուզյուրին, [[Անտոնինա Ալյոշինա]], [[Օլգա Օռլովա]], [[Ելենա Վերշինինա]], [[Ռենատա Միրենկովա]], [[Վլադիմիր Պեկար]], [[Անատոլի Սոլին]], [[Սերգեյ Դյոժկին]]
|-
| Նկարիչներ|| Իրինա Սվետլիցա, Վ. Նեֆեդովա, Լ. Ռիբչևսկայա
|-
| Օպերատոր|| [[Միխայիլ Դրույան]]
|-
| Կոմպոզիտոր|| Գենադի Գլադկով
|-
| Հնչյունային օպերատոր|| [[Գեորգի Մարտինյուկ]]
|-
| Դերերը հնչյունավորել են || Վլադիմիր Կորեցկի –  ''Մբլա հնագույն հոգի, պատմող''&lt;br&gt; Ռինա Զելյոնայա –  ''փոքրիկ Կորյուն''&lt;br&gt; Վալենտինա Սպերանտովա –  ''պատանի Կորյուն''&lt;br&gt; Իվան Տարխանով –  ''հասուն Կորյուն''&lt;br&gt; Ելենա Պոնսովա –  ''Բորենի''&lt;br&gt; [[Կլարա Ռումյանովա]] –  ''Կոկորդիլոս / Մրջյուն''&lt;br&gt; Վլադիմիր Բալաշով –  ''Արծիվ''&lt;br&gt; Վալենտինա Տումանովա –  ''Աղավնյակ / Տատրակ''&lt;br&gt; Լյուբով Զեմլյանիկինա –  ''էգ առյուծ''&lt;br&gt; Ալեքսանդր Բարանով –  ''Առյուծ, Կորյունի հայրը''&lt;br&gt; [[Վասիլի Լիվանով]] –  ''Կոկորդիլոս''
|-
| Վոկոլային դերերգերը կատարում են || Նինա Պոստավնիչևա, Միխայիլ Ռիբա
|-
| Ռեժիսորի օգնական || Ե. Շիլովա
|-
| Նկարչի օգնական || Բորիս Սադովնիկով
|-
| Օպերատորի օգնական || Ն. Նայաշկովա
|-
| Խմբագիր|| [[Արկադի Սնեսարև]]
|-
| Մոնտաժող|| Լիդիա Կյակշտ
|-
| Տնօրեն|| Ա. Զորինա
|}
* Ստեղծողների ցանկը կազմված է ըստ մուլտֆիլմի տիտրերի։

== Թողարկում DVD-ով ==
Մուլտֆիլմը բազմիցս թողարկվել է DVD-ով մուլտֆիլմերի հավաքածուներում, որոնցից է՝
* ''«Հեքիաթային ջունգլիներ»'' ({{lang-ru|«Сказочные джунгли»}}), «Սոյուզմուլտֆիլմ», (տարածող՝ «Союз»), սկավառակում ընդգրկված մուլտֆիլմեր՝ «Կատուն, որ զբոսնում էր ինքն իր համար» ({{lang-ru|«Кот, который гулял сам по себе»}}}, 1968), «Ռիկի Տիկի Տավի» ({{lang-ru|«Рикки-Тикки-Тави»}}, 1965), «Ամենա, ամենա, ամենա, ամենա» (1966), «Կապիկը Սարուգասիմա կղզուց» ({{lang-ru|«Обезьяна с острова Саругасима»}}, 1970), «[[Փղիկը (մուլտֆիլմ)|Փղիկը]]» ({{lang-ru|«Слонёнок»}}, 1967)&lt;ref&gt;[http://www.animator.ru/db/?p=vsource&amp;id=799 Сказочные джунгли (DVD)]&lt;/ref&gt;։

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

== Գրականություն ==
* {{книга
 | автор         = 
 | заглавие      = ''Фильмы-сказки: сценарии рисованных фильмов. Выпуск 10''
 | ссылка        = 
 | ответственный = 
 | место         = М.
 | издательство  = Искусство
 | год           = 1972
 | том           = 
 | страниц       = 222
 | страницы      = 
 | серия         =
 | isbn          = 
 | тираж         = 65 000
 | ref           = 
}} . (1974 — второе издание — тираж 50 000 экз.):
&lt;!-- 
Содержание: Ливанов В. «[[Самый, самый, самый, самый]]», Витензон «[[Орлёнок (мультфильм)|Орлёнок]]», Бенашвили Н. «[[Три соседа]]», Яковлев Ю. «[[Умка (мультфильм)|Умка]]», Сутеев В. «[[Мы ищем кляксу (мультфильм)|Мы ищем кляксу]]», Кумма А. Рунге С. «[[Шайбу! Шайбу! (мультфильм)|Шайбу! Шайбу!]]», Хайдаров А. «Почему у ласточки хвост рожками», Эрдман Н. «[[Самый главный]]», Куповых В. «Никита Кожемяка», Куценко С. «Про полосатого слонёнка», Дриз О. «Почему у петуха короткие штаны», Хитрук Ф. «[[Каникулы Бонифация]]», [[Капнинский, Владимир Васильевич|Капнинский В.]] «[[Лиса, медведь и мотоцикл с коляской]]», Вольпин М. «[[Капризная принцесса]]». --&gt;

* {{книга
 | автор         = Ливанов В.Б. 
 | заглавие      = Самый - самый
 | ссылка        = 
 | ответственный = 
 | место         = М.
 | издательство  = ЭНАС - КНИГА
 | год           = 2012
 | том           = 
 | страниц       = 48
 | страницы      = 
 | серия         = Лапы, крылья и хвосты
 | isbn          = 978-5-91921-098-6 
 | тираж         = 
}}

== Արտաքին հղումներ ==
* {{Animator.ru|2200|«Ամենա, ամենա, ամենա, ամենա»}}
{{Արտաքին հղումներ}}

[[Կատեգորիա:Խորհրդային մուլտֆիլմեր]]
[[Կատեգորիա:«Սոյուզմուլտֆիլմ» ստուդիայի մուլտֆիլմեր]]
[[Կատեգորիա:1966 մուլտֆիլմեր]]
[[Կատեգորիա:Մուլտֆիլմեր առյուծների մասին]]</text>
      <sha1>sa9fq5b1q0kfyv8zl5qpx3b4tys3jte</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8485976</id>
      <parentid>8485966</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T12:29:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Voskanyan</username>
        <id>23951</id>
      </contributor>
      <comment>/* Թողարկում DVD-ով */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="10999" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Մուլտֆիլմ
|պատկեր=Ամենա, ամենա, ամենա, ամենա.jpg
 |bcdb_link       =
 |imdb_id         = tt8170872
 |anim_id         = 2200
}}
'''«Ամենա, ամենա, ամենա, ամենա»''' ({{lang-ru|Самый, самый, самый, самый}}), 1966 թվականի նկարված մուլտիպլիկացիոն ֆիլմ՝ ստեղծված ռեժիսոր Վասիլի Լիվանովի կողմից «[[Սոյուզմուլտֆիլմ]]» ստուդիայում&lt;ref name=&quot;kinopoisk&quot;&gt;[https://www.kinopoisk.ru/film/samyy-samyy-samyy-samyy-1966-257984/ «Ամենա, ամենա, ամենա, ամենա» մուլտֆիլմը] kinopoisk.ru կայքում&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;tvkultura&quot;&gt;[https://tvkultura.ru/anons/show/brand_id/33211/episode_id/1783224/ «Ամենա, ամենա, ամենա, ամենա» մուլտֆիլմը] tvkultura.ru կայքում&lt;/ref&gt;։

== Սյուժե ==
Մուլտֆիլմում ներկայացվող լեգենդը պատմել է Մբլա հնագույն հոգին, որը թաքնվում էր Աֆրիկայի ամենակենտրոնում՝ ցամաքած ջրհորի հատակում։ [[Չադ լիճ|Չադ լճի]] ափերին հնուց ի վեր ապրում էին բազմաթիվ տարբեր թռչուններ ու կենդանիներ։ Մի անգամ նրանք որոշում են ընտրել թագավոր իրենց համար և այդ դերը բաժին է հասնում Առյուծին։ Նրան կոչում են ամենաքաջ, ամենաուժեղ, ամենաիմաստուն և ամենագեղեցիկ։ Հետո Առյուծն ու նրա կինն ունենում են որդի՝ փոքրիկ Կորյունը։ Երբ վերջինս արդեն կարողանում էր ինքնուրույն զբոսնել, հանդիպում է բորենուն, որը նրան ասում է, թե նա Առյուծ է, այսինքն՝ կենդանիների թագավորը, ուրեմն՝ ամենաքաջը, ամենաուժեղը, ամենաիմաստունը և ամենագեղեցիկը։

Կորյունը մեծանում է, սկսում գնալ շրջելու տնից հեռու և մի անգամ հասնում է ջրհորի մոտ, որտեղ ապրում էր հնագույն հոգին։ Կորյունը պարծենում է, թե ինքը ամենաքաջն է, ամենաուժեղը, ամենաիմաստունն ու ամենագեղեցիկը։ Մբլան ծիծաղում է ու ասում. «Դու ամենահիմարն ես»։ Ապա Կորյունին կծում է մրջյունը, որը ոչ ոքից չէր վախենում, որովհետև պաշտպաում էր իր մրջնաբույնը։ Կորյունն ասում է. «Դու իսկապես որ ինձնից քաջ ես, բայց փոխարենը ես ամենաուժեղն եմ»։ Մրջյունը ծիծաղում է, Կորյունին կոչում ամենահիմարը և նրան խորհուրդ տալիս փնտրել Ճաղատ Փղին։

Կորյունը գնում է գտնելու Ճաղատ Փղին։ Եվ երբ նա տեսնում է, թե ինչպես է հսկա փիղը հեշտությամբ արմատախիլ անում ծառը, հասկանում է, թե ով է ամենաուժեղը; Արծիվ ասում է. «Լսի՛ր և հիշի՛ր։ Մի՛ ասա, որ քաջ ես, կհանդիպես ավելի քաջին։ Մի՛ ասա, որ ուժեղ ես, կհանդիպես ավելի ուժեղին։ Մի՛ ասա, որ իմաստուն ես, կհանդիպես ավելի իմաստունի»։ «Ես հասկացա,- պատասխանում է Կորյունը։- Իսկ ո՞վ  է ամենագեղեցիկը»։ Բայց Արծիվը թռչում է առանց նրան լսելու։

Անցնում է որոշ ժամանակ։ Երիտասարդ Առյուծը հավաքում է կենդանիներին ու թռչուններին և հայտարարում, որ կհոշոտի նրան, ով կհամարձակվի իրեն կոչել ամենաքաջը, ամենաուժեղը, ամենաիմաստունը և ամենագեղեցիկը։ Այդ ժամանակ նրան է մոտենում երիտասարդ էգ առյուծը և շշնջում. «Ես սիրեցի քեզ առաջին հայացքից։ Դու կարող ես ինձ հոշոտել, բայց ես, միևնույն է, կասեմ։ Դու ամենագեղեցիկն ես»։ Առյուծը համեստորեն ժպտում է նրան, որովհետև հասկանում է, որ նա, ում սիրում են, միշտ ամենա, ամենա, ամենա, ամենան է։

== Ստեղծողներ ==
{| class=&quot;standard&quot;
|-
| Ռեժիսոր || [[Վասիլի Լիվանով]]
|-
| Սցենարի հեղինակ|| Վասիլի Լիվանով
|-
| Բեմադրող նկարիչ || [[Մաքս Ժերեբչևսկի]]
|-
| Նկարիչ-մուլտիպլիկատորներ || Վիկտոր Շևկով, Լեոնիդ Նոսիրև, Յանա Վոլսկայա, [[Սվետլանա Սիչկար]], [[Օլեգ Սաֆրոնով]], Յուրի Կուզյուրին, [[Անտոնինա Ալյոշինա]], [[Օլգա Օռլովա]], [[Ելենա Վերշինինա]], [[Ռենատա Միրենկովա]], [[Վլադիմիր Պեկար]], [[Անատոլի Սոլին]], [[Սերգեյ Դյոժկին]]
|-
| Նկարիչներ|| Իրինա Սվետլիցա, Վ. Նեֆեդովա, Լ. Ռիբչևսկայա
|-
| Օպերատոր|| [[Միխայիլ Դրույան]]
|-
| Կոմպոզիտոր|| Գենադի Գլադկով
|-
| Հնչյունային օպերատոր|| [[Գեորգի Մարտինյուկ]]
|-
| Դերերը հնչյունավորել են || Վլադիմիր Կորեցկի –  ''Մբլա հնագույն հոգի, պատմող''&lt;br&gt; Ռինա Զելյոնայա –  ''փոքրիկ Կորյուն''&lt;br&gt; Վալենտինա Սպերանտովա –  ''պատանի Կորյուն''&lt;br&gt; Իվան Տարխանով –  ''հասուն Կորյուն''&lt;br&gt; Ելենա Պոնսովա –  ''Բորենի''&lt;br&gt; [[Կլարա Ռումյանովա]] –  ''Կոկորդիլոս / Մրջյուն''&lt;br&gt; Վլադիմիր Բալաշով –  ''Արծիվ''&lt;br&gt; Վալենտինա Տումանովա –  ''Աղավնյակ / Տատրակ''&lt;br&gt; Լյուբով Զեմլյանիկինա –  ''էգ առյուծ''&lt;br&gt; Ալեքսանդր Բարանով –  ''Առյուծ, Կորյունի հայրը''&lt;br&gt; [[Վասիլի Լիվանով]] –  ''Կոկորդիլոս''
|-
| Վոկոլային դերերգերը կատարում են || Նինա Պոստավնիչևա, Միխայիլ Ռիբա
|-
| Ռեժիսորի օգնական || Ե. Շիլովա
|-
| Նկարչի օգնական || Բորիս Սադովնիկով
|-
| Օպերատորի օգնական || Ն. Նայաշկովա
|-
| Խմբագիր|| [[Արկադի Սնեսարև]]
|-
| Մոնտաժող|| Լիդիա Կյակշտ
|-
| Տնօրեն|| Ա. Զորինա
|}
* Ստեղծողների ցանկը կազմված է ըստ մուլտֆիլմի տիտրերի։

== Թողարկում DVD-ով ==
Մուլտֆիլմը բազմիցս թողարկվել է DVD-ով մուլտֆիլմերի հավաքածուներում, որոնցից է՝
* ''«Հեքիաթային ջունգլիներ»'' ({{lang-ru|«Сказочные джунгли»}}), «Սոյուզմուլտֆիլմ», (տարածող՝ «Союз»), սկավառակում ընդգրկված մուլտֆիլմեր՝ «Կատուն, որ զբոսնում էր ինքն իր համար» ({{lang-ru|«Кот, который гулял сам по себе»}}}, 1968), «[[Ռիկի Տիկի Տավի (մուլտֆիլմ)|Ռիկի Տիկի Տավի]]» ({{lang-ru|«Рикки-Тикки-Тави»}}, 1965), «Ամենա, ամենա, ամենա, ամենա» (1966), «[[Կապիկը Սարուգասիմա կղզուց]]» ({{lang-ru|«Обезьяна с острова Саругасима»}}, 1970), «[[Փղիկը (մուլտֆիլմ)|Փղիկը]]» ({{lang-ru|«Слонёнок»}}, 1967)&lt;ref&gt;[http://www.animator.ru/db/?p=vsource&amp;id=799 Сказочные джунгли (DVD)]&lt;/ref&gt;։

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

== Գրականություն ==
* {{книга
 | автор         = 
 | заглавие      = ''Фильмы-сказки: сценарии рисованных фильмов. Выпуск 10''
 | ссылка        = 
 | ответственный = 
 | место         = М.
 | издательство  = Искусство
 | год           = 1972
 | том           = 
 | страниц       = 222
 | страницы      = 
 | серия         =
 | isbn          = 
 | тираж         = 65 000
 | ref           = 
}} . (1974 — второе издание — тираж 50 000 экз.):
&lt;!-- 
Содержание: Ливанов В. «[[Самый, самый, самый, самый]]», Витензон «[[Орлёнок (мультфильм)|Орлёнок]]», Бенашвили Н. «[[Три соседа]]», Яковлев Ю. «[[Умка (мультфильм)|Умка]]», Сутеев В. «[[Мы ищем кляксу (мультфильм)|Мы ищем кляксу]]», Кумма А. Рунге С. «[[Шайбу! Шайбу! (мультфильм)|Шайбу! Шайбу!]]», Хайдаров А. «Почему у ласточки хвост рожками», Эрдман Н. «[[Самый главный]]», Куповых В. «Никита Кожемяка», Куценко С. «Про полосатого слонёнка», Дриз О. «Почему у петуха короткие штаны», Хитрук Ф. «[[Каникулы Бонифация]]», [[Капнинский, Владимир Васильевич|Капнинский В.]] «[[Лиса, медведь и мотоцикл с коляской]]», Вольпин М. «[[Капризная принцесса]]». --&gt;

* {{книга
 | автор         = Ливанов В.Б. 
 | заглавие      = Самый - самый
 | ссылка        = 
 | ответственный = 
 | место         = М.
 | издательство  = ЭНАС - КНИГА
 | год           = 2012
 | том           = 
 | страниц       = 48
 | страницы      = 
 | серия         = Лапы, крылья и хвосты
 | isbn          = 978-5-91921-098-6 
 | тираж         = 
}}

== Արտաքին հղումներ ==
* {{Animator.ru|2200|«Ամենա, ամենա, ամենա, ամենա»}}
{{Արտաքին հղումներ}}

[[Կատեգորիա:Խորհրդային մուլտֆիլմեր]]
[[Կատեգորիա:«Սոյուզմուլտֆիլմ» ստուդիայի մուլտֆիլմեր]]
[[Կատեգորիա:1966 մուլտֆիլմեր]]
[[Կատեգորիա:Մուլտֆիլմեր առյուծների մասին]]</text>
      <sha1>1f1teqmc9j229b3soskydck4u7tpk1g</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8485977</id>
      <parentid>8485976</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T12:29:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Voskanyan</username>
        <id>23951</id>
      </contributor>
      <comment>catSuggest-ով +[[Կատեգորիա:Ռուսերեն մուլտֆիլմեր]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="11062" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Մուլտֆիլմ
|պատկեր=Ամենա, ամենա, ամենա, ամենա.jpg
 |bcdb_link       =
 |imdb_id         = tt8170872
 |anim_id         = 2200
}}
'''«Ամենա, ամենա, ամենա, ամենա»''' ({{lang-ru|Самый, самый, самый, самый}}), 1966 թվականի նկարված մուլտիպլիկացիոն ֆիլմ՝ ստեղծված ռեժիսոր Վասիլի Լիվանովի կողմից «[[Սոյուզմուլտֆիլմ]]» ստուդիայում&lt;ref name=&quot;kinopoisk&quot;&gt;[https://www.kinopoisk.ru/film/samyy-samyy-samyy-samyy-1966-257984/ «Ամենա, ամենա, ամենա, ամենա» մուլտֆիլմը] kinopoisk.ru կայքում&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;tvkultura&quot;&gt;[https://tvkultura.ru/anons/show/brand_id/33211/episode_id/1783224/ «Ամենա, ամենա, ամենա, ամենա» մուլտֆիլմը] tvkultura.ru կայքում&lt;/ref&gt;։

== Սյուժե ==
Մուլտֆիլմում ներկայացվող լեգենդը պատմել է Մբլա հնագույն հոգին, որը թաքնվում էր Աֆրիկայի ամենակենտրոնում՝ ցամաքած ջրհորի հատակում։ [[Չադ լիճ|Չադ լճի]] ափերին հնուց ի վեր ապրում էին բազմաթիվ տարբեր թռչուններ ու կենդանիներ։ Մի անգամ նրանք որոշում են ընտրել թագավոր իրենց համար և այդ դերը բաժին է հասնում Առյուծին։ Նրան կոչում են ամենաքաջ, ամենաուժեղ, ամենաիմաստուն և ամենագեղեցիկ։ Հետո Առյուծն ու նրա կինն ունենում են որդի՝ փոքրիկ Կորյունը։ Երբ վերջինս արդեն կարողանում էր ինքնուրույն զբոսնել, հանդիպում է բորենուն, որը նրան ասում է, թե նա Առյուծ է, այսինքն՝ կենդանիների թագավորը, ուրեմն՝ ամենաքաջը, ամենաուժեղը, ամենաիմաստունը և ամենագեղեցիկը։

Կորյունը մեծանում է, սկսում գնալ շրջելու տնից հեռու և մի անգամ հասնում է ջրհորի մոտ, որտեղ ապրում էր հնագույն հոգին։ Կորյունը պարծենում է, թե ինքը ամենաքաջն է, ամենաուժեղը, ամենաիմաստունն ու ամենագեղեցիկը։ Մբլան ծիծաղում է ու ասում. «Դու ամենահիմարն ես»։ Ապա Կորյունին կծում է մրջյունը, որը ոչ ոքից չէր վախենում, որովհետև պաշտպաում էր իր մրջնաբույնը։ Կորյունն ասում է. «Դու իսկապես որ ինձնից քաջ ես, բայց փոխարենը ես ամենաուժեղն եմ»։ Մրջյունը ծիծաղում է, Կորյունին կոչում ամենահիմարը և նրան խորհուրդ տալիս փնտրել Ճաղատ Փղին։

Կորյունը գնում է գտնելու Ճաղատ Փղին։ Եվ երբ նա տեսնում է, թե ինչպես է հսկա փիղը հեշտությամբ արմատախիլ անում ծառը, հասկանում է, թե ով է ամենաուժեղը; Արծիվ ասում է. «Լսի՛ր և հիշի՛ր։ Մի՛ ասա, որ քաջ ես, կհանդիպես ավելի քաջին։ Մի՛ ասա, որ ուժեղ ես, կհանդիպես ավելի ուժեղին։ Մի՛ ասա, որ իմաստուն ես, կհանդիպես ավելի իմաստունի»։ «Ես հասկացա,- պատասխանում է Կորյունը։- Իսկ ո՞վ  է ամենագեղեցիկը»։ Բայց Արծիվը թռչում է առանց նրան լսելու։

Անցնում է որոշ ժամանակ։ Երիտասարդ Առյուծը հավաքում է կենդանիներին ու թռչուններին և հայտարարում, որ կհոշոտի նրան, ով կհամարձակվի իրեն կոչել ամենաքաջը, ամենաուժեղը, ամենաիմաստունը և ամենագեղեցիկը։ Այդ ժամանակ նրան է մոտենում երիտասարդ էգ առյուծը և շշնջում. «Ես սիրեցի քեզ առաջին հայացքից։ Դու կարող ես ինձ հոշոտել, բայց ես, միևնույն է, կասեմ։ Դու ամենագեղեցիկն ես»։ Առյուծը համեստորեն ժպտում է նրան, որովհետև հասկանում է, որ նա, ում սիրում են, միշտ ամենա, ամենա, ամենա, ամենան է։

== Ստեղծողներ ==
{| class=&quot;standard&quot;
|-
| Ռեժիսոր || [[Վասիլի Լիվանով]]
|-
| Սցենարի հեղինակ|| Վասիլի Լիվանով
|-
| Բեմադրող նկարիչ || [[Մաքս Ժերեբչևսկի]]
|-
| Նկարիչ-մուլտիպլիկատորներ || Վիկտոր Շևկով, Լեոնիդ Նոսիրև, Յանա Վոլսկայա, [[Սվետլանա Սիչկար]], [[Օլեգ Սաֆրոնով]], Յուրի Կուզյուրին, [[Անտոնինա Ալյոշինա]], [[Օլգա Օռլովա]], [[Ելենա Վերշինինա]], [[Ռենատա Միրենկովա]], [[Վլադիմիր Պեկար]], [[Անատոլի Սոլին]], [[Սերգեյ Դյոժկին]]
|-
| Նկարիչներ|| Իրինա Սվետլիցա, Վ. Նեֆեդովա, Լ. Ռիբչևսկայա
|-
| Օպերատոր|| [[Միխայիլ Դրույան]]
|-
| Կոմպոզիտոր|| Գենադի Գլադկով
|-
| Հնչյունային օպերատոր|| [[Գեորգի Մարտինյուկ]]
|-
| Դերերը հնչյունավորել են || Վլադիմիր Կորեցկի –  ''Մբլա հնագույն հոգի, պատմող''&lt;br&gt; Ռինա Զելյոնայա –  ''փոքրիկ Կորյուն''&lt;br&gt; Վալենտինա Սպերանտովա –  ''պատանի Կորյուն''&lt;br&gt; Իվան Տարխանով –  ''հասուն Կորյուն''&lt;br&gt; Ելենա Պոնսովա –  ''Բորենի''&lt;br&gt; [[Կլարա Ռումյանովա]] –  ''Կոկորդիլոս / Մրջյուն''&lt;br&gt; Վլադիմիր Բալաշով –  ''Արծիվ''&lt;br&gt; Վալենտինա Տումանովա –  ''Աղավնյակ / Տատրակ''&lt;br&gt; Լյուբով Զեմլյանիկինա –  ''էգ առյուծ''&lt;br&gt; Ալեքսանդր Բարանով –  ''Առյուծ, Կորյունի հայրը''&lt;br&gt; [[Վասիլի Լիվանով]] –  ''Կոկորդիլոս''
|-
| Վոկոլային դերերգերը կատարում են || Նինա Պոստավնիչևա, Միխայիլ Ռիբա
|-
| Ռեժիսորի օգնական || Ե. Շիլովա
|-
| Նկարչի օգնական || Բորիս Սադովնիկով
|-
| Օպերատորի օգնական || Ն. Նայաշկովա
|-
| Խմբագիր|| [[Արկադի Սնեսարև]]
|-
| Մոնտաժող|| Լիդիա Կյակշտ
|-
| Տնօրեն|| Ա. Զորինա
|}
* Ստեղծողների ցանկը կազմված է ըստ մուլտֆիլմի տիտրերի։

== Թողարկում DVD-ով ==
Մուլտֆիլմը բազմիցս թողարկվել է DVD-ով մուլտֆիլմերի հավաքածուներում, որոնցից է՝
* ''«Հեքիաթային ջունգլիներ»'' ({{lang-ru|«Сказочные джунгли»}}), «Սոյուզմուլտֆիլմ», (տարածող՝ «Союз»), սկավառակում ընդգրկված մուլտֆիլմեր՝ «Կատուն, որ զբոսնում էր ինքն իր համար» ({{lang-ru|«Кот, который гулял сам по себе»}}}, 1968), «[[Ռիկի Տիկի Տավի (մուլտֆիլմ)|Ռիկի Տիկի Տավի]]» ({{lang-ru|«Рикки-Тикки-Тави»}}, 1965), «Ամենա, ամենա, ամենա, ամենա» (1966), «[[Կապիկը Սարուգասիմա կղզուց]]» ({{lang-ru|«Обезьяна с острова Саругасима»}}, 1970), «[[Փղիկը (մուլտֆիլմ)|Փղիկը]]» ({{lang-ru|«Слонёнок»}}, 1967)&lt;ref&gt;[http://www.animator.ru/db/?p=vsource&amp;id=799 Сказочные джунгли (DVD)]&lt;/ref&gt;։

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

== Գրականություն ==
* {{книга
 | автор         = 
 | заглавие      = ''Фильмы-сказки: сценарии рисованных фильмов. Выпуск 10''
 | ссылка        = 
 | ответственный = 
 | место         = М.
 | издательство  = Искусство
 | год           = 1972
 | том           = 
 | страниц       = 222
 | страницы      = 
 | серия         =
 | isbn          = 
 | тираж         = 65 000
 | ref           = 
}} . (1974 — второе издание — тираж 50 000 экз.):
&lt;!-- 
Содержание: Ливанов В. «[[Самый, самый, самый, самый]]», Витензон «[[Орлёнок (мультфильм)|Орлёнок]]», Бенашвили Н. «[[Три соседа]]», Яковлев Ю. «[[Умка (мультфильм)|Умка]]», Сутеев В. «[[Мы ищем кляксу (мультфильм)|Мы ищем кляксу]]», Кумма А. Рунге С. «[[Шайбу! Шайбу! (мультфильм)|Шайбу! Шайбу!]]», Хайдаров А. «Почему у ласточки хвост рожками», Эрдман Н. «[[Самый главный]]», Куповых В. «Никита Кожемяка», Куценко С. «Про полосатого слонёнка», Дриз О. «Почему у петуха короткие штаны», Хитрук Ф. «[[Каникулы Бонифация]]», [[Капнинский, Владимир Васильевич|Капнинский В.]] «[[Лиса, медведь и мотоцикл с коляской]]», Вольпин М. «[[Капризная принцесса]]». --&gt;

* {{книга
 | автор         = Ливанов В.Б. 
 | заглавие      = Самый - самый
 | ссылка        = 
 | ответственный = 
 | место         = М.
 | издательство  = ЭНАС - КНИГА
 | год           = 2012
 | том           = 
 | страниц       = 48
 | страницы      = 
 | серия         = Лапы, крылья и хвосты
 | isbn          = 978-5-91921-098-6 
 | тираж         = 
}}

== Արտաքին հղումներ ==
* {{Animator.ru|2200|«Ամենա, ամենա, ամենա, ամենա»}}
{{Արտաքին հղումներ}}

[[Կատեգորիա:Խորհրդային մուլտֆիլմեր]]
[[Կատեգորիա:«Սոյուզմուլտֆիլմ» ստուդիայի մուլտֆիլմեր]]
[[Կատեգորիա:1966 մուլտֆիլմեր]]
[[Կատեգորիա:Մուլտֆիլմեր առյուծների մասին]]
[[Կատեգորիա:Ռուսերեն մուլտֆիլմեր]]</text>
      <sha1>f1oz1km8jyriy60pjuiug7f1v0rvlzs</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>38 թութակներ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>895656</id>
    <revision>
      <id>8485965</id>
      <parentid>8225091</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T12:18:58Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Voskanyan</username>
        <id>23951</id>
      </contributor>
      <comment>/* top */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="11646" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Մուլտֆիլմ
|պատկեր = 38 թութակներ.jpg
}}
'''38  թութակներ''' ({{lang-ru|38 попугаев}}), [[ԽՍՀՄ|խորհրդային]] [[ստոպ-կադր անիմացիա|տիկնիկային մուլտիպլիկացիոն]] ցիկլ նախատեսված երեխաների համար։ Այն իրենից ներկայացնում է 10 կարճ մուտլֆիլմեր 4 կենդանիների՝ շատախոս [[կապիկներ|կապիկի]]՝ Մարտիշկա, ամաչկոտ [[փղեր|փղիկի]]՝ Սլանյոնոկ, էքսցենտրիկ [[թութակներ (ընտանիք)|թութակի]]՝ Պապուգայ և մտածկոտ [[օձեր|օձի]]՝ Ուդավ, զարճալի փոխհարաբերություների մասին։

Սերիալը ստեղծվել է [[ռեժիսոր]]՝ Իվան Ուֆիմցեևի և նկարիչ՝ [[Լեոնիդ Շվարցման]]ի կողմից, հայտնի մանկական գրող՝ Գրիգորի Օստերի [[սցենար]]ի հիման վրա։ Ավանումն առաջացել է առաջին սերիայից, որտեղ վիշապօձի երկարությունը չափում են փղերով, կապիկներով և թութակներով։ Սերիաներից մեծամասնության մեջ հերոսները լուծում են որևէ զվարճալի [[պարադոքս]], կապված [[հասկացություն]]ների տարբեր նշանակությունների կամ բառախաղի հետ, օրինակ նրանք փորձում են «բարևը փոխանցել» ֆիզիկապես։

Դերերը կարդացել են՝  [[Նադեժդա Ռումյանցևա]]ն (Կապիկ), Միխայիլ Կոզակովը (Փղիկ), [[Վասիլի Լիվանով]]ը (Վիշապօձ), Վսևոլոդ Լարիոնովը (Թութակ) և Բորիս Վլադիմիրովը (տատիկ Վիշապօձ)։

[[Մուլտֆիլմ]] հնչում են Վլադիմիր Շաինսկու, Գեննադի Գլադկովի և Ալեքսեյ Շալիգինի երգերը։

== Ստեղծման պատմություն ==
Համաձայն մուլտֆիլմի ռեժիսոր՝ Իվան Ուֆիմցևի հիշողությունների, մուտլֆիլմի ստեղծման պատմությունը հետևյալն է
&lt;blockquote&gt;Մի անգամ Գրիգոր Օստերը, այժմ դասական, իսկ այն ժամանակ ուղղակի Գրիշկան, իր հետ «[[Սոյուզմուլտֆիլմ]]»-ի ստուդիա էր բերել «38 թութակներ» [[հեքիաթ]]ը։ Իսկ այնտեղ չգիտս ինչու բոլորը դրան արհամարհանքով վերաբերվեցին։ Այն հանձնեցին ինձ։ Կարդացի մի արտահայտություն՝ «Իսկ դու ու՞ր ես սողում, - հարցրեց Մարտիշկան։ Այստեղ։ Այստեղ եմ սողում,- քրթմնջաց Ուդավը…»։ Թվում է թե տարօրինակ ոչինչ չկա, բայց այն ինձ շատ դուր եկավ։ Ուղղակի ապշահարվեցի, և ստեղծեցի ֆիլմը։&lt;br&gt;
Ինչ ասեմ, թիմի հարցում բախտս բերեց։ Հիանալի դերասններ՝ Միխայիլ Կազակով, Վասիլի Լիվաբով, Վսեվոլոդ Լարիոնով, Նադեդա Ռումյանցովա։ [[Մուլտիպլիկատոր (սարք)|Մուլիպլիկատորը]] Յուրի Նորշտեյնն էր։ Լավագույն օպերատոր՝ Ալեքսանդր Ժուկովսկին, նա Յուրիի հետ միասին նկարահանել է «[[Ոզնին մշուշում]]» և «Շինել»-ը։ Կոմպոզիտոր՝ Վլադիմիր Շինսկի։ Նկարիչ բեմադրող՝ [[Լեոնիդ Շվարցման]] &lt;ref&gt;[http://www.film.ru/articles/sudbu-38-popugaev-reshili-martyshka-i-udav Елена Константинова. Судьбу «38 попугаев» решили мартышка и удав]. // Film.Ru, 20 апреля 2000.&lt;/ref&gt;։&lt;/blockquote&gt;
«Մեծ փակումը» սերիայում Նադեժդա Ռումյանցովայի փոխարեն, ով ձայնագրման ժամանակ ապրում էր արտասահմանում, Մարտիշկային հչյունավորել է Ռաիսա Մուշամեդշնան։
Մուլտֆիլմի ստեղծմանը մասնակցել է Նկարիչ մուլտիպլիկատոր Իրինա Սաբիլովա Կասսիլը։
Համաձայն մուլտֆիլմի նկարիչ բեմադրող [[Լեոնիդ Շվարցման]]ի հիշողությունների, մուլտֆիլում թութակի կերպարի նախատիպ է հանդիսացել Վլադիմիր Լենինը&lt;ref&gt;[http://izvestia.ru/news/590748 Леонид Шварцман: «Прототип попугая из „38 попугаев“ — Ленин»]. // «Известия», 1 сентября 2015.&lt;/ref&gt;։

== Մրցանակներ ==
Պարգևներ և մրցանակներ փառատոնների ժամանակ&lt;ref&gt;[http://www.animator.ru/db/?p=show_person&amp;pid=123&amp;sp=1 Уфимцев Иван Васильевич. Биография. Призы]&lt;/ref&gt;․
* «38 թութակներ» [[Կինոլոգիական միջազգային ֆեդերացիա|ՇՄՖ]] 1-ին մրցանակ «Բյուրեղապակյա գավաթ», Զագրեբ ([[1975]])
* «Ուդավ տատիկը» ՇՄՖ 1-ին մրցանակ, Պորտւոգալիա ([[1977]])
* «Իսկ եթե հանկարծակի ստացվի» ՇՖՄ 12-րդ դիպլոմ և 2-րդ մրցանակ Աշխաբադ ([[1979]])&lt;ref&gt;КИНО: Энциклопедический словарь, М. Советская энциклопедия, 1987, с.83.&lt;/ref&gt;

== Սերիաների ցանկ ==
 {| class=&quot;standard&quot;
 !Սերիա
 !Տարեթիվ
 !Նկարագիր
 |-
 |38 թւոթակներ
 |1976
 |Կենդանիները չափում են վիշապօձի երկարությունը
 |-
 |Ուդավ տատիկը
 |1977
 |Տատիկը հյուր է եկել Ուդավին
 |-
 |Ինչպես բուժել Ուդավին
 |1977
 |Ուդավը հիվանդացել է։ Բոլորը ուզում են նրան բուժել։ Բայց նրանք նրան ճիշտ չեն հասկացել…
 |-
 |Ուր է գնում Սլանյոնոկը
 |1977
 |Սլանյոնոկը գնում է «օրինակ»
 |-
 |Ողջույն Մարտիշկային
 |1978
 |Ուդավի տրամադրությունը հիանալի է։Նա ուզում է դրանով կիսվե Մարտիշկայի հետ…
 |-
 |Իսկ եթե հանկարծ ստացվի!
 |1978
 |Ինչպես էին կենդանիները սովորեցնում թութակին թռնել
 |-
 |Լիցք պոչի համար
 |1979
 |Մարտիշկան որոշում է դառնալ ուժեղ, որպեսզի քաղի կոկոսը
 |-
 |Վաղը կլինի վաղը
 |1979
 |Բոլորը փորձում են պարզել՝ ինչ է այսօր և ինչ է վաղը
 |-
 |Մեծ փակումը
 |1985
 |Կենդանիները փորձում են փակել «[[Նյուտոնի դասական ձգողության տեսություն|Եթե ինչ-որ բան նետեք վերև, այն կնկնի ներքև, հենց ձեզ վրա]]» օրենքը
 |-
 |Չտեսնված պիտույքներ
 |1991
 |Կենդանիները սկսում են «գործել»՝ գումարել, հանել, բազմապատկել, բաժանել
 |}

== Արձագանքներ ==
{{մեջբերում
|[[1976 թվական]]ից Ուֆիմցևը աշխատել է «38 թուոակներ» սերիյի ստեղծման վրա։ Վրջին 15 տարիների ընթացքում նա ընդմիջումներով նկարահանել է 10 ֆիլմ։ Նկարիչ Լեոնիդ Շվարցմանը ստեղծել է հմայիչ կերպարներ, որոնք անիմատորների և դերասանների փայլուն աշխատանքի շնորհիվ ստացել են վառ բնավորություններ և բավականին բանակն են խաղացել Գրիգորի Օստյորի հորինած զավեշտալի, երբեմն նույնիսկ անհեթեթ տեսարաններում։ Սերիալի հերոսների մեջ փոքրիկ հեռուստադիտողները երբեմն ճանաչում են իրենց և զվարճանալով վերջիններիս միամտության վրա, բացահայտում են շրջակա աշխարհը։ Որոշ սյուժեների համար ռեժիսորը առաջին մրցանակ է ստացել [[Էշպինել]]ի ([[Պորտուգալիա]]) և [[Զագրեբ]]ի փառոտոններում և դիպլոմներ՝ [[Ռիգա]]յում և [[Աշխաբադ]]ում։ Առաջին սերիաների անիմատորներից մեկը եղել է Յուրի Նորշտեյնը։|Սերգեյ Կապկով&lt;ref name=&quot;И&quot;&gt;{{книга|автор=Сергей Капков.|часть=Иван Уфимцев|заглавие=Наши мультфильмы|оригинал=|ссылка=http://books.interros.ru/index.php?book=mult&amp;id=25&amp;mode=print|ответственный=Арсений Мещеряков, Ирина Остаркова|составители=Ирина Марголина, Наталья Лозинская|издание=|место=|издательство=[[Интеррос]]|год=2006|том=|страницы=|страниц=|серия=|isbn=5-91105-007-2|тираж=|archiveurl=https://web.archive.org/web/20070831034340/http://books.interros.ru/index.php?book=mult&amp;id=25&amp;mode=print|archivedate=2007-08-31|url=http://books.interros.ru/index.php?book=mult&amp;id=25&amp;mode=print|deadlink=да}}&lt;/ref&gt;}}

== Գրականություն ==
* {{книга
 | автор         = Остер Григорий
 | заглавие      = Все сказки-мультфильмы про слонёнка, мартышку, удава и попугая
 | место         = М.
 | издательство  = АСТ
 | год           = 2008
 | страниц       = 136
 | серия         = Сказки-мультфильмы
 | isbn          = 978-5-17-040860-3
}}
* {{книга
 | автор         = Сергей Капков
 | заглавие      = Энциклопедия отечественной мультипликации
 | место         = М.
 | издательство  = Алгоритм
 | год           = 2006
 | страниц       = 816
 | isbn          = 5-9265-0319-4
 | тираж         = 3000
}} С. 660—661.

== Աղբյուրներ ==
* [http://2003.novayagazeta.ru/nomer/2003/46n/n46n-s31.shtml 38 попугаев и ещё одно крылышко] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120407040957/http://2003.novayagazeta.ru/nomer/2003/46n/n46n-s31.shtml |date=2012-04-07 }} Лариса Малюкова «Новая газета» 30.06.2003
* [http://www.animator.ru/articles/article.phtml?id=77 Интервью с Леонидом Шварцманом] Капков С. «ГАЗЕТА» 11.07.2004

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}
{{Արտաքին հղումներ}}

[[Կատեգորիա:Խորհրդային մուլտֆիլմեր]]
[[Կատեգորիա:«Սոյուզմուլտֆիլմ» ստուդիայի մուլտֆիլմեր|*]]
[[Կատեգորիա:Մուլտֆիլմեր կենդանիների մասին]]
[[Կատեգորիա:Իվան Ուֆիմցևի մուլտֆիլմեր]]
[[Կատեգորիա:Տիկնիկային մուլտֆիլմեր]]</text>
      <sha1>r9kmia0vjfmcpoeqqcptlfif7i1n2s4</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Նվեր ամենաթույլի համար</title>
    <ns>0</ns>
    <id>895843</id>
    <revision>
      <id>8485946</id>
      <parentid>7835274</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T12:07:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Voskanyan</username>
        <id>23951</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ստեղծողներ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6026" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Մուլտֆիլմ
|պատկեր=Նվեր ամենաթույլի համար.jpg
}}
'''«Նվեր ամենաթույլի համար»''' ({{lang-ru|«Подарок для самого слабого»}}), խորհրդային մուլտֆիլմ՝ ստեղծված [[1978 թվական]]ին «Սոյուզմուլտֆիլմ» ստուդիայում ռեժիսոր Լեոնիդ Կայուկովի կողմից&lt;ref&gt;{{imdb title|1068274|«Նվեր ամենաթույլի համար»}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Animator.ru|2799|«Նվեր ամենաթույլի համար»}}&lt;/ref&gt;։

== Սյուժե ==
Առյուծը դիտում է «Կենդանիների աշխարհում» հաղորդումը և իմանում, որ անտառում գազանները նեղացնում են ամենաթույլին՝ նապաստակին։ Առյուծը որոշում է ծանրոց ուղարկել նապաստակին և դրա վրա գրում է՝ «Նվեր ամենաթույլի համար»։ Երբ ծանրոցը փոստով հասնում է անտառ, նրա մոտ հավաքվում են աղվեսը, վարազն ու գայլը և սկսզում վիճել, թե ում պետք է բաժին հասնի այն։ Արդյունքում գայլը վտարում է բոլորին և սկսում բացել ծանրոցը։ Ծանրոցը բացվում է, և դրանից դուրս է գալիս առյուծը։ Նա մռնչում  է. «Դե, ո՞վ է այստեղ ամենաթույլը»։ Գազանները փախչում են, իսկ նապաստակը շշնջում է՝ «Ես»։ Առյուծն ասում է. «Մի՛ վախեցիր։ Ես կպաշտպանեմ քեզ»։ Պարզվում է, որ առյուծը որպես նվեր ուղարկել էր ինքն իրեն, որ միշտ պաշտպանի նապաստակին և բոլոր թույլերին։ Մուլտֆիլմի վերջում առյուծն ու նապաստակը միասին քայլում են անտառում [[Արիել Ռամիրես]]ի «Արտույտ» երաժշտության ներքո, որը «Կենդանիների աշխարհում» հաղորդման երաժշտությունն է։ Ճանապարհին առյուծի շուրջը հավաքվում են ամենաթույլերը՝  սկյուռը, գորշուկը, որոնց առյուծը վերցնում է իր պաշտպանության ներքո։

== Ստեղծողներ==
{| class=&quot;standard&quot;
|-
| Ռեժիսոր || [[Լեոնիդ Կայուկով]]
|-
| Սցենարիստ || Վիտալի Զլոտնիկով
|-
| Բեմադրող նկարիչ || Նինա Յուսուպովա
|-
| Նկարիչ || Իրինա Տրոյանովա
|-
| Նկարիչ-մուլտիպլիկատորներ  || Վիկտոր Լիխայչով, [[Մարինա Ոսկանյանց]], Վիկտոր Շևկով , Ալեքսանդր Պանով, Վլադիմիր Կրումին, Մարինա Ռոգովա, Ֆեոդոր  Ելդինով, [[Օլգա Օռլովա]]
|-
| Օպերատոր || Բորիս Կոտով
|-
| Կոմպոզիտոր || Իգոր Եֆրեմով
|-
| Հնչյունային օպերատոր|| [[Բորիս Ֆիլչիկով]]
|-
| Տնօրեն || Լյուբով Բուտիրինա
|-
| Խմբագիր || Նատալյա Աբրամովա
|-
| Մոնտաժող || Գ. Սմիրնովա
|-
| Դերերը հնչյունավորել են||
* Վյաչեսլավ Բոգաչյով — փոստատար կեռնեխ
* Ստեպան Բուբնով — Վարազ
* [[Կլարա Ռումյանովա]] — Նապաստակ
* Իրինա Կարտաշյովա — Աղվես
* [[Անատոլի Պապանով]] — Առյուծ
* [[Վասիլի Լիվանով]] — Գայլ
|}

== Վերաթողարկում DVD-ով ==
Մուլտֆիլմը բազմիցս վերաթողարկվել է DVD-ով մուլտֆիլմերի հավաքածուներում.
* '''«Ծննդյան օր»''', «Սոյուզմուլտֆիլմ», տարածող՝ «Союз», սկավառակում ընդգրկված մուլտֆիլմեր՝ «Ծննդյան օր» ({{lang-ru|«День рождения»}}, 1959), «Տատիկի ծննդյան օրը» ({{lang-ru|«День рождения бабушки»}}, 1981), «Նվեր ամենաթույլի համար» ({{lang-ru|«Подарок для самого слабого»}}, 1978), «[[Քաղցր հեքիաթ]]» ({{lang-ru|«Сладкая сказка»}}, 1970), «Պոնին վազում է շրջանով» ({{lang-ru|«Пони бегает по кругу»}}, 1974), «Հենց այնպես» ({{lang-ru|«Просто так»}}, 1976), «Այսօր ծնունդ է» ({{lang-ru|«Сегодня день рождения»}}, 1966), «Ծղրիդ Կուզյայի արկածները (պատմություն առաջին)» ({{lang-ru|«Приключения кузнечика Кузи»}}, 1990), «Ծղրիդ Կուզյայի արկածները (պատմություն երկրորդ)» (1991), «Կախարդական դեղ» ({{lang-ru|«Волшебное лекарство»}}, 1982), «Лошарик» (1971), «Յոլա կտանի» ({{lang-ru|«Так сойдёт»}}, 1981)։

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

== Գրականություն ==
* {{книга |автор = Злотников В., Бялковская С. |заглавие = Подарок для самого слабого |издательство = АСТ |год = 2006 |страниц = 48 |серия = Сказки-мультфильмы |isbn = 5-17-039497-7}} (Բովանդակություն՝ Զլոտնիկով Վ., «Նվեր ամենաթույլի համար», Բյալկովսկայա Ս., «Երեք փայտահատ»)
{{Արտաքին հղումներ}}

[[Կատեգորիա:Խորհրդային մուլտֆիլմեր]]
[[Կատեգորիա:«Սոյուզմուլտֆիլմ» ստուդիայի մուլտֆիլմեր]]
[[Կատեգորիա:1978 մուլտֆիլմեր]]</text>
      <sha1>tlc74s3dobqr9y02l6ubvawnfat3xy8</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Ասատուր Բալջյան</title>
    <ns>0</ns>
    <id>896220</id>
    <revision>
      <id>8486207</id>
      <parentid>8485763</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T18:27:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>209.6.227.124</ip>
      </contributor>
      <comment>/* top */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6192" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ երաժիշտ
| Background = solo_singer
|պատկեր=
}}
'''Ասատուր Հարությունի Բալջյան''' ({{ԱԾ}}), հայ օպերային երգիչ, [[բարիտոն]]։ [[Հայաստանի Հանրապետության Նախագահի երիտասարդական մրցանակ|Հայաստանի Նախագահի երիտասարդական մրցանակակիր]] (2008)&lt;ref name=&quot;presidentprize&quot;&gt;[https://boghossianprize.am/hy/379 Ասատուր Բալջյան, Հայաստանի Նախագահի երիտասարդական մրցանակ բարձր կատարողական արվեստի համար]&lt;/ref&gt;։

== Կենսագրություն ==
Ասատուր Բալջյանը ծնվել է 1982 թվականի օգոստոսի 10-ին, [[Վաղարշապատ|Էջմիածնում]]։ Սովորել է Երևանի Կոմիտասի անվան պետական կոնսերվատորիայում (պրոֆեսոր Վալերի Հարությունյանի դասարան), այնուհետև ուսումը շարունակել է  Թել Ավիվի
Buchmann-Mehta School of Music-ում
(պրոֆեսոր Թամար Ռախումի դասարան)։ Ուսման նպատակով տեղափոխվել է Գերմանիա և վերապատրաստվել Lotte Lehmann Akademie-ում (Քարան Ամսթրոնգի դասարան)։ Բեռլինում նաև երկու տարի վոկալ պատրաստություն է անցել պրոֆեսոր 
Լավինյա Քերեքեշի դասարանում։
Գերմանիայից իր հետ Հայաստան է բերել գերմանացի կոմպոզիտոր Յոհան Ադոլֆ Հասսեի &quot;Տիգրան Մեծ&quot; և &quot;Զենոբիա&quot; օպերաների անտիպ պարտիտուրաները և աշխարհահռչակ մեցցո֊սոպրանո և կոմպոզիտոր Քեթրի Բերբերյանի արխիվը։

2006-2008 թվականներին եղել է [[Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածին|Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի]] երգչախմբի անդամ,
2007-2008 թվականներին` Կամերային երաժշտական թատրոնի դերասան,
2007-2009 թվականներին՝ Օպերային թատրոնի մեներգիչ, 
2009-2012 թվականներին` [[Երուսաղեմի Հայոց պատրիարքություն|Երուսաղեմի հայոց պատրիարքարանի]] [[Սուրբ Հակոբյանց վանք|Սուրբ Հակոբյանց մայրավանքի]] դպրապետ, ժառանգավորաց վարժարանի եկեղեցական երաժշտության ուսուցիչ, 2012-2017 թվականներին՝ Գերմանիայի հայոց թեմի երաժշտապետ, սարկավագ (Սաքսոն-Անհալտ երկրամաս)&lt;ref name=&quot;aravot&quot; /&gt;։ 2018-2021 թվականներին` [[Հայաստանի պետական ֆիլհարմոնիա]]յի գեղարվեստական ծրագրերի ղեկավար։
2022 թվականից ապրում և ստեղծագործում է Բոստոնում։ Հանդիսանում է Ուոթերթաունի (ԱՄՆ)  Ս. Հակոբ  հայկական եկեղեցու դպրապետն ու ավագ սարկավագը։ 
Համերգներով հանդես է եկել [[Շվեյցարիա]]յում, [[Բելգիա]]յում, [[Հոլանդիա]]յում, [[Իսրայել]]ում , [[Ռուսաստանի Դաշնություն|Ռուսաստանի դաշնությունում]] ,  [[Հնդկաստան]]ում,  [[Միացյալ Արաբական Էմիրություններ]]ում, [[Ղազախստան]]ում, [[Գերմանիայի Դեմոկրատական Հանրապետություն]]ում, [[ԱՄՆ]]ում։

== Դերերգեր ==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! Հեղինակ !! Բեմադրիչ !! Ստեղծագործություն !! Դերերգ
|-
| Ալեքսանդր Սպենդիարյան || Գեորգի Իսահակյան  || «[[Ալմաստ (օպերա)|Ալմաստ օպերա]]» || Թաթուլ
|-
| Լեհար ||   || «Ուրախ այրին» օպերետ|| Կոմս Դանիլո
|-
|[[Էդուարդ Սադոյան]] || Դավիդ Հակոբյան || Հեյ, ո՞վ կա այդտեղ  || տղա
|-
|Հիմնվելով Անլռելի Զանգակատուն&lt;br /&gt; պոեմի և Կոմիտասյան մեղեդիների վրա ||Մարիամ Պիվազյան ||Կոմիտասյան պատարագ ||Կոմիտաս
|}

== Պարգևներ, մրցանակներ ==
* Վիթենբերգ քաղաքի ամենամյա երաժշտական խաղերի հաղթող, [[Գերմանիա]],  2012
* Տարվա լավագույն արտիստ, [[Չելյաբինսկ]], [[ՌԴ]], 2008
* [[Հայաստանի Հանրապետության Նախագահի երիտասարդական մրցանակ|ՀՀ Նախագահի երիտասարդական մրցանակ]], 2008&lt;ref name=&quot;presidentprize&quot; /&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.panorama.am/am/news/2008/05/26/mrcanak1/1325727|title=ԿԱՅԱՑԱՎ «ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՆԱԽԱԳԱՀԻ ՄՐՑԱՆԱԿ»-Ի ՀԱՆՁՆՈՒՄԸ|last=LLC|first=Helix Consulting|website=www.panorama.am|language=en|accessdate=2019-08-10}}&lt;/ref&gt;

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

== Արտաքին հղումներ ==
* [http://www.armenierberlin.de/?p=9443 Von Haydn bis zur Gegenwart, ein Konzert mit Artak Kirakosyan und Asatur Baljyanin in der jüdischen Gemeinde zu Berlin]
* [https://www.svz.de/lokales/prignitz/16-lotte-lehmann-woche-ganz-international-start-am-freitag-id4048531.html Lotte Lehmann Woche ganz international: Start am Freitag]
* [https://www.youtube.com/channel/UCjKWltWJlSuLiYjWgKguE5A Ասատուր Բալջյանի կատարումներից youtube.com կայքում]
* [https://boghossianprize.am/hy/379 Ասատուր Բալջյան, 2008 թ., Բարձր կատարողական արվեստի համար]

{{DEFAULTSORT:Բալջյան, Ասատուր}}
[[Կատեգորիա:Հայ օպերային երգիչներ]]
[[Կատեգորիա:Բարիտոններ]]
[[Կատեգորիա:Պողոսյան մրցանակի դափնեկիրներ]]</text>
      <sha1>g5rtsnt1yo6mvfc636dmia3yeu55d1k</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486209</id>
      <parentid>8486207</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T18:30:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>209.6.227.124</ip>
      </contributor>
      <comment>/* top */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6293" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ երաժիշտ
| Background = solo_singer
|պատկեր=
}}
'''Ասատուր Հարությունի Բալջյան''' ({{ԱԾ}}), հայ օպերային երգիչ, [[բարիտոն]]։ [[Հայաստանի Հանրապետության Նախագահի երիտասարդական մրցանակ|Հայաստանի Նախագահի երիտասարդական մրցանակակիր]] (2008)&lt;ref name=&quot;presidentprize&quot;&gt;[https://boghossianprize.am/hy/379 Ասատուր Բալջյան, Հայաստանի Նախագահի երիտասարդական մրցանակ բարձր կատարողական արվեստի համար]&lt;/ref&gt;։

== Կենսագրություն ==
Ասատուր Բալջյանը ծնվել է 1982 թվականի օգոստոսի 10-ին, [[Վաղարշապատ|Էջմիածնում]]։ Սովորել է Երևանի Կոմիտասի անվան պետական կոնսերվատորիայում (պրոֆեսոր Վալերի Հարությունյանի դասարան), այնուհետև ուսումը շարունակել է  Թել Ավիվի
Buchmann-Mehta School of Music-ում
(պրոֆեսոր Թամար Ռախումի դասարան)։ Ուսման նպատակով տեղափոխվել է Գերմանիա և վերապատրաստվել Lotte Lehmann Akademie-ում (Քարան Ամսթրոնգի դասարան)։ Բեռլինում նաև երկու տարի վոկալ պատրաստություն է անցել պրոֆեսոր 
Լավինյա Քերեքեշի դասարանում։
Գերմանիայից իր հետ Հայաստան է բերել գերմանացի կոմպոզիտոր Յոհան Ադոլֆ Հասսեի &quot;Տիգրան Մեծ&quot; և &quot;Զենոբիա&quot; օպերաների անտիպ պարտիտուրաները և աշխարհահռչակ մեցցո֊սոպրանո և կոմպոզիտոր Քեթրի Բերբերյանի արխիվը։

2006-2008 թվականներին եղել է [[Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածին|Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի]] երգչախմբի անդամ,
2007-2008 թվականներին` Կամերային երաժշտական թատրոնի դերասան,
2007-2009 թվականներին՝ Օպերային թատրոնի մեներգիչ, 
2009-2012 թվականներին` [[Երուսաղեմի Հայոց պատրիարքություն|Երուսաղեմի հայոց պատրիարքարանի]] [[Սուրբ Հակոբյանց վանք|Սուրբ Հակոբյանց մայրավանքի]] դպրապետ, ժառանգավորաց վարժարանի եկեղեցական երաժշտության ուսուցիչ, 2012-2017 թվականներին՝ Գերմանիայի հայոց թեմի երաժշտապետ, սարկավագ (Սաքսոն-Անհալտ երկրամաս)&lt;ref name=&quot;aravot&quot; /&gt;։ 2018-2021 թվականներին` [[Հայաստանի պետական ֆիլհարմոնիա]]յի գեղարվեստական ծրագրերի ղեկավար։
2022 թվականից ապրում և ստեղծագործում է Բոստոնում։ Հանդիսանում է Ուոթերթաունի (ԱՄՆ)  Ս. Հակոբ  հայկական եկեղեցու դպրապետն ու ավագ սարկավագը։ 
Համերգներով հանդես է եկել [[Շվեյցարիա]]յում, [[Բելգիա]]յում, [[Հոլանդիա]]յում, [[Իսրայել]]ում , [[Ռուսաստանի Դաշնություն|Ռուսաստանի դաշնությունում]] ,  [[Հնդկաստան]]ում,  [[Միացյալ Արաբական Էմիրություններ]]ում, [[Ղազախստան]]ում, [[Գերմանիայի Դեմոկրատական Հանրապետություն]]ում,  Այժմ համերգային ակտիվ գործունեություն է իրականացնում [[ԱՄՆ]]ում։

== Դերերգեր ==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! Հեղինակ !! Բեմադրիչ !! Ստեղծագործություն !! Դերերգ
|-
| Ալեքսանդր Սպենդիարյան || Գեորգի Իսահակյան  || «[[Ալմաստ (օպերա)|Ալմաստ օպերա]]» || Թաթուլ
|-
| Լեհար ||   || «Ուրախ այրին» օպերետ|| Կոմս Դանիլո
|-
|[[Էդուարդ Սադոյան]] || Դավիդ Հակոբյան || Հեյ, ո՞վ կա այդտեղ  || տղա
|-
|Հիմնվելով Անլռելի Զանգակատուն&lt;br /&gt; պոեմի և Կոմիտասյան մեղեդիների վրա ||Մարիամ Պիվազյան ||Կոմիտասյան պատարագ ||Կոմիտաս
|}

== Պարգևներ, մրցանակներ ==
* Վիթենբերգ քաղաքի ամենամյա երաժշտական խաղերի հաղթող, [[Գերմանիա]],  2012
* Տարվա լավագույն արտիստ, [[Չելյաբինսկ]], [[ՌԴ]], 2008
* [[Հայաստանի Հանրապետության Նախագահի երիտասարդական մրցանակ|ՀՀ Նախագահի երիտասարդական մրցանակ]], 2008&lt;ref name=&quot;presidentprize&quot; /&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.panorama.am/am/news/2008/05/26/mrcanak1/1325727|title=ԿԱՅԱՑԱՎ «ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՆԱԽԱԳԱՀԻ ՄՐՑԱՆԱԿ»-Ի ՀԱՆՁՆՈՒՄԸ|last=LLC|first=Helix Consulting|website=www.panorama.am|language=en|accessdate=2019-08-10}}&lt;/ref&gt;

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

== Արտաքին հղումներ ==
* [http://www.armenierberlin.de/?p=9443 Von Haydn bis zur Gegenwart, ein Konzert mit Artak Kirakosyan und Asatur Baljyanin in der jüdischen Gemeinde zu Berlin]
* [https://www.svz.de/lokales/prignitz/16-lotte-lehmann-woche-ganz-international-start-am-freitag-id4048531.html Lotte Lehmann Woche ganz international: Start am Freitag]
* [https://www.youtube.com/channel/UCjKWltWJlSuLiYjWgKguE5A Ասատուր Բալջյանի կատարումներից youtube.com կայքում]
* [https://boghossianprize.am/hy/379 Ասատուր Բալջյան, 2008 թ., Բարձր կատարողական արվեստի համար]

{{DEFAULTSORT:Բալջյան, Ասատուր}}
[[Կատեգորիա:Հայ օպերային երգիչներ]]
[[Կատեգորիա:Բարիտոններ]]
[[Կատեգորիա:Պողոսյան մրցանակի դափնեկիրներ]]</text>
      <sha1>oxg6yza9xsnglcyxh5cjyt0mmeljbtj</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486219</id>
      <parentid>8486209</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T18:39:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>209.6.227.124</ip>
      </contributor>
      <comment>/* top */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6357" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ երաժիշտ
| Background = solo_singer
|պատկեր=
}}
&lt;references group=&quot;https://www.aravot.am/2018/06/15/964087/&quot; /&gt;
'''Ասատուր Հարությունի Բալջյան''' ({{ԱԾ}}), հայ օպերային երգիչ, [[բարիտոն]]։ [[Հայաստանի Հանրապետության Նախագահի երիտասարդական մրցանակ|Հայաստանի Նախագահի երիտասարդական մրցանակակիր]] (2008)&lt;ref name=&quot;presidentprize&quot;&gt;[https://boghossianprize.am/hy/379 Ասատուր Բալջյան, Հայաստանի Նախագահի երիտասարդական մրցանակ բարձր կատարողական արվեստի համար]&lt;/ref&gt;։

== Կենսագրություն ==
Ասատուր Բալջյանը ծնվել է 1982 թվականի օգոստոսի 10-ին, [[Վաղարշապատ|Էջմիածնում]]։ Սովորել է Երևանի Կոմիտասի անվան պետական կոնսերվատորիայում (պրոֆեսոր Վալերի Հարությունյանի դասարան), այնուհետև ուսումը շարունակել է  Թել Ավիվի
Buchmann-Mehta School of Music-ում
(պրոֆեսոր Թամար Ռախումի դասարան)։ Ուսման նպատակով տեղափոխվել է Գերմանիա և վերապատրաստվել Lotte Lehmann Akademie-ում (Քարան Ամսթրոնգի դասարան)։ Բեռլինում նաև երկու տարի վոկալ պատրաստություն է անցել պրոֆեսոր 
Լավինյա Քերեքեշի դասարանում։
Գերմանիայից իր հետ Հայաստան է բերել գերմանացի կոմպոզիտոր Յոհան Ադոլֆ Հասսեի &quot;Տիգրան Մեծ&quot; և &quot;Զենոբիա&quot; օպերաների անտիպ պարտիտուրաները և աշխարհահռչակ մեցցո֊սոպրանո և կոմպոզիտոր Քեթրի Բերբերյանի արխիվը։

2006-2008 թվականներին եղել է [[Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածին|Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի]] երգչախմբի անդամ,
2007-2008 թվականներին` Կամերային երաժշտական թատրոնի դերասան,
2007-2009 թվականներին՝ Օպերային թատրոնի մեներգիչ, 
2009-2012 թվականներին` [[Երուսաղեմի Հայոց պատրիարքություն|Երուսաղեմի հայոց պատրիարքարանի]] [[Սուրբ Հակոբյանց վանք|Սուրբ Հակոբյանց մայրավանքի]] դպրապետ, ժառանգավորաց վարժարանի եկեղեցական երաժշտության ուսուցիչ, 2012-2017 թվականներին՝ Գերմանիայի հայոց թեմի երաժշտապետ, սարկավագ (Սաքսոն-Անհալտ երկրամաս)&lt;ref name=&quot;aravot&quot; /&gt;։ 2018-2021 թվականներին` [[Հայաստանի պետական ֆիլհարմոնիա]]յի գեղարվեստական ծրագրերի ղեկավար։
2022 թվականից ապրում և ստեղծագործում է Բոստոնում։ Հանդիսանում է Ուոթերթաունի (ԱՄՆ)  Ս. Հակոբ  հայկական եկեղեցու դպրապետն ու ավագ սարկավագը։ 
Համերգներով հանդես է եկել [[Շվեյցարիա]]յում, [[Բելգիա]]յում, [[Հոլանդիա]]յում, [[Իսրայել]]ում , [[Ռուսաստանի Դաշնություն|Ռուսաստանի դաշնությունում]] ,  [[Հնդկաստան]]ում,  [[Միացյալ Արաբական Էմիրություններ]]ում, [[Ղազախստան]]ում, [[Գերմանիայի Դեմոկրատական Հանրապետություն]]ում,  Այժմ համերգային ակտիվ գործունեություն է իրականացնում [[ԱՄՆ]]ում։

== Դերերգեր ==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! Հեղինակ !! Բեմադրիչ !! Ստեղծագործություն !! Դերերգ
|-
| Ալեքսանդր Սպենդիարյան || Գեորգի Իսահակյան  || «[[Ալմաստ (օպերա)|Ալմաստ օպերա]]» || Թաթուլ
|-
| Լեհար ||   || «Ուրախ այրին» օպերետ|| Կոմս Դանիլո
|-
|[[Էդուարդ Սադոյան]] || Դավիդ Հակոբյան || Հեյ, ո՞վ կա այդտեղ  || տղա
|-
|Հիմնվելով Անլռելի Զանգակատուն&lt;br /&gt; պոեմի և Կոմիտասյան մեղեդիների վրա ||Մարիամ Պիվազյան ||Կոմիտասյան պատարագ ||Կոմիտաս
|}

== Պարգևներ, մրցանակներ ==
* Վիթենբերգ քաղաքի ամենամյա երաժշտական խաղերի հաղթող, [[Գերմանիա]],  2012
* Տարվա լավագույն արտիստ, [[Չելյաբինսկ]], [[ՌԴ]], 2008
* [[Հայաստանի Հանրապետության Նախագահի երիտասարդական մրցանակ|ՀՀ Նախագահի երիտասարդական մրցանակ]], 2008&lt;ref name=&quot;presidentprize&quot; /&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.panorama.am/am/news/2008/05/26/mrcanak1/1325727|title=ԿԱՅԱՑԱՎ «ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՆԱԽԱԳԱՀԻ ՄՐՑԱՆԱԿ»-Ի ՀԱՆՁՆՈՒՄԸ|last=LLC|first=Helix Consulting|website=www.panorama.am|language=en|accessdate=2019-08-10}}&lt;/ref&gt;

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

== Արտաքին հղումներ ==
* [http://www.armenierberlin.de/?p=9443 Von Haydn bis zur Gegenwart, ein Konzert mit Artak Kirakosyan und Asatur Baljyanin in der jüdischen Gemeinde zu Berlin]
* [https://www.svz.de/lokales/prignitz/16-lotte-lehmann-woche-ganz-international-start-am-freitag-id4048531.html Lotte Lehmann Woche ganz international: Start am Freitag]
* [https://www.youtube.com/channel/UCjKWltWJlSuLiYjWgKguE5A Ասատուր Բալջյանի կատարումներից youtube.com կայքում]
* [https://boghossianprize.am/hy/379 Ասատուր Բալջյան, 2008 թ., Բարձր կատարողական արվեստի համար]

{{DEFAULTSORT:Բալջյան, Ասատուր}}
[[Կատեգորիա:Հայ օպերային երգիչներ]]
[[Կատեգորիա:Բարիտոններ]]
[[Կատեգորիա:Պողոսյան մրցանակի դափնեկիրներ]]</text>
      <sha1>iuh300zeorwumrf2kh9mkqtqymvpwbf</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486222</id>
      <parentid>8486219</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T18:49:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>209.6.227.124</ip>
      </contributor>
      <comment>/* top */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6623" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ երաժիշտ
| Background = solo_singer
|պատկեր=
}}
&lt;references group=&quot;https://www.aravot.am/2018/06/15/964087/&quot; /&gt;
'''Ասատուր Հարությունի Բալջյան''' ({{ԱԾ}}), հայ օպերային երգիչ, [[բարիտոն]]։ [[Հայաստանի Հանրապետության Նախագահի երիտասարդական մրցանակ|Հայաստանի Նախագահի երիտասարդական մրցանակակիր]] (2008)&lt;ref name=&quot;presidentprize&quot;&gt;[https://boghossianprize.am/hy/379 Ասատուր Բալջյան, Հայաստանի Նախագահի երիտասարդական մրցանակ բարձր կատարողական արվեստի համար]&lt;/ref&gt;։

== Կենսագրություն ==
Ասատուր Բալջյանը ծնվել է 1982 թվականի օգոստոսի 10-ին, [[Վաղարշապատ|Էջմիածնում]]։ Սովորել է Երևանի Կոմիտասի անվան պետական կոնսերվատորիայում (պրոֆեսոր Վալերի Հարությունյանի դասարան), այնուհետև ուսումը շարունակել է  Թել Ավիվի
Buchmann-Mehta School of Music-ում
(պրոֆեսոր Թամար Ռախումի դասարան)։ Ուսման նպատակով տեղափոխվել է Գերմանիա և վերապատրաստվել Lotte Lehmann Akademie-ում (Քարան Ամսթրոնգի դասարան)։ Բեռլինում նաև երկու տարի վոկալ պատրաստություն է անցել պրոֆեսոր 
Լավինյա Քերեքեշի դասարանում։
Գերմանիայից իր հետ Հայաստան է բերել գերմանացի կոմպոզիտոր Յոհան Ադոլֆ Հասսեի &quot;Տիգրան Մեծ&quot; և &quot;Զենոբիա&quot; օպերաների անտիպ պարտիտուրաները և աշխարհահռչակ մեցցո֊սոպրանո և կոմպոզիտոր Քեթրի Բերբերյանի արխիվը։

2006-2008 թվականներին եղել է [[Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածին|Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի]] երգչախմբի անդամ,
2007-2008 թվականներին` Կամերային երաժշտական թատրոնի դերասան,
2007-2009 թվականներին՝ Օպերային թատրոնի մեներգիչ, 
2009-2012 թվականներին` [[Երուսաղեմի Հայոց պատրիարքություն|Երուսաղեմի հայոց պատրիարքարանի]] [[Սուրբ Հակոբյանց վանք|Սուրբ Հակոբյանց մայրավանքի]] դպրապետ, ժառանգավորաց վարժարանի եկեղեցական երաժշտության ուսուցիչ, 2012-2017 թվականներին՝ Գերմանիայի հայոց թեմի երաժշտապետ, սարկավագ (Սաքսոն-Անհալտ երկրամաս)&lt;ref name=&quot;aravot&quot; /&gt;։ 2018-2021 թվականներին` [[Հայաստանի պետական ֆիլհարմոնիա]]յի գեղարվեստական ծրագրերի ղեկավար։
2022 թվականից ապրում և ստեղծագործում է Բոստոնում։ Հանդիսանում է Ուոթերթաունի (ԱՄՆ)  Ս. Հակոբ  հայկական եկեղեցու դպրապետն ու ավագ սարկավագը։ 
Համերգներով հանդես է եկել [[Շվեյցարիա]]յում, [[Բելգիա]]յում, [[Հոլանդիա]]յում, [[Իսրայել]]ում , [[Ռուսաստանի Դաշնություն|Ռուսաստանի դաշնությունում]] ,  [[Հնդկաստան]]ում,  [[Միացյալ Արաբական Էմիրություններ]]ում, [[Ղազախստան]]ում, [[Գերմանիայի Դեմոկրատական Հանրապետություն]]ում,  Այժմ համերգային ակտիվ գործունեություն է իրականացնում [[ԱՄՆ]]ում։

== Դերերգեր ==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! Հեղինակ !! Բեմադրիչ !! Ստեղծագործություն !! Դերերգ
|-
| Ալեքսանդր Սպենդիարյան || Գեորգի Իսահակյան  || «[[Ալմաստ (օպերա)|Ալմաստ օպերա]]» || Թաթուլ
|-
| Լեհար ||   || «Ուրախ այրին» օպերետ|| Կոմս Դանիլո
|-
|[[Էդուարդ Սադոյան]] || Դավիդ Հակոբյան || Հեյ, ո՞վ կա այդտեղ  || տղա
|-
|Հիմնվելով Անլռելի Զանգակատուն&lt;br /&gt; պոեմի և Կոմիտասյան մեղեդիների վրա ||Մարիամ Պիվազյան ||Կոմիտասյան պատարագ ||Կոմիտաս
|}

== Պարգևներ, մրցանակներ ==
* Վիթենբերգ քաղաքի ամենամյա երաժշտական խաղերի հաղթող, [[Գերմանիա]],  2012
* Տարվա լավագույն արտիստ, [[Չելյաբինսկ]], [[ՌԴ]], 2008
* [[Հայաստանի Հանրապետության Նախագահի երիտասարդական մրցանակ|ՀՀ Նախագահի երիտասարդական մրցանակ]], 2008&lt;ref name=&quot;presidentprize&quot; /&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.panorama.am/am/news/2008/05/26/mrcanak1/1325727|title=ԿԱՅԱՑԱՎ «ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՆԱԽԱԳԱՀԻ ՄՐՑԱՆԱԿ»-Ի ՀԱՆՁՆՈՒՄԸ|last=LLC|first=Helix Consulting|website=www.panorama.am|language=en|accessdate=2019-08-10}}&lt;/ref&gt;

== Ծանոթագրություններ ==

# https://boghossianprize.am/hy/379
# https://www.panorama.am/am/news/2008/05/26/mrcanak1/1325727
# https://www.aravot.am/2018/06/15/964087/
# http://avproduction.am/?ln=am&amp;page=person&amp;id=5552&amp;name=%D4%B1%D5%BD%D5%A1%D5%BF%D5%B8%D6%82%D6%80_%D4%B2%D5%A1%D5%AC%D5%BB%D5%B5%D5%A1%D5%B6

== Արտաքին հղումներ ==
* [http://www.armenierberlin.de/?p=9443 Von Haydn bis zur Gegenwart, ein Konzert mit Artak Kirakosyan und Asatur Baljyanin in der jüdischen Gemeinde zu Berlin]
* [https://www.svz.de/lokales/prignitz/16-lotte-lehmann-woche-ganz-international-start-am-freitag-id4048531.html Lotte Lehmann Woche ganz international: Start am Freitag]
* [https://www.youtube.com/channel/UCjKWltWJlSuLiYjWgKguE5A Ասատուր Բալջյանի կատարումներից youtube.com կայքում]
* [https://boghossianprize.am/hy/379 Ասատուր Բալջյան, 2008 թ., Բարձր կատարողական արվեստի համար]

{{DEFAULTSORT:Բալջյան, Ասատուր}}
[[Կատեգորիա:Հայ օպերային երգիչներ]]
[[Կատեգորիա:Բարիտոններ]]
[[Կատեգորիա:Պողոսյան մրցանակի դափնեկիրներ]]</text>
      <sha1>pgcpus15xrjuczsiehlacnqadqjp4vk</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486224</id>
      <parentid>8486222</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T18:54:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>209.6.227.124</ip>
      </contributor>
      <comment>/* top */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6637" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ երաժիշտ
| Background = solo_singer
|պատկեր=
}}
&lt;references group=&quot;https://www.aravot.am/2018/06/15/964087/&quot; responsive=&quot;&quot; /&gt;
'''Ասատուր Հարությունի Բալջյան''' ({{ԱԾ}}), հայ օպերային երգիչ, [[բարիտոն]]։ [[Հայաստանի Հանրապետության Նախագահի երիտասարդական մրցանակ|Հայաստանի Նախագահի երիտասարդական մրցանակակիր]] (2008)&lt;ref name=&quot;presidentprize&quot;&gt;[https://boghossianprize.am/hy/379 Ասատուր Բալջյան, Հայաստանի Նախագահի երիտասարդական մրցանակ բարձր կատարողական արվեստի համար]&lt;/ref&gt;։

== Կենսագրություն ==
Ասատուր Բալջյանը ծնվել է 1982 թվականի օգոստոսի 10-ին, [[Վաղարշապատ|Էջմիածնում]]։ Սովորել է Երևանի Կոմիտասի անվան պետական կոնսերվատորիայում (պրոֆեսոր Վալերի Հարությունյանի դասարան), այնուհետև ուսումը շարունակել է  Թել Ավիվի
Buchmann-Mehta School of Music-ում
(պրոֆեսոր Թամար Ռախումի դասարան)։ Ուսման նպատակով տեղափոխվել է Գերմանիա և վերապատրաստվել Lotte Lehmann Akademie-ում (Քարան Ամսթրոնգի դասարան)։ Բեռլինում նաև երկու տարի վոկալ պատրաստություն է անցել պրոֆեսոր 
Լավինյա Քերեքեշի դասարանում։
Գերմանիայից իր հետ Հայաստան է բերել գերմանացի կոմպոզիտոր Յոհան Ադոլֆ Հասսեի &quot;Տիգրան Մեծ&quot; և &quot;Զենոբիա&quot; օպերաների անտիպ պարտիտուրաները և աշխարհահռչակ մեցցո֊սոպրանո և կոմպոզիտոր Քեթրի Բերբերյանի արխիվը։

2006-2008 թվականներին եղել է [[Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածին|Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի]] երգչախմբի անդամ,
2007-2008 թվականներին` Կամերային երաժշտական թատրոնի դերասան,
2007-2009 թվականներին՝ Օպերային թատրոնի մեներգիչ, 
2009-2012 թվականներին` [[Երուսաղեմի Հայոց պատրիարքություն|Երուսաղեմի հայոց պատրիարքարանի]] [[Սուրբ Հակոբյանց վանք|Սուրբ Հակոբյանց մայրավանքի]] դպրապետ, ժառանգավորաց վարժարանի եկեղեցական երաժշտության ուսուցիչ, 2012-2017 թվականներին՝ Գերմանիայի հայոց թեմի երաժշտապետ, սարկավագ (Սաքսոն-Անհալտ երկրամաս)&lt;ref name=&quot;aravot&quot; /&gt;։ 2018-2021 թվականներին` [[Հայաստանի պետական ֆիլհարմոնիա]]յի գեղարվեստական ծրագրերի ղեկավար։
2022 թվականից ապրում և ստեղծագործում է Բոստոնում։ Հանդիսանում է Ուոթերթաունի (ԱՄՆ)  Ս. Հակոբ  հայկական եկեղեցու դպրապետն ու ավագ սարկավագը։ 
Համերգներով հանդես է եկել [[Շվեյցարիա]]յում, [[Բելգիա]]յում, [[Հոլանդիա]]յում, [[Իսրայել]]ում , [[Ռուսաստանի Դաշնություն|Ռուսաստանի դաշնությունում]] ,  [[Հնդկաստան]]ում,  [[Միացյալ Արաբական Էմիրություններ]]ում, [[Ղազախստան]]ում, [[Գերմանիայի Դեմոկրատական Հանրապետություն]]ում,  Այժմ համերգային ակտիվ գործունեություն է իրականացնում [[ԱՄՆ]]ում։

== Դերերգեր ==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! Հեղինակ !! Բեմադրիչ !! Ստեղծագործություն !! Դերերգ
|-
| Ալեքսանդր Սպենդիարյան || Գեորգի Իսահակյան  || «[[Ալմաստ (օպերա)|Ալմաստ օպերա]]» || Թաթուլ
|-
| Լեհար ||   || «Ուրախ այրին» օպերետ|| Կոմս Դանիլո
|-
|[[Էդուարդ Սադոյան]] || Դավիդ Հակոբյան || Հեյ, ո՞վ կա այդտեղ  || տղա
|-
|Հիմնվելով Անլռելի Զանգակատուն&lt;br /&gt; պոեմի և Կոմիտասյան մեղեդիների վրա ||Մարիամ Պիվազյան ||Կոմիտասյան պատարագ ||Կոմիտաս
|}

== Պարգևներ, մրցանակներ ==
* Վիթենբերգ քաղաքի ամենամյա երաժշտական խաղերի հաղթող, [[Գերմանիա]],  2012
* Տարվա լավագույն արտիստ, [[Չելյաբինսկ]], [[ՌԴ]], 2008
* [[Հայաստանի Հանրապետության Նախագահի երիտասարդական մրցանակ|ՀՀ Նախագահի երիտասարդական մրցանակ]], 2008&lt;ref name=&quot;presidentprize&quot; /&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.panorama.am/am/news/2008/05/26/mrcanak1/1325727|title=ԿԱՅԱՑԱՎ «ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՆԱԽԱԳԱՀԻ ՄՐՑԱՆԱԿ»-Ի ՀԱՆՁՆՈՒՄԸ|last=LLC|first=Helix Consulting|website=www.panorama.am|language=en|accessdate=2019-08-10}}&lt;/ref&gt;

== Ծանոթագրություններ ==

# https://boghossianprize.am/hy/379
# https://www.panorama.am/am/news/2008/05/26/mrcanak1/1325727
# https://www.aravot.am/2018/06/15/964087/
# http://avproduction.am/?ln=am&amp;page=person&amp;id=5552&amp;name=%D4%B1%D5%BD%D5%A1%D5%BF%D5%B8%D6%82%D6%80_%D4%B2%D5%A1%D5%AC%D5%BB%D5%B5%D5%A1%D5%B6

== Արտաքին հղումներ ==
* [http://www.armenierberlin.de/?p=9443 Von Haydn bis zur Gegenwart, ein Konzert mit Artak Kirakosyan und Asatur Baljyanin in der jüdischen Gemeinde zu Berlin]
* [https://www.svz.de/lokales/prignitz/16-lotte-lehmann-woche-ganz-international-start-am-freitag-id4048531.html Lotte Lehmann Woche ganz international: Start am Freitag]
* [https://www.youtube.com/channel/UCjKWltWJlSuLiYjWgKguE5A Ասատուր Բալջյանի կատարումներից youtube.com կայքում]
* [https://boghossianprize.am/hy/379 Ասատուր Բալջյան, 2008 թ., Բարձր կատարողական արվեստի համար]

{{DEFAULTSORT:Բալջյան, Ասատուր}}
[[Կատեգորիա:Հայ օպերային երգիչներ]]
[[Կատեգորիա:Բարիտոններ]]
[[Կատեգորիա:Պողոսյան մրցանակի դափնեկիրներ]]</text>
      <sha1>96r8fn084ekah0qhvkxpbo57bo1yq37</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Ձմեռ պապը և ամառը</title>
    <ns>0</ns>
    <id>897808</id>
    <revision>
      <id>8485945</id>
      <parentid>7989564</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T12:05:55Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Voskanyan</username>
        <id>23951</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ֆիլմի անձնակազմ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7394" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Մուլտֆիլմ
 |բնագիր անվանում = Дед Мороз и лето
}}

'''Ձմեռ պապը և ամառը''', խորհրդային մուլտիպլիկացիոն ֆիլմ-հեքիաթ այն մասին, թե ինչպես են երեխաները Ձմեռ պապին ծանոթացնում ամռան հետ&lt;ref&gt;''Георгий Бородин''. [http://www.animator.ru/articles/article.phtml?id=255 Образ Деда Мороза в российской анимации] октябрь 2007&lt;/ref&gt;։ Այն նկարահանվել է ռեժիսոր Վալենտին Կարավաևի հետ&lt;ref name=&quot;Интерроса&quot;&gt;{{книга|автор=|заглавие=«Наши мультфильмы»|3=|ссылка=http://books.interros.ru/index.php?book=mult&amp;id=32&amp;mode=print|ответственный=|издание=|место=|издательство=Издательская программа «Интерроса»|год=2006|страницы=Валентин Караваев|страниц=352|isbn=5-91105-007-2|тираж=|ref=|deadlink=да|archiveurl=https://web.archive.org/web/20070829125511/http://books.interros.ru/index.php?book=mult&amp;id=32&amp;mode=print|archivedate=2007-08-29}}&lt;/ref&gt;։

== Սյուժե ==
Մի անգամ [[Նոր տարի|Նոր տարվա]] նախօրեին Ձմեռ պապն՝ իր նվերներով լի պարկը ուսին ուղևորվում է իր ավանդական ճանապարհորդությանը, որպեսզի երեխաներին հանձնի նվերներն ու հանկարծակի իմանում է ամռան գոյության մասին, որի մասին մինչ այդ ոչինչ չգիտեր։ Երեխաներին ամանորյա ցերեկույթին հարցնելով ամռան մասին` Ձմեռ պապն այդպես էլ չիմացավ ամռան էությունը։ Վերադառնալով իր տուն՝ հյուսիս, նա սկսում է ամանորյա նվերները ներկել անհասկանալի կանաչ գույներով` երգելով մի անհասկանալի երգ անհասկանալի ամառվա մասին։ Նույնիսկ երազում Ձմեռ պապը կանաչ մղձավանջներ է տեսնում, թե ինչպես են բոլորը ծիծաղում նրա և նրա տգիտության վրա։ Ամբողջ ձմեռ տանջվելով` Ձմեռ պապը որոշում է գնալ քաղաք և տեսնել ամառն իր սեփական աչքերով։ Ամռանը հայտնվելով քաղաքում և զգալով տոթը` Ձմեռ պապն իրեն սկսեց վատ զգալ, բայց երեխաները միջոց գտան. նրանք Ձմեռ պապին հյուրասիրեցին պաղպաղակով և նստեցնելով պաղպաղակ վաճառողի սայլակի վրա, որոշեցին շրջել քաղաքով մեկ և ցույց տալ ամառը։ Երեխաների շնորհիվ տեսնելով ամառվա գեղեցկությունը` կանաչ անտառ, կանաչ խոտ, գորտեր ու թիթեռներ, երջանկացած Ձմեռ պապն երեխաներին պաղպաղակ նվիրեց և օդապարիկով վերադարձավ իր մոտ` հյուսիս։

== Ֆիլմի անձնակազմ ==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
| Գեղարվեստական ղեկավար ||[[Իվան Իվանով-Վանո]]
|-
| Սցենարիստ || [[Վասիլի Լիվանով]]
|-
| Բանաստեղծություններ || Յուրի Էնտին
|-
| Ռեժիսոր ||Վալենտին Կարավաև
|-
| Նկարիչ-բեմադրող || Մարիա Ռուդաչենկո
|-
| Երգահան || Եվգենի Կրիլատով
|-
| Օպերատոր || Բորիս Կոտով
|-
| Օպերատորի օգնական || Պոպովա
|-
| Հնչյունային օպերատոր || Վլադիմիր Կուտուզով
|-
| Խմբագրող || [[Արկադի Սնեսարև]]
|-
| Օգնականներ || Տուրանովա, Պլեխանովա, Գերասիմովա
|-
| Նկարչի օգնական || Երըկալով
|-
| Նկարիչ-անիմատորներ || Վիտալի Բոբրով, Նիկոլայ Ֆյոդորով, [[Էլվիրա Մասլովա]], Գենադի Սոկոլսկի, Վլադիմիր Բալաշով, Յանա Վոլսկայա, Նատալի Բոգոմոլովա, [[Սվետլանա Սիչկար|Սվետլանա Ժուտովսկայա]], Իվան Դավիդով, Անպիլով
|-
| Դերերի հնչյունավորողներ || Յեվգենի Շուտով- արջ 
Յեվգենի Վեսնիկ- Ձմեռ պապ, բեռնատար մեքենայի վարորդ, ոստիկան, բժիշկ

Զինաիդա Նարիշկինա- ագռավ, քաղաքի շատախոս բնակչուհի

[[Կլարա Ռումյանովա]]- Նապաստակ, աղջիկ&lt;br&gt;
[[Մարիա Վինոգրադովա]]- տղա

[[Մարգարիտա Կորաբելնիկովա]]- էգ արջ

Ֆիլմում նկարահանվել է նաև «Սպուտնիկ» մանկական երգչախումբը
|-
| Կինոնկարի հեղինակ || Լյուբով Բուտիրինա
|-
|}

== Երգեր ==
«Երգ ամռան մասին» երգը ընդգրկված է «Մելոդիա» կազմակերպության «երգեր մուլտֆիլմերից» ժողովածուիի մեջ, որոնք թողարկվել են մանկական սկավառակներում, ժապավենային գլաններում և «Սվեմա» կոմպակտ-սկավառակներում։ 1992 թվականից «Պեսենկա» երգը վերաթողարկվում է «Ապրելևկա սաունդ» ընկերության կողմից ձայնապնակների, ձայնասկավառակների և կոմպակտ-սկավառակների վրա, ավելի ուշ «Մոռոզ Ռեքորդս», «Տվիկ Լիրեկ» ընկերությունների կողմից '''կասետաներում''' և ձայնասկավառակներում, իսկ 1999 թվականից MP3 սկավառակներում, ավելի ուշ WMA-ում։ Մուլտֆիլմում ռադիոընդունիչով հնչում է երգահան` Բլանտերի «ամառային երգ» երգից մի հատված՝ հիմնված Լիֆշիցայի բանաստեղծության վրա, որն էլ ներկայացնում է [[Արկադի Ռայկին|Արկադի Ռայկի]]ն։

1990-ական թվականներին «Տվիկ Լիրեկ» ընկերության կողմից թողարկվում է հեքիաթի (հիմնված մուլտֆիլմի վրա) ձայնասկավառակը։ Խոսքերի հեղինակն Ալեկսանդրա Պոժարովան է։

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

== Արտաքին հղումներ ==
*''Գեորգի Բորոդին'' [http://www.animator.ru/articles/article.phtml?id=253 «Ամանորյա անիմացիա»] '''Animator.ru կայքում'''
* {{Animator.ru|2284|«Ձմեռ պապը և ամառը»}}
* [http://www.animator.ru/db/?p=show_film&amp;fid=2284&amp;sp=1&amp;cPage=0 «Ձմեռ պապը և ամառը» կադրեր ֆիլմից]
{{Արտաքին հղումներ}}

[[Կատեգորիա:1969 մուլտֆիլմեր]]
[[Կատեգորիա:«Սոյուզմուլտֆիլմ» ստուդիայի մուլտֆիլմեր]]</text>
      <sha1>m3o0u96m8pfon724fexr6jeasoiv08u</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Կառլսոն</title>
    <ns>0</ns>
    <id>898375</id>
    <revision>
      <id>8485952</id>
      <parentid>8153792</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T12:10:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Voskanyan</username>
        <id>23951</id>
      </contributor>
      <comment>/* Բեմադրություններ և էկրանավորումներ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="18842" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Գրական հերոս}}
[[Պատկեր:Karlsson vom Dach.jpg|200px|thumb|Կառլսոնը, որն ապրում է Ստոկհոլմի Յունիբակեն թանգարանի տանիքում]]
'''Կառլսոն''' ({{lang-sv|Karlsson}}), գրական հայտնի կերպար՝ ստեղծված շվեդ գրող [[Աստրիդ Լինդգրեն]]ի կողմից։ Կառլսոնն ապրում է [[Ստոկհոլմ]]ի Վասաստան շրջանի բազմաբնակարան շենքի տանիքի փոքրիկ տնակում։ Կառլսոնի լավագույն ընկերը յոթամյա (Կառլսոնի հետ ծանոթության պահին) [[Մանչուկ|Սվանտե]]ն է՝ Սվանտեսոն ընտանիքի փոքր տղան, որին կոչում էին Մանչուկ մականունով (բնօրինակում ''Lillebror''՝ Եղբայրիկ, Փոքրիկ եղբայր)։

Նկարագրված է եռագրությունում.
# «[[Մանչուկն ու Կառլսոնը, որն ապրում է տանիքում (պատմվածք)|Մանչուկն ու Կառլսոնը, որն ապրում է տանիքում]]» (1955)
# «Կառլսոնը, որն ապրում է տանիքում, վերադարձավ» (1962)
# «Կառլսոնը, որն ապրում էր տանիքում, կրկին չարաճճիություն է անում» (1968)

Կառլսոնի մասին բոլոր երեք գրքերը նկարազարդել է էստոնական ծագմամբ շվեդ նկարչուհի Իլոն Վիկլանդը։ Հենց նրա նկարազարդումներն են հայտնի ամբողջ աշխարհում։

== Կերպար ==
[[Շվեդիա]]յում Կառլսոն ազգանունը տարածվածությամբ երրորդն է. 2008 թվականին գրանցվել է այդ ազգանունը կրող 201681 մարդ&lt;ref&gt;{{cite web|title=Namnstatistik|url=http://www.scb.se/Pages/TableAndChart____31063.aspx|publisher=scb.se|archiveurl=https://www.webcitation.org/686E9jGHM?url=http://www.scb.se/Pages/TableAndChart____31063.aspx|archivedate=2012-06-01}}&lt;/ref&gt;։ Գրքերում Կառլսոնի անունը չի հիշատակվում, նա ամենուր իրեն անվանում է «պարզապես Կառլսոն և ուրիշ ոչինչ»։

Կառլսոնը նկարագրվում է որպես «փոքրիկ, հաստլիկ, ինքնահավան մարդուկ»։ Իսկ ինքն իրեն ներկայացնում է որպես ''«գեղեցիկ, խելացի և ուժերի ծաղկման շրջանում գտնվող չափավոր գեր տղամարդ»''։

Կառլսոնը կարողանում է թռչել.
{{Քաղվածք|Բավական է սեղմի իր փորի վրայի կոճակը, որ իսկույն թիկունքում սկսի աշխատել փոքրիկ, զարմանահրաշ շարժիչը։ Քանի դեռ պտտաթևիկը, ինչպես հարկն է, չի սկսել պտտվել, Կառլսոնն անշարժ կանգնած է, բայց երբ շարժիչն սկսում է աշխատել ամբողջ թափով, Կառլսոնը սլանում է վեր՝ թեթևակի օրորվելով, մի այնպիսի լուրջ և արժանավայել տեսքով, կարծես մի ինչ-որ դիրեկտոր լինի, իհարկե, եթե կարող ես պատկերացնել մի դիրեկտոր, որ մեջքին պտտաթևիկ ունենա։|Աղբյուր=«Մանչուկն ու Կառլսոնը», Գլուխ 1}}

Չնայած ղեկային միջոցի բացակայությանն ու ռեակտիվ մոմենտի հակազդեցությանը՝ Կառլսոնը կարող է ազատ շարժվել օդում, կախվել և վարժ մանևրել։

Զանգվածային լրատվական միջոցներում, որոնք հետաքրքրված էին Կառլսոնի ֆենոմենով, նրան սկզբում անվանել են «թռչող տակառիկ»։ Հետաքրքիր է, որ նույն կերպ (Flygande tunnan – թռչող տակառ) անվանվել է 1950-1955 թվականներին ստեղծված Շվեդիայի օդուժի [[Saab 29 Tunnan|SAAB 29]] կործանիչ ինքնաթիռը։

Կառլսոնն ապրում է տանիքի փոքրիկ տնակում, որը թաքնված էր ծխնելույզի հետևում։

Կառլսոնը ծխամորճ է ծխում։

Կառլսոնի շարժիչն ունի խլացուցիչ, որը նա օգտագործում է չաղմկելու համար այն ժամանակ, երբ թռչում է որպես ուրվական։ Երկրորդ գրքում հիշատակվում է, որ սովորական իրավիճակներում Կառլսոնի շարժիչն [[ուղղաթիռ]]ի նման ձայն է արձակում, այն արձանագրել է նաև հեռուստատեսության թղթակիցը, երբ եղել է Սվանտեսոնների տանը և հրավիրել է Հիլդուր Բոքին ({{lang-sv|Fröken Hildur Bock}})՝ խոհարարական շոուին մասնակցելու համար։

Կառլսոնը հաճախ 5 էրե է վճարում այն իրերի համար, որոնք վերցնում է առանց հարցնելու։

Կառլսոնի սիրելի խոսքերն են. «Հանգիստ, միայն թե հանգիստ» («Lugn, bara lugn») և «Դատարկ բան է, մանրուք» («Det är en världslig sak»): Նա դրանք արտասանում է այն ժամանակ, երբ ինչ-որ բան է վերցնում կամ ջարդում։

Հայրենիքում՝ Շվեդիայում, Կառլսոնին չեն սիրում՝ նրան համարելով «անտաշ, եսասեր, դավաճան, պարծենկոտ ու սադրիչ»&lt;ref&gt;[http://shkolazhizni.ru/archive/0/n-9376/ Какой он, Карлсон — хороший или плохой?]&lt;/ref&gt;։

Կառլսոնի սինդրոմը 3-7 տարեկան երեխաների հոգեբանական առանձնահատկություն է, որոնք զգում են երևակայական ընկերոջ պահանջմունք&lt;ref&gt;[http://www.kabmir.com/semja_i_vospitanie/sindrom_karlsona.html Синдром Карлсона — Интернет-газета Единый мир]&lt;/ref&gt;։

== Տարբերություններ Լինդգրենի տեքստի և խորհրդային մուլտֆիլմի միջև ==
Լինդգրենի եռագրությունում Մանչուկը բավական երեսառած երեխա է, սիրված և՛ ծնողների, և՛ ընկերների (Քրիստերի և Գունիլայի) կողմից։ Սակայն խորհրդային մուլտֆիլմում նա ներկայանում է որպես միայնակ երեխա, որն ընդհանրապես ոչ մի ընկեր չունի և զրկված է ծնողների ուշադրությունից։ Գրքում Մանչուկի մայրը տնային տնտեսուհի է, և ֆրյոկեն Բոկը հրավիրվում է տղային հետևելու այն ընթացքում, երբ մայրը գնում է բուժման։ Մուլտֆիլմում Մանչուկի մայրը Խորհրդային Միության կանանց մեծ մասի նման գնում է աշխատանքի, ինչն ավելի է սաստկացնւմ տղայի միայնությունը։ Կառլսոնի կերպարը նույնպես մուլտֆիլմում բավական մեղմ է. նա ավելի շատ հանդես է գալիս որպես իր մանկությունից բաժանվել չցանկացող զվարճալի կատակաբան, քան թե անուղղելի չարաճճի ու գիժ&lt;ref&gt;''Мария Майофис.'' Милый, милый трикстер // Весёлые человечки: культурные герои советского детства. / Сост. и ред. М. Липовецкий, М. Майофис, И. Кукулин. — М.: НЛО, 2008. — ISBN 978-5-86793-649-5&lt;/ref&gt;։

Ի տարբերություն մուլտֆիլմի, գրքում ոչ մի անգամ չի հիշատակվում, որ Կառլսոնի սիրելի ուտելիքը մուրաբան է։ Ըստ գրքի՝ Կառլսոնի սիրելի ուտեստներն են մսով տեֆտելին ու հարաշ սերուցքով տորթը, ինչպես նաև քաղցր թխվածքը։ Դրանից բացի, օրիգինալ գրքում ֆրյոկեն Բոկը ոչ մի ընտանի կենդանի չունի (խորհրդային էկրանավորման մեջ նա ունի կատու՝ Մաթիլդան) և նա երբեք չի հաշտվում Կառլսոնի հետ։

Կառլսոնը երբեք չի խանդում Մանչուկին իր շան նկատմամբ, ինչպես լինում է խորհրդային մուլտֆիլմում։ Խանդ դրսևորվում է նրա ընկերների՝ Քրիստերի ու Գունիլայի նկատմամբ։

== Բեմադրություններ և էկրանավորումներ ==
* Բազմիցս բեմադրել է Խորհրդային Միությունում 1960-1980-ական թվականներին (ըստ Մարգարիտա Միքայելյանի պիեսի)։
* 1958 թվականին Համամիութենական ռադիոյում ձայնագրվել է «Մանչուկն ու Կառլսոնը, որն ապրում է տանիքում» ({{lang-ru|«Малыш и Карлсон, который живёт на крыше»}}) ռադիոներկայցումը (բեմադրության հեղինակ՝ Օլգա Մոսկվիչյովա), որը տասնմեկ տարի անց՝ 1969 թվականին, թողարկվել է կրճատված տարբերակով «Мелодия» ձայնագրության համամիութենական ընկերության կողմից եռակի ձայնապնակի տեսքով։ Պիեսի ռեժիսորներից մեկն ու Կառլսոնի դերակատարը եղել է ՌՍՖՍՀ ժողովրդական արտիստ [[Նիկոլայ Լիտվինով]]ը։
* «[[Մանչուկն ու Կառլսոնը, որն ապրում է տանիքում (ներկայացում)|Մանչուկն ու Կառլսոնը, որն ապրում է տանիքում]]» ֆիլմ-ներկայացում [[Սատիրայի թատրոն (Մոսկվա)|Մոսկվայի սատիրայի թատրոնում]] (1971), բեմադրող ռեժիսոր՝ [[Վալենտին Պլուչեկ]], Կառլսոնի դերը կատարել է ՌՍՖՍՀ ժողովրդական արտիստ [[Սպարտակ Միշուլին]]ը, որը թատերական ներկայացումից և նրա հեռուստատարբերակից բացի 1986 թվականին կատարել է Կառլսոնի դերը «Колобок» մանկական ամսագրի ձայնապնակներից մեկում (այդ ձայնապնակում Մանչուկին հնչյունավորել է դերասանի դուստրը՝ Կլարա Միշուլինան)։
* Խորհրդային Միությունում թողարկվել են Աստրիդ Լինդգրենի գրքի հիման վրա նկարահանված երկու մուլտֆիլմեր՝
** «[[Մանչուկն ու Կառլսոնը]]» ({{lang-ru|«Малыш и Карлсон»}}, 1968)
** «[[Կառլսոնը վերադարձել է]]» ({{lang-ru|«Карлсон вернулся»}}, 1970)
:Այդ երկերգությունում Կառլսոնին հնչյունավորել է դերասան [[Վասիլի Լիվանով|Վասիլի Լիվանովը]]։ Գոյություն են ունեցել նաև երրորդ մասը նկարահանելու պլաններ, սակայն դրանք չեն իրականացվել։ Երրորդ մասի համար նախապատրաստված ժապավենը պահպանվում է «[[Սոյուզմուլտֆիլմ]]» կինոստուդիայի արխիվներում։
* Շվեդիայում 1974 թվականին ռեժիսոր Օլլա Հելբոմի կողմից բեմադրվել է «Աշխարհի ամենալավ Կառլսոնը» ({{lang-sv|Världens bästa Karlsson}}) կինոֆիլմը&lt;ref&gt;{{Imdb title|0073227|Karlsson on the Roof (1974)}} &lt;!-- Заголовок добавлен ботом --&gt;&lt;/ref&gt; (Կառլսոնի դերում՝ Մատս Վիկստրյոմ ({{lang-sv|Mats Wikström}}), Մանչուկի դերում՝ Լարս Սյոդերդալ ({{lang-sv|Lars Söderdahl}})): Ֆիլմը 1980 թվականին թողարկվել է խորհրդային վարձույթում «Աշխարհի ամենալավ Կառլսոնը» ({{lang-ru|«Самый лучший в мире Карлсон»}}) վերնագրով։ Ստեղծվել է նաև ֆիլմի հեռուստատարբերակը՝ (Շվեդիայի և ԳՖՀ համատեղ արտադրություն, չորս սերիա, վերնագիր՝ «Կառլսոնը, որն ապրում է տանիքում»)։ Մինի սերիալն առաջին անգամ ցուցադրվել է «Культура» ալիքով 2004 թվականին։ Նրանում կան մի շարք էպիզոդներ, որոնք չեն ընդգրկվել կինոտարբերակում։
* 1982 թվականին «Мелодия» ընկերությունը թողարկել է ձայնապնակ «Պատահար Մուլտի-Պուլտի երկրում» ({{lang-ru|«Происшествие в стране Мульти-Пульти»}}, սցենարի հեղինակ՝ Արկադի Խայտ, բեմադրող ռեժիսոր՝ Լև Շիմելով) երաժշտական հեքիաթի ձայնագրությունը, որի գլխավոր հերոսները տարբեր հեքիաթների կերպարներ են։ Նրանց թվում է նաև Կառլսոնը, որի դերը կատարել է [[Լեոնիդ Կանևսկի]]ն։
* 2002 թվականին թողարկվել է  «Կառլսոնը, որն ապրում է տանիքում» («Karlsson på taket»), ռեժիսոր՝ Վիբեկե Իդսյո ({{lang-no|Vibeke Idsøe}}) լիամետրաժ անիմացիոն ֆիլմը, Շվեդիայի և Նորվեգիայի համատեղ արտադրություն&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=-xGAPGiUXhM|title=Карлсон который живёт на крыше|author=Dima K|date=2012-05-22|accessdate=2016-10-06}}&lt;/ref&gt;։
* «Կառլսոնը, որն ապրում է տանիքում» մուլտիպլիկացիոն սերիալ, Շվեդիայի և ԳՖՀ համատեղ արտադրություն, ռեժիսոր՝ Է. Միխայել։
* 2012 թվականի գարնանն էկրան է բարձրացել «Тот ещё Карлосон!» կատակերգական ֆիլմը, որը հեռավոր կապ ունի Աստրիդ Լինդգրենի գրքի հետ. ֆիլմի գործողությունները կատարվում են ժամանակակից Ռուսաստանում։ Ֆիլմի գլխավոր հերոսն է Կառլ'''ո'''սոնը, իսկ Աստրիդ Լինդգրենի գրքի հերոսի մասին ֆիլմում հիշատակվում է միայն մեկ անգամ։ Ֆիլմն ստացել է հիմնականում բացասական արձագանքներ&lt;ref&gt;[http://www.kritikanstvo.ru/movies/toteschekarloson/ Отзывы и рецензии на фильм Тот ещё Карлосон!]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.kinopoisk.ru/level/83/film/592275/|title=КиноПоиск.Ru: Тот ещё Карлосон!|accessdate=2013-05-28|archiveurl=https://www.webcitation.org/69ug1i8y0?url=http://error.kinopoisk.ru/?ht=1|archivedate=2012-08-14}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.imdb.com/title/tt2288121/ratings|title=User ratings for Тот ещё Карлосон (2012)|publisher=[[Internet Movie Database|IMDB]]|accessdate=2013-05-28|archiveurl=https://www.webcitation.org/69ug2aRoE?url=http://www.imdb.com/title/tt2288121/ratings|archivedate=2012-08-14}}&lt;/ref&gt;։
* 2013 թվականի հոկտեմբերի 5-ին Ռիգայում՝ Լատվիայի ազգային օպերայում, ներկայացվել է «Կառլսոնը թռչում է» բալետը, երաժշտության հեղինակ՝ Յուրի Կառլսոն, խորեոգրաֆ՝ Այվարս Լեյմանիս։

== Մշակույթում ==
* Արվեստի աշխատավորների միության «Рабис» ամսագրի 1930 թվականի նոյեմբերի 22-ին լույս տեսած № 44-ի 22-րդ էջում ներկայացված է երգիծական պատի թերթ «Նույնպես դիրիժաբլ» ({{lang-ru|«Тоже дирижабль»}}) խորագրով և [[Վսևոլոդ Մեյերխոլդ]]ի նկարով որպես Կառլսոնի խորհրդային նախատիպ։
* Կառլսոնին է նվիրված խորհրդային «Поющие гитары» խմբի «Толстый Карлсон» երգը, որ ձայնագրվել է [[1971 թվական]]ին։ Այն բրիտանական Christie փոփ-ռոք խմբի՝ մեկ տարի առաջ թողարկված «[[Yellow River]]» լեգենդար հիթի քավեր տարբերակն է։ Ռուսերեն տեքստը գրել է այդ ժամանակ դեռևս քիչ հայտնի [[Իլյա Ռեզնիկ]]ը։
* [[1988 թվական]]ին [[Ալլա Պուգաչովա]]յի առաջին «Սուրբ ծննդյան հանդիպումներում» տեղի է ունեցել «Трубочист» (հեղինակ՝ [[Օլեգ Գազմանով]]) երգի պրեմիերան Ռոդիոն Գազմանովի կատարմամբ։ Այդ երգում Կառլսոնը հիշատակվում է որպես հեքիաթային հերոս
{{քաղվածք|Трубочист, трубочист&lt;br&gt;Ты меня научи,&lt;br&gt;Как волшебником стать&lt;br&gt;И как Карлсон летать...}}
* Ուկրաինացի երգիչ [[Վիտաս]]ն ունի «Карлсон» երգ, որն ընդգրկվել է նրա «Философия чуда» ալբոմում (2001 թվական)։

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

== Արտաքին հղումներ ==
* [http://grqaser.org/language/hy/%D5%AF%D5%A1%D5%BC%D5%AC%D5%BD%D5%B8%D5%B6/ Կառլսոն] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181208093745/http://grqaser.org/language/hy/%D5%AF%D5%A1%D5%BC%D5%AC%D5%BD%D5%B8%D5%B6/ |date=2018-12-08 }}
{{Արտաքին հղումներ}}

[[Կատեգորիա:Գրական կերպարներ]]
[[Կատեգորիա:Մանկական գրականության կերպարներ]]</text>
      <sha1>msleqp9wcj4eqqhojq7tjnew46eebab</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486033</id>
      <parentid>8485952</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T13:38:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Voskanyan</username>
        <id>23951</id>
      </contributor>
      <comment>/* top */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="18995" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Գրական հերոս}}
[[Պատկեր:Karlsson vom Dach.jpg|200px|thumb|Կառլսոնը, որն ապրում է Ստոկհոլմի Յունիբակեն թանգարանի տանիքում]]
'''Կառլսոն''' ({{lang-sv|Karlsson}}), գրական հայտնի կերպար՝ ստեղծված շվեդ գրող [[Աստրիդ Լինդգրեն]]ի կողմից։ Կառլսոնն ապրում է [[Ստոկհոլմ]]ի Վասաստան շրջանի բազմաբնակարան շենքի տանիքի փոքրիկ տնակում։ Կառլսոնի լավագույն ընկերը յոթամյա (Կառլսոնի հետ ծանոթության պահին) [[Մանչուկ|Սվանտե]]ն է՝ Սվանտեսոն ընտանիքի փոքր տղան, որին կոչում էին Մանչուկ մականունով (բնօրինակում ''Lillebror''՝ Եղբայրիկ, Ապերիկ&lt;ref&gt;Աստրիդ Լինդգրեն, Ամեն ինչ Տանիքի Կառլսոնի մասին, Երևան, Անտարես, 2014։&lt;/ref&gt;, Փոքրիկ եղբայր)։

Նկարագրված է եռագրությունում.
# «[[Մանչուկն ու Կառլսոնը, որն ապրում է տանիքում (պատմվածք)|Մանչուկն ու Կառլսոնը, որն ապրում է տանիքում]]» (1955)
# «Կառլսոնը, որն ապրում է տանիքում, վերադառնում է» (1962)
# «Կառլսոնը, որն ապրում էր տանիքում, կրկին չարաճճիություն է անում» (1968)

Կառլսոնի մասին բոլոր երեք գրքերը նկարազարդել է էստոնական ծագմամբ շվեդ նկարչուհի Իլոն Վիկլանդը։ Հենց նրա նկարազարդումներն են հայտնի ամբողջ աշխարհում։

== Կերպար ==
[[Շվեդիա]]յում Կառլսոն ազգանունը տարածվածությամբ երրորդն է. 2008 թվականին գրանցվել է այդ ազգանունը կրող 201681 մարդ&lt;ref&gt;{{cite web|title=Namnstatistik|url=http://www.scb.se/Pages/TableAndChart____31063.aspx|publisher=scb.se|archiveurl=https://www.webcitation.org/686E9jGHM?url=http://www.scb.se/Pages/TableAndChart____31063.aspx|archivedate=2012-06-01}}&lt;/ref&gt;։ Գրքերում Կառլսոնի անունը չի հիշատակվում, նա ամենուր իրեն անվանում է «պարզապես Կառլսոն և ուրիշ ոչինչ»։

Կառլսոնը նկարագրվում է որպես «փոքրիկ, հաստլիկ, ինքնահավան մարդուկ»։ Իսկ ինքն իրեն ներկայացնում է որպես ''«գեղեցիկ, խելացի և ուժերի ծաղկման շրջանում գտնվող չափավոր գեր տղամարդ»''։

Կառլսոնը կարողանում է թռչել.
{{Քաղվածք|Բավական է սեղմի իր փորի վրայի կոճակը, որ իսկույն թիկունքում սկսի աշխատել փոքրիկ, զարմանահրաշ շարժիչը։ Քանի դեռ պտտաթևիկը, ինչպես հարկն է, չի սկսել պտտվել, Կառլսոնն անշարժ կանգնած է, բայց երբ շարժիչն սկսում է աշխատել ամբողջ թափով, Կառլսոնը սլանում է վեր՝ թեթևակի օրորվելով, մի այնպիսի լուրջ և արժանավայել տեսքով, կարծես մի ինչ-որ դիրեկտոր լինի, իհարկե, եթե կարող ես պատկերացնել մի դիրեկտոր, որ մեջքին պտտաթևիկ ունենա։|Աղբյուր=«Մանչուկն ու Կառլսոնը», Գլուխ 1}}

Չնայած ղեկային միջոցի բացակայությանն ու ռեակտիվ մոմենտի հակազդեցությանը՝ Կառլսոնը կարող է ազատ շարժվել օդում, կախվել և վարժ մանևրել։

Զանգվածային լրատվական միջոցներում, որոնք հետաքրքրված էին Կառլսոնի ֆենոմենով, նրան սկզբում անվանել են «թռչող տակառիկ»։ Հետաքրքիր է, որ նույն կերպ (Flygande tunnan – թռչող տակառ) անվանվել է 1950-1955 թվականներին ստեղծված Շվեդիայի օդուժի [[Saab 29 Tunnan|SAAB 29]] կործանիչ ինքնաթիռը։

Կառլսոնն ապրում է տանիքի փոքրիկ տնակում, որը թաքնված էր ծխնելույզի հետևում։

Կառլսոնը ծխամորճ է ծխում։

Կառլսոնի շարժիչն ունի խլացուցիչ, որը նա օգտագործում է չաղմկելու համար այն ժամանակ, երբ թռչում է որպես ուրվական։ Երկրորդ գրքում հիշատակվում է, որ սովորական իրավիճակներում Կառլսոնի շարժիչն [[ուղղաթիռ]]ի նման ձայն է արձակում, այն արձանագրել է նաև հեռուստատեսության թղթակիցը, երբ եղել է Սվանտեսոնների տանը և հրավիրել է Հիլդուր Բոքին ({{lang-sv|Fröken Hildur Bock}})՝ խոհարարական շոուին մասնակցելու համար։

Կառլսոնը հաճախ 5 էրե է վճարում այն իրերի համար, որոնք վերցնում է առանց հարցնելու։

Կառլսոնի սիրելի խոսքերն են. «Հանգիստ, միայն թե հանգիստ» («Lugn, bara lugn») և «Դատարկ բան է, մանրուք» («Det är en världslig sak»): Նա դրանք արտասանում է այն ժամանակ, երբ ինչ-որ բան է վերցնում կամ ջարդում։

Հայրենիքում՝ Շվեդիայում, Կառլսոնին չեն սիրում՝ նրան համարելով «անտաշ, եսասեր, դավաճան, պարծենկոտ ու սադրիչ»&lt;ref&gt;[http://shkolazhizni.ru/archive/0/n-9376/ Какой он, Карлсон — хороший или плохой?]&lt;/ref&gt;։

Կառլսոնի սինդրոմը 3-7 տարեկան երեխաների հոգեբանական առանձնահատկություն է, որոնք զգում են երևակայական ընկերոջ պահանջմունք&lt;ref&gt;[http://www.kabmir.com/semja_i_vospitanie/sindrom_karlsona.html Синдром Карлсона — Интернет-газета Единый мир]&lt;/ref&gt;։

== Տարբերություններ Լինդգրենի տեքստի և խորհրդային մուլտֆիլմի միջև ==
Լինդգրենի եռագրությունում Մանչուկը բավական երեսառած երեխա է, սիրված և՛ ծնողների, և՛ ընկերների (Քրիստերի և Գունիլայի) կողմից։ Սակայն խորհրդային մուլտֆիլմում նա ներկայանում է որպես միայնակ երեխա, որն ընդհանրապես ոչ մի ընկեր չունի և զրկված է ծնողների ուշադրությունից։ Գրքում Մանչուկի մայրը տնային տնտեսուհի է, և ֆրյոկեն Բոկը հրավիրվում է տղային հետևելու այն ընթացքում, երբ մայրը գնում է բուժման։ Մուլտֆիլմում Մանչուկի մայրը Խորհրդային Միության կանանց մեծ մասի նման գնում է աշխատանքի, ինչն ավելի է սաստկացնւմ տղայի միայնությունը։ Կառլսոնի կերպարը նույնպես մուլտֆիլմում բավական մեղմ է. նա ավելի շատ հանդես է գալիս որպես իր մանկությունից բաժանվել չցանկացող զվարճալի կատակաբան, քան թե անուղղելի չարաճճի ու գիժ&lt;ref&gt;''Мария Майофис.'' Милый, милый трикстер // Весёлые человечки: культурные герои советского детства. / Сост. и ред. М. Липовецкий, М. Майофис, И. Кукулин. — М.: НЛО, 2008. — ISBN 978-5-86793-649-5&lt;/ref&gt;։

Ի տարբերություն մուլտֆիլմի, գրքում ոչ մի անգամ չի հիշատակվում, որ Կառլսոնի սիրելի ուտելիքը մուրաբան է։ Ըստ գրքի՝ Կառլսոնի սիրելի ուտեստներն են մսով տեֆտելին ու հարաշ սերուցքով տորթը, ինչպես նաև քաղցր թխվածքը։ Դրանից բացի, օրիգինալ գրքում ֆրյոկեն Բոկը ոչ մի ընտանի կենդանի չունի (խորհրդային էկրանավորման մեջ նա ունի կատու՝ Մաթիլդան) և նա երբեք չի հաշտվում Կառլսոնի հետ։

Կառլսոնը երբեք չի խանդում Մանչուկին իր շան նկատմամբ, ինչպես լինում է խորհրդային մուլտֆիլմում։ Խանդ դրսևորվում է նրա ընկերների՝ Քրիստերի ու Գունիլայի նկատմամբ։

== Բեմադրություններ և էկրանավորումներ ==
* Բազմիցս բեմադրել է Խորհրդային Միությունում 1960-1980-ական թվականներին (ըստ Մարգարիտա Միքայելյանի պիեսի)։
* 1958 թվականին Համամիութենական ռադիոյում ձայնագրվել է «Մանչուկն ու Կառլսոնը, որն ապրում է տանիքում» ({{lang-ru|«Малыш и Карлсон, который живёт на крыше»}}) ռադիոներկայցումը (բեմադրության հեղինակ՝ Օլգա Մոսկվիչյովա), որը տասնմեկ տարի անց՝ 1969 թվականին, թողարկվել է կրճատված տարբերակով «Мелодия» ձայնագրության համամիութենական ընկերության կողմից եռակի ձայնապնակի տեսքով։ Պիեսի ռեժիսորներից մեկն ու Կառլսոնի դերակատարը եղել է ՌՍՖՍՀ ժողովրդական արտիստ [[Նիկոլայ Լիտվինով]]ը։
* «[[Մանչուկն ու Կառլսոնը, որն ապրում է տանիքում (ներկայացում)|Մանչուկն ու Կառլսոնը, որն ապրում է տանիքում]]» ֆիլմ-ներկայացում [[Սատիրայի թատրոն (Մոսկվա)|Մոսկվայի սատիրայի թատրոնում]] (1971), բեմադրող ռեժիսոր՝ [[Վալենտին Պլուչեկ]], Կառլսոնի դերը կատարել է ՌՍՖՍՀ ժողովրդական արտիստ [[Սպարտակ Միշուլին]]ը, որը թատերական ներկայացումից և նրա հեռուստատարբերակից բացի 1986 թվականին կատարել է Կառլսոնի դերը «Колобок» մանկական ամսագրի ձայնապնակներից մեկում (այդ ձայնապնակում Մանչուկին հնչյունավորել է դերասանի դուստրը՝ Կլարա Միշուլինան)։
* Խորհրդային Միությունում թողարկվել են Աստրիդ Լինդգրենի գրքի հիման վրա նկարահանված երկու մուլտֆիլմեր՝
** «[[Մանչուկն ու Կառլսոնը]]» ({{lang-ru|«Малыш и Карлсон»}}, 1968)
** «[[Կառլսոնը վերադարձել է]]» ({{lang-ru|«Карлсон вернулся»}}, 1970)
:Այդ երկերգությունում Կառլսոնին հնչյունավորել է դերասան [[Վասիլի Լիվանով|Վասիլի Լիվանովը]]։ Գոյություն են ունեցել նաև երրորդ մասը նկարահանելու պլաններ, սակայն դրանք չեն իրականացվել։ Երրորդ մասի համար նախապատրաստված ժապավենը պահպանվում է «[[Սոյուզմուլտֆիլմ]]» կինոստուդիայի արխիվներում։
* Շվեդիայում 1974 թվականին ռեժիսոր Օլլա Հելբոմի կողմից բեմադրվել է «Աշխարհի ամենալավ Կառլսոնը» ({{lang-sv|Världens bästa Karlsson}}) կինոֆիլմը&lt;ref&gt;{{Imdb title|0073227|Karlsson on the Roof (1974)}} &lt;!-- Заголовок добавлен ботом --&gt;&lt;/ref&gt; (Կառլսոնի դերում՝ Մատս Վիկստրյոմ ({{lang-sv|Mats Wikström}}), Մանչուկի դերում՝ Լարս Սյոդերդալ ({{lang-sv|Lars Söderdahl}})): Ֆիլմը 1980 թվականին թողարկվել է խորհրդային վարձույթում «Աշխարհի ամենալավ Կառլսոնը» ({{lang-ru|«Самый лучший в мире Карлсон»}}) վերնագրով։ Ստեղծվել է նաև ֆիլմի հեռուստատարբերակը՝ (Շվեդիայի և ԳՖՀ համատեղ արտադրություն, չորս սերիա, վերնագիր՝ «Կառլսոնը, որն ապրում է տանիքում»)։ Մինի սերիալն առաջին անգամ ցուցադրվել է «Культура» ալիքով 2004 թվականին։ Նրանում կան մի շարք էպիզոդներ, որոնք չեն ընդգրկվել կինոտարբերակում։
* 1982 թվականին «Мелодия» ընկերությունը թողարկել է ձայնապնակ «Պատահար Մուլտի-Պուլտի երկրում» ({{lang-ru|«Происшествие в стране Мульти-Пульти»}}, սցենարի հեղինակ՝ Արկադի Խայտ, բեմադրող ռեժիսոր՝ Լև Շիմելով) երաժշտական հեքիաթի ձայնագրությունը, որի գլխավոր հերոսները տարբեր հեքիաթների կերպարներ են։ Նրանց թվում է նաև Կառլսոնը, որի դերը կատարել է [[Լեոնիդ Կանևսկի]]ն։
* 2002 թվականին թողարկվել է  «Կառլսոնը, որն ապրում է տանիքում» («Karlsson på taket»), ռեժիսոր՝ Վիբեկե Իդսյո ({{lang-no|Vibeke Idsøe}}) լիամետրաժ անիմացիոն ֆիլմը, Շվեդիայի և Նորվեգիայի համատեղ արտադրություն&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=-xGAPGiUXhM|title=Карлсон который живёт на крыше|author=Dima K|date=2012-05-22|accessdate=2016-10-06}}&lt;/ref&gt;։
* «Կառլսոնը, որն ապրում է տանիքում» մուլտիպլիկացիոն սերիալ, Շվեդիայի և ԳՖՀ համատեղ արտադրություն, ռեժիսոր՝ Է. Միխայել։
* 2012 թվականի գարնանն էկրան է բարձրացել «Тот ещё Карлосон!» կատակերգական ֆիլմը, որը հեռավոր կապ ունի Աստրիդ Լինդգրենի գրքի հետ. ֆիլմի գործողությունները կատարվում են ժամանակակից Ռուսաստանում։ Ֆիլմի գլխավոր հերոսն է Կառլ'''ո'''սոնը, իսկ Աստրիդ Լինդգրենի գրքի հերոսի մասին ֆիլմում հիշատակվում է միայն մեկ անգամ։ Ֆիլմն ստացել է հիմնականում բացասական արձագանքներ&lt;ref&gt;[http://www.kritikanstvo.ru/movies/toteschekarloson/ Отзывы и рецензии на фильм Тот ещё Карлосон!]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.kinopoisk.ru/level/83/film/592275/|title=КиноПоиск.Ru: Тот ещё Карлосон!|accessdate=2013-05-28|archiveurl=https://www.webcitation.org/69ug1i8y0?url=http://error.kinopoisk.ru/?ht=1|archivedate=2012-08-14}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.imdb.com/title/tt2288121/ratings|title=User ratings for Тот ещё Карлосон (2012)|publisher=[[Internet Movie Database|IMDB]]|accessdate=2013-05-28|archiveurl=https://www.webcitation.org/69ug2aRoE?url=http://www.imdb.com/title/tt2288121/ratings|archivedate=2012-08-14}}&lt;/ref&gt;։
* 2013 թվականի հոկտեմբերի 5-ին Ռիգայում՝ Լատվիայի ազգային օպերայում, ներկայացվել է «Կառլսոնը թռչում է» բալետը, երաժշտության հեղինակ՝ Յուրի Կառլսոն, խորեոգրաֆ՝ Այվարս Լեյմանիս։

== Մշակույթում ==
* Արվեստի աշխատավորների միության «Рабис» ամսագրի 1930 թվականի նոյեմբերի 22-ին լույս տեսած № 44-ի 22-րդ էջում ներկայացված է երգիծական պատի թերթ «Նույնպես դիրիժաբլ» ({{lang-ru|«Тоже дирижабль»}}) խորագրով և [[Վսևոլոդ Մեյերխոլդ]]ի նկարով որպես Կառլսոնի խորհրդային նախատիպ։
* Կառլսոնին է նվիրված խորհրդային «Поющие гитары» խմբի «Толстый Карлсон» երգը, որ ձայնագրվել է [[1971 թվական]]ին։ Այն բրիտանական Christie փոփ-ռոք խմբի՝ մեկ տարի առաջ թողարկված «[[Yellow River]]» լեգենդար հիթի քավեր տարբերակն է։ Ռուսերեն տեքստը գրել է այդ ժամանակ դեռևս քիչ հայտնի [[Իլյա Ռեզնիկ]]ը։
* [[1988 թվական]]ին [[Ալլա Պուգաչովա]]յի առաջին «Սուրբ ծննդյան հանդիպումներում» տեղի է ունեցել «Трубочист» (հեղինակ՝ [[Օլեգ Գազմանով]]) երգի պրեմիերան Ռոդիոն Գազմանովի կատարմամբ։ Այդ երգում Կառլսոնը հիշատակվում է որպես հեքիաթային հերոս
{{քաղվածք|Трубочист, трубочист&lt;br&gt;Ты меня научи,&lt;br&gt;Как волшебником стать&lt;br&gt;И как Карлсон летать...}}
* Ուկրաինացի երգիչ [[Վիտաս]]ն ունի «Карлсон» երգ, որն ընդգրկվել է նրա «Философия чуда» ալբոմում (2001 թվական)։

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

== Արտաքին հղումներ ==
* [http://grqaser.org/language/hy/%D5%AF%D5%A1%D5%BC%D5%AC%D5%BD%D5%B8%D5%B6/ Կառլսոն] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181208093745/http://grqaser.org/language/hy/%D5%AF%D5%A1%D5%BC%D5%AC%D5%BD%D5%B8%D5%B6/ |date=2018-12-08 }}
{{Արտաքին հղումներ}}

[[Կատեգորիա:Գրական կերպարներ]]
[[Կատեգորիա:Մանկական գրականության կերպարներ]]</text>
      <sha1>ddgh0fsimxdgkyolq1rqwhgcdqwu4qb</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486036</id>
      <parentid>8486033</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T13:39:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Voskanyan</username>
        <id>23951</id>
      </contributor>
      <comment>/* Տարբերություններ Լինդգրենի տեքստի և խորհրդային մուլտֆիլմի միջև */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="18999" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Գրական հերոս}}
[[Պատկեր:Karlsson vom Dach.jpg|200px|thumb|Կառլսոնը, որն ապրում է Ստոկհոլմի Յունիբակեն թանգարանի տանիքում]]
'''Կառլսոն''' ({{lang-sv|Karlsson}}), գրական հայտնի կերպար՝ ստեղծված շվեդ գրող [[Աստրիդ Լինդգրեն]]ի կողմից։ Կառլսոնն ապրում է [[Ստոկհոլմ]]ի Վասաստան շրջանի բազմաբնակարան շենքի տանիքի փոքրիկ տնակում։ Կառլսոնի լավագույն ընկերը յոթամյա (Կառլսոնի հետ ծանոթության պահին) [[Մանչուկ|Սվանտե]]ն է՝ Սվանտեսոն ընտանիքի փոքր տղան, որին կոչում էին Մանչուկ մականունով (բնօրինակում ''Lillebror''՝ Եղբայրիկ, Ապերիկ&lt;ref&gt;Աստրիդ Լինդգրեն, Ամեն ինչ Տանիքի Կառլսոնի մասին, Երևան, Անտարես, 2014։&lt;/ref&gt;, Փոքրիկ եղբայր)։

Նկարագրված է եռագրությունում.
# «[[Մանչուկն ու Կառլսոնը, որն ապրում է տանիքում (պատմվածք)|Մանչուկն ու Կառլսոնը, որն ապրում է տանիքում]]» (1955)
# «Կառլսոնը, որն ապրում է տանիքում, վերադառնում է» (1962)
# «Կառլսոնը, որն ապրում էր տանիքում, կրկին չարաճճիություն է անում» (1968)

Կառլսոնի մասին բոլոր երեք գրքերը նկարազարդել է էստոնական ծագմամբ շվեդ նկարչուհի Իլոն Վիկլանդը։ Հենց նրա նկարազարդումներն են հայտնի ամբողջ աշխարհում։

== Կերպար ==
[[Շվեդիա]]յում Կառլսոն ազգանունը տարածվածությամբ երրորդն է. 2008 թվականին գրանցվել է այդ ազգանունը կրող 201681 մարդ&lt;ref&gt;{{cite web|title=Namnstatistik|url=http://www.scb.se/Pages/TableAndChart____31063.aspx|publisher=scb.se|archiveurl=https://www.webcitation.org/686E9jGHM?url=http://www.scb.se/Pages/TableAndChart____31063.aspx|archivedate=2012-06-01}}&lt;/ref&gt;։ Գրքերում Կառլսոնի անունը չի հիշատակվում, նա ամենուր իրեն անվանում է «պարզապես Կառլսոն և ուրիշ ոչինչ»։

Կառլսոնը նկարագրվում է որպես «փոքրիկ, հաստլիկ, ինքնահավան մարդուկ»։ Իսկ ինքն իրեն ներկայացնում է որպես ''«գեղեցիկ, խելացի և ուժերի ծաղկման շրջանում գտնվող չափավոր գեր տղամարդ»''։

Կառլսոնը կարողանում է թռչել.
{{Քաղվածք|Բավական է սեղմի իր փորի վրայի կոճակը, որ իսկույն թիկունքում սկսի աշխատել փոքրիկ, զարմանահրաշ շարժիչը։ Քանի դեռ պտտաթևիկը, ինչպես հարկն է, չի սկսել պտտվել, Կառլսոնն անշարժ կանգնած է, բայց երբ շարժիչն սկսում է աշխատել ամբողջ թափով, Կառլսոնը սլանում է վեր՝ թեթևակի օրորվելով, մի այնպիսի լուրջ և արժանավայել տեսքով, կարծես մի ինչ-որ դիրեկտոր լինի, իհարկե, եթե կարող ես պատկերացնել մի դիրեկտոր, որ մեջքին պտտաթևիկ ունենա։|Աղբյուր=«Մանչուկն ու Կառլսոնը», Գլուխ 1}}

Չնայած ղեկային միջոցի բացակայությանն ու ռեակտիվ մոմենտի հակազդեցությանը՝ Կառլսոնը կարող է ազատ շարժվել օդում, կախվել և վարժ մանևրել։

Զանգվածային լրատվական միջոցներում, որոնք հետաքրքրված էին Կառլսոնի ֆենոմենով, նրան սկզբում անվանել են «թռչող տակառիկ»։ Հետաքրքիր է, որ նույն կերպ (Flygande tunnan – թռչող տակառ) անվանվել է 1950-1955 թվականներին ստեղծված Շվեդիայի օդուժի [[Saab 29 Tunnan|SAAB 29]] կործանիչ ինքնաթիռը։

Կառլսոնն ապրում է տանիքի փոքրիկ տնակում, որը թաքնված էր ծխնելույզի հետևում։

Կառլսոնը ծխամորճ է ծխում։

Կառլսոնի շարժիչն ունի խլացուցիչ, որը նա օգտագործում է չաղմկելու համար այն ժամանակ, երբ թռչում է որպես ուրվական։ Երկրորդ գրքում հիշատակվում է, որ սովորական իրավիճակներում Կառլսոնի շարժիչն [[ուղղաթիռ]]ի նման ձայն է արձակում, այն արձանագրել է նաև հեռուստատեսության թղթակիցը, երբ եղել է Սվանտեսոնների տանը և հրավիրել է Հիլդուր Բոքին ({{lang-sv|Fröken Hildur Bock}})՝ խոհարարական շոուին մասնակցելու համար։

Կառլսոնը հաճախ 5 էրե է վճարում այն իրերի համար, որոնք վերցնում է առանց հարցնելու։

Կառլսոնի սիրելի խոսքերն են. «Հանգիստ, միայն թե հանգիստ» («Lugn, bara lugn») և «Դատարկ բան է, մանրուք» («Det är en världslig sak»): Նա դրանք արտասանում է այն ժամանակ, երբ ինչ-որ բան է վերցնում կամ ջարդում։

Հայրենիքում՝ Շվեդիայում, Կառլսոնին չեն սիրում՝ նրան համարելով «անտաշ, եսասեր, դավաճան, պարծենկոտ ու սադրիչ»&lt;ref&gt;[http://shkolazhizni.ru/archive/0/n-9376/ Какой он, Карлсон — хороший или плохой?]&lt;/ref&gt;։

Կառլսոնի սինդրոմը 3-7 տարեկան երեխաների հոգեբանական առանձնահատկություն է, որոնք զգում են երևակայական ընկերոջ պահանջմունք&lt;ref&gt;[http://www.kabmir.com/semja_i_vospitanie/sindrom_karlsona.html Синдром Карлсона — Интернет-газета Единый мир]&lt;/ref&gt;։

== Տարբերություններ Լինդգրենի տեքստի և խորհրդային մուլտֆիլմի միջև ==
Լինդգրենի եռագրությունում Մանչուկը բավական երեսառած երեխա է, սիրված և՛ ծնողների, և՛ ընկերների (Քրիստերի և Գունիլայի) կողմից։ Սակայն խորհրդային մուլտֆիլմում նա ներկայանում է որպես միայնակ երեխա, որն ընդհանրապես ոչ մի ընկեր չունի և զրկված է ծնողների ուշադրությունից։ Գրքում Մանչուկի մայրը տնային տնտեսուհի է, և ֆրյոկեն Բոկը հրավիրվում է տղային հետևելու այն ընթացքում, երբ մայրը գնում է բուժման։ Մուլտֆիլմում Մանչուկի մայրը Խորհրդային Միության կանանց մեծ մասի նման գնում է աշխատանքի, ինչն ավելի է սաստկացնում տղայի միայնությունը։ Կառլսոնի կերպարը նույնպես մուլտֆիլմում բավական մեղմ է. նա ավելի շատ հանդես է գալիս որպես իր մանկությունից բաժանվել չցանկացող զվարճալի կատակաբան, քան թե անուղղելի չարաճճի ու գիժ&lt;ref&gt;''Мария Майофис.'' Милый, милый трикстер // Весёлые человечки: культурные герои советского детства. / Сост. и ред. М. Липовецкий, М. Майофис, И. Кукулин. — М.: НЛО, 2008. — ISBN 978-5-86793-649-5&lt;/ref&gt;։

Ի տարբերություն մուլտֆիլմի, գրքում ոչ մի անգամ չի հիշատակվում, որ Կառլսոնի սիրելի ուտելիքը մուրաբան է։ Ըստ գրքի՝ Կառլսոնի սիրելի ուտեստներն են մսով տեֆտելին ու հարաշ սերուցքով տորթը, ինչպես նաև քաղցր թխվածքը։ Դրանից բացի, օրիգինալ գրքում ֆրյոկեն Բոկը ոչ մի ընտանի կենդանի չունի (խորհրդային էկրանավորման մեջ նա ունի կատու՝ Մաթիլդան) և նա երբեք չի հաշտվում Կառլսոնի հետ։

Կառլսոնը երբեք չի խանդում Մանչուկին իր շան նկատմամբ, ինչպես լինում է խորհրդային մուլտֆիլմում։ Խանդը դրսևորվում է նրա ընկերների՝ Քրիստերի ու Գունիլայի նկատմամբ։

== Բեմադրություններ և էկրանավորումներ ==
* Բազմիցս բեմադրել է Խորհրդային Միությունում 1960-1980-ական թվականներին (ըստ Մարգարիտա Միքայելյանի պիեսի)։
* 1958 թվականին Համամիութենական ռադիոյում ձայնագրվել է «Մանչուկն ու Կառլսոնը, որն ապրում է տանիքում» ({{lang-ru|«Малыш и Карлсон, который живёт на крыше»}}) ռադիոներկայցումը (բեմադրության հեղինակ՝ Օլգա Մոսկվիչյովա), որը տասնմեկ տարի անց՝ 1969 թվականին, թողարկվել է կրճատված տարբերակով «Мелодия» ձայնագրության համամիութենական ընկերության կողմից եռակի ձայնապնակի տեսքով։ Պիեսի ռեժիսորներից մեկն ու Կառլսոնի դերակատարը եղել է ՌՍՖՍՀ ժողովրդական արտիստ [[Նիկոլայ Լիտվինով]]ը։
* «[[Մանչուկն ու Կառլսոնը, որն ապրում է տանիքում (ներկայացում)|Մանչուկն ու Կառլսոնը, որն ապրում է տանիքում]]» ֆիլմ-ներկայացում [[Սատիրայի թատրոն (Մոսկվա)|Մոսկվայի սատիրայի թատրոնում]] (1971), բեմադրող ռեժիսոր՝ [[Վալենտին Պլուչեկ]], Կառլսոնի դերը կատարել է ՌՍՖՍՀ ժողովրդական արտիստ [[Սպարտակ Միշուլին]]ը, որը թատերական ներկայացումից և նրա հեռուստատարբերակից բացի 1986 թվականին կատարել է Կառլսոնի դերը «Колобок» մանկական ամսագրի ձայնապնակներից մեկում (այդ ձայնապնակում Մանչուկին հնչյունավորել է դերասանի դուստրը՝ Կլարա Միշուլինան)։
* Խորհրդային Միությունում թողարկվել են Աստրիդ Լինդգրենի գրքի հիման վրա նկարահանված երկու մուլտֆիլմեր՝
** «[[Մանչուկն ու Կառլսոնը]]» ({{lang-ru|«Малыш и Карлсон»}}, 1968)
** «[[Կառլսոնը վերադարձել է]]» ({{lang-ru|«Карлсон вернулся»}}, 1970)
:Այդ երկերգությունում Կառլսոնին հնչյունավորել է դերասան [[Վասիլի Լիվանով|Վասիլի Լիվանովը]]։ Գոյություն են ունեցել նաև երրորդ մասը նկարահանելու պլաններ, սակայն դրանք չեն իրականացվել։ Երրորդ մասի համար նախապատրաստված ժապավենը պահպանվում է «[[Սոյուզմուլտֆիլմ]]» կինոստուդիայի արխիվներում։
* Շվեդիայում 1974 թվականին ռեժիսոր Օլլա Հելբոմի կողմից բեմադրվել է «Աշխարհի ամենալավ Կառլսոնը» ({{lang-sv|Världens bästa Karlsson}}) կինոֆիլմը&lt;ref&gt;{{Imdb title|0073227|Karlsson on the Roof (1974)}} &lt;!-- Заголовок добавлен ботом --&gt;&lt;/ref&gt; (Կառլսոնի դերում՝ Մատս Վիկստրյոմ ({{lang-sv|Mats Wikström}}), Մանչուկի դերում՝ Լարս Սյոդերդալ ({{lang-sv|Lars Söderdahl}})): Ֆիլմը 1980 թվականին թողարկվել է խորհրդային վարձույթում «Աշխարհի ամենալավ Կառլսոնը» ({{lang-ru|«Самый лучший в мире Карлсон»}}) վերնագրով։ Ստեղծվել է նաև ֆիլմի հեռուստատարբերակը՝ (Շվեդիայի և ԳՖՀ համատեղ արտադրություն, չորս սերիա, վերնագիր՝ «Կառլսոնը, որն ապրում է տանիքում»)։ Մինի սերիալն առաջին անգամ ցուցադրվել է «Культура» ալիքով 2004 թվականին։ Նրանում կան մի շարք էպիզոդներ, որոնք չեն ընդգրկվել կինոտարբերակում։
* 1982 թվականին «Мелодия» ընկերությունը թողարկել է ձայնապնակ «Պատահար Մուլտի-Պուլտի երկրում» ({{lang-ru|«Происшествие в стране Мульти-Пульти»}}, սցենարի հեղինակ՝ Արկադի Խայտ, բեմադրող ռեժիսոր՝ Լև Շիմելով) երաժշտական հեքիաթի ձայնագրությունը, որի գլխավոր հերոսները տարբեր հեքիաթների կերպարներ են։ Նրանց թվում է նաև Կառլսոնը, որի դերը կատարել է [[Լեոնիդ Կանևսկի]]ն։
* 2002 թվականին թողարկվել է  «Կառլսոնը, որն ապրում է տանիքում» («Karlsson på taket»), ռեժիսոր՝ Վիբեկե Իդսյո ({{lang-no|Vibeke Idsøe}}) լիամետրաժ անիմացիոն ֆիլմը, Շվեդիայի և Նորվեգիայի համատեղ արտադրություն&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=-xGAPGiUXhM|title=Карлсон который живёт на крыше|author=Dima K|date=2012-05-22|accessdate=2016-10-06}}&lt;/ref&gt;։
* «Կառլսոնը, որն ապրում է տանիքում» մուլտիպլիկացիոն սերիալ, Շվեդիայի և ԳՖՀ համատեղ արտադրություն, ռեժիսոր՝ Է. Միխայել։
* 2012 թվականի գարնանն էկրան է բարձրացել «Тот ещё Карлосон!» կատակերգական ֆիլմը, որը հեռավոր կապ ունի Աստրիդ Լինդգրենի գրքի հետ. ֆիլմի գործողությունները կատարվում են ժամանակակից Ռուսաստանում։ Ֆիլմի գլխավոր հերոսն է Կառլ'''ո'''սոնը, իսկ Աստրիդ Լինդգրենի գրքի հերոսի մասին ֆիլմում հիշատակվում է միայն մեկ անգամ։ Ֆիլմն ստացել է հիմնականում բացասական արձագանքներ&lt;ref&gt;[http://www.kritikanstvo.ru/movies/toteschekarloson/ Отзывы и рецензии на фильм Тот ещё Карлосон!]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.kinopoisk.ru/level/83/film/592275/|title=КиноПоиск.Ru: Тот ещё Карлосон!|accessdate=2013-05-28|archiveurl=https://www.webcitation.org/69ug1i8y0?url=http://error.kinopoisk.ru/?ht=1|archivedate=2012-08-14}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.imdb.com/title/tt2288121/ratings|title=User ratings for Тот ещё Карлосон (2012)|publisher=[[Internet Movie Database|IMDB]]|accessdate=2013-05-28|archiveurl=https://www.webcitation.org/69ug2aRoE?url=http://www.imdb.com/title/tt2288121/ratings|archivedate=2012-08-14}}&lt;/ref&gt;։
* 2013 թվականի հոկտեմբերի 5-ին Ռիգայում՝ Լատվիայի ազգային օպերայում, ներկայացվել է «Կառլսոնը թռչում է» բալետը, երաժշտության հեղինակ՝ Յուրի Կառլսոն, խորեոգրաֆ՝ Այվարս Լեյմանիս։

== Մշակույթում ==
* Արվեստի աշխատավորների միության «Рабис» ամսագրի 1930 թվականի նոյեմբերի 22-ին լույս տեսած № 44-ի 22-րդ էջում ներկայացված է երգիծական պատի թերթ «Նույնպես դիրիժաբլ» ({{lang-ru|«Тоже дирижабль»}}) խորագրով և [[Վսևոլոդ Մեյերխոլդ]]ի նկարով որպես Կառլսոնի խորհրդային նախատիպ։
* Կառլսոնին է նվիրված խորհրդային «Поющие гитары» խմբի «Толстый Карлсон» երգը, որ ձայնագրվել է [[1971 թվական]]ին։ Այն բրիտանական Christie փոփ-ռոք խմբի՝ մեկ տարի առաջ թողարկված «[[Yellow River]]» լեգենդար հիթի քավեր տարբերակն է։ Ռուսերեն տեքստը գրել է այդ ժամանակ դեռևս քիչ հայտնի [[Իլյա Ռեզնիկ]]ը։
* [[1988 թվական]]ին [[Ալլա Պուգաչովա]]յի առաջին «Սուրբ ծննդյան հանդիպումներում» տեղի է ունեցել «Трубочист» (հեղինակ՝ [[Օլեգ Գազմանով]]) երգի պրեմիերան Ռոդիոն Գազմանովի կատարմամբ։ Այդ երգում Կառլսոնը հիշատակվում է որպես հեքիաթային հերոս
{{քաղվածք|Трубочист, трубочист&lt;br&gt;Ты меня научи,&lt;br&gt;Как волшебником стать&lt;br&gt;И как Карлсон летать...}}
* Ուկրաինացի երգիչ [[Վիտաս]]ն ունի «Карлсон» երգ, որն ընդգրկվել է նրա «Философия чуда» ալբոմում (2001 թվական)։

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

== Արտաքին հղումներ ==
* [http://grqaser.org/language/hy/%D5%AF%D5%A1%D5%BC%D5%AC%D5%BD%D5%B8%D5%B6/ Կառլսոն] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181208093745/http://grqaser.org/language/hy/%D5%AF%D5%A1%D5%BC%D5%AC%D5%BD%D5%B8%D5%B6/ |date=2018-12-08 }}
{{Արտաքին հղումներ}}

[[Կատեգորիա:Գրական կերպարներ]]
[[Կատեգորիա:Մանկական գրականության կերպարներ]]</text>
      <sha1>lsg2e4mp52loituv0uo412re9wbtsc8</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Գրեմուչի (աղբյուր)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>898782</id>
    <revision>
      <id>8486080</id>
      <parentid>8076235</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T14:41:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>188.123.230.103</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6193" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Կառույց}}
'''«Գրեմուչի»''' ({{lang-ru|«Гремучий родник»}}), աղբյուր, [[Բնության հուշարձան|բնության]] տեղական նշանակության [[հուշարձան]]։ Գտնվում է [[Ռուսաստան]]ի [[Դոնի Ռոստով]] քաղաքի Երկաթուղային շրջանում, [[Արևմտյան բնակելի զանգված (Դոնի Ռոստով)|արևմտյան բնակելի զանգվածում]]։

== Նկարագրություն ==
«Գրեմուչի» աղբյուրն անվանում են Գրեմուչի (Քչքչան) աղբյուր, պարզապես Գրեմուչկա կամ Դոնի Աստվածածնի սրբապատկերի Սուրբ աղբյուր&lt;ref&gt;[http://rest61.ru/rest/88/ Родник Гремучий]&lt;/ref&gt;։ Համաձայն առասպելի՝ այն «Քչքչան» է անվանել [[Պետրոս I]]-ը, երբ անցնելիս լսել է աղբյուրի ջրերի ուժեղ աղմուկը&lt;ref&gt;[http://stirringtrip.com/rostov-na-donu/dostoprimechatelnosti/rodnik_gremuchiy.html Родник Гремучий в Ростове-на-Дону]&lt;/ref&gt;։ Աղբյուրը գտնվում է [[Սուրբ Սերաֆիմ Սարովսկու տաճար (Դոնի Ռոստով)|Սուրբ Սերաֆիմ Սարովսկու տաճարի]] մոտ, նրա հրաշագործ ուժը կապում են Դոնի Աստվածածնի [[սրբապատկեր]]ի հետ։ Աղբյուրից հետո սկսվում է երկաթուղին&lt;ref name=&quot;worldroads&quot; /&gt;։

Առաջին անգամ «Գրեմուչի» աղբյուրը նկարագրել է հայտնի երկրաբան և հնէաբան պրոֆեսոր Վլադիմիր Վլադիմիրովիչ Բոգաչովը 1919 թվականին հրատարակված Ռոստովի շրջակայքի երկրաբանական ուղեցույցում։ Նախկինում աղբյուրն իսկապես քչքչացել է ամբողջ շրջակայքով։ Այն թափվել է բավական մեծ բարձրությունից հսկայական ճնշման տակ։ Թափվող ջրի աղմուկը լսելի է եղել նրան մոտենալուց շատ առաջ&lt;ref name=&quot;worldroads&quot; /&gt;։

[[1990-ական թվականներ]]ին «Գրեմուչի» աղբյուրը սրբագործվել է և օծվել։ Եկեղեցին այստեղ մեծ սպիտակ [[խաչ]] է տեղադրել։ Կառուցվել է ուղեսյուն, իսկ ջուրը մտցվել է խողովակների մեջ։ Աղբյուրի մոտ կառուցվել են երկու լողավազան և աստիճաններ, տեղադրվել են նստարաններ։ Լողավազանները խոր չեն։ Մեկը փոքր է, մանկական, խորությունը մեկ մետրից պակաս է։ Մյուսը մեծահասակների համար է՝ փոքր-ինչ մեծ ու խոր։ Լողալ նրանց մեջ չի հաջողվի, բայց սուզվել հնարավոր է։ Լողավազանից դուրս գալիս ջուրը հոսում ոչ մեծ գեղեցիկ ջրվեժի տեսքով։ Ջուրը զուլալ է, թափանցիկ և համարվում է բուժիչ&lt;ref name=&quot;worldroads&quot; /&gt;։

Աղբյուրն ունի ջրի ուժեղ ճնշում և ձմռանը չի սառչում։  Աղբյուրի ջուրը պարզ է ու սառը, նրա ջերմաստիճանը կլոր տարի 10 աստիճան է։ Աղբյուրը ժողովրդականություն է վայելում բնակչության շրջանում, նրա ջուրն օգտագործվում է խմելու և լողանալու համար։ Գրեմուչկայում լողանում են նույնիսկ Ջրօրհնեքի սառնամանիքներին։ Իսկ [[Ջրօրհնեք]]ի ժամանակ աղբյուրից հավաքած ջուրը չի փչանում ամբողջ տարի&lt;ref name=&quot;worldroads&quot;&gt;{{cite web | url=http://worldroads.ru/rodniki-rostova-gremuchiy-istochnik | title=Родники Ростова: Гремучий источник}}&lt;/ref&gt;։ Աղբյուրը խնամված է, կահավորված հանդերձարաններով և ոչ մեծ ավտոկայանատեղով&lt;ref name=&quot;worldroads&quot; /&gt;։

== Անցուղի ==
Աղբյուրին կարելի է հասնել ոտքով Ստաչկայի պողոտայից։ Մոտակայքում գտնվում են երկաթուղային ուղիները և Ռոստով-Բերեգ կայարանը։ Պրիվոկզալնայա և Ամբուլատորնայա փողոցներում տեղադրված են աղբյուրի ցուցանակները&lt;ref&gt;[http://blagozdravnica.ru/svyatoj-istochnik-donskoj-ikony-bozhiej-materi-rodnik-gremuchij-rostovskaya-oblast/ Святой источник Донской иконы Божией Матери в Ростовской области]&lt;/ref&gt;։

== Պատկերասրահ ==
&lt;gallery mode=&quot;packed&quot; heights=&quot;180&quot;&gt;
Гремучий родник.jpg|«Գրեմուչի» աղբյուրն աշնանը
Гремучка.jpg|«Գրեմուչի» աղբյուրը
Гремучка осенью.jpg|«Գրեմուչի» աղբյուրն աշնանը
&lt;/gallery&gt;

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

== Արտաքին հղումներ ==
* [http://pilip-pilipich.livejournal.com/3652951.html Гремучий источник]
* [https://web.archive.org/web/20170707133330/http://rostov-i-oblast.ru/stati/zdorove/gremuchka-rostov.html Гремучка Ростов]
* [https://www.rutraveller.ru/place/11008 Родник «Гремучий»] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190330165155/https://www.rutraveller.ru/place/11008 |date=2019-03-30 }}
* [http://donvrem.livejournal.com/73104.html Родники Ростова-на-Дону]
* [http://worldroads.ru/rodniki-rostova-gremuchiy-istochnik Родники Ростова: Гремучий источник]

[[Կատեգորիա:Դոնի Ռոստովի տեսարժան վայրեր]]
[[Կատեգորիա:Աղբյուրներ այբբենական կարգով]]</text>
      <sha1>8lxrpim2swsx72zeuui73zgty1eqcey</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Ինչպես Մաշան կռվեց իր բարձի հետ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>899727</id>
    <revision>
      <id>8485941</id>
      <parentid>7924799</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T12:04:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Voskanyan</username>
        <id>23951</id>
      </contributor>
      <comment>/* Հեղինակներ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4320" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Մուլտֆիլմ}}

'''Ինչպես Մաշան կռվեց իր բարձի հետ''' ({{lang-ru|Как Маша поссорилась с подушкой}})&lt;ref&gt;{{imdb title|1369670|«Ինչպես Մաշան կռվեց իր բարձի հետ»}}&lt;/ref&gt;, խորհրդային մուլտֆիլմ, որը նկարահանվել է 1977 թվականին [[Սոյուզմուլտֆիլմ]] կինոստուդիայի կողմից։ Սցենարը և համանուն գիրքը գրել է Գալինա Լեբեդևան, ով նաև «Վարունգե ձի» մուլտֆիլմի սցենարի հեղինակն է։

== Սյուժե ==
Մուլտֆիլմում ներկայացվող պատմությունը պատահել է ամռանը, Մաշա անունով մի աղջկա հետ։ Մաշան պառկել էր քնելու, բայց նրա քունը չէր տանում։ Նա թափ է տալիս բարձը, ոտքով հարվածում, բայց միևնույնն է` այն անհարմար է։ Նա որոշում է գնալ այգի զբոսնելու։ Դուրս է գալիս և զարմանում. «Ի՜նչ կլոր է լուսինը»։ Մաշան տեսնում է Տյավկա անունով շունիկին և բողոքում նրան` ասելով` «Իմ անկողինը շատ անհարմար է, բարձը` խեղդող, ծածկոցը` կծող, ոչ մի կերպ չեմ կարողանում քնել»։ Տյավկան խղճում է աղջկան և կանչում իր բնի մեջ քնելու։ Մաշան հրաժարվում է։ Մոտենում է ցախանոցին և ներս նայում ու տեսնում, որ հավերը քնած են ձողի վրա։ Մաշան գնում է լճակի մոտ և տեսնում, որ ձկնկուլը քնած է` մեկ ոտքի վրա կանգնած։ Աղջիկը տուն է վերադառնում և տեսնում մի չղջիկ, որը պարզվում է` քնած էր ձեղնահարկում, տանիքի տակ, գլուխը` դեպի ներքև։ Եվ Մաշան շատ է ուզում վերադառնալ իր անկողին։ Պառկում է իր անկողնում ու քնում։

== Հեղինակներ ==
 
{| class=&quot;standard&quot;
|-
|Սցենարի հեղինակ||Գալինա Լեբեդևա
|-
|Ռեժիսոր||[[Լև Միլչին]]
|-
|Բեմադրող նկարիչներ||[[Լև Միլչին]], Վ. Գիլյարովա
|-
|Կոմպոզիտոր||Յան Ֆրենկել
|-
|Օպերատոր|| [[Միխայիլ Դրույան]]
|-
|Հնչունային օպերատոր ||[[Բորիս Ֆիլչիկով]] 
|-
|Խմբագիր||[[Ռաիսա Ֆրիչինսկայա]]
|-
|Նկարիչ-մուլտիպլիկատորներ||[[Վլադիմիր Արբեկով]], Ալեքսանդր Պանով, Մարինա Ռոգովա, Վիկտոր Շևկով 
|-
|Մոնտաժող||Օլգա Վասիլենկո
|-
|Նկարիչ||Իրինա Տրոյանովա 
|-
|Օգնականներ||Ե. Գոլոլոբովա, Օ. Իսակովա, Ն. Կոզլովա 
|-
|Տեքստը կարդում է||[[Վասիլի Լիվանով]] 
|-
|Ֆիլմի տնօրեն||Ֆյոդոր Իվանով 
|}

== Վերաթողարկում DVD ձևաչափով ==
Մուլտֆիլմը 2006, 2007 և 2008 թվականներին վերահրատարակվել է DVD ձևաչափով` «Հեքիաթներ Մաշայի մասին» մուլտֆիլմերի ժողովածուներում («Սոյուզմուլտֆիլմ»)։

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

== Արտաքին հղումներ ==
* [http://www.animator.ru/db/?p=show_film&amp;fid=2750 «Ինչպես Մաշան կռվեց իր բարձի հետ» մուլտֆիլմը]{{ref-ru}} Аниматор.ру կայքում
* [http://www.myltik.ru/index.php?topic=db&amp;fe=multview&amp;multid=71 «Ինչպես Մաշան կռվեց իր բարձի հետ» մուլտֆիլմը]{{ref-ru}} Мультик.Ру կայքում

{{Արտաքին հղումներ}}

[[Կատեգորիա:Խորհրդային մուլտֆիլմեր]]
[[Կատեգորիա:«Սոյուզմուլտֆիլմ» ստուդիայի մուլտֆիլմեր]]
[[Կատեգորիա:Մուլտֆիլմեր երեխաների մասին]]
[[Կատեգորիա:1977 մուլտֆիլմեր]]</text>
      <sha1>gqc61iwjg81uik80b8byy53gpzceh81</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Տրդատ Սարգսյան</title>
    <ns>0</ns>
    <id>903303</id>
    <revision>
      <id>8486358</id>
      <parentid>8442056</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T06:38:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>91.221.229.39</ip>
      </contributor>
      <comment>/* Հասարակական-քաղաքական գործունեություն */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="16895" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Պետական գործիչ
 | տիտղոս = ՀՀ Վայոց ձորի մարզպետ
 | կառավարման սկիզբ = 2018 թվականի հոկտեմբերի 10-ից
 | պատկեր =
 | դրոշ = Flag of Armenia.svg
 }}
'''Տրդատ Նորիկի Սարգսյան''' ({{ԱԾ}}), [[հայ]] քաղաքական պետական գործիչ, [[ՀՀ]] [[Վայոց ձոր]]ի նախկին մարզպետ ([[2018 թվական]]ի [[հոկտեմբերի 10]]-ից 2019 թվականի սեպտեմբերի 24)&lt;ref&gt;https://iravaban.net/204201.html&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://www.aysor.am/am/news/2019/09/24/%D5%B4%D5%A1%D6%80%D5%A6%D5%BA%D5%A5y-%D5%B0%D6%80%D5%A1%D5%AA%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6/1609566 |title=Վայոց Ձորի մարզպետը հրաժարական տվեց}}&lt;/ref&gt;։

== Կենսագրություն ==
Տրդատ Սարգսյանը ծնվել է [[1989 թվական]]ի [[հունվարի 19]]-ին [[Երևան]] քաղաքում։ [[2005 թվական]]ին ավարտել է Երևանի «Ուսում» դպրոցը։ [[2005]]-[[2011 թվական]]ներին սովորել է [[ԵՊՀ]] արևելագիտության ֆակուլտետի թյուրքագիտության բաժնում։

[[2007]]-[[2009 թվական]]ներին ծառայել է [[ՀՀ]] [[Զինված ուժեր]]ում։

[[2011]]-[[2013 թվական]]ներին սովորել [[ԵՊՀ]] արևելագիտության ֆակուլտետի թյուրքագիտության բաժնում՝ ստանալով մագիստրոսի աստիճան։ [[2012]]-[[2016 թվական]]ներին երկրորդ մասնագիտությամբ սովորել է [[ԵՊՀ]] իրավագիտության ֆակուլտետի հեռակա ուսուցման համակարգում։

Տիրապետում է [[անգլերեն]], [[ռուսերեն]], [[թուրքերեն]] լեզուներին։

== Քննադատություն ==
Տրդատ Սարգսյանի անունը Վայոց ձորի մարզպետ նշանակվելուց հետո հաճախ է հայտնվել աղմկահարույց պատմություններում։ Փոխմարզպետ Ռազմիկ Տոնոյանը նրան մեղադրել է անգործության, չարաշահումների վրա աչք փակելու, վարչական ռեսուրս կիրառելու և կոռուպիցիոն գործելաոճով հայտնի համայնքապետերի հետ համագործակցելու մեջ&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://www.tert.am/am/news/2019/09/02/Shatin/3083659 |title=Վայոց Ձորի մարզպետը վերանշանակել է բուժկետի տնօրենին, որի 11 հոգանոց կոլեկտիվից 5-ն իր ընտանիքի անդամներն են. տնօրենը հակադարձում է՝ նրանք բոլորն էլ մասնագետներ են |accessdate=2019-09-24 |archive-date=2019-09-24 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190924140805/https://www.tert.am/am/news/2019/09/02/Shatin/3083659 |dead-url=yes }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://www.tert.am/am/news/2019/09/02/tonoyan/3083351 |title=«Մարզպետը քեշ փողով ընտրված համայնքի ղեկավարի հետ պաչիկով է բարևում». աշխատանքից ազատված փոխմարզպետը բացահայտումներ է անում (տեսանյութ) |accessdate=2019-09-24 |archive-date=2019-09-24 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190924140835/https://www.tert.am/am/news/2019/09/02/tonoyan/3083351 |dead-url=yes }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://news.am/arm/news/531244.html |title=Վայոց ձորում ներկա պահին իշխում են ծովահենները՝ ի դեմս մարզպետի, ԱԱԾ պետի, համայնքի ղեկավարների․ նախկին փոխմարզպետ}}&lt;/ref&gt;։

2019 թվականի սեպտեմբերի 20-ին Եղեգնաձոր քաղաքում դաժան ծեծի է ենթարկվել ՀՀ Զինված ուժերի փոխգնդապետ Արա Մխիթարյանը։ Ըստ նախնական տվյալների, նրան ծեծել է Տրդատ Սարգսյանի օգնականը, ծեծին ներկա է եղել նաև մարզպետը&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://www.1in.am/2627593.html |title=Վայոց ձորի մարզպետն ու օգնականը փոխգնդապետի են ծեծել. Մարզպետը հերքում է իր մասնակցությունը}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://www.tert.am/am/news/2019/09/20/Trdat-sargsyan/3098123 |title=Վայոց Ձորի մարզպետը մասնակցել է համազգեստով ՊՆ փոխգնդապետին ծեծելու միջադեպին, ձերբակալվել է մարզպետի օգնականը. հարուցվել է քրեական գործ |accessdate=2019-09-24 |archive-date=2019-09-24 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190924140711/https://www.tert.am/am/news/2019/09/20/Trdat-sargsyan/3098123 |dead-url=yes }}&lt;/ref&gt;։ Դեպքի առթիվ հարուցվել է քրեական գործ, մարզպետի օգնականը ձերբակալվել է,այնուհետ կալանավորվել է նաև նրա եղբայրը, հետագայում երկուսի խափանման միջոցը փոխվել է գրավի։  Մարզպետը այս միջադեպի պատճաեով հասարակության ճնշման տակ  հրաժարական է ներկայացրել, չնայած  մարզպետը չի ընդունել  իր մեղավորությունը, սակայն երկու փոխգնդապետ և մեկ քաղաքացիական անձ քրեական գործով ցուցմունք են տվել և առերես պնդել, որ մարզպետ Տրդատ Սարգսյանը եղել է դեպքի վայրում, ավտոմեքենայի մեջ նստած, հրահանգներ է տվել փոխգնդապետին ծեծող իր աշխատակիցներին, ըստ ականատեսների մարզպետը նաև ձայնը բարձրացնելով ոստիկանների վրա արգելել է նրանց միջամտել ծեծին և կասեցնել այն:Մարզպետին հաջողվել է ազատվել քրեական պատասխանատվությունից Տարածքային կառավարման նախարար, իշխող Քաղաքացիական Պայմանագիր կուսակցության վարչության նախագահ Սուրեն Պապիկյանի շնորհիվ։ Ըստ հավաստի լուրերի Տրդատ Սարգսյանի տան դիմաց գտնվող խանութում տեղադրվել է տեսախցիկ, փոփոխվել են ժամերը և ստեղծվել է կեղծ տեսաձայնագրություն այն մասին, որ մարզպետը իբր դեպքի ժամանակ եղել է տանը։ Սույն տեսագրությունը տարածելու համար վարձվել է բլոգեր՝ Ռոման Բաղդասարյանը, որն էլ տարածելով այն փորձել է մեղմել հասարակական ընդվզումը։

Հրաժարականից հետո մարզպետը փորձել է դառնալ Նոր Նորք վարչական շրջանի ղեկավար, սակայն չի ստացվել, արդյունքում  Քաղաքացիական Պայմանագիր կուսակցության վարչության նախագահ Սուրեն Պապիկյանը հորինելով վարչության աշխատակազմի ղեկավարի պաշտոնը Տրդատ Սարգսյանին նշանակել է այդտեղ։

Մարզպետի պաշտոնից հրաժարական տալուց հետո Տրդատ Սարգսյանը, օգտագործելով իր մտերիմ հարաբերությունները  Տարածքային կառավարման նախարար Սուրեն Պապիկյանի հետ,շարունակել է ստվերային մարզպետ աշխատել, մասնավորապես փաստացի նրան պատկանող Քարավան ՍՊԸ-ն շահել է մի շարք մրցույթներում և սկսել շինարարություններ և ասֆալտապատման աշխատանքներ իրականացնել, բացի այդ Տրդատ Սարգսյանը միջամտել է Խնձորուտ գյուղի ճանապարհաշինության մրցույթին և փորձել ճնշում գործադրել մրցույթի մասնակիցների նկատմամբ, որպեսզի այն շահի &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://analitik.am/news/view/568950|title=Եթե Տրդատ Սարգսյանը ներգրավվեր՝ որպես մեղադրյալ, պատասխանատվությունը կընկներ Նիկոլ Փաշինյանի վրա. Գևորգ Հովհաննիսյան. «168 ժամ»|website=Analitik.am|accessdate=2020-07-24}}&lt;/ref&gt;  իր Քարավան ՍՊԸ-ն, սակայն բարձրացված աղմուկից հետո հրաժարվել է իր ծրագրից։ &lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://www.azatutyun.am/a/30180554.html |title=Վայոց Ձորի մարզպետը որոշել է հրաժարական տալ}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://analitik.am/news/view/639277|title=Տրդատ Սարգսյանը նշանակվել է ՔՊ կուսակցության աշխատակազմի ղեկավար|website=Analitik.am|accessdate=2020-07-24}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://analitik.am/news/view/568826|title=Քննությամբ ձեռք բերված տվյալների համաձայն՝ Տրդատ Սարգսյանը հայտնի միջադեպին ականատես չի եղել, դեպքի վայրում չի գտնվել|website=Analitik.am|accessdate=2020-07-24}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://analitik.am/news/view/555344|title=«Ուտող-խմող» նախկին մարզպետ Տրդատ Սարգսյանը սկսել է «մարզպետություն» անել|website=Analitik.am|accessdate=2020-07-24}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://analitik.am/news/view/543966|title=Ստուգվում է մարզպետ Տրդատ Սարգսյանի մասնակցությունը սպային ծեծելու գործին|website=Analitik.am|accessdate=2020-07-24}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://analitik.am/news/view/601288|title=Կոմայի մեջ գտնվող Արա Մխիթարյանի հայրն արդարություն է պահանջում /Տեսանյութ/|website=Analitik.am|accessdate=2020-07-24}}&lt;/ref&gt;։

== Հասարակական-քաղաքական գործունեություն ==
[[2013]]-[[2015 թվական]]ներին եղել է [[ԵՊՀ]] ուսանողական խորհրդի հեռակա համակարգում սովորող ուսանողների հետ տարվող աշխատանքների հանձնաժողովի նախագահ։

[[2015 թվական]]ից [[«Քաղաքացիական պայմանագիր» կուսակցություն|«Քաղաքացիական պայմանագիր» կուսակցության]] անդամ է&lt;ref&gt;https://armtimes.com/hy/article/96218&lt;/ref&gt;։

[[2015 թվական]]ին ակտիվ մասնակցել է «Էլեկտրիկ Երևան» շարժմանը{{Փաստ}}: [[2016 թվական]]ի փետրվարից &lt;Համալսարանականներ&gt; համատիրության վարչության անդամ է։

[[2017 թվական]]ից «Հանուն միջազգային կոնվենցիաների պաշտպանության» ՀԿ-ի փոխնախագահ է։

[[2018 թվական]]ին եղել է «Իմ քայլը» շարժումը նախաձեռնող խմբի անդամ։                                                                                                       
[[2018 թվական]]ի [[սեպտեմբերի 23]]-ին Երևանում կայացած [[Երևանի ավագանու ընտրություններ 2018|ավագանու]] ընտրությունների ժամանակ Տրդատ Սարգսյանն ընդգրկված էր «Իմ քայլը» դաշինքի քվեաթերթիկի 4-րդ համարի ներքո&lt;ref&gt;[https://armenpress.am/arm/news/945546 Ովքե՞ր են Երևանի ավագանու մանդատների համար պայքարող քաղաքական ուժերի ցուցակների առաջին 5 համարները]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;https://armtimes.com/hy/article/143249&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;https://armtimes.com/hy/article/144884&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://hraparak.am/post/5b86a7b33ebae76ffbf5e472 «Իմ քայլը» դաշինքի ավագանու ցուցակը - Հրապարակ]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;http://shamshyan.com/hy/article/2018/08/30/1104137/&lt;/ref&gt;։ Մարզպետ նշանակվելուց հետո՝ հրաժարվել է ավագանու մանդատից&lt;ref&gt;https://armenpress.am/arm/news/952596.html&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://www.tert.am/am/news/2018/10/15/Yerevan/2819184 |title=Արխիվացված պատճենը |accessdate=2019-01-08 |archive-date=2022-02-11 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220211193726/https://www.tert.am/am/news/2018/10/15/Yerevan/2819184 |dead-url=yes }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;https://armtimes.com/hy/article/146213&lt;/ref&gt;։

[[2018]] թվականի [[հոկտեմբերի 10]]-ին [[ՀՀ կառավարություն|ՀՀ կառավարության]] որոշմամբ&lt;ref&gt;https://hetq.am/hy/article/93855&lt;/ref&gt; նշանակվել է ՀՀ Վայոց ձորի մարզպետի պաշտոնում&lt;ref&gt;http://vdzor.mtad.am/news/item/2018/10/10/2293/&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://yerkirmedia.am/1political/suren-papikyan-vayoc-dzor-trdat-sargsyan/ |title=Արխիվացված պատճենը |accessdate=2019-01-08 |archive-date=2019-01-12 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190112051302/http://yerkirmedia.am/1political/suren-papikyan-vayoc-dzor-trdat-sargsyan/ |dead-url=yes }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;http://www.irtek.am/views/act.aspx?aid=96763&lt;/ref&gt;։

[[2018 թվական]]ի [[դեկտեմբերի 9]]-ին կայացած արտահերթ խորհրդարանական ընտրություններում [[Վայոց ձոր]]ի և [[Սյունիքի մարզ]]երն ընդգրկող թիվ 12 ընտրատարածքում լինելով «Իմ քայլը» դաշինքի ռեյտինգային թեկնածուներից մեկը՝ ստացել է 10 042 ձայն&lt;ref&gt;https://armtimes.com/hy/article/150279&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;https://iravaban.net/207876.html&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://haynews.am/hy/1544426986 |title=Արխիվացված պատճենը |accessdate=2019-01-09 |archive-date=2019-01-12 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190112101254/http://haynews.am/hy/1544426986 |dead-url=yes }}&lt;/ref&gt;։

[[2019 թվական]]ի [[հունվարի 4]]-ին հրաժարվել է պատգամավորական մանդատից&lt;ref&gt;https://www.a1plus.am/1655947.html&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;https://www.panorama.am/am/news/2019/01/04/%D5%AB%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D6%81%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%AB-%D5%A4%D5%AB%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%B6%D5%A5%D6%80/2055135&lt;/ref&gt;։

== Փաստեր ==

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ|2}}

== Արտաքին հղումներ ==
* [https://hraparak.am/post/bffaa2d9a50b735996dfb63c8172024a Կառավարությունն ընդունեց Տրդատ Սարգսյանի հրաժարականը]
* [https://armtimes.com/hy/article/96218 «Քաղաքացիական պայմանագիր»-ը վարչության նոր կազմ ունի]
* [http://www.irtek.am/views/act.aspx?aid=96763 Հայաստանի կառավարության որոշումը՝ Տրդատ Սարգսյանին Վայոց ձորի մարզպետ նշանակելու մասին]
* [https://my.mamul.am/am/post/83741 Հայաստանի Վայոց ձորի մարզպետ Տրդատ Սարգսյանը աշխատանքային այցով Արենի համայնքի Գնիշիկ բնակավայրում է]
{{ՀՀ Վայոց ձորի մարզպետներ}}

{{DEFAULTSORT:Սարգսյան, Տրդատ}}
[[Կատեգորիա:Ապրող անձինք]]
[[Կատեգորիա:Անձինք այբբենական կարգով]]
[[Կատեգորիա:Հունվարի 19 ծնունդներ]]
[[Կատեգորիա:1989 ծնունդներ]]
[[Կատեգորիա:Երևան քաղաքում ծնվածներ]]
[[Կատեգորիա:Վայոց ձորի մարզպետներ]]
[[Կատեգորիա:Քաղաքացիական պայմանագիր կուսակցության անդամներ]]
[[Կատեգորիա:ԵՊՀ արևելագիտության ֆակուլտետի շրջանավարտներ]]
[[Կատեգորիա:ԵՊՀ իրավաբանական ֆակուլտետի շրջանավարտներ]]
[[Կատեգորիա:Հայ քաղաքական գործիչներ]]
[[Կատեգորիա:Հայ պետական գործիչներ]]
[[Կատեգորիա:ՀՀ ԱԺ 8-րդ գումարման պատգամավորներ]]</text>
      <sha1>hpxmjamstygn81inxlrdukah607x5vf</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486360</id>
      <parentid>8486358</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T06:41:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Beko</username>
        <id>1511</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[Special:Contributions/91.221.229.39|91.221.229.39]] ([[User talk:91.221.229.39|քննարկում]]) մասնակցի խմբագրումները հետ են շրջվել [[User:InternetArchiveBot|InternetArchiveBot]] մասնակցի վերջին տարբերակին։</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="17710" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Պետական գործիչ
 | տիտղոս = ՀՀ Վայոց ձորի մարզպետ
 | կառավարման սկիզբ = 2018 թվականի հոկտեմբերի 10-ից
 | պատկեր =
 | դրոշ = Flag of Armenia.svg
 }}
'''Տրդատ Նորիկի Սարգսյան''' ({{ԱԾ}}), [[հայ]] քաղաքական պետական գործիչ, [[ՀՀ]] [[Վայոց ձոր]]ի նախկին մարզպետ ([[2018 թվական]]ի [[հոկտեմբերի 10]]-ից 2019 թվականի սեպտեմբերի 24)&lt;ref&gt;https://iravaban.net/204201.html&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://www.aysor.am/am/news/2019/09/24/%D5%B4%D5%A1%D6%80%D5%A6%D5%BA%D5%A5y-%D5%B0%D6%80%D5%A1%D5%AA%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6/1609566 |title=Վայոց Ձորի մարզպետը հրաժարական տվեց}}&lt;/ref&gt;։

== Կենսագրություն ==
Տրդատ Սարգսյանը ծնվել է [[1989 թվական]]ի [[հունվարի 19]]-ին [[Երևան]] քաղաքում։ [[2005 թվական]]ին ավարտել է Երևանի «Ուսում» դպրոցը։ [[2005]]-[[2011 թվական]]ներին սովորել է [[ԵՊՀ]] արևելագիտության ֆակուլտետի թյուրքագիտության բաժնում։

[[2007]]-[[2009 թվական]]ներին ծառայել է [[ՀՀ]] [[Զինված ուժեր]]ում։

[[2011]]-[[2013 թվական]]ներին սովորել [[ԵՊՀ]] արևելագիտության ֆակուլտետի թյուրքագիտության բաժնում՝ ստանալով մագիստրոսի աստիճան։ [[2012]]-[[2016 թվական]]ներին երկրորդ մասնագիտությամբ սովորել է [[ԵՊՀ]] իրավագիտության ֆակուլտետի հեռակա ուսուցման համակարգում։

Տիրապետում է [[անգլերեն]], [[ռուսերեն]], [[թուրքերեն]] լեզուներին։

== Քննադատություն ==
Տրդատ Սարգսյանի անունը Վայոց ձորի մարզպետ նշանակվելուց հետո հաճախ է հայտնվել աղմկահարույց պատմություններում։ Փոխմարզպետ Ռազմիկ Տոնոյանը նրան մեղադրել է անգործության, չարաշահումների վրա աչք փակելու, վարչական ռեսուրս կիրառելու և կոռուպիցիոն գործելաոճով հայտնի համայնքապետերի հետ համագործակցելու մեջ&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://www.tert.am/am/news/2019/09/02/Shatin/3083659 |title=Վայոց Ձորի մարզպետը վերանշանակել է բուժկետի տնօրենին, որի 11 հոգանոց կոլեկտիվից 5-ն իր ընտանիքի անդամներն են. տնօրենը հակադարձում է՝ նրանք բոլորն էլ մասնագետներ են |accessdate=2019-09-24 |archive-date=2019-09-24 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190924140805/https://www.tert.am/am/news/2019/09/02/Shatin/3083659 |dead-url=yes }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://www.tert.am/am/news/2019/09/02/tonoyan/3083351 |title=«Մարզպետը քեշ փողով ընտրված համայնքի ղեկավարի հետ պաչիկով է բարևում». աշխատանքից ազատված փոխմարզպետը բացահայտումներ է անում (տեսանյութ) |accessdate=2019-09-24 |archive-date=2019-09-24 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190924140835/https://www.tert.am/am/news/2019/09/02/tonoyan/3083351 |dead-url=yes }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://news.am/arm/news/531244.html |title=Վայոց ձորում ներկա պահին իշխում են ծովահենները՝ ի դեմս մարզպետի, ԱԱԾ պետի, համայնքի ղեկավարների․ նախկին փոխմարզպետ}}&lt;/ref&gt;։

2019 թվականի սեպտեմբերի 20-ին Եղեգնաձոր քաղաքում դաժան ծեծի է ենթարկվել ՀՀ Զինված ուժերի փոխգնդապետ Արա Մխիթարյանը։ Ըստ նախնական տվյալների, նրան ծեծել է Տրդատ Սարգսյանի օգնականը, ծեծին ներկա է եղել նաև մարզպետը&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://www.1in.am/2627593.html |title=Վայոց ձորի մարզպետն ու օգնականը փոխգնդապետի են ծեծել. Մարզպետը հերքում է իր մասնակցությունը}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://www.tert.am/am/news/2019/09/20/Trdat-sargsyan/3098123 |title=Վայոց Ձորի մարզպետը մասնակցել է համազգեստով ՊՆ փոխգնդապետին ծեծելու միջադեպին, ձերբակալվել է մարզպետի օգնականը. հարուցվել է քրեական գործ |accessdate=2019-09-24 |archive-date=2019-09-24 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190924140711/https://www.tert.am/am/news/2019/09/20/Trdat-sargsyan/3098123 |dead-url=yes }}&lt;/ref&gt;։ Դեպքի առթիվ հարուցվել է քրեական գործ, մարզպետի օգնականը ձերբակալվել է,այնուհետ կալանավորվել է նաև նրա եղբայրը, հետագայում երկուսի խափանման միջոցը փոխվել է գրավի։  Մարզպետը այս միջադեպի պատճաեով հասարակության ճնշման տակ  հրաժարական է ներկայացրել, չնայած  մարզպետը չի ընդունել  իր մեղավորությունը, սակայն երկու փոխգնդապետ և մեկ քաղաքացիական անձ քրեական գործով ցուցմունք են տվել և առերես պնդել, որ մարզպետ Տրդատ Սարգսյանը եղել է դեպքի վայրում, ավտոմեքենայի մեջ նստած, հրահանգներ է տվել փոխգնդապետին ծեծող իր աշխատակիցներին, ըստ ականատեսների մարզպետը նաև ձայնը բարձրացնելով ոստիկանների վրա արգելել է նրանց միջամտել ծեծին և կասեցնել այն:Մարզպետին հաջողվել է ազատվել քրեական պատասխանատվությունից Տարածքային կառավարման նախարար, իշխող Քաղաքացիական Պայմանագիր կուսակցության վարչության նախագահ Սուրեն Պապիկյանի շնորհիվ։ Ըստ հավաստի լուրերի Տրդատ Սարգսյանի տան դիմաց գտնվող խանութում տեղադրվել է տեսախցիկ, փոփոխվել են ժամերը և ստեղծվել է կեղծ տեսաձայնագրություն այն մասին, որ մարզպետը իբր դեպքի ժամանակ եղել է տանը։ Սույն տեսագրությունը տարածելու համար վարձվել է բլոգեր՝ Ռոման Բաղդասարյանը, որն էլ տարածելով այն փորձել է մեղմել հասարակական ընդվզումը։

Հրաժարականից հետո մարզպետը փորձել է դառնալ Նոր Նորք վարչական շրջանի ղեկավար, սակայն չի ստացվել, արդյունքում  Քաղաքացիական Պայմանագիր կուսակցության վարչության նախագահ Սուրեն Պապիկյանը հորինելով վարչության աշխատակազմի ղեկավարի պաշտոնը Տրդատ Սարգսյանին նշանակել է այդտեղ։

Մարզպետի պաշտոնից հրաժարական տալուց հետո Տրդատ Սարգսյանը, օգտագործելով իր մտերիմ հարաբերությունները  Տարածքային կառավարման նախարար Սուրեն Պապիկյանի հետ,շարունակել է ստվերային մարզպետ աշխատել, մասնավորապես փաստացի նրան պատկանող Քարավան ՍՊԸ-ն շահել է մի շարք մրցույթներում և սկսել շինարարություններ և ասֆալտապատման աշխատանքներ իրականացնել, բացի այդ Տրդատ Սարգսյանը միջամտել է Խնձորուտ գյուղի ճանապարհաշինության մրցույթին և փորձել ճնշում գործադրել մրցույթի մասնակիցների նկատմամբ, որպեսզի այն շահի &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://analitik.am/news/view/568950|title=Եթե Տրդատ Սարգսյանը ներգրավվեր՝ որպես մեղադրյալ, պատասխանատվությունը կընկներ Նիկոլ Փաշինյանի վրա. Գևորգ Հովհաննիսյան. «168 ժամ»|website=Analitik.am|accessdate=2020-07-24}}&lt;/ref&gt;  իր Քարավան ՍՊԸ-ն, սակայն բարձրացված աղմուկից հետո հրաժարվել է իր ծրագրից։ &lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://www.azatutyun.am/a/30180554.html |title=Վայոց Ձորի մարզպետը որոշել է հրաժարական տալ}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://analitik.am/news/view/639277|title=Տրդատ Սարգսյանը նշանակվել է ՔՊ կուսակցության աշխատակազմի ղեկավար|website=Analitik.am|accessdate=2020-07-24}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://analitik.am/news/view/568826|title=Քննությամբ ձեռք բերված տվյալների համաձայն՝ Տրդատ Սարգսյանը հայտնի միջադեպին ականատես չի եղել, դեպքի վայրում չի գտնվել|website=Analitik.am|accessdate=2020-07-24}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://analitik.am/news/view/555344|title=«Ուտող-խմող» նախկին մարզպետ Տրդատ Սարգսյանը սկսել է «մարզպետություն» անել|website=Analitik.am|accessdate=2020-07-24}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://analitik.am/news/view/543966|title=Ստուգվում է մարզպետ Տրդատ Սարգսյանի մասնակցությունը սպային ծեծելու գործին|website=Analitik.am|accessdate=2020-07-24}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://analitik.am/news/view/601288|title=Կոմայի մեջ գտնվող Արա Մխիթարյանի հայրն արդարություն է պահանջում /Տեսանյութ/|website=Analitik.am|accessdate=2020-07-24}}&lt;/ref&gt;։

== Հասարակական-քաղաքական գործունեություն ==
[[2013]]-[[2015 թվական]]ներին եղել է [[ԵՊՀ]] ուսանողական խորհրդի հեռակա համակարգում սովորող ուսանողների հետ տարվող աշխատանքների հանձնաժողովի նախագահ։

[[2015 թվական]]ից [[«Քաղաքացիական պայմանագիր» կուսակցություն|«Քաղաքացիական պայմանագիր» կուսակցության]] անդամ է&lt;ref&gt;https://armtimes.com/hy/article/96218&lt;/ref&gt;։

[[2015 թվական]]ին ակտիվ մասնակցել է «Էլեկտրիկ Երևան» շարժմանը{{Փաստ}}: [[2016 թվական]]ի փետրվարից &lt;Համալսարանականներ&gt; համատիրության վարչության անդամ է։

[[2017 թվական]]ից «Հանուն միջազգային կոնվենցիաների պաշտպանության» ՀԿ-ի փոխնախագահ է։

[[2018 թվական]]ին եղել է «Իմ քայլը» շարժումը նախաձեռնող խմբի անդամ։                                                                                                       
[[2018 թվական]]ի [[սեպտեմբերի 23]]-ին Երևանում կայացած [[Երևանի ավագանու ընտրություններ 2018|ավագանու]] ընտրությունների ժամանակ Տրդատ Սարգսյանն ընդգրկված էր «Իմ քայլը» դաշինքի քվեաթերթիկի 4-րդ համարի ներքո&lt;ref&gt;[https://armenpress.am/arm/news/945546 Ովքե՞ր են Երևանի ավագանու մանդատների համար պայքարող քաղաքական ուժերի ցուցակների առաջին 5 համարները]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;https://armtimes.com/hy/article/143249&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;https://armtimes.com/hy/article/144884&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://hraparak.am/post/5b86a7b33ebae76ffbf5e472 «Իմ քայլը» դաշինքի ավագանու ցուցակը - Հրապարակ]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;http://shamshyan.com/hy/article/2018/08/30/1104137/&lt;/ref&gt;։ Մարզպետ նշանակվելուց հետո՝ հրաժարվել է ավագանու մանդատից&lt;ref&gt;https://armenpress.am/arm/news/952596.html&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://www.tert.am/am/news/2018/10/15/Yerevan/2819184 |title=Արխիվացված պատճենը |accessdate=2019-01-08 |archive-date=2022-02-11 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220211193726/https://www.tert.am/am/news/2018/10/15/Yerevan/2819184 |dead-url=yes }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;https://armtimes.com/hy/article/146213&lt;/ref&gt;։

[[2018]] թվականի [[հոկտեմբերի 10]]-ին [[ՀՀ կառավարություն|ՀՀ կառավարության]] որոշմամբ&lt;ref&gt;https://hetq.am/hy/article/93855&lt;/ref&gt; նշանակվել է ՀՀ Վայոց ձորի մարզպետի պաշտոնում&lt;ref&gt;http://vdzor.mtad.am/news/item/2018/10/10/2293/&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://yerkirmedia.am/1political/suren-papikyan-vayoc-dzor-trdat-sargsyan/ |title=Արխիվացված պատճենը |accessdate=2019-01-08 |archive-date=2019-01-12 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190112051302/http://yerkirmedia.am/1political/suren-papikyan-vayoc-dzor-trdat-sargsyan/ |dead-url=yes }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;http://www.irtek.am/views/act.aspx?aid=96763&lt;/ref&gt;։

[[2018 թվական]]ի [[դեկտեմբերի 9]]-ին կայացած արտահերթ խորհրդարանական ընտրություններում [[Վայոց ձոր]]ի և [[Սյունիքի մարզ]]երն ընդգրկող թիվ 12 ընտրատարածքում լինելով «Իմ քայլը» դաշինքի ռեյտինգային թեկնածուներից մեկը՝ ստացել է 10 042 ձայն&lt;ref&gt;https://armtimes.com/hy/article/150279&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;https://iravaban.net/207876.html&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://haynews.am/hy/1544426986 |title=Արխիվացված պատճենը |accessdate=2019-01-09 |archive-date=2019-01-12 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190112101254/http://haynews.am/hy/1544426986 |dead-url=yes }}&lt;/ref&gt;։

[[2019 թվական]]ի [[հունվարի 4]]-ին հրաժարվել է պատգամավորական մանդատից&lt;ref&gt;https://www.a1plus.am/1655947.html&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;https://www.panorama.am/am/news/2019/01/04/%D5%AB%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D6%81%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%AB-%D5%A4%D5%AB%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%B6%D5%A5%D6%80/2055135&lt;/ref&gt;։

== Փաստեր ==
2019 թվականի մայիսին «GALLUP International Association»-ի հարցումների համաձայն Տրդատ Սարգսյանը եղել է Հայաստանի բնակչության շրջանում ամենացածր գնահատական ստացած մարզպետը, վերջինիս վարկանիշը հիմնականում ընկել է նախկին իշխանության կոռուպցիոն ներկայացուցիչների հետ սերտաճելու, նրանց կոռուպցիոն սխեմաների մեջ ներգրավված լինելու պատճառով&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://www.1in.am/2564377.html |title=GALLUP-ի հարցումներով` ՀՀ մարզպետներից ամենաբարձր գնահատականը ստացել է Հայկ Չոբանյանը}}&lt;/ref&gt;։

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ|2}}

== Արտաքին հղումներ ==
* [https://hraparak.am/post/bffaa2d9a50b735996dfb63c8172024a Կառավարությունն ընդունեց Տրդատ Սարգսյանի հրաժարականը]
* [https://armtimes.com/hy/article/96218 «Քաղաքացիական պայմանագիր»-ը վարչության նոր կազմ ունի]
* [http://www.irtek.am/views/act.aspx?aid=96763 Հայաստանի կառավարության որոշումը՝ Տրդատ Սարգսյանին Վայոց ձորի մարզպետ նշանակելու մասին]
* [https://my.mamul.am/am/post/83741 Հայաստանի Վայոց ձորի մարզպետ Տրդատ Սարգսյանը աշխատանքային այցով Արենի համայնքի Գնիշիկ բնակավայրում է]
{{ՀՀ Վայոց ձորի մարզպետներ}}

{{DEFAULTSORT:Սարգսյան, Տրդատ}}
[[Կատեգորիա:Ապրող անձինք]]
[[Կատեգորիա:Անձինք այբբենական կարգով]]
[[Կատեգորիա:Հունվարի 19 ծնունդներ]]
[[Կատեգորիա:1989 ծնունդներ]]
[[Կատեգորիա:Երևան քաղաքում ծնվածներ]]
[[Կատեգորիա:Վայոց ձորի մարզպետներ]]
[[Կատեգորիա:Քաղաքացիական պայմանագիր կուսակցության անդամներ]]
[[Կատեգորիա:ԵՊՀ արևելագիտության ֆակուլտետի շրջանավարտներ]]
[[Կատեգորիա:ԵՊՀ իրավաբանական ֆակուլտետի շրջանավարտներ]]
[[Կատեգորիա:Հայ քաղաքական գործիչներ]]
[[Կատեգորիա:Հայ պետական գործիչներ]]
[[Կատեգորիա:ՀՀ ԱԺ 8-րդ գումարման պատգամավորներ]]</text>
      <sha1>2j8i0rafs1y8lt9396kytuu2i5d2wyj</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486449</id>
      <parentid>8486360</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T10:08:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Narek0077</username>
        <id>124497</id>
      </contributor>
      <comment>/* top */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9137" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Պետական գործիչ
 | տիտղոս = ՀՀ Վայոց ձորի մարզպետ
 | կառավարման սկիզբ = 2018 թվականի հոկտեմբերի 10-ից
 | պատկեր =
 | դրոշ = Flag of Armenia.svg
 }}
'''Տրդատ Նորիկի Սարգսյան''' ({{ԱԾ}}), [[հայ]] քաղաքական պետական գործիչ, [[ՀՀ]] [[Վայոց ձոր]]ի նախկին մարզպետ ([[2018 թվական]]ի [[հոկտեմբերի 10]]-ից 2019 թվականի սեպտեմբերի 24)&lt;ref&gt;https://iravaban.net/204201.html&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://www.aysor.am/am/news/2019/09/24/%D5%B4%D5%A1%D6%80%D5%A6%D5%BA%D5%A5y-%D5%B0%D6%80%D5%A1%D5%AA%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6/1609566 |title=Վայոց Ձորի մարզպետը հրաժարական տվեց}}&lt;/ref&gt;։

== Կենսագրություն ==
Տրդատ Սարգսյանը ծնվել է [[1989 թվական]]ի [[հունվարի 19]]-ին [[Երևան]] քաղաքում։ [[2005 թվական]]ին ավարտել է Երևանի «Ուսում» դպրոցը։ [[2005]]-[[2011 թվական]]ներին սովորել է [[ԵՊՀ]] արևելագիտության ֆակուլտետի թյուրքագիտության բաժնում։

[[2007]]-[[2009 թվական]]ներին ծառայել է [[ՀՀ]] [[Զինված ուժեր]]ում։

[[2011]]-[[2013 թվական]]ներին սովորել [[ԵՊՀ]] արևելագիտության ֆակուլտետի թյուրքագիտության բաժնում՝ ստանալով մագիստրոսի աստիճան։ [[2012]]-[[2016 թվական]]ներին երկրորդ մասնագիտությամբ սովորել է [[ԵՊՀ]] իրավագիտության ֆակուլտետի հեռակա ուսուցման համակարգում։

Տիրապետում է [[անգլերեն]], [[ռուսերեն]], [[թուրքերեն]] լեզուներին։

== Քննադատություն ==

== Հասարակական-քաղաքական գործունեություն ==
[[2013]]-[[2015 թվական]]ներին եղել է [[ԵՊՀ]] ուսանողական խորհրդի հեռակա համակարգում սովորող ուսանողների հետ տարվող աշխատանքների հանձնաժողովի նախագահ։

[[2015 թվական]]ից [[«Քաղաքացիական պայմանագիր» կուսակցություն|«Քաղաքացիական պայմանագիր» կուսակցության]] անդամ է&lt;ref&gt;https://armtimes.com/hy/article/96218&lt;/ref&gt;։

[[2015 թվական]]ին ակտիվ մասնակցել է «Էլեկտրիկ Երևան» շարժմանը{{Փաստ}}: [[2016 թվական]]ի փետրվարից &lt;Համալսարանականներ&gt; համատիրության վարչության անդամ է։

[[2017 թվական]]ից «Հանուն միջազգային կոնվենցիաների պաշտպանության» ՀԿ-ի փոխնախագահ է։

[[2018 թվական]]ին եղել է «Իմ քայլը» շարժումը նախաձեռնող խմբի անդամ։                                                                                                       
[[2018 թվական]]ի [[սեպտեմբերի 23]]-ին Երևանում կայացած [[Երևանի ավագանու ընտրություններ 2018|ավագանու]] ընտրությունների ժամանակ Տրդատ Սարգսյանն ընդգրկված էր «Իմ քայլը» դաշինքի քվեաթերթիկի 4-րդ համարի ներքո&lt;ref&gt;[https://armenpress.am/arm/news/945546 Ովքե՞ր են Երևանի ավագանու մանդատների համար պայքարող քաղաքական ուժերի ցուցակների առաջին 5 համարները]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;https://armtimes.com/hy/article/143249&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;https://armtimes.com/hy/article/144884&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://hraparak.am/post/5b86a7b33ebae76ffbf5e472 «Իմ քայլը» դաշինքի ավագանու ցուցակը - Հրապարակ]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;http://shamshyan.com/hy/article/2018/08/30/1104137/&lt;/ref&gt;։ Մարզպետ նշանակվելուց հետո՝ հրաժարվել է ավագանու մանդատից&lt;ref&gt;https://armenpress.am/arm/news/952596.html&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://www.tert.am/am/news/2018/10/15/Yerevan/2819184 |title=Արխիվացված պատճենը |accessdate=2019-01-08 |archive-date=2022-02-11 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220211193726/https://www.tert.am/am/news/2018/10/15/Yerevan/2819184 |dead-url=yes }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;https://armtimes.com/hy/article/146213&lt;/ref&gt;։

[[2018]] թվականի [[հոկտեմբերի 10]]-ին [[ՀՀ կառավարություն|ՀՀ կառավարության]] որոշմամբ&lt;ref&gt;https://hetq.am/hy/article/93855&lt;/ref&gt; նշանակվել է ՀՀ Վայոց ձորի մարզպետի պաշտոնում&lt;ref&gt;http://vdzor.mtad.am/news/item/2018/10/10/2293/&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://yerkirmedia.am/1political/suren-papikyan-vayoc-dzor-trdat-sargsyan/ |title=Արխիվացված պատճենը |accessdate=2019-01-08 |archive-date=2019-01-12 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190112051302/http://yerkirmedia.am/1political/suren-papikyan-vayoc-dzor-trdat-sargsyan/ |dead-url=yes }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;http://www.irtek.am/views/act.aspx?aid=96763&lt;/ref&gt;։

[[2018 թվական]]ի [[դեկտեմբերի 9]]-ին կայացած արտահերթ խորհրդարանական ընտրություններում [[Վայոց ձոր]]ի և [[Սյունիքի մարզ]]երն ընդգրկող թիվ 12 ընտրատարածքում լինելով «Իմ քայլը» դաշինքի ռեյտինգային թեկնածուներից մեկը՝ ստացել է 10 042 ձայն&lt;ref&gt;https://armtimes.com/hy/article/150279&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;https://iravaban.net/207876.html&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://haynews.am/hy/1544426986 |title=Արխիվացված պատճենը |accessdate=2019-01-09 |archive-date=2019-01-12 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190112101254/http://haynews.am/hy/1544426986 |dead-url=yes }}&lt;/ref&gt;։

[[2019 թվական]]ի [[հունվարի 4]]-ին հրաժարվել է պատգամավորական մանդատից&lt;ref&gt;https://www.a1plus.am/1655947.html&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;https://www.panorama.am/am/news/2019/01/04/%D5%AB%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D6%81%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%AB-%D5%A4%D5%AB%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%B6%D5%A5%D6%80/2055135&lt;/ref&gt;։

== Փաստեր ==
2019 թվականի մայիսին «GALLUP International Association»-ի հարցումների համաձայն Տրդատ Սարգսյանը եղել է Հայաստանի բնակչության շրջանում ամենացածր գնահատական ստացած մարզպետը, վերջինիս վարկանիշը հիմնականում ընկել է նախկին իշխանության կոռուպցիոն ներկայացուցիչների հետ սերտաճելու, նրանց կոռուպցիոն սխեմաների մեջ ներգրավված լինելու պատճառով&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://www.1in.am/2564377.html |title=GALLUP-ի հարցումներով` ՀՀ մարզպետներից ամենաբարձր գնահատականը ստացել է Հայկ Չոբանյանը}}&lt;/ref&gt;։

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ|2}}

== Արտաքին հղումներ ==
* [https://hraparak.am/post/bffaa2d9a50b735996dfb63c8172024a Կառավարությունն ընդունեց Տրդատ Սարգսյանի հրաժարականը]
* [https://armtimes.com/hy/article/96218 «Քաղաքացիական պայմանագիր»-ը վարչության նոր կազմ ունի]
* [http://www.irtek.am/views/act.aspx?aid=96763 Հայաստանի կառավարության որոշումը՝ Տրդատ Սարգսյանին Վայոց ձորի մարզպետ նշանակելու մասին]
* [https://my.mamul.am/am/post/83741 Հայաստանի Վայոց ձորի մարզպետ Տրդատ Սարգսյանը աշխատանքային այցով Արենի համայնքի Գնիշիկ բնակավայրում է]
{{ՀՀ Վայոց ձորի մարզպետներ}}

{{DEFAULTSORT:Սարգսյան, Տրդատ}}
[[Կատեգորիա:Ապրող անձինք]]
[[Կատեգորիա:Անձինք այբբենական կարգով]]
[[Կատեգորիա:Հունվարի 19 ծնունդներ]]
[[Կատեգորիա:1989 ծնունդներ]]
[[Կատեգորիա:Երևան քաղաքում ծնվածներ]]
[[Կատեգորիա:Վայոց ձորի մարզպետներ]]
[[Կատեգորիա:Քաղաքացիական պայմանագիր կուսակցության անդամներ]]
[[Կատեգորիա:ԵՊՀ արևելագիտության ֆակուլտետի շրջանավարտներ]]
[[Կատեգորիա:ԵՊՀ իրավաբանական ֆակուլտետի շրջանավարտներ]]
[[Կատեգորիա:Հայ քաղաքական գործիչներ]]
[[Կատեգորիա:Հայ պետական գործիչներ]]
[[Կատեգորիա:ՀՀ ԱԺ 8-րդ գումարման պատգամավորներ]]</text>
      <sha1>ctv5tkfi04awtphc0v0sqvyzrz3bysk</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Խաղաղության երեխաները</title>
    <ns>0</ns>
    <id>907770</id>
    <revision>
      <id>8485994</id>
      <parentid>7148793</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T13:06:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>CommonsDelinker</username>
        <id>212</id>
      </contributor>
      <comment>Replacing Памятник_Манасу_Великодушному_3.jpg with [[File:Rauhan_lapset.jpg]] (by [[:c:User:CommonsDelinker|CommonsDelinker]] because: [[:c:COM:FR|File renamed]]: [[:c:COM:FR#FR3|Criterion 3]] (obvious error)).</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4441" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ հուշարձան
 |անուն = «Խաղաղության երեխաները»
 |Պատկեր = Rauhan lapset.jpg
 |նկարագիր = «Խաղաղության երեխաները» հուշարձանը
 |Գտնվում է = {{դրոշավորում|Ռուսաստան}}&lt;br / &gt; [[Մոսկվա]]
 |Կառուցվել է = [[1990]]
 |Շինության ձևը = Խմբաքանդակ
 |Կառուցել է = Անտի Նուվոնեն
 |Շինարար	= 
 |Ներկա վիճակը = Կանգուն
}}
'''«Խաղաղության երեխաները»''' ({{lang-ru|«Дети мира»}}), հուշարձան [[Ռուսաստան]]ի մայրաքաղաք [[Մոսկվա]]յում, քաղաքի տեսարժան վայրերից մեկը, որը 1990 թվականին տեղադրվել է Բարեկամության զբոսայգում, Լենինգրադյան խճուղի, 90 հասցեում, [[Մոսկվայի մետրոպոլիտեն|մետրոյի]] «Ռեչնոյ վոկզալ» կայարանի հարևանությամբ։

== Պատմություն ==
«Խաղաղության երեխաները» քանդակագործական հորինվածքը տեղադրվել է 1990 թվականին Բարեկամության զբոսայգում&lt;ref name=&quot;ИН&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.intomoscow.ru/skulpturnaya-kompoziciya-deti-mira.html|title=Скульптурная композиция &quot;Дети мира&quot;|date=2013-07-13|publisher=Портал intomoscow|accessdate=2015-06-26}}&lt;/ref&gt;։ Այն ինքնատիպ նվեր է [[Քանդակագործություն|քանդակագործ]] Անտի Նուվոնենից [[Հելսինկի]] քաղաքից։ Նուվոնենը ծնվել է 1937 թվականին Վիբորգ քաղաքում, որն այդ ժամանակ [[Ֆինլանդիա]]յի կազմում էր։ Նա առաջին հերթին հայտնի է ֆիննական [[մետաղադրամ]]ների վրա թեմատիկ բնապատկերներով։ 1971 թվականին նա դարձել է Գեղարվեստի ֆիննական պետական մրցանակի դափնեկիր՝ մի շարք [[Աբստրակցիա|վերացական]] քանդակների համար։ Անտի Նուվոնենը քանդակագործության փորձագետների ֆիննական ասոցիացիայի անդամներից է և բազմաթիվ մրցույթների մրցանակակիր&lt;ref name=&quot;Парк&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.geocaching.su/?cid=13112&amp;pn=101|title=Парк Дружбы|publisher=Геокэшинг|accessdate=2015-06-26}}&lt;/ref&gt;։

«Խաղաղության երեխաները» հուշարձանն ընծայվել ի պատասխան 1983 թվականին [[Հելսինկի]]ի Բարեկամության զբոսայգում տեղադրված Յ. Կիրյուխինի «Խաղաղություն ամբողջ աշխարհին» [[Ռուսաստան|ռուսական]] հուշարձանի։ «Խաղաղություն ամբողջ աշխարհին» հուշարձանը «Ժողովուրդների բարեկամության հուշարձանի» պատճենի փոփոխված անալոգի մի մասն է, որը պատկերում է գյուղացիների և ազատարարների հանդիպումը։ Այն նվիրվել է 1948 թվականին կնքված խորհրդա-ֆիննական բարեկամության, համագործակցության և փոխադարձ օգնության պայմանագրի 35-ամյակի կապակցությամբ։

== Նկարագրություն ==
Հուշարձանը բաղկացած է երեք պատկերաքանդակից՝ [[Մայրություն|մոր]], հոր, որի գրկում նորածին երեխա է, և [[Պատանեկություն|դեռահաս]]ի։ [[Բրոնզ]]ե քանդակը բավականին վերացական է, ունի փոքր-ինչ անսովոր մակատեսք։ Հուշարձանը տեղադրվել է աստիճանաձև [[պատվանդան]]ին, որի վրա ժամանակին փակցված էր համապատասխան ցուցատախտակ։

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

[[Կատեգորիա:Հուշարձաններ այբբենական կարգով]]
[[Կատեգորիա:1990 հիմնադրումներ]]
[[Կատեգորիա:Մոսկվայի հուշարձաններ]]</text>
      <sha1>n8mtilsjj54agw9owe1qtkkcf6noq1z</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Ստորջրյա բերետներ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>907808</id>
    <revision>
      <id>8485968</id>
      <parentid>7862726</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T12:19:55Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Voskanyan</username>
        <id>23951</id>
      </contributor>
      <comment>/* Դերերը հնչունավորել են */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7187" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Մուլտֆիլմ}}

'''Ստորջրյա բերետներ''', մուլտիպլիկացիոն նկարված ֆիլմ։

== Սյուժե ==
Դելֆին-ռենջերների մասին պատմող լիամետրաժ մուլտֆիլմ, որը նկարահանվել է «Հաջող սկիզբ», «Օվկիանոսի գաղտնի աղբանոց», «Այսբերգի երևացող մասը», «Միկոն, Պավլովայի տղան», «Լիճ` ծովի հատակում» ֆիլմերի հիման վրա, որոնք ստեղծվել են ըստ [[Էդուարդ Ուսպենսկի|Էդուարդ Ուսպենսկու]] «Ստորջրյա բերետներ» պատմվածքի։ 
Ի տարբերություն պատմվածքի, ֆիլմում մասերի տրամաբանական հաջորդականությունը խախտված է, այդ պատճառով ֆիլմի վերջին հատվածը կիսատ է ընկալվում։

== Դերերը հնչունավորել են ==
* ''Տրիստան''` Եվգենի Ստեբլով
* ''Հենրի''` Սեմյոն Ֆարադա
* ''Պավլովա''` Տատյանա Դոգիլևա
* ''Գնդապետ Էլոյ''` [[Վասիլի Լիվանով]]
* ''Մորժով''` Բորիս Բիստրով
* ''Միկո''` Սաշա Սուչկով
* ''Կենդանի, որ հաղորդում է Տրիստանին ռուսների կանչելու մասին''` Էֆիմ Կացիրով
* Լև Շաբարին
* Ալեքսանդր Օչերետյանսկի 
* ''Նավապետ''` Ն. Գրաբե
* Վ. Պրոխորով

== Հեղինակներ ==
{| class=&quot;standard&quot;
|-
| Ռեժիսորներ || [[Վլադիմիր Տարասով]],  Ռասա Ստրաուտմանե, Ալեքսանդր Մազաև, Ալեքսանդր Գորլենկո, Ելենա Պրորոկովա 
|-
| Սցենարի հեղինակ ||  Էդվարդ Ուսպենսկի 
|-
| Բեմադրող նկարիչ || Սերգեյ Տյունին, Նատալյա Դեմիդովա, Յուրի Բատանին, Անդրեյ Իգնատենկո, Սերգեյ Գլագոլև, Յուրի Մեշերյակով  
|-
| Օպերատոր || Քաբուլ Ռասուլով, Նատալյա Միխայլովա, Ալեքսանդր Չեխովսկի, Ն.Սարատովա 
|-
| Կոմպոզիտոր || Էդուարդ Արտեմև &lt;ref&gt;Մուլտֆիլմում օգտագործվել են հատվածներ կոմպոզիտորի նախկին աշխատանքների ձայնագրություններից&lt;/ref&gt;
|-
| Նկարիչ- մուլտիպլիկատորներ || Ա. Բուկին, Ա. Մազաև, Յու. Կուզյուրին, Գ. Սոկոլսկի, Գ. Զեբրովա, Դ. Կուլիկով, Ալեքսանդր Պանով, Ա.Չեռնոմաշենցև, Նատալյա Բոգամոլովա,  Մ. Ոսկանյանց, Վլադիմիր Վիշեգորոդցև, Ա. Դորոգով, Անդրեյ Իգնատենկո, Յու. Կուլակով, Ի. Կուռոյան, Է. Մասլովա, Վլադիմիր Շևչենկո, Ա. Սիմով
|-
| Նկարիչներ || Տ. Միտիտելո, Յու. Սոմինա, Ս. Մարակասով, Տ. Զվորիկինա, Տ. Կոլոսովա, Ս. Դավիդովա, Օ. Գրիշանինա, Ե. Գոլոլոբովա, Մ. Արտամոնովա, Ի. Բալաշովա, Լ. Վիբորգովա, Ե. Գագարինա, Ի. Մազաևա, Վ. Մակինա, Ն. Միտրոխին, Ն. Միխայլովա, Զ. Մոնետովա, Գ. Մոռոզով, Ն. Նազարովա, Օ. Նովոսելովա, Տ. Սիտնիկովա, Ի. Սոբյանինա, Կ. Ստասևիչ, Ա. Չիստովա
|}

== Մուլտֆիլմի մասին ==
&lt;blockquote&gt;80-ական թվականի վերջին փոփոխությունն էին տեղի ունենում երկրում, կինոյում և «Սոյուզմուլտֆիլմում»։ Վլադիմիր Տարասովը փորձում էր ներգրավվել նոր իրականության մեջ` աշխատելով հավակնոտ և այդ ժանանակվա համար նոր նախագծի վրա, որն էր «էշքն» ժանրով համատեղ սերիալի նկարահանումն ամերիկյան և խորհրդային ռազմաբազաների հատուկ ջոկատային դելֆինների արկածների մասին։ Սրանք առաջին ֆիլմերն էին, որ պատմում էին ոչ թե ռազմական դիմակայության, այլ` ռուս և ամերիկացի «բերետների» զինվորական եղբայրության մասին։ Ինչպես և այլ նախագծեր, որոնք փորձում էին ներգրավել խորհրդային մուլտիպլիկացիան շուկայական հարաբերություններում, այս մեկը ևս շարունակություն չի ունեցել։ Չնայած «Հաջող սկիզբ» սերիայի չորս մասեր (1989-1990) և նրանց հիման վրա նկարահանված «Ստորջրյա բերետներ» լիամետրաժ ֆիլմը (1991) հայտնվել են էկրաններին և երբեմն ցուցադրվում են հեռուստաալիքներով։ Նատալյա Վենժեր&lt;ref name=&quot;И&quot;&gt;{{книга|автор=Наталия Венжер.|часть=Владимир Тарасов|заглавие=Наши мультфильмы|оригинал=|ссылка=http://books.interros.ru/index.php?book=mult&amp;id=35&amp;mode=print|ответственный=Арсений Мещеряков, Ирина Остаркова|составители=Ирина Марголина, Наталья Лозинская|издание=|место=|издательство=[[Интеррос]]|год=2006|том=|страницы=|страниц=|серия=|isbn=5-91105-007-2|тираж=|archiveurl=https://web.archive.org/web/20070831034452/http://books.interros.ru/index.php?book=mult&amp;id=35&amp;mode=print|archivedate=2007-08-31|url=http://books.interros.ru/index.php?book=mult&amp;id=35&amp;mode=print|deadlink=да}}
&lt;/ref&gt;
&lt;/blockquote&gt;

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

== Գրականություն ==
* {{книга
 | автор         = Успенский Э.Н. 
 | заглавие      = Подводные береты
 | ссылка        = 
 | ответственный = 
 | место         = М. 
 | издательство  = АСТ
 | год           = 2008 
 | том           = 
 | страниц       = 130
 | страницы      = 
 | серия         = Семейная библиотека
 | isbn          = 978-5-17-053308-4 
}}&lt;ref&gt;[http://www.labirint.ru/books/190050/ Подводные береты]&lt;/ref&gt;
* Журнал «[[Советский экран]]» № XIX 1988 год.

== Արտաքին հղումներ ==
* {{Animator.ru|3403|«Подводные береты»}}
* {{Russiancinema|2011.russiancinema.ru/index.php?e_dept_id{{=}}2&amp;e_movie_id{{=}}4864|«Подводные береты»}}

{{Արտաքին հղումներ}}

[[Կատեգորիա:«Սոյուզմուլտֆիլմ» ստուդիայի մուլտֆիլմեր]]
[[Կատեգորիա:Լիամետրաժ անիմացիոն ֆիլմեր]]</text>
      <sha1>duzop4z7q26pg8gccbznsevumyvzqwh</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Մասնակից:Արարատ Թրվանց/Ավազարկղ</title>
    <ns>2</ns>
    <id>912072</id>
    <revision>
      <id>8486347</id>
      <parentid>8481537</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T04:55:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Արարատ Թրվանց</username>
        <id>44694</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4941" xml:space="preserve">== Աշակերտ ==
Շախմատ կամ Ճատրակը ծագել է Հնդկաստանում։ Այն աշխարհում ամենատարածված խաղերից մեկն է․ միլիոնավոր մարդիկ շախմատ են խաղում տանը, հասարակական վայրերում, շախմատային ակումբներում, համակարգիչներով, առցանց, նամակագրությամբ և մրցաշարերում։


== Աշակերտ ==
Հնդկաստանի թագավորներից մեկը իրեն շրջապատել էր շողոքորթ պալատականներով։ Նրանց կեղծ գովասանքից թագավորի գլուխը պտույտ էր եկել և դարձել էր շատ ինքնավստահ։ Ինքնահավան թագավորը չէր լսում ոչ միայն ժողովրդի ձայնը, այլև հաշվի չէր նստում փիլիսոփաների ու գիտնականների հետ։ Սիսսուն, որը նույնպես վշտացած էր թագավորի անձնական քմահաճույքներից ու ինքնահավանությունից, որոշում է ապացուցել թագավորին, որ նա ինքնըստինքյան ոչինչ է, որ նա չի կարող շահել որևէ պայքար առանց իր հպատակների, առանց նրանց պաշտպանության։ 

== Աշակերտ ==
Սիսսու փիլիսոփան երկար մտածում է ու վերջապես հնարում է շախմատը։ Այդ խաղը շատ դուր է գալիս թագավորին։ Նա անմիջապես պալատ է կանչում փիլիսոփային և հարցնում, թե ինչ նվեր է ուզում այդ հիանալի խաղի համար։ Իմաստուն հնդիկը ասում է՝ «Շախմատի տախտակի առաջին վանդակում դրեք մի հատիկ ցորեն, երկրորդում՝ դրա կրկնապատիկը և այդպես մինչև վաթսունչորսերորդ վանդակը»։ առաջին վանդակում դրեք մի հատիկ ցորեն, երկրորդում՝ դրա կրկնապատիկը և այդպես մինչև վաթսունչորսերորդ վանդակը»։ Թագավորն առանց երկար մտածելու կանչում է մառանապետին և կարգադրում՝ փիլիսոփայի հասանելիք ցորենը տալ։ Պահեստապետն ու իր օգնականները սկսում են հաշվել. պարզվում է, որ դա աներևակայելի չափերի հասնող ցորենի մի քանակ է, և թագավորն ի վիճակի չէ վճարելու։

== Աշակերտ ==
6֊րդ դարում խաղը մուտք գործեց Պարսկաստան, որտեղից էլ Եվրոպա։ Շախմատը թարգմանաբար նշանակում է՝ «թագավորը մահացավ»։

== Աշակերտ ==
Ամենաերկար շախմատային պարտիան խաղացվել է 1989 թվականին,Բելգրադում՝ Իվան Նիկոլիչի և Գորան Արսովիչի  միջև։ Պարտիան տևել է 20 ժամ 15 րոպե։ 269 քայլից հետո պարտիան ավարտվել է ոչ ոքի։

== Աշակերտ ==
Չկրկնվող շախմատային պարտիաների հնարավոր քանակն ավելին է, քան ամբողջ տիեզերքում էլեկտրոնների քանակը։

== Աշակերտ ==
Շախմատային ամենաերկար խնդիրը ստեղծվել է Բլեթի Օտտոյի կողմից: Այն բաղկացած է 290 քայլից։

== Աշակերտ ==
Գերմանացի աշխարհի չեմպիոն Էմանուել Լասկերը շախմատի չեմպիոնի տիտղոսը կրել է 26 տարի, 337 օր։

== Աշակերտ ==
Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ժամանակ մի շարք բարձրակարգ շախմատիստներ մասնակցում էին այսպես կոչված ''ծածկագրերի կոտրման'' շարժմանը: Բրիտանացի շախմատիստներ Հարի Գոլոմբեկը, Ստյուարտ Միլներ-Բերին և Օ'դ Ալեքսանդրը միավորվեցին այն թիմում, որը կոտրեց հանրահայտ Նազի Էնիգմայի ծածկագիրը:
== Աշակերտ ==
Բրիտանացի շախմատիստներ Հարի Գոլոմբեկը, Ստյուարտ Միլներ-Բերին և Օ'դ Ալեքսանդրը միավորվեցին այն թիմում, որը կոտրեց հանրահայտ Նազի Էնիգմայի ծածկագիրը:


== Աշակերտ ==


== Աշակերտ ==


== Աշակերտ ==

== Աշակերտ ==


== Աշակերտ ==


== Աշակերտ ==


== Աշակերտ ==

== Աշակերտ ==


== Աշակերտ ==


== Աշակերտ ==


== Աշակերտ ==</text>
      <sha1>ab3g5ziq5v56s068w0bqwcw4rfmx252</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Հայ-չինական բարեկամության դպրոց</title>
    <ns>0</ns>
    <id>925550</id>
    <revision>
      <id>8486284</id>
      <parentid>8418716</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T22:42:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>91.196.38.12</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3836" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Դպրոց
 |անվանված է = 
 |տնօրեն = Խաչատուր Աբովյան
 |տիպ = Հանրակրթական 
 |հասցե = [[Երևան]], [[Քանաքեռ-Զեյթուն վարչական շրջան|Քանաքեռ-Զեյթուն]], Զաքարիա Սարկավագի փողոց, 14
}}
'''Հայ-չինական բարեկամության դպրոց''' ({{lang-zh|亚美尼亚中文学校}}, {{lang-en|Armenian-Chinese Friendship School}}), հանրակրթական դպրոց [[Երևան]]ի [[Արաբկիր (վարչական շրջան)|Արաբկիր վարչական շրջան]]ում։

Դպրոցը նախատեսված է 600 աշակերտի համար։ Դպրոցում չկան տարրական դասարաններ. ընդունելությունը սկսվում է 5-րդ դասարանից&lt;ref name=եմ&gt;{{Cite web |url=http://yerkirmedia.am/social/chinakan-dproc-yerevan/ |title=Երևանում չինական դպրոց է կառուցվում |accessdate=2019-05-30 |archive-date=2019-05-30 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190530195518/http://yerkirmedia.am/social/chinakan-dproc-yerevan/ |dead-url=yes }}&lt;/ref&gt;։

== Պատմություն ==
Ըստ որոշ տեղեկությունների` նման դպրոց հիմնադրելու գաղափարն առաջացել էր 2012 թվականին՝ երկու երկրների միջև կնքված տեխնիկական համագործակցության համաձայնագրի հիման վրա։ Չինաստանի կառավարության հայտարարած մրցույթին մասնակցել է ավելի քան 30 շինարարական կազմակերպություն, իսկ արդյունքում հաղթել է Չինաստանում գործող մի կազմակերպություն, որն արդեն նմանատիպ դպրոցների փորձ ունի։ 2016 թվականին մեկնարկել են նախագծային աշխատանքները&lt;ref name=&quot;եմ&quot; /&gt;։ 

Դպրոցը հիմնադրվել է քանդված 103-րդ դպրոցի տարածքում, որտեղ տարիներ շարունակ ոչ մի շինարարություն չէր ձեռնարկվել։ Կառուցման աշխատանքները սկսվել են 2017 թվականի փետրվարից&lt;ref name=&quot;եմ&quot; /&gt;։

Դպրոցի բացման հանդիսավոր արարողությունը տեղի է ունեցել 2018 թվականի օգոստոսի 22-ին։ Հանդիսավոր բացմանը մասնակցել են [[ՀՀ վարչապետ]] [[Նիկոլ Փաշինյան]]ը և [[Հայաստանում ՉԺՀ արտակարգ և լիազոր դեսպան]] [[Թիեն Էրլուն]]ը&lt;ref name=վարչապետ&gt;[http://www.primeminister.am/hy/press-release/item/2018/08/22/Nikol-Pashinyan-meeting-Armenian-Chinese-school/ ««Հայ-չինական բարեկամության դպրոց»-ի բացումը պետք է խորհրդանշի մեր երկրների հարաբերության նոր՝ ավելի արդյունավետ, ավելի սերտ, ավելի բարեկամական էջի բացումը». ՀՀ վարչապետ]&lt;/ref&gt;։

== Համալիր ==
Դպրոցն ունի 8000 քմ տարածք։ Դպրոցի համալիրի մեջ ներառված է մարզասրահ։

== Ծանոթագրություններ ==
{{Ծանցանկ}}
{{ՎՊԵ}}
{{պորտալ|Հայաստան|Չինաստան}}

[[Կատեգորիա:2018 հիմնադրումներ Երևանում]]
[[Կատեգորիա:Հայ-չինական հարաբերություններ]]
[[Կատեգորիա:2018 հիմնադրված կրթական հաստատություններ]]
[[Կատեգորիա:Երևանի դպրոցներ]]
[[Կատեգորիա:Չինարենի ուսուցմամբ դպրոցներ]]</text>
      <sha1>5xod1nd3r1uirbvcdyu0dc1u3oek2fm</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486288</id>
      <parentid>8486284</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T23:12:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>23artashes</username>
        <id>2675</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[Special:Contributions/91.196.38.12|91.196.38.12]] ([[User talk:91.196.38.12|քննարկում]]) մասնակցի խմբագրումները հետ են շրջվել [[User:23artashes|23artashes]] մասնակցի վերջին տարբերակին։</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3838" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Դպրոց
 |անվանված է = 
 |տնօրեն = Սպարտակ Վարդանյան
 |տիպ = Հանրակրթական 
 |հասցե = [[Երևան]], [[Քանաքեռ-Զեյթուն վարչական շրջան|Քանաքեռ-Զեյթուն]], Զաքարիա Սարկավագի փողոց, 14
}}
'''Հայ-չինական բարեկամության դպրոց''' ({{lang-zh|亚美尼亚中文学校}}, {{lang-en|Armenian-Chinese Friendship School}}), հանրակրթական դպրոց [[Երևան]]ի [[Արաբկիր (վարչական շրջան)|Արաբկիր վարչական շրջան]]ում։

Դպրոցը նախատեսված է 600 աշակերտի համար։ Դպրոցում չկան տարրական դասարաններ. ընդունելությունը սկսվում է 5-րդ դասարանից&lt;ref name=եմ&gt;{{Cite web |url=http://yerkirmedia.am/social/chinakan-dproc-yerevan/ |title=Երևանում չինական դպրոց է կառուցվում |accessdate=2019-05-30 |archive-date=2019-05-30 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190530195518/http://yerkirmedia.am/social/chinakan-dproc-yerevan/ |dead-url=yes }}&lt;/ref&gt;։

== Պատմություն ==
Ըստ որոշ տեղեկությունների` նման դպրոց հիմնադրելու գաղափարն առաջացել էր 2012 թվականին՝ երկու երկրների միջև կնքված տեխնիկական համագործակցության համաձայնագրի հիման վրա։ Չինաստանի կառավարության հայտարարած մրցույթին մասնակցել է ավելի քան 30 շինարարական կազմակերպություն, իսկ արդյունքում հաղթել է Չինաստանում գործող մի կազմակերպություն, որն արդեն նմանատիպ դպրոցների փորձ ունի։ 2016 թվականին մեկնարկել են նախագծային աշխատանքները&lt;ref name=&quot;եմ&quot; /&gt;։ 

Դպրոցը հիմնադրվել է քանդված 103-րդ դպրոցի տարածքում, որտեղ տարիներ շարունակ ոչ մի շինարարություն չէր ձեռնարկվել։ Կառուցման աշխատանքները սկսվել են 2017 թվականի փետրվարից&lt;ref name=&quot;եմ&quot; /&gt;։

Դպրոցի բացման հանդիսավոր արարողությունը տեղի է ունեցել 2018 թվականի օգոստոսի 22-ին։ Հանդիսավոր բացմանը մասնակցել են [[ՀՀ վարչապետ]] [[Նիկոլ Փաշինյան]]ը և [[Հայաստանում ՉԺՀ արտակարգ և լիազոր դեսպան]] [[Թիեն Էրլուն]]ը&lt;ref name=վարչապետ&gt;[http://www.primeminister.am/hy/press-release/item/2018/08/22/Nikol-Pashinyan-meeting-Armenian-Chinese-school/ ««Հայ-չինական բարեկամության դպրոց»-ի բացումը պետք է խորհրդանշի մեր երկրների հարաբերության նոր՝ ավելի արդյունավետ, ավելի սերտ, ավելի բարեկամական էջի բացումը». ՀՀ վարչապետ]&lt;/ref&gt;։

== Համալիր ==
Դպրոցն ունի 8000 քմ տարածք։ Դպրոցի համալիրի մեջ ներառված է մարզասրահ։

== Ծանոթագրություններ ==
{{Ծանցանկ}}
{{ՎՊԵ}}
{{պորտալ|Հայաստան|Չինաստան}}

[[Կատեգորիա:2018 հիմնադրումներ Երևանում]]
[[Կատեգորիա:Հայ-չինական հարաբերություններ]]
[[Կատեգորիա:2018 հիմնադրված կրթական հաստատություններ]]
[[Կատեգորիա:Երևանի դպրոցներ]]
[[Կատեգորիա:Չինարենի ուսուցմամբ դպրոցներ]]</text>
      <sha1>4nycrxemvaf5blcj0mwvj1bnttjcgmd</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Տեր և տիկին Քացախները</title>
    <ns>0</ns>
    <id>925617</id>
    <revision>
      <id>8485970</id>
      <parentid>7870473</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T12:20:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Voskanyan</username>
        <id>23951</id>
      </contributor>
      <comment>/* Դերերը հնչյունավորել են */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4613" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Մուլտֆիլմ|պատկեր=Տեր և տիկին Քացախները.jpg}}
'''«Տեր և տիկին Քացախները»''' ({{lang-ru|«Миссис У́ксус и мистер У́ксус»}}), խորհրդային մուլտֆիլմ, որը նկարահանել է ռեժիսոր Նատալյա Գոլովանովան, 1985 թվականին, ըստ անգլիական ժողովրդական հեքիաթների մոտիվների&lt;ref&gt;[http://hobbitaniya.ru/english/english51.php Английские народные сказки]&lt;/ref&gt;։

== Սյուժե ==
Տիկին Քացախը կռվարար կին է, որի գործը շրջապատի վերաբերյալ անընդհատ դժգոհություն արտահայտելն է։ Նրա ամուսինը` պարոն Քացախը, միշտ համաձայնում է կնոջ հետ` ասելով․ «Դու միանգամայն ճիշտ ես, սիրելիս»։ Մի անգամ նրան իր ամուսնու հետ հրավիրում են թագավորի փերիների պարահանդեսին։ Ճանապարհին նրանք տեսնում են պարկապզուկ նվագողին, որը խեղդվում էր գետում, սակայն չեն օգնում նրան։ Պարահանդեսի ժամանակ տիկին Քացախը շարունակում է բոլորին նկատողություններ անել, և ահա պարզվում է, որ լավագույն պարկապզուկ նվագողը պարահանդեսին չի եկել։ Երբ նրան գտնում են, երաժիշտը հրաժարվում է նվագել, քանի որ նա շատ տխուր էր։ Տիկին Քացախը վրդովվում է նրա կողմից այդչափ «եսասիրության« համար։ Փերիների թագավորի թևավոր լրաբերը հայտարարում է, որ պարահանդեսը տեղափոխվում է, և բոլորը, բացառությամբ տիկին և պարոն Քացախների, տոնը կշարունակեն լուսնի վրա։

== Դերերը հնչյունավորել են ==
* Ռինա Զելյոնայա՝ Տիկին Քացախ
* [[Վասիլի Լիվանով]]՝ Գայլ
* Բորիս Նովիկով՝ Պարկապզուկ նվագող
* Ի․ Բուռլակովա՝ Լրաբեր պերի
* Բորիս Ռունգե՝ Պարոն Քացախ

== Հեղինակներ ==
* Սցենարի հեղինակ՝ Վլադիմիր Գոլովանով
* Ռեժիսոր՝ Նատալյա Գոլովանովա
* Բեմադրող նկարիչ՝ Թամարա Զույկովա
* Օպերատոր՝ Մայա Պոպովա
* Կոմպոզիտոր՝ Շանդոր Կալլոշ
* Հնչյունային օպերատոր՝ [[Բորիս Ֆիլչիկով]]
* Նկարիչ-մուլտիպլիկատորներ՝  [[Վիոլետա Կոլեսնիկովա]], Ալեքսանդր Դորոգով, [[Էլվիրա Մասլովա]], [[Ալեքսանդր Մազաև]], Ալեքսեյ Բուկին, Յուրի Մեշերյակով
* Նկարիչներ՝ Տատյանա Մակարովա, Վերա Խարիտոնովա, Օլգա Նովոսյոլովա, Նիկոլայ Միտրոխին   
* Ռեժիսորի օգնական՝ Գ․ Չիկինա
* Մոնտաժող՝ Ի․ Գերասիմովա
* Խմբագիր՝ Տատյանա Պապորովա
* Տնօրեն՝ Վ․ Եգորշին
* Հեղինակները ներկայացված են ըստ մուլտֆիլմի լուսագրերի։

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

== Գրականություն ==
*{{книга
 | автор         = Сергей Капков]
 | заглавие      = Энциклопедия отечественной мультипликации
 | ссылка        = 
 | ответственный = 
 | место         = М.
 | издательство  = Алгоритм
 | год           = 2006
 | том           = 
 | страниц       = 816
 | страницы      = 
 | isbn          = 5-9265-0319-4
 | тираж         = 3000
 | ref           = 
}}

== Արտաքին հղումներ ==
* {{Animator.ru|3261|«Տեր և տիկին Քացախները»}}
* [https://web.archive.org/web/20180311023355/http://2011.russiancinema.ru/index.php?e_dept_id=1&amp;e_person_id=13010 Наталья Голованова — Энциклопедия отечественного кино]

{{Արտաքին հղումներ}}

[[Կատեգորիա:«Սոյուզմուլտֆիլմ» ստուդիայի մուլտֆիլմեր]]
[[Կատեգորիա:1985 մուլտֆիլմեր]]</text>
      <sha1>epghxggii3dn8e96jhh05018jvnie47</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Մասնակից:ԱշոտՏՆՂ/ցանկեր/մեծ նկարներ</title>
    <ns>2</ns>
    <id>929909</id>
    <revision>
      <id>8486297</id>
      <parentid>8484798</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T00:00:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ԱշբոտՏՆՂ</username>
        <id>48669</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>թարմացում</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="110" xml:space="preserve">{| class=&quot;wikitable&quot;
!Պատկեր!!width!!height
|-
|[[:Պատկեր:ԽՍՀՄ_ԴՕՍԱԱՖ.svg]]
|512
|703
|}</text>
      <sha1>eukjqiob4uqlilu42ecanqboaknm4th</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Ջենիֆեր Մարոժան</title>
    <ns>0</ns>
    <id>930789</id>
    <revision>
      <id>8486256</id>
      <parentid>8171134</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T20:20:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Armineaghayan</username>
        <id>25187</id>
      </contributor>
      <comment>catSuggest-ով +[[Կատեգորիա:Օլիմպիկ Լիոնի ֆուտբոլիստներ]], [[Կատեգորիա:Ֆուտբոլի կիսապաշտպաններ]], [[Կատեգորիա:Գերմանիայի հավաքականի ֆուտբոլիստներ]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9350" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Ֆուտբոլիստ}}
'''Ջենիֆեր Մարոժան''' ({{lang2|de|hu|Dzsenifer Marozsán}} [{{IPA|ˈdʒɛnifɛr ˈmɒroʒaːn}}], {{ԱԾ}}), [[Հունգարիա|հունգարական]] ծագումով [[գերմանացի]] [[ֆուտբոլիստ]], «Լիոն» թիմի և [[Գերմանիայի կանանց ազգային հավաքական]]ի կիսապաշտպան։ 2013 թվականի Եվրոպայի չեմպիոն, [[Հունգարացիներ|հունգարացի]] ֆուտբոլիստ [[Յանոշ Մարոժան]]ի դուստրը&lt;ref&gt;{{cite web | url = http://www.fansoccer.de/jugendnatios/interviews/dzsenifer-marozsan/dzsenifer-marozsan-2010.htm | title = Interview mit Dzsenifer Marozsan | publisher = fansoccer.de | accessdate = մարտի 26, 2011 |lang=de}}&lt;/ref&gt;։

== Կարիերա ==
=== Ակումբային ===
Գերմանական ֆուտբոլի դպրոցի սան է (4 տարեկանից բնակվել է [[Գերմանիա]]յում, հայրը խաղացել է գերմանական լիգայի թիմերում)։ Խաղացել է «Բուրբախ» թիմում, սովորել է  «Սաարբրյուկկենի» ֆուտբոլային դպրոցում։ 2007 թվականին 14 տարեկան 7 ամսական հասակում առաջին անգամ ելույթ է ունեցել Բունդեսլիգայում՝ դառնալով ամենաերիտասարդ ֆուտբոլիստը, իսկ 15 տարեկան 4 ամսական հասակում խփել է առաջին գոլը՝ դառնալով ամենաերիտասարդ գոլի հեղինակը Կանանց Բունդեսլիգայում&lt;ref&gt;{{cite web | url = http://fussball.zdf.de/ZDFsport/inhalt/24/0,5676,8089272,00.html | title = Dzsenifer Marozsan.&amp;nbsp;– Fußball&amp;nbsp;– ZDF.de Sport | publisher = ZDF | accessdate = մարտի 26, 2011 |lang=de | archiveurl = https://web.archive.org/web/20111007083819/http://fussball.zdf.de/ZDFsport/inhalt/24/0%2C5676%2C8089272%2C00.html | archivedate = 2011-10-07 }}&lt;/ref&gt;։ 2009 թվականից հանդես է գալիս «Ֆրանկֆուրտում»։

=== Հավաքականի կազմում ===
Ջենիֆեր Մարոժանը խաղացել է Գերմանիայի տարբեր պատանեկան և երիտասարդական հավաքականներում, մինչև 15 տարեկանների հավաքականում խփել է 4 գոլ 5 խաղում, մինչև 17 տարեկանների հավաքականում Դանիայի թիմի հետ առաջին խաղում ձևակերպել է հեթ-տրիկ 8:0 ընդհանուր հաշվի ժամանակ։ Նորդական գավաթի խաղարկության ժամանակ զբաղեցրել է 3-րդ տեղը։  Մինչև 17 տարեկանների հավաքականում 2008 թվականին հաղթել է Եվրոպայի առաջնությունում, խփելով երկու գոլ՝  դարձել է մրցաշարի լավագույն ռմբարկու։ Նոր Զելանդիայում անցկացվող աշխահի առաջնությունում ճանաչվել է մրցաշարի լավագույն խաղացող՝ առաջնության արդյունքներով արժանանալով ՖԻՖԱ-ի Արծաթե գնդակին (հավաքականում բրոնզե մեդալի)։ Հավաքականում 21 խաղում խփել է 21 գոլ&lt;ref&gt;[http://www.dfb.de/index.php?id=504299&amp;spieltag=106 U-17-Länderspiel-Statistik] auf dfb.de&lt;/ref&gt;։

2009 թվականի մարտի 9-ին առաջին անգամ հանդես է եկել մինչև 19 տարեկանների հավաքականի կազմում Լա-Մանգայում անցկացվող Տաս Ազգերի մրցաշարում գրավել է իտալական թիմի դարպասը&lt;ref&gt;[http://www.dfb.de/index.php?id=504296&amp;spieltag=108 U-19-Länderspiel-Statistik] auf dfb.de&lt;/ref&gt;։ 2009 թվականի հոկտեմբերի 28-ին առաջին անգամ հանդես է եկել մինչև 20 տարեկանների հավաքականի կազմում Շվեդիայի թիմի դեմ խաղում&lt;ref&gt;[http://www.dfb.de/index.php?id=504294 U-20-Länderspiel-Statistik] auf dfb.de&lt;/ref&gt;։ 2010  թվականի հոկտեմբերի 28-ին առաջին անգամ հանդես է եկել հիմնական հավաքականի կազմում Ավստրալիայի դեմ խաղում։  Ընդգրկվել է Գերմանիայում անցկացվող աշխարհի առաջնության թեկնածուների ցուցակում, սակայն աջ ծնկի վնասվածքի պատճառով չի մասնակցել առաջնությանը&lt;ref&gt;[http://www.dfb.de/index.php?id=500014&amp;tx_dfbnews_pi1%5bshowUid%5d=27436&amp;tx_dfbnews_pi4%5bcat%5d=167 „News-Meldung“] auf dfb.de&lt;/ref&gt;։

Եվրոպայի 2013 թվականի առաջնության ընտրական մրցաշարում գրավել է Թուրքիայի դարպասը (հաղթանակ, 5:0), ինչպես նաև մասնակցել Ալգարվեի Գավաթին՝ հաղթելով Ճապոնիային (4:3)։ Նույն տարում մասնակցել է Մ-20 աշխարհի առաջնության բոլոր խաղերին՝ նվաճելով արծաթե մեդալ (0:1 հաշվով պարտվեցին ԱՄՆ-ի հավաքականին)։ 17 խաղով դարձել է Մ-20 Գերմանիայի հավաքականի ռեկորդակիր (նույնքան խաղերի են մասնակցել Մարինա Հեգերինգը, Բյանկա Շմիդտը և Կիմ Կուլիգը), բացի այդ մրցաշարում նվաճել է ՖԻՖԱ-ի Ոսկե գնդակը։

Ջենիֆերը, մասնակցելով 2013 թվականի Եվրոպայի առաջնության բոլոր խաղերին, դարձել է Եվրոպայի չեմպիոն, կիսաեզրափակիչում Շվեդիայի դարպասը խփած նրա գոլը միակն էր և գերմանուհիներին դուրս բերեց եզրափակիչ, որտեղ էլ հաղթեցին Նորվեգիային 1:0 հաշվով։

== Նվաճումներ ==
=== Հավաքականի կազմում ===
* Եվրոպայի չեմպիոնուհի 2013
* Աշխարհի Մ-20 փոխչեմպիոնուհի 2012
* Աշխարհի Մ-20 չեմպիոնուհի 2010
* Աշխարհի Մ-18 առաջնության բրոնզե մրցանակակիր 2008 
** Աշխարհի Մ-18 առաջնության լավագույն ռմբարկու 2008
*  Եվրոպայի Մ-17 առաջնության չեմպիոնուհի  2008 
** Եվրոպայի Մ-17առաջնության լավագույն ռմբարկու 2008
* Ալգարվեի Գավաթի հաղթող 2012
* Մ-15 Երկրի գավաթի հաղթող 2007

=== Ակումբային ===
* Գերմանիայի գավաթի հաղթող 2011
* Գերմանիայի գավաթի եզրափակիչի մասնակից 2008
* ՈՒԵՖԱ-ի կանանց չեմպիոնների լիգայի հաղթող 2015

=== Անձնական ===
* Մ-20 աշխարհի առաջնության Ոսկե գնդակ 2012
* Ֆրից Վալտերի բրոնզե մեդալի դափնեկիր 2009
* Մ-17 Աշխարհի առաջնության արծաթե գնդակ 2008
* Եվրոպայի առաջնության խորհրդանշական հավաքականի խաղացող 2013&lt;ref&gt;[http://de.uefa.com/womenseuro/news/newsid=1977957.html News vom 30. Juli 2013] auf uefa.com&lt;/ref&gt;
* Եվրոպայի լավագույն ֆուտբոլիստի հավակնորդ 2015

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

== Արտաքին հղումներ ==
* [http://www.soccermagazin.de/tm/feed.php?sf=&amp;did=&amp;type=ply&amp;lgeid=1&amp;season=5&amp;teamid=1,2,3,5,6,7,8,10,11,12,33,118&amp;plyid=1742 Статистика в Бундеслиге за «Саарбрюккен» на сайте Soccermagazin.de] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131019144439/http://www.soccermagazin.de/tm/feed.php?sf=&amp;did=&amp;type=ply&amp;lgeid=1&amp;season=5&amp;teamid=1,2,3,5,6,7,8,10,11,12,33,118&amp;plyid=1742 |date=2013-10-19 }} 
* [http://www.soccermagazin.de/tm/ply/l1/s13/p1742/t5/D._Marozsan%2C_1.FFC_FrankfurtFrauenfussball.htm Статистика в Бундеслиге за «Франкфурт» сезона 2009/2010 на сайте Soccermagazin.de] 
* [http://www.soccermagazin.de/tm/ply/l1/s14/p1742/t5/Dzsenifer_Marozsan_Tore%2C_Statistik_und_Spiele_Frauenfussball.htm Статистика в Бундеслиге за «Франкфурт» сезона 2010/2011  на сайте Soccermagazin.de]

{{Արտաքին հղումներ}}

{{DEFAULTSORT:Մարոժան, Ջենիֆեր}}
[[Կատեգորիա:Գերմանացի կին ֆուտբոլիստներ]]
[[Կատեգորիա:2019 ՖԻՖԱ-ի կանանց աշխարհի գավաթի խաղարկության մասնակիցներ]]
[[Կատեգորիա:Գերմանացի լեգեոներ ֆուտբոլիստներ]]
[[Կատեգորիա:2016 թվականի Ամառային օլիմպիական խաղերի չեմպիոններ]]
[[Կատեգորիա:Օլիմպիկ Լիոնի ֆուտբոլիստներ]]
[[Կատեգորիա:Ֆուտբոլի կիսապաշտպաններ]]
[[Կատեգորիա:Գերմանիայի հավաքականի ֆուտբոլիստներ]]</text>
      <sha1>9o0chqro46e13vtrizqhaizvs9m38ou</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Կապույտ թռչուն (մուլտֆիլմ)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>932610</id>
    <revision>
      <id>8485957</id>
      <parentid>8079140</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T12:11:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Voskanyan</username>
        <id>23951</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ստեղծողներ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7956" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Մուլտֆիլմ
|պատկեր=Կապույտ թռչուն (մուլտֆիլմ).gif
}}
'''«Կապույտ թռչուն»''' ({{lang-ru|Синяя птица}}), [[1970 թվական]]ի [[Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն|խորհրդային]] լիամետրաժ մուլտիպլիկացիոն ֆիլմ։ Սատիրական հեքիաթ է [[Մորիս Մետերլինկ]]ի համանուն պիեսի մոտիվներով։ Էպիզոդների մի մասն ստեղծվել է ֆոտոկոլաժի տեխնիկայով ռեժիսոր և նկարիչ-մուլտիպլիկատոր Նատալիա Կոտովշչիկովայի (Գոլովանովա) կողմից։

Երաժշտական կոմպոզիցիան, որ ստեղծել է Գենադի Գլադկովը, կատարել են Կինեմատոգրաֆիայի պետական սիմֆոնիկ նվագախումբը Վլադիմիր Վասիլևի ղեկավարությամբ, Մոսկվայի պետական երգչախումբն ու «Спутник» մանկական երգչախումբը։

== Սյուժե ==
Ֆիլմի գործողություններն սկսվում են ժամանակակից ֆրանսիական [[Կապիտալիզմ|կապիտալիստական]] քաղաքում։ Շուկայում ուտելիք որոնելիս տղան անապաստան շանը փրկում է դաժան վաճառողից։ Դրա փոխարեն մոտակայքով անցնող պառավ կինը, որ, ինչպես պարզվում է, փերի է, նրան նվիրում է Կապույտ թռչուն, որին չի կարելի վաճառել կամ գնել, բայց կարելի է նվիրել։ Տղան թռչունին թաքցնում է ձեղնահարկում՝ հին իրերի մեջ, որպեսզի հետո ցույց տա իր կրտսեր քրոջը։

Գիշերը բարձրանալով ձեղնահարկ՝ քույրն ու եղբայրն այնտեղ հանդիպում են վաղուց մահացած իրենց տատին ու պապին, որոնք բացատրում են, որ Կապույտ թռչունի մեջ ամփոփված է երջանկությունը բոլորի համար, այդ պատճառով էլ նա պետք է լինի ազատության մեջ։ Նրան բաց թողնել չի հաջողվում, որովհետև վանդակը գողացել էր կասկածելի կատուն։ Շան հետ միասին երեխաները գնում են որոնելու Կապույտ թռչունին։ Նրանք հանդիպում են հարուստին, որը նույնպես փնտրում է Կապույտ թռչունին, որպեսզի նրանով կերակրի իր կողմից աճեցվող նոր [[պատերազմ]]ը և նվաճի աշխարհը։

Հարուստը փորձում է երեխաներին կերակրել տարբեր նրբահամ ուտելիքներով, որպեսզի նրանք մոռանան Կապույտ թռչունի մասին, բայց Փերին նրանց չի թողնում գայթակղվել և նրանց որպես օգնություն տալիս է մարդու հավերժական ուղեկիցներին՝ [[Կրակ]], [[Ջուր]] և [[Հաց]]։ Պարզվում է, որ կատուն Կապույտ թռչունին գողացել է իր տիրուհու՝ [[Գիշեր]]վա հանձնարարությամբ, որը մտադիր է վաճառել այն հարուստին։ Ապա Կրակն այրում է Գիշերվան, կատուն խեղդվում է Ջրում, իսկ տղան Կապույտ թռչունին գողանում է հարուստից, բայց հետապնդման ընթացքում նրա հետ միասին ընկնում է ժամացույցով աշտարակից։

Բացվում է առավոտը։ Տղան արթնանում է իր փոքրիկ բնակարանում, և պարզվում է, որ այդ ամենը երազ է եղել։ Քրոջ հետ միասին նա բարձրանում է ձեղնահարկ և ազատ արձակում Կապույտ թռչունին։

== Ստեղծողներ ==
{| class=&quot;standard&quot;
|-
| ''Ռեժիսոր|| [[Վասիլի Լիվանով]]
|-
| ''Սցենարիստ|| [[Վասիլի Լիվանով]]
|-
| ''Բեմադրող նկարիչներ || Բորիս Սադովնիկով, [[Մաքս Ժերեբչևսկի]]
|-
| ''Նկարիչներ ||Ստանիսլավ Սոկովոլ, Լ. Չալայա, Զինաիդա Զարբ, Ալեքսեյ Սոլովյով, Դմիտրի Անպիլով, Ե. Բալաբանովա, Ս. Կուզնեցով, Աննա Ատամանովա
|-
| ''Նկարիչ-մուլտիպլիկատորներ || Վալենտին Կուշնարյով, Նատալիա Բոգոմոլովա, [[Օլեգ Սաֆրոնով]], [[Վիոլետա Կոլեսնիկովա]], [[Բորիս Բուտակով]], [[Սերգեյ Դյոժկին]], [[Սվետլանա Սիչկար]], Կիրիլ Մալյանտովիչ, Գենադի Սոկոլսկի, Յանա Վոլսկայա, [[Անատոլի Աբարենով]], Յուրի Կուզյուրին, Յուրի Բուտիրին, [[Հովսեփ Կուրոյան]]
|-
| ''Օպերատոր || [[Միխայիլ Դրույան]]
|-
| ''Տնօրեն|| Լյուբով Բուտիրինա
|-
| ''Կոմպոզիտոր|| Գենադի Գլադկով
|-
| ''Հնչյունային օպերատոր|| [[Գեորգի Մարտինյուկ]]
|-
| ''Մոնտաժող || Լիդիա Կյակշտ
|-
| ''Խմբագիր|| [[Արկադի Սնեսարև]]
|-
| ''Դերերը հնչյունավորել են  || [[Լիա Ախեջակովա]] – ''տղա'' (տիտրերում՝ Ախիջակովա), Լյուդմիլա Գնիլովա – ''աղջիկ'', [[Տատյանա Դորոնինա]] – ''փերի'' (տիտրերում նշված չէ), Վլադիմիր Կենիգսոն – ''հարուստ'', [[Վասիլի Լիվանով]] – շուն, հանքափոր, Հաց (տիտրերում նշված չէ), Ռինա Զելյոնայա – ''տատ'', [[Յուրի Յակովլև]] – ''պապ''
|-
|''Կատարողներ||Մոսկվայի պետական երգչախումբ, «Спутник» մանկական երգչախումբ, Կինեմատոգրաֆիայի պետական սիմֆոնիկ նվագախումբը Վլադիմիր Վասիլևի ղեկավարությամբ
|}

== Արտաքդրություն ==
Մուլտֆիլմում օգտագործվել է ֆոտոկոլաժը՝ որպես տեխնոլոգիական նորարարություն ֆոների պատրաստման համար&lt;ref&gt;[http://new.souzmult.ru/about/history/full-article/ Георгий Бородин: Киностудия «Союзмультфильм» Краткий исторический обзор. Технологическое новаторство] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160305111609/http://new.souzmult.ru/about/history/full-article/ |date=2016-03-05 }}&lt;/ref&gt;։

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

== Արտաքին հղումներ ==
* [http://www.kino1000.ru/%D0%A1%D0%BA%D0%B0%D1%87%D0%B0%D1%82%D1%8C_%D0%BC%D1%83%D0%BB%D1%8C%D1%82%D1%84%D0%B8%D0%BB%D1%8C%D0%BC_%D1%82%D0%BE%D1%80%D1%80%D0%B5%D0%BD%D1%82/sinyaya.ptitsa/%D0%A1%D0%B8%D0%BD%D1%8F%D1%8F_%D0%BF%D1%82%D0%B8%D1%86%D0%B0.html Мультфильм на сайте kino1000.ru]{{Недоступная ссылка|date=Ноябрь 2018 |bot=InternetArchiveBot }}
* {{Animator.ru|2522|«Կապույտ թռչուն»}}
* {{imdb title|0211627|«Կապույտ թռչուն»}}
{{Արտաքին հղումներ}}

[[Կատեգորիա:Խորհրդային մուլտֆիլմեր]]
[[Կատեգորիա:«Սոյուզմուլտֆիլմ» ստուդիայի մուլտֆիլմեր]]
[[Կատեգորիա:1970 մուլտֆիլմեր]]</text>
      <sha1>d70ua6nr6glf4ynxe7mavi73z9y1212</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Սեր, մահ և ռոբոտներ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>936363</id>
    <revision>
      <id>8486153</id>
      <parentid>8485574</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T16:59:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ապատ63</username>
        <id>36683</id>
      </contributor>
      <comment>/* top */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="54124" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Հեռուստասերիալ
| անվանում = Սեր, մահ և ռոբոտներ
| բնօրինակ անվանում = Love, Death and Robots
| պատկեր = 
| պատկերի չափ = 
| նկարագրում = 
| ժանր = 
| թեմա = 
| ստեղծող = 
| երկիր = 
| հիմք = 
| լեզու = 
| ռեժիսոր = 
| դերերում = 
| պատմող = 
| պրոդյուսեր = 
| գործադիր պրոդյուսեր = 
| սցենարիստ = 
| օպերատոր = 
| երաժիշտ = 
| մոնտաժ = 
| խմբագիր = 
| պատմվածքի վայր = 
| աշխարհ = 
| դարաշրջան = 
| նկարահանման վայր = 
| եթերաշրջաններ = 
| սերիաների քանակ = 
| սերիաների տևողություն = 
| սերիաների ցանկ = 
| առաջին թողարկում = 
| վերջին թողարկում = 
| հեռուստաալիք = 
| ընկերություն = 
| դիստրիբյուտոր = 
| պատկերի ձևաչափ = 
| ձայնի ձևաչափ = 
| բյուջե = 
| շահույթ = 
| պարգև = 
| առաջադրում = 
| նախորդ = 
| հաջորդ = 
| կապակցված = 
| կարգավիճակ = 
| կայք = 
}}

'''«Սեր, մահ և ռոբոտներ»''' ({{lang-en|Love, Death &amp; Robots}}, ոճավորված է որպես LOVE DEATH + ROBOTS, [[էմոջի]]ն՝ ❤️❌🤖), ամերիկյան [[Մուլտիպլիկացիա|անիմացիոն]] սերիալ-[[անթոլոգիա]]։ Թողարկվել է [[Netflix]] [[Հոսքային մուլտիմեդիա|հոսքային մուլտիմեդիայում]]։ Սերիալը բաղկացած է տարբեր տևողությամբ [[Կարճամետրաժ ֆիլմ|կարճամետրաժ]] անիմացիոն ֆիլմերից, որոնք ստեղծվել են չափահաս հանդիսատեսի համար&lt;ref name=&quot;ld&amp;r_announcement_deadline&quot;&gt;{{cite web|url=https://deadline.com/2019/01/love-death-and-robots-first-look-photos-david-fincher-tim-miller-netflix-1202530682/|title=‘Love Death &amp; Robots’: First Look At David Fincher &amp; Tim Miller’s Animated Netflix Anthology Series|date=2019-01-07|website=Deadline Hollywood|publisher=Penske Media Corporation|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190316122112/https://deadline.com/2019/01/love-death-and-robots-first-look-photos-david-fincher-tim-miller-netflix-1202530682/|archivedate=2019-03-16|accessdate=2019-03-16|author=Hipes, Patrick|lang=en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;review_mirf&quot;&gt;{{cite web|url=https://www.mirf.ru/serial/lyubov-smert-i-roboty|title=«Любовь, смерть и роботы»: сборник потрясающих и шокирующих мультфильмов|date=2019-03-16|website=Мир фантастики|publisher=Hobby World|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190317125054/https://www.mirf.ru/serial/lyubov-smert-i-roboty|archivedate=2019-03-17|accessdate=2019-03-17|author=Стрепетилов, Александр|lang=ru}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;ld&amp;r_trailer_theverge&quot;&gt;{{cite web|url=https://www.theverge.com/2019/2/14/18225087/love-death-robots-netflix-trailer-first-look-david-fincher-tim-miller-animation-anthology-nsfw|title=The trailer for David Fincher’s Netflix anthology Love, Death &amp; Robots is a manic headache|date=2019-02-14|website=The Verge|publisher=Vox Media|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190217132822/https://www.theverge.com/2019/2/14/18225087/love-death-robots-netflix-trailer-first-look-david-fincher-tim-miller-animation-anthology-nsfw|archivedate=2019-02-17|accessdate=2019-03-16|subtitle=The collection of 18 shorts, co-produced by Deadpool director Tim Miller, is going for extremity and intensity|author=Robinson, Tasha|lang=en}}&lt;/ref&gt;։ Առաջին եթերաշրջանը թողարկվել է [[2019]] թվականի մարտի 15-ին և բաղկացած է 18 դրվագից&lt;ref name=&quot;review_mirf&quot; /&gt;։

Սերիալի գործադիր [[պրոդյուսեր]]ներն են [[Դեյվիդ Ֆինչեր]]ը, [[Թիմ Միլլեր]]ը, [[Ջոշուա Դոնեն]]ը և [[Ջենիֆեր Միլլեր]]ը&lt;ref name=&quot;ld&amp;r_trailer_polygon&quot;&gt;{{cite web|url=https://www.polygon.com/2019/2/14/18225092/love-death-and-robots-trailer|title=First trailer for Netflix’s animated anthology Love, Death, &amp; Robots makes it clear this is for adults|date=2019-02-14|website=Polygon|publisher=Vox Media|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190215050819/https://www.polygon.com/2019/2/14/18225092/love-death-and-robots-trailer|archivedate=2019-02-15|accessdate=2019-03-16|subtitle=Helmed by David Fincher and the director of Deadpool|author=Radulovic, Petrana|lang=en}}&lt;/ref&gt;։ Գրեթե յուրաքանչյուր դրվագ ստեղծել են աշխարհի տարբեր թիմեր և ստուդիաներ, նրանց մեծ մասը օգտագործում է անիմացիա սեփական տիպեր&lt;ref name=&quot;ld&amp;r_trailer_ign&quot;&gt;{{cite web|url=https://www.ign.com/articles/2019/02/14/netflixs-love-death-robots-trailer-premiere-date-release|title=Netflix's Love, Death &amp; Robots Trailer: First Look at Tim Miller and David Fincher's Surreal Animated Anthology|date=2019-02-14|website=IGN|publisher=Ziff Davis|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190215155834/https://www.ign.com/articles/2019/02/14/netflixs-love-death-robots-trailer-premiere-date-release|archivedate=2019-02-15|accessdate=2019-03-16|subtitle=Vices on all your devices|author=Prudom, Laura|lang=en}}&lt;/ref&gt;։ Բացի «Սառցային դարաշրջան» դրվագից, որտեղ նկարահանվել են իրական դերասաններ՝ [[Մերի Էլիզաբեթ Ուինսթեդ]]ը և [[Թոֆեր Գրեյս]]ը։ Սերիալը [[Դեյվիդ Ֆինչեր|Դևիդ Ֆինչերի]] և Թիմ Միլլերի վերաիմաստավորումն է, որոնք ավելի քան 10 տարի գտնվել ն  «[[Heavy Metal (ամսագիր)|Heavy Metal]]» ամսագրից ոգեշնչված անթոլոգիական անիմացիոն ֆիլմի մշակման մեջ&lt;ref name=&quot;heavymetalremake_ign&quot;&gt;{{cite web|url=https://www.ign.com/articles/2019/03/16/how-david-fincher-and-tim-millers-heavy-metal-reboot-became-netflixs-love-death-and-robots|title=How David Fincher and Tim Miller's Heavy Metal Reboot Became Netflix's Love, Death &amp; Robots|date=2019-02-16|website=IGN|publisher=Ziff Davis|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190317122034/https://www.ign.com/articles/2019/03/16/how-david-fincher-and-tim-millers-heavy-metal-reboot-became-netflixs-love-death-and-robots|archivedate=2019-03-17|accessdate=2019-03-17|subtitle=Love, Death &amp; Robots is now streaming on Netflix|author=Schwartz, Terri|lang=en}}&lt;/ref&gt;։

== Ստեղծման պատմություն ==

=== Նախապատմություն ===
[[Պատկեր:David_Fincher_(2012)_3.jpg|մինի|[[Դեյվիդ Ֆինչեր|Դեյվիդ Ֆինչերը]] սերիալի գործադիր պրոդյուսերն է|ձախից|277x277փքս]]
2008 թվականի մարտին հայտարարվել է, որ Դեյվիդ Ֆինչերը ծրագրում է համագործակցել [[Թիմ Միլլեր]]ի և [[Քևին Իսթմեն]]ի հետ՝ &quot;Heavy Metal&quot; ամսագրից ոգեշնչված ութ կամ ինը կարճամետրաժ անիմացիոն ֆիլմերի պրոդյուսավորման համար&lt;ref name=&quot;heavymetalremake_fincher_slashfilm&quot;&gt;{{cite web|url=https://www.slashfilm.com/david-fincher-to-produce-and-co-direct-animated-heavy-metal-film/|title=David Fincher to Produce and Co-Direct Animated Heavy Metal Film|date=2008-03-14|website=/Film|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190322034510/https://www.slashfilm.com/david-fincher-to-produce-and-co-direct-animated-heavy-metal-film/|archivedate=2019-03-22|accessdate=2019-03-22|author=Stephenson, Hunter|lang=en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;heavymetalremake_fincher_kinokadr&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.kinokadr.ru/blog/2008/03/14/1150.shtml|title=Дэвид Финчер и «Heavy Metal», экранизация «Metal Gear Solid» и «Агора» Аменабара|date=2008-03-14|website=Кинокадр.ru|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190322034525/http://www.kinokadr.ru/blog/2008/03/14/1150.shtml|archivedate=2019-03-22|accessdate=2019-03-22|subtitle=Дэвид Финчер возглавит мультипроект|author=marie|lang=ru}}&lt;/ref&gt;։ ''Heavy Metal'' ամսագիրը, որ հիմնված է ֆրանսիական կոմիքսների ''[[Métal Hurlant]]'' ամսագրի վրա, թողարկվում է չափահաս լսարանի համար նախատեսված կոմիքսներ և պատմություններ [[գիտական ֆանտաստիկա]] և [[Ֆենտեզի|ֆենթեզի]] [[ժանր]]երում։ Նախկինում ամսագրի հիման վրա նկարահանվել են երկու լիամետրաժ անիմացիոն ֆիլմեր՝ «Ծանր մետաղ» 1981 թվականին և «Ծանր մետաղ 2000» 2000 թվականին։ Նպատակը եղել է այն, որ կարճամետրաժ ֆիլմերից յուրաքանչյուրը տրվի տարբեր ռեժիսորների՝ միասին [[կինոալմանախ]] ստեղծելու համար&lt;ref name=&quot;heavymetalremake_fincher_slashfilm&quot; /&gt;։ [[Paramount Pictures]] ստուդիան սկզբից մասնակցում էր նախագծին, սակայն հրաժարվել է դրանից 2008 թվականի հուլիսին&lt;ref name=&quot;heavymetalremake2010_collider&quot;&gt;{{cite web|url=http://collider.com/david-fincher-to-re-build-heavy-metal-in-3d-with-james-cameron-and-zack-snyder/|title=David Fincher to Re-Build HEAVY METAL in 3D with James Cameron and Zack Snyder|date=2010-03-12|website=Collider|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190322034610/http://collider.com/david-fincher-to-re-build-heavy-metal-in-3d-with-james-cameron-and-zack-snyder/|archivedate=2019-03-22|accessdate=2019-03-22|author=Goldberg, Matt|lang=en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;heavymetalremake_paramount_ew&quot;&gt;{{cite web|url=https://ew.com/article/2008/07/09/david-fincher/|title=David Fincher's 'Heavy Metal' remake a no-go at Paramount|date=2008-07-09|website=Entertainment Weekly|publisher=Meredith Corporation|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190322034551/https://ew.com/article/2008/07/09/david-fincher/|archivedate=2019-03-22|accessdate=2019-03-22|author=Sperling, Nicole|lang=en}}&lt;/ref&gt;։ Դրանից հետո նախագիծը ներկայացվել է ուրիշ ստուդիանների։

2008 թվականի սեպտեմբերին հայտնի է դարձել, որ [[Զաք Սնայդեր]]ը, [[Գիլյերմո դել Տորո]]ն և [[Գոռ Վերբինսկի|Գոր Վերբինսկին]] ցանկություն են հայտնել մասնակցել ծրագրին որպես ռեժիսոր&lt;ref name=&quot;heavymetalremake_snyder_deltoro_verbinski_slashfilm&quot;&gt;{{cite web|url=https://www.slashfilm.com/zack-snyder-guillermo-del-toro-and-gore-verbinski-to-direct-heavy-metal/|title=Zack Snyder, Guillermo del Toro and Gore Verbinski to Direct Heavy Metal!?|date=2008-09-04|website=/Film|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190322034538/https://www.slashfilm.com/zack-snyder-guillermo-del-toro-and-gore-verbinski-to-direct-heavy-metal/|archivedate=2019-03-22|accessdate=2019-03-22|author=Sciretta, Peter|lang=en}}&lt;/ref&gt;։ 2009 թվականի մայիսին լուրեր են տարածվել [[Ռոբ Զոմբի]]ի և [[Մարկ Օսբորն]]ի՝ նախագծին միանալու մասին&lt;ref name=&quot;heavymetalremake2010_collider&quot; /&gt;։ 2010 թվականին Ֆինչերը փորձել է նոր շունչ տալ ծրագրին. նույն թվականի մարտին հայտնի է դարձել, որ [[Ջեյմս Քեմերոն]]ը նույնպես հետաքրքրված է նախագծին մասնակցությամբ&lt;ref name=&quot;heavymetalremake2010_collider&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;heavymetalremake_cameron_deadline&quot;&gt;{{cite web|url=https://deadline.com/2010/03/fincher-brings-mettle-to-passion-project-28177/|title=Fincher Brings Mettle To Passion Project|date=2010-03-12|website=[[Deadline Hollywood]]|publisher=Penske Media Corporation|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190322034651/https://deadline.com/2010/03/fincher-brings-mettle-to-passion-project-28177/|archivedate=2019-03-22|accessdate=2019-03-22|author=Fleming, Mike Jr|lang=en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;heavymetalremake2010_cinemablend&quot;&gt;{{cite web|url=https://www.cinemablend.com/new/David-Fincher-Still-Pulling-Heavy-Metal-17538.html|title=David Fincher Still Pulling For Heavy Metal|date=2010|website=CinemaBlend|publisher=Gateway Blend|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190322034703/https://www.cinemablend.com/new/David-Fincher-Still-Pulling-Heavy-Metal-17538.html|archivedate=2019-03-22|accessdate=2019-03-22|author=LeBlanc, Will|lang=en}}&lt;/ref&gt;։

Շուտով Դեյվիդ Ֆինչերի՝ էկրանավորման իրավունքների ժամկետը ավարտվել է, և 2011 թվականի հուլիսին [[Սան Դիեգո|Սան Դիրեգոյում]] [[Ռոբերտ Ռոդրիգեզ]]ը հայտնել է, որ ինքն ստացել է ''Heavy Metal''-ի  իրավունքները&lt;ref name=&quot;heavymetalremake_rodriguez_slashfilm&quot;&gt;{{cite web|url=https://www.slashfilm.com/david-fincher-heavy-metal-dead-robert-rodriguez-rights/|title=David Fincher’s ‘Heavy Metal’ is Dead, Now Robert Rodriguez Has the Rights|date=2011-07-21|website=/Film|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190322034722/https://www.slashfilm.com/david-fincher-heavy-metal-dead-robert-rodriguez-rights/|archivedate=2019-03-22|accessdate=2019-03-22|author=Fischer, Russ|lang=en}}&lt;/ref&gt;։ Մի քանի տարվա լռությունից հետո՝ 2014 թվականին, Ռոդրիգեզը հայտնել է, որ ցանկանում է կոմիքսների ամսագիրը վերածել հեռուստասերիալի&lt;ref name=&quot;heavymetalremake_rodriguez_screenrant&quot;&gt;{{cite web|url=https://screenrant.com/heavy-metal-tv-show-robert-rodriguez/|title=Robert Rodriguez May Bring ‘Heavy Metal’ to TV; Prepared to Make ‘Sin City 3’|date=2014-03-11|website=Screen Rant|publisher=Valnet|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190322034738/https://screenrant.com/heavy-metal-tv-show-robert-rodriguez/|archivedate=2019-03-22|accessdate=2019-03-22|author=Nemiroff, Perri|lang=en}}&lt;/ref&gt;։ Հետագայում Ռոդրիգեսի կողմից նախագծի մասին ոչ մի լուր չի հայտնվել։

=== Արտադրություն ===
[[Պատկեր:Philip_Gelatt.jpg|մինի|Ֆիլիպ Ջելաթը գրել է սերիալի ավելի շատ դրվագներ, քան որևէ մեկը, հատկապես այն դրվագները, որոնք վերցված են կարճ պատմություններից|208x208փքս]]
Քանի որ ոչ մի ավանդական կինոստուդիա չի համաձայնել ստեղծել անիմացիոն անթոլոգիական ֆիլմը, Ֆիտչերն ու Միլլերը իրենց մտահղացման հարցով դիմել են [[Netflix]]-ին&lt;ref name=&quot;ld&amp;r_observer&quot;&gt;{{cite web|url=https://observer.com/2019/03/david-fincher-tim-miller-love-death-robots-netflix-interview-sxsw-2/|title=Exclusive: How David Fincher and Tim Miller’s ‘Love, Death &amp; Robots’ Made the Leap to Netflix|date=2019-03-11|website=[[The New York Observer]]|publisher=Observer Media|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190322034754/https://observer.com/2019/03/david-fincher-tim-miller-love-death-robots-netflix-interview-sxsw-2/|archivedate=2019-03-22|accessdate=2019-03-22|author=Katz, Brandon|lang=en}}&lt;/ref&gt;։ ՄԻնչև այդ Ֆինչերը այդ հոսքային սերվիսի համար աշխատել է «''Mindhunter''» և ''«House of Cards»'' սերիալների վրա։

«Սեր, մահ և ռոբոտներ» անթոլոգիական սերիալը կարճամետրաժ անիմացիոն ֆիլմերի հավաքածու է։ Դրանք հիմնականում [[գիտական ֆանտաստիկա]]յի, [[Ֆենտեզի|ֆենթեզիի]], [[սև հումոր]]ի, [[Սարսափ (ժանր)|սարսափ]] և [[կիբերփանք]] ժանրերի համադրույթներ են, սակայն միևնույն ժամանակ թեմաները կենտրոնանում են մեծահասակ լսարանին վերաբերող թեմաների վրա, ինչպիսիք են [[ռասիզմ]]ը, [[պատերազմ]]ները, [[Մարդու բնույթ|մարդու էությունն ու բնույթը]], [[կամքի ազատություն]]ը և այլն&lt;ref name=&quot;ld&amp;r_announcement_deadline&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;ld&amp;r_trailer_theverge&quot; /&gt;։ Սերիալի արտադրությունը կարելի է համարել ''Heavy Metal'' ծրագրի մի  ճյուղը, որը Դեյվիդ Ֆինչերը և Թիմ Միլլերը փորձել են թողարկել 2000-ականների սկզբին&lt;ref name=&quot;ld&amp;r_trailer_slashfilm&quot;&gt;{{cite web|url=https://www.slashfilm.com/love-death-robots-trailer/|title=‘Love, Death + Robots’ Trailer: Tim Miller &amp; David Fincher Present Pure Sci-Fi Insanity|date=2019-02-14|website=/Film|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190322034840/https://www.slashfilm.com/love-death-robots-trailer/|archivedate=2019-03-22|accessdate=2019-03-22|author=Anderto, Ethan|lang=en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;ld&amp;r_announcement_birthmoviesdeath&quot;&gt;{{cite web|url=https://birthmoviesdeath.com/2019/01/07/david-finchers-love-death-robots-is-headed-to-netflix|title=David Fincher’s LOVE, DEATH &amp; ROBOTS Is Headed To Netflix|date=2019-01-07|website=Birth.Movies.Death|publisher=Alamo Drafthouse Cinema|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190322034830/https://birthmoviesdeath.com/2019/01/07/david-finchers-love-death-robots-is-headed-to-netflix|archivedate=2019-03-22|accessdate=2019-03-22|subtitle=The GOAT's producing an animated anthology alongside DEADPOOL's Tim Miller|author=Wampler, Scott|lang=en}}&lt;/ref&gt;։ Ըստ Միլլերի՝ կարճ պատմությունները ոգեշնչվել են հին սարսափ ֆիլմերից, կոմիքսներից, գրքերից և ֆանտաստիկ ամսագրերից, որոնք իր երիտասարդ եղած ժամանակ համարվում էին ներդերի (ուսումնատենչ մարդկանց) մշակույթի մի մասը&lt;ref name=&quot;ld&amp;r_trailer_theverge&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;ld&amp;r_announcement_hollywoodreporter&quot;&gt;{{cite web|url=https://www.hollywoodreporter.com/behind-screen/tim-miller-david-fincher-create-animated-shorts-series-netflix-1174101|title=Tim Miller, David Fincher to Create Adult-Themed Animated Shorts Series for Netflix|date=2019-01-07|website=The Hollywood Reporter|publisher=Eldridge Industries|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190322034905/https://www.hollywoodreporter.com/behind-screen/tim-miller-david-fincher-create-animated-shorts-series-netflix-1174101|archivedate=2019-03-22|accessdate=2019-03-22|subtitle=Miller says 'Love, Death &amp; Robots' &quot;combines my love of animation and amazing stories.&quot;|author=Giardina, Carolyn|lang=en}}&lt;/ref&gt;։ Սերիաները ստեղծվել են տարբեր անիմացիոն ստուդիանների կողմից՝ ներառյալ Միլլերի [[Blur Studio]] պրոդյուսերական անիմացիոն ստուդիան&lt;ref name=&quot;ld&amp;r_announcement_animationmagazine&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.animationmagazine.net/streaming/tim-miller-david-fincher-animating-love-death-robots-for-netflix/|title=Tim Miller &amp; David Fincher Animating ‘Love, Death &amp; Robots’ for Netflix|date=2019-01-07|website=Animation Magazine|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190322034936/http://www.animationmagazine.net/streaming/tim-miller-david-fincher-animating-love-death-robots-for-netflix/|archivedate=2019-03-22|accessdate=2019-03-22|author=Milligan, Mercedes|lang=en}}&lt;/ref&gt;։

Ընդհանուր առմամբ ստեղծվել է 18 կարճամետրաժ ֆիլմ, որոնց մեծամասնությունում օգտագործվել է անիմացիայի սեփական տեսակը՝ ինչպես դասական 2D անիմացիան, այնպես էլ [[CGI (գրաֆիկա)|CGI գրաֆիկայով]] գերիրական եռաչափ համակարգչային անիմացիա։ Գրեթե բոլոր դրվագները ստեղծվել են աշխարհի տարբեր խմբերի և ստուդիանների կողմից&lt;ref name=&quot;ld&amp;r_trailer_theverge&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;ld&amp;r_announcement_hollywoodreporter&quot; /&gt;։

== Եթերաշրջաններ ==
2019 թվականի հունվարի 7-ին [[Նեթֆլիքս|Netflix]]-ն առաջին անգամ հայտարարել է «Սեր, մահ և ռոբոտներ» նոր սերիալ-անթոլոգիայի մասին&lt;ref name=&quot;ld&amp;r_announcement_deadline&quot; /&gt;։ Առաջին թրեյլերը թողարկվել է 2019 թվականի փետրվարի 14-ին&lt;ref name=&quot;ld&amp;r_trailer_collider&quot;&gt;{{cite web|url=http://collider.com/love-death-and-robots-trailer-netflix/|title=Exclusive: ‘Love, Death &amp; Robots’ Trailer Teases Tim Miller and David Fincher’s NSFW Netflix Project|date=2019-02-14|website=Collider|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190215050808/http://collider.com/love-death-and-robots-trailer-netflix/|archivedate=2019-02-15|accessdate=2019-03-16|author=Trumbore, Dave|lang=en}}&lt;/ref&gt;։ Առաջին եթերաշրջանի թողարկումը կայացել է 2019 թվականի մարտի 15-ին [[Netflix]]-ում&lt;ref name=&quot;ld&amp;r_trailer_theverge&quot; /&gt;

2019 թվականի հունիսի 11-ին հայտնի է դարձել, որ սերիալը երկարաձգվել է մինչև երկրորդ եթերաշրջան&lt;ref name=&quot;jennifer_yuh_hollywoodreporter&quot;&gt;{{cite web|url=https://www.hollywoodreporter.com/live-feed/love-death-robots-renewed-at-netflix-jennifer-yuh-nelson-joins-1216997|title='Love, Death and Robots' Renewed at Netflix, Adds 'Kung Fu Panda 3' Director|date=2019-06-10|website=The Hollywood Reporter|publisher=Eldridge Industries|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190612042628/https://www.hollywoodreporter.com/live-feed/love-death-robots-renewed-at-netflix-jennifer-yuh-nelson-joins-1216997|archivedate=2019-06-12|accessdate=2019-06-12|author=Porter, Rick|lang=en}}&lt;/ref&gt;։

{| class=&quot;wikitable&quot;
|+ Առաջին եթերաշրջան (2019 թվականի մարտի 15)
!
!Անվանում
!Սյուժե
!Ռեժիսոր-անիմատոր
!Ադապտացիա
!Պատմվածքի հիման վրա
!Անիմացիայի ստուդիա
!Տևողություն
|-
|1
|«Սոնիի առավելությունը»
«Sonnie's Edge»
|{{ref+|2070 թվական։ Դիստոպիկ Լոնդոնում Սոնի անունով մի երիտասարդ կին մասնակցում է ընդհատակյա «Beastie» մարտերին՝ հեռակառավարվող բիոինժեներական գլադիատորական գազանի՝ Խանիվորեի հետ։ Ռինգի ղեկավար Դիկոն փորձում է կաշառել Սոնիին, որպեսզի նա պարտվի, բայց Սոնին հրաժարվում է։ Նրա թիմակիցներ Ուեսը և Իվրինան բացատրում են, որ Սոնին նախկինում ենթարկվել է սեռական ոտնձգությունների և անդամահատման. վրեժխնդրության նրա ցանկությունն ի վերջո դառնում է նրա «առավելությունը»։ Սոնին ասպարեզ է մտնում՝ ղեկավարելով իր գազան Խանիվորին, որպեսզի կռվի հակառակորդի՝ Տուրբորապտորի հետ։ Դաժան հանդիպումից հետո Խանիվորեն հաղթում է։ Ավելի ուշ Դիկոյի սիրուհին այցելում է Սոնիին և գայթակղում նրան, միայն թե Սոնին թաքցրած զենքով ցցահարում է նրա գլուխը։ Այնուհետև հայտնվում է Դիկոն և ծաղրանքով հարցնում Սոնիին՝ «Հիմա վախեցա՞ծ ես»։ Այնուհետև սիրուհին հարվածում է Սոնիի գլխին՝ ջախջախելով այն։ Այնուամենայնիվ, լսվում է Սոնիի ծիծաղը, որը ցույց է տալիս, որ նրա մարդկային մարմինը միայն «ողնաշարին միացված բիոծրագրային պրոցեսոր է», և որ նրա գիտակցությունը միշտ Խանիվորեի ներսում էր, իսկ մարտերում մահվան վախը նրա իրական «առավելությունն» էր։ Սոնին Խանիվորի մարմնից դուրս է գալիս և սպանում սիրուհուն, ապա պատրաստվում է սպանել Դիկոյին։ Էկրանը դառնում է սև, երբ նա հարցնում է Դիկոյին. «Հիմա վախեցա՞ծ ես»՝ կրկնելով Դիկոյի՝ նախկինում իրեն տված հարցը։|Ն}}
|Դեյվ Ուիլսոն
|Ֆիլիպ Ջելատ
|Պիտեր Համիլտոն
||{{դրոշ|ԱՄՆ}} Blur Studio
|16 րոպե
|-
|2
|«Երեք ռոբոտներ» 
«Three Robots»
|{{ref+|Մարդկության անկումից երկար ժամանակ անց երեք [[ռոբոտ]]ներ (K-VRC, XBOT 4000 և 11-45-G) թափառում են հետապոկալիպսյան քաղաքում՝ փորձելով հասկանալ, թե ինչպես են մարդիկ ապրել՝ ունենալով սահմանափակ գիտելիքներ իրենք իրենց մասին և այն մասին ինչ նրանք թողել են իրենցից հետո։ Նրանք ուսումնասիրում են մարդու սպորտային հետաքրքրությունները, պահանջմունքները և, ի վերջո, ընտանի կենդանիներին, երբ հանդիպում են կենդանի կատվի, որը հետևում էր նրանց։ Երեք ռոբոտներն իմանում են իրենց ծագման մասին և ավելի ուշ գտնում են ստորգետնյա միջուկային հրթիռային [[Սիլոս (հոր)|հոր]]։ 11-45-G-ն բացատրում է, որ մարդիկ մահացել են բնապահպանական աղետներից, որոնք առաջացել են իրենց իսկ գործողությունների արդյունքում։ K-VRC-ն նշում է, որ մարդիկ գենետիկորեն մոդիֆիկացրել են իրենց կատուներին՝ տալով նրանց ինտելեկտ։ Այնուհետև կատուն ապացուցում է դա՝ ցույց տալով, որ խոսել գիտի՝ պահանջելով, որ իրեն շոյեն. Իսկ այդ ընթացքում բազայի շատ այլ կատուներ հալածելով ուժասպառ են անում երեք ռոբոտների։|Ն}}
|Վիկտոր Մալդոնադո և Ալֆրեդո Տորես
|Ֆիլիպ Ջելատ
|Ջոն Սկալցի
|{{դրոշ|Իսպանիա}} Blow Studio
|11 րոպե
|-
|3
|«Վկան» 
«The Witness»
|{{ref+|Տղամարդը սպանում է կնոջը Հոնկոնգի բնակարաններից մեկում. Հետո նա հասկանում է, որ դիմացի հյուրանոցում գտնվող մի կին, որը նույնական է իր զոհին, ականատես է եղել սպանությանը։ Նա սկսում է հետապնդել նրան։ Կինը փախչում է սեքս-ակումբ, որտեղ աշխատում է որպես պարուհի Զավորա մականունով։ Տղամարդը մտնում է ակումբ՝ տիրոջ ուղեկցությամբ։ Իր պարի ժամանակ կինը նկատում է տղամարդուն հանդիսատեսի շարքերում, և վերջինս հետապնդում է նրան քաղաքի փողոցներով։ Կինը գողանում է մի ատրճանակ և թաքնվում բնակարանում, սակայն տղամարդը գտնում և պատին է դեմ տալիս նրան։ Նրանք սկսում են կռվել ատրճանակի համար, որի արդյունքում կինը կրակելով տղամարդու վրա՝ սպանում է նրան։ Հետո նա հասկանում է, որ դիմացի հյուրանոցում գտնվող մի տղամարդ, որը նույնական է իր զոհին, ականատես է եղել սպանությանը։|Ն}}
|Ալբերտո Միելգո
|Ալբերտո Միելգո
|բնօրինակ
||{{դրոշ|Իսպանիա}} Pinkman.tv
|11 րոպե
|-
|4
|«Հանդերձանքներ» 
«Suits»
|{{ref+|Ֆերմերների մի փոքր համայնք փորձարկում է մեխա-հանդերձանքներ (mecha suit -ռազմական [[հումանոիդ]] [[հրազեն]]ային [[քայլող մեքենա]])՝ իրենց հողը ներխուժած «DeeBees» կոչվող [[ինսեկտոիդ]]ների պարսից պաշտպանվելու համար։ Երբ պաշտպանական դաշտը շարքից դուրս է գալիս, ինսեկտոիդները մեծ արագությամբ ներխուժում են, այնպես, որ ֆերմերները չեն հասցնում նրանց ետ մղել։ Ուստի համայնքը գնում է ստորգետնյա ապաստարաններ։ Բոլորը ներս են մտնում, իսկ հարևաններից մեկը՝ Ջեյքը, զոհաբերում է իրեն՝ սպանելով երամի մեծ մասը։ Մի հսկա ինսեկտոիդ ներս է խցկվում, բայց ֆերմերների կանանցից մեկը ոչնչացնում է նրան զրահաշտարակ զենքով (turret gun) լավ նպատակային կրակոցով։ Արշալույսին, արգելապատնեշները վերադարձվում են բնականոն հուն, և քաղաքը կրկին ապահովության զգացում ունի։ Տեսախցիկը մեծացնում է պատկերի մասշտաբը, որպեսզի ցույց տա, որ DeeBees-ը բնակեցնում է ամբողջ մոլորակը, իսկ ֆերմերները զավթիչ ուժն են, որոնք ստեղծել են գմբեթանման [[տիեզերքի գաղութացում|գաղութներ]] ամբողջ մոլորակի վրա։|Ն}}
|Ֆրանկ Բալսոն
|Ֆիլիպ Ջելատ
|Սթիվեն Լյուվիս
|{{դրոշ|ԱՄՆ}} Blur Studio
|17 րոպե
|-
|5
|«Հոգինոր ուտող» 
«Sucker of Souls»
|{{ref+|Վարձկան Ֆլինը և [[Հնագիտություն|հնագետ]] դոկտոր Վեհանթը փախչում են թունելի միջով՝ փախչելով անհայտ հարձակվողից։ Դրանից վայրկյաններ առաջ բժիշկ Ուեհունթի պրակտիկանտը՝ Սայմոնը, հայտնաբերում է մի քարայր՝ «հոգիներ ուտող» մակագրություններով։ Հանկարծ դևը խժռում է Սայմոնին, այնուհետև կերպարանափոխվում է ավելի մեծ, ավելի գազանային կերպարանքի։ Ֆլինը փախչում է դոկտոր Ուեհունթի հետ և ռադիոյով տեղեկացնում իր երկու աշխատակիցներին՝ Միկիին և Գարիին։ Իրենց ճանապարհին նրանք բախվում են դևի հետ, որը բացահայտվում է, որ [[Կոմս Դրակուլա|Դրակուլան]] է։ Չնայած Դրակուլան փորձում է սպանել Ֆլինին, բայց կանգ է առնում և նահանջում կատու տեսնելուց հետո։ Բժիշկ Ուեհանտը բացատրում է, որ Դրակուլան վախենում և ատում է կատուներին։ Երկուսը կրկին միանում են Միկի և Գարիի հետ մի սենյակում, բայց նրանք կտրված են հիմնական ելքից։ Երբ Դրակուլան հետևում է նրանց, դոկտոր Ուեհունթը մեկ այլ ելք է գտնում գաղտնի թունելի միջով, մինչ վարձկանները պայթուցիկներ են տեղադրում։ Խումբը փախչում է, և երբ Դրակուլան նորից մտնում է սենյակ, նա սպանվում է պայթյունից։ Այնուամենայնիվ, խումբը թունելով հասնում է մեկ այլ սենյակ, որը լցված է նմանատիպ արնախումներով։|Ն}}
|Օուեն Սալիվան
|Ֆիլիպ Ջելատ
|Կիրսեն Կրոսս
||{{դրոշ|Ֆրանսիա}} Studio La Cachette
|12 րոպե
|-
|6
|«Երբ Յոգուրտը տիրեցց աշխարհը» 
«When The Yogurt Took Over»
|{{ref+|Մի խումբ գիտնականներ մուտացիայի են ենթարկում [[յոգուրտ]]ը՝ ֆերմենտացնելով բակտերիաները։ Թեև նախնական թեստերը ձախողվում են, հետազոտողը տանում է մուտացված բակտերիաները իր տնական յոգուրտի համար, որտեղ այն դառնում է զգայունակ։ Յոգուրտը խնդրում է հանդիպել ԱՄՆ առաջնորդներին, որոնց նա պնդում է, որ լուծումներ ունի երկրի խնդիրների համար։ Որպես վճար, յոգուրտը պահանջում է վերահսկողություն Օհայո նահանգի նկատմամբ։ Առաջնորդները, ներառյալ նախագահը, սկզբում ծիծաղում են առաջարկի վրա, բայց ընդունում են այն, երբ յոգուրտը սպառնում է փոխարենը նմանատիպ գործարք կնքել Չինաստանի հետ։ Շուտով յոգուրտը նախագահին տալիս է Միացյալ Նահանգների ազգային պարտքը վերացնելու ծրագիր՝ զգուշացնելով նրան, որ ցանկացած շեղում աղետալի կլինի։ Կառավարությունը չի կարող չշեղվել, և համաշխարհային տնտեսությունը կփլուզվի 6 ամսվա ընթացքում, բացի Օհայոյից։ Իշխանությունը հուսահատության մեջ յոգուրտին տալիս է գերագույն գործադիր իշխանություն ընդդիմության մեծ մասի նկատմամբ։ Մեկ տասնամյակ անց մարդիկ ապրում են բարեկեցիկ կյանքով յոգուրտի իշխանության ներքո։ Յոգուրտը հանկարծ որոշում է սկսել տիեզերական արձակումներ՝ թողնելով մարդկանց Երկրի վրա։|Ն}}
|Վիկտոր Մալդոնադո և Ալֆրեդո Տորես
|Ջենի Ռոբերտսոն
|Ջոն Սկալցի
||{{դրոշ|Իսպանիա}} Blow Studio
|6 րոպե
|-
|7
|«Արծվի բացվածքից այն կող»
«За Разломом Орла» 

«Beyond the Aquila Rift»
|{{ref+|Blue Goose տիեզերանավի անձնակազմի անդամները՝ Թոմը, Սյուզին և Ռեյը, վերադառնում են տուն հաջող առաքելությունից, սակայն երթուղային սյուժեի սխալը հանգեցնում է անսպասելի իրադարձությունների։ Թոմը արթնանում է [[անաբիոզ]]ից և նրան ողջունում է Գրետան՝ նախկին սերը։ Նա ասում է նրան, որ նա և իր անձնակազմը գտնվում են Երկրից հարյուր հազարավոր լուսային տարիներ հեռավորության վրա, գրեթե «[[Արծիվ (համաստեղություն)|Արծվի]] [[ռիֆտ|բացվածքից]]» այն կողմ, և դարեր են անցել. նրանց համար տուն հասնելու միջոց չկա։ Նրանք վերականգնում են իրենց հարաբերությունները, բայց Թոմը դեռևս չի հավատում իրավիճակին։ Նա պահանջում է, որ Գրետան ճշմարտությունն ասի։ Գրետան արտասվելով ասում է, որ իր փորձառությունները սիմուլյացիա են, և որ ինքը պատրաստ չէ տեսնել իրականությունը, քանի որ նա իսկապես հոգ է տանում իր և բոլոր նրանց համար, ովքեր ճանապարհ են գտնում այնտեղ։ Թոմը պնդում է, ուստի Գրետան դժկամորեն զիջում է և արթնացնում նրան։ Պարզվում է, որ Թոմը նիհարած ծերունի է. նրանց նավը հայտնվել է հսկայական ցանցի մեջ՝ անթիվ ուրիշների հետ. նրա անձնակազմը կա՛մ մահացել է, կա՛մ թակարդված է սեփական տրանսային վիճակում, և Գրետան այլմոլորակային [[Սարդակերպեր|սարդակերպ]] արարած է։ Երբ սարսափահար Թոմը գիտակցությունը կորցնում է այդ հանդիպումից, «Գրետան» նրան վերադարձնում է երազների աշխարհ՝ հանելով վերջին հիշողությունները, ճիշտ այնպես, ինչպես նա դա արել էր իր անձնակազմի և մյուսների հետ։ Գրետան կրկին արթնացնում է Թոմին և նորից ողջունում, մի գործընթաց, որը ենթադրաբար կրկնվում է այնքան ժամանակ, մինչև Թոմն, ի վերջո, մահանում է։|Ն}}
|Լեոն Բերել, Դոմինիկ Բոյդեն, Ռեմի Կոզիրա, Մաքսիմ Լուեր
|Ֆիլիպ Ջելատ
|Ալաստեր Ռեյնոլդս
||{{դրոշ|Ֆրանսիա}} Unit Image
|16 րոպե
|-
|8
|«Բարի որս» 
«Good Hunting»
|{{ref+|20-րդ դարի սկզբին Չինաստանում երիտասարդ Լիանգը և նրա հայրը հետևում են Ցյաո-Յունգ անունով աղվեսի նմանվող Հուլի Ջինգին, որը փոխում է իր որջը։ Այնտեղ Լիանգը հանդիպում է Ցյաո-Յունգի դստերը՝ Յանին, ով փորձում է բացատրել Հուլի ջինգի դժբախտությունը։ Ցյաո-Յունգը Յանին հորդորում է փախչել, սակայն Լիանգի հայրը նրանց աչքի առաջ սպանում է Ցյաո-Յունգին։ Լիանգը, առանց իր հոր, բաց է թողնում Յանին։ Տարիներ անց Լիանգի հայրը մահանում է Հոնկոնգի բրիտանական գաղութացումից անմիջապես առաջ։ Լիանգը տեղափոխվում է Հոնկոնգ, որտեղ նա աշխատում է որպես գնացքի ինժեներ, և մի գիշեր հանդիպում է Յանին, որն այժմ մշտապես մարդ է, քանի որ [[արդյունաբերացում|ինդուստրալիզացիան]] փոխարինել է կախարդանքին։ Լիանգը զարգացնում է [[ռոբոտատեխնիկա|ռոբոտաշինության ճարտարագիտությունը]], և Յանը գալիս է նրա մոտ օգնության խնդրանքով։ Հոնկոնգի նահանգապետը նրան թմրանյութ տալով վերածել էր կիբորգ սեքս-խաղալիքի, սակայն նրանք վիճել էին և վեճի ժամանակ նա սպանել էր նահանգապետին։ Լիանգը Յանի համար կառուցում է ճկուն մետաղական համաձուլվածքով մարմին, որը կարող է վերածվել Huli ջինգ (մեծ [[գոնգ]]) ռոբոտի։ Բաժանվելով որպես ընկերներ՝ Յանը որսում է անգլիացիներին, ովքեր բռնության են ենթարկում կանանց իր հայրենիքում։|Ն}}
|Օլիվեր Թոմաս
|Ֆիլիպ Ջելատ
|Կեն Լիու
|{{դրոշ|Հարավային Կորեա}} Red Dog Culture House
|16 րոպե
|-
|9
|«Աղբանոցը» 
«The Dump»
|{{ref+|Քաղաքի տեսուչը փորձում է համոզել «Անճոռնի» Դեյվ Դվորչեկին իր տնից աղբանոց տեղափոխվել։ Սակայն Դեյվը հրաժարվում է հեռանալ։ Փոխարենը նա տեսուչին պատմում է մի պատմություն Օտտոյի հետ իր անցյալի հանդիպման մասին, մի ցեխոտ արարածի, որը միաձուլվել է աղբանոցում կերած ցանկացած նյութի հետ։ Սպանելու փոխարեն Դեյվը կապվել է դրա հետ և դարձրել իր ընտանի կենդանին։ Երբ անշահախնդիր տեսուչը կրկին փորձում է Դեյվին ստորագրել վտարման փաստաթղթերը, Օտտոն գալիս է և ողջ-ողջ ուտում նրան։ Այնուհետև Դեյվը խաղում է Օտտոյի հետ։|Ն}}
|Ժավյեր Ռեցիո Գարսիա
|Ֆիլիպ Ջելատ
|Ջո Լանսդեյլ
|{{դրոշ|Իսպանիա}} Able &amp; Baker
|10 րոպե
|-
|10
|«Մարդագայլեր» 
«Shape-Shifters»
|{{ref+|Մի աշխարհում, որտեղ [[մարդագայլ]]երն հանրաճանաչ են, բայց խտրականության են ենթարկվում, երկու մտերիմ մարդագայլ ընկերներ՝ լեյտենանտ Դեքերը և սերժանտ Սոբիեսկին, ծառայում են [[ԱՄՆ ծովային հետևակի կորպուս]]ում,  [[Աֆղանստան]]ում։ Ավտոշարասյունը ուղեկցելիս նրանց դարանակալում են [[թալիբան]]ի աշխարհազորայինները։ Դեքերը զգայարաններով գտնում է հարձակվողներին, որոնք հետո վնասազերծվում են։ Բազա վերադառնալուց հետո Դեքերը և Սոբիեսկին նկատում են թշնամանք իրենց որոշ ընկերների կողմից։ Նույն օրն, ավելի ուշ Սոբիեսկին նշանակվում է դիտակետում հսկող։ Այդ գիշեր այն հարձակման է ենթարկվում, և Դեքերը վազում է պահեստային շարասյան առաջ՝ զորքերին օգնելու համար։ Ժամանելուց հետո Դեքերը գտնում է, որ Սոբիեսկին և մյուս բոլոր զինվորները մորթված են, անշուշտ, մեկ այլ մարդագայլի կողմից։ Հրամանատար Ռեյները պատվիրում է Դեքերին գտնել թալիբ մարդագայլին և ողջ-ողջ բերել նրան։ Հաջորդ գիշեր Դեքերը գաղտագողի դուրս է գալիս բազային ճամբարից դեպի անապատ և հանդիպում է մի ծեր տղամարդու և մի երիտասարդ տղամարդու, ում հետ նախկինում հանդիպել էր, երկուսն էլ վերածվում են մարդագայլի։ Կռվելուց և երկուսին էլ սպանելուց հետո վիրավոր Դեքերը վերադառնում է բազա և տհաճությամբ ավարտում ծառայությունը։ Նա հետ է վերցնում Սոբիեսկիի մարմինը և թաղում անապատում իր զինվորական ժետոնի հետ։|Ն}}
|Գաբրիել Պենակչիոլի
|Ֆիլիպ Ջելատ
|Մարկո Կլուս
|{{դրոշ|ԱՄՆ}} Blur Studio
|15 րոպե
|-
|11
|«Օգնության ձեռք» 
«Helping Hand»
|{{ref+|Տիեզերագնաց Ալեքսանդրիա Սթիվենսը զբաղված է Երկրի ուղեծրի արբանյակի անսարքությամբ։ Բաց Տիեզերքում նրա բաց տիեզերքի համար նախատեսված (EVA) հին մոդելի կոստյումը դիպչում է [[տիեզերական աղբ]]ի մեջ կորած մի [[պտուտակ]]ի, և նա անհույս լողում է բաց տիեզերքում՝ ունենալով ընդամենը 14 րոպե թթվածին։ Նա կապում է իր կոստյումի վերին ձախ թեւը, օգտագործելով ժամացույցի ժապավենը, այնուհետև հանում է ձախ ձեռնոցը՝ բացելով իր ձախ թեւը վակուումի տարածության մեջ։ Ձեռնոցը նետելը նրան ետ է մղում դեպի արբանյակը, բայց նա գրեթե չի կարողանում բռնել։ Երբ նա իր The Anthem մաշված սպասարկման մեքենայի կողքով անցնում է, նա որոշում է կոտրել իր այժմ սառցակալած ձախ նախաբազուկը և նետել այն՝ իր նավ վերադառնալու վերջին փորձի հույսով։ Վերադառնալով նավի վրա, նա կատարում է արտակարգ իրավիճակների ինքնագնահատում, այնուհետև ռադիոյով հեռարձակում է Բիլին՝ իր վերգետնյա հսկիչին, ով թեթևացած հարցնում է, թե «դեռ ձեռքի կարիք ունի»։|Ն}}
|Ջոն Յեո
|Ֆիլիպ Ջելատ
|Կլոդին Գրիգս
|{{դրոշ|Շոտլանդիա}} Axis Studios
|9 րոպե
|-
|12
|«Ձկան գիշեր» 
«Fish Night»
|{{ref+|Երկու վաճառողներ խրվել են անապատում այն բանից հետո, երբ նրանց մեքենան փչացել է ռադիատորի խափանման պատճառով։ Իրենց օրվա մնացորդն անցկացնելով մեքենայի շուրջ՝ տարեց տղամարդը հայտնում է երիտասարդին, որ անապատը մի ժամանակ ծովի հատակ էր, որը լի էր կյանքով: Գիշերը նրանք արթնանում են՝ հայտնաբերելով նախապատմական ծովային կյանքի ուրվականներին, որոնք լողում են մեքենայի շուրջը: Տեսարանից վախենալով՝ երիտասարդը մերկանում է՝ օդում լողալու համար, մինչդեռ ծերունին հորդորում է նրան վերադառնալ։ Երբ երիտասարդը դառնում է լուսաշող էակ, հայտնվում է նախնադարյան Շնաձուկը: Չնայած ծերունու վտանգի կոչերին, երիտասարդը մնում է անգրագետ, մինչև շնաձկան ուրվականը կուլ տա նրան:|Ն}}
|Դեմիեն Նենով
|Ֆիլիպ Ջելատ
|Ջո Ռ. Լանդսեյլ
|{{դրոշ|Կանադա}} Platige Image
|9 րրոպե
|-
|13
|«Հաջողակ 13» 
«Lucky 13»
|{{ref+|կիսատ|Ն}}
|Ջերոմ Չեն
|Ֆիլիպ Ջելատ
|Մարկո Կլուս
|{{դրոշ|Կանադա}} Sony Pictures Imageworks
|14 րոպե
|-
|14
|«Զիմա Բլյու» 
«Zima Blue»
|
|Ռոբերտ Վալլի
|Ֆիլիպ Ջելատ
|Ալաստեր Ռեյնոլդս
|{{դրոշ|Անգլիա}} Passion Animation Studios
|10 րոպե
|-
|15
|«Կույր բիծ» 
«Blindspot»
|
|Վիտալի Շուշկո
|Վիտալի Շուշկո
|բնօրինակ պատմություն
|{{դրոշ|Ռուսաստան}} Independent Studio / Elena Volk
|8 րոպե
|-
|16
|«Սառցապատման շրջան» 
«Ice Age»
|
|Թիմ Միլլեր
|Ֆիլիպ Ջելատ
|Մայքլ Սվանվիկ
|{{դրոշ|Հունգարիա}} Digic Pictures&lt;br&gt;{{դրոշ|ԱՄՆ}} Atomic Fiction
|10 րոպե
|-
|17
|«Պատմության այլընտրանքներ» 
«Alternate Histories»
|
|Վիկտոր Մալդոնադո և Ալֆրեդո Տորես
|Ֆիլիպ Ջելատ
|Ջոն Սկալզի
|{{դրոշ|Դանիա}} Sun Creature Studio
|7 րոպե
|-
|18
|«Գաղտնի պատերազմ» 
«Secret War»
|
|Իշտվան Զորկոզի
|Ֆիլիպ Ջելատ
|Դևիդ Վ. Ամենդոլա
|{{դրոշ|Հունգարիա}} Digic Pictures
|15 րոպե
|}
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+Երկրորդ եթերաշրջան (2021 թվականի մայիսի 14)
!Սերիալ
!Անվանում
!Ռեժիսոր-անիմատոր
!Ադապտացիայի սցենարիստ
!Պատմվածքի հիման վրա
!Անիմացիոն Ստուդիա և երկիր
!Տևողություն
|-
|1
|«Ավտոմատացված հաճախորդների սպասարկում» 
«Automated Customer Service»
|Միթ Դեփթ  (Քևին վան Դեր Մերիեն, Դեյվիդ Նիկոլաս, Լաուրենտ Նիկոլաս)
|Ջոն Սկալզի &amp; Միթ Դեփթ
|Ջոն Սկալզի
|{{դրոշ|Ֆրանսիա}} Atoll Studio
|13 րոպե
|-
|2
|«Սառույց»
«Ice»
|Ռոբերտ Վալլի
|Ֆիլիպ Ջելատ
|Ռիչ Լարսոն
|{{դրոշ|Անգլիա}} Passion Animation Studios
|13 րոպե
|-
|3
|«Փոփ խումբ»
«Pop Squad»
|Ջենիֆեր Յու Նելսոն
|Ֆիլիպ Ջելատ
|[[Պաոլո Բաչիգալուպի]]
|{{դրոշ|ԱՄՆ}} Blur Studio
|18 րոպե
|-
|4
|«Ձյունն անապատում»
«Snow in the Desert»
|Լեոն Բերելլե, Դոմենիկ Բոիդին,
Ռեմի Կոզիրա, Մաքսիմ Լուերե
|Ֆիլիպ Ջելատ
|ՄիլԱսհեր
|{{դրոշ|Ֆրանսիա}} Unit Image
|18 րոպե
|-
|5
|«Բարձր խոտը»
«The Tall Grass»
|Օտտո Սայմոն
|Ֆիլիպ Ջելատ
|Յո Լանսդեյլ
|{{դրոշ|Շոտլանդիա}} Axis Studios
|11 րոպե
|-
|6
|«Ամեն ինչ տան միջով»
«All Through the House»
|Էլիոտ Դիար
|Ֆիլիպ Ջելատ
|Յոախիմ Հեիյնդերմանս
|{{դրոշ|Անգլիա}} Blink Industries
|7 րոպե
|-
|7
|«Կյանքի խրճիթ»
«Life Hutch»
|Ալեքս Բիթի
|Ֆիլիպ Ջելատ
|[[Հարլան Էլիսոն]]
|{{դրոշ|ԱՄՆ}} Blur Studio
|14 րոպե
|-
|8
|«Խեղդված հսկան»
«The Drowned Giant»
|Թիմ Միլլեր
|Թիմ Միլլեր
|Ժ. Գ. Բալլարդ
|{{դրոշ|ԱՄՆ}} Blur Studio
|14 րոպե
|}
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+Երրորդ եթերաշրջան (2022 թվականի մայիսի 20)
!Սերիալ
!Վերնագիր
!Ռեժիսոր-անիմատոր
!Ադապտատոր
!Հիմնված է պատմվածքի վրա
!Անիմացիոն ստուդիա և երկիր
!Տևողություն
|-
|1
|«Երեք ռոբոտներ. ելքի ռազմավարություններ» 
«Three Robots: Exit Strategies»
|Պատրիկ Օսբորն
|Ջոն Սկալզի
|Ջոն Սկալզի
|{{դրոշ|Իսպանիա}} Blow Studio
|11 րոպե
|-
|2
|«Վատ ճանապարհորդություն»
«Bad Travelling»
|[[Դեյվիդ Ֆինչեր]]
|Էնդրյու Քևին Ուոքեր
|Նիլ Աշեր
|{{դրոշ|ԱՄՆ}} Blur Studio
|21 րոպե
|-
|3
|«Մեքենայի հենց զարկերակը»
«The Very Pulse of the Machine»
|Էմիլի Դին
|Ֆիլիպ Ջելատ
|Մայքլ Սվանվիչ
|{{դրոշ|Ճապոնիա}}Polygon Pictures
|17 րոպե
|-
|4
|«Մինի մահացածների գիշեր»
«Night of the Mini Dead»
|Ռոբերտ Բիզի և Էնդի Լիոնն
|Ռոբերտ Բիզի և Էնդի Լիոնն
|Ջեֆ Ֆովլեր և Թիմ Միլլեր
|{{դրոշ|ԱՄՆ}} BUCK
|7 րոպե
|-
|5
|«Սպանել թիմակից սպանողին»
«Kill Team Kill»
|Ջենիֆեր ՅուՆելսոն
|Ֆիլիպ Ջելատ
|Ջասթին Կոատս
|{{դրոշ|ԱՄՆ}} Titmouse
|13 րոպե
|-
|6
|«Սվամ»
«Swarm»
|Թիմ Միլլեր
|Թիմ Միլլեր &amp; Ֆիլիպ Ջելատ
|Բրյուս Ստերլինգ
|{{դրոշ|ԱՄՆ}} Blur Studio
|17 րոպե
|-
|7
|«Մեյսոնի առնետները»
«Mason's Rats»
|Կարլոս Ստիվենս
|[[Ջո Աբերկրոմբի]]
|Նիլ Աշեր
|{{դրոշ|Շոտլանդիա}}  Axis Studios
|10 րոպե
|-
|8
|«Թաղածածկ սրահներում՝ դամբարաններ»
«In Vaulted Halls Entombed»
|Ջերոմ Չեն
|Ֆիլիպ Ջելատ
|Ալան Բաքստեր
|{{դրոշ|Կանադա}} Sony Pictures Imageworks
|15 րոպե
|-
|9
|«Ժիբարո»
«Jibaro»
|Ալբերո Միելգո
|Ալբերո Միելգո
|բնօրինակ
|{{դրոշ|Իսպանիա}} Pinkman.TV
|17 րոպե
|}

== Նշումներ ==
&lt;references group=&quot;Ն&quot;&gt;&lt;/references&gt;

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ|3}}

== Արտաքին հղումներ ==

* [https://www.netflix.com/title/80174608 «Սեր, մահ և ռոբոտներ»]{{ref-en}} [[Netflix]] կայքում
* {{IMDb title|9561862}}

{{Արտաքին հղումներ}}

[[Կատեգորիա:Ամերիկյան ֆենտեզի հեռուստասերիալներ]]
[[Կատեգորիա:Նեթֆլիքսի բնօրինակ ծրագրեր]]
[[Կատեգորիա:Անգլերեն հեռուստասերիալներ]]
[[Կատեգորիա:Ամերիկյան հեռուստասերիալներ]]
[[Կատեգորիա:Անգլալեզու հեռուստասերիալներ]]
[[Կատեգորիա:Մուլտսերիալներ]]
[[Կատեգորիա:2019 հեռուստասերիալներ]]
[[Կատեգորիա:2010-ականների հեռուստասերիալներ]]
[[Կատեգորիա:Ամերիկյան մուլտֆիլմեր]]
[[Կատեգորիա:Սև հումոր]]
[[Կատեգորիա:Սարսափ հեռուստասերիալներ]]
[[Կատեգորիա:Կոմիքսների էկրանավորումներ]]
[[Կատեգորիա:Netflix-ի արտադրության ֆիլմեր]]
[[Կատեգորիա:Ամերիկյան սարսափ հեռուստասերիալներ]]</text>
      <sha1>g1yo6d6z0gomanwbgcntm5da99zki31</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486225</id>
      <parentid>8486153</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T18:57:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ապատ63</username>
        <id>36683</id>
      </contributor>
      <comment>/* Եթերաշրջաններ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="58186" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Հեռուստասերիալ
| անվանում = Սեր, մահ և ռոբոտներ
| բնօրինակ անվանում = Love, Death and Robots
| պատկեր = 
| պատկերի չափ = 
| նկարագրում = 
| ժանր = 
| թեմա = 
| ստեղծող = 
| երկիր = 
| հիմք = 
| լեզու = 
| ռեժիսոր = 
| դերերում = 
| պատմող = 
| պրոդյուսեր = 
| գործադիր պրոդյուսեր = 
| սցենարիստ = 
| օպերատոր = 
| երաժիշտ = 
| մոնտաժ = 
| խմբագիր = 
| պատմվածքի վայր = 
| աշխարհ = 
| դարաշրջան = 
| նկարահանման վայր = 
| եթերաշրջաններ = 
| սերիաների քանակ = 
| սերիաների տևողություն = 
| սերիաների ցանկ = 
| առաջին թողարկում = 
| վերջին թողարկում = 
| հեռուստաալիք = 
| ընկերություն = 
| դիստրիբյուտոր = 
| պատկերի ձևաչափ = 
| ձայնի ձևաչափ = 
| բյուջե = 
| շահույթ = 
| պարգև = 
| առաջադրում = 
| նախորդ = 
| հաջորդ = 
| կապակցված = 
| կարգավիճակ = 
| կայք = 
}}

'''«Սեր, մահ և ռոբոտներ»''' ({{lang-en|Love, Death &amp; Robots}}, ոճավորված է որպես LOVE DEATH + ROBOTS, [[էմոջի]]ն՝ ❤️❌🤖), ամերիկյան [[Մուլտիպլիկացիա|անիմացիոն]] սերիալ-[[անթոլոգիա]]։ Թողարկվել է [[Netflix]] [[Հոսքային մուլտիմեդիա|հոսքային մուլտիմեդիայում]]։ Սերիալը բաղկացած է տարբեր տևողությամբ [[Կարճամետրաժ ֆիլմ|կարճամետրաժ]] անիմացիոն ֆիլմերից, որոնք ստեղծվել են չափահաս հանդիսատեսի համար&lt;ref name=&quot;ld&amp;r_announcement_deadline&quot;&gt;{{cite web|url=https://deadline.com/2019/01/love-death-and-robots-first-look-photos-david-fincher-tim-miller-netflix-1202530682/|title=‘Love Death &amp; Robots’: First Look At David Fincher &amp; Tim Miller’s Animated Netflix Anthology Series|date=2019-01-07|website=Deadline Hollywood|publisher=Penske Media Corporation|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190316122112/https://deadline.com/2019/01/love-death-and-robots-first-look-photos-david-fincher-tim-miller-netflix-1202530682/|archivedate=2019-03-16|accessdate=2019-03-16|author=Hipes, Patrick|lang=en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;review_mirf&quot;&gt;{{cite web|url=https://www.mirf.ru/serial/lyubov-smert-i-roboty|title=«Любовь, смерть и роботы»: сборник потрясающих и шокирующих мультфильмов|date=2019-03-16|website=Мир фантастики|publisher=Hobby World|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190317125054/https://www.mirf.ru/serial/lyubov-smert-i-roboty|archivedate=2019-03-17|accessdate=2019-03-17|author=Стрепетилов, Александр|lang=ru}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;ld&amp;r_trailer_theverge&quot;&gt;{{cite web|url=https://www.theverge.com/2019/2/14/18225087/love-death-robots-netflix-trailer-first-look-david-fincher-tim-miller-animation-anthology-nsfw|title=The trailer for David Fincher’s Netflix anthology Love, Death &amp; Robots is a manic headache|date=2019-02-14|website=The Verge|publisher=Vox Media|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190217132822/https://www.theverge.com/2019/2/14/18225087/love-death-robots-netflix-trailer-first-look-david-fincher-tim-miller-animation-anthology-nsfw|archivedate=2019-02-17|accessdate=2019-03-16|subtitle=The collection of 18 shorts, co-produced by Deadpool director Tim Miller, is going for extremity and intensity|author=Robinson, Tasha|lang=en}}&lt;/ref&gt;։ Առաջին եթերաշրջանը թողարկվել է [[2019]] թվականի մարտի 15-ին և բաղկացած է 18 դրվագից&lt;ref name=&quot;review_mirf&quot; /&gt;։

Սերիալի գործադիր [[պրոդյուսեր]]ներն են [[Դեյվիդ Ֆինչեր]]ը, [[Թիմ Միլլեր]]ը, [[Ջոշուա Դոնեն]]ը և [[Ջենիֆեր Միլլեր]]ը&lt;ref name=&quot;ld&amp;r_trailer_polygon&quot;&gt;{{cite web|url=https://www.polygon.com/2019/2/14/18225092/love-death-and-robots-trailer|title=First trailer for Netflix’s animated anthology Love, Death, &amp; Robots makes it clear this is for adults|date=2019-02-14|website=Polygon|publisher=Vox Media|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190215050819/https://www.polygon.com/2019/2/14/18225092/love-death-and-robots-trailer|archivedate=2019-02-15|accessdate=2019-03-16|subtitle=Helmed by David Fincher and the director of Deadpool|author=Radulovic, Petrana|lang=en}}&lt;/ref&gt;։ Գրեթե յուրաքանչյուր դրվագ ստեղծել են աշխարհի տարբեր թիմեր և ստուդիաներ, նրանց մեծ մասը օգտագործում է անիմացիա սեփական տիպեր&lt;ref name=&quot;ld&amp;r_trailer_ign&quot;&gt;{{cite web|url=https://www.ign.com/articles/2019/02/14/netflixs-love-death-robots-trailer-premiere-date-release|title=Netflix's Love, Death &amp; Robots Trailer: First Look at Tim Miller and David Fincher's Surreal Animated Anthology|date=2019-02-14|website=IGN|publisher=Ziff Davis|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190215155834/https://www.ign.com/articles/2019/02/14/netflixs-love-death-robots-trailer-premiere-date-release|archivedate=2019-02-15|accessdate=2019-03-16|subtitle=Vices on all your devices|author=Prudom, Laura|lang=en}}&lt;/ref&gt;։ Բացի «Սառցային դարաշրջան» դրվագից, որտեղ նկարահանվել են իրական դերասաններ՝ [[Մերի Էլիզաբեթ Ուինսթեդ]]ը և [[Թոֆեր Գրեյս]]ը։ Սերիալը [[Դեյվիդ Ֆինչեր|Դևիդ Ֆինչերի]] և Թիմ Միլլերի վերաիմաստավորումն է, որոնք ավելի քան 10 տարի գտնվել ն  «[[Heavy Metal (ամսագիր)|Heavy Metal]]» ամսագրից ոգեշնչված անթոլոգիական անիմացիոն ֆիլմի մշակման մեջ&lt;ref name=&quot;heavymetalremake_ign&quot;&gt;{{cite web|url=https://www.ign.com/articles/2019/03/16/how-david-fincher-and-tim-millers-heavy-metal-reboot-became-netflixs-love-death-and-robots|title=How David Fincher and Tim Miller's Heavy Metal Reboot Became Netflix's Love, Death &amp; Robots|date=2019-02-16|website=IGN|publisher=Ziff Davis|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190317122034/https://www.ign.com/articles/2019/03/16/how-david-fincher-and-tim-millers-heavy-metal-reboot-became-netflixs-love-death-and-robots|archivedate=2019-03-17|accessdate=2019-03-17|subtitle=Love, Death &amp; Robots is now streaming on Netflix|author=Schwartz, Terri|lang=en}}&lt;/ref&gt;։

== Ստեղծման պատմություն ==

=== Նախապատմություն ===
[[Պատկեր:David_Fincher_(2012)_3.jpg|մինի|[[Դեյվիդ Ֆինչեր|Դեյվիդ Ֆինչերը]] սերիալի գործադիր պրոդյուսերն է|ձախից|277x277փքս]]
2008 թվականի մարտին հայտարարվել է, որ Դեյվիդ Ֆինչերը ծրագրում է համագործակցել [[Թիմ Միլլեր]]ի և [[Քևին Իսթմեն]]ի հետ՝ &quot;Heavy Metal&quot; ամսագրից ոգեշնչված ութ կամ ինը կարճամետրաժ անիմացիոն ֆիլմերի պրոդյուսավորման համար&lt;ref name=&quot;heavymetalremake_fincher_slashfilm&quot;&gt;{{cite web|url=https://www.slashfilm.com/david-fincher-to-produce-and-co-direct-animated-heavy-metal-film/|title=David Fincher to Produce and Co-Direct Animated Heavy Metal Film|date=2008-03-14|website=/Film|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190322034510/https://www.slashfilm.com/david-fincher-to-produce-and-co-direct-animated-heavy-metal-film/|archivedate=2019-03-22|accessdate=2019-03-22|author=Stephenson, Hunter|lang=en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;heavymetalremake_fincher_kinokadr&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.kinokadr.ru/blog/2008/03/14/1150.shtml|title=Дэвид Финчер и «Heavy Metal», экранизация «Metal Gear Solid» и «Агора» Аменабара|date=2008-03-14|website=Кинокадр.ru|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190322034525/http://www.kinokadr.ru/blog/2008/03/14/1150.shtml|archivedate=2019-03-22|accessdate=2019-03-22|subtitle=Дэвид Финчер возглавит мультипроект|author=marie|lang=ru}}&lt;/ref&gt;։ ''Heavy Metal'' ամսագիրը, որ հիմնված է ֆրանսիական կոմիքսների ''[[Métal Hurlant]]'' ամսագրի վրա, թողարկվում է չափահաս լսարանի համար նախատեսված կոմիքսներ և պատմություններ [[գիտական ֆանտաստիկա]] և [[Ֆենտեզի|ֆենթեզի]] [[ժանր]]երում։ Նախկինում ամսագրի հիման վրա նկարահանվել են երկու լիամետրաժ անիմացիոն ֆիլմեր՝ «Ծանր մետաղ» 1981 թվականին և «Ծանր մետաղ 2000» 2000 թվականին։ Նպատակը եղել է այն, որ կարճամետրաժ ֆիլմերից յուրաքանչյուրը տրվի տարբեր ռեժիսորների՝ միասին [[կինոալմանախ]] ստեղծելու համար&lt;ref name=&quot;heavymetalremake_fincher_slashfilm&quot; /&gt;։ [[Paramount Pictures]] ստուդիան սկզբից մասնակցում էր նախագծին, սակայն հրաժարվել է դրանից 2008 թվականի հուլիսին&lt;ref name=&quot;heavymetalremake2010_collider&quot;&gt;{{cite web|url=http://collider.com/david-fincher-to-re-build-heavy-metal-in-3d-with-james-cameron-and-zack-snyder/|title=David Fincher to Re-Build HEAVY METAL in 3D with James Cameron and Zack Snyder|date=2010-03-12|website=Collider|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190322034610/http://collider.com/david-fincher-to-re-build-heavy-metal-in-3d-with-james-cameron-and-zack-snyder/|archivedate=2019-03-22|accessdate=2019-03-22|author=Goldberg, Matt|lang=en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;heavymetalremake_paramount_ew&quot;&gt;{{cite web|url=https://ew.com/article/2008/07/09/david-fincher/|title=David Fincher's 'Heavy Metal' remake a no-go at Paramount|date=2008-07-09|website=Entertainment Weekly|publisher=Meredith Corporation|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190322034551/https://ew.com/article/2008/07/09/david-fincher/|archivedate=2019-03-22|accessdate=2019-03-22|author=Sperling, Nicole|lang=en}}&lt;/ref&gt;։ Դրանից հետո նախագիծը ներկայացվել է ուրիշ ստուդիանների։

2008 թվականի սեպտեմբերին հայտնի է դարձել, որ [[Զաք Սնայդեր]]ը, [[Գիլյերմո դել Տորո]]ն և [[Գոռ Վերբինսկի|Գոր Վերբինսկին]] ցանկություն են հայտնել մասնակցել ծրագրին որպես ռեժիսոր&lt;ref name=&quot;heavymetalremake_snyder_deltoro_verbinski_slashfilm&quot;&gt;{{cite web|url=https://www.slashfilm.com/zack-snyder-guillermo-del-toro-and-gore-verbinski-to-direct-heavy-metal/|title=Zack Snyder, Guillermo del Toro and Gore Verbinski to Direct Heavy Metal!?|date=2008-09-04|website=/Film|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190322034538/https://www.slashfilm.com/zack-snyder-guillermo-del-toro-and-gore-verbinski-to-direct-heavy-metal/|archivedate=2019-03-22|accessdate=2019-03-22|author=Sciretta, Peter|lang=en}}&lt;/ref&gt;։ 2009 թվականի մայիսին լուրեր են տարածվել [[Ռոբ Զոմբի]]ի և [[Մարկ Օսբորն]]ի՝ նախագծին միանալու մասին&lt;ref name=&quot;heavymetalremake2010_collider&quot; /&gt;։ 2010 թվականին Ֆինչերը փորձել է նոր շունչ տալ ծրագրին. նույն թվականի մարտին հայտնի է դարձել, որ [[Ջեյմս Քեմերոն]]ը նույնպես հետաքրքրված է նախագծին մասնակցությամբ&lt;ref name=&quot;heavymetalremake2010_collider&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;heavymetalremake_cameron_deadline&quot;&gt;{{cite web|url=https://deadline.com/2010/03/fincher-brings-mettle-to-passion-project-28177/|title=Fincher Brings Mettle To Passion Project|date=2010-03-12|website=[[Deadline Hollywood]]|publisher=Penske Media Corporation|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190322034651/https://deadline.com/2010/03/fincher-brings-mettle-to-passion-project-28177/|archivedate=2019-03-22|accessdate=2019-03-22|author=Fleming, Mike Jr|lang=en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;heavymetalremake2010_cinemablend&quot;&gt;{{cite web|url=https://www.cinemablend.com/new/David-Fincher-Still-Pulling-Heavy-Metal-17538.html|title=David Fincher Still Pulling For Heavy Metal|date=2010|website=CinemaBlend|publisher=Gateway Blend|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190322034703/https://www.cinemablend.com/new/David-Fincher-Still-Pulling-Heavy-Metal-17538.html|archivedate=2019-03-22|accessdate=2019-03-22|author=LeBlanc, Will|lang=en}}&lt;/ref&gt;։

Շուտով Դեյվիդ Ֆինչերի՝ էկրանավորման իրավունքների ժամկետը ավարտվել է, և 2011 թվականի հուլիսին [[Սան Դիեգո|Սան Դիրեգոյում]] [[Ռոբերտ Ռոդրիգեզ]]ը հայտնել է, որ ինքն ստացել է ''Heavy Metal''-ի  իրավունքները&lt;ref name=&quot;heavymetalremake_rodriguez_slashfilm&quot;&gt;{{cite web|url=https://www.slashfilm.com/david-fincher-heavy-metal-dead-robert-rodriguez-rights/|title=David Fincher’s ‘Heavy Metal’ is Dead, Now Robert Rodriguez Has the Rights|date=2011-07-21|website=/Film|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190322034722/https://www.slashfilm.com/david-fincher-heavy-metal-dead-robert-rodriguez-rights/|archivedate=2019-03-22|accessdate=2019-03-22|author=Fischer, Russ|lang=en}}&lt;/ref&gt;։ Մի քանի տարվա լռությունից հետո՝ 2014 թվականին, Ռոդրիգեզը հայտնել է, որ ցանկանում է կոմիքսների ամսագիրը վերածել հեռուստասերիալի&lt;ref name=&quot;heavymetalremake_rodriguez_screenrant&quot;&gt;{{cite web|url=https://screenrant.com/heavy-metal-tv-show-robert-rodriguez/|title=Robert Rodriguez May Bring ‘Heavy Metal’ to TV; Prepared to Make ‘Sin City 3’|date=2014-03-11|website=Screen Rant|publisher=Valnet|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190322034738/https://screenrant.com/heavy-metal-tv-show-robert-rodriguez/|archivedate=2019-03-22|accessdate=2019-03-22|author=Nemiroff, Perri|lang=en}}&lt;/ref&gt;։ Հետագայում Ռոդրիգեսի կողմից նախագծի մասին ոչ մի լուր չի հայտնվել։

=== Արտադրություն ===
[[Պատկեր:Philip_Gelatt.jpg|մինի|Ֆիլիպ Ջելաթը գրել է սերիալի ավելի շատ դրվագներ, քան որևէ մեկը, հատկապես այն դրվագները, որոնք վերցված են կարճ պատմություններից|208x208փքս]]
Քանի որ ոչ մի ավանդական կինոստուդիա չի համաձայնել ստեղծել անիմացիոն անթոլոգիական ֆիլմը, Ֆիտչերն ու Միլլերը իրենց մտահղացման հարցով դիմել են [[Netflix]]-ին&lt;ref name=&quot;ld&amp;r_observer&quot;&gt;{{cite web|url=https://observer.com/2019/03/david-fincher-tim-miller-love-death-robots-netflix-interview-sxsw-2/|title=Exclusive: How David Fincher and Tim Miller’s ‘Love, Death &amp; Robots’ Made the Leap to Netflix|date=2019-03-11|website=[[The New York Observer]]|publisher=Observer Media|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190322034754/https://observer.com/2019/03/david-fincher-tim-miller-love-death-robots-netflix-interview-sxsw-2/|archivedate=2019-03-22|accessdate=2019-03-22|author=Katz, Brandon|lang=en}}&lt;/ref&gt;։ ՄԻնչև այդ Ֆինչերը այդ հոսքային սերվիսի համար աշխատել է «''Mindhunter''» և ''«House of Cards»'' սերիալների վրա։

«Սեր, մահ և ռոբոտներ» անթոլոգիական սերիալը կարճամետրաժ անիմացիոն ֆիլմերի հավաքածու է։ Դրանք հիմնականում [[գիտական ֆանտաստիկա]]յի, [[Ֆենտեզի|ֆենթեզիի]], [[սև հումոր]]ի, [[Սարսափ (ժանր)|սարսափ]] և [[կիբերփանք]] ժանրերի համադրույթներ են, սակայն միևնույն ժամանակ թեմաները կենտրոնանում են մեծահասակ լսարանին վերաբերող թեմաների վրա, ինչպիսիք են [[ռասիզմ]]ը, [[պատերազմ]]ները, [[Մարդու բնույթ|մարդու էությունն ու բնույթը]], [[կամքի ազատություն]]ը և այլն&lt;ref name=&quot;ld&amp;r_announcement_deadline&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;ld&amp;r_trailer_theverge&quot; /&gt;։ Սերիալի արտադրությունը կարելի է համարել ''Heavy Metal'' ծրագրի մի  ճյուղը, որը Դեյվիդ Ֆինչերը և Թիմ Միլլերը փորձել են թողարկել 2000-ականների սկզբին&lt;ref name=&quot;ld&amp;r_trailer_slashfilm&quot;&gt;{{cite web|url=https://www.slashfilm.com/love-death-robots-trailer/|title=‘Love, Death + Robots’ Trailer: Tim Miller &amp; David Fincher Present Pure Sci-Fi Insanity|date=2019-02-14|website=/Film|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190322034840/https://www.slashfilm.com/love-death-robots-trailer/|archivedate=2019-03-22|accessdate=2019-03-22|author=Anderto, Ethan|lang=en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;ld&amp;r_announcement_birthmoviesdeath&quot;&gt;{{cite web|url=https://birthmoviesdeath.com/2019/01/07/david-finchers-love-death-robots-is-headed-to-netflix|title=David Fincher’s LOVE, DEATH &amp; ROBOTS Is Headed To Netflix|date=2019-01-07|website=Birth.Movies.Death|publisher=Alamo Drafthouse Cinema|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190322034830/https://birthmoviesdeath.com/2019/01/07/david-finchers-love-death-robots-is-headed-to-netflix|archivedate=2019-03-22|accessdate=2019-03-22|subtitle=The GOAT's producing an animated anthology alongside DEADPOOL's Tim Miller|author=Wampler, Scott|lang=en}}&lt;/ref&gt;։ Ըստ Միլլերի՝ կարճ պատմությունները ոգեշնչվել են հին սարսափ ֆիլմերից, կոմիքսներից, գրքերից և ֆանտաստիկ ամսագրերից, որոնք իր երիտասարդ եղած ժամանակ համարվում էին ներդերի (ուսումնատենչ մարդկանց) մշակույթի մի մասը&lt;ref name=&quot;ld&amp;r_trailer_theverge&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;ld&amp;r_announcement_hollywoodreporter&quot;&gt;{{cite web|url=https://www.hollywoodreporter.com/behind-screen/tim-miller-david-fincher-create-animated-shorts-series-netflix-1174101|title=Tim Miller, David Fincher to Create Adult-Themed Animated Shorts Series for Netflix|date=2019-01-07|website=The Hollywood Reporter|publisher=Eldridge Industries|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190322034905/https://www.hollywoodreporter.com/behind-screen/tim-miller-david-fincher-create-animated-shorts-series-netflix-1174101|archivedate=2019-03-22|accessdate=2019-03-22|subtitle=Miller says 'Love, Death &amp; Robots' &quot;combines my love of animation and amazing stories.&quot;|author=Giardina, Carolyn|lang=en}}&lt;/ref&gt;։ Սերիաները ստեղծվել են տարբեր անիմացիոն ստուդիանների կողմից՝ ներառյալ Միլլերի [[Blur Studio]] պրոդյուսերական անիմացիոն ստուդիան&lt;ref name=&quot;ld&amp;r_announcement_animationmagazine&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.animationmagazine.net/streaming/tim-miller-david-fincher-animating-love-death-robots-for-netflix/|title=Tim Miller &amp; David Fincher Animating ‘Love, Death &amp; Robots’ for Netflix|date=2019-01-07|website=Animation Magazine|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190322034936/http://www.animationmagazine.net/streaming/tim-miller-david-fincher-animating-love-death-robots-for-netflix/|archivedate=2019-03-22|accessdate=2019-03-22|author=Milligan, Mercedes|lang=en}}&lt;/ref&gt;։

Ընդհանուր առմամբ ստեղծվել է 18 կարճամետրաժ ֆիլմ, որոնց մեծամասնությունում օգտագործվել է անիմացիայի սեփական տեսակը՝ ինչպես դասական 2D անիմացիան, այնպես էլ [[CGI (գրաֆիկա)|CGI գրաֆիկայով]] գերիրական եռաչափ համակարգչային անիմացիա։ Գրեթե բոլոր դրվագները ստեղծվել են աշխարհի տարբեր խմբերի և ստուդիանների կողմից&lt;ref name=&quot;ld&amp;r_trailer_theverge&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;ld&amp;r_announcement_hollywoodreporter&quot; /&gt;։

== Եթերաշրջաններ ==
2019 թվականի հունվարի 7-ին [[Նեթֆլիքս|Netflix]]-ն առաջին անգամ հայտարարել է «Սեր, մահ և ռոբոտներ» նոր սերիալ-անթոլոգիայի մասին&lt;ref name=&quot;ld&amp;r_announcement_deadline&quot; /&gt;։ Առաջին թրեյլերը թողարկվել է 2019 թվականի փետրվարի 14-ին&lt;ref name=&quot;ld&amp;r_trailer_collider&quot;&gt;{{cite web|url=http://collider.com/love-death-and-robots-trailer-netflix/|title=Exclusive: ‘Love, Death &amp; Robots’ Trailer Teases Tim Miller and David Fincher’s NSFW Netflix Project|date=2019-02-14|website=Collider|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190215050808/http://collider.com/love-death-and-robots-trailer-netflix/|archivedate=2019-02-15|accessdate=2019-03-16|author=Trumbore, Dave|lang=en}}&lt;/ref&gt;։ Առաջին եթերաշրջանի թողարկումը կայացել է 2019 թվականի մարտի 15-ին [[Netflix]]-ում&lt;ref name=&quot;ld&amp;r_trailer_theverge&quot; /&gt;

2019 թվականի հունիսի 11-ին հայտնի է դարձել, որ սերիալը երկարաձգվել է մինչև երկրորդ եթերաշրջան&lt;ref name=&quot;jennifer_yuh_hollywoodreporter&quot;&gt;{{cite web|url=https://www.hollywoodreporter.com/live-feed/love-death-robots-renewed-at-netflix-jennifer-yuh-nelson-joins-1216997|title='Love, Death and Robots' Renewed at Netflix, Adds 'Kung Fu Panda 3' Director|date=2019-06-10|website=The Hollywood Reporter|publisher=Eldridge Industries|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190612042628/https://www.hollywoodreporter.com/live-feed/love-death-robots-renewed-at-netflix-jennifer-yuh-nelson-joins-1216997|archivedate=2019-06-12|accessdate=2019-06-12|author=Porter, Rick|lang=en}}&lt;/ref&gt;։

{| class=&quot;wikitable&quot;
|+ Առաջին եթերաշրջան (2019 թվականի մարտի 15)
!
!Անվանում
!Սյուժե
!Ռեժիսոր-անիմատոր
!Ադապտացիա
!Պատմվածքի հիման վրա
!Անիմացիայի ստուդիա
!Տևողություն
|-
|1
|«Սոնիի առավելությունը»
«Sonnie's Edge»
|{{ref+|2070 թվական։ Դիստոպիկ Լոնդոնում Սոնի անունով մի երիտասարդ կին մասնակցում է ընդհատակյա «Beastie» մարտերին՝ հեռակառավարվող բիոինժեներական գլադիատորական գազանի՝ Խանիվորեի հետ։ Ռինգի ղեկավար Դիկոն փորձում է կաշառել Սոնիին, որպեսզի նա պարտվի, բայց Սոնին հրաժարվում է։ Նրա թիմակիցներ Ուեսը և Իվրինան բացատրում են, որ Սոնին նախկինում ենթարկվել է սեռական ոտնձգությունների և անդամահատման. վրեժխնդրության նրա ցանկությունն ի վերջո դառնում է նրա «առավելությունը»։ Սոնին ասպարեզ է մտնում՝ ղեկավարելով իր գազան Խանիվորին, որպեսզի կռվի հակառակորդի՝ Տուրբորապտորի հետ։ Դաժան հանդիպումից հետո Խանիվորեն հաղթում է։ Ավելի ուշ Դիկոյի սիրուհին այցելում է Սոնիին և գայթակղում նրան, միայն թե Սոնին թաքցրած զենքով ցցահարում է նրա գլուխը։ Այնուհետև հայտնվում է Դիկոն և ծաղրանքով հարցնում Սոնիին՝ «Հիմա վախեցա՞ծ ես»։ Այնուհետև սիրուհին հարվածում է Սոնիի գլխին՝ ջախջախելով այն։ Այնուամենայնիվ, լսվում է Սոնիի ծիծաղը, որը ցույց է տալիս, որ նրա մարդկային մարմինը միայն «ողնաշարին միացված բիոծրագրային պրոցեսոր է», և որ նրա գիտակցությունը միշտ Խանիվորեի ներսում էր, իսկ մարտերում մահվան վախը նրա իրական «առավելությունն» էր։ Սոնին Խանիվորի մարմնից դուրս է գալիս և սպանում սիրուհուն, ապա պատրաստվում է սպանել Դիկոյին։ Էկրանը դառնում է սև, երբ նա հարցնում է Դիկոյին. «Հիմա վախեցա՞ծ ես»՝ կրկնելով Դիկոյի՝ նախկինում իրեն տված հարցը։|Ն}}
|Դեյվ Ուիլսոն
|Ֆիլիպ Ջելատ
|Պիտեր Համիլտոն
||{{դրոշ|ԱՄՆ}} Blur Studio
|16 րոպե
|-
|2
|«Երեք ռոբոտներ» 
«Three Robots»
|{{ref+|Մարդկության անկումից երկար ժամանակ անց երեք [[ռոբոտ]]ներ (K-VRC, XBOT 4000 և 11-45-G) թափառում են հետապոկալիպսյան քաղաքում՝ փորձելով հասկանալ, թե ինչպես են մարդիկ ապրել՝ ունենալով սահմանափակ գիտելիքներ իրենք իրենց մասին և այն մասին ինչ նրանք թողել են իրենցից հետո։ Նրանք ուսումնասիրում են մարդու սպորտային հետաքրքրությունները, պահանջմունքները և, ի վերջո, ընտանի կենդանիներին, երբ հանդիպում են կենդանի կատվի, որը հետևում էր նրանց։ Երեք ռոբոտներն իմանում են իրենց ծագման մասին և ավելի ուշ գտնում են ստորգետնյա միջուկային հրթիռային [[Սիլոս (հոր)|հոր]]։ 11-45-G-ն բացատրում է, որ մարդիկ մահացել են բնապահպանական աղետներից, որոնք առաջացել են իրենց իսկ գործողությունների արդյունքում։ K-VRC-ն նշում է, որ մարդիկ գենետիկորեն մոդիֆիկացրել են իրենց կատուներին՝ տալով նրանց ինտելեկտ։ Այնուհետև կատուն ապացուցում է դա՝ ցույց տալով, որ խոսել գիտի՝ պահանջելով, որ իրեն շոյեն. Իսկ այդ ընթացքում բազայի շատ այլ կատուներ հալածելով ուժասպառ են անում երեք ռոբոտների։|Ն}}
|Վիկտոր Մալդոնադո և Ալֆրեդո Տորես
|Ֆիլիպ Ջելատ
|Ջոն Սկալցի
|{{դրոշ|Իսպանիա}} Blow Studio
|11 րոպե
|-
|3
|«Վկան» 
«The Witness»
|{{ref+|Տղամարդը սպանում է կնոջը Հոնկոնգի բնակարաններից մեկում. Հետո նա հասկանում է, որ դիմացի հյուրանոցում գտնվող մի կին, որը նույնական է իր զոհին, ականատես է եղել սպանությանը։ Նա սկսում է հետապնդել նրան։ Կինը փախչում է սեքս-ակումբ, որտեղ աշխատում է որպես պարուհի Զավորա մականունով։ Տղամարդը մտնում է ակումբ՝ տիրոջ ուղեկցությամբ։ Իր պարի ժամանակ կինը նկատում է տղամարդուն հանդիսատեսի շարքերում, և վերջինս հետապնդում է նրան քաղաքի փողոցներով։ Կինը գողանում է մի ատրճանակ և թաքնվում բնակարանում, սակայն տղամարդը գտնում և պատին է դեմ տալիս նրան։ Նրանք սկսում են կռվել ատրճանակի համար, որի արդյունքում կինը կրակելով տղամարդու վրա՝ սպանում է նրան։ Հետո նա հասկանում է, որ դիմացի հյուրանոցում գտնվող մի տղամարդ, որը նույնական է իր զոհին, ականատես է եղել սպանությանը։|Ն}}
|Ալբերտո Միելգո
|Ալբերտո Միելգո
|բնօրինակ
||{{դրոշ|Իսպանիա}} Pinkman.tv
|11 րոպե
|-
|4
|«Հանդերձանքներ» 
«Suits»
|{{ref+|Ֆերմերների մի փոքր համայնք փորձարկում է մեխա-հանդերձանքներ (mecha suit -ռազմական [[հումանոիդ]] [[հրազեն]]ային [[քայլող մեքենա]])՝ իրենց հողը ներխուժած «DeeBees» կոչվող [[ինսեկտոիդ]]ների պարսից պաշտպանվելու համար։ Երբ պաշտպանական դաշտը շարքից դուրս է գալիս, ինսեկտոիդները մեծ արագությամբ ներխուժում են, այնպես, որ ֆերմերները չեն հասցնում նրանց ետ մղել։ Ուստի համայնքը գնում է ստորգետնյա ապաստարաններ։ Բոլորը ներս են մտնում, իսկ հարևաններից մեկը՝ Ջեյքը, զոհաբերում է իրեն՝ սպանելով երամի մեծ մասը։ Մի հսկա ինսեկտոիդ ներս է խցկվում, բայց ֆերմերների կանանցից մեկը ոչնչացնում է նրան զրահաշտարակ զենքով (turret gun) լավ նպատակային կրակոցով։ Արշալույսին, արգելապատնեշները վերադարձվում են բնականոն հուն, և քաղաքը կրկին ապահովության զգացում ունի։ Տեսախցիկը մեծացնում է պատկերի մասշտաբը, որպեսզի ցույց տա, որ DeeBees-ը բնակեցնում է ամբողջ մոլորակը, իսկ ֆերմերները զավթիչ ուժն են, որոնք ստեղծել են գմբեթանման [[տիեզերքի գաղութացում|գաղութներ]] ամբողջ մոլորակի վրա։|Ն}}
|Ֆրանկ Բալսոն
|Ֆիլիպ Ջելատ
|Սթիվեն Լյուվիս
|{{դրոշ|ԱՄՆ}} Blur Studio
|17 րոպե
|-
|5
|«Հոգինոր ուտող» 
«Sucker of Souls»
|{{ref+|Վարձկան Ֆլինը և [[Հնագիտություն|հնագետ]] դոկտոր Վեհանթը փախչում են թունելի միջով՝ փախչելով անհայտ հարձակվողից։ Դրանից վայրկյաններ առաջ բժիշկ Ուեհունթի պրակտիկանտը՝ Սայմոնը, հայտնաբերում է մի քարայր՝ «հոգիներ ուտող» մակագրություններով։ Հանկարծ դևը խժռում է Սայմոնին, այնուհետև կերպարանափոխվում է ավելի մեծ, ավելի գազանային կերպարանքի։ Ֆլինը փախչում է դոկտոր Ուեհունթի հետ և ռադիոյով տեղեկացնում իր երկու աշխատակիցներին՝ Միկիին և Գարիին։ Իրենց ճանապարհին նրանք բախվում են դևի հետ, որը բացահայտվում է, որ [[Կոմս Դրակուլա|Դրակուլան]] է։ Չնայած Դրակուլան փորձում է սպանել Ֆլինին, բայց կանգ է առնում և նահանջում կատու տեսնելուց հետո։ Բժիշկ Ուեհանտը բացատրում է, որ Դրակուլան վախենում և ատում է կատուներին։ Երկուսը կրկին միանում են Միկի և Գարիի հետ մի սենյակում, բայց նրանք կտրված են հիմնական ելքից։ Երբ Դրակուլան հետևում է նրանց, դոկտոր Ուեհունթը մեկ այլ ելք է գտնում գաղտնի թունելի միջով, մինչ վարձկանները պայթուցիկներ են տեղադրում։ Խումբը փախչում է, և երբ Դրակուլան նորից մտնում է սենյակ, նա սպանվում է պայթյունից։ Այնուամենայնիվ, խումբը թունելով հասնում է մեկ այլ սենյակ, որը լցված է նմանատիպ արնախումներով։|Ն}}
|Օուեն Սալիվան
|Ֆիլիպ Ջելատ
|Կիրսեն Կրոսս
||{{դրոշ|Ֆրանսիա}} Studio La Cachette
|12 րոպե
|-
|6
|«Երբ Յոգուրտը տիրեցց աշխարհը» 
«When The Yogurt Took Over»
|{{ref+|Մի խումբ գիտնականներ մուտացիայի են ենթարկում [[յոգուրտ]]ը՝ ֆերմենտացնելով բակտերիաները։ Թեև նախնական թեստերը ձախողվում են, հետազոտողը տանում է մուտացված բակտերիաները իր տնական յոգուրտի համար, որտեղ այն դառնում է զգայունակ։ Յոգուրտը խնդրում է հանդիպել ԱՄՆ առաջնորդներին, որոնց նա պնդում է, որ լուծումներ ունի երկրի խնդիրների համար։ Որպես վճար, յոգուրտը պահանջում է վերահսկողություն Օհայո նահանգի նկատմամբ։ Առաջնորդները, ներառյալ նախագահը, սկզբում ծիծաղում են առաջարկի վրա, բայց ընդունում են այն, երբ յոգուրտը սպառնում է փոխարենը նմանատիպ գործարք կնքել Չինաստանի հետ։ Շուտով յոգուրտը նախագահին տալիս է Միացյալ Նահանգների ազգային պարտքը վերացնելու ծրագիր՝ զգուշացնելով նրան, որ ցանկացած շեղում աղետալի կլինի։ Կառավարությունը չի կարող չշեղվել, և համաշխարհային տնտեսությունը կփլուզվի 6 ամսվա ընթացքում, բացի Օհայոյից։ Իշխանությունը հուսահատության մեջ յոգուրտին տալիս է գերագույն գործադիր իշխանություն ընդդիմության մեծ մասի նկատմամբ։ Մեկ տասնամյակ անց մարդիկ ապրում են բարեկեցիկ կյանքով յոգուրտի իշխանության ներքո։ Յոգուրտը հանկարծ որոշում է սկսել տիեզերական արձակումներ՝ թողնելով մարդկանց Երկրի վրա։|Ն}}
|Վիկտոր Մալդոնադո և Ալֆրեդո Տորես
|Ջենի Ռոբերտսոն
|Ջոն Սկալցի
||{{դրոշ|Իսպանիա}} Blow Studio
|6 րոպե
|-
|7
|«Արծվի բացվածքից այն կող»
«За Разломом Орла» 

«Beyond the Aquila Rift»
|{{ref+|Blue Goose տիեզերանավի անձնակազմի անդամները՝ Թոմը, Սյուզին և Ռեյը, վերադառնում են տուն հաջող առաքելությունից, սակայն երթուղային սյուժեի սխալը հանգեցնում է անսպասելի իրադարձությունների։ Թոմը արթնանում է [[անաբիոզ]]ից և նրան ողջունում է Գրետան՝ նախկին սերը։ Նա ասում է նրան, որ նա և իր անձնակազմը գտնվում են Երկրից հարյուր հազարավոր լուսային տարիներ հեռավորության վրա, գրեթե «[[Արծիվ (համաստեղություն)|Արծվի]] [[ռիֆտ|բացվածքից]]» այն կողմ, և դարեր են անցել. նրանց համար տուն հասնելու միջոց չկա։ Նրանք վերականգնում են իրենց հարաբերությունները, բայց Թոմը դեռևս չի հավատում իրավիճակին։ Նա պահանջում է, որ Գրետան ճշմարտությունն ասի։ Գրետան արտասվելով ասում է, որ իր փորձառությունները սիմուլյացիա են, և որ ինքը պատրաստ չէ տեսնել իրականությունը, քանի որ նա իսկապես հոգ է տանում իր և բոլոր նրանց համար, ովքեր ճանապարհ են գտնում այնտեղ։ Թոմը պնդում է, ուստի Գրետան դժկամորեն զիջում է և արթնացնում նրան։ Պարզվում է, որ Թոմը նիհարած ծերունի է. նրանց նավը հայտնվել է հսկայական ցանցի մեջ՝ անթիվ ուրիշների հետ. նրա անձնակազմը կա՛մ մահացել է, կա՛մ թակարդված է սեփական տրանսային վիճակում, և Գրետան այլմոլորակային [[Սարդակերպեր|սարդակերպ]] արարած է։ Երբ սարսափահար Թոմը գիտակցությունը կորցնում է այդ հանդիպումից, «Գրետան» նրան վերադարձնում է երազների աշխարհ՝ հանելով վերջին հիշողությունները, ճիշտ այնպես, ինչպես նա դա արել էր իր անձնակազմի և մյուսների հետ։ Գրետան կրկին արթնացնում է Թոմին և նորից ողջունում, մի գործընթաց, որը ենթադրաբար կրկնվում է այնքան ժամանակ, մինչև Թոմն, ի վերջո, մահանում է։|Ն}}
|Լեոն Բերել, Դոմինիկ Բոյդեն, Ռեմի Կոզիրա, Մաքսիմ Լուեր
|Ֆիլիպ Ջելատ
|Ալաստեր Ռեյնոլդս
||{{դրոշ|Ֆրանսիա}} Unit Image
|16 րոպե
|-
|8
|«Բարի որս» 
«Good Hunting»
|{{ref+|20-րդ դարի սկզբին Չինաստանում երիտասարդ Լիանգը և նրա հայրը հետևում են Ցյաո-Յունգ անունով աղվեսի նմանվող Հուլի Ջինգին, որը փոխում է իր որջը։ Այնտեղ Լիանգը հանդիպում է Ցյաո-Յունգի դստերը՝ Յանին, ով փորձում է բացատրել Հուլի ջինգի դժբախտությունը։ Ցյաո-Յունգը Յանին հորդորում է փախչել, սակայն Լիանգի հայրը նրանց աչքի առաջ սպանում է Ցյաո-Յունգին։ Լիանգը, առանց իր հոր, բաց է թողնում Յանին։ Տարիներ անց Լիանգի հայրը մահանում է Հոնկոնգի բրիտանական գաղութացումից անմիջապես առաջ։ Լիանգը տեղափոխվում է Հոնկոնգ, որտեղ նա աշխատում է որպես գնացքի ինժեներ, և մի գիշեր հանդիպում է Յանին, որն այժմ մշտապես մարդ է, քանի որ [[արդյունաբերացում|ինդուստրալիզացիան]] փոխարինել է կախարդանքին։ Լիանգը զարգացնում է [[ռոբոտատեխնիկա|ռոբոտաշինության ճարտարագիտությունը]], և Յանը գալիս է նրա մոտ օգնության խնդրանքով։ Հոնկոնգի նահանգապետը նրան թմրանյութ տալով վերածել էր կիբորգ սեքս-խաղալիքի, սակայն նրանք վիճել էին և վեճի ժամանակ նա սպանել էր նահանգապետին։ Լիանգը Յանի համար կառուցում է ճկուն մետաղական համաձուլվածքով մարմին, որը կարող է վերածվել Huli ջինգ (մեծ [[գոնգ]]) ռոբոտի։ Բաժանվելով որպես ընկերներ՝ Յանը որսում է անգլիացիներին, ովքեր բռնության են ենթարկում կանանց իր հայրենիքում։|Ն}}
|Օլիվեր Թոմաս
|Ֆիլիպ Ջելատ
|Կեն Լիու
|{{դրոշ|Հարավային Կորեա}} Red Dog Culture House
|16 րոպե
|-
|9
|«Աղբանոցը» 
«The Dump»
|{{ref+|Քաղաքի տեսուչը փորձում է համոզել «Անճոռնի» Դեյվ Դվորչեկին իր տնից աղբանոց տեղափոխվել։ Սակայն Դեյվը հրաժարվում է հեռանալ։ Փոխարենը նա տեսուչին պատմում է մի պատմություն Օտտոյի հետ իր անցյալի հանդիպման մասին, մի ցեխոտ արարածի, որը միաձուլվել է աղբանոցում կերած ցանկացած նյութի հետ։ Սպանելու փոխարեն Դեյվը կապվել է դրա հետ և դարձրել իր ընտանի կենդանին։ Երբ անշահախնդիր տեսուչը կրկին փորձում է Դեյվին ստորագրել վտարման փաստաթղթերը, Օտտոն գալիս է և ողջ-ողջ ուտում նրան։ Այնուհետև Դեյվը խաղում է Օտտոյի հետ։|Ն}}
|Ժավյեր Ռեցիո Գարսիա
|Ֆիլիպ Ջելատ
|Ջո Լանսդեյլ
|{{դրոշ|Իսպանիա}} Able &amp; Baker
|10 րոպե
|-
|10
|«Մարդագայլեր» 
«Shape-Shifters»
|{{ref+|Մի աշխարհում, որտեղ [[մարդագայլ]]երն հանրաճանաչ են, բայց խտրականության են ենթարկվում, երկու մտերիմ մարդագայլ ընկերներ՝ լեյտենանտ Դեքերը և սերժանտ Սոբիեսկին, ծառայում են [[ԱՄՆ ծովային հետևակի կորպուս]]ում,  [[Աֆղանստան]]ում։ Ավտոշարասյունը ուղեկցելիս նրանց դարանակալում են [[թալիբան]]ի աշխարհազորայինները։ Դեքերը զգայարաններով գտնում է հարձակվողներին, որոնք հետո վնասազերծվում են։ Բազա վերադառնալուց հետո Դեքերը և Սոբիեսկին նկատում են թշնամանք իրենց որոշ ընկերների կողմից։ Նույն օրն, ավելի ուշ Սոբիեսկին նշանակվում է դիտակետում հսկող։ Այդ գիշեր այն հարձակման է ենթարկվում, և Դեքերը վազում է պահեստային շարասյան առաջ՝ զորքերին օգնելու համար։ Ժամանելուց հետո Դեքերը գտնում է, որ Սոբիեսկին և մյուս բոլոր զինվորները մորթված են, անշուշտ, մեկ այլ մարդագայլի կողմից։ Հրամանատար Ռեյները պատվիրում է Դեքերին գտնել թալիբ մարդագայլին և ողջ-ողջ բերել նրան։ Հաջորդ գիշեր Դեքերը գաղտագողի դուրս է գալիս բազային ճամբարից դեպի անապատ և հանդիպում է մի ծեր տղամարդու և մի երիտասարդ տղամարդու, ում հետ նախկինում հանդիպել էր, երկուսն էլ վերածվում են մարդագայլի։ Կռվելուց և երկուսին էլ սպանելուց հետո վիրավոր Դեքերը վերադառնում է բազա և տհաճությամբ ավարտում ծառայությունը։ Նա հետ է վերցնում Սոբիեսկիի մարմինը և թաղում անապատում իր զինվորական ժետոնի հետ։|Ն}}
|Գաբրիել Պենակչիոլի
|Ֆիլիպ Ջելատ
|Մարկո Կլուս
|{{դրոշ|ԱՄՆ}} Blur Studio
|15 րոպե
|-
|11
|«Օգնության ձեռք» 
«Helping Hand»
|{{ref+|Տիեզերագնաց Ալեքսանդրիա Սթիվենսը զբաղված է Երկրի ուղեծրի արբանյակի անսարքությամբ։ Բաց Տիեզերքում նրա բաց տիեզերքի համար նախատեսված (EVA) հին մոդելի կոստյումը դիպչում է [[տիեզերական աղբ]]ի մեջ կորած մի [[պտուտակ]]ի, և նա անհույս լողում է բաց տիեզերքում՝ ունենալով ընդամենը 14 րոպե թթվածին։ Նա կապում է իր կոստյումի վերին ձախ թեւը, օգտագործելով ժամացույցի ժապավենը, այնուհետև հանում է ձախ ձեռնոցը՝ բացելով իր ձախ թեւը վակուումի տարածության մեջ։ Ձեռնոցը նետելը նրան ետ է մղում դեպի արբանյակը, բայց նա գրեթե չի կարողանում բռնել։ Երբ նա իր The Anthem մաշված սպասարկման մեքենայի կողքով անցնում է, նա որոշում է կոտրել իր այժմ սառցակալած ձախ նախաբազուկը և նետել այն՝ իր նավ վերադառնալու վերջին փորձի հույսով։ Վերադառնալով նավի վրա, նա կատարում է արտակարգ իրավիճակների ինքնագնահատում, այնուհետև ռադիոյով հեռարձակում է Բիլին՝ իր վերգետնյա հսկիչին, ով թեթևացած հարցնում է, թե «դեռ ձեռքի կարիք ունի»։|Ն}}
|Ջոն Յեո
|Ֆիլիպ Ջելատ
|Կլոդին Գրիգս
|{{դրոշ|Շոտլանդիա}} Axis Studios
|9 րոպե
|-
|12
|«Ձկան գիշեր» 
«Fish Night»
|{{ref+|Երկու վաճառողներ խրվել են անապատում այն բանից հետո, երբ նրանց մեքենան փչացել է ռադիատորի խափանման պատճառով։ Իրենց օրվա մնացորդն անցկացնելով մեքենայի շուրջ՝ տարեց տղամարդը հայտնում է երիտասարդին, որ անապատը մի ժամանակ ծովի հատակ էր, որը լի էր կյանքով: Գիշերը նրանք արթնանում են՝ հայտնաբերելով նախապատմական ծովային կյանքի ուրվականներին, որոնք լողում են մեքենայի շուրջը: Տեսարանից վախենալով՝ երիտասարդը մերկանում է՝ օդում լողալու համար, մինչդեռ ծերունին հորդորում է նրան վերադառնալ։ Երբ երիտասարդը դառնում է լուսաշող էակ, հայտնվում է նախնադարյան Շնաձուկը: Չնայած ծերունու վտանգի կոչերին, երիտասարդը մնում է անգրագետ, մինչև շնաձկան ուրվականը կուլ տա նրան:|Ն}}
|Դեմիեն Նենով
|Ֆիլիպ Ջելատ
|Ջո Ռ. Լանդսեյլ
|{{դրոշ|Կանադա}} Platige Image
|9 րրոպե
|-
|13
|«Հաջողակ 13» 
«Lucky 13»
|{{ref+|Այն բանից հետո, երբ դեսանտային Dropship #13-02313 նավի երկու անձնակազմերը կորչում են, մյուս ծովայինները դառնում են սնահավատ և դժբախտ նավը տալիս են նորեկ լեյտենանտ «Կատեր» Կոլբիին: Աղջիկը քսան հաջող թռիչք է կատարում առանց զոհերի. Նրա ղեկավարած նավը հայտնի է դառնում որպես «Lucky 13»: Կատերը, հավատարիմ մնալով իր գործին, հրաժարվում է նոր մոդելներից՝ արդիականացնելով «Հաջողակը»: Իր վերջին առաքելության ժամանակ հակաօդային զենիթային պաշտպանությունը գնդակահարում է 13-ը, բայց նրան հաջողվում է վայրէջք կտարել և անձնակզմի բոլոր անդամները ողջ են մնում: Զինվորները տարհանվում են, իսկ Կատերը կրակ է բացում թշնամու վրա և պատրաստվում է պայթեցնել նավը, երբ պարկուճները վերջանան։ Կատերը գործարկում է 13-ի ինքնաոչնչացման համակարգը: Դրանից հետո թաքնվում է խրամատում և տեսնում է, որ ինքնաթիռը պայթեց միայն այն բանից հետո, երբ շրջապատված էր թշնամիներով: Կատերը ստանում է մրցանակ՝ մարտում իր քաջության համար և առաջին կարգի նոր նավ, բայց նա երազում է մեկ այլ թռիչքի մասին «Lucky 13»-ով:|Ն}}
|Ջերոմ Չեն
|Ֆիլիպ Ջելատ
|Մարկո Կլուս
|{{դրոշ|Կանադա}} Sony Pictures Imageworks
|14 րոպե
|-
|14
|«Զիմա Բլյու» 
«Zima Blue»
|{{ref+|Լրագրող Քլեր Մարքհեմը հրավիրվում է հարցազրույցի մենակյաց-նկարիչ Զիմա Բլուի հետ, ով ցանկանում է պատմել իր պատմությունը նախքան իր վերջին աշխատանքը ներկայացնելը: Զիման, ով սկսել էր [[դիմապատկեր|դիմանկարչությունից]], անցել էր որմնանկարների, որոնք կենտրոնացած էին կապույտի մեկ երանգի աբստրակտ ձևերի վրա: Նա շարունակել է ավելի մեծ որմնանկարներ պատրաստել, մինչև դրանցում ներառել է երկնային մարմիններ, աստերոիդներ և նույնիսկ միգամածություններ: Երբ նրանք հանդիպում են, Զիման Քլերին հայտնում է, որ թեև շատերը կարծում են, որ նա [[կիբեռնետիկա|կիբերնետիկորեն]] ուժեղացված մարդ է, իրականում նա զարգացած անդրոիդ է, որն ի սկզբանե կառուցվել էր ռոբոտագետի կողմից՝ լողավազանի կերամիկական սալիկները (հայտնի է որպես Zima Blue գույնի սալիկներ) մաքրելու համար։ Ընդ որում, սալիկներն առաջինն էին, ինչ նա տեսել էր իր կյանքում: Նա արդիականացվել և փոփոխվել է որպես ապարատային և ծրագրային ապահովման փորձարկման ստենդ՝ մինչև իր ներկայիս վիճակին հասնելը՝ փոխանցվելով մի տիրոջից մյուսին, առաջին տիրոջ մահից հետո: Արտահայտելով Արվեստի միջոցով արտահայտելով իր խորը տխրության իմաստը, նա ներկայացնում է իր վերջին գործը. նա ընկղմվում է վերակառուցված լողավազանի մեջ, որտեղից առաջացել էր, հրաժարվում է իր բոլոր փոփոխություններից և վերադառնում իր սկզբնական վիճակին՝ որպես լողավազանի սալիկները մաքրող պարզ մեքենա։ .|Ն}}
|Ռոբերտ Վալլի
|Ֆիլիպ Ջելատ
|Ալաստեր Ռեյնոլդս
|{{դրոշ|Անգլիա}} Passion Animation Studios
|10 րոպե
|-
|15
|«Կույր բիծ» 
«Blindspot»
|
|Վիտալի Շուշկո
|Վիտալի Շուշկո
|բնօրինակ պատմություն
|{{դրոշ|Ռուսաստան}} Independent Studio / Elena Volk
|8 րոպե
|-
|16
|«Սառցապատման շրջան» 
«Ice Age»
|
|Թիմ Միլլեր
|Ֆիլիպ Ջելատ
|Մայքլ Սվանվիկ
|{{դրոշ|Հունգարիա}} Digic Pictures&lt;br&gt;{{դրոշ|ԱՄՆ}} Atomic Fiction
|10 րոպե
|-
|17
|«Պատմության այլընտրանքներ» 
«Alternate Histories»
|
|Վիկտոր Մալդոնադո և Ալֆրեդո Տորես
|Ֆիլիպ Ջելատ
|Ջոն Սկալզի
|{{դրոշ|Դանիա}} Sun Creature Studio
|7 րոպե
|-
|18
|«Գաղտնի պատերազմ» 
«Secret War»
|
|Իշտվան Զորկոզի
|Ֆիլիպ Ջելատ
|Դևիդ Վ. Ամենդոլա
|{{դրոշ|Հունգարիա}} Digic Pictures
|15 րոպե
|}
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+Երկրորդ եթերաշրջան (2021 թվականի մայիսի 14)
!Սերիալ
!Անվանում
!Ռեժիսոր-անիմատոր
!Ադապտացիայի սցենարիստ
!Պատմվածքի հիման վրա
!Անիմացիոն Ստուդիա և երկիր
!Տևողություն
|-
|1
|«Ավտոմատացված հաճախորդների սպասարկում» 
«Automated Customer Service»
|Միթ Դեփթ  (Քևին վան Դեր Մերիեն, Դեյվիդ Նիկոլաս, Լաուրենտ Նիկոլաս)
|Ջոն Սկալզի &amp; Միթ Դեփթ
|Ջոն Սկալզի
|{{դրոշ|Ֆրանսիա}} Atoll Studio
|13 րոպե
|-
|2
|«Սառույց»
«Ice»
|Ռոբերտ Վալլի
|Ֆիլիպ Ջելատ
|Ռիչ Լարսոն
|{{դրոշ|Անգլիա}} Passion Animation Studios
|13 րոպե
|-
|3
|«Փոփ խումբ»
«Pop Squad»
|Ջենիֆեր Յու Նելսոն
|Ֆիլիպ Ջելատ
|[[Պաոլո Բաչիգալուպի]]
|{{դրոշ|ԱՄՆ}} Blur Studio
|18 րոպե
|-
|4
|«Ձյունն անապատում»
«Snow in the Desert»
|Լեոն Բերելլե, Դոմենիկ Բոիդին,
Ռեմի Կոզիրա, Մաքսիմ Լուերե
|Ֆիլիպ Ջելատ
|ՄիլԱսհեր
|{{դրոշ|Ֆրանսիա}} Unit Image
|18 րոպե
|-
|5
|«Բարձր խոտը»
«The Tall Grass»
|Օտտո Սայմոն
|Ֆիլիպ Ջելատ
|Յո Լանսդեյլ
|{{դրոշ|Շոտլանդիա}} Axis Studios
|11 րոպե
|-
|6
|«Ամեն ինչ տան միջով»
«All Through the House»
|Էլիոտ Դիար
|Ֆիլիպ Ջելատ
|Յոախիմ Հեիյնդերմանս
|{{դրոշ|Անգլիա}} Blink Industries
|7 րոպե
|-
|7
|«Կյանքի խրճիթ»
«Life Hutch»
|Ալեքս Բիթի
|Ֆիլիպ Ջելատ
|[[Հարլան Էլիսոն]]
|{{դրոշ|ԱՄՆ}} Blur Studio
|14 րոպե
|-
|8
|«Խեղդված հսկան»
«The Drowned Giant»
|Թիմ Միլլեր
|Թիմ Միլլեր
|Ժ. Գ. Բալլարդ
|{{դրոշ|ԱՄՆ}} Blur Studio
|14 րոպե
|}
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+Երրորդ եթերաշրջան (2022 թվականի մայիսի 20)
!Սերիալ
!Վերնագիր
!Ռեժիսոր-անիմատոր
!Ադապտատոր
!Հիմնված է պատմվածքի վրա
!Անիմացիոն ստուդիա և երկիր
!Տևողություն
|-
|1
|«Երեք ռոբոտներ. ելքի ռազմավարություններ» 
«Three Robots: Exit Strategies»
|Պատրիկ Օսբորն
|Ջոն Սկալզի
|Ջոն Սկալզի
|{{դրոշ|Իսպանիա}} Blow Studio
|11 րոպե
|-
|2
|«Վատ ճանապարհորդություն»
«Bad Travelling»
|[[Դեյվիդ Ֆինչեր]]
|Էնդրյու Քևին Ուոքեր
|Նիլ Աշեր
|{{դրոշ|ԱՄՆ}} Blur Studio
|21 րոպե
|-
|3
|«Մեքենայի հենց զարկերակը»
«The Very Pulse of the Machine»
|Էմիլի Դին
|Ֆիլիպ Ջելատ
|Մայքլ Սվանվիչ
|{{դրոշ|Ճապոնիա}}Polygon Pictures
|17 րոպե
|-
|4
|«Մինի մահացածների գիշեր»
«Night of the Mini Dead»
|Ռոբերտ Բիզի և Էնդի Լիոնն
|Ռոբերտ Բիզի և Էնդի Լիոնն
|Ջեֆ Ֆովլեր և Թիմ Միլլեր
|{{դրոշ|ԱՄՆ}} BUCK
|7 րոպե
|-
|5
|«Սպանել թիմակից սպանողին»
«Kill Team Kill»
|Ջենիֆեր ՅուՆելսոն
|Ֆիլիպ Ջելատ
|Ջասթին Կոատս
|{{դրոշ|ԱՄՆ}} Titmouse
|13 րոպե
|-
|6
|«Սվամ»
«Swarm»
|Թիմ Միլլեր
|Թիմ Միլլեր &amp; Ֆիլիպ Ջելատ
|Բրյուս Ստերլինգ
|{{դրոշ|ԱՄՆ}} Blur Studio
|17 րոպե
|-
|7
|«Մեյսոնի առնետները»
«Mason's Rats»
|Կարլոս Ստիվենս
|[[Ջո Աբերկրոմբի]]
|Նիլ Աշեր
|{{դրոշ|Շոտլանդիա}}  Axis Studios
|10 րոպե
|-
|8
|«Թաղածածկ սրահներում՝ դամբարաններ»
«In Vaulted Halls Entombed»
|Ջերոմ Չեն
|Ֆիլիպ Ջելատ
|Ալան Բաքստեր
|{{դրոշ|Կանադա}} Sony Pictures Imageworks
|15 րոպե
|-
|9
|«Ժիբարո»
«Jibaro»
|Ալբերո Միելգո
|Ալբերո Միելգո
|բնօրինակ
|{{դրոշ|Իսպանիա}} Pinkman.TV
|17 րոպե
|}

== Նշումներ ==
&lt;references group=&quot;Ն&quot;&gt;&lt;/references&gt;

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ|3}}

== Արտաքին հղումներ ==

* [https://www.netflix.com/title/80174608 «Սեր, մահ և ռոբոտներ»]{{ref-en}} [[Netflix]] կայքում
* {{IMDb title|9561862}}

{{Արտաքին հղումներ}}

[[Կատեգորիա:Ամերիկյան ֆենտեզի հեռուստասերիալներ]]
[[Կատեգորիա:Նեթֆլիքսի բնօրինակ ծրագրեր]]
[[Կատեգորիա:Անգլերեն հեռուստասերիալներ]]
[[Կատեգորիա:Ամերիկյան հեռուստասերիալներ]]
[[Կատեգորիա:Անգլալեզու հեռուստասերիալներ]]
[[Կատեգորիա:Մուլտսերիալներ]]
[[Կատեգորիա:2019 հեռուստասերիալներ]]
[[Կատեգորիա:2010-ականների հեռուստասերիալներ]]
[[Կատեգորիա:Ամերիկյան մուլտֆիլմեր]]
[[Կատեգորիա:Սև հումոր]]
[[Կատեգորիա:Սարսափ հեռուստասերիալներ]]
[[Կատեգորիա:Կոմիքսների էկրանավորումներ]]
[[Կատեգորիա:Netflix-ի արտադրության ֆիլմեր]]
[[Կատեգորիա:Ամերիկյան սարսափ հեռուստասերիալներ]]</text>
      <sha1>f4dyugkvfzv2qhlrjbc3n9mmekotk25</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486228</id>
      <parentid>8486225</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T19:02:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ապատ63</username>
        <id>36683</id>
      </contributor>
      <comment>/* Եթերաշրջաններ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="58282" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Հեռուստասերիալ
| անվանում = Սեր, մահ և ռոբոտներ
| բնօրինակ անվանում = Love, Death and Robots
| պատկեր = 
| պատկերի չափ = 
| նկարագրում = 
| ժանր = 
| թեմա = 
| ստեղծող = 
| երկիր = 
| հիմք = 
| լեզու = 
| ռեժիսոր = 
| դերերում = 
| պատմող = 
| պրոդյուսեր = 
| գործադիր պրոդյուսեր = 
| սցենարիստ = 
| օպերատոր = 
| երաժիշտ = 
| մոնտաժ = 
| խմբագիր = 
| պատմվածքի վայր = 
| աշխարհ = 
| դարաշրջան = 
| նկարահանման վայր = 
| եթերաշրջաններ = 
| սերիաների քանակ = 
| սերիաների տևողություն = 
| սերիաների ցանկ = 
| առաջին թողարկում = 
| վերջին թողարկում = 
| հեռուստաալիք = 
| ընկերություն = 
| դիստրիբյուտոր = 
| պատկերի ձևաչափ = 
| ձայնի ձևաչափ = 
| բյուջե = 
| շահույթ = 
| պարգև = 
| առաջադրում = 
| նախորդ = 
| հաջորդ = 
| կապակցված = 
| կարգավիճակ = 
| կայք = 
}}

'''«Սեր, մահ և ռոբոտներ»''' ({{lang-en|Love, Death &amp; Robots}}, ոճավորված է որպես LOVE DEATH + ROBOTS, [[էմոջի]]ն՝ ❤️❌🤖), ամերիկյան [[Մուլտիպլիկացիա|անիմացիոն]] սերիալ-[[անթոլոգիա]]։ Թողարկվել է [[Netflix]] [[Հոսքային մուլտիմեդիա|հոսքային մուլտիմեդիայում]]։ Սերիալը բաղկացած է տարբեր տևողությամբ [[Կարճամետրաժ ֆիլմ|կարճամետրաժ]] անիմացիոն ֆիլմերից, որոնք ստեղծվել են չափահաս հանդիսատեսի համար&lt;ref name=&quot;ld&amp;r_announcement_deadline&quot;&gt;{{cite web|url=https://deadline.com/2019/01/love-death-and-robots-first-look-photos-david-fincher-tim-miller-netflix-1202530682/|title=‘Love Death &amp; Robots’: First Look At David Fincher &amp; Tim Miller’s Animated Netflix Anthology Series|date=2019-01-07|website=Deadline Hollywood|publisher=Penske Media Corporation|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190316122112/https://deadline.com/2019/01/love-death-and-robots-first-look-photos-david-fincher-tim-miller-netflix-1202530682/|archivedate=2019-03-16|accessdate=2019-03-16|author=Hipes, Patrick|lang=en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;review_mirf&quot;&gt;{{cite web|url=https://www.mirf.ru/serial/lyubov-smert-i-roboty|title=«Любовь, смерть и роботы»: сборник потрясающих и шокирующих мультфильмов|date=2019-03-16|website=Мир фантастики|publisher=Hobby World|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190317125054/https://www.mirf.ru/serial/lyubov-smert-i-roboty|archivedate=2019-03-17|accessdate=2019-03-17|author=Стрепетилов, Александр|lang=ru}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;ld&amp;r_trailer_theverge&quot;&gt;{{cite web|url=https://www.theverge.com/2019/2/14/18225087/love-death-robots-netflix-trailer-first-look-david-fincher-tim-miller-animation-anthology-nsfw|title=The trailer for David Fincher’s Netflix anthology Love, Death &amp; Robots is a manic headache|date=2019-02-14|website=The Verge|publisher=Vox Media|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190217132822/https://www.theverge.com/2019/2/14/18225087/love-death-robots-netflix-trailer-first-look-david-fincher-tim-miller-animation-anthology-nsfw|archivedate=2019-02-17|accessdate=2019-03-16|subtitle=The collection of 18 shorts, co-produced by Deadpool director Tim Miller, is going for extremity and intensity|author=Robinson, Tasha|lang=en}}&lt;/ref&gt;։ Առաջին եթերաշրջանը թողարկվել է [[2019]] թվականի մարտի 15-ին և բաղկացած է 18 դրվագից&lt;ref name=&quot;review_mirf&quot; /&gt;։

Սերիալի գործադիր [[պրոդյուսեր]]ներն են [[Դեյվիդ Ֆինչեր]]ը, [[Թիմ Միլլեր]]ը, [[Ջոշուա Դոնեն]]ը և [[Ջենիֆեր Միլլեր]]ը&lt;ref name=&quot;ld&amp;r_trailer_polygon&quot;&gt;{{cite web|url=https://www.polygon.com/2019/2/14/18225092/love-death-and-robots-trailer|title=First trailer for Netflix’s animated anthology Love, Death, &amp; Robots makes it clear this is for adults|date=2019-02-14|website=Polygon|publisher=Vox Media|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190215050819/https://www.polygon.com/2019/2/14/18225092/love-death-and-robots-trailer|archivedate=2019-02-15|accessdate=2019-03-16|subtitle=Helmed by David Fincher and the director of Deadpool|author=Radulovic, Petrana|lang=en}}&lt;/ref&gt;։ Գրեթե յուրաքանչյուր դրվագ ստեղծել են աշխարհի տարբեր թիմեր և ստուդիաներ, նրանց մեծ մասը օգտագործում է անիմացիա սեփական տիպեր&lt;ref name=&quot;ld&amp;r_trailer_ign&quot;&gt;{{cite web|url=https://www.ign.com/articles/2019/02/14/netflixs-love-death-robots-trailer-premiere-date-release|title=Netflix's Love, Death &amp; Robots Trailer: First Look at Tim Miller and David Fincher's Surreal Animated Anthology|date=2019-02-14|website=IGN|publisher=Ziff Davis|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190215155834/https://www.ign.com/articles/2019/02/14/netflixs-love-death-robots-trailer-premiere-date-release|archivedate=2019-02-15|accessdate=2019-03-16|subtitle=Vices on all your devices|author=Prudom, Laura|lang=en}}&lt;/ref&gt;։ Բացի «Սառցային դարաշրջան» դրվագից, որտեղ նկարահանվել են իրական դերասաններ՝ [[Մերի Էլիզաբեթ Ուինսթեդ]]ը և [[Թոֆեր Գրեյս]]ը։ Սերիալը [[Դեյվիդ Ֆինչեր|Դևիդ Ֆինչերի]] և Թիմ Միլլերի վերաիմաստավորումն է, որոնք ավելի քան 10 տարի գտնվել ն  «[[Heavy Metal (ամսագիր)|Heavy Metal]]» ամսագրից ոգեշնչված անթոլոգիական անիմացիոն ֆիլմի մշակման մեջ&lt;ref name=&quot;heavymetalremake_ign&quot;&gt;{{cite web|url=https://www.ign.com/articles/2019/03/16/how-david-fincher-and-tim-millers-heavy-metal-reboot-became-netflixs-love-death-and-robots|title=How David Fincher and Tim Miller's Heavy Metal Reboot Became Netflix's Love, Death &amp; Robots|date=2019-02-16|website=IGN|publisher=Ziff Davis|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190317122034/https://www.ign.com/articles/2019/03/16/how-david-fincher-and-tim-millers-heavy-metal-reboot-became-netflixs-love-death-and-robots|archivedate=2019-03-17|accessdate=2019-03-17|subtitle=Love, Death &amp; Robots is now streaming on Netflix|author=Schwartz, Terri|lang=en}}&lt;/ref&gt;։

== Ստեղծման պատմություն ==

=== Նախապատմություն ===
[[Պատկեր:David_Fincher_(2012)_3.jpg|մինի|[[Դեյվիդ Ֆինչեր|Դեյվիդ Ֆինչերը]] սերիալի գործադիր պրոդյուսերն է|ձախից|277x277փքս]]
2008 թվականի մարտին հայտարարվել է, որ Դեյվիդ Ֆինչերը ծրագրում է համագործակցել [[Թիմ Միլլեր]]ի և [[Քևին Իսթմեն]]ի հետ՝ &quot;Heavy Metal&quot; ամսագրից ոգեշնչված ութ կամ ինը կարճամետրաժ անիմացիոն ֆիլմերի պրոդյուսավորման համար&lt;ref name=&quot;heavymetalremake_fincher_slashfilm&quot;&gt;{{cite web|url=https://www.slashfilm.com/david-fincher-to-produce-and-co-direct-animated-heavy-metal-film/|title=David Fincher to Produce and Co-Direct Animated Heavy Metal Film|date=2008-03-14|website=/Film|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190322034510/https://www.slashfilm.com/david-fincher-to-produce-and-co-direct-animated-heavy-metal-film/|archivedate=2019-03-22|accessdate=2019-03-22|author=Stephenson, Hunter|lang=en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;heavymetalremake_fincher_kinokadr&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.kinokadr.ru/blog/2008/03/14/1150.shtml|title=Дэвид Финчер и «Heavy Metal», экранизация «Metal Gear Solid» и «Агора» Аменабара|date=2008-03-14|website=Кинокадр.ru|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190322034525/http://www.kinokadr.ru/blog/2008/03/14/1150.shtml|archivedate=2019-03-22|accessdate=2019-03-22|subtitle=Дэвид Финчер возглавит мультипроект|author=marie|lang=ru}}&lt;/ref&gt;։ ''Heavy Metal'' ամսագիրը, որ հիմնված է ֆրանսիական կոմիքսների ''[[Métal Hurlant]]'' ամսագրի վրա, թողարկվում է չափահաս լսարանի համար նախատեսված կոմիքսներ և պատմություններ [[գիտական ֆանտաստիկա]] և [[Ֆենտեզի|ֆենթեզի]] [[ժանր]]երում։ Նախկինում ամսագրի հիման վրա նկարահանվել են երկու լիամետրաժ անիմացիոն ֆիլմեր՝ «Ծանր մետաղ» 1981 թվականին և «Ծանր մետաղ 2000» 2000 թվականին։ Նպատակը եղել է այն, որ կարճամետրաժ ֆիլմերից յուրաքանչյուրը տրվի տարբեր ռեժիսորների՝ միասին [[կինոալմանախ]] ստեղծելու համար&lt;ref name=&quot;heavymetalremake_fincher_slashfilm&quot; /&gt;։ [[Paramount Pictures]] ստուդիան սկզբից մասնակցում էր նախագծին, սակայն հրաժարվել է դրանից 2008 թվականի հուլիսին&lt;ref name=&quot;heavymetalremake2010_collider&quot;&gt;{{cite web|url=http://collider.com/david-fincher-to-re-build-heavy-metal-in-3d-with-james-cameron-and-zack-snyder/|title=David Fincher to Re-Build HEAVY METAL in 3D with James Cameron and Zack Snyder|date=2010-03-12|website=Collider|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190322034610/http://collider.com/david-fincher-to-re-build-heavy-metal-in-3d-with-james-cameron-and-zack-snyder/|archivedate=2019-03-22|accessdate=2019-03-22|author=Goldberg, Matt|lang=en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;heavymetalremake_paramount_ew&quot;&gt;{{cite web|url=https://ew.com/article/2008/07/09/david-fincher/|title=David Fincher's 'Heavy Metal' remake a no-go at Paramount|date=2008-07-09|website=Entertainment Weekly|publisher=Meredith Corporation|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190322034551/https://ew.com/article/2008/07/09/david-fincher/|archivedate=2019-03-22|accessdate=2019-03-22|author=Sperling, Nicole|lang=en}}&lt;/ref&gt;։ Դրանից հետո նախագիծը ներկայացվել է ուրիշ ստուդիանների։

2008 թվականի սեպտեմբերին հայտնի է դարձել, որ [[Զաք Սնայդեր]]ը, [[Գիլյերմո դել Տորո]]ն և [[Գոռ Վերբինսկի|Գոր Վերբինսկին]] ցանկություն են հայտնել մասնակցել ծրագրին որպես ռեժիսոր&lt;ref name=&quot;heavymetalremake_snyder_deltoro_verbinski_slashfilm&quot;&gt;{{cite web|url=https://www.slashfilm.com/zack-snyder-guillermo-del-toro-and-gore-verbinski-to-direct-heavy-metal/|title=Zack Snyder, Guillermo del Toro and Gore Verbinski to Direct Heavy Metal!?|date=2008-09-04|website=/Film|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190322034538/https://www.slashfilm.com/zack-snyder-guillermo-del-toro-and-gore-verbinski-to-direct-heavy-metal/|archivedate=2019-03-22|accessdate=2019-03-22|author=Sciretta, Peter|lang=en}}&lt;/ref&gt;։ 2009 թվականի մայիսին լուրեր են տարածվել [[Ռոբ Զոմբի]]ի և [[Մարկ Օսբորն]]ի՝ նախագծին միանալու մասին&lt;ref name=&quot;heavymetalremake2010_collider&quot; /&gt;։ 2010 թվականին Ֆինչերը փորձել է նոր շունչ տալ ծրագրին. նույն թվականի մարտին հայտնի է դարձել, որ [[Ջեյմս Քեմերոն]]ը նույնպես հետաքրքրված է նախագծին մասնակցությամբ&lt;ref name=&quot;heavymetalremake2010_collider&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;heavymetalremake_cameron_deadline&quot;&gt;{{cite web|url=https://deadline.com/2010/03/fincher-brings-mettle-to-passion-project-28177/|title=Fincher Brings Mettle To Passion Project|date=2010-03-12|website=[[Deadline Hollywood]]|publisher=Penske Media Corporation|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190322034651/https://deadline.com/2010/03/fincher-brings-mettle-to-passion-project-28177/|archivedate=2019-03-22|accessdate=2019-03-22|author=Fleming, Mike Jr|lang=en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;heavymetalremake2010_cinemablend&quot;&gt;{{cite web|url=https://www.cinemablend.com/new/David-Fincher-Still-Pulling-Heavy-Metal-17538.html|title=David Fincher Still Pulling For Heavy Metal|date=2010|website=CinemaBlend|publisher=Gateway Blend|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190322034703/https://www.cinemablend.com/new/David-Fincher-Still-Pulling-Heavy-Metal-17538.html|archivedate=2019-03-22|accessdate=2019-03-22|author=LeBlanc, Will|lang=en}}&lt;/ref&gt;։

Շուտով Դեյվիդ Ֆինչերի՝ էկրանավորման իրավունքների ժամկետը ավարտվել է, և 2011 թվականի հուլիսին [[Սան Դիեգո|Սան Դիրեգոյում]] [[Ռոբերտ Ռոդրիգեզ]]ը հայտնել է, որ ինքն ստացել է ''Heavy Metal''-ի  իրավունքները&lt;ref name=&quot;heavymetalremake_rodriguez_slashfilm&quot;&gt;{{cite web|url=https://www.slashfilm.com/david-fincher-heavy-metal-dead-robert-rodriguez-rights/|title=David Fincher’s ‘Heavy Metal’ is Dead, Now Robert Rodriguez Has the Rights|date=2011-07-21|website=/Film|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190322034722/https://www.slashfilm.com/david-fincher-heavy-metal-dead-robert-rodriguez-rights/|archivedate=2019-03-22|accessdate=2019-03-22|author=Fischer, Russ|lang=en}}&lt;/ref&gt;։ Մի քանի տարվա լռությունից հետո՝ 2014 թվականին, Ռոդրիգեզը հայտնել է, որ ցանկանում է կոմիքսների ամսագիրը վերածել հեռուստասերիալի&lt;ref name=&quot;heavymetalremake_rodriguez_screenrant&quot;&gt;{{cite web|url=https://screenrant.com/heavy-metal-tv-show-robert-rodriguez/|title=Robert Rodriguez May Bring ‘Heavy Metal’ to TV; Prepared to Make ‘Sin City 3’|date=2014-03-11|website=Screen Rant|publisher=Valnet|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190322034738/https://screenrant.com/heavy-metal-tv-show-robert-rodriguez/|archivedate=2019-03-22|accessdate=2019-03-22|author=Nemiroff, Perri|lang=en}}&lt;/ref&gt;։ Հետագայում Ռոդրիգեսի կողմից նախագծի մասին ոչ մի լուր չի հայտնվել։

=== Արտադրություն ===
[[Պատկեր:Philip_Gelatt.jpg|մինի|Ֆիլիպ Ջելաթը գրել է սերիալի ավելի շատ դրվագներ, քան որևէ մեկը, հատկապես այն դրվագները, որոնք վերցված են կարճ պատմություններից|208x208փքս]]
Քանի որ ոչ մի ավանդական կինոստուդիա չի համաձայնել ստեղծել անիմացիոն անթոլոգիական ֆիլմը, Ֆիտչերն ու Միլլերը իրենց մտահղացման հարցով դիմել են [[Netflix]]-ին&lt;ref name=&quot;ld&amp;r_observer&quot;&gt;{{cite web|url=https://observer.com/2019/03/david-fincher-tim-miller-love-death-robots-netflix-interview-sxsw-2/|title=Exclusive: How David Fincher and Tim Miller’s ‘Love, Death &amp; Robots’ Made the Leap to Netflix|date=2019-03-11|website=[[The New York Observer]]|publisher=Observer Media|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190322034754/https://observer.com/2019/03/david-fincher-tim-miller-love-death-robots-netflix-interview-sxsw-2/|archivedate=2019-03-22|accessdate=2019-03-22|author=Katz, Brandon|lang=en}}&lt;/ref&gt;։ ՄԻնչև այդ Ֆինչերը այդ հոսքային սերվիսի համար աշխատել է «''Mindhunter''» և ''«House of Cards»'' սերիալների վրա։

«Սեր, մահ և ռոբոտներ» անթոլոգիական սերիալը կարճամետրաժ անիմացիոն ֆիլմերի հավաքածու է։ Դրանք հիմնականում [[գիտական ֆանտաստիկա]]յի, [[Ֆենտեզի|ֆենթեզիի]], [[սև հումոր]]ի, [[Սարսափ (ժանր)|սարսափ]] և [[կիբերփանք]] ժանրերի համադրույթներ են, սակայն միևնույն ժամանակ թեմաները կենտրոնանում են մեծահասակ լսարանին վերաբերող թեմաների վրա, ինչպիսիք են [[ռասիզմ]]ը, [[պատերազմ]]ները, [[Մարդու բնույթ|մարդու էությունն ու բնույթը]], [[կամքի ազատություն]]ը և այլն&lt;ref name=&quot;ld&amp;r_announcement_deadline&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;ld&amp;r_trailer_theverge&quot; /&gt;։ Սերիալի արտադրությունը կարելի է համարել ''Heavy Metal'' ծրագրի մի  ճյուղը, որը Դեյվիդ Ֆինչերը և Թիմ Միլլերը փորձել են թողարկել 2000-ականների սկզբին&lt;ref name=&quot;ld&amp;r_trailer_slashfilm&quot;&gt;{{cite web|url=https://www.slashfilm.com/love-death-robots-trailer/|title=‘Love, Death + Robots’ Trailer: Tim Miller &amp; David Fincher Present Pure Sci-Fi Insanity|date=2019-02-14|website=/Film|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190322034840/https://www.slashfilm.com/love-death-robots-trailer/|archivedate=2019-03-22|accessdate=2019-03-22|author=Anderto, Ethan|lang=en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;ld&amp;r_announcement_birthmoviesdeath&quot;&gt;{{cite web|url=https://birthmoviesdeath.com/2019/01/07/david-finchers-love-death-robots-is-headed-to-netflix|title=David Fincher’s LOVE, DEATH &amp; ROBOTS Is Headed To Netflix|date=2019-01-07|website=Birth.Movies.Death|publisher=Alamo Drafthouse Cinema|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190322034830/https://birthmoviesdeath.com/2019/01/07/david-finchers-love-death-robots-is-headed-to-netflix|archivedate=2019-03-22|accessdate=2019-03-22|subtitle=The GOAT's producing an animated anthology alongside DEADPOOL's Tim Miller|author=Wampler, Scott|lang=en}}&lt;/ref&gt;։ Ըստ Միլլերի՝ կարճ պատմությունները ոգեշնչվել են հին սարսափ ֆիլմերից, կոմիքսներից, գրքերից և ֆանտաստիկ ամսագրերից, որոնք իր երիտասարդ եղած ժամանակ համարվում էին ներդերի (ուսումնատենչ մարդկանց) մշակույթի մի մասը&lt;ref name=&quot;ld&amp;r_trailer_theverge&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;ld&amp;r_announcement_hollywoodreporter&quot;&gt;{{cite web|url=https://www.hollywoodreporter.com/behind-screen/tim-miller-david-fincher-create-animated-shorts-series-netflix-1174101|title=Tim Miller, David Fincher to Create Adult-Themed Animated Shorts Series for Netflix|date=2019-01-07|website=The Hollywood Reporter|publisher=Eldridge Industries|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190322034905/https://www.hollywoodreporter.com/behind-screen/tim-miller-david-fincher-create-animated-shorts-series-netflix-1174101|archivedate=2019-03-22|accessdate=2019-03-22|subtitle=Miller says 'Love, Death &amp; Robots' &quot;combines my love of animation and amazing stories.&quot;|author=Giardina, Carolyn|lang=en}}&lt;/ref&gt;։ Սերիաները ստեղծվել են տարբեր անիմացիոն ստուդիանների կողմից՝ ներառյալ Միլլերի [[Blur Studio]] պրոդյուսերական անիմացիոն ստուդիան&lt;ref name=&quot;ld&amp;r_announcement_animationmagazine&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.animationmagazine.net/streaming/tim-miller-david-fincher-animating-love-death-robots-for-netflix/|title=Tim Miller &amp; David Fincher Animating ‘Love, Death &amp; Robots’ for Netflix|date=2019-01-07|website=Animation Magazine|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190322034936/http://www.animationmagazine.net/streaming/tim-miller-david-fincher-animating-love-death-robots-for-netflix/|archivedate=2019-03-22|accessdate=2019-03-22|author=Milligan, Mercedes|lang=en}}&lt;/ref&gt;։

Ընդհանուր առմամբ ստեղծվել է 18 կարճամետրաժ ֆիլմ, որոնց մեծամասնությունում օգտագործվել է անիմացիայի սեփական տեսակը՝ ինչպես դասական 2D անիմացիան, այնպես էլ [[CGI (գրաֆիկա)|CGI գրաֆիկայով]] գերիրական եռաչափ համակարգչային անիմացիա։ Գրեթե բոլոր դրվագները ստեղծվել են աշխարհի տարբեր խմբերի և ստուդիանների կողմից&lt;ref name=&quot;ld&amp;r_trailer_theverge&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;ld&amp;r_announcement_hollywoodreporter&quot; /&gt;։

== Եթերաշրջաններ ==
2019 թվականի հունվարի 7-ին [[Նեթֆլիքս|Netflix]]-ն առաջին անգամ հայտարարել է «Սեր, մահ և ռոբոտներ» նոր սերիալ-անթոլոգիայի մասին&lt;ref name=&quot;ld&amp;r_announcement_deadline&quot; /&gt;։ Առաջին թրեյլերը թողարկվել է 2019 թվականի փետրվարի 14-ին&lt;ref name=&quot;ld&amp;r_trailer_collider&quot;&gt;{{cite web|url=http://collider.com/love-death-and-robots-trailer-netflix/|title=Exclusive: ‘Love, Death &amp; Robots’ Trailer Teases Tim Miller and David Fincher’s NSFW Netflix Project|date=2019-02-14|website=Collider|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190215050808/http://collider.com/love-death-and-robots-trailer-netflix/|archivedate=2019-02-15|accessdate=2019-03-16|author=Trumbore, Dave|lang=en}}&lt;/ref&gt;։ Առաջին եթերաշրջանի թողարկումը կայացել է 2019 թվականի մարտի 15-ին [[Netflix]]-ում&lt;ref name=&quot;ld&amp;r_trailer_theverge&quot; /&gt;

2019 թվականի հունիսի 11-ին հայտնի է դարձել, որ սերիալը երկարաձգվել է մինչև երկրորդ եթերաշրջան&lt;ref name=&quot;jennifer_yuh_hollywoodreporter&quot;&gt;{{cite web|url=https://www.hollywoodreporter.com/live-feed/love-death-robots-renewed-at-netflix-jennifer-yuh-nelson-joins-1216997|title='Love, Death and Robots' Renewed at Netflix, Adds 'Kung Fu Panda 3' Director|date=2019-06-10|website=The Hollywood Reporter|publisher=Eldridge Industries|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190612042628/https://www.hollywoodreporter.com/live-feed/love-death-robots-renewed-at-netflix-jennifer-yuh-nelson-joins-1216997|archivedate=2019-06-12|accessdate=2019-06-12|author=Porter, Rick|lang=en}}&lt;/ref&gt;։

{| class=&quot;wikitable&quot;
|+ Առաջին եթերաշրջան (2019 թվականի մարտի 15)
!
!Անվանում
!Սյուժե
!Ռեժիսոր-անիմատոր
!Ադապտացիա
!Պատմվածքի հիման վրա
!Անիմացիայի ստուդիա
!Տևողություն
|-
|1
|«Սոնիի առավելությունը»
«Sonnie's Edge»
|{{ref+|2070 թվական։ Դիստոպիկ Լոնդոնում Սոնի անունով մի երիտասարդ կին մասնակցում է ընդհատակյա «Beastie» մարտերին՝ հեռակառավարվող բիոինժեներական գլադիատորական գազանի՝ Խանիվորեի հետ։ Ռինգի ղեկավար Դիկոն փորձում է կաշառել Սոնիին, որպեսզի նա պարտվի, բայց Սոնին հրաժարվում է։ Նրա թիմակիցներ Ուեսը և Իվրինան բացատրում են, որ Սոնին նախկինում ենթարկվել է սեռական ոտնձգությունների և անդամահատման. վրեժխնդրության նրա ցանկությունն ի վերջո դառնում է նրա «առավելությունը»։ Սոնին ասպարեզ է մտնում՝ ղեկավարելով իր գազան Խանիվորին, որպեսզի կռվի հակառակորդի՝ Տուրբորապտորի հետ։ Դաժան հանդիպումից հետո Խանիվորեն հաղթում է։ Ավելի ուշ Դիկոյի սիրուհին այցելում է Սոնիին և գայթակղում նրան, միայն թե Սոնին թաքցրած զենքով ցցահարում է նրա գլուխը։ Այնուհետև հայտնվում է Դիկոն և ծաղրանքով հարցնում Սոնիին՝ «Հիմա վախեցա՞ծ ես»։ Այնուհետև սիրուհին հարվածում է Սոնիի գլխին՝ ջախջախելով այն։ Այնուամենայնիվ, լսվում է Սոնիի ծիծաղը, որը ցույց է տալիս, որ նրա մարդկային մարմինը միայն «ողնաշարին միացված բիոծրագրային պրոցեսոր է», և որ նրա գիտակցությունը միշտ Խանիվորեի ներսում էր, իսկ մարտերում մահվան վախը նրա իրական «առավելությունն» էր։ Սոնին Խանիվորի մարմնից դուրս է գալիս և սպանում սիրուհուն, ապա պատրաստվում է սպանել Դիկոյին։ Էկրանը դառնում է սև, երբ նա հարցնում է Դիկոյին. «Հիմա վախեցա՞ծ ես»՝ կրկնելով Դիկոյի՝ նախկինում իրեն տված հարցը։|Ն}}
|Դեյվ Ուիլսոն
|Ֆիլիպ Ջելատ
|Պիտեր Համիլտոն
||{{դրոշ|ԱՄՆ}} Blur Studio
|16 րոպե
|-
|2
|«Երեք ռոբոտներ» 
«Three Robots»
|{{ref+|Մարդկության անկումից երկար ժամանակ անց երեք [[ռոբոտ]]ներ (K-VRC, XBOT 4000 և 11-45-G) թափառում են հետապոկալիպսյան քաղաքում՝ փորձելով հասկանալ, թե ինչպես են մարդիկ ապրել՝ ունենալով սահմանափակ գիտելիքներ իրենք իրենց մասին և այն մասին ինչ նրանք թողել են իրենցից հետո։ Նրանք ուսումնասիրում են մարդու սպորտային հետաքրքրությունները, պահանջմունքները և, ի վերջո, ընտանի կենդանիներին, երբ հանդիպում են կենդանի կատվի, որը հետևում էր նրանց։ Երեք ռոբոտներն իմանում են իրենց ծագման մասին և ավելի ուշ գտնում են ստորգետնյա միջուկային հրթիռային [[Սիլոս (հոր)|հոր]]։ 11-45-G-ն բացատրում է, որ մարդիկ մահացել են բնապահպանական աղետներից, որոնք առաջացել են իրենց իսկ գործողությունների արդյունքում։ K-VRC-ն նշում է, որ մարդիկ գենետիկորեն մոդիֆիկացրել են իրենց կատուներին՝ տալով նրանց ինտելեկտ։ Այնուհետև կատուն ապացուցում է դա՝ ցույց տալով, որ խոսել գիտի՝ պահանջելով, որ իրեն շոյեն. Իսկ այդ ընթացքում բազայի շատ այլ կատուներ հալածելով ուժասպառ են անում երեք ռոբոտների։|Ն}}
|Վիկտոր Մալդոնադո և Ալֆրեդո Տորես
|Ֆիլիպ Ջելատ
|Ջոն Սկալցի
|{{դրոշ|Իսպանիա}} Blow Studio
|11 րոպե
|-
|3
|«Վկան» 
«The Witness»
|{{ref+|Տղամարդը սպանում է կնոջը Հոնկոնգի բնակարաններից մեկում. Հետո նա հասկանում է, որ դիմացի հյուրանոցում գտնվող մի կին, որը նույնական է իր զոհին, ականատես է եղել սպանությանը։ Նա սկսում է հետապնդել նրան։ Կինը փախչում է սեքս-ակումբ, որտեղ աշխատում է որպես պարուհի Զավորա մականունով։ Տղամարդը մտնում է ակումբ՝ տիրոջ ուղեկցությամբ։ Իր պարի ժամանակ կինը նկատում է տղամարդուն հանդիսատեսի շարքերում, և վերջինս հետապնդում է նրան քաղաքի փողոցներով։ Կինը գողանում է մի ատրճանակ և թաքնվում բնակարանում, սակայն տղամարդը գտնում և պատին է դեմ տալիս նրան։ Նրանք սկսում են կռվել ատրճանակի համար, որի արդյունքում կինը կրակելով տղամարդու վրա՝ սպանում է նրան։ Հետո նա հասկանում է, որ դիմացի հյուրանոցում գտնվող մի տղամարդ, որը նույնական է իր զոհին, ականատես է եղել սպանությանը։|Ն}}
|Ալբերտո Միելգո
|Ալբերտո Միելգո
|բնօրինակ
||{{դրոշ|Իսպանիա}} Pinkman.tv
|11 րոպե
|-
|4
|«Հանդերձանքներ» 
«Suits»
|{{ref+|Ֆերմերների մի փոքր համայնք փորձարկում է մեխա-հանդերձանքներ (mecha suit -ռազմական [[հումանոիդ]] [[հրազեն]]ային [[քայլող մեքենա]])՝ իրենց հողը ներխուժած «DeeBees» կոչվող [[ինսեկտոիդ]]ների պարսից պաշտպանվելու համար։ Երբ պաշտպանական դաշտը շարքից դուրս է գալիս, ինսեկտոիդները մեծ արագությամբ ներխուժում են, այնպես, որ ֆերմերները չեն հասցնում նրանց ետ մղել։ Ուստի համայնքը գնում է ստորգետնյա ապաստարաններ։ Բոլորը ներս են մտնում, իսկ հարևաններից մեկը՝ Ջեյքը, զոհաբերում է իրեն՝ սպանելով երամի մեծ մասը։ Մի հսկա ինսեկտոիդ ներս է խցկվում, բայց ֆերմերների կանանցից մեկը ոչնչացնում է նրան զրահաշտարակ զենքով (turret gun) լավ նպատակային կրակոցով։ Արշալույսին, արգելապատնեշները վերադարձվում են բնականոն հուն, և քաղաքը կրկին ապահովության զգացում ունի։ Տեսախցիկը մեծացնում է պատկերի մասշտաբը, որպեսզի ցույց տա, որ DeeBees-ը բնակեցնում է ամբողջ մոլորակը, իսկ ֆերմերները զավթիչ ուժն են, որոնք ստեղծել են գմբեթանման [[տիեզերքի գաղութացում|գաղութներ]] ամբողջ մոլորակի վրա։|Ն}}
|Ֆրանկ Բալսոն
|Ֆիլիպ Ջելատ
|Սթիվեն Լյուվիս
|{{դրոշ|ԱՄՆ}} Blur Studio
|17 րոպե
|-
|5
|«Հոգինոր ուտող» 
«Sucker of Souls»
|{{ref+|Վարձկան Ֆլինը և [[Հնագիտություն|հնագետ]] դոկտոր Վեհանթը փախչում են թունելի միջով՝ փախչելով անհայտ հարձակվողից։ Դրանից վայրկյաններ առաջ բժիշկ Ուեհունթի պրակտիկանտը՝ Սայմոնը, հայտնաբերում է մի քարայր՝ «հոգիներ ուտող» մակագրություններով։ Հանկարծ դևը խժռում է Սայմոնին, այնուհետև կերպարանափոխվում է ավելի մեծ, ավելի գազանային կերպարանքի։ Ֆլինը փախչում է դոկտոր Ուեհունթի հետ և ռադիոյով տեղեկացնում իր երկու աշխատակիցներին՝ Միկիին և Գարիին։ Իրենց ճանապարհին նրանք բախվում են դևի հետ, որը բացահայտվում է, որ [[Կոմս Դրակուլա|Դրակուլան]] է։ Չնայած Դրակուլան փորձում է սպանել Ֆլինին, բայց կանգ է առնում և նահանջում կատու տեսնելուց հետո։ Բժիշկ Ուեհանտը բացատրում է, որ Դրակուլան վախենում և ատում է կատուներին։ Երկուսը կրկին միանում են Միկի և Գարիի հետ մի սենյակում, բայց նրանք կտրված են հիմնական ելքից։ Երբ Դրակուլան հետևում է նրանց, դոկտոր Ուեհունթը մեկ այլ ելք է գտնում գաղտնի թունելի միջով, մինչ վարձկանները պայթուցիկներ են տեղադրում։ Խումբը փախչում է, և երբ Դրակուլան նորից մտնում է սենյակ, նա սպանվում է պայթյունից։ Այնուամենայնիվ, խումբը թունելով հասնում է մեկ այլ սենյակ, որը լցված է նմանատիպ արնախումներով։|Ն}}
|Օուեն Սալիվան
|Ֆիլիպ Ջելատ
|Կիրսեն Կրոսս
||{{դրոշ|Ֆրանսիա}} Studio La Cachette
|12 րոպե
|-
|6
|«Երբ Յոգուրտը տիրեցց աշխարհը» 
«When The Yogurt Took Over»
|{{ref+|Մի խումբ գիտնականներ մուտացիայի են ենթարկում [[յոգուրտ]]ը՝ ֆերմենտացնելով բակտերիաները։ Թեև նախնական թեստերը ձախողվում են, հետազոտողը տանում է մուտացված բակտերիաները իր տնական յոգուրտի համար, որտեղ այն դառնում է զգայունակ։ Յոգուրտը խնդրում է հանդիպել ԱՄՆ առաջնորդներին, որոնց նա պնդում է, որ լուծումներ ունի երկրի խնդիրների համար։ Որպես վճար, յոգուրտը պահանջում է վերահսկողություն Օհայո նահանգի նկատմամբ։ Առաջնորդները, ներառյալ նախագահը, սկզբում ծիծաղում են առաջարկի վրա, բայց ընդունում են այն, երբ յոգուրտը սպառնում է փոխարենը նմանատիպ գործարք կնքել Չինաստանի հետ։ Շուտով յոգուրտը նախագահին տալիս է Միացյալ Նահանգների ազգային պարտքը վերացնելու ծրագիր՝ զգուշացնելով նրան, որ ցանկացած շեղում աղետալի կլինի։ Կառավարությունը չի կարող չշեղվել, և համաշխարհային տնտեսությունը կփլուզվի 6 ամսվա ընթացքում, բացի Օհայոյից։ Իշխանությունը հուսահատության մեջ յոգուրտին տալիս է գերագույն գործադիր իշխանություն ընդդիմության մեծ մասի նկատմամբ։ Մեկ տասնամյակ անց մարդիկ ապրում են բարեկեցիկ կյանքով յոգուրտի իշխանության ներքո։ Յոգուրտը հանկարծ որոշում է սկսել տիեզերական արձակումներ՝ թողնելով մարդկանց Երկրի վրա։|Ն}}
|Վիկտոր Մալդոնադո և Ալֆրեդո Տորես
|Ջենի Ռոբերտսոն
|Ջոն Սկալցի
||{{դրոշ|Իսպանիա}} Blow Studio
|6 րոպե
|-
|7
|«Արծվի բացվածքից այն կող»
«За Разломом Орла» 

«Beyond the Aquila Rift»
|{{ref+|Blue Goose տիեզերանավի անձնակազմի անդամները՝ Թոմը, Սյուզին և Ռեյը, վերադառնում են տուն հաջող առաքելությունից, սակայն երթուղային սյուժեի սխալը հանգեցնում է անսպասելի իրադարձությունների։ Թոմը արթնանում է [[անաբիոզ]]ից և նրան ողջունում է Գրետան՝ նախկին սերը։ Նա ասում է նրան, որ նա և իր անձնակազմը գտնվում են Երկրից հարյուր հազարավոր լուսային տարիներ հեռավորության վրա, գրեթե «[[Արծիվ (համաստեղություն)|Արծվի]] [[ռիֆտ|բացվածքից]]» այն կողմ, և դարեր են անցել. նրանց համար տուն հասնելու միջոց չկա։ Նրանք վերականգնում են իրենց հարաբերությունները, բայց Թոմը դեռևս չի հավատում իրավիճակին։ Նա պահանջում է, որ Գրետան ճշմարտությունն ասի։ Գրետան արտասվելով ասում է, որ իր փորձառությունները սիմուլյացիա են, և որ ինքը պատրաստ չէ տեսնել իրականությունը, քանի որ նա իսկապես հոգ է տանում իր և բոլոր նրանց համար, ովքեր ճանապարհ են գտնում այնտեղ։ Թոմը պնդում է, ուստի Գրետան դժկամորեն զիջում է և արթնացնում նրան։ Պարզվում է, որ Թոմը նիհարած ծերունի է. նրանց նավը հայտնվել է հսկայական ցանցի մեջ՝ անթիվ ուրիշների հետ. նրա անձնակազմը կա՛մ մահացել է, կա՛մ թակարդված է սեփական տրանսային վիճակում, և Գրետան այլմոլորակային [[Սարդակերպեր|սարդակերպ]] արարած է։ Երբ սարսափահար Թոմը գիտակցությունը կորցնում է այդ հանդիպումից, «Գրետան» նրան վերադարձնում է երազների աշխարհ՝ հանելով վերջին հիշողությունները, ճիշտ այնպես, ինչպես նա դա արել էր իր անձնակազմի և մյուսների հետ։ Գրետան կրկին արթնացնում է Թոմին և նորից ողջունում, մի գործընթաց, որը ենթադրաբար կրկնվում է այնքան ժամանակ, մինչև Թոմն, ի վերջո, մահանում է։|Ն}}
|Լեոն Բերել, Դոմինիկ Բոյդեն, Ռեմի Կոզիրա, Մաքսիմ Լուեր
|Ֆիլիպ Ջելատ
|Ալաստեր Ռեյնոլդս
||{{դրոշ|Ֆրանսիա}} Unit Image
|16 րոպե
|-
|8
|«Բարի որս» 
«Good Hunting»
|{{ref+|20-րդ դարի սկզբին Չինաստանում երիտասարդ Լիանգը և նրա հայրը հետևում են Ցյաո-Յունգ անունով աղվեսի նմանվող Հուլի Ջինգին, որը փոխում է իր որջը։ Այնտեղ Լիանգը հանդիպում է Ցյաո-Յունգի դստերը՝ Յանին, ով փորձում է բացատրել Հուլի ջինգի դժբախտությունը։ Ցյաո-Յունգը Յանին հորդորում է փախչել, սակայն Լիանգի հայրը նրանց աչքի առաջ սպանում է Ցյաո-Յունգին։ Լիանգը, առանց իր հոր, բաց է թողնում Յանին։ Տարիներ անց Լիանգի հայրը մահանում է Հոնկոնգի բրիտանական գաղութացումից անմիջապես առաջ։ Լիանգը տեղափոխվում է Հոնկոնգ, որտեղ նա աշխատում է որպես գնացքի ինժեներ, և մի գիշեր հանդիպում է Յանին, որն այժմ մշտապես մարդ է, քանի որ [[արդյունաբերացում|ինդուստրալիզացիան]] փոխարինել է կախարդանքին։ Լիանգը զարգացնում է [[ռոբոտատեխնիկա|ռոբոտաշինության ճարտարագիտությունը]], և Յանը գալիս է նրա մոտ օգնության խնդրանքով։ Հոնկոնգի նահանգապետը նրան թմրանյութ տալով վերածել էր կիբորգ սեքս-խաղալիքի, սակայն նրանք վիճել էին և վեճի ժամանակ նա սպանել էր նահանգապետին։ Լիանգը Յանի համար կառուցում է ճկուն մետաղական համաձուլվածքով մարմին, որը կարող է վերածվել Huli ջինգ (մեծ [[գոնգ]]) ռոբոտի։ Բաժանվելով որպես ընկերներ՝ Յանը որսում է անգլիացիներին, ովքեր բռնության են ենթարկում կանանց իր հայրենիքում։|Ն}}
|Օլիվեր Թոմաս
|Ֆիլիպ Ջելատ
|Կեն Լիու
|{{դրոշ|Հարավային Կորեա}} Red Dog Culture House
|16 րոպե
|-
|9
|«Աղբանոցը» 
«The Dump»
|{{ref+|Քաղաքի տեսուչը փորձում է համոզել «Անճոռնի» Դեյվ Դվորչեկին իր տնից աղբանոց տեղափոխվել։ Սակայն Դեյվը հրաժարվում է հեռանալ։ Փոխարենը նա տեսուչին պատմում է մի պատմություն Օտտոյի հետ իր անցյալի հանդիպման մասին, մի ցեխոտ արարածի, որը միաձուլվել է աղբանոցում կերած ցանկացած նյութի հետ։ Սպանելու փոխարեն Դեյվը կապվել է դրա հետ և դարձրել իր ընտանի կենդանին։ Երբ անշահախնդիր տեսուչը կրկին փորձում է Դեյվին ստորագրել վտարման փաստաթղթերը, Օտտոն գալիս է և ողջ-ողջ ուտում նրան։ Այնուհետև Դեյվը խաղում է Օտտոյի հետ։|Ն}}
|Ժավյեր Ռեցիո Գարսիա
|Ֆիլիպ Ջելատ
|Ջո Լանսդեյլ
|{{դրոշ|Իսպանիա}} Able &amp; Baker
|10 րոպե
|-
|10
|«Մարդագայլեր» 
«Shape-Shifters»
|{{ref+|Մի աշխարհում, որտեղ [[մարդագայլ]]երն հանրաճանաչ են, բայց խտրականության են ենթարկվում, երկու մտերիմ մարդագայլ ընկերներ՝ լեյտենանտ Դեքերը և սերժանտ Սոբիեսկին, ծառայում են [[ԱՄՆ ծովային հետևակի կորպուս]]ում,  [[Աֆղանստան]]ում։ Ավտոշարասյունը ուղեկցելիս նրանց դարանակալում են [[թալիբան]]ի աշխարհազորայինները։ Դեքերը զգայարաններով գտնում է հարձակվողներին, որոնք հետո վնասազերծվում են։ Բազա վերադառնալուց հետո Դեքերը և Սոբիեսկին նկատում են թշնամանք իրենց որոշ ընկերների կողմից։ Նույն օրն, ավելի ուշ Սոբիեսկին նշանակվում է դիտակետում հսկող։ Այդ գիշեր այն հարձակման է ենթարկվում, և Դեքերը վազում է պահեստային շարասյան առաջ՝ զորքերին օգնելու համար։ Ժամանելուց հետո Դեքերը գտնում է, որ Սոբիեսկին և մյուս բոլոր զինվորները մորթված են, անշուշտ, մեկ այլ մարդագայլի կողմից։ Հրամանատար Ռեյները պատվիրում է Դեքերին գտնել թալիբ մարդագայլին և ողջ-ողջ բերել նրան։ Հաջորդ գիշեր Դեքերը գաղտագողի դուրս է գալիս բազային ճամբարից դեպի անապատ և հանդիպում է մի ծեր տղամարդու և մի երիտասարդ տղամարդու, ում հետ նախկինում հանդիպել էր, երկուսն էլ վերածվում են մարդագայլի։ Կռվելուց և երկուսին էլ սպանելուց հետո վիրավոր Դեքերը վերադառնում է բազա և տհաճությամբ ավարտում ծառայությունը։ Նա հետ է վերցնում Սոբիեսկիի մարմինը և թաղում անապատում իր զինվորական ժետոնի հետ։|Ն}}
|Գաբրիել Պենակչիոլի
|Ֆիլիպ Ջելատ
|Մարկո Կլուս
|{{դրոշ|ԱՄՆ}} Blur Studio
|15 րոպե
|-
|11
|«Օգնության ձեռք» 
«Helping Hand»
|{{ref+|Տիեզերագնաց Ալեքսանդրիա Սթիվենսը զբաղված է Երկրի ուղեծրի արբանյակի անսարքությամբ։ Բաց Տիեզերքում նրա բաց տիեզերքի համար նախատեսված (EVA) հին մոդելի կոստյումը դիպչում է [[տիեզերական աղբ]]ի մեջ կորած մի [[պտուտակ]]ի, և նա անհույս լողում է բաց տիեզերքում՝ ունենալով ընդամենը 14 րոպե թթվածին։ Նա կապում է իր կոստյումի վերին ձախ թեւը, օգտագործելով ժամացույցի ժապավենը, այնուհետև հանում է ձախ ձեռնոցը՝ բացելով իր ձախ թեւը վակուումի տարածության մեջ։ Ձեռնոցը նետելը նրան ետ է մղում դեպի արբանյակը, բայց նա գրեթե չի կարողանում բռնել։ Երբ նա իր The Anthem մաշված սպասարկման մեքենայի կողքով անցնում է, նա որոշում է կոտրել իր այժմ սառցակալած ձախ նախաբազուկը և նետել այն՝ իր նավ վերադառնալու վերջին փորձի հույսով։ Վերադառնալով նավի վրա, նա կատարում է արտակարգ իրավիճակների ինքնագնահատում, այնուհետև ռադիոյով հեռարձակում է Բիլին՝ իր վերգետնյա հսկիչին, ով թեթևացած հարցնում է, թե «դեռ ձեռքի կարիք ունի»։|Ն}}
|Ջոն Յեո
|Ֆիլիպ Ջելատ
|Կլոդին Գրիգս
|{{դրոշ|Շոտլանդիա}} Axis Studios
|9 րոպե
|-
|12
|«Ձկան գիշեր» 
«Fish Night»
|{{ref+|Երկու վաճառողներ խրվել են անապատում այն բանից հետո, երբ նրանց մեքենան փչացել է ռադիատորի խափանման պատճառով։ Իրենց օրվա մնացորդն անցկացնելով մեքենայի շուրջ՝ տարեց տղամարդը հայտնում է երիտասարդին, որ անապատը մի ժամանակ ծովի հատակ էր, որը լի էր կյանքով: Գիշերը նրանք արթնանում են՝ հայտնաբերելով նախապատմական ծովային կյանքի ուրվականներին, որոնք լողում են մեքենայի շուրջը: Տեսարանից վախենալով՝ երիտասարդը մերկանում է՝ օդում լողալու համար, մինչդեռ ծերունին հորդորում է նրան վերադառնալ։ Երբ երիտասարդը դառնում է լուսաշող էակ, հայտնվում է նախնադարյան Շնաձուկը: Չնայած ծերունու վտանգի կոչերին, երիտասարդը մնում է անգրագետ, մինչև շնաձկան ուրվականը կուլ տա նրան:|Ն}}
|Դեմիեն Նենով
|Ֆիլիպ Ջելատ
|Ջո Ռ. Լանդսեյլ
|{{դրոշ|Կանադա}} Platige Image
|9 րրոպե
|-
|13
|«Հաջողակ 13» 
«Lucky 13»
|{{ref+|Այն բանից հետո, երբ դեսանտային Dropship #13-02313 նավի երկու անձնակազմերը կորչում են, մյուս ծովայինները դառնում են սնահավատ և դժբախտ նավը տալիս են նորեկ լեյտենանտ «Կատեր» Կոլբիին: Աղջիկը քսան հաջող թռիչք է կատարում առանց զոհերի. Նրա ղեկավարած նավը հայտնի է դառնում որպես «Lucky 13»: Կատերը, հավատարիմ մնալով իր գործին, հրաժարվում է նոր մոդելներից՝ արդիականացնելով «Հաջողակը»: Իր վերջին առաքելության ժամանակ հակաօդային զենիթային պաշտպանությունը գնդակահարում է 13-ը, բայց նրան հաջողվում է վայրէջք կտարել և անձնակզմի բոլոր անդամները ողջ են մնում: Զինվորները տարհանվում են, իսկ Կատերը կրակ է բացում թշնամու վրա և պատրաստվում է պայթեցնել նավը, երբ պարկուճները վերջանան։ Կատերը գործարկում է 13-ի ինքնաոչնչացման համակարգը: Դրանից հետո թաքնվում է խրամատում և տեսնում է, որ ինքնաթիռը պայթեց միայն այն բանից հետո, երբ շրջապատված էր թշնամիներով: Կատերը ստանում է մրցանակ՝ մարտում իր քաջության համար և առաջին կարգի նոր նավ, բայց նա երազում է մեկ այլ թռիչքի մասին «Lucky 13»-ով:|Ն}}
|Ջերոմ Չեն
|Ֆիլիպ Ջելատ
|Մարկո Կլուս
|{{դրոշ|Կանադա}} Sony Pictures Imageworks
|14 րոպե
|-
|14
|«Զիմա Բլյու» կամ «Ձմեռային կապույտ» 
«Zima Blue»
|{{ref+|Լրագրող Քլեր Մարքհեմը հրավիրվում է հարցազրույցի մենակյաց-նկարիչ Զիմա Բլուի հետ, ով ցանկանում է պատմել իր պատմությունը նախքան իր վերջին աշխատանքը ներկայացնելը: Զիման, ով սկսել էր [[դիմապատկեր|դիմանկարչությունից]], անցել էր որմնանկարների, որոնք կենտրոնացած էին կապույտի մեկ երանգի աբստրակտ ձևերի վրա: Նա շարունակել է ավելի մեծ որմնանկարներ պատրաստել, մինչև դրանցում ներառել է երկնային մարմիններ, աստերոիդներ և նույնիսկ միգամածություններ: Երբ նրանք հանդիպում են, Զիման Քլերին հայտնում է, որ թեև շատերը կարծում են, որ նա [[կիբեռնետիկա|կիբերնետիկորեն]] ուժեղացված մարդ է, իրականում նա զարգացած անդրոիդ է, որն ի սկզբանե կառուցվել էր ռոբոտագետի կողմից՝ լողավազանի կերամիկական սալիկները (հայտնի է որպես Zima Blue - «Ձմեռային կապույտ» սալիկներ) մաքրելու համար։ Ընդ որում, սալիկներն առաջինն էին, ինչ նա տեսել էր իր կյանքում: Նա արդիականացվել և փոփոխվել է որպես ապարատային և ծրագրային ապահովման փորձարկման ստենդ՝ մինչև իր ներկայիս վիճակին հասնելը՝ փոխանցվելով մի տիրոջից մյուսին, առաջին տիրոջ մահից հետո: Արտահայտելով Արվեստի միջոցով արտահայտելով իր խորը տխրության իմաստը, նա ներկայացնում է իր վերջին գործը. նա ընկղմվում է վերակառուցված լողավազանի մեջ, որտեղից առաջացել էր, հրաժարվում է իր բոլոր փոփոխություններից և վերադառնում իր սկզբնական վիճակին՝ որպես լողավազանի սալիկները մաքրող պարզ մեքենա։ .|Ն}}
|Ռոբերտ Վալլի
|Ֆիլիպ Ջելատ
|Ալաստեր Ռեյնոլդս
|{{դրոշ|Անգլիա}} Passion Animation Studios
|10 րոպե
|-
|15
|«Կույր բիծ» 
«Blindspot»
|{{ref+|[[կիբօրգ]]|Ն}}
|Վիտալի Շուշկո
|Վիտալի Շուշկո
|բնօրինակ պատմություն
|{{դրոշ|Ռուսաստան}} Independent Studio / Elena Volk
|8 րոպե
|-
|16
|«Սառցապատման շրջան» 
«Ice Age»
|
|Թիմ Միլլեր
|Ֆիլիպ Ջելատ
|Մայքլ Սվանվիկ
|{{դրոշ|Հունգարիա}} Digic Pictures&lt;br&gt;{{դրոշ|ԱՄՆ}} Atomic Fiction
|10 րոպե
|-
|17
|«Պատմության այլընտրանքներ» 
«Alternate Histories»
|
|Վիկտոր Մալդոնադո և Ալֆրեդո Տորես
|Ֆիլիպ Ջելատ
|Ջոն Սկալզի
|{{դրոշ|Դանիա}} Sun Creature Studio
|7 րոպե
|-
|18
|«Գաղտնի պատերազմ» 
«Secret War»
|
|Իշտվան Զորկոզի
|Ֆիլիպ Ջելատ
|Դևիդ Վ. Ամենդոլա
|{{դրոշ|Հունգարիա}} Digic Pictures
|15 րոպե
|}
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+Երկրորդ եթերաշրջան (2021 թվականի մայիսի 14)
!Սերիալ
!Անվանում
!Ռեժիսոր-անիմատոր
!Ադապտացիայի սցենարիստ
!Պատմվածքի հիման վրա
!Անիմացիոն Ստուդիա և երկիր
!Տևողություն
|-
|1
|«Ավտոմատացված հաճախորդների սպասարկում» 
«Automated Customer Service»
|Միթ Դեփթ  (Քևին վան Դեր Մերիեն, Դեյվիդ Նիկոլաս, Լաուրենտ Նիկոլաս)
|Ջոն Սկալզի &amp; Միթ Դեփթ
|Ջոն Սկալզի
|{{դրոշ|Ֆրանսիա}} Atoll Studio
|13 րոպե
|-
|2
|«Սառույց»
«Ice»
|Ռոբերտ Վալլի
|Ֆիլիպ Ջելատ
|Ռիչ Լարսոն
|{{դրոշ|Անգլիա}} Passion Animation Studios
|13 րոպե
|-
|3
|«Փոփ խումբ»
«Pop Squad»
|Ջենիֆեր Յու Նելսոն
|Ֆիլիպ Ջելատ
|[[Պաոլո Բաչիգալուպի]]
|{{դրոշ|ԱՄՆ}} Blur Studio
|18 րոպե
|-
|4
|«Ձյունն անապատում»
«Snow in the Desert»
|Լեոն Բերելլե, Դոմենիկ Բոիդին,
Ռեմի Կոզիրա, Մաքսիմ Լուերե
|Ֆիլիպ Ջելատ
|ՄիլԱսհեր
|{{դրոշ|Ֆրանսիա}} Unit Image
|18 րոպե
|-
|5
|«Բարձր խոտը»
«The Tall Grass»
|Օտտո Սայմոն
|Ֆիլիպ Ջելատ
|Յո Լանսդեյլ
|{{դրոշ|Շոտլանդիա}} Axis Studios
|11 րոպե
|-
|6
|«Ամեն ինչ տան միջով»
«All Through the House»
|Էլիոտ Դիար
|Ֆիլիպ Ջելատ
|Յոախիմ Հեիյնդերմանս
|{{դրոշ|Անգլիա}} Blink Industries
|7 րոպե
|-
|7
|«Կյանքի խրճիթ»
«Life Hutch»
|Ալեքս Բիթի
|Ֆիլիպ Ջելատ
|[[Հարլան Էլիսոն]]
|{{դրոշ|ԱՄՆ}} Blur Studio
|14 րոպե
|-
|8
|«Խեղդված հսկան»
«The Drowned Giant»
|Թիմ Միլլեր
|Թիմ Միլլեր
|Ժ. Գ. Բալլարդ
|{{դրոշ|ԱՄՆ}} Blur Studio
|14 րոպե
|}
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+Երրորդ եթերաշրջան (2022 թվականի մայիսի 20)
!Սերիալ
!Վերնագիր
!Ռեժիսոր-անիմատոր
!Ադապտատոր
!Հիմնված է պատմվածքի վրա
!Անիմացիոն ստուդիա և երկիր
!Տևողություն
|-
|1
|«Երեք ռոբոտներ. ելքի ռազմավարություններ» 
«Three Robots: Exit Strategies»
|Պատրիկ Օսբորն
|Ջոն Սկալզի
|Ջոն Սկալզի
|{{դրոշ|Իսպանիա}} Blow Studio
|11 րոպե
|-
|2
|«Վատ ճանապարհորդություն»
«Bad Travelling»
|[[Դեյվիդ Ֆինչեր]]
|Էնդրյու Քևին Ուոքեր
|Նիլ Աշեր
|{{դրոշ|ԱՄՆ}} Blur Studio
|21 րոպե
|-
|3
|«Մեքենայի հենց զարկերակը»
«The Very Pulse of the Machine»
|Էմիլի Դին
|Ֆիլիպ Ջելատ
|Մայքլ Սվանվիչ
|{{դրոշ|Ճապոնիա}}Polygon Pictures
|17 րոպե
|-
|4
|«Մինի մահացածների գիշեր»
«Night of the Mini Dead»
|Ռոբերտ Բիզի և Էնդի Լիոնն
|Ռոբերտ Բիզի և Էնդի Լիոնն
|Ջեֆ Ֆովլեր և Թիմ Միլլեր
|{{դրոշ|ԱՄՆ}} BUCK
|7 րոպե
|-
|5
|«Սպանել թիմակից սպանողին»
«Kill Team Kill»
|Ջենիֆեր ՅուՆելսոն
|Ֆիլիպ Ջելատ
|Ջասթին Կոատս
|{{դրոշ|ԱՄՆ}} Titmouse
|13 րոպե
|-
|6
|«Սվամ»
«Swarm»
|Թիմ Միլլեր
|Թիմ Միլլեր &amp; Ֆիլիպ Ջելատ
|Բրյուս Ստերլինգ
|{{դրոշ|ԱՄՆ}} Blur Studio
|17 րոպե
|-
|7
|«Մեյսոնի առնետները»
«Mason's Rats»
|Կարլոս Ստիվենս
|[[Ջո Աբերկրոմբի]]
|Նիլ Աշեր
|{{դրոշ|Շոտլանդիա}}  Axis Studios
|10 րոպե
|-
|8
|«Թաղածածկ սրահներում՝ դամբարաններ»
«In Vaulted Halls Entombed»
|Ջերոմ Չեն
|Ֆիլիպ Ջելատ
|Ալան Բաքստեր
|{{դրոշ|Կանադա}} Sony Pictures Imageworks
|15 րոպե
|-
|9
|«Ժիբարո»
«Jibaro»
|Ալբերո Միելգո
|Ալբերո Միելգո
|բնօրինակ
|{{դրոշ|Իսպանիա}} Pinkman.TV
|17 րոպե
|}

== Նշումներ ==
&lt;references group=&quot;Ն&quot;&gt;&lt;/references&gt;

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ|3}}

== Արտաքին հղումներ ==

* [https://www.netflix.com/title/80174608 «Սեր, մահ և ռոբոտներ»]{{ref-en}} [[Netflix]] կայքում
* {{IMDb title|9561862}}

{{Արտաքին հղումներ}}

[[Կատեգորիա:Ամերիկյան ֆենտեզի հեռուստասերիալներ]]
[[Կատեգորիա:Նեթֆլիքսի բնօրինակ ծրագրեր]]
[[Կատեգորիա:Անգլերեն հեռուստասերիալներ]]
[[Կատեգորիա:Ամերիկյան հեռուստասերիալներ]]
[[Կատեգորիա:Անգլալեզու հեռուստասերիալներ]]
[[Կատեգորիա:Մուլտսերիալներ]]
[[Կատեգորիա:2019 հեռուստասերիալներ]]
[[Կատեգորիա:2010-ականների հեռուստասերիալներ]]
[[Կատեգորիա:Ամերիկյան մուլտֆիլմեր]]
[[Կատեգորիա:Սև հումոր]]
[[Կատեգորիա:Սարսափ հեռուստասերիալներ]]
[[Կատեգորիա:Կոմիքսների էկրանավորումներ]]
[[Կատեգորիա:Netflix-ի արտադրության ֆիլմեր]]
[[Կատեգորիա:Ամերիկյան սարսափ հեռուստասերիալներ]]</text>
      <sha1>q91qgqrfai98kl3fxiqm1l2colcs3l0</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486305</id>
      <parentid>8486228</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T00:01:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ԱշբոտՏՆՂ</username>
        <id>48669</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Colon֊ը (:, U+003A) փոխարինում եմ հայերեն վերջակետով (։, U+0589)</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="58297" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Հեռուստասերիալ
| անվանում = Սեր, մահ և ռոբոտներ
| բնօրինակ անվանում = Love, Death and Robots
| պատկեր = 
| պատկերի չափ = 
| նկարագրում = 
| ժանր = 
| թեմա = 
| ստեղծող = 
| երկիր = 
| հիմք = 
| լեզու = 
| ռեժիսոր = 
| դերերում = 
| պատմող = 
| պրոդյուսեր = 
| գործադիր պրոդյուսեր = 
| սցենարիստ = 
| օպերատոր = 
| երաժիշտ = 
| մոնտաժ = 
| խմբագիր = 
| պատմվածքի վայր = 
| աշխարհ = 
| դարաշրջան = 
| նկարահանման վայր = 
| եթերաշրջաններ = 
| սերիաների քանակ = 
| սերիաների տևողություն = 
| սերիաների ցանկ = 
| առաջին թողարկում = 
| վերջին թողարկում = 
| հեռուստաալիք = 
| ընկերություն = 
| դիստրիբյուտոր = 
| պատկերի ձևաչափ = 
| ձայնի ձևաչափ = 
| բյուջե = 
| շահույթ = 
| պարգև = 
| առաջադրում = 
| նախորդ = 
| հաջորդ = 
| կապակցված = 
| կարգավիճակ = 
| կայք = 
}}

'''«Սեր, մահ և ռոբոտներ»''' ({{lang-en|Love, Death &amp; Robots}}, ոճավորված է որպես LOVE DEATH + ROBOTS, [[էմոջի]]ն՝ ❤️❌🤖), ամերիկյան [[Մուլտիպլիկացիա|անիմացիոն]] սերիալ-[[անթոլոգիա]]։ Թողարկվել է [[Netflix]] [[Հոսքային մուլտիմեդիա|հոսքային մուլտիմեդիայում]]։ Սերիալը բաղկացած է տարբեր տևողությամբ [[Կարճամետրաժ ֆիլմ|կարճամետրաժ]] անիմացիոն ֆիլմերից, որոնք ստեղծվել են չափահաս հանդիսատեսի համար&lt;ref name=&quot;ld&amp;r_announcement_deadline&quot;&gt;{{cite web|url=https://deadline.com/2019/01/love-death-and-robots-first-look-photos-david-fincher-tim-miller-netflix-1202530682/|title=‘Love Death &amp; Robots’: First Look At David Fincher &amp; Tim Miller’s Animated Netflix Anthology Series|date=2019-01-07|website=Deadline Hollywood|publisher=Penske Media Corporation|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190316122112/https://deadline.com/2019/01/love-death-and-robots-first-look-photos-david-fincher-tim-miller-netflix-1202530682/|archivedate=2019-03-16|accessdate=2019-03-16|author=Hipes, Patrick|lang=en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;review_mirf&quot;&gt;{{cite web|url=https://www.mirf.ru/serial/lyubov-smert-i-roboty|title=«Любовь, смерть и роботы»: сборник потрясающих и шокирующих мультфильмов|date=2019-03-16|website=Мир фантастики|publisher=Hobby World|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190317125054/https://www.mirf.ru/serial/lyubov-smert-i-roboty|archivedate=2019-03-17|accessdate=2019-03-17|author=Стрепетилов, Александр|lang=ru}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;ld&amp;r_trailer_theverge&quot;&gt;{{cite web|url=https://www.theverge.com/2019/2/14/18225087/love-death-robots-netflix-trailer-first-look-david-fincher-tim-miller-animation-anthology-nsfw|title=The trailer for David Fincher’s Netflix anthology Love, Death &amp; Robots is a manic headache|date=2019-02-14|website=The Verge|publisher=Vox Media|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190217132822/https://www.theverge.com/2019/2/14/18225087/love-death-robots-netflix-trailer-first-look-david-fincher-tim-miller-animation-anthology-nsfw|archivedate=2019-02-17|accessdate=2019-03-16|subtitle=The collection of 18 shorts, co-produced by Deadpool director Tim Miller, is going for extremity and intensity|author=Robinson, Tasha|lang=en}}&lt;/ref&gt;։ Առաջին եթերաշրջանը թողարկվել է [[2019]] թվականի մարտի 15-ին և բաղկացած է 18 դրվագից&lt;ref name=&quot;review_mirf&quot; /&gt;։

Սերիալի գործադիր [[պրոդյուսեր]]ներն են [[Դեյվիդ Ֆինչեր]]ը, [[Թիմ Միլլեր]]ը, [[Ջոշուա Դոնեն]]ը և [[Ջենիֆեր Միլլեր]]ը&lt;ref name=&quot;ld&amp;r_trailer_polygon&quot;&gt;{{cite web|url=https://www.polygon.com/2019/2/14/18225092/love-death-and-robots-trailer|title=First trailer for Netflix’s animated anthology Love, Death, &amp; Robots makes it clear this is for adults|date=2019-02-14|website=Polygon|publisher=Vox Media|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190215050819/https://www.polygon.com/2019/2/14/18225092/love-death-and-robots-trailer|archivedate=2019-02-15|accessdate=2019-03-16|subtitle=Helmed by David Fincher and the director of Deadpool|author=Radulovic, Petrana|lang=en}}&lt;/ref&gt;։ Գրեթե յուրաքանչյուր դրվագ ստեղծել են աշխարհի տարբեր թիմեր և ստուդիաներ, նրանց մեծ մասը օգտագործում է անիմացիա սեփական տիպեր&lt;ref name=&quot;ld&amp;r_trailer_ign&quot;&gt;{{cite web|url=https://www.ign.com/articles/2019/02/14/netflixs-love-death-robots-trailer-premiere-date-release|title=Netflix's Love, Death &amp; Robots Trailer: First Look at Tim Miller and David Fincher's Surreal Animated Anthology|date=2019-02-14|website=IGN|publisher=Ziff Davis|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190215155834/https://www.ign.com/articles/2019/02/14/netflixs-love-death-robots-trailer-premiere-date-release|archivedate=2019-02-15|accessdate=2019-03-16|subtitle=Vices on all your devices|author=Prudom, Laura|lang=en}}&lt;/ref&gt;։ Բացի «Սառցային դարաշրջան» դրվագից, որտեղ նկարահանվել են իրական դերասաններ՝ [[Մերի Էլիզաբեթ Ուինսթեդ]]ը և [[Թոֆեր Գրեյս]]ը։ Սերիալը [[Դեյվիդ Ֆինչեր|Դևիդ Ֆինչերի]] և Թիմ Միլլերի վերաիմաստավորումն է, որոնք ավելի քան 10 տարի գտնվել ն  «[[Heavy Metal (ամսագիր)|Heavy Metal]]» ամսագրից ոգեշնչված անթոլոգիական անիմացիոն ֆիլմի մշակման մեջ&lt;ref name=&quot;heavymetalremake_ign&quot;&gt;{{cite web|url=https://www.ign.com/articles/2019/03/16/how-david-fincher-and-tim-millers-heavy-metal-reboot-became-netflixs-love-death-and-robots|title=How David Fincher and Tim Miller's Heavy Metal Reboot Became Netflix's Love, Death &amp; Robots|date=2019-02-16|website=IGN|publisher=Ziff Davis|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190317122034/https://www.ign.com/articles/2019/03/16/how-david-fincher-and-tim-millers-heavy-metal-reboot-became-netflixs-love-death-and-robots|archivedate=2019-03-17|accessdate=2019-03-17|subtitle=Love, Death &amp; Robots is now streaming on Netflix|author=Schwartz, Terri|lang=en}}&lt;/ref&gt;։

== Ստեղծման պատմություն ==

=== Նախապատմություն ===
[[Պատկեր:David_Fincher_(2012)_3.jpg|մինի|[[Դեյվիդ Ֆինչեր|Դեյվիդ Ֆինչերը]] սերիալի գործադիր պրոդյուսերն է|ձախից|277x277փքս]]
2008 թվականի մարտին հայտարարվել է, որ Դեյվիդ Ֆինչերը ծրագրում է համագործակցել [[Թիմ Միլլեր]]ի և [[Քևին Իսթմեն]]ի հետ՝ &quot;Heavy Metal&quot; ամսագրից ոգեշնչված ութ կամ ինը կարճամետրաժ անիմացիոն ֆիլմերի պրոդյուսավորման համար&lt;ref name=&quot;heavymetalremake_fincher_slashfilm&quot;&gt;{{cite web|url=https://www.slashfilm.com/david-fincher-to-produce-and-co-direct-animated-heavy-metal-film/|title=David Fincher to Produce and Co-Direct Animated Heavy Metal Film|date=2008-03-14|website=/Film|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190322034510/https://www.slashfilm.com/david-fincher-to-produce-and-co-direct-animated-heavy-metal-film/|archivedate=2019-03-22|accessdate=2019-03-22|author=Stephenson, Hunter|lang=en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;heavymetalremake_fincher_kinokadr&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.kinokadr.ru/blog/2008/03/14/1150.shtml|title=Дэвид Финчер и «Heavy Metal», экранизация «Metal Gear Solid» и «Агора» Аменабара|date=2008-03-14|website=Кинокадр.ru|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190322034525/http://www.kinokadr.ru/blog/2008/03/14/1150.shtml|archivedate=2019-03-22|accessdate=2019-03-22|subtitle=Дэвид Финчер возглавит мультипроект|author=marie|lang=ru}}&lt;/ref&gt;։ ''Heavy Metal'' ամսագիրը, որ հիմնված է ֆրանսիական կոմիքսների ''[[Métal Hurlant]]'' ամսագրի վրա, թողարկվում է չափահաս լսարանի համար նախատեսված կոմիքսներ և պատմություններ [[գիտական ֆանտաստիկա]] և [[Ֆենտեզի|ֆենթեզի]] [[ժանր]]երում։ Նախկինում ամսագրի հիման վրա նկարահանվել են երկու լիամետրաժ անիմացիոն ֆիլմեր՝ «Ծանր մետաղ» 1981 թվականին և «Ծանր մետաղ 2000» 2000 թվականին։ Նպատակը եղել է այն, որ կարճամետրաժ ֆիլմերից յուրաքանչյուրը տրվի տարբեր ռեժիսորների՝ միասին [[կինոալմանախ]] ստեղծելու համար&lt;ref name=&quot;heavymetalremake_fincher_slashfilm&quot; /&gt;։ [[Paramount Pictures]] ստուդիան սկզբից մասնակցում էր նախագծին, սակայն հրաժարվել է դրանից 2008 թվականի հուլիսին&lt;ref name=&quot;heavymetalremake2010_collider&quot;&gt;{{cite web|url=http://collider.com/david-fincher-to-re-build-heavy-metal-in-3d-with-james-cameron-and-zack-snyder/|title=David Fincher to Re-Build HEAVY METAL in 3D with James Cameron and Zack Snyder|date=2010-03-12|website=Collider|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190322034610/http://collider.com/david-fincher-to-re-build-heavy-metal-in-3d-with-james-cameron-and-zack-snyder/|archivedate=2019-03-22|accessdate=2019-03-22|author=Goldberg, Matt|lang=en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;heavymetalremake_paramount_ew&quot;&gt;{{cite web|url=https://ew.com/article/2008/07/09/david-fincher/|title=David Fincher's 'Heavy Metal' remake a no-go at Paramount|date=2008-07-09|website=Entertainment Weekly|publisher=Meredith Corporation|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190322034551/https://ew.com/article/2008/07/09/david-fincher/|archivedate=2019-03-22|accessdate=2019-03-22|author=Sperling, Nicole|lang=en}}&lt;/ref&gt;։ Դրանից հետո նախագիծը ներկայացվել է ուրիշ ստուդիանների։

2008 թվականի սեպտեմբերին հայտնի է դարձել, որ [[Զաք Սնայդեր]]ը, [[Գիլյերմո դել Տորո]]ն և [[Գոռ Վերբինսկի|Գոր Վերբինսկին]] ցանկություն են հայտնել մասնակցել ծրագրին որպես ռեժիսոր&lt;ref name=&quot;heavymetalremake_snyder_deltoro_verbinski_slashfilm&quot;&gt;{{cite web|url=https://www.slashfilm.com/zack-snyder-guillermo-del-toro-and-gore-verbinski-to-direct-heavy-metal/|title=Zack Snyder, Guillermo del Toro and Gore Verbinski to Direct Heavy Metal!?|date=2008-09-04|website=/Film|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190322034538/https://www.slashfilm.com/zack-snyder-guillermo-del-toro-and-gore-verbinski-to-direct-heavy-metal/|archivedate=2019-03-22|accessdate=2019-03-22|author=Sciretta, Peter|lang=en}}&lt;/ref&gt;։ 2009 թվականի մայիսին լուրեր են տարածվել [[Ռոբ Զոմբի]]ի և [[Մարկ Օսբորն]]ի՝ նախագծին միանալու մասին&lt;ref name=&quot;heavymetalremake2010_collider&quot; /&gt;։ 2010 թվականին Ֆինչերը փորձել է նոր շունչ տալ ծրագրին. նույն թվականի մարտին հայտնի է դարձել, որ [[Ջեյմս Քեմերոն]]ը նույնպես հետաքրքրված է նախագծին մասնակցությամբ&lt;ref name=&quot;heavymetalremake2010_collider&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;heavymetalremake_cameron_deadline&quot;&gt;{{cite web|url=https://deadline.com/2010/03/fincher-brings-mettle-to-passion-project-28177/|title=Fincher Brings Mettle To Passion Project|date=2010-03-12|website=[[Deadline Hollywood]]|publisher=Penske Media Corporation|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190322034651/https://deadline.com/2010/03/fincher-brings-mettle-to-passion-project-28177/|archivedate=2019-03-22|accessdate=2019-03-22|author=Fleming, Mike Jr|lang=en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;heavymetalremake2010_cinemablend&quot;&gt;{{cite web|url=https://www.cinemablend.com/new/David-Fincher-Still-Pulling-Heavy-Metal-17538.html|title=David Fincher Still Pulling For Heavy Metal|date=2010|website=CinemaBlend|publisher=Gateway Blend|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190322034703/https://www.cinemablend.com/new/David-Fincher-Still-Pulling-Heavy-Metal-17538.html|archivedate=2019-03-22|accessdate=2019-03-22|author=LeBlanc, Will|lang=en}}&lt;/ref&gt;։

Շուտով Դեյվիդ Ֆինչերի՝ էկրանավորման իրավունքների ժամկետը ավարտվել է, և 2011 թվականի հուլիսին [[Սան Դիեգո|Սան Դիրեգոյում]] [[Ռոբերտ Ռոդրիգեզ]]ը հայտնել է, որ ինքն ստացել է ''Heavy Metal''-ի  իրավունքները&lt;ref name=&quot;heavymetalremake_rodriguez_slashfilm&quot;&gt;{{cite web|url=https://www.slashfilm.com/david-fincher-heavy-metal-dead-robert-rodriguez-rights/|title=David Fincher’s ‘Heavy Metal’ is Dead, Now Robert Rodriguez Has the Rights|date=2011-07-21|website=/Film|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190322034722/https://www.slashfilm.com/david-fincher-heavy-metal-dead-robert-rodriguez-rights/|archivedate=2019-03-22|accessdate=2019-03-22|author=Fischer, Russ|lang=en}}&lt;/ref&gt;։ Մի քանի տարվա լռությունից հետո՝ 2014 թվականին, Ռոդրիգեզը հայտնել է, որ ցանկանում է կոմիքսների ամսագիրը վերածել հեռուստասերիալի&lt;ref name=&quot;heavymetalremake_rodriguez_screenrant&quot;&gt;{{cite web|url=https://screenrant.com/heavy-metal-tv-show-robert-rodriguez/|title=Robert Rodriguez May Bring ‘Heavy Metal’ to TV; Prepared to Make ‘Sin City 3’|date=2014-03-11|website=Screen Rant|publisher=Valnet|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190322034738/https://screenrant.com/heavy-metal-tv-show-robert-rodriguez/|archivedate=2019-03-22|accessdate=2019-03-22|author=Nemiroff, Perri|lang=en}}&lt;/ref&gt;։ Հետագայում Ռոդրիգեսի կողմից նախագծի մասին ոչ մի լուր չի հայտնվել։

=== Արտադրություն ===
[[Պատկեր:Philip_Gelatt.jpg|մինի|Ֆիլիպ Ջելաթը գրել է սերիալի ավելի շատ դրվագներ, քան որևէ մեկը, հատկապես այն դրվագները, որոնք վերցված են կարճ պատմություններից|208x208փքս]]
Քանի որ ոչ մի ավանդական կինոստուդիա չի համաձայնել ստեղծել անիմացիոն անթոլոգիական ֆիլմը, Ֆիտչերն ու Միլլերը իրենց մտահղացման հարցով դիմել են [[Netflix]]-ին&lt;ref name=&quot;ld&amp;r_observer&quot;&gt;{{cite web|url=https://observer.com/2019/03/david-fincher-tim-miller-love-death-robots-netflix-interview-sxsw-2/|title=Exclusive: How David Fincher and Tim Miller’s ‘Love, Death &amp; Robots’ Made the Leap to Netflix|date=2019-03-11|website=[[The New York Observer]]|publisher=Observer Media|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190322034754/https://observer.com/2019/03/david-fincher-tim-miller-love-death-robots-netflix-interview-sxsw-2/|archivedate=2019-03-22|accessdate=2019-03-22|author=Katz, Brandon|lang=en}}&lt;/ref&gt;։ ՄԻնչև այդ Ֆինչերը այդ հոսքային սերվիսի համար աշխատել է «''Mindhunter''» և ''«House of Cards»'' սերիալների վրա։

«Սեր, մահ և ռոբոտներ» անթոլոգիական սերիալը կարճամետրաժ անիմացիոն ֆիլմերի հավաքածու է։ Դրանք հիմնականում [[գիտական ֆանտաստիկա]]յի, [[Ֆենտեզի|ֆենթեզիի]], [[սև հումոր]]ի, [[Սարսափ (ժանր)|սարսափ]] և [[կիբերփանք]] ժանրերի համադրույթներ են, սակայն միևնույն ժամանակ թեմաները կենտրոնանում են մեծահասակ լսարանին վերաբերող թեմաների վրա, ինչպիսիք են [[ռասիզմ]]ը, [[պատերազմ]]ները, [[Մարդու բնույթ|մարդու էությունն ու բնույթը]], [[կամքի ազատություն]]ը և այլն&lt;ref name=&quot;ld&amp;r_announcement_deadline&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;ld&amp;r_trailer_theverge&quot; /&gt;։ Սերիալի արտադրությունը կարելի է համարել ''Heavy Metal'' ծրագրի մի  ճյուղը, որը Դեյվիդ Ֆինչերը և Թիմ Միլլերը փորձել են թողարկել 2000-ականների սկզբին&lt;ref name=&quot;ld&amp;r_trailer_slashfilm&quot;&gt;{{cite web|url=https://www.slashfilm.com/love-death-robots-trailer/|title=‘Love, Death + Robots’ Trailer: Tim Miller &amp; David Fincher Present Pure Sci-Fi Insanity|date=2019-02-14|website=/Film|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190322034840/https://www.slashfilm.com/love-death-robots-trailer/|archivedate=2019-03-22|accessdate=2019-03-22|author=Anderto, Ethan|lang=en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;ld&amp;r_announcement_birthmoviesdeath&quot;&gt;{{cite web|url=https://birthmoviesdeath.com/2019/01/07/david-finchers-love-death-robots-is-headed-to-netflix|title=David Fincher’s LOVE, DEATH &amp; ROBOTS Is Headed To Netflix|date=2019-01-07|website=Birth.Movies.Death|publisher=Alamo Drafthouse Cinema|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190322034830/https://birthmoviesdeath.com/2019/01/07/david-finchers-love-death-robots-is-headed-to-netflix|archivedate=2019-03-22|accessdate=2019-03-22|subtitle=The GOAT's producing an animated anthology alongside DEADPOOL's Tim Miller|author=Wampler, Scott|lang=en}}&lt;/ref&gt;։ Ըստ Միլլերի՝ կարճ պատմությունները ոգեշնչվել են հին սարսափ ֆիլմերից, կոմիքսներից, գրքերից և ֆանտաստիկ ամսագրերից, որոնք իր երիտասարդ եղած ժամանակ համարվում էին ներդերի (ուսումնատենչ մարդկանց) մշակույթի մի մասը&lt;ref name=&quot;ld&amp;r_trailer_theverge&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;ld&amp;r_announcement_hollywoodreporter&quot;&gt;{{cite web|url=https://www.hollywoodreporter.com/behind-screen/tim-miller-david-fincher-create-animated-shorts-series-netflix-1174101|title=Tim Miller, David Fincher to Create Adult-Themed Animated Shorts Series for Netflix|date=2019-01-07|website=The Hollywood Reporter|publisher=Eldridge Industries|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190322034905/https://www.hollywoodreporter.com/behind-screen/tim-miller-david-fincher-create-animated-shorts-series-netflix-1174101|archivedate=2019-03-22|accessdate=2019-03-22|subtitle=Miller says 'Love, Death &amp; Robots' &quot;combines my love of animation and amazing stories.&quot;|author=Giardina, Carolyn|lang=en}}&lt;/ref&gt;։ Սերիաները ստեղծվել են տարբեր անիմացիոն ստուդիանների կողմից՝ ներառյալ Միլլերի [[Blur Studio]] պրոդյուսերական անիմացիոն ստուդիան&lt;ref name=&quot;ld&amp;r_announcement_animationmagazine&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.animationmagazine.net/streaming/tim-miller-david-fincher-animating-love-death-robots-for-netflix/|title=Tim Miller &amp; David Fincher Animating ‘Love, Death &amp; Robots’ for Netflix|date=2019-01-07|website=Animation Magazine|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190322034936/http://www.animationmagazine.net/streaming/tim-miller-david-fincher-animating-love-death-robots-for-netflix/|archivedate=2019-03-22|accessdate=2019-03-22|author=Milligan, Mercedes|lang=en}}&lt;/ref&gt;։

Ընդհանուր առմամբ ստեղծվել է 18 կարճամետրաժ ֆիլմ, որոնց մեծամասնությունում օգտագործվել է անիմացիայի սեփական տեսակը՝ ինչպես դասական 2D անիմացիան, այնպես էլ [[CGI (գրաֆիկա)|CGI գրաֆիկայով]] գերիրական եռաչափ համակարգչային անիմացիա։ Գրեթե բոլոր դրվագները ստեղծվել են աշխարհի տարբեր խմբերի և ստուդիանների կողմից&lt;ref name=&quot;ld&amp;r_trailer_theverge&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;ld&amp;r_announcement_hollywoodreporter&quot; /&gt;։

== Եթերաշրջաններ ==
2019 թվականի հունվարի 7-ին [[Նեթֆլիքս|Netflix]]-ն առաջին անգամ հայտարարել է «Սեր, մահ և ռոբոտներ» նոր սերիալ-անթոլոգիայի մասին&lt;ref name=&quot;ld&amp;r_announcement_deadline&quot; /&gt;։ Առաջին թրեյլերը թողարկվել է 2019 թվականի փետրվարի 14-ին&lt;ref name=&quot;ld&amp;r_trailer_collider&quot;&gt;{{cite web|url=http://collider.com/love-death-and-robots-trailer-netflix/|title=Exclusive: ‘Love, Death &amp; Robots’ Trailer Teases Tim Miller and David Fincher’s NSFW Netflix Project|date=2019-02-14|website=Collider|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190215050808/http://collider.com/love-death-and-robots-trailer-netflix/|archivedate=2019-02-15|accessdate=2019-03-16|author=Trumbore, Dave|lang=en}}&lt;/ref&gt;։ Առաջին եթերաշրջանի թողարկումը կայացել է 2019 թվականի մարտի 15-ին [[Netflix]]-ում&lt;ref name=&quot;ld&amp;r_trailer_theverge&quot; /&gt;

2019 թվականի հունիսի 11-ին հայտնի է դարձել, որ սերիալը երկարաձգվել է մինչև երկրորդ եթերաշրջան&lt;ref name=&quot;jennifer_yuh_hollywoodreporter&quot;&gt;{{cite web|url=https://www.hollywoodreporter.com/live-feed/love-death-robots-renewed-at-netflix-jennifer-yuh-nelson-joins-1216997|title='Love, Death and Robots' Renewed at Netflix, Adds 'Kung Fu Panda 3' Director|date=2019-06-10|website=The Hollywood Reporter|publisher=Eldridge Industries|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190612042628/https://www.hollywoodreporter.com/live-feed/love-death-robots-renewed-at-netflix-jennifer-yuh-nelson-joins-1216997|archivedate=2019-06-12|accessdate=2019-06-12|author=Porter, Rick|lang=en}}&lt;/ref&gt;։

{| class=&quot;wikitable&quot;
|+ Առաջին եթերաշրջան (2019 թվականի մարտի 15)
!
!Անվանում
!Սյուժե
!Ռեժիսոր-անիմատոր
!Ադապտացիա
!Պատմվածքի հիման վրա
!Անիմացիայի ստուդիա
!Տևողություն
|-
|1
|«Սոնիի առավելությունը»
«Sonnie's Edge»
|{{ref+|2070 թվական։ Դիստոպիկ Լոնդոնում Սոնի անունով մի երիտասարդ կին մասնակցում է ընդհատակյա «Beastie» մարտերին՝ հեռակառավարվող բիոինժեներական գլադիատորական գազանի՝ Խանիվորեի հետ։ Ռինգի ղեկավար Դիկոն փորձում է կաշառել Սոնիին, որպեսզի նա պարտվի, բայց Սոնին հրաժարվում է։ Նրա թիմակիցներ Ուեսը և Իվրինան բացատրում են, որ Սոնին նախկինում ենթարկվել է սեռական ոտնձգությունների և անդամահատման. վրեժխնդրության նրա ցանկությունն ի վերջո դառնում է նրա «առավելությունը»։ Սոնին ասպարեզ է մտնում՝ ղեկավարելով իր գազան Խանիվորին, որպեսզի կռվի հակառակորդի՝ Տուրբորապտորի հետ։ Դաժան հանդիպումից հետո Խանիվորեն հաղթում է։ Ավելի ուշ Դիկոյի սիրուհին այցելում է Սոնիին և գայթակղում նրան, միայն թե Սոնին թաքցրած զենքով ցցահարում է նրա գլուխը։ Այնուհետև հայտնվում է Դիկոն և ծաղրանքով հարցնում Սոնիին՝ «Հիմա վախեցա՞ծ ես»։ Այնուհետև սիրուհին հարվածում է Սոնիի գլխին՝ ջախջախելով այն։ Այնուամենայնիվ, լսվում է Սոնիի ծիծաղը, որը ցույց է տալիս, որ նրա մարդկային մարմինը միայն «ողնաշարին միացված բիոծրագրային պրոցեսոր է», և որ նրա գիտակցությունը միշտ Խանիվորեի ներսում էր, իսկ մարտերում մահվան վախը նրա իրական «առավելությունն» էր։ Սոնին Խանիվորի մարմնից դուրս է գալիս և սպանում սիրուհուն, ապա պատրաստվում է սպանել Դիկոյին։ Էկրանը դառնում է սև, երբ նա հարցնում է Դիկոյին. «Հիմա վախեցա՞ծ ես»՝ կրկնելով Դիկոյի՝ նախկինում իրեն տված հարցը։|Ն}}
|Դեյվ Ուիլսոն
|Ֆիլիպ Ջելատ
|Պիտեր Համիլտոն
||{{դրոշ|ԱՄՆ}} Blur Studio
|16 րոպե
|-
|2
|«Երեք ռոբոտներ» 
«Three Robots»
|{{ref+|Մարդկության անկումից երկար ժամանակ անց երեք [[ռոբոտ]]ներ (K-VRC, XBOT 4000 և 11-45-G) թափառում են հետապոկալիպսյան քաղաքում՝ փորձելով հասկանալ, թե ինչպես են մարդիկ ապրել՝ ունենալով սահմանափակ գիտելիքներ իրենք իրենց մասին և այն մասին ինչ նրանք թողել են իրենցից հետո։ Նրանք ուսումնասիրում են մարդու սպորտային հետաքրքրությունները, պահանջմունքները և, ի վերջո, ընտանի կենդանիներին, երբ հանդիպում են կենդանի կատվի, որը հետևում էր նրանց։ Երեք ռոբոտներն իմանում են իրենց ծագման մասին և ավելի ուշ գտնում են ստորգետնյա միջուկային հրթիռային [[Սիլոս (հոր)|հոր]]։ 11-45-G-ն բացատրում է, որ մարդիկ մահացել են բնապահպանական աղետներից, որոնք առաջացել են իրենց իսկ գործողությունների արդյունքում։ K-VRC-ն նշում է, որ մարդիկ գենետիկորեն մոդիֆիկացրել են իրենց կատուներին՝ տալով նրանց ինտելեկտ։ Այնուհետև կատուն ապացուցում է դա՝ ցույց տալով, որ խոսել գիտի՝ պահանջելով, որ իրեն շոյեն. Իսկ այդ ընթացքում բազայի շատ այլ կատուներ հալածելով ուժասպառ են անում երեք ռոբոտների։|Ն}}
|Վիկտոր Մալդոնադո և Ալֆրեդո Տորես
|Ֆիլիպ Ջելատ
|Ջոն Սկալցի
|{{դրոշ|Իսպանիա}} Blow Studio
|11 րոպե
|-
|3
|«Վկան» 
«The Witness»
|{{ref+|Տղամարդը սպանում է կնոջը Հոնկոնգի բնակարաններից մեկում. Հետո նա հասկանում է, որ դիմացի հյուրանոցում գտնվող մի կին, որը նույնական է իր զոհին, ականատես է եղել սպանությանը։ Նա սկսում է հետապնդել նրան։ Կինը փախչում է սեքս-ակումբ, որտեղ աշխատում է որպես պարուհի Զավորա մականունով։ Տղամարդը մտնում է ակումբ՝ տիրոջ ուղեկցությամբ։ Իր պարի ժամանակ կինը նկատում է տղամարդուն հանդիսատեսի շարքերում, և վերջինս հետապնդում է նրան քաղաքի փողոցներով։ Կինը գողանում է մի ատրճանակ և թաքնվում բնակարանում, սակայն տղամարդը գտնում և պատին է դեմ տալիս նրան։ Նրանք սկսում են կռվել ատրճանակի համար, որի արդյունքում կինը կրակելով տղամարդու վրա՝ սպանում է նրան։ Հետո նա հասկանում է, որ դիմացի հյուրանոցում գտնվող մի տղամարդ, որը նույնական է իր զոհին, ականատես է եղել սպանությանը։|Ն}}
|Ալբերտո Միելգո
|Ալբերտո Միելգո
|բնօրինակ
||{{դրոշ|Իսպանիա}} Pinkman.tv
|11 րոպե
|-
|4
|«Հանդերձանքներ» 
«Suits»
|{{ref+|Ֆերմերների մի փոքր համայնք փորձարկում է մեխա-հանդերձանքներ (mecha suit -ռազմական [[հումանոիդ]] [[հրազեն]]ային [[քայլող մեքենա]])՝ իրենց հողը ներխուժած «DeeBees» կոչվող [[ինսեկտոիդ]]ների պարսից պաշտպանվելու համար։ Երբ պաշտպանական դաշտը շարքից դուրս է գալիս, ինսեկտոիդները մեծ արագությամբ ներխուժում են, այնպես, որ ֆերմերները չեն հասցնում նրանց ետ մղել։ Ուստի համայնքը գնում է ստորգետնյա ապաստարաններ։ Բոլորը ներս են մտնում, իսկ հարևաններից մեկը՝ Ջեյքը, զոհաբերում է իրեն՝ սպանելով երամի մեծ մասը։ Մի հսկա ինսեկտոիդ ներս է խցկվում, բայց ֆերմերների կանանցից մեկը ոչնչացնում է նրան զրահաշտարակ զենքով (turret gun) լավ նպատակային կրակոցով։ Արշալույսին, արգելապատնեշները վերադարձվում են բնականոն հուն, և քաղաքը կրկին ապահովության զգացում ունի։ Տեսախցիկը մեծացնում է պատկերի մասշտաբը, որպեսզի ցույց տա, որ DeeBees-ը բնակեցնում է ամբողջ մոլորակը, իսկ ֆերմերները զավթիչ ուժն են, որոնք ստեղծել են գմբեթանման [[տիեզերքի գաղութացում|գաղութներ]] ամբողջ մոլորակի վրա։|Ն}}
|Ֆրանկ Բալսոն
|Ֆիլիպ Ջելատ
|Սթիվեն Լյուվիս
|{{դրոշ|ԱՄՆ}} Blur Studio
|17 րոպե
|-
|5
|«Հոգինոր ուտող» 
«Sucker of Souls»
|{{ref+|Վարձկան Ֆլինը և [[Հնագիտություն|հնագետ]] դոկտոր Վեհանթը փախչում են թունելի միջով՝ փախչելով անհայտ հարձակվողից։ Դրանից վայրկյաններ առաջ բժիշկ Ուեհունթի պրակտիկանտը՝ Սայմոնը, հայտնաբերում է մի քարայր՝ «հոգիներ ուտող» մակագրություններով։ Հանկարծ դևը խժռում է Սայմոնին, այնուհետև կերպարանափոխվում է ավելի մեծ, ավելի գազանային կերպարանքի։ Ֆլինը փախչում է դոկտոր Ուեհունթի հետ և ռադիոյով տեղեկացնում իր երկու աշխատակիցներին՝ Միկիին և Գարիին։ Իրենց ճանապարհին նրանք բախվում են դևի հետ, որը բացահայտվում է, որ [[Կոմս Դրակուլա|Դրակուլան]] է։ Չնայած Դրակուլան փորձում է սպանել Ֆլինին, բայց կանգ է առնում և նահանջում կատու տեսնելուց հետո։ Բժիշկ Ուեհանտը բացատրում է, որ Դրակուլան վախենում և ատում է կատուներին։ Երկուսը կրկին միանում են Միկի և Գարիի հետ մի սենյակում, բայց նրանք կտրված են հիմնական ելքից։ Երբ Դրակուլան հետևում է նրանց, դոկտոր Ուեհունթը մեկ այլ ելք է գտնում գաղտնի թունելի միջով, մինչ վարձկանները պայթուցիկներ են տեղադրում։ Խումբը փախչում է, և երբ Դրակուլան նորից մտնում է սենյակ, նա սպանվում է պայթյունից։ Այնուամենայնիվ, խումբը թունելով հասնում է մեկ այլ սենյակ, որը լցված է նմանատիպ արնախումներով։|Ն}}
|Օուեն Սալիվան
|Ֆիլիպ Ջելատ
|Կիրսեն Կրոսս
||{{դրոշ|Ֆրանսիա}} Studio La Cachette
|12 րոպե
|-
|6
|«Երբ Յոգուրտը տիրեցց աշխարհը» 
«When The Yogurt Took Over»
|{{ref+|Մի խումբ գիտնականներ մուտացիայի են ենթարկում [[յոգուրտ]]ը՝ ֆերմենտացնելով բակտերիաները։ Թեև նախնական թեստերը ձախողվում են, հետազոտողը տանում է մուտացված բակտերիաները իր տնական յոգուրտի համար, որտեղ այն դառնում է զգայունակ։ Յոգուրտը խնդրում է հանդիպել ԱՄՆ առաջնորդներին, որոնց նա պնդում է, որ լուծումներ ունի երկրի խնդիրների համար։ Որպես վճար, յոգուրտը պահանջում է վերահսկողություն Օհայո նահանգի նկատմամբ։ Առաջնորդները, ներառյալ նախագահը, սկզբում ծիծաղում են առաջարկի վրա, բայց ընդունում են այն, երբ յոգուրտը սպառնում է փոխարենը նմանատիպ գործարք կնքել Չինաստանի հետ։ Շուտով յոգուրտը նախագահին տալիս է Միացյալ Նահանգների ազգային պարտքը վերացնելու ծրագիր՝ զգուշացնելով նրան, որ ցանկացած շեղում աղետալի կլինի։ Կառավարությունը չի կարող չշեղվել, և համաշխարհային տնտեսությունը կփլուզվի 6 ամսվա ընթացքում, բացի Օհայոյից։ Իշխանությունը հուսահատության մեջ յոգուրտին տալիս է գերագույն գործադիր իշխանություն ընդդիմության մեծ մասի նկատմամբ։ Մեկ տասնամյակ անց մարդիկ ապրում են բարեկեցիկ կյանքով յոգուրտի իշխանության ներքո։ Յոգուրտը հանկարծ որոշում է սկսել տիեզերական արձակումներ՝ թողնելով մարդկանց Երկրի վրա։|Ն}}
|Վիկտոր Մալդոնադո և Ալֆրեդո Տորես
|Ջենի Ռոբերտսոն
|Ջոն Սկալցի
||{{դրոշ|Իսպանիա}} Blow Studio
|6 րոպե
|-
|7
|«Արծվի բացվածքից այն կող»
«За Разломом Орла» 

«Beyond the Aquila Rift»
|{{ref+|Blue Goose տիեզերանավի անձնակազմի անդամները՝ Թոմը, Սյուզին և Ռեյը, վերադառնում են տուն հաջող առաքելությունից, սակայն երթուղային սյուժեի սխալը հանգեցնում է անսպասելի իրադարձությունների։ Թոմը արթնանում է [[անաբիոզ]]ից և նրան ողջունում է Գրետան՝ նախկին սերը։ Նա ասում է նրան, որ նա և իր անձնակազմը գտնվում են Երկրից հարյուր հազարավոր լուսային տարիներ հեռավորության վրա, գրեթե «[[Արծիվ (համաստեղություն)|Արծվի]] [[ռիֆտ|բացվածքից]]» այն կողմ, և դարեր են անցել. նրանց համար տուն հասնելու միջոց չկա։ Նրանք վերականգնում են իրենց հարաբերությունները, բայց Թոմը դեռևս չի հավատում իրավիճակին։ Նա պահանջում է, որ Գրետան ճշմարտությունն ասի։ Գրետան արտասվելով ասում է, որ իր փորձառությունները սիմուլյացիա են, և որ ինքը պատրաստ չէ տեսնել իրականությունը, քանի որ նա իսկապես հոգ է տանում իր և բոլոր նրանց համար, ովքեր ճանապարհ են գտնում այնտեղ։ Թոմը պնդում է, ուստի Գրետան դժկամորեն զիջում է և արթնացնում նրան։ Պարզվում է, որ Թոմը նիհարած ծերունի է. նրանց նավը հայտնվել է հսկայական ցանցի մեջ՝ անթիվ ուրիշների հետ. նրա անձնակազմը կա՛մ մահացել է, կա՛մ թակարդված է սեփական տրանսային վիճակում, և Գրետան այլմոլորակային [[Սարդակերպեր|սարդակերպ]] արարած է։ Երբ սարսափահար Թոմը գիտակցությունը կորցնում է այդ հանդիպումից, «Գրետան» նրան վերադարձնում է երազների աշխարհ՝ հանելով վերջին հիշողությունները, ճիշտ այնպես, ինչպես նա դա արել էր իր անձնակազմի և մյուսների հետ։ Գրետան կրկին արթնացնում է Թոմին և նորից ողջունում, մի գործընթաց, որը ենթադրաբար կրկնվում է այնքան ժամանակ, մինչև Թոմն, ի վերջո, մահանում է։|Ն}}
|Լեոն Բերել, Դոմինիկ Բոյդեն, Ռեմի Կոզիրա, Մաքսիմ Լուեր
|Ֆիլիպ Ջելատ
|Ալաստեր Ռեյնոլդս
||{{դրոշ|Ֆրանսիա}} Unit Image
|16 րոպե
|-
|8
|«Բարի որս» 
«Good Hunting»
|{{ref+|20-րդ դարի սկզբին Չինաստանում երիտասարդ Լիանգը և նրա հայրը հետևում են Ցյաո-Յունգ անունով աղվեսի նմանվող Հուլի Ջինգին, որը փոխում է իր որջը։ Այնտեղ Լիանգը հանդիպում է Ցյաո-Յունգի դստերը՝ Յանին, ով փորձում է բացատրել Հուլի ջինգի դժբախտությունը։ Ցյաո-Յունգը Յանին հորդորում է փախչել, սակայն Լիանգի հայրը նրանց աչքի առաջ սպանում է Ցյաո-Յունգին։ Լիանգը, առանց իր հոր, բաց է թողնում Յանին։ Տարիներ անց Լիանգի հայրը մահանում է Հոնկոնգի բրիտանական գաղութացումից անմիջապես առաջ։ Լիանգը տեղափոխվում է Հոնկոնգ, որտեղ նա աշխատում է որպես գնացքի ինժեներ, և մի գիշեր հանդիպում է Յանին, որն այժմ մշտապես մարդ է, քանի որ [[արդյունաբերացում|ինդուստրալիզացիան]] փոխարինել է կախարդանքին։ Լիանգը զարգացնում է [[ռոբոտատեխնիկա|ռոբոտաշինության ճարտարագիտությունը]], և Յանը գալիս է նրա մոտ օգնության խնդրանքով։ Հոնկոնգի նահանգապետը նրան թմրանյութ տալով վերածել էր կիբորգ սեքս-խաղալիքի, սակայն նրանք վիճել էին և վեճի ժամանակ նա սպանել էր նահանգապետին։ Լիանգը Յանի համար կառուցում է ճկուն մետաղական համաձուլվածքով մարմին, որը կարող է վերածվել Huli ջինգ (մեծ [[գոնգ]]) ռոբոտի։ Բաժանվելով որպես ընկերներ՝ Յանը որսում է անգլիացիներին, ովքեր բռնության են ենթարկում կանանց իր հայրենիքում։|Ն}}
|Օլիվեր Թոմաս
|Ֆիլիպ Ջելատ
|Կեն Լիու
|{{դրոշ|Հարավային Կորեա}} Red Dog Culture House
|16 րոպե
|-
|9
|«Աղբանոցը» 
«The Dump»
|{{ref+|Քաղաքի տեսուչը փորձում է համոզել «Անճոռնի» Դեյվ Դվորչեկին իր տնից աղբանոց տեղափոխվել։ Սակայն Դեյվը հրաժարվում է հեռանալ։ Փոխարենը նա տեսուչին պատմում է մի պատմություն Օտտոյի հետ իր անցյալի հանդիպման մասին, մի ցեխոտ արարածի, որը միաձուլվել է աղբանոցում կերած ցանկացած նյութի հետ։ Սպանելու փոխարեն Դեյվը կապվել է դրա հետ և դարձրել իր ընտանի կենդանին։ Երբ անշահախնդիր տեսուչը կրկին փորձում է Դեյվին ստորագրել վտարման փաստաթղթերը, Օտտոն գալիս է և ողջ-ողջ ուտում նրան։ Այնուհետև Դեյվը խաղում է Օտտոյի հետ։|Ն}}
|Ժավյեր Ռեցիո Գարսիա
|Ֆիլիպ Ջելատ
|Ջո Լանսդեյլ
|{{դրոշ|Իսպանիա}} Able &amp; Baker
|10 րոպե
|-
|10
|«Մարդագայլեր» 
«Shape-Shifters»
|{{ref+|Մի աշխարհում, որտեղ [[մարդագայլ]]երն հանրաճանաչ են, բայց խտրականության են ենթարկվում, երկու մտերիմ մարդագայլ ընկերներ՝ լեյտենանտ Դեքերը և սերժանտ Սոբիեսկին, ծառայում են [[ԱՄՆ ծովային հետևակի կորպուս]]ում,  [[Աֆղանստան]]ում։ Ավտոշարասյունը ուղեկցելիս նրանց դարանակալում են [[թալիբան]]ի աշխարհազորայինները։ Դեքերը զգայարաններով գտնում է հարձակվողներին, որոնք հետո վնասազերծվում են։ Բազա վերադառնալուց հետո Դեքերը և Սոբիեսկին նկատում են թշնամանք իրենց որոշ ընկերների կողմից։ Նույն օրն, ավելի ուշ Սոբիեսկին նշանակվում է դիտակետում հսկող։ Այդ գիշեր այն հարձակման է ենթարկվում, և Դեքերը վազում է պահեստային շարասյան առաջ՝ զորքերին օգնելու համար։ Ժամանելուց հետո Դեքերը գտնում է, որ Սոբիեսկին և մյուս բոլոր զինվորները մորթված են, անշուշտ, մեկ այլ մարդագայլի կողմից։ Հրամանատար Ռեյները պատվիրում է Դեքերին գտնել թալիբ մարդագայլին և ողջ-ողջ բերել նրան։ Հաջորդ գիշեր Դեքերը գաղտագողի դուրս է գալիս բազային ճամբարից դեպի անապատ և հանդիպում է մի ծեր տղամարդու և մի երիտասարդ տղամարդու, ում հետ նախկինում հանդիպել էր, երկուսն էլ վերածվում են մարդագայլի։ Կռվելուց և երկուսին էլ սպանելուց հետո վիրավոր Դեքերը վերադառնում է բազա և տհաճությամբ ավարտում ծառայությունը։ Նա հետ է վերցնում Սոբիեսկիի մարմինը և թաղում անապատում իր զինվորական ժետոնի հետ։|Ն}}
|Գաբրիել Պենակչիոլի
|Ֆիլիպ Ջելատ
|Մարկո Կլուս
|{{դրոշ|ԱՄՆ}} Blur Studio
|15 րոպե
|-
|11
|«Օգնության ձեռք» 
«Helping Hand»
|{{ref+|Տիեզերագնաց Ալեքսանդրիա Սթիվենսը զբաղված է Երկրի ուղեծրի արբանյակի անսարքությամբ։ Բաց Տիեզերքում նրա բաց տիեզերքի համար նախատեսված (EVA) հին մոդելի կոստյումը դիպչում է [[տիեզերական աղբ]]ի մեջ կորած մի [[պտուտակ]]ի, և նա անհույս լողում է բաց տիեզերքում՝ ունենալով ընդամենը 14 րոպե թթվածին։ Նա կապում է իր կոստյումի վերին ձախ թեւը, օգտագործելով ժամացույցի ժապավենը, այնուհետև հանում է ձախ ձեռնոցը՝ բացելով իր ձախ թեւը վակուումի տարածության մեջ։ Ձեռնոցը նետելը նրան ետ է մղում դեպի արբանյակը, բայց նա գրեթե չի կարողանում բռնել։ Երբ նա իր The Anthem մաշված սպասարկման մեքենայի կողքով անցնում է, նա որոշում է կոտրել իր այժմ սառցակալած ձախ նախաբազուկը և նետել այն՝ իր նավ վերադառնալու վերջին փորձի հույսով։ Վերադառնալով նավի վրա, նա կատարում է արտակարգ իրավիճակների ինքնագնահատում, այնուհետև ռադիոյով հեռարձակում է Բիլին՝ իր վերգետնյա հսկիչին, ով թեթևացած հարցնում է, թե «դեռ ձեռքի կարիք ունի»։|Ն}}
|Ջոն Յեո
|Ֆիլիպ Ջելատ
|Կլոդին Գրիգս
|{{դրոշ|Շոտլանդիա}} Axis Studios
|9 րոպե
|-
|12
|«Ձկան գիշեր» 
«Fish Night»
|{{ref+|Երկու վաճառողներ խրվել են անապատում այն բանից հետո, երբ նրանց մեքենան փչացել է ռադիատորի խափանման պատճառով։ Իրենց օրվա մնացորդն անցկացնելով մեքենայի շուրջ՝ տարեց տղամարդը հայտնում է երիտասարդին, որ անապատը մի ժամանակ ծովի հատակ էր, որը լի էր կյանքով։ Գիշերը նրանք արթնանում են՝ հայտնաբերելով նախապատմական ծովային կյանքի ուրվականներին, որոնք լողում են մեքենայի շուրջը։ Տեսարանից վախենալով՝ երիտասարդը մերկանում է՝ օդում լողալու համար, մինչդեռ ծերունին հորդորում է նրան վերադառնալ։ Երբ երիտասարդը դառնում է լուսաշող էակ, հայտնվում է նախնադարյան Շնաձուկը։ Չնայած ծերունու վտանգի կոչերին, երիտասարդը մնում է անգրագետ, մինչև շնաձկան ուրվականը կուլ տա նրան։|Ն}}
|Դեմիեն Նենով
|Ֆիլիպ Ջելատ
|Ջո Ռ. Լանդսեյլ
|{{դրոշ|Կանադա}} Platige Image
|9 րրոպե
|-
|13
|«Հաջողակ 13» 
«Lucky 13»
|{{ref+|Այն բանից հետո, երբ դեսանտային Dropship #13-02313 նավի երկու անձնակազմերը կորչում են, մյուս ծովայինները դառնում են սնահավատ և դժբախտ նավը տալիս են նորեկ լեյտենանտ «Կատեր» Կոլբիին։ Աղջիկը քսան հաջող թռիչք է կատարում առանց զոհերի. Նրա ղեկավարած նավը հայտնի է դառնում որպես «Lucky 13»: Կատերը, հավատարիմ մնալով իր գործին, հրաժարվում է նոր մոդելներից՝ արդիականացնելով «Հաջողակը»։ Իր վերջին առաքելության ժամանակ հակաօդային զենիթային պաշտպանությունը գնդակահարում է 13-ը, բայց նրան հաջողվում է վայրէջք կտարել և անձնակզմի բոլոր անդամները ողջ են մնում։ Զինվորները տարհանվում են, իսկ Կատերը կրակ է բացում թշնամու վրա և պատրաստվում է պայթեցնել նավը, երբ պարկուճները վերջանան։ Կատերը գործարկում է 13-ի ինքնաոչնչացման համակարգը։ Դրանից հետո թաքնվում է խրամատում և տեսնում է, որ ինքնաթիռը պայթեց միայն այն բանից հետո, երբ շրջապատված էր թշնամիներով։ Կատերը ստանում է մրցանակ՝ մարտում իր քաջության համար և առաջին կարգի նոր նավ, բայց նա երազում է մեկ այլ թռիչքի մասին «Lucky 13»-ով։|Ն}}
|Ջերոմ Չեն
|Ֆիլիպ Ջելատ
|Մարկո Կլուս
|{{դրոշ|Կանադա}} Sony Pictures Imageworks
|14 րոպե
|-
|14
|«Զիմա Բլյու» կամ «Ձմեռային կապույտ» 
«Zima Blue»
|{{ref+|Լրագրող Քլեր Մարքհեմը հրավիրվում է հարցազրույցի մենակյաց-նկարիչ Զիմա Բլուի հետ, ով ցանկանում է պատմել իր պատմությունը նախքան իր վերջին աշխատանքը ներկայացնելը։ Զիման, ով սկսել էր [[դիմապատկեր|դիմանկարչությունից]], անցել էր որմնանկարների, որոնք կենտրոնացած էին կապույտի մեկ երանգի աբստրակտ ձևերի վրա։ Նա շարունակել է ավելի մեծ որմնանկարներ պատրաստել, մինչև դրանցում ներառել է երկնային մարմիններ, աստերոիդներ և նույնիսկ միգամածություններ։ Երբ նրանք հանդիպում են, Զիման Քլերին հայտնում է, որ թեև շատերը կարծում են, որ նա [[կիբեռնետիկա|կիբերնետիկորեն]] ուժեղացված մարդ է, իրականում նա զարգացած անդրոիդ է, որն ի սկզբանե կառուցվել էր ռոբոտագետի կողմից՝ լողավազանի կերամիկական սալիկները (հայտնի է որպես Zima Blue - «Ձմեռային կապույտ» սալիկներ) մաքրելու համար։ Ընդ որում, սալիկներն առաջինն էին, ինչ նա տեսել էր իր կյանքում։ Նա արդիականացվել և փոփոխվել է որպես ապարատային և ծրագրային ապահովման փորձարկման ստենդ՝ մինչև իր ներկայիս վիճակին հասնելը՝ փոխանցվելով մի տիրոջից մյուսին, առաջին տիրոջ մահից հետո։ Արտահայտելով Արվեստի միջոցով արտահայտելով իր խորը տխրության իմաստը, նա ներկայացնում է իր վերջին գործը. նա ընկղմվում է վերակառուցված լողավազանի մեջ, որտեղից առաջացել էր, հրաժարվում է իր բոլոր փոփոխություններից և վերադառնում իր սկզբնական վիճակին՝ որպես լողավազանի սալիկները մաքրող պարզ մեքենա։ .|Ն}}
|Ռոբերտ Վալլի
|Ֆիլիպ Ջելատ
|Ալաստեր Ռեյնոլդս
|{{դրոշ|Անգլիա}} Passion Animation Studios
|10 րոպե
|-
|15
|«Կույր բիծ» 
«Blindspot»
|{{ref+|[[կիբօրգ]]|Ն}}
|Վիտալի Շուշկո
|Վիտալի Շուշկո
|բնօրինակ պատմություն
|{{դրոշ|Ռուսաստան}} Independent Studio / Elena Volk
|8 րոպե
|-
|16
|«Սառցապատման շրջան» 
«Ice Age»
|
|Թիմ Միլլեր
|Ֆիլիպ Ջելատ
|Մայքլ Սվանվիկ
|{{դրոշ|Հունգարիա}} Digic Pictures&lt;br&gt;{{դրոշ|ԱՄՆ}} Atomic Fiction
|10 րոպե
|-
|17
|«Պատմության այլընտրանքներ» 
«Alternate Histories»
|
|Վիկտոր Մալդոնադո և Ալֆրեդո Տորես
|Ֆիլիպ Ջելատ
|Ջոն Սկալզի
|{{դրոշ|Դանիա}} Sun Creature Studio
|7 րոպե
|-
|18
|«Գաղտնի պատերազմ» 
«Secret War»
|
|Իշտվան Զորկոզի
|Ֆիլիպ Ջելատ
|Դևիդ Վ. Ամենդոլա
|{{դրոշ|Հունգարիա}} Digic Pictures
|15 րոպե
|}
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+Երկրորդ եթերաշրջան (2021 թվականի մայիսի 14)
!Սերիալ
!Անվանում
!Ռեժիսոր-անիմատոր
!Ադապտացիայի սցենարիստ
!Պատմվածքի հիման վրա
!Անիմացիոն Ստուդիա և երկիր
!Տևողություն
|-
|1
|«Ավտոմատացված հաճախորդների սպասարկում» 
«Automated Customer Service»
|Միթ Դեփթ  (Քևին վան Դեր Մերիեն, Դեյվիդ Նիկոլաս, Լաուրենտ Նիկոլաս)
|Ջոն Սկալզի &amp; Միթ Դեփթ
|Ջոն Սկալզի
|{{դրոշ|Ֆրանսիա}} Atoll Studio
|13 րոպե
|-
|2
|«Սառույց»
«Ice»
|Ռոբերտ Վալլի
|Ֆիլիպ Ջելատ
|Ռիչ Լարսոն
|{{դրոշ|Անգլիա}} Passion Animation Studios
|13 րոպե
|-
|3
|«Փոփ խումբ»
«Pop Squad»
|Ջենիֆեր Յու Նելսոն
|Ֆիլիպ Ջելատ
|[[Պաոլո Բաչիգալուպի]]
|{{դրոշ|ԱՄՆ}} Blur Studio
|18 րոպե
|-
|4
|«Ձյունն անապատում»
«Snow in the Desert»
|Լեոն Բերելլե, Դոմենիկ Բոիդին,
Ռեմի Կոզիրա, Մաքսիմ Լուերե
|Ֆիլիպ Ջելատ
|ՄիլԱսհեր
|{{դրոշ|Ֆրանսիա}} Unit Image
|18 րոպե
|-
|5
|«Բարձր խոտը»
«The Tall Grass»
|Օտտո Սայմոն
|Ֆիլիպ Ջելատ
|Յո Լանսդեյլ
|{{դրոշ|Շոտլանդիա}} Axis Studios
|11 րոպե
|-
|6
|«Ամեն ինչ տան միջով»
«All Through the House»
|Էլիոտ Դիար
|Ֆիլիպ Ջելատ
|Յոախիմ Հեիյնդերմանս
|{{դրոշ|Անգլիա}} Blink Industries
|7 րոպե
|-
|7
|«Կյանքի խրճիթ»
«Life Hutch»
|Ալեքս Բիթի
|Ֆիլիպ Ջելատ
|[[Հարլան Էլիսոն]]
|{{դրոշ|ԱՄՆ}} Blur Studio
|14 րոպե
|-
|8
|«Խեղդված հսկան»
«The Drowned Giant»
|Թիմ Միլլեր
|Թիմ Միլլեր
|Ժ. Գ. Բալլարդ
|{{դրոշ|ԱՄՆ}} Blur Studio
|14 րոպե
|}
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+Երրորդ եթերաշրջան (2022 թվականի մայիսի 20)
!Սերիալ
!Վերնագիր
!Ռեժիսոր-անիմատոր
!Ադապտատոր
!Հիմնված է պատմվածքի վրա
!Անիմացիոն ստուդիա և երկիր
!Տևողություն
|-
|1
|«Երեք ռոբոտներ. ելքի ռազմավարություններ» 
«Three Robots: Exit Strategies»
|Պատրիկ Օսբորն
|Ջոն Սկալզի
|Ջոն Սկալզի
|{{դրոշ|Իսպանիա}} Blow Studio
|11 րոպե
|-
|2
|«Վատ ճանապարհորդություն»
«Bad Travelling»
|[[Դեյվիդ Ֆինչեր]]
|Էնդրյու Քևին Ուոքեր
|Նիլ Աշեր
|{{դրոշ|ԱՄՆ}} Blur Studio
|21 րոպե
|-
|3
|«Մեքենայի հենց զարկերակը»
«The Very Pulse of the Machine»
|Էմիլի Դին
|Ֆիլիպ Ջելատ
|Մայքլ Սվանվիչ
|{{դրոշ|Ճապոնիա}}Polygon Pictures
|17 րոպե
|-
|4
|«Մինի մահացածների գիշեր»
«Night of the Mini Dead»
|Ռոբերտ Բիզի և Էնդի Լիոնն
|Ռոբերտ Բիզի և Էնդի Լիոնն
|Ջեֆ Ֆովլեր և Թիմ Միլլեր
|{{դրոշ|ԱՄՆ}} BUCK
|7 րոպե
|-
|5
|«Սպանել թիմակից սպանողին»
«Kill Team Kill»
|Ջենիֆեր ՅուՆելսոն
|Ֆիլիպ Ջելատ
|Ջասթին Կոատս
|{{դրոշ|ԱՄՆ}} Titmouse
|13 րոպե
|-
|6
|«Սվամ»
«Swarm»
|Թիմ Միլլեր
|Թիմ Միլլեր &amp; Ֆիլիպ Ջելատ
|Բրյուս Ստերլինգ
|{{դրոշ|ԱՄՆ}} Blur Studio
|17 րոպե
|-
|7
|«Մեյսոնի առնետները»
«Mason's Rats»
|Կարլոս Ստիվենս
|[[Ջո Աբերկրոմբի]]
|Նիլ Աշեր
|{{դրոշ|Շոտլանդիա}}  Axis Studios
|10 րոպե
|-
|8
|«Թաղածածկ սրահներում՝ դամբարաններ»
«In Vaulted Halls Entombed»
|Ջերոմ Չեն
|Ֆիլիպ Ջելատ
|Ալան Բաքստեր
|{{դրոշ|Կանադա}} Sony Pictures Imageworks
|15 րոպե
|-
|9
|«Ժիբարո»
«Jibaro»
|Ալբերո Միելգո
|Ալբերո Միելգո
|բնօրինակ
|{{դրոշ|Իսպանիա}} Pinkman.TV
|17 րոպե
|}

== Նշումներ ==
&lt;references group=&quot;Ն&quot;&gt;&lt;/references&gt;

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ|3}}

== Արտաքին հղումներ ==

* [https://www.netflix.com/title/80174608 «Սեր, մահ և ռոբոտներ»]{{ref-en}} [[Netflix]] կայքում
* {{IMDb title|9561862}}

{{Արտաքին հղումներ}}

[[Կատեգորիա:Ամերիկյան ֆենտեզի հեռուստասերիալներ]]
[[Կատեգորիա:Նեթֆլիքսի բնօրինակ ծրագրեր]]
[[Կատեգորիա:Անգլերեն հեռուստասերիալներ]]
[[Կատեգորիա:Ամերիկյան հեռուստասերիալներ]]
[[Կատեգորիա:Անգլալեզու հեռուստասերիալներ]]
[[Կատեգորիա:Մուլտսերիալներ]]
[[Կատեգորիա:2019 հեռուստասերիալներ]]
[[Կատեգորիա:2010-ականների հեռուստասերիալներ]]
[[Կատեգորիա:Ամերիկյան մուլտֆիլմեր]]
[[Կատեգորիա:Սև հումոր]]
[[Կատեգորիա:Սարսափ հեռուստասերիալներ]]
[[Կատեգորիա:Կոմիքսների էկրանավորումներ]]
[[Կատեգորիա:Netflix-ի արտադրության ֆիլմեր]]
[[Կատեգորիա:Ամերիկյան սարսափ հեռուստասերիալներ]]</text>
      <sha1>ht8xws9vzli4l61pdw6zgq05x5wjili</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Պրիտի Պատել</title>
    <ns>0</ns>
    <id>937503</id>
    <revision>
      <id>8486075</id>
      <parentid>8433896</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T14:31:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ArmSirius</username>
        <id>64149</id>
      </contributor>
      <comment>/* Կենսագրություն */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="13802" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Պետական գործիչ}}

'''Պրիտի Պատել''' ({{lang-en|Priti Sushil Patel}}, {{ԱԾ}}), բրիտանացի քաղաքական գործիչ, [[Մեծ Բրիտանիա]]յի Աշխատանքի և կենսաթոշակի նախարարության զբաղվածության հարցերով նախկին կրտսեր նախարար (2015 թվականի մայիսի 11-ից մինչև 2016 թվականի հուլիսի 14-ը)։ 2016 թվականի հուլիսի 14-ից մինչև 2017 թվականի նոյեմբերի 8-ը [[Թերեզա Մեյ]]ի առաջին և երկրորդ կաբինետներում եղել է Միջազգային զարգացման նախարար։ 2019 թվականի հուլիսի 24-ից Մեծ Բրիտանիայի ներքին գործերի նախարարն է։

== Կենսագրություն ==
Ծնվել է 1972 թվականին [[Լոնդոնի շրջաններ|Լոնդոնի շրջան]] Իսլինգտոնում, [[Ուգանդա]]յից հնդիկ միգրանտների ընտանիքում։ Ավարտել է Ուոթֆորդի միջնակարգ դպրոցը (Watford Grammar School For Girls), ստացել Քիլի համալսարանի տնտեսագիտության դիպլոմ և Էսսեքսի համալսարանում քաղաքագիտություն մասնագիտությամբ մագիստրոսի աստիճան&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.independent.co.uk/news/people/priti-patel-profile-tory-robot-poised-for-anti-eu-reboot-a6885531.html| title= Priti Patel, profile: Tory 'robot' poised for anti-EU reboot|author = Tom Peck |date =2016-02-20|work= |publisher= Independent |accessdate= 2016-03-23|lang= en|archiveurl= |archivedate=}}&lt;/ref&gt;։

1995-1997 թվականներին եղել է հանրաքվեի եվրասկեպտիկ կուսակցության մամուլի քարտուղար, որը 1997 թվականի ընտրություններում ստացել է ձայների 2,6 տոկոսը։ Երբ 1997 թվականին Պահպանողական կուսակցությունը փոխել է իր դիրքորոշումը Եվրոպական արժույթի վերաբերյալ, Պատելն անցել է պահպանողականների շարքերը։

2005 թվականին Պատելը Հյուսիսային [[Նոթինգհեմ]] (Nottingham North) ընտրատարածքում Պահպանողական կուսակցությունից Համայնքների պալատ ընտրվելու անհաջող փորձ է արել։ 2010 թվականի մայիսի 6-ի խորհրդարանական ընտրություններում հաջողության է հասել [[Էսսեքս]] կոմսության Ուիթեմ (Witham) ընտրատարածքում։ 2013 թվականից [[Միացյալ Թագավորություն|Միացյալ Թագավորության]] հնդկական սփյուռքի ակտիվիստուհի է, իսկ 2013-2014 թվականներին եղել է Քաղաքական խորհրդատվական խորհրդում (Policy Advisory Board)&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://news.bbc.co.uk/democracylive/hi/representatives/profiles/37703.stm | title= Priti Patel MP |author = |date =|work= Democracy Live|publisher= BBC News|accessdate= 2016-03-23|lang= en|archiveurl= |archivedate=}}&lt;/ref&gt;։

2014 թվականի հուլիսի 15-ին վարչապետ [[Դևիդ Քեմերոն]]ը մի շարք կադրային տեղաշարժեր է կատարել իր առաջին կաբինետում և ընդունած որոշումներից մեկը դարձել է Պրիտի Պիթելի նշանակումը ֆինանսների նախարարությունում գանձապետարանի քարտուղարի պաշտոնում՝ հարկային քաղաքականության բնագավառում պատասխանատվության ոլորտով։ Քեմերոնի քաղաքական քայլը քննարկվել է մամուլում, քանի որ Պաթելը պատկանում էր պահպանողականների աջ թևին և, հատկապես, կողմ էր մահապատժի վերականգնմանը&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.theguardian.com/politics/2014/jul/15/priti-patel-tory-rightwinger-promoted-to-treasury| title= Tory rightwinger Priti Patel promoted to Treasury|author = Rowena Mason |date =2015-07-15|work= |publisher= The Guardian |accessdate= 2016-03-23|lang= en|archiveurl= |archivedate=}}&lt;/ref&gt;։

2015 թվականի մայիսի 7-ի հերթական խորհրդարանական ընտրություններում՝ Պրիտի Պատելը համոզիչ հաղթանակ է տարել իր նախկին Ուիթեմ շրջանում ընտրողների ձայների 57,5%-ի արդյունքով՝ Անկախություն կուսակցության ուժեղագույն մրցակից Գերի Կոկրիլի 16%-ի դիմաց&lt;ref&gt;{{cite web|url= http://www.bbc.com/news/politics/constituencies/E14001045| title= Witham|author =  |date =|work= Election 2015 |publisher= BBC News |accessdate= 2016-03-23|lang= en|archiveurl= |archivedate=}}&lt;/ref&gt;։

2015 թվականի մայիսի 11-ին Քեմերոնը ձևավորել է իր երկրորդ կաբինետը և Պրիտի Պատելին նշանակել Աշխատանքի և կենսաթոշակների նախարարությունում զբաղվածության հարցերով կրտսեր նախարար, որը նրան իրավունք է տվել մասնակցել կառավարության նիստերին&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.bbc.com/news/election-2015-32683868| title= Cabinet reshuffle: Amber Rudd and Sajid Javid promoted|author =  |date =2015-05-11|work= |publisher= BBC News |accessdate= 2016-03-23|lang= en|archiveurl= |archivedate=}}&lt;/ref&gt;։

2016 թվականի հուլիսի 13-ին Դևիդ Քեմերոնը պաշտոնաթող Է եղել վարչապետի պաշտոնից՝ Մեծ Բրիտանիայի անդամակցությունը [[Եվրամիություն|Եվրամիության]]ը հանրաքվեի արդյունքների կապակցությամբ, որտեղ ընտրողները քվեարկել են ԵՄ-ից երկրի դուրս գալու օգտին։ Քեմերոնի իրավահաջորդը դարձել է Մեծ Բրիտանիայի ներքին գործերի նախարար [[Թերեզա Մեյ]]&lt;nowiki/&gt;ը, իսկ Պրիտի Պատելը նրա կաբինետում նշանակվել է Միջազգային զարգացման նախարար&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.mirror.co.uk/news/uk-news/who-theresa-mays-new-cabinet-8410715| title= Who is in Theresa May's new Cabinet? Full line-up after Tory Prime Minister's bombshell reshuffle|author =Dan Bloom, Stephen Jones  |date =2016-07-14|work= |publisher= Mirror |accessdate= 2016-07-14|lang= en|archiveurl= |archivedate=}}&lt;/ref&gt;։

2017 թվականի նոյեմբերի 8-ին, [[Աֆրիկա]] կատարած այցից հետ կանչվելով վարչապետի կողմից, հրաժարական է տվել՝ ճանաչելով Իսրայելի պաշտոնական ներկայացուցիչների, այդ թվում՝ վարչապետ Բենիամին Նեթանյահուի հետ իր չարտոնված հանդիպումների փաստը, որը տեղի է ունեցել այդ տարվա օգոստոսին և ավելի ուշ&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.bbc.com/news/uk-politics-41923007| title= Priti Patel quits cabinet over Israel meetings row|author =  |date =2017-11-08|work= |publisher= BBC News |accessdate= 2017-11-09|lang= en|archiveurl= |archivedate=}}&lt;/ref&gt;։ Նոյեմբերի 9-ին Միջազգային զարգացման նախարարի պաշտոնում Պատելի իրավահաջորդ է նշանակվել [[Պենի Մորդոնտ]]ը, որն ավելի վաղ զբաղեցնում էր աշխատանքի և կենսաթոշակների հարցերի նախարարության փոխնախարարի պաշտոնը&lt;ref&gt;{{cite web
 |url         = http://tass.ru/mezhdunarodnaya-panorama/4715406
 |title       = Пенни Мордонт назначена министром по вопросам международного развития Великобритании
 |date        = 9 ноября 2017
 |publisher   = [[ТАСС]]
 |accessdate  = 2017-11-09
}}&lt;/ref&gt;։

2019 թվականի հուլիսի 24-ին Բորիս Ջոնսոնի կաբինետում նշանակվել է ներքին գործերի նախարար&lt;ref&gt;{{cite web|url= https://tass.ru/ekonomika/6699219| title=Первые назначения Бориса Джонсона. Кто вошел в новый кабмин Великобритании|date=2019-07-24|publisher=ТАСС}}&lt;/ref&gt;։

== Ընտանիք ==
Պրիտի Պատելը Սուշիլ և Անժանի Պատելների դուստրն է։ Նրա մոր ընտանիքը [[Հնդկաստան]]ի [[Գուջարաթ]] նահանգից Ուգանդա է գաղթել դեռևս 20-րդ դարի սկզբին և մեծ կարողություն են ստեղծել թեյի, սուրճի եւ բամբակի տնկարկների վրա։ Հոր ընտանիքը նույնպես գաղթել է Գուջարաթից Ուգանդա, բայց այն պատկանում էր բնակչության աղքատ խավին և նրա ամուսնությունը Անջանայի հետ չի ընդունվել նրա հարազատների կողմից։ Մինչև 1972 թվականը, երբ Ուգանդայի նախագահ Իդի Ամինը հայտարարեց հարավասիական ծագում ունեցող բնակչության զանգվածային արտաքսման մասին, ընտանիքն արդեն զրկվեց ամբողջ կարողությունից և տեղափոխվեց Մեծ Բրիտանիա, որտեղ Սուշիլ Պատելը ստեղծեց թերթերի կրպակների ցանց (Newsagent's shops)&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.dailymail.co.uk/news/article-3477687/Meet-Minister-born-immigrant-newsagent-says-Britain-regain-control-borders.html| title= Meet the Minister born to an immigrant newsagent, who says Britain MUST regain control of its borders|author = Jane Fryer|date =2016-03-05|work= |publisher= MailOnline |accessdate= 2016-03-24|lang= en|archiveurl= |archivedate=}}&lt;/ref&gt;։

2004 թվականին Պատելն ամուսնացել է [[Մարքեթինգ]]ի և [[հանրային կապեր]]ի գծով խորհրդատու Ալեքս Սոյերի հետ, որն սկսել է իր ժամանակի մի մասը նվիրել իր կնոջ գրասենյակում աշխատանքին։ 2008 թվականին նրանք ունեցել են որդի՝ Ֆրեդին։ 2013 թվականին Սուշիլ Պատելը իր թեկնածությունն է առաջադրել Հերտֆորդշիր կոմսության Հարավային Բուշի օկրուգում՝ Համայնքների պալատի լրացուցիչ ընտրություններում։ Այդ իրադարձությանը սկանդալային երանգ է հաղորդել այն հանգամանքը, որ Պատելը դարձել է Միացյալ Թագավորության անկախության կուսակցության թեկնածու և ընտրությունների արդյունքում հայտնվել երկրորդ տեղում՝ զիջելով պահպանողականին, սակայն առաջ է անցնել լեյբորիստներից և լիբերալ-դեմոկրատներից։ Քանի որ Պրիտի Պատելը նույնպես հայտնի է իր եվրասկեպտիցիզմով, նրա հոր արարքը վերլուծաբանների կարծիքով կարող էր լրացուցիչ քաղաքական խնդիրներ ստեղծել Դևիդ Քեմերոնի համար&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.express.co.uk/life-style/life/642291/Priti-Patel-could-Brexit-poster-girl-EU-exit-campaign-out-referendum-conservative-Ukip| title= Why Priti Patel could be the poster girl the Brexit campaign needs|author =Dominic Midgley |date =2016-02-08|work= |publisher= Express |accessdate= 2016-03-23|lang= en|archiveurl= |archivedate=}}&lt;/ref&gt;։

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

== Արտաքին հղումներ ==
* {{cite web|url= https://twitter.com/patel4witham | title= Priti Patel |author =  |date =|work= |publisher= [[Twitter]] |accessdate= 2016-02-23|lang= en|archiveurl= |archivedate=}}
* {{cite web|url= https://www.gov.uk/government/people/priti-patel | title= The Rt Hon Priti Patel MP |author =  |date =|work= |publisher= UK government |accessdate= 2016-02-23|lang= en|archiveurl= |archivedate=}}
* {{cite web|url= http://www.parliament.uk/biographies/commons/priti-patel/4066| title= Rt Hon Priti Patel MP|author =  |date =|work= |publisher= UK Parliament |accessdate= 2016-02-23|lang= en|archiveurl= |archivedate=}}
* {{cite web|url= https://www.conservatives.com/OurTeam/Members_of_Parliament/Patel_Priti|title= Priti Patel, Member of Parliament for Witham|author= |date= |work= |publisher= Conservatives|accessdate= 2016-02-23|lang= en|archiveurl= https://web.archive.org/web/20160219115939/https://www.conservatives.com/OurTeam/Members_of_Parliament/patel_priti|archivedate= 2016-02-19|dead-url= yes}}
* {{cite web|url= https://www.theyworkforyou.com/mp/24778/priti_patel/witham| title= Priti Patel, MP Witham|author =  |date =|work= |publisher= TheyWorkForYou |accessdate= 2016-02-23|lang= en|archiveurl= |archivedate=}}

{{Արտաքին հղումներ}}

{{DEFAULTSORT:Պատել, Պրիտի}}
[[Կատեգորիա:Մեծ Բրիտանիայի քաղաքական գործիչներ]]</text>
      <sha1>2h08yhgm4v14uvxgmxrwkbtijlovjqw</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486076</id>
      <parentid>8486075</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T14:33:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ArmSirius</username>
        <id>64149</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="13793" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Պետական գործիչ}}

'''Պրիտի Պատել''' ({{lang-en|Priti Sushil Patel}}, {{ԱԾ}}), բրիտանացի քաղաքական գործիչ, [[Մեծ Բրիտանիա]]յի Աշխատանքի և կենսաթոշակի նախարարության զբաղվածության հարցերով նախկին կրտսեր նախարար (2015 թվականի մայիսի 11-ից մինչև 2016 թվականի հուլիսի 14-ը)։ 2016 թվականի հուլիսի 14-ից մինչև 2017 թվականի նոյեմբերի 8-ը [[Թերեզա Մեյ]]ի առաջին և երկրորդ կաբինետներում եղել է Միջազգային զարգացման նախարար։ 2019 թվականի հուլիսի 24-ից Մեծ Բրիտանիայի ներքին գործերի նախարարն է։

== Կենսագրություն ==
Ծնվել է 1972 թվականին [[Լոնդոնի շրջաններ|Լոնդոնի շրջան]] Իսլինգտոնում, [[Ուգանդա]]յից հնդիկ միգրանտների ընտանիքում։ Ավարտել է Ուոթֆորդի միջնակարգ դպրոցը (Watford Grammar School For Girls), ստացել Քիլի համալսարանի տնտեսագիտության դիպլոմ և Էսսեքսի համալսարանում քաղաքագիտություն մասնագիտությամբ մագիստրոսի աստիճան&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.independent.co.uk/news/people/priti-patel-profile-tory-robot-poised-for-anti-eu-reboot-a6885531.html| title= Priti Patel, profile: Tory 'robot' poised for anti-EU reboot|author = Tom Peck |date =2016-02-20|work= |publisher= Independent |accessdate= 2016-03-23|lang= en|archiveurl= |archivedate=}}&lt;/ref&gt;։

1995-1997 թվականներին եղել է հանրաքվեի եվրասկեպտիկ կուսակցության մամուլի քարտուղար, որը 1997 թվականի ընտրություններում ստացել է ձայների 2,6 տոկոսը։ Երբ 1997 թվականին Պահպանողական կուսակցությունը փոխել է իր դիրքորոշումը Եվրոպական արժույթի վերաբերյալ, Պատելն անցել է պահպանողականների շարքերը։

2005 թվականին Պատելը Հյուսիսային [[Նոթինգհեմ]] (Nottingham North) ընտրատարածքում Պահպանողական կուսակցությունից Համայնքների պալատ ընտրվելու անհաջող փորձ է արել։ 2010 թվականի մայիսի 6-ի խորհրդարանական ընտրություններում հաջողության է հասել [[Էսսեքս]] կոմսության Ուիթեմ (Witham) ընտրատարածքում։ 2013 թվականից [[Միացյալ Թագավորություն|Միացյալ Թագավորության]] հնդկական սփյուռքի ակտիվիստուհի է, իսկ 2013-2014 թվականներին եղել է Քաղաքական խորհրդատվական խորհրդում (Policy Advisory Board)&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://news.bbc.co.uk/democracylive/hi/representatives/profiles/37703.stm | title= Priti Patel MP |author = |date =|work= Democracy Live|publisher= BBC News|accessdate= 2016-03-23|lang= en|archiveurl= |archivedate=}}&lt;/ref&gt;։

2014 թվականի հուլիսի 15-ին վարչապետ [[Դևիդ Քեմերոն]]ը մի շարք կադրային տեղաշարժեր է կատարել իր առաջին կաբինետում և ընդունած որոշումներից մեկը դարձել է Պրիտի Պիթելի նշանակումը ֆինանսների նախարարությունում գանձապետարանի քարտուղարի պաշտոնում՝ հարկային քաղաքականության բնագավառում պատասխանատվության ոլորտով։ Քեմերոնի քաղաքական քայլը քննարկվել է մամուլում, քանի որ Պաթելը պատկանում էր պահպանողականների աջ թևին և, հատկապես, կողմ էր մահապատժի վերականգնմանը&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.theguardian.com/politics/2014/jul/15/priti-patel-tory-rightwinger-promoted-to-treasury| title= Tory rightwinger Priti Patel promoted to Treasury|author = Rowena Mason |date =2015-07-15|work= |publisher= The Guardian |accessdate= 2016-03-23|lang= en|archiveurl= |archivedate=}}&lt;/ref&gt;։

2015 թվականի մայիսի 7-ի հերթական խորհրդարանական ընտրություններում՝ Պրիտի Պատելը համոզիչ հաղթանակ է տարել իր նախկին Ուիթեմ շրջանում ընտրողների ձայների 57,5%-ի արդյունքով՝ Անկախություն կուսակցության ուժեղագույն մրցակից Գերի Կոկրիլի 16%-ի դիմաց&lt;ref&gt;{{cite web|url= http://www.bbc.com/news/politics/constituencies/E14001045| title= Witham|author =  |date =|work= Election 2015 |publisher= BBC News |accessdate= 2016-03-23|lang= en|archiveurl= |archivedate=}}&lt;/ref&gt;։

2015 թվականի մայիսի 11-ին Քեմերոնը ձևավորել է իր երկրորդ կաբինետը և Պրիտի Պատելին նշանակել Աշխատանքի և կենսաթոշակների նախարարությունում զբաղվածության հարցերով կրտսեր նախարար, որը նրան իրավունք է տվել մասնակցել կառավարության նիստերին&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.bbc.com/news/election-2015-32683868| title= Cabinet reshuffle: Amber Rudd and Sajid Javid promoted|author =  |date =2015-05-11|work= |publisher= BBC News |accessdate= 2016-03-23|lang= en|archiveurl= |archivedate=}}&lt;/ref&gt;։

2016 թվականի հուլիսի 13-ին Դևիդ Քեմերոնը պաշտոնաթող Է եղել վարչապետի պաշտոնից՝ Մեծ Բրիտանիայի անդամակցությունը [[Եվրամիություն|Եվրամիության]]ը հանրաքվեի արդյունքների կապակցությամբ, որտեղ ընտրողները քվեարկել են ԵՄ-ից երկրի դուրս գալու օգտին։ Քեմերոնի իրավահաջորդը դարձել է Մեծ Բրիտանիայի ներքին գործերի նախարար [[Թերեզա Մեյ]]ը, իսկ Պրիտի Պատելը նրա կաբինետում նշանակվել է Միջազգային զարգացման նախարար&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.mirror.co.uk/news/uk-news/who-theresa-mays-new-cabinet-8410715| title= Who is in Theresa May's new Cabinet? Full line-up after Tory Prime Minister's bombshell reshuffle|author =Dan Bloom, Stephen Jones  |date =2016-07-14|work= |publisher= Mirror |accessdate= 2016-07-14|lang= en|archiveurl= |archivedate=}}&lt;/ref&gt;։

2017 թվականի նոյեմբերի 8-ին, [[Աֆրիկա]] կատարած այցից հետ կանչվելով վարչապետի կողմից, հրաժարական է տվել՝ ճանաչելով Իսրայելի պաշտոնական ներկայացուցիչների, այդ թվում՝ վարչապետ Բենիամին Նեթանյահուի հետ իր չարտոնված հանդիպումների փաստը, որը տեղի է ունեցել այդ տարվա օգոստոսին և ավելի ուշ&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.bbc.com/news/uk-politics-41923007| title= Priti Patel quits cabinet over Israel meetings row|author =  |date =2017-11-08|work= |publisher= BBC News |accessdate= 2017-11-09|lang= en|archiveurl= |archivedate=}}&lt;/ref&gt;։ Նոյեմբերի 9-ին Միջազգային զարգացման նախարարի պաշտոնում Պատելի իրավահաջորդ է նշանակվել [[Պենի Մորդոնտ]]ը, որն ավելի վաղ զբաղեցնում էր աշխատանքի և կենսաթոշակների հարցերի նախարարության փոխնախարարի պաշտոնը&lt;ref&gt;{{cite web
 |url         = http://tass.ru/mezhdunarodnaya-panorama/4715406
 |title       = Пенни Мордонт назначена министром по вопросам международного развития Великобритании
 |date        = 9 ноября 2017
 |publisher   = [[ТАСС]]
 |accessdate  = 2017-11-09
}}&lt;/ref&gt;։

2019 թվականի հուլիսի 24-ին Բորիս Ջոնսոնի կաբինետում նշանակվել է ներքին գործերի նախարար&lt;ref&gt;{{cite web|url= https://tass.ru/ekonomika/6699219| title=Первые назначения Бориса Джонсона. Кто вошел в новый кабмин Великобритании|date=2019-07-24|publisher=ТАСС}}&lt;/ref&gt;։

== Ընտանիք ==
Պրիտի Պատելը Սուշիլ և Անժանի Պատելների դուստրն է։ Նրա մոր ընտանիքը [[Հնդկաստան]]ի [[Գուջարաթ]] նահանգից Ուգանդա է գաղթել դեռևս 20-րդ դարի սկզբին և մեծ կարողություն են ստեղծել թեյի, սուրճի եւ բամբակի տնկարկների վրա։ Հոր ընտանիքը նույնպես գաղթել է Գուջարաթից Ուգանդա, բայց այն պատկանում էր բնակչության աղքատ խավին և նրա ամուսնությունը Անջանայի հետ չի ընդունվել նրա հարազատների կողմից։ Մինչև 1972 թվականը, երբ Ուգանդայի նախագահ Իդի Ամինը հայտարարեց հարավասիական ծագում ունեցող բնակչության զանգվածային արտաքսման մասին, ընտանիքն արդեն զրկվեց ամբողջ կարողությունից և տեղափոխվեց Մեծ Բրիտանիա, որտեղ Սուշիլ Պատելը ստեղծեց թերթերի կրպակների ցանց (Newsagent's shops)&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.dailymail.co.uk/news/article-3477687/Meet-Minister-born-immigrant-newsagent-says-Britain-regain-control-borders.html| title= Meet the Minister born to an immigrant newsagent, who says Britain MUST regain control of its borders|author = Jane Fryer|date =2016-03-05|work= |publisher= MailOnline |accessdate= 2016-03-24|lang= en|archiveurl= |archivedate=}}&lt;/ref&gt;։

2004 թվականին Պատելն ամուսնացել է [[Մարքեթինգ]]ի և [[հանրային կապեր]]ի գծով խորհրդատու Ալեքս Սոյերի հետ, որն սկսել է իր ժամանակի մի մասը նվիրել իր կնոջ գրասենյակում աշխատանքին։ 2008 թվականին նրանք ունեցել են որդի՝ Ֆրեդին։ 2013 թվականին Սուշիլ Պատելը իր թեկնածությունն է առաջադրել Հերտֆորդշիր կոմսության Հարավային Բուշի օկրուգում՝ Համայնքների պալատի լրացուցիչ ընտրություններում։ Այդ իրադարձությանը սկանդալային երանգ է հաղորդել այն հանգամանքը, որ Պատելը դարձել է Միացյալ Թագավորության անկախության կուսակցության թեկնածու և ընտրությունների արդյունքում հայտնվել երկրորդ տեղում՝ զիջելով պահպանողականին, սակայն առաջ է անցնել լեյբորիստներից և լիբերալ-դեմոկրատներից։ Քանի որ Պրիտի Պատելը նույնպես հայտնի է իր եվրասկեպտիցիզմով, նրա հոր արարքը վերլուծաբանների կարծիքով կարող էր լրացուցիչ քաղաքական խնդիրներ ստեղծել Դևիդ Քեմերոնի համար&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.express.co.uk/life-style/life/642291/Priti-Patel-could-Brexit-poster-girl-EU-exit-campaign-out-referendum-conservative-Ukip| title= Why Priti Patel could be the poster girl the Brexit campaign needs|author =Dominic Midgley |date =2016-02-08|work= |publisher= Express |accessdate= 2016-03-23|lang= en|archiveurl= |archivedate=}}&lt;/ref&gt;։

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

== Արտաքին հղումներ ==
* {{cite web|url= https://twitter.com/patel4witham | title= Priti Patel |author =  |date =|work= |publisher= [[Twitter]] |accessdate= 2016-02-23|lang= en|archiveurl= |archivedate=}}
* {{cite web|url= https://www.gov.uk/government/people/priti-patel | title= The Rt Hon Priti Patel MP |author =  |date =|work= |publisher= UK government |accessdate= 2016-02-23|lang= en|archiveurl= |archivedate=}}
* {{cite web|url= http://www.parliament.uk/biographies/commons/priti-patel/4066| title= Rt Hon Priti Patel MP|author =  |date =|work= |publisher= UK Parliament |accessdate= 2016-02-23|lang= en|archiveurl= |archivedate=}}
* {{cite web|url= https://www.conservatives.com/OurTeam/Members_of_Parliament/Patel_Priti|title= Priti Patel, Member of Parliament for Witham|author= |date= |work= |publisher= Conservatives|accessdate= 2016-02-23|lang= en|archiveurl= https://web.archive.org/web/20160219115939/https://www.conservatives.com/OurTeam/Members_of_Parliament/patel_priti|archivedate= 2016-02-19|dead-url= yes}}
* {{cite web|url= https://www.theyworkforyou.com/mp/24778/priti_patel/witham| title= Priti Patel, MP Witham|author =  |date =|work= |publisher= TheyWorkForYou |accessdate= 2016-02-23|lang= en|archiveurl= |archivedate=}}

{{Արտաքին հղումներ}}

{{DEFAULTSORT:Պատել, Պրիտի}}
[[Կատեգորիա:Մեծ Բրիտանիայի քաղաքական գործիչներ]]</text>
      <sha1>d6mbefbhy8ts4gphl4fzj4uxete6gmv</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Մասնակից:ԱշոտՏՆՂ/ցանկեր/կարևորագույն հոդվածներ/ֆիզիկա</title>
    <ns>2</ns>
    <id>939871</id>
    <revision>
      <id>8486221</id>
      <parentid>8485336</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T18:47:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ԱշբոտՏՆՂ</username>
        <id>48669</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>թարմացում</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="114177" xml:space="preserve">
== [[:en:Category:Top-importance physics articles]] == 
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
!Անգլերեն հոդված!!en չափ!!Հայերեն հոդված!!hy չափ!!Անաղբյուր (hy)!!մլ N
|-
|[[:en:Absolute zero]]||36600||[[Բացարձակ զրո]]||27800|| ||76
|-
|[[:en:Acceleration]]||21600||[[Արագացում]]||46400|| ||131
|-
|[[:en:Acoustics]]||38100||[[Ձայնագիտություն]]||2600|| ||91
|-
|[[:en:Age of the universe]]||32300||[[Տիեզերքի տարիք]]||6700|| ||48
|-
|[[:en:André-Marie Ampère]]||19800||[[Անդրե Մարի Ամպեր]]||5100|| ||111
|-
|[[:en:Angular momentum]]||86300||[[Իմպուլսի մոմենտ]]||23200|| ||75
|-
|[[:en:Angular velocity]]||31300||[[Անկյունային արագություն]]||17000||այո||69
|-
|[[:en:Antimatter]]||74500|| || || ||81
|-
|[[:en:Astronomy]]||100700||[[Աստղագիտություն]]||34300|| ||285
|-
|[[:en:Astrophysics]]||29700||[[Աստղաֆիզիկա]]||54000|| ||104
|-
|[[:en:Atmospheric physics]]||16200|| || || ||28
|-
|[[:en:Atom]]||125700||[[Ատոմ]]||58400|| ||214
|-
|[[:en:Atomic nucleus]]||31400||[[Միջուկ (ատոմ)]]||13600|| ||114
|-
|[[:en:Atomic physics]]||9100||[[Ատոմային ֆիզիկա]]||32800|| ||77
|-
|[[:en:Atomic theory]]||44200|| || || ||60
|-
|[[:en:Azimuthal quantum number]]||14000|| || || ||35
|-
|[[:en:Background radiation]]||51800||[[Ճառագայթային ֆոն]]||76200|| ||27
|-
|[[:en:John Bardeen]]||39800||[[Ջոն Բարդին]]||2600|| ||90
|-
|[[:en:Big Bang]]||150600||[[Մեծ պայթյուն]]||4900|| ||159
|-
|[[:en:Biophysics]]||15800||[[Կենսաֆիզիկա]]||9800|| ||91
|-
|[[:en:Black body]]||47100||[[Բացարձակ սև մարմին]]||12600|| ||69
|-
|[[:en:Black hole]]||164800||[[Սև խոռոչ]]||183300|| ||174
|-
|[[:en:Niels Bohr]]||94800||[[Նիլս Բոր]]||7400|| ||169
|-
|[[:en:Boltzmann constant]]||22900||[[Բոլցմանի հաստատուն]]||11400|| ||66
|-
|[[:en:Ludwig Boltzmann]]||35200||[[Լյուդվիգ Բոլցման]]||2400|| ||83
|-
|[[:en:Boson]]||9200||[[Բոզոն]]||7800|| ||88
|-
|[[:en:Bubble chamber]]||7200||[[Բշտիկային խցիկ]]||3000|| ||46
|-
|[[:en:Capacitance]]||33900||[[Ունակություն]]||4400|| ||72
|-
|[[:en:Causality (physics)]]||15900||[[Պատճառականության սկզբունք]]||8800|| ||13
|-
|[[:en:Cavendish experiment]]||23200|| || || ||31
|-
|[[:en:CERN]]||101600||[[ՑԵՌՆ]]||3500|| ||97
|-
|[[:en:Chaos theory]]||107900|| || || ||68
|-
|[[:en:Charge conservation]]||18800||[[Լիցքի պահպանման օրենք]]||2900|| ||35
|-
|[[:en:Chemical potential]]||28200||[[Քիմիական պոտենցիալ]]||9400|| ||37
|-
|[[:en:Classical electromagnetism]]||12600||[[Էլեկտրադինամիկա]]||17400|| ||60
|-
|[[:en:Classical mechanics]]||47300||[[Դասական մեխանիկա]]||9400||այո||117
|-
|[[:en:Classical physics]]||8500||[[Դասական ֆիզիկա]]||7300|| ||61
|-
|[[:en:Collider]]||12500|| || || ||24
|-
|[[:en:Color charge]]||12100|| || || ||40
|-
|[[:en:Computational physics]]||13700||[[Հաշվողական ֆիզիկա]]||7900|| ||32
|-
|[[:en:Condensed matter physics]]||61100||[[Խտացված նյութի ֆիզիկա]]||4300|| ||53
|-
|[[:en:Conservation law]]||18700||[[Պահպանման օրենքներ]]||8400|| ||52
|-
|[[:en:Conservation of energy]]||39700||[[Էներգիայի պահպանման օրենք]]||69000|| ||96
|-
|[[:en:Copenhagen interpretation]]||81300||[[Կոպենհագենյան մեկնաբանություն]]||21600|| ||38
|-
|[[:en:Cosmological constant]]||44700||[[Կոսմոլոգիական հաստատուն]]||4200|| ||52
|-
|[[:en:Cosmology]]||43400||[[Տիեզերագիտություն]]||7400|| ||104
|-
|[[:en:Charles-Augustin de Coulomb]]||13400||[[Շառլ Օգյուստեն Կուլոն]]||2200|| ||93
|-
|[[:en:Coulomb's law]]||43500||[[Կուլոնի օրենք]]||8600|| ||79
|-
|[[:en:Marie Curie]]||120400||[[Մարի Կյուրի]]||129500|| ||214
|-
|[[:en:Dark matter]]||131300|| || || ||94
|-
|[[:en:Davisson–Germer experiment]]||16300||[[Դեյվիսոն-Ջերմերի փորձ]]||15200|| ||23
|-
|[[:en:Diffraction]]||47400||[[Դիֆրակցիա]]||4900|| ||76
|-
|[[:en:Paul Dirac]]||62500||[[Պոլ Դիրակ]]||4200|| ||117
|-
|[[:en:Discovery of the neutron]]||74600|| || || ||6
|-
|[[:en:Doppler effect]]||36700||[[Դոպլերի էֆեկտ]]||8200|| ||86
|-
|[[:en:Double-slit experiment]]||60400||[[Կրկնակի ճեղքով փորձ]]||14800|| ||36
|-
|[[:en:Down quark]]||11900||[[D-քվարկ]]||16600|| ||52
|-
|[[:en:Albert Einstein]]||208700||[[Ալբերտ Այնշտայն]]||215600|| ||290
|-
|[[:en:Electric charge]]||41500||[[Էլեկտրական լիցք]]||13300|| ||115
|-
|[[:en:Electric current]]||35000||[[Էլեկտրական հոսանք]]||8600|| ||122
|-
|[[:en:Electric field]]||34800||[[Էլեկտրական դաշտ]]||7400|| ||97
|-
|[[:en:Electricity]]||87900||[[Էլեկտրականություն]]||7800|| ||182
|-
|[[:en:Electromagnetic radiation]]||90400||[[Էլեկտրամագնիսական ճառագայթում]]||11500|| ||108
|-
|[[:en:Electromagnetic spectrum]]||47400|| || || ||75
|-
|[[:en:Electromagnetism]]||26500||[[Էլեկտրամագնիսականություն]]||15900|| ||105
|-
|[[:en:Electron]]||155000||[[Էլեկտրոն]]||2300|| ||161
|-
|[[:en:Electronic band structure]]||35800|| || || ||27
|-
|[[:en:Elementary charge]]||19500||[[Տարրական էլեկտրական լիցք]]||11600|| ||49
|-
|[[:en:Elementary particle]]||36100||[[Տարրական մասնիկներ]]||26000|| ||98
|-
|[[:en:Energy]]||57400||[[Էներգիա]]||13200|| ||196
|-
|[[:en:Entropy]]||112500||[[Էնտրոպիա]]||4500|| ||91
|-
|[[:en:Equinox]]||39800||[[Գիշերահավասար]]||9700|| ||99
|-
|[[:en:Experimental physics]]||14300|| || || ||41
|-
|[[:en:Enrico Fermi]]||96900||[[Էնրիկո Ֆերմի]]||26600|| ||150
|-
|[[:en:Feynman diagram]]||92700|| || || ||42
|-
|[[:en:Richard Feynman]]||128300||[[Ռիչարդ Ֆեյնման]]||14400|| ||145
|-
|[[:en:Field (physics)]]||33700||[[Դաշտ (ֆիզիկա)]]||6500|| ||58
|-
|[[:en:First law of thermodynamics]]||96300||[[Թերմոդինամիկայի առաջին օրենք]]||13600|| ||65
|-
|[[:en:First observation of gravitational waves]]||69200|| || || ||22
|-
|[[:en:Fluid mechanics]]||20200||[[Հիդրոմեխանիկա]]||6200|| ||76
|-
|[[:en:Force]]||91200||[[Ուժ]]||9900|| ||159
|-
|[[:en:Friction]]||69500||[[Շփում (ֆիզիկա)]]||31200|| ||86
|-
|[[:en:Galileo Galilei]]||132500||[[Գալիլեո Գալիլեյ]]||64800|| ||243
|-
|[[:en:Gas]]||50500||[[Գազ]]||15100|| ||158
|-
|[[:en:Gauge theory]]||46400|| || || ||34
|-
|[[:en:Carl Friedrich Gauss]]||72200||[[Կառլ Գաուս]]||69500|| ||178
|-
|[[:en:Geiger–Marsden experiments]]||35900|| || || ||35
|-
|[[:en:Murray Gell-Mann]]||43800||[[Մարի Գել-Ման]]||3200|| ||82
|-
|[[:en:General relativity]]||194800||[[Հարաբերականության ընդհանուր տեսություն]]||176500|| ||111
|-
|[[:en:Geophysics]]||42500|| || || ||88
|-
|[[:en:Glossary of physics]]||111300|| || || ||7
|-
|[[:en:Gluon]]||24200||[[Գլյուոն]]||14900|| ||77
|-
|[[:en:Grand Unified Theory]]||33100|| || || ||36
|-
|[[:en:Gravitational wave]]||96600||[[Գրավիտացիոն ալիքներ]]||35200|| ||73
|-
|[[:en:Gravity]]||63000||[[Ձգողականություն]]||34200|| ||166
|-
|[[:en:William Rowan Hamilton]]||41700||[[Ուիլյամ Համիլտոն]]||84900|| ||79
|-
|[[:en:Harmonic oscillator]]||34200|| || || ||49
|-
|[[:en:Stephen Hawking]]||186600||[[Սթիվեն Հոքինգ]]||22100|| ||185
|-
|[[:en:Heat]]||70400||[[Ջերմաքանակ]]||10900|| ||119
|-
|[[:en:Werner Heisenberg]]||118700||[[Վերներ Հայզենբերգ]]||8900|| ||126
|-
|[[:en:Heliocentrism]]||98900||[[Արևակենտրոն համակարգ]]||11100|| ||79
|-
|[[:en:Higgs boson]]||240400||[[Հիգսի բոզոն]]||14000|| ||96
|-
|[[:en:Higgs mechanism]]||54300|| || || ||29
|-
|[[:en:History of physics]]||117100||[[Ֆիզիկայի պատմություն]]||189400|| ||51
|-
|[[:en:Christiaan Huygens]]||134200||[[Քրիստիան Հյույգենս]]||4600|| ||110
|-
|[[:en:Hydrogen atom]]||39900|| || || ||35
|-
|[[:en:Imperial and US customary measurement systems]]||85300|| || || ||26
|-
|[[:en:Inertia]]||25500||[[Իներցիա]]||2100|| ||87
|-
|[[:en:Inertial frame of reference]]||66200||[[Իներցիալ հաշվարկման համակարգ]]||9300|| ||52
|-
|[[:en:Infrared]]||77700||[[Ինֆրակարմիր ճառագայթներ]]||5300|| ||112
|-
|[[:en:International System of Units]]||189400||[[Միավորների միջազգային համակարգ]]||16400|| ||136
|-
|[[:en:Introduction to gauge theory]]||31700|| || || ||2
|-
|[[:en:Kelvin]]||29100||[[Կելվին (չափման միավոր)]]||3000|| ||120
|-
|[[:en:Kilogram]]||65900||[[Կիլոգրամ]]||5200|| ||139
|-
|[[:en:Kinematics]]||56400||[[Կինեմատիկա]]||12900|| ||80
|-
|[[:en:Kinetic energy]]||36500||[[Կինետիկ էներգիա]]||2000|| ||93
|-
|[[:en:Lev Landau]]||35700||[[Լև Լանդաու]]||10800|| ||89
|-
|[[:en:Laser]]||99300||[[Լազեր]]||13400|| ||115
|-
|[[:en:Laws of thermodynamics]]||20300|| || || ||39
|-
|[[:en:Lepton]]||42700||[[Լեպտոն]]||22500|| ||78
|-
|[[:en:Light]]||47300||[[Լույս]]||10800|| ||195
|-
|[[:en:Liquid]]||37000||[[Հեղուկ]]||2000|| ||130
|-
|[[:en:List of baryons]]||58500|| || || ||12
|-
|[[:en:List of mesons]]||54200|| || || ||10
|-
|[[:en:List of particles]]||31500|| || || ||28
|-
|[[:en:List of physical constants]]||18700|| || || ||3
|-
|[[:en:List of unsolved problems in physics]]||95300||[[Ֆիզիկայի չլուծված խնդիրների ցանկ]]||7300||այո||29
|-
|[[:en:M-theory]]||63300|| || || ||43
|-
|[[:en:Magnetic field]]||94200||[[Մագնիսական դաշտ]]||11600||այո||109
|-
|[[:en:Magnetism]]||45200||[[Մագնիսականություն]]||9500||այո||89
|-
|[[:en:Mass]]||71500||[[Զանգված]]||21600|| ||153
|-
|[[:en:Mass–energy equivalence]]||94600||[[Զանգվածի և էներգիայի համարժեքություն]]||8700|| ||77
|-
|[[:en:Matter]]||84100||[[Մատերիա (ֆիզիկա)]]||5000|| ||144
|-
|[[:en:Matter wave]]||39900||[[Դը Բրոյլի ալիք]]||14400|| ||46
|-
|[[:en:Maxwell–Boltzmann distribution]]||35000||[[Մաքսվելի բաշխում]]||3500|| ||40
|-
|[[:en:James Clerk Maxwell]]||84300||[[Ջեյմս Մաքսվել]]||171500|| ||142
|-
|[[:en:Maxwell's equations]]||82900||[[Մաքսվելի հավասարումներ]]||8000|| ||78
|-
|[[:en:Measurement]]||31800||[[Չափումներ]]||6400||այո||129
|-
|[[:en:Mechanics]]||23300||[[Մեխանիկա]]||19300|| ||110
|-
|[[:en:Meteorology]]||71300||[[Օդերևութաբանություն]]||5400|| ||152
|-
|[[:en:Michelson–Morley experiment]]||89900||[[Մայքելսոնի փորձ]]||4100|| ||51
|-
|[[:en:Modern physics]]||5800||[[Ժամանակակից ֆիզիկա]]||1500||այո||40
|-
|[[:en:Molecular orbital]]||34000|| || || ||40
|-
|[[:en:Molecule]]||25100||[[Մոլեկուլ]]||44100|| ||153
|-
|[[:en:Momentum]]||69100||[[Իմպուլս (շարժման քանակ)]]||13000|| ||100
|-
|[[:en:Motion]]||28600||[[Շարժում (ֆիզիկա)]]||4000|| ||109
|-
|[[:en:Muon]]||48200||[[Մյուոն]]||17000|| ||70
|-
|[[:en:Nature]]||85800||[[Բնություն]]||104900|| ||205
|-
|[[:en:Neutrino]]||137200||[[Նեյտրինո]]||14500|| ||92
|-
|[[:en:Neutron]]||100100||[[Նեյտրոն]]||1400|| ||132
|-
|[[:en:Isaac Newton]]||128000||[[Իսահակ Նյուտոն]]||147500|| ||277
|-
|[[:en:Newton's law of universal gravitation]]||43000||[[Նյուտոնի դասական ձգողության տեսություն]]||22500|| ||90
|-
|[[:en:Newton's laws of motion]]||114600||[[Նյուտոնի օրենքներ]]||4200|| ||113
|-
|[[:en:List of Nobel laureates in Physics]]||108700||[[Ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակի դափնեկիրների ցանկ]]||204000|| ||49
|-
|[[:en:Nobel Prize in Physics]]||24300||[[Ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակ]]||5800|| ||104
|-
|[[:en:Nuclear fission]]||73800||[[Միջուկի ճեղքում]]||87100|| ||100
|-
|[[:en:Nuclear force]]||28100||[[Միջուկային ուժեր]]||3400|| ||44
|-
|[[:en:Nuclear physics]]||37100||[[Միջուկային ֆիզիկա]]||10800|| ||99
|-
|[[:en:Nucleon]]||33900||[[Նուկլոն]]||1100|| ||80
|-
|[[:en:Oil drop experiment]]||24500|| || || ||36
|-
|[[:en:J. Robert Oppenheimer]]||141700||[[Ռոբերտ Օպենհեյմեր]]||5100|| ||104
|-
|[[:en:Optics]]||108000||[[Օպտիկա]]||14000||այո||119
|-
|[[:en:Outline of physics]]||35200|| || || ||14
|-
|[[:en:Particle]]||18100|| || || ||54
|-
|[[:en:Particle accelerator]]||60200|| || || ||70
|-
|[[:en:Particle physics]]||27700||[[Տարրական մասնիկների ֆիզիկա]]||18600|| ||93
|-
|[[:en:Pauli exclusion principle]]||25600||[[Պաուլիի սկզբունք]]||24300|| ||67
|-
|[[:en:Wolfgang Pauli]]||37600||[[Վոլֆգանգ Պաուլի]]||11800|| ||100
|-
|[[:en:Philosophy of physics]]||29000|| || || ||27
|-
|[[:en:Photon]]||102000||[[Ֆոտոն]]||113100|| ||112
|-
|[[:en:Physical chemistry]]||14600||[[Ֆիզիկական քիմիա]]||7200|| ||105
|-
|[[:en:Physical constant]]||24600||[[Ֆիզիկական հաստատուններ]]||19600|| ||65
|-
|[[:en:Physical cosmology]]||75800|| || || ||42
|-
|[[:en:Physical property]]||6400|| || || ||38
|-
|[[:en:Physical quantity]]||17900||[[Ֆիզիկական մեծություն]]||5300||այո||71
|-
|[[:en:Physicist]]||18400||[[Ֆիզիկոս]]|| || ||82
|-
|[[:en:Physics]]||86900||[[Ֆիզիկա]]||32400|| ||285
|-
|[[:en:Planck constant]]||47500||[[Պլանկի հաստատուն]]||27700|| ||78
|-
|[[:en:Max Planck]]||54700||[[Մաքս Պլանկ]]||141700|| ||162
|-
|[[:en:Plasma (physics)]]||70700||[[Պլազմա (ֆիզիկա)]]||10500|| ||116
|-
|[[:en:Potential energy]]||44500||[[Պոտենցիալ էներգիա]]||4600|| ||80
|-
|[[:en:Pressure]]||44700||[[Ճնշում]]||5400|| ||107
|-
|[[:en:Principal quantum number]]||7900|| || || ||33
|-
|[[:en:Proton]]||61200||[[Պրոտոն]]||8000|| ||148
|-
|[[:en:Quantum computing]]||96400|| || || ||19
|-
|[[:en:Quantum electrodynamics]]||46800||[[Քվանտային էլեկտրադինամիկա]]||4700|| ||58
|-
|[[:en:Quantum field theory]]||105500||[[Դաշտի քվանտային տեսություն]]||30100|| ||67
|-
|[[:en:Quantum mechanics]]||93100||[[Քվանտային մեխանիկա]]||24900|| ||151
|-
|[[:en:Quantum number]]||28000||[[Քվանտային թվեր]]||3700|| ||55
|-
|[[:en:Quark]]||78300||[[Քվարկ]]||7200|| ||97
|-
|[[:en:Rutherford model]]||10300||[[Ատոմի մոլորակային մոդել]]||7700|| ||42
|-
|[[:en:Ernest Rutherford]]||50900||[[Էռնեստ Ռեզերֆորդ]]||40500|| ||157
|-
|[[:en:Scalar (physics)]]||7600||[[Սկալյար մեծություն]]||1400||այո||37
|-
|[[:en:Schrödinger equation]]||71000||[[Շրյոդինգերի հավասարում]]||22700|| ||74
|-
|[[:en:Erwin Schrödinger]]||55600||[[Էրվին Շրյոդինգեր]]||131400|| ||141
|-
|[[:en:Schwarzschild radius]]||21900|| || || ||47
|-
|[[:en:Scientific method]]||163100|| || || ||102
|-
|[[:en:Second law of thermodynamics]]||91600||[[Ջերմադինամիկայի երկրորդ օրենք]]||5900|| ||65
|-
|[[:en:Semiconductor]]||44400||[[Կիսահաղորդիչներ]]||6500|| ||108
|-
|[[:en:William Shockley]]||63600||[[Ուիլյամ Շոկլի]]||2600|| ||81
|-
|[[:en:SI base unit]]||14400||[[ՄՀ հիմնական միավորներ]]||20200|| ||48
|-
|[[:en:Solid]]||40700||[[Պինդ մարմին]]||6800|| ||122
|-
|[[:en:Solid angle]]||26900||[[Մարմնային անկյուն]]||1000|| ||45
|-
|[[:en:Solid-state physics]]||9500|| || || ||44
|-
|[[:en:Sound]]||36900||[[Ձայն]]||17500|| ||165
|-
|[[:en:Space]]||34700||[[Տարածություն]]||40500|| ||104
|-
|[[:en:Spacetime]]||197700||[[Տարածաժամանակ]]||15800|| ||92
|-
|[[:en:Special relativity]]||137600||[[Հարաբերականության հատուկ տեսություն]]||23900|| ||110
|-
|[[:en:Speed]]||19800|| || || ||79
|-
|[[:en:Speed of light]]||142500||[[Լույսի արագություն]]||4300|| ||125
|-
|[[:en:Spin (physics)]]||65000||[[Սպին]]||29600|| ||76
|-
|[[:en:Standard Model]]||56900||[[Ստանդարտ մոդել]]||35400|| ||80
|-
|[[:en:Star]]||146500||[[Աստղ]]||24000|| ||242
|-
|[[:en:Statistical mechanics]]||37300||[[Վիճակագրական մեխանիկա]]||4100|| ||63
|-
|[[:en:Statistical physics]]||8500||[[Վիճակագրական ֆիզիկա]]||8000|| ||35
|-
|[[:en:Stellar evolution]]||49600|| || || ||54
|-
|[[:en:Stern–Gerlach experiment]]||25300||[[Շտեռն-Գեռլախի փորձ]]||1900|| ||38
|-
|[[:en:String theory]]||125300||[[Լարերի տեսություն]]||39800|| ||67
|-
|[[:en:Strong interaction]]||18000||[[Ուժեղ փոխազդեցություն]]||50500|| ||96
|-
|[[:en:Subatomic particle]]||24000||[[Ներատոմային մասնիկ]]||8400|| ||78
|-
|[[:en:Sun]]||161000||[[Արեգակ]]||34300|| ||321
|-
|[[:en:Symmetry (physics)]]||25100||[[Սիմետրիա (ֆիզիկա)]]||4300||այո||25
|-
|[[:en:Telescope]]||22900||[[Աստղադիտակ]]||31800|| ||134
|-
|[[:en:Temperature]]||100900||[[Ջերմաստիճան]]||39300|| ||144
|-
|[[:en:Nikola Tesla]]||151900||[[Նիկոլա Տեսլա]]||166400|| ||192
|-
|[[:en:Theoretical physics]]||25800||[[Տեսական ֆիզիկա]]||9200|| ||80
|-
|[[:en:Theory of relativity]]||30500||[[Հարաբերականության տեսություն]]||15200|| ||124
|-
|[[:en:Thermodynamic temperature]]||102600|| || || ||38
|-
|[[:en:Thermodynamics]]||44500||[[Ջերմադինամիկա]]||4300|| ||136
|-
|[[:en:Time]]||108100||[[Ժամանակ]]||101300|| ||228
|-
|[[:en:Ultraviolet]]||108500||[[Ուլտրամանուշակագույն ճառագայթներ]]||11100|| ||109
|-
|[[:en:Uncertainty principle]]||132100||[[Անորոշությունների սկզբունք]]||21500|| ||71
|-
|[[:en:Unit of measurement]]||25400||[[Չափման միավորներ]]||4300|| ||90
|-
|[[:en:Universe]]||143100||[[Տիեզերք]]||8600||այո||207
|-
|[[:en:Up quark]]||12000||[[U-քվարկ]]||16500|| ||54
|-
|[[:en:Vacuum]]||67700||[[Վակուում]]||11200|| ||121
|-
|[[:en:Velocity]]||17500||[[Արագություն]]||3600|| ||131
|-
|[[:en:Visible spectrum]]||20600||[[Տեսանելի ճառագայթում]]||5400|| ||72
|-
|[[:en:W and Z bosons]]||38300||[[W- և Z-բոզոններ]]||17900|| ||51
|-
|[[:en:Water]]||160000||[[Ջուր]]||13400||այո||301
|-
|[[:en:Watt]]||31100||[[Վատտ (չափման միավոր)]]||1400||այո||107
|-
|[[:en:Wave]]||53700||[[Ալիքներ]]||15300|| ||114
|-
|[[:en:Wave function]]||92100||[[Ալիքային ֆունկցիա]]||37300|| ||56
|-
|[[:en:Weak interaction]]||41800||[[Թույլ փոխազդեցություն]]||1600|| ||91
|-
|[[:en:Weight]]||34700||[[Կշիռ]]||10700|| ||116
|-
|[[:en:Steven Weinberg]]||39900||[[Սթիվեն Վայնբերգ]]||3200|| ||89
|-
|[[:en:X-ray]]||101800||[[Ռենտգենյան ճառագայթներ]]||10900||այո||119
|-
|[[:en:Yang Chen-Ning]]||26500||[[Չժեննին Յանգ]]||3500|| ||74
|-
|[[:en:Zeroth law of thermodynamics]]||21100||[[Թերմոդինամիկայի զրոերորդ օրենք]]||11800|| ||48
|}
== [[:en:Category:High-importance physics articles]] == 
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
!Անգլերեն հոդված!!en չափ!!Հայերեն հոդված!!hy չափ!!Անաղբյուր (hy)!!մլ N
|-
|[[:en:3D rotation group]]||68700|| || || ||13
|-
|[[:en:Alexei Abrikosov (physicist)]]||12700||[[Ալեքսեյ Աբրիկոսով]]||31200|| ||77
|-
|[[:en:Absolute magnitude]]||47400||[[Բացարձակ աստղային մեծություն]]||4400|| ||70
|-
|[[:en:Absolute space and time]]||17700||[[Տարածություն և ժամանակ, Նյուտոնյան տեսություն]]||6300|| ||25
|-
|[[:en:Absorption (electromagnetic radiation)]]||8300||[[Լույսի կլանում]]||6300|| ||29
|-
|[[:en:Absorption band]]||11300|| || || ||19
|-
|[[:en:Accelerometer]]||42100||[[Աքսելերոմետր]]||1600|| ||46
|-
|[[:en:Acoustic resonance]]||23100|| || || ||15
|-
|[[:en:Outline of acoustics]]||9900|| || || ||1
|-
|[[:en:Action (physics)]]||19800||[[Գործողություն (ֆիզիկա)]]||12800|| ||35
|-
|[[:en:AdS/CFT correspondence]]||54700|| || || ||20
|-
|[[:en:Aerodynamics]]||40700||[[Աերոդինամիկա]]||4300|| ||77
|-
|[[:en:Aeronautics]]||22900||[[Օդագնացություն]]||13400|| ||64
|-
|[[:en:Jean le Rond d'Alembert]]||29900||[[Ժան Լը Ռոն Դ'Ալամբեր]]||4800|| ||101
|-
|[[:en:Zhores Alferov]]||22800||[[Ժորես Ալֆյորով]]||4000|| ||77
|-
|[[:en:Hannes Alfvén]]||28700||[[Հանես Ալֆվեն]]||4600|| ||73
|-
|[[:en:Alpha decay]]||18800||[[Ալֆա-տրոհում]]||7900|| ||61
|-
|[[:en:Alpha Magnetic Spectrometer]]||53800|| || || ||27
|-
|[[:en:Alpha particle]]||30000||[[Ալֆա-մասնիկ]]||11200|| ||77
|-
|[[:en:Luis Walter Alvarez]]||53000||[[Լուիս Ուոլթեր Ալվարես]]||2700|| ||73
|-
|[[:en:American Institute of Physics]]||6900|| || || ||16
|-
|[[:en:American Physical Society]]||20900|| || || ||30
|-
|[[:en:Amorphous solid]]||14100|| || || ||53
|-
|[[:en:Amount of substance]]||26600||[[Նյութի քանակ]]||8700|| ||59
|-
|[[:en:Ampere]]||15600||[[Ամպեր (չափման միավոր)]]||1800|| ||113
|-
|[[:en:Ampère's circuital law]]||31800|| || || ||58
|-
|[[:en:Ampère's force law]]||18000||[[Ամպերի օրենք]]||4900|| ||24
|-
|[[:en:Amplitude]]||12900||[[Ամպլիտուդ]]||1100|| ||72
|-
|[[:en:Analytical dynamics]]||9300|| || || ||2
|-
|[[:en:Carl David Anderson]]||8800||[[Կառլ Անդերսոն]]||1900|| ||76
|-
|[[:en:Philip W. Anderson]]||30100||[[Ֆիլիպ Անդերսոն]]||6600|| ||66
|-
|[[:en:Angstrom]]||17800||[[Անգստրեմ]]||1100|| ||85
|-
|[[:en:Anders Jonas Ångström]]||10100||[[Անդերս Յոնաս Անգստրեմ]]||1800|| ||58
|-
|[[:en:Angular displacement]]||14000|| || || ||15
|-
|[[:en:Angular frequency]]||7700||[[Անկյունային հաճախություն]]||2700||այո||44
|-
|[[:en:Angular momentum operator]]||48000|| || || ||16
|-
|[[:en:Annalen der Physik]]||13800|| || || ||30
|-
|[[:en:Annus mirabilis papers]]||28400|| || || ||14
|-
|[[:en:Anomaly (physics)]]||21700|| || || ||10
|-
|[[:en:Antiparticle]]||20100||[[Հակամասնիկներ]]||3000|| ||67
|-
|[[:en:Antiproton]]||16300||[[Հակապրոտոն]]||9200|| ||51
|-
|[[:en:Apparent magnitude]]||61300||[[Տեսանելի աստղային մեծություն]]||6200|| ||77
|-
|[[:en:Edward Victor Appleton]]||22900||[[Էդուարդ Վիկտոր Էփլթոն]]||2200|| ||79
|-
|[[:en:Applications of quantum mechanics]]||10600|| || || ||1
|-
|[[:en:Applied mechanics]]||22600|| || || ||36
|-
|[[:en:Archimedes]]||103900||[[Արքիմեդես]]||92100|| ||220
|-
|[[:en:Archimedes' principle]]||23500||[[Արքիմեդի օրենք]]||4100|| ||75
|-
|[[:en:Argonne National Laboratory]]||36700|| || || ||18
|-
|[[:en:Svante Arrhenius]]||36300||[[Սվանտե Արենիուս]]||4200|| ||96
|-
|[[:en:ArXiv]]||23600||[[ArXiv]]||11100|| ||54
|-
|[[:en:Arthur Ashkin]]||18200||[[Արթուր Էշկին]]||8100|| ||62
|-
|[[:en:Astronomia nova]]||28400|| || || ||23
|-
|[[:en:Astronomical spectroscopy]]||48400|| || || ||31
|-
|[[:en:Astroparticle physics]]||12400|| || || ||19
|-
|[[:en:Atacama Large Millimeter Array]]||43500|| || || ||45
|-
|[[:en:John Vincent Atanasoff]]||29000||[[Ջոն Աթանասով]]||4400|| ||44
|-
|[[:en:Atmosphere]]||17600||[[Մթնոլորտ]]||15000|| ||123
|-
|[[:en:Atmospheric science]]||13700||[[Մթնոլորտի գիտություն]]||23300|| ||38
|-
|[[:en:Atomic clock]]||133500||[[Ատոմային ժամացույց]]||3400|| ||66
|-
|[[:en:Atomic force microscopy]]||76200||[[Ատոմական ուժային մանրադիտակ]]||3700||այո||45
|-
|[[:en:Atomic number]]||14000||[[Ատոմական համար]]||2100|| ||128
|-
|[[:en:Atomic orbital]]||82700||[[Ատոմային օրբիտալ]]||4900|| ||73
|-
|[[:en:Avogadro's law]]||10600||[[Ավոգադրոյի օրենք]]||8800|| ||66
|-
|[[:en:B Reactor]]||23900|| || || ||9
|-
|[[:en:Ballistics]]||21700||[[Ձգաբանություն]]||2100|| ||64
|-
|[[:en:Band gap]]||22300|| || || ||27
|-
|[[:en:Charles Glover Barkla]]||10000||[[Չարլզ Գլովեր Բարկլա]]||3600|| ||73
|-
|[[:en:Barn (unit)]]||13200||[[Բառն]]||3100|| ||40
|-
|[[:en:Baryon]]||29700||[[Բարիոն]]||1800|| ||74
|-
|[[:en:Baryon asymmetry]]||19000|| || || ||18
|-
|[[:en:Baryon number]]||7400|| || || ||37
|-
|[[:en:Nikolay Basov]]||9600||[[Նիկոլայ Բասով]]||5900|| ||70
|-
|[[:en:Henri Becquerel]]||22100||[[Անրի Բեքերել]]||3500|| ||103
|-
|[[:en:Georg Bednorz]]||7300||[[Գեորգ Բեդնորց]]||7300|| ||66
|-
|[[:en:Beer–Lambert law]]||22200|| || || ||38
|-
|[[:en:Bell test]]||47000|| || || ||10
|-
|[[:en:Alexander Graham Bell]]||142100||[[Ալեքսանդր Բելլ]]||11700|| ||145
|-
|[[:en:John Stewart Bell]]||33300|| || || ||43
|-
|[[:en:Bell's theorem]]||92500|| || || ||30
|-
|[[:en:Berman flow]]||5600|| || || ||1
|-
|[[:en:Bernoulli's principle]]||75400||[[Բեռնուլիի հավասարում]]||2300|| ||63
|-
|[[:en:Michael Berry (physicist)]]||11200|| || || ||20
|-
|[[:en:Beta decay]]||59100||[[Բետա-տրոհում]]||19800|| ||68
|-
|[[:en:Beta particle]]||13300||[[Բետա-մասնիկներ]]||8600|| ||73
|-
|[[:en:Hans Bethe]]||66200||[[Հանս Բետե]]||17000|| ||85
|-
|[[:en:Big Bang nucleosynthesis]]||33800|| || || ||35
|-
|[[:en:Binding energy]]||14400||[[Կապի էներգիա]]||1800|| ||35
|-
|[[:en:Gerd Binnig]]||9500||[[Գերդ Բինինգ]]||5800|| ||69
|-
|[[:en:Biological thermodynamics]]||13800|| || || ||9
|-
|[[:en:Biot–Savart law]]||20100||[[Բիո-Սավար-Լապլասի օրենք]]||17300|| ||63
|-
|[[:en:Kristian Birkeland]]||18800|| || || ||30
|-
|[[:en:BKS theory]]||16900|| || || ||1
|-
|[[:en:Joseph Black]]||20600||[[Ջոզեֆ Բլեք]]||6300|| ||59
|-
|[[:en:Patrick Blackett]]||27400||[[Պատրիկ Բլեկետ]]||3100|| ||68
|-
|[[:en:Felix Bloch]]||15800||[[Ֆելիքս Բլոխ]]||5900|| ||73
|-
|[[:en:Nicolaas Bloembergen]]||27100||[[Նիկոլաս Բլոմբերգեն]]||4600|| ||70
|-
|[[:en:Hendrik Wade Bode]]||47600|| || || ||20
|-
|[[:en:Nikolay Bogolyubov]]||37600||[[Նիկոլայ Բոգոլյուբով]]||6600|| ||40
|-
|[[:en:Bohr magneton]]||9000||[[Բորի մագնետոն]]||12600|| ||35
|-
|[[:en:Bohr model]]||63700||[[Բորի մոդել]]||14500|| ||71
|-
|[[:en:Bohr radius]]||7100|| || || ||40
|-
|[[:en:Aage Bohr]]||23300||[[Օգե Բոր]]||8200|| ||72
|-
|[[:en:Boiling point]]||18300||[[Եռման ջերմաստիճան]]||6500|| ||88
|-
|[[:en:Boiling water reactor]]||53300|| || || ||33
|-
|[[:en:Boltzmann distribution]]||19200|| || || ||26
|-
|[[:en:Boltzmann equation]]||36000||[[Բոլցմանի հավասարում]]||16000|| ||25
|-
|[[:en:Boltzmann factor]]||100|| || || ||26
|-
|[[:en:Boltzmann's entropy formula]]||10800|| || || ||16
|-
|[[:en:Bonding in solids]]||12300|| || || ||7
|-
|[[:en:Born rule]]||14900|| || || ||16
|-
|[[:en:Max Born]]||64000||[[Մաքս Բոռն]]||48400|| ||108
|-
|[[:en:Bose–Einstein condensate]]||77700||[[Բոզե-Այնշտայնի կոնդենսատ]]||25100|| ||60
|-
|[[:en:Bose–Einstein statistics]]||38300||[[Բոզե-Այնշտայնի վիճակագրություն]]||10000|| ||49
|-
|[[:en:Satyendra Nath Bose]]||32000||[[Շատենդրանաթ Բոզե]]||4100|| ||74
|-
|[[:en:Walther Bothe]]||33800||[[Վալտեր Բոթե]]||4500|| ||69
|-
|[[:en:Bottom quark]]||10400||[[B-քվարկ]]||9700|| ||46
|-
|[[:en:Bound state]]||13200|| || || ||12
|-
|[[:en:Boundary layer]]||47000||[[Սահմանային շերտ]]||1500|| ||30
|-
|[[:en:Willard Boyle]]||11900||[[Վիլլարդ Բոյլ]]||2700|| ||62
|-
|[[:en:Bra–ket notation]]||43300|| || || ||40
|-
|[[:en:William Henry Bragg]]||31000||[[Ուիլյամ Հենրի Բրեգ]]||1900|| ||95
|-
|[[:en:Lawrence Bragg]]||33500||[[Ուիլյամ Լորենս Բրեգ]]||2600|| ||82
|-
|[[:en:Walter Houser Brattain]]||26900||[[Վոլտր Բրատեյն]]||8200|| ||72
|-
|[[:en:Karl Ferdinand Braun]]||13600||[[Ֆերդինանդ Բրաուն]]||3000|| ||90
|-
|[[:en:Auguste Bravais]]||4900||[[Օգյուստ Բրավե]]||3200|| ||36
|-
|[[:en:Percy Williams Bridgman]]||18600||[[Պերսի Ուիլյամս Բրիջմեն]]||4500|| ||73
|-
|[[:en:Brillouin zone]]||10600|| || || ||22
|-
|[[:en:Bertram Brockhouse]]||7300||[[Բերթրամ Բրոքհաուզ]]||5600|| ||59
|-
|[[:en:Louis de Broglie]]||33500||[[Լուի դը Բրոյլ]]||4300|| ||91
|-
|[[:en:Brookhaven National Laboratory]]||27800|| || || ||32
|-
|[[:en:Robert Brout]]||8000|| || || ||24
|-
|[[:en:Brownian motion]]||52700||[[Բրոունյան շարժում]]||9900|| ||68
|-
|[[:en:Buoyancy]]||28100|| || || ||56
|-
|[[:en:Calorimeter (particle physics)]]||3700||[[Իոնացման կալորիմետր]]||2700|| ||14
|-
|[[:en:Calorimetric Electron Telescope]]||8000|| || || ||5
|-
|[[:en:Canonical ensemble]]||23500|| || || ||17
|-
|[[:en:Carbon nanotube]]||121000||[[Ածխածնային նանոխողովակներ]]||12100|| ||55
|-
|[[:en:Carnot heat engine]]||20600|| || || ||19
|-
|[[:en:Cathode]]||24000||[[Կատոդ (այլ կիրառումներ)]]||1500|| ||65
|-
|[[:en:Cauchy stress tensor]]||57300||[[Լարումների թենզոր]]||6100|| ||19
|-
|[[:en:Causality]]||87700|| || || ||66
|-
|[[:en:Celestial mechanics]]||17100||[[Երկնային մեխանիկա]]||11400|| ||58
|-
|[[:en:Center of mass]]||34900||[[Զանգվածների կենտրոն]]||11100|| ||54
|-
|[[:en:Centimetre]]||4300||[[Սանտիմետր]]||800|| ||94
|-
|[[:en:Central force]]||4800|| || || ||29
|-
|[[:en:Centrifugal force]]||41300||[[Կենտրոնախույս ուժ]]||1500|| ||68
|-
|[[:en:Centripetal force]]||53800||[[Կենտրոնաձիգ ուժ]]||1500|| ||68
|-
|[[:en:James Chadwick]]||64400||[[Ջեյմս Չադվիկ]]||3300|| ||93
|-
|[[:en:Chain reaction]]||17300||[[Շղթայական ռեակցիաներ]]||13500|| ||47
|-
|[[:en:Owen Chamberlain]]||8400||[[Օուեն Չեմբեռլեն]]||2200|| ||65
|-
|[[:en:Subrahmanyan Chandrasekhar]]||57500||[[Սուբռահմանյան Չանդրասեկհար]]||4300|| ||84
|-
|[[:en:Charge density]]||22800||[[Լիցքի խտություն]]||2900|| ||33
|-
|[[:en:Charm quark]]||7600||[[C-քվարկ]]||9600|| ||49
|-
|[[:en:Georges Charpak]]||14700||[[Ժորժ Շարպակ]]||10800|| ||73
|-
|[[:en:Chemical physics]]||4700|| || || ||27
|-
|[[:en:Cherenkov radiation]]||35200||[[Վավիլով-Չերենկովի էֆեկտ]]||6600|| ||57
|-
|[[:en:Pavel Cherenkov]]||6200||[[Պավել Չերենկով]]||3500|| ||72
|-
|[[:en:Chiral media]]||29900|| || || ||1
|-
|[[:en:Chirality]]||31100|| || || ||14
|-
|[[:en:Chronology of the universe]]||139500||[[Տիեզերքի ժամանակագրություն]]||13000|| ||31
|-
|[[:en:Steven Chu]]||47100||[[Սթիվեն Չու]]||8600|| ||71
|-
|[[:en:Circular motion]]||31600|| || || ||46
|-
|[[:en:Circular polarization]]||37700|| || || ||9
|-
|[[:en:Circulation (physics)]]||7700|| || || ||11
|-
|[[:en:Benoît Paul Émile Clapeyron]]||7100||[[Բենուա Պոլ Էմիլ Կլապեյրոն]]||2000|| ||49
|-
|[[:en:Classical field theory]]||27700||[[Դաշտի դասական տեսություն]]||9800|| ||22
|-
|[[:en:Classical limit]]||12400|| || || ||7
|-
|[[:en:Classical unified field theories]]||15800|| || || ||7
|-
|[[:en:Rudolf Clausius]]||16900||[[Ռուդոլֆ Կլաուզիուս]]||9000|| ||74
|-
|[[:en:Closed system]]||7000|| || || ||32
|-
|[[:en:CNO cycle]]||35500|| || || ||44
|-
|[[:en:COBRA Experiment]]||4100|| || || ||1
|-
|[[:en:Cockcroft–Walton generator]]||10900|| || || ||18
|-
|[[:en:John Cockcroft]]||47400||[[Ջոն Կոկրոֆտ]]||2300|| ||73
|-
|[[:en:Claude Cohen-Tannoudji]]||12300||[[Կլոդ Կոեն-Թուննիջի]]||7400|| ||64
|-
|[[:en:Samuel T. Cohen]]||23900|| || || ||19
|-
|[[:en:Coherence (physics)]]||30100||[[Կոհերենտություն]]||5100|| ||43
|-
|[[:en:Coherence (units of measurement)]]||20700|| || || ||2
|-
|[[:en:Cold fusion]]||146000|| || || ||34
|-
|[[:en:Collider Detector at Fermilab]]||25300|| || || ||9
|-
|[[:en:Colloid]]||44100||[[Կոլոիդների համակարգեր]]||8900|| ||67
|-
|[[:en:Combustion]]||49700||[[Այրում (երևույթ)]]||81000|| ||84
|-
|[[:en:Communicating vessels]]||2900||[[Հաղորդակից անոթներ]]||1300|| ||32
|-
|[[:en:Compton Gamma Ray Observatory]]||19700|| || || ||34
|-
|[[:en:Compton wavelength]]||11800|| || || ||22
|-
|[[:en:Arthur Compton]]||37200||[[Արթուր Քոմփթոն]]||2800|| ||82
|-
|[[:en:Karl Taylor Compton]]||16100|| || || ||19
|-
|[[:en:Computational fluid dynamics]]||66200|| || || ||33
|-
|[[:en:Computational science]]||33200|| || || ||27
|-
|[[:en:Conformal field theory]]||40800|| || || ||17
|-
|[[:en:Conservation of mass]]||24900||[[Զանգվածի պահպանման օրենք]]||2800||այո||67
|-
|[[:en:Conservative force]]||11200|| || || ||38
|-
|[[:en:Constant of motion]]||9700|| || || ||13
|-
|[[:en:Contact mechanics]]||66800||[[Կոնտակտային լարումներ]]||3600|| ||18
|-
|[[:en:Convection]]||54100||[[Կոնվեկցիա]]||4300|| ||69
|-
|[[:en:Cooper pair]]||9900|| || || ||28
|-
|[[:en:Leon Cooper]]||9700||[[Լեոն Կուպեր]]||1900|| ||69
|-
|[[:en:Nicolaus Copernicus]]||157500||[[Նիկոլայ Կոպեռնիկոս]]||28000|| ||193
|-
|[[:en:Coriolis force]]||82300||[[Կորիոլիսի ուժ]]||2300|| ||73
|-
|[[:en:Allan MacLeod Cormack]]||5700|| || || ||51
|-
|[[:en:Eric Allin Cornell]]||9300|| || || ||60
|-
|[[:en:Correspondence principle]]||19900||[[Համապատասխանության սկզբունք]]||13900|| ||30
|-
|[[:en:Cosmic Background Explorer]]||33700|| || || ||32
|-
|[[:en:Cosmic microwave background]]||107000||[[Մնացորդային ճառագայթում]]||19200|| ||76
|-
|[[:en:Cosmic ray]]||94700||[[Տիեզերական ճառագայթներ]]||5400|| ||84
|-
|[[:en:Cosmic variance]]||7800|| || || ||3
|-
|[[:en:Cosmological principle]]||28100||[[Կոսմոլոգիական սկզբունք]]||20100|| ||36
|-
|[[:en:Cosmos]]||35500||[[Տիեզերք (փիլիսոփայություն)]]||9300|| ||56
|-
|[[:en:Coulomb]]||7900||[[Կուլոն (չափման միավոր)]]||600||այո||90
|-
|[[:en:Cowan–Reines neutrino experiment]]||13500|| || || ||11
|-
|[[:en:Clyde Cowan]]||9000|| || || ||23
|-
|[[:en:CP violation]]||34400|| || || ||25
|-
|[[:en:CPT symmetry]]||11500||[[Լյուդերս-Պաուլիի թեորեմ]]||5700|| ||28
|-
|[[:en:Critical mass]]||19500||[[Կրիտիկական զանգված]]||600|| ||49
|-
|[[:en:Critical point (thermodynamics)]]||21200||[[Կրիտիկական կետ]]||1000|| ||60
|-
|[[:en:James Cronin]]||15500||[[Ջեյմս Կրոնին]]||11600|| ||63
|-
|[[:en:Cross section (physics)]]||37200||[[Էֆեկտիվ լայնական կտրվածք]]||2200|| ||35
|-
|[[:en:Crystal]]||29800||[[Բյուրեղ]]||6700|| ||104
|-
|[[:en:Crystal structure]]||47900||[[Բյուրեղային կառուցվածք]]||5700|| ||61
|-
|[[:en:Crystallization]]||30700||[[Բյուրեղացում]]||3300|| ||57
|-
|[[:en:Crystallography]]||25600||[[Բյուրեղագիտություն]]||3900|| ||82
|-
|[[:en:Curie temperature]]||46300||[[Կյուրիի ջերմաստիճան]]||2100|| ||48
|-
|[[:en:Pierre Curie]]||33000||[[Պիեռ Կյուրի]]||3500|| ||117
|-
|[[:en:Curved mirror]]||17700|| || || ||29
|-
|[[:en:Cyclic model]]||13400|| || || ||19
|-
|[[:en:Cyclotron radiation]]||5900|| || || ||12
|-
|[[:en:D-brane]]||22300|| || || ||17
|-
|[[:en:D'Alembert's principle]]||11600||[[Դ'Ալամբերի սկզբունք]]||1600|| ||29
|-
|[[:en:Gustaf Dalén]]||9500||[[Նիլս Դալեն]]||1900|| ||77
|-
|[[:en:Dalton (unit)]]||34000||[[Զանգվածի ատոմական միավոր]]||3400|| ||75
|-
|[[:en:Dark energy]]||80300||[[Մութ էներգիա]]||2400||այո||72
|-
|[[:en:Data analysis]]||84400|| || || ||37
|-
|[[:en:Data science]]||17000||[[Տվյալների գիտություն]]||39200|| ||43
|-
|[[:en:Raymond Davis Jr.]]||11400||[[Ռայմոնդ Դեյվիս]]||4000|| ||60
|-
|[[:en:Clinton Davisson]]||8100||[[Քլինտոն Դևիսոն]]||2100|| ||77
|-
|[[:en:John M. Dawson]]||9000|| || || ||5
|-
|[[:en:Daylight]]||5000|| || || ||44
|-
|[[:en:De revolutionibus orbium coelestium]]||40200|| || || ||34
|-
|[[:en:Debye length]]||19400|| || || ||22
|-
|[[:en:Peter Debye]]||36300||[[Պետեր Դեբայ]]||4200|| ||76
|-
|[[:en:Decay energy]]||4600|| || || ||30
|-
|[[:en:Decay product]]||3400|| || || ||32
|-
|[[:en:Decibel]]||76500||[[Դեցիբել]]||2800|| ||66
|-
|[[:en:Defining equation (physics)]]||32700|| || || ||3
|-
|[[:en:Deformation (engineering)]]||16600|| || || ||11
|-
|[[:en:Degenerate energy levels]]||39300|| || || ||21
|-
|[[:en:Hans Georg Dehmelt]]||9400||[[Հանս Գեորգ Դեմելտ]]||3100|| ||59
|-
|[[:en:Delta potential]]||16800|| || || ||8
|-
|[[:en:Density]]||33200||[[Խտություն]]||10200|| ||119
|-
|[[:en:Density functional theory]]||73500|| || || ||28
|-
|[[:en:Density of states]]||37000|| || || ||18
|-
|[[:en:Deposition (phase transition)]]||3200|| || || ||38
|-
|[[:en:DESY]]||28400|| || || ||24
|-
|[[:en:Determinism]]||84200||[[Դետերմինիզմ]]||3700|| ||72
|-
|[[:en:Deterministic simulation]]||8500|| || || ||2
|-
|[[:en:Detonation]]||16700||[[Դետոնացում]]||3100|| ||32
|-
|[[:en:James Dewar]]||18400||[[Ջեյմս Դյուար]]||2300|| ||57
|-
|[[:en:Diamagnetism]]||20400||[[Դիամագնիսականություն]]||8700|| ||55
|-
|[[:en:Dielectric]]||37100||[[Դիէլեկտրիկներ]]||11800|| ||59
|-
|[[:en:Diffraction grating]]||46100||[[Դիֆրակցիոն ցանց]]||9700|| ||38
|-
|[[:en:Diffuse sky radiation]]||19000|| || || ||17
|-
|[[:en:Diffusion]]||58200||[[Դիֆուզիա]]||9200|| ||81
|-
|[[:en:Diffusion equation]]||6700|| || || ||17
|-
|[[:en:Dimensional analysis]]||95100||[[Չափայնություն]]||1700|| ||34
|-
|[[:en:Diode]]||65100||[[Դիոդ]]||3700|| ||120
|-
|[[:en:Dirac delta function]]||89400|| || || ||47
|-
|[[:en:Dirac equation]]||74900||[[Դիրակի հավասարում]]||2100|| ||46
|-
|[[:en:Discovery of nuclear fission]]||97900|| || || ||5
|-
|[[:en:Dispersion (optics)]]||34100||[[Լույսի դիսպերսիա]]||6200|| ||62
|-
|[[:en:Dispersion (water waves)]]||30700|| || || ||4
|-
|[[:en:Dispersive prism]]||13400|| || || ||9
|-
|[[:en:Displacement (geometry)]]||4700|| || || ||53
|-
|[[:en:Displacement current]]||28900|| || || ||33
|-
|[[:en:Distance]]||25700||[[Հեռավորություն (երկրաչափություն)]]||43000|| ||104
|-
|[[:en:Distance modulus]]||6700|| || || ||18
|-
|[[:en:Divergence]]||31500||[[Տարամիտություն]]||8300|| ||51
|-
|[[:en:Divergence theorem]]||45800||[[Գաուս-Օստոգրադսկու թեորեմ]]||5400|| ||34
|-
|[[:en:Doping (semiconductor)]]||34500|| || || ||36
|-
|[[:en:Doppler cooling]]||18300|| || || ||7
|-
|[[:en:Drag (physics)]]||41900||[[Ճակատային դիմադրություն]]||10600|| ||50
|-
|[[:en:Ductility]]||24600|| || || ||51
|-
|[[:en:Dye-sensitized solar cell]]||75500|| || || ||22
|-
|[[:en:Dynamics (mechanics)]]||6500||[[Դինամիկա (մեխանիկա)]]||9300|| ||81
|-
|[[:en:Freeman Dyson]]||82900||[[Ֆրիմեն Դայսոն]]||10900|| ||65
|-
|[[:en:Eddington number]]||7000|| || || ||8
|-
|[[:en:Arthur Eddington]]||53000||[[Արթուր Էդինգտոն]]||2900|| ||70
|-
|[[:en:Effusion]]||7700|| || || ||23
|-
|[[:en:Ehrenfest theorem]]||17300|| || || ||27
|-
|[[:en:Paul Ehrenfest]]||22600||[[Պաուլ Էրենֆեստ]]||137100|| ||45
|-
|[[:en:Eightfold way (physics)]]||19100|| || || ||15
|-
|[[:en:Einstein coefficients]]||25600|| || || ||8
|-
|[[:en:Einstein field equations]]||35200||[[Այնշտայնի դաշտի հավասարումներ]]||41100|| ||49
|-
|[[:en:Einstein notation]]||14000|| || || ||30
|-
|[[:en:Artur Ekert]]||14000|| || || ||14
|-
|[[:en:Elastic collision]]||24100|| || || ||26
|-
|[[:en:Elastic scattering]]||4100|| || || ||10
|-
|[[:en:Elasticity (physics)]]||19600||[[Առաձգականություն]]||1800|| ||65
|-
|[[:en:Electric battery]]||67300|| || || ||101
|-
|[[:en:Electric dipole spin resonance]]||22000|| || || ||1
|-
|[[:en:Electric displacement field]]||11800|| || || ||35
|-
|[[:en:Electric flux]]||4700|| || || ||46
|-
|[[:en:Electric generator]]||31400||[[Էլեկտրական գեներատոր]]||8400|| ||78
|-
|[[:en:Electric heating]]||25600|| || || ||26
|-
|[[:en:Electric motor]]||119200||[[Էլեկտրական շարժիչ]]||3500|| ||90
|-
|[[:en:Electric potential]]||17800|| || || ||66
|-
|[[:en:Electric potential energy]]||21800|| || || ||23
|-
|[[:en:Electric power]]||16700||[[Էլեկտրական հզորություն]]||800|| ||67
|-
|[[:en:Electric susceptibility]]||11700|| || || ||26
|-
|[[:en:Electrical impedance]]||30800||[[Էլեկտրական իմպեդանս]]||6900|| ||62
|-
|[[:en:Electrical resistivity and conductivity]]||71500|| || || ||16
|-
|[[:en:Electromagnetic field]]||30100||[[Էլեկտրամագնիսական դաշտ]]||11000|| ||74
|-
|[[:en:Electromagnetic induction]]||25900||[[Էլեկտրամագնիսական ինդուկցիա]]||9400|| ||74
|-
|[[:en:Electromagnetic wave equation]]||21900|| || || ||17
|-
|[[:en:Electromotive force]]||52300||[[Էլեկտրաշարժ ուժ]]||3000|| ||64
|-
|[[:en:Electron configuration]]||60500|| || || ||68
|-
|[[:en:Electron diffraction]]||43300||[[Էլեկտրոնների դիֆրակցիա]]||12500|| ||29
|-
|[[:en:Electron hole]]||14300|| || || ||38
|-
|[[:en:Electron microscope]]||57000||[[Էլեկտրոնային մանրադիտակ]]||8900|| ||74
|-
|[[:en:Electron neutrino]]||9900||[[Էլեկտրոնային նեյտրինո]]||8500|| ||33
|-
|[[:en:Electron shell]]||28800|| || || ||60
|-
|[[:en:Electron-beam lithography]]||33500|| || || ||19
|-
|[[:en:Electron–positron annihilation]]||6900|| || || ||17
|-
|[[:en:Electrospray ionization]]||44100|| || || ||12
|-
|[[:en:Electrostatic generator]]||36400|| || || ||21
|-
|[[:en:Electrostatic induction]]||17900|| || || ||42
|-
|[[:en:Electrostatics]]||33700||[[Էլեկտրաստատիկա]]||8900|| ||79
|-
|[[:en:Electroweak interaction]]||22900||[[Էլեկտրաթույլ փոխազդեցություն]]||11400|| ||42
|-
|[[:en:George F. R. Ellis]]||15800||[[Ջորջ Էլլիս]]||9300|| ||20
|-
|[[:en:Embodied energy]]||28400|| || || ||11
|-
|[[:en:Emission spectrum]]||22900|| || || ||48
|-
|[[:en:Endothermic process]]||6500|| || || ||16
|-
|[[:en:Energy conversion efficiency]]||29700||[[Օգտակար գործողության գործակից]]||3300|| ||41
|-
|[[:en:Energy density]]||59200|| || || ||27
|-
|[[:en:Energy level]]||22900|| || || ||42
|-
|[[:en:Ensemble (mathematical physics)]]||24500|| || || ||20
|-
|[[:en:Ensemble interpretation]]||52100|| || || ||8
|-
|[[:en:Enthalpy]]||43800||[[Էնտալպիա]]||15400|| ||71
|-
|[[:en:Entropy (classical thermodynamics)]]||16700||[[Էնտրոպիա (թերմոդինամիկա)]]||12400|| ||5
|-
|[[:en:Entropy (energy dispersal)]]||20100|| || || ||1
|-
|[[:en:Entropy (order and disorder)]]||23900|| || || ||1
|-
|[[:en:Entropy (statistical thermodynamics)]]||18300|| || || ||10
|-
|[[:en:Entropy as an arrow of time]]||34100|| || || ||4
|-
|[[:en:Entropy of mixing]]||30900|| || || ||7
|-
|[[:en:Environmental impact of wind power]]||133500|| || || ||7
|-
|[[:en:Equation of state]]||37300||[[Վիճակի հավասարումներ]]||42300|| ||47
|-
|[[:en:Equations for a falling body]]||12100|| || || ||11
|-
|[[:en:Equilibrium thermodynamics]]||3300|| || || ||6
|-
|[[:en:Equipartition theorem]]||92400|| || || ||25
|-
|[[:en:Equipotential]]||5100|| || || ||10
|-
|[[:en:Equivalence principle]]||60800||[[Համարժեքության սկզբունք]]||15700|| ||44
|-
|[[:en:Leo Esaki]]||13200||[[Լեո Էսակի]]||3100|| ||67
|-
|[[:en:Escape velocity]]||27400||[[Երկրորդ տիեզերական արագություն]]||3200||այո||71
|-
|[[:en:Euclidean vector]]||61400|| || || ||91
|-
|[[:en:Euler equations (fluid dynamics)]]||77400|| || || ||22
|-
|[[:en:Leonhard Euler]]||97000||[[Լեոնարդ Էյլեր]]||188100|| ||173
|-
|[[:en:Event horizon]]||25900||[[Իրադարձությունների հորիզոն]]||10200|| ||68
|-
|[[:en:Exchange symmetry]]||100|| || || ||24
|-
|[[:en:Excited state]]||8400||[[Գրգռում (ֆիզիկա)]]||3900|| ||38
|-
|[[:en:Exoplanet]]||140700||[[Էկզոմոլորակ]]||30700|| ||99
|-
|[[:en:Exothermic process]]||7400|| || || ||18
|-
|[[:en:Expansion of the universe]]||67000||[[Տիեզերքի ընդլայնում]]||9300|| ||42
|-
|[[:en:Expectation value (quantum mechanics)]]||13100|| || || ||6
|-
|[[:en:Farad]]||13900||[[Ֆարադ]]||1300||այո||75
|-
|[[:en:Faraday effect]]||24000||[[Ֆարադեյի երևույթ]]||1400|| ||33
|-
|[[:en:Michael Faraday]]||66100||[[Մայքլ Ֆարադեյ]]||22600|| ||162
|-
|[[:en:Faster-than-light neutrino anomaly]]||59600|| || || ||3
|-
|[[:en:Fermat's principle]]||59600||[[Ֆերմայի սկզբունք]]||2100|| ||41
|-
|[[:en:Fermi level]]||23900|| || || ||16
|-
|[[:en:Fermi surface]]||11700|| || || ||13
|-
|[[:en:Fermi–Dirac statistics]]||30800||[[Ֆերմի-Դիրակի վիճակագրություն]]||18500|| ||43
|-
|[[:en:Fermi's golden rule]]||27700|| || || ||20
|-
|[[:en:Fermilab]]||62800|| || || ||40
|-
|[[:en:Fermion]]||7100||[[Ֆերմիոն]]||5400||այո||90
|-
|[[:en:Ferromagnetism]]||31800||[[Ֆեռոմագնիսականություն]]||8000|| ||61
|-
|[[:en:Albert Fert]]||10500||[[Ալբեր Ֆերտ]]||4900|| ||72
|-
|[[:en:Fictitious force]]||63100||[[Իներցիայի ուժ]]||1000|| ||38
|-
|[[:en:Fine structure]]||17200|| || || ||27
|-
|[[:en:Fine-structure constant]]||60600||[[Նուրբ կառուցվածքի հաստատուն]]||20300|| ||43
|-
|[[:en:Val Logsdon Fitch]]||20000||[[Վալ Ֆիտչ]]||5400|| ||60
|-
|[[:en:Fizeau–Foucault apparatus]]||27600|| || || ||12
|-
|[[:en:Flame]]||21300|| || || ||69
|-
|[[:en:Flavour (particle physics)]]||24500|| || || ||32
|-
|[[:en:Flight]]||35000||[[Սավառնում]]||1300|| ||69
|-
|[[:en:Flow visualization]]||5600|| || || ||5
|-
|[[:en:Fluctuation theorem]]||23200|| || || ||7
|-
|[[:en:Fluctuation-dissipation theorem]]||28700|| || || ||11
|-
|[[:en:Fluid]]||9400|| || || ||71
|-
|[[:en:Fluid dynamics]]||35500|| || || ||51
|-
|[[:en:Fluorescence]]||92100||[[Ֆլուորեսցենցիա]]||11000||այո||62
|-
|[[:en:Flux]]||29000||[[Վեկտորական դաշտի հոսք]]||2000|| ||41
|-
|[[:en:Focal length]]||15700|| || || ||52
|-
|[[:en:Focus (optics)]]||4200||[[Կիզակետ]]||1000|| ||53
|-
|[[:en:Force carrier]]||6000|| || || ||15
|-
|[[:en:Foucault pendulum]]||32800||[[Ֆուկոյի ճոճանակ]]||4500||այո||64
|-
|[[:en:Léon Foucault]]||13400||[[Լեոն Ֆուկո]]||3000|| ||76
|-
|[[:en:Four-momentum]]||20200|| || || ||23
|-
|[[:en:Four-vector]]||46700|| || || ||29
|-
|[[:en:Fourier optics]]||74400|| || || ||15
|-
|[[:en:William Alfred Fowler]]||18000||[[Ուիլյամ Ալֆրեդ Ֆաուլեր]]||3000|| ||66
|-
|[[:en:Franck–Hertz experiment]]||33200||[[Ֆրանկ-Հերցի փորձ]]||5700||այո||34
|-
|[[:en:James Franck]]||34700||[[Ջեյմս Ֆրանկ]]||3500|| ||80
|-
|[[:en:Ilya Frank]]||7100||[[Իլյա Ֆրանկ]]||4100|| ||67
|-
|[[:en:Rosalind Franklin]]||144400||[[Ռոզալինդ Ֆրանկլին]]||4800|| ||91
|-
|[[:en:Franklin's electrostatic machine]]||27500|| || || ||3
|-
|[[:en:Fraunhofer diffraction]]||23100|| || || ||20
|-
|[[:en:Fraunhofer lines]]||11100||[[Ֆրաունհոֆերյան գծեր]]||1400|| ||44
|-
|[[:en:Joseph von Fraunhofer]]||21500|| || || ||66
|-
|[[:en:Free body diagram]]||14100|| || || ||19
|-
|[[:en:Freezing]]||13500|| || || ||59
|-
|[[:en:Frequency]]||20900||[[Հաճախություն]]||9000|| ||119
|-
|[[:en:Fresnel equations]]||69600|| || || ||24
|-
|[[:en:Augustin-Jean Fresnel]]||207400||[[Օգյուստեն Ֆրենել]]||2200|| ||68
|-
|[[:en:Jerome Isaac Friedman]]||9400||[[Ջերոմ Այզեկ Ֆրիդման]]||2100|| ||63
|-
|[[:en:Friedmann equations]]||22500||[[Ֆրիդմանի հավասարումներ]]||11400|| ||31
|-
|[[:en:Functional integration]]||9100|| || || ||4
|-
|[[:en:Fundamental interaction]]||40900||[[Հիմնարար փոխազդեցություններ]]||12100|| ||72
|-
|[[:en:Fundamental thermodynamic relation]]||14300|| || || ||9
|-
|[[:en:Fusibility]]||2200|| || || ||7
|-
|[[:en:Fusion power]]||170900||[[Ջերմամիջուկային կառավարվող սինթեզ]]||16700|| ||36
|-
|[[:en:Dennis Gabor]]||21400||[[Դենիս Գաբոր]]||2300|| ||82
|-
|[[:en:Galaxy formation and evolution]]||25600|| || || ||29
|-
|[[:en:Galilean invariance]]||9400|| || || ||21
|-
|[[:en:Galilean transformation]]||17600||[[Գալիլեյի ձևափոխություններ]]||8100|| ||41
|-
|[[:en:Gamma ray]]||56000||[[Գամմա ճառագայթներ]]||7100|| ||94
|-
|[[:en:Gamma-ray burst]]||100600|| || || ||53
|-
|[[:en:George Gamow]]||38800|| || || ||59
|-
|[[:en:Crispin Gardiner]]||20100|| || || ||3
|-
|[[:en:Gas laws]]||8900|| || || ||30
|-
|[[:en:Gauge boson]]||6100||[[Տրամաչափային բոզոն]]||6500|| ||57
|-
|[[:en:Gauss's law]]||28000||[[Գաուսի օրենք]]||6700||այո||71
|-
|[[:en:Gay-Lussac's law]]||14000||[[Գեյ-Լյուսակի օրենք]]||5000|| ||45
|-
|[[:en:Geiger counter]]||21900|| || || ||62
|-
|[[:en:Geiger–Müller tube]]||32200|| || || ||11
|-
|[[:en:Andre Geim]]||46500||[[Անդրեյ Գեյմ]]||25700|| ||67
|-
|[[:en:General covariance]]||6000|| || || ||14
|-
|[[:en:Generalized coordinates]]||27900||[[Ընդհանրացված կոորդինատներ]]||1900|| ||25
|-
|[[:en:Generator (mathematics)]]||5400|| || || ||9
|-
|[[:en:Pierre-Gilles de Gennes]]||11600||[[Պիեռ-Ժիլ դը Ժեն]]||5400|| ||60
|-
|[[:en:Reinhard Genzel]]||15100||[[Ռայնհարդ Գենցել]]||4700|| ||54
|-
|[[:en:Geodesic]]||27100||[[Գեոդեզիկ գծեր]]||1000|| ||43
|-
|[[:en:Geodesics in general relativity]]||27700|| || || ||9
|-
|[[:en:Geophysical survey (archaeology)]]||18300|| || || ||5
|-
|[[:en:Riccardo Giacconi]]||7400||[[Ռիկարդո Ջակոնի]]||21200|| ||72
|-
|[[:en:Ivar Giaever]]||17000||[[Այվար Ջայևեր]]||5100|| ||61
|-
|[[:en:Gibbs free energy]]||34100||[[Գիբսի էներգիա]]||10100|| ||53
|-
|[[:en:Josiah Willard Gibbs]]||90600||[[Ջոզայա Գիբս]]||4500|| ||72
|-
|[[:en:William Gilbert (physician)]]||25900||[[Ուիլյամ Գիլբերտ]]||15100|| ||67
|-
|[[:en:Vitaly Ginzburg]]||18200||[[Վիտալի Գինզբուրգ]]||3700|| ||82
|-
|[[:en:Donald A. Glaser]]||16300||[[Դոնալդ Արթուր Գլեզեր]]||2000|| ||69
|-
|[[:en:Sheldon Glashow]]||15500||[[Շելդոն Գլեշոու]]||2900|| ||66
|-
|[[:en:Roy J. Glauber]]||19300||[[Ռոյ Գլաուբեր]]||7000|| ||66
|-
|[[:en:Glossary of classical physics]]||100|| || || ||7
|-
|[[:en:God's units]]|| ||[[Պլանկի միավորներ]]||24200|| ||45
|-
|[[:en:Gods units]]|| ||[[Պլանկի միավորներ]]||24200|| ||45
|-
|[[:en:Sergei K. Godunov]]||4700|| || || ||10
|-
|[[:en:Maria Goeppert Mayer]]||30400||[[Մարիա Գյոպերտ-Մայեր]]||2400|| ||94
|-
|[[:en:Eugen Goldstein]]||7700|| || || ||27
|-
|[[:en:William E. Gordon]]||10700|| || || ||6
|-
|[[:en:Gram]]||13800||[[Գրամ]]||3200|| ||100
|-
|[[:en:Grand canonical ensemble]]||37100|| || || ||16
|-
|[[:en:Granular material]]||27100|| || || ||19
|-
|[[:en:Graphane]]||8700|| || || ||8
|-
|[[:en:Graphene]]||242100||[[Գրաֆեն]]||18500|| ||66
|-
|[[:en:Graphyne]]||9300|| || || ||7
|-
|[[:en:Gravitational collapse]]||12200||[[Գրավիտացիոն կոլապս]]||4000|| ||44
|-
|[[:en:Gravitational energy]]||7200||[[Գրավիտացիոն էներգիա]]||4200|| ||22
|-
|[[:en:Gravitational field]]||10600||[[Գրավիտացիոն դաշտ]]||1500|| ||56
|-
|[[:en:Gravitational microlensing]]||52600|| || || ||16
|-
|[[:en:Gravitational potential]]||20000||[[Գրավիտացիոն պոտենցիալ]]||14700|| ||27
|-
|[[:en:Gravitational time dilation]]||16700|| || || ||23
|-
|[[:en:Gravitational two-body problem]]|| || || || ||36
|-
|[[:en:Gravitoelectromagnetism]]||26100|| || || ||25
|-
|[[:en:Graviton]]||20900||[[Գրավիտոն]]||1100|| ||66
|-
|[[:en:Gravity of Earth]]||29400||[[Ծանրության ուժ]]||11500|| ||37
|-
|[[:en:Gray (unit)]]||18400||[[Գրեյ (չափման միավոր)]]||700|| ||60
|-
|[[:en:Brian Greene]]||25100|| || || ||47
|-
|[[:en:David Gross]]||20200||[[Դեյվիդ Գրոս]]||9900|| ||71
|-
|[[:en:Ground state]]||11600|| || || ||31
|-
|[[:en:Group velocity]]||25100||[[Խմբային արագություն]]||2200|| ||30
|-
|[[:en:Peter Grünberg]]||16700||[[Պետեր Գրունբերգ]]||6400|| ||73
|-
|[[:en:Otto von Guericke]]||42400|| || || ||62
|-
|[[:en:Charles Édouard Guillaume]]||8700||[[Շառլ Էդուար Գիյոմ]]||2500|| ||75
|-
|[[:en:Gyromagnetic ratio]]||19400|| || || ||26
|-
|[[:en:Gyroscope]]||49700||[[Գիրոսկոպ]]||8300|| ||77
|-
|[[:en:H-alpha]]||7700|| || || ||16
|-
|[[:en:Hadron]]||15800||[[Հադրոն]]||800|| ||83
|-
|[[:en:Hagen–Poiseuille equation]]||38300|| || || ||26
|-
|[[:en:Otto Hahn]]||111400|| || || ||87
|-
|[[:en:Half-life]]||17500|| || || ||81
|-
|[[:en:Hall effect]]||42200||[[Հոլի էֆեկտ]]||3600|| ||50
|-
|[[:en:Edwin Hall]]||6100|| || || ||32
|-
|[[:en:John L. Hall]]||8600||[[Ջոն Հոլ]]||2800|| ||61
|-
|[[:en:Hamiltonian (quantum mechanics)]]||26800||[[Համիլտոնյան (քվանտային մեխանիկա)]]||8300|| ||37
|-
|[[:en:Hamiltonian fluid mechanics]]||4700|| || || ||1
|-
|[[:en:Hamiltonian mechanics]]||40700|| || || ||40
|-
|[[:en:Theodor W. Hänsch]]||11900||[[Թեոդոր Հենշ]]||4400|| ||62
|-
|[[:en:Serge Haroche]]||17800||[[Սերժ Արոշ]]||5200|| ||60
|-
|[[:en:Hartree atomic units]]||25100|| || || ||19
|-
|[[:en:Akira Hasegawa]]||28000|| || || ||5
|-
|[[:en:Herbert A. Hauptman]]||10600|| || || ||51
|-
|[[:en:Hawking radiation]]||48600|| || || ||52
|-
|[[:en:Heat capacity]]||17200||[[Ջերմունակություն]]||7000|| ||69
|-
|[[:en:Heat capacity ratio]]||19300|| || || ||25
|-
|[[:en:Heat death of the universe]]||29900|| || || ||38
|-
|[[:en:Heat engine]]||28200||[[Ջերմային շարժիչներ]]||100|| ||64
|-
|[[:en:Heat equation]]||59000|| || || ||30
|-
|[[:en:Heat pump]]||53900||[[Ջերմային պոմպ]]||2200|| ||54
|-
|[[:en:Heat pump and refrigeration cycle]]||15100|| || || ||12
|-
|[[:en:Heat transfer]]||50100||[[Ջերմափոխանակություն]]||2200|| ||68
|-
|[[:en:Heavy water]]||79400||[[Ծանր ջուր]]||3000|| ||68
|-
|[[:en:Alan J. Heeger]]||9500|| || || ||53
|-
|[[:en:Helium atom]]||29200|| || || ||9
|-
|[[:en:Helium flash]]||12800|| || || ||26
|-
|[[:en:Helmholtz free energy]]||22900||[[Հելմհոլցի ազատ էներգիա]]||6600|| ||33
|-
|[[:en:Hermann von Helmholtz]]||33600||[[Հերման Հելմհոլց]]||3400|| ||77
|-
|[[:en:Henry (unit)]]||5300||[[Հենրի (չափման միավոր)]]||1400|| ||70
|-
|[[:en:Hertz]]||16000||[[Հերց (չափման միավոր)]]||2800|| ||95
|-
|[[:en:Gustav Ludwig Hertz]]||16900||[[Գուստավ Հերց]]||4000|| ||78
|-
|[[:en:Hertzsprung–Russell diagram]]||23300||[[Հերցեպրունգ-Ռեսելի դիագրամ]]||3400|| ||68
|-
|[[:en:Victor Francis Hess]]||9900||[[Վիկտոր Հեսս]]||2000|| ||74
|-
|[[:en:Antony Hewish]]||16900||[[Անտոնի Հյուիշ]]||2000|| ||64
|-
|[[:en:Hierarchy problem]]||26000|| || || ||15
|-
|[[:en:High-energy nuclear physics]]||9500|| || || ||6
|-
|[[:en:High-temperature superconductivity]]||91600|| || || ||32
|-
|[[:en:Hilbert space]]||122100||[[Հիլբերտյան տարածություն]]||1000|| ||56
|-
|[[:en:David Hilbert]]||53900||[[Դավիթ Հիլբերտ]]||48900|| ||143
|-
|[[:en:Archibald Hill]]||23500|| || || ||57
|-
|[[:en:History of classical mechanics]]||17000|| || || ||15
|-
|[[:en:History of electromagnetic theory]]||166500|| || || ||20
|-
|[[:en:History of entropy]]||22700|| || || ||5
|-
|[[:en:History of fluid mechanics]]||39500|| || || ||6
|-
|[[:en:History of general relativity]]||36000|| || || ||14
|-
|[[:en:History of geophysics]]||26900|| || || ||3
|-
|[[:en:History of gravitational theory]]||61200|| || || ||7
|-
|[[:en:History of materials science]]||28800|| || || ||4
|-
|[[:en:History of optics]]||47000|| || || ||14
|-
|[[:en:History of radio]]||79200||[[Ռադիոյի պատմություն]]||9400|| ||21
|-
|[[:en:History of spectroscopy]]||50600|| || || ||6
|-
|[[:en:History of the Big Bang theory]]||20900|| || || ||11
|-
|[[:en:History of the periodic table]]||89500|| || || ||18
|-
|[[:en:History of thermodynamics]]||28200|| || || ||14
|-
|[[:en:Alan Hodgkin]]||38500||[[Ալան Լլոյդ Հոջկին]]||3300|| ||58
|-
|[[:en:Robert Hofstadter]]||14200||[[Ռոբերտ Հոֆստեդտեր]]||29200|| ||61
|-
|[[:en:Homestake experiment]]||6100|| || || ||7
|-
|[[:en:Pervez Hoodbhoy]]||46100|| || || ||12
|-
|[[:en:Gerard 't Hooft]]||28900|| || || ||71
|-
|[[:en:Robert Hooke]]||78400||[[Ռոբերտ Հուկ]]||5700|| ||99
|-
|[[:en:Hooke's law]]||57700||[[Հուկի օրենք]]||3500|| ||67
|-
|[[:en:Horizon problem]]||13300|| || || ||16
|-
|[[:en:Fred Hoyle]]||54200||[[Հոյլ Ֆրեդ]]||7000|| ||67
|-
|[[:en:Hubble Legacy Field]]||4300|| || || ||4
|-
|[[:en:Hubble Space Telescope]]||218600||[[Հաբլ (աստղադիտակ)]]||100300|| ||111
|-
|[[:en:Edwin Hubble]]||47000||[[Էդվին Հաբլ]]||3600|| ||101
|-
|[[:en:Hubble's law]]||108500||[[Հաբլի օրենք]]||9400|| ||64
|-
|[[:en:Hulse–Taylor binary]]||10900|| || || ||22
|-
|[[:en:Russell Alan Hulse]]||4600||[[Ռասել Ալան Հալս]]||2600|| ||61
|-
|[[:en:Andrew Huxley]]||24600||[[Էնդրյու Ֆիլդինգ Հաքսլի]]||2500|| ||63
|-
|[[:en:Huygens–Fresnel principle]]||24600||[[Հյույգենս-Ֆրենելի սկզբունք]]||4200|| ||50
|-
|[[:en:Hydraulics]]||23300||[[Հիդրավլիկա]]||10100|| ||70
|-
|[[:en:Hydrogen ion]]||11200|| || || ||20
|-
|[[:en:Hydrogen spectral series]]||19100|| || || ||29
|-
|[[:en:Hydrostatics]]||18000||[[Հիդրոստատիկա]]||3500|| ||66
|-
|[[:en:Hysteresis]]||57600||[[Հիստերեզիս]]||1800|| ||49
|-
|[[:en:Ice]]||74100||[[Սառույց]]||7300|| ||162
|-
|[[:en:Ideal gas]]||24400||[[Իդեալական գազ]]||2400|| ||66
|-
|[[:en:Ideal gas law]]||31900||[[Իդեալական գազի վիճակի հավասարում]]||9900|| ||66
|-
|[[:en:Identical particles]]||33000|| || || ||24
|-
|[[:en:IEEE Antennas &amp; Propagation Society]]||12700|| || || ||1
|-
|[[:en:Illuminance]]||6300||[[Լուսավորվածություն]]||1400|| ||45
|-
|[[:en:Impact (mechanics)]]||8400|| || || ||11
|-
|[[:en:Impedance of free space]]||7800||[[Վակուումի դիմադրություն]]||9700|| ||18
|-
|[[:en:Impulse (physics)]]||7700||[[Ուժի իմպուլս]]||5100|| ||55
|-
|[[:en:Inductance]]||56800||[[Ինդուկտիվություն]]||2000|| ||66
|-
|[[:en:Inelastic collision]]||7800|| || || ||20
|-
|[[:en:Inelastic scattering]]||4300|| || || ||8
|-
|[[:en:Inflation (cosmology)]]||107500||[[Տիեզերքի ինֆլյացիոն մոդել]]||6200|| ||55
|-
|[[:en:Inflationary epoch]]||10800|| || || ||12
|-
|[[:en:Instability]]||9800|| || || ||15
|-
|[[:en:Institut Laue–Langevin]]||7400|| || || ||11
|-
|[[:en:Institute of Electrical and Electronics Engineers]]||35200|| || || ||64
|-
|[[:en:Intensive and extensive properties]]||19600|| || || ||22
|-
|[[:en:Interferometry]]||94100|| || || ||41
|-
|[[:en:Intermolecular force]]||24900|| || || ||42
|-
|[[:en:Internal energy]]||32500||[[Ներքին էներգիա]]||4800||այո||66
|-
|[[:en:International Heliophysical Year]]||4000|| || || ||5
|-
|[[:en:International Prototype of the Kilogram]]||42200|| || || ||9
|-
|[[:en:Interpretations of quantum mechanics]]||68900|| || || ||20
|-
|[[:en:Introduction to electromagnetism]]||33200|| || || ||3
|-
|[[:en:Introduction to entropy]]||32000|| || || ||2
|-
|[[:en:Introduction to general relativity]]||73700|| || || ||17
|-
|[[:en:Introduction to M-theory]]||11200|| || || ||6
|-
|[[:en:Introduction to quantum mechanics]]||99000|| || || ||21
|-
|[[:en:Invariant (physics)]]||4200||[[Ինվարիանտություն]]||3900|| ||20
|-
|[[:en:Ion]]||30400||[[Իոն]]||1400|| ||118
|-
|[[:en:Ionization]]||41000||[[Իոնացում]]||2500|| ||69
|-
|[[:en:Ionizing radiation]]||60900||[[Իոնացնող ճառագայթում]]||3500|| ||70
|-
|[[:en:Irradiance]]||7300|| || || ||22
|-
|[[:en:Irreversible process]]||20200|| || || ||25
|-
|[[:en:Ising model]]||105000|| || || ||21
|-
|[[:en:Isospin]]||24800||[[Իզոտոպ սպին]]||6700|| ||33
|-
|[[:en:Isotope]]||47600||[[Իզոտոպներ]]||10300|| ||115
|-
|[[:en:ITER]]||139200||[[Միջազգային ջերմամիջուկային փորձնական ռեակտոր]]||9100|| ||54
|-
|[[:en:James Jeans]]||20500||[[Ջեյմս Հոփվուդ Ջինս]]||2400|| ||53
|-
|[[:en:Jeffery–Hamel flow]]||13100|| || || ||1
|-
|[[:en:J. Hans D. Jensen]]||13700||[[Հանս Ենսեն]]||1800|| ||67
|-
|[[:en:Jet Propulsion Laboratory]]||36200||[[Ռեակտիվ շարժման լաբորատորիա]]||2700||այո||55
|-
|[[:en:Brian Josephson]]||62400||[[Բրայան Ջոզեֆսոն]]||7800|| ||67
|-
|[[:en:Joule]]||23700||[[Ջոուլ]]||20000|| ||106
|-
|[[:en:Joule heating]]||20800||[[Ջոուլ-Լենցի օրենք]]||1800|| ||49
|-
|[[:en:James Prescott Joule]]||32200||[[Ջեյմս Ջոուլ]]||27100|| ||124
|-
|[[:en:KAGRA]]||8000|| || || ||12
|-
|[[:en:Michio Kaku]]||36900||[[Միցիո Կակու]]||9000|| ||67
|-
|[[:en:Heike Kamerlingh Onnes]]||16000||[[Հեյկե Կամերլինգ Օնես]]||3000|| ||86
|-
|[[:en:Charles K. Kao]]||102900||[[Չարլզ Կաո]]||5400|| ||64
|-
|[[:en:Pyotr Kapitsa]]||18600||[[Պյոտր Կապիցա]]||9300|| ||83
|-
|[[:en:Kármán line]]||24700|| || || ||53
|-
|[[:en:Theodore von Kármán]]||29600|| || || ||43
|-
|[[:en:Alfred Kastler]]||7000||[[Ալֆրեդ Կաստլեր]]||2900|| ||69
|-
|[[:en:Kelvin's circulation theorem]]||6000|| || || ||9
|-
|[[:en:Henry Way Kendall]]||11600||[[Հենրի Քենդալ]]||3800|| ||56
|-
|[[:en:Kepler problem]]||8300|| || || ||11
|-
|[[:en:Johannes Kepler]]||101700||[[Յոհան Կեպլեր]]||17400|| ||170
|-
|[[:en:Kepler's laws of planetary motion]]||56400||[[Կեպլերի օրենքներ]]||5600|| ||81
|-
|[[:en:Kerr–Newman metric]]||28700|| || || ||15
|-
|[[:en:Wolfgang Ketterle]]||12200|| || || ||61
|-
|[[:en:Jack Kilby]]||18100||[[Ջեք Քիլբի]]||4400|| ||71
|-
|[[:en:Kinetic theory of gases]]||42300||[[Մոլեկուլային-կինետիկ տեսություն]]||6800|| ||52
|-
|[[:en:Kirchhoff's circuit laws]]||12700||[[Կիրխհոֆի կանոններ]]||4300|| ||67
|-
|[[:en:Oskar Klein]]||4900|| || || ||30
|-
|[[:en:Klaus von Klitzing]]||9400||[[Քլաուս Ֆոն Քլիտցինգ]]||5000|| ||64
|-
|[[:en:Aaron Klug]]||19500|| || || ||61
|-
|[[:en:Makoto Kobayashi (physicist)]]||10400||[[Մակոտո Կոբայաշի]]||5900|| ||59
|-
|[[:en:Andrey Kolmogorov]]||27700||[[Անդրեյ Կոլմոգորով]]||6800|| ||71
|-
|[[:en:Masatoshi Koshiba]]||16600||[[Մասատոշի Կոշիբա]]||6600|| ||68
|-
|[[:en:Kramers–Kronig relations]]||19700|| || || ||17
|-
|[[:en:Herbert Kroemer]]||8000|| || || ||59
|-
|[[:en:Igor Kurchatov]]||20300||[[Իգոր Կուրչատով]]||107100|| ||60
|-
|[[:en:Polykarp Kusch]]||7700||[[Պոլիկարպ Կաշ]]||2900|| ||61
|-
|[[:en:Joseph-Louis Lagrange]]||47600||[[Ժոզեֆ Լուի Լագրանժ]]||4000|| ||99
|-
|[[:en:Lagrangian mechanics]]||83000|| || || ||42
|-
|[[:en:Horace Lamb]]||15600|| || || ||23
|-
|[[:en:Willis Lamb]]||8600||[[Ուիլլիս Լեմբ]]||5000|| ||64
|-
|[[:en:Lambda-CDM model]]||80900|| || || ||32
|-
|[[:en:Paul Langevin]]||12200||[[Պոլ Լանժևեն]]||4400|| ||54
|-
|[[:en:Large Hadron Collider]]||111500||[[Մեծ հադրոնային բախիչ]]||13700|| ||93
|-
|[[:en:Laser cooling]]||18200|| || || ||25
|-
|[[:en:Latent heat]]||12300|| || || ||51
|-
|[[:en:Max von Laue]]||41800||[[Մաքս Լաուե]]||2800|| ||84
|-
|[[:en:Robert B. Laughlin]]||6700||[[Ռոբերտ Լաֆլին]]||3000|| ||65
|-
|[[:en:Ernest Lawrence]]||55800||[[Էռնեստ Լոուրենս]]||2400|| ||84
|-
|[[:en:Least-squares spectral analysis]]||25900|| || || ||4
|-
|[[:en:Leon M. Lederman]]||29800||[[Լեոն Լեդերման]]||5600|| ||68
|-
|[[:en:David Lee (physicist)]]||9000||[[Դեյվիդ Լի (ֆիզիկոս)]]||4900|| ||60
|-
|[[:en:Tsung-Dao Lee]]||19700||[[Ցզուն Դաո Լի]]||2500|| ||67
|-
|[[:en:Anthony James Leggett]]||17800||[[Էնթոնի Ջեյմս Լեգետ]]||6000|| ||65
|-
|[[:en:Georges Lemaître]]||43400|| || || ||75
|-
|[[:en:Philipp Lenard]]||23100||[[Ֆիլիպ Լենարդ]]||7100|| ||89
|-
|[[:en:Length contraction]]||34700||[[Երկարության կրճատում]]||7800|| ||37
|-
|[[:en:Lens]]||47000||[[Ոսպնյակներ]]||15300|| ||98
|-
|[[:en:Lenz's law]]||11300||[[Լենցի կանոն]]||4600|| ||54
|-
|[[:en:Lepton epoch]]||2800|| || || ||16
|-
|[[:en:Gilbert N. Lewis]]||35900|| || || ||59
|-
|[[:en:Lie algebra extension]]||100300|| || || ||3
|-
|[[:en:Lie superalgebra]]||14300|| || || ||7
|-
|[[:en:Evgeny Lifshitz]]||6000||[[Եվգենի Լիֆշից]]||10100|| ||22
|-
|[[:en:Light-emitting diode physics]]||32200|| || || ||1
|-
|[[:en:Light-year]]||24900||[[Լուսային տարի]]||8800|| ||146
|-
|[[:en:LIGO]]||74700|| || || ||53
|-
|[[:en:Andrei Linde]]||17300|| || || ||28
|-
|[[:en:Linear density]]||6400|| || || ||16
|-
|[[:en:Linear motion]]||13300|| || || ||31
|-
|[[:en:Linear particle accelerator]]||41300|| || || ||26
|-
|[[:en:Linearization]]||9400|| || || ||16
|-
|[[:en:Gabriel Lippmann]]||22900||[[Գաբրիել Լիպման]]||2400|| ||87
|-
|[[:en:Liquid crystal]]||87900||[[Հեղուկ բյուրեղներ]]||12200|| ||54
|-
|[[:en:List of accelerators in particle physics]]||33000|| || || ||7
|-
|[[:en:List of American Physical Society prizes and awards]]||19400|| || || ||1
|-
|[[:en:List of common physics notations]]||19400||[[Ֆիզիկական մեծությունների նշանակումների ցանկ]]||45500|| ||8
|-
|[[:en:List of fluid flows named after people]]||5800|| || || ||1
|-
|[[:en:List of German physicists]]||20100|| || || ||1
|-
|[[:en:List of important publications in physics]]||132400|| || || ||6
|-
|[[:en:List of materials properties]]||9500||[[Նյութերի հատկությունների ցանկ]]||19100|| ||15
|-
|[[:en:List of neutrino experiments]]||33300|| || || ||4
|-
|[[:en:List of nominees for the Nobel Prize in Physics]]||285500|| || || ||2
|-
|[[:en:List of physical quantities]]||25800||[[Ֆիզիկական մեծությունների ցանկ]]||10000|| ||17
|-
|[[:en:List of physics awards]]||33300|| || || ||2
|-
|[[:en:List of quasiparticles]]||6100|| || || ||6
|-
|[[:en:List of topics characterized as pseudoscience]]||354200|| || || ||12
|-
|[[:en:List of unsolved problems in astronomy]]||28600|| || || ||6
|-
|[[:en:Litre]]||32000||[[Լիտր]]||8300|| ||125
|-
|[[:en:Local hidden-variable theory]]||19700|| || || ||4
|-
|[[:en:Lorentz covariance]]||21300|| || || ||22
|-
|[[:en:Lorentz factor]]||12000||[[Լորենց-գործոն]]||11900|| ||37
|-
|[[:en:Lorentz force]]||58000||[[Լորենցի ուժ]]||3300|| ||71
|-
|[[:en:Lorentz group]]||63900|| || || ||19
|-
|[[:en:Lorentz transformation]]||104000||[[Լորենցի ձևափոխություններ]]||3200|| ||51
|-
|[[:en:Hendrik Lorentz]]||45000||[[Հենդրիկ Լորենց]]||141900|| ||106
|-
|[[:en:Lumen (unit)]]||12100||[[Լյումեն (չափման միավոր)]]||800|| ||67
|-
|[[:en:Luminance]]||8900||[[Պայծառություն]]||3300|| ||41
|-
|[[:en:Luminosity]]||24000||[[Լուսատվություն]]||1300|| ||67
|-
|[[:en:Luminous flux]]||6400||[[Լուսային հոսք]]||1600|| ||49
|-
|[[:en:Luminous intensity]]||8200||[[Լույսի ուժ]]||1500|| ||60
|-
|[[:en:Lux]]||15800||[[Լյուքս (չափման միավոր)]]||1100|| ||63
|-
|[[:en:Ernst Mach]]||36600||[[Էռնստ Մախ]]||13900|| ||83
|-
|[[:en:Macroscopic scale]]||8800|| || || ||30
|-
|[[:en:Magnet]]||59800||[[Մագնիս]]||4500|| ||121
|-
|[[:en:Magnetic flux]]||10000||[[Մագնիսական հոսք]]||1600|| ||67
|-
|[[:en:Magnetic flux quantum]]||11700|| || || ||10
|-
|[[:en:Magnetic moment]]||52300||[[Մագնիսական մոմենտ]]||2400|| ||52
|-
|[[:en:Magnetic monopole]]||77400||[[Մագնիսական մոնոպոլ]]||4400|| ||45
|-
|[[:en:Magnetic quantum number]]||8000|| || || ||28
|-
|[[:en:Magnetic resonance]]||800|| || || ||4
|-
|[[:en:Magnetic resonance imaging]]||85500||[[Մագնիսառեզոնանսային շերտագրություն]]||15800|| ||87
|-
|[[:en:Magnetic semiconductor]]||18800|| || || ||7
|-
|[[:en:Magnetic susceptibility]]||27500|| || || ||39
|-
|[[:en:Magnetization]]||12600|| || || ||42
|-
|[[:en:Magnetometer]]||73700||[[Մագնիսամետր]]||3000|| ||45
|-
|[[:en:Magnetosphere]]||16000||[[Մագնիսոլորտ]]||15100|| ||61
|-
|[[:en:Magnetostatics]]||8300|| || || ||49
|-
|[[:en:Magnitude (astronomy)]]||24800||[[Աստղային մեծություն]]||3900|| ||44
|-
|[[:en:Ettore Majorana]]||25800|| || || ||36
|-
|[[:en:Manhattan Project]]||189100||[[Մանհեթենյան նախագիծ]]||8100||այո||78
|-
|[[:en:Guglielmo Marconi]]||82400||[[Գուլիելմո Մարկոնի]]||2300|| ||116
|-
|[[:en:Toshihide Maskawa]]||11200||[[Տոշիհիդե Մասկավա]]||4200|| ||60
|-
|[[:en:Mass number]]||8800||[[Զանգվածային թիվ]]||9000|| ||74
|-
|[[:en:Massless particle]]||2400|| || || ||19
|-
|[[:en:Materials science]]||55800|| || || ||73
|-
|[[:en:Mathematical formulation of quantum mechanics]]||49100|| || || ||28
|-
|[[:en:Mathematical model]]||33200||[[Մաթեմատիկական մոդել]]||4800||այո||55
|-
|[[:en:Mathematical physics]]||48000||[[Մաթեմատիկական ֆիզիկա]]||4400|| ||64
|-
|[[:en:Mathematics of general relativity]]||43400|| || || ||15
|-
|[[:en:John C. Mather]]||14300||[[Ջոն Քրոմվել Մադեր]]||6100|| ||64
|-
|[[:en:Matrix mechanics]]||65300|| || || ||26
|-
|[[:en:Maxwell relations]]||15400|| || || ||24
|-
|[[:en:Maxwell–Boltzmann statistics]]||22000|| || || ||20
|-
|[[:en:Maxwell's demon]]||36100||[[Մաքսվելի հրեշ]]||17400|| ||44
|-
|[[:en:Mean-field theory]]||18100|| || || ||13
|-
|[[:en:Measurement in quantum mechanics]]||64500|| || || ||14
|-
|[[:en:Measurement problem]]||19700|| || || ||12
|-
|[[:en:Measurement uncertainty]]||29500|| || || ||25
|-
|[[:en:Mechanical equilibrium]]||8300||[[Հավասարակշռում]]||3000|| ||47
|-
|[[:en:Mechanical resonance]]||11100|| || || ||4
|-
|[[:en:Melting point]]||26600||[[Հալման ջերմաստիճան]]||10100|| ||91
|-
|[[:en:Meson]]||46500||[[Մեզոն]]||3800|| ||69
|-
|[[:en:Mesoscopic physics]]||11100|| || || ||18
|-
|[[:en:Metallic hydrogen]]||33200|| || || ||38
|-
|[[:en:Metallic microlattice]]||10300|| || || ||10
|-
|[[:en:Metallization pressure]]||9000|| || || ||2
|-
|[[:en:Metamaterial]]||86900||[[Մետանյութ]]||2400||այո||33
|-
|[[:en:Metamaterial antennas]]||100|| || || ||2
|-
|[[:en:Metamaterial cloaking]]||66800|| || || ||3
|-
|[[:en:Metastability]]||14900||[[Մետաստաբիլ վիճակ]]||2700|| ||32
|-
|[[:en:Michelson interferometer]]||36400|| || || ||31
|-
|[[:en:Albert A. Michelson]]||45800||[[Ալբերտ Մայքելսոն]]||3000|| ||97
|-
|[[:en:Microcanonical ensemble]]||28200|| || || ||19
|-
|[[:en:Microgram]]||3300|| || || ||32
|-
|[[:en:Microscope]]||31500||[[Մանրադիտակ]]||7900|| ||130
|-
|[[:en:Microwave]]||67200|| || || ||77
|-
|[[:en:Robert Andrews Millikan]]||42900||[[Ռոբերտ Միլիկեն]]||3200|| ||96
|-
|[[:en:Minimal Supersymmetric Standard Model]]||40700|| || || ||9
|-
|[[:en:Minkowski space]]||78800||[[Մինկովսկու տարածություն]]||10600|| ||45
|-
|[[:en:Hermann Minkowski]]||20600||[[Հերման Մինկովսկի]]||2400|| ||69
|-
|[[:en:MKS system of units]]||7400|| || || ||22
|-
|[[:en:Mole (unit)]]||25800||[[Մոլ]]||1100|| ||99
|-
|[[:en:Molecular diffusion]]||16100|| || || ||7
|-
|[[:en:Molecular dynamics]]||76200||[[Մոլեկուլային դինամիկա]]||5100|| ||30
|-
|[[:en:Molecular physics]]||2300||[[Մոլեկուլային ֆիզիկա]]||6600|| ||46
|-
|[[:en:Moment (physics)]]||22700|| || || ||21
|-
|[[:en:Moment of inertia]]||93700||[[Իներցիայի մոմենտ]]||4400|| ||67
|-
|[[:en:Momentum operator]]||13300|| || || ||11
|-
|[[:en:Monte Carlo method in statistical physics]]||11900|| || || ||1
|-
|[[:en:Rudolf Mössbauer]]||8600||[[Ռուդոլֆ Մյոսբաուեր]]||3600|| ||68
|-
|[[:en:Mott insulator]]||13400|| || || ||12
|-
|[[:en:Nevill Francis Mott]]||16900||[[Նևիլ Մոտտ]]||2900|| ||62
|-
|[[:en:Ben Roy Mottelson]]||13300||[[Բեն Ռոյ Մոտելսոն]]||2500|| ||58
|-
|[[:en:Gérard Mourou]]||15900||[[Ժերար Մուրու]]||14800|| ||54
|-
|[[:en:Moving magnet and conductor problem]]||20400|| || || ||6
|-
|[[:en:MRI sequence]]||31100|| || || ||3
|-
|[[:en:K. Alex Müller]]||8600||[[Կարլ Մյուլլեր]]||4800|| ||62
|-
|[[:en:Multiverse]]||56400||[[Բազմատիեզերք]]||17400|| ||63
|-
|[[:en:Muon neutrino]]||7100||[[Մյուոնային նեյտրինո]]||5500|| ||30
|-
|[[:en:N-body problem]]||66200|| || || ||21
|-
|[[:en:Naïve physics]]||10700|| || || ||2
|-
|[[:en:Shuji Nakamura]]||21100|| || || ||65
|-
|[[:en:Yoichiro Nambu]]||15500||[[Յոիչիրո Նամբու]]||7100|| ||65
|-
|[[:en:Nanoparticle]]||120700|| || || ||42
|-
|[[:en:Nanotechnology]]||86400||[[Նանոտեխնոլոգիա]]||33900|| ||114
|-
|[[:en:National High Magnetic Field Laboratory]]||18000|| || || ||4
|-
|[[:en:Natural science]]||48200||[[Բնագիտություն]]||1600|| ||146
|-
|[[:en:Navier–Stokes equations]]||86400||[[Նավիե-Ստոքսի հավասարում]]||2600|| ||45
|-
|[[:en:Claude-Louis Navier]]||6300||[[Անրի Նավիե]]||2500|| ||41
|-
|[[:en:Near and far field]]||34900|| || || ||7
|-
|[[:en:Louis Néel]]||10000||[[Լուի Նեել]]||3900|| ||67
|-
|[[:en:Yuval Ne'eman]]||12400||[[Յուվալ Նեեման]]||11200|| ||26
|-
|[[:en:Negative-index metamaterial]]||74500|| || || ||1
|-
|[[:en:Net force]]||18200|| || || ||24
|-
|[[:en:John von Neumann]]||258500||[[Ջոն ֆոն Նոյման]]||5300|| ||109
|-
|[[:en:Neutral particle oscillation]]||48500|| || || ||4
|-
|[[:en:Neutrino astronomy]]||32200|| || || ||28
|-
|[[:en:Neutrino oscillation]]||55200||[[Նեյտրինային տատանումներ]]||10800|| ||29
|-
|[[:en:Neutron radiation]]||20700|| || || ||25
|-
|[[:en:Neutron star]]||103900||[[Նեյտրոնային աստղ]]||27000|| ||87
|-
|[[:en:Newton (unit)]]||8100||[[Նյուտոն (չափման միավոր)]]||2400|| ||109
|-
|[[:en:Newton-metre]]||4800||[[Նյուտոն-մետր (չափման միավոր)]]||1100||այո||43
|-
|[[:en:Newton's law of cooling]]||18100|| || || ||22
|-
|[[:en:No-hair theorem]]||13200|| || || ||16
|-
|[[:en:Node (physics)]]||9000|| || || ||12
|-
|[[:en:Emmy Noether]]||123500||[[Էմմի Նյոթեր]]||164000|| ||86
|-
|[[:en:Noether's theorem]]||65100||[[Նյոթերի թեորեմ]]||25400|| ||35
|-
|[[:en:Noise (electronics)]]||16600|| || || ||23
|-
|[[:en:Nonlinear metamaterial]]||23800|| || || ||1
|-
|[[:en:Nonlinear partial differential equation]]||8600|| || || ||2
|-
|[[:en:Nonlinear system]]||20700|| || || ||37
|-
|[[:en:Normal force]]||9500|| || || ||36
|-
|[[:en:Normal mode]]||21000||[[Սեփական տատանումներ]]||1800|| ||21
|-
|[[:en:Nova]]||22300|| || || ||66
|-
|[[:en:Konstantin Novoselov]]||35100||[[Կոնստանտին Նովոսյոլով]]||38500|| ||67
|-
|[[:en:Nuclear binding energy]]||54100||[[Միջուկային էներգիա]]||7900|| ||38
|-
|[[:en:Nuclear fallout]]||81800||[[Ճառագայթային աղտոտում]]||1100|| ||36
|-
|[[:en:Nuclear fuel cycle information system]]||6300|| || || ||2
|-
|[[:en:Nuclear fusion]]||75700||[[Ջերմամիջուկային ռեակցիա]]||15200|| ||94
|-
|[[:en:Nuclear isomer]]||29100||[[Միջուկային իզոմերիա]]||2000|| ||35
|-
|[[:en:Nuclear magnetic resonance]]||76100||[[Միջուկային մագնիսական ռեզոնանս]]||7500|| ||53
|-
|[[:en:Nuclear magnetic resonance spectroscopy]]||43900|| || || ||31
|-
|[[:en:Nuclear power]]||205100||[[Միջուկային էներգետիկա]]||4500|| ||129
|-
|[[:en:Nuclear power plant]]||43300||[[Ատոմակայան]]||9400|| ||94
|-
|[[:en:Nuclear reaction]]||21400||[[Միջուկային ռեակցիաներ]]||6900|| ||65
|-
|[[:en:Nuclear structure]]||30900|| || || ||8
|-
|[[:en:Nuclear warfare]]||108200||[[Միջուկային պատերազմ]]||1700|| ||58
|-
|[[:en:Nuclear weapon]]||103000||[[Միջուկային զենք]]||18500|| ||134
|-
|[[:en:Observable]]||12400|| || || ||19
|-
|[[:en:Observational cosmology]]||24300|| || || ||13
|-
|[[:en:Ohm]]||27400||[[Օհմ (չափման միավոր)]]||1000||այո||89
|-
|[[:en:Ohm's law]]||46300||[[Օհմի օրենք]]||9100||այո||102
|-
|[[:en:Ohmic contact]]||12900|| || || ||11
|-
|[[:en:On Physical Lines of Force]]||7300|| || || ||4
|-
|[[:en:Operator (physics)]]||28000|| || || ||16
|-
|[[:en:Optical coating]]||14500|| || || ||6
|-
|[[:en:Optical path length]]||3300|| || || ||18
|-
|[[:en:Optical phenomenon]]||100||[[Օպտիկական երևույթներ]]||2100|| ||19
|-
|[[:en:Optical pumping]]||3300|| || || ||17
|-
|[[:en:Optical spectrometer]]||16500|| || || ||29
|-
|[[:en:Orbit]]||56600||[[Ուղեծիր]]||3700||այո||107
|-
|[[:en:Orbital mechanics]]||42000||[[Աստղադինամիկա]]||2700|| ||45
|-
|[[:en:Hans Christian Ørsted]]||22200||[[Հանս Քրիստիան Էրստեդ]]||18400|| ||94
|-
|[[:en:Douglas Osheroff]]||10100||[[Դուգլաս Օշերոֆ]]||4400|| ||58
|-
|[[:en:Outgoing longwave radiation]]||12900|| || || ||13
|-
|[[:en:Outline of applied physics]]||5500|| || || ||1
|-
|[[:en:Outline of black holes]]||19100|| || || ||1
|-
|[[:en:Outline of physical science]]||43400|| || || ||30
|-
|[[:en:P–n junction]]||20800|| || || ||41
|-
|[[:en:Pair production]]||10500||[[Զույգի առաջացում]]||3900|| ||45
|-
|[[:en:Salvatore Pais]]||16000|| || || ||2
|-
|[[:en:Giorgio Parisi]]||20800|| || || ||43
|-
|[[:en:Partial pressure]]||20000||[[Պարցիալ ճնշում]]||2000|| ||46
|-
|[[:en:Particle decay]]||10300|| || || ||13
|-
|[[:en:Particle detector]]||7900||[[Տարրական մասնիկների դետեկտորներ]]||3700|| ||34
|-
|[[:en:Particle in a box]]||36500|| || || ||29
|-
|[[:en:Particle number]]||3700|| || || ||10
|-
|[[:en:Particle statistics]]||4000|| || || ||12
|-
|[[:en:Partition function (statistical mechanics)]]||28900|| || || ||26
|-
|[[:en:Parton (particle physics)]]||18000||[[Փարթոններ]]||1800|| ||18
|-
|[[:en:Pascal (unit)]]||14200||[[Պասկալ (չափման միավոր)]]||1600||այո||86
|-
|[[:en:Blaise Pascal]]||52100||[[Բլեզ Պասկալ]]||5400|| ||185
|-
|[[:en:Path integral formulation]]||86000||[[Քվանտային մեխանիկայի ձևակերպումն ըստ հետագծերով ինտեգրալների]]||20300|| ||24
|-
|[[:en:Wolfgang Paul]]||6400||[[Վոլֆգանգ Պաուլ]]||4600|| ||60
|-
|[[:en:Pauli matrices]]||43600|| || || ||34
|-
|[[:en:Linus Pauling]]||137900||[[Լայնուս Փոլինգ]]||32100|| ||105
|-
|[[:en:Rudolf Peierls]]||42200|| || || ||34
|-
|[[:en:Pendulum]]||122000||[[Ճոճանակ]]||4200|| ||80
|-
|[[:en:Penrose diagram]]||9200|| || || ||17
|-
|[[:en:Penrose–Hawking singularity theorems]]||20800|| || || ||15
|-
|[[:en:Roger Penrose]]||89100||[[Ռոջեր Փենռոուզ]]||41600|| ||78
|-
|[[:en:Arno Allan Penzias]]||12400||[[Առնո Փենզիաս]]||2200|| ||71
|-
|[[:en:Perfect gas]]||8000|| || || ||7
|-
|[[:en:Martin Lewis Perl]]||13600||[[Մարտին Լյուիս Փեռլ]]||9300|| ||67
|-
|[[:en:Permeability (electromagnetism)]]||22000||[[Մագնիսական թափանցելիություն]]||16800|| ||53
|-
|[[:en:Permittivity]]||32200||[[Դիէլեկտրական թափանցելիություն]]||7900|| ||46
|-
|[[:en:Perpetual motion]]||43800||[[Հավերժական շարժիչ]]||3900|| ||49
|-
|[[:en:Jean Baptiste Perrin]]||13800||[[Ժան Բատիստ Պերրեն]]||3000|| ||82
|-
|[[:en:Perturbation theory]]||20600||[[Խոտորումների տեսություն]]||2500|| ||24
|-
|[[:en:Perturbation theory (quantum mechanics)]]||69000|| || || ||19
|-
|[[:en:Max Perutz]]||28300||[[Մաքս Ֆերդինանդ Պերուց]]||2700|| ||57
|-
|[[:en:Phase (matter)]]||13500|| || || ||63
|-
|[[:en:Phase (waves)]]||19100||[[Տատանումների փուլ]]||2000|| ||46
|-
|[[:en:Phase rule]]||12800|| || || ||27
|-
|[[:en:Phase space]]||16400|| || || ||28
|-
|[[:en:Phase transition]]||48000||[[Փուլային անցում]]||16400|| ||57
|-
|[[:en:Phase velocity]]||8200||[[Փուլային արագություն]]||1900||այո||34
|-
|[[:en:William Daniel Phillips]]||9300||[[Ուիլիամ Դենիել Ֆիլիպս]]||4600|| ||61
|-
|[[:en:Philosophiæ Naturalis Principia Mathematica]]||96500|| || || ||73
|-
|[[:en:Phonon]]||42000||[[Ֆոնոն]]||5200|| ||52
|-
|[[:en:Photoelectric effect]]||55200||[[Ֆոտոէֆեկտ]]||4400|| ||83
|-
|[[:en:Photolithography]]||44200|| || || ||36
|-
|[[:en:Photon gas]]||9400|| || || ||10
|-
|[[:en:Photonic crystal]]||51800||[[Ֆոտոնային բյուրեղներ]]||16700|| ||23
|-
|[[:en:Photonic metamaterial]]||44800|| || || ||3
|-
|[[:en:Photonics]]||21400||[[Ֆոտոնիկա]]||14400|| ||43
|-
|[[:en:Physical system]]||2200|| || || ||39
|-
|[[:en:List of physicists]]||59900|| || || ||33
|-
|[[:en:Physics beyond the Standard Model]]||41700|| || || ||16
|-
|[[:en:Physics education]]||20700|| || || ||5
|-
|[[:en:Piezoelectricity]]||84500||[[Պիեզոէլեկտրականություն]]||3200|| ||54
|-
|[[:en:Planck (spacecraft)]]||48000|| || || ||35
|-
|[[:en:Planck electrical inductance]]|| ||[[Պլանկի միավորներ]]||24200|| ||45
|-
|[[:en:Planck era]]||100||[[Տիեզերքի ժամանակագրություն]]||13000|| ||31
|-
|[[:en:Planck fluid flow rate]]|| ||[[Պլանկի միավորներ]]||24200|| ||45
|-
|[[:en:Planck inductance]]|| ||[[Պլանկի միավորներ]]||24200|| ||45
|-
|[[:en:Planck magnetic field strength]]|| ||[[Պլանկի միավորներ]]||24200|| ||45
|-
|[[:en:Planck magnetic inductance]]|| ||[[Պլանկի միավորներ]]||24200|| ||45
|-
|[[:en:Planck postulate]]||2200|| || || ||8
|-
|[[:en:Planck relation]]||6200|| || || ||11
|-
|[[:en:Planck Scale]]||100||[[Պլանկի միավորներ]]||24200|| ||45
|-
|[[:en:Planck unit]]||100||[[Պլանկի միավորներ]]||24200|| ||45
|-
|[[:en:Planck units]]||58500||[[Պլանկի միավորներ]]||24200|| ||45
|-
|[[:en:Planck Units]]||100||[[Պլանկի միավորներ]]||24200|| ||45
|-
|[[:en:Planck viscosity]]|| ||[[Պլանկի միավորներ]]||24200|| ||45
|-
|[[:en:Planck volume flow rate]]|| ||[[Պլանկի միավորներ]]||24200|| ||45
|-
|[[:en:Planck volume velocity]]|| ||[[Պլանկի միավորներ]]||24200|| ||45
|-
|[[:en:Planck volumetric flow]]|| ||[[Պլանկի միավորներ]]||24200|| ||45
|-
|[[:en:Planck volumetric flow rate]]|| ||[[Պլանկի միավորներ]]||24200|| ||45
|-
|[[:en:Planck-Stoney units]]|| ||[[Պլանկի միավորներ]]||24200|| ||45
|-
|[[:en:Planck's law]]||142300||[[Պլանկի ճառագայթման օրենք]]||2800|| ||45
|-
|[[:en:Plane wave]]||6700|| || || ||25
|-
|[[:en:Plank unit]]|| ||[[Պլանկի միավորներ]]||24200|| ||45
|-
|[[:en:Plank units]]||100||[[Պլանկի միավորներ]]||24200|| ||45
|-
|[[:en:Plasticity (physics)]]||29500||[[Պլաստիկություն (մեխանիկա)]]||4100|| ||44
|-
|[[:en:Plutonium]]||146300||[[Պլուտոնիում]]||700||այո||144
|-
|[[:en:Poincaré group]]||16600|| || || ||26
|-
|[[:en:Point particle]]||10800|| || || ||39
|-
|[[:en:Point source]]||7300|| || || ||8
|-
|[[:en:Poisson bracket]]||19500|| || || ||19
|-
|[[:en:Siméon Denis Poisson]]||34400||[[Սիմեոն Պուասոն]]||4400|| ||60
|-
|[[:en:Poisson's equation]]||16200|| || || ||31
|-
|[[:en:Polarization (waves)]]||82300||[[Ալիքների բևեռացում]]||6500|| ||57
|-
|[[:en:Polarization density]]||23800|| || || ||29
|-
|[[:en:Polaron]]||47100|| || || ||21
|-
|[[:en:Hugh David Politzer]]||7400||[[Հյու Դեյվիդ Փոլիտցեր]]||5400|| ||61
|-
|[[:en:Polymer physics]]||21500||[[Պոլիմերների ֆիզիկա]]||2800|| ||17
|-
|[[:en:Polymer science]]||14600|| || || ||5
|-
|[[:en:Position (geometry)]]||9400||[[Շառավիղ-վեկտոր]]||2800||այո||47
|-
|[[:en:Position and momentum spaces]]||16000|| || || ||8
|-
|[[:en:Position operator]]||18900|| || || ||10
|-
|[[:en:Positron]]||33000||[[Պոզիտրոն]]||26800|| ||89
|-
|[[:en:Potential energy surface]]||12400|| || || ||11
|-
|[[:en:Potential well]]||9800||[[Պոտենցիալ հոր]]||8200|| ||24
|-
|[[:en:C. F. Powell]]||15600||[[Սեսիլ Փաուել]]||2000|| ||69
|-
|[[:en:Power (physics)]]||14500||[[Հզորություն]]||3900|| ||101
|-
|[[:en:Poynting's theorem]]||13100||[[Պոյնտինգի թեորեմ]]||5800||այո||18
|-
|[[:en:Ludwig Prandtl]]||16500||[[Լյուդվիգ Պրանդտլ]]||3000|| ||36
|-
|[[:en:Precession]]||20500||[[Պրեցեսիա]]||10200|| ||59
|-
|[[:en:Present]]||13000|| || || ||90
|-
|[[:en:Primordial black hole]]||42500|| || || ||27
|-
|[[:en:Principle of maximum entropy]]||31300|| || || ||9
|-
|[[:en:Principle of relativity]]||14100||[[Հարաբերականության սկզբունք]]||1300|| ||38
|-
|[[:en:Prism]]||13700||[[Պրիզմա (օպտիկա)]]||11600|| ||73
|-
|[[:en:Probability amplitude]]||30200|| || || ||19
|-
|[[:en:Alexandru Proca]]||12100|| || || ||7
|-
|[[:en:Projectile]]||11400|| || || ||50
|-
|[[:en:Alexander Prokhorov]]||18700||[[Ալեքսանդր Պրոխորով]]||6400|| ||73
|-
|[[:en:Propagator]]||34500|| || || ||15
|-
|[[:en:Proper time]]||21900|| || || ||24
|-
|[[:en:Properties of water]]||81200|| || || ||32
|-
|[[:en:Proton–proton chain]]||21200||[[Պրոտոն-պրոտոնային ցիկլ]]||14500|| ||43
|-
|[[:en:Pulsar]]||55100||[[Պուլսարներ]]||3400|| ||81
|-
|[[:en:Pulsed laser]]||6400|| || || ||9
|-
|[[:en:Edward Mills Purcell]]||9700||[[Էռնեստ Միլս Պարսել]]||2900|| ||67
|-
|[[:en:Pv=nkt]]|| ||[[Իդեալական գազի վիճակի հավասարում]]||9900|| ||66
|-
|[[:en:Pv=nt]]|| ||[[Իդեալական գազի վիճակի հավասարում]]||9900|| ||66
|-
|[[:en:QCD matter]]||24700|| || || ||10
|-
|[[:en:QCD vacuum]]||32400|| || || ||4
|-
|[[:en:Quadrupole ion trap]]||25500|| || || ||13
|-
|[[:en:Quantization (physics)]]||10000|| || || ||29
|-
|[[:en:Quantum]]||8900||[[Քվանտ]]||7400|| ||67
|-
|[[:en:Quantum biology]]||51000|| || || ||23
|-
|[[:en:Quantum chemistry]]||15600||[[Քվանտային քիմիա]]||6400||այո||64
|-
|[[:en:Quantum chromodynamics]]||45300|| || || ||50
|-
|[[:en:Quantum contextuality]]||40500|| || || ||1
|-
|[[:en:Quantum entanglement]]||106000||[[Քվանտային խճճվածություն]]||5200|| ||61
|-
|[[:en:Quantum fluctuation]]||9600||[[Քվանտային ֆլուկտուացիա]]||13600|| ||27
|-
|[[:en:Quantum gravity]]||49000||[[Քվանտային ձգողություն]]||3400||այո||52
|-
|[[:en:Quantum harmonic oscillator]]||40000||[[Քվանտային ներդաշնակ օսցիլյատոր]]||6400|| ||35
|-
|[[:en:Quantum hydrodynamics]]||1800|| || || ||3
|-
|[[:en:Quantum indeterminacy]]||18200|| || || ||2
|-
|[[:en:Quantum information science]]||5900|| || || ||22
|-
|[[:en:Quantum logic]]||38800||[[Քվանտային տրամաբանություն]]||4500|| ||18
|-
|[[:en:Quantum nonlocality]]||62000|| || || ||4
|-
|[[:en:Quantum optics]]||12900||[[Քվանտային օպտիկա]]||3800|| ||40
|-
|[[:en:Quantum potential]]||58100|| || || ||5
|-
|[[:en:Quantum spin Hall effect]]||10100|| || || ||2
|-
|[[:en:Quantum state]]||36700||[[Քվանտային վիճակ]]||11100|| ||40
|-
|[[:en:Quantum superposition]]||41000||[[Քվանտային վերադրում]]||8500|| ||33
|-
|[[:en:Quantum teleportation]]||75900||[[Քվանտային տելեպորտացիա]]||20000|| ||38
|-
|[[:en:Quantum tunnelling]]||50400||[[Թունելային երևույթ]]||26500|| ||59
|-
|[[:en:Quark model]]||19100|| || || ||15
|-
|[[:en:Quasar]]||65800||[[Քվազար]]||19200|| ||84
|-
|[[:en:Quasiparticle]]||24800||[[Քվազիմասնիկներ]]||5900|| ||35
|-
|[[:en:Qubit]]||32900|| || || ||44
|-
|[[:en:Isidor Isaac Rabi]]||49700||[[Իզիդոր Այզեկ Ռաբի]]||3500|| ||77
|-
|[[:en:Radiance]]||8300|| || || ||20
|-
|[[:en:Radio frequency]]||14300|| || || ||34
|-
|[[:en:Radio wave]]||34100||[[Ռադիոալիքներ]]||13000||այո||84
|-
|[[:en:Radioactive decay]]||84700||[[Ռադիոակտիվություն]]||7300|| ||107
|-
|[[:en:Radioactive source]]||8800|| || || ||7
|-
|[[:en:Radiography]]||36200||[[Ռենտգենագրություն]]||1400|| ||53
|-
|[[:en:James Rainwater]]||16200||[[Լեո Ջեյմս Ռեյնուոթեր]]||2100|| ||56
|-
|[[:en:C. V. Raman]]||131200||[[Չանդրասեկհարա Վենկատա Ռաման]]||4100|| ||99
|-
|[[:en:Norman Foster Ramsey Jr.]]||25900||[[Նորման Ֆոսթեր Ռամզեյ]]||10700|| ||59
|-
|[[:en:Randall–Sundrum model]]||7600|| || || ||7
|-
|[[:en:Range of a projectile]]||9800|| || || ||11
|-
|[[:en:William Rankine]]||20800|| || || ||59
|-
|[[:en:Rapidity]]||16800|| || || ||13
|-
|[[:en:Ray (optics)]]||12600|| || || ||34
|-
|[[:en:Rayleigh problem]]||4400|| || || ||1
|-
|[[:en:Rayleigh scattering]]||23500|| || || ||51
|-
|[[:en:John William Strutt, 3rd Baron Rayleigh]]||25900||[[Ջոն Ուիլյամ Ռելեյ]]||5900|| ||88
|-
|[[:en:Reaction (physics)]]||13900|| || || ||17
|-
|[[:en:Recombination (cosmology)]]||19300||[[Ռեկոմբինացիա (տիեզերագիտություն)]]||21400|| ||15
|-
|[[:en:Redshift]]||86800||[[Կարմիր շեղում]]||8100|| ||79
|-
|[[:en:Reflection (physics)]]||16400||[[Ալիքների անդրադարձում և բեկում]]||4700|| ||76
|-
|[[:en:Refraction]]||21400||[[Լույսի անդրադարձում]]||10900|| ||86
|-
|[[:en:Refractive index]]||68600||[[Բեկման ցուցիչ]]||2800|| ||69
|-
|[[:en:Refrigeration]]||75000|| || || ||35
|-
|[[:en:Frederick Reines]]||27300||[[Ֆրեդերիկ Ռեյնես]]||5400|| ||64
|-
|[[:en:Relative velocity]]||10700|| || || ||18
|-
|[[:en:Relativistic Doppler effect]]||45500||[[Հարաբերական Դոպլերի էֆեկտ]]||66300|| ||15
|-
|[[:en:Relativistic Heavy Ion Collider]]||40900|| || || ||20
|-
|[[:en:Relativistic mechanics]]||36100|| || || ||17
|-
|[[:en:Relativistic quantum mechanics]]||85900|| || || ||11
|-
|[[:en:Relativity of simultaneity]]||19400||[[Միաժամանակության հարաբերականություն]]||14600|| ||19
|-
|[[:en:Renormalization]]||60000|| || || ||25
|-
|[[:en:Renormalization group]]||49200|| || || ||15
|-
|[[:en:Representation theory of the Lorentz group]]||153200|| || || ||5
|-
|[[:en:Resonance]]||56800||[[Ռեզոնանս]]||52900|| ||66
|-
|[[:en:Restoring force]]||2800|| || || ||22
|-
|[[:en:Resultant force]]||9000|| || || ||16
|-
|[[:en:Reversible process (thermodynamics)]]||12900|| || || ||29
|-
|[[:en:Reynolds transport theorem]]||12000|| || || ||14
|-
|[[:en:Owen Willans Richardson]]||8300||[[Օուեն Ուիլանս Ռիչարդսոն]]||2900|| ||73
|-
|[[:en:Robert Coleman Richardson]]||7500||[[Ռոբերտ Քոլման Ռիչարդսոն]]||3700|| ||63
|-
|[[:en:Burton Richter]]||16200||[[Բարտոն Ռիխտեր]]||2000|| ||61
|-
|[[:en:Right-hand rule]]||13600||[[Աջ ձեռքի կանոն]]||1100|| ||49
|-
|[[:en:Rock magnetism]]||16100|| || || ||3
|-
|[[:en:Heinrich Rohrer]]||7500||[[Հենրիխ Ռորեր]]||4300|| ||66
|-
|[[:en:Wilhelm Röntgen]]||21700||[[Վիլհելմ Ռենտգեն]]||8500|| ||147
|-
|[[:en:Rotation]]||22100|| || || ||69
|-
|[[:en:Rotation operator (quantum mechanics)]]||8800|| || || ||2
|-
|[[:en:Rotational spectroscopy]]||51800|| || || ||12
|-
|[[:en:Carlo Rovelli]]||26100|| || || ||28
|-
|[[:en:Carlo Rubbia]]||18800||[[Կառլո Ռուբիա]]||5300|| ||70
|-
|[[:en:Ernst Ruska]]||5900||[[Էռնստ Ռուսկա]]||5400|| ||68
|-
|[[:en:Rutherford scattering]]||12700||[[Ռեզերֆորդի բանաձև]]||2500|| ||30
|-
|[[:en:RX J1856.5−3754]]||9000|| || || ||22
|-
|[[:en:Rydberg constant]]||12300||[[Ռիդբերգի հաստատուն]]||10900|| ||39
|-
|[[:en:Rydberg formula]]||11900||[[Ռիդբերգի բանաձև]]||12400|| ||29
|-
|[[:en:Martin Ryle]]||18200||[[Մարտին Ռայլ]]||2400|| ||67
|-
|[[:en:Carl Sagan]]||139900||[[Կարլ Սագան]]||3800|| ||135
|-
|[[:en:Andrei Sakharov]]||106700||[[Անդրեյ Սախարով]]||12000|| ||104
|-
|[[:en:Abdus Salam]]||99900||[[Աբդուս Սալամ]]||6200|| ||81
|-
|[[:en:Mayly Sánchez]]||13300|| || || ||8
|-
|[[:en:Scalar field theory]]||29600|| || || ||7
|-
|[[:en:Scalar potential]]||14000||[[Սկալյար պոտենցիալ]]||6500|| ||16
|-
|[[:en:Scale invariance]]||36600|| || || ||11
|-
|[[:en:Scanning probe microscopy]]||27200|| || || ||23
|-
|[[:en:Scanning tunneling microscope]]||47100|| || || ||44
|-
|[[:en:Scattering]]||21500|| || || ||42
|-
|[[:en:Arthur Leonard Schawlow]]||12700||[[Արթուր Լեոնարդ Շավլով]]||3800|| ||65
|-
|[[:en:Schiehallion experiment]]||32300|| || || ||14
|-
|[[:en:Brian Schmidt]]||32400||[[Բրայան Շմիդտ]]||7200|| ||63
|-
|[[:en:John Robert Schrieffer]]||9900||[[Ջոն Ռոբերտ Շրիֆեր]]||2400|| ||59
|-
|[[:en:Schrödinger's cat]]||40400||[[Շրյոդինգերի կատու]]||16700|| ||81
|-
|[[:en:Melvin Schwartz]]||7800||[[Մելվին Շվարց]]||5000|| ||61
|-
|[[:en:Julian Schwinger]]||23400||[[Յուլիան Շվինգեր]]||3100|| ||68
|-
|[[:en:Schwinger's quantum action principle]]||2100|| || || ||2
|-
|[[:en:Scientific law]]||56800|| || || ||48
|-
|[[:en:Scintillation (physics)]]||5800||[[Սցինտիլյացիա]]||2200|| ||16
|-
|[[:en:Scintillator]]||65500|| || || ||22
|-
|[[:en:Screw axis]]||20100|| || || ||3
|-
|[[:en:Glenn T. Seaborg]]||55400||[[Գլեն Սիբորգ]]||4000|| ||67
|-
|[[:en:Emilio Segrè]]||33900||[[Էմիլիո Սեգրե]]||1700|| ||74
|-
|[[:en:Seismic metamaterial]]||11600|| || || ||1
|-
|[[:en:Self-organized criticality]]||24600|| || || ||9
|-
|[[:en:Nikolay Semyonov]]||9700||[[Նիկոլայ Սեմյոնով]]||5800|| ||62
|-
|[[:en:Shadow]]||16200||[[Ստվեր]]||2100|| ||98
|-
|[[:en:Shape of the universe]]||35300|| || || ||23
|-
|[[:en:Shear modulus]]||12100|| || || ||36
|-
|[[:en:Shear stress]]||13400|| || || ||38
|-
|[[:en:Shock (mechanics)]]||12100|| || || ||8
|-
|[[:en:Clifford Shull]]||10200||[[Կլիֆորդ Շալլ]]||9400|| ||55
|-
|[[:en:SI electromagnetism units]]||400|| || || ||9
|-
|[[:en:Kai Siegbahn]]||4200||[[Կայ Սիգբան]]||3300|| ||61
|-
|[[:en:Manne Siegbahn]]||8600||[[Կարլ Սիգբան]]||3300|| ||73
|-
|[[:en:Siemens (unit)]]||6500||[[Սիմենս (չափման միավոր)]]||800||այո||58
|-
|[[:en:Sievert]]||70600||[[Զիվերտ (չափման միավոր)]]||800|| ||61
|-
|[[:en:Signal frequency spectrum]]||100|| || || ||20
|-
|[[:en:Signal-to-noise ratio]]||23100|| || || ||37
|-
|[[:en:Simple harmonic motion]]||15800||[[Ներդաշնակ տատանումներ]]||9800|| ||43
|-
|[[:en:Simple machine]]||32400||[[Պարզ մեխանիզմ]]||9500|| ||63
|-
|[[:en:Single-layer materials]]||61500|| || || ||9
|-
|[[:en:Single-phase generator]]||20000|| || || ||4
|-
|[[:en:Willem de Sitter]]||10700|| || || ||45
|-
|[[:en:SLAC National Accelerator Laboratory]]||26200|| || || ||25
|-
|[[:en:Slosh dynamics]]||14500|| || || ||6
|-
|[[:en:George E. Smith]]||6300||[[Ջորջ Էլվուդ Սմիթ]]||4800|| ||62
|-
|[[:en:George Smoot]]||24800||[[Ջորջ Սմութ]]||12500|| ||68
|-
|[[:en:Snell's law]]||25000||[[Սնելիուսի օրենք]]||3700||այո||53
|-
|[[:en:Soft matter]]||9700|| || || ||16
|-
|[[:en:Solar cell efficiency]]||37700|| || || ||6
|-
|[[:en:Solar flare]]||37000|| || || ||56
|-
|[[:en:Solar phenomena]]||50600|| || || ||8
|-
|[[:en:Solar thermal energy]]||69300||[[Հելիոթերմային էներգիա]]||3600|| ||38
|-
|[[:en:Solar wind]]||51400||[[Արեգակնային քամի]]||11100|| ||80
|-
|[[:en:Solubility]]||50700||[[Լուծելիություն]]||5300|| ||63
|-
|[[:en:Solvay Conference]]||20600|| || || ||31
|-
|[[:en:Arnold Sommerfeld]]||52800||[[Առնոլդ Զոմմերֆելդ]]||3400|| ||69
|-
|[[:en:Sonar]]||101700||[[Էխոլոտ]]||3400|| ||76
|-
|[[:en:Sonic boom]]||27600|| || || ||35
|-
|[[:en:Sound pressure]]||27800||[[Ձայնի ճնշում]]||1100|| ||33
|-
|[[:en:Space physics]]||5300|| || || ||15
|-
|[[:en:Spaceflight]]||61800||[[Տիեզերական թռիչք]]||18900|| ||98
|-
|[[:en:Spacetime diagram]]||47600||[[Մինկովսկու դիագրամ]]||13700|| ||24
|-
|[[:en:Specific heat capacity]]||51500||[[Տեսակարար ջերմունակություն]]||11500|| ||60
|-
|[[:en:Spectral line]]||20800||[[Սպեկտրալ գիծ]]||2800|| ||44
|-
|[[:en:Spectroscopy]]||38600||[[Սպեկտրասկոպիա]]||5400|| ||81
|-
|[[:en:Speed of sound]]||55800||[[Ձայնի արագություն]]||5400|| ||79
|-
|[[:en:Spin-1/2]]||14600|| || || ||7
|-
|[[:en:Spin–orbit interaction]]||26100|| || || ||18
|-
|[[:en:Spinor]]||73100|| || || ||24
|-
|[[:en:Spinthariscope]]||5900||[[Սպինտարիսկոպ]]||1400|| ||17
|-
|[[:en:Spontaneous emission]]||18400||[[Ինքնակամ ճառագայթում]]||10100|| ||30
|-
|[[:en:Spontaneous symmetry breaking]]||29800|| || || ||31
|-
|[[:en:Square metre]]||4900||[[Քառակուսի մետր]]||2900|| ||96
|-
|[[:en:Standing wave]]||44800||[[Կանգուն ալիքներ]]||3400|| ||55
|-
|[[:en:Stark effect]]||18700||[[Շտարկի երևույթ]]||3500|| ||33
|-
|[[:en:Johannes Stark]]||16600||[[Յոհանես Շտարկ]]||2100|| ||79
|-
|[[:en:State of matter]]||38600||[[Ագրեգատային վիճակ]]||59400|| ||111
|-
|[[:en:Statics]]||14300||[[Ստատիկա]]||6200|| ||71
|-
|[[:en:Stationary-action principle]]||25300||[[Փոքրագույն գործողության սկզբունք]]||2100|| ||28
|-
|[[:en:Steady state]]||11200|| || || ||19
|-
|[[:en:Steam]]||13300|| || || ||33
|-
|[[:en:Stefan–Boltzmann constant]]||6400||[[Ստեֆան-Բոլցմանի հաստատուն]]||3600|| ||34
|-
|[[:en:Stefan–Boltzmann law]]||28400||[[Ստեֆան-Բոլցմանի օրենք]]||2100|| ||53
|-
|[[:en:Jack Steinberger]]||35300||[[Ջեք Շտեյնբերգեր]]||5000|| ||59
|-
|[[:en:Stellar black hole]]||27300|| || || ||38
|-
|[[:en:Stellar nucleosynthesis]]||36100|| || || ||35
|-
|[[:en:Steradian]]||6300||[[Ստեռադիան]]||1200|| ||71
|-
|[[:en:Otto Stern]]||9000||[[Օտտո Շտեռն]]||2400|| ||83
|-
|[[:en:Stimulated emission]]||20100||[[Հարկադրական ճառագայթում]]||3000|| ||32
|-
|[[:en:Stirling engine]]||95900||[[Ստիռլինգի շարժիչ]]||9000||այո||51
|-
|[[:en:Stochastic cooling]]||9600|| || || ||8
|-
|[[:en:Stokes problem]]||10800|| || || ||1
|-
|[[:en:Sir George Stokes, 1st Baronet]]||48000||[[Ջորջ Գաբրիել Ստոքս]]||2900|| ||53
|-
|[[:en:George Johnstone Stoney]]||14900|| || || ||32
|-
|[[:en:Horst Ludwig Störmer]]||6700||[[Հորստ Շտորմեր]]||2800|| ||63
|-
|[[:en:Strange quark]]||14200||[[S-քվարկ]]||16800|| ||48
|-
|[[:en:Stress (mechanics)]]||51400||[[Մեխանիկական լարում]]||3000|| ||63
|-
|[[:en:Stress–energy tensor]]||24100||[[Էներգիա-իմպուլսի թենզոր]]||22800|| ||29
|-
|[[:en:Donna Strickland]]||24800||[[Դոննա Սթրիքլենդ]]||7700|| ||75
|-
|[[:en:String (physics)]]||4800||[[Լար (ֆիզիկա)]]||6400||այո||21
|-
|[[:en:Structure formation]]||30000|| || || ||13
|-
|[[:en:Sublimation (phase transition)]]||18700||[[Սուբլիմացիա (ֆիզիկա)]]||2000|| ||75
|-
|[[:en:Subplanck]]|| ||[[Պլանկի միավորներ]]||24200|| ||45
|-
|[[:en:Sunlight]]||51500||[[Արեգակնային ճառագայթում]]||4100|| ||61
|-
|[[:en:Superconducting magnet]]||26000|| || || ||16
|-
|[[:en:Superconductivity]]||70900||[[Գերհաղորդականություն]]||8700|| ||77
|-
|[[:en:Superfluid helium-4]]||39600||[[Գերհոսուն հելիում-4]]||62100|| ||7
|-
|[[:en:Superheated steam]]||11200|| || || ||15
|-
|[[:en:Superheating]]||7200|| || || ||22
|-
|[[:en:Superlens]]||99200|| || || ||5
|-
|[[:en:Supernova]]||177700||[[Գերնոր աստղեր]]||6000|| ||97
|-
|[[:en:Superposition principle]]||20400||[[Վերադրման սկզբունք]]||6100|| ||39
|-
|[[:en:Superstring theory]]||25400|| || || ||32
|-
|[[:en:Supersymmetry]]||63600||[[Սուպերսիմետրիա]]||10800|| ||51
|-
|[[:en:Surface plasmon]]||13700|| || || ||12
|-
|[[:en:Surface plasmon polariton]]||39100|| || || ||4
|-
|[[:en:Surface science]]||22300|| || || ||23
|-
|[[:en:Surface tension]]||72700||[[Մակերևութային լարվածություն]]||1300|| ||67
|-
|[[:en:Symmetry]]||38900||[[Համաչափություն]]||51200|| ||94
|-
|[[:en:Symmetry in quantum mechanics]]||64000|| || || ||5
|-
|[[:en:Synchrotron]]||19800|| || || ||42
|-
|[[:en:Synchrotron radiation]]||17400|| || || ||43
|-
|[[:en:Tachyon]]||33500||[[Տախիոն]]||5700|| ||56
|-
|[[:en:Toshiki Tajima]]||14600|| || || ||4
|-
|[[:en:Igor Tamm]]||13900||[[Իգոր Տամմ]]||4700|| ||73
|-
|[[:en:Tau (particle)]]||12900||[[Տաու (մասնիկ)]]||11300|| ||55
|-
|[[:en:Tau neutrino]]||3500||[[Տաու-նեյտրինո]]||3100|| ||28
|-
|[[:en:G. I. Taylor]]||15400|| || || ||31
|-
|[[:en:Joseph Hooton Taylor Jr.]]||13000||[[Ջոզեֆ Հուտոն Թայլոր]]||4200|| ||63
|-
|[[:en:Richard E. Taylor]]||11500||[[Ռիչարդ Թեյլոր]]||10900|| ||62
|-
|[[:en:Edward Teller]]||96200||[[Էդվարդ Թելլեր]]||24600|| ||78
|-
|[[:en:Temperature measurement]]||11400||[[Ջերմաչափություն]]||5500|| ||24
|-
|[[:en:Tension (physics)]]||8300|| || || ||32
|-
|[[:en:Tensor derivative (continuum mechanics)]]||45500|| || || ||1
|-
|[[:en:Terahertz metamaterial]]||51700|| || || ||2
|-
|[[:en:Tesla (unit)]]||13900||[[Տեսլա (չափման միավոր)]]||1100||այո||70
|-
|[[:en:Tesla coil]]||91300|| || || ||41
|-
|[[:en:Test particle]]||4500|| || || ||12
|-
|[[:en:Tevatron]]||23200|| || || ||34
|-
|[[:en:Texture (chemistry)]]||20500|| || || ||13
|-
|[[:en:Theory of everything]]||51200|| || || ||46
|-
|[[:en:The Theory of Everything (2014 film)]]||51400||[[Ամեն ինչի տեսություն (ֆիլմ, 2014)]]||9900|| ||60
|-
|[[:en:Thermal conduction]]||34600||[[Ջերմահաղորդականություն]]||8200|| ||52
|-
|[[:en:Thermal conductivity]]||59400|| || || ||63
|-
|[[:en:Thermal energy]]||7200||[[Ջերմային էներգիա]]||12000|| ||53
|-
|[[:en:Thermal energy storage]]||52300|| || || ||16
|-
|[[:en:Thermal equilibrium]]||17300|| || || ||25
|-
|[[:en:Thermal expansion]]||48100||[[Ջերմային ընդարձակում]]||1900|| ||56
|-
|[[:en:Thermal fluctuations]]||11800|| || || ||19
|-
|[[:en:Thermal mass]]||16100|| || || ||8
|-
|[[:en:Thermal radiation]]||40300||[[Ջերմային ճառագայթում]]||6800|| ||60
|-
|[[:en:Thermocouple]]||59600|| || || ||48
|-
|[[:en:Thermodynamic cycle]]||18500|| || || ||38
|-
|[[:en:Thermodynamic equations]]||24400|| || || ||7
|-
|[[:en:Thermodynamic equilibrium]]||56200||[[Ջերմադինամիկական հավասարակշռություն]]||4100||այո||49
|-
|[[:en:Thermodynamic free energy]]||28400||[[Ազատ էներգիա]]||1700|| ||28
|-
|[[:en:Thermodynamic limit]]||6100|| || || ||10
|-
|[[:en:Thermodynamic potential]]||24500||[[Թերմոդինամիկական պոտենցիալ]]||18700|| ||28
|-
|[[:en:Thermodynamic process]]||16000|| || || ||37
|-
|[[:en:Thermodynamic state]]||11300|| || || ||26
|-
|[[:en:Thermodynamic system]]||35100||[[Թերմոդինամիկական համակարգ]]||29000|| ||46
|-
|[[:en:Thermometer]]||48100||[[Ջերմաչափ]]||8100|| ||99
|-
|[[:en:Thomson scattering]]||9400|| || || ||25
|-
|[[:en:George Paget Thomson]]||10000||[[Ջորջ Փաջեթ Թոմսոն]]||4700|| ||72
|-
|[[:en:J. J. Thomson]]||44600||[[Ջոզեֆ Ջոն Թոմսոն]]||2000|| ||109
|-
|[[:en:William Thomson, 1st Baron Kelvin]]||97700||[[Ուիլյամ Թոմսոն]]||5100|| ||92
|-
|[[:en:Thorium-based nuclear power]]||72200|| || || ||7
|-
|[[:en:Three-dimensional space]]||23700||[[Եռաչափ տարածություն]]||5000|| ||67
|-
|[[:en:Tidal force]]||22800|| || || ||43
|-
|[[:en:Tide]]||99800||[[Մակընթացություն և տեղատվություն]]||5600|| ||96
|-
|[[:en:Time derivative]]||8700|| || || ||14
|-
|[[:en:Time dilation]]||52400||[[Ժամանակի դանդաղում]]||33200|| ||53
|-
|[[:en:Time in physics]]||46200|| || || ||9
|-
|[[:en:Time travel]]||67200||[[Ճանապարհորդություն ժամանակի միջով]]||3700|| ||70
|-
|[[:en:Timeline of chemical element discoveries]]||86000|| || || ||25
|-
|[[:en:Timeline of cosmic microwave background astronomy]]||100||[[Մնացորդային ճառագայթում]]||19200|| ||76
|-
|[[:en:Timeline of cosmological theories]]||47000|| || || ||14
|-
|[[:en:Timeline of discovery of Solar System planets and their moons]]||129000|| || || ||26
|-
|[[:en:Timeline of fundamental physics discoveries]]||13600|| || || ||4
|-
|[[:en:Samuel C. C. Ting]]||34500||[[Սեմյուել Թինգ]]||3900|| ||61
|-
|[[:en:Shin'ichirō Tomonaga]]||10400||[[Սինյիտիրո Տոմոնագա]]||3300|| ||69
|-
|[[:en:Top quark]]||33200||[[T-քվարկ]]||8500|| ||51
|-
|[[:en:Topological order]]||43500|| || || ||3
|-
|[[:en:Torque]]||33600||[[Ուժի մոմենտ]]||3100|| ||78
|-
|[[:en:Torsion (mechanics)]]||6200||[[Ոլորում (դեֆորմացիա)]]||2200|| ||39
|-
|[[:en:Charles H. Townes]]||33800||[[Չարլզ Հարդ Թաունս]]||4900|| ||74
|-
|[[:en:Transformation optics]]||28500|| || || ||1
|-
|[[:en:Transistor]]||95400||[[Տրանզիստոր]]||9700|| ||123
|-
|[[:en:Transmission coefficient]]||8000|| || || ||10
|-
|[[:en:Transparency and translucency]]||33400|| || || ||47
|-
|[[:en:Transport phenomena]]||17600|| || || ||30
|-
|[[:en:Transverse mode]]||12300|| || || ||9
|-
|[[:en:Triple point]]||17200||[[Եռակի կետ]]||2000|| ||67
|-
|[[:en:Tritium]]||63100||[[Տրիտիում]]||1900|| ||74
|-
|[[:en:Daniel C. Tsui]]||12700||[[Դենիել Ցուի]]||5900|| ||59
|-
|[[:en:Tsunami warning system]]||17000|| || || ||13
|-
|[[:en:Tunable metamaterial]]||43300|| || || ||1
|-
|[[:en:Turbulence]]||43500||[[Մրրկային շարժում]]||3100|| ||58
|-
|[[:en:John Tyndall]]||94700|| || || ||47
|-
|[[:en:Type Ia supernova]]||47000|| || || ||28
|-
|[[:en:Type-II superconductor]]||10900|| || || ||8
|-
|[[:en:Ultraviolet catastrophe]]||8300|| || || ||27
|-
|[[:en:Uncertainty]]||32400|| || || ||41
|-
|[[:en:Unified field theory]]||11600||[[Դաշտի միասնական տեսություն]]||6800|| ||27
|-
|[[:en:Unit of length]]||12200|| || || ||35
|-
|[[:en:Unitary operator]]||8900|| || || ||18
|-
|[[:en:Unitary transformation (quantum mechanics)]]||13500|| || || ||1
|-
|[[:en:Uranium]]||107500||[[Ուրան (տարր)]]||34400|| ||164
|-
|[[:en:Vacuum energy]]||12000|| || || ||20
|-
|[[:en:Vacuum permeability]]||16700||[[Մագնիսական հաստատուն]]||5700|| ||27
|-
|[[:en:Vacuum permittivity]]||17500||[[Էլեկտրական հաստատուն]]||6300|| ||28
|-
|[[:en:Valence electron]]||16100|| || || ||54
|-
|[[:en:Van de Graaff generator]]||28500|| || || ||43
|-
|[[:en:Simon van der Meer]]||10500||[[Սիմոն վան դեր Մեեր]]||4000|| ||71
|-
|[[:en:Van der Waals equation]]||45600|| || || ||38
|-
|[[:en:John Hasbrouck Van Vleck]]||18000||[[Ջոն Հազբրուկ վան Ֆլեք]]||2800|| ||63
|-
|[[:en:Petr Vaníček]]||12600|| || || ||3
|-
|[[:en:Vaporization]]||4900|| || || ||43
|-
|[[:en:Variational method (quantum mechanics)]]||13000|| || || ||18
|-
|[[:en:Variational principle]]||5600||[[Մեխանիկայի վարիացիոն սկզբունքներ]]||5100|| ||15
|-
|[[:en:Vector (mathematics and physics)]]||8900||[[Վեկտոր]]||15100|| ||21
|-
|[[:en:Vector potential]]||2900||[[Վեկտորական պոտենցիալ]]||1700||այո||23
|-
|[[:en:Martinus J. G. Veltman]]||10900|| || || ||63
|-
|[[:en:Vertical pressure variation]]||10900|| || || ||3
|-
|[[:en:Vibration]]||46900|| || || ||45
|-
|[[:en:Virtual image]]||3500|| || || ||23
|-
|[[:en:Virtual particle]]||22300||[[Վիրտուալ մասնիկներ]]||2100|| ||29
|-
|[[:en:Virtual state]]||6500|| || || ||3
|-
|[[:en:Viscosity]]||95300||[[Մածուցիկություն]]||3200|| ||78
|-
|[[:en:Vlasov equation]]||15100|| || || ||9
|-
|[[:en:Volatility (chemistry)]]||9500||[[Ցնդելիություն]]||1600|| ||25
|-
|[[:en:Volt]]||15900||[[Վոլտ (չափման միավոր)]]||2100|| ||110
|-
|[[:en:Voltage]]||20000||[[Էլեկտրական լարում]]||9300|| ||99
|-
|[[:en:Wernher von Braun]]||124000||[[Վերներ ֆոն Բրաուն]]||9100|| ||101
|-
|[[:en:Johannes Diderik van der Waals]]||25300||[[Յոհանես Դիդերիկ վան դեր Վալս]]||2900|| ||92
|-
|[[:en:Friedrich Wagner]]||10300|| || || ||3
|-
|[[:en:Ernest Walton]]||19700||[[Էռնեստ Ուոլտոն]]||2000|| ||74
|-
|[[:en:James Watson]]||92700||[[Ջեյմս Ուոթսոն]]||4200|| ||91
|-
|[[:en:Wave equation]]||59400||[[Ալիքային հավասարում]]||1800|| ||50
|-
|[[:en:Wave function collapse]]||21100|| || || ||30
|-
|[[:en:Wave interference]]||34500||[[Ալիքների ինտերֆերենցիա]]||4600|| ||72
|-
|[[:en:Wave packet]]||33200||[[Ալիքային փաթեթ]]||2200|| ||23
|-
|[[:en:Wave propagation]]||6300|| || || ||16
|-
|[[:en:Wave vector]]||14600|| || || ||27
|-
|[[:en:Wave–particle duality]]||58100||[[Մասնիկ-ալիքային երկվություն]]||36100|| ||60
|-
|[[:en:Waveguide]]||23800||[[Ալիքատար]]||51000|| ||25
|-
|[[:en:Wavelength]]||35700||[[Ալիքի երկարություն]]||4800|| ||97
|-
|[[:en:Wavenumber]]||12500||[[Ալիքային թիվ]]||12700|| ||40
|-
|[[:en:Weak isospin]]||9400|| || || ||18
|-
|[[:en:Weber (unit)]]||9900||[[Վեբեր (չափման միավոր)]]||2000|| ||64
|-
|[[:en:Carl Friedrich von Weizsäcker]]||31000|| || || ||46
|-
|[[:en:Wheeler–Feynman absorber theory]]||24400|| || || ||7
|-
|[[:en:John Archibald Wheeler]]||54600|| || || ||58
|-
|[[:en:White dwarf]]||145500||[[Սպիտակ թզուկ]]||55100|| ||85
|-
|[[:en:White hole]]||18300||[[Սպիտակ խոռոչ]]||3000|| ||56
|-
|[[:en:Carl Wieman]]||13600|| || || ||58
|-
|[[:en:Wien approximation]]||6200|| || || ||16
|-
|[[:en:Wilhelm Wien]]||10800||[[Վիլհելմ Վին]]||2700|| ||87
|-
|[[:en:Wien's displacement law]]||18700||[[Վինի ճառագայթման օրենք]]||2000|| ||46
|-
|[[:en:Eugene Wigner]]||46800||[[Յուջին Վիգներ]]||3200|| ||85
|-
|[[:en:Frank Wilczek]]||41200||[[Ֆրենկ Վիլչեկ]]||4200|| ||68
|-
|[[:en:Wilkinson Microwave Anisotropy Probe]]||51000|| || || ||41
|-
|[[:en:Charles Thomson Rees Wilson]]||15200||[[Չառլզ Թոմսոն Ռիս Վիլսոն]]||2000|| ||83
|-
|[[:en:Kenneth G. Wilson]]||17200||[[Քենետ Վիլսոն]]||2100|| ||62
|-
|[[:en:Robert Woodrow Wilson]]||8100||[[Ռոբերտ Վիլսոն]]||6300|| ||74
|-
|[[:en:Wind wave]]||46400|| || || ||84
|-
|[[:en:David J. Wineland]]||12200||[[Դեյվիդ Ուայնլենդ]]||7100|| ||66
|-
|[[:en:Edward Witten]]||31400|| || || ||53
|-
|[[:en:Wittenberg interpretation of Copernicus]]||30900|| || || ||1
|-
|[[:en:WKB approximation]]||24100|| || || ||18
|-
|[[:en:Women in physics]]||36100|| || || ||5
|-
|[[:en:Work (physics)]]||46000||[[Աշխատանք (ֆիզիկա)]]||2300|| ||102
|-
|[[:en:Work (thermodynamics)]]||47400||[[Թերմոդինամիկական աշխատանք]]||3500|| ||22
|-
|[[:en:World Year of Physics 2005]]||5200|| || || ||22
|-
|[[:en:Wormhole]]||55600||[[Որդնախոռոչ]]||10400|| ||69
|-
|[[:en:Wu experiment]]||29700|| || || ||14
|-
|[[:en:X-ray crystallography]]||148900||[[Ռենտգենակառուցվածքային վերլուծություն]]||2600|| ||47
|-
|[[:en:Yang–Mills existence and mass gap]]||12800|| || || ||9
|-
|[[:en:Yang–Mills theory]]||24100|| || || ||20
|-
|[[:en:Hideki Yukawa]]||11600||[[Հիդեկի Յուկավա]]||3300|| ||83
|-
|[[:en:Pieter Zeeman]]||16600||[[Պիտեր Զեեման]]||9500|| ||94
|-
|[[:en:Frits Zernike]]||9800||[[Ֆրից Ցերնիկե]]||2100|| ||68
|-
|[[:en:Zero-point energy]]||212200||[[Զրոյական տատանումների էներգիա]]||9400|| ||41
|}</text>
      <sha1>4q7y150ofmx9calefk1hd2njtjsovp1</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Մասնակից:ԱշոտՏՆՂ/ցանկեր/պակասող կատեգորիաներ/գիտնականներ</title>
    <ns>2</ns>
    <id>939902</id>
    <revision>
      <id>8486327</id>
      <parentid>8480733</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T00:31:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ԱշբոտՏՆՂ</username>
        <id>48669</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>թարմացում</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="101036" xml:space="preserve">Այս էջում կարող եք գտնել «Գիտնականներ այբբենական կարգով» կատեգորիայի հոդվածներում կատեգորիա ավելացնելու առաջարկներ։ Եթե կարծում եք, որ ինչ-որ հոդված չպետք է հայտնվի այս էջում,․ խնդրում ենք հոդվածի անունը ավելացնել [[Մասնակից:ԱշոտՏՆՂ/ցանկեր/պակասող կատեգորիաներ/գիտնականներ/անտեսված հոդվածներ]] էջում այնտեղ նշված ֆորմատով։ Եթե կարծում եք, որ ինչ-որ կատեգորիա չպետք է հայտնվի այս էջում, խնդրում ենք կատեգորիայի անունը ավելացնել [[Մասնակից:ԱշոտՏՆՂ/ցանկեր/պակասող կատեգորիաներ/գիտնականներ/անտեսված կատեգորիաներ]] էջում այնտեղ նշված ֆորմատով։
==Գիտնականներ_այբբենական_կարգով==

# [[:en:Category:Members of the American Philosophical Society]] - 120
# [[:en:Category:Fellows of the Econometric Society]] - 120
# [[:en:Category:Fellows of the American Physical Society]] - 117
# [[:en:Category:National Medal of Science laureates]] - 83
# [[:Կատեգորիա:Նիդերլանդների թագավորական արվեստի և գիտությունների ակադեմիայի անդամներ]] - 80
# [[:en:Category:Presidents of the American Economic Association]] - 78
# [[:en:Category:Jewish American scientists]] - 67
# [[:en:Category:20th-century American physicists]] - 67
# [[:en:Category:University of Chicago faculty]] - 63
# [[:en:Category:Jewish physicists]] - 58
# [[:en:Category:21st-century American economists]] - 57
# [[:en:Category:American male non-fiction writers]] - 56
# [[:en:Category:Knights Bachelor]] - 55
# [[:en:Category:20th-century American mathematicians]] - 54
# [[:en:Category:Distinguished Fellows of the American Economic Association]] - 52
# [[:en:Category:Members of the German Academy of Sciences at Berlin]] - 51
# [[:en:Category:Fluid dynamicists]] - 47
# [[:en:Category:21st-century American physicists]] - 47
# [[:en:Category:Humboldt University of Berlin faculty]] - 46
# [[:en:Category:German male non-fiction writers]] - 45
# [[:en:Category:Alumni of Trinity College, Cambridge]] - 44
# [[:en:Category:Princeton University faculty]] - 44
# [[:en:Category:University of Göttingen faculty]] - 44
# [[:en:Category:20th-century American astronomers]] - 44
# [[:en:Category:Philosophers of science]] - 44
# [[:en:Category:20th-century economists]] - 42
# [[:en:Category:Optical physicists]] - 41
# [[:en:Category:Recipients of the Gold Medal of the Royal Astronomical Society]] - 41
# [[:en:Category:Recipients of the Lalande Prize]] - 41
# [[:en:Category:20th-century linguists]] - 41
# [[:en:Category:École Normale Supérieure alumni]] - 40
# [[:en:Category:Members of the Göttingen Academy of Sciences and Humanities]] - 39
# [[:en:Category:Members of the United States National Academy of Engineering]] - 39
# [[:en:Category:20th-century American psychologists]] - 39
# [[:en:Category:Manhattan Project people]] - 39
# [[:en:Category:Institute for Advanced Study visiting scholars]] - 39
# [[:en:Category:20th-century American women scientists]] - 39
# [[:en:Category:Number theorists]] - 39
# [[:Կատեգորիա:Բրիտանացի նոբելյան մրցանակակիրներ]] - 38
# [[:en:Category:Recipients of the Matteucci Medal]] - 37
# [[:en:Category:Presidents of the Econometric Society]] - 37
# [[:Կատեգորիա:Սանկտ Պետերբուրգի գիտությունների ակադեմիայի իսկական անդամներ]] - 36
# [[:en:Category:20th-century German physicists]] - 36
# [[:en:Category:People associated with CERN]] - 35
# [[:en:Category:Particle physicists]] - 35
# [[:en:Category:Corresponding Members of the Russian Academy of Sciences (1917–1925)]] - 34
# [[:en:Category:Jewish American social scientists]] - 34
# [[:en:Category:Cornell University faculty]] - 34
# [[:en:Category:Fellows of the British Academy]] - 34
# [[:en:Category:Members of the Pontifical Academy of Sciences]] - 34
# [[:en:Category:French male non-fiction writers]] - 34
# [[:en:Category:20th-century American Jews]] - 33
# [[:en:Category:20th-century Japanese astronomers]] - 33
# [[:en:Category:University of Paris faculty]] - 33
# [[:en:Category:Collège de France faculty]] - 33
# [[:en:Category:Social critics]] - 31
# [[:en:Category:Fellows of the Royal Society of Edinburgh]] - 31
# [[:en:Category:Members of the Norwegian Academy of Science and Letters]] - 31
# [[:en:Category:Foreign Fellows of the Indian National Science Academy]] - 31
# [[:en:Category:Members of the National Academy of Medicine]] - 31
# [[:en:Category:Spectroscopists]] - 31
# [[:en:Category:20th-century American inventors]] - 31
# [[:en:Category:Epistemologists]] - 31
# [[:en:Category:Mathematical analysts]] - 31
# [[:en:Category:University of California, Berkeley faculty]] - 30
# [[:en:Category:Yale University faculty]] - 30
# [[:en:Category:Quantum physicists]] - 30
# [[:en:Category:American agnostics]] - 30
# [[:en:Category:California Institute of Technology alumni]] - 29
# [[:en:Category:University of Michigan faculty]] - 29
# [[:en:Category:National Bureau of Economic Research]] - 29
# [[:en:Category:Ontologists]] - 29
# [[:en:Category:20th-century American male writers]] - 28
# [[:en:Category:University of California, Berkeley alumni]] - 28
# [[:Կատեգորիա:Կոլումբիայի համալսարանի դասախոսներ]] - 28
# [[:en:Category:19th-century German astronomers]] - 28
# [[:en:Category:21st-century American Jews]] - 28
# [[:en:Category:Russian scientist stubs]] - 27
# [[:en:Category:French Roman Catholics]] - 27
# [[:en:Category:21st-century American non-fiction writers]] - 27
# [[:en:Category:Fellows of the American Statistical Association]] - 27
# [[:en:Category:Metaphysicians]] - 27
# [[:en:Category:Scientists from New York (state)]] - 26
# [[:en:Category:20th-century Russian mathematicians]] - 26
# [[:en:Category:20th-century American non-fiction writers]] - 26
# [[:en:Category:American people of German descent]] - 26
# [[:en:Category:Writers about religion and science]] - 26
# [[:en:Category:Geometers]] - 25
# [[:en:Category:19th-century German male writers]] - 25
# [[:en:Category:19th-century French mathematicians]] - 25
# [[:en:Category:Harvard College alumni]] - 25
# [[:en:Category:Discoverers of chemical elements]] - 25
# [[:en:Category:Moral philosophers]] - 25
# [[:en:Category:Planetary scientists]] - 25
# [[:en:Category:Members of the Royal Society of Sciences in Uppsala]] - 24
# [[:en:Category:MacArthur Fellows]] - 24
# [[:en:Category:Cultural critics]] - 24
# [[:en:Category:Philosophers of culture]] - 24
# [[:en:Category:Social philosophers]] - 24
# [[:en:Category:20th-century psychologists]] - 24
# [[:en:Category:Moscow Institute of Physics and Technology faculty]] - 24
# [[:en:Category:Recipients of the Lomonosov Gold Medal]] - 24
# [[:en:Category:Soviet astronomers]] - 24
# [[:en:Category:École Polytechnique alumni]] - 24
# [[:en:Category:21st-century American mathematicians]] - 24
# [[:en:Category:Fellows of the Association for Computing Machinery]] - 24
# [[:en:Category:Organic chemists]] - 23
# [[:en:Category:Members of the Order of Merit]] - 23
# [[:en:Category:Philosophers of history]] - 23
# [[:en:Category:American people of German-Jewish descent]] - 23
# [[:en:Category:American people of Polish-Jewish descent]] - 23
# [[:en:Category:Jewish emigrants from Nazi Germany to the United States]] - 23
# [[:en:Category:20th-century German astronomers]] - 23
# [[:en:Category:20th-century French historians]] - 23
# [[:en:Category:Philosophers of ethics and morality]] - 23
# [[:en:Category:Members of the Académie des Inscriptions et Belles-Lettres]] - 23
# [[:en:Category:California Institute of Technology faculty]] - 22
# [[:en:Category:Jewish American atheists]] - 22
# [[:en:Category:20th-century British physicists]] - 22
# [[:en:Category:Presidents of the Royal Society]] - 22
# [[:en:Category:Scientists from New York City]] - 22
# [[:en:Category:People from Saint Petersburg]] - 22
# [[:en:Category:Philosophers of education]] - 22
# [[:en:Category:New York University faculty]] - 22
# [[:en:Category:Philosophers of mind]] - 22
# [[:en:Category:Theorists on Western civilization]] - 22
# [[:Կատեգորիա:Լեոպոլդինայի անդամներ]] - 21
# [[:Կատեգորիա:20-րդ դարի ամերիկացի տնտեսագետներ]] - 21
# [[:en:Category:Economists from New York (state)]] - 21
# [[:en:Category:Jewish American writers]] - 21
# [[:en:Category:University of Bonn faculty]] - 21
# [[:en:Category:European astronomer stubs]] - 21
# [[:en:Category:Fellows of the American Association for the Advancement of Science]] - 21
# [[:en:Category:Honorary Members of the USSR Academy of Sciences]] - 21
# [[:en:Category:Faraday Lecturers]] - 21
# [[:en:Category:American nuclear physicists]] - 21
# [[:en:Category:American women academics]] - 21
# [[:en:Category:19th-century German mathematicians]] - 21
# [[:en:Category:20th-century women scientists]] - 21
# [[:en:Category:Philosophy writers]] - 21
# [[:en:Category:19th-century German chemists]] - 20
# [[:en:Category:People from Moscow]] - 20
# [[:en:Category:19th-century French chemists]] - 20
# [[:en:Category:20th-century atheists]] - 20
# [[:en:Category:Scientists at Bell Labs]] - 20
# [[:en:Category:University of Pennsylvania faculty]] - 20
# [[:en:Category:Johns Hopkins University faculty]] - 20
# [[:en:Category:Leipzig University faculty]] - 20
# [[:en:Category:Hungarian Jews]] - 20
# [[:en:Category:Thermodynamicists]] - 20
# [[:en:Category:Scientists from Paris]] - 20
# [[:en:Category:ETH Zurich faculty]] - 20
# [[:en:Category:American science writers]] - 20
# [[:en:Category:20th-century Armenian historians]] - 20
# [[:en:Category:Inventors from the Russian Empire]] - 19
# [[:en:Category:Full Members of the Russian Academy of Sciences (1917–1925)]] - 19
# [[:en:Category:Linguists of Indo-European languages]] - 19
# [[:en:Category:IEEE Medal of Honor recipients]] - 19
# [[:en:Category:Game theorists]] - 19
# [[:en:Category:Academics of the London School of Economics]] - 19
# [[:en:Category:20th-century German mathematicians]] - 19
# [[:en:Category:Austro-Hungarian Nobel laureates]] - 19
# [[:en:Category:21st-century American women scientists]] - 19
# [[:en:Category:Philosophers of mathematics]] - 19
# [[:Կատեգորիա:21-րդ դարի ամերիկացի կանայք]] - 19
# [[:en:Category:20th-century archaeologists]] - 18
# [[:en:Category:20th-century German chemists]] - 18
# [[:en:Category:Soviet engineers]] - 18
# [[:en:Category:Members of the Serbian Academy of Sciences and Arts]] - 18
# [[:en:Category:21st-century American male writers]] - 18
# [[:en:Category:Nancy L. Schwartz Memorial Lecture speakers]] - 18
# [[:en:Category:Macroeconomists]] - 18
# [[:en:Category:Alumni of St John's College, Cambridge]] - 18
# [[:en:Category:American people of Russian-Jewish descent]] - 18
# [[:en:Category:MIT School of Humanities, Arts, and Social Sciences faculty]] - 18
# [[:en:Category:Alumni of University College London]] - 18
# [[:en:Category:American statisticians]] - 18
# [[:en:Category:Jewish agnostics]] - 18
# [[:en:Category:National Medal of Technology recipients]] - 18
# [[:en:Category:Wollaston Medal winners]] - 18
# [[:en:Category:Philosophers of religion]] - 18
# [[:en:Category:20th-century American philosophers]] - 18
# [[:en:Category:Imperial Moscow University alumni]] - 17
# [[:en:Category:University of Strasbourg faculty]] - 17
# [[:en:Category:Grand Crosses with Star and Sash of the Order of Merit of the Federal Republic of Germany]] - 17
# [[:en:Category:Baltic-German people]] - 17
# [[:en:Category:Explorers from the Russian Empire]] - 17
# [[:en:Category:Probability theorists]] - 17
# [[:en:Category:Wolf Prize in Physics laureates]] - 17
# [[:en:Category:20th-century American engineers]] - 17
# [[:en:Category:University of Oslo faculty]] - 17
# [[:en:Category:Columbia College (New York) alumni]] - 17
# [[:en:Category:Massachusetts Institute of Technology School of Science faculty]] - 17
# [[:en:Category:Commanders of the Order of the British Empire]] - 17
# [[:en:Category:Differential geometers]] - 17
# [[:en:Category:Academics of University College London]] - 17
# [[:en:Category:19th-century German physicists]] - 17
# [[:en:Category:ETH Zurich alumni]] - 17
# [[:en:Category:20th-century French astronomers]] - 17
# [[:en:Category:Men centenarians]] - 17
# [[:en:Category:Academics of Imperial College London]] - 17
# [[:en:Category:Recipients of the Albert Lasker Award for Basic Medical Research]] - 17
# [[:en:Category:20th-century essayists]] - 17
# [[:en:Category:Consciousness researchers and theorists]] - 17
# [[:Կատեգորիա:Խորհրդային գյուտարարներ]] - 16
# [[:Կատեգորիա:Հայկական ծագմամբ ռուսներ]] - 16
# [[:en:Category:Paleolinguists]] - 16
# [[:en:Category:Jewish American economists]] - 16
# [[:en:Category:French male writers]] - 16
# [[:en:Category:20th-century American historians]] - 16
# [[:en:Category:Honorary Fellows of the Royal Society of Edinburgh]] - 16
# [[:en:Category:Oliver E. Buckley Condensed Matter Prize winners]] - 16
# [[:en:Category:Manchester Literary and Philosophical Society]] - 16
# [[:Կատեգորիա:Ամերիկահայեր]] - 16
# [[:en:Category:Harvard University staff]] - 16
# [[:en:Category:Philosophers of language]] - 16
# [[:en:Category:Philosophers of logic]] - 16
# [[:en:Category:German Lutherans]] - 15
# [[:en:Category:Presidents of the British Science Association]] - 15
# [[:en:Category:Economic historians]] - 15
# [[:en:Category:Ludwig Maximilian University of Munich faculty]] - 15
# [[:en:Category:European historian stubs]] - 15
# [[:en:Category:German emigrants to the United States]] - 15
# [[:en:Category:People associated with electricity]] - 15
# [[:en:Category:American political writers]] - 15
# [[:en:Category:Fellows of Trinity College, Cambridge]] - 15
# [[:en:Category:20th-century American chemists]] - 15
# [[:Կատեգորիա:20-րդ դարի ամերիկացի գրողներ]] - 15
# [[:en:Category:21st-century economists]] - 15
# [[:en:Category:University of California, Berkeley College of Letters and Science faculty]] - 15
# [[:en:Category:Fellows of the American Mathematical Society]] - 15
# [[:en:Category:University of Vienna faculty]] - 15
# [[:en:Category:People from the Province of Silesia]] - 15
# [[:en:Category:Japanese astronomer stubs]] - 15
# [[:en:Category:21st-century American astronomers]] - 15
# [[:en:Category:MIT Department of Physics alumni]] - 15
# [[:en:Category:Presidents of the American Psychological Association]] - 15
# [[:en:Category:Members of the European Molecular Biology Organization]] - 15
# [[:en:Category:Founding members of the World Cultural Council]] - 15
# [[:en:Category:People of the Industrial Revolution]] - 15
# [[:en:Category:Fellows of the Royal Society of Canada]] - 15
# [[:en:Category:20th-century women mathematicians]] - 15
# [[:en:Category:19th-century French historians]] - 15
# [[:en:Category:Ethnic Armenian historians]] - 14
# [[:en:Category:Jewish atheists]] - 14
# [[:en:Category:20th-century anthropologists]] - 14
# [[:en:Category:Programming language designers]] - 14
# [[:en:Category:19th-century German writers]] - 14
# [[:en:Category:Tbilisi State University faculty]] - 14
# [[:en:Category:20th-century chemists]] - 14
# [[:en:Category:American electrical engineers]] - 14
# [[:en:Category:American male essayists]] - 14
# [[:en:Category:American systems scientists]] - 14
# [[:en:Category:Financial economists]] - 14
# [[:en:Category:University of California, Los Angeles alumni]] - 14
# [[:en:Category:Massachusetts Institute of Technology faculty]] - 14
# [[:en:Category:Labor economists]] - 14
# [[:en:Category:Writers from Moscow]] - 14
# [[:Կատեգորիա:Ամերիկացի թերահավատներ]] - 14
# [[:en:Category:Enrico Fermi Award recipients]] - 14
# [[:en:Category:Canadian Nobel laureates]] - 14
# [[:en:Category:Institute for Advanced Study faculty]] - 14
# [[:en:Category:University of Breslau faculty]] - 14
# [[:en:Category:Recipients of the Order of Culture]] - 14
# [[:en:Category:Rare earth scientists]] - 14
# [[:en:Category:Academics of the University of Edinburgh]] - 14
# [[:en:Category:19th-century German Jews]] - 14
# [[:en:Category:Scientists from California]] - 14
# [[:en:Category:Armenian people stubs]] - 14
# [[:en:Category:21st-century American historians]] - 14
# [[:en:Category:Soviet Jews]] - 14
# [[:en:Category:Laser researchers]] - 14
# [[:en:Category:Analytic philosophers]] - 14
# [[:en:Category:Harvard Graduate School of Arts and Sciences alumni]] - 14
# [[:en:Category:Discoverers of minor planets]] - 14
# [[:en:Category:American economist stubs]] - 14
# [[:en:Category:Members of the American Antiquarian Society]] - 13
# [[:en:Category:People from the Rhine Province]] - 13
# [[:en:Category:Continental philosophers]] - 13
# [[:en:Category:Heidelberg University faculty]] - 13
# [[:en:Category:Soviet emigrants to the United States]] - 13
# [[:en:Category:19th-century English mathematicians]] - 13
# [[:en:Category:Fellows of Gonville and Caius College, Cambridge]] - 13
# [[:en:Category:People with acquired American citizenship]] - 13
# [[:en:Category:Chemist stubs]] - 13
# [[:en:Category:Topologists]] - 13
# [[:en:Category:Educational psychologists]] - 13
# [[:en:Category:Critics of Marxism]] - 13
# [[:en:Category:Historians of economic thought]] - 13
# [[:en:Category:Companions of the Order of Canada]] - 13
# [[:en:Category:20th-century American scientists]] - 13
# [[:en:Category:21st-century American scientists]] - 13
# [[:en:Category:Recipients of the Austrian Decoration for Science and Art]] - 13
# [[:en:Category:19th-century French astronomers]] - 13
# [[:en:Category:French astronomer stubs]] - 13
# [[:en:Category:University of Wisconsin–Madison alumni]] - 13
# [[:en:Category:Italian Roman Catholics]] - 13
# [[:en:Category:People from the Province of Brandenburg]] - 13
# [[:en:Category:Historical linguists]] - 13
# [[:en:Category:Discoverers of moons]] - 13
# [[:en:Category:Algebraists]] - 13
# [[:en:Category:Writers from Paris]] - 13
# [[:en:Category:Scientists from Berlin]] - 12
# [[:en:Category:Pteridologists]] - 12
# [[:en:Category:Privy Councillor (Russian Empire)]] - 12
# [[:en:Category:20th-century historians from Georgia (country)]] - 12
# [[:en:Category:Foreign Members of the Bulgarian Academy of Sciences]] - 12
# [[:en:Category:Members of the Lincean Academy]] - 12
# [[:en:Category:19th-century Russian mathematicians]] - 12
# [[:en:Category:Academics of the Victoria University of Manchester]] - 12
# [[:en:Category:Members of the Order of the Companions of Honour]] - 12
# [[:en:Category:Econometricians]] - 12
# [[:en:Category:American economics writers]] - 12
# [[:en:Category:American political philosophers]] - 12
# [[:en:Category:City College of New York alumni]] - 12
# [[:en:Category:Columbia Graduate School of Arts and Sciences alumni]] - 12
# [[:en:Category:Mathematicians from New York (state)]] - 12
# [[:en:Category:MIT School of Humanities, Arts, and Social Sciences alumni]] - 12
# [[:en:Category:Writers about globalization]] - 12
# [[:en:Category:Foreign members of the Chinese Academy of Sciences]] - 12
# [[:en:Category:Writers from New York City]] - 12
# [[:en:Category:Members of the European Academy of Sciences and Arts]] - 12
# [[:en:Category:20th-century French mathematicians]] - 12
# [[:en:Category:20th-century Russian historians]] - 12
# [[:en:Category:The Bronx High School of Science alumni]] - 12
# [[:en:Category:19th-century German inventors]] - 12
# [[:en:Category:Scientists from Frankfurt]] - 12
# [[:en:Category:American people of Hungarian-Jewish descent]] - 12
# [[:en:Category:Group theorists]] - 12
# [[:en:Category:German astronomer stubs]] - 12
# [[:en:Category:Naturalized citizens of the United States]] - 12
# [[:en:Category:Swiss Nobel laureates]] - 12
# [[:en:Category:Sloan Research Fellows]] - 12
# [[:en:Category:Jewish chemists]] - 12
# [[:en:Category:Charles University faculty]] - 12
# [[:en:Category:Philosophers of psychology]] - 12
# [[:en:Category:Philosophers of technology]] - 12
# [[:en:Category:Fellows of the Optical Society]] - 12
# [[:en:Category:Evolutionary biologists]] - 12
# [[:en:Category:American physical chemists]] - 12
# [[:en:Category:Philosophers of social science]] - 12
# [[:en:Category:Social psychologists]] - 12
# [[:en:Category:German male writers]] - 12
# [[:en:Category:University of Toronto faculty]] - 12
# [[:en:Category:Lycée Louis-le-Grand alumni]] - 12
# [[:en:Category:Wolf Prize in Mathematics laureates]] - 12
# [[:en:Category:Members of the National Academy of Sciences of Ukraine]] - 11
# [[:en:Category:Artificial intelligence researchers]] - 11
# [[:en:Category:20th-century Dutch physicists]] - 11
# [[:en:Category:Leiden University faculty]] - 11
# [[:en:Category:University of Tartu faculty]] - 11
# [[:en:Category:20th-century German inventors]] - 11
# [[:en:Category:Computer designers]] - 11
# [[:en:Category:Writers about activism and social change]] - 11
# [[:en:Category:Catholic clergy scientists]] - 11
# [[:en:Category:Members of the Royal Academy of Belgium]] - 11
# [[:en:Category:Chemists of the Russian Empire]] - 11
# [[:en:Category:21st-century atheists]] - 11
# [[:en:Category:Mathematical economists]] - 11
# [[:en:Category:20th-century British astronomers]] - 11
# [[:en:Category:Information economists]] - 11
# [[:en:Category:18th-century French male writers]] - 11
# [[:en:Category:University of Minnesota faculty]] - 11
# [[:en:Category:United States Army personnel of World War II]] - 11
# [[:Կատեգորիա:Ամերիկացի հումանիստներ]] - 11
# [[:en:Category:Max Planck Society people]] - 11
# [[:en:Category:Scientists from Vienna]] - 11
# [[:en:Category:People associated with the University of Zurich]] - 11
# [[:en:Category:Linear algebraists]] - 11
# [[:en:Category:American women astronomers]] - 11
# [[:en:Category:Albert Einstein Medal recipients]] - 11
# [[:en:Category:Academics of King's College London]] - 11
# [[:en:Category:Scientists from Tbilisi]] - 11
# [[:en:Category:16th-century Latin-language writers]] - 11
# [[:en:Category:Knights Commander of the Order of Merit of the Federal Republic of Germany]] - 11
# [[:en:Category:University of Wisconsin–Madison faculty]] - 11
# [[:en:Category:American relativity theorists]] - 11
# [[:en:Category:20th-century French male writers]] - 11
# [[:en:Category:Canadian Fellows of the Royal Society]] - 11
# [[:en:Category:Mathematics popularizers]] - 11
# [[:Կատեգորիա:Իրանագետներ]] - 11
# [[:en:Category:MIT School of Engineering alumni]] - 11
# [[:en:Category:French Freemasons]] - 11
# [[:en:Category:Draper Prize winners]] - 11
# [[:en:Category:Medal for Merit recipients]] - 10
# [[:en:Category:Independent scientists]] - 10
# [[:Կատեգորիա:Բավարիայի գիտությունների ակադեմիայի անդամներ]] - 10
# [[:Կատեգորիա:Խորհրդահայեր]] - 10
# [[:en:Category:Massachusetts Institute of Technology School of Science alumni]] - 10
# [[:en:Category:Bryologists]] - 10
# [[:en:Category:Demidov Prize laureates]] - 10
# [[:en:Category:Technical University of Berlin alumni]] - 10
# [[:en:Category:19th-century German philosophers]] - 10
# [[:en:Category:20th-century German philosophers]] - 10
# [[:en:Category:19th-century French physicists]] - 10
# [[:en:Category:Early spaceflight scientists]] - 10
# [[:en:Category:Marxist theorists]] - 10
# [[:en:Category:University of Königsberg faculty]] - 10
# [[:en:Category:Cyberneticists]] - 10
# [[:en:Category:18th-century French mathematicians]] - 10
# [[:en:Category:Balticists]] - 10
# [[:en:Category:Alumni of Gonville and Caius College, Cambridge]] - 10
# [[:en:Category:Soviet nuclear physicists]] - 10
# [[:en:Category:20th-century American essayists]] - 10
# [[:en:Category:Control theorists]] - 10
# [[:en:Category:RAND Corporation people]] - 10
# [[:en:Category:Carnegie Mellon University faculty]] - 10
# [[:en:Category:Knights Commander of the Order of the Bath]] - 10
# [[:en:Category:Alumni of Balliol College, Oxford]] - 10
# [[:en:Category:Yale Sterling Professors]] - 10
# [[:en:Category:American libertarians]] - 10
# [[:en:Category:19th-century French male writers]] - 10
# [[:en:Category:19th-century French writers]] - 10
# [[:en:Category:Technical University of Berlin faculty]] - 10
# [[:en:Category:American people of Ukrainian-Jewish descent]] - 10
# [[:en:Category:Enlightenment philosophers]] - 10
# [[:en:Category:Catholic philosophers]] - 10
# [[:en:Category:Naturalised citizens of the United Kingdom]] - 10
# [[:en:Category:Austrian Nobel laureates]] - 10
# [[:en:Category:Kalinga Prize recipients]] - 10
# [[:en:Category:Scientists from Hamburg]] - 10
# [[:en:Category:Soviet Nobel laureates]] - 10
# [[:Կատեգորիա:Հունգարիայի գիտությունների ակադեմիայի անդամներ]] - 10
# [[:en:Category:University of Breslau alumni]] - 10
# [[:en:Category:American cosmologists]] - 10
# [[:en:Category:20th-century Italian astronomers]] - 10
# [[:en:Category:Atoms for Peace Award recipients]] - 10
# [[:Կատեգորիա:Վիրահայեր]] - 10
# [[:en:Category:Austrian Jews]] - 10
# [[:en:Category:Historians of the French Revolution]] - 10
# [[:en:Category:American eugenicists]] - 10
# [[:en:Category:19th-century German historians]] - 10
# [[:en:Category:American women physicists]] - 10
# [[:en:Category:University of Jena faculty]] - 10
# [[:en:Category:19th-century German zoologists]] - 10
# [[:en:Category:Grand Officiers of the Légion d'honneur]] - 10
# [[:en:Category:Hungarian emigrants to the United States]] - 10
# [[:en:Category:Mathematical physicists]] - 10
# [[:en:Category:IEEE Edison Medal recipients]] - 10
# [[:en:Category:Commanders Crosses of the Order of Merit of the Federal Republic of Germany]] - 10
# [[:en:Category:People from the Grand Duchy of Baden]] - 10
# [[:en:Category:20th-century French chemists]] - 10
# [[:en:Category:French atheists]] - 10
# [[:en:Category:German Roman Catholics]] - 10
# [[:Կատեգորիա:Ամերիկացի երկարակյացներ]] - 10
# [[:en:Category:American astronomer stubs]] - 10
# [[:en:Category:American social commentators]] - 10
# [[:en:Category:Members of the Polish Academy of Sciences]] - 10
# [[:en:Category:Russian mathematician stubs]] - 10
# [[:en:Category:Armenian people of the Russian Empire]] - 10
# [[:en:Category:21st-century women scientists]] - 10
# [[:en:Category:Jewish psychoanalysts]] - 9
# [[:Կատեգորիա:Հայագետներ]] - 9
# [[:en:Category:People from Sankt-Peterburgsky Uyezd]] - 9
# [[:en:Category:Soviet military personnel of World War II]] - 9
# [[:en:Category:Harvard School of Engineering and Applied Sciences alumni]] - 9
# [[:en:Category:20th-century German writers]] - 9
# [[:en:Category:Philosophers of economics]] - 9
# [[:en:Category:Honoured Scientists of the Georgia (country)]] - 9
# [[:en:Category:Proto-evolutionary biologists]] - 9
# [[:en:Category:American geneticists]] - 9
# [[:en:Category:Burials at Mount Auburn Cemetery]] - 9
# [[:en:Category:Communication theorists]] - 9
# [[:en:Category:Members of the Senate of the Kingdom of Italy]] - 9
# [[:en:Category:General equilibrium theorists]] - 9
# [[:en:Category:John von Neumann Theory Prize winners]] - 9
# [[:en:Category:Historians of science]] - 9
# [[:en:Category:Members of the Académie des sciences morales et politiques]] - 9
# [[:en:Category:Mines ParisTech alumni]] - 9
# [[:en:Category:American business theorists]] - 9
# [[:en:Category:Economists from Massachusetts]] - 9
# [[:en:Category:Italian emigrants to the United States]] - 9
# [[:en:Category:Economists from Illinois]] - 9
# [[:en:Category:United States Navy personnel of World War II]] - 9
# [[:en:Category:Earhart Foundation Fellows]] - 9
# [[:en:Category:Scottish Nobel laureates]] - 9
# [[:en:Category:American people of Lithuanian-Jewish descent]] - 9
# [[:en:Category:Harvard Fellows]] - 9
# [[:en:Category:Cato Institute people]] - 9
# [[:en:Category:Stanford University faculty]] - 9
# [[:en:Category:Fields Medalists]] - 9
# [[:en:Category:Academics of the University of Cambridge]] - 9
# [[:en:Category:German people of Jewish descent]] - 9
# [[:en:Category:Corps des ponts]] - 9
# [[:en:Category:Members of JASON (advisory group)]] - 9
# [[:en:Category:University of California, San Diego faculty]] - 9
# [[:en:Category:University of Maryland, College Park faculty]] - 9
# [[:en:Category:Fellows of Churchill College, Cambridge]] - 9
# [[:en:Category:Carnegie Mellon University alumni]] - 9
# [[:en:Category:People involved with the periodic table]] - 9
# [[:en:Category:Niels Bohr International Gold Medal recipients]] - 9
# [[:en:Category:Presidents of the International Union of Pure and Applied Physics]] - 9
# [[:en:Category:Fellow Members of the IEEE]] - 9
# [[:en:Category:Jewish American physicists]] - 9
# [[:en:Category:17th-century Latin-language writers]] - 9
# [[:en:Category:German academic biography stubs]] - 9
# [[:en:Category:Science communicators]] - 9
# [[:en:Category:20th-century Hungarian physicists]] - 9
# [[:en:Category:European scientist stubs]] - 9
# [[:en:Category:Historians of the Armenian genocide]] - 9
# [[:en:Category:Harvard Medical School alumni]] - 9
# [[:en:Category:21st-century Russian politicians]] - 9
# [[:en:Category:English agnostics]] - 9
# [[:en:Category:16th-century male writers]] - 9
# [[:en:Category:Jewish socialists]] - 9
# [[:en:Category:20th-century philologists]] - 9
# [[:en:Category:Philosophers of literature]] - 9
# [[:en:Category:People from the Province of Prussia]] - 9
# [[:en:Category:University of California, Los Angeles faculty]] - 9
# [[:en:Category:20th-century Hungarian mathematicians]] - 9
# [[:en:Category:Ballistics experts]] - 9
# [[:en:Category:American neuroscientists]] - 9
# [[:en:Category:University of Illinois Urbana-Champaign alumni]] - 9
# [[:en:Category:19th-century archaeologists]] - 9
# [[:en:Category:French agnostics]] - 9
# [[:en:Category:Soviet geologists]] - 9
# [[:en:Category:19th-century essayists]] - 9
# [[:en:Category:British emigrants to the United States]] - 9
# [[:en:Category:NASA people]] - 9
# [[:Կատեգորիա:Գեղագետներ]] - 9
# [[:en:Category:French medievalists]] - 9
# [[:en:Category:Asian historian stubs]] - 9
# [[:en:Category:Soviet biologists]] - 9
# [[:en:Category:L'Oréal-UNESCO Awards for Women in Science laureates]] - 9
# [[:en:Category:Women climatologists]] - 9
# [[:en:Category:Austro-Hungarian Jews]] - 8
# [[:en:Category:History of psychiatry]] - 8
# [[:en:Category:Writers from Saint Petersburg]] - 8
# [[:en:Category:18th-century Latin-language writers]] - 8
# [[:en:Category:English Anglicans]] - 8
# [[:en:Category:Presidents of the Physical Society]] - 8
# [[:en:Category:Recipients of the Dalton Medal]] - 8
# [[:en:Category:University of Freiburg faculty]] - 8
# [[:en:Category:Male non-fiction writers]] - 8
# [[:en:Category:Soviet space program personnel]] - 8
# [[:en:Category:Ethologists]] - 8
# [[:en:Category:European botanist stubs]] - 8
# [[:en:Category:Hall of Fame for Great Americans inductees]] - 8
# [[:en:Category:20th-century English mathematicians]] - 8
# [[:en:Category:Nuclear weapons program of the Soviet Union]] - 8
# [[:en:Category:Kyoto laureates in Basic Sciences]] - 8
# [[:en:Category:Keynesians]] - 8
# [[:en:Category:Italian Nobel laureates]] - 8
# [[:en:Category:MIT Sloan School of Management faculty]] - 8
# [[:en:Category:19th-century British astronomers]] - 8
# [[:en:Category:Presidents of the Royal Astronomical Society]] - 8
# [[:en:Category:University of Minnesota College of Science and Engineering alumni]] - 8
# [[:en:Category:New Keynesian economists]] - 8
# [[:en:Category:Amherst College alumni]] - 8
# [[:en:Category:Deaths from cancer in California]] - 8
# [[:Կատեգորիա:Հունգարացի նոբելյան մրցանակակիրներ]] - 8
# [[:en:Category:People educated at Westminster School, London]] - 8
# [[:en:Category:21st-century Russian historians]] - 8
# [[:en:Category:20th-century Canadian scientists]] - 8
# [[:en:Category:Alumni of Magdalen College, Oxford]] - 8
# [[:en:Category:Fellows of Magdalen College, Oxford]] - 8
# [[:en:Category:American Quakers]] - 8
# [[:en:Category:Classical economists]] - 8
# [[:en:Category:University of Würzburg alumni]] - 8
# [[:en:Category:Members of the Austrian Academy of Sciences]] - 8
# [[:en:Category:Scientists from Saint Petersburg]] - 8
# [[:en:Category:Lorentz Medal winners]] - 8
# [[:en:Category:University of Kiel faculty]] - 8
# [[:en:Category:University of Zurich faculty]] - 8
# [[:en:Category:Senior Wranglers]] - 8
# [[:en:Category:Scientists from Missouri]] - 8
# [[:en:Category:Jewish emigrants from Nazi Germany to the United Kingdom]] - 8
# [[:Կատեգորիա:Ուկրաինայի հրեաներ]] - 8
# [[:en:Category:American astrophysicists]] - 8
# [[:en:Category:19th-century American astronomers]] - 8
# [[:en:Category:British crystallographers]] - 8
# [[:en:Category:University of Tokyo faculty]] - 8
# [[:en:Category:Mental calculators]] - 8
# [[:en:Category:Semiconductor physicists]] - 8
# [[:en:Category:Royal Norwegian Society of Sciences and Letters]] - 8
# [[:en:Category:Color scientists]] - 8
# [[:en:Category:Austrian School economists]] - 8
# [[:en:Category:École des Ponts ParisTech alumni]] - 8
# [[:en:Category:University of Freiburg alumni]] - 8
# [[:en:Category:Developmental psychologists]] - 8
# [[:en:Category:Clark University faculty]] - 8
# [[:en:Category:Members of the Royal Irish Academy]] - 8
# [[:en:Category:Radio pioneers]] - 8
# [[:en:Category:Soviet geographers]] - 8
# [[:en:Category:Sofia University faculty]] - 8
# [[:en:Category:Swiss Protestants]] - 8
# [[:en:Category:20th-century French physicists]] - 8
# [[:en:Category:University of Arizona faculty]] - 8
# [[:en:Category:Ancient Greek astronomers]] - 8
# [[:en:Category:19th-century German botanists]] - 8
# [[:en:Category:American operations researchers]] - 8
# [[:en:Category:Functional analysts]] - 8
# [[:en:Category:Set theorists]] - 8
# [[:en:Category:Members of the International Academy of Quantum Molecular Science]] - 8
# [[:en:Category:19th-century British mathematicians]] - 8
# [[:en:Category:Physicians of the Charité]] - 8
# [[:en:Category:Burials at the Panthéon, Paris]] - 8
# [[:en:Category:Pantheists]] - 8
# [[:en:Category:Iranian people of Armenian descent]] - 8
# [[:en:Category:Scientists from Edinburgh]] - 8
# [[:en:Category:20th-century French philosophers]] - 8
# [[:en:Category:Algebraic geometers]] - 8
# [[:en:Category:Martin Luther University of Halle-Wittenberg alumni]] - 8
# [[:en:Category:Members of the Société Asiatique]] - 8
# [[:en:Category:21st-century American philosophers]] - 8
# [[:en:Category:American biochemists]] - 8
# [[:en:Category:Winners of the Heineken Prize]] - 8
# [[:en:Category:Canadian emigrants to the United States]] - 8
# [[:en:Category:American logicians]] - 8
# [[:en:Category:20th-century German historians]] - 8
# [[:en:Category:19th-century Italian mathematicians]] - 8
# [[:en:Category:Soviet rehabilitations]] - 8
# [[:en:Category:Historians from the Russian Empire]] - 8
# [[:en:Category:20th-century American zoologists]] - 8
# [[:en:Category:Female Fellows of the Royal Society]] - 8
# [[:en:Category:American women historians]] - 8
# [[:en:Category:Scientists of the Russian Empire]] - 7
# [[:en:Category:Stereochemists]] - 7
# [[:Կատեգորիա:Հրեա բժիշկներ]] - 7
# [[:en:Category:People from the Margraviate of Moravia]] - 7
# [[:en:Category:20th-century British mathematicians]] - 7
# [[:en:Category:People from the Province of Saxony]] - 7
# [[:en:Category:Scientists from Baku]] - 7
# [[:en:Category:Linguists of Germanic languages]] - 7
# [[:en:Category:Academic journal editors]] - 7
# [[:en:Category:Scientists from Moscow]] - 7
# [[:en:Category:MIT School of Engineering faculty]] - 7
# [[:en:Category:Fellows of the Institute for Operations Research and the Management Sciences]] - 7
# [[:en:Category:Development economists]] - 7
# [[:en:Category:Neo-Keynesian economists]] - 7
# [[:en:Category:Time series econometricians]] - 7
# [[:en:Category:Neoclassical economists]] - 7
# [[:en:Category:Social Science Research Council]] - 7
# [[:en:Category:Institute for New Economic Thinking]] - 7
# [[:en:Category:21st-century American psychologists]] - 7
# [[:en:Category:Environmental economists]] - 7
# [[:en:Category:Libertarian economists]] - 7
# [[:en:Category:Dutch emigrants to the United States]] - 7
# [[:en:Category:Public administration scholars]] - 7
# [[:en:Category:Historians from New York (state)]] - 7
# [[:en:Category:Goethe University Frankfurt alumni]] - 7
# [[:en:Category:Members of the Academy of Athens (modern)]] - 7
# [[:en:Category:American people of English descent]] - 7
# [[:en:Category:Physicists of the Russian Empire]] - 7
# [[:en:Category:20th-century Russian physicists]] - 7
# [[:en:Category:University of Marburg faculty]] - 7
# [[:en:Category:19th-century British chemists]] - 7
# [[:en:Category:Kyoto University alumni]] - 7
# [[:en:Category:University of Giessen faculty]] - 7
# [[:en:Category:University of Würzburg faculty]] - 7
# [[:en:Category:Tribologists]] - 7
# [[:en:Category:Nobel laureates affiliated with Missouri]] - 7
# [[:en:Category:Washington University in St. Louis faculty]] - 7
# [[:en:Category:Goethe University Frankfurt faculty]] - 7
# [[:en:Category:Vannevar Bush Award recipients]] - 7
# [[:en:Category:Aviation pioneers]] - 7
# [[:en:Category:English male non-fiction writers]] - 7
# [[:en:Category:English people of Scottish descent]] - 7
# [[:en:Category:Fellows of the Royal Society of Arts]] - 7
# [[:en:Category:20th-century English historians]] - 7
# [[:Կատեգորիա:ԱՄՆ-ի ինֆորմատիկայի ոլորտի գիտնականներ]] - 7
# [[:Կատեգորիա:Շոտլանդացի գյուտարարներ]] - 7
# [[:Կատեգորիա:Ստամբուլում ծնված գրողներ]] - 7
# [[:en:Category:Writers from Tbilisi]] - 7
# [[:en:Category:Austrian emigrants to the United States]] - 7
# [[:en:Category:Deaths from cancer in England]] - 7
# [[:en:Category:European academic biography stubs]] - 7
# [[:en:Category:Literacy and society theorists]] - 7
# [[:en:Category:American educational theorists]] - 7
# [[:en:Category:University of Wisconsin–Madison College of Letters and Science alumni]] - 7
# [[:en:Category:Soviet philologists]] - 7
# [[:en:Category:Karlsruhe Institute of Technology faculty]] - 7
# [[:en:Category:Emigrants from the Russian Empire to the United States]] - 7
# [[:en:Category:Academics of Birkbeck, University of London]] - 7
# [[:en:Category:Tectonicists]] - 7
# [[:en:Category:Academics of the University of Birmingham]] - 7
# [[:en:Category:20th-century Austrian philosophers]] - 7
# [[:en:Category:Austro-Hungarian military personnel of World War I]] - 7
# [[:en:Category:University of Texas at Austin faculty]] - 7
# [[:en:Category:Recipients of the Order of St. Anna, 2nd class]] - 7
# [[:en:Category:Peter the Great St. Petersburg Polytechnic University alumni]] - 7
# [[:en:Category:Persons of National Historic Significance (Canada)]] - 7
# [[:en:Category:Victorian writers]] - 7
# [[:en:Category:Kartvelian studies scholars]] - 7
# [[:en:Category:Alchemists of medieval Islam]] - 7
# [[:en:Category:Mystics]] - 7
# [[:Կատեգորիա:Իրավունքի փիլիսոփաներ]] - 7
# [[:en:Category:Russian people of German descent]] - 7
# [[:en:Category:Phonologists]] - 7
# [[:en:Category:German untitled nobility]] - 7
# [[:en:Category:American naturalists]] - 7
# [[:en:Category:People associated with the American Museum of Natural History]] - 7
# [[:en:Category:Proponents of scientific racism]] - 7
# [[:en:Category:Howard N. Potts Medal recipients]] - 7
# [[:en:Category:University of Turin faculty]] - 7
# [[:en:Category:Alumni of Peterhouse, Cambridge]] - 7
# [[:en:Category:Philosophy academics]] - 7
# [[:en:Category:University of Warsaw faculty]] - 7
# [[:en:Category:Fellows of the Society for Industrial and Applied Mathematics]] - 7
# [[:en:Category:Fellows of the American Astronomical Society]] - 7
# [[:en:Category:American pacifists]] - 7
# [[:en:Category:British scientific instrument makers]] - 7
# [[:en:Category:Members of the Royal Danish Academy of Sciences and Letters]] - 7
# [[:en:Category:Linguistic Society of America presidents]] - 7
# [[:en:Category:Critics of postmodernism]] - 7
# [[:en:Category:Metaphysics writers]] - 7
# [[:en:Category:Philosophers of war]] - 7
# [[:en:Category:Critical theorists]] - 7
# [[:en:Category:19th-century German non-fiction writers]] - 7
# [[:en:Category:Duke University faculty]] - 7
# [[:en:Category:American social psychologists]] - 7
# [[:en:Category:1st-century Romans]] - 7
# [[:en:Category:People educated at the Royal High School, Edinburgh]] - 7
# [[:en:Category:Vitamin researchers]] - 7
# [[:en:Category:Iranian emigrants to the United States]] - 7
# [[:en:Category:Geographers from the Russian Empire]] - 7
# [[:en:Category:19th-century Russian historians]] - 7
# [[:en:Category:Male writers of the Russian Empire]] - 7
# [[:en:Category:Marxian economists]] - 7
# [[:en:Category:French political philosophers]] - 7
# [[:en:Category:19th-century male writers]] - 7
# [[:en:Category:Armenian writer stubs]] - 7
# [[:en:Category:Atheist philosophers]] - 7
# [[:en:Category:American biophysicists]] - 7
# [[:en:Category:English Jews]] - 7
# [[:en:Category:University of Michigan College of Literature, Science, and the Arts alumni]] - 7
# [[:en:Category:Mathematical logicians]] - 7
# [[:en:Category:Phillips Academy alumni]] - 7
# [[:en:Category:Astronomer stubs]] - 7
# [[:en:Category:2nd-century Romans]] - 7
# [[:en:Category:Latin historians]] - 7
# [[:en:Category:Bryn Mawr College alumni]] - 7
# [[:en:Category:Historians from California]] - 7
# [[:Կատեգորիա:20-րդ դարի ամերիկացի կանայք]] - 7
# [[:en:Category:University of Belgrade faculty]] - 7
# [[:en:Category:Northwestern University faculty]] - 7
# [[:en:Category:Officers of the Order of the British Empire]] - 7
# [[:en:Category:1st class Active State Councillors of the Russian Federation]] - 7
# [[:en:Category:Human geographers]] - 6
# [[:en:Category:Academicians of the USSR Academy of Medical Sciences]] - 6
# [[:en:Category:Deaths by intracerebral hemorrhage]] - 6
# [[:en:Category:20th-century geographers]] - 6
# [[:en:Category:Uppsala University faculty]] - 6
# [[:en:Category:Cavendish Professors of Physics]] - 6
# [[:en:Category:Presidents of the Institute of Physics]] - 6
# [[:en:Category:Second Wranglers]] - 6
# [[:en:Category:Critics of work and the work ethic]] - 6
# [[:en:Category:Historical school economists]] - 6
# [[:en:Category:Jewish emigrants from Austria to the United States after the Anschluss]] - 6
# [[:en:Category:National Book Award winners]] - 6
# [[:en:Category:Central Aerohydrodynamic Institute employees]] - 6
# [[:en:Category:Numerical analysts]] - 6
# [[:en:Category:Researchers of Slavic religion]] - 6
# [[:en:Category:Explorers of the Arctic]] - 6
# [[:en:Category:People from Los Alamos, New Mexico]] - 6
# [[:en:Category:Polymer scientists and engineers]] - 6
# [[:en:Category:Russian nuclear physicists]] - 6
# [[:en:Category:Economics journal editors]] - 6
# [[:en:Category:Norwegian Nobel laureates]] - 6
# [[:en:Category:Santa Fe Institute people]] - 6
# [[:en:Category:Commanders Grand Cross of the Order of the Polar Star]] - 6
# [[:en:Category:Trade economists]] - 6
# [[:en:Category:University of Copenhagen faculty]] - 6
# [[:en:Category:Corps des mines]] - 6
# [[:en:Category:20th-century Italian Jews]] - 6
# [[:en:Category:Presidents of the American Finance Association]] - 6
# [[:en:Category:History of neuroscience]] - 6
# [[:en:Category:Fellows of All Souls College, Oxford]] - 6
# [[:en:Category:Academics of the University of Bristol]] - 6
# [[:en:Category:University of Southern California faculty]] - 6
# [[:en:Category:Georgist economists]] - 6
# [[:en:Category:Center for Advanced Study in the Behavioral Sciences fellows]] - 6
# [[:en:Category:Cognitive psychologists]] - 6
# [[:en:Category:Fellows of the Cognitive Science Society]] - 6
# [[:en:Category:Hebrew University of Jerusalem faculty]] - 6
# [[:en:Category:University of Massachusetts Amherst faculty]] - 6
# [[:en:Category:International Mathematical Olympiad participants]] - 6
# [[:en:Category:University of Amsterdam alumni]] - 6
# [[:en:Category:History of artificial intelligence]] - 6
# [[:en:Category:Microeconomists]] - 6
# [[:en:Category:Jewish American historians]] - 6
# [[:en:Category:Brookhaven National Laboratory Nobel laureates]] - 6
# [[:en:Category:Jewish humanists]] - 6
# [[:en:Category:American Rhodes Scholars]] - 6
# [[:en:Category:20th-century Quakers]] - 6
# [[:en:Category:Economists from California]] - 6
# [[:en:Category:Case Western Reserve University alumni]] - 6
# [[:en:Category:Swarthmore College alumni]] - 6
# [[:en:Category:American foreign policy writers]] - 6
# [[:en:Category:Regional economists]] - 6
# [[:en:Category:People from Cambridge, Massachusetts]] - 6
# [[:en:Category:American people of Italian descent]] - 6
# [[:en:Category:People from the Kingdom of Bavaria]] - 6
# [[:en:Category:Ukrainian mathematicians]] - 6
# [[:en:Category:English biophysicists]] - 6
# [[:en:Category:People educated at the Gelehrtenschule des Johanneums]] - 6
# [[:en:Category:19th-century Scottish people]] - 6
# [[:en:Category:Academics of the University of Glasgow]] - 6
# [[:en:Category:Scottish chemists]] - 6
# [[:en:Category:Academics of the University of Aberdeen]] - 6
# [[:en:Category:Creators of temperature scales]] - 6
# [[:Կատեգորիա:Պարահոգեբաններ]] - 6
# [[:en:Category:University of Amsterdam faculty]] - 6
# [[:en:Category:Microscopists]] - 6
# [[:en:Category:Physicists from Missouri]] - 6
# [[:en:Category:University of Tübingen faculty]] - 6
# [[:en:Category:German relativity theorists]] - 6
# [[:en:Category:Former Roman Catholics]] - 6
# [[:en:Category:Saint Petersburg State Institute of Technology alumni]] - 6
# [[:en:Category:18th-century German astronomers]] - 6
# [[:en:Category:European linguist stubs]] - 6
# [[:en:Category:X-ray crystallography]] - 6
# [[:en:Category:Kyoto University faculty]] - 6
# [[:en:Category:Lucasian Professors of Mathematics]] - 6
# [[:en:Category:History of anatomy]] - 6
# [[:en:Category:Ohio State University faculty]] - 6
# [[:en:Category:American people of Norwegian descent]] - 6
# [[:en:Category:Fellows of King's College London]] - 6
# [[:en:Category:Austro-Hungarian emigrants to the United States]] - 6
# [[:en:Category:Jews from Galicia (Eastern Europe)]] - 6
# [[:en:Category:19th-century Russian scientists]] - 6
# [[:en:Category:Foreign associates of the National Academy of Engineering]] - 6
# [[:en:Category:IBM Fellows]] - 6
# [[:en:Category:Space advocates]] - 6
# [[:en:Category:Members of Academia Sinica]] - 6
# [[:en:Category:Lycée Henri-IV alumni]] - 6
# [[:en:Category:Belarusian Jews]] - 6
# [[:en:Category:Recipients of the Bruce Medal]] - 6
# [[:en:Category:Alumni of Imperial College London]] - 6
# [[:en:Category:21st-century French historians]] - 6
# [[:en:Category:Recipients of the Lasker-DeBakey Clinical Medical Research Award]] - 6
# [[:en:Category:20th-century British historians]] - 6
# [[:en:Category:Historians of Georgia (country)]] - 6
# [[:en:Category:20th-century deaths from tuberculosis]] - 6
# [[:en:Category:Intelligence researchers]] - 6
# [[:en:Category:Emigrants from the Russian Empire to Germany]] - 6
# [[:en:Category:German physical chemists]] - 6
# [[:en:Category:Russian electrical engineers]] - 6
# [[:en:Category:American anti-capitalists]] - 6
# [[:en:Category:Rectors of the University of Copenhagen]] - 6
# [[:en:Category:Radio astronomers]] - 6
# [[:en:Category:Alumni of King's College, Cambridge]] - 6
# [[:en:Category:J. J. Sakurai Prize for Theoretical Particle Physics recipients]] - 6
# [[:en:Category:19th-century chemists]] - 6
# [[:en:Category:George Washington University faculty]] - 6
# [[:en:Category:Members of the State Council (Russian Empire)]] - 6
# [[:en:Category:Historians of World War II]] - 6
# [[:en:Category:Rectors of Tbilisi State University]] - 6
# [[:en:Category:Soviet professors]] - 6
# [[:en:Category:Harvard College Observatory people]] - 6
# [[:en:Category:Aphorists]] - 6
# [[:en:Category:Critics of atheism]] - 6
# [[:en:Category:Founders of philosophical traditions]] - 6
# [[:en:Category:Brooklyn College alumni]] - 6
# [[:en:Category:Abel Prize laureates]] - 6
# [[:en:Category:Academicians of the VASKhNIL]] - 6
# [[:en:Category:Rocket scientists]] - 6
# [[:en:Category:École Normale Supérieure faculty]] - 6
# [[:en:Category:Burials at Uppsala old cemetery]] - 6
# [[:en:Category:Operator theorists]] - 6
# [[:en:Category:Presidents of the American Mathematical Society]] - 6
# [[:en:Category:Race and intelligence controversy]] - 6
# [[:en:Category:Stanford University School of Engineering faculty]] - 6
# [[:en:Category:Indian emigrants to the United States]] - 6
# [[:en:Category:Sapienza University of Rome faculty]] - 6
# [[:en:Category:Alumni of Emmanuel College, Cambridge]] - 6
# [[:en:Category:20th-century Austrian physicists]] - 6
# [[:en:Category:University of Graz faculty]] - 6
# [[:en:Category:Technical University of Munich alumni]] - 6
# [[:en:Category:Technical University of Munich faculty]] - 6
# [[:en:Category:20th-century French women scientists]] - 6
# [[:en:Category:Members of the Lwów Scientific Society]] - 6
# [[:en:Category:Natural philosophers]] - 6
# [[:en:Category:Enlightenment scientists]] - 6
# [[:en:Category:Jagiellonian University faculty]] - 6
# [[:en:Category:University of Lviv faculty]] - 6
# [[:en:Category:University of Utah faculty]] - 6
# [[:en:Category:Saint Petersburg Mining University alumni]] - 6
# [[:en:Category:20th-century French non-fiction writers]] - 6
# [[:en:Category:Lecturers]] - 6
# [[:en:Category:Officers of the French Academy of Sciences]] - 6
# [[:en:Category:French entomologists]] - 6
# [[:en:Category:American technology chief executives]] - 6
# [[:en:Category:American non-fiction environmental writers]] - 6
# [[:en:Category:Critics of creationism]] - 6
# [[:en:Category:English Christians]] - 6
# [[:en:Category:Scientists from Philadelphia]] - 6
# [[:en:Category:21st-century essayists]] - 6
# [[:en:Category:American ethicists]] - 6
# [[:en:Category:Free speech activists]] - 6
# [[:en:Category:Sustainability advocates]] - 6
# [[:Կատեգորիա:Գենետիկայի պատմություն]] - 6
# [[:en:Category:Jewish American academics]] - 6
# [[:Կատեգորիա:Պատմության տեսություններ]] - 6
# [[:en:Category:Austrian expatriates in Germany]] - 6
# [[:en:Category:University of Halle alumni]] - 6
# [[:en:Category:Women centenarians]] - 6
# [[:en:Category:Roman-era Greek historians]] - 6
# [[:en:Category:University of Rochester alumni]] - 6
# [[:en:Category:American Unitarians]] - 6
# [[:en:Category:Scottish emigrants to the United States]] - 6
# [[:en:Category:German taxonomists]] - 6
# [[:en:Category:Soviet geneticists]] - 6
# [[:en:Category:Engineers of the Russian Empire]] - 6
# [[:en:Category:Explorers of Asia]] - 6
# [[:en:Category:Modern synthesis (20th century)]] - 6
# [[:en:Category:Scientists from Kyiv]] - 6
# [[:en:Category:19th-century Russian male writers]] - 6
# [[:en:Category:19th-century women scientists]] - 6
# [[:en:Category:Historians of Russia]] - 6
# [[:en:Category:French philologists]] - 6
# [[:en:Category:Contributors to the Encyclopédie (1751–1772)]] - 6
# [[:en:Category:Complex analysts]] - 6
# [[:en:Category:History of calculus]] - 6
# [[:en:Category:People educated at Winchester College]] - 6
# [[:en:Category:21st-century Armenian historians]] - 6
# [[:en:Category:Scottish botanists]] - 6
# [[:en:Category:Howard Hughes Medical Investigators]] - 6
# [[:en:Category:Presidents of the Institute of Mathematical Statistics]] - 6
# [[:en:Category:English logicians]] - 6
# [[:Կատեգորիա:Իսրայելի հրեաներ]] - 6
# [[:en:Category:20th-century Bulgarian historians]] - 6
# [[:en:Category:Persons of Cultural Merit]] - 6
# [[:en:Category:Winners of the Panofsky Prize]] - 6
# [[:en:Category:UC Berkeley College of Letters and Science alumni]] - 6
# [[:en:Category:20th-century Polish mathematicians]] - 6
# [[:en:Category:Albert Einstein World Award of Science Laureates]] - 6
# [[:en:Category:Officers of the Order of Canada]] - 6
# [[:en:Category:Fellows of the Royal Society of Literature]] - 6
# [[:en:Category:American women computer scientists]] - 6
# [[:en:Category:21st-century Italian astronomers]] - 6
# [[:en:Category:21st-century women mathematicians]] - 6
# [[:en:Category:Lemelson–MIT Prize]] - 6
# [[:en:Category:People from the Kingdom of Galicia and Lodomeria]] - 6
# [[:en:Category:21st-century American inventors]] - 6
# [[:en:Category:21st-century biologists]] - 6
# [[:en:Category:19th-century women physicians]] - 6
# [[:en:Category:20th-century American biologists]] - 6
# [[:en:Category:Museum founders]] - 6
# [[:en:Category:People from the Margraviate of Brandenburg]] - 5
# [[:Կատեգորիա:20-րդ դարի կենսաբաններ]] - 5
# [[:Կատեգորիա:Ինքնասպանություններ Գերմանիայում]] - 5
# [[:en:Category:Members of the Vienna Psychoanalytic Society]] - 5
# [[:en:Category:Physicians from Vienna]] - 5
# [[:en:Category:Ancient Greek inventors]] - 5
# [[:en:Category:Russian people of Tatar descent]] - 5
# [[:en:Category:Sharashka inmates]] - 5
# [[:en:Category:Age of Liberty people]] - 5
# [[:en:Category:19th-century French inventors]] - 5
# [[:en:Category:19th-century deaths from tuberculosis]] - 5
# [[:en:Category:20th-century Dutch inventors]] - 5
# [[:Կատեգորիա:Փորձարարական ֆիզիկոսներ]] - 5
# [[:en:Category:Mass spectrometrists]] - 5
# [[:en:Category:Masters of Trinity College, Cambridge]] - 5
# [[:en:Category:Leeuwenhoek Medal winners]] - 5
# [[:Կատեգորիա:Գերմանացի ազգայնականներ]] - 5
# [[:en:Category:Writers from Chicago]] - 5
# [[:en:Category:Writers from Vienna]] - 5
# [[:en:Category:19th-century historians from Georgia (country)]] - 5
# [[:en:Category:Presidents of the USSR Academy of Sciences]] - 5
# [[:en:Category:Scientists from Riga]] - 5
# [[:en:Category:People from the Kingdom of Bohemia]] - 5
# [[:Կատեգորիա:Գրականագետներ]] - 5
# [[:en:Category:University of Hamburg faculty]] - 5
# [[:en:Category:American women psychologists]] - 5
# [[:en:Category:20th-century Russian botanists]] - 5
# [[:en:Category:17th-century French mathematicians]] - 5
# [[:en:Category:English Unitarians]] - 5
# [[:en:Category:Linguists of English]] - 5
# [[:en:Category:People associated with the nuclear weapons programme of the United Kingdom]] - 5
# [[:en:Category:Recipients of the Medal of Freedom]] - 5
# [[:en:Category:Jewish Russian physicists]] - 5
# [[:en:Category:Internet pioneers]] - 5
# [[:en:Category:University of Bologna faculty]] - 5
# [[:en:Category:American people of Romanian-Jewish descent]] - 5
# [[:en:Category:Stanford University Department of Economics faculty]] - 5
# [[:en:Category:Townsend Harris High School alumni]] - 5
# [[:en:Category:United States Army Air Forces personnel of World War II]] - 5
# [[:en:Category:Graduate Institute of International and Development Studies faculty]] - 5
# [[:en:Category:People from Belmont, Massachusetts]] - 5
# [[:Կատեգորիա:19-րդ դարի տնտեսագետներ]] - 5
# [[:en:Category:Neoclassical economics]] - 5
# [[:en:Category:Mathematicians from Illinois]] - 5
# [[:en:Category:Scientists from New Haven, Connecticut]] - 5
# [[:en:Category:United States Council of Economic Advisers]] - 5
# [[:en:Category:American people of Swedish descent]] - 5
# [[:en:Category:20th-century French Jews]] - 5
# [[:en:Category:Positive psychologists]] - 5
# [[:en:Category:University of California, Santa Barbara faculty]] - 5
# [[:en:Category:National Museum of Natural History (France) people]] - 5
# [[:en:Category:Economists from Wisconsin]] - 5
# [[:en:Category:Iranian expatriate academics]] - 5
# [[:Կատեգորիա:Ինստիտուցիոնալիստ տնտեսագետներ]] - 5
# [[:en:Category:Post-Keynesian economists]] - 5
# [[:en:Category:Deaths from pancreatic cancer]] - 5
# [[:en:Category:French emigrants to the United States]] - 5
# [[:en:Category:Fellows of King's College, Cambridge]] - 5
# [[:en:Category:Members of the Israel Academy of Sciences and Humanities]] - 5
# [[:en:Category:Academics of the University of Southampton]] - 5
# [[:en:Category:Fellows of the European Economic Association]] - 5
# [[:en:Category:21st-century Canadian scientists]] - 5
# [[:en:Category:Scientists from Ontario]] - 5
# [[:en:Category:New York University Stern School of Business faculty]] - 5
# [[:en:Category:Polish emigrants to the United States]] - 5
# [[:en:Category:University of Warsaw alumni]] - 5
# [[:en:Category:21st-century American essayists]] - 5
# [[:en:Category:American people of Belarusian-Jewish descent]] - 5
# [[:en:Category:Economists from Michigan]] - 5
# [[:en:Category:People from Austrian Silesia]] - 5
# [[:en:Category:Utilitarians]] - 5
# [[:en:Category:Writers from Budapest]] - 5
# [[:en:Category:19th-century German geologists]] - 5
# [[:en:Category:People from the Kingdom of Hanover]] - 5
# [[:en:Category:19th-century Scottish scientists]] - 5
# [[:en:Category:20th-century British chemists]] - 5
# [[:en:Category:Scottish knights]] - 5
# [[:en:Category:Moscow Power Engineering Institute faculty]] - 5
# [[:en:Category:Science teachers]] - 5
# [[:en:Category:Members of the Privy Council of the United Kingdom]] - 5
# [[:en:Category:People educated at Eton College]] - 5
# [[:en:Category:Silesian Jews]] - 5
# [[:en:Category:20th-century Belgian astronomers]] - 5
# [[:en:Category:21st-century Japanese astronomers]] - 5
# [[:en:Category:Professorships at the Imperial Moscow University]] - 5
# [[:en:Category:Converts to Lutheranism from Judaism]] - 5
# [[:en:Category:Alumni of The Queen's College, Oxford]] - 5
# [[:en:Category:19th-century Italian astronomers]] - 5
# [[:en:Category:People from Flagstaff, Arizona]] - 5
# [[:en:Category:Women planetary scientists]] - 5
# [[:en:Category:Scientists from Heidelberg]] - 5
# [[:en:Category:Discoverers of supernovae]] - 5
# [[:en:Category:Osaka University faculty]] - 5
# [[:en:Category:American people of Austrian-Jewish descent]] - 5
# [[:en:Category:Complex systems scientists]] - 5
# [[:en:Category:People from the Duchy of Brunswick]] - 5
# [[:en:Category:British relativity theorists]] - 5
# [[:en:Category:Maxwell Medal and Prize recipients]] - 5
# [[:en:Category:Fellows of Merton College, Oxford]] - 5
# [[:en:Category:Czech Technical University in Prague alumni]] - 5
# [[:en:Category:Stanford University Department of Physics faculty]] - 5
# [[:en:Category:Swiss emigrants to the United States]] - 5
# [[:en:Category:Accelerator physicists]] - 5
# [[:en:Category:Academics of the University of London]] - 5
# [[:en:Category:Yiddish-speaking people]] - 5
# [[:en:Category:20th-century Russian scientists]] - 5
# [[:en:Category:People from San Francisco]] - 5
# [[:en:Category:Scientists from Oslo]] - 5
# [[:en:Category:Hungarian agnostics]] - 5
# [[:en:Category:Optical engineers]] - 5
# [[:en:Category:Paleobotanists]] - 5
# [[:en:Category:American women non-fiction writers]] - 5
# [[:Կատեգորիա:Ֆրանսիացիներ հայկական սերմամբ]] - 5
# [[:en:Category:19th-century British women scientists]] - 5
# [[:en:Category:University of Innsbruck faculty]] - 5
# [[:en:Category:20th-century Russian engineers]] - 5
# [[:en:Category:Russian aerospace engineers]] - 5
# [[:en:Category:Academics of SOAS University of London]] - 5
# [[:en:Category:American textbook writers]] - 5
# [[:en:Category:Motivation theorists]] - 5
# [[:en:Category:People from Brooklyn]] - 5
# [[:en:Category:Environmental philosophers]] - 5
# [[:en:Category:Anti-consumerists]] - 5
# [[:en:Category:The New School faculty]] - 5
# [[:en:Category:19th-century German biologists]] - 5
# [[:en:Category:German military doctors]] - 5
# [[:en:Category:Alumni of King's College London]] - 5
# [[:en:Category:Syracuse University faculty]] - 5
# [[:en:Category:16th-century alchemists]] - 5
# [[:en:Category:Television pioneers]] - 5
# [[:en:Category:19th-century psychologists]] - 5
# [[:en:Category:Stanford University School of Medicine faculty]] - 5
# [[:en:Category:People of the Russian Empire of Polish descent]] - 5
# [[:en:Category:Superfluidity]] - 5
# [[:en:Category:19th-century British physicists]] - 5
# [[:en:Category:Greek emigrants to the United States]] - 5
# [[:en:Category:Presidents of the Geological Society of London]] - 5
# [[:en:Category:Islamic philosophers]] - 5
# [[:en:Category:PDE theorists]] - 5
# [[:en:Category:Psychologists of religion]] - 5
# [[:en:Category:Scientists from Copenhagen]] - 5
# [[:en:Category:Purdue University faculty]] - 5
# [[:en:Category:Austro-Hungarian mathematicians]] - 5
# [[:en:Category:Burials at Princeton Cemetery]] - 5
# [[:en:Category:Scientists from the Bronx]] - 5
# [[:en:Category:Oberlin College alumni]] - 5
# [[:en:Category:American Zionists]] - 5
# [[:en:Category:American nanotechnologists]] - 5
# [[:en:Category:Baronets in the Baronetage of the United Kingdom]] - 5
# [[:en:Category:Fellows of the Royal Astronomical Society]] - 5
# [[:en:Category:English physical chemists]] - 5
# [[:Կատեգորիա:18-րդ դարի անգլիացիներ]] - 5
# [[:en:Category:Magneticians]] - 5
# [[:en:Category:Scientists from Königsberg]] - 5
# [[:en:Category:Crystallographers]] - 5
# [[:en:Category:16th-century Italian mathematicians]] - 5
# [[:en:Category:University of Pisa faculty]] - 5
# [[:en:Category:Scottish Engineering Hall of Fame inductees]] - 5
# [[:en:Category:20th-century Russian male writers]] - 5
# [[:en:Category:Honoured Scientists of the Russian Federation]] - 5
# [[:en:Category:Russian male poets]] - 5
# [[:en:Category:American mechanical engineers]] - 5
# [[:en:Category:Technische Universität Darmstadt alumni]] - 5
# [[:en:Category:20th-century American educators]] - 5
# [[:en:Category:Vitalists]] - 5
# [[:en:Category:Harvard Medical School faculty]] - 5
# [[:en:Category:American technology writers]] - 5
# [[:en:Category:Computer science educators]] - 5
# [[:en:Category:Fellows of the British Computer Society]] - 5
# [[:en:Category:Kyoto laureates in Advanced Technology]] - 5
# [[:en:Category:20th-century Dutch astronomers]] - 5
# [[:en:Category:Critics of alternative medicine]] - 5
# [[:en:Category:Jewish astronomers]] - 5
# [[:Կատեգորիա:Ասորագետներ]] - 5
# [[:en:Category:Recipients of the Cullum Geographical Medal]] - 5
# [[:en:Category:People from Chicago]] - 5
# [[:en:Category:American philosophy academics]] - 5
# [[:en:Category:Metaphilosophers]] - 5
# [[:en:Category:Rationalists]] - 5
# [[:en:Category:Syntacticians]] - 5
# [[:en:Category:American Mesoamericanists]] - 5
# [[:en:Category:Gestalt psychologists]] - 5
# [[:en:Category:University of Notre Dame faculty]] - 5
# [[:en:Category:Computability theorists]] - 5
# [[:en:Category:Philosophical theists]] - 5
# [[:en:Category:Jewish sociologists]] - 5
# [[:en:Category:American Marxists]] - 5
# [[:en:Category:Corresponding Fellows of the Medieval Academy of America]] - 5
# [[:en:Category:Historians of Byzantine art]] - 5
# [[:en:Category:People from the Province of Westphalia]] - 5
# [[:en:Category:Scientists from Hanover]] - 5
# [[:en:Category:Roman Catholic writers]] - 5
# [[:en:Category:Writers from Berlin]] - 5
# [[:en:Category:20th-century German male writers]] - 5
# [[:en:Category:University of Pittsburgh faculty]] - 5
# [[:en:Category:National Autonomous University of Mexico faculty]] - 5
# [[:Կատեգորիա:Առաջին համաշխարհային պատերազմի գերմանացի զինվորականներ]] - 5
# [[:en:Category:Recipients of the National Prize of East Germany]] - 5
# [[:en:Category:20th-century Italian mathematicians]] - 5
# [[:en:Category:Discoverers of trans-Neptunian objects]] - 5
# [[:en:Category:Columbia University staff]] - 5
# [[:en:Category:French Resistance members]] - 5
# [[:en:Category:School for Advanced Studies in the Social Sciences faculty]] - 5
# [[:en:Category:Winners of the Prix Broquette-Gonin (literature)]] - 5
# [[:en:Category:Istanbul University faculty]] - 5
# [[:en:Category:Formal methods people]] - 5
# [[:en:Category:18th-century Swiss mathematicians]] - 5
# [[:en:Category:Russian geneticists]] - 5
# [[:en:Category:Soviet literary historians]] - 5
# [[:en:Category:Novosibirsk State University faculty]] - 5
# [[:en:Category:Recipients of the Order of St. Vladimir, 3rd class]] - 5
# [[:en:Category:18th-century French inventors]] - 5
# [[:en:Category:École pratique des hautes études faculty]] - 5
# [[:en:Category:Members of the Ligue de la patrie française]] - 5
# [[:en:Category:French essayists]] - 5
# [[:en:Category:French social commentators]] - 5
# [[:en:Category:Non-interventionism]] - 5
# [[:en:Category:Armenian history stubs]] - 5
# [[:en:Category:British Army personnel of World War II]] - 5
# [[:en:Category:English biochemists]] - 5
# [[:en:Category:Scholars of Byzantine history]] - 5
# [[:en:Category:Boston University faculty]] - 5
# [[:en:Category:Population geneticists]] - 5
# [[:en:Category:17th-century English mathematicians]] - 5
# [[:en:Category:20th-century Danish astronomers]] - 5
# [[:Կատեգորիա:Թուրքեր հայկական սերմամբ]] - 5
# [[:en:Category:Presidents of the International Union of Crystallography]] - 5
# [[:en:Category:Scientists from Chicago]] - 5
# [[:en:Category:20th-century Swiss astronomers]] - 5
# [[:en:Category:20th-century French essayists]] - 5
# [[:en:Category:American molecular biologists]] - 5
# [[:en:Category:Moscow Aviation Institute faculty]] - 5
# [[:en:Category:University of California, San Francisco faculty]] - 5
# [[:en:Category:American essayists]] - 5
# [[:en:Category:Fellows of the Australian Academy of Science]] - 5
# [[:en:Category:Czechoslovak astronomers]] - 5
# [[:en:Category:Titular members of the Romanian Academy]] - 5
# [[:en:Category:Fellows of Girton College, Cambridge]] - 5
# [[:en:Category:Fellows of the Medieval Academy of America]] - 5
# [[:en:Category:Stockholm University faculty]] - 5
# [[:en:Category:Soviet women scientists]] - 5
# [[:en:Category:1st-century BC historians]] - 5
# [[:en:Category:Linguists from the United Kingdom]] - 5
# [[:en:Category:American social sciences writers]] - 5
# [[:en:Category:Canadian expatriate academics in the United States]] - 5
# [[:en:Category:United States Army soldiers]] - 5
# [[:en:Category:Fellows of the American Academy of Microbiology]] - 5
# [[:en:Category:Fellows of the Association for the Advancement of Artificial Intelligence]] - 5
# [[:en:Category:Congressional Gold Medal recipients]] - 5
# [[:en:Category:Contemporary philosophers]] - 5
# [[:en:Category:19th-century American inventors]] - 5
# [[:en:Category:Amateur astronomers]] - 5
# [[:en:Category:Women geneticists]] - 5
# [[:en:Category:Hunter College alumni]] - 5
# [[:en:Category:MIT Lincoln Laboratory people]] - 5
# [[:en:Category:Salk Institute for Biological Studies people]] - 5
# [[:en:Category:Historians of Nazism]] - 5
# [[:en:Category:Fellows of the Royal Academy of Engineering]] - 5
# [[:en:Category:Winners of the Dannie Heineman Prize for Astrophysics]] - 5
# [[:en:Category:Human evolution theorists]] - 5
# [[:en:Category:Gottfried Wilhelm Leibniz Prize winners]] - 5
# [[:en:Category:People from Washington, D.C.]] - 5
# [[:en:Category:21st-century American engineers]] - 5
# [[:Կատեգորիա:Ապրող անձինք]] - 4
# [[:Կատեգորիա:Խորհրդային հնագետներ]] - 4
# [[:en:Category:Gay scientists]] - 4
# [[:en:Category:Geographers of medieval Islam]] - 4
# [[:Կատեգորիա:20-րդ դարի ավստրիացի գրողներ]] - 4
# [[:en:Category:Academics and writers on narcissism]] - 4
# [[:en:Category:3rd-century BC Greek people]] - 4
# [[:en:Category:3rd-century BC mathematicians]] - 4
# [[:Կատեգորիա:Հին Հունաստանի մաթեմատիկոսներ]] - 4
# [[:en:Category:Education activists]] - 4
# [[:en:Category:Grace Murray Hopper Award laureates]] - 4
# [[:en:Category:Lisp (programming language) people]] - 4
# [[:en:Category:18th-century Swedish writers]] - 4
# [[:en:Category:18th-century male writers]] - 4
# [[:en:Category:Phycologists]] - 4
# [[:en:Category:Taxon authorities of Hypericum species]] - 4
# [[:en:Category:19th-century French physicians]] - 4
# [[:en:Category:Delft University of Technology faculty]] - 4
# [[:en:Category:Alumni of the Victoria University of Manchester]] - 4
# [[:en:Category:Vaccinologists]] - 4
# [[:en:Category:Cellular automatists]] - 4
# [[:en:Category:Computer hardware engineers]] - 4
# [[:Կատեգորիա:Գերմանացի աթեիստներ]] - 4
# [[:en:Category:Werner von Siemens Ring laureates]] - 4
# [[:en:Category:German political philosophers]] - 4
# [[:en:Category:Rationality theorists]] - 4
# [[:en:Category:Burials at Montmartre Cemetery]] - 4
# [[:en:Category:People involved in scientific misconduct incidents]] - 4
# [[:en:Category:Tenth convocation members of the Soviet of the Union]] - 4
# [[:en:Category:German Bohemian people]] - 4
# [[:en:Category:Writers from Prague]] - 4
# [[:en:Category:19th-century Estonian people]] - 4
# [[:en:Category:Burials at Raadi cemetery]] - 4
# [[:en:Category:Estonian explorers]] - 4
# [[:en:Category:People from the Governorate of Estonia]] - 4
# [[:en:Category:German psychiatrists]] - 4
# [[:en:Category:17th-century Italian mathematicians]] - 4
# [[:Կատեգորիա:Ռուսաստանի ԳԱ թղթակից անդամներ]] - 4
# [[:en:Category:People from Yerevan]] - 4
# [[:en:Category:Scientists from Shusha]] - 4
# [[:en:Category:Germanic studies scholars]] - 4
# [[:en:Category:People from Moscow Governorate]] - 4
# [[:Կատեգորիա:Ռուսաստանի հրեաներ]] - 4
# [[:en:Category:19th-century explorers]] - 4
# [[:en:Category:Members of the Swedish Academy]] - 4
# [[:en:Category:American electronics engineers]] - 4
# [[:en:Category:Annual Reviews (publisher) editors]] - 4
# [[:en:Category:Intergovernmental Panel on Climate Change lead authors]] - 4
# [[:en:Category:Monetary economists]] - 4
# [[:en:Category:Jews who emigrated to escape Nazism]] - 4
# [[:en:Category:Stanford University Graduate School of Business faculty]] - 4
# [[:en:Category:University of Washington faculty]] - 4
# [[:en:Category:Italian anatomists]] - 4
# [[:en:Category:Victoria Medal recipients]] - 4
# [[:en:Category:Drummond Professors of Political Economy]] - 4
# [[:en:Category:Fellows of Nuffield College, Oxford]] - 4
# [[:en:Category:Public economists]] - 4
# [[:en:Category:People from Hastings-on-Hudson, New York]] - 4
# [[:en:Category:Economists from New Jersey]] - 4
# [[:en:Category:Russell Sage Foundation]] - 4
# [[:en:Category:Academics of the University of Manchester]] - 4
# [[:en:Category:Alumni of Fitzwilliam College, Cambridge]] - 4
# [[:en:Category:American Ashkenazi Jews]] - 4
# [[:en:Category:Chairs of the United States Council of Economic Advisers]] - 4
# [[:en:Category:Economists from Indiana]] - 4
# [[:en:Category:Fellows of the Society of Experimental Psychologists]] - 4
# [[:en:Category:Israeli Nobel laureates]] - 4
# [[:en:Category:Brown University faculty]] - 4
# [[:en:Category:19th-century French zoologists]] - 4
# [[:en:Category:Teuthologists]] - 4
# [[:en:Category:Writers from Boston]] - 4
# [[:en:Category:Dynamical systems theorists]] - 4
# [[:en:Category:Stanford University Department of Mathematics faculty]] - 4
# [[:en:Category:Mathematics educators]] - 4
# [[:en:Category:American Protestants]] - 4
# [[:en:Category:Historians of the United States]] - 4
# [[:en:Category:Stony Brook University faculty]] - 4
# [[:en:Category:Recipients of the Great Cross of the National Order of Scientific Merit (Brazil)]] - 4
# [[:en:Category:Jewish Canadian scientists]] - 4
# [[:en:Category:Members of the Council on Foreign Relations]] - 4
# [[:en:Category:20th-century Indian economists]] - 4
# [[:en:Category:21st-century Indian economists]] - 4
# [[:en:Category:Honorary Fellows of the London School of Economics]] - 4
# [[:en:Category:Indian Nobel laureates]] - 4
# [[:en:Category:Male feminists]] - 4
# [[:en:Category:National Humanities Medal recipients]] - 4
# [[:en:Category:Mathematicians of the Russian Empire]] - 4
# [[:en:Category:Military Engineering-Technical University faculty]] - 4
# [[:en:Category:Armenian nuclear physicists]] - 4
# [[:en:Category:Moscow Engineering Physics Institute alumni]] - 4
# [[:en:Category:People from Rostov-on-Don]] - 4
# [[:en:Category:English neuroscientists]] - 4
# [[:en:Category:Fellows of the Indian National Science Academy]] - 4
# [[:en:Category:Knights Commander of the Order of the British Empire]] - 4
# [[:en:Category:Systems biologists]] - 4
# [[:en:Category:East German scientists]] - 4
# [[:en:Category:Alumni of Merton College, Oxford]] - 4
# [[:en:Category:McGill University faculty]] - 4
# [[:en:Category:De Morgan Medallists]] - 4
# [[:en:Category:People educated at Harrow School]] - 4
# [[:en:Category:German Jewish military personnel of World War I]] - 4
# [[:en:Category:German nuclear physicists]] - 4
# [[:en:Category:Scientists from Wrocław]] - 4
# [[:en:Category:Fasori Gimnázium alumni]] - 4
# [[:en:Category:9th-century people of the Abbasid Caliphate]] - 4
# [[:en:Category:Inventors of medieval Islam]] - 4
# [[:en:Category:Mathematicians of the Abbasid Caliphate]] - 4
# [[:en:Category:Transoxanian Islamic scholars]] - 4
# [[:en:Category:Deaths from peritonitis]] - 4
# [[:en:Category:18th-century German physicians]] - 4
# [[:en:Category:20th-century Swedish astronomers]] - 4
# [[:en:Category:20th-century Swedish physicists]] - 4
# [[:en:Category:Fellows of Pakistan Academy of Sciences]] - 4
# [[:en:Category:Wesleyan University people]] - 4
# [[:en:Category:Yale College alumni]] - 4
# [[:en:Category:American people of French descent]] - 4
# [[:en:Category:20th-century English male writers]] - 4
# [[:en:Category:English memoirists]] - 4
# [[:en:Category:English science writers]] - 4
# [[:en:Category:Alumni of the Medical College of St Bartholomew's Hospital]] - 4
# [[:en:Category:Putnam Fellows]] - 4
# [[:en:Category:19th-century Austrian physicists]] - 4
# [[:en:Category:Austrian Roman Catholics]] - 4
# [[:en:Category:Austro-Hungarian people]] - 4
# [[:en:Category:Jacksonian Professors of Natural Philosophy]] - 4
# [[:en:Category:Academics of Trinity College Dublin]] - 4
# [[:en:Category:Alumni of Trinity College Dublin]] - 4
# [[:en:Category:People from the Lower East Side]] - 4
# [[:en:Category:Burials at Tikhvin Cemetery]] - 4
# [[:en:Category:European mathematician stubs]] - 4
# [[:en:Category:British Jews]] - 4
# [[:en:Category:Fellows of the Institute of Physics]] - 4
# [[:en:Category:20th-century Indian physicists]] - 4
# [[:en:Category:University of Madras alumni]] - 4
# [[:en:Category:Chinese emigrants to the United States]] - 4
# [[:en:Category:20th-century Hungarian inventors]] - 4
# [[:en:Category:People from Pest, Hungary]] - 4
# [[:en:Category:Florida State University faculty]] - 4
# [[:en:Category:Italian scientific instrument makers]] - 4
# [[:en:Category:17th-century English male writers]] - 4
# [[:Կատեգորիա:17-րդ դարի անգլիացի գրողներ]] - 4
# [[:en:Category:18th-century English male writers]] - 4
# [[:en:Category:Czech male writers]] - 4
# [[:en:Category:British Army personnel of World War I]] - 4
# [[:en:Category:Scottish biologists]] - 4
# [[:en:Category:Northwestern University alumni]] - 4
# [[:en:Category:People from Elisabethpol Governorate]] - 4
# [[:en:Category:19th-century British inventors]] - 4
# [[:en:Category:European engineer stubs]] - 4
# [[:en:Category:Cognitive scientists]] - 4
# [[:en:Category:Constructivism (psychological school)]] - 4
# [[:en:Category:Spinoza scholars]] - 4
# [[:en:Category:Spinozists]] - 4
# [[:en:Category:Brooklyn College faculty]] - 4
# [[:Կատեգորիա:20-րդ դարի ռուս գրողներ]] - 4
# [[:en:Category:American virologists]] - 4
# [[:en:Category:Case Western Reserve University faculty]] - 4
# [[:en:Category:People from the Governorate of Livonia]] - 4
# [[:en:Category:Anti-imperialism]] - 4
# [[:en:Category:French medical writers]] - 4
# [[:en:Category:Lutheran pacifists]] - 4
# [[:en:Category:Scholars of the Abbasid Caliphate]] - 4
# [[:Կատեգորիա:Ռուսաստանի ազնվականություն]] - 4
# [[:en:Category:Bridge engineers]] - 4
# [[:en:Category:Burials at Baikove Cemetery]] - 4
# [[:en:Category:19th-century American male writers]] - 4
# [[:en:Category:American anti-fascists]] - 4
# [[:en:Category:American democratic socialists]] - 4
# [[:en:Category:University of Missouri faculty]] - 4
# [[:en:Category:Writers from Wisconsin]] - 4
# [[:en:Category:19th-century Bulgarian historians]] - 4
# [[:en:Category:Presidents of the American Statistical Association]] - 4
# [[:en:Category:Deaths from kidney failure]] - 4
# [[:en:Category:German military personnel of the Franco-Prussian War]] - 4
# [[:en:Category:Prussian Army personnel]] - 4
# [[:en:Category:Burials at Kensal Green Cemetery]] - 4
# [[:Կատեգորիա:19-րդ դարի ամերիկացի գրողներ]] - 4
# [[:en:Category:Labor historians]] - 4
# [[:en:Category:16th-century French writers]] - 4
# [[:en:Category:Scholars of nationalism]] - 4
# [[:en:Category:Inorganic chemists]] - 4
# [[:en:Category:20th-century British scientists]] - 4
# [[:en:Category:Utrecht University faculty]] - 4
# [[:en:Category:20th-century Greek physicians]] - 4
# [[:en:Category:Blind academics]] - 4
# [[:en:Category:Scientists from Prague]] - 4
# [[:en:Category:Russian historian stubs]] - 4
# [[:en:Category:Burials at Central Sofia Cemetery]] - 4
# [[:en:Category:Determinists]] - 4
# [[:en:Category:Military Engineering-Technical University alumni]] - 4
# [[:en:Category:Charles Darwin]] - 4
# [[:en:Category:English sceptics]] - 4
# [[:en:Category:Fullerian Professors of Physiology]] - 4
# [[:en:Category:Etymologists]] - 4
# [[:en:Category:People from Tiflis Governorate]] - 4
# [[:en:Category:Empiricists]] - 4
# [[:en:Category:French male poets]] - 4
# [[:en:Category:Historians of the Caucasus]] - 4
# [[:en:Category:Teachers College, Columbia University alumni]] - 4
# [[:en:Category:Wesleyan University alumni]] - 4
# [[:en:Category:Logicians]] - 4
# [[:en:Category:People from Moskovsky Uyezd]] - 4
# [[:en:Category:Russian linguist stubs]] - 4
# [[:en:Category:19th-century Russian botanists]] - 4
# [[:en:Category:5th-century BC mathematicians]] - 4
# [[:en:Category:Philosophical cosmologists]] - 4
# [[:en:Category:20th-century Swiss philosophers]] - 4
# [[:en:Category:Swiss Calvinist and Reformed Christians]] - 4
# [[:en:Category:Commanders of the Order of Merit of the Republic of Poland]] - 4
# [[:Կատեգորիա:Ռադիոակտիվություն]] - 4
# [[:Կատեգորիա:Դանիացի նոբելյան մրցանակակիրներ]] - 4
# [[:en:Category:Fellows of Bangladesh Academy of Sciences]] - 4
# [[:en:Category:TWAS fellows]] - 4
# [[:en:Category:Critics of Lamarckism]] - 4
# [[:en:Category:18th-century non-fiction writers]] - 4
# [[:en:Category:Catastrophism]] - 4
# [[:en:Category:Monte Carlo methodologists]] - 4
# [[:en:Category:Kazan Federal University alumni]] - 4
# [[:en:Category:Jews of the Russian Empire]] - 4
# [[:en:Category:University of Florida faculty]] - 4
# [[:en:Category:University of Illinois Urbana-Champaign faculty]] - 4
# [[:en:Category:American academics of Indian descent]] - 4
# [[:en:Category:Dartmouth College alumni]] - 4
# [[:en:Category:20th-century Italian physicists]] - 4
# [[:en:Category:American string theorists]] - 4
# [[:en:Category:Alumni of Christ's College, Cambridge]] - 4
# [[:en:Category:English Quakers]] - 4
# [[:en:Category:Presidents of the International Astronomical Union]] - 4
# [[:en:Category:Scientists from London]] - 4
# [[:en:Category:Burials at Highgate Cemetery]] - 4
# [[:en:Category:Intuitionism]] - 4
# [[:en:Category:Nazi Party members]] - 4
# [[:en:Category:Nuclear program of Nazi Germany]] - 4
# [[:en:Category:Studienstiftung alumni]] - 4
# [[:en:Category:RWTH Aachen University faculty]] - 4
# [[:en:Category:Burials at the Alter Südfriedhof]] - 4
# [[:en:Category:University of Erlangen-Nuremberg alumni]] - 4
# [[:en:Category:Copernican Revolution]] - 4
# [[:en:Category:University of Padua faculty]] - 4
# [[:en:Category:Austrian knights]] - 4
# [[:Կատեգորիա:Լուսավորության դարաշրջան]] - 4
# [[:en:Category:Original Fellows of the Royal Society]] - 4
# [[:en:Category:Scientists from The Hague]] - 4
# [[:en:Category:Pioneers of photography]] - 4
# [[:en:Category:18th-century French astronomers]] - 4
# [[:en:Category:French male essayists]] - 4
# [[:en:Category:20th-century German scientists]] - 4
# [[:en:Category:20th-century Canadian astronomers]] - 4
# [[:en:Category:Canadian atheists]] - 4
# [[:en:Category:18th-century French chemists]] - 4
# [[:en:Category:French aviation record holders]] - 4
# [[:en:Category:People from the Grand Duchy of Hesse]] - 4
# [[:en:Category:17th-century German male writers]] - 4
# [[:en:Category:17th-century German writers]] - 4
# [[:en:Category:18th-century German male writers]] - 4
# [[:en:Category:18th-century German writers]] - 4
# [[:en:Category:People from Hesse-Nassau]] - 4
# [[:en:Category:University of Latvia faculty]] - 4
# [[:en:Category:Burials at Smolensky Lutheran Cemetery]] - 4
# [[:en:Category:Baku State University faculty]] - 4
# [[:en:Category:Russian professors]] - 4
# [[:en:Category:Writers from California]] - 4
# [[:en:Category:American anti–nuclear weapons activists]] - 4
# [[:en:Category:Critics of parapsychology]] - 4
# [[:en:Category:Jewish activists]] - 4
# [[:en:Category:Secular humanists]] - 4
# [[:en:Category:Professors of Gresham College]] - 4
# [[:en:Category:English psychologists]] - 4
# [[:en:Category:People from Berlin]] - 4
# [[:en:Category:English Assyriologists]] - 4
# [[:en:Category:Fellows of The Queen's College, Oxford]] - 4
# [[:en:Category:People from the Kingdom of Saxony]] - 4
# [[:en:Category:Emigrants from the Russian Empire to France]] - 4
# [[:en:Category:Struve family]] - 4
# [[:en:Category:Archaeologists of the Russian Empire]] - 4
# [[:en:Category:Penrose Medal winners]] - 4
# [[:en:Category:Presidents of the Geological Society of America]] - 4
# [[:en:Category:Jewish linguists]] - 4
# [[:en:Category:Linguists of Algic languages]] - 4
# [[:en:Category:Morphologists]] - 4
# [[:en:Category:American cultural critics]] - 4
# [[:en:Category:American tax resisters]] - 4
# [[:en:Category:Critics of neoconservatism]] - 4
# [[:en:Category:Environmental writers]] - 4
# [[:en:Category:Writers from Philadelphia]] - 4
# [[:en:Category:20th-century Mesoamericanists]] - 4
# [[:en:Category:American chemical engineers]] - 4
# [[:en:Category:Linguists of Uto-Aztecan languages]] - 4
# [[:en:Category:New York (state) Republicans]] - 4
# [[:en:Category:Jewish Canadian writers]] - 4
# [[:en:Category:Writers from Montreal]] - 4
# [[:en:Category:American Episcopalians]] - 4
# [[:en:Category:Austrian people of Moravian-German descent]] - 4
# [[:en:Category:Deaths by starvation]] - 4
# [[:en:Category:Structural functionalism]] - 4
# [[:Կատեգորիա:Համակարգագետներ]] - 4
# [[:en:Category:Azerbaijani academics]] - 4
# [[:en:Category:Corresponding Members of the Bulgarian Academy of Sciences]] - 4
# [[:en:Category:Austrian academic biography stubs]] - 4
# [[:en:Category:British expatriate academics in the United States]] - 4
# [[:en:Category:Libertarian theorists]] - 4
# [[:en:Category:18th-century British astronomers]] - 4
# [[:en:Category:German Ashkenazi Jews]] - 4
# [[:en:Category:17th-century alchemists]] - 4
# [[:en:Category:Anglican saints]] - 4
# [[:en:Category:German linguist stubs]] - 4
# [[:en:Category:Martin Luther University of Halle-Wittenberg faculty]] - 4
# [[:en:Category:German male essayists]] - 4
# [[:en:Category:Scientists from New Rochelle, New York]] - 4
# [[:en:Category:Philosophers of love]] - 4
# [[:en:Category:Indiana University faculty]] - 4
# [[:en:Category:German art historians]] - 4
# [[:Կատեգորիա:Լեզու ստեղծողներ]] - 4
# [[:en:Category:20th-century Turkish historians]] - 4
# [[:en:Category:21st-century Turkish historians]] - 4
# [[:en:Category:Turkish sociologists]] - 4
# [[:Կատեգորիա:Գիտության պատմություն]] - 4
# [[:en:Category:Social commentators]] - 4
# [[:en:Category:Commandeurs of the Ordre des Arts et des Lettres]] - 4
# [[:Կատեգորիա:Հին Հունաստանի աշխարհագրագետներ]] - 4
# [[:en:Category:Pre-Linnaean botanists]] - 4
# [[:en:Category:Ancient Roman antiquarians]] - 4
# [[:en:Category:John Fritz Medal recipients]] - 4
# [[:en:Category:Founder Fellows of the Royal Society of Edinburgh]] - 4
# [[:en:Category:Members of the Philosophical Society of Edinburgh]] - 4
# [[:en:Category:Scottish astronomers]] - 4
# [[:en:Category:German expatriates in Austria]] - 4
# [[:en:Category:Scientists at PARC (company)]] - 4
# [[:en:Category:Czech scientist stubs]] - 4
# [[:en:Category:Archaeologist stubs]] - 4
# [[:en:Category:Explorers of Central Asia]] - 4
# [[:en:Category:Soviet astrophysicists]] - 4
# [[:en:Category:Russian people of Jewish descent]] - 4
# [[:en:Category:Scientists from Odesa]] - 4
# [[:en:Category:People from Kharkiv Oblast]] - 4
# [[:en:Category:People from Nizhny Novgorod]] - 4
# [[:en:Category:Geologist stubs]] - 4
# [[:en:Category:Approximation theorists]] - 4
# [[:en:Category:Belgrade Higher School faculty]] - 4
# [[:en:Category:Academic personnel of the University of Helsinki]] - 4
# [[:en:Category:Presidents of the International Mathematical Union]] - 4
# [[:en:Category:18th-century French philosophers]] - 4
# [[:en:Category:Members of the 1848 Constituent Assembly]] - 4
# [[:en:Category:Anthropologists of religion]] - 4
# [[:en:Category:French classical liberals]] - 4
# [[:en:Category:French male novelists]] - 4
# [[:en:Category:Scottish scholars and academics]] - 4
# [[:en:Category:20th-century Canadian philosophers]] - 4
# [[:en:Category:9th-century philosophers]] - 4
# [[:en:Category:Aristotelian philosophers]] - 4
# [[:en:Category:Physicians of medieval Islam]] - 4
# [[:en:Category:21st-century mathematicians]] - 4
# [[:en:Category:Courant Institute of Mathematical Sciences faculty]] - 4
# [[:en:Category:20th-century Polish philosophers]] - 4
# [[:en:Category:Polish logicians]] - 4
# [[:en:Category:Writers from Yerevan]] - 4
# [[:en:Category:Russian Social Democratic Labour Party members]] - 4
# [[:en:Category:City University of New York faculty]] - 4
# [[:en:Category:Linguists from Iran]] - 4
# [[:en:Category:Medieval grammarians of Arabic]] - 4
# [[:en:Category:20th-century Croatian people]] - 4
# [[:en:Category:Fellows of New College, Oxford]] - 4
# [[:en:Category:18th-century English mathematicians]] - 4
# [[:en:Category:Danish scientist stubs]] - 4
# [[:en:Category:Soviet computer scientists]] - 4
# [[:en:Category:Australian Nobel laureates]] - 4
# [[:en:Category:People from the Kingdom of Hungary]] - 4
# [[:en:Category:People educated at The Dragon School]] - 4
# [[:en:Category:Activists from New York (state)]] - 4
# [[:en:Category:Hydraulic engineers]] - 4
# [[:en:Category:Epigraphers]] - 4
# [[:en:Category:Amateur radio people]] - 4
# [[:en:Category:American male journalists]] - 4
# [[:en:Category:Cognitive neuroscientists]] - 4
# [[:en:Category:Wolf Prize in Medicine laureates]] - 4
# [[:en:Category:Materialists]] - 4
# [[:en:Category:20th-century American Episcopalians]] - 4
# [[:en:Category:20th-century British biologists]] - 4
# [[:en:Category:20th-century British women scientists]] - 4
# [[:en:Category:Alumni of Newnham College, Cambridge]] - 4
# [[:en:Category:Carbon scientists]] - 4
# [[:en:Category:Burials at Mirogoj Cemetery]] - 4
# [[:en:Category:Delft University of Technology alumni]] - 4
# [[:en:Category:Evolutionary psychologists]] - 4
# [[:en:Category:British military writers]] - 4
# [[:en:Category:Fellows of the Royal Geographical Society]] - 4
# [[:en:Category:French anti-capitalists]] - 4
# [[:en:Category:Honorary members of the Optical Society]] - 4
# [[:en:Category:English essayists]] - 4
# [[:en:Category:University of Bucharest faculty]] - 4
# [[:en:Category:American anti-war activists]] - 4
# [[:en:Category:McGill University Faculty of Science alumni]] - 4
# [[:en:Category:Kavli Prize laureates in Astrophysics]] - 4
# [[:en:Category:Academics of the University of East Anglia]] - 4
# [[:en:Category:American medievalists]] - 4
# [[:en:Category:20th-century Spanish archaeologists]] - 4
# [[:en:Category:Tufts University faculty]] - 4
# [[:en:Category:Rice University alumni]] - 4
# [[:en:Category:Historians of mathematics]] - 4
# [[:en:Category:21st-century Russian mathematicians]] - 4
# [[:en:Category:Paris 8 University Vincennes-Saint-Denis faculty]] - 4
# [[:en:Category:American people of Moldovan-Jewish descent]] - 4
# [[:en:Category:Russian people stubs]] - 4
# [[:en:Category:Theoretical chemists]] - 4
# [[:en:Category:Jews in Mandatory Palestine]] - 4
# [[:en:Category:Rectors of Sofia University]] - 4
# [[:en:Category:Fellows of the American Geophysical Union]] - 4
# [[:en:Category:Ancient Roman soldiers]] - 4
# [[:en:Category:University of North Carolina at Chapel Hill faculty]] - 4
# [[:Կատեգորիա:Աշխարհաքաղաքագետներ]] - 4
# [[:en:Category:19th-century American zoologists]] - 4
# [[:en:Category:Activists from California]] - 4
# [[:en:Category:Canadian psychologists]] - 4
# [[:en:Category:Stanford University Department of Psychology faculty]] - 4
# [[:en:Category:Eötvös Loránd University alumni]] - 4
# [[:en:Category:Rutgers University faculty]] - 4
# [[:en:Category:Lebanese people of Armenian descent]] - 4
# [[:en:Category:20th-century English non-fiction writers]] - 4
# [[:en:Category:Karolinska Institute faculty]] - 4
# [[:en:Category:African-American mathematicians]] - 4
# [[:en:Category:Scientists from Yerevan]] - 4
# [[:en:Category:20th-century Italian historians]] - 4
# [[:en:Category:Gravitational-wave astronomy]] - 4
# [[:en:Category:Recipients of the Medal with Purple Ribbon]] - 4
# [[:en:Category:Russian activists against the 2022 Russian invasion of Ukraine]] - 4
# [[:en:Category:Action theorists]] - 4
# [[:en:Category:UC Berkeley College of Engineering faculty]] - 4
# [[:en:Category:Asian economist stubs]] - 4
# [[:en:Category:Japanese academic biography stubs]] - 4
# [[:en:Category:Scientists from Pittsburgh]] - 4
# [[:en:Category:Analysands of Sigmund Freud]] - 4
# [[:en:Category:Scientists from Sofia]] - 4
# [[:en:Category:Alumni of Girton College, Cambridge]] - 4
# [[:en:Category:Recipients of TÜBİTAK Science Award]] - 4
# [[:en:Category:Templeton Prize laureates]] - 4
# [[:en:Category:20th-century German non-fiction writers]] - 4
# [[:en:Category:American philanthropists]] - 4
# [[:en:Category:Women botanists]] - 4
# [[:en:Category:Latvian emigrants to the United States]] - 4
# [[:en:Category:Anglophone Quebec people]] - 4
# [[:en:Category:Nagoya University faculty]] - 4
# [[:en:Category:Nagoya University alumni]] - 4
# [[:en:Category:American women biologists]] - 4
# [[:en:Category:Historians of the Ottoman Empire]] - 4
# [[:en:Category:English emigrants to the United States]] - 4
# [[:en:Category:English statisticians]] - 4
# [[:en:Category:Commanders of the Order of Merit of the Italian Republic]] - 4
# [[:en:Category:Directors of museums in Russia]] - 4
# [[:en:Category:Women museum directors]] - 4
# [[:en:Category:People educated at University College School]] - 4
# [[:en:Category:20th-century Australian astronomers]] - 4
# [[:en:Category:21st-century Australian astronomers]] - 4
# [[:en:Category:21st-century German physicists]] - 4
# [[:en:Category:University of California, Irvine faculty]] - 4
# [[:en:Category:Education economists]] - 4
# [[:en:Category:Historians of Iran]] - 4
# [[:en:Category:Zoroastrian studies scholars]] - 4
# [[:en:Category:Recipients of the Order of the Cross of Terra Mariana, 1st Class]] - 4
# [[:en:Category:20th-century women physicians]] - 4
# [[:en:Category:Digital Equipment Corporation people]] - 4
# [[:en:Category:American biologists]] - 4
# [[:en:Category:Historians from Massachusetts]] - 4
# [[:en:Category:People of the Office of Strategic Services]] - 4
# [[:Կատեգորիա:ՀՀ Ազգային ժողովի պատգամավորներ]] - 3
# [[:en:Category:People from Nakhchivan]] - 3
# [[:en:Category:18th-century German zoologists]] - 3
# [[:en:Category:Botanists active in South America]] - 3
# [[:en:Category:Surgeons of the Russian Empire]] - 3
# [[:en:Category:University of Erlangen-Nuremberg faculty]] - 3
# [[:en:Category:People from Kutaisi]] - 3
# [[:en:Category:19th-century Austrian writers]] - 3
# [[:en:Category:Austrian male writers]] - 3
# [[:en:Category:Psychoanalysts from Vienna]] - 3
# [[:en:Category:3rd-century BC writers]] - 3
# [[:en:Category:Ancient Greek physicists]] - 3
# [[:en:Category:Burials at Nikolskoe Cemetery]] - 3
# [[:en:Category:Activists from New York City]] - 3
# [[:Կատեգորիա:Ամերիկացի բլոգերներ]] - 3
# [[:en:Category:Free software programmers]] - 3
# [[:en:Category:Swedish expatriates in the Dutch Republic]] - 3
# [[:en:Category:University of Groningen alumni]] - 3
# [[:en:Category:Engineers from Yerevan]] - 3
# [[:en:Category:Conservatoire national des arts et métiers alumni]] - 3
# [[:en:Category:French humanitarians]] - 3
# [[:en:Category:Lille University of Science and Technology faculty]] - 3
# [[:en:Category:Stroke-related deaths in France]] - 3
# [[:en:Category:Economic sociologists]] - 3
# [[:en:Category:Sociologists of religion]] - 3
# [[:en:Category:Autism researchers]] - 3
# [[:en:Category:Child psychologists]] - 3
# [[:en:Category:Historians of Turkey]] - 3
# [[:Կատեգորիա:Գյումրեցիներ]] - 3
# [[:en:Category:Georgia (country) writer stubs]] - 3
# [[:Կատեգորիա:Վրաստանի գիտությունների ազգային ակադեմիայի ակադեմիկոսներ]] - 3
# [[:en:Category:Burials at the Kremlin Wall Necropolis]] - 3
# [[:en:Category:19th-century Czech philosophers]] - 3
# [[:en:Category:European democratic socialists]] - 3
# [[:en:Category:Philologists of the Russian Empire]] - 3
# [[:en:Category:Russian literary historians]] - 3
# [[:en:Category:Founding members of the Russian Geographical Society]] - 3
# [[:en:Category:Orthogenesis]] - 3
# [[:en:Category:20th-century German biologists]] - 3
# [[:en:Category:Semioticians]] - 3
# [[:en:Category:Theoretical biologists]] - 3
# [[:en:Category:German women psychologists]] - 3
# [[:en:Category:Botanists active in Siberia]] - 3
# [[:en:Category:17th-century Italian astronomers]] - 3
# [[:en:Category:Full Members of the Russian Academy of Arts]] - 3
# [[:en:Category:Recipients of the Order of Honour (Russia)]] - 3
# [[:en:Category:Former Russian Orthodox Christians]] - 3
# [[:Կատեգորիա:Ռուս աթեիստներ]] - 3
# [[:en:Category:Russian statisticians]] - 3
# [[:Կատեգորիա:Հուգենոտներ]] - 3
# [[:en:Category:Relativity critics]] - 3
# [[:en:Category:Members of the Congress of People's Deputies of the Soviet Union]] - 3
# [[:Կատեգորիա:Գերհաղորդականություն]] - 3
# [[:en:Category:UNESCO Niels Bohr Medal recipients]] - 3
# [[:en:Category:People from Stepanakert]] - 3
# [[:en:Category:Soviet prisoners and detainees]] - 3
# [[:en:Category:American information theorists]] - 3
# [[:en:Category:American people of World War II]] - 3
# [[:en:Category:Deaths from Alzheimer's disease]] - 3
# [[:Կատեգորիա:Իտալահայեր]] - 3
# [[:en:Category:Military personnel from New York City]] - 3
# [[:en:Category:Stockholm School of Economics faculty]] - 3
# [[:en:Category:Alumni of Oriel College, Oxford]] - 3
# [[:en:Category:People educated at Malvern College]] - 3
# [[:en:Category:Professors of Political Economy (Cambridge, 1863)]] - 3
# [[:en:Category:Economists from Nebraska]] - 3
# [[:en:Category:Corporate finance theorists]] - 3
# [[:en:Category:Italian agnostics]] - 3
# [[:en:Category:English eugenicists]] - 3
# [[:en:Category:French engineer stubs]] - 3
# [[:en:Category:Medical physicists]] - 3
# [[:en:Category:People educated at Clifton College]] - 3
# [[:en:Category:Fellows of Balliol College, Oxford]] - 3
# [[:en:Category:Iowa State University faculty]] - 3
# [[:en:Category:The Century Foundation]] - 3
# [[:en:Category:United States Navy officers]] - 3
# [[:en:Category:Growth economists]] - 3
# [[:en:Category:New classical economists]] - 3
# [[:en:Category:Scottish economists]] - 3
# [[:en:Category:American officials of the United Nations]] - 3
# [[:en:Category:Development specialists]] - 3
# [[:en:Category:Fellows of the American Academy of Political and Social Science]] - 3
# [[:en:Category:Labour Party (UK) people]] - 3
# [[:en:Category:Behavioral economists]] - 3
# [[:en:Category:Tepper School of Business alumni]] - 3
# [[:en:Category:18th-century French botanists]] - 3
# [[:en:Category:19th-century French botanists]] - 3
# [[:en:Category:French naturalists]] - 3
# [[:en:Category:French science writers]] - 3
# [[:en:Category:French taxonomists]] - 3
# [[:en:Category:Deaths from breast cancer]] - 3
# [[:en:Category:Iranian women scientists]] - 3
# [[:en:Category:Operations researchers]] - 3
# [[:en:Category:American people of Czech descent]] - 3
# [[:en:Category:Deaths from cancer in Pennsylvania]] - 3
# [[:en:Category:Illinois Institute of Technology faculty]] - 3
# [[:en:Category:Scientists from Milwaukee]] - 3
# [[:en:Category:People educated at Oslo Cathedral School]] - 3
# [[:en:Category:Bancroft Prize winners]] - 3
# [[:en:Category:Stuyvesant High School alumni]] - 3
# [[:en:Category:Free University of Berlin faculty]] - 3
# [[:en:Category:People from the Province of Lower Silesia]] - 3
# [[:en:Category:Israeli mathematicians]] - 3
# [[:en:Category:Bayesian statisticians]] - 3
# [[:en:Category:Officers of the National Order of Merit (France)]] - 3
# [[:en:Category:Paris Dauphine University alumni]] - 3
# [[:en:Category:International economists]] - 3
# [[:en:Category:University of Waterloo faculty]] - 3
# [[:en:Category:Scientists from Toronto]] - 3
# [[:en:Category:Polish mathematician stubs]] - 3
# [[:en:Category:Polish scientist stubs]] - 3
# [[:en:Category:Arizona State University faculty]] - 3
# [[:en:Category:Harvard Kennedy School faculty]] - 3
# [[:en:Category:Economists from Minnesota]] - 3
# [[:en:Category:Polish Nobel laureates]] - 3
# [[:en:Category:University of Illinois faculty]] - 3
# [[:en:Category:American male bloggers]] - 3
# [[:en:Category:Carnegie Council for Ethics in International Affairs]] - 3
# [[:en:Category:Group of Thirty]] - 3
# [[:en:Category:Recipients of the Four Freedoms Award]] - 3
# [[:en:Category:Phillips Exeter Academy alumni]] - 3
# [[:en:Category:Deaths from Parkinson's disease]] - 3
# [[:en:Category:Bengali Hindus]] - 3
# [[:en:Category:Bengali people]] - 3
# [[:en:Category:19th-century Austrian botanists]] - 3
# [[:en:Category:British classical liberals]] - 3
# [[:en:Category:Electrophysiologists]] - 3
# [[:en:Category:People associated with the University of Leicester]] - 3
# [[:en:Category:People educated at The Downs School, Herefordshire]] - 3
# [[:Կատեգորիա:Ճապոնացի նոբելյան մրցանակակիրներ]] - 3
# [[:en:Category:X-ray pioneers]] - 3
# [[:en:Category:Acousticians]] - 3
# [[:en:Category:Barons in the Peerage of the United Kingdom]] - 3
# [[:en:Category:19th-century Dutch physicists]] - 3
# [[:en:Category:Scientists from Amsterdam]] - 3
# [[:en:Category:Washington University physicists]] - 3
# [[:en:Category:Alsatian-German people]] - 3
# [[:en:Category:People from Alsace-Lorraine]] - 3
# [[:en:Category:Jewish German scientists]] - 3</text>
      <sha1>kb5msyvfc9owyaqkg4bszxslbxwuj79</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Մասնակից:ԱշոտՏՆՂ/ցանկեր/կարևորագույն հոդվածներ/բժշկություն</title>
    <ns>2</ns>
    <id>939933</id>
    <revision>
      <id>8486198</id>
      <parentid>8485285</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T18:12:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ԱշբոտՏՆՂ</username>
        <id>48669</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>թարմացում</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="83162" xml:space="preserve">
== [[:en:Category:Top-importance medicine articles]] == 
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
!Անգլերեն հոդված!!en չափ!!Հայերեն հոդված!!hy չափ!!Անաղբյուր (hy)!!մլ N
|-
|[[:en:Abortion]]||193800||[[Աբորտ]]||174400|| ||170
|-
|[[:en:Addiction]]||179200||[[Ադդիկցիա]]||37800|| ||98
|-
|[[:en:Alcoholism]]||136000||[[Հարբեցողություն]]||33900||այո||117
|-
|[[:en:Allergy]]||107500||[[Ալերգիա]]||119400|| ||113
|-
|[[:en:Alzheimer's disease]]||166600||[[Ալցհայմերի հիվանդություն]]||184400|| ||123
|-
|[[:en:Anaphylaxis]]||56400||[[Անաֆիլաքսիա]]||67100|| ||74
|-
|[[:en:Antimicrobial]]||45600||[[Հակամանրէային դեղամիջոցներ]]||26300|| ||25
|-
|[[:en:Antiseptic]]||16200||[[Անտիսեպտիկա]]||10000|| ||54
|-
|[[:en:Anxiety disorder]]||65000||[[Տագնապային խանգարում]]||43500|| ||56
|-
|[[:en:Asthma]]||160200||[[Բրոնխիալ ասթմա]]||152200|| ||116
|-
|[[:en:Attention deficit hyperactivity disorder]]||190600||[[Ուշադրության պակասի և հիպերակտիվության համախտանիշ]]||4500|| ||73
|-
|[[:en:Bipolar disorder]]||151100||[[Երկբևեռ աֆեկտիվ խանգարում]]||163800|| ||86
|-
|[[:en:Birth control]]||148300||[[Բեղմնականխում]]||76200|| ||105
|-
|[[:en:Bone fracture]]||43800||[[Կոտրվածք]]||7700|| ||77
|-
|[[:en:Breast cancer]]||178200||[[Կրծքագեղձի քաղցկեղ]]||147200|| ||96
|-
|[[:en:Breastfeeding]]||229500||[[Կրծքով կերակրում]]||16600|| ||84
|-
|[[:en:Burn]]||80300||[[Այրվածք]]||15000|| ||76
|-
|[[:en:Cancer]]||181100||[[Քաղցկեղ]]||223100|| ||173
|-
|[[:en:Cardiovascular disease]]||135100||[[Սիրտ-անոթային հիվանդություն]]||116000|| ||67
|-
|[[:en:Cataract]]||60700||[[Կատարակտ]]||54900|| ||89
|-
|[[:en:Cervical cancer]]||98700||[[Արգանդի վզիկի քաղցկեղ]]||107600|| ||74
|-
|[[:en:Childbirth]]||148100||[[Ծննդաբերություն]]||7900|| ||104
|-
|[[:en:Choking]]||63400|| || || ||23
|-
|[[:en:Chronic obstructive pulmonary disease]]||151300||[[Թոքերի քրոնիկ օբստրուկտիվ հիվանդություն]]||182600|| ||87
|-
|[[:en:Chronic pain]]||72100|| || || ||24
|-
|[[:en:Cirrhosis]]||104500||[[Լյարդի ցիռոզ]]||36200|| ||85
|-
|[[:en:Colorectal cancer]]||122900||[[Կոլոռեկտալ քաղցկեղ]]||132900|| ||71
|-
|[[:en:Common cold]]||60700||[[Մրսածություն]]||65100|| ||132
|-
|[[:en:COVID-19]]||267700||[[COVID-19]]||69300|| ||204
|-
|[[:en:COVID-19 pandemic]]||301400||[[COVID-19 համավարակ]]||137000|| ||195
|-
|[[:en:Croup]]||26600||[[Կռուպ]]||27000|| ||53
|-
|[[:en:Dementia]]||186600||[[Դեմենցիա]]||18700|| ||94
|-
|[[:en:Dengue fever]]||82700||[[Մլակային տենդ]]||2100|| ||99
|-
|[[:en:Department of Health and Social Care]]||35200|| || || ||12
|-
|[[:en:Diabetes]]||116500||[[Շաքարային դիաբետ]]||131300|| ||154
|-
|[[:en:Disease]]||58900||[[Հիվանդություն]]||3600|| ||192
|-
|[[:en:Drug class]]||8800||[[Դեղերի տեսակներ]]||10300|| ||5
|-
|[[:en:Epilepsy]]||149600||[[Էպիլեպսիա]]||143400|| ||113
|-
|[[:en:Fever]]||77400||[[Տենդ]]||21300|| ||124
|-
|[[:en:Gastroenteritis]]||66200||[[Սուր գաստրոէնտերիտ]]||9100|| ||78
|-
|[[:en:Gout]]||72500||[[Հոդատապ]]||59900|| ||80
|-
|[[:en:Health]]||58500||[[Առողջություն]]||10700|| ||223
|-
|[[:en:Health care]]||39400||[[Առողջապահություն]]||6700|| ||71
|-
|[[:en:Health effects of tobacco]]||179000||[[Ծխախոտի ազդեցությունն առողջության վրա]]||8100|| ||28
|-
|[[:en:Hearing loss]]||95600|| || || ||27
|-
|[[:en:Hemorrhoid]]||49500||[[Թութք]]||54600|| ||101
|-
|[[:en:Hepatitis]]||164900||[[Հեպատիտ]]||65400|| ||87
|-
|[[:en:Hepatitis A]]||44300||[[Հեպատիտ Ա]]||8700|| ||94
|-
|[[:en:Hepatitis B]]||82800||[[Հեպատիտ Բ]]||101600|| ||87
|-
|[[:en:Hepatitis C]]||108500||[[Հեպատիտ Ց]]||60700|| ||75
|-
|[[:en:Herpes simplex]]||80400||[[Հասարակ հերպես]]||49900|| ||69
|-
|[[:en:HIV/AIDS]]||203000||[[ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ]]||238100|| ||189
|-
|[[:en:Hypercholesterolemia]]||55800|| || || ||30
|-
|[[:en:Hypertension]]||131700||[[Գերճնշում]]||115400|| ||98
|-
|[[:en:Infection]]||102900||[[Վարակ]]||9600|| ||93
|-
|[[:en:Influenza]]||103000||[[Գրիպ]]||15500|| ||156
|-
|[[:en:International Classification of Diseases]]||35900||[[Հիվանդությունների միջազգային դասակարգում]]||6200|| ||70
|-
|[[:en:Liver cancer]]||55100||[[Լյարդի քաղցկեղ]]||53400|| ||52
|-
|[[:en:Low back pain]]||107100|| || || ||52
|-
|[[:en:Lung cancer]]||144300||[[Թոքի քաղցկեղ]]||127200|| ||93
|-
|[[:en:Major depressive disorder]]||177300||[[Մեծ դեպրեսիվ խանգարում]]||18800|| ||87
|-
|[[:en:Major trauma]]||59900|| || || ||25
|-
|[[:en:Malaria]]||201800||[[Մալարիա]]||55700|| ||170
|-
|[[:en:Malnutrition]]||148000||[[Թերսնուցում]]||11300|| ||104
|-
|[[:en:Medicine]]||91100||[[Բժշկություն]]||28400|| ||234
|-
|[[:en:Meningitis]]||89100||[[Մենինգիտ]]||141500|| ||101
|-
|[[:en:Mental disorder]]||180700||[[Հոգեկան հիվանդություններ]]||19100|| ||110
|-
|[[:en:Migraine]]||129500||[[Միգրեն]]||117400|| ||86
|-
|[[:en:Multiple sclerosis]]||121800||[[Ցրված սկլերոզ]]||146200|| ||72
|-
|[[:en:Myocardial infarction]]||128800||[[Սրտամկանի ինֆարկտ]]||144900|| ||114
|-
|[[:en:Myopia]]||75700||[[Կարճատեսություն]]||6400|| ||83
|-
|[[:en:National health insurance]]||12900|| || || ||6
|-
|[[:en:Obesity]]||175500||[[Ճարպակալում]]||185400|| ||126
|-
|[[:en:Osteoarthritis]]||117600||[[Օստեոարթրոզ]]||41300|| ||64
|-
|[[:en:Pain]]||96700||[[Ցավ]]||27800|| ||128
|-
|[[:en:Parkinson's disease]]||148500||[[Պարկինսոնի հիվանդություն]]||116200|| ||103
|-
|[[:en:Physician]]||40500||[[Բժիշկ]]||8500|| ||163
|-
|[[:en:Pneumonia]]||119000||[[Թոքաբորբ]]||55000|| ||132
|-
|[[:en:Polio]]||118400||[[Պոլիոմիելիտ]]||7600|| ||111
|-
|[[:en:Pregnancy]]||147700||[[Հղիություն (մարդ)]]||150300|| ||160
|-
|[[:en:Prostate cancer]]||217000||[[Շագանակագեղձի քաղցկեղ]]||76300|| ||73
|-
|[[:en:Refractive error]]||31800|| || || ||31
|-
|[[:en:Sanitation]]||52500|| || || ||42
|-
|[[:en:SARS-CoV-2]]||123800||[[SARS-CoV-2 (կորոնավիրուս)]]||53500|| ||126
|-
|[[:en:Schizophrenia]]||200300||[[Շիզոֆրենիա]]||315400|| ||115
|-
|[[:en:Sepsis]]||126500||[[Սեպսիս]]||6200|| ||73
|-
|[[:en:Sexually transmitted infection]]||84000||[[Սեռական ճանապարհով փոխանցվող վարակներ]]||91600|| ||113
|-
|[[:en:Skin cancer]]||55400||[[Մաշկի քաղցկեղ]]||46200|| ||66
|-
|[[:en:Stomach cancer]]||75100||[[Ստամոքսի քաղցկեղ]]||30400|| ||60
|-
|[[:en:Stroke]]||176700||[[Կաթված]]||225600|| ||113
|-
|[[:en:Suicide]]||154600||[[Ինքնասպանություն]]||93900|| ||175
|-
|[[:en:Surgery]]||89100||[[Վիրաբուժություն]]||17400||այո||116
|-
|[[:en:Tooth decay]]||125700||[[Ատամների ոսկրափուտ]]||21400|| ||83
|-
|[[:en:Tuberculosis]]||161300||[[Տուբերկուլոզ]]||33600|| ||164
|-
|[[:en:Type 2 diabetes]]||98800||[[2-րդ տիպի շաքարային դիաբետ]]||70100|| ||52
|-
|[[:en:Urinary tract infection]]||72400||[[Միզուղիների ինֆեկցիաներ]]||54600|| ||54
|-
|[[:en:Vaccination]]||87000||[[Պատվաստումներ]]||6200|| ||101
|-
|[[:en:Vaccine]]||130400||[[Պատվաստանյութ]]||5100|| ||130
|-
|[[:en:Visual impairment]]||89700||[[Տեսողության խանգարում]]||100400|| ||44
|-
|[[:en:Vitamin]]||66800||[[Վիտամին]]||34900|| ||128
|}
== [[:en:Category:High-importance medicine articles]] == 
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
!Անգլերեն հոդված!!en չափ!!Հայերեն հոդված!!hy չափ!!Անաղբյուր (hy)!!մլ N
|-
|[[:en:List of countries by hospital beds]]||31000|| || || ||8
|-
|[[:en:9-1-1]]||31700|| || || ||21
|-
|[[:en:2009 swine flu pandemic by country]]||197600|| || || ||10
|-
|[[:en:2022 monkeypox outbreak in Spain]]||16300|| || || ||2
|-
|[[:en:Abdominal pain]]||29300||[[Որովայնային ցավ]]||38100|| ||48
|-
|[[:en:Abscess]]||31500||[[Թարախակույտ]]||51800|| ||84
|-
|[[:en:Access to medicines]]||24600|| || || ||2
|-
|[[:en:Acne]]||162300||[[Ակնե]]||154900|| ||88
|-
|[[:en:Actinic keratosis]]||72200|| || || ||15
|-
|[[:en:Activities of daily living]]||21700|| || || ||19
|-
|[[:en:Acute coronary syndrome]]||43300||[[Սուր կորոնար համախտանիշ]]||39900|| ||37
|-
|[[:en:Acute lymphoblastic leukemia]]||78600||[[Սուր լիմֆոբլաստային լեյկոզ]]||90300|| ||38
|-
|[[:en:Acute myeloid leukemia]]||67500|| || || ||41
|-
|[[:en:Adenocarcinoma of the lung]]||43900||[[Թոքի ադենոկարցինոմա]]||45400|| ||10
|-
|[[:en:Adenoidectomy]]||11100|| || || ||16
|-
|[[:en:Adhesion (medicine)]]||17900||[[Կպում (բժշկություն)]]||23900|| ||14
|-
|[[:en:Adrenergic blocking agent]]||39000|| || || ||1
|-
|[[:en:Advanced airway management]]||23100|| || || ||3
|-
|[[:en:Adverse drug reaction]]||22100|| || || ||30
|-
|[[:en:Aedes albopictus]]||73300|| || || ||50
|-
|[[:en:African trypanosomiasis]]||73000||[[Քնախտ]]||3000|| ||74
|-
|[[:en:Ageing]]||145500||[[Ծերացման գործընթաց]]||150600|| ||67
|-
|[[:en:Air pollution]]||187000||[[Մթնոլորտի աղտոտում]]||12700|| ||94
|-
|[[:en:Airway management]]||41200|| || || ||10
|-
|[[:en:Alcohol and cancer]]||101900|| || || ||7
|-
|[[:en:Alcohol withdrawal syndrome]]||41100||[[Ալկոհոլային զրկանքի համախտանիշ]]||66900|| ||25
|-
|[[:en:Aliskiren]]||12700|| || || ||20
|-
|[[:en:Allergen]]||32900||[[Ալերգեն]]||31500|| ||54
|-
|[[:en:Allergic rhinitis]]||50200||[[Ալերգիկ ռինիտ]]||43500|| ||53
|-
|[[:en:Allow natural death]]||9000|| || || ||2
|-
|[[:en:Alteplase]]||33200|| || || ||11
|-
|[[:en:Alternate care site]]||14500|| || || ||1
|-
|[[:en:Amantadine]]||46700|| || || ||33
|-
|[[:en:Amnesia]]||53400||[[Ամնեզիա]]||5700|| ||70
|-
|[[:en:Amniocentesis]]||29000|| || || ||34
|-
|[[:en:Amphetamine]]||247100||[[Ամֆետամին]]||59800|| ||63
|-
|[[:en:Amyotrophic lateral sclerosis]]||154200||[[Կողմնային ամիոտրոֆիկ սկլերոզ]]||59100|| ||66
|-
|[[:en:Analgesic]]||111800||[[Ցավազրկող դեղամիջոցներ]]||1900|| ||72
|-
|[[:en:Anatomy]]||77600||[[Անատոմիա]]||13400|| ||172
|-
|[[:en:Anemia]]||84300||[[Սակավարյունություն]]||92600|| ||99
|-
|[[:en:Anesthesia]]||76100||[[Անզգայացում]]||1700|| ||81
|-
|[[:en:Anesthesiology]]||35800||[[Անեսթեզիոլոգիա]]||8400|| ||51
|-
|[[:en:Aneuploidy]]||34900||[[Անէուպլոիդիա]]||6800|| ||35
|-
|[[:en:Aneurysm]]||48900||[[Անոթալայնանք]]||3200|| ||63
|-
|[[:en:Angioplasty]]||34300||[[Անգիոպլաստիկա]]||42200|| ||35
|-
|[[:en:Animal testing]]||169400|| || || ||36
|-
|[[:en:Anomaly scan]]||8800|| || || ||3
|-
|[[:en:Anorexia (symptom)]]||17100||[[Անորեքսիա]]||7700||այո||38
|-
|[[:en:Anorexia nervosa]]||138400||[[Նյարդային անորեքսիա]]||99000|| ||77
|-
|[[:en:Anterior cruciate ligament injury]]||46800||[[Առաջային խաչաձև կապանի վնասվածք]]||63800|| ||14
|-
|[[:en:Anti-anxiety medication]]||18800|| || || ||1
|-
|[[:en:Antibiotic]]||138500||[[Հակաբիոտիկներ]]||167600|| ||121
|-
|[[:en:Antibiotic misuse]]||35000||[[Հակաբիոտիկների սխալ օգտագործում]]||36400|| ||9
|-
|[[:en:Anticonvulsant]]||53400||[[Հակացնցումային դեղեր]]||56700|| ||35
|-
|[[:en:Antidepressant]]||141700||[[Հակադեպրեսանտներ]]||156100|| ||60
|-
|[[:en:Antidote]]||8100||[[Հակաթույներ]]||4200|| ||47
|-
|[[:en:Antihistamine]]||30100||[[Հակահիստամինային դեղեր]]||36200|| ||45
|-
|[[:en:Antimicrobial copper-alloy touch surfaces]]||14700|| || || ||5
|-
|[[:en:Antimicrobial resistance]]||149300|| || || ||52
|-
|[[:en:Antiparasitic]]||9900||[[Հակապարազիտային դեղեր]]||10600|| ||15
|-
|[[:en:Antipsychotic]]||187700||[[Հոգեմետ դեղեր]]||19200|| ||53
|-
|[[:en:Antiviral drug]]||57400||[[Հակավիրուսային դեղեր]]||8200|| ||44
|-
|[[:en:Anxiety]]||91600||[[Տագնապ]]||12700|| ||93
|-
|[[:en:Anxiolytic]]||22900|| || || ||31
|-
|[[:en:Appendicitis]]||74400||[[Որդանման ելունի բորբոքում]]||88900|| ||79
|-
|[[:en:Arachidonic acid]]||35900||[[Արախիդոնաթթու]]||44600|| ||42
|-
|[[:en:Arrhythmia]]||41100||[[Առիթմիա]]||50700|| ||67
|-
|[[:en:Arterial occlusion]]||31200|| || || ||1
|-
|[[:en:Arteriosclerosis]]||11000||[[Արտերիոսկլերոզ]]||13800|| ||60
|-
|[[:en:Arthritis]]||60100||[[Հոդաբորբ]]||6400|| ||80
|-
|[[:en:Artificial limb]]|| ||[[Պրոթեզներ]]||8300|| ||59
|-
|[[:en:Asbestosis]]||26400||[[Ազբեստոզ]]||25900|| ||36
|-
|[[:en:Asperger syndrome]]||112200||[[Ասպերգերի համախտանիշ]]||52400|| ||74
|-
|[[:en:Aspirin]]||149900||[[Ասպիրին]]||96700|| ||103
|-
|[[:en:Assessment of kidney function]]||16300|| || || ||2
|-
|[[:en:Astigmatism]]||35600||[[Աստիգմատիզմ]]||31800|| ||64
|-
|[[:en:Atherosclerosis]]||97600||[[Աթերոսկլերոզ]]||16900|| ||49
|-
|[[:en:Atopic dermatitis]]||47700||[[Ատոպիկ մաշկաբորբ]]||48400|| ||42
|-
|[[:en:Atrial fibrillation]]||155900||[[Նախասրտերի ֆիբրիլյացիա]]||66800|| ||46
|-
|[[:en:Attenuated vaccine]]||34500||[[Թուլացված պատվաստանյութ]]||8500|| ||23
|-
|[[:en:Atypical anorexia nervosa]]||5600|| || || ||1
|-
|[[:en:Atypical antipsychotic]]||93300|| || || ||21
|-
|[[:en:Autism]]||200||[[Աուտիզմի սպեկտր]]||227600|| ||47
|-
|[[:en:Autoimmune disease]]||48400||[[Աուտոիմուն հիվանդություն]]||26200|| ||53
|-
|[[:en:Autoimmune thyroiditis]]||7700||[[Աուտոիմուն թիրեոիդիտ]]||10000|| ||7
|-
|[[:en:Autoimmunity]]||47200||[[Աուտոիմունություն]]||67800|| ||31
|-
|[[:en:Automated external defibrillator]]||29900|| || || ||32
|-
|[[:en:Autosomal dominant polycystic kidney disease]]||55100|| || || ||15
|-
|[[:en:Avicenna]]||114400||[[Ավիցեննա]]||42400|| ||167
|-
|[[:en:Bachelor of Medical Sciences]]||13000|| || || ||3
|-
|[[:en:Bachelor of Medicine, Bachelor of Surgery]]||59600|| || || ||19
|-
|[[:en:Back pain]]||54800||[[Մեջքի ցավ]]||51400|| ||35
|-
|[[:en:Bacteria]]||151700||[[Բակտերիաներ]]||38400|| ||176
|-
|[[:en:Bacterial therapy]]||14300|| || || ||3
|-
|[[:en:Bacterial vaginosis]]||44600||[[Բակտերիալ վագինոզ]]||47000|| ||49
|-
|[[:en:Bariatric surgery]]||54700||[[Բարիատիկ վիրաբուժություն]]||60700|| ||20
|-
|[[:en:Basal-cell carcinoma]]||54100||[[Բազալ բջջային կարցինոմա]]||64600|| ||31
|-
|[[:en:Basic reproduction number]]||46400|| || || ||38
|-
|[[:en:Bed bug]]||59500|| || || ||19
|-
|[[:en:Bell's palsy]]||42300||[[Բելլի պարալիչ]]||43100|| ||42
|-
|[[:en:Benign prostatic hyperplasia]]||76100||[[Շագանակագեղձի բարորակ գերաճ]]||19500|| ||44
|-
|[[:en:Benign tumor]]||27500||[[Բարորակ ուռուցքներ]]||37000|| ||32
|-
|[[:en:Benzodiazepine]]||158600||[[Բենզոդիազեպիններ]]||40300|| ||51
|-
|[[:en:Benzodiazepine dependence]]||72100|| || || ||10
|-
|[[:en:Benzodiazepine withdrawal syndrome]]||98300|| || || ||13
|-
|[[:en:Bifidobacterium]]||27500|| || || ||28
|-
|[[:en:Big Pharma conspiracy theories]]||24500|| || || ||11
|-
|[[:en:Theodor Bilharz]]||53600|| || || ||15
|-
|[[:en:Binge drinking]]||80900|| || || ||16
|-
|[[:en:Biogerontology]]||23600|| || || ||3
|-
|[[:en:Biosafety level]]||70100|| || || ||19
|-
|[[:en:Birth]]||24200|| || || ||93
|-
|[[:en:Birth defect]]||82500||[[Բնածին արատներ]]||11400|| ||44
|-
|[[:en:Birth weight]]||35900|| || || ||11
|-
|[[:en:Bladder cancer]]||136700||[[Միզապարկի քաղցկեղ]]||14900|| ||41
|-
|[[:en:Bleeding]]||21900||[[Արյունահոսություն]]||29200|| ||76
|-
|[[:en:Blood]]||61500||[[Արյուն]]||55400|| ||212
|-
|[[:en:Blood compatibility testing]]||51400|| || || ||4
|-
|[[:en:Blood culture]]||53100||[[Արյան միջավայր]]||7700|| ||20
|-
|[[:en:Blood in stool]]||29200|| || || ||7
|-
|[[:en:Blood pressure]]||69800||[[Արյան ճնշում]]||17400|| ||83
|-
|[[:en:Blood pressure measurement]]||35400|| || || ||9
|-
|[[:en:Blood test]]||16300||[[Արյան բիոքիմիական քննություն]]||22900|| ||50
|-
|[[:en:Blood transfusion]]||100500||[[Արյան փոխներարկում]]||11900|| ||68
|-
|[[:en:Blood type]]||56700||[[Արյան խումբ]]||20100|| ||92
|-
|[[:en:Bloodstream infections]]||32400|| || || ||29
|-
|[[:en:Blue baby syndrome]]||29200||[[Կապույտ երեխայի համախտանիշ]]||22800|| ||10
|-
|[[:en:Blunt trauma]]||30800|| || || ||12
|-
|[[:en:Body image disturbance]]||92700|| || || ||2
|-
|[[:en:Bone density]]||13900||[[Ոսկրի հանքային խտություն]]||14500|| ||21
|-
|[[:en:Bone marrow examination]]||12000||[[Ոսկրածուծի քննություն]]||15500|| ||20
|-
|[[:en:Bone metastasis]]||24400||[[Ոսկրային մետաստազներ]]||25000|| ||11
|-
|[[:en:Borderline personality disorder]]||177400||[[Սահմանային անձնային խանգարում]]||13800|| ||54
|-
|[[:en:Botulism]]||67900||[[Բոտուլիզմ]]||71400|| ||69
|-
|[[:en:Bowel resection]]||2800|| || || ||5
|-
|[[:en:Bradycardia]]||17200||[[Հազվասրտություն]]||25600|| ||49
|-
|[[:en:Brain damage]]||41900||[[Ուղեղի վնասվածք]]||13000|| ||28
|-
|[[:en:Brain injury]]||100||[[Ուղեղի վնասվածք]]||13000|| ||28
|-
|[[:en:Brain tumor]]||86900||[[Գլխուղեղի ուռուցք]]||108200|| ||63
|-
|[[:en:Breast cancer screening]]||51100|| || || ||2
|-
|[[:en:Breathing gas]]||61700|| || || ||17
|-
|[[:en:Bronchiectasis]]||57600||[[Բրոնխոէկտազ]]||41600|| ||41
|-
|[[:en:Bronchiolitis obliterans]]||37700||[[Օբլիտերացնող բրոնխիոլիտ]]||38200|| ||16
|-
|[[:en:Bronchitis]]||46900||[[Բրոնխաբորբ]]||24900|| ||81
|-
|[[:en:Bulimia nervosa]]||74700||[[Նյարդային բուլիմիա]]||87400|| ||34
|-
|[[:en:Cachexia]]||29400||[[Հյուծանք]]||42300|| ||39
|-
|[[:en:Caesarean section]]||114500||[[Կեսարյան հատում]]||36900|| ||72
|-
|[[:en:Candidiasis]]||63300||[[Կանդիդոզ]]||63400|| ||50
|-
|[[:en:Cannabis]]||97800||[[Կանեփ]]||7600|| ||110
|-
|[[:en:Carbamazepine]]||32600||[[Կարբամազեպին]]||32500|| ||44
|-
|[[:en:Carbon monoxide poisoning]]||107300||[[Շմոլ գազով թունավորումներ]]||106200|| ||43
|-
|[[:en:Carcinogenesis]]||115000||[[Քաղցկեղածնություն]]||151500|| ||26
|-
|[[:en:Cardiac arrest]]||118400||[[Սրտի կանգ]]||86100|| ||63
|-
|[[:en:Cardiac catheterization]]||25600||[[Սրտի կաթետերիզացիա]]||39200|| ||26
|-
|[[:en:Cardiac cycle]]||23400||[[Սրտային ցիկլ]]||31100|| ||29
|-
|[[:en:Cardiac surgery]]||29000||[[Սրտային վիրաբուժություն]]||33400|| ||42
|-
|[[:en:Cardiomyopathy]]||24900||[[Կարդիոմիոպաթիա]]||24400|| ||41
|-
|[[:en:Cardiopulmonary bypass]]||35000||[[Արյան արհեստական շրջանառություն]]||4400|| ||29
|-
|[[:en:Cardiopulmonary resuscitation]]||119300||[[Սիրտ-թոքային վերակենդանացում]]||154800|| ||66
|-
|[[:en:Cardiovascular disease in women]]||97600|| || || ||2
|-
|[[:en:Caregiver]]||58400|| || || ||16
|-
|[[:en:Carpal tunnel syndrome]]||78500||[[Դաստակային թունելի համախտանիշ]]||29400|| ||45
|-
|[[:en:Cataract surgery]]||56700|| || || ||18
|-
|[[:en:Catheter]]||27200|| || || ||47
|-
|[[:en:Catholic Church and HIV/AIDS]]||67500|| || || ||3
|-
|[[:en:Cause (medicine)]]||9300||[[Պատճառագիտություն]]||32000|| ||17
|-
|[[:en:Cause of death]]||11300||[[Մահվան պատճառ]]||12300|| ||19
|-
|[[:en:Causes of cancer]]||59600|| || || ||5
|-
|[[:en:Cauterization]]||17600||[[Խարանում]]||1300|| ||25
|-
|[[:en:Centers for Disease Control and Prevention]]||82500|| || || ||44
|-
|[[:en:Central nervous system disease]]||24400||[[Կենտրոնական նյարդային համակարգի հիվանդություններ]]||34000|| ||9
|-
|[[:en:Central venous catheter]]||46300|| || || ||23
|-
|[[:en:Cerebral palsy]]||165600||[[Մանկական ուղեղային կաթված]]||10300|| ||54
|-
|[[:en:Cerebrovascular disease]]||39700|| || || ||21
|-
|[[:en:Cervical screening]]||38000|| || || ||5
|-
|[[:en:Chagas disease]]||66900||[[Շագասի հիվանդություն]]||23300|| ||66
|-
|[[:en:Chemotherapy]]||154800||[[Քիմիաթերապիա]]||46100|| ||76
|-
|[[:en:Chest pain]]||38400||[[Կրծքավանդակի ցավ]]||53900|| ||42
|-
|[[:en:Chickenpox]]||59900||[[Ջրծաղիկ]]||6200|| ||103
|-
|[[:en:Chikungunya]]||70200||[[Չիկուգունյայի վիրուս]]||10700|| ||59
|-
|[[:en:Child abuse]]||201300||[[Բռնություն երեխաների նկատմամբ]]||27300|| ||47
|-
|[[:en:Child development stages]]||69900|| || || ||12
|-
|[[:en:Childhood blindness]]||13300|| || || ||3
|-
|[[:en:Childhood cancer]]||28500||[[Մանկական ուռուցքներ]]||36500|| ||17
|-
|[[:en:Childhood chronic illness]]||11500|| || || ||1
|-
|[[:en:Childhood leukemia]]||36700|| || || ||5
|-
|[[:en:Childhood obesity]]||76300||[[Մանկական ճարպակալում]]||91400|| ||19
|-
|[[:en:Children's hospice]]||17400|| || || ||4
|-
|[[:en:Chlamydia]]||38900||[[Քլամիդիա]]||43600|| ||54
|-
|[[:en:Cholecystectomy]]||49000||[[Խոլեցիստէկտոմիա]]||66400|| ||31
|-
|[[:en:Cholecystitis]]||36600||[[Խոլեցիստիտ]]||42400|| ||46
|-
|[[:en:Cholera]]||124100||[[Խոլերա]]||25600|| ||141
|-
|[[:en:Cholesterol]]||76000||[[Խոլեսթերին]]||1700|| ||101
|-
|[[:en:Chronic care management]]||16500|| || || ||1
|-
|[[:en:Chronic kidney disease]]||71700||[[Երիկամի քրոնիկ հիվանդություն]]||78100|| ||40
|-
|[[:en:Chronic lymphocytic leukemia]]||72000||[[Քրոնիկ լիմֆոցիտար լեյկեմիա]]||67200|| ||37
|-
|[[:en:Chronic myelogenous leukemia]]||33500|| || || ||36
|-
|[[:en:Circadian rhythm]]||107900|| || || ||51
|-
|[[:en:Classic autism]]||46600|| || || ||10
|-
|[[:en:Cleft lip and cleft palate]]||95800||[[Նապաստակի շրթունք]]||700|| ||55
|-
|[[:en:Climate change and infectious diseases]]||86100|| || || ||2
|-
|[[:en:Clinical death]]||23200||[[Կլինիկական մահ]]||6900|| ||35
|-
|[[:en:Clonus]]||9100||[[Կլոնուս]]||6500|| ||19
|-
|[[:en:Clostridioides difficile infection]]||91800|| || || ||28
|-
|[[:en:Clostridium]]||32300|| || || ||40
|-
|[[:en:Clubfoot]]||34600||[[Ծուռթաթություն]]||34700|| ||37
|-
|[[:en:Coagulation]]||47800||[[Արյան մակարդում]]||63000|| ||63
|-
|[[:en:Cocaine]]||162800||[[Կոկաին]]||179600|| ||109
|-
|[[:en:Cocaine (data page)]]||5800|| || || ||1
|-
|[[:en:Cochlear implant]]||65400|| || || ||34
|-
|[[:en:Coeliac disease]]||137300||[[Ցելիակիա]]||166500|| ||69
|-
|[[:en:Cognitive behavioral therapy]]||143000||[[Կոգնիտիվ-վարքային թերապիա]]||3000|| ||46
|-
|[[:en:Cognitive disorder]]||18600|| || || ||9
|-
|[[:en:Cognitive therapy]]||28600||[[Կոգնիտիվ թերապիա]]||3000|| ||22
|-
|[[:en:Colonoscopy]]||53200||[[Աղեդիտում]]||2900|| ||45
|-
|[[:en:Colorectal polyp]]||30000||[[Կոլոռեկտալ պոլիպ]]||37500|| ||16
|-
|[[:en:Coma]]||49700||[[Կոմա]]||8500|| ||76
|-
|[[:en:Combined hormonal contraception]]||31500|| || || ||1
|-
|[[:en:Combined oral contraceptive pill]]||141100|| || || ||44
|-
|[[:en:Complications of hypertension]]||45400||[[Գերճնշման բարդություններ]]||48500|| ||4
|-
|[[:en:Complications of pregnancy]]||40500|| || || ||10
|-
|[[:en:Concussion]]||111400||[[Ուղեղի ցնցում]]||101300|| ||44
|-
|[[:en:Condom]]||131200||[[Պահպանակ]]||63800|| ||117
|-
|[[:en:Congenital heart defect]]||45800||[[Սրտի բնածին արատներ]]||48300|| ||43
|-
|[[:en:Conjugate vaccine]]||9200|| || || ||13
|-
|[[:en:Conjunctivitis]]||33100||[[Շաղկապենաբորբ]]||46200|| ||75
|-
|[[:en:Constipation]]||47200||[[Փորկապություն]]||58800|| ||81
|-
|[[:en:Contact dermatitis]]||25000||[[Կոնտակտային դերմատիտ]]||7400|| ||19
|-
|[[:en:Contaminated blood scandal in the United Kingdom]]||42100|| || || ||2
|-
|[[:en:Corneal cross-linking]]||12300||[[Եղջերաթաղանթի կոլագենի քրոսլինկինգ]]||16600|| ||5
|-
|[[:en:Corneal opacity]]||24600|| || || ||3
|-
|[[:en:Coronary artery bypass surgery]]||55600||[[Աորտոկորոնար շունտավորման վիրահատություն]]||79200|| ||36
|-
|[[:en:Coronary artery disease]]||96500||[[Պսակային զարկերակային հիվանդություն]]||100300|| ||55
|-
|[[:en:Coronary catheterization]]||24100||[[Կորոնար կաթետերիզացիա]]||26000|| ||8
|-
|[[:en:Coronary disease]]|| ||[[Պսակային զարկերակային հիվանդություն]]||100300|| ||55
|-
|[[:en:Coronary ischemia]]||33400||[[Կորոնար իշեմիա]]||15100|| ||5
|-
|[[:en:Coronavirus]]||97900|| || || ||126
|-
|[[:en:Coroner]]||36700|| || || ||26
|-
|[[:en:Cortisone]]||15400||[[Կորտիզոն]]||15200|| ||41
|-
|[[:en:Cough]]||25000||[[Հազ]]||4700||այո||112
|-
|[[:en:COVID-19 pandemic by country and territory]]||64100|| || || ||38
|-
|[[:en:COVID-19 pandemic in India]]||333900|| || || ||44
|-
|[[:en:COVID-19 pandemic in Singapore]]||244000|| || || ||23
|-
|[[:en:COVID-19 pandemic on cruise ships]]||351300|| || || ||17
|-
|[[:en:COVID-19 pandemic on naval ships]]||96200|| || || ||5
|-
|[[:en:COVID-19 testing]]||181300|| || || ||52
|-
|[[:en:COVID-19 vaccine]]||171900|| || || ||80
|-
|[[:en:COVID-19 vaccine misinformation and hesitancy]]||114700|| || || ||3
|-
|[[:en:Crack cocaine]]||34600||[[Կռեկ-կոկաին]]||31200|| ||41
|-
|[[:en:Creutzfeldt–Jakob disease]]||67400||[[Կրեյտցֆելդտ-Յակոբի հիվանդություն]]||68500|| ||50
|-
|[[:en:Crisis plan]]||5100|| || || ||3
|-
|[[:en:Cryptosporidiosis]]||69100|| || || ||24
|-
|[[:en:Cushing's syndrome]]||43400||[[Կուշինգի համախտանիշ]]||53300|| ||48
|-
|[[:en:Cyanosis]]||15400||[[Ցիանոզ]]||12300|| ||46
|-
|[[:en:Cystic fibrosis]]||142600||[[Ցիստիկ ֆիբրոզ]]||172800|| ||63
|-
|[[:en:Cytomegalovirus]]||14500||[[Ցիտոմեգալովիրուս]]||19700|| ||38
|-
|[[:en:Thomas Kennedy Dalziel]]||9400|| || || ||1
|-
|[[:en:Dandruff]]||18200||[[Գլխի թեփոտում]]||2700|| ||71
|-
|[[:en:Death]]||77900||[[Մահ]]||115100|| ||210
|-
|[[:en:Deathcare]]||11800|| || || ||1
|-
|[[:en:Deep vein thrombosis]]||146100||[[Խորանիստ երակների թրոմբոզ]]||124600|| ||31
|-
|[[:en:Defibrillation]]||49500|| || || ||36
|-
|[[:en:Dehydration]]||18900||[[Ջրազրկում]]||22400|| ||61
|-
|[[:en:Delayed puberty]]||44400||[[Ուշացած սեռական հասունացում]]||60800|| ||16
|-
|[[:en:Delirium]]||85100|| || || ||49
|-
|[[:en:Delirium tremens]]||25800||[[Հարբեցատենդ]]||4000|| ||49
|-
|[[:en:Dementia with Lewy bodies]]||134600|| || || ||20
|-
|[[:en:Dentistry]]||52400||[[Ատամնաբուժություն]]||66800|| ||110
|-
|[[:en:Depersonalization-derealization disorder]]||62400|| || || ||19
|-
|[[:en:Dermatitis]]||68000||[[Մաշկաբորբ]]||20100|| ||52
|-
|[[:en:Dermatology]]||23700||[[Մաշկաբանություն]]||6600||այո||83
|-
|[[:en:Destination therapy]]||8800|| || || ||1
|-
|[[:en:Diabetes management]]||83300||[[Շաքարային դիաբետի ինքնավերահսկում]]||34100|| ||10
|-
|[[:en:Diabetes medication]]||47700|| || || ||26
|-
|[[:en:Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders]]||90800|| || || ||48
|-
|[[:en:Diarrhea]]||82700||[[Փորլուծություն]]||89700|| ||116
|-
|[[:en:Diastole]]||12800||[[Դիաստոլա]]||1700|| ||38
|-
|[[:en:Diazepam]]||93100||[[Դիազեպամ]]||16600|| ||54
|-
|[[:en:Diet (nutrition)]]||16900||[[Դիետա]]||11400|| ||64
|-
|[[:en:Dietary Guidelines for Americans]]||42900|| || || ||2
|-
|[[:en:Dietary Reference Intake]]||26600|| || || ||22
|-
|[[:en:Dietary supplement]]||99000|| || || ||50
|-
|[[:en:Digoxin]]||42100||[[Դիգոքսին]]||38800|| ||40
|-
|[[:en:Diphtheria]]||52000||[[Դիֆթերիա]]||60600|| ||88
|-
|[[:en:Diplopia]]||14900||[[Երկտեսություն]]||20700|| ||37
|-
|[[:en:Disability]]||117300||[[Հաշմանդամություն]]||48000|| ||104
|-
|[[:en:Diseases of affluence]]||40800|| || || ||23
|-
|[[:en:Diseases of poverty]]||71200|| || || ||10
|-
|[[:en:Diverticulitis]]||33700||[[Դիվերտիկուլիտ]]||38300|| ||32
|-
|[[:en:Diverticulum]]||14000|| || || ||26
|-
|[[:en:Dizziness]]||13700|| || || ||30
|-
|[[:en:Do not resuscitate]]||86000|| || || ||16
|-
|[[:en:Dobbs v. Jackson Women's Health Organization]]||244300|| || || ||22
|-
|[[:en:Doctor of Medicine]]||101800|| || || ||28
|-
|[[:en:Doctor of Physical Therapy]]||26100|| || || ||2
|-
|[[:en:Doctor's visit]]||6200||[[Բժշկական խորհրդատվություն]]||5900|| ||8
|-
|[[:en:Domperidone]]||61400|| || || ||27
|-
|[[:en:Down syndrome]]||118800||[[Դաունի համախտանիշ]]||23000|| ||90
|-
|[[:en:DPT vaccine]]||50400|| || || ||27
|-
|[[:en:Dracunculiasis]]||41800||[[Դրակունկուլոզ]]||14200|| ||51
|-
|[[:en:Drowning]]||105400||[[Ջրահեղձություն]]||17700|| ||49
|-
|[[:en:Drug]]||31100||[[Կենսաբանական ակտիվ նյութեր]]||8100|| ||102
|-
|[[:en:Drug abuse]]|| || || || ||41
|-
|[[:en:Drug eruption]]||13600|| || || ||12
|-
|[[:en:Drug injection]]||29900|| || || ||12
|-
|[[:en:Drug interaction]]||43300|| || || ||25
|-
|[[:en:Drug liberalization]]||99300|| || || ||12
|-
|[[:en:Drug policy reform]]|| || || || ||12
|-
|[[:en:Drug rehabilitation]]||64400|| || || ||13
|-
|[[:en:Drug resistance]]||27800|| || || ||24
|-
|[[:en:Drugs for acid-related disorders]]||9700|| || || ||3
|-
|[[:en:DSM-5]]||74200|| || || ||19
|-
|[[:en:Ductus deferens]]||100|| || || ||56
|-
|[[:en:Dying]]||4400|| || || ||13
|-
|[[:en:Dysentery]]||32900||[[Դիզենտերիա]]||7900|| ||84
|-
|[[:en:Dyslexia]]||83100||[[Դիսլեքսիա]]||45700|| ||79
|-
|[[:en:Dysphagia]]||24800||[[Դիսֆագիա]]||37500|| ||38
|-
|[[:en:Dysplasia]]||6900||[[Դիսպլազիա]]||7700|| ||28
|-
|[[:en:Dyspnea]]||100||[[Հևոց]]||1800|| ||69
|-
|[[:en:Ear pain]]||40800|| || || ||18
|-
|[[:en:Early pregnancy bleeding]]||16900||[[Վաղ հղիության արյունահոսություն]]||8700|| ||10
|-
|[[:en:Ebers Papyrus]]||13100|| || || ||30
|-
|[[:en:Ebola]]||186000||[[Էբոլա վիրուսային հիվանդություն]]||212400|| ||141
|-
|[[:en:Ebola virus disease treatment research]]||34400|| || || ||3
|-
|[[:en:Echinococcus]]||10000||[[Էխինոկոկ]]||5000|| ||25
|-
|[[:en:Eclampsia]]||42600||[[Էկլամպսիա]]||46000|| ||43
|-
|[[:en:Economic impact of HIV/AIDS]]||11400|| || || ||5
|-
|[[:en:Ectopic pregnancy]]||69100||[[Արտարգանդային հղիություն]]||57100|| ||53
|-
|[[:en:EEG analysis]]||16700|| || || ||3
|-
|[[:en:Electrocardiography]]||80000||[[Էլեկտրասրտագրություն]]||27400|| ||83
|-
|[[:en:Electroencephalography]]||130500||[[Էլեկտրաուղեղագրություն]]||4000|| ||62
|-
|[[:en:Electrolyte imbalance]]||34900||[[Էլեկտրոլիտային անհավասարակշռություն]]||35800|| ||21
|-
|[[:en:Embolus]]||12000||[[Էմբոլ]]||9800|| ||14
|-
|[[:en:Emergency bleeding control]]||19100|| || || ||8
|-
|[[:en:Emergency childbirth]]||31200|| || || ||3
|-
|[[:en:Emergency contraception]]||94700||[[Անհետաձգելի բեղմնականխում]]||27600|| ||27
|-
|[[:en:Emergency medical services]]||82800||[[Շտապ բժշկական օգնություն]]||3900|| ||33
|-
|[[:en:Emergency medicine]]||82300|| || || ||47
|-
|[[:en:Emergency telephone number]]||28600||[[Արտակարգ իրավիճակների հեռախոսահամարներ]]||18500|| ||36
|-
|[[:en:Emphysema]]||39900||[[Թոքերի լայնացում]]||2300|| ||52
|-
|[[:en:End-of-life care]]||52600|| || || ||11
|-
|[[:en:Endocrine disease]]||8700||[[Էնդոկրին հիվանդություններ]]||15500|| ||15
|-
|[[:en:Endocrine disruptor]]||141800|| || || ||24
|-
|[[:en:Endocrinology]]||22800||[[Ներզատաբանություն]]||5000|| ||78
|-
|[[:en:Endometrial ablation]]||10700|| || || ||7
|-
|[[:en:Endometriosis]]||136300||[[Էնդոմետրիոզ]]||130300|| ||54
|-
|[[:en:Environmental enteropathy]]||19900|| || || ||5
|-
|[[:en:Epidemic]]||21600||[[Համաճարակ]]||5100|| ||111
|-
|[[:en:Epidemic typhus]]||42100|| || || ||26
|-
|[[:en:Epidemiology of attention deficit hyperactive disorder]]||12000|| || || ||6
|-
|[[:en:Epidemiology of HIV/AIDS]]||73300|| || || ||12
|-
|[[:en:Epidemiology of measles]]||87800|| || || ||1
|-
|[[:en:Erectile dysfunction]]||56400||[[Էրեկտիլ դիսֆունկցիա]]||52700|| ||77
|-
|[[:en:Erythropoiesis]]||13000||[[Էրիթրոպոեզ]]||20200|| ||36
|-
|[[:en:Esomeprazole]]||28200|| || || ||32
|-
|[[:en:Esophageal cancer]]||69000||[[Կերակրափողի քաղցկեղ]]||92200|| ||47
|-
|[[:en:Estrogen]]||66300||[[Էստրոգեններ]]||64000|| ||74
|-
|[[:en:Estrogen (medication)]]||131700|| || || ||3
|-
|[[:en:Euthanasia]]||71800||[[Էֆթանազիա]]||26700|| ||95
|-
|[[:en:Evidence-based medicine]]||68800|| || || ||34
|-
|[[:en:Excretion]]||6700||[[Արտազատում]]||8700|| ||61
|-
|[[:en:Executive functions]]||93300|| || || ||28
|-
|[[:en:Exercise]]||86400||[[Ֆիզիկական վարժություն]]||900||այո||72
|-
|[[:en:External beam radiotherapy]]||17500|| || || ||6
|-
|[[:en:Eye chart]]||15800|| || || ||11
|-
|[[:en:Failure to thrive]]||54300|| || || ||9
|-
|[[:en:Family medicine]]||57000|| || || ||30
|-
|[[:en:Family planning]]||91700||[[Ընտանիքի պլանավորում]]||27200|| ||50
|-
|[[:en:Far-sightedness]]||23600||[[Հեռատեսություն]]||3200|| ||67
|-
|[[:en:Fatigue]]||36200||[[Գերհոգնածություն]]||31500|| ||66
|-
|[[:en:Fear of medical procedures]]||26600|| || || ||2
|-
|[[:en:Fellowship of the Royal Colleges of Surgeons]]||6500|| || || ||6
|-
|[[:en:Fentanyl]]||118700|| || || ||45
|-
|[[:en:Fetal alcohol spectrum disorder]]||105200|| || || ||6
|-
|[[:en:Fetal circulation]]||16400||[[Պտղի արյան շրջանառություն]]||19500|| ||14
|-
|[[:en:Fetal distress]]||12500|| || || ||10
|-
|[[:en:FFP standards]]||14900|| || || ||13
|-
|[[:en:Fibrinogen]]||37300||[[Ֆիբրինոգեն]]||4300|| ||40
|-
|[[:en:Fibromyalgia]]||132400||[[Ֆիբրոմիալգիա]]||43000|| ||48
|-
|[[:en:Fibrosis]]||11300|| || || ||36
|-
|[[:en:First aid]]||40200||[[Առաջին օգնություն]]||14100|| ||95
|-
|[[:en:First responder]]||7600||[[Առաջին արձագանքող]]||6900|| ||6
|-
|[[:en:Brenda Fitzgerald]]||14700|| || || ||2
|-
|[[:en:Flavivirus]]||49000|| || || ||25
|-
|[[:en:Flea]]||41600||[[Լվեր]]||4700|| ||124
|-
|[[:en:William Fleming (governor)]]||15100|| || || ||10
|-
|[[:en:Flexner Report]]||25100|| || || ||4
|-
|[[:en:Abraham Flexner]]||24200|| || || ||15
|-
|[[:en:Flu season]]||43500|| || || ||11
|-
|[[:en:Fluoxetine]]||103200|| || || ||45
|-
|[[:en:Folate]]||97700||[[Վիտամին B9]]||75400|| ||73
|-
|[[:en:Food allergy]]||97100||[[Սննդային ալերգիա]]||105500|| ||41
|-
|[[:en:Food and Drug Administration]]||113100||[[Սննդի և դեղերի վարչություն]]||141200|| ||52
|-
|[[:en:Food intolerance]]||66300|| || || ||23
|-
|[[:en:Foodborne illness]]||71000||[[Սննդային թունավորումներ]]||7900|| ||57
|-
|[[:en:Foreign body aspiration]]||25500||[[Օտար մարմնի ասպիրացիա]]||19600|| ||6
|-
|[[:en:Friedreich's ataxia]]||44800|| || || ||24
|-
|[[:en:Frostbite]]||34900||[[Ցրտահարություն (բժշկություն)]]||15200|| ||56
|-
|[[:en:Fungal infection]]||27200||[[Միկոզ]]||10600|| ||44
|-
|[[:en:Gallstone]]||41100||[[Լեղային քար]]||46700|| ||44
|-
|[[:en:Gangrene]]||27300||[[Փտախտ]]||31500|| ||80
|-
|[[:en:Gardasil]]||72300||[[Գարդասիլ]]||19200|| ||17
|-
|[[:en:Gastric bypass surgery]]||73500|| || || ||17
|-
|[[:en:Gastritis]]||31000||[[Գաստրիտ]]||33200|| ||73
|-
|[[:en:Gastrointestinal cancer]]||23500||[[Աղեստամոքսային տրակտի քաղցկեղ]]||30700|| ||6
|-
|[[:en:Gastrointestinal disease]]||22700||[[Աղեստամոքսային տրակտի հիվանդություններ]]||24700|| ||18
|-
|[[:en:General anaesthesia]]||54600||[[Թմրաքուն]]||13000|| ||38
|-
|[[:en:General practitioner]]||53100||[[Ընդհանուր պրակտիկայի բժիշկ]]||10800|| ||42
|-
|[[:en:Generalized anxiety disorder]]||104200||[[Ընդհանրացված տագնապային խանգարում]]||5200|| ||36
|-
|[[:en:Generalized tonic–clonic seizure]]||15300||[[Գեներալիզացված տոնիկ-կլոնիկ ցնցում]]||19500|| ||14
|-
|[[:en:Generic drug]]||49200|| || || ||44
|-
|[[:en:Genetic disorder]]||30200||[[Գենետիկ հիվանդություններ]]||46800|| ||52
|-
|[[:en:Genetic testing]]||48500|| || || ||26
|-
|[[:en:Genetics]]||96600||[[Գենետիկա]]||54300|| ||148
|-
|[[:en:Genital herpes]]||19100||[[Սեռական հերպես]]||28000|| ||30
|-
|[[:en:Genital wart]]||24200|| || || ||44
|-
|[[:en:Geriatrics]]||35500|| || || ||52
|-
|[[:en:Gerontology]]||31300|| || || ||53
|-
|[[:en:Gestational diabetes]]||79600||[[Հղիության դիաբետ]]||76400|| ||40
|-
|[[:en:Gigantism]]||20900||[[Գիգանտիզմ]]||24300|| ||41
|-
|[[:en:Gilbert's syndrome]]||31300||[[Ժիլբերտի համախտանիշ]]||31500|| ||34
|-
|[[:en:John Gillies (anaesthetist)]]||11700|| || || ||1
|-
|[[:en:Glanders]]||13200||[[Խլախտ]]||3200|| ||24
|-
|[[:en:Glaucoma]]||95800||[[Գլաուկոմա]]||110200|| ||83
|-
|[[:en:Global health]]||70100|| || || ||10
|-
|[[:en:Glossary of clinical research]]||79700|| || || ||1
|-
|[[:en:Glossary of communication disorders]]||34900|| || || ||1
|-
|[[:en:Gravidity and parity]]||13300|| || || ||10
|-
|[[:en:Group A streptococcal infection]]||32500|| || || ||8
|-
|[[:en:Group B streptococcal infection]]||112700|| || || ||6
|-
|[[:en:Gynecomastia]]||52000||[[Գինեկոմաստիա]]||63500|| ||43
|-
|[[:en:Haemophilus influenzae]]||31200|| || || ||35
|-
|[[:en:Head lice infestation]]||29800|| || || ||21
|-
|[[:en:Headache]]||77600||[[Գլխացավ]]||79500|| ||117
|-
|[[:en:Health care quality]]||35100|| || || ||2
|-
|[[:en:Health economics]]||37700|| || || ||28
|-
|[[:en:Health effects of pesticides]]||22300|| || || ||5
|-
|[[:en:Health effects of salt]]||38900|| || || ||6
|-
|[[:en:Health effects of sunlight exposure]]||34200|| || || ||3
|-
|[[:en:Health equity]]||137000|| || || ||8
|-
|[[:en:Health informatics]]||110200|| || || ||34
|-
|[[:en:Health insurance]]||90300||[[Բժշկական ապահովագրություն]]||4600|| ||49
|-
|[[:en:Health policy]]||25000||[[Առողջապահական քաղաքականություն]]||43200|| ||19
|-
|[[:en:Health promotion]]||60500||[[Առողջ ապրելակերպ]]||71400|| ||27
|-
|[[:en:Heart]]||137100||[[Սիրտ]]||142400|| ||224
|-
|[[:en:Heart failure]]||137200||[[Սրտային անբավարարություն]]||109000|| ||73
|-
|[[:en:Heart murmur]]||25800||[[Սրտի աղմուկներ]]||27500|| ||24
|-
|[[:en:Heart rate]]||74300||[[Սրտի կծկումների հաճախականություն]]||112400|| ||38
|-
|[[:en:Heart transplantation]]||28300||[[Սրտի փոխպատվաստում]]||6800|| ||36
|-
|[[:en:Heartburn]]||27100||[[Այրոց]]||3400|| ||54
|-
|[[:en:Heavy menstrual bleeding]]||22600|| || || ||28
|-
|[[:en:Helicobacter pylori]]||132400||[[Հելիկոբակտեր պիլորի վարակ]]||4500||այո||64
|-
|[[:en:Hematocrit]]||23300||[[Հեմատոկրիտ]]||4800|| ||40
|-
|[[:en:Hematopoietic stem cell transplantation]]||69100|| || || ||27
|-
|[[:en:Hematuria]]||24700||[[Արյունամիզություն]]||21900|| ||46
|-
|[[:en:Hemodialysis]]||48200|| || || ||47
|-
|[[:en:Hepatitis E]]||57300|| || || ||39
|-
|[[:en:Hepatocellular carcinoma]]||83100|| || || ||34
|-
|[[:en:Hernia]]||36200||[[Ճողվածք]]||44900|| ||77
|-
|[[:en:Heroin]]||123300||[[Հերոին]]||31800|| ||92
|-
|[[:en:Herpes labialis]]||36600||[[Շրթունքի հերպես]]||26300|| ||30
|-
|[[:en:Hiatal hernia]]||21000||[[Ստոծանիական ճողվածք]]||23700|| ||32
|-
|[[:en:High-grade serous carcinoma]]||45400|| || || ||3
|-
|[[:en:High-risk pregnancy]]||30200|| || || ||4
|-
|[[:en:Hip fracture]]||53100|| || || ||20
|-
|[[:en:Hirsutism]]||18300||[[Հիրսուտիզմ]]||28000|| ||31
|-
|[[:en:History of birth control]]||42900|| || || ||4
|-
|[[:en:History of cancer]]||15400|| || || ||3
|-
|[[:en:History of general anesthesia]]||104700|| || || ||5
|-
|[[:en:History of leprosy]]||53800|| || || ||4
|-
|[[:en:History of medicine in the United States]]||37000|| || || ||2
|-
|[[:en:History of the COVID-19 pandemic in the United Kingdom]]||185100|| || || ||1
|-
|[[:en:History of tracheal intubation]]||61200|| || || ||2
|-
|[[:en:HIV]]||128000||[[ՄԻԱՎ]]||32700||այո||103
|-
|[[:en:HIV and pregnancy]]||75100|| || || ||5
|-
|[[:en:Hodgkin lymphoma]]||78200||[[Հոջկինի լիմֆոմա]]||80100|| ||54
|-
|[[:en:Home care in the United States]]||22600|| || || ||1
|-
|[[:en:Hormonal contraception]]||49400|| || || ||14
|-
|[[:en:Hormone]]||38000||[[Հորմոններ]]||4000|| ||121
|-
|[[:en:Hormone replacement therapy]]||105700|| || || ||19
|-
|[[:en:Hospice]]||44700|| || || ||36
|-
|[[:en:Hospital]]||54100||[[Հիվանդանոց]]||2200||այո||137
|-
|[[:en:Hospital-acquired infection]]||49100|| || || ||38
|-
|[[:en:Human coronavirus HKU1]]||11400||[[Մարդու կորոնավիրուս HKU1]]||4300|| ||24
|-
|[[:en:Human feces]]||32700|| || || ||16
|-
|[[:en:Human nutrition]]||168300|| || || ||20
|-
|[[:en:Human papillomavirus infection]]||148500|| || || ||62
|-
|[[:en:Human reproduction]]||17000|| || || ||20
|-
|[[:en:Human T-lymphotropic virus 1]]||21700|| || || ||11
|-
|[[:en:Huntington's disease]]||130400||[[Հենտինգտոնի հիվանդություն]]||81200|| ||59
|-
|[[:en:Hydronephrosis]]||22000||[[Երիկամի ջրակալում]]||2200|| ||35
|-
|[[:en:Hygiene]]||87100||[[Հիգիենա]]||3600|| ||99
|-
|[[:en:Hyperlipidemia]]||37000||[[Հիպերլիպիդեմիա]]||31400|| ||25
|-
|[[:en:Hypersensitivity]]||17100||[[Գերզգայունություն]]||9000|| ||36
|-
|[[:en:Hypertensive heart disease]]||24800|| || || ||9
|-
|[[:en:Hypoglycemia]]||59600||[[Հիպոգլիկեմիա]]||56600|| ||51
|-
|[[:en:Hyponatremia]]||39300||[[Հիպոնատրեմիա]]||54600|| ||40
|-
|[[:en:Hypotension]]||39400||[[Հիպոտոնիա]]||3200|| ||51
|-
|[[:en:Hypothyroidism]]||75500||[[Հիպոթիրեոզ]]||38800|| ||59
|-
|[[:en:Hypovolemic shock]]||38600|| || || ||18
|-
|[[:en:Hypoxemia]]||25100||[[Թերթթվածնարյունություն]]||28600|| ||25
|-
|[[:en:Hypoxia (medical)]]||35200||[[Թթվածնաքաղց]]||12500|| ||61
|-
|[[:en:Hysterectomy]]||71200|| || || ||36
|-
|[[:en:ICD-10]]||26600|| || || ||41
|-
|[[:en:Immunity (medical)]]||30400||[[Իմունիտետ]]||25700|| ||66
|-
|[[:en:Immunization]]||19900|| || || ||33
|-
|[[:en:Indication (medicine)]]||15800|| || || ||17
|-
|[[:en:Indigestion]]||32500||[[Դիսպեպսիա]]||3900|| ||46
|-
|[[:en:Infection prevention and control]]||42800|| || || ||14
|-
|[[:en:Infectious diarrhea]]|| ||[[Սուր գաստրոէնտերիտ]]||9100|| ||78
|-
|[[:en:Infectious diseases (medical specialty)]]||8000||[[Վարակիչ հիվանդություններ]]||27000|| ||32
|-
|[[:en:Infectious mononucleosis]]||53800||[[Ինֆեկցիոն մոնոնուկլեոզ]]||65100|| ||53
|-
|[[:en:Infective endocarditis]]||62100||[[Ինֆեկցիոն էնդոկարդիտ]]||78900|| ||19
|-
|[[:en:Infertility]]||73500||[[Անպտղություն]]||8100|| ||66
|-
|[[:en:Infestation]]||4100|| || || ||21
|-
|[[:en:Inflammation]]||93000||[[Բորբոքում]]||159000|| ||89
|-
|[[:en:Influenza A virus subtype H1N1]]||55300|| || || ||43
|-
|[[:en:Influenza A virus subtype H5N1]]||89000|| || || ||42
|-
|[[:en:Influenza B virus]]||11400||[[Գրիպի B վիրուս]]||8900|| ||17
|-
|[[:en:Influenza pandemic]]||121400|| || || ||13
|-
|[[:en:Influenza-like illness]]||15900|| || || ||11
|-
|[[:en:Inguinal hernia surgery]]||50700|| || || ||6
|-
|[[:en:Inhaler]]||30200|| || || ||25
|-
|[[:en:Injection (medicine)]]||49300|| || || ||48
|-
|[[:en:Innate resistance to HIV]]||14500|| || || ||3
|-
|[[:en:Insect bites and stings]]||7800|| || || ||17
|-
|[[:en:Insect repellent]]||43100|| || || ||31
|-
|[[:en:Insomnia]]||104500||[[Անքնություն]]||13500|| ||90
|-
|[[:en:Insulin (medication)]]||94000|| || || ||20
|-
|[[:en:Insulin resistance]]||48900|| || || ||32
|-
|[[:en:Integrated care]]||7200|| || || ||3
|-
|[[:en:Intensive care medicine]]||35200|| || || ||29
|-
|[[:en:Internal bleeding]]||16400||[[Արյունազեղում]]||4700|| ||23
|-
|[[:en:Internal medicine]]||22700||[[Ներքին հիվանդություններ]]||14600|| ||61
|-
|[[:en:International health]]||18200|| || || ||5
|-
|[[:en:Intrauterine device]]||55700||[[Ներարգանդային պարույր]]||30200|| ||40
|-
|[[:en:Introduction to viruses]]||58400|| || || ||15
|-
|[[:en:Invasive test]]||4700|| || || ||2
|-
|[[:en:Involuntary treatment]]||49600|| || || ||8
|-
|[[:en:Ionizing radiation]]||60900||[[Իոնացնող ճառագայթում]]||3500|| ||70
|-
|[[:en:Iron-deficiency anemia]]||60400||[[Երկաթ պակասորդային սակավարյունություն]]||53800|| ||38
|-
|[[:en:Irritable bowel syndrome]]||129500||[[Հաստ աղիքի գրգռման համախտանիշ]]||6900|| ||51
|-
|[[:en:Ischaemic heart disease]]|| ||[[Պսակային զարկերակային հիվանդություն]]||100300|| ||55
|-
|[[:en:Ischemia]]||21500||[[Իշեմիա]]||18900|| ||49
|-
|[[:en:Edward Jenner]]||55700||[[Էդվարդ Ջեններ]]||2600|| ||108
|-
|[[:en:Joint dislocation]]||26200|| || || ||45
|-
|[[:en:Jugular venous pressure]]||13800|| || || ||8
|-
|[[:en:Kaposi's sarcoma]]||36900||[[Կապոշիի սարկոմա]]||43800|| ||39
|-
|[[:en:Ketamine]]||107800|| || || ||59
|-
|[[:en:Ketotic hypoglycemia]]||8500|| || || ||3
|-
|[[:en:Kidney cancer]]||48100||[[Երիկամի քաղցկեղ]]||54300|| ||30
|-
|[[:en:Kidney dialysis]]||35300|| || || ||49
|-
|[[:en:Kidney disease]]||23600|| || || ||31
|-
|[[:en:Kidney failure]]||30900||[[Երիկամային անբավարարություն]]||38200|| ||55
|-
|[[:en:Kidney stone disease]]||131800||[[Երիկամաքարային հիվանդություն]]||118800|| ||72
|-
|[[:en:Kidney transplantation]]||84300|| || || ||33
|-
|[[:en:Kivu Ebola epidemic]]||185500||[[Էբոլայի բռնկում Կոնգոյի Դեմոկրատական Հանրապետությունում]]||16900|| ||21
|-
|[[:en:Knee replacement]]||64400||[[Ծնկան հոդի էնդոպրոթեզավորում]]||77800|| ||11
|-
|[[:en:Lactose intolerance]]||69700||[[Լակտոզային անտանելիություն]]||30900|| ||53
|-
|[[:en:Large-cell lung carcinoma]]||6100|| || || ||6
|-
|[[:en:LASIK]]||65000|| || || ||35
|-
|[[:en:Late life depression]]||30000|| || || ||4
|-
|[[:en:Late termination of pregnancy]]||46100|| || || ||4
|-
|[[:en:Laxative]]||22700|| || || ||44
|-
|[[:en:Lead poisoning]]||186000||[[Կապարով թունավորում]]||23200|| ||43
|-
|[[:en:Legionella]]||45600|| || || ||33
|-
|[[:en:Legionellosis]]||100|| || || ||44
|-
|[[:en:Legionnaires' disease]]||55100|| || || ||44
|-
|[[:en:Rudolph Leibel]]||75100|| || || ||5
|-
|[[:en:Leishmaniasis]]||49200||[[Լեշմանիոզ]]||63300|| ||74
|-
|[[:en:Leprosy]]||107100||[[Բոր (հիվանդություն)]]||6100|| ||135
|-
|[[:en:Leukemia]]||80200||[[Լեյկեմիա]]||105800|| ||94
|-
|[[:en:Levonorgestrel]]||81800|| || || ||26
|-
|[[:en:Licensed practical nurse]]||28600|| || || ||7
|-
|[[:en:Limb-sparing techniques]]||8900|| || || ||2
|-
|[[:en:Lipid hypothesis]]||18100|| || || ||4
|-
|[[:en:List of cancer types]]||10900|| || || ||10
|-
|[[:en:List of circulatory system conditions]]||5200|| || || ||4
|-
|[[:en:List of deaths due to COVID-19]]||301100|| || || ||23
|-
|[[:en:List of epidemics]]||150000||[[Համաճարակների ցանկ]]||84800|| ||21
|-
|[[:en:List of fracture patterns in bone]]||100||[[Կոտրվածք]]||7700|| ||77
|-
|[[:en:List of medical abbreviations]]||17700|| || || ||13
|-
|[[:en:List of medical mnemonics]]||48600|| || || ||2
|-
|[[:en:List of medicine contamination incidents]]||14300|| || || ||2
|-
|[[:en:List of mental disorders]]||16300|| || || ||11
|-
|[[:en:List of psychiatric medications]]||2600|| || || ||3
|-
|[[:en:List of skin conditions]]||202000|| || || ||9
|-
|[[:en:List of unsolved problems in medicine]]||11700|| || || ||2
|-
|[[:en:Lists of health topics]]|| || || || ||2
|-
|[[:en:Liver disease]]||29000||[[Լյարդի հիվանդություններ]]||31600|| ||19
|-
|[[:en:Living medicine]]||14600|| || || ||1
|-
|[[:en:Long-term effects of alcohol]]||139100|| || || ||11
|-
|[[:en:Low birth weight]]||29800|| || || ||10
|-
|[[:en:Low-molecular-weight heparin]]||27400|| || || ||13
|-
|[[:en:Lower gastrointestinal series]]||9000|| || || ||15
|-
|[[:en:Lower respiratory tract infection]]||25200|| || || ||13
|-
|[[:en:Lower urinary tract symptoms]]||17200|| || || ||8
|-
|[[:en:Lumbar puncture]]||45500||[[Գոտկային պունկցիա]]||3800|| ||40
|-
|[[:en:Lupus]]||110600||[[Համակարգային կարմիր գայլախտ]]||18700|| ||68
|-
|[[:en:Lyme disease]]||220800||[[Լայմի հիվանդություն]]||162700|| ||65
|-
|[[:en:Lymphoma]]||67600||[[Լիմֆոմա]]||56800|| ||56
|-
|[[:en:Magnetic resonance imaging]]||85500||[[Մագնիսառեզոնանսային շերտագրություն]]||15800|| ||87
|-
|[[:en:Major depressive episode]]||42500|| || || ||6
|-
|[[:en:Malaria prophylaxis]]||17900|| || || ||3
|-
|[[:en:Management of drug-resistant epilepsy]]||29500|| || || ||3
|-
|[[:en:Marburgvirus]]||16100|| || || ||10
|-
|[[:en:Mass vaccination]]||39600|| || || ||1
|-
|[[:en:Mastectomy]]||24500|| || || ||30
|-
|[[:en:Master of Medicine]]||19400|| || || ||3
|-
|[[:en:Maternal health]]||89700|| || || ||15
|-
|[[:en:Maternal mortality in the United States]]||68800|| || || ||2
|-
|[[:en:Maternal physiological changes in pregnancy]]||44300|| || || ||7
|-
|[[:en:Measles]]||124300||[[Կարմրուկ]]||41100|| ||130
|-
|[[:en:Measles morbillivirus]]||16900|| || || ||21
|-
|[[:en:Mebendazole]]||18300|| || || ||37
|-
|[[:en:Mechanical ventilation]]||45800|| || || ||28
|-
|[[:en:Medical diagnosis]]||29000||[[Ախտորոշագիտություն]]||4400|| ||81
|-
|[[:en:Medical error]]||88200|| || || ||19
|-
|[[:en:Medical ethics]]||85800||[[Բժշկական էթիկա]]||4400|| ||37
|-
|[[:en:Medical prescription]]||40100||[[Դեղատոմս]]||1200|| ||44
|-
|[[:en:Medical privacy]]||63100||[[Բժշկական գաղտնիք]]||4700|| ||7
|-
|[[:en:Medical psychology]]||15100|| || || ||14
|-
|[[:en:Medical specialty]]||42500|| || || ||37
|-
|[[:en:Medical toxicology]]||3900|| || || ||5
|-
|[[:en:Medical ultrasound]]||117300||[[Ուլտրաձայնային հաստոց]]||2500|| ||56
|-
|[[:en:Medication]]||62400||[[Դեղանյութեր]]||77300|| ||142
|-
|[[:en:Mediterranean diet]]||42400||[[Միջերկրածովյան սննդակարգ]]||13300|| ||41
|-
|[[:en:Melanoma]]||149300||[[Մելանոմա]]||163300|| ||68
|-
|[[:en:Membership of the Royal Colleges of Physicians of the United Kingdom]]||6600|| || || ||3
|-
|[[:en:Menopause]]||109500||[[Դաշտանադադար]]||74000|| ||79
|-
|[[:en:Menstrual cycle]]||52600||[[Դաշտանային ցիկլ]]||14400|| ||67
|-
|[[:en:Mental health]]||93900||[[Հոգեկան առողջություն]]||24200|| ||64
|-
|[[:en:Mental Health Act 1983]]||40300|| || || ||2
|-
|[[:en:Mercury poisoning]]||77800|| || || ||31
|-
|[[:en:Merkel-cell carcinoma]]||50100|| || || ||14
|-
|[[:en:MERS]]||76400|| || || ||40
|-
|[[:en:MERS-CoV]]||42900|| || || ||42
|-
|[[:en:Mesothelioma]]||93800|| || || ||34
|-
|[[:en:Metabolic disorder]]||8200||[[Մետաբոլիկ խանգարում]]||8900|| ||19
|-
|[[:en:Metabolic syndrome]]||52400||[[Մետաբոլիկ համախտանիշ]]||31100|| ||37
|-
|[[:en:Metastasis]]||40500||[[Մետաստազ]]||2200|| ||62
|-
|[[:en:Methamphetamine]]||140800||[[Մեթամֆետամին]]||27600|| ||66
|-
|[[:en:Methylphenidate]]||136900|| || || ||38
|-
|[[:en:Microorganism]]||73300||[[Միկրոօրգանիզմներ]]||7900|| ||114
|-
|[[:en:Midwifery]]||43700||[[Մանկաբարձություն]]||7800|| ||38
|-
|[[:en:Milk allergy]]||72300|| || || ||28
|-
|[[:en:Mineral (nutrient)]]||36300|| || || ||45
|-
|[[:en:Miscarriage]]||107600|| || || ||58
|-
|[[:en:MMR vaccine]]||54900|| || || ||38
|-
|[[:en:Monkeypox]]||70700||[[Կապիկի ծաղիկ (հիվանդություն)]]||40000|| ||67
|-
|[[:en:Mosquito-borne disease]]||44800|| || || ||8
|-
|[[:en:Motor neuron disease]]||22100|| || || ||24
|-
|[[:en:Mouth infection]]||21900|| || || ||2
|-
|[[:en:Mouth-to-mouth resuscitation]]||13200|| || || ||10
|-
|[[:en:MRI sequence]]||31100|| || || ||3
|-
|[[:en:MRNA vaccine]]||77100|| || || ||37
|-
|[[:en:Multidrug-resistant tuberculosis]]||70500|| || || ||11
|-
|[[:en:Multiple drug resistance]]||15400|| || || ||16
|-
|[[:en:Multisystem inflammatory syndrome in children]]||131100|| || || ||22
|-
|[[:en:Myalgia]]||7000||[[Միալգիա]]||3700|| ||36
|-
|[[:en:Naegleria fowleri]]||23700|| || || ||36
|-
|[[:en:Narcissistic personality disorder]]||76000||[[Նարցիստիկ անձնային խանգարում]]||14900|| ||47
|-
|[[:en:Nasal irrigation]]||9600|| || || ||22
|-
|[[:en:Nasal polyp]]||18800||[[Քթի պոլիպ]]||28400|| ||24
|-
|[[:en:National Cancer Institute]]||30100||[[Քաղցկեղի ազգային ինստիտուտ]]||4600|| ||24
|-
|[[:en:National Center for Immunization and Respiratory Diseases]]||8600|| || || ||1
|-
|[[:en:National Health Service]]||76400|| || || ||40
|-
|[[:en:National Institute for Health and Care Excellence]]||39300|| || || ||12
|-
|[[:en:Nausea]]||29000||[[Սրտխառնոց]]||1400|| ||67
|-
|[[:en:Needle sharing]]||16200|| || || ||4
|-
|[[:en:Neisseria gonorrhoeae]]||41200|| || || ||37
|-
|[[:en:Neonatal infection]]||53900|| || || ||7
|-
|[[:en:Neonatology]]||18200||[[Նեոնատոլոգիա]]||17900|| ||34
|-
|[[:en:Neoplasm]]||50300|| || || ||48
|-
|[[:en:Nephritis]]||10200||[[Երիկամաբորբ]]||2300|| ||35
|-
|[[:en:Nephrotic syndrome]]||57600||[[Նեֆրոտիկ համախտանիշ]]||78700|| ||45
|-
|[[:en:Nervous system disease]]||11800||[[Նյարդային համակարգի հիվանդություններ]]||17900|| ||7
|-
|[[:en:Neural tube defect]]||48000|| || || ||13
|-
|[[:en:Neurocysticercosis]]||8500|| || || ||9
|-
|[[:en:Neurology]]||23900||[[Նյարդաբանություն]]||6100|| ||90
|-
|[[:en:Neuropsychology]]||35400||[[Նյարդահոգեբանություն]]||3000|| ||50
|-
|[[:en:Neurotoxin]]||91300|| || || ||43
|-
|[[:en:Nevus]]||13400||[[Խալ]]||2400|| ||40
|-
|[[:en:NIAID/GSK ebolavirus vaccine]]|| || || || ||5
|-
|[[:en:James Henderson Nicoll]]||10500|| || || ||2
|-
|[[:en:Nicotine replacement therapy]]||55200|| || || ||20
|-
|[[:en:Nipah virus infection]]||42600|| || || ||32
|-
|[[:en:Nitazoxanide]]||31100|| || || ||14
|-
|[[:en:Nocturnal enuresis]]||51300||[[Գիշերամիզություն]]||2700|| ||43
|-
|[[:en:Non-small-cell lung carcinoma]]||45900|| || || ||14
|-
|[[:en:Nuclear medicine]]||39500|| || || ||43
|-
|[[:en:Nutrition]]||30700|| || || ||65
|-
|[[:en:Obstetric fistula]]||63700|| || || ||13
|-
|[[:en:Obstetric ultrasonography]]||33500|| || || ||12
|-
|[[:en:Obstetrics and gynaecology]]||26600|| || || ||25
|-
|[[:en:Occupational safety and health]]||130400|| || || ||33
|-
|[[:en:Omega-3 fatty acid]]||102700||[[Օմեգա 3 պոլիչհագեցած ճարպաթթուներ]]||12400||այո||54
|-
|[[:en:Omega-6 fatty acid]]||8300|| || || ||31
|-
|[[:en:Oncology]]||22100||[[Ուռուցքաբանություն]]||4000|| ||90
|-
|[[:en:Oophorectomy]]||31600|| || || ||19
|-
|[[:en:Open fracture]]||22300||[[Բաց կոտրվածք]]||40600|| ||6
|-
|[[:en:Operation Warp Speed]]||72900|| || || ||12
|-
|[[:en:Ophthalmology]]||43600||[[Ակնաբանություն]]||9200|| ||88
|-
|[[:en:Opioid epidemic]]||64500|| || || ||11
|-
|[[:en:Opioid use disorder]]||85600|| || || ||11
|-
|[[:en:Opportunistic infection]]||30600||[[Օպորտունիստական հիվանդություններ]]||3500|| ||39
|-
|[[:en:Oral cancer]]||62900||[[Լեզվի քաղցկեղ]]||6900|| ||35
|-
|[[:en:Oral rehydration therapy]]||50000|| || || ||31
|-
|[[:en:Organ donation]]||153400|| || || ||41
|-
|[[:en:Organ transplantation]]||132200||[[Տրանսպլանտացիա]]||3500|| ||76
|-
|[[:en:Orthopedic surgery]]||31700||[[Օրթոպեդիա]]||12100|| ||69
|-
|[[:en:Orthostatic intolerance]]||12900|| || || ||3
|-
|[[:en:Osteoporosis]]||115900||[[Օստեոպորոզ]]||51000|| ||79
|-
|[[:en:Otitis externa]]||32600||[[Արտաքին օտիտ]]||6200|| ||28
|-
|[[:en:Otitis media]]||64400||[[Միջին ականջի բորբոքում]]||68500|| ||49
|-
|[[:en:Otoplasty]]||56300|| || || ||11
|-
|[[:en:Outcome measure]]||4600|| || || ||2
|-
|[[:en:Outline of health]]||6900|| || || ||2
|-
|[[:en:Outline of health sciences]]||8000|| || || ||40
|-
|[[:en:Outline of public health]]||2400|| || || ||1
|-
|[[:en:Ovarian cancer]]||173800||[[Ձվարանի քաղցկեղ]]||30200|| ||56
|-
|[[:en:Ovarian cyst]]||36300||[[Ձվարանի կիստա]]||33200|| ||35
|-
|[[:en:Overdiagnosis]]||30500|| || || ||11
|-
|[[:en:Overweight]]||24800|| || || ||32
|-
|[[:en:Oxford–AstraZeneca COVID-19 vaccine]]||214300|| || || ||52
|-
|[[:en:Pain management during childbirth]]||21800|| || || ||10
|-
|[[:en:Pain management in children]]||44600|| || || ||3
|-
|[[:en:Palliative care]]||85800||[[Պալիատիվ օգնություն]]||16000|| ||40
|-
|[[:en:Pancreatic cancer]]||120500||[[Ենթաստամոքսային գեղձի ուռուցք]]||22400|| ||57
|-
|[[:en:Pancreatitis]]||40800||[[Ենթաստամոքսային գեղձի բորբոքում]]||53200|| ||57
|-
|[[:en:Pandemic]]||126900||[[Համավարակ]]||2000|| ||144
|-
|[[:en:Panic attack]]||56400||[[Խուճապային գրոհ]]||59800|| ||48
|-
|[[:en:Pantoprazole]]||34800||[[Պանտոպրազոլ]]||26400|| ||31
|-
|[[:en:Pap test]]||50100||[[Պապ թեստ]]||11300|| ||42
|-
|[[:en:Parasitism]]||117700||[[Մակաբուծություն]]||7800|| ||86
|-
|[[:en:Passive antibody therapy]]||28000|| || || ||1
|-
|[[:en:Passive smoking]]||136500|| || || ||36
|-
|[[:en:Pathogen]]||36400||[[Հարուցիչ]]||6700|| ||77
|-
|[[:en:Pathogen transmission]]||33800|| || || ||30
|-
|[[:en:Pathology]]||49700||[[Ախտաբանություն]]||13200|| ||102
|-
|[[:en:Patient]]||14900|| || || ||72
|-
|[[:en:Patient education]]||18000|| || || ||9
|-
|[[:en:Patient safety]]||138500|| || || ||14
|-
|[[:en:Peanut allergy]]||64700||[[Գետնանուշային ալերգիա]]||22500|| ||12
|-
|[[:en:Pediatrics]]||39400||[[Մանկաբուժություն]]||7200|| ||80
|-
|[[:en:Penicillin]]||99200||[[Պենիցիլիններ]]||3000|| ||108
|-
|[[:en:Peptic ulcer disease]]||55600||[[Պեպտիկ խոց]]||62200|| ||71
|-
|[[:en:Performance-enhancing substance]]||46500|| || || ||10
|-
|[[:en:Pericarditis]]||25800||[[Սրտակրանքի բորբոքում]]||24300|| ||47
|-
|[[:en:Peripheral artery disease]]||67000||[[Ծայրամասային զարկերակների հիվանդություն]]||77800|| ||30
|-
|[[:en:Peritonitis]]||22500||[[Որովայնամզի բորբոքում]]||2000|| ||49
|-
|[[:en:Perseveration]]||11100||[[Պերսևերացիա]]||1400|| ||17
|-
|[[:en:Personal genomics]]||40000|| || || ||5
|-
|[[:en:Pervasive developmental disorder]]||15600|| || || ||23
|-
|[[:en:Pfizer–BioNTech COVID-19 vaccine]]||226700|| || || ||55
|-
|[[:en:Phage therapy]]||98400|| || || ||22
|-
|[[:en:Pharmacology]]||46100||[[Դեղագիտություն]]||2900|| ||100
|-
|[[:en:Pharmacology of antidepressants]]||52800|| || || ||3
|-
|[[:en:Pharmacy]]||63900||[[Դեղաբանություն]]||8300|| ||90
|-
|[[:en:Pharyngitis]]||25400||[[Ֆարինգիտ]]||28300|| ||49
|-
|[[:en:Phenobarbital]]||49300||[[Լյումինալ]]||58300|| ||43
|-
|[[:en:Phenylketonuria]]||57000||[[Ֆենիլկետոնուրիա]]||28700|| ||54
|-
|[[:en:Phenytoin]]||45600|| || || ||40
|-
|[[:en:Phosphene]]||19900|| || || ||25
|-
|[[:en:Physical examination]]||33900|| || || ||39
|-
|[[:en:Physicians in Canada]]||42300|| || || ||1
|-
|[[:en:Physiology]]||34100||[[Ֆիզիոլոգիա]]||1500||այո||120
|-
|[[:en:Plantar fasciitis]]||34600|| || || ||28
|-
|[[:en:Plastic surgery]]||47100||[[Պլաստիկ վիրաբուժություն]]||48800|| ||69
|-
|[[:en:Pleural effusion]]||30900||[[Թոքամզային արտաքիրտ]]||60600|| ||30
|-
|[[:en:Pneumothorax]]||65500||[[Պնևմոթորաքս]]||4400|| ||51
|-
|[[:en:Podiatrist]]||22500|| || || ||7
|-
|[[:en:Podiatry]]||48100|| || || ||13
|-
|[[:en:Poison]]||34300||[[Թույն]]||40500|| ||118
|-
|[[:en:Poisoning]]||7500|| || || ||43
|-
|[[:en:Polycystic ovary syndrome]]||107800||[[Ձվարանների պոլիկիստոզ համախտանիշ]]||41000|| ||48
|-
|[[:en:Polypharmacy]]||39700|| || || ||14
|-
|[[:en:Pontiac fever]]||9200|| || || ||7
|-
|[[:en:Post-nasal drip]]||13600|| || || ||11
|-
|[[:en:Post-traumatic stress disorder]]||189300||[[Հետտրավմատիկ սթրեսային խանգարում]]||28500|| ||75
|-
|[[:en:Postpartum depression]]||139000||[[Հետծննդաբերական դեպրեսիա]]||37200|| ||43
|-
|[[:en:Pre-eclampsia]]||83000||[[Պրեէկլամպսիա]]||88000|| ||50
|-
|[[:en:Pre-existing disease in pregnancy]]||28500|| || || ||4
|-
|[[:en:Precautionary principle]]||66500|| || || ||31
|-
|[[:en:Prednisolone]]||26700|| || || ||36
|-
|[[:en:Pregnancy category]]||14400|| || || ||26
|-
|[[:en:Pregnancy loss]]||500|| || || ||1
|-
|[[:en:Pregnancy test]]||31200||[[Հղիության թեստ]]||14100|| ||32
|-
|[[:en:Prehypertension]]||14000||[[Նախահիպերտենզիա]]||22200|| ||6
|-
|[[:en:Prelabor rupture of membranes]]||42300|| || || ||17
|-
|[[:en:Premenstrual dysphoric disorder]]||59700|| || || ||22
|-
|[[:en:Premenstrual syndrome]]||26200||[[Նախադաշտանային համախտանիշ]]||32400|| ||49
|-
|[[:en:Prenatal development]]||42900|| || || ||19
|-
|[[:en:Prenatal testing]]||61900||[[Նախածննդյան ախտորոշում]]||6300|| ||35
|-
|[[:en:Presbyopia]]||22000|| || || ||42
|-
|[[:en:Prescription drug]]||32200|| || || ||20
|-
|[[:en:Prescription drug addiction]]||45700|| || || ||1
|-
|[[:en:Preterm birth]]||168600||[[Անհասություն]]||1200|| ||37
|-
|[[:en:Preventive healthcare]]||117500||[[Կանխարգելում]]||2600|| ||33
|-
|[[:en:Primary care physician]]||21000|| || || ||3
|-
|[[:en:Primidone]]||91800|| || || ||23
|-
|[[:en:Morton Prince]]||12600|| || || ||9
|-
|[[:en:Private medicine in the United Kingdom]]||29800|| || || ||1
|-
|[[:en:Procedural sedation and analgesia]]||20000|| || || ||2
|-
|[[:en:Progesterone]]||102200||[[Պրոգեստերոն]]||3200|| ||56
|-
|[[:en:Progesterone (medication)]]||186300|| || || ||3
|-
|[[:en:Project 4.1]]||19100|| || || ||3
|-
|[[:en:Prostate cancer screening]]||43400|| || || ||4
|-
|[[:en:Prostate cancer staging]]||13700|| || || ||1
|-
|[[:en:Prostate-specific antigen]]||51400|| || || ||27
|-
|[[:en:Prosthesis]]||116300||[[Պրոթեզներ]]||8300|| ||59
|-
|[[:en:Proximal humerus fracture]]||14000|| || || ||8
|-
|[[:en:Pseudomonas aeruginosa]]||77200|| || || ||37
|-
|[[:en:Psoriasis]]||108100||[[Փսորիազ]]||33400|| ||74
|-
|[[:en:Psychopathology]]||18000|| || || ||48
|-
|[[:en:Psychopathy]]||175400||[[Անձի խանգարում]]||5100|| ||65
|-
|[[:en:Psychosis]]||129400||[[Փսիխոզ]]||19800|| ||76
|-
|[[:en:Public health]]||108500||[[Հանրային առողջապահություն]]||71100|| ||66
|-
|[[:en:Pulmonary drug delivery]]||27900|| || || ||1
|-
|[[:en:Pulmonary embolism]]||86900||[[Թոքային էմբոլիա]]||105000|| ||50
|-
|[[:en:Pulse]]||18200||[[Անոթազարկ]]||6400|| ||79
|-
|[[:en:Pyramidal tracts]]||15900|| || || ||27
|-
|[[:en:Quality of life (healthcare)]]||30300|| || || ||8
|-
|[[:en:Rabies]]||79600||[[Կատաղություն]]||103100|| ||136
|-
|[[:en:Race and health]]||86200|| || || ||3
|-
|[[:en:Radial keratotomy]]||13000|| || || ||5
|-
|[[:en:Radiation therapy]]||106600||[[Ռադիոթերապիա]]||7800|| ||70
|-
|[[:en:Radiography]]||36200||[[Ռենտգենագրություն]]||1400|| ||53
|-
|[[:en:Radiology]]||43900|| || || ||72
|-
|[[:en:Ranitidine]]||95100||[[Ռանիտիդին]]||38000|| ||40
|-
|[[:en:Rapid plasma reagin]]||5700|| || || ||6
|-
|[[:en:Rat-tailed maggot]]||3900|| || || ||8
|-
|[[:en:Reactive hypoglycemia]]||21600|| || || ||9
|-
|[[:en:Recreational drug use]]||97300|| || || ||22
|-
|[[:en:Reduction (orthopedic surgery)]]||3000|| || || ||5
|-
|[[:en:Reference Daily Intake]]||19200|| || || ||10
|-
|[[:en:Reperfusion therapy]]||30600||[[Ռեպերֆուզիոն թերապիա]]||37100|| ||6
|-
|[[:en:Reproductive medicine]]||17600|| || || ||10
|-
|[[:en:Respirator]]||70600|| || || ||42
|-
|[[:en:Respiratory arrest]]||32500|| || || ||8
|-
|[[:en:Respiratory disease]]||30600||[[Շնչառական հիվանդություններ]]||25600|| ||27
|-
|[[:en:Respiratory sounds]]||12900|| || || ||11
|-
|[[:en:Respiratory syncytial virus]]||62800|| || || ||29
|-
|[[:en:Respiratory therapist]]||58300|| || || ||7
|-
|[[:en:Retinopathy]]||19600||[[Ռետինոպաթիա]]||28200|| ||27
|-
|[[:en:Reuptake inhibitor]]||19600|| || || ||11
|-
|[[:en:Rh disease]]||25700|| || || ||14
|-
|[[:en:Rheumatic fever]]||50700||[[Ռևմատիկ տենդ]]||51000|| ||46
|-
|[[:en:Rheumatoid arthritis]]||156900||[[Ռևմատոիդ արթրիտ]]||146500|| ||62
|-
|[[:en:Rhinitis]]||30400||[[Քթաբորբ]]||25800|| ||51
|-
|[[:en:Rhinorrhea]]||13500|| || || ||21
|-
|[[:en:Rhythm interpretation]]||6400|| || || ||1
|-
|[[:en:Risk factor]]||11700|| || || ||27
|-
|[[:en:Risperidone]]||53800|| || || ||38
|-
|[[:en:Rituximab]]||47200||[[Ռիտուքսիմաբ]]||47700|| ||33
|-
|[[:en:Roseola]]||20300||[[Վարդացան]]||12100|| ||41
|-
|[[:en:Rotaviral gastroenteritis]]||51000||[[Աղիքների բորբոքում]]||900|| ||11
|-
|[[:en:Rotavirus]]||85800||[[Ռոտավիրուս]]||9900|| ||51
|-
|[[:en:Rubella]]||46000||[[Կարմրախտ]]||54200|| ||78
|-
|[[:en:Safe sex]]||44400|| || || ||51
|-
|[[:en:Salmeterol]]||17300|| || || ||28
|-
|[[:en:Salmonella]]||66300||[[Սալմոնելլա]]||4900||այո||63
|-
|[[:en:Sapovirus]]||17000|| || || ||7
|-
|[[:en:Sarcoma]]||33200||[[Սարկոմա]]||54500|| ||43
|-
|[[:en:SARS-CoV-2 Omicron variant]]||201900|| || || ||51
|-
|[[:en:Saturated fat]]||30900|| || || ||29
|-
|[[:en:Scarlet fever]]||52400||[[Քութեշ]]||63200|| ||70
|-
|[[:en:Charles Schepens]]||9000|| || || ||5
|-
|[[:en:Schistosoma]]||43200|| || || ||27
|-
|[[:en:Schistosomiasis]]||91000||[[Շիստոսոմոզ]]||8900|| ||70
|-
|[[:en:Sciatica]]||38000|| || || ||44
|-
|[[:en:Scientific method]]||163100|| || || ||102
|-
|[[:en:Scoliosis]]||63500||[[Ողնաշարի ծռումներ]]||14100|| ||63
|-
|[[:en:Screening (medicine)]]||34900||[[Դիսպանսերացում]]||1000|| ||34
|-
|[[:en:Seal finger]]||5000|| || || ||4
|-
|[[:en:Seborrheic keratosis]]||13400|| || || ||18
|-
|[[:en:Seizure]]||64700||[[Էպիլեպտիկ նոպա]]||42500|| ||26
|-
|[[:en:Selective serotonin reuptake inhibitor]]||125300|| || || ||40
|-
|[[:en:Sexual and reproductive health]]||106700||[[Վերարտադրողական առողջություն]]||12000|| ||41
|-
|[[:en:Sexual anomalies]]||24600|| || || ||2
|-
|[[:en:Sexual violence]]||79000||[[Սեռական բռնություն]]||77100|| ||42
|-
|[[:en:Shark attack]]||58800||[[Շնաձկների հարձակումներ]]||37600|| ||21
|-
|[[:en:Shingles]]||80200|| || || ||62
|-
|[[:en:Shock (circulatory)]]||44300||[[Շոկ]]||61000|| ||67
|-
|[[:en:Short-term effects of alcohol consumption]]||45400|| || || ||13
|-
|[[:en:Shortness of breath]]||41600||[[Հևոց]]||1800|| ||69
|-
|[[:en:Shoulder dystocia]]||16000|| || || ||13
|-
|[[:en:Sickle cell disease]]||127800||[[Մանգաղաբջջային սակավարյունություն]]||8200|| ||61
|-
|[[:en:Side effect]]||13700|| || || ||22
|-
|[[:en:SIDS]]||57700||[[Նորածինների հանկարծակի մահվան համախտանիշ]]||24900|| ||38
|-
|[[:en:Signs and symptoms of pregnancy]]||26800|| || || ||3
|-
|[[:en:Sinusitis]]||60500||[[Սինուսիտ]]||69500|| ||71
|-
|[[:en:Skin condition]]||27400|| || || ||32
|-
|[[:en:Skin infection]]||22000|| || || ||7
|-
|[[:en:Sleep apnea]]||81500||[[Քնի ապնոէ]]||86300|| ||51
|-
|[[:en:Sleep deprivation]]||109800|| || || ||26
|-
|[[:en:Sleep disorder]]||72700|| || || ||32
|-
|[[:en:Small-cell carcinoma]]||51100|| || || ||18
|-
|[[:en:Smallpox]]||154400||[[Բնական ծաղիկ]]||14500|| ||126
|-
|[[:en:Smoking]]||89400||[[Ծխել]]||81400|| ||59
|-
|[[:en:Snakebite]]||81500||[[Օձի խայթոց]]||81000|| ||46
|-
|[[:en:Snellen chart]]||10900|| || || ||22
|-
|[[:en:Snoring]]||20800||[[Խռմփոց]]||8800|| ||59
|-
|[[:en:Social immunity]]||118600|| || || ||4
|-
|[[:en:Somatic symptom disorder]]||16900|| || || ||35
|-
|[[:en:Specific developmental disorder]]||7900|| || || ||9
|-
|[[:en:Spina bifida]]||75300|| || || ||39
|-
|[[:en:Spinal cord injury]]||109200||[[Ողնուղեղի վնասվածքներ]]||139100|| ||25
|-
|[[:en:Spinal disc herniation]]||51600|| || || ||41
|-
|[[:en:Spinal disease]]||10000||[[Ողնաշարի հիվանդություններ]]||13700|| ||3
|-
|[[:en:Spinal fusion]]||29500|| || || ||10
|-
|[[:en:Splinter]]||13400|| || || ||18
|-
|[[:en:Sports injury]]||54700|| || || ||21
|-
|[[:en:Sprain]]||25500||[[Կապանի վնասում]]||18700|| ||42
|-
|[[:en:Squamous cell skin cancer]]||52500||[[Մաշկի տափակ բջջային քաղցկեղ]]||41300|| ||14
|-
|[[:en:Standard of care]]||16300|| || || ||4
|-
|[[:en:Staphylococcal infection]]||12600|| || || ||6
|-
|[[:en:Starvation]]||28100||[[Սովամահություն]]||8800|| ||38
|-
|[[:en:Statin]]||124100||[[Ստատին]]||76400|| ||46
|-
|[[:en:Alan M. Steinman]]||19000||[[Ալան Մ․ Շտայնման]]||15800|| ||2
|-
|[[:en:Stem-cell therapy]]||78000||[[Ցողունաբջջային թերապիա]]||81000|| ||25
|-
|[[:en:Stethoscope]]||25300||[[Ստետոսկոպ]]||4700|| ||72
|-
|[[:en:Stillbirth]]||57300||[[Մեռելածնություն]]||28700|| ||33
|-
|[[:en:Stratum basale]]||2700|| || || ||11
|-
|[[:en:Stratum corneum]]||9500|| || || ||17
|-
|[[:en:Stratum granulosum]]||2300|| || || ||11
|-
|[[:en:Stratum lucidum]]||2200|| || || ||12
|-
|[[:en:Stratum spinosum]]||3600|| || || ||11
|-
|[[:en:Streptococcal pharyngitis]]||31900||[[Ստրեպտոկոկային ֆարինգիտ]]||33400|| ||50
|-
|[[:en:Streptococcus pyogenes]]||36800|| || || ||36
|-
|[[:en:Stress (biology)]]||62900||[[Սթրես]]||11400|| ||81
|-
|[[:en:Stretcher]]||11100||[[Պատգարակ]]||2100|| ||38
|-
|[[:en:Substance dependence]]||58700||[[Թմրամոլություն]]||3700||այո||53
|-
|[[:en:Substance use disorder]]||40000|| || || ||10
|-
|[[:en:Suicide in colleges in the United States]]||19600|| || || ||1
|-
|[[:en:Suicide prevention]]||51100|| || || ||14
|-
|[[:en:Sunburn]]||42700|| || || ||38
|-
|[[:en:Sunscreen]]||97600|| || || ||40
|-
|[[:en:Surgeon]]||15200||[[Վիրաբույժ]]||19100|| ||59
|-
|[[:en:Surgical instrument]]||5700||[[Վիրաբուժական գործիքներ]]||5300|| ||21
|-
|[[:en:Surgical stress]]||21100|| || || ||4
|-
|[[:en:Sushruta]]||15700||[[Սուշրուտա]]||54300|| ||42
|-
|[[:en:Syndrome]]||15700||[[Համախտանիշ]]||19800|| ||68
|-
|[[:en:Syphilis]]||86000||[[Սիֆիլիս]]||79800|| ||104
|-
|[[:en:Systemic circulation]]||200||[[Արյան շրջանառություն]]||72000|| ||109
|-
|[[:en:Systole]]||20700|| || || ||34
|-
|[[:en:Systolic hypertension]]||8000||[[Սիստոլիկ գերճնշում]]||7400|| ||5
|-
|[[:en:Tablet (pharmacy)]]||28300|| || || ||56
|-
|[[:en:Tachycardia]]||20700||[[Հաճախասրտություն]]||23200|| ||54
|-
|[[:en:Tedros Adhanom Ghebreyesus]]||113000||[[Թեդրոս Հեբրեյեսուս]]||10000|| ||71
|-
|[[:en:Teenage pregnancy]]||100800|| || || ||26
|-
|[[:en:Telehealth]]||171800|| || || ||41
|-
|[[:en:Telemedicine]]||200|| || || ||41
|-
|[[:en:Tendinopathy]]||31500|| || || ||14
|-
|[[:en:Tension headache]]||35000||[[Լարվածության գլխացավ]]||5900|| ||34
|-
|[[:en:Terminal illness]]||47000|| || || ||24
|-
|[[:en:Termination for medical reasons]]||13800|| || || ||1
|-
|[[:en:Testicular self-examination]]||15100|| || || ||7
|-
|[[:en:Testosterone]]||132600||[[Տեստոստերոն]]||7700|| ||82
|-
|[[:en:Testosterone (medication)]]||100700|| || || ||8
|-
|[[:en:Tetanus]]||47100||[[Փայտացում]]||27000|| ||90
|-
|[[:en:Tetrahydrocannabinol]]||42000|| || || ||46
|-
|[[:en:Tetralogy of Fallot]]||79600||[[Ֆալլոյի տետրադա]]||40100|| ||34
|-
|[[:en:Thalidomide]]||68800||[[Թալիդոմիդ]]||62000|| ||51
|-
|[[:en:Therapeutic index]]||20700|| || || ||27
|-
|[[:en:Therapeutic relationship]]||9100|| || || ||8
|-
|[[:en:Therapy]]||28900||[[Թերապիա (բուժում)]]||5300|| ||79
|-
|[[:en:Thoracic aorta injury]]||15900||[[Կրծքային աորտայի վնասվածք]]||21600|| ||3
|-
|[[:en:Thought disorder]]||81600|| || || ||19
|-
|[[:en:Threshold of pain]]||6400|| || || ||14
|-
|[[:en:Thrombin]]||25900||[[Թրոմբին]]||8700|| ||34
|-
|[[:en:Thrombophlebitis]]||8500||[[Թրոմբոֆլեբիտ]]||3900|| ||25
|-
|[[:en:Thrombosis]]||46500||[[Թրոմբոզ]]||33000|| ||53
|-
|[[:en:Thrombus]]||19600||[[Թրոմբ]]||3200|| ||35
|-
|[[:en:Thyroid disease]]||42500|| || || ||11
|-
|[[:en:Tianeptine]]||59700|| || || ||23
|-
|[[:en:Timeline of psychology]]||96200|| || || ||7
|-
|[[:en:Timeline of the 2022 monkeypox outbreak]]||58600|| || || ||2
|-
|[[:en:Timeline of the COVID-19 pandemic]]||33800|| || || ||24
|-
|[[:en:Tinnitus]]||74900||[[Աղմուկ ականջներում]]||79000|| ||67
|-
|[[:en:Tobacco]]||94600|| || || ||144
|-
|[[:en:Tobacco smoking]]||122700|| || || ||58
|-
|[[:en:Tonsillitis]]||31800||[[Նշիկաբորբ]]||30700|| ||73
|-
|[[:en:Topical antifungal drugs]]||31200|| || || ||1
|-
|[[:en:Topical drug delivery]]||25900|| || || ||1
|-
|[[:en:Toxic shock syndrome]]||32900||[[Տոքսիկ շոկի համախտանիշ]]||41300|| ||34
|-
|[[:en:Toxicity]]||24300||[[Թունավորություն]]||3000|| ||47
|-
|[[:en:Toxicology]]||33400||[[Թունագիտություն]]||2200|| ||73
|-
|[[:en:Toxin]]||27900||[[Տոքսիններ]]||2800|| ||65
|-
|[[:en:Toxocariasis]]||40900||[[Տոքսոկարոզ]]||8800|| ||23
|-
|[[:en:Toxoplasma gondii]]||88800||[[Տոքսոպլազմա]]||3600||այո||49
|-
|[[:en:Toxoplasmosis]]||132000||[[Տոքսոպլազմոզ]]||164300|| ||50
|-
|[[:en:Tracheal intubation]]||108100||[[Շնչափողի ինտուբացիա]]||45600|| ||27
|-
|[[:en:Tracheobronchial injury]]||43600|| || || ||4
|-
|[[:en:Tracheotomy]]||53000||[[Շնչափողահատում]]||2100|| ||37
|-
|[[:en:Transcultural nursing]]||5100|| || || ||5
|-
|[[:en:Transduction (genetics)]]||12200||[[Տրանսդուկցիա (գենետիկա)]]||2200|| ||34
|-
|[[:en:Transient ischemic attack]]||46200||[[Տրանզիտոր իշեմիկ գրոհ]]||56300|| ||31
|-
|[[:en:Transmission of COVID-19]]||56000|| || || ||13
|-
|[[:en:Transplant rejection]]||30100||[[Տրանսպլանտատի մերժում]]||50800|| ||25
|-
|[[:en:Traumatic brain injury]]||151300||[[Գանգուղեղային վնասվածք]]||13200|| ||34
|-
|[[:en:Trazodone]]||105200|| || || ||29
|-
|[[:en:Triage]]||70600||[[Բժշկական տեսակավորում]]||17100|| ||33
|-
|[[:en:Trichomoniasis]]||31700||[[Տրիխոմոնոզ]]||4300|| ||45
|-
|[[:en:Trichophagia]]||6000|| || || ||16
|-
|[[:en:Tubal ligation]]||35300||[[Արգանդափողերի կապում]]||12100|| ||25
|-
|[[:en:Tuberculoma]]||7500||[[Տուբերկուլոմա]]||10500|| ||8
|-
|[[:en:Tuberculosis in China]]||52700|| || || ||3
|-
|[[:en:Tuberculosis in relation to HIV]]||16500|| || || ||2
|-
|[[:en:Tuberculosis management]]||168300|| || || ||10
|-
|[[:en:Tuberculosis vaccines]]||6900|| || || ||3
|-
|[[:en:Turner syndrome]]||76900||[[Տերների համախտանիշ]]||64400|| ||54
|-
|[[:en:Type 1 diabetes]]||93100||[[1-ին տիպի շաքարային դիաբետ]]||69500|| ||41
|-
|[[:en:Typhoid fever]]||94200||[[Որովայնային տիֆ]]||8900||այո||96
|-
|[[:en:Typhus]]||28500||[[Բծավոր տիֆ]]||5400|| ||72
|-
|[[:en:Typical antipsychotic]]||22200|| || || ||15
|-
|[[:en:Ulcer]]||2900|| || || ||14
|-
|[[:en:Ulcerative colitis]]||112500||[[Ոչ սպեցիֆիկ խոցային կոլիտ]]||25200|| ||44
|-
|[[:en:Ultraviolet index]]||21300|| || || ||28
|-
|[[:en:Umbilical cord prolapse]]||16600|| || || ||16
|-
|[[:en:Umbrella review]]||2400|| || || ||1
|-
|[[:en:Unassisted childbirth]]||27600|| || || ||3
|-
|[[:en:Undernutrition in children]]||26900|| || || ||5
|-
|[[:en:Unintended pregnancy]]||55800|| || || ||14
|-
|[[:en:Upper gastrointestinal bleeding]]||25000|| || || ||13
|-
|[[:en:Upper respiratory tract infection]]||26900|| || || ||19
|-
|[[:en:Urinary incontinence]]||60400||[[Անմիզապահություն]]||6000|| ||40
|-
|[[:en:Urine flow rate]]||2600|| || || ||8
|-
|[[:en:Urogenital fistula]]||14000|| || || ||3
|-
|[[:en:Urologic disease]]||32400|| || || ||3
|-
|[[:en:Uroscopy]]||12300|| || || ||9
|-
|[[:en:Uterine cancer]]||25400||[[Արգանդի քաղցկեղ]]||13100|| ||27
|-
|[[:en:Vaccine hesitancy]]||225800|| || || ||41
|-
|[[:en:Vaccine misinformation]]||47800|| || || ||5
|-
|[[:en:Vaccine trial]]||10100|| || || ||8
|-
|[[:en:Vagal maneuver]]||11700|| || || ||3
|-
|[[:en:Vaginal delivery]]||15400|| || || ||10
|-
|[[:en:Valproate]]||82500|| || || ||41
|-
|[[:en:Valvular heart disease]]||41000||[[Սրտի փականային հիվանդություն]]||60800|| ||30
|-
|[[:en:Varicella zoster virus]]||25900|| || || ||35
|-
|[[:en:Varicose veins]]||42400|| || || ||53
|-
|[[:en:Variolation]]||32700|| || || ||20
|-
|[[:en:Vas deferens]]||12400|| || || ||56
|-
|[[:en:Vascular dementia]]||32700|| || || ||26
|-
|[[:en:Vasectomy]]||59800||[[Վազէկտոմիա]]||21200|| ||43
|-
|[[:en:Vasoconstriction]]||13200|| || || ||28
|-
|[[:en:Ventricular fibrillation]]||30500||[[Փորոքային ֆիբրիլյացիա]]||35200|| ||39
|-
|[[:en:Vestibular schwannoma]]||56700|| || || ||24
|-
|[[:en:Veterinarian]]||50800||[[Անասնաբույժ]]||8000|| ||72
|-
|[[:en:Violence]]||131900||[[Բռնություն]]||3100|| ||116
|-
|[[:en:Viral disease]]||36600|| || || ||37
|-
|[[:en:Viral hemorrhagic fever]]||19600||[[Վիրուսային հեմոռագիկ տենդեր]]||24400|| ||44
|-
|[[:en:Viral hepatitis]]||25500||[[Վիրուսային հեպատիտ]]||23200|| ||31
|-
|[[:en:Viral meningitis]]||26500||[[Վիրուսային մենինգիտ]]||25500|| ||10
|-
|[[:en:Viral pharyngitis]]|| ||[[Ֆարինգիտ]]||28300|| ||49
|-
|[[:en:Virulence]]||9800||[[Վիրուլենտություն]]||1400|| ||40
|-
|[[:en:Virus]]||150300||[[Վիրուսներ]]||216700|| ||176
|-
|[[:en:Visceral leishmaniasis]]||63100||[[Վիսցերալ լեյշմանիոզ]]||41600|| ||32
|-
|[[:en:Vision disorder]]||8400|| || || ||7
|-
|[[:en:Vitamin A deficiency]]||29500|| || || ||15
|-
|[[:en:Vitamin B3]]||6000||[[Վիտամին B3]]||6600|| ||4
|-
|[[:en:Vitamin B6]]||56200||[[Վիտամին B6]]||10300||այո||56
|-
|[[:en:Vitamin B12]]||109500||[[Վիտամին B12]]||9900|| ||68
|-
|[[:en:Vitamin D]]||156600||[[Վիտամին D]]||20400|| ||83
|-
|[[:en:Vitamin D deficiency]]||65300||[[Վիտամին D-ի անբավարարություն]]||67700|| ||19
|-
|[[:en:Vitamin K]]||70200||[[Վիտամին K]]||11500|| ||67
|-
|[[:en:Vivisection]]||16800|| || || ||35
|-
|[[:en:Vomiting]]||38900||[[Փսխում]]||3700|| ||100
|-
|[[:en:Vulnerable plaque]]||14700|| || || ||3
|-
|[[:en:Wart]]||36300||[[Գորտնուկներ]]||4500|| ||78
|-
|[[:en:Water–electrolyte imbalance]]||100||[[Էլեկտրոլիտային անհավասարակշռություն]]||35800|| ||21
|-
|[[:en:Waterborne diseases]]||29000|| || || ||15
|-
|[[:en:Weaning]]||34100|| || || ||30
|-
|[[:en:Weight loss]]||45800||[[Քաշի կորուստ]]||39100|| ||40
|-
|[[:en:Weight management]]||39200|| || || ||3
|-
|[[:en:West Nile fever]]||63800||[[Արևմտյան Նեղոսի տենդ]]||14500|| ||34
|-
|[[:en:West Nile virus]]||41900|| || || ||40
|-
|[[:en:Western African Ebola virus epidemic]]||326600|| || || ||58
|-
|[[:en:Wheelchair]]||52300|| || || ||59
|-
|[[:en:WHO Model List of Essential Medicines]]||69700|| || || ||40
|-
|[[:en:Whooping cough]]||56000||[[Կապույտ հազ]]||58500|| ||96
|-
|[[:en:Women's health]]||148400||[[Կանանց առողջություն]]||144100|| ||31
|-
|[[:en:World Health Organization]]||175600||[[Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպություն]]||30600|| ||184
|-
|[[:en:Wound]]||24700||[[Վերք]]||8600|| ||98
|-
|[[:en:X-ray]]||101800||[[Ռենտգենյան ճառագայթներ]]||10900||այո||119
|-
|[[:en:Xenotransplantation]]||64700||[[Քսենոտրանսպլանտացիա]]||84800|| ||31
|-
|[[:en:Yellow fever]]||111000||[[Դեղին տենդ]]||8900|| ||79
|-
|[[:en:Zaire ebolavirus]]||47600|| || || ||15
|-
|[[:en:Zika virus]]||72300||[[Զիկա վիրուս]]||82900|| ||95
|-
|[[:en:Zinc deficiency]]||45000|| || || ||12
|}</text>
      <sha1>4te3vcpa07cydv507x1dxwi4ghr48uh</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Մասնակից:ԱշոտՏՆՂ/ցանկեր/պակասող կատեգորիաներ/գրողներ</title>
    <ns>2</ns>
    <id>940417</id>
    <revision>
      <id>8486414</id>
      <parentid>8481076</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T08:42:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ԱշբոտՏՆՂ</username>
        <id>48669</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>թարմացում</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="100976" xml:space="preserve">Այս էջում կարող եք գտնել «Գրողներ այբբենական կարգով» կատեգորիայի հոդվածներում կատեգորիա ավելացնելու առաջարկներ։ Եթե կարծում եք, որ ինչ-որ հոդված չպետք է հայտնվի այս էջում,․ խնդրում ենք հոդվածի անունը ավելացնել [[Մասնակից:ԱշոտՏՆՂ/ցանկեր/պակասող կատեգորիաներ/գրողներ/անտեսված հոդվածներ]] էջում այնտեղ նշված ֆորմատով։ Եթե կարծում եք, որ ինչ-որ կատեգորիա չպետք է հայտնվի այս էջում, խնդրում ենք կատեգորիայի անունը ավելացնել [[Մասնակից:ԱշոտՏՆՂ/ցանկեր/պակասող կատեգորիաներ/գրողներ/անտեսված կատեգորիաներ]] էջում այնտեղ նշված ֆորմատով։
==Գրողներ_այբբենական_կարգով==

# [[:en:Category:20th-century American male writers]] - 236
# [[:en:Category:19th-century male writers]] - 120
# [[:en:Category:21st-century American male writers]] - 120
# [[:en:Category:20th-century pseudonymous writers]] - 116
# [[:en:Category:20th-century essayists]] - 111
# [[:en:Category:Russian male poets]] - 111
# [[:en:Category:American male short story writers]] - 104
# [[:en:Category:20th-century Russian male writers]] - 99
# [[:en:Category:French male novelists]] - 91
# [[:en:Category:Novelists from New York (state)]] - 91
# [[:en:Category:Postmodern writers]] - 90
# [[:en:Category:20th-century French male writers]] - 89
# [[:en:Category:American male non-fiction writers]] - 80
# [[:en:Category:Writers from Paris]] - 79
# [[:en:Category:English male novelists]] - 75
# [[:en:Category:French male poets]] - 69
# [[:en:Category:Russian male novelists]] - 68
# [[:en:Category:Fellows of the Royal Society of Literature]] - 67
# [[:en:Category:English male poets]] - 65
# [[:en:Category:Pseudonymous women writers]] - 60
# [[:en:Category:American fantasy writers]] - 59
# [[:en:Category:Male essayists]] - 58
# [[:en:Category:Women science fiction and fantasy writers]] - 57
# [[:en:Category:Writers from London]] - 55
# [[:en:Category:Russian male short story writers]] - 55
# [[:en:Category:American male poets]] - 55
# [[:en:Category:Weird fiction writers]] - 53
# [[:en:Category:20th-century dramatists and playwrights]] - 53
# [[:en:Category:Writers of Gothic fiction]] - 52
# [[:en:Category:National Book Award winners]] - 52
# [[:en:Category:20th-century American non-fiction writers]] - 51
# [[:en:Category:Socialist realism writers]] - 51
# [[:en:Category:21st-century American non-fiction writers]] - 49
# [[:en:Category:20th-century Russian short story writers]] - 48
# [[:en:Category:19th-century French novelists]] - 47
# [[:en:Category:19th-century pseudonymous writers]] - 47
# [[:en:Category:21st-century American short story writers]] - 47
# [[:en:Category:Male dramatists and playwrights]] - 47
# [[:en:Category:Writers from Moscow]] - 47
# [[:en:Category:20th-century American dramatists and playwrights]] - 46
# [[:en:Category:American male essayists]] - 46
# [[:en:Category:American women poets]] - 46
# [[:en:Category:Social critics]] - 45
# [[:en:Category:20th-century French poets]] - 44
# [[:en:Category:Magic realism writers]] - 44
# [[:en:Category:German male poets]] - 44
# [[:en:Category:The New Yorker people]] - 44
# [[:en:Category:Bisexual writers]] - 43
# [[:en:Category:20th-century LGBT people]] - 43
# [[:Կատեգորիա:Ռոմանտիկ բանաստեղծներ]] - 42
# [[:en:Category:Roman Catholic writers]] - 42
# [[:en:Category:French male non-fiction writers]] - 41
# [[:en:Category:Writers from New York City]] - 41
# [[:Կատեգորիա:Տղամարդ վիպասաններ]] - 40
# [[:en:Category:Hugo Award-winning writers]] - 39
# [[:en:Category:English male dramatists and playwrights]] - 39
# [[:en:Category:Epic poets]] - 39
# [[:en:Category:American male dramatists and playwrights]] - 39
# [[:en:Category:Pulitzer Prize for Fiction winners]] - 39
# [[:en:Category:19th-century French dramatists and playwrights]] - 38
# [[:en:Category:Jewish American novelists]] - 38
# [[:en:Category:Male journalists]] - 38
# [[:en:Category:English essayists]] - 38
# [[:en:Category:21st-century American Jews]] - 38
# [[:en:Category:19th-century Russian male writers]] - 38
# [[:en:Category:Sonneteers]] - 37
# [[:en:Category:19th-century deaths from tuberculosis]] - 37
# [[:en:Category:American women short story writers]] - 37
# [[:en:Category:Russian male dramatists and playwrights]] - 37
# [[:en:Category:20th-century American essayists]] - 37
# [[:en:Category:Novelists from Illinois]] - 37
# [[:en:Category:20th-century Russian women writers]] - 36
# [[:en:Category:20th-century English women writers]] - 36
# [[:en:Category:21st-century essayists]] - 36
# [[:en:Category:American male screenwriters]] - 36
# [[:en:Category:Novelists from Massachusetts]] - 35
# [[:en:Category:19th-century essayists]] - 35
# [[:en:Category:Jewish American writers]] - 35
# [[:en:Category:Edgar Award winners]] - 35
# [[:en:Category:19th-century American novelists]] - 35
# [[:en:Category:Male poets from Georgia (country)]] - 35
# [[:en:Category:Symbolist poets]] - 34
# [[:en:Category:English short story writers]] - 34
# [[:en:Category:German male novelists]] - 34
# [[:en:Category:Poets of the Russian Empire]] - 34
# [[:en:Category:19th-century French male writers]] - 33
# [[:en:Category:Armenian writer stubs]] - 33
# [[:en:Category:Victorian novelists]] - 33
# [[:en:Category:20th-century English male writers]] - 33
# [[:en:Category:Czech male poets]] - 33
# [[:en:Category:Jewish women writers]] - 32
# [[:en:Category:World Fantasy Award-winning writers]] - 32
# [[:en:Category:American people of English descent]] - 32
# [[:en:Category:Russian writer stubs]] - 32
# [[:en:Category:Writers who illustrated their own writing]] - 31
# [[:en:Category:LGBT dramatists and playwrights]] - 31
# [[:en:Category:20th-century Norwegian novelists]] - 31
# [[:en:Category:Italian male poets]] - 31
# [[:en:Category:20th-century French dramatists and playwrights]] - 30
# [[:en:Category:21st-century pseudonymous writers]] - 30
# [[:en:Category:American male journalists]] - 30
# [[:en:Category:Male writers of the Russian Empire]] - 30
# [[:en:Category:Jewish novelists]] - 29
# [[:en:Category:21st-century English novelists]] - 29
# [[:en:Category:20th-century German novelists]] - 29
# [[:en:Category:20th-century Italian novelists]] - 29
# [[:en:Category:20th-century screenwriters]] - 29
# [[:en:Category:International Writing Program alumni]] - 29
# [[:en:Category:Soviet male poets]] - 29
# [[:en:Category:Writers from Chicago]] - 29
# [[:en:Category:19th-century French poets]] - 28
# [[:en:Category:19th-century American women writers]] - 28
# [[:en:Category:Male screenwriters]] - 28
# [[:en:Category:19th-century German male writers]] - 28
# [[:en:Category:Writers about activism and social change]] - 27
# [[:en:Category:Christian novelists]] - 27
# [[:en:Category:Science Fiction Hall of Fame inductees]] - 27
# [[:en:Category:Writers from Brooklyn]] - 27
# [[:en:Category:Women historical novelists]] - 27
# [[:en:Category:21st-century male writers]] - 27
# [[:en:Category:Georgia (country) writer stubs]] - 27
# [[:en:Category:American people of German descent]] - 27
# [[:en:Category:19th-century journalists]] - 27
# [[:en:Category:Soviet Jews]] - 26
# [[:en:Category:Cultural critics]] - 26
# [[:en:Category:James Tait Black Memorial Prize recipients]] - 26
# [[:en:Category:Writers from Prague]] - 26
# [[:en:Category:20th-century Hungarian male writers]] - 26
# [[:en:Category:Soviet military personnel of World War II]] - 26
# [[:en:Category:21st-century American essayists]] - 26
# [[:en:Category:20th-century Polish novelists]] - 26
# [[:en:Category:20th-century Russian translators]] - 26
# [[:en:Category:21st-century French novelists]] - 25
# [[:Կատեգորիա:21-րդ դարի ամերիկացի վիպասաններ]] - 25
# [[:en:Category:20th-century memoirists]] - 25
# [[:en:Category:American LGBT novelists]] - 25
# [[:en:Category:19th-century Russian writers]] - 25
# [[:en:Category:Struga Poetry Evenings Golden Wreath laureates]] - 25
# [[:en:Category:20th-century poets from Georgia (country)]] - 25
# [[:en:Category:19th-century American poets]] - 25
# [[:en:Category:20th-century Polish poets]] - 25
# [[:en:Category:20th-century Estonian poets]] - 25
# [[:en:Category:French fantasy writers]] - 24
# [[:en:Category:Asian poet stubs]] - 24
# [[:en:Category:O. Henry Award winners]] - 24
# [[:en:Category:English male short story writers]] - 24
# [[:en:Category:Nebula Award winners]] - 24
# [[:en:Category:Mythopoeic writers]] - 24
# [[:en:Category:20th-century deaths from tuberculosis]] - 24
# [[:Կատեգորիա:Խորհրդային տղամարդ գրողներ]] - 24
# [[:en:Category:Dobloug Prize winners]] - 24
# [[:en:Category:English fantasy writers]] - 23
# [[:en:Category:20th-century British short story writers]] - 23
# [[:en:Category:English Anglicans]] - 23
# [[:en:Category:English male non-fiction writers]] - 23
# [[:en:Category:20th-century English poets]] - 23
# [[:en:Category:People from the Kingdom of Bohemia]] - 23
# [[:en:Category:20th-century American Jews]] - 23
# [[:en:Category:Modernist theatre]] - 23
# [[:en:Category:Hungarian male poets]] - 23
# [[:en:Category:Writers from Tbilisi]] - 23
# [[:en:Category:20th-century American screenwriters]] - 23
# [[:en:Category:Writers from Manhattan]] - 23
# [[:en:Category:Members of the Royal Spanish Academy]] - 23
# [[:en:Category:Women mystery writers]] - 23
# [[:en:Category:Swedish-language writers]] - 23
# [[:en:Category:European poet stubs]] - 23
# [[:en:Category:PEN/Faulkner Award for Fiction winners]] - 23
# [[:en:Category:20th-century French women writers]] - 22
# [[:Կատեգորիա:20-րդ դարի ամերիկացի վիպասաններ]] - 22
# [[:en:Category:Writers of historical fiction set in the early modern period]] - 22
# [[:en:Category:Lost Generation writers]] - 22
# [[:en:Category:French women novelists]] - 22
# [[:en:Category:Commandeurs of the Ordre des Arts et des Lettres]] - 22
# [[:en:Category:American expatriates in France]] - 22
# [[:en:Category:German male dramatists and playwrights]] - 22
# [[:Կատեգորիա:Ստամբուլում ծնված գրողներ]] - 22
# [[:en:Category:Soviet rehabilitations]] - 22
# [[:en:Category:Writers from Saint Petersburg]] - 22
# [[:en:Category:American essayists]] - 22
# [[:en:Category:20th-century Polish male writers]] - 22
# [[:en:Category:Estonian male poets]] - 22
# [[:en:Category:20th-century atheists]] - 21
# [[:en:Category:French male essayists]] - 21
# [[:Կատեգորիա:Ամերիկացի տղամարդ վիպասաններ]] - 21
# [[:en:Category:LGBT Jews]] - 21
# [[:en:Category:16th-century male writers]] - 21
# [[:en:Category:Inkpot Award winners]] - 21
# [[:en:Category:Women writers of young adult literature]] - 21
# [[:Կատեգորիա:Օրհներգերի հեղինակներ]] - 21
# [[:en:Category:Russian male writers]] - 21
# [[:en:Category:Spanish male poets]] - 21
# [[:en:Category:United States Army personnel of World War II]] - 21
# [[:en:Category:Pulitzer Prize for Poetry winners]] - 21
# [[:en:Category:Novelists from Pennsylvania]] - 21
# [[:en:Category:Estonian writer stubs]] - 21
# [[:en:Category:American women academics]] - 21
# [[:en:Category:Former Roman Catholics]] - 20
# [[:en:Category:Male biographers]] - 20
# [[:en:Category:French Roman Catholics]] - 20
# [[:en:Category:19th-century British short story writers]] - 20
# [[:en:Category:Bisexual men]] - 20
# [[:en:Category:Ghost story writers]] - 20
# [[:en:Category:United States Army soldiers]] - 20
# [[:Կատեգորիա:20-րդ դարի հունգարացի բանաստեղծներ]] - 20
# [[:en:Category:Italian male novelists]] - 20
# [[:en:Category:Russian-language poets]] - 20
# [[:en:Category:21st-century American poets]] - 20
# [[:en:Category:Novelists from New Jersey]] - 20
# [[:en:Category:American literary critics]] - 20
# [[:en:Category:21st-century short story writers]] - 20
# [[:en:Category:Novelists from California]] - 20
# [[:en:Category:Polish male novelists]] - 20
# [[:en:Category:Philosophers of culture]] - 19
# [[:en:Category:21st-century translators]] - 19
# [[:en:Category:Science fiction fans]] - 19
# [[:en:Category:Lycée Louis-le-Grand alumni]] - 19
# [[:en:Category:Women literary critics]] - 19
# [[:en:Category:Screenwriters from New York (state)]] - 19
# [[:en:Category:American gay writers]] - 19
# [[:en:Category:Novelists from Connecticut]] - 19
# [[:en:Category:18th-century English male writers]] - 19
# [[:en:Category:Knights Bachelor]] - 19
# [[:en:Category:Jewish socialists]] - 19
# [[:en:Category:20th-century Czech poets]] - 19
# [[:en:Category:Hungarian writer stubs]] - 19
# [[:en:Category:19th-century Russian short story writers]] - 19
# [[:en:Category:English literary critics]] - 19
# [[:en:Category:Novelists of the Russian Empire]] - 19
# [[:en:Category:17th-century male writers]] - 19
# [[:en:Category:Baroque writers]] - 19
# [[:en:Category:Writers from Los Angeles]] - 19
# [[:en:Category:American historical novelists]] - 19
# [[:en:Category:MacArthur Fellows]] - 19
# [[:en:Category:Writers from Oslo]] - 19
# [[:en:Category:Herder Prize recipients]] - 19
# [[:en:Category:National Humanities Medal recipients]] - 18
# [[:en:Category:21st-century English women writers]] - 18
# [[:en:Category:21st-century British novelists]] - 18
# [[:en:Category:Christian writers]] - 18
# [[:Կատեգորիա:19-րդ դարի անգլիացի բանաստեղծներ]] - 18
# [[:en:Category:19th-century short story writers]] - 18
# [[:en:Category:American people of Russian-Jewish descent]] - 18
# [[:en:Category:American women non-fiction writers]] - 18
# [[:en:Category:Writers from Vienna]] - 18
# [[:en:Category:20th-century Austrian novelists]] - 18
# [[:en:Category:Members of the Serbian Academy of Sciences and Arts]] - 18
# [[:en:Category:Exophonic writers]] - 18
# [[:en:Category:19th-century German novelists]] - 18
# [[:en:Category:American mystery writers]] - 18
# [[:en:Category:United States National Medal of Arts recipients]] - 18
# [[:en:Category:20th-century American memoirists]] - 18
# [[:en:Category:American people of German-Jewish descent]] - 18
# [[:en:Category:Burials at Baikove Cemetery]] - 18
# [[:en:Category:Czech writer stubs]] - 18
# [[:en:Category:African-American novelists]] - 18
# [[:en:Category:Social philosophers]] - 17
# [[:en:Category:Critics of the Catholic Church]] - 17
# [[:en:Category:American agnostics]] - 17
# [[:en:Category:Russian women novelists]] - 17
# [[:en:Category:20th-century biographers]] - 17
# [[:en:Category:19th-century English women writers]] - 17
# [[:en:Category:English historical novelists]] - 17
# [[:en:Category:Prix Médicis étranger winners]] - 17
# [[:en:Category:20th-century Austrian male writers]] - 17
# [[:en:Category:Georg Büchner Prize winners]] - 17
# [[:en:Category:Austrian male novelists]] - 17
# [[:en:Category:Austro-Hungarian writers]] - 17
# [[:en:Category:Czech male dramatists and playwrights]] - 17
# [[:en:Category:Exilliteratur writers]] - 17
# [[:en:Category:19th-century American short story writers]] - 17
# [[:en:Category:20th-century Hungarian novelists]] - 17
# [[:en:Category:21st-century Norwegian novelists]] - 17
# [[:en:Category:Spanish male dramatists and playwrights]] - 17
# [[:en:Category:20th-century American journalists]] - 17
# [[:en:Category:Russian male journalists]] - 17
# [[:en:Category:19th-century American male writers]] - 17
# [[:en:Category:Writers from Philadelphia]] - 17
# [[:en:Category:Romanian male poets]] - 17
# [[:en:Category:Russian poet stubs]] - 17
# [[:en:Category:Deaths from cancer in New York (state)]] - 17
# [[:en:Category:American women children's writers]] - 17
# [[:en:Category:Polish male poets]] - 17
# [[:en:Category:Recipients of the State Award Badge (Poland)]] - 17
# [[:en:Category:LGBT people from New York (state)]] - 17
# [[:en:Category:American women essayists]] - 17
# [[:en:Category:20th-century Norwegian poets]] - 17
# [[:en:Category:Yugoslav writers]] - 17
# [[:en:Category:20th-century French essayists]] - 16
# [[:en:Category:20th-century French non-fiction writers]] - 16
# [[:en:Category:Writers of historical fiction set in antiquity]] - 16
# [[:en:Category:Poètes maudits]] - 16
# [[:en:Category:18th-century French male writers]] - 16
# [[:en:Category:Bisexual women]] - 16
# [[:en:Category:Philosophers of literature]] - 16
# [[:en:Category:European translator stubs]] - 16
# [[:en:Category:20th-century German women writers]] - 16
# [[:en:Category:English science fiction writers]] - 16
# [[:en:Category:British women short story writers]] - 16
# [[:en:Category:Commanders of the Order of the British Empire]] - 16
# [[:en:Category:19th-century English non-fiction writers]] - 16
# [[:en:Category:Aphorists]] - 16
# [[:en:Category:20th-century German male writers]] - 16
# [[:en:Category:Writers from Budapest]] - 16
# [[:en:Category:Pulp fiction writers]] - 16
# [[:en:Category:20th-century writers from Georgia (country)]] - 16
# [[:en:Category:17th-century English dramatists and playwrights]] - 16
# [[:en:Category:American travel writers]] - 16
# [[:en:Category:Formalist poets]] - 16
# [[:en:Category:Latin-language writers]] - 16
# [[:en:Category:Polish male writers]] - 16
# [[:en:Category:Women romantic fiction writers]] - 16
# [[:en:Category:Writers of American Southern literature]] - 16
# [[:en:Category:Belarusian male poets]] - 16
# [[:en:Category:Writers from California]] - 16
# [[:en:Category:20th-century Polish dramatists and playwrights]] - 16
# [[:en:Category:European writer stubs]] - 16
# [[:en:Category:20th-century Canadian novelists]] - 16
# [[:en:Category:French military personnel of World War I]] - 15
# [[:en:Category:Writers from Boston]] - 15
# [[:en:Category:17th-century French male writers]] - 15
# [[:en:Category:French Resistance members]] - 15
# [[:en:Category:Writers of historical fiction set in the Middle Ages]] - 15
# [[:en:Category:Prix Renaudot winners]] - 15
# [[:en:Category:Obscenity controversies in literature]] - 15
# [[:en:Category:English satirists]] - 15
# [[:en:Category:17th-century English poets]] - 15
# [[:en:Category:English people of Scottish descent]] - 15
# [[:en:Category:Male non-fiction writers]] - 15
# [[:en:Category:Officers of the Order of the British Empire]] - 15
# [[:en:Category:20th-century Czech dramatists and playwrights]] - 15
# [[:en:Category:Hungarian male novelists]] - 15
# [[:en:Category:Turkish writer stubs]] - 15
# [[:en:Category:19th-century Russian dramatists and playwrights]] - 15
# [[:en:Category:19th-century Russian novelists]] - 15
# [[:en:Category:Bulgarian male poets]] - 15
# [[:en:Category:Journalists of the Russian Empire]] - 15
# [[:en:Category:Alumni of Trinity College, Cambridge]] - 15
# [[:en:Category:20th-century Spanish novelists]] - 15
# [[:en:Category:Spanish male novelists]] - 15
# [[:en:Category:American autobiographers]] - 15
# [[:en:Category:SFWA Grand Masters]] - 15
# [[:en:Category:Ukrainian poets]] - 15
# [[:en:Category:Moldovan male writers]] - 15
# [[:en:Category:20th-century Swedish women writers]] - 15
# [[:en:Category:Communist poets]] - 15
# [[:en:Category:20th-century Estonian novelists]] - 15
# [[:en:Category:Estonian male novelists]] - 15
# [[:en:Category:Recipients of the Shevchenko National Prize]] - 15
# [[:en:Category:20th-century Bulgarian poets]] - 15
# [[:en:Category:American women memoirists]] - 15
# [[:en:Category:Nordic Council Literature Prize winners]] - 15
# [[:en:Category:French male short story writers]] - 14
# [[:en:Category:Philosophical pessimists]] - 14
# [[:en:Category:Hungarian Jews]] - 14
# [[:en:Category:LGBT Roman Catholics]] - 14
# [[:en:Category:Jerusalem Prize recipients]] - 14
# [[:en:Category:Armenian people of the Russian Empire]] - 14
# [[:en:Category:Translators of Homer]] - 14
# [[:en:Category:English agnostics]] - 14
# [[:en:Category:18th-century English novelists]] - 14
# [[:en:Category:Deaths from cancer in England]] - 14
# [[:en:Category:Writers of historical fiction set in the modern age]] - 14
# [[:en:Category:English Roman Catholics]] - 14
# [[:en:Category:20th-century English dramatists and playwrights]] - 14
# [[:en:Category:Austrian male writers]] - 14
# [[:en:Category:20th-century Austrian dramatists and playwrights]] - 14
# [[:en:Category:Austrian male dramatists and playwrights]] - 14
# [[:en:Category:20th-century Indian novelists]] - 14
# [[:en:Category:21st-century Russian women writers]] - 14
# [[:en:Category:19th-century Russian poets]] - 14
# [[:Կատեգորիա:Ռուսաստանի ազնվականություն]] - 14
# [[:en:Category:Russian science fiction writers]] - 14
# [[:en:Category:Converts to Roman Catholicism]] - 14
# [[:en:Category:Christian poets]] - 14
# [[:en:Category:American social commentators]] - 14
# [[:en:Category:Russian-language writers]] - 14
# [[:en:Category:People from Greenwich Village]] - 14
# [[:en:Category:Harvard College alumni]] - 14
# [[:en:Category:British Poets Laureate]] - 14
# [[:en:Category:Russian satirists]] - 14
# [[:en:Category:Russian people of Polish descent]] - 14
# [[:en:Category:Writers from San Francisco]] - 14
# [[:en:Category:20th-century Romanian poets]] - 14
# [[:en:Category:Translators of William Shakespeare]] - 14
# [[:en:Category:20th-century Belarusian poets]] - 14
# [[:en:Category:Columbia College (New York) alumni]] - 14
# [[:en:Category:20th-century Greek poets]] - 14
# [[:en:Category:20th-century Swedish novelists]] - 14
# [[:en:Category:19th-century Polish male writers]] - 14
# [[:Կատեգորիա:Տղամարդ բանաստեղծներ]] - 14
# [[:en:Category:Burials at Belgrade New Cemetery]] - 14
# [[:en:Category:German women novelists]] - 14
# [[:en:Category:Writers from Warsaw]] - 14
# [[:en:Category:Serbian male poets]] - 14
# [[:en:Category:Philosophers of history]] - 13
# [[:en:Category:Surrealist poets]] - 13
# [[:en:Category:French historical novelists]] - 13
# [[:en:Category:American memoirists]] - 13
# [[:Կատեգորիա:Ռոմանտիզմ]] - 13
# [[:en:Category:French LGBT novelists]] - 13
# [[:en:Category:Moral philosophers]] - 13
# [[:en:Category:American people of Scottish descent]] - 13
# [[:en:Category:Soviet women writers]] - 13
# [[:en:Category:Writers from Yerevan]] - 13
# [[:en:Category:Women memoirists]] - 13
# [[:en:Category:19th-century English male writers]] - 13
# [[:en:Category:19th-century LGBT people]] - 13
# [[:en:Category:English LGBT novelists]] - 13
# [[:en:Category:English people of Irish descent]] - 13
# [[:en:Category:English biographers]] - 13
# [[:en:Category:English male journalists]] - 13
# [[:en:Category:British male novelists]] - 13
# [[:en:Category:Converts to Roman Catholicism from atheism or agnosticism]] - 13
# [[:en:Category:18th-century English poets]] - 13
# [[:en:Category:English women non-fiction writers]] - 13
# [[:en:Category:20th-century Russian journalists]] - 13
# [[:en:Category:Austro-Hungarian Jews]] - 13
# [[:en:Category:Austrian male poets]] - 13
# [[:en:Category:Jewish dramatists and playwrights]] - 13
# [[:en:Category:20th-century German dramatists and playwrights]] - 13
# [[:Կատեգորիա:Ամերիկացի պատմվածքագիրներ]] - 13
# [[:en:Category:Psychological fiction writers]] - 13
# [[:en:Category:Burials at Kerepesi Cemetery]] - 13
# [[:en:Category:Norwegian women novelists]] - 13
# [[:en:Category:20th-century Italian male writers]] - 13
# [[:en:Category:Deaths from cancer in California]] - 13
# [[:en:Category:Pulitzer Prize for Drama winners]] - 13
# [[:en:Category:Middle Eastern poet stubs]] - 13
# [[:en:Category:20th-century Spanish poets]] - 13
# [[:Կատեգորիա:Վրաց ազնվականություն]] - 13
# [[:en:Category:Novelists from Georgia (country)]] - 13
# [[:en:Category:Executed writers]] - 13
# [[:en:Category:Princeton University faculty]] - 13
# [[:en:Category:Irish male novelists]] - 13
# [[:en:Category:Women diarists]] - 13
# [[:en:Category:Lenin Peace Prize recipients]] - 13
# [[:en:Category:American erotica writers]] - 13
# [[:en:Category:Recipients of the Legion of Honour]] - 13
# [[:en:Category:Novelists from Virginia]] - 13
# [[:en:Category:Writers from Baltimore]] - 13
# [[:en:Category:18th-century male writers]] - 13
# [[:en:Category:20th-century Spanish male writers]] - 13
# [[:en:Category:Romanian essayists]] - 13
# [[:en:Category:German male non-fiction writers]] - 13
# [[:en:Category:Pulitzer Prize for the Novel winners]] - 13
# [[:en:Category:Modern Greek poets]] - 13
# [[:en:Category:American people of French descent]] - 13
# [[:en:Category:Bollingen Prize recipients]] - 13
# [[:en:Category:Hans Christian Andersen Award for Writing winners]] - 13
# [[:en:Category:German male writers]] - 13
# [[:en:Category:19th-century Polish novelists]] - 13
# [[:en:Category:University of California, Berkeley alumni]] - 13
# [[:en:Category:20th-century Polish women writers]] - 13
# [[:en:Category:Russian women short story writers]] - 13
# [[:en:Category:Norwegian male poets]] - 13
# [[:en:Category:Novelists from Ohio]] - 13
# [[:en:Category:20th-century Australian novelists]] - 13
# [[:en:Category:21st-century English male writers]] - 13
# [[:en:Category:Canadian male novelists]] - 13
# [[:en:Category:American young adult novelists]] - 13
# [[:en:Category:Bulgarian writer stubs]] - 13
# [[:en:Category:Norwegian writer stubs]] - 13
# [[:en:Category:French erotica writers]] - 12
# [[:en:Category:21st-century French male writers]] - 12
# [[:en:Category:Deaths by intracerebral hemorrhage]] - 12
# [[:en:Category:Existentialists]] - 12
# [[:en:Category:LGBT memoirists]] - 12
# [[:en:Category:Translators from English]] - 12
# [[:en:Category:Translators from French]] - 12
# [[:en:Category:New York University faculty]] - 12
# [[:en:Category:German writer stubs]] - 12
# [[:en:Category:Dames Commander of the Order of the British Empire]] - 12
# [[:en:Category:English memoirists]] - 12
# [[:en:Category:Bard College faculty]] - 12
# [[:Կատեգորիա:19-րդ դարի բրիտանացի վիպասաններ]] - 12
# [[:en:Category:British male poets]] - 12
# [[:en:Category:Writers from Edinburgh]] - 12
# [[:en:Category:English autobiographers]] - 12
# [[:en:Category:Victorian poets]] - 12
# [[:en:Category:Science fiction critics]] - 12
# [[:en:Category:Commanders Crosses of the Order of Merit of the Federal Republic of Germany]] - 12
# [[:en:Category:East German writers]] - 12
# [[:en:Category:People involved in plagiarism controversies]] - 12
# [[:en:Category:Symbolist dramatists and playwrights]] - 12
# [[:en:Category:People with acquired American citizenship]] - 12
# [[:en:Category:Indian male poets]] - 12
# [[:en:Category:19th-century Hungarian male writers]] - 12
# [[:en:Category:20th-century Norwegian women writers]] - 12
# [[:en:Category:Writers from Cairo]] - 12
# [[:en:Category:Armenian-language poets]] - 12
# [[:en:Category:21st-century Armenian writers]] - 12
# [[:en:Category:21st-century Russian poets]] - 12
# [[:Կատեգորիա:20-րդ դարի ճապոնացի վիպասաններ]] - 12
# [[:en:Category:People from the City of London]] - 12
# [[:en:Category:American cultural critics]] - 12
# [[:en:Category:Translators of the Russian Empire]] - 12
# [[:en:Category:19th-century German poets]] - 12
# [[:en:Category:American LGBT poets]] - 12
# [[:en:Category:Hall of Fame for Great Americans inductees]] - 12
# [[:en:Category:Iranian male short story writers]] - 12
# [[:en:Category:Polish essayists]] - 12
# [[:en:Category:Christian humanists]] - 12
# [[:en:Category:Members of the American Philosophical Society]] - 12
# [[:en:Category:Russian people of Ukrainian descent]] - 12
# [[:en:Category:Burials at Vyšehrad Cemetery]] - 12
# [[:en:Category:Children's poets]] - 12
# [[:en:Category:Deaths from cancer in France]] - 12
# [[:en:Category:Novelists from Maryland]] - 12
# [[:Կատեգորիա:Ամերիկացի երգիծաբաններ]] - 12
# [[:en:Category:Jewish American dramatists and playwrights]] - 12
# [[:en:Category:Italian male short story writers]] - 12
# [[:en:Category:20th-century diarists]] - 12
# [[:en:Category:American comics writers]] - 12
# [[:en:Category:Burials at Powązki Cemetery]] - 12
# [[:en:Category:Estonian male writers]] - 12
# [[:en:Category:People from Tallinn]] - 12
# [[:en:Category:Polish male dramatists and playwrights]] - 12
# [[:en:Category:Pre-Islamic Arabian poets]] - 12
# [[:en:Category:19th-century Italian male writers]] - 12
# [[:en:Category:Latvian writer stubs]] - 12
# [[:en:Category:Bulgarian male writers]] - 12
# [[:en:Category:Yugoslav Partisans members]] - 12
# [[:en:Category:20th-century African-American writers]] - 12
# [[:en:Category:American writers of young adult literature]] - 12
# [[:en:Category:Norwegian Critics Prize for Literature winners]] - 12
# [[:en:Category:21st-century LGBT people]] - 12
# [[:Կատեգորիա:Գեղագետներ]] - 11
# [[:en:Category:French science fiction writers]] - 11
# [[:en:Category:20th-century French journalists]] - 11
# [[:en:Category:French memoirists]] - 11
# [[:en:Category:Emigrants from the Russian Empire to France]] - 11
# [[:en:Category:White Russian emigrants to France]] - 11
# [[:en:Category:Swiss writers in French]] - 11
# [[:en:Category:Writers from Vilnius]] - 11
# [[:en:Category:American people of Polish-Jewish descent]] - 11
# [[:en:Category:Writers from Washington, D.C.]] - 11
# [[:en:Category:19th-century Russian women writers]] - 11
# [[:en:Category:17th-century English male writers]] - 11
# [[:en:Category:English travel writers]] - 11
# [[:en:Category:English horror writers]] - 11
# [[:en:Category:20th-century British dramatists and playwrights]] - 11
# [[:en:Category:English non-fiction writers]] - 11
# [[:en:Category:English LGBT poets]] - 11
# [[:Կատեգորիա:Առակագիրներ]] - 11
# [[:en:Category:Alumni of King's College London]] - 11
# [[:en:Category:Deaths from kidney failure]] - 11
# [[:en:Category:Irish male dramatists and playwrights]] - 11
# [[:en:Category:Converts to Roman Catholicism from Anglicanism]] - 11
# [[:en:Category:Members of the Detection Club]] - 11
# [[:en:Category:British Army personnel of World War I]] - 11
# [[:en:Category:18th-century translators]] - 11
# [[:Կատեգորիա:21-րդ դարի ամերիկացի կին գրողներ]] - 11
# [[:en:Category:Writers from Buenos Aires]] - 11
# [[:en:Category:Jewish Austrian writers]] - 11
# [[:en:Category:20th-century Austrian poets]] - 11
# [[:en:Category:Austro-Hungarian military personnel of World War I]] - 11
# [[:en:Category:Translators from Russian]] - 11
# [[:en:Category:Indian male novelists]] - 11
# [[:en:Category:20th-century Italian poets]] - 11
# [[:en:Category:20th-century dramatists and playwrights from Georgia (country)]] - 11
# [[:en:Category:20th-century Russian dramatists and playwrights]] - 11
# [[:en:Category:Catholic poets]] - 11
# [[:en:Category:Soviet literary historians]] - 11
# [[:en:Category:French male dramatists and playwrights]] - 11
# [[:en:Category:People from Kutais Governorate]] - 11
# [[:en:Category:English Renaissance dramatists]] - 11
# [[:en:Category:Male feminists]] - 11
# [[:en:Category:Novelists from Florida]] - 11
# [[:en:Category:19th-century Russian translators]] - 11
# [[:en:Category:Anglican poets]] - 11
# [[:en:Category:Silver Age Latin writers]] - 11
# [[:en:Category:Deaths from liver cancer]] - 11
# [[:en:Category:Members of the Brazilian Academy of Letters]] - 11
# [[:en:Category:People educated at Westminster School, London]] - 11
# [[:en:Category:20th-century German poets]] - 11
# [[:en:Category:Male writers from Georgia (country)]] - 11
# [[:en:Category:Recipients of the Order of Tomáš Garrigue Masaryk]] - 11
# [[:en:Category:Pushkin Prize winners]] - 11
# [[:en:Category:People with bipolar disorder]] - 11
# [[:en:Category:American male biographers]] - 11
# [[:en:Category:English women dramatists and playwrights]] - 11
# [[:en:Category:Romanian writers in French]] - 11
# [[:en:Category:Italian male journalists]] - 11
# [[:en:Category:Deaths from pancreatic cancer]] - 11
# [[:en:Category:People from Taganrog]] - 11
# [[:en:Category:Novelists from Missouri]] - 11
# [[:en:Category:Italian atheists]] - 11
# [[:en:Category:Viareggio Prize winners]] - 11
# [[:Կատեգորիա:Շվեդ կին վիպասաններ]] - 11
# [[:en:Category:20th-century Canadian male writers]] - 11
# [[:en:Category:Italian male dramatists and playwrights]] - 11
# [[:en:Category:American tax resisters]] - 11
# [[:en:Category:African-American poets]] - 11
# [[:en:Category:Novelists from Washington (state)]] - 11
# [[:en:Category:Newbery Honor winners]] - 11
# [[:en:Category:African-American women writers]] - 11
# [[:en:Category:Australian women novelists]] - 11
# [[:en:Category:Jews of the Russian Empire]] - 10
# [[:en:Category:People from Moskovsky Uyezd]] - 10
# [[:en:Category:Atheist philosophers]] - 10
# [[:en:Category:French surrealist writers]] - 10
# [[:en:Category:Philosophers of mind]] - 10
# [[:en:Category:19th-century French writers]] - 10
# [[:en:Category:École Normale Supérieure alumni]] - 10
# [[:Կատեգորիա:Կոլումբիայի համալսարանի դասախոսներ]] - 10
# [[:en:Category:Maritime writers]] - 10
# [[:en:Category:French male writers]] - 10
# [[:en:Category:Occasional poets]] - 10
# [[:en:Category:French travel writers]] - 10
# [[:en:Category:20th-century Swiss novelists]] - 10
# [[:en:Category:Free speech activists]] - 10
# [[:en:Category:Grand Officiers of the Légion d'honneur]] - 10
# [[:en:Category:French art critics]] - 10
# [[:en:Category:19th-century German women writers]] - 10
# [[:en:Category:Carnegie Medal in Literature winners]] - 10
# [[:Կատեգորիա:20-րդ դարի բրիտանացի վիպասաններ]] - 10
# [[:en:Category:Prix Femina Étranger winners]] - 10
# [[:en:Category:Victorian women writers]] - 10
# [[:en:Category:20th-century British male writers]] - 10
# [[:Կատեգորիա:Տիֆից մահացածներ]] - 10
# [[:en:Category:English male screenwriters]] - 10
# [[:en:Category:Anarchist writers]] - 10
# [[:Կատեգորիա:Բրիտանացի նոբելյան մրցանակակիրներ]] - 10
# [[:en:Category:Members of the Order of Merit]] - 10
# [[:en:Category:British male essayists]] - 10
# [[:en:Category:Literacy and society theorists]] - 10
# [[:en:Category:Philosophers of religion]] - 10
# [[:en:Category:Theorists on Western civilization]] - 10
# [[:en:Category:Women horror writers]] - 10
# [[:en:Category:English Catholic poets]] - 10
# [[:en:Category:People with mood disorders]] - 10
# [[:en:Category:Novelists from Michigan]] - 10
# [[:en:Category:Naturalised citizens of the United Kingdom]] - 10
# [[:en:Category:20th-century American historians]] - 10
# [[:en:Category:Italian Roman Catholics]] - 10
# [[:en:Category:19th-century Hungarian poets]] - 10
# [[:Կատեգորիա:21-րդ դարի ամերիկացի կանայք]] - 10
# [[:Կատեգորիա:Խորհրդային այլախոհներ]] - 10
# [[:en:Category:Blind writers]] - 10
# [[:en:Category:Deaths from prostate cancer]] - 10
# [[:en:Category:Screenwriters from California]] - 10
# [[:en:Category:Imperial Moscow University alumni]] - 10
# [[:en:Category:19th-century German dramatists and playwrights]] - 10
# [[:en:Category:Russian male essayists]] - 10
# [[:en:Category:Russian people of Tatar descent]] - 10
# [[:en:Category:American psychological fiction writers]] - 10
# [[:en:Category:American thriller writers]] - 10
# [[:en:Category:Pantheists]] - 10
# [[:en:Category:American spiritual writers]] - 10
# [[:en:Category:American abolitionists]] - 10
# [[:en:Category:Poets from Massachusetts]] - 10
# [[:en:Category:20th-century Irish male writers]] - 10
# [[:en:Category:1st-century Romans]] - 10
# [[:en:Category:20th-century Romanian novelists]] - 10
# [[:en:Category:Recipients of the Order of the Banner of Work]] - 10
# [[:en:Category:Writers from Lviv]] - 10
# [[:en:Category:19th-century German writers]] - 10
# [[:en:Category:Polish nobility]] - 10
# [[:en:Category:Gulag detainees]] - 10
# [[:en:Category:Soviet prisoners and detainees]] - 10
# [[:en:Category:20th-century Dutch male writers]] - 10
# [[:en:Category:20th-century Dutch novelists]] - 10
# [[:en:Category:Writers from Amsterdam]] - 10
# [[:en:Category:Romanian magazine editors]] - 10
# [[:en:Category:Dramatists and playwrights of the Russian Empire]] - 10
# [[:Կատեգորիա:Եգիպտացի վիպասաններ]] - 10
# [[:en:Category:21st-century American dramatists and playwrights]] - 10
# [[:en:Category:20th-century Azerbaijani dramatists and playwrights]] - 10
# [[:en:Category:Ukrainian male poets]] - 10
# [[:en:Category:Novelists from Indiana]] - 10
# [[:en:Category:PEN/Malamud Award winners]] - 10
# [[:en:Category:20th-century Estonian writers]] - 10
# [[:Կատեգորիա:Ուկրաինայի հրեաներ]] - 10
# [[:en:Category:Strega Prize winners]] - 10
# [[:en:Category:Members of the Swedish Academy]] - 10
# [[:en:Category:People's Writers of the Estonian SSR]] - 10
# [[:en:Category:19th-century Polish poets]] - 10
# [[:en:Category:Lithuanian male poets]] - 10
# [[:en:Category:Burials at Central Sofia Cemetery]] - 10
# [[:en:Category:20th-century Egyptian poets]] - 10
# [[:en:Category:Egyptian male poets]] - 10
# [[:en:Category:French opera librettists]] - 10
# [[:en:Category:Marxist writers]] - 10
# [[:en:Category:Literary critics of the Russian Empire]] - 10
# [[:en:Category:Iranian novelists]] - 10
# [[:en:Category:Recipients of the National Prize of East Germany]] - 10
# [[:en:Category:Italian anti-fascists]] - 10
# [[:Կատեգորիա:Խորվաթ վիպասաններ]] - 10
# [[:en:Category:American Book Award winners]] - 10
# [[:en:Category:20th-century Spanish women writers]] - 10
# [[:en:Category:21st-century Canadian novelists]] - 10
# [[:en:Category:20th-century Norwegian male writers]] - 10
# [[:en:Category:20th-century American biographers]] - 10
# [[:en:Category:People from Moscow]] - 9
# [[:Կատեգորիա:Գրականագետներ]] - 9
# [[:Կատեգորիա:Բոլշևիկներ]] - 9
# [[:en:Category:Lycée Condorcet alumni]] - 9
# [[:en:Category:Lycée Henri-IV alumni]] - 9
# [[:en:Category:French male journalists]] - 9
# [[:en:Category:French short story writers]] - 9
# [[:en:Category:French male screenwriters]] - 9
# [[:en:Category:19th-century French journalists]] - 9
# [[:en:Category:Converts to Roman Catholicism from Judaism]] - 9
# [[:en:Category:20th-century Swiss poets]] - 9
# [[:en:Category:Swiss male poets]] - 9
# [[:en:Category:18th-century French dramatists and playwrights]] - 9
# [[:en:Category:18th-century French novelists]] - 9
# [[:Կատեգորիա:Քրիստոնեության քննադատներ]] - 9
# [[:en:Category:Philosophers of education]] - 9
# [[:en:Category:Philosophers of ethics and morality]] - 9
# [[:en:Category:Members of the Académie royale de langue et de littérature françaises de Belgique]] - 9
# [[:en:Category:Deaths from cancer in the Soviet Union]] - 9
# [[:en:Category:Burials at Tikhvin Cemetery]] - 9
# [[:en:Category:21st-century atheists]] - 9
# [[:en:Category:Alumni of St John's College, Cambridge]] - 9
# [[:en:Category:20th-century British poets]] - 9
# [[:en:Category:19th-century British journalists]] - 9
# [[:en:Category:British historical novelists]] - 9
# [[:en:Category:British male dramatists and playwrights]] - 9
# [[:en:Category:Tuberculosis deaths in France]] - 9
# [[:en:Category:Members of the Order of the Companions of Honour]] - 9
# [[:en:Category:Best Adapted Screenplay Academy Award winners]] - 9
# [[:en:Category:Writers from Dublin (city)]] - 9
# [[:en:Category:Writers about religion and science]] - 9
# [[:en:Category:Alumni of King's College, Cambridge]] - 9
# [[:en:Category:20th-century South African novelists]] - 9
# [[:Կատեգորիա:18-րդ դարի անգլիացի գրողներ]] - 9
# [[:en:Category:Writers of the Russian Empire]] - 9
# [[:en:Category:Modernist poets]] - 9
# [[:en:Category:World War II poets]] - 9
# [[:en:Category:19th-century Italian novelists]] - 9
# [[:en:Category:19th-century Italian poets]] - 9
# [[:en:Category:People of the Revolutions of 1848]] - 9
# [[:en:Category:Writers from Shusha]] - 9
# [[:en:Category:Armenian-language women poets]] - 9
# [[:Կատեգորիա:Հայկական ծագմամբ ռուսներ]] - 9
# [[:en:Category:People from Sankt-Peterburgsky Uyezd]] - 9
# [[:en:Category:20th-century Russian novelists]] - 9
# [[:en:Category:Jewish Russian writers]] - 9
# [[:en:Category:20th-century Serbian poets]] - 9
# [[:en:Category:Gay writers]] - 9
# [[:en:Category:Wesleyan University faculty]] - 9
# [[:en:Category:21st-century writers from Georgia (country)]] - 9
# [[:en:Category:Japanese male short story writers]] - 9
# [[:en:Category:Kleist Prize winners]] - 9
# [[:en:Category:Neoclassical writers]] - 9
# [[:en:Category:Translators to Russian]] - 9
# [[:en:Category:Novelists from Maine]] - 9
# [[:en:Category:16th-century English poets]] - 9
# [[:en:Category:Mystics]] - 9
# [[:en:Category:American Unitarians]] - 9
# [[:en:Category:Irish male poets]] - 9
# [[:en:Category:Writers from St. Louis]] - 9
# [[:en:Category:Alumni of Trinity College Dublin]] - 9
# [[:en:Category:New Latin-language poets]] - 9
# [[:en:Category:20th-century Brazilian male writers]] - 9
# [[:en:Category:Brazilian male novelists]] - 9
# [[:en:Category:Portuguese-language writers]] - 9
# [[:en:Category:People from the Kingdom of Galicia and Lodomeria]] - 9
# [[:en:Category:Military personnel from New York City]] - 9
# [[:en:Category:Russian people of Jewish descent]] - 9
# [[:en:Category:Soviet emigrants to the United States]] - 9
# [[:en:Category:Czech male novelists]] - 9
# [[:en:Category:Short story writers of the Russian Empire]] - 9
# [[:en:Category:Writers from Madrid]] - 9
# [[:en:Category:Sufi poets]] - 9
# [[:en:Category:Officers Crosses of the Order of Merit of the Federal Republic of Germany]] - 9
# [[:en:Category:Jewish American poets]] - 9
# [[:en:Category:American humorists]] - 9
# [[:en:Category:Iowa Writers' Workshop faculty]] - 9
# [[:en:Category:University of Iowa faculty]] - 9
# [[:en:Category:American alternate history writers]] - 9
# [[:en:Category:German Roman Catholics]] - 9
# [[:en:Category:Naturalized citizens of the United States]] - 9
# [[:en:Category:20th-century Ukrainian poets]] - 9
# [[:en:Category:Emigrants from the Russian Empire to the United States]] - 9
# [[:en:Category:Literary translators]] - 9
# [[:en:Category:20th-century Irish novelists]] - 9
# [[:en:Category:University of Warsaw alumni]] - 9
# [[:en:Category:20th-century Canadian short story writers]] - 9
# [[:en:Category:20th-century Canadian women writers]] - 9
# [[:en:Category:Estonian male short story writers]] - 9
# [[:en:Category:Tuberculosis deaths in Russia]] - 9
# [[:en:Category:Polish women novelists]] - 9
# [[:en:Category:19th-century classical composers]] - 9
# [[:en:Category:20th-century Iranian poets]] - 9
# [[:en:Category:Deaths from Alzheimer's disease]] - 9
# [[:en:Category:Modernist women writers]] - 9
# [[:en:Category:20th-century Iranian short story writers]] - 9
# [[:en:Category:American lesbian writers]] - 9
# [[:en:Category:20th-century Bulgarian novelists]] - 9
# [[:en:Category:Officers of the Order of Polonia Restituta]] - 9
# [[:en:Category:20th-century Belarusian writers]] - 9
# [[:en:Category:Swedish-language poets]] - 9
# [[:en:Category:Serbian novelists]] - 9
# [[:en:Category:Slovak people stubs]] - 9
# [[:en:Category:Serbian writers]] - 9
# [[:en:Category:Afrikaner people]] - 9
# [[:en:Category:Writers from Stockholm]] - 9
# [[:en:Category:National Book Award for Young People's Literature winners]] - 9
# [[:en:Category:Writers of young adult science fiction]] - 9
# [[:en:Category:American male bloggers]] - 9
# [[:en:Category:Russian women children's writers]] - 9
# [[:en:Category:French expatriates in the United States]] - 8
# [[:en:Category:Anti-consumerists]] - 8
# [[:en:Category:French atheists]] - 8
# [[:en:Category:Philosophers of social science]] - 8
# [[:en:Category:Writers about communism]] - 8
# [[:en:Category:21st-century French women writers]] - 8
# [[:en:Category:French Communist Party members]] - 8
# [[:en:Category:French satirists]] - 8
# [[:Կատեգորիա:Ֆրանսիացի սոցիալիստներ]] - 8
# [[:en:Category:Burials at Montmartre Cemetery]] - 8
# [[:en:Category:French monarchists]] - 8
# [[:en:Category:Auschwitz concentration camp survivors]] - 8
# [[:en:Category:French psychological fiction writers]] - 8
# [[:en:Category:20th-century French translators]] - 8
# [[:en:Category:17th-century French poets]] - 8
# [[:en:Category:French gay writers]] - 8
# [[:en:Category:Swiss male novelists]] - 8
# [[:en:Category:19th-century French women writers]] - 8
# [[:en:Category:BDSM writers]] - 8
# [[:en:Category:Enlightenment philosophers]] - 8
# [[:en:Category:Philosophers of science]] - 8
# [[:en:Category:French pacifists]] - 8
# [[:en:Category:Writers about the Soviet Union]] - 8
# [[:en:Category:French writer stubs]] - 8
# [[:en:Category:British fantasy writers]] - 8
# [[:en:Category:Australian male novelists]] - 8
# [[:en:Category:English humorists]] - 8
# [[:en:Category:British Army personnel of World War II]] - 8
# [[:en:Category:Guardian Children's Fiction Prize winners]] - 8
# [[:en:Category:21st-century British short story writers]] - 8
# [[:en:Category:David Cohen Prize recipients]] - 8
# [[:en:Category:19th-century British women writers]] - 8
# [[:en:Category:Tuberculosis deaths in England]] - 8
# [[:en:Category:Cthulhu Mythos writers]] - 8
# [[:en:Category:British social commentators]] - 8
# [[:en:Category:British science fiction writers]] - 8
# [[:en:Category:19th-century English dramatists and playwrights]] - 8
# [[:en:Category:Burials at Kensal Green Cemetery]] - 8
# [[:en:Category:English expatriates in Italy]] - 8
# [[:en:Category:English Christians]] - 8
# [[:en:Category:Surrealist writers]] - 8
# [[:en:Category:Alumni of University College London]] - 8
# [[:en:Category:English mystery writers]] - 8
# [[:en:Category:Victorian writers]] - 8
# [[:en:Category:British Book Award winners]] - 8
# [[:en:Category:International Booker Prize winners]] - 8
# [[:en:Category:Anton Wildgans Prize winners]] - 8
# [[:en:Category:Members of the German Academy for Language and Literature]] - 8
# [[:en:Category:Communist Party of Czechoslovakia members]] - 8
# [[:en:Category:Recipients of the Austrian Cross of Honour for Science and Art, 1st class]] - 8
# [[:en:Category:French emigrants to the United States]] - 8
# [[:en:Category:Translators from German]] - 8
# [[:en:Category:20th-century Indian poets]] - 8
# [[:en:Category:Italian-language poets]] - 8
# [[:en:Category:20th-century Hungarian women writers]] - 8
# [[:en:Category:Hungarian male dramatists and playwrights]] - 8
# [[:en:Category:Armenian male novelists]] - 8
# [[:en:Category:19th-century dramatists and playwrights from Georgia (country)]] - 8
# [[:en:Category:Translators of Virgil]] - 8
# [[:Կատեգորիա:Խորհրդային վիպասաններ]] - 8
# [[:en:Category:21st-century Armenian women writers]] - 8
# [[:Կատեգորիա:20-րդ դարի ռուս գրողներ]] - 8
# [[:en:Category:Yugoslav poets]] - 8
# [[:en:Category:19th-century memoirists]] - 8
# [[:en:Category:French Freemasons]] - 8
# [[:en:Category:Translators of Johann Wolfgang von Goethe]] - 8
# [[:en:Category:19th-century writers from Georgia (country)]] - 8
# [[:en:Category:16th-century English dramatists and playwrights]] - 8
# [[:en:Category:English male stage actors]] - 8
# [[:en:Category:The Magazine of Fantasy &amp; Science Fiction people]] - 8
# [[:en:Category:American expatriates in the United Kingdom]] - 8
# [[:en:Category:Bancarella Prize winners]] - 8
# [[:en:Category:Anglican saints]] - 8
# [[:en:Category:American diarists]] - 8
# [[:en:Category:Anthologists]] - 8
# [[:en:Category:German essayists]] - 8
# [[:en:Category:2nd-century Romans]] - 8
# [[:en:Category:20th-century Romanian male writers]] - 8
# [[:en:Category:19th-century journalists of the Ottoman Empire]] - 8
# [[:Կատեգորիա:Հռոմեական ոսկեդարի գրողներ]] - 8
# [[:en:Category:Jewish atheists]] - 8
# [[:en:Category:7th-century Arabic poets]] - 8
# [[:en:Category:Soviet emigrants to France]] - 8
# [[:en:Category:Russian fantasy writers]] - 8
# [[:en:Category:Novelists from Mississippi]] - 8
# [[:en:Category:Mestizo writers]] - 8
# [[:en:Category:English–Russian translators]] - 8
# [[:en:Category:Novelists from Minnesota]] - 8
# [[:en:Category:American detective fiction writers]] - 8
# [[:Կատեգորիա:Պարսկալեզու բանաստեղծներ]] - 8
# [[:en:Category:Members of the Russian Academy]] - 8
# [[:Կատեգորիա:Ամերիկացի սյունակագիրներ]] - 8
# [[:en:Category:21st-century Dutch novelists]] - 8
# [[:en:Category:Constantijn Huygens Prize winners]] - 8
# [[:en:Category:Dutch male novelists]] - 8
# [[:en:Category:P. C. Hooft Award winners]] - 8
# [[:en:Category:United States Army Air Forces personnel of World War II]] - 8
# [[:en:Category:Romanian schoolteachers]] - 8
# [[:en:Category:Military personnel from Massachusetts]] - 8
# [[:en:Category:Novelists from Iowa]] - 8
# [[:en:Category:People of the New Deal arts projects]] - 8
# [[:en:Category:Screenwriters from Illinois]] - 8
# [[:en:Category:American Poets Laureate]] - 8
# [[:Կատեգորիա:Առաջին համաշխարհային պատերազմի գերմանացի զինվորականներ]] - 8
# [[:en:Category:20th-century Ukrainian writers]] - 8
# [[:en:Category:Novelists from Oregon]] - 8
# [[:en:Category:Golden Laurel of the Polish Academy of Literature]] - 8
# [[:en:Category:People from Yekaterinoslav Governorate]] - 8
# [[:en:Category:Norwegian male dramatists and playwrights]] - 8
# [[:en:Category:Norwegian male novelists]] - 8
# [[:en:Category:21st-century American screenwriters]] - 8
# [[:en:Category:21st-century Canadian women writers]] - 8
# [[:en:Category:20th-century Italian short story writers]] - 8
# [[:en:Category:Writers from the San Francisco Bay Area]] - 8
# [[:en:Category:Novelists from Louisiana]] - 8
# [[:en:Category:Primetime Emmy Award winners]] - 8
# [[:en:Category:British women essayists]] - 8
# [[:en:Category:Beat Generation writers]] - 8
# [[:en:Category:21st-century Estonian novelists]] - 8
# [[:en:Category:21st-century Estonian poets]] - 8
# [[:en:Category:Burials at Bellu Cemetery]] - 8
# [[:en:Category:People from the Kingdom of Hungary]] - 8
# [[:en:Category:Ukrainian novelists]] - 8
# [[:en:Category:Belarusian male writers]] - 8
# [[:en:Category:Recipients of the Byelorussian SSR State Prize]] - 8
# [[:en:Category:Poets of the Abbasid Caliphate]] - 8
# [[:en:Category:Jewish anti-fascists]] - 8
# [[:en:Category:16th-century Latin-language writers]] - 8
# [[:en:Category:Soviet military personnel of the Russian Civil War]] - 8
# [[:en:Category:Romanian short story writers]] - 8
# [[:en:Category:People from Courland Governorate]] - 8
# [[:en:Category:Belarusian Jews]] - 8
# [[:en:Category:African-American short story writers]] - 8
# [[:en:Category:19th-century Bulgarian people]] - 8
# [[:en:Category:20th-century Azerbaijani poets]] - 8
# [[:en:Category:Deaths from colorectal cancer]] - 8
# [[:en:Category:21st-century German novelists]] - 8
# [[:en:Category:Novelists from Texas]] - 8
# [[:en:Category:Burials at Mirogoj Cemetery]] - 8
# [[:en:Category:Croatian male writers]] - 8
# [[:en:Category:20th-century Serbian novelists]] - 8
# [[:en:Category:21st-century Irish novelists]] - 8
# [[:en:Category:Camões Prize winners]] - 8
# [[:en:Category:Women travel writers]] - 8
# [[:en:Category:Iowa Writers' Workshop alumni]] - 8
# [[:en:Category:Brazilian people of Portuguese descent]] - 8
# [[:en:Category:People from Saint Petersburg]] - 8
# [[:en:Category:20th-century Tajikistani poets]] - 8
# [[:en:Category:Recipients of the Order of Ikhamanga]] - 8
# [[:en:Category:Writers from Seattle]] - 8
# [[:en:Category:Canadian women novelists]] - 8
# [[:en:Category:20th-century New Zealand women writers]] - 8
# [[:en:Category:Brazilian male poets]] - 8
# [[:en:Category:20th-century Dutch women writers]] - 8
# [[:en:Category:American self-help writers]] - 8
# [[:en:Category:20th-century Australian women writers]] - 8
# [[:en:Category:Montenegrin writers]] - 8
# [[:Կատեգորիա:Ռուսաստանի հրեաներ]] - 7
# [[:en:Category:Grand Prix du roman de l'Académie française winners]] - 7
# [[:en:Category:19th-century French short story writers]] - 7
# [[:en:Category:Writers with disabilities]] - 7
# [[:en:Category:19th-century atheists]] - 7
# [[:en:Category:19th-century diarists]] - 7
# [[:en:Category:Boston University faculty]] - 7
# [[:en:Category:Deaths from diabetes]] - 7
# [[:en:Category:20th-century French screenwriters]] - 7
# [[:en:Category:Prix Interallié winners]] - 7
# [[:en:Category:French anarchists]] - 7
# [[:en:Category:Prince des poètes]] - 7
# [[:en:Category:Lycée Saint-Louis alumni]] - 7
# [[:en:Category:Catholic philosophers]] - 7
# [[:en:Category:People from Kazan]] - 7
# [[:en:Category:Yale University faculty]] - 7
# [[:Կատեգորիա:Լեզու ստեղծողներ]] - 7
# [[:en:Category:20th-century English writers]] - 7
# [[:en:Category:British women historians]] - 7
# [[:en:Category:Calvinist and Reformed poets]] - 7
# [[:en:Category:Anglican writers]] - 7
# [[:en:Category:English expatriates in the United States]] - 7
# [[:en:Category:18th-century English non-fiction writers]] - 7
# [[:en:Category:Anti-vivisectionists]] - 7
# [[:en:Category:PEN International]] - 7
# [[:en:Category:People educated at Harrow School]] - 7
# [[:en:Category:Literary peers]] - 7
# [[:en:Category:19th-century British dramatists and playwrights]] - 7
# [[:en:Category:British literary critics]] - 7
# [[:en:Category:British republicans]] - 7
# [[:Կատեգորիա:Անգլիացի սոցիալիստներ]] - 7
# [[:en:Category:Lecturers]] - 7
# [[:en:Category:Philosophers of technology]] - 7
# [[:en:Category:Detective fiction writers]] - 7
# [[:en:Category:People from Don Host Oblast]] - 7
# [[:en:Category:English–Spanish translators]] - 7
# [[:en:Category:French–Spanish translators]] - 7
# [[:en:Category:Burials at the Vienna Central Cemetery]] - 7
# [[:en:Category:Austrian women poets]] - 7
# [[:en:Category:Expressionist poets]] - 7
# [[:en:Category:Belgian poets in French]] - 7
# [[:en:Category:French LGBT poets]] - 7
# [[:en:Category:Roman Catholic mystics]] - 7
# [[:en:Category:Historians from New York (state)]] - 7
# [[:en:Category:20th-century Argentine poets]] - 7
# [[:en:Category:Bisexual academics]] - 7
# [[:en:Category:LGBT poets]] - 7
# [[:en:Category:21st-century Norwegian women writers]] - 7
# [[:en:Category:Officiers of the Ordre des Arts et des Lettres]] - 7
# [[:en:Category:Prisoners of the Peter and Paul Fortress]] - 7
# [[:en:Category:Russian Social Democratic Labour Party members]] - 7
# [[:en:Category:Writers from Florence]] - 7
# [[:en:Category:20th-century Lebanese poets]] - 7
# [[:en:Category:20th-century women writers from Georgia (country)]] - 7
# [[:en:Category:Women writers from Georgia (country)]] - 7
# [[:en:Category:Russian monarchists]] - 7
# [[:en:Category:20th-century Japanese short story writers]] - 7
# [[:en:Category:Writers from Tokyo]] - 7
# [[:en:Category:People from Warsaw Governorate]] - 7
# [[:en:Category:Burials in the Protestant Cemetery, Rome]] - 7
# [[:en:Category:American expatriates in Italy]] - 7
# [[:en:Category:Russian magazine editors]] - 7
# [[:en:Category:19th-century American journalists]] - 7
# [[:en:Category:Journalists from New York City]] - 7
# [[:en:Category:Conversationalists]] - 7
# [[:en:Category:Translators of Dante Alighieri]] - 7
# [[:en:Category:American libertarians]] - 7
# [[:en:Category:Romanian literary critics]] - 7
# [[:en:Category:Romanian male novelists]] - 7
# [[:en:Category:Polish atheists]] - 7
# [[:en:Category:Writers from Kyiv]] - 7
# [[:en:Category:Czech novelists]] - 7
# [[:en:Category:Italian Renaissance humanists]] - 7
# [[:en:Category:American writers of Russian descent]] - 7
# [[:en:Category:American translators]] - 7
# [[:en:Category:Writers from Richmond, Virginia]] - 7
# [[:en:Category:19th-century British translators]] - 7
# [[:en:Category:Secular humanists]] - 7
# [[:en:Category:Czechoslovak writers]] - 7
# [[:en:Category:17th-century Spanish dramatists and playwrights]] - 7
# [[:en:Category:Recipients of the Lenin Komsomol Prize]] - 7
# [[:en:Category:Dutch male poets]] - 7
# [[:en:Category:21st-century Spanish novelists]] - 7
# [[:en:Category:Writers from Barcelona]] - 7
# [[:en:Category:People from Moscow Governorate]] - 7
# [[:en:Category:Recipients of the Order of Honour (Russia)]] - 7
# [[:en:Category:Smith College alumni]] - 7
# [[:en:Category:19th-century dramatists and playwrights]] - 7
# [[:en:Category:Prix Goncourt de la Poésie winners]] - 7
# [[:en:Category:People from Brooklyn Heights]] - 7
# [[:en:Category:Writers of Arthurian literature]] - 7
# [[:en:Category:Hollywood blacklist]] - 7
# [[:en:Category:Stalin Peace Prize recipients]] - 7
# [[:en:Category:American magazine editors]] - 7
# [[:en:Category:Litteris et Artibus recipients]] - 7
# [[:en:Category:LGBT screenwriters]] - 7
# [[:en:Category:Polish Roman Catholics]] - 7
# [[:en:Category:Burials at the Cemetery of Our Saviour]] - 7
# [[:en:Category:Recipients of the Order of the White Star, 4th Class]] - 7
# [[:en:Category:Yiddish-language poets]] - 7
# [[:en:Category:People from the Province of Brandenburg]] - 7
# [[:en:Category:United States Navy personnel of World War II]] - 7
# [[:en:Category:Italian male non-fiction writers]] - 7
# [[:en:Category:Writers from New Orleans]] - 7
# [[:en:Category:21st-century Canadian male writers]] - 7
# [[:en:Category:20th-century Estonian women writers]] - 7
# [[:en:Category:21st-century Estonian women writers]] - 7
# [[:en:Category:Burials at Olšany Cemetery]] - 7
# [[:en:Category:Slovak Lutherans]] - 7
# [[:en:Category:People from Tartu]] - 7
# [[:en:Category:Belarusian people stubs]] - 7
# [[:en:Category:Members of the Polish Sejm 1952–1956]] - 7
# [[:en:Category:Egyptian magazine founders]] - 7
# [[:en:Category:6th-century Arabic poets]] - 7
# [[:en:Category:Soviet women novelists]] - 7
# [[:en:Category:20th-century Australian male writers]] - 7
# [[:en:Category:Margaret A. Edwards Award winners]] - 7
# [[:en:Category:Iranian male novelists]] - 7
# [[:en:Category:Writers from Portland, Oregon]] - 7
# [[:en:Category:20th-century Italian translators]] - 7
# [[:en:Category:Writers from Pittsburgh]] - 7
# [[:en:Category:20th-century Bulgarian writers]] - 7
# [[:en:Category:Bulgarian novelists]] - 7
# [[:en:Category:Russian opera librettists]] - 7
# [[:en:Category:Russian women journalists]] - 7
# [[:en:Category:Deaths from cancer in Russia]] - 7
# [[:en:Category:Members of Nya Idun]] - 7
# [[:en:Category:20th-century Lithuanian women writers]] - 7
# [[:en:Category:19th-century Czech poets]] - 7
# [[:en:Category:Writers from Berlin]] - 7
# [[:en:Category:Soviet war correspondents]] - 7
# [[:en:Category:Russian women dramatists and playwrights]] - 7
# [[:en:Category:20th-century Albanian poets]] - 7
# [[:en:Category:Bulgarian women writers]] - 7
# [[:en:Category:Bulgarian children's writers]] - 7
# [[:en:Category:Members of the Slovenian Academy of Sciences and Arts]] - 7
# [[:en:Category:21st-century Australian novelists]] - 7
# [[:en:Category:21st-century Russian novelists]] - 7
# [[:en:Category:21st-century Russian short story writers]] - 7
# [[:en:Category:Tatar poets]] - 7
# [[:en:Category:19th-century Norwegian novelists]] - 7
# [[:en:Category:American speculative fiction critics]] - 7
# [[:en:Category:Nike Award winners]] - 7
# [[:en:Category:20th-century African-American women]] - 7
# [[:en:Category:Brown University faculty]] - 7
# [[:en:Category:American children's book illustrators]] - 7
# [[:en:Category:Alumni of the University of East Anglia]] - 7
# [[:en:Category:American television writers]] - 7
# [[:en:Category:Deaths from breast cancer]] - 7
# [[:en:Category:21st-century Italian novelists]] - 7
# [[:en:Category:21st-century dramatists and playwrights]] - 7
# [[:en:Category:Chinese male novelists]] - 7
# [[:en:Category:American writers of Italian descent]] - 7
# [[:en:Category:21st-century screenwriters]] - 7
# [[:en:Category:Spanish women novelists]] - 7
# [[:en:Category:Women erotica writers]] - 7
# [[:en:Category:19th-century Norwegian male writers]] - 7
# [[:en:Category:Nynorsk-language writers]] - 7
# [[:en:Category:South African women novelists]] - 7
# [[:en:Category:20th-century Italian politicians]] - 7
# [[:en:Category:Italian women journalists]] - 7
# [[:en:Category:Dutch women poets]] - 7
# [[:en:Category:Croatian writer stubs]] - 7
# [[:en:Category:Barnard College alumni]] - 7
# [[:en:Category:19th-century Brazilian male writers]] - 7
# [[:en:Category:20th-century French philosophers]] - 6
# [[:en:Category:Philosophy writers]] - 6
# [[:en:Category:Marxist journalists]] - 6
# [[:en:Category:Anti-natalists]] - 6
# [[:en:Category:Members of the Ligue de la patrie française]] - 6
# [[:en:Category:French medical writers]] - 6
# [[:en:Category:People of Montmartre]] - 6
# [[:en:Category:Female comics writers]] - 6
# [[:en:Category:20th-century French Jews]] - 6
# [[:en:Category:Légion d'honneur refusals]] - 6
# [[:en:Category:Social commentators]] - 6
# [[:en:Category:Deaths from syphilis]] - 6
# [[:en:Category:Translators of Edgar Allan Poe]] - 6
# [[:en:Category:Epistemologists]] - 6
# [[:en:Category:Ontologists]] - 6
# [[:en:Category:Naturalized citizens of France]] - 6
# [[:en:Category:People of the United States Office of War Information]] - 6
# [[:en:Category:English social commentators]] - 6
# [[:en:Category:English television writers]] - 6
# [[:en:Category:British expatriates in the United States]] - 6
# [[:en:Category:Alumni of Magdalen College, Oxford]] - 6
# [[:en:Category:People from Wiltshire]] - 6
# [[:en:Category:English people of Cornish descent]] - 6
# [[:en:Category:English Jewish writers]] - 6
# [[:en:Category:English screenwriters]] - 6
# [[:en:Category:Newbery Medal winners]] - 6
# [[:en:Category:Writers of fiction set in prehistoric times]] - 6
# [[:en:Category:British short story writers]] - 6
# [[:en:Category:British travel writers]] - 6
# [[:en:Category:Alumni of University of London Worldwide]] - 6
# [[:en:Category:20th-century English historians]] - 6
# [[:en:Category:People educated at Eton College]] - 6
# [[:en:Category:Harlem Renaissance]] - 6
# [[:en:Category:Israeli people of Polish-Jewish descent]] - 6
# [[:en:Category:Jewish Israeli writers]] - 6
# [[:Կատեգորիա:20-րդ դարի ամերիկացի պատմվածքագիրներ]] - 6
# [[:en:Category:American speculative fiction editors]] - 6
# [[:en:Category:Science fiction editors]] - 6
# [[:en:Category:Argentine essayists]] - 6
# [[:en:Category:Young Vienna]] - 6
# [[:en:Category:Bergen-Belsen concentration camp survivors]] - 6
# [[:en:Category:19th-century German Jews]] - 6
# [[:en:Category:English-language writers from India]] - 6
# [[:en:Category:Recipients of the Padma Bhushan in literature &amp; education]] - 6
# [[:en:Category:Recipients of the Sahitya Akademi Award in English]] - 6
# [[:en:Category:20th-century Indian women writers]] - 6
# [[:en:Category:Writers from Kolkata]] - 6
# [[:en:Category:Indian male dramatists and playwrights]] - 6
# [[:en:Category:American political writers]] - 6
# [[:en:Category:19th-century Italian women writers]] - 6
# [[:en:Category:21st-century Hungarian male writers]] - 6
# [[:en:Category:Swiss women novelists]] - 6
# [[:en:Category:Hungarian women poets]] - 6
# [[:Կատեգորիա:Հայերն Օսմանյան կայսրությունում]] - 6
# [[:Կատեգորիա:Հայալեզու գրողներ]] - 6
# [[:en:Category:Armenian educators]] - 6
# [[:Կատեգորիա:Ֆրանսիացիներ հայկական սերմամբ]] - 6
# [[:Կատեգորիա:Թուրքեր հայկական սերմամբ]] - 6
# [[:en:Category:Prix Guillaume Apollinaire winners]] - 6
# [[:en:Category:Armenian Yazidis]] - 6
# [[:Կատեգորիա:Ռուս ազգայնականներ]] - 6
# [[:en:Category:People with schizophrenia]] - 6
# [[:en:Category:19th-century poets from Georgia (country)]] - 6
# [[:en:Category:People from Imereti]] - 6
# [[:en:Category:Historical novelists from Georgia (country)]] - 6
# [[:en:Category:18th-century essayists]] - 6
# [[:en:Category:British gay writers]] - 6
# [[:en:Category:Writers of books about writing fiction]] - 6
# [[:en:Category:18th-century German poets]] - 6
# [[:en:Category:LGBT Nobel laureates]] - 6
# [[:en:Category:Burials at Mount Auburn Cemetery]] - 6
# [[:en:Category:Writers from Cambridge, Massachusetts]] - 6
# [[:en:Category:English people of French descent]] - 6
# [[:en:Category:Irish fantasy writers]] - 6
# [[:en:Category:20th-century philologists]] - 6
# [[:en:Category:Writers from Oxford]] - 6
# [[:en:Category:Coppet group]] - 6
# [[:en:Category:Deaths from emphysema]] - 6
# [[:en:Category:American anti–Vietnam War activists]] - 6
# [[:en:Category:18th-century Irish male writers]] - 6
# [[:en:Category:1st-century BC Romans]] - 6
# [[:en:Category:People from Neuilly-sur-Seine]] - 6
# [[:en:Category:19th-century poets of the Ottoman Empire]] - 6
# [[:en:Category:Oxford Professors of Poetry]] - 6
# [[:en:Category:Collectors of fairy tales]] - 6
# [[:en:Category:Danish male novelists]] - 6
# [[:en:Category:20th-century Polish writers]] - 6
# [[:en:Category:21st-century Polish novelists]] - 6
# [[:en:Category:Writers from Kraków]] - 6
# [[:en:Category:Heinrich Mann Prize winners]] - 6
# [[:en:Category:20th-century male artists]] - 6
# [[:en:Category:American people of Lithuanian-Jewish descent]] - 6
# [[:en:Category:United States Army non-commissioned officers]] - 6
# [[:en:Category:Czech male writers]] - 6
# [[:en:Category:Italian Renaissance writers]] - 6
# [[:en:Category:Members of the Académie des Inscriptions et Belles-Lettres]] - 6
# [[:en:Category:Spanish Nobel laureates]] - 6
# [[:en:Category:Writers from Rome]] - 6
# [[:Կատեգորիա:20-րդ դարի ոչ գեղարվեստական գրողներ]] - 6
# [[:en:Category:Soviet emigrants to Germany]] - 6
# [[:en:Category:United States Army personnel of World War I]] - 6
# [[:en:Category:Futurist writers]] - 6
# [[:en:Category:Translators to English]] - 6
# [[:en:Category:American speculative fiction writers]] - 6
# [[:en:Category:Alumni of Christ Church, Oxford]] - 6
# [[:en:Category:Anthony Award winners]] - 6
# [[:en:Category:Czech Jews]] - 6
# [[:en:Category:Czech surrealist writers]] - 6
# [[:en:Category:Tolstoy family]] - 6
# [[:en:Category:Russian people of German descent]] - 6
# [[:en:Category:21st-century Spanish male writers]] - 6
# [[:en:Category:Translators from Spanish]] - 6
# [[:en:Category:People educated at Dulwich College]] - 6
# [[:en:Category:Historians of the United States]] - 6
# [[:en:Category:Novelists from Georgia (U.S. state)]] - 6
# [[:en:Category:American people of Swedish descent]] - 6
# [[:en:Category:Scottish novelists]] - 6
# [[:Կատեգորիա:21-րդ դարի ռուս գրողներ]] - 6
# [[:en:Category:American motivational writers]] - 6
# [[:en:Category:American anti-capitalists]] - 6
# [[:en:Category:American modernist poets]] - 6
# [[:en:Category:Burials at Lychakiv Cemetery]] - 6
# [[:en:Category:Ukrainian people in the Russian Empire]] - 6
# [[:en:Category:Jewish German writers]] - 6
# [[:en:Category:Swedish women children's writers]] - 6
# [[:en:Category:20th-century American male actors]] - 6
# [[:en:Category:Burials at La Recoleta Cemetery]] - 6
# [[:en:Category:Golders Green Crematorium]] - 6
# [[:en:Category:Polish people of Armenian descent]] - 6
# [[:en:Category:Polish Nobel laureates]] - 6
# [[:en:Category:19th-century Norwegian writers]] - 6
# [[:en:Category:Egyptian nationalists]] - 6
# [[:en:Category:Governor General's Award-winning fiction writers]] - 6
# [[:en:Category:Argentine male poets]] - 6
# [[:en:Category:Italian Communist Party politicians]] - 6
# [[:en:Category:Italian essayists]] - 6
# [[:en:Category:American Presbyterians]] - 6
# [[:en:Category:19th-century Swedish novelists]] - 6
# [[:en:Category:Kennedy Center honorees]] - 6
# [[:en:Category:Screenwriters from Massachusetts]] - 6
# [[:en:Category:MacDowell Colony fellows]] - 6
# [[:en:Category:Oberlin College alumni]] - 6
# [[:en:Category:American adoptees]] - 6
# [[:en:Category:Hugo Treffner Gymnasium alumni]] - 6
# [[:en:Category:19th-century Romanian poets]] - 6
# [[:en:Category:People from the Governorate of Livonia]] - 6
# [[:en:Category:Polish women essayists]] - 6
# [[:en:Category:Polish writer stubs]] - 6
# [[:en:Category:Former Muslim critics of Islam]] - 6
# [[:en:Category:Jews executed by the Soviet Union]] - 6
# [[:en:Category:Commanders of the Order of Polonia Restituta]] - 6
# [[:en:Category:Polish United Workers' Party members]] - 6
# [[:en:Category:20th-century Egyptian writers]] - 6
# [[:en:Category:Egyptian people of Turkish descent]] - 6
# [[:en:Category:20th-century Czech novelists]] - 6
# [[:en:Category:Writers from Odesa]] - 6
# [[:en:Category:Romanian people of Moldovan descent]] - 6
# [[:en:Category:Members of the Romanian Orthodox Church]] - 6
# [[:en:Category:Romanian male short story writers]] - 6
# [[:en:Category:Slovak translators]] - 6
# [[:en:Category:12th-century German poets]] - 6
# [[:en:Category:Italian Nobel laureates]] - 6
# [[:en:Category:Women opera librettists]] - 6
# [[:en:Category:21st-century British dramatists and playwrights]] - 6
# [[:en:Category:People from the Province of Silesia]] - 6
# [[:en:Category:Writers from Milan]] - 6
# [[:en:Category:Yaddo alumni]] - 6
# [[:en:Category:Communist Party of Czechoslovakia politicians]] - 6
# [[:Կատեգորիա:Չեխ կոմունիստներ]] - 6
# [[:en:Category:20th-century Swedish poets]] - 6
# [[:en:Category:United States Navy sailors]] - 6
# [[:en:Category:Deaths from stomach cancer]] - 6
# [[:en:Category:Lesbian feminists]] - 6
# [[:en:Category:Macedonian Bulgarians]] - 6
# [[:en:Category:Ukrainian writer stubs]] - 6
# [[:en:Category:Alumni of Pembroke College, Cambridge]] - 6
# [[:en:Category:Romanian communists]] - 6
# [[:en:Category:Azerbaijani male poets]] - 6
# [[:en:Category:Lithuanian male writers]] - 6
# [[:en:Category:Lithuanian writer stubs]] - 6
# [[:en:Category:LGBT journalists from the United States]] - 6
# [[:en:Category:Minimalist writers]] - 6
# [[:en:Category:20th-century Lithuanian writers]] - 6
# [[:en:Category:Burials at Antakalnis Cemetery]] - 6
# [[:en:Category:Lithuanian women poets]] - 6
# [[:en:Category:19th-century Czech novelists]] - 6
# [[:en:Category:Writers from Bucharest]] - 6
# [[:en:Category:New York (state) Republicans]] - 6
# [[:en:Category:French people of Greek descent]] - 6
# [[:en:Category:Members of the Congress of People's Deputies of the Soviet Union]] - 6
# [[:en:Category:War correspondents of World War II]] - 6
# [[:en:Category:Polish resistance members of World War II]] - 6
# [[:en:Category:20th-century Norwegian dramatists and playwrights]] - 6
# [[:en:Category:British women children's writers]] - 6
# [[:en:Category:Romanian travel writers]] - 6
# [[:en:Category:Turkish male short story writers]] - 6
# [[:en:Category:Polish diarists]] - 6
# [[:en:Category:1937 suicides]] - 6
# [[:en:Category:Activists from California]] - 6
# [[:en:Category:City College of New York alumni]] - 6
# [[:en:Category:Vladimir Nazor Award winners]] - 6
# [[:en:Category:Serbian short story writers]] - 6
# [[:en:Category:University of Belgrade Faculty of Philology alumni]] - 6
# [[:en:Category:Recipients of the Order of the Republic (Moldova)]] - 6
# [[:en:Category:South African male novelists]] - 6
# [[:en:Category:South African people of Dutch descent]] - 6
# [[:en:Category:Prešeren Award laureates]] - 6
# [[:en:Category:Writers from New South Wales]] - 6
# [[:Կատեգորիա:Հայրենական մեծ պատերազմի պարտիզաններ]] - 6
# [[:en:Category:Writers from Norwich]] - 6
# [[:Կատեգորիա:Բոսնիա և Հերցեգովինայի գրողներ]] - 6
# [[:en:Category:Norwegian male writers]] - 6
# [[:en:Category:Writers from Helsinki]] - 6
# [[:en:Category:20th-century Portuguese poets]] - 6
# [[:en:Category:Macedonian writers]] - 6
# [[:en:Category:Members of the Croatian Academy of Sciences and Arts]] - 6
# [[:en:Category:Writers from Riga]] - 6
# [[:en:Category:Michael L. Printz Award winners]] - 6
# [[:en:Category:Australian children's writers]] - 6
# [[:en:Category:LGBT rights activists from the United States]] - 6
# [[:en:Category:Canadian children's writers]] - 6
# [[:en:Category:American male television writers]] - 6
# [[:en:Category:20th-century Slovak writers]] - 6
# [[:en:Category:Northwestern University alumni]] - 6
# [[:en:Category:Polish poet stubs]] - 6
# [[:en:Category:People of French West Africa]] - 6
# [[:Կատեգորիա:Ամերիկացի բլոգերներ]] - 6
# [[:en:Category:Writers from Sydney]] - 6
# [[:en:Category:20th-century Albanian writers]] - 6
# [[:en:Category:20th-century Ukrainian women writers]] - 6
# [[:en:Category:21st-century Polish poets]] - 6
# [[:en:Category:Women religious writers]] - 6
# [[:en:Category:Norwegian crime fiction writers]] - 6
# [[:en:Category:Writers Guild of America Award winners]] - 6
# [[:en:Category:Writers from Burgas]] - 6
# [[:en:Category:21st-century Cameroonian women writers]] - 6
# [[:en:Category:21st-century Cameroonian writers]] - 6
# [[:en:Category:Norwegian women children's writers]] - 6
# [[:en:Category:Croatian male poets]] - 6
# [[:en:Category:White South African anti-apartheid activists]] - 6
# [[:en:Category:Canadian emigrants to the United States]] - 6
# [[:en:Category:21st-century Dutch women writers]] - 6
# [[:en:Category:Hispanic and Latino American novelists]] - 6
# [[:en:Category:Afrikaans-language poets]] - 6
# [[:en:Category:American women historians]] - 6
# [[:en:Category:University of São Paulo alumni]] - 6
# [[:Կատեգորիա:20-րդ դարի ֆրանսիացի վիպասաններ]] - 5
# [[:en:Category:20th-century French historians]] - 5
# [[:en:Category:Continental philosophers]] - 5
# [[:Կատեգորիա:Ֆրանսիայի կոմունիստներ]] - 5
# [[:en:Category:Philosophers of sexuality]] - 5
# [[:en:Category:French biographers]] - 5
# [[:en:Category:Proletarian literature]] - 5
# [[:en:Category:17th-century French dramatists and playwrights]] - 5
# [[:en:Category:17th-century French novelists]] - 5
# [[:en:Category:Collège Stanislas de Paris alumni]] - 5
# [[:en:Category:Dreyfusards]] - 5
# [[:en:Category:Lycée Pierre-Corneille alumni]] - 5
# [[:en:Category:Spinozists]] - 5
# [[:en:Category:19th-century French historians]] - 5
# [[:en:Category:French political philosophers]] - 5
# [[:en:Category:American people of Hungarian-Jewish descent]] - 5
# [[:en:Category:Buchenwald concentration camp survivors]] - 5
# [[:en:Category:Jewish agnostics]] - 5
# [[:en:Category:Prix du Livre Inter winners]] - 5
# [[:en:Category:Yiddish-language writers]] - 5
# [[:en:Category:Pataphysicians]] - 5
# [[:en:Category:Communards]] - 5
# [[:en:Category:20th-century Uruguayan poets]] - 5
# [[:Կատեգորիա:20-րդ դարի պատմվածքագիրներ]] - 5
# [[:en:Category:Uruguayan male short story writers]] - 5
# [[:en:Category:Uruguayan short story writers]] - 5
# [[:en:Category:Recipients of the Croix de Guerre 1939–1945 (France)]] - 5
# [[:en:Category:French people of Breton descent]] - 5
# [[:en:Category:French military personnel of World War II]] - 5
# [[:en:Category:Anti-monarchists]] - 5
# [[:en:Category:Materialists]] - 5
# [[:en:Category:Philosophers of nihilism]] - 5
# [[:en:Category:18th-century classical composers]] - 5
# [[:en:Category:Burials at the Panthéon, Paris]] - 5
# [[:en:Category:Simple living advocates]] - 5
# [[:en:Category:Nonviolence advocates]] - 5
# [[:en:Category:Prix Fénéon winners]] - 5
# [[:en:Category:French ballet librettists]] - 5
# [[:en:Category:Deaths from pneumonia in France]] - 5
# [[:en:Category:Feminist studies scholars]] - 5
# [[:en:Category:Marxist feminists]] - 5
# [[:en:Category:Metaphysicians]] - 5
# [[:en:Category:20th-century French diplomats]] - 5
# [[:en:Category:Jews in the French resistance]] - 5
# [[:en:Category:Lithuanian Jews]] - 5
# [[:en:Category:American emigrants to France]] - 5
# [[:en:Category:American Roman Catholics]] - 5
# [[:Կատեգորիա:Ամերիկացիներ իռլանդական ծագմամբ]] - 5
# [[:en:Category:American writers in French]] - 5
# [[:Կատեգորիա:Ռուս հուշավիպագիրներ]] - 5
# [[:en:Category:20th-century English screenwriters]] - 5
# [[:en:Category:Audiobook narrators]] - 5
# [[:en:Category:British male television writers]] - 5
# [[:en:Category:English radio writers]] - 5
# [[:en:Category:Alumni of Somerville College, Oxford]] - 5
# [[:en:Category:Bryn Mawr College alumni]] - 5
# [[:en:Category:British women travel writers]] - 5
# [[:en:Category:Holy Land travellers]] - 5
# [[:en:Category:Lallans poets]] - 5
# [[:en:Category:Literary critics of English]] - 5
# [[:en:Category:British biographers]] - 5
# [[:en:Category:English bloggers]] - 5
# [[:en:Category:Godwin family]] - 5
# [[:en:Category:Individualist anarchists]] - 5
# [[:en:Category:People from Somers Town, London]] - 5
# [[:en:Category:British male journalists]] - 5
# [[:en:Category:British male short story writers]] - 5
# [[:en:Category:British essayists]] - 5
# [[:en:Category:British horror writers]] - 5
# [[:en:Category:People educated at Winchester College]] - 5
# [[:en:Category:British autobiographers]] - 5
# [[:en:Category:Freemasons of the United Grand Lodge of England]] - 5
# [[:en:Category:Imagists]] - 5
# [[:en:Category:Artist authors]] - 5
# [[:Կատեգորիա:Անգլիացի ֆեմինիստներ]] - 5
# [[:en:Category:20th-century Irish dramatists and playwrights]] - 5
# [[:en:Category:Members of the Fabian Society]] - 5
# [[:en:Category:English republicans]] - 5
# [[:en:Category:Writers about globalization]] - 5
# [[:en:Category:English gay writers]] - 5
# [[:en:Category:English World War I poets]] - 5
# [[:en:Category:English anti-fascists]] - 5
# [[:en:Category:20th-century travel writers]] - 5
# [[:en:Category:18th-century British women writers]] - 5
# [[:en:Category:Latin–English translators]] - 5
# [[:en:Category:American people of Dutch descent]] - 5
# [[:en:Category:Russian activists against the 2022 Russian invasion of Ukraine]] - 5
# [[:Կատեգորիա:Իսրայելի հրեաներ]] - 5
# [[:en:Category:Israeli novelists]] - 5
# [[:en:Category:20th-century Argentine male writers]] - 5
# [[:en:Category:Argentine writers in French]] - 5
# [[:en:Category:Austrian essayists]] - 5
# [[:en:Category:19th-century Austrian dramatists and playwrights]] - 5
# [[:en:Category:German Army personnel of World War II]] - 5
# [[:en:Category:Charter 77 signatories]] - 5
# [[:en:Category:21st-century Austrian novelists]] - 5
# [[:en:Category:Czech writers in German]] - 5
# [[:en:Category:20th-century Austrian journalists]] - 5
# [[:en:Category:Belgian male novelists]] - 5
# [[:en:Category:Sarah Lawrence College faculty]] - 5
# [[:en:Category:Belgian writers in French]] - 5
# [[:en:Category:20th-century Indian male writers]] - 5
# [[:en:Category:Hindi-language poets]] - 5
# [[:en:Category:21st-century Indian novelists]] - 5
# [[:en:Category:19th-century male musicians]] - 5
# [[:en:Category:Bengali writers]] - 5
# [[:en:Category:Companions of the Order of Canada]] - 5
# [[:en:Category:21st-century American historians]] - 5
# [[:Կատեգորիա:20-րդ դարի իտալացի կին գրողներ]] - 5
# [[:Կատեգորիա:Բրիտանացի կին վիպասաններ]] - 5
# [[:en:Category:Deaths from laryngeal cancer]] - 5
# [[:Կատեգորիա:Հունգարիայի գիտությունների ակադեմիայի անդամներ]] - 5
# [[:en:Category:Translators to Hungarian]] - 5
# [[:en:Category:Burials at Farkasréti Cemetery]] - 5
# [[:en:Category:Israeli short story writers]] - 5
# [[:en:Category:Attila József Prize recipients]] - 5
# [[:en:Category:Members of the European Academy of Sciences and Arts]] - 5
# [[:en:Category:Hungarian nobility]] - 5
# [[:en:Category:21st-century Hungarian novelists]] - 5
# [[:en:Category:Armenian Christians]] - 5
# [[:en:Category:Syrian people of Armenian descent]] - 5
# [[:Կատեգորիա:Վիրահայեր]] - 5
# [[:en:Category:19th-century Armenian women writers]] - 5
# [[:en:Category:Burials at Şişli Armenian Cemetery]] - 5
# [[:en:Category:People from Shamakhi]] - 5
# [[:en:Category:Dartmouth College alumni]] - 5
# [[:en:Category:19th-century lexicographers]] - 5
# [[:en:Category:Hyakunin Isshu poets]] - 5
# [[:en:Category:Syrian emigrants to France]] - 5
# [[:en:Category:Italian historical novelists]] - 5
# [[:en:Category:Russian Marxist writers]] - 5
# [[:en:Category:14th-century Latin writers]] - 5
# [[:en:Category:Serbian children's writers]] - 5
# [[:en:Category:University of Belgrade Faculty of Philosophy alumni]] - 5
# [[:en:Category:Bulgarian people of Armenian descent]] - 5
# [[:en:Category:French Army personnel of World War II]] - 5
# [[:en:Category:Winners of the Akutagawa Prize]] - 5
# [[:en:Category:Winners of the Yomiuri Prize]] - 5
# [[:en:Category:Soviet science fiction writers]] - 5
# [[:Կատեգորիա:19-րդ դարի վիպասաններ]] - 5
# [[:en:Category:6th-century BC poets]] - 5
# [[:en:Category:People from Odessky Uyezd]] - 5
# [[:en:Category:Generation of '27]] - 5
# [[:en:Category:Dark fantasy writers]] - 5
# [[:en:Category:American anti-fascists]] - 5
# [[:en:Category:American war correspondents]] - 5
# [[:en:Category:Essayists of the Russian Empire]] - 5
# [[:en:Category:German untitled nobility]] - 5
# [[:Կատեգորիա:Ամերիկացի հումանիստներ]] - 5
# [[:en:Category:The Nation (U.S. magazine) people]] - 5
# [[:en:Category:Irish Anglicans]] - 5
# [[:en:Category:People educated at Charterhouse School]] - 5
# [[:en:Category:Anglo-Scots]] - 5
# [[:en:Category:German Lutherans]] - 5
# [[:en:Category:German emigrants to the United States]] - 5
# [[:en:Category:German male short story writers]] - 5
# [[:en:Category:Harvard Advocate alumni]] - 5
# [[:en:Category:English people of Welsh descent]] - 5
# [[:en:Category:Ancient Roman comic dramatists]] - 5
# [[:en:Category:Old Latin-language writers]] - 5
# [[:Կատեգորիա:Խեղդվածներ]] - 5
# [[:en:Category:1st-century writers]] - 5
# [[:en:Category:2nd-century writers]] - 5
# [[:en:Category:Kurdish-language writers]] - 5
# [[:en:Category:People associated with Shakespeare]] - 5
# [[:en:Category:Opera librettists]] - 5
# [[:en:Category:20th-century journalists of the Ottoman Empire]] - 5
# [[:en:Category:Cyberpunk writers]] - 5
# [[:en:Category:Iranian writer stubs]] - 5
# [[:en:Category:People from Tabriz]] - 5
# [[:en:Category:1st-century Roman poets]] - 5
# [[:en:Category:Military personnel from Illinois]] - 5
# [[:en:Category:People educated at Rugby School]] - 5
# [[:en:Category:Danish male poets]] - 5
# [[:en:Category:Russian duellists]] - 5
# [[:en:Category:Brazilian science fiction writers]] - 5
# [[:en:Category:Male bloggers]] - 5
# [[:en:Category:Polish literary critics]] - 5
# [[:en:Category:Military personnel from London]] - 5
# [[:en:Category:Jews from Galicia (Eastern Europe)]] - 5
# [[:en:Category:8th-century Arabic poets]] - 5
# [[:Կատեգորիա:8-րդ դարի արաբներ]] - 5
# [[:en:Category:People from the Upper East Side]] - 5
# [[:en:Category:6th-century BC Greek people]] - 5
# [[:en:Category:Knights of Malta]] - 5
# [[:en:Category:American expatriates in England]] - 5
# [[:en:Category:18th-century letter writers]] - 5
# [[:en:Category:Spanish–French translators]] - 5
# [[:en:Category:Prix Roger Caillois recipients]] - 5
# [[:en:Category:English romantic fiction writers]] - 5
# [[:en:Category:Prix Louis Guilloux winners]] - 5
# [[:en:Category:Burials at Sainte-Geneviève-des-Bois Russian Cemetery]] - 5
# [[:en:Category:Writers from Voronezh]] - 5
# [[:en:Category:19th-century Austrian poets]] - 5
# [[:en:Category:Deaths from cancer in Switzerland]] - 5
# [[:en:Category:Writers from Grand Est]] - 5
# [[:en:Category:19th-century American dramatists and playwrights]] - 5
# [[:en:Category:Old Bolsheviks]] - 5
# [[:en:Category:Russian avant-garde]] - 5
# [[:en:Category:T. S. Eliot Prize winners]] - 5
# [[:en:Category:19th-century American diplomats]] - 5
# [[:en:Category:19th-century Irish novelists]] - 5
# [[:en:Category:Deaths from pneumonia in England]] - 5
# [[:en:Category:English philosophers]] - 5
# [[:en:Category:Writers of historical mysteries]] - 5
# [[:en:Category:18th-century pseudonymous writers]] - 5
# [[:en:Category:17th-century Spanish poets]] - 5
# [[:en:Category:Spanish Golden Age]] - 5
# [[:en:Category:18th-century Russian poets]] - 5
# [[:en:Category:Novelists from North Carolina]] - 5
# [[:en:Category:French crime fiction writers]] - 5
# [[:en:Category:Writers from Indiana]] - 5
# [[:en:Category:Romanian emigrants to France]] - 5
# [[:en:Category:Olympic competitors in art competitions]] - 5
# [[:en:Category:Prix Italia winners]] - 5
# [[:en:Category:Underground Railroad people]] - 5
# [[:en:Category:American copywriters]] - 5
# [[:en:Category:American satirical novelists]] - 5
# [[:en:Category:Columbia Graduate School of Arts and Sciences alumni]] - 5
# [[:en:Category:United States Army Air Forces officers]] - 5
# [[:en:Category:Romanian magazine founders]] - 5
# [[:en:Category:Titular members of the Romanian Academy]] - 5
# [[:en:Category:British emigrants to the United States]] - 5
# [[:en:Category:Translators from Armenian]] - 5
# [[:en:Category:American romantic fiction writers]] - 5
# [[:en:Category:United States Navy officers]] - 5
# [[:en:Category:English spy fiction writers]] - 5
# [[:en:Category:Symbolist novelists]] - 5
# [[:en:Category:Generation of the '30s]] - 5
# [[:en:Category:Writers from Palm Springs, California]] - 5
# [[:en:Category:University of Michigan faculty]] - 5
# [[:en:Category:People from the Kingdom of Bavaria]] - 5
# [[:en:Category:Members of the Communist Party USA]] - 5
# [[:en:Category:Shamus Award winners]] - 5
# [[:en:Category:LGBT writers from England]] - 5
# [[:en:Category:Writers from Sofia]] - 5
# [[:en:Category:20th-century Irish short story writers]] - 5
# [[:en:Category:Irish male short story writers]] - 5
# [[:en:Category:Deaths from esophageal cancer]] - 5
# [[:en:Category:Norwegian male short story writers]] - 5
# [[:en:Category:20th-century Polish journalists]] - 5
# [[:en:Category:Polish male short story writers]] - 5
# [[:en:Category:Polish short story writers]] - 5
# [[:en:Category:Polish historical novelists]] - 5
# [[:en:Category:Polish positivism]] - 5
# [[:en:Category:Norwegian essayists]] - 5
# [[:en:Category:People educated at the Bergen Cathedral School]] - 5
# [[:en:Category:Writers from Bergen]] - 5
# [[:en:Category:Canadian women short story writers]] - 5
# [[:en:Category:Portuguese male poets]] - 5
# [[:en:Category:Mexican male novelists]] - 5
# [[:en:Category:Writers from Mexico City]] - 5
# [[:en:Category:Writers from Brandenburg]] - 5
# [[:en:Category:People from Hampstead]] - 5
# [[:en:Category:Italian communists]] - 5
# [[:Կատեգորիա:Սանկտ Պետերբուրգի գիտությունների ակադեմիայի իսկական անդամներ]] - 5
# [[:en:Category:United States Merchant Mariners]] - 5
# [[:en:Category:American sailors]] - 5
# [[:en:Category:American people of Welsh descent]] - 5
# [[:en:Category:People from Provincetown, Massachusetts]] - 5
# [[:en:Category:People from Madrid]] - 5
# [[:en:Category:Members of the Order of Canada]] - 5
# [[:en:Category:Spanish novelists]] - 5
# [[:en:Category:Writers from New York (state)]] - 5
# [[:en:Category:People from the Rhine Province]] - 5
# [[:en:Category:Italian opera librettists]] - 5
# [[:en:Category:People from Kreis Dorpat]] - 5
# [[:en:Category:Estonian screenwriters]] - 5
# [[:en:Category:Romanian-language poets]] - 5
# [[:en:Category:Romanian newspaper editors]] - 5
# [[:en:Category:19th-century Lutherans]] - 5
# [[:en:Category:Ukrainian male short story writers]] - 5
# [[:en:Category:Ukrainian short story writers]] - 5
# [[:en:Category:Estonian World War II refugees]] - 5
# [[:en:Category:First convocation members of the Soviet of the Union]] - 5
# [[:en:Category:People from Viljandi Parish]] - 5
# [[:en:Category:19th-century Polish women writers]] - 5
# [[:en:Category:Eighth convocation members of the Soviet of Nationalities]] - 5
# [[:en:Category:Belarusian journalists]] - 5
# [[:en:Category:People's Writers of the Byelorussian SSR]] - 5
# [[:en:Category:Soviet military personnel of the Winter War]] - 5
# [[:en:Category:People from Lausanne]] - 5
# [[:en:Category:Recipients of the Order of the Builders of People's Poland]] - 5
# [[:en:Category:Japanese essayists]] - 5
# [[:en:Category:Azerbaijani translators]] - 5
# [[:en:Category:Romanian memoirists]] - 5
# [[:en:Category:Activists from New York (state)]] - 5
# [[:en:Category:People of the Persian Constitutional Revolution]] - 5
# [[:en:Category:Communist members of the French Resistance]] - 5
# [[:en:Category:Resistance members killed by Nazi Germany]] - 5
# [[:en:Category:19th-century Czech dramatists and playwrights]] - 5
# [[:en:Category:Members of the Revolutionary National Assembly of Czechoslovakia]] - 5
# [[:en:Category:People from Vinnytsia Oblast]] - 5
# [[:en:Category:Recipients of the title of Hero of Ukraine]] - 5
# [[:en:Category:Slovak dramatists and playwrights]] - 5
# [[:en:Category:People's Poets of the Latvian SSR]] - 5
# [[:Կատեգորիա:12-րդ դարի ծնունդներ]] - 5
# [[:en:Category:20th-century Australian short story writers]] - 5
# [[:en:Category:Sciences Po alumni]] - 5
# [[:en:Category:Swiss writers in German]] - 5
# [[:en:Category:Tajik poets]] - 5
# [[:en:Category:Communist Party of Great Britain members]] - 5
# [[:en:Category:World War II prisoners of war held by Germany]] - 5
# [[:en:Category:18th-century Italian male writers]] - 5
# [[:en:Category:18th-century Italian poets]] - 5
# [[:en:Category:American people of Jewish descent]] - 5
# [[:en:Category:Communist Party of Germany politicians]] - 5
# [[:en:Category:International Brigades personnel]] - 5
# [[:en:Category:Czech women novelists]] - 5
# [[:en:Category:Swedish male novelists]] - 5
# [[:en:Category:19th-century Italian writers]] - 5
# [[:en:Category:Men centenarians]] - 5
# [[:en:Category:Romanian writer stubs]] - 5
# [[:en:Category:American opera librettists]] - 5
# [[:en:Category:Kazakhstani people stubs]] - 5
# [[:en:Category:20th-century Latvian women writers]] - 5
# [[:en:Category:19th-century Polish dramatists and playwrights]] - 5
# [[:en:Category:20th-century Italian dramatists and playwrights]] - 5
# [[:en:Category:1941 suicides]] - 5
# [[:Կատեգորիա:Գալիսացի գրողներ]] - 5
# [[:en:Category:Writers from Belgrade]] - 5
# [[:en:Category:American people of Ukrainian-Jewish descent]] - 5
# [[:en:Category:21st-century Albanian poets]] - 5
# [[:en:Category:Albanian male poets]] - 5
# [[:en:Category:Spanish people of the Spanish Civil War (National faction)]] - 5
# [[:en:Category:Martin Luther University of Halle-Wittenberg alumni]] - 5
# [[:en:Category:19th-century Japanese novelists]] - 5
# [[:en:Category:Brooklyn College alumni]] - 5
# [[:en:Category:People from the Upper West Side]] - 5
# [[:en:Category:People from Strasbourg]] - 5
# [[:en:Category:20th-century Russian women]] - 5
# [[:en:Category:Grand prix Jean Giono recipients]] - 5
# [[:en:Category:University of Southern California faculty]] - 5
# [[:en:Category:Muslim poets]] - 5
# [[:en:Category:20th-century Australian poets]] - 5
# [[:en:Category:LGBT writers from Poland]] - 5
# [[:en:Category:John W. Campbell Award for Best New Writer winners]] - 5
# [[:en:Category:Catholic socialists]] - 5
# [[:en:Category:21st-century Albanian writers]] - 5
# [[:en:Category:American temperance activists]] - 5
# [[:en:Category:20th-century Romanian dramatists and playwrights]] - 5
# [[:en:Category:Baumgarten Prize winners]] - 5
# [[:en:Category:21st-century Irish male writers]] - 5
# [[:en:Category:Cartier Diamond Dagger winners]] - 5
# [[:en:Category:Austrian writer stubs]] - 5
# [[:en:Category:20th-century South African male writers]] - 5
# [[:en:Category:21st-century South African novelists]] - 5
# [[:en:Category:Deaths from pneumonia in New York City]] - 5
# [[:en:Category:Writers from Minsk]] - 5
# [[:en:Category:Italian writer stubs]] - 5
# [[:en:Category:Expressionist writers]] - 5
# [[:en:Category:19th-century Swedish dramatists and playwrights]] - 5
# [[:en:Category:Czechoslovak communists]] - 5
# [[:en:Category:Tatar people of Russia]] - 5
# [[:en:Category:20th-century Latvian poets]] - 5
# [[:en:Category:American people of Austrian-Jewish descent]] - 5
# [[:en:Category:United States Merchant Mariners of World War II]] - 5
# [[:en:Category:Postmodern feminists]] - 5
# [[:en:Category:Ghanaian novelists]] - 5
# [[:en:Category:Romanian nationalists]] - 5
# [[:en:Category:21st-century American memoirists]] - 5
# [[:en:Category:Tatar writers]] - 5
# [[:en:Category:Jewish American military personnel]] - 5
# [[:en:Category:Writers from the Bronx]] - 5
# [[:en:Category:American expatriates in Germany]] - 5
# [[:en:Category:Norwegian newspaper editors]] - 5
# [[:en:Category:Industrial Workers of the World members]] - 5
# [[:en:Category:Bulgarian women poets]] - 5
# [[:en:Category:Jewish Italian writers]] - 5
# [[:en:Category:Senegalese novelists]] - 5
# [[:en:Category:21st-century Nigerian novelists]] - 5
# [[:en:Category:Costa Book Award winners]] - 5
# [[:en:Category:African-American male writers]] - 5
# [[:en:Category:Slovak male writers]] - 5
# [[:en:Category:Female resistance members of World War II]] - 5
# [[:en:Category:Writers from Turin]] - 5
# [[:en:Category:American former Christians]] - 5
# [[:en:Category:Jewish French writers]] - 5
# [[:en:Category:Lithuanian dramatists and playwrights]] - 5
# [[:en:Category:Slovak communists]] - 5
# [[:en:Category:Vassar College alumni]] - 5
# [[:en:Category:American spy fiction writers]] - 5
# [[:en:Category:Women crime fiction writers]] - 5
# [[:en:Category:20th-century Cameroonian women writers]] - 5
# [[:en:Category:20th-century Cameroonian writers]] - 5
# [[:en:Category:Prix Goncourt des lycéens winners]] - 5
# [[:en:Category:Radical feminists]] - 5
# [[:en:Category:19th-century women composers]] - 5
# [[:en:Category:American women screenwriters]] - 5
# [[:en:Category:French–English translators]] - 5
# [[:en:Category:20th-century Brazilian poets]] - 5
# [[:en:Category:Novelists from Kentucky]] - 5
# [[:en:Category:Nigerian male novelists]] - 5
# [[:en:Category:Recipients of the St. Olav's Medal]] - 5
# [[:en:Category:Norwegian Association for Women's Rights people]] - 5
# [[:en:Category:21st-century British women writers]] - 5
# [[:en:Category:20th-century Turkish women writers]] - 5
# [[:en:Category:Astrid Lindgren Memorial Award winners]] - 5
# [[:en:Category:Croatian short story writers]] - 5
# [[:en:Category:American military writers]] - 5
# [[:en:Category:Turkish women novelists]] - 5
# [[:en:Category:20th-century Romanian women writers]] - 5
# [[:en:Category:Romanian women novelists]] - 5
# [[:en:Category:21st-century Spanish women writers]] - 5
# [[:en:Category:20th-century Finnish novelists]] - 5
# [[:en:Category:French salon-holders]] - 5
# [[:en:Category:20th-century South African women writers]] - 5
# [[:en:Category:Works Progress Administration workers]] - 5
# [[:en:Category:Writers from Montreal]] - 5
# [[:en:Category:Writers with dyslexia]] - 5
# [[:en:Category:Writers from Massachusetts]] - 5
# [[:en:Category:Swedish-speaking Finns]] - 5
# [[:en:Category:Sex-positive feminists]] - 5
# [[:en:Category:DeWitt Clinton High School alumni]] - 5
# [[:en:Category:The Guardian journalists]] - 5
# [[:en:Category:Dutch women novelists]] - 5
# [[:en:Category:20th-century Portuguese women writers]] - 5
# [[:en:Category:German poet stubs]] - 5
# [[:en:Category:Swedish women's rights activists]] - 5
# [[:en:Category:20th-century Tajikistani women writers]] - 5
# [[:en:Category:20th-century Tajikistani writers]] - 5
# [[:en:Category:21st-century Tajikistani women writers]] - 5
# [[:en:Category:21st-century Tajikistani writers]] - 5
# [[:en:Category:Tajikistani women poets]] - 5
# [[:en:Category:American book editors]] - 5
# [[:en:Category:LGBT writers from the United States]] - 5
# [[:en:Category:20th-century Polish women]] - 5
# [[:en:Category:Canadian science fiction writers]] - 5
# [[:en:Category:Catholics from New York (state)]] - 5
# [[:en:Category:20th-century Israeli women writers]] - 5
# [[:en:Category:Women art historians]] - 5
# [[:en:Category:Slovenian dramatists and playwrights]] - 5
# [[:en:Category:Brazilian journalists]] - 5
# [[:en:Category:19th-century Australian women]] - 5
# [[:en:Category:1978 suicides]] - 4
# [[:en:Category:20th-century French short story writers]] - 4
# [[:en:Category:French anti-capitalists]] - 4
# [[:en:Category:Philosophers of economics]] - 4
# [[:en:Category:Philosophers of war]] - 4
# [[:en:Category:Lycée Lakanal alumni]] - 4
# [[:en:Category:Writers from Rouen]] - 4
# [[:en:Category:19th-century French philosophers]] - 4
# [[:en:Category:Historians of the French Revolution]] - 4
# [[:en:Category:Congressional Gold Medal recipients]] - 4
# [[:en:Category:Jewish concentration camp survivors]] - 4
# [[:en:Category:Prix Médicis winners]] - 4
# [[:en:Category:Recipients of the Four Freedoms Award]] - 4
# [[:en:Category:Parodists]] - 4
# [[:en:Category:French collaborators with Nazi Germany]] - 4
# [[:en:Category:Iranian emigrants to France]] - 4
# [[:en:Category:19th-century French composers]] - 4
# [[:en:Category:French prisoners and detainees]] - 4
# [[:en:Category:French people of Russian descent]] - 4
# [[:Կատեգորիա:Կին կենսագիրներ]] - 4
# [[:en:Category:18th-century male musicians]] - 4
# [[:en:Category:French horror writers]] - 4
# [[:en:Category:Writers from Normandy]] - 4
# [[:en:Category:Atheist feminists]] - 4
# [[:en:Category:French women memoirists]] - 4
# [[:en:Category:University of Virginia alumni]] - 4
# [[:Կատեգորիա:19-րդ դարի հայ գրողներ]] - 4
# [[:Կատեգորիա:Արարատ]] - 4
# [[:en:Category:Persian Armenians]] - 4
# [[:en:Category:Dostoyevsky family]] - 4
# [[:en:Category:Australian male poets]] - 4
# [[:en:Category:British atheism activists]] - 4
# [[:en:Category:Burials at Highgate Cemetery]] - 4
# [[:Կատեգորիա:19-րդ դարի անգլիացի վիպասաններ]] - 4
# [[:en:Category:Academics of University College London]] - 4
# [[:en:Category:Alumni of Newnham College, Cambridge]] - 4
# [[:en:Category:People from Leicester]] - 4
# [[:en:Category:Members of the Parliament of Great Britain for English constituencies]] - 4
# [[:en:Category:18th-century Scottish writers]] - 4
# [[:en:Category:People of the Scottish Enlightenment]] - 4
# [[:en:Category:Scottish folk-song collectors]] - 4
# [[:en:Category:Writers of Esperanto literature]] - 4
# [[:en:Category:English governesses]] - 4
# [[:en:Category:People from Thornton and Allerton]] - 4
# [[:en:Category:English Unitarians]] - 4
# [[:en:Category:Bob Clampett Humanitarian Award winners]] - 4
# [[:en:Category:English people of Polish-Jewish descent]] - 4
# [[:en:Category:Alumni of Brasenose College, Oxford]] - 4
# [[:Կատեգորիա:Վիկտորյական դարաշրջանի անձինք]] - 4
# [[:en:Category:Rectors of the University of Glasgow]] - 4
# [[:en:Category:Stroke-related deaths in England]] - 4
# [[:en:Category:British non-fiction writers]] - 4
# [[:en:Category:British anti-capitalists]] - 4
# [[:en:Category:English erotica writers]] - 4
# [[:en:Category:17th-century Latin-language writers]] - 4
# [[:en:Category:English expatriates in France]] - 4
# [[:en:Category:English theologians]] - 4
# [[:en:Category:Philosophers of language]] - 4
# [[:en:Category:21st-century English writers]] - 4
# [[:en:Category:People with speech impediment]] - 4</text>
      <sha1>okhoburhwlq20cpv7j6jkla7j4f4g2v</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ԱՄՆ նախագահ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>941959</id>
    <revision>
      <id>8486407</id>
      <parentid>8377507</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T08:28:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ArmSirius</username>
        <id>64149</id>
      </contributor>
      <comment>/* top */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="30766" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Պետական պաշտոն
| պաշտոնի անվանում = ԱՄՆ նախագահ
| բնօրինակ անվանում = President of the United States
| երկիր = [[ԱՄՆ]]
| խորհրդանիշ = Seal_Of_The_President_Of_The_United_States_Of_America.svg
| խորհրդանիշի չափ = 160px
| խորհրդանիշի նկարագրություն = ԱՄՆ նախագահի կնիքը
| այժմ զբաղեցնում է = [[Ջո Բայդեն]]ը
| պատկեր = Joe Biden official portrait 2013 cropped.jpg
| պատկերի չափ = 180px
| նստավայր = [[Սպիտակ տուն]]
| թեկնածությունը առաջարկող = 
| ինչպես կամ ով է նշանակում = ԱՄՆ ընտրիչների կոլեգիա
| լիազորության ժամկետ = 4 տարի, ոչ ավելի քան երկու ժամկետով
| առաջինը պաշտոնում = [[Ջորջ Վաշինգտոն]]
| կայք = [http://www.whitehouse.gov/about/presidents whitehouse.gov/president]
}}
'''ԱՄՆ նախագահ,''' [[Միացյալ Նահանգներ]]ի [[Գործադիր իշխանություն|գործադիր իշխանության]] ղեկավարը՝ պետության ղեկավարի գործառույթներով և [[ԱՄՆ զինված ուժեր]]ի գլխավոր հրամանատարը։ Իրավունք ունի [[վետո]] դնել [[ԱՄՆ Կոնգրես]]ի կողմից ընդունված օրինագծերի վրա։ Պաշտոնը սահմանվել է [[ԱՄՆ Սահմանադրություն|ԱՄՆ Սահմանադրությամբ]]&lt;ref name=ftn1&gt;[[s:Конституция США|Конституция США]]&lt;/ref&gt;, որն ընդունվել է Սահմանադրական համաձայնագրով (ժողովի կողմից) 1787 թվականին։ 1789 թվականին ԱՄՆ առաջին նախագահը դարձավ [[Ջորջ Վաշինգտոն]]ը։ Նախքան իր պաշտոնը ստանձնելը, «նախագահ» անվանումն օգտագործվել է «Մայրցամաքային համաժողովի նախագահ»` գաղութների ներկայացուցիչների համագումարի նախագահի հետ համատեղ, որի ժամանակ ընդունվել է [[ԱՄՆ-ի անկախության հռչակագիր|Անկախության հռչակագիրը]]։

Միացյալ Նահանգների գործող նախագահը [[Ջո Բայդեն]]ն է։ [[ԱՄՆ նախագահների ցանկ|ԱՄՆ 46-րդ նախագահ]]ը պաշտոնապես ստանձնել է պաշտոնը 2021 թվականի հունվարի 20-ին։

== Թեկնածուներին ներկայացվող պահանջներ ==
{{main|ԱՄՆ-ի նախագահների ցանկ}}
ԱՄՆ-ի Սահմանադրության համաձայն՝ ԱՄՆ նախագահ կարող է դառնալ միայն ԱՄՆ-ի քաղաքացին (կամ նա, ով դարձել է ԱՄՆ-ի քաղաքացի Սահմանադրության ընդունման օրվանից, ԱՄՆ-ի քաղաքացիություն չեն ունեցել առաջին 7 նախագահները Վաշինգտոնից մինչև [[Էնդրյու Ջեքսոն|Ջեքսոն]] և 9-րդ նախագահ [[Ուիլյամ Հարիսոն]]ը), որը 35 տարեկանից բարձր է և առնվազն 14 տարի բնակվում Է ԱՄՆ-ում։ Ընտրվելու պահին ամենատարեց նախագահը ներկայիս նախագահ Դոնալդ Թրամփն է, որն առաջին անգամ ընտրվել է 70 տարեկան հասակում, իսկ [[Ռոնալդ Ռեյգան]]ը երկրորդ ժամկետով վերընտրվել է 73 տարեկան հասակում։ Ամենաերիտասարդ ընտրված նախագահն [[Ջոն Ֆ. Քենեդի|Ջոն Քենեդին]] է, որը պաշտոնն ստանձնել է 43 տարեկան հասակում։ Փաստացի ամենաերիտասարդ նախագահը եղել է [[Թեոդոր Ռուզվելտ]]ը, որը պաշտոնավարել է 42 տարեկան և 10 ամսական հասակում, սակայն նա չի ընտրվել, այլ նախագահ է դարձել 1901 թվականին [[Ուիլիամ Մաք-Քինլի|Ուիլյամ Մաք-Քինլիի]] սպանությունից հետո։

Համաձայն Սահմանադրության 22-րդ փոփոխության, որն ընդունվել է 1951 թվականին, նույն անձը կարող է ընտրվել Միացյալ Նահանգների նախագահ ոչ ավելի, քան երկու անգամ (նշանակություն չունի՝ անընդմեջ թե ընդմիջմամբ)։ Բացի այդ, եթե ընտրված նախագահի մահից կամ պաշտոնաթողությունից հետո անձը 2 տարի կամ ավելի ղեկավարել է նախագահի պաշտոնը (փոխնախագահի պաշտոնից կամ այլ կերպ), ապա ապագայում այդ անձը կարող է ընտրվել նախագահ ոչ ավելի, քան 1 անգամ։ Փաստորեն, նախկինում գրեթե բոլոր նախագահները պահպանել են այդ չգրված կանոնը՝ հետևելով Ջորջ Վաշինգտոնի օրինակին, որը պաշտոնավարել է երկու ժամկետով։ Սակայն 1940 թվականին [[Ֆրանկլին Դ. Ռուզվելտ|Ֆրանկլին Ռուզվելտը]] ընտրվել է երրորդ ժամկետով, իսկ 1944 թվականին՝ չորրորդ ժամկետով (մահացել է 1945 թվականին)։ Դրանից հետո, չնեղացնելով Ռուզվելտի վաստակն ու արտակարգ պայմանները, որոնցում նա վերընտրվել է ([[Երկրորդ համաշխարհային պատերազմ]]), որոշվել է օրենսդրորեն սահմանափակել հնարավոր վերընտրությունների քանակը, որպեսզի այդ դեպքը նախադեպ չդառնա բռնապետության հաստատման համար։ Սահմանադրության 22-րդ փոփոխությունը հետադարձ ուժ չի ունեցել և չի տարածվել այդ պահին գործող նախագահ [[Հարի Ս. Թրուման|Հարրի Թրումանի]] վրա, որը գրեթե ամբողջությամբ նախագահ է դարձել Ռուզվելտի մահից հետո (1945-1949), բայց Թրումանն ինքը չցանկացավ կրկին առաջադրվել 1952 թվականին։

Միայն նախագահ [[Գրովեր Կլիվլանդ]]ը պաշտոնն զբաղեցրել է երկու անգամ՝ ընդմիջումներով։

Հանրապետական կառավարման շատ երկրներում նախագահի թեկնածուների նկատմամբ պահանջները համապատասխանում են ԱՄՆ-ի պահանջներին, օրինակ՝ տարիքային կրթաչափին։

== Ընտրություններ ==
{{main|ԱՄՆ նախագահական ընտրություններ}}
ԱՄՆ նախագահն ընտրվում է 4 տարի ժամկետով՝ փոխնախագահի հետ անուղղակի (երկաստիճան) ընտրությունների միջոցով։

Նախագահը և փոխնախագահը «միասին» են գնում նախընտրական քարոզարշավի։

Անմիջականորեն նախագահի և փոխնախագահի օգտին քվեարկում է, այսպես կոչված, ընտրողների վարչանին։ Ըստ Սահմանադրության՝ յուրաքանչյուր նահանգի օրենսդիր ժողովը կարող է նշանակել ընտրողների որոշակի քանակ (հավասար է Կոնգրեսում պետական ներկայացուցիչների թվին), որոնք ներկայացնելու են նահանգի շահերը։ Ընտրողների ցուցակը որոշելու ձևը, Օրենսդիր ժողովը կարող է ընտրել իր հայեցողությամբ, բայց ներկայումս բոլոր նահանգները որոշում են իրենց ընտրողներին համընդհանուր քվեարկության միջոցով, որը տեղի է ունենում տարվա նոյեմբերի առաջին երկուշաբթի օրվանից հետո առաջին երեքշաբթի օրը։

Ընտրողների քվեարկությունը տեղի է ունենում դեկտեմբերի սկզբին և հայտնի ձևականություն է, չնայած բազմիցս պատահել է, որ առանձին ընտրողներ չեն քվեարկել այնպես, ինչպես խոստացել էին իրենց ընտրություններում։ Նահանգների մի մասում կան օրենքներ, որոնք պարտադրում են ընտրողներին քվեարկել այնպես, ինչպես նրանց է հրահանգում նահանգը։

Ընտրողներն առանձին են քվեարկում նախագահի և փոխնախագահի օգտին, ընտրվելու համար թեկնածուն պետք է հավաքի ընտրողների ձայների բացարձակ մեծամասնությունը (կեսից ավելին), որոնք ներկայումս կազմում են 538 մարդ։ Եթե դա տեղի չի ունենում, ապա նախագահին կամ փոխնախագահին ընտրում է [[ԱՄՆ Ներկայացուցիչների պալատ|Ներկայացուցիչների պալատ]]ը կամ, համապատասխանաբար, [[ԱՄՆ Սենատ|ԱՄՆ Կոնգրեսի Սենատ]]ն այն թեկնածուներից, որոնք առավելագույն թվով ընտրողների ձայներ են հավաքել՝ Սահմանադրությամբ սահմանված կանոններով։

ԱՄՆ առաջին նախագահ [[Ջորջ Վաշինգտոն]]ն անկախ թեկնածու էր։ Այդ ժամանակվանից ի վեր ԱՄՆ-ում ստեղծված երկկուսակցական համակարգի պայմաններում բոլոր ընտրություններում հաղթանակ է տարել և նախագահ դարձել երկու հիմնական կուսակցություններից մեկի (որը որոշվում էր բաց նախնական ընտրությունում) ներկայացուցիչը (19-րդ դարի կեսերից՝ [[ԱՄՆ դեմոկրատական կուսակցություն|Դեմոկրատական]] կամ [[ԱՄՆ հանրապետական կուսակցություն|Հանրապետական]]), և միայն երկու անգամ (1860 և 1912 թվականներին), այսպես կոչված, «երրորդ կուսակցություններին» հաջողվել է զբաղեցնել երկրորդ տեղը։ Վերջին դեպքը, երբ «երրորդ» թեկնածուն հաղթանակ է տարել առնվազն նահանգներից մեկում, տեղի է ունեցել 1968 թվականին, երբ 5 նահանգներում ընտրողների ձայների մեծամասնությունն ստացել է ամերիկյան անկախ կուսակցության թեկնածու Ջորջ Ուոլեսը։ Վերջին դեպքը, երբ «երրորդ» թեկնածուն հասել է համեմատաբար էական տոկոսային արդյունքների (չնայած մնացել է երրորդ տեղում) տեղի է ունեցել 1992 թվականի ընտրությունները (անկախ թեկնածու Ռոս Պերոն ստացել է ընտրողների ձայների 18,9 տոկոսը)։

== Պաշտոնի ստանձնում ==
{{main|ԱՄՆ նախագահի երդմնակալություն}}
Նորընտիր նախագահն ու փոխնախագահն իրենց պաշտոնն ստանձնում են հաջորդ տարվա հունվարի 20-ի կեսօրին՝ ընտրություններից հետո, տեղի է ունենում հանդիսավոր արարողություն՝ ԱՄՆ-ի նախագահի երդմնակալության արարողությունը։ Մինչ 1933 թվականին ԱՄՆ Սահմանադրության 20-րդ փոփոխության ընդունումը երդմնակալության օրը մարտի 4-ն էր։

Երդմնակալության ընթացքում նախագահը երդում է տալիս կամ տալիս է հետևյալ հանդիսավոր խոստումը. «Ես հանդիսավոր երդվում եմ, որ բարեխղճորեն կկատարեմ Միացյալ Նահանգների նախագահի պաշտոնը և իմ ուժերի ներածին չափով կաջակցեմ և կպաշտպանեմ Միացյալ Նահանգների Սահմանադրությունը»։

Երդման վերջում ավանդաբար ավելացվում է ևս մեկ բառ՝ «Աստված կօգնի ինձ» (So help me God), չնայած սահմանադրությամբ դրանք չեն պահանջվում։

== Աշխատավարձ ==
Նախագահը սահմանված ժամկետներում իր ծառայության համար ստանում է սահմանված վարձատրություն, որը չի կարող փոփոխվել այն ժամանակահատվածի ընթացքում, որի համար ընտրվել է։ Այդ ժամանակահատվածում նա չի կարող որեւէ այլ եկամուտ ստանալ Միացյալ Նահանգներից կամ որևէ նահանգներից։ Այնուամենայնիվ, կարող է գումար ստանալ այլ աղբյուրներից (օրինակ՝ գրքերի վաճառքից)։ [[Բարաք Օբամա]]յի նախագահության շրջանում (2009-2017 թվականներին) ԱՄՆ նախագահի աշխատավարձը կազմում էր տարեկան 400 հազար ԱՄՆ դոլար։

== Նստավայր ==
Նախագահների նստավայրը (սկսած երկրորդ նախագահ [[Ջոն Ադամս]]ից) [[Սպիտակ տուն]]ն է՝ [[Վաշինգտոն ԿՇ|Վաշինգտոնում]]։ Աշխատասենյակը (սկսած [[Ուիլյամ Տաֆտ]]ից) գտնվում է Սպիտակ տան [[Օվալաձև աշխատասենյակ|օվալաձև սենյակում]]։ Քաղաքամերձ նստավայրը Քեմփ-Դեյվիդն է։

== Լիազորություններ և պարտականություններ ==
Նախագահը Միացյալ Նահանգների Զինված ուժերի և պետական ոստիկանության գլխավոր հրամանատարն է, երբ նրան կանչում են ակտիվ պարտականությունների Միացյալ Նահանգներում։

ԱՄՆ նախագահն իրավունք ունի․
* պահանջել գործադիր գերատեսչություններից յուրաքանչյուրի բարձրաստիճան պաշտոնյայի գրավոր կարծիք` իրենց ծառայողական պարտականություններին վերաբերող ցանկացած հարցի վերաբերյալ,
* դատավճռի կատարման հետաձգումը տալու, ինչպես նաև Միացյալ Նահանգների դեմ հանցագործությունների համար ներում շնորհելու համար, բացի [[իմպիչմենտ]]ի գործերով,
* Սենատի խորհրդով և համաձայնությամբ կնքել միջազգային պայմանագրեր՝ ներկա սենատորների երկու երրորդի կողմից հավանության արժանանալու դեպքում,
* լրացնել Սենատի նիստերի ժամանակահատվածում բոլոր թափուր աշխատատեղերը՝ տալով վկայականներ այն պաշտոններում, որոնց գործողության ժամկետը լրանում է հաջորդ նստաշրջանի վերջում,
* արտակարգ դեպքերում կարող է գումարել Կոնգրեսի երկու պալատները կամ դրանցից որևէ մեկը,
* Կոնգրեսի պալատների միջև նիստերի հետաձգման ժամանակի հետ կապված տարաձայնությունների դեպքում դրանք այնքան ժամանակով փոխենք, որը նպատակահարմար կհամարի։

ԱՄՆ նախագահը Սենատի խորհրդով և համաձայնությամբ նշանակում է ԱՄՆ-ի կառավարությունը, դեսպանները, այլ պաշտոնական ներկայացուցիչներ և հյուպատոսներ, Գերագույն դատարանի դատավորներ և ԱՄՆ-ի բոլոր այլ պաշտոնատար անձինք, որոնց նշանակումը Սահմանադրությամբ այլ կարգով չի նախատեսվում և որոնց պաշտոնները սահմանվում են օրենքով (բայց Կոնգրեսը կարող է օրենքով շնորհել այնպիսի ստորադաս պաշտոնատար անձանց նշանակման իրավունք, որոնք տեղին կհամարվեն)։

Նախագահը Կոնգրեսին պարբերաբար տեղեկություններ է տալիս երկրի վիճակի մասին և խորհուրդ տալիս դրա քննարկմանը այնպիսի միջոցներ ձեռնարկել, որոնք նա անհրաժեշտ և նպատակահարմար կհամարի։

ԱՄՆ նախագահն ընդունում է դեսպաններին և այլ պաշտոնական ներկայացուցիչներին, պարտավոր է հոգ տանել, որ օրենքները բարեխղճորեն կատարվեն։

== Լիազորությունների դադարեցում ==
[[Պատկեր:VOA News in Russian 2013-01-16 - U. S. Presidents in Retirement.ogv|thumb|right|250px|ԱՄՆ նախկին նախագահների գործունեության տեսանյութը]]
Առանձնացվում են հետևյալ դեպքերը.
# Լիազորությունների ժամկետի լրանալը առավել հաճախ հանդիպող դեպքն է։ 
# Չորս նախագահները՝ Վ․ Գարիսոնը, Թեյլորը, Գարդինգը և Ֆ.Ռուզվելտը մահացել են իրենց մահով, չորս նախագահները՝ Լինքոլնը, Գարֆիլդը, Մաք-Քինլին և Քենեդին սպանվել են։ 
# Կամավոր հրաժարականը, որից դեռևս օգտվել է միայն [[Ռիչարդ Նիքսոն|Նիքսոնը։]] 
# Նախագահը կարող է պաշտոնանկ արվել [[Պետական դավաճանություն|պետական դավաճանության]], [[Կաշառակերություն|կաշառակերության]] կամ այլ լուրջ հանցագործությունների համար իմպիչմենտի կարգով դատապարտվելուց հետո։ Առայժմ ոչ մի նախագահ չի հեռացվել պաշտոնից, սակայն եղել են իմպիչմենտի երեք փորձեր՝ Էնդրյու Ջոնսոնը 1868 թվականին, Ռիչարդ Նիքսոնը՝ 1974 թվականին և Բիլ Քլինթոնը՝ 1998 թվականին։

Նախագահը, որի լիազորությունների ժամկետը մոտենում է ավարտին (հատկապես այն բանից հետո, երբ արդեն ընտրվել է նրա իրավահաջորդը), կրում է «կաղ բադիկ» ոչ պաշտոնական մականունը։

== Պաշտոն զբաղեցնելու կարգ ==
{{main|ԱՄՆ-ում նախագահական լիազորությունների ժառանգում}}
Նախագահի պաշտոնանկման, նրա մահվան, հրաժարականի կամ լիազորությունները և պարտականություններն իրականացնելու անկարողության դեպքում ամենը կատարում է ԱՄՆ փոխնախագահը։ ԱՄՆ սահմանադրության սկզբնական տեքստը երկիմաստ էր, ըստ որի՝ փոխնախագահն ստանում է միայն լիազորություններ և պարտականություններ (այսինքն, նա դառնում է «ԱՄՆ-ի նախագահի պաշտոնակատարը»), համաձայն երկրորդ իմաստի՝ փոխնախագահը ստանում է պաշտոնը (այսինքն՝ դառնում է Միացյալ Նահանգների նախագահ և համապատասխան երդում է տալիս)։ 19-րդ դարի և 20-րդ դարի ընթացքում այդ դրույթը միշտ գրեթե մեկնաբանվել է այն իմաստով, որ փոխնախագահը դառնում է լիիշխանական նախագահ, լիազորությունների նման անցման առաջին նախադեպը տեղի է ունեցել [[Ջոն Թայլեր]]ի հետ 1841 թվականին, որը [[Վիլյամ Հարիսոն]]ի մահից հետո անմիջապես իրեն հռչակել Է ԱՄՆ նախագահ և հրաժարվել է կնքել «նախագահի պաշտոնակատարին» ուղղված նամակները։ Միայն 1967 թվականին ընդունվեց Սահմանադրության 25-րդ փոփոխությունը, որի համաձայն թվարկված դեպքում միանշանակ «փոխնախագահը դառնում է երկրի նախագահ»։

Ինչպես նախագահի, այնպես էլ փոխնախագահի հեռացման, մահվան, հրաժարականի կամ անգործունակության դեպքում Կոնգրեսը կարող է ընդունել օրենք, որը կորոշի թե ով է պաշտոնավարելու որպես նախագահ։ Նման պաշտոնատար անձը պարտավոր է կատարել համապատասխան պարտականությունները, քանի դեռ չի վերացվել նախագահի պարտականությունների կատարման անհնարինության պատճառը կամ չի ընտրվել նոր նախագահ։ 1947 թվականից գործում է օրենք, որի համաձայն նախագահին այդ կարգով փոխարինում են հետևյալ պաշտոնատար անձինք (նշված է նախարարությունների ժամանակակից կազմը, ներառյալ 1947 թվականից հետո ստեղծված նախարարությունները)։

# Փոխնախագահ
# Ներկայացուցիչների պալատի խոսնակ (Ներկայացուցիչների պալատի անդամին պաշտոնանկ անելուց հետո),
# Սենատի ժամանակավոր նախագահ (ավանդաբար այդ պաշտոնը զբաղեցնում է մեծամասնության կուսակցությունից ավագ սենատորը, Սենատի մշտական նախագահը փոխնախագահն է)
# Պետքարտուղար
# Ֆինանսների նախարար
# [[ԱՄՆ-ի պաշտպանության նախարար|Պաշտպանության նախարար]]
# Արդարադատության նախարար
# Ներքին գործերի նախարար
# Գյուղատնտեսության նախարար
# Առևտրի նախարար
# Աշխատանքի նախարար
# Առողջապահության և սոցիալական ծառայությունների նախարար
# Բնակարանային շինարարության և քաղաքային զարգացման նախարար
# Տրանսպորտի նախարար
# Էներգետիկայի նախարար
# Կրթության նախարար
# Վետերանների գործերով նախարար
# Ներքին անվտանգության նախարար։

Փոխնախագահից և պալատների ընտրովի նախագահներից հետո ցանկում ընդգրկված են ԱՄՆ-ի կառավարության նախարարական պաշտոնները հաստատության կարգով (վերջինը 2003 թվականին ստեղծված ներքին անվտանգության նախարարությունն է)։ Մինչև 1947 թվականը Կոնգրեսի պալատների նախագահներն առաջնահերթություն չունեին նախարարների նկատմամբ, այդ գերակայությունը դրվեց [[Հարի Ս. Թրուման|Հարրի Թրումենի]] կողմից՝ նվազեցնելու համար այն իրավիճակի հավանականությունը, երբ նախագահն ինքն է նշանակում իր իրավահաջորդին։ Ներկայումս ցանկը բաղկացած է ընդամենը 18 պաշտոններից (կան դավադրության տեսություններ, որոնց համաձայն կա ցանկի գաղտնի շարունակություն, որն ունի 50 կամ 100 անուն և նախատեսված է միջուկային պատերազմի կամ զանգվածային աղետի դեպքում)։

== Պարտականությունների ժամանակավոր փոխանցում ==
{{main|ԱՄՆ նախագահի պաշտոնակատար}}
Սահմանադրության նույն 25-րդ փոփոխության համաձայն՝ նախագահի ժամանակավոր անաշխատունակության (նրա կամ գործադիր իշխանության այլ ներկայացուցիչների կողմից որոշվող, իսկ նախագահի դիմումի համաձայն դադարեցվող) դեպքում ԱՄՆ փոխնախագահը կարող է ժամանակավորապես գործել որպես ԱՄՆ նախագահի պաշտոնակատար։ Ընդհանուր առմամբ, եղել են 3 նման դեպքեր, որոնք վերաբերում են բժշկական ընթացակարգերին, որոնք պահանջում են ընդհանուր անզգայացում (1985 թվականին Ռեյգանը իշխանությունը 8 ժամով փոխանցեց Բուշին, 2002 և 2007 թվականներին Բուշ կրտսերը իշխանությունը փոխանցեց Չեյնիին` յուրաքանչյուր անգամ 2 ժամով)։

== Նախագահների սերունդներ ==
Երեք նախագահները նախորդների անմիջական հետնորդներն էին։
* 6-րդ նախագահ [[Ջոն Քվինսի Ադամս]]ը 2-րդ նախագահ [[Ջոն Ադամս]]ի որդին է։
* 23-րդ նախագահ [[Բենջամին Հարրիսոն]]ը 9-րդ նախագահ [[Ուիլյամ Հարրիսոն|Ուիլյամ Գ.Հարրիսոնի]] թոռն է։ 
* 43-րդ նախագահ [[Ջորջ Ու. Բուշ|Ջորջ Բուշ կրտսերը]] 41-րդ նախագահ [[Ջորջ Հ. Ու. Բուշ|Ջորջ Բուշ]] ավագի որդին է։

Ջորջ Բուշ ավագի կինը՝ [[Բարբարա Բուշ]]ը և նրանց որդին՝ Ջորջ Բուշ կրտսերը, 14-րդ նախագահ [[Ֆրանկլին Փիրս]]ի հեռավոր ազգականներն են։

32-րդ նախագահ [[Ֆրանկլին Դ. Ռուզվելտ]]ը 26-րդ նախագահ [[Թեոդոր Ռուզվելտ]]ի հեռավոր ազգականն է (բացի այդ նա ամուսնացած էր նրա զարմուհի Էլեոնորի հետ)&lt;ref&gt;[https://bigenc.ru/world_history/text/3518465 Франклин Д. Рузвельт — Большая российская энциклопедия]&lt;/ref&gt;։

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

== Գրականություն ==
* {{книга |автор=[[Баглай, Марат Викторович|Баглай М. В.]] |заглавие=Президенты Российской Федерации и Соединённых Штатов Америки: роль, порядок выборов, полномочия |ссылка= |издание= 2-е изд., перераб. и доп.|место=М.|издательство=[[Норма (издательство)|Норма]]: [[ИНФРА-М]]|год=2012 |страниц=143 |isbn=978-5-91768-254-9 |серия=Норма |ref=Баглай}}
* {{h|Halperin|1972|3=''Halperin, Morton H.'' [https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=uiug.30112106757278;view=1up;seq=52 The President and the Military]. // ''Military Review''. — April 1972. — Vol. 52 — No. 4 — P. 50-61 — ISSN 0026-4148. &lt;small&gt;(о военных полномочиях и роли президента как верховного главнокомандующего)&lt;/small&gt;}}
* Балога, Брайана и Брюса Дж. Шульмана, ред. Охват Овального кабинета: новые исторические подходы к президенту США (издательство Корнелльского университета, 2015 г.), 311 с.
* Бумиллер, Элизабет (январь 2009 г.). «Внутри президентства». National Geographic. 215 (1): 130—149.
* Диван, Эрни. Президентские мелочи. Рутледж Хилл Пресс. 1 марта 1996 г. ISBN 1-55853-412-1
* Ланг, Дж. Стивен. Полная книга президентских мелочей. Издательство Пеликан. 2001. ISBN 1-56554-877-9
* Гринберг, Дэвид. Республика Спин: внутренняя история американского президентства (WW Norton &amp; Company, 2015). xx, 540 с.
* Лео, Леонард — Таранто, Джеймс — Беннетт, Уильям Дж. Президентское лидерство: рейтинг лучших и худших в Белом доме. Саймон и Шустер. 2004. ISBN 0-7432-5433-3

== Արտաքին հղումներ ==
* [https://web.archive.org/web/20080112084410/https://www.whitehouse.gov/president/ ԱՄՆ նախագահի պաշտոնական կայքէջը]{{ref-en}}

{{Արտաքին հղումներ}}

[[Կատեգորիա:ԱՄՆ-ի պետական կառուցվածք]]
[[Կատեգորիա:ԱՄՆ-ի նախագահներ]]
[[Կատեգորիա:ԱՄՆ-ի քաղաքականություն]]</text>
      <sha1>3cpf54nbsetm1hbefg8naagm1z7x9q5</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486408</id>
      <parentid>8486407</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T08:31:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ArmSirius</username>
        <id>64149</id>
      </contributor>
      <comment>/* Թեկնածուներին ներկայացվող պահանջներ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="30806" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Պետական պաշտոն
| պաշտոնի անվանում = ԱՄՆ նախագահ
| բնօրինակ անվանում = President of the United States
| երկիր = [[ԱՄՆ]]
| խորհրդանիշ = Seal_Of_The_President_Of_The_United_States_Of_America.svg
| խորհրդանիշի չափ = 160px
| խորհրդանիշի նկարագրություն = ԱՄՆ նախագահի կնիքը
| այժմ զբաղեցնում է = [[Ջո Բայդեն]]ը
| պատկեր = Joe Biden official portrait 2013 cropped.jpg
| պատկերի չափ = 180px
| նստավայր = [[Սպիտակ տուն]]
| թեկնածությունը առաջարկող = 
| ինչպես կամ ով է նշանակում = ԱՄՆ ընտրիչների կոլեգիա
| լիազորության ժամկետ = 4 տարի, ոչ ավելի քան երկու ժամկետով
| առաջինը պաշտոնում = [[Ջորջ Վաշինգտոն]]
| կայք = [http://www.whitehouse.gov/about/presidents whitehouse.gov/president]
}}
'''ԱՄՆ նախագահ,''' [[Միացյալ Նահանգներ]]ի [[Գործադիր իշխանություն|գործադիր իշխանության]] ղեկավարը՝ պետության ղեկավարի գործառույթներով և [[ԱՄՆ զինված ուժեր]]ի գլխավոր հրամանատարը։ Իրավունք ունի [[վետո]] դնել [[ԱՄՆ Կոնգրես]]ի կողմից ընդունված օրինագծերի վրա։ Պաշտոնը սահմանվել է [[ԱՄՆ Սահմանադրություն|ԱՄՆ Սահմանադրությամբ]]&lt;ref name=ftn1&gt;[[s:Конституция США|Конституция США]]&lt;/ref&gt;, որն ընդունվել է Սահմանադրական համաձայնագրով (ժողովի կողմից) 1787 թվականին։ 1789 թվականին ԱՄՆ առաջին նախագահը դարձավ [[Ջորջ Վաշինգտոն]]ը։ Նախքան իր պաշտոնը ստանձնելը, «նախագահ» անվանումն օգտագործվել է «Մայրցամաքային համաժողովի նախագահ»` գաղութների ներկայացուցիչների համագումարի նախագահի հետ համատեղ, որի ժամանակ ընդունվել է [[ԱՄՆ-ի անկախության հռչակագիր|Անկախության հռչակագիրը]]։

Միացյալ Նահանգների գործող նախագահը [[Ջո Բայդեն]]ն է։ [[ԱՄՆ նախագահների ցանկ|ԱՄՆ 46-րդ նախագահ]]ը պաշտոնապես ստանձնել է պաշտոնը 2021 թվականի հունվարի 20-ին։

== Թեկնածուներին ներկայացվող պահանջներ ==
{{main|ԱՄՆ-ի նախագահների ցանկ}}
ԱՄՆ-ի Սահմանադրության համաձայն՝ ԱՄՆ նախագահ կարող է դառնալ միայն ԱՄՆ քաղաքացին (կամ նա, ով դարձել է ԱՄՆ քաղաքացի Սահմանադրության ընդունման օրվանից, ԱՄՆ-ի քաղաքացիություն չեն ունեցել առաջին 7 նախագահները [[Ջորջ Վաշինգտոն|Վաշինգտոնից]] մինչև [[Էնդրյու Ջեքսոն|Ջեքսոն]] և 9-րդ նախագահ [[Ուիլյամ Հարիսոն]]ը), որը 35 տարեկանից բարձր է և առնվազն 14 տարի բնակվում Է ԱՄՆ-ում։ Ընտրվելու պահին ամենատարեցը եղել է նախագահ [[Դոնալդ Թրամփ]]ը, որն առաջին անգամ ընտրվել է 70 տարեկան հասակում, իսկ [[Ռոնալդ Ռեյգան]]ը երկրորդ ժամկետով վերընտրվել է 73 տարեկան հասակում։ Ամենաերիտասարդ ընտրված նախագահն [[Ջոն Ֆ. Քենեդի|Ջոն Քենեդին]] է, որը պաշտոնն ստանձնել է 43 տարեկան հասակում։ Փաստացի ամենաերիտասարդ նախագահը եղել է [[Թեոդոր Ռուզվելտ]]ը, որը պաշտոնավարել է 42 տարեկան և 10 ամսական հասակում, սակայն նա չի ընտրվել, այլ նախագահ է դարձել 1901 թվականին [[Ուիլիամ Մաք-Քինլի|Ուիլյամ Մաք-Քինլիի]] սպանությունից հետո։

Համաձայն Սահմանադրության 22-րդ փոփոխության, որն ընդունվել է 1951 թվականին, նույն անձը կարող է ընտրվել Միացյալ Նահանգների նախագահ ոչ ավելի, քան երկու անգամ (նշանակություն չունի՝ անընդմեջ թե ընդմիջմամբ)։ Բացի այդ, եթե ընտրված նախագահի մահից կամ պաշտոնաթողությունից հետո անձը 2 տարի կամ ավելի ղեկավարել է նախագահի պաշտոնը (փոխնախագահի պաշտոնից կամ այլ կերպ), ապա ապագայում այդ անձը կարող է ընտրվել նախագահ ոչ ավելի, քան 1 անգամ։ Փաստորեն, նախկինում գրեթե բոլոր նախագահները պահպանել են այդ չգրված կանոնը՝ հետևելով Ջորջ Վաշինգտոնի օրինակին, որը պաշտոնավարել է երկու ժամկետով։ Սակայն 1940 թվականին [[Ֆրանկլին Դ. Ռուզվելտ|Ֆրանկլին Ռուզվելտը]] ընտրվել է երրորդ ժամկետով, իսկ 1944 թվականին՝ չորրորդ ժամկետով (մահացել է 1945 թվականին)։ Դրանից հետո, չնեղացնելով Ռուզվելտի վաստակն ու արտակարգ պայմանները, որոնցում նա վերընտրվել է ([[Երկրորդ համաշխարհային պատերազմ]]), որոշվել է օրենսդրորեն սահմանափակել հնարավոր վերընտրությունների քանակը, որպեսզի այդ դեպքը նախադեպ չդառնա [[Բռնապետություն|բռնապետության]] հաստատման համար։ Սահմանադրության 22-րդ փոփոխությունը հետադարձ ուժ չի ունեցել և չի տարածվել այդ պահին գործող նախագահ [[Հարի Ս. Թրուման|Հարրի Թրումանի]] վրա, որը գրեթե ամբողջությամբ նախագահ է դարձել Ռուզվելտի մահից հետո (1945-1949), բայց Թրումանն ինքը չցանկացավ կրկին առաջադրվել 1952 թվականին։

Միայն նախագահ [[Գրովեր Կլիվլանդ]]ը պաշտոնն զբաղեցրել է երկու անգամ՝ ընդմիջումներով։

Հանրապետական կառավարման շատ երկրներում նախագահի թեկնածուների նկատմամբ պահանջները համապատասխանում են ԱՄՆ-ի պահանջներին, օրինակ՝ տարիքային կրթաչափին։

== Ընտրություններ ==
{{main|ԱՄՆ նախագահական ընտրություններ}}
ԱՄՆ նախագահն ընտրվում է 4 տարի ժամկետով՝ փոխնախագահի հետ անուղղակի (երկաստիճան) ընտրությունների միջոցով։

Նախագահը և փոխնախագահը «միասին» են գնում նախընտրական քարոզարշավի։

Անմիջականորեն նախագահի և փոխնախագահի օգտին քվեարկում է, այսպես կոչված, ընտրողների վարչանին։ Ըստ Սահմանադրության՝ յուրաքանչյուր նահանգի օրենսդիր ժողովը կարող է նշանակել ընտրողների որոշակի քանակ (հավասար է Կոնգրեսում պետական ներկայացուցիչների թվին), որոնք ներկայացնելու են նահանգի շահերը։ Ընտրողների ցուցակը որոշելու ձևը, Օրենսդիր ժողովը կարող է ընտրել իր հայեցողությամբ, բայց ներկայումս բոլոր նահանգները որոշում են իրենց ընտրողներին համընդհանուր քվեարկության միջոցով, որը տեղի է ունենում տարվա նոյեմբերի առաջին երկուշաբթի օրվանից հետո առաջին երեքշաբթի օրը։

Ընտրողների քվեարկությունը տեղի է ունենում դեկտեմբերի սկզբին և հայտնի ձևականություն է, չնայած բազմիցս պատահել է, որ առանձին ընտրողներ չեն քվեարկել այնպես, ինչպես խոստացել էին իրենց ընտրություններում։ Նահանգների մի մասում կան օրենքներ, որոնք պարտադրում են ընտրողներին քվեարկել այնպես, ինչպես նրանց է հրահանգում նահանգը։

Ընտրողներն առանձին են քվեարկում նախագահի և փոխնախագահի օգտին, ընտրվելու համար թեկնածուն պետք է հավաքի ընտրողների ձայների բացարձակ մեծամասնությունը (կեսից ավելին), որոնք ներկայումս կազմում են 538 մարդ։ Եթե դա տեղի չի ունենում, ապա նախագահին կամ փոխնախագահին ընտրում է [[ԱՄՆ Ներկայացուցիչների պալատ|Ներկայացուցիչների պալատ]]ը կամ, համապատասխանաբար, [[ԱՄՆ Սենատ|ԱՄՆ Կոնգրեսի Սենատ]]ն այն թեկնածուներից, որոնք առավելագույն թվով ընտրողների ձայներ են հավաքել՝ Սահմանադրությամբ սահմանված կանոններով։

ԱՄՆ առաջին նախագահ [[Ջորջ Վաշինգտոն]]ն անկախ թեկնածու էր։ Այդ ժամանակվանից ի վեր ԱՄՆ-ում ստեղծված երկկուսակցական համակարգի պայմաններում բոլոր ընտրություններում հաղթանակ է տարել և նախագահ դարձել երկու հիմնական կուսակցություններից մեկի (որը որոշվում էր բաց նախնական ընտրությունում) ներկայացուցիչը (19-րդ դարի կեսերից՝ [[ԱՄՆ դեմոկրատական կուսակցություն|Դեմոկրատական]] կամ [[ԱՄՆ հանրապետական կուսակցություն|Հանրապետական]]), և միայն երկու անգամ (1860 և 1912 թվականներին), այսպես կոչված, «երրորդ կուսակցություններին» հաջողվել է զբաղեցնել երկրորդ տեղը։ Վերջին դեպքը, երբ «երրորդ» թեկնածուն հաղթանակ է տարել առնվազն նահանգներից մեկում, տեղի է ունեցել 1968 թվականին, երբ 5 նահանգներում ընտրողների ձայների մեծամասնությունն ստացել է ամերիկյան անկախ կուսակցության թեկնածու Ջորջ Ուոլեսը։ Վերջին դեպքը, երբ «երրորդ» թեկնածուն հասել է համեմատաբար էական տոկոսային արդյունքների (չնայած մնացել է երրորդ տեղում) տեղի է ունեցել 1992 թվականի ընտրությունները (անկախ թեկնածու Ռոս Պերոն ստացել է ընտրողների ձայների 18,9 տոկոսը)։

== Պաշտոնի ստանձնում ==
{{main|ԱՄՆ նախագահի երդմնակալություն}}
Նորընտիր նախագահն ու փոխնախագահն իրենց պաշտոնն ստանձնում են հաջորդ տարվա հունվարի 20-ի կեսօրին՝ ընտրություններից հետո, տեղի է ունենում հանդիսավոր արարողություն՝ ԱՄՆ-ի նախագահի երդմնակալության արարողությունը։ Մինչ 1933 թվականին ԱՄՆ Սահմանադրության 20-րդ փոփոխության ընդունումը երդմնակալության օրը մարտի 4-ն էր։

Երդմնակալության ընթացքում նախագահը երդում է տալիս կամ տալիս է հետևյալ հանդիսավոր խոստումը. «Ես հանդիսավոր երդվում եմ, որ բարեխղճորեն կկատարեմ Միացյալ Նահանգների նախագահի պաշտոնը և իմ ուժերի ներածին չափով կաջակցեմ և կպաշտպանեմ Միացյալ Նահանգների Սահմանադրությունը»։

Երդման վերջում ավանդաբար ավելացվում է ևս մեկ բառ՝ «Աստված կօգնի ինձ» (So help me God), չնայած սահմանադրությամբ դրանք չեն պահանջվում։

== Աշխատավարձ ==
Նախագահը սահմանված ժամկետներում իր ծառայության համար ստանում է սահմանված վարձատրություն, որը չի կարող փոփոխվել այն ժամանակահատվածի ընթացքում, որի համար ընտրվել է։ Այդ ժամանակահատվածում նա չի կարող որեւէ այլ եկամուտ ստանալ Միացյալ Նահանգներից կամ որևէ նահանգներից։ Այնուամենայնիվ, կարող է գումար ստանալ այլ աղբյուրներից (օրինակ՝ գրքերի վաճառքից)։ [[Բարաք Օբամա]]յի նախագահության շրջանում (2009-2017 թվականներին) ԱՄՆ նախագահի աշխատավարձը կազմում էր տարեկան 400 հազար ԱՄՆ դոլար։

== Նստավայր ==
Նախագահների նստավայրը (սկսած երկրորդ նախագահ [[Ջոն Ադամս]]ից) [[Սպիտակ տուն]]ն է՝ [[Վաշինգտոն ԿՇ|Վաշինգտոնում]]։ Աշխատասենյակը (սկսած [[Ուիլյամ Տաֆտ]]ից) գտնվում է Սպիտակ տան [[Օվալաձև աշխատասենյակ|օվալաձև սենյակում]]։ Քաղաքամերձ նստավայրը Քեմփ-Դեյվիդն է։

== Լիազորություններ և պարտականություններ ==
Նախագահը Միացյալ Նահանգների Զինված ուժերի և պետական ոստիկանության գլխավոր հրամանատարն է, երբ նրան կանչում են ակտիվ պարտականությունների Միացյալ Նահանգներում։

ԱՄՆ նախագահն իրավունք ունի․
* պահանջել գործադիր գերատեսչություններից յուրաքանչյուրի բարձրաստիճան պաշտոնյայի գրավոր կարծիք` իրենց ծառայողական պարտականություններին վերաբերող ցանկացած հարցի վերաբերյալ,
* դատավճռի կատարման հետաձգումը տալու, ինչպես նաև Միացյալ Նահանգների դեմ հանցագործությունների համար ներում շնորհելու համար, բացի [[իմպիչմենտ]]ի գործերով,
* Սենատի խորհրդով և համաձայնությամբ կնքել միջազգային պայմանագրեր՝ ներկա սենատորների երկու երրորդի կողմից հավանության արժանանալու դեպքում,
* լրացնել Սենատի նիստերի ժամանակահատվածում բոլոր թափուր աշխատատեղերը՝ տալով վկայականներ այն պաշտոններում, որոնց գործողության ժամկետը լրանում է հաջորդ նստաշրջանի վերջում,
* արտակարգ դեպքերում կարող է գումարել Կոնգրեսի երկու պալատները կամ դրանցից որևէ մեկը,
* Կոնգրեսի պալատների միջև նիստերի հետաձգման ժամանակի հետ կապված տարաձայնությունների դեպքում դրանք այնքան ժամանակով փոխենք, որը նպատակահարմար կհամարի։

ԱՄՆ նախագահը Սենատի խորհրդով և համաձայնությամբ նշանակում է ԱՄՆ-ի կառավարությունը, դեսպանները, այլ պաշտոնական ներկայացուցիչներ և հյուպատոսներ, Գերագույն դատարանի դատավորներ և ԱՄՆ-ի բոլոր այլ պաշտոնատար անձինք, որոնց նշանակումը Սահմանադրությամբ այլ կարգով չի նախատեսվում և որոնց պաշտոնները սահմանվում են օրենքով (բայց Կոնգրեսը կարող է օրենքով շնորհել այնպիսի ստորադաս պաշտոնատար անձանց նշանակման իրավունք, որոնք տեղին կհամարվեն)։

Նախագահը Կոնգրեսին պարբերաբար տեղեկություններ է տալիս երկրի վիճակի մասին և խորհուրդ տալիս դրա քննարկմանը այնպիսի միջոցներ ձեռնարկել, որոնք նա անհրաժեշտ և նպատակահարմար կհամարի։

ԱՄՆ նախագահն ընդունում է դեսպաններին և այլ պաշտոնական ներկայացուցիչներին, պարտավոր է հոգ տանել, որ օրենքները բարեխղճորեն կատարվեն։

== Լիազորությունների դադարեցում ==
[[Պատկեր:VOA News in Russian 2013-01-16 - U. S. Presidents in Retirement.ogv|thumb|right|250px|ԱՄՆ նախկին նախագահների գործունեության տեսանյութը]]
Առանձնացվում են հետևյալ դեպքերը.
# Լիազորությունների ժամկետի լրանալը առավել հաճախ հանդիպող դեպքն է։ 
# Չորս նախագահները՝ Վ․ Գարիսոնը, Թեյլորը, Գարդինգը և Ֆ.Ռուզվելտը մահացել են իրենց մահով, չորս նախագահները՝ Լինքոլնը, Գարֆիլդը, Մաք-Քինլին և Քենեդին սպանվել են։ 
# Կամավոր հրաժարականը, որից դեռևս օգտվել է միայն [[Ռիչարդ Նիքսոն|Նիքսոնը։]] 
# Նախագահը կարող է պաշտոնանկ արվել [[Պետական դավաճանություն|պետական դավաճանության]], [[Կաշառակերություն|կաշառակերության]] կամ այլ լուրջ հանցագործությունների համար իմպիչմենտի կարգով դատապարտվելուց հետո։ Առայժմ ոչ մի նախագահ չի հեռացվել պաշտոնից, սակայն եղել են իմպիչմենտի երեք փորձեր՝ Էնդրյու Ջոնսոնը 1868 թվականին, Ռիչարդ Նիքսոնը՝ 1974 թվականին և Բիլ Քլինթոնը՝ 1998 թվականին։

Նախագահը, որի լիազորությունների ժամկետը մոտենում է ավարտին (հատկապես այն բանից հետո, երբ արդեն ընտրվել է նրա իրավահաջորդը), կրում է «կաղ բադիկ» ոչ պաշտոնական մականունը։

== Պաշտոն զբաղեցնելու կարգ ==
{{main|ԱՄՆ-ում նախագահական լիազորությունների ժառանգում}}
Նախագահի պաշտոնանկման, նրա մահվան, հրաժարականի կամ լիազորությունները և պարտականություններն իրականացնելու անկարողության դեպքում ամենը կատարում է ԱՄՆ փոխնախագահը։ ԱՄՆ սահմանադրության սկզբնական տեքստը երկիմաստ էր, ըստ որի՝ փոխնախագահն ստանում է միայն լիազորություններ և պարտականություններ (այսինքն, նա դառնում է «ԱՄՆ-ի նախագահի պաշտոնակատարը»), համաձայն երկրորդ իմաստի՝ փոխնախագահը ստանում է պաշտոնը (այսինքն՝ դառնում է Միացյալ Նահանգների նախագահ և համապատասխան երդում է տալիս)։ 19-րդ դարի և 20-րդ դարի ընթացքում այդ դրույթը միշտ գրեթե մեկնաբանվել է այն իմաստով, որ փոխնախագահը դառնում է լիիշխանական նախագահ, լիազորությունների նման անցման առաջին նախադեպը տեղի է ունեցել [[Ջոն Թայլեր]]ի հետ 1841 թվականին, որը [[Վիլյամ Հարիսոն]]ի մահից հետո անմիջապես իրեն հռչակել Է ԱՄՆ նախագահ և հրաժարվել է կնքել «նախագահի պաշտոնակատարին» ուղղված նամակները։ Միայն 1967 թվականին ընդունվեց Սահմանադրության 25-րդ փոփոխությունը, որի համաձայն թվարկված դեպքում միանշանակ «փոխնախագահը դառնում է երկրի նախագահ»։

Ինչպես նախագահի, այնպես էլ փոխնախագահի հեռացման, մահվան, հրաժարականի կամ անգործունակության դեպքում Կոնգրեսը կարող է ընդունել օրենք, որը կորոշի թե ով է պաշտոնավարելու որպես նախագահ։ Նման պաշտոնատար անձը պարտավոր է կատարել համապատասխան պարտականությունները, քանի դեռ չի վերացվել նախագահի պարտականությունների կատարման անհնարինության պատճառը կամ չի ընտրվել նոր նախագահ։ 1947 թվականից գործում է օրենք, որի համաձայն նախագահին այդ կարգով փոխարինում են հետևյալ պաշտոնատար անձինք (նշված է նախարարությունների ժամանակակից կազմը, ներառյալ 1947 թվականից հետո ստեղծված նախարարությունները)։

# Փոխնախագահ
# Ներկայացուցիչների պալատի խոսնակ (Ներկայացուցիչների պալատի անդամին պաշտոնանկ անելուց հետո),
# Սենատի ժամանակավոր նախագահ (ավանդաբար այդ պաշտոնը զբաղեցնում է մեծամասնության կուսակցությունից ավագ սենատորը, Սենատի մշտական նախագահը փոխնախագահն է)
# Պետքարտուղար
# Ֆինանսների նախարար
# [[ԱՄՆ-ի պաշտպանության նախարար|Պաշտպանության նախարար]]
# Արդարադատության նախարար
# Ներքին գործերի նախարար
# Գյուղատնտեսության նախարար
# Առևտրի նախարար
# Աշխատանքի նախարար
# Առողջապահության և սոցիալական ծառայությունների նախարար
# Բնակարանային շինարարության և քաղաքային զարգացման նախարար
# Տրանսպորտի նախարար
# Էներգետիկայի նախարար
# Կրթության նախարար
# Վետերանների գործերով նախարար
# Ներքին անվտանգության նախարար։

Փոխնախագահից և պալատների ընտրովի նախագահներից հետո ցանկում ընդգրկված են ԱՄՆ-ի կառավարության նախարարական պաշտոնները հաստատության կարգով (վերջինը 2003 թվականին ստեղծված ներքին անվտանգության նախարարությունն է)։ Մինչև 1947 թվականը Կոնգրեսի պալատների նախագահներն առաջնահերթություն չունեին նախարարների նկատմամբ, այդ գերակայությունը դրվեց [[Հարի Ս. Թրուման|Հարրի Թրումենի]] կողմից՝ նվազեցնելու համար այն իրավիճակի հավանականությունը, երբ նախագահն ինքն է նշանակում իր իրավահաջորդին։ Ներկայումս ցանկը բաղկացած է ընդամենը 18 պաշտոններից (կան դավադրության տեսություններ, որոնց համաձայն կա ցանկի գաղտնի շարունակություն, որն ունի 50 կամ 100 անուն և նախատեսված է միջուկային պատերազմի կամ զանգվածային աղետի դեպքում)։

== Պարտականությունների ժամանակավոր փոխանցում ==
{{main|ԱՄՆ նախագահի պաշտոնակատար}}
Սահմանադրության նույն 25-րդ փոփոխության համաձայն՝ նախագահի ժամանակավոր անաշխատունակության (նրա կամ գործադիր իշխանության այլ ներկայացուցիչների կողմից որոշվող, իսկ նախագահի դիմումի համաձայն դադարեցվող) դեպքում ԱՄՆ փոխնախագահը կարող է ժամանակավորապես գործել որպես ԱՄՆ նախագահի պաշտոնակատար։ Ընդհանուր առմամբ, եղել են 3 նման դեպքեր, որոնք վերաբերում են բժշկական ընթացակարգերին, որոնք պահանջում են ընդհանուր անզգայացում (1985 թվականին Ռեյգանը իշխանությունը 8 ժամով փոխանցեց Բուշին, 2002 և 2007 թվականներին Բուշ կրտսերը իշխանությունը փոխանցեց Չեյնիին` յուրաքանչյուր անգամ 2 ժամով)։

== Նախագահների սերունդներ ==
Երեք նախագահները նախորդների անմիջական հետնորդներն էին։
* 6-րդ նախագահ [[Ջոն Քվինսի Ադամս]]ը 2-րդ նախագահ [[Ջոն Ադամս]]ի որդին է։
* 23-րդ նախագահ [[Բենջամին Հարրիսոն]]ը 9-րդ նախագահ [[Ուիլյամ Հարրիսոն|Ուիլյամ Գ.Հարրիսոնի]] թոռն է։ 
* 43-րդ նախագահ [[Ջորջ Ու. Բուշ|Ջորջ Բուշ կրտսերը]] 41-րդ նախագահ [[Ջորջ Հ. Ու. Բուշ|Ջորջ Բուշ]] ավագի որդին է։

Ջորջ Բուշ ավագի կինը՝ [[Բարբարա Բուշ]]ը և նրանց որդին՝ Ջորջ Բուշ կրտսերը, 14-րդ նախագահ [[Ֆրանկլին Փիրս]]ի հեռավոր ազգականներն են։

32-րդ նախագահ [[Ֆրանկլին Դ. Ռուզվելտ]]ը 26-րդ նախագահ [[Թեոդոր Ռուզվելտ]]ի հեռավոր ազգականն է (բացի այդ նա ամուսնացած էր նրա զարմուհի Էլեոնորի հետ)&lt;ref&gt;[https://bigenc.ru/world_history/text/3518465 Франклин Д. Рузвельт — Большая российская энциклопедия]&lt;/ref&gt;։

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

== Գրականություն ==
* {{книга |автор=[[Баглай, Марат Викторович|Баглай М. В.]] |заглавие=Президенты Российской Федерации и Соединённых Штатов Америки: роль, порядок выборов, полномочия |ссылка= |издание= 2-е изд., перераб. и доп.|место=М.|издательство=[[Норма (издательство)|Норма]]: [[ИНФРА-М]]|год=2012 |страниц=143 |isbn=978-5-91768-254-9 |серия=Норма |ref=Баглай}}
* {{h|Halperin|1972|3=''Halperin, Morton H.'' [https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=uiug.30112106757278;view=1up;seq=52 The President and the Military]. // ''Military Review''. — April 1972. — Vol. 52 — No. 4 — P. 50-61 — ISSN 0026-4148. &lt;small&gt;(о военных полномочиях и роли президента как верховного главнокомандующего)&lt;/small&gt;}}
* Балога, Брайана и Брюса Дж. Шульмана, ред. Охват Овального кабинета: новые исторические подходы к президенту США (издательство Корнелльского университета, 2015 г.), 311 с.
* Бумиллер, Элизабет (январь 2009 г.). «Внутри президентства». National Geographic. 215 (1): 130—149.
* Диван, Эрни. Президентские мелочи. Рутледж Хилл Пресс. 1 марта 1996 г. ISBN 1-55853-412-1
* Ланг, Дж. Стивен. Полная книга президентских мелочей. Издательство Пеликан. 2001. ISBN 1-56554-877-9
* Гринберг, Дэвид. Республика Спин: внутренняя история американского президентства (WW Norton &amp; Company, 2015). xx, 540 с.
* Лео, Леонард — Таранто, Джеймс — Беннетт, Уильям Дж. Президентское лидерство: рейтинг лучших и худших в Белом доме. Саймон и Шустер. 2004. ISBN 0-7432-5433-3

== Արտաքին հղումներ ==
* [https://web.archive.org/web/20080112084410/https://www.whitehouse.gov/president/ ԱՄՆ նախագահի պաշտոնական կայքէջը]{{ref-en}}

{{Արտաքին հղումներ}}

[[Կատեգորիա:ԱՄՆ-ի պետական կառուցվածք]]
[[Կատեգորիա:ԱՄՆ-ի նախագահներ]]
[[Կատեգորիա:ԱՄՆ-ի քաղաքականություն]]</text>
      <sha1>6l8rkwuy79pzslv65i9hu43q9x7uuuu</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Սթիվ Բուլոք</title>
    <ns>0</ns>
    <id>941976</id>
    <revision>
      <id>8486409</id>
      <parentid>8270867</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T08:35:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ArmSirius</username>
        <id>64149</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6078" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Պետական գործիչ}}
'''Սթիվ Բուլոք''' ({{lang-en|Steve Bullock}}, {{ԱԾ}}), [[ամերիկացի]] քաղաքական գործիչ, [[Մոնտանա]] նահանգի 23-րդ նահանգապետը (2013-2021)։ [[ԱՄՆ դեմոկրատական կուսակցություն|Դեմոկրատական կուսակցության]] անդամ է։

Բուլոքը 2018-2019 թվականներին եղել է Նահանգապետերի ազգային ասոցիացիայում:

== Կենսագրություն ==
Բուլոքը ծնվել է 1966 թվականին [[Միսուլա]] քաղաքում՝ ուսուցիչների ընտանիքում, և մեծացել [[Հելենա (Մոնտանա)|Հելենա]] քաղաքում&lt;ref name=&quot;Bullock&quot;/&gt;։ Մայրը՝ Պենի Քոփսը ({{lang-en|Penny Copps}}), Հելենա քաղաքում եղել է դպրոցի խորհրդի հոգաբարձուն, իսկ խորթ հայրը՝ Ջեք Քոփսը ({{lang-en|Jack Copps}}), դպրոցական տեսուչ Հելենա և Բիլլինգս քաղաքներում&lt;ref name=stevebullock&gt;{{cite web|author=Charles Johnson|title=Bullock seeks governor’s office vowing to create jobs, protect union rights|url=http://stevebullock.com/bullock-seeks-governors-office-vowing-to-create-jobs-protect-union-rights|date=23 сентября 2012|publisher=stevebullock.com|accessdate=2015-12-18|language=en|archiveurl=https://archive.is/20141119000616/http://stevebullock.com/bullock-seeks-governors-office-vowing-to-create-jobs-protect-union-rights|archivedate=2014-11-19}}&lt;/ref&gt;։ 1984 թվականին Բուլոքն ավարտել է Հելենայի ավագ դպրոցը, որից հետո [[Կալիֆոռնիա]]յի «Claremont McKenna» քոլեջում և [[Կոլումբիայի համալսարան]]ում սովորել է [[իրավունք]]&lt;ref name=&quot;Bullock&quot;/&gt;։

1990-ականների սկզբին Բուլոքը սկսել է գործունեությունը որպես իրավաբանական խորհրդական։ Մասնավորապես, եղել է Մոնտանա նահանգի այն ժամանակվա քարտուղար Մայք Կունիի օգնականը։ Այդ ժամանակ նաև աշխատել է Մոնտանայի արդարադատության քարտուղարությունում և 1997 թվականից մինչև 2001 թվականը եղել Է նահանգի գլխավոր դատախազ Ջո Մազուրեկանի տեղակալը։

2000 թվականին Բուլոքը Մոնտանայի գլխավոր դատախազների թեկնածու էր, սակայն պարտվեց ներկուսակցական փրայմերիզները։ 2001-2004 թվականներին աշխատել է [[Վաշինգտոն ԿՇ|Վաշինգտոնի]] «Steptoe &amp; Johnson» իրավաբանական ընկերությունում։ Նա նաև [[Ջորջ Վաշինգտոն համալսարան|Ջորջ Վաշինգտոնի համալսարանում]] հրավիրված պրոֆեսոր-ուսուցչապետ էր։ 2004-2008 թվականներին Հելենա քաղաքում ղեկավարել է սեփական իրավաբանական ընկերությունը, որտեղ ներկայացրել է հասարակ մարդկանց, սպառողական կազմակերպությունների, արհմիությունների, ոստիկանների, ինչպես նաև մասնավոր ձեռնարկությունների շահերը։ 2008 թվականին դարձել է Մոնտանայի գլխավոր դատախազ&lt;ref&gt;{{cite web|title=2008 Statewide General Canvass|url=http://sos.mt.gov/elections/archives/2000s/2008/results/2008_State_General.pdf|date=2008|publisher=Montana Secretary of State|accessdate=2015-12-18|language=en|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160304115412/http://sos.mt.gov/elections/archives/2000s/2008/results/2008_State_General.pdf|archivedate=2016-03-04}}&lt;/ref&gt;։

2012 թվականին Բուլոքն ընտրվել է Մոնտանայի նահանգապետ, և հաջորդ տարվա հունվարի 7-ին երդվել է&lt;ref name=&quot;Bullock&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.nga.org/cms/home/governors/current-governors/col2-content/main-content-list/steve-bullock.html|title=Montana Governor Steve Bullock|publisher=National Governors Association, www.nga.org|lang=en|accessdate=2014-03-12|archive-date=2013-06-15|archive-url=https://web.archive.org/web/20130615074135/http://www.nga.org/cms/home/governors/current-governors/col2-content/main-content-list/steve-bullock.html|dead-url=yes}}&lt;/ref&gt;։

[[ԱՄՆ նախագահական ընտրություններ 2020|2020 թվականի նախագահական ընտրությունների]] թեկնածու է&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.golos-ameriki.ru/a/montana-gov-bullock-joins-to-2020-presidential-race/4916725.html|title=Губернатор штата Монтана Стив Буллок объявил о выдвижении в президенты|publisher=Голос Америки|date=14 мая 2019}}&lt;/ref&gt;։

Ամուսնացած է Լայզա Դոունզի հետ ({{lang-en|Lisa Downs}}), ունեն երեք երեխա&lt;ref name=&quot;Bullock&quot;/&gt;։

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

== Արտաքին հղումներ ==
* {{cite web|url=http://stevebullock.com/|title=Պաշտոնական կայքէջ|last=|first=|date=|website=|publisher=|accessdate=2015-03-23}}

{{Արտաքին հղումներ}}

{{DEFAULTSORT:Բուլոք, Սթիվ}}
[[Կատեգորիա:Կոլումբիայի համալսարանի շրջանավարտներ]]
[[Կատեգորիա:Քաղաքական գործիչներ]]
[[Կատեգորիա:ԱՄՆ-ի դեմոկրատական կուսակցության անդամներ]]
[[Կատեգորիա:21-րդ դարի ամերիկացի քաղաքական գործիչներ]]
[[Կատեգորիա:Ամերիկացի իրավաբաններ]]
[[Կատեգորիա:Ամերիկացի փաստաբաններ]]</text>
      <sha1>tnwnmjkmhwtxypkewn63ydywvbk145c</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486410</id>
      <parentid>8486409</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T08:35:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ArmSirius</username>
        <id>64149</id>
      </contributor>
      <comment>/* Կենսագրություն */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6078" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Պետական գործիչ}}
'''Սթիվ Բուլոք''' ({{lang-en|Steve Bullock}}, {{ԱԾ}}), [[ամերիկացի]] քաղաքական գործիչ, [[Մոնտանա]] նահանգի 23-րդ նահանգապետը (2013-2021)։ [[ԱՄՆ դեմոկրատական կուսակցություն|Դեմոկրատական կուսակցության]] անդամ է։

Բուլոքը 2018-2019 թվականներին եղել է Նահանգապետերի ազգային ասոցիացիայում:

== Կենսագրություն ==
Բուլոքը ծնվել է 1966 թվականին [[Միզուլա]] քաղաքում՝ ուսուցիչների ընտանիքում, և մեծացել [[Հելենա (Մոնտանա)|Հելենա]] քաղաքում&lt;ref name=&quot;Bullock&quot;/&gt;։ Մայրը՝ Պենի Քոփսը ({{lang-en|Penny Copps}}), Հելենա քաղաքում եղել է դպրոցի խորհրդի հոգաբարձուն, իսկ խորթ հայրը՝ Ջեք Քոփսը ({{lang-en|Jack Copps}}), դպրոցական տեսուչ Հելենա և Բիլլինգս քաղաքներում&lt;ref name=stevebullock&gt;{{cite web|author=Charles Johnson|title=Bullock seeks governor’s office vowing to create jobs, protect union rights|url=http://stevebullock.com/bullock-seeks-governors-office-vowing-to-create-jobs-protect-union-rights|date=23 сентября 2012|publisher=stevebullock.com|accessdate=2015-12-18|language=en|archiveurl=https://archive.is/20141119000616/http://stevebullock.com/bullock-seeks-governors-office-vowing-to-create-jobs-protect-union-rights|archivedate=2014-11-19}}&lt;/ref&gt;։ 1984 թվականին Բուլոքն ավարտել է Հելենայի ավագ դպրոցը, որից հետո [[Կալիֆոռնիա]]յի «Claremont McKenna» քոլեջում և [[Կոլումբիայի համալսարան]]ում սովորել է [[իրավունք]]&lt;ref name=&quot;Bullock&quot;/&gt;։

1990-ականների սկզբին Բուլոքը սկսել է գործունեությունը որպես իրավաբանական խորհրդական։ Մասնավորապես, եղել է Մոնտանա նահանգի այն ժամանակվա քարտուղար Մայք Կունիի օգնականը։ Այդ ժամանակ նաև աշխատել է Մոնտանայի արդարադատության քարտուղարությունում և 1997 թվականից մինչև 2001 թվականը եղել Է նահանգի գլխավոր դատախազ Ջո Մազուրեկանի տեղակալը։

2000 թվականին Բուլոքը Մոնտանայի գլխավոր դատախազների թեկնածու էր, սակայն պարտվեց ներկուսակցական փրայմերիզները։ 2001-2004 թվականներին աշխատել է [[Վաշինգտոն ԿՇ|Վաշինգտոնի]] «Steptoe &amp; Johnson» իրավաբանական ընկերությունում։ Նա նաև [[Ջորջ Վաշինգտոն համալսարան|Ջորջ Վաշինգտոնի համալսարանում]] հրավիրված պրոֆեսոր-ուսուցչապետ էր։ 2004-2008 թվականներին Հելենա քաղաքում ղեկավարել է սեփական իրավաբանական ընկերությունը, որտեղ ներկայացրել է հասարակ մարդկանց, սպառողական կազմակերպությունների, արհմիությունների, ոստիկանների, ինչպես նաև մասնավոր ձեռնարկությունների շահերը։ 2008 թվականին դարձել է Մոնտանայի գլխավոր դատախազ&lt;ref&gt;{{cite web|title=2008 Statewide General Canvass|url=http://sos.mt.gov/elections/archives/2000s/2008/results/2008_State_General.pdf|date=2008|publisher=Montana Secretary of State|accessdate=2015-12-18|language=en|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160304115412/http://sos.mt.gov/elections/archives/2000s/2008/results/2008_State_General.pdf|archivedate=2016-03-04}}&lt;/ref&gt;։

2012 թվականին Բուլոքն ընտրվել է Մոնտանայի նահանգապետ, և հաջորդ տարվա հունվարի 7-ին երդվել է&lt;ref name=&quot;Bullock&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.nga.org/cms/home/governors/current-governors/col2-content/main-content-list/steve-bullock.html|title=Montana Governor Steve Bullock|publisher=National Governors Association, www.nga.org|lang=en|accessdate=2014-03-12|archive-date=2013-06-15|archive-url=https://web.archive.org/web/20130615074135/http://www.nga.org/cms/home/governors/current-governors/col2-content/main-content-list/steve-bullock.html|dead-url=yes}}&lt;/ref&gt;։

[[ԱՄՆ նախագահական ընտրություններ 2020|2020 թվականի նախագահական ընտրությունների]] թեկնածու է&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.golos-ameriki.ru/a/montana-gov-bullock-joins-to-2020-presidential-race/4916725.html|title=Губернатор штата Монтана Стив Буллок объявил о выдвижении в президенты|publisher=Голос Америки|date=14 мая 2019}}&lt;/ref&gt;։

Ամուսնացած է Լայզա Դոունզի հետ ({{lang-en|Lisa Downs}}), ունեն երեք երեխա&lt;ref name=&quot;Bullock&quot;/&gt;։

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

== Արտաքին հղումներ ==
* {{cite web|url=http://stevebullock.com/|title=Պաշտոնական կայքէջ|last=|first=|date=|website=|publisher=|accessdate=2015-03-23}}

{{Արտաքին հղումներ}}

{{DEFAULTSORT:Բուլոք, Սթիվ}}
[[Կատեգորիա:Կոլումբիայի համալսարանի շրջանավարտներ]]
[[Կատեգորիա:Քաղաքական գործիչներ]]
[[Կատեգորիա:ԱՄՆ-ի դեմոկրատական կուսակցության անդամներ]]
[[Կատեգորիա:21-րդ դարի ամերիկացի քաղաքական գործիչներ]]
[[Կատեգորիա:Ամերիկացի իրավաբաններ]]
[[Կատեգորիա:Ամերիկացի փաստաբաններ]]</text>
      <sha1>r19qsw8b1uc3cq8h1af86crbf4hzvvx</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486411</id>
      <parentid>8486410</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T08:36:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ArmSirius</username>
        <id>64149</id>
      </contributor>
      <comment>ավելացվեց [[Կատեգորիա:ԱՄՆ-ի նախագահական ընտրություններ 2020 թեկնածուներ]] [[Վիքիպեդիա:ՀոթՔաթ|ՀոթՔաթ]] գործիքով</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6191" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Պետական գործիչ}}
'''Սթիվ Բուլոք''' ({{lang-en|Steve Bullock}}, {{ԱԾ}}), [[ամերիկացի]] քաղաքական գործիչ, [[Մոնտանա]] նահանգի 23-րդ նահանգապետը (2013-2021)։ [[ԱՄՆ դեմոկրատական կուսակցություն|Դեմոկրատական կուսակցության]] անդամ է։

Բուլոքը 2018-2019 թվականներին եղել է Նահանգապետերի ազգային ասոցիացիայում:

== Կենսագրություն ==
Բուլոքը ծնվել է 1966 թվականին [[Միզուլա]] քաղաքում՝ ուսուցիչների ընտանիքում, և մեծացել [[Հելենա (Մոնտանա)|Հելենա]] քաղաքում&lt;ref name=&quot;Bullock&quot;/&gt;։ Մայրը՝ Պենի Քոփսը ({{lang-en|Penny Copps}}), Հելենա քաղաքում եղել է դպրոցի խորհրդի հոգաբարձուն, իսկ խորթ հայրը՝ Ջեք Քոփսը ({{lang-en|Jack Copps}}), դպրոցական տեսուչ Հելենա և Բիլլինգս քաղաքներում&lt;ref name=stevebullock&gt;{{cite web|author=Charles Johnson|title=Bullock seeks governor’s office vowing to create jobs, protect union rights|url=http://stevebullock.com/bullock-seeks-governors-office-vowing-to-create-jobs-protect-union-rights|date=23 сентября 2012|publisher=stevebullock.com|accessdate=2015-12-18|language=en|archiveurl=https://archive.is/20141119000616/http://stevebullock.com/bullock-seeks-governors-office-vowing-to-create-jobs-protect-union-rights|archivedate=2014-11-19}}&lt;/ref&gt;։ 1984 թվականին Բուլոքն ավարտել է Հելենայի ավագ դպրոցը, որից հետո [[Կալիֆոռնիա]]յի «Claremont McKenna» քոլեջում և [[Կոլումբիայի համալսարան]]ում սովորել է [[իրավունք]]&lt;ref name=&quot;Bullock&quot;/&gt;։

1990-ականների սկզբին Բուլոքը սկսել է գործունեությունը որպես իրավաբանական խորհրդական։ Մասնավորապես, եղել է Մոնտանա նահանգի այն ժամանակվա քարտուղար Մայք Կունիի օգնականը։ Այդ ժամանակ նաև աշխատել է Մոնտանայի արդարադատության քարտուղարությունում և 1997 թվականից մինչև 2001 թվականը եղել Է նահանգի գլխավոր դատախազ Ջո Մազուրեկանի տեղակալը։

2000 թվականին Բուլոքը Մոնտանայի գլխավոր դատախազների թեկնածու էր, սակայն պարտվեց ներկուսակցական փրայմերիզները։ 2001-2004 թվականներին աշխատել է [[Վաշինգտոն ԿՇ|Վաշինգտոնի]] «Steptoe &amp; Johnson» իրավաբանական ընկերությունում։ Նա նաև [[Ջորջ Վաշինգտոն համալսարան|Ջորջ Վաշինգտոնի համալսարանում]] հրավիրված պրոֆեսոր-ուսուցչապետ էր։ 2004-2008 թվականներին Հելենա քաղաքում ղեկավարել է սեփական իրավաբանական ընկերությունը, որտեղ ներկայացրել է հասարակ մարդկանց, սպառողական կազմակերպությունների, արհմիությունների, ոստիկանների, ինչպես նաև մասնավոր ձեռնարկությունների շահերը։ 2008 թվականին դարձել է Մոնտանայի գլխավոր դատախազ&lt;ref&gt;{{cite web|title=2008 Statewide General Canvass|url=http://sos.mt.gov/elections/archives/2000s/2008/results/2008_State_General.pdf|date=2008|publisher=Montana Secretary of State|accessdate=2015-12-18|language=en|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160304115412/http://sos.mt.gov/elections/archives/2000s/2008/results/2008_State_General.pdf|archivedate=2016-03-04}}&lt;/ref&gt;։

2012 թվականին Բուլոքն ընտրվել է Մոնտանայի նահանգապետ, և հաջորդ տարվա հունվարի 7-ին երդվել է&lt;ref name=&quot;Bullock&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.nga.org/cms/home/governors/current-governors/col2-content/main-content-list/steve-bullock.html|title=Montana Governor Steve Bullock|publisher=National Governors Association, www.nga.org|lang=en|accessdate=2014-03-12|archive-date=2013-06-15|archive-url=https://web.archive.org/web/20130615074135/http://www.nga.org/cms/home/governors/current-governors/col2-content/main-content-list/steve-bullock.html|dead-url=yes}}&lt;/ref&gt;։

[[ԱՄՆ նախագահական ընտրություններ 2020|2020 թվականի նախագահական ընտրությունների]] թեկնածու է&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.golos-ameriki.ru/a/montana-gov-bullock-joins-to-2020-presidential-race/4916725.html|title=Губернатор штата Монтана Стив Буллок объявил о выдвижении в президенты|publisher=Голос Америки|date=14 мая 2019}}&lt;/ref&gt;։

Ամուսնացած է Լայզա Դոունզի հետ ({{lang-en|Lisa Downs}}), ունեն երեք երեխա&lt;ref name=&quot;Bullock&quot;/&gt;։

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

== Արտաքին հղումներ ==
* {{cite web|url=http://stevebullock.com/|title=Պաշտոնական կայքէջ|last=|first=|date=|website=|publisher=|accessdate=2015-03-23}}

{{Արտաքին հղումներ}}

{{DEFAULTSORT:Բուլոք, Սթիվ}}
[[Կատեգորիա:Կոլումբիայի համալսարանի շրջանավարտներ]]
[[Կատեգորիա:Քաղաքական գործիչներ]]
[[Կատեգորիա:ԱՄՆ-ի դեմոկրատական կուսակցության անդամներ]]
[[Կատեգորիա:21-րդ դարի ամերիկացի քաղաքական գործիչներ]]
[[Կատեգորիա:Ամերիկացի իրավաբաններ]]
[[Կատեգորիա:Ամերիկացի փաստաբաններ]]
[[Կատեգորիա:ԱՄՆ-ի նախագահական ընտրություններ 2020 թեկնածուներ]]</text>
      <sha1>issboj1uatdpkntt30txa2n5hjhzz32</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Մոսկվայի քաղաքային դումայի ընտրություններ (2019)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>942212</id>
    <revision>
      <id>8486413</id>
      <parentid>8094093</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T08:41:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ArmSirius</username>
        <id>64149</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="161282" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Ընտրություն
| անվանում = Մոսկվայի քաղաքային դումայի ընտրություններ
| երկիր = Ռուսաստան
| օր = 2019 թվականի սեպտեմբերի 8
| նախորդ = Մոսկվայի քաղաքային դումայի ընտրություններ (2014)
| հաջորդ = Մոսկվայի քաղաքային դումայի ընտրություններ (2024)
}}

'''[[Մոսկվայի քաղաքային դումա]]յի յոթերորդ գումարման ընտրությունները''' տեղի կունենան 2019 թվականի սեպտեմբերի 8-ին՝ քվեարկության միասնական օրը։ Ընտրությունները տեղի կունենան մեծամասնական ընտրակարգով։ 45 պատգամավորներ կընտրվեն միամանդատ ընտրատարածքներում։ Պատգամավորներն ընտրվում են 5 տարի ժամկետով՝ մինչև 2024 թվականը&lt;ref&gt;Устав города Москвы (с изменениями на 20 сентября 2017 года). Статья 33. Московская городская Дума&lt;/ref&gt;։

2019 թվականի հուլիսի 1-ի դրությամբ՝ Մոսկվայում գրանցվել է 7 308 469 ընտրող&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://moscow-city.izbirkom.ru/chislennost-izbirateley/ |title=Численность избирателей, зарегистрированных на территории города Москвы |accessdate=2019-05-19 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20190601091839/http://moscow-city.izbirkom.ru/chislennost-izbirateley/ |archivedate=2019-06-01 |deadlink=no }}&lt;/ref&gt;։
&lt;!--&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.vibory.ru/analyt/REO-3/buzin-ik.pdf |title=Андрей Бузин. Избирательные комиссии как декорации выборов |accessdate=2019-05-19 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20180205213536/http://www.vibory.ru/analyt/REO-3/buzin-ik.pdf |archivedate=2018-02-05 |deadlink=no }}&lt;/ref&gt;--&gt;

Մոսկվայի քաղաքային ընտրական հանձնաժողովի նախագահը [[Վալենտին Գորբունով]]ն է&lt;ref name=&quot;ria&quot;/&gt;&lt;ref name=&quot;ria&quot;&gt;{{Cite web |url=https://ria.ru/20070711/68782592.html |title=Председателем Мосгоризбиркома вновь избран Валентин Горбунов. 11 июля 2007 |accessdate=2019-05-19 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20190717223201/https://ria.ru/20070711/68782592.html |archivedate=2019-07-17 |deadlink=no }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Предыдущий председатель Московской городской избирательной комиссии — Анатолий Валентинович Петров&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://www.pravda.ru/news/world/900342-politicheskie_novosti_19_ijulja_1999_goda/ |title=Политические новости. 19 июля 1999 |accessdate=2019-05-19 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20190717223205/https://www.pravda.ru/news/world/900342-politicheskie_novosti_19_ijulja_1999_goda/ |archivedate=2019-07-17 |deadlink=no }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://www.bfm.ru/news/146036 |title=Главой Мосгоризбиркома вновь стал Валентин Горбунов. 12 июля 2011 |accessdate=2019-05-19 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20190717223211/https://www.bfm.ru/news/146036 |archivedate=2019-07-17 |deadlink=no }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://tass.ru/moskva/3854499 |title=Председателем МГИК вновь стал Валентин Горбунов. 8.12.2016 |accessdate=2019-05-19 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20190717223203/https://tass.ru/moskva/3854499 |archivedate=2019-07-17 |deadlink=no }}&lt;/ref&gt;։

Ընտրությունների նախապատրաստման շրջանակներում հասարակական լայն արձագանք և բողոքի զանգվածային ակցիաներ են առաջացրել անկախ թեկնածուների հայտարարությունները, որոնք հայտարարել են գրանցման ընթացակարգի շրջանակներում իշխանության մարմինների և իրենց մրցակիցների կողմից բազմաթիվ խախտումների մասին&lt;ref&gt;{{Cite news|title=Муниципальные депутаты вышли на пикеты к избиркому Москвы. Они требуют пустить кандидатов от оппозиции на выборы в Мосгордуму|author=|url=https://meduza.io/news/2019/07/10/munitsipalnye-deputaty-vyshli-na-pikety-k-izbirkomu-moskvy-oni-trebuyut-pustit-kandidatov-ot-oppozitsii-na-vybory-v-mosgordumu|website=|access-date=2019-07-15|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190715171029/https://meduza.io/news/2019/07/10/munitsipalnye-deputaty-vyshli-na-pikety-k-izbirkomu-moskvy-oni-trebuyut-pustit-kandidatov-ot-oppozitsii-na-vybory-v-mosgordumu|archivedate=2019-07-15}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.rbc.ru/politics/14/07/2019/5d2b81d29a79473ac766d5cb|title=Московская акция в поддержку кандидатов в городскую думу. Главное|publisher=РБК|deadlink=no|accessdate=2019-07-15|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190715061644/https://www.rbc.ru/politics/14/07/2019/5d2b81d29a79473ac766d5cb|archivedate=2019-07-15}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|title=Дмитрий Гудков пожаловался в СК на конкурентов на выборах в Мосгордуму. Он обвиняет их в подделке подписей избирателей|author=|url=https://meduza.io/news/2019/07/08/dmitriy-gudkov-pozhalovalsya-v-sk-na-konkurentov-na-vyborah-v-mosgordumu-on-obvinyaet-ih-v-poddelke-podpisey-izbirateley|website=|date=|access-date=2019-07-15|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190715171028/https://meduza.io/news/2019/07/08/dmitriy-gudkov-pozhalovalsya-v-sk-na-konkurentov-na-vyborah-v-mosgordumu-on-obvinyaet-ih-v-poddelke-podpisey-izbirateley|archivedate=2019-07-15}}&lt;/ref&gt;։ 2019 թվականի հուլիսի 20-ին և օգոստոսի 10-ին Սախարովի պողոտայի հանրահավաքները դարձել են վերջին տարիներին խոշորագույն քաղաքական ակցիաները, իսկ քաղաքապետարանի մոտ 2019 թվականի հուլիսի 27-ի չհամաձայնեցված հանրահավաքը ռեկորդային է եղել ձերբակալվածների թվով։ Մոսկվայի քաղաքային ընտրական հանձնաժողովն իր կողմից հայտարարել է այդ թեկնածուների կողմից ճնշումների մասին&lt;ref&gt;{{Cite news|title=Мосгоризбирком посчитал давлением петицию с требованием допустить независимых кандидатов на выборы в Мосгордуму|author=|url=https://meduza.io/news/2019/07/03/mosgorizbirkom-poschital-davleniem-petitsiyu-s-trebovaniem-dopustit-nezavisimyh-kandidatov-na-vybory-v-mosgordumu|website=|date=|access-date=2019-07-15|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190715171031/https://meduza.io/news/2019/07/03/mosgorizbirkom-poschital-davleniem-petitsiyu-s-trebovaniem-dopustit-nezavisimyh-kandidatov-na-vybory-v-mosgordumu|archivedate=2019-07-15}}&lt;/ref&gt;։

Դեպքի հետաքննությանը մասնակցում է [[Ռուսաստանի անվտանգության դաշնային ծառայություն|Ռուսաստանի Դաշնության Անվտանգության դաշնային ծառայությունը]]։ Մայրաքաղաքի ընտրական հանձնաժողովների աշխատանքին խոչընդոտելու մասին քրեական գործը ղեկավարում է ԱԴԾ սահմանադրական կարգի պաշտպանության ծառայությունը։ Հետախուզական գործակալությունը որոնում է ընդդիմության կապերը օտարերկրյա կառույցների հետ և փորձում է ապացուցել դրսից բողոքների ֆինանսավորումը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.rbc.ru/politics/26/07/2019/5d3ad75f9a7947e41aa5014a|title=К делу о митингах в Москве подключилась Вторая служба ФСБ|publisher=РБК|accessdate=2019-07-26}}&lt;/ref&gt;։

Բողոքի ցույցերը ուղեկցվել են չգրանցված թեկնածուների զանգվածային վարչական ձերբակալություններով&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.bfm.ru/news/420112|title=Разрешать или не разрешать новую протестную акцию? Комментарий Георгия Бовта|author=BFM.ru|publisher=BFM.ru - деловой портал|lang=ru|accessdate=2019-07-30}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://echo.msk.ru/news/2473245-echo.html|title=Четыре десятка участников акции 27 июля в центре Москвы получили административные аресты|publisher=Эхо Москвы|lang=ru|accessdate=2019-07-30}}&lt;/ref&gt;։

== Ընտրությունների նախապատրաստում ==
2019 թվականի մարտին Մոսկվայի ԿԸՀ-ն առաջարկել էր քվեարկելու իրավունք տալ երկրում ժամանակավոր գրանցում ունեցող եկվորներին&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://www.kommersant.ru/doc/3925724 |title=Столичный избирком подготовил новые правила проведения выборов в городе. «Коммерсантъ» 28.03.2019 |accessdate=2019-05-25 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20190517022427/https://www.kommersant.ru/doc/3925724 |archivedate=2019-05-17 |deadlink=no }}&lt;/ref&gt;։ Այս փոփոխությունն ուժի մեջ կմտնի արդեն 2019 թվականի ընտրություններից հետո&lt;ref&gt;{{cite web|title=Москвичи с временной регистрацией не смогут голосовать на выборах в Мосгордуму|url=https://tass.ru/moskva/6282442|website=ТАСС|date=01.04.2019}}&lt;/ref&gt;։

Մոսկվայի քաղաքային ընտրական հանձնաժողովը կազմակերպում է 3 616 ընտրատեղամաս, որոնցից 3 440-ը՝ ըստ բնակության վայրի, 176-ը՝ ժամանակավոր կացության վայրերում (հիվանդանոցներում, առողջարաններում, կասկածյալներին և մեղադրյալներին կալանքի տակ պահելու վայրերում և ժամանակավոր կացության այլ վայրերում)&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://vm.ru/news/648015.html |title=Число избирательных участков на выборах в Мосгордуму увеличится. 23 мая 2019 |accessdate=2019-06-05 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20190605151319/https://vm.ru/news/648015.html |archivedate=2019-06-05 |deadlink=no }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Федеральный закон от 21.07.2005 N 93-ФЗ (ред. от 01.06.2017) «О внесении изменений в законодательные акты Российской Федерации о выборах и референдумах и иные законодательные акты Российской Федерации». Статья 11&lt;/ref&gt;։

«Գոլոս» փաստաբանական շարժումը վերլուծել է վարչական շրջանների պրեֆեկտուրաների կողմից հիմնադրված մոսկովյան թերթերի տպաքանակները 2019 թվականի հունվար-հունիս ամիսների ընթացքում և եկել այն եզրակացությանը, որ դրանցում ակտիվորեն առաջ են մղվել Մոսկվայի քաղաքային դումայի «իշխանամետ» թեկնածուները&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2019-08-01|first=Анастасия|last=Голубева|date=2019-08-01|title=&quot;Голос&quot;: газеты префектур Москвы продвигали кандидатов в Мосгордуму от мэрии|url=https://www.bbc.com/russian/features-49183825}}&lt;/ref&gt;։

=== Էլեկտրոնային քվեարկություն ===
2019 թվականի մարտի սկզբին «Իմ քաղաքը իմ թաղամասն է։ Զարգացման հեռանկարներ» ֆորումում հայտարարվել է էլեկտրոնային քվեարկության փորձի անցկացման մասին՝ Մոսկվայի քաղաքային դումայի VII- ի պատգամավորների առաջիկա ընտրություններում&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://duma.mos.ru/ru/0/news/novosti/moskva-gotova-k-provedeniyu-eksperimenta-po-elektronnomu-golosovaniyu |title=Москва готова к проведению эксперимента по электронному голосованию. 6.03.2019 |accessdate=2019-06-17 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20190617093640/https://duma.mos.ru/ru/0/news/novosti/moskva-gotova-k-provedeniyu-eksperimenta-po-elektronnomu-golosovaniyu |archivedate=2019-06-17 |deadlink=no }}&lt;/ref&gt;։ Գործընթացը կազմակերպելու համար ստեղծվել է աշխատանքային խումբ, միաժամանակ ընդունվել է օրենսդրություն։ Այսպիսով, Ռուսաստանի Դաշնության Պետդուման ապրիլի 15-ին առաջին ընթերցմամբ ընդունեց Մոսկվայի քաղաքային դումայի ընտրություններում ընտրական փորձնական էլեկտրոնային քվեարկության մասին օրենք, իսկ մայիսի 21-ին` երրորդ և վերջնական ընթերցմամբ&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://www.vedomosti.ru/politics/news/2019/05/21/802036-zakon-ob-elektronnom-golosovanii |title=Госдума приняла закон об электронном голосовании на выборах в Мосгордуму. Ведомости 21 мая 2019 |accessdate=2019-06-17 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20190531203709/https://www.vedomosti.ru/politics/news/2019/05/21/802036-zakon-ob-elektronnom-golosovanii |archivedate=2019-05-31 |deadlink=no }}&lt;/ref&gt;։ Մայիսի 29-ին նախագահ [[Վլադիմիր Պուտին]]ը ստորագրել է օրենքը&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://publication.pravo.gov.ru/Document/View/0001201905290064 |title=ФЗ от 29.05.2019 № 103-ФЗ «О проведении эксперимента по организации и осуществлению дистанционного электронного голосования на выборах депутатов Московской городской Думы седьмого созыва» |accessdate=2019-05-30 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20190530080807/http://publication.pravo.gov.ru/Document/View/0001201905290064 |archivedate=2019-05-30 |deadlink=no }}&lt;/ref&gt;։

Ապրիլի վերջին աշխատանքային խումբը որոշել է խորհուրդ տալ ԿԸՀ-ին փորձի համար ընտրել երեք ընտրատարածքներ&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://ria.ru/20190430/1553178806.html |title=Мосгоризбиркому предложили провести электронное голосование в трёх округах. 30 апреля 2019 |accessdate=2019-06-17 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20190617093638/https://ria.ru/20190430/1553178806.html |archivedate=2019-06-17 |deadlink=no }}&lt;/ref&gt;։ 45 ընտրատարածքներից փորձարկումներ անցկացնելու համար առանձնացվել է 16-ը։ Այնուհետև նրանք հարցում են անցկացրել տեղական ինքնավարության պատգամավորների շրջանում էլեկտրոնային քվեարկության նկատմամբ վերաբերմունքի վերաբերյալ։ Պատգամավորների որոշմամբ 7 ընտրատարածքներ հանվել են ցուցակից։ Մնացածներից երեք շրջանների ընտրությունն իրականացվել է «Ակտիվ քաղաքացի»&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://www.mos.ru/news/item/56522073/ |title=Москвичи определят округа для электронного голосования на выборах в Мосгордуму. 3 июня 2019 |accessdate=2019-06-17 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20190617093642/https://www.mos.ru/news/item/56522073/ |archivedate=2019-06-17 |deadlink=no }}&lt;/ref&gt; պորտալում գրանցված բնակիչների հարցման միջոցով, որն անցկացվել է հունիսի 3-ից 9-ը&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://tass.ru/moskva/6489105 |title=Москвичи с 3 по 9 июня смогут выбрать округа для проведения электронного голосования. ТАСС. 30.05.2019 |accessdate=2019-06-17 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20190617093641/https://tass.ru/moskva/6489105 |archivedate=2019-06-17 |deadlink=no }}&lt;/ref&gt;։ Ընտրվել են № 1 (Զելենոգրադ), № 10 ([[Բիբիրևո (այլ կիրառումներ)|Բիբիրևո]], [[Լիանոզովո]], [[Սևերնի (այլ կիրառումներ)|Սևերնի]]), № 30 ընտրատարածքները (Չերտանովոյի կենտրոնական, Չերտանովո հարավ)&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://www.the-village.ru/village/city/news-city/353055-tri-okruga |title=Москвичи выбрали три округа, в которых пройдет электронное голосование. 10 июня 2019 |accessdate=2019-06-17 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20190617093642/https://www.the-village.ru/village/city/news-city/353055-tri-okruga |archivedate=2019-06-17 |deadlink=no }}&lt;/ref&gt;։

2019 թվականի օգոստոսին աշխարհի առավել հարգված կրիպտոգրաֆներից մեկը՝ Ֆրանսիայի Գիտական հետազոտությունների ազգային կենտրոնի հետազոտությունների գծով տնօրեն Պիեռ Գոդրին, խոցելիություն է հայտնաբերել տվյալների կոդավորման համակարգում, որը կօգտագործվի Մոսկվայի քաղաքային դումայի ընտրություններում&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.rbc.ru/technology_and_media/15/08/2019/5d55640b9a7947b11c444371|title=Эксперт нашел уязвимость в онлайн-системе голосования на выборах в Москве|publisher=РБК|accessdate=2019-08-17}}&lt;/ref&gt;։

== Հիմնական ամսաթվեր ==
* 2019 թվականի հունիսի 5-ին (քվեարկության օրվանից 100-90 օր առաջ) Մոսկվայի քաղաքային դումայի պատգամավորները իրենց վերջին նիստում ընտրությունները նշանակել են 2019 թվականի սեպտեմբերի 8-ին՝ միասնական քվեարկության օրը&lt;ref&gt;{{cite web|title=МОСГОРДУМА НАЗНАЧИЛА ВЫБОРЫ ДЕПУТАТОВ СТОЛИЧНОГО ПАРЛАМЕНТА VII СОЗЫВА НА 8 СЕНТЯБРЯ 2019 ГОДА|url=https://duma.mos.ru/ru/0/news/novosti/mosgorduma-naznachila-vyiboryi-deputatov-stolichnogo-parlamenta-vii-sozyiva-na-8-sentyabrya-2019-goda|website=Мосгордума}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title=Сведения о выборах депутатов законодательных (представительных) органов государственной власти субъектов Российской Федерации, назначенных на 8 сентября 2019 года|url=http://www.cikrf.ru/analog/ediny-den-golosovaniya-2019/kategorii-viborov/vibori-deputatov-zakonodatelnih/svedeniya/|website=ЦИК РФ}}&lt;/ref&gt;։
** Հունիսի 6-ին ընտրական հանձնաժողովը հաստատել&lt;ref&gt;[http://www.mosgorizbirkom.ru/web/guest/main?p_p_id=101&amp;p_p_lifecycle=0&amp;p_p_state=maximized&amp;p_p_mode=view&amp;_101_struts_action=%2Fasset_publisher%2Fview_content&amp;_101_type=content&amp;_101_assetEntryId=18804748 На заседании Московской городской избирательной комиссии 6 июня 2019 г.]&lt;/ref&gt; և հրապարակել է ընտրությունների նախապատրաստման և անցկացման միջոցառումների օրացույցը&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://mosgorizbirkom.ru/web/guest/11462 |title=О Календарном плане мероприятий по подготовке и проведению выборов депутатов Московской городской Думы седьмого созыва 8 сентября 2019 года |accessdate=2019-06-17 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20190617084016/http://mosgorizbirkom.ru/web/guest/11462 |archivedate=2019-06-17 |deadlink=no }}&lt;/ref&gt;
* Հունիսի 6-ից մինչև հուլիսի 5-ը թեկնածուների առաջադրման և նրանց առաջադրման աջակցության համար ընտրողների ստորագրահավաքի շրջան է (ընտրությունների նշանակումից 30 օր հետո)
** նախընտրական շրջանը սկսվում է առաջադրման օրվանից, ավարտվում և դադարում քվեարկության օրվանից մեկ օր առաջ
* Մինչև հուլիսի 6-ը ժամը 18:00-ը թեկնածուների գրանցման համար փաստաթղթերի ներկայացման վերջնաժամկետն է
* Օգոստոսի 10-ից սեպտեմբերի 6-ը ԶԼՄ-ներում քարոզչության շրջան է
*Սեպտեմբերի 8-ը քվեարկության օրն է

== Ընտրատարածքներ ==
Մոսկվան բաժանված է 45 շրջանների, որոնց մեծ մասը ներառում է թերի շրջանները։ Ընտրատարածքների սխեման 2014 թվականի ընտրություններից չի փոխվել։
[[Պատկեր:Msk2014.округа.svg|thumb|600px|Ընտրատարածքների սխեման]]
{| class=&quot;wikitable sortable&quot; style=&quot;font-size:80%&quot;
! colspan=&quot;4&quot; | Մոսկվայի միամանդատ ընտրատարածքներ
|-
!style=&quot;background-color:#E9E9E9&quot; align=center|Տարածքային ընտրական հանձնաժողով
!style=&quot;background-color:#E9E9E9&quot; align=center|Շրջաններ
!style=&quot;background-color:#E9E9E9&quot; align=center|Ընտրողներ
!style=&quot;background-color:#E9E9E9&quot; align=center|Ստորագրություններ գրանցման համար&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://mosgorizbirkom.ru/web/guest/11401 |title=Решение Московской городской избирательной комиссии № 92/2 от 23 мая 2019 года |accessdate=2019-06-04 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20190604154021/http://mosgorizbirkom.ru/web/guest/11401 |archivedate=2019-06-04 |deadlink=no}}&lt;/ref&gt;
|-
| 01
| Զելենոգրադ. Կրյուկովո, Մատուշկինո, Սավելկի, Սիլինո, Հին Կրիուկովո
| 170190
| 5106
|-
| 02
| Կուրկինո, Մոլժանինովսկի, Հյուսիսային Տուշինո, Հարավային Տուշինո
| 174313
| 5230
|-
| 03
| Միտինո, Պոկրովսկի-Ստրեշնեւո, մասամբ Շչուկինո
| 177162
| 5315
|-
| 04
| Կռիլատսկի, Ստրոգինո, մասամբ Կունցևո
| 175445
| 5264
|-
| 05
| Ֆիլվսկու պուրակ, Խորոսևո-Մնյովնիկ, մասամբ Շուկինո
| 177149
| 5315
|-
| 06
| Գոլովինսկի, Լևոբերեժնի, Հովրինո, մասամբ Արևմտյան Դեգունինո
| 173647
| 5210
|-
| 07
| Արևելյան Դեգունինո, Դմիտրովսկի, մասամբ Արևմտյան Դեգունինո, մասամբ՝ Բեսկուդնիկովսկի
| 171081
| 5133
|-
| 08
| Արեոպորտ, Վոյկովսկի, Կոպտևո, Սոկոլ
| 176983
| 5310
|-
| 09
| Վազում, Սավելովսկի, Տիմիրյազևսկի, Խորոսևսկի, մասամբ Բեսկուդնիկովսկի
| 173117
| 5194
|-
| 10
| Բիբիրևո, [[Լիանոզովո]], Սևերնի
| 176136
| 5285
|-
| 11
| Ալթուֆևսկի, Մարֆինո, Օտրադնոե
| 175532
| 5266
|-
| 12
| Սվիբլովո, Հյուսիսային Մեդվեդկովո, Հարավային Մեդվեդկովո
| 155980
| 4680
|-
| 13
| Բաբուշկինսկի, Լոսինոստրովսկի, Յարոսլավսկի
| 166862
| 5006
|-
| 14
| Ալեքսեևսկի, Բուտիրսկի, Մերիինա Գրով, Օստանկինո, Ռոստոկինո
| 172217
| 5167
|-
| 15
| Գոլյանովո, Մետրոգորոդոկ, մասամբ Հյուսիսային Իզմալովո
| 145155
| 4355
|-
| 16
| Բոգորոդյան, Պրեոբրաժենսկի, մասնակի Սոկոլինայա Գորա
| 145474
| 4365
|-
| 17
| Պերովո, մասամբ Իվանովո, մասամբ Սոկոլինայա Գորա
| 145676
| 4371
|-
| 18
| Արևելյան Իզմայլովո, Վոստոչնի, Իզմայլովո, մասամբ Հյուսիսային Իզմայլովո
| 145147
| 4355
|-
| 19
| Նովոգիեևո, մասամբ Վեշնյակի, մասամբ Իվանովո
| 145340
| 4361
|-
| 20
| Կոսինո-Ուխտոմսկի, Նեկրասովկա, Նովոկոսինո, մասամբ Վեշնյակի, մասամբ Վիխինո-Ժուլեբինո
| 147832
| 4435
|-
| 21
| մասամբ Վիխինո-Ժուլեբինո, մասամբ Ռյազան
| 156741
| 4703
|-
| 22
| Կապոտնյա, մասամբ Լյուբլինո, մասամբ Մերիինո
| 152760
| 4583
|-
| 23
| Կուզմինկի, մասամբ Լյուբլինո, մասամբ Ռյազան
| 149075
| 4473
|-
| 24
| Լեֆորտովո, Նիժնի Նովգորոդ, Տեքստիլշչիկ, Յուզնապորտովի
| 176256
| 5288
|-
| 25
| Պեչատնիկի, մասամբ Մարյինո
| 148276
| 4449
|-
| 26
| Բրատեևո, Զյաբլիկովո, մասամբ Օրեխովո-Բորիսովո
| 147175
| 4416
|-
| 27
| Հյուսիսային Օրեխովո-Բորիսովո, մասամբ Հարավային Օրեխովո-Բորիսովո
| 152197
| 4566
|-
| 28
| Մոսկվորեչյե-Սաբուրովո, մասամբ Ցարիցինո, մասամբ Նագատինի
| 150374
| 4512
|-
| 29
| Արևելյան Բիրյուլեւո, Արևմտյան Բիրյուլեւո, մասամբ Ցարիցինո
| 149589
| 4488
|-
| 30
| Կենտրոնական Չերտանովո, Հարավային Չերտանովոր
| 159827
| 4795
|-
| 31
| Նագորնի, Հյուսիսային Չերտանովո, մասամբ Զյուզինո
| 148433
| 4453
|-
| 32
| Դանիլովսկի, Դոնսկոյ, Նագատինո-Սադովնիկի, մասամբ Նագատինսկի
| 149141
| 4475
|-
| 33
| Հարավային Բուտովո, մասամբ Հյուսիսային Բուտովո
| 176224
| 5287
|-
| 34
| Յասենևո, մասամբ Զյուզինո, մասամբ Հյուսիսային Բուտովո
| 166292
| 4989
|-
| 35
| Կոնկովո, Տյոպլի ստան
| 175756
| 5273
|-
| 36
| Կոտլովկա, Օբրուչևսկի, Չերյոմուշկի
| 145107
| 4354
|-
| 37
| Ակադեմիչեսկի, Գագարինսկի, Լոմոնոսովսկի, մասամբ Վերնադսկու պողոտան
| 174072
| 5223
|-
| 38
| մասամբ Վերնադսկի պողոտա, մասամբ Տոպարիովո-Նիկուլինո։ Բնակավայրեր՝ Վորոնովսկոյե, Ոսկրեսենսկոյե, Դեսիոնովսկոյե, Կիև, Կլենովսկոյե, Մոսկվա, Մոսրենտեն, Ռյազանովսկոյե, Ռոգովսկոյե, Սոսենսկոյե, Ֆիլիմոնկովսկոյե, Շչապովսկոյե, Շչերբինկա
| 174943
| 5249
|-
| 39
| Վնուկովո, Նովո-Պերեդելկինո։ Բնակավայրեր՝ Վնուկովսկոյե, Կոկոշկինո, Կրասնոպանկոյե, Մարուշկինսկոյե, Միխայլովովո-Յարցևսկոյե, Նովոֆեդորովսկոյե, Պերվոմայսկոյե, Տրոյսկ
| 155001
| 4651
|-
| 40
| Օչակովո-Մատվեևսկո, Սոլնցևո, մասամբ Տոպարիովո-Նիկուլինո
| 170305
| 5110
|-
| 41
| Մոժայսկի, մասամբ Կունցևո, մասամբ Ֆիլի-Դավիդկովո
| 162735
| 4883
|-
| 42
| Դորոգոմիլովո, Ռամենկի, մասամբ Ֆիլի-Դավիդկովո
| 160090
| 4803
|-
| 43
| Արբատ, Պրեսնեսսկի, Խամովնիկի
| 149685
| 4491
|-
| 44
| Զամոսկվորեչյե, Տագանսկի, Տվերսկի, Յակիմանկա
| 159496
| 4785
|-
| 45
| Բասմաննի, Կրասնոսելսկի, Մեշչանսկի, Սոկոլնիկի
| 150228
| 4507
|}

== Թեկնածուների առաջադրում և գրանցում ==
Գրանցման համար թեկնածուները պետք է իրենց աջակցությամբ հավաքեն ընտրողների ստորագրություններ՝ բոլոր ընտրողների 3%-ի չափով (4500-ից մինչև 5,500 ստորագրություն)։ Պետդումայում ներկայացված քաղաքական կուսակցությունների կողմից առաջադրված թեկնածուները ազատվում են ստորագրահավաքից ([[Միասնական Ռուսաստան]], Կոմունիստական կուսակցություն, [[Ռուսաստանի լիբերալ-դեմոկրատական կուսակցություն|Լիբերալ-դեմոկրատական կուսակցություն]], [[Արդար Ռուսաստան]])&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://echo.msk.ru/news/2450357-echo.html|title=Сборщиков подписей в поддержку Любови Соболь в Москве облили фекалиями|publisher=Эхо Москвы|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190623132830/https://echo.msk.ru/news/2450357-echo.html|archivedate=2019-06-23|accessdate=2019-06-23|lang=ru|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://tvrain.ru/news/v_moskve_oblili_fekalijami_sborschikov_podpisej_za_ljubov_sobol-488166/|title=Любовь Соболь и Дмитрий Гудков сообщили о нападениях на сборщиков подписей в Москве|date=2019-06-22|publisher=tvrain.ru|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190623132834/https://tvrain.ru/news/v_moskve_oblili_fekalijami_sborschikov_podpisej_za_ljubov_sobol-488166/|archivedate=2019-06-23|accessdate=2019-06-23|author=TV Rain Inc|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.vedomosti.ru/politics/articles/2019/06/19/804596-oppozitsioneri-falshivih|title=Оппозиционеры пожаловались на фальшивых сборщиков подписей в Москве|date=2019-06-20|publisher=www.vedomosti.ru|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190620221019/https://www.vedomosti.ru/politics/articles/2019/06/19/804596-oppozitsioneri-falshivih|archivedate=2019-06-20|accessdate=2019-06-23|author=Ведомости|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://ria.ru/20190701/1556092959.html|title=Кандидатов в МГД могут снять с выборов, если докажут подделку подписей|date=20190701T1702+0300Z|publisher=РИА Новости|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190701194445/https://ria.ru/20190701/1556092959.html|archivedate=2019-07-01|accessdate=2019-07-01|lang=ru|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://echo.msk.ru/news/2458477-echo.html|title=Целому ряду кандидатов от оппозиции удалось собрать необходимое число подписей для участия в выборах в Мосгордуму|publisher=Эхо Москвы|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190705170936/https://echo.msk.ru/news/2458477-echo.html|archivedate=2019-07-05|accessdate=2019-07-05|lang=ru|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.vedomosti.ru/politics/articles/2019/07/07/806010-kandidatov-v-deputati|title=Завершился приём документов от кандидатов в депутаты Мосгордумы|date=2019-07-07|publisher=www.vedomosti.ru|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190707185727/https://www.vedomosti.ru/politics/articles/2019/07/07/806010-kandidatov-v-deputati|archivedate=2019-07-07|accessdate=2019-07-07|author=Ведомости|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://thebell.io/16-oppozitsionnyh-kandidatov-smogli-sobrat-podpisi-dlya-vydvizheniya-v-mosgordumu/|title=16 оппозиционных кандидатов смогли собрать подписи для выдвижения в Мосгордуму|date=2019-07-07|publisher=The Bell|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190707212957/https://thebell.io/16-oppozitsionnyh-kandidatov-smogli-sobrat-podpisi-dlya-vydvizheniya-v-mosgordumu/|archivedate=2019-07-07|accessdate=2019-07-07|lang=ru-RU|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://cikrf.ru/politparty/spisok/pril_10_(01.05.19).pdf|title=Архивированная копия|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190705142111/http://cikrf.ru/politparty/spisok/pril_10_(01.05.19).pdf|archivedate=2019-07-05|accessdate=2019-07-05|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://tass.ru/politika/6660730|title=Прокуратура предупредила организаторов несогласованного митинга в Москве о последствиях|publisher=ТАСС|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190712235650/https://tass.ru/politika/6660730|archivedate=2019-07-12|accessdate=2019-07-13|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://tass.ru/politika/6660730|title=Прокуратура предупредила организаторов несогласованного митинга в Москве о последствиях|publisher=ТАСС|accessdate=2019-07-13}}&lt;/ref&gt;։ Սակայն «Միասնական Ռուսաստանը» ոչ մի թեկնածու չի առաջադրել։ Նրա կողմնակիցները կմասնակցեն ինքնաառաջադրված ընտրություններին, քանի որ այժմ Մ«իասնական Ռուսաստանի» հետ կապը բացասաբար է անդրադառնում Մոսկվայի ընտրողների շրջանում ժողովրդականության վրա&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://meduza.io/feature/2019/06/13/edinaya-rossiya-ne-vydvinula-ni-odnogo-kandidata-v-mosgordumu|title=«Единая Россия» не выдвинула ни одного кандидата в Мосгордуму|date=13.06.2019|website=Медуза}}&lt;/ref&gt;։ Որպեսզի որքան հնարավոր է քիչ ինքնաառաջադրված անձինք անցնեն Մոսկվայի քաղաքային Դումա, Ալեքսեյ Նավալնին գործարկել է խելացի քվեարկություն նախագիծը, որը կոչ է անում քվեարկել Միասնական Ռուսաստանի կազմում չընդգրկվածների թվում առավել ուժեղ թեկնածուների օգտին&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.novayagazeta.ru/articles/2018/11/29/78747-navalnyy-i-matematika?print=true|title=Навальный и математика|date=29.11.2018|website=Новая Газета}}&lt;/ref&gt;։

2019 թվականի հուլիսի 26-ին «Լիբերալ առաքելություն» հիմնադրամը հրապարակել է «2019 թվականի սեպտեմբերի 8-ին Մոսկվայի քաղաքային դումայի պատգամավորների ընտրություններում առաջադրման և գրանցման արդյունքները»։ Զեկույցի հեղինակների՝ Ալեքսանդր Կինև, Արկադի Լյուբարևի և Անդրեյ Մաքսիմովի կարծիքով՝ ՄՊԴ-ում թեկնածուների գրանցման արդյունքները խոսում են նրանց ոչ ադեկվատության և անարդարության մասին, հիմք են տալիս ենթադրելու անհավասար մոտեցում և նույնիսկ խտրականություն թեկնածուների գրանցման գործընթացում&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.liberal.ru/articles/7394|title=Итоги выдвижения и регистрации на выборах депутатов Московской городской Думы 8 сентября 2019 года.|publisher=www.liberal.ru|accessdate=2019-07-26|archive-date=2019-07-26|archive-url=https://web.archive.org/web/20190726130400/http://www.liberal.ru/articles/7394|dead-url=yes}}&lt;/ref&gt;։

«&lt;nowiki/&gt;[[Նովայա գազետա]]յի&lt;nowiki/&gt;» լրագրողները, վերլուծելով թեկնածուների ներկայացրած փաստաթղթերի ձևաչափը, հանգել են այն եզրակացության, որ Մոսկվայի քաղաքային դումայի իշխանամետ թեկնածուների և համակարգային ընդդիմության նրանց մրցակիցների փաստաթղթերը պատրաստվել են մասնագետների մեկ թիմի կողմից&lt;ref name=&quot;Штабы на лямках&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.novayagazeta.ru/articles/2019/08/01/81457-shtaby-na-lyamkah|title=Штабы на лямках|date=2019-08-01|publisher=Новая газета - Novayagazeta.ru|lang=ru|accessdate=2019-08-02}}&lt;/ref&gt;։

«Դոժդ» հեռուստաընկերության լրագրողները, վերլուծելով նախընտրական քարոզչության ֆինանսավորման վերաբերյալ տվյալները, եկել են այն եզրակացության, որ Մոսկվայի քաղաքային դումայում գործող իշխանություններին հավատարիմ անկախ ինքնաառաջադրումներն իրենց նախընտրական քարոզարշավների համար ստացել են 800 միլիոն ռուբլի Միասնական Ռուսաստանի հետ կապված հիմնադրամներից&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.dw.com/ru/единая-россия-финансировала-лояльных-кандидатов-в-мосгордуму/a-49923597|title=&quot;Единая Россия&quot; финансировала лояльных кандидатов в Мосгордуму {{!}} DW {{!}} 07.08.2019|author=Deutsche Welle (www.dw.com)|publisher=DW.COM|lang=ru-RU|accessdate=2019-08-07}}&lt;/ref&gt;։ Նման հիմնադրամներից նվիրատվություններ ստացած թեկնածուների թվում են տնտեսագիտության բարձրագույն դպրոցի պրոռեկտոր Վալերի Քասամարան, Վինոգրադովի անվան հիվանդանոցի գլխավոր բժիշկ Օլգա Շարապովան, «Ռոսիա-1»-ի լրագրող Անդրեյ Մեդվեդևը, հեռուստահաղորդավարուհի և լողորդ [[Մարիա Կիսելյովա]]ն։ Նվիրատուների հաշիվների միջոցով՝ ժողովրդական նախագծերի հիմնադրամ, տարածաշրջանային համագործակցության և զարգացման աջակցության ազգային հիմնադրամ և ապագա սերունդների աջակցության հիմնադրամ անցել է 584 միլիոն ռուբլի։ Նրանք հովանավորել են 45 ընտրատարածքներից 21-ի թեկնածուներին։ Բացի այդ, մեկ նվիրաբերողը չի կարող ուղարկել ավելի քան 17,5 միլիոն ռուբլի։ Այս կանոնը խախտել են ինը թեկնածուներ՝ Եվգենի Նիֆանտյևը (11-րդ շրջան), Նատալյա Պոչինոկը (14-րդ շրջան), Անտոն Մոլևը (16-րդ շրջան), Լյուդմիլա Գուսևան (33-րդ շրջան), Օլգա Շարապովան (36-րդ շրջան), Իրինա Նազարովան (18-րդ շրջան), Լարիսա Կարտավցևան (10-րդ շրջան), Իգոր Բուսկինը (13-րդ շրջան) և Վալերի Կասամարան (45-րդ շրջան)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.kommersant.ru/doc/4053783|title=У самовыдвиженцев в Мосгордуму нашли спонсоров из «Единой России» и ОНФ|date=2019-08-07|publisher=www.kommersant.ru|lang=ru|accessdate=2019-08-07}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://tvrain.ru/news/dopuschennyh_na_vybory_v_mosgordumu_samovydvizhentsev_sponsirujut_fondy_svjazannye_s_vlastju-491085/|title=Кампании лояльных кандидатов в Мосгордуму спонсируют фонды, связанные с властью|author=TV Rain Inc|date=2019-08-06|publisher=tvrain.ru|accessdate=2019-08-07}}&lt;/ref&gt;։

Օգոստոսի 13-ին Մոսկվայի քաղաքային դատարանը չեղարկել է Տարածքային ընտրական հանձնաժողովի որոշումը, որը կրկին մերժել է «Յաբլոկո» կուսակցության անդամ Սերգեյ Միտրոխինին, չնայած Մոսկվայի քաղաքային ըընտրական կոմիտեի հանձնարարականին, Մոսկվայի քաղաքային դումայի պատգամավորության թեկնածու գրանցելու հարցում&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.vedomosti.ru/politics/articles/2019/08/13/808718-sud-otmenil-reshenie|title=Суд обязал зарегистрировать Митрохина кандидатом в депутаты Мосгордумы|author=Ведомости|date=2019-08-13|publisher=www.vedomosti.ru|accessdate=2019-08-13}}&lt;/ref&gt;։
{| class=&quot;wikitable sortable&quot; style=&quot;font-size: small; margin-bottom: 10px; text-align: right;&quot;
|- style=&quot;background:#ccc; text-align:center;&quot;
|+Մոսկվայի քաղաքային դումայի թեկնածուների առաջադրումը և գրանցումը (Մոսկվայի քաղաքային դումայի տվյալներով, 28.07.2019)&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.moscow_city.vybory.izbirkom.ru/region/region/moscow_city?action=show&amp;root=1&amp;tvd=27720002327736&amp;vrn=27720002327736&amp;region=77&amp;global=&amp;sub_region=77&amp;prver=0&amp;pronetvd=null&amp;type=220&amp;number=22|title=Сведения о кандидатах, выдвинутых по одномандатным (многомандатным) избирательным округам. Выборы депутатов Московской городской Думы седьмого созыва|publisher=Московская городская избирательная комиссия (www.moscow_city.vybory.izbirkom.ru)|accessdate=28.07.2019|archive-date=2019-12-30|archive-url=https://web.archive.org/web/20191230040627/http://www.moscow_city.vybory.izbirkom.ru/region/region/moscow_city?action=show&amp;root=1&amp;tvd=27720002327736&amp;vrn=27720002327736&amp;region=77&amp;global=&amp;sub_region=77&amp;prver=0&amp;pronetvd=null&amp;type=220&amp;number=22|dead-url=yes}}&lt;/ref&gt;
!Առաջադրման սուբյեկտ
!Առաջադրվածներ
!Առաջադրված թեկնածուի 
կարգավիճակը կորցրած անձինք
!Գրանցման մերժումները
!Գրանցվել է
|-
|style=&quot;text-align: left;&quot; |Ինքնաառաջադրում
|188
|87
|39
|62
|-
|style=&quot;text-align: left;&quot; |[[Միասնական Ռուսաստան]]
|0
|0
|0
|0
|-
|style=&quot;text-align: left;&quot; |[[Ռուսաստանի Դաշնության Կոմունիստական կուսակցություն]]
|44
|0
|2
|42
|-
|style=&quot;text-align: left;&quot; |[[Ռուսաստանի լիբերալ-դեմոկրատական կուսակցություն]]
|45
|0
|0
|45
|-
|style=&quot;text-align: left;&quot; |[[Արդար Ռուսաստան]]
|42
|1
|0
|41
|-
|style=&quot;text-align: left;&quot; |[[Ռուսաստանի կոմունիստներ]]
|41
|7
|2
|32
|-
|style=&quot;text-align: left;&quot; |[[Յաբլոկո կուսակցություն|Յաբլոկո]]
|15
|7
|5
|3
|-
|style=&quot;text-align: left;&quot; |[[Հայրենիք (կուսակցություն)|Հայրենիք]]
|10
|6
|1
|3
|-
|style=&quot;text-align: left;&quot; |[[Աճի կուսակցություն]]
|6
|5
|0
|1
|-
|style=&quot;text-align: left;&quot; |[[Ռուսաստանի Կանաչներ բնապահպանական կուսակցություն|Կանաչներ]]
|3
|1
|1
|1
|-
|style=&quot;text-align: left;&quot; |[[Քաղաքացիական իշխանություն (կուսակցություն)|Քաղաքացիական իշխանություն]]
|2
|1
|0
|1
|-
|style=&quot;text-align: left;&quot; |Այլ կուսակցություններ
|30
|21
|9
|0
|-
|style=&quot;text-align: left;&quot; |'''Ընդամենը'''
|'''426'''
|'''136'''
|'''57'''
|'''233'''
|}

Ընտրատարածքային ընտրական հանձնաժողովներում մերժում ստացած թեկնածուների ցանկը․
{| class=&quot;wikitable sortable collapsible collapsed&quot; style=&quot;font-size: small; margin-bottom: 10px; text-align: left;&quot;
|- style=&quot;background:#ccc; text-align:center;&quot;
! colspan=&quot;4&quot; | Տարածքային ընտրական հանձնաժողովի կողմից գրանցման մերժում ստացած բոլոր թեկնածուների ցանկը
|-
!Թեկնածու
!Առաջադրված սուբյեկտ
!Շրջանի համարը
!Մերժման պատճառը
|-
|Ալեքսեև Ալեքսեյ Ալեքսեևիչ||Ինքնաառաջադրում||41||5 367 ստորագրություններից 1 060-ը անվավեր է ճանաչվել&lt;ref name=&quot;dec41&quot;&gt;{{cite web|url=http://mosgorizbirkom.ru/documents/10279/18800739/oik41_3-7_01.pdf/db6213b3-9180-4957-ad11-f19ff0375e67|title=Решения о регистрации, отказе в регистрации кандидатов, решения по заявлениям о снятии кандидатами своих кандидатур, решения, принимаемые в связи с утратой статуса кандидатом, решения об аннулировании регистрации кандидатов|author=Окружная избирательная комиссия по выборам депутата Московской городской Думы седьмого созыва по одномандатному избирательному округу № 41|format=pdf|publisher=Московская городская избирательная комиссия (mosgorizbirkom.ru)|date=июль 2019|accessdate=14.08.2019}}&lt;/ref&gt;
|-
|Անդրեև Ալեքսանդր Յուրիևիչ||Ինքնաառաջադրում||29||4 491 ստորագրություններից 4 491-ն անվավեր է ճանաչվել
|-
|Անդրիանովա Զոյա Ալեքսեևնա||Ինքնաառաջադրում||9||5 686 ստորագրություններից 935-ն անվավեր է ճանաչվել&lt;ref name=&quot;dec9&quot;/&gt;
|-
|Աստավինա Ալեքսանդրա Վլադիմիրովնա||«Կանաչներ»||43||4 700 ստորագրություններից 284-ն անվավեր է ճանաչվել&lt;ref name=&quot;dec43&quot;&gt;{{cite web|url=http://mosgorizbirkom.ru/documents/10279/18800739/oik43_3-7_01.pdf/2739b9d3-bf6c-4a78-8423-bd8f099dd2e7|title=Решения о регистрации, отказе в регистрации кандидатов, решения по заявлениям о снятии кандидатами своих кандидатур, решения, принимаемые в связи с утратой статуса кандидатом, решения об аннулировании регистрации кандидатов|author=Окружная избирательная комиссия по выборам депутата Московской городской Думы седьмого созыва по одномандатному избирательному округу № 43|format=pdf|publisher=Московская городская избирательная комиссия (mosgorizbirkom.ru)|date=июль 2019|accessdate=30.07.2019}}&lt;/ref&gt;
|-
|Բաբուշկին Անդրեյ Վլադիմիրովիչ||«Յաբլոկո»||11||5 792 ստորագրություններից 5753-ն անվավեր է ճանաչվել&lt;ref name=&quot;dec11&quot;&gt;{{cite web|url=http://mosgorizbirkom.ru/documents/10279/18800739/oik11_3-7_02.pdf/6be9c5e1-426d-439b-b2b4-6528f7634ed0|title=Решения о регистрации, отказе в регистрации кандидатов, решения по заявлениям о снятии кандидатами своих кандидатур, решения, принимаемые в связи с утратой статуса кандидатом, решения об аннулировании регистрации кандидатов|author=Окружная избирательная комиссия по выборам депутата Московской городской Думы седьмого созыва по одномандатному избирательному округу № 11|format=pdf|publisher=Московская городская избирательная комиссия (mosgorizbirkom.ru)|date=июль 2019|accessdate=14.08.2019}}&lt;/ref&gt;
|-
|Բելովա Անաստասիա Նուրիսլամովնա||«Ապագայի ծնողների կուսակցություն»||20||4 726 ստորագրություններից 635-ն անվավեր է ճանաչվել&lt;ref name=&quot;dec20&quot;&gt;{{cite web|url=http://mosgorizbirkom.ru/documents/10279/18800739/oik20_3-7_01_04.pdf/94fc4b5e-3839-45d7-91de-4b06943c25c8|title=Решения о регистрации, отказе в регистрации кандидатов, решения по заявлениям о снятии кандидатами своих кандидатур, решения, принимаемые в связи с утратой статуса кандидатом, решения об аннулировании регистрации кандидатов|author=Окружная избирательная комиссия по выборам депутата Московской городской Думы седьмого созыва по одномандатному избирательному округу № 20|format=pdf|publisher=Московская городская избирательная комиссия (mosgorizbirkom.ru)|date=июль 2019|accessdate=14.08.2019}}&lt;/ref&gt;
|-
|Բրյուխանովա Անաստասիա Անդրեևնա||«Յաբլոկո»||42||5 283 ստորագրություններից 1 118-ն անվավեր է ճանաչվել&lt;ref name=&quot;dec42&quot;&gt;{{cite web|url=http://mosgorizbirkom.ru/documents/10279/18800739/oik42_3-7+%D0%BD%D0%BE%D0%B2.pdf/e1d25aeb-6d9a-4b26-9af4-b7180d9a204b|title=Решения о регистрации, отказе в регистрации кандидатов, решения по заявлениям о снятии кандидатами своих кандидатур, решения, принимаемые в связи с утратой статуса кандидатом, решения об аннулировании регистрации кандидатов|author=Окружная избирательная комиссия по выборам депутата Московской городской Думы седьмого созыва по одномандатному избирательному округу № 42|format=pdf|publisher=Московская городская избирательная комиссия (mosgorizbirkom.ru)|date=июль 2019|accessdate=14.08.2019}}&lt;/ref&gt;
|-
|Բուլիկին Դմիտրի Օլեգովիչ||Ինքնաառաջադրում||43||4 928 ստորագրություններից 557-ն անվավեր է ճանաչվել&lt;ref name=&quot;dec43&quot;/&gt;
|-
||Բուրմիստրով Վլադիմիր Բորիսովիչ||Ինքնաառաջադրում||38||Ստորագրված թերթերը և անհրաժեշտ այլ փաստաթղթերը չեն ներկայացվել&lt;ref name=&quot;dec38&quot;/&gt;
|-
|Վասիլև Գեորգի Ռևազովիչ||Ինքնաառաջադրում||42||Ստորագրված թերթերը և անհրաժեշտ այլ փաստաթղթերը չեն ներկայացվել&lt;ref name=&quot;dec42&quot;/&gt;
|-
|Վլասով Սերգեյ Սերգեևիչ||Ինքնաառաջադրում||25||Ստորագրությունների անբավարար քանակ&lt;ref name=&quot;dec25&quot;&gt;{{cite web|url=http://mosgorizbirkom.ru/documents/10279/18800739/oik25_3-7_01_08.pdf/8f5da23b-fe5e-4f13-bf8e-932ec28e4466|title=Решения о регистрации, отказе в регистрации кандидатов, решения по заявлениям о снятии кандидатами своих кандидатур, решения, принимаемые в связи с утратой статуса кандидатом, решения об аннулировании регистрации кандидатов|author=Окружная избирательная комиссия по выборам депутата Московской городской Думы седьмого созыва по одномандатному избирательному округу № 25|format=pdf|publisher=Московская городская избирательная комиссия (mosgorizbirkom.ru)|date=июль 2019|accessdate=14.08.2019}}&lt;/ref&gt;
|-
|Վորոնով Վլադիսլավ Ալեքսեևիչ||«Ապագայի ծնողների կուսակցություն»||43||Փաստաթղթերի կես դրույքով հավաքածու&lt;ref name=&quot;dec43&quot;/&gt;
|-
|Գալյամինա Յուլիա Եվգենիևնա||Ինքնաառաջադրում||9||5 713 ստորագրություններից 1 003-ն անվավեր է ճանաչվել&lt;ref name=&quot;dec9&quot;&gt;{{cite web|url=http://mosgorizbirkom.ru/documents/10279/18800739/oik09_3-7.pdf/b68dd875-44c9-41e8-9750-39f2927b4fc9|title=Решения о регистрации, отказе в регистрации кандидатов, решения по заявлениям о снятии кандидатами своих кандидатур, решения, принимаемые в связи с утратой статуса кандидатом, решения об аннулировании регистрации кандидатов|author=Окружная избирательная комиссия по выборам депутата Московской городской Думы седьмого созыва по одномандатному избирательному округу № 9|format=pdf|publisher=Московская городская избирательная комиссия (mosgorizbirkom.ru)|date=июль 2019|accessdate=13.08.2019}}&lt;/ref&gt;
|-
|Գալյամինա Յուլիա Եվգենիևնա||«Յաբլոկո»||32||4 719 ստորագրություններից 2 115-ն անվավեր է ճանաչվել&lt;ref name=&quot;dec32&quot;&gt;{{cite web|url=http://mosgorizbirkom.ru/documents/10279/18800739/oik32_3-7_01_06.pdf/47b6039d-c67b-4fb4-ace4-c24904d30e6c|title=Решения о регистрации, отказе в регистрации кандидатов, решения по заявлениям о снятии кандидатами своих кандидатур, решения, принимаемые в связи с утратой статуса кандидатом, решения об аннулировании регистрации кандидатов|author=Окружная избирательная комиссия по выборам депутата Московской городской Думы седьмого созыва по одномандатному избирательному округу № 32|format=pdf|publisher=Московская городская избирательная комиссия (mosgorizbirkom.ru)|date=июль 2019|accessdate=14.08.2019}}&lt;/ref&gt;
|-
|Գուդկով Գենադի Վլադիմիրովիչ||Ինքնաառաջադրում||2||5 750 ստորագրություններից 2 478-ն անվավեր է ճանաչվել&lt;ref name=&quot;dec2&quot;&gt;{{cite web|url=http://mosgorizbirkom.ru/1E438426-1A39-4F95-8A01-386538D6E28B/FinalDownload/DownloadId-514E227BBF85CD83BF8D67CEE03B1F56/1E438426-1A39-4F95-8A01-386538D6E28B/documents/10279/18800739/oik02_3-7.pdf/8d96afa2-3e12-4034-8a0a-4f9e54b70e8c|title=Решения о регистрации, отказе в регистрации кандидатов, решения по заявлениям о снятии кандидатами своих кандидатур, решения, принимаемые в связи с утратой статуса кандидатом, решения об аннулировании регистрации кандидатов|author=Окружная избирательная комиссия по выборам депутата Московской городской Думы седьмого созыва по одномандатному избирательному округу № 2|format=pdf|publisher=Московская городская избирательная комиссия (mosgorizbirkom.ru)|date=июль 2019|accessdate=30.07.2019}}{{Չաշխատող արտաքին հղում|bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt;
|-
|Գուդկով Դմիտրի Գենադևիչ||Ինքնաառաջադրում||5||5 846 ստորագրություններից 1 019-ն անվավեր է ճանաչվել&lt;ref name=&quot;dec5&quot;&gt;{{cite web|url=http://mosgorizbirkom.ru/documents/10279/18800739/oik05_3-7_01_02.pdf/41dfd1bd-a2f8-4b3d-b5d6-59fb73c36ea2|title=Решения о регистрации, отказе в регистрации кандидатов, решения по заявлениям о снятии кандидатами своих кандидатур, решения, принимаемые в связи с утратой статуса кандидатом, решения об аннулировании регистрации кандидатов|author=Окружная избирательная комиссия по выборам депутата Московской городской Думы седьмого созыва по одномандатному избирательному округу № 5|format=pdf|publisher=Московская городская избирательная комиссия (mosgorizbirkom.ru)|date=июль 2019|accessdate=13.08.2019}}&lt;/ref&gt;
|-
|Դավիդովա Պոլինա Սերգեևնա||«Ագրարային Ռուսաստանի վերածնունդ»||23||4 603 ստորագրություններից 4 603-ն անվավեր է ճանաչվել&lt;ref name=&quot;dec23&quot;&gt;{{cite web|url=http://mosgorizbirkom.ru/documents/10279/18800739/oik23_3-7.pdf/a8335b0c-9516-4343-abbc-14932109dc2a|title=Решения о регистрации, отказе в регистрации кандидатов, решения по заявлениям о снятии кандидатами своих кандидатур, решения, принимаемые в связи с утратой статуса кандидатом, решения об аннулировании регистрации кандидатов|author=Окружная избирательная комиссия по выборам депутата Московской городской Думы седьмого созыва по одномандатному избирательному округу № 23|format=pdf|publisher=Московская городская избирательная комиссия (mosgorizbirkom.ru)|date=июль 2019|accessdate=14.08.2019}}&lt;/ref&gt;
|-
|Դեգտյարևա Վերա Վյաչեսլավնա||Ինքնաառաջադրում||30||Հանձնվել է ստորագրությունների ոչ բավարար քանակ&lt;ref name=&quot;dec30&quot;&gt;{{cite web|url=http://mosgorizbirkom.ru/documents/10279/18800739/oik30_3-7_01_05.pdf/30093407-e2ab-4306-b187-cb30e0dda69f|title=Решения о регистрации, отказе в регистрации кандидатов, решения по заявлениям о снятии кандидатами своих кандидатур, решения, принимаемые в связи с утратой статуса кандидатом, решения об аннулировании регистрации кандидатов|author=Окружная избирательная комиссия по выборам депутата Московской городской Думы седьмого созыва по одномандатному избирательному округу № 30|format=pdf|publisher=Московская городская избирательная комиссия (mosgorizbirkom.ru)|date=июль 2019|accessdate=14.08.2019}}&lt;/ref&gt;
|-
|Ժդանով Իվան Յուրիևիչ||Ինքնաառաջադրում||8||5 781 ստորագրություններից 1 180-ն անվավեր է ճանաչվել&lt;ref name=&quot;dec8&quot;&gt;{{cite web|url=http://mosgorizbirkom.ru/1E438426-1A39-4F95-8A01-386538D6E28B/FinalDownload/DownloadId-2753F612140FA16DC4DA5C83F558DEE1/1E438426-1A39-4F95-8A01-386538D6E28B/documents/10279/18800739/oik08_3-7_01.pdf/404a8835-9d4e-415c-acba-bbc18d8ab4ac|title=Решения о регистрации, отказе в регистрации кандидатов, решения по заявлениям о снятии кандидатами своих кандидатур, решения, принимаемые в связи с утратой статуса кандидатом, решения об аннулировании регистрации кандидатов|author=Окружная избирательная комиссия по выборам депутата Московской городской Думы седьмого созыва по одномандатному избирательному округу № 8|format=pdf|publisher=Московская городская избирательная комиссия (mosgorizbirkom.ru)|date=июль 2019|accessdate=30.07.2019}}{{Չաշխատող արտաքին հղում|bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt;
|-
|Զագորոդնիխ Ալեքսանդր Գրիգորի||«Ռուսաստանի վերածնունդ կուսակցություն»||3||5 831 ստորագրություններից 1 099-ն անվավեր է ճանաչվել&lt;ref name=&quot;dec3&quot;&gt;{{cite web|url=http://mosgorizbirkom.ru/documents/10279/18800739/oik03_3-7.pdf/7004e965-db55-4b9a-a1b8-7c068252e9057|title=Решения о регистрации, отказе в регистрации кандидатов, решения по заявлениям о снятии кандидатами своих кандидатур, решения, принимаемые в связи с утратой статуса кандидатом, решения об аннулировании регистрации кандидатов|author=Окружная избирательная комиссия по выборам депутата Московской городской Думы седьмого созыва по одномандатному избирательному округу № 3|format=pdf|publisher=Московская городская избирательная комиссия (mosgorizbirkom.ru)|date=июль 2019|accessdate=13.08.2019}}{{Չաշխատող արտաքին հղում|bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt;
|-
|Իգնատովա Եկատերինա Անատոլևնա||Ինքնաառաջադրում||14||5 678 ստորագրություններից 1 139-ն անվավեր է ճանաչվել&lt;ref name=&quot;dec14&quot;&gt;{{cite web|url=http://mosgorizbirkom.ru/documents/10279/18800739/oik14_3-7_01_03.pdf/073e5567-d4cc-43cf-9235-ad5c8662143b|title=Решения о регистрации, отказе в регистрации кандидатов, решения по заявлениям о снятии кандидатами своих кандидатур, решения, принимаемые в связи с утратой статуса кандидатом, решения об аннулировании регистрации кандидатов|author=Окружная избирательная комиссия по выборам депутата Московской городской Думы седьмого созыва по одномандатному избирательному округу № 14|format=pdf|publisher=Московская городская избирательная комиссия (mosgorizbirkom.ru)|date=июль 2019|accessdate=14.08.2019}}&lt;/ref&gt;
|-
|Կադերկաև Ռաշիդ Ումերովիչ||«Ռուսաստանի վերածնունդ կուսակցություն»||5||5 846 ստորագրություններից 1 385-ն անվավեր է ճանաչվել&lt;ref name=&quot;dec5&quot;/&gt;
|-
|Կվաչկովա Նադեժդա Միխայլովնա||Ինքնաառաջադրում||42||5 272 ստորագրություններից 5 211-ն անվավեր է ճանաչվել&lt;ref name=&quot;dec42&quot;/&gt;
|-
|Կոլեդա Մարիա Վասիլևնա||Ինքնաառաջադրում||45||4 570 ստորագրություններից 452-ն անվավեր է ճանաչվել&lt;ref name=&quot;dec45&quot;&gt;{{cite web|url=http://mosgorizbirkom.ru/1E438426-1A39-4F95-8A01-386538D6E28B/FinalDownload/DownloadId-F870D72F45E59F246E42E43D4F51DC3F/1E438426-1A39-4F95-8A01-386538D6E28B/documents/10279/18800739/oik45_3-7_01.pdf/70d7e47e-810c-4c5d-b4b7-267c1bd81d0b|title=Решения о регистрации, отказе в регистрации кандидатов, решения по заявлениям о снятии кандидатами своих кандидатур, решения, принимаемые в связи с утратой статуса кандидатом, решения об аннулировании регистрации кандидатов|author=Окружная избирательная комиссия по выборам депутата Московской городской Думы седьмого созыва по одномандатному избирательному округу № 45|format=pdf|publisher=Московская городская избирательная комиссия (mosgorizbirkom.ru)|date=июль 2019|accessdate=30.07.2019}}{{Չաշխատող արտաքին հղում|bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt;
|-
|Կորնեև Միխայիլ Ալեքսանդրովիչ||«Ազգային դասընթաց»||13||Ստորագրված թերթերը և անհրաժեշտ այլ փաստաթղթերը չեն ներկայացվել&lt;ref name=&quot;dec13&quot;&gt;{{cite web|url=http://mosgorizbirkom.ru/documents/10279/18800739/oik13_3-7_01_02.pdf/2f2e0c0c-5843-4a17-baa0-8000aed74148|title=Решения о регистрации, отказе в регистрации кандидатов, решения по заявлениям о снятии кандидатами своих кандидатур, решения, принимаемые в связи с утратой статуса кандидатом, решения об аннулировании регистрации кандидатов|author=Окружная избирательная комиссия по выборам депутата Московской городской Думы седьмого созыва по одномандатному избирательному округу № 13|format=pdf|publisher=Московская городская избирательная комиссия (mosgorizbirkom.ru)|date=июль 2019|accessdate=14.08.2019}}&lt;/ref&gt;
|-
|Կուզնեցով Վլադիմիր Ալեքսանդրովիչ||Ինքնաառաջադրում||5||5 837 ստորագրություններից 1 481-ն անվավեր է ճանաչվել&lt;ref name=&quot;dec5&quot;/&gt;
|-
|Կուլնև Իվան Անատոլիևիչ||Ինքնաառաջադրում||23||4 727 ստորագրություններից 4 727-ն անվավեր է ճանաչվել&lt;ref name=&quot;dec23&quot;/&gt;
|-
|Լազարև Սերգեյ Եվգենիևիչ||Ինքնաառաջադրում||30||5 274 ստորագրություններից 1 466-ն անվավեր է ճանաչվել&lt;ref name=&quot;dec30&quot;/&gt;
|-
|Լեսիցա Կոնստանտին Վալենտինովիչ||Ինքնաառաջադրում||33||5 815 ստորագրություններից 722-ն անվավեր է ճանաչվել&lt;ref name=&quot;dec33&quot;&gt;{{cite web|url=http://mosgorizbirkom.ru/documents/10279/18800739/oik33_3-7_01_02.pdf/dc84fcff-9a8e-4885-bcbf-300ffb47ec8e|title=Решения о регистрации, отказе в регистрации кандидатов, решения по заявлениям о снятии кандидатами своих кандидатур, решения, принимаемые в связи с утратой статуса кандидатом, решения об аннулировании регистрации кандидатов|author=Окружная избирательная комиссия по выборам депутата Московской городской Думы седьмого созыва по одномандатному избирательному округу № 33|format=pdf|publisher=Московская городская избирательная комиссия (mosgorizbirkom.ru)|date=июль 2019|accessdate=14.08.2019}}&lt;/ref&gt;
|-
|Լուկյանեց Մարինա Ալեքսանդրովնա||Ինքնաառաջադրում||40||5 620 ստորագրություններից 754-ն անվավեր է ճանաչվել&lt;ref name=&quot;dec40&quot;&gt;{{cite web|url=http://mosgorizbirkom.ru/documents/10279/18800739/oik40_3-7_01_02.pdf/a22536d7-66c1-4edb-bcaf-fff3ccc9772a|title=Решения о регистрации, отказе в регистрации кандидатов, решения по заявлениям о снятии кандидатами своих кандидатур, решения, принимаемые в связи с утратой статуса кандидатом, решения об аннулировании регистрации кандидатов|author=Окружная избирательная комиссия по выборам депутата Московской городской Думы седьмого созыва по одномандатному избирательному округу № 40|format=pdf|publisher=Московская городская избирательная комиссия (mosgorizbirkom.ru)|date=июль 2019|accessdate=14.08.2019}}&lt;/ref&gt;
|-
|Միտրոխին Սերգեյ Սերգեևիչ||«Յաբլոկո»||43||4 940 ստորագրություններից 618-ն անվավեր է ճանաչվել&lt;ref name=&quot;dec43&quot;/&gt;
|-
|Մորև Անդրեյ Զինովևիչ||«Յաբլոկո»||44||Հանձնվել է ստորագրությունների ոչ բավարար քանակ&lt;ref name=&quot;dec44&quot;&gt;{{cite web|url=http://mosgorizbirkom.ru/documents/10279/18800739/oik44_3-7.pdf/3c05b31b-ef0b-4b79-aa90-87d1de98034a|title=Решения о регистрации, отказе в регистрации кандидатов, решения по заявлениям о снятии кандидатами своих кандидатур, решения, принимаемые в связи с утратой статуса кандидатом, решения об аннулировании регистрации кандидатов|author=Окружная избирательная комиссия по выборам депутата Московской городской Думы седьмого созыва по одномандатному избирательному округу № 44|format=pdf|publisher=Московская городская избирательная комиссия (mosgorizbirkom.ru)|date=июль 2019|accessdate=14.08.2019}}&lt;/ref&gt;
|-
|Մուսատով Օլեգ Կոնստանտինովիչ||Ինքնաառաջադրում||30||4 872 ստորագրություններից 883-ն անվավեր է ճանաչվել&lt;ref name=&quot;dec30&quot;/&gt;
|-
|Օստրանկով Նիկիտա Եվգենիևիչ||«Ռուսաստանի կոմունիստներ»||45||4 784 ստորագրություններից 486-ն անվավեր է ճանաչվել&lt;ref name=&quot;dec45&quot;/&gt;
|-
|Պավլովա Ելենա Վալենտինովնա||«Ապագայի ծնողների կուսակցություն»||25||Հանձնվել է ստորագրությունների ոչ բավարար քանակ&lt;ref name=&quot;dec25&quot;/&gt;
|-
|Պոդզորով Ալեքսանդր Գեորգիևիչ||«Ռուսաստանի կոմունիստներ»||2||5 750 ստորագրություններից 846-ն անվավեր է ճանաչվել&lt;ref name=&quot;dec2&quot;/&gt;
|-
|Պոլեշչուկ Նիկոլայ Պետրովիչ||Ինքնաառաջադրում||11||Հանձնվել է ստորագրությունների ոչ բավարար քանակ&lt;ref name=&quot;dec11&quot;/&gt;
|-
|Պրիդորոժնի Ալեքսեյ Նիկոլաևիչ||Ինքնաառաջադրում||38||Հանձնվել է ստորագրությունների ոչ բավարար քանակ&lt;ref name=&quot;dec38&quot;&gt;{{cite web|url=http://mosgorizbirkom.ru/documents/10279/18800739/oik38_3-7_01.pdf/829d80aa-d50b-4328-8b98-4ac7848a049b|title=Решения о регистрации, отказе в регистрации кандидатов, решения по заявлениям о снятии кандидатами своих кандидатур, решения, принимаемые в связи с утратой статуса кандидатом, решения об аннулировании регистрации кандидатов|author=Окружная избирательная комиссия по выборам депутата Московской городской Думы седьмого созыва по одномандатному избирательному округу № 38|format=pdf|publisher=Московская городская избирательная комиссия (mosgorizbirkom.ru)|date=июль 2019|accessdate=14.08.2019}}&lt;/ref&gt;
|-
|Ռետեյում Ալեքսեյ Ալեքսանդրովիչ||Ինքնաառաջադրում||45||Հանձնվել է ստորագրությունների ոչ բավարար քանակ&lt;ref name=&quot;dec45&quot;/&gt;
|-
|Ռոդիոնով Վլադիմիր Միխայլովիչ||«Ժողովրդական դաշինք»||8||5 841 ստորագրություններից 1 202-ն անվավեր է ճանաչվել&lt;ref name=&quot;dec8&quot;/&gt;
|-
|Ռուդենկո Ալեքսանդր Վյաչեսլավովիչ||Ինքնաառաջադրում||42||5 200 ստորագրություններից 1 441-ն անվավեր է ճանաչվել&lt;ref name=&quot;dec42&quot;/&gt;
|-
|Ռուսակովա Ելենա Լեոնիդովնա||«Յաբլոկո»||37||5 745 ստորագրություններից 1 205-ն անվավեր է ճանաչվել&lt;ref name=&quot;dec37&quot;&gt;{{cite web|url=http://mosgorizbirkom.ru/documents/10279/18800739/oik37_3-7_01.pdf/12bdd722-38ac-4832-b855-10ddc955e0de|title=Решения о регистрации, отказе в регистрации кандидатов, решения по заявлениям о снятии кандидатами своих кандидатур, решения, принимаемые в связи с утратой статуса кандидатом, решения об аннулировании регистрации кандидатов|author=Окружная избирательная комиссия по выборам депутата Московской городской Думы седьмого созыва по одномандатному избирательному округу № 37|format=pdf|publisher=Московская городская избирательная комиссия (mosgorizbirkom.ru)|date=июль 2019|accessdate=14.08.2019}}&lt;/ref&gt;
|-
|Սերեբրյանսկայա Յուլիա Ալեքսանդրովնա||Ինքնաառաջադրում||45||4 957 ստորագրություններից 2 154-ն անվավեր է ճանաչվել&lt;ref name=&quot;dec45&quot;/&gt;
|-
|Սմիրնով Սերգեյ Նիկոլաևիչ||Ինքնաառաջադրում||25||Հանձնվել է ստորագրությունների ոչ բավարար քանակ&lt;ref name=&quot;dec25&quot;/&gt;
|-
|[[Լյուբով Սոբոլ|Սոբոլ Լյուբով Էդուարդի]]||Ինքնաառաջադրում||43||4 940 ստորագրություններից 712-ն անվավեր է ճանաչվել&lt;ref name=&quot;dec43&quot;/&gt;
|-
|Սոբյանինա Իրինա Վիտալիի||Ինքնաառաջադրում||28||Ստորագրված թերթերը և անհրաժեշտ այլ փաստաթղթերը չեն ներկայացվել&lt;ref name=&quot;dec28&quot;&gt;{{cite web|url=http://mosgorizbirkom.ru/documents/10279/18800739/oik28_3-7.pdf/0cea5509-a571-407a-9bab-a2438b3bf6c6|title=Решения о регистрации, отказе в регистрации кандидатов, решения по заявлениям о снятии кандидатами своих кандидатур, решения, принимаемые в связи с утратой статуса кандидатом, решения об аннулировании регистрации кандидатов|author=Окружная избирательная комиссия по выборам депутата Московской городской Думы седьмого созыва по одномандатному избирательному округу № 28|format=pdf|publisher=Московская городская избирательная комиссия (mosgorizbirkom.ru)|date=июль 2019|accessdate=14.08.2019}}&lt;/ref&gt;
|-
|Սոկոլով Անդրեյ Ալեքսեևիչ||Ինքնաառաջադրում||43||4 940 ստորագրություններից 580-ն անվավեր է ճանաչվել&lt;ref name=&quot;dec43&quot;/&gt;
|-
|Սոլովյով Ալեքսանդր Յուրիևիչ||Ինքնաառաջադրում||3||5 727 ստորագրություններից 2 414-ն անվավեր է ճանաչվել&lt;ref name=&quot;dec3&quot;/&gt;
|-
|Տրոյսկի Սերգեյ Եվգենիևիչ||Ինքնաառաջադրում||43||4 610 ստորագրություններից 687-ն անվավեր է ճանաչվել&lt;ref name=&quot;dec43&quot;/&gt;
|-
|Խարաիձե Կետևան Գուրամի||Ինքնաառաջադրում||44||Հանձնվել է ստորագրությունների ոչ բավարար քանակ&lt;ref name=&quot;dec44&quot;/&gt;
|-
|Շահիախմետովա Էլմիրա Կամիլևնա||Ինքնաառաջադրում||37||5 745 ստորագրություններից 633-ն անվավեր է ճանաչվել&lt;ref name=&quot;dec37&quot;/&gt;
|-
|Շարգատովա Զոյա Իվանովնա||Ինքնաառաջադրում||4||5 601 ստորագրություններից 1 207-ն անվավեր է ճանաչվել&lt;ref name=&quot;dec4&quot;&gt;{{cite web|url=http://mosgorizbirkom.ru/documents/10279/18800739/oik04_3-7_02.pdf/decc42ac-afa9-437e-a0a2-d5a6ce448068|title=Решения о регистрации, отказе в регистрации кандидатов, решения по заявлениям о снятии кандидатами своих кандидатур, решения, принимаемые в связи с утратой статуса кандидатом, решения об аннулировании регистрации кандидатов|author=Окружная избирательная комиссия по выборам депутата Московской городской Думы седьмого созыва по одномандатному избирательному округу № 4|format=pdf|publisher=Московская городская избирательная комиссия (mosgorizbirkom.ru)|date=июль 2019|accessdate=13.08.2019}}&lt;/ref&gt;
|-
|Շելենբերգ Օլգա Պետրովնա||Ինքնաառաջադրում||23||Հանձնվել է ստորագրությունների ոչ բավարար քանակ&lt;ref name=&quot;dec23&quot;/&gt;
|-
|Շիշկով Եվգենի Վլադիմիրովիչ||«Ապագայի ծնողների կուսակցություն»||44||Հանձնվել է ստորագրությունների ոչ բավարար քանակ&lt;ref name=&quot;dec44&quot;/&gt;
|-
|Շումակովա Դարյա Իգորևնա||Ինքնաառաջադրում||3||5 469 ստորագրություններից 1 677-ն անվավեր է ճանաչվել&lt;ref name=&quot;dec3&quot;/&gt;
|-
|Յուշին Անատոլի Պավլովիչ||Ինքնաառաջադրում||43||4 926 ստորագրություններից 555-ն անվավեր է ճանաչվել&lt;ref name=&quot;dec43&quot;/&gt;
|-
|Յանկաուսկաս Կոնստանտին Ստասիսովիչ||Ինքնաառաջադրում||31||4 785 ստորագրություններից 1006-ն անվավեր է ճանաչվել&lt;ref name=&quot;dec31&quot;&gt;{{cite web|url=http://mosgorizbirkom.ru/documents/10279/18800739/oik31_3-7.pdf/d1711f2d-48d7-45c0-8726-c7fdedcb9547|title=Решения о регистрации, отказе в регистрации кандидатов, решения по заявлениям о снятии кандидатами своих кандидатур, решения, принимаемые в связи с утратой статуса кандидатом, решения об аннулировании регистрации кандидатов|author=Окружная избирательная комиссия по выборам депутата Московской городской Думы седьмого созыва по одномандатному избирательному округу № 31|format=pdf|publisher=Московская городская избирательная комиссия (mosgorizbirkom.ru)|date=июль 2019|accessdate=14.08.2019}}&lt;/ref&gt;
|-
|[[Իլյա Յաշին|Յաշին Իլյա Վալերևիչ]]||Ինքնաառաջադրում||45||Թեկնածուի կողմից իր պաշտոնեական կամ ծառայողական դիրքի առավելությունների բազմակի օգտագործում&lt;ref name=&quot;dec45&quot; /&gt;
|}

== Բողոքի ցույցեր Մոսկվայում՝ կապված անկախ թեկնածուների արգելքի հետ ==
{{main|Բողոքի ակցիաներ Մոսկվայում (2019)}}
Թեկնածուների հավաքած ստորագրությունների ստուգման արդյունքում Մոսկվայի քաղաքային ընտրական հանձնաժողովը հրաժարվեց գրանցել ընդդիմության մի քանի անկախ թեկնածուների։ Պատճառը մերժված ստորագրությունների բարձր տոկոսն էր (ամուսնության առավելագույն թույլատրելի մասնաբաժինը կազմում է 10 %)։ Անկախ թեկնածուները Մոսկվայի քաղաքային ընտրական հանձնաժողովին մեղադրել են ստորագրությունները ստուգելիս կեղծելու մեջ, որն ուղղված է ամուսնության բարձր տոկոսի պատրվակով ընդդիմությանն արգելել մասնակցել ընտրություններին։ Այսպես, Դմիտրի Գուդկովը հայտնել է, որ իր ստորագրությունների մի մասը կեղծվել է այն ժամանակ, երբ աշխատանքային հանձնաժողովի անդամները ձեռքով այն անցկացրել են արձանագրության մեջ Ընտրությունների և ՆԳՆ-ի տվյալների բազաների ստուգման համար։ Գուդկովը պնդում է, որ անձնական տվյալները սխալներով են մուտքագրվել, ինչի արդյունքում տվյալների բազաները հայտնել են, որ նման մարդիկ գոյություն չունեն։ Լյուբով Սոբոլը հայտնել է, որ Դաշնային միգրացիոն ծառայության բազայի ստուգումն իրականացրել են նրանից գաղտնի, իսկ ՆԳՆ ձեռագրագետների տեղեկանքը չի պարունակում գնահատման մեթոդների բացատրություններ, հաշվարկներ, ձեռագրի նմուշներ։ Ի նշան բողոքի՝ Սոբոլը հուլիսի 13-ից հացադուլ է հայտարարել, որը դադարեցրել է օգոստոսի 14-ին&lt;ref&gt;{{cite web|title=Гудкова и Соболь не пускают на выборы в Мосгордуму|url=https://www.vedomosti.ru/politics/articles/2019/07/14/806505-gudkova-sobol|website=Ведомости|date=14.07.2019}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title=Операция «Ыкторвна»|url=https://www.novayagazeta.ru/articles/2019/07/16/81267-operatsiya-yktorovna|website=Новая Газета|date=16.07.2019}}&lt;/ref&gt;։

Միևնույն ժամանակ, Մոսկվայի քաղաքային ընտրական հանձնաժողովը գրանցել է «Ռուսաստանի կոմունիստներ» կուսակցության 32 ինքնաառաջադրված թեկնածու, որը հանդիսանում է ՌԴԿԿ-ի խոչընդոտը (հիմնականում նմանատիպ տարբերանշանով և նմանատիպ անվանմամբ)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://ria.ru/20180319/1516707811.html|title=Политолог назвал Сурайкина &quot;спойлером&quot; КПРФ|date=20180319T0113+0300Z|publisher=РИА Новости|lang=ru|accessdate=2019-07-31}}&lt;/ref&gt; և որի ժողովրդականությունը մեծ չէ։ Այս բոլոր թեկնածուները գրեթե հայտնի չեն Մոսկվայում, մեծ մասամբ՝ տնային տնտեսուհիներ, ուսանողներ և ցածր որակավորում ունեցող աշխատողներ&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://og.ru/news/105483|title=Мосгоризбирком зарегистрировал в депутаты ранее судимого кандидата, работающего «калькулятором»|date=2019-07-16|publisher=Общая Газета|lang=ru|accessdate=2019-07-31}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://mosgorduma-2019.ru/|title=Все кандидаты в Мосгордуму-2019: кто есть кто — Выборы в Мосгордуму 8 сентября 2019г.|lang=ru-RU|accessdate=2019-07-31}}&lt;/ref&gt;։ Լրագրողները նաև պարզել են, որ «Ռուսաստանի կոմունիստների» ինքնառաջադրվածների և նրանց, ում աջակցում է «&lt;nowiki/&gt;[[Միասնական Ռուսաստան]]ը&lt;nowiki/&gt;», գործունեությունը համակարգվում է մեկ կենտրոնից&lt;ref name=&quot;Штабы на лямках&quot;/&gt;։ Բացի այդ, մոսկվացիների մեծ մասը ոչ մի անգամ փողոցներում ստորագրահավաք չի կազմակերպել «Ռուսաստանի կոմունիստների» կամ «Միասնական Ռուսաստանի» թեկնածուների համար&lt;ref&gt;[https://www.novayagazeta.ru/articles/2019/08/13/81595-v-poiskah-revolyutsionnoy-situatsii Коммунисты подали заявление в СК о массовой фальсификации подписей москвичей на выборах]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://snob.ru/entry/180304/|title=Хроника объявленной революции. Почему последствия московского политического кризиса будут очень серьезными|publisher=snob.ru|accessdate=2019-07-31}}&lt;/ref&gt; (վերջիններս թաքցնում են իրենց կուսակցական պատկանելությունը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://news.rambler.ru/other/42444958-paradoks-moskvy-edro-distantsiruetsya-ot-partii-premera-medvedeva/|title=Парадокс Москвы: «ЕдРо» дистанцируется от партии премьера Медведева|publisher=Рамблер/новости|lang=ru|accessdate=2019-07-31}}&lt;/ref&gt;)։ Այս հակասությունն էլ խթան հանդիսացավ քաղաքական ճգնաժամի սկզբի համար&lt;ref&gt;[https://www.vedomosti.ru/politics/articles/2019/07/21/806931-politicheskii-krizis Политический кризис в Москве может усилиться]&lt;/ref&gt;։

Քաղաքային ընտրական հանձնաժողովը 23 բողոք է ստացել թեկնածուներից, որոնցից միայն մեկը բավարարվել է&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.interfax.ru/moscow/671232|title=Мосгоризбирком отклонил 22 из 23 жалоб на մերժում в регистрации кандидатами в Мосгордуму|publisher=Interfax.ru|date=01.08.2019|accessdate=15.08.2019}}&lt;/ref&gt;։

{| class=&quot;wikitable sortable collapsible&quot; style=&quot;font-size: small; margin-bottom: 10px; text-align: left;&quot;
|- style=&quot;background:#ccc; text-align:center;&quot;
! colspan=&quot;6&quot; | ԸՀ-ում գրանցման մերժում ստացած և որոշումը բողոքարկած թեկնածուների ցանկ
|-
!Թեկնածու
!ՄՔԸՀ
!ԿԸՀ
!Մոսկվայի քաղաքային դատարան
!Գերագույն դատարան
!Արդյունք
|-
|Բաբուշկին Անդրեյ Վլադիմիրի
|մերժում&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.pravda.ru/news/politics/1427306-mgd/|title=МГИК оставил в силе решение об մերժումе в регистрации Бабушкина|publisher=Pravda.ru|date=26.07.2019|accessdate=14.08.2019}}&lt;/ref&gt;
|
|
|
|
|-
|Բրյուխանովա Անաստասիա Անդրեևնա
|մերժում&lt;ref name=&quot;otk2&quot;&gt;{{cite web|url=https://tass.ru/politika/6716355|title=Мосгоризбирком մերժումал в удовлетворении жалоб двум незарегистрированным кандидатам|publisher=tass.ru|date=30.07.2019|accessdate=14.08.2019}}&lt;/ref&gt;
|մերժում&lt;ref name=&quot;cik3&quot;/&gt;
|
|
|
|-
|Գալյամինա Յուլիա Եվգենիևնա
|մերժում&lt;ref name=&quot;otk2&quot;/&gt;
|հանվել է քննարկումիցя&lt;ref name=&quot;cik3&quot;&gt;{{cite web|url=http://cikrf.ru/news/cec/43797/|title=Состоялось 218-е заседание Центральной избирательной комиссии Российской Федерации|publisher=ЦИК России (cikrf.ru)|date=09.08.2019|accessdate=15.08.2019}}&lt;/ref&gt;
|
|
|
|-
|Գուդկով Դմիտրի Գենադիևիչ
|մերժում&lt;ref name=&quot;otk1&quot;&gt;{{cite web|url=https://www.rbc.ru/rbcfreenews/5d39e2b59a794797f56da8a3|title=Мосгоризбирком մերժումал в регистрации пяти кандидатам в Мосгордуму|publisher=Rbc.ru|date=25.07.2019|accessdate=14.08.2019}}&lt;/ref&gt;
|մերժում&lt;ref name=&quot;cik2&quot;&gt;{{cite web|url=http://cikrf.ru/news/cec/43770/|title=Состоялось 217-е заседание Центральной избирательной комиссии Российской Федерации|publisher=ЦИК России (cikrf.ru)|date=07.08.2019|accessdate=15.08.2019}}&lt;/ref&gt;
|հայցը մերժվել է&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.rbc.ru/rbcfreenews/5d5d0e1e9a79470d00b75763|title=Мосгорсуд մերժումал Гудкову в регистрации кандидатом на выборы в Мосгордуму|publisher=RBC.ru|date=21.08.2019|accessdate=21.08.2019}}&lt;/ref&gt;
|
|
|-
|Գուդկով Գենադի Վլադիմիրի
|մերժում&lt;ref name=&quot;otk3&quot;&gt;{{cite web|url=https://ria.ru/20190801/1557086143.html|title=Мосгоризбирком մերժումал в регистрации пяти кандидатам в Мосгордуму|publisher=Ria.ru|date=01.08.2019|accessdate=14.08.2019}}&lt;/ref&gt;
|մերժում&lt;ref name=&quot;cik4&quot;&gt;{{cite web|url=http://cikrf.ru/news/cec/43830/|title=Состоялось 219-е заседание Центральной избирательной комиссии Российской Федерации|publisher=ЦИК России (cikrf.ru)|date=14.08.2019|accessdate=15.08.2019}}&lt;/ref&gt;
|
|
|
|-
|Ժդանով Իվան Յուրևիչ
|մերժում&lt;ref name=&quot;otk1&quot;/&gt;
|
|հայցը մերժվել է&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://ria.ru/20190802/1557128998.html|title=Мосгорсуд признал законным решение не допускать Жданова до выборов в МГД|publisher=Ria.ru|date=02.08.2019|accessdate=15.08.2019}}&lt;/ref&gt;
|բողոքը հետ է վերցվել
|
|-
|Իգնատովա Եկատերինա Անատոլիի
|մերժում&lt;ref name=&quot;otk4&quot;&gt;{{cite web|url=https://ria.ru/20190726/1556920107.html|title=МГИК оставил в силе решение об մերժումе в регистрации Игнатовой и Русаковой|publisher=Ria.ru|date=26.07.2019|accessdate=15.08.2019}}&lt;/ref&gt;
|
|
|
|
|-
|Կուլնև Իվան Անատոլիի
|մերժում&lt;ref name=&quot;otk3&quot;/&gt;
|մերժում&lt;ref name=&quot;cik4&quot;/&gt;
|
|
|
|-
|Լիսիցա Կոնստանտին Վալենտինովիչ
|մերժում&lt;ref name=&quot;otk1&quot;/&gt;
|մերժում&lt;ref name=&quot;cik1&quot;&gt;{{cite web|url=http://cikrf.ru/news/cec/43746/|title=Состоялось 216-е заседание Центральной избирательной комиссии Российской Федерации|publisher=ЦИК России (cikrf.ru)|date=02.08.2019|accessdate=15.08.2019}}&lt;/ref&gt;
|
|
|
|-
|Լուկյանեց Մարինա Ալեքսանդրովնա
|մերժում&lt;ref name=&quot;otk2&quot;/&gt;
|
|
|
|
|-
|Միտրոխին Սերգեյ Սերգեյի
|Տարածքային ընտրական հանձնաժողովներում գրանցվելու հանձնարարական&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.kommersant.ru/doc/4046956|title=Сергея Митрохина возвращают в кампанию|publisher=Kommersant.ru|date=30.07.2019|accessdate=15.08.2019}}&lt;/ref&gt;
|
|Տարածքային ընտրական հանձնաժողովը պարտավորեցրել է գրանցել&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://tass.ru/politika/6759599|title=Мосгорсуд обязал зарегистрировать Митрохина кандидатом на выборах в Мосгордуму|publisher=Tass.ru|date=13.08.2019|accessdate=15.08.2019}}&lt;/ref&gt;
|
|գրանցվել է&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.kommersant.ru/doc/4061052|title=Кандидат с третьей попытки|publisher=Kommersant.ru|date=15.08.2019|accessdate=15.08.2019}}&lt;/ref&gt;
|-
|Ռուդենկո Ալեքսանդր Վյաչեսլավովիչ
|մերժում&lt;ref name=&quot;otk2&quot;/&gt;
|մերժում&lt;ref name=&quot;cik2&quot;/&gt;
|
|
|
|-
|Ռուսակովա Ելենա Լեոնիդի
|մերժում&lt;ref name=&quot;otk4&quot;/&gt;
|մերժում&lt;ref name=&quot;cik2&quot;/&gt;
|
|
|
|-
|Սերեբրյանսկայա Յուլիա Ալեքսանդրովնա
|մերժում&lt;ref name=&quot;otk1&quot;/&gt;
|բողոքը հետ է վերցվել&lt;ref name=&quot;cik1&quot;/&gt;
|
|
|
|-
|Սմիրնով Սերգեյ Նիկոլայի
|մերժում&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://tass.ru/politika/6694081|title=Мосгоризбирком оставил без удовлетворения жалобу незарегистрированного кандидата Смирнова|publisher=Tass.ru|date=23.07.2019|accessdate=15.08.2019}}&lt;/ref&gt;
|
|
|
|
|-
|Սոբոլ Լյուբով Էդուարդի
|մերժում&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.kommersant.ru/doc/4041598|title=Мосгоризбирком մերժումал Соболь в регистрации|publisher=Kommersant.ru|date=26.07.2019|accessdate=14.08.2019}}&lt;/ref&gt;
|մերժում&lt;ref name=&quot;cik2&quot;/&gt;
|
|
|
|-
|Սոբյանինա Իրինա Վիտալիի
|մերժում&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.interfax.ru/moscow/669611|title=Отклонена первая жалоба на մերժում в регистрации кандидата в Мосгордуму|publisher=Interfax.ru|date=18.07.2019|accessdate=14.08.2019}}&lt;/ref&gt;
|
|
|
|
|-
|Սոլովյով Ալեքսանդր Յուրիի
|մերժում&lt;ref name=&quot;otk3&quot;/&gt;
|մերժում&lt;ref name=&quot;cik4&quot;/&gt;
|
|
|
|-
|Շահիախմետովա Էլմիրա Կամիլևնա
|մերժում&lt;ref name=&quot;otk3&quot;/&gt;
|
|
|
|
|-
|Շարգատովա Զոյա Իվանովնա
|մերժում&lt;ref name=&quot;otk3&quot;/&gt;
|
|
|
|
|-
|Յուշին Անատոլի Պավլովիչ
|մերժում&lt;ref name=&quot;otk2&quot;/&gt;
|
|
|
|
|-
|Յանկաուսկաս Կոնստանտին Ստասիսովիչ
|մերժում&lt;ref name=&quot;otk1&quot;/&gt;
|
|
|
|
|-
|Յաշին Իլյա Վալերիի
|մերժում&lt;ref name=&quot;otk2&quot;/&gt;
|մերժում&lt;ref name=&quot;cik3&quot;/&gt;
|հայցը մերժվել է&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.rbc.ru/rbcfreenews/5d5674339a79470a96e3a5d8|title=Мосгорсуд մերժումал Яшину в жалобе на մերժում в регистрации на выборах|publisher=RBC.ru|date=16.08.2019|accessdate=20.08.2019}}&lt;/ref&gt;
|
|
|}

== Ընտրությունների արդյունքներ ==
{{Անավարտ բաժին}}

=== Շրջան 1 ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+ 
|-
!colspan=&quot;2&quot;|Տեղ
!Թեկնածու
!Կուսակցություն
!Քվեներ
!%
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի կոմունիստներ}}&quot;|
| align=center | 
| Օլգա Ժագինա
|[[Ռուսաստանի կոմունիստներ]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի լիբերալ-դեմոկրատական կուսակցություն}}&quot;|
| align=center | 
| Վյաչեսլավ Միլովանով
| [[Ռուսաստանի լիբերալ-դեմոկրատական կուսակցություն]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Արդար Ռուսաստան}}&quot;|
| align=center | 
| Սվետլանա Նիկիտուշկինա
|[[Արդար Ռուսաստան]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Միասնական Ռուսաստան}}&quot;|
| align=center | 
| Անդրեյ Տիտով
| ինքնաառաջադրում ([[Միասնական Ռուսաստան]]ի աջակցությամբ)
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի վերածննդի կուսակցություն}}&quot;|
| align=center | 
| Իվան Ուլյանչենկո
| [[Ռուսաստանի կոմունիստական կուսակցություն]]
|
|
|}

=== Շրջան 2 ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+ 
|-
!colspan=&quot;2&quot;|Տեղ
!Թեկնածու
!Կուսակցություն
!Քվեներ
!%
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Միասնական Ռուսաստան}}&quot;|
| align=center | 
| Սվետլանա Վոլովեց
| ինքնաառաջադրում ([[Միասնական Ռուսաստան]]ի աջակցությամբ)
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Արդար Ռուսաստան}}&quot;|
| align=center | 
| Վլադիսլավ Ժուկով
|[[Արդար Ռուսաստան]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի Դաշնության կոմունիստական կուսակցություն}}&quot;|
| align=center | 
| Դմիտրի Լոկտև
| [[Ռուսաստանի կոմունիստական կուսակցություն]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի լիբերալ-դեմոկրատական կուսակցություն}}&quot;|
| align=center | 
| Անդրեյ Պետրով
| [[Ռուսաստանի լիբերալ-դեմոկրատական կուսակցություն]]
|
|
|-
| 
| align=center | 
| Պավել Ռասուդով
| ինքնաառաջադրում
|
|
|}

=== Շրջան 3 ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+ 
|-
!colspan=&quot;2&quot;|Տեղ
!Թեկնածու
!Կուսակցություն
!Քվեներ
!%
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Միասնական Ռուսաստան}}&quot;|
| align=center | 
| Սաբինա Ցվետկովա
| ինքնաառաջադրում ([[Միասնական Ռուսաստան]]ի աջակցությամբ)
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Արդար Ռուսաստան}}&quot;|
| align=center | 
| Ալեքսանդր Սոլովև
|[[Արդար Ռուսաստան]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի լիբերալ-դեմոկրատական կուսակցություն}}&quot;|
| align=center | 
| Յուրի Շևչենկո
| [[Ռուսաստանի լիբերալ-դեմոկրատական կուսակցություն]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի կոմունիստներ}}&quot;|
| align=center | 
| Լեոնիդ Ոսկրեսենսկին
| Ռուսաստանի կոմունիստներ
|
|
|}
=== Շրջան 4 ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+ 
|-
!colspan=&quot;2&quot;|Տեղ
!Թեկնածու
!Կուսակցություն
!Քվեներ
!%
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Միասնական Ռուսաստան}}&quot;|
| align=center | 
|[[Մարիա Կիսելյովա]]
| ինքնաառաջադրում ([[Միասնական Ռուսաստան]]ի աջակցությամբ)
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Արդար Ռուսաստան}}&quot;|
| align=center | 
| Էրիկ Լոբոչ
|[[Արդար Ռուսաստան]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի Դաշնության կոմունիստական կուսակցություն}}&quot;|
| align=center | 
| Սերգեյ Դեսյատկին
| [[Ռուսաստանի կոմունիստական կուսակցություն]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի լիբերալ-դեմոկրատական կուսակցություն}}&quot;|
| align=center | 
| Վլադիմիր Բեսոնով
| [[Ռուսաստանի լիբերալ-դեմոկրատական կուսակցություն]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի կոմունիստներ}}&quot;|
| align=center | 
| Դարիա Միտինա
| Ռուսաստանի կոմունիստներ
|
|
|}

=== Շրջան 5 ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+ 
|-
!colspan=&quot;2&quot;|Տեղ
!Թեկնածու
!Կուսակցություն
!Քվեներ
!%
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Միասնական Ռուսաստան}}&quot;|
| align=center | 
|[[Ռոման Բաբայան (հեռուստալրագրող)|Ռոման Բաբայան]]
| ինքնաառաջադրում ([[Միասնական Ռուսաստան]]ի աջակցությամբ)
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Արդար Ռուսաստան}}&quot;|
| align=center | 
| Քսենիա Դոմոժիրովա
|[[Արդար Ռուսաստան]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի Դաշնության կոմունիստական կուսակցություն}}&quot;|
| align=center | 
| Անաստասիա Ուդալցովա
| [[Ռուսաստանի կոմունիստական կուսակցություն]] 
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի լիբերալ-դեմոկրատական կուսակցություն}}&quot;|
| align=center | 
| Ալեքսեյ Լիտվինով
| [[Ռուսաստանի լիբերալ-դեմոկրատական կուսակցություն]]
|
|
|}

=== Շրջան 6 ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+ 
|-
!colspan=&quot;2&quot;|Տեղ
!Թեկնածու
!Կուսակցություն
!Քվեներ
!%
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Միասնական Ռուսաստան}}&quot;|
| align=center | 
| Միխայիլ Բալխին
| ինքնաառաջադրում (Միասնական Ռուսաստանի աջակցությամբ)
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Արդար Ռուսաստան}}&quot;|
| align=center | 
| Արտյոմ Զավիլեյսկի
|[[Արդար Ռուսաստան]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի Դաշնության կոմունիստական կուսակցություն}}&quot;|
| align=center | 
| Ալեքսեյ Մելնիկով
| [[Ռուսաստանի կոմունիստական կուսակցություն]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի լիբերալ-դեմոկրատական կուսակցություն}}&quot;|
| align=center | 
| Ալեքսեյ Պոչերնին
| [[Ռուսաստանի լիբերալ-դեմոկրատական կուսակցություն]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի կոմունիստներ}}&quot;|
| align=center | 
| Նատալյա Կրուցկիխ
| Ռուսաստանի կոմունիստներ
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Յաբլոկո}}&quot;|
| align=center | 
| Եվգենի Բունիմովիչ
| [[Յաբլոկո]]
|
|
|}

=== Շրջան 7 ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+ 
|-
!colspan=&quot;2&quot;|Տեղ
!Թեկնածու
!Կուսակցություն
!Քվեներ
!%
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Միասնական Ռուսաստան}}&quot;|
| align=center | 
| Նադեժդա Պերֆիլովա
| ինքնաառաջադրում ([[Միասնական Ռուսաստան]]ի աջակցությամբ)
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Արդար Ռուսաստան}}&quot;|
| align=center | 
| Պավել Կուշակով
|[[Արդար Ռուսաստան]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի Դաշնության կոմունիստական կուսակցություն}}&quot;|
| align=center | 
| Պյոտր Զվյագինցև
| [[Ռուսաստանի կոմունիստական կուսակցություն]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի լիբերալ-դեմոկրատական կուսակցություն}}&quot;|
| align=center | 
| Անտոն Վերբենկին
| [[Ռուսաստանի լիբերալ-դեմոկրատական կուսակցություն]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի կոմունիստներ}}&quot;|
| align=center | 
| Կոնստանտին Ժուկով
| Ռուսաստանի կոմունիստներ
|
|
|}
=== Շրջան 8 ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+
|-
!colspan=&quot;2&quot;|Տեղ
!Թեկնածու
!Կուսակցություն
!Քվեներ
!%
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Միասնական Ռուսաստան}}&quot;|
| align=center |
| Եկատերինա Կոպեյկինա
| ինքնաառաջադրում ([[Միասնական Ռուսաստան]]ի աջակցությամբ)
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Արդար Ռուսաստան}}&quot;|
| align=center |
| Օլգա Պանինա
|[[Արդար Ռուսաստան]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի Դաշնության կոմունիստական կուսակցություն}}&quot;|
| align=center |
| Վադիմ Կումին
| [[Ռուսաստանի կոմունիստական կուսակցություն]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի լիբերալ-դեմոկրատական կուսակցություն}}&quot;|
| align=center |
| Վասիլի Վլասով
| [[Ռուսաստանի լիբերալ-դեմոկրատական կուսակցություն]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Աճի կուսակցություն}}&quot;|
| align=center |
| Ելենա Լուգովսկայա
| Աճի կուսակցություն
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Յաբլոկո}}&quot;|
| align=center |
| Դարիա Բեսեդինա
| ինքնաառաջադրում («[[Յաբլոկո]]»-ի աջակցությամբ)
|
|
|}

=== Շրջան 9 ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+ 
|-
!colspan=&quot;2&quot;|Տեղ
!Թեկնածու
!
!Կուսակցություն
!Քվեներ
!%
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Միասնական Ռուսաստան}}&quot;|
| align=center | 
| Անդրեյ Մեդվեդև
| ինքնաառաջադրում ([[Միասնական Ռուսաստան]]ի աջակցությամբ)
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Միասնական Ռուսաստան}}&quot;|
| align=center | 
| Աննա Գանյալինա
| ինքնաառաջադրում ([[Միասնական Ռուսաստան]]ի աջակցությամբ)
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Արդար Ռուսաստան}}&quot;|
| align=center | 
|Ալիսա Գոլուբենկո
|[[Արդար Ռուսաստան]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի Դաշնության կոմունիստական կուսակցություն}}&quot;|
| align=center | 
| Նիկոլայ Ստեփանով
| [[Ռուսաստանի կոմունիստական կուսակցություն]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի լիբերալ-դեմոկրատական կուսակցություն}}&quot;|
| align=center | 
| Մայա Գալենկինա
| [[Ռուսաստանի լիբերալ-դեմոկրատական կուսակցություն]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի կոմունիստներ}}&quot;|
| align=center | 
| Եկատերինա Բակաշևա
| Ռուսաստանի կոմունիստներ
|
|
|}

=== Շրջան 10 ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+ 
|-
!colspan=&quot;2&quot;|Տեղ
!Թեկնածու
!Կուսակցություն
!Քվեներ
!%
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Միասնական Ռուսաստան}}&quot;|
| align=center | 
| Լարիսա Կարտավցևա
| ինքնաառաջադրում ([[Միասնական Ռուսաստան]]ի աջակցությամբ)
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Արդար Ռուսաստան}}&quot;|
| align=center | 
| Անդրեյ Սուվորով
|[[Արդար Ռուսաստան]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի Դաշնության կոմունիստական կուսակցություն}}&quot;|
| align=center | 
| Յուրի Դաշկով
| [[Ռուսաստանի կոմունիստական կուսակցություն]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի լիբերալ-դեմոկրատական կուսակցություն}}&quot;|
| align=center | 
| Ալեքսեյ Կրյուկով
| [[Ռուսաստանի լիբերալ-դեմոկրատական կուսակցություն]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի կոմունիստներ}}&quot;|
| align=center | 
| Իգոր Դաշկևիչ
| Ռուսաստանի կոմունիստներ
|
|
|}
=== Շրջան 11 ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+
|-
!colspan=&quot;2&quot;|Տեղ
!Թեկնածու
!Կուսակցություն
!Քվեներ
!%
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Միասնական Ռուսաստան}}&quot;|
| align=center | 
| Եվգենի Նիֆանտև
| ինքնաառաջադրում ([[Միասնական Ռուսաստան]]ի աջակցությամբ)
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Արդար Ռուսաստան}}&quot;|
| align=center | 
| Ալեքսանդր Լուչին
|[[Արդար Ռուսաստան]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի Դաշնության կոմունիստական կուսակցություն}}&quot;|
| align=center | 
| Նիկոլայ Զուբրիլին
| [[Ռուսաստանի կոմունիստական կուսակցություն]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի լիբերալ-դեմոկրատական կուսակցություն}}&quot;|
| align=center | 
| Եվգենի Ռիբին
| [[Ռուսաստանի լիբերալ-դեմոկրատական կուսակցություն]]
|
|
|}
=== Շրջան 12 ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+ 
|-
!colspan=&quot;2&quot;|Տեղ
!Թեկնածու
!Կուսակցություն
!Քվեներ
!%
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Միասնական Ռուսաստան}}&quot;|
| align=center | 
| Ալեքսեյ Շապոշնիկով
| ինքնաառաջադրում ([[Միասնական Ռուսաստան]]ի աջակցությամբ)
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Արդար Ռուսաստան}}&quot;|
| align=center | 
| Նիկիտա Յանկովա
|[[Արդար Ռուսաստան]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի Դաշնության կոմունիստական կուսակցություն}}&quot;|
| align=center | 
| Ալեքսանդր Եֆիմով
| [[Ռուսաստանի կոմունիստական կուսակցություն]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի լիբերալ-դեմոկրատական կուսակցություն}}&quot;|
| align=center | 
| Մաքսիմ Եֆիմով
| [[Ռուսաստանի լիբերալ-դեմոկրատական կուսակցություն]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի կոմունիստներ}}&quot;|
| align=center | 
| Պավել Տրոֆիմով
|[[Ռուսաստանի կոմունիստներ]]
|
|
|}
=== Շրջան 13 ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+ 
|-
!colspan=&quot;2&quot;|Տեղ
!Թեկնածու
!Կուսակցություն
!Քվեներ
!%
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Միասնական Ռուսաստան}}&quot;|
| align=center | 
| Իգոր Բուսկին
| ինքնաառաջադրում ([[Միասնական Ռուսաստան]]ի աջակցությամբ)
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Արդար Ռուսաստան}}&quot;|
| align=center | 
| Իլյա Լիֆանցև
|[[Արդար Ռուսաստան]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի Դաշնության կոմունիստական կուսակցություն}}&quot;|
| align=center | 
| Ալեքսանդր Պոտապով
| [[Ռուսաստանի կոմունիստական կուսակցություն]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի լիբերալ-դեմոկրատական կուսակցություն}}&quot;|
| align=center | 
| Տատյնա Կրավչենկո
| [[Ռուսաստանի լիբերալ-դեմոկրատական կուսակցություն]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի կոմունիստներ}}&quot;|
| align=center | 
| ԴԵնիս Զոմեր
|[[Ռուսաստանի կոմունիստներ]]
|
|
|}

=== Շրջան 14 ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+ 
|-
!colspan=&quot;2&quot;|Տեղ
!Թեկնածու
!Կուսակցություն
!Քվեներ
!%
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Միասնական Ռուսաստան}}&quot;|
| align=center | 
| Նատալյա Պոչինոկ
| ինքնաառաջադրում ([[Միասնական Ռուսաստան]]ի աջակցությամբ)
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Արդար Ռուսաստան}}&quot;|
| align=center | 
| Գեորգի Ֆեդորով
|[[Արդար Ռուսաստան]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի լիբերալ-դեմոկրատական կուսակցություն}}&quot;|
| align=center | 
| Եվգենի Ստեպկին
| [[Ռուսաստանի լիբերալ-դեմոկրատական կուսակցություն]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի կոմունիստներ}}&quot;|
| align=center | 
| Նիկոլայ Ալեքսանդրով
| Ռուսաստանի կոմունիստներ
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Յաբլոկո}}&quot;|
| align=center | 
| Մաքսիմ Կրուգլով
| [[Յաբլոկո]]
|
|
|-
| 
| align=center | 
| Դմիտրի Կլոչկով
| ինքնաառաջադրում
|
|
|-
| 
| align=center | 
| Ալեքսանդր Շկոլնիկով
| ինքնաառաջադրում
|
|
|}

=== Շրջան 15 ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+ 
|-
!colspan=&quot;2&quot;|Տեղ
!Թեկնածու
!Կուսակցություն
!Քվեներ
!%
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Միասնական Ռուսաստան}}&quot;|
| align=center | 
| Անդրեյ Մետելսկի
| ինքնաառաջադրում ([[Միասնական Ռուսաստան]]ի աջակցությամբ)
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի Դաշնության կոմունիստական կուսակցություն}}&quot;|
| align=center | 
| Սերգեյ Սևոստյանով
| [[Ռուսաստանի կոմունիստական կուսակցություն]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի լիբերալ-դեմոկրատական կուսակցություն}}&quot;|
| align=center | 
| Ալեքսեյ Կուստով
| [[Ռուսաստանի լիբերալ-դեմոկրատական կուսակցություն]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի կոմունիստներ}}&quot;|
| align=center | 
| Իվան Օստրիկով
| Ռուսաստանի կոմունիստներ
|
|
|-
| 
| align=center | 
| Յուրի Վոստոկով
| ինքնաառաջադրում
|
|
|}

=== Շրջան 16 ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+ 
|-
!colspan=&quot;2&quot;|Տեղ
!Թեկնածու
!Կուսակցություն
!Քվեներ
!%
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Միասնական Ռուսաստան}}&quot;|
| align=center | 
| Անտոն Մոլև
| ինքնաառաջադրում (Միասնական Ռուսաստանի աջակցությամբ)
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Արդար Ռուսաստան}}&quot;|
| align=center | 
| Միխայիլ Տիմանով
|[[Արդար Ռուսաստան]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի Դաշնության կոմունիստական կուսակցություն}}&quot;|
| align=center | 
| Ալեքսանդրա Անդրեևա
| [[Ռուսաստանի կոմունիստական կուսակցություն]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի լիբերալ-դեմոկրատական կուսակցություն}}&quot;|
| align=center | 
| Վերա Կոսովա
| [[Ռուսաստանի լիբերալ-դեմոկրատական կուսակցություն]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի կոմունիստներ}}&quot;|
| align=center | 
| Տատյանա Գորդիենկո
| Ռուսաստանի կոմունիստներ
|
|
|-
| 
| align=center | 
| Ալեքսանդրա Անդրեևա
| ինքնաառաջադրում
|
|
|}
=== Շրջան 17 ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+ 
|-
!colspan=&quot;2&quot;|Տեղ
!Թեկնածու
!Կուսակցություն
!Քվեներ
!%
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Միասնական Ռուսաստան}}&quot;|
| align=center | 
| Տատուլովա Անաստասիա
| ինքնաառաջադրում ([[Միասնական Ռուսաստան]]ի աջակցությամբ)
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Արդար Ռուսաստան}}&quot;|
| align=center | 
| Անդրեյ Մեդվեդկով
|[[Արդար Ռուսաստան]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի Դաշնության կոմունիստական կուսակցություն}}&quot;|
| align=center | 
| Վիկտոր Մաքսիմով
| [[Ռուսաստանի կոմունիստական կուսակցություն]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի լիբերալ-դեմոկրատական կուսակցություն}}&quot;|
| align=center | 
| Իլյա Խովանեց
| [[Ռուսաստանի լիբերալ-դեմոկրատական կուսակցություն]]
|
|
|}

=== Շրջան 18 ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+ 
|-
!colspan=&quot;2&quot;|Տեղ
!Թեկնածու
!Կուսակցություն
!Քվեներ
!%
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Միասնական Ռուսաստան}}&quot;|
| align=center | 
| Նիկոլայ Տաբաշնիկով
| ինքնաառաջադրում ([[Միասնական Ռուսաստան]]ի աջակցությամբ)
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Արդար Ռուսաստան}}&quot;|
| align=center | 
| Դարյա Շեստակովա
|[[Արդար Ռուսաստան]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի Դաշնության կոմունիստական կուսակցություն}}&quot;|
| align=center | 
| Ելենա Յանչուկ
| [[Ռուսաստանի կոմունիստական կուսակցություն]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի լիբերալ-դեմոկրատական կուսակցություն}}&quot;|
| align=center | 
| Անտոն Մեդվեդև
| [[Ռուսաստանի լիբերալ-դեմոկրատական կուսակցություն]]
|
|
|-
| 
| align=center | 
| Մարիա Մարուսենկո
| ինքնաառաջադրում
|
|
|}
=== Շրջան 19 ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+ 
|-
!colspan=&quot;2&quot;|Տեղ
!Թեկնածու
!Կուսակցություն
!Քվեներ
!%
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Միասնական Ռուսաստան}}&quot;|
| align=center | 
| Իրինա Նազարովա
| ինքնաառաջադրում ([[Միասնական Ռուսաստան]]ի աջակցությամբ)
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի Դաշնության կոմունիստական կուսակցություն}}&quot;|
| align=center | 
| Օլեգ Շերեմետև
| [[Ռուսաստանի կոմունիստական կուսակցություն]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի լիբերալ-դեմոկրատական կուսակցություն}}&quot;|
| align=center | 
| Կիրիլ Վոլկով
| [[Ռուսաստանի լիբերալ-դեմոկրատական կուսակցություն]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի կոմունիստներ}}&quot;|
| align=center | 
| Ռոման Իլյին
| Ռուսաստանի կոմունիստներ
|
|
|}

=== Շրջան 20 ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+ 
|-
!colspan=&quot;2&quot;|Տեղ
!Թեկնածու
!Կուսակցություն
!Քվեներ
!%
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Միասնական Ռուսաստան}}&quot;|
| align=center | 
| Մաքսիմ Շինգարկին
| ինքնաառաջադրում ([[Միասնական Ռուսաստան]]ի աջակցությամբ)
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Արդար Ռուսաստան}}&quot;|
| align=center | 
| Վալերի Դանիլովցև
|[[Արդար Ռուսաստան]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի Դաշնության կոմունիստական կուսակցություն}}&quot;|
| align=center | 
| Եվգենի Ստուպին
| [[Ռուսաստանի կոմունիստական կուսակցություն]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի լիբերալ-դեմոկրատական կուսակցություն}}&quot;|
| align=center | 
| Վիկտոր Բուկրեև
| [[Ռուսաստանի լիբերալ-դեմոկրատական կուսակցություն]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի կոմունիստներ}}&quot;|
| align=center | 
| Դմիտրի Զախարով
| Ռուսաստանի կոմունիստներ
|
|
|}
=== Շրջան 21 ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+ 
|-
!colspan=&quot;2&quot;|Տեղ
!Թեկնածու
!Կուսակցություն
!Քվեներ
!%
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Միասնական Ռուսաստան}}&quot;|
| align=center | 
| Վերա Շևչենկո
| ինքնաառաջադրում ([[Միասնական Ռուսաստան]]ի աջակցությամբ)
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Արդար Ռուսաստան}}&quot;|
| align=center | 
| Եկատերինա Բորոդինա
|[[Արդար Ռուսաստան]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի Դաշնության կոմունիստական կուսակցություն}}&quot;|
| align=center | 
| Լեոնիդ Զյուգանով
| [[Ռուսաստանի կոմունիստական կուսակցություն]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի լիբերալ-դեմոկրատական կուսակցություն}}&quot;|
| align=center | 
| Անդրեյ Շախ
| [[Ռուսաստանի լիբերալ-դեմոկրատական կուսակցություն]]
|
|
|}

=== Շրջան 22 ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+ 
|-
!colspan=&quot;2&quot;|Տեղ
!Թեկնածու
!Կուսակցություն
!Քվեներ
!%
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Միասնական Ռուսաստան}}&quot;|
| align=center | 
| Իննա Սվյատենկո
| ինքնաառաջադրում ([[Միասնական Ռուսաստան]]ի աջակցությամբ)
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Արդար Ռուսաստան}}&quot;|
| align=center | 
| Դմիտրի Մոնաստիրև
|[[Արդար Ռուսաստան]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի Դաշնության կոմունիստական կուսակցություն}}&quot;|
| align=center | 
| Դմիտրի Սարաև
| [[Ռուսաստանի կոմունիստական կուսակցություն]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի լիբերալ-դեմոկրատական կուսակցություն}}&quot;|
| align=center | 
| Անտոն Եգորով
| [[Ռուսաստանի լիբերալ-դեմոկրատական կուսակցություն]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի կոմունիստներ}}&quot;|
| align=center | 
| Վլադիմիր Բադմաև
| Ռուսաստանի կոմունիստներ
|
|
|}

=== Շրջան 23 ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+ 
|-
!colspan=&quot;2&quot;|Տեղ
!Թեկնածու
!Կուսակցություն
!Քվեներ
!%
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Միասնական Ռուսաստան}}&quot;|
| align=center | 
| Ելենա Նիկոլաևա
| ինքնաառաջադրում ([[Միասնական Ռուսաստան]]ի աջակցությամբ)
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Արդար Ռուսաստան}}&quot;|
| align=center | 
| Վիկտոր Մեշչերյակով
|[[Արդար Ռուսաստան]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի Դաշնության կոմունիստական կուսակցություն}}&quot;|
| align=center | 
| Ելենա Գուլիչևա
| [[Ռուսաստանի կոմունիստական կուսակցություն]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի լիբերալ-դեմոկրատական կուսակցություն}}&quot;|
| align=center | 
| Գեորգի Պոմերանցև
| [[Ռուսաստանի լիբերալ-դեմոկրատական կուսակցություն]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի կոմունիստներ}}&quot;|
| align=center | 
| Անտոն Բուլատով
| Ռուսաստանի կոմունիստներ
|
|
|}

=== Շրջան 24 ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+ 
|-
!colspan=&quot;2&quot;|Տեղ
!Թեկնածու
!Կուսակցություն
!Քվեներ
!%
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Միասնական Ռուսաստան}}&quot;|
| align=center | 
| Իգոր Դյագիլև
| ինքնաառաջադրում ([[Միասնական Ռուսաստան]]ի աջակցությամբ)
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Արդար Ռուսաստան}}&quot;|
| align=center | 
| Եկատերինա Աբրամենկո
|[[Արդար Ռուսաստան]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի Դաշնության կոմունիստական կուսակցություն}}&quot;|
| align=center | 
| Պավել Տարասով
| [[Ռուսաստանի կոմունիստական կուսակցություն]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի լիբերալ-դեմոկրատական կուսակցություն}}&quot;|
| align=center | 
| Նիկոլայ Շերեմետև
| [[Ռուսաստանի լիբերալ-դեմոկրատական կուսակցություն]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի կոմունիստներ}}&quot;|
| align=center | 
| Ալեքսեյ Բալաբուտկին
| Ռուսաստանի կոմունիստներ
|
|
|-
| 
| align=center | 
| Անտոն Տարասով
| ինքնաառաջադրում
|
|
|}
=== Շրջան 25 ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+ 
|-
!colspan=&quot;2&quot;|Տեղ
!Թեկնածու
!Կուսակցություն
!Քվեներ
!%
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Միասնական Ռուսաստան}}&quot;|
| align=center | 
| Լյուդմիլա Ստեբենկովա
| ինքնաառաջադրում ([[Միասնական Ռուսաստան]]ի աջակցությամբ)
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Արդար Ռուսաստան}}&quot;|
| align=center | 
| Վլադիսլավ Կոցյուբա
|[[Արդար Ռուսաստան]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի Դաշնության կոմունիստական կուսակցություն}}&quot;|
| align=center | 
| Անդրեյ Օրել
| [[Ռուսաստանի կոմունիստական կուսակցություն]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի լիբերալ-դեմոկրատական կուսակցություն}}&quot;|
| align=center | 
| Դենիս Մերկուլով
| [[Ռուսաստանի լիբերալ-դեմոկրատական կուսակցություն]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի կոմունիստներ}}&quot;|
| align=center | 
| Դմիտրի Ռակիտին
| Ռուսաստանի կոմունիստներ
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Քաղաքացիական ուժ}}&quot;|
| align=center | 
| Սերգեյ Սմիրնով
|[[Քաղաքացիական ուժ]]
|
|
|-
| 
| align=center | 
| Ստանիսլավ Պոլիշչուկ
| ինքնաառաջադրում
|
|
|}

=== Շրջան 26 ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+ 
|-
!colspan=&quot;2&quot;|Տեղ
!Թեկնածու
!Կուսակցություն
!Քվեներ
!%
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Միասնական Ռուսաստան}}&quot;|
| align=center | 
| Կիրիլ Շիտով
| ինքնաառաջադրում ([[Միասնական Ռուսաստան]]ի աջակցությամբ)
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Արդար Ռուսաստան}}&quot;|
| align=center | 
| Վլադիմիր Կալինին
|[[Արդար Ռուսաստան]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի Դաշնության կոմունիստական կուսակցություն}}&quot;|
| align=center | 
| Անդրեյ Իսպոլատով
| [[Ռուսաստանի կոմունիստական կուսակցություն]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի լիբերալ-դեմոկրատական կուսակցություն}}&quot;|
| align=center | 
| Իլյա Ակսենով
| [[Ռուսաստանի լիբերալ-դեմոկրատական կուսակցություն]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի կոմունիստներ}}&quot;|
| align=center | 
| Սվետլանա Անիսիմովա
| Ռուսաստանի կոմունիստներ
|
|
|}
=== Շրջան 27 ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+ 
|-
!colspan=&quot;2&quot;|Տեղ
!Թեկնածու
!Կուսակցություն
!Քվեներ
!%
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Միասնական Ռուսաստան}}&quot;|
| align=center | 
| Ստեփան Օրլով
| ինքնաառաջադրում ([[Միասնական Ռուսաստան]]ի աջակցությամբ)
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Արդար Ռուսաստան}}&quot;|
| align=center | 
| Սերգեյ Երեխով
|[[Արդար Ռուսաստան]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի Դաշնության կոմունիստական կուսակցություն}}&quot;|
| align=center | 
| Ալեքսեյ Դրիգա
| [[Ռուսաստանի կոմունիստական կուսակցություն]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի լիբերալ-դեմոկրատական կուսակցություն}}&quot;|
| align=center | 
| Սերգեյ Կորովին
| [[Ռուսաստանի լիբերալ-դեմոկրատական կուսակցություն]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի կոմունիստներ}}&quot;|
| align=center | 
| Վիկտոր Գոգոլև
| Ռուսաստանի կոմունիստներ
|
|
|}
=== Շրջան 28 ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+ 
|-
!colspan=&quot;2&quot;|Տեղ
!Թեկնածու
!Կուսակցություն
!Քվեներ
!%
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Միասնական Ռուսաստան}}&quot;|
| align=center | 
| Ելենա Սամիշինա
| ինքնաառաջադրում ([[Միասնական Ռուսաստան]]ի աջակցությամբ)
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Արդար Ռուսաստան}}&quot;|
| align=center | 
| Արկադի Պավլիմով
|[[Արդար Ռուսաստան]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի Դաշնության կոմունիստական կուսակցություն}}&quot;|
| align=center | 
| Կոնստանտին Լազարև
| [[Ռուսաստանի կոմունիստական կուսակցություն]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի լիբերալ-դեմոկրատական կուսակցություն}}&quot;|
| align=center | 
| Սերգեյ Ելիսեև
| [[Ռուսաստանի լիբերալ-դեմոկրատական կուսակցություն]]
|
|
|}
=== Շրջան 29 ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+ 
|-
!colspan=&quot;2&quot;|Տեղ
!Թեկնածու
!Կուսակցություն
!Քվեներ
!%
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Միասնական Ռուսաստան}}&quot;|
| align=center | 
| Օլեգ Արտեմիև
| ինքնաառաջադրում ([[Միասնական Ռուսաստան]]ի աջակցությամբ)
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Արդար Ռուսաստան}}&quot;|
| align=center | 
| Սերգեյ Ժուրավսկի
|[[Արդար Ռուսաստան]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի Դաշնության կոմունիստական կուսակցություն}}&quot;|
| align=center | 
| Նիկոլայ Սերգեև
| [[Ռուսաստանի կոմունիստական կուսակցություն]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի լիբերալ-դեմոկրատական կուսակցություն}}&quot;|
| align=center | 
| Բորիս Չերնիշով
| [[Ռուսաստանի լիբերալ-դեմոկրատական կուսակցություն]]
|
|
|}

=== Շրջան 30 ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+ 
|-
!colspan=&quot;2&quot;|Տեղ
!Թեկնածու
!Կուսակցություն
!Քվեներ
!%
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Միասնական Ռուսաստան}}&quot;|
| align=center | 
| Մարգարիտա Ռուսեցկայա
| ինքնաառաջադրում ([[Միասնական Ռուսաստան]]ի աջակցությամբ)
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Արդար Ռուսաստան}}&quot;|
| align=center | 
| Ալեքսեյ Ցիբա
|[[Արդար Ռուսաստան]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի Դաշնության կոմունիստական կուսակցություն}}&quot;|
| align=center | 
| Վլադիսլավ Ժուկովսկի
| [[Ռուսաստանի կոմունիստական կուսակցություն]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի լիբերալ-դեմոկրատական կուսակցություն}}&quot;|
| align=center | 
| Իլյա Գալիբին
| [[Ռուսաստանի լիբերալ-դեմոկրատական կուսակցություն]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի կոմունիստներ}}&quot;|
| align=center | 
| Պյոտր Վիկուլին
| Ռուսաստանի կոմունիստներ
|
|
|-
| 
| align=center | 
| Ռոման Յունեման
| ինքնաառաջադրում
| 
|
|}
=== Շրջան 31 ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+ 
|-
!colspan=&quot;2&quot;|Տեղ
!Թեկնածու
!Կուսակցություն
!Քվեներ
!%
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Միասնական Ռուսաստան}}&quot;|
| align=center | 
| Սերգեյ Զվերով
| ինքնաառաջադրում ([[Միասնական Ռուսաստան]]ի աջակցությամբ)
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Արդար Ռուսաստան}}&quot;|
| align=center | 
| Յուլիա Ժանդարովա
|[[Արդար Ռուսաստան]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի Դաշնության կոմունիստական կուսակցություն}}&quot;|
| align=center | 
| Լյուբով Նիկիտինա
| [[Ռուսաստանի կոմունիստական կուսակցություն]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի լիբերալ-դեմոկրատական կուսակցություն}}&quot;|
| align=center | 
| Յուլիա Շմանցար
| [[Ռուսաստանի լիբերալ-դեմոկրատական կուսակցություն]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի կոմունիստներ}}&quot;|
| align=center | 
| Անդրեյ Միլենիշ
| Ռուսաստանի կոմունիստներ
|
|
|}
=== Շրջան 32 ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+ 
|-
!colspan=&quot;2&quot;|Տեղ
!Թեկնածու
!Կուսակցություն
!Քվեներ
!%
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Միասնական Ռուսաստան}}&quot;|
| align=center | 
| Օլգա Մելնիկովա
| ինքնաառաջադրում ([[Միասնական Ռուսաստան]]ի աջակցությամբ)
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Արդար Ռուսաստան}}&quot;|
| align=center | 
| Վլադիմիր Զալիշչակ
|[[Արդար Ռուսաստան]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի Դաշնության կոմունիստական կուսակցություն}}&quot;|
| align=center | 
| Կլիմ Լիխաչև
| [[Ռուսաստանի կոմունիստական կուսակցություն]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի լիբերալ-դեմոկրատական կուսակցություն}}&quot;|
| align=center | 
| Վլադիմիր Բերնև
| [[Ռուսաստանի լիբերալ-դեմոկրատական կուսակցություն]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի կոմունիստներ}}&quot;|
| align=center | 
| Դենիս Կուլիկով
| Ռուսաստանի կոմունիստներ
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Կանաչներ}}&quot;|
| align=center | 
| Սերգեյ Պադալկա
|[[Կանաչներ]]
|
|
|}

=== Շրջան 33 ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+ 
|-
!colspan=&quot;2&quot;|Տեղ
!Թեկնածու
!Կուսակցություն
!Քվեներ
!%
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Միասնական Ռուսաստան}}&quot;|
| align=center | 
| Լյուդմիլա Գուսևա
| ինքնաառաջադրում ([[Միասնական Ռուսաստան]]ի աջակցությամբ)
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Արդար Ռուսաստան}}&quot;|
| align=center | 
| Գարեգին Պապյան
|[[Արդար Ռուսաստան]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի Դաշնության կոմունիստական կուսակցություն}}&quot;|
| align=center | 
| Լևոն Սմիրնով
| [[Ռուսաստանի կոմունիստական կուսակցություն]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի լիբերալ-դեմոկրատական կուսակցություն}}&quot;|
| align=center | 
| Վլադիմիր Գրիչենկո
| [[Ռուսաստանի լիբերալ-դեմոկրատական կուսակցություն]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի կոմունիստներ}}&quot;|
| align=center | 
| Պավել Ֆեդորով
| Ռուսաստանի կոմունիստներ
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Հայրենիք}}&quot;|
| align=center | 
| Վիկտոր Պրիսնյակ
|[[Հայրենիք (կուսակցություն)|Հայրենիք]]
|
|
|}
=== Շրջան 34 ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+ 
|-
!colspan=&quot;2&quot;|Տեղ
!Թեկնածու
!Կուսակցություն
!Քվեներ
!%
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Միասնական Ռուսաստան}}&quot;|
| align=center | 
| Ալեքսանդր Սեմենիկով
| ինքնաառաջադրում ([[Միասնական Ռուսաստան]]ի աջակցությամբ)
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Արդար Ռուսաստան}}&quot;|
| align=center | 
| Մաքսիմ Չիրկով
|[[Արդար Ռուսաստան]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի Դաշնության կոմունիստական կուսակցություն}}&quot;|
| align=center | 
| Յուլիա Գլադկովա
| [[Ռուսաստանի կոմունիստական կուսակցություն]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի լիբերալ-դեմոկրատական կուսակցություն}}&quot;|
| align=center | 
| Անտոն Յուրիկով
| [[Ռուսաստանի լիբերալ-դեմոկրատական կուսակցություն]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի կոմունիստներ}}&quot;|
| align=center | 
| Ալեքսանդր Ֆիլատով
| Ռուսաստանի կոմունիստներ
|
|
|}
=== Շրջան 35 ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+ 
|-
!colspan=&quot;2&quot;|Տեղ
!Թեկնածու
!Կուսակցություն
!Քվեներ
!%
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Միասնական Ռուսաստան}}&quot;|
| align=center | 
| Նատալյա Մետլինա
| ինքնաառաջադրում ([[Միասնական Ռուսաստան]]ի աջակցությամբ)
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Արդար Ռուսաստան}}&quot;|
| align=center | 
| Սերգեյ Վասիլև
|[[Արդար Ռուսաստան]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի Դաշնության կոմունիստական կուսակցություն}}&quot;|
| align=center | 
| Դմիտրի Ագրանովսկի
| [[Ռուսաստանի կոմունիստական կուսակցություն]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի լիբերալ-դեմոկրատական կուսակցություն}}&quot;|
| align=center | 
| Միխայիլ Մոնախով
| [[Ռուսաստանի լիբերալ-դեմոկրատական կուսակցություն]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի կոմունիստներ}}&quot;|
| align=center | 
| Վլադիմիր Ռյազանով
| Ռուսաստանի կոմունիստներ
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Յաբլոկո}}&quot;|
| align=center | 
| Սերգեյ Մալախով
|[[Յաբլոկո]]
|
|
|}

=== Շրջան 36 ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+ 
|-
!colspan=&quot;2&quot;|Տեղ
!Թեկնածու
!Կուսակցություն
!Քվեներ
!%
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Միասնական Ռուսաստան}}&quot;|
| align=center | 
| Օլգա Շարապովա
| ինքնաառաջադրում ([[Միասնական Ռուսաստան]]ի աջակցությամբ)
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Արդար Ռուսաստան}}&quot;|
| align=center | 
| Օլեսյա Ռյաբցևա
|[[Արդար Ռուսաստան]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի Դաշնության կոմունիստական կուսակցություն}}&quot;|
| align=center | 
| Սերգեյ Կուրգանցև
| [[Ռուսաստանի կոմունիստական կուսակցություն]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի լիբերալ-դեմոկրատական կուսակցություն}}&quot;|
| align=center | 
| Դմիտրի Ռեպնիկով
| [[Ռուսաստանի լիբերալ-դեմոկրատական կուսակցություն]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի կոմունիստներ}}&quot;|
| align=center | 
| Ալեքսեյ Պոկատաև
| Ռուսաստանի կոմունիստներ
|
|
|-
| 
| align=center | 
| Արտեմ Պապետա
| ինքնաառաջադրում
|
|
|}

=== Շրջան 37 ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+ 
|-
!colspan=&quot;2&quot;|Տեղ
!Թեկնածու
!Կուսակցություն
!Քվեներ
!%
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Արդար Ռուսաստան}}&quot;|
| align=center | 
| Ալեքսանդր Ռոմանովիչ
|[[Արդար Ռուսաստան]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի Դաշնության կոմունիստական կուսակցություն}}&quot;|
| align=center | 
| Նիկոլայ Գուբենկո
| [[Ռուսաստանի կոմունիստական կուսակցություն]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի լիբերալ-դեմոկրատական կուսակցություն}}&quot;|
| align=center | 
| Յուրի Մաքսիմով
| [[Ռուսաստանի լիբերալ-դեմոկրատական կուսակցություն]]
|
|
|}

=== Շրջան 38 ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+ 
|-
!colspan=&quot;2&quot;|Տեղ
!Թեկնածու
!Կուսակցություն
!Քվեներ
!%
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Միասնական Ռուսաստան}}&quot;|
| align=center | 
| Ալեքսանդր Կոզլով
| ինքնաառաջադրում ([[Միասնական Ռուսաստան]]ի աջակցությամբ)
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Արդար Ռուսաստան}}&quot;|
| align=center | 
| Իգոր Գլեկ
|[[Արդար Ռուսաստան]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի Դաշնության կոմունիստական կուսակցություն}}&quot;|
| align=center | 
| Լյուդմիլա Երեմինա
| [[Ռուսաստանի կոմունիստական կուսակցություն]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի լիբերալ-դեմոկրատական կուսակցություն}}&quot;|
| align=center | 
| Ստանիսլավ Սմիրնով
| [[Ռուսաստանի լիբերալ-դեմոկրատական կուսակցություն]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի կոմունիստներ}}&quot;|
| align=center | 
| Նատալյա Անդրուսենկո
| Ռուսաստանի կոմունիստներ
|
|
|}
=== Շրջան 39 ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+ 
|-
!colspan=&quot;2&quot;|Տեղ
!Թեկնածու
!Կուսակցություն
!Քվեներ
!%
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Միասնական Ռուսաստան}}&quot;|
| align=center | 
| Վալերի Գոլովչենկո
| ինքնաառաջադրում ([[Միասնական Ռուսաստան]]ի աջակցությամբ)
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Արդար Ռուսաստան}}&quot;|
| align=center | 
| Անդրեյ Բեզրիադով
|[[Արդար Ռուսաստան]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի Դաշնության կոմունիստական կուսակցություն}}&quot;|
| align=center | 
| Ալեքսանդր Վիդմանով
| [[Ռուսաստանի կոմունիստական կուսակցություն]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի լիբերալ-դեմոկրատական կուսակցություն}}&quot;|
| align=center | 
| Ալեքսանդր Միտյաև
| [[Ռուսաստանի լիբերալ-դեմոկրատական կուսակցություն]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի կոմունիստներ}}&quot;|
| align=center | 
| Նիկոլայ Բեստաև
| Ռուսաստանի կոմունիստներ
|
|
|-
| 
| align=center | 
| Վլադիմիր Կնյազև
| ինքնաառաջադրում
|
|
|}
=== Շրջան 40 ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+ 
|-
!colspan=&quot;2&quot;|Տեղ
!Թեկնածու
!Կուսակցություն
!Քվեներ
!%
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Միասնական Ռուսաստան}}&quot;|
| align=center | 
| Տատյանա Բատիշևա
| ինքնաառաջադրում ([[Միասնական Ռուսաստան]]ի աջակցությամբ)
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Արդար Ռուսաստան}}&quot;|
| align=center | 
| Ալեքսանդր Միխայլովսկի
|[[Արդար Ռուսաստան]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի Դաշնության կոմունիստական կուսակցություն}}&quot;|
| align=center | 
| Իգոր Սուխանով
| [[Ռուսաստանի կոմունիստական կուսակցություն]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի լիբերալ-դեմոկրատական կուսակցություն}}&quot;|
| align=center | 
| Սերգեյ Գերասկին
| [[Ռուսաստանի լիբերալ-դեմոկրատական կուսակցություն]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի կոմունիստներ}}&quot;|
| align=center | 
| Սերգեյ Մորոզ
| Ռուսաստանի կոմունիստներ
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Հայրենիք}}&quot;|
| align=center | 
| Սերգեյ Մատվեև
|[[Հայրենիք (կուսակցություն)|Հայրենիք]]
|
|
|}
=== Շրջան 41 ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+ 
|-
!colspan=&quot;2&quot;|Տեղ
!Թեկնածու
!Կուսակցություն
!Քվեներ
!%
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Միասնական Ռուսաստան}}&quot;|
| align=center | 
| Եվգենի Գերասիմով
| ինքնաառաջադրում ([[Միասնական Ռուսաստան]]ի աջակցությամբ)
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի Դաշնության կոմունիստական կուսակցություն}}&quot;|
| align=center | 
| Օլգա Ֆրոլովա
| [[Ռուսաստանի կոմունիստական կուսակցություն]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի լիբերալ-դեմոկրատական կուսակցություն}}&quot;|
| align=center | 
| Հերման Բոգատիրենկո
| [[Ռուսաստանի լիբերալ-դեմոկրատական կուսակցություն]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի կոմունիստներ}}&quot;|
| align=center | 
| Եկատերինա Պավլովա
| Ռուսաստանի կոմունիստներ
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Յաբլոկո}}&quot;|
| align=center | 
| Վադիմ Սոկուրենկո
| [[Յաբլոկո]]
|
|
|-
| 
| align=center | 
| Ալեքսեյ Սոբոլև
| ինքնաառաջադրում
|
|
|}
=== Շրջան 42 ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+ 
|-
!colspan=&quot;2&quot;|Տեղ
!Թեկնածու
!Կուսակցություն
!Քվեներ
!%
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Միասնական Ռուսաստան}}&quot;|
| align=center | 
| Կիրիլ Նիկիտին
| ինքնաառաջադրում ([[Միասնական Ռուսաստան]]ի աջակցությամբ)
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Արդար Ռուսաստան}}&quot;|
| align=center | 
| Բորիս Կագարլիցկի
|[[Արդար Ռուսաստան]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի Դաշնության կոմունիստական կուսակցություն}}&quot;|
| align=center | 
| Եկատերինա Ենգալիչևա
| [[Ռուսաստանի կոմունիստական կուսակցություն]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի լիբերալ-դեմոկրատական կուսակցություն}}&quot;|
| align=center | 
| Պավել Ռամենսկի
| [[Ռուսաստանի լիբերալ-դեմոկրատական կուսակցություն]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի կոմունիստներ}}&quot;|
| align=center | 
| Օլգա Կորշունովա
| Ռուսաստանի կոմունիստներ
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Հայրենիք}}&quot;|
| align=center | 
| Մարինա Կոստիշևա
|[[Հայրենիք (կուսակցություն)|Հայրենիք]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Յաբլոկո}}&quot;|
| align=center | 
| Միխայիլ Մենշիկով
| [[Յաբլոկո]]
|
|
|}

=== Շրջան 43 ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+ 
|-
!colspan=&quot;2&quot;|Տեղ
!Թեկնածու
!Կուսակցություն
!Քվեներ
!%
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Արդար Ռուսաստան}}&quot;|
| align=center | 
| Եվգենի Բորովիկ
|[[Արդար Ռուսաստան]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի Դաշնության կոմունիստական կուսակցություն}}&quot;|
| align=center | 
| Ռոման Կլիմենտև
| [[Ռուսաստանի կոմունիստական կուսակցություն]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի լիբերալ-դեմոկրատական կուսակցություն}}&quot;|
| align=center | 
| Դմիտրի Կոշլակով-Կրեստովսկի
| [[Ռուսաստանի լիբերալ-դեմոկրատական կուսակցություն]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Յաբլոկո}}&quot;|
| align=center | 
| Սերգեյ Միտրոխին
|[[Յաբլոկո]]
|
|}

=== Շրջան 44 ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+ 
|-
!colspan=&quot;2&quot;|Տեղ
!Թեկնածու
!Կուսակցություն
!Քվեներ
!%
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Միասնական Ռուսաստան}}&quot;|
| align=center | 
| Իլյա Սվիրիդով
| ինքնաառաջադրում ([[Միասնական Ռուսաստան]]ի աջակցությամբ)
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի Դաշնության կոմունիստական կուսակցություն}}&quot;|
| align=center | 
| Ելենա Շուվալովա
| [[Ռուսաստանի կոմունիստական կուսակցություն]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի լիբերալ-դեմոկրատական կուսակցություն}}&quot;|
| align=center | 
| Եկատերինա Նեչաևա
| [[Ռուսաստանի լիբերալ-դեմոկրատական կուսակցություն]]
|
|
|-
| 
| align=center | 
| Նադեժդա Շալիմովա
| ինքնաառաջադրում
|
|
|}

=== Շրջան 45 ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+ 
|-
!colspan=&quot;2&quot;|Տեղ
!Թեկնածու
!Կուսակցություն
!Քվեներ
!%
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Միասնական Ռուսաստան}}&quot;|
| align=center | 
| Վալերիա Կասամարա
| ինքնաառաջադրում ([[Միասնական Ռուսաստան]]ի աջակցությամբ)
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Արդար Ռուսաստան}}&quot;|
| align=center | 
| Յանդիև Մուհամեդ
|[[Արդար Ռուսաստան]]
|
|
|-
| bgcolor=&quot;{{Կուսակցության գույն/Ռուսաստանի լիբերալ-դեմոկրատական կուսակցություն}}&quot;|
| align=center | 
| Եվգենի Տուրուշև
| [[Ռուսաստանի լիբերալ-դեմոկրատական կուսակցություն]]
|
|
|-
| 
| align=center | 
| Միխայիլ Կոնև
| ինքնաառաջադրում
|
|
|}

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ|2}}

== Արտաքին հղումներ ==
* [http://irex.group/articles/vybory-v-moskovskuu-gorodskuu-dumu-kluchevye-faktory-i-stsenarii-kampanii Զեկույց «Մոսկվայի քաղաքային դումայի ընտրությունները. հիմնական գործոններն ու քարոզարշավի սցենարները»։ «Տարածաշրջանային փորձաքննության ինստիտուտ»] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190419041719/http://irex.group/articles/vybory-v-moskovskuu-gorodskuu-dumu-kluchevye-faktory-i-stsenarii-kampanii |date=2019-04-19 }}
* [https://expert.ru/2019/04/25/vyiboryi/ Մոսկվայի քաղաքային դումայում իր առաջադրման մասին հայտարարողների աղյուսակը, 25.04.2019]
* [http://mosgorduma-2019.ru 45 ընտրատարածքների բոլոր թեկնածուների ցանկը]
* [https://zona.media/chronicle/mosgorsearch Ընտրություններ Մոսկվայի քաղաքային դումայում։ Խուզարկություններ և հարցաքննություններ]
* {{cite news|title=Ընտրություններ Մոսկվայում. Համապատասխանություն օրենքին և պահանջատիրություն բացառիկության համար|url=https://ria.ru/20190802/1557092993.html?in=t|accessdate=2019-08-09|date=2019-08-02|last=|first=|work=|via=}}
;Պաշտոնական պորտալ
* [http://www.vybory.izbirkom.ru/region/izbirkom?action=show&amp;vrn=27720002327736&amp;region=77&amp;prver=0&amp;pronetvd=null Ընտրություններ Ռուսաստանի Դաշնության ԿԸՀ կայքում]
* [http://moscow-city.izbirkom.ru/vybory-i-referendumy-v-moskve/vybory-deputatov-moskovskoy-gorodskoy-dumy/vybory-deputatov-moskovskoy-gorodskoy-dumy-sedmogo-sozyva-8-sentyabrya-2019-goda/index.php Ընտրությունները Մոսկվայի քաղաքային ընտրական հանձնաժողովի կայքում]
* [http://www.mosgorizbirkom.ru/web/guest/vybory-deputatov-moskovskoj-gorodskoj-dumy-sed-mogo-sozyva-8-sentabra-2019-goda Ընտրությունները Մոսկվայի քաղաքային ընտրական հանձնաժողովի «Լրաբեր» ցանցային հրատարակության կայքում]

{{Արտաքին հղումներ}}

[[Կատեգորիա:Բողոքի ակցիաներ Ռուսաստանում]]</text>
      <sha1>1fot3jh4rtuuizk01kuca2laixjzg6y</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Մասնակից:ԱշոտՏՆՂ/ցանկեր/ոչ ազատ պատկերներ հոդվածից դուրս</title>
    <ns>2</ns>
    <id>942396</id>
    <revision>
      <id>8486307</id>
      <parentid>8485580</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T00:01:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ԱշբոտՏՆՂ</username>
        <id>48669</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>թարմացում</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3759" xml:space="preserve">{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
!Պատկեր!!Էջ!!Բեռնման ամսաթիվ
|-
|[[:Պատկեր:Wikipedia-hylogo.gif]]
|[[Մասնակից:Beko]]
|20100306161704
|-
|[[:Պատկեր:Wikipedia-hylogo.gif]]
|[[Մասնակից:ArshakMessi]]
|20100306161704
|-
|[[:Պատկեր:Wikipedia-hylogo.gif]]
|[[Մասնակից:Արշակ]]
|20100306161704
|-
|[[:Պատկեր:Wikipedia-hylogo.gif]]
|[[Մասնակից:Beko/Մասնակցային_էջեր]]
|20100306161704
|-
|[[:Պատկեր:Wikipedia-hylogo.gif]]
|[[Մասնակից:Vadgt/Մասնակցի_Էջերը]]
|20100306161704
|-
|[[:Պատկեր:Wikipedia-hylogo.gif]]
|[[Մասնակից:Շահէն]]
|20100306161704
|-
|[[:Պատկեր:Wikipedia-hylogo.gif]]
|[[Մասնակից:Խորեն_Ամիրխանյան]]
|20100306161704
|-
|[[:Պատկեր:Wikipedia-hylogo.gif]]
|[[Մասնակից:Davh2000]]
|20100306161704
|-
|[[:Պատկեր:Wikipedia-logo-hy-1915.png]]
|[[Մասնակից:Pandukht/Արխիվ/2010]]
|20100321165535
|-
|[[:Պատկեր:Գոլդեն_Սթեյթ_Ուորիորս.png]]
|[[Վիքիպեդիա:Նորություններ]]
|20110919192310
|-
|[[:Պատկեր:Գոլդեն_Սթեյթ_Ուորիորս.png]]
|[[Կաղապար:ԸԻ/Շաբաթ_25,_2022_թ.]]
|20110919192310
|-
|[[:Պատկեր:Գոլդեն_Սթեյթ_Ուորիորս.png]]
|[[Կաղապար:ԸԻ/Շաբաթ_26,_2022_թ.]]
|20110919192310
|-
|[[:Պատկեր:Սամվել_Ալեքսանյան_(ազատամարտիկ).jpg]]
|[[Մասնակից:Voskanyan/Սամվել_Ալեքսանյան_(ազատամարտիկ)]]
|20140220105338
|-
|[[:Պատկեր:Wiki-2015.png]]
|[[Վիքիպեդիա:Խորհրդարան/Արխիվ/Դեկտեմբեր/2014]]
|20141221140908
|-
|[[:Պատկեր:Wiki.png]]
|[[Վիքիպեդիա:Խորհրդարան/Արխիվ/Հունվար,_2009_-_Հունիս,_2009]]
|20170102090448
|-
|[[:Պատկեր:Wiki.png]]
|[[Վիքիպեդիա:Խորհրդարան/Արխիվ/Օգոստոս_-_Հոկտեմբեր,_2010]]
|20170102090448
|-
|[[:Պատկեր:Wiki.png]]
|[[Վիքիպեդիա:Խորհրդարան/Արխիվ/Հոկտեմբեր_2011_-_Դեկտեմբեր_2011]]
|20170102090448
|-
|[[:Պատկեր:Wiki.png]]
|[[Օգնություն:Դասընթաց/Հոդվածի_կառուցվածք]]
|20170102090448
|-
|[[:Պատկեր:Wiki.png]]
|[[Վիքիպեդիա:Ինչպես_խմբագրել_էջը]]
|20170102090448
|-
|[[:Պատկեր:Եբրայերեն_ու_հայերեն,_նոյեմբերի_1_-_2015.jpg]]
|[[Վիքիպեդիա:Խորհրդարան/Արխիվ/Նոյեմբեր_2015]]
|20190912005401
|-
|[[:Պատկեր:Վերջին_փոփոխություններ.jpg]]
|[[Վիքիպեդիա:Խորհրդարան/տեխնիկական/Արխիվ/-_2016]]
|20190912005553
|-
|[[:Պատկեր:Screenshot_2021-01-09_Wikipédia,_l'encyclopédie_libre.png]]
|[[Վիքիպեդիա:Խորհրդարան/Արխիվ/Փետրվար_2021]]
|20210109065635
|-
|[[:Պատկեր:Screenshot_2021-02-02_Wikipédia,_l'encyclopédie_libre.png]]
|[[Վիքիպեդիա:Խորհրդարան/Արխիվ/Փետրվար_2021]]
|20210202072612
|-
|[[:Պատկեր:345px-Արցախի_շրջաններ.png]]
|[[Վիքիպեդիա:Խորհրդարան/Արխիվ/Փետրվար_2021]]
|20210223143520
|-
|[[:Պատկեր:345px-Արցախի_շրջաններ.png]]
|[[Վիքիպեդիա:Մռավից_հարավ_տարածաշրջան/Արցախին_վերաբերող_քննարկումներ,_խորհրդատվություն]]
|20210223143520
|-
|[[:Պատկեր:Հայ_Ավետարանական_Փիթեր_և_Ելիզաբեթ_Թորոսյան_դպրոց.jpg]]
|[[Մասնակից:Son_Melkumyan/Հայ_Աւետարանական_Փիթր_և_Էլիզապէթ_Թորոսեան_Վարժարան]]
|20220617123540
|}</text>
      <sha1>jqt5eh2xuwjjb4nv6u7b2vn368ivwos</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Բողոքի ակցիաներ Հոնկոնգում</title>
    <ns>0</ns>
    <id>942808</id>
    <revision>
      <id>8486415</id>
      <parentid>7755294</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T08:43:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ArmSirius</username>
        <id>64149</id>
      </contributor>
      <comment>/* Նախադրյալ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="51438" xml:space="preserve">{{ընթացիկ|20200617}}
{{Տեղեկաքարտ Քաղաքացիական հակամարտություն
| title        = Բողոքի ակցիաներ Հոնկոնգում
| partof       = 
| image        = [[Պատկեր:June9protestTreefong01.jpg|300px]][[File:June16protestTreefong15.jpg|300px]]
| caption      = 
| date         = 2019 թվականի մարտի 31-ից մինչ օրս
| place        = {{Դրոշավորում|Հոնկոնգ}}
| coordinates  = 
| causes       = 
| goals        = *Քերրի Լեմը հայտարարում է օրինագծի կասեցման մասին և ներողություն է խնդրում հասարակությունից
**Արտահանձման օրինագծի անվերադարձ և վերջնական ավարտ, կառավարությունը պետք է սխալ համարվի 2019 թվականի հունիսի 12-ի ցույցերը որպես խռովություն սահմանելու համար, ցույցերի բոլոր ձերբակալված մասնակիցները անվերապահորեն պետք է ազատ արձակվեն, պետք է կատարվի բողոքի ցույցը ցրելիս ոստիկանության գործողությունների անկախ հետաքննություն, բարեփոխումներ իրականացվեն քաղաքացիներին համընդհանուր ընտրական իրավունք տրամադրելու համար&lt;ref name=&quot;hrfp_14_july_2019&quot;&gt;{{cite web |title=‘All five demands must be fulfilled’: Thousands of Hong Kong anti-extradition law protesters rally in Sha Tin |url=https://www.hongkongfp.com/2019/07/14/five-demands-must-fulfilled-thousands-hong-kong-anti-extradition-law-protesters-rally-sha-tin/ |date=2019-07-14 |website=Hong Kong Free Press |lang=en |accessdate=2019-08-02 }}&lt;/ref&gt;։
| methods      = 
| status       = 
| result       = բողոքը շարունակվում է 
| side1        = 
| side2        = 
| side3        = 
| leadfigures1 = 
| leadfigures2 = 
| leadfigures3 = 
| howmany1     = 
| howmany2     = 
| howmany3     = 
| casualties1  = 
| casualties2  = 
| casualties3  = 
| fatalities   =
| injuries     =
| arrests      =
| detentions   =
| charged      =
| fined        =
| casualties_label = 
| notes            = Հարյուր հազարավոր ցուցարարներ Սպիտակ երթով քայլում են․ հունիսի 9-ին (վերևում) և հունիսի 16-ին (ներքևում)։
}} 
'''Բողոքի ակցիաներ Հոնկոնգում՝ արտահանձնման օրինագծի դեմ,''' Հոնկոնգում բողոքի մի շարք ցույցեր են ընդդեմ Հոնկոնգի կառավարության կողմից առաջարկված արտահանձնման օրինագծի&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.hongkongfp.com/2019/02/13/trojan-horse-hong-kongs-china-extradition-plans-may-harm-citys-judicial-protections-say-democrats/|title='Trojan horse': Hong Kong's China extradition plans may harm city's judicial protections, say democrats|date=2019-02-13|publisher=Hong Kong Free Press HKFP|lang=en-GB|accessdate=2019-08-17}}&lt;/ref&gt;։ Դրա ընդունման դեպքում օրինագիծը թույլ կտա տեղի իշխանություններին ձերբակալել այն անձանց, որոնք հետախուզման մեջ են այն տարածքներում, որոնց հետ Հոնկոնգը արտահանձնման մասին համաձայնագրեր չունի, ներառյալ Չինաստանը և [[Թայվան (կղզի)|Թայվանը]]&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2019-08-17|first=Mike|last=Ives|date=2019-06-10|id=0362-4331|website=The New York Times|title=What Is Hong Kong’s Extradition Bill?|url=https://www.nytimes.com/2019/06/10/world/asia/hong-kong-extradition-bill.html}}&lt;/ref&gt;։ Ոմանք մտավախություն ունեն, որ օրինագիծը Հոնկոնգի բնակիչներին և եկվորներին կդնի Հոնկոնգյան Չինաստանի իրավասության տակ, ինչը կխաթարի տարածաշրջանի ինքնավարությունը և քաղաքացիների իրավունքները&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2019-08-17|date=2019-05-24|website=Reuters|title=EU lodges formal diplomatic note against contentious Hong Kong...|url=https://www.reuters.com/article/us-hongkong-extradition-eu-idUSKCN1SU0OS}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.ejinsight.com/20190523-is-hk-tilting-from-a-semi-democracy-to-a-semi-dictatorship/|title=Is HK tilting from a semi-democracy to a semi-dictatorship?|date=2019-05-23|publisher=EJ Insight|lang=en-US|accessdate=2019-08-17}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.hongkongfp.com/2019/05/22/ex-governor-chris-patten-says-extradition-bill-worst-thing-hong-kong-since-1997-carrie-lam-faces-grilling/|title=Ex-governor Chris Patten says extradition bill 'worst thing' for Hong Kong since 1997, as Carrie Lam faces grilling|date=2019-05-22|publisher=Hong Kong Free Press HKFP|lang=en-GB|accessdate=2019-08-17}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.scmp.com/news/hong-kong/politics/article/3004067/extradition-bill-not-made-measure-mainland-china-and-wont|title=Extradition bill not tailor-made for mainland China, Carrie Lam says|date=2019-04-01|publisher=South China Morning Post|lang=en|accessdate=2019-08-17}}&lt;/ref&gt;։

Օրինագծի դեմ ցույցերը սկսվել են մարտին և ապրիլին&lt;ref name=&quot;:2&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.hongkongfp.com/2019/03/31/pictures-12000-hongkongers-march-protest-evil-china-extradition-law-organisers-say/|title=In Pictures: 12,000 Hongkongers march in protest against 'evil' China extradition law, organisers say|author=Holmes Chan|date=2019-03-31|publisher=Hong Kong Free Press HKFP|lang=en-GB|accessdate=2019-08-17}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.scmp.com/news/hong-kong/politics/article/3007999/thousands-set-join-protest-march-against-proposed|title=130,000 join march against proposed extradition law, organiser says|date=2019-04-28|publisher=South China Morning Post|lang=en|accessdate=2019-08-17}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://news.rthk.hk/rthk/en/component/k2/1455134-20190429.htm?|title=New extradition laws still urgent, says Carrie Lam - RTHK|publisher=news.rthk.hk|lang=en-gb|accessdate=2019-08-17}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.hongkongfp.com/2019/04/29/hong-kong-man-centre-extradition-legal-row-jailed-29-months-may-early-october/|title=Hong Kong man at centre of extradition legal row jailed for 29 months, may be out as early as October|author=Holmes Chan|date=2019-04-29|publisher=Hong Kong Free Press HKFP|lang=en-GB|accessdate=2019-08-17}}&lt;/ref&gt;, սակայն սրվել են հունիսին։ Հարյուր հազարավոր մարդիկ հունիսի 9-ին դուրս են եկել օրինագծի դեմ բողոքի ակցիաների&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.vox.com/world/2019/6/9/18658650/hong-kong-protest-march-china-extradition-bill-2019|title=Hundreds of thousands attend protest in Hong Kong over extradition bill|author=Eric Kleefeld|date=2019-06-09|publisher=Vox|accessdate=2019-08-17}}&lt;/ref&gt;։ Հունիսի 12-ին, այն օրը, երբ օրինագիծը նախատեսված էր երկրորդ ընթերցմամբ օրենսդիր խորհրդում, տեղի ունեցավ բռնության կտրուկ սրում։ Չինաստանի Ժողովրդական զինված ոստիկանությունը ցուցարարների դեմ արցունքաբեր գազ և ռետինե փամփուշտներ է կիրառել&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://time.com/longform/hong-kong-protests/|title=Hong Kong Is On the Frontlines of a Global Battle For Freedom|publisher=Time|lang=en|accessdate=2019-08-17}}&lt;/ref&gt;։ Այնուհետև ոստիկանության գործողությունների հետաքննությունն և նրանց գործողությունների համար պատասխանատվության բարձրացումը դարձել են ցուցարարների պահանջների մի մասը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.hongkongfp.com/2019/06/18/anti-extradition-protest-organiser-disappointed-hong-kong-leaders-refusal-retract-bill-resign/|title=Anti-extradition protest organiser ‘disappointed’ by Hong Kong leader’s refusal to retract bill and resign|author=Kris Cheng|date=2019-06-18|publisher=Hong Kong Free Press HKFP|lang=en-GB|accessdate=2019-08-17}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.hongkongfp.com/2019/07/14/five-demands-must-fulfilled-thousands-hong-kong-anti-extradition-law-protesters-rally-sha-tin/|title='All five demands must be fulfilled': Thousands of Hong Kong anti-extradition law protesters rally in Sha Tin|author=Hong Kong Free Press|date=2019-07-14|publisher=Hong Kong Free Press HKFP|lang=en-GB|accessdate=2019-08-17}}&lt;/ref&gt;։ Ավելի մեծ երթ է տեղի ունեցել հունիսի 16-ին&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.scmp.com/news/hong-kong/politics/article/3014695/sea-black-hong-kong-will-march-against-suspended|title=As it happened: Hong Kong’s historic march as ‘2 million’ people peacefully protest|date=2019-06-16|publisher=South China Morning Post|lang=en|accessdate=2019-08-17}}&lt;/ref&gt;։
 
Հուլիսի 1-ին հարյուր հազարավոր մարդիկ մասնակցել են հուլիսյան ամենամյա երթերին&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://graphics.reuters.com/HONGKONG-EXTRADITION-CROWDSIZE/0100B05W0BE/index.html|title=Hong Kong protests: How many protesters took to the streets on July 1?|publisher=Reuters|accessdate=2019-08-17}}&lt;/ref&gt;։ Ցուցարարներից ոմանք հեռացան երթից և ներխուժեցին օրենսդիր խորհրդի համալիր՝ վանդալացնելով կենտրոնական կառավարության խորհրդանիշները&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.hongkongfp.com/2019/07/01/breaking-hong-kong-protesters-storm-legislature-breaking-glass-doors-prying-gates-open/|title=Hong Kong protesters occupy legislative chamber after smashing windows, vandalising corridors|author=Hong Kong Free Press|date=2019-07-01|publisher=Hong Kong Free Press HKFP|lang=en-GB|accessdate=2019-08-17}}&lt;/ref&gt;։

Գործադիր իշխանության ղեկավար Քերի Լամը հունիսի 15-ին դադարեցրել է արտահանձնման մասին օրինագծի գործողությունը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://time.com/5607678/hong-kong-extradition-bill-suspended/|title=Hong Kong Suspends China Extradition Bill After Protests|publisher=Time|lang=en|accessdate=2019-08-17}}&lt;/ref&gt;՝ հայտարարելով, որ նա հուլիսի 9-ին «մեռած է»&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://coconuts.co/hongkong/news/the-bill-is-dead-but-how-dead-google-trends-shows-spike-in-searches-for-idiom-used-by-carrie-lam-to-describe-extradition-bill/|title=So the bill is 'dead'...but how dead, exactly? Lam's choice of words raises eyebrows {{!}} Coconuts Hong Kong|author=CoconutsHongKong|date=2019-07-09|publisher=Coconuts|lang=en-US|accessdate=2019-08-17}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.rfa.org/english/news/china/bill-07092019103527.html|title=Hong Kong's Lam Says Extradition Bill is 'Dead,' Campaigners Skeptical|publisher=Radio Free Asia|lang=en|accessdate=2019-08-17}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2019-08-17|first=Lily Kuo Verna Yu in Hong|last=Kong|date=2019-07-09|id=0261-3077|website=The Guardian|title=Hong Kong: Carrie Lam says extradition bill is 'dead' but will not withdraw it|url=https://www.theguardian.com/world/2019/jul/09/hong-kong-carrie-lam-says-extradition-bill-is-dead-but-stops-short-of-withdrawal}}&lt;/ref&gt;։ Նա չի ասել, որ օրինագիծը ամբողջությամբ հանվելու է&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2019-08-17|date=2019-07-09|title=Hong Kong extradition bill is 'dead' says Lam|url=https://www.bbc.com/news/world-asia-china-48917796}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.hongkongfp.com/2019/07/13/hong-kong-extradition-protests-continue-bill-not-dead-can-revived-12-days/|title=Why Hong Kong extradition protests continue: the bill is not 'dead' - it can be revived in 12 days|date=2019-07-13|publisher=Hong Kong Free Press HKFP|lang=en-GB|accessdate=2019-08-17}}&lt;/ref&gt;։ Գործադիր խորհրդի անդամներ Ռեգինա Իպն ու Բերնար Չարնվութ Չանը հայտարարել են, որ կառավարությունը մտադիր չէ հետագա զիջումների գնալ&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite news|accessdate=2019-08-17|first=Keith|last=Bradsher|date=2019-07-19|id=0362-4331|website=The New York Times|title=Hong Kong’s Approach to Protesters: No More Concessions|url=https://www.nytimes.com/2019/07/19/world/asia/hong-kong-protests-carrie-lam.html}}&lt;/ref&gt;։

Բողոքի ակցիաները շարունակվել են ամռան ընթացքում և վերաճել ավելի կատաղի բախումների ոստիկանության, ակտիվիստների, Պեկինի [[Տրիադա (կազմակերպություն)|Տրիադայի]] կողմնակիցների և տեղի բնակիչների միջև՝  տարածաշրջանի ավելի քան 20 տարբեր շրջաններում&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2019-08-17|first=Austin|last=Ramzy|date=2019-07-22|id=0362-4331|website=The New York Times|title=Mob Attack at Hong Kong Train Station Heightens Seething Tensions in City|url=https://www.nytimes.com/2019/07/22/world/asia/hong-kong-protest-mob-attack-yuen-long.html}}&lt;/ref&gt;։ Ցույցերի շարունակման հետ մեկտեղ ցուցարարները կոչ են անում ոստիկանության կողմից դաժանության դեպքերի անկախ հետաքննություն անցկացնել, ազատ արձակել ձերբակալված ցուցարարներին, վերացնել բողոքի պաշտոնական բնութագիրը որպես «անկարգություններ» և օրենսդիր խորհրդի անդամների և գործադիր իշխանության ղեկավարի ուղղակի ընտրություններ անցկացնել&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;։

== Նախադրյալ ==
2019 թվականի արդարադատությունից թաքնվող իրավախախտների և քրեական գործերով փոխադարձ իրավական օգնության (փոփոխություն) մասին օրինագիծն առաջին անգամ Հոնկոնգի կառավարության կողմից առաջարկվել է 2019 թվականի փետրվարին՝ ի պատասխան 2018 թվականին Թայվանում Հոնկոնգյան զույգի մասնակցությամբ [[սպանություն|սպանության]]։ Հոնկոնգը կասկածյալների արտահանձնումը թույլատրող Թայվանի հետ պայմանագիր չունի և նրա հետ բանակցություններ վարելը խնդրահարույց կլիներ, քանի որ Չինաստանի կառավարությունը չի ճանաչում Թայվանի ինքնիշխանությունը։ Այս խնդրի լուծման համար Հոնկոնգի կառավարությունն առաջարկել է փոփոխություն կատարել արդարադատությունից թաքնվող իրավախախտների մասին օրենքում ([http://www.hklii.hk/eng/hk/legis/ord/503/index.html Գլուխ 503]) և քրեական գործերով փոխադարձ իրավական օգնության մասին հրամանագրում ([http://www.hklii.hk/eng/hk/legis/ord/525/index.html Գլուխ 525]), որը նախատեսում է արդարադատությունից թաքնվող անձանց անհատական փոխանցման մեխանիզմի ստեղծում [[Գործադիր իշխանություն|գործադիր իշխանության]] ղեկավարի կարգադրությամբ՝ ցանկացած իրավազորության, որի հետ քաղաքը չունի հանձնման պաշտոնական պայմանագիր&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt;։

Փոփոխության մեջ մայրցամաքային Չինաստանը ներառելը վերաբերում է Հոնկոնգյան հասարակության տարբեր ոլորտներին։ Ժողովրդավարության կողմնակիցները վախենում են, որ քաղաքի իրավասությունը կմիացվի Չինաստանի օրենսդրությանը, որը կառավարվում է Կոմունիստական կուսակցության կողմից, դրանով իսկ խարխլելով «մեկ երկիր, երկու համակարգ» սկզբունքը, որը ստեղծվել է 1997 թվականին իշխանության լիազորությունների հանձնումից հետո։ Գործող օրինագծի հակառակորդները կոչ են անում Հոնկոնգյան կառավարությանը արտահանձնման մասին պայմանագիր ստորագրել բացառապես Թայվանի հետ, ինչպես նաև դադարեցնել այդ համաձայնագրի գործողությունը կասկածյալին հանձնելուց անմիջապես հետո&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.scmp.com/news/hong-kong/politics/article/3006463/hong-kongs-pro-democracy-lawmakers-seek-last-minute|title=Pan-dems want fugitive law to ensure Taiwan murder suspect faces justice|date=2019-04-16|publisher=South China Morning Post|lang=en|accessdate=2019-08-17}}&lt;/ref&gt;։

== Բողոքի գործունեության առաջացման կարճ պատմություն ==
Հոնկոնգի անվտանգության բյուրոն օրենսդիր ժողովին առաջարկել է փոփոխություններ կատարել 2019 թվականի փետրվարին Հոնկոնգի արտահանձնման մասին օրենքում, որը, ինչպես ենթադրվում էր, պետք է ներառեր Չինաստանը, [[Մակաո]]ն և [[Թայվան]]ը 20 երկրների ցուցակում, որոնց հետ արդեն պայմանավորվածություններ են ձեռք բերվել հանցագործության մեջ կասկածվողների արտահանձնման վերաբերյալ։ Այս հնարավոր փոփոխությունը մտահոգություն է առաջացրել իրավաբանների, լրագրողների և քաղաքական գործիչների շրջանում, Հոնկոնգի փաստաբանները խնդրել են կառավարությանը հետ վերցնել փաստաթուղթը։ Ուսումնական հաստատությունները, եկեղեցական համայնքները և իրավաբանները միացել են փոփոխությունների դեմ ուղղված իրավապաշտպան շարժմանը։ Դրան հաջորդեց բուռն քննարկումները Հոնկոնգի օրենսդիր ժողովում, որտեղ վիճաբանություններ են տեղի ունեցել, կառավարությունը պահանջել է փաստաթուղթը ընդունել առանց ձգձգումների՝ չեղյալ հայտարարելով օրենսդրական ընթացակարգերը, որոնք կարող էին խանգարել ընդունմանը, այս ամենը երկրում քննադատության նոր հոսք է առաջացրել&lt;ref name=&quot;reuters_june_12_2019&quot;&gt;{{cite web |title=Why proposed changes to Hong Kong's extradition law fueled protests |url=https://www.reuters.com/article/us-hongkong-extradition-explainer/why-proposed-changes-to-hong-kongs-extradition-law-fueled-protests-idUSKCN1TD0NB |last=Torode |first=Greg |date=2019-06-12 |website=Reuters |lang=en |accessdate=2019-07-28  }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;hkfp_february_13_2019&quot;&gt;{{cite web |title=‘Trojan horse’: Hong Kong’s China extradition plans may harm city’s judicial protections, say democrats |url=https://www.hongkongfp.com/2019/02/13/trojan-horse-hong-kongs-china-extradition-plans-may-harm-citys-judicial-protections-say-democrats/ |last=Chan |first=Holmes |date=2019-02-13 |website=Hong Kong Free Press |lang=en |accessdate=2019-07-28 }}&lt;/ref&gt;։

Փոփոխության կողմնակիցները ասում էին, որ եթե օրինագիծն ընդունվի, Հոնկոնգը անպաշտպան կդառնա չինական, խորը մեղադրյալ, իրավական համակարգի միջամտության սպառնալիքների դեմ, և դա էլ ավելի կթուլացնի քաղաքի օրինական անկախությունը&lt;ref name=&quot;bbc_2019_06_10&quot; /&gt;։

Բողոքի ակցիաները սկսվել են 2019 թվականի մարտին և պարբերաբար շարունակվել հաջորդ շաբաթներին&lt;ref name=&quot;reuters_2019_july_01&quot;&gt;{{cite web|url=https://www.reuters.com/article/uk-hongkong-extradition-timeline/timeline-key-dates-for-hong-kong-extradition-bill-and-protests-idUSKCN1TW14F|title=Timeline: Key dates for Hong Kong extradition bill and protests|author=Anne Marie Roantree and Delfina Wentzel; Editing by Paul Tait|website=Reuters|date=2019-07-01|lang=en|accessdate=2019-07-28}}&lt;/ref&gt;։

Հարյուր հազարավոր քաղաքացիներ դուրս են եկել քաղաքի փողոցներ 2019-ի հունիսին, պահանջելով օրինագծի չեղարկումը, սակայն Հոնկոնգի առաջնորդ Քերի Լամը հրաժարվել է չեղարկել օրինագծի ընդունումը և առաջարկել է այն հնարավորինս շուտ՝ հուլիսից ոչ ուշ ընդունել&lt;ref name=&quot;bbc_2019_06_10&quot;&gt;{{cite web |title=Hong Kong-China extradition plans explained |url=https://www.bbc.com/news/world-asia-china-47810723 |date=2019-06-10 |website=BBC |lang=en |accessdate=2019-07-28}}&lt;/ref&gt;։

Չնայած այն բանին, որ հունիսի 15-ին Քերի Լամը 75-րոպեանոց մամուլի ասուլիսում հայտարարել է օրինագծի քննարկումը անժամկետ դադարեցնելու մասին, հավելելով, որ կառավարությունը կվերսկսի բացատրական աշխատանքը, պանդեմոկրատական քաղաքական գործիչները վրդովվել են, որ Քերի Լամը չի ցանկանում հրաժարական տալ, ներողություն չի խնդրում և վերջնականապես չի չեղարկում օրինագիծը, և կոչ են արել իրենց կողմնակիցներին շարունակել բողոքի ակցիաները&lt;ref name=&quot;scmp_2019_06_15&quot;&gt;{{cite web |title=Hong Kong leader Carrie Lam suspends extradition bill, but won’t apologise for rift it caused or withdraw it altogether |url=https://www.scmp.com/news/hong-kong/politics/article/3014669/hong-kong-leader-carrie-lam-backs-down-over-extradition |last=Cheung |first=Tony  |date=2019-06-15 |website=South China Morning Post |lang=en |accessdate=2019-07-28}}&lt;/ref&gt;։

Հուլիսի 9-ին Քերրի Լամը կրկին հայտարարել է, որ հաշվի առնելով այն կասկածներն ու անհանգստությունները, որ կառավարությունը դեռևս ցանկանում է քվեարկության դնել օրինագիծը, նա հաստատել է, որ օրենքի ընդունման բոլոր ջանքերը մեռած են, և «օրինագիծը մեռած է», երիտասարդ ցուցարարները ի պատասխան Քերի Լամին մեղադրել են կեղծավորության մեջ, չնայած որ Քերի Լամն ասել է, որ կառավարությունն ընդառաջում է ցուցարարաների պահանջներին, սակայն նա դուրս չի եկել և ուղղակիորեն չի խոսել ցուցարարների հետ, թեև նրանք շաբաթներով կանգնել են կառավարության աշխատասենյակների պատուհանների տակ և վանկարկել են կարգախոսներ, հենց այս պատճառով էլ երկրում շարունակվում են բողոքի ակցիաները։ Մյուս բողոքողները ասում էին, որ հետագայում օրինագիծը կարող է կրկին ներկայացվել քննարկման, և մտադիր էին շարունակել բողոքի ակցիաները Քերի Լամից իրավաբանական տերմինների օգտագործմամբ պաշտոնական հայտարարության պահանջով այն մասին, որ օրինագիծը ընդունումը կչեղարկվի վերջնականապես, քանի որ Քերի Լամը, հայտարարելով օրինագծի կասեցման մասին, օգտագործել է ոչ պաշտոնական տերմին, ասելով՝ օրինագծի ընդունման բոլոր աշխատանքները «մեռած են» ([[Անգլերեն|անգլ.՝]] dead), ցուցարարները պահանջում են որպեսզի Քերի Լեմը հանդիպի իրենց հետ&lt;ref name=&quot;guardian_2019_07_09&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;yahoo_2019_07_10&quot;&gt;{{cite web |title=Hong Kong protesters to continue after bill declared 'dead' |url=https://news.yahoo.com/lam-says-hong-kong-bill-030602288.html |author=Tam, Katie; Bodeen, Christopher |publisher=Associated Press |date=2019-07-10 |website=Yahoo |lang=en |accessdate=2019-07-28}}&lt;/ref&gt;։

== Իրադարձությունների ժամանակագրություն ==

=== 2019 թվականի մարտ-հունիս․ Վաղ շրջան ===
Մարդու իրավունքների քաղաքացիական ֆրոնտը, 50 ժողովրդավարամետ խմբերի պլատֆորմը, մարտի 31-ին և ապրիլի 28-ին սկսել են բողոքի երկու ցույցեր անցկացնել այդ օրինագծի դեմ։ Երկրորդ բողոքի ակցիայի համար կազմակերպիչները ասում էին, որ հանրահավաքին մասնակցել է 130 000 մարդ, ամենաբարձր ցուցանիշը 2014 թվականի հուլիսի 1-ի բողոքի ցույցերից ի վեր&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt;։ Այս հարցը ավելի մեծ ուշադրության արժանացավ, երբ ընդհանուր ժողովրդավարական օրենսդրական խորհրդի անդամները բողոքի արշավ սկսեցին արտահանձնման մասին օրինագծի դեմ, որի արդյունքում անվտանգության նախարար Ջոն Լին հայտարարեց, որ կառավարությունը կվերսկսի օրինագծի ընթերցումը հունիսի 12-ին տեղի ունեցած օրենսդրական խորհրդի լիագումար նիստում&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.scmp.com/news/hong-kong/politics/article/3011104/hong-kong-leader-carrie-lam-defends-beijings-involvement|title=Hong Kong leader defends Beijing’s weighing in on extradition bill fracas|date=2019-05-21|publisher=South China Morning Post|lang=en|accessdate=2019-08-17}}&lt;/ref&gt;։ Կառավարության կոշտ դիրքորոշումը աղմկահարույց արտահանձնման վերաբերյալ օրինագծի վերաբերյալ. Քերրի Լամը հակառակ կողմին անվանեց «խոսող աղբ», իսկ Թայվանի կառավարությունը մերժեց Հոնկոնգի վարչատարածքային շրջանի կազմակերպիչների արտահանձնման ծրագիրը, ինչպես նաև գրավեց [[Զանգվածային լրատվության միջոցներ|ԶԼՄ]]-ների զգալի ուշադրությունը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.scmp.com/news/hong-kong/politics/article/3009506/hong-kong-leader-carrie-lam-accuses-opponents-talking-trash|title=Taipei will not ask for murder suspect unless bill concerns addressed|date=2019-05-09|publisher=South China Morning Post|lang=en|accessdate=2019-08-17}}&lt;/ref&gt;։

Օրինագծի երկրորդ ընթերցման դեմ հանդես գալու համար, որը պետք է տեղի ունենար հունիսի 12-ին, հունիսի 9-ին բողոքի երրորդ ակցիան է սկսել Վիկտորիա այգուց՝ Ծովակալության օրենսդիր խորհրդում։ Դա Հոնկոնգում երբևէ անցկացված ամենամեծ բողոքի ցույցն էր, քանի որ կազմակերպիչները պնդում էին,  որ հանրահավաքին ներկա է եղել 1,03 մլն մարդ, ինչը ռեկորդային ցուցանիշ է&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://time.com/5603754/hong-kong-carrie-lam-china-extradition-bill-more-protests/|title=Hong Kong Leader Defends Extradition Bill After Mass Protest|publisher=Time|lang=en|accessdate=2019-08-17}}&lt;/ref&gt;։ Չնայած դրան, Քերի Լեմը պնդել է, որ օրինագծի երկրորդ ընթերցմամբ քննարկումը կվերսկսվի հունիսի 12-ին&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.info.gov.hk/gia/general/201906/09/P2019060900587.htm?fontSize=1|title=Government response to procession|publisher=www.info.gov.hk|accessdate=2019-08-17}}&lt;/ref&gt;, ինչի արդյունքում մի քանի ուսանողական խմբեր նստացույց են կազմակերպել Օրենսդիր խորհրդի համալիրի մոտ, ինչը, ի վերջո, հանգեցրել է ոստիկանների և ցուցարարների միջև ինտենսիվ բախումների&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.scmp.com/video/scmp-originals/3013764/protesters-and-police-clash-hong-kong-after-massive-march-against|title=Post-protest clashes in Hong Kong|publisher=South China Morning Post|accessdate=2019-08-17}}&lt;/ref&gt;։

Հունիսի 9-ի բողոքի ակցիաներից հետո հունիսի 12-ին համընդհանուր գործադուլ է հայտարարվել, որին պատասխանել են ավելի քան 100 գործատուներ&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.hongkongfp.com/2019/06/11/100-hong-kong-employers-pledge-strike-action-extradition-bill-chief-exec-warns-radical-action/|title=Over 100 Hong Kong employers pledge strike action against extradition bill, as Chief Exec. warns against 'radical action'|date=2019-06-11|publisher=Hong Kong Free Press HKFP|lang=en-GB|accessdate=2019-08-17}}&lt;/ref&gt;։ Ցուցարարները նաև փորձել են մեղադրանք ներկայացնել Օրենսդիր խորհրդի շենքին։ Աշխատակիցները ցրել են ցուցարարներին՝ արցունքաբեր գազ, պլաստիկ փամփուշտներ և ռետինե փամփուշտներ կիրառելով&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.scmp.com/news/hong-kong/politics/article/3014104/thousands-block-roads-downtown-hong-kong-defiant-protest|title=As it happened: Hong Kong police and extradition protesters renew clashes|date=2019-06-12|publisher=South China Morning Post|lang=en|accessdate=2019-08-17}}&lt;/ref&gt;։ Ոստիկանության կոմիսար Սթիվեն Լոն «խռովություն» է&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.info.gov.hk/gia/general/201906/12/P2019061200801.htm|title=Police take action to stop riot|publisher=www.info.gov.hk|accessdate=2019-08-17}}&lt;/ref&gt; հայտարարել, թեև ոստիկանությունը նույնպես խստորեն դատապարտվել է չափազանց մեծ ուժ կիրառելու համար, այդ թվում՝ CITIC Tower-ի կողքին խաղաղ ցուցարարների վրա արցունքաբեր գազի կիրառման համար։ Հունիսի 12-ի բախումներից հետո ցուցարարները սկսել են խնդրել ոստիկանության դաժանության անկախ հետաքննություն անցկացնել և կառավարությանը կոչ են արել հրաժարվել կատարվող ցույցերը «խռովություն» որակավորելուց։ 
[[Պատկեր:190616 HK Protest Incendo 03.jpg|մինի|Բողոքի ակցիան հունիսի 16-ին, կազմակերպիչների տվյալներով, հավաքվել է 2 միլիոն մարդ։]]
Հունիսի 15-ին Քերի Լամը հայտարարեց, որ օրինագիծը կասեցված է, չնայած այս ամենին ցուցարարները պահանջում էին օրինագծի ամբողջական չեղարկում&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.scmp.com/news/hong-kong/politics/article/3014643/hong-kong-protest-organisers-vow-press-ahead-sunday-march|title=Protest to go ahead despite suspension of Hong Kong extradition bill|date=2019-06-15|publisher=South China Morning Post|lang=en|accessdate=2019-08-17}}&lt;/ref&gt;։ Այդ օրը 35-ամյա տղամարդն ինքնասպանություն է գործել՝ ի նշան Լամի որոշման դեմ բողոքի&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.hongkongfp.com/2019/06/15/man-protesting-hong-kongs-extradition-law-unconscious-jumping-mall-admiralty/|title=Man protesting Hong Kong's extradition law dies after falling from mall in Admiralty|date=2019-06-15|publisher=Hong Kong Free Press HKFP|lang=en-GB|accessdate=2019-08-17}}&lt;/ref&gt;։ Բողոքի մեծ ակցիայից հետո Քերի Լամը ներողություն է խնդրել Հոնկոնգի քաղաքացիներից, սակայն չի համաձայնել հրաժարական տալ կամ չեղարկել օրինագիծը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.scmp.com/news/hong-kong/politics/article/3014737/nearly-2-million-people-take-streets-forcing-public-apology|title=March of ‘2 million’ forces apology from Hong Kong leader over extradition bill|date=2019-06-17|publisher=South China Morning Post|lang=en|accessdate=2019-08-17}}&lt;/ref&gt;։

Ցուցարարները հունիսի 21-ին և 24-ին սկսել են պաշարել ոստիկանության շտաբը։ Ոստիկանությունը ոչ մի քայլ չի ձեռնարկել ցուցարարներին ցրելու համար&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.hongkongfp.com/2019/06/21/breaking-hong-kongs-anti-extradition-protesters-flock-legislature-block-traffic-govt-hq-shuts/|title=Hong Kong anti-extradition protesters occupy roads at gov't and police HQ after vowing 'escalation'|date=2019-06-21|publisher=Hong Kong Free Press HKFP|lang=en-GB|accessdate=2019-08-17}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.scmp.com/news/hong-kong/politics/article/3015817/anti-extradition-bill-protesters-blockade-hong-kong|title=Protesters besiege Hong Kong government buildings for second time in 4 days|date=2019-06-24|publisher=South China Morning Post|lang=en|accessdate=2019-08-17}}&lt;/ref&gt;։ Ցուցարարները նաև սկսել են միջազգային աջակցության կոչ անել, քանի որ այցելել են այն երկրների հյուպատոսություններ, որոնք, ինչպես սպասվում է, կմասնակցեն Օսակայում կայանալիք G20-ի գագաթնաժողովին, գիշերը հավաքվել են [[Էդինբուրգ]]ում՝ ձեռքում պահելով «դեմոկրատիան հիմա» և «ազատ Հոնկոնգ» գրությունները&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.hongkongfp.com/2019/06/26/democracy-now-hundreds-gather-central-hong-kong-urging-g20-countries-raise-concerns-upcoming-summit/|title='Democracy now, Free Hong Kong': Thousands of protesters urge G20 to back anti-extradition law movement|author=Jennifer Creery|date=2019-06-26|publisher=Hong Kong Free Press HKFP|lang=en-GB|accessdate=2019-08-17}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.scmp.com/video/scmp-originals/3016149/hong-kong-anti-extradition-bill-protesters-stage-marathon-petition-g20|title=Hong Kong protesters petition G20 consulates|publisher=South China Morning Post|accessdate=2019-08-17}}&lt;/ref&gt;։

=== 2019 թվականի հուլիս․ բողոքի ակցիաները «ծաղկում են ամենուր» ===
[[Պատկեր:示威者於立法會會議廳展示標語, July 2019.jpg|ձախից|մինի]]
Հուլիսի 1-ի գիշերը ցուցարարները գրոհել են Օրենսդիր խորհրդի համալիր, սակայն ոստիկանությունը գրեթե ոչ մի գործողություն չի ձեռնարկել նրանց կանգնեցնելու համար։ Ցուցարարները կոտրել են կահույքը, պղծել Հոնկոնգի խորհրդանշանը և ներկայացրել 10 կետերից բաղկացած նոր մանիֆեստ&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2019-08-17|date=2019-07-02|website=Reuters|title=Hong Kong police fire tear gas in running battles after protesters...|url=https://www.reuters.com/article/us-hongkong-extradition-idUSKCN1TV0YE}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://edition.cnn.com/asia/live-news/hong-kong-july-1-protests-intl-hnk/h_cc86e6e2cbbfd32446e41356400ac566|title=New manifesto of Hong Kong protesters released|date=2019-07-01|publisher=edition.cnn.com|lang=en|accessdate=2019-08-17}}&lt;/ref&gt;։ Քերի Լեմը դատապարտել է խորհուրդը գրոհած ցուցարարներին&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://news.rthk.hk/rthk/en/component/k2/1466131-20190702.htm?|title=Chief Executive slams 'violent, lawless' protests - RTHK|publisher=news.rthk.hk|lang=en-gb|accessdate=2019-08-17}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2019-08-17|last=Editorial|date=2019-07-02|id=0261-3077|website=The Guardian|title=The Guardian view on Hong Kong’s protests: the mood hardens {{!}} Editorial|url=https://www.theguardian.com/commentisfree/2019/jul/02/the-guardian-view-on-hong-kong-protests-the-mood-hardens}}&lt;/ref&gt;։

Հունիսի 1-ից հետո բողոքի ակցիաները սկսել են «ծաղկել ամենուր»։ Հոնկոնգի տարբեր շրջաններում բողոքի ակցիաներ են անցկացվում ինչպես արտահանձնման օրինագծի դեմ պայքարի, այնպես էլ տեղական որոշ հարցերի դեմ, ներառյալ Տույեն-Մուն զբոսայգում «դայմի» հարցը Շեն-Շուի զուգահեռ առևտրականների հարցը &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.hongkongfp.com/2019/07/05/hong-kong-extradition-bill-battle-continues-protests-planned-weekend/|title=Hong Kong extradition bill battle continues with more protests planned for the weekend|author=Kris Cheng|date=2019-07-05|publisher=Hong Kong Free Press HKFP|lang=en-GB|accessdate=2019-08-18}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.hongkongfp.com/2019/07/13/reclaim-sheung-shui-thousands-hongkongers-protest-influx-parallel-traders-china/|title='Reclaim Sheung Shui': Thousands of Hongkongers protest influx of parallel traders from China|author=Jennifer Creery|date=2019-07-13|publisher=Hong Kong Free Press HKFP|lang=en-GB|accessdate=2019-08-18}}&lt;/ref&gt;։ Կոուլինի արտահանձնման դեմ բողոքի առաջին ակցիան տեղի է ունեցել հուլիսի 7-ին, որտեղ ցուցարարները երթով անցել են Չիմսաչեից մինչև Արևմտյան Կոուլուն կայարան&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2019-08-18|first=Amy|last=Qin|date=2019-07-07|id=0362-4331|website=The New York Times|title=Hong Kong Protesters Take Their Message to Chinese Tourists|url=https://www.nytimes.com/2019/07/07/world/asia/hong-kong-protests-chinese-tourists.html}}&lt;/ref&gt;։ Ավելի ուշ բախումներ տեղի են ունեցել Չիմսաչեում և Վոնկոկում&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.scmp.com/news/hong-kong/law-and-crime/article/3017775/hong-kong-police-accused-provoking-protesters-and|title=Police slammed for ‘goading protesters and hiding identities’ in Mong Kok chaos|date=2019-07-08|publisher=South China Morning Post|lang=en|accessdate=2019-08-18}}&lt;/ref&gt;։

Հուլիսի 14-ին Շա-Թինում տեղի է ունեցել բողոքի ակցիա։ Բողոքի ակցիան հիմնականում խաղաղ է անցել, թեև որոշ ցուցարարներ սկսել են բարիկադներ կազմակերպել և բողոքի ակցիայից հետո առարկաներ են նետել ոստիկանների ուղությամբ&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.scmp.com/news/hong-kong/politics/article/3018531/thousands-gather-hong-kong-park-latest-rally-against|title=Pitched battles on Hong Kong streets and inside malls after protest|date=2019-07-14|publisher=South China Morning Post|lang=en|accessdate=2019-08-18}}&lt;/ref&gt;։ Ավելի ուշ ցուցարարները տեղափոխվել են Նյու Թաուն Պլազա և փորձել են հեռանալ Շա-Թին կայարանից&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.hongkongfp.com/2019/07/15/hong-kong-democrats-question-police-kettling-tactic-sha-tin-mall-clearance-pro-beijing-side-slams-violence/|title=Hong Kong democrats question police 'kettling' tactic during Sha Tin mall clearance, as pro-Beijing side slams violence|date=2019-07-15|publisher=Hong Kong Free Press HKFP|lang=en-GB|accessdate=2019-08-18}}&lt;/ref&gt;։ Այս ամենի արդյուքնում ցուցարարները ծուղակի մեջ են ընկել և ցուցարարների ու ոստիկանների միջև ինտենսիվ բախումներ են տեղի ունեցել&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.thestandard.com.hk/breaking-news.php?id=131298&amp;sid=4|title=Violent clashes broke out inside New Town Plaza|author=The Standard|publisher=The Standard|lang=en|accessdate=2019-08-18}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.hongkongfp.com/2019/07/17/hundreds-protesters-gather-sha-tin-mall-demand-accountability-violent-clashes-sunday/|title=Hundreds of protesters gather at Sha Tin mall to demand accountability for violent clashes on Sunday|author=Holmes Chan, Jennifer Creery|date=2019-07-17|publisher=Hong Kong Free Press HKFP|lang=en-GB|accessdate=2019-08-18}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.scmp.com/news/hong-kong/politics/article/3018716/hong-kongs-biggest-developer-faces-backlash-extradition|title=Hong Kong’s biggest developer faces backlash over violent clashes in mall|date=2019-07-16|publisher=South China Morning Post|lang=en|accessdate=2019-08-18}}&lt;/ref&gt;։

== Նպատակներ ==
Ցուցարարները ի սկզբանե պահանջել են չեղյալ համարել արտահանձնման մասին օրինագիծը։ Հունիսի 12-ին ցուցարարների նկատմամբ ոստիկանության տակտիկական գործողությունների սրումից և օրինագծի գործողության կասեցումից հետո հունիսի 15-ին ցուցարարներն իրենց առջև խնդիր են դրել կատարել այս վեց պահանջները&lt;ref name=&quot;hrfp_14_july_2019&quot; /&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://focustaiwan.tw/news/acs/201906270014.aspx|title=World leaders urged to address Hong Kong issue ahead of G20 {{!}} Cross-Strait Affairs {{!}} FOCUS TAIWAN - CNA ENGLISH NEWS|publisher=focustaiwan.tw|accessdate=2019-08-17}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://focustaiwan.tw/news/acs/201906270014.aspx|title=World leaders urged to address Hong Kong issue ahead of G20|author=|website=Focus Taiwan |date=2019-06-27 |publisher= |accessdate=2019-08-05}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;time_2016__sep_05&quot;&gt;{{cite web |title=Hong Kong Legislative Elections Have Given Voice to a New Political Generation |url=https://time.com/4478978/hong-kong-legislative-council-election-legco/ |last=Jenkins |first=Nash |date=2019-09-05 |website=Time |lang=en |accessdate=2019-07-21}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;guardian_2019_07_09&quot;&gt;{{cite web |title=‘The bill is dead’ but Hong Kong protesters are not appeased by Carrie Lam’s declaration |url=https://www.theguardian.com/world/2019/jul/09/the-bill-is-dead-but-hong-kong-protesters-are-not-appeased-by-carrie-lams-declaration |author=Kuo, Lily; Yu, Verna |date=2019-07-09 |website=The Guardian |lang=en |accessdate=2019-08-05}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;bbc_2017_03_25&quot;&gt;{{cite web |title=A crucial election for Hong Kong: What's at stake? |url=https://www.bbc.com/news/world-asia-china-39373716 |date=2017-03-25 |website=BBC |lang=en |accessdate=2019-08-05}}&lt;/ref&gt;։
{| class=&quot;wikitable&quot;
!Պահանջներ
!Հիմնավորումներ
|-
|Օրինագիծն օրենսդիրների օրակարգից անժամկետ հանելը
|Օրինագիծը կասեցվել է հունիսի 15-ին, սակայն տեսականորեն այն կարող է վերականգնվել իր ներկայիս կարգավիճակի «երկրորդ ընթերցմամբ», մի քանի օր անց դառնալով երկրում օրենք։ Որոշ իշխանամետ քաղաքական կուսակցությունների անդամներ, ինչպիսիք են Էն Չիանգը նշել են, որ օրինագծի վրա աշխատանքը կարող է վերսկսվել բողոքների «սառեցումից» հետո։
|-
|Քերի Լեմի hրաժարականը
|Հոնկոնգի գործադիր տնօրենին չի բավականացնում լեգիտիմությունը Ժողովրդավարական մանդատի բացակայության պատճառով։ Բացի այդ, Քերի Լեմը համառորեն հրաժարվում է դանդաղեցնել կամ դադարեցնել օրենսդրական գործընթացը, հունիսի 9-ին մամուլում նա պնդել է, որ հունիսի 12-ին օրինագիծը երկրորդ ընթերցմամբ կվերսկսվի։
|-
|Ոստիկանության կողմից բռնության և իշխանության չարաշահման անկողմնակալ հետաքննություն
|Քաղաքացիական խմբերը կարծում են, որ հունիսի 12-ին ցուցարարների դեմ ոստիկանության կիրառած բռնության մակարդակը չարդարացված Է եղել, մասնավորապես, ցուցարարների դեմ ոստիկանության գործողությունները, բազմաթիվ անցորդների ձերբակալությունը նույնպես վիրավորական է համարվել&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.rfa.org/english/news/china/search-06112019114440.html|title=Police in Central Hong Kong Stop, Search Subway Passengers Ahead of Vote|publisher=Radio Free Asia|lang=en|accessdate=2019-07-04}}&lt;/ref&gt;։ Ոստիկանության որոշ աշխատակիցների կողմից իրենց նույնականացման կամ օրդերային քարտ չներկայացնելը, չնայած այն բանին, որ դա պահանջում է օրենքը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://thestandnews.com/politics/%E4%BE%BF%E8%A1%A3%E8%AD%A6%E6%8B%8D%E6%94%9D%E7%A4%BA%E5%A8%81%E8%80%85-%E6%8B%92%E5%B1%95%E7%A4%BA%E5%A7%94%E4%BB%BB%E8%AD%89-%E8%AD%A6%E5%93%A1%E5%8F%8D%E5%95%8F%E8%A8%98%E8%80%85-%E6%86%91%E4%B9%9C%E5%98%A2/|title=便衣警拍攝示威者 拒展示委任證 警員反問記者：憑乜嘢 {{!}} 立場報道 {{!}} 立場新聞|publisher=立場新聞 Stand News|lang=en|accessdate=2019-07-04}}&lt;/ref&gt;։ 
|-
|Բողոքը որպես «ընդվզում» որակավարկելուց հրաժարվել
|Կառավարությունն ի սկզբանե օգտագործել է «ընդվզում» բառը՝ հունիսի 12-ի բողոքը նկարագրելու համար։ Ավելի ուշ նկարագրության մեջ մտցվել են փոփոխություններ, որոնցում ասվում էր, որ եղել են ցուցարարներ, որոնք կողմից անկարգություններ են տեղի ունեցել։ Սակայն ցուցարարները կարծում են, որ հունիսի 12-ի բողոքի ակցիաները «ընդվզման» նշաններ չունեն։ 
|-
|Ձերբակալված ցուցարարներին ազատ արձակելն առանց մեղադրանք առաջադրելու
|Ցուցարարները կարծում են, որ ձերբակալությունները եղել են քաղաքական պատճառներով. նրանք կասկածի տակ են դնում հիվանդանոցներում ցուցարարներին ձերբակալող ոստիկանների օրինականությունը։
|-
|Բարեփոխումների անցկացում Հոնկոնգի քաղաքացիներին համընդհանուր ընտրական իրավունք տրամադրելու համար
|Հոնկոնգի վարչակազմի ղեկավարը չի ընտրվում ուղղակի ժողովրդական ընտրություններում, այլ նշանակվում է հատուկ ընտրական կոմիտեի կողմից։
|}

== Քաղաքացիական ճակատը հանուն մարդու իրավունքների ==
2019 թվականի հունիսի 9-ին տեղի ունեցած բողոքի ակցիայի կազմակերպիչը, որը խորհրդանշել է արտահանձնման օրինագծի դեմ բողոքների սկիզբը՝ «Քաղաքացիական ճակատը հանուն մարդու իրավունքներին» (Civil Human Rights Front) էր, որը Ֆեյսբուքում հրապարակել էր 2020 թվականի հունիսի 9-ի բողոքի տարեդարձի կապակցությամբ իր տեսլականը, քան այդ բողոքները, որտեղ ասվում էր, որ այդ բողոքները համաժողովրդական զարթոնք էին 2014 թվականի «հովանոցների հեղափոխությունից» հետո։

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ|2}}

== Արտաքին հղումներ ==
* {{Cite news|accessdate=2019-07-04|date=2019-06-10|title=Հոնկոնգում հարյուր հազարավոր մարդիկ բողոքի ցույցի են դուրս եկել։ Չինաստանը մեղադրում է &quot;արտաքին ուժերին&quot;|url=https://www.bbc.com/russian/news-48578407|last=|first=|work=|via=}}
* {{Cite news|accessdate=2019-07-04|date=2019-06-12|title=Բախումներ Հոնկոնգում. ոստիկանությունը ռետինե փամփուշտներով կրակում է ցուցարարների վրա|url=https://www.bbc.com/russian/news-48608293|last=|first=|work=|via=}}
* {{Cite news|accessdate=2019-07-04|date=2019-06-16|title=Հոնկոնգի փողոցներ ռեկորդային թվով ցուցարարներ են դուրս եկել|url=https://www.bbc.com/russian/news-48653780|last=|first=|work=|via=}}
* {{Cite web|url=https://ru.euronews.com/2019/06/21/honkong-students-occupy-streets-again|title=Ուսանողները կրկին գրավեցին Հոնկոնգի փողոցները|last=|first=|author=Մարֆա Վասիլևա|website=|date=|publisher=ru.euronews.com|accessdate=2019-07-04}}

{{Արտաքին հղումներ}}

[[Կատեգորիա:2019 բողոքի ցույցեր]]</text>
      <sha1>byqzm139ivlqbokql892id7phjmfdf2</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486416</id>
      <parentid>8486415</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T08:44:19Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ArmSirius</username>
        <id>64149</id>
      </contributor>
      <comment>ավելացվեց [[Կատեգորիա:2020 բողոքի ցույցեր]] [[Վիքիպեդիա:ՀոթՔաթ|ՀոթՔաթ]] գործիքով</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="51494" xml:space="preserve">{{ընթացիկ|20200617}}
{{Տեղեկաքարտ Քաղաքացիական հակամարտություն
| title        = Բողոքի ակցիաներ Հոնկոնգում
| partof       = 
| image        = [[Պատկեր:June9protestTreefong01.jpg|300px]][[File:June16protestTreefong15.jpg|300px]]
| caption      = 
| date         = 2019 թվականի մարտի 31-ից մինչ օրս
| place        = {{Դրոշավորում|Հոնկոնգ}}
| coordinates  = 
| causes       = 
| goals        = *Քերրի Լեմը հայտարարում է օրինագծի կասեցման մասին և ներողություն է խնդրում հասարակությունից
**Արտահանձման օրինագծի անվերադարձ և վերջնական ավարտ, կառավարությունը պետք է սխալ համարվի 2019 թվականի հունիսի 12-ի ցույցերը որպես խռովություն սահմանելու համար, ցույցերի բոլոր ձերբակալված մասնակիցները անվերապահորեն պետք է ազատ արձակվեն, պետք է կատարվի բողոքի ցույցը ցրելիս ոստիկանության գործողությունների անկախ հետաքննություն, բարեփոխումներ իրականացվեն քաղաքացիներին համընդհանուր ընտրական իրավունք տրամադրելու համար&lt;ref name=&quot;hrfp_14_july_2019&quot;&gt;{{cite web |title=‘All five demands must be fulfilled’: Thousands of Hong Kong anti-extradition law protesters rally in Sha Tin |url=https://www.hongkongfp.com/2019/07/14/five-demands-must-fulfilled-thousands-hong-kong-anti-extradition-law-protesters-rally-sha-tin/ |date=2019-07-14 |website=Hong Kong Free Press |lang=en |accessdate=2019-08-02 }}&lt;/ref&gt;։
| methods      = 
| status       = 
| result       = բողոքը շարունակվում է 
| side1        = 
| side2        = 
| side3        = 
| leadfigures1 = 
| leadfigures2 = 
| leadfigures3 = 
| howmany1     = 
| howmany2     = 
| howmany3     = 
| casualties1  = 
| casualties2  = 
| casualties3  = 
| fatalities   =
| injuries     =
| arrests      =
| detentions   =
| charged      =
| fined        =
| casualties_label = 
| notes            = Հարյուր հազարավոր ցուցարարներ Սպիտակ երթով քայլում են․ հունիսի 9-ին (վերևում) և հունիսի 16-ին (ներքևում)։
}} 
'''Բողոքի ակցիաներ Հոնկոնգում՝ արտահանձնման օրինագծի դեմ,''' Հոնկոնգում բողոքի մի շարք ցույցեր են ընդդեմ Հոնկոնգի կառավարության կողմից առաջարկված արտահանձնման օրինագծի&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.hongkongfp.com/2019/02/13/trojan-horse-hong-kongs-china-extradition-plans-may-harm-citys-judicial-protections-say-democrats/|title='Trojan horse': Hong Kong's China extradition plans may harm city's judicial protections, say democrats|date=2019-02-13|publisher=Hong Kong Free Press HKFP|lang=en-GB|accessdate=2019-08-17}}&lt;/ref&gt;։ Դրա ընդունման դեպքում օրինագիծը թույլ կտա տեղի իշխանություններին ձերբակալել այն անձանց, որոնք հետախուզման մեջ են այն տարածքներում, որոնց հետ Հոնկոնգը արտահանձնման մասին համաձայնագրեր չունի, ներառյալ Չինաստանը և [[Թայվան (կղզի)|Թայվանը]]&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2019-08-17|first=Mike|last=Ives|date=2019-06-10|id=0362-4331|website=The New York Times|title=What Is Hong Kong’s Extradition Bill?|url=https://www.nytimes.com/2019/06/10/world/asia/hong-kong-extradition-bill.html}}&lt;/ref&gt;։ Ոմանք մտավախություն ունեն, որ օրինագիծը Հոնկոնգի բնակիչներին և եկվորներին կդնի Հոնկոնգյան Չինաստանի իրավասության տակ, ինչը կխաթարի տարածաշրջանի ինքնավարությունը և քաղաքացիների իրավունքները&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2019-08-17|date=2019-05-24|website=Reuters|title=EU lodges formal diplomatic note against contentious Hong Kong...|url=https://www.reuters.com/article/us-hongkong-extradition-eu-idUSKCN1SU0OS}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.ejinsight.com/20190523-is-hk-tilting-from-a-semi-democracy-to-a-semi-dictatorship/|title=Is HK tilting from a semi-democracy to a semi-dictatorship?|date=2019-05-23|publisher=EJ Insight|lang=en-US|accessdate=2019-08-17}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.hongkongfp.com/2019/05/22/ex-governor-chris-patten-says-extradition-bill-worst-thing-hong-kong-since-1997-carrie-lam-faces-grilling/|title=Ex-governor Chris Patten says extradition bill 'worst thing' for Hong Kong since 1997, as Carrie Lam faces grilling|date=2019-05-22|publisher=Hong Kong Free Press HKFP|lang=en-GB|accessdate=2019-08-17}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.scmp.com/news/hong-kong/politics/article/3004067/extradition-bill-not-made-measure-mainland-china-and-wont|title=Extradition bill not tailor-made for mainland China, Carrie Lam says|date=2019-04-01|publisher=South China Morning Post|lang=en|accessdate=2019-08-17}}&lt;/ref&gt;։

Օրինագծի դեմ ցույցերը սկսվել են մարտին և ապրիլին&lt;ref name=&quot;:2&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.hongkongfp.com/2019/03/31/pictures-12000-hongkongers-march-protest-evil-china-extradition-law-organisers-say/|title=In Pictures: 12,000 Hongkongers march in protest against 'evil' China extradition law, organisers say|author=Holmes Chan|date=2019-03-31|publisher=Hong Kong Free Press HKFP|lang=en-GB|accessdate=2019-08-17}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.scmp.com/news/hong-kong/politics/article/3007999/thousands-set-join-protest-march-against-proposed|title=130,000 join march against proposed extradition law, organiser says|date=2019-04-28|publisher=South China Morning Post|lang=en|accessdate=2019-08-17}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://news.rthk.hk/rthk/en/component/k2/1455134-20190429.htm?|title=New extradition laws still urgent, says Carrie Lam - RTHK|publisher=news.rthk.hk|lang=en-gb|accessdate=2019-08-17}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.hongkongfp.com/2019/04/29/hong-kong-man-centre-extradition-legal-row-jailed-29-months-may-early-october/|title=Hong Kong man at centre of extradition legal row jailed for 29 months, may be out as early as October|author=Holmes Chan|date=2019-04-29|publisher=Hong Kong Free Press HKFP|lang=en-GB|accessdate=2019-08-17}}&lt;/ref&gt;, սակայն սրվել են հունիսին։ Հարյուր հազարավոր մարդիկ հունիսի 9-ին դուրս են եկել օրինագծի դեմ բողոքի ակցիաների&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.vox.com/world/2019/6/9/18658650/hong-kong-protest-march-china-extradition-bill-2019|title=Hundreds of thousands attend protest in Hong Kong over extradition bill|author=Eric Kleefeld|date=2019-06-09|publisher=Vox|accessdate=2019-08-17}}&lt;/ref&gt;։ Հունիսի 12-ին, այն օրը, երբ օրինագիծը նախատեսված էր երկրորդ ընթերցմամբ օրենսդիր խորհրդում, տեղի ունեցավ բռնության կտրուկ սրում։ Չինաստանի Ժողովրդական զինված ոստիկանությունը ցուցարարների դեմ արցունքաբեր գազ և ռետինե փամփուշտներ է կիրառել&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://time.com/longform/hong-kong-protests/|title=Hong Kong Is On the Frontlines of a Global Battle For Freedom|publisher=Time|lang=en|accessdate=2019-08-17}}&lt;/ref&gt;։ Այնուհետև ոստիկանության գործողությունների հետաքննությունն և նրանց գործողությունների համար պատասխանատվության բարձրացումը դարձել են ցուցարարների պահանջների մի մասը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.hongkongfp.com/2019/06/18/anti-extradition-protest-organiser-disappointed-hong-kong-leaders-refusal-retract-bill-resign/|title=Anti-extradition protest organiser ‘disappointed’ by Hong Kong leader’s refusal to retract bill and resign|author=Kris Cheng|date=2019-06-18|publisher=Hong Kong Free Press HKFP|lang=en-GB|accessdate=2019-08-17}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.hongkongfp.com/2019/07/14/five-demands-must-fulfilled-thousands-hong-kong-anti-extradition-law-protesters-rally-sha-tin/|title='All five demands must be fulfilled': Thousands of Hong Kong anti-extradition law protesters rally in Sha Tin|author=Hong Kong Free Press|date=2019-07-14|publisher=Hong Kong Free Press HKFP|lang=en-GB|accessdate=2019-08-17}}&lt;/ref&gt;։ Ավելի մեծ երթ է տեղի ունեցել հունիսի 16-ին&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.scmp.com/news/hong-kong/politics/article/3014695/sea-black-hong-kong-will-march-against-suspended|title=As it happened: Hong Kong’s historic march as ‘2 million’ people peacefully protest|date=2019-06-16|publisher=South China Morning Post|lang=en|accessdate=2019-08-17}}&lt;/ref&gt;։
 
Հուլիսի 1-ին հարյուր հազարավոր մարդիկ մասնակցել են հուլիսյան ամենամյա երթերին&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://graphics.reuters.com/HONGKONG-EXTRADITION-CROWDSIZE/0100B05W0BE/index.html|title=Hong Kong protests: How many protesters took to the streets on July 1?|publisher=Reuters|accessdate=2019-08-17}}&lt;/ref&gt;։ Ցուցարարներից ոմանք հեռացան երթից և ներխուժեցին օրենսդիր խորհրդի համալիր՝ վանդալացնելով կենտրոնական կառավարության խորհրդանիշները&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.hongkongfp.com/2019/07/01/breaking-hong-kong-protesters-storm-legislature-breaking-glass-doors-prying-gates-open/|title=Hong Kong protesters occupy legislative chamber after smashing windows, vandalising corridors|author=Hong Kong Free Press|date=2019-07-01|publisher=Hong Kong Free Press HKFP|lang=en-GB|accessdate=2019-08-17}}&lt;/ref&gt;։

Գործադիր իշխանության ղեկավար Քերի Լամը հունիսի 15-ին դադարեցրել է արտահանձնման մասին օրինագծի գործողությունը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://time.com/5607678/hong-kong-extradition-bill-suspended/|title=Hong Kong Suspends China Extradition Bill After Protests|publisher=Time|lang=en|accessdate=2019-08-17}}&lt;/ref&gt;՝ հայտարարելով, որ նա հուլիսի 9-ին «մեռած է»&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://coconuts.co/hongkong/news/the-bill-is-dead-but-how-dead-google-trends-shows-spike-in-searches-for-idiom-used-by-carrie-lam-to-describe-extradition-bill/|title=So the bill is 'dead'...but how dead, exactly? Lam's choice of words raises eyebrows {{!}} Coconuts Hong Kong|author=CoconutsHongKong|date=2019-07-09|publisher=Coconuts|lang=en-US|accessdate=2019-08-17}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.rfa.org/english/news/china/bill-07092019103527.html|title=Hong Kong's Lam Says Extradition Bill is 'Dead,' Campaigners Skeptical|publisher=Radio Free Asia|lang=en|accessdate=2019-08-17}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2019-08-17|first=Lily Kuo Verna Yu in Hong|last=Kong|date=2019-07-09|id=0261-3077|website=The Guardian|title=Hong Kong: Carrie Lam says extradition bill is 'dead' but will not withdraw it|url=https://www.theguardian.com/world/2019/jul/09/hong-kong-carrie-lam-says-extradition-bill-is-dead-but-stops-short-of-withdrawal}}&lt;/ref&gt;։ Նա չի ասել, որ օրինագիծը ամբողջությամբ հանվելու է&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2019-08-17|date=2019-07-09|title=Hong Kong extradition bill is 'dead' says Lam|url=https://www.bbc.com/news/world-asia-china-48917796}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.hongkongfp.com/2019/07/13/hong-kong-extradition-protests-continue-bill-not-dead-can-revived-12-days/|title=Why Hong Kong extradition protests continue: the bill is not 'dead' - it can be revived in 12 days|date=2019-07-13|publisher=Hong Kong Free Press HKFP|lang=en-GB|accessdate=2019-08-17}}&lt;/ref&gt;։ Գործադիր խորհրդի անդամներ Ռեգինա Իպն ու Բերնար Չարնվութ Չանը հայտարարել են, որ կառավարությունը մտադիր չէ հետագա զիջումների գնալ&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite news|accessdate=2019-08-17|first=Keith|last=Bradsher|date=2019-07-19|id=0362-4331|website=The New York Times|title=Hong Kong’s Approach to Protesters: No More Concessions|url=https://www.nytimes.com/2019/07/19/world/asia/hong-kong-protests-carrie-lam.html}}&lt;/ref&gt;։

Բողոքի ակցիաները շարունակվել են ամռան ընթացքում և վերաճել ավելի կատաղի բախումների ոստիկանության, ակտիվիստների, Պեկինի [[Տրիադա (կազմակերպություն)|Տրիադայի]] կողմնակիցների և տեղի բնակիչների միջև՝  տարածաշրջանի ավելի քան 20 տարբեր շրջաններում&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2019-08-17|first=Austin|last=Ramzy|date=2019-07-22|id=0362-4331|website=The New York Times|title=Mob Attack at Hong Kong Train Station Heightens Seething Tensions in City|url=https://www.nytimes.com/2019/07/22/world/asia/hong-kong-protest-mob-attack-yuen-long.html}}&lt;/ref&gt;։ Ցույցերի շարունակման հետ մեկտեղ ցուցարարները կոչ են անում ոստիկանության կողմից դաժանության դեպքերի անկախ հետաքննություն անցկացնել, ազատ արձակել ձերբակալված ցուցարարներին, վերացնել բողոքի պաշտոնական բնութագիրը որպես «անկարգություններ» և օրենսդիր խորհրդի անդամների և գործադիր իշխանության ղեկավարի ուղղակի ընտրություններ անցկացնել&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;։

== Նախադրյալ ==
2019 թվականի արդարադատությունից թաքնվող իրավախախտների և քրեական գործերով փոխադարձ իրավական օգնության (փոփոխություն) մասին օրինագիծն առաջին անգամ Հոնկոնգի կառավարության կողմից առաջարկվել է 2019 թվականի փետրվարին՝ ի պատասխան 2018 թվականին Թայվանում Հոնկոնգյան զույգի մասնակցությամբ [[սպանություն|սպանության]]։ Հոնկոնգը կասկածյալների արտահանձնումը թույլատրող Թայվանի հետ պայմանագիր չունի և նրա հետ բանակցություններ վարելը խնդրահարույց կլիներ, քանի որ Չինաստանի կառավարությունը չի ճանաչում Թայվանի ինքնիշխանությունը։ Այս խնդրի լուծման համար Հոնկոնգի կառավարությունն առաջարկել է փոփոխություն կատարել արդարադատությունից թաքնվող իրավախախտների մասին օրենքում ([http://www.hklii.hk/eng/hk/legis/ord/503/index.html Գլուխ 503]) և քրեական գործերով փոխադարձ իրավական օգնության մասին հրամանագրում ([http://www.hklii.hk/eng/hk/legis/ord/525/index.html Գլուխ 525]), որը նախատեսում է արդարադատությունից թաքնվող անձանց անհատական փոխանցման մեխանիզմի ստեղծում [[Գործադիր իշխանություն|գործադիր իշխանության]] ղեկավարի կարգադրությամբ՝ ցանկացած իրավազորության, որի հետ քաղաքը չունի հանձնման պաշտոնական պայմանագիր&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt;։

Փոփոխության մեջ մայրցամաքային Չինաստանը ներառելը վերաբերում է Հոնկոնգյան հասարակության տարբեր ոլորտներին։ Ժողովրդավարության կողմնակիցները վախենում են, որ քաղաքի իրավասությունը կմիացվի Չինաստանի օրենսդրությանը, որը կառավարվում է Կոմունիստական կուսակցության կողմից, դրանով իսկ խարխլելով «մեկ երկիր, երկու համակարգ» սկզբունքը, որը ստեղծվել է 1997 թվականին իշխանության լիազորությունների հանձնումից հետո։ Գործող օրինագծի հակառակորդները կոչ են անում Հոնկոնգյան կառավարությանը արտահանձնման մասին պայմանագիր ստորագրել բացառապես Թայվանի հետ, ինչպես նաև դադարեցնել այդ համաձայնագրի գործողությունը կասկածյալին հանձնելուց անմիջապես հետո&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.scmp.com/news/hong-kong/politics/article/3006463/hong-kongs-pro-democracy-lawmakers-seek-last-minute|title=Pan-dems want fugitive law to ensure Taiwan murder suspect faces justice|date=2019-04-16|publisher=South China Morning Post|lang=en|accessdate=2019-08-17}}&lt;/ref&gt;։

== Բողոքի գործունեության առաջացման կարճ պատմություն ==
Հոնկոնգի անվտանգության բյուրոն օրենսդիր ժողովին առաջարկել է փոփոխություններ կատարել 2019 թվականի փետրվարին Հոնկոնգի արտահանձնման մասին օրենքում, որը, ինչպես ենթադրվում էր, պետք է ներառեր Չինաստանը, [[Մակաո]]ն և [[Թայվան]]ը 20 երկրների ցուցակում, որոնց հետ արդեն պայմանավորվածություններ են ձեռք բերվել հանցագործության մեջ կասկածվողների արտահանձնման վերաբերյալ։ Այս հնարավոր փոփոխությունը մտահոգություն է առաջացրել իրավաբանների, լրագրողների և քաղաքական գործիչների շրջանում, Հոնկոնգի փաստաբանները խնդրել են կառավարությանը հետ վերցնել փաստաթուղթը։ Ուսումնական հաստատությունները, եկեղեցական համայնքները և իրավաբանները միացել են փոփոխությունների դեմ ուղղված իրավապաշտպան շարժմանը։ Դրան հաջորդեց բուռն քննարկումները Հոնկոնգի օրենսդիր ժողովում, որտեղ վիճաբանություններ են տեղի ունեցել, կառավարությունը պահանջել է փաստաթուղթը ընդունել առանց ձգձգումների՝ չեղյալ հայտարարելով օրենսդրական ընթացակարգերը, որոնք կարող էին խանգարել ընդունմանը, այս ամենը երկրում քննադատության նոր հոսք է առաջացրել&lt;ref name=&quot;reuters_june_12_2019&quot;&gt;{{cite web |title=Why proposed changes to Hong Kong's extradition law fueled protests |url=https://www.reuters.com/article/us-hongkong-extradition-explainer/why-proposed-changes-to-hong-kongs-extradition-law-fueled-protests-idUSKCN1TD0NB |last=Torode |first=Greg |date=2019-06-12 |website=Reuters |lang=en |accessdate=2019-07-28  }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;hkfp_february_13_2019&quot;&gt;{{cite web |title=‘Trojan horse’: Hong Kong’s China extradition plans may harm city’s judicial protections, say democrats |url=https://www.hongkongfp.com/2019/02/13/trojan-horse-hong-kongs-china-extradition-plans-may-harm-citys-judicial-protections-say-democrats/ |last=Chan |first=Holmes |date=2019-02-13 |website=Hong Kong Free Press |lang=en |accessdate=2019-07-28 }}&lt;/ref&gt;։

Փոփոխության կողմնակիցները ասում էին, որ եթե օրինագիծն ընդունվի, Հոնկոնգը անպաշտպան կդառնա չինական, խորը մեղադրյալ, իրավական համակարգի միջամտության սպառնալիքների դեմ, և դա էլ ավելի կթուլացնի քաղաքի օրինական անկախությունը&lt;ref name=&quot;bbc_2019_06_10&quot; /&gt;։

Բողոքի ակցիաները սկսվել են 2019 թվականի մարտին և պարբերաբար շարունակվել հաջորդ շաբաթներին&lt;ref name=&quot;reuters_2019_july_01&quot;&gt;{{cite web|url=https://www.reuters.com/article/uk-hongkong-extradition-timeline/timeline-key-dates-for-hong-kong-extradition-bill-and-protests-idUSKCN1TW14F|title=Timeline: Key dates for Hong Kong extradition bill and protests|author=Anne Marie Roantree and Delfina Wentzel; Editing by Paul Tait|website=Reuters|date=2019-07-01|lang=en|accessdate=2019-07-28}}&lt;/ref&gt;։

Հարյուր հազարավոր քաղաքացիներ դուրս են եկել քաղաքի փողոցներ 2019-ի հունիսին, պահանջելով օրինագծի չեղարկումը, սակայն Հոնկոնգի առաջնորդ Քերի Լամը հրաժարվել է չեղարկել օրինագծի ընդունումը և առաջարկել է այն հնարավորինս շուտ՝ հուլիսից ոչ ուշ ընդունել&lt;ref name=&quot;bbc_2019_06_10&quot;&gt;{{cite web |title=Hong Kong-China extradition plans explained |url=https://www.bbc.com/news/world-asia-china-47810723 |date=2019-06-10 |website=BBC |lang=en |accessdate=2019-07-28}}&lt;/ref&gt;։

Չնայած այն բանին, որ հունիսի 15-ին Քերի Լամը 75-րոպեանոց մամուլի ասուլիսում հայտարարել է օրինագծի քննարկումը անժամկետ դադարեցնելու մասին, հավելելով, որ կառավարությունը կվերսկսի բացատրական աշխատանքը, պանդեմոկրատական քաղաքական գործիչները վրդովվել են, որ Քերի Լամը չի ցանկանում հրաժարական տալ, ներողություն չի խնդրում և վերջնականապես չի չեղարկում օրինագիծը, և կոչ են արել իրենց կողմնակիցներին շարունակել բողոքի ակցիաները&lt;ref name=&quot;scmp_2019_06_15&quot;&gt;{{cite web |title=Hong Kong leader Carrie Lam suspends extradition bill, but won’t apologise for rift it caused or withdraw it altogether |url=https://www.scmp.com/news/hong-kong/politics/article/3014669/hong-kong-leader-carrie-lam-backs-down-over-extradition |last=Cheung |first=Tony  |date=2019-06-15 |website=South China Morning Post |lang=en |accessdate=2019-07-28}}&lt;/ref&gt;։

Հուլիսի 9-ին Քերրի Լամը կրկին հայտարարել է, որ հաշվի առնելով այն կասկածներն ու անհանգստությունները, որ կառավարությունը դեռևս ցանկանում է քվեարկության դնել օրինագիծը, նա հաստատել է, որ օրենքի ընդունման բոլոր ջանքերը մեռած են, և «օրինագիծը մեռած է», երիտասարդ ցուցարարները ի պատասխան Քերի Լամին մեղադրել են կեղծավորության մեջ, չնայած որ Քերի Լամն ասել է, որ կառավարությունն ընդառաջում է ցուցարարաների պահանջներին, սակայն նա դուրս չի եկել և ուղղակիորեն չի խոսել ցուցարարների հետ, թեև նրանք շաբաթներով կանգնել են կառավարության աշխատասենյակների պատուհանների տակ և վանկարկել են կարգախոսներ, հենց այս պատճառով էլ երկրում շարունակվում են բողոքի ակցիաները։ Մյուս բողոքողները ասում էին, որ հետագայում օրինագիծը կարող է կրկին ներկայացվել քննարկման, և մտադիր էին շարունակել բողոքի ակցիաները Քերի Լամից իրավաբանական տերմինների օգտագործմամբ պաշտոնական հայտարարության պահանջով այն մասին, որ օրինագիծը ընդունումը կչեղարկվի վերջնականապես, քանի որ Քերի Լամը, հայտարարելով օրինագծի կասեցման մասին, օգտագործել է ոչ պաշտոնական տերմին, ասելով՝ օրինագծի ընդունման բոլոր աշխատանքները «մեռած են» ([[Անգլերեն|անգլ.՝]] dead), ցուցարարները պահանջում են որպեսզի Քերի Լեմը հանդիպի իրենց հետ&lt;ref name=&quot;guardian_2019_07_09&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;yahoo_2019_07_10&quot;&gt;{{cite web |title=Hong Kong protesters to continue after bill declared 'dead' |url=https://news.yahoo.com/lam-says-hong-kong-bill-030602288.html |author=Tam, Katie; Bodeen, Christopher |publisher=Associated Press |date=2019-07-10 |website=Yahoo |lang=en |accessdate=2019-07-28}}&lt;/ref&gt;։

== Իրադարձությունների ժամանակագրություն ==

=== 2019 թվականի մարտ-հունիս․ Վաղ շրջան ===
Մարդու իրավունքների քաղաքացիական ֆրոնտը, 50 ժողովրդավարամետ խմբերի պլատֆորմը, մարտի 31-ին և ապրիլի 28-ին սկսել են բողոքի երկու ցույցեր անցկացնել այդ օրինագծի դեմ։ Երկրորդ բողոքի ակցիայի համար կազմակերպիչները ասում էին, որ հանրահավաքին մասնակցել է 130 000 մարդ, ամենաբարձր ցուցանիշը 2014 թվականի հուլիսի 1-ի բողոքի ցույցերից ի վեր&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt;։ Այս հարցը ավելի մեծ ուշադրության արժանացավ, երբ ընդհանուր ժողովրդավարական օրենսդրական խորհրդի անդամները բողոքի արշավ սկսեցին արտահանձնման մասին օրինագծի դեմ, որի արդյունքում անվտանգության նախարար Ջոն Լին հայտարարեց, որ կառավարությունը կվերսկսի օրինագծի ընթերցումը հունիսի 12-ին տեղի ունեցած օրենսդրական խորհրդի լիագումար նիստում&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.scmp.com/news/hong-kong/politics/article/3011104/hong-kong-leader-carrie-lam-defends-beijings-involvement|title=Hong Kong leader defends Beijing’s weighing in on extradition bill fracas|date=2019-05-21|publisher=South China Morning Post|lang=en|accessdate=2019-08-17}}&lt;/ref&gt;։ Կառավարության կոշտ դիրքորոշումը աղմկահարույց արտահանձնման վերաբերյալ օրինագծի վերաբերյալ. Քերրի Լամը հակառակ կողմին անվանեց «խոսող աղբ», իսկ Թայվանի կառավարությունը մերժեց Հոնկոնգի վարչատարածքային շրջանի կազմակերպիչների արտահանձնման ծրագիրը, ինչպես նաև գրավեց [[Զանգվածային լրատվության միջոցներ|ԶԼՄ]]-ների զգալի ուշադրությունը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.scmp.com/news/hong-kong/politics/article/3009506/hong-kong-leader-carrie-lam-accuses-opponents-talking-trash|title=Taipei will not ask for murder suspect unless bill concerns addressed|date=2019-05-09|publisher=South China Morning Post|lang=en|accessdate=2019-08-17}}&lt;/ref&gt;։

Օրինագծի երկրորդ ընթերցման դեմ հանդես գալու համար, որը պետք է տեղի ունենար հունիսի 12-ին, հունիսի 9-ին բողոքի երրորդ ակցիան է սկսել Վիկտորիա այգուց՝ Ծովակալության օրենսդիր խորհրդում։ Դա Հոնկոնգում երբևէ անցկացված ամենամեծ բողոքի ցույցն էր, քանի որ կազմակերպիչները պնդում էին,  որ հանրահավաքին ներկա է եղել 1,03 մլն մարդ, ինչը ռեկորդային ցուցանիշ է&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://time.com/5603754/hong-kong-carrie-lam-china-extradition-bill-more-protests/|title=Hong Kong Leader Defends Extradition Bill After Mass Protest|publisher=Time|lang=en|accessdate=2019-08-17}}&lt;/ref&gt;։ Չնայած դրան, Քերի Լեմը պնդել է, որ օրինագծի երկրորդ ընթերցմամբ քննարկումը կվերսկսվի հունիսի 12-ին&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.info.gov.hk/gia/general/201906/09/P2019060900587.htm?fontSize=1|title=Government response to procession|publisher=www.info.gov.hk|accessdate=2019-08-17}}&lt;/ref&gt;, ինչի արդյունքում մի քանի ուսանողական խմբեր նստացույց են կազմակերպել Օրենսդիր խորհրդի համալիրի մոտ, ինչը, ի վերջո, հանգեցրել է ոստիկանների և ցուցարարների միջև ինտենսիվ բախումների&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.scmp.com/video/scmp-originals/3013764/protesters-and-police-clash-hong-kong-after-massive-march-against|title=Post-protest clashes in Hong Kong|publisher=South China Morning Post|accessdate=2019-08-17}}&lt;/ref&gt;։

Հունիսի 9-ի բողոքի ակցիաներից հետո հունիսի 12-ին համընդհանուր գործադուլ է հայտարարվել, որին պատասխանել են ավելի քան 100 գործատուներ&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.hongkongfp.com/2019/06/11/100-hong-kong-employers-pledge-strike-action-extradition-bill-chief-exec-warns-radical-action/|title=Over 100 Hong Kong employers pledge strike action against extradition bill, as Chief Exec. warns against 'radical action'|date=2019-06-11|publisher=Hong Kong Free Press HKFP|lang=en-GB|accessdate=2019-08-17}}&lt;/ref&gt;։ Ցուցարարները նաև փորձել են մեղադրանք ներկայացնել Օրենսդիր խորհրդի շենքին։ Աշխատակիցները ցրել են ցուցարարներին՝ արցունքաբեր գազ, պլաստիկ փամփուշտներ և ռետինե փամփուշտներ կիրառելով&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.scmp.com/news/hong-kong/politics/article/3014104/thousands-block-roads-downtown-hong-kong-defiant-protest|title=As it happened: Hong Kong police and extradition protesters renew clashes|date=2019-06-12|publisher=South China Morning Post|lang=en|accessdate=2019-08-17}}&lt;/ref&gt;։ Ոստիկանության կոմիսար Սթիվեն Լոն «խռովություն» է&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.info.gov.hk/gia/general/201906/12/P2019061200801.htm|title=Police take action to stop riot|publisher=www.info.gov.hk|accessdate=2019-08-17}}&lt;/ref&gt; հայտարարել, թեև ոստիկանությունը նույնպես խստորեն դատապարտվել է չափազանց մեծ ուժ կիրառելու համար, այդ թվում՝ CITIC Tower-ի կողքին խաղաղ ցուցարարների վրա արցունքաբեր գազի կիրառման համար։ Հունիսի 12-ի բախումներից հետո ցուցարարները սկսել են խնդրել ոստիկանության դաժանության անկախ հետաքննություն անցկացնել և կառավարությանը կոչ են արել հրաժարվել կատարվող ցույցերը «խռովություն» որակավորելուց։ 
[[Պատկեր:190616 HK Protest Incendo 03.jpg|մինի|Բողոքի ակցիան հունիսի 16-ին, կազմակերպիչների տվյալներով, հավաքվել է 2 միլիոն մարդ։]]
Հունիսի 15-ին Քերի Լամը հայտարարեց, որ օրինագիծը կասեցված է, չնայած այս ամենին ցուցարարները պահանջում էին օրինագծի ամբողջական չեղարկում&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.scmp.com/news/hong-kong/politics/article/3014643/hong-kong-protest-organisers-vow-press-ahead-sunday-march|title=Protest to go ahead despite suspension of Hong Kong extradition bill|date=2019-06-15|publisher=South China Morning Post|lang=en|accessdate=2019-08-17}}&lt;/ref&gt;։ Այդ օրը 35-ամյա տղամարդն ինքնասպանություն է գործել՝ ի նշան Լամի որոշման դեմ բողոքի&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.hongkongfp.com/2019/06/15/man-protesting-hong-kongs-extradition-law-unconscious-jumping-mall-admiralty/|title=Man protesting Hong Kong's extradition law dies after falling from mall in Admiralty|date=2019-06-15|publisher=Hong Kong Free Press HKFP|lang=en-GB|accessdate=2019-08-17}}&lt;/ref&gt;։ Բողոքի մեծ ակցիայից հետո Քերի Լամը ներողություն է խնդրել Հոնկոնգի քաղաքացիներից, սակայն չի համաձայնել հրաժարական տալ կամ չեղարկել օրինագիծը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.scmp.com/news/hong-kong/politics/article/3014737/nearly-2-million-people-take-streets-forcing-public-apology|title=March of ‘2 million’ forces apology from Hong Kong leader over extradition bill|date=2019-06-17|publisher=South China Morning Post|lang=en|accessdate=2019-08-17}}&lt;/ref&gt;։

Ցուցարարները հունիսի 21-ին և 24-ին սկսել են պաշարել ոստիկանության շտաբը։ Ոստիկանությունը ոչ մի քայլ չի ձեռնարկել ցուցարարներին ցրելու համար&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.hongkongfp.com/2019/06/21/breaking-hong-kongs-anti-extradition-protesters-flock-legislature-block-traffic-govt-hq-shuts/|title=Hong Kong anti-extradition protesters occupy roads at gov't and police HQ after vowing 'escalation'|date=2019-06-21|publisher=Hong Kong Free Press HKFP|lang=en-GB|accessdate=2019-08-17}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.scmp.com/news/hong-kong/politics/article/3015817/anti-extradition-bill-protesters-blockade-hong-kong|title=Protesters besiege Hong Kong government buildings for second time in 4 days|date=2019-06-24|publisher=South China Morning Post|lang=en|accessdate=2019-08-17}}&lt;/ref&gt;։ Ցուցարարները նաև սկսել են միջազգային աջակցության կոչ անել, քանի որ այցելել են այն երկրների հյուպատոսություններ, որոնք, ինչպես սպասվում է, կմասնակցեն Օսակայում կայանալիք G20-ի գագաթնաժողովին, գիշերը հավաքվել են [[Էդինբուրգ]]ում՝ ձեռքում պահելով «դեմոկրատիան հիմա» և «ազատ Հոնկոնգ» գրությունները&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.hongkongfp.com/2019/06/26/democracy-now-hundreds-gather-central-hong-kong-urging-g20-countries-raise-concerns-upcoming-summit/|title='Democracy now, Free Hong Kong': Thousands of protesters urge G20 to back anti-extradition law movement|author=Jennifer Creery|date=2019-06-26|publisher=Hong Kong Free Press HKFP|lang=en-GB|accessdate=2019-08-17}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.scmp.com/video/scmp-originals/3016149/hong-kong-anti-extradition-bill-protesters-stage-marathon-petition-g20|title=Hong Kong protesters petition G20 consulates|publisher=South China Morning Post|accessdate=2019-08-17}}&lt;/ref&gt;։

=== 2019 թվականի հուլիս․ բողոքի ակցիաները «ծաղկում են ամենուր» ===
[[Պատկեր:示威者於立法會會議廳展示標語, July 2019.jpg|ձախից|մինի]]
Հուլիսի 1-ի գիշերը ցուցարարները գրոհել են Օրենսդիր խորհրդի համալիր, սակայն ոստիկանությունը գրեթե ոչ մի գործողություն չի ձեռնարկել նրանց կանգնեցնելու համար։ Ցուցարարները կոտրել են կահույքը, պղծել Հոնկոնգի խորհրդանշանը և ներկայացրել 10 կետերից բաղկացած նոր մանիֆեստ&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2019-08-17|date=2019-07-02|website=Reuters|title=Hong Kong police fire tear gas in running battles after protesters...|url=https://www.reuters.com/article/us-hongkong-extradition-idUSKCN1TV0YE}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://edition.cnn.com/asia/live-news/hong-kong-july-1-protests-intl-hnk/h_cc86e6e2cbbfd32446e41356400ac566|title=New manifesto of Hong Kong protesters released|date=2019-07-01|publisher=edition.cnn.com|lang=en|accessdate=2019-08-17}}&lt;/ref&gt;։ Քերի Լեմը դատապարտել է խորհուրդը գրոհած ցուցարարներին&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://news.rthk.hk/rthk/en/component/k2/1466131-20190702.htm?|title=Chief Executive slams 'violent, lawless' protests - RTHK|publisher=news.rthk.hk|lang=en-gb|accessdate=2019-08-17}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2019-08-17|last=Editorial|date=2019-07-02|id=0261-3077|website=The Guardian|title=The Guardian view on Hong Kong’s protests: the mood hardens {{!}} Editorial|url=https://www.theguardian.com/commentisfree/2019/jul/02/the-guardian-view-on-hong-kong-protests-the-mood-hardens}}&lt;/ref&gt;։

Հունիսի 1-ից հետո բողոքի ակցիաները սկսել են «ծաղկել ամենուր»։ Հոնկոնգի տարբեր շրջաններում բողոքի ակցիաներ են անցկացվում ինչպես արտահանձնման օրինագծի դեմ պայքարի, այնպես էլ տեղական որոշ հարցերի դեմ, ներառյալ Տույեն-Մուն զբոսայգում «դայմի» հարցը Շեն-Շուի զուգահեռ առևտրականների հարցը &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.hongkongfp.com/2019/07/05/hong-kong-extradition-bill-battle-continues-protests-planned-weekend/|title=Hong Kong extradition bill battle continues with more protests planned for the weekend|author=Kris Cheng|date=2019-07-05|publisher=Hong Kong Free Press HKFP|lang=en-GB|accessdate=2019-08-18}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.hongkongfp.com/2019/07/13/reclaim-sheung-shui-thousands-hongkongers-protest-influx-parallel-traders-china/|title='Reclaim Sheung Shui': Thousands of Hongkongers protest influx of parallel traders from China|author=Jennifer Creery|date=2019-07-13|publisher=Hong Kong Free Press HKFP|lang=en-GB|accessdate=2019-08-18}}&lt;/ref&gt;։ Կոուլինի արտահանձնման դեմ բողոքի առաջին ակցիան տեղի է ունեցել հուլիսի 7-ին, որտեղ ցուցարարները երթով անցել են Չիմսաչեից մինչև Արևմտյան Կոուլուն կայարան&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2019-08-18|first=Amy|last=Qin|date=2019-07-07|id=0362-4331|website=The New York Times|title=Hong Kong Protesters Take Their Message to Chinese Tourists|url=https://www.nytimes.com/2019/07/07/world/asia/hong-kong-protests-chinese-tourists.html}}&lt;/ref&gt;։ Ավելի ուշ բախումներ տեղի են ունեցել Չիմսաչեում և Վոնկոկում&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.scmp.com/news/hong-kong/law-and-crime/article/3017775/hong-kong-police-accused-provoking-protesters-and|title=Police slammed for ‘goading protesters and hiding identities’ in Mong Kok chaos|date=2019-07-08|publisher=South China Morning Post|lang=en|accessdate=2019-08-18}}&lt;/ref&gt;։

Հուլիսի 14-ին Շա-Թինում տեղի է ունեցել բողոքի ակցիա։ Բողոքի ակցիան հիմնականում խաղաղ է անցել, թեև որոշ ցուցարարներ սկսել են բարիկադներ կազմակերպել և բողոքի ակցիայից հետո առարկաներ են նետել ոստիկանների ուղությամբ&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.scmp.com/news/hong-kong/politics/article/3018531/thousands-gather-hong-kong-park-latest-rally-against|title=Pitched battles on Hong Kong streets and inside malls after protest|date=2019-07-14|publisher=South China Morning Post|lang=en|accessdate=2019-08-18}}&lt;/ref&gt;։ Ավելի ուշ ցուցարարները տեղափոխվել են Նյու Թաուն Պլազա և փորձել են հեռանալ Շա-Թին կայարանից&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.hongkongfp.com/2019/07/15/hong-kong-democrats-question-police-kettling-tactic-sha-tin-mall-clearance-pro-beijing-side-slams-violence/|title=Hong Kong democrats question police 'kettling' tactic during Sha Tin mall clearance, as pro-Beijing side slams violence|date=2019-07-15|publisher=Hong Kong Free Press HKFP|lang=en-GB|accessdate=2019-08-18}}&lt;/ref&gt;։ Այս ամենի արդյուքնում ցուցարարները ծուղակի մեջ են ընկել և ցուցարարների ու ոստիկանների միջև ինտենսիվ բախումներ են տեղի ունեցել&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.thestandard.com.hk/breaking-news.php?id=131298&amp;sid=4|title=Violent clashes broke out inside New Town Plaza|author=The Standard|publisher=The Standard|lang=en|accessdate=2019-08-18}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.hongkongfp.com/2019/07/17/hundreds-protesters-gather-sha-tin-mall-demand-accountability-violent-clashes-sunday/|title=Hundreds of protesters gather at Sha Tin mall to demand accountability for violent clashes on Sunday|author=Holmes Chan, Jennifer Creery|date=2019-07-17|publisher=Hong Kong Free Press HKFP|lang=en-GB|accessdate=2019-08-18}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.scmp.com/news/hong-kong/politics/article/3018716/hong-kongs-biggest-developer-faces-backlash-extradition|title=Hong Kong’s biggest developer faces backlash over violent clashes in mall|date=2019-07-16|publisher=South China Morning Post|lang=en|accessdate=2019-08-18}}&lt;/ref&gt;։

== Նպատակներ ==
Ցուցարարները ի սկզբանե պահանջել են չեղյալ համարել արտահանձնման մասին օրինագիծը։ Հունիսի 12-ին ցուցարարների նկատմամբ ոստիկանության տակտիկական գործողությունների սրումից և օրինագծի գործողության կասեցումից հետո հունիսի 15-ին ցուցարարներն իրենց առջև խնդիր են դրել կատարել այս վեց պահանջները&lt;ref name=&quot;hrfp_14_july_2019&quot; /&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://focustaiwan.tw/news/acs/201906270014.aspx|title=World leaders urged to address Hong Kong issue ahead of G20 {{!}} Cross-Strait Affairs {{!}} FOCUS TAIWAN - CNA ENGLISH NEWS|publisher=focustaiwan.tw|accessdate=2019-08-17}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://focustaiwan.tw/news/acs/201906270014.aspx|title=World leaders urged to address Hong Kong issue ahead of G20|author=|website=Focus Taiwan |date=2019-06-27 |publisher= |accessdate=2019-08-05}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;time_2016__sep_05&quot;&gt;{{cite web |title=Hong Kong Legislative Elections Have Given Voice to a New Political Generation |url=https://time.com/4478978/hong-kong-legislative-council-election-legco/ |last=Jenkins |first=Nash |date=2019-09-05 |website=Time |lang=en |accessdate=2019-07-21}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;guardian_2019_07_09&quot;&gt;{{cite web |title=‘The bill is dead’ but Hong Kong protesters are not appeased by Carrie Lam’s declaration |url=https://www.theguardian.com/world/2019/jul/09/the-bill-is-dead-but-hong-kong-protesters-are-not-appeased-by-carrie-lams-declaration |author=Kuo, Lily; Yu, Verna |date=2019-07-09 |website=The Guardian |lang=en |accessdate=2019-08-05}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;bbc_2017_03_25&quot;&gt;{{cite web |title=A crucial election for Hong Kong: What's at stake? |url=https://www.bbc.com/news/world-asia-china-39373716 |date=2017-03-25 |website=BBC |lang=en |accessdate=2019-08-05}}&lt;/ref&gt;։
{| class=&quot;wikitable&quot;
!Պահանջներ
!Հիմնավորումներ
|-
|Օրինագիծն օրենսդիրների օրակարգից անժամկետ հանելը
|Օրինագիծը կասեցվել է հունիսի 15-ին, սակայն տեսականորեն այն կարող է վերականգնվել իր ներկայիս կարգավիճակի «երկրորդ ընթերցմամբ», մի քանի օր անց դառնալով երկրում օրենք։ Որոշ իշխանամետ քաղաքական կուսակցությունների անդամներ, ինչպիսիք են Էն Չիանգը նշել են, որ օրինագծի վրա աշխատանքը կարող է վերսկսվել բողոքների «սառեցումից» հետո։
|-
|Քերի Լեմի hրաժարականը
|Հոնկոնգի գործադիր տնօրենին չի բավականացնում լեգիտիմությունը Ժողովրդավարական մանդատի բացակայության պատճառով։ Բացի այդ, Քերի Լեմը համառորեն հրաժարվում է դանդաղեցնել կամ դադարեցնել օրենսդրական գործընթացը, հունիսի 9-ին մամուլում նա պնդել է, որ հունիսի 12-ին օրինագիծը երկրորդ ընթերցմամբ կվերսկսվի։
|-
|Ոստիկանության կողմից բռնության և իշխանության չարաշահման անկողմնակալ հետաքննություն
|Քաղաքացիական խմբերը կարծում են, որ հունիսի 12-ին ցուցարարների դեմ ոստիկանության կիրառած բռնության մակարդակը չարդարացված Է եղել, մասնավորապես, ցուցարարների դեմ ոստիկանության գործողությունները, բազմաթիվ անցորդների ձերբակալությունը նույնպես վիրավորական է համարվել&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.rfa.org/english/news/china/search-06112019114440.html|title=Police in Central Hong Kong Stop, Search Subway Passengers Ahead of Vote|publisher=Radio Free Asia|lang=en|accessdate=2019-07-04}}&lt;/ref&gt;։ Ոստիկանության որոշ աշխատակիցների կողմից իրենց նույնականացման կամ օրդերային քարտ չներկայացնելը, չնայած այն բանին, որ դա պահանջում է օրենքը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://thestandnews.com/politics/%E4%BE%BF%E8%A1%A3%E8%AD%A6%E6%8B%8D%E6%94%9D%E7%A4%BA%E5%A8%81%E8%80%85-%E6%8B%92%E5%B1%95%E7%A4%BA%E5%A7%94%E4%BB%BB%E8%AD%89-%E8%AD%A6%E5%93%A1%E5%8F%8D%E5%95%8F%E8%A8%98%E8%80%85-%E6%86%91%E4%B9%9C%E5%98%A2/|title=便衣警拍攝示威者 拒展示委任證 警員反問記者：憑乜嘢 {{!}} 立場報道 {{!}} 立場新聞|publisher=立場新聞 Stand News|lang=en|accessdate=2019-07-04}}&lt;/ref&gt;։ 
|-
|Բողոքը որպես «ընդվզում» որակավարկելուց հրաժարվել
|Կառավարությունն ի սկզբանե օգտագործել է «ընդվզում» բառը՝ հունիսի 12-ի բողոքը նկարագրելու համար։ Ավելի ուշ նկարագրության մեջ մտցվել են փոփոխություններ, որոնցում ասվում էր, որ եղել են ցուցարարներ, որոնք կողմից անկարգություններ են տեղի ունեցել։ Սակայն ցուցարարները կարծում են, որ հունիսի 12-ի բողոքի ակցիաները «ընդվզման» նշաններ չունեն։ 
|-
|Ձերբակալված ցուցարարներին ազատ արձակելն առանց մեղադրանք առաջադրելու
|Ցուցարարները կարծում են, որ ձերբակալությունները եղել են քաղաքական պատճառներով. նրանք կասկածի տակ են դնում հիվանդանոցներում ցուցարարներին ձերբակալող ոստիկանների օրինականությունը։
|-
|Բարեփոխումների անցկացում Հոնկոնգի քաղաքացիներին համընդհանուր ընտրական իրավունք տրամադրելու համար
|Հոնկոնգի վարչակազմի ղեկավարը չի ընտրվում ուղղակի ժողովրդական ընտրություններում, այլ նշանակվում է հատուկ ընտրական կոմիտեի կողմից։
|}

== Քաղաքացիական ճակատը հանուն մարդու իրավունքների ==
2019 թվականի հունիսի 9-ին տեղի ունեցած բողոքի ակցիայի կազմակերպիչը, որը խորհրդանշել է արտահանձնման օրինագծի դեմ բողոքների սկիզբը՝ «Քաղաքացիական ճակատը հանուն մարդու իրավունքներին» (Civil Human Rights Front) էր, որը Ֆեյսբուքում հրապարակել էր 2020 թվականի հունիսի 9-ի բողոքի տարեդարձի կապակցությամբ իր տեսլականը, քան այդ բողոքները, որտեղ ասվում էր, որ այդ բողոքները համաժողովրդական զարթոնք էին 2014 թվականի «հովանոցների հեղափոխությունից» հետո։

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ|2}}

== Արտաքին հղումներ ==
* {{Cite news|accessdate=2019-07-04|date=2019-06-10|title=Հոնկոնգում հարյուր հազարավոր մարդիկ բողոքի ցույցի են դուրս եկել։ Չինաստանը մեղադրում է &quot;արտաքին ուժերին&quot;|url=https://www.bbc.com/russian/news-48578407|last=|first=|work=|via=}}
* {{Cite news|accessdate=2019-07-04|date=2019-06-12|title=Բախումներ Հոնկոնգում. ոստիկանությունը ռետինե փամփուշտներով կրակում է ցուցարարների վրա|url=https://www.bbc.com/russian/news-48608293|last=|first=|work=|via=}}
* {{Cite news|accessdate=2019-07-04|date=2019-06-16|title=Հոնկոնգի փողոցներ ռեկորդային թվով ցուցարարներ են դուրս եկել|url=https://www.bbc.com/russian/news-48653780|last=|first=|work=|via=}}
* {{Cite web|url=https://ru.euronews.com/2019/06/21/honkong-students-occupy-streets-again|title=Ուսանողները կրկին գրավեցին Հոնկոնգի փողոցները|last=|first=|author=Մարֆա Վասիլևա|website=|date=|publisher=ru.euronews.com|accessdate=2019-07-04}}

{{Արտաքին հղումներ}}

[[Կատեգորիա:2019 բողոքի ցույցեր]]
[[Կատեգորիա:2020 բողոքի ցույցեր]]</text>
      <sha1>bhtlrg116b395xjnzjg6r95xfgec6hw</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Մասնակից:ԱշոտՏՆՂ/ցանկեր/գրեթե անկատեգորիա հոդվածներ</title>
    <ns>2</ns>
    <id>942844</id>
    <revision>
      <id>8486300</id>
      <parentid>8485575</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T00:01:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ԱշբոտՏՆՂ</username>
        <id>48669</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>թարմացում</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="77016" xml:space="preserve">
# [[2022 Ֆորմուլա 1-ի աշխարհի առաջնություն]]
# [[2022 թվականի ապրիլին մահացածներ]]
# [[2022 թվականի հունիսին մահացածներ]]
# [[2022 թվականի հունվարին մահացածներ]]
# [[2022 թվականի մայիսին մահացածներ]]
# [[2022 թվականի մարտին մահացածներ]]
# [[2022 թվականի փետրվարին մահացածներ]]
# [[2022 թվականին մահացածների ցանկ]]
# [[85-մմ դիվիզիոնային հրանոթ Դ-44]]
# [[ARMA: Armed Assault]]
# [[Ace of Base]]
# [[Agar.io]]
# [[BB Talk]]
# [[Baa, Baa, Black Sheep]]
# [[Banana Fish]]
# [[Bandicam]]
# [[Berlin Chemie]]
# [[Bet You Wanna]]
# [[Black Mamba]]
# [[Blender]]
# [[Bully (2006, տեսախաղ)]]
# [[Burn the Stage: The Movie]]
# [[Camtasia]]
# [[Cimorelli]]
# [[City of Angels]]
# [[Codagenix պատվաստանյութը COVID-19-ի դեմ]]
# [[Constantine (2005, տեսախաղ)]]
# [[Core Design]]
# [[Counter-Strike: Condition Zero]]
# [[C՝ շրջանագծի մեջ]]
# [[Daredevil (հեռուստասերիալ)]]
# [[Dark Chronicle]]
# [[Dark Paradise]]
# [[Dear Socks, Dear Buddy]]
# [[Disney XD]]
# [[Doom 3]]
# [[Doom engine]]
# [[Driver (1999, տեսախաղ)]]
# [[EXO-ի սկավառակագրություն]]
# [[Eidos Interactive]]
# [[Fancy You]]
# [[Far Cry (2004, տեսախաղ)]]
# [[Fly Arna]]
# [[Fraps]]
# [[Freedom (երգ, Kygo)]]
# [[GOT7 խմբի սկավառակագրություն]]
# [[Gangstar: Crime City]]
# [[Gangstar 2: Kings of L.A.]]
# [[Garry’s Mod]]
# [[Gazgolder]]
# [[Gearbox Software]]
# [[Give It to Me (երգ, Թիմբալենդ)]]
# [[GoldSrc]]
# [[Gran Turismo 3: A-Spec]]
# [[Grand Theft Auto: Liberty City Stories]]
# [[Grand Theft Auto: London 1961]]
# [[Grand Theft Auto: Vice City Stories]]
# [[Grand Theft Auto (1997, տեսախաղ)]]
# [[Grand Theft Auto 2]]
# [[Grand Theft Auto Advance]]
# [[H.O.T.]]
# [[Halcyon Digest]]
# [[Half-Life 2]]
# [[Happier Than Ever (ալբոմ, Բիլլի Այլիշ)]]
# [[Hardwell]]
# [[Harry Potter and the Philosopher’s Stone (2001, տեսախաղ)]]
# [[Havok]]
# [[Hells Angels (մանգա)]]
# [[HeroCraft]]
# [[Hitman: Codename 47]]
# [[Hollywood]]
# [[Honda Clarity]]
# [[Hydrogenics]]
# [[I'll Wait]]
# [[IOS 15]]
# [[IPad mini]]
# [[IPhone (առաջին սերունդ)]]
# [[IPhone 12 Pro]]
# [[IPhone SE (2-րդ սերունդ)]]
# [[IU-ի սկավառակագություն]]
# [[I Love It]]
# [[I Want to Know What Love Is]]
# [[I motif կառուցվածք]]
# [[Incredibox]]
# [[Jah Khalib]]
# [[JayDaYoungan]]
# [[K-Lite Codec Pack]]
# [[KTurtle]]
# [[Kay One]]
# [[Konfuz]]
# [[Kygo]]
# [[Kylie Cosmetics]]
# [[LIZER]]
# [[Lalala]]
# [[Loco (երգ)]]
# [[Lotta Sea Lice]]
# [[Love Again]]
# [[Manhunt]]
# [[Marmok]]
# [[Max Payne (2001, տեսախաղ)]]
# [[MiHoYo]]
# [[Mnet]]
# [[Mod DB]]
# [[Mozgi]]
# [[MrBeast]]
# [[Nara Dreamland]]
# [[National Geographic Magazine]]
# [[Nexus Mods]]
# [[Nothing Happens]]
# [[O!RUL8,2?]]
# [[Occidental Petroleum]]
# [[Oh My Girl-ի սկավառակագրություն]]
# [[One-reeler / Act IV]]
# [[One More Time (երգ, Twice)]]
# [[Onimusha 3: Demon Siege]]
# [[Open Broadcaster Software]]
# [[Our Love]]
# [[Overlord (2007, տեսախաղ)]]
# [[Overwatch]]
# [[POSTAL (2009, տեսախաղ)]]
# [[PandaMR]]
# [[Parallel]]
# [[Patriots: A Nation Under Fire]]
# [[Piëch Automotive]]
# [[Postal 2]]
# [[Prime World]]
# [[Quake II]]
# [[Quake engine]]
# [[RSAC]]
# [[Ralf Ringer]]
# [[Realme]]
# [[RenderWare]]
# [[Resident Evil (1996, տեսախաղ)]]
# [[Roblox]]
# [[Rubius]]
# [[Rush (Monsta X-ի ալբոմ)]]
# [[S.T.A.L.K.E.R Clear Sky]]
# [[SK8 the Infinity]]
# [[Safe with Me]]
# [[Sidewalks (երգ)]]
# [[Signs]]
# [[Silent Hill (1999, տեսախաղ)]]
# [[SketchUp]]
# [[Slither.io]]
# [[So Far Gone]]
# [[Soldier of Fortune (2000, տեսախաղ)]]
# [[Sometimes I Sit and Think, and Sometimes I Just Sit]]
# [[Source]]
# [[Source 2]]
# [[Source Filmmaker]]
# [[Southwest Airlines]]
# [[Spacewar!]]
# [[Stray Kids-ի սկավառակագրություն]]
# [[Surviv.io]]
# [[Table Tennis Touch]]
# [[Takashinga Cricket Club]]
# [[Tchibo]]
# [[Team Fortress 2]]
# [[Team Fortress Classic]]
# [[Thank Me Later]]
# [[The Bell]]
# [[The Birthday Party]]
# [[The Clan Pt. 2 Guilty]]
# [[The Darkness (2007, տեսախաղ)]]
# [[The Legend of Zelda (1986, տեսախաղ)]]
# [[The ReVe Festival: Day 2]]
# [[The Thing (2002, տեսախաղ)]]
# [[This Christmas - Winter Is Coming]]
# [[This Love]]
# [[Tom Clancy's Splinter Cell]]
# [[Toyota Corolla (E170)]]
# [[Treasure EP.Fin: All to Action]]
# [[True Crime: New York City]]
# [[True Crime: Streets of LA]]
# [[Tsuritama]]
# [[Twice-ի սկավառակագրություն]]
# [[Twicecoaster: Lane 1]]
# [[Twicecoaster: Lane 2]]
# [[Unchain My Heart (ալբոմ)]]
# [[Unreal Engine]]
# [[Upside Down]]
# [[WV22]]
# [[Watch the Throne (երգ)]]
# [[Welcome Back (iKon-ի ալբոմ)]]
# [[Wii]]
# [[Windows 95]]
# [[Windows 98]]
# [[Windows 9x]]
# [[Windows Me]]
# [[Wylsacom]]
# [[XO (ձայնագրման լեյբլ)]]
# [[Xbox]]
# [[XxxՀոլիք]]
# [[Yerevan-Avia]]
# [[Yes? No?]]
# [[Yuri on Ice]]
# [[ZombsRoyale.io]]
# [[«Անկախ ոգի» մրցանակ տղամարդու լավագույն դերակատարման համար]]
# [[«Ձայն» Լիբերթար Պահպանողական Կուսակցություն]]
# [[«Պատանի երկրապահ» ճամբար]]
# [[С-- (Ծրագրավորման լեզու)]]
# [[Черника (ալբոմ)]]
# [[ԱՐԻ գրական և տաղանդի գործակալություն]]
# [[Աբբա Պանտալևոն]]
# [[Աբդուլֆաթահ Ասիրի]]
# [[Ագրեսիայի գործողություն]]
# [[Ադոնիզիդ]]
# [[Ադրիան Ագրեստ]]
# [[Ազգային հիշողության թանգարան]]
# [[Ազեմմուր]]
# [[Աթաուալպա]]
# [[Ալ-Ռակկայի թանգարան]]
# [[Ալ Ահրամ]]
# [[Ալանտոին]]
# [[Ալառա]]
# [[Ալբերտ Էյլեր]]
# [[Ալբերտ Թուրգուդ]]
# [[Ալբերտ Հերոյան]]
# [[Ալբերտ Ֆեյսի]]
# [[Ալեն Ռու]]
# [[Ալեքսանդր Անանչենկո]]
# [[Ալեքսանդր Գյոր]]
# [[Ալեքսանդր Ուվարով]]
# [[Ալեքսանդր Վերյովկին]]
# [[Ալեքսանդր Տորմասով]]
# [[Ալի Լիմոնադի]]
# [[Ալինա Սանկո]]
# [[Ալկասար դե Կոլոն]]
# [[Ալմագեստ]]
# [[Ալմագրո]]
# [[Ալմետևսկ]]
# [[Ալյա ալ-Հուսեյն]]
# [[Ալյանս առաջադիմական ցենտրիստական կուսակցություն]]
# [[Ալտո դել Կարմեն]]
# [[Ալֆրեդ Փիթ]]
# [[Ախթար Մանսուր]]
# [[Ակսու (շրջան)]]
# [[Ահաբեկչություն Բուրգասում]]
# [[Ահարոն Սահակյան]]
# [[Աղվես (կաթնասուն)]]
# [[Ամալիա Օլդենբուրգացի (Հունաստանի թագուհի)]]
# [[Ամանդին Լեյնո]]
# [[Ամարաթների քարայր]]
# [[Ամբրոուս Դադլի]]
# [[Ամերիկայի թռչուններ]]
# [[Ամերիկյան սարսափ պատմության դերասանական կազմ]]
# [[Ամերիկյան սարսափ պատմություն։ Երկակի տեսակ]]
# [[Ամչուր]]
# [[Ամպրոպի ժամանակ (ֆիլմ)]]
# [[Ամրոց-Աստաֆյան առանցք]]
# [[Ամրոցի հնագիտական-ազգագրական թանգարանային համալիր]]
# [[Այ Յազավա]]
# [[Այա Մացուրա]]
# [[Այն, ինչ ես պետք է ասեմ]]
# [[Այնբո. Ամազոնի սիրտը]]
# [[Այսպես են դասավորվել աստղերը]]
# [[Անասնաբուժական տեղամաս]]
# [[Անաստասիա Կլիմովա]]
# [[Անաստասիա Շպագինա]]
# [[Անատոլի Յանի]]
# [[Անգելա Վոդե]]
# [[Անգլո-շոտլանդական պատերազմ (1650–1652)]]
# [[Անդալուզյան սոուս]]
# [[Անդրե Շառլ Բուլ]]
# [[Անդրեա Գվարների]]
# [[Անդրեա դա Մուրանո]]
# [[Անժելլա Էմուրվոն]]
# [[Անի Քոչար]]
# [[Անծանոթուհին Ուայլդֆել-Հոլլից]]
# [[Անհպում վճարումներ]]
# [[Անձնական թվային օգնական]]
# [[Անձնական հարց (գիրք)]]
# [[Անն Անդերսոն (դիվանագետ)]]
# [[Աննա Բեշնովայի սպանություն]]
# [[Աննա Գրիգորյան]]
# [[Աննա Պավլովնա]]
# [[Աննե Մարգրեթե Հաուսքեն Նուրբերգ]]
# [[Անորոշ Ինտեգրալ AH]]
# [[Անջատական լեզուներ]]
# [[Անվտանգության համակարգերի արդյունավետությունը համակարգչային գիտության մեջ]]
# [[Անվտանգության և տեղեկատվության ապահովում]]
# [[Անտառային հրդեհներ Ռուսաստանում (2021)]]
# [[Անտոն Կասիպովիչ]]
# [[Անտոն Շապուրմա]]
# [[Անտուան Ժոզեֆ Վիրց]]
# [[Անտուն կենդանիներ]]
# [[Աշխատասեղանի հավելվածների մշակում]]
# [[Աշխատավարձը]]
# [[Աշոտ Հակոբջանյան]]
# [[Ապաթեիզմ]]
# [[Ապատե (աստվածություն)]]
# [[Ապիքսաբան]]
# [[Ապոլին Տրաորե]]
# [[Ապուշը (հեռուստասերիալ)]]
# [[Աջայ Բհաթ]]
# [[Առաքել Ծատուրյան]]
# [[Առողջապահական կետ]]
# [[Ասիայի աշխարհագրություն]]
# [[Ասիայի հիվանդ մարդ]]
# [[Ասլանդուզի ճակատամարտ]]
# [[Աստղաթափ (երգ)]]
# [[Աստղաինֆորմատիկա]]
# [[Աստոր]]
# [[Աստրախանի պետական բժշկական համալսարան]]
# [[Ավազուտի գեներալները]]
# [[Ավանգարդ 1]]
# [[Ավգուստա Գրոներ]]
# [[Ավետ]]
# [[Ավիցեննայի դամբարան]]
# [[Ավհատ Աբդուլին]]
# [[Ավտոբուսի հրդեհ Բուլղարիայում (2021)]]
# [[Ավտոբուսի պայթյուն Բալիգոլիում]]
# [[Ավտոմատացված քլիրինգային տուն]]
# [[Ատոմային կլանման սպեկտրաչափություն]]
# [[Արայիկ Ոսկանյան]]
# [[Արբալետ ԴՄ]]
# [[Արբիտրաժային համաձայնություն]]
# [[Արդյունաբերական Երրորդ հեղափոխություն (գիրք)]]
# [[Արթուր Գրիշայի Սարգսյան]]
# [[Արթուր Մոլիտվին]]
# [[Արիստակես Սեդրակյան]]
# [[Արիստամբուլոս I]]
# [[Արիստոն (Սպարտայի թագավոր)]]
# [[Արհեստական բանականությունը կինոինդուստրիայում]]
# [[Արհեստական բանականությունը հոգեբանությունում]]
# [[Արման Բադեյան]]
# [[Արմավիրի պետական մանակավարժական համալսարան]]
# [[Արմատանա]]
# [[Արմատոտանիներ]]
# [[Արմեն Ավանեսյան (փիլիսոփա)]]
# [[Արյան դեպո]]
# [[Արյանա (քաղաք)]]
# [[Արուտ]]
# [[Արջունա]]
# [[Արսաբիա]]
# [[Արտադրության ինտերնացիոնալացում]]
# [[Արտավազդ Բ]]
# [[Արցախի Հանրապետության կենդանական աշխարհ]]
# [[Արցունքները կաթում էին]]
# [[Արքայադուստր Դոքհե]]
# [[Արքայադուստր Հոենլո-Լանգենբուրգցի]]
# [[Արքայազն Ջորջ]]
# [[Արևելյան Ջերսի]]
# [[Արևմտյան Ավստրալիայի համալսարան]]
# [[Արևմտյան Հայաստան պետության դրոշ]]
# [[Արևմտյան Հայաստան պետության զինանշան]]
# [[Արևմտյան Հայաստան պետության օրհներգ]]
# [[Արևմտյան Հայաստանի Ազգային ժողով]]
# [[Արևմտյան Հայաստանի հայերի ազգային խորհուրդ]]
# [[Ացիս և Գալատեա (բալետ)]]
# [[Աքերմանի դաշտերում (Թումանյանի թարգմանություն)]]
# [[Աֆթեր]]
# [[Աֆրոդիտե, Պան և Էրոս]]
# [[Աֆրոսամուրայ]]
# [[Բաբերդի լեռներ]]
# [[Բաբը]]
# [[Բաբի տաճարը Հայֆայում]]
# [[Բաբուլ (լեռ)]]
# [[Բազիլիկա Դոլոչոպի]]
# [[Բազմակառավարելի խաղ]]
# [[Բազուկա]]
# [[Բաթիալ նստվածքներ]]
# [[Բալանտիդիազ]]
# [[Բալշա I]]
# [[Բալշա II]]
# [[Բախչիսարայի շատրվան (բալետ)]]
# [[Բախտիար Վահաբզադեի տուն-թանգարան]]
# [[Բակեթաթոն]]
# [[Բաղչաձոր]]
# [[Բաղրու Քուհ]]
# [[Բամբակի լեռ]]
# [[Բայազետ Աղա Դաշլարի]]
# [[Բանգլադեշի տնտեսություն]]
# [[Բանպո]]
# [[Բանտային աշտարակ]]
# [[Բաշ Օլուկ (լեռ)]]
# [[Բաշյուրդ (լեռնահամակարգ)]]
# [[Բասբի Բերկլի]]
# [[Բասկետբոլի Եվրոպայի առաջնություն 2019 (կանայք, եզրափակիչ փուլ)]]
# [[Բասկետբոլի Եվրոպայի առաջնություն 2019 (կանայք, խումբ A)]]
# [[Բասկետբոլի Եվրոպայի առաջնություն 2019 (կանայք, խումբ B)]]
# [[Բասկետբոլի Եվրոպայի առաջնություն 2019 (կանայք, խումբ C)]]
# [[Բասկետբոլի Եվրոպայի առաջնություն 2019 (կանայք, խումբ D)]]
# [[Բարբարա Կվյատկովսկայա-Լաս]]
# [[Բարբարա Պրավի]]
# [[Բարբարա Վիլյերս]]
# [[Բարբին և Շելկունչիկը]]
# [[Բարձունքային հիվանդություն]]
# [[Բարձրագույն դասարան (հեռուստասերիալ)]]
# [[Բարրիդեյլ]]
# [[Բեգդաղ]]
# [[Բելառուսի գիտությունների ազգային ակադեմիայի Կենտրոնական բուսաբանական այգի]]
# [[Բելգիական վաֆլի]]
# [[Բելկա և Ստրելկա: Կարիբյան գաղտնիք]]
# [[Բեկորներ]]
# [[Բեհրուզ Վոսուգի]]
# [[Բեն Չիֆլի]]
# [[Բենզոդիազեպիններ]]
# [[Բենջամին Բրիգս]]
# [[Բենջամին Հոչքիս]]
# [[Բենջամին Ռոբերտս-Սմիթ]]
# [[Բենջամին Ֆորսթներ]]
# [[Բենսհայմ]]
# [[Բենտ-Անատ]]
# [[Բեռնար Ժոզեֆ «Բեն» Ռիդեր]]
# [[Բերնար Բինլին Դադե]]
# [[Բզոուդաղ]]
# [[Բժեգյան ամրոց]]
# [[Բիբկի լեռ]]
# [[Բիդիրգի]]
# [[Բիզանդաղ]]
# [[Բիլ Աթկինսոն]]
# [[Բիլ Բուլան]]
# [[Բիլան (լեռ)]]
# [[Բիոտեխնոլոգիա]]
# [[Բիսարա]]
# [[Բիրդաշու]]
# [[Բլանկա I (Նավարրայի թագուհի)]]
# [[Բլաս Վալերա]]
# [[Բյուզանդական միջմշակութային զարգացումներ]]
# [[Բո Միրչոֆ]]
# [[Բոբր]]
# [[Բոլդուին Լոնսդեյլ]]
# [[Բոլեսլավ Բարլոգ]]
# [[Բոն (քաղաք, Ֆրանսիա)]]
# [[Բոռնել]]
# [[Բորբոսասնկեր]]
# [[Բորիս Բաղդասարով]]
# [[Բորիս Բլյումին]]
# [[Բորչալա (լեռ)]]
# [[Բուա դյու Կազիե]]
# [[Բուալեմ Բեսսաիխ]]
# [[Բութանի ազգային թանգարան]]
# [[Բուլբիտ]]
# [[Բուկա (ընկերություն)]]
# [[Բուղատենես]]
# [[Բունյուելը կրիաների լաբիրինթոսում]]
# [[Բուսականության աստվածություններ]]
# [[Բուֆֆալոյի պատմության թանգարան]]
# [[Բջջային կապ]]
# [[Բջջային հավելվածների դասակարգում]]
# [[Բռնցքամարտի համաշխարհային ասոցիացիա]]
# [[Բրաուզերներ]]
# [[Բրդաձորի քարակոթող]]
# [[Բրդի ազգային թանգարան (Ջիլոնգ)]]
# [[Բրեդ Ֆալչեք]]
# [[Բրուգիոզ]]
# [[Բրոքեր]]
# [[Գաթանախշիչ]]
# [[Գալայի հնաոճ իրերի թանգարան]]
# [[Գալինա Իվանովա]]
# [[Գաղտնի շրջան (հեռուստասերիալ)]]
# [[Գամալ ալ-Բաննա]]
# [[Գամբիայի Ազգային թանգարան]]
# [[Գայանե Չիլոյան]]
# [[Գայոս Գանիկոս]]
# [[Գայոս Սեքստոս Կալվին]]
# [[Գանձափարախ (լեռ)]]
# [[Գավառա Գյադուկ]]
# [[Գեբելեյն]]
# [[Գելլերի զոհասեղան]]
# [[Գելյանլի]]
# [[Գեղամ Բեգջանյան]]
# [[Գեղամ Ստեփանյան]]
# [[Գեղարվեստական գրականության կանանց մրցանակ]]
# [[Գեղարվեստի դպրոց (Մանհեթեն)]]
# [[Գեյզերիխ]]
# [[Գեյր Հադլգրիմսոն]]
# [[Գենադի Ցիպկալով]]
# [[Գենդերային ինքնություն]]
# [[Գենետաներ]]
# [[Գեներալ Թոմ-Թամ]]
# [[Գեորգի IV Լաշա]]
# [[Գեորգի IX]]
# [[Գեորգի Էրիստով]]
# [[Գեորգյան ճարտարապետություն]]
# [[Գերակա հանրային շահ]]
# [[Գերսոն Գու-Կոնու]]
# [[Գի Լե Գոֆե]]
# [[Գիդեոնը ապստամբում է]]
# [[Գիլդա]]
# [[Գլիկա Ներա]]
# [[Գլինա Բելայա]]
# [[Գլխավոր էջ]]
# [[Գլխատուն (կառույց)]]
# [[Գլոբալ արեգակնային ատլաս]]
# [[Գլոգուվյան ամրոց]]
# [[Գլուխ Ծակ]]
# [[Գծատարում]]
# [[Գյավուրդաղ (լեռ, Ամանոսի լեռնաշղթա)]]
# [[Գյավուրկալասի (լեռ, Զանգեզուրի լեռներ)]]
# [[Գյոգ (լեռ)]]
# [[Գյուզել Բաբա Դաղ]]
# [[Գյուղատնտեսական քարտեզ]]
# [[Գյունեյ Բաշի (լեռ, Անտիպոնտական լեռնահամակարգ)]]
# [[Գյոքչա]]
# [[Գոգնոց]]
# [[Գոշքար Թահմազլի]]
# [[Գոչան (լեռ)]]
# [[Գու Վեյցզյուն]]
# [[Գուրզ]]
# [[Գուրու Արջան Դև]]
# [[Գրամշի]]
# [[Գրանադա (Նիկարագուա)]]
# [[Գրանդ Կուրոն]]
# [[Գրասիլիանու Ռամոս դե Օլիվեյրա]]
# [[Գրեյս Մերա Մոլիսա]]
# [[Գրեսոր]]
# [[Գրիգոր XVI]]
# [[Գրիգոր Հարությունի Հարությունյան]]
# [[Գրինչ]]
# [[Գրոդնոյի պետական բժշկական համալսարան]]
# [[Գրևենա]]
# [[Դալայ Լամա 13]]
# [[Դայան Քենոն]]
# [[Դաշտավլուկ]]
# [[Դաշրատհ Մանջհին]]
# [[Դավադրություն (գաղտնի միաբանություն)]]
# [[Դավիդ Գիրլանդայո]]
# [[Դավիթ Համբարձումյան (քաղաքական գործիչ)]]
# [[Դավիթ Սարգսյան (ֆիզիոլոգ)]]
# [[Դավիթ Վարդանյան (բալետի արտիստ)]]
# [[Դավուդ Քազիմով]]
# [[Դատական ակտերի իրավաբանական բնույթը վարչական դատավարությունում]]
# [[Դարանջ]]
# [[Դարշիլ Սաֆարի]]
# [[Դափնին և Քլոեն (բալետ)]]
# [[Դաքի Թոթ]]
# [[ԴեՕբիա Օպարեյ]]
# [[Դեգուի մետրոպոլիտենի հրդեհ]]
# [[Դելիմ (թանգարան)]]
# [[Դեմոկրատական այլընտրանք կուսակցություն]]
# [[Դեմքի ճանաչումը առողջապահության ոլորտում]]
# [[Դեյվիդ Բրետ]]
# [[Դեյվիդ Էյմիս]]
# [[Դեյվիդ Մեդյանիկ]]
# [[Դեն Ցինյուն]]
# [[Դենիս վան Աարսսեն]]
# [[Դենպասար]]
# [[Դեոնտեյ Ուայլդեր]]
# [[Դետ (լեռ)]]
# [[Դիանա Հարությունովա]]
# [[Դիեգո դե Ալմագրո (Չիլի)]]
# [[Դին Քեյմեն]]
# [[Դինա Սաևա]]
# [[Դիսնեյի անիմացիոն ֆիլմերի խաղարկային ռիմեյքերի ցանկ]]
# [[Դիվնա Վեկովիչ]]
# [[Դիրան Թավիջյան]]
# [[Դիֆայ]]
# [[Դմիտրի Բորտնիկով]]
# [[Դմիտրի Բորտնյանսկի]]
# [[Դորինա Բյոցոգիո]]
# [[Դորոթեա Դանիացի (Բրաունշվայգ-Լյունեբուրգի դքսուհի)]]
# [[Դորոթեա Սաքսեն-Լաուենբուրգացի]]
# [[Դուարնենե]]
# [[Դունաշ բեն Լաբրատ]]
# [[Դուպնիցա]]
# [[Դուքս Ալեքսանդր Սոդերմանլանդացի]]
# [[Դրակունկուլոզ]]
# [[Դրոտավերին]]
# [[Եբրանց]]
# [[Եգիպտա-իսրայելական հարաբերություններ]]
# [[Եգիպտացորենի հաց]]
# [[Ելենա Ռիբալկո]]
# [[Ելենա Վերեյսկայա]]
# [[Ելենա Ցագրինու]]
# [[Ելիզավետա, Հարավսլավիայի արքայադուստր]]
# [[Ելիզավետա Դանիացի (1485-1555)]]
# [[Ելիզավետա Դանիացի (դքսուհի Բրաունշվայգ-Վոլֆենբյութելացի)]]
# [[Ելիզավետա Յարոսլավնա]]
# [[Եկատերինա Գելաձե]]
# [[Եկատերինա Կերն]]
# [[Եկատերինա Կորնարո]]
# [[Եկատերինա Շերեմետևա]]
# [[Եկատերինա Սվանիձե]]
# [[Եղբայր (1997, ֆիլմ)]]
# [[Եղբայր 2։ Վերադարձ դեպի Ամերիկա (2000, տեսախաղ)]]
# [[Եղջերախոռ]]
# [[Ենիջե]]
# [[Ես կարմրում եմ]]
# [[Եվպրաքսիա Վսեվոլոդովնա Կիևից]]
# [[Եվրոպական պարտքային ճգնաժամ]]
# [[Երազանքների երկիր]]
# [[Երեք հաստլիկները]]
# [[Երլան Կոժասբայ]]
# [[Երկաթի (II) օքսիդ]]
# [[Երկար Վապեր]]
# [[Երկար տաքդեղ]]
# [[Երկրաշարժ Հայիթիում (2021)]]
# [[Երկրների ցանկ ըստ աղի արտադրության]]
# [[Երկրների ցանկ ըստ պաշտոնական լեզուների]]
# [[Երկրների ցանկ ըստ պողպատի արտադրության]]
# [[Երկրների ցուցակ ըստ բնակչության (ՄԱԿ)]]
# [[Երմոնիա]]
# [[Երևանի Ֆ. Նանսենի անվան N 150 հիմնական դպրոց]]
# [[Երևանի նուրբ բրդյա գործվածքների կոմբինատ]]
# [[Երևանցոց Սուրբ Մինաս եկեղեցի (Թբիլիսի)]]
# [[Եփրեմ Սարգսյան]]
# [[Զանգվածային սպանություն Յոկելայում]]
# [[Զառա Յաքոբ]]
# [[Զարեչնոյե (գյուղ, Օկտյաբրսկի շրջան)]]
# [[Զարնի-Պարնի]]
# [[Զդենեկ Կեպակ]]
# [[Զոլինգեր-Էլիսոնի համախտանիշ]]
# [[Զոյա Լորիե]]
# [[Զուղուլբա (գյուղ)]]
# [[Զրինսկի]]
# [[Էգալիտարիզմ]]
# [[Էգբերթ, Ուեսեքսների թագավոր]]
# [[Էգոն Ռանետ]]
# [[Էդմոնդ Ախթար]]
# [[Էդմունդ Շոտլանդացի]]
# [[Էդուարդ Ազրոյանց]]
# [[Էդուարդ Չիչյան]]
# [[Էդուարդ Սեյմուր Հարթֆորդի 1-ին կոմս]]
# [[Էդուարդա Օ’Բարա]]
# [[Էդուարդո Ֆրանկո]]
# [[Էդվին Էբոթ Էբոթ]]
# [[Էլ-Պենոն-դե-Գուատապե]]
# [[Էլ Կարմեն դե Բոլիվար]]
# [[Էլ Ռայս]]
# [[Էլդար Ջարախով]]
# [[Էլեանոր Անգլիացի]]
# [[Էլեկտրական բաշխիչ հարմարանք]]
# [[Էլեկտրոնային աղյուսակ]]
# [[Էլեոնորա Հաբսբուրգ]]
# [[Էլզա Սկիապարելլի]]
# [[Էլիզաբեթ Բրյուս]]
# [[Էլիյահու Հանավի սինագոգ]]
# [[Էլիսա Զաքարիա Խուրի]]
# [[Էլմեր Սպերրի]]
# [[Էլչին Ալիև]]
# [[Էլսիու Ալվարեշ]]
# [[Էլվիրա Սորոկինա]]
# [[Էկտոր Խիմենես-Բրավո]]
# [[Էմանուելե Պեսարեզի]]
# [[Էմեթ Չափման]]
# [[Էմերիխ Յուտներ]]
# [[Էմմա Անդիևսկա]]
# [[Էնեայի ծառի թանգարան]]
# [[Էներգաաշտարակ]]
# [[Էներգետիկան Հունաստանում]]
# [[Էնլիլ]]
# [[Էնկանտո (մուլտֆիլմ)]]
# [[Էնն-Մարի Թոմասսեն]]
# [[Էնն Սոֆի Ռևենթլոու]]
# [[Էնոլա Հոլմսի առեղծվածները]]
# [[Էնջի Ցան]]
# [[Էուխենիո Դերբես]]
# [[Էռնեստ Հեմինգուեյ (լուսանկար, Քարշ)]]
# [[Էսթեր]]
# [[Էստոնիայի Էներգետիկա]]
# [[Էսքիզ (Սկետչ)]]
# [[Էվե Քիվի]]
# [[Էվրան]]
# [[Էվրի]]
# [[Էրիկ Ուիթնի]]
# [[Էրիկ Ֆլեմինգ]]
# [[Էրկին Օնգարբաև]]
# [[Էրմեսի ճակատամարտ]]
# [[Էրմինիա դել Օրո]]
# [[Էրվին Ամիրյան]]
# [[Թալալ Իբն Աբդուլազիզ Ալ Սաուդ]]
# [[Թալիբանի հարձակում (2021)]]
# [[Թակա Թոնի]]
# [[Թայյուան]]
# [[Թայփի]]
# [[Թաուերի արքայազններ]]
# [[Թաուֆիկ Համիդ]]
# [[Թավջութակի սուիտներ (Բախ)]]
# [[Թատրոն կամ Թշվառներ]]
# [[Թարիմյան մումիաներ]]
# [[Թեթֆորդ]]
# [[Թել Սիթի]]
# [[Թելմա Ռիտեր]]
# [[Թեյմուր Մուսաև]]
# [[Թենիոզ]]
# [[Թեո Բրաուն]]
# [[Թեոդոր Գյոյոկ]]
# [[Թեոդորա]]
# [[Թերեքի մարզ]]
# [[Թերթերի համաշխարհային ասոցիացիա]]
# [[Թերի ՄքԼոուլին]]
# [[Թերմոպիլեի ճակատամարտ]]
# [[Թիա (արքայադուստր)]]
# [[Թիմ Արմսթրոնգ]]
# [[Թիմային պայքարի մարտավարություն (TFT)]]
# [[Թիմուր Ռոդրիգես]]
# [[Թղթադրամների թանգարան]]
# [[Թղթե տուն. Կորեա – Համատեղ տնտեսական տարածք]]
# [[Թոլեդոյի արվեստի թանգարան]]
# [[Թոնյե Անգելսեն]]
# [[Թործում]]
# [[Թուղչե Ալբայրաքի սպանություն]]
# [[Թունավորություն]]
# [[Թուրքիայի հեղաշրջումը (1960)]]
# [[Թոֆիգ Ագաբաբաև]]
# [[Թվային հումանիտար գիտություններ]]
# [[Թրապոչեր]]
# [[Թրիլլեր]]
# [[Թրիպտի]]
# [[Ժամանակակից արվեստի թանգարան (Ֆլորինա)]]
# [[Ժամանակավոր մայրաքաղաքի հիշատակի թանգարան]]
# [[Ժամանակի ծուղակ]]
# [[Ժան Բատիստ Լե Գրեյ]]
# [[Ժան Լուի Բերտո]]
# [[Ժան Պլիյա]]
# [[Ժան Տոմազինի]]
# [[Ժիզելա Ֆրանսացի]]
# [[Ժողովրդավարական համախմբում կուսակցություն]]
# [[Իան Ռոսս (լուրերի հաղորդավար)]]
# [[Իբրահիմ Բուբակար Կեյտա]]
# [[Իբրահիմ Մարաաշլի]]
# [[Իբրահիմ Սադիք]]
# [[Իգոր Կոնդրատյուկ]]
# [[Իգոր Մատովիչ]]
# [[Իգոր Պլոտնիցկի]]
# [[Իգոր Վոյտենկո]]
# [[Իգոր Վովկովինսկի]]
# [[Իդա (փոթորիկ, 2021)]]
# [[Իենգ Սարի]]
# [[Իերապետրա (դիմոս)]]
# [[Իզաբելլա (Դանիայի արքայադուստր)]]
# [[Իզաբելլա Մառեցի]]
# [[Իզաբելլա Մեդիչի]]
# [[Իզաբելլա Նարդոնիի սպանություն]]
# [[Իզաբելլա Պորտուգալացի]]
# [[Իզանամի]]
# [[Իզոֆլուրան]]
# [[Իթան Ալեն]]
# [[Իլյա Պոմազուն]]
# [[Իմպուլսային համակարգ]]
# [[Իյո Արակի]]
# [[Ինգա Ստանիտե-Տոլոչկիենե]]
# [[Ինգեբորգա Էրիկսդաթթեր]]
# [[Ինգրիդ Ալեքսանդրա (Նորվեգիայի արքայադուստր)]]
# [[Ինդրա]]
# [[Ինեսա Կրավեց]]
# [[Իննա Ռազումիխինա]]
# [[Ինտոնացիա]]
# [[Ինքը և իր կատուն]]
# [[Ինֆանտա Մարիա Պորտուգալացի]]
# [[Ինֆորմացիոն անվտանգություն]]
# [[Իշի]]
# [[Իոնացման ազդեցությունը բջիջների վրա]]
# [[Իոսիֆ Ռեուտ]]
# [[Իպ Ման]]
# [[Իսահակ Զիդա]]
# [[Իսայաս Աֆեվերկի]]
# [[Իսաֆյորդուր]]
# [[Իսիդոր Բականժա]]
# [[Իսլամ Մախաչև]]
# [[Իսլամական օլիմպիական խաղեր]]
# [[Իսկանդար Մուդա]]
# [[Իսրայելա-արաբական հարաբերություններ]]
# [[Իսրայելա-շվեյցարական հարաբերություններ]]
# [[Իվ Անրի]]
# [[Իվան Ագուելի]]
# [[Իվան Սուսանին]]
# [[Իվան Ֆիլիպ Վեզդին]]
# [[Իվանգայ]]
# [[Իվետտ Գոնդա]]
# [[Իրագործելիության ուսումնասիրություն]]
# [[Իրադա Ռովշան]]
# [[Իրանի հեղաշրջումը (1953)]]
# [[Իրավահաջորդության ճգնաժամ Անգլիայում (1553)]]
# [[Իրինա Դոբրյակովա]]
# [[Լագերտա]]
# [[Լան Պին]]
# [[Լանգտոկ Գյաստո]]
# [[Լավ Ռադիո]]
# [[Լավ տրամադրությամբ կանայք]]
# [[Լավրելիոպսիս]]
# [[Լատվիայի նախարարների կաբինետ]]
# [[Լարիսայի քաղաքային պատկերասրահ]]
# [[Լեգիզմ]]
# [[Լեգիտիմություն]]
# [[Լեդի Մակբեթի էֆեկտ]]
# [[Լեզուն կտրած ծիտիկը (Թումանյանի թարգմանություն)]]
# [[Լեզվի կենսունակության աստիճան]]
# [[Լելե Թեփեի օպերացիա]]
# [[Լեհական խոհանոց]]
# [[Լեյա Ալբորն]]
# [[Լեյլա Աֆուա Ջանսին]]
# [[Լեյլա Յոզեֆովիչ]]
# [[Լեոն Գոստիշա]]
# [[Լեոնիդ Բալակլավ]]
# [[Լեոնիդ Բլյումեր]]
# [[Լեոնիդ Պասեչնիկ]]
# [[Լեոնին]]
# [[Լեոպոլդ Հոֆման]]
# [[Լեոպոլդ Քուպելվիզեր]]
# [[Լեոքարես]]
# [[Լեսլի Գրոսման]]
# [[Լի Չժուն Իկ]]
# [[Լի Սան-Յոլ]]
# [[Լի Սոլ Չժու]]
# [[Լի Ցինյուն]]
# [[Լիբանանի ճգնաժամ (1958)]]
# [[Լիլ Փիփի մահ]]
# [[Լիլիան Ստայլզ-Ալեն]]
# [[Լին Ի]]
# [[Լիշտ]]
# [[Լիպոֆիլ]]
# [[Լիսե Մյուրե]]
# [[Լյու Յան]]
# [[Լյուդմիլա Զեման]]
# [[Լյուդմիլա Վինոգրադովա]]
# [[Լյուդովիկո Լիպպարինի]]
# [[Լյուդովիկոս 2-րդ]]
# [[Լյուկ Քերբի]]
# [[Լյուսի Ռայթ]]
# [[Լոթայ Ցերինգ]]
# [[Լողակտցարներ]]
# [[Լովատի Սիմոն Ֆրեյզեր]]
# [[Լորի Էրիկա Ռաֆ]]
# [[Լուբոշ Բարտոն]]
# [[Լուի Դոֆին Ֆրանսիացի]]
# [[Լուի Վեստենենկ]]
# [[Լուիզա Մակլենբուրգցի]]
# [[Լուիջի Ադեմոլո]]
# [[Լուկիուս Կլոդիուս Մակեր]]
# [[Լուկրեցիա Մարինելլա]]
# [[Լուսավորման տեղակայանք]]
# [[Լուսինե Խառատյան]]
# [[Լուսնային դեսպանատուն]]
# [[Լուցիոս Կվինկտիոս Ցինցինատոս]]
# [[Լրագրության և նորությունների թանգարան]]
# [[Լրացված իրականության ապագան]]
# [[Լրացված իրականության կիրառումը սպասարկման ոլորտում]]
# [[Լրացված իրականություն: Ծագում]]
# [[Լևոն Պուչինյան]]
# [[Խաթրավանքի կամուրջ]]
# [[Խալիլ Իբրահիմ]]
# [[Խաղադաշտով սեղանի խաղ]]
# [[Խաղային հարթակներ]]
# [[Խաղի մեխանիկա]]
# [[Խան Սոլ Յա]]
# [[Խաչենի հովտի հուշարձաններ]]
# [[Խոհեմության այլաբանություն (նկար)]]
# [[Խոպանի տեսություն]]
# [[Խոսքի զարգացում]]
# [[Խորտկարան]]
# [[Խուան Կառլոս Ագիլերա]]
# [[Խուղակ]]
# [[Խուսափանք]]
# [[Ծաղկաման]]
# [[Ծիսամատյան]]
# [[Ծովային ազգային թանգարան]]
# [[Ծովերի տիրակալը]]
# [[Ծրագրակազմի անվտանգության էթիկա]]
# [[Ծրագրակազմի փորձարկում]]
# [[Կաթնուկ (հիվանդություն)]]
# [[Կաիետեուր ջրվեժ]]
# [[Կաիրի]]
# [[Կալիֆոռնիայի հովիտ]]
# [[Կալմունայ]]
# [[Կախարդական կրպակ]]
# [[Կախարդուհու առաքման ծառայությունը (վեպ)]]
# [[Կակաչների հեղափոխություն]]
# [[Կաղամբով աղցան]]
# [[Կամա Սիվոր Կամանդա]]
# [[Կամաու]]
# [[Կամեհամեհա IV]]
# [[Կամիլ Աբիլի]]
# [[Կամիլա Մորրոն]]
# [[Կամինյա]]
# [[Կամֆորա (դեղանյութ)]]
# [[Կայսր Նորթոն]]
# [[Կապտոպրիլ]]
# [[Կառլ Էմանուել Մեծ]]
# [[Կառլան և Կատրինը]]
# [[Կառլո Բուոնապարտ]]
# [[Կատալին Մակրայ]]
# [[Կատալինա Միկելա Ավստրիացի]]
# [[Կատենստուտ]]
# [[Կատերինա Ջիննազի]]
# [[Կատերինա Տրայկովա Նուրջիևա]]
# [[Կարամայ]]
# [[Կարապետ Հարություն Դաուդյան]]
# [[Կարեն Փարեմուզյան]]
# [[Կարին Միյամոտո]]
# [[Կարինա Կրոս]]
# [[Կարինա Սարկիսովա]]
# [[Կարլ Յունգի ինստիտուտ]]
# [[Կարլսբերգ թանգարան]]
# [[Կարմեն Սահակյան]]
# [[Կարմիր ապարանջաններ]]
# [[Կարմրափորիկ կարմրատուտ]]
# [[Կարնիվալ Ռոու]]
# [[Կարոլինա Կուրկովա]]
# [[Կարպաս]]
# [[Կարպո Աչիմովիչ-Գոդինա]]
# [[Կարրարա ակադեմիա]]
# [[Կարցեր]]
# [[Կեյձյո կայսերական համալսարան]]
# [[Կենզա Ֆոուրաթի]]
# [[Կենտո Մասուդա]]
# [[Կեսարիանի]]
# [[Կետային օրագիր]]
# [[Կեփալոս և Պրոկրիս]]
# [[Կիկլադյան արվեստի թանգարան]]
# [[Կիմ Օկ]]
# [[Կին մարտնչողները]]
# [[Կինոպարկ]]
# [[Կիչանի անապատ]]
# [[Կիսումու]]
# [[Կիրիլ Ալյոշին]]
# [[ԿիևՄուզիկՖեստ]]
# [[Կիևի ջրամբար]]
# [[Կլանման սպեկտր]]
# [[Կլաուս Արմշտրոֆ]]
# [[Կլաուս Գրոտի տուն-թանգարան]]
# [[Կլարա Զամենհոֆ]]
# [[Կլեբեր հրապարակ]]
# [[Կլեմենտինա Վոլկինշոու]]
# [[Կլոնկարի (կոմսություն)]]
# [[Կլոր սեղանի ասպետներ]]
# [[Կղեմենս Խոդիկևիչ]]
# [[Կղզու շշուկը]]
# [[Կյանքից դեպի կյանք]]
# [[Կնեժ]]
# [[Կո Յոն Հի]]
# [[Կոզիմո II Մեդիչի]]
# [[Կոլաչկի]]
# [[Կոլլո Դանիել Սանու]]
# [[Կոլոմբո յոգուրտ]]
# [[Կոլումբոսի ասպետները]]
# [[Կոլչանե]]
# [[Կոխլեար իմպլանտ]]
# [[Կոմինֆորմ]]
# [[Կոնստանդինա (Բյուզանդիայի կայսրուհի)]]
# [[Կոնստանտին Ենկոյան]]
# [[Կոշտուկ]]
# [[Կոռնետ]]
# [[Կոռուպցիա]]
# [[Կոսովոյի միջազգային կառավարական խումբ]]
# [[Կոտորած Պիրգիում]]
# [[Կոտրած կամուրջ]]
# [[Կորդիլլերա]]
# [[Կորպորատիվ իրավահարաբերություններից բխող վեճեր]]
# [[Կուերնավակա]]
# [[Կուերնավակա (Մեքսիկա)]]
# [[Կուկ եղբայրներ]]
# [[Կումարագուպտա I]]
# [[Կույր Հարրի]]
# [[Կունեդա ապ Էդերն]]
# [[Կուրանդա]]
# [[Կուրմանբեկ Բակիև]]
# [[Կռունկի կապպա]]
# [[Կրասնոդարի բալետի թատրոն]]
# [[Կրեոլ լեզու]]
# [[Կրետե (պերիֆերիա)]]
# [[Կրետեի ծովային թանգարան]]
# [[Կրետեի պաշտպանության թանգարան]]
# [[Կրետեի պատմության թանգարան]]
# [[Կրիանգսակ Չամանան]]
# [[Կրկնակի ցնցում]]
# [[Կրոնեկերյան արտադրյալ]]
# [[Կրոնը Բելառուսում]]
# [[Կրոնի պատմություն]]
# [[Կրուպկի]]
# [[ՀԹԳՄ ԼՄ թատերական ստուդիա]]
# [[ՀՀ ԳԱԱ գիտակրթական միջազգային կենտրոն]]
# [[Հաաբեռստի]]
# [[Հաբիբուլլա Խան]]
# [[Հագեն]]
# [[Հազարան բլբուլ (բալետ)]]
# [[Հալիմե սուլթան]]
# [[Հակասոցիալականություն]]
# [[Հակաօքսիդանտ]]
# [[Հակոբ և Արմեն]]
# [[Համախառն ազգային եկամուտ]]
# [[Համակարգչային խաղերի մշակում]]
# [[Համակարգչային տեխնիկայի վերամշակում]]
# [[Համակարգչային ցանցի տեսակներ]]
# [[Համեմատական առավելություն]]
# [[Համերկրացիները]]
# [[Համիլթոն - Հայթս]]
# [[Համիլկար Առաջին]]
# [[Համլետավան]]
# [[Հայ Ավետարանական Փիթեր և Ելիզաբեթ Թորոսյան դպրոց]]
# [[Հայ ազգային երիտասարդական միություն (ՀԱԵՄ)]]
# [[Հայ ավետարանական կենտրոնական ավագ դպրոց]]
# [[Հայաստանը հռոմեա-պարսկական հակամարտության ծիրում]]
# [[Հայաստանի բահայիների Ազգային Հոգևոր Ժողովը]]
# [[Հայաստանի կանաչների կուսակցություն]]
# [[Հայաստանի պաուերլիֆտինգի ֆեդերացիա]]
# [[Հայաստանում հեղաշրջման ենթադրյալ փորձ 2021]]
# [[Հայերը Գորիում]]
# [[Հայիթիի արտաքին պարտքը]]
# [[Հայկ Կարապետյան (Հայփոստի տնօրեն)]]
# [[Հայկական Փի Ար ասոցիացիա]]
# [[Հայկե Մակաչ]]
# [[Հայկո Մկո]]
# [[Հայրաքս Հիլլի թանգարան]]
# [[Հայրո Ուլկինակու]]
# [[Հան Մյոնսուկ]]
# [[Հան Սնսու]]
# [[Հանզա (երգիչ)]]
# [[Հանթսվիլ (Տեխաս)]]
# [[Հաշիվների պաշտպանություն]]
# [[Հապսալի ամրոց]]
# [[Հաջի Մուհամեդ Չամկանի]]
# [[Հաջիմե Իսայամա]]
# [[Հասան Նազեր]]
# [[Հասան Ուայթսայդ]]
# [[Հաստակտուց երաշտահավեր]]
# [[Հաստաոտիկ էյխորնիա]]
# [[Հավայան խոհանոց]]
# [[Հավայան վերնաշապիկ]]
# [[Հավայերեն]]
# [[Հավատ]]
# [[Հավատարմություն]]
# [[Հատուկ դասարան]]
# [[Հարաբերական գերբնակչություն]]
# [[Հարալդ Հարդրադա]]
# [[Հարակցում]]
# [[Հարավաֆրիկյան Միություն (Առաջին համաշխարհային պատերազմ)]]
# [[Հարբեցողները (նկար, Յան Ստեն)]]
# [[Հարբուխ (վեպ)]]
# [[Հարթատերև ձնծաղիկ]]
# [[Հարթֆորդ (Վերմոնտ)]]
# [[Հարկաբյուջետային քաղաքականության փոխանցումային մեխանիզմը նորքեյնսյան ենթադրություններով DSGE մոդելներում]]
# [[Հարյուրամյա կամուրջ (Պանամա)]]
# [[Հարություն Կիվիրյան]]
# [[Հարսանիք թիկունքում (ֆիլմ)]]
# [[Հացի թանգարան]]
# [[Հեգեմոնիկ առնականություն]]
# [[Հեկտոր Հոդլեր]]
# [[Հեյդար Ալիևի մահ և հուղարկավորություն]]
# [[Հեյզել Մայներ]]
# [[Հենութմիրե]]
# [[Հենրի I (Ֆրանսիայի թագավոր)]]
# [[Հենրի Գոլդինգ]]
# [[Հենրի Նորիս]]
# [[Հենրիետա Մարիա ֆրանսուհի]]
# [[Հիդրավլիկական կարգավորիչ]]
# [[Հիդրոպնևմատիկ խողովակ]]
# [[Հիզեր Միլլս]]
# [[Հիլդե Յերմուննսյոուգ Փեդերսոն]]
# [[Հիմենոլեպիդոզ]]
# [[Հինթոն (Արևմտյան Վիրջինիա)]]
# [[Հիջուելաս]]
# [[Հիվանդի համաշխարհային օր]]
# [[Հիրկան Երկրորդ]]
# [[Հմայակ Բադալյան]]
# [[Հյուսիսային Ամերիկայի միջազգային ավտոցուցասրահ]]
# [[Հյուսիսային Մակեդոնիայում դիվանագիտական առաքելությունների ցանկ]]
# [[Հյուսիսային Ցի]]
# [[Հյուքումեթություն]]
# [[Հնդկացիական խոհանոց]]
# [[Հնչույթ]]
# [[Հոբարթի կամուրջ]]
# [[Հոգ տար մայրիկի մասին]]
# [[Հոկտեմբեր (ժողովածու)]]
# [[Հողի աղակալում]]
# [[Հոնիական ապստամբություն]]
# [[Հոնկոնգի պատմության ժամանակագրություն]]
# [[Հոնորիոս I]]
# [[Հոսքի էներգիայի մարիչ]]
# [[Հովիկ Աֆյան]]
# [[Հովհան Վիլհելմ]]
# [[Հուբեյ]]
# [[Հրաձգություն Լա Լոշի դպրոցում]]
# [[Հրանուշ Եղոյան]]
# [[Հրաշագործի գլխարկը]]
# [[Հրդեհ Գաոսյուն քաղաքի բնակելի տանը]]
# [[Հրդեհ լաստանավի վրա Բանգլադեշում (2021)]]
# [[Հրեական հնություններ]]
# [[Հրեշտակները ընկնում են]]
# [[Ձմեռային Ասիական խաղեր 2011]]
# [[Ձմեռային երազանքներ]]
# [[Ձմեռը Տանտորում]]
# [[Ձյուդոյի միջազգային ֆեդերացիա]]
# [[Ձյունիտիրո Կոիձումի]]
# [[Ձուլաթերթավորներ]]
# [[Ղազախստանի Հանրապետության խորհրդարան]]
# [[Ղազախստանի տնտեսություն]]
# [[Ղորտինա]]
# [[Ղուկաս Ուլիխանյան]]
# [[Ճամայկայի խոհանոց]]
# [[Ճան Ցիան]]
# [[Ճանապարհաամբարձիչ]]
# [[Ճապոնիայի մարզերի ցուցակ]]
# [[Ճավշիր]]
# [[Ճարպ-սեռական սնուցախանգարում]]
# [[Մ-46 130-մմ հրանոթ]]
# [[ՄԱԿ-ի կլիմայի փոփոխության համաժողով (2021)]]
# [[Մաբոկո]]
# [[Մադակինա]]
# [[Մադոննան և երեխան Սբ Դոմինիկի և Սբ Թովմաս Աքվինացու հետ]]
# [[Մակարիմ Մագադեև]]
# [[Մակեթաթոն]]
# [[Մակերևույթի մակերես]]
# [[Մակրի Յալոս (դիմոս)]]
# [[Մամլամայր]]
# [[Մայրեհավեր]]
# [[Մանրապատում]]
# [[Մաշակայունություն]]
# [[Մասոնական ուղենիշներ]]
# [[Մասոնական օթյակ]]
# [[Մարգագետնաբուծություն]]
# [[Մարթա Ջեֆերսոն Ռենդոլֆ]]
# [[Մարի ալ-Ատրաշ]]
# [[Մարիա Բերտիլա Բոսկարդին]]
# [[Մարիա Դավիդսոն]]
# [[Մարիա Թերեզա Իսպանացի]]
# [[Մարիա Ժոզեֆի Սաքսոնացի]]
# [[Մարիա Յորք]]
# [[Մարինա Բերբերյան]]
# [[Մարջա-է թաղլիդի սկզբունքը շիայական գաղափարախոսության մեջ]]
# [[Մաքս և Հարվեյ]]
# [[Մեդին (կոմպոզիտոր եղբայրներ)]]
# [[Մեթիլամին]]
# [[Մեթոլ]]
# [[Մելանի Ֆլորենս]]
# [[Մելեքխանըմ Էյուբովա]]
# [[Մեծ բիզնես (ֆիլմ)]]
# [[Մեծ պանդա և փոքր պանդա]]
# [[Մեծ փոքր ստեր (վեպ)]]
# [[Մեծ քաղաք (կտավ)]]
# [[Մեկ Հայաստան կուսակցություն]]
# [[Մեկուսարան]]
# [[Մեհերրեմ Ալիև]]
# [[Մեղմոց]]
# [[Մեղվաթուփ]]
# [[Մեղվապահության թանգարան]]
# [[Մեյ Լան Ֆանի տուն-թանգարան]]
# [[Մեյբլ Պայնս]]
# [[Մետաղածնական դարաշրջան]]
# [[Մետաղափորձական վերլուծություն]]
# [[Մետաօբյեկտ]]
# [[Մեր թաղի տղերքը]]
# [[Մեքենաժամանակ]]
# [[Մի անգամ դպրոցում (ֆիլմ)]]
# [[Միասին երջանիկ (հեռուստասերիալ)]]
# [[Միացյալ համաշխարհային քոլեջ Թաիլանդում]]
# [[Միդազոլամ]]
# [[Միդիաներ]]
# [[Միլտինո]]
# [[Միխել Վարգա]]
# [[Միկո Օլավի Նուսիայնեն]]
# [[Մին Աուն Հլայն]]
# [[Մինդելու (Կաբո Վերդե)]]
# [[Միշա Ստեփանյան]]
# [[Միշել Ալլիո-Մարի]]
# [[Միշել Բոլսոնարու]]
# [[Միության բանակ]]
# [[Միջազգային Կանաչ խաչ]]
# [[Միջազգային ավտոցուցասրահ]]
# [[Միջաձիգ հաստոց]]
# [[Միջերկրածովյան սննդակարգ]]
# [[Միջերկրածովյան և Մերձավորարևելյան ճակատների ռազմական գործողություններ]]
# [[Միջին դաս]]
# [[Միջհարկային ծածկ]]
# [[Միսակ Թերզիբաշյան]]
# [[Միստր Սմիթը մեկնում է Վաշինգտոն]]
# [[Միքայել Խորենի Հակոբյան]]
# [[Միքսոբակտերիաներ]]
# [[Մլակներ]]
# [[Մկնափուշ]]
# [[Մկունդ]]
# [[Մշակութային արժեքների փորձագիտական կենտրոն]]
# [[Մոլլա Փանահ Վագիհի և Մոլլա Վալի Վիդադիի հիշատակի թանգարան]]
# [[Մոնստերա ակումինատա]]
# [[Մոշ (հատապտուղ)]]
# [[Մումթազ Մահալ]]
# [[Մումի դոլ (մուլտֆիլմերի շարք)]]
# [[Մումինջոն Գադոյբոև]]
# [[Յան Վեյն]]
# [[Յուջին]]
# [[Յուջին Քլայն (ֆիլատելիստ)]]
# [[Յուսիֆ Հուսեյնով]]
# [[Յուրե Ռոբիչ]]
# [[Յուրի Լոսսման]]
# [[Յստադ]]
# [[Նաբուգոդոնոսոր I]]
# [[Նաբուգոդոնոսոր II]]
# [[Նադեժդա (հեռուստասերիալ)]]
# [[Նադեժդա Պոլովցովա]]
# [[Նազիկ Բաղդասարյան]]
# [[Նազիմ Բեյքիշիև]]
# [[Նազրան]]
# [[Նաիլյա Ալլահվերդիևա]]
# [[Նախիջևանի արվեստի պետական ​​պատկերասրահ]]
# [[Նախիջևանի դրոշի հրապարակ թանգարան]]
# [[Նահատակների հիշատակի թանգարան]]
# [[Նամակ համագումարին]]
# [[Նամդև]]
# [[Նաոկո Տակեուչի]]
# [[Նապոլեոնի դամբարան]]
# [[Նաջմեդդին Սադիխով]]
# [[Նաջրան]]
# [[Նասիր Իմանկուլիև]]
# [[Նասրին Օրյակհիլ]]
# [[Նավաշինարան]]
# [[Նավաորդ]]
# [[Նավաստի Ջերրի]]
# [[Նատալյա Նարիշկինա]]
# [[Նատաշա Խիմենես]]
# [[Նարեկ Քթոյան]]
# [[Նելլի Քերշոու]]
# [[Նելսոն (գետ)]]
# [[Նեկտոն]]
# [[Նեմանյա Մայդով]]
# [[Նեմատիկ հեղուկ բյուրեղ]]
# [[Նեյրոլեպտիկ դեղամիջոցներ]]
# [[Նենսի Էդբերգ]]
# [[Նենսի Սփեքթոր]]
# [[Նեսլիհան Յիջիթ]]
# [[Ներգալ]]
# [[Ներդրումային ֆոնդ]]
# [[Ներքնակ]]
# [[Նեֆերտարի]]
# [[Նեֆրուրա]]
# [[Նիանզա (նահանգ)]]
# [[Նիգերիայի տնտեսություն]]
# [[Նիգյար հանըմ]]
# [[Նիգուլ Մաատսոո]]
# [[Նիկ Հոլոնյակ]]
# [[Նիկոլ Շմիդհոֆեր]]
# [[Նիկոլայ Ակուլով]]
# [[Նիկոլայ Բելյակով]]
# [[Նիկոլայ Լուկաշենկո]]
# [[Նիկոլայ Պանարին]]
# [[Նիկոլայ Սոբոլև]]
# [[Նիկոս Վետուլաս]]
# [[Նինա Բալագուրովա]]
# [[Նինա Ֆոքս]]
# [[Նինո Ֆեռեր]]
# [[Նիշել Նիկոլս]]
# [[Նիշկա Բանիա]]
# [[Նիրմալա Սիտհարաման]]
# [[Նյա]]
# [[Նյոման (ապակեգործարան)]]
# [[Նյու Յորքի միջազգային ավտոցուցասրահ]]
# [[Նյութըն Մորթոն]]
# [[Նոդար Կումարիտաշվիլի]]
# [[Նովի դիսկ]]
# [[Նոր Զելանդիայի նորաձևության թանգարան]]
# [[Նոր թայվանական դոլար]]
# [[Նորա Ասևալ]]
# [[Նորթոն Սաունդ]]
# [[Նորման Վինսենտ Պիլ]]
# [[Նորման Ֆերքլո]]
# [[Նորվիչի նկարիչների դպրոց]]
# [[Նույնանիշություն]]
# [[Նունցիա Կատալֆո]]
# [[Նոքսիրոն]]
# [[Շահարբի Էբզեև]]
# [[Շարոց]]
# [[Շելդա]]
# [[Շեխլեր]]
# [[Շեյխ Համիդու Կանե]]
# [[Շենունցզյա]]
# [[Շերի Սամբա]]
# [[Շերիֆ Արբուզ]]
# [[Շերոն Թեյթի սպանություն]]
# [[Շեքիի պատմության թանգարան]]
# [[Շիճուկային հիվանդություն]]
# [[Շիմկենդ]]
# [[Շիմոն Կեզացի]]
# [[Շինարարական կառույցների մոնտաժ]]
# [[Շիոֆոկ]]
# [[Շիրին բինթ Շամուն]]
# [[Շղթայական փոխանցումներ]]
# [[Շոլա Ալիսոն]]
# [[Շոհրե Բայաթ]]
# [[Շոպենիանա (բալետ)]]
# [[Շոտլանդիայի ազգային թանգարան]]
# [[Շուբերտը կլավիրի մոտ]]
# [[Շուգ Նայթ]]
# [[Շուշիի հռչակագիր]]
# [[Շուվալան]]
# [[Շվեյցարական խոհանոց]]
# [[Շրի Մուլանի Ինդրավաթի]]
# [[Շրինխալա Խաթիվադա]]
# [[Ոչ օտար]]
# [[Ոսկե կամուրջ (Վիետնամ)]]
# [[Ոսկեուս տամարին]]
# [[Ոսկրակակղանք]]
# [[Որակական տեսություն]]
# [[Որոգայթ (2005, ֆիլմ)]]
# [[Որքին]]
# [[Ու Դունյի]]
# [[Ուգանդայի թանգարան]]
# [[Ուժիցե]]
# [[Ուիլթոն Գբակոլո Սենգբե Սանկավուլո]]
# [[Ուիլիս Օ'Բրայեն]]
# [[Ուիլյամ Բոյդ Ուոթերսոն]]
# [[Ուիլյամ Բրյուս (ճարտարապետ)]]
# [[Ուիլյամ Գոպալլավա]]
# [[Ուիլյամ Դելրիմփլ]]
# [[Ուիլյամ Մեսսի]]
# [[Ուիլյամ Ուոլաս]]
# [[Ուիլյամսոն արվեստի պատկերասրահ և թանգարան]]
# [[Ուլիս (Կանզաս)]]
# [[Ուկի Աժիև]]
# [[Ուշաթռիչք մաշկեղ չղջիկ]]
# [[Ուոլթ Լլոյդ]]
# [[Ուոլքամին]]
# [[Ուսման Սեմբեն]]
# [[Ուտե Բոկ]]
# [[Չաղրի բեկ]]
# [[Չայնաթաուն և Փոքր քաղաք]]
# [[Չան Չոնգ Քիմ]]
# [[Չան Վան Կհե]]
# [[Չանգ և Էնգ Բանկերներ]]
# [[Չանշու]]
# [[Չարլզ Դոնալդ Բեյթմեն]]
# [[Չարլզ Կաման]]
# [[Չարլզ Ֆլոյդ]]
# [[Չափ (տաղաչափություն)]]
# [[Չե Կյու Հա]]
# [[Չեկան (զինատեսակ)]]
# [[Չեն Ցզինժուն]]
# [[Չժան Ժույֆան]]
# [[Չժան Չժի]]
# [[Չժաո Չանձզին]]
# [[Չժեն Չենգուն]]
# [[Չժոու Ցզըյու]]
# [[Չժունշան (քաղաք)]]
# [[Չի ցույլյան]]
# [[Չիլագո]]
# [[Չիկլայո]]
# [[Չիկուգունյայի վիրուս]]
# [[Չինաստանի օրհներգ]]
# [[Չինգիզ Գուրբանով]]
# [[Չմարդը]]
# [[Չոն Հոնվոն]]
# [[Չոուդրի Շուջաթ Հուսեյն]]
# [[Չորս տարերքներ (Արչիմբոլդո)]]
# [[Չուկ և Գեկ (ֆիլմ)]]
# [[Պաբլո Կլարիս]]
# [[Պագանինիի թեմայով ռապսոդիա]]
# [[Պալեկաստրոն]]
# [[Պալյանների Չրաղան պալատը]]
# [[Պակ Սո Յոն]]
# [[Պակսե]]
# [[Պայթյուններ Բատա քաղաքում (2021)]]
# [[Պանագիա Խալկեոն]]
# [[Պանքրոմային լուսանկարչական նյութեր]]
# [[Պաշարում]]
# [[Պաուլինա Շիզիանե]]
# [[Պաչակուտեկ Յուպանկի]]
# [[Պապադոպուլոս Տասսոս]]
# [[Պասվան]]
# [[Պավել Կալմիկով]]
# [[Պավել Կարյագին]]
# [[Պավել Կորչագին]]
# [[Պավլիկ Անանիկյան]]
# [[Պատանեկան ստեղծագործության թատրոն]]
# [[Պատերազմ Բատա դպրոցում]]
# [[Պատերազմների սերունդներ]]
# [[Պատկերակալ]]
# [[Պատկերների ճանաչում]]
# [[Պատկերների սեգմենտավորում]]
# [[Պատկերուսույց գիրք]]
# [[Պատճառ (ժանր)]]
# [[Պատշաճ արտադրական գործունեություն (ՊԱԳ)]]
# [[Պատրիկ Գեդդես]]
# [[Պարադոքսալ մտադրություն]]
# [[Պարկ Յու Նա]]
# [[Պարկ Պատրիսիոս]]
# [[Պեգգի Գուգենհայմ]]
# [[Պեդրո I (Արագոնի թագավոր)]]
# [[Պելգուլին]]
# [[Պեկինի միջազգային ավտոցուցասրահ]]
# [[Պեղիոն]]
# [[Պետր Կելներ]]
# [[Պերմանգանաչափություն]]
# [[Պերմի պետական մանկավարժական համալսարան]]
# [[Պերպետյու Նշիմիրիմանա]]
# [[Պիեռ-Օգյուստ Շարդինյի]]
# [[Պիեռ Ալար]]
# [[Պիետրո Լիբերի]]
# [[Պիզիթ Պիլիկա]]
# [[Պիպին Լանդենացի]]
# [[Պիտեր Պաու]]
# [[Պիրաբադիլի պատմության թանգարան]]
# [[Պլայա դել Կարմեն]]
# [[Պլեշևսկի գավառ]]
# [[Պյատիգորսկի բժշկակադեղագործական ինստիտուտ]]
# [[Պյոտր Կոտլյարևսկի]]
# [[Պյոտր Յան]]
# [[Պյոտր Ռադչենկո]]
# [[Պշչինա]]
# [[Պոզո Ալմոնտե]]
# [[Պոլ Բատլին]]
# [[Պոլ Դյուրան Ռուել]]
# [[Պոլ Ուոթսոն]]
# [[Պոլ Ռոբերտ Միլգրոմ]]
# [[Պոլ Քաբա Թիեբա]]
# [[Պողոս Պետրոսյան]]
# [[Պոմարե II]]
# [[Պոնչո]]
# [[Պովիլաս Լուկշիս]]
# [[Պոտ Սարասին]]
# [[Պորտֆելի արդյունավետ սահման]]
# [[Պուերտո Մոնտ]]
# [[Պուլչինելլա]]
# [[Պունտա Արենաս]]
# [[Պսամետիհ II]]
# [[Պսամետիհ III]]
# [[Պրահլադ Ջանի]]
# [[Պրան Դիտ]]
# [[Պրատիմա Կազմի]]
# [[Պրիմորսկ (Դաղստան)]]
# [[Պֆայզեր]]
# [[Ջաբբար Գասիմով]]
# [[Ջալիլ Մամեդկուլիզադեի տուն-թանգարան (Նախիջևան)]]
# [[Ջահանգիր Ռուստամով]]
# [[Ջամիլյա (ֆիլմ)]]
# [[Ջանալի Աքբարով]]
# [[Ջանգ Գյե Հյանգ]]
# [[Ջանեթ Բանանա]]
# [[Ջասթին Գեյջի]]
# [[Ջեմիլյա Բենաբիբ]]
# [[Ջեյդ Թրիուոլ]]
# [[Ջեյմի Լի Քերթիս]]
# [[Ջեյմս Սքոթ (Մոնմութի առաջին դուքս)]]
# [[Ջեյմս Օջիլվի, Էյրլիի 1-ին կոմս]]
# [[Ջեյսոն Դոլլի]]
# [[Ջեյք Էդվարդ Թուրներ]]
# [[Ջեյքոբին պաշտպանելով]]
# [[Ջեքսոն (Կալիֆոռնիա)]]
# [[Ջիգմե Դորոջի Վանգչուկ]]
# [[Ջիմ Քարթեր]]
# [[Ջիմի Ուայթ]]
# [[Ջիմմի Կլիֆֆ]]
# [[Ջհամակ Գիմիրե]]
# [[Ջո Մոնտանա]]
# [[Ջոզեֆ Բեյթս]]
# [[Ջոզեֆ Կոլոմբո]]
# [[Ջոզեֆ Կոնի]]
# [[Ջոզեֆ Շուստեր]]
# [[Ջոկո Վիլինկ]]
# [[Ջոյս Վինսենթ]]
# [[Ջոն Ալեն Մուհամմադ]]
# [[Ջոն Գոտտի]]
# [[Ջոն Դուբե]]
# [[Ջոն Մագուֆուլի]]
# [[Ջոն Մեյման]]
# [[Ջոն Միդլթոն, Միդլթոնի 1-ին կոմս]]
# [[Ջոն Ռոսելի]]
# [[Ջոն Փոլ Ջոնս]]
# [[Ջոնաթան Գոլդ]]
# [[Ջոշ Դասիլվա]]
# [[Ջոշ Վագենար]]
# [[Ջովաննի Գաբրիելի]]
# [[Ջորդան Բելֆորտ]]
# [[Ջորջ Աուլթ]]
# [[Ջորջ Բալանդիեր]]
# [[Ջորջ Դոու]]
# [[Ջորջ Լեզենբի]]
# [[Ջորջ Կարստենսեն]]
# [[Ջորջ Մաքքեյ]]
# [[Ջորջ Սեթոն, 6-րդ լորդ Սեթոն]]
# [[Ջորջ Քլեյն]]
# [[Ջուզեպպե Պազոտտո]]
# [[Ջուլի Չայկեն]]
# [[Ջուլիանո դա Սանգալո]]
# [[Ջուլիետ Կապուլետ]]
# [[Ջուլիետ Վուդ]]
# [[Ջուլիո Կլովիո]]
# [[Ջուն Էդիթ Սմիթ]]
# [[Ջուստինիանո Պարտեչիպացիո]]
# [[Ջրահովվիկներ]]
# [[Ջրաքիսներ]]
# [[Ջրհեղեղներ Հնդկաստանում (2021)]]
# [[Ռադիոածխածնային թվագրում]]
# [[Ռադհա Պաուդել]]
# [[Ռադչենկո]]
# [[Ռազմական քաղաք]]
# [[Ռաիսա Օդինցովա]]
# [[Ռախման Զիլուր]]
# [[Ռահիմ Ղազիև]]
# [[Ռայան Ուայթ]]
# [[Ռայան Ֆոգլ]]
# [[Ռայման (բժիշկ)]]
# [[Ռանչի]]
# [[Ռաշել Մվանզա]]
# [[Ռաուլ դե Կրեկի]]
# [[Ռասիմ Բաբաև]]
# [[Ռասսել Բերգման]]
# [[Ռատկո Վարդա]]
# [[Ռաֆիկ Մեհտիև]]
# [[Ռեգդոլ]]
# [[Ռեգին]]
# [[Ռեզոլյուտ, Ռեզոլյուտ–Բեյ]]
# [[Ռեկետիր (ֆիլմ)]]
# [[Ռեհման Մալիկ]]
# [[Ռեյկյավիկի զինանշան]]
# [[Ռեյնոսա]]
# [[Ռեյվենսհո]]
# [[Ռիզա Օնտիվերոս]]
# [[Ռիխարդ Ռետի]]
# [[Ռիկարդո Ագիռե Մարտինես-Վալդիվիեսո]]
# [[Ռիկի Նելսոն]]
# [[Ռիկիսա Բիրգերսդոթթեր]]
# [[Ռիկսա Լոթարինգացի]]
# [[Ռինատ Գազիզով]]
# [[Ռիո-Սալադո]]
# [[Ռիչարդ Դով Ուիլիամս]]
# [[Ռիչարդ Նևիլ (Ուորիքի 16-րդ կոմս)]]
# [[Ռիսսա Ագ Բուլա]]
# [[Ռիվ Գոշ]]
# [[Ռյո Յամամատո]]
# [[Ռոբերտ Բերդելլա]]
# [[Ռոբերտ Կիպչումբա]]
# [[Ռոբերտ Հանսեն]]
# [[Ռոբերտ Հրեշ]]
# [[Ռոբերտ Նեմով]]
# [[Ռոբերտ Նոքս (դերասան)]]
# [[Ռոբերտ Փիրս]]
# [[Ռոբերտո Կոզակ]]
# [[Ռոբոտային վիրաբուժություն]]
# [[Ռոդա Դիլեյվըլ]]
# [[Ռոզ ՄակԱյվեր]]
# [[Ռոզի Ալֆարո]]
# [[Ռոման Շտենբերգ]]
# [[Ռոման Ռոմանյուկ]]
# [[Ռոմուալդ Հազումե]]
# [[Ռոյ Թոմաս Բեյքեր]]
# [[Ռոնալդ Բեյթս]]
# [[Ռոշեն գործարան (Լիպեցկ)]]
# [[Ռոջեր Սեյվորի]]
# [[Ռոսինի (կոկտեյլ)]]
# [[Ռոսիտա Մելո]]
# [[Ռոսո Ֆիորենտինո]]
# [[Ռոսսո Ֆորենտինո]]
# [[Ռուբեն Օլիվերա]]
# [[Ռուդոլֆ Ադլեր]]
# [[Ռուդոլֆ Գորման]]
# [[Ռուդոլֆ Իսրայելյան]]
# [[Ռուզվելտ Սկերիտ]]
# [[Ռուլ Բումստրա]]
# [[Ռուշամա Շայն]]
# [[Ռուջեր Բոշկովիչի ինստիտուտ]]
# [[Ռուջերո Պասկարելի]]
# [[Ռուս-մոլդովական հարաբերություններ]]
# [[Ռուսինգա (կղզի)]]
# [[Ռուսլան և Լյուդմիլա (բալետ)]]
# [[Ռուստամ Ռախմատուլին]]
# [[Ռոքֆելլերների ընտանիք]]
# [[Սաադ Աբդուլ-Ամիր]]
# [[Սաբուր]]
# [[Սադգուրու]]
# [[Սադիղջան]]
# [[Սաիդ Բենռահմա]]
# [[Սալավաթ Գայսին]]
# [[Սալուն]]
# [[Սակագների և առևտրի ընդհանուր համաձայնագիր]]
# [[Սահարանպուր]]
# [[Սամատան]]
# [[Սամարայի պետական բժշկական համալսարան]]
# [[Սամի Յուսուֆ]]
# [[Սամիր Աբդուլով]]
# [[Սամսոն Սարգսյան]]
# [[Սայակա Օհարա]]
# [[Սայրուս Հոլլ Մակկորմիկ]]
# [[Սան-Ֆրանսիսկո-դե-Մակորիս]]
# [[Սան Անդրեսի բարձրագույն համալսարան]]
# [[Սան Լորենցո]]
# [[Սան Մարկոյի զոհասեղան]]
# [[Սանդեյ (դեսերտ)]]
# [[Սանդի Սայլենս]]
# [[Սանդուխտ (ողբերգություն)]]
# [[Սանդրա Բեզիկ]]
# [[Սանդրո Նիսևիչ]]
# [[Սանչո IV (Նավարրայի թագավոր)]]
# [[Սանտա Կլաուսն ու ծախսերի գիրքը]]
# [[Սանտա Քրուզ դե Մոմպոքս]]
# [[Սանտոնին]]
# [[Սաշա Այս]]
# [[Սաշա Քոեն]]
# [[Սառա Անդերսեն]]
# [[Սառա Լի Բոլջեր]]
# [[Սառա Նազարբաևա]]
# [[Սառա Ռեկտոր]]
# [[Սառա Ֆորեստիե]]
# [[Սասկաչևանի պատմություն]]
# [[Սատոսի Տաձիրի]]
# [[Սարիբեկ Խաչատրյան]]
# [[Սարինա Քրոս]]
# [[Սաֆետ Զեց]]
# [[Սաֆիե սուլթան]]
# [[Սեբաստիան Գոմես]]
# [[Սեբաստիանո Սերլիո]]
# [[Սելենա Գոմեսի սկավառակագրություն]]
# [[Սելիմ Զիլխա]]
# [[Սելֆիի թանգարան]]
# [[Սեհմետ]]
# [[Սեմկա Սոկոլովիչ-Բերտոկ]]
# [[Սեյբա]]
# [[Սեյդու Կեյտա (լուսանկարիչ)]]
# [[Սեյդու Կույատե]]
# [[Սեյկիլի տապանագիրը]]
# [[Սեյնթ Վինսենթ ծոց]]
# [[Սեն Պիեռ (Սեն Պիեռ և Միքելոն)]]
# [[Սենդրոֆ Քոուֆաքս]]
# [[Սենտ Հելինա Բեյ]]
# [[Սեռական տիկնիկ]]
# [[Սեսիլ Կենգե Կեշետու]]
# [[Սեսիլիա Յորք]]
# [[Սետեպենրա]]
# [[Սերաֆիմա Սախանովիչ]]
# [[Սերբիայի գիտությունների և արվեստի ակադեմիայի նախագահների ցուցակ]]
# [[Սերգեյ Դոբրին]]
# [[Սերգեյ Մավրոդի (պրոֆեսոր)]]
# [[Սերգեյ Յակիմով]]
# [[Սերգեյ Պոպով]]
# [[Սերգեյ Սահակյան]]
# [[Սերգեյ Տերյան]]
# [[Սերգեյ Տուչկով]]
# [[Սերենա Ռոսսի]]
# [[Սերիդո էկոլոգիական կայան]]
# [[Սերիցիտ]]
# [[Սթայնբեք]]
# [[Սթեյթլայն]]
# [[Սթիվ Մատին]]
# [[Սիգրիդ Հպարտ]]
# [[Սիդքափ]]
# [[Սիլիա Սավադոգո]]
# [[Սիլյե Նորենդալ]]
# [[Սիլվա Շահակյան]]
# [[Սիմեոն Առաջին]]
# [[Սիմո Հյայուհյա]]
# [[Սիմոնետա Վեսպուչի]]
# [[Սինգապուրի սպորտի թանգարան]]
# [[Սիսեռո Մոռայիս]]
# [[Սիրակուզա (Նյու Յորք)]]
# [[Սիրաքյուս (քաղաք)]]
# [[Սիրիայի հեղաշրջումը (1963)]]
# [[Սիրողական աստղագիտություն]]
# [[Սիրտ (քաղաք)]]
# [[Սիփան Պետրոսյան]]
# [[Սղինանետ]]
# [[Սղոցում]]
# [[Սյոն Սիգուրդսոն]]
# [[Սյուզեն Քելվին]]
# [[Սյուննյովա Սուլեմդալ]]
# [[Սյուրբրակ]]
# [[Սյուրռեալիստական կոմպոզիցիա]]
# [[Սնդիկաօրգանական միացություններ]]
# [[Սնդիկի հանքանյութեր]]
# [[Սննդային տոքսիկո-ինֆեկցիաներ]]
# [[Սնունդ]]
# [[Սոլա Սոբովալե]]
# [[Սոլապուր]]
# [[Սոկչո]]
# [[Սողնակ]]
# [[Սոմալիի ազգային թանգարան]]
# [[Սոմնիա]]
# [[Սոմչայ Վոնգսավատ]]
# [[Սոյայի սոուս]]
# [[Սոնիի նկարների կոտրելը]]
# [[Սոննամ]]
# [[Սոնոբուդոյո թանգարան]]
# [[Սոչիի ծովային առևտրային նավահանգիստ]]
# [[Սոսի հայ]]
# [[Սովորության ուժը]]
# [[Սոցիալական արդարության մարտիկ]]
# [[Սոցիալական իրավունքներ]]
# [[Սոցիալական կարգավիճակ]]
# [[Սոցիալիստական ​​սեփականության գողության դեմ պայքարի վարչություն]]
# [[Սուբեդեյ]]
# [[Սուբլիմում]]
# [[Սուգուրի Ֆումիե]]
# [[Սուդանի խոտ]]
# [[Սուլեյկա Ռիվերա]]
# [[Սուն Վեն]]
# [[Սունդարբան (ազգային պարկ)]]
# [[Սուշիլա Կարկի]]
# [[Սուչինդա Կրապրայուն]]
# [[Սուսեդգրադ]]
# [[Սուսիլո Բամբանգ Յուդոյոնո]]
# [[Սուվա Պլանինա]]
# [[Սուրբ Ամենափրկիչ վանք (Պողոսագոմեր)]]
# [[Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի (Գավազ)]]
# [[Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի (Թելավ)]]
# [[Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի (Լագոդեխ)]]
# [[Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի (Լալիսղուր)]]
# [[Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի (Ծինանդալ)]]
# [[Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի (Ղվարել)]]
# [[Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի (Նափառեուլ)]]
# [[Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի (Սանավարդո)]]
# [[Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի (Սանիորե)]]
# [[Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի (Փշավել)]]
# [[Սուրբ Գրիգորի լեռնաշղթա]]
# [[Սուրբ Գևորգ եկեղեցի (Թելավ)]]
# [[Սուրբ Հրեշտակապետաց եկեղեցի (Ծիրա գյուղ)]]
# [[Սուրբ Ղազարոս եկեղեցի]]
# [[Սուրբ Մարիամ Աստվածածին եկեղեցի (Սաութհեմփթոն)]]
# [[Սուրբ Յոհանի հիվանդանոց]]
# [[Սուրբ Նիկողայոսի հին եկեղեցի]]
# [[Սուրբ Շուշանավանք]]
# [[Սուրբ Ֆինա]]
# [[Սուրբ երրորդություն եկեղեցի (Թելավ)]]
# [[Սոֆյա Պոմերանիացի]]
# [[Սոֆյա Տոլստայա-Եսենինա]]
# [[Սպառողի հոգեբանություն]]
# [[Սպառում]]
# [[Սպեկտրալուսաչափական վերլուծություն]]
# [[Սպիտակ վիշապը]]
# [[Սվյատոպոլկ I (Մեծ Մորավիայի իշխան)]]
# [[Ստավրոպոլյան բարձրավայր]]
# [[Ստելլա ՄաքՔարթնի]]
# [[Ստեփան Մարյանյան]]
# [[Ստեֆանիա Պրեստիջակոմո]]
# [[Ստեֆանո Դոմենիկալի]]
# [[Ստիչ]]
# [[Ստյուարտ Բեբիջ]]
# [[Ստյուարտ Մեյս]]
# [[Ստուկյան դպրոց]]
# [[Ստուպլե վանք]]
# [[Ստուպոր]]
# [[Սրապիոն Տմուիտցի]]
# [[Սրետեն Ասանովիչ]]
# [[Սֆակիա]]
# [[Սևիլ Շհայդե]]
# [[Վադիմ Բասին]]
# [[Վազող ալիքներ]]
# [[Վալերի Զալուժնի]]
# [[Վալերի Խաիտ]]
# [[Վալերի Սոկոլով]]
# [[Վակֆ]]
# [[Վահե Վանոյան]]
# [[Վաղր]]
# [[Վայտիմ]]
# [[Վայրի բնության համաշխարհային օր]]
# [[Վան Ի]]
# [[Վան Չժեն]]
# [[Վանադիումի օքսիդ (III)]]
# [[Վասիլի Ակսյոնով]]
# [[Վասիլի Ստեֆանովիչ (եպիսկոպոս)]]
# [[Վասյա Բանկովա]]
# [[Վարդան Բախշյան]]
# [[Վարդան Դեմիրճյան]]
# [[Վարդգես Հովսեփյան]]
# [[Վարենդրա գիտահետազոտական թանգարան]]
# [[Վարեսինոբու]]
# [[Վարունա]]
# [[Վարչարարության և կառավարման Ֆրանկոֆոնիայի մասնագիտացված հաստատություն]]
# [[Վելիսցիխե գյուղի դպրոց]]
# [[Վեհը (գեղագիտություն)]]
# [[Վենեսուելացիներ]]
# [[Վետերան Ավիա]]
# [[Վերադարձ (սերիալ)]]
# [[Վերածնվող Հայաստան կուսակցություն]]
# [[Վերականգնվող էներգիա Ավստրալիայում]]
# [[Վերարկու բաճկոն]]
# [[Վերգելդ]]
# [[Վերելք կուսակցություն]]
# [[Վերշիկերեն]]
# [[Վերջնական արտադրանք]]
# [[Վեց Ագռավներ]]
# [[Վիգեն Գևորգյան]]
# [[Վիդա]]
# [[Վիժում (հղիության կրելախախտ)]]
# [[Վիիմսի (թերակղզի)]]
# [[Վիլհելմ II Օրանսկի]]
# [[Վիլյամ Բուլոկար]]
# [[Վիկ Բագրատունի]]
# [[Վիկտոր Գրաշենկով]]
# [[Վիկտոր Օստորոգորսկի]]
# [[Վիկտորյա Էմ]]
# [[Վինչենցո Կատենա]]
# [[Վիջենիցա]]
# [[Վիսարիոն Ջուղաշվիլի]]
# [[Վիտտորիա Թեզի]]
# [[Վիրուսային մարքեթինգ]]
# [[Վլադիմիր Ագեև]]
# [[Վլադիմիր Արինին]]
# [[Վլադիմիր Յակովլև (գրող)]]
# [[Վլադիմիր Պլախոտնյուկ]]
# [[Վլադիմիր Վիսոցկու թանգարան]]
# [[Վլադիսլավ Դեյնեգո]]
# [[Վճարային հաշվեկշիռ]]
# [[Վոյտեկ]]
# [[Վոյցեխ Բուգասլավսկի]]
# [[Վոստոկ-1]]
# [[Վուլկան (Ռումինիա)]]
# [[Վուսալ Հուսեյնով]]
# [[Վուքիպեդիա]]
# [[Տադասի Գոյինո]]
# [[Տակայասուի արտերիտ]]
# [[Տահար Ջաուտ]]
# [[Տայն Դեյլի]]
# [[Տան Ցզյասյուան]]
# [[Տանելլա Բոնի]]
# [[Տանուգու ջրվեժ]]
# [[Տանտունի]]
# [[Տապիո Ռաուտավաառա]]
# [[Տարածաշրջանային համաձայնագրեր]]
# [[Տարբեր քաշային կարգերում բռնցքամարտի աշխարհի չեմպիոնների ցուցակ]]
# [[Տարեկան հրատարակված գրքերի քանակ ըստ երկրների]]
# [[Տարիկ Ալ-Հաշիմի]]
# [[Տափակաթաթություն]]
# [[Տելեպորտացիա]]
# [[Տեխնոլոգիական սարքավորումների մոնտաժ]]
# [[Տեղանվաբանություն]]
# [[Տեղեկատվական համակարգեր]]
# [[Տեմպերս]]
# [[Տետրացիկլիններ]]
# [[Տերպինհիդրատ]]
# [[Տիարա]]
# [[Տիբեստի բարձրավանդակ]]
# [[Տիգրան Սարգսյան (բալետի արտիստ)]]
# [[Տիմոթեոս (նկար, Վան Էյկ)]]
# [[Տինգիր]]
# [[Տիտանի օքսիդ(II)]]
# [[Տյերնո Մոնենեմբո]]
# [[Տնամերձ հողամաս]]
# [[Տնտեսական կարգավորում]]
# [[Տնփեսա (հեռուստասերիալ)]]
# [[Տո Նգոք Վան]]
# [[Տոկիոյի վրիժառուները]]
# [[Տոյոհարա Տիկանոբու]]
# [[Տոնիկա]]
# [[Տոնկացու]]
# [[Տոնուս]]
# [[Տոտինոսին Ցույոսի]]
# [[Տորաջներ]]
# [[Տորպեդային ապարատ]]
# [[Տունլյաո]]
# [[Տուրֆանի իջվածք]]
# [[Տպատախտակ]]
# [[Տսոնգա]]
# [[Տվրդոշ վանք]]
# [[Տրեպակ]]
# [[Տրիգրադի կիրճ]]
# [[Ցայ Մինլյան]]
# [[Ցանցային ծրագրավորում]]
# [[Ցանցային վիրուսներ և հակավիրուսներ]]
# [[Ցարիցնո]]
# [[Ցեղասպանություններ պատմության ընթացքում]]
# [[Ցեյա Ստոյկա]]
# [[Ցերեկային ֆիլմ]]
# [[Ցինխոֆեն]]
# [[Ցինկի համաձուլվածքներ]]
# [[Ցորենի արտադրության միջազգային վիճակագրություն]]
# [[Ցու]]
# [[Ցուկեմեն]]
# [[Ցուկույոմի-նո-Միկոտո]]
# [[Ցրման ամպլիտուդ]]
# [[Փանջիհուա]]
# [[Փանջշերի դիմադրություն]]
# [[Փաստերի ստուգման հարթակ]]
# [[Փարկ Հվան հի]]
# [[Փարսման I]]
# [[Փափուկ խաղալիք (սիթքոմ)]]
# [[Փիթեր Թեյլոր վան դեր Հյուլսթ]]
# [[Փիթըր Քուք]]
# [[Փշապոչ]]
# [[Փշավոր արքայախնձոր]]
# [[Փշուրիկներ]]
# [[Փոլ Մայքլ Ռոմեր]]
# [[Փոխադարձ ուսուցում]]
# [[Փոխակերպիչ էլեկտրակայան]]
# [[Փոխանակային արժեք]]
# [[Փոխհրաձգություն Մինսկում 2021 թվականի սեպտեմբերի 28-ին]]
# [[Փորձարկային ջրվազան]]
# [[Փոքրիկ խաչակիրը]]
# [[Փոքրիկ քաոս]]
# [[Փոքրիկի շուրթերով]]
# [[Քագույա արքայադստեր հեքիաթը]]
# [[Քաղաքական բողոք]]
# [[Քաղաքական բռնաճնշումների զոհերի թանգարան]]
# [[Քաղաքային թանգարան Բոլոնիայում]]
# [[Քամիլ Խանլարով]]
# [[Քամրան Ալիև]]
# [[Քաշի կորուստ]]
# [[Քառակուսային բանաձև]]
# [[Քավարան (հայկական հեռուստասերիալ)]]
# [[Քարավազի Հին (Խուդափերինի) կամուրջ]]
# [[Քարեջի]]
# [[Քարշիչ հաստոն]]
# [[Քեթի Փայփեր]]
# [[Քեթրին Յորք]]
# [[Քելի Բերգլունդ]]
# [[Քելլի Հու]]
# [[Քեյ-քար]]
# [[Քեյթ Քորի]]
# [[Քեյփ Յորք]]
# [[Քեյ֊օն]]
# [[Քենեթ Հեգին]]
# [[Քենիայի ազգային թանգարան]]
# [[Քերոթ Թոփ]]
# [[Քիմ Հյոն Սիկ]]
# [[Քիմ Ջեուկ]]
# [[Քիմիական նշաններ]]
# [[Քին Սան-յուն]]
# [[Քլարենս Հադսոն Ուայթ]]
# [[Քլինթ Ուոքեր]]
# [[Քննադատություն]]
# [[Քոպի (նկարիչ, գրող)]]
# [[Քուենսլենդ]]
# [[Քսենյա Գարանինա]]
# [[Քրեական աստիճանակարգության բարձրագույն կարգավիճակ տալը կամ ստանալը կամ պահպանելը]]
# [[Քրեյ երկվորյակներ]]
# [[Քրիս Բերնարդ]]
# [[Քրիստա Այն]]
# [[Քրիստեն Անդերսոն-Լոպես]]
# [[Քրիստին Բաուեր]]
# [[Քրիստինա Բրյուս]]
# [[Քրիստինե Սահակյան]]
# [[Քրիստոնեությունն Ալբանիայում]]
# [[Քրիստոսի փորձությունները (որմնանկար, Բոտիչելլի)]]
# [[Քրիստոֆեր Բեյլի]]
# [[Քրիստոֆեր Իշերվուդ]]
# [[Քրոմոսկոպ]]
# [[Քևին Բիշոփ]]
# [[Օգթայ Շիխալիև]]
# [[Օգտակար հանածոների երկրաբանությունը և երկրաքիմիան Հայաստանում]]
# [[Օգտատերերի վարքագծի վերլուծություն]]
# [[Օդեթ]]
# [[Օդիլո Գլոբոչնիկ]]
# [[Օզոնացում]]
# [[Օլգա Բոգդանովա]]
# [[Օլգա Մարկովա]]
# [[Օլգա Օրբան]]
# [[Օլինգո]]
# [[Օլիվեր Լանգ]]
# [[Օլիվեր Նասսեն]]
# [[Օլստերի կամավորական ուժեր]]
# [[Օհայոյի համալսարան]]
# [[Օմար Նաբեր]]
# [[Օմար Ռահման]]
# [[Օնեսիմոս Նեսիբ]]
# [[Օնեքս]]
# [[Օպոլ-Ռատիբորյան իշխանություն]]
# [[Օպտիկական պատրանքների թանգարան]]
# [[Օստրակիզմ]]
# [[Օվերի մոտակայքից Վեսնոյի տեսարանը]]
# [[Օտտո «Աբբադաբբա» Բերման]]
# [[Օտտո Ադո]]
# [[Օրենքի առաջ հավասարության իրավունք]]
# [[Օրի-Քելլի]]
# [[Օրինո (Լեսիթիոն)]]
# [[Օրխան Սուլթանով]]
# [[Ֆագոտ (զենք)]]
# [[Ֆաթեմեհ Ռահբար]]
# [[Ֆայզաբադ (Աֆղանստան)]]
# [[Ֆայսոլ Գնոնլոնֆին]]
# [[Ֆայրֆլայ Էսթեյթ]]
# [[Ֆան-արտ]]
# [[Ֆան Տհի Կիմ Ֆուկ]]
# [[Ֆարիդ Գայիբով]]
# [[Ֆարիդ Շաֆիև]]
# [[Ֆարհադ Աբդուլլաև]]
# [[Ֆարհադ Մոլլազադե]]
# [[Ֆելիքս Կուշորո]]
# [[Ֆերնանդո Գոմես]]
# [[Ֆիզուլիի միջազգային օդանավակայան]]
# [[Ֆիլիպ Ասթլեյ]]
# [[Ֆինանսական առողջացումը սնանկության վարույթում]]
# [[Ֆլաուեր]]
# [[Ֆլորենս Բեյքեր]]
# [[Ֆյոկլա Բիկովա]]
# [[Ֆոլքսվագեն Գոլֆ]]
# [[Ֆրունզե Եսայան]]</text>
      <sha1>lehkvpjdgr9jdruolg9ygb80b7ducnn</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Հենրի Ուոլես</title>
    <ns>0</ns>
    <id>943128</id>
    <revision>
      <id>8486419</id>
      <parentid>8259043</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T08:46:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ArmSirius</username>
        <id>64149</id>
      </contributor>
      <comment>/* top */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12032" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Պետական գործիչ}}
'''Հենրի Ուոլես''' ({{lang-en|Henry Agard Wallace}}, {{ԱԾ}}), [[Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ|ԱՄՆ]] քաղաքական գործիչ։

1933-1940 թվականներին՝ գյուղատնտեսության նախարար, 1941-1945 թվականներին՝ [[ԱՄՆ փոխնախագահ]] [[Ֆրանկլին Դ. Ռուզվելտ|Ֆ. Ռուզվելտի]] կառավարությունում։ Ներքին և արտաքին քաղաքականության մեջ ռուզվելտյան կուրսի կողմնակից։ 1945-1946 թվականներին՝ առևտրի նախարար։

Նախագահ [[Հարի Ս. Թրուման|Թրումանը]] պաշտոնանկ է արվել սառը պատերազմի քաղաքականության հետ անհամաձայնության պատճառով։ Նշվում է,որ նրա իդեալը կոնվերգենտ հանրությունն էր, որը միավորում է «ամերիկյան կապիտալիզմի», «եվրոպական սոցիալիզմի» և «ռուսական կոմունիզմի» լավագույն կողմերը&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.amstud.msu.ru/full_text/texts/conf1995/minasyan14.htm|title=Левые силы США против &quot;холодной войны&quot; (1945-1948)|author=Г. Е. Минасян|date=1995|work=Американское общество на пороге XXI века: итоги, проблемы, перспективы: Материалы международной научной конференции. М.: Изд-во МГУ, 1996. — C. 72—75|publisher=amstud.msu.ru |accessdate=2014-11-13}}&lt;/ref&gt;։

1948 թվականի ընտրություններում իր թեկնածությունն է առաջադրել [[ԱՄՆ նախագահ|նախագահի]] պաշտոնում իր և իր կողմնակիցների կողմից ստեղծված առաջադիմական կուսակցությունից, պարտություն կրելով ընտրություններում՝ հեռացել է քաղաքական գործունեությունից։

== Քաղաքական կարիերա ==

=== Գյուղատնտեսության նախարար ===
1933 թվականին Նախագահ [[Ֆրանկլին Դ. Ռուզվելտ|Ֆրանկլին Ռուզվելտը]] Ուոլեսին նշանակել է գյուղատնտեսության նախարար իր աշխատասենյակում։ 1921-1924 թվականներին այդ պաշտոնը զբաղեցնում էր Հենրի Էգարդի հայրը։ Ուոլեսը [[ԱՄՆ հանրապետական կուսակցություն|հանրապետական]] էր և լիբերալ հայացքներ ուներ, բայց աջակցեց Ռուզվելտի նոր կուրսին և շուտով միացավ [[ԱՄՆ դեմոկրատական կուսակցություն|դեմոկրատական կուսակցությանը]]։ Ուոլեսը գյուղատնտեսության նախարարի պաշտոնում աշխատել է մինչև1940 թվականի սեպտեմբերը, երբ նրան առաջարկվել է ԱՄՆ-ի փոխնախագահի պաշտոնը։

=== Կապը Ռերիխի հետ և նրա դերը Ուոլեսի կարիերայում ===
1940 թվականի նախագահական ընտրությունների ժամանակ հանրապետականները հայտնաբերել են մի շարք նամակներ, որը գրել է Ուոլեսը [[Նիկոլայ Ռերիխ]]ին։ Այդ նամակներում Ուոլեսը Ռերիխին դիմել է որպես «թանկ Գուրու» և իր բոլոր նամակները ստորագրել է «G» տառով, ինչը նշանակում էր Գալահադ։ Այդ անունը նրան տրվել է Ռերիխի կողմից։ Այդ նամակներում Ուոլեսը Ռերիխին գրել է, որ նա սպասում է «նոր օրվա գալուն»։ Այդ նամակների մասին հարցին Ուոլեսը հայտարարել է, որ դրանք կեղծ են։

Ուոլեսը 1920 թվականների կեսերից եղել է Ն․ Կ․ Ռերիխի և իր գաղափարների ջատագովը&lt;ref&gt;{{книга |автор=Drayer, Ruth Abrams|заглавие=Nicholas &amp; Helena Roerich: The Spiritual Journey of Two Great Artists and Peacemakers |ссылка=http://www.questbooks.net/title.cfm?bookid=439|издание= |место= |издательство=Theosophical Publishing House|год=2005|allpages=xxiv + 357 |isbn=978-0-8356-0843-5|ref=Drayer}}{{ref-en}}&lt;/ref&gt;։ Ռուզվելտ Ուոլեսի համաձայնությամբ ԱՄՆ Կոնգրեսում ակտիվորեն լոբբինգ էր անում Ռերիխի պակտը, որը Վաշինգտոնում ստորագրվել էր 1935 թվականին ամերիկյան 22 երկրների պատվիրակների կողմից։ Սակայն արշավախմբի ժամանակ Նիկոլայ Ռերիխն ու նրա որդին՝ Յուրին, քաղաքական գործունեություն էին վարում, որով այնքան վարկաբեկեցին ԱՄՆ-ի կառավարությանը, որ Ուոլեսը ժամանակից շուտ դադարեցրեց արշավը, իսկ իր հուշերում նույնիսկ փորձեց քողարկել այն փաստը, որ նա երբևէ կապ է ունեցել Ռերիխի հետ։

Երբ 1940 թվականին հանրապետականները սպառնացին բաժանել Ուոլասի «էքստենտրոնական» կրոնական հավատալիքները, դեմոկրատները պատասխանեցին՝ սպառնալով տեղեկություններ տարածել հանրապետական թեկնածու Վենդել Ուիլկիի մասին, որի մասին խոսակցություններ էին շրջանառվում գրողի հետ արտամուսնական գործեր ունենալու մասին{{sfn|Schlesinger, 2000}}&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.adherents.com/people/pw/Henry_Wallace.html|title=The Religious Affiliation of Henry A. Wallace, U.S. Vice-President|publisher=adherents.com|accessdate=2014-11-13|lang=en|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140704022720/http://www.adherents.com/people/pw/Henry_Wallace.html|archivedate=2014-07-04|dead-url=yes}}&lt;/ref&gt;։ Հանրապետականները համաձայնել են չհրապարակել «Գուրուի նամակները»։ Սակայն 1947 թվականի ձմռանը անկախ մեկնաբանը թերթերում այդ նամակներից հատվածներ է հրապարակել և դրանք օգտագործել իր հոդվածներում որպես ապացույց այն բանի, որ Ուոլեսը հարմար չէ նախագահի պաշտոնի համար (1948 թվականի ընտրություններում Ուոլեսը առաջադիմական կուսակցությունից ԱՄՆ-ի նախագահի թեկնածու էր)։ 
[[Պատկեր:HenryAgardWallace.jpg|left|150px|thumb|Հենրի Ուոլեսի դիմանկարը]]
[[Պատկեր:Roosevelt Truman Wallace.jpg|thumb|right|Ռուզվելտը,Թրումանը և Ուոլեսը 1944 թվականի նոյեմբերին]]

=== Առևտրի նախարար ===
1945 թվականին Ռուզվելտը Ուոլեսին նշանակել է առևտրի նախարար։ Ուոլեսն այդ պաշտոնում աշխատել է 1945 թվականի մարտից մինչև 1946 թվականի սեպտեմբեր, երբ նա հեռացվել էր նախագահ Հարրի Թրումանի պաշտոնից՝ Խորհրդային Միության քաղաքականության հարցերում տարաձայնությունների պատճառով։

=== «Նոր Հանրապետություն» ===
ԱՄՆ առևտրի նախարարի պաշտոնից հեռանալուց հետո աշխատել է որպես Նոր հանրապետություն (The New Republic) ամսագրի խմբագիր, որտեղ նա ակտիվորեն քննադատել է [[Հարի Ս. Թրուման|Թրումանի]] միջազգային քաղաքականությունը։

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

== Գրականություն ==
* {{cite web|url=http://cooperativeindividualism.org/schlesinger_wallace_bio.html|title=Who Was Henry A. Wallace?|subtitle=The Story of a Perplexing and Indomitably Naive Public Servant|author=[[Шлезингер, Артур Мейер|Schlesinger, Arthur Jr.]]|date=2000-03-12|work=[[Los Angeles Times]]|publisher=(cooperativeindividualism.org; wayback.archive.org)|accessdate=2014-11-13|lang=en|archiveurl=https://web.archive.org/web/20050324012657/http://cooperativeindividualism.org/schlesinger_wallace_bio.html|archivedate=2005-03-24|ref=Schlesinger, 2000}}
* {{книга|автор=[[Росов, Владимир Андреевич|Росов В.А.]]|часть=Генри Уоллес: министр и мистик. 3.|заглавие=Николай Рерих: Вестник Звенигорода. Экспедиции Н.К.Рериха по окраинам пустыни Гоби. Книга I: Великий План|место=СПб.|издательство=Алетейя|год=2002|страниц=272}} 
* &quot;The Prince of Wallace’s: Chickens, Communists and Henry Wallace, &quot; Times Literary Supplement, November 24, 2000.
* Culver, John C. and John Hyde. ''American Dreamer: The Life and Times of Henry A. Wallace'' (2002)
* [https://www.questia.com/PM.qst?a=o&amp;d=95265575 Markowitz, Norman D. ''The Rise and Fall of the People’s Century: Henry A. Wallace and American Liberalism, 1941—1948'' (1973)]
* John Maze and Graham White, ''Henry A. Wallace: His Search for a New World Order''. University of North Carolina Press. 1995
* [https://www.questia.com/PM.qst?a=o&amp;d=33720554 Schapsmeier, Frederick H. ''Henry A. Wallace of Iowa: the Agrarian Years, 1910—1940'' (1968)]
* [https://www.questia.com/PM.qst?a=o&amp;d=12006463 Schapsmeier, Edward L. and Frederick H. Schapsmeier. ''Prophet in Politics: Henry A. Wallace and the War Years, 1940—1965'' (1970)]
* [https://www.questia.com/PM.qst?a=o&amp;d=9488659 Schmidt, Karl M. ''Henry A. Wallace, Quixotic Crusade 1948'' (1960)]
* [https://www.questia.com/PM.qst?a=o&amp;d=105107998 White, Graham, and John Maze. ''Henry A. Wallace: His Search for a New World Order'' (1995)]
* [https://www.questia.com/PM.qst?a=o&amp;d=28019558 Walker, J. Samuel Walker. ''Henry A. Wallace and American Foreign Policy'' (1976)]
* [http://www.svoboda.org/content/transcript/24683947.html Как руководство ГУЛАГа обмануло вице-президента США]

== Արտաքին հղումներ ==
* {{cite web|url=http://newdeal.feri.org/wallace/docs.htm|title=Հենրի Ուոլասի ընտրված մատենագիտությունը|last=|first=|date=|website=|publisher=newdeal.feri.org|accessdate=2014-11-13|lang=en|archiveurl=https://web.archive.org/web/20071206031445/http://newdeal.feri.org/wallace/docs.htm|archivedate=2007-12-06}}
* {{cite web  |url=http://www.brainyquote.com/quotes/authors/h/henry_a_wallace.html|title=Հենրի Ուոլեսի արտահայտությունները|last=|first=|date=|website=|publisher=brainyquote.com|accessdate=2014-11-13|lang=en|archiveurl= |archivedate= }}

{{Արտաքին հղումներ}}

{{DEFAULTSORT:Ուոլես, Հենրի}}
[[Կատեգորիա:ԱՄՆ-ի դեմոկրատական կուսակցության անդամներ]]
[[Կատեգորիա:ԱՄՆ-ի փոխնախագահներ]]
[[Կատեգորիա:20-րդ դարի քաղաքական գործիչներ]]
[[Կատեգորիա:ԱՄՆ-ի հանրապետական կուսակցության անդամներ]]
[[Կատեգորիա:20-րդ դարի ամերիկացի քաղաքական գործիչներ]]</text>
      <sha1>aymnppxl3cl86sli67oht9b8w1n2h0t</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486421</id>
      <parentid>8486419</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T08:47:39Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ArmSirius</username>
        <id>64149</id>
      </contributor>
      <comment>/* Քաղաքական կարիերա */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12048" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Պետական գործիչ}}
'''Հենրի Ուոլես''' ({{lang-en|Henry Agard Wallace}}, {{ԱԾ}}), [[Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ|ԱՄՆ]] քաղաքական գործիչ։

1933-1940 թվականներին՝ գյուղատնտեսության նախարար, 1941-1945 թվականներին՝ [[ԱՄՆ փոխնախագահ]] [[Ֆրանկլին Դ. Ռուզվելտ|Ֆ. Ռուզվելտի]] կառավարությունում։ Ներքին և արտաքին քաղաքականության մեջ ռուզվելտյան կուրսի կողմնակից։ 1945-1946 թվականներին՝ առևտրի նախարար։

Նախագահ [[Հարի Ս. Թրուման|Թրումանը]] պաշտոնանկ է արվել սառը պատերազմի քաղաքականության հետ անհամաձայնության պատճառով։ Նշվում է,որ նրա իդեալը կոնվերգենտ հանրությունն էր, որը միավորում է «ամերիկյան կապիտալիզմի», «եվրոպական սոցիալիզմի» և «ռուսական կոմունիզմի» լավագույն կողմերը&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.amstud.msu.ru/full_text/texts/conf1995/minasyan14.htm|title=Левые силы США против &quot;холодной войны&quot; (1945-1948)|author=Г. Е. Минасян|date=1995|work=Американское общество на пороге XXI века: итоги, проблемы, перспективы: Материалы международной научной конференции. М.: Изд-во МГУ, 1996. — C. 72—75|publisher=amstud.msu.ru |accessdate=2014-11-13}}&lt;/ref&gt;։

1948 թվականի ընտրություններում իր թեկնածությունն է առաջադրել [[ԱՄՆ նախագահ|նախագահի]] պաշտոնում իր և իր կողմնակիցների կողմից ստեղծված առաջադիմական կուսակցությունից, պարտություն կրելով ընտրություններում՝ հեռացել է քաղաքական գործունեությունից։

== Քաղաքական գործունեություն ==

=== Գյուղատնտեսության նախարար ===
1933 թվականին Նախագահ [[Ֆրանկլին Դ. Ռուզվելտ|Ֆրանկլին Ռուզվելտը]] Ուոլեսին նշանակել է գյուղատնտեսության նախարար իր աշխատասենյակում։ 1921-1924 թվականներին այդ պաշտոնը զբաղեցնում էր Հենրի Էգարդի հայրը։ Ուոլեսը [[ԱՄՆ հանրապետական կուսակցություն|հանրապետական]] էր և լիբերալ հայացքներ ուներ, բայց աջակցեց Ռուզվելտի նոր կուրսին և շուտով միացավ [[ԱՄՆ դեմոկրատական կուսակցություն|դեմոկրատական կուսակցությանը]]։ Ուոլեսը գյուղատնտեսության նախարարի պաշտոնում աշխատել է մինչև1940 թվականի սեպտեմբերը, երբ նրան առաջարկվել է ԱՄՆ-ի փոխնախագահի պաշտոնը։

=== Կապը Ռերիխի հետ և նրա դերը Ուոլեսի կարիերայում ===
1940 թվականի նախագահական ընտրությունների ժամանակ հանրապետականները հայտնաբերել են մի շարք նամակներ, որը գրել է Ուոլեսը [[Նիկոլայ Ռերիխ]]ին։ Այդ նամակներում Ուոլեսը Ռերիխին դիմել է որպես «թանկ Գուրու» և իր բոլոր նամակները ստորագրել է «G» տառով, ինչը նշանակում էր Գալահադ։ Այդ անունը նրան տրվել է Ռերիխի կողմից։ Այդ նամակներում Ուոլեսը Ռերիխին գրել է, որ նա սպասում է «նոր օրվա գալուն»։ Այդ նամակների մասին հարցին Ուոլեսը հայտարարել է, որ դրանք կեղծ են։

Ուոլեսը 1920 թվականների կեսերից եղել է Ն․ Կ․ Ռերիխի և իր գաղափարների ջատագովը&lt;ref&gt;{{книга |автор=Drayer, Ruth Abrams|заглавие=Nicholas &amp; Helena Roerich: The Spiritual Journey of Two Great Artists and Peacemakers |ссылка=http://www.questbooks.net/title.cfm?bookid=439|издание= |место= |издательство=Theosophical Publishing House|год=2005|allpages=xxiv + 357 |isbn=978-0-8356-0843-5|ref=Drayer}}{{ref-en}}&lt;/ref&gt;։ Ռուզվելտ Ուոլեսի համաձայնությամբ ԱՄՆ Կոնգրեսում ակտիվորեն լոբբինգ էր անում Ռերիխի պակտը, որը Վաշինգտոնում ստորագրվել էր 1935 թվականին ամերիկյան 22 երկրների պատվիրակների կողմից։ Սակայն արշավախմբի ժամանակ Նիկոլայ Ռերիխն ու նրա որդին՝ Յուրին, քաղաքական գործունեություն էին վարում, որով այնքան վարկաբեկեցին ԱՄՆ-ի կառավարությանը, որ Ուոլեսը ժամանակից շուտ դադարեցրեց արշավը, իսկ իր հուշերում նույնիսկ փորձեց քողարկել այն փաստը, որ նա երբևէ կապ է ունեցել Ռերիխի հետ։

Երբ 1940 թվականին հանրապետականները սպառնացին բաժանել Ուոլասի «էքստենտրոնական» կրոնական հավատալիքները, դեմոկրատները պատասխանեցին՝ սպառնալով տեղեկություններ տարածել հանրապետական թեկնածու Վենդել Ուիլկիի մասին, որի մասին խոսակցություններ էին շրջանառվում գրողի հետ արտամուսնական գործեր ունենալու մասին{{sfn|Schlesinger, 2000}}&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.adherents.com/people/pw/Henry_Wallace.html|title=The Religious Affiliation of Henry A. Wallace, U.S. Vice-President|publisher=adherents.com|accessdate=2014-11-13|lang=en|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140704022720/http://www.adherents.com/people/pw/Henry_Wallace.html|archivedate=2014-07-04|dead-url=yes}}&lt;/ref&gt;։ Հանրապետականները համաձայնել են չհրապարակել «Գուրուի նամակները»։ Սակայն 1947 թվականի ձմռանը անկախ մեկնաբանը թերթերում այդ նամակներից հատվածներ է հրապարակել և դրանք օգտագործել իր հոդվածներում որպես ապացույց այն բանի, որ Ուոլեսը հարմար չէ նախագահի պաշտոնի համար (1948 թվականի ընտրություններում Ուոլեսը առաջադիմական կուսակցությունից ԱՄՆ-ի նախագահի թեկնածու էր)։ 
[[Պատկեր:HenryAgardWallace.jpg|left|150px|thumb|Հենրի Ուոլեսի դիմանկարը]]
[[Պատկեր:Roosevelt Truman Wallace.jpg|thumb|right|Ռուզվելտը,Թրումանը և Ուոլեսը 1944 թվականի նոյեմբերին]]

=== Առևտրի նախարար ===
1945 թվականին Ռուզվելտը Ուոլեսին նշանակել է առևտրի նախարար։ Ուոլեսն այդ պաշտոնում աշխատել է 1945 թվականի մարտից մինչև 1946 թվականի սեպտեմբեր, երբ նա հեռացվել էր նախագահ Հարրի Թրումանի պաշտոնից՝ Խորհրդային Միության քաղաքականության հարցերում տարաձայնությունների պատճառով։

=== «Նոր Հանրապետություն» ===
ԱՄՆ առևտրի նախարարի պաշտոնից հեռանալուց հետո աշխատել է որպես Նոր հանրապետություն (The New Republic) ամսագրի խմբագիր, որտեղ նա ակտիվորեն քննադատել է [[Հարի Ս. Թրուման|Թրումանի]] միջազգային քաղաքականությունը։

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

== Գրականություն ==
* {{cite web|url=http://cooperativeindividualism.org/schlesinger_wallace_bio.html|title=Who Was Henry A. Wallace?|subtitle=The Story of a Perplexing and Indomitably Naive Public Servant|author=[[Шлезингер, Артур Мейер|Schlesinger, Arthur Jr.]]|date=2000-03-12|work=[[Los Angeles Times]]|publisher=(cooperativeindividualism.org; wayback.archive.org)|accessdate=2014-11-13|lang=en|archiveurl=https://web.archive.org/web/20050324012657/http://cooperativeindividualism.org/schlesinger_wallace_bio.html|archivedate=2005-03-24|ref=Schlesinger, 2000}}
* {{книга|автор=[[Росов, Владимир Андреевич|Росов В.А.]]|часть=Генри Уоллес: министр и мистик. 3.|заглавие=Николай Рерих: Вестник Звенигорода. Экспедиции Н.К.Рериха по окраинам пустыни Гоби. Книга I: Великий План|место=СПб.|издательство=Алетейя|год=2002|страниц=272}} 
* &quot;The Prince of Wallace’s: Chickens, Communists and Henry Wallace, &quot; Times Literary Supplement, November 24, 2000.
* Culver, John C. and John Hyde. ''American Dreamer: The Life and Times of Henry A. Wallace'' (2002)
* [https://www.questia.com/PM.qst?a=o&amp;d=95265575 Markowitz, Norman D. ''The Rise and Fall of the People’s Century: Henry A. Wallace and American Liberalism, 1941—1948'' (1973)]
* John Maze and Graham White, ''Henry A. Wallace: His Search for a New World Order''. University of North Carolina Press. 1995
* [https://www.questia.com/PM.qst?a=o&amp;d=33720554 Schapsmeier, Frederick H. ''Henry A. Wallace of Iowa: the Agrarian Years, 1910—1940'' (1968)]
* [https://www.questia.com/PM.qst?a=o&amp;d=12006463 Schapsmeier, Edward L. and Frederick H. Schapsmeier. ''Prophet in Politics: Henry A. Wallace and the War Years, 1940—1965'' (1970)]
* [https://www.questia.com/PM.qst?a=o&amp;d=9488659 Schmidt, Karl M. ''Henry A. Wallace, Quixotic Crusade 1948'' (1960)]
* [https://www.questia.com/PM.qst?a=o&amp;d=105107998 White, Graham, and John Maze. ''Henry A. Wallace: His Search for a New World Order'' (1995)]
* [https://www.questia.com/PM.qst?a=o&amp;d=28019558 Walker, J. Samuel Walker. ''Henry A. Wallace and American Foreign Policy'' (1976)]
* [http://www.svoboda.org/content/transcript/24683947.html Как руководство ГУЛАГа обмануло вице-президента США]

== Արտաքին հղումներ ==
* {{cite web|url=http://newdeal.feri.org/wallace/docs.htm|title=Հենրի Ուոլասի ընտրված մատենագիտությունը|last=|first=|date=|website=|publisher=newdeal.feri.org|accessdate=2014-11-13|lang=en|archiveurl=https://web.archive.org/web/20071206031445/http://newdeal.feri.org/wallace/docs.htm|archivedate=2007-12-06}}
* {{cite web  |url=http://www.brainyquote.com/quotes/authors/h/henry_a_wallace.html|title=Հենրի Ուոլեսի արտահայտությունները|last=|first=|date=|website=|publisher=brainyquote.com|accessdate=2014-11-13|lang=en|archiveurl= |archivedate= }}

{{Արտաքին հղումներ}}

{{DEFAULTSORT:Ուոլես, Հենրի}}
[[Կատեգորիա:ԱՄՆ-ի դեմոկրատական կուսակցության անդամներ]]
[[Կատեգորիա:ԱՄՆ-ի փոխնախագահներ]]
[[Կատեգորիա:20-րդ դարի քաղաքական գործիչներ]]
[[Կատեգորիա:ԱՄՆ-ի հանրապետական կուսակցության անդամներ]]
[[Կատեգորիա:20-րդ դարի ամերիկացի քաղաքական գործիչներ]]</text>
      <sha1>9z237vqk6j5egcphh5sg3qc1uyd109r</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486424</id>
      <parentid>8486421</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T08:49:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ArmSirius</username>
        <id>64149</id>
      </contributor>
      <comment>/* Գյուղատնտեսության նախարար */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12014" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Պետական գործիչ}}
'''Հենրի Ուոլես''' ({{lang-en|Henry Agard Wallace}}, {{ԱԾ}}), [[Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ|ԱՄՆ]] քաղաքական գործիչ։

1933-1940 թվականներին՝ գյուղատնտեսության նախարար, 1941-1945 թվականներին՝ [[ԱՄՆ փոխնախագահ]] [[Ֆրանկլին Դ. Ռուզվելտ|Ֆ. Ռուզվելտի]] կառավարությունում։ Ներքին և արտաքին քաղաքականության մեջ ռուզվելտյան կուրսի կողմնակից։ 1945-1946 թվականներին՝ առևտրի նախարար։

Նախագահ [[Հարի Ս. Թրուման|Թրումանը]] պաշտոնանկ է արվել սառը պատերազմի քաղաքականության հետ անհամաձայնության պատճառով։ Նշվում է,որ նրա իդեալը կոնվերգենտ հանրությունն էր, որը միավորում է «ամերիկյան կապիտալիզմի», «եվրոպական սոցիալիզմի» և «ռուսական կոմունիզմի» լավագույն կողմերը&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.amstud.msu.ru/full_text/texts/conf1995/minasyan14.htm|title=Левые силы США против &quot;холодной войны&quot; (1945-1948)|author=Г. Е. Минасян|date=1995|work=Американское общество на пороге XXI века: итоги, проблемы, перспективы: Материалы международной научной конференции. М.: Изд-во МГУ, 1996. — C. 72—75|publisher=amstud.msu.ru |accessdate=2014-11-13}}&lt;/ref&gt;։

1948 թվականի ընտրություններում իր թեկնածությունն է առաջադրել [[ԱՄՆ նախագահ|նախագահի]] պաշտոնում իր և իր կողմնակիցների կողմից ստեղծված առաջադիմական կուսակցությունից, պարտություն կրելով ընտրություններում՝ հեռացել է քաղաքական գործունեությունից։

== Քաղաքական գործունեություն ==

=== Գյուղատնտեսության նախարար ===
1933 թվականին նախագահ [[Ֆրանկլին Դ. Ռուզվելտ|Ֆրանկլին Ռուզվելտը]] Ուոլեսին նշանակել է գյուղատնտեսության նախարար։ 1921-1924 թվականներին այդ պաշտոնը զբաղեցնում էր Հենրի Էգարդի հայրը։ Ուոլեսը [[ԱՄՆ հանրապետական կուսակցություն|հանրապետական]] էր և լիբերալ հայացքներ ուներ, բայց աջակցեց Ռուզվելտի նոր կուրսին և շուտով միացավ [[ԱՄՆ դեմոկրատական կուսակցություն|դեմոկրատական կուսակցությանը]]։ Ուոլեսը գյուղատնտեսության նախարարի պաշտոնում աշխատել է մինչև 1940 թվականի սեպտեմբերը, երբ նրան առաջարկվել է [[ԱՄՆ փոխնախագահ]]ի պաշտոնը։

=== Կապը Ռերիխի հետ և նրա դերը Ուոլեսի կարիերայում ===
1940 թվականի նախագահական ընտրությունների ժամանակ հանրապետականները հայտնաբերել են մի շարք նամակներ, որը գրել է Ուոլեսը [[Նիկոլայ Ռերիխ]]ին։ Այդ նամակներում Ուոլեսը Ռերիխին դիմել է որպես «թանկ Գուրու» և իր բոլոր նամակները ստորագրել է «G» տառով, ինչը նշանակում էր Գալահադ։ Այդ անունը նրան տրվել է Ռերիխի կողմից։ Այդ նամակներում Ուոլեսը Ռերիխին գրել է, որ նա սպասում է «նոր օրվա գալուն»։ Այդ նամակների մասին հարցին Ուոլեսը հայտարարել է, որ դրանք կեղծ են։

Ուոլեսը 1920 թվականների կեսերից եղել է Ն․ Կ․ Ռերիխի և իր գաղափարների ջատագովը&lt;ref&gt;{{книга |автор=Drayer, Ruth Abrams|заглавие=Nicholas &amp; Helena Roerich: The Spiritual Journey of Two Great Artists and Peacemakers |ссылка=http://www.questbooks.net/title.cfm?bookid=439|издание= |место= |издательство=Theosophical Publishing House|год=2005|allpages=xxiv + 357 |isbn=978-0-8356-0843-5|ref=Drayer}}{{ref-en}}&lt;/ref&gt;։ Ռուզվելտ Ուոլեսի համաձայնությամբ ԱՄՆ Կոնգրեսում ակտիվորեն լոբբինգ էր անում Ռերիխի պակտը, որը Վաշինգտոնում ստորագրվել էր 1935 թվականին ամերիկյան 22 երկրների պատվիրակների կողմից։ Սակայն արշավախմբի ժամանակ Նիկոլայ Ռերիխն ու նրա որդին՝ Յուրին, քաղաքական գործունեություն էին վարում, որով այնքան վարկաբեկեցին ԱՄՆ-ի կառավարությանը, որ Ուոլեսը ժամանակից շուտ դադարեցրեց արշավը, իսկ իր հուշերում նույնիսկ փորձեց քողարկել այն փաստը, որ նա երբևէ կապ է ունեցել Ռերիխի հետ։

Երբ 1940 թվականին հանրապետականները սպառնացին բաժանել Ուոլասի «էքստենտրոնական» կրոնական հավատալիքները, դեմոկրատները պատասխանեցին՝ սպառնալով տեղեկություններ տարածել հանրապետական թեկնածու Վենդել Ուիլկիի մասին, որի մասին խոսակցություններ էին շրջանառվում գրողի հետ արտամուսնական գործեր ունենալու մասին{{sfn|Schlesinger, 2000}}&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.adherents.com/people/pw/Henry_Wallace.html|title=The Religious Affiliation of Henry A. Wallace, U.S. Vice-President|publisher=adherents.com|accessdate=2014-11-13|lang=en|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140704022720/http://www.adherents.com/people/pw/Henry_Wallace.html|archivedate=2014-07-04|dead-url=yes}}&lt;/ref&gt;։ Հանրապետականները համաձայնել են չհրապարակել «Գուրուի նամակները»։ Սակայն 1947 թվականի ձմռանը անկախ մեկնաբանը թերթերում այդ նամակներից հատվածներ է հրապարակել և դրանք օգտագործել իր հոդվածներում որպես ապացույց այն բանի, որ Ուոլեսը հարմար չէ նախագահի պաշտոնի համար (1948 թվականի ընտրություններում Ուոլեսը առաջադիմական կուսակցությունից ԱՄՆ-ի նախագահի թեկնածու էր)։ 
[[Պատկեր:HenryAgardWallace.jpg|left|150px|thumb|Հենրի Ուոլեսի դիմանկարը]]
[[Պատկեր:Roosevelt Truman Wallace.jpg|thumb|right|Ռուզվելտը,Թրումանը և Ուոլեսը 1944 թվականի նոյեմբերին]]

=== Առևտրի նախարար ===
1945 թվականին Ռուզվելտը Ուոլեսին նշանակել է առևտրի նախարար։ Ուոլեսն այդ պաշտոնում աշխատել է 1945 թվականի մարտից մինչև 1946 թվականի սեպտեմբեր, երբ նա հեռացվել էր նախագահ Հարրի Թրումանի պաշտոնից՝ Խորհրդային Միության քաղաքականության հարցերում տարաձայնությունների պատճառով։

=== «Նոր Հանրապետություն» ===
ԱՄՆ առևտրի նախարարի պաշտոնից հեռանալուց հետո աշխատել է որպես Նոր հանրապետություն (The New Republic) ամսագրի խմբագիր, որտեղ նա ակտիվորեն քննադատել է [[Հարի Ս. Թրուման|Թրումանի]] միջազգային քաղաքականությունը։

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

== Գրականություն ==
* {{cite web|url=http://cooperativeindividualism.org/schlesinger_wallace_bio.html|title=Who Was Henry A. Wallace?|subtitle=The Story of a Perplexing and Indomitably Naive Public Servant|author=[[Шлезингер, Артур Мейер|Schlesinger, Arthur Jr.]]|date=2000-03-12|work=[[Los Angeles Times]]|publisher=(cooperativeindividualism.org; wayback.archive.org)|accessdate=2014-11-13|lang=en|archiveurl=https://web.archive.org/web/20050324012657/http://cooperativeindividualism.org/schlesinger_wallace_bio.html|archivedate=2005-03-24|ref=Schlesinger, 2000}}
* {{книга|автор=[[Росов, Владимир Андреевич|Росов В.А.]]|часть=Генри Уоллес: министр и мистик. 3.|заглавие=Николай Рерих: Вестник Звенигорода. Экспедиции Н.К.Рериха по окраинам пустыни Гоби. Книга I: Великий План|место=СПб.|издательство=Алетейя|год=2002|страниц=272}} 
* &quot;The Prince of Wallace’s: Chickens, Communists and Henry Wallace, &quot; Times Literary Supplement, November 24, 2000.
* Culver, John C. and John Hyde. ''American Dreamer: The Life and Times of Henry A. Wallace'' (2002)
* [https://www.questia.com/PM.qst?a=o&amp;d=95265575 Markowitz, Norman D. ''The Rise and Fall of the People’s Century: Henry A. Wallace and American Liberalism, 1941—1948'' (1973)]
* John Maze and Graham White, ''Henry A. Wallace: His Search for a New World Order''. University of North Carolina Press. 1995
* [https://www.questia.com/PM.qst?a=o&amp;d=33720554 Schapsmeier, Frederick H. ''Henry A. Wallace of Iowa: the Agrarian Years, 1910—1940'' (1968)]
* [https://www.questia.com/PM.qst?a=o&amp;d=12006463 Schapsmeier, Edward L. and Frederick H. Schapsmeier. ''Prophet in Politics: Henry A. Wallace and the War Years, 1940—1965'' (1970)]
* [https://www.questia.com/PM.qst?a=o&amp;d=9488659 Schmidt, Karl M. ''Henry A. Wallace, Quixotic Crusade 1948'' (1960)]
* [https://www.questia.com/PM.qst?a=o&amp;d=105107998 White, Graham, and John Maze. ''Henry A. Wallace: His Search for a New World Order'' (1995)]
* [https://www.questia.com/PM.qst?a=o&amp;d=28019558 Walker, J. Samuel Walker. ''Henry A. Wallace and American Foreign Policy'' (1976)]
* [http://www.svoboda.org/content/transcript/24683947.html Как руководство ГУЛАГа обмануло вице-президента США]

== Արտաքին հղումներ ==
* {{cite web|url=http://newdeal.feri.org/wallace/docs.htm|title=Հենրի Ուոլասի ընտրված մատենագիտությունը|last=|first=|date=|website=|publisher=newdeal.feri.org|accessdate=2014-11-13|lang=en|archiveurl=https://web.archive.org/web/20071206031445/http://newdeal.feri.org/wallace/docs.htm|archivedate=2007-12-06}}
* {{cite web  |url=http://www.brainyquote.com/quotes/authors/h/henry_a_wallace.html|title=Հենրի Ուոլեսի արտահայտությունները|last=|first=|date=|website=|publisher=brainyquote.com|accessdate=2014-11-13|lang=en|archiveurl= |archivedate= }}

{{Արտաքին հղումներ}}

{{DEFAULTSORT:Ուոլես, Հենրի}}
[[Կատեգորիա:ԱՄՆ-ի դեմոկրատական կուսակցության անդամներ]]
[[Կատեգորիա:ԱՄՆ-ի փոխնախագահներ]]
[[Կատեգորիա:20-րդ դարի քաղաքական գործիչներ]]
[[Կատեգորիա:ԱՄՆ-ի հանրապետական կուսակցության անդամներ]]
[[Կատեգորիա:20-րդ դարի ամերիկացի քաղաքական գործիչներ]]</text>
      <sha1>gdxf8fx6gn221hc194xjukqitauxv7l</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Ջոն Քենեդի Կրտսեր</title>
    <ns>0</ns>
    <id>943491</id>
    <revision>
      <id>8486425</id>
      <parentid>8409811</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T08:51:40Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ArmSirius</username>
        <id>64149</id>
      </contributor>
      <comment>/* Կարիերա */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="10303" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Պետական գործիչ}}
'''Ջոն Ֆիցջերալդ Քենեդի Կրտսեր''' ({{lang-en|John Fitzgerald Kennedy}}, {{ԱԾ}}), ամերիկացի լրագրող և փաստաբան, երրորդ երեխան և [[Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ|ԱՄՆ]] [[ԱՄՆ-ի նախագահների ցանկ|35-րդ նախագահ]] [[Ջոն Ֆ. Քենեդի|Ջոն Քենեդիի]] և [[Ժաքլին Քենեդի]]ի առաջին որդին։ Ամերիկյան մամուլում նրան անվանում էին նաև Ջոն կրտսեր ([[Անգլերեն|անգլ.՝]] John Jr), Ջոն-Ջոն ([[Անգլերեն|անգլ.՝]] John-John), կամ JFK Jr, կամ Ամերիկայի որդին ([[Անգլերեն|անգլ.՝]] America's Son), քանի որ նա սակավաթիվ նախագահական երեխաներից մեկն էր, որը վաղ տարիքում հայտնվել էր [[Սպիտակ տուն|Սպիտակ տանը]] և փաստորեն դաստիարակվել էր ողջ երկրի աչքի առաջ։

== Մանկություն ==
[[Պատկեր:Two JFKs.jpg|200px|thumb|left|ԱՄՆ նախագահ Ջոն Քենեդին իր որդու՝ Ջոն կրտսերի հետ]]
Ջոն Քենեդի կրտսերը ծնվել է իր հոր՝ Ջոն Քենեդիի նախագահ ընտրվելուց 16 օր անց, մանկությունից մինչև իր մահը՝ 1999 թվականը նա եղել է հանրության աչքի առաջ։ Իր կյանքի առաջին երեք տարիների ընթացքում ապրել Է Սպիտակ տանը, մամուլում հայտնվել են Սպիտակ տանը մեծացող Ջոն Քենեդի կրտսերի բազմաթիվ լուսանկարներ։ Ջոն-Ջոն մականունը ([[Անգլերեն|անգլ.՝]] John-John) մի լրագրողի հոդվածի պատճառով է ստացել, որը սխալ է լսել, թե ինչպես է որդուն կանչում հայրը և մտածել, որ Քենեդիի ընտանիքում այդպես են անվանում կրտսեր Ջոն Քենեդիին։ Մամուլում այդ մականունը տարածվել է, և թեև Քենեդիի ընտանիքը հերքել է այդ տեղեկությունը, ԱՄՆ-ում շատերը սկսել են հենց այդպես անվանել Ջոն Քենեդի կրտսերին։ Հետագայում Ջոն Քենեդի կրտսերը դպրոցում սովորելու առաջին օրը ծեծկռտուք է սարքել իր համադասարանցու հետ, որը նրան անվանել էր Ջոն-Ջոն։

Ջոնի երեք ամյակից երեք օր առաջ՝ 1963 թվականի նոյեմբերի 22-ին, Դալլասում [[Ջոն Քենեդու սպանություն|սպանվեց նրա հայրը]]։ Նախագահ Քենեդիի հուղարկավորությունը տեղի է ունեցել 1963 թվականի նոյեմբերի 25 ին՝ Ջոն Քենեդի կրտսերի ծննդյան օրը, ամբողջ աշխարհում ցուցադրվել են կադրեր, որտեղ Ջոն Քենեդի կրտսերը ողջունում է իր հոր դագաղը։

Հոր սպանությունից հետո Ջոն Քենեդի կրտսերը իր մոր՝ [[Ժաքլին Քենեդի]]ի հետ ապրել է [[Նյու Յորք]] նահանգում՝ [[Մանհեթեն]]ում։ 1968 թվականին նրա մայրը կրկին ամուսնացել է հույն մագնատ-նավատեր [[Արիստոտել Օնասիս]]ի հետ։ Խորթ հայրը մահացել է 1975 թվականին, երբ Քենեդի կրտսերը 14 տարեկան էր։

== Կարիերա ==
Տարրական դպրոցում սովորելուց հետո ընդունվել է Ֆիլիպսի ակադեմիա, որից հետո ընդունվել է [[Բրաունի համալսարան]], հակառակ ընտանեկան ավանդույթի, որով Քենեդիները սովորում էին [[Հարվարդի համալսարան|Հարվարդում]]։

1988 թվականի հուլիսի 19-ին ժողովրդավարական կուսակցության ազգային համագումարում հանդես եկավ 6 րոպեանոց ելույթով։

1989-1993 թվականներին աշխատել է որպես Մանհեթենի շրջանային դատախազի օգնական։ 1995 թվականին հիմնադրել է «Ջորջ» հասարակական, քաղաքական ամսագիրը ([[Անգլերեն|անգլ.]] George), Ջոն Քենեդի կրտսերի մահից հետո ամսագիրը գնվել է մեդիաընկերություններից մեկի կողմից և թողարկվել մինչև 2001 թվականի սկիզբը, որից հետո փակվել է գովազդային միջոցների պակասի պատճառով։

1999 թվականին հայտարարել է 2000 թվականի [[ԱՄՆ նախագահական ընտրություններ 2000|ԱՄՆ-ի նախագահական ընտրություններում]] իր հնարավոր թեկնածությունն առաջադրելու մասին։

== Ամուսնություն ==
ԱՄՆ-ում Ջոն Քենեդի կրտսերը շատ հայտնի գործիչ էր, մամուլում համարվում էր ԱՄՆ-ի նախանձելի փեսացուներից մեկը։ Մամուլում նրան էին վերագրվում բազմաթիվ սիրավեպեր այնպիսի հայտնի մարդկանց հետ, ինչպիսիք են [[Մադոննա]]ն կամ [[Դարիլ Հաննա]]ն։ 1996 թվականի սեպտեմբերի 21-ին նա ամուսնացել է Կարոլին Ջոն Բիսեթի հետ, արարողությանը մասնակցել են նրա քույր Քերոլայն Քենեդին և նրա զարմիկ Էնթոնի Ռադզիվիլը։ Ջոնն ու Կարոլինը երեխաներ չունեին։

== Մահ ==
{{main|Ջոն Քենեդի կրտսերի ինքնաթիռային աղետ}}
1999 թվականի հուլիսի 16-ին Ջոն Քենեդի կրտսերն իր կնոջ՝ Քերոլին Ջին Բեսեթ-Քենեդիի&lt;ref&gt;{{Статья|год=2019-04-01|язык=ru|заглавие=Бессетт-Кеннеди, Кэролин|ссылка=https://ru.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%91%D0%B5%D1%81%D1%81%D0%B5%D1%82%D1%82-%D0%9A%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%B5%D0%B4%D0%B8,_%D0%9A%D1%8D%D1%80%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D0%BD&amp;oldid=98966157|издание=Википедия}}&lt;/ref&gt; և նրա քրոջ՝ Լորենի հետ Նյու Ջերսիի Էսեքս շրջանի օդանավակայանից թեթև ինքնաթիռով մեկնել է «Պայպեր Սարատոգա»։ Քենեդին ղեկավարում էր ինքնաթիռը և ուղևորվում էր [[Մասաչուսեթս]]ի նահանգ՝ մասնակցելու իր զարմիկ Ռորի Քենեդիի՝ [[Ռոբերտ Քենեդի]]ի կրտսեր դստեր հարսանիքին։ Ինքնաթիռը վթարի է ենթարկվել՝ մեծ արագությամբ ընկնելով [[Ատլանտյան օվկիանոս]]ը։ Ինչպես ցույց է տվել հետաքննությունը, աղետը տեղի է ունեցել տարածության մեջ ապակողմնորոշվելու և վատ տեսանելիության պատճառով։ Ռադարների ձայնագրությունները ցույց են տվել նաև, որ ինքնաթիռը, հնարավոր է, թռիչքի որոշ հատվածներում գտնվել է [[ավտոպիլոտ]]ում։ Այնուամենայնիվ, ենթադրվում է, որ եթե աղետի պահին ավտոպիլոտը միացված լիներ, տարածության մեջ ապակողմնորոշումը չէր լինի, քանի որ դա բացառապես մարդկային սխալ է։ Ջոն Քենեդի կրտսերը անփորձ օդաչու էր, ով ինքնուրույն թռել էր ընդամենը 75 ժամ և այդ երթուղով չէր թռչում օրվա մութ ժամերին, համարվում է, որ աղետը տեղի է ունեցել վատ տեսանելիության պայմաններում սխալի պատճառով։

ԱՄՆ նախագահ [[Բիլ Քլինթոն]]ի ցուցումով Քենեդի կրտսերի մահից հետո սուգ Է հայտարարվել և Սպիտակ տանը իջեցվել Է [[Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների դրոշ|ԱՄՆ-ի պետական դրոշը]]։ Ինքնաթիռի բեկորների և զոհվածների մարմինների որոնմանը մասնակցել են ԱՄՆ-ի ռազմածովային ուժերի նավերը։ Մահացածի մնացորդները դիակիզվել և ցրվել են Մարտաս Վինյարդ կղզու ափերից դուրս գտնվող նավից&lt;ref&gt;{{cite news |last=Gellman |first=Barton|title=Kennedy, Bessettes Given Shipboard Rites |url=https://www.washingtonpost.com/wp-srv/national/longterm/jfkjr/stories/kennedy072399.htm  |coauthors=Ferdinand, Pamela |date=1999-07-23|publisher=''Washington Post''|pages=A1|accessdate=2008-05-22}}&lt;/ref&gt;։

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

{{Արտաքին հղումներ}}

{{DEFAULTSORT:Քենեդի, Ջոն}}
[[Կատեգորիա:Ամերիկացի լրագրողներ]]
[[Կատեգորիա:ԱՄՆ-ի նախագահների երեխաներ]]
[[Կատեգորիա:ԱՄՆ-ի դեմոկրատական կուսակցության անդամներ]]
[[Կատեգորիա:Ամերիկացի իրավաբաններ]]
[[Կատեգորիա:20-րդ դարի քաղաքական գործիչներ]]
[[Կատեգորիա:Ամերիկացի գրողներ]]
[[Կատեգորիա:Ամերիկացի հրատարակիչներ]]
[[Կատեգորիա:Նյու Յորքի համալսարանի շրջանավարտներ]]
[[Կատեգորիա:Բրաունի համալսարանի շրջանավարտներ]]
[[Կատեգորիա:Ամերիկացի փաստաբաններ]]
[[Կատեգորիա:Ամերիկացի օդաչուներ]]</text>
      <sha1>0ua7yj4zmlo6g08ezyp7c5tp7jkhi6a</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486426</id>
      <parentid>8486425</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T08:52:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ArmSirius</username>
        <id>64149</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ամուսնություն */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="10284" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Պետական գործիչ}}
'''Ջոն Ֆիցջերալդ Քենեդի Կրտսեր''' ({{lang-en|John Fitzgerald Kennedy}}, {{ԱԾ}}), ամերիկացի լրագրող և փաստաբան, երրորդ երեխան և [[Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ|ԱՄՆ]] [[ԱՄՆ-ի նախագահների ցանկ|35-րդ նախագահ]] [[Ջոն Ֆ. Քենեդի|Ջոն Քենեդիի]] և [[Ժաքլին Քենեդի]]ի առաջին որդին։ Ամերիկյան մամուլում նրան անվանում էին նաև Ջոն կրտսեր ([[Անգլերեն|անգլ.՝]] John Jr), Ջոն-Ջոն ([[Անգլերեն|անգլ.՝]] John-John), կամ JFK Jr, կամ Ամերիկայի որդին ([[Անգլերեն|անգլ.՝]] America's Son), քանի որ նա սակավաթիվ նախագահական երեխաներից մեկն էր, որը վաղ տարիքում հայտնվել էր [[Սպիտակ տուն|Սպիտակ տանը]] և փաստորեն դաստիարակվել էր ողջ երկրի աչքի առաջ։

== Մանկություն ==
[[Պատկեր:Two JFKs.jpg|200px|thumb|left|ԱՄՆ նախագահ Ջոն Քենեդին իր որդու՝ Ջոն կրտսերի հետ]]
Ջոն Քենեդի կրտսերը ծնվել է իր հոր՝ Ջոն Քենեդիի նախագահ ընտրվելուց 16 օր անց, մանկությունից մինչև իր մահը՝ 1999 թվականը նա եղել է հանրության աչքի առաջ։ Իր կյանքի առաջին երեք տարիների ընթացքում ապրել Է Սպիտակ տանը, մամուլում հայտնվել են Սպիտակ տանը մեծացող Ջոն Քենեդի կրտսերի բազմաթիվ լուսանկարներ։ Ջոն-Ջոն մականունը ([[Անգլերեն|անգլ.՝]] John-John) մի լրագրողի հոդվածի պատճառով է ստացել, որը սխալ է լսել, թե ինչպես է որդուն կանչում հայրը և մտածել, որ Քենեդիի ընտանիքում այդպես են անվանում կրտսեր Ջոն Քենեդիին։ Մամուլում այդ մականունը տարածվել է, և թեև Քենեդիի ընտանիքը հերքել է այդ տեղեկությունը, ԱՄՆ-ում շատերը սկսել են հենց այդպես անվանել Ջոն Քենեդի կրտսերին։ Հետագայում Ջոն Քենեդի կրտսերը դպրոցում սովորելու առաջին օրը ծեծկռտուք է սարքել իր համադասարանցու հետ, որը նրան անվանել էր Ջոն-Ջոն։

Ջոնի երեք ամյակից երեք օր առաջ՝ 1963 թվականի նոյեմբերի 22-ին, Դալլասում [[Ջոն Քենեդու սպանություն|սպանվեց նրա հայրը]]։ Նախագահ Քենեդիի հուղարկավորությունը տեղի է ունեցել 1963 թվականի նոյեմբերի 25 ին՝ Ջոն Քենեդի կրտսերի ծննդյան օրը, ամբողջ աշխարհում ցուցադրվել են կադրեր, որտեղ Ջոն Քենեդի կրտսերը ողջունում է իր հոր դագաղը։

Հոր սպանությունից հետո Ջոն Քենեդի կրտսերը իր մոր՝ [[Ժաքլին Քենեդի]]ի հետ ապրել է [[Նյու Յորք]] նահանգում՝ [[Մանհեթեն]]ում։ 1968 թվականին նրա մայրը կրկին ամուսնացել է հույն մագնատ-նավատեր [[Արիստոտել Օնասիս]]ի հետ։ Խորթ հայրը մահացել է 1975 թվականին, երբ Քենեդի կրտսերը 14 տարեկան էր։

== Կարիերա ==
Տարրական դպրոցում սովորելուց հետո ընդունվել է Ֆիլիպսի ակադեմիա, որից հետո ընդունվել է [[Բրաունի համալսարան]], հակառակ ընտանեկան ավանդույթի, որով Քենեդիները սովորում էին [[Հարվարդի համալսարան|Հարվարդում]]։

1988 թվականի հուլիսի 19-ին ժողովրդավարական կուսակցության ազգային համագումարում հանդես եկավ 6 րոպեանոց ելույթով։

1989-1993 թվականներին աշխատել է որպես Մանհեթենի շրջանային դատախազի օգնական։ 1995 թվականին հիմնադրել է «Ջորջ» հասարակական, քաղաքական ամսագիրը ([[Անգլերեն|անգլ.]] George), Ջոն Քենեդի կրտսերի մահից հետո ամսագիրը գնվել է մեդիաընկերություններից մեկի կողմից և թողարկվել մինչև 2001 թվականի սկիզբը, որից հետո փակվել է գովազդային միջոցների պակասի պատճառով։

1999 թվականին հայտարարել է 2000 թվականի [[ԱՄՆ նախագահական ընտրություններ 2000|ԱՄՆ-ի նախագահական ընտրություններում]] իր հնարավոր թեկնածությունն առաջադրելու մասին։

== Ամուսնություն ==
ԱՄՆ-ում Ջոն Քենեդի կրտսերը շատ հայտնի գործիչ էր, մամուլում համարվում էր ԱՄՆ-ի նախանձելի փեսացուներից մեկը։ Նրան էին վերագրվում բազմաթիվ սիրավեպեր այնպիսի հայտնի մարդկանց հետ, ինչպիսիք են [[Մադոննա]]ն կամ [[Դարիլ Հաննա]]ն։ 1996 թվականի սեպտեմբերի 21-ին նա ամուսնացել է Կարոլին Ջոն Բիսեթի հետ, արարողությանը մասնակցել են նրա քույր Քերոլայն Քենեդին և նրա զարմիկ Էնթոնի Ռադզիվիլը։ Ջոնն ու Կարոլինը երեխաներ չունեին։

== Մահ ==
{{main|Ջոն Քենեդի կրտսերի ինքնաթիռային աղետ}}
1999 թվականի հուլիսի 16-ին Ջոն Քենեդի կրտսերն իր կնոջ՝ Քերոլին Ջին Բեսեթ-Քենեդիի&lt;ref&gt;{{Статья|год=2019-04-01|язык=ru|заглавие=Бессетт-Кеннеди, Кэролин|ссылка=https://ru.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%91%D0%B5%D1%81%D1%81%D0%B5%D1%82%D1%82-%D0%9A%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%B5%D0%B4%D0%B8,_%D0%9A%D1%8D%D1%80%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D0%BD&amp;oldid=98966157|издание=Википедия}}&lt;/ref&gt; և նրա քրոջ՝ Լորենի հետ Նյու Ջերսիի Էսեքս շրջանի օդանավակայանից թեթև ինքնաթիռով մեկնել է «Պայպեր Սարատոգա»։ Քենեդին ղեկավարում էր ինքնաթիռը և ուղևորվում էր [[Մասաչուսեթս]]ի նահանգ՝ մասնակցելու իր զարմիկ Ռորի Քենեդիի՝ [[Ռոբերտ Քենեդի]]ի կրտսեր դստեր հարսանիքին։ Ինքնաթիռը վթարի է ենթարկվել՝ մեծ արագությամբ ընկնելով [[Ատլանտյան օվկիանոս]]ը։ Ինչպես ցույց է տվել հետաքննությունը, աղետը տեղի է ունեցել տարածության մեջ ապակողմնորոշվելու և վատ տեսանելիության պատճառով։ Ռադարների ձայնագրությունները ցույց են տվել նաև, որ ինքնաթիռը, հնարավոր է, թռիչքի որոշ հատվածներում գտնվել է [[ավտոպիլոտ]]ում։ Այնուամենայնիվ, ենթադրվում է, որ եթե աղետի պահին ավտոպիլոտը միացված լիներ, տարածության մեջ ապակողմնորոշումը չէր լինի, քանի որ դա բացառապես մարդկային սխալ է։ Ջոն Քենեդի կրտսերը անփորձ օդաչու էր, ով ինքնուրույն թռել էր ընդամենը 75 ժամ և այդ երթուղով չէր թռչում օրվա մութ ժամերին, համարվում է, որ աղետը տեղի է ունեցել վատ տեսանելիության պայմաններում սխալի պատճառով։

ԱՄՆ նախագահ [[Բիլ Քլինթոն]]ի ցուցումով Քենեդի կրտսերի մահից հետո սուգ Է հայտարարվել և Սպիտակ տանը իջեցվել Է [[Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների դրոշ|ԱՄՆ-ի պետական դրոշը]]։ Ինքնաթիռի բեկորների և զոհվածների մարմինների որոնմանը մասնակցել են ԱՄՆ-ի ռազմածովային ուժերի նավերը։ Մահացածի մնացորդները դիակիզվել և ցրվել են Մարտաս Վինյարդ կղզու ափերից դուրս գտնվող նավից&lt;ref&gt;{{cite news |last=Gellman |first=Barton|title=Kennedy, Bessettes Given Shipboard Rites |url=https://www.washingtonpost.com/wp-srv/national/longterm/jfkjr/stories/kennedy072399.htm  |coauthors=Ferdinand, Pamela |date=1999-07-23|publisher=''Washington Post''|pages=A1|accessdate=2008-05-22}}&lt;/ref&gt;։

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

{{Արտաքին հղումներ}}

{{DEFAULTSORT:Քենեդի, Ջոն}}
[[Կատեգորիա:Ամերիկացի լրագրողներ]]
[[Կատեգորիա:ԱՄՆ-ի նախագահների երեխաներ]]
[[Կատեգորիա:ԱՄՆ-ի դեմոկրատական կուսակցության անդամներ]]
[[Կատեգորիա:Ամերիկացի իրավաբաններ]]
[[Կատեգորիա:20-րդ դարի քաղաքական գործիչներ]]
[[Կատեգորիա:Ամերիկացի գրողներ]]
[[Կատեգորիա:Ամերիկացի հրատարակիչներ]]
[[Կատեգորիա:Նյու Յորքի համալսարանի շրջանավարտներ]]
[[Կատեգորիա:Բրաունի համալսարանի շրջանավարտներ]]
[[Կատեգորիա:Ամերիկացի փաստաբաններ]]
[[Կատեգորիա:Ամերիկացի օդաչուներ]]</text>
      <sha1>dsxractfb1kngx1071iq6v43o8axp04</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Նինա Խրուշչովա</title>
    <ns>0</ns>
    <id>943743</id>
    <revision>
      <id>8486438</id>
      <parentid>7833147</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T09:12:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ArmSirius</username>
        <id>64149</id>
      </contributor>
      <comment>/* Արտաքին հղումներ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8063" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Պետական գործիչ}}
'''Նինա Խրուշչովա''' ({{lang-ru|Ни́на Петро́вна Хрущёва}}, {{ԱԾ}}), [[Խորհրդային Միության կոմունիստական կուսակցության կենտրոնական կոմիտեի գլխավոր քարտուղար|ԽՄԿԿ Կենտկոմի առաջին քարտուղար]] [[Նիկիտա Խրուշչով]]ի երրորդ կինը։

== Կենսագրություն ==
[[Պատկեր:NikitaNina.JPG|thumb|250px|left|Նինա Կուխարչուկը Նիկիտա Խրուշչովի հետ, 1924 թվական]]
Նինա Կուխարչուկը ծնվել է Հոլմշչինի Վասիլև գյուղում ռուսական (ուկրաինական) ընտանիքում, որը այն ժամանակ գտնվում էր ռուսական կայսրության կազմում, այժմ՝ Տոմաշուվսկի պովյատի (Լյուբլինյան վոյևոդստվո)։ Նրա հայրը՝ Պետրոս Վասիլևիչը (1865-1931) սովորական գյուղացի էր։ Մայրը՝ Եկատերինա Գրիգորիևնա Բոնդարչուկը (1862-1943), ծագումով հասարակ գյուղացու ընտանիքից էր&lt;ref&gt;[http://www.profil-ua.com/index.phtml?action=view&amp;art_id=820 Нина Петровна всея Руси].&lt;/ref&gt;։

9 տարեկանում Նինան գնացել է գյուղական դպրոց, իսկ 12 տարեկանում ընտանիքի հետ եկել [[Լյուբլին]] և ընդունվել տեղի վարժարան։ [[Առաջին համաշխարհային պատերազմ]]ի ժամանակ ապրում էր բլրի վրա, որտեղ որպես զինվորական ծառայում էր նրա հայրը։ Այնուհետև պատերազմի ընթացքում նա մտավ հոլմսկի Մարիինյան կանանց ուսումնարան, որի հետ ավելի ուշ մեկնեց [[Օդեսա]]։

[[Պատկեր:President Eisenhower and Nikita Khrushchev 1959.jpg|thumb|250px|left|Նինա Խրուշչովան (ձախից երրորդը), [[Նիկիտա Խրուշչով]]ը և ԱՄՆ 34-րդ նախագահ [[Դուայթ Էյզենհաուեր]]ը [[Վաշինգտոն ԿՇ|Վաշինգտոնում]], 1959 թվականի սեպտեմբերի 17-ին]]

1920 թվականի սկզբին նա գաղտնի կերպով միացավ ԽՄԿԿ-ին, հունիսին որպես լեհերենի բանիմաց նա ուղարկեց Լեհական ռազմաճակատ։ Նույն թվականին կազմավորված Արևմտյան Ուկրաինայի կոմկուսի Կենտկոմում նշանակվել է կանանց շրջանում աշխատանքի բաժնի վարիչ։ Աշնանը Կուխարչուկն ուսման է մեկնել Մոսկվայի Յ. Մ. Սվերդլովի անվան կոմունիստական համալսարան։ 1921 թվականի ամռանը նրան, որպես դասախոս ուղարկել են [[Բախմուտ (քաղաք, Դոնեցկի մարզ)|Բախմուտ]] քաղաքում գտնվող Դոնբասի նահանգապետի կուսակցական դպրոց։

1922 թվականի սկզբին Նինան ծանր հիվանդացավ [[Բծավոր տիֆ|տիֆով]], բայց արդեն ամռանը կուսակցության ղեկավար Սերաֆիմա Գոպները նրան աշխատանքի հրավիրեց [[Տագանրոգ]]ում ուսուցիչների մարզային դասընթացների համար։ Աշնանը Նինան ժամանել է Յուզովկա, որպես շրջանային կուսակցական դպրոցի ուսուցիչ, այստեղ նա հանդիպեց [[Նիկիտա Խրուշչով]]ի հետ, ով դարձավ նրա ամուսինը։ Այդ ժամանակ նա արդեն ուներ որդի և դուստր։ Իրենց ամուսնությունը նրանք պաշտոնապես գրանցել են միայն Խրուշչովին թոշակի ուղարկելուց հետո՝ 1965 թվականին։

Նիկիտան և Նինան միասին աշխատել են Յուզովի շրջանի Պետրովի հանքավայրում։ 1926 թվականին Նինան կրկին մեկնեց Մոսկվա՝ սովորելու Կրուպսկովի անվան Կոմունիստական ակադեմիայում, որից հետո նրան որպես ուսուցիչ ուղարկվել են Կիևի միջհամայնքային կուսակցական դպրոց։ 1929 թվականին Կիևում Նինան և Նիկիտան դուստր ունեցան՝ Ռադան։

[[Պատկեր:Могила жены Никиты Хрущёва.JPG|200px|thumb|Նինա Խրուշչովայի գերեզմանը Մոսկվայի Նովոդևիչյե գերեզմանատանը]]
1930 թվականին Նիկիտա Սերգեևիչն իր ամբողջ ընտանիքով տեղափոխվել է Մոսկվա։ Ընտանիքը բնակվել է նաբերեժնոյում գտնվող տան 4 սենյականոց բնակարանում՝ Նիկիտա Սերգեևիչի ծնողների հետ։ Նինա Պետրովնան աշխատել է Մոսկվայի Կույբիշևի անվան էլեկտրագործարանում, որտեղ նա կուսակցական կոմիտեի անդամ էր և ղեկավարել է ագիտացիայի և քարոզչության բաժինը։ Նինան գործարանում աշխատել է մինչև 1935 թվականը, երբ ծնվել է նրանց որդին Սերգեյը։ 1937 թվականին նրանք ունեցան դուստր՝ Ելենան, որը վատառողջ էր և մահացավ իր պատանեկության տարիներին։ Հետագայում Նինա Պետրովնան չի դադարեցրել հասարակական աշխատանքը։

Նիկիտան դարձավ Ուկրաինայի կոմկուսի կենտկոմի առաջին քարտուղարը, իսկ Նինան սկսեց [[անգլերեն]] սովորել (նաև տիրապետում էր [[ռուսերեն]], [[ուկրաիներեն]], [[լեհերեն]] և [[ֆրանսերեն]] լեզուներին)։ Հայրենական մեծ պատերազմի ժամանակ երեխաների հետ ապրել է [[Սամարա|Կույբիշև]] քաղաքում։

Ստալինի մահից հետո, երբ Նիկիտա Սերգեևիչը փաստացի գլխավորեց Խորհրդային Միությունը և ԽՄԿԿ-ն, Նինան դարձավ պետության «առաջին տիկինը»։ Մասնակցել է Խրուշչովի արտասահմանյան ուղևորություններին, հանդիպել է այլ պետությունների առաջին դեմքերի և նրանց կանանց հետ, ինչը մինչ այդ ԽՍՀՄ-ում ընդունված չէր։

Նինա Խրուշչովան մահացել է 1984 թվականի օգոստոսի 13-ին։ Թաղված է Մոսկվայի Նովոդևիչյե գերեզմանատանը։

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

== Գրականություն ==
* ''[[Дуда Ігор Микитович|Ганчова І.]]'' Хрущова Ніна Петрівна //

== Արտաքին հղումներ ==
* [https://archive.is/20121225153920/belopolye.narod.ru/known_people/april/chrusheva.htm Նինա Խրուշչովայի կենսագրությունը]
* [http://vnk39.ru/articles/detail.php?SECTION_ID=739&amp;ELEMENT_ID=25785 Կանացի ճակատագրեր. Նինա Խրուշչովա] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110709020149/http://www.vnk39.ru/articles/detail.php?SECTION_ID=739&amp;ELEMENT_ID=25785 |date=2011-07-09 }} 

{{Արտաքին հղումներ}}

{{DEFAULTSORT:Խրուշչովա, Նինա}}
[[Կատեգորիա:Նովոդևիչյան գերեզմանատանը թաղվածներ]]
[[Կատեգորիա:ԽՄԿԿ անդամներ]]</text>
      <sha1>ll6rdvogw4u8dog2958bxm1b4m3emfo</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Արմինե Թումանյան</title>
    <ns>0</ns>
    <id>960920</id>
    <revision>
      <id>8486275</id>
      <parentid>8468433</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T21:43:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Armineaghayan</username>
        <id>25187</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ցուցահանդեսներ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="11707" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Նկարիչ
| սոցիալական մեդիա = [https://www.facebook.com/Armine-Tumanyan-Silk-and-Silver-art-334930786699206/ Armine Tumanyan Silk and Silver art]
}}
'''Արմինե Արամի Թումանյան''' ({{ԱԾ}}), հայ նկարչուհի, դիզայներ, գեղանկարչական ցուցահանդեսների համակարգող։ [[Հայաստանի նկարիչների միություն|Հայաստանի նկարիչների միության]] անդամ, Տավուշի մասնաճյուղի ղեկավար&lt;ref&gt;[http://tavush.mtad.am/news/item/2019/07/22/nkarich/ Տավուշի մարզում բացվեց Հայաստանի նկարիչների միության մասնաճյուղ]&lt;/ref&gt;, «[[Տավուշի հոգևոր վերածնունդ]]» հիմնադրամի տնօրեն։

== Կենսագրություն ==
Արմինե Թումանյանը ծնվել է 1975 թվականին, Երևանում։ Գերազանց ավարտել է [[Խաչատուր Աբովյանի անվան հայկական պետական մանկավարժական համալսարան|Հայկական պետական մանկավարժական համալսարանի]] կուլտուրայի ֆակուլտետի կերպարվեստի բաժինը՝ ստանալով կերպարվեստի մանկավարժի որակավորում։ Հագուստի մոդելավորում և դիզայն է ուսանել [[Հայաստանի գեղարվեստի պետական ակադեմիա]]յում (մագիստրատուրա)։

2016 թվականին [[Զվարթնոց միջազգային օդանավակայան|Զվարթնոց օդանավակայանում]] հիմնել է &quot;''ArtAm Gallery''&quot;  հարթակը, որտեղ ցուցահանդեսների միջոցով ներկայացնում է հայ ժամանակակից նկարիչներին։

Արմինե Թումանյանի ստեղծագործությունների թեման մարդն է՝ բնության ներդաշնակության մեջ, Հայաստանի ակունքները և ներկան, կանանց ներաշխարհի վերարտադրությունը, նրանց հոգեվիճակը։

== Ցուցահանդեսներ ==
Խմբակային ցուցահանդեսների է մասնակցել Կանադայում (2012), Իսրայելում (2013), Թայվանում (2015), Իսրայելում (2015)։

=== Որպես նկարչուհի ===
Նկարչական սիմպոզիումների է մասնակցել  Սերբիայում, Իսրայելում։ Իսրայելում եղել է ''International Arts and crafts Festival''-ի հայաստանյան ներկայացուցիչը։ 

* «Անտեսանելին տեսանելի», 2022, [[Հայաստանի նկարիչների միություն]]&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://pressclub.am/127368/|website=pressclub.am|accessdate=2022-07-13}}&lt;/ref&gt;

{{քաղվածք|Ինչ՞ են իրենիցից ներկայացնում զգացմունքները, հույզերը և շատ այլևայլ անտեսանելի երևույթներ: Արդյոք իրենք ունեն որևէ պատկերային համարժեք, որը հնարավոր է արտաբերել և ձև ստանալ։ Զբաղվելով կիռարական արվեստով, ես փորձել եմ նկարել զգացմունքներ մետաքսի վրա, բայց որոշակի բաներ հնարավոր չեր իրագործել բատիկ տեխնիկայի սահմանափակումների  պատճառով և ինձ գրավեց կտավի հետ աշխատելու ազատությունը և ծավալային գեղանկարչություն ստեղծելու նպատակը։ Ֆիգուրատիվ արվեստից հետո ինձ համար բացահայտեցի անառարկայական աբստրակտ ժանրի նկարչությունը, որը անսահման ազատություն և ստեղծագորլելու հնարավորություն տվեց ինձ, և այստեղ վերածնվեց գաղափարը և ցանկությունը պատկերել «անտեսանելին»։ Կտավը հնարավորություն է տալիս փորձարկել տարբեր տեխնիկաներ և իմ նոր գործերի մեջ դուք կտեսնենք թղթի և այլ նյութերի կիրառման փորձը։ Ինձ միշտ հետաքրքիր է փնտրել, փորձարկել և գտնել։ Եվ այս գործերի մեջ երևում է այդ փնտրումների ընթացքը։ Զգացմունքների և ձայների տեսակներ, այն է ինչ դարձել է այս ցուցահանդեսի ոգեշնչման նյութը։ Բացահայտելով ինձ համար Էռնեստ Խլադնիի` գերմանացի ֆիզիկոս և  փորձարարական ակուստիկայի հիմնադրի  գյուտերը ձայնային պատկերների ստեղծման շուրջ, ստեղծեցի 12 կտավ, հիմք ընդունելով Խլադնիի գծային սխեմաների պատկերները։ Հետաքրքիր էր պատկերել ձայնը, որը շատ կարևոր դեր է խաղում մարդկանց կյանքում: Մենք լսողության միջոցով ընկալում ենք մեզ շրջապատող տեղեկատվության ավելի քան մեկ երրորդը:  Ֆիզիկայի տեսանկյունից ձայնի նորմալ ընկալումը մարդու կողմից 20 Հց-ից մինչև 20000 Հց հաճախականության սահմանում է գտնվում։ 20000 Հց-ից բարձր հաճախականությամբ հնչյունները կոչվում են ուլտրաձայներ, իսկ 20 Հց-ից ցածր՝ ինֆրաձայններ։ Իմ նկարների միջոցով կծանոթանաք մեր ընկալման հասանելի 12  ձայնային հերցերի հետ։|}} 

{{քաղվածք|Զգացմունքներ նկարելը իմ սուբյեկտիվ պատկերացմամբ ոչ մեկին չի պարտադրում նույն պատկերացումը ձևակերպել, բայց մոտեցնում է ձեզ իմ մտածելակերպի ընկալմանը։ 
Բարի գալուստ իմ ձայների և զգացմունքների պատկերային աշխարհ։|}}
* «Քո անունն է կին», 2019, [[Նարեկացի արվեստի միություն]], Երևան&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;[https://www.aravot.am/2019/03/09/1027057/ «Քո անունն է կին»]&lt;/ref&gt;  և Շուշի&lt;ref&gt;[https://www.youtube.com/watch?v=wV3jRrWjVEA «Քո անունն է կին». Շուշիում բացվել է Արմինե Թումանյանի անհատական ցուցահանդեսը]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://artsakhpress.am/arm/news/103436/ Շուշիում կբացվի Արմինե Թումանյանի անհատական ցուցահանդեսը]&lt;/ref&gt;
{{քաղվածք|Կանանց աշխարհը շատ խորն ու զանազան է, շատերի համար անհասկանալի։ Այսօր ներկայացրել եմ տարբեր ազգությունների ութ կանանց և ամենակարևոր կնոջ՝ իմ ներշնչման աղբյուր հանդիսացող Մարիամ Աստվածածնի կերպարը։ Այս աշխատանքներում արտահայտված է իմ էությունն ամենայն անկեղծությամբ՝ սիրով, հուզմունքով, հավատքով&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;։|Արմինե Թումանյան}}
* «Հայկական առասպելներ», 2018, [[Հայ-ռուսական համալսարան]]ի Արթ-ակվարիում ցուցասրահ&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.rau.am/rus/galleries/6358/ |title=Армине Туманян представила в РАУ серию картин “Армянские мифы” |accessdate=2020-01-18 |archive-date=2020-07-08 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200708114046/http://www.rau.am/rus/galleries/6358/ |dead-url=yes }}&lt;/ref&gt;
* 5 արվեստագետ կանանց ցուցահանդես [[ՄԱԿ]]-ի երևանյան գրասենյակում, 2018&lt;ref&gt;[https://www.youtube.com/watch?v=8n8AXkGM4hM&amp;t=2s Առավոտ լուսո․ հարցազրույց (ԱՐՄԻՆԵ ԹՈՒՄԱՆՅԱՆ, ՍԱԹԵՆԻԿ ՎԱՐԴԱՆՅԱՆ)]&lt;/ref&gt;
* «Հավերժ ճամփորդ», [[Երևանի պատմության թանգարան]], 2017&lt;ref&gt;[https://www.youtube.com/watch?v=4XyBrGnrz4g Երևանի պատմության թանգարանում բացվել է գեղանկարչուհի Արմինե Թումանյանի առաջին անհատական ցուցահանդեսը]&lt;/ref&gt;

=== Որպես համակարգող ===
* 4 տարբեր ժանրերի ցուցահանդես «Կոնվերս» բանկում 
* «Ներկիր քո Տակառը» նկարչական մրցույթ  
* &quot;Art, Wine and Tango&quot; 14 floor Hotel, Երևան
* 10 հայ նկարիչների ցուցահանդես Կիևի ազգային պատկերասրահում, 2017
* Միջազգային նկարչական սիմպոզիում «Տավուշը աշխարհի աչքերով», 2019 (մասնակցել են արվեստագետներ 17 երկրներից, 23 նկարիչ և 7 նկարիչ Հայաստանից)

== Մրցանակներ ==
*[[Սերբիա]]յի,  [[Լիտվա]]յի, [[Մոլդովա]]յի, [[Հարավային Կորեա]]յի միջազգային գեղարվեստական սիմպոզիումի դիպլոմներ։

== Աշխատանքներ ==

=== Հայ աստվածներ շարք ===
&lt;gallery mode=&quot;packed&quot; heights=&quot;250&quot;&gt;
|Հայկական դիցաբանության գերագույն աստված Արամազդ
|Տիր աստված
|Վիշապաքաղ Վահագն
|Լույսի և մաքրության աստված Միհր
&lt;/gallery&gt;

== Ընտանիք ==
Ամուսնացած է [[Հայկ Չոբանյան]]ի հետ։ Ունեն 2 զավակ՝ դուստր և որդի։

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

== Արտաքին հղումներ ==
* [https://aleppo-ngo.org/mentorship-through-art-for-active-participation-at-civic-life/ Mentorship through Art for Active Participation at Civic Life]
* [https://www.youtube.com/watch?v=wBoMzrMmRUY&amp;feature=share &quot;Армянские мифы&quot; Армине Туманян]
* [https://www.youtube.com/watch?v=veifTonzEO8&amp;t=266s Առավոտ լուսո հարցազրույց. Արմինե Թումանյան, Լիլիթ Վարդումյան]
* [https://www.youtube.com/watch?v=2CRJfrflmTI Ազգային գույներ հաղորդաշար։ «20 տարի է «վարակված» եմ Տավուշի սիրով», Արմինե Թումանյան]
* [https://www.youtube.com/watch?v=GgG3AEoeT8A&amp;feature=share&amp; ԿԵՆՏՐՈՆԻ ԱՌԱՎՈՏԸ - Արմինե Թումանյանի անհատական ցուցահանդեսը]
* [https://www.youtube.com/watch?v=esG8dtFyQFM&amp;feature=share&amp; Armine Tumanyan - artist, curator]
{{Արտաքին հղումներ}}
{{DEFAULTSORT:Թումանյան, Արմինե}}
[[Կատեգորիա:Հայ նկարչուհիներ]]
[[Կատեգորիա:ՀՊՄՀ շրջանավարտներ]]
[[Կատեգորիա:Երևանի գեղարվեստի պետական ակադեմիայի շրջանավարտներ]]
[[Կատեգորիա:Հայաստանի նկարիչների միության անդամներ]]
[[Կատեգորիա:Հայ դիզայներներ]]
[[Կատեգորիա:21-րդ դարի կին արվեստագետներ]]
[[Կատեգորիա:21-րդ դարի նկարիչներ]]</text>
      <sha1>9ez341omflbgmdz39w15yppm9sjtbei</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486298</id>
      <parentid>8486275</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T00:00:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ԱշբոտՏՆՂ</username>
        <id>48669</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Colon֊ը (:, U+003A) փոխարինում եմ հայերեն վերջակետով (։, U+0589)</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="11710" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Նկարիչ
| սոցիալական մեդիա = [https://www.facebook.com/Armine-Tumanyan-Silk-and-Silver-art-334930786699206/ Armine Tumanyan Silk and Silver art]
}}
'''Արմինե Արամի Թումանյան''' ({{ԱԾ}}), հայ նկարչուհի, դիզայներ, գեղանկարչական ցուցահանդեսների համակարգող։ [[Հայաստանի նկարիչների միություն|Հայաստանի նկարիչների միության]] անդամ, Տավուշի մասնաճյուղի ղեկավար&lt;ref&gt;[http://tavush.mtad.am/news/item/2019/07/22/nkarich/ Տավուշի մարզում բացվեց Հայաստանի նկարիչների միության մասնաճյուղ]&lt;/ref&gt;, «[[Տավուշի հոգևոր վերածնունդ]]» հիմնադրամի տնօրեն։

== Կենսագրություն ==
Արմինե Թումանյանը ծնվել է 1975 թվականին, Երևանում։ Գերազանց ավարտել է [[Խաչատուր Աբովյանի անվան հայկական պետական մանկավարժական համալսարան|Հայկական պետական մանկավարժական համալսարանի]] կուլտուրայի ֆակուլտետի կերպարվեստի բաժինը՝ ստանալով կերպարվեստի մանկավարժի որակավորում։ Հագուստի մոդելավորում և դիզայն է ուսանել [[Հայաստանի գեղարվեստի պետական ակադեմիա]]յում (մագիստրատուրա)։

2016 թվականին [[Զվարթնոց միջազգային օդանավակայան|Զվարթնոց օդանավակայանում]] հիմնել է &quot;''ArtAm Gallery''&quot;  հարթակը, որտեղ ցուցահանդեսների միջոցով ներկայացնում է հայ ժամանակակից նկարիչներին։

Արմինե Թումանյանի ստեղծագործությունների թեման մարդն է՝ բնության ներդաշնակության մեջ, Հայաստանի ակունքները և ներկան, կանանց ներաշխարհի վերարտադրությունը, նրանց հոգեվիճակը։

== Ցուցահանդեսներ ==
Խմբակային ցուցահանդեսների է մասնակցել Կանադայում (2012), Իսրայելում (2013), Թայվանում (2015), Իսրայելում (2015)։

=== Որպես նկարչուհի ===
Նկարչական սիմպոզիումների է մասնակցել  Սերբիայում, Իսրայելում։ Իսրայելում եղել է ''International Arts and crafts Festival''-ի հայաստանյան ներկայացուցիչը։ 

* «Անտեսանելին տեսանելի», 2022, [[Հայաստանի նկարիչների միություն]]&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://pressclub.am/127368/|website=pressclub.am|accessdate=2022-07-13}}&lt;/ref&gt;

{{քաղվածք|Ինչ՞ են իրենիցից ներկայացնում զգացմունքները, հույզերը և շատ այլևայլ անտեսանելի երևույթներ։ Արդյոք իրենք ունեն որևէ պատկերային համարժեք, որը հնարավոր է արտաբերել և ձև ստանալ։ Զբաղվելով կիռարական արվեստով, ես փորձել եմ նկարել զգացմունքներ մետաքսի վրա, բայց որոշակի բաներ հնարավոր չեր իրագործել բատիկ տեխնիկայի սահմանափակումների  պատճառով և ինձ գրավեց կտավի հետ աշխատելու ազատությունը և ծավալային գեղանկարչություն ստեղծելու նպատակը։ Ֆիգուրատիվ արվեստից հետո ինձ համար բացահայտեցի անառարկայական աբստրակտ ժանրի նկարչությունը, որը անսահման ազատություն և ստեղծագորլելու հնարավորություն տվեց ինձ, և այստեղ վերածնվեց գաղափարը և ցանկությունը պատկերել «անտեսանելին»։ Կտավը հնարավորություն է տալիս փորձարկել տարբեր տեխնիկաներ և իմ նոր գործերի մեջ դուք կտեսնենք թղթի և այլ նյութերի կիրառման փորձը։ Ինձ միշտ հետաքրքիր է փնտրել, փորձարկել և գտնել։ Եվ այս գործերի մեջ երևում է այդ փնտրումների ընթացքը։ Զգացմունքների և ձայների տեսակներ, այն է ինչ դարձել է այս ցուցահանդեսի ոգեշնչման նյութը։ Բացահայտելով ինձ համար Էռնեստ Խլադնիի` գերմանացի ֆիզիկոս և  փորձարարական ակուստիկայի հիմնադրի  գյուտերը ձայնային պատկերների ստեղծման շուրջ, ստեղծեցի 12 կտավ, հիմք ընդունելով Խլադնիի գծային սխեմաների պատկերները։ Հետաքրքիր էր պատկերել ձայնը, որը շատ կարևոր դեր է խաղում մարդկանց կյանքում։ Մենք լսողության միջոցով ընկալում ենք մեզ շրջապատող տեղեկատվության ավելի քան մեկ երրորդը։  Ֆիզիկայի տեսանկյունից ձայնի նորմալ ընկալումը մարդու կողմից 20 Հց-ից մինչև 20000 Հց հաճախականության սահմանում է գտնվում։ 20000 Հց-ից բարձր հաճախականությամբ հնչյունները կոչվում են ուլտրաձայներ, իսկ 20 Հց-ից ցածր՝ ինֆրաձայններ։ Իմ նկարների միջոցով կծանոթանաք մեր ընկալման հասանելի 12  ձայնային հերցերի հետ։|}} 

{{քաղվածք|Զգացմունքներ նկարելը իմ սուբյեկտիվ պատկերացմամբ ոչ մեկին չի պարտադրում նույն պատկերացումը ձևակերպել, բայց մոտեցնում է ձեզ իմ մտածելակերպի ընկալմանը։ 
Բարի գալուստ իմ ձայների և զգացմունքների պատկերային աշխարհ։|}}
* «Քո անունն է կին», 2019, [[Նարեկացի արվեստի միություն]], Երևան&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;[https://www.aravot.am/2019/03/09/1027057/ «Քո անունն է կին»]&lt;/ref&gt;  և Շուշի&lt;ref&gt;[https://www.youtube.com/watch?v=wV3jRrWjVEA «Քո անունն է կին». Շուշիում բացվել է Արմինե Թումանյանի անհատական ցուցահանդեսը]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://artsakhpress.am/arm/news/103436/ Շուշիում կբացվի Արմինե Թումանյանի անհատական ցուցահանդեսը]&lt;/ref&gt;
{{քաղվածք|Կանանց աշխարհը շատ խորն ու զանազան է, շատերի համար անհասկանալի։ Այսօր ներկայացրել եմ տարբեր ազգությունների ութ կանանց և ամենակարևոր կնոջ՝ իմ ներշնչման աղբյուր հանդիսացող Մարիամ Աստվածածնի կերպարը։ Այս աշխատանքներում արտահայտված է իմ էությունն ամենայն անկեղծությամբ՝ սիրով, հուզմունքով, հավատքով&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;։|Արմինե Թումանյան}}
* «Հայկական առասպելներ», 2018, [[Հայ-ռուսական համալսարան]]ի Արթ-ակվարիում ցուցասրահ&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.rau.am/rus/galleries/6358/ |title=Армине Туманян представила в РАУ серию картин “Армянские мифы” |accessdate=2020-01-18 |archive-date=2020-07-08 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200708114046/http://www.rau.am/rus/galleries/6358/ |dead-url=yes }}&lt;/ref&gt;
* 5 արվեստագետ կանանց ցուցահանդես [[ՄԱԿ]]-ի երևանյան գրասենյակում, 2018&lt;ref&gt;[https://www.youtube.com/watch?v=8n8AXkGM4hM&amp;t=2s Առավոտ լուսո․ հարցազրույց (ԱՐՄԻՆԵ ԹՈՒՄԱՆՅԱՆ, ՍԱԹԵՆԻԿ ՎԱՐԴԱՆՅԱՆ)]&lt;/ref&gt;
* «Հավերժ ճամփորդ», [[Երևանի պատմության թանգարան]], 2017&lt;ref&gt;[https://www.youtube.com/watch?v=4XyBrGnrz4g Երևանի պատմության թանգարանում բացվել է գեղանկարչուհի Արմինե Թումանյանի առաջին անհատական ցուցահանդեսը]&lt;/ref&gt;

=== Որպես համակարգող ===
* 4 տարբեր ժանրերի ցուցահանդես «Կոնվերս» բանկում 
* «Ներկիր քո Տակառը» նկարչական մրցույթ  
* &quot;Art, Wine and Tango&quot; 14 floor Hotel, Երևան
* 10 հայ նկարիչների ցուցահանդես Կիևի ազգային պատկերասրահում, 2017
* Միջազգային նկարչական սիմպոզիում «Տավուշը աշխարհի աչքերով», 2019 (մասնակցել են արվեստագետներ 17 երկրներից, 23 նկարիչ և 7 նկարիչ Հայաստանից)

== Մրցանակներ ==
*[[Սերբիա]]յի,  [[Լիտվա]]յի, [[Մոլդովա]]յի, [[Հարավային Կորեա]]յի միջազգային գեղարվեստական սիմպոզիումի դիպլոմներ։

== Աշխատանքներ ==

=== Հայ աստվածներ շարք ===
&lt;gallery mode=&quot;packed&quot; heights=&quot;250&quot;&gt;
|Հայկական դիցաբանության գերագույն աստված Արամազդ
|Տիր աստված
|Վիշապաքաղ Վահագն
|Լույսի և մաքրության աստված Միհր
&lt;/gallery&gt;

== Ընտանիք ==
Ամուսնացած է [[Հայկ Չոբանյան]]ի հետ։ Ունեն 2 զավակ՝ դուստր և որդի։

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

== Արտաքին հղումներ ==
* [https://aleppo-ngo.org/mentorship-through-art-for-active-participation-at-civic-life/ Mentorship through Art for Active Participation at Civic Life]
* [https://www.youtube.com/watch?v=wBoMzrMmRUY&amp;feature=share &quot;Армянские мифы&quot; Армине Туманян]
* [https://www.youtube.com/watch?v=veifTonzEO8&amp;t=266s Առավոտ լուսո հարցազրույց. Արմինե Թումանյան, Լիլիթ Վարդումյան]
* [https://www.youtube.com/watch?v=2CRJfrflmTI Ազգային գույներ հաղորդաշար։ «20 տարի է «վարակված» եմ Տավուշի սիրով», Արմինե Թումանյան]
* [https://www.youtube.com/watch?v=GgG3AEoeT8A&amp;feature=share&amp; ԿԵՆՏՐՈՆԻ ԱՌԱՎՈՏԸ - Արմինե Թումանյանի անհատական ցուցահանդեսը]
* [https://www.youtube.com/watch?v=esG8dtFyQFM&amp;feature=share&amp; Armine Tumanyan - artist, curator]
{{Արտաքին հղումներ}}
{{DEFAULTSORT:Թումանյան, Արմինե}}
[[Կատեգորիա:Հայ նկարչուհիներ]]
[[Կատեգորիա:ՀՊՄՀ շրջանավարտներ]]
[[Կատեգորիա:Երևանի գեղարվեստի պետական ակադեմիայի շրջանավարտներ]]
[[Կատեգորիա:Հայաստանի նկարիչների միության անդամներ]]
[[Կատեգորիա:Հայ դիզայներներ]]
[[Կատեգորիա:21-րդ դարի կին արվեստագետներ]]
[[Կատեգորիա:21-րդ դարի նկարիչներ]]</text>
      <sha1>btefoz8mhuv82dp6dh4rboam9obdp7u</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Ձգում (վարժություն)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>962893</id>
    <revision>
      <id>8486332</id>
      <parentid>7708425</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T02:51:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>CommonsDelinker</username>
        <id>212</id>
      </contributor>
      <comment>Replacing WPS.gif with [[File:Weighted,_wide-grip_pullup_video.gif]] (by [[:c:User:CommonsDelinker|CommonsDelinker]] because: [[:c:COM:FR|File renamed]]: [[:c:COM:FR#FR2|Criterion 2]]).</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8946" xml:space="preserve">'''Ձգում''', հիմնական [[ֆիզիկական վարժություն]], որը զարգացնում է մարմնի վերին հատվածի մկանների խումբը՝ մեջքի լայնագույն մկանը, [[բազկի երկգլուխ մկան]]ը, ուսային մկանը, կրծքավանդակային մկանը, մեջքի վերին մասը, [[որովայնի պատ]]ի մկանները, նախաբազուկը։

== Կատարման տեխնիկա ==
Գլխավերևում գտնվող անշարժ ձողից կախված լինելով՝ անհրաժեշտ է բարձրացնել մարմինը մինչև կրծքավանդակ (կամ կզակ)։

== Ձգումների տեսակներ ==
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;width: 99%;&quot; cellpadding=&quot;0&quot;
! width=&quot;0%&quot; | Օրինակ
! width=&quot;100%&quot; |Ձգումների տեսակներ
|-
|[[Պատկեր:Pullup.gif|100px|A standard pull-up]]
|
'''Սովորական ձգումներ'''

Բռնվածքը ուսի լայնությամբ է, ոտքերը՝ հավասար, թեթևակի առաջ թեքումով։ Ձեռքերը ձգվում են վերև, որպեսզի հնարավոր լինի վեր բարձրանալ կզակից և կրծքավանդակի վերին մասով դիպչել ձողին։ Մարմինը իջեցնում են ներքև, ստորին կետում ամբողջությամբ ուղղում են ձեռքերը։ 
|-
| [[Պատկեր:Weighted, wide-grip pullup video.gif|100px|Animation of a weighted pull-up]]
|
'''Ավելացված քաշով'''

Ավելացված քաշը կախվում է հատուկ գոտուց, կամ մարզիկը հագնում է հատուկ ժիլետ, որի գրպաններում լցվում է ավազ։ Սկսնակները կարող են կրել սովորական ուսապարկ՝ լցված աղյուսներով կամ ինչ-որ այլ բանով։    
|-
| [[Պատկեր:BTNpullup.gif|100px|Animation of a behind-the-neck pull-up]]
|
'''Ձգում գլխահետևում'''

Ոչ ճիշտ տեխնիկայի պատճառով հնարավոր է վնասվածք ստանալ։ Այսպիսի ձգումները պահանջում են ուսային մկանների բարձր շարժողականություն՝ վնասվածքից խուսափելու համար։ 
|-
| [[Պատկեր:Onearmpullup.gif|100px|Animation of a one arm pull-up]]
|
'''Մեկ ձեռքով'''

Ձգումն իրականացվում է միայն մեկ ձեռքի օգնությամբ։ Պահանջվում է ֆիզիկական պատրաստվածության բարձր մակարդակ, քանի որ մարմնի ամբողջ զանգվածը պետք է բարձրացնել մեկ ձեռքի օգնությամբ։ Այս դեպքում ծանրաբեռնվածությունը ձեռքի վրա երկու անգամ ավելին է, քան սովորական ձգումների ժամանակ։ Առանց լուրջ պատրաստվածության հնարավոր է վնասել մկանները կամ ջլերը։ 
|-
| [[Պատկեր:Muscle-up.gif|100px|Animation of a muscle-up]]
|
'''Ուժային ելք'''

Ձգման այս տեսակի դեպքում մինչև կզակը ձողին մոտենալիս կանգ առնելու փոխարեն շարունակվում է գործողությունը՝ մինչև ձեռքերի լրիվ ուղղում ձողի վերևում։ Սա  [[վորքաութ]]ի հիմնական վարժություններից է։   
|-
|}

== Ռեկորդներ ==
* Ձգումների համաշխարհային ռեկորդ՝ 612 անգամ, սահմանել է [[Հարավային Կորեա|Հարավային կորեացի]] 70-ամյա Լի Շին-Յոնգը 1994 թվականի դեկտեմբերի 29-ին։ Դրա համար նրան անհրաժեշտ է եղել 2 ժամ 40 րոպե&lt;ref&gt;{{cite web|title=Most consecutive chin ups|url=http://www.guinnessworldrecords.com/records-3000/most-consecutive-chin-ups/|website=Guinness World Records|publisher=Guinness Book|accessdate=սեպտեմբերի 4, 2014}}&lt;/ref&gt;։
* Ձգումների առավելագույն քանակը մեկ րոպեի ընթացքում՝ 68, իրականացրել է [[ԱՄՆ|ամերիկացի]] Ադամ Սենդել Մայքլը ({{lang-en|Adam Sandel Michael}}) 2018 թվականի դեկտեմբերի 8-ին&lt;ref&gt;{{Cite news|title=Most pull ups in one minute|url=http://www.guinnessworldrecords.com/world-records/most-pull-ups-in-one-minute|work=Guinness World Records|accessdate=2018-08-02|language=en-GB}}&lt;/ref&gt;։
* Ձգումների առավելագույն քանակը մեկ ժամվա ընթացքում՝ 993, իրականացրել է [[Մեծ Բրիտանիա|բրիտանացի]] Սթիվեն Հայլենդը ({{lang-en|Stephen Hyland}}) 2011 թվականի նոյեմբերի 16-ին&lt;ref&gt;{{Cite news|title=Most chin ups in one hour|url=https://www.guinnessworldrecords.com/world-records/most-chin-ups-in-one-hour|work=Guinness World Records|accessdate=2020-01-10|language=en-GB}}&lt;/ref&gt;։
* Ձգումների առավելագույն քանակը մեկ ժամվա ընթացքում կանանց շրջանում՝ 725, իրականացրել է [[Ավստրալիա|ավստրալուհի]] Եվա Կլարկը 2016 թվականին&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite news|title=Video: Aussie mum smashes most pull ups in 24 hours record to raise money for charity|url=http://www.guinnessworldrecords.com/news/2016/3/aussie-mum-smashes-most-pull-ups-in-24-hours-record-to-raise-money-for-charity-420529|work=Guinness World Records|date=2016-03-14|accessdate=2017-07-28|language=en-GB}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{Cite web|url=https://extremal.by/2016/03/17/rekord-ginnessa-avstraliyka-podtyanulas-bolee-3-700-raz-za-24-chasa/|title=Рекорд Гиннесса: Австралийка подтянулась более 3700 раз за 24 часа {{!}} extremal.by - Активный спорт и экстрим в Беларуси|accessdate=2017-07-28|archive-date=2017-07-28|archive-url=https://web.archive.org/web/20170728201552/https://extremal.by/2016/03/17/rekord-ginnessa-avstraliyka-podtyanulas-bolee-3-700-raz-za-24-chasa/|dead-url=yes}}&lt;/ref&gt;։
* Ձգումների առավելագույն քանակը 6 ժամվա ընթացքում՝ 3515, իրականացրել է ամերիկացի Էնդրյու Շապիրոն ({{lang-en|Andrew Shapiro}}) 2016 թվականի մայիսի 14-ին&lt;ref&gt;{{Cite news|title=Most pull ups in six hours (male)|url=http://www.guinnessworldrecords.com/world-records/most-pull-ups-in-six-hours|work=Guinness World Records|accessdate=2017-06-28|language=en-GB}}&lt;/ref&gt;։
* Ձգումների առավելագույն քանակը 12 ժամվա ընթացքում՝ 5742, նույնպես իրականացրել է Էնդրյու Շապիրոն&lt;ref&gt;{{Cite news|title=Most pull ups in 12 hours|url=http://www.guinnessworldrecords.com/world-records/most-pull-ups-in-12-hours|work=Guinness World Records|accessdate=2017-06-28|language=en-GB}}&lt;/ref&gt;։
* Ձգումների առավելագույն քանակը 12 ժամվա ընթացքում կանանց շրջանում՝ 2740, իրականացրել է Եվա Կլարկը 2016 թվականին&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt;։
* Ձգումների առավելագույն քանակը 24 ժամվա ընթացքում՝ 7306, նույնպես իրականացրել է Էնդրյու Շապիրոն&lt;ref&gt;{{Cite news|title=Most pull ups in 24 hours|url=http://www.guinnessworldrecords.com/world-records/most-pull-ups-in-24-hours/|work=Guinness World Records|accessdate=2017-06-28|language=en-GB}}&lt;/ref&gt;։
* Ձգումների առավելագույն քանակը 24 ժամվա ընթացքում կանանց շրջանում՝ 3737, իրականացրել է Եվա Կլարկը&lt;ref&gt;{{Cite news|title=Most pull ups in 24 hours (female)|url=http://www.guinnessworldrecords.com/world-records/103859-most-pull-ups-in-24-hours-female|work=Guinness World Records|accessdate=2017-06-28|language=en-GB}}&lt;/ref&gt; 2016 թվականին&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt;։

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

== Արտաքին հղումներ ==
* [http://sitesovety.ru/kak-nauchitsya-podtyagivatsya-na-turnike-s-nulya.html Ինչպես սովորել ձգվել զուգափայտի վրա]
* [http://www.wolfreactor.ru/?p=4362 Ձգումներ]
* {{Cite web|url=http://sportwiki.to/Ձգումներ|title=Подтягивания|website=SPORTWIKI}}{{Չաշխատող արտաքին հղում|bot=InternetArchiveBot }}
{{Wiktionary|ձգում}}

[[Կատեգորիա:Ֆիզկուլտուրա]]
[[Կատեգորիա:Մարմնամարզություն]]
[[Կատեգորիա:Սպորտային եզրույթներ]]
[[Կատեգորիա:Ֆիզիկական կուլտուրա]]
[[Կատեգորիա:Բոդիբիլդինգ]]</text>
      <sha1>6lel9lc1bcf2384bmarlyn8911hza56</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Աշրաֆ Հանի</title>
    <ns>0</ns>
    <id>967800</id>
    <revision>
      <id>8486432</id>
      <parentid>8336336</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T09:01:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ArmSirius</username>
        <id>64149</id>
      </contributor>
      <comment>/* Արտաքին հղումներ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="11652" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Պետական գործիչ}}
'''Աշրաֆ Հանի''' ({{lang-ps|اشرف غني}} ''Aşraf Ğanī'', {{lang-prs|اشرف غنی}} ''Aşraf Ğanī'' (մինչև 2015 թվականի նոյեմբեր '''Աշրաֆ Հանի Ահմադզայ'''&lt;ref&gt;[http://lenta.ru/news/2014/11/03/name/ Президент Афганистана изменил имя]&lt;/ref&gt;, {{ԱԾ}}), աֆղան քաղաքական գործիչ և տնտեսագետ, ով եղել է [[Աֆղանստանի նախագահ]] 2014 թվականի սեպտեմբերից մինչև 2021 թվականի օգոստոս։ 2021 թվականի օգոստոսի 21-ին թալիբները վերահսկողության տակ առան [[Աֆղանստան]]ը և նա փախավ երկրից [[Արաբական Միացյալ Էմիրություններ]]&lt;ref&gt;{{Cite web|last=Graham|first=Natasha Turak,Emma|date=2021-08-18|title=Afghan President Ashraf Ghani resurfaces in UAE after fleeing Afghanistan, Emirati government says|url=https://www.cnbc.com/2021/08/18/afghan-president-ashraf-ghani-is-in-uae-after-fleeing-afghanistan.html|access-date=2021-08-18|website=CNBC|language=en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|date=2021-08-18|title=UAE says Afghanistan's Ghani is in Gulf Arab state|url=https://www.reuters.com/world/asia-pacific/uae-says-afghanistans-ghani-is-gulf-arab-state-2021-08-18/|access-date=2021-08-18|website=Reuters|language=en}}&lt;/ref&gt;։ Նրա փախուստից հետո Աֆղանստանի դեսպանատունը Տաջիկստանում դիմեց [[Ինտերպոլ]]ին՝ մեղադրելով Հանիին պետական միջոցների վատնման մեջ&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Afghanistan Embassy in Tajikistan demands arrest of Ashraf Ghani over 'treasury theft'|url=https://www.indiatoday.in/world/story/afghanistan-embassy-tajikistan-arrest-ashraf-ghani-treasury-theft-taliban-1842365-2021-08-18|access-date=2021-08-18|website=India Today|language=en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|date=2021-08-19|title=Afghan embassy in Tajikistan demands Interpol arrest former president Ashraf Ghani|url=https://english.alarabiya.net/News/world/2021/08/19/Afghan-embassy-in-Tajikistan-demands-Interpol-arrest-former-president-Ashraf-Ghani|access-date=2021-08-19|website=Al Arabiya English|language=en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|date=2021-08-18|title=Former Afghanistan president Karzai talks with Taliban about power transfer|url=http://www.theguardian.com/world/2021/aug/18/afghan-ex-president-steps-in-for-talks-with-taliban-over-peaceful-transfer-of-power|access-date=2021-08-19|website=the Guardian|language=en}}&lt;/ref&gt;։

Հանին առաջին անգամ ընտրվել է 2014 թվականի սեպտեմբերի 20-ին և վերընտրվել է 2019 թվականի սեպտեմբերի 28-ի [[Աֆղանստանի նախագահական ընտրություններ 2019|նախագահական ընտրությունների]] արդյունքում։ Նա հայտարարվեց հաղթող երկարատև գործընթացից հետո 2020 թվականի փետրվարին և երկրորդ անգամ երդվեց 2020 թվականի մարտի 9-ին։ Ունենալով [[Մարդաբանություն|մարդաբանական]] կրթություն՝ նա մինչ այդ եղել է Աֆղանստանի ֆինանսների նախարար և [[Կանցլեր (կրթություն)|Կանցլեր]] [[Քաբուլի համալսարան]]ում։

Մինչև Աֆղանստան վերադառնալը 2002 թվականին Հանին եղել է մարդաբանության ոլորտում պրոֆեսոր և աշխատել է [[Համաշխարհային բանկ]]ում։ Որպես ֆինանսների նախարար 2002 թվականի հուլիսից 2004 թվականի դեկտեմբերը նա փորձել է վերականգնել Աֆղանստանի տնտեսությունը Թալիբանների կառավարությունի անկումից հետո։

== Կենսագրություն ==
Ծնվել է 1949 թվականին Քաբուլից հարավ գտնվող Լոգար նահանգում՝ ահմադզայ ցեղի աղվանների ընտանիքում։

* 1967 թվականին ավարտել է Քաբուլի Հաբիբիա վարժարանը։ 
* 1973 թվականին ավարտել է [[Բեյրութի ամերիկյան համալսարան]]ը ([[Լիբանան]])՝ ստանալով բակալավրի և մագիստրոսի աստիճան։
* 1974 թվականին վերադարձել է Աֆղանստան՝ Քաբուլի համալսարանում դասախոսական գործունեություն սկսելու համար։ Շուտով հաղթել է արտերկրում երկամյա ուսման պետական կրթաթոշակ և հեռացել երկրից։ 
* 1977 թվականին ընդունվել Է [[ԱՄՆ]] [[Կոլումբիայի համալսարան]], որտեղ մարդաբանության բնագավառում ստացել է գիտությունների դոկտորի աստիճան։ 
* 1983 թվականին որպես դասախոս հրավիրվել է [[Կալիֆոռնիայի համալսարան (Բերկլի)|Բերկլիի Կալիֆոռնիայի համալսարան]], ինչպես նաև [[Ջոն Հոփքինսի համալսարան]] ([[Բալթիմոր]], [[Մերիլենդ]])։
* 1991 թվականին սկսել է աշխատել Համաշխարհային բանկում։ Սկզբում մասնագիտացել է Արևելյան Ասիայի նախագծերի վրա։
* 2000-2001 թվականներին հանդես է եկել որպես Համաշխարհային բանկի առաքելության հատուկ ներկայացուցիչ, որը ղեկավարում է ռուսական ածխահանքերի վերականգնման վարկային ծրագիրը։ Մասնակցել է Համաշխարհային բանկի չինական և հնդկական առաքելություններին։
* Հարվարդի և Սթենֆորդի բիզնես դպրոցներում դասավանդել է ղեկավարների ուսուցման ծրագիր։
* 2001 թվականի հոկտեմբերին նշանակվել է Աֆղանստանում ՄԱԿ-ի հատուկ ներկայացուցիչ Լահդար Բրահիմիի խորհրդական։ Վերադարձել է Աֆղանստան, մասնակցել է Բոննի համաձայնագրի մշակմանը, համաձայնեցմանը և ընդունմանը։
* 2001 թվականի դեկտեմբերին ստանձնել Է Աֆղանստանի նախագահի ավագ խորհրդական Համիդ Քարզայի պաշտոնը ֆինանսական հարցերով։
* Եղել է ՄԱԿ-ի՝ Աֆղանստանին մարդասիրական օգնության համակարգման վարչության ղեկավարը։
* 2002 թվականի հունիսից մինչև 2004 թվականի դեկտեմբերը Համիդ Քարզայի ղեկավարած անցումային կառավարության աշխատասենյակում կատարել է ֆինանսների նախարարի պարտականությունները։
* 2003 թվականին զարգացող շուկաների թրեյդերների Emerging Markets ասոցիացիայի կողմից ճանաչվել է Ասիայի լավագույն ֆինանսների նախարար։
* 2004 թվականի նախագահական ընտրություններից հետո չի ընդունվել ընտրված կառավարության կազմում և նշանակվել Է Քաբուլի պետական համալսարանի ռեկտոր։
* 2006 թվականին Ահմադզայի թեկնածությունը պաշտոնապես Աֆղանստանի կողմից առաջադրվել է ՄԱԿ-ի գլխավոր քարտուղարի պաշտոնում [[Քոֆի Անան]]ի փոխարինողի պաշտոնում։ Սակայն նա պարտվել է ապագա գլխավոր քարտուղարին՝ [[ՄԱԿ-ի գլխավոր քարտուղար]] [[Բան Կի Մուն]]ին։
* Մասնակցել է 2009 թվականի նախագահական ընտրություններին, որտեղ հավաքել է ընտրողների ձայների մոտ 3 %-ը։
* 2011-2013 թվականներին եղել է Անցումային կոորդինացիոն խորհրդի նախագահ, որն զբաղվում է Աֆղանստանի լիակատար ինքնիշխանության վերականգնման խնդիրներով (Afghanistans Transition Coordination Commission):
* 2013 թվականի հոկտեմբերի 6-ին գրանցվել է որպես Աֆղանստանի նախագահի թեկնածու։

Պետական արդյունավետության ինստիտուտի հիմնադիր և նախագահ (Institute for State Effectiveness):

* Աշրաֆ Գանի Ահմադզայը մտնում է ՄԱԿ-ի Բնակչության ցածր եկամուտ ունեցող խավերի իրավաբանական իրավունքների ընդլայնման հարցերով հանձնաժողովի (UN High Level Commission on Legal Empowerment of the Poor), Բրուքինգսի գլոբալ անվտանգության ինստիտուտի, Ատլանտյան խորհրդի, Իրավաբանների ամերիկյան ասոցիացիայի խորհրդատվական խորհուրդների մեջ։

== Ընտանիք ==
Աշրաֆ Հանի Ահմադզայը ամուսնացած է, նրա կինը՝ Ռոլան, ծնունդով Լիբանանից է։ Նա երկու երեխա ունի՝ Միրիամը և Թարիկը։

== Մրցանակներ ==
* Թուրքմենստանի էկոնոմիկայի և կառավարման պետական ինստիտուտի պատվավոր պրոֆեսոր&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://turkmenistan.gov.tm/?id=8067 |title=Завершился государственный визит Президента Афганистана в Туркменистан |accessdate=2020-02-24 |archive-date=2016-03-05 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160305115318/http://turkmenistan.gov.tm/?id=8067 |dead-url=yes }}&lt;/ref&gt;։

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

== Արտաքին հղումներ ==
* [http://president.gov.af/ Աֆղանստանի նախագահի պաշտոնական կայքէջը]
* [http://news.bbc.co.uk/2/hi/south_asia/8202387.stm Profile: Ashraf Ghani] — [[BBC News]]{{ref-en}}
* [http://www.newyorker.com/magazine/2016/07/04/ashraf-ghani-afghanistans-theorist-in-chief Afghanistan’s Theorist-in-chief; President Ashraf Ghani is an expert on failed states. Can he save his country from collapse?] 4 July 2016 ''[[The New Yorker]]''{{ref-en}}
* {{C-SPAN|ashrafghani}}

{{Արտաքին հղումներ}}
 {{DEFAULTSORT:Հանի, Աշրաֆ}}
[[Կատեգորիա:Կոլումբիայի համալսարանի դասախոսներ]]
[[Կատեգորիա:Բեյրութի ամերիկյան համալսարանի շրջանավարտներ]]
[[Կատեգորիա:Պետության գործող ղեկավարներ]]
[[Կատեգորիա:Աֆղանստանի նախագահներ]]
[[Կատեգորիա:Ամերիկացի մարդաբաններ]]
[[Կատեգորիա:Կոլումբիայի համալսարանի շրջանավարտներ]]
[[Կատեգորիա:Հարվարդի համալսարանի շրջանավարտներ]]
[[Կատեգորիա:Սթենֆորդի համալսարանի շրջանավարտներ]]</text>
      <sha1>2pwgg48ifxr2bawbd8h3bkns0s7kzsy</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Կանաչ բոց</title>
    <ns>0</ns>
    <id>969767</id>
    <revision>
      <id>8485961</id>
      <parentid>7727824</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T12:17:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Voskanyan</username>
        <id>23951</id>
      </contributor>
      <comment>/* Դերերում */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7870" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Ֆիլմ|պատկեր=Կանաչ բոց.jpg|հայերեն անվանում=Կանաչ բոց|բնօրինակ անվանում=|երկիր={{Դրոշավորում|Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն}}|ժանր=լիրիկական [[կատակերգություն]]|բնագիր անվանում=Зелёный огонёк}}'''«Կանաչ բոց»''' ([[Ռուսերեն|ռուս․]] «Зелёный огонёк»), [[1964]] թվականի սև ու սպիտակ սովետական [[գեղարվեստական ֆիլմ]]։

== Սյուժե ==
Կենսուրախ երիտասարդ Սերգեյ Կուզենցովը աշխատանքի է անցնում տաքսոմոտորային մեքենակազմում՝ որպես տաքսիստ և ստանում է մինչև դուրս գրվելու վերջին օրերն աշխատող «Մոսկվիչ» մեքենա։ Անցնելով իր առաջին ուղևորությանը՝ դեպի իր սիրելի քաղաքը ([[Մոսկվա]]), Սերգեյը ջանում էր օգնել իրեն շրջապատոներին և բարեխղճորեն կատարել իր աշխատանքը։ Նրան սպասվում է հանդիպումներ բազում ու տարբեր մարդկանց հետ, և դրանցից յուրաքանչյուրում նա պետք է փորձի ինչ որ լավ բան գտնել։

«Մոսկվիչը» ֆիլմի լիարժեք կերպար է՝ իր բնավորությամբ, արարքներով և վերջնաբառերով։

== Դերերում ==
{{Սյուն}}

*  Ալեքսեյ Կուզնեցով— ''Սերգեյ Կուզենցով''
*Սվետլանա Սավյոլովա — ''Իրա Սավյոլովա''
* [[Անատոլի Պապանով]] — ''Բորիս Իվանովիչ Ժմուրկին, տաքսիստ''
* Տատյանա Բեստաևա — ''Լենա, Կորժիկովի հարսնացուն''
* Իվան Ռիժով — ''ՎասիլիՍտեփանովիչ, գործուղված''
* Վսեվալոդ Սանաև — ''թոշակառու''
*Վլադիմիր Ռատուբարտ — ''վրացի գիտնական''
* Վիաչեսլավ Նևիննի — ''Վիհարև, գործուղված''
* [[Վասիլի Լիվանով]] — ''Օլեգ Նիկոլաևիչ Կորժիկով, գլխավոր վիրաբույժի տեղակալ''
* [[Զոյա Ֆյոդորովա]] — ''Հարսանյաց սրահի ղեկավար''
* Էմանուել Գելլեր — ''Շուրիկի և Յուրիկի պապը''
* Աննա Բորդե — ''Նիկոլ, ֆրանսիացի ուսանողուհի''
* Ժան-Մարկ Բորդե — ''Բերնար, ֆրանսիացի ուսանող''

{{Սյունակ ավարտ}}

; Դրվագներում
{{Սյուն}}

* [[Զինովի Գերդտ]] — ''հնչյունավոում է «Մոսկվիչ-407Т»''
* Վլադիմիր Պիցեկ — ''կնոջը կորցրած ուղևոր''
*Վալենտինա Բերեզուցկայա — ''Նաստյա մորաքույր, տաքսու վարորդուհի''
*Սվետլանա Կոնովալովա — ''տաքսոպարկի դիսպետչեր''
* Նիկոլայ Սիմկին — ''ՃՈ ավագ''
*Վալերի Վինոգրադով — ''տաքսիստ''
* Վալենտինա Կուցենկո — ''ուղևորուհի''
* Դայա Սմիրնովա — ''ծաղկի խանութի վաճառողուհի''
* Վիաչեսլավ Գոստինսկի— ''нանհաջողակ-սիրահարված''
* Անատոլի Կասապով — ''տաքսիստ''
* Նադեժդա Սամսոնովա— ''Հարսանյաց սրահի վաճառողուհի''
* Վիկտոր Գերասկին — ''ավտոտեսուչ''
* Օսկանա Լևինսոն — ''շրջանավարտ ուղևորուհի''
* [[Վալենտինա Խմարա]] — ''բուժքույր''

{{Սյունակ ավարտ}}

; Տիտրերում չկան

* Մարգարիտա Ժարովա — ''Հարսանյաց սրահի վաչառողուհի''
* Անատոլի Աբուխով — ''Հարսանյաց սրահի աշխատակից''
* Սվետլանա Դրուժինինա
* Նինա Ագապովա — ''անասնաբույժ''

== Նկարահանող խումբ ==
{{Սյուն}}

* Սցենարի հեղինակ — Վալենտինա Սպիրինա
* Բեմադրող ռեժիսոր — Վիլեն Ազարով
* Գլխավոր օպերատոր — Վիկտոր Լիստոպադով
* Նկարիչ — Վասլի Շեբրակ
* Ռեժիսոր — Ֆյոդոր Սոլոյանով
* Հնչյունային օպերատոր — Բրիս Զուև
* Կոմպոզիտոր — Ալեքսանդր Ֆլյարկովսկի
* Դիրիժոր — [[Էմին Խաչատրյան]]
* Մոնտաժը — Լիդյա Լիսենկովայի
* Գրիմը — Լյուդմիլա Բասկակավայի 
* Կոստյումները —  Նատալիա Ֆիրսովայի
* Խմբագիր — Աիդա Ռեպինա
* Կոմբինացված նկարահանումների օպերատոր — Եգոր ֆելիցին
* օգնականներ․
  ռեժիսորի — Լ․ Կելշտեյն
  օպերատորի — Բորիս Կոնչերով, Ռոման Ցուրցումիա

* Կինոնկարի տնօրեն — Նաում Պոլյակ

{{Սյունակ ավարտ}}

== Փաստեր ==
{{Վիքիքաղվածք}}

* Կինոնկարը ստացել է հատուկ դիպլոմ 1964 թվականին Կաննում «Երիտասարդական ֆիլմերի միջազգային արվեստատոն» ծրագրի մասնակցության համար&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://russia.tv/brand/show/brand_id/5435/ |title=Зелёный огонёк. Х/ф, СССР, 1964. |accessdate=2020-03-05 |archive-date=2020-01-19 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200119172926/https://russia.tv/brand/show/brand_id/5435/ |dead-url=yes }}&lt;/ref&gt;։
* Երգը, որը Նիկոլը տաքսիում երգում է կոչվում է «La Chanson D’Orphee» ([[Օրփեոս]]ի երգ)։ Առաջին անգամ այդ երգը հնչել է [[Սև Օրփեոս|«Սև Օրփեոս»]] ֆիլմում, «Manhã de Carnaval» անվանումով&lt;ref&gt;[http://www.erjournal.ru/journals_n/1528897805.pdf European researcher. 2010. № 1. Стр. 80.]&lt;/ref&gt;։ Ավելի ուշ այդ երգը կատարեց ֆրանսիացի երգչուհի [[Դալիդա]]ն, այդ երգը ձայնագրվել է «Love in Portofino» սկավառակում ([[1959]] թ․)։ Այս երգը կատարում են նաև ամբողջ աշխարհի էստրադային և ջազային խմբերը։
* կուզնեցովի հերոսը երգում է «Девойка мала» երգը՝ «Սեր և մոդա» կինոֆիլմից, որը ԽՍՀՄ-ում չանաճում էին որպես Ջորջե Մարյանովիչի կատարումների գլխավոր օրինակ (երգի ռուսական տարբերակը կոչվում էր «Ночным Белградом» և երգվել է բազմաթիվ անգամ՝ հայրենասիրական երգեր կատարողների կողմից)։

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

== Արտաքին հղումներ ==

* {{imdb title|0059945|«Зелёный огонёк» (1965)}}
* [https://www.vremya.tv/announce/2088 «Зелёный огонёк».]
* [http://taxiavenue.com/page_newsiewid19 Տաքսին կինոյում.]


[[Կատեգորիա:«Մոսֆիլմ» ստուդիայի ֆիլմեր]]
[[Կատեգորիա:Ռուսերեն ֆիլմեր]]
[[Կատեգորիա:Խորհրդային սև-սպիտակ ֆիլմեր]]
[[Կատեգորիա:1964 ֆիլմեր]]
[[Կատեգորիա:Խորհրդային կինոկատակերգություններ]]</text>
      <sha1>tv0sw7brzk9bv052o4j3clerm9hajxc</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Մասնակցի քննարկում:Karenchik Kasabian</title>
    <ns>3</ns>
    <id>978608</id>
    <revision>
      <id>8486333</id>
      <parentid>6872923</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T02:58:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>QueerEcofeminist</username>
        <id>81414</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>QueerEcofeminist տեղափոխեց էջը «[[Մասնակցի քննարկում:KarenWunderkind]]»-ից «[[Մասնակցի քննարկում:Karenchik Kasabian]]»: Automatically moved page while renaming the user &quot;[[Special:CentralAuth/KarenWunderkind|KarenWunderkind]]&quot; to &quot;[[Special:CentralAuth/Karenchik Kasabian|Karenchik Kasabian]]&quot;</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8856" xml:space="preserve">== Ողջույն ==
{| style=&quot;width:100%; background:transparent; font-size:100%&quot;
 | style=&quot;background:#e0f0ff; border:1px solid silver; -moz-border-radius-topleft:12px; -webkit-border-top-left-radius:12px; border-top-left-radius:12px; width:20%; height:30px&quot; | &amp;nbsp;&amp;nbsp; [[Պատկեր:Help-browser.svg|18px|link=Վիքիպեդիա:Ինչ չէ Վիքիպեդիան]] [[Վիքիպեդիա:Ինչ չէ Վիքիպեդիան|Ի՞նչ չէ Վիքիպեդիան]]
 | style=&quot;background:#6495ed; color:white; padding:0.5em 0.5em 0.5em 1em; font-size:130%; border:1px solid silver; -moz-border-radius-topright:12px; -webkit-border-top-right-radius:12px; border-top-right-radius:12px; width:80%&quot; | Բարի գալուստ Վիքիպեդիա, [[Մասնակից:{{ROOTPAGENAME}}|&lt;span style=&quot;color:white&quot;&gt;{{ROOTPAGENAME}}&lt;/span&gt;]] {{-)}}&lt;/span&gt;
 |-
 | style=&quot;background:#e0e6ff; border:1px solid silver; height:30px; padding-left:1em&quot; | [[Պատկեր:Crystal Clear app ktip.png|18px|link=Վիքիպեդիա:Խորհրդարան]] [[Վիքիպեդիա:Խորհրդարան|Խորհրդարան]]
 | rowspan=&quot;8&quot; style=&quot;background:#fffff0; border:1px solid silver; -moz-border-radius-bottomright:12px; -webkit-border-bottom-right-radius:12px; border-bottom-right-radius:12px; padding:0.5em 1em&quot; | Վիքիպեդիայի մասնակիցների անունից ողջունում եմ Ձեզ Վիքիպեդիայի հայերեն բաժնում։ Հուսով ենք՝ մեծ բավականություն կստանաք՝ մասնակցելով այս նախագծին։

Ուշադրությո՛ւն դարձրեք աշխատանքի հիմնական սկզբունքներին, գործե՛ք վստահ ու մի՛շտ ունեցեք լավ ձգտումներ։

[[Պատկեր:Signature button.png|thumb|ստորագրելու համար պետք է սեղմել այստեղ]] Վիքիպեդիայում հոդվածները չեն ստորագրվում (խմբագրողների ցուցակը ավտոմատաբար ձևավորվում է հոդվածի «Պատմություն» պատուհանում), բայց եթե Դուք ցանկանաք մասնակցել [[Վիքիպեդիա:Խորհրդարան|Խորհրդարանում]] կամ առանձին հոդվածի քննարկմանը, ապա խնդրում ենք չմոռանալ [[Վիքիպեդիա:Ստորագրություն|ստորագրել]]՝ Ձեր մեկնաբանությունների վերջում ավելացնելով 4 ալիքանշաններից (&lt;nowiki&gt;~~~~&lt;/nowiki&gt;) կազմված նշանագիրը կամ սեղմելով կապույտ մատիտի նշանով սեղմակին (խմբագրման պատուհանիկի վերևում)։ 
{| class=&quot;infobox&quot; style=&quot;width: 40em; background-color:transparent; border:1px solid #f2a800; float:right; clear:right; font-size:100%&quot; cellspacing=&quot;4&quot;
|- style=&quot;vertical-align: top;&quot;
|[[Պատկեր:Writing star.svg|40px]]'''Մասնակցի՛ր այս ամիս կազմակերպվող նախագծերին։'''
[[Պատկեր:CEE Spring Logo original-t.svg|100px|աջից|link=Վիքիպեդիա:CEE Spring 2020]]
[[Պատկեր:ArtAndFeminism logo with wordmark.svg|100px|աջից]]
[[Պատկեր:1000 most imortant articles logo.svg|100px|right|link=Վիքիպեդիա:Կարևորագույն հոդվածներ]] 
[[Պատկեր:Imageedit 1 9025616762.png|100px|աջից|link=Վիքիպեդիա:Ճանապարհորդություն դեպի Նախիջևան|]]
* [[Վիքիպեդիա:CEE Spring 2020/Առաջարկվող հոդվածներ|CEE Spring 2020]]
* [[Վիքիպեդիա:Ճանապարհորդություն դեպի Նախիջևան|Ճանապարհորդություն դեպի Նախիջևան]]
* [[Վիքիպեդիա:Հայերեն Վիքիպեդիայի ստուգաթոն|Հայերեն Վիքիպեդիայի ստուգաթոն]]
* [[Վիքիպեդիա:Art+Feminism 2020|Art+Feminism 2020]]
* [[Վիքիպեդիա:Երաժշտական նախագիծ|Երաժշտական նախագիծ]]
* [[Վիքիպեդիա:Շաբաթը մեկ հոդված|Շաբաթը մեկ հոդված]]
* [[Վիքիպեդիա:Համագործակցություն/Հայաստանի գյուղերի հոդվածների բարելավում|Հայաստանի գյուղերի հոդվածների բարելավում]]
* [[Վիքիպեդիա:Համագործակցություն/Ամենադիտվող հոդվածների բարելավում|Ամենադիտվող հոդվածների բարելավում]]
* [[Վիքիպեդիա:Կրթական ծրագիր|«Վիքիպեդիա» կրթական ծրագիր]]
** [[Վիքիպեդիա:Հայ կրթական հիմնարկություն (2020)|Հայ կրթական հիմնարկություն (2020)]]
* [[Վիքիպեդիա:Կարևորագույն հոդվածներ|Ես ստեղծում եմ կարևորագույն հոդված]]
* [[Վիքիպեդիա:Բժշկական կարևորագույն հոդվածներ|Բժշկական կարևորագույն հոդվածներ]]
* [[Վիքիպեդիա:Համագործակցություն/Այլ|Այլ նախագծեր]]

|}
Ձեր [[Մասնակից:{{BASEPAGENAME}}|մասնակցային էջում]] Դուք կարող եք գրել որոշ տեղեկություն Ձեր մասին. ասենք այս կամ այն լեզուների տիրապետելու կամ էլ հետաքրքրությունների մասին։ 

Եթե հարցեր ունեք, դիմե՛ք [[Օգնություն:Գլխացանկ|օգնության համակարգին]], գրե՛ք [[Վիքիպեդիա:Հարցեր|Հարցեր]] բաժնում կամ էլ խմբագրե՛ք [[Special:MyTalk|Ձեր քննարկման էջը]]. գրե՛ք &lt;nowiki&gt;{{Օգնեք ինձ}}&lt;/nowiki&gt; և շարադրեք տեքստը, և Ձեզ անպայման կօգնեն։

Հաճելի խմբագրումներ ենք մաղթում։ Եվս մեկ անգամ բարի գալուստ [[Հայերեն Վիքիպեդիա]]։ Հարգանքներով՝ [[Մասնակից:23artashes|23artashes]] ([[Մասնակցի քննարկում:23artashes|քննարկում]]) 08:04, 15 Ապրիլի 2020 (UTC) 
&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #eee; padding-top:0.17em; padding-bottom:0.5em&quot;&gt;&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;font-size:90%; font-style:italic&quot;&gt;{{Դրոշ|Մեծ Բրիտանիա}} {{Դրոշ|ԱՄՆ}} Hello and welcome to the Armenian Wikipedia! We appreciate your contributions. If your Armenian skills are not good enough, that’s no problem. We have an [[Վիքիպեդիա:Դեսպանատուն|embassy]] where you can inquire for further information in your native language. We hope you enjoy your time here!&lt;/div&gt;
 |-
 | style=&quot;background:#e5e0ff; border:1px solid silver; height:30px; padding-left:1em&quot; | [[Պատկեր:Հօ (Բառգիրք հայկազեան լեզուի).png|18px|link=b:Ինչպես գրել հայերեն]] [[b:Ինչպես գրել հայերեն|Ինչպե՞ս գրել հայերեն]]
 |-
 | style=&quot;background:#f9e0ff; border:1px solid silver; height:30px; padding-left:1em&quot; | [[Պատկեր:View-refresh.svg|18px|link=Օգնություն:Դասընթաց]] [[Օգնություն:Դասընթաց|Խմբագրման ուղեցույց]]
 |-
 | style=&quot;background:#ffe0f1; border:1px solid silver; height:30px; padding-left:1em&quot; | [[Պատկեր:Accessories-text-editor.svg|18px|link=Վիքիպեդիա:Խուսափեք տարածված սխալներից]] [[Վիքիպեդիա:Խուսափեք տարածված սխալներից|Խուսափե՛ք տարածված սխալներից]]
 |-
 | style=&quot;background:#ffe0e6; border:1px solid silver; height:30px; padding-left:1em&quot; | [[Պատկեր:Wikipedia-logo-v2.svg|18px|link=Վիքիպեդիա:Վիքիպեդիայի մասին]] [[Վիքիպեդիա:Վիքիպեդիայի մասին|Վիքիպեդիայի մասին]]
 |-
 | style=&quot;background:#ffe5e0; border:1px solid silver; height:30px; padding-left:1em&quot; | [[Պատկեր:Green copyright.svg|18px|link=Վիքիպեդիա:Հեղինակային իրավունքներ]] [[Վիքիպեդիա:Հեղինակային իրավունքներ|Հեղինակային իրավունքներ]]
 |-
 | style=&quot;background:#ffefe0; border:1px solid silver; height:30px; padding-left:1em&quot; | [[Պատկեր:Nuvola apps bookcase.svg|18px|link=Վիքիպեդիա:Գլոսարիում]] [[Վիքիպեդիա:Գլոսարիում|Գլոսարիում]]
 |-
 | style=&quot;background:#ffefe0; border:1px solid silver; -moz-border-radius-bottomleft:12px; -webkit-border-bottom-left-radius:12px; border-bottom-left-radius:12px; height:30px; padding-left:1em&quot; | [[Պատկեր:BluePillar.svg|18px|link=Վիքիպեդիա:Հինգ սյուներ]] [[Վիքիպեդիա:Հինգ սյուներ|Հինգ սյուներ]]
|}</text>
      <sha1>a86aysefht5593o4vncg32rxiqvh13p</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Լատվիայի Հանրապետության անկախության վերականգնման մասին հռչակագիր</title>
    <ns>0</ns>
    <id>982500</id>
    <revision>
      <id>8485953</id>
      <parentid>8479650</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T12:10:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Վահան Ֆարյան</username>
        <id>45740</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="34420" xml:space="preserve">{{ԽՍՀՄ պատմություն}}
[[File:Declaration On the Restoration of Independence of the Republic of Latvia (adopted on 4 May 1990).jpg|thumb|Լատվիայի Հանրապետության անկախության վերականգնման հռչակագիր]]
'''«Լատվիայի Հանրապետության անկախության վերականգնման մասին» հռչակագիրը''' &lt;ref&gt;[http://www.likumi.lv/doc.php?id=75539&amp;mode=DOC Latvijas Padomju Sociālistiskās Republikas – Augstākās Padomes Deklarācija: Par Latvijas Republikas neatkarības atjaunošanu]. Likumi – Latvijas Republikas Tiesību Akti.&lt;/ref&gt; ({{Lang-lv|Deklarācija par Latvijas Republikas neatkarības atjaunošanu}}) ընդունվել է 1990 թվականի մայիսի 4-ին [[Լատվիական ԽՍՀ]] Գերագույն խորհրդի կողմից։ Հռչակագրում նշվում է, որ չնայած Լատվիան ''[[դե ֆակտո]]'' կորցրեց իր անկախությունը 1940 թվականին, երբ այն բռնակցվեց [[Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն|Խորհրդային Միության]] կողմից, երկիրը ''[[դե յուրե]]'' մնում էր ինքնիշխան երկիր, քանի որ բռնակցումը հակասահմանադրական էր և [[Լատվիա]]յի ժողովրդի կամքին հակառակ։ Հետևաբար որոշվեց, որ [[Խորհրդա-գերմանական պայմանագիր (1939)|Մոլոտով-Ռիբենտրոպ պակտը]] և 1940 թվականին Լատվիայի խորհրդային օկուպացումը ապօրինի էին, և չեղյալ հայտարարվեց 1940 թվականի հուլիսի 21-ին Լատվիայի Խորհրդային Միությանը միանալու մասին հռչակագիրը՝ վերահաստատելով 1922 թվականի Լատվիայի Սահմանադրությունը, որը այդ առմամբ մասամբ կասեցվել էր, և սահմանեց ժամանակահատված ''դե ֆակտո'' անկախության անցման, որը պետք է ավարտվեր [[Լատվիայի խորհրդարան|Սեյմի]] առաջին նստաշրջանին։ Այն նաև որոշում է կայացրել, որ անցումային ժամանակահատվածում Լատվիայի ԽՍՀ Սահմանադրությունը և այլ օրենքներ կիրառելի կլինեն այնքան ժամանակ, քանի դեռ դրանք չեն հակասում Լատվիայի Սահմանադրության 1-ին, 2-րդ, 3-րդ և 6-րդ հոդվածներին, որոնք ամրապնդվել են հռչակագրով։ Տրամադրվել է, որ պետք է ստեղծվի Լատվիայի Սահմանադրության նոր հրատարակությունը մշակող հանձնաժողով։ Սոցիալական, տնտեսական, մշակութային և քաղաքական իրավունքները տրվել են Լատվիայի քաղաքացիներին և բնակիչներին միջազգային [[մարդու իրավունքներ]]ին համապատասխան։ Հռչակագրում նշվում է նաև, որ Լատվիան իր հարաբերությունները Խորհրդային Միության հետ կվարի 1920 թվականի Խորհրդա-լատվիական խաղաղության պայմանագրի հիման վրա, որով Խորհրդային Միությունը ճանաչեց Լատվիայի անկախությունը որպես անձեռնմխելի «ապագա բոլոր ժամանակների համար»&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.mfa.gov.lv/en/policy/peace-treaty/|title=Peace Treaty between Latvia and Russia|publisher=Ministry of Foreign Affairs of the Republic of Latvia|archiveurl=https://web.archive.org/web/20070926223554/http://www.mfa.gov.lv/en/policy/peace-treaty/|archivedate=2007-09-26|accessdate=2008-05-04}}&lt;/ref&gt;։ Մայիսի 4-ը ազգային տոն է Լատվիայում։

== Ակնարկ ==

=== Պատմական և իրավաբանական նախապատմություն ===
Հռչակագրում ի սկզբանե հաստատվում են մի քանի պատմական փաստեր, և այդ փաստերի հիման վրա եզրակացվում է, որ Լատվիայի Հանրապետությունը ''դե յուրե''  ինքնիշխան երկիր է։ Նշվում էր, որ Լատվիայի Հանրապետությունը հռչակեց անկախություն 1918 թվականի նոյեմբերի 18-ին, և միջազգայնորեն ճանաչվեց 1920 թվականին, և որ Լատվիան անդամակցեց [[Ազգերի լիգա]]յին 1921 թվականին&lt;ref name=&quot;dec&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.likumi.lv/doc.php?id=75539|title=On the Restoration of Independence of the Republic of Latvia|last=Supreme Soviet of the Latvian SSR|authorlink=Supreme Council of the Republic of Latvia|date=1990-05-04|publisher=[[Latvijas Vēstnesis]]|language=Latvian|accessdate=2008-01-05}}&lt;/ref&gt;։ Առաջին երկիրը, որը ճանաչեց Լատվիայի ''դե յուրե'' անկախությունը, [[Ռուսաստանի Խորհրդային Ֆեդերատիվ Սոցիալիստական Հանրապետություն|Խորհրդային Ռուսաստանն]] էր 1920 թվականի օգոստոսի 11-ին, երբ ստորագրվեց խորհրդա-լատվիական խաղաղության պայմանագիրը (ընդհանուր առմամբ համարվում է, որ Լատվիայի ''դե յուրե'' անկախությունը միջազգային ճանաչում ստացավ 1921 թվականի հունվարի 26-ին, երբ այն ճանաչվել է Առաջին համաշխարհային պատերազմի դաշնակիցների կողմից)&lt;ref name=&quot;Freibergs J.&quot;&gt;{{Cite book|title=Jaunāko laiku vēsture 20. gadsimts|last=Freibergs|first=Juris|publisher=Zvaigzne ABC|language=Latvian|orig-year=1998, 2001}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.historia.lv/alfabets/L/la/de_iure/de_iure.htm|title=Recognition of Latvia ''de iure''|last=Uģis Šulcs|date=2002-01-29|publisher=Historia.lv|language=Latvian|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080112195930/http://www.historia.lv/alfabets/L/la/de_iure/de_iure.htm|archivedate=2008-01-12|accessdate=2008-01-05}}&lt;/ref&gt;։ Հռչակագրում նշվում է, որ 1920 թվականի ապրիլին լատվիական ժողովուրդը հետևեց [[Ինքնորոշում|ինքնորոշման սկզբունքին]]՝ ընտրելով Լատվիայի Սահմանադրական ժողով, որը 1922 թվականի փետրվարի 15-ին ընդունեց Լատվիայի սահմանադրությունը։

1939 թվականի օգոստոսի 23-ին Խորհրդային Միությունը և [[Նացիստական Գերմանիա]]ն ստորագրեցին [[Խորհրդա-գերմանական պայմանագիր (1939)|Մոլոտով-Ռիբենտրոպ պակտը]], որն իր մեջ ներառում էր [[Արևելյան Եվրոպա]]ն [[ազդեցության ոլորտ]]ները բաժանող գաղտնի արձանագրություն։ Լատվիան անցավ խորհրդային ոլորտին և 1939 թվականի հոկտեմբերի 5-ին ստորագրեց փոխօգնության պայմանագիր։ 1940 թվականի հունիսի 16-ին Խորհրդային Միությունը [[վերջնագիր]] տվեց Լատվիային`մեղադրելով պայմանագիրը չկատարելու համար, մասնավորապես ԽՍՀՄ-ի դեմ ռազմական դաշինք կազմելու մասին, և պահանջեց ստեղծել նոր կառավարություն և երաշխավորել խորհրդային ռազմական ազատ մուտքը Լատվիայում&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.historia.lv/alfabets/L/la/okupac/dokumenti/1940.06.16.ultim.htm|title=Ultimatum of Soviet government to Latvian government|date=1940-06-16|language=Latvian|accessdate=2008-01-05}}&lt;/ref&gt;։ Լատվիայի կառավարությունը որոշեց հանձնվել վերջնագրին, և 1940 թվականի հունիսի 17-ին խորհրդային ուժերը մտան Լատվիա&lt;ref name=&quot;Freibergs J.&quot;/&gt;։ Հռչակագրում նշվում է, որ սովետական վերջնագիրն ու ռազմական ագրեսիան 1940 թվականի հունիսի 17-ին, պետք է դիտարկել որպես միջազգային հանցագործություն, որը հանգեցրեց Լատվիայի գրավմանը և նրա ինքնիշխանության կորստին, և մատնանշվում է, որ նոր կառավարությունը ձևավորվել է, ինչպես թելադրված էր [[Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն|Խորհրդային Միության]] կողմից, իսկ [[միջազգային իրավունք]]ով չպետք է դիտվի որպես Լատվիայի գործադիր, քանի որ ներկայացնում էր խորհրդային, ոչ թե լատվիական շահերը&lt;ref name=&quot;dec&quot;/&gt;։

1940 թվականի հուլիսի 14-15-ը ընտրվեց մի [[խորհրդարան]], որը կոչվում է «Լատվիայի ժողովրդական սեյմ», որը 1940 թվականի հուլիսի 21-ին հայտարարեց անդամակցություն [[Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն|Խորհրդային Միությանը]]&lt;ref name=&quot;Freibergs J.&quot;/&gt;։ Հռչակագրում նշվում է, որ Ժողովրդական սեյմի ընտրությունը տեղի է ունեցել հակասահմանադրական և ապօրինի ընդունված ընտրական օրենսդրության հիման վրա քաղաքական ահաբեկչական վիճակում և նշվում է, որ [[ընտրություններ]]ին ներկայացված 17 ընտրացուցակներից միայն մեկին է թույլատրվել մասնակցել [[ընտրություններ]]ին, ինչը ընտրություններից առաջ չէր ասել, որ խորհրդային իշխանություն պետք է ստեղծվի Լատվիայում, և այն պետք է միանա [[Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն|Խորհրդային Միությանը,]] և որ [[ընտրություններ]]ի արդյունքները կեղծվեցին։ Հռչակագրում նշվում է, որ Ժողովրդական սեյմը ձևավորվել է ժողովրդին մոլորության մեջ գցելու պատճառով, ուստի չի արտահայտել Լատվիայի ժողովրդի ինքնիշխան կամքը։ Այն նաև նշում է, որ Ժողովրդական սեյմը իրավունք չունի փոխել Լատվիայի [[քաղաքական համակարգ]]ը և վերացնել իր ինքնիշխանությունը, քանի որ միայն ժողովուրդն ունի այդ իրավունքը, և հարցը երբեք չի ներկայացվել ազգային հանրաքվեի։ Հետևաբար, հռչակագիրը սահմանում է, որ [[միջազգային իրավունք]]ին համապատասխան [[Լատվիա]]յի բռնակցումը Խորհրդային Միություն վավեր չէր, և Լատվիայի Հանրապետությունը դեռևս ''դե յուրե'' ենթակա է միջազգային [[իրավունք]]ին, որը ճանաչված է ավելի քան 50 երկրների կողմից&lt;ref name=&quot;dec&quot;/&gt;։

=== Ներածություն ===
Եզրակացություն անելուց հետո, որ Լատվիայի Հանրապետությունը ''դե յուրե'' ինքնիշխան երկիր է՝ հռչակագիրը նշում է նախկինում ընդունված փաստաթղթերը և բացատրում, որ Գերագույն խորհուրդը գործում է Լատվիայի բնակիչների կամքի համաձայն։ Սկզբում նշվում է Գերագույն խորհրդի երկու նախորդ հայտարարությունները`1989 թվականի հուլիսի 28-ի «Լատվիայի պետության ինքնիշխանության մասին» հռչակագիրը, որը հայտարարում էր, որ Լատվիայի ԽՍՀ-ն հանդես կգա որպես ինքնիշխան պետություն, և որ Խորհրդային Միության կողմից ընդունված օրենքները ուժի մեջ կմտնեն Լատվիական ԽՍՀ տարածքը միայն այն դեպքում, եթե Գերագույն խորհուրդը վավերացրել է դրանք և 1990 թվականի փետրվարի 15-ի «Լատվիայի անկախության հարցով» հռչակագիրը, որում Գերագույն խորհուրդը դատապարտում է 1940 թվականի հուլիսի 21-ի «Լատվիայի Խորհրդային Միությանը միանալու մասին» հռչակագիրը, սակայն ոչ մեկը սրանք բացահայտորեն կոչ չէր անում Խորհրդային Միությունից բաժանվել&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.saeima.lv/4maijs/docs/d_28julijs.htm|title=On sovereignty of state of Latvia|last=Supreme Soviet of the Latvian SSR|date=1989-07-28|publisher=Saeima|language=Latvian|accessdate=2008-01-05}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.saeima.lv/4maijs/docs/deklarnk.htm|title=In question of independence of Latvia|last=Supreme Soviet of the Latvian SSR|date=1990-03-15|publisher=Saeima|language=Latvian|accessdate=2008-01-05}}&lt;/ref&gt;։ Երկրորդը`այն նշում է 1990 թվականի ապրիլի 21-ին կայացած Ժողովրդական ժողովի պատգամավորների Լատվիայի համագումարի բողոքարկումը, որը կոչ էր անում վերականգնել անկախությունը։ Այնուհետև նշվում է, որ Գերագույն խորհուրդը գործում է Լատվիայի բնակիչների կամքին համապատասխան, ինչը հստակ արտահայտվել է որպես մեծամասնություն, ընտրելով այն պատգամավորները, որոնք հայտարարել էին, որ իրենց վերընտրման ծրագրում կվերականգնեն Լատվիայի Հանրապետության անկախությունը&lt;ref name=&quot;dec&quot;/&gt;։

=== Ակտ ===
Հաստատելուց հետո, որ Լատվիայի Հանրապետությունը ''դե յուրե'' ինքնիշխան երկիր է, և որ իր ժողովրդի կամքով այն պետք է լինի անկախ, Գերագույն խորհուրդը որոշում կայացրեց. 1. Ճանաչել միջազգային օրենքների գերակայությունը ազգային օրենսդրության նկատմամբ։ Ապօրինի համարել 1939 թվականի օգոստոսի 23-ին ԽՍՀՄ-ի ու Գերմանիայի միջև կնքված պայմանագիրը և 1940 թվականի հունիսի 17-ին խորհրդային ռազմական ագրեսիայի արդյունքում Լատվիայի անկախության վերացումը։  2․ 1940 թվականի հուլիսի 21-ին «Լատվիայի Խորհրդային Միությանը միանալու մասին» հռչակագիրը հռչակելու մասին անվավեր ճանաչել ընդունման պահից։ 3. Վերահաստատել Լատվիայի սահմանադրության իրավասությունը։ Լատվիայի պետության պաշտոնական անունը Լատվիայի Հանրապետություն է, կարճ՝ Լատվիա։ 4. Լատվիայի Սահմանադրությունը կասեցնել մինչև նոր խմբագրության ընդունումը, բացառությամբ այն հոդվածների, որոնք Սահմանադրության 77 հոդվածի համաձայն կարող են փոփոխվել միայն այն դեպքում, եթե այն ներկայացվի ազգային հանրաքվեի։ &lt;blockquote&gt; 1. ''Լատվիան անկախ ժողովրդավարական հանրապետություն է:'' 2․ ''Լատվիայի պետության ինքնիշխան իշխանությունը վերագրվում է Լատվիայի ժողովրդին:'' 3. ''Լատվիայի պետության տարածքը, միջազգային պայմանագրերով սահմանված սահմաններում, բաղկացած է [[Վիձեմե]]ից, [[Լատգալիա]]յից, [[Կուրզեմե]]ից և [[Զեմգալե]]ից:'' 6. ''Սեյմն ընտրվում է ընդհանուր, հավասար և անմիջական ընտրություններում, և գաղտնի քվեարկությամբ՝ համամասնական ընտրակարգով:'' &lt;/blockquote&gt; Հոդված 6-ը կիրառվում է այն ժամանակ, երբ վերականգնվել են անկախ Լատվիայի պետական ինստիտուտները, որոնք ազատ ընտրություններ են տալիս։  5. Սահմանել դե ֆակտո անկախության անցման շրջան մինչև նոր սեյմի առաջին նստաշրջանը։ Անցումային ժամանակահատվածում պետության բարձրագույն իշխանությունը կլինի Լատվիայի Հանրապետության Գերագույն խորհուրդը։  6. Անցումային ժամանակահատվածում Լատվիայի ԽՍՀ Սահմանադրությունը և Լատվիայի ԽՍՀ-ի ուժի մեջ մտնող այլ օրենքներն կարող է կիրառելի լինել այնքան ժամանակ, քանի դեռ դրանք չեն հակասում Լատվիայի Սահմանադրության 1-ին, 2-րդ, 3-րդ և 6-րդ հոդվածներին։ Օրենքների կիրառման վերաբերյալ վեճերը լուծում է Սահմանադրական դատարանը։ Անցումային ժամանակահատվածում օրենքներն ընդունում կամ փոփոխում է միայն Գերագույն խորհուրդը։ 7. Ստեղծել հանձնաժողով, որը կմշակի Լատվիայի Սահմանադրության նոր հրատարակությունը, որը հարմար կլինի Լատվիայի ներկայիս քաղաքական, տնտեսական և սոցիալական վիճակին։ 8. [[Մարդու իրավունքներ|Մարդու միջազգային իրավունքներին]] համապատասխան՝ Լատվիայի և այլ երկրների քաղաքացիներին, որոնք բնակվում են Լատվիայի տարածքում, սոցիալական, տնտեսական և մշակութային իրավունքներ, ինչպես նաև քաղաքական ազատություններ շնորհել։ Սա լիովին վերաբերում է Խորհրդային Միության այն քաղաքացիներին, որոնք որոշեցին բնակվել Լատվիայում առանց նրա քաղաքացիության։ 9. 1920 թվականի օգոստոսի 11-ի խորհրդա-լատվիական խաղաղության պայմանագրի հիման վրա ստեղծել խորհրդա-լատվիական հարաբերություններ, որոնց համաձայն Խորհրդային Միությունը ճանաչում է հավերժական անկախություն Լատվիայի համար և որը դեռ ուժի մեջ է։ Ստեղծել ԽՍՀՄ-ի հետ բանակցությունների հանձնաժողով&lt;ref name=&quot;dec&quot;/&gt;։

== Ընդունում ==
Գերագույն խորհուրդը ընտրվեց 1990 թվականի մարտի 18-ին։ Դա Խորհրդային Լատվիայում առաջին ընտրությունն էր, որին թույլատրվեց մասնակցել բազմաթիվ կուսակցությունների։ Ընտրվել է 201 պատգամավոր&lt;ref name=&quot;Supreme Soviet&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.saeima.lv/Informacija_eng/likumdeveju_vesture.html|title=History of Legislature|publisher=Saeima|archiveurl=https://web.archive.org/web/20071027183342/http://www.saeima.lv/Informacija_eng/likumdeveju_vesture.html|archivedate=2007-10-27|accessdate=2008-01-05}}&lt;/ref&gt;։ Հռչակագիրն ընդունվել է 1990 թվականի մայիսի 4-ին բաց քվեարկությամբ, պահանջվում էր երկու երրորդի մեծամասնությունը`132 ձայն, հռչակագրի ընդունելու օգտին քվեարկեց 138 պատգամավոր, 1-ը ձեռնպահ մնաց, մյուսները չմասնակցեցին քվեարկությանը և, հետևաբար, հռչակագրի դեմ ձայներ չկան&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.saeima.lv/steno/AP_steno/1990/st_900504v.htm|title=Evening session of Supreme council on 4 May 1990|last=Supreme Soviet of the Latvian SSR|authorlink=Supreme Council of the Republic of Latvia|date=1990-05-04|publisher=Saeima|language=Latvian|accessdate=2008-01-05}}&lt;/ref&gt;։

== Արձագանք ==
1990 թվականի մայիսի 4-ին՝ հռչակագրի ընդունումից հետո, Լատվիայի Կոմունիստական կուսակցությունը որոշեց, որ այն հակասահմանադրական է, պարունակում է նշանակալի հակասություններ և պատմական անճշտություններ, և նշել է, որ նման հարցերը պետք է որոշվեն հանրաքվեով։ Կոմունիստական կուսակցությունը գտնում էր, որ հռչակագիրը կարող է դրդել Խորհրդային Միության նախագահին հակազդիչ միջոցներ ձեռնարկելուն, ուստի կուսակցությունը պետք է քարոզչական արշավ սկսի հռչակագրի դեմ և Խորհրդային Միության նախագահին խնդրել չեղյալ հայտարարել Գերագույն Սովետական հռչակագիրը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.historia.lv/alfabets/L/la/neatkar_atj/dok/1990.05.04.lkp.htm|title=Protocol of Bureau of Communist Party of Latvia sitting|last=Communist Party of Latvia|authorlink=Communist Party of Latvia|date=1990-05-04|language=Latvian|archiveurl=https://web.archive.org/web/20071206045500/http://www.historia.lv/alfabets/L/la/neatkar_atj/dok/1990.05.04.lkp.htm|archivedate=2007-12-06|accessdate=2008-01-06}}&lt;/ref&gt;։ 1990 թվականի մայիսի 14-ին Խորհրդային Միության նախագահ [[Միխայիլ Գորբաչով]]ը հրամանագիր է արձակել, որում ասվում է, որ հռչակագիրը խախտում է [[Խորհրդային սահմանադրություններ|Խորհրդային Միության]] և Լատվիական ԽՍՀ Սահմանադրությունը և այդպիսով ուժը կորցրել է ընդունման պահից&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.historia.lv/alfabets/L/la/neatkar_atj/dok/1990.05.14.latv.htm|title=Decree of the President of the Soviet Union on the declaration of Supreme Soviet of Latvian SSR On the Restoration of Independence of the Republic of Latvia|last=[[President of the Soviet Union]] [[Mikhail Gorbachev]]|date=1990-05-14|language=Latvian|archiveurl=https://web.archive.org/web/20071206050534/http://www.historia.lv/alfabets/L/la/neatkar_atj/dok/1990.05.14.latv.htm|archivedate=2007-12-06|accessdate=2008-01-06}}&lt;/ref&gt;։

Գերագույն խորհուրդը պատասխանեց, որ Խորհրդային Միության Սահմանադրությունը նախագահին իրավունք չի տալիս չեղյալ հայտարարել խորհրդային հանրապետությունների Գերագույն խորհուրդների կողմից ընդունված գործողությունները&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.historia.lv/alfabets/L/la/neatkar_atj/dok/1990.05.24.htm|title=Answer of Presidium of Supreme Council of Republic of Latvia to the President of the Soviet Union Mikhail Gorbachev regarding his decree of 14 May 1990|last=Presidium of Supreme Soviet of the Latvian SSR|authorlink=Supreme Council of the Republic of Latvia|date=1990-05-24|language=Latvian|archiveurl=https://web.archive.org/web/20071206054143/http://www.historia.lv/alfabets/L/la/neatkar_atj/dok/1990.05.24.htm|archivedate=դեկտեմբերի 6, 2007|accessdate=2008-01-06}}&lt;/ref&gt;։ Ավելին, Գերագույն խորհուրդը հայտարարեց, որ Գերագույն խորհուրդը, որպես Ժողովրդական սեյմի իրավահաջորդ, իրավունք ուներ չեղյալ հայտարարելու իր որոշումները, որոնք հակասում էին Լատվիայի Սահմանադրությանը, որն ուժի մեջ էր այդ որոշումների կայացման պահից, քանի  որ ԽՍՀՄ սահմանադրությունը որոշում կայացրեց, որ Խորհրդաին Միությունը հիմնվել է [[Ինքնորոշում|ինքնորոշման]] սկզբունքների վրա, բայց Լատվիան բռնի կերպով բռնակցվել է, որի մասին հղում անելով իրավաբանական հիմք չուներ Լատվիական ԽՍՀ-ի վերաբերյալ։

Նաև նշել է, որ Խորհրդային Միության օրենքը Խորհրդային Միությունից անջատվելու մասին, որին նույնպես վերաբերում էր հրամանագիրը, ուժի մեջ չէր Լատվիական ԽՍՀ տարածքում, քանի որ Գերագույն խորհուրդը չէր վավերացրել այն, և որ օրենքը հակասում է Խորհրդային Միություն և Լատվիական ԽՍՀ սահմանադրությանը, որը նախատեսում էր, որ խորհրդային հանրապետությունները կարող են ազատորեն բաժանվել Խորհրդային Միությունից։ Հայտարարվեց, որ Խորհրդային Միությունից անջատման վերաբերյալ հանրաքվեի անցկացման կոչը չունի ո՛չ իրավական, ո՛չ էլ քաղաքական հիմք, քանի որ Լատվիան բռնակցվել էր Խորհրդային Միության կողմից՝ առանց հանրաքվե անցկացնելու, ինչը պահանջվում էր Լատվիայի Սահմանադրությամբ, և Լատվիան չէր անջատվում Խորհրդային Միությունից, բայց վերականգնում էր իր անկախությունը։

Նշվեց, որ Լատվիայի ԽՍՀ Սահմանադրությունը չի նախատեսում հանրաքվե անցկացնել, ինչպես ասվում էր հռչակագրում, բայց առաջարկեց երկու այլընտրանք՝ հանրաքվե կամ հանրային քննարկում, որը տեղի էր ունեցել ''դե ֆակտո,'' քանի որ քննարկվել էր մամուլում և հասարակական կարծիքի մի շարք հարցումներում, որոնք ցույց են տվել, որ հասարակության մեծամասնությունը սատարում է անկախությանը։ Նմանապես 1990 թվականի ապրիլի 21-ին տեղի ունեցած ժողովրդական պատգամավորների Լատվիայի համագումարում 8003 հոգի քվեարկել էր անկախության վերականգնման օգտին, և հռչակագիրն ընդունվել է Գերագույն Խորհրդի անդամների երկու երրորդի քվեարկությամբ, որը պահանջվում էր սահմանադրական փոփոխությունների համար։ Ավելին, Գերագույն խորհուրդը վկայակոչեց Գերագույն Խորհրդի ընտրությունների արդյունքը`որպես հասարակության կարծիքի հստակ ցուցիչ, որ ընտրություններում հաղթել են անկախության կողմնակիցները։ Գերագույն խորհուրդը հայտարարեց, որ մինչև 1990 թվականի մայիսի 28-ը այն ստացել է նամակներ և հեռագրեր հռչակագրին աջակցող հանրապետության 646.726 բնակիչների կողմից, և միայն 8.993 մարդ են բողոքել։ Հաշվի առնելով այս դրույթները, Գերագույն խորհուրդը հայտարարեց, որ հռչակագիրը օրինական էր և ուժի մեջ&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.historia.lv/alfabets/L/la/neatkar_atj/dok/1990.05.28.htm|title=Answer of Announcement of Supreme Council of Republic of Latvia regarding decree of President of the Soviet Union Mikhail Gorbachev of 14 May 1990|last=Supreme Soviet of the Latvian SSR|authorlink=Supreme Council of the Republic of Latvia|date=1990-05-23|language=Latvian|archiveurl=https://web.archive.org/web/20071206055128/http://www.historia.lv/alfabets/L/la/neatkar_atj/dok/1990.05.28.htm|archivedate=դեկտեմբերի 6, 2007|accessdate=2008-01-06}}&lt;/ref&gt;։

== Հետագա զարգացումները ==
1991 թվականի օգոստոսի 21-ին, խորհրդային հեղաշրջման փորձի ժամանակ, Գերագույն խորհուրդը ընդունեց «Լատվիայի Հանրապետության պետականության մասին» սահմանադրական օրենքը՝ ուժը կորցրած ճանաչելով հռչակագրի 5-րդ հոդվածը ՝ դրանով իսկ ավարտելով անցումային շրջանը և վերականգնելով ''դե ֆակտո'' անկախությունը։ . Այնուամենայնիվ, անցումային շրջանը որոշող որոշ տարրեր մնացին ուժի մեջ մինչև 1993 թվականի հուլիսի 6-ին կայացած 5-րդ Սեյմի առաջին նստաշրջանը։ Գերագույն խորհուրդը մնաց պետության բարձրագույն իշխանությունը, և սահմանադրությունը կասեցվեց&lt;ref name=&quot;5th saeima&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.saeima.lv/steno/st_93/060793.html|title=First sitting of 5th Saeima (transcript)|authorlink=Saeima|date=1993-07-06|publisher=Saeima|language=Latvian|accessdate=2008-01-07}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.likumi.lv/doc.php?id=69512|title=Constitutional law On the statehood of the Republic of Latvia|last=Supreme Soviet of the Latvian SSR|authorlink=Supreme Council of the Republic of Latvia|date=1991-08-21|publisher=[[Latvijas Vēstnesis]]|language=Latvian|accessdate=2008-01-07}}&lt;/ref&gt;։ 1990 թվականի հուլիսի 31-ին Գերագույն խորհուրդը ստեղծեց 22 պատգամավորի աշխատանքային խումբ, որը պետք է մշակեր Սահմանադրության նոր հրատարակություն մինչև 1990 թվականի հունվարի 1-ը, չնայած նոր հրատարակություն երբեք չի կազմվել, և սահմանադրությունը վերականգնվել է անփոփոխ։ Սահմանադրական դատարանը, որը նախատեսում էր անցումային ժամանակահատվածում լուծել սահմանադրական վեճերը, հիմնադրվել է միայն 1996 թվականին։ Մարդու միջազգային իրավունքներին համապատասխանելու համար, ինչպես նշված է 8-րդ հոդվածում, Գերագույն խորհուրդը ընդունեց մարդու իրավունքների հռչակագիր՝ անկախության հռչակագրից անմիջապես հետո&lt;ref name=&quot;Supreme Soviet&quot;/&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.lv.lv/index.php?menu_body=DOC&amp;id=5508&amp;menu_left=LAIDIENS&amp;PHPSESSID=9c3f...|title=Tā veidojās mūsu neatkarīgās un demokrātiskās valsts pamatne|last=Apsītis|first=Romāns|date=2000-04-05|publisher=Latvijas Vēstnesis|language=Latvian|accessdate=2008-01-07}}&lt;/ref&gt;։

1991 թվականի սեպտեմբերի 6-ին ՝ հեղաշրջման ձախողված փորձից հետո, Խորհրդային Միությունը ճանաչեց Լատվիայի անկախությունը&lt;ref&gt;[https://www.nytimes.com/1991/09/07/world/soviet-turmoil-soviets-recognize-baltic-independence-ending-51-year-occupation-3.html Soviet Turmoil; Soviets Recognize Baltic Independence, Ending 51-year Occupation of 3 Nations] by Serge Schmemann, September 7, 1991.&lt;/ref&gt;։

*

== Ծանոթագրություններ ==
{{Ծանցանկ|30em}}

== Արտաքին հղումներ ==

* Տեսանյութ ՝ Գերագույն խորհրդի 1990 թվականի մայիսի 4-ի նստաշրջանից. [https://web.archive.org/web/20080508185232/http://www.ltvarhivs.lv/ltv/2/3767/desc/5192 Մաս I], [https://web.archive.org/web/20080510041526/http://www.ltvarhivs.lv/ltv/2/3767/desc/5167 Մաս II], [https://web.archive.org/web/20090511231830/http://www.ltvarhivs.lv/ltv/2/3767/desc/5170 III] [https://web.archive.org/web/20080508185238/http://www.ltvarhivs.lv/ltv/2/3767/desc/5196 մաս IV], [https://web.archive.org/web/20080510080435/http://www.ltvarhivs.lv/ltv/2/3767/desc/5193 Մաս V]

[[Կատեգորիա:1990 ԽՍՀՄ-ում]]
[[Կատեգորիա:ԽՍՀՄ փլուզում]]
[[Կատեգորիա:Լատվիայի պատմություն]]</text>
      <sha1>q8hhmol6ooa1wtdpjnngobt7ldjtc1a</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Կապիկը Սարուգասիմա կղզուց</title>
    <ns>0</ns>
    <id>982777</id>
    <revision>
      <id>8485938</id>
      <parentid>8476339</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T12:02:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Voskanyan</username>
        <id>23951</id>
      </contributor>
      <comment>/* Հեղինակներ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6894" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Մուլտֆիլմ|պատկեր=Կապիկը Սարուգասիմա կղզուց.jpg}}

'''Կապիկը Սարուգասիմա կղզուց''' ({{lang-ru|Обезьяна с острова Саругасима}}), 1970 թվականի խորհրդային նկարված մուլտֆիլմ&lt;ref&gt;{{Animator.ru|2515|«Կապիկը Սարուգասիմա կղզուց»}}&lt;/ref&gt;։

== Սյուժե ==
Մուլտֆիլմը նկարահանվել է ըստ Հիրոս Սարուգասիմայի ճապոնական հեքիաթի մոտիվների վրա, որի սյուժեն ծագում է Բուդդայի անցյալ կյանքի մասին պատմող պատմություններից մեկից։

Ծովի տիրակալ վիշապը ծանր հիվանդանում է։ Պալատական բժիշկը` [[մեդուզա]]ն, նրան կապիկի լյարդ է նշանակում։ Անհրաժեշտ էր փնտրելու մեկին, ով կարղ էր ծովից ցամաք դուրս գալ։ Ընտրվում է կրիան։ Կրիան կապիկին բերում է ծովի տիրակալ վիշապի մոտ այն պատրվակով, թե իբր այնտեղ մաքրած բանան է աճում։ Սակայն կապիկը դելֆինից իմանալով կրիայի ծրագրերի մասին` խաբում է նրան և ստիպում է վերադառնալ կղզի։ Վիշապը ոչինչ չիմանալով` շնաձկների ուղարկում է որսի։ Բայց ծուռոտանիները, ացվակցելով կապիկին, օգնում են նրան և կրիան հասնել մինչև կղզի։ Այստեղ կրիային հիասթափություն էր սպասվում։ Չէ՞ որ վիշապը հանձնարարությունը չկատարելու դեպքում խոստացել էր ոչնչացնել նրա ողջ ցեղը։ Սակայն կապիկը խղճում է կրիային և առաջարկում նրան ձագեր ունենալ կղզում։ Այս մուլտֆիլմում բացատրվում է, թե ինչու են կրիաները ծնվում են ցամաքում, ափամերձ ավազին։

== Հեղինակներ ==
* Ռեժիսոր` Միխայիլ Բոտով
* Սցենարի հեղինակ` Լև Ռուդնիցկի
* Բեմադրող նկարիչ` [[Վլադիմիր Տարասով]]
* Նկարիչներ` Դմիտրի Անպիլով, Իրինա Տրոյանովա
* Նկարիչ-մուլտիպլիկատորներ` [[Բորիս Բուտակով]], Օլեգ Կոմարով, [[Վլադիմիր Պեկար]], Նիկոլայ Կլիմով, Իգոր Պոդգորսկի, Միխայիլ Պերշին, Վալերի Ուգարով
* Օպերատոր` [[Միխայիլ Դրույան]]
* Կոմպոզիտոր` Եվգենի Կրիլատով
* Հնչյունային օպերատոր` Վլադիմիր Կուտուզով
* Խմբագիր` [[Արկադի Սնեսարև]]
* Օգնականններ` Գ. Լյուբարսկայա, Ն. Նայաշկովա 
* Մոնտաժող` [[Տատյանա Սազոնովա]] 
* Դերերը հնչյունավորել են` 
** [[Անատոլի Պապանով]]` Վիշապ
** Թամարա Դմիտրիևա` Կապիկ
** [[Վասիլի Լիվանով]]` Կրիա
** [[Մարիա Վինոգրադովա]]` Դելֆին (լուսագրերում նշված չէ)
* Մուլտֆիլմի տնօրեն` Ֆյոդոր Իվանով

== Տարբերությունները հեքիաթից և ջատակից ==
Ճապոնական հեքիաթը, ըստ որի ստեղծվել է այս մուլտֆիմը, կոչվել է «Մեդուզան և կապիկը»։ Այնտեղ կապիկի հետևից Սարուգասիմա կղզի էին ուղարկում ոչ թե կրիային, այլ` մեդուզային։ Հեքիաթում ասվում է, որ այդ ժամանակ մեդուզան այնպիսին չէր, ինչպես հիմա. նրան ուներ 4 թաթ, նա կարողանում էր դուրս գալ ցամաք։ Մեդուզան այնտեղ խելացի չէ և շատախոս է, նա ինքն է ճանապարհին շատախոսում` ասելով կապիկին լյարդի մասին, իսկ կապիկը խաբում է նրան, ասելով, թե լյարդը թողել է կղզում։ Երբ մեդուզան վերադառնում է առանց ոչնչի, բարկացած վիշապը հրամայում է բոլորին այնքան ծեծել մեդուզային, որ նրանից ոսկոր չմնա:Հեքիաթի վերջում ասվում է. «Ծեծում են նրան, ջարդում են բոլոր ոսկորները, և մեդուզան դառնում է այնպիսին, ինչպիսին մենք հիմա նրան տեսնում ենք»։ Մուլտֆիլմում վերջաբանը ավելի մարդասիրական է։

Ջատակում, որը հեքիաթի հիմքն է, կապիկը [[Գանգես]] գետն անցնում է կոկորդիլոսի մեջքին նստած։

== Վերաթողարկում ==
ԽՍՀՄ-ում, իսկ ավելի ուշ` Ռուսաստանում, մուլտֆիլմը VHS ձևաչափով թողարկվել է «Խոշոր պլան» ընկերության կողմից մուլտֆիլմերի մի քանի ժողովածուներում։ 1990-ականների կեսերին նույն ձևաչափով վերաթողարկվել է «Սոյուզ» ընկերության կողմից։ 
2002 թվականին VHS և DVD ձևաչափերով վերաթողարկվել է մուլտֆիլմերի «Հեքիաթային ջունգլի» հավաքածուում։ Վերականգնված տարբերակը տեղ է գտել «Խոշոր պլան» ընկերության թողարկած «Աշխարհի ժողովուրդների հեքիաթներ» մուլտֆիլմերի հավաքածուում։

== Աուդիո թողարկում ==
1990-ական թվականներին Twic Lyrec ընկերության կողմից Ալեքսանդր Պոժարովի տեքստով թողարկվել է ձայներիզների վրա։

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

== Արտաքին հղումներ ==
* [http://www.myltik.ru/index.php?topic=db&amp;fe=multview&amp;multid=531 Կապիկը սարուգասիամը կղզուց]
* [http://iskonno.ru/three_monkeys/jataka_crocodile.html Ջատակ կոկորդիլոսի մասին]

{{Արտաքին հղումներ}}

[[Կատեգորիա:«Սոյուզմուլտֆիլմ» ստուդիայի մուլտֆիլմեր]]
[[Կատեգորիա:Մուլտֆիլմեր կապիկների մասին]]
[[Կատեգորիա:1970 մուլտֆիլմեր]]
[[Կատեգորիա:Խորհրդային մուլտֆիլմեր]]
[[Կատեգորիա:Կարճամետրաժ մուլտֆիլմեր]]</text>
      <sha1>jo0guq536ok9s2mgl2my6u6mn5sl11t</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Բողոքի ակցիաներ Կոսովոյում (1981)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>985649</id>
    <revision>
      <id>8486403</id>
      <parentid>7755291</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T08:18:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Վահան Ֆարյան</username>
        <id>45740</id>
      </contributor>
      <comment>հեռացվել է [[Կատեգորիա:Pages with unreviewed translations]] [[Վիքիպեդիա:ՀոթՔաթ|ՀոթՔաթ]] գործիքով</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="20068" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Քաղաքացիական հակամարտություն|title=Բողոքի ակցիաներ Կոսովոյում (1981)|leadfigures2=|casualties_label=|fined=|charged=|detentions=|arrests=|injuries=|fatalities=|casualties3=|casualties2=7 սպանված&lt;br&gt;4,200 ձեռփակալված&lt;br&gt;1,500 Հարավսլավիայի կոմունիստական լիգայից հեռացված|casualties1=4 սպանված|howmany3=|howmany2=|howmany1=|leadfigures3=|leadfigures1=|side3=|side2a={{small|'''Աջակիցներ'''}} &lt;br&gt; {{Դրոշ|Ալբանիա|1946}} Ալբանիայի Ժողովրդական Հանրապետություն&lt;br&gt; [[File:Flag of Slovenia (1945–1991).svg|21px]] Սլովենիայի Սոցիալիստական Հանրապետություն&lt;ref&gt;{{cite web |title=Pobuna Albanaca na Kosovu i Metohiji (1981): Događaji koji su menjali Srbiju |url=https://arhiva.nedeljnik.rs/nedeljnik/portalnews/pobuna-albanaca-na-kosovu-i-metohiji-1981-dogadaji-koji-su-menjali-srbiju-65/ |website=[[Nedeljnik]]}}&lt;/ref&gt;|side2={{Դրոշ|Ալբանիա}} [[Կոսովոյի ալբանացիներ]]|side1={{Դրոշ|Սերբիա|1945}} Կոսովոյի ՍԻՄ&lt;br&gt;{{Դրոշավորում|Սերբիա|1945}}&lt;br&gt; {{Դրոշավորում|Հարավսլավիա}}|result=|status=ձախողված|methods=Բողոքի ցույցեր, քաղաքացիական անհնազանդություն|goals=Կոսովոյի համար ավելի բարձր ինքնավարության պահանջ|causes=|coordinates=|place=Կոսովոյի Սոցիալիստական Ինքնավար Մարզ, Սերբիայի Սոցիալիստական Հանրապետություն, Հարավսլավիա|date=1981 թվականի մարտի 11 - ապրիլի 3|caption=|image=|notes=}} 1981 թվականի մարտ և ապրիլ ամիսներին ուսանողական ցույցը Կոսովոյի Սոցիալիստական Ինքնավար Մարզի մայրաքաղաք [[Պրիշտինա]]յում հանգեցրել է լայնածավալ բողոքի ցույցերի [[Կոսովոյի ալբանացիներ]]ի կողմից, ովքեր պահանջում էին ավելի մեծ ինքնավարություն [[Հարավսլավիայի Սոցիալիստական Ֆեդերատիվ Հանրապետություն]]ում։ Հարավսլավիայի նախագահությունը [[արտակարգ դրություն]] է հայտարարել Պրիշտինայում և Կոսովսկա Միտրովիցայում, ինչը հանգեցրել է խռովությունների։ Անհնազանդությունը ճնշվել է ոստիկանության մեծ միջամտությամբ, որը բազմաթիվ զոհերի պատճառ է դարձել, և դրան հաջորդել է քաղաքական բռնաճնշումների մի շրջան։

== Նախապատմություն ==
Պրիշտինայի համալսարանը 1981 թվականին Կոսովոյի ուսանողական բողոքների մեկնարկային կետն է եղել։ Հարավսլավիայի ներսում Կոսովոյի մշակութային մեկուսացումը և նրա համատարած աղքատությունը հանգեցրին, որ մարզը ունեցավ Հարավսլավիայի ուսանողների և անգրագետների ամենաբարձր հարաբերակցությունը։ Համալսարանական կրթությունը հաջող ապագայի գրավական չէր. ուսանողներին տեխնիկական կարիերա պատրաստելու փոխարեն, լիբերալ արվեստներում մասնագիտացած համալսարանը, մասնավորապես՝ [[ալբանագիտություն]]ում, որը դժվար թե ապահովեր աշխատանքով, բացառությամբ բյուրոկրատիայում կամ տեղական մշակութային հաստատություններում՝ հատկապես Կոսովոյի սահմաններից դուրս{{Sfn|Mertus|1999|p=28}}: Սա ստեղծել է մեծ թվով գործազուրկներ, բայց բարձր կրթված և վրդովված ալբանացիներ`ազգայնական տրամադրության հիմնական կրողներ{{Sfn|Mertus|1999|p=29}}: Ցույցերը կազմակերպվել էին մի շարք դասախոսների և ուսանողների կողմից (Բեսիմ Բարալիու, Ֆեհմի Լլադրովիչ)։

Բացի այդ, Կոսովոյի սերբ և մոնտենեգրացի բնակչությունն ավելի ու ավելի է դժգոհում համալսարանի ուսանողական բնակչության կրած տնտեսական և սոցիալական բեռից։ 1981 թվականին Պրիշտինայի համալսարանն ուներ 20,000 ուսանող, ինչը քաղաքի բնակչության մեկ տասներորդն է{{Sfn|Mertus|1999}}:

== Ուսանողների բողոքի ցույցեր ==
Ցույցերը սկսվել են 1981 թվականի մարտի 11-ին, ի սկզբանե որպես ինքնաբուխ փոքրածավալ բողոքի ակցիա՝ դպրոցական սրճարանում ավելի լավ սնունդ ունենալու և հանրակացարաններում բարելավված կենսապայմանների համար։ Հոգնած լինելով, որ ստիպված կլինեն սպասել շարքում ժամերով անորակ սննդի համար՝ ուսանողները սկսեցին ցույցեր իրականացնել Բեսիմ Բարալիուի գլխավորությամբ, ով հետագայում ձերբակալվեց{{Sfn|Mertus|1999|p=29}}: Երկուից չորս հազար ցուցարար ցրվեց ոստիկանության կողմից, որի արդյունքում հարյուրավորները ձերբակալվեց{{Sfn|Mertus|1999|p=29}}{{Sfn|Jović|2009|p=184}}:

Ուսանողական բողոքի ցույցերը վերսկսվեցին երկու շաբաթ անց՝ 1981 թվականի մարտի 26-ին, քանի որ մի քանի հազար ցուցարարներ վանկարկում էին ավելի ու ավելի ազգայնական կարգախոսներ, և ոստիկանությունը ուժ էր գործադրում դրանք ցրելու համար՝ վիրավորելով 32 մարդու{{Sfn|Jović|2009|p=185}}: Ցույցերի մեջ ներառված էր ալբանացի ուսանողների նստացույցը հանրակացարանում։

Քանի որ ոստիկանությունը բացասական արձագանքեց ցուցարարների շրջանում ազգայնամոլության նկատելի աճին, ավելի շատ ձերբակալություններ եղան, ինչն էլ իր հերթին ավելի շատ բողոքի ակցիաներ առաջացրեց{{Sfn|Jović|2009|p=185}}: Մարտի 30-ին համալսարանական խոշորագույն երեք ֆակուլտետների երեք ուսանողներ հայտարարեցին բոյկոտ՝ վախենալով Ռենկովիչիզմի վերադարձից{{Sfn|Jović|2009|p=185}}:

Ալբանացի ուսանողների պահանջները և՛ ազգայնական էին, և՛ հավասարապաշտական՝ ցանկանալով հարավսլավականից տարբեր, այլ տեսակի սոցալիզմ՝ [[Համադաշնություն|կիսահամադաշնությամբ]] և աշխատողների ինքնավարմամբ{{Sfn|Jović|2009|p=184}}:

== Բողոքի ցույցերի սրացում ==
Ապրիլի 1-ին Կոսովոյի տարածքում անցկացվեցին ցույցեր, և 17 ոստիկան վիրավորվեց ցուցարարների հետ բախման արդյունքում՝ չկարողանալով ցրել նրանց{{Sfn|Jović|2009|p=185}}: Բանակը տեղափոխվեց ապահովելու պետական հաստատությունները, և Մահմութ Բակալին շուտով կոչ արեց նրանց տանկեր ուղարկել փողոցներ{{Sfn|Jović|2009|p=185}}:

Մի քանի օրվա ընթացքում ուսանողների պայմանների դեմ բողոքները վերածվեցին դժգոհության`սերբ մեծամասնության կողմից էթնիկ ալբանական բնակչության նկատմամբ վերաբերմունքի, այնուհետև` խռովությունների և ալբանական ազգայնական պահանջների նկատմամբ{{Sfn|Mertus|1999}}{{Sfn|Jović|2009}}: Առաջնային պահանջն այն էր, որ Կոսովոն դառնա հանրապետություն Հարավսլավիայի ներսում՝ ի տարբերություն իր ներկայիս կարգավիճակի՝ որպես Սերբիայի մարզ{{Sfn|Jović|2009}}&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.transconflict.com/2013/04/1981-demonstrations-in-kosovo-264/|title=1981 demonstrations in Kosovo|last=Pavlović|first=Momčilo|date=ապրիլի 26, 2013|publisher=transconflict.com|accessdate=2013-08-13}}&lt;/ref&gt;:

Իշխանությունները դատապարտում են ազգայնական ծայրահեղականների դեմ բողոքի ցույցերը։ 1981 թվականի մայիսին «Պոլիտիկա» օրաթերթն ասում է, որ բողոքի ցույցերի նպատակը Կոսովոյի Հանրապետությունը առանձնանա Հարավսլավիայից և միանա Ալբանիային{{Sfn|Bulatović|1981|p=10}}: Իշխանությունները արգելք են դրել արտասահմանյան հաշվետվություններին, իսկ տեղական զեկուցումը, ի տարբերություն 1968 թվականի Կոսովոյի բողոքի ցույցերի, ամբողջովին չուներ անկախություն, և փոխարենը միայն պաշտոնական հայտարարություններ էին անում{{Sfn|Mertus|1999|p=31}}: Պաշտոնական որոշ հայտարարություններմշուշոտ էին՝ խոսելով «ներքին և արտաքին թշնամիների» մասին, ինչը հարուցեց մի շարք դավադրությունների տեսություններ, որոնք հարուցում էին Հարավսլավիայի այլուր տեղակայված ազգայնական տրամադրությունը{{Sfn|Mertus|1999|p=32}}: Դավադրության տեսությունների մեկը առաջ է քաշվել Ազեմ Վլասիի կողմից, ով հետագայում հրապարակավ քննարկել էր ալբանական «Սիգուրիմի» անվտանգության ծառայության ենթադրյալ ներգրավվածությունը ցույցերում{{Sfn|Mertus|1999|p=39}}:

Կոսովոն Հարավսլավիայի յոթերորդ հանրապետությունը դառնալու պահանջը անընդունելի էր Սերբիայի և Մակեդոնիայի Սոցիալիստական Հանրապետությունների կողմից։ Որոշ սերբեր (և հավանաբար նաև որոշ ալբանացի ազգայնականներ) այդ պահանջները համարեցին որպես սկիզմ «Մեծ Ալբանիայի» համար, որը կարող է ներառել Չեռնոգորիան, [[Հյուսիսային Մակեդոնիա|Մակեդոնիայի Հանրապետությունը]] և Կոսովոն։

Պոդույևոյի մերձակայքում տեղի ունեցավ դիմադրություն, երբ Կենտրոնական Սերբիայից ներխուժվող ոստիկանության ուժերը դադարեցվեցին այն ալբանական ցուցարարների կողմից, որոնք տեղի սերբերին և չեռնոգորցիներին վերցրել էին որպես պատանդ{{Sfn|Jović|2009|p=186}}:

== Արտակարգ դրություն ==
Հարավսլավիայի կոմունիստների լիգայի ղեկավարությունը ցուցարարների ազգայամոլությունը համարել է որպես լուրջ սպառնալիք, և որոշել է «ճնշել նրանց բոլոր մատչելի միջոցներով»{{Sfn|Jović|2009}}:

1981 թվականի ապրիլի 2-ին Հարավսլավիայի նախագահությունը Կվիյետին Միյատովիչի ղեկավարությամբ [[արտակարգ դրություն]] հայտարարվեց [[Պրիշտինա]]յում և Կոսովսկա Միտրովիցայում, որը տևեց մեկ շաբաթ&lt;ref name=&quot;rferlri-1982&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.osaarchivum.org/files/holdings/300/8/3/text/85-4-101.shtml|title=Kosovo: One year after the riots|last=Antić|first=Zdenko|date=մարտի 17, 1982|publisher=Radio Free Europe/Radio Liberty Research Institute|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110728062629/http://www.osaarchivum.org/files/holdings/300/8/3/text/85-4-101.shtml|archivedate=հուլիսի 28, 2011|accessdate=2013-08-14}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;rfe-2008&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.slobodnaevropa.mobi/a/1045339.html|title=Raif Dizdarević: Velika prevara|last=Pejić|first=Nenad|date=փետրվարի 27, 2008|publisher=Radio Free Europe|language=Serbo-Croatian|accessdate=2013-08-14}}&lt;/ref&gt;։

Նախագահությունը հատուկ ուժեր է ուղարկել՝ ցույցերը դադարեցնելու համար&lt;ref name=&quot;rferlri-1982&quot;/&gt;։

Դաշնային կառավարությունը մոտ 30,000 զորք է ուղարկել մարզ։ Խռովություններ սկսվեցին, և Հարավսլավիայի իշխանությունները ուժ կիրառեցին ցուցարարների դեմ։

Ապրիլի 3-ին վերջին ցույցերը տեղի է ունեցել Վուչիտրնում, Ուրոշեվացում, Վիտինայում և Կոսովսկա Միտրովիցայում, որտեղ շուտով ճնշվում են լրացուցիչ ոստիկանական ուժերի կայանմամբ{{Sfn|Jović|2009}}:

Խռովություններին մասնակցել են 20 000 մարդ վեց քաղաքներում&lt;ref name=&quot;nyt198104192&quot;&gt;{{cite news|newspaper=[[The New York Times]]|date=ապրիլի 19, 1981|title=One Storm has Passed but Others are Gathering in Yugoslavia|url=https://www.nytimes.com/1981/04/19/weekinreview/one-storm-has-passed-but-others-are-gathering-in-yugoslavia.html|accessdate=2013-08-14}}&lt;/ref&gt;։

Ապրիլի վերջին Նյու Յորք Թայմսը հաղորդել է, որ ինը մարդ մահացել է, իսկ հիսունից ավելին՝ վիրավորվել&lt;ref name=&quot;nyt198104192&quot;/&gt;։ Հուլիսին  Նյու Յորք Թայմսը հաղորդել էր, որ ավելի քան 250-ը վիրավորվել են&lt;ref name=&quot;nyt198107302&quot;&gt;{{cite news|url=https://www.nytimes.com/1981/07/30/world/6-more-yugoslavs-sentenced-for-ethnic-rioting-in-kosovo.html|title=6 More Yugoslavs Sentenced For Ethnic Rioting in Kosovo|newspaper=New York Times|date=հուլիսի 30, 1981|accessdate=2013-08-14}}&lt;/ref&gt;։

Հարավսլավիայի մամուլը հաղորդել է 11 սպանվածի մասին, իսկ ևս 4.200-ը բանտարկվել են։

== Հեետևանքներ ==
[[Պատկեր:2_April_1981_memorial,_Pristina.JPG|մինի|Մահացածներից երկուսի հիշատակի հուշահամալիր]]
Կոսովոյի կոմունիստական կուսակցությունը զտման ենթարկվեց, որի արդյունքում վտարվեցին մի քանի հիմնական գործիչներ, այդ թվում՝ նրա նախագահը։ Վելի Դևան փոխարինեց Բակալիին, քանի որ կարծում էին, որ ավելի դժվար էր [[Տիրանա]]յում{{Sfn|Mertus|1999}}:

Ցույցերից հետո Պրիշտինայի համալսարանի պրոֆեսորադասախոսական կազմը և ուսանողները զտվեցին նրանցից, ովքեր համարվել են «[[Անջատողականություն|անջատողականներ]]»։ 226 ուսանող և բանվոր դատվեց, դատապարտվեց մինչև տասնհինգ տարվա ազատազրկման։ Շատ ալբանացիներ հեռացվել էին պետական պաշտոններից, այդ թվում՝ համալսարանի նախագահը և երկու ռեկտոր։ Նրանց փոխարինեցին կոմունիստական կուսակցության ներկայացուցիչներով։ Համալսարանում արգելված էր նաև օգտագործել Ալբանիայից ներմուծված դասագրքեր. այդ ժամանակվանից համալսարանին թույլատրվում էր օգտագործել միայն [[սերբախորվաթերեն]] թարգմանված գրքերը։ Ցույցերը նաև առաջ բերեցին սերբ քաղաքական գործիչների պահանջարկի կենտրոնացման, սերբական հողերի միասնության, ալբանացիների համար մշակութային բազմակարծության նվազման և [[սերբական մշակույթ]]ի պաշտպանության և խթանման պահանջարկի աճ{{Sfn|Mertus|1999}}: Համալսարանը սերբական կոմունիստական ղեկավարության կողմից դատապարտվեց որպես «ազգայնականության ամրոց»{{Sfn|Kostovicova|2005}}:

Նախագահությունը չի վերացրել մարզի ինքնավարությունը, ինչպես պահանջում էին որոշ սերբ կոմունիստներ։

Կոսովոյի կոմունիստների լիգան հայտարարեց, որ խռովությունները որպես ալբանական ազգայնականության արգասիք են, իսկ Սերբիան արձագանքել է մարզում ալբանացիների իշխանությունը նվազեցնելու ցանկությամբ&lt;ref name=&quot;Ramet2010&quot;&gt;{{Harvnb|Ramet|2010}}&lt;/ref&gt;։

1981 թվականին հաղորդվեց, որ մոտ 4000 սերբ նախատեսում էր Կոսովոյից տեղափոխվել Կենտրոնական Սերբիա տեղի ունեցած անկարգություններից հետո, որոնք հանգեցրին մի քանի սերբերի մահվան և սերբ ուղղափառ ճարտարապետության և գերեզմանատների պղծմանը։ 33 ազգայնական կազմավորում փակվել է Հարավսլավիայի ոստիկանության կողմից, որը դատապարտեց մոտ 280 մարդու (800 տուգանված, 100 հոգի հետաքննման մեջ) և առգրավեց զենքի պահոցներ ու քարոզչական նյութեր&lt;ref&gt;{{cite news|work=Financial Times|location=London|date=փետրվարի 5, 1982|title=Police fail to crush resistance in Kosovo|author=Paul Lendvai}}&lt;/ref&gt;։

Կոսովոյում ցույցերը Հարավսլավիայում խորը ճգնաժամի սկիզբն էին, որը հետագայում հանգեցրեց [[Հարավսլավիայի կազմալուծում|դրա լուծարմանը]]{{Sfn|Jović|2009}}: Կառավարության արձագանքը ցույցերին փոխեց երկրում քաղաքական դիսկուրսը այնպես, որ զգալիորեն խաթարեց ապագայում իրեն պահպանելու կարողությունը{{Sfn|Mertus|1999}}:

== Ծանոթագրություններ ==
{{Ծանցանկ}}

[[Կատեգորիա:Սերբիայի պատմություն]]
[[Կատեգորիա:Բողոքի ակցիաներ]]</text>
      <sha1>fs7f7ic5i13l7fdoi0gzv851j0dywhg</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Հո (քաղաք)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>986127</id>
    <revision>
      <id>8485985</id>
      <parentid>7989279</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T12:46:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Tarih</username>
        <id>12206</id>
      </contributor>
      <comment>+image #WPWPTR #WPWP #WLA</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3381" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Բնակավայր|կարգավիճակ=Քաղաք|երկիր=Գանա}}
[[File:Aerial view 2 of Ho municipality.jpg|left|thumb|275px| Հո, Գանա]]
'''Հո (քաղաք)''', ({{lang-en|Ho}})՝ քաղաք [[Գանա]]յի հարավ-արևելքում։ Հանդիսանում է [[Վոլտա]]յի շրջանի կենտրոնը։ Մինչև [[1956]] թվականը եղել է [[Բրիտանական Տոգո]]յի կենտրոնը։

== Պատմություն ==
Քաղաքը եղել է Տոգոլենդայի մի մասը։ Առաջին Համաշխարհային պատերազմից հետո գրավվել է [[Բրիտանական կայսրություն|Բրիտանական կայսրության]] կողմից։ Եղել է [[Ազգերի լիգա|Ազգերի Լիգայի]] մանդատային տարածք և Բրիտանական Տոգոյի մայրաքաղաք, մինչև [[Բրիտանական Ոսկե ափ]]ի կազմի մեջ մտնելը&lt;ref name=&quot;Touring Ghana - Volta Region&quot;&gt;[http://www.touringghana.com/regions/volta_region.asp Touring Ghana — Volta Region] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120414140757/http://www.touringghana.com/regions/volta_region.asp |date=2012-04-14 }}{{ref-en}}&lt;/ref&gt;։

Ամեն տարի սեպտեմբերին քաղաքում անցկացվում է յամսի փառատոն&lt;ref name=&quot;Touring Ghana - Volta Region&quot;/&gt;։

== Բնակչություն ==
Քաղաքի բնակչությունն ըստ տարիների:{{Բնակչություն|1970=46300&lt;ref&gt;[http://bse.sci-lib.com/article119349.html Значение слова «Хо (город)» в Большой советской энциклопедии]&lt;/ref&gt;|2015={{Բարձրացում}} 96213&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://bevoelkerungsstatistik.de/wg.php?x=1170623253&amp;men=gcis&amp;lng=de&amp;dat=32&amp;geo=-85&amp;srt=npan&amp;col=aohdq&amp;pt=c&amp;va=x |title=World Gazetteer online |publisher=World-gazetteer.com |accessdate=}}&lt;/ref&gt;}}

== Տնտեսություն ==
Գործում է առևտրի կենտրոն, որտեղ վաճառվում են կոկոս, [[նավթ]], բատատ, [[բրինձ]], [[կակաո]] և այլ ապրանքներ։ Զարգացած է սննդի [[արդյունաբերություն]]ը։

==Սպորտ==
Քաղաքում է տեղակայված Հո սպորտային մարզադաշտը (Ho Sports Stadium):

==Տրանսպորտ==
Հո քաղաքի ճանապարհները ասֆալտապատված են, իսկ փողոցները ոչ այնքան&lt;ref name=&quot;Touring Ghana - Volta Region&quot;/&gt;։ Օդանավակայանը սկսել է գործել [[2015 թվական]]ի [[սեպտեմբեր]]ից&lt;ref name=&quot;graphic19sep2015&quot;&gt;{{cite news | url=http://www.graphic.com.gh/news/general-news/ho-goes-agog-as-prez-mahama-cuts-sod-for-airport.html | title=Ho goes agog as Prez Mahama cuts sod for airport | work=[[Daily Graphic (Ghana)|Daily Graphic]] | date=սեպտեմբերի 19, 2015 | accessdate=հունվարի 23, 2017 | location=Accra | author1=Boadu, Kwame | author2=Anane, Mary}}&lt;/ref&gt;։

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

== Տես նաև ==
*[[Գանայի վարչական բաժանում]]
{{Արտաքին հղումներ}}
[[Կատեգորիա:Բնակավայրեր այբբենական կարգով]]
[[Կատեգորիա:Գանայի քաղաքներ]]</text>
      <sha1>di3vrramxgiuj8wntig996it1w6tjk1</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Մենք Ջեքի հետ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>986139</id>
    <revision>
      <id>8485963</id>
      <parentid>7924818</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T12:18:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Voskanyan</username>
        <id>23951</id>
      </contributor>
      <comment>/* Հեղինակներ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6877" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Մուլտֆիլմ}}

'''Մենք Ջեքի հետ''' ({{lang-ru|Мы с Джеком}}), խորհրդային նկարված մուլտֆիլմ&lt;ref&gt;[https://a.allegroimg.com/s1024/0cd3be/df9e56b84088ba846196d4109894 Piotruś i Reks]&lt;/ref&gt;, որի ռեժիսորը [[Վլադիմիր Սամսոնով]]ն է։ Սցենարի հեղինակը Վիտալի Զլոտնիկովն է&lt;ref&gt;[http://www.biblionetka.pl/book.aspx?id=287224 Piotruś i Reks] biblionetka.pl&lt;/ref&gt;` տղայի և նրա հավատարիմ շան` Ջեքի մասին պատմող «Ես և Ջեքը» (1968) գրքի հիման վրա։

== Սյուժե ==
Կար-չկար, Սերյոժա անունով մի փոքրիկ տղա կար։ Մի անգամ ձմռանը մայրը նրա համար գիրք է կարդում հերոսների մասին։ Եվ նա որոշում է ինքն էլ հերոս դառնալ և սխրանք գործել։ Նա միանգամից հասկանում է, որ իր հայրենի քաղաքում չի կարող սխրանք գործել, և դրա համար նա պետք է գնա Հյուսիսային բևեռ։ Իհարկե, նա հասկանում էր, որ միայնակ իր համար հեշտ չի լինի հասնել Հյուսիսային բևեռ և որոշում է իր հետ վերցնել Ջեքին. նրանք միշտ լավ էին հասկանում միմյանց։ Ջեքը մեծ շիկակարմիր շուն էր, որը ապրում էր տղայի և նրա ընտանիքի երկհարկանի տան բակում գտնվող փայտե տնակի մեջ։ Սերգեյը հավաքում է ուսապարկ, դնում է այն սահնակի վրա և ուղևրովում դեպի կայարան։ Ջեքը հետևում է նրան։ Ճանապարհին տղան զրուցում է հարևան աղջկա հետ, երեք նրբերշիկով հյուրասիրում է կատուներին, սառած գետի վրայով սահնակով սահում է։  Այնտեղ Ջեքը հասնում է նրան, և նրանք երկուսով տեսնում են, թե ինչպես է մի փոքրիկ աղջիկ սահնակից ընկնում սառույցի վրա, որը կոտրվում է, և աղջիկ ընկնում է գետն ու սկսում խեղդվել։ Սերյոժան ու Ջեքը վազում են նրա մոտ։ Ջեքն առաջինն է հասնում, ցատկում է ջրի մեջ, ատամներով բռնում աղջկա օձիքից և սկսում է հրել նրան դեպի ափ։ Սերյոժան ընկնում է սառույցի վրա և սկսում աղջկան ջրից քաշել, և ջրից դուրս եկած Ջեքն սկսում է օգնել նրան։ Միասին նրան դուրս են հանում աղջկան, այնուհետև մեծահասակները գալիս ու հավաքվում են աղջկա շուրջը։ Վրա հասած ոստիկանն սկսում է հարցաքննել բոլորին։ Իսկ Սերյոժան և Ջեքը վազում են դեպի կայարան, որտեղ հեռվից տեսնում են հեռացող գնացքը։ Տղան հառաչում է. «Է՜հ, Ջեք։ Հիմա մենք երբեք սխրանք չենք գործի»։ Եվ նրանք վերադառնում են տուն։ Շուտով նրանց է մոտենում ոստիկանը և մի թուղթ է կարդում. «Բոլորիդ տեղեկացնում եմ. Հինգ ու կես տարեկան Սերյոժա Բորոդինը 2 տարեկան շուն Ջեքը իսկական սխրանք են գործել։ Վտանգելով իրենց կյանքը` նրանք աղջնակին հանել են սառցե ջրից։ Սրա համար նրանք պարգևատրվում են «Խեղդվող մարդուն փրկելու համար» մեդալով։ Ոստիկանը Սերյոժային մեդալ է հանձնում, իսկ Ջեքին, «Շների ուրախությունը» մեկուկես կգ երշիկ և ոսկոր։

== Հեղինակներ ==
* Ռեժիսոր` [[Վլադիմիր Սամսոնով]]
* Սցենարի հեղինակ` Վիտալի Զլոտնիկով
* Բեմադրող նկարիչ` Ռոզալիա Զելմա
* Օպերատոր` Բորիս Կոտով
* Կոմպոզիտորներ` Վլադիմիր Կրիվցով, Եվգենի Կռիլատով
* Հնչյունային օպերատոր` Վլադիմիր Կուտուզով
* Նկարիչ մուլտիպլիկատորներ` [[Էլվիրա Մասլովա]], Գալինա Բարինովա, Գենադի Սոկոլսկի, Լեոնիդ Նոսիրև, Ալեքսանդր Դավիդով, [[Ռենատա Միրենկովա]], [[Նատալյա Բոգոմոլովա]]
* Նկարիչներ` Դմիտրի Անպիլով, Սոֆյա Միտրոֆանովա
* Օգնականներ` Ադա Նիկոլսկայա, Նատալյա Օռլովա, Մայա Պոպովա
* Մոնտաժող` Ելենա Տերտիչնայա
* Խմբագիր` Նատալյա Աբրամովա
* Տնօրեն` Լյուբով Բուտիրինա
* Դերերը հնչյունավորել են` 
** [[Վասիլի Լիվանով]]` շնիկ Ջեք
** Լյուդմիլա Գնիլովա` Սերյոժա
** Օլգա Գրոմովա` աղջնակ
** Բորիս Նովիկով` ոստիկան

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

== Գրականություն ==
* {{книга
 | автор         = Злотников В.
 | заглавие      = Мы с Джеком
 | ссылка        = https://kid-book-museum.livejournal.com/tag/%D1%81%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F:%20%D0%A4%D0%B8%D0%BB%D1%8C%D0%BC-%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%B7%D0%BA%D0%B0
 | ответственный = 
 | место         = М.
 | издательство  = Всесоюзное бюро пропаганды киноискусства
 | год           = 1976
 | том           = 
 | страниц       = 16
 | страницы      = 
 | серия         = Фильм-сказка
 | isbn          = 
 | тираж         = 300 000
 | ref           = 
}}

== Արտաքին հղումներ ==
* {{imdb title|2323607|«Մենք Ջեքի հետ»}}
* {{Animator.ru|2620|«Մենք Ջեքի հետ»}}
* [http://www.mp3-kniga.ru/bibliofil/zlot-jek.htm «Մենք Ջեքի հետ» մուլտֆիլմը] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161105203526/http://mp3-kniga.ru/bibliofil/zlot-jek.htm |date=2016-11-05 }}

{{Արտաքին հղումներ}}

[[Կատեգորիա:«Սոյուզմուլտֆիլմ» ստուդիայի մուլտֆիլմեր]]
[[Կատեգորիա:Մուլտֆիլմեր շների մասին]]
[[Կատեգորիա:1973 մուլտֆիլմեր]]
[[Կատեգորիա:Մուլտֆիլմեր երեխաների մասին]]</text>
      <sha1>rvok1x759j41pgszjttdj99619o3u00</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Գավ անունով փիսիկը (1-ին թողարկում)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>986687</id>
    <revision>
      <id>8485944</id>
      <parentid>7988341</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T12:05:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Voskanyan</username>
        <id>23951</id>
      </contributor>
      <comment>/* Հեղինակներ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4503" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Մուլտֆիլմ}}

'''Գավ անունով փիսիկը (1-ին թողարկում)''' ({{lang-ru|Котёнок по имени Гав (выпуск 1)}}), «[[Գավ անունով փիսիկը]]» երեխաների համար մուլտֆիլմերի շարքի առաջին թողարկումը։ Մուլտֆիլմը նկարահանվել է 1976 թվականին, [[Սոյուզմուլտֆիլմ]] ստուդիայում, ռեժիսորը [[Լև Ատամանով]]ն է։ [[Սիքվել]]ը «Գավ անունով փիսիկը (2-րդ թողարկում)» մուլտֆիլմն է։

== Սյուժե ==
Այս թողարկման մեջ հետևյալ պատմություններն են`

* «Մի շարք անհաջողություններ»։ Գավ կատվիկի առաջին ծանոթությունը բակի կատու և շուն բնակիչների հետ։
* «Որտե՞ղ է ավելի լավ վախենալ»։ Գավ կատվիկը և շնիկ Շարիկը միասին վախենում են ամպրոպից և ձեռնահարկի կայծակից, քանի որ դա «շատ ավելի հետաքրքիր է», քան վախենալ տան ներսում, որտեղ ամեն ինչ հանգիստ և խաղաղ է։    
* «Նրբերշիկի կեսը»։ Կատվիկը իր ընկերոջ` շնիկի հետ, միասին նախաճաշում են` ուտելով ափսեի մեջ դրված նրբերշիկը... և ուտելուց հետո հասկանում են, որ այն բավականին փոքր է։

== Հեղինակներ ==
{| class=&quot;standard&quot;
|-
| Սցենարի հեղինակ || Գրիգորի Օստեր
|-
| Ռեժիսոր || [[Լև Ատամանով]]
|-
| Բեմադրող նկարիչ || [[Լեոնիդ Շվարցման]]
|-
| Օպերատոր || [[Միխայիլ Դրույան]]
|-
| Կոմպոզիտոր || Դավիթ Կրիվիցկի
|-
| Հնչյունային օպերատոր || Վ. Կուտուզով
|-
| Խմբագիր|| [[Արկադի Սնեսարև]]
|-
| Մոնտաժող || Մարգարիտա Միխեևա
|-
| Օգնականներ|| ռեժիսորի` Լ. Նիկիտինա, նկարչի` Ա. Գորևա, օպերատորի` Ի. Պետերսոն
|-
| Նկարիչ-մուլտիպլիկատորներ || [[Ռենատա Միրենկովա]], [[Մարինա Ոսկանյանց]], [[Յուրի Բուտիրին]], Գալինա Զեբրովա, Մարինա Ռոգովա, Ալեքսանդր Դավիդով  
|-
| Նկարիչ-դեկորատոր || Իրինա Սվետլիցա
|-
| Դերասաններ|| Տատյանա Ռեշետնիկովա` Գավ կատվիկ &lt;br /&gt; [[Մարիա Վինոգրադովա]]` Շնիկ &lt;br /&gt; [[Վասիլի Լիվանով]]` Կատու &lt;br /&gt; Ալեքսանդր Բարանով` շուն
|-
| Տնօրեն || Ֆյոդոր Իվանով
|}

== Արվեստում ==
«Նրբերշիկի կեսը» պատմվածքի հիման վրա 2013 թվականին [[Նովոկուզնեցկ]]ում (Բարդինի պողոտա, թիվ 36) բացվել է «Բարեկամության նրբերշիկ» քանդակը (բրոնզ, քանդակագործ` Կոնստանտին Զինիչ)։ Քանդակը պատկերում է, թե ինչպես են Գավն ու Շարիկը կանգնած միմյանց դիմաց և երկու ծայրերից ուտում են մի փունջ նրբերշիկ։ Քանդակի նախաձեռնողը «Կուզբաս» սննդի վերամշակման գործարանի գլխավոր տնօրեն Միխայիլ Վասիլևն է&lt;ref&gt;[http://www.newsru.com/russia/25oct2013/gaf.html В Новокузнецке появился памятник сосиске дружбы из мультфильма «Котёнок по имени Гав»]&lt;/ref&gt;։

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

== Արտաքին հղումներ ==
* [https://web.archive.org/web/20170824081414/http://2011.russiancinema.ru/index.php?e_dept_id=2&amp;e_movie_id=19653 «Գավ անունով փիսիկը (թողարկում 1)»] «Հայրենական կինոյի հանրագիտարան» կայքում

{{Արտաքին հղումներ}}

[[Կատեգորիա:1976 մուլտֆիլմեր]]
[[Կատեգորիա:«Սոյուզմուլտֆիլմ» ստուդիայի մուլտֆիլմեր]]
[[Կատեգորիա:Մուլտֆիլմեր կատուների մասին]]
[[Կատեգորիա:Լև Ատամանովի մուլտֆիլմեր]]</text>
      <sha1>a1g2wb68ggl9anj9sfr6l5ei2befoua</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Վիքիպեդիա:Ադմինիստրատոր/Վիճակագրություն</title>
    <ns>4</ns>
    <id>987253</id>
    <revision>
      <id>8486329</id>
      <parentid>8485614</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T01:06:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ԱշբոտՏՆՂ</username>
        <id>48669</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>թարմացում</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1714" xml:space="preserve">{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
|-
!Խմբագրումներ!!23artashes!!Beko!!GeoO!!Lilitik22!!Samo04!!Sigma'am!!Voskanyan!!Xelgen!!ԱշբոտՏՆՂ!!ԱշոտՏՆՂ
|-
|Հիմնական||5381||1384||3734||214||465||156||3380||28||5676||99
|-
|Պատկեր||45||18||142||0||0||2||24||0||21||0
|-
|Կաղապար||19||420||341||1||11||17||8||3||207||43
|-
|Կատեգորիա||498||174||410||0||306||11||17||0||0||0
|-
|patrol||4||605||118||0||0||5||236||0||0||0
|-
|Ընդամենը||style=&quot;background: #33f85f;&quot;|5947||style=&quot;background: #33f85f;&quot;|2601||style=&quot;background: #33f85f;&quot;|4745||style=&quot;background: #33f85f;&quot;|215||style=&quot;background: #33f85f;&quot;|782||style=&quot;background: #33f85f;&quot;|191||style=&quot;background: #33f85f;&quot;|3665||style=&quot;background: #ff0000;&quot;|31||style=&quot;background: #33f85f;&quot;|5904||style=&quot;background: #33f85f;&quot;|142
|}

{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
|-
!Գործողություն!!23artashes!!Beko!!GeoO!!Lilitik22!!Samo04!!Sigma'am!!Voskanyan!!Xelgen!!ԱշբոտՏՆՂ!!ԱշոտՏՆՂ
|-
|delete||898||165||130||4||7||59||731||55||124||6
|-
|block||218||31||24||0||2||9||217||5||0||2
|-
|abusefilter||0||0||0||0||0||0||0||7||0||1
|-
|rights||0||0||0||0||0||0||0||0||0||0
|-
|merge||0||0||0||0||0||0||0||0||0||0
|-
|protect||29||2||9||0||0||4||9||1||0||1
|-
|MediaWiki||1||1||1||0||0||0||1||0||0||2
|-
|contentmodel||0||0||0||0||0||0||0||0||0||0
|-
|Ընդամենը||style=&quot;background: #33f85f;&quot;|1146||style=&quot;background: #33f85f;&quot;|199||style=&quot;background: #33f85f;&quot;|164||style=&quot;background: #ff0000;&quot;|4||style=&quot;background: #ff0000;&quot;|9||style=&quot;background: #33f85f;&quot;|72||style=&quot;background: #33f85f;&quot;|958||style=&quot;background: #33f85f;&quot;|68||style=&quot;background: #33f85f;&quot;|124||style=&quot;background: #ff0000;&quot;|12
|}</text>
      <sha1>5rpheni9cdjgxeixorsnjwpmlicv7u4</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Գավ անունով փիսիկը (պատմություն 2)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>988211</id>
    <revision>
      <id>8485948</id>
      <parentid>7759882</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T12:08:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Voskanyan</username>
        <id>23951</id>
      </contributor>
      <comment>/* Հեղինակներ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4017" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Մուլտֆիլմ}}

'''Գավ անունով փիսիկը (պատմություն 2)''' ({{lang-ru|Котёнок по имени Гав (выпуск 2)}}), «[[Գավ անունով փիսիկը]]» երեխաների համար մուլտֆիլմերի շարքի երկրորդ թողարկումն է&lt;ref&gt;[https://web.archive.org/web/20170824075035/http://2011.russiancinema.ru/index.php?e_dept_id=2&amp;e_movie_id=19654 «Գավ անունով կատվիկը (թողարկում 2)»] «Հայրենական կինոյի հանրագիտարան» կայքում&lt;/ref&gt;։

== Սյուժե ==
Այս թողարկման մեջ հետևյալ պատմություններն են`

* «Այդպես անազնիվ է»։ Գավ կատվիկը և նրա ընկեր շնիկը խաղում են բռնուկի. շնիկը վազում է կատվիկի հետևից։ Ծեր կատուն դա ընկալելով որպես շների և կատուների միջև հավերժական պայքարի պատրաստություն, ակնարկում է նրանց այդ մասին («Շները հետապնդում են կատուներին... Դա միշտ էլ եղել է, և միշտ կլինի»)։  Այնուամենայնիվ, ընկերները համաձայն չեն այս թշնամանքի հետ և որոշում են հերթով միմյանց հետևից վազել. Նախ` շնիկը կատվի հետևից, հետո` կատվիկը շնիկի հետևից։ Ծեր կատուն տարակուսանքի մեջ է. «Կատվիկը հալածում է շնիկին։ Այդպես չի լինում»։
* «Ե՞րբ է սկսվում կծելը»։ Կատվիկը և շնիկը փորձում են շների քթափոկը։
* «Լավ է պահված կոտլետը»։ Շնիկը Գավին խնդրում է հետևել նրա կոտլետին, բայց ծեր կատուն անմիջապես առնում է դրա հոտը։ Գավը շտապում է նրան թաքցնել։ Իսկ որտե՞ղ է ամենաապահով տեղը` կոտլետը թաքցնելու համար։ Իհարկե, փորիկի մեջ։

== Հեղինակներ ==
{| class=&quot;standard&quot;
|-
| Սցենարի հեղինակ || Գրիգորի Օստեր
|-
| Ռեժիսոր|| [[Լև Ատամանով]]
|-
| Բեմադրող նկարիչ || [[Լեոնիդ Շվարցման]]
|-
| Օպերատոոր|| [[Միխայիլ Դրույան]]
|-
| Կոմպոզիտոր||Դավիթ Կրիվիցկիյ 
|-
| Հնչյունային օպերատոր|| Վլադիմիր Կուտուզով
|-
| Խմբագիր|| [[Ռաիսա Ֆրիչինսկայա]]
|-
| Մոնտաժող|| Մարգարիտա Միխեևա
|-
| Ռեժիսորի օգնական || Լ. Նիկիտինա
|-
| Նկարիչի օգնական || Ն. Նիկոլաևա
|-
| Օպերատորի օգնական || Ն. Կոզլովա
|-
| Նկարիչ-մուլտիպլիկատորներ || [[Մարինա Ոսկանյանց]], [[Ռենատա Միրենկովա]], Վիկտոր Արսենտև, [[Օլգա Օռլովա]], Գալինա Զեբրովա, [[Նատալյա Բոգոմոլովա]], [[Ալեքսանդր Դավիդով]]
|-
| Նկարիչ-դեկորատոր || Իրինա Սվետլիցա
|-
| Դերասաններ|| Տատյանա Ռեշետնիկովա` Գավ կատվիկ &lt;br /&gt; Մարիա Վինոգրադովա` շնիկ &lt;br /&gt; [[Վասիլի Լիվանով]]` Կատու
|-
| Տնօրեն|| Ֆյոդոր Իվանով
|}

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

== Արտաքին հղումներ==
*[https://www.youtube.com/watch?v=WJK_CTywoB8 Մուլտֆիլմը YouTube-ում]

{{Արտաքին հղումներ}}

[[Կատեգորիա:1977 մուլտֆիլմեր]]
[[Կատեգորիա:«Սոյուզմուլտֆիլմ» ստուդիայի մուլտֆիլմեր]]
[[Կատեգորիա:Մուլտֆիլմեր կատուների մասին]]
[[Կատեգորիա:Լև Ատամանովի մուլտֆիլմեր]]</text>
      <sha1>o79qlcrb5561w5lvsx9odti1wwbwcz7</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Մասնակից:ԱշոտՏՆՂ/ցանկեր/պակասող կատեգորիաներ/գետեր</title>
    <ns>2</ns>
    <id>989728</id>
    <revision>
      <id>8486127</id>
      <parentid>8480481</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T16:37:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ԱշբոտՏՆՂ</username>
        <id>48669</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>թարմացում</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="101046" xml:space="preserve">Այս էջում կարող եք գտնել «Գետեր այբբենական կարգով» կատեգորիայի հոդվածներում կատեգորիա ավելացնելու առաջարկներ։ Եթե կարծում եք, որ ինչ-որ հոդված չպետք է հայտնվի այս էջում,․ խնդրում ենք հոդվածի անունը ավելացնել [[Մասնակից:ԱշոտՏՆՂ/ցանկեր/պակասող կատեգորիաներ/գետեր/անտեսված հոդվածներ]] էջում այնտեղ նշված ֆորմատով։ Եթե կարծում եք, որ ինչ-որ կատեգորիա չպետք է հայտնվի այս էջում, խնդրում ենք կատեգորիայի անունը ավելացնել [[Մասնակից:ԱշոտՏՆՂ/ցանկեր/պակասող կատեգորիաներ/գետեր/անտեսված կատեգորիաներ]] էջում այնտեղ նշված ֆորմատով։
==Գետեր_այբբենական_կարգով==

# [[:ru:Категория:Водные объекты Камского бассейнового округа]] - 501
# [[:ru:Категория:Водные объекты Анадыро-Колымского бассейнового округа]] - 384
# [[:ru:Категория:Водные объекты Балтийского бассейнового округа]] - 381
# [[:ru:Категория:Водные объекты Окского бассейнового округа]] - 312
# [[:ru:Категория:Водные объекты Донского бассейнового округа]] - 264
# [[:ru:Категория:Водные объекты Баренцево-Беломорского бассейнового округа]] - 218
# [[:ru:Категория:Реки Удорского района]] - 190
# [[:ru:Категория:Водные объекты Западно-Каспийского бассейнового округа]] - 180
# [[:ru:Категория:Реки Архангельской области]] - 170
# [[:ru:Категория:Реки Лешуконского района]] - 134
# [[:ru:Категория:Реки Усть-Куломского района]] - 124
# [[:ru:Категория:Реки Усть-Цилемского района]] - 118
# [[:ru:Категория:Реки Троицко-Печорского района]] - 117
# [[:ru:Категория:Реки Корткеросского района]] - 116
# [[:ru:Категория:Реки Новокузнецкого района]] - 113
# [[:ru:Категория:Реки Таштагольского района]] - 109
# [[:ru:Категория:Реки Вуктыльского района]] - 104
# [[:ru:Категория:Водные объекты Кубанского бассейнового округа]] - 103
# [[:ru:Категория:Реки Княжпогостского района]] - 99
# [[:ru:Категория:Бассейн Печоры]] - 95
# [[:ru:Категория:Реки Воронежской области]] - 94
# [[:ru:Категория:Реки Мезенского района]] - 92
# [[:ru:Категория:Реки Усть-Камчатского района]] - 91
# [[:ru:Категория:Реки Ненецкого автономного округа]] - 90
# [[:ru:Категория:Реки района Печора]] - 89
# [[:ru:Категория:Реки Краснодарского края]] - 86
# [[:ru:Категория:Реки Кош-Агачского района]] - 85
# [[:ru:Категория:Реки Бабушкинского района Вологодской области]] - 84
# [[:ru:Категория:Реки Ижемского района]] - 84
# [[:ru:Категория:Притоки Томи (приток Оби)]] - 83
# [[:ru:Категория:Реки Сосногорского района]] - 82
# [[:ru:Категория:Притоки Печоры]] - 80
# [[:ru:Категория:Реки Мильковского района]] - 79
# [[:ru:Категория:Реки Крапивинского района]] - 77
# [[:ru:Категория:Реки Верхнетоемского района]] - 75
# [[:ru:Категория:Реки Усть-Коксинского района]] - 74
# [[:ru:Категория:Реки Онгудайского района]] - 70
# [[:ru:Категория:Притоки Мезени]] - 70
# [[:ru:Категория:Реки Ленского района Архангельской области]] - 69
# [[:ru:Категория:Реки Дагестана]] - 68
# [[:ru:Категория:Реки городского округа Ухта]] - 68
# [[:ru:Категория:Реки Тотемского района]] - 68
# [[:ru:Категория:Притоки Вычегды]] - 67
# [[:ru:Категория:Притоки Катуни]] - 66
# [[:ru:Категория:Бассейн Мезени]] - 64
# [[:ru:Категория:Реки Муезерского района]] - 64
# [[:ru:Категория:Реки Красноборского района]] - 61
# [[:ru:Категория:Реки Великоустюгского района]] - 58
# [[:ru:Категория:Реки городского округа Усинск]] - 58
# [[:ru:Категория:Бассейн Северной Двины]] - 58
# [[:ru:Категория:Водные объекты Ангаро-Байкальского бассейнового округа]] - 57
# [[:ru:Категория:Притоки Вятки]] - 56
# [[:ru:Категория:Притоки Северной Двины]] - 55
# [[:ru:Категория:Реки Лоухского района]] - 53
# [[:ru:Категория:Реки Междуреченского городского округа]] - 53
# [[:ru:Категория:Реки Медвежьегорского района]] - 52
# [[:ru:Категория:Притоки Сухоны]] - 52
# [[:ru:Категория:Водные объекты Уральского бассейнового округа]] - 51
# [[:ru:Категория:Реки Грязовецкого района]] - 49
# [[:ru:Категория:Реки Усть-Канского района]] - 48
# [[:ru:Категория:Реки Нюксенского района]] - 47
# [[:ru:Категория:Притоки Камчатки]] - 47
# [[:ru:Категория:Реки Белгородской области]] - 46
# [[:ru:Категория:Реки Виноградовского района (Архангельская область)]] - 46
# [[:ru:Категория:Притоки Вашки]] - 46
# [[:ru:Категория:Реки Чарышского района]] - 45
# [[:ru:Категория:Реки Сыктывдинского района]] - 45
# [[:ru:Категория:Реки Котласского района]] - 44
# [[:ru:Категория:Реки Олюторского района]] - 44
# [[:ru:Категория:Реки Калевальского района]] - 44
# [[:ru:Категория:Реки Нагорского района]] - 43
# [[:ru:Категория:Реки Койгородского района]] - 42
# [[:ru:Категория:Бассейн Вычегды]] - 41
# [[:ru:Категория:Реки Вилегодского района]] - 40
# [[:ru:Категория:Реки Быстринского района]] - 40
# [[:ru:Категория:Реки Пудожского района]] - 39
# [[:ru:Категория:Реки Вологодского района]] - 39
# [[:ru:Категория:Реки Суоярвского района]] - 39
# [[:ru:Категория:Притоки Ини (нижнего притока Оби)]] - 38
# [[:ru:Категория:Реки Вытегорского района]] - 37
# [[:ru:Категория:Реки Елизовского района]] - 37
# [[:ru:Категория:Реки Турочакского района]] - 36
# [[:ru:Категория:Реки Тогучинского района]] - 36
# [[:ru:Категория:Притоки Чарыша]] - 36
# [[:ru:Категория:Реки, впадающие в Байкал]] - 36
# [[:ru:Категория:Реки Опаринского района]] - 36
# [[:ru:Категория:Реки Волгоградской области]] - 35
# [[:ru:Категория:Водные объекты Амурского бассейнового округа]] - 35
# [[:ru:Категория:Реки Шабалинского района]] - 35
# [[:ru:Категория:Реки Шебалинского района]] - 34
# [[:ru:Категория:Реки Череповецкого района]] - 34
# [[:ru:Категория:Бассейн Сухоны]] - 34
# [[:ru:Категория:Реки Пенжинского района]] - 34
# [[:ru:Категория:Притоки Мрассу]] - 34
# [[:ru:Категория:Бассейн Вятки]] - 34
# [[:ru:Категория:Реки Чойского района]] - 33
# [[:ru:Категория:Реки Холмогорского района]] - 33
# [[:ru:Категория:Реки, впадающие в Пенжинскую губу]] - 33
# [[:ru:Категория:Реки Омутнинского района]] - 33
# [[:ru:Категория:Бассейн Вашки]] - 32
# [[:ru:Категория:Реки Вожегодского района]] - 32
# [[:ru:Категория:Притоки Пёзы]] - 31
# [[:ru:Категория:Притоки Ижмы]] - 31
# [[:ru:Категория:Реки Солтонского района]] - 30
# [[:ru:Категория:Реки Белорецкого района]] - 30
# [[:ru:Категория:Реки Владимирской области]] - 29
# [[:ru:Категория:Реки Сысольского района]] - 29
# [[:ru:Категория:Реки Пряжинского района]] - 29
# [[:ru:Категория:Реки Алтайского района Алтайского края]] - 28
# [[:ru:Категория:Бассейн Пёзы]] - 28
# [[:ru:Категория:Реки Харовского района]] - 28
# [[:ru:Категория:Реки Никольского района Вологодской области]] - 28
# [[:ru:Категория:Реки Карагинского района]] - 28
# [[:ru:Категория:Притоки Кондомы]] - 28
# [[:ru:Категория:Реки Беловского района Кемеровской области]] - 27
# [[:ru:Категория:Реки Усть-Вымского района]] - 27
# [[:ru:Категория:Бассейн Лежи]] - 27
# [[:ru:Категория:Бассейн Ижмы]] - 27
# [[:ru:Категория:Реки Топкинского района]] - 26
# [[:ru:Категория:Реки Маслянинского района]] - 26
# [[:ru:Категория:Реки Беломорского района]] - 26
# [[:ru:Категория:Реки Сямженского района]] - 26
# [[:ru:Категория:Притоки Кубены]] - 26
# [[:ru:Категория:Реки Прокопьевского района]] - 26
# [[:ru:Категория:Реки Кемеровского района]] - 26
# [[:ru:Категория:Реки Калининградской области]] - 25
# [[:ru:Категория:Реки Сокольского района Вологодской области]] - 25
# [[:ru:Категория:Бассейн Моломы]] - 25
# [[:ru:Категория:Реки, впадающие в Карагинский залив]] - 25
# [[:ru:Категория:Реки Междуреченского района Вологодской области]] - 24
# [[:ru:Категория:Притоки Локчима]] - 24
# [[:ru:Категория:Притоки Оки (приток Волги)]] - 23
# [[:ru:Категория:Реки Ставропольского края]] - 23
# [[:ru:Категория:Реки Кабардино-Балкарии]] - 22
# [[:ru:Категория:Реки Усть-Кубинского района]] - 22
# [[:ru:Категория:Притоки Медведицы (притока Дона)]] - 22
# [[:ru:Категория:Реки Юргинского района Кемеровской области]] - 22
# [[:ru:Категория:Реки Яшкинского района]] - 22
# [[:ru:Категория:Притоки Илыча]] - 22
# [[:ru:Категория:Притоки Клязьмы]] - 21
# [[:ru:Категория:Притоки Берди]] - 21
# [[:ru:Категория:Притоки Моломы]] - 21
# [[:ru:Категория:Реки Тигильского района]] - 21
# [[:ru:Категория:Притоки Выми]] - 20
# [[:ru:Категория:Притоки Сысолы]] - 20
# [[:ru:Категория:Водные объекты Нижневолжского бассейнового округа]] - 19
# [[:ru:Категория:Реки Плесецкого района]] - 19
# [[:ru:Категория:Реки Ленинск-Кузнецкого района]] - 19
# [[:ru:Категория:Реки Промышленновского района]] - 19
# [[:ru:Категория:Притоки Чуи (приток Катуни)]] - 19
# [[:ru:Категория:Реки Змеиногорского района]] - 19
# [[:ru:Категория:Реки Курьинского района]] - 19
# [[:ru:Категория:Притоки Виледи]] - 19
# [[:ru:Категория:Притоки Уфтюги (притока Северной Двины)]] - 19
# [[:ru:Категория:Реки Прилузского района]] - 19
# [[:ru:Категория:Реки Гусь-Хрустального района]] - 19
# [[:ru:Категория:Реки Северо-Байкальского района]] - 19
# [[:ru:Категория:Реки Карачаево-Черкесии]] - 19
# [[:ru:Категория:Реки Зольского района]] - 19
# [[:ru:Категория:Бассейн Томи (приток Оби)]] - 19
# [[:ru:Категория:Реки Слободского района]] - 19
# [[:ru:Категория:Реки Юрьянского района]] - 19
# [[:ru:Категория:Реки Уржумского района]] - 19
# [[:ru:Категория:Реки Онежского района]] - 18
# [[:ru:Категория:Притоки Бии]] - 18
# [[:ru:Категория:Притоки Песчаной (притока Оби)]] - 18
# [[:ru:Категория:Реки Гурьевского района]] - 18
# [[:ru:Категория:Реки Пинежского района]] - 18
# [[:ru:Категория:Реки Сегежского района]] - 18
# [[:ru:Категория:Притоки Жиздры]] - 18
# [[:ru:Категория:Реки Юрьев-Польского района]] - 18
# [[:ru:Категория:Реки Прионежского района]] - 18
# [[:ru:Категория:Реки Мурашинского района]] - 18
# [[:ru:Категория:Реки Красногорского района Алтайского края]] - 17
# [[:ru:Категория:Притоки Волги, впадающие в Горьковское водохранилище]] - 17
# [[:ru:Категория:Реки Бабаевского района Вологодской области]] - 17
# [[:ru:Категория:Реки Краснощёковского района]] - 17
# [[:ru:Категория:Бассейн Царевы]] - 17
# [[:ru:Категория:Бассейн Баксана]] - 17
# [[:ru:Категория:Реки, впадающие в Берингово море (Евразия)]] - 17
# [[:ru:Категория:Реки, впадающие в залив Шелихова]] - 17
# [[:ru:Категория:Реки Костомукшского городского округа]] - 17
# [[:ru:Категория:Реки Кондопожского района]] - 17
# [[:ru:Категория:Реки Олонецкого района]] - 17
# [[:ru:Категория:Реки Даровского района]] - 17
# [[:ru:Категория:Реки Яранского района]] - 17
# [[:ru:Категория:Бассейн Илыча]] - 17
# [[:Կատեգորիա:Հայաստանի գետեր]] - 16
# [[:ru:Категория:Реки Искитимского района]] - 16
# [[:ru:Категория:Бассейн Катуни]] - 16
# [[:ru:Категория:Реки Приморского района (Архангельская область)]] - 16
# [[:ru:Категория:Реки Тарногского района]] - 16
# [[:ru:Категория:Притоки Инзера]] - 16
# [[:ru:Категория:Реки Эльбрусского района]] - 16
# [[:ru:Категория:Бассейн Камчатки]] - 16
# [[:ru:Категория:Реки Кемского района]] - 16
# [[:ru:Категория:Притоки Средней Терси]] - 16
# [[:ru:Категория:Притоки Усы (приток Томи)]] - 16
# [[:ru:Категория:Реки, впадающие в Северное море]] - 15
# [[:ru:Категория:Водные объекты Ленского бассейнового округа]] - 15
# [[:ru:Категория:Реки Кировской области]] - 15
# [[:ru:Категория:Бассейн Алея]] - 15
# [[:ru:Категория:Притоки Алея]] - 15
# [[:ru:Категория:Реки Шенкурского района]] - 15
# [[:ru:Категория:Притоки Оскола]] - 15
# [[:ru:Категория:Притоки Нерли (приток Клязьмы)]] - 15
# [[:ru:Категория:Притоки Аварского Койсу]] - 15
# [[:ru:Категория:Реки, впадающие в Тихий океан (Азия)]] - 15
# [[:ru:Категория:Реки, впадающие в Онежское озеро]] - 15
# [[:ru:Категория:Реки Верхошижемского района]] - 15
# [[:ru:Категория:Реки Верхнекамского района]] - 15
# [[:ru:Категория:Бассейн Щугора (притока Печоры)]] - 15
# [[:ru:Категория:Реки Алейского района]] - 14
# [[:ru:Категория:Притоки Нени]] - 14
# [[:ru:Категория:Бассейн Мехреньги]] - 14
# [[:ru:Категория:Реки Ульяновского района Калужской области]] - 14
# [[:ru:Категория:Бассейн Сити (приток Кубены)]] - 14
# [[:ru:Категория:Бассейн Терека]] - 14
# [[:ru:Категория:Реки, впадающие в залив Корфа]] - 14
# [[:ru:Категория:Притоки Ичи (реки, впадающей в Охотское море)]] - 14
# [[:ru:Категория:Реки Соболевского района]] - 14
# [[:ru:Категория:Реки Питкярантского района]] - 14
# [[:ru:Категория:Притоки Тайдона]] - 14
# [[:ru:Категория:Реки Советского района Кировской области]] - 14
# [[:ru:Категория:Реки Оричевского района]] - 14
# [[:ru:Категория:Притоки Щугора (притока Печоры)]] - 14
# [[:ru:Категория:Реки Топчихинского района]] - 13
# [[:ru:Категория:Притоки Днепра]] - 13
# [[:ru:Категория:Реки Брянской области]] - 13
# [[:ru:Категория:Водные объекты Иртышского бассейнового округа]] - 13
# [[:ru:Категория:Реки, впадающие в Ладожское озеро]] - 13
# [[:ru:Категория:Притоки Ануя]] - 13
# [[:ru:Категория:Бассейн Оби]] - 13
# [[:ru:Категория:Реки Усть-Калманского района]] - 13
# [[:ru:Категория:Притоки Урсула]] - 13
# [[:ru:Категория:Реки Павловского района Алтайского края]] - 13
# [[:ru:Категория:Притоки Верхнего Выга]] - 13
# [[:ru:Категория:Реки Судогодского района]] - 13
# [[:ru:Категория:Реки Лысогорского района]] - 13
# [[:ru:Категория:Притоки Юзы]] - 13
# [[:ru:Категория:Реки Кадуйского района]] - 13
# [[:ru:Категория:Бассейн Сямжены]] - 13
# [[:ru:Категория:Реки Мещовского района]] - 13
# [[:ru:Категория:Притоки Щапины]] - 13
# [[:ru:Категория:Бассейн Ини (нижнего притока Оби)]] - 13
# [[:ru:Категория:Бассейн Пижмы (приток Вятки)]] - 13
# [[:ru:Категория:Притоки Лемъю]] - 13
# [[:ru:Категория:Реки Башкортостана]] - 12
# [[:ru:Категория:Реки Чемальского района]] - 12
# [[:ru:Категория:Реки Солонешенского района]] - 12
# [[:ru:Категория:Бассейн Чарыша]] - 12
# [[:ru:Категория:Реки Усть-Пристанского района]] - 12
# [[:ru:Категория:Притоки Коксы (приток Катуни)]] - 12
# [[:ru:Категория:Реки Шелаболихинского района]] - 12
# [[:ru:Категория:Бассейн Выми]] - 12
# [[:ru:Категория:Притоки Зырянской Ежуги]] - 12
# [[:ru:Категория:Притоки Яренги]] - 12
# [[:ru:Категория:Реки Устьянского района]] - 12
# [[:ru:Категория:Притоки Белой (приток Камы)]] - 12
# [[:ru:Категория:Реки Ишимбайского района]] - 12
# [[:ru:Категория:Реки Хвастовичского района]] - 12
# [[:ru:Категория:Реки Суздальского района]] - 12
# [[:ru:Категория:Бассейн Старой Тотьмы]] - 12
# [[:ru:Категория:Реки Кичменгско-Городецкого района]] - 12
# [[:ru:Категория:Реки, впадающие в Рыбинское водохранилище]] - 12
# [[:ru:Категория:Притоки Баксана]] - 12
# [[:ru:Категория:Реки Козельского района]] - 12
# [[:ru:Категория:Реки, впадающие в Кроноцкий залив]] - 12
# [[:ru:Категория:Реки Лахденпохского района]] - 12
# [[:ru:Категория:Реки Котельничского района]] - 12
# [[:ru:Категория:Реки Санчурского района]] - 12
# [[:ru:Категория:Притоки Кожвы]] - 12
# [[:ru:Категория:Притоки Прупта]] - 12
# [[:ru:Категория:Реки Гайнского района]] - 12
# [[:ru:Категория:Бассейн Куры]] - 11
# [[:ru:Категория:Реки Дзержинского района Калужской области]] - 11
# [[:ru:Категория:Реки, впадающие в Куршский залив]] - 11
# [[:ru:Категория:Реки Учалинского района]] - 11
# [[:ru:Категория:Реки Тульской области]] - 11
# [[:ru:Категория:Реки Тамбовской области]] - 11
# [[:ru:Категория:Реки Онтарио]] - 11
# [[:ru:Категория:Бассейн Кубани]] - 11
# [[:ru:Категория:Реки Ребрихинского района]] - 11
# [[:ru:Категория:Притоки Иши]] - 11
# [[:ru:Категория:Бассейн Бии]] - 11
# [[:ru:Категория:Притоки Нижней Тоймы]] - 11
# [[:ru:Категория:Бассейн Дона]] - 11
# [[:ru:Категория:Притоки Колокши (притока Клязьмы)]] - 11
# [[:ru:Категория:Притоки Хопра]] - 11
# [[:ru:Категория:Притоки Унжи (приток Волги)]] - 11
# [[:ru:Категория:Баргузинский заповедник]] - 11
# [[:ru:Категория:Реки Ярославской области]] - 11
# [[:ru:Категория:Реки Кинешемского района]] - 11
# [[:ru:Категория:Реки Малоярославецкого района]] - 11
# [[:ru:Категория:Притоки Большой Хапицы]] - 11
# [[:ru:Категория:Притоки Еловки (притока Камчатки)]] - 11
# [[:ru:Категория:Реки Арбажского района]] - 11
# [[:ru:Категория:Реки Пижанского района]] - 11
# [[:ru:Категория:Реки Нолинского района]] - 11
# [[:ru:Категория:Бассейн Кобры]] - 11
# [[:ru:Категория:Притоки Великой (приток Вятки)]] - 11
# [[:ru:Категория:Притоки Кобры]] - 11
# [[:ru:Категория:Притоки Шапкиной]] - 11
# [[:ru:Категория:Притоки Велью]] - 11
# [[:ru:Категория:Притоки Сэбыси]] - 11
# [[:ru:Категория:Притоки Лыжи]] - 11
# [[:ru:Категория:Реки Слюдянского района]] - 10
# [[:ru:Категория:Реки, впадающие в Камчатский залив]] - 10
# [[:ru:Категория:Притоки Иртыша]] - 10
# [[:ru:Категория:Реки Восточно-Казахстанской области]] - 10
# [[:ru:Категория:Реки, впадающие в Финский залив]] - 10
# [[:ru:Категория:Реки Юхновского района]] - 10
# [[:ru:Категория:Притоки Джазатора]] - 10
# [[:ru:Категория:Притоки Семы]] - 10
# [[:ru:Категория:Притоки Касмалы]] - 10
# [[:ru:Категория:Реки Сузунского района]] - 10
# [[:ru:Категория:Реки Славского района]] - 10
# [[:ru:Категория:Реки Первомайского района Алтайского края]] - 10
# [[:ru:Категория:Реки городского округа Сыктывкар]] - 10
# [[:ru:Категория:Притоки Мезенской Пижмы]] - 10
# [[:ru:Категория:Притоки Мехреньги]] - 10
# [[:ru:Категория:Реки Зианчуринского района]] - 10
# [[:ru:Категория:Бассейн Оскола]] - 10
# [[:ru:Категория:Реки Собинского района]] - 10
# [[:ru:Категория:Реки Калининского района Саратовской области]] - 10
# [[:ru:Категория:Реки Жирновского района]] - 10
# [[:ru:Категория:Бассейн Вотчи (притока Старой Тотьмы)]] - 10
# [[:ru:Категория:Бассейн Андоги]] - 10
# [[:ru:Категория:Бассейн Верхней Ёрги]] - 10
# [[:ru:Категория:Притоки Вологды]] - 10
# [[:ru:Категория:Бассейн Двиницы (притока Сухоны)]] - 10
# [[:ru:Категория:Притоки Тезы]] - 10
# [[:ru:Категория:Реки Износковского района]] - 10
# [[:ru:Категория:Реки, впадающие в Олюторский залив]] - 10
# [[:ru:Категория:Притоки Нижней Терси]] - 10
# [[:ru:Категория:Притоки Пижмы (приток Вятки)]] - 10
# [[:ru:Категория:Притоки Ветлуги]] - 10
# [[:ru:Категория:Реки Поназыревского района]] - 10
# [[:ru:Категория:Реки Орловского района Кировской области]] - 10
# [[:ru:Категория:Реки Немского района]] - 10
# [[:ru:Категория:Притоки Цильмы]] - 10
# [[:ru:Категория:Притоки Вишеры (притока Вычегды)]] - 10
# [[:ru:Категория:Бассейн Кедвы (притока Ижмы)]] - 10
# [[:Կատեգորիա:Արաքս]] - 9
# [[:Կատեգորիա:Անգլիայի գետեր]] - 9
# [[:ru:Категория:Реки Шипуновского района]] - 9
# [[:ru:Категория:Притоки Камы]] - 9
# [[:ru:Категория:Реки Чердынского района]] - 9
# [[:ru:Категория:Реки Санкт-Петербурга]] - 9
# [[:ru:Категория:Реки Рязанской области]] - 9
# [[:ru:Категория:Реки Липецкой области]] - 9
# [[:ru:Категория:Реки Британской Колумбии]] - 9
# [[:ru:Категория:Реки Майминского района]] - 9
# [[:ru:Категория:Бассейн Урсула]] - 9
# [[:ru:Категория:Реки Улаганского района]] - 9
# [[:ru:Категория:Притоки Барнаулки]] - 9
# [[:ru:Категория:Реки Смоленского района Алтайского края]] - 9
# [[:ru:Категория:Притоки Аргута]] - 9
# [[:ru:Категория:Притоки Белой (притока Чарыша)]] - 9
# [[:ru:Категория:Притоки Ёрги]] - 9
# [[:ru:Категория:Притоки Пукшеньги]] - 9
# [[:ru:Категория:Бассейн Нижней Лупьи]] - 9
# [[:ru:Категория:Реки Коношского района]] - 9
# [[:ru:Категория:Притоки Пожега (притока Выми)]] - 9
# [[:ru:Категория:Реки Баймакского района]] - 9
# [[:ru:Категория:Реки Белокатайского района]] - 9
# [[:ru:Категория:Реки Миякинского района]] - 9
# [[:ru:Категория:Притоки Рессеты]] - 9
# [[:ru:Категория:Реки Кольчугинского района]] - 9
# [[:ru:Категория:Реки Александровского района Владимирской области]] - 9
# [[:ru:Категория:Реки Петушинского района]] - 9
# [[:ru:Категория:Реки Гаврилово-Посадского района]] - 9
# [[:ru:Категория:Притоки Терсы (притока Медведицы)]] - 9
# [[:ru:Категория:Реки Аткарского района]] - 9
# [[:ru:Категория:Реки Белозерского района Вологодской области]] - 9
# [[:ru:Категория:Реки Прибайкальского района]] - 9
# [[:ru:Категория:Бассейн Порши (притока Уфтюги)]] - 9
# [[:ru:Категория:Притоки Самура]] - 9
# [[:ru:Категория:Притоки Андийского Койсу]] - 9
# [[:ru:Категория:Реки Вичугского района]] - 9
# [[:ru:Категория:Реки Бабынинского района]] - 9
# [[:ru:Категория:Бассейн Жиздры]] - 9
# [[:ru:Категория:Притоки Вытебети]] - 9
# [[:ru:Категория:Притоки Угры]] - 9
# [[:ru:Категория:Притоки Немды (приток Пижмы)]] - 9
# [[:ru:Категория:Бассейн Великой (приток Вятки)]] - 9
# [[:ru:Категория:Притоки Айювы]] - 9
# [[:ru:Категория:Притоки Тобыша]] - 9
# [[:ru:Категория:Притоки Северной Мылвы]] - 9
# [[:ru:Категория:Притоки Подчерья]] - 9
# [[:ru:Категория:Притоки Малой Визинги]] - 9
# [[:ru:Категория:Бассейн Локчима]] - 9
# [[:ru:Категория:Бассейн Воча]] - 9
# [[:ru:Категория:Бассейн Сысолы]] - 9
# [[:ru:Категория:Притоки Нившеры]] - 9
# [[:ru:Категория:Притоки Сулы (притока Печоры)]] - 9
# [[:ru:Категория:Реки Псковского района]] - 9
# [[:Կատեգորիա:Ադրբեջանի գետեր]] - 8
# [[:ru:Категория:Реки, впадающие в Атлантический океан (Евразия)]] - 8
# [[:ru:Категория:Реки Гранд-Эста]] - 8
# [[:ru:Категория:Водные объекты Енисейского бассейнового округа]] - 8
# [[:ru:Категория:Реки Локтевского района]] - 8
# [[:ru:Категория:Реки Бийского района]] - 8
# [[:ru:Категория:Водные объекты Днепровского бассейнового округа]] - 8
# [[:ru:Категория:Реки Киевской области]] - 8
# [[:ru:Категория:Реки Черниговской области]] - 8
# [[:ru:Категория:Реки Чухломского района]] - 8
# [[:ru:Категория:Реки Луганской области]] - 8
# [[:ru:Категория:Реки Ростовской области]] - 8
# [[:ru:Категория:Реки Чечни]] - 8
# [[:ru:Категория:Притоки Северского Донца]] - 8
# [[:ru:Категория:Реки Люксембурга (Бельгия)]] - 8
# [[:ru:Категория:Реки, впадающие в Средиземное море (Азия)]] - 8
# [[:ru:Категория:Бассейн Лабы]] - 8
# [[:ru:Категория:Притоки Уймени]] - 8
# [[:ru:Категория:Реки Советского района Алтайского края]] - 8
# [[:ru:Категория:Реки Квебека]] - 8
# [[:ru:Категория:Бассейн Песчаной (притока Оби)]] - 8
# [[:ru:Категория:Реки Петропавловского района Алтайского края]] - 8
# [[:ru:Категория:Бассейн Ануя]] - 8
# [[:ru:Категория:Бассейн Чуи (приток Катуни)]] - 8
# [[:ru:Категория:Притоки Кадрина]] - 8
# [[:ru:Категория:Бассейн Уфтюги (притока Северной Двины)]] - 8
# [[:ru:Категория:Притоки Ёлвы]] - 8
# [[:ru:Категория:Притоки Емцы]] - 8
# [[:ru:Категория:Бассейн Ваймуги]] - 8
# [[:ru:Категория:Притоки Ваймуги]] - 8
# [[:ru:Категория:Притоки Пожега (нижнего притока Вычегды)]] - 8
# [[:ru:Категория:Реки Давлекановского района]] - 8
# [[:ru:Категория:Притоки Дёмы]] - 8
# [[:ru:Категория:Реки Янаульского района]] - 8
# [[:ru:Категория:Реки Думиничского района]] - 8
# [[:ru:Категория:Бассейн Пекши]] - 8
# [[:ru:Категория:Притоки Гуся]] - 8
# [[:ru:Категория:Реки Самойловского района]] - 8
# [[:ru:Категория:Реки Котовского района Волгоградской области]] - 8
# [[:ru:Категория:Бассейн Медведицы (притока Дона)]] - 8
# [[:ru:Категория:Бассейн Колпи (приток Суды)]] - 8
# [[:ru:Категория:Бассейн Кубены]] - 8
# [[:ru:Категория:Бассейн Леденьги]] - 8
# [[:ru:Категория:Реки Лухского района]] - 8
# [[:ru:Категория:Бассейн Луха]] - 8
# [[:ru:Категория:Реки Мосальского района]] - 8
# [[:ru:Категория:Реки Медынского района]] - 8
# [[:ru:Категория:Реки Перемышльского района]] - 8
# [[:ru:Категория:Бассейн Шани]] - 8
# [[:ru:Категория:Притоки Пшехи]] - 8
# [[:ru:Категория:Реки, впадающие в Белое море на Карельском берегу]] - 8
# [[:ru:Категория:Притоки Большой Осиповой]] - 8
# [[:ru:Категория:Притоки Южной Уньги]] - 8
# [[:ru:Категория:Бассейн Уската]] - 8
# [[:ru:Категория:Притоки Верхней Терси]] - 8
# [[:ru:Категория:Притоки Кабырзы]] - 8
# [[:ru:Категория:Реки Белохолуницкого района]] - 8
# [[:ru:Категория:Бассейн Быстрицы (приток Вятки)]] - 8
# [[:ru:Категория:Притоки Летки]] - 8
# [[:ru:Категория:Притоки Волманги]] - 8
# [[:ru:Категория:Реки Свечинского района]] - 8
# [[:ru:Категория:Притоки Пижмы (притока Печоры)]] - 8
# [[:ru:Категория:Притоки Ёрсы]] - 8
# [[:ru:Категория:Притоки Ухты (приток Ижмы)]] - 8
# [[:ru:Категория:Бассейн Нившеры]] - 8
# [[:ru:Категория:Реки Струго-Красненского района]] - 8
# [[:ru:Категория:Реки, впадающие в Атлантический океан (Африка)]] - 7
# [[:ru:Категория:Реки Сирии]] - 7
# [[:ru:Категория:Бывшие пограничные реки]] - 7
# [[:ru:Категория:Водный туризм]] - 7
# [[:ru:Категория:Реки Могилёвской области]] - 7
# [[:ru:Категория:Притоки Селенги]] - 7
# [[:ru:Категория:Реки Любимского района]] - 7
# [[:ru:Категория:Реки, впадающие в Чёрное море (Азия)]] - 7
# [[:ru:Категория:Реки Камешковского района]] - 7
# [[:ru:Категория:Реки Северной Осетии]] - 7
# [[:ru:Категория:Водные объекты Крымского бассейнового округа]] - 7
# [[:ru:Категория:Реки Курской области]] - 7
# [[:ru:Категория:Реки Селемджинского района]] - 7
# [[:ru:Категория:Притоки Псекупса]] - 7
# [[:ru:Категория:Притоки Пшиша]] - 7
# [[:ru:Категория:Реки Черепановского района]] - 7
# [[:ru:Категория:Реки Актюбинской области]] - 7
# [[:ru:Категория:Реки Территории Юкон]] - 7
# [[:ru:Категория:Притоки Большой Сумульты]] - 7
# [[:ru:Категория:Бассейн Нени]] - 7
# [[:ru:Категория:Реки Троицкого района Алтайского края]] - 7
# [[:ru:Категория:Бассейн Сумы (реки, впадающей в Белое море)]] - 7
# [[:ru:Категория:Бассейн Ёртома]] - 7
# [[:ru:Категория:Притоки Чуба]] - 7
# [[:ru:Категория:Бассейн Лахомы]] - 7
# [[:ru:Категория:Притоки Йирвы]] - 7
# [[:ru:Категория:Реки, впадающие в Кубенское озеро]] - 7
# [[:ru:Категория:Реки Верховажского района]] - 7
# [[:ru:Категория:Притоки Пинеги]] - 7
# [[:ru:Категория:Реки Архангельского района]] - 7
# [[:ru:Категория:Притоки Уфы]] - 7
# [[:ru:Категория:Реки Бурзянского района]] - 7
# [[:ru:Категория:Притоки Уязы]] - 7
# [[:ru:Категория:Реки Зилаирского района]] - 7
# [[:ru:Категория:Бассейн Северского Донца]] - 7
# [[:ru:Категория:Бассейн Нерли (приток Клязьмы)]] - 7
# [[:ru:Категория:Реки Вязниковского района]] - 7
# [[:ru:Категория:Бассейн Пры (приток Оки)]] - 7
# [[:ru:Категория:Реки Гороховецкого района]] - 7
# [[:ru:Категория:Реки Даниловского района Волгоградской области]] - 7
# [[:ru:Категория:Притоки Карамыша]] - 7
# [[:ru:Категория:Реки Красноармейского района Саратовской области]] - 7
# [[:ru:Категория:Реки Руднянского района Волгоградской области]] - 7
# [[:ru:Категория:Притоки Суды (приток Волги)]] - 7
# [[:ru:Категория:Бассейн Толшмы]] - 7
# [[:ru:Категория:Бассейн Стрельны (притока Сухоны)]] - 7
# [[:ru:Категория:Притоки Ёмбы]] - 7
# [[:ru:Категория:Притоки Тошни]] - 7
# [[:ru:Категория:Реки Пошехонского района]] - 7
# [[:ru:Категория:Реки Шекснинского района]] - 7
# [[:ru:Категория:Притоки Андомы]] - 7
# [[:ru:Категория:Бассейн Городишны (притока Сухоны)]] - 7
# [[:ru:Категория:Бассейн Самура]] - 7
# [[:ru:Категория:Притоки Кумы (река, впадает в Каспийское море)]] - 7
# [[:ru:Категория:Реки, впадающие в Эгейское море]] - 7
# [[:ru:Категория:Притоки Инструча]] - 7
# [[:ru:Категория:Реки Озёрского района (Калининградская область)]] - 7
# [[:ru:Категория:Реки Приютненского района]] - 7
# [[:ru:Категория:Притоки Лужи]] - 7
# [[:ru:Категория:Бассейн Серёны]] - 7
# [[:ru:Категория:Реки Ферзиковского района]] - 7
# [[:ru:Категория:Притоки Чирко-Кеми]] - 7
# [[:ru:Категория:Притоки Шуи]] - 7
# [[:ru:Категория:Притоки Уската]] - 7
# [[:ru:Категория:Притоки Кузюга]] - 7
# [[:ru:Категория:Притоки Немды (приток Вятки)]] - 7
# [[:ru:Категория:Реки Унинского района]] - 7
# [[:ru:Категория:Притоки Ярани]] - 7
# [[:ru:Категория:Реки Тужинского района]] - 7
# [[:ru:Категория:Бассейн реки Паозер]] - 7
# [[:ru:Категория:Бассейн Сулы (притока Печоры)]] - 7
# [[:ru:Категория:Бассейн Лыжи]] - 7
# [[:ru:Категория:Бассейн Вишеры (притока Вычегды)]] - 7
# [[:ru:Категория:Священные реки]] - 6
# [[:ru:Категория:Реки Астраханской области]] - 6
# [[:ru:Категория:Реки Гомельской области]] - 6
# [[:ru:Категория:Реки Колорадо]] - 6
# [[:ru:Категория:Реки Аляски]] - 6
# [[:ru:Категория:Реки Брестской области]] - 6
# [[:ru:Категория:Реки Ивановского района Ивановской области]] - 6
# [[:ru:Категория:Реки Комсомольского района Ивановской области]] - 6
# [[:ru:Категория:Реки Ингушетии]] - 6
# [[:ru:Категория:Реки Московской области]] - 6
# [[:ru:Категория:Реки Орловской области]] - 6
# [[:ru:Категория:Реки Ярского района]] - 6
# [[:ru:Категория:Реки Залесовского района]] - 6
# [[:ru:Категория:Реки Зейского района]] - 6
# [[:ru:Категория:Реки Муйского района]] - 6
# [[:ru:Категория:Притоки Большой Лабы]] - 6
# [[:ru:Категория:Бассейн Белой (притока Кубани)]] - 6
# [[:ru:Категория:Бассейн Афипса]] - 6
# [[:ru:Категория:Реки Майкопского района]] - 6
# [[:ru:Категория:Бассейн Берди]] - 6
# [[:ru:Категория:Реки Целинного района Алтайского края]] - 6
# [[:ru:Категория:Реки Быстроистокского района]] - 6
# [[:ru:Категория:Притоки Каменки (притока Катуни)]] - 6
# [[:ru:Категория:Реки Краснознаменского района]] - 6
# [[:ru:Категория:Притоки Ини (притока Чарыша)]] - 6
# [[:ru:Категория:Притоки Кумира]] - 6
# [[:ru:Категория:Притоки Пыжи]] - 6
# [[:ru:Категория:Притоки Юмижа]] - 6
# [[:ru:Категория:Притоки Кодимы]] - 6
# [[:ru:Категория:Бассейн Цемы (притока Пёзы)]] - 6
# [[:ru:Категория:Бассейн Уктыма]] - 6
# [[:ru:Категория:Бассейн Пыелы]] - 6
# [[:ru:Категория:Притоки Большой Лоптюги]] - 6
# [[:ru:Категория:Притоки Верхней Лупьи]] - 6
# [[:ru:Категория:Бассейн Уфтюги (притока Сухоны)]] - 6
# [[:ru:Категория:Бассейн Большого Ика (притока Сакмары)]] - 6
# [[:ru:Категория:Реки Кугарчинского района]] - 6
# [[:ru:Категория:Реки Чернянского района]] - 6
# [[:ru:Категория:Реки Кабанского района]] - 6
# [[:ru:Категория:Бассейн Клязьмы]] - 6
# [[:ru:Категория:Реки Петровского района Саратовской области]] - 6
# [[:ru:Категория:Бассейн Бузулука (притока Хопра)]] - 6
# [[:ru:Категория:Бассейн Терсы (притока Медведицы)]] - 6
# [[:ru:Категория:Бассейн Чагодощи]] - 6
# [[:ru:Категория:Бассейн Куножа]] - 6
# [[:ru:Категория:Бассейн Юзы]] - 6
# [[:ru:Категория:Бассейн Кемы (притока Унжи)]] - 6
# [[:ru:Категория:Реки Тейковского района]] - 6
# [[:ru:Категория:Притоки Обноры]] - 6
# [[:ru:Категория:Бассейн Согожи]] - 6
# [[:ru:Категория:Бассейн Кубенского озера]] - 6
# [[:ru:Категория:Бассейн Большого Юга (притока Шексны)]] - 6
# [[:ru:Категория:Притоки Битюга]] - 6
# [[:ru:Категория:Реки Подосиновского района]] - 6
# [[:ru:Категория:Реки Ильинского района Ивановской области]] - 6
# [[:ru:Категория:Притоки Луха]] - 6
# [[:ru:Категория:Реки Заволжского района Ивановской области]] - 6
# [[:ru:Категория:Реки Юрьевецкого района]] - 6
# [[:ru:Категория:Реки Шуйского района]] - 6
# [[:ru:Категория:Реки Лескенского района]] - 6
# [[:ru:Категория:Бассейн Кумы (река, впадает в Каспийское море)]] - 6
# [[:ru:Категория:Притоки Малки]] - 6
# [[:ru:Категория:Реки Сухиничского района]] - 6
# [[:ru:Категория:Бассейн Маныча]] - 6
# [[:ru:Категория:Бассейн Ичи (реки, впадающей в Охотское море)]] - 6
# [[:ru:Категория:Притоки Радуги]] - 6
# [[:ru:Категория:Бассейн Малой Вахминой]] - 6
# [[:ru:Категория:Реки Усть-Большерецкого района]] - 6
# [[:ru:Категория:Притоки Кеми (реки, впадающей в Белое море)]] - 6
# [[:ru:Категория:Бассейн Пончи]] - 6
# [[:ru:Категория:Бассейн Большого Ровкульского]] - 6
# [[:ru:Категория:Бассейн Лендерского]] - 6
# [[:ru:Категория:Бассейн озера Сула]] - 6
# [[:ru:Категория:Бассейн Видлицы]] - 6
# [[:ru:Категория:Притоки Водлы]] - 6
# [[:ru:Категория:Реки Кемерова]] - 6
# [[:ru:Категория:Притоки Ортона]] - 6
# [[:ru:Категория:Бассейн Усы (приток Томи)]] - 6
# [[:ru:Категория:Реки Новокузнецкого городского округа]] - 6
# [[:ru:Категория:Бассейн Мрассу]] - 6
# [[:ru:Категория:Притоки Мундыбаша]] - 6
# [[:ru:Категория:Притоки Пызаса]] - 6
# [[:ru:Категория:Притоки Тельбеса]] - 6
# [[:ru:Категория:Бассейн Большой Кокшаги]] - 6
# [[:ru:Категория:Притоки Большой Какши]] - 6
# [[:ru:Категория:Притоки Неи (притока Ветлуги)]] - 6
# [[:ru:Категория:Притоки Созьвы]] - 6
# [[:ru:Категория:Притоки Уньи]] - 6
# [[:ru:Категория:Притоки Чикшины]] - 6
# [[:ru:Категория:Притоки Тобыси (приток Ухты)]] - 6
# [[:ru:Категория:Притоки Серчейю]] - 6
# [[:ru:Категория:Бассейн Сойвы]] - 6
# [[:ru:Категория:Притоки Мылы (притока Цильмы)]] - 6
# [[:ru:Категория:Притоки Большой Ляги]] - 6
# [[:ru:Категория:Притоки Нема]] - 6
# [[:ru:Категория:Притоки Большой Мутной (притока Печоры)]] - 6
# [[:ru:Категория:Притоки Лаи (притока Печоры)]] - 6
# [[:ru:Категория:Притоки Северной Кельтмы]] - 6
# [[:ru:Категория:Притоки Буя (притока Камы)]] - 6
# [[:ru:Категория:Притоки Черёхи]] - 6
# [[:ru:Категория:Притоки Великой (впадает в Псковское озеро)]] - 6
# [[:ru:Категория:Реки Островского района Псковской области]] - 6
# [[:ru:Категория:Реки, впадающие в Атлантический океан (Северная Америка)]] - 5
# [[:ru:Категория:Реки Шотландии]] - 5
# [[:ru:Категория:Реки Окситании]] - 5
# [[:ru:Категория:Реки, впадающие в Индийский океан (Австралия)]] - 5
# [[:ru:Категория:Реки Нового Южного Уэльса]] - 5
# [[:ru:Категория:Реки Калманского района]] - 5
# [[:ru:Категория:Реки Рубцовского района]] - 5
# [[:ru:Категория:Рукава и протоки Волги]] - 5
# [[:ru:Категория:Реки Сумской области]] - 5
# [[:ru:Категория:Реки Селенгинского района]] - 5
# [[:ru:Категория:Реки Саратовской области]] - 5
# [[:ru:Категория:Реки Пермского края]] - 5
# [[:ru:Категория:Реки Томской области]] - 5
# [[:ru:Категория:Реки Буйского района]] - 5
# [[:ru:Категория:Реки Солигаличского района]] - 5
# [[:ru:Категория:Реки Одесской области]] - 5
# [[:ru:Категория:Реки Гессена]] - 5
# [[:ru:Категория:Бассейны бессточных областей Азии]] - 5
# [[:ru:Категория:Реки Эмилии-Романьи]] - 5
# [[:ru:Категория:Реки Минской области]] - 5
# [[:ru:Категория:Реки Харьковской области]] - 5
# [[:ru:Категория:Реки Оренбургской области]] - 5
# [[:ru:Категория:Реки Ковровского района]] - 5
# [[:ru:Категория:Реки Хэйлунцзяна]] - 5
# [[:ru:Категория:Реки Полесского района (Калининградская область)]] - 5
# [[:ru:Категория:Реки с обратным течением]] - 5
# [[:ru:Категория:Реки Москвы]] - 5
# [[:ru:Категория:Реки Томского района]] - 5
# [[:ru:Категория:Реки Нижегородской области]] - 5
# [[:ru:Категория:Реки Западно-Казахстанской области]] - 5
# [[:ru:Категория:Притоки Припяти]] - 5
# [[:ru:Категория:Реки Намюра]] - 5
# [[:ru:Категория:Реки Жуковского района Калужской области]] - 5
# [[:ru:Категория:Реки Тосненского района]] - 5
# [[:ru:Категория:Реки, впадающие в Онежскую губу]] - 5
# [[:ru:Категория:Водный туризм в Восточной Сибири]] - 5
# [[:ru:Категория:Реки Новосибирского района]] - 5
# [[:ru:Категория:Реки Подпорожского района]] - 5
# [[:ru:Категория:Реки Эвенкийского района]] - 5
# [[:ru:Категория:Реки Ломбардии]] - 5
# [[:ru:Категория:Бассейн Ходзи]] - 5
# [[:ru:Категория:Притоки Чумыша]] - 5
# [[:Կատեգորիա:Ուրալի վտակներ]] - 5
# [[:ru:Категория:Притоки Чаганузуна]] - 5
# [[:ru:Категория:Реки Неманского района]] - 5
# [[:ru:Категория:Бассейн Тархаты]] - 5
# [[:ru:Категория:Бассейн Коксы (приток Катуни)]] - 5
# [[:ru:Категория:Реки Зонального района]] - 5
# [[:ru:Категория:Бассейн Иши]] - 5
# [[:ru:Категория:Реки Каменского района Алтайского края]] - 5
# [[:ru:Категория:Бассейн Поперечной (притока Алея)]] - 5
# [[:ru:Категория:Реки Барнаула]] - 5
# [[:ru:Категория:Бассейн Лименды]] - 5
# [[:ru:Категория:Бассейн Коина]] - 5
# [[:ru:Категория:Притоки Юлы]] - 5
# [[:ru:Категория:Бассейн Мезенской Пижмы]] - 5
# [[:ru:Категория:Притоки Немана]] - 5
# [[:ru:Категория:Бассейн Кедвы (притока Выми)]] - 5
# [[:ru:Категория:Бассейн Виледи]] - 5
# [[:ru:Категория:Реки Лузского района]] - 5
# [[:ru:Категория:Притоки Космы]] - 5
# [[:ru:Категория:Бассейн Усолки (притока Северной Двины)]] - 5
# [[:ru:Категория:Реки Вельского района]] - 5
# [[:ru:Категория:Притоки Весляны (притока Выми)]] - 5
# [[:ru:Категория:Бассейн Инзера]] - 5
# [[:ru:Категория:Бассейн Дёмы]] - 5
# [[:ru:Категория:Реки Альшеевского района]] - 5
# [[:ru:Категория:Притоки Сакмары]] - 5
# [[:ru:Категория:Реки Гафурийского района]] - 5
# [[:ru:Категория:Бассейн Белой (приток Камы)]] - 5
# [[:ru:Категория:Реки Стерлибашевского района]] - 5
# [[:ru:Категория:Бассейн Тихой Сосны]] - 5
# [[:ru:Категория:Бассейн Судогды]] - 5
# [[:ru:Категория:Притоки Уводи]] - 5
# [[:ru:Категория:Реки Татищевского района]] - 5
# [[:ru:Категория:Притоки Савалы]] - 5
# [[:ru:Категория:Реки Дубовского района Волгоградской области]] - 5
# [[:ru:Категория:Бассейн Иды (притока Виги)]] - 5
# [[:ru:Категория:Притоки Юга]] - 5
# [[:ru:Категория:Бассейн Луженьги]] - 5
# [[:ru:Категория:Бассейн Илевны]] - 5
# [[:ru:Категория:Реки Вологды]] - 5
# [[:ru:Категория:Притоки Монзы (притока Костромы)]] - 5
# [[:ru:Категория:Притоки Костромы]] - 5
# [[:ru:Категория:Бассейн Самины (приток Андомы)]] - 5
# [[:ru:Категория:Реки Первомайского района Ярославской области]] - 5
# [[:ru:Категория:Реки Кирилловского района]] - 5
# [[:ru:Категория:Притоки Лундонги]] - 5
# [[:ru:Категория:Реки Вохомского района]] - 5
# [[:ru:Категория:Бассейн Шуи (притока Сухоны)]] - 5
# [[:ru:Категория:Притоки Уфтюги (реки, впадающей в Кубенское озеро)]] - 5
# [[:ru:Категория:Бассейн Чёрной Калитвы]] - 5
# [[:ru:Категория:Притоки Вороны]] - 5
# [[:ru:Категория:Бассейн Богучарки]] - 5
# [[:ru:Категория:Бассейн Каракойсу]] - 5
# [[:ru:Категория:Бассейн Аварского Койсу]] - 5
# [[:ru:Категория:Реки Родниковского района]] - 5
# [[:ru:Категория:Реки Верхнеландеховского района]] - 5
# [[:ru:Категория:Бассейн Елнати]] - 5
# [[:ru:Категория:Реки Фурмановского района]] - 5
# [[:ru:Категория:Притоки Подкумка]] - 5
# [[:ru:Категория:Реки Чегемского района]] - 5
# [[:ru:Категория:Притоки Золки]] - 5
# [[:ru:Категория:Реки Правдинского района]] - 5
# [[:ru:Категория:Бассейн Течи (притока Угры)]] - 5
# [[:ru:Категория:Притоки Рессы]] - 5
# [[:ru:Категория:Бассейн Рессы]] - 5
# [[:ru:Категория:Реки Ремонтненского района]] - 5
# [[:ru:Категория:Притоки Кавычи]] - 5
# [[:ru:Категория:Притоки Кирганика]] - 5
# [[:ru:Категория:Бассейн Еловки (притока Камчатки)]] - 5
# [[:ru:Категория:Притоки Андриановки]] - 5
# [[:ru:Категория:Притоки Суны (реки, впадающей в Онежское озеро)]] - 5
# [[:ru:Категория:Реки, впадающие в Топозеро]] - 5
# [[:ru:Категория:Реки, впадающие в Пяозеро]] - 5
# [[:ru:Категория:Бассейн Ковды]] - 5
# [[:ru:Категория:Бассейн Верхнего Куйто]] - 5
# [[:ru:Категория:Бассейн Воломы]] - 5
# [[:ru:Категория:Бассейн Волозера]] - 5
# [[:ru:Категория:Бассейн Паанаярви]] - 5
# [[:ru:Категория:Бассейн Момсаярви]] - 5
# [[:ru:Категория:Бассейн Тулоксы]] - 5
# [[:ru:Категория:Притоки Изылы]] - 5
# [[:ru:Категория:Притоки Чернового Нарыка]] - 5
# [[:ru:Категория:Бассейн Ортона]] - 5
# [[:ru:Категория:Притоки Тутуяса]] - 5
# [[:ru:Категория:Притоки Большого Унзаса]] - 5
# [[:ru:Категория:Притоки Стрелины]] - 5
# [[:ru:Категория:Реки Болотнинского района]] - 5
# [[:ru:Категория:Притоки Сосновки (приток Томи)]] - 5
# [[:ru:Категория:Притоки Белой Холуницы]] - 5
# [[:ru:Категория:Притоки Юмы]] - 5
# [[:ru:Категория:Реки Лебяжского района]] - 5
# [[:ru:Категория:Притоки Фёдоровки]] - 5
# [[:ru:Категория:Притоки Лупьи (верхнего притока Камы)]] - 5
# [[:ru:Категория:Притоки Лумпуна]] - 5
# [[:ru:Категория:Притоки Большой Кокшаги]] - 5
# [[:ru:Категория:Реки Фалёнского района]] - 5
# [[:ru:Категория:Бассейн Большой Какши]] - 5
# [[:ru:Категория:Реки Оршанского района Марий Эл]] - 5
# [[:ru:Категория:Притоки Юръяхи]] - 5
# [[:ru:Категория:Притоки Большого Патока]] - 5
# [[:ru:Категория:Реки Октябрьского района Костромской области]] - 5
# [[:ru:Категория:Притоки Лэпъю, верхнего притока Сысолы]] - 5
# [[:ru:Категория:Притоки Большой Визинги]] - 5
# [[:ru:Категория:Бассейн Велью]] - 5
# [[:ru:Категория:Бассейн Северной Кельтмы]] - 5
# [[:ru:Категория:Притоки Воли, притока Вычегды]] - 5
# [[:ru:Категория:Притоки Маджи]] - 5
# [[:ru:Категория:Притоки Тимшера (притока Вычегды)]] - 5
# [[:ru:Категория:Притоки Вуктыла]] - 5
# [[:ru:Категория:Бассейн Ухты (приток Ижмы)]] - 5
# [[:ru:Категория:Бассейн Шапкиной]] - 5
# [[:ru:Категория:Бассейн Кеби]] - 5
# [[:ru:Категория:Реки Манитобы]] - 5
# [[:ru:Категория:Реки Вайоминга]] - 5
# [[:ru:Категория:Подземные реки]] - 4
# [[:ru:Категория:Реки, впадающие в Атлантический океан (Южная Америка)]] - 4
# [[:ru:Категория:Реки Амазонаса]] - 4
# [[:ru:Категория:Реки Оверни — Роны — Альп]] - 4
# [[:ru:Категория:Реки штата Нью-Йорк]] - 4
# [[:ru:Категория:Реки Кастилии-Леона]] - 4
# [[:ru:Категория:Реки Наварры]] - 4
# [[:ru:Категория:Реки Якутии]] - 4
# [[:ru:Категория:Реки Поспелихинского района]] - 4
# [[:ru:Категория:Дельта Волги]] - 4
# [[:ru:Категория:Реки Верхнебуреинского района]] - 4
# [[:ru:Категория:Реки Смидовичского района]] - 4
# [[:ru:Категория:Реки Смоленской области]] - 4
# [[:ru:Категория:Реки Полтавской области]] - 4
# [[:ru:Категория:Реки Алтайского края]] - 4
# [[:ru:Категория:Притоки Миссисипи]] - 4
# [[:ru:Категория:Реки Техаса]] - 4
# [[:ru:Категория:Реки Нижней Австрии]] - 4
# [[:ru:Категория:Реки Северного Рейна-Вестфалии]] - 4
# [[:ru:Категория:Реки Хатлонской области]] - 4
# [[:ru:Категория:Реки, впадающие в Рижский залив]] - 4
# [[:ru:Категория:Реки Новой Аквитании]] - 4
# [[:ru:Категория:Реки Хмельницкой области]] - 4
# [[:ru:Категория:Реки Внутренней Монголии]] - 4
# [[:ru:Категория:Реки, впадающие в Ботнический залив]] - 4
# [[:ru:Категория:Реки Синьцзян-Уйгурского автономного района]] - 4
# [[:ru:Категория:Притоки Амударьи]] - 4
# [[:ru:Категория:Реки области Венеция]] - 4
# [[:ru:Категория:Реки Волынской области]] - 4
# [[:ru:Категория:Реки Ленинградской области]] - 4
# [[:ru:Категория:Реки Печорского района]] - 4
# [[:ru:Категория:Реки Савинского района]] - 4
# [[:ru:Категория:Реки Мамско-Чуйского района]] - 4
# [[:ru:Категория:Реки Могочинского района]] - 4
# [[:ru:Категория:Реки Тюменской области]] - 4
# [[:ru:Категория:Притоки Зеи]] - 4
# [[:ru:Категория:Реки Амурской области]] - 4
# [[:ru:Категория:Притоки Москвы]] - 4
# [[:ru:Категория:Притоки Эльбы]] - 4
# [[:ru:Категория:Реки Акмолинской области]] - 4
# [[:ru:Категория:Реки Карагандинской области]] - 4
# [[:ru:Категория:Реки Атырауской области]] - 4
# [[:ru:Категория:Притоки Волги, впадающие в Чебоксарское водохранилище]] - 4
# [[:ru:Категория:Реки Марий Эл]] - 4
# [[:ru:Категория:Притоки Мааса]] - 4
# [[:ru:Категория:Рукава и протоки Невы]] - 4
# [[:ru:Категория:Реки Туркестанской области]] - 4
# [[:ru:Категория:Реки Каргопольского района]] - 4
# [[:ru:Категория:Реки, впадающие в Ионическое море]] - 4
# [[:ru:Категория:Притоки Савы]] - 4
# [[:ru:Категория:Реки Хабаровского района]] - 4
# [[:ru:Категория:Реки Туруханского района]] - 4
# [[:ru:Категория:Реки Переславского района]] - 4
# [[:ru:Категория:Реки, впадающие в Тихий океан (Северная Америка)]] - 4
# [[:ru:Категория:Реки Орегона]] - 4
# [[:ru:Категория:Притоки Кубани]] - 4
# [[:ru:Категория:Реки Северо-Западных территорий]] - 4
# [[:ru:Категория:Реки Гродненской области]] - 4
# [[:ru:Категория:Притоки Маймы]] - 4
# [[:ru:Категория:Притоки Садры]] - 4
# [[:ru:Категория:Бассейн Саракокши]] - 4
# [[:ru:Категория:Притоки Бирюксы (притока Катуни)]] - 4
# [[:ru:Категория:Притоки Кана (притока Чарыша)]] - 4
# [[:ru:Категория:Притоки Маралихи]] - 4
# [[:ru:Категория:Притоки Суенги]] - 4
# [[:ru:Категория:Притоки Большой Речки (притока Оби)]] - 4
# [[:ru:Категория:Реки Косихинского района]] - 4
# [[:ru:Категория:Притоки Сии (притока Лебеди)]] - 4
# [[:ru:Категория:Бассейн Локтевки]] - 4
# [[:ru:Категория:Притоки Абая (притока Коксы)]] - 4
# [[:ru:Категория:Бассейн Юстыта]] - 4
# [[:ru:Категория:Бассейн Большой Речки (притока Оби)]] - 4
# [[:ru:Категория:Притоки Ябагана]] - 4
# [[:ru:Категория:Бассейн Кызылшина]] - 4
# [[:ru:Категория:Притоки Чёма]] - 4
# [[:ru:Категория:Притоки Бар-Бургазы]] - 4
# [[:ru:Категория:Бассейн Чемровки]] - 4
# [[:ru:Категория:Бассейн Нюмы]] - 4
# [[:ru:Категория:Бассейн Ленки]] - 4
# [[:ru:Категория:Бассейн Топсы (притока Северной Двины)]] - 4
# [[:ru:Категория:Бассейн Мотьмы]] - 4
# [[:ru:Категория:Бассейн Юмижа]] - 4
# [[:ru:Категория:Бассейн Ёрги]] - 4
# [[:ru:Категория:Притоки Ваеньги]] - 4
# [[:ru:Категория:Притоки Пянды]] - 4
# [[:ru:Категория:Бассейн Шиеса]] - 4
# [[:ru:Категория:Притоки Сойги (притока Северной Двины)]] - 4
# [[:ru:Категория:Бассейн Очеи]] - 4
# [[:ru:Категория:Притоки Лахомы]] - 4
# [[:ru:Категория:Бассейн Иоссера]] - 4
# [[:ru:Категория:Бассейн Старой (притока Вычегды)]] - 4
# [[:ru:Категория:Бассейн Уса (притока Мезени)]] - 4
# [[:ru:Категория:Притоки Тядемы]] - 4
# [[:ru:Категория:Притоки Ваги]] - 4
# [[:ru:Категория:Бассейн Чисвы]] - 4
# [[:ru:Категория:Бассейн Пожега (нижнего притока Вычегды)]] - 4
# [[:ru:Категория:Притоки Онеги]] - 4
# [[:ru:Категория:Реки, впадающие в Белое море на Поморском берегу]] - 4
# [[:ru:Категория:Реки Бижбулякского района]] - 4
# [[:ru:Категория:Реки Кувандыкского района]] - 4
# [[:ru:Категория:Притоки Большого Ика (притока Сакмары)]] - 4
# [[:ru:Категория:Реки Иглинского района]] - 4
# [[:ru:Категория:Реки Катав-Ивановского района]] - 4
# [[:ru:Категория:Реки Нязепетровского района]] - 4
# [[:ru:Категория:Притоки Ая]] - 4
# [[:ru:Категория:Реки Чишминского района]] - 4
# [[:ru:Категория:Реки Ашинского района]] - 4
# [[:ru:Категория:Реки Куюргазинского района]] - 4
# [[:ru:Категория:Бассейн реки Тятер]] - 4
# [[:ru:Категория:Бассейн Вотчи (притока Кубены)]] - 4
# [[:ru:Категория:Притоки Айдара]] - 4
# [[:ru:Категория:Бассейн Ушны]] - 4
# [[:ru:Категория:Реки Киржачского района]] - 4
# [[:ru:Категория:Бассейн Суворощи]] - 4
# [[:ru:Категория:Притоки Судогды]] - 4
# [[:ru:Категория:Бассейн Ирмеса]] - 4
# [[:ru:Категория:Реки Еланского района]] - 4
# [[:ru:Категория:Притоки Бузулука (притока Хопра)]] - 4
# [[:ru:Категория:Бассейн Торгуна]] - 4
# [[:ru:Категория:Притоки Бурлука]] - 4
# [[:Կատեգորիա:Չագոդոշչենսկի շրջանի գետեր]] - 4
# [[:ru:Категория:Притоки Ангаракана]] - 4
# [[:ru:Категория:Бассейн Муромки]] - 4
# [[:ru:Категория:Бассейн Мегорского озера]] - 4
# [[:ru:Категория:Бассейн Вохмы]] - 4
# [[:ru:Категория:Бассейн Кихти]] - 4
# [[:Կատեգորիա:Մոլոգայի վտակներ]] - 4
# [[:ru:Категория:Бассейн Званы]] - 4
# [[:ru:Категория:Бассейн Ведуги]] - 4
# [[:ru:Категория:Притоки Девицы, верхнего притока Дона]] - 4
# [[:ru:Категория:Притоки Чирагчая]] - 4
# [[:ru:Категория:Бассейн Горьковского водохранилища]] - 4
# [[:ru:Категория:Реки Палехского района]] - 4
# [[:ru:Категория:Бассейн Шачи (приток Волги)]] - 4
# [[:ru:Категория:Бассейн Калининградского залива]] - 4
# [[:ru:Категория:Реки Варминьско-Мазурского воеводства]] - 4
# [[:ru:Категория:Бассейн Деймы]] - 4
# [[:ru:Категория:Реки Гурьевского района (Калининградская область)]] - 4
# [[:ru:Категория:Реки Багратионовского района]] - 4
# [[:ru:Категория:Реки Тасмании]] - 4
# [[:ru:Категория:Притоки Протвы]] - 4
# [[:ru:Категория:Реки Сарпинского района]] - 4
# [[:ru:Категория:Бассейн Оки (приток Волги)]] - 4
# [[:ru:Категория:Бассейн Губса]] - 4
# [[:ru:Категория:Бассейн Большой Хапицы]] - 4
# [[:ru:Категория:Притоки Малой Вахминой]] - 4
# [[:ru:Категория:Притоки Толбачика]] - 4
# [[:ru:Категория:Бассейн Чирко-Кеми]] - 4
# [[:ru:Категория:Реки, впадающие в Сегозеро]] - 4
# [[:ru:Категория:Бассейн Среднего Куйто]] - 4
# [[:ru:Категория:Бассейн Маткозера]] - 4
# [[:ru:Категория:Бассейн Выгозера]] - 4
# [[:ru:Категория:Бассейн Войницы]] - 4
# [[:ru:Категория:Бассейн Сямозера]] - 4
# [[:ru:Категория:Рукава и протоки Камчатки]] - 4
# [[:ru:Категория:Бассейн Ровкульского]] - 4
# [[:ru:Категория:Притоки Мегреги]] - 4
# [[:ru:Категория:Бассейн Сумерианйоки]] - 4
# [[:ru:Категория:Бассейн Ивины]] - 4
# [[:ru:Категория:Бассейн Сухой Водлы]] - 4
# [[:ru:Категория:Притоки Ура]] - 4
# [[:ru:Категория:Притоки Большой Камышной]] - 4
# [[:ru:Категория:Притоки Саянзаса]] - 4
# [[:ru:Категория:Бассейн Южной Уньги]] - 4
# [[:ru:Категория:Бассейн Тайдона]] - 4
# [[:ru:Категория:Притоки Заломной]] - 4
# [[:ru:Категория:Притоки Северной Уньги]] - 4
# [[:ru:Категория:Притоки Большой Промышленной]] - 4
# [[:ru:Категория:Бассейн Средней Терси]] - 4
# [[:ru:Категория:Притоки Бельсу]] - 4
# [[:ru:Категория:Притоки Абы (притока Томи)]] - 4
# [[:ru:Категория:Реки Мысковского городского округа]] - 4
# [[:ru:Категория:Притоки Антропа]] - 4
# [[:ru:Категория:Бассейн Кабырзы]] - 4
# [[:ru:Категория:Притоки Анзаса]] - 4
# [[:ru:Категория:Притоки Большого Таза]] - 4
# [[:ru:Категория:Притоки Мунжи]] - 4
# [[:ru:Категория:Притоки Абашевы]] - 4
# [[:ru:Категория:Притоки Лобани]] - 4
# [[:ru:Категория:Притоки Вои (приток Вятки)]] - 4
# [[:ru:Категория:Бассейн Летки]] - 4
# [[:ru:Категория:Бассейн Угдыма]] - 4
# [[:ru:Категория:Притоки Селемджи]] - 4
# [[:ru:Категория:Притоки Куи (притока Печоры)]] - 4
# [[:ru:Категория:Бассейн Певка]] - 4
# [[:ru:Категория:Бассейн Лэпъю (притока Пожега)]] - 4
# [[:ru:Категория:Бассейн Вуктыла]] - 4
# [[:ru:Категория:Притоки Нерицы]] - 4
# [[:ru:Категория:Притоки Ныдыба]] - 4
# [[:ru:Категория:Бассейн Айювы]] - 4
# [[:ru:Категория:Притоки Исаковы]] - 4
# [[:ru:Категория:Бассейн Козлаю]] - 4
# [[:ru:Категория:Бассейн Большой Сойю]] - 4
# [[:ru:Категория:Бассейн Кожвы]] - 4
# [[:ru:Категория:Притоки Кыдрыма]] - 4
# [[:ru:Категория:Притоки Соймы (притока Сулы)]] - 4
# [[:ru:Категория:Бассейн Лымвы]] - 4
# [[:ru:Категория:Бассейн Воктыма]] - 4
# [[:ru:Категория:Бассейн Мылы (притока Цильмы)]] - 4
# [[:ru:Категория:Притоки Пивъю]] - 4
# [[:ru:Категория:Бассейн Соймы (притока Сулы)]] - 4
# [[:ru:Категория:Реки Кильмезского района]] - 4
# [[:ru:Категория:Реки Нижнесергинского района]] - 4
# [[:ru:Категория:Реки Порховского района]] - 4
# [[:ru:Категория:Реки, впадающие в Коралловое море]] - 4
# [[:ru:Категория:Реки Квинсленда]] - 4
# [[:ru:Категория:Притоки По]] - 4
# [[:ru:Категория:Притоки Инда]] - 4
# [[:ru:Категория:Реки Гирина]] - 3
# [[:Կատեգորիա:Էլազըղի մարզ]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки Пары]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки Мадрида]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки Пенджаба (Пакистан)]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки Хайбер-Пахтунхва]] - 3
# [[:ru:Категория:Притоки Иордана]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки Арагона]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки Кастилии-Ла-Манчи]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки Эстремадуры]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки, впадающие в Балеарское море]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки Каталонии]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки, впадающие в Ла-Манш]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки Хакасии]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки Нижнеколымского района]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки Кобяйского улуса]] - 3
# [[:Կատեգորիա:Վերին Օբի ավազանային շրջանի գետեր]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки Олёкминского района]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки Запорожской области]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки Кировоградской области]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки Черкасской области]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки Таймырского Долгано-Ненецкого района]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки Пензенской области]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки Татарстана]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки Удмуртии]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки Красноярского края]] - 3
# [[:Կատեգորիա:Դվինսկո Պեչարսկի ավազանային շրջանի գետեր]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки, впадающие в Двинскую губу]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки Айовы]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки Канзаса]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки Кентукки]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки Нью-Мексико]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки Юты]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки Верхней Австрии]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки Гелдерланда]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки Рейнланд-Пфальца]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки Сурхандарьинской области]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки Уттар-Прадеш]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки Уттаракханда]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки Мату-Гросу]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки Андалусии]] - 3
# [[:ru:Категория:Бассейн Воротана]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки Винницкой области]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки Львовской области]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки Дорнода]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки Лацио]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки Трентино-Альто-Адидже]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки Иллинойса]] - 3
# [[:ru:Категория:Притоки Гаронны]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки Ровненской области]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки, впадающие в Мозамбикский пролив]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки Донецкой области]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки Вильяндимаа]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки Пярнумаа]] - 3
# [[:ru:Категория:Притоки Усы (приток Печоры)]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки Лежневского района]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки Киренского района]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки Чулымского района]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки Тироля]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки Северной Дакоты]] - 3
# [[:ru:Категория:Вышневолоцкая водная система]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки Ярославского района Ярославской области]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки Омской области]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки Уфы]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки Калужской области]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки Среднечешского края]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки Витебского района]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки Тарского района]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки Житомирской области]] - 3
# [[:ru:Категория:Притоки Десны (приток Днепра)]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки Эпира]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки Окинского района]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки Приозерского района]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки Тихвинского района]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки Магаданской области]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки провинции Мисьонес]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки Мазановского района]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки Тындинского района]] - 3
# [[:ru:Категория:Водные объекты Нижнеобского бассейнового округа]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки Пьемонта]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки О-де-Франса]] - 3
# [[:Կատեգորիա:Մեծ Լճեր]] - 3
# [[:ru:Категория:Притоки Лабы]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки Заринского района]] - 3
# [[:ru:Категория:Притоки Ини (верхнего притока Оби)]] - 3
# [[:ru:Категория:Притоки Койнихи]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки, впадающие в залив Святого Лаврентия]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки Нижней Саксонии]] - 3
# [[:ru:Категория:Бассейн Ини (притока Чарыша)]] - 3
# [[:ru:Категория:Притоки Ини (притока Катуни)]] - 3
# [[:ru:Категория:Бассейн Большой Сумульты]] - 3
# [[:ru:Категория:Притоки Коргона]] - 3
# [[:ru:Категория:Притоки Бехтемира]] - 3
# [[:ru:Категория:Притоки Кызылшина]] - 3
# [[:ru:Категория:Притоки Чемровки]] - 3
# [[:ru:Категория:Притоки Коксу (приток Аргута)]] - 3
# [[:ru:Категория:Притоки Ночной (притока Коксы)]] - 3
# [[:ru:Категория:Бассейн Абая (притока Коксы)]] - 3
# [[:ru:Категория:Бассейн Лосихи (притока Оби)]] - 3
# [[:ru:Категория:Притоки Повалихи]] - 3
# [[:ru:Категория:Притоки Шавлы (притока Аргута)]] - 3
# [[:ru:Категория:Притоки Локтевки]] - 3
# [[:ru:Категория:Бассейн Кадрина]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки Ельцовского района]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки провинции Буэнос-Айрес]] - 3
# [[:ru:Категория:Бассейн Тихой (притока Катуни)]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки с бифуркацией]] - 3
# [[:ru:Категория:Притоки Коёна]] - 3
# [[:ru:Категория:Притоки Бащелака]] - 3
# [[:ru:Категория:Притоки Тархаты]] - 3
# [[:ru:Категория:Бассейн Маралихи]] - 3
# [[:ru:Категория:Притоки Малой Иши]] - 3
# [[:ru:Категория:Притоки Саракокши]] - 3
# [[:ru:Категория:Притоки Сарасы]] - 3
# [[:ru:Категория:Притоки проток и рукавов Оби]] - 3
# [[:ru:Категория:Притоки Сузуна]] - 3
# [[:ru:Категория:Бассейн Чевъю]] - 3
# [[:ru:Категория:Бассейн Кижмолы (притока Вычегды)]] - 3
# [[:ru:Категория:Бассейн Сетры]] - 3
# [[:ru:Категория:Бассейн Тядемы]] - 3
# [[:ru:Категория:Бассейн Ёлвы]] - 3
# [[:ru:Категория:Притоки Содзима]] - 3
# [[:ru:Категория:Бассейн Пукшеньги]] - 3
# [[:ru:Категория:Притоки Ежуги]] - 3
# [[:ru:Категория:Бассейн Лексы]] - 3
# [[:ru:Категория:Бассейн Нюбы]] - 3
# [[:ru:Категория:Притоки Большого Чёласа]] - 3
# [[:ru:Категория:Притоки Большой Чачи]] - 3
# [[:ru:Категория:Притоки Уса (притока Мезени)]] - 3
# [[:ru:Категория:Бассейн Зырянской Ежуги]] - 3
# [[:ru:Категория:Притоки Великой Охты]] - 3
# [[:ru:Категория:Бассейн Пожега (притока Выми)]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки, впадающие в Баренцево море]] - 3
# [[:ru:Категория:Бассейн Ваги]] - 3
# [[:ru:Категория:Бассейн Верхней Лупьи]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки Саракташского района]] - 3
# [[:ru:Категория:Притоки Большого Ика (притока Ая)]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки Мечетлинского района]] - 3
# [[:ru:Категория:Притоки Малого Инзера]] - 3
# [[:ru:Категория:Притоки Селеука]] - 3
# [[:ru:Категория:Притоки Чермасана]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки Нуримановского района]] - 3
# [[:ru:Категория:Бассейн Нежеголи]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки Сергиево-Посадского района]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки Селивановского района]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки Шатурского района]] - 3
# [[:ru:Категория:Бассейн Гуся]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки Урюпинского района]] - 3
# [[:ru:Категория:Притоки Иловли]] - 3
# [[:ru:Категория:Притоки Идолги]] - 3
# [[:ru:Категория:Бассейн Карамыша]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки, впадающие в Волгоградское водохранилище]] - 3
# [[:ru:Категория:Притоки Толучеевки]] - 3
# [[:ru:Категория:Притоки Щелкана]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки Николаевского района Волгоградской области]] - 3
# [[:ru:Категория:Бассейн Колошмы]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки Иволгинского района]] - 3
# [[:ru:Категория:Притоки Виги]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки Кологривского района]] - 3
# [[:ru:Категория:Бассейн Белого озера (истока Шексны)]] - 3
# [[:ru:Категория:Бассейн Стриги]] - 3
# [[:ru:Категория:Бассейн Шомоксы]] - 3
# [[:ru:Категория:Бассейн Вологды]] - 3
# [[:ru:Категория:Бассейн Тутки (притока Костромы)]] - 3
# [[:ru:Категория:Притоки Вытегры]] - 3
# [[:ru:Категория:Притоки Мегры (реки, впадающей в Онежское озеро)]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки Павинского района]] - 3
# [[:ru:Категория:Притоки Вохмы]] - 3
# [[:ru:Категория:Бассейн Лундонги]] - 3
# [[:ru:Категория:Бассейн Катромы]] - 3
# [[:ru:Категория:Бассейн Еденьги]] - 3
# [[:ru:Категория:Бассейн Тиксны]] - 3
# [[:ru:Категория:Бассейн Печеньги (притока Сухоны)]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки Весьегонского района]] - 3
# [[:ru:Категория:Бассейн Ягорбы (притока Шексны)]] - 3
# [[:ru:Категория:Притоки Ведуги]] - 3
# [[:ru:Категория:Притоки Икорца]] - 3
# [[:ru:Категория:Бассейн Айдара]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки Аннинского района]] - 3
# [[:ru:Категория:Бассейн Савалы]] - 3
# [[:ru:Категория:Притоки Воронежа]] - 3
# [[:ru:Категория:Притоки Каракойсу]] - 3
# [[:ru:Категория:Притоки Ахтычая]] - 3
# [[:ru:Категория:Бассейн Акташа]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки Казбековского района]] - 3
# [[:ru:Категория:Притоки Сунжи (приток Волги)]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки Приволжского района Ивановской области]] - 3
# [[:ru:Категория:Бассейн Ландеха]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки Пестяковского района]] - 3
# [[:ru:Категория:Бассейн Солоницы (приток Волги)]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки Нерехтского района]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки Южского района]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки Пучежского района]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки Баксанского района]] - 3
# [[:ru:Категория:Притоки Терека]] - 3
# [[:ru:Категория:Бассейн Малки]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки Ирафского района]] - 3
# [[:ru:Категория:Бассейн Куршского залива]] - 3
# [[:ru:Категория:Притоки Немонинки]] - 3
# [[:ru:Категория:Притоки Голубой]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки Черняховского района (Калининградская область)]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки Гусевского района]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки Нестеровского района]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки, впадающие в Тасманово море]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки Боровского района Калужской области]] - 3
# [[:ru:Категория:Бассейн Сала]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки Угранского района]] - 3
# [[:ru:Категория:Притоки Деминой]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки Спас-Деменского района]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки Тарусского района]] - 3
# [[:ru:Категория:Бассейн Пшехи]] - 3
# [[:ru:Категория:Бассейн Пшиша]] - 3
# [[:ru:Категория:Притоки Большой Кимитины]] - 3
# [[:ru:Категория:Бассейн Кирганика]] - 3
# [[:ru:Категория:Притоки Козыревки]] - 3
# [[:ru:Категория:Бассейн Козыревки]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки, впадающие в Авачинский залив]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки, впадающие в Озерной залив]] - 3
# [[:ru:Категория:Бассейн Рувозера]] - 3
# [[:ru:Категория:Бассейн Вожмы]] - 3
# [[:ru:Категория:Бассейн Юлиярви]] - 3
# [[:ru:Категория:Бассейн Нижнего Выга]] - 3
# [[:ru:Категория:Бассейн Кеми (реки, впадающей в Белое море)]] - 3
# [[:ru:Категория:Бассейн Кимасозера]] - 3
# [[:ru:Категория:Бассейн Чёрной (реки, впадающей в Онежское озеро)]] - 3
# [[:ru:Категория:Бассейн Оланги]] - 3
# [[:ru:Категория:Бассейн Шомбы]] - 3
# [[:ru:Категория:Бассейн Ливойоки]] - 3
# [[:ru:Категория:Бассейн Вуокинйоки]] - 3
# [[:ru:Категория:Притоки Койтайоки]] - 3
# [[:ru:Категория:Бассейн Лексозера]] - 3
# [[:ru:Категория:Бассейн Пенинги]] - 3
# [[:ru:Категория:Притоки Важинки]] - 3
# [[:ru:Категория:Бассейн Муромли]] - 3
# [[:ru:Категория:Бассейн Чалны]] - 3
# [[:ru:Категория:Бассейн Святреки]] - 3
# [[:ru:Категория:Бассейн Лоймоланйоки]] - 3
# [[:ru:Категория:Бассейн Янисъярви]] - 3
# [[:ru:Категория:Притоки Касьмы]] - 3
# [[:ru:Категория:Притоки Тарсьмы]] - 3
# [[:ru:Категория:Притоки Большого Бачата]] - 3
# [[:ru:Категория:Притоки Малого Бачата]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки Киселёвского городского округа]] - 3
# [[:ru:Категория:Притоки Тебы]] - 3
# [[:ru:Категория:Бассейн Тутуяса]] - 3
# [[:ru:Категория:Бассейн Вои (приток Вятки)]] - 3
# [[:ru:Категория:Притоки Чубура]] - 3
# [[:ru:Категория:Бассейн Кондомы]] - 3
# [[:ru:Категория:Притоки Кинерки]] - 3
# [[:ru:Категория:Притоки Мзаса]] - 3
# [[:ru:Категория:Бассейн Сосновки (приток Томи)]] - 3
# [[:ru:Категория:Притоки Пачи]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки Прокопьевского городского округа]] - 3
# [[:ru:Категория:Бассейн Белой Холуницы]] - 3
# [[:ru:Категория:Бассейн Подрезчихи]] - 3
# [[:ru:Категория:Бассейн Вобловицы]] - 3
# [[:ru:Категория:Притоки Омутной (притока Вятки)]] - 3
# [[:ru:Категория:Бассейн Фёдоровки]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки Медведевского района]] - 3
# [[:ru:Категория:Притоки Кильмези]] - 3
# [[:ru:Категория:Притоки Малой Кокшаги]] - 3
# [[:ru:Категория:Бассейн Маджи]] - 3
# [[:ru:Категория:Притоки Пости]] - 3
# [[:ru:Категория:Бассейн Ёрсы]] - 3
# [[:ru:Категория:Притоки Усы (притока Цильмы)]] - 3
# [[:ru:Категория:Бассейн Куи (притока Печоры)]] - 3
# [[:ru:Категория:Бассейн Селемджи]] - 3
# [[:ru:Категория:Бассейн Космы]] - 3
# [[:ru:Категория:Притоки Ына]] - 3
# [[:ru:Категория:Притоки Седъю, притока Ижмы]] - 3
# [[:ru:Категория:Бассейн Малой Кожвы]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки Вятскополянского района]] - 3
# [[:ru:Категория:Бассейн Чикшины]] - 3
# [[:ru:Категория:Бассейн Кузобъю]] - 3
# [[:ru:Категория:Бассейн Лэпъю, верхнего притока Сысолы]] - 3
# [[:ru:Категория:Бассейн Южной Мылвы]] - 3
# [[:ru:Категория:Бассейн Путы (притока Печоры)]] - 3
# [[:ru:Категория:Бассейн Цильмы]] - 3
# [[:ru:Категория:Притоки Светлой (притока Пижмы)]] - 3
# [[:ru:Категория:Притоки Налим-Ю]] - 3
# [[:ru:Категория:Бассейн Лаи (притока Печоры)]] - 3
# [[:ru:Категория:Бассейн Сакмары]] - 3
# [[:ru:Категория:Бассейн Быстрого Таныпа]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки Верхнеуральского района]] - 3
# [[:ru:Категория:Притоки Сюни]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки Красноуфимского городского округа]] - 3
# [[:ru:Категория:Притоки Ухры]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки Некрасовского района]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки Даниловского района Ярославской области]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки Алуксненского края]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки Гдовского района]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки Палкинского района]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки Пушкиногорского района]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки Бежаницкого района]] - 3
# [[:ru:Категория:Притоки Юкона]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки Сэлэнгэ]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки, впадающие в Гудзонов залив]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки Талыша]] - 3
# [[:ru:Категория:Реки Льежа]] - 3
# [[:ru:Категория:Бассейн Зауэра (притока Мозеля)]] - 3</text>
      <sha1>er74k4ygctmcb99gcz9clrgpuklt562</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Մասնակից:ԱշոտՏՆՂ/ցանկեր/հոդվածների հետ նույն կատեգորիայում ապրող մասնակցային էջեր</title>
    <ns>2</ns>
    <id>991263</id>
    <revision>
      <id>8486331</id>
      <parentid>8481679</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T02:11:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ԱշբոտՏՆՂ</username>
        <id>48669</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>թարմացում</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2741" xml:space="preserve">{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
!Մասնակցային էջ!!Կատեգորիա
|-
|[[Մասնակից:Angel_Gharibyan/Ավազարկղ]]||[[:Կատեգորիա:Pages_using_cite_ODNB_with_id_parameter]]
|-
|[[Մասնակից:Elen_Danielyan/ankap]]||[[:Կատեգորիա:Անիմեներ_այբբենական_կարգով]]
|-
|[[Մասնակից:GayaneYeritsyan/Ավազարկղ]]||[[:Կատեգորիա:Pages_which_use_score]]
|-
|[[Մասնակից:Jincore/Ավազարկղ]]||[[:Կատեգորիա:Անիմեներ_այբբենական_կարգով]]
|-
|[[Մասնակից:Markocharyan/Ավազարկղ5]]||[[:Կատեգորիա:1962_ծնունդներ]]
|-
|[[Մասնակից:Markocharyan/Ավազարկղ5]]||[[:Կատեգորիա:1964_ծնունդներ]]
|-
|[[Մասնակից:Markocharyan/Ավազարկղ5]]||[[:Կատեգորիա:1969_ծնունդներ]]
|-
|[[Մասնակից:Markocharyan/Ավազարկղ5]]||[[:Կատեգորիա:Ապրող_անձինք]]
|-
|[[Մասնակից:MirabyanSevak/Ավազարկղ7]]||[[:Կատեգորիա:Webarchive_template_errors]]
|-
|[[Մասնակից:Soghomon_Matevosyan/Ավազարկղ6]]||[[:Կատեգորիա:Սյունիքի_մարզի_բնակավայրեր]]
|-
|[[Մասնակից:Sveta_Hovhannisyan/Ավազարկղ]]||[[:Կատեգորիա:Ջեկ_Լոնդոնի_ստեղծագործություններ]]
|-
|[[Մասնակից:SyuzieV/Ավազարկղ]]||[[:Կատեգորիա:Սեղանի_խաղեր]]
|-
|[[Մասնակից:Ասյա_Գասպարյան/Ավազարկղ]]||[[:Կատեգորիա:Pages_using_div_col_with_small_parameter]]
|-
|[[Մասնակից:Արարատ_Թրվանց/Ավազարկղ55]]||[[:Կատեգորիա:Կոտրված_գրաֆիկներով_էջեր]]
|-
|[[Մասնակից:Արարատ_Թրվանց/Ավազարկղււ]]||[[:Կատեգորիա:Կոտրված_գրաֆիկներով_էջեր]]
|-
|[[Մասնակից:Թրվանց_Արա/Ավազարկղ_12]]||[[:Կատեգորիա:Կոտրված_գրաֆիկներով_էջեր]]
|-
|[[Մասնակից:Լյուցիֆեր_Աստվածատրյան/Ավազարկղ_27]]||[[:Կատեգորիա:Pages_using_cite_ODNB_with_id_parameter]]
|-
|[[Մասնակից:Հերմինե2001/Ավազարկղ01]]||[[:Կատեգորիա:Pages_using_cite_ODNB_with_id_parameter]]
|-
|[[Մասնակից:Յանա_Բեգլարյան/Ավազարկղ_3]]||[[:Կատեգորիա:Անիմեներ_այբբենական_կարգով]]
|-
|[[Մասնակից:Սուրեն2021/Ավազարկղ]]||[[:Կատեգորիա:Կոտրված_գրաֆիկներով_էջեր]]
|-
|[[Մասնակից:Փաշիկյան_Սյուզի/Ավազարկղ]]||[[:Կատեգորիա:Անիմեներ_այբբենական_կարգով]]
|}</text>
      <sha1>idt6uocst9ojtcper8tqzg2tm0yhizw</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Գավ անունով փիսիկը (պատմություն 5)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>991960</id>
    <revision>
      <id>8485943</id>
      <parentid>8165628</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T12:05:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Voskanyan</username>
        <id>23951</id>
      </contributor>
      <comment>/* Հեղինակներ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4980" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Մուլտֆիլմ}}

'''Գավ անունով փիսիկը (պատմություն 5)''' ({{lang-ru|Котёнок по имени Гав (история пятая)}}) երեխաների համար «[[Գավ անունով փիսիկը]]» շարքի վերջին մուլտիպլիկացիոն ֆիլմն է։

Նվիրված է կինոռեժիսոր [[Լև Ատամանով]]ի հիշատակին։

== Սյուժե ==
Ցրտերը մոտենում են։ Տունը և բակը դատարկվում է&lt;ref&gt;Բազմահարկի հարևանությամբ հին տնակը, որ ցույց է տրվում ամեն մուլտֆիլմի սկզբում, պարզվում է, որ ամառանոց է, որից ձմռան գալու հետ բոլորը հեռացել են, սակայն կենդանիները մնացել են։ «Սեզոնային» ընտանի կենդաների թեման, որոնց մարդիկ պահում են ամռանը, սակայն լքում են ձմռանը, այդ տարիներին բազմիցս է քննարկվել, օրինակ, «Երալաշ» ամսագրի «Ես շուն ունեի» №30 թողարկմանը։&lt;/ref&gt;։ Գավ փիսիկը և Շարիկ շնիկը ըստ շան խորհրդի, որոշում են իրենց համար տեր գտնել։

Իրենց դեպի մեծ տներ տանող ճանապարհին փիսիկը և շնիկը հանդիպում են նախ մի հաստլիկ տղայի, որին չէին հետաքրքրում կենդանիները, այլ անտեր սահնակները, որոնցով նրանք իջնում էին սարից։ Վիրավորվելով` հերոսները շատ տներ գնալով, հանդիպում են երկու երեխաների, աղջկա և տղայի, որոնք այդ ժամանակ ձնեմարդ էին պատրաստում։

Գավին պահում է աղջիկը, իսկ Շարիկին` տղան։

Ընկերները կարծում են, որ էլ երբեք իրար չեն տեսնի, և տխուր հրաժեշտ են տալիս միմյանց։ Բայց երեխաները նրանց բացատրում են, որ ապրում են հարևան բնակարաններում, իսկ դա նշանակում է, որ նրանք կարող են իրար տեսնել ամեն օր։

== Հեղինակներ ==
{| class=&quot;standard&quot;
|-
| Սցենարի հեղինակ|| Գրիգորի Օստեր
|-
| Կինոռեժիսորներ|| Մայա Միրոշկինա, [[Լեոնիդ Շվարցման]]
|-
| Բեմադրող նկարիչ|| [[Լեոնիդ Շվարցման]]
|-
| Կինոօպերատոր|| [[Միխայիլ Դրույան]]
|-
| Կոմպոզիտոր|| Միխայիլ Մեերովիչ
|-
| Հնչյունային օպերատոր|| [[Վլադիմիր Կուտուզով]]
|-
| Նկարիչ-մուլտիպլիկատորներ|| Անտոնինա Ալյոշինա, Գալինա Զեբրովա, Տատյանա Պոմերանցևա, Վիկտոր Արսենտև, [[Նիկոլայ Ֆեոդորով]], Իրինա Սվետլիցա
|-
| Դերերը հնչյունավորել են|| Տատյանա Ռեշետնիկովա` Գավ փիսիկ,&lt;br&gt; [[Մարիա Վինոգրադովա]]` Շարիկ շնիկ,&lt;br&gt; [[Վասիլի  Լիվանով]]` Կատու,&lt;br&gt; Ալեքսանդր Բարանով` Շուն,&lt;br&gt; Լյուդմիլա Գնիլովա` Աղջիկ,&lt;br&gt; Սվետլանա Խարլապ` Հաստ տղա
|-
| Խմբագիր|| [[Ռաիսա Ֆրիչինսկայա]]
|-
| Նկարահանող խմբի տնօրեն|| Լյուբով Բուտիրինա
|}

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

== Գրականություն ==
* {{книга
 | автор         = Абрамова Н. Н.
 | заглавие      = Классик по имени Лёля в стране Мультипликации
 | ссылка        = 
 | ответственный = 
 |издание=| место         = М.
 | издательство  = Ключ-С
 | год           = 2010
 | том           = 
 | страниц       = 164
 | страницы      = 
 | серия         =
 | isbn          = 978-5-93136-132-1, 978-5-93136-140-6 
 |isbn2=| тираж         = 1000 
 | ref           = 
}}

== Արտաքին հղումներ ==
* [https://web.archive.org/web/20170824082157/http://2011.russiancinema.ru/index.php?e_dept_id=2&amp;e_movie_id=8279 «Գավ անունով փիսիկը (թողարկում 5)»] «Энциклопедия отечественного кино» կայքում

{{Արտաքին հղումներ}}

[[Կատեգորիա:«Սոյուզմուլտֆիլմ» ստուդիայի մուլտֆիլմեր]]
[[Կատեգորիա:Լեոնիդ Շվարցմանի մուլտֆիլմեր]]
[[Կատեգորիա:1982 մուլտֆիլմեր]]
[[Կատեգորիա:Գավ անունով փիսիկը]]
[[Կատեգորիա:Լև Ատամանովի մուլտֆիլմեր]]</text>
      <sha1>1ltonc83wlwgahya2qinb3hh4f8zxc1</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Մասնակից:Karakhanyan Gayane</title>
    <ns>2</ns>
    <id>996352</id>
    <revision>
      <id>8486102</id>
      <parentid>8438917</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T15:00:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Karakhanyan Gayane</username>
        <id>100381</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="21366" xml:space="preserve">*[[Մասնակից: Karakhanyan Gayane/Ավազարկղ|Ավազարկղ ]]
*[[Մասնակից: Karakhanyan Gayane/Ավազարկղ 1|Ավազարկղ 1 ]]
{{Բաբելոն|hy|ru-5|en-3}}
{{Մասնակից/Interwiki Women}}
{{Ֆինանսատնտեսական երկամսյակ 2022/մասնակից}}
{{Մասնակից/Interwiki Women}}


== Ներդրումներ ==
1. [[Երկրորդ եռապետություն]]                                                                                                                                                     

2. [[Լեռնային նահանգներ]]                                                                                                                                                                 

3. [[Հին աշխարհ (Եվրոպա, Ասիա, Աֆրիկա)]]                                                                                                                                                                   

4. [[Օլիմպիադա Էպիրացի]]                                                                                                                                                                    

5. [[Կարոլինա Հերշել]]                                                                                                                                                                  

6. [[Արտեմիսիա I]]                                                                                                                                                                   

7. [[Կարլոս Խիզախ]]   

8. [[Պերոննայի պայմանագիր]]                                                                                                                                                                                

9. [[Նանսիի ճակատամարտ]]                                                                                                                                                                                

10. [[Մարգարեթ Յորքցի]]                                                                                                                                                                         

11. [[Մարիա Բուրգունդացի]]                                                                                                                                                                   

12. [[Ռիչարդ Պլանտագենետ, Յորքի 3-րդ դուքս]]                                                                                                                                                                 

13. [[Ֆիլիպ V Երկարահասակ (Ֆրանսիայի թագավոր)]]                                                                                                                                                                 

14. [[Ագնես Սորել]]                                                                                                                                                                 

15. [[Չանդրագուպտա II]]                                                                                                                                                                 

16. [[Վիլհելմ Բաքհաուս]]                                                                                                                                                                

17. [[Դերասանուհի Անտոնիա Սարատեի դիմանկարը (Գոյա, Էրմիտաժ)]]                                                                                                                        

18. [[Ակրոբատը և երիտասարդ Արլեքինը]]  

19. [[Շաքարի թանգարան]]  

20. [[Կոլումբոսի փարոս]]  

21. [[Սկանդինավիայի պատմություն]]  

22. [[Երկաթե սյուն Դելիում]]  

23. [[Կանզաս Սիթի (Կանզաս)]]  

24. [[Սան Մարկոս (Տեխաս)]]  

25. [[Ալմա (Արկանզաս)]]  

26. [[Ֆլորիդայի միջազգային համալսարան]]

27.[[Լոնդոնի թագավորական քոլեջ]]

28․&lt;nowiki/&gt;[[Աթաբասկա համալսարան]]

29. [[Երաժշտության թագավորական ակադեմիա]]

30. [[Արևելյան Կարոլինայի համալսարան|Արևելյան Կարոլինայի համալսարա]]&lt;nowiki/&gt;ն

31. [[Դանդարա]]

32.[[Սիվա (օազիս)]]

33. [[Տիրան կղզի]]

34. [[Էլ Թոր, Եգիպտոս]]

35. [[Մալինդի]]

36. [[Կիֆֆա]]

37.[[Բիզերտե]]

38.[[Կասերին]]

39. [[Կաբվե]]

40. [[Էլ Գունա]]

41. [[Անթալահա]]

42. [[Ամբուսիտրա]]

43. [[Կուլիկորո]]

44. [[Սեգու]]

45. [[Բեն-Նասեր]]

46. [[Բուֆարիկ]]

47. [[Օյեմ]]

48. [[Գորգորա]]

49. [[Սարոն]]

50.[[Կելիբիա]]

51. [[Սուխումի շրջան (Ռուսական կայսրություն)]]

52. [[Թխանա (Թխանե)]]

53. [[Վերավալ]]

54. [[Պարալիմնի (Կիպրոս)]]

55. [[Գիրին (Ջիլին)]]

56. [[Միրի]]

57. [[Նիզվա]]

58. [[Պորտ Արթուր (Տասմանիա)]]

59. [[Նուվարա Էլիյա]]

60. [[Ռանգպուր]]

61. [[Մարինա Կալյուրանդ]]

62. [[Միրոսլավա Նեմցովա]]

63. [[Թերեզա Կոմոդինի Կաչիա]]

64. [[Ռասա Յուկնևիչենե]]

65. [[Ելենա Բասեսկու]]

66. [[Ռոբերտա Անաստասե]]

67. [[Վիլյա Բլինկևիչիուտե]]

68. [[Կարմեն Ավրամ]]

69. [[Ռամոնա Մանեսկու]]

70. [[Ադինա-Յոանա Վալեան]]

71. [[Անա Գոմես]]

72. [[Պիլար դել Կաստիլյո]]

73. [[Սիգրիդ Հպարտ]]

74. [[Իզաբելլա Պորտուգալացի]]

75. [[Մարիա Անիդո]]

76. [[Ամալյա Մանեսովա]]

77. [[Հենրիետա Մարիա ֆրանսուհի]]

78. [[Բանկային հաշիվ]]

79. [[Դրամական փոխանցում]]

Տեղեկաքարտեր

== Անձեր, մասնագիտություններ ==
* {{կ|Տեղեկաքարտ Անձ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ կերպար}}

=== Քաղաքական գործիչներ ===
* {{կ|Տեղեկաքարտ Դեսպան}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Իշխան}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Միապետ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Պաշտոնատար}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Պետական գործիչ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Պետական պաշտոն}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Փարավոն}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ քաղաքական պաշտոն}}

=== Արվեստագետներ ===
* {{կ|Տեղեկաքարտ Գրող}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Դերասան}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Երաժիշտ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Կինեմատոգրաֆիստ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Նկարիչ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Ռեժիսոր}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Քանդակագործ}}

=== Կրոնական գործիչներ ===
* {{կ|Տեղեկաքարտ Ամենայն Հայոց Կաթողիկոս}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Սուրբ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Կաթողիկոս}}

=== Մարմնամարզիկներ ===
* {{կ|Տեղեկաքարտ Ֆուտբոլիստ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Շախմատիստ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ ԱԲԱ բասկետբոլիստ2}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Թենիսիստ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Բոդիբիլդեր}}

=== Գիտակրթական գործիք ===
* {{կ|Տեղեկաքարտ Գիտնական}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Փիլիսոփա}}

=== Ռազմական գործիչներ===
* {{կ|Տեղեկաքարտ Ռազմական գործիչ}}

* {{կ|Ավ.ենթ}}
* {{կ|Ավ.լտն}}
* {{կ|Ավ.սերժանտ}}
* {{կ|Ավագ}}
* {{կ|Գեներալ գնդապետ}}
* {{կ|Գեներալ լեյտենանտ}}
* {{կ|Գեներալ մայոր}}
* {{կ|Գեներալիսիմուս}}
* {{կ|Գնդապետ}}
* {{կ|Ենթասպա}}
* {{կ|Եֆրեյտոր}}
* {{կ|Լտնտ}}
* {{կ|ԽՍՀՄ մարշալ}}
* {{կ|Կամարմ1}}
* {{կ|Կամարմ2}}
* {{կ|Կամբրիգ}}
* {{կ|Կամդիվ}}
* {{կ|Կամկոր}}
* {{կ|Կապիտան}}
* {{կ|ԿապիտանՀՀ}}
* {{կ|Կրտ.լտն}}
* {{կ|Կրտ.սերժանտ}}
* {{կ|Մայոր}}
* {{կ|Շարքային}}
* {{կ|Շարքային}}
* {{կ|Սերժանտ}}
* {{կ|Փոխգնդապետ}}

== Հասարակական տեղեկաքարտեր ==
* {{կ|Ազգ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Ահաբեկչական գործողություն}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Ամբիոն}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ ավիավթար}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Գործադիր իշխանության մարմին}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Ընկերություն}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ իրադարձություն}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Իրավաբանական ֆիրմա}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Խմբակցություն}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Կազմակերպություն}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Կրոնական խումբ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Հայ Առաքելական եկեղեցու թեմ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Միջազգային հարաբերություններ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Ոչ առևտրային կազմակերպություն}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Ուղղափառ եկեղեցի}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Ռազմական հակամարտություն}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Ռազմական ստորաբաժանում}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Տոն}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ կուսակցություն}}

== Աշխարհագրական տեղեկաքարտեր ==
* {{կ|Տեղեկաքարտ Երկրաշարժ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Ժամային գոտի}}

=== Աշխարհագրական օբյեկտներ ===
* {{կ|Պատմական վայր}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Գետ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Երկիր}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Թերակղզի}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Լեռ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Լեռնաշղթա}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Լիճ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Ծով}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Կամուրջ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Կղզի}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ հարթավայր}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Հովիտ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ մայրցամաք}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Նեղուց}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ ջրվեժ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Սարահարթ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Սարավանդ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Փոթորիկ}}
* {{կ|Փողոց}}

=== Բնակավայրեր ===
* {{կ|վարչական միավոր}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Երկիր}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Բնակավայր2}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Հայաստանի մարզ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Ֆրանսիայի շրջան}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Հայաստանի գյուղ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Ճապոնիայի տարածաշրջան}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Ռուսաստանի դաշնային օկրուգ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Երևանի փողոց}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Ռուսական կայսրության գավառ}}

==Արվեստ, մուլտիմեդիա==
* {{կ|Տեղեկաքարտ Հուշարձան}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Համաշխարհային ժառանգության օբյեկտ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Թատրոն}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ քանդակ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Փառատոն}}

=== Երաժշտություն ===
* {{կ|Տեղեկաքարտ Համերգային շրջագայություն}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Երաժշտական ժանր}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Երաժշտական ալբոմ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Երաժշտական գործիք}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Երգ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Սինգլ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Օպերա}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Օրհներգ}}

==== Երաժշտական մրցույթներ ====
* {{կ|Տեղեկաքարտ ԵԵՄԱ2}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ ԵԵՄԱ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Երկիր Եվրատեսիլում}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Երկիր Եվրատեսիլում2}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ ՆԱԵՄԱ2}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Եվրատեսիլի երգ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Հայաստանի ձայնը}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Նոր Ալիք}}

=== Ինտերնետ և տեղեկատվական տեխնոլոգիաներ===
* {{կ|Տեղեկաքարտ Կայք}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Ծրագիր}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Վերին մակարդակի դոմեն}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Համակարգչային խաղ}}
* {{կ|Խաղային համակարգ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ ՕՀ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Ծրագրավորման լեզու}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ պրոտոկոլ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ տառատեսակ}}

=== Կինո և հեռուստատեսություն ===
* {{կ|Տեղեկաքարտ Ֆիլմ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Օսկար}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Հեռուստասերիալ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Հեռուստասերիալի սերիա}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Հեռուստաշոու}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Սիմպսոններ մուլտսերիալի կերպար}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Մուլտհերոս}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ կինոփառատոն}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Տպագրված անիմե}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Անիմե}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Մուլտֆիլմ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Հեռուստաալիք}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Կոմիքսների կերպար}}

== Սարքեր, փոխադրամիջոցներ, զինատեսակներ ==
* {{կ|Տեղեկաքարտ Ավտոմոբիլ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Տանկ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Օդանավ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Սուզանավ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Ռազմական նավ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Բջջային հեռախոս}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ ավիավթար}}
* {{կ|Թափքի տիպ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Զենք}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Բժշկական սարքավորում}}

== Գիտական տեղեկաքարտեր ==
=== Բնական գիտություններ ===
==== Կենսաբանություն ====
* {{կ|Տաքսոտուփ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Օրգանոիդ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Անատոմիա}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Հիվանդություն}}
* {{կ|Հայտնի կենդանի}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ շան տեսակ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Նեյրոն}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Զարկերակ}}

==== Քիմիա ====
* {{կ|Նյութ}}
* {{կ|Պարբերական համակարգի տարր}}

==== Աստղագիտություն ====
* {{կ|Տեղեկաքարտ Աստղադիտարան}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Համաստեղություն}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Աստղագիտական օբյեկտ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Գալակտիկա}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ աստերոիդ}}

==== Ֆիզիկա ====
* {{կ|Տեղեկաքարտ Տարրական մասնիկ}}
* {{կ|Նյութ}}
* {{կ|Ֆիզիկական մեծություն}}

=== Հասարակական գիտություններ ===
==== Բանասիրություն ====
* {{կ|Տեղեկաքարտ Անուն}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Գիրք}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Լեզու}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Լեզվաընտանիք}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Գրույթ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ այբուբեն}}

==== Իրավաբանություն ====
* {{կ|Տեղեկաքարտ Օրենսդիր}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ ՄԱԿ-ի բանաձև}}

==== Տնտեսագիտություն ====
* {{կ|Տեղեկաքարտ Մետաղադրամ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Տարադրամ}}

== Պատմական տեղեկաքարտեր ==
* {{կ|Տեղեկաքարտ Պատմական երկիր}}
* {{կ|Երկրի պատմություն}}
* {{կ|Վերածնունդ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Արքայատոհմ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Ճակատամարտ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Դիցաբանական կերպար}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Պայմանագիր}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Ապստամբություն}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Արձանագրություն}}

=== Պատմական անձինք ===
* {{կ|Տեղեկաքարտ Միապետ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Փարավոն}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Իշխան}}

=== Երկրների պատմություն ===
* {{կ|Ռուսաստանի պատմություն}}
* {{կ|Իսպանիայի պատմություն}}
* {{կ|Աբխազիայի պատմություն}}
* {{կ|Շոտլանդիայի պատմություն}}
* {{կ|Պորտուգալիայի պատմություն }}
* {{կ|Հարավային Սուդանի պատմություն}}
* {{կ|Թուրքիայի պատմություն}}
* {{կ|Ադրբեջանի պատմություն}}
* {{կ|Ղազախստանի պատմություն}}
* {{կ|Ռուս ժողովրդի պատմություն}}

=== Հայաստանի պատմություն ===
* {{կ|Հայկական մշակույթ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Մեծ Հայքի աշխարհ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Հայ Առաքելական եկեղեցու թեմ}}
* {{կ|Օբյեկտ Պատմական Հայաստանում}}

== Սպորտային տեղեկաքարտեր ==
* {{կ|Տեղեկաքարտ Սպորտ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Սպորտային առաջնություն}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Մարզադաշտ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Սեղանի խաղ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Մարտարվեստ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Սպորտային լիգա}}

=== Ֆուտբոլ ===
* {{կ|Ֆուտբոլիստ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Ֆուտբոլային հանդիպում}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Ֆուտբոլի ազգային հավաքական}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ գավաթային մրցաշար}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Ֆուտբոլային ակումբի մրցաշրջան}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ ֆուտբոլային կազմակերպություն}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Ֆուտբոլային ակումբ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Ֆուտբոլային լիգայի շրջան}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ միջազգային ֆուտբոլային մրցաշար}}

=== Բասկետբոլ ===
* {{կ|Տեղեկաքարտ ԲԱԱ կենսագրություն}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Բասկետբոլային ակումբ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ ԱԲԱ բասկետբոլիստ2}}

=== Ըմբշամարտ ===
* {{կ|Տեղեկաքարտ Ըմբշամարտիկ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Ըմբշամարտի իրադարձություն}}

=== Այլ ===
* {{կ|Տեղեկաքարտ Բոդիբիլդեր}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Թենիսիստ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Համահայկական խաղեր}}

== Կառույցներ ==
* {{կ|Կայարան}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Բանտ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Բարձրահարկ շինություն}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Բարձրահարկ շինություն}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Բորսա}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Գազանանոց}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Դպրոց}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Թանգարան}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Թատրոն}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Կառույց}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Կրոնական կառույց}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Համալսարան}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Մարզադաշտ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Մետրոյի կայարան}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Մետրոպոլիտեն}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Մետրոպոլիտենի գիծ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Մզկիթ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Ռազմական կառույց}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Օդանավակայան}}
* {{կ|Փողոց}}

== Վիքիպեդիային առնչվող տեղեկաքարտեր ==
* {{կ|Տեղեկաքարտ Վիքինախագիծ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Վիքիպեդիայի բաժին}}

== Սնունդ ==
* {{կ|Տեղեկաքարտ ուտեստ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ խմիչք}}
* {{կ|Պանիր}}

== Այլ տեղեկաքարտեր ==
* {{կ|Տեղեկաքարտ Զինանշան}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Օրհներգ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Դրոշ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ իրադարձություն}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Թեյ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Նամականիշ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Գույն}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Պայմանագիր}}
* {{կ|Ոսկե Աստղ մեդալ}}</text>
      <sha1>hg8sscuoka5sle617k3wdmjin800b13</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486103</id>
      <parentid>8486102</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T15:01:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Karakhanyan Gayane</username>
        <id>100381</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="21330" xml:space="preserve">*[[Մասնակից: Karakhanyan Gayane/Ավազարկղ|Ավազարկղ ]]
*[[Մասնակից: Karakhanyan Gayane/Ավազարկղ 1|Ավազարկղ 1 ]]
{{Բաբելոն|hy|ru-5|en-3}}
{{Մասնակից/Interwiki Women}}
{{Ֆինանսատնտեսական երկամսյակ 2022/մասնակից}}


== Ներդրումներ ==
1. [[Երկրորդ եռապետություն]]                                                                                                                                                     

2. [[Լեռնային նահանգներ]]                                                                                                                                                                 

3. [[Հին աշխարհ (Եվրոպա, Ասիա, Աֆրիկա)]]                                                                                                                                                                   

4. [[Օլիմպիադա Էպիրացի]]                                                                                                                                                                    

5. [[Կարոլինա Հերշել]]                                                                                                                                                                  

6. [[Արտեմիսիա I]]                                                                                                                                                                   

7. [[Կարլոս Խիզախ]]   

8. [[Պերոննայի պայմանագիր]]                                                                                                                                                                                

9. [[Նանսիի ճակատամարտ]]                                                                                                                                                                                

10. [[Մարգարեթ Յորքցի]]                                                                                                                                                                         

11. [[Մարիա Բուրգունդացի]]                                                                                                                                                                   

12. [[Ռիչարդ Պլանտագենետ, Յորքի 3-րդ դուքս]]                                                                                                                                                                 

13. [[Ֆիլիպ V Երկարահասակ (Ֆրանսիայի թագավոր)]]                                                                                                                                                                 

14. [[Ագնես Սորել]]                                                                                                                                                                 

15. [[Չանդրագուպտա II]]                                                                                                                                                                 

16. [[Վիլհելմ Բաքհաուս]]                                                                                                                                                                

17. [[Դերասանուհի Անտոնիա Սարատեի դիմանկարը (Գոյա, Էրմիտաժ)]]                                                                                                                        

18. [[Ակրոբատը և երիտասարդ Արլեքինը]]  

19. [[Շաքարի թանգարան]]  

20. [[Կոլումբոսի փարոս]]  

21. [[Սկանդինավիայի պատմություն]]  

22. [[Երկաթե սյուն Դելիում]]  

23. [[Կանզաս Սիթի (Կանզաս)]]  

24. [[Սան Մարկոս (Տեխաս)]]  

25. [[Ալմա (Արկանզաս)]]  

26. [[Ֆլորիդայի միջազգային համալսարան]]

27.[[Լոնդոնի թագավորական քոլեջ]]

28․&lt;nowiki/&gt;[[Աթաբասկա համալսարան]]

29. [[Երաժշտության թագավորական ակադեմիա]]

30. [[Արևելյան Կարոլինայի համալսարան|Արևելյան Կարոլինայի համալսարա]]&lt;nowiki/&gt;ն

31. [[Դանդարա]]

32.[[Սիվա (օազիս)]]

33. [[Տիրան կղզի]]

34. [[Էլ Թոր, Եգիպտոս]]

35. [[Մալինդի]]

36. [[Կիֆֆա]]

37.[[Բիզերտե]]

38.[[Կասերին]]

39. [[Կաբվե]]

40. [[Էլ Գունա]]

41. [[Անթալահա]]

42. [[Ամբուսիտրա]]

43. [[Կուլիկորո]]

44. [[Սեգու]]

45. [[Բեն-Նասեր]]

46. [[Բուֆարիկ]]

47. [[Օյեմ]]

48. [[Գորգորա]]

49. [[Սարոն]]

50.[[Կելիբիա]]

51. [[Սուխումի շրջան (Ռուսական կայսրություն)]]

52. [[Թխանա (Թխանե)]]

53. [[Վերավալ]]

54. [[Պարալիմնի (Կիպրոս)]]

55. [[Գիրին (Ջիլին)]]

56. [[Միրի]]

57. [[Նիզվա]]

58. [[Պորտ Արթուր (Տասմանիա)]]

59. [[Նուվարա Էլիյա]]

60. [[Ռանգպուր]]

61. [[Մարինա Կալյուրանդ]]

62. [[Միրոսլավա Նեմցովա]]

63. [[Թերեզա Կոմոդինի Կաչիա]]

64. [[Ռասա Յուկնևիչենե]]

65. [[Ելենա Բասեսկու]]

66. [[Ռոբերտա Անաստասե]]

67. [[Վիլյա Բլինկևիչիուտե]]

68. [[Կարմեն Ավրամ]]

69. [[Ռամոնա Մանեսկու]]

70. [[Ադինա-Յոանա Վալեան]]

71. [[Անա Գոմես]]

72. [[Պիլար դել Կաստիլյո]]

73. [[Սիգրիդ Հպարտ]]

74. [[Իզաբելլա Պորտուգալացի]]

75. [[Մարիա Անիդո]]

76. [[Ամալյա Մանեսովա]]

77. [[Հենրիետա Մարիա ֆրանսուհի]]

78. [[Բանկային հաշիվ]]

79. [[Դրամական փոխանցում]]

Տեղեկաքարտեր

== Անձեր, մասնագիտություններ ==
* {{կ|Տեղեկաքարտ Անձ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ կերպար}}

=== Քաղաքական գործիչներ ===
* {{կ|Տեղեկաքարտ Դեսպան}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Իշխան}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Միապետ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Պաշտոնատար}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Պետական գործիչ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Պետական պաշտոն}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Փարավոն}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ քաղաքական պաշտոն}}

=== Արվեստագետներ ===
* {{կ|Տեղեկաքարտ Գրող}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Դերասան}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Երաժիշտ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Կինեմատոգրաֆիստ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Նկարիչ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Ռեժիսոր}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Քանդակագործ}}

=== Կրոնական գործիչներ ===
* {{կ|Տեղեկաքարտ Ամենայն Հայոց Կաթողիկոս}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Սուրբ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Կաթողիկոս}}

=== Մարմնամարզիկներ ===
* {{կ|Տեղեկաքարտ Ֆուտբոլիստ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Շախմատիստ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ ԱԲԱ բասկետբոլիստ2}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Թենիսիստ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Բոդիբիլդեր}}

=== Գիտակրթական գործիք ===
* {{կ|Տեղեկաքարտ Գիտնական}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Փիլիսոփա}}

=== Ռազմական գործիչներ===
* {{կ|Տեղեկաքարտ Ռազմական գործիչ}}

* {{կ|Ավ.ենթ}}
* {{կ|Ավ.լտն}}
* {{կ|Ավ.սերժանտ}}
* {{կ|Ավագ}}
* {{կ|Գեներալ գնդապետ}}
* {{կ|Գեներալ լեյտենանտ}}
* {{կ|Գեներալ մայոր}}
* {{կ|Գեներալիսիմուս}}
* {{կ|Գնդապետ}}
* {{կ|Ենթասպա}}
* {{կ|Եֆրեյտոր}}
* {{կ|Լտնտ}}
* {{կ|ԽՍՀՄ մարշալ}}
* {{կ|Կամարմ1}}
* {{կ|Կամարմ2}}
* {{կ|Կամբրիգ}}
* {{կ|Կամդիվ}}
* {{կ|Կամկոր}}
* {{կ|Կապիտան}}
* {{կ|ԿապիտանՀՀ}}
* {{կ|Կրտ.լտն}}
* {{կ|Կրտ.սերժանտ}}
* {{կ|Մայոր}}
* {{կ|Շարքային}}
* {{կ|Շարքային}}
* {{կ|Սերժանտ}}
* {{կ|Փոխգնդապետ}}

== Հասարակական տեղեկաքարտեր ==
* {{կ|Ազգ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Ահաբեկչական գործողություն}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Ամբիոն}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ ավիավթար}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Գործադիր իշխանության մարմին}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Ընկերություն}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ իրադարձություն}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Իրավաբանական ֆիրմա}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Խմբակցություն}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Կազմակերպություն}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Կրոնական խումբ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Հայ Առաքելական եկեղեցու թեմ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Միջազգային հարաբերություններ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Ոչ առևտրային կազմակերպություն}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Ուղղափառ եկեղեցի}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Ռազմական հակամարտություն}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Ռազմական ստորաբաժանում}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Տոն}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ կուսակցություն}}

== Աշխարհագրական տեղեկաքարտեր ==
* {{կ|Տեղեկաքարտ Երկրաշարժ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Ժամային գոտի}}

=== Աշխարհագրական օբյեկտներ ===
* {{կ|Պատմական վայր}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Գետ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Երկիր}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Թերակղզի}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Լեռ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Լեռնաշղթա}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Լիճ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Ծով}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Կամուրջ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Կղզի}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ հարթավայր}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Հովիտ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ մայրցամաք}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Նեղուց}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ ջրվեժ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Սարահարթ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Սարավանդ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Փոթորիկ}}
* {{կ|Փողոց}}

=== Բնակավայրեր ===
* {{կ|վարչական միավոր}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Երկիր}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Բնակավայր2}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Հայաստանի մարզ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Ֆրանսիայի շրջան}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Հայաստանի գյուղ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Ճապոնիայի տարածաշրջան}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Ռուսաստանի դաշնային օկրուգ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Երևանի փողոց}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Ռուսական կայսրության գավառ}}

==Արվեստ, մուլտիմեդիա==
* {{կ|Տեղեկաքարտ Հուշարձան}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Համաշխարհային ժառանգության օբյեկտ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Թատրոն}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ քանդակ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Փառատոն}}

=== Երաժշտություն ===
* {{կ|Տեղեկաքարտ Համերգային շրջագայություն}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Երաժշտական ժանր}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Երաժշտական ալբոմ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Երաժշտական գործիք}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Երգ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Սինգլ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Օպերա}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Օրհներգ}}

==== Երաժշտական մրցույթներ ====
* {{կ|Տեղեկաքարտ ԵԵՄԱ2}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ ԵԵՄԱ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Երկիր Եվրատեսիլում}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Երկիր Եվրատեսիլում2}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ ՆԱԵՄԱ2}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Եվրատեսիլի երգ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Հայաստանի ձայնը}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Նոր Ալիք}}

=== Ինտերնետ և տեղեկատվական տեխնոլոգիաներ===
* {{կ|Տեղեկաքարտ Կայք}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Ծրագիր}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Վերին մակարդակի դոմեն}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Համակարգչային խաղ}}
* {{կ|Խաղային համակարգ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ ՕՀ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Ծրագրավորման լեզու}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ պրոտոկոլ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ տառատեսակ}}

=== Կինո և հեռուստատեսություն ===
* {{կ|Տեղեկաքարտ Ֆիլմ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Օսկար}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Հեռուստասերիալ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Հեռուստասերիալի սերիա}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Հեռուստաշոու}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Սիմպսոններ մուլտսերիալի կերպար}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Մուլտհերոս}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ կինոփառատոն}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Տպագրված անիմե}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Անիմե}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Մուլտֆիլմ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Հեռուստաալիք}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Կոմիքսների կերպար}}

== Սարքեր, փոխադրամիջոցներ, զինատեսակներ ==
* {{կ|Տեղեկաքարտ Ավտոմոբիլ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Տանկ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Օդանավ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Սուզանավ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Ռազմական նավ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Բջջային հեռախոս}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ ավիավթար}}
* {{կ|Թափքի տիպ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Զենք}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Բժշկական սարքավորում}}

== Գիտական տեղեկաքարտեր ==
=== Բնական գիտություններ ===
==== Կենսաբանություն ====
* {{կ|Տաքսոտուփ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Օրգանոիդ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Անատոմիա}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Հիվանդություն}}
* {{կ|Հայտնի կենդանի}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ շան տեսակ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Նեյրոն}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Զարկերակ}}

==== Քիմիա ====
* {{կ|Նյութ}}
* {{կ|Պարբերական համակարգի տարր}}

==== Աստղագիտություն ====
* {{կ|Տեղեկաքարտ Աստղադիտարան}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Համաստեղություն}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Աստղագիտական օբյեկտ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Գալակտիկա}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ աստերոիդ}}

==== Ֆիզիկա ====
* {{կ|Տեղեկաքարտ Տարրական մասնիկ}}
* {{կ|Նյութ}}
* {{կ|Ֆիզիկական մեծություն}}

=== Հասարակական գիտություններ ===
==== Բանասիրություն ====
* {{կ|Տեղեկաքարտ Անուն}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Գիրք}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Լեզու}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Լեզվաընտանիք}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Գրույթ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ այբուբեն}}

==== Իրավաբանություն ====
* {{կ|Տեղեկաքարտ Օրենսդիր}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ ՄԱԿ-ի բանաձև}}

==== Տնտեսագիտություն ====
* {{կ|Տեղեկաքարտ Մետաղադրամ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Տարադրամ}}

== Պատմական տեղեկաքարտեր ==
* {{կ|Տեղեկաքարտ Պատմական երկիր}}
* {{կ|Երկրի պատմություն}}
* {{կ|Վերածնունդ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Արքայատոհմ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Ճակատամարտ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Դիցաբանական կերպար}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Պայմանագիր}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Ապստամբություն}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Արձանագրություն}}

=== Պատմական անձինք ===
* {{կ|Տեղեկաքարտ Միապետ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Փարավոն}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Իշխան}}

=== Երկրների պատմություն ===
* {{կ|Ռուսաստանի պատմություն}}
* {{կ|Իսպանիայի պատմություն}}
* {{կ|Աբխազիայի պատմություն}}
* {{կ|Շոտլանդիայի պատմություն}}
* {{կ|Պորտուգալիայի պատմություն }}
* {{կ|Հարավային Սուդանի պատմություն}}
* {{կ|Թուրքիայի պատմություն}}
* {{կ|Ադրբեջանի պատմություն}}
* {{կ|Ղազախստանի պատմություն}}
* {{կ|Ռուս ժողովրդի պատմություն}}

=== Հայաստանի պատմություն ===
* {{կ|Հայկական մշակույթ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Մեծ Հայքի աշխարհ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Հայ Առաքելական եկեղեցու թեմ}}
* {{կ|Օբյեկտ Պատմական Հայաստանում}}

== Սպորտային տեղեկաքարտեր ==
* {{կ|Տեղեկաքարտ Սպորտ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Սպորտային առաջնություն}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Մարզադաշտ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Սեղանի խաղ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Մարտարվեստ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Սպորտային լիգա}}

=== Ֆուտբոլ ===
* {{կ|Ֆուտբոլիստ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Ֆուտբոլային հանդիպում}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Ֆուտբոլի ազգային հավաքական}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ գավաթային մրցաշար}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Ֆուտբոլային ակումբի մրցաշրջան}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ ֆուտբոլային կազմակերպություն}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Ֆուտբոլային ակումբ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Ֆուտբոլային լիգայի շրջան}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ միջազգային ֆուտբոլային մրցաշար}}

=== Բասկետբոլ ===
* {{կ|Տեղեկաքարտ ԲԱԱ կենսագրություն}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Բասկետբոլային ակումբ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ ԱԲԱ բասկետբոլիստ2}}

=== Ըմբշամարտ ===
* {{կ|Տեղեկաքարտ Ըմբշամարտիկ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Ըմբշամարտի իրադարձություն}}

=== Այլ ===
* {{կ|Տեղեկաքարտ Բոդիբիլդեր}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Թենիսիստ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Համահայկական խաղեր}}

== Կառույցներ ==
* {{կ|Կայարան}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Բանտ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Բարձրահարկ շինություն}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Բարձրահարկ շինություն}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Բորսա}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Գազանանոց}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Դպրոց}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Թանգարան}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Թատրոն}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Կառույց}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Կրոնական կառույց}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Համալսարան}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Մարզադաշտ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Մետրոյի կայարան}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Մետրոպոլիտեն}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Մետրոպոլիտենի գիծ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Մզկիթ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Ռազմական կառույց}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Օդանավակայան}}
* {{կ|Փողոց}}

== Վիքիպեդիային առնչվող տեղեկաքարտեր ==
* {{կ|Տեղեկաքարտ Վիքինախագիծ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Վիքիպեդիայի բաժին}}

== Սնունդ ==
* {{կ|Տեղեկաքարտ ուտեստ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ խմիչք}}
* {{կ|Պանիր}}

== Այլ տեղեկաքարտեր ==
* {{կ|Տեղեկաքարտ Զինանշան}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Օրհներգ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Դրոշ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ իրադարձություն}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Թեյ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Նամականիշ}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Գույն}}
* {{կ|Տեղեկաքարտ Պայմանագիր}}
* {{կ|Ոսկե Աստղ մեդալ}}</text>
      <sha1>0b1rxmxovcfr3p0xibza199bcszaea9</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Մասնակից:Karakhanyan Gayane/Ավազարկղ</title>
    <ns>2</ns>
    <id>996364</id>
    <revision>
      <id>8486016</id>
      <parentid>8457360</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T13:27:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Karakhanyan Gayane</username>
        <id>100381</id>
      </contributor>
      <comment>Փոխվում է էջը '{{Ֆուտբոլիստ}} '''Ռամոնա Բախման'''   Рамо́на Ба́хманн (нем. Ramona Bachmann; род. 25 декабря 1990[1], Мальтерс) — швейцарская футболистка, нападающий французского клуба «Пари Сен-Жермен» и сборной Швейцарии.'-ով</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="348" xml:space="preserve">{{Ֆուտբոլիստ}}
'''Ռամոնա Բախման''' 

Рамо́на Ба́хманн (нем. Ramona Bachmann; род. 25 декабря 1990[1], Мальтерс) — швейцарская футболистка, нападающий французского клуба «Пари Сен-Жермен» и сборной Швейцарии.</text>
      <sha1>1cppkz4eqf396xggyyafret15kf3u9d</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486019</id>
      <parentid>8486016</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T13:29:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Karakhanyan Gayane</username>
        <id>100381</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="579" xml:space="preserve">{{Ֆուտբոլիստ}}
'''Ռամոնա Բախման''' ({{lang-de|''Ramona Bachmann''}}; {{ВД-Преамбула}}) 

Рамо́на Ба́хманн (нем. Ramona Bachmann; род. 25 декабря 1990[1], Мальтерс) — швейцарская футболистка, нападающий французского клуба «Пари Сен-Жермен» и сборной Швейцарии.
Ակումբային կարիերա
[[Պատկեր:Ramona Bachmann 2011-07-24 (4).JPG|thumb|left|В составе клуба «Умео» в июле 2011 года]]</text>
      <sha1>0gaadf7bop3iyzdgbcmohci13xr7voh</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486020</id>
      <parentid>8486019</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T13:30:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Karakhanyan Gayane</username>
        <id>100381</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="562" xml:space="preserve">{{Ֆուտբոլիստ}}
'''Ռամոնա Բախման''' ({{lang-de|''Ramona Bachmann''}}, {{ԱԾ}}),  

Рамо́на Ба́хманн (нем. Ramona Bachmann; род. 25 декабря 1990[1], Мальтерс) — швейцарская футболистка, нападающий французского клуба «Пари Сен-Жермен» и сборной Швейцарии.
Ակումբային կարիերա
[[Պատկեր:Ramona Bachmann 2011-07-24 (4).JPG|thumb|left|В составе клуба «Умео» в июле 2011 года]]</text>
      <sha1>3ei1v2o3nzf4dnjv7wgge7l815aua0u</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486024</id>
      <parentid>8486020</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T13:34:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Karakhanyan Gayane</username>
        <id>100381</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="601" xml:space="preserve">{{Ֆուտբոլիստ}}
'''Ռամոնա Բախման''' ({{lang-de|''Ramona Bachmann''}}, {{ԱԾ}}), [[Շվեյցարիա|շվեյցարացի]] [[Ֆուտբոլ|ֆուտբոլիստ]], ֆրանսիական [[«Պարի Սեն Ժերմեն» ակումբ|«Պարի Սեն Ժերմեն» ակումբի]] և Շվեյցարիայի հավաքականի [[Հարձակվող (ֆուտբոլ)|հարձակվող]]։

== Ակումբային կարիերա ==
[[Պատկեր:Ramona Bachmann 2011-07-24 (4).JPG|thumb|left|«Ումեա» ակումբի կազմում 2011 թվականի հուլիսին]]</text>
      <sha1>ask32961j63j0ui7s0c6mpxhgzzzx3g</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486026</id>
      <parentid>8486024</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T13:35:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Karakhanyan Gayane</username>
        <id>100381</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ակումբային կարիերա */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="677" xml:space="preserve">{{Ֆուտբոլիստ}}
'''Ռամոնա Բախման''' ({{lang-de|''Ramona Bachmann''}}, {{ԱԾ}}), [[Շվեյցարիա|շվեյցարացի]] [[Ֆուտբոլ|ֆուտբոլիստ]], ֆրանսիական [[«Պարի Սեն Ժերմեն» ակումբ|«Պարի Սեն Ժերմեն» ակումբի]] և Շվեյցարիայի հավաքականի [[Հարձակվող (ֆուտբոլ)|հարձակվող]]։

== Ակումբային կարիերա ==
«Մալթեր» ակումբի ֆուտբոլային դպրոցի սան:
[[Պատկեր:Ramona Bachmann 2011-07-24 (4).JPG|thumb|left|«Ումեա» ակումբի կազմում 2011 թվականի հուլիսին]]</text>
      <sha1>pwzip0yc4cf3wlu3anm7tf185p6t1ed</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486032</id>
      <parentid>8486026</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T13:38:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Karakhanyan Gayane</username>
        <id>100381</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ակումբային կարիերա */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="954" xml:space="preserve">{{Ֆուտբոլիստ}}
'''Ռամոնա Բախման''' ({{lang-de|''Ramona Bachmann''}}, {{ԱԾ}}), [[Շվեյցարիա|շվեյցարացի]] [[Ֆուտբոլ|ֆուտբոլիստ]], ֆրանսիական [[«Պարի Սեն Ժերմեն» ակումբ|«Պարի Սեն Ժերմեն» ակումբի]] և Շվեյցարիայի հավաքականի [[Հարձակվող (ֆուտբոլ)|հարձակվող]]։

== Ակումբային կարիերա ==
«Մալթեր» ակումբի ֆուտբոլային դպրոցի սան: Մեկ մրցաշրջան Շվեյցարիայի երկրորդ դիվիզիոնում իր հարազատ ակումբում խաղալուց հետո Ռամոննա Բախմանը տեղափոխվեց Շվեյցարիայի չեմպիոն «Լյուցեռն» ակումբ։
[[Պատկեր:Ramona Bachmann 2011-07-24 (4).JPG|thumb|left|«Ումեա» ակումբի կազմում 2011 թվականի հուլիսին]]</text>
      <sha1>035omgw4avlp058f5qcdub2k22cuv3n</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486034</id>
      <parentid>8486032</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T13:38:39Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Karakhanyan Gayane</username>
        <id>100381</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="954" xml:space="preserve">{{Ֆուտբոլիստ}}
'''Ռամոնա Բախման''' ({{lang-de|''Ramona Bachmann''}}, {{ԱԾ}}), [[Շվեյցարիա|շվեյցարացի]] [[Ֆուտբոլ|ֆուտբոլիստ]], ֆրանսիական [[«Պարի Սեն Ժերմեն» ակումբ|«Պարի Սեն Ժերմեն» ակումբի]] և Շվեյցարիայի հավաքականի [[Հարձակվող (ֆուտբոլ)|հարձակվող]]։

== Ակումբային կարիերա ==
[[Պատկեր:Ramona Bachmann 2011-07-24 (4).JPG|thumb|left|«Ումեա» ակումբի կազմում 2011 թվականի հուլիսին]]
«Մալթեր» ակումբի ֆուտբոլային դպրոցի սան: Մեկ մրցաշրջան Շվեյցարիայի երկրորդ դիվիզիոնում իր հարազատ ակումբում խաղալուց հետո Ռամոննա Բախմանը տեղափոխվեց Շվեյցարիայի չեմպիոն «Լյուցեռն» ակումբ։</text>
      <sha1>959qivl7cxlcb2pc1nzzmrpm9kxgsh1</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486040</id>
      <parentid>8486034</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T13:44:19Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Karakhanyan Gayane</username>
        <id>100381</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ակումբային կարիերա */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2120" xml:space="preserve">{{Ֆուտբոլիստ}}
'''Ռամոնա Բախման''' ({{lang-de|''Ramona Bachmann''}}, {{ԱԾ}}), [[Շվեյցարիա|շվեյցարացի]] [[Ֆուտբոլ|ֆուտբոլիստ]], ֆրանսիական [[«Պարի Սեն Ժերմեն» ակումբ|«Պարի Սեն Ժերմեն» ակումբի]] և Շվեյցարիայի հավաքականի [[Հարձակվող (ֆուտբոլ)|հարձակվող]]։

== Ակումբային կարիերա ==
[[Պատկեր:Ramona Bachmann 2011-07-24 (4).JPG|thumb|left|«Ումեա» ակումբի կազմում 2011 թվականի հուլիսին]]
«Մալթեր» ակումբի ֆուտբոլային դպրոցի սան: Մեկ մրցաշրջան Շվեյցարիայի երկրորդ դիվիզիոնում իր հարազատ ակումբում խաղալուց հետո Ռամոննա Բախմանը տեղափոխվեց Շվեյցարիայի չեմպիոն «Լյուցեռն» ակումբ։ Սակայն կես մրցաշրջանից հետո՝ 16 տարեկանում, նա նկատվում է շվեդական «Ումեա» ակումբի սկաուտների կողմից և 2007 թվականի մարտին դառնում այս թիմի խաղացող։ 2009 թվականի մրցաշրջանի մեկնարկից առաջ բրազիլուհի Մարտայի հեռանալուց հետո Ռամոնան դարձավ թիմի առանցքային խաղացողներից մեկը՝ մրցաշրջանի ընթացքում Շվեդիայի առաջնության 19 հանդիպումներում խփելով 14 գոլ։ Տարեվերջին նա ընտրվեց որպես Շվեյցարիայի լավագույն խաղացող&lt;ref name=&quot;best2009&quot;&gt;{{Cite web|url=https://sponsorship.credit-suisse.com/app/article/index.cfm?fuseaction=OpenArticle&amp;aoid=266234&amp;lang=EN|title=Diego and Ramona: Switzerland’s Best Footballers|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120724163930/https://sponsorship.credit-suisse.com/app/article/index.cfm?fuseaction=OpenArticle&amp;aoid=266234&amp;lang=EN|archivedate=2012-07-24|accessdate=2011-07-25|deadlink=yes}}&lt;/ref&gt;։</text>
      <sha1>lyew0086xwuof5ohzjfr20my23egtbj</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486041</id>
      <parentid>8486040</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T13:44:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Karakhanyan Gayane</username>
        <id>100381</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2183" xml:space="preserve">{{Ֆուտբոլիստ}}
'''Ռամոնա Բախման''' ({{lang-de|''Ramona Bachmann''}}, {{ԱԾ}}), [[Շվեյցարիա|շվեյցարացի]] [[Ֆուտբոլ|ֆուտբոլիստ]], ֆրանսիական [[«Պարի Սեն Ժերմեն» ակումբ|«Պարի Սեն Ժերմեն» ակումբի]] և Շվեյցարիայի հավաքականի [[Հարձակվող (ֆուտբոլ)|հարձակվող]]։

== Ակումբային կարիերա ==
[[Պատկեր:Ramona Bachmann 2011-07-24 (4).JPG|thumb|left|«Ումեա» ակումբի կազմում 2011 թվականի հուլիսին]]
«Մալթեր» ակումբի ֆուտբոլային դպրոցի սան: Մեկ մրցաշրջան Շվեյցարիայի երկրորդ դիվիզիոնում իր հարազատ ակումբում խաղալուց հետո Ռամոննա Բախմանը տեղափոխվեց Շվեյցարիայի չեմպիոն «Լյուցեռն» ակումբ։ Սակայն կես մրցաշրջանից հետո՝ 16 տարեկանում, նա նկատվում է շվեդական «Ումեա» ակումբի սկաուտների կողմից և 2007 թվականի մարտին դառնում այս թիմի խաղացող։ 2009 թվականի մրցաշրջանի մեկնարկից առաջ բրազիլուհի Մարտայի հեռանալուց հետո Ռամոնան դարձավ թիմի առանցքային խաղացողներից մեկը՝ մրցաշրջանի ընթացքում Շվեդիայի առաջնության 19 հանդիպումներում խփելով 14 գոլ։ Տարեվերջին նա ընտրվեց որպես Շվեյցարիայի լավագույն խաղացող&lt;ref name=&quot;best2009&quot;&gt;{{Cite web|url=https://sponsorship.credit-suisse.com/app/article/index.cfm?fuseaction=OpenArticle&amp;aoid=266234&amp;lang=EN|title=Diego and Ramona: Switzerland’s Best Footballers|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120724163930/https://sponsorship.credit-suisse.com/app/article/index.cfm?fuseaction=OpenArticle&amp;aoid=266234&amp;lang=EN|archivedate=2012-07-24|accessdate=2011-07-25|deadlink=yes}}&lt;/ref&gt;։

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}</text>
      <sha1>1gvv4uhgrkumrbnazqdn3wrtnayexgx</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486050</id>
      <parentid>8486041</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T13:53:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Karakhanyan Gayane</username>
        <id>100381</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ակումբային կարիերա */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4996" xml:space="preserve">{{Ֆուտբոլիստ}}
'''Ռամոնա Բախման''' ({{lang-de|''Ramona Bachmann''}}, {{ԱԾ}}), [[Շվեյցարիա|շվեյցարացի]] [[Ֆուտբոլ|ֆուտբոլիստ]], ֆրանսիական [[«Պարի Սեն Ժերմեն» ակումբ|«Պարի Սեն Ժերմեն» ակումբի]] և Շվեյցարիայի հավաքականի [[Հարձակվող (ֆուտբոլ)|հարձակվող]]։

== Ակումբային կարիերա ==
[[Պատկեր:Ramona Bachmann 2011-07-24 (4).JPG|thumb|left|«Ումեա» ակումբի կազմում 2011 թվականի հուլիսին]]
«Մալթեր» ակումբի ֆուտբոլային դպրոցի սան: Մեկ մրցաշրջան Շվեյցարիայի երկրորդ դիվիզիոնում իր հարազատ ակումբում խաղալուց հետո Ռամոննա Բախմանը տեղափոխվեց Շվեյցարիայի չեմպիոն «Լյուցեռն» ակումբ։ Սակայն կես մրցաշրջանից հետո՝ 16 տարեկանում, նա նկատվում է շվեդական «Ումեա» ակումբի սկաուտների կողմից և 2007 թվականի մարտին դառնում այս թիմի խաղացող։ 2009 թվականի մրցաշրջանի մեկնարկից առաջ բրազիլուհի [[Մարթա (ֆուտբոլիստուհի)|Մարթայի]] հեռանալուց հետո Ռամոնան դարձավ թիմի առանցքային խաղացողներից մեկը՝ մրցաշրջանի ընթացքում Շվեդիայի առաջնության 19 հանդիպումներում խփելով 14 գոլ։ Տարեվերջին նա ընտրվեց որպես Շվեյցարիայի լավագույն խաղացող&lt;ref name=&quot;best2009&quot;&gt;{{Cite web|url=https://sponsorship.credit-suisse.com/app/article/index.cfm?fuseaction=OpenArticle&amp;aoid=266234&amp;lang=EN|title=Diego and Ramona: Switzerland’s Best Footballers|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120724163930/https://sponsorship.credit-suisse.com/app/article/index.cfm?fuseaction=OpenArticle&amp;aoid=266234&amp;lang=EN|archivedate=2012-07-24|accessdate=2011-07-25|deadlink=yes}}&lt;/ref&gt;։

2009 թվականի դեկտեմբերին Ռամոնա Բախմանը մեկնեց ամերիկյան «Ատլանտա Բիթ» ակումբ  (''Atlanta Beat''), որը խաղում էր WPS  լիգայում&lt;ref&gt;[http://www.foot2day.ru/news/show/19318 Новый тренер «Умео» «подписывает» финскую полузащитницу] {{Wayback|url=http://www.foot2day.ru/news/show/19318|date=20220506184820}} // Футбол сегодня&lt;/ref&gt;: Однако в США игра у футболистки не пошла. Проведя за сезон всего 10 матчей и забив лишь один гол, на следующий год она вернулась обратно в «Умео», хотя имела ряд предложений и из других клубов Германии, Англии и Швеции&lt;ref&gt;[http://wsoccernews.com/fullStory.php?id=1522 Ramona Bachman to UMEA IK again]{{Недоступная ссылка|date=Ноябрь 2019|bot=InternetArchiveBot}}{{ref-en}}&lt;/ref&gt;.

Бахманн была признана лучшей футболисткой «&lt;nowiki/&gt;[[:ru:Дамаллсвенскан|Дамаллсвенскан]]&lt;nowiki/&gt;» в сезоне 2011 года и после его окончания перешла в клуб «&lt;nowiki/&gt;[[:ru:Мальмё_(женский_футбольный_клуб)|Мальмё]]&lt;nowiki/&gt;», ставший победителем турнира&lt;ref&gt;[http://www.football.ch/nm/de/Frauen-Nationalteam.aspx?cid=77370 Bachmann: Auszeichnung und Wechsel nach Malmö] {{Wayback|url=http://www.football.ch/nm/de/Frauen-Nationalteam.aspx?cid=77370|date=20111111223044}}{{ref-de}}&lt;/ref&gt;.

В 2015 году Рамона подписала 3-летний контракт с немецким клубом «&lt;nowiki/&gt;[[:ru:Вольфсбург_(женский_футбольный_клуб)|Вольфсбург]]&lt;nowiki/&gt;».

7 июня 2021 года выиграла вместе с «&lt;nowiki/&gt;[[:ru:Пари_Сен-Жермен_(женский_футбольный_клуб)|Пари Сен-Жермен]]&lt;nowiki/&gt;» чемпионат Франции 2020/21&lt;ref name=&quot;чемпипонФранции2021&quot;&gt;{{cite web|author=|url=https://www.football.ch/sfv/nationalteams/a-team-frauen/news/franzoesischer-meistertitel-fuer-ramona-bachmann.aspx|title=FRANZÖSISCHER MEISTERTITEL FÜR RAMONA BACHMANN|lang=de|website=football.ch|publisher=[[Швейцарский футбольный союз]]|date=2021-06-07|accessdate=2021-06-10|archive-date=2021-06-10|archive-url=https://web.archive.org/web/20210610194009/https://www.football.ch/sfv/nationalteams/a-team-frauen/news/franzoesischer-meistertitel-fuer-ramona-bachmann.aspx|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;.

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}</text>
      <sha1>q41s5r28bpt8yeuru7kmfb9b2xwqlih</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486053</id>
      <parentid>8486050</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T13:53:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Karakhanyan Gayane</username>
        <id>100381</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ակումբային կարիերա */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5000" xml:space="preserve">{{Ֆուտբոլիստ}}
'''Ռամոնա Բախման''' ({{lang-de|''Ramona Bachmann''}}, {{ԱԾ}}), [[Շվեյցարիա|շվեյցարացի]] [[Ֆուտբոլ|ֆուտբոլիստ]], ֆրանսիական [[«Պարի Սեն Ժերմեն» ակումբ|«Պարի Սեն Ժերմեն» ակումբի]] և Շվեյցարիայի հավաքականի [[Հարձակվող (ֆուտբոլ)|հարձակվող]]։

== Ակումբային կարիերա ==
[[Պատկեր:Ramona Bachmann 2011-07-24 (4).JPG|thumb|left|«Ումեա» ակումբի կազմում 2011 թվականի հուլիսին]]
«Մալթեր» ակումբի ֆուտբոլային դպրոցի սան: Մեկ մրցաշրջան Շվեյցարիայի երկրորդ դիվիզիոնում իր հարազատ ակումբում խաղալուց հետո Ռամոննա Բախմանը տեղափոխվեց Շվեյցարիայի չեմպիոն «Լյուցեռն» ակումբ։ Սակայն կես մրցաշրջանից հետո՝ 16 տարեկանում, նա նկատվում է շվեդական «Ումեա» ակումբի սկաուտների կողմից և 2007 թվականի մարտին դառնում այս թիմի խաղացող։ 2009 թվականի մրցաշրջանի մեկնարկից առաջ բրազիլուհի [[Մարթա (ֆուտբոլիստուհի)|Մարթայի]] հեռանալուց հետո Ռամոնան դարձավ թիմի առանցքային խաղացողներից մեկը՝ մրցաշրջանի ընթացքում Շվեդիայի առաջնության 19 հանդիպումներում խփելով 14 գոլ։ Տարեվերջին նա ընտրվեց որպես Շվեյցարիայի լավագույն խաղացող&lt;ref name=&quot;best2009&quot;&gt;{{Cite web|url=https://sponsorship.credit-suisse.com/app/article/index.cfm?fuseaction=OpenArticle&amp;aoid=266234&amp;lang=EN|title=Diego and Ramona: Switzerland’s Best Footballers|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120724163930/https://sponsorship.credit-suisse.com/app/article/index.cfm?fuseaction=OpenArticle&amp;aoid=266234&amp;lang=EN|archivedate=2012-07-24|accessdate=2011-07-25|deadlink=yes}}&lt;/ref&gt;։

2009 թվականի դեկտեմբերին Ռամոնա Բախմանը մեկնեց ամերիկյան «Ատլանտա Բիթ» ակումբ  (''Atlanta Beat''), որը խաղում էր [[WPS]]  լիգայում&lt;ref&gt;[http://www.foot2day.ru/news/show/19318 Новый тренер «Умео» «подписывает» финскую полузащитницу] {{Wayback|url=http://www.foot2day.ru/news/show/19318|date=20220506184820}} // Футбол сегодня&lt;/ref&gt;: Однако в США игра у футболистки не пошла. Проведя за сезон всего 10 матчей и забив лишь один гол, на следующий год она вернулась обратно в «Умео», хотя имела ряд предложений и из других клубов Германии, Англии и Швеции&lt;ref&gt;[http://wsoccernews.com/fullStory.php?id=1522 Ramona Bachman to UMEA IK again]{{Недоступная ссылка|date=Ноябрь 2019|bot=InternetArchiveBot}}{{ref-en}}&lt;/ref&gt;.

Бахманн была признана лучшей футболисткой «&lt;nowiki/&gt;[[:ru:Дамаллсвенскан|Дамаллсвенскан]]&lt;nowiki/&gt;» в сезоне 2011 года и после его окончания перешла в клуб «&lt;nowiki/&gt;[[:ru:Мальмё_(женский_футбольный_клуб)|Мальмё]]&lt;nowiki/&gt;», ставший победителем турнира&lt;ref&gt;[http://www.football.ch/nm/de/Frauen-Nationalteam.aspx?cid=77370 Bachmann: Auszeichnung und Wechsel nach Malmö] {{Wayback|url=http://www.football.ch/nm/de/Frauen-Nationalteam.aspx?cid=77370|date=20111111223044}}{{ref-de}}&lt;/ref&gt;.

В 2015 году Рамона подписала 3-летний контракт с немецким клубом «&lt;nowiki/&gt;[[:ru:Вольфсбург_(женский_футбольный_клуб)|Вольфсбург]]&lt;nowiki/&gt;».

7 июня 2021 года выиграла вместе с «&lt;nowiki/&gt;[[:ru:Пари_Сен-Жермен_(женский_футбольный_клуб)|Пари Сен-Жермен]]&lt;nowiki/&gt;» чемпионат Франции 2020/21&lt;ref name=&quot;чемпипонФранции2021&quot;&gt;{{cite web|author=|url=https://www.football.ch/sfv/nationalteams/a-team-frauen/news/franzoesischer-meistertitel-fuer-ramona-bachmann.aspx|title=FRANZÖSISCHER MEISTERTITEL FÜR RAMONA BACHMANN|lang=de|website=football.ch|publisher=[[Швейцарский футбольный союз]]|date=2021-06-07|accessdate=2021-06-10|archive-date=2021-06-10|archive-url=https://web.archive.org/web/20210610194009/https://www.football.ch/sfv/nationalteams/a-team-frauen/news/franzoesischer-meistertitel-fuer-ramona-bachmann.aspx|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;.

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}</text>
      <sha1>hogbkbl6gpwrpdddlm6ik3o91xdw4ih</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486056</id>
      <parentid>8486053</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T13:55:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Karakhanyan Gayane</username>
        <id>100381</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ակումբային կարիերա */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5047" xml:space="preserve">{{Ֆուտբոլիստ}}
'''Ռամոնա Բախման''' ({{lang-de|''Ramona Bachmann''}}, {{ԱԾ}}), [[Շվեյցարիա|շվեյցարացի]] [[Ֆուտբոլ|ֆուտբոլիստ]], ֆրանսիական [[«Պարի Սեն Ժերմեն» ակումբ|«Պարի Սեն Ժերմեն» ակումբի]] և Շվեյցարիայի հավաքականի [[Հարձակվող (ֆուտբոլ)|հարձակվող]]։

== Ակումբային կարիերա ==
[[Պատկեր:Ramona Bachmann 2011-07-24 (4).JPG|thumb|left|«Ումեա» ակումբի կազմում 2011 թվականի հուլիսին]]
«Մալթեր» ակումբի ֆուտբոլային դպրոցի սան: Մեկ մրցաշրջան Շվեյցարիայի երկրորդ դիվիզիոնում իր հարազատ ակումբում խաղալուց հետո Ռամոննա Բախմանը տեղափոխվեց Շվեյցարիայի չեմպիոն «Լյուցեռն» ակումբ։ Սակայն կես մրցաշրջանից հետո՝ 16 տարեկանում, նա նկատվում է շվեդական «Ումեա» ակումբի սկաուտների կողմից և 2007 թվականի մարտին դառնում այս թիմի խաղացող։ 2009 թվականի մրցաշրջանի մեկնարկից առաջ բրազիլուհի [[Մարթա (ֆուտբոլիստուհի)|Մարթայի]] հեռանալուց հետո Ռամոնան դարձավ թիմի առանցքային խաղացողներից մեկը՝ մրցաշրջանի ընթացքում Շվեդիայի առաջնության 19 հանդիպումներում խփելով 14 գոլ։ Տարեվերջին նա ընտրվեց որպես Շվեյցարիայի լավագույն խաղացող&lt;ref name=&quot;best2009&quot;&gt;{{Cite web|url=https://sponsorship.credit-suisse.com/app/article/index.cfm?fuseaction=OpenArticle&amp;aoid=266234&amp;lang=EN|title=Diego and Ramona: Switzerland’s Best Footballers|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120724163930/https://sponsorship.credit-suisse.com/app/article/index.cfm?fuseaction=OpenArticle&amp;aoid=266234&amp;lang=EN|archivedate=2012-07-24|accessdate=2011-07-25|deadlink=yes}}&lt;/ref&gt;։

2009 թվականի դեկտեմբերին Ռամոնա Բախմանը մեկնեց ամերիկյան «Ատլանտա Բիթ» ակումբ  (''Atlanta Beat''), որը խաղում էր [[WPS]] ({{lang-en|''Women’s Professional Soccer''}}) լիգայում&lt;ref&gt;[http://www.foot2day.ru/news/show/19318 Новый тренер «Умео» «подписывает» финскую полузащитницу] {{Wayback|url=http://www.foot2day.ru/news/show/19318|date=20220506184820}} // Футбол сегодня&lt;/ref&gt;: Однако в США игра у футболистки не пошла. Проведя за сезон всего 10 матчей и забив лишь один гол, на следующий год она вернулась обратно в «Умео», хотя имела ряд предложений и из других клубов Германии, Англии и Швеции&lt;ref&gt;[http://wsoccernews.com/fullStory.php?id=1522 Ramona Bachman to UMEA IK again]{{Недоступная ссылка|date=Ноябрь 2019|bot=InternetArchiveBot}}{{ref-en}}&lt;/ref&gt;.

Бахманн была признана лучшей футболисткой «&lt;nowiki/&gt;[[:ru:Дамаллсвенскан|Дамаллсвенскан]]&lt;nowiki/&gt;» в сезоне 2011 года и после его окончания перешла в клуб «&lt;nowiki/&gt;[[:ru:Мальмё_(женский_футбольный_клуб)|Мальмё]]&lt;nowiki/&gt;», ставший победителем турнира&lt;ref&gt;[http://www.football.ch/nm/de/Frauen-Nationalteam.aspx?cid=77370 Bachmann: Auszeichnung und Wechsel nach Malmö] {{Wayback|url=http://www.football.ch/nm/de/Frauen-Nationalteam.aspx?cid=77370|date=20111111223044}}{{ref-de}}&lt;/ref&gt;.

В 2015 году Рамона подписала 3-летний контракт с немецким клубом «&lt;nowiki/&gt;[[:ru:Вольфсбург_(женский_футбольный_клуб)|Вольфсбург]]&lt;nowiki/&gt;».

7 июня 2021 года выиграла вместе с «&lt;nowiki/&gt;[[:ru:Пари_Сен-Жермен_(женский_футбольный_клуб)|Пари Сен-Жермен]]&lt;nowiki/&gt;» чемпионат Франции 2020/21&lt;ref name=&quot;чемпипонФранции2021&quot;&gt;{{cite web|author=|url=https://www.football.ch/sfv/nationalteams/a-team-frauen/news/franzoesischer-meistertitel-fuer-ramona-bachmann.aspx|title=FRANZÖSISCHER MEISTERTITEL FÜR RAMONA BACHMANN|lang=de|website=football.ch|publisher=[[Швейцарский футбольный союз]]|date=2021-06-07|accessdate=2021-06-10|archive-date=2021-06-10|archive-url=https://web.archive.org/web/20210610194009/https://www.football.ch/sfv/nationalteams/a-team-frauen/news/franzoesischer-meistertitel-fuer-ramona-bachmann.aspx|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;.

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}</text>
      <sha1>om7tipeimguwsrb33ry0ehfwojcosjm</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486064</id>
      <parentid>8486056</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T14:01:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Karakhanyan Gayane</username>
        <id>100381</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ակումբային կարիերա */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5459" xml:space="preserve">{{Ֆուտբոլիստ}}
'''Ռամոնա Բախման''' ({{lang-de|''Ramona Bachmann''}}, {{ԱԾ}}), [[Շվեյցարիա|շվեյցարացի]] [[Ֆուտբոլ|ֆուտբոլիստ]], ֆրանսիական [[«Պարի Սեն Ժերմեն» ակումբ|«Պարի Սեն Ժերմեն» ակումբի]] և Շվեյցարիայի հավաքականի [[Հարձակվող (ֆուտբոլ)|հարձակվող]]։

== Ակումբային կարիերա ==
[[Պատկեր:Ramona Bachmann 2011-07-24 (4).JPG|thumb|left|«Ումեա» ակումբի կազմում 2011 թվականի հուլիսին]]
«Մալթեր» ակումբի ֆուտբոլային դպրոցի սան: Մեկ մրցաշրջան Շվեյցարիայի երկրորդ դիվիզիոնում իր հարազատ ակումբում խաղալուց հետո Ռամոննա Բախմանը տեղափոխվեց Շվեյցարիայի չեմպիոն «Լյուցեռն» ակումբ։ Սակայն կես մրցաշրջանից հետո՝ 16 տարեկանում, նա նկատվում է շվեդական «Ումեա» ակումբի սկաուտների կողմից և 2007 թվականի մարտին դառնում այս թիմի խաղացող։ 2009 թվականի մրցաշրջանի մեկնարկից առաջ բրազիլուհի [[Մարթա (ֆուտբոլիստուհի)|Մարթայի]] հեռանալուց հետո Ռամոնան դարձավ թիմի առանցքային խաղացողներից մեկը՝ մրցաշրջանի ընթացքում Շվեդիայի առաջնության 19 հանդիպումներում խփելով 14 գոլ։ Տարեվերջին նա ընտրվեց որպես Շվեյցարիայի լավագույն խաղացող&lt;ref name=&quot;best2009&quot;&gt;{{Cite web|url=https://sponsorship.credit-suisse.com/app/article/index.cfm?fuseaction=OpenArticle&amp;aoid=266234&amp;lang=EN|title=Diego and Ramona: Switzerland’s Best Footballers|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120724163930/https://sponsorship.credit-suisse.com/app/article/index.cfm?fuseaction=OpenArticle&amp;aoid=266234&amp;lang=EN|archivedate=2012-07-24|accessdate=2011-07-25|deadlink=yes}}&lt;/ref&gt;։

2009 թվականի դեկտեմբերին Ռամոնա Բախմանը մեկնեց ամերիկյան «Ատլանտա Բիթ» ակումբ  (''Atlanta Beat''), որը խաղում էր [[WPS]] ({{lang-en|''Women’s Professional Soccer''}}) լիգայում&lt;ref&gt;[http://www.foot2day.ru/news/show/19318 Новый тренер «Умео» «подписывает» финскую полузащитницу] {{Wayback|url=http://www.foot2day.ru/news/show/19318|date=20220506184820}} // Футбол сегодня&lt;/ref&gt;: Սակայն ԱՄՆ-ում ֆուտբոլիստի խաղը չստացվեց։ Մրցաշրջանի ընթացքում ընդամենը 10 հանդիպում անցկացնելուց և միայն մեկ գոլ խփելուց հետո, հաջորդ տարի Ռամոնա Բախմանը վերադարձավ «Ումեա», չնայած մի շարք առաջարկներ ուներ [[Գերմանիա|Գերմանիայի]], [[Անգլիա|Անգլիայի]] և [[Շվեդիա|Շվեդիայի]] այլ ակումբներից&lt;ref&gt;[http://wsoccernews.com/fullStory.php?id=1522 Ramona Bachman to UMEA IK again]{{Недоступная ссылка|date=Ноябрь 2019|bot=InternetArchiveBot}}{{ref-en}}&lt;/ref&gt;:

Բախմանը ճանաչվել է Damallsvenskan-ի լավագույն կին խաղացող 2011 թվականի մրցաշրջանում և դրա ավարտից հետո տեղափոխվել է Մալմյո ակումբ, որը դարձել է մրցաշարի հաղթող։

Бахманн была признана лучшей футболисткой «&lt;nowiki/&gt;[[:ru:Дамаллсвенскан|Дамаллсвенскан]]&lt;nowiki/&gt;» в сезоне 2011 года и после его окончания перешла в клуб «&lt;nowiki/&gt;[[:ru:Мальмё_(женский_футбольный_клуб)|Мальмё]]&lt;nowiki/&gt;», ставший победителем турнира&lt;ref&gt;[http://www.football.ch/nm/de/Frauen-Nationalteam.aspx?cid=77370 Bachmann: Auszeichnung und Wechsel nach Malmö] {{Wayback|url=http://www.football.ch/nm/de/Frauen-Nationalteam.aspx?cid=77370|date=20111111223044}}{{ref-de}}&lt;/ref&gt;.

В 2015 году Рамона подписала 3-летний контракт с немецким клубом «&lt;nowiki/&gt;[[:ru:Вольфсбург_(женский_футбольный_клуб)|Вольфсбург]]&lt;nowiki/&gt;».

7 июня 2021 года выиграла вместе с «&lt;nowiki/&gt;[[:ru:Пари_Сен-Жермен_(женский_футбольный_клуб)|Пари Сен-Жермен]]&lt;nowiki/&gt;» чемпионат Франции 2020/21&lt;ref name=&quot;чемпипонФранции2021&quot;&gt;{{cite web|author=|url=https://www.football.ch/sfv/nationalteams/a-team-frauen/news/franzoesischer-meistertitel-fuer-ramona-bachmann.aspx|title=FRANZÖSISCHER MEISTERTITEL FÜR RAMONA BACHMANN|lang=de|website=football.ch|publisher=[[Швейцарский футбольный союз]]|date=2021-06-07|accessdate=2021-06-10|archive-date=2021-06-10|archive-url=https://web.archive.org/web/20210610194009/https://www.football.ch/sfv/nationalteams/a-team-frauen/news/franzoesischer-meistertitel-fuer-ramona-bachmann.aspx|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;.

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}</text>
      <sha1>470mfbhv7ay5a5ywk4tl9uyu4j9hsk5</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486065</id>
      <parentid>8486064</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T14:03:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Karakhanyan Gayane</username>
        <id>100381</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ակումբային կարիերա */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5573" xml:space="preserve">{{Ֆուտբոլիստ}}
'''Ռամոնա Բախման''' ({{lang-de|''Ramona Bachmann''}}, {{ԱԾ}}), [[Շվեյցարիա|շվեյցարացի]] [[Ֆուտբոլ|ֆուտբոլիստ]], ֆրանսիական [[«Պարի Սեն Ժերմեն» ակումբ|«Պարի Սեն Ժերմեն» ակումբի]] և Շվեյցարիայի հավաքականի [[Հարձակվող (ֆուտբոլ)|հարձակվող]]։

== Ակումբային կարիերա ==
[[Պատկեր:Ramona Bachmann 2011-07-24 (4).JPG|thumb|left|«Ումեա» ակումբի կազմում 2011 թվականի հուլիսին]]
«Մալթեր» ակումբի ֆուտբոլային դպրոցի սան: Մեկ մրցաշրջան Շվեյցարիայի երկրորդ դիվիզիոնում իր հարազատ ակումբում խաղալուց հետո Ռամոննա Բախմանը տեղափոխվեց Շվեյցարիայի չեմպիոն «Լյուցեռն» ակումբ։ Սակայն կես մրցաշրջանից հետո՝ 16 տարեկանում, նա նկատվում է շվեդական «Ումեա» ակումբի սկաուտների կողմից և 2007 թվականի մարտին դառնում այս թիմի խաղացող։ 2009 թվականի մրցաշրջանի մեկնարկից առաջ բրազիլուհի [[Մարթա (ֆուտբոլիստուհի)|Մարթայի]] հեռանալուց հետո Ռամոնան դարձավ թիմի առանցքային խաղացողներից մեկը՝ մրցաշրջանի ընթացքում Շվեդիայի առաջնության 19 հանդիպումներում խփելով 14 գոլ։ Տարեվերջին նա ընտրվեց որպես Շվեյցարիայի լավագույն խաղացող&lt;ref name=&quot;best2009&quot;&gt;{{Cite web|url=https://sponsorship.credit-suisse.com/app/article/index.cfm?fuseaction=OpenArticle&amp;aoid=266234&amp;lang=EN|title=Diego and Ramona: Switzerland’s Best Footballers|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120724163930/https://sponsorship.credit-suisse.com/app/article/index.cfm?fuseaction=OpenArticle&amp;aoid=266234&amp;lang=EN|archivedate=2012-07-24|accessdate=2011-07-25|deadlink=yes}}&lt;/ref&gt;։

2009 թվականի դեկտեմբերին Ռամոնա Բախմանը մեկնեց ամերիկյան «Ատլանտա Բիթ» ակումբ  (''Atlanta Beat''), որը խաղում էր [[WPS]] ({{lang-en|''Women’s Professional Soccer''}}) լիգայում&lt;ref&gt;[http://www.foot2day.ru/news/show/19318 Новый тренер «Умео» «подписывает» финскую полузащитницу] {{Wayback|url=http://www.foot2day.ru/news/show/19318|date=20220506184820}} // Футбол сегодня&lt;/ref&gt;: Սակայն ԱՄՆ-ում ֆուտբոլիստի խաղը չստացվեց։ Մրցաշրջանի ընթացքում ընդամենը 10 հանդիպում անցկացնելուց և միայն մեկ գոլ խփելուց հետո, հաջորդ տարի Ռամոնա Բախմանը վերադարձավ «Ումեա», չնայած մի շարք առաջարկներ ուներ [[Գերմանիա|Գերմանիայի]], [[Անգլիա|Անգլիայի]] և [[Շվեդիա|Շվեդիայի]] այլ ակումբներից&lt;ref&gt;[http://wsoccernews.com/fullStory.php?id=1522 Ramona Bachman to UMEA IK again]{{Недоступная ссылка|date=Ноябрь 2019|bot=InternetArchiveBot}}{{ref-en}}&lt;/ref&gt;:

Բախմանը ճանաչվել է Damallsvenskan-ի ({{lang-sv|''Damallsvenskan''՝ Շվեդիայի կանանց ֆուտբոլի բարձրագույն լիգա}}) լավագույն կին խաղացող 2011 թվականի մրցաշրջանում և դրա ավարտից հետո տեղափոխվել է Մալմյո ակումբ, որը դարձել է մրցաշարի հաղթող։

Бахманн была признана лучшей футболисткой «&lt;nowiki/&gt;[[:ru:Дамаллсвенскан|Дамаллсвенскан]]&lt;nowiki/&gt;» в сезоне 2011 года и после его окончания перешла в клуб «&lt;nowiki/&gt;[[:ru:Мальмё_(женский_футбольный_клуб)|Мальмё]]&lt;nowiki/&gt;», ставший победителем турнира&lt;ref&gt;[http://www.football.ch/nm/de/Frauen-Nationalteam.aspx?cid=77370 Bachmann: Auszeichnung und Wechsel nach Malmö] {{Wayback|url=http://www.football.ch/nm/de/Frauen-Nationalteam.aspx?cid=77370|date=20111111223044}}{{ref-de}}&lt;/ref&gt;.

В 2015 году Рамона подписала 3-летний контракт с немецким клубом «&lt;nowiki/&gt;[[:ru:Вольфсбург_(женский_футбольный_клуб)|Вольфсбург]]&lt;nowiki/&gt;».

7 июня 2021 года выиграла вместе с «&lt;nowiki/&gt;[[:ru:Пари_Сен-Жермен_(женский_футбольный_клуб)|Пари Сен-Жермен]]&lt;nowiki/&gt;» чемпионат Франции 2020/21&lt;ref name=&quot;чемпипонФранции2021&quot;&gt;{{cite web|author=|url=https://www.football.ch/sfv/nationalteams/a-team-frauen/news/franzoesischer-meistertitel-fuer-ramona-bachmann.aspx|title=FRANZÖSISCHER MEISTERTITEL FÜR RAMONA BACHMANN|lang=de|website=football.ch|publisher=[[Швейцарский футбольный союз]]|date=2021-06-07|accessdate=2021-06-10|archive-date=2021-06-10|archive-url=https://web.archive.org/web/20210610194009/https://www.football.ch/sfv/nationalteams/a-team-frauen/news/franzoesischer-meistertitel-fuer-ramona-bachmann.aspx|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;.

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}</text>
      <sha1>2gw2d0376mufd34be385ql576xsn09y</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486068</id>
      <parentid>8486065</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T14:07:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Karakhanyan Gayane</username>
        <id>100381</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ակումբային կարիերա */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5076" xml:space="preserve">{{Ֆուտբոլիստ}}
'''Ռամոնա Բախման''' ({{lang-de|''Ramona Bachmann''}}, {{ԱԾ}}), [[Շվեյցարիա|շվեյցարացի]] [[Ֆուտբոլ|ֆուտբոլիստ]], ֆրանսիական [[«Պարի Սեն Ժերմեն» ակումբ|«Պարի Սեն Ժերմեն» ակումբի]] և Շվեյցարիայի հավաքականի [[Հարձակվող (ֆուտբոլ)|հարձակվող]]։

== Ակումբային կարիերա ==
[[Պատկեր:Ramona Bachmann 2011-07-24 (4).JPG|thumb|left|«Ումեա» ակումբի կազմում 2011 թվականի հուլիսին]]
«Մալթեր» ակումբի ֆուտբոլային դպրոցի սան: Մեկ մրցաշրջան Շվեյցարիայի երկրորդ դիվիզիոնում իր հարազատ ակումբում խաղալուց հետո Ռամոննա Բախմանը տեղափոխվեց Շվեյցարիայի չեմպիոն «Լյուցեռն» ակումբ։ Սակայն կես մրցաշրջանից հետո՝ 16 տարեկանում, նա նկատվում է շվեդական «Ումեա» ակումբի սկաուտների կողմից և 2007 թվականի մարտին դառնում այս թիմի խաղացող։ 2009 թվականի մրցաշրջանի մեկնարկից առաջ բրազիլուհի [[Մարթա (ֆուտբոլիստուհի)|Մարթայի]] հեռանալուց հետո Ռամոնան դարձավ թիմի առանցքային խաղացողներից մեկը՝ մրցաշրջանի ընթացքում Շվեդիայի առաջնության 19 հանդիպումներում խփելով 14 գոլ։ Տարեվերջին նա ընտրվեց որպես Շվեյցարիայի լավագույն խաղացող&lt;ref name=&quot;best2009&quot;&gt;{{Cite web|url=https://sponsorship.credit-suisse.com/app/article/index.cfm?fuseaction=OpenArticle&amp;aoid=266234&amp;lang=EN|title=Diego and Ramona: Switzerland’s Best Footballers|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120724163930/https://sponsorship.credit-suisse.com/app/article/index.cfm?fuseaction=OpenArticle&amp;aoid=266234&amp;lang=EN|archivedate=2012-07-24|accessdate=2011-07-25|deadlink=yes}}&lt;/ref&gt;։

2009 թվականի դեկտեմբերին Ռամոնա Բախմանը մեկնեց ամերիկյան «Ատլանտա Բիթ» ակումբ  (''Atlanta Beat''), որը խաղում էր [[WPS]] ({{lang-en|''Women’s Professional Soccer''}}) լիգայում&lt;ref&gt;[http://www.foot2day.ru/news/show/19318 Новый тренер «Умео» «подписывает» финскую полузащитницу] {{Wayback|url=http://www.foot2day.ru/news/show/19318|date=20220506184820}} // Футбол сегодня&lt;/ref&gt;: Սակայն ԱՄՆ-ում ֆուտբոլիստի խաղը չստացվեց։ Մրցաշրջանի ընթացքում ընդամենը 10 հանդիպում անցկացնելուց և միայն մեկ գոլ խփելուց հետո, հաջորդ տարի Ռամոնա Բախմանը վերադարձավ «Ումեա», չնայած մի շարք առաջարկներ ուներ [[Գերմանիա|Գերմանիայի]], [[Անգլիա|Անգլիայի]] և [[Շվեդիա|Շվեդիայի]] այլ ակումբներից&lt;ref&gt;[http://wsoccernews.com/fullStory.php?id=1522 Ramona Bachman to UMEA IK again]{{Недоступная ссылка|date=Ноябрь 2019|bot=InternetArchiveBot}}{{ref-en}}&lt;/ref&gt;:  

Բախմանը ճանաչվել է Damallsvenskan-ի ({{lang-sv|''Damallsvenskan''՝ Շվեդիայի կանանց ֆուտբոլի բարձրագույն լիգա}}) լավագույն կին խաղացող 2011 թվականի մրցաշրջանում և դրա ավարտից հետո տեղափոխվել է «Մալմյո» ակումբ, որը դարձել է մրցաշարի հաղթող&lt;ref&gt;[http://www.football.ch/nm/de/Frauen-Nationalteam.aspx?cid=77370 Bachmann: Auszeichnung und Wechsel nach Malmö] {{Wayback|url=http://www.football.ch/nm/de/Frauen-Nationalteam.aspx?cid=77370|date=20111111223044}}{{ref-de}}&lt;/ref&gt;:

2015 թվականին Ռամոնան 3 տարվա պայմանագիր է կնքել գերմանական «Վոլֆսբուրգ» ակումբի հետ։

7 июня 2021 года выиграла вместе с «&lt;nowiki/&gt;[[:ru:Пари_Сен-Жермен_(женский_футбольный_клуб)|Пари Сен-Жермен]]&lt;nowiki/&gt;» чемпионат Франции 2020/21&lt;ref name=&quot;чемпипонФранции2021&quot;&gt;{{cite web|author=|url=https://www.football.ch/sfv/nationalteams/a-team-frauen/news/franzoesischer-meistertitel-fuer-ramona-bachmann.aspx|title=FRANZÖSISCHER MEISTERTITEL FÜR RAMONA BACHMANN|lang=de|website=football.ch|publisher=[[Швейцарский футбольный союз]]|date=2021-06-07|accessdate=2021-06-10|archive-date=2021-06-10|archive-url=https://web.archive.org/web/20210610194009/https://www.football.ch/sfv/nationalteams/a-team-frauen/news/franzoesischer-meistertitel-fuer-ramona-bachmann.aspx|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;.

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}</text>
      <sha1>hsbtp0y9n89okdpuw7za09vr16vnifc</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486069</id>
      <parentid>8486068</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T14:08:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Karakhanyan Gayane</username>
        <id>100381</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ակումբային կարիերա */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5145" xml:space="preserve">{{Ֆուտբոլիստ}}
'''Ռամոնա Բախման''' ({{lang-de|''Ramona Bachmann''}}, {{ԱԾ}}), [[Շվեյցարիա|շվեյցարացի]] [[Ֆուտբոլ|ֆուտբոլիստ]], ֆրանսիական [[«Պարի Սեն Ժերմեն» ակումբ|«Պարի Սեն Ժերմեն» ակումբի]] և Շվեյցարիայի հավաքականի [[Հարձակվող (ֆուտբոլ)|հարձակվող]]։

== Ակումբային կարիերա ==
[[Պատկեր:Ramona Bachmann 2011-07-24 (4).JPG|thumb|left|«Ումեա» ակումբի կազմում 2011 թվականի հուլիսին]]
«Մալթեր» ակումբի ֆուտբոլային դպրոցի սան: Մեկ մրցաշրջան Շվեյցարիայի երկրորդ դիվիզիոնում իր հարազատ ակումբում խաղալուց հետո Ռամոննա Բախմանը տեղափոխվեց Շվեյցարիայի չեմպիոն «Լյուցեռն» ակումբ։ Սակայն կես մրցաշրջանից հետո՝ 16 տարեկանում, նա նկատվում է շվեդական «Ումեա» ակումբի սկաուտների կողմից և 2007 թվականի մարտին դառնում այս թիմի խաղացող։ 2009 թվականի մրցաշրջանի մեկնարկից առաջ բրազիլուհի [[Մարթա (ֆուտբոլիստուհի)|Մարթայի]] հեռանալուց հետո Ռամոնան դարձավ թիմի առանցքային խաղացողներից մեկը՝ մրցաշրջանի ընթացքում Շվեդիայի առաջնության 19 հանդիպումներում խփելով 14 գոլ։ Տարեվերջին նա ընտրվեց որպես Շվեյցարիայի լավագույն խաղացող&lt;ref name=&quot;best2009&quot;&gt;{{Cite web|url=https://sponsorship.credit-suisse.com/app/article/index.cfm?fuseaction=OpenArticle&amp;aoid=266234&amp;lang=EN|title=Diego and Ramona: Switzerland’s Best Footballers|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120724163930/https://sponsorship.credit-suisse.com/app/article/index.cfm?fuseaction=OpenArticle&amp;aoid=266234&amp;lang=EN|archivedate=2012-07-24|accessdate=2011-07-25|deadlink=yes}}&lt;/ref&gt;։

2009 թվականի դեկտեմբերին Ռամոնա Բախմանը մեկնեց ամերիկյան «Ատլանտա Բիթ» ակումբ  (''Atlanta Beat''), որը խաղում էր [[WPS]] ({{lang-en|''Women’s Professional Soccer''}}) լիգայում&lt;ref&gt;[http://www.foot2day.ru/news/show/19318 Новый тренер «Умео» «подписывает» финскую полузащитницу] {{Wayback|url=http://www.foot2day.ru/news/show/19318|date=20220506184820}} // Футбол сегодня&lt;/ref&gt;: Սակայն ԱՄՆ-ում ֆուտբոլիստի խաղը չստացվեց։ Մրցաշրջանի ընթացքում ընդամենը 10 հանդիպում անցկացնելուց և միայն մեկ գոլ խփելուց հետո, հաջորդ տարի Ռամոնա Բախմանը վերադարձավ «Ումեա», չնայած մի շարք առաջարկներ ուներ [[Գերմանիա|Գերմանիայի]], [[Անգլիա|Անգլիայի]] և [[Շվեդիա|Շվեդիայի]] այլ ակումբներից&lt;ref&gt;[http://wsoccernews.com/fullStory.php?id=1522 Ramona Bachman to UMEA IK again]{{Недоступная ссылка|date=Ноябрь 2019|bot=InternetArchiveBot}}{{ref-en}}&lt;/ref&gt;:  

Բախմանը ճանաչվել է Damallsvenskan-ի ({{lang-sv|''Damallsvenskan''՝ Շվեդիայի կանանց ֆուտբոլի բարձրագույն լիգա}}) լավագույն կին խաղացող 2011 թվականի մրցաշրջանում և դրա ավարտից հետո տեղափոխվել է «Մալմյո» ակումբ, որը դարձել է մրցաշարի հաղթող&lt;ref&gt;[http://www.football.ch/nm/de/Frauen-Nationalteam.aspx?cid=77370 Bachmann: Auszeichnung und Wechsel nach Malmö] {{Wayback|url=http://www.football.ch/nm/de/Frauen-Nationalteam.aspx?cid=77370|date=20111111223044}}{{ref-de}}&lt;/ref&gt;:

2015 թվականին Ռամոնան 3 տարվա պայմանագիր է կնքել գերմանական «Վոլֆսբուրգ» ({{lang-de|''Verein für Leibesübungen Wolfsburg-Fußball GmbH''}}) ակումբի հետ։

7 июня 2021 года выиграла вместе с «&lt;nowiki/&gt;[[:ru:Пари_Сен-Жермен_(женский_футбольный_клуб)|Пари Сен-Жермен]]&lt;nowiki/&gt;» чемпионат Франции 2020/21&lt;ref name=&quot;чемпипонФранции2021&quot;&gt;{{cite web|author=|url=https://www.football.ch/sfv/nationalteams/a-team-frauen/news/franzoesischer-meistertitel-fuer-ramona-bachmann.aspx|title=FRANZÖSISCHER MEISTERTITEL FÜR RAMONA BACHMANN|lang=de|website=football.ch|publisher=[[Швейцарский футбольный союз]]|date=2021-06-07|accessdate=2021-06-10|archive-date=2021-06-10|archive-url=https://web.archive.org/web/20210610194009/https://www.football.ch/sfv/nationalteams/a-team-frauen/news/franzoesischer-meistertitel-fuer-ramona-bachmann.aspx|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;.

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}</text>
      <sha1>nnwvnqngs39i3nh6t4fh88fohh0kp7u</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486074</id>
      <parentid>8486069</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T14:26:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Karakhanyan Gayane</username>
        <id>100381</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ակումբային կարիերա */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8896" xml:space="preserve">{{Ֆուտբոլիստ}}
'''Ռամոնա Բախման''' ({{lang-de|''Ramona Bachmann''}}, {{ԱԾ}}), [[Շվեյցարիա|շվեյցարացի]] [[Ֆուտբոլ|ֆուտբոլիստ]], ֆրանսիական [[«Պարի Սեն Ժերմեն» ակումբ|«Պարի Սեն Ժերմեն» ակումբի]] և Շվեյցարիայի հավաքականի [[Հարձակվող (ֆուտբոլ)|հարձակվող]]։

== Ակումբային կարիերա ==
[[Պատկեր:Ramona Bachmann 2011-07-24 (4).JPG|thumb|left|«Ումեա» ակումբի կազմում 2011 թվականի հուլիսին]]
«Մալթեր» ակումբի ֆուտբոլային դպրոցի սան: Մեկ մրցաշրջան Շվեյցարիայի երկրորդ դիվիզիոնում իր հարազատ ակումբում խաղալուց հետո Ռամոննա Բախմանը տեղափոխվեց Շվեյցարիայի չեմպիոն «Լյուցեռն» ակումբ։ Սակայն կես մրցաշրջանից հետո՝ 16 տարեկանում, նա նկատվում է շվեդական «Ումեա» ակումբի սկաուտների կողմից և 2007 թվականի մարտին դառնում այս թիմի խաղացող։ 2009 թվականի մրցաշրջանի մեկնարկից առաջ բրազիլուհի [[Մարթա (ֆուտբոլիստուհի)|Մարթայի]] հեռանալուց հետո Ռամոնան դարձավ թիմի առանցքային խաղացողներից մեկը՝ մրցաշրջանի ընթացքում Շվեդիայի առաջնության 19 հանդիպումներում խփելով 14 գոլ։ Տարեվերջին նա ընտրվեց որպես Շվեյցարիայի լավագույն խաղացող&lt;ref name=&quot;best2009&quot;&gt;{{Cite web|url=https://sponsorship.credit-suisse.com/app/article/index.cfm?fuseaction=OpenArticle&amp;aoid=266234&amp;lang=EN|title=Diego and Ramona: Switzerland’s Best Footballers|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120724163930/https://sponsorship.credit-suisse.com/app/article/index.cfm?fuseaction=OpenArticle&amp;aoid=266234&amp;lang=EN|archivedate=2012-07-24|accessdate=2011-07-25|deadlink=yes}}&lt;/ref&gt;։

2009 թվականի դեկտեմբերին Ռամոնա Բախմանը մեկնեց ամերիկյան «Ատլանտա Բիթ» ակումբ  (''Atlanta Beat''), որը խաղում էր [[WPS]] ({{lang-en|''Women’s Professional Soccer''}}) լիգայում&lt;ref&gt;[http://www.foot2day.ru/news/show/19318 Новый тренер «Умео» «подписывает» финскую полузащитницу] {{Wayback|url=http://www.foot2day.ru/news/show/19318|date=20220506184820}} // Футбол сегодня&lt;/ref&gt;: Սակայն ԱՄՆ-ում ֆուտբոլիստի խաղը չստացվեց։ Մրցաշրջանի ընթացքում ընդամենը 10 հանդիպում անցկացնելուց և միայն մեկ գոլ խփելուց հետո, հաջորդ տարի Ռամոնա Բախմանը վերադարձավ «Ումեա», չնայած մի շարք առաջարկներ ուներ [[Գերմանիա|Գերմանիայի]], [[Անգլիա|Անգլիայի]] և [[Շվեդիա|Շվեդիայի]] այլ ակումբներից&lt;ref&gt;[http://wsoccernews.com/fullStory.php?id=1522 Ramona Bachman to UMEA IK again]{{Недоступная ссылка|date=Ноябрь 2019|bot=InternetArchiveBot}}{{ref-en}}&lt;/ref&gt;:  

Բախմանը ճանաչվել է Damallsvenskan-ի ({{lang-sv|''Damallsvenskan''՝ Շվեդիայի կանանց ֆուտբոլի բարձրագույն լիգա}}) լավագույն կին խաղացող 2011 թվականի մրցաշրջանում և դրա ավարտից հետո տեղափոխվել է «Մալմյո» ակումբ, որը դարձել է մրցաշարի հաղթող&lt;ref&gt;[http://www.football.ch/nm/de/Frauen-Nationalteam.aspx?cid=77370 Bachmann: Auszeichnung und Wechsel nach Malmö] {{Wayback|url=http://www.football.ch/nm/de/Frauen-Nationalteam.aspx?cid=77370|date=20111111223044}}{{ref-de}}&lt;/ref&gt;:

2015 թվականին Ռամոնան 3 տարվա պայմանագիր է կնքել գերմանական «Վոլֆսբուրգ» ({{lang-de|''Verein für Leibesübungen Wolfsburg-Fußball GmbH''}}՝ գերմանական կանանց ֆուտբոլային ակումբ) ակումբի հետ։

2021 թվականի հունիսի 7-ին Բախմանը հաղթել է Ֆրանսիայի 2020/21 առաջնությունը [[«Պարի Սեն Ժերմենի»]] հետ&lt;ref name=&quot;чемпипонФранции2021&quot;&gt;{{cite web|author=|url=https://www.football.ch/sfv/nationalteams/a-team-frauen/news/franzoesischer-meistertitel-fuer-ramona-bachmann.aspx|title=FRANZÖSISCHER MEISTERTITEL FÜR RAMONA BACHMANN|lang=de|website=football.ch|publisher=[[Швейцарский футбольный союз]]|date=2021-06-07|accessdate=2021-06-10|archive-date=2021-06-10|archive-url=https://web.archive.org/web/20210610194009/https://www.football.ch/sfv/nationalteams/a-team-frauen/news/franzoesischer-meistertitel-fuer-ramona-bachmann.aspx|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

== Կարիերա հավաքականում ==
2007 թվականի ապրիլի 10-ին Ռամոնա Բախմանը իր նորամուտը նշեց Շվեյցարիայի երիտասարդական հավաքականում (մինչև 19 տարեկան աղջիկներ)։ 2009 թվականին նա իրավունք է ստացել մասնակցելու Եվրոպայի երիտասարդական առաջնությանը ազգային հավաքականի կազմում։ Բախմանը թիմի առաջատարն էր, և հենց նրա խաղի շնորհիվ էր, որ թիմը կարողացավ քառորդ եզրափակիչում հաղթել Գերմանիայի ուժեղ թիմին և պատմության մեջ առաջին անգամ հայտնվել կիսաեզրափակչում&lt;ref&gt;[http://ru.uefa.com/womensunder19/history/season=2009/index.html Чисто английская победа] {{Wayback|url=http://ru.uefa.com/womensunder19/history/season=2009/index.html|date=20121023150807}} // Официальный сайт [[УЕФА]]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://ru.uefa.com/womensunder19/news/newsid=1618483.html Швейцария на чемпионате Европы среди девушек до 19 лет 2011] // Официальный сайт [[УЕФА]]&lt;/ref&gt;:

2007 թվականի հունիսի 15-ին Բախմանը նորամուտը նշեց իր երկրի հիմնական կազմում։ Մինչև 2009 թվականի մարտը նա անցկացրել է 14 հանդիպում՝ դառնալով 4 գոլի հեղինակ&lt;ref name=&quot;best20092&quot;&gt;{{Cite web|url=https://sponsorship.credit-suisse.com/app/article/index.cfm?fuseaction=OpenArticle&amp;aoid=266234&amp;lang=EN|title=Diego and Ramona: Switzerland’s Best Footballers|accessdate=2011-07-25|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120724163930/https://sponsorship.credit-suisse.com/app/article/index.cfm?fuseaction=OpenArticle&amp;aoid=266234&amp;lang=EN|archivedate=2012-07-24|deadlink=yes}}&lt;/ref&gt;: 2011 թվականի Աշխարհի առաջնության ընտրական փուլում, որը մեկնարկել է 2009 թվականի սեպտեմբերին, Բախմանը մասնակցել է 7 հանդիպման, որոնցում խփել է 4 գոլ, սակայն Շվեյցարիայի հավաքականը որակավորման փլեյ-օֆֆում պարտվեց Անգլիային և չհայտնվեց առաջնությունում։

== Խաղային որակներ ==
Մասնագետները նշում են Ռամոնա Բախմանի տեխնիկական բարձր մակարդակն ու ինքնավստահությունը&lt;ref&gt;[http://ru.uefa.com/womensunder19/news/newsid=864245.html Десятка звезд будущего] {{Wayback|url=http://ru.uefa.com/womensunder19/news/newsid=864245.html|date=20160309022102}} // Официальный сайт [[УЕФА]]&lt;/ref&gt;: [[Իգոր Շալիմով|Իգոր Շալիմովը]] 2011 թվականի աշխարհի առաջնության ընտրական Ռուսաստան-Շվեյցարիա խաղից հետո նշել է նաև հարձակվողի բարձր արագությունը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.rusfootball.info/pliga/1146119867-igor-shalimov-uroven-chempionata-rossii-ochen.html|title=Игорь Шалимов: уровень женского чемпионата России очень низкий|access-date=2011-07-25|archive-date=2010-06-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20100624085334/http://www.rusfootball.info/pliga/1146119867-igor-shalimov-uroven-chempionata-rossii-ochen.html|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

== Ձեռքբերումներ ==

=== «Վոլֆսբուրգ» ===

* Գերմանիայի գավաթակիր՝ 2015/2016

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}</text>
      <sha1>5z1cqd4bfml3rjwjp346m2knuz2t1jg</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486081</id>
      <parentid>8486074</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T14:42:39Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Karakhanyan Gayane</username>
        <id>100381</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ձեռքբերումներ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="11321" xml:space="preserve">{{Ֆուտբոլիստ}}
'''Ռամոնա Բախման''' ({{lang-de|''Ramona Bachmann''}}, {{ԱԾ}}), [[Շվեյցարիա|շվեյցարացի]] [[Ֆուտբոլ|ֆուտբոլիստ]], ֆրանսիական [[«Պարի Սեն Ժերմեն» ակումբ|«Պարի Սեն Ժերմեն» ակումբի]] և Շվեյցարիայի հավաքականի [[Հարձակվող (ֆուտբոլ)|հարձակվող]]։

== Ակումբային կարիերա ==
[[Պատկեր:Ramona Bachmann 2011-07-24 (4).JPG|thumb|left|«Ումեա» ակումբի կազմում 2011 թվականի հուլիսին]]
«Մալթեր» ակումբի ֆուտբոլային դպրոցի սան: Մեկ մրցաշրջան Շվեյցարիայի երկրորդ դիվիզիոնում իր հարազատ ակումբում խաղալուց հետո Ռամոննա Բախմանը տեղափոխվեց Շվեյցարիայի չեմպիոն «Լյուցեռն» ակումբ։ Սակայն կես մրցաշրջանից հետո՝ 16 տարեկանում, նա նկատվում է շվեդական «Ումեա» ակումբի սկաուտների կողմից և 2007 թվականի մարտին դառնում այս թիմի խաղացող։ 2009 թվականի մրցաշրջանի մեկնարկից առաջ բրազիլուհի [[Մարթա (ֆուտբոլիստուհի)|Մարթայի]] հեռանալուց հետո Ռամոնան դարձավ թիմի առանցքային խաղացողներից մեկը՝ մրցաշրջանի ընթացքում Շվեդիայի առաջնության 19 հանդիպումներում խփելով 14 գոլ։ Տարեվերջին նա ընտրվեց որպես Շվեյցարիայի լավագույն խաղացող&lt;ref name=&quot;best2009&quot;&gt;{{Cite web|url=https://sponsorship.credit-suisse.com/app/article/index.cfm?fuseaction=OpenArticle&amp;aoid=266234&amp;lang=EN|title=Diego and Ramona: Switzerland’s Best Footballers|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120724163930/https://sponsorship.credit-suisse.com/app/article/index.cfm?fuseaction=OpenArticle&amp;aoid=266234&amp;lang=EN|archivedate=2012-07-24|accessdate=2011-07-25|deadlink=yes}}&lt;/ref&gt;։

2009 թվականի դեկտեմբերին Ռամոնա Բախմանը մեկնեց ամերիկյան «Ատլանտա Բիթ» ակումբ  (''Atlanta Beat''), որը խաղում էր [[WPS]] ({{lang-en|''Women’s Professional Soccer''}}) լիգայում&lt;ref&gt;[http://www.foot2day.ru/news/show/19318 Новый тренер «Умео» «подписывает» финскую полузащитницу] {{Wayback|url=http://www.foot2day.ru/news/show/19318|date=20220506184820}} // Футбол сегодня&lt;/ref&gt;: Սակայն ԱՄՆ-ում ֆուտբոլիստի խաղը չստացվեց։ Մրցաշրջանի ընթացքում ընդամենը 10 հանդիպում անցկացնելուց և միայն մեկ գոլ խփելուց հետո, հաջորդ տարի Ռամոնա Բախմանը վերադարձավ «Ումեա», չնայած մի շարք առաջարկներ ուներ [[Գերմանիա|Գերմանիայի]], [[Անգլիա|Անգլիայի]] և [[Շվեդիա|Շվեդիայի]] այլ ակումբներից&lt;ref&gt;[http://wsoccernews.com/fullStory.php?id=1522 Ramona Bachman to UMEA IK again]{{Недоступная ссылка|date=Ноябрь 2019|bot=InternetArchiveBot}}{{ref-en}}&lt;/ref&gt;:  

Բախմանը ճանաչվել է Damallsvenskan-ի ({{lang-sv|''Damallsvenskan''՝ Շվեդիայի կանանց ֆուտբոլի բարձրագույն լիգա}}) լավագույն կին խաղացող 2011 թվականի մրցաշրջանում և դրա ավարտից հետո տեղափոխվել է «&lt;nowiki/&gt;[[Մալմյո]]&lt;nowiki/&gt;» ակումբ, որը դարձել է մրցաշարի հաղթող&lt;ref&gt;[http://www.football.ch/nm/de/Frauen-Nationalteam.aspx?cid=77370 Bachmann: Auszeichnung und Wechsel nach Malmö] {{Wayback|url=http://www.football.ch/nm/de/Frauen-Nationalteam.aspx?cid=77370|date=20111111223044}}{{ref-de}}&lt;/ref&gt;:

2015 թվականին Ռամոնան 3 տարվա պայմանագիր է կնքել գերմանական «Վոլֆսբուրգ» ({{lang-de|''Verein für Leibesübungen Wolfsburg-Fußball GmbH''}}՝ գերմանական կանանց ֆուտբոլային ակումբ) ակումբի հետ։

2021 թվականի հունիսի 7-ին Բախմանը հաղթել է Ֆրանսիայի 2020/21 առաջնությունը [[«Պարի Սեն Ժերմենի»]] հետ&lt;ref name=&quot;чемпипонФранции2021&quot;&gt;{{cite web|author=|url=https://www.football.ch/sfv/nationalteams/a-team-frauen/news/franzoesischer-meistertitel-fuer-ramona-bachmann.aspx|title=FRANZÖSISCHER MEISTERTITEL FÜR RAMONA BACHMANN|lang=de|website=football.ch|publisher=[[Швейцарский футбольный союз]]|date=2021-06-07|accessdate=2021-06-10|archive-date=2021-06-10|archive-url=https://web.archive.org/web/20210610194009/https://www.football.ch/sfv/nationalteams/a-team-frauen/news/franzoesischer-meistertitel-fuer-ramona-bachmann.aspx|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

== Կարիերա հավաքականում ==
2007 թվականի ապրիլի 10-ին Ռամոնա Բախմանը իր նորամուտը նշեց Շվեյցարիայի երիտասարդական հավաքականում (մինչև 19 տարեկան աղջիկներ)։ 2009 թվականին նա իրավունք է ստացել մասնակցելու Եվրոպայի երիտասարդական առաջնությանը ազգային հավաքականի կազմում։ Բախմանը թիմի առաջատարն էր, և հենց նրա խաղի շնորհիվ էր, որ թիմը կարողացավ քառորդ եզրափակիչում հաղթել Գերմանիայի ուժեղ թիմին և պատմության մեջ առաջին անգամ հայտնվել կիսաեզրափակչում&lt;ref&gt;[http://ru.uefa.com/womensunder19/history/season=2009/index.html Чисто английская победа] {{Wayback|url=http://ru.uefa.com/womensunder19/history/season=2009/index.html|date=20121023150807}} // Официальный сайт [[УЕФА]]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://ru.uefa.com/womensunder19/news/newsid=1618483.html Швейцария на чемпионате Европы среди девушек до 19 лет 2011] // Официальный сайт [[УЕФА]]&lt;/ref&gt;:

2007 թվականի հունիսի 15-ին Բախմանը նորամուտը նշեց իր երկրի հիմնական կազմում։ Մինչև 2009 թվականի մարտը նա անցկացրել է 14 հանդիպում՝ դառնալով 4 գոլի հեղինակ&lt;ref name=&quot;best20092&quot;&gt;{{Cite web|url=https://sponsorship.credit-suisse.com/app/article/index.cfm?fuseaction=OpenArticle&amp;aoid=266234&amp;lang=EN|title=Diego and Ramona: Switzerland’s Best Footballers|accessdate=2011-07-25|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120724163930/https://sponsorship.credit-suisse.com/app/article/index.cfm?fuseaction=OpenArticle&amp;aoid=266234&amp;lang=EN|archivedate=2012-07-24|deadlink=yes}}&lt;/ref&gt;: 2011 թվականի Աշխարհի առաջնության ընտրական փուլում, որը մեկնարկել է 2009 թվականի սեպտեմբերին, Բախմանը մասնակցել է 7 հանդիպման, որոնցում խփել է 4 գոլ, սակայն Շվեյցարիայի հավաքականը որակավորման փլեյ-օֆֆում պարտվեց Անգլիային և չհայտնվեց առաջնությունում։

== Խաղային որակներ ==
Մասնագետները նշում են Ռամոնա Բախմանի տեխնիկական բարձր մակարդակն ու ինքնավստահությունը&lt;ref&gt;[http://ru.uefa.com/womensunder19/news/newsid=864245.html Десятка звезд будущего] {{Wayback|url=http://ru.uefa.com/womensunder19/news/newsid=864245.html|date=20160309022102}} // Официальный сайт [[УЕФА]]&lt;/ref&gt;: [[Իգոր Շալիմով|Իգոր Շալիմովը]] 2011 թվականի աշխարհի առաջնության ընտրական Ռուսաստան-Շվեյցարիա խաղից հետո նշել է նաև հարձակվողի բարձր արագությունը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.rusfootball.info/pliga/1146119867-igor-shalimov-uroven-chempionata-rossii-ochen.html|title=Игорь Шалимов: уровень женского чемпионата России очень низкий|access-date=2011-07-25|archive-date=2010-06-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20100624085334/http://www.rusfootball.info/pliga/1146119867-igor-shalimov-uroven-chempionata-rossii-ochen.html|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

== Ձեռքբերումներ ==

=== «Վոլֆսբուրգ» ===

* Գերմանիայի գավաթակիր՝ 2015/2016

=== «Չելսի» ===

* Անգլիայի չեմպիոն՝ 2017/2018, 2019/2020
* Անգլիայի գավաթի հաղթող՝ 2017/2018

=== «Պարի Սեն Ժերմեն» ===

* Ֆրանսիայի չեմպիոն՝ 2020/2021&lt;ref name=&quot;чемпипонФранции20212&quot; /&gt;:

== Անձնական կյանք ==
Կանադայում 2015 թվականի կանանց աշխարհի գավաթի խաղարկության ժամանակ կատարել է [[Քամինգ աութ|քամինգ աութ՝]] հանդես է եկել որպես [[լեսբուհի]]&lt;ref&gt;{{cite news|title=Swiss football star comes out as gay|url=http://www.gaystarnews.com/article/swiss-football-star-comes-out-gay160615/|date=2015-06-16|accessdate=2015-08-26|work=[[Gay Star News]]|archivedate=2015-08-16|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150816003523/http://www.gaystarnews.com/article/swiss-football-star-comes-out-gay160615/}}&lt;/ref&gt;: Ռամոնան նախկինում հարաբերությունների մեջ է եղել Շվեյցարիայի հավաքականի խաղացող [[Ալիշա Լեման|Ալիշա Լեմանի]] հետ, ով տեղափոխվել է Լոնդոն՝ խաղալու «Վեսթ Հեմ Յունայթեդում»&lt;ref&gt;{{cite news|last=Santschi|first=Stephan|title=Alisha Lehmann and Ramona Bachmann: inspired by love|url=https://vaaju.com/austriaeng/alisha-lehmann-and-ramona-bachmann-inspired-by-love/|accessdate=2018-12-16|publisher=Aargauer Zeitung|date=2018-10-09|archivedate=2018-12-16|archiveurl=https://web.archive.org/web/20181216212315/https://vaaju.com/austriaeng/alisha-lehmann-and-ramona-bachmann-inspired-by-love/}}&lt;/ref&gt;: Նրանց ազգային հավաքականի մարզիչ [[Մարտինա Վոս-Տեկլենբուրգ|Մարտինա Վոս-Տեկլենբուրգը]] պարզաբանել է. «Կանանց ֆուտբոլում իրավիճակը բացառիկ չէ»&lt;ref&gt;{{cite news|title=Bachmann und Lehmann im Sturm der Liebe|url=https://www.schweizer-illustrierte.ch/stars/schweiz/ramona-bachmann-und-alisha-lehmann-sollen-fussball-nati-an-die-wm-bringen|accessdate=2018-12-16|publisher=Schweizer Illustrierte|date=2018-10-09|language=de|archivedate=2018-10-19|archiveurl=https://web.archive.org/web/20181019164212/https://www.schweizer-illustrierte.ch/stars/schweiz/ramona-bachmann-und-alisha-lehmann-sollen-fussball-nati-an-die-wm-bringen}}&lt;/ref&gt;:

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}</text>
      <sha1>0idowzqipiqwkltzmwspo94j5m849tr</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486084</id>
      <parentid>8486081</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T14:43:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Karakhanyan Gayane</username>
        <id>100381</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ակումբային կարիերա */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="11465" xml:space="preserve">{{Ֆուտբոլիստ}}
'''Ռամոնա Բախման''' ({{lang-de|''Ramona Bachmann''}}, {{ԱԾ}}), [[Շվեյցարիա|շվեյցարացի]] [[Ֆուտբոլ|ֆուտբոլիստ]], ֆրանսիական [[«Պարի Սեն Ժերմեն» ակումբ|«Պարի Սեն Ժերմեն» ակումբի]] և Շվեյցարիայի հավաքականի [[Հարձակվող (ֆուտբոլ)|հարձակվող]]։

== Ակումբային կարիերա ==
[[Պատկեր:Ramona Bachmann 2011-07-24 (4).JPG|thumb|left|«Ումեա» ակումբի կազմում 2011 թվականի հուլիսին]]
«Մալթեր» ակումբի ֆուտբոլային դպրոցի սան: Մեկ մրցաշրջան Շվեյցարիայի երկրորդ դիվիզիոնում իր հարազատ ակումբում խաղալուց հետո Ռամոննա Բախմանը տեղափոխվեց Շվեյցարիայի չեմպիոն «Լյուցեռն» ակումբ։ Սակայն կես մրցաշրջանից հետո՝ 16 տարեկանում, նա նկատվում է շվեդական «Ումեա» ակումբի սկաուտների կողմից և 2007 թվականի մարտին դառնում այս թիմի խաղացող։ 2009 թվականի մրցաշրջանի մեկնարկից առաջ բրազիլուհի [[Մարթա (ֆուտբոլիստուհի)|Մարթայի]] հեռանալուց հետո Ռամոնան դարձավ թիմի առանցքային խաղացողներից մեկը՝ մրցաշրջանի ընթացքում Շվեդիայի առաջնության 19 հանդիպումներում խփելով 14 գոլ։ Տարեվերջին նա ընտրվեց որպես Շվեյցարիայի լավագույն խաղացող&lt;ref name=&quot;best2009&quot;&gt;{{Cite web|url=https://sponsorship.credit-suisse.com/app/article/index.cfm?fuseaction=OpenArticle&amp;aoid=266234&amp;lang=EN|title=Diego and Ramona: Switzerland’s Best Footballers|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120724163930/https://sponsorship.credit-suisse.com/app/article/index.cfm?fuseaction=OpenArticle&amp;aoid=266234&amp;lang=EN|archivedate=2012-07-24|accessdate=2011-07-25|deadlink=yes}}&lt;/ref&gt;։

2009 թվականի դեկտեմբերին Ռամոնա Բախմանը մեկնեց ամերիկյան «Ատլանտա Բիթ» ակումբ  (''Atlanta Beat''), որը խաղում էր [[WPS]] ({{lang-en|''Women’s Professional Soccer''}}) լիգայում&lt;ref&gt;[http://www.foot2day.ru/news/show/19318 Новый тренер «Умео» «подписывает» финскую полузащитницу] {{Wayback|url=http://www.foot2day.ru/news/show/19318|date=20220506184820}} // Футбол сегодня&lt;/ref&gt;: Սակայն ԱՄՆ-ում ֆուտբոլիստի խաղը չստացվեց։ Մրցաշրջանի ընթացքում ընդամենը 10 հանդիպում անցկացնելուց և միայն մեկ գոլ խփելուց հետո, հաջորդ տարի Ռամոնա Բախմանը վերադարձավ «Ումեա», չնայած մի շարք առաջարկներ ուներ [[Գերմանիա|Գերմանիայի]], [[Անգլիա|Անգլիայի]] և [[Շվեդիա|Շվեդիայի]] այլ ակումբներից&lt;ref&gt;[http://wsoccernews.com/fullStory.php?id=1522 Ramona Bachman to UMEA IK again]{{Недоступная ссылка|date=Ноябрь 2019|bot=InternetArchiveBot}}{{ref-en}}&lt;/ref&gt;:  

Բախմանը ճանաչվել է Damallsvenskan-ի ({{lang-sv|''Damallsvenskan''՝ Շվեդիայի կանանց ֆուտբոլի բարձրագույն լիգա}}) լավագույն կին խաղացող 2011 թվականի մրցաշրջանում և դրա ավարտից հետո տեղափոխվել է «&lt;nowiki/&gt;[[Մալմյո]]&lt;nowiki/&gt;» ակումբ, որը դարձել է մրցաշարի հաղթող&lt;ref&gt;[http://www.football.ch/nm/de/Frauen-Nationalteam.aspx?cid=77370 Bachmann: Auszeichnung und Wechsel nach Malmö] {{Wayback|url=http://www.football.ch/nm/de/Frauen-Nationalteam.aspx?cid=77370|date=20111111223044}}{{ref-de}}&lt;/ref&gt;:

2015 թվականին Ռամոնան 3 տարվա պայմանագիր է կնքել գերմանական «Վոլֆսբուրգ» ({{lang-de|''Verein für Leibesübungen Wolfsburg-Fußball GmbH''}}՝ գերմանական կանանց ֆուտբոլային ակումբ) ակումբի հետ։

2021 թվականի հունիսի 7-ին Բախմանը հաղթել է Ֆրանսիայի 2020/21 առաջնությունը [[«Պարի Սեն Ժերմենի»]] հետ&lt;ref name=&quot;чемпипонФранции2021&quot;&gt;{{cite web|author=|url=https://www.football.ch/sfv/nationalteams/a-team-frauen/news/franzoesischer-meistertitel-fuer-ramona-bachmann.aspx|title=FRANZÖSISCHER MEISTERTITEL FÜR RAMONA BACHMANN|lang=de|website=football.ch|publisher=[[Швейцарский футбольный союз]]|date=2021-06-07|accessdate=2021-06-10|archive-date=2021-06-10|archive-url=https://web.archive.org/web/20210610194009/https://www.football.ch/sfv/nationalteams/a-team-frauen/news/franzoesischer-meistertitel-fuer-ramona-bachmann.aspx|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:
[[Պատկեր:C10 Ramona Bachmann 111023 Sverige-Schweiz 3-0 8310.jpg|thumb|150px|left|Ramona Bachmann playing for Switzerland, October 2012]]

== Կարիերա հավաքականում ==
2007 թվականի ապրիլի 10-ին Ռամոնա Բախմանը իր նորամուտը նշեց Շվեյցարիայի երիտասարդական հավաքականում (մինչև 19 տարեկան աղջիկներ)։ 2009 թվականին նա իրավունք է ստացել մասնակցելու Եվրոպայի երիտասարդական առաջնությանը ազգային հավաքականի կազմում։ Բախմանը թիմի առաջատարն էր, և հենց նրա խաղի շնորհիվ էր, որ թիմը կարողացավ քառորդ եզրափակիչում հաղթել Գերմանիայի ուժեղ թիմին և պատմության մեջ առաջին անգամ հայտնվել կիսաեզրափակչում&lt;ref&gt;[http://ru.uefa.com/womensunder19/history/season=2009/index.html Чисто английская победа] {{Wayback|url=http://ru.uefa.com/womensunder19/history/season=2009/index.html|date=20121023150807}} // Официальный сайт [[УЕФА]]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://ru.uefa.com/womensunder19/news/newsid=1618483.html Швейцария на чемпионате Европы среди девушек до 19 лет 2011] // Официальный сайт [[УЕФА]]&lt;/ref&gt;:

2007 թվականի հունիսի 15-ին Բախմանը նորամուտը նշեց իր երկրի հիմնական կազմում։ Մինչև 2009 թվականի մարտը նա անցկացրել է 14 հանդիպում՝ դառնալով 4 գոլի հեղինակ&lt;ref name=&quot;best20092&quot;&gt;{{Cite web|url=https://sponsorship.credit-suisse.com/app/article/index.cfm?fuseaction=OpenArticle&amp;aoid=266234&amp;lang=EN|title=Diego and Ramona: Switzerland’s Best Footballers|accessdate=2011-07-25|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120724163930/https://sponsorship.credit-suisse.com/app/article/index.cfm?fuseaction=OpenArticle&amp;aoid=266234&amp;lang=EN|archivedate=2012-07-24|deadlink=yes}}&lt;/ref&gt;: 2011 թվականի Աշխարհի առաջնության ընտրական փուլում, որը մեկնարկել է 2009 թվականի սեպտեմբերին, Բախմանը մասնակցել է 7 հանդիպման, որոնցում խփել է 4 գոլ, սակայն Շվեյցարիայի հավաքականը որակավորման փլեյ-օֆֆում պարտվեց Անգլիային և չհայտնվեց առաջնությունում։

== Խաղային որակներ ==
Մասնագետները նշում են Ռամոնա Բախմանի տեխնիկական բարձր մակարդակն ու ինքնավստահությունը&lt;ref&gt;[http://ru.uefa.com/womensunder19/news/newsid=864245.html Десятка звезд будущего] {{Wayback|url=http://ru.uefa.com/womensunder19/news/newsid=864245.html|date=20160309022102}} // Официальный сайт [[УЕФА]]&lt;/ref&gt;: [[Իգոր Շալիմով|Իգոր Շալիմովը]] 2011 թվականի աշխարհի առաջնության ընտրական Ռուսաստան-Շվեյցարիա խաղից հետո նշել է նաև հարձակվողի բարձր արագությունը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.rusfootball.info/pliga/1146119867-igor-shalimov-uroven-chempionata-rossii-ochen.html|title=Игорь Шалимов: уровень женского чемпионата России очень низкий|access-date=2011-07-25|archive-date=2010-06-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20100624085334/http://www.rusfootball.info/pliga/1146119867-igor-shalimov-uroven-chempionata-rossii-ochen.html|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

== Ձեռքբերումներ ==

=== «Վոլֆսբուրգ» ===

* Գերմանիայի գավաթակիր՝ 2015/2016

=== «Չելսի» ===

* Անգլիայի չեմպիոն՝ 2017/2018, 2019/2020
* Անգլիայի գավաթի հաղթող՝ 2017/2018

=== «Պարի Սեն Ժերմեն» ===

* Ֆրանսիայի չեմպիոն՝ 2020/2021&lt;ref name=&quot;чемпипонФранции20212&quot; /&gt;:

== Անձնական կյանք ==
Կանադայում 2015 թվականի կանանց աշխարհի գավաթի խաղարկության ժամանակ կատարել է [[Քամինգ աութ|քամինգ աութ՝]] հանդես է եկել որպես [[լեսբուհի]]&lt;ref&gt;{{cite news|title=Swiss football star comes out as gay|url=http://www.gaystarnews.com/article/swiss-football-star-comes-out-gay160615/|date=2015-06-16|accessdate=2015-08-26|work=[[Gay Star News]]|archivedate=2015-08-16|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150816003523/http://www.gaystarnews.com/article/swiss-football-star-comes-out-gay160615/}}&lt;/ref&gt;: Ռամոնան նախկինում հարաբերությունների մեջ է եղել Շվեյցարիայի հավաքականի խաղացող [[Ալիշա Լեման|Ալիշա Լեմանի]] հետ, ով տեղափոխվել է Լոնդոն՝ խաղալու «Վեսթ Հեմ Յունայթեդում»&lt;ref&gt;{{cite news|last=Santschi|first=Stephan|title=Alisha Lehmann and Ramona Bachmann: inspired by love|url=https://vaaju.com/austriaeng/alisha-lehmann-and-ramona-bachmann-inspired-by-love/|accessdate=2018-12-16|publisher=Aargauer Zeitung|date=2018-10-09|archivedate=2018-12-16|archiveurl=https://web.archive.org/web/20181216212315/https://vaaju.com/austriaeng/alisha-lehmann-and-ramona-bachmann-inspired-by-love/}}&lt;/ref&gt;: Նրանց ազգային հավաքականի մարզիչ [[Մարտինա Վոս-Տեկլենբուրգ|Մարտինա Վոս-Տեկլենբուրգը]] պարզաբանել է. «Կանանց ֆուտբոլում իրավիճակը բացառիկ չէ»&lt;ref&gt;{{cite news|title=Bachmann und Lehmann im Sturm der Liebe|url=https://www.schweizer-illustrierte.ch/stars/schweiz/ramona-bachmann-und-alisha-lehmann-sollen-fussball-nati-an-die-wm-bringen|accessdate=2018-12-16|publisher=Schweizer Illustrierte|date=2018-10-09|language=de|archivedate=2018-10-19|archiveurl=https://web.archive.org/web/20181019164212/https://www.schweizer-illustrierte.ch/stars/schweiz/ramona-bachmann-und-alisha-lehmann-sollen-fussball-nati-an-die-wm-bringen}}&lt;/ref&gt;:

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}</text>
      <sha1>agn3mabz7sdrkv33d3w37so0dxq2661</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486086</id>
      <parentid>8486084</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T14:45:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Karakhanyan Gayane</username>
        <id>100381</id>
      </contributor>
      <comment>/* «Պարի Սեն Ժերմեն» */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="11676" xml:space="preserve">{{Ֆուտբոլիստ}}
'''Ռամոնա Բախման''' ({{lang-de|''Ramona Bachmann''}}, {{ԱԾ}}), [[Շվեյցարիա|շվեյցարացի]] [[Ֆուտբոլ|ֆուտբոլիստ]], ֆրանսիական [[«Պարի Սեն Ժերմեն» ակումբ|«Պարի Սեն Ժերմեն» ակումբի]] և Շվեյցարիայի հավաքականի [[Հարձակվող (ֆուտբոլ)|հարձակվող]]։

== Ակումբային կարիերա ==
[[Պատկեր:Ramona Bachmann 2011-07-24 (4).JPG|thumb|left|«Ումեա» ակումբի կազմում 2011 թվականի հուլիսին]]
«Մալթեր» ակումբի ֆուտբոլային դպրոցի սան: Մեկ մրցաշրջան Շվեյցարիայի երկրորդ դիվիզիոնում իր հարազատ ակումբում խաղալուց հետո Ռամոննա Բախմանը տեղափոխվեց Շվեյցարիայի չեմպիոն «Լյուցեռն» ակումբ։ Սակայն կես մրցաշրջանից հետո՝ 16 տարեկանում, նա նկատվում է շվեդական «Ումեա» ակումբի սկաուտների կողմից և 2007 թվականի մարտին դառնում այս թիմի խաղացող։ 2009 թվականի մրցաշրջանի մեկնարկից առաջ բրազիլուհի [[Մարթա (ֆուտբոլիստուհի)|Մարթայի]] հեռանալուց հետո Ռամոնան դարձավ թիմի առանցքային խաղացողներից մեկը՝ մրցաշրջանի ընթացքում Շվեդիայի առաջնության 19 հանդիպումներում խփելով 14 գոլ։ Տարեվերջին նա ընտրվեց որպես Շվեյցարիայի լավագույն խաղացող&lt;ref name=&quot;best2009&quot;&gt;{{Cite web|url=https://sponsorship.credit-suisse.com/app/article/index.cfm?fuseaction=OpenArticle&amp;aoid=266234&amp;lang=EN|title=Diego and Ramona: Switzerland’s Best Footballers|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120724163930/https://sponsorship.credit-suisse.com/app/article/index.cfm?fuseaction=OpenArticle&amp;aoid=266234&amp;lang=EN|archivedate=2012-07-24|accessdate=2011-07-25|deadlink=yes}}&lt;/ref&gt;։

2009 թվականի դեկտեմբերին Ռամոնա Բախմանը մեկնեց ամերիկյան «Ատլանտա Բիթ» ակումբ  (''Atlanta Beat''), որը խաղում էր [[WPS]] ({{lang-en|''Women’s Professional Soccer''}}) լիգայում&lt;ref&gt;[http://www.foot2day.ru/news/show/19318 Новый тренер «Умео» «подписывает» финскую полузащитницу] {{Wayback|url=http://www.foot2day.ru/news/show/19318|date=20220506184820}} // Футбол сегодня&lt;/ref&gt;: Սակայն ԱՄՆ-ում ֆուտբոլիստի խաղը չստացվեց։ Մրցաշրջանի ընթացքում ընդամենը 10 հանդիպում անցկացնելուց և միայն մեկ գոլ խփելուց հետո, հաջորդ տարի Ռամոնա Բախմանը վերադարձավ «Ումեա», չնայած մի շարք առաջարկներ ուներ [[Գերմանիա|Գերմանիայի]], [[Անգլիա|Անգլիայի]] և [[Շվեդիա|Շվեդիայի]] այլ ակումբներից&lt;ref&gt;[http://wsoccernews.com/fullStory.php?id=1522 Ramona Bachman to UMEA IK again]{{Недоступная ссылка|date=Ноябрь 2019|bot=InternetArchiveBot}}{{ref-en}}&lt;/ref&gt;:  

Բախմանը ճանաչվել է Damallsvenskan-ի ({{lang-sv|''Damallsvenskan''՝ Շվեդիայի կանանց ֆուտբոլի բարձրագույն լիգա}}) լավագույն կին խաղացող 2011 թվականի մրցաշրջանում և դրա ավարտից հետո տեղափոխվել է «&lt;nowiki/&gt;[[Մալմյո]]&lt;nowiki/&gt;» ակումբ, որը դարձել է մրցաշարի հաղթող&lt;ref&gt;[http://www.football.ch/nm/de/Frauen-Nationalteam.aspx?cid=77370 Bachmann: Auszeichnung und Wechsel nach Malmö] {{Wayback|url=http://www.football.ch/nm/de/Frauen-Nationalteam.aspx?cid=77370|date=20111111223044}}{{ref-de}}&lt;/ref&gt;:

2015 թվականին Ռամոնան 3 տարվա պայմանագիր է կնքել գերմանական «Վոլֆսբուրգ» ({{lang-de|''Verein für Leibesübungen Wolfsburg-Fußball GmbH''}}՝ գերմանական կանանց ֆուտբոլային ակումբ) ակումբի հետ։

2021 թվականի հունիսի 7-ին Բախմանը հաղթել է Ֆրանսիայի 2020/21 առաջնությունը [[«Պարի Սեն Ժերմենի»]] հետ&lt;ref name=&quot;чемпипонФранции2021&quot;&gt;{{cite web|author=|url=https://www.football.ch/sfv/nationalteams/a-team-frauen/news/franzoesischer-meistertitel-fuer-ramona-bachmann.aspx|title=FRANZÖSISCHER MEISTERTITEL FÜR RAMONA BACHMANN|lang=de|website=football.ch|publisher=[[Швейцарский футбольный союз]]|date=2021-06-07|accessdate=2021-06-10|archive-date=2021-06-10|archive-url=https://web.archive.org/web/20210610194009/https://www.football.ch/sfv/nationalteams/a-team-frauen/news/franzoesischer-meistertitel-fuer-ramona-bachmann.aspx|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:
[[Պատկեր:C10 Ramona Bachmann 111023 Sverige-Schweiz 3-0 8310.jpg|thumb|150px|left|Ramona Bachmann playing for Switzerland, October 2012]]

== Կարիերա հավաքականում ==
2007 թվականի ապրիլի 10-ին Ռամոնա Բախմանը իր նորամուտը նշեց Շվեյցարիայի երիտասարդական հավաքականում (մինչև 19 տարեկան աղջիկներ)։ 2009 թվականին նա իրավունք է ստացել մասնակցելու Եվրոպայի երիտասարդական առաջնությանը ազգային հավաքականի կազմում։ Բախմանը թիմի առաջատարն էր, և հենց նրա խաղի շնորհիվ էր, որ թիմը կարողացավ քառորդ եզրափակիչում հաղթել Գերմանիայի ուժեղ թիմին և պատմության մեջ առաջին անգամ հայտնվել կիսաեզրափակչում&lt;ref&gt;[http://ru.uefa.com/womensunder19/history/season=2009/index.html Чисто английская победа] {{Wayback|url=http://ru.uefa.com/womensunder19/history/season=2009/index.html|date=20121023150807}} // Официальный сайт [[УЕФА]]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://ru.uefa.com/womensunder19/news/newsid=1618483.html Швейцария на чемпионате Европы среди девушек до 19 лет 2011] // Официальный сайт [[УЕФА]]&lt;/ref&gt;:

2007 թվականի հունիսի 15-ին Բախմանը նորամուտը նշեց իր երկրի հիմնական կազմում։ Մինչև 2009 թվականի մարտը նա անցկացրել է 14 հանդիպում՝ դառնալով 4 գոլի հեղինակ&lt;ref name=&quot;best20092&quot;&gt;{{Cite web|url=https://sponsorship.credit-suisse.com/app/article/index.cfm?fuseaction=OpenArticle&amp;aoid=266234&amp;lang=EN|title=Diego and Ramona: Switzerland’s Best Footballers|accessdate=2011-07-25|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120724163930/https://sponsorship.credit-suisse.com/app/article/index.cfm?fuseaction=OpenArticle&amp;aoid=266234&amp;lang=EN|archivedate=2012-07-24|deadlink=yes}}&lt;/ref&gt;: 2011 թվականի Աշխարհի առաջնության ընտրական փուլում, որը մեկնարկել է 2009 թվականի սեպտեմբերին, Բախմանը մասնակցել է 7 հանդիպման, որոնցում խփել է 4 գոլ, սակայն Շվեյցարիայի հավաքականը որակավորման փլեյ-օֆֆում պարտվեց Անգլիային և չհայտնվեց առաջնությունում։

== Խաղային որակներ ==
Մասնագետները նշում են Ռամոնա Բախմանի տեխնիկական բարձր մակարդակն ու ինքնավստահությունը&lt;ref&gt;[http://ru.uefa.com/womensunder19/news/newsid=864245.html Десятка звезд будущего] {{Wayback|url=http://ru.uefa.com/womensunder19/news/newsid=864245.html|date=20160309022102}} // Официальный сайт [[УЕФА]]&lt;/ref&gt;: [[Իգոր Շալիմով|Իգոր Շալիմովը]] 2011 թվականի աշխարհի առաջնության ընտրական Ռուսաստան-Շվեյցարիա խաղից հետո նշել է նաև հարձակվողի բարձր արագությունը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.rusfootball.info/pliga/1146119867-igor-shalimov-uroven-chempionata-rossii-ochen.html|title=Игорь Шалимов: уровень женского чемпионата России очень низкий|access-date=2011-07-25|archive-date=2010-06-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20100624085334/http://www.rusfootball.info/pliga/1146119867-igor-shalimov-uroven-chempionata-rossii-ochen.html|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

== Ձեռքբերումներ ==

=== «Վոլֆսբուրգ» ===

* Գերմանիայի գավաթակիր՝ 2015/2016

=== «Չելսի» ===

* Անգլիայի չեմպիոն՝ 2017/2018, 2019/2020
* Անգլիայի գավաթի հաղթող՝ 2017/2018

=== «Պարի Սեն Ժերմեն» ===

* Ֆրանսիայի չեմպիոն՝ 2020/2021&lt;ref name=&quot;&quot;&gt;FRANZÖSISCHER MEISTERTITEL FÜR RAMONA BACHMANN (нем.). football.ch. Швейцарский футбольный союз (7 июня 2021). Дата обращения: 10 июня 2021. Архивировано 10 июня 2021 года&lt;/ref&gt;:

== Անձնական կյանք ==
Կանադայում 2015 թվականի կանանց աշխարհի գավաթի խաղարկության ժամանակ կատարել է [[Քամինգ աութ|քամինգ աութ՝]] հանդես է եկել որպես [[լեսբուհի]]&lt;ref&gt;{{cite news|title=Swiss football star comes out as gay|url=http://www.gaystarnews.com/article/swiss-football-star-comes-out-gay160615/|date=2015-06-16|accessdate=2015-08-26|work=[[Gay Star News]]|archivedate=2015-08-16|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150816003523/http://www.gaystarnews.com/article/swiss-football-star-comes-out-gay160615/}}&lt;/ref&gt;: Ռամոնան նախկինում հարաբերությունների մեջ է եղել Շվեյցարիայի հավաքականի խաղացող [[Ալիշա Լեման|Ալիշա Լեմանի]] հետ, ով տեղափոխվել է Լոնդոն՝ խաղալու «Վեսթ Հեմ Յունայթեդում»&lt;ref&gt;{{cite news|last=Santschi|first=Stephan|title=Alisha Lehmann and Ramona Bachmann: inspired by love|url=https://vaaju.com/austriaeng/alisha-lehmann-and-ramona-bachmann-inspired-by-love/|accessdate=2018-12-16|publisher=Aargauer Zeitung|date=2018-10-09|archivedate=2018-12-16|archiveurl=https://web.archive.org/web/20181216212315/https://vaaju.com/austriaeng/alisha-lehmann-and-ramona-bachmann-inspired-by-love/}}&lt;/ref&gt;: Նրանց ազգային հավաքականի մարզիչ [[Մարտինա Վոս-Տեկլենբուրգ|Մարտինա Վոս-Տեկլենբուրգը]] պարզաբանել է. «Կանանց ֆուտբոլում իրավիճակը բացառիկ չէ»&lt;ref&gt;{{cite news|title=Bachmann und Lehmann im Sturm der Liebe|url=https://www.schweizer-illustrierte.ch/stars/schweiz/ramona-bachmann-und-alisha-lehmann-sollen-fussball-nati-an-die-wm-bringen|accessdate=2018-12-16|publisher=Schweizer Illustrierte|date=2018-10-09|language=de|archivedate=2018-10-19|archiveurl=https://web.archive.org/web/20181019164212/https://www.schweizer-illustrierte.ch/stars/schweiz/ramona-bachmann-und-alisha-lehmann-sollen-fussball-nati-an-die-wm-bringen}}&lt;/ref&gt;:

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}</text>
      <sha1>nqbnnje971yt8lnzfpwt8tiry5426mm</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486087</id>
      <parentid>8486086</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T14:46:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Karakhanyan Gayane</username>
        <id>100381</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ակումբային կարիերա */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="11749" xml:space="preserve">{{Ֆուտբոլիստ}}
'''Ռամոնա Բախման''' ({{lang-de|''Ramona Bachmann''}}, {{ԱԾ}}), [[Շվեյցարիա|շվեյցարացի]] [[Ֆուտբոլ|ֆուտբոլիստ]], ֆրանսիական [[«Պարի Սեն Ժերմեն» ակումբ|«Պարի Սեն Ժերմեն» ակումբի]] և Շվեյցարիայի հավաքականի [[Հարձակվող (ֆուտբոլ)|հարձակվող]]։

== Ակումբային կարիերա ==
[[Պատկեր:Ramona Bachmann 2011-07-24 (4).JPG|thumb|left|«Ումեա» ակումբի կազմում 2011 թվականի հուլիսին]]
«Մալթեր» ակումբի ֆուտբոլային դպրոցի սան: Մեկ մրցաշրջան Շվեյցարիայի երկրորդ դիվիզիոնում իր հարազատ ակումբում խաղալուց հետո Ռամոննա Բախմանը տեղափոխվեց Շվեյցարիայի չեմպիոն «Լյուցեռն» ակումբ։ Սակայն կես մրցաշրջանից հետո՝ 16 տարեկանում, նա նկատվում է շվեդական «Ումեա» ակումբի սկաուտների կողմից և 2007 թվականի մարտին դառնում այս թիմի խաղացող։ 2009 թվականի մրցաշրջանի մեկնարկից առաջ բրազիլուհի [[Մարթա (ֆուտբոլիստուհի)|Մարթայի]] հեռանալուց հետո Ռամոնան դարձավ թիմի առանցքային խաղացողներից մեկը՝ մրցաշրջանի ընթացքում Շվեդիայի առաջնության 19 հանդիպումներում խփելով 14 գոլ։ Տարեվերջին նա ընտրվեց որպես Շվեյցարիայի լավագույն խաղացող&lt;ref name=&quot;best2009&quot;&gt;{{Cite web|url=https://sponsorship.credit-suisse.com/app/article/index.cfm?fuseaction=OpenArticle&amp;aoid=266234&amp;lang=EN|title=Diego and Ramona: Switzerland’s Best Footballers|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120724163930/https://sponsorship.credit-suisse.com/app/article/index.cfm?fuseaction=OpenArticle&amp;aoid=266234&amp;lang=EN|archivedate=2012-07-24|accessdate=2011-07-25|deadlink=yes}}&lt;/ref&gt;։

2009 թվականի դեկտեմբերին Ռամոնա Բախմանը մեկնեց ամերիկյան «Ատլանտա Բիթ» ակումբ  (''Atlanta Beat''), որը խաղում էր [[WPS]] ({{lang-en|''Women’s Professional Soccer''}}) լիգայում&lt;ref&gt;[http://www.foot2day.ru/news/show/19318 Новый тренер «Умео» «подписывает» финскую полузащитницу] {{Wayback|url=http://www.foot2day.ru/news/show/19318|date=20220506184820}} // Футбол сегодня&lt;/ref&gt;: Սակայն ԱՄՆ-ում ֆուտբոլիստի խաղը չստացվեց։ Մրցաշրջանի ընթացքում ընդամենը 10 հանդիպում անցկացնելուց և միայն մեկ գոլ խփելուց հետո, հաջորդ տարի Ռամոնա Բախմանը վերադարձավ «Ումեա», չնայած մի շարք առաջարկներ ուներ [[Գերմանիա|Գերմանիայի]], [[Անգլիա|Անգլիայի]] և [[Շվեդիա|Շվեդիայի]] այլ ակումբներից&lt;ref&gt;[http://wsoccernews.com/fullStory.php?id=1522 Ramona Bachman to UMEA IK again]{{Недоступная ссылка|date=Ноябрь 2019|bot=InternetArchiveBot}}{{ref-en}}&lt;/ref&gt;:  

Բախմանը ճանաչվել է Damallsvenskan-ի ({{lang-sv|''Damallsvenskan''՝ Շվեդիայի կանանց ֆուտբոլի բարձրագույն լիգա}}) լավագույն կին խաղացող 2011 թվականի մրցաշրջանում և դրա ավարտից հետո տեղափոխվել է «&lt;nowiki/&gt;[[Մալմյո]]&lt;nowiki/&gt;» ակումբ, որը դարձել է մրցաշարի հաղթող&lt;ref&gt;[http://www.football.ch/nm/de/Frauen-Nationalteam.aspx?cid=77370 Bachmann: Auszeichnung und Wechsel nach Malmö] {{Wayback|url=http://www.football.ch/nm/de/Frauen-Nationalteam.aspx?cid=77370|date=20111111223044}}{{ref-de}}&lt;/ref&gt;:

2015 թվականին Ռամոնան 3 տարվա պայմանագիր է կնքել գերմանական «Վոլֆսբուրգ» ({{lang-de|''Verein für Leibesübungen Wolfsburg-Fußball GmbH''}}՝ գերմանական կանանց ֆուտբոլային ակումբ) ակումբի հետ։

2021 թվականի հունիսի 7-ին Բախմանը հաղթել է Ֆրանսիայի 2020/21 առաջնությունը [[«Պարի Սեն Ժերմենի»]] հետ&lt;ref name=&quot;чемпипонФранции2021&quot;&gt;{{cite web|author=|url=https://www.football.ch/sfv/nationalteams/a-team-frauen/news/franzoesischer-meistertitel-fuer-ramona-bachmann.aspx|title=FRANZÖSISCHER MEISTERTITEL FÜR RAMONA BACHMANN|lang=de|website=football.ch|publisher=[[Швейцарский футбольный союз]]|date=2021-06-07|accessdate=2021-06-10|archive-date=2021-06-10|archive-url=https://web.archive.org/web/20210610194009/https://www.football.ch/sfv/nationalteams/a-team-frauen/news/franzoesischer-meistertitel-fuer-ramona-bachmann.aspx|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:
[[Պատկեր:C10 Ramona Bachmann 111023 Sverige-Schweiz 3-0 8310.jpg|thumb|150px|left|Ռամոնա Բախմանը Շվեյցարիայի հավաքականի կազմում, 2012 թվականի հոկտեմբեր]]

== Կարիերա հավաքականում ==
2007 թվականի ապրիլի 10-ին Ռամոնա Բախմանը իր նորամուտը նշեց Շվեյցարիայի երիտասարդական հավաքականում (մինչև 19 տարեկան աղջիկներ)։ 2009 թվականին նա իրավունք է ստացել մասնակցելու Եվրոպայի երիտասարդական առաջնությանը ազգային հավաքականի կազմում։ Բախմանը թիմի առաջատարն էր, և հենց նրա խաղի շնորհիվ էր, որ թիմը կարողացավ քառորդ եզրափակիչում հաղթել Գերմանիայի ուժեղ թիմին և պատմության մեջ առաջին անգամ հայտնվել կիսաեզրափակչում&lt;ref&gt;[http://ru.uefa.com/womensunder19/history/season=2009/index.html Чисто английская победа] {{Wayback|url=http://ru.uefa.com/womensunder19/history/season=2009/index.html|date=20121023150807}} // Официальный сайт [[УЕФА]]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://ru.uefa.com/womensunder19/news/newsid=1618483.html Швейцария на чемпионате Европы среди девушек до 19 лет 2011] // Официальный сайт [[УЕФА]]&lt;/ref&gt;:

2007 թվականի հունիսի 15-ին Բախմանը նորամուտը նշեց իր երկրի հիմնական կազմում։ Մինչև 2009 թվականի մարտը նա անցկացրել է 14 հանդիպում՝ դառնալով 4 գոլի հեղինակ&lt;ref name=&quot;best20092&quot;&gt;{{Cite web|url=https://sponsorship.credit-suisse.com/app/article/index.cfm?fuseaction=OpenArticle&amp;aoid=266234&amp;lang=EN|title=Diego and Ramona: Switzerland’s Best Footballers|accessdate=2011-07-25|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120724163930/https://sponsorship.credit-suisse.com/app/article/index.cfm?fuseaction=OpenArticle&amp;aoid=266234&amp;lang=EN|archivedate=2012-07-24|deadlink=yes}}&lt;/ref&gt;: 2011 թվականի Աշխարհի առաջնության ընտրական փուլում, որը մեկնարկել է 2009 թվականի սեպտեմբերին, Բախմանը մասնակցել է 7 հանդիպման, որոնցում խփել է 4 գոլ, սակայն Շվեյցարիայի հավաքականը որակավորման փլեյ-օֆֆում պարտվեց Անգլիային և չհայտնվեց առաջնությունում։

== Խաղային որակներ ==
Մասնագետները նշում են Ռամոնա Բախմանի տեխնիկական բարձր մակարդակն ու ինքնավստահությունը&lt;ref&gt;[http://ru.uefa.com/womensunder19/news/newsid=864245.html Десятка звезд будущего] {{Wayback|url=http://ru.uefa.com/womensunder19/news/newsid=864245.html|date=20160309022102}} // Официальный сайт [[УЕФА]]&lt;/ref&gt;: [[Իգոր Շալիմով|Իգոր Շալիմովը]] 2011 թվականի աշխարհի առաջնության ընտրական Ռուսաստան-Շվեյցարիա խաղից հետո նշել է նաև հարձակվողի բարձր արագությունը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.rusfootball.info/pliga/1146119867-igor-shalimov-uroven-chempionata-rossii-ochen.html|title=Игорь Шалимов: уровень женского чемпионата России очень низкий|access-date=2011-07-25|archive-date=2010-06-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20100624085334/http://www.rusfootball.info/pliga/1146119867-igor-shalimov-uroven-chempionata-rossii-ochen.html|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

== Ձեռքբերումներ ==

=== «Վոլֆսբուրգ» ===

* Գերմանիայի գավաթակիր՝ 2015/2016

=== «Չելսի» ===

* Անգլիայի չեմպիոն՝ 2017/2018, 2019/2020
* Անգլիայի գավաթի հաղթող՝ 2017/2018

=== «Պարի Սեն Ժերմեն» ===

* Ֆրանսիայի չեմպիոն՝ 2020/2021&lt;ref name=&quot;&quot;&gt;FRANZÖSISCHER MEISTERTITEL FÜR RAMONA BACHMANN (нем.). football.ch. Швейцарский футбольный союз (7 июня 2021). Дата обращения: 10 июня 2021. Архивировано 10 июня 2021 года&lt;/ref&gt;:

== Անձնական կյանք ==
Կանադայում 2015 թվականի կանանց աշխարհի գավաթի խաղարկության ժամանակ կատարել է [[Քամինգ աութ|քամինգ աութ՝]] հանդես է եկել որպես [[լեսբուհի]]&lt;ref&gt;{{cite news|title=Swiss football star comes out as gay|url=http://www.gaystarnews.com/article/swiss-football-star-comes-out-gay160615/|date=2015-06-16|accessdate=2015-08-26|work=[[Gay Star News]]|archivedate=2015-08-16|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150816003523/http://www.gaystarnews.com/article/swiss-football-star-comes-out-gay160615/}}&lt;/ref&gt;: Ռամոնան նախկինում հարաբերությունների մեջ է եղել Շվեյցարիայի հավաքականի խաղացող [[Ալիշա Լեման|Ալիշա Լեմանի]] հետ, ով տեղափոխվել է Լոնդոն՝ խաղալու «Վեսթ Հեմ Յունայթեդում»&lt;ref&gt;{{cite news|last=Santschi|first=Stephan|title=Alisha Lehmann and Ramona Bachmann: inspired by love|url=https://vaaju.com/austriaeng/alisha-lehmann-and-ramona-bachmann-inspired-by-love/|accessdate=2018-12-16|publisher=Aargauer Zeitung|date=2018-10-09|archivedate=2018-12-16|archiveurl=https://web.archive.org/web/20181216212315/https://vaaju.com/austriaeng/alisha-lehmann-and-ramona-bachmann-inspired-by-love/}}&lt;/ref&gt;: Նրանց ազգային հավաքականի մարզիչ [[Մարտինա Վոս-Տեկլենբուրգ|Մարտինա Վոս-Տեկլենբուրգը]] պարզաբանել է. «Կանանց ֆուտբոլում իրավիճակը բացառիկ չէ»&lt;ref&gt;{{cite news|title=Bachmann und Lehmann im Sturm der Liebe|url=https://www.schweizer-illustrierte.ch/stars/schweiz/ramona-bachmann-und-alisha-lehmann-sollen-fussball-nati-an-die-wm-bringen|accessdate=2018-12-16|publisher=Schweizer Illustrierte|date=2018-10-09|language=de|archivedate=2018-10-19|archiveurl=https://web.archive.org/web/20181019164212/https://www.schweizer-illustrierte.ch/stars/schweiz/ramona-bachmann-und-alisha-lehmann-sollen-fussball-nati-an-die-wm-bringen}}&lt;/ref&gt;:

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}</text>
      <sha1>9i8tylowev09yfropm3yd9md09cwjyz</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486088</id>
      <parentid>8486087</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T14:46:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Karakhanyan Gayane</username>
        <id>100381</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="11749" xml:space="preserve">{{Ֆուտբոլիստ}}
'''Ռամոնա Բախման''' ({{lang-de|''Ramona Bachmann''}}, {{ԱԾ}}), [[Շվեյցարիա|շվեյցարացի]] [[Ֆուտբոլ|ֆուտբոլիստ]], ֆրանսիական [[«Պարի Սեն Ժերմեն» ակումբ|«Պարի Սեն Ժերմեն» ակումբի]] և Շվեյցարիայի հավաքականի [[Հարձակվող (ֆուտբոլ)|հարձակվող]]։

== Ակումբային կարիերա ==
[[Պատկեր:Ramona Bachmann 2011-07-24 (4).JPG|thumb|left|«Ումեա» ակումբի կազմում 2011 թվականի հուլիսին]]
«Մալթեր» ակումբի ֆուտբոլային դպրոցի սան: Մեկ մրցաշրջան Շվեյցարիայի երկրորդ դիվիզիոնում իր հարազատ ակումբում խաղալուց հետո Ռամոննա Բախմանը տեղափոխվեց Շվեյցարիայի չեմպիոն «Լյուցեռն» ակումբ։ Սակայն կես մրցաշրջանից հետո՝ 16 տարեկանում, նա նկատվում է շվեդական «Ումեա» ակումբի սկաուտների կողմից և 2007 թվականի մարտին դառնում այս թիմի խաղացող։ 2009 թվականի մրցաշրջանի մեկնարկից առաջ բրազիլուհի [[Մարթա (ֆուտբոլիստուհի)|Մարթայի]] հեռանալուց հետո Ռամոնան դարձավ թիմի առանցքային խաղացողներից մեկը՝ մրցաշրջանի ընթացքում Շվեդիայի առաջնության 19 հանդիպումներում խփելով 14 գոլ։ Տարեվերջին նա ընտրվեց որպես Շվեյցարիայի լավագույն խաղացող&lt;ref name=&quot;best2009&quot;&gt;{{Cite web|url=https://sponsorship.credit-suisse.com/app/article/index.cfm?fuseaction=OpenArticle&amp;aoid=266234&amp;lang=EN|title=Diego and Ramona: Switzerland’s Best Footballers|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120724163930/https://sponsorship.credit-suisse.com/app/article/index.cfm?fuseaction=OpenArticle&amp;aoid=266234&amp;lang=EN|archivedate=2012-07-24|accessdate=2011-07-25|deadlink=yes}}&lt;/ref&gt;։

2009 թվականի դեկտեմբերին Ռամոնա Բախմանը մեկնեց ամերիկյան «Ատլանտա Բիթ» ակումբ  (''Atlanta Beat''), որը խաղում էր [[WPS]] ({{lang-en|''Women’s Professional Soccer''}}) լիգայում&lt;ref&gt;[http://www.foot2day.ru/news/show/19318 Новый тренер «Умео» «подписывает» финскую полузащитницу] {{Wayback|url=http://www.foot2day.ru/news/show/19318|date=20220506184820}} // Футбол сегодня&lt;/ref&gt;: Սակայն ԱՄՆ-ում ֆուտբոլիստի խաղը չստացվեց։ Մրցաշրջանի ընթացքում ընդամենը 10 հանդիպում անցկացնելուց և միայն մեկ գոլ խփելուց հետո, հաջորդ տարի Ռամոնա Բախմանը վերադարձավ «Ումեա», չնայած մի շարք առաջարկներ ուներ [[Գերմանիա|Գերմանիայի]], [[Անգլիա|Անգլիայի]] և [[Շվեդիա|Շվեդիայի]] այլ ակումբներից&lt;ref&gt;[http://wsoccernews.com/fullStory.php?id=1522 Ramona Bachman to UMEA IK again]{{Недоступная ссылка|date=Ноябрь 2019|bot=InternetArchiveBot}}{{ref-en}}&lt;/ref&gt;:  

Բախմանը ճանաչվել է Damallsvenskan-ի ({{lang-sv|''Damallsvenskan''՝ Շվեդիայի կանանց ֆուտբոլի բարձրագույն լիգա}}) լավագույն կին խաղացող 2011 թվականի մրցաշրջանում և դրա ավարտից հետո տեղափոխվել է «&lt;nowiki/&gt;[[Մալմյո]]&lt;nowiki/&gt;» ակումբ, որը դարձել է մրցաշարի հաղթող&lt;ref&gt;[http://www.football.ch/nm/de/Frauen-Nationalteam.aspx?cid=77370 Bachmann: Auszeichnung und Wechsel nach Malmö] {{Wayback|url=http://www.football.ch/nm/de/Frauen-Nationalteam.aspx?cid=77370|date=20111111223044}}{{ref-de}}&lt;/ref&gt;:

2015 թվականին Ռամոնան 3 տարվա պայմանագիր է կնքել գերմանական «Վոլֆսբուրգ» ({{lang-de|''Verein für Leibesübungen Wolfsburg-Fußball GmbH''}}՝ գերմանական կանանց ֆուտբոլային ակումբ) ակումբի հետ։

2021 թվականի հունիսի 7-ին Բախմանը հաղթել է Ֆրանսիայի 2020/21 առաջնությունը [[«Պարի Սեն Ժերմենի»]] հետ&lt;ref name=&quot;чемпипонФранции2021&quot;&gt;{{cite web|author=|url=https://www.football.ch/sfv/nationalteams/a-team-frauen/news/franzoesischer-meistertitel-fuer-ramona-bachmann.aspx|title=FRANZÖSISCHER MEISTERTITEL FÜR RAMONA BACHMANN|lang=de|website=football.ch|publisher=[[Швейцарский футбольный союз]]|date=2021-06-07|accessdate=2021-06-10|archive-date=2021-06-10|archive-url=https://web.archive.org/web/20210610194009/https://www.football.ch/sfv/nationalteams/a-team-frauen/news/franzoesischer-meistertitel-fuer-ramona-bachmann.aspx|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

== Կարիերա հավաքականում ==
[[Պատկեր:C10 Ramona Bachmann 111023 Sverige-Schweiz 3-0 8310.jpg|thumb|150px|left|Ռամոնա Բախմանը Շվեյցարիայի հավաքականի կազմում, 2012 թվականի հոկտեմբեր]]
2007 թվականի ապրիլի 10-ին Ռամոնա Բախմանը իր նորամուտը նշեց Շվեյցարիայի երիտասարդական հավաքականում (մինչև 19 տարեկան աղջիկներ)։ 2009 թվականին նա իրավունք է ստացել մասնակցելու Եվրոպայի երիտասարդական առաջնությանը ազգային հավաքականի կազմում։ Բախմանը թիմի առաջատարն էր, և հենց նրա խաղի շնորհիվ էր, որ թիմը կարողացավ քառորդ եզրափակիչում հաղթել Գերմանիայի ուժեղ թիմին և պատմության մեջ առաջին անգամ հայտնվել կիսաեզրափակչում&lt;ref&gt;[http://ru.uefa.com/womensunder19/history/season=2009/index.html Чисто английская победа] {{Wayback|url=http://ru.uefa.com/womensunder19/history/season=2009/index.html|date=20121023150807}} // Официальный сайт [[УЕФА]]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://ru.uefa.com/womensunder19/news/newsid=1618483.html Швейцария на чемпионате Европы среди девушек до 19 лет 2011] // Официальный сайт [[УЕФА]]&lt;/ref&gt;:

2007 թվականի հունիսի 15-ին Բախմանը նորամուտը նշեց իր երկրի հիմնական կազմում։ Մինչև 2009 թվականի մարտը նա անցկացրել է 14 հանդիպում՝ դառնալով 4 գոլի հեղինակ&lt;ref name=&quot;best20092&quot;&gt;{{Cite web|url=https://sponsorship.credit-suisse.com/app/article/index.cfm?fuseaction=OpenArticle&amp;aoid=266234&amp;lang=EN|title=Diego and Ramona: Switzerland’s Best Footballers|accessdate=2011-07-25|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120724163930/https://sponsorship.credit-suisse.com/app/article/index.cfm?fuseaction=OpenArticle&amp;aoid=266234&amp;lang=EN|archivedate=2012-07-24|deadlink=yes}}&lt;/ref&gt;: 2011 թվականի Աշխարհի առաջնության ընտրական փուլում, որը մեկնարկել է 2009 թվականի սեպտեմբերին, Բախմանը մասնակցել է 7 հանդիպման, որոնցում խփել է 4 գոլ, սակայն Շվեյցարիայի հավաքականը որակավորման փլեյ-օֆֆում պարտվեց Անգլիային և չհայտնվեց առաջնությունում։

== Խաղային որակներ ==
Մասնագետները նշում են Ռամոնա Բախմանի տեխնիկական բարձր մակարդակն ու ինքնավստահությունը&lt;ref&gt;[http://ru.uefa.com/womensunder19/news/newsid=864245.html Десятка звезд будущего] {{Wayback|url=http://ru.uefa.com/womensunder19/news/newsid=864245.html|date=20160309022102}} // Официальный сайт [[УЕФА]]&lt;/ref&gt;: [[Իգոր Շալիմով|Իգոր Շալիմովը]] 2011 թվականի աշխարհի առաջնության ընտրական Ռուսաստան-Շվեյցարիա խաղից հետո նշել է նաև հարձակվողի բարձր արագությունը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.rusfootball.info/pliga/1146119867-igor-shalimov-uroven-chempionata-rossii-ochen.html|title=Игорь Шалимов: уровень женского чемпионата России очень низкий|access-date=2011-07-25|archive-date=2010-06-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20100624085334/http://www.rusfootball.info/pliga/1146119867-igor-shalimov-uroven-chempionata-rossii-ochen.html|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

== Ձեռքբերումներ ==

=== «Վոլֆսբուրգ» ===

* Գերմանիայի գավաթակիր՝ 2015/2016

=== «Չելսի» ===

* Անգլիայի չեմպիոն՝ 2017/2018, 2019/2020
* Անգլիայի գավաթի հաղթող՝ 2017/2018

=== «Պարի Սեն Ժերմեն» ===

* Ֆրանսիայի չեմպիոն՝ 2020/2021&lt;ref name=&quot;&quot;&gt;FRANZÖSISCHER MEISTERTITEL FÜR RAMONA BACHMANN (нем.). football.ch. Швейцарский футбольный союз (7 июня 2021). Дата обращения: 10 июня 2021. Архивировано 10 июня 2021 года&lt;/ref&gt;:

== Անձնական կյանք ==
Կանադայում 2015 թվականի կանանց աշխարհի գավաթի խաղարկության ժամանակ կատարել է [[Քամինգ աութ|քամինգ աութ՝]] հանդես է եկել որպես [[լեսբուհի]]&lt;ref&gt;{{cite news|title=Swiss football star comes out as gay|url=http://www.gaystarnews.com/article/swiss-football-star-comes-out-gay160615/|date=2015-06-16|accessdate=2015-08-26|work=[[Gay Star News]]|archivedate=2015-08-16|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150816003523/http://www.gaystarnews.com/article/swiss-football-star-comes-out-gay160615/}}&lt;/ref&gt;: Ռամոնան նախկինում հարաբերությունների մեջ է եղել Շվեյցարիայի հավաքականի խաղացող [[Ալիշա Լեման|Ալիշա Լեմանի]] հետ, ով տեղափոխվել է Լոնդոն՝ խաղալու «Վեսթ Հեմ Յունայթեդում»&lt;ref&gt;{{cite news|last=Santschi|first=Stephan|title=Alisha Lehmann and Ramona Bachmann: inspired by love|url=https://vaaju.com/austriaeng/alisha-lehmann-and-ramona-bachmann-inspired-by-love/|accessdate=2018-12-16|publisher=Aargauer Zeitung|date=2018-10-09|archivedate=2018-12-16|archiveurl=https://web.archive.org/web/20181216212315/https://vaaju.com/austriaeng/alisha-lehmann-and-ramona-bachmann-inspired-by-love/}}&lt;/ref&gt;: Նրանց ազգային հավաքականի մարզիչ [[Մարտինա Վոս-Տեկլենբուրգ|Մարտինա Վոս-Տեկլենբուրգը]] պարզաբանել է. «Կանանց ֆուտբոլում իրավիճակը բացառիկ չէ»&lt;ref&gt;{{cite news|title=Bachmann und Lehmann im Sturm der Liebe|url=https://www.schweizer-illustrierte.ch/stars/schweiz/ramona-bachmann-und-alisha-lehmann-sollen-fussball-nati-an-die-wm-bringen|accessdate=2018-12-16|publisher=Schweizer Illustrierte|date=2018-10-09|language=de|archivedate=2018-10-19|archiveurl=https://web.archive.org/web/20181019164212/https://www.schweizer-illustrierte.ch/stars/schweiz/ramona-bachmann-und-alisha-lehmann-sollen-fussball-nati-an-die-wm-bringen}}&lt;/ref&gt;:

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}</text>
      <sha1>dzt66m9opsa18p2hqq6r8zpl9xp4hl4</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486090</id>
      <parentid>8486088</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T14:49:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Karakhanyan Gayane</username>
        <id>100381</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12026" xml:space="preserve">{{Ֆուտբոլիստ}}
'''Ռամոնա Բախման''' ({{lang-de|''Ramona Bachmann''}}, {{ԱԾ}}), [[Շվեյցարիա|շվեյցարացի]] [[Ֆուտբոլ|ֆուտբոլիստ]], ֆրանսիական [[«Պարի Սեն Ժերմեն» ակումբ|«Պարի Սեն Ժերմեն» ակումբի]] և Շվեյցարիայի հավաքականի [[Հարձակվող (ֆուտբոլ)|հարձակվող]]։

== Ակումբային կարիերա ==
[[Պատկեր:Ramona Bachmann 2011-07-24 (4).JPG|thumb|left|«Ումեա» ակումբի կազմում 2011 թվականի հուլիսին]]
«Մալթեր» ակումբի ֆուտբոլային դպրոցի սան: Մեկ մրցաշրջան Շվեյցարիայի երկրորդ դիվիզիոնում իր հարազատ ակումբում խաղալուց հետո Ռամոննա Բախմանը տեղափոխվեց Շվեյցարիայի չեմպիոն «Լյուցեռն» ակումբ։ Սակայն կես մրցաշրջանից հետո՝ 16 տարեկանում, նա նկատվում է շվեդական «Ումեա» ակումբի սկաուտների կողմից և 2007 թվականի մարտին դառնում այս թիմի խաղացող։ 2009 թվականի մրցաշրջանի մեկնարկից առաջ բրազիլուհի [[Մարթա (ֆուտբոլիստուհի)|Մարթայի]] հեռանալուց հետո Ռամոնան դարձավ թիմի առանցքային խաղացողներից մեկը՝ մրցաշրջանի ընթացքում Շվեդիայի առաջնության 19 հանդիպումներում խփելով 14 գոլ։ Տարեվերջին նա ընտրվեց որպես Շվեյցարիայի լավագույն խաղացող&lt;ref name=&quot;best2009&quot;&gt;{{Cite web|url=https://sponsorship.credit-suisse.com/app/article/index.cfm?fuseaction=OpenArticle&amp;aoid=266234&amp;lang=EN|title=Diego and Ramona: Switzerland’s Best Footballers|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120724163930/https://sponsorship.credit-suisse.com/app/article/index.cfm?fuseaction=OpenArticle&amp;aoid=266234&amp;lang=EN|archivedate=2012-07-24|accessdate=2011-07-25|deadlink=yes}}&lt;/ref&gt;։

2009 թվականի դեկտեմբերին Ռամոնա Բախմանը մեկնեց ամերիկյան «Ատլանտա Բիթ» ակումբ  (''Atlanta Beat''), որը խաղում էր [[WPS]] ({{lang-en|''Women’s Professional Soccer''}}) լիգայում&lt;ref&gt;[http://www.foot2day.ru/news/show/19318 Новый тренер «Умео» «подписывает» финскую полузащитницу] {{Wayback|url=http://www.foot2day.ru/news/show/19318|date=20220506184820}} // Футбол сегодня&lt;/ref&gt;: Սակայն ԱՄՆ-ում ֆուտբոլիստի խաղը չստացվեց։ Մրցաշրջանի ընթացքում ընդամենը 10 հանդիպում անցկացնելուց և միայն մեկ գոլ խփելուց հետո, հաջորդ տարի Ռամոնա Բախմանը վերադարձավ «Ումեա», չնայած մի շարք առաջարկներ ուներ [[Գերմանիա|Գերմանիայի]], [[Անգլիա|Անգլիայի]] և [[Շվեդիա|Շվեդիայի]] այլ ակումբներից&lt;ref&gt;[http://wsoccernews.com/fullStory.php?id=1522 Ramona Bachman to UMEA IK again]{{Недоступная ссылка|date=Ноябрь 2019|bot=InternetArchiveBot}}{{ref-en}}&lt;/ref&gt;:  

Բախմանը ճանաչվել է Damallsvenskan-ի ({{lang-sv|''Damallsvenskan''՝ Շվեդիայի կանանց ֆուտբոլի բարձրագույն լիգա}}) լավագույն կին խաղացող 2011 թվականի մրցաշրջանում և դրա ավարտից հետո տեղափոխվել է «&lt;nowiki/&gt;[[Մալմյո]]&lt;nowiki/&gt;» ակումբ, որը դարձել է մրցաշարի հաղթող&lt;ref&gt;[http://www.football.ch/nm/de/Frauen-Nationalteam.aspx?cid=77370 Bachmann: Auszeichnung und Wechsel nach Malmö] {{Wayback|url=http://www.football.ch/nm/de/Frauen-Nationalteam.aspx?cid=77370|date=20111111223044}}{{ref-de}}&lt;/ref&gt;:

2015 թվականին Ռամոնան 3 տարվա պայմանագիր է կնքել գերմանական «Վոլֆսբուրգ» ({{lang-de|''Verein für Leibesübungen Wolfsburg-Fußball GmbH''}}՝ գերմանական կանանց ֆուտբոլային ակումբ) ակումբի հետ։

2021 թվականի հունիսի 7-ին Բախմանը հաղթել է Ֆրանսիայի 2020/21 առաջնությունը [[«Պարի Սեն Ժերմենի»]] հետ&lt;ref name=&quot;чемпипонФранции2021&quot;&gt;{{cite web|author=|url=https://www.football.ch/sfv/nationalteams/a-team-frauen/news/franzoesischer-meistertitel-fuer-ramona-bachmann.aspx|title=FRANZÖSISCHER MEISTERTITEL FÜR RAMONA BACHMANN|lang=de|website=football.ch|publisher=[[Швейцарский футбольный союз]]|date=2021-06-07|accessdate=2021-06-10|archive-date=2021-06-10|archive-url=https://web.archive.org/web/20210610194009/https://www.football.ch/sfv/nationalteams/a-team-frauen/news/franzoesischer-meistertitel-fuer-ramona-bachmann.aspx|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

== Կարիերա հավաքականում ==
[[Պատկեր:C10 Ramona Bachmann 111023 Sverige-Schweiz 3-0 8310.jpg|thumb|150px|left|Ռամոնա Բախմանը Շվեյցարիայի հավաքականի կազմում, 2012 թվականի հոկտեմբեր]]
2007 թվականի ապրիլի 10-ին Ռամոնա Բախմանը իր նորամուտը նշեց Շվեյցարիայի երիտասարդական հավաքականում (մինչև 19 տարեկան աղջիկներ)։ 2009 թվականին նա իրավունք է ստացել մասնակցելու Եվրոպայի երիտասարդական առաջնությանը ազգային հավաքականի կազմում։ Բախմանը թիմի առաջատարն էր, և հենց նրա խաղի շնորհիվ էր, որ թիմը կարողացավ քառորդ եզրափակիչում հաղթել Գերմանիայի ուժեղ թիմին և պատմության մեջ առաջին անգամ հայտնվել կիսաեզրափակչում&lt;ref&gt;[http://ru.uefa.com/womensunder19/history/season=2009/index.html Чисто английская победа] {{Wayback|url=http://ru.uefa.com/womensunder19/history/season=2009/index.html|date=20121023150807}} // Официальный сайт [[УЕФА]]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://ru.uefa.com/womensunder19/news/newsid=1618483.html Швейцария на чемпионате Европы среди девушек до 19 лет 2011] // Официальный сайт [[УЕФА]]&lt;/ref&gt;:

2007 թվականի հունիսի 15-ին Բախմանը նորամուտը նշեց իր երկրի հիմնական կազմում։ Մինչև 2009 թվականի մարտը նա անցկացրել է 14 հանդիպում՝ դառնալով 4 գոլի հեղինակ&lt;ref name=&quot;best20092&quot;&gt;{{Cite web|url=https://sponsorship.credit-suisse.com/app/article/index.cfm?fuseaction=OpenArticle&amp;aoid=266234&amp;lang=EN|title=Diego and Ramona: Switzerland’s Best Footballers|accessdate=2011-07-25|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120724163930/https://sponsorship.credit-suisse.com/app/article/index.cfm?fuseaction=OpenArticle&amp;aoid=266234&amp;lang=EN|archivedate=2012-07-24|deadlink=yes}}&lt;/ref&gt;: 2011 թվականի Աշխարհի առաջնության ընտրական փուլում, որը մեկնարկել է 2009 թվականի սեպտեմբերին, Բախմանը մասնակցել է 7 հանդիպման, որոնցում խփել է 4 գոլ, սակայն Շվեյցարիայի հավաքականը որակավորման փլեյ-օֆֆում պարտվեց Անգլիային և չհայտնվեց առաջնությունում։

== Խաղային որակներ ==
Մասնագետները նշում են Ռամոնա Բախմանի տեխնիկական բարձր մակարդակն ու ինքնավստահությունը&lt;ref&gt;[http://ru.uefa.com/womensunder19/news/newsid=864245.html Десятка звезд будущего] {{Wayback|url=http://ru.uefa.com/womensunder19/news/newsid=864245.html|date=20160309022102}} // Официальный сайт [[УЕФА]]&lt;/ref&gt;: [[Իգոր Շալիմով|Իգոր Շալիմովը]] 2011 թվականի աշխարհի առաջնության ընտրական Ռուսաստան-Շվեյցարիա խաղից հետո նշել է նաև հարձակվողի բարձր արագությունը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.rusfootball.info/pliga/1146119867-igor-shalimov-uroven-chempionata-rossii-ochen.html|title=Игорь Шалимов: уровень женского чемпионата России очень низкий|access-date=2011-07-25|archive-date=2010-06-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20100624085334/http://www.rusfootball.info/pliga/1146119867-igor-shalimov-uroven-chempionata-rossii-ochen.html|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

== Ձեռքբերումներ ==

=== «Վոլֆսբուրգ» ===

* Գերմանիայի գավաթակիր՝ 2015/2016

=== «Չելսի» ===

* Անգլիայի չեմպիոն՝ 2017/2018, 2019/2020
* Անգլիայի գավաթի հաղթող՝ 2017/2018

=== «Պարի Սեն Ժերմեն» ===

* Ֆրանսիայի չեմպիոն՝ 2020/2021&lt;ref name=&quot;&quot;&gt;FRANZÖSISCHER MEISTERTITEL FÜR RAMONA BACHMANN (нем.). football.ch. Швейцарский футбольный союз (7 июня 2021). Дата обращения: 10 июня 2021. Архивировано 10 июня 2021 года&lt;/ref&gt;:

== Անձնական կյանք ==
Կանադայում 2015 թվականի կանանց աշխարհի գավաթի խաղարկության ժամանակ կատարել է [[Քամինգ աութ|քամինգ աութ՝]] հանդես է եկել որպես [[լեսբուհի]]&lt;ref&gt;{{cite news|title=Swiss football star comes out as gay|url=http://www.gaystarnews.com/article/swiss-football-star-comes-out-gay160615/|date=2015-06-16|accessdate=2015-08-26|work=[[Gay Star News]]|archivedate=2015-08-16|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150816003523/http://www.gaystarnews.com/article/swiss-football-star-comes-out-gay160615/}}&lt;/ref&gt;: Ռամոնան նախկինում հարաբերությունների մեջ է եղել Շվեյցարիայի հավաքականի խաղացող [[Ալիշա Լեման|Ալիշա Լեմանի]] հետ, ով տեղափոխվել է Լոնդոն՝ խաղալու «Վեսթ Հեմ Յունայթեդում»&lt;ref&gt;{{cite news|last=Santschi|first=Stephan|title=Alisha Lehmann and Ramona Bachmann: inspired by love|url=https://vaaju.com/austriaeng/alisha-lehmann-and-ramona-bachmann-inspired-by-love/|accessdate=2018-12-16|publisher=Aargauer Zeitung|date=2018-10-09|archivedate=2018-12-16|archiveurl=https://web.archive.org/web/20181216212315/https://vaaju.com/austriaeng/alisha-lehmann-and-ramona-bachmann-inspired-by-love/}}&lt;/ref&gt;: Նրանց ազգային հավաքականի մարզիչ [[Մարտինա Վոս-Տեկլենբուրգ|Մարտինա Վոս-Տեկլենբուրգը]] պարզաբանել է. «Կանանց ֆուտբոլում իրավիճակը բացառիկ չէ»&lt;ref&gt;{{cite news|title=Bachmann und Lehmann im Sturm der Liebe|url=https://www.schweizer-illustrierte.ch/stars/schweiz/ramona-bachmann-und-alisha-lehmann-sollen-fussball-nati-an-die-wm-bringen|accessdate=2018-12-16|publisher=Schweizer Illustrierte|date=2018-10-09|language=de|archivedate=2018-10-19|archiveurl=https://web.archive.org/web/20181019164212/https://www.schweizer-illustrierte.ch/stars/schweiz/ramona-bachmann-und-alisha-lehmann-sollen-fussball-nati-an-die-wm-bringen}}&lt;/ref&gt;:

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}{{commonscat-inline}}

* [https://www.psg.fr/equipes/football-feminin/effectif/ramona-bachmann Профиль] на официальном сайте [[Пари Сен-Жермен (женский футбольный клуб)|ФК «Пари Сен-Жермен»]]{{ref-fr}}</text>
      <sha1>sfumrypbnagnll6o6698lu5yrjhue2l</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486091</id>
      <parentid>8486090</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T14:49:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Karakhanyan Gayane</username>
        <id>100381</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12078" xml:space="preserve">{{Ֆուտբոլիստ}}
'''Ռամոնա Բախման''' ({{lang-de|''Ramona Bachmann''}}, {{ԱԾ}}), [[Շվեյցարիա|շվեյցարացի]] [[Ֆուտբոլ|ֆուտբոլիստ]], ֆրանսիական [[«Պարի Սեն Ժերմեն» ակումբ|«Պարի Սեն Ժերմեն» ակումբի]] և Շվեյցարիայի հավաքականի [[Հարձակվող (ֆուտբոլ)|հարձակվող]]։

== Ակումբային կարիերա ==
[[Պատկեր:Ramona Bachmann 2011-07-24 (4).JPG|thumb|left|«Ումեա» ակումբի կազմում 2011 թվականի հուլիսին]]
«Մալթեր» ակումբի ֆուտբոլային դպրոցի սան: Մեկ մրցաշրջան Շվեյցարիայի երկրորդ դիվիզիոնում իր հարազատ ակումբում խաղալուց հետո Ռամոննա Բախմանը տեղափոխվեց Շվեյցարիայի չեմպիոն «Լյուցեռն» ակումբ։ Սակայն կես մրցաշրջանից հետո՝ 16 տարեկանում, նա նկատվում է շվեդական «Ումեա» ակումբի սկաուտների կողմից և 2007 թվականի մարտին դառնում այս թիմի խաղացող։ 2009 թվականի մրցաշրջանի մեկնարկից առաջ բրազիլուհի [[Մարթա (ֆուտբոլիստուհի)|Մարթայի]] հեռանալուց հետո Ռամոնան դարձավ թիմի առանցքային խաղացողներից մեկը՝ մրցաշրջանի ընթացքում Շվեդիայի առաջնության 19 հանդիպումներում խփելով 14 գոլ։ Տարեվերջին նա ընտրվեց որպես Շվեյցարիայի լավագույն խաղացող&lt;ref name=&quot;best2009&quot;&gt;{{Cite web|url=https://sponsorship.credit-suisse.com/app/article/index.cfm?fuseaction=OpenArticle&amp;aoid=266234&amp;lang=EN|title=Diego and Ramona: Switzerland’s Best Footballers|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120724163930/https://sponsorship.credit-suisse.com/app/article/index.cfm?fuseaction=OpenArticle&amp;aoid=266234&amp;lang=EN|archivedate=2012-07-24|accessdate=2011-07-25|deadlink=yes}}&lt;/ref&gt;։

2009 թվականի դեկտեմբերին Ռամոնա Բախմանը մեկնեց ամերիկյան «Ատլանտա Բիթ» ակումբ  (''Atlanta Beat''), որը խաղում էր [[WPS]] ({{lang-en|''Women’s Professional Soccer''}}) լիգայում&lt;ref&gt;[http://www.foot2day.ru/news/show/19318 Новый тренер «Умео» «подписывает» финскую полузащитницу] {{Wayback|url=http://www.foot2day.ru/news/show/19318|date=20220506184820}} // Футбол сегодня&lt;/ref&gt;: Սակայն ԱՄՆ-ում ֆուտբոլիստի խաղը չստացվեց։ Մրցաշրջանի ընթացքում ընդամենը 10 հանդիպում անցկացնելուց և միայն մեկ գոլ խփելուց հետո, հաջորդ տարի Ռամոնա Բախմանը վերադարձավ «Ումեա», չնայած մի շարք առաջարկներ ուներ [[Գերմանիա|Գերմանիայի]], [[Անգլիա|Անգլիայի]] և [[Շվեդիա|Շվեդիայի]] այլ ակումբներից&lt;ref&gt;[http://wsoccernews.com/fullStory.php?id=1522 Ramona Bachman to UMEA IK again]{{Недоступная ссылка|date=Ноябрь 2019|bot=InternetArchiveBot}}{{ref-en}}&lt;/ref&gt;:  

Բախմանը ճանաչվել է Damallsvenskan-ի ({{lang-sv|''Damallsvenskan''՝ Շվեդիայի կանանց ֆուտբոլի բարձրագույն լիգա}}) լավագույն կին խաղացող 2011 թվականի մրցաշրջանում և դրա ավարտից հետո տեղափոխվել է «&lt;nowiki/&gt;[[Մալմյո]]&lt;nowiki/&gt;» ակումբ, որը դարձել է մրցաշարի հաղթող&lt;ref&gt;[http://www.football.ch/nm/de/Frauen-Nationalteam.aspx?cid=77370 Bachmann: Auszeichnung und Wechsel nach Malmö] {{Wayback|url=http://www.football.ch/nm/de/Frauen-Nationalteam.aspx?cid=77370|date=20111111223044}}{{ref-de}}&lt;/ref&gt;:

2015 թվականին Ռամոնան 3 տարվա պայմանագիր է կնքել գերմանական «Վոլֆսբուրգ» ({{lang-de|''Verein für Leibesübungen Wolfsburg-Fußball GmbH''}}՝ գերմանական կանանց ֆուտբոլային ակումբ) ակումբի հետ։

2021 թվականի հունիսի 7-ին Բախմանը հաղթել է Ֆրանսիայի 2020/21 առաջնությունը [[«Պարի Սեն Ժերմենի»]] հետ&lt;ref name=&quot;чемпипонФранции2021&quot;&gt;{{cite web|author=|url=https://www.football.ch/sfv/nationalteams/a-team-frauen/news/franzoesischer-meistertitel-fuer-ramona-bachmann.aspx|title=FRANZÖSISCHER MEISTERTITEL FÜR RAMONA BACHMANN|lang=de|website=football.ch|publisher=[[Швейцарский футбольный союз]]|date=2021-06-07|accessdate=2021-06-10|archive-date=2021-06-10|archive-url=https://web.archive.org/web/20210610194009/https://www.football.ch/sfv/nationalteams/a-team-frauen/news/franzoesischer-meistertitel-fuer-ramona-bachmann.aspx|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

== Կարիերա հավաքականում ==
[[Պատկեր:C10 Ramona Bachmann 111023 Sverige-Schweiz 3-0 8310.jpg|thumb|150px|left|Ռամոնա Բախմանը Շվեյցարիայի հավաքականի կազմում, 2012 թվականի հոկտեմբեր]]
2007 թվականի ապրիլի 10-ին Ռամոնա Բախմանը իր նորամուտը նշեց Շվեյցարիայի երիտասարդական հավաքականում (մինչև 19 տարեկան աղջիկներ)։ 2009 թվականին նա իրավունք է ստացել մասնակցելու Եվրոպայի երիտասարդական առաջնությանը ազգային հավաքականի կազմում։ Բախմանը թիմի առաջատարն էր, և հենց նրա խաղի շնորհիվ էր, որ թիմը կարողացավ քառորդ եզրափակիչում հաղթել Գերմանիայի ուժեղ թիմին և պատմության մեջ առաջին անգամ հայտնվել կիսաեզրափակչում&lt;ref&gt;[http://ru.uefa.com/womensunder19/history/season=2009/index.html Чисто английская победа] {{Wayback|url=http://ru.uefa.com/womensunder19/history/season=2009/index.html|date=20121023150807}} // Официальный сайт [[УЕФА]]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://ru.uefa.com/womensunder19/news/newsid=1618483.html Швейцария на чемпионате Европы среди девушек до 19 лет 2011] // Официальный сайт [[УЕФА]]&lt;/ref&gt;:

2007 թվականի հունիսի 15-ին Բախմանը նորամուտը նշեց իր երկրի հիմնական կազմում։ Մինչև 2009 թվականի մարտը նա անցկացրել է 14 հանդիպում՝ դառնալով 4 գոլի հեղինակ&lt;ref name=&quot;best20092&quot;&gt;{{Cite web|url=https://sponsorship.credit-suisse.com/app/article/index.cfm?fuseaction=OpenArticle&amp;aoid=266234&amp;lang=EN|title=Diego and Ramona: Switzerland’s Best Footballers|accessdate=2011-07-25|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120724163930/https://sponsorship.credit-suisse.com/app/article/index.cfm?fuseaction=OpenArticle&amp;aoid=266234&amp;lang=EN|archivedate=2012-07-24|deadlink=yes}}&lt;/ref&gt;: 2011 թվականի Աշխարհի առաջնության ընտրական փուլում, որը մեկնարկել է 2009 թվականի սեպտեմբերին, Բախմանը մասնակցել է 7 հանդիպման, որոնցում խփել է 4 գոլ, սակայն Շվեյցարիայի հավաքականը որակավորման փլեյ-օֆֆում պարտվեց Անգլիային և չհայտնվեց առաջնությունում։

== Խաղային որակներ ==
Մասնագետները նշում են Ռամոնա Բախմանի տեխնիկական բարձր մակարդակն ու ինքնավստահությունը&lt;ref&gt;[http://ru.uefa.com/womensunder19/news/newsid=864245.html Десятка звезд будущего] {{Wayback|url=http://ru.uefa.com/womensunder19/news/newsid=864245.html|date=20160309022102}} // Официальный сайт [[УЕФА]]&lt;/ref&gt;: [[Իգոր Շալիմով|Իգոր Շալիմովը]] 2011 թվականի աշխարհի առաջնության ընտրական Ռուսաստան-Շվեյցարիա խաղից հետո նշել է նաև հարձակվողի բարձր արագությունը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.rusfootball.info/pliga/1146119867-igor-shalimov-uroven-chempionata-rossii-ochen.html|title=Игорь Шалимов: уровень женского чемпионата России очень низкий|access-date=2011-07-25|archive-date=2010-06-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20100624085334/http://www.rusfootball.info/pliga/1146119867-igor-shalimov-uroven-chempionata-rossii-ochen.html|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

== Ձեռքբերումներ ==

=== «Վոլֆսբուրգ» ===

* Գերմանիայի գավաթակիր՝ 2015/2016

=== «Չելսի» ===

* Անգլիայի չեմպիոն՝ 2017/2018, 2019/2020
* Անգլիայի գավաթի հաղթող՝ 2017/2018

=== «Պարի Սեն Ժերմեն» ===

* Ֆրանսիայի չեմպիոն՝ 2020/2021&lt;ref name=&quot;&quot;&gt;FRANZÖSISCHER MEISTERTITEL FÜR RAMONA BACHMANN (нем.). football.ch. Швейцарский футбольный союз (7 июня 2021). Дата обращения: 10 июня 2021. Архивировано 10 июня 2021 года&lt;/ref&gt;:

== Անձնական կյանք ==
Կանադայում 2015 թվականի կանանց աշխարհի գավաթի խաղարկության ժամանակ կատարել է [[Քամինգ աութ|քամինգ աութ՝]] հանդես է եկել որպես [[լեսբուհի]]&lt;ref&gt;{{cite news|title=Swiss football star comes out as gay|url=http://www.gaystarnews.com/article/swiss-football-star-comes-out-gay160615/|date=2015-06-16|accessdate=2015-08-26|work=[[Gay Star News]]|archivedate=2015-08-16|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150816003523/http://www.gaystarnews.com/article/swiss-football-star-comes-out-gay160615/}}&lt;/ref&gt;: Ռամոնան նախկինում հարաբերությունների մեջ է եղել Շվեյցարիայի հավաքականի խաղացող [[Ալիշա Լեման|Ալիշա Լեմանի]] հետ, ով տեղափոխվել է Լոնդոն՝ խաղալու «Վեսթ Հեմ Յունայթեդում»&lt;ref&gt;{{cite news|last=Santschi|first=Stephan|title=Alisha Lehmann and Ramona Bachmann: inspired by love|url=https://vaaju.com/austriaeng/alisha-lehmann-and-ramona-bachmann-inspired-by-love/|accessdate=2018-12-16|publisher=Aargauer Zeitung|date=2018-10-09|archivedate=2018-12-16|archiveurl=https://web.archive.org/web/20181216212315/https://vaaju.com/austriaeng/alisha-lehmann-and-ramona-bachmann-inspired-by-love/}}&lt;/ref&gt;: Նրանց ազգային հավաքականի մարզիչ [[Մարտինա Վոս-Տեկլենբուրգ|Մարտինա Վոս-Տեկլենբուրգը]] պարզաբանել է. «Կանանց ֆուտբոլում իրավիճակը բացառիկ չէ»&lt;ref&gt;{{cite news|title=Bachmann und Lehmann im Sturm der Liebe|url=https://www.schweizer-illustrierte.ch/stars/schweiz/ramona-bachmann-und-alisha-lehmann-sollen-fussball-nati-an-die-wm-bringen|accessdate=2018-12-16|publisher=Schweizer Illustrierte|date=2018-10-09|language=de|archivedate=2018-10-19|archiveurl=https://web.archive.org/web/20181019164212/https://www.schweizer-illustrierte.ch/stars/schweiz/ramona-bachmann-und-alisha-lehmann-sollen-fussball-nati-an-die-wm-bringen}}&lt;/ref&gt;:

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}
== Արտաքին հղումներ ==
* [https://www.psg.fr/equipes/football-feminin/effectif/ramona-bachmann Профиль] на официальном сайте [[Пари Сен-Жермен (женский футбольный клуб)|ФК «Пари Сен-Жермен»]]{{ref-fr}}
{{Արտաքին հղումներ}}</text>
      <sha1>fm2nueqayc7fmoarzll1pfak6jpziuo</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486114</id>
      <parentid>8486091</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T15:14:55Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Karakhanyan Gayane</username>
        <id>100381</id>
      </contributor>
      <comment>Փոխվում է էջը '{{Ֆուտբոլիստ}}  Алекса́ндра По́пп (нем. Alexandra Popp, 6 апреля 1991) — немецкая футболистка, выступающая на позиции нападающего, игрок женского футбольного клуба «Вольфсбург», игрок национальной сборной Германии.'-ով</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="374" xml:space="preserve">{{Ֆուտբոլիստ}}

Алекса́ндра По́пп (нем. Alexandra Popp, 6 апреля 1991) — немецкая футболистка, выступающая на позиции нападающего, игрок женского футбольного клуба «Вольфсбург», игрок национальной сборной Германии.</text>
      <sha1>rqcvg20uysydmz1xv0yngddz7zr5kw7</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Մասնակից:Armenmir/Turkey</title>
    <ns>2</ns>
    <id>999668</id>
    <revision>
      <id>8486226</id>
      <parentid>8485357</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T18:59:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ԱշբոտՏՆՂ</username>
        <id>48669</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>թարմացում</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="280595" xml:space="preserve">
== [[:en:Category:Top-importance Turkey articles]] == 
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
!Անգլերեն հոդված!!Ռուսերեն հոդված!!Հայերեն հոդված!!Անաղբյուր (hy)!!մլ N
|-
|[[:en:Anatolia]]||[[:ru:Малая Азия]]||[[Անատոլիա]]|| ||140
|-
|[[:en:Ankara]]||[[:ru:Анкара]]||[[Անկարա]]|| ||224
|-
|[[:en:Armenian genocide]]||[[:ru:Геноцид армян]]||[[Հայոց ցեղասպանություն]]|| ||108
|-
|[[:en:Assyrian people]]||[[:ru:Ассирийцы]]||[[Ասորիներ]]|| ||84
|-
|[[:en:Mustafa Kemal Atatürk]]||[[:ru:Ататюрк, Мустафа Кемаль]]||[[Մուսթաֆա Քեմալ Աթաթուրք]]||այո||231
|-
|[[:en:Battle of Manzikert]]||[[:ru:Битва при Манцикерте]]||[[Մանազկերտի ճակատամարտ]]|| ||58
|-
|[[:en:Byzantine Anatolia]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Byzantine Empire]]||[[:ru:Византия]]||[[Բյուզանդական կայսրություն]]|| ||163
|-
|[[:en:Constantinople]]||[[:ru:Константинополь]]||[[Կոստանդնուպոլիս]]|| ||115
|-
|[[:en:Constitution of Turkey]]||[[:ru:Конституция Турецкой Республики]]||[[Թուրքիայի սահմանադրություն]]|| ||27
|-
|[[:en:Culture of Istanbul]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Culture of Turkey]]||[[:ru:Культура Турции]]||[[Թուրքիայի մշակույթ]]|| ||27
|-
|[[:en:Cyprus]]||[[:ru:Республика Кипр]]||[[Կիպրոս]]|| ||302
|-
|[[:en:Cyprus problem]]||[[:ru:Кипрский конфликт]]||[[Կիպրոսի հիմնախնդիր]]|| ||27
|-
|[[:en:Demographics of Turkey]]||[[:ru:Население Турции]]||[[Թուրքիայի բնակչություն]]|| ||26
|-
|[[:en:Economy of Turkey]]||[[:ru:Экономика Турции]]||[[Թուրքիայի տնտեսություն]]|| ||47
|-
|[[:en:Education in Turkey]]||[[:ru:Образование в Турции]]|| || ||14
|-
|[[:en:Environmental issues in Turkey]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Fall of Constantinople]]||[[:ru:Падение Константинополя (1453)]]||[[Կոստանդնուպոլսի անկում]]|| ||72
|-
|[[:en:Foreign relations of Turkey]]||[[:ru:Внешняя политика Турции]]|| || ||18
|-
|[[:en:Gallipoli campaign]]||[[:ru:Дарданелльская операция]]||[[Դարդանելի օպերացիա]]|| ||73
|-
|[[:en:Geography of Turkey]]||[[:ru:География Турции]]|| || ||37
|-
|[[:en:Geology of Turkey]]||[[:ru:Геология Турции]]|| || ||4
|-
|[[:en:Government of Turkey]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Health care in Turkey]]|| || || ||3
|-
|[[:en:History of Anatolia]]||[[:ru:История Анатолии]]|| || ||17
|-
|[[:en:History of the Republic of Turkey]]|| ||[[Թուրքիայի Հանրապետության պատմություն]]|| ||10
|-
|[[:en:History of Turkey]]||[[:ru:История Турции]]||[[Թուրքիայի պատմություն]]|| ||60
|-
|[[:en:Istanbul]]||[[:ru:Стамбул]]||[[Ստամբուլ]]|| ||264
|-
|[[:en:İzmir]]||[[:ru:Измир]]||[[Իզմիր]]|| ||149
|-
|[[:en:Judicial system of Turkey]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Kurds]]||[[:ru:Курды]]||[[Քրդեր]]|| ||118
|-
|[[:en:Mehmed VI]]||[[:ru:Мехмед VI]]||[[Մեհմեդ VI]]|| ||81
|-
|[[:en:Northern Cyprus]]||[[:ru:Турецкая Республика Северного Кипра]]||[[Հյուսիսային Կիպրոսի Թուրքական Հանրապետություն]]|| ||160
|-
|[[:en:Ottoman Empire]]||[[:ru:Османская империя]]||[[Օսմանյան կայսրություն]]|| ||175
|-
|[[:en:Outline of Turkey]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Politics of Turkey]]|| || || ||33
|-
|[[:en:Prehistory of Anatolia]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Religion in Turkey]]||[[:ru:Религия в Турции]]||[[Կրոնը Թուրքիայում]]|| ||26
|-
|[[:en:Science and technology in Turkey]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Seljuk Empire]]||[[:ru:Государство Сельджукидов]]||[[Սելջուկյան սուլթանություն]]|| ||72
|-
|[[:en:Seljuk dynasty]]||[[:ru:Сельджукиды]]|| || ||76
|-
|[[:en:Suleiman the Magnificent]]||[[:ru:Сулейман I]]||[[Սուլեյման I]]|| ||126
|-
|[[:en:Sultanate of Rum]]||[[:ru:Конийский султанат]]||[[Իկոնիայի սուլթանություն]]|| ||70
|-
|[[:en:List of sultans of the Ottoman Empire]]||[[:ru:Список султанов Османской империи]]||[[Օսմանյան սուլթանների ցանկ]]|| ||58
|-
|[[:en:Turkey]]||[[:ru:Турция]]||[[Թուրքիա]]|| ||379
|-
|[[:en:Turkish language]]||[[:ru:Турецкий язык]]||[[Թուրքերեն]]|| ||221
|-
|[[:en:Turkish lira]]||[[:ru:Турецкая лира]]||[[Թուրքական լիրա]]|| ||83
|-
|[[:en:Turkish literature]]||[[:ru:Литература Турции]]||[[Թուրքական գրականություն]]|| ||38
|-
|[[:en:Turkish people]]||[[:ru:Турки]]||[[Թուրքեր]]|| ||100
|-
|[[:en:Turkish population]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Turkish War of Independence]]||[[:ru:Война за независимость Турции]]||[[Թուրքիայի անկախության պատերազմ]]|| ||61
|-
|[[:en:Western Asia]]||[[:ru:Передняя Азия]]||[[Հարավարևմտյան Ասիա]]|| ||115
|}
== [[:en:Category:High-importance Turkey articles]] == 
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
!Անգլերեն հոդված!!Ռուսերեն հոդված!!Հայերեն հոդված!!Անաղբյուր (hy)!!մլ N
|-
|[[:en:3rd Corps (Turkey)]]|| || || ||4
|-
|[[:en:5th Justice and Development Party Ordinary Congress]]|| || || ||1
|-
|[[:en:12th Nationalist Movement Party Ordinary Congress]]|| || || ||1
|-
|[[:en:57th Infantry Regiment (Ottoman Empire)]]||[[:ru:57-й пехотный полк (Османская империя)]]|| || ||5
|-
|[[:en:1983 Turkish general election]]|| || || ||7
|-
|[[:en:1987 Turkish general election]]|| || || ||7
|-
|[[:en:1991 Turkish general election]]|| || || ||7
|-
|[[:en:1999 İzmit earthquake]]||[[:ru:Измитское землетрясение]]||[[Իզմիթի երկրաշարժ]]|| ||32
|-
|[[:en:2008 Turkish incursion into northern Iraq]]||[[:ru:Вторжение Турции в Ирак (2007—2008)]]||[[Թուրքիայի ներխուժումը Իրաք (2007-2008)]]|| ||15
|-
|[[:en:2009 swine flu pandemic in Turkey]]|| || || ||2
|-
|[[:en:2010 Turkish constitutional referendum]]||[[:ru:Референдум в Турции (2010)]]|| || ||12
|-
|[[:en:2015 Ankara bombings]]||[[:ru:Теракт в Анкаре (2015)]]|| || ||36
|-
|[[:en:2015 Russian Sukhoi Su-24 shootdown]]||[[:ru:Уничтожение российского Су-24 в Сирии]]||[[Սու-24 ինքնաթիռի կործանում]]||այո||48
|-
|[[:en:2016 Turkish coup d'état attempt]]||[[:ru:Попытка военного переворота в Турции (2016)]]||[[Հեղաշրջման փորձ Թուրքիայում (2016)]]|| ||76
|-
|[[:en:2016–present purges in Turkey]]||[[:ru:Политические чистки в Турции после военного путча 2016 года]]|| || ||18
|-
|[[:en:Accession of Turkey to the European Union]]||[[:ru:Вступление Турции в Европейский союз]]||[[Թուրքիայի ԵՄ անդամակցության հարց]]|| ||21
|-
|[[:en:Achaemenid Empire]]||[[:ru:Держава Ахеменидов]]||[[Աքեմենյան պետություն]]|| ||96
|-
|[[:en:Aegean Sea]]||[[:ru:Эгейское море]]||[[Եգեյան ծով]]|| ||135
|-
|[[:en:Air pollution in Turkey]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Mustafa Akıncı]]||[[:ru:Акынджи, Мустафа]]||[[Մուստաֆա Աքինջի]]|| ||35
|-
|[[:en:Akkadian Empire]]||[[:ru:Аккад]]||[[Աքքադ]]|| ||78
|-
|[[:en:Meral Akşener]]||[[:ru:Акшенер, Мераль]]||[[Մերալ Աքշեներ]]|| ||32
|-
|[[:en:Ekrem Akurgal]]||[[:ru:Акургал, Экрем]]||[[Էքրեմ Աքուրգալ]]|| ||15
|-
|[[:en:Alanya]]||[[:ru:Аланья]]||[[Ալանիա (Թուրքիա)]]||այո||78
|-
|[[:en:Alexander the Great]]||[[:ru:Александр Македонский]]||[[Ալեքսանդր Մակեդոնացի]]|| ||232
|-
|[[:en:Alliance for Shared Values]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Amasya Protocol]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Anatolian beyliks]]||[[:ru:Бейлик (Анатолия)]]|| || ||35
|-
|[[:en:Anatolian peoples]]|| || || ||10
|-
|[[:en:Anatolian rug]]||[[:ru:Турецкий ковёр]]|| || ||22
|-
|[[:en:Ankara Agreement]]||[[:ru:Соглашение об ассоциации Турции и Европейского экономического сообщества]]|| || ||12
|-
|[[:en:Ankara Province]]||[[:ru:Анкара (ил)]]||[[Անկարայի մարզ]]||այո||83
|-
|[[:en:Antalya]]||[[:ru:Анталья]]||[[Անթալիա]]||այո||118
|-
|[[:en:Antalya Golden Orange Film Festival]]||[[:ru:Международный антальский кинофестиваль]]||[[Անթալիայի միջազգային կինոփառատոն]]|| ||18
|-
|[[:en:Antioch]]||[[:ru:Антиохия]]||[[Անտիոք]]|| ||72
|-
|[[:en:Architecture of Istanbul]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Architecture of Turkey]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Armenia–Turkey border]]|| ||[[Հայ-թուրքական սահման]]|| ||12
|-
|[[:en:Armenian genocide denial]]||[[:ru:Отрицание геноцида армян]]||[[Հայոց ցեղասպանության ժխտում]]|| ||25
|-
|[[:en:Armenian Kingdom of Cilicia]]||[[:ru:Киликийское армянское царство]]||[[Կիլիկիայի հայկական թագավորություն]]|| ||46
|-
|[[:en:Armenians in the Ottoman Empire]]|| ||[[Արևմտյան Հայաստանն Օսմանյան կայսրության կազմում]]|| ||19
|-
|[[:en:Arnaut]]||[[:ru:Арнауты]]|| || ||13
|-
|[[:en:Ashik]]||[[:ru:Ашуг]]||[[Աշուղ]]|| ||30
|-
|[[:en:Association for the Support of Contemporary Living]]||[[:ru:Ассоциация в поддержку современной жизни (Турция)]]|| || ||3
|-
|[[:en:Military career of Mustafa Kemal Atatürk]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Atatürk's nationalism]]||[[:ru:Кемализм]]||[[Քեմալականություն]]|| ||44
|-
|[[:en:Atatürk's reforms]]||[[:ru:Реформы Ататюрка]]||[[Աթաթուրքի բարեփոխումներ]]|| ||23
|-
|[[:en:Baba Dağı]]||[[:ru:Мадранбаба]]|| || ||6
|-
|[[:en:Baig]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Bala Turkvision Song Contest]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Banknotes of Turkey]]||[[:ru:Банкноты турецкой лиры]]|| || ||5
|-
|[[:en:Barbary pirates]]||[[:ru:Берберские пираты]]|| || ||45
|-
|[[:en:Battle of Dragashani]]||[[:ru:Сражение при Драгашани]]|| || ||12
|-
|[[:en:Battle of Kosovo]]||[[:ru:Битва на Косовом поле (1389)]]||[[Կոսովոյի ճակատամարտ (1389)]]|| ||59
|-
|[[:en:Battle of Lalas]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Beşiktaş J.K.]]||[[:ru:Бешикташ (футбольный клуб)]]||[[Բեշիկթաշ ՖԱ]]|| ||75
|-
|[[:en:Beyoğlu]]||[[:ru:Бейоглу]]||[[Բեյօղլու]]|| ||50
|-
|[[:en:Billboard Türkiye]]||[[:ru:Billboard Türkiye]]|| || ||7
|-
|[[:en:Black Sea]]||[[:ru:Чёрное море]]||[[Սև ծով]]|| ||211
|-
|[[:en:Bloody Christmas (1963)]]||[[:ru:Кровавое Рождество (1963)]]||[[1963-1964 թվականների միջհամայնքային խռովություններ]]|| ||14
|-
|[[:en:Bodrum]]||[[:ru:Бодрум]]||[[Բոդրում]]|| ||81
|-
|[[:en:Borsa Istanbul]]||[[:ru:Стамбульская фондовая биржа]]||[[Ստամբուլի ֆոնդային բորսա]]||այո||23
|-
|[[:en:Byzantine Empire under the Justinian dynasty]]|| ||[[Բյուզանդիան Հուստինիանոսների օրոք]]||այո||12
|-
|[[:en:Byzantine Empire under the Komnenos dynasty]]|| ||[[Բյուզանդիան Կոմնենոսների օրոք]]|| ||15
|-
|[[:en:Byzantine–Ottoman wars]]||[[:ru:Византийско-османские войны]]|| || ||30
|-
|[[:en:Byzantine Empire under the Heraclian dynasty]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Çankaya Mansion]]||[[:ru:Дворец Чанкая]]||[[Չանքայա ամրոց]]|| ||10
|-
|[[:en:Caucasus Mountains]]||[[:ru:Кавказские горы]]|| || ||107
|-
|[[:en:Chios massacre]]||[[:ru:Хиосская резня]]||[[Քիոսյան կոտորած]]|| ||21
|-
|[[:en:Cilician Gates]]||[[:ru:Киликийские Ворота]]||[[Կիլիկիայի դարպասներ]]|| ||31
|-
|[[:en:Cinema of Turkey]]||[[:ru:Кинематограф Турции]]|| || ||23
|-
|[[:en:Classical Anatolia]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Climate change in Turkey]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Conspiracy theories in Turkey]]||[[:ru:Конспирологические теории в Турции]]|| || ||6
|-
|[[:en:Constitutional process in Turkey]]||[[:ru:Конституционная история Турции]]||[[Թուրքիայի սահմանադրական պատմություն]]|| ||13
|-
|[[:en:Çoruh]]||[[:ru:Чорох]]||[[Ճորոխ]]|| ||33
|-
|[[:en:Cretan Turks]]||[[:ru:Критские мусульмане]]|| || ||10
|-
|[[:en:Dardanelles Fortified Area Command]]|| || || ||3
|-
|[[:en:The Day of the Siege: September Eleven 1683]]||[[:ru:Одиннадцатое сентября 1683 года]]|| || ||13
|-
|[[:en:Democrat Party (Turkey, current)]]|| || || ||14
|-
|[[:en:Denmark–Turkey relations]]||[[:ru:Датско-турецкие отношения]]||[[Թուրք-դանիական հարաբերություններ]]|| ||8
|-
|[[:en:Hrant Dink]]||[[:ru:Динк, Грант]]||[[Հրանտ Դինք]]|| ||50
|-
|[[:en:Dissolution of the Ottoman Empire]]||[[:ru:Распад Османской империи]]||[[Օսմանյան կայսրության տրոհում]]|| ||24
|-
|[[:en:Dondurma]]||[[:ru:Дондурма]]||[[Դոնդուրմա]]|| ||36
|-
|[[:en:East Thrace]]||[[:ru:Восточная Фракия]]||[[Արևելյան Թրակիա]]|| ||50
|-
|[[:en:Bülent Ecevit]]||[[:ru:Эджевит, Бюлент]]||[[Բյուլենթ Էջևիթ]]|| ||64
|-
|[[:en:Economic history of Turkey]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Elections in Turkey]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Semih Erden]]||[[:ru:Эрден, Семих]]|| || ||26
|-
|[[:en:Aslı Erdoğan]]||[[:ru:Эрдоган, Аслы]]||[[Ասլը Էրդողան]]|| ||31
|-
|[[:en:Recep Tayyip Erdoğan]]||[[:ru:Эрдоган, Реджеп Тайип]]||[[Ռեջեփ Թայիփ Էրդողան]]|| ||166
|-
|[[:en:Ergenekon (allegation)]]||[[:ru:Эргенекон (организация)]]||[[Էրգենեկոն]]|| ||23
|-
|[[:en:Ergenekon trials]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Fenerbahçe S.K.]]|| || || ||27
|-
|[[:en:Football in Turkey]]||[[:ru:Футбол в Турции]]|| || ||11
|-
|[[:en:Fourth Crusade]]||[[:ru:Четвёртый крестовый поход]]||[[Խաչակրաց չորրորդ արշավանք]]||այո||70
|-
|[[:en:Galatasaray S.K.]]||[[:ru:Галатасарай (спортивное общество)]]|| || ||36
|-
|[[:en:Galatasaray S.K. (football)]]||[[:ru:Галатасарай (футбольный клуб)]]||[[Գալաթասարայ ՖԱ]]||այո||83
|-
|[[:en:Orhan Gencebay]]||[[:ru:Генджебай, Орхан]]||[[Օրհան Գենջեբայ]]|| ||17
|-
|[[:en:Georgians in Turkey]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Göbekli Tepe]]||[[:ru:Гёбекли-Тепе]]||[[Պորտասար]]|| ||67
|-
|[[:en:Government of the Grand National Assembly]]||[[:ru:Правительство Великого национального собрания]]|| || ||19
|-
|[[:en:Grand Bazaar, Istanbul]]||[[:ru:Большой базар]]||[[Գրանդ բազար]]||այո||41
|-
|[[:en:Grand National Assembly of Turkey]]||[[:ru:Великое национальное собрание Турции]]||[[Թուրքիայի Ազգային մեծ ժողով]]||այո||55
|-
|[[:en:Greater Armenia]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Greco-Turkish War (1919–1922)]]||[[:ru:Вторая греко-турецкая война]]||[[Հույն-թուրքական պատերազմ (1919-1922)]]|| ||51
|-
|[[:en:Greece–Turkey relations]]||[[:ru:Греко-турецкие отношения]]|| || ||16
|-
|[[:en:Greek genocide]]||[[:ru:Геноцид греков]]||[[Հույների ցեղասպանություն]]|| ||27
|-
|[[:en:Greek Muslims]]||[[:ru:Греки-мусульмане]]||[[Մուսուլման հույներ]]|| ||12
|-
|[[:en:Greenhouse gas emissions by Turkey]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Gülen movement]]||[[:ru:Движение Гюлена]]|| || ||24
|-
|[[:en:Fethullah Gülen]]||[[:ru:Гюлен, Фетхуллах]]||[[Ֆեթուլլահ Գյուլեն]]|| ||76
|-
|[[:en:Hakkari Mountain and Commando Brigade]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Abdul Hamid II]]||[[:ru:Абдул-Хамид II]]||[[Աբդուլ Համիդ II]]|| ||91
|-
|[[:en:Hatay Büyükşehir Belediye Gençlik ve Spor Kulübü]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Mimar Hayruddin]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Health in Turkey]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Herki (tribe)]]|| || || ||7
|-
|[[:en:History of Istanbul]]||[[:ru:История Стамбула]]||[[Ստամբուլի պատմություն]]|| ||19
|-
|[[:en:History of Turkish football]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Hittites]]||[[:ru:Хетты]]||[[Խեթեր]]|| ||91
|-
|[[:en:Human rights in Cyprus]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Human rights in Turkey]]|| || || ||17
|-
|[[:en:Imbros]]||[[:ru:Гёкчеада]]|| || ||52
|-
|[[:en:Imia]]||[[:ru:Иммия]]|| || ||21
|-
|[[:en:Index of Turkey-related articles]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Iran–Turkey relations]]||[[:ru:Ирано-турецкие отношения]]||[[Թուրք-իրանական հարաբերություններ]]|| ||14
|-
|[[:en:Iranian peoples]]||[[:ru:Иранские народы]]|| || ||58
|-
|[[:en:Iraqi Turkmen]]||[[:ru:Иракские туркмены]]|| || ||33
|-
|[[:en:Irreligion in Turkey]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Istanbul Airport]]||[[:ru:Стамбул (новый аэропорт)]]|| || ||50
|-
|[[:en:Istanbul Canal]]||[[:ru:Стамбульский канал]]|| || ||26
|-
|[[:en:Istanbul Museum of the History of Science and Technology in Islam]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Istanbul Province]]||[[:ru:Стамбул]]||[[Ստամբուլ]]|| ||264
|-
|[[:en:Istanbul Sunday League]]||[[:ru:Стамбульская футбольная лига]]|| || ||10
|-
|[[:en:Istanbul World Political Forum]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Italian War of 1521–1526]]||[[:ru:Итальянская война (1521—1526)]]|| || ||25
|-
|[[:en:Iznik pottery]]||[[:ru:Изникская керамика]]|| || ||18
|-
|[[:en:Jem (Alevism)]]|| || || ||6
|-
|[[:en:June 2015 Turkish general election]]||[[:ru:Парламентские выборы в Турции (июнь 2015)]]|| || ||29
|-
|[[:en:Justice and Development Party (Turkey)]]||[[:ru:Партия справедливости и развития (Турция)]]||[[Արդարություն և զարգացում կուսակցություն (Թուրքիա)]]|| ||76
|-
|[[:en:Deniz Kandiyoti]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Karun Treasure]]||[[:ru:Карунское сокровище]]||[[Կարունի գանձեր]]|| ||21
|-
|[[:en:Kaykaus I]]||[[:ru:Кей-Кавус I]]||[[Քեյքավուս I]]|| ||22
|-
|[[:en:Kaykhusraw II]]||[[:ru:Кей-Хосров II]]|| || ||23
|-
|[[:en:Kaymaklı Manastırı]]|| ||[[Ամենափրկիչ վանք (Տրապիզոն)]]||այո||8
|-
|[[:en:Kayqubad II]]|| || || ||13
|-
|[[:en:Kazaziye]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Serpil Kemalbay]]||[[:ru:Кемальбай, Серпиль]]|| || ||7
|-
|[[:en:Kemalism]]||[[:ru:Кемализм]]||[[Քեմալականություն]]|| ||44
|-
|[[:en:Keşkek]]||[[:ru:Кешкек]]||[[Քեշկեք]]|| ||19
|-
|[[:en:Kilij Arslan I]]||[[:ru:Кылыч-Арслан I]]||[[Կիլիջ-Արսլան I]]|| ||33
|-
|[[:en:Kilij Arslan II]]||[[:ru:Кылыч-Арслан II]]|| || ||24
|-
|[[:en:Kingdom of Pontus]]||[[:ru:Понтийское царство]]||[[Պոնտոսի թագավորություն]]|| ||37
|-
|[[:en:Kırkpınar]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Kosovo–Turkey relations]]||[[:ru:Косовско-турецкие отношения]]|| || ||9
|-
|[[:en:Kurdish separatism in Turkey]]||[[:ru:Турецко-курдский конфликт]]|| || ||20
|-
|[[:en:Kurdistan]]||[[:ru:Курдистан]]||[[Քուրդիստան]]|| ||117
|-
|[[:en:Kurdistan Workers' Party]]||[[:ru:Рабочая партия Курдистана]]||[[Քրդական բանվորական կուսակցություն]]|| ||75
|-
|[[:en:Kurds in Turkey]]||[[:ru:Курды в Турции]]||[[Քրդերը Թուրքիայում]]|| ||16
|-
|[[:en:Languages of Turkey]]||[[:ru:Языки Турции]]||[[Թուրքիայի լեզուներ]]|| ||21
|-
|[[:en:Lavash]]||[[:ru:Лаваш]]||[[Լավաշ]]|| ||51
|-
|[[:en:Levant]]||[[:ru:Левант]]||[[Լևանտ]]|| ||96
|-
|[[:en:List of ancient settlements in Turkey]]|| || || ||5
|-
|[[:en:List of battles of the Turkish War of Independence]]|| || || ||2
|-
|[[:en:List of cities conquered by the Ottoman Empire]]|| || || ||1
|-
|[[:en:List of political parties in Northern Cyprus]]|| || || ||6
|-
|[[:en:List of suicide attacks in Turkey]]|| || || ||2
|-
|[[:en:List of Turkish desserts]]|| || || ||4
|-
|[[:en:List of Turkish scientists]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Zülfü Livaneli]]||[[:ru:Ливанели, Зюльфю]]|| || ||23
|-
|[[:en:MANAŞ]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Mass media in Turkey]]|| || || ||10
|-
|[[:en:Mehmed II]]||[[:ru:Мехмед II]]||[[Մեհմեդ II]]|| ||110
|-
|[[:en:Mesir macunu]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Mevlevi Order]]||[[:ru:Мевлеви]]|| || ||39
|-
|[[:en:Middle Bronze Age migrations (ancient Near East)]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Middle East]]||[[:ru:Средний Восток]]||[[Միջին Արևելք]]|| ||216
|-
|[[:en:Military history of Turkey]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Military of the Ottoman Empire]]||[[:ru:Вооружённые силы Османской империи]]|| || ||31
|-
|[[:en:Mount Güllük-Termessos National Park]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Mushki]]||[[:ru:Мушки]]||[[Մուշքեր]]|| ||14
|-
|[[:en:Music of Turkey]]||[[:ru:Турецкая музыка]]|| || ||20
|-
|[[:en:Mustafa Kemal Atatürk's leadership of the independence war]]|| || || ||3
|-
|[[:en:My Name Is Red]]||[[:ru:Имя мне — Красный]]||[[Իմ անունը Կարմիր է]]|| ||37
|-
|[[:en:National debt of Turkey]]|| || || ||1
|-
|[[:en:National Intelligence Organization]]||[[:ru:Национальная разведывательная организация]]||[[Ազգային հետախուզական կազմակերպություն (Թուրքիա)]]|| ||26
|-
|[[:en:Near East]]||[[:ru:Ближний Восток]]||[[Մերձավոր Արևելք]]|| ||108
|-
|[[:en:Neo-Ottomanism]]||[[:ru:Неоосманизм]]||[[Նեոօսմանիզմ]]|| ||25
|-
|[[:en:Nowruz]]||[[:ru:Новруз]]||[[Նոռուզ]]|| ||87
|-
|[[:en:Abdullah Öcalan]]||[[:ru:Оджалан, Абдулла]]||[[Աբդուլլահ Օջալան]]|| ||62
|-
|[[:en:Occhiali]]||[[:ru:Улуч Али]]|| || ||25
|-
|[[:en:Oghuz Turks]]||[[:ru:Огузы]]||[[Օղուզներ]]|| ||53
|-
|[[:en:Operation Euphrates Shield]]||[[:ru:Операция «Щит Евфрата»]]||[[«Եփրատի վահան» ռազմագործողություն]]|| ||28
|-
|[[:en:Osman I]]||[[:ru:Осман I]]||[[Օսման I]]|| ||95
|-
|[[:en:Ottoman casualties of World War I]]||[[:ru:Потери Османской империи в Первой мировой войне]]|| || ||3
|-
|[[:en:Ottoman cuisine]]|| || || ||15
|-
|[[:en:Ottoman dynasty]]||[[:ru:Османы]]||[[Օսմաններ]]|| ||55
|-
|[[:en:Ottoman family tree]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Ottoman family tree (simplified)]]|| || || ||11
|-
|[[:en:Ottoman minelayer Nusret]]||[[:ru:Нусрет (минный заградитель)]]|| || ||9
|-
|[[:en:Ottoman Navy]]||[[:ru:Османский флот]]|| || ||26
|-
|[[:en:Outline of the Ottoman Empire]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Nimet Özgüç]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Orhan Pamuk]]||[[:ru:Памук, Орхан]]||[[Օրհան Փամուք]]|| ||129
|-
|[[:en:Pan-Turkism]]||[[:ru:Пантюркизм]]||[[Պանթյուրքիզմ]]|| ||45
|-
|[[:en:Paphlagonia]]||[[:ru:Пафлагония]]||[[Պաֆլագոնիա]]|| ||39
|-
|[[:en:Parliamentary terms of Turkey]]|| || || ||1
|-
|[[:en:List of party leaders in Turkey]]|| || || ||2
|-
|[[:en:People of Turkey]]||[[:ru:Население Турции]]||[[Թուրքիայի բնակչություն]]|| ||26
|-
|[[:en:Peoples' Democratic Party (Turkey)]]||[[:ru:Демократическая партия народов]]|| || ||39
|-
|[[:en:Pergamon]]||[[:ru:Пергам]]||[[Պերգամոն]]||այո||69
|-
|[[:en:Persecution of Muslims during the Ottoman contraction]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Personal life of Mustafa Kemal Atatürk]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Place name changes in Turkey]]||[[:ru:Список переименованных городов на территории Турции]]||[[Աշխարհագրական անվանումների փոփոխությունը Թուրքիայում]]|| ||13
|-
|[[:en:Politics of Northern Cyprus]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Pontic Greeks]]||[[:ru:Понтийцы]]||[[Պոնտացիներ]]|| ||40
|-
|[[:en:President of Turkey]]||[[:ru:Президент Турции]]||[[Թուրքիայի նախագահ]]||այո||44
|-
|[[:en:List of Ottoman princesses]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Qizilbash]]||[[:ru:Кызылбаши]]||[[Ղզլբաշներ]]|| ||39
|-
|[[:en:Radiomonitor Türkiye]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Refugees of the Syrian civil war in Turkey]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Reşadiye shooting]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Roman Empire]]||[[:ru:Римская империя]]||[[Հռոմեական կայսրություն]]|| ||183
|-
|[[:en:Rumi]]||[[:ru:Джалаладдин Руми]]||[[Ռումի]]|| ||138
|-
|[[:en:Russia–Turkey relations]]||[[:ru:Российско-турецкие отношения]]||[[Ռուս-թուրքական հարաբերություններ]]|| ||21
|-
|[[:en:Hülya Şahin]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Salep]]||[[:ru:Салеп]]|| || ||33
|-
|[[:en:Samsun]]||[[:ru:Самсун]]||[[Սամսուն]]|| ||84
|-
|[[:en:Sarukhanids]]||[[:ru:Саруханогуллары]]|| || ||15
|-
|[[:en:Sasanian Empire]]||[[:ru:Государство Сасанидов]]||[[Սասանյան Պարսկաստան]]|| ||100
|-
|[[:en:Sayfo]]||[[:ru:Геноцид ассирийцев]]||[[Ասորիների ցեղասպանություն]]|| ||47
|-
|[[:en:Science and technology in the Ottoman Empire]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Secession in Turkey]]||[[:ru:Сепаратизм в Турции]]|| || ||5
|-
|[[:en:Senate of the Republic (Turkey)]]||[[:ru:Сенат республики (Турция)]]|| || ||6
|-
|[[:en:Fikret Şeneş]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Shusha Declaration]]||[[:ru:Шушинская декларация]]||[[Շուշիի հռչակագիր]]|| ||14
|-
|[[:en:Siege of Tripolitsa]]||[[:ru:Осада Триполицы]]|| || ||9
|-
|[[:en:Social Democratic Populist Party (Turkey)]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Kenan Sofuoğlu]]||[[:ru:Софуоглу, Кенан]]|| || ||15
|-
|[[:en:Solar power in Turkey]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Somalia–Turkey relations]]||[[:ru:Сомалийско-турецкие отношения]]|| || ||8
|-
|[[:en:South Caucasus]]||[[:ru:Закавказье]]||[[Հարավային Կովկաս]]|| ||74
|-
|[[:en:Southeast Europe]]||[[:ru:Юго-Восточная Европа]]||[[Հարավարևելյան Եվրոպա]]|| ||51
|-
|[[:en:Soviet Union–Turkey relations]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Zeki Rıza Sporel]]||[[:ru:Спорель, Зеки Рыза]]|| || ||16
|-
|[[:en:Sport in Turkey]]|| || || ||18
|-
|[[:en:St. Stepanos Church]]|| ||[[Սուրբ Ստեփանոս եկեղեցի (Իզմիր)]]||այո||5
|-
|[[:en:St. Stepanos Church, Smyrna]]|| ||[[Սուրբ Ստեփանոս եկեղեցի (Իզմիր)]]||այո||5
|-
|[[:en:State Hydraulic Works (Turkey)]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Süper Lig]]||[[:ru:Чемпионат Турции по футболу]]||[[Թուրքիայի ֆուտբոլի առաջնություն]]|| ||56
|-
|[[:en:Syrian civil war]]||[[:ru:Гражданская война в Сирии]]||[[Սիրիական ճգնաժամ]]|| ||104
|-
|[[:en:Kıvanç Tatlıtuğ]]||[[:ru:Татлытуг, Кыванч]]||[[Քըվանչ Թաթլըթուղ]]|| ||44
|-
|[[:en:Terrorism in Turkey]]|| || || ||5
|-
|[[:en:The Blight of Asia]]||[[:ru:Хортон, Джордж]]|| || ||7
|-
|[[:en:The Washington Institute for Near East Policy]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Thrace]]||[[:ru:Фракия]]||[[Թրակիա]]|| ||97
|-
|[[:en:Timeline of the Kurdish–Turkish conflict (1978–2015)]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Timeline of the Turkish War of Independence]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Traditional Sohbet meetings]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Treaty of Zuhab]]||[[:ru:Зухабский мир]]||[[Հայաստանի չորրորդ բաժանում]]|| ||23
|-
|[[:en:Turkey and the United Nations]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Turkey at the Paralympics]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Turkey at the Summer Paralympics]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Turkey at the Winter Paralympics]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Turkey national football team]]||[[:ru:Сборная Турции по футболу]]||[[Թուրքիայի ֆուտբոլի ազգային հավաքական]]|| ||72
|-
|[[:en:Turkey national football team head to head]]||[[:ru:Сборная Турции по футболу]]||[[Թուրքիայի ֆուտբոլի ազգային հավաքական]]|| ||72
|-
|[[:en:Turkey national football team records and statistics]]||[[:ru:Сборная Турции по футболу]]||[[Թուրքիայի ֆուտբոլի ազգային հավաքական]]|| ||72
|-
|[[:en:Turkey–United Arab Emirates relations]]||[[:ru:Турецко-эмиратские отношения]]|| || ||6
|-
|[[:en:Turkic languages]]||[[:ru:Тюркские языки]]||[[Թյուրքական լեզվախումբ]]||այո||118
|-
|[[:en:Turkic peoples]]||[[:ru:Тюрки]]||[[Թյուրքեր]]|| ||87
|-
|[[:en:Turkish Armed Forces]]||[[:ru:Вооружённые силы Турции]]||[[Թուրքիայի զինված ուժեր]]|| ||54
|-
|[[:en:Turkish art]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Turkish cuisine]]||[[:ru:Турецкая кухня]]||[[Թուրքական խոհանոց]]|| ||45
|-
|[[:en:Turkish Cypriots]]||[[:ru:Турки-киприоты]]||[[Թուրք կիպրացիներ]]||այո||33
|-
|[[:en:Turkish diaspora]]||[[:ru:Турецкая диаспора]]|| || ||10
|-
|[[:en:List of Turkish people]]||[[:ru:Портал:Турция/Список турок]]|| || ||5
|-
|[[:en:Türkiye Top 20]]||[[:ru:Türkiye Top 20]]||[[Türkiye Top 20]]||այո||8
|-
|[[:en:Turkoman (ethnonym)]]||[[:ru:Туркоманы]]||[[Թուրքոմաններ]]|| ||10
|-
|[[:en:Turks in Europe]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Turks in the Arab world]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Turkvision Song Contest]]||[[:ru:Тюрквидение]]|| || ||32
|-
|[[:en:Ubykh language]]||[[:ru:Убыхский язык]]|| || ||45
|-
|[[:en:Visa policy of Turkey]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Visa requirements for Turkish citizens]]|| || || ||4
|-
|[[:en:List of Ottoman grand viziers]]||[[:ru:Список великих визирей Османской империи]]|| || ||31
|-
|[[:en:Wildlife of Turkey]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Women in Turkey]]||[[:ru:Права женщин в Турции]]|| || ||12
|-
|[[:en:Women in Turkish politics]]||[[:ru:Женщины в турецкой политике]]|| || ||12
|-
|[[:en:World War I]]||[[:ru:Первая мировая война]]||[[Առաջին համաշխարհային պատերազմ]]|| ||236
|-
|[[:en:World War I naval ships of the Ottoman Empire]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Yıldız Palace]]||[[:ru:Йылдыз]]||[[Յըլդըզ]]|| ||30
|-
|[[:en:Young Turks]]||[[:ru:Младотурки]]||[[Երիտասարդ թուրքեր]]|| ||58
|-
|[[:en:Zaza–Gorani languages]]||[[:ru:Заза-горани]]|| || ||12
|}
== [[:en:Category:Mid-importance Turkey articles]] == 
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
!Անգլերեն հոդված!!Ռուսերեն հոդված!!Հայերեն հոդված!!Անաղբյուր (hy)!!մլ N
|-
|[[:en:1st cabinet of the Executive Ministers of Turkey]]|| || || ||3
|-
|[[:en:1st government of Turkey]]|| || || ||6
|-
|[[:en:1st Justice and Development Party Extraordinary Congress]]|| || || ||2
|-
|[[:en:1st Parliament of Turkey]]|| || || ||4
|-
|[[:en:2nd cabinet of the Executive Ministers of Turkey]]|| || || ||3
|-
|[[:en:2nd government of Turkey]]|| || || ||5
|-
|[[:en:2nd Justice and Development Party Ordinary Congress]]|| || || ||2
|-
|[[:en:2nd Parliament of Turkey]]|| || || ||2
|-
|[[:en:3rd cabinet of the Executive Ministers of Turkey]]|| || || ||3
|-
|[[:en:3rd government of Turkey]]|| || || ||5
|-
|[[:en:3rd Parliament of Turkey]]|| || || ||2
|-
|[[:en:4th cabinet of the Executive Ministers of Turkey]]|| || || ||3
|-
|[[:en:4th government of Turkey]]|| || || ||5
|-
|[[:en:4th Parliament of Turkey]]|| || || ||2
|-
|[[:en:5th cabinet of the Executive Ministers of Turkey]]|| || || ||3
|-
|[[:en:5th government of Turkey]]|| || || ||4
|-
|[[:en:5th Parliament of Turkey]]|| || || ||2
|-
|[[:en:6th government of Turkey]]|| || || ||4
|-
|[[:en:6th Parliament of Turkey]]|| || || ||2
|-
|[[:en:7th government of Turkey]]|| || || ||3
|-
|[[:en:7th Parliament of Turkey]]|| || || ||2
|-
|[[:en:8th government of Turkey]]|| || || ||3
|-
|[[:en:8th Parliament of Turkey]]|| || || ||2
|-
|[[:en:9th government of Turkey]]|| || || ||3
|-
|[[:en:9th Parliament of Turkey]]|| || || ||2
|-
|[[:en:10th government of Turkey]]|| || || ||3
|-
|[[:en:10th Parliament of Turkey]]|| || || ||2
|-
|[[:en:11th government of Turkey]]|| || || ||3
|-
|[[:en:11th Parliament of Turkey]]|| || || ||2
|-
|[[:en:12th Parliament of Turkey]]|| || || ||2
|-
|[[:en:13th government of Turkey]]|| || || ||3
|-
|[[:en:13th Parliament of Turkey]]|| || || ||2
|-
|[[:en:13th Republican People's Party Extraordinary Convention]]|| || || ||1
|-
|[[:en:14th government of Turkey]]|| || || ||3
|-
|[[:en:14th Parliament of Turkey]]|| || || ||2
|-
|[[:en:15th government of Turkey]]|| || || ||3
|-
|[[:en:15th Parliament of Turkey]]|| || || ||2
|-
|[[:en:16 Great Turkic Empires]]||[[:ru:16 великих тюркских империй]]|| || ||10
|-
|[[:en:16th government of Turkey]]|| || || ||3
|-
|[[:en:16th Parliament of Turkey]]|| || || ||2
|-
|[[:en:17th government of Turkey]]|| || || ||3
|-
|[[:en:17th Parliament of Turkey]]|| || || ||2
|-
|[[:en:18th government of Turkey]]|| || || ||3
|-
|[[:en:18th Parliament of Turkey]]|| || || ||2
|-
|[[:en:18th Republican People's Party Extraordinary Convention]]|| || || ||2
|-
|[[:en:19th government of Turkey]]|| || || ||3
|-
|[[:en:20th government of Turkey]]|| || || ||3
|-
|[[:en:21st government of Turkey]]|| || || ||3
|-
|[[:en:22nd government of Turkey]]|| || || ||3
|-
|[[:en:23rd government of Turkey]]|| || || ||3
|-
|[[:en:24th government of Turkey]]|| || || ||3
|-
|[[:en:25th government of Turkey]]|| || || ||3
|-
|[[:en:26th government of Turkey]]|| || || ||3
|-
|[[:en:27th government of Turkey]]|| || || ||3
|-
|[[:en:28th government of Turkey]]|| || || ||3
|-
|[[:en:29th government of Turkey]]|| || || ||3
|-
|[[:en:30th government of Turkey]]|| || || ||3
|-
|[[:en:31 March Incident]]||[[:ru:Инцидент 31 марта]]|| || ||16
|-
|[[:en:31st government of Turkey]]|| || || ||3
|-
|[[:en:32nd government of Turkey]]|| || || ||3
|-
|[[:en:33rd government of Turkey]]|| || || ||3
|-
|[[:en:34th government of Turkey]]|| || || ||3
|-
|[[:en:35th government of Turkey]]|| || || ||3
|-
|[[:en:35th Republican People's Party Ordinary Convention]]|| || || ||2
|-
|[[:en:36th government of Turkey]]|| || || ||3
|-
|[[:en:37th government of Turkey]]|| || || ||5
|-
|[[:en:38th government of Turkey]]|| || || ||3
|-
|[[:en:39th government of Turkey]]|| || || ||3
|-
|[[:en:40th government of Turkey]]|| || || ||4
|-
|[[:en:41st government of Turkey]]|| || || ||3
|-
|[[:en:42nd government of Turkey]]|| || || ||3
|-
|[[:en:43rd government of Turkey]]|| || || ||3
|-
|[[:en:44th Antalya Golden Orange Film Festival]]|| || || ||2
|-
|[[:en:44th government of Turkey]]|| || || ||3
|-
|[[:en:45th government of Turkey]]|| || || ||3
|-
|[[:en:46th government of Turkey]]|| || || ||3
|-
|[[:en:47th government of Turkey]]|| || || ||3
|-
|[[:en:48th government of Turkey]]|| || || ||3
|-
|[[:en:49th government of Turkey]]|| || || ||3
|-
|[[:en:50th government of Turkey]]|| || || ||4
|-
|[[:en:51st government of Turkey]]|| || || ||4
|-
|[[:en:52nd government of Turkey]]|| || || ||4
|-
|[[:en:53rd government of Turkey]]|| || || ||4
|-
|[[:en:54th government of Turkey]]|| || || ||5
|-
|[[:en:55th government of Turkey]]|| || || ||4
|-
|[[:en:56th government of Turkey]]|| || || ||4
|-
|[[:en:57th government of Turkey]]|| || || ||4
|-
|[[:en:100th Anniversary (Gümüşkum) Nature Park]]|| || || ||3
|-
|[[:en:150 personae non gratae of Turkey]]|| || || ||8
|-
|[[:en:262 Southwest Anatolia earthquake]]|| || || ||2
|-
|[[:en:1688 Smyrna earthquake]]|| || || ||4
|-
|[[:en:1913 Ottoman coup d'état]]||[[:ru:Государственный переворот в Османской империи (1913)]]||[[Պետական հեղաշրջում Օսմանյան կայսրությունում (1913)]]|| ||14
|-
|[[:en:1923 in Turkey]]|| || || ||3
|-
|[[:en:1924 in Turkey]]|| || || ||3
|-
|[[:en:1925 in Turkey]]|| || || ||3
|-
|[[:en:1926 in Turkey]]|| || || ||3
|-
|[[:en:1927 in Turkey]]|| || || ||3
|-
|[[:en:1928 in Turkey]]|| || || ||3
|-
|[[:en:1929 in Turkey]]|| || || ||3
|-
|[[:en:1930 in Turkey]]|| || || ||3
|-
|[[:en:1931 in Turkey]]|| || || ||3
|-
|[[:en:1932 in Turkey]]|| || || ||5
|-
|[[:en:1933 in Turkey]]|| || || ||4
|-
|[[:en:1933 Turkish Football Championship]]|| || || ||2
|-
|[[:en:1934 in Turkey]]|| || || ||5
|-
|[[:en:1934 Turkish Football Championship]]|| || || ||2
|-
|[[:en:1935 in Turkey]]|| || || ||5
|-
|[[:en:1936 in Turkey]]|| || || ||4
|-
|[[:en:1937 in Turkey]]|| || || ||4
|-
|[[:en:1938 in Turkey]]|| || || ||4
|-
|[[:en:1939 in Turkey]]|| || || ||4
|-
|[[:en:1940 in Turkey]]|| || || ||3
|-
|[[:en:1941 in Turkey]]|| || || ||4
|-
|[[:en:1942 in Turkey]]|| || || ||4
|-
|[[:en:1943 in Turkey]]|| || || ||4
|-
|[[:en:1944 in Turkey]]|| || || ||4
|-
|[[:en:1945 in Turkey]]|| || || ||4
|-
|[[:en:1946 in Turkey]]|| || || ||4
|-
|[[:en:1947 in Turkey]]|| || || ||4
|-
|[[:en:1948 in Turkey]]|| || || ||3
|-
|[[:en:1949 in Turkey]]|| || || ||4
|-
|[[:en:1950 in Turkey]]|| || || ||4
|-
|[[:en:1951 in Turkey]]|| || || ||4
|-
|[[:en:1952 in Turkey]]|| || || ||3
|-
|[[:en:1953 in Turkey]]|| || || ||4
|-
|[[:en:1954 in Turkey]]|| || || ||5
|-
|[[:en:1955 in Turkey]]|| || || ||5
|-
|[[:en:1956 in Turkey]]|| || || ||4
|-
|[[:en:1957 in Turkey]]|| || || ||3
|-
|[[:en:1958 in Turkey]]|| || || ||4
|-
|[[:en:1959 in Turkey]]|| || || ||3
|-
|[[:en:1960 in Turkey]]|| || || ||4
|-
|[[:en:1960 Turkish coup d'état]]||[[:ru:Государственный переворот в Турции (1960)]]||[[Թուրքիայի հեղաշրջումը (1960)]]|| ||22
|-
|[[:en:1961 in Turkey]]|| || || ||4
|-
|[[:en:1961 Turkish Senate election]]|| || || ||3
|-
|[[:en:1962 in Turkey]]|| || || ||4
|-
|[[:en:1963 in Turkey]]|| || || ||4
|-
|[[:en:1963 Turkish local elections]]|| || || ||5
|-
|[[:en:1964 in Turkey]]|| || || ||4
|-
|[[:en:1964 Turkish Senate election]]|| || || ||3
|-
|[[:en:1965 in Turkey]]|| || || ||4
|-
|[[:en:1965 Turkish census]]||[[:ru:Перепись населения Турции (1965)]]|| || ||7
|-
|[[:en:1966 in Turkey]]|| || || ||4
|-
|[[:en:1966 Turkish Senate election]]|| || || ||3
|-
|[[:en:1967 in Turkey]]|| || || ||4
|-
|[[:en:1968 in Turkey]]|| || || ||4
|-
|[[:en:1968 Turkish local elections]]|| || || ||3
|-
|[[:en:1968 Turkish Senate election]]|| || || ||3
|-
|[[:en:1969 in Turkey]]|| || || ||4
|-
|[[:en:1970 in Turkey]]|| || || ||4
|-
|[[:en:1971 in Turkey]]|| || || ||4
|-
|[[:en:1972 in Turkey]]|| || || ||5
|-
|[[:en:1973 Biltmore Hotel attack]]||[[:ru:Яникян, Гурген]]||[[Գուրգեն Յանիկյան]]|| ||11
|-
|[[:en:1973 in Turkey]]|| || || ||4
|-
|[[:en:1973 Turkish general election]]|| || || ||6
|-
|[[:en:1973 Turkish local elections]]|| || || ||3
|-
|[[:en:1973 Turkish presidential election]]|| || || ||3
|-
|[[:en:1973 Turkish Senate election]]|| || || ||3
|-
|[[:en:1974 in Turkey]]|| || || ||4
|-
|[[:en:1975 in Turkey]]|| || || ||3
|-
|[[:en:1975 Turkish Senate election]]|| || || ||3
|-
|[[:en:1976 in Turkey]]|| || || ||4
|-
|[[:en:1977 in Turkey]]|| || || ||4
|-
|[[:en:1977 Turkish local elections]]|| || || ||3
|-
|[[:en:1977 Turkish Senate election]]|| || || ||3
|-
|[[:en:1978 in Turkey]]|| || || ||3
|-
|[[:en:1979 in Turkey]]|| || || ||4
|-
|[[:en:1979 Turkish Senate election]]|| || || ||3
|-
|[[:en:1980 in Turkey]]|| || || ||3
|-
|[[:en:1980 Turkish coup d'état]]||[[:ru:Государственный переворот в Турции (1980)]]|| || ||26
|-
|[[:en:1981 in Turkey]]|| || || ||3
|-
|[[:en:1982 in Turkey]]|| || || ||3
|-
|[[:en:1983 in Turkey]]|| || || ||3
|-
|[[:en:1984 in Turkey]]|| || || ||2
|-
|[[:en:1984 Turkish local elections]]|| || || ||3
|-
|[[:en:1985 in Turkey]]|| || || ||3
|-
|[[:en:1986 in Turkey]]|| || || ||3
|-
|[[:en:1987 in Turkey]]|| || || ||4
|-
|[[:en:1988 in Turkey]]|| || || ||2
|-
|[[:en:1989 in Turkey]]|| || || ||3
|-
|[[:en:1989 Turkish local elections]]|| || || ||3
|-
|[[:en:1990 in Turkey]]|| || || ||3
|-
|[[:en:1991 in Turkey]]|| || || ||3
|-
|[[:en:1992 in Turkey]]|| || || ||4
|-
|[[:en:1993 in Turkey]]|| || || ||4
|-
|[[:en:1993 Turkish presidential election]]|| || || ||4
|-
|[[:en:1994 in Turkey]]|| || || ||3
|-
|[[:en:1995 in Turkey]]|| || || ||3
|-
|[[:en:1996 in Turkey]]|| || || ||3
|-
|[[:en:1997 in Turkey]]|| || || ||3
|-
|[[:en:1997 Turkish military memorandum]]||[[:ru:Военный меморандум в Турции (1997)]]|| || ||11
|-
|[[:en:1998 in Turkey]]|| || || ||3
|-
|[[:en:1999 in Turkey]]|| || || ||4
|-
|[[:en:2000 Turkish presidential election]]|| || || ||4
|-
|[[:en:2000'e Doğru]]|| || || ||2
|-
|[[:en:2002 Turkish general election]]||[[:ru:Парламентские выборы в Турции (2002)]]|| || ||11
|-
|[[:en:2003 in Turkey]]|| || || ||4
|-
|[[:en:2004 attack on Istanbul restaurant]]|| || || ||2
|-
|[[:en:2004 Istanbul summit]]||[[:ru:Саммит НАТО в Стамбуле (2004)]]|| || ||10
|-
|[[:en:2005 Turkish Grand Prix]]||[[:ru:Гран-при Турции 2005 года]]|| || ||26
|-
|[[:en:2005–06 Süper Lig]]||[[:ru:Чемпионат Турции по футболу 2005/2006]]|| || ||15
|-
|[[:en:2006 Turkish Grand Prix]]||[[:ru:Гран-при Турции 2006 года]]|| || ||28
|-
|[[:en:2006–07 in Turkish football]]|| || || ||1
|-
|[[:en:2006–07 Süper Lig]]||[[:ru:Чемпионат Турции по футболу 2006/2007]]|| || ||15
|-
|[[:en:2007 Ankara bombing]]|| || || ||5
|-
|[[:en:2007 Turkish constitutional referendum]]||[[:ru:Референдум в Турции (2007)]]|| || ||6
|-
|[[:en:2007 Turkish general election]]||[[:ru:Парламентские выборы в Турции (2007)]]|| || ||13
|-
|[[:en:2007 Turkish Grand Prix]]||[[:ru:Гран-при Турции 2007 года]]|| || ||31
|-
|[[:en:2007 Turkish presidential election]]|| || || ||11
|-
|[[:en:2007–08 in Turkish football]]|| || || ||1
|-
|[[:en:2007–08 Süper Lig]]||[[:ru:Чемпионат Турции по футболу 2007/2008]]|| || ||17
|-
|[[:en:2008 Turkish Grand Prix]]||[[:ru:Гран-при Турции 2008 года]]|| || ||35
|-
|[[:en:2008–09 Mersin İdmanyurdu season]]|| || || ||1
|-
|[[:en:2008–09 Süper Lig]]||[[:ru:Чемпионат Турции по футболу 2008/2009]]|| || ||15
|-
|[[:en:2009–10 Mersin İdmanyurdu season]]|| || || ||1
|-
|[[:en:2010 FIBA World Championship]]||[[:ru:Чемпионат мира по баскетболу 2010]]|| || ||37
|-
|[[:en:2010s in Syria political history]]|| || || ||1
|-
|[[:en:2011 Cypriot legislative election]]||[[:ru:Парламентские выборы на Кипре (2011)]]|| || ||11
|-
|[[:en:2011 Kütahya earthquake]]|| || || ||13
|-
|[[:en:2011 Turkish football match-fixing scandal]]|| || || ||3
|-
|[[:en:2011 Van earthquakes]]||[[:ru:Землетрясение в Турции (2011)]]|| || ||39
|-
|[[:en:2011 Winter Universiade]]||[[:ru:Зимняя Универсиада 2011]]|| || ||23
|-
|[[:en:2011–12 Mersin İdmanyurdu season]]|| || || ||2
|-
|[[:en:2012 Gaziantep bombing]]|| || || ||2
|-
|[[:en:2012 WTA Tour Championships]]||[[:ru:Итоговый чемпионат WTA 2012]]|| || ||15
|-
|[[:en:2013 corruption scandal in Turkey]]|| || || ||11
|-
|[[:en:2013 Mediterranean Games medal table]]|| || || ||4
|-
|[[:en:2013 Turkish local government reorganisation]]|| || || ||2
|-
|[[:en:2013 WTA Tour Championships]]||[[:ru:Итоговый чемпионат WTA 2013]]|| || ||13
|-
|[[:en:2013–2015 PKK–Turkey peace process]]|| || || ||4
|-
|[[:en:2014 Turkish local elections]]||[[:ru:Муниципальные выборы в Турции (2014)]]|| || ||10
|-
|[[:en:2014 Turkish presidential election]]||[[:ru:Президентские выборы в Турции (2014)]]|| || ||24
|-
|[[:en:2015 G20 Antalya summit]]||[[:ru:Саммит G-20 в Анталье (2015)]]||[[Մեծ քսանյակի Անթալիայի գագաթնաժողով]]|| ||16
|-
|[[:en:2015 Istanbul suicide bombing]]||[[:ru:Теракт в Стамбуле 6 января 2015 года]]|| || ||6
|-
|[[:en:2016 Atatürk Airport attack]]||[[:ru:Теракт в аэропорту имени Ататюрка]]||[[Ահաբեկչություն Աթաթուրքի անվան օդանավակայանում]]|| ||48
|-
|[[:en:2017 Dutch–Turkish diplomatic incident]]|| ||[[Թուրք-նիդերլանդական դիվանագիտական լարվածություն (2017)]]|| ||11
|-
|[[:en:2017 March for Justice]]|| ||[[Արդարության երթ (2017)]]|| ||8
|-
|[[:en:2017 Turkish constitutional referendum]]||[[:ru:Конституционный референдум в Турции (2017)]]||[[Սահմանադրական հանրաքվե Թուրքիայում (2017)]]|| ||36
|-
|[[:en:2018 Muharrem İnce presidential campaign]]|| || || ||2
|-
|[[:en:2018 Recep Tayyip Erdoğan presidential campaign]]|| || || ||2
|-
|[[:en:2018 Selahattin Demirtaş presidential campaign]]|| || || ||1
|-
|[[:en:2018 Temel Karamollaoğlu presidential campaign]]|| || || ||1
|-
|[[:en:2018 Turkish general election]]|| || || ||17
|-
|[[:en:2018 Turkish parliamentary election]]||[[:ru:Парламентские выборы в Турции (2018)]]|| || ||16
|-
|[[:en:2018 Turkish presidential election]]||[[:ru:Президентские выборы в Турции (2018)]]|| || ||22
|-
|[[:en:2018 Turkish presidential election candidate nominations]]|| || || ||2
|-
|[[:en:2018–2022 Turkish currency and debt crisis]]|| || || ||14
|-
|[[:en:2019 Turkish offensive into north-eastern Syria]]||[[:ru:Операция «Источник мира»]]||[[«Խաղաղության աղբյուր» ռազմագործողություն]]|| ||41
|-
|[[:en:2019 Turkish Women's Cup]]|| || || ||1
|-
|[[:en:2021 in Turkey]]|| || || ||3
|-
|[[:en:2021–2022 inflation surge]]|| || || ||5
|-
|[[:en:2022 in Turkey]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Muazzez Abacı]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Yunus Nadi Abalıoğlu]]|| || || ||10
|-
|[[:en:Abdi İpekçi Arena]]||[[:ru:Абди Ипекчи Арена]]|| || ||27
|-
|[[:en:Abdulaziz]]||[[:ru:Абдул-Азиз]]||[[Աբդուլ Ազիզ]]|| ||73
|-
|[[:en:Abdul Hamid I]]||[[:ru:Абдул-Хамид I]]||[[Աբդուլ Համիդ I]]|| ||71
|-
|[[:en:Abdülkerim Nadir Pasha]]||[[:ru:Абдулкерим Надир-паша]]|| || ||20
|-
|[[:en:Abdulmejid I]]||[[:ru:Абдул-Меджид I]]||[[Աբդուլ Մեջիդ]]|| ||70
|-
|[[:en:Abolition of the Caliphate]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Abortion in Turkey]]||[[:ru:Аборты в Турции]]|| || ||5
|-
|[[:en:Abzar iyesi]]||[[:ru:Абзар иясе]]|| || ||5
|-
|[[:en:Feride Acar]]|| || || ||2
|-
|[[:en:ACS Mersin]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Ada Express]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Ada Kaleh]]||[[:ru:Ада-Кале]]|| || ||28
|-
|[[:en:Ada of Caria]]||[[:ru:Ада Карийская]]|| || ||26
|-
|[[:en:Adana]]||[[:ru:Адана]]||[[Ադանա]]|| ||116
|-
|[[:en:Adana Cinema Museum]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Adana Conference]]||[[:ru:Аданская конференция]]||[[Ադանայի կոնֆերանս]]|| ||8
|-
|[[:en:Adana Province]]||[[:ru:Адана (ил)]]||[[Ադանայի մարզ]]||այո||90
|-
|[[:en:Adapazarı]]||[[:ru:Адапазары]]||[[Ադափազար]]|| ||72
|-
|[[:en:Halide Edib Adıvar]]||[[:ru:Адывар, Халиде Эдиб]]||[[Հալիդե Էդիբ]]|| ||39
|-
|[[:en:Adıyaman Province]]||[[:ru:Адыяман (ил)]]||[[Ադըյամանի մարզ]]||այո||89
|-
|[[:en:Administrative divisions of Turkey]]||[[:ru:Административное деление Турции]]||[[Թուրքիայի վարչական բաժանում]]||այո||37
|-
|[[:en:Adnan Menderes Boulevard]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Advisory Parliament of Turkey]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Aegean and Western Turkey sclerophyllous and mixed forests]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Aegean dispute]]||[[:ru:Эгейский вопрос]]||[[Եգեյան հիմնահարց]]|| ||17
|-
|[[:en:Aegean Region]]||[[:ru:Эгейский регион]]||[[Եգեյան տարածաշրջան]]|| ||59
|-
|[[:en:Afghanistan–Turkey relations]]||[[:ru:Афгано-турецкие отношения]]|| || ||8
|-
|[[:en:Esin Afşar]]||[[:ru:Афшар, Эсин]]|| || ||5
|-
|[[:en:Afshar Beylik]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Afşin]]||[[:ru:Афшин]]|| || ||28
|-
|[[:en:Aftermath of World War I]]||[[:ru:Последствия Первой мировой войны]]||[[Առաջին համաշխարհային պատերազմի հետևանքներ]]|| ||21
|-
|[[:en:Afuzhiluo]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Afyonkarahisar]]||[[:ru:Афьонкарахисар]]||[[Աֆյոնքարահիսար]]|| ||78
|-
|[[:en:Afyonkarahisar Province]]||[[:ru:Афьонкарахисар (ил)]]||[[Աֆյոնքարահիսարի մարզ]]|| ||86
|-
|[[:en:Agani Murutsxi]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Mehmet Ali Ağca]]||[[:ru:Агджа, Мехмет Али]]||[[Մեհմեդ Ալի Աղջա]]|| ||55
|-
|[[:en:Güllü Agop]]||[[:ru:Вардовян, Акоп]]||[[Հակոբ Վարդովյան]]|| ||10
|-
|[[:en:Agos]]||[[:ru:Агос]]||[[Ակոս (ամսաթերթ)]]||այո||15
|-
|[[:en:Fuat Ağralı]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Agreement on Strategic Partnership and Mutual Support]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Agriculture in Turkey]]||[[:ru:Сельское хозяйство Турции]]||[[Գյուղատնտեսությունը Թուրքիայում]]|| ||9
|-
|[[:en:Ağrı]]||[[:ru:Агры]]||[[Աղրը]]|| ||65
|-
|[[:en:Ağrı Province]]||[[:ru:Агры (иль)]]||[[Աղրըի մարզ]]||այո||87
|-
|[[:en:Ah Dede Vah Dede]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Ahcik]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Ahis]]|| || || ||10
|-
|[[:en:Feroz Ahmad]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Ahmed III]]||[[:ru:Ахмед III]]||[[Ահմեդ III]]|| ||66
|-
|[[:en:Ahmed I]]||[[:ru:Ахмед I]]||[[Ահմեդ I]]|| ||72
|-
|[[:en:Ahmed II]]||[[:ru:Ахмед II]]||[[Ահմեդ II]]|| ||66
|-
|[[:en:Ahmed Resmî Efendi]]|| || || ||13
|-
|[[:en:Köprülüzade Fazıl Ahmed Pasha]]||[[:ru:Фазыл Ахмед-паша]]|| || ||31
|-
|[[:en:Ahmet İzzet]]||[[:ru:Фургач, Ахмед Иззет]]|| || ||29
|-
|[[:en:Ahmet of Karaman]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Barış Akarsu]]||[[:ru:Акарсу, Барыш]]||[[Բարըշ Աքարսու]]|| ||10
|-
|[[:en:Akbaba (periodical)]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Akbank Sanat]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Yıldırım Akbulut]]||[[:ru:Акбулут, Йылдырым]]||[[Յըլդըրըմ Աքբուլութ]]|| ||25
|-
|[[:en:İsmail Akçay]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Yusuf Akçura]]||[[:ru:Акчурин, Юсуф Хасанович]]|| || ||26
|-
|[[:en:Akdamar Island]]||[[:ru:Ахтамар]]||[[Աղթամար կղզի]]|| ||31
|-
|[[:en:Akdeniz (sculpture)]]||[[:ru:Средиземное море (скульптура)]]|| || ||9
|-
|[[:en:Akdeniz University]]|| || || ||12
|-
|[[:en:Akdeniz, Mersin]]||[[:ru:Акдениз]]|| || ||18
|-
|[[:en:Lale Akgün]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Akhayat sinkhole]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Akhisar]]||[[:ru:Акхисар]]|| || ||52
|-
|[[:en:Akhisar Museum]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Azra Akın]]||[[:ru:Акын, Азра]]||[[Ազրա Աքըն]]|| ||35
|-
|[[:en:Hüseyin Cemal Akın]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Sunay Akın]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Akis (periodical)]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Akkale]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Akkerman Convention]]||[[:ru:Аккерманская конвенция]]||[[Աքքերմանի կոնվենցիա]]|| ||28
|-
|[[:en:Aksa (company)]]|| || || ||3
|-
|[[:en:İsmail Rüştü Aksal]]||[[:ru:Аксал, Исмаил Рюштю]]|| || ||5
|-
|[[:en:Aksaray]]||[[:ru:Аксарай]]||[[Աքսարայ]]|| ||74
|-
|[[:en:Aksaray Museum]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Aksaray Province]]||[[:ru:Аксарай (ил)]]||[[Աքսարայի մարզ]]||այո||81
|-
|[[:en:Somuncu Baba]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Akşehir Grand Mosque]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Akşehir Museum]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Akşehir railway station]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Cihangir Akşit]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Behiye Aksoy]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Muammer Aksoy]]||[[:ru:Аксой, Муаммер]]|| || ||10
|-
|[[:en:Abdülkadir Aksu]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Aksu, Antalya]]||[[:ru:Аксу (Анталья)]]|| || ||18
|-
|[[:en:Sezen Aksu]]||[[:ru:Сезен Аксу]]||[[Սեզեն Աքսու]]|| ||48
|-
|[[:en:Cengiz Aktar]]||[[:ru:Актар, Дженгиз]]||[[Ջենգիզ Աքթար]]|| ||6
|-
|[[:en:Akyaka, Ula]]|| || || ||14
|-
|[[:en:Mete Akyol]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Kadi Burhan al-Din]]||[[:ru:Кади Бурханеддин Ахмед]]|| || ||16
|-
|[[:en:Ala Bridge]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Alaattin Ali of Karaman]]||[[:ru:Алаэддин-бей I Караманид]]|| || ||6
|-
|[[:en:Alaca Höyük]]||[[:ru:Аладжа-Хююк]]|| || ||24
|-
|[[:en:Alaçam Population Exchange Museum]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Aladağlar National Park]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Alahan Monastery]]||[[:ru:Алахан]]||[[Ալահան]]|| ||9
|-
|[[:en:Alan Gua]]||[[:ru:Алан-гоа]]|| || ||12
|-
|[[:en:Mazhar Alanson]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Alanya Archaeological Museum]]||[[:ru:Археологический музей Аланьи]]|| || ||5
|-
|[[:en:Alata Research Institute of Horticulture]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Alata River]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Albanians in Turkey]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Nebahat Albayrak]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Alemdar (ship)]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Alevism]]||[[:ru:Алевиты]]|| || ||55
|-
|[[:en:Algeria–Turkey relations]]||[[:ru:Алжиро-турецкие отношения]]|| || ||9
|-
|[[:en:Giritli Ali Aziz Efendi]]||[[:ru:Али Азиз Гириди]]|| || ||6
|-
|[[:en:Ali Demirsoy Natural History Museum]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Ali Sami Yen Stadium]]||[[:ru:Али Сами Ен (стадион)]]|| || ||18
|-
|[[:en:Safiye Ali]]|| || || ||11
|-
|[[:en:Aliağa Petkim]]||[[:ru:Алиага Петким]]|| || ||8
|-
|[[:en:Ekrem Alican]]||[[:ru:Алиджан, Экрем]]|| || ||4
|-
|[[:en:Alişar Hüyük]]||[[:ru:Алишар-Хююк]]|| || ||14
|-
|[[:en:Alişar, Sorgun]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Sadri Alışık]]||[[:ru:Садри Алышик]]|| || ||9
|-
|[[:en:Allianoi]]|| || || ||10
|-
|[[:en:Orhan Alp]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Ayşe Saffet Rıza Alpar]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Isa Alptekin]]||[[:ru:Альптекин, Иса Юсуф]]|| || ||12
|-
|[[:en:Alsancak]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Alsancak Ferry Terminal]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Altaic languages]]||[[:ru:Алтайские языки]]||[[Ալթայան լեզուներ]]|| ||104
|-
|[[:en:Altay S.K.]]||[[:ru:Алтай (футбольный клуб, Измир)]]|| || ||27
|-
|[[:en:Leman Altınçekiç]]||[[:ru:Леман Алтынчекич]]|| || ||9
|-
|[[:en:Sabire Aydemir]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Selami Altınok]]||[[:ru:Алтынок, Селами]]|| || ||5
|-
|[[:en:Mehmet Altınsoy]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Altıeylül]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Altından geçme]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Altınordu, Ordu]]|| || || ||10
|-
|[[:en:Amasra]]||[[:ru:Амасра]]|| || ||35
|-
|[[:en:Amasra Museum]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Amasya]]||[[:ru:Амасья]]||[[Ամասիա (քաղաք)]]|| ||83
|-
|[[:en:Amasya Circular]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Amasya Province]]||[[:ru:Амасья (ил)]]||[[Ամասիայի մարզ]]|| ||86
|-
|[[:en:Amasya railway station]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Amasya trials]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Amed nesîm-i subh-dem]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Ana Ardıç monumental tree]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Anadolu Agency]]||[[:ru:Информационное агентство Анадолу]]|| || ||23
|-
|[[:en:Anadolu Efes S.K.]]||[[:ru:Анадолу Эфес]]||[[Անադոլու Էֆես]]||այո||28
|-
|[[:en:Anadolu University]]||[[:ru:Анатолийский университет]]||[[Անատոլիական համալսարան]]|| ||21
|-
|[[:en:Anadoluhisarı]]||[[:ru:Анадолухисар]]||[[Անադոլուհիսար]]|| ||30
|-
|[[:en:Anadolukavağı]]||[[:ru:Анадолукавагы]]|| || ||9
|-
|[[:en:Anamur Museum]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Anası Kızından]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Anatolia Party]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Anatolian conifer and deciduous mixed forests]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Anatolian High School]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Anatolian Plate]]||[[:ru:Анатолийская плита]]|| || ||25
|-
|[[:en:Anatolian rock]]||[[:ru:Анатолийский рок]]||[[Անատոլիական ռոք]]|| ||15
|-
|[[:en:Anatolian Seljuks family tree]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Anavarza Castle]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Anchiale]]||[[:ru:Анхиал (Киликия)]]|| || ||5
|-
|[[:en:Ancient road in Tarsus]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Ancoz]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Anemurium]]||[[:ru:Анемуриум]]|| || ||9
|-
|[[:en:Rafet Angın]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Angora goat]]||[[:ru:Ангорская коза]]||[[Անգորական այծ]]|| ||34
|-
|[[:en:Ani]]||[[:ru:Ани (город)]]||[[Անի]]|| ||53
|-
|[[:en:Anıtkabir]]||[[:ru:Аныткабир]]||[[Անըթքաբիր]]|| ||45
|-
|[[:en:Ankara Aviation Museum]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Ankara Esenboğa Airport]]||[[:ru:Анкара Эсенбога (аэропорт)]]|| || ||39
|-
|[[:en:Ankara Güvercinlik Army Air Base]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Ankara International Music Festival]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Ankara Metro]]||[[:ru:Анкарский метрополитен]]|| || ||35
|-
|[[:en:Ankara Music and Fine Arts University]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Ankara Opera House]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Ankara Radio]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Ankara Tren Garı]]||[[:ru:Железнодорожный вокзал Анкары]]|| || ||6
|-
|[[:en:Ankara University]]||[[:ru:Анкарский университет]]||[[Անկարայի համալսարան]]|| ||33
|-
|[[:en:Ankara Vakıf Museum]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Ankara'dan Abim Geldi]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Annan Plan]]||[[:ru:План Аннана]]|| || ||21
|-
|[[:en:Ant (magazine)]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Antakya]]||[[:ru:Антакья]]||[[Անթաքիա]]|| ||105
|-
|[[:en:Antalya Airport]]||[[:ru:Анталья (аэропорт)]]|| || ||44
|-
|[[:en:Antalya Diplomacy Forum]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Antalya Festival]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Antalya Museum]]||[[:ru:Музей Антальи]]|| || ||11
|-
|[[:en:Antalya Province]]||[[:ru:Анталья (ил)]]||[[Անթալիայի մարզ]]||այո||91
|-
|[[:en:Antalya State Symphony Orchestra]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Anti-Turkish sentiment]]|| ||[[Թուրքոֆոբիա]]|| ||12
|-
|[[:en:Antikristos]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Antisemitism in Turkey]]||[[:ru:Антисемитизм в Турции]]||[[Հակասեմականությունը Թուրքիայում]]|| ||8
|-
|[[:en:Hamdi Apaydın]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Zekai Apaydın]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Aq Qoyunlu]]||[[:ru:Ак-Коюнлу]]||[[Ակ-Կոյունլուների պետություն]]|| ||49
|-
|[[:en:Arabesque (Turkish music)]]||[[:ru:Арабеска (турецкая музыка)]]|| || ||12
|-
|[[:en:Arabs in Turkey]]||[[:ru:Арабы в Турции]]||[[Արաբները Թուրքիայում]]|| ||17
|-
|[[:en:İnci Aral]]|| || || ||10
|-
|[[:en:Arap Islet]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Oya Araslı]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Arayış]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Ardahan]]||[[:ru:Ардахан]]||[[Արդահան]]|| ||67
|-
|[[:en:Ardahan Province]]||[[:ru:Ардахан (ил)]]||[[Արդահանի մարզ]]||այո||84
|-
|[[:en:Sadun Aren]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Cahit Arf]]||[[:ru:Арф, Джахит]]|| || ||19
|-
|[[:en:Erdoğan Arıca]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Celalettin Arif]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Arifiye]]|| || || ||15
|-
|[[:en:Kemal Arıkan]]|| ||[[Քեմալ Արըքան]]|| ||3
|-
|[[:en:Saffet Arıkan]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Suha Arın]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Bülent Arınç]]||[[:ru:Арынч, Бюлент]]|| || ||18
|-
|[[:en:Koray Ariş]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Aristarchus of Thessalonica]]||[[:ru:Аристарх (апостол от 70)]]|| || ||26
|-
|[[:en:Şarık Arıyak]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Cüneyt Arkın]]||[[:ru:Аркын, Джюнейт]]||[[Ջունեյթ Արքըն]]|| ||30
|-
|[[:en:Armenia–Turkey relations]]||[[:ru:Армяно-турецкие отношения]]||[[Հայ-թուրքական հարաբերություններ]]|| ||17
|-
|[[:en:Armenian genocide recognition]]||[[:ru:Признание геноцида армян]]||[[Հայոց ցեղասպանության ճանաչում]]|| ||13
|-
|[[:en:Armenian highlands]]||[[:ru:Армянское нагорье]]||[[Հայկական լեռնաշխարհ]]|| ||53
|-
|[[:en:Armenian national awakening]]||[[:ru:Армянское национальное возрождение]]||[[Հայոց ազգային վերածնունդ]]|| ||7
|-
|[[:en:Armenian Revolutionary Army]]||[[:ru:Армянская революционная армия]]||[[Հայ հեղափոխական բանակ]]|| ||13
|-
|[[:en:Armenian Secret Army for the Liberation of Armenia]]||[[:ru:Армянская секретная армия освобождения Армении]]||[[Հայաստանի ազատագրության հայ գաղտնի բանակ]]|| ||35
|-
|[[:en:Armenian volunteer units]]||[[:ru:Армянский корпус (Российская империя)]]||[[Հայկական կորպուս]]|| ||15
|-
|[[:en:Armenians in Turkey]]||[[:ru:Армяне в Турции]]||[[Հայերը Թուրքիայում]]|| ||20
|-
|[[:en:Armistice of Mudros]]||[[:ru:Мудросское перемирие]]||[[Մուդրոսի զինադադար]]|| ||44
|-
|[[:en:Armutlu Peninsula]]|| || || ||3
|-
|[[:en:List of arrested mayors in Turkey]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Arslan Eyce Private Amphora Museum]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Alp Arslan]]||[[:ru:Алп-Арслан]]||[[Ալփ-Արսլան]]|| ||64
|-
|[[:en:Alparslan Arslan]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Kilij Arslan IV]]||[[:ru:Кылыч-Арслан IV]]|| || ||17
|-
|[[:en:Arslanköy Pond]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Article 301 (Turkish Penal Code)]]||[[:ru:Статья 301 (Уголовный кодекс Турции)]]||[[301-րդ հոդված (Թուրքիայի քրեական օրենսգիրք)]]|| ||10
|-
|[[:en:Artuklu Palace]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Artuklu, Mardin]]|| || || ||10
|-
|[[:en:Artuqids]]||[[:ru:Артукогуллары]]|| || ||30
|-
|[[:en:Artvin]]||[[:ru:Артвин]]||[[Արդվին]]|| ||65
|-
|[[:en:Artvin Province]]||[[:ru:Артвин (ил)]]||[[Արդվինի մարզ]]|| ||91
|-
|[[:en:Oruç Reis]]||[[:ru:Арудж Барбаросса]]|| || ||30
|-
|[[:en:Asansör]]||[[:ru:Асансёр]]|| || ||12
|-
|[[:en:Asena]]||[[:ru:Арсена]]||[[Ասենա]]|| ||16
|-
|[[:en:İnci Asena]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Aspendos]]||[[:ru:Аспендос]]||[[Ասպենդոս]]|| ||30
|-
|[[:en:Aspendos International Opera and Ballet Festival]]||[[:ru:Международный фестиваль оперы и балета в Аспендосе]]|| || ||3
|-
|[[:en:Assassination of Andrei Karlov]]||[[:ru:Убийство Андрея Карлова]]||[[Անդրեյ Կառլովի սպանություն]]|| ||38
|-
|[[:en:Assassination of Hrant Dink]]|| ||[[Հրանտ Դինքի սպանություն]]|| ||8
|-
|[[:en:Assassination of Jamal Khashoggi]]||[[:ru:Убийство Джамаля Хашогги]]||[[Ջամալ Խաշոգջիի սպանություն]]|| ||14
|-
|[[:en:Assassination of Talaat Pasha]]|| || || ||7
|-
|[[:en:David Asseo]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Association for Defence of National Rights]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Assos]]||[[:ru:Ассос]]||[[Ասոս]]|| ||32
|-
|[[:en:Assyria]]||[[:ru:Ассирия]]||[[Ասորեստան]]|| ||106
|-
|[[:en:Assyrian Americans]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Assyrian homeland]]|| || || ||10
|-
|[[:en:AŞTİ]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Nurullah Ataç]]||[[:ru:Атач, Нурулла]]|| || ||6
|-
|[[:en:Beşir Atalay]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Sırrı Atalay]]|| || || ||2
|-
|[[:en:ATAŞ (Refinery)]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Atatürk Airport]]||[[:ru:Стамбульский аэропорт имени Ататюрка]]||[[Աթաթուրքի անվան միջազգային օդանավակայան]]||այո||74
|-
|[[:en:Atatürk and Şerife Bacı Monument]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Atatürk Boulevard]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Atatürk Cultural Center]]||[[:ru:Культурный центр Ататюрка]]|| || ||11
|-
|[[:en:Atatürk Cultural Center in Mersin]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Atatürk Dam]]||[[:ru:Ататюрк (ГЭС)]]|| || ||22
|-
|[[:en:Atatürk Mask]]||[[:ru:Маска Ататюрка]]|| || ||10
|-
|[[:en:Atatürk Monument (İzmir)]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Atatürk Monument (Mersin)]]|| ||[[Աթաթուրքի արձան (Մերսին)]]|| ||5
|-
|[[:en:Atatürk Museum (Adana)]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Atatürk Museum Mansion]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Atatürk Museums in Turkey]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Atatürk Reservoir]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Atatürkist Thought Association]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Oğuz Atay]]||[[:ru:Атай, Огуз]]|| || ||17
|-
|[[:en:Atik Mustafa Pasha Mosque]]||[[:ru:Церковь Святой Фёклы]]|| || ||13
|-
|[[:en:Can Atilla]]|| || || ||12
|-
|[[:en:Atılım University]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Atlas (magazine)]]|| || || ||2
|-
|[[:en:ATO Congresium]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Atsiapat]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Nihal Atsız]]||[[:ru:Атсыз, Нихаль]]|| || ||22
|-
|[[:en:ATV (Turkish TV channel)]]||[[:ru:ATV (Турция)]]||[[ATV (Թուրքիա)]]|| ||23
|-
|[[:en:August 2011 Turkey–Iraq cross-border raids]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Aulae (Cilicia)]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Austro-Turkish War (1716–1718)]]||[[:ru:Австро-турецкая война (1716—1718)]]|| || ||21
|-
|[[:en:Austro-Turkish War (1788–1791)]]||[[:ru:Австро-турецкая война (1787—1791)]]|| || ||26
|-
|[[:en:Avanos]]||[[:ru:Аванос]]||[[Ավանոս]]|| ||37
|-
|[[:en:Doğan Avcıoğlu]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Nazmi Avluca]]||[[:ru:Авлуджа, Назми]]|| || ||15
|-
|[[:en:Avrasya Anı Evi]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Avshar Turkmen]]||[[:ru:Афшары]]||[[Աֆշարներ]]|| ||23
|-
|[[:en:Aya Tekla Church]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Emre Aydın]]||[[:ru:Айдын, Эмре]]|| || ||22
|-
|[[:en:Mehmet Aydın (fraudster)]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Aydın]]||[[:ru:Айдын]]||[[Այդըն]]|| ||73
|-
|[[:en:Aydın Büyükşehir Belediyespor]]|| || || ||12
|-
|[[:en:Aydın Karşılaması]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Aydın Province]]||[[:ru:Айдын (ил)]]||[[Այդընի մարզ]]|| ||87
|-
|[[:en:Aydıncık Islands]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Aydıncık mosaic]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Aydıncık Nature Park]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Aydınids]]||[[:ru:Айдыногуллары]]|| || ||19
|-
|[[:en:Süreyya Ayhan]]|| || || ||18
|-
|[[:en:Ayran]]||[[:ru:Айран]]||[[Թան (ըմպելիք)]]|| ||61
|-
|[[:en:Sineperver Sultan]]||[[:ru:Айше Сениепервер-султан]]|| || ||19
|-
|[[:en:Ayvacık, Çanakkale]]||[[:ru:Айваджык]]|| || ||23
|-
|[[:en:Ayvalık]]||[[:ru:Айвалык]]||[[Այվալըք]]|| ||46
|-
|[[:en:Ayvalık Islands Nature Park]]||[[:ru:Моско]]|| || ||6
|-
|[[:en:Azerbaijan–Turkey relations]]||[[:ru:Азербайджано-турецкие отношения]]||[[Թուրք-ադրբեջանական հարաբերություններ]]|| ||15
|-
|[[:en:Azerbaijanis in Turkey]]||[[:ru:Азербайджанцы в Турции]]||[[Ադրբեջանցիները Թուրքիայում]]|| ||8
|-
|[[:en:Aziziye]]||[[:ru:Азизие]]||[[Ազիզիե (Էրզրումի մարզ)]]|| ||15
|-
|[[:en:Yusuf al-Azma]]|| || || ||14
|-
|[[:en:Azmak Creek]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Babadıl Creek]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Babadıl Islands]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Babaeski]]||[[:ru:Бабаэски]]|| || ||35
|-
|[[:en:Babai revolt]]||[[:ru:Восстание бабаи]]|| || ||6
|-
|[[:en:Baç Bridge]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Bafra]]||[[:ru:Бафра]]||[[Բաֆռա]]|| ||28
|-
|[[:en:Bağdat Avenue]]||[[:ru:Багдадский проспект]]||[[Բաղդադի պողոտա]]||այո||13
|-
|[[:en:Bağlama]]||[[:ru:Саз (музыкальный инструмент)]]||[[Սազ]]|| ||43
|-
|[[:en:Bahçe railway station]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Devlet Bahçeli]]||[[:ru:Бахчели, Девлет]]||[[Դևլեթ Բահչելի]]|| ||32
|-
|[[:en:Bahçelievler massacre]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Bahçelievler, Ankara]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Bahçeşehir University]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Bakhchysarai]]||[[:ru:Бахчисарай]]||[[Բախչիսարայ]]|| ||77
|-
|[[:en:Bâkî]]||[[:ru:Бакы]]|| || ||27
|-
|[[:en:Bakırköy]]||[[:ru:Бакыркёй]]||[[Բաքըրքյոյ]]||այո||38
|-
|[[:en:Baklahorani]]||[[:ru:Баклахорани]]|| || ||8
|-
|[[:en:Baku–Tbilisi–Ceyhan pipeline]]||[[:ru:Нефтепровод Баку — Тбилиси — Джейхан]]||[[Բաքու-Թբիլիսի-Ջեյհան նավթամուղ]]|| ||39
|-
|[[:en:Baku–Tbilisi–Kars railway]]||[[:ru:Железная дорога Баку — Тбилиси — Карс]]||[[«Բաքու-Թբիլիսի-Կարս» երկաթուղի]]|| ||21
|-
|[[:en:Balabolu]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Balçova]]|| || || ||20
|-
|[[:en:Balık Sisters]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Balıkesir]]||[[:ru:Балыкесир]]||[[Բալըքեսիր]]|| ||72
|-
|[[:en:Balıkesir Province]]||[[:ru:Балыкесир (ил)]]||[[Բալըքեսիրի մարզ]]|| ||88
|-
|[[:en:Balkans]]||[[:ru:Балканский полуостров]]||[[Բալկանյան թերակղզի]]|| ||172
|-
|[[:en:Balyan family]]||[[:ru:Бальяны]]||[[Բալյան ընտանիք]]|| ||15
|-
|[[:en:Bandırma]]||[[:ru:Бандырма]]||[[Բանդրմա]]|| ||48
|-
|[[:en:Bandırma Gulf]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Banking in Turkey]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Ali Hadi Bara]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Murat Bardakçı]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Cemil Sait Barlas]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Bartholomew I of Constantinople]]||[[:ru:Варфоломей I (патриарх Константинопольский)]]|| || ||61
|-
|[[:en:Bartın]]||[[:ru:Бартын]]||[[Բարթըն]]||այո||53
|-
|[[:en:Faik Ahmet Barutçu]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Rasim Başak]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Başakşehir]]||[[:ru:Башакшехир]]||[[Բաշաքշեհիր]]||այո||30
|-
|[[:en:İlker Başbuğ]]||[[:ru:Башбуг, Илькер]]|| || ||16
|-
|[[:en:Bashi-bazouk]]||[[:ru:Башибузуки]]||[[Բաշիբոզուկներ]]|| ||35
|-
|[[:en:Bashlyk]]||[[:ru:Башлык]]|| || ||19
|-
|[[:en:Başkale]]||[[:ru:Башкале]]||[[Ադամակերտ]]|| ||32
|-
|[[:en:Basketbol Süper Ligi]]||[[:ru:Чемпионат Турции по баскетболу]]|| || ||22
|-
|[[:en:Başpınar Nature Park]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Yıldıray Baştürk]]||[[:ru:Баштюрк, Йылдырай]]|| || ||32
|-
|[[:en:Batman, Turkey]]||[[:ru:Батман (город)]]||[[Բաթման]]|| ||81
|-
|[[:en:Battle of Abukir (1799)]]||[[:ru:Битва при Абукире (1799)]]||[[Աբուքիրի ճակատամարտ (1799)]]|| ||25
|-
|[[:en:Battle of Aleppo (1918)]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Battle of Arachova]]||[[:ru:Битва при Арахове]]|| || ||10
|-
|[[:en:Battle of Aydın]]||[[:ru:Резня в Айдыне]]|| || ||4
|-
|[[:en:Battle of Baku]]||[[:ru:Битва за Баку (1918)]]|| || ||23
|-
|[[:en:Battle of Bapheus]]||[[:ru:Бафейская битва]]|| || ||28
|-
|[[:en:Battle of Bolchu]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Battle of Chaldiran]]||[[:ru:Чалдыранская битва]]||[[Չալդրանի ճակատամարտ]]|| ||38
|-
|[[:en:Battle of Çıldır]]||[[:ru:Чилдырская битва]]||[[Չըլդըրի ճակատամարտ]]|| ||10
|-
|[[:en:Battle of Djerba]]||[[:ru:Сражение у острова Джерба]]|| || ||21
|-
|[[:en:Battle of Dorylaeum (1097)]]||[[:ru:Битва при Дорилее (1097)]]|| || ||33
|-
|[[:en:Battle of Dorylaeum (1147)]]||[[:ru:Битва при Дорилее (1147)]]|| || ||17
|-
|[[:en:Battle of Dumlupınar]]||[[:ru:Битва при Думлупынаре]]||[[Դումլուփընարի ճակատամարտ]]|| ||16
|-
|[[:en:Battle of Grocka]]|| || || ||12
|-
|[[:en:Battle of Hill 60 (Gallipoli)]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Battle of Kamatero]]||[[:ru:Битва при Каматеро]]|| || ||6
|-
|[[:en:Battle of Karpenisi]]||[[:ru:Битва при Карпениси]]|| || ||9
|-
|[[:en:Battle of Kars]]||[[:ru:Осада Карса (1877)]]||[[Կարսի պաշարում (1877)]]|| ||10
|-
|[[:en:Battle of Kars (1920)]]|| ||[[Կարսի անկում]]|| ||8
|-
|[[:en:Battle of Kosovo (1448)]]||[[:ru:Битва на Косовом поле (1448)]]|| || ||28
|-
|[[:en:Battle of Krbava Field]]||[[:ru:Битва при Крбаве]]|| || ||27
|-
|[[:en:Battle of Kumkale]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Battle of Lone Pine]]||[[:ru:Битва у одинокой сосны]]|| || ||7
|-
|[[:en:Battle of Marash]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Battle of Maritsa]]||[[:ru:Битва на Марице]]|| || ||36
|-
|[[:en:Battle of Mohács]]||[[:ru:Битва при Мохаче (1526)]]||[[Մոհաչի ճակատամարտ (1526)]]|| ||65
|-
|[[:en:Battle of Myriokephalon]]||[[:ru:Битва при Мириокефале]]||[[Միրիոկեֆալոնի ճակատամարտ]]|| ||30
|-
|[[:en:Battle of Navarino]]||[[:ru:Наваринское сражение]]|| || ||41
|-
|[[:en:Battle of Otlukbeli]]||[[:ru:Сражение при Отлукбели]]|| || ||14
|-
|[[:en:Battle of Párkány]]||[[:ru:Битва под Парканами]]|| || ||13
|-
|[[:en:Battle of Pelekanon]]||[[:ru:Битва при Пелеканоне]]|| || ||22
|-
|[[:en:Battle of Rovine]]||[[:ru:Битва при Ровине]]|| || ||17
|-
|[[:en:Battle of Saint Gotthard (1664)]]||[[:ru:Битва при Сентготхарде]]|| || ||27
|-
|[[:en:Battle of Sari Bair]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Battle of Sarikamish]]||[[:ru:Сарыкамышская операция]]||[[Սարիղամիշի ճակատամարտ]]|| ||32
|-
|[[:en:Battle of Sarikamish (1920)]]|| ||[[Սարիղամիշի ճակատամարտ (1920)]]|| ||7
|-
|[[:en:Battle of Sokhoista]]||[[:ru:Битва при Сохоисте]]|| || ||7
|-
|[[:en:Battle of the Nek]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Battle of the Sakarya]]||[[:ru:Битва при Сакарье]]||[[Սաքարյայի ճակատամարտ]]|| ||16
|-
|[[:en:Battle of Torches]]||[[:ru:Битва с факелами]]|| || ||10
|-
|[[:en:Battle of Turnadağ]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Battle of Urfa]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Battle of Valtetsi]]||[[:ru:Сражение при Валтеци]]|| || ||6
|-
|[[:en:Battle of Varna]]||[[:ru:Битва при Варне]]|| || ||43
|-
|[[:en:Battle of Vaslui]]||[[:ru:Васлуйская битва]]|| || ||19
|-
|[[:en:Battle of Vienna]]||[[:ru:Венская битва (1683)]]||[[Վիեննայի ճակատամարտ (1683)]]|| ||63
|-
|[[:en:Battle of Wawon]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Battle of Yassıçemen]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Celâl Bayar]]||[[:ru:Баяр, Махмуд Джеляль]]||[[Ջելալ Բայար]]|| ||69
|-
|[[:en:Bayat (tribe)]]||[[:ru:Баяты (огузы)]]|| || ||16
|-
|[[:en:Bayburt]]||[[:ru:Байбурт]]||[[Բաբերդ]]|| ||61
|-
|[[:en:Bayezid I]]||[[:ru:Баязид I]]||[[Բայազիդ I]]|| ||82
|-
|[[:en:Deniz Baykal]]||[[:ru:Байкал, Дениз]]|| || ||24
|-
|[[:en:Bedri Baykam]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Baykar Bayraktar TB2]]||[[:ru:Bayraktar TB2]]||[[Բայրաքթար ՏԲ2]]|| ||45
|-
|[[:en:Ümit Haluk Bayülken]]||[[:ru:Байюлкен, Халук]]|| || ||8
|-
|[[:en:Hikmet Bayur]]||[[:ru:Баюр, Юсуф Хикмет]]|| || ||7
|-
|[[:en:Elyesa Bazna]]||[[:ru:Базна, Эльяс]]|| || ||21
|-
|[[:en:Beçin]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Bedia Muvahhit]]||[[:ru:Муваххит, Бедиа]]||[[Բեդիա Մուվահհիթ]]|| ||11
|-
|[[:en:Bahaettin Rahmi Bediz]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Sheikh Bedreddin]]||[[:ru:Бедреддин Махмуд]]|| || ||15
|-
|[[:en:Beer in Turkey]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Begzada]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Hulusi Behçet]]||[[:ru:Бехчет, Хулуси]]|| || ||18
|-
|[[:en:Bekir Fikri]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Bektashi Order]]||[[:ru:Бекташи]]||[[Բեքթաշյան միաբանություն]]|| ||49
|-
|[[:en:Belceğiz Bay]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Belde]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Belenkeşlik Castle]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Belkıs Tombolo]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Sabiha Bengütaş]]||[[:ru:Бенгюташ, Сабиха]]||[[Սաբիհա Բենգյութաշ]]|| ||22
|-
|[[:en:Berdan River]]|| ||[[Կյուդնոս]]|| ||16
|-
|[[:en:Bergama]]||[[:ru:Бергама]]||[[Բերգամա]]|| ||44
|-
|[[:en:Bergama Museum]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Suat Berk]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Muazzez Tahsin Berkand]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Berkant]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Semiha Berksoy]]||[[:ru:Берксой, Семиха]]|| || ||10
|-
|[[:en:Berlin–Baghdad railway]]||[[:ru:Багдадская железная дорога]]||[[Բեռլին-Բաղդադ երկաթգիծ]]|| ||35
|-
|[[:en:Beşadalar]]|| ||[[Բեշադալար]]|| ||5
|-
|[[:en:Beşiktaş]]||[[:ru:Бешикташ (район)]]||[[Բեշիքթաշ (շրջան)]]|| ||56
|-
|[[:en:Beth Nahrain]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Bey]]||[[:ru:Бей]]||[[Բեյ]]|| ||69
|-
|[[:en:Artuk Bey]]||[[:ru:Артук бен Эксюк]]|| || ||15
|-
|[[:en:Chaghri Beg]]||[[:ru:Чагры-бек]]||[[Չաղրի բեկ]]|| ||23
|-
|[[:en:İsfendiyar Bey]]||[[:ru:Исфендияр-бей]]|| || ||5
|-
|[[:en:Kaymakam Kemal Bey]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Mazhar Müfit Bey]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Osman Hamdi Bey]]||[[:ru:Осман Хамди-бей]]||[[Օսման Համդի Բեյ]]||այո||28
|-
|[[:en:Savcı Bey]]|| || || ||12
|-
|[[:en:Yusuf Kemal Bey]]||[[:ru:Тенгиршенк, Юсуф Кемаль-бей]]|| || ||8
|-
|[[:en:Bayezid II]]||[[:ru:Баязид II]]||[[Բայազիդ II]]|| ||75
|-
|[[:en:Beycesultan]]||[[:ru:Бейджесултан]]|| || ||8
|-
|[[:en:Beykoz]]||[[:ru:Бейкоз]]||[[Բեյքոզ]]|| ||32
|-
|[[:en:Beylerbeyi event]]||[[:ru:Инцидент с бейлербеем]]|| || ||5
|-
|[[:en:Beylerbeyi Palace]]||[[:ru:Дворец Бейлербейи]]||[[Բեյլերբեյի պալատ]]||այո||27
|-
|[[:en:Beylik of Hacıemir]]||[[:ru:Хаджимирогуллары]]|| || ||5
|-
|[[:en:Beylik of Tadjeddin]]||[[:ru:Таджеддиногуллары]]|| || ||7
|-
|[[:en:Beyliks of Canik]]||[[:ru:Бейлики Джаник]]|| || ||9
|-
|[[:en:Beyoğluspor]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Beypazarı, Ankara]]||[[:ru:Бейпазары]]|| || ||38
|-
|[[:en:Bülent Bezdüz]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Bible translations into Turkish]]|| ||[[Աստվածաշնչի թուրքերեն թարգմանություն]]|| ||3
|-
|[[:en:Biga Peninsula]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Biga, Çanakkale]]||[[:ru:Бига]]|| || ||31
|-
|[[:en:Bilecik]]||[[:ru:Биледжик]]||[[Բիլեջիք]]|| ||62
|-
|[[:en:Bilecik Museum]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Üstün Bilgen-Reinart]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Bilkent University]]|| || || ||19
|-
|[[:en:Ali Rıza Binboğa]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Bingöl]]||[[:ru:Бингёль]]||[[Ճապաղջուր]]|| ||73
|-
|[[:en:Yusuf İzzet Birand]]||[[:ru:Биранд, Юсуф Иззет]]|| || ||3
|-
|[[:en:Birecik Bridge]]|| || || ||3
|-
|[[:en:İdil Biret]]||[[:ru:Бирет, Идиль]]||[[Իդիլ Բիրեթ]]|| ||31
|-
|[[:en:Birgi Grand Mosque]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Birkapılı HES]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Bitlis Province]]||[[:ru:Битлис (ил)]]||[[Բիթլիսի մարզ]]||այո||82
|-
|[[:en:BJK İnönü Stadium]]||[[:ru:Инёню (стадион)]]|| || ||26
|-
|[[:en:Black Sea Region]]||[[:ru:Черноморский регион]]||[[Սևծովյան տարածաշրջան]]||այո||60
|-
|[[:en:Block of Wikipedia in Turkey]]||[[:ru:Блокирование Википедии в Турции]]||[[Վիքիպեդիայի արգելափակումը Թուրքիայում (2017)]]|| ||36
|-
|[[:en:Blue Cruise]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Blue Mosque, Istanbul]]||[[:ru:Голубая мечеть (Стамбул)]]||[[Կապույտ մզկիթ (Ստամբուլ)]]||այո||85
|-
|[[:en:BMC (Turkey)]]||[[:ru:BMC (турецкая автомобилестроительная компания)]]|| || ||13
|-
|[[:en:Bodrum Castle]]||[[:ru:Замок Святого Петра]]||[[Սուրբ Պետրոսի ամրոց]]|| ||25
|-
|[[:en:Bodrum Mosque]]||[[:ru:Мирелейон]]|| || ||20
|-
|[[:en:Bodrumkale]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Boğatepe Cheese Museum]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Boğaziçi University]]||[[:ru:Босфорский университет]]||[[Բոսֆորի համալսարան]]|| ||33
|-
|[[:en:Boğsak Islet]]|| ||[[Բոգսակ կղզի]]||այո||4
|-
|[[:en:Bolu]]||[[:ru:Болу]]||[[Բոլու]]||այո||67
|-
|[[:en:Bolu Museum]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Bolu Province]]||[[:ru:Болу (ил)]]||[[Բոլուի մարզ]]||այո||83
|-
|[[:en:Rıza Tevfik Bölükbaşı]]||[[:ru:Бёлюкбаши, Рыза Тевфик]]|| || ||10
|-
|[[:en:Zerrin Bölükbaşı]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Claude Alexandre de Bonneval]]||[[:ru:Бонневаль, Клод Александр де]]|| || ||19
|-
|[[:en:Book of Dede Korkut]]||[[:ru:Книга моего деда Коркута]]||[[Գորգուդ պապի գիրքը]]|| ||34
|-
|[[:en:Orhan Boran]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Bosnia and Herzegovina–Turkey relations]]||[[:ru:Боснийско-турецкие отношения]]|| || ||9
|-
|[[:en:Bosphorus Bridge]]||[[:ru:Мост Мучеников 15 Июля]]||[[Բոսֆորի կամուրջ]]|| ||60
|-
|[[:en:Bosporus]]||[[:ru:Босфор]]||[[Բոսֆոր]]|| ||121
|-
|[[:en:Bostancı]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Bostanlı Open-air Archaeological Museum]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Boyoz]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Aydın Boysan]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Ferruh Bozbeyli]]||[[:ru:Бозбейли, Феррух]]|| || ||4
|-
|[[:en:Bozburun]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Bozcaada Castle]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Bozcaada, Çanakkale]]||[[:ru:Бозджаада (район)]]|| || ||9
|-
|[[:en:Bekir Bozdağ]]|| || || ||10
|-
|[[:en:Bozkır Oyun Havası]]||[[:ru:Тамзара]]||[[Թամզարա (պար)]]|| ||6
|-
|[[:en:Bozkurt of Dulkadir]]||[[:ru:Алауддевле Бозкурт]]|| || ||6
|-
|[[:en:Mahmut Esat Bozkurt]]||[[:ru:Бозкурт, Махмут Эсат]]|| || ||7
|-
|[[:en:Bozoklu Mustafa Pasha]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Boztepe Peninsula]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Bozyazı]]||[[:ru:Бозязы]]|| || ||28
|-
|[[:en:Bozyazı Island]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Carmelite Brewer Christie]]|| || || ||1
|-
|[[:en:British Institute in Ankara]]||[[:ru:Британский институт археологии в Анкаре]]|| || ||6
|-
|[[:en:British Turks]]||[[:ru:Турки в Великобритании]]|| || ||8
|-
|[[:en:Buca]]|| || || ||22
|-
|[[:en:Bucak (administrative unit)]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Bülbülün Kanadı Sarı]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Fuat Bulca]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Bulgarian Turks]]||[[:ru:Турки в Болгарии]]|| || ||26
|-
|[[:en:Bulgarian Turks in Turkey]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Bulgarian–Ottoman wars]]||[[:ru:Болгаро-османские войны]]|| || ||13
|-
|[[:en:Burak-class corvette]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Burdur]]||[[:ru:Бурдур]]||[[Բուրդուր]]|| ||54
|-
|[[:en:Burdur Archaeological Museum]]||[[:ru:Археологический музей Бурдура]]|| || ||5
|-
|[[:en:Burdur Province]]||[[:ru:Бурдур (ил)]]||[[Բուրդուրի մարզ]]||այո||81
|-
|[[:en:Burhaniye National Forces Culture Museum]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Burning of Smyrna]]||[[:ru:Резня в Смирне]]||[[Զմյուռնիայի աղետ (1922)]]|| ||27
|-
|[[:en:Bursa]]||[[:ru:Бурса (город)]]||[[Բուրսա]]|| ||123
|-
|[[:en:Bursa Atatürk Museum]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Bursa Energy Museum]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Bursa Province]]||[[:ru:Бурса (ил)]]||[[Բուրսայի մարզ]]|| ||88
|-
|[[:en:Bütün Dünya]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Büyük Ada]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Büyük Doğu (magazine)]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Büyük Ilyosta Island]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Büyük Maden Island]]||[[:ru:Маден (остров)]]|| || ||4
|-
|[[:en:Büyükada]]||[[:ru:Бююкада]]||[[Բյույուքադա]]|| ||32
|-
|[[:en:Yaşar Büyükanıt]]||[[:ru:Бююканыт, Яшар]]|| || ||16
|-
|[[:en:Erol Büyükburç]]||[[:ru:Бююкбурч, Эрол]]||[[Էրոլ Բյույուքբուրչ]]|| ||10
|-
|[[:en:Byzantine Empire under the Doukas dynasty]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Byzantine Empire under the Palaiologos dynasty]]||[[:ru:История Византийской империи (1261—1453)]]|| || ||11
|-
|[[:en:Byzantine–Seljuk wars]]||[[:ru:Византийско-сельджукские войны]]|| || ||20
|-
|[[:en:Cabotage Day]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Cacık]]||[[:ru:Дзадзики]]||[[Ձաձիկի]]||այո||47
|-
|[[:en:Çağ University]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Cağaloğlu]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Cahit Sıtkı Tarancı Museum]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Aslı Çakır Alptekin]]||[[:ru:Альптекин, Аслы]]|| || ||19
|-
|[[:en:Çakırağa Mansion]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Fevzi Çakmak]]||[[:ru:Чакмак, Мустафа Февзи]]||[[Ֆևզի Չաքմաք]]|| ||30
|-
|[[:en:Çalık Ali Pasha]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Şadi Çalık]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Çalıkuşu]]||[[:ru:Королёк — птичка певчая (роман)]]|| || ||9
|-
|[[:en:İbrahim Çallı]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Necdet Calp]]||[[:ru:Джальп, Недждет]]|| || ||4
|-
|[[:en:Cambazlı ruins]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Çanakkale]]||[[:ru:Чанаккале]]||[[Չանաքքալե]]|| ||87
|-
|[[:en:Çanakkale 1915]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Çanakkale Archaeological Museum]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Çanakkale Naval Museum]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Çanakkale Onsekiz Mart University]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Çanakkale Province]]||[[:ru:Чанаккале (ил)]]||[[Չանաքքալեի մարզ]]|| ||85
|-
|[[:en:Yaman Candar]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Çandarlı]]||[[:ru:Чандарлы (город)]]|| || ||13
|-
|[[:en:Çandır Castle]]|| ||[[Պապեռոն]]|| ||7
|-
|[[:en:Çankaya University]]||[[:ru:Университет Чанкая]]|| || ||25
|-
|[[:en:Çankaya, Ankara (district)]]||[[:ru:Чанкая (район Анкары)]]|| || ||34
|-
|[[:en:Çankırı]]||[[:ru:Чанкыры]]||[[Չանքըրը]]|| ||57
|-
|[[:en:Çankırı Province]]||[[:ru:Чанкыры (ил)]]||[[Չանքըրըի մարզ]]||այո||76
|-
|[[:en:Capital punishment in Turkey]]||[[:ru:Смертная казнь в Турции]]||[[Մահապատիժը Թուրքիայում]]|| ||10
|-
|[[:en:Capitulations of the Ottoman Empire]]||[[:ru:Капитуляции Османской империи]]||[[Օսմանյան կայսրության կապիտուլյացիա]]|| ||15
|-
|[[:en:Cappadocia]]||[[:ru:Каппадокия]]||[[Կապադովկիա]]|| ||99
|-
|[[:en:Cappadocian Greek]]||[[:ru:Каппадокийский диалект греческого языка]]|| || ||24
|-
|[[:en:Capture of Baghdad (1638)]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Capture of Cairo (1517)]]||[[:ru:Бои за Каир (1517)]]|| || ||5
|-
|[[:en:Caracalla's inscription]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Emmanuel Carasso]]||[[:ru:Карассо, Эммануил]]|| || ||11
|-
|[[:en:Carousel Shopping Center]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Çarşaf (magazine)]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Çarşıya Vardım]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Cartel (rap group)]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Casemates of İbrahim Pasha]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Castle Plan]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Berkay Çatak]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Çatalca Peninsula]]||[[:ru:Пашаэли]]||[[Չաթալջա թերակղզի]]|| ||10
|-
|[[:en:Çatalsu, Gülagaç, Aksaray]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Cathedral of Ani]]||[[:ru:Анийский собор]]||[[Սուրբ Աստվածածին Կաթողիկե եկեղեցի (Անի)]]|| ||19
|-
|[[:en:Cathedral of the Holy Cross, Aghtamar]]||[[:ru:Церковь Святого Креста (Ахтамар)]]||[[Սուրբ Խաչ եկեղեցի (Աղթամար)]]|| ||17
|-
|[[:en:Cathedral of the Holy Spirit]]|| || || ||17
|-
|[[:en:Catholic archdiocese of Ephesus]]||[[:ru:Эфесская архиепархия]]|| || ||4
|-
|[[:en:Catholic Church in Turkey]]||[[:ru:Католицизм в Турции]]|| || ||12
|-
|[[:en:Çatıören]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Caucasus]]||[[:ru:Кавказ]]||[[Կովկաս]]|| ||150
|-
|[[:en:Caucasus campaign]]||[[:ru:Кавказский фронт Первой мировой войны]]||[[Կովկասյան ճակատ]]|| ||40
|-
|[[:en:Caucasus mixed forests]]||[[:ru:Кавказские смешанные леса]]|| || ||11
|-
|[[:en:İlhan Cavcav]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Mehmed Cavid]]||[[:ru:Мехмет Джавид-бей]]||[[Մեհմեթ Ջավիդ բեյ]]|| ||14
|-
|[[:en:Halime Çavuş]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Mevlüt Çavuşoğlu]]||[[:ru:Чавушоглу, Мевлют]]||[[Մևլյութ Չավուշօղլու]]|| ||45
|-
|[[:en:Çayyolu]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Ali Fuat Cebesoy]]||[[:ru:Джебесой, Али Фуат]]||[[Ալի Ֆուաթ Ջեբեսոյ]]|| ||16
|-
|[[:en:Celali rebellions]]||[[:ru:Джелали]]||[[Ջալալիններ]]|| ||13
|-
|[[:en:Çelebi Island]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Noman Çelebicihan]]||[[:ru:Челебиджихан, Номан]]|| || ||19
|-
|[[:en:Cem (magazine)]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Cemal Reşit Rey Concert Hall]]||[[:ru:Концертный зал Джемаль Решит Рей]]|| || ||5
|-
|[[:en:Cemil Topuzlu Open-Air Theatre]]||[[:ru:Театр на открытом воздухе Джемиль Топузлу]]|| || ||6
|-
|[[:en:Cemilli Castle]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Cenaze Hasan Pasha]]||[[:ru:Кетхюда Хасан-паша]]|| || ||7
|-
|[[:en:Çenebaz Osman Efendi]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Çeng]]||[[:ru:Ченг]]|| || ||10
|-
|[[:en:Çengelhan Rahmi M. Koç Museum]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Mustafa Cengiz]]||[[:ru:Дженгиз, Мустафа]]|| || ||3
|-
|[[:en:Cennet and Cehennem]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Censorship in Turkey]]||[[:ru:Цензура в Турции]]||[[Գրաքննությունը Թուրքիայում]]|| ||12
|-
|[[:en:Central Anatolia Region]]||[[:ru:Центральная Анатолия]]||[[Կենտրոնական Անատոլիա]]||այո||61
|-
|[[:en:Central Anatolian deciduous forests]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Central Anatolian steppe]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Central Army (Turkey)]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Central Bank of the Republic of Turkey]]||[[:ru:Центральный банк Турецкой Республики]]||[[Թուրքիայի կենտրոնական բանկ]]|| ||22
|-
|[[:en:Centre for Turkey Studies]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Centre Party (Turkey)]]||[[:ru:Партия центра (Турция)]]|| || ||5
|-
|[[:en:Çerkezköy]]||[[:ru:Черкезкёй]]|| || ||31
|-
|[[:en:Çeşme]]||[[:ru:Чешме]]||[[Չեշմե]]||այո||49
|-
|[[:en:Çeşme Castle]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Çeşme Museum]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Ceyhan]]||[[:ru:Джейхан]]||[[Ջեյհան (քաղաք)]]||այո||55
|-
|[[:en:Cezayirli Gazi Hasan Paşa Monument]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Engin Cezzar]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Chaka of Smyrna]]||[[:ru:Чака-бей]]|| || ||18
|-
|[[:en:Chamber of Computer Engineers of Turkey]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Chamber of Electrical Engineers of Turkey]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Chanak Crisis]]|| || || ||10
|-
|[[:en:Çandarlı family]]||[[:ru:Чандарлы (семья)]]|| || ||12
|-
|[[:en:Chief of the Turkish General Staff]]|| ||[[Թուրքիայի գլխավոր շտաբի պետերի ցանկ]]|| ||9
|-
|[[:en:Chobanids (beylik)]]||[[:ru:Чобаногуллары]]|| || ||13
|-
|[[:en:Chora Church]]||[[:ru:Монастырь Хора]]||[[Խորայի եկեղեցի]]|| ||39
|-
|[[:en:Christianity in Turkey]]||[[:ru:Христианство в Турции]]|| || ||15
|-
|[[:en:Chufut-Kale]]||[[:ru:Чуфут-Кале]]|| || ||28
|-
|[[:en:Church of Saint Jacob of Nisibis]]|| ||[[Մար-Յակուբ]]|| ||7
|-
|[[:en:Church of Saint Mary of the Mongols]]||[[:ru:Церковь Марии Монгольской]]|| || ||14
|-
|[[:en:Church of St. Anthony of Padua, Istanbul]]||[[:ru:Церковь Святого Антония Падуанского (Стамбул)]]||[[Սուրբ Անտոնիոս Պադուացու եկեղեցի]]|| ||21
|-
|[[:en:Church of St. Mary of Blachernae]]||[[:ru:Влахернская церковь]]|| || ||18
|-
|[[:en:Church-Mosque of Vefa]]||[[:ru:Церковь Святого Феодора (Константинополь)]]|| || ||13
|-
|[[:en:Churches of Göreme]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Cibyra]]|| || || ||10
|-
|[[:en:Çiçek Island]]||[[:ru:Чичек (остров)]]|| || ||3
|-
|[[:en:Cici Kızlar]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Çifte Minareli Medrese (Erzurum)]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Çiğ köfte]]||[[:ru:Чиг-кёфте]]|| || ||17
|-
|[[:en:Muazzez İlmiye Çığ]]||[[:ru:Чиг, Муаззез Илмие]]||[[Մուազզեզ Իլմիե Չըղ]]|| ||26
|-
|[[:en:Çiğli]]|| || || ||21
|-
|[[:en:Cilandiras Bridge]]||[[:ru:Мост Джиландирас]]|| || ||4
|-
|[[:en:Tansu Çiller]]||[[:ru:Чиллер, Тансу]]||[[Թանսու Չիլլեր]]|| ||70
|-
|[[:en:Çimsataş]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Yıldıray Çınar]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Cinci Hoca]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Hüsamettin Cindoruk]]|| || || ||11
|-
|[[:en:Cingöz Recai]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Circassian genocide]]||[[:ru:Черкесское мухаджирство]]||[[Չերքեզների ցեղասպանություն]]|| ||32
|-
|[[:en:Circassians in Turkey]]||[[:ru:Черкесы в Турции]]|| || ||10
|-
|[[:en:Citizen's Party (Turkey)]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Civilian casualties and displacements during the Cyprus conflict]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Cıfıtkalesi Islet]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Çıplak Island]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Classical Age of the Ottoman Empire]]||[[:ru:Рост Османской империи]]||[[Օսմանյան կայսրության դասական ժամանակաշրջան]]|| ||21
|-
|[[:en:Cleopatra's Gate]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Climate Change and Air Management Coordination Board (Turkey)]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Climate of Turkey]]||[[:ru:Климат Турции]]|| || ||10
|-
|[[:en:CNN Türk]]||[[:ru:CNN Türk]]||[[CNN Türk]]|| ||20
|-
|[[:en:Co-Cathedral of St. Anthony of Padua (Mersin)]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Coal in Turkey]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Coal power in Turkey]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Coalition governments in Turkey]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Coast Guard Command (Turkey)]]||[[:ru:Турецкая береговая охрана]]|| || ||11
|-
|[[:en:Çoban Yıldızı]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Husam al-Din Choban]]||[[:ru:Хусамеддин Чобан-бей]]|| || ||6
|-
|[[:en:Çobandede Bridge]]|| ||[[Հովվի կամուրջ]]|| ||5
|-
|[[:en:Coca-Cola İçecek]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Adnan Çolak]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Emin Çölaşan]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Committee of Inquest]]||[[:ru:Комитет дознания]]|| || ||4
|-
|[[:en:Committee of Representation]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Committee of Union and Progress]]||[[:ru:Единение и прогресс]]||[[Միություն և առաջադիմություն]]|| ||33
|-
|[[:en:Committee on Conservation of Cultural Assets in Turkey]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Communist Party of Turkey (historical)]]||[[:ru:Коммунистическая партия Турции (1920)]]|| || ||11
|-
|[[:en:Communist Party of Turkey/Marxist–Leninist]]||[[:ru:Коммунистическая партия Турции/Марксистско-ленинская]]|| || ||20
|-
|[[:en:Complex of Sultan Bayezid II]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Confederation of Public Employees' Unions]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Confederation of Revolutionary Trade Unions of Turkey]]||[[:ru:Конфедерация революционных профсоюзов Турции]]|| || ||6
|-
|[[:en:Confederation of Turkish Real Trade Unions]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Confederation of Turkish Trade Unions]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Nuri Conker]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Conscription in Turkey]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Constituent Assembly of Turkey]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Constitutional Court of Turkey]]|| || || ||16
|-
|[[:en:Constitutional history of Turkey]]||[[:ru:Конституционная история Турции]]||[[Թուրքիայի սահմանադրական պատմություն]]|| ||13
|-
|[[:en:Consulate General of the United States, Istanbul]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Corduene]]||[[:ru:Кордуена]]||[[Կորդուք]]|| ||25
|-
|[[:en:Çorlu]]||[[:ru:Чорлу]]||[[Չորլու]]|| ||56
|-
|[[:en:Çorlulu Ali Pasha]]||[[:ru:Чорлулу Дамат Али-паша]]|| || ||12
|-
|[[:en:Çorum]]||[[:ru:Чорум]]||[[Չորում]]||այո||71
|-
|[[:en:Çorum Archaeological Museum]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Corycus]]||[[:ru:Корикос]]||[[Կոռիկոս]]|| ||16
|-
|[[:en:Gürkan Coşkun]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Olgay Coşkun]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Council of State (Turkey)]]||[[:ru:Государственный совет Турции]]|| || ||11
|-
|[[:en:Court of Cassation (Turkey)]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Crime in Turkey]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Crimean Tatars]]||[[:ru:Крымские татары]]||[[Ղրիմի թաթարներ]]|| ||80
|-
|[[:en:Crimean War]]||[[:ru:Крымская война]]||[[Ղրիմի պատերազմ]]|| ||93
|-
|[[:en:Crusade of Varna]]||[[:ru:Крестовый поход на Варну]]||[[Վառնայի խաչակրաց արշավանք]]|| ||21
|-
|[[:en:Crusades]]||[[:ru:Крестовые походы]]||[[Խաչակրաց արշավանքներ]]|| ||152
|-
|[[:en:Çubuklu]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Çukurbağ Peninsula]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Çukurova]]||[[:ru:Чукурова (низменность)]]|| || ||18
|-
|[[:en:Çukurova Motorway]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Çukurova Regional Airport]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Çukurova University]]|| ||[[Չուկուրովայի համալսարան]]|| ||7
|-
|[[:en:Çukurova, Adana]]||[[:ru:Чукурова (район)]]|| || ||22
|-
|[[:en:Culture of the Ottoman Empire]]|| || || ||12
|-
|[[:en:Gülzura Cumakunova]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Necati Cumalı]]||[[:ru:Джумалы, Неджати]]|| || ||13
|-
|[[:en:Meltem Cumbul]]||[[:ru:Джумбул, Мельтем]]|| || ||19
|-
|[[:en:Cümbüş]]|| || || ||13
|-
|[[:en:Cumhuriyet]]||[[:ru:Cumhuriyet]]||[[Ջումհուրիյեթ]]|| ||24
|-
|[[:en:Cumhuriyet Square (İzmir)]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Erli Çupi]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Cypriot intercommunal violence]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Cypriot S-300 crisis]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Cypriot Turkish]]||[[:ru:Кипрский диалект турецкого языка]]||[[Կիպրոսի թուրքերեն]]|| ||11
|-
|[[:en:Cyprus (island)]]||[[:ru:География Кипра]]|| || ||33
|-
|[[:en:Cyprus Memorial Forest in Silifke]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Cyprus reunification negotiations]]||[[:ru:Кипрский конфликт]]||[[Կիպրոսի հիմնախնդիր]]|| ||27
|-
|[[:en:Cyprus Turkish Unions Federation]]|| || || ||2
|-
|[[:en:D Grubu]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Dadaloğlu]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Sevim Dağdelen]]||[[:ru:Дагделен, Севим]]||[[Սևիմ Դագդալեն]]|| ||12
|-
|[[:en:Canan Dağdeviren]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Fazıl Hüsnü Dağlarca]]||[[:ru:Дагларджа, Фазыл Хюсню]]|| || ||19
|-
|[[:en:Dağlı Castle]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Dalaman]]||[[:ru:Даламан]]||[[Դալաման]]||այո||42
|-
|[[:en:Dalaman Airport]]||[[:ru:Даламан (аэропорт)]]|| || ||25
|-
|[[:en:Dam Başında Oturur]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Damlataş Cave]]||[[:ru:Дамлаташ]]|| || ||14
|-
|[[:en:Dana Island]]|| ||[[Դանա կղզի]]||այո||12
|-
|[[:en:Danishmendids]]||[[:ru:Данышмендиды]]||[[Դանեշմանդի ամիրայություն]]|| ||42
|-
|[[:en:Dara (Mesopotamia)]]||[[:ru:Дара (крепость в Месопотамии)]]||[[Դարա (Մարդինի գավառ)]]|| ||26
|-
|[[:en:Dardanelles]]||[[:ru:Дарданеллы]]||[[Դարդանելի նեղուց]]|| ||101
|-
|[[:en:Dardanelles Gun]]|| || || ||15
|-
|[[:en:Aylin Daşdelen]]||[[:ru:Дашделен, Айлин]]|| || ||10
|-
|[[:en:Datça]]||[[:ru:Датча]]||[[Դաթչա]]||այո||29
|-
|[[:en:Ahmet Davutoğlu]]||[[:ru:Давутоглу, Ахмет]]||[[Ահմեդ Դավութօղլու]]|| ||84
|-
|[[:en:Tara De Vries]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Decline and modernization of the Ottoman Empire]]||[[:ru:Упадок Османской империи]]|| || ||19
|-
|[[:en:Defne]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Deliçay]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Ekin Deligöz]]||[[:ru:Делигёз, Экин]]|| || ||14
|-
|[[:en:Süleyman Demirel]]||[[:ru:Демирель, Сулейман]]||[[Սուլեյման Դեմիրել]]|| ||82
|-
|[[:en:Volkan Demirel]]||[[:ru:Демирель, Волкан]]|| || ||46
|-
|[[:en:Demirkazık Peak]]||[[:ru:Демирказик]]|| || ||16
|-
|[[:en:Selahattin Demirtaş]]||[[:ru:Демирташ, Селахаттин]]||[[Սելահաթին Դեմիրթաշ]]||այո||38
|-
|[[:en:Democrat Party (Turkey, 1946–1961)]]|| || || ||11
|-
|[[:en:Democratic initiative]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Democratic Left Party (Turkey)]]||[[:ru:Демократическая левая партия]]|| || ||15
|-
|[[:en:Democratic Party (Turkey, 1970)]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Democratic Progress Party]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Democratic Society Party]]||[[:ru:Партия демократического общества]]|| || ||18
|-
|[[:en:Ordal Demokan]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Deniz Altı Horasan]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Denizli]]||[[:ru:Денизли]]||[[Դենիզլի]]|| ||83
|-
|[[:en:Denizli Atatürk and Ethnography Museum]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Denizli Province]]||[[:ru:Денизли (ил)]]||[[Դենիզլիի մարզ]]|| ||79
|-
|[[:en:Mustafa Denizli]]||[[:ru:Денизли, Мустафа]]|| || ||24
|-
|[[:en:Deportations of Kurds]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Dergâh]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Derinkuyu underground city]]||[[:ru:Деринкую (подземный город)]]||[[Դերինքույու (ստորգետնյա քաղաք)]]|| ||25
|-
|[[:en:Dersim Province]]||[[:ru:Тунджели (ил)]]||[[Թունջելիի մարզ]]||այո||76
|-
|[[:en:Kemal Derviş]]||[[:ru:Дервиш, Кемаль]]|| || ||14
|-
|[[:en:Desert Column]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Destruction of Psara]]||[[:ru:Резня на острове Псара]]|| || ||14
|-
|[[:en:Devrim]]||[[:ru:Devrim]]||[[Դևրիմ]]|| ||15
|-
|[[:en:Devşirme]]||[[:ru:Девширме]]||[[Դևշիրմե]]|| ||39
|-
|[[:en:Dicle University]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Didim]]||[[:ru:Дидим]]|| || ||38
|-
|[[:en:Didyma]]||[[:ru:Дидима]]|| || ||29
|-
|[[:en:Diken (newspaper)]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Dikili Gulf]]||[[:ru:Дикили (бухта)]]|| || ||5
|-
|[[:en:Dikmen Vadisi]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Dikyamaç Museum]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Agop Dilâçar]]||[[:ru:Дилячар, Агоп]]||[[Հակոբ Մարթայան]]|| ||17
|-
|[[:en:Dilek Peninsula-Büyük Menderes Delta National Park]]||[[:ru:Национальный парк полуострова Дилек и дельты реки Большой Мендерес]]||[[Դիլեք թերակղզու և Մեծ Մենդերես գետի հովտի ազգային պարկ]]|| ||17
|-
|[[:en:Ali Dinçer]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Abidin Dino]]|| || || ||14
|-
|[[:en:Dipat]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Directorate of Religious Affairs]]|| || || ||16
|-
|[[:en:Diriliş: Ertuğrul]]||[[:ru:Возрождение: Эртугрул]]||[[Վերածնունդ. Էրթուղրուլ]]|| ||33
|-
|[[:en:Diyanet Center of America]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Diyarbakır]]||[[:ru:Диярбакыр]]||[[Դիարբեքիր]]|| ||92
|-
|[[:en:Diyarbakır Province]]||[[:ru:Диярбакыр (ил)]]||[[Դիարբեքիրի մարզ]]||այո||78
|-
|[[:en:Djemal Pasha]]||[[:ru:Ахмед Джемаль-паша]]||[[Ջեմալ փաշա]]|| ||42
|-
|[[:en:Doğan Kardeş]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Doğan Media Group]]|| ||[[Դողան Մեդիա հոլդինգ]]|| ||8
|-
|[[:en:Doğan-class fast attack craft]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Aydın Doğan]]||[[:ru:Доган, Айдын]]|| || ||11
|-
|[[:en:Ziya Doğan]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Doğubayazıt]]||[[:ru:Догубаязит]]||[[Բայազետ]]|| ||43
|-
|[[:en:Kenan Doğulu]]||[[:ru:Доулу, Кенан]]|| || ||20
|-
|[[:en:Doğuş University]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Dokuz Eylül University]]||[[:ru:Университет Девятого сентября]]|| || ||10
|-
|[[:en:Sulhi Dölek]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Dolma]]||[[:ru:Долма]]||[[Տոլմա]]|| ||44
|-
|[[:en:Dolmabahçe Palace]]||[[:ru:Долмабахче]]||[[Դոլմաբահչե պալատ]]|| ||51
|-
|[[:en:Domuz Island]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Doner kebab]]|| || || ||40
|-
|[[:en:Dönmeh]]||[[:ru:Дёнме]]|| || ||20
|-
|[[:en:Şebnem Dönmez]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Donuktaş]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Dörtayak]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Belgin Doruk]]||[[:ru:Дорук, Бельгин]]|| || ||11
|-
|[[:en:Döşemealtı]]||[[:ru:Дёшемеалты]]|| || ||15
|-
|[[:en:DÖSİMM]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Dragon Creek (Turkey)]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Drama Köprüsü]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Dulkadiroğlu, Kahramanmaraş]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Düm Tek Tek]]||[[:ru:Düm Tek Tek]]|| || ||13
|-
|[[:en:Dündar Bey Madrasa]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Dündar of Hamidoğlu]]||[[:ru:Дюндар-бей Хамидид]]|| || ||4
|-
|[[:en:Dünya Müzeleri Müzesi]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Osman Durmuş]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Gürdal Duyar]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Engin Altan Düzyatan]]||[[:ru:Дюзьятан, Энгин Алтан]]|| || ||19
|-
|[[:en:E-memorandum]]||[[:ru:Военный меморандум в Турции (2007)]]|| || ||6
|-
|[[:en:Early life and career of Recep Tayyip Erdoğan]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Eastern Anatolia Region]]||[[:ru:Восточная Анатолия]]||[[Արևելյան Անատոլիա]]|| ||59
|-
|[[:en:Eastern Anatolian deciduous forests]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Eastern Anatolian montane steppe]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Eastern Front (Turkey)]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Eastern Mediterranean]]|| ||[[Արևելյան Միջերկրական]]|| ||22
|-
|[[:en:Eastern Mediterranean conifer–sclerophyllous–broadleaf forests]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Eastern question]]||[[:ru:Восточный вопрос]]||[[Արևելյան հարց]]|| ||33
|-
|[[:en:Nazan Eckes]]||[[:ru:Назан Эккес]]|| || ||12
|-
|[[:en:Economic Cooperation Organization]]||[[:ru:Организация экономического сотрудничества]]|| || ||42
|-
|[[:en:Economic Cooperation Organization Trade Agreement]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Economic history of the Ottoman Empire]]||[[:ru:История экономики Османской империи]]|| || ||9
|-
|[[:en:Economy of Northern Cyprus]]||[[:ru:Экономика Турецкой Республики Северного Кипра]]|| || ||8
|-
|[[:en:Ecumenical Patriarch of Constantinople]]||[[:ru:Патриарх Константинопольский]]|| || ||43
|-
|[[:en:Eczacıbaşı]]|| || || ||10
|-
|[[:en:Edirne]]||[[:ru:Эдирне]]||[[Ադրիանապոլիս]]|| ||286
|-
|[[:en:Edirne event]]||[[:ru:Эдирнский индицент]]|| || ||8
|-
|[[:en:Edirne Museum]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Edirne Province]]||[[:ru:Эдирне (ил)]]||[[Էդիրնեի մարզ]]|| ||82
|-
|[[:en:Edremit Gulf]]||[[:ru:Эдремит (залив)]]|| || ||9
|-
|[[:en:Efeler]]|| || || ||12
|-
|[[:en:Ali Rıza Efendi]]||[[:ru:Али Рыза-эфенди]]||[[Ալի Ռըզա էֆենդի]]|| ||16
|-
|[[:en:Abu Bakr Effendi]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Efrenk River]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Ege University]]||[[:ru:Эгейский университет (Турция)]]|| || ||10
|-
|[[:en:Egebank]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Egemen HES]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Egeray]]||[[:ru:İZBAN]]|| || ||7
|-
|[[:en:Eğirdir Castle]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Eğribük]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Sökmen el-Kutbî]]||[[:ru:Сукман аль-Кутби]]|| || ||3
|-
|[[:en:Elâzığ]]||[[:ru:Элязыг]]||[[Մեզիրե]]|| ||74
|-
|[[:en:Elazığ Archaeology and Ethnography Museum]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Elazığ dik halay]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Elazığ Province]]||[[:ru:Элязыг (ил)]]||[[Էլազըղի մարզ]]||այո||77
|-
|[[:en:Elections for Metropolitan municipalities in Turkey]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Electricity sector in Turkey]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Elmalıya Yangınım]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Elmayı top top yapalım]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Turan Emeksiz]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Eminönü]]||[[:ru:Эминёню]]||[[Էմինյոնյու]]|| ||33
|-
|[[:en:Selma Emiroğlu]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Emirzeli]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Emlak Kredi Bank]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Yunus Emre]]||[[:ru:Юнус Эмре]]||[[Յունուս Էմրե]]|| ||47
|-
|[[:en:Energy in Turkey]]||[[:ru:Энергетика Турции]]||[[Թուրքիայի էներգետիկա]]|| ||11
|-
|[[:en:Energy policy of Turkey]]||[[:ru:Энергетика Турции]]||[[Թուրքիայի էներգետիկա]]|| ||11
|-
|[[:en:Enosis]]||[[:ru:Энозис]]||[[Էնոզիս]]||այո||28
|-
|[[:en:Kemani Tatyos Ekserciyan]]|| ||[[Թադեոս Էքսերճյան]]|| ||9
|-
|[[:en:Enver Pasha]]||[[:ru:Энвер-паша]]||[[Էնվեր փաշա]]|| ||59
|-
|[[:en:EOKA]]||[[:ru:ЭОКА]]||[[ԷՕԿԱ]]|| ||24
|-
|[[:en:Ephesus]]||[[:ru:Эфес (город)]]||[[Եփեսոս]]|| ||92
|-
|[[:en:Epic of Koroghlu]]||[[:ru:Кёроглы (эпос)]]||[[Քյոռօղլի (վիպերգ)]]|| ||23
|-
|[[:en:Necmettin Erbakan]]||[[:ru:Эрбакан, Неджметтин]]||[[Նեջմեթթին Էրբաքան]]|| ||58
|-
|[[:en:Candan Erçetin]]||[[:ru:Эрчетин, Джандан]]|| || ||25
|-
|[[:en:Erciyes University]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Erdek Gulf]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Erdemir]]||[[:ru:Erdemir]]|| || ||10
|-
|[[:en:Erdemli]]||[[:ru:Эрдемли]]|| || ||31
|-
|[[:en:Erdemli Pine Groove]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Etem Erdinç]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Emine Erdoğan]]||[[:ru:Эрдоган, Эмине]]||[[Էմինե Էրդողան]]|| ||30
|-
|[[:en:Yılmaz Erdoğan]]|| || || ||20
|-
|[[:en:Sertab Erener]]||[[:ru:Эренер, Сертаб]]||[[Սերթաբ Էրեներ]]|| ||51
|-
|[[:en:Erenler, Sakarya]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Eretnids]]||[[:ru:Эретнаогуллары]]|| || ||13
|-
|[[:en:Ergene, Tekirdağ]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Ergenekon]]||[[:ru:Эргунэ-кун]]|| || ||12
|-
|[[:en:Azra Erhat]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Erimtan Archaeology and Arts Museum]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Erkenek Dam]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Hüseyin Hüsnü Emir Erkilet]]||[[:ru:Эркилет, Хюсейн Хюсню Эмир]]|| || ||8
|-
|[[:en:Behiç Erkin]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Ferhunde Erkin]]||[[:ru:Эркин, Ферхунде]]|| || ||5
|-
|[[:en:Ulvi Cemal Erkin]]||[[:ru:Эркин, Ульви Джемаль]]|| || ||15
|-
|[[:en:Elza Erkip]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Hayrettin Erkmen]]||[[:ru:Эркмен, Хайреттин]]|| || ||4
|-
|[[:en:Ermenek mine accident]]|| || || ||2
|-
|[[:en:İclal Ersin]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Mehmet Akif Ersoy]]||[[:ru:Эрсой, Мехмет Акиф]]||[[Մեհմեդ Աքիֆ Էրսոյ]]|| ||40
|-
|[[:en:Metin Ersoy]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Uğur Ersoy]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Munir Ertegun]]||[[:ru:Эртегюн, Мехмет Мюнир]]|| || ||6
|-
|[[:en:Ertuğrul]]||[[:ru:Эртогрул]]||[[Էրթուղրուլ]]|| ||55
|-
|[[:en:Eryaman Stadium]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Şenes Erzik]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Erzincan]]||[[:ru:Эрзинджан]]||[[Երզնկա]]|| ||74
|-
|[[:en:Erzincan Province]]||[[:ru:Эрзинджан (ил)]]||[[Էրզինջանի մարզ]]|| ||77
|-
|[[:en:Erzurum]]||[[:ru:Эрзурум]]||[[Էրզրում]]|| ||88
|-
|[[:en:Erzurum Congress]]||[[:ru:Эрзурумский конгресс]]||[[Էրզրումի կոնգրես]]|| ||13
|-
|[[:en:Erzurum Province]]||[[:ru:Эрзурум (ил)]]||[[Էրզրումի մարզ]]||այո||82
|-
|[[:en:Semiha Es]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Markar Esayan]]||[[:ru:Есаян, Маркар]]||[[Մարգար Եսայան]]|| ||10
|-
|[[:en:Esbank]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Eşen River]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Tevfik Esenç]]||[[:ru:Эсенч, Тевфик]]|| || ||22
|-
|[[:en:Eshab-ı Kehf Cave]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Eshab-ı Kehf Kulliye]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Eshrefids]]||[[:ru:Эшрефогуллары]]|| || ||12
|-
|[[:en:Eski Imaret Mosque]]||[[:ru:Церковь Христа Пантепопта]]|| || ||19
|-
|[[:en:Eskişehir]]||[[:ru:Эскишехир]]||[[Էսքիշեհիր]]|| ||89
|-
|[[:en:Eskişehir Caricature Museum]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Eskişehir Eti Archaeology Museum]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Eskişehir Osmangazi University]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Eskişehir Province]]||[[:ru:Эскишехир (ил)]]||[[Էսքիշեհիրի մարզ]]||այո||75
|-
|[[:en:Eskişehir Technical University]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Eskişehir Zoo]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Eşrefpaşa]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Ethnic groups in the Middle East]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Ethnography Museum of Ankara]]||[[:ru:Этнографический музей (Анкара)]]|| || ||13
|-
|[[:en:Euphrates]]||[[:ru:Евфрат]]||[[Եփրատ]]|| ||127
|-
|[[:en:Eurasianism]]||[[:ru:Евразийство]]|| || ||33
|-
|[[:en:European Union–Turkey Customs Union]]||[[:ru:Таможенный союз между Европейским союзом и Турцией]]|| || ||12
|-
|[[:en:Euxine–Colchic deciduous forests]]|| || || ||13
|-
|[[:en:Evliya Çelebi]]||[[:ru:Эвлия Челеби]]||[[Էվլիյա Չելեբի]]|| ||59
|-
|[[:en:Kenan Evren]]||[[:ru:Эврен, Кенан]]||[[Քենան Էվրեն]]|| ||65
|-
|[[:en:Expulsion of Istanbul Greeks]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Eren Eyüboğlu]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Ezgi Eyüboğlu]]||[[:ru:Эйюбоглу, Эзги]]|| || ||11
|-
|[[:en:Eyüp]]||[[:ru:Эюп (район)]]||[[Էյուփ]]||այո||36
|-
|[[:en:Eyyübiye]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Ezginin Günlüğü]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Ezine, Çanakkale]]||[[:ru:Эзине (Чанаккале)]]|| || ||25
|-
|[[:en:F-type Prisons]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Famagusta]]||[[:ru:Фамагуста]]||[[Ֆամագուստա]]|| ||68
|-
|[[:en:Fantezi]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Al-Farabi]]||[[:ru:Аль-Фараби]]||[[Ալ-Ֆարաբի]]|| ||86
|-
|[[:en:Nermin Farukî]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Fatih]]||[[:ru:Фатих]]||[[Ֆաթիհ]]|| ||53
|-
|[[:en:Fatih Mosque (Istanbul)]]||[[:ru:Фатих (мечеть)]]||[[Ֆաթիհ (մզկիթ)]]|| ||34
|-
|[[:en:Fatih Sultan Mehmet Bridge]]||[[:ru:Мост Султана Мехмеда Фатиха]]||[[Սուլթան Մեհմեդ Ֆաթիհի կամուրջ]]|| ||40
|-
|[[:en:Fatih University]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Fatma of the Forest]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Kara Fatma]]||[[:ru:Кара Фатьма]]|| || ||15
|-
|[[:en:Fatsa]]||[[:ru:Фатса]]||[[Ֆաթսա]]|| ||33
|-
|[[:en:Fatwa of Ankara]]||[[:ru:Война за независимость Турции]]||[[Թուրքիայի անկախության պատերազմ]]|| ||61
|-
|[[:en:Fauna of Turkey]]|| || || ||3
|-
|[[:en:February 2016 Ankara bombing]]||[[:ru:Теракт в Анкаре (февраль 2016)]]|| || ||29
|-
|[[:en:Feke]]||[[:ru:Феке]]||[[Վահկա]]|| ||29
|-
|[[:en:Fenari Isa Mosque]]||[[:ru:Монастырь Липса]]|| || ||18
|-
|[[:en:Fener Island]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Fenerbahçe S.K. (women's volleyball)]]||[[:ru:Фенербахче (женский волейбольный клуб)]]|| || ||19
|-
|[[:en:Fenerbahçe Ülkerspor]]||[[:ru:Фенербахче (мужской баскетбольный клуб)]]|| || ||33
|-
|[[:en:Şebnem Ferah]]||[[:ru:Ферах, Шебнем]]|| || ||20
|-
|[[:en:Fertile Crescent]]||[[:ru:Плодородный полумесяц]]||[[Բարեբեր մահիկ]]|| ||76
|-
|[[:en:Fethiye]]||[[:ru:Фетхие]]||[[Ֆեթհիե]]|| ||54
|-
|[[:en:Fez (hat)]]||[[:ru:Феска]]||[[Ֆես (գլխարկ)]]||այո||59
|-
|[[:en:Feza Gürsey Science Center]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Fifty civil engineering feats in Turkey]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Fil Bridge]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Finike]]||[[:ru:Финике]]|| || ||35
|-
|[[:en:Dengir Mir Mehmet Fırat]]||[[:ru:Фырат, Денгир Мир Мехмет]]|| || ||10
|-
|[[:en:First Army (Turkey)]]||[[:ru:1-я армия (Турция)]]|| || ||9
|-
|[[:en:First Battle of İnönü]]||[[:ru:Первая битва при Инёню]]|| || ||9
|-
|[[:en:First Constitutional Era]]|| || || ||16
|-
|[[:en:First Council of Nicaea]]||[[:ru:Первый Никейский собор]]||[[Նիկիայի Ա տիեզերական ժողով]]||այո||78
|-
|[[:en:First national architectural movement]]|| || || ||3
|-
|[[:en:First Serbian Uprising]]||[[:ru:Первое сербское восстание]]||[[Սերբական առաջին ապստամբություն]]|| ||35
|-
|[[:en:Fitnat Hanım]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Flag of Turkey]]||[[:ru:Флаг Турции]]||[[Թուրքիայի դրոշ]]|| ||76
|-
|[[:en:Flags of the Ottoman Empire]]||[[:ru:Флаг Османской империи]]|| || ||25
|-
|[[:en:Foça]]||[[:ru:Фоча (Турция)]]|| || ||35
|-
|[[:en:Foça Castle]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Forum of Constantine]]||[[:ru:Форум Константина]]|| || ||19
|-
|[[:en:Forum of Theodosius]]||[[:ru:Форум Феодосия]]|| || ||14
|-
|[[:en:Defne Joy Foster]]||[[:ru:Фостер, Дефни Джой]]||[[Դեֆնե Ջոյ Ֆոստեր]]|| ||11
|-
|[[:en:Foundation of Ottoman Empire]]||[[:ru:Образование Османской империи]]|| || ||21
|-
|[[:en:Fox (Turkish TV channel)]]||[[:ru:Fox (Турция)]]||[[FOX (Թուրքիա)]]|| ||17
|-
|[[:en:France–Turkey relations]]||[[:ru:Турецко-французские отношения]]||[[Թուրք-ֆրանսիական հարաբերություններ]]|| ||10
|-
|[[:en:Franco-Turkish War]]||[[:ru:Французская интервенция в Киликию]]||[[Ֆրանս-թուրքական պատերազմ]]|| ||22
|-
|[[:en:Sami Frashëri]]||[[:ru:Фрашери, Сами]]|| || ||32
|-
|[[:en:Frederick Barbarossa Memorial (Silifke)]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Free Cause Party]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Free Democratic Party (Turkey)]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Freedom and Constitution Day]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Freedom of religion in Turkey]]|| || || ||8
|-
|[[:en:From the Village to the City]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Fuat Avni]]||[[:ru:Фуат Авни]]|| || ||7
|-
|[[:en:Fuzuli (writer)]]||[[:ru:Физули]]||[[Ֆիզուլի (բանաստեղծ)]]|| ||81
|-
|[[:en:G20]]||[[:ru:Большая двадцатка]]||[[Մեծ քսանյակ]]||այո||96
|-
|[[:en:G33 (developing countries)]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Gagauz people]]||[[:ru:Гагаузы]]||[[Գագաուզներ]]|| ||66
|-
|[[:en:Galata]]||[[:ru:Галата]]||[[Գալաթա]]|| ||36
|-
|[[:en:Galata Bridge]]||[[:ru:Галатский мост]]||[[Գալաթայի կամուրջ]]||այո||34
|-
|[[:en:Galata Tower]]||[[:ru:Галатская башня]]||[[Գալաթայի աշտարակ]]|| ||50
|-
|[[:en:Galatasaray High School]]||[[:ru:Галатасарайский лицей]]||[[Գալաթասարայի վարժարան]]||այո||19
|-
|[[:en:Galatasaray University]]||[[:ru:Галатасарайский университет]]||[[Գալաթասարայի համալսարան]]|| ||13
|-
|[[:en:Galatia]]||[[:ru:Галатия]]||[[Գաղատա]]|| ||55
|-
|[[:en:Reşit Galip]]||[[:ru:Галип, Решит]]|| || ||6
|-
|[[:en:Gallipoli]]||[[:ru:Галлипольский полуостров]]||[[Գալիպոլի]]||այո||61
|-
|[[:en:Gallipoli (2005 film)]]||[[:ru:Гелиболу (фильм, 2005)]]|| || ||10
|-
|[[:en:Garip]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Gaza flotilla raid]]||[[:ru:Конфликт у берегов Газы (2010)]]|| || ||36
|-
|[[:en:Gaza Freedom Flotilla]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Gazi Anadolu Lisesi]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Gazi Hüseyin Pasha]]||[[:ru:Гази Хусейн-паша]]|| || ||13
|-
|[[:en:Gazi Mustafa Kemal Boulevard]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Gazi Umur Bey Monument]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Gazi University]]||[[:ru:Университет Гази]]||[[Գազի համալսարան]]|| ||17
|-
|[[:en:Danishmend Gazi]]||[[:ru:Данышменд Гази]]||[[Դանեշմանդ Ղազի]]|| ||22
|-
|[[:en:Gaziantep]]||[[:ru:Газиантеп]]||[[Այնթապ]]|| ||110
|-
|[[:en:Gaziantep Basketbol]]|| || || ||12
|-
|[[:en:Gaziantep Castle]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Gaziantep Province]]||[[:ru:Газиантеп (ил)]]||[[Գազիանթեփի մարզ]]||այո||77
|-
|[[:en:Gaziantep Zoo]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Emel Gazimihal]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Gaziosmanpaşa]]||[[:ru:Газиосманпаша]]||[[Գազիօսմանփաշա]]||այո||37
|-
|[[:en:Gebze Technical University]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Namık Gedik]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Erol Gelenbe]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Gelibolu]]||[[:ru:Гелиболу]]||[[Գելիբոլու]]|| ||50
|-
|[[:en:Gelibolu War Museum]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Gemlik]]||[[:ru:Гемлик]]|| || ||33
|-
|[[:en:Leyla Gencer]]||[[:ru:Генджер, Лейла]]|| || ||23
|-
|[[:en:Gençlerbirliği S.K.]]||[[:ru:Генчлербирлиги]]|| || ||39
|-
|[[:en:Gendarmerie General Command]]||[[:ru:Турецкая жандармерия]]|| || ||18
|-
|[[:en:General Directorate of the Infrastructural Investment]]|| || || ||1
|-
|[[:en:General Staff Building (Ankara)]]|| || || ||2
|-
|[[:en:General Staff of the Turkish Armed Forces]]|| ||[[Թուրքիայի Գլխավոր շտաբ]]||այո||14
|-
|[[:en:Generations of Noah]]||[[:ru:Таблица народов]]|| || ||17
|-
|[[:en:Genetic history of the Middle East]]||[[:ru:Генетическая история Ближнего Востока]]||[[Մերձավոր Արևելքի գենետիկական պատմություն]]|| ||6
|-
|[[:en:Erkan Geniş]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Geographical name changes in Greece]]|| || || ||11
|-
|[[:en:Geographical regions of Turkey]]||[[:ru:Регионы Турции]]||[[Թուրքիայի աշխարհագրական շրջաններ]]|| ||53
|-
|[[:en:Geography and cartography in medieval Islam]]|| || || ||14
|-
|[[:en:German–Ottoman alliance]]||[[:ru:Германо-турецкий союз]]|| || ||16
|-
|[[:en:German–Turkish Treaty of Friendship]]|| || || ||10
|-
|[[:en:Işıl German]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Tülay German]]||[[:ru:Герман, Тюлай]]|| || ||5
|-
|[[:en:Ali Teoman Germaner]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Germany–Turkey relations]]||[[:ru:Германско-турецкие отношения]]|| || ||12
|-
|[[:en:Oya Germen]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Germiyanids]]||[[:ru:Гермияногуллары]]|| || ||15
|-
|[[:en:Hüseyin Gezer]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Gezi Park protests]]||[[:ru:Волнения в Турции (2013)]]||[[Լարվածություն Թուրքիայում (2013)]]|| ||40
|-
|[[:en:Belek Ghazi]]||[[:ru:Балак бен Бахрам]]|| || ||12
|-
|[[:en:Selim I Giray]]||[[:ru:Селим I Герай]]|| || ||17
|-
|[[:en:Giresun]]||[[:ru:Гиресун]]||[[Գիրեսուն]]|| ||65
|-
|[[:en:Giresun Museum]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Giresun University]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Göcek Island]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Göcek, Fethiye]]|| || || ||12
|-
|[[:en:Ali İhsan Göğüş]]||[[:ru:Гёгюш, Али Ихсан]]|| || ||4
|-
|[[:en:Gök Medrese (Sivas)]]||[[:ru:Гёк медресе (Сивас)]]|| || ||11
|-
|[[:en:Ziya Gökalp]]||[[:ru:Зия Гёкальп]]||[[Զիա Գյոքալփ]]|| ||39
|-
|[[:en:Melih Gökçek]]||[[:ru:Гёкчек, Мелих]]||[[Մելիհ Գյոքչեք]]|| ||15
|-
|[[:en:Gökçen Efe]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Sabiha Gökçen]]||[[:ru:Гёкчен, Сабиха]]||[[Սաբիհա Գյոքչեն]]|| ||51
|-
|[[:en:Gökkale]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Göktaş Dam]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Göktürk family tree]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Gölbaşı]]|| ||[[Գյոլբաշի (այլ կիրառումներ)]]|| ||11
|-
|[[:en:Gölbaşı, Ankara]]||[[:ru:Гёльбаши (Анкара)]]|| || ||31
|-
|[[:en:Golden Horn]]||[[:ru:Золотой Рог (Стамбул)]]||[[Ոսկեղջյուր]]|| ||55
|-
|[[:en:Golden Microphone]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Gönül Bridge]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Gordion Museum]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Görecek Island]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Göreme]]||[[:ru:Гёреме]]|| || ||43
|-
|[[:en:Şerif Gören]]||[[:ru:Гёрен, Шериф]]|| || ||15
|-
|[[:en:Yavuz Görey]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Government of the classical Ottoman Empire]]||[[:ru:Государственная организация Османской империи]]|| || ||10
|-
|[[:en:Government of the late Ottoman Empire]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Gözleme]]||[[:ru:Гёзлеме]]|| || ||20
|-
|[[:en:Gözlükule]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Gözlükule Research Center]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Gözne Castle]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Grand vizier]]||[[:ru:Великий визирь]]||[[Մեծ վեզիր]]|| ||47
|-
|[[:en:Great Anatolia Party]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Great Eastern Crisis]]||[[:ru:Восточный кризис]]|| || ||19
|-
|[[:en:Great Offensive]]|| || || ||12
|-
|[[:en:Great Palace Mosaic Museum]]||[[:ru:Музей мозаики Большого дворца]]|| || ||11
|-
|[[:en:Great Palace of Constantinople]]||[[:ru:Большой дворец (Константинополь)]]|| || ||26
|-
|[[:en:Great Turkey Party]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Greek landing at Smyrna]]|| || || ||10
|-
|[[:en:Greek refugees]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Greek War of Independence]]||[[:ru:Греческая революция]]||[[Հունաստանի անկախության պատերազմ]]|| ||66
|-
|[[:en:Greek–Turkish earthquake diplomacy]]||[[:ru:Греко-турецкая дипломатия землетрясений]]||[[Հույն-թուրքական երկրաշարժերի դիվանագիտություն]]|| ||7
|-
|[[:en:Greeks in Turkey]]||[[:ru:Греки в Турции]]|| || ||12
|-
|[[:en:Greenway CSP Mersin Solar Tower]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Grey Wolves (organization)]]||[[:ru:Бозкурт]]||[[Գորշ գայլեր (կազմակերպություն)]]|| ||35
|-
|[[:en:Gül Mosque]]||[[:ru:Церковь Святой Феодосии]]|| || ||20
|-
|[[:en:Gülbahar Hatun (wife of Mehmed II)]]||[[:ru:Гюльбахар-хатун (мать Баязида II)]]|| || ||20
|-
|[[:en:Abdullah Gül]]||[[:ru:Гюль, Абдуллах]]||[[Աբդուլա Գյուլ]]|| ||107
|-
|[[:en:Zeki Gülay]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Ara Güler]]||[[:ru:Гюлер, Ара]]||[[Արա Գյուլեր]]|| ||23
|-
|[[:en:Birgül Ayman Güler]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Cemal Nadir Güler]]||[[:ru:Гюлер, Джемаль Надир]]|| || ||6
|-
|[[:en:Muammer Güler]]||[[:ru:Гюлер, Муаммер]]||[[Մուամեր Գյուլեր]]|| ||11
|-
|[[:en:Ferda Güley]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Gulf of Erenköy]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Gulf of Gemlik]]||[[:ru:Гемликский залив]]|| || ||9
|-
|[[:en:Gulf of İzmir]]||[[:ru:Измирский залив]]|| || ||21
|-
|[[:en:Gulf of Mersin]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Güllük Gulf]]||[[:ru:Мандалья]]|| || ||4
|-
|[[:en:Gülnar Hatun]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Gümüşhane]]||[[:ru:Гюмюшхане]]||[[Գյումյուշհանե]]|| ||54
|-
|[[:en:Gümüşhane Province]]||[[:ru:Гюмюшхане (ил)]]||[[Գյումյուշհանեի մարզ]]||այո||75
|-
|[[:en:Grup Gündoğarken]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Güneri of Karaman]]||[[:ru:Гюнери-бей]]|| || ||7
|-
|[[:en:Hasan Fehmi Güneş]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Turan Güneş (politician)]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Yusuf Güney]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Zerrin Güngör]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Reşat Nuri Güntekin]]||[[:ru:Гюнтекин, Решат Нури]]||[[Ռեշաթ Նուրի Գյունթեքին]]|| ||32
|-
|[[:en:Gürcütepe]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Şükrü Sina Gürel]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Gencay Gürün]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Melda Bayer]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Aydın Güven Gürkan]]||[[:ru:Гюркан, Айдын Гювен]]|| || ||6
|-
|[[:en:Cemal Gürsel]]||[[:ru:Гюрсель, Джемаль]]||[[Ջեմալ Գյուրսել]]|| ||65
|-
|[[:en:Feza Gürsey]]|| || || ||14
|-
|[[:en:Reşit Süreyya Gürsey]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Hatice Kumbaracı Gürsöz]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Kemal Güven]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Güvercin Islet]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Hacettepe University]]|| || || ||19
|-
|[[:en:Hacettepe University Ankara State Conservatory]]||[[:ru:Анкарская консерватория]]|| || ||9
|-
|[[:en:Hacivat]]||[[:ru:Карагёз]]||[[Քարագյոզ]]|| ||25
|-
|[[:en:Hadım Sinan Pasha]]||[[:ru:Хадым Синан-паша]]|| || ||17
|-
|[[:en:Hafsa Sultan Caravanserai]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Hagia Irene]]||[[:ru:Церковь Святой Ирины]]|| || ||33
|-
|[[:en:Hagia Sophia]]||[[:ru:Собор Святой Софии (Константинополь)]]||[[Սուրբ Սոֆիայի տաճար (Ստամբուլ)]]|| ||129
|-
|[[:en:Hakkâri (city)]]||[[:ru:Хаккяри (город)]]||[[Հաքյարի]]||այո||61
|-
|[[:en:Hakkâri Province]]||[[:ru:Хаккяри (ил)]]||[[Հաքյարիի մարզ]]||այո||78
|-
|[[:en:Hala Sultan Tekke]]||[[:ru:Мечеть Хала Султан Текке]]|| || ||23
|-
|[[:en:Halay]]||[[:ru:Халай (танец)]]||[[Յայլի]]|| ||10
|-
|[[:en:Halepçe Massacre]]||[[:ru:Газовая атака в Халабдже]]|| || ||33
|-
|[[:en:Ishak Haleva]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Haliç Bridge]]|| ||[[Հալիչ կամուրջ]]|| ||9
|-
|[[:en:Halicarnassus]]||[[:ru:Галикарнас]]||[[Հալիկառնաս]]|| ||46
|-
|[[:en:Haliliye]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Halkevleri]]||[[:ru:Халкевлери]]|| || ||8
|-
|[[:en:Halki seminary]]||[[:ru:Халкинская богословская школа]]|| || ||15
|-
|[[:en:Tunç Hamarat]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Hamidids]]||[[:ru:Хамидогуллары]]|| || ||15
|-
|[[:en:Hammam]]||[[:ru:Хаммам]]||[[Համամ]]|| ||51
|-
|[[:en:Hamsilos Bay]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Hamzabeyli, Lalapaşa]]|| || || ||10
|-
|[[:en:Harbour of Eleutherios]]||[[:ru:Гавань Феодосия]]|| || ||11
|-
|[[:en:Harkuşta]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Hasan (Janissary secretary)]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Hasan Ali (Kara Koyunlu)]]||[[:ru:Хасан Али-хан]]|| || ||9
|-
|[[:en:Tiryaki Hasan Pasha]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Hasankeyf]]||[[:ru:Хасанкейф]]||[[Հասանքեյֆ]]|| ||38
|-
|[[:en:Uzun Hasan]]||[[:ru:Узун Хасан]]|| || ||32
|-
|[[:en:Hatay Province]]||[[:ru:Хатай (ил)]]||[[Հաթայի մարզ]]||այո||87
|-
|[[:en:Hatay State]]||[[:ru:Государство Хатай]]|| || ||31
|-
|[[:en:Hatt-i humayun]]||[[:ru:Хатт]]||[[Հաթթը Հումայուն]]|| ||15
|-
|[[:en:Hattusa]]||[[:ru:Хаттуса]]||[[Հատտուսա]]|| ||67
|-
|[[:en:Haydarpaşa]]|| || || ||10
|-
|[[:en:Haydarpaşa Cemetery]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Haydarpaşa High School]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Haydarpaşa railway station]]||[[:ru:Вокзал Хайдарпаша]]||[[Հայդարփաշա կայարան]]|| ||27
|-
|[[:en:Headscarf rights in Turkey]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Hebilli Castle]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Hekim Island]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Hellespont]]||[[:ru:Дарданеллы]]||[[Դարդանելի նեղուց]]|| ||101
|-
|[[:en:Hemshin peoples]]||[[:ru:Амшенцы]]||[[Համշենցիներ]]|| ||32
|-
|[[:en:Hersek Headland]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Hesen Begê Cemetery]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Hey (magazine)]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Heybeliada]]||[[:ru:Хейбелиада]]||[[Հեյբելիադա]]|| ||21
|-
|[[:en:Hicaz Buselik Jewish Kanto]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Hierapolis]]||[[:ru:Иераполь]]|| || ||50
|-
|[[:en:High-speed rail in Turkey]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Nâzım Hikmet]]||[[:ru:Назым Хикмет]]||[[Նազըմ Հիքմեթ]]|| ||78
|-
|[[:en:Hilya]]||[[:ru:Хилья]]|| || ||9
|-
|[[:en:Hirami Ahmet Pasha Mosque]]||[[:ru:Церковь Иоанна Предтечи (Константинополь)]]|| || ||19
|-
|[[:en:Remziye Hisar]]||[[:ru:Хисар, Ремзие]]||[[Ռեմզիե Հիսար]]|| ||12
|-
|[[:en:Hisarın Castle]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Historic Areas of Istanbul]]|| ||[[Ստամբուլի պատմական շրջաններ]]|| ||18
|-
|[[:en:Historical Tarsus hydroelectric power plant]]|| || || ||1
|-
|[[:en:History of Ankara]]|| || || ||3
|-
|[[:en:History of Cyprus]]||[[:ru:История Кипра]]||[[Կիպրոսի պատմություն]]|| ||39
|-
|[[:en:History of Islam]]||[[:ru:История ислама]]|| || ||66
|-
|[[:en:History of the Jews in Turkey]]||[[:ru:История евреев в Турции]]|| || ||15
|-
|[[:en:History of the Ottoman Empire]]||[[:ru:История Османской империи]]|| || ||22
|-
|[[:en:History of the Russo-Turkish wars]]||[[:ru:Русско-турецкие войны]]||[[Ռուս-թուրքական պատերազմներ]]|| ||39
|-
|[[:en:History of the Turkish people]]||[[:ru:История Турции]]||[[Թուրքիայի պատմություն]]|| ||60
|-
|[[:en:Hittite language]]||[[:ru:Хеттский язык]]||[[Խեթերեն]]|| ||69
|-
|[[:en:Holy See–Turkey relations]]||[[:ru:Ватикано-турецкие отношения]]|| || ||6
|-
|[[:en:Homeland Party (Turkey, 2021)]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Hood event]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Hop De Bakim]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Hopa]]||[[:ru:Хопа]]||[[Հոփա]]|| ||36
|-
|[[:en:Horon (dance)]]|| || || ||6
|-
|[[:en:House of Mengüjek]]||[[:ru:Менгюджекогуллары]]|| || ||13
|-
|[[:en:House of the Virgin Mary]]||[[:ru:Дом Богородицы (Эфес)]]|| || ||27
|-
|[[:en:How happy is the one who says I am a Turk]]|| ||[[Ի՜նչ բախտավոր է «թուրք եմ» ասողը]]|| ||12
|-
|[[:en:Hoynat Islet]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Human chain against nuclear plant in Turkey]]||[[:ru:АЭС «Аккую»]]||[[Աքքույուի միջուկային էլեկտրակայան]]|| ||22
|-
|[[:en:Human Rights Monument]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Human rights of Kurdish people in Turkey]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Hürriyet]]||[[:ru:Hürriyet]]||[[Հուրիեթ]]|| ||33
|-
|[[:en:Hüseyin Hilmi Pasha]]||[[:ru:Хусейн Хильми-паша]]|| || ||18
|-
|[[:en:Hüseyin Rahmi Gürpınar Museum]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Hüseyin Tevfik Pasha]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Hypaepa]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Ibn Bibi]]||[[:ru:Ибн Биби]]|| || ||11
|-
|[[:en:Ibrahim of the Ottoman Empire]]||[[:ru:Ибрагим I]]||[[Իբրահիմ I]]|| ||71
|-
|[[:en:Ibrahim I of Karaman]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Ibrahim II of Karaman]]||[[:ru:Ибрагим-бей II]]|| || ||10
|-
|[[:en:Mehmet II of Karaman]]||[[:ru:Мехмет-бей II Караманид]]|| || ||7
|-
|[[:en:Ibrahim Pasha Palace]]||[[:ru:Дворец Ибрагим-паши]]|| || ||9
|-
|[[:en:İçerenköy]]|| || || ||4
|-
|[[:en:İçil]]|| ||[[Իչելի գավառ]]|| ||4
|-
|[[:en:İçmeler]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Iğdır]]||[[:ru:Ыгдыр]]||[[Իգդիր]]|| ||77
|-
|[[:en:Iğdır Province]]||[[:ru:Ыгдыр (ил)]]||[[Իգդիրի մարզ]]||այո||76
|-
|[[:en:Ihlamur Pavilion]]||[[:ru:Ыхламур]]|| || ||12
|-
|[[:en:Ekmeleddin İhsanoğlu]]||[[:ru:Ихсаноглу, Экмеледдин]]||[[Էքմելեդին Իհսանօղլու]]|| ||29
|-
|[[:en:Masatoshi Gündüz Ikeda]]||[[:ru:Икэда, Масатоси Гюндюз]]|| || ||6
|-
|[[:en:Füruzan İkincioğulları]]|| || || ||2
|-
|[[:en:İkiz Islands]]||[[:ru:Икиз]]|| || ||3
|-
|[[:en:İktisat Bankası]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Tevfik İleri]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Ilgaz Mountains]]||[[:ru:Ылгаз (горы)]]||[[Իլգազի լեռնաշղթա]]|| ||17
|-
|[[:en:Ilghazi]]||[[:ru:Иль-Гази бен Артук]]|| || ||16
|-
|[[:en:Attilâ İlhan]]||[[:ru:Ильхан, Аттила]]||[[Աթիլա Իլհան]]|| ||21
|-
|[[:en:Çolpan İlhan]]||[[:ru:Ильхан, Чолпан]]||[[Չոլփան Իլհան]]|| ||15
|-
|[[:en:Müfide İlhan]]||[[:ru:Ильхан, Мюфиде]]||[[Մյուֆիդե Իլհան]]|| ||14
|-
|[[:en:Ilısu Dam]]||[[:ru:Илису (ГЭС)]]||[[Իլիսուի ամբարտակ]]|| ||17
|-
|[[:en:İlkadım]]|| || || ||13
|-
|[[:en:Ilkhanate]]||[[:ru:Государство Хулагуидов]]||[[Իլխանություն]]|| ||70
|-
|[[:en:İlyas Bey of Saruhan]]||[[:ru:Ильяс-бей Саруханоглу]]|| || ||3
|-
|[[:en:İmam bayıldı]]||[[:ru:Имам баялды]]||[[Իմամ բայալդի]]|| ||28
|-
|[[:en:İmam Hatip school]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Ekrem İmamoğlu]]||[[:ru:Имамоглу, Экрем]]||[[Էքրեմ Իմամօղլու]]|| ||42
|-
|[[:en:Immigration to Turkey]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Afet İnan]]||[[:ru:Инан, Афет]]||[[Աֆեթ Ինան]]|| ||21
|-
|[[:en:Jale İnan]]||[[:ru:Инан, Жале]]||[[Ժալե Ինան]]|| ||16
|-
|[[:en:Mustafa İnan]]||[[:ru:Инан, Мустафа]]|| || ||4
|-
|[[:en:Kadir İnanır]]|| || || ||15
|-
|[[:en:Ince Minaret Medrese]]||[[:ru:Медресе Тонкого минарета]]|| || ||9
|-
|[[:en:İnceburun Lighthouse]]|| || || ||3
|-
|[[:en:İnceğiz Cave Monastery]]|| || || ||2
|-
|[[:en:İncekaya Aqueduct]]|| || || ||2
|-
|[[:en:İncekum Nature Park]]|| || || ||2
|-
|[[:en:İnciraltı]]|| || || ||4
|-
|[[:en:İncirlik]]|| ||[[Ինջիրլիկ]]|| ||12
|-
|[[:en:Incirlik Air Base]]||[[:ru:Авиабаза Инджирлик]]||[[Ինջիրլիք]]|| ||32
|-
|[[:en:İncirliova]]|| || || ||25
|-
|[[:en:Independent Group (Turkey)]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Index of Turkey biography-related articles]]|| || || ||1
|-
|[[:en:India–Turkey relations]]||[[:ru:Индийско-турецкие отношения]]|| || ||9
|-
|[[:en:İnebolu]]|| || || ||25
|-
|[[:en:İnegöl]]||[[:ru:Инегёль]]|| || ||40
|-
|[[:en:İnönü Military Quarter and War Museum]]|| || || ||2
|-
|[[:en:İnönü University]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Erdal İnönü]]||[[:ru:Инёню, Эрдал]]||[[Էլդար Ինյոնյու]]|| ||14
|-
|[[:en:İsmet İnönü]]||[[:ru:Инёню, Исмет]]||[[Իսմեթ Ինյոնյու]]|| ||77
|-
|[[:en:International Istanbul Film Festival]]||[[:ru:Международный стамбульский кинофестиваль]]||[[Ստամբուլի կինոփառատոն]]|| ||23
|-
|[[:en:International Labor Film Festival]]|| || || ||2
|-
|[[:en:International Organization of Turkic Culture]]||[[:ru:Международная организация тюркской культуры]]||[[Թյուրքական մշակույթի միջազգային կազմակերպություն]]|| ||38
|-
|[[:en:Ionia]]||[[:ru:Иония]]||[[Հոնիա]]|| ||62
|-
|[[:en:Abdi İpekçi]]||[[:ru:Ипекчи, Абди]]||[[Աբդի Իփեքչի]]|| ||14
|-
|[[:en:İsmail Cem]]|| || || ||14
|-
|[[:en:İpekyolu]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Iranian languages]]||[[:ru:Иранские языки]]||[[Իրանական լեզուներ]]|| ||94
|-
|[[:en:Iraq–Turkey relations]]||[[:ru:Ирако-турецкие отношения]]|| || ||10
|-
|[[:en:Iraqi Turkmen Front]]|| || || ||16
|-
|[[:en:Irgandı Bridge]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Sadi Irmak]]||[[:ru:Ырмак, Сади]]|| || ||17
|-
|[[:en:İş Bank commercial featuring Atatürk]]|| || || ||4
|-
|[[:en:İsa Çelebi]]||[[:ru:Иса Челеби]]|| || ||20
|-
|[[:en:İşbank Museum]]|| || || ||4
|-
|[[:en:İşbank Museum (Ankara)]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Isfendiyarids]]||[[:ru:Джандарогуллары]]|| || ||14
|-
|[[:en:Ishak Pasha Palace]]||[[:ru:Дворец Исхак-паши]]||[[Իսհակ փաշայի պալատ]]|| ||16
|-
|[[:en:Ayhan Işık]]||[[:ru:Айхан Ышик]]|| || ||11
|-
|[[:en:Ahmet Mete Işıkara]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Işık University]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Işıkkale]]|| || || ||4
|-
|[[:en:İskender kebap]]||[[:ru:Искендер кебаб]]|| || ||20
|-
|[[:en:İskenderun]]||[[:ru:Искендерун]]||[[Ալեքսանդրետտա]]|| ||73
|-
|[[:en:İskenderun Harbor]]|| || || ||2
|-
|[[:en:İskenderun Naval Museum]]|| || || ||2
|-
|[[:en:İskenderun railway station]]|| || || ||2
|-
|[[:en:İskilip]]|| || || ||27
|-
|[[:en:Islam in Turkey]]||[[:ru:Ислам в Турции]]|| || ||17
|-
|[[:en:Islamic Development Bank]]||[[:ru:Исламский банк развития]]||[[Իսլամական զարգացման բանկ]]|| ||37
|-
|[[:en:Islamic Gunpowder empires]]||[[:ru:Пороховые империи]]|| || ||16
|-
|[[:en:Islamic State-related terrorist attacks in Turkey]]||[[:ru:Конфликт между Турцией и ИГИЛ]]|| || ||7
|-
|[[:en:İsmet İnönü Boulevard]]|| || || ||1
|-
|[[:en:İsmet İnönü Boulevard (Ankara)]]|| || || ||2
|-
|[[:en:İsmet İnönü House Museum]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Isparta]]||[[:ru:Ыспарта]]||[[Ըսփարթա]]|| ||72
|-
|[[:en:Isparta Atatürk Stadium]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Isparta Museum]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Israel–Turkey relations]]||[[:ru:Израильско-турецкие отношения]]||[[Իսրայելա-թուրքական հարաբերություններ]]|| ||17
|-
|[[:en:Istanbul Archaeology Museums]]||[[:ru:Археологический музей Стамбула]]||[[Ստամբուլի հնագիտական թանգարան]]|| ||33
|-
|[[:en:Istanbul Aviation Museum]]||[[:ru:Музей авиации (Стамбул)]]|| || ||8
|-
|[[:en:İstanbul Bank]]|| || || ||3
|-
|[[:en:İstanbul Başakşehir F.K.]]||[[:ru:Истанбул Башакшехир]]||[[Իստանբուլ Բաշակշեհիր]]|| ||45
|-
|[[:en:Istanbul Biennial]]||[[:ru:Стамбульская биеннале]]||[[Ստամբուլի բիեննալե]]|| ||13
|-
|[[:en:Istanbul Bilgi University]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Istanbul Chamber of Commerce]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Istanbul Commerce University Faculty of Law]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Istanbul Contemporary Art Museum]]|| || || ||5
|-
|[[:en:İstanbul Cup]]||[[:ru:Кубок Стамбула по теннису]]|| || ||20
|-
|[[:en:Istanbul High School]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Istanbul International Music Festival]]||[[:ru:Стамбульский международный музыкальный фестиваль]]|| || ||5
|-
|[[:en:Istanbul Jazz Festival]]||[[:ru:Международный Стамбульский джазовый фестиваль]]|| || ||9
|-
|[[:en:Istanbul Metro]]||[[:ru:Стамбульский метрополитен]]||[[Ստամբուլի մետրոպոլիտեն]]||այո||49
|-
|[[:en:Istanbul Military Museum]]||[[:ru:Стамбульский военный музей]]|| || ||8
|-
|[[:en:İstanbul Modern]]||[[:ru:Истанбул Модерн]]|| || ||20
|-
|[[:en:Istanbul Park]]||[[:ru:Истанбул Парк]]|| || ||40
|-
|[[:en:Istanbul pogrom]]||[[:ru:Стамбульский погром]]||[[Ստամբուլի ջարդեր]]|| ||31
|-
|[[:en:Istanbul Sabiha Gökçen International Airport]]||[[:ru:Стамбульский аэропорт имени Сабихи Гёкчен]]||[[Սաբիհա Գյոքչենի անվան միջազգային օդանավակայան]]|| ||49
|-
|[[:en:İstanbul State Art and Sculpture Museum]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Istanbul Technical University]]||[[:ru:Стамбульский технический университет]]||[[Ստամբուլի տեխնիկական համալսարան]]|| ||37
|-
|[[:en:Istanbul University]]||[[:ru:Стамбульский университет]]||[[Ստամբուլի համալսարան]]|| ||51
|-
|[[:en:Istanbul University-Cerrahpaşa]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Istanbul Unveiled]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Istanbul Zoology Museum]]||[[:ru:Стамбульский зоологический музей]]|| || ||6
|-
|[[:en:İstanbulspor]]||[[:ru:Истанбулспор]]|| || ||22
|-
|[[:en:İstasyon Bridge]]|| || || ||4
|-
|[[:en:İstiklal Avenue]]||[[:ru:Истикляль (Стамбул)]]||[[Իսթիքլյալ պողոտա]]|| ||33
|-
|[[:en:İstiklal Marşı]]||[[:ru:Гимн Турции]]||[[Անկախության երթ]]|| ||74
|-
|[[:en:Italian Levantine]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Italian War of 1542–1546]]||[[:ru:Итальянская война (1542—1546)]]|| || ||17
|-
|[[:en:İye]]||[[:ru:Ийе]]|| || ||8
|-
|[[:en:İZBAN]]||[[:ru:İZBAN]]|| || ||7
|-
|[[:en:Hafız Selman İzbeli]]|| || || ||1
|-
|[[:en:İZDENİZ]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Adıyaman]]||[[:ru:Адыяман]]||[[Ադըյաման]]|| ||76
|-
|[[:en:İzmir Atatürk Museum]]|| || || ||3
|-
|[[:en:İzmir Coach Terminal]]|| || || ||3
|-
|[[:en:İzmir Economic Congress]]|| || || ||3
|-
|[[:en:İzmir European Jazz Festival]]|| || || ||2
|-
|[[:en:İzmir Institute of Technology]]||[[:ru:Измирский технологический институт]]|| || ||9
|-
|[[:en:Izmir International Fair]]|| || || ||4
|-
|[[:en:İzmir Metro]]||[[:ru:Измирский метрополитен]]|| || ||30
|-
|[[:en:İzmir Province]]||[[:ru:Измир (ил)]]||[[Իզմիրի մարզ]]|| ||78
|-
|[[:en:İzmir Toy Museum]]|| || || ||3
|-
|[[:en:İzmir University of Economics]]|| || || ||4
|-
|[[:en:İzmir Women's Museum]]|| || || ||2
|-
|[[:en:İzmit]]||[[:ru:Измит]]||[[Իզմիթ]]|| ||84
|-
|[[:en:İznik]]||[[:ru:Изник]]|| || ||68
|-
|[[:en:İztuzu Beach]]||[[:ru:Черепаший берег Изтузу]]|| || ||11
|-
|[[:en:J-600T Yıldırım]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Jamanak]]|| ||[[Ժամանակ (թերթ)]]|| ||9
|-
|[[:en:Janissary]]||[[:ru:Янычары]]||[[Ենիչերիներ]]|| ||73
|-
|[[:en:Janissary Music]]|| || || ||17
|-
|[[:en:Janissary revolts]]||[[:ru:Янычары]]||[[Ենիչերիներ]]|| ||73
|-
|[[:en:January 2016 Istanbul bombing]]||[[:ru:Взрыв в Стамбуле 12 января 2016 года]]||[[Պայթյուն Ստամբուլում (2016)]]|| ||33
|-
|[[:en:Gunnar Jarring]]|| || || ||14
|-
|[[:en:Junayd of Aydın]]||[[:ru:Джунейд-бей Измироглу]]|| || ||7
|-
|[[:en:June 2015 Justice and Development Party election campaign]]|| || || ||1
|-
|[[:en:June 2015 Nationalist Movement Party election campaign]]|| || || ||1
|-
|[[:en:June 2015 Peoples' Democratic Party election campaign]]|| || || ||1
|-
|[[:en:June 2015 Republican People's Party election campaign]]|| || || ||1
|-
|[[:en:June 2016 Istanbul bombing]]|| || || ||16
|-
|[[:en:Justice Party (Turkey)]]||[[:ru:Партия справедливости (Турция)]]|| || ||10
|-
|[[:en:Cevat Şakir Kabaağaçlı]]||[[:ru:Кабаагачлы, Джеват Шакир]]|| || ||11
|-
|[[:en:Kabaçam]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Kabardian language]]||[[:ru:Кабардино-черкесский язык]]||[[Կաբարդա-չերքեզերեն]]|| ||70
|-
|[[:en:Kaç Kaç incident]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Kaçkar Mountains]]||[[:ru:Лазистанский хребет]]||[[Արևելապոնտական լեռնաշղթա]]|| ||16
|-
|[[:en:Kadir Has University]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Kadıköy]]||[[:ru:Кадыкёй]]||[[Քադըքյոյ]]||այո||52
|-
|[[:en:Kadınca]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Kadıncık 1 hydroelectric power plant]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Kadıncık 2 hydroelectric power plant]]|| || || ||2
|-
|[[:en:İsmail Kahraman]]||[[:ru:Кахраман, Исмаил]]|| || ||14
|-
|[[:en:Kahramanmaraş Archaeology Museum]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Kahramanmaraş Castle]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Kahramanmaraş Liberation Museum]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Kahramanmaraş Province]]||[[:ru:Кахраманмараш (ил)]]||[[Քահրամանմարաշի մարզ]]||այո||77
|-
|[[:en:Kaklık Cave]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Kalan Müzik]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Kaledran Creek]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Kalem Island]]||[[:ru:Калем (остров)]]|| || ||3
|-
|[[:en:Kalenderhane Mosque]]||[[:ru:Церковь Богородицы Кириотиссы]]|| || ||20
|-
|[[:en:Kalkan]]|| || || ||16
|-
|[[:en:Abdurrahman Yavuz Kalkan]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Kangal Shepherd Dog]]|| || || ||24
|-
|[[:en:Kanıt (TV series)]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Kanlıdivane]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Ceyhun Atuf Kansu]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Fulya Kantarcıoğlu]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Kanto (music)]]|| || || ||2
|-
|[[:en:KAOS GL]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Bedros Kapamajian]]|| ||[[Պետրոս Կապամաճյան]]|| ||6
|-
|[[:en:Kapıkaya Canyon]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Kara Ada (Bodrum)]]||[[:ru:Караада]]|| || ||11
|-
|[[:en:Kara Castle]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Kara Musa Pasha]]||[[:ru:Кара Муса-паша]]|| || ||9
|-
|[[:en:Rasim Kara]]||[[:ru:Кара, Расим]]|| || ||9
|-
|[[:en:Kazım Karabekir]]||[[:ru:Карабекир, Кязым Муса]]||[[Քյազըմ Կարաբեքիր]]|| ||25
|-
|[[:en:Kâzım Karabekir]]||[[:ru:Карабекир, Кязым Муса]]||[[Քյազըմ Կարաբեքիր]]|| ||25
|-
|[[:en:Karabük]]||[[:ru:Карабюк]]|| || ||65
|-
|[[:en:Karabük Kardemir Iron-Steel Museum]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Karabük Province]]||[[:ru:Карабюк (ил)]]||[[Քարաբյուքի մարզ]]||այո||73
|-
|[[:en:Karaburun]]|| || || ||25
|-
|[[:en:Karaca Island]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Cem Karaca]]||[[:ru:Караджа, Джем]]|| || ||17
|-
|[[:en:Karacaahmet Cemetery]]|| || || ||10
|-
|[[:en:Ali Naci Karacan]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Karacaoğlan River]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Tuğba Karademir]]||[[:ru:Карадемир, Туба]]|| || ||12
|-
|[[:en:Karadeniz Ereğli]]||[[:ru:Эрегли (Зонгулдак)]]|| || ||37
|-
|[[:en:Karadeniz Ereğli Museum]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Karadeniz Technical University]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Karadır kaşların ferman yazdırır]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Karaekşi Nature Park]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Bedri Karafakıoğlu]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Karagiozis]]||[[:ru:Карагиозис]]|| || ||11
|-
|[[:en:Karagöl (Toros)]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Karagöl Nature Park]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Karagöz]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Karagöz (magazine)]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Yener Karahanoğlu]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Nil Karaibrahimgil]]||[[:ru:Караибрахимгил, Нил]]|| || ||10
|-
|[[:en:Karakabaklı]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Cahit Karakaş]]||[[:ru:Каракаш, Джахит]]|| || ||4
|-
|[[:en:Karaköprü]]|| ||[[Ղարաքյոփրի]]|| ||14
|-
|[[:en:Karaköy]]|| ||[[Քարաքյոյ]]|| ||19
|-
|[[:en:Karaman]]||[[:ru:Караман (город)]]||[[Քարաման (քաղաք)]]|| ||71
|-
|[[:en:Karaman Bey]]||[[:ru:Караман-бей]]|| || ||6
|-
|[[:en:Karaman Castle]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Karaman Museum]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Karaman Province]]||[[:ru:Караман (ил)]]||[[Քարամանի մարզ]]||այո||75
|-
|[[:en:Karamania]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Karamanids]]||[[:ru:Караманогуллары]]|| || ||29
|-
|[[:en:Karamanlides]]||[[:ru:Караманлиды]]|| || ||21
|-
|[[:en:Ümit Karan]]||[[:ru:Каран, Юмит]]|| || ||16
|-
|[[:en:Karantina Island]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Karaoğlan]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Atilla Karaosmanoğlu]]||[[:ru:Караосманоглу, Атилла]]||[[Աթիլա Քարաօսմանօղլու]]|| ||7
|-
|[[:en:Yakup Kadri Karaosmanoğlu]]|| || || ||19
|-
|[[:en:Karasids]]||[[:ru:Карасыогуллары]]|| || ||15
|-
|[[:en:Karataş Islets]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Karataş, Konak]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Karatepe-Aslantaş Open-Air Museum]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Orhan Karaveli]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Refik Halit Karay]]|| || || ||10
|-
|[[:en:Murat Karayalçın]]|| ||[[Մուրատ Քարայալչըն]]|| ||6
|-
|[[:en:Murat Karayılan]]||[[:ru:Карайылан, Мурат]]|| || ||18
|-
|[[:en:Karboğazı]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Karboğazı ambush]]||[[:ru:Битва за Карбогазы]]|| || ||3
|-
|[[:en:Kardemir]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Karesi, Balıkesir]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Tawakkol Karman]]||[[:ru:Карман, Тавакуль]]||[[Թավաքքուլ Քարման]]|| ||86
|-
|[[:en:Karotseris]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Kars]]||[[:ru:Карс]]||[[Կարս]]|| ||83
|-
|[[:en:Kars Province]]||[[:ru:Карс (ил)]]||[[Կարսի մարզ (Թուրքիա)]]||այո||79
|-
|[[:en:Karsilamas]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Karşıyaka]]||[[:ru:Каршияка]]|| || ||28
|-
|[[:en:Karşıyaka Basket]]||[[:ru:Каршияка (баскетбольный клуб)]]|| || ||17
|-
|[[:en:Karşıyaka Ferry Terminal]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Karşıyaka S.K.]]||[[:ru:Каршияка (футбольный клуб)]]|| || ||19
|-
|[[:en:Kartal]]||[[:ru:Картал (Стамбул)]]||[[Քարթալ]]|| ||29
|-
|[[:en:Kartal-class fast attack craft]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Cezmi Kartay]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Kartepe, Kocaeli]]||[[:ru:Картепе]]|| || ||22
|-
|[[:en:Karum (trade post)]]|| || || ||15
|-
|[[:en:Kaş]]||[[:ru:Каш]]||[[Քաշ (քաղաք)]]|| ||41
|-
|[[:en:Gencay Kasapçı]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Mahmud al-Kashgari]]||[[:ru:Махмуд аль-Кашгари]]|| || ||47
|-
|[[:en:Kasım of Karaman]]||[[:ru:Касым-бей Караманид]]|| || ||7
|-
|[[:en:Kasımiye Medrese]]||[[:ru:Медресе Гасымия]]|| || ||6
|-
|[[:en:Kastamonu]]||[[:ru:Кастамону]]||[[Քասթամոնու]]|| ||62
|-
|[[:en:Kastamonu Castle]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Kastamonu Ethnography Museum]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Kastamonu Governor's Office]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Katıverelim Rakıyı Da Şaraba Katıverelim]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Kaval]]||[[:ru:Кавал]]||[[Բլուլ]]|| ||28
|-
|[[:en:Osman Kavala]]||[[:ru:Кавала, Осман]]|| || ||22
|-
|[[:en:Neslihan Kavas]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Kavurma]]||[[:ru:Каварма]]||[[Ղավուրմա]]|| ||16
|-
|[[:en:Ahmet Kaya]]||[[:ru:Кая, Ахмет]]||[[Ահմեդ Քայա]]|| ||28
|-
|[[:en:Kaygusuz Abdal]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Kayı (tribe)]]||[[:ru:Кайи]]|| || ||26
|-
|[[:en:Kaykaus II]]||[[:ru:Кей-Кавус II]]|| || ||18
|-
|[[:en:Kaykhusraw I]]||[[:ru:Кей-Хосров I]]||[[Քեյխոսրով Ա]]|| ||24
|-
|[[:en:Kaykhusraw III]]||[[:ru:Кей-Хосров III]]|| || ||14
|-
|[[:en:Kaymakli Underground City]]||[[:ru:Каймаклы]]||[[Քայմաքլու]]|| ||22
|-
|[[:en:Kayraktepe Dam]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Kayseri]]||[[:ru:Кайсери]]||[[Կեսարիա]]|| ||107
|-
|[[:en:Kayseri Archaeology Museum]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Kayseri Kadir Has Stadyumu]]||[[:ru:Кадир Хас (стадион)]]|| || ||16
|-
|[[:en:Kayseri Province]]||[[:ru:Кайсери (ил)]]||[[Կայսերիի մարզ]]||այո||75
|-
|[[:en:Kayserispor]]||[[:ru:Кайсериспор]]|| || ||40
|-
|[[:en:Hagop Kazazian Pasha]]||[[:ru:Акоп Казазян-паша]]||[[Հակոբ Գազազյան փաշա]]|| ||7
|-
|[[:en:Kazıklı Bay]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Kebab]]||[[:ru:Кебаб]]||[[Քաբաբ]]||այո||82
|-
|[[:en:Keban Dam]]|| || || ||19
|-
|[[:en:Kefeli Mosque]]||[[:ru:Церковь Святого Николая (Константинополь)]]|| || ||13
|-
|[[:en:Sibel Kekilli]]||[[:ru:Кекилли, Сибель]]||[[Սիբել Քեքիլի]]|| ||45
|-
|[[:en:Kekova]]||[[:ru:Кекова (остров)]]|| || ||13
|-
|[[:en:Kemal Atatürk Memorial, Canberra]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Yaşar Kemal]]||[[:ru:Яшар Кемаль]]||[[Յաշար Քեմալ]]|| ||50
|-
|[[:en:Kemankeş Kara Mustafa Pasha]]||[[:ru:Кеманкеш Кара Мустафа-паша]]|| || ||14
|-
|[[:en:Kemenche]]||[[:ru:Кеманча]]||[[Քամանչա]]|| ||16
|-
|[[:en:Kemer]]||[[:ru:Кемер]]||[[Քեմեր (Անթալիայի մարզ)]]||այո||47
|-
|[[:en:Kemere Bridge]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Udi Hrant Kenkulian]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Muhtar Kent]]||[[:ru:Кент, Мухтар]]||[[Մուհթար Քենթ]]|| ||18
|-
|[[:en:Necdet Kent]]||[[:ru:Кент, Недждет]]|| || ||11
|-
|[[:en:Kepez, Antalya]]||[[:ru:Кепез]]|| || ||20
|-
|[[:en:Elnara Kerimova]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Kemal Kerinçsiz]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Hakkı Keskin]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Kestel, Bursa]]||[[:ru:Кестель (Бурса)]]|| || ||24
|-
|[[:en:Emin Fuat Keyman]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Kutluk Yabgu Khagan]]||[[:ru:Кутлуг-ябгу]]|| || ||9
|-
|[[:en:Khanate]]||[[:ru:Ханство]]||[[Խանություն]]|| ||45
|-
|[[:en:Jamal Khashoggi]]||[[:ru:Хашогги, Джамаль]]||[[Ջամալ Խաշոգջի]]|| ||79
|-
|[[:en:Osman Kibar]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Kibbeh]]||[[:ru:Киббех]]|| || ||31
|-
|[[:en:Kıbrıslı Mehmed Emin Pasha]]||[[:ru:Кыбрыслы Мехмед Эмин-паша]]|| || ||10
|-
|[[:en:Suat Kılıç]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Kilij]]||[[:ru:Килич]]|| || ||15
|-
|[[:en:Kilij Arslan III]]||[[:ru:Кылыч-Арслан III]]|| || ||19
|-
|[[:en:Kilis Museum]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Kilise Tepe]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Nuri Killigil]]||[[:ru:Киллигиль, Нури]]|| || ||17
|-
|[[:en:Kingdom of Armenia (antiquity)]]||[[:ru:Великая Армения]]||[[Մեծ Հայք]]|| ||52
|-
|[[:en:Kiosk]]||[[:ru:Киоск]]||[[Կրպակ]]|| ||45
|-
|[[:en:Kirkuk–Ceyhan Oil Pipeline]]||[[:ru:Нефтепровод Киркук — Джейхан]]|| || ||8
|-
|[[:en:Kirpi (film)]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Kisecik Canyon]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Ahmet Taner Kışlalı]]||[[:ru:Кышлалы, Ахмет Танер]]|| || ||10
|-
|[[:en:Hüseyin Kıvrıkoğlu]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Kizil Kilise]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Kılıç-class fast attack craft]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Kınalıada]]||[[:ru:Кыналыада]]|| || ||21
|-
|[[:en:Kırcasalih]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Kırıkkale]]||[[:ru:Кырыккале]]|| || ||59
|-
|[[:en:Kırıkkale MKE Weapons Industry Museum]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Kırkgeçit Tunnels]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Kırkkaşık Bedesten]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Kırklareli]]||[[:ru:Кыркларели]]|| || ||61
|-
|[[:en:Kırklareli Province]]||[[:ru:Кыркларели (ил)]]||[[Քըրքլարելիի մարզ]]|| ||77
|-
|[[:en:Kırşehir]]||[[:ru:Кыршехир]]||[[Քըրշեհիր]]|| ||61
|-
|[[:en:Kırşehir Museum]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Kızılay Square]]||[[:ru:Площадь Кызылай]]|| || ||11
|-
|[[:en:Kızılbağ Pond]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Kızılliman]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Kızkalesi (castle)]]||[[:ru:Кызкалеси]]|| || ||10
|-
|[[:en:Kızlar Castle]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Koç Holding]]||[[:ru:Koç Holding]]|| || ||19
|-
|[[:en:Koç School]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Koç University]]|| || || ||16
|-
|[[:en:Haluk Koç]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Vehbi Koç]]||[[:ru:Коч, Вехби]]|| || ||13
|-
|[[:en:Koca Mustafa Pasha Mosque]]||[[:ru:Церковь Святого Андрея в Крисе]]|| || ||17
|-
|[[:en:Koca Ragıp Pasha]]||[[:ru:Коджа Мехмед Рагып-паша]]|| || ||14
|-
|[[:en:Kocaeli Museum]]||[[:ru:Музей Коджаэли]]|| || ||5
|-
|[[:en:Kocaeli Peninsula]]||[[:ru:Вифинский полуостров]]|| || ||11
|-
|[[:en:Kocaeli Province]]||[[:ru:Коджаэли (ил)]]||[[Քոջայելիի մարզ]]|| ||79
|-
|[[:en:Ümmiye Koçak]]|| || || ||10
|-
|[[:en:Aziz Kocaoğlu]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Kochari]]|| || || ||11
|-
|[[:en:Hülya Koçyiğit]]|| || || ||16
|-
|[[:en:Sami Kohen]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Konak Ferry Terminal]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Konak Square]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Konak, İzmir]]|| || || ||23
|-
|[[:en:Konuralp Museum]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Konya]]||[[:ru:Конья]]||[[Քոնյա]]|| ||112
|-
|[[:en:Konya Archaeological Museum]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Konya Ereğli Museum]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Konya Ethnography Museum]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Konya Plain]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Konya Province]]||[[:ru:Конья (ил)]]||[[Քոնյայի մարզ]]||այո||78
|-
|[[:en:Konyalım Yaman Çalar Şak Şak Kaşığı]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Konyalıya Güzel Derler]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Köprüağzı railway station]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Köprüler Yaptırdım Gelip Geçmeye]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Köprülü family]]||[[:ru:Кёпрюлю]]|| || ||30
|-
|[[:en:Bülent Korkmaz]]||[[:ru:Коркмаз, Бюлент]]|| || ||29
|-
|[[:en:Korkuteli]]||[[:ru:Коркутели]]|| || ||27
|-
|[[:en:Koroghlu]]||[[:ru:Кёроглы (эпос)]]||[[Քյոռօղլի (վիպերգ)]]|| ||23
|-
|[[:en:Emel Korutürk]]||[[:ru:Корутюрк, Эмель]]|| || ||6
|-
|[[:en:Fahri Korutürk]]||[[:ru:Корутюрк, Фахри]]||[[Ֆահրի Քորություրք]]|| ||59
|-
|[[:en:Assassination of Kösem Sultan]]||[[:ru:Кёсем-султан]]||[[Քյոսեմ սուլթան]]|| ||52
|-
|[[:en:Kösem Sultan]]||[[:ru:Кёсем-султан]]||[[Քյոսեմ սուլթան]]|| ||52
|-
|[[:en:Koyun Island]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Kozan Castle]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Kravga Bridge]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Kubadabad Palace]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Kubat (singer)]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Mustafa Fehmi Kubilay]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Fazıl Küçük]]||[[:ru:Кючюк, Фазыл]]|| || ||20
|-
|[[:en:Lefter Küçükandonyadis]]||[[:ru:Кючюкандонядис, Лефтер]]|| || ||22
|-
|[[:en:Küçükçekmece Bridge]]||[[:ru:Мост Кючюкчекмедже]]|| || ||4
|-
|[[:en:İdris Küçükömer]]||[[:ru:Кючюкёмер, Идрис]]|| || ||4
|-
|[[:en:Kuleli Military High School]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Külliye]]|| || || ||15
|-
|[[:en:Kültürpark]]||[[:ru:Культурпарк]]|| || ||7
|-
|[[:en:Onur Kumbaracıbaşı]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Kumluca]]||[[:ru:Кумлуджа]]|| || ||27
|-
|[[:en:Kura–Araxes culture]]||[[:ru:Куро-араксская культура]]||[[Կուր-Արաքսյան մշակույթ]]|| ||22
|-
|[[:en:Kurdish dialects]]||[[:ru:Курдский язык]]||[[Քրդերեն]]|| ||135
|-
|[[:en:Kurdish Hezbollah]]||[[:ru:Хизболла (Турция)]]|| || ||16
|-
|[[:en:Kurdish languages]]||[[:ru:Курдский язык]]||[[Քրդերեն]]|| ||135
|-
|[[:en:Kurdish refugees]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Kurdish villages depopulated by Turkey]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Kurdish–Turkish conflict (1978–present)]]|| ||[[Թուրք-քրդական հակամարտություն]]|| ||26
|-
|[[:en:Kurdistan Freedom Hawks]]||[[:ru:Соколы свободы Курдистана]]|| || ||19
|-
|[[:en:Kurdistan Region–Turkey relations]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Küre Mountains National Park]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Konca Kuriş]]|| || || ||11
|-
|[[:en:Kurmanji]]||[[:ru:Курманджи (диалект курдского языка)]]|| || ||44
|-
|[[:en:Kürşat (hero)]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Behram Kurşunoğlu]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Kurt Seyit ve Şura]]||[[:ru:Курт Сеит и Александра]]||[[Քուրթ Սեիթ և Շուրա]]|| ||16
|-
|[[:en:Kurtkulağı Caravanserai]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Kurtuluş]]|| ||[[Քուրթուլուշ]]|| ||7
|-
|[[:en:Kurtuluş S.K.]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Kuruçeşme]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Kuşadası]]||[[:ru:Кушадасы]]||[[Քուշադասը]]|| ||59
|-
|[[:en:Kushimoto Street]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Kuşkonar and Koçağılı massacre]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Kutadgu Bilig]]|| || || ||17
|-
|[[:en:Kütahya]]||[[:ru:Кютахья]]||[[Քյութահյա]]|| ||78
|-
|[[:en:Kütahya Archaeology Museum]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Kütahya Dumlupınar University]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Kütahya Province]]||[[:ru:Кютахья (ил)]]||[[Քյութահյայի մարզ]]|| ||77
|-
|[[:en:Akagündüz Kutbay]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Sadık Kutlay]]|| || || ||2
|-
|[[:en:İbrahim Kutluay]]||[[:ru:Кутлуай, Ибрагим]]|| || ||21
|-
|[[:en:Kuva-yi Milliye]]|| || || ||10
|-
|[[:en:Kuyuluk Nature Park]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Kuzucubelen Castle]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Kwangjin Park]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Kyrgyz community in Turkey]]||[[:ru:Киргизы в Турции]]|| || ||7
|-
|[[:en:Labour Party (Turkey)]]|| || || ||11
|-
|[[:en:Lake Acıgöl]]||[[:ru:Аджыгёль (озеро)]]|| || ||13
|-
|[[:en:Lake Akyayan]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Lake Arin]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Lake Balık]]|| ||[[Գայլատու]]|| ||10
|-
|[[:en:Lake Bolluk]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Lake Boraboy]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Lake Çavuşçu]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Lake Çıldır]]||[[:ru:Чылдыр]]||[[Ծովակ լիճ]]|| ||22
|-
|[[:en:Lake Çöl]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Lake Dil]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Lake Düden]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Lake Durusu]]||[[:ru:Дурусу (озеро)]]|| || ||8
|-
|[[:en:Lake Eber]]|| || || ||10
|-
|[[:en:Lake Eşen]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Lake Haçlı]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Lake İznik]]||[[:ru:Изник (озеро)]]|| || ||24
|-
|[[:en:Lake Karamık]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Lake Karataş]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Lake Kömüşini]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Lake Palas Tuzla]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Lake Tuz]]||[[:ru:Туз (озеро)]]||[[Թուզ լիճ]]|| ||46
|-
|[[:en:Lake Tuzla]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Lake Van]]||[[:ru:Ван (озеро)]]||[[Վանա լիճ]]|| ||81
|-
|[[:en:Lake Yarışlı]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Lake Yay]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Lake Yenişehir]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Lale Island]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Lamba Da Şişesiz Yanmaz Mı]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Land ownership in Turkey]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Landing at Anzac Cove]]||[[:ru:Высадка в бухте Анзак]]|| || ||8
|-
|[[:en:Landing at Cape Helles]]||[[:ru:Высадка на мысе Геллес]]|| || ||8
|-
|[[:en:Late Bronze Age Troy]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Latin Empire]]||[[:ru:Латинская империя]]||[[Լատինական կայսրություն]]|| ||72
|-
|[[:en:Law enforcement in Turkey]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Laz people]]||[[:ru:Лазы]]||[[Լազեր (ազգ)]]|| ||45
|-
|[[:en:Le Stamboul]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Ledra Street]]||[[:ru:Ледра (улица)]]|| || ||12
|-
|[[:en:Left of Center (Turkey)]]||[[:ru:Левее центра]]|| || ||4
|-
|[[:en:Left Party (Turkey)]]||[[:ru:Партия свободы и солидарности]]|| || ||12
|-
|[[:en:Lesbian and Gay Inter-University Organization]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Letters from Turkey]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Levantine mansions of İzmir]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Levent]]||[[:ru:Левент]]||[[Լևենտ (Ստամբուլ)]]|| ||24
|-
|[[:en:LGBT rights in Turkey]]||[[:ru:Права ЛГБТ в Турции]]|| || ||23
|-
|[[:en:Liberalism in Turkey]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Liberty Party (Turkey)]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Libraries in Turkey]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Library of Celsus]]||[[:ru:Библиотека Цельса]]||[[Ցելսուսի գրադարան]]|| ||35
|-
|[[:en:Hampartsoum Limondjian]]||[[:ru:Лимонджян, Амбарцум]]||[[Համբարձում Լիմոնջյան]]|| ||12
|-
|[[:en:Limonlu, Mersin]]|| ||[[Լամոս]]|| ||8
|-
|[[:en:List of 2015 box office number-one films in Turkey]]|| || || ||2
|-
|[[:en:List of active coal-fired power stations in Turkey]]|| || || ||2
|-
|[[:en:List of airports in Turkey]]|| || || ||15
|-
|[[:en:List of alluvial plains of Turkey]]|| || || ||1
|-
|[[:en:List of ambassadors of Malaysia to Turkey]]|| || || ||1
|-
|[[:en:List of amphibious warfare vessels of the Turkish Navy]]|| || || ||1
|-
|[[:en:List of ancient amphitheatres in Turkey]]|| || || ||2
|-
|[[:en:List of ancient kingdoms of Anatolia]]|| || || ||6
|-
|[[:en:List of ancient peoples of Anatolia]]|| || || ||1
|-
|[[:en:List of Ankara University rectors]]|| || || ||1
|-
|[[:en:List of arrested journalists in Turkey]]|| || || ||6
|-
|[[:en:List of assassinated people from Turkey]]|| || || ||1
|-
|[[:en:List of attacks by ASALA]]||[[:ru:Список террористических операций АСАЛА]]||[[ՀԱՀԳԲ-ի ռազմագործողությունների ցանկ]]|| ||6
|-
|[[:en:List of banks in Turkey]]|| || || ||4
|-
|[[:en:List of battles involving the Ottoman Empire]]|| || || ||7
|-
|[[:en:List of bridges in Ankara]]|| || || ||3
|-
|[[:en:List of bridges in Turkey]]|| || || ||4
|-
|[[:en:List of campaigns of Suleiman the Magnificent]]|| || || ||6
|-
|[[:en:List of cathedrals in Turkey]]|| || || ||5
|-
|[[:en:List of cemeteries in Turkey]]|| || || ||2
|-
|[[:en:List of cities and towns on the Euphrates River]]|| || || ||1
|-
|[[:en:List of cities besieged by the Ottoman Empire]]|| || || ||2
|-
|[[:en:List of commanders of the Turkish Land Forces]]|| || || ||2
|-
|[[:en:List of companies listed on the Istanbul Stock Exchange]]|| || || ||2
|-
|[[:en:List of companies of Turkey]]|| || || ||4
|-
|[[:en:List of contemporary Turkish poets]]|| || || ||3
|-
|[[:en:List of dams and reservoirs in Turkey]]|| || || ||3
|-
|[[:en:List of defunct newspapers of Turkey]]|| || || ||1
|-
|[[:en:List of deputy prime ministers of Turkey]]|| || || ||3
|-
|[[:en:List of diplomatic missions in Turkey]]|| ||[[Թուրքիայում գործող դիվանագիտական ներկայացուցչությունների ցանկ]]|| ||10
|-
|[[:en:List of diplomatic missions of Turkey]]||[[:ru:Список дипломатических миссий Турции]]||[[Թուրքիայի դիվանագիտական ներկայացուցչությունների ցանկ]]|| ||16
|-
|[[:en:List of districts in Turkey]]|| || || ||7
|-
|[[:en:List of English words of Turkic origin]]|| || || ||1
|-
|[[:en:List of ferry quays in Istanbul]]|| || || ||2
|-
|[[:en:List of ferry quays in İzmir]]|| || || ||2
|-
|[[:en:List of festivals in Turkey]]|| || || ||2
|-
|[[:en:List of field marshals of the Ottoman Empire]]|| || || ||2
|-
|[[:en:List of football clubs in Turkey]]|| || || ||3
|-
|[[:en:List of free zones of Turkey]]|| || || ||1
|-
|[[:en:List of high schools in Turkey]]|| || || ||1
|-
|[[:en:List of historical parties in Turkey]]|| || || ||3
|-
|[[:en:List of hospitals in Turkey]]|| || || ||4
|-
|[[:en:List of illegal political parties in Turkey]]|| || || ||5
|-
|[[:en:List of international presidential trips made by Recep Tayyip Erdoğan]]|| || || ||2
|-
|[[:en:List of international prime ministerial trips made by Recep Tayyip Erdoğan]]|| || || ||3
|-
|[[:en:List of islands of Turkey]]|| || || ||9
|-
|[[:en:List of Istanbul landmarks]]|| || || ||1
|-
|[[:en:List of İZBAN stations]]|| || || ||2
|-
|[[:en:List of largest cities and towns in Turkey]]||[[:ru:Список населённых пунктов Турции]]||[[Թուրքիայի քաղաքներ]]|| ||66
|-
|[[:en:List of magazines in Greece]]|| || || ||1
|-
|[[:en:List of magazines in Turkey]]|| || || ||1
|-
|[[:en:List of mammals of Turkey]]||[[:ru:Список млекопитающих Турции]]|| || ||4
|-
|[[:en:List of massacres of Turkish people]]|| || || ||3
|-
|[[:en:List of mayors of Adana]]|| || || ||2
|-
|[[:en:List of mayors of Istanbul]]|| || || ||7
|-
|[[:en:List of Middle East Technical University rectors]]|| || || ||1
|-
|[[:en:List of Ministers of Culture and Tourism of Turkey]]|| || || ||3
|-
|[[:en:List of Ministers of Transport and Infrastructure of Turkey]]|| || || ||3
|-
|[[:en:List of mosques commissioned by the Ottoman dynasty]]|| || || ||8
|-
|[[:en:List of mosques in Turkey]]|| || || ||7
|-
|[[:en:List of mountains in Turkey]]||[[:ru:Горы Турции]]|| || ||13
|-
|[[:en:List of museums and monuments in Istanbul]]|| || || ||3
|-
|[[:en:List of national parks of Turkey]]|| || || ||9
|-
|[[:en:List of new districts of Turkey]]|| || || ||1
|-
|[[:en:List of newspapers in Turkey]]|| || || ||10
|-
|[[:en:List of Ottoman battles in the 20th century]]|| || || ||3
|-
|[[:en:List of Ottoman battles in World War I]]|| || || ||1
|-
|[[:en:List of Ottoman Empire territories]]||[[:ru:Административное деление Османской империи]]|| || ||26
|-
|[[:en:List of Ottoman Ministers of Finance]]|| || || ||4
|-
|[[:en:List of Ottoman poets]]|| || || ||4
|-
|[[:en:List of people from Istanbul]]|| || || ||4
|-
|[[:en:List of political parties in Turkey]]||[[:ru:Политические партии Турции]]||[[Թուրքիայի քաղաքական կուսակցություններ]]|| ||19
|-
|[[:en:List of populated places in Aksaray Province]]|| || || ||4
|-
|[[:en:List of populated places in Ardahan Province]]|| || || ||3
|-
|[[:en:List of populated places in Artvin Province]]|| || || ||3
|-
|[[:en:List of populated places in Aydın Province]]|| || || ||3
|-
|[[:en:List of populated places in Balıkesir Province]]|| || || ||2
|-
|[[:en:List of populated places in Bartın Province]]|| || || ||3
|-
|[[:en:List of populated places in Batman Province]]|| || || ||3
|-
|[[:en:List of populated places in Bayburt Province]]|| || || ||3
|-
|[[:en:List of populated places in Bilecik Province]]|| || || ||2
|-
|[[:en:List of populated places in Bingöl Province]]|| || || ||2
|-
|[[:en:List of populated places in Bitlis Province]]|| || || ||3
|-
|[[:en:List of populated places in Bolu Province]]|| || || ||3
|-
|[[:en:List of populated places in Burdur Province]]|| || || ||3
|-
|[[:en:List of populated places in Bursa Province]]|| || || ||2
|-
|[[:en:List of populated places in Çanakkale Province]]|| || || ||3
|-
|[[:en:List of populated places in Çankırı Province]]|| || || ||2
|-
|[[:en:List of populated places in Çorum Province]]|| || || ||2
|-
|[[:en:List of populated places in Denizli Province]]|| || || ||3
|-
|[[:en:List of populated places in Düzce Province]]|| || || ||3
|-
|[[:en:List of populated places in Edirne Province]]|| || || ||3
|-
|[[:en:List of populated places in Elazığ Province]]|| ||[[Խարբերդի նահանգի հայաբնակ բնակավայրեր]]|| ||4
|-
|[[:en:List of populated places in Erzincan Province]]|| || || ||3
|-
|[[:en:List of populated places in Erzurum Province]]|| || || ||2
|-
|[[:en:List of populated places in Eskişehir Province]]|| || || ||3
|-
|[[:en:List of populated places in Gaziantep Province]]|| || || ||2
|-
|[[:en:List of populated places in Giresun Province]]|| || || ||3
|-
|[[:en:List of populated places in Gümüşhane Province]]|| || || ||3
|-
|[[:en:List of populated places in Hakkari Province]]||[[:ru:Хаккяри (ил)]]||[[Հաքյարիի մարզ]]||այո||78
|-
|[[:en:List of populated places in Hatay Province]]|| || || ||3
|-
|[[:en:List of populated places in Iğdır Province]]|| || || ||3
|-
|[[:en:List of populated places in Isparta Province]]|| || || ||3
|-
|[[:en:List of populated places in Istanbul Province]]|| || || ||2
|-
|[[:en:List of populated places in İzmir Province]]|| || || ||3
|-
|[[:en:List of populated places in Karabük Province]]|| || || ||3
|-
|[[:en:List of populated places in Karaman Province]]|| || || ||3
|-
|[[:en:List of populated places in Kars Province]]|| ||[[Կարսի նահանգի հայաբնակ բնակավայրեր]]|| ||4
|-
|[[:en:List of populated places in Kastamonu Province]]|| || || ||2
|-
|[[:en:List of populated places in Kilis Province]]|| || || ||3
|-
|[[:en:List of populated places in Kırıkkale Province]]|| || || ||3
|-
|[[:en:List of populated places in Kırklareli Province]]|| || || ||3
|-
|[[:en:List of populated places in Kırşehir Province]]|| || || ||3
|-
|[[:en:List of populated places in Kocaeli Province]]|| || || ||2
|-
|[[:en:List of populated places in Malatya Province]]|| || || ||2
|-
|[[:en:List of populated places in Manisa Province]]|| || || ||3
|-
|[[:en:List of populated places in Mardin Province]]|| || || ||3
|-
|[[:en:List of populated places in Mersin Province]]|| || || ||3
|-
|[[:en:List of populated places in Muğla Province]]|| || || ||3
|-
|[[:en:List of populated places in Muş Province]]|| || || ||3
|-
|[[:en:List of populated places in Nevşehir Province]]|| || || ||3
|-
|[[:en:List of populated places in Niğde Province]]|| || || ||3
|-
|[[:en:List of populated places in Ordu Province]]|| || || ||3
|-
|[[:en:List of populated places in Osmaniye Province]]|| || || ||3
|-
|[[:en:List of populated places in Rize Province]]|| || || ||3
|-
|[[:en:List of populated places in Sakarya Province]]|| || || ||2
|-
|[[:en:List of populated places in Samsun Province]]|| || || ||2
|-
|[[:en:List of populated places in Siirt Province]]|| || || ||3
|-
|[[:en:List of populated places in Sinop Province]]|| || || ||3
|-
|[[:en:List of populated places in Tekirdağ Province]]|| || || ||3
|-
|[[:en:List of populated places in Tokat Province]]|| || || ||3
|-
|[[:en:List of populated places in Trabzon Province]]|| ||[[Տրապիզոնի նահանգի հայաբնակ բնակավայրեր]]|| ||4
|-
|[[:en:List of populated places in Tunceli Province]]|| || || ||3
|-
|[[:en:List of populated places in Uşak Province]]|| || || ||3
|-
|[[:en:List of populated places in Yalova Province]]|| || || ||3
|-
|[[:en:List of populated places in Yozgat Province]]|| || || ||2
|-
|[[:en:List of populated places in Zonguldak Province]]|| || || ||3
|-
|[[:en:List of ports in Turkey]]|| || || ||2
|-
|[[:en:List of power stations in Turkey]]|| || || ||3
|-
|[[:en:List of presidents of Turkey]]||[[:ru:Список президентов Турции]]||[[Թուրքիայի նախագահների ցանկ]]|| ||48
|-
|[[:en:List of prime ministers of Turkey]]||[[:ru:Список премьер-министров Турции]]|| || ||30
|-
|[[:en:List of prisons in Turkey]]|| || || ||3
|-
|[[:en:List of prosecuted writers in Turkey]]|| || || ||1
|-
|[[:en:List of railway stations in Turkey]]|| || || ||3
|-
|[[:en:List of rebellions in the Ottoman Empire]]|| || || ||2
|-
|[[:en:List of recipients of the Medal of Independence with Red-Green Ribbon (Turkey)]]|| || || ||2
|-
|[[:en:List of rivers of Turkey]]||[[:ru:Реки Турции]]||[[Թուրքիայի գետեր]]|| ||15
|-
|[[:en:List of rulers of Qara Qoyunlu]]||[[:ru:Правители Кара-Коюнлу]]|| || ||6
|-
|[[:en:List of Seljuk hans and kervansarays in Turkey]]|| || || ||5
|-
|[[:en:List of solidarity rallies with the Gezi Park protests]]|| || || ||2
|-
|[[:en:List of states in late medieval Anatolia]]|| || || ||3
|-
|[[:en:List of tallest buildings in Istanbul]]||[[:ru:Список самых высоких зданий Стамбула]]||[[Ստամբուլի ամենաբարձր շենքերի ցանկ]]|| ||9
|-
|[[:en:List of tallest buildings in İzmir]]|| || || ||2
|-
|[[:en:List of the main opposition leaders of Turkey]]|| || || ||4
|-
|[[:en:List of mothers of the Ottoman sultans]]||[[:ru:Список матерей султанов Османской империи]]||[[Օսմանյան կայսրության սուլթանների մայրերի ցուցակ]]|| ||14
|-
|[[:en:List of treaties of the Ottoman Empire]]|| || || ||7
|-
|[[:en:List of treaties of Turkey]]|| || || ||3
|-
|[[:en:List of Turkic-languages poets]]|| || || ||1
|-
|[[:en:List of Turkish academics]]|| || || ||1
|-
|[[:en:List of Turkish diplomats]]|| || || ||2
|-
|[[:en:List of Turkish musicians]]|| || || ||2
|-
|[[:en:List of Turkish people by net worth]]|| || || ||5
|-
|[[:en:List of Turkish politicians]]|| || || ||1
|-
|[[:en:List of Turkish pop musicians]]||[[:ru:Поп-музыка]]||[[Փոփ երաժշտություն]]|| ||117
|-
|[[:en:List of Turkish ships sunk or damaged during World War II]]|| || || ||1
|-
|[[:en:List of Turkish weightlifters]]|| || || ||1
|-
|[[:en:List of Turkish women who won international beauty pageants]]|| || || ||2
|-
|[[:en:List of Turkish women writers]]|| || || ||4
|-
|[[:en:List of Turkish writers]]|| || || ||3
|-
|[[:en:List of universities in Ankara]]|| || || ||2
|-
|[[:en:List of universities in Istanbul]]|| || || ||7
|-
|[[:en:List of universities in İzmir]]|| || || ||2
|-
|[[:en:List of universities in Turkey]]|| || || ||10
|-
|[[:en:List of wars involving the Ottoman Empire]]|| || || ||7
|-
|[[:en:List of waterfalls of Turkey]]|| || || ||2
|-
|[[:en:List of World Heritage Sites in Turkey]]||[[:ru:Список объектов всемирного наследия ЮНЕСКО в Турции]]||[[Թուրքիայում ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի Համաշխարհային ժառանգության ցանկ]]|| ||42
|-
|[[:en:List of yaylas in Turkey]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Little Hagia Sophia]]||[[:ru:Церковь Святых Сергия и Вакха]]||[[Սերգիոս և Բաքոս սրբերի եկեղեցի]]|| ||29
|-
|[[:en:Long Turkish War]]||[[:ru:Тринадцатилетняя война в Венгрии]]|| || ||34
|-
|[[:en:Lower Seyhan Irrigation Project]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Giota Lydia]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Lydian alphabet]]||[[:ru:Лидийский алфавит]]|| || ||11
|-
|[[:en:Macit Özcan Sports Complex]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Macun]]||[[:ru:Маджун]]|| || ||10
|-
|[[:en:Mahmud I]]||[[:ru:Махмуд I]]||[[Մահմուդ I]]|| ||68
|-
|[[:en:Mahmud II]]||[[:ru:Махмуд II]]||[[Մահմուդ II]]|| ||78
|-
|[[:en:Mahmud Nedim Pasha]]||[[:ru:Махмуд Недим-паша]]|| || ||17
|-
|[[:en:Mahmut Bey Mosque]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Nasuh Mahruki]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Maiden's Tower]]||[[:ru:Девичья башня (Стамбул)]]||[[Կույսի աշտարակ (Ստամբուլ)]]||այո||40
|-
|[[:en:Malatya]]||[[:ru:Малатья]]||[[Մալաթիա]]|| ||77
|-
|[[:en:Malatya Museum]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Malatya Province]]||[[:ru:Малатья (ил)]]||[[Մալաթիայի մարզ]]||այո||74
|-
|[[:en:Malatyaspor]]||[[:ru:Малатьяспор]]|| || ||18
|-
|[[:en:Malaysia–Turkey relations]]||[[:ru:Малайзийско-турецкие отношения]]|| || ||9
|-
|[[:en:Malkoçoğlu family]]||[[:ru:Малкочоглу (род)]]|| || ||5
|-
|[[:en:Maltepe University]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Mamluk]]||[[:ru:Мамлюки]]||[[Մամլուքներ]]|| ||73
|-
|[[:en:Mamure Castle]]||[[:ru:Крепость Мамуре]]||[[Անամուրի բերդ]]||այո||13
|-
|[[:en:Manavgat]]||[[:ru:Манавгат]]|| || ||42
|-
|[[:en:Mancınık Castle]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Barış Manço]]||[[:ru:Манчо, Барыш]]|| || ||31
|-
|[[:en:Mandilatos]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Hami Mandıralı]]||[[:ru:Мандыралы, Хами]]|| || ||15
|-
|[[:en:Mandıra Filozofu]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Mangiko]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Andrew Mango]]|| || || ||13
|-
|[[:en:Manisa Province]]||[[:ru:Маниса (ил)]]||[[Մանիսայի մարզ]]|| ||78
|-
|[[:en:Manisaspor]]||[[:ru:Манисаспор]]|| || ||26
|-
|[[:en:Matild Manukyan]]|| ||[[Մաթիլդ Մանուկյան]]|| ||12
|-
|[[:en:Manyas]]||[[:ru:Маньяс (Турция)]]|| || ||22
|-
|[[:en:Marash]]||[[:ru:Кахраманмараш]]||[[Մարաշ]]||այո||77
|-
|[[:en:March 2016 Ankara bombing]]|| || || ||28
|-
|[[:en:March 2016 Istanbul bombing]]||[[:ru:Взрыв в Стамбуле 19 марта 2016 года]]|| || ||22
|-
|[[:en:Mardaliç Island]]||[[:ru:Мардалыч]]|| || ||3
|-
|[[:en:Mardin]]||[[:ru:Мардин]]||[[Մարդին]]|| ||67
|-
|[[:en:Mardin Museum]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Mardin Province]]||[[:ru:Мардин (ил)]]||[[Մարդինի մարզ]]||այո||74
|-
|[[:en:Arif Mardin]]||[[:ru:Мардин, Ариф]]|| || ||19
|-
|[[:en:Şerif Mardin]]||[[:ru:Мардин, Шериф]]||[[Շերիֆ Մարդին]]|| ||11
|-
|[[:en:Maritsa]]||[[:ru:Марица]]||[[Մարիցա (գետ)]]|| ||58
|-
|[[:en:Marko Paşa]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Francesco Marmaggi]]||[[:ru:Мармаджи, Франческо]]|| || ||14
|-
|[[:en:Marmara Region]]||[[:ru:Мраморноморский регион]]||[[Մարմարածովյան տարածաշրջան]]||այո||72
|-
|[[:en:Marmara University]]||[[:ru:Университет Мармара]]||[[Մարմարա համալսարան]]||այո||30
|-
|[[:en:Marmaray]]||[[:ru:Мармарай]]|| || ||44
|-
|[[:en:Marmaris]]||[[:ru:Мармарис]]||[[Մարմարիս]]|| ||64
|-
|[[:en:Martial law and state of emergency in Turkey]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Maşat Höyük]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Maslak]]|| || || ||18
|-
|[[:en:Massacres during the Greek War of Independence]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Mausoleum at Halicarnassus]]||[[:ru:Мавзолей в Галикарнасе]]||[[Հալիկառնասոսի դամբարան]]|| ||86
|-
|[[:en:Mausoleum of Danyal]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Mawlawi (Islamic title)]]||[[:ru:Мавлави]]|| || ||18
|-
|[[:en:MFÖ]]|| || || ||17
|-
|[[:en:Measuring, Selection and Placement Center]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Mecelle]]||[[:ru:Маджалла]]|| || ||17
|-
|[[:en:Medal of Independence (Turkey)]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Mediterranean Opera and Ballet Club]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Mediterranean Region, Turkey]]||[[:ru:Средиземноморский регион (Турция)]]||[[Միջերկրածովյան տարածաշրջան]]||այո||61
|-
|[[:en:Medrese of Mehmet Şakir Paşa]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Megali Idea]]||[[:ru:Великая идея (Греция)]]|| || ||37
|-
|[[:en:Mehmed I]]||[[:ru:Мехмед I]]||[[Մեհմեդ I]]|| ||72
|-
|[[:en:Mehmed V]]||[[:ru:Мехмед V]]||[[Մեհմեդ V]]|| ||75
|-
|[[:en:Mehmed III]]||[[:ru:Мехмед III]]||[[Մեհմեդ III]]|| ||72
|-
|[[:en:Mehmed IV]]||[[:ru:Мехмед IV]]||[[Մեհմեդ IV]]|| ||72
|-
|[[:en:Karamani Mehmet Pasha]]||[[:ru:Караманлы Мехмед-паша]]|| || ||13
|-
|[[:en:Mehmet I of Karaman]]||[[:ru:Караманоглу Мехмет-бей]]|| || ||11
|-
|[[:en:Mehmetçik Monument]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Melek Ahmed Pasha]]||[[:ru:Мелек Ахмед-паша]]|| || ||10
|-
|[[:en:Ferit Melen]]||[[:ru:Мелен, Феррит]]|| || ||16
|-
|[[:en:Melid]]||[[:ru:Арслантепе]]|| || ||25
|-
|[[:en:Malik Shah (Rûm)]]||[[:ru:Мелик-шах I (султан Коньи)]]|| || ||18
|-
|[[:en:Memed, My Hawk]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Adnan Menderes]]||[[:ru:Мендерес, Аднан]]||[[Ադնան Մենդերես]]|| ||55
|-
|[[:en:Menemen]]||[[:ru:Менёмен]]|| || ||32
|-
|[[:en:Menemen Gediz Bridge]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Menemen Incident]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Menemen massacre]]||[[:ru:Резня в Менемене]]|| || ||10
|-
|[[:en:Hüseyin Numan Menemencioğlu]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Menteşe (district)]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Seha Meray]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Baki Mercimek]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Merkez Efendi]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Merkez Türkiye]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Merkezefendi]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Mersin]]||[[:ru:Мерсин]]||[[Մերսին]]|| ||90
|-
|[[:en:Mersin Aquapark]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Mersin Archaeological Museum]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Mersin Arena]]|| || || ||10
|-
|[[:en:Mersin Atatürk Museum]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Mersin Bus Terminus]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Mersin Citrus Festival]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Mersin Free Zone]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Mersin Halkevi]]||[[:ru:Культурный центр Мерсина]]|| || ||3
|-
|[[:en:Mersin Interfaith Cemetery]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Mersin International Music Festival]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Mersin Marina]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Mersin Martyrs' Memorial]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Mersin Museum]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Mersin Naval Museum]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Mersin Orthodox Church]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Mersin Province]]||[[:ru:Мерсин (ил)]]||[[Մերսինի մարզ]]||այո||77
|-
|[[:en:Mersin railway station]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Mersin State Art and Sculpture Museum]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Mersin Tennis Complex]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Mersin University]]|| ||[[Մերսինի համալսարան]]|| ||7
|-
|[[:en:Mersin Urban History Museum]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Mersin Water Museum]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Orhan Mersinli]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Mertim]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Mesopotamia]]||[[:ru:Месопотамия]]||[[Միջագետք]]|| ||157
|-
|[[:en:Mesud II]]||[[:ru:Масуд II]]|| || ||18
|-
|[[:en:Mesut of Menteshe]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Metropolitan municipalities in Turkey]]|| || || ||14
|-
|[[:en:METU Science and Technology Museum]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Mevlana Boulevard]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Mevlâna Museum]]||[[:ru:Музей Мевляны]]|| || ||16
|-
|[[:en:Meydan Castle]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Meyhane]]||[[:ru:Мейхане]]|| || ||8
|-
|[[:en:Meze]]||[[:ru:Мезе]]|| || ||39
|-
|[[:en:Mezgitkale]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Mezitli]]||[[:ru:Мезитли]]|| || ||20
|-
|[[:en:Mezitli Producer Women's Market]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Mezitli River]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Middle East Technical University]]||[[:ru:Ближневосточный технический университет]]|| || ||28
|-
|[[:en:Middle Eastern theatre of World War I]]||[[:ru:Ближневосточный театр военных действий Первой мировой войны]]|| || ||33
|-
|[[:en:Middle Turkic languages]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Midnight Express (film)]]||[[:ru:Полуночный экспресс]]||[[Կեսգիշերային ճեպընթաց]]|| ||42
|-
|[[:en:Milas]]||[[:ru:Миляс]]||[[Միլաս]]|| ||38
|-
|[[:en:Milas Museum]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Milas–Bodrum Airport]]||[[:ru:Миляс-Бодрум (аэропорт)]]|| || ||23
|-
|[[:en:Miletus]]||[[:ru:Милет]]||[[Միլեթ]]|| ||68
|-
|[[:en:MILGEM project]]||[[:ru:Проект MILGEM]]|| || ||5
|-
|[[:en:Milion]]||[[:ru:Милий]]|| || ||19
|-
|[[:en:Military operations during the Turkish invasion of Cyprus]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Milli Aydın Bank]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Millî Görüş]]|| || || ||10
|-
|[[:en:Milliyet Çocuk]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Mimar Sinan Fine Arts University]]||[[:ru:Университет изящных искусств имени Мимара Синана]]||[[Միմար Սինանի անվան գեղարվեստի համալսարան]]||այո||15
|-
|[[:en:Miniatürk]]||[[:ru:Миниатюрк]]||[[Մինիաթյուրք]]|| ||19
|-
|[[:en:Minister of State (Turkey)]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Ministry of Agriculture and Forestry (Turkey)]]||[[:ru:Министерство сельского и лесного хозяйства Турции]]|| || ||6
|-
|[[:en:Ministry of Construction and Settlement (Turkey)]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Ministry of Coordination]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Ministry of Customs and Monopolies (Turkey)]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Ministry of Energy and Natural Resources]]||[[:ru:Министерство энергетики и природных ресурсов Турции]]|| || ||3
|-
|[[:en:Ministry of Enterprises (Turkey)]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Ministry of Environment, Urbanisation and Climate Change]]||[[:ru:Министерство окружающей среды, градостроительства и изменения климата (Турция)]]|| || ||5
|-
|[[:en:Ministry of Food, Agriculture and Livestock (Turkey)]]||[[:ru:Министерство сельского и лесного хозяйства Турции]]|| || ||6
|-
|[[:en:Ministry of Foreign Affairs (Turkey)]]||[[:ru:Министерство иностранных дел Турции]]|| || ||16
|-
|[[:en:Ministry of General Staff]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Ministry of Health (Turkey)]]||[[:ru:Министерство здравоохранения Турции]]|| || ||7
|-
|[[:en:Ministry of Industry and Technology]]||[[:ru:Министерство промышленности и технологий Турции]]|| || ||5
|-
|[[:en:Ministry of Interior (Turkey)]]||[[:ru:Министерство внутренних дел Турции]]|| || ||9
|-
|[[:en:Ministry of Justice (Turkey)]]||[[:ru:Министерство юстиции Турции]]|| || ||6
|-
|[[:en:Ministry of Labour and Social Security (Turkey)]]||[[:ru:Министерство труда и социального обеспечения Турции]]|| || ||4
|-
|[[:en:Ministry of Local Governments (Turkey)]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Ministry of National Defense (Turkey)]]||[[:ru:Министерство национальной обороны Турции]]|| || ||11
|-
|[[:en:Ministry of National Education (Turkey)]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Ministry of Sharia and the Foundations]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Ministry of the Navy (Turkey)]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Ministry of Treasury and Finance]]||[[:ru:Министерство казначейства и финансов Турции]]|| || ||6
|-
|[[:en:Ministry of Village Affairs]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Minorities in Turkey]]|| || || ||7
|-
|[[:en:MINT (economics)]]||[[:ru:МИНТ]]|| || ||9
|-
|[[:en:Mirahor, Mut]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Misak-ı Millî]]||[[:ru:Национальный обет Турции]]||[[Ազգային ուխտ (Թուրքիա)]]|| ||15
|-
|[[:en:Misis Bridge]]||[[:ru:Римский мост (Адана)]]||[[Միսիս կամուրջ]]|| ||6
|-
|[[:en:Miss Turkey]]||[[:ru:Мисс Турция]]||[[Միսս Թուրքիա]]|| ||10
|-
|[[:en:Mitanni]]||[[:ru:Митанни]]||[[Միտաննի]]||այո||68
|-
|[[:en:Midhat Pasha]]||[[:ru:Мидхат-паша]]||[[Միդհաթ փաշա]]|| ||31
|-
|[[:en:Mithatpaşa Avenue]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Kadir Mısıroğlu]]|| || || ||14
|-
|[[:en:MKE Ankaragücü]]||[[:ru:Анкарагюджю (футбольный клуб)]]|| || ||42
|-
|[[:en:MKE MPT]]|| || || ||9
|-
|[[:en:List of modern conflicts in the Middle East]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Modern Folk Üçlüsü]]|| || || ||7
|-
|[[:en:3 Hürel]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Moğollar]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Ignác Molnár]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Mongol invasions of Anatolia]]||[[:ru:Монгольское завоевание Анатолии]]|| || ||12
|-
|[[:en:Monument of Liberty, Istanbul]]||[[:ru:Монумент Свободы (Стамбул)]]|| || ||12
|-
|[[:en:Monument of Sivrihisar Airplane]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Mordoğan]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Morean War]]||[[:ru:Турецко-венецианская война (1684—1699)]]|| || ||23
|-
|[[:en:Darío Moreno]]||[[:ru:Дарио Морено]]|| || ||17
|-
|[[:en:Mosul question]]||[[:ru:Мосульский конфликт]]||[[Մոսուլի հիմնահարց]]|| ||14
|-
|[[:en:Motherland Party (Turkey)]]||[[:ru:Партия Отечества]]|| || ||19
|-
|[[:en:Mothers of Diyarbakır]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Motion with four signatures]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Mount Ararat]]||[[:ru:Арарат]]||[[Արարատ]]|| ||101
|-
|[[:en:Mount Bolu Tunnel]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Mount Erciyes]]||[[:ru:Эрджиес]]||[[Արգեոս (լեռ)]]|| ||46
|-
|[[:en:Mount Ilgaz National Park]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Mount Medetsiz]]|| ||[[Մեդեդսիզ]]|| ||6
|-
|[[:en:Mount Nemrut]]||[[:ru:Немрут-Даг (гора)]]||[[Նեմրութ (լեռ)]]|| ||55
|-
|[[:en:Moussaka]]||[[:ru:Мусака]]||[[Մուսակա]]|| ||62
|-
|[[:en:MTV (Turkish TV channel)]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Mudanya]]||[[:ru:Муданья]]|| || ||36
|-
|[[:en:Mudanya Armistice House]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Mudurnu]]|| || || ||22
|-
|[[:en:Muğla]]||[[:ru:Мугла (город)]]||[[Մուղլա]]||այո||57
|-
|[[:en:Muğla Museum]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Muğla Province]]||[[:ru:Мугла (ил)]]||[[Մուղլայի մարզ]]|| ||79
|-
|[[:en:Muğla Sıtkı Koçman University]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Yujiulü Mugulü]]||[[:ru:Юйцзюлюй Мугулюй]]|| || ||10
|-
|[[:en:Multi-party period of the Republic of Turkey]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Erkan Mumcu]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Güldal Mumcu]]||[[:ru:Мумджу, Гюльдал]]||[[Գյուլդալ Մումջու]]|| ||5
|-
|[[:en:Uğur Mumcu]]||[[:ru:Мумджу, Угур]]||[[Ուղուր Մումջու]]|| ||15
|-
|[[:en:Murad I]]||[[:ru:Мурад I]]||[[Մուրադ I]]|| ||77
|-
|[[:en:Murad II]]||[[:ru:Мурад II]]||[[Մուրադ II]]|| ||73
|-
|[[:en:Murad III]]||[[:ru:Мурад III]]||[[Մուրադ III]]|| ||75
|-
|[[:en:Murad V]]||[[:ru:Мурад V]]||[[Մուրադ V]]|| ||65
|-
|[[:en:Murad IV]]||[[:ru:Мурад IV]]||[[Մուրադ IV]]|| ||73
|-
|[[:en:Muratlı, Tarsus]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Zeki Müren]]||[[:ru:Мюрен, Зеки]]|| || ||23
|-
|[[:en:Zühtü Müridoğlu]]||[[:ru:Мюридоглу, Зюхтю]]|| || ||7
|-
|[[:en:Muş]]||[[:ru:Муш]]||[[Մուշ]]||այո||68
|-
|[[:en:Muş Province]]||[[:ru:Муш (ил)]]||[[Մուշի նահանգ]]||այո||77
|-
|[[:en:Musa Dagh]]||[[:ru:Муса-Даг]]||[[Մուսա լեռ]]||այո||18
|-
|[[:en:Musa of Karaman]]||[[:ru:Муса-бей Караманид]]|| || ||7
|-
|[[:en:Museum of Anatolian Civilizations]]||[[:ru:Музей анатолийских цивилизаций]]|| || ||34
|-
|[[:en:Museum of Ottoman House]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Museum of the Nationalist Forces in Balıkesir]]||[[:ru:Музей националистических сил в Балыкесире]]|| || ||4
|-
|[[:en:Museum of the Princes' Islands]]|| ||[[Իշխանաց կղզիների թանգարան]]|| ||4
|-
|[[:en:Museum of Woodworking]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Museums in Turkey]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Mustafa Çelebi]]||[[:ru:Мустафа Челеби (сын Баязида I)]]|| || ||15
|-
|[[:en:Mustafa I]]||[[:ru:Мустафа I]]||[[Մուստաֆա I]]|| ||72
|-
|[[:en:Mustafa II]]||[[:ru:Мустафа II]]||[[Մուստաֆա II]]|| ||67
|-
|[[:en:Mustafa III]]||[[:ru:Мустафа III]]||[[Մուստաֆա III]]|| ||67
|-
|[[:en:Mustafa IV]]||[[:ru:Мустафа IV]]||[[Մուստաֆա IV]]|| ||64
|-
|[[:en:Kara Mustafa Pasha]]||[[:ru:Мерзифонлу Кара Мустафа-паша]]|| || ||42
|-
|[[:en:Şehzade Mustafa]]||[[:ru:Шехзаде Мустафа]]||[[Շեհզադե Մուստաֆա]]|| ||39
|-
|[[:en:Mut Castle]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Mut Wind Farm]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Özcan Mutlu]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Hasan Mutlucan]]|| || || ||2
|-
|[[:en:MV Savarona]]||[[:ru:MV Savarona]]|| || ||9
|-
|[[:en:MV Yasa Neslihan]]|| || || ||2
|-
|[[:en:My Dear Brother]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Myra]]||[[:ru:Мира (город)]]|| || ||38
|-
|[[:en:Muallim Naci]]||[[:ru:Муаллим Наджи]]|| || ||11
|-
|[[:en:Asil Nadir]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Kerime Nadir]]||[[:ru:Надир, Кериме]]|| || ||9
|-
|[[:en:Mehmet Nadir]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Nam-ı Kemal jokes]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Name of Turkey]]||[[:ru:Название Турции]]|| || ||10
|-
|[[:en:Names of Istanbul]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Narlıkuyu]]|| || || ||10
|-
|[[:en:Narlıkuyu Museum]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Nasreddin]]||[[:ru:Ходжа Насреддин]]||[[Խոջա Նասրեդին]]|| ||78
|-
|[[:en:Nasrullah Bridge]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Nation and Justice Party]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Nation's school]]||[[:ru:Школа нации (Турция)]]|| || ||5
|-
|[[:en:National emblem of Turkey]]||[[:ru:Эмблема Турции]]||[[Թուրքիայի զինանշան]]|| ||50
|-
|[[:en:National Library of Turkey]]||[[:ru:Национальная библиотека Турции]]||[[Թուրքիայի ազգային գրադարան]]|| ||20
|-
|[[:en:National Order Party]]|| || || ||4
|-
|[[:en:National remnant]]|| || || ||2
|-
|[[:en:National Salvation Party]]|| || || ||9
|-
|[[:en:National Security Council (Turkey)]]||[[:ru:Совет национальной безопасности (Турция)]]||[[Թուրքիայի ազգային անվտանգության խորհուրդ]]|| ||14
|-
|[[:en:National Unity Committee]]||[[:ru:Комитет национального единства]]|| || ||5
|-
|[[:en:National Women's Party of Turkey]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Nationalist Democracy Party]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Nationalist Movement Party]]||[[:ru:Партия националистического движения]]||[[Ազգայնական շարժում կուսակցություն (Թուրքիա)]]||այո||43
|-
|[[:en:Natural History Museum of Ege University]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Naval operations in the Dardanelles campaign]]|| || || ||11
|-
|[[:en:Esma Nayman]]||[[:ru:Найман, Фатма Эсма]]|| || ||5
|-
|[[:en:Nazar (amulet)]]||[[:ru:Назар (амулет)]]||[[Նազար (թալիսման)]]|| ||31
|-
|[[:en:Nazilli]]||[[:ru:Назилли]]|| || ||44
|-
|[[:en:Mustafa Necati]]||[[:ru:Мустафа Неджати]]|| || ||8
|-
|[[:en:Necatibey Faculty of Education]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Nedîm]]||[[:ru:Ахмед Недим]]|| || ||17
|-
|[[:en:Nemrut (volcano)]]||[[:ru:Немрут (вулкан)]]||[[Նեմրութ (հրաբուխ)]]|| ||29
|-
|[[:en:Aziz Nesin]]||[[:ru:Азиз Несин]]||[[Ազիզ Նեսին]]|| ||45
|-
|[[:en:Nevin Yanıt Athletics Complex]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Nevşehir]]||[[:ru:Невшехир]]||[[Նևշեհիր]]|| ||63
|-
|[[:en:Nevşehir Museum]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Nevşehir Province]]||[[:ru:Невшехир (ил)]]||[[Նևշեհիրի մարզ]]||այո||75
|-
|[[:en:New Turkey Party (1961)]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Niğde]]||[[:ru:Нигде]]||[[Նիղդե]]|| ||60
|-
|[[:en:Niğde Province]]||[[:ru:Нигде (ил)]]||[[Նիղդեի մարզ]]||այո||72
|-
|[[:en:Night Attack at Târgoviște]]||[[:ru:Ночная атака под Тырговиште]]|| || ||16
|-
|[[:en:Nişancı Süleyman Pasha]]||[[:ru:Силахдар Сулейман-паша]]|| || ||7
|-
|[[:en:Nişantaşı]]||[[:ru:Нишанташи]]||[[Նիշանթաշը]]|| ||17
|-
|[[:en:Noah's Ark]]||[[:ru:Ноев ковчег]]||[[Նոյյան տապան]]|| ||81
|-
|[[:en:North Anatolian Fault]]||[[:ru:Северо-Анатолийский разлом]]|| || ||24
|-
|[[:en:Northern Anatolian conifer and deciduous forests]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Petar Čardaklija]]||[[:ru:Новакович, Петар]]|| || ||4
|-
|[[:en:Ntilim Ntilim]]|| || || ||1
|-
|[[:en:NTV (Turkish TV channel)]]||[[:ru:NTV (телеканал, Турция)]]||[[NTV (Թուրքիա)]]|| ||16
|-
|[[:en:Nuclear power in Turkey]]||[[:ru:Атомная энергетика Турции]]|| || ||12
|-
|[[:en:Vâlâ Nureddin]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Said Nursî]]||[[:ru:Саид Нурси]]|| || ||36
|-
|[[:en:Nusaybin]]||[[:ru:Нусайбин]]||[[Մծբին]]|| ||51
|-
|[[:en:Nutuk]]||[[:ru:Nutuk (речь Ататюрка)]]|| || ||17
|-
|[[:en:Imprisonment of Abdullah Öcalan]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Occupation of Constantinople]]||[[:ru:Оккупация Константинополя]]|| || ||26
|-
|[[:en:Occupation of Smyrna]]||[[:ru:Оккупация Смирны]]|| || ||18
|-
|[[:en:Kübra Öçsoy Korkut]]|| || || ||5
|-
|[[:en:October 2007 clashes in Hakkâri]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Od iyesi]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Ödemiş]]|| || || ||29
|-
|[[:en:Ödemiş Museum]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Ödemiş Urban Archives and Museum]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Mahmut of Karaman]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Official Gazette of the Republic of Turkey]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Vural Öger]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Oghuz languages]]||[[:ru:Огузские языки]]|| || ||52
|-
|[[:en:Ümit Yaşar Oğuzcan]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Oğuzname]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Oil wrestling]]||[[:ru:Масляная борьба]]|| || ||29
|-
|[[:en:Mustafa Ok]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Tanju Okan]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Ahmet Gündüz Ökçün]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Okey]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Mümtaz Ökmen]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Adnan Oktar]]||[[:ru:Октар, Аднан]]|| || ||43
|-
|[[:en:Metin Oktay]]||[[:ru:Октай, Метин]]|| || ||21
|-
|[[:en:Mehmet Okur]]||[[:ru:Окур, Мехмет]]||[[Մեհմեթ Օկուր]]||այո||30
|-
|[[:en:Öküz Mehmet Pasha Complex]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Öküzlü]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Fethi Okyar]]||[[:ru:Окьяр, Али Фетхи]]||[[Ֆեթհի Օքյար]]|| ||31
|-
|[[:en:Olba Aqueduct]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Olba Kingdom]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Bilge Olgaç]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Olmaz Olsun (song)]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Ölüdeniz]]||[[:ru:Олюдениз]]||[[Օլյուդենիզ]]|| ||24
|-
|[[:en:Omal]]||[[:ru:Омал (танец)]]|| || ||4
|-
|[[:en:Sıddık Sami Onar]]||[[:ru:Онар, Сыддык Сами]]|| || ||6
|-
|[[:en:Arzum Onan]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Önder Sisters]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Ahmet Önder]]||[[:ru:Ондер, Ахмет]]|| || ||10
|-
|[[:en:Sırrı Süreyya Önder]]||[[:ru:Ондер, Сырры Сюрейя]]|| || ||18
|-
|[[:en:One-party period of the Republic of Turkey]]||[[:ru:Однопартийный период в истории Турции]]||[[Թուրքիայի պատմության միակուսակցական ժամանակաշրջան]]|| ||14
|-
|[[:en:İpek Ongun]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Onikişubat]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Huriye Baha Öniz]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Operation Claw (2019–2020)]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Operation Claw-Eagle 2]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Operation Martyr Yalçın]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Operation Murat]]|| ||[[Մուրատ (ռազմագործողություն)]]|| ||3
|-
|[[:en:Operation Olive Branch]]||[[:ru:Операция «Оливковая ветвь»]]||[[Ձիթենու ճյուղ (գործողություն)]]|| ||35
|-
|[[:en:Operation Spring Shield]]||[[:ru:Операция «Весенний щит»]]||[[Գարնանային վահան (գործողություն)]]|| ||13
|-
|[[:en:Orak Island (Çanakkale)]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Orak Island (İzmir)]]||[[:ru:Орак (остров, Измир)]]|| || ||5
|-
|[[:en:Orak Island (Muğla)]]||[[:ru:Орак (остров, Мугла)]]|| || ||4
|-
|[[:en:Hüdai Oral]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Zeynep Oral]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Kâzım Orbay]]||[[:ru:Орбай, Кязым]]|| || ||9
|-
|[[:en:Rauf Orbay]]||[[:ru:Орбай, Рауф]]||[[Ռաուֆ Օրբայ]]|| ||26
|-
|[[:en:Order of the State of Republic of Turkey]]||[[:ru:Орден Турецкой Республики]]|| || ||11
|-
|[[:en:Ordu]]||[[:ru:Орду]]||[[Օրդու]]|| ||66
|-
|[[:en:Ordu Ethnographical Museum]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Ordu Province]]||[[:ru:Орду (ил)]]||[[Օրդուի մարզ]]||այո||75
|-
|[[:en:Organization of the Black Sea Economic Cooperation]]||[[:ru:Организация черноморского экономического сотрудничества]]||[[Սևծովյան տնտեսական համագործակցություն]]|| ||45
|-
|[[:en:Organized industrial zone]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Orhan]]||[[:ru:Орхан Гази]]||[[Օրհան I]]|| ||81
|-
|[[:en:Orhangazi]]||[[:ru:Орхангази]]|| || ||28
|-
|[[:en:Orhangazi Tunnel]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Orient Express]]||[[:ru:Восточный экспресс]]||[[Արևելյան ճեպընթաց]]|| ||58
|-
|[[:en:Ortahisar]]|| || || ||10
|-
|[[:en:Ortaköy]]||[[:ru:Ортакёй (Стамбул)]]||[[Օրթաքյոյ (Ստամբուլ)]]|| ||27
|-
|[[:en:Ortam]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Oruç Bey]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Osman Aga of Temesvar]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Osman II]]||[[:ru:Осман II]]||[[Օսման II]]|| ||75
|-
|[[:en:Osman III]]||[[:ru:Осман III]]||[[Օսման III]]||այո||64
|-
|[[:en:Osman Kocaoğlu]]||[[:ru:Усман Ходжа]]|| || ||5
|-
|[[:en:Topal Osman]]|| ||[[Թոփալ Օսման]]|| ||10
|-
|[[:en:Osmaniye]]||[[:ru:Османие]]||[[Օսմանիե]]|| ||70
|-
|[[:en:Osmaniye City Museum]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Osmaniye Province]]||[[:ru:Османие (ил)]]||[[Օսմանիեի մարզ]]||այո||76
|-
|[[:en:Osmanlı Stadium]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Osmanoğlu family]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Osroene]]||[[:ru:Осроена]]||[[Օսրոյենե]]|| ||43
|-
|[[:en:Leon Walerian Ostroróg]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Otluca HES]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Otoyol 5]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Ottoman archives]]||[[:ru:Османские архивы]]|| || ||19
|-
|[[:en:Ottoman Bank]]||[[:ru:Оттоманский банк]]|| || ||21
|-
|[[:en:Ottoman Bulgaria]]||[[:ru:Османская Болгария]]|| || ||21
|-
|[[:en:Ottoman Caliphate]]|| || || ||23
|-
|[[:en:Ottoman court]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Ottoman Decline Thesis]]||[[:ru:Тезис об упадке Османской империи]]|| || ||10
|-
|[[:en:Ottoman destroyer Muavenet-i Milliye]]||[[:ru:Муавенет-и Миллие]]|| || ||6
|-
|[[:en:Ottoman Land Code of 1858]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Ottoman military band]]|| || || ||17
|-
|[[:en:Ottoman military reforms]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Ottoman miniature]]||[[:ru:Османская миниатюра]]|| || ||23
|-
|[[:en:Ottoman music]]|| || || ||10
|-
|[[:en:Ottoman naval expeditions in the Indian Ocean]]|| || || ||14
|-
|[[:en:Ottoman Old Regime]]||[[:ru:Стагнация Османской империи]]|| || ||16
|-
|[[:en:Ottoman poetry]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Ottoman torpedo boat Sultanhisar]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Ottoman Turkish]]||[[:ru:Османский язык]]||[[Օսմաներեն]]||այո||85
|-
|[[:en:Ottoman Turkish alphabet]]||[[:ru:Османская письменность]]|| || ||28
|-
|[[:en:Ottoman wars in Africa]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Ottoman wars in Asia]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Ottoman–Egyptian invasion of Mani]]||[[:ru:Турецко-египетское вторжение в Мани]]|| || ||8
|-
|[[:en:Ottoman–Hungarian wars]]||[[:ru:Османо-венгерские войны]]|| || ||17
|-
|[[:en:Ottoman–Persian Wars]]||[[:ru:Турецко-персидские войны]]||[[Թուրք-պարսկական պատերազմ (այլ կիրառումներ)]]|| ||24
|-
|[[:en:Ottoman–Safavid relations]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Oud]]||[[:ru:Уд (музыкальный инструмент)]]||[[Ուդ]]|| ||58
|-
|[[:en:Outline of Istanbul]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Altan Öymen]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Fakihe Öymen]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Faruk Nafız Özak]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Turgut Özakman]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Turgut Özal]]||[[:ru:Озал, Тургут]]||[[Թուրգութ Օզալ]]||այո||77
|-
|[[:en:Tuğba Özay]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Ferdi Özbeğen]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Mustafa Yücel Özbilgin]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Asuman Özdağlar]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Ali Talip Özdemir]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Cem Özdemir]]||[[:ru:Оздемир, Джем]]||[[Ջեմ Օզդեմիր]]|| ||40
|-
|[[:en:Sedat Özden]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Özgür Gündem]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Hilmi Özkök]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Özkonak Underground City]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Nurser Öztunalı]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Pala (Anatolia)]]||[[:ru:Пала (Малая Азия)]]|| || ||11
|-
|[[:en:Palace of the Porphyrogenitus]]||[[:ru:Малый Влахернский дворец]]|| || ||21
|-
|[[:en:Palandöken, Erzurum]]|| || || ||12
|-
|[[:en:Pammakaristos Church]]||[[:ru:Церковь Богородицы Паммакаристы]]|| || ||23
|-
|[[:en:Pamphylia]]||[[:ru:Памфилия]]||[[Պամփիլիա]]|| ||46
|-
|[[:en:Pamukkale]]||[[:ru:Памуккале (источники)]]||[[Փամուքկալե]]||այո||53
|-
|[[:en:Pamukkale University]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Pamukkale, Denizli]]|| || || ||19
|-
|[[:en:Pamukluk Dam]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Panayır Island]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Panthera pardus tulliana]]|| || || ||24
|-
|[[:en:Para (currency)]]||[[:ru:Пара (денежная единица)]]|| || ||20
|-
|[[:en:Paradeniz]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Paraschistura chrysicristinae]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Partition of the Ottoman Empire]]||[[:ru:Раздел Османской империи]]|| || ||21
|-
|[[:en:Paşa Türbesi]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Paşabahçe, Beykoz]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Pasaport Ferry Terminal]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Pasha]]||[[:ru:Паша (титул)]]||[[Փաշա]]|| ||64
|-
|[[:en:Ahmed Cevdet Pasha]]||[[:ru:Ахмед Джевдет-паша]]||[[Ահմեդ-Ջևդեթ փաշա]]|| ||24
|-
|[[:en:Alaeddin Pasha (vizier)]]||[[:ru:Алаэддин-паша (визирь)]]|| || ||11
|-
|[[:en:Alemdar Mustafa Pasha]]||[[:ru:Алемдар Мустафа-паша]]|| || ||18
|-
|[[:en:Baltacı Mehmet Pasha]]||[[:ru:Балтаджи Мехмед-паша]]|| || ||17
|-
|[[:en:Bayram Pasha]]||[[:ru:Байрам-паша]]|| || ||12
|-
|[[:en:Bekri Mustafa Pasha]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Elmas Mehmed Pasha]]|| || || ||12
|-
|[[:en:Emin Pasha]]||[[:ru:Эмин-паша]]|| || ||29
|-
|[[:en:Hafız Ahmed Pasha]]|| || || ||14
|-
|[[:en:Gazi Hüsrev Pasha]]|| || || ||12
|-
|[[:en:Gedik Ahmed Pasha]]||[[:ru:Гедик Ахмед-паша]]|| || ||24
|-
|[[:en:Hekimoğlu Ali Pasha]]||[[:ru:Хекимоглу Али-паша]]|| || ||14
|-
|[[:en:Seyyid Hasan Pasha]]||[[:ru:Сейид Хасан-паша]]|| || ||9
|-
|[[:en:Ali Rıza Pasha]]||[[:ru:Али Рыза-паша]]|| || ||15
|-
|[[:en:Salih Hulusi Pasha]]||[[:ru:Кезрак, Салих Хулуси]]|| || ||11
|-
|[[:en:Ibrahim Edhem Pasha]]||[[:ru:Ибрагим Эдхем-паша]]|| || ||15
|-
|[[:en:Ivaz Mehmed Pasha]]||[[:ru:Хаджи Иваз Мехмед-паша]]|| || ||12
|-
|[[:en:Kâmil Pasha]]||[[:ru:Мехмед Камиль-паша]]||[[Մեհմեդ Քյամիլ փաշա]]|| ||18
|-
|[[:en:Koca Sinan Pasha]]||[[:ru:Коджа Синан-паша]]|| || ||23
|-
|[[:en:Köprülü Mehmed Pasha]]||[[:ru:Кёпрюлю Мехмед-паша]]|| || ||25
|-
|[[:en:Mehmed Said Pasha]]||[[:ru:Кючюк Мехмед Саид-паша]]||[[Սայիդ փաշա]]|| ||17
|-
|[[:en:Kuyucu Murad Pasha]]||[[:ru:Куюджу Мурат-паша]]|| || ||15
|-
|[[:en:Mahmud Shevket Pasha]]||[[:ru:Махмуд Шевкет-паша]]||[[Մահմուդ Շևքեթ փաշա]]|| ||26
|-
|[[:en:Mehmed Emin Rauf Pasha]]||[[:ru:Мехмед Эмин Рауф-паша]]|| || ||12
|-
|[[:en:Mustafa Reşid Pasha]]||[[:ru:Мустафа Решид-паша]]||[[Մուստաֆա Ռեշիդ փաշա]]|| ||23
|-
|[[:en:Nevşehirli Damat Ibrahim Pasha]]||[[:ru:Невшехирли Ибрагим-паша]]|| || ||19
|-
|[[:en:Nureddin Pasha]]||[[:ru:Нуреддин-паша]]|| || ||17
|-
|[[:en:Öküz Mehmed Pasha]]|| || || ||16
|-
|[[:en:Osman Nuri Pasha]]||[[:ru:Осман Нури-паша]]||[[Օսման Նուրի փաշա]]|| ||27
|-
|[[:en:Özdemiroğlu Osman Pasha]]||[[:ru:Осман-паша Оздемироглу]]|| || ||14
|-
|[[:en:Said Halim Pasha]]||[[:ru:Саид Халим-паша]]||[[Սայիդ Հալիմ փաշա]]|| ||18
|-
|[[:en:Süleyman Şefik Pasha]]||[[:ru:Сюлейман Шефик-паша]]|| || ||5
|-
|[[:en:Tarhoncu Ahmed Pasha]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Tayyar Mehmed Pasha]]||[[:ru:Тайяр Мехмед-паша]]|| || ||8
|-
|[[:en:Zagan Pasha]]||[[:ru:Заганос]]|| || ||18
|-
|[[:en:Pastirma]]||[[:ru:Бастурма]]||[[Բաստուրմա]]|| ||30
|-
|[[:en:Paul the Apostle]]||[[:ru:Апостол Павел]]||[[Պողոս առաքյալ]]|| ||173
|-
|[[:en:Payas]]||[[:ru:Паяс]]||[[Բայաս]]|| ||22
|-
|[[:en:Payas River]]||[[:ru:Паяс (река)]]|| || ||5
|-
|[[:en:Peace at Home Council]]|| || || ||13
|-
|[[:en:Peace of Amasya]]||[[:ru:Мир в Амасье]]||[[Ամասիայի պայմանագիր]]||այո||26
|-
|[[:en:Peace of Szeged]]||[[:ru:Сегедский мирный договор]]|| || ||9
|-
|[[:en:İbrahim Peçevi]]||[[:ru:Ибрахим Печеви]]|| || ||16
|-
|[[:en:Ajda Pekkan]]||[[:ru:Пеккан, Ажда]]|| || ||32
|-
|[[:en:List of peninsulas of Turkey]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Peoples of the Caucasus in Turkey]]||[[:ru:Кавказские этнические меньшинства в Турции]]||[[Կովկասյան էթնիկ փոքրամասնությունները Թուրքիայում]]|| ||4
|-
|[[:en:Pera Museum]]||[[:ru:Музей Пера]]||[[Պերա թանգարան]]|| ||20
|-
|[[:en:Pergamon Altar]]||[[:ru:Пергамский алтарь]]|| || ||34
|-
|[[:en:Permanent Representative of Turkey to the United Nations]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Persian language]]||[[:ru:Персидский язык]]||[[Պարսկերեն]]||այո||252
|-
|[[:en:Persian literature]]||[[:ru:Персидская литература]]||[[Պարսից գրականություն]]|| ||58
|-
|[[:en:Persians]]||[[:ru:Персы]]||[[Պարսիկներ]]|| ||82
|-
|[[:en:Mu'in al-Din Parwana]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Pervane Medrese]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Phaselis]]||[[:ru:Фаселис]]|| || ||24
|-
|[[:en:Pink certificate]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Pink Life QueerFest]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Pir Ahmad of Karaman]]||[[:ru:Пир Ахмет Караманид]]|| || ||7
|-
|[[:en:Pir Sultan Abdal]]||[[:ru:Пир Султан Абдал]]|| || ||23
|-
|[[:en:Kemal Pir]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Piri Reis map]]||[[:ru:Карта Пири-реиса]]||[[Փիրի Ռեիսի քարտեզ]]|| ||39
|-
|[[:en:Piyer Loti Museum]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Pınargözü Cave]]||[[:ru:Пинаргёзю]]|| || ||12
|-
|[[:en:Pırnarlı Island]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Places of interest in Bursa]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Poetry of Turkey]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Polish–Cossack–Tatar War (1666–1671)]]||[[:ru:Польско-казацко-татарская война (1666—1671)]]|| || ||11
|-
|[[:en:Political violence in Turkey (1976–1980)]]||[[:ru:Политическое насилие в Турции (1976―1980)]]||[[Քաղաքական բռնություննները Թուրքիայում (1976–1980)]]|| ||9
|-
|[[:en:Polygamy in Turkey]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Pomaks]]||[[:ru:Помаки]]|| || ||47
|-
|[[:en:Pomaks in Turkey]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Population exchange between Greece and Turkey]]||[[:ru:Греко-турецкий обмен населением]]||[[Հույն-թուրքական բնակչության փոխանակություն]]|| ||34
|-
|[[:en:Population of Turkish provinces]]||[[:ru:Иль Турции]]|| || ||70
|-
|[[:en:Populist Party (Turkey)]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Porsuk Inscription]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Porsuk, Çarşamba]]|| ||[[Փորսուղ (Չարշամբայի գավառ)]]|| ||7
|-
|[[:en:Port of İzmir]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Post–Armenian genocide timeline]]|| ||[[Հայաստանի նորագույն պատմության ժամանակագրություն]]|| ||3
|-
|[[:en:Presidential Complex (Turkey)]]||[[:ru:Президентский комплекс]]|| || ||10
|-
|[[:en:Presidential Seal of Turkey]]||[[:ru:Штандарт президента Турции]]|| || ||13
|-
|[[:en:Prime Minister of Turkey]]|| || || ||28
|-
|[[:en:Princes' Islands]]||[[:ru:Принцевы острова]]||[[Իշխանաց կղզիներ]]|| ||58
|-
|[[:en:Prisons in Turkey]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Progressive Republican Party (Turkey)]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Prose of the Ottoman Empire]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Prose of Turkey]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Prosecution of Ottoman war criminals]]||[[:ru:Преследование военных преступников Османской империи]]||[[Առաջին համաշխարհային պատերազմի օսմանյան ռազմական հանցագործների պատժի փորձ]]|| ||9
|-
|[[:en:Provinces of Turkey]]||[[:ru:Иль Турции]]|| || ||70
|-
|[[:en:Provisional Government of Western Thrace]]||[[:ru:Гюмюрджинская республика]]|| || ||17
|-
|[[:en:Pruth River Campaign]]||[[:ru:Русско-турецкая война (1710—1713)]]|| || ||33
|-
|[[:en:PTT (Turkey)]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Public holidays in Turkey]]||[[:ru:Праздники Турции]]||[[Թուրքիայի տոներ]]||այո||11
|-
|[[:en:Public Oversight, Accounting and Auditing Standards Authority]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Public parks in Turkey]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Public transport in Istanbul]]||[[:ru:Общественный транспорт Стамбула]]|| || ||15
|-
|[[:en:Puğkaracadağ]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Pullu I Nature Park]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Pursuit of Goeben and Breslau]]||[[:ru:Прорыв «Гёбена» и «Бреслау»]]|| || ||16
|-
|[[:en:Purushanda]]||[[:ru:Пурусханда]]|| || ||12
|-
|[[:en:Qanun (instrument)]]||[[:ru:Канун (музыкальный инструмент)]]||[[Քանոն (երաժշտական գործիք)]]|| ||36
|-
|[[:en:Qara Qoyunlu]]||[[:ru:Кара-Коюнлу]]||[[Կարա-Կոյունլուներ]]|| ||53
|-
|[[:en:Qatar diplomatic crisis]]||[[:ru:Катарский дипломатический кризис]]||[[Կատարի դիվանագիտական ճգնաժամ (2017)]]|| ||44
|-
|[[:en:Qatar–Turkey relations]]||[[:ru:Катаро-турецкие отношения]]|| || ||9
|-
|[[:en:Qavurt]]||[[:ru:Кавурд-бек]]|| || ||11
|-
|[[:en:Qiniq (tribe)]]||[[:ru:Кынык]]|| || ||11
|-
|[[:en:Racism-Turanism trials]]||[[:ru:Процесс расистов-туранистов]]||[[Ռասիստ թուրանիստների դատավարություն]]|| ||6
|-
|[[:en:Radio and Television Supreme Council]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Radio and television technology in Turkey]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Radyo 1]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Radyo 2]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Radyo 3]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Radyo Çukurova]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Radyo Nağme]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Radyo Türkü]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Rakı]]||[[:ru:Ракы]]||[[Ռաքը]]|| ||42
|-
|[[:en:Ramadanid Emirate]]||[[:ru:Рамазаногуллары]]|| || ||13
|-
|[[:en:Raybank]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Reactions to the assassination of Jamal Khashoggi]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Rüştü Reçber]]||[[:ru:Речбер, Рюштю]]|| || ||52
|-
|[[:en:Refah tragedy]]||[[:ru:Трагедия «Рефаха»]]|| || ||4
|-
|[[:en:Aydın Reis]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Kemal Reis]]||[[:ru:Кемаль-реис]]|| || ||19
|-
|[[:en:Kurtoğlu Muslihiddin Reis]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Piri Reis]]||[[:ru:Пири-реис]]|| || ||57
|-
|[[:en:Seydi Ali Reis]]||[[:ru:Сейди Али-реис]]|| || ||15
|-
|[[:en:Religion in Istanbul]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Abdülhalik Renda]]||[[:ru:Ренда, Мустафа Абдулхалик]]||[[Մուստաֆա Աբդուլհալիք Ռենդա]]|| ||14
|-
|[[:en:Renewable energy in Turkey]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Replacement of loanwords in Turkish]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Republic Monument]]||[[:ru:Республика (монумент)]]|| || ||18
|-
|[[:en:Republic Museum]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Republic Protests]]||[[:ru:Республиканские протесты в Турции (2007)]]|| || ||10
|-
|[[:en:Republican Nation Party]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Republican Party (Turkey)]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Republican People's Party]]||[[:ru:Республиканская народная партия (Турция)]]||[[Ժողովրդահանրապետական կուսակցություն (Թուրքիա)]]|| ||66
|-
|[[:en:Republican Reliance Party]]||[[:ru:Республиканская партия доверия]]|| || ||4
|-
|[[:en:Republican Villagers Nation Party]]||[[:ru:Республиканская крестьянская национальная партия]]|| || ||4
|-
|[[:en:Resimli Perşembe]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Respect to Mehmetçik Monument]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Results breakdown of the June 2015 Turkish general election]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Revaluation of the Turkish lira]]|| || || ||11
|-
|[[:en:Revolt of Ahmet Anzavur]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Revolts during the Turkish War of Independence]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Revolutionary People's Liberation Party/Front]]||[[:ru:Революционная народно-освободительная партия-фронт]]|| || ||28
|-
|[[:en:Cemal Reşit Rey]]||[[:ru:Рей, Джемаль Решит]]|| || ||15
|-
|[[:en:Rhodes blood libel]]||[[:ru:Кровавый навет на Родосе]]|| || ||14
|-
|[[:en:Rise of nationalism in the Ottoman Empire]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Rise of the Ottoman Empire]]||[[:ru:Образование Османской империи]]|| || ||21
|-
|[[:en:Selma Rıza]]||[[:ru:Сельма Рыза]]||[[Սելմա Ռըզա]]|| ||31
|-
|[[:en:Rize]]||[[:ru:Ризе (город)]]||[[Ռիզե]]||այո||70
|-
|[[:en:Rize Atatürk Museum]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Rize Province]]||[[:ru:Ризе (ил)]]||[[Ռիզեի մարզ]]||այո||74
|-
|[[:en:Road Water Electricity]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Robert College]]|| ||[[Ռոբերտ քոլեջ]]|| ||16
|-
|[[:en:Rock-cut architecture of Cappadocia]]|| || || ||6
|-
|[[:en:RockIstanbul]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Roman Republic]]||[[:ru:Римская республика]]||[[Հռոմեական հանրապետություն]]|| ||107
|-
|[[:en:Roman road in Cilicia]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Roman–Seleucid War]]||[[:ru:Антиохова война]]||[[Հռոմեա-սելևկյան պատերազմ]]|| ||31
|-
|[[:en:Romani people in Turkey]]||[[:ru:Цыгане в Турции]]|| || ||12
|-
|[[:en:Hurrem Sultan]]||[[:ru:Роксолана]]||[[Ռոքսելանա]]||այո||76
|-
|[[:en:Royal Road]]||[[:ru:Царская дорога]]||[[Արքայական ճանապարհ]]|| ||45
|-
|[[:en:Nükhet Ruacan]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Rumelia]]||[[:ru:Румелия]]||[[Ռումելիա]]|| ||48
|-
|[[:en:Rumelihisarı]]||[[:ru:Румелихисар]]||[[Ռումելիհիսար]]||այո||31
|-
|[[:en:Rumelikavağı]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Russo-Circassian War]]||[[:ru:Черкесская война за независимость]]|| || ||17
|-
|[[:en:Russo-Turkish War (1568–1570)]]||[[:ru:Русско-турецкая война (1568—1570)]]||[[Ռուս-թուրքական պատերազմ (1568-1570)]]||այո||34
|-
|[[:en:Russo-Turkish War (1806–1812)]]||[[:ru:Русско-турецкая война (1806—1812)]]||[[Ռուս-թուրքական պատերազմ (1806-1812)]]|| ||41
|-
|[[:en:Russo-Turkish War (1828–1829)]]||[[:ru:Русско-турецкая война (1828—1829)]]||[[Ռուս-թուրքական պատերազմ (1828-1829)]]|| ||42
|-
|[[:en:Russo-Turkish War (1877–1878)]]||[[:ru:Русско-турецкая война (1877—1878)]]||[[Ռուս-թուրքական պատերազմ (1877-1878)]]|| ||66
|-
|[[:en:Rüstem Pasha]]||[[:ru:Рустем-паша]]|| || ||36
|-
|[[:en:Rüsumat No 4]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Rüzgar-class fast attack craft]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Güler Sabancı]]||[[:ru:Сабанджи, Гюлер]]|| || ||19
|-
|[[:en:Sakıp Sabancı]]||[[:ru:Сабанджи, Сакып]]|| || ||11
|-
|[[:en:Sabancı Holding]]||[[:ru:Sabancı Holding]]|| || ||12
|-
|[[:en:Sabbateans]]||[[:ru:Саббатианство]]|| || ||15
|-
|[[:en:Peyami Safa]]||[[:ru:Сафа, Пеями]]||[[Փեյամի Սաֆա]]|| ||14
|-
|[[:en:Safranbolu]]||[[:ru:Сафранболу]]||[[Սաֆրանբոլու]]|| ||60
|-
|[[:en:Safranbolulu Izzet Mehmet Pasha]]||[[:ru:Сафранболулу Иззет Мехмед-паша]]|| || ||7
|-
|[[:en:Esat Sagay]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Gülsün Sağlamer]]||[[:ru:Сагламер, Гюльсюн]]||[[Գյուլսյուն Սաղլամեր]]|| ||18
|-
|[[:en:Celal Şahin]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Fatma Şahin]]|| || || ||13
|-
|[[:en:Ramazan Şahin]]||[[:ru:Шахин, Рамазан]]|| || ||16
|-
|[[:en:Sahip Ata Museum]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Şahkulu rebellion]]||[[:ru:Восстание Шахкулу]]|| || ||10
|-
|[[:en:Şahruh Bridge]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Saint John's Church, Gülşehir]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Saint Paul's Church, Tarsus]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Saint Paul's Well]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Sait Faik Abasıyanık Museum]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Sakarya Museum]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Sakarya Province]]||[[:ru:Сакарья (ил)]]||[[Սաքարյայի մարզ]]||այո||80
|-
|[[:en:Sakarya University]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Bahaeddin Şakir]]||[[:ru:Шакир, Бехаэддин]]||[[Բեհաեդդին Շաքիր]]|| ||14
|-
|[[:en:Sakız house]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Hasan Saltık]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Saltuk II]]||[[:ru:Иззеддин Салтук II]]|| || ||3
|-
|[[:en:Saltukids]]||[[:ru:Салтукогуллары]]|| || ||18
|-
|[[:en:Samanyolu]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Samsun Gazi Museum]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Samsun Province]]||[[:ru:Самсун (ил)]]||[[Սամսունի մարզ]]||այո||76
|-
|[[:en:Samsun–Kalın railway]]|| || || ||3
|-
|[[:en:İlhami Sancar]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Feriha Sanerk]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Şanlıurfa Archaeology and Mosaic Museum]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Şanlıurfa Irrigation Tunnels]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Şanlıurfa Province]]||[[:ru:Шанлыурфа (ил)]]||[[Շանլըուրֆայի մարզ]]||այո||75
|-
|[[:en:Saplı Islet]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Şükrü Saracoğlu]]||[[:ru:Сараджоглу, Шюкрю]]|| || ||25
|-
|[[:en:Sarayburnu]]||[[:ru:Сарайбурну]]||[[Սարայբուրնու]]|| ||19
|-
|[[:en:Sardis]]||[[:ru:Сарды]]|| || ||49
|-
|[[:en:Ayşegül Sarıca]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Yağmur Sarıgül]]||[[:ru:Сарыгюль, Ямур]]|| || ||8
|-
|[[:en:Sarıçam]]||[[:ru:Сарычам]]|| || ||22
|-
|[[:en:Sarıkavak, Çamlıyayla]]|| ||[[Սարի Գավակ]]|| ||9
|-
|[[:en:Sarıyer]]||[[:ru:Сарыер]]||[[Սարըյեր]]||այո||35
|-
|[[:en:Sarma (food)]]|| || || ||22
|-
|[[:en:Saros Islands]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Hasan Şaş]]||[[:ru:Шаш, Хасан]]|| || ||36
|-
|[[:en:Kemal Satır]]||[[:ru:Сатыр, Кемаль]]|| || ||6
|-
|[[:en:Âşık Veysel]]||[[:ru:Ашик Вейсель]]||[[Աշիկ Վեյսել]]|| ||22
|-
|[[:en:Halil Savda]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Refik Saydam]]||[[:ru:Сайдам, Рефик]]|| || ||17
|-
|[[:en:Semih Saygıner]]||[[:ru:Сайгынер, Семих]]|| || ||14
|-
|[[:en:Ahmet Adnan Saygun]]||[[:ru:Сайгун, Ахмед Аднан]]||[[Ահմեդ Ադնան Սայգուն]]|| ||22
|-
|[[:en:Emel Sayın]]|| || || ||11
|-
|[[:en:Leyla Saz]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Gün Sazak]]||[[:ru:Сазак, Гюн]]|| || ||3
|-
|[[:en:Sazova Park]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Jennifer Şebnem Schaefer]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Şehrazat]]||[[:ru:Шахерезада (композитор)]]||[[Շեհրազադե]]||այո||21
|-
|[[:en:School of Language and History – Geography]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Scientific and Technological Research Council of Turkey]]||[[:ru:Совет Турции по научно-техническим исследованиям]]|| || ||15
|-
|[[:en:Scouting and Guiding Federation of Turkey]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Sea of Marmara]]||[[:ru:Мраморное море]]||[[Մարմարա ծով]]|| ||113
|-
|[[:en:Süleyman Seba]]||[[:ru:Себа, Сулейман]]|| || ||7
|-
|[[:en:Horace François Bastien Sébastiani de La Porta]]||[[:ru:Себастьяни де Ла Порта, Орас Франсуа Бастьен]]|| || ||21
|-
|[[:en:Şebinkarahisar]]||[[:ru:Шебинкарахисар]]||[[Շապին Գարահիսար]]|| ||26
|-
|[[:en:Şebinkarahisar District]]|| || || ||6
|-
|[[:en:İlyas Seçkin]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Second Army (Turkey)]]||[[:ru:2-я армия (Турция)]]|| || ||6
|-
|[[:en:Second Battle of İnönü]]||[[:ru:Вторая битва при Инёню]]|| || ||12
|-
|[[:en:Second Constitutional Era]]||[[:ru:Эпоха второй Конституции]]|| || ||15
|-
|[[:en:Second Group (Turkey)]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Second Spring (TV series)]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Secularism in Turkey]]||[[:ru:Секуляризм в Турции]]|| || ||13
|-
|[[:en:Sedef Island]]|| || || ||16
|-
|[[:en:Sefâretnâme]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Cenâb Şehâbeddîn]]||[[:ru:Дженап Шахабеттин]]|| || ||10
|-
|[[:en:Şehzadeler]]|| || || ||11
|-
|[[:en:Şekerpınarı Bridge]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Selamsız Bandosu]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Selçuk]]||[[:ru:Сельчук]]|| || ||45
|-
|[[:en:Selçuk University]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Selge]]||[[:ru:Сельге]]|| || ||13
|-
|[[:en:Selim I]]||[[:ru:Селим I]]||[[Սելիմ I]]|| ||86
|-
|[[:en:Selim II]]||[[:ru:Селим II]]||[[Սելիմ II]]|| ||74
|-
|[[:en:Selim III]]||[[:ru:Селим III]]||[[Սելիմ III]]|| ||75
|-
|[[:en:Selimiye Mosque, Üsküdar]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Seljuk (warlord)]]||[[:ru:Сельджук]]||[[Սելջուկ]]|| ||39
|-
|[[:en:Seljuks in Dobruja]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Şemdinli incident]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Ali Haydar Şen]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Gülhan Şen]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Şenay (singer)]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Abdüllatif Şener]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Erman Şener]]|| || || ||3
|-
|[[:en:İpek Şenoğlu]]||[[:ru:Шеноглу, Ипек]]|| || ||10
|-
|[[:en:Septinsular Republic]]||[[:ru:Республика Семи Соединённых Островов]]|| || ||30
|-
|[[:en:Serdivan]]||[[:ru:Сердиван]]|| || ||11
|-
|[[:en:Şerefe (minaret)]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Aşık Mahzuni Şerif]]|| || || ||10
|-
|[[:en:Serik]]||[[:ru:Серик]]|| || ||29
|-
|[[:en:Zekeriya Sertel]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Nur Serter]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Servet-i Fünun]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Sevda-Cenap And Music Foundation]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Seyahatnâme]]||[[:ru:Сейяхатнаме]]|| || ||16
|-
|[[:en:Seydikemer]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Ömer Seyfettin]]||[[:ru:Омер Сейфеддин]]|| || ||23
|-
|[[:en:Seyhan Dam]]|| || || ||10
|-
|[[:en:Seyhan River]]||[[:ru:Сейхан (река)]]||[[Սեյհան]]|| ||30
|-
|[[:en:Ahmet Necdet Sezer]]||[[:ru:Сезер, Ахмет Недждет]]||[[Ահմեդ Նեդջեթ Սեզեր]]|| ||69
|-
|[[:en:Shah Budak]]||[[:ru:Шахбудак-бей]]|| || ||5
|-
|[[:en:Shah-Armens]]||[[:ru:Шах-Армениды]]||[[Շահ Արմեններ]]|| ||17
|-
|[[:en:Sharbat]]||[[:ru:Шербет (напиток)]]||[[Օշարակ (շարբաթ)]]|| ||41
|-
|[[:en:Shawarma]]||[[:ru:Шаурма]]||[[Շաուրմա]]||այո||61
|-
|[[:en:Sheikh Said rebellion]]||[[:ru:Восстание шейха Саида]]|| || ||20
|-
|[[:en:Shish kebab]]|| || || ||18
|-
|[[:en:Shish taouk]]|| || || ||12
|-
|[[:en:Should I Really Do It?]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Siege of Aintab]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Siege of Belgrade (1456)]]||[[:ru:Осада Белграда (1456)]]|| || ||40
|-
|[[:en:Siege of Eger (1552)]]|| || || ||14
|-
|[[:en:Siege of Nicaea]]||[[:ru:Осада Никеи (1097)]]|| || ||34
|-
|[[:en:Siege of Plevna]]||[[:ru:Осада Плевны]]|| || ||21
|-
|[[:en:Siege of Rhodes (1480)]]||[[:ru:Осада Родоса (1480)]]||[[Հռոդոսի պաշարում (1480)]]|| ||21
|-
|[[:en:Siege of Rhodes (1522)]]||[[:ru:Осада Родоса (1522)]]|| || ||33
|-
|[[:en:Siege of Szigetvár]]||[[:ru:Сигетварская битва]]|| || ||30
|-
|[[:en:Siege of Vienna (1529)]]||[[:ru:Осада Вены (1529)]]||[[Վիեննայի պաշարում (1529)]]|| ||46
|-
|[[:en:Siirt]]||[[:ru:Сиирт]]||[[Սղերդ]]|| ||68
|-
|[[:en:Siirt Province]]||[[:ru:Сиирт (ил)]]||[[Սիիրթի մարզ]]|| ||74
|-
|[[:en:Ahmet Şık]]|| || || ||11
|-
|[[:en:Silahdar Damat Ali Pasha]]||[[:ru:Силахдар Али-паша]]|| || ||17
|-
|[[:en:Silifke]]||[[:ru:Силифке]]||[[Սելևկիա]]|| ||44
|-
|[[:en:Silifke Atatürk Museum]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Silifke Castle]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Silifke HES]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Silifke Museum]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Silivri]]||[[:ru:Силиври]]||[[Սիլիվրի]]|| ||44
|-
|[[:en:Silivri (district)]]||[[:ru:Силиври]]||[[Սիլիվրի]]|| ||44
|-
|[[:en:Silüetler]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Sedat Simavi]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Simit]]||[[:ru:Симит]]||[[Սիմիթ]]|| ||32
|-
|[[:en:Hikmet Şimşek]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Sinai and Palestine campaign]]||[[:ru:Синайско-Палестинская кампания]]|| || ||29
|-
|[[:en:Mimar Sinan]]||[[:ru:Синан]]||[[Միմար Սինան]]|| ||117
|-
|[[:en:Sinap Castle]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Sinekkale]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Sini Creek]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Sinop Province]]||[[:ru:Синоп (ил)]]||[[Սինոփի մարզ]]||այո||72
|-
|[[:en:Sinop, Turkey]]||[[:ru:Синоп]]||[[Սինոպ]]|| ||76
|-
|[[:en:Nesrin Sipahi]]||[[:ru:Сипахи, Несрин]]||[[Նեսրին Սիփահի]]|| ||8
|-
|[[:en:Nijat Sirel]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Şirinyer Racecourse]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Sirkeci railway station]]||[[:ru:Вокзал Сиркеджи]]|| || ||23
|-
|[[:en:Fuat Sirmen]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Şişli]]||[[:ru:Шишли]]||[[Շիշլի]]|| ||39
|-
|[[:en:Şahap Sıtkı]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Sivas]]||[[:ru:Сивас]]||[[Սեբաստիա]]||այո||81
|-
|[[:en:Sivas bar]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Sivas Congress and Ethnography Museum]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Sivas massacre]]||[[:ru:Поджог отеля в Сивасе]]|| || ||18
|-
|[[:en:Sivas Province]]||[[:ru:Сивас (ил)]]||[[Սիվասի մարզ]]|| ||76
|-
|[[:en:Sivas railway station]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Sivriada]]||[[:ru:Сивриада]]|| || ||15
|-
|[[:en:Sıçan Island]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Sıçan Islet]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Sığacık]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Sıhhiye Square]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Şırnak]]||[[:ru:Ширнак]]||[[Շերնակ]]|| ||56
|-
|[[:en:Şırnak province]]||[[:ru:Ширнак (ил)]]||[[Շըրնաքի մարզ]]||այո||76
|-
|[[:en:Şırnak Province]]||[[:ru:Ширнак (ил)]]||[[Շըրնաքի մարզ]]||այո||76
|-
|[[:en:Sıt areas in Turkey]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Skirmish at Bender]]||[[:ru:Калабалык]]|| || ||12
|-
|[[:en:Sledgehammer (alleged coup plan)]]||[[:ru:Кувалда (операция)]]|| || ||11
|-
|[[:en:Smoking in Turkey]]|| || || ||2
|-
|[[:en:SMS Goeben]]||[[:ru:SMS Goeben (1911)]]|| || ||24
|-
|[[:en:Smyrna]]||[[:ru:Смирна]]|| || ||21
|-
|[[:en:Smyrna Trilogy]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Social Democracy Party (Turkey)]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Socialist Revolution Party (Turkey)]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Socioeconomics of the Ottoman enlargement era]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Sociology in Turkey]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Soda Industry Inc.]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Nure Sofi]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Softa Castle]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Söğüt Ertuğrul Gazi Museum]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Sökmen (Artuqid)]]||[[:ru:Сукман бен Артук]]|| || ||12
|-
|[[:en:Sokollu Mehmet Pasha Caravanserai]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Lyubov Sokolova (volleyball)]]||[[:ru:Соколова, Любовь Владимировна]]|| || ||15
|-
|[[:en:Sokollu Mehmed Pasha]]||[[:ru:Соколлу Мехмед-паша]]|| || ||41
|-
|[[:en:SoloTürk]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Soma mine disaster]]||[[:ru:Взрыв на шахте в Соме]]|| || ||31
|-
|[[:en:Tarık Galip Somer]]|| || || ||1
|-
|[[:en:South Caucasus Pipeline]]||[[:ru:Южно-Кавказский газопровод]]||[[Հարավկովկասյան գազատար]]|| ||19
|-
|[[:en:Southeastern Anatolia Project]]||[[:ru:Проект Юго-Восточной Анатолии]]|| || ||17
|-
|[[:en:Southeastern Anatolia Region]]||[[:ru:Юго-Восточная Анатолия]]||[[Հարավարևելյան Անատոլիա]]||այո||59
|-
|[[:en:Southern Anatolian montane conifer and deciduous forests]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Ahmet Zeki Soydemir]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Mümtaz Soysal]]||[[:ru:Сойсал, Мюмтаз]]|| || ||9
|-
|[[:en:Sevgi Soysal]]||[[:ru:Сойсал, Севги]]||[[Սևգի Սոյսալ]]|| ||10
|-
|[[:en:Space program of Turkey]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Speaker of the Grand National Assembly]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Special Forces Command (Turkey)]]||[[:ru:Командование сил специального назначения (Турция)]]|| || ||13
|-
|[[:en:Spice Bazaar]]||[[:ru:Египетский базар]]||[[Եգիպտական շուկա]]|| ||30
|-
|[[:en:SS Bandırma]]||[[:ru:Бандырма (корабль)]]|| || ||8
|-
|[[:en:SS Kurtuluş]]||[[:ru:Куртулуш (пароход)]]|| || ||8
|-
|[[:en:Stamp Museum]]|| || || ||3
|-
|[[:en:State Art and Sculpture Museum]]||[[:ru:Государственный музей изобразительного искусства и скульптуры]]||[[Կերպարվեստի և քանդակի պետական թանգարան (Անկարա, Թուրքիա)]]|| ||16
|-
|[[:en:State production farms]]|| || || ||1
|-
|[[:en:State road D.100 (Turkey)]]|| || || ||5
|-
|[[:en:State road D.300 (Turkey)]]|| || || ||2
|-
|[[:en:State road D.400 (Turkey)]]|| || || ||5
|-
|[[:en:State road D.550 (Turkey)]]|| || || ||3
|-
|[[:en:State road D.650 (Turkey)]]|| || || ||2
|-
|[[:en:State road D.715 (Turkey)]]|| || || ||3
|-
|[[:en:State road D.750 (Turkey)]]|| || || ||3
|-
|[[:en:State road D.850 (Turkey)]]|| || || ||2
|-
|[[:en:State road D.915 (Turkey)]]|| || || ||2
|-
|[[:en:State road D.950 (Turkey)]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Statue of Diogenes]]|| || || ||3
|-
|[[:en:STFA Group]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Stis Triantafilias Ta Fila]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Despina Storch]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Strained yogurt]]||[[:ru:Греческий йогурт]]|| || ||33
|-
|[[:en:Student Oath (Turkey)]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Şu Gelen Atlımıdır]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Sublime Porte]]||[[:ru:Порта]]||[[Բարձր դուռ]]|| ||48
|-
|[[:en:Sudan–Turkey relations]]||[[:ru:Судано-турецкие отношения]]|| || ||5
|-
|[[:en:Sufi whirling]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Faruk Sükan]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Şükrü Saracoğlu Stadium]]||[[:ru:Фенербахче Шюкрю Сараджоглу]]|| || ||43
|-
|[[:en:Hakan Şükür]]||[[:ru:Шукюр, Хакан]]||[[Հական Շուքյուր]]|| ||54
|-
|[[:en:Suleiman II of the Ottoman Empire]]||[[:ru:Сулейман II]]||[[Սուլեյման II]]|| ||70
|-
|[[:en:Süleyman Demirel University]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Suleiman ibn Qutalmish]]||[[:ru:Сулейман ибн Кутулмыш]]|| || ||28
|-
|[[:en:Süleyman of Germiyan]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Süleyman of Karaman]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Kaya Alp]]|| || || ||10
|-
|[[:en:Suleyman Shah]]||[[:ru:Сулейман Шах]]||[[Սուլեյման Շահ]]|| ||31
|-
|[[:en:Süleyman's Tower]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Naim Süleymanoğlu]]||[[:ru:Сулейманоглу, Наим]]||[[Նայիմ Սուլեյմանօղլու]]|| ||38
|-
|[[:en:Süleymanpaşa]]|| || || ||11
|-
|[[:en:Sultan Mahmut Fountain]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Cem Sultan]]||[[:ru:Джем (султан)]]|| || ||32
|-
|[[:en:Safiye Sultan (Haseki of Murad III)]]||[[:ru:Сафие-султан]]||[[Սաֆիե սուլթան]]|| ||37
|-
|[[:en:Sultanahmet Square]]||[[:ru:Султанахмет (площадь)]]|| || ||44
|-
|[[:en:Sultanzade Mehmed Pasha]]||[[:ru:Султанзаде Мехмед-паша]]|| || ||14
|-
|[[:en:Suluada]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Suluhan]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Naciye Suman]]||[[:ru:Суман, Наджие]]||[[Նաջիե Սուման]]|| ||13
|-
|[[:en:Nusret Suman]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Meriç Sümen]]||[[:ru:Сюмен, Мерич]]|| || ||3
|-
|[[:en:Sun Language Theory]]|| ||[[Արևի լեզվի տեսություն]]|| ||14
|-
|[[:en:Kemal Sunal]]||[[:ru:Сунал, Кемаль]]|| || ||21
|-
|[[:en:Cevdet Sunay]]||[[:ru:Сунай, Джевдет]]||[[Ջևդեթ Սունայ]]|| ||57
|-
|[[:en:Sürmeli Ali Pasha]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Surname Law (Turkey)]]|| ||[[Ազգանվան մասին օրենք]]|| ||13
|-
|[[:en:Suruç bombing]]||[[:ru:Теракт в Суруче]]|| || ||22
|-
|[[:en:Gülriz Sururi]]||[[:ru:Сурури, Гюльриз]]|| || ||8
|-
|[[:en:Susurluk]]||[[:ru:Сусурлук]]|| || ||27
|-
|[[:en:Susurluk car crash]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Susurluk scandal]]||[[:ru:Сусурлукский скандал]]|| || ||11
|-
|[[:en:Syria (region)]]||[[:ru:Сирия (регион)]]|| || ||30
|-
|[[:en:Syria–Turkey relations]]||[[:ru:Турецко-сирийские отношения]]|| || ||12
|-
|[[:en:Syrian Liberation Front]]||[[:ru:Фронт освобождения Сирии]]|| || ||7
|-
|[[:en:Syrian Turkmen]]||[[:ru:Сирийские туркмены]]|| || ||26
|-
|[[:en:Tahtakuşlar Ethnography Museum]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Tahtalı Dağı]]||[[:ru:Тахталыдаг]]||[[Թախտալի]]|| ||15
|-
|[[:en:TAI TF-X]]||[[:ru:TF-X]]|| || ||19
|-
|[[:en:Taipei Economic and Cultural Mission in Turkey]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Taka (boat)]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Taksim (politics)]]||[[:ru:Таксим (политика)]]|| || ||13
|-
|[[:en:Taksim Square]]||[[:ru:Таксим (площадь)]]||[[Թաքսիմ հրապարակ]]|| ||44
|-
|[[:en:İstemihan Talay]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Tayfun Talipoğlu]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Ercüment Ekrem Talu]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Tamzara]]||[[:ru:Тамзара]]||[[Թամզարա (պար)]]|| ||6
|-
|[[:en:Tan (newspaper)]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Suna Tanaltay]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Cinuçen Tanrıkorur]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Hamdullah Suphi Tanrıöver]]||[[:ru:Танрыовер, Хамдуллах Супхи]]|| || ||8
|-
|[[:en:Tanzimat]]||[[:ru:Танзимат]]||[[Թանզիմաթ]]|| ||54
|-
|[[:en:Tapureli ruins]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Tarabya]]||[[:ru:Тарабья]]|| || ||13
|-
|[[:en:Ali Rana Tarhan]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Tarhana]]||[[:ru:Тархана]]||[[Թարխանա]]|| ||21
|-
|[[:en:Tarkan (singer)]]||[[:ru:Таркан]]||[[Թարքան]]||այո||59
|-
|[[:en:Tarsus Çanakkale Park Museum]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Tarsus Museum]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Tarsus railway station]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Tarsus University]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Tarsus Zoo]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Tarsus, Mersin]]||[[:ru:Тарсус]]||[[Տարսոն]]|| ||80
|-
|[[:en:Taşgeçit Bridge]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Taşhan, Mut]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Taşköprü (Silifke)]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Taşmedrese]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Taşucu Seka Harbor]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Gülsüm Tatar]]|| || || ||4
|-
|[[:en:İbrahim Tatlıses]]||[[:ru:Татлысес, Ибрахим]]|| || ||29
|-
|[[:en:Tatlıca Waterfalls]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Taurus Mountains]]||[[:ru:Тавр (хребет)]]||[[Տավրոսյան լեռնահամակարգ]]|| ||75
|-
|[[:en:İstemihan Taviloğlu]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Tavşan Islet]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Tavuk göğsü]]||[[:ru:Тавук-гёксу]]|| || ||14
|-
|[[:en:TCG Atılay]]|| || || ||3
|-
|[[:en:TCG Değirmendere]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Tea in Turkey]]||[[:ru:Турецкий чай]]||[[Թուրքական թեյ]]|| ||31
|-
|[[:en:Tece Castle]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Tece Creek]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Ahmet Ferit Tek]]||[[:ru:Тек, Ахмед Ферит]]|| || ||7
|-
|[[:en:Tekfur ambarı]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Tekgöz Bridge]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Tekirdağ]]||[[:ru:Текирдаг]]||[[Թեքիրդաղ]]|| ||70
|-
|[[:en:Tekirdağ Province]]||[[:ru:Текирдаг (ил)]]||[[Թեքիրդաղի մարզ]]||այո||78
|-
|[[:en:Tekkadın ruins]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Telecommunications in Turkey]]||[[:ru:Телекоммуникации в Турции]]|| || ||3
|-
|[[:en:Telephone services in Turkey]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Television in Turkey]]||[[:ru:Телевидение в Турции]]||[[Հեռուստատեսությունը Թուրքիայում]]||այո||7
|-
|[[:en:Telgrafın Tellerine Kuşlar Mı Konar]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Temelli Airfield]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Temple of Artemis]]||[[:ru:Храм Артемиды Эфесской]]||[[Արտեմիսի տաճարը Եփեսոսում]]||այո||89
|-
|[[:en:Temple of Jupiter (Silifke)]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Tenedos]]||[[:ru:Бозджаада]]||[[Տենեդոս]]|| ||47
|-
|[[:en:Tengrism]]||[[:ru:Тенгрианство]]|| || ||53
|-
|[[:en:Tentative list of World Heritage Sites in Turkey]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Teoman (singer)]]||[[:ru:Теоман]]|| || ||16
|-
|[[:en:Teos]]||[[:ru:Теос]]|| || ||25
|-
|[[:en:Tepebaşı, Eskişehir]]|| || || ||19
|-
|[[:en:Tepeköy, Mersin]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Tercüman]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Fatih Terim]]||[[:ru:Терим, Фатих]]|| || ||50
|-
|[[:en:Territorial evolution of the Ottoman Empire]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Tersane Island]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Tevfik Fikret]]||[[:ru:Тевфик Фикрет]]|| || ||23
|-
|[[:en:Tevfik Sırrı Gür High School]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Tevfik Sırrı Gür Stadium]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Erdoğan Teziç]]|| || || ||4
|-
|[[:en:TFF First League]]||[[:ru:Первая лига Турции по футболу]]|| || ||24
|-
|[[:en:TFF Second League]]|| || || ||11
|-
|[[:en:The Remaining Documents of Talaat Pasha]]|| ||[[Թալեաթ փաշայի սև նոթատետր]]|| ||3
|-
|[[:en:The Science Academy Society of Turkey]]|| || || ||2
|-
|[[:en:The Tombstones of Ahlat the Urartian and Ottoman citadel]]|| || || ||5
|-
|[[:en:The Turks Today]]|| || || ||1
|-
|[[:en:The underground city and Monasteries of Derinkuyu]]||[[:ru:Деринкую (подземный город)]]||[[Դերինքույու (ստորգետնյա քաղաք)]]|| ||25
|-
|[[:en:Theatre at Halicarnassus]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Theatre of Turkey]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Third Army (Ottoman Empire)]]||[[:ru:3-я армия (Османская империя)]]||[[III բանակ (Օսմանյան կայսրություն)]]|| ||13
|-
|[[:en:Third Army (Turkey)]]||[[:ru:3-я армия (Турция)]]|| || ||8
|-
|[[:en:Thracia]]||[[:ru:Фракия (римская провинция)]]|| || ||31
|-
|[[:en:Kartal Tibet]]||[[:ru:Тибет, Картал]]|| || ||14
|-
|[[:en:Tigris]]||[[:ru:Тигр (река)]]||[[Տիգրիս]]|| ||118
|-
|[[:en:Tigris–Euphrates river system]]|| || || ||13
|-
|[[:en:Timar]]||[[:ru:Тимар]]|| || ||21
|-
|[[:en:Timeline of broadcasting in Turkey]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Timeline of Mustafa Kemal Atatürk]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Timeline of the Gezi Park protests]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Timeline of the Seljuk Sultanate of Rum]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Timeline of the Syrian civil war]]||[[:ru:Хронология гражданской войны в Сирии]]|| || ||10
|-
|[[:en:Timeline of the Turkic peoples (500–1300)]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Timeline of Turkey]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Naci Tınaz]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Tire City Museum]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Tırmıl]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Töbank]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Togan Arslan]]||[[:ru:Тоган Арслан-бей]]|| || ||2
|-
|[[:en:Tokat]]||[[:ru:Токат]]||[[Թոքաթ]]|| ||73
|-
|[[:en:Tokat Museum]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Tokat Province]]||[[:ru:Токат (ил)]]||[[Թոքաթի մարզ]]||այո||73
|-
|[[:en:Metin Toker]]||[[:ru:Токер, Метин]]|| || ||4
|-
|[[:en:Cemal Tollu]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Tomb of Ahi Evren]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Tomb of Karyağdı Hatun]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Mahir Tomruk]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Tömük Creek]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Tonyukuk inscriptions]]|| || || ||10
|-
|[[:en:Cengiz Topel]]||[[:ru:Топель, Дженгиз]]|| || ||8
|-
|[[:en:Topkapı Palace]]||[[:ru:Топкапы]]||[[Թոփքափը ամրոց]]||այո||69
|-
|[[:en:Toprak Island]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Fatma Aliye Topuz]]||[[:ru:Топуз, Алие Фатьма]]||[[Ֆաթմա Ալիյե Թոփուզ]]|| ||31
|-
|[[:en:Seyhun Topuz]]|| || || ||3
|-
|[[:en:TOROS artillery rocket system]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Toros University]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Toroslar]]||[[:ru:Торослар]]|| || ||18
|-
|[[:en:Torture in Turkey]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Toumazou v. Republic of Turkey]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Tourism in Turkey]]||[[:ru:Туризм в Турции]]||[[Զբոսաշրջությունը Թուրքիայում]]|| ||26
|-
|[[:en:Tower of Gömeç]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Toycular yarcan]]|| || || ||1
|-
|[[:en:TPAO Batman]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Trabzon]]||[[:ru:Трабзон]]||[[Տրապիզոն]]|| ||109
|-
|[[:en:Trabzon Province]]||[[:ru:Трабзон (ил)]]||[[Տրապիզոնի մարզ]]||այո||78
|-
|[[:en:Trabzonspor]]||[[:ru:Трабзонспор (футбольный клуб)]]|| || ||55
|-
|[[:en:Trabzonspor B.K.]]||[[:ru:Трабзонспор (баскетбольный клуб)]]|| || ||16
|-
|[[:en:Trams in Antalya]]||[[:ru:Трамвай Антальи]]|| || ||10
|-
|[[:en:Trams in Istanbul]]||[[:ru:Стамбульский трамвай]]|| || ||11
|-
|[[:en:Trams in İzmir]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Trans-Anatolian gas pipeline]]||[[:ru:Трансанатолийский газопровод]]|| || ||19
|-
|[[:en:Trans-Anatolian railway]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Transformation of the Ottoman Empire]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Transport in Mersin Province]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Transport in Turkey]]||[[:ru:Транспорт в Турции]]||[[Տրանսպորտը Թուրքիայում]]|| ||16
|-
|[[:en:Treaty of Adrianople (1829)]]||[[:ru:Адрианопольский мирный договор (1829)]]||[[Ադրիանապոլսի պայմանագիր]]|| ||41
|-
|[[:en:Treaty of Athens]]||[[:ru:Афинский договор]]|| || ||9
|-
|[[:en:Treaty of Balta Liman]]|| || || ||15
|-
|[[:en:Treaty of Belgrade]]||[[:ru:Белградский мирный договор (1739)]]|| || ||33
|-
|[[:en:Treaty of Bucharest (1812)]]||[[:ru:Бухарестский мирный договор (1812)]]||[[Բուխարեստի պայմանագիր (1812)]]|| ||35
|-
|[[:en:Treaty of Constantinople (1590)]]||[[:ru:Стамбульский мирный договор (1590)]]|| || ||15
|-
|[[:en:Treaty of Constantinople (1736)]]|| || || ||11
|-
|[[:en:Treaty of Constantinople (1897)]]||[[:ru:Константинопольский договор (1897)]]|| || ||12
|-
|[[:en:Treaty of Constantinople (1913)]]||[[:ru:Константинопольский мирный договор (1913)]]|| || ||19
|-
|[[:en:Treaty of Jassy]]||[[:ru:Ясский мирный договор]]|| || ||33
|-
|[[:en:Treaty of Kars]]||[[:ru:Карсский договор]]||[[Կարսի պայմանագիր]]|| ||40
|-
|[[:en:Treaty of Kerden]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Treaty of Lausanne]]||[[:ru:Лозаннский мирный договор]]||[[Լոզանի պայմանագիր]]|| ||66
|-
|[[:en:Treaty of London (1827)]]||[[:ru:Лондонская конвенция (1827)]]|| || ||15
|-
|[[:en:Treaty of Nagyvárad]]||[[:ru:Орадский договор]]|| || ||14
|-
|[[:en:Treaty of Nasuh Pasha]]||[[:ru:Договор Насух-паши]]|| || ||12
|-
|[[:en:Treaty of Neuilly-sur-Seine]]||[[:ru:Нёйиский договор]]|| || ||37
|-
|[[:en:Treaty of Reichenbach (1790)]]||[[:ru:Рейхенбахская конвенция (1790)]]|| || ||10
|-
|[[:en:Treaty of Sèvres]]||[[:ru:Севрский мирный договор]]||[[Սևրի պայմանագիր]]|| ||61
|-
|[[:en:Treaty of the Dardanelles]]|| || || ||12
|-
|[[:en:Treaty with Tunis (1797)]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Tripe soup]]|| || || ||14
|-
|[[:en:Trojan language]]||[[:ru:Троянский язык]]|| || ||7
|-
|[[:en:Trojan War]]||[[:ru:Троянская война]]||[[Տրոյական պատերազմ]]||այո||98
|-
|[[:en:Tromakton]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Troy]]||[[:ru:Троя]]||[[Տրոյա]]|| ||113
|-
|[[:en:TRT World]]|| || || ||16
|-
|[[:en:Truce of Constantinople (1533)]]|| || || ||11
|-
|[[:en:Tsestos]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Tsifteteli]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Tüllüce Islet]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Tülomsaş Museum]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Tunca Bridge]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Tuncay Şanlı]]||[[:ru:Шанлы, Тунджай]]|| || ||36
|-
|[[:en:Bedrettin Tuncel]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Funda İyce Tuncel]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Tunceli]]||[[:ru:Тунджели]]||[[Թունջելի]]|| ||65
|-
|[[:en:Tunceli Province]]||[[:ru:Тунджели (ил)]]||[[Թունջելիի մարզ]]||այո||76
|-
|[[:en:Tünel]]||[[:ru:Тюнель]]|| || ||30
|-
|[[:en:Tüpraş]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Turahanoğlu family]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Arda Turan]]||[[:ru:Туран, Арда]]||[[Արդա Թուրան]]|| ||67
|-
|[[:en:Turanism]]||[[:ru:Туранизм]]|| || ||29
|-
|[[:en:Türbe]]||[[:ru:Тюрбе]]||[[Թյուրբե]]|| ||30
|-
|[[:en:Turco-Persian]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Turco-Persian tradition]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Turgutlu]]||[[:ru:Тургутлу]]|| || ||35
|-
|[[:en:Turgutreis]]|| || || ||16
|-
|[[:en:Türk Telekom (mobile operator division)]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Vedat Türkali]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Mirsad Türkcan]]||[[:ru:Туркан, Мирсад]]|| || ||25
|-
|[[:en:Turkcell]]||[[:ru:Turkcell]]||[[Turkcell]]|| ||30
|-
|[[:en:Berç Türker Keresteciyan]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Alparslan Türkeş]]||[[:ru:Тюркеш, Алпарслан]]||[[Ալփարսլան Թյուրքեշ]]|| ||27
|-
|[[:en:Turkey in the Eurovision Song Contest]]||[[:ru:Турция на «Евровидении»]]||[[Թուրքիան Եվրատեսիլ երգի մրցույթում]]||այո||36
|-
|[[:en:Turkey men's national basketball team]]||[[:ru:Мужская сборная Турции по баскетболу]]|| || ||35
|-
|[[:en:Turkey men's national ice hockey team]]||[[:ru:Сборная Турции по хоккею с шайбой]]|| || ||18
|-
|[[:en:Turkey national beach handball team]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Turkey national under-21 football team]]||[[:ru:Сборная Турции по футболу (до 21 года)]]|| || ||17
|-
|[[:en:Turkey women's national basketball team]]||[[:ru:Женская сборная Турции по баскетболу]]|| || ||21
|-
|[[:en:Turkey women's national beach handball team]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Turkey women's national ice hockey team]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Turkey-Iran relations]]||[[:ru:Ирано-турецкие отношения]]||[[Թուրք-իրանական հարաբերություններ]]|| ||14
|-
|[[:en:Turkey–European Union relations]]|| ||[[Եվրոպական Միություն-Թուրքիա հարաբերություններ]]|| ||10
|-
|[[:en:Turkey–United Kingdom relations]]||[[:ru:Британско-турецкие отношения]]|| || ||12
|-
|[[:en:Turkey–United States relations]]||[[:ru:Американо-турецкие отношения]]|| || ||13
|-
|[[:en:12th government of Turkey]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Turkey's membership of international organizations]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Turkey's migrant crisis]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Turkic alphabets]]|| || || ||3
|-
|[[:en:List of Turkic dynasties and countries]]|| || || ||18
|-
|[[:en:Turkic history]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Turkic History]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Turkic migration]]|| || || ||15
|-
|[[:en:Turkification]]||[[:ru:Тюркизация]]||[[Թյուրքացում]]|| ||27
|-
|[[:en:Türkische Post]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Turkish Academy of Sciences]]||[[:ru:Академия наук Турции]]||[[Թուրքիայի գիտությունների ակադեմիա]]|| ||11
|-
|[[:en:Turkish Aeronautical Association]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Turkish Air Force]]||[[:ru:Военно-воздушные силы Турции]]||[[Թուրքիայի ռազմաօդային ուժեր]]|| ||31
|-
|[[:en:Turkish Airlines]]||[[:ru:Turkish Airlines]]||[[Turkish Airlines]]|| ||81
|-
|[[:en:Turkish Airlines Flight 1476]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Turkish Airlines Flight 1951]]||[[:ru:Катастрофа Boeing 737 под Амстердамом]]||[[Ավիավթար Ամստերդամի մոտ (2009)]]|| ||32
|-
|[[:en:Turkish alphabet]]||[[:ru:Турецкая письменность]]|| || ||43
|-
|[[:en:Turkish Americans]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Turkish and Islamic Arts Museum]]||[[:ru:Музей турецкого и исламского искусства]]||[[Թուրքական և իսլամական արվեստի թանգարան]]||այո||23
|-
|[[:en:Turkish archery]]||[[:ru:Турецкий лук]]|| || ||14
|-
|[[:en:Turkish Australians]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Turkish Basketball Federation]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Turkish civil code (1926)]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Turkish coffee]]||[[:ru:Кофе по-турецки]]||[[Թուրքական սուրճ]]|| ||60
|-
|[[:en:Turkish Constitution of 1921]]||[[:ru:Конституция Турции (1921)]]|| || ||7
|-
|[[:en:Turkish Constitution of 1924]]||[[:ru:Конституция Турции (1924)]]|| || ||8
|-
|[[:en:Turkish Cultural Center]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Turkish Cup]]||[[:ru:Кубок Турции по футболу]]|| || ||36
|-
|[[:en:Turkish Cypriot diaspora]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Turkish Cypriot nationalism]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Turkish delight]]||[[:ru:Рахат-лукум]]||[[Լոխում]]|| ||53
|-
|[[:en:Turkish economic boom of the 2000s]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Turkish exonyms]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Turkish folk literature]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Turkish folk music]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Turkish folklore]]||[[:ru:Турецкий фольклор]]|| || ||4
|-
|[[:en:Turkish Football Federation]]||[[:ru:Турецкая футбольная федерация]]|| || ||36
|-
|[[:en:Turkish football league system]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Turkish general elections after 1980]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Turkish general elections before 1980]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Turkish General Staff]]|| ||[[Թուրքիայի Գլխավոր շտաբ]]||այո||14
|-
|[[:en:Turkish grammar]]||[[:ru:Морфология турецкого языка]]|| || ||11
|-
|[[:en:Turkish Grand Prix]]||[[:ru:Гран-при Турции]]|| || ||44
|-
|[[:en:Turkish Hearths]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Turkish hip hop]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Turkish Historical Society]]||[[:ru:Турецкая историческая организация]]|| || ||8
|-
|[[:en:Turkish identity card]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Turkish Informatics Olympiad]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Turkish invasion of Cyprus]]||[[:ru:Турецкое вторжение на Кипр]]||[[Թուրքական ներխուժումը Կիպրոս]]|| ||43
|-
|[[:en:Turkish involvement in the Syrian civil war]]|| || || ||11
|-
|[[:en:Turkish Kurdistan]]||[[:ru:Северный Курдистан]]||[[Թուրքական Քուրդիստան]]||այո||40
|-
|[[:en:Turkish Land Forces]]||[[:ru:Сухопутные войска Турции]]|| || ||21
|-
|[[:en:Turkish Language Association]]||[[:ru:Турецкое лингвистическое общество]]|| || ||21
|-
|[[:en:Turkish lira sign]]||[[:ru:Турецкая лира]]||[[Թուրքական լիրա]]|| ||83
|-
|[[:en:Turkish local elections after 1980]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Turkish local elections before 1980]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Turkish makam]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Turkish Military Academy]]|| || || ||10
|-
|[[:en:Turkish Military Cemetery]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Turkish military operation in Idlib Governorate]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Turkish music charts]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Turkish musical instruments]]||[[:ru:Турецкая музыка]]|| || ||20
|-
|[[:en:Turkish National Movement]]||[[:ru:Турецкое национальное движение]]||[[Քեմալական շարժում]]|| ||22
|-
|[[:en:Turkish nationalism]]||[[:ru:Турецкий национализм]]||[[Թուրքական ազգայնականություն]]|| ||17
|-
|[[:en:Turkish Naval Academy]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Turkish Naval Forces]]||[[:ru:Военно-морские силы Турции]]|| || ||25
|-
|[[:en:Turkish participation in 2012 Olympics]]||[[:ru:Турция на летних Олимпийских играх 2012]]|| || ||23
|-
|[[:en:Turkish passport]]||[[:ru:Паспорт гражданина Турции]]||[[Թուրքական անձնագիր]]|| ||17
|-
|[[:en:Turkish Passport (film)]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Turkish phonology]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Turkish pop music]]||[[:ru:Поп-музыка]]||[[Փոփ երաժշտություն]]|| ||117
|-
|[[:en:Turkish Psychological Association]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Turkish Radio and Television Corporation]]||[[:ru:Турецкая телерадиокомпания]]||[[TRT]]|| ||39
|-
|[[:en:Turkish Red Crescent]]||[[:ru:Турецкий Красный Полумесяц]]||[[Թուրքական Կարմիր կիսալուսին]]|| ||16
|-
|[[:en:Turkish Riviera]]||[[:ru:Турецкая ривьера]]||[[Թուրքական ռիվիերա]]|| ||25
|-
|[[:en:Turkish Sign Language]]|| || || ||15
|-
|[[:en:Turkish Stars]]||[[:ru:Турецкие Звёзды]]|| || ||15
|-
|[[:en:Turkish State Cemetery]]||[[:ru:Турецкое государственное кладбище]]|| || ||11
|-
|[[:en:Turkish State Mint]]|| ||[[Թուրքիայի դրամահատարան]]|| ||4
|-
|[[:en:Turkish State Opera and Ballet]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Turkish State Railways]]||[[:ru:Турецкая железная дорога]]|| || ||29
|-
|[[:en:Turkish State Theatres]]||[[:ru:Главное управление по государственным театрам (Турция)]]|| || ||4
|-
|[[:en:Turkish Straits crisis]]||[[:ru:Кризис из-за черноморских проливов (1946)]]||[[Թուրքական նեղուցների ճգնաժամ]]|| ||20
|-
|[[:en:Turkish tambur]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Turkish television drama]]||[[:ru:Турецкая телевизионная драма]]|| || ||15
|-
|[[:en:Turkish Trade Office in Taipei]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Turkish Union of Clubs]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Turkish Villagers' Party]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Turkish vocabulary]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Turkish women academics]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Turkish women in cinema]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Turkish women in fine arts]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Turkish women in music]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Turkish women in public service]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Turkish–Armenian War]]||[[:ru:Армяно-турецкая война (1920)]]||[[Հայ-թուրքական պատերազմ (1920)]]|| ||34
|-
|[[:en:Türkiyemspor Berlin]]|| || || ||12
|-
|[[:en:Hedo Türkoğlu]]||[[:ru:Тюркоглу, Хедо]]||[[Հեդո Թուրքօղլու]]||այո||41
|-
|[[:en:Turkology]]||[[:ru:Тюркология]]||[[Թյուրքագիտություն]]|| ||40
|-
|[[:en:Turkovac]]|| || || ||10
|-
|[[:en:Turks in Austria]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Turks in Belgium]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Turks in France]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Turks in Germany]]||[[:ru:Турки в Германии]]|| || ||24
|-
|[[:en:Turks in Kazakhstan]]||[[:ru:Турки в Казахстане]]|| || ||9
|-
|[[:en:Turks in Libya]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Turks in North Macedonia]]||[[:ru:Турки в Северной Македонии]]|| || ||10
|-
|[[:en:Turks in Switzerland]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Turks in the former Soviet Union]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Turks in the Netherlands]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Turks in Uzbekistan]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Turks of Romania]]||[[:ru:Турки в Румынии]]|| || ||14
|-
|[[:en:Turks of the Dodecanese]]||[[:ru:Додеканесские турки]]|| || ||7
|-
|[[:en:Turks of Western Thrace]]||[[:ru:Турки Западной Фракии]]|| || ||9
|-
|[[:en:Türksat (satellite)]]|| || || ||7
|-
|[[:en:TurkStream]]||[[:ru:Турецкий поток]]||[[Թուրքական հոսք]]|| ||22
|-
|[[:en:Türkü]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Tuşba]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Tütünbank]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Ubykh people]]||[[:ru:Убыхи]]|| || ||21
|-
|[[:en:Ubykh phonology]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Üçadalar]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Üçayaklı ruins]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Zeynep Üçbaşaran]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Ufuk University]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Necdet Uğur]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Ulah Havasi]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Osman Murat Ülke]]||[[:ru:Ульке, Осман Мурат]]|| || ||5
|-
|[[:en:Ülkü (magazine)]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Ulus (newspaper)]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Ulus Square]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Ulus, Ankara]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Ümraniye]]||[[:ru:Умрание]]||[[Ումրանիե]]||այո||31
|-
|[[:en:Ümraniye massacre]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Birol Ünel]]||[[:ru:Унел, Бирол]]|| || ||19
|-
|[[:en:Osman Zeki Üngör]]||[[:ru:Унгёр, Осман Зеки]]|| || ||12
|-
|[[:en:Union of Chambers of Turkish Engineers and Architects]]|| || || ||3
|-
|[[:en:United States recognition of the Armenian genocide]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Upper Mesopotamia]]||[[:ru:Бадият-эль-Джазира]]||[[Ջեզիրե]]|| ||35
|-
|[[:en:Ural-Altaic languages]]||[[:ru:Урало-алтайская гипотеза]]|| || ||35
|-
|[[:en:Gülkız Ürbül]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Urfa]]||[[:ru:Шанлыурфа]]||[[Ուռհա]]|| ||89
|-
|[[:en:Urfa Man]]|| || || ||10
|-
|[[:en:Mina Urgan]]||[[:ru:Урган, Мина]]|| || ||9
|-
|[[:en:Uşak]]||[[:ru:Ушак]]||[[Ուշաք]]|| ||62
|-
|[[:en:Uşak Province]]||[[:ru:Ушак (ил)]]||[[Ուշաքի մարզ]]|| ||75
|-
|[[:en:Ushak carpet]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Üsküdar]]||[[:ru:Ускюдар]]||[[Սկյուտար]]|| ||52
|-
|[[:en:USS Boarfish]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Latife Uşaki]]||[[:ru:Ушаклыгиль, Латифе]]||[[Լաթիֆե Ուշաքլըգիլ]]|| ||26
|-
|[[:en:Mustafa Üstündağ (politician)]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Alperen Uysal]]||[[:ru:Уйсал, Алперен]]|| || ||8
|-
|[[:en:Behçet Uz]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Cem Uzan]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Uzuncaburç (Diokaisareia)]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Vakıflı, Samandağ]]||[[:ru:Вакыфлы]]||[[Վաքըֆ]]|| ||20
|-
|[[:en:Valide sultan]]||[[:ru:Валиде-султан]]||[[Վալիդե սուլթան]]||այո||41
|-
|[[:en:List of valide sultans]]||[[:ru:Валиде-султан]]||[[Վալիդե սուլթան]]||այո||41
|-
|[[:en:Vallahades]]||[[:ru:Валахады]]|| || ||9
|-
|[[:en:Alexander Vallaury]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Van papuri]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Van Province]]||[[:ru:Ван (ил)]]||[[Վանի մարզ]]||այո||83
|-
|[[:en:Van Yüzüncü Yıl University]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Van, Turkey]]||[[:ru:Ван (город, Турция)]]||[[Վան]]||այո||86
|-
|[[:en:Mustafa Varank]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Vartan Pasha]]|| ||[[Հովսեփ Վարդանյան]]|| ||9
|-
|[[:en:Vassal and tributary states of the Ottoman Empire]]||[[:ru:Вассальные и даннические государства Османской империи]]|| || ||13
|-
|[[:en:Vatan (former newspaper)]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Vehbi Koç Foundation]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Haji Bayram Veli]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Veyselli rock reliefs]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Vice President of Turkey]]||[[:ru:Вице-президент Турции]]|| || ||16
|-
|[[:en:Victory Monument (Ankara)]]||[[:ru:Памятник Победы (Анкара)]]|| || ||11
|-
|[[:en:Vilayet Law]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Village Institutes]]||[[:ru:Сельские институты]]|| || ||7
|-
|[[:en:Villages of Turkey]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Virtue Party]]||[[:ru:Партия добродетели]]|| || ||13
|-
|[[:en:Vision 2023]]||[[:ru:Видение 2023]]|| || ||3
|-
|[[:en:Vişnezade]]|| || || ||5
|-
|[[:en:VitrA (sanitaryware)]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Wahhabi War]]||[[:ru:Османо-саудовская война]]||[[Օսմանա-սաուդյան պատերազմ]]|| ||25
|-
|[[:en:Haji Bektash Veli]]||[[:ru:Хаджи Бекташ]]|| || ||25
|-
|[[:en:War of Independence Museum]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Waste management in Turkey]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Water supply and sanitation in Turkey]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Women's Basketball Super League]]||[[:ru:Чемпионат Турции по баскетболу среди женщин]]|| || ||9
|-
|[[:en:Women's Library and Information Centre Foundation]]||[[:ru:Фонд женских библиотек и информационных центров]]|| || ||5
|-
|[[:en:Women's Museum İstanbul]]|| ||[[Կանանց թանգարան (Ստամբուլ)]]|| ||5
|-
|[[:en:Workers' Party (Turkey)]]||[[:ru:Рабочая партия (Турция)]]|| || ||10
|-
|[[:en:Xanthos]]||[[:ru:Ксанф (город)]]||[[Կսանֆ (քաղաք)]]|| ||42
|-
|[[:en:XV Corps (Ottoman Empire)]]||[[:ru:15-й корпус (Османская империя)]]||[[XV կորպուս (Օսմանյան կայսրություն)]]|| ||7
|-
|[[:en:Yağısıyan]]||[[:ru:Яги-Сиян]]|| || ||17
|-
|[[:en:Yağıbasan]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Yahya bey Dukagjini]]||[[:ru:Ташлыджалы Яхья-бей]]|| || ||10
|-
|[[:en:Yaka Castle]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Yakup I of Germiyan]]||[[:ru:Якуб-бей Гермияноглу]]|| || ||3
|-
|[[:en:Yakup II of Germiyan]]||[[:ru:Якуб-бей II Гермияноглу]]|| || ||4
|-
|[[:en:Sergen Yalçın]]||[[:ru:Ялчин, Серген]]|| || ||16
|-
|[[:en:Ertuğrul Yalçınbayır]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Yalı]]||[[:ru:Ялы]]|| || ||15
|-
|[[:en:Yalova]]||[[:ru:Ялова]]||[[Յալովա]]|| ||66
|-
|[[:en:Yalova Peninsula massacres]]||[[:ru:Резня в регионе Ялова-Гемлик-Орхангази]]|| || ||10
|-
|[[:en:Yalova Province]]||[[:ru:Ялова (ил)]]||[[Յալովայի մարզ]]||այո||78
|-
|[[:en:Yandım Tokat Yandım]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Yanıkhan]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Yansımalar]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Yar demedin]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Duygun Yarsuvat]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Gazi Yaşargil]]||[[:ru:Яшаргил, Гази]]|| || ||15
|-
|[[:en:Yassıca Island]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Yavuz Sultan Selim Bridge]]||[[:ru:Мост Султана Селима Явуза]]||[[Սելիմ Ահեղի կամուրջ]]|| ||41
|-
|[[:en:Fehmi Yavuz]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Yayla (resort)]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Yaylak]]||[[:ru:Джайляу]]|| || ||13
|-
|[[:en:Yazidis]]||[[:ru:Езиды]]||[[Եզդիներ]]|| ||74
|-
|[[:en:Yediadalar]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Yedigün]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Yeditepe University]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Yelbiz Castle]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Yelkenli Island]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Yemenimde hare var]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Hande Yener]]||[[:ru:Йенер, Ханде]]||[[Հանդե Եներ]]||այո||80
|-
|[[:en:Yeni Dergi]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Yeni Kavaflar Market]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Yenifoça]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Yenişehir, Mersin]]||[[:ru:Енишехир (Мерсин)]]|| || ||18
|-
|[[:en:Yeniyurt Castle]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Yerköprü Waterfall (Mersin)]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Hamza Yerlikaya]]||[[:ru:Ерликая, Хамза]]|| || ||20
|-
|[[:en:Yesemek Quarry and Sculpture Workshop]]|| || || ||10
|-
|[[:en:Yeşilçam]]||[[:ru:Кинематограф Турции]]|| || ||23
|-
|[[:en:Yeşilçay Drinking Water Plant]]|| ||[[Եշիլչայի ջրամբար]]|| ||2
|-
|[[:en:Yeşilovacık Fishing Port]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Yildirim Army Group]]||[[:ru:Группа армий «Йылдырым»]]||[[«Յըլդըրըմ» բանակախումբ]]|| ||8
|-
|[[:en:Binali Yıldırım]]||[[:ru:Йылдырым, Бинали]]||[[Բինալի Յըլդըրըմ]]|| ||69
|-
|[[:en:Burak Yılmaz]]||[[:ru:Йылмаз, Бурак]]|| || ||51
|-
|[[:en:Cem Yılmaz]]||[[:ru:Йылмаз, Джем]]||[[Ջեմ Յըլմազ]]|| ||25
|-
|[[:en:Engin Yılmaz]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Mesut Yılmaz]]||[[:ru:Йылмаз, Месут]]||[[Մեսութ Յըլմազ]]|| ||35
|-
|[[:en:Sabri Yirmibeşoğlu]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Yirmisekiz Mehmed Çelebi]]|| || || ||11
|-
|[[:en:Yılan Island]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Yılan Island (Urla)]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Yılanlı Island]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Yıldız Park]]||[[:ru:Парк Йылдыз]]||[[Յըլդըզ զբոսայգի]]|| ||17
|-
|[[:en:Yıldız Technical University]]||[[:ru:Технический университет Йылдыз]]||[[Յըլդըզ տեխնիկական համալսարան]]|| ||22
|-
|[[:en:Yıldız-class fast attack craft]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Yılmaz Büyükerşen Wax Museum]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Dilek Akagün Yılmaz]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Namık Kemal Yolga]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Yön]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Kenan Yontunç]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Yörüks]]||[[:ru:Юрюки]]||[[Յուրյուքներ]]|| ||34
|-
|[[:en:Young Party]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Yozgat]]||[[:ru:Йозгат]]||[[Յոզգաթ]]|| ||61
|-
|[[:en:Yozgat Museum]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Yozgat Province]]||[[:ru:Йозгат (ил)]]||[[Յոզգաթի մարզ]]|| ||78
|-
|[[:en:Mehmet Yozgatlı]]||[[:ru:Йозгатлы, Мехмет]]|| || ||10
|-
|[[:en:Işıl Yücesoy]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Metin Yüksel]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Nazmi Yükselen]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Yumuktepe]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Yumurtalık]]||[[:ru:Юмурталык]]|| || ||28
|-
|[[:en:Yumurtalık Island]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Yunus Emre Institute]]||[[:ru:Институт имени Юнуса Эмре]]||[[Յունուս Էմրեի ինստիտուտ]]|| ||15
|-
|[[:en:Yunusemre]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Lebit Yurdoğlu]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Yüreğir]]||[[:ru:Юрегир]]|| || ||28
|-
|[[:en:Zafer Hanım]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Zafer Square]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Zagros Mountains forest steppe]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Sabbatai Zevi]]||[[:ru:Шабтай Цви]]||[[Սաբաթայ Զևի]]|| ||43
|-
|[[:en:Zeybek dance]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Zeybeks]]||[[:ru:Зейбеки]]||[[Զեյբեքներ]]|| ||15
|-
|[[:en:Zeyrek Mosque]]||[[:ru:Монастырь Пантократора]]|| || ||25
|-
|[[:en:Zeytinburnu]]||[[:ru:Зейтинбурну]]||[[Զեյթինբուրնու]]|| ||33
|-
|[[:en:Zile]]||[[:ru:Зиле (Токат)]]||[[Զելա]]|| ||33
|-
|[[:en:Zilkale]]||[[:ru:Зилкале]]||[[Զիլքալե]]|| ||9
|-
|[[:en:Zincirbozan]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Zirve Publishing House murders]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Ziya Gökalp Museum]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Zonguldak Province]]||[[:ru:Зонгулдак (ил)]]||[[Զոնգուլդաքի մարզ]]||այո||76
|-
|[[:en:Zorlu Center]]||[[:ru:Зорлу-центр]]|| || ||8
|-
|[[:en:Zübeyde Hanım]]||[[:ru:Зюбейде-ханым]]||[[Զյուբեյդե հանըմ]]|| ||13
|-
|[[:en:Zurna]]||[[:ru:Зурна]]||[[Զուռնա]]|| ||41
|}</text>
      <sha1>itnz414aa8mcrcey6qoy6y4tburgmm3</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Մասնակից:ԱշոտՏՆՂ/ցանկեր/կարևորագույն հոդվածներ/ֆիլմեր</title>
    <ns>2</ns>
    <id>1005189</id>
    <revision>
      <id>8486196</id>
      <parentid>8485284</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T18:07:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ԱշբոտՏՆՂ</username>
        <id>48669</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>թարմացում</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="35800" xml:space="preserve">
== [[:en:Category:WikiProject Film core articles]] == 
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
!Անգլերեն հոդված!!en չափ!!Հայերեն հոդված!!hy չափ!!Անաղբյուր (hy)!!մլ N
|-
|[[:en:8½]]||47200||[[Ութ ու կես]]||6600|| ||56
|-
|[[:en:300 (film)]]||112500||[[300 սպարտացիները (ֆիլմ, 2006)]]||5700|| ||77
|-
|[[:en:1900 (film)]]||19200|| || || ||40
|-
|[[:en:2001: A Space Odyssey (film)]]||169300||[[2001 թվականի տիեզերական ոդիսականը (ֆիլմ)]]||13000|| ||88
|-
|[[:en:A Brighter Summer Day]]||18700|| || || ||16
|-
|[[:en:A Canterbury Tale]]||22400|| || || ||14
|-
|[[:en:A City of Sadness]]||32300|| || || ||20
|-
|[[:en:A Clockwork Orange (film)]]||88700||[[Լարովի նարինջ (ֆիլմ)]]||18700|| ||67
|-
|[[:en:A Man Escaped]]||16900|| || || ||22
|-
|[[:en:A Matter of Life and Death (film)]]||34900|| || || ||17
|-
|[[:en:A Moment of Innocence]]||5200|| || || ||14
|-
|[[:en:A Separation]]||48800||[[Նադերի և Սիմինի ամուսնալուծությունը]]||4700|| ||44
|-
|[[:en:A Trip to the Moon]]||65400||[[Ճանապարհորդություն դեպի Լուսին]]||17000|| ||50
|-
|[[:en:A Woman Under the Influence]]||19900|| || || ||26
|-
|[[:en:Academy Awards]]||139100||[[Օսկար]]||13900|| ||140
|-
|[[:en:Academy of Motion Picture Arts and Sciences]]||50800||[[Կինոարվեստի և գիտության ակադեմիա]]||7800||այո||56
|-
|[[:en:Aguirre, the Wrath of God]]||46400|| || || ||46
|-
|[[:en:Alexander Nevsky (film)]]||23800|| || || ||41
|-
|[[:en:Ali: Fear Eats the Soul]]||20900|| || || ||27
|-
|[[:en:Alice in the Cities]]||14700|| || || ||27
|-
|[[:en:Alien (film)]]||152200||[[Օտարը (ֆիլմ)]]||64400|| ||72
|-
|[[:en:Alien vs. Predator (film)]]||51600|| || || ||39
|-
|[[:en:All About Eve]]||54200||[[Ամեն ինչ Եվայի մասին]]||8900|| ||61
|-
|[[:en:All About My Mother]]||24300||[[Ամեն ինչ մորս մասին]]||15900|| ||47
|-
|[[:en:All That Heaven Allows]]||15500|| || || ||26
|-
|[[:en:Amarcord]]||24500||[[Ամարկորդ]]||6300|| ||50
|-
|[[:en:Amores perros]]||21500|| || || ||33
|-
|[[:en:An Angel at My Table]]||9900|| || || ||14
|-
|[[:en:An Autumn Afternoon]]||10400|| || || ||20
|-
|[[:en:And Life Goes On]]||5200|| || || ||15
|-
|[[:en:Andrei Rublev (film)]]||60500||[[Անդրեյ Ռուբլյով (ֆիլմ)]]||6200|| ||48
|-
|[[:en:Animation]]||69100||[[Մուլտիպլիկացիա]]||20800|| ||124
|-
|[[:en:Annie Hall]]||83400||[[Էննի Հոլլ]]||15300|| ||63
|-
|[[:en:Aparajito]]||30400|| || || ||27
|-
|[[:en:Apocalypse Now]]||114200||[[Ապոկալիպսիսը հիմա]]||43400|| ||76
|-
|[[:en:Army of Shadows]]||14600|| || || ||28
|-
|[[:en:Arrebato]]||6600|| || || ||10
|-
|[[:en:Ashes and Diamonds (film)]]||35100|| || || ||32
|-
|[[:en:Au Hasard Balthazar]]||24500|| || || ||27
|-
|[[:en:AVN Awards]]||86800||[[AVN մրցանակ]]||3600|| ||38
|-
|[[:en:L'Avventura]]||38700||[[Արկած (ֆիլմ)]]||8900|| ||33
|-
|[[:en:Back to the Future]]||203800||[[Հետ դեպի ապագա (ֆիլմ)]]||41000|| ||96
|-
|[[:en:Badlands (film)]]||24800|| || || ||30
|-
|[[:en:Barry Lyndon]]||51700||[[Բարրի Լինդոն]]||6400|| ||54
|-
|[[:en:Batman (1989 film)]]||89700||[[Բեթմեն (ֆիլմ, 1989)]]||22100|| ||62
|-
|[[:en:Batman Begins]]||111900||[[Բեթմեն։ Սկիզբը]]||12300|| ||78
|-
|[[:en:The Battle of Algiers]]||38200|| || || ||39
|-
|[[:en:Battleship Potemkin]]||47100|| || || ||63
|-
|[[:en:Beau Travail]]||8100|| || || ||13
|-
|[[:en:Beauty and the Beast (1946 film)]]||19700|| || || ||27
|-
|[[:en:Belle de Jour (film)]]||10500|| || || ||36
|-
|[[:en:Ben-Hur (1959 film)]]||107500||[[Բեն Հուր (ֆիլմ, 1959)]]||7000|| ||72
|-
|[[:en:Ben-Hur: A Tale of the Christ (1925 film)]]||19500|| || || ||27
|-
|[[:en:Berlin Alexanderplatz (miniseries)]]||22800|| || || ||16
|-
|[[:en:Berlin International Film Festival]]||40100||[[Բեռլինի կինոփառատոն]]||1800||այո||77
|-
|[[:en:Bicycle Thieves]]||33100||[[Հեծանիվ հափշտակողները]]||8700|| ||58
|-
|[[:en:The Big Lebowski]]||79100||[[Մեծ Լեբովսկի]]||10500|| ||58
|-
|[[:en:The Birth of a Nation]]||120300|| || || ||53
|-
|[[:en:Black God, White Devil]]||8600|| || || ||13
|-
|[[:en:Black Narcissus]]||31800||[[Սև նարգիզ]]||5300|| ||29
|-
|[[:en:Blade Runner]]||134900||[[Շեղբի վրայով վազողը]]||11200|| ||80
|-
|[[:en:The Blind Side (film)]]||33600||[[Անտեսանելի կողմը (ֆիլմ)]]||5000|| ||47
|-
|[[:en:Blissfully Yours]]||8900|| || || ||9
|-
|[[:en:Blowup]]||39000|| || || ||43
|-
|[[:en:Blue Velvet (film)]]||63600|| || || ||46
|-
|[[:en:Bonnie and Clyde (film)]]||54200|| || || ||49
|-
|[[:en:The Book of Eli]]||18800||[[Եղիայի գիրքը]]||4100|| ||45
|-
|[[:en:Bowling for Columbine]]||41100|| || || ||32
|-
|[[:en:Braveheart]]||76100||[[Քաջ սիրտը (ֆիլմ)]]||9100|| ||86
|-
|[[:en:Brazil (1985 film)]]||56900|| || || ||47
|-
|[[:en:Breaking the Waves]]||30500||[[Ճեղքելով ալիքները]]||9900|| ||33
|-
|[[:en:Breathless (1960 film)]]||35200|| || || ||47
|-
|[[:en:Bride of Frankenstein]]||62900|| || || ||35
|-
|[[:en:Brief Encounter]]||38000|| || || ||33
|-
|[[:en:Bringing Up Baby]]||44200|| || || ||40
|-
|[[:en:British Academy of Film and Television Arts]]||37000||[[BAFTA]]||2900||այո||60
|-
|[[:en:Broken Blossoms]]||14500|| || || ||26
|-
|[[:en:The Cabinet of Dr. Caligari]]||130000||[[Բժիշկ Քալիգարիի առանձնասենյակը (ֆիլմ)]]||21200|| ||48
|-
|[[:en:Cannes Film Festival]]||49400||[[Կաննի կինոփառատոն]]||10600|| ||105
|-
|[[:en:Casablanca (film)]]||107400||[[Կասաբլանկա (ֆիլմ)]]||41300|| ||95
|-
|[[:en:Celine and Julie Go Boating]]||12700|| || || ||12
|-
|[[:en:Chariots of Fire]]||66400|| || || ||54
|-
|[[:en:Charulata]]||16500|| || || ||22
|-
|[[:en:Chelsea Girls]]||15400|| || || ||14
|-
|[[:en:Children of Paradise]]||28500|| || || ||37
|-
|[[:en:Chimes at Midnight]]||62400|| || || ||20
|-
|[[:en:Chinatown (1974 film)]]||52000||[[Չինական թաղամաս]]||9700|| ||57
|-
|[[:en:The Chronicles of Narnia: Prince Caspian]]||87400||[[Նարնիայի ժամանակագրություններ։ Արքայազն Կասպիանը]]||8200|| ||49
|-
|[[:en:Chungking Express]]||27800|| || || ||34
|-
|[[:en:Cinema Paradiso]]||24400|| || || ||50
|-
|[[:en:Cinematography]]||51000||[[Կինեմատոգրաֆիա]]||9800|| ||106
|-
|[[:en:Citizen Kane]]||240900||[[Քաղաքացի Քեյնը]]||8700|| ||77
|-
|[[:en:City Lights]]||53500||[[Մեծ քաղաքի լույսերը]]||11300|| ||55
|-
|[[:en:Close Encounters of the Third Kind]]||85200|| || || ||48
|-
|[[:en:Close-Up (1990 film)]]||13400|| || || ||23
|-
|[[:en:Come and See]]||51300|| || || ||41
|-
|[[:en:Contempt (film)]]||15100|| || || ||34
|-
|[[:en:The Conversation]]||26900|| || || ||39
|-
|[[:en:The Cranes Are Flying]]||9900||[[Թռչում են կռունկները]]||12100|| ||39
|-
|[[:en:Crash (1996 film)]]||28600|| || || ||27
|-
|[[:en:Cries and Whispers]]||68100||[[Շշուկներ և ճիչեր]]||7600||այո||40
|-
|[[:en:Crimes and Misdemeanors]]||26800|| || || ||37
|-
|[[:en:Crouching Tiger, Hidden Dragon]]||62400|| || || ||59
|-
|[[:en:The Dark Knight]]||273600||[[Խավարի ասպետը (ֆիլմ)]]||19100|| ||97
|-
|[[:en:Dawn of the Dead (1978 film)]]||57300|| || || ||30
|-
|[[:en:Day of Wrath]]||15300|| || || ||17
|-
|[[:en:Days of Being Wild]]||13700|| || || ||16
|-
|[[:en:Days of Heaven]]||45500||[[Երկնային օրեր (ֆիլմ)]]||17100|| ||34
|-
|[[:en:Dead Ringers (film)]]||26600|| || || ||27
|-
|[[:en:Death in Venice (film)]]||19900||[[Մահ Վենետիկում]]||7700|| ||37
|-
|[[:en:The Deer Hunter]]||97300|| || || ||56
|-
|[[:en:Dekalog]]||20800|| || || ||30
|-
|[[:en:Dersu Uzala (1975 film)]]||14200||[[Դերսու Ուզալա (ֆիլմ, 1975)]]||6000|| ||51
|-
|[[:en:Diary of a Country Priest]]||17200|| || || ||20
|-
|[[:en:Distant Voices, Still Lives]]||14000|| || || ||14
|-
|[[:en:Do the Right Thing]]||44000|| || || ||29
|-
|[[:en:Documentary film]]||59500||[[Վավերագրական ֆիլմ]]||62800|| ||86
|-
|[[:en:Dog Day Afternoon]]||83500|| || || ||46
|-
|[[:en:Don't Look Now]]||81200|| || || ||34
|-
|[[:en:Dont Look Back]]||12800|| || || ||15
|-
|[[:en:Double Indemnity]]||62100|| || || ||45
|-
|[[:en:Dr. Mabuse the Gambler]]||20600|| || || ||23
|-
|[[:en:Dr. Strangelove]]||87100|| || || ||63
|-
|[[:en:Dream of Light]]||3700|| || || ||12
|-
|[[:en:Duck Soup (1933 film)]]||48800|| || || ||42
|-
|[[:en:E.T. the Extra-Terrestrial]]||126800|| || || ||64
|-
|[[:en:Earth (1930 film)]]||18600||[[Երկիր (ֆիլմ, 1930)]]||16100|| ||32
|-
|[[:en:Edvard Munch (film)]]||4900|| || || ||11
|-
|[[:en:Él (film)]]||10500|| || || ||20
|-
|[[:en:El Sur (film)]]||5400|| || || ||14
|-
|[[:en:Eraserhead]]||49400|| || || ||43
|-
|[[:en:The Exorcist]]||137200||[[Սատանա քշողը]]||12000|| ||58
|-
|[[:en:Exotica (film)]]||31300|| || || ||18
|-
|[[:en:Eyes Without a Face (film)]]||37300||[[Աչքեր առանց դեմքի]]||2500|| ||29
|-
|[[:en:F for Fake]]||22900|| || || ||16
|-
|[[:en:Faces (1968 film)]]||10600|| || || ||20
|-
|[[:en:Fanny and Alexander]]||101000||[[Ֆաննին և Ալեքսանդրը]]||10500|| ||44
|-
|[[:en:Farewell My Concubine (film)]]||39700|| || || ||31
|-
|[[:en:Fargo (1996 film)]]||63800|| || || ||56
|-
|[[:en:Faust (1926 film)]]||18700|| || || ||28
|-
|[[:en:Fellini Satyricon]]||26300|| || || ||29
|-
|[[:en:Festen]]||18000|| || || ||30
|-
|[[:en:Film director]]||33000||[[Ռեժիսոր]]||10200||այո||98
|-
|[[:en:Film festival]]||32200|| || || ||57
|-
|[[:en:Film producer]]||23400|| || || ||75
|-
|[[:en:Film]]||69700||[[Կինոնկար]]||20800|| ||221
|-
|[[:en:Fitzcarraldo]]||25900|| || || ||38
|-
|[[:en:Floating Clouds]]||6600|| || || ||11
|-
|[[:en:Flowers of Shanghai]]||11300|| || || ||16
|-
|[[:en:Forrest Gump]]||90300||[[Ֆորեսթ Գամփ]]||12900|| ||119
|-
|[[:en:Freaks (1932 film)]]||59100|| || || ||36
|-
|[[:en:Fritz the Cat (film)]]||66000|| || || ||23
|-
|[[:en:Full Metal Jacket]]||69200||[[Ամբողջապես մետաղական թաղանթ]]||9300|| ||57
|-
|[[:en:Germany, Year Zero]]||13500|| || || ||27
|-
|[[:en:Gertie the Dinosaur]]||46300|| || || ||26
|-
|[[:en:Gertrud (film)]]||14900|| || || ||17
|-
|[[:en:Gladiator (2000 film)]]||91700||[[Գլադիատոր (ֆիլմ)]]||6800|| ||94
|-
|[[:en:The Gold Rush]]||27000||[[Ոսկու տենդ (ֆիլմ)]]||13100|| ||53
|-
|[[:en:Golden Globe Awards]]||72200||[[Ոսկե գլոբուս]]||6200||այո||91
|-
|[[:en:Golden Lion]]||36600|| || || ||52
|-
|[[:en:Gone with the Wind (film)]]||131600||[[Քամուց քշվածները (ֆիլմ)]]||8300|| ||88
|-
|[[:en:The Good, the Bad and the Ugly]]||93200||[[Լավը, վատը, չարը]]||2400|| ||85
|-
|[[:en:Goodfellas]]||68600||[[Փառավոր տղաներ]]||6700|| ||62
|-
|[[:en:Greed (1924 film)]]||80200|| || || ||27
|-
|[[:en:Grizzly Man]]||17800|| || || ||18
|-
|[[:en:Groundhog Day (film)]]||184300||[[Արջամկան օրը (ֆիլմ)]]||189600|| ||58
|-
|[[:en:Happy Together (1997 film)]]||35200|| || || ||22
|-
|[[:en:Harold and Maude]]||34900|| || || ||33
|-
|[[:en:Heat (1995 film)]]||44300||[[Տապ (ֆիլմ, 1995)]]||16400|| ||52
|-
|[[:en:High and Low (1963 film)]]||12900|| || || ||29
|-
|[[:en:Hiroshima mon amour]]||18500|| || || ||36
|-
|[[:en:His Girl Friday]]||51600|| || || ||36
|-
|[[:en:Histoire(s) du cinéma]]||18600|| || || ||14
|-
|[[:en:Hotel Rwanda]]||56100||[[Հյուրանոց «Ռուանդա» (ֆիլմ)]]||8100|| ||52
|-
|[[:en:Hour of the Wolf]]||51100||[[Գայլի ժամը]]||7500||այո||30
|-
|[[:en:How Green Was My Valley (film)]]||23600|| || || ||48
|-
|[[:en:Husbands (film)]]||11900|| || || ||16
|-
|[[:en:I Am Cuba]]||14700|| || || ||27
|-
|[[:en:I Know Where I'm Going!]]||19600|| || || ||16
|-
|[[:en:I Was Born, But...]]||11000|| || || ||16
|-
|[[:en:I'm Going to Tell You a Secret]]||34100||[[Մադոննա։ Ես ուզում եմ ձեզ պատմել իմ գաղտնիքները (ֆիլմ)]]||9000|| ||16
|-
|[[:en:If....]]||19800|| || || ||28
|-
|[[:en:Ikiru]]||33100|| || || ||45
|-
|[[:en:Imitation of Life (1959 film)]]||22100|| || || ||29
|-
|[[:en:In a Lonely Place]]||27500|| || || ||27
|-
|[[:en:In a Year of 13 Moons]]||3400|| || || ||16
|-
|[[:en:In the Mood for Love]]||37500|| || || ||41
|-
|[[:en:In the Realm of the Senses]]||18200|| || || ||34
|-
|[[:en:Inglourious Basterds]]||110400||[[Անփառունակ սրիկաները (ֆիլմ, 2009)]]||3000|| ||74
|-
|[[:en:Intolerance (film)]]||30200|| || || ||42
|-
|[[:en:The Irishman]]||133300||[[Իռլանդացին]]||14600|| ||48
|-
|[[:en:It Happened One Night]]||40800||[[Դա տեղի է ունեցել մի անգամ գիշերը]]||7200|| ||53
|-
|[[:en:It's a Wonderful Life]]||89700||[[Այս հրաշալի կյանքը]]||101900|| ||63
|-
|[[:en:Ivan the Terrible (1944 film)]]||26500|| || || ||30
|-
|[[:en:Ivan's Childhood]]||15800|| || || ||48
|-
|[[:en:Jalsaghar]]||15100|| || || ||21
|-
|[[:en:Jaws (film)]]||153400||[[Ծնոտներ (ֆիլմ)]]||9500|| ||63
|-
|[[:en:Jeanne Dielman, 23 quai du Commerce, 1080 Bruxelles]]||12400|| || || ||24
|-
|[[:en:Johnny Guitar]]||20600|| || || ||33
|-
|[[:en:Journey to Italy]]||22300|| || || ||21
|-
|[[:en:Jules and Jim]]||13000||[[Ժյուլ և Ջիմ]]||8700|| ||36
|-
|[[:en:Kaagaz Ke Phool]]||18800|| || || ||12
|-
|[[:en:Kagemusha]]||22600|| || || ||36
|-
|[[:en:Karlovy Vary International Film Festival]]||22600|| || || ||38
|-
|[[:en:Kes (film)]]||23300|| || || ||21
|-
|[[:en:The Kid (1921 film)]]||18100||[[Փոքրիկը (ֆիլմ)]]||8200|| ||53
|-
|[[:en:Killer of Sheep]]||15900|| || || ||10
|-
|[[:en:Kind Hearts and Coronets]]||32200|| || || ||25
|-
|[[:en:King Kong (1933 film)]]||83700||[[Քինգ-Քոնգ (ֆիլմ, 1933)]]||6000|| ||52
|-
|[[:en:Kings of the Road]]||10200|| || || ||20
|-
|[[:en:Kiss Me Deadly]]||25000|| || || ||25
|-
|[[:en:Koyaanisqatsi]]||42900|| || || ||35
|-
|[[:en:L'Age d'Or]]||13400|| || || ||32
|-
|[[:en:L'Argent (1983 film)]]||10400|| || || ||16
|-
|[[:en:L'Arrivée d'un train en gare de La Ciotat]]||8700||[[Գնացքի ժամանումը Լա-Սյոտի կայարան]]||5400|| ||41
|-
|[[:en:L'Atalante]]||24000|| || || ||31
|-
|[[:en:L'Eclisse]]||17800|| || || ||26
|-
|[[:en:La ciénaga (film)]]||12100|| || || ||9
|-
|[[:en:La Dolce Vita]]||55600||[[Քաղցր կյանք]]||6300|| ||54
|-
|[[:en:La Grande Illusion]]||34500||[[Մեծ պատրանք]]||16100|| ||36
|-
|[[:en:La Jetée]]||17100||[[Թռիչքուղի (ֆիլմ)]]||11800|| ||27
|-
|[[:en:La Notte]]||19700|| || || ||33
|-
|[[:en:La Région Centrale]]||8500|| || || ||4
|-
|[[:en:La Strada]]||64400||[[Ճանապարհ (ֆիլմ, 1954)]]||3000|| ||50
|-
|[[:en:Land Without Bread]]||9000|| || || ||19
|-
|[[:en:Landscape in the Mist]]||10000|| || || ||27
|-
|[[:en:Last Year at Marienbad]]||31700|| || || ||35
|-
|[[:en:Late Spring]]||113900|| || || ||24
|-
|[[:en:Lawrence of Arabia (film)]]||89400||[[Լոուրենս Արաբացի (ֆիլմ)]]||10200|| ||70
|-
|[[:en:Le Samouraï]]||18100|| || || ||33
|-
|[[:en:Les Vacances de Monsieur Hulot]]||10000|| || || ||26
|-
|[[:en:Letter from an Unknown Woman (1948 film)]]||14400||[[Անծանոթուհու նամակը (ֆիլմ)]]||8100|| ||26
|-
|[[:en:Listen to Britain]]||14500|| || || ||4
|-
|[[:en:Locarno Festival]]||10900|| || || ||38
|-
|[[:en:Lola Montès]]||18800|| || || ||16
|-
|[[:en:The Lord of the Rings: The Fellowship of the Ring]]||75100||[[Մատանիների տիրակալը։ Մատանու եղբայրություն]]||34400|| ||90
|-
|[[:en:Los Cabos International Film Festival]]||6000|| || || ||3
|-
|[[:en:Los Olvidados]]||16000|| || || ||27
|-
|[[:en:Love Streams (film)]]||7800|| || || ||22
|-
|[[:en:M (1931 film)]]||41000||[[M (ֆիլմ, 1931)]]||4000|| ||46
|-
|[[:en:Mad Max 2]]||37700|| || || ||38
|-
|[[:en:Magnolia (film)]]||67600|| || || ||44
|-
|[[:en:Make Way for Tomorrow]]||15300|| || || ||19
|-
|[[:en:Man of Aran]]||23100|| || || ||13
|-
|[[:en:Man on Wire]]||20300||[[Մարդը պարանի վրա (ֆիլմ, 2008)]]||13500|| ||21
|-
|[[:en:Man with a Movie Camera]]||29400|| || || ||39
|-
|[[:en:Manhattan (1979 film)]]||35800||[[Մանհեթեն (ֆիլմ)]]||5600|| ||50
|-
|[[:en:Māoriland Film Festival]]||5800|| || || ||1
|-
|[[:en:March of the Penguins]]||45600|| || || ||36
|-
|[[:en:Marketa Lazarová]]||36900||[[Մարկետա Լազարովա (ֆիլմ)]]||6200|| ||25
|-
|[[:en:Marnie (film)]]||27900|| || || ||38
|-
|[[:en:The Matrix]]||142100||[[Մատրիցա]]||5200|| ||105
|-
|[[:en:McCabe &amp; Mrs. Miller]]||33800||[[ՄակՔեյբը և միսիս Միլլերը]]||9800|| ||28
|-
|[[:en:Mean Streets]]||14200|| || || ||42
|-
|[[:en:Meet Me in St. Louis]]||30500|| || || ||29
|-
|[[:en:Meghe Dhaka Tara]]||12500||[[Աստղը մութ ամպի հետևում]]||3400|| ||11
|-
|[[:en:Memories of Murder]]||28000|| || || ||31
|-
|[[:en:Memories of Underdevelopment]]||9800|| || || ||17
|-
|[[:en:Meshes of the Afternoon]]||18500|| || || ||20
|-
|[[:en:Metropolis (1927 film)]]||93900|| || || ||59
|-
|[[:en:Miracle in Milan]]||12100||[[Հրաշք Միլանում (ֆիլմ)]]||3400|| ||27
|-
|[[:en:Mirror (1975 film)]]||25900|| || || ||43
|-
|[[:en:Modern Times (film)]]||31100||[[Նոր Ժամանակներ (ֆիլմ, 1936)]]||5600|| ||54
|-
|[[:en:Monsieur Verdoux]]||18900||[[Մըսյե Վերդու]]||7800|| ||37
|-
|[[:en:Monty Python's Life of Brian]]||87400|| || || ||58
|-
|[[:en:The Mother and the Whore]]||14100|| || || ||17
|-
|[[:en:Mouchette]]||10900|| || || ||18
|-
|[[:en:MTV Movie &amp; TV Awards]]||39700|| || || ||39
|-
|[[:en:Mulholland Drive (film)]]||127200|| || || ||53
|-
|[[:en:My Darling Clementine]]||22800|| || || ||32
|-
|[[:en:My Life as a Dog]]||19400|| || || ||23
|-
|[[:en:My Life to Live]]||14600||[[Ապրել իր կյանքով]]||2100|| ||28
|-
|[[:en:My Neighbor Totoro]]||71400||[[Իմ հարևան Տոտորոն]]||10900||այո||64
|-
|[[:en:My Night at Maud's]]||11400|| || || ||23
|-
|[[:en:Nanook of the North]]||24300|| || || ||36
|-
|[[:en:Napoléon (1927 film)]]||58500||[[Նապոլեոն (ֆիլմ, 1927)]]||10700|| ||25
|-
|[[:en:Nashville (film)]]||52400|| || || ||30
|-
|[[:en:Nazarín]]||8300|| || || ||23
|-
|[[:en:Network (1976 film)]]||49700|| || || ||45
|-
|[[:en:Night and Fog (1956 film)]]||35400|| || || ||19
|-
|[[:en:Night of the Living Dead]]||113200|| || || ||49
|-
|[[:en:Nights of Cabiria]]||17600||[[Կաբիրիայի գիշերները]]||6000|| ||42
|-
|[[:en:North by Northwest]]||60000|| || || ||52
|-
|[[:en:Nosferatu]]||43200||[[Նոսֆերատու]]||12100|| ||52
|-
|[[:en:Nostalghia]]||15900||[[Նոստալգիա (ֆիլմ)]]||10600|| ||39
|-
|[[:en:Notorious (1946 film)]]||51000|| || || ||45
|-
|[[:en:October: Ten Days That Shook the World]]||16300|| || || ||35
|-
|[[:en:Oldboy (2003 film)]]||45600||[[Օլդբոյ (ֆիլմ, 2003)]]||2900|| ||50
|-
|[[:en:On the Waterfront]]||30900||[[Նավահանգստում]]||7100|| ||57
|-
|[[:en:Once Upon a Time in America]]||57600||[[Մի անգամ Ամերիկայում]]||5400|| ||56
|-
|[[:en:Once Upon a Time in the West]]||46700|| || || ||55
|-
|[[:en:One Flew Over the Cuckoo's Nest (film)]]||40300||[[Թռիչք կկվի բնի վրայով (ֆիլմ)]]||11700|| ||72
|-
|[[:en:Only Angels Have Wings]]||19000|| || || ||25
|-
|[[:en:Opening Night (1977 film)]]||13800||[[Պրեմիերա (ֆիլմ)]]||8600|| ||18
|-
|[[:en:Ordet]]||22200|| || || ||21
|-
|[[:en:Orizzonti]]||10500|| || || ||5
|-
|[[:en:Orpheus (film)]]||13800||[[Օրփևս (ֆիլմ)]]||8200|| ||17
|-
|[[:en:Out 1]]||32600|| || || ||8
|-
|[[:en:Out of the Past]]||17900|| || || ||24
|-
|[[:en:Paisan]]||15500|| || || ||25
|-
|[[:en:Pakeezah]]||75300|| || || ||17
|-
|[[:en:Palme d'Or]]||60600||[[Ոսկյա արմավենու ճյուղ]]||4500|| ||65
|-
|[[:en:Pan's Labyrinth]]||67500||[[Ֆավնի լաբիրինթոսը]]||17500|| ||55
|-
|[[:en:Pandora's Box (1929 film)]]||24100|| || || ||21
|-
|[[:en:Paris, Texas (film)]]||51300||[[Փարիզ, Տեխաս (ֆիլմ)]]||8700|| ||37
|-
|[[:en:Partie de campagne]]||5800|| || || ||14
|-
|[[:en:Pather Panchali]]||83100|| || || ||40
|-
|[[:en:Paths of Glory]]||68700||[[Փառքի արահետներ]]||5700|| ||47
|-
|[[:en:Peeping Tom (1960 film)]]||39600|| || || ||26
|-
|[[:en:Performance (film)]]||24700|| || || ||15
|-
|[[:en:Persona (1966 film)]]||101700||[[Անձնավորություն (ֆիլմ)]]||4800|| ||42
|-
|[[:en:The Phantom of the Opera (1925 film)]]||54500|| || || ||37
|-
|[[:en:Pickpocket (film)]]||12700|| || || ||22
|-
|[[:en:Picnic at Hanging Rock (film)]]||28500|| || || ||31
|-
|[[:en:Pierrot le Fou]]||12200|| || || ||34
|-
|[[:en:Plácido (film)]]||5600|| || || ||13
|-
|[[:en:Platoon (film)]]||43200|| || || ||61
|-
|[[:en:Playtime]]||14400|| || || ||30
|-
|[[:en:Pornographic film]]||50100|| || || ||70
|-
|[[:en:The Power of Nightmares]]||45700|| || || ||15
|-
|[[:en:The Prince of Egypt]]||56900|| || || ||56
|-
|[[:en:Psycho (1960 film)]]||136800||[[Պսիխո]]||7100|| ||73
|-
|[[:en:Pulp Fiction]]||149900||[[Քրեական ընթերցվածք]]||27300|| ||99
|-
|[[:en:Pyaasa]]||34900|| || || ||16
|-
|[[:en:Raging Bull]]||69000|| || || ||54
|-
|[[:en:Raiders of the Lost Ark]]||208000||[[Ինդիանա Ջոնս։ Կորուսյալ տապանը որոնելիս]]||12000|| ||73
|-
|[[:en:Raise the Red Lantern]]||33900|| || || ||26
|-
|[[:en:Ran (film)]]||45000|| || || ||47
|-
|[[:en:Rashomon]]||45200||[[Ռասյոմոն]]||3300||այո||62
|-
|[[:en:Rear Window]]||36400||[[Պատուհան դեպի բակ (ֆիլմ)]]||10900|| ||59
|-
|[[:en:Red Desert (film)]]||14500|| || || ||31
|-
|[[:en:Red River (1948 film)]]||23200|| || || ||31
|-
|[[:en:Reservoir Dogs]]||55800||[[Կատաղի շներ]]||7200|| ||67
|-
|[[:en:The Revolution Will Not Be Televised (film)]]||74200|| || || ||10
|-
|[[:en:Rio Bravo (film)]]||25500|| || || ||32
|-
|[[:en:Rocco and His Brothers]]||19700|| || || ||37
|-
|[[:en:Rome, Open City]]||27300|| || || ||41
|-
|[[:en:Rosemary's Baby (film)]]||39200||[[Ռոզմարիի երեխան (ֆիլմ)]]||18800|| ||45
|-
|[[:en:Roundhay Garden Scene]]||7400|| || || ||46
|-
|[[:en:Russian Ark]]||15700|| || || ||29
|-
|[[:en:Salò, or the 120 Days of Sodom]]||62200||[[Սալո, կամ Սոդոմի 120 օրը]]||8100|| ||39
|-
|[[:en:Salvatore Giuliano (film)]]||7500|| || || ||16
|-
|[[:en:Sans Soleil]]||10600||[[Առանց արևի (ֆիլմ, 1983)]]||6100|| ||17
|-
|[[:en:Sansho the Bailiff]]||13600|| || || ||28
|-
|[[:en:Sátántangó]]||22900|| || || ||19
|-
|[[:en:Saturn Awards]]||15200||[[Սատուրն (մրցանակ)]]||10800|| ||53
|-
|[[:en:Saved from the Titanic]]||18300|| || || ||17
|-
|[[:en:Saving Private Ryan]]||95300||[[Փրկել շարքային Ռայանին]]||26700|| ||79
|-
|[[:en:Scenes from a Marriage]]||37200||[[Տեսարաններ ամուսնական կյանքից]]||5400|| ||30
|-
|[[:en:Schindler's List]]||104400||[[Շինդլերի ցուցակը]]||8900|| ||87
|-
|[[:en:Screenwriter]]||8200||[[Սցենարիստ]]||1600||այո||80
|-
|[[:en:Seven Samurai]]||61600||[[Յոթ սամուրայներ]]||6300|| ||64
|-
|[[:en:Sherlock Jr.]]||20300|| || || ||27
|-
|[[:en:The Shining (film)]]||176600||[[Փայլատակում (ֆիլմ)]]||11900|| ||70
|-
|[[:en:Shoah (film)]]||38800|| || || ||21
|-
|[[:en:The Shop Around the Corner]]||15300|| || || ||27
|-
|[[:en:Short film]]||12100||[[Կարճամետրաժ ֆիլմ]]||2100|| ||63
|-
|[[:en:Sicko]]||58700|| || || ||30
|-
|[[:en:Silent film]]||71500||[[Համր կինո]]||19300|| ||68
|-
|[[:en:Silent Light]]||15100|| || || ||18
|-
|[[:en:Simon of the Desert]]||11300|| || || ||19
|-
|[[:en:Singin' in the Rain]]||57200|| || || ||47
|-
|[[:en:Snow White and the Seven Dwarfs (1937 film)]]||98300||[[Սպիտակաձյունիկը և յոթ թզուկները]]||9400|| ||118
|-
|[[:en:Solaris (1972 film)]]||38700|| || || ||55
|-
|[[:en:Some Like It Hot]]||52600||[[Ջազում միայն աղջիկներ են]]||6000|| ||70
|-
|[[:en:Songs from the Second Floor]]||6900|| || || ||18
|-
|[[:en:The Sorrow and the Pity]]||19000|| || || ||12
|-
|[[:en:South by Southwest]]||115700|| || || ||28
|-
|[[:en:Special effects of The Empire Strikes Back]]||79800|| || || ||1
|-
|[[:en:Spider-Man 3]]||142900||[[Սարդ-Մարդ 3]]||7300|| ||63
|-
|[[:en:Spirited Away]]||109000||[[Ուրվականներից քշվածները]]||33000|| ||98
|-
|[[:en:Stagecoach (1939 film)]]||29100||[[Դիլիժանս (ֆիլմ)]]||6000|| ||45
|-
|[[:en:Stalker (1979 film)]]||51900||[[Ստալկեր (ֆիլմ)]]||69200|| ||56
|-
|[[:en:Star Wars (film)]]||267900||[[Աստղային պատերազմներ։ Էպիզոդ IV։ Նոր հույս]]||13900|| ||91
|-
|[[:en:Strike (1925 film)]]||10300|| || || ||32
|-
|[[:en:Stromboli (film)]]||14700|| || || ||25
|-
|[[:en:Subarnarekha (film)]]||8400|| || || ||8
|-
|[[:en:Sullivan's Travels]]||22700|| || || ||29
|-
|[[:en:Sundance Film Festival]]||26300|| || || ||56
|-
|[[:en:Sunrise: A Song of Two Humans]]||18200||[[Արևածագ (ֆիլմ)]]||6900|| ||38
|-
|[[:en:Sunset Boulevard (film)]]||68200|| || || ||54
|-
|[[:en:Sweet Smell of Success]]||33600|| || || ||29
|-
|[[:en:Syndromes and a Century]]||18100|| || || ||6
|-
|[[:en:Tabu: A Story of the South Seas]]||13600||[[Տաբու (ֆիլմ, 1931)]]||4900|| ||22
|-
|[[:en:Tale of Tales (1979 film)]]||11000||[[Հեքիաթների հեքիաթ (մուլտֆիլմ)]]||5100||այո||17
|-
|[[:en:Talk to Her]]||18100||[[Խոսիր նրա հետ]]||50000|| ||42
|-
|[[:en:Taste of Cherry]]||14300||[[Բալի համը]]||5500|| ||33
|-
|[[:en:Taxi Driver]]||76900||[[Տաքսու վարորդ]]||2100|| ||70
|-
|[[:en:Tender Mercies]]||79300|| || || ||26
|-
|[[:en:The Texas Chain Saw Massacre]]||99400|| || || ||38
|-
|[[:en:The 400 Blows]]||21400|| || || ||45
|-
|[[:en:The Apartment]]||29700|| || || ||54
|-
|[[:en:The Band Wagon]]||20600|| || || ||24
|-
|[[:en:The Best Years of Our Lives]]||33700||[[Մեր կյանքի լավագույն տարիները]]||8700|| ||46
|-
|[[:en:The Big Sleep (1946 film)]]||24500|| || || ||39
|-
|[[:en:The Birds (film)]]||46900|| || || ||53
|-
|[[:en:The Blue Angel]]||24200|| || || ||36
|-
|[[:en:The Bridge on the River Kwai]]||64200||[[Կամուրջ Քվայ գետի վրայով]]||9700|| ||65
|-
|[[:en:The Cat and the Canary (1927 film)]]||30700|| || || ||24
|-
|[[:en:The Chronicles of Narnia: The Lion, the Witch and the Wardrobe]]||57900||[[Նարնիայի ժամանակագրություններ։ Առյուծը, կախարդը և զգեստապահարանը]]||7400|| ||57
|-
|[[:en:The Circus (1928 film)]]||20700||[[Կրկես (ֆիլմ, 1928)]]||9900||այո||42
|-
|[[:en:The Color of Pomegranates]]||20000||[[Նռան գույնը]]||7000|| ||30
|-
|[[:en:The Conformist (1970 film)]]||27100|| || || ||32
|-
|[[:en:The Criminal Life of Archibaldo de la Cruz]]||8500|| || || ||18
|-
|[[:en:The Crowd (1928 film)]]||13500|| || || ||28
|-
|[[:en:The Discreet Charm of the Bourgeoisie]]||21400||[[Բուրժուազիայի համեստ հմայքը]]||1400||այո||45
|-
|[[:en:The Double Life of Veronique]]||25700|| || || ||35
|-
|[[:en:The Earrings of Madame de…]]||14800|| || || ||21
|-
|[[:en:The Empire Strikes Back]]||210800||[[Աստղային պատերազմներ։ Էպիզոդ V։ Կայսրությունը հասցնում է պատասխան հարված]]||9700|| ||82
|-
|[[:en:The Enigma of Kaspar Hauser]]||20100||[[Ամեն ոք իր համար, իսկ Աստված՝ բոլորին դեմ]]||5900|| ||30
|-
|[[:en:The Executioner (1963 film)]]||5000|| || || ||15
|-
|[[:en:The Exterminating Angel]]||18800||[[Կործանիչ հրեշտակ (ֆիլմ)]]||6100|| ||27
|-
|[[:en:The Flowers of St. Francis]]||17100|| || || ||21
|-
|[[:en:The General (1926 film)]]||33300|| || || ||41
|-
|[[:en:The Godfather]]||142900||[[Կնքահայրը (ֆիլմ)]]||10900|| ||122
|-
|[[:en:The Godfather Part II]]||56800||[[Կնքահայրը 2]]||28300|| ||80
|-
|[[:en:The Gospel According to St. Matthew (film)]]||22200|| || || ||31
|-
|[[:en:The Graduate]]||62400|| || || ||56
|-
|[[:en:The Grapes of Wrath (film)]]||29200||[[Ցասման ողկույզները (ֆիլմ)]]||5600|| ||42
|-
|[[:en:The Great Dictator]]||53000||[[Մեծ բռնապետը]]||22000|| ||75
|-
|[[:en:The Great Escape (film)]]||69300||[[Մեծ փախուստ (ֆիլմ, 1963)]]||54000|| ||42
|-
|[[:en:The Green Ray (film)]]||7300|| || || ||22
|-
|[[:en:The Hart of London]]||4000|| || || ||2
|-
|[[:en:The Holy Mountain (1973 film)]]||14900||[[Սրբազան լեռը]]||2900|| ||24
|-
|[[:en:The Hour of the Furnaces]]||8800|| || || ||14
|-
|[[:en:The House Is Black]]||4000|| || || ||11
|-
|[[:en:The Idiots]]||17800|| || || ||22
|-
|[[:en:The Innocents (1961 film)]]||45500|| || || ||21
|-
|[[:en:The Killing of a Chinese Bookie]]||14600|| || || ||14
|-
|[[:en:The King of Comedy (film)]]||41900||[[Կատակերգության արքան (ֆիլմ)]]||8900|| ||40
|-
|[[:en:The Lady Eve]]||22500|| || || ||29
|-
|[[:en:The Land Before Time (film)]]||35900|| || || ||42
|-
|[[:en:The Last Laugh (1924 film)]]||18900|| || || ||27
|-
|[[:en:The Last Picture Show]]||29200|| || || ||40
|-
|[[:en:The Leopard (1963 film)]]||25700|| || || ||47
|-
|[[:en:The Life and Death of Colonel Blimp]]||26200|| || || ||18
|-
|[[:en:The Life of Oharu]]||7700|| || || ||22
|-
|[[:en:The Lion King]]||168300||[[Առյուծ արքան]]||2500|| ||125
|-
|[[:en:The Little Mermaid (1989 film)]]||111600||[[Ջրահարսը (մուլտֆիլմ, 1989)]]||36100|| ||108
|-
|[[:en:The Lodger: A Story of the London Fog]]||20300|| || || ||31
|-
|[[:en:The Magnificent Ambersons (film)]]||41200|| || || ||30
|-
|[[:en:The Maltese Falcon (1941 film)]]||34100|| || || ||49
|-
|[[:en:The Mountain Eagle]]||17100|| || || ||21
|-
|[[:en:The Night of the Hunter (film)]]||41900||[[Որսորդի գիշերը]]||8300|| ||34
|-
|[[:en:The Passenger (1975 film)]]||18100|| || || ||27
|-
|[[:en:The Passion of Joan of Arc]]||46600|| || || ||36
|-
|[[:en:The Passion of the Christ]]||89800||[[Քրիստոսի չարչարանքները]]||51200|| ||58
|-
|[[:en:The Philadelphia Story (film)]]||28700|| || || ||39
|-
|[[:en:The Pianist (2002 film)]]||27500||[[Դաշնակահարը]]||51900|| ||69
|-
|[[:en:The Piano]]||44100||[[Դաշնամուր (ֆիլմ)]]||4500|| ||47
|-
|[[:en:The Puppetmaster (film)]]||11900|| || || ||12
|-
|[[:en:The Quiet Man]]||33000|| || || ||42
|-
|[[:en:The Red Shoes (1948 film)]]||52600|| || || ||32
|-
|[[:en:The River (1951 film)]]||11300|| || || ||19
|-
|[[:en:The Rules of the Game]]||73800|| || || ||34
|-
|[[:en:The Sacrifice (1986 film)]]||24400||[[Զոհաբերություն (ֆիլմ)]]||2600|| ||38
|-
|[[:en:The Seventh Seal]]||42300||[[Յոթերորդ կնիքը]]||22400|| ||59
|-
|[[:en:The Silence (1963 film)]]||24700|| || || ||30
|-
|[[:en:The Sound of Music (film)]]||111900|| || || ||66
|-
|[[:en:The Spirit of the Beehive]]||20600|| || || ||25
|-
|[[:en:The Story of the Last Chrysanthemums]]||10500|| || || ||11
|-
|[[:en:The Thin Blue Line (1988 film)]]||34800|| || || ||15
|-
|[[:en:The Thin Red Line (1998 film)]]||62200|| || || ||49
|-
|[[:en:The Third Man]]||46900|| || || ||55
|-
|[[:en:The Time to Live and the Time to Die]]||6000|| || || ||11
|-
|[[:en:The Travelling Players]]||10000|| || || ||21
|-
|[[:en:The Wages of Fear]]||18000|| || || ||36
|-
|[[:en:The World of Apu]]||19500|| || || ||26
|-
|[[:en:This Is Spinal Tap]]||56200|| || || ||25
|-
|[[:en:Three Colours: Blue]]||14500|| || || ||37
|-
|[[:en:Three Colours: Red]]||22700|| || || ||36
|-
|[[:en:Throne of Blood]]||36700|| || || ||40
|-
|[[:en:Through the Olive Trees]]||5700|| || || ||18
|-
|[[:en:Tie Xi Qu: West of the Tracks]]||4900|| || || ||5
|-
|[[:en:To Be or Not to Be (1942 film)]]||21200|| || || ||29
|-
|[[:en:To Kill a Mockingbird (film)]]||41500||[[Սպանել ծաղրասարյակին (ֆիլմ)]]||7400|| ||50
|-
|[[:en:Tokyo Story]]||30600|| || || ||41
|-
|[[:en:Toronto International Film Festival]]||44100||[[Տորոնտոյի կինոփառատոն]]||5800|| ||53
|-
|[[:en:Touch of Evil]]||49800||[[Չարի կնիք]]||4900|| ||34
|-
|[[:en:A Touch of Zen]]||27000|| || || ||15
|-
|[[:en:Touki Bouki]]||9200|| || || ||13
|-
|[[:en:Toy Story]]||111800||[[Խաղալիքների պատմություն]]||10900|| ||106
|-
|[[:en:Toy Story 2]]||82200||[[Խաղալիքների պատմություն 2]]||14600|| ||84
|-
|[[:en:Transformers (film)]]||82600||[[Տրանսֆորմերները (ֆիլմ)]]||68900|| ||66
|-
|[[:en:The Treasure of the Sierra Madre (film)]]||32100|| || || ||39
|-
|[[:en:The Tree of Wooden Clogs]]||6700|| || || ||33
|-
|[[:en:Tribeca Festival]]||32400|| || || ||37
|-
|[[:en:Triumph of the Will]]||53500||[[Կամքի հաղթանակը (ֆիլմ)]]||20100|| ||43
|-
|[[:en:Tropical Malady]]||13400|| || || ||16
|-
|[[:en:Trouble in Paradise (1932 film)]]||10700|| || || ||24
|-
|[[:en:Two or Three Things I Know About Her]]||11900|| || || ||15
|-
|[[:en:Ugetsu]]||44700|| || || ||30
|-
|[[:en:Umberto D.]]||9600|| || || ||29
|-
|[[:en:The Umbrellas of Cherbourg]]||25600||[[Շերբուրյան հովանոցներ]]||12000|| ||36
|-
|[[:en:Un Chien Andalou]]||29700||[[Անդալուզյան շուն]]||12800|| ||49
|-
|[[:en:Uncle Boonmee Who Can Recall His Past Lives]]||27000|| || || ||28
|-
|[[:en:Underground (1995 film)]]||29200||[[Ընդհատակ (ֆիլմ)]]||58600|| ||39
|-
|[[:en:Unforgiven]]||51500||[[Չներվածը (ֆիլմ, 1992)]]||10700|| ||59
|-
|[[:en:V for Vendetta (film)]]||69600||[[V նշանակում է Վենդետա (ֆիլմ)]]||12700|| ||88
|-
|[[:en:Vampyr]]||36500|| || || ||22
|-
|[[:en:Venice Film Festival]]||31000||[[Վենետիկի կինոփառատոն]]||2200||այո||73
|-
|[[:en:Vertigo (film)]]||81200|| || || ||61
|-
|[[:en:Videodrome]]||34200|| || || ||31
|-
|[[:en:Viridiana]]||10500||[[Վիրիդիանա]]||10400|| ||35
|-
|[[:en:Walkabout (film)]]||19900|| || || ||20
|-
|[[:en:Waltz with Bashir]]||35000||[[Վալս Բաշիրի հետ (ֆիլմ)]]||5300|| ||36
|-
|[[:en:Watchmen (film)]]||98700||[[Հսկիչները (ֆիլմ)]]||19800|| ||50
|-
|[[:en:Wavelength (1967 film)]]||13500|| || || ||6
|-
|[[:en:Weekend (1967 film)]]||6600|| || || ||24
|-
|[[:en:Werckmeister Harmonies]]||11100|| || || ||14
|-
|[[:en:West Side Story (1961 film)]]||54600|| || || ||51
|-
|[[:en:Where Is the Friend's House?]]||6200||[[Որտե՞ղ է ընկերոջ տունը]]||5300|| ||26
|-
|[[:en:Who Framed Roger Rabbit]]||98700||[[Ով է դավել Ռոջեր ճագարին]]||4800|| ||55
|-
|[[:en:The Wild Bunch]]||45500||[[Վայրի ավազակախումբը]]||8400|| ||46
|-
|[[:en:Wild Strawberries (film)]]||26300||[[Մորու բացատը]]||5400||այո||54
|-
|[[:en:Wings of Desire]]||73000|| || || ||44
|-
|[[:en:Winter Light]]||23600||[[Ձմեռային լույս (ֆիլմ)]]||8200|| ||27
|-
|[[:en:The Wizard of Oz (1939 film)]]||121200|| || || ||60
|-
|[[:en:Wolfwalkers]]||62400|| || || ||22
|-
|[[:en:Woman in the Dunes]]||15100|| || || ||26
|-
|[[:en:Written on the Wind]]||23600|| || || ||31
|-
|[[:en:X-Men Origins: Wolverine]]||110800||[[Իքս մարդիկ. Սկիզբ. Կուղխ]]||16300|| ||53
|-
|[[:en:Y tu mamá también]]||29600||[[Եվ քո մորը նույնպես]]||3300||այո||34
|-
|[[:en:Yellow Earth]]||25500|| || || ||14
|-
|[[:en:Yi Yi]]||14400|| || || ||21
|-
|[[:en:Yojimbo]]||32900|| || || ||48
|-
|[[:en:Young Artist Award]]||26500|| || || ||33
|-
|[[:en:Zero for Conduct]]||8800|| || || ||20
|}</text>
      <sha1>5gm00zqf6olx65nf345t1u24aiejz95</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Մասնակից:ԱշոտՏՆՂ/ցանկեր/Հունաստան</title>
    <ns>2</ns>
    <id>1005450</id>
    <revision>
      <id>8486231</id>
      <parentid>8485369</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T19:13:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ԱշբոտՏՆՂ</username>
        <id>48669</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>թարմացում</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="366189" xml:space="preserve">
== [[:en:Category:Top-importance Greek articles]] == 
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
!Անգլերեն հոդված!!Ռուսերեն հոդված!!Հայերեն հոդված!!Անաղբյուր (hy)!!մլ N
|-
|[[:en:Abacus]]||[[:ru:Абак]]||[[Աբակ (տախտակ)]]|| ||111
|-
|[[:en:Achaemenid Empire]]||[[:ru:Держава Ахеменидов]]||[[Աքեմենյան պետություն]]|| ||96
|-
|[[:en:Acropolis of Athens]]||[[:ru:Афинский Акрополь]]||[[Աթենքի Ակրոպոլիս]]|| ||80
|-
|[[:en:Aegean civilization]]||[[:ru:Эгейская цивилизация]]||[[Եգեյան մշակույթ]]|| ||48
|-
|[[:en:Aesop's Fables]]|| || || ||53
|-
|[[:en:Alexander the Great]]||[[:ru:Александр Македонский]]||[[Ալեքսանդր Մակեդոնացի]]|| ||232
|-
|[[:en:Ancient Greece]]||[[:ru:Древняя Греция]]||[[Հին Հունաստան]]|| ||158
|-
|[[:en:Ancient Greek architecture]]||[[:ru:Архитектура Древней Греции]]||[[Հին Հունաստանի ճարտարապետություն]]|| ||43
|-
|[[:en:Ancient Greek folklore]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Ancient Greek religion]]||[[:ru:Древнегреческая религия]]|| || ||43
|-
|[[:en:Ancient Olympic Games]]||[[:ru:Античные Олимпийские игры]]||[[Անտիկ օլիմպիական խաղեր]]|| ||64
|-
|[[:en:Aristotle]]||[[:ru:Аристотель]]||[[Արիստոտել]]|| ||282
|-
|[[:en:Athens]]||[[:ru:Афины]]||[[Աթենք]]|| ||261
|-
|[[:en:Byzantine Empire]]||[[:ru:Византия]]||[[Բյուզանդական կայսրություն]]|| ||163
|-
|[[:en:Byzantine Greece]]|| || || ||11
|-
|[[:en:Church of Greece]]||[[:ru:Элладская православная церковь]]|| || ||51
|-
|[[:en:Classical Athens]]||[[:ru:Древние Афины]]||[[Հին Աթենք]]|| ||48
|-
|[[:en:Classics]]||[[:ru:Антиковедение]]||[[Դասական]]|| ||52
|-
|[[:en:Colonies in antiquity]]|| || || ||14
|-
|[[:en:Constantine the Great]]||[[:ru:Константин I Великий]]||[[Կոստանդիանոս Ա Մեծ]]|| ||138
|-
|[[:en:Constantinople]]||[[:ru:Константинополь]]||[[Կոստանդնուպոլիս]]|| ||115
|-
|[[:en:Constitution of Greece]]||[[:ru:Конституция Греции]]||[[Հունաստանի Սահմանադրություն]]|| ||23
|-
|[[:en:Corpus Aristotelicum]]|| || || ||14
|-
|[[:en:Crete]]||[[:ru:Крит]]||[[Կրետե]]|| ||145
|-
|[[:en:Culture of Greece]]||[[:ru:Культура Греции]]||[[Հունաստանի մշակույթ]]|| ||27
|-
|[[:en:Cycladic culture]]||[[:ru:Кикладская цивилизация]]||[[Կիկլադյան քաղաքակրթություն]]|| ||41
|-
|[[:en:Cyprus]]||[[:ru:Республика Кипр]]||[[Կիպրոս]]|| ||302
|-
|[[:en:Cyprus problem]]||[[:ru:Кипрский конфликт]]||[[Կիպրոսի հիմնախնդիր]]|| ||27
|-
|[[:en:Delphi]]||[[:ru:Дельфы]]||[[Դելֆի]]|| ||81
|-
|[[:en:Demosthenes]]||[[:ru:Демосфен]]||[[Դեմոսթենես]]|| ||105
|-
|[[:en:Demosthenes's Funeral Oration]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Demotic Greek]]||[[:ru:Димотика]]|| || ||23
|-
|[[:en:Deucalion]]||[[:ru:Девкалион (сын Прометея)]]||[[Դևկալիոն]]|| ||37
|-
|[[:en:Dorian invasion]]||[[:ru:Дорийское вторжение]]|| || ||25
|-
|[[:en:Economy of Greece]]||[[:ru:Экономика Греции]]||[[Հունաստանի տնտեսություն]]|| ||39
|-
|[[:en:Ecumenical Patriarchate of Constantinople]]||[[:ru:Константинопольская православная церковь]]||[[Կոստանդնուպոլսի տիեզերական պատրիարքություն]]|| ||66
|-
|[[:en:Education in Greece]]||[[:ru:Образование в Греции]]||[[Կրթությունը Հունաստանում]]|| ||15
|-
|[[:en:Enosis]]||[[:ru:Энозис]]||[[Էնոզիս]]||այո||28
|-
|[[:en:European debt crisis]]||[[:ru:Европейский долговой кризис]]||[[Եվրոպական պարտքային ճգնաժամ]]|| ||51
|-
|[[:en:Eusebius]]||[[:ru:Евсевий Кесарийский]]||[[Եվսեբիոս Կեսարացի]]|| ||74
|-
|[[:en:Fall of Constantinople]]||[[:ru:Падение Константинополя (1453)]]||[[Կոստանդնուպոլսի անկում]]|| ||72
|-
|[[:en:Fifth-century Athens]]|| ||[[Պերիկլեսի դարաշրջան]]|| ||21
|-
|[[:en:Funeral oration (ancient Greece)]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Geography of Greece]]||[[:ru:География Греции]]||[[Հունաստանի աշխարհագրություն]]|| ||43
|-
|[[:en:Greco-Persian Wars]]||[[:ru:Греко-персидские войны]]||[[Հույն-պարսկական պատերազմներ]]|| ||70
|-
|[[:en:Greco-Roman world]]|| || || ||20
|-
|[[:en:Greece]]||[[:ru:Греция]]||[[Հունաստան]]|| ||347
|-
|[[:en:Greece in the Roman era]]||[[:ru:Римская Греция]]|| || ||31
|-
|[[:en:Greek diaspora]]||[[:ru:Греческая диаспора]]||[[Հունական սփյուռք]]|| ||16
|-
|[[:en:Greek government-debt crisis timeline]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Greek language]]||[[:ru:Греческий язык]]||[[Հունարեն]]|| ||245
|-
|[[:en:Greek literature]]||[[:ru:Греческая литература]]||[[Հունական գրականություն]]|| ||45
|-
|[[:en:Greek mathematics]]||[[:ru:Математика в Древней Греции]]||[[Մաթեմատիկան Հին Հունաստանում]]|| ||29
|-
|[[:en:Greek Merchant Marine]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Greek mythology]]||[[:ru:Древнегреческая мифология]]||[[Հունական դիցաբանություն]]|| ||126
|-
|[[:en:Greek Revival architecture]]||[[:ru:Неогреческий стиль]]|| || ||17
|-
|[[:en:Greek shipping]]||[[:ru:Греческое судоходство]]||[[Հունական նավագնացություն]]|| ||8
|-
|[[:en:Greek tragedy]]||[[:ru:Древнегреческая трагедия]]|| || ||28
|-
|[[:en:Greek War of Independence]]||[[:ru:Греческая революция]]||[[Հունաստանի անկախության պատերազմ]]|| ||66
|-
|[[:en:Greeks]]||[[:ru:Греки]]||[[Հույներ]]|| ||100
|-
|[[:en:Hellenic Army]]||[[:ru:Сухопутные войска Греции]]|| || ||20
|-
|[[:en:Hellenic Organization for Standardization]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Hellenistic Greece]]||[[:ru:Эллинистическая Греция]]|| || ||18
|-
|[[:en:Hellenistic period]]||[[:ru:Эллинизм]]||[[Հելլենականություն]]|| ||83
|-
|[[:en:History of Anatolia]]||[[:ru:История Анатолии]]|| || ||17
|-
|[[:en:History of Athens]]||[[:ru:История Афин]]|| || ||17
|-
|[[:en:History of Greece]]||[[:ru:История Греции]]||[[Հունաստանի պատմություն]]||այո||66
|-
|[[:en:History of modern Greece]]||[[:ru:История современной Греции]]|| || ||16
|-
|[[:en:History of the Hellenic Republic]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Homer]]||[[:ru:Гомер]]||[[Հոմերոս]]|| ||247
|-
|[[:en:Homeric Hymns]]||[[:ru:Гомеровские гимны]]|| || ||38
|-
|[[:en:Hymn to Liberty]]||[[:ru:Гимн свободе]]||[[Հունաստանի Հանրապետության օրհներգ]]|| ||68
|-
|[[:en:Iliad]]||[[:ru:Илиада]]||[[Իլիական]]|| ||152
|-
|[[:en:Ionians]]||[[:ru:Ионийцы]]|| || ||37
|-
|[[:en:Ionic order]]||[[:ru:Ионический ордер]]||[[Հոնիական օրդեր]]|| ||55
|-
|[[:en:John of Damascus]]||[[:ru:Иоанн Дамаскин]]||[[Հովհաննես Դամասկոսցի]]|| ||79
|-
|[[:en:Julian (emperor)]]||[[:ru:Юлиан Отступник]]||[[Հուլիանոս Ուրացող]]|| ||90
|-
|[[:en:Kingdom of Greece]]||[[:ru:Королевство Греция]]||[[Հունաստանի թագավորություն]]|| ||55
|-
|[[:en:Koine Greek]]||[[:ru:Койне]]|| || ||65
|-
|[[:en:List of archives in Greece]]|| || || ||1
|-
|[[:en:List of countries' positions in the Macedonia naming dispute]]|| || || ||1
|-
|[[:en:List of Greek inventions and discoveries]]|| || || ||1
|-
|[[:en:List of Roman emperors]]||[[:ru:Список римских императоров]]||[[Հռոմի կայսրերի ցանկ]]|| ||77
|-
|[[:en:Macedonia (ancient kingdom)]]||[[:ru:Древняя Македония]]||[[Հին Մակեդոնիա]]||այո||90
|-
|[[:en:Macedonia naming dispute]]||[[:ru:Спор об именовании Македонии]]||[[Մակեդոնիայի անվան վիճարկում]]|| ||40
|-
|[[:en:Macedonian Wars]]||[[:ru:Македонские войны]]|| || ||38
|-
|[[:en:Pavlos Melas]]||[[:ru:Мелас, Павлос]]|| || ||13
|-
|[[:en:Minoan civilization]]||[[:ru:Минойская цивилизация]]|| || ||75
|-
|[[:en:Modern Greek]]||[[:ru:Новогреческий язык]]|| || ||61
|-
|[[:en:Molon labe]]||[[:ru:Приди и возьми]]||[[Molon labe]]|| ||22
|-
|[[:en:Mount Olympus]]||[[:ru:Олимп]]||[[Օլիմպոս]]|| ||98
|-
|[[:en:Mycenaean Greece]]||[[:ru:Микенская цивилизация]]||[[Միկենյան քաղաքակրթություն]]|| ||69
|-
|[[:en:Names of the Greeks]]||[[:ru:Этнонимы греков]]|| || ||13
|-
|[[:en:Odysseus]]||[[:ru:Одиссей]]||[[Ոդիսևս]]|| ||88
|-
|[[:en:Odyssey]]||[[:ru:Одиссея]]||[[Ոդիսական]]|| ||131
|-
|[[:en:Ottoman Greece]]||[[:ru:Османская Греция]]||[[Օսմանյան Հունաստան]]|| ||28
|-
|[[:en:Panhellenic Games]]||[[:ru:Панэллинские игры]]|| || ||28
|-
|[[:en:Andreas Papandreou]]||[[:ru:Папандреу, Андреас]]||[[Անդրեաս Պապանդրեու]]|| ||51
|-
|[[:en:Parthenon]]||[[:ru:Парфенон]]||[[Պարթենոն]]|| ||123
|-
|[[:en:Penelope]]||[[:ru:Пенелопа]]||[[Պենելոպե]]|| ||55
|-
|[[:en:Pericles]]||[[:ru:Перикл]]||[[Պերիկլես]]||այո||111
|-
|[[:en:Pericles' Funeral Oration]]||[[:ru:Надгробная речь Перикла]]|| || ||16
|-
|[[:en:Philhellenism]]||[[:ru:Филэллины]]||[[Ֆիլհելեններ]]|| ||25
|-
|[[:en:Plato]]||[[:ru:Платон]]||[[Պլատոն]]|| ||273
|-
|[[:en:Politics of Greece]]||[[:ru:Государственный строй Греции]]|| || ||29
|-
|[[:en:President of Greece]]||[[:ru:Президент Греции]]||[[Հունաստանի նախագահ]]|| ||32
|-
|[[:en:Prespa agreement]]|| || || ||28
|-
|[[:en:Prime Minister of Greece]]||[[:ru:Премьер-министр Греции]]||[[Հունաստանի վարչապետ]]|| ||25
|-
|[[:en:Red-figure pottery]]||[[:ru:Краснофигурная вазопись]]|| || ||27
|-
|[[:en:Roman Empire]]||[[:ru:Римская империя]]||[[Հռոմեական կայսրություն]]|| ||183
|-
|[[:en:Roman Republic]]||[[:ru:Римская республика]]||[[Հռոմեական հանրապետություն]]|| ||107
|-
|[[:en:Sasanian Empire]]||[[:ru:Государство Сасанидов]]||[[Սասանյան Պարսկաստան]]|| ||100
|-
|[[:en:Second Hellenic Republic]]||[[:ru:Вторая Греческая республика]]|| || ||29
|-
|[[:en:Sparta]]||[[:ru:Спарта]]||[[Սպարտա]]|| ||97
|-
|[[:en:Sport in Greece]]|| || || ||10
|-
|[[:en:State church of the Roman Empire]]|| || || ||11
|-
|[[:en:Thessaloniki]]||[[:ru:Салоники]]||[[Սալոնիկ]]|| ||137
|-
|[[:en:Third Hellenic Republic]]||[[:ru:Третья Греческая республика]]|| || ||8
|-
|[[:en:Timeline of ancient Greek mathematicians]]||[[:ru:Шаблон:Хронологическая таблица греческих математиков]]|| || ||4
|-
|[[:en:Tourism in Greece]]||[[:ru:Туризм в Греции]]||[[Զբոսաշրջությունը Հունաստանում]]|| ||23
|-
|[[:en:Trial of Socrates]]||[[:ru:Суд над Сократом]]|| || ||13
|-
|[[:en:Twelve Olympians]]||[[:ru:Олимпийские боги]]||[[Օլիմպոսի աստվածներ]]|| ||82
|-
|[[:en:Wars of Alexander the Great]]||[[:ru:Сражения Александра Македонского]]||[[Ալեքսանդր Մակեդոնացու արշավանքներ]]|| ||24
|-
|[[:en:Women in Greece]]|| || || ||2
|-
|[[:en:World War I]]||[[:ru:Первая мировая война]]||[[Առաջին համաշխարհային պատերազմ]]|| ||236
|}
== [[:en:Category:High-importance Greek articles]] == 
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
!Անգլերեն հոդված!!Ռուսերեն հոդված!!Հայերեն հոդված!!Անաղբյուր (hy)!!մլ N
|-
|[[:en:3 September 1843 Revolution]]||[[:ru:Восстание 3 сентября]]||[[Հունական ազգային-ազատագրական հեղափոխություն (1821-1829)]]|| ||15
|-
|[[:en:4th of August Regime]]||[[:ru:Режим 4 августа]]|| || ||15
|-
|[[:en:23 October 1862 Revolution]]|| || || ||5
|-
|[[:en:1896 Summer Olympics]]||[[:ru:Летние Олимпийские игры 1896]]||[[Ամառային օլիմպիական խաղեր 1896]]|| ||96
|-
|[[:en:1906 Intercalated Games]]||[[:ru:Внеочередные летние Олимпийские игры 1906]]|| || ||56
|-
|[[:en:1923 Greek legislative election]]|| || || ||4
|-
|[[:en:1981 enlargement of the European Communities]]|| || || ||3
|-
|[[:en:2004 Summer Olympics]]||[[:ru:Летние Олимпийские игры 2004]]||[[Ամառային օլիմպիական խաղեր 2004]]|| ||92
|-
|[[:en:2008 Greek riots]]||[[:ru:Массовые беспорядки в Греции (2008)]]||[[Զանգվածային անկարգություններ Հունաստանում (2008)]]|| ||34
|-
|[[:en:2011 Greek economy referendum attempt]]|| || || ||7
|-
|[[:en:2015 European migrant crisis]]||[[:ru:Европейский миграционный кризис]]||[[Եվրոպայի միգրացիոն ճգնաժամ]]|| ||72
|-
|[[:en:2015 Greek bailout referendum]]||[[:ru:Референдум в Греции по финансовой политике]]|| || ||27
|-
|[[:en:2018 Attica wildfires]]||[[:ru:Лесные пожары в Аттике (2018)]]||[[Հրդեհներ Հունաստանում (2018)]]|| ||27
|-
|[[:en:Academy]]||[[:ru:Академия]]||[[Ակադեմիա]]|| ||79
|-
|[[:en:Achaeans (Homer)]]|| || || ||7
|-
|[[:en:The Acharnians]]||[[:ru:Ахарняне]]|| || ||27
|-
|[[:en:Achilles]]||[[:ru:Ахилл]]||[[Աքիլլես]]|| ||102
|-
|[[:en:Acropolis]]||[[:ru:Акрополь]]||[[Ակրոպոլիս]]|| ||71
|-
|[[:en:Acropolis Museum]]||[[:ru:Музей Акрополя]]||[[Հին Ակրոպոլիս թանգարան]]|| ||33
|-
|[[:en:Ada Adler]]|| || || ||15
|-
|[[:en:Administrative divisions of Greece]]||[[:ru:Административное деление Греции]]||[[Հունաստանի վարչական բաժանում]]||այո||32
|-
|[[:en:Administrative regions of Greece]]||[[:ru:Периферии Греции]]|| || ||51
|-
|[[:en:Adriatic Sea]]||[[:ru:Адриатическое море]]||[[Ադրիատիկ ծով]]|| ||138
|-
|[[:en:Aegean Sea]]||[[:ru:Эгейское море]]||[[Եգեյան ծով]]|| ||135
|-
|[[:en:Aeschylus]]||[[:ru:Эсхил]]||[[Էսքիլես]]|| ||144
|-
|[[:en:Aesop]]||[[:ru:Эзоп]]||[[Եզոպոս]]|| ||148
|-
|[[:en:Aethiopis]]||[[:ru:Эфиопида]]|| || ||19
|-
|[[:en:Aetolia-Acarnania]]||[[:ru:Этолия и Акарнания]]||[[Էտոլիա և Ակարնանիա]]|| ||47
|-
|[[:en:Aetolian campaign]]||[[:ru:Этолийский поход]]|| || ||7
|-
|[[:en:Against Androtion]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Against Leptines]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Against Meidias]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Against Timocrates]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Agia Lavra]]||[[:ru:Святая лавра]]||[[Սուրբ Լավրայի վանք]]|| ||15
|-
|[[:en:Agriculture in Greece]]||[[:ru:Сельское хозяйство Греции]]|| || ||7
|-
|[[:en:George Akropolites]]||[[:ru:Георгий Акрополит]]|| || ||36
|-
|[[:en:Alekos Alavanos]]||[[:ru:Алаванос, Алекос]]|| || ||11
|-
|[[:en:Alcaeus of Mytilene]]||[[:ru:Алкей]]||[[Ալքայոս]]|| ||62
|-
|[[:en:Alcibiades]]||[[:ru:Алкивиад]]||[[Ալքիբիադես]]|| ||67
|-
|[[:en:Alcman]]||[[:ru:Алкман]]||[[Ալկման]]|| ||44
|-
|[[:en:Alexander I of Macedon]]||[[:ru:Александр I (царь Македонии)]]||[[Ալեքսանդր I Մակեդոնացի]]|| ||36
|-
|[[:en:Alpha]]||[[:ru:Альфа (буква)]]||[[Ալֆա (տառ)]]||այո||100
|-
|[[:en:Amphitryon]]||[[:ru:Амфитрион]]|| || ||39
|-
|[[:en:Amykles]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Anacreon]]||[[:ru:Анакреонт]]||[[Անակրեոն]]|| ||74
|-
|[[:en:Ancient Agora of Athens]]||[[:ru:Афинская агора]]||[[Աթենքի ագորա]]|| ||30
|-
|[[:en:Ancient Corinth]]|| || || ||33
|-
|[[:en:Ancient Greece and wine]]||[[:ru:Вина Древней Греции]]|| || ||10
|-
|[[:en:Ancient Greek]]||[[:ru:Древнегреческий язык]]||[[Հին հունարեն]]|| ||127
|-
|[[:en:Ancient Greek art]]||[[:ru:Искусство Древней Греции]]|| || ||46
|-
|[[:en:Ancient Greek comedy]]||[[:ru:Древнегреческая комедия]]||[[Ատտիկյան կատակերգություն]]|| ||27
|-
|[[:en:Ancient Greek cuisine]]||[[:ru:Древнегреческая кухня]]|| || ||21
|-
|[[:en:Ancient Greek grammar]]|| || || ||11
|-
|[[:en:Ancient Greek literature]]||[[:ru:Древнегреческая литература]]|| || ||46
|-
|[[:en:Ancient Greek medicine]]||[[:ru:Медицина Древней Греции]]|| || ||20
|-
|[[:en:Ancient Greek temple]]|| || || ||32
|-
|[[:en:Ancient Greek units of measurement]]|| || || ||11
|-
|[[:en:Ancient history of Cyprus]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Ancient Macedonian calendar]]|| || || ||15
|-
|[[:en:Ancient Thebes (Boeotia)]]||[[:ru:Фивы (Беотия)]]||[[Թեբե (Հունաստան)]]|| ||69
|-
|[[:en:Peter Andre]]||[[:ru:Андре, Питер]]||[[Անդրե Պիտեր]]|| ||21
|-
|[[:en:Andrew the Apostle]]||[[:ru:Андрей Первозванный]]||[[Անդրեաս առաքյալ]]|| ||95
|-
|[[:en:Isaac II Angelos]]||[[:ru:Исаак II Ангел]]|| || ||46
|-
|[[:en:Anti-austerity movement in Greece]]||[[:ru:Общенациональная забастовка и акции протеста в Греции (2010—2012)]]|| || ||16
|-
|[[:en:Anti-paganism policies of the early Byzantine Empire]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Antigonid dynasty]]||[[:ru:Антигониды]]|| || ||45
|-
|[[:en:Antigonos (son of Callas)]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Antioch]]||[[:ru:Антиохия]]||[[Անտիոք]]|| ||72
|-
|[[:en:Mark Antony]]||[[:ru:Марк Антоний]]||[[Մարկոս Անտոնիոս]]|| ||90
|-
|[[:en:Aorist]]||[[:ru:Аорист]]|| || ||38
|-
|[[:en:Apelles]]||[[:ru:Апеллес]]||[[Ապելլես]]|| ||51
|-
|[[:en:Apollo]]||[[:ru:Аполлон]]||[[Ապոլլոն]]|| ||113
|-
|[[:en:Apollodorus (runner)]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Apology (Plato)]]||[[:ru:Апология Сократа (Платон)]]||[[Սոկրատեսի պաշտպանականը (Պլատոն)]]|| ||57
|-
|[[:en:Apostasia of 1965]]||[[:ru:Апостасия (1965)]]|| || ||6
|-
|[[:en:Apoxyomenos]]||[[:ru:Апоксиомен]]|| || ||21
|-
|[[:en:Arab–Byzantine wars]]||[[:ru:Арабо-византийские войны]]||[[Բյուզանդա-արաբական պատերազմներ]]|| ||42
|-
|[[:en:Archaic Greece]]||[[:ru:Архаическая Греция]]||[[Արխաիկ Հունաստան]]|| ||51
|-
|[[:en:Archbishopric of Ohrid]]||[[:ru:Охридская архиепископия (историческая)]]|| || ||19
|-
|[[:en:Archimedes]]||[[:ru:Архимед]]||[[Արքիմեդես]]|| ||220
|-
|[[:en:Archon of Pella]]||[[:ru:Архон (сатрап)]]|| || ||15
|-
|[[:en:Ares]]||[[:ru:Арес]]||[[Արես]]|| ||99
|-
|[[:en:Argos, Peloponnese]]||[[:ru:Аргос]]||[[Արգոս (քաղաք)]]|| ||72
|-
|[[:en:Ariadne]]||[[:ru:Ариадна]]||[[Արիադնե]]|| ||58
|-
|[[:en:Aristophanes]]||[[:ru:Аристофан]]||[[Արիստոփանես]]|| ||136
|-
|[[:en:Aristotelianism]]||[[:ru:Аристотелизм]]||[[Արիստոտելականություն]]|| ||43
|-
|[[:en:Aristotle University of Thessaloniki]]||[[:ru:Университет Аристотеля в Салониках]]||[[Սալոնիկի Արիստոտելի համալսարան]]|| ||34
|-
|[[:en:Aromanian language]]||[[:ru:Арумынский язык]]|| || ||82
|-
|[[:en:Greek art]]|| || || ||16
|-
|[[:en:Artemis]]||[[:ru:Артемида]]||[[Արտեմիս]]|| ||102
|-
|[[:en:Asclepeion]]||[[:ru:Асклепион]]||[[Ասկլեպիոն]]|| ||18
|-
|[[:en:Asclepius]]||[[:ru:Асклепий]]||[[Ասկլեպիոս]]||այո||78
|-
|[[:en:Astylos of Croton]]|| || || ||11
|-
|[[:en:Athena]]||[[:ru:Афина]]||[[Աթենաս]]|| ||112
|-
|[[:en:Athenian sacred ships]]||[[:ru:Теорида (корабль)]]|| || ||8
|-
|[[:en:Athens Charter (preservation)]]|| || || ||14
|-
|[[:en:Athens Olympic Sports Complex]]||[[:ru:Афинский олимпийский спортивный комплекс]]|| || ||17
|-
|[[:en:Athens Polytechnic uprising]]||[[:ru:Восстание в Афинском Политехническом университете]]|| || ||18
|-
|[[:en:Augeas]]||[[:ru:Авгий]]||[[Ավգիաս]]|| ||41
|-
|[[:en:Authorship of the Bible]]||[[:ru:Авторство Библии]]|| || ||12
|-
|[[:en:Avar–Byzantine wars]]||[[:ru:Аваро-византийские войны]]|| || ||9
|-
|[[:en:Axis occupation of Greece]]||[[:ru:Оккупация Греции странами «оси»]]|| || ||25
|-
|[[:en:The Bacchae]]||[[:ru:Вакханки (пьеса)]]||[[Բաքոսուհիներ (Եվրիպիդես)]]|| ||36
|-
|[[:en:Dora Bakoyannis]]||[[:ru:Бакоянни, Дора]]||[[Դորա Բակոյաննի]]|| ||30
|-
|[[:en:Balkan Wars]]||[[:ru:Балканские войны]]||[[Բալկանյան պատերազմներ (1912-1913)]]|| ||78
|-
|[[:en:Balkans]]||[[:ru:Балканский полуостров]]||[[Բալկանյան թերակղզի]]|| ||172
|-
|[[:en:Bank of Greece]]||[[:ru:Банк Греции]]||[[Հունաստանի բանկ]]|| ||23
|-
|[[:en:Bartholomew I of Constantinople]]||[[:ru:Варфоломей I (патриарх Константинопольский)]]|| || ||61
|-
|[[:en:Basil I]]||[[:ru:Василий I Македонянин]]||[[Բարսեղ Ա Մակեդոնացի]]|| ||54
|-
|[[:en:Basil II]]||[[:ru:Василий II Болгаробойца]]||[[Բարսեղ Բ Բուլղարասպան]]|| ||66
|-
|[[:en:Basileus]]||[[:ru:Басилевс]]||[[Բասիլևս]]|| ||40
|-
|[[:en:Basketball in Greece]]||[[:ru:Баскетбол в Греции]]|| || ||5
|-
|[[:en:Bassae Frieze]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Battle of Achelous (917)]]||[[:ru:Битва при Ахелое]]|| || ||20
|-
|[[:en:Battle of Actium]]||[[:ru:Сражение при Акциуме]]||[[Ակցիումի ճակատամարտ]]|| ||66
|-
|[[:en:Battle of Alamana]]||[[:ru:Битва при Аламане]]|| || ||13
|-
|[[:en:Battle of Arachova]]||[[:ru:Битва при Арахове]]|| || ||10
|-
|[[:en:Battle of Chaeronea (338 BC)]]||[[:ru:Битва при Херонее (338 до н. э.)]]||[[Քերոնեայի ճակատամարտ]]|| ||46
|-
|[[:en:Battle of Dervenakia]]||[[:ru:Битва при Дервенакии]]|| || ||8
|-
|[[:en:Battle of Dragashani]]||[[:ru:Сражение при Драгашани]]|| || ||12
|-
|[[:en:Battle of Dyrrhachium (1081)]]||[[:ru:Битва при Диррахии (1081)]]|| || ||28
|-
|[[:en:Battle of Gaugamela]]||[[:ru:Битва при Гавгамелах]]||[[Գավգամելայի ճակատամարտ]]|| ||59
|-
|[[:en:Battle of Gravia Inn]]||[[:ru:Битва при Гравье]]|| || ||12
|-
|[[:en:Battle of Kamatero]]||[[:ru:Битва при Каматеро]]|| || ||6
|-
|[[:en:Battle of Karpenisi]]||[[:ru:Битва при Карпениси]]|| || ||9
|-
|[[:en:Battle of Kleidion]]||[[:ru:Битва на Клейдионе]]|| || ||30
|-
|[[:en:Battle of Lalas]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Battle of Manzikert]]||[[:ru:Битва при Манцикерте]]||[[Մանազկերտի ճակատամարտ]]|| ||58
|-
|[[:en:Battle of Marathon]]||[[:ru:Битва при Марафоне]]||[[Մարաթոնի ճակատամարտ]]|| ||73
|-
|[[:en:Battle of Navarino]]||[[:ru:Наваринское сражение]]|| || ||41
|-
|[[:en:Battle of Petra]]||[[:ru:Битва при Петре]]|| || ||6
|-
|[[:en:Battle of Phaleron]]||[[:ru:Битва при Фалероне]]|| || ||8
|-
|[[:en:Battle of Plataea]]||[[:ru:Битва при Платеях]]|| || ||48
|-
|[[:en:Battle of Pliska]]||[[:ru:Битва в Вырбишском ущелье]]|| || ||26
|-
|[[:en:Battle of Sculeni]]||[[:ru:Битва под Скулянами]]|| || ||5
|-
|[[:en:Battle of the Granicus]]||[[:ru:Битва при Гранике]]||[[Գրանիկոսի ճակատամարտ]]|| ||44
|-
|[[:en:Battle of the Hydaspes]]||[[:ru:Битва на Гидаспе]]||[[Հյուդասպի ճակատամարտ]]||այո||48
|-
|[[:en:Battle of the Yarmuk]]||[[:ru:Битва при Ярмуке]]||[[Յարմուք գետի ճակատամարտ]]||այո||53
|-
|[[:en:Battle of Thermopylae]]||[[:ru:Фермопильское сражение]]||[[Թերմոպիլեի ճակատամարտ]]|| ||77
|-
|[[:en:Battle of Thermopylae in popular culture]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Belgrade]]||[[:ru:Белград]]||[[Բելգրադ]]|| ||214
|-
|[[:en:Bellerophon]]||[[:ru:Беллерофонт]]|| || ||51
|-
|[[:en:Benaki Museum]]||[[:ru:Музей Бенаки]]||[[Բենակի թանգարան]]|| ||24
|-
|[[:en:Berezan Island]]||[[:ru:Березань (остров)]]||[[Բերեզան (կղզի)]]||այո||23
|-
|[[:en:Berlin Foundry Cup]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Bethlehem]]||[[:ru:Вифлеем]]||[[Բեթղեհեմ]]|| ||147
|-
|[[:en:Bibliotheca (Pseudo-Apollodorus)]]||[[:ru:Библиотека (Псевдо-Аполлодор)]]|| || ||31
|-
|[[:en:Bilistiche]]|| || || ||14
|-
|[[:en:The Birds (play)]]||[[:ru:Птицы (комедия)]]|| || ||30
|-
|[[:en:Black-figure pottery]]||[[:ru:Чернофигурная вазопись]]|| || ||28
|-
|[[:en:Books of the Bible]]||[[:ru:Библейский канон]]||[[Կանոնական գրքեր]]|| ||46
|-
|[[:en:Boustrophedon]]||[[:ru:Бустрофедон]]||[[Բուստրոֆեդոն]]||այո||42
|-
|[[:en:Bucephalus]]||[[:ru:Буцефал]]||[[Բուկեփալոս]]|| ||56
|-
|[[:en:Bulgaria–Greece relations]]||[[:ru:Болгаро-греческие отношения]]|| || ||8
|-
|[[:en:Byzantine Anatolia]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Byzantine architecture]]||[[:ru:Архитектура Византии]]||[[Բյուզանդիայի ճարտարապետություն]]|| ||51
|-
|[[:en:Byzantine art]]||[[:ru:Искусство Византии]]|| || ||52
|-
|[[:en:Byzantine conquest of Bulgaria]]|| || || ||11
|-
|[[:en:Byzantine cuisine]]||[[:ru:Византийская кухня]]|| || ||14
|-
|[[:en:Byzantine Empire under the Constantinian and Valentinianic dynasties]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Byzantine Empire under the Isaurian dynasty]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Byzantine Empire under the Justinian dynasty]]|| ||[[Բյուզանդիան Հուստինիանոսների օրոք]]||այո||12
|-
|[[:en:Byzantine Empire under the Macedonian dynasty]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Byzantine Greeks]]||[[:ru:Греки в Византии]]|| || ||22
|-
|[[:en:Byzantine literature]]||[[:ru:Византийская литература]]|| || ||33
|-
|[[:en:Byzantine Revival architecture]]||[[:ru:Неовизантийский стиль]]|| || ||27
|-
|[[:en:Byzantine Rite]]||[[:ru:Византийский обряд]]|| || ||36
|-
|[[:en:Byzantine studies]]||[[:ru:Византинистика]]|| || ||26
|-
|[[:en:Byzantine–Arab wars (780–1180)]]|| ||[[Բյուզանդա-արաբական պատերազմներ (780–1180)]]|| ||10
|-
|[[:en:Byzantine–Bulgarian war of 894–896]]||[[:ru:Болгаро-византийская война (894—896)]]|| || ||9
|-
|[[:en:Byzantine–Bulgarian wars]]||[[:ru:Болгаро-византийские войны]]|| || ||31
|-
|[[:en:Byzantine–Ottoman wars]]||[[:ru:Византийско-османские войны]]|| || ||30
|-
|[[:en:Byzantine–Sasanian War of 602–628]]||[[:ru:Ирано-византийская война (602—628)]]||[[Բյուզանդա-պարսկական պատերազմ (602-628)]]|| ||29
|-
|[[:en:Byzantium]]||[[:ru:Византий]]||[[Բյուզանդիոն]]|| ||73
|-
|[[:en:Byzantine Empire under the Heraclian dynasty]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Cappadocian Greeks]]||[[:ru:Каппадокийские греки]]|| || ||13
|-
|[[:en:Caria]]||[[:ru:Кария]]||[[Կարիա]]|| ||50
|-
|[[:en:Carian language]]||[[:ru:Карийский язык]]|| || ||31
|-
|[[:en:Carneian festival]]||[[:ru:Карнеи]]|| || ||22
|-
|[[:en:Castor and Pollux]]||[[:ru:Диоскуры]]||[[Դիոսկուրոսներ]]|| ||65
|-
|[[:en:Cornelius Castoriadis]]||[[:ru:Касториадис, Корнелиус]]|| || ||37
|-
|[[:en:Catholic Church in Greece]]||[[:ru:Католицизм в Греции]]|| || ||13
|-
|[[:en:Cerberus]]||[[:ru:Цербер]]||[[Կերբերոս]]||այո||79
|-
|[[:en:Ceryneian Hind]]||[[:ru:Керинейская лань]]||[[Կերինյան եղջերու]]|| ||38
|-
|[[:en:Laonikos Chalkokondyles]]||[[:ru:Лаоник Халкокондил]]|| || ||25
|-
|[[:en:Sotiris Charalampis]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Chares of Athens]]||[[:ru:Харес (военачальник)]]|| || ||14
|-
|[[:en:Charioteer of Delphi]]||[[:ru:Дельфийский возничий]]|| || ||24
|-
|[[:en:Chi (letter)]]||[[:ru:Хи]]||[[Խի (տառ)]]||այո||86
|-
|[[:en:Child refugees of the Greek Civil War]]||[[:ru:Беженцы гражданской войны в Греции]]|| || ||8
|-
|[[:en:Children of Heracles]]||[[:ru:Гераклиды (Еврипид)]]|| || ||20
|-
|[[:en:China–Greece relations]]||[[:ru:Греко-китайские отношения]]||[[Հույն-չինական հարաբերություններ]]|| ||9
|-
|[[:en:Chionis of Sparta]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Michael Choniates]]||[[:ru:Михаил Хониат]]|| || ||25
|-
|[[:en:Christ (title)]]||[[:ru:Христос]]|| || ||48
|-
|[[:en:Chrysostomos of Smyrna]]||[[:ru:Хризостом (Калафатис)]]|| || ||12
|-
|[[:en:Church of the Holy Apostles]]||[[:ru:Церковь Апостолов]]|| || ||26
|-
|[[:en:Church of the Nativity]]||[[:ru:Базилика Рождества Христова]]||[[Սուրբծննդյան տաճար]]|| ||57
|-
|[[:en:Cimon]]||[[:ru:Кимон]]||[[Կիմոն]]|| ||42
|-
|[[:en:Cinema of Greece]]||[[:ru:Кинематограф Греции]]||[[Հունական կինեմատոգրաֆ]]|| ||19
|-
|[[:en:Classical Anatolia]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Classical antiquity]]||[[:ru:Античность]]||[[Անտիկ աշխարհ]]|| ||82
|-
|[[:en:Classical Greece]]||[[:ru:Классическая Греция]]||[[Դասական Հունաստան]]|| ||48
|-
|[[:en:Classical sculpture]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Cleisthenes]]||[[:ru:Клисфен]]||[[Կլիսթենես]]|| ||50
|-
|[[:en:Cleopatra of Macedon]]||[[:ru:Клеопатра (сестра Александра Македонского)]]|| || ||31
|-
|[[:en:The Clouds]]||[[:ru:Облака (комедия)]]|| || ||29
|-
|[[:en:The Cock and the Jewel]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Colchis]]||[[:ru:Колхида]]||[[Կողքիս]]|| ||57
|-
|[[:en:Colossus of Rhodes]]||[[:ru:Колосс Родосский]]||[[Հռոդոսի կոթող]]|| ||89
|-
|[[:en:George Colvocoresses]]||[[:ru:Калвокорессис, Георгиос]]|| || ||3
|-
|[[:en:Constantine I of Greece]]||[[:ru:Константин I (король Греции)]]||[[Կոնստանտինոս I]]|| ||54
|-
|[[:en:Constantine III (Western Roman emperor)]]||[[:ru:Константин III (узурпатор)]]|| || ||41
|-
|[[:en:Constantine VII]]||[[:ru:Константин VII Багрянородный]]||[[Կոստանդին Ծիրանածին]]|| ||64
|-
|[[:en:Constantine IX Monomachos]]||[[:ru:Константин IX Мономах]]||[[Կոստանդին IX Մոնոմախոս]]|| ||51
|-
|[[:en:Constantine the Great and Christianity]]||[[:ru:Константин Великий и христианство]]|| || ||9
|-
|[[:en:Constantinian dynasty]]||[[:ru:Династия Константина]]|| || ||29
|-
|[[:en:Corfu]]||[[:ru:Керкира]]||[[Կերկիրա]]|| ||89
|-
|[[:en:Corinth]]||[[:ru:Коринф]]||[[Կորինթոս]]|| ||89
|-
|[[:en:Corinth Canal]]||[[:ru:Коринфский канал]]|| || ||60
|-
|[[:en:Corinthian bronze]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Coroebus of Elis]]||[[:ru:Кореб Элидский]]|| || ||21
|-
|[[:en:Cosmas Indicopleustes]]||[[:ru:Козьма Индикоплов]]|| || ||34
|-
|[[:en:COVID-19 vaccination in Greece]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Cretan Bull]]||[[:ru:Критский бык]]||[[Կրետական ցուլ]]|| ||36
|-
|[[:en:Cretan Greek]]||[[:ru:Критский диалект греческого языка]]|| || ||11
|-
|[[:en:Cretan School]]||[[:ru:Итало-критская школа]]|| || ||14
|-
|[[:en:Crimean Goths]]||[[:ru:Крымские готы]]|| || ||25
|-
|[[:en:Crito]]||[[:ru:Критон (Платон)]]||[[Կրիտոն (Պլատոն)]]|| ||50
|-
|[[:en:Cronus]]||[[:ru:Кронос]]||[[Կռոնոս]]|| ||90
|-
|[[:en:Crotalum]]||[[:ru:Кроталы]]|| || ||12
|-
|[[:en:Greek cuisine]]||[[:ru:Греческая кухня]]||[[Հունական խոհանոց]]|| ||46
|-
|[[:en:Cumans]]||[[:ru:Половцы]]|| || ||59
|-
|[[:en:Cyclops Cave (Youra)]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Cyme (Aeolis)]]||[[:ru:Кима]]|| || ||20
|-
|[[:en:Cynisca]]||[[:ru:Киниска]]|| || ||27
|-
|[[:en:Cypria]]||[[:ru:Киприи]]|| || ||21
|-
|[[:en:Cyprus–Greece relations]]||[[:ru:Греко-кипрские отношения]]|| || ||6
|-
|[[:en:Cyril and Methodius]]||[[:ru:Кирилл и Мефодий]]||[[Կյուրեղ և Մեթոդիոս]]|| ||56
|-
|[[:en:Cyril of Alexandria]]||[[:ru:Кирилл Александрийский]]||[[Կյուրեղ Ալեքսանդրացի]]|| ||69
|-
|[[:en:Daedalus]]||[[:ru:Дедал]]||[[Դեդալոս]]|| ||65
|-
|[[:en:Danake]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Decline of the Byzantine Empire]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Dekemvriana]]||[[:ru:Декабрьские события в Афинах]]|| || ||19
|-
|[[:en:Delian League]]||[[:ru:Первый Афинский морской союз]]||[[Աթենական ծովային միություն]]|| ||56
|-
|[[:en:Delphi Archaeological Museum]]|| || || ||14
|-
|[[:en:Delta (letter)]]||[[:ru:Дельта (буква)]]||[[Դելտա (տառ)]]||այո||90
|-
|[[:en:Demeter]]||[[:ru:Деметра]]||[[Դեմետրա]]||այո||94
|-
|[[:en:Ali Demi]]||[[:ru:Деми, Аль]]|| || ||6
|-
|[[:en:Democratic Alliance (Greece)]]||[[:ru:Демократический альянс (Греция)]]|| || ||14
|-
|[[:en:Demographics of Greece]]||[[:ru:Население Греции]]||[[Հունաստանի ժողովրդագրություն]]|| ||26
|-
|[[:en:Desmon of Corinth]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Despotate of Epirus]]||[[:ru:Эпирское царство]]||[[Էպիրոսի բռնապետություն]]|| ||51
|-
|[[:en:Despotate of the Morea]]||[[:ru:Морейский деспотат]]||[[Մորեայի բռնապետություն]]|| ||42
|-
|[[:en:Destruction of Psara]]||[[:ru:Резня на острове Псара]]|| || ||14
|-
|[[:en:Dimini]]|| || || ||17
|-
|[[:en:Diocles of Corinth]]|| || || ||10
|-
|[[:en:Diocles of Messenia]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Diogenes]]||[[:ru:Диоген]]||[[Դիոգենես Սինոպացի]]|| ||112
|-
|[[:en:Diolkos]]||[[:ru:Диолк]]|| || ||23
|-
|[[:en:Diomedes]]||[[:ru:Диомед]]|| || ||45
|-
|[[:en:Dionysian Mysteries]]|| || || ||14
|-
|[[:en:Dionysos, Greece]]||[[:ru:Дионисос (Аттика)]]||[[Դիոնիսոս (Ատտիկա)]]|| ||20
|-
|[[:en:Dionysus]]||[[:ru:Дионис]]||[[Դիոնիսոս]]|| ||94
|-
|[[:en:Discourse to the Greeks concerning Hades]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Dodecanese]]||[[:ru:Додеканес]]||[[Դոդեկանես]]|| ||73
|-
|[[:en:Dodona]]||[[:ru:Додона]]|| || ||34
|-
|[[:en:Doric order]]||[[:ru:Дорический ордер]]||[[Դորիական օրդեր]]|| ||53
|-
|[[:en:Dorus (Deucalionid)]]||[[:ru:Дор (сын Эллина)]]|| || ||24
|-
|[[:en:Theodore Komnenos Doukas]]||[[:ru:Феодор Комнин Дука]]|| || ||25
|-
|[[:en:Dreros]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Early Muslim conquests]]||[[:ru:Арабские завоевания]]||[[Արաբական արշավանքներ]]|| ||55
|-
|[[:en:Eastern Christianity]]||[[:ru:Восточное христианство]]|| || ||53
|-
|[[:en:Eastern Mediterranean]]|| ||[[Արևելյան Միջերկրական]]|| ||22
|-
|[[:en:Eastern Orthodox Church]]||[[:ru:Православная церковь]]|| || ||133
|-
|[[:en:Eastern Orthodoxy]]||[[:ru:Православие]]||[[Ուղղափառություն]]||այո||50
|-
|[[:en:Eastern Orthodoxy in Greece]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Economic history of Greece and the Greek world]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Ecumenical Patriarch of Constantinople]]||[[:ru:Патриарх Константинопольский]]|| || ||43
|-
|[[:en:Egyptiotes]]||[[:ru:Египетские греки]]||[[Հույները Եգիպտոսում]]|| ||10
|-
|[[:en:ELAS]]||[[:ru:Народно-освободительная армия Греции]]||[[ԷԼԱՍ]]|| ||21
|-
|[[:en:Elections in Greece]]||[[:ru:Выборы в Греции]]|| || ||10
|-
|[[:en:Electra (Sophocles play)]]||[[:ru:Электра (Софокл)]]|| || ||37
|-
|[[:en:Eleftheria i thanatos]]||[[:ru:Элефтерия и танатос]]|| || ||19
|-
|[[:en:Ellinikon International Airport]]||[[:ru:Элиникон (аэропорт)]]|| || ||24
|-
|[[:en:Odysseas Elytis]]||[[:ru:Элитис, Одисеас]]||[[Օդիսեաս Էլիտիս]]|| ||80
|-
|[[:en:Empire of Nicaea]]||[[:ru:Никейская империя]]||[[Նիկիայի կայսրություն]]||այո||59
|-
|[[:en:Empúries]]||[[:ru:Эмпорион]]||[[Էմպորիոն]]|| ||27
|-
|[[:en:Endorsements in the 2015 Greek bailout referendum]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Energy in Greece]]||[[:ru:Энергетика Греции]]||[[Էներգետիկան Հունաստանում]]|| ||11
|-
|[[:en:Epaminondas]]||[[:ru:Эпаминонд]]||[[Էպամինոնդաս]]|| ||55
|-
|[[:en:Ephesus]]||[[:ru:Эфес (город)]]||[[Եփեսոս]]|| ||92
|-
|[[:en:Ephorus]]||[[:ru:Эфор Кимский]]|| || ||34
|-
|[[:en:Epimachus of Athens]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Epirus]]||[[:ru:Эпир]]||[[Էպիրուս]]|| ||50
|-
|[[:en:Epitaphios (Ritsos)]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Epsilon]]||[[:ru:Эпсилон]]||[[Էպսիլոն (տառ)]]||այո||87
|-
|[[:en:Ermoupoli]]||[[:ru:Эрмуполис]]||[[Էրմուպոլիս]]|| ||46
|-
|[[:en:Erofili]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Erotic Essay]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Erotokritos]]||[[:ru:Эротокрит]]||[[Էրոտոկրիտոս]]|| ||18
|-
|[[:en:Erymanthian boar]]||[[:ru:Эриманфский вепрь]]||[[Էրիմանթոսյան վարազ]]|| ||37
|-
|[[:en:Erythrae]]||[[:ru:Эрифры (Иония)]]|| || ||19
|-
|[[:en:Eta]]||[[:ru:Эта]]||[[Էտա (տառ)]]||այո||86
|-
|[[:en:Eteocretan language]]||[[:ru:Этеокритский язык]]|| || ||23
|-
|[[:en:Ethnikos Piraeus F.C.]]|| || || ||15
|-
|[[:en:Euboea]]||[[:ru:Эвбея]]||[[Եվբեա]]|| ||72
|-
|[[:en:Euboean alphabet]]|| || || ||12
|-
|[[:en:Euclidean geometry]]||[[:ru:Евклидова геометрия]]||[[Էվկլիդեսյան երկրաչափություն]]|| ||80
|-
|[[:en:Eudemus (general)]]||[[:ru:Эвдам]]|| || ||15
|-
|[[:en:Eupatridae]]||[[:ru:Эвпатриды]]||[[Եվպատրիդներ]]|| ||17
|-
|[[:en:Euphronios]]||[[:ru:Евфроний]]|| || ||25
|-
|[[:en:Eupolis]]||[[:ru:Евполид]]|| || ||26
|-
|[[:en:EuroBasket 1987]]||[[:ru:Чемпионат Европы по баскетболу 1987]]|| || ||29
|-
|[[:en:EuroBasket 2005]]||[[:ru:Чемпионат Европы по баскетболу 2005]]|| || ||30
|-
|[[:en:Eustathius of Thessalonica]]||[[:ru:Евстафий Солунский]]|| || ||29
|-
|[[:en:Euthyphro]]||[[:ru:Евтифрон]]|| || ||42
|-
|[[:en:Evagrius Scholasticus]]||[[:ru:Евагрий Схоластик]]||[[Եվագրիոս Սքոլաստիկոս]]|| ||30
|-
|[[:en:Evzones]]||[[:ru:Эвзоны]]||[[Էվզոններ]]|| ||21
|-
|[[:en:Rigas Feraios]]||[[:ru:Фереос, Ригас]]||[[Ռիգաս Ֆերայոս]]|| ||40
|-
|[[:en:Feta]]||[[:ru:Фета]]||[[Ֆետա]]||այո||56
|-
|[[:en:Filiki Eteria]]||[[:ru:Филики Этерия]]||[[Ֆիլիկի Էթերիա]]|| ||29
|-
|[[:en:First Balkan War]]||[[:ru:Первая Балканская война]]||[[Առաջին Բալկանյան պատերազմ]]|| ||72
|-
|[[:en:First Economic Adjustment Programme for Greece]]|| || || ||3
|-
|[[:en:First Hellenic Republic]]||[[:ru:Первая Греческая республика]]||[[Հունաստանի առաջին հանրապետություն]]|| ||35
|-
|[[:en:First Peloponnesian War]]||[[:ru:Малая Пелопоннесская война]]|| || ||22
|-
|[[:en:First Persian invasion of Greece]]||[[:ru:Греко-персидская война (492—490 до н. э.)]]||[[Պարսկական առաջին ներխուժում Հունաստան]]|| ||20
|-
|[[:en:First Philippic]]|| || || ||5
|-
|[[:en:First plague pandemic]]|| || || ||3
|-
|[[:en:First siege of Missolonghi]]||[[:ru:Первая осада Месолонгиона]]|| || ||7
|-
|[[:en:Flag of Greece]]||[[:ru:Флаг Греции]]||[[Հունաստանի դրոշ]]||այո||66
|-
|[[:en:For the Megalopolitans]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Foreign relations of Greece]]||[[:ru:Внешняя политика Греции]]|| || ||7
|-
|[[:en:Fourth Crusade]]||[[:ru:Четвёртый крестовый поход]]||[[Խաչակրաց չորրորդ արշավանք]]||այո||70
|-
|[[:en:Fourth Philippic]]|| || || ||2
|-
|[[:en:François Vase]]||[[:ru:Ваза Франсуа]]|| || ||23
|-
|[[:en:Frankokratia]]||[[:ru:Франкократия]]|| || ||28
|-
|[[:en:Frederick II, Holy Roman Emperor]]||[[:ru:Фридрих II (император Священной Римской империи)]]||[[Ֆրիդրիխ II Հոհենշտաուֆեն]]|| ||85
|-
|[[:en:Frederick the Simple]]||[[:ru:Федериго III (король Сицилии)]]|| || ||24
|-
|[[:en:The Frogs]]||[[:ru:Лягушки (комедия)]]|| || ||36
|-
|[[:en:Juan de Fuca]]||[[:ru:Фука, Хуан де]]||[[Խուան դե Ֆուկա]]|| ||21
|-
|[[:en:Fustanella]]||[[:ru:Фустанелла]]||[[Ֆուստանելա]]|| ||24
|-
|[[:en:Galen]]||[[:ru:Гален]]||[[Գալեն Կլավդիոս]]|| ||117
|-
|[[:en:Nikos Galis]]||[[:ru:Галис, Никос]]|| || ||26
|-
|[[:en:Gamma]]||[[:ru:Гамма (буква)]]||[[Գամմա (տառ)]]||այո||91
|-
|[[:en:Genos]]|| || || ||11
|-
|[[:en:George I of Greece]]||[[:ru:Георг I (король Греции)]]||[[Գեորգիոս I (Հունաստանի թագավոր)]]|| ||62
|-
|[[:en:George II of Greece]]||[[:ru:Георг II (король Греции)]]||[[Գեորգիոս II (Հունաստանի թագավոր)]]|| ||54
|-
|[[:en:German invasion of Greece]]||[[:ru:Греческая операция]]|| || ||37
|-
|[[:en:Panagiotis Giannakis]]||[[:ru:Яннакис, Панайотис]]|| || ||22
|-
|[[:en:Golden bull]]||[[:ru:Золотая булла]]|| || ||35
|-
|[[:en:Thomas Gordon (British Army officer)]]||[[:ru:Гордон, Томас (филэллин)]]|| || ||6
|-
|[[:en:Gorgon]]||[[:ru:Горгоны]]||[[Գորգոններ]]|| ||62
|-
|[[:en:Gortyn]]||[[:ru:Гортина (дим)]]|| || ||20
|-
|[[:en:Gortyn code]]||[[:ru:Гортинские законы]]|| || ||23
|-
|[[:en:Gothic War (535–554)]]||[[:ru:Византийско-готские войны]]||[[Գոթական պատերազմ (535-554)]]|| ||39
|-
|[[:en:Goulandris Museum of Cycladic Art]]||[[:ru:Музей кикладского искусства]]||[[Կիկլադյան արվեստի թանգարան]]|| ||18
|-
|[[:en:Government of Macedonia (ancient kingdom)]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Graecus]]|| || || ||10
|-
|[[:en:Greco-Italian War]]||[[:ru:Итало-греческая война]]||[[Հույն-իտալական պատերազմ]]|| ||43
|-
|[[:en:El Greco]]||[[:ru:Эль Греко]]||[[Էլ Գրեկո]]|| ||106
|-
|[[:en:Greece at the Olympics]]||[[:ru:Греция на Олимпийских играх]]||[[Հունաստանն օլիմպիական խաղերում]]|| ||34
|-
|[[:en:Greece in the 5th century BC]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Greece in the Balkan Wars]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Greece men's national basketball team]]||[[:ru:Мужская сборная Греции по баскетболу]]||[[Հունաստանի բասկետբոլի ազգային հավաքական]]|| ||36
|-
|[[:en:Greece national football team]]||[[:ru:Сборная Греции по футболу]]||[[Հունաստանի ֆուտբոլի ազգային հավաքական]]|| ||74
|-
|[[:en:Greece–Ottoman Empire relations]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Greece–Serbia relations]]||[[:ru:Греко-сербские отношения]]||[[Հույն-սերբական հարաբերություններ]]|| ||11
|-
|[[:en:Greece–Turkey relations]]||[[:ru:Греко-турецкие отношения]]|| || ||16
|-
|[[:en:Greek – United States relations]]||[[:ru:Американо-греческие отношения]]|| || ||9
|-
|[[:en:Greek Anthology]]|| || || ||19
|-
|[[:en:Greek Civil War]]||[[:ru:Гражданская война в Греции]]|| || ||48
|-
|[[:en:Greek colonisation]]||[[:ru:Греческая колонизация]]||[[Հունական գաղութացում]]|| ||30
|-
|[[:en:Greek Constitution of 1844]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Greek Constitution of 1864]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Greek Constitution of 1911]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Greek constitutional amendment of 2001]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Greek cruiser Georgios Averof]]||[[:ru:Георгиос Авероф (крейсер)]]|| || ||18
|-
|[[:en:Greek Cypriots]]||[[:ru:Греки-киприоты]]||[[Հույն կիպրացիներ]]|| ||30
|-
|[[:en:Greek Dark Ages]]||[[:ru:Тёмные века (Древняя Греция)]]||[[Հոմերոսյան դարաշրջան]]|| ||51
|-
|[[:en:Greek drachma]]||[[:ru:Греческая драхма]]||[[Հունական դրախմա]]|| ||58
|-
|[[:en:Greek dress]]||[[:ru:Греческий национальный костюм]]|| || ||4
|-
|[[:en:Greek euro coins]]||[[:ru:Монеты евро Греции]]|| || ||29
|-
|[[:en:Greek fire]]||[[:ru:Греческий огонь]]||[[Հունական կրակ]]||այո||57
|-
|[[:en:Greek genocide]]||[[:ru:Геноцид греков]]||[[Հույների ցեղասպանություն]]|| ||27
|-
|[[:en:Greek government-debt crisis]]||[[:ru:Долговой кризис в Греции]]|| || ||41
|-
|[[:en:Greek government-debt crisis countermeasures]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Greek Heroic Age]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Greek junta]]||[[:ru:Чёрные полковники]]|| || ||42
|-
|[[:en:Greek junta trials]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Greek military junta of 1967–74]]||[[:ru:Чёрные полковники]]|| || ||42
|-
|[[:en:Greek minuscule]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Greek numerals]]||[[:ru:Греческая система счисления]]||[[Հունական թվային համակարգ]]|| ||49
|-
|[[:en:Greek orthography]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Greek salad]]||[[:ru:Греческий салат]]||[[Հունական աղցան]]||այո||46
|-
|[[:en:Greek scholars in the Renaissance]]||[[:ru:Греческие учёные Возрождения]]|| || ||12
|-
|[[:en:Greek Senate]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Greek terracotta figurines]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Greek to me]]|| || || ||10
|-
|[[:en:Greek underworld]]||[[:ru:Загробный мир в древнегреческой мифологии]]|| || ||31
|-
|[[:en:Greek wine]]||[[:ru:Виноделие в Греции]]|| || ||18
|-
|[[:en:Greek withdrawal from the eurozone]]||[[:ru:Выход Греции из еврозоны]]||[[Հունաստանի հավանական հեռացումը Եվրագոտուց]]|| ||34
|-
|[[:en:Greektown]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Gregory V of Constantinople]]||[[:ru:Григорий V (патриарх Константинопольский)]]|| || ||23
|-
|[[:en:Gregory of Nazianzus]]||[[:ru:Григорий Богослов]]||[[Գրիգոր Նազիանզացի]]|| ||83
|-
|[[:en:Gregory Palamas]]||[[:ru:Григорий Палама]]|| || ||46
|-
|[[:en:Grenade]]||[[:ru:Граната]]||[[Նռնակ]]|| ||78
|-
|[[:en:Tzanetos Grigorakis]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Griko language]]||[[:ru:Итало-румейский язык]]|| || ||24
|-
|[[:en:Georgios Grivas]]||[[:ru:Гривас, Георгиос]]|| || ||18
|-
|[[:en:Hades]]||[[:ru:Аид]]||[[Հադես]]|| ||98
|-
|[[:en:Hagia Sophia]]||[[:ru:Собор Святой Софии (Константинополь)]]||[[Սուրբ Սոֆիայի տաճար (Ստամբուլ)]]|| ||129
|-
|[[:en:Halicarnassus]]||[[:ru:Галикарнас]]||[[Հալիկառնաս]]|| ||46
|-
|[[:en:Halloumi]]||[[:ru:Халлуми]]|| || ||37
|-
|[[:en:George Hamartolos]]||[[:ru:Георгий Амартол]]|| || ||27
|-
|[[:en:Health in Greece]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Hecate]]||[[:ru:Геката]]||[[Հեկատա (աստվածուհի)]]|| ||58
|-
|[[:en:Helepolis]]||[[:ru:Элеполис]]|| || ||17
|-
|[[:en:Helladic chronology]]||[[:ru:Элладская цивилизация]]|| || ||34
|-
|[[:en:Hellen]]||[[:ru:Эллин]]|| || ||35
|-
|[[:en:Hellenic Air Force]]||[[:ru:Военно-воздушные силы Греции]]||[[Հունաստանի ռազմաօդային ուժեր]]|| ||26
|-
|[[:en:Hellenic Armed Forces]]||[[:ru:Вооружённые силы Греции]]||[[Հունաստանի զինված ուժեր]]|| ||24
|-
|[[:en:Hellenic Football Federation]]||[[:ru:Греческая федерация футбола]]|| || ||35
|-
|[[:en:Hellenic languages]]||[[:ru:Греческая группа языков]]|| || ||37
|-
|[[:en:Hellenic Navy]]||[[:ru:Военно-морские силы Греции]]|| || ||23
|-
|[[:en:Hellenikon Air Base]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Hellenistic art]]|| ||[[Հելլենիստական մշակույթ]]|| ||25
|-
|[[:en:Hellenistic civilization]]||[[:ru:Эллинизм]]||[[Հելլենականություն]]|| ||83
|-
|[[:en:Hellenistic philosophy]]||[[:ru:Эллинистическая философия]]||[[Հելլենիստական փիլիսոփայություն]]|| ||37
|-
|[[:en:Hellenistic religion]]|| || || ||12
|-
|[[:en:Hephaestus]]||[[:ru:Гефест]]||[[Հեփեստոս]]|| ||88
|-
|[[:en:Hera]]||[[:ru:Гера]]||[[Հերա]]|| ||99
|-
|[[:en:Heracleia (festival)]]||[[:ru:Гераклеи (праздник)]]|| || ||5
|-
|[[:en:Heracles]]||[[:ru:Геракл]]||[[Հերակլես]]|| ||93
|-
|[[:en:Heraion of Samos]]||[[:ru:Герейон (Самос)]]|| || ||34
|-
|[[:en:Heraklion]]||[[:ru:Ираклион]]||[[Հերակլիոն]]|| ||92
|-
|[[:en:Hercules of the Forum Boarium]]||[[:ru:Геркулес с Бычьего форума]]|| || ||9
|-
|[[:en:Hermonax]]||[[:ru:Гермонакс]]|| || ||10
|-
|[[:en:Hero of Byzantium]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Herodotus]]||[[:ru:Геродот]]||[[Հերոդոտոս]]|| ||181
|-
|[[:en:Hesiod]]||[[:ru:Гесиод]]||[[Հեսիոդոս]]|| ||117
|-
|[[:en:Hesperides]]||[[:ru:Геспериды]]||[[Հեսպերիդներ]]|| ||51
|-
|[[:en:Hestia]]||[[:ru:Гестия]]||[[Հեստիա]]|| ||88
|-
|[[:en:Hexamilion wall]]||[[:ru:Гексамилион]]|| || ||18
|-
|[[:en:Hipparchus]]||[[:ru:Гиппарх]]||[[Հիպարքոս]]|| ||79
|-
|[[:en:Hippias Major]]||[[:ru:Гиппий больший (Платон)]]|| || ||26
|-
|[[:en:Hippocrates]]||[[:ru:Гиппократ]]||[[Հիպոկրատ]]|| ||162
|-
|[[:en:Hippocratic Oath]]||[[:ru:Клятва Гиппократа]]||[[Հիպոկրատի երդում]]|| ||82
|-
|[[:en:Hippolyta]]||[[:ru:Ипполита]]|| || ||44
|-
|[[:en:Hippos]]||[[:ru:Гиппос]]||[[Հիպպոս]]|| ||21
|-
|[[:en:Histories (Herodotus)]]||[[:ru:История (Геродот)]]|| || ||48
|-
|[[:en:History of Alexandria]]||[[:ru:История Александрии]]|| || ||6
|-
|[[:en:History of Crete]]||[[:ru:История Крита]]||[[Կրետե (հնագույն պետություն)]]|| ||14
|-
|[[:en:History of Cyprus]]||[[:ru:История Кипра]]||[[Կիպրոսի պատմություն]]|| ||39
|-
|[[:en:History of Macedonia (ancient kingdom)]]|| || || ||3
|-
|[[:en:History of Sparta]]||[[:ru:История Спарты]]|| || ||13
|-
|[[:en:History of the Byzantine Empire]]||[[:ru:История Византии]]|| || ||14
|-
|[[:en:History of the Cyclades]]|| || || ||4
|-
|[[:en:History of the Eastern Orthodox Church]]|| || || ||4
|-
|[[:en:History of the Greek alphabet]]||[[:ru:История греческого алфавита]]|| || ||8
|-
|[[:en:History of the Hellenic Navy]]|| || || ||2
|-
|[[:en:History of the Jews in Greece]]||[[:ru:Иудаизм в Греции]]|| || ||12
|-
|[[:en:History of the Peloponnesian War]]||[[:ru:История (Фукидид)]]|| || ||39
|-
|[[:en:History of Thessaloniki]]|| || || ||6
|-
|[[:en:History of wound care]]|| || || ||2
|-
|[[:en:George Hourmouziadis]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Hubris]]||[[:ru:Гибрис]]||[[Հուբրիս]]|| ||49
|-
|[[:en:Human rights in Greece]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Hyllus]]||[[:ru:Гилл (сын Геракла)]]|| || ||33
|-
|[[:en:Ice hockey in Greece]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Icon]]||[[:ru:Икона]]||[[Սրբապատկեր]]|| ||84
|-
|[[:en:Ieronymos II of Athens]]||[[:ru:Иероним II (архиепископ Афинский)]]|| || ||24
|-
|[[:en:Imbros]]||[[:ru:Гёкчеада]]|| || ||52
|-
|[[:en:Imia]]||[[:ru:Иммия]]|| || ||21
|-
|[[:en:Indian campaign of Alexander the Great]]||[[:ru:Индийский поход Александра Македонского]]|| || ||11
|-
|[[:en:Internet in Greece]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Ioannina]]||[[:ru:Янина (город)]]||[[Յանինա]]|| ||72
|-
|[[:en:Ion (dialogue)]]||[[:ru:Ион (Платон)]]|| || ||27
|-
|[[:en:Ionian Enlightenment]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Ionian Revolt]]||[[:ru:Ионийское восстание]]||[[Հոնիական ապստամբություն]]|| ||43
|-
|[[:en:Iota]]||[[:ru:Йота]]||[[Յոտա (տառ)]]||այո||86
|-
|[[:en:Iron Age Greek migrations]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Death of Tassos Isaac]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Isis]]||[[:ru:Исида]]||[[Իսիդա]]|| ||89
|-
|[[:en:Issus (Cilicia)]]||[[:ru:Исс]]||[[Իսոս]]|| ||21
|-
|[[:en:January 2015 Greek legislative election]]||[[:ru:Парламентские выборы в Греции (январь 2015)]]|| || ||28
|-
|[[:en:Jason]]||[[:ru:Ясон]]||[[Յասոն]]|| ||70
|-
|[[:en:Jesus]]||[[:ru:Иисус Христос]]||[[Հիսուս]]|| ||308
|-
|[[:en:John II Komnenos]]||[[:ru:Иоанн II Комнин]]||[[Հովհաննես II Կոմնենոս]]|| ||55
|-
|[[:en:John Chrysostom]]||[[:ru:Иоанн Златоуст]]||[[Հովհաննես Ոսկեբերան]]|| ||98
|-
|[[:en:John I Tzimiskes]]||[[:ru:Иоанн I Цимисхий]]||[[Հովհաննես Չմշկիկ]]|| ||55
|-
|[[:en:John of Brienne]]||[[:ru:Иоанн де Бриенн]]||[[Ժան I (Երուսաղեմի արքա)]]|| ||39
|-
|[[:en:Judiciary of Greece]]|| ||[[Հունաստանի դատաիրավական համակարգ]]|| ||5
|-
|[[:en:June 2012 Greek legislative election]]||[[:ru:Парламентские выборы в Греции (июнь 2012)]]|| || ||25
|-
|[[:en:Justinian I]]||[[:ru:Юстиниан I]]||[[Հուստինիանոս Ա]]|| ||108
|-
|[[:en:Kalamatianos]]|| || || ||11
|-
|[[:en:Kalavryta massacre]]||[[:ru:Резня в Калаврите]]|| || ||10
|-
|[[:en:Kaloyan of Bulgaria]]||[[:ru:Калоян (царь Болгарии)]]|| || ||40
|-
|[[:en:Konstantinos Kanaris]]||[[:ru:Канарис, Константин]]||[[Կոնստանտինոս Կանարիս]]|| ||30
|-
|[[:en:Kanathos]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Manuel Kantakouzenos]]||[[:ru:Мануил Кантакузин]]|| || ||21
|-
|[[:en:Matthew Kantakouzenos]]||[[:ru:Матфей Кантакузин]]|| || ||30
|-
|[[:en:Ioannis Kapodistrias]]||[[:ru:Каподистрия, Иоанн]]||[[Իոանիս Կապոդիստրիաս]]|| ||50
|-
|[[:en:Kappa]]||[[:ru:Каппа (буква)]]||[[Կապպա (տառ)]]||այո||87
|-
|[[:en:Karamanlides]]||[[:ru:Караманлиды]]|| || ||21
|-
|[[:en:Konstantinos Karamanlis]]||[[:ru:Караманлис, Константинос]]||[[Կոնստանտինոս Կարամանլիս]]|| ||52
|-
|[[:en:Kostas Karamanlis]]||[[:ru:Караманлис, Костас]]||[[Կոստաս Կարամանլիս]]|| ||48
|-
|[[:en:Kostas Karamanlis (politician, born 1974)]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Kasta Tomb]]||[[:ru:Гробница в Амфиполе]]|| || ||19
|-
|[[:en:Kastellorizo]]||[[:ru:Кастелоризон]]|| || ||48
|-
|[[:en:Nikos Kazantzakis]]||[[:ru:Казандзакис, Никос]]||[[Նիկոս Կազանձակիս]]|| ||79
|-
|[[:en:Kazaziye]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Kerameikon]]||[[:ru:Керамик]]|| || ||26
|-
|[[:en:Khosrow I]]||[[:ru:Хосров I Ануширван]]||[[Խոսրով Ա Սասանյան]]|| ||57
|-
|[[:en:Khosrow II]]||[[:ru:Хосров II Парвиз]]||[[Խոսրով Բ Փարվեզ]]|| ||56
|-
|[[:en:Kirra, Phocis]]||[[:ru:Кира (Фокида)]]|| || ||13
|-
|[[:en:Kleitomachos (athlete)]]|| || || ||6
|-
|[[:en:The Knights]]||[[:ru:Всадники (комедия)]]|| || ||26
|-
|[[:en:Knossos]]||[[:ru:Кносс]]||[[Կնոսոս]]|| ||68
|-
|[[:en:George Kodinos]]||[[:ru:Георгий Кодин]]|| || ||16
|-
|[[:en:Sokratis Kokkalis]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Theodoros Kolokotronis]]||[[:ru:Колокотронис, Теодорос]]||[[Թեոդորոս Կոլոկոտրոնիս]]|| ||35
|-
|[[:en:Alexios I Komnenos]]||[[:ru:Алексей I Комнин]]||[[Ալեքսիոս Ա Կոմնենոս]]|| ||66
|-
|[[:en:Andronikos I Komnenos]]||[[:ru:Андроник I Комнин]]||[[Անդրոնիկոս Ա Կոմնենոս]]|| ||53
|-
|[[:en:Manuel I Komnenos]]||[[:ru:Мануил I Комнин]]||[[Մանուիլ I Կոմնենոս]]|| ||68
|-
|[[:en:Koppa (letter)]]||[[:ru:Коппа (буква греческого алфавита)]]|| || ||63
|-
|[[:en:Adamantios Korais]]||[[:ru:Кораис, Адамантиос]]||[[Ադամանտիոս Կորաիս]]|| ||36
|-
|[[:en:Kos]]||[[:ru:Кос]]||[[Կոս (կղզի)]]|| ||71
|-
|[[:en:Koukonesi]]||[[:ru:Кукониси]]|| || ||9
|-
|[[:en:Kourion]]||[[:ru:Курион]]|| || ||29
|-
|[[:en:Kouros]]||[[:ru:Курос]]|| || ||28
|-
|[[:en:Kri-kri]]||[[:ru:Кри-кри]]||[[Կրի-կրի]]|| ||29
|-
|[[:en:Kyrenia ship]]||[[:ru:Киренийский корабль]]|| || ||18
|-
|[[:en:Kythnos]]||[[:ru:Китнос]]|| || ||41
|-
|[[:en:Lambda]]||[[:ru:Лямбда]]||[[Լամբդա (տառ)]]||այո||87
|-
|[[:en:Languages of Greece]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Larissa]]||[[:ru:Лариса (город)]]||[[Լարիսա (քաղաք)]]|| ||79
|-
|[[:en:Late Greek]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Latin Empire]]||[[:ru:Латинская империя]]||[[Լատինական կայսրություն]]|| ||72
|-
|[[:en:Lausanne Conference of 1922–1923]]||[[:ru:Лозаннская конференция]]||[[Լոզանի կոնֆերանս]]|| ||24
|-
|[[:en:Lelantine War]]||[[:ru:Лелантская война]]|| || ||21
|-
|[[:en:Lemnian language]]|| || || ||21
|-
|[[:en:Lemnos]]||[[:ru:Лемнос]]||[[Լեմնոս]]|| ||64
|-
|[[:en:Leochares of Messenia]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Leonidas I]]||[[:ru:Леонид I]]||[[Լեոնիդաս I]]|| ||79
|-
|[[:en:Leonidas of Rhodes]]||[[:ru:Леонид Родосский]]|| || ||19
|-
|[[:en:Lernaean Hydra]]||[[:ru:Лернейская гидра]]||[[Լերնեյան հիդրա]]|| ||66
|-
|[[:en:Lesbos]]||[[:ru:Лесбос]]||[[Լեսբոս]]|| ||90
|-
|[[:en:Leucippus]]||[[:ru:Левкипп]]||[[Լևկիպոս]]|| ||76
|-
|[[:en:Liberal Party (Greece)]]||[[:ru:Либеральная партия (Греция)]]|| || ||9
|-
|[[:en:Limantepe]]||[[:ru:Лимантепе]]|| || ||3
|-
|[[:en:List of Byzantine emperors]]||[[:ru:Список византийских императоров]]||[[Բյուզանդական կայսրերի անվանացանկ]]||այո||71
|-
|[[:en:List of cabinets of Greece]]|| || || ||2
|-
|[[:en:List of islands of Greece]]||[[:ru:Список островов Греции]]||[[Հունաստանի կղզիների ցանկ]]|| ||45
|-
|[[:en:List of modern Greek poets]]|| || || ||2
|-
|[[:en:List of museums in Greece]]||[[:ru:Проект:Греция/Список музеев Греции]]|| || ||6
|-
|[[:en:List of World Heritage Sites in Greece]]||[[:ru:Список объектов всемирного наследия ЮНЕСКО в Греции]]||[[Հունաստանում ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի Համաշխարհային ժառանգության ցանկ]]||այո||33
|-
|[[:en:Little Iliad]]||[[:ru:Малая Илиада]]|| || ||18
|-
|[[:en:Logographer (history)]]||[[:ru:Логографы]]||[[Լոգոգրաֆներ]]|| ||26
|-
|[[:en:Spyridon Louis]]||[[:ru:Луис, Спиридон]]||[[Լուիս Սպիրիդոն]]|| ||45
|-
|[[:en:Lucian]]||[[:ru:Лукиан]]||[[Լուկիանոս]]|| ||96
|-
|[[:en:Lycosura]]||[[:ru:Ликосура]]|| || ||14
|-
|[[:en:Lycurgus (lawgiver)]]||[[:ru:Ликург Спартанский]]||[[Լիկուրգոս]]|| ||47
|-
|[[:en:Lysistrata]]||[[:ru:Лисистрата]]|| || ||39
|-
|[[:en:Macedonia (Greece)]]||[[:ru:Македония (Греция)]]||[[Մակեդոնիա (Հունաստան)]]||այո||82
|-
|[[:en:Macedonia (region)]]||[[:ru:Македония (область)]]|| || ||73
|-
|[[:en:Macedonia (terminology)]]|| ||[[Մակեդոնիա (տերմինաբանություն)]]|| ||7
|-
|[[:en:Macedonian art (Byzantine)]]|| || || ||10
|-
|[[:en:Macedonians (Greeks)]]|| || || ||17
|-
|[[:en:Madrid Skylitzes]]||[[:ru:Мадридский Скилица]]|| || ||19
|-
|[[:en:Magic in the Greco-Roman world]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Magna Graecia]]||[[:ru:Великая Греция]]||[[Մեծ Հունաստան]]|| ||62
|-
|[[:en:Marathon, Greece]]||[[:ru:Марафон (город)]]||[[Մարաթոն]]|| ||52
|-
|[[:en:Mares of Diomedes]]||[[:ru:Кони Диомеда]]||[[Դիոմեդեսի նժույգներ]]|| ||29
|-
|[[:en:Maria, Queen of Sicily]]||[[:ru:Мария (королева Сицилии)]]|| || ||23
|-
|[[:en:Marion, Cyprus]]||[[:ru:Марион (Кипр)]]|| || ||10
|-
|[[:en:Market Gate of Miletus]]|| || || ||12
|-
|[[:en:Petrobey Mavromichalis]]||[[:ru:Мавромихалис, Петрос]]||[[Պետրոս Մավրոմիխալիս]]|| ||21
|-
|[[:en:Mazaris]]||[[:ru:Мазарис]]|| || ||8
|-
|[[:en:William Andrew McDonald]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Meander (art)]]||[[:ru:Меандр (орнамент)]]||[[Մեանդր (զարդանախշ)]]|| ||36
|-
|[[:en:Medieval Greek]]||[[:ru:Среднегреческий язык]]|| || ||39
|-
|[[:en:Medma]]|| || || ||12
|-
|[[:en:Medusa]]||[[:ru:Горгона Медуза]]||[[Գորգոն Մեդուզա]]||այո||81
|-
|[[:en:Megali Idea]]||[[:ru:Великая идея (Греция)]]|| || ||37
|-
|[[:en:Megara Hyblaea]]|| || || ||22
|-
|[[:en:Meidias Painter]]||[[:ru:Мидий (вазописец)]]|| || ||12
|-
|[[:en:Menesaechmus]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Melina Mercouri]]||[[:ru:Меркури, Мелина]]||[[Մելինա Մերկուրի]]|| ||52
|-
|[[:en:Metapolitefsi]]||[[:ru:Метаполитефси]]|| || ||11
|-
|[[:en:Metastaseis (Xenakis)]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Michael I Komnenos Doukas]]||[[:ru:Михаил I Комнин Дука]]|| || ||26
|-
|[[:en:Michael VIII Palaiologos]]||[[:ru:Михаил VIII Палеолог]]||[[Միքայել VIII Պալեոլոգոս]]|| ||51
|-
|[[:en:Middle Bronze Age migrations (ancient Near East)]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Milan Papyrus]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Military history of Greece during World War II]]||[[:ru:Греция во Второй мировой войне]]|| || ||12
|-
|[[:en:Military of ancient Greece]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Milo of Croton]]||[[:ru:Милон Кротонский]]|| || ||30
|-
|[[:en:Miltiades]]||[[:ru:Мильтиад Младший]]||[[Միլտիադես]]|| ||48
|-
|[[:en:Mimnermus]]||[[:ru:Мимнерм]]||[[Միմներմոս]]|| ||41
|-
|[[:en:Mindarus]]||[[:ru:Миндар]]|| || ||13
|-
|[[:en:Ministry of National Defence (Greece)]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Minoan pottery]]||[[:ru:Минойская керамика]]|| || ||12
|-
|[[:en:Minos]]||[[:ru:Минос]]||[[Մինոս]]|| ||69
|-
|[[:en:Minotaur]]||[[:ru:Минотавр]]||[[Մինոտավրոս]]||այո||75
|-
|[[:en:Missolonghi]]||[[:ru:Месолонгион]]||[[Մեսոլոնգիոն]]|| ||44
|-
|[[:en:Modern Greek Enlightenment]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Modern Greek literature]]||[[:ru:Новогреческая литература]]|| || ||13
|-
|[[:en:Modern Greek phonology]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Modern Greek studies]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Modern understanding of Greek mythology]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Monastery of Iviron]]||[[:ru:Иверский монастырь (Афон)]]||[[Իվերական վանք]]|| ||32
|-
|[[:en:Jean Moréas]]||[[:ru:Мореас, Жан]]||[[Ժան Մորեաս]]|| ||35
|-
|[[:en:Nana Mouskouri]]||[[:ru:Мускури, Нана]]||[[Նանա Մուսխուրի]]|| ||66
|-
|[[:en:Mu (letter)]]||[[:ru:Мю]]||[[Մյու (տառ)]]||այո||85
|-
|[[:en:Municipal Theatre of Corfu]]||[[:ru:Муниципальный театр Корфу]]|| || ||9
|-
|[[:en:Music of Greece]]||[[:ru:Музыка Греции]]|| || ||19
|-
|[[:en:Mycenae]]||[[:ru:Микены]]||[[Միկեններ]]|| ||83
|-
|[[:en:Mycenaean Greek]]||[[:ru:Микенский язык]]|| || ||36
|-
|[[:en:Mysia]]||[[:ru:Мисия]]||[[Մյուսիա]]|| ||35
|-
|[[:en:Mystras]]||[[:ru:Мистра]]|| || ||50
|-
|[[:en:Myth]]||[[:ru:Миф]]||[[Առասպել]]|| ||102
|-
|[[:en:National and Kapodistrian University of Athens]]||[[:ru:Афинский университет]]||[[Աթենքի համալսարան]]|| ||43
|-
|[[:en:National Archaeological Museum, Athens]]||[[:ru:Национальный археологический музей (Афины)]]||[[Աթենքի Ազգային հնագիտական թանգարան]]|| ||35
|-
|[[:en:National Bank of Greece]]||[[:ru:Национальный банк Греции]]|| || ||19
|-
|[[:en:National Gallery (Athens)]]||[[:ru:Национальная художественная галерея (Афины)]]||[[Աթենքի ազգային պատկերասրահ]]||այո||17
|-
|[[:en:National Historical Museum, Athens]]||[[:ru:Национальный исторический музей Греции]]||[[Հունաստանի պատմության ազգային թանգարան]]|| ||14
|-
|[[:en:National Liberation Front (Greece)]]||[[:ru:Национально-освободительный фронт Греции]]||[[ԷԱՄ]]|| ||25
|-
|[[:en:National parks of Greece]]||[[:ru:Список национальных парков Греции]]||[[Հունաստանի ազգային պարկերի ցանկ]]|| ||19
|-
|[[:en:National Technical University of Athens]]||[[:ru:Афинский политехнический университет]]||[[Հունաստանի ազգային պոլիտեխնիկական համալսարան]]|| ||23
|-
|[[:en:Neaira (hetaera)]]||[[:ru:Неера (гетера)]]|| || ||12
|-
|[[:en:Nemean lion]]||[[:ru:Немейский лев]]||[[Նեմեյան առյուծ]]|| ||54
|-
|[[:en:Neolithic Greece]]||[[:ru:Неолитическая Греция]]|| || ||8
|-
|[[:en:New Democracy (Greece)]]||[[:ru:Новая демократия (Греция)]]||[[Նոր ժողովրդավարություն (Հունաստան)]]|| ||41
|-
|[[:en:Nikephoros II Phokas]]||[[:ru:Никифор II Фока]]||[[Նիկեփորոս Փոկաս]]|| ||51
|-
|[[:en:Nisyros]]||[[:ru:Нисирос]]||[[Նիսիրոս]]|| ||42
|-
|[[:en:North Aegean islands]]||[[:ru:Северо-Эгейские острова]]|| || ||20
|-
|[[:en:North Africa during Antiquity]]||[[:ru:Античный период в истории Северной Африки]]|| || ||6
|-
|[[:en:Northern Epirus]]||[[:ru:Северный Эпир]]|| || ||23
|-
|[[:en:Northern Epirus Liberation Front]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Nostoi]]||[[:ru:Возвращения]]|| || ||15
|-
|[[:en:Nu (letter)]]||[[:ru:Ню (буква)]]||[[Նյու (տառ)]]||այո||84
|-
|[[:en:Occupation of Smyrna]]||[[:ru:Оккупация Смирны]]|| || ||18
|-
|[[:en:Oebotas of Dyme]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Oedipus Rex]]||[[:ru:Царь Эдип]]||[[Էդիպուս արքա]]|| ||60
|-
|[[:en:Ohi Day]]||[[:ru:День Охи]]||[['Οχι-ի օր]]|| ||31
|-
|[[:en:Old Acropolis Museum]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Old Parliament House, Athens]]||[[:ru:Старое здание парламента (Афины)]]|| || ||8
|-
|[[:en:Olive (fruit)]]||[[:ru:Олива европейская]]||[[Ձիթենի եվրոպական]]|| ||134
|-
|[[:en:Olympia, Greece]]||[[:ru:Олимпия]]||[[Օլիմպիա բնակավայր]]|| ||85
|-
|[[:en:Olynthiacs]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Omega]]||[[:ru:Омега]]||[[Օմեգա (տառ)]]||այո||88
|-
|[[:en:Omicron]]||[[:ru:Омикрон]]||[[Օմիկրոն (տառ)]]||այո||88
|-
|[[:en:On the Chersonese]]|| || || ||3
|-
|[[:en:On the Crown]]|| || || ||9
|-
|[[:en:On the False Embassy]]|| || || ||2
|-
|[[:en:On the Halonnesus]]||[[:ru:О Галоннесе]]|| || ||3
|-
|[[:en:On the Liberty of the Rhodians]]|| || || ||3
|-
|[[:en:On the Navy Boards]]|| || || ||3
|-
|[[:en:On the Peace]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Aristotle Onassis]]||[[:ru:Онассис, Аристотель]]||[[Արիստոտել Օնասիս]]|| ||73
|-
|[[:en:Opa (Giorgos Alkaios song)]]|| ||[[OPA!]]|| ||14
|-
|[[:en:Orchomenus (Boeotia)]]||[[:ru:Орхоменос]]||[[Օրխոմենոս]]|| ||36
|-
|[[:en:Orphism (religion)]]||[[:ru:Орфизм]]||[[Օրփեոսականություն]]|| ||44
|-
|[[:en:Orseis]]||[[:ru:Орсеида]]|| || ||16
|-
|[[:en:Orsippus]]||[[:ru:Орсипп]]|| || ||11
|-
|[[:en:Ostomachion]]||[[:ru:Стомахион]]|| || ||14
|-
|[[:en:Otto of Greece]]||[[:ru:Оттон I (король Греции)]]||[[Օտտոն I (Հունաստանի թագավոր)]]|| ||55
|-
|[[:en:Ottoman Empire]]||[[:ru:Османская империя]]||[[Օսմանյան կայսրություն]]|| ||175
|-
|[[:en:Oxythemis of Coroneia]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Paeonia (kingdom)]]||[[:ru:Пеония]]|| || ||33
|-
|[[:en:Maria Angelina Doukaina Palaiologina]]||[[:ru:Мария Ангелина Дукена Палеологина]]|| || ||19
|-
|[[:en:Sophia Palaiologina]]||[[:ru:Софья Палеолог]]|| || ||33
|-
|[[:en:Michael IX Palaiologos]]||[[:ru:Михаил IX Палеолог]]|| || ||37
|-
|[[:en:Pan (god)]]||[[:ru:Пан (мифология)]]||[[Պան]]|| ||67
|-
|[[:en:Michael Panaretos]]||[[:ru:Панарет, Михаил]]||[[Միխայիլ Պանարետոս]]|| ||16
|-
|[[:en:Panathinaikos B.C.]]||[[:ru:Панатинаикос (баскетбольный клуб)]]|| || ||31
|-
|[[:en:Pankration]]||[[:ru:Панкратион]]||[[Պանկրատիոն]]|| ||44
|-
|[[:en:Panteion University]]||[[:ru:Университет Пантеон]]||[[Պանթեոնի համալսարան]]|| ||19
|-
|[[:en:Alexandros Papadiamantis]]||[[:ru:Пападиамандис, Александрос]]||[[Ալեքսանդրոս Պապադիամանտիս]]|| ||29
|-
|[[:en:Theodoros Papaloukas]]||[[:ru:Папалукас, Теодорос]]||[[Թեոդորոս Պապալուկաս]]||այո||29
|-
|[[:en:Helena Paparizou]]||[[:ru:Папаризу, Елена]]||[[Ելենա Պապարիզու]]|| ||57
|-
|[[:en:Karolos Papoulias]]||[[:ru:Папульяс, Каролос]]||[[Կարոլոս Պապուլիաս]]|| ||65
|-
|[[:en:Papyrus 14]]|| || || ||10
|-
|[[:en:Parnitha]]||[[:ru:Парнис]]|| || ||26
|-
|[[:en:Parrhasius (painter)]]||[[:ru:Паррасий из Эфеса]]||[[Պառասիոս Եփեսոսցի]]|| ||21
|-
|[[:en:Parthenon Frieze]]||[[:ru:Ионический фриз Парфенона]]|| || ||9
|-
|[[:en:Partition of Babylon]]||[[:ru:Вавилонский раздел]]|| || ||21
|-
|[[:en:Reşid Mehmed Pasha]]||[[:ru:Решид Мехмед-паша]]|| || ||15
|-
|[[:en:PASOK]]||[[:ru:Всегреческое социалистическое движение]]||[[Համահունական սոցիալիստական ​​շարժում]]|| ||45
|-
|[[:en:Pasokification]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Patras]]||[[:ru:Патры]]||[[Պատրաս]]|| ||93
|-
|[[:en:Paul of Greece]]||[[:ru:Павел I (король Греции)]]|| || ||50
|-
|[[:en:Katina Paxinou]]||[[:ru:Катина Паксину]]||[[Կատինա Պաքսինու]]|| ||44
|-
|[[:en:Peace (play)]]||[[:ru:Мир (комедия)]]|| || ||22
|-
|[[:en:Pediments of the Parthenon]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Pelasgians]]||[[:ru:Пеласги]]||[[Պելասգներ]]|| ||40
|-
|[[:en:Pella]]||[[:ru:Пелла (город)]]||[[Պելլա (քաղաք)]]|| ||48
|-
|[[:en:Pella curse tablet]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Peloponnese]]||[[:ru:Пелопоннес]]||[[Պելոպոնես]]|| ||93
|-
|[[:en:Peloponnesian War]]||[[:ru:Пелопоннесская война]]|| || ||71
|-
|[[:en:Peloponnesians (Greek)]]||[[:ru:Пелопоннес]]||[[Պելոպոնես]]|| ||93
|-
|[[:en:Pergamon]]||[[:ru:Пергам]]||[[Պերգամոն]]||այո||69
|-
|[[:en:Phanariotes/Archive 3]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Phanariots]]||[[:ru:Фанариоты]]|| || ||36
|-
|[[:en:Philip II of Macedon]]||[[:ru:Филипп II Македонский]]||[[Փիլիպոս II Մակեդոնացի]]|| ||86
|-
|[[:en:Philistines]]||[[:ru:Филистимляне]]||[[Փղշտացիներ]]|| ||63
|-
|[[:en:Phratry]]||[[:ru:Фратрия]]|| || ||20
|-
|[[:en:Pi (letter)]]||[[:ru:Пи (буква)]]||[[Պի (տառ)]]||այո||88
|-
|[[:en:Piraeus]]||[[:ru:Пирей]]||[[Պիրեյոս]]|| ||88
|-
|[[:en:Place name changes in Turkey]]||[[:ru:Список переименованных городов на территории Турции]]||[[Աշխարհագրական անվանումների փոփոխությունը Թուրքիայում]]|| ||13
|-
|[[:en:Plague of Athens]]||[[:ru:Афинская чума]]|| || ||30
|-
|[[:en:Plague of Justinian]]||[[:ru:Юстинианова чума]]||[[Հուստինիանոսի ժանտախտ]]||այո||47
|-
|[[:en:Sophie de Marbois-Lebrun, Duchess of Plaisance]]||[[:ru:Марбуа, Софи де]]|| || ||7
|-
|[[:en:Maximus Planudes]]||[[:ru:Плануд, Максим]]|| || ||26
|-
|[[:en:Nikolaos Plastiras]]||[[:ru:Пластирас, Николаос]]|| || ||23
|-
|[[:en:Platonism]]||[[:ru:Платонизм]]||[[Պլատոնականություն]]|| ||60
|-
|[[:en:Plotinus]]||[[:ru:Плотин]]||[[Պլոտինոս]]|| ||90
|-
|[[:en:Plutarch]]||[[:ru:Плутарх]]||[[Պլուտարքոս]]|| ||147
|-
|[[:en:Plutus (play)]]||[[:ru:Плутос (комедия)]]|| || ||24
|-
|[[:en:Pnyx]]||[[:ru:Пникс]]|| || ||24
|-
|[[:en:Political mutilation in Byzantine culture]]||[[:ru:Нанесение увечий по политическим причинам в Византии]]|| || ||9
|-
|[[:en:Polychares of Messenia]]|| || || ||10
|-
|[[:en:Polydamas of Skotoussa]]||[[:ru:Полидам из Скотусс]]|| || ||12
|-
|[[:en:Pontic Greek]]||[[:ru:Понтийский язык]]|| || ||43
|-
|[[:en:Pontic Greeks]]||[[:ru:Понтийцы]]||[[Պոնտացիներ]]|| ||40
|-
|[[:en:Poseidon]]||[[:ru:Посейдон]]||[[Պոսեյդոն]]|| ||107
|-
|[[:en:Posthomerica]]||[[:ru:После Гомера (Квинт Смирнский)]]|| || ||11
|-
|[[:en:Pottery of ancient Greece]]||[[:ru:Вазопись Древней Греции]]|| || ||34
|-
|[[:en:Prefectures of Greece]]||[[:ru:Номы Греции]]||[[Հունաստանի նոմոսներ]]|| ||47
|-
|[[:en:Prehistory of Anatolia]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Presidential Mansion, Athens]]||[[:ru:Президентский дворец (Афины)]]|| || ||17
|-
|[[:en:Prodicus]]||[[:ru:Продик]]||[[Պրոդիկոս]]|| ||42
|-
|[[:en:Prometheus Unbound (Aeschylus)]]||[[:ru:Прометей освобождаемый]]|| || ||4
|-
|[[:en:Prostitution in ancient Greece]]||[[:ru:Проституция в Древней Греции]]|| || ||21
|-
|[[:en:Proto-Greek language]]||[[:ru:Протогреческий язык]]||[[Նախահունարեն]]|| ||24
|-
|[[:en:Protogeometric style]]||[[:ru:Протогеометрический стиль]]|| || ||15
|-
|[[:en:Providence Painter]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Provisional Government of National Defence]]|| || || ||10
|-
|[[:en:Psi (Greek)]]||[[:ru:Пси (буква греческого алфавита)]]||[[Փսի (տառ)]]||այո||85
|-
|[[:en:Ptolemaic dynasty]]||[[:ru:Птолемеи]]||[[Պտղոմեոսներ]]|| ||75
|-
|[[:en:Ptolemaic Kingdom]]||[[:ru:Эллинистический Египет]]||[[Պտղոմեոսյան Եգիպտոս]]|| ||49
|-
|[[:en:Ptolemy I Soter]]||[[:ru:Птолемей I Сотер]]||[[Պտղոմեոս Լագոս]]|| ||77
|-
|[[:en:Pyli]]||[[:ru:Пили (дим)]]|| || ||17
|-
|[[:en:Pyrrhichios]]|| || || ||10
|-
|[[:en:Pyrrho]]||[[:ru:Пиррон]]||[[Պիհռոն]]|| ||52
|-
|[[:en:Pyrrhus of Epirus]]||[[:ru:Пирр]]||[[Պյուռոս]]|| ||70
|-
|[[:en:Pytheas]]||[[:ru:Пифей]]||[[Պիթեաս]]|| ||57
|-
|[[:en:Quintus Smyrnaeus]]||[[:ru:Квинт Смирнский]]||[[Քվինտոս Զմյուռնիացի]]||այո||33
|-
|[[:en:Rail transport in Greece]]||[[:ru:Железнодорожный транспорт в Греции]]|| || ||7
|-
|[[:en:Rebetiko]]||[[:ru:Ребетика]]|| || ||31
|-
|[[:en:Refugees of the Greek Civil War]]||[[:ru:Беженцы гражданской войны в Греции]]|| || ||8
|-
|[[:en:Religion in Greece]]||[[:ru:Религия в Греции]]||[[Կրոնը Հունաստանում]]|| ||20
|-
|[[:en:Rho]]||[[:ru:Ро (буква)]]||[[Ռո (տառ)]]||այո||85
|-
|[[:en:Rhodes]]||[[:ru:Родос]]||[[Հռոդոս]]|| ||109
|-
|[[:en:Rhodes (city)]]||[[:ru:Родос (город)]]||[[Հռոդոս (քաղաք)]]|| ||66
|-
|[[:en:Rio–Antirrio Bridge]]||[[:ru:Рион — Андирион]]||[[Ռիո-Անտիրիո կամուրջ]]|| ||40
|-
|[[:en:Yiannis Ritsos]]||[[:ru:Рицос, Яннис]]||[[Յաննիս Ռիցոս]]|| ||44
|-
|[[:en:Roman consul]]||[[:ru:Консул (Древний Рим)]]||[[Կոնսուլ]]|| ||69
|-
|[[:en:Roman Cyprus]]||[[:ru:Кипр (римская провинция)]]|| || ||29
|-
|[[:en:Family tree of Roman emperors]]||[[:ru:Семейное древо римских императоров]]|| || ||5
|-
|[[:en:Roman imperial cult]]|| || || ||22
|-
|[[:en:Roman law]]||[[:ru:Римское право]]||[[Հռոմեական իրավունք]]||այո||69
|-
|[[:en:Roman people]]||[[:ru:Римляне]]|| || ||21
|-
|[[:en:Roman–Greek wars]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Roman–Iranian relations]]||[[:ru:Отношения Византии с государством Сасанидов]]|| || ||4
|-
|[[:en:Roman–Persian Wars]]||[[:ru:Римско-персидские войны]]||[[Հռոմեա-պարսկական պատերազմներ]]|| ||44
|-
|[[:en:Romani people in Greece]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Romanization of Greek]]|| || || ||16
|-
|[[:en:Romanos I Lekapenos]]||[[:ru:Роман I Лакапин]]||[[Ռոմանոս I Լեկափենոս]]|| ||50
|-
|[[:en:Romanos IV Diogenes]]||[[:ru:Роман IV Диоген]]|| || ||50
|-
|[[:en:Sakis Rouvas]]||[[:ru:Рувас, Сакис]]||[[Սակիս Ռուվաս]]||այո||51
|-
|[[:en:Sabines]]||[[:ru:Сабины]]|| || ||44
|-
|[[:en:Antonis Samaras]]||[[:ru:Самарас, Антонис]]||[[Ադոնիս Սամարաս]]|| ||55
|-
|[[:en:Samos]]||[[:ru:Самос]]||[[Սամոս (կղզի)]]|| ||77
|-
|[[:en:Samothrace temple complex]]||[[:ru:Храмовый комплекс Самофракии]]|| || ||13
|-
|[[:en:Santorini]]||[[:ru:Тира (остров)]]||[[Սանտորինի]]|| ||86
|-
|[[:en:Sappho]]||[[:ru:Сапфо]]||[[Սապփո]]|| ||139
|-
|[[:en:Sarakatsani]]||[[:ru:Каракачаны]]||[[Կարակաչաններ]]|| ||28
|-
|[[:en:Heinrich Schliemann]]||[[:ru:Шлиман, Генрих]]||[[Հենրիխ Շլիման]]|| ||70
|-
|[[:en:Scopas]]||[[:ru:Скопас]]||[[Սկոպաս]]|| ||37
|-
|[[:en:Second Balkan War]]||[[:ru:Вторая Балканская война]]||[[Երկրորդ Բալկանյան պատերազմ]]|| ||68
|-
|[[:en:Second Economic Adjustment Programme for Greece]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Second Persian invasion of Greece]]||[[:ru:Греко-персидская война (480—479 до н. э.)]]||[[Պարսկական երկրորդ ներխուժում Հունաստան]]|| ||25
|-
|[[:en:Second Philippic]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Seleucus I Nicator]]||[[:ru:Селевк I Никатор]]||[[Սելևկոս I Նիկատոր]]|| ||67
|-
|[[:en:Semonides]]||[[:ru:Семонид Аморгский]]||[[Սիմոնիդես Ամորգացի]]|| ||26
|-
|[[:en:Septuagint manuscripts]]||[[:ru:Септуагинтовые манускрипты]]|| || ||6
|-
|[[:en:Serfdom]]||[[:ru:Крепостное право]]||[[Ճորտատիրություն]]|| ||70
|-
|[[:en:Sesklo]]||[[:ru:Сескло]]|| || ||22
|-
|[[:en:Seven Sages of Greece]]||[[:ru:Семь мудрецов]]||[[Յոթ իմաստուն]]|| ||52
|-
|[[:en:Severe style]]||[[:ru:Строгий стиль]]|| || ||16
|-
|[[:en:Shapur II]]||[[:ru:Шапур II]]||[[Շապուհ II Երկարակյաց]]||այո||55
|-
|[[:en:Sicilian Expedition]]||[[:ru:Сицилийская экспедиция]]|| || ||31
|-
|[[:en:Sicyon]]||[[:ru:Сикион]]||[[Սիկիոն]]|| ||39
|-
|[[:en:Siege of Constantinople (626)]]||[[:ru:Осада Константинополя (626)]]||[[Կոստանդնուպոլսի պաշարում (626)]]||այո||30
|-
|[[:en:Siege of Constantinople (674–678)]]||[[:ru:Осада Константинополя (674—678)]]||[[Կոստանդնուպոլսի պաշարում (674-678)]]||այո||32
|-
|[[:en:Siege of Constantinople (717–718)]]||[[:ru:Осада Константинополя (717—718)]]||[[Կոստանդնուպոլսի պաշարում (717-718)]]||այո||40
|-
|[[:en:Siege of Tripolitsa]]||[[:ru:Осада Триполицы]]|| || ||9
|-
|[[:en:Sigma]]||[[:ru:Сигма (буква)]]||[[Սիգմա (տառ)]]||այո||84
|-
|[[:en:Slavery in ancient Greece]]||[[:ru:Рабство в Древней Греции]]|| || ||27
|-
|[[:en:Slavic speakers of Greek Macedonia]]||[[:ru:Славяне в Греции]]|| || ||9
|-
|[[:en:Slavs]]||[[:ru:Славяне]]||[[Սլավոններ]]|| ||101
|-
|[[:en:Smyrna]]||[[:ru:Смирна]]|| || ||21
|-
|[[:en:Socrates]]||[[:ru:Сократ]]||[[Սոկրատես]]|| ||250
|-
|[[:en:Socratic method]]||[[:ru:Метод Сократа]]|| || ||30
|-
|[[:en:Dionysios Solomos]]||[[:ru:Соломос, Дионисиос]]||[[Սոլոմոս Դիոնիսիոս]]|| ||34
|-
|[[:en:Death of Solomos Solomou]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Solon]]||[[:ru:Солон]]||[[Սոլոն]]|| ||108
|-
|[[:en:Sophocles]]||[[:ru:Софокл]]||[[Սոֆոկլես]]|| ||192
|-
|[[:en:Souliotes]]||[[:ru:Сулиоты]]|| || ||13
|-
|[[:en:Elena Souliotis]]||[[:ru:Сулиоти, Элена]]||[[Ելենա Սուլիոտիս]]|| ||11
|-
|[[:en:Sounion]]||[[:ru:Сунион]]|| || ||30
|-
|[[:en:Southeast Europe]]||[[:ru:Юго-Восточная Европа]]||[[Հարավարևելյան Եվրոպա]]|| ||51
|-
|[[:en:Stephanus of Byzantium]]||[[:ru:Стефан Византийский]]|| || ||33
|-
|[[:en:Stesichorus]]||[[:ru:Стесихор]]||[[Ստեսիքոր]]|| ||41
|-
|[[:en:Stoa of Attalos]]||[[:ru:Стоя Аттала]]||[[Ատտալոսի ստոա]]|| ||23
|-
|[[:en:Strabo]]||[[:ru:Страбон]]||[[Ստրաբոն]]|| ||104
|-
|[[:en:Strained yogurt]]||[[:ru:Греческий йогурт]]|| || ||33
|-
|[[:en:Stymphalian birds]]||[[:ru:Стимфалийские птицы]]||[[Ստիմփալոսյան թռչուններ]]|| ||41
|-
|[[:en:Super League Greece]]||[[:ru:Чемпионат Греции по футболу]]||[[Հունաստանի Սուպերլիգա]]|| ||46
|-
|[[:en:Syllogae minores]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Syracuse, Sicily]]||[[:ru:Сиракузы (город)]]||[[Սիրաքյուս]]|| ||112
|-
|[[:en:Syriza]]||[[:ru:СИРИЗА]]||[[Սիրիզա]]|| ||54
|-
|[[:en:Tabor Light]]||[[:ru:Фаворский свет]]|| || ||13
|-
|[[:en:Talos]]||[[:ru:Талос (витязь)]]|| || ||32
|-
|[[:en:Tartarus]]||[[:ru:Тартар]]||[[Տարտարոս]]|| ||66
|-
|[[:en:Tatoi Palace]]||[[:ru:Татой]]||[[Տատոյ]]||այո||19
|-
|[[:en:Tau]]||[[:ru:Тау]]||[[Տաու (տառ)]]||այո||85
|-
|[[:en:Telegony]]||[[:ru:Телегония (эпос)]]|| || ||20
|-
|[[:en:Temple of Hephaestus]]||[[:ru:Храм Гефеста]]||[[Հեփեստոսի տաճար]]|| ||34
|-
|[[:en:Temple of Zeus, Olympia]]||[[:ru:Храм Зевса в Олимпии]]||[[Զևսի տաճար (Օլիմպիա)]]|| ||31
|-
|[[:en:Vassiliki Thanou-Christophilou]]||[[:ru:Тану-Христофилу, Василики]]||[[Վասիլիկի Թանու-Խրիստոֆիլու]]|| ||33
|-
|[[:en:Thasian rebellion]]||[[:ru:Фасосское восстание]]|| || ||9
|-
|[[:en:The Disrobing of Christ]]||[[:ru:Совлечение одежд с Христа]]|| || ||18
|-
|[[:en:The Free Besieged]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Theaetetus (dialogue)]]||[[:ru:Теэтет (Платон)]]|| || ||30
|-
|[[:en:Themistocles]]||[[:ru:Фемистокл]]||[[Թեմիստոկլես]]|| ||76
|-
|[[:en:Theodora (wife of Justinian I)]]||[[:ru:Феодора]]||[[Թեոդորա]]|| ||54
|-
|[[:en:Mikis Theodorakis]]||[[:ru:Теодоракис, Микис]]||[[Միկիս Թեոդորակիս]]|| ||60
|-
|[[:en:Theodoric the Great]]||[[:ru:Теодорих Великий]]|| || ||73
|-
|[[:en:Theogony]]||[[:ru:Теогония]]|| || ||63
|-
|[[:en:Theophrastus]]||[[:ru:Теофраст]]||[[Թեոփրաստես]]|| ||91
|-
|[[:en:Thespis]]||[[:ru:Феспис]]||[[Թեսպիս Իկարիացի]]|| ||32
|-
|[[:en:Thessaloniki (regional unit)]]||[[:ru:Салоники (ном)]]||[[Սալոնիկ (նոմոս)]]|| ||42
|-
|[[:en:Thessaly]]||[[:ru:Фессалия (периферия)]]|| || ||56
|-
|[[:en:Theta]]||[[:ru:Тета]]||[[Թետա (տառ)]]||այո||89
|-
|[[:en:Third Philippic]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Third siege of Missolonghi]]||[[:ru:Третья осада Месолонгиона]]|| || ||12
|-
|[[:en:Thrace]]||[[:ru:Фракия]]||[[Թրակիա]]|| ||97
|-
|[[:en:Thracians]]||[[:ru:Фракийцы]]||[[Թրակիացիներ]]|| ||62
|-
|[[:en:Thracology]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Thucydides]]||[[:ru:Фукидид]]||[[Թուկիդիդես]]|| ||125
|-
|[[:en:Timasitheus of Delphi]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Timeline of İzmir]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Tiryns]]||[[:ru:Тиринф]]||[[Տիրինս]]|| ||51
|-
|[[:en:Titormus]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Iakovos Tombazis]]||[[:ru:Томбазис, Яковос]]|| || ||6
|-
|[[:en:The Town Mouse and the Country Mouse]]|| || || ||15
|-
|[[:en:Transport in Greece]]||[[:ru:Транспорт в Греции]]||[[Տրանսպորտը Հունաստանում]]|| ||14
|-
|[[:en:Treaty of Constantinople (1832)]]||[[:ru:Константинопольский договор (1832)]]|| || ||18
|-
|[[:en:Treaty of Küçük Kaynarca]]||[[:ru:Кючук-Кайнарджийский мир]]|| || ||43
|-
|[[:en:Treaty of Lausanne]]||[[:ru:Лозаннский мирный договор]]||[[Լոզանի պայմանագիր]]|| ||66
|-
|[[:en:Charilaos Trikoupis]]||[[:ru:Трикупис, Харилаос]]||[[Խարիլաոս Տրիկուպիս]]|| ||27
|-
|[[:en:Tripe soup]]|| || || ||14
|-
|[[:en:Tripiti (archaeological site)]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Trireme]]||[[:ru:Трирема]]|| || ||54
|-
|[[:en:Trojan Horse]]||[[:ru:Троянский конь]]||[[Տրոյական ձի]]|| ||82
|-
|[[:en:Trojan War]]||[[:ru:Троянская война]]||[[Տրոյական պատերազմ]]||այո||98
|-
|[[:en:Alexis Tsipras]]||[[:ru:Ципрас, Алексис]]||[[Ալեքսիս Ցիպրաս]]|| ||91
|-
|[[:en:Tunnel of Eupalinos]]||[[:ru:Эвпалинов тоннель]]|| || ||22
|-
|[[:en:Turkish War of Independence]]||[[:ru:Война за независимость Турции]]||[[Թուրքիայի անկախության պատերազմ]]|| ||61
|-
|[[:en:Tylissos]]||[[:ru:Тилисос]]|| || ||15
|-
|[[:en:Uranus (mythology)]]||[[:ru:Уран (мифология)]]||[[Ուրանոս]]|| ||84
|-
|[[:en:Eleftherios Venizelos]]||[[:ru:Венизелос, Элефтериос]]||[[Էլեֆթերիոս Վենիզելոս]]|| ||59
|-
|[[:en:Vergina Sun]]||[[:ru:Вергинская звезда]]||[[Վերգինայի աստղ]]|| ||30
|-
|[[:en:Vido]]||[[:ru:Птихия]]||[[Պտիխիյա]]|| ||18
|-
|[[:en:Visa requirements for Greek citizens]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Vlachs]]||[[:ru:Валахи]]||[[Վալախներ]]|| ||41
|-
|[[:en:War against Nabis]]||[[:ru:Война против Набиса]]|| || ||20
|-
|[[:en:Wars of the Delian League]]||[[:ru:Войны Делосского союза]]|| || ||13
|-
|[[:en:Wars of the Diadochi]]||[[:ru:Войны диадохов]]|| || ||23
|-
|[[:en:The Wasps]]||[[:ru:Осы (комедия)]]|| || ||23
|-
|[[:en:Water supply and sanitation in Greece]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Western Thrace]]||[[:ru:Западная Фракия]]||[[Արևմտյան Թրակիա]]|| ||41
|-
|[[:en:White Tower of Thessaloniki]]||[[:ru:Белая башня (Салоники)]]||[[Սպիտակ աշտարակ (Սալոնիկ)]]|| ||30
|-
|[[:en:World War II]]||[[:ru:Вторая мировая война]]||[[Երկրորդ համաշխարհային պատերազմ]]|| ||261
|-
|[[:en:World War II casualties]]||[[:ru:Потери во Второй мировой войне]]||[[Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի կորուստներ]]|| ||35
|-
|[[:en:Xanthippe]]||[[:ru:Ксантиппа]]|| || ||43
|-
|[[:en:Xi (letter)]]||[[:ru:Кси (буква греческого алфавита)]]||[[Քսի (տառ)]]||այո||82
|-
|[[:en:Xuthus]]||[[:ru:Ксуф]]|| || ||26
|-
|[[:en:Zeno of Citium]]||[[:ru:Зенон Китийский]]||[[Զենոն Կիտիոնացի]]|| ||78
|-
|[[:en:Zeppelin LZ 55]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Joannes Zonaras]]||[[:ru:Иоанн Зонара]]|| || ||47
|-
|[[:en:Zorba the Greek]]||[[:ru:Грек Зорба (роман)]]||[[Հույն Զոռբան (վեպ)]]|| ||34
|-
|[[:en:Zorba the Greek (film)]]||[[:ru:Грек Зорба (фильм)]]||[[Հույն Զոռբա (ֆիլմ)]]|| ||45
|}
== [[:en:Category:Mid-importance Greek articles]] == 
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
!Անգլերեն հոդված!!Ռուսերեն հոդված!!Հայերեն հոդված!!Անաղբյուր (hy)!!մլ N
|-
|[[:en:-phil-]]|| || || ||4
|-
|[[:en:11 September 1922 Revolution]]||[[:ru:Восстание 11 сентября 1922 года]]|| || ||14
|-
|[[:en:11th World Scout Jamboree]]|| || || ||9
|-
|[[:en:21os Akatallilos]]||[[:ru:21os Akatallilos]]||[[21os Akatallilos]]||այո||3
|-
|[[:en:22 July 1943 Athens protest]]|| || || ||3
|-
|[[:en:75 mm Schneider-Danglis 06/09]]||[[:ru:76-мм горная пушка образца 1909 года]]|| || ||9
|-
|[[:en:526 Antioch earthquake]]||[[:ru:Антиохийское землетрясение]]|| || ||16
|-
|[[:en:1862 Greek head of state referendum]]||[[:ru:Референдум в Греции (1862)]]|| || ||7
|-
|[[:en:1920 Greek legislative election]]|| || || ||5
|-
|[[:en:1920 Greek referendum]]||[[:ru:Референдум в Греции (1920)]]|| || ||9
|-
|[[:en:1921 in Greece]]|| || || ||3
|-
|[[:en:1924 Greek republic referendum]]||[[:ru:Республиканский референдум в Греции (1924)]]|| || ||10
|-
|[[:en:1928 Greek legislative election]]|| || || ||3
|-
|[[:en:1932 Greek legislative election]]|| || || ||3
|-
|[[:en:1933 Greek legislative election]]|| || || ||4
|-
|[[:en:1936 Greek legislative election]]|| || || ||6
|-
|[[:en:1946 Greek legislative election]]|| || || ||6
|-
|[[:en:1946 Greek referendum]]||[[:ru:Референдум о сохранении монархии в Греции (1946)]]|| || ||7
|-
|[[:en:1950 Greek legislative election]]|| || || ||5
|-
|[[:en:1951 Greek legislative election]]|| || || ||4
|-
|[[:en:1952 Greek legislative election]]|| || || ||5
|-
|[[:en:1956 Greek legislative election]]|| || || ||5
|-
|[[:en:1958 Greek legislative election]]|| || || ||5
|-
|[[:en:1961 Greek legislative election]]|| || || ||5
|-
|[[:en:1963 Greek legislative election]]|| || || ||6
|-
|[[:en:1964 Greek legislative election]]|| || || ||7
|-
|[[:en:1968 Greek constitutional referendum]]|| || || ||5
|-
|[[:en:1971 European Cup Final]]||[[:ru:Финал Кубка европейских чемпионов 1971]]||[[Եվրոպայի չեմպիոնների գավաթի եզրափակիչ 1971]]||այո||25
|-
|[[:en:1972–1973 Cypriot ecclesiastical coup attempt]]|| || || ||4
|-
|[[:en:1973 Greek republic referendum]]||[[:ru:Республиканский референдум в Греции (1973)]]|| || ||11
|-
|[[:en:1974 Greek legislative election]]|| || || ||9
|-
|[[:en:1974 Greek republic referendum]]||[[:ru:Республиканский референдум в Греции (1974)]]|| || ||15
|-
|[[:en:1977 Greek legislative election]]|| || || ||9
|-
|[[:en:1981 Greek legislative election]]|| || || ||8
|-
|[[:en:1985 Greek legislative election]]|| || || ||8
|-
|[[:en:1990–91 Greek Football Cup]]|| || || ||5
|-
|[[:en:1993 Greek legislative election]]|| || || ||11
|-
|[[:en:1996 Greek legislative election]]|| || || ||11
|-
|[[:en:1999 Athens earthquake]]||[[:ru:Афинское землетрясение (1999)]]|| || ||11
|-
|[[:en:2000 Greek legislative election]]|| || || ||11
|-
|[[:en:2002 Greek local elections]]|| || || ||2
|-
|[[:en:2004 Summer Olympics opening ceremony]]||[[:ru:Церемония открытия летних Олимпийских игр 2004]]|| || ||8
|-
|[[:en:2004 Summer Olympics torch relay]]||[[:ru:Эстафета олимпийского огня летних Олимпийских игр 2004]]|| || ||9
|-
|[[:en:2004 Summer Paralympics]]||[[:ru:Летние Паралимпийские игры 2004]]|| || ||29
|-
|[[:en:2006 Greece earthquake]]|| || || ||5
|-
|[[:en:2006 Greek local elections]]|| || || ||2
|-
|[[:en:2007 Greek forest fires]]||[[:ru:Лесные пожары в Греции (2007)]]|| || ||20
|-
|[[:en:2007 PASOK leadership election]]|| || || ||3
|-
|[[:en:2007–08 Greek Football Cup]]||[[:ru:Кубок Греции по футболу 2007/2008]]|| || ||8
|-
|[[:en:2009 European Parliament election in Greece]]||[[:ru:Выборы в Европейский парламент в Греции (2009)]]|| || ||14
|-
|[[:en:2009 Greek forest fires]]|| || || ||8
|-
|[[:en:2009 Greek legislative election]]||[[:ru:Парламентские выборы в Греции (2009)]]|| || ||22
|-
|[[:en:2009 New Democracy leadership election]]|| || || ||3
|-
|[[:en:2010 Greek local elections]]|| || || ||5
|-
|[[:en:2014 Greek local elections]]|| || || ||4
|-
|[[:en:A True Story]]||[[:ru:Правдивая история (Лукиан)]]|| || ||18
|-
|[[:en:A1 Ethniki Volleyball]]||[[:ru:Чемпионат Греции по волейболу среди мужчин]]|| || ||8
|-
|[[:en:Abae]]||[[:ru:Абы]]|| || ||19
|-
|[[:en:Abaris the Hyperborean]]||[[:ru:Абарис]]||[[Աբարիս]]|| ||26
|-
|[[:en:Abdera, Thrace]]||[[:ru:Авдира (дим)]]||[[Ավդիրա (դիմա)]]|| ||15
|-
|[[:en:Abolla]]||[[:ru:Аболла]]|| || ||14
|-
|[[:en:Abortion in Greece]]||[[:ru:Аборты в Греции]]|| || ||8
|-
|[[:en:Abrupolis]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Academy (educational institution)]]||[[:ru:Академия]]||[[Ակադեմիա]]|| ||79
|-
|[[:en:Academy of Athens (modern)]]||[[:ru:Афинская академия]]||[[Աթենքի ակադեմիա]]|| ||20
|-
|[[:en:Acanthus of Sparta]]|| || || ||13
|-
|[[:en:Acesas]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Achaea]]||[[:ru:Ахея]]||[[Ախեյա]]|| ||55
|-
|[[:en:Achaea (ancient region)]]|| || || ||15
|-
|[[:en:Achaean Federation]]||[[:ru:Ахейский союз]]|| || ||47
|-
|[[:en:Achaean Leaders]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Achaean War]]||[[:ru:Ахейская война]]|| || ||11
|-
|[[:en:Achaeans (tribe)]]||[[:ru:Ахейцы]]||[[Աքայացիներ]]|| ||58
|-
|[[:en:Achaemenid destruction of Athens]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Achaeus (general)]]||[[:ru:Ахей (полководец)]]|| || ||16
|-
|[[:en:Achaeus (son of Poseidon)]]||[[:ru:Ахей (сын Посейдона)]]|| || ||2
|-
|[[:en:Achaia (Roman province)]]||[[:ru:Ахея (римская провинция)]]|| || ||50
|-
|[[:en:Acharnes]]||[[:ru:Ахарне]]||[[Ախարնես]]|| ||31
|-
|[[:en:Acharnes Railway Center]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Acheloos Painter]]||[[:ru:Вазописец Ахелоя]]|| || ||6
|-
|[[:en:Achilleis (trilogy)]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Achilles Painter]]||[[:ru:Вазописец Ахилла]]|| || ||21
|-
|[[:en:Achilles' heel]]||[[:ru:Ахиллесова пята]]||[[Աքիլեսյան գարշապար]]|| ||32
|-
|[[:en:Achlys]]||[[:ru:Ахлис]]|| || ||13
|-
|[[:en:Acritic songs]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Acroceraunian School]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Acrocorinth]]||[[:ru:Акрокоринф]]||[[Ակրոկորնթոս]]|| ||33
|-
|[[:en:Acrolith]]||[[:ru:Акролит]]|| || ||24
|-
|[[:en:Acropolis Rally]]||[[:ru:Ралли Греции]]|| || ||20
|-
|[[:en:Actaeon]]||[[:ru:Актеон]]||[[Ակտեոն]]|| ||41
|-
|[[:en:Actium]]||[[:ru:Акциум]]|| || ||37
|-
|[[:en:Adeimantus]]||[[:ru:Адимант]]|| || ||7
|-
|[[:en:Adonia]]||[[:ru:Садики Адониса]]|| || ||10
|-
|[[:en:Adonis]]||[[:ru:Адонис]]||[[Ադոնիս]]|| ||62
|-
|[[:en:Adranus]]||[[:ru:Адран]]|| || ||14
|-
|[[:en:Adriatic campaign of 1807–1814]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Aeacides of Epirus]]||[[:ru:Эакид]]|| || ||18
|-
|[[:en:Aeacus]]||[[:ru:Эак]]||[[Էակոս]]||այո||50
|-
|[[:en:Aegean and Western Turkey sclerophyllous and mixed forests]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Aegean art]]|| ||[[Եգեյան արվեստ]]|| ||13
|-
|[[:en:Aegean dispute]]||[[:ru:Эгейский вопрос]]||[[Եգեյան հիմնահարց]]|| ||17
|-
|[[:en:Aegean languages]]||[[:ru:Тирренские языки]]|| || ||26
|-
|[[:en:Aegeus]]||[[:ru:Эгей]]|| || ||48
|-
|[[:en:Aegina]]||[[:ru:Эгина (остров)]]|| || ||64
|-
|[[:en:Aegis]]||[[:ru:Эгида]]|| || ||45
|-
|[[:en:Aegisthus]]||[[:ru:Эгисф]]|| || ||43
|-
|[[:en:Aegles]]|| || || ||1
|-
|[[:en:AEK Athens F.C.]]||[[:ru:АЕК (футбольный клуб, Афины)]]||[[ԱԵԿ Աթենք ՖԱ]]|| ||52
|-
|[[:en:AEK B.C.]]||[[:ru:АЕК (баскетбольный клуб)]]|| || ||23
|-
|[[:en:AEKKEA-RAAB]]|| || || ||3
|-
|[[:en:AEKKEA-RAAB R-29]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Claudius Aelianus]]||[[:ru:Клавдий Элиан]]|| || ||46
|-
|[[:en:Aeneas]]||[[:ru:Эней]]||[[Էնեաս]]|| ||81
|-
|[[:en:Aeolians]]||[[:ru:Эолийцы]]|| || ||31
|-
|[[:en:Aeolic Greek]]||[[:ru:Эолийский диалект древнегреческого языка]]|| || ||31
|-
|[[:en:Aeolis]]||[[:ru:Эолида]]|| || ||36
|-
|[[:en:Aeschines]]||[[:ru:Эсхин]]|| || ||45
|-
|[[:en:Aeson]]||[[:ru:Эсон (мифология)]]|| || ||34
|-
|[[:en:Aesymnetes]]||[[:ru:Эсимнет]]|| || ||10
|-
|[[:en:Aetna (city)]]||[[:ru:Этна (город)]]|| || ||9
|-
|[[:en:Aetolian League]]||[[:ru:Этолийский союз]]|| || ||40
|-
|[[:en:The Affecter]]||[[:ru:Вычурный вазописец]]|| || ||6
|-
|[[:en:Afgeio]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Afqa]]|| || || ||9
|-
|[[:en:African Greeks]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Georgios Afroudakis]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Agamemnon]]||[[:ru:Агамемнон]]||[[Ագամեմնոն]]|| ||81
|-
|[[:en:Agatharchides]]||[[:ru:Агатархид]]|| || ||27
|-
|[[:en:Agathocles of Syracuse]]||[[:ru:Агафокл]]|| || ||41
|-
|[[:en:Agathodaemon]]||[[:ru:Агатодемон (божество)]]|| || ||18
|-
|[[:en:Agathokleia]]||[[:ru:Агафоклея]]|| || ||16
|-
|[[:en:Agave (mythology)]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Agde]]||[[:ru:Агд]]|| || ||64
|-
|[[:en:AGEH Gymnastikos B.C.]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Agesilaus II]]||[[:ru:Агесилай II]]|| || ||48
|-
|[[:en:Agia Mavra, Elis]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Agia Paraskevi, Chalkidiki]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Agioi Theodoroi, Elis]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Agios Georgios, Andravida]]||[[:ru:Андравида]]|| || ||19
|-
|[[:en:Agios Kirykos]]|| ||[[Այոս Կիրիկոս]]|| ||20
|-
|[[:en:Agios Konstantinos, East Attica]]||[[:ru:Айос-Констандинос (Лавреотики)]]|| || ||16
|-
|[[:en:Agios Minas Cathedral]]||[[:ru:Собор Святого Мины]]||[[Սուրբ Մինասի տաճար]]|| ||18
|-
|[[:en:Agios Nikitas]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Agios Nikolaos, Chalkidiki]]||[[:ru:Айос-Николаос (Халкидики)]]||[[Այոս Նիկոլաոս (Խալկիդիկի)]]|| ||14
|-
|[[:en:Agios Stefanos, Achaea]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Agios Stefanos, Attica]]||[[:ru:Айос-Стефанос (Аттика)]]|| || ||19
|-
|[[:en:Agios Vlasios, Magnesia]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Agistri]]||[[:ru:Ангистрион]]||[[Անգիստրի]]|| ||36
|-
|[[:en:Agistri (song)]]||[[:ru:Каппадокийские греки]]|| || ||13
|-
|[[:en:Aglaurus]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Aglaurus, daughter of Cecrops]]||[[:ru:Аглавра (дочь Кекропса)]]||[[Ագլավրա (Կեկրոպսի դուստր)]]|| ||21
|-
|[[:en:Aglianico]]||[[:ru:Альянико]]|| || ||18
|-
|[[:en:Agnes of Durazzo]]|| || || ||10
|-
|[[:en:Spiro Agnew]]||[[:ru:Агню, Спиро]]||[[Սպիրո Ագնյու]]|| ||67
|-
|[[:en:Agoge]]||[[:ru:Спартанское воспитание]]||[[Սպարտական դաստիարակություն]]|| ||31
|-
|[[:en:Tellos Agras]]||[[:ru:Агапинос, Сарантос]]|| || ||11
|-
|[[:en:Agria]]|| || || ||20
|-
|[[:en:Agricultural University of Athens]]||[[:ru:Афинский аграрный университет]]|| || ||14
|-
|[[:en:Helene Ahrweiler]]||[[:ru:Гликадзи-Арвелер, Элени]]|| || ||15
|-
|[[:en:Aianteio]]||[[:ru:Саламин]]||[[Սալամին]]|| ||60
|-
|[[:en:Kostas Aidiniou]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Aigosthena]]|| || || ||10
|-
|[[:en:Air operations during the Greek Civil War]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Aison (vase painter)]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Aisonia]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Aitoliko]]||[[:ru:Этоликон (Этолия и Акарнания)]]|| || ||16
|-
|[[:en:Ajax (play)]]||[[:ru:Аякс (Софокл)]]|| || ||29
|-
|[[:en:Ajax the Great]]||[[:ru:Аякс Великий]]|| || ||57
|-
|[[:en:Ajax the Lesser]]||[[:ru:Аякс Малый]]|| || ||38
|-
|[[:en:Akanthos (Greece)]]||[[:ru:Аканф]]|| || ||19
|-
|[[:en:Akkerman Convention]]||[[:ru:Аккерманская конвенция]]||[[Աքքերմանի կոնվենցիա]]|| ||28
|-
|[[:en:Akoli, Greece]]|| || || ||11
|-
|[[:en:Akra, Crimea]]||[[:ru:Акра (Крым)]]|| || ||5
|-
|[[:en:Akrotiri (prehistoric city)]]||[[:ru:Акротири (Тира)]]|| || ||30
|-
|[[:en:Alabastron]]||[[:ru:Алабастрон]]|| || ||27
|-
|[[:en:Alazon]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Albania–Greece relations]]||[[:ru:Албано-греческие отношения]]||[[Հույն-ալբանական հարաբերություններ]]|| ||10
|-
|[[:en:Albanian Vilayet]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Albanians in Greece]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Albanians of Western Thrace]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Alcamenes]]||[[:ru:Алкамен (скульптор)]]||[[Ալկամենես]]|| ||26
|-
|[[:en:Alcetas I of Epirus]]||[[:ru:Алкет I]]|| || ||18
|-
|[[:en:Alcetas II of Epirus]]||[[:ru:Алкет II]]|| || ||17
|-
|[[:en:Alcmaeon in Corinth]]||[[:ru:Алкмеон в Коринфе]]|| || ||5
|-
|[[:en:Alcmaeonidae]]||[[:ru:Алкмеониды]]|| || ||25
|-
|[[:en:Alcmene]]||[[:ru:Алкмена]]||[[Ալկմենե (Հերակլեսի մայր)]]|| ||48
|-
|[[:en:Alcmeonis]]||[[:ru:Алкмеонида]]|| || ||12
|-
|[[:en:Alepou]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Alexander of Abonoteichus]]||[[:ru:Александр Пафлагонец]]|| || ||15
|-
|[[:en:Alexander of Greece]]||[[:ru:Александр I (король Греции)]]||[[Ալեքսանդր (Հունաստանի թագավոր)]]|| ||48
|-
|[[:en:Alexander of Myndus]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Alexander of Pherae]]||[[:ru:Александр Ферский]]|| || ||17
|-
|[[:en:Alexander Polyhistor]]||[[:ru:Александр Полигистор]]||[[Ալեքսանդր Բազմավեպ]]|| ||24
|-
|[[:en:Alexander Romance]]||[[:ru:История Александра Великого]]||[[Ալեքսանդրի վեպը]]|| ||31
|-
|[[:en:Alexander Technological Educational Institute of Thessaloniki]]|| ||[[Սալոնիկի Ալեքսանդր տեխնոլոգիական կրթության ինստիտուտ]]|| ||3
|-
|[[:en:Alexandria Troas]]||[[:ru:Александрия Троадская]]|| || ||21
|-
|[[:en:Alexandros, Greece]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Alexandroupoli]]||[[:ru:Александруполис]]||[[Ալեքսանդրուպոլիս]]|| ||61
|-
|[[:en:Alexarchus of Macedon]]||[[:ru:Алексарх Македонянин]]|| || ||6
|-
|[[:en:Alexiares and Anicetus]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Alexios I of Trebizond]]||[[:ru:Алексей I Великий Комнин]]|| || ||33
|-
|[[:en:Alexios II of Trebizond]]||[[:ru:Алексей II Великий Комнин]]|| || ||27
|-
|[[:en:Alexios III Angelos]]||[[:ru:Алексей III Ангел]]|| || ||47
|-
|[[:en:Alexios III of Trebizond]]||[[:ru:Алексей III Великий Комнин]]|| || ||26
|-
|[[:en:Alexios II Komnenos]]||[[:ru:Алексей II Комнин]]|| || ||45
|-
|[[:en:Alexios V Doukas]]||[[:ru:Алексей V Дука]]|| || ||47
|-
|[[:en:Haris Alexiou]]||[[:ru:Алексиу, Харис]]||[[Հարիս Ալեքսիու]]|| ||27
|-
|[[:en:Alexis (poet)]]||[[:ru:Алексид]]|| || ||18
|-
|[[:en:Alfeios]]||[[:ru:Алфиос]]|| || ||31
|-
|[[:en:Ali Pasha of Ioannina]]||[[:ru:Али-паша Тепеленский]]|| || ||39
|-
|[[:en:Alifeira]]|| || || ||10
|-
|[[:en:Alkimachos of Pydna]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Alkyonides Gulf]]||[[:ru:Алкионидес (залив)]]|| || ||8
|-
|[[:en:Leo Allatius]]||[[:ru:Аллаций, Лев]]|| || ||19
|-
|[[:en:Allegory of the cave]]||[[:ru:Миф о пещере]]||[[Քարանձավի այլաբանություն]]|| ||57
|-
|[[:en:Georgios Alogoskoufis]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Alonnisos Marine Park]]||[[:ru:Национальный морской парк Алонисос]]||[[Ալոնիսոսի ազգային ծովային պարկ]]|| ||17
|-
|[[:en:Alpha Bank]]||[[:ru:Alpha Bank]]|| || ||20
|-
|[[:en:Alpha TV]]||[[:ru:Alpha TV]]||[[Alpha TV]]|| ||14
|-
|[[:en:Althaea (mythology)]]||[[:ru:Алфея]]|| || ||28
|-
|[[:en:Althaemenes]]||[[:ru:Алфемен]]|| || ||16
|-
|[[:en:Fragiskos Alvertis]]||[[:ru:Алвертис, Фрагискос]]|| || ||12
|-
|[[:en:Alytarches]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Amadeus, Prince of Achaea]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Duke of Amalfi]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Amalthea (mythology)]]||[[:ru:Амалфея]]|| || ||41
|-
|[[:en:Ioannis Amanatidis]]||[[:ru:Аманатидис, Яннис]]|| || ||28
|-
|[[:en:Amasis Painter]]||[[:ru:Мастер Амасиса]]|| || ||18
|-
|[[:en:Amasis (potter)]]||[[:ru:Амасис (гончар)]]|| || ||12
|-
|[[:en:Amazon statue types]]||[[:ru:Раненая амазонка]]|| || ||5
|-
|[[:en:Amazonomachy]]||[[:ru:Амазономахия]]|| || ||17
|-
|[[:en:Amazons]]||[[:ru:Амазонки]]||[[Ամազոնուհիներ]]|| ||73
|-
|[[:en:Ambracian Gulf]]||[[:ru:Амвракикос]]|| || ||35
|-
|[[:en:Ambrosia]]||[[:ru:Амброзия (мифология)]]||[[Ամբրոսիա]]|| ||46
|-
|[[:en:Ambrosian Iliad]]||[[:ru:Амброзианская Илиада]]|| || ||17
|-
|[[:en:Amfilochia]]||[[:ru:Амфилохия]]||[[Ամֆիլոխիա (քաղաք)]]|| ||23
|-
|[[:en:Amores (Lucian)]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Amorgos]]||[[:ru:Аморгос]]|| || ||50
|-
|[[:en:Ampelokampos]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Amphiareion of Oropos]]||[[:ru:Храм Амфиарая]]|| || ||14
|-
|[[:en:Amphidromia]]|| || || ||10
|-
|[[:en:Amphipole]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Amphipolis]]||[[:ru:Амфиполис]]|| || ||43
|-
|[[:en:Amphitrite]]||[[:ru:Амфитрита]]||[[Ամփիտրիտե]]||այո||59
|-
|[[:en:Amphora]]||[[:ru:Амфора]]||[[Ամֆորա]]|| ||63
|-
|[[:en:Amphoterus (admiral)]]||[[:ru:Амфотер (военачальник)]]|| || ||10
|-
|[[:en:Amyntas III of Macedon]]||[[:ru:Аминта III]]|| || ||31
|-
|[[:en:Amyntor (mythology)]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Anafi]]||[[:ru:Анафи]]||[[Անաֆի]]|| ||41
|-
|[[:en:Manolis Anagnostakis]]||[[:ru:Анагностакис, Манолис]]|| || ||11
|-
|[[:en:Panagiotis Anagnostopoulos]]||[[:ru:Анагностопулос, Панайотис (политик)]]|| || ||4
|-
|[[:en:Sia Anagnostopoulou]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Anarchism in Greece]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Anası Kızından]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Anastasios of Albania]]||[[:ru:Анастасий (архиепископ Тиранский)]]|| || ||23
|-
|[[:en:Anastasius I Dicorus]]||[[:ru:Анастасий I]]||[[Անաստասիոս Ա (կայսր)]]|| ||57
|-
|[[:en:Anastasius of Constantinople]]||[[:ru:Анастасий (патриарх Константинопольский)]]|| || ||13
|-
|[[:en:Anasyrma]]||[[:ru:Анасирма]]|| || ||18
|-
|[[:en:Anathema]]||[[:ru:Анафема]]|| || ||45
|-
|[[:en:Anatolia]]||[[:ru:Малая Азия]]||[[Անատոլիա]]|| ||140
|-
|[[:en:Anavryta Classical Lyceum]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Anax (Greek)]]||[[:ru:Анакс]]|| || ||14
|-
|[[:en:Anaximander]]||[[:ru:Анаксимандр]]||[[Անաքսիմանդրոս]]|| ||106
|-
|[[:en:Ancient Elis]]||[[:ru:Элида]]||[[Էլիդա]]|| ||16
|-
|[[:en:Ancient Greek astronomy]]||[[:ru:Астрономия Древней Греции]]||[[Աստղագիտությունը հին Հունաստանում]]|| ||29
|-
|[[:en:Ancient Greek coinage]]||[[:ru:Древнегреческие монеты]]|| || ||17
|-
|[[:en:Ancient Greek dialects]]|| || || ||16
|-
|[[:en:Ancient Greek eros]]|| || || ||16
|-
|[[:en:Ancient Greek flood myths]]||[[:ru:Древнегреческие мифы о потопе]]|| || ||3
|-
|[[:en:Ancient Greek law]]||[[:ru:Право Древней Греции]]||[[Հին հունական իրավունք]]|| ||18
|-
|[[:en:Ancient Greek Olympic festivals]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Ancient Greek philosophy]]||[[:ru:Древнегреческая философия]]||[[Անտիկ հունական փիլիսոփայություն]]||այո||55
|-
|[[:en:Ancient Greek phonology]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Ancient Greek sculpture]]||[[:ru:Скульптура Древней Греции]]||[[Հին հունական քանդակագործություն]]|| ||29
|-
|[[:en:Ancient Greek technology]]||[[:ru:Древнегреческие технологии]]|| || ||14
|-
|[[:en:Ancient Greek warfare]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Ancient history]]||[[:ru:Древний мир]]||[[Հին աշխարհ]]|| ||127
|-
|[[:en:Ancient Macedonian army]]||[[:ru:Армия Древней Македонии]]||[[Հին Մակեդոնիայի բանակ]]|| ||20
|-
|[[:en:Ancient Macedonian language]]||[[:ru:Древнемакедонский язык]]|| || ||31
|-
|[[:en:Ancient Macedonians]]||[[:ru:Македоняне]]|| || ||28
|-
|[[:en:List of ancient Macedonians]]||[[:ru:Македонские цари]]|| || ||31
|-
|[[:en:Ancient Serbia]]||[[:ru:Доисторическая Сербия]]|| || ||5
|-
|[[:en:Ancient Thera]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Ancient Thessaly]]|| || || ||11
|-
|[[:en:List of ancient tribes in Illyria]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Andokides (vase painter)]]||[[:ru:Андокид (вазописец)]]||[[Անդոկիդես]]|| ||17
|-
|[[:en:Andravida]]||[[:ru:Андравида]]|| || ||19
|-
|[[:en:Nikolaos Andriakopoulos]]||[[:ru:Андриакопулос, Николаос]]|| || ||28
|-
|[[:en:Andromache (play)]]||[[:ru:Андромаха (Еврипид)]]|| || ||24
|-
|[[:en:Andromeda (mythology)]]||[[:ru:Андромеда (мифология)]]||[[Անդրոմեդա (դիցաբանություն)]]|| ||68
|-
|[[:en:Andromeda (play)]]||[[:ru:Андромеда (Еврипид)]]|| || ||7
|-
|[[:en:Andronicus of Rhodes]]||[[:ru:Андроник Родосский]]|| || ||33
|-
|[[:en:Andronikos I of Trebizond]]||[[:ru:Андроник I Гид]]|| || ||26
|-
|[[:en:Andronikos III Palaiologos]]||[[:ru:Андроник III Палеолог]]||[[Անդրոնիկոս III Կրտսեր]]|| ||47
|-
|[[:en:Andros]]||[[:ru:Андрос (остров, Греция)]]||[[Անդրոս (կղզի)]]|| ||57
|-
|[[:en:Mimis Androulakis]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Nikos Androulakis]]||[[:ru:Андрулакис, Никос]]|| || ||11
|-
|[[:en:Odysseas Androutsos]]||[[:ru:Андруцос, Одиссей]]|| || ||12
|-
|[[:en:Anemodouri]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Anemurium]]||[[:ru:Анемуриум]]|| || ||9
|-
|[[:en:George-Marios Angeletos]]||[[:ru:Ангелетос, Георгиос-Мариос]]|| || ||3
|-
|[[:en:Angelokastro (Corfu)]]|| || || ||12
|-
|[[:en:Vasiliki Angelopoulou]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Angelos]]||[[:ru:Ангелы (династия)]]||[[Անգելոսներ]]|| ||32
|-
|[[:en:Ankara]]||[[:ru:Анкара]]||[[Անկարա]]|| ||224
|-
|[[:en:Anna of Hungary (Byzantine empress)]]||[[:ru:Анна Венгерская (императрица Византии)]]|| || ||21
|-
|[[:en:Ano Lechonia]]|| || || ||10
|-
|[[:en:Ano Liosia]]||[[:ru:Ано-Льосия]]||[[Անո-Լիոսիա]]|| ||23
|-
|[[:en:Anteros]]||[[:ru:Антерос]]|| || ||33
|-
|[[:en:Pope Anterus]]||[[:ru:Антер (папа римский)]]||[[Անտերոս (Հռոմի պապ)]]|| ||75
|-
|[[:en:Anthedon (mythology)]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Anthemius]]||[[:ru:Прокопий Антемий]]|| || ||51
|-
|[[:en:Anthology of Planudes]]||[[:ru:Антология Плануда]]|| || ||10
|-
|[[:en:Anthousa, Attica]]||[[:ru:Антуса (Аттика)]]||[[Անթոուսա]]|| ||16
|-
|[[:en:Antichasia, Greece]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Antigonus II Gonatas]]||[[:ru:Антигон II Гонат]]|| || ||34
|-
|[[:en:Antikristos]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Antikyra]]||[[:ru:Андикира]]||[[Անդիկիրա]]|| ||16
|-
|[[:en:Antikythera]]||[[:ru:Андикитира (остров)]]||[[Անտիկիթիրա]]|| ||43
|-
|[[:en:Antikythera mechanism]]||[[:ru:Антикитерский механизм]]||[[Անտիկիթերայի սարք]]|| ||67
|-
|[[:en:Antikythera wreck]]||[[:ru:Антикитерский корабль]]|| || ||15
|-
|[[:en:Antiochus VII Sidetes]]||[[:ru:Антиох VII Сидет]]|| || ||36
|-
|[[:en:Antiparos]]||[[:ru:Андипарос]]|| || ||38
|-
|[[:en:Antipater of Tarsus]]||[[:ru:Антипатр из Тарса]]|| || ||20
|-
|[[:en:Antipater of Thessalonica]]||[[:ru:Антипатр Фессалоникский]]|| || ||17
|-
|[[:en:Antiphon (orator)]]||[[:ru:Антифон из Рамнунта]]|| || ||34
|-
|[[:en:Antisemitism in Greece]]|| || || ||2
|-
|[[:en:E. M. Antoniadi]]||[[:ru:Антониади, Эжен Мишель]]|| || ||35
|-
|[[:en:Rania Antonopoulou]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Aornos]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Apagorevmeno]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Apega of Nabis]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Apemosyne]]||[[:ru:Апемосина]]|| || ||12
|-
|[[:en:Aphrodite]]||[[:ru:Афродита]]||[[Աֆրոդիտե]]|| ||112
|-
|[[:en:Aphrodite of Knidos]]||[[:ru:Афродита Книдская]]|| || ||31
|-
|[[:en:Apidima Cave]]||[[:ru:Апидима]]||[[Ապիդիմա]]|| ||18
|-
|[[:en:APOEL FC]]||[[:ru:АПОЭЛ (футбольный клуб)]]||[[ԱՊՕԷԼ ՖԱ]]|| ||55
|-
|[[:en:Apollo of Piombino]]||[[:ru:Аполлон из Пьомбино]]|| || ||9
|-
|[[:en:Apollodoros (vase painter)]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Apollodorus of Athens]]||[[:ru:Аполлодор Афинский]]|| || ||49
|-
|[[:en:Apollodotus I]]|| || || ||16
|-
|[[:en:Apollon of Olympia]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Apollon Patras]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Apollon Smyrnis F.C.]]||[[:ru:Аполлон Смирнис]]|| || ||27
|-
|[[:en:Apollonia (Illyria)]]||[[:ru:Аполлония Иллирийская]]||[[Ապոլոնիա]]|| ||40
|-
|[[:en:Apollonius of Rhodes]]||[[:ru:Аполлоний Родосский]]||[[Ապոլլոնիոս Հռոդոսացի]]|| ||64
|-
|[[:en:Evangelos Apostolou]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Aratus of Sicyon]]||[[:ru:Арат Сикионский]]|| || ||26
|-
|[[:en:Arcadia (regional unit)]]||[[:ru:Аркадия (ном)]]||[[Արկադիա]]|| ||69
|-
|[[:en:Arcadian League]]|| || || ||10
|-
|[[:en:Arch of Galerius and Rotunda]]||[[:ru:Арка и гробница Галерия]]|| || ||24
|-
|[[:en:Archaeanactid dynasty]]||[[:ru:Археанактиды]]|| || ||10
|-
|[[:en:Archaeological Museum of Delos]]|| || || ||11
|-
|[[:en:Archaeological Museum of Epidaurus]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Archaeological Museum of Eretria]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Archaeological Museum of Naxos]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Archaeological Museum of Olympia]]||[[:ru:Археологический музей Олимпии]]||[[Օլիմպիայի հնագիտական թանգարան]]|| ||16
|-
|[[:en:Archaeological Museum of Rhodes]]|| || || ||11
|-
|[[:en:Archaeological Museum of Thebes]]|| || || ||11
|-
|[[:en:Archaeological Museum of Thera]]|| ||[[Սանտորինիի հնագիտական թանգարան]]|| ||9
|-
|[[:en:Archaeological Museum of Thessaloniki]]||[[:ru:Археологический музей Салоник]]||[[Սալոնիկի հնագիտական թանգարան]]|| ||22
|-
|[[:en:Archaeological Museum of Volos]]||[[:ru:Археологический музей Волоса]]|| || ||10
|-
|[[:en:Archaeological Society of Athens]]||[[:ru:Афинское археологическое общество]]|| || ||10
|-
|[[:en:Archaic Greek alphabets]]|| || || ||12
|-
|[[:en:Archelaus (play)]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Archestratus]]||[[:ru:Архестрат]]|| || ||23
|-
|[[:en:Architecture of Istanbul]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Arctinus of Miletus]]||[[:ru:Арктин Милетский]]|| || ||19
|-
|[[:en:Ardashir II]]||[[:ru:Арташир II]]|| || ||35
|-
|[[:en:Areopagus]]||[[:ru:Ареопаг]]||[[Արեոպագոս]]|| ||54
|-
|[[:en:Areopagus sermon]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Areopoli]]||[[:ru:Ареополис]]||[[Արեոպոլիս]]|| ||21
|-
|[[:en:Aretaeus of Cappadocia]]||[[:ru:Аретей из Каппадокии]]|| || ||28
|-
|[[:en:Aretas III]]||[[:ru:Арета III Филэллин]]|| || ||18
|-
|[[:en:Arete]]||[[:ru:Арете]]|| || ||22
|-
|[[:en:Areti, Elis]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Argead dynasty]]||[[:ru:Аргеады]]|| || ||35
|-
|[[:en:Argentina–Greece relations]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Argonautica]]||[[:ru:Аргонавтика]]|| || ||32
|-
|[[:en:Argonauts]]||[[:ru:Аргонавты]]||[[Արգոնավորդներ]]|| ||69
|-
|[[:en:Argostoli]]||[[:ru:Аргостолион]]||[[Արգոստոլիոն]]|| ||38
|-
|[[:en:John Argyropoulos]]||[[:ru:Иоанн Аргиропул]]|| || ||28
|-
|[[:en:Romanos III Argyros]]||[[:ru:Роман III Аргир]]|| || ||48
|-
|[[:en:Ariadne (empress)]]||[[:ru:Ариадна (дочь Льва I)]]|| || ||25
|-
|[[:en:Arion]]||[[:ru:Арион (поэт)]]||[[Արիոն (բանաստեղծ)]]|| ||35
|-
|[[:en:Aristaeus]]||[[:ru:Аристей (мифология)]]||[[Արիստես]]|| ||36
|-
|[[:en:Aristander]]||[[:ru:Аристандр]]|| || ||12
|-
|[[:en:Aristarchus of Samos]]||[[:ru:Аристарх Самосский]]||[[Արիստարքոս Սամոսցի]]||այո||70
|-
|[[:en:Aristides]]||[[:ru:Аристид]]||[[Արիստիդես]]|| ||44
|-
|[[:en:Aelius Aristides]]||[[:ru:Элий Аристид]]|| || ||27
|-
|[[:en:Aristippus]]||[[:ru:Аристипп]]|| || ||67
|-
|[[:en:Aristogeiton (orator)]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Aristophanes (vase painter)]]||[[:ru:Аристофан (вазописец)]]|| || ||9
|-
|[[:en:Aristotelous Square]]||[[:ru:Площадь Аристотеля]]||[[Արիստոտելի հրապարակ (Սալոնիկ)]]|| ||17
|-
|[[:en:Aristotle's views on women]]|| || || ||10
|-
|[[:en:Aristoxenus]]||[[:ru:Аристоксен]]|| || ||37
|-
|[[:en:Arkadi Monastery]]||[[:ru:Аркади]]||[[Արկադի]]|| ||21
|-
|[[:en:Arkalochori Axe]]||[[:ru:Лабрис из Аркалохори]]|| || ||12
|-
|[[:en:Arkas]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Arkesilas Painter]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Josef Ludwig von Armansperg]]||[[:ru:Армансперг, Йозеф Людвиг]]||[[Յոզեֆ Լյուդվիգ Արմանսպերգ]]|| ||20
|-
|[[:en:Armatoloi]]||[[:ru:Арматолы]]|| || ||14
|-
|[[:en:Armenia–Greece relations]]||[[:ru:Армяно-греческие отношения]]||[[Հայ-հունական հարաբերություններ]]|| ||9
|-
|[[:en:Armenians in Greece]]||[[:ru:Армяне в Греции]]||[[Հայերը Հունաստանում]]|| ||9
|-
|[[:en:Armistice of Salonica]]||[[:ru:Салоникское перемирие]]|| || ||23
|-
|[[:en:Aromanian question]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Aromanians]]||[[:ru:Аромуны]]||[[Առումիններ]]|| ||47
|-
|[[:en:Aromanians in Greece]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Gerasimos Arsenis]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Modern Greek art]]|| ||[[Հունական ժամանակակից արվեստ]]|| ||7
|-
|[[:en:Arta (regional unit)]]|| || || ||16
|-
|[[:en:Arta–Volos line]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Arta, Greece]]||[[:ru:Арта (город, Греция)]]|| || ||51
|-
|[[:en:Artemidorus]]||[[:ru:Артемидор Далдианский]]|| || ||27
|-
|[[:en:Artemisia II of Caria]]||[[:ru:Артемисия II]]|| || ||27
|-
|[[:en:Artemision Bronze]]||[[:ru:Посейдон с мыса Артемисион]]|| || ||21
|-
|[[:en:Arts in Rome]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Arvanites]]||[[:ru:Арваниты]]|| || ||28
|-
|[[:en:Arvanitika]]||[[:ru:Арнаутский диалект]]|| || ||23
|-
|[[:en:Aryballos]]||[[:ru:Арибалл]]||[[Արիբալլոս]]|| ||26
|-
|[[:en:Arybbas of Epirus]]||[[:ru:Арриб]]|| || ||20
|-
|[[:en:Asclepiades of Bithynia]]||[[:ru:Асклепиад Вифинский]]||[[Ասկլեպիադես Բյութանացի]]|| ||22
|-
|[[:en:Asi Gonia]]||[[:ru:Аси-Гонья]]|| || ||11
|-
|[[:en:Alexandra Asimaki]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Askio, Kozani]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Askos (pottery vessel)]]||[[:ru:Аскос]]|| || ||22
|-
|[[:en:Asopus]]||[[:ru:Асоп (мифология)]]|| || ||33
|-
|[[:en:Aspasia]]||[[:ru:Аспасия]]||[[Ասպասիա]]|| ||56
|-
|[[:en:Aspis]]||[[:ru:Гоплон]]|| || ||21
|-
|[[:en:Aspropyrgos]]||[[:ru:Аспропиргос]]||[[Ասպրոպիրգոս]]|| ||25
|-
|[[:en:Assemblywomen]]||[[:ru:Женщины в народном собрании]]|| || ||29
|-
|[[:en:Asteas]]||[[:ru:Астей (вазописец)]]|| || ||11
|-
|[[:en:Asteria (mythology)]]|| || || ||16
|-
|[[:en:Astypalaia]]||[[:ru:Астипалея]]|| || ||40
|-
|[[:en:Ateas]]||[[:ru:Атей]]||[[Աթեոս]]|| ||16
|-
|[[:en:ATEbank]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Athanasius of Alexandria]]||[[:ru:Афанасий Великий]]||[[Աթանաս Ալեքսանդրացի]]|| ||74
|-
|[[:en:Athena Parthenos]]||[[:ru:Афина Парфенос]]|| || ||28
|-
|[[:en:Athena Promachos]]||[[:ru:Афина Промахос]]||[[Աթենաս Պրոմաքոսի արձան]]|| ||27
|-
|[[:en:Athenagoras I of Constantinople]]||[[:ru:Афинагор (патриарх Константинопольский)]]|| || ||36
|-
|[[:en:Athenian coup of 411 BC]]||[[:ru:Переворот Четырёхсот]]|| || ||18
|-
|[[:en:Athenian pederasty]]|| || || ||12
|-
|[[:en:Athenian Treasury]]|| || || ||12
|-
|[[:en:Athens Charter]]||[[:ru:Афинская хартия]]|| || ||27
|-
|[[:en:Athens Exchange]]||[[:ru:Фондовая биржа Афин]]|| || ||22
|-
|[[:en:Athens International Airport]]||[[:ru:Элефтериос Венизелос (аэропорт)]]|| || ||54
|-
|[[:en:Athens Mass Transit System]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Athens Metro]]||[[:ru:Афинский метрополитен]]|| || ||45
|-
|[[:en:Athens Prefecture]]||[[:ru:Афины (ном)]]||[[Աթենք (նոմոս)]]|| ||32
|-
|[[:en:Athens railway station]]|| || || ||14
|-
|[[:en:Athens School of Fine Arts]]||[[:ru:Афинская школа изящных искусств]]||[[Աթենքի գեղարվեստի դպրոց]]|| ||13
|-
|[[:en:Athens University of Economics and Business]]||[[:ru:Афинский университет экономики и бизнеса]]||[[Աթենքի էկոնոմիկայի և բիզնեսի համալսարան]]|| ||18
|-
|[[:en:Athens War Museum]]||[[:ru:Военный музей (Афины)]]||[[Պատերազմների թանգարան (Աթենք)]]|| ||16
|-
|[[:en:Athens–Piraeus Electric Railways]]||[[:ru:ISAP]]|| || ||7
|-
|[[:en:Athletics at the 2004 Summer Olympics – Women's shot put]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Athonite Academy]]||[[:ru:Афониад]]|| || ||6
|-
|[[:en:Athryilatus]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Atik Mustafa Pasha Mosque]]||[[:ru:Церковь Святой Фёклы]]|| || ||13
|-
|[[:en:Atlantis]]||[[:ru:Атлантида]]||[[Ատլանտիդա]]|| ||96
|-
|[[:en:Atsiapat]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Michael Attaleiates]]||[[:ru:Михаил Атталиат]]|| || ||28
|-
|[[:en:Kingdom of Pergamon]]||[[:ru:Пергамское царство]]|| || ||22
|-
|[[:en:Attalus II Philadelphus]]||[[:ru:Аттал II]]||[[Ատտալոս II]]||այո||34
|-
|[[:en:Attalus I]]||[[:ru:Аттал I Сотер]]||[[Ատտալոս I Սոտեր]]|| ||38
|-
|[[:en:Attic numerals]]||[[:ru:Аттическая система счисления]]||[[Աթենական թվային համակարգ]]|| ||14
|-
|[[:en:Attic orators]]||[[:ru:Канон десяти аттических ораторов]]|| || ||22
|-
|[[:en:Attic talent]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Attica]]||[[:ru:Аттика]]||[[Ատտիկե]]||այո||78
|-
|[[:en:Attica (region)]]||[[:ru:Аттика (периферия)]]||[[Ատտիկա]]|| ||50
|-
|[[:en:Atticism]]||[[:ru:Аттикизм]]||[[Ատտիկիզմ]]|| ||21
|-
|[[:en:Herodes Atticus]]||[[:ru:Герод Аттик]]||[[Հերովդես Ատտիկացի]]|| ||35
|-
|[[:en:Attis]]||[[:ru:Аттис]]|| || ||38
|-
|[[:en:Romulus Augustulus]]||[[:ru:Ромул Август]]||[[Հռոմուլոս Օգոստուլոս]]|| ||77
|-
|[[:en:Australia–Greece relations]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Australian Archaeological Institute at Athens]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Austrian Archaeological Institute at Athens]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Autolycus]]||[[:ru:Автолик]]||[[Ավտոլիկոս]]|| ||33
|-
|[[:en:Autolycus of Pitane]]||[[:ru:Автолик из Питаны]]|| || ||31
|-
|[[:en:Autonomous Republic of Northern Epirus]]||[[:ru:Автономная Республика Северного Эпира]]||[[Հյուսիսային Էպիրոսի Ինքնավար Հանրապետություն]]|| ||24
|-
|[[:en:Arsenios Autoreianos]]||[[:ru:Арсений Авториан]]|| || ||15
|-
|[[:en:Evangelos Averoff]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Axioupoli]]||[[:ru:Аксьюполис]]||[[Աքսյուպոլիս]]|| ||19
|-
|[[:en:Aydın Karşılaması]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Bacchic art]]||[[:ru:Дионис]]||[[Դիոնիսոս]]|| ||94
|-
|[[:en:Bacchylides]]||[[:ru:Вакхилид]]||[[Բակքիլիդես]]|| ||44
|-
|[[:en:Background of the Greek War of Independence]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Bahram V]]||[[:ru:Бахрам V]]||[[Վռամ Ե]]||այո||46
|-
|[[:en:Baiounitai]]||[[:ru:Ваюниты]]|| || ||10
|-
|[[:en:Amalia Bakas]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Baklahorani]]||[[:ru:Баклахорани]]|| || ||8
|-
|[[:en:Balkan Jews]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Balkan League]]||[[:ru:Балканский союз]]||[[Բալկանյան դաշինք]]|| ||52
|-
|[[:en:Balkans campaign (World War II)]]||[[:ru:Балканская кампания]]|| || ||36
|-
|[[:en:Ballos]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Aristides Baltas]]||[[:ru:Балтас, Аристидис]]|| || ||7
|-
|[[:en:Baltimore Painter]]||[[:ru:Балтиморский вазописец]]|| || ||8
|-
|[[:en:Ioannis Banias]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Bank of Cyprus]]||[[:ru:Банк Кипра]]||[[Կիպրոսի բանկ]]|| ||17
|-
|[[:en:Banking in Greece]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Barbayianakis]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Barberini ivory]]||[[:ru:Диптих Барберини]]|| || ||13
|-
|[[:en:Philippikos Bardanes]]||[[:ru:Филиппик]]||[[Փիլիպպիկոս Վարդան]]|| ||49
|-
|[[:en:Bardas]]||[[:ru:Варда]]||[[Վարդաս Մամիկոնյան]]|| ||23
|-
|[[:en:Francesco Barozzi]]||[[:ru:Бароцци, Франческо]]|| || ||17
|-
|[[:en:Basiliscus]]||[[:ru:Василиск (император)]]||[[Վասիլիսկոս]]|| ||51
|-
|[[:en:Bassae]]|| || || ||23
|-
|[[:en:Cassianus Bassus]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Batea (mythology)]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Batsi]]||[[:ru:Саламин]]||[[Սալամին]]|| ||60
|-
|[[:en:Battle of Abydos]]||[[:ru:Битва при Абидосе]]|| || ||14
|-
|[[:en:Battle of Aegospotami]]||[[:ru:Сражение при Эгоспотамах]]|| || ||28
|-
|[[:en:Battle of Ajnadayn]]|| || || ||23
|-
|[[:en:Battle of Akroinon]]||[[:ru:Битва при Акроиноне]]|| || ||22
|-
|[[:en:Battle of Amioun]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Battle of Anchialus (763)]]|| || || ||13
|-
|[[:en:Battle of Artemisium]]||[[:ru:Битва при Артемисии]]|| || ||32
|-
|[[:en:Battle of Asculum]]||[[:ru:Битва при Аускуле (279 до н. э.)]]|| || ||25
|-
|[[:en:Battle of Bapheus]]||[[:ru:Бафейская битва]]|| || ||28
|-
|[[:en:Battle of Beroia]]||[[:ru:Битва при Берое]]|| || ||18
|-
|[[:en:Battle of Bizani]]||[[:ru:Битва при Бизани]]||[[Բիզանիի ճակատամարտ]]|| ||12
|-
|[[:en:Battle of Bosra]]|| || || ||13
|-
|[[:en:Battle of Boulgarophygon]]||[[:ru:Битва при Булгарофигоне]]|| || ||18
|-
|[[:en:Battle of Carthage (698)]]||[[:ru:Битва при Карфагене (698)]]|| || ||14
|-
|[[:en:Battle of Corinth (146 BC)]]||[[:ru:Битва при Левкопетре]]|| || ||22
|-
|[[:en:Battle of Crete]]||[[:ru:Критская операция]]||[[Կրետեի ռազմագործողություն]]|| ||44
|-
|[[:en:Battle of Ctesiphon (363)]]|| || || ||16
|-
|[[:en:Battle of Dara]]||[[:ru:Сражение при Даре]]|| || ||27
|-
|[[:en:Battle of Demetritzes]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Battle of Deres]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Battle of Dumlupınar]]||[[:ru:Битва при Думлупынаре]]||[[Դումլուփընարի ճակատամարտ]]|| ||16
|-
|[[:en:Battle of Elaia–Kalamas]]||[[:ru:Сражение при Элея-Каламас]]|| || ||6
|-
|[[:en:Battle of Elli]]||[[:ru:Сражение у Элли]]|| || ||12
|-
|[[:en:Battle of Haliartus]]||[[:ru:Битва при Галиарте]]|| || ||15
|-
|[[:en:Battle of Halmyros]]||[[:ru:Битва при Кефиссе]]|| || ||11
|-
|[[:en:Battle of Heliopolis]]|| || || ||13
|-
|[[:en:Battle of Hill 731]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Battle of Himara]]||[[:ru:Сражение при Химаре]]|| || ||4
|-
|[[:en:Battle of Himera (480 BC)]]||[[:ru:Битва при Гимере]]|| || ||25
|-
|[[:en:Battle of Ipsus]]||[[:ru:Битва при Ипсе]]|| || ||36
|-
|[[:en:Battle of Katasyrtai]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Battle of Kilkis–Lachanas]]||[[:ru:Битва под Килкисом]]|| || ||10
|-
|[[:en:Battle of Klokotnitsa]]||[[:ru:Битва при Клокотнице]]|| || ||20
|-
|[[:en:Battle of Kos]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Battle of Kresna Gorge]]||[[:ru:Сражение в Кресненском ущелье]]|| || ||10
|-
|[[:en:Battle of Lade]]||[[:ru:Битва при Ладе]]|| || ||25
|-
|[[:en:Battle of Lalakaon]]||[[:ru:Битва при Лалакаоне]]||[[Լալակաոնի ճակատամարտ]]|| ||18
|-
|[[:en:Battle of Lechaeum]]||[[:ru:Битва при Лехее]]|| || ||17
|-
|[[:en:Battle of Lemnos (1913)]]||[[:ru:Сражение при Лемносе (1913)]]|| || ||13
|-
|[[:en:Battle of Leros]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Battle of Leuctra]]||[[:ru:Битва при Левктрах]]|| || ||36
|-
|[[:en:Battle of Levounion]]||[[:ru:Битва при Левунионе]]|| || ||19
|-
|[[:en:Battle of Litosoria]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Battle of Makryplagi]]||[[:ru:Битва при Макри-Плаги]]|| || ||7
|-
|[[:en:Battle of Maleme]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Battle of Mantinea (362 BC)]]||[[:ru:Битва при Мантинее (362 до н. э.)]]|| || ||21
|-
|[[:en:Battle of Mantinea (418 BC)]]||[[:ru:Битва при Мантинее (418 до н. э.)]]|| || ||17
|-
|[[:en:Battle of Maraj-al-Debaj]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Battle of Marcellae]]|| || || ||10
|-
|[[:en:Battle of Megalopolis]]||[[:ru:Битва при Мегалополе]]|| || ||17
|-
|[[:en:Battle of Meligalas]]||[[:ru:Бой за Мелигалас]]|| || ||4
|-
|[[:en:Battle of Messene]]||[[:ru:Взятие Мессаны]]|| || ||10
|-
|[[:en:Battle of Morava–Ivan]]||[[:ru:Сражение при Морова-Иван]]|| || ||3
|-
|[[:en:Battle of Mount Olympus]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Battle of Mu'tah]]||[[:ru:Битва при Муте]]|| || ||34
|-
|[[:en:Battle of Mycale]]||[[:ru:Битва при Микале]]|| || ||38
|-
|[[:en:Battle of Myonessus]]|| || || ||13
|-
|[[:en:Battle of Myriokephalon]]||[[:ru:Битва при Мириокефале]]||[[Միրիոկեֆալոնի ճակատամարտ]]|| ||30
|-
|[[:en:Battle of Nemea]]||[[:ru:Битва при Немее]]|| || ||16
|-
|[[:en:Battle of Nikiou]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Battle of Nineveh (627)]]||[[:ru:Битва при Ниневии]]||[[Նինվեի ճակատամարտ (627)]]||այո||32
|-
|[[:en:Battle of Ongal]]||[[:ru:Битва при Онгале]]|| || ||17
|-
|[[:en:Battle of Pelagonia]]||[[:ru:Битва при Пелагонии]]|| || ||20
|-
|[[:en:Battle of Pelekanon]]||[[:ru:Битва при Пелеканоне]]|| || ||22
|-
|[[:en:Battle of Pindus]]||[[:ru:Сражение на Пинде]]|| || ||8
|-
|[[:en:Battle of Piraeus]]||[[:ru:Битва при Пирее]]|| || ||7
|-
|[[:en:Battle of Potidaea]]||[[:ru:Осада Потидеи]]|| || ||20
|-
|[[:en:Battle of Prinitza]]||[[:ru:Битва при Принице]]|| || ||7
|-
|[[:en:Battle of Pylos]]||[[:ru:Битва при Пилосе]]|| || ||17
|-
|[[:en:Battle of Rusokastro]]||[[:ru:Битва при Русокастро]]|| || ||12
|-
|[[:en:Battle of Salamis]]||[[:ru:Битва при Саламине]]||[[Սալամինի ճակատամարտ]]|| ||61
|-
|[[:en:Battle of Sarantaporo]]||[[:ru:Битва при Сарантапоро]]|| || ||12
|-
|[[:en:Battle of Shirimni]]||[[:ru:Битва у Ширимни]]|| || ||9
|-
|[[:en:Battle of Sirmium]]||[[:ru:Сирмианская битва]]|| || ||14
|-
|[[:en:Battle of Sphacteria]]||[[:ru:Битва на острове Сфактерия]]|| || ||20
|-
|[[:en:Battle of Taginae]]|| || || ||23
|-
|[[:en:Battle of the Eurymedon]]||[[:ru:Битва при Эвримедонте]]|| || ||23
|-
|[[:en:Battle of the Gates of Trajan]]||[[:ru:Битва у Траяновых ворот]]|| || ||19
|-
|[[:en:Battle of the Metaxas Line]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Battle of the Persian Gate]]||[[:ru:Битва при Персидских воротах]]|| || ||26
|-
|[[:en:Battle of the Uxian Defile]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Battle of the Volturnus]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Battle of Thermopylae (1941)]]|| || || ||14
|-
|[[:en:Battle of Trahili]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Battle of Tricamarum]]||[[:ru:Битва при Трикамаре]]|| || ||21
|-
|[[:en:Battle of Valtetsi]]||[[:ru:Сражение при Валтеци]]|| || ||6
|-
|[[:en:Battle of Yenidje]]||[[:ru:Битва при Яннице]]|| || ||12
|-
|[[:en:Beatrice of Sicily, Latin Empress]]||[[:ru:Беатриса Сицилийская (1252—1275)]]|| || ||13
|-
|[[:en:Belgian School at Athens]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Belly Amphora by the Andokides Painter (Munich 2301)]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Belus (Egyptian)]]||[[:ru:Бел (сын Посейдона)]]||[[Բել (Պոսեյդոնի որդի)]]|| ||27
|-
|[[:en:Emmanouil Benakis]]|| ||[[Էմանուիլ Բենակիս]]|| ||5
|-
|[[:en:Bendidia]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Benitses]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Berlin Painter]]||[[:ru:Берлинский вазописец]]|| || ||13
|-
|[[:en:Bessarion]]||[[:ru:Виссарион Никейский]]|| || ||38
|-
|[[:en:Beyoğluspor]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Antonis Bezas]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Biamax]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Bias of Priene]]||[[:ru:Биант Приенский]]|| || ||50
|-
|[[:en:Billboard Greece]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Bion of Abdera]]||[[:ru:Бион из Абдеры]]|| || ||13
|-
|[[:en:Bithynia]]||[[:ru:Вифиния]]||[[Բյութանիա]]|| ||62
|-
|[[:en:Blachernae]]||[[:ru:Влахерны]]|| || ||16
|-
|[[:en:Carl Blegen]]||[[:ru:Блеген, Карл]]|| || ||19
|-
|[[:en:Bodrum Mosque]]||[[:ru:Мирелейон]]|| || ||20
|-
|[[:en:Boeotia]]||[[:ru:Беотия]]||[[Բեոտիա]]|| ||57
|-
|[[:en:Basil Boioannes]]|| || || ||18
|-
|[[:en:Bomolochus]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Boniface I, Marquis of Montferrat]]||[[:ru:Бонифаций I Монферратский]]|| || ||33
|-
|[[:en:Bonteika]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Bosporan Kingdom]]||[[:ru:Боспорское царство]]|| || ||44
|-
|[[:en:Kitsos Botsaris]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Markos Botsaris]]||[[:ru:Боцарис, Маркос]]|| || ||18
|-
|[[:en:Laskarina Bouboulina]]||[[:ru:Бубулина, Ласкарина]]||[[Լասկարինա Բուբուլինա]]|| ||28
|-
|[[:en:Boule (ancient Greece)]]||[[:ru:Буле]]|| || ||33
|-
|[[:en:Bouleuterion]]||[[:ru:Булевтерий]]||[[Բուլեվտերիա]]|| ||28
|-
|[[:en:Bouleutic oath]]||[[:ru:Клятва булевта]]|| || ||5
|-
|[[:en:Charles-Denis Bourbaki]]||[[:ru:Бурбаки, Шарль Дени]]|| || ||18
|-
|[[:en:Bourtzi Castle]]||[[:ru:Бурдзион]]|| || ||15
|-
|[[:en:Brauroneion]]||[[:ru:Бравронейон]]|| || ||17
|-
|[[:en:Brides (2004 film)]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Brigandage]]||[[:ru:Разбой]]|| || ||23
|-
|[[:en:British School at Athens]]||[[:ru:Британская школа в Афинах]]|| || ||12
|-
|[[:en:Broteas]]||[[:ru:Бротей]]|| || ||17
|-
|[[:en:Olga Broumas]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Robert Browning (Byzantinist)]]||[[:ru:Браунинг, Роберт (историк)]]|| || ||8
|-
|[[:en:Bryges]]||[[:ru:Бриги]]|| || ||11
|-
|[[:en:Brygos]]|| || || ||13
|-
|[[:en:Brygos Painter]]||[[:ru:Бриг (вазописец)]]|| || ||15
|-
|[[:en:Bryn Mawr Painter]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Bryson of Heraclea]]||[[:ru:Брисон Гераклейский]]|| || ||12
|-
|[[:en:Bulgari]]||[[:ru:Bulgari]]||[[Bulgari]]|| ||42
|-
|[[:en:Esau de' Buondelmonti]]||[[:ru:Исав де Буондельмонти]]|| || ||17
|-
|[[:en:Christophoros Burgaris]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Burgas–Alexandroupoli pipeline]]||[[:ru:Трансбалканский трубопровод]]|| || ||7
|-
|[[:en:Burning of Smyrna]]||[[:ru:Резня в Смирне]]||[[Զմյուռնիայի աղետ (1922)]]|| ||27
|-
|[[:en:Buskin]]||[[:ru:Котурн]]|| || ||23
|-
|[[:en:Byllis]]|| || || ||16
|-
|[[:en:Lord Byron]]||[[:ru:Байрон, Джордж Гордон]]||[[Ջորջ Բայրոն]]|| ||202
|-
|[[:en:Lord Byron in popular culture]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Byzantine army]]||[[:ru:Армия Византийской империи]]||[[Բյուզանդական կայսրության բանակ]]|| ||25
|-
|[[:en:Byzantine Bath (Thessaloniki)]]||[[:ru:Византийские бани (Фессалоники)]]|| || ||15
|-
|[[:en:Byzantine calendar]]||[[:ru:Византийский календарь]]||[[Բյուզանդական շրջան]]|| ||38
|-
|[[:en:Byzantine civil war of 1341–1347]]||[[:ru:Гражданская война в Византии (1341—1347)]]|| || ||19
|-
|[[:en:Byzantine civil war of 1352–1357]]||[[:ru:Гражданская война в Византии (1352—1357)]]|| || ||10
|-
|[[:en:Byzantine civilisation in the 12th century]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Byzantine coinage]]||[[:ru:Византийские монеты]]|| || ||17
|-
|[[:en:Byzantine commonwealth]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Byzantine Crete]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Byzantine dance]]||[[:ru:Византийский танец]]|| || ||7
|-
|[[:en:Byzantine Dark Ages]]||[[:ru:Тёмные века (Византия)]]|| || ||5
|-
|[[:en:Byzantine diplomacy]]||[[:ru:Византийская дипломатия]]|| || ||12
|-
|[[:en:Byzantine dress]]||[[:ru:Византийский светский костюм]]|| || ||13
|-
|[[:en:Byzantine economy]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Byzantine Empire under the Amorian dynasty]]|| || || ||10
|-
|[[:en:Byzantine Empire under the Angelos dynasty]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Byzantine Empire under the Doukas dynasty]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Byzantine Empire under the Leonid dynasty]]|| || || ||10
|-
|[[:en:Byzantine Empire under the Nikephorian dynasty]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Byzantine Empire under the Palaiologos dynasty]]||[[:ru:История Византийской империи (1261—1453)]]|| || ||11
|-
|[[:en:Byzantine glass]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Byzantine Iconoclasm]]||[[:ru:Иконоборчество в Византии]]|| || ||37
|-
|[[:en:Byzantine law]]||[[:ru:Византийское право]]||[[Բյուզանդական իրավունք]]|| ||14
|-
|[[:en:Byzantine lyra]]||[[:ru:Византийская лира]]|| || ||10
|-
|[[:en:Byzantine medicine]]||[[:ru:Византийская медицина]]|| || ||10
|-
|[[:en:Byzantine music]]||[[:ru:Византийская музыка]]|| || ||19
|-
|[[:en:Byzantine navy]]||[[:ru:Византийский флот]]|| || ||24
|-
|[[:en:Byzantine science]]||[[:ru:Византийская наука]]|| || ||11
|-
|[[:en:Byzantine senate]]||[[:ru:Сенат Византии]]|| || ||24
|-
|[[:en:Byzantine-Mongol Alliance]]||[[:ru:Византийско-монгольские отношения]]|| || ||7
|-
|[[:en:Byzantine–Bulgarian treaty of 716]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Byzantine–Bulgarian treaty of 815]]||[[:ru:Болгаро-византийский договор (815/816)]]|| || ||9
|-
|[[:en:Byzantine–Bulgarian war of 913–927]]|| ||[[913–927 թվականների բյուզանդա-բուլղարական պատերազմ]]|| ||8
|-
|[[:en:Byzantine–Georgian wars]]||[[:ru:Византийско-грузинская война (1014—1023)]]||[[Բյուզանդա-վրացական պատերազմ]]|| ||12
|-
|[[:en:Byzantine–Sasanian War of 572–591]]||[[:ru:Ирано-византийская война (572—591)]]|| || ||17
|-
|[[:en:Byzantine–Seljuk wars]]||[[:ru:Византийско-сельджукские войны]]|| || ||20
|-
|[[:en:Byzantine–Venetian treaty of 1082]]|| || || ||10
|-
|[[:en:Byzas]]||[[:ru:Визант]]|| || ||25
|-
|[[:en:Cabinet of Antonis Samaras]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Cabinet of George Papandreou]]||[[:ru:Правительство Йоргоса Папандреу]]|| || ||10
|-
|[[:en:Cabinet of Greece]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Cabinet of Kyriakos Mitsotakis]]||[[:ru:Кабинет Мицотакиса]]|| || ||9
|-
|[[:en:Cabinet of Lucas Papademos]]||[[:ru:Правительство Лукаса Пападимоса]]|| || ||11
|-
|[[:en:Cabriole leg]]||[[:ru:Кабриоль (стиль)]]||[[Կաբրիոլ (ոճ)]]|| ||7
|-
|[[:en:Caeneus]]||[[:ru:Кеней]]|| || ||26
|-
|[[:en:Calamis (5th century BC)]]||[[:ru:Каламид]]|| || ||18
|-
|[[:en:Call Me (Anna Vissi song)]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Maria Callas]]||[[:ru:Мария Каллас]]||[[Մարիա Կալաս]]|| ||84
|-
|[[:en:Callimachus (sculptor)]]||[[:ru:Каллимах (скульптор)]]|| || ||18
|-
|[[:en:Calliope]]||[[:ru:Каллиопа]]||[[Կալլիոպե]]|| ||54
|-
|[[:en:Callippus]]||[[:ru:Каллипп]]|| || ||29
|-
|[[:en:Calocaerus]]||[[:ru:Калокер]]||[[Կալոկեր]]|| ||13
|-
|[[:en:Caloyers]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Calydon]]||[[:ru:Калидон]]|| || ||26
|-
|[[:en:Campaspe]]||[[:ru:Кампаспа]]|| || ||16
|-
|[[:en:Canadian Institute in Greece]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Canephoria]]||[[:ru:Канефора]]|| || ||12
|-
|[[:en:Capaneus]]||[[:ru:Капаней]]|| || ||26
|-
|[[:en:Cape Matapan]]||[[:ru:Тенарон]]|| || ||34
|-
|[[:en:Capitulary]]||[[:ru:Капитулярии]]||[[Կապիտուլարներ]]|| ||16
|-
|[[:en:Cappadocia]]||[[:ru:Каппадокия]]||[[Կապադովկիա]]|| ||99
|-
|[[:en:Cappadocia (Roman province)]]||[[:ru:Каппадокия (римская провинция)]]|| || ||22
|-
|[[:en:Cappadocian Greek]]||[[:ru:Каппадокийский диалект греческого языка]]|| || ||24
|-
|[[:en:Capture of Klisura Pass]]||[[:ru:Занятие ущелья Кельцюра]]|| || ||5
|-
|[[:en:Caradja]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Constantin Carathéodory]]||[[:ru:Каратеодори, Константин]]||[[Կոնստանտին Կարատեոդորի]]|| ||37
|-
|[[:en:Caretaker Cabinet of Panagiotis Pikrammenos]]||[[:ru:Правительство Панайотиса Пикрамменоса]]|| || ||6
|-
|[[:en:Carian alphabets]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Carians]]||[[:ru:Карийцы]]|| || ||14
|-
|[[:en:Carlo I Tocco]]||[[:ru:Карло I Токко]]|| || ||16
|-
|[[:en:Carmagnola (Venice)]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Carneades]]||[[:ru:Карнеад]]|| || ||41
|-
|[[:en:Caryatid]]||[[:ru:Кариатида]]||[[Կարիատիդ]]|| ||48
|-
|[[:en:Caspian expeditions of the Rus']]||[[:ru:Каспийские походы русов]]|| || ||17
|-
|[[:en:Cassandreia]]||[[:ru:Кассандрия]]|| || ||14
|-
|[[:en:John Cassavetes]]||[[:ru:Кассаветис, Джон]]|| || ||47
|-
|[[:en:Catalan Company]]||[[:ru:Каталонская компания Востока]]|| || ||22
|-
|[[:en:Catalogue of Women]]||[[:ru:Каталог женщин]]|| || ||19
|-
|[[:en:Catania]]||[[:ru:Катания]]||[[Կատանիա]]|| ||124
|-
|[[:en:Catherine of Bulgaria]]||[[:ru:Екатерина Болгарская]]|| || ||15
|-
|[[:en:Catholic Church]]||[[:ru:Католическая церковь]]||[[Կաթոլիկ եկեղեցի]]|| ||188
|-
|[[:en:Catreus]]||[[:ru:Катрей]]|| || ||25
|-
|[[:en:Caucasus Greeks]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Caucones]]||[[:ru:Кавконы]]|| || ||10
|-
|[[:en:Constantine P. Cavafy]]||[[:ru:Кавафис, Константинос]]||[[Կոնստանտինոս Կավաֆիս]]|| ||63
|-
|[[:en:Cave of Euripides]]||[[:ru:Пещера Еврипида]]||[[Եվրիպիդեսի քարանձավ]]|| ||19
|-
|[[:en:Cave of the Apocalypse]]||[[:ru:Пещера Апокалипсиса]]||[[Ապոկալիպսիսի քարանձավ]]|| ||23
|-
|[[:en:Cecrops I]]||[[:ru:Кекропс (сын Геи)]]|| || ||31
|-
|[[:en:Celestyal Cruises]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Cella]]||[[:ru:Целла]]|| || ||32
|-
|[[:en:Celtic settlement of Southeast Europe]]||[[:ru:Галльское нашествие на Балканы]]||[[Գալերի ներխուժումը Բալկանյան թերակղզի]]|| ||25
|-
|[[:en:Central Greece]]||[[:ru:Средняя Греция]]|| || ||26
|-
|[[:en:Central Greece (region)]]||[[:ru:Центральная Греция]]||[[Կենտրոնական Հունաստան (պերիֆերիա)]]|| ||63
|-
|[[:en:Central Macedonia]]||[[:ru:Центральная Македония]]||[[Կենտրոնական Մակեդոնիա (Հունաստան)]]|| ||72
|-
|[[:en:Centre Union]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Cornelius the Centurion]]||[[:ru:Корнилий (сотник)]]|| || ||27
|-
|[[:en:Centurione II Zaccaria]]||[[:ru:Чентурионе II Дзаккария]]|| || ||10
|-
|[[:en:Cephalonia]]||[[:ru:Кефалиния]]|| || ||65
|-
|[[:en:Cephalonia Prefecture]]||[[:ru:Кефалиния (ном)]]|| || ||24
|-
|[[:en:Cephalus]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Cephissus (Boeotia)]]||[[:ru:Кифисос (река, впадает в Илики)]]|| || ||17
|-
|[[:en:Ceremonies of ancient Greece]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Chaeronea]]||[[:ru:Херония]]|| || ||37
|-
|[[:en:Chainides]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Chaldean Oracles]]||[[:ru:Халдейские оракулы]]|| || ||13
|-
|[[:en:Yannoulis Chalepas]]||[[:ru:Халепас, Яннулис]]||[[Յանուլիս Հալեպաս]]|| ||8
|-
|[[:en:Kostas Chalkias]]||[[:ru:Халкиас, Константинос]]||[[Կոնստանտինոս Խալկիաս]]|| ||38
|-
|[[:en:Chalkotheke]]||[[:ru:Халкотека]]|| || ||14
|-
|[[:en:Cham Albanian collaboration with the Axis]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Cham Albanians]]|| || || ||20
|-
|[[:en:Cham issue]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Chameria Battalion]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Chania]]||[[:ru:Ханья]]||[[Խանիա]]|| ||70
|-
|[[:en:Chaniotis]]|| || || ||15
|-
|[[:en:Chaonia]]|| || || ||11
|-
|[[:en:Chaonians]]|| || || ||11
|-
|[[:en:Peter Charanis]]||[[:ru:Харанис, Питер]]||[[Պիտեր Խարանիս]]|| ||9
|-
|[[:en:Charax Spasinu]]|| || || ||15
|-
|[[:en:Charidemus]]||[[:ru:Харидем]]|| || ||9
|-
|[[:en:Charition mime]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Charlemagne]]||[[:ru:Карл Великий]]||[[Կառլոս Մեծ]]|| ||166
|-
|[[:en:Charles I of Anjou]]||[[:ru:Карл I Анжуйский]]||[[Կառլ I (Երուսաղեմի արքա)]]|| ||55
|-
|[[:en:Charmides (dialogue)]]||[[:ru:Хармид (Платон)]]|| || ||29
|-
|[[:en:Charon]]||[[:ru:Харон (мифология)]]||[[Քարոն (դիցաբանություն)]]|| ||61
|-
|[[:en:Chartophylax]]||[[:ru:Хартофилакс]]|| || ||7
|-
|[[:en:Chatsworth Head]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Chiflik]]||[[:ru:Чифтлик]]|| || ||10
|-
|[[:en:Panagiotis Chinofotis]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Chios (regional unit)]]|| || || ||14
|-
|[[:en:Chios massacre]]||[[:ru:Хиосская резня]]||[[Քիոսյան կոտորած]]|| ||21
|-
|[[:en:Chipita]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Chiron]]||[[:ru:Хирон]]||[[Քիրոն]]|| ||56
|-
|[[:en:Chlamys]]||[[:ru:Хламида]]|| || ||24
|-
|[[:en:Chlemoutsi]]||[[:ru:Хлемуци]]|| || ||11
|-
|[[:en:Cholargos]]||[[:ru:Холаргос]]||[[Խոլարղոս]]|| ||26
|-
|[[:en:Chora Church]]||[[:ru:Монастырь Хора]]||[[Խորայի եկեղեցի]]|| ||39
|-
|[[:en:Georgios Chortatzis]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Chorto]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Nikephoros Choumnos]]||[[:ru:Хумн, Никифор]]|| || ||13
|-
|[[:en:Nikolaos Chountis]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Chourmouzios the Archivist]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Chremonidean War]]||[[:ru:Хремонидова война]]|| || ||23
|-
|[[:en:Christos Christovasilis]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Chrispa]]||[[:ru:Хриспа]]|| || ||6
|-
|[[:en:Christian views on the classics]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Christianization of Kievan Rus']]||[[:ru:Крещение Руси]]||[[Քրիստոնեության ընդունումը Ռուսաստանում]]|| ||32
|-
|[[:en:Christianization of the Roman Empire as diffusion of innovation]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Nikos Christodoulakis]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Christodoulos of Athens]]||[[:ru:Христодул (архиепископ Афинский)]]|| || ||18
|-
|[[:en:Anastasios Christodoulou]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Fanis Christodoulou]]||[[:ru:Христодулу, Фанис]]||[[Ֆանիս Քրիստոդուլու]]|| ||12
|-
|[[:en:Chromia]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Chronicle of Monemvasia]]||[[:ru:Монемвасийская хроника]]|| || ||13
|-
|[[:en:Chronicle of the Morea]]||[[:ru:Морейская хроника]]|| || ||19
|-
|[[:en:Chronicon Paschale]]||[[:ru:Пасхальная хроника]]|| || ||21
|-
|[[:en:Chronology]]||[[:ru:Хронология]]||[[Ժամանակագրություն]]|| ||81
|-
|[[:en:Chropi GP10 submachine gun]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Chropi rifle]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Archbishop Chrysanthus of Athens]]||[[:ru:Хрисанф (архиепископ Афинский)]]||[[Ֆիլիպպիդիս Խրիսանթոս]]|| ||13
|-
|[[:en:Chryselephantine sculpture]]||[[:ru:Хрисоэлефантинная скульптура]]||[[Խրիսոէլեֆանտինային քանդակագործություն]]|| ||25
|-
|[[:en:Chryses of Troy]]||[[:ru:Хрис]]|| || ||29
|-
|[[:en:Chrysippus of Elis]]||[[:ru:Хрисипп (сын Пелопа)]]|| || ||25
|-
|[[:en:Manuel Chrysoloras]]||[[:ru:Мануил Хрисолор]]|| || ||26
|-
|[[:en:Dio Chrysostom]]||[[:ru:Дион Хрисостом]]|| || ||40
|-
|[[:en:Chrysostomos II of Athens]]||[[:ru:Хризостом II (архиепископ Афинский)]]|| || ||9
|-
|[[:en:Chryssa]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Church of Hosios David]]||[[:ru:Монастырь Латому]]|| || ||15
|-
|[[:en:Church of Panagia Chalkeon]]||[[:ru:Панагия Халкеон]]||[[Պանագիա Խալկեոն]]|| ||16
|-
|[[:en:Church of Panagia Kapnikarea]]||[[:ru:Капникарея]]|| || ||17
|-
|[[:en:Church of Prophet Elijah (Thessaloniki)]]||[[:ru:Церковь Пророка Илии (Салоники)]]|| || ||12
|-
|[[:en:Church of Saint Catherine, Thessaloniki]]|| || || ||13
|-
|[[:en:Church of Saint Mary of the Mongols]]||[[:ru:Церковь Марии Монгольской]]|| || ||14
|-
|[[:en:Church of Saint Nicholas Orphanos]]||[[:ru:Церковь Святого Николая Орфаноса]]||[[Սուրբ Նիկողայոս Զմյուռնացու եկեղեցի]]|| ||16
|-
|[[:en:Church of Saint Panteleimon (Thessaloniki)]]||[[:ru:Церковь Святого Пантелеимона (Салоники)]]|| || ||14
|-
|[[:en:Church of St. George of Samatya]]|| ||[[Սամաթիայի Սուրբ Գևորգ եկեղեցի]]|| ||10
|-
|[[:en:Church of St. Mary of Blachernae]]||[[:ru:Влахернская церковь]]|| || ||18
|-
|[[:en:Church of St. Mary of the Spring (Istanbul)]]||[[:ru:Храм Живоносного Источника (Стамбул)]]|| || ||13
|-
|[[:en:Church of the Acheiropoietos]]||[[:ru:Базилика Ахиропиитос]]|| || ||16
|-
|[[:en:Church of the Holy Apostles (Thessaloniki)]]||[[:ru:Церковь Святых Апостолов (Салоники)]]|| || ||13
|-
|[[:en:Church-Mosque of Vefa]]||[[:ru:Церковь Святого Феодора (Константинополь)]]|| || ||13
|-
|[[:en:Richard Church (general)]]||[[:ru:Чёрч, Ричард]]|| || ||10
|-
|[[:en:Cichyrus]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Cicones]]||[[:ru:Киконы]]|| || ||16
|-
|[[:en:Cilix]]||[[:ru:Килик (мифология)]]|| || ||28
|-
|[[:en:Circe]]||[[:ru:Кирка (мифология)]]|| || ||53
|-
|[[:en:Cithaeron]]||[[:ru:Китерон]]|| || ||27
|-
|[[:en:Civilian casualties and displacements during the Cyprus conflict]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Classical mythology]]||[[:ru:Классическая мифология]]|| || ||18
|-
|[[:en:Classical order]]||[[:ru:Архитектурный ордер]]||[[Օրդերներ]]|| ||47
|-
|[[:en:Cleanthes]]||[[:ru:Клеанф]]|| || ||42
|-
|[[:en:Cleomedes]]||[[:ru:Клеомед]]|| || ||26
|-
|[[:en:Cleomenean War]]||[[:ru:Клеоменова война]]|| || ||23
|-
|[[:en:Cleon]]||[[:ru:Клеон]]|| || ||40
|-
|[[:en:Cleopatra]]||[[:ru:Клеопатра]]||[[Կլեոպատրա]]|| ||144
|-
|[[:en:Early life of Cleopatra]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Reign of Cleopatra]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Cleopatra race controversy]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Cleopatra Thea]]||[[:ru:Клеопатра Тея]]|| || ||35
|-
|[[:en:Cleostratus]]||[[:ru:Клеострат Тенедосский]]|| || ||20
|-
|[[:en:Clio]]||[[:ru:Клио]]||[[Կլիո]]|| ||58
|-
|[[:en:Clothing in ancient Greece]]||[[:ru:Костюм Древней Греции]]|| || ||15
|-
|[[:en:Cloudy Sunday]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Clovis I]]||[[:ru:Хлодвиг I]]||[[Քլոդվիգ I]]|| ||85
|-
|[[:en:Coat of arms of Greece]]||[[:ru:Герб Греции]]||[[Հունաստանի զինանշան]]|| ||51
|-
|[[:en:Codex Petropolitanus Purpureus]]||[[:ru:Петербургский Пурпурный кодекс]]|| || ||12
|-
|[[:en:Codex Radziwiłł]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Codex Sangallensis 18]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Codex Sinaiticus]]||[[:ru:Синайский кодекс]]|| || ||46
|-
|[[:en:Codex Tischendorfianus I]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Codex Tischendorfianus II]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Codex Veronensis (R)]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Common Peace]]||[[:ru:Всеобщий мир]]|| || ||10
|-
|[[:en:Communist Party of Greece]]||[[:ru:Коммунистическая партия Греции]]|| || ||40
|-
|[[:en:Conference of Poros]]||[[:ru:Конференция на Поросе]]|| || ||6
|-
|[[:en:Conon of Samos]]||[[:ru:Конон Самосский]]||[[Կոնոն]]||այո||33
|-
|[[:en:Conope]]|| || || ||4
|-
|[[:en:List of empresses of the Byzantine successor states]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Demetrios Constantelos]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Constantina (empress)]]||[[:ru:Константина (императрица)]]||[[Կոնստանդինա (Բյուզանդիայի կայսրուհի)]]|| ||17
|-
|[[:en:Constantine II of Greece]]||[[:ru:Константин II (король Греции)]]||[[Կոնստանտինոս II]]|| ||63
|-
|[[:en:Constantine IV]]||[[:ru:Константин IV]]||[[Կոստանդին Դ (Բյուզանդիայի կայսր)]]||այո||55
|-
|[[:en:Constantine V]]||[[:ru:Константин V]]||[[Կոստանդին V]]|| ||54
|-
|[[:en:Constantine VI]]||[[:ru:Константин VI Слепой]]|| || ||50
|-
|[[:en:Constantine X Doukas]]||[[:ru:Константин X Дука]]|| || ||48
|-
|[[:en:Constantine VIII]]||[[:ru:Константин VIII]]||[[Կոստանդին VIII]]|| ||51
|-
|[[:en:Constantius Chlorus]]||[[:ru:Констанций I Хлор]]||[[Կոնստանդիոս I Քլոր]]|| ||73
|-
|[[:en:Constantius II]]||[[:ru:Констанций II]]||[[Կոստանդիոս II]]|| ||71
|-
|[[:en:Constantius III]]||[[:ru:Констанций III]]|| || ||50
|-
|[[:en:Constitution of the Lacedaemonians]]||[[:ru:Лакедемонская полития (Ксенофонт)]]|| || ||12
|-
|[[:en:Constitutional history of Greece]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Contemporary Greek art]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Convention of Constantinople (1881)]]||[[:ru:Константинопольская конвенция (1881)]]|| || ||9
|-
|[[:en:Corax of Syracuse]]||[[:ru:Коракс]]|| || ||17
|-
|[[:en:Corfiot Italians]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Corfu (city)]]||[[:ru:Керкира (город)]]||[[Կերկիրա (քաղաք)]]|| ||60
|-
|[[:en:Corinthian War]]||[[:ru:Коринфская война]]||[[Կորնթոսյան պատերազմ]]|| ||37
|-
|[[:en:Coronis (mythology)]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Coronis (textual symbol)]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Coryphaeus]]||[[:ru:Корифей]]|| || ||17
|-
|[[:en:Cosmas of Aetolia]]||[[:ru:Косма Этолийский]]|| || ||16
|-
|[[:en:Cosmogony]]||[[:ru:Космогония]]||[[Կոսմոգոնիա]]|| ||68
|-
|[[:en:Cosmote Sport]]|| || || ||3
|-
|[[:en:John Cottistis]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Cotyla]]||[[:ru:Котила]]|| || ||15
|-
|[[:en:Cotys I (Odrysian)]]||[[:ru:Котис I]]|| || ||16
|-
|[[:en:Council of Chalcedon]]||[[:ru:Халкидонский собор]]||[[Քաղկեդոնի ժողով]]|| ||65
|-
|[[:en:Council of Constantinople (1923)]]||[[:ru:Всеправославный конгресс (1923)]]|| || ||3
|-
|[[:en:Council of Ephesus]]||[[:ru:Эфесский собор]]||[[Եփեսոսի Գ տիեզերական ժողով]]|| ||60
|-
|[[:en:Council of State (Greece)]]||[[:ru:Государственный совет Греции]]|| || ||12
|-
|[[:en:County Palatine of Cephalonia and Zakynthos]]||[[:ru:Графство Кефалонии и Закинфа]]|| || ||15
|-
|[[:en:Court of Audit (Greece)]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Crates of Mallus]]||[[:ru:Кратет Малльский]]|| || ||25
|-
|[[:en:Crates of Thebes]]||[[:ru:Кратет Фиванский]]|| || ||37
|-
|[[:en:Cratylus (dialogue)]]||[[:ru:Кратил (Платон)]]|| || ||31
|-
|[[:en:Crepidoma]]||[[:ru:Крепида]]|| || ||22
|-
|[[:en:Cretan lyra]]||[[:ru:Критская лира]]|| || ||13
|-
|[[:en:Cretan Muslims]]||[[:ru:Критские мусульмане]]|| || ||10
|-
|[[:en:Cretan revolt (1866–1869)]]||[[:ru:Критское восстание (1866—1869)]]||[[Կրետեի ապստամբություն]]|| ||14
|-
|[[:en:Cretan War (205–200 BC)]]||[[:ru:Критская война (205—200 до н. э.)]]|| || ||19
|-
|[[:en:Cretan War (1645–1669)]]||[[:ru:Критская война (1645—1669)]]|| || ||30
|-
|[[:en:Cretan wine]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Creusa]]||[[:ru:Креуса]]|| || ||20
|-
|[[:en:Crime in Greece]]||[[:ru:Преступность в Греции]]||[[Հանցավորությունը Հունաստանում]]|| ||8
|-
|[[:en:Crius]]||[[:ru:Крий (титан)]]||[[Կրիոս]]||այո||51
|-
|[[:en:Croesus]]||[[:ru:Крёз (царь Лидии)]]||[[Կրեսոս]]|| ||62
|-
|[[:en:Cross-in-square]]||[[:ru:Крестово-купольный храм]]|| || ||18
|-
|[[:en:Crypteia]]||[[:ru:Криптия]]|| || ||25
|-
|[[:en:Cumaean Sibyl]]||[[:ru:Кумская сивилла]]|| || ||21
|-
|[[:en:Cybele]]||[[:ru:Кибела]]||[[Կիբելա]]|| ||50
|-
|[[:en:Cyclades]]||[[:ru:Киклады]]||[[Կիկլադներ]]|| ||79
|-
|[[:en:Cycladic art]]|| || || ||14
|-
|[[:en:Cyclic Poets]]||[[:ru:Киклики]]|| || ||7
|-
|[[:en:Cyclone Numa]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Cyclops (play)]]||[[:ru:Киклоп (Еврипид)]]|| || ||24
|-
|[[:en:Cynicism (philosophy)]]||[[:ru:Киники]]||[[Կինիկներ]]|| ||73
|-
|[[:en:Cypriot Greek]]||[[:ru:Кипрский диалект греческого языка]]||[[Կիպրական հունարեն]]||այո||21
|-
|[[:en:Cypriot intercommunal violence]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Cypriot S-300 crisis]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Cypriot syllabary]]||[[:ru:Кипрское письмо]]||[[Կիպրոսյան գիր]]|| ||26
|-
|[[:en:Cypro-Minoan syllabary]]||[[:ru:Кипро-минойское письмо]]|| || ||20
|-
|[[:en:Cyprus (island)]]||[[:ru:География Кипра]]|| || ||33
|-
|[[:en:Cyprus reunification negotiations]]||[[:ru:Кипрский конфликт]]||[[Կիպրոսի հիմնախնդիր]]|| ||27
|-
|[[:en:Cyrene, Libya]]||[[:ru:Кирена (город)]]|| || ||62
|-
|[[:en:Magas of Cyrene]]||[[:ru:Магас Киренский]]|| || ||22
|-
|[[:en:Cyril Lucaris]]||[[:ru:Кирилл I (патриарх Константинопольский)]]|| || ||31
|-
|[[:en:Cyzicus]]||[[:ru:Кизик (город)]]|| || ||31
|-
|[[:en:Daemon (classical mythology)]]|| || || ||25
|-
|[[:en:Dafni, Attica]]||[[:ru:Дафни (Аттика)]]||[[Դաֆնի (Ատտիկա)]]|| ||22
|-
|[[:en:Dafnis B.C.]]|| || || ||5
|-
|[[:en:George Dalaras]]||[[:ru:Даларас, Йоргос]]|| || ||26
|-
|[[:en:Hatzimichalis Dalianis]]||[[:ru:Далианис, Михалис]]|| || ||4
|-
|[[:en:Dalmatia]]||[[:ru:Далмация]]||[[Դալմաթիա]]|| ||94
|-
|[[:en:Jacques Damala]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Maria Damanaki]]||[[:ru:Даманаки, Мария]]||[[Մարիա Դամանակի]]|| ||17
|-
|[[:en:Damaskinos of Athens]]||[[:ru:Дамаскин (архиепископ Афинский)]]|| || ||25
|-
|[[:en:Damon of Thessalonica]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Danais (epic)]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Danaus]]||[[:ru:Данай]]||[[Դանայոս]]|| ||36
|-
|[[:en:Dance of Zalongo]]||[[:ru:Танец Залонго]]|| || ||9
|-
|[[:en:Eleni Daniilidou]]||[[:ru:Данилиду, Элени]]|| || ||31
|-
|[[:en:Danish Institute at Athens]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Daphni Monastery]]||[[:ru:Дафни]]||[[Դաֆնի (վանք)]]|| ||38
|-
|[[:en:Dardanelles]]||[[:ru:Дарданеллы]]||[[Դարդանելի նեղուց]]|| ||101
|-
|[[:en:Darius the Great]]||[[:ru:Дарий I]]||[[Դարեհ I Մեծ]]|| ||97
|-
|[[:en:Constantinos Daskalakis]]||[[:ru:Даскалакис, Константинос]]|| || ||8
|-
|[[:en:Daskalogiannis]]||[[:ru:Даскалояннис]]||[[Դասկալոյաննիս]]|| ||13
|-
|[[:en:David of Trebizond]]||[[:ru:Давид Великий Комнин]]|| || ||31
|-
|[[:en:Kostas Davourlis]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Dayuan]]||[[:ru:Давань]]||[[Տայյուան]]|| ||24
|-
|[[:en:De Administrando Imperio]]||[[:ru:Об управлении империей]]|| || ||35
|-
|[[:en:December 1915 Greek legislative election]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Decentralized Administration of the Aegean]]||[[:ru:Эгейские острова (децентрализованная администрация)]]|| || ||8
|-
|[[:en:Decolonization]]||[[:ru:Деколонизация]]||[[Ապագաղութայնացում]]|| ||65
|-
|[[:en:Decree of Themistocles]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Deileon]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Delos]]||[[:ru:Дилос]]||[[Դելոս]]|| ||75
|-
|[[:en:Delphic Hymns]]|| || || ||13
|-
|[[:en:Delphic Sibyl]]||[[:ru:Дельфийская сивилла]]|| || ||14
|-
|[[:en:Demades]]||[[:ru:Демад]]|| || ||24
|-
|[[:en:Deme]]||[[:ru:Дем]]|| || ||26
|-
|[[:en:Demetrius II Aetolicus]]||[[:ru:Деметрий II Этолийский]]|| || ||26
|-
|[[:en:Demetrius Chalcondylas]]||[[:ru:Димитрий Халкокондил]]|| || ||17
|-
|[[:en:Demetrius of Montferrat]]||[[:ru:Деметрий Монферратский]]|| || ||18
|-
|[[:en:Demochares]]|| || || ||13
|-
|[[:en:Democracy]]||[[:ru:Демократия]]||[[Ժողովրդավարություն]]|| ||235
|-
|[[:en:Democratic Defense]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Democritus]]||[[:ru:Демокрит]]||[[Դեմոկրիտես]]|| ||141
|-
|[[:en:Democritus University of Thrace]]|| || || ||11
|-
|[[:en:Demographic history of modern Greece]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Demosthenes (general)]]||[[:ru:Демосфен (военачальник)]]|| || ||22
|-
|[[:en:Dendra panoply]]|| || || ||10
|-
|[[:en:Denial (poem)]]|| || || ||1
|-
|[[:en:DEPA]]||[[:ru:DEPA (компания)]]|| || ||6
|-
|[[:en:Deportation of the Soviet Greeks]]||[[:ru:Депортация греков в СССР]]|| || ||5
|-
|[[:en:Deputy Minister for Macedonia and Thrace]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Deputy Prime Minister of Greece]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Derby of the eternal enemies]]||[[:ru:Дерби вечных врагов (Греция)]]|| || ||17
|-
|[[:en:Derveni Krater]]|| || || ||14
|-
|[[:en:Derveni papyrus]]||[[:ru:Папирус из Дервени]]|| || ||27
|-
|[[:en:Desfina]]||[[:ru:Десфина]]||[[Դեսֆինա]]|| ||14
|-
|[[:en:Dexagoridas]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Dexaroi]]|| || || ||13
|-
|[[:en:Diadochi]]||[[:ru:Диадохи]]||[[Դիադոքոսներ]]|| ||49
|-
|[[:en:Diagoras of Melos]]||[[:ru:Диагор Мелосский]]||[[Դիագորաս Մելոսացի]]|| ||26
|-
|[[:en:Diagoras of Rhodes]]||[[:ru:Диагор Родосский]]|| || ||18
|-
|[[:en:Athanasios Diakos]]||[[:ru:Дьякос, Атанасиос]]|| || ||18
|-
|[[:en:Dimitris Diamantidis]]||[[:ru:Диамантидис, Димитрис]]|| || ||26
|-
|[[:en:Anna Diamantopoulou]]||[[:ru:Диамандопулу, Анна]]|| || ||17
|-
|[[:en:Diaulos (architecture)]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Diaulos (running race)]]|| || || ||15
|-
|[[:en:Dictionnaire des Antiquités Grecques et Romaines]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Didyma]]||[[:ru:Дидима]]|| || ||29
|-
|[[:en:Didymoteicho]]||[[:ru:Дидимотихон]]||[[Դիդիմոտիխոն]]|| ||37
|-
|[[:en:Dienekes]]|| || || ||13
|-
|[[:en:Digenes Akritas]]||[[:ru:Дигенис Акрит]]||[[Դիգենիս Ակրիտաս]]|| ||29
|-
|[[:en:Dikastes]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Dimitra, Elis]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Kiki Dimoula]]||[[:ru:Димула, Кики]]||[[Կիկի Դիմուլա]]|| ||24
|-
|[[:en:Dinarchus]]||[[:ru:Динарх (оратор)]]|| || ||25
|-
|[[:en:Dinos Painter]]||[[:ru:Вазописец диносов]]|| || ||8
|-
|[[:en:Diocese of the East]]||[[:ru:Диоцез Восток]]|| || ||19
|-
|[[:en:Diocles of Carystus]]||[[:ru:Диокл Каристский]]|| || ||15
|-
|[[:en:Diocletian]]||[[:ru:Диоклетиан]]||[[Դիոկղետիանոս]]|| ||90
|-
|[[:en:Dion, Pieria]]||[[:ru:Дион (Пиерия)]]|| || ||30
|-
|[[:en:Dionysia]]||[[:ru:Дионисии]]|| || ||35
|-
|[[:en:Dionysius (Athenian commander)]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Dionysius I of Syracuse]]||[[:ru:Дионисий Старший]]||[[Դիոնիսոս Ավագ]]|| ||42
|-
|[[:en:Dionysius Chalcus]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Dionysius of Halicarnassus]]||[[:ru:Дионисий Галикарнасский]]||[[Դիոնիսիոս Հալիկառնասցի]]|| ||55
|-
|[[:en:Diopeithes]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Diophantus]]||[[:ru:Диофант Александрийский]]||[[Դիոֆանտ]]|| ||74
|-
|[[:en:Pedanius Dioscorides]]||[[:ru:Диоскорид]]||[[Դիոսկորիդես]]|| ||51
|-
|[[:en:Diotima of Mantinea]]||[[:ru:Диотима]]|| || ||32
|-
|[[:en:Dioxippus]]|| || || ||10
|-
|[[:en:Dipat]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Diphilus]]||[[:ru:Дифил (комедиограф)]]|| || ||17
|-
|[[:en:Dipylon inscription]]||[[:ru:Дипилонская надпись]]|| || ||12
|-
|[[:en:Disciples of Plotinus]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Discobolus]]||[[:ru:Дискобол (статуя)]]||[[Սկավառականետորդ (քանդակ)]]|| ||36
|-
|[[:en:Dispilio]]||[[:ru:Диспилио]]|| || ||17
|-
|[[:en:Dispilio Tablet]]||[[:ru:Табличка из Диспилио]]|| || ||17
|-
|[[:en:Distomo massacre]]||[[:ru:Резня в Дистомо]]|| || ||15
|-
|[[:en:Dora d'Istria]]||[[:ru:Кольцова-Мосальская, Елена Михайловна]]||[[Ելենա Կոլցովա-Մոսալսկայա]]|| ||28
|-
|[[:en:Dithyramb]]||[[:ru:Дифирамб]]||[[Դիֆիրամբ]]|| ||42
|-
|[[:en:Dodecanese campaign]]||[[:ru:Додеканесская операция]]|| || ||18
|-
|[[:en:Dolichos (race)]]|| || || ||15
|-
|[[:en:Dolon (mythology)]]||[[:ru:Долон (сын Евмела)]]|| || ||26
|-
|[[:en:Dolopia]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Mimis Domazos]]|| || || ||17
|-
|[[:en:Domninus of Larissa]]||[[:ru:Домнин (философ)]]|| || ||12
|-
|[[:en:Don Pacifico affair]]||[[:ru:Дело Пасифико]]|| || ||9
|-
|[[:en:Donatism]]||[[:ru:Донатизм]]|| || ||46
|-
|[[:en:Donatus of Euroea]]||[[:ru:Донат Эврийский]]|| || ||8
|-
|[[:en:Donousa]]||[[:ru:Донуса]]||[[Դոնուսա]]|| ||29
|-
|[[:en:Dorians]]||[[:ru:Дорийцы]]||[[Դորիացիներ]]|| ||55
|-
|[[:en:Doric Greek]]||[[:ru:Дорийский диалект древнегреческого языка]]|| || ||28
|-
|[[:en:Doris (Greece)]]||[[:ru:Дорида]]|| || ||20
|-
|[[:en:Dory (spear)]]|| || || ||14
|-
|[[:en:Dospat (river)]]||[[:ru:Доспат (река)]]||[[Դոսպատ (գետ)]]||այո||24
|-
|[[:en:Dotades of Messenia]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Doukas]]||[[:ru:Дуки]]|| || ||26
|-
|[[:en:John Komnenos Doukas]]||[[:ru:Иоанн Комнин Дука]]|| || ||14
|-
|[[:en:Konstantios Doukas]]||[[:ru:Констанций Дука]]|| || ||15
|-
|[[:en:Neophytos Doukas]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Nikephoros Dokeianos]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Christos G. Doumas]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Douris (vase painter)]]||[[:ru:Дурис (вазописец)]]|| || ||15
|-
|[[:en:Duris of Samos]]||[[:ru:Дурид Самосский]]|| || ||18
|-
|[[:en:Nikolaos Douvas]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Konstantinos Dovas]]||[[:ru:Довас, Константинос]]|| || ||16
|-
|[[:en:Draco (lawgiver)]]||[[:ru:Дракон (греческий законодатель)]]|| || ||47
|-
|[[:en:Helena Dragaš]]||[[:ru:Елена Драгаш]]|| || ||26
|-
|[[:en:Dragoman of the Fleet]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Dragoman of the Porte]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Ion Dragoumis]]||[[:ru:Драгумис, Ион]]|| || ||19
|-
|[[:en:Stefanos Dragoumis]]||[[:ru:Драгумис, Стефанос]]|| || ||19
|-
|[[:en:Dreamer's Bay]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Dryad]]||[[:ru:Дриады]]||[[Դրիասներ]]|| ||48
|-
|[[:en:Duchy of Athens]]||[[:ru:Афинское герцогство]]||[[Աթենքի դքսություն]]|| ||41
|-
|[[:en:Duke of Naples]]|| || || ||11
|-
|[[:en:Dynatoi]]||[[:ru:Динаты]]|| || ||9
|-
|[[:en:Dyskolos]]|| || || ||18
|-
|[[:en:Dystos]]|| || || ||10
|-
|[[:en:E.A. Patras]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Eagle of Zeus]]||[[:ru:Орёл Зевса]]|| || ||5
|-
|[[:en:Earliest Greek democracies]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Early Greek parties]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Early life of Plato]]|| || || ||5
|-
|[[:en:East Mani]]||[[:ru:Анатолики-Мани]]|| || ||14
|-
|[[:en:East Roman army]]|| || || ||2
|-
|[[:en:East–West Schism]]||[[:ru:Разделение Католической и Православной церквей]]|| || ||81
|-
|[[:en:Eastern Macedonia and Thrace]]||[[:ru:Восточная Македония и Фракия]]||[[Արևելյան Մակեդոնիա և Թրակիա]]|| ||69
|-
|[[:en:Eastern Orthodox liturgical calendar]]||[[:ru:Православный календарь]]|| || ||19
|-
|[[:en:EBIAM]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Ecclesia (Sparta)]]||[[:ru:Апелла]]|| || ||23
|-
|[[:en:Echecrates of Phlius]]||[[:ru:Эхекрат]]|| || ||13
|-
|[[:en:Echetus]]||[[:ru:Эхет]]|| || ||10
|-
|[[:en:Echidna (mythology)]]||[[:ru:Ехидна (мифология)]]|| || ||53
|-
|[[:en:Economy of ancient Greece]]||[[:ru:Экономика Древней Греции]]|| || ||13
|-
|[[:en:Ecthesis]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Ecumenical Hellenism (program)]]|| || || ||1
|-
|[[:en:EDES]]||[[:ru:Народная республиканская греческая лига]]|| || ||12
|-
|[[:en:Edessa]]||[[:ru:Эдесса]]||[[Եդեսիա]]|| ||35
|-
|[[:en:Edessa, Greece]]||[[:ru:Эдеса]]||[[Էդեսա]]|| ||50
|-
|[[:en:Edict of Milan]]||[[:ru:Миланский эдикт]]||[[Միլանի հրովարտակ]]|| ||62
|-
|[[:en:Edict on Maximum Prices]]||[[:ru:Эдикт Диоклетиана о ценах]]|| || ||17
|-
|[[:en:Efimeris]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Egypt–Greece relations]]||[[:ru:Греко-египетские отношения]]||[[Հույն-եգիպտական հարաբերություններ]]|| ||8
|-
|[[:en:Eileithyia]]||[[:ru:Илифия]]||[[Իլիփիա]]|| ||47
|-
|[[:en:Eion]]||[[:ru:Эион (Македония)]]|| || ||14
|-
|[[:en:Eiron]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Ekali]]||[[:ru:Экали (Аттика)]]|| || ||17
|-
|[[:en:Ekeines Kai Ego]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Nikos Oikonomou]]||[[:ru:Иконому, Никос]]|| || ||10
|-
|[[:en:Elafonisos]]||[[:ru:Элафонисос]]||[[Էլաֆոնիսոս]]|| ||26
|-
|[[:en:Elassona]]||[[:ru:Эласон]]||[[Էլասոն]]|| ||25
|-
|[[:en:Electra (Euripides play)]]||[[:ru:Электра (Еврипид)]]|| || ||29
|-
|[[:en:Dimitrios Eleftheropoulos]]||[[:ru:Элефтеропулос, Димитриос]]|| || ||13
|-
|[[:en:Elephantis]]||[[:ru:Элефантида]]|| || ||14
|-
|[[:en:Eleusis]]||[[:ru:Элефсис]]||[[Էլեֆսիս]]|| ||51
|-
|[[:en:Eleutherae]]||[[:ru:Элевферы]]|| || ||12
|-
|[[:en:Pope Eleutherius]]||[[:ru:Елевферий (папа римский)]]||[[Ելևթերոս (Հռոմի պապ)]]|| ||78
|-
|[[:en:Elgin Marbles]]||[[:ru:Мраморы Элгина]]||[[Էլգինի մարմարները]]|| ||39
|-
|[[:en:Elis]]||[[:ru:Элида (ном)]]|| || ||42
|-
|[[:en:Elissonas (Corinthia)]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Ellaktor]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Elliniko, Arcadia]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Ellinitsa]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Ellomenos]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Elos]]|| || || ||10
|-
|[[:en:Elpenor]]||[[:ru:Элпенор]]|| || ||22
|-
|[[:en:Elpeus]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Elysium]]||[[:ru:Элизий]]|| || ||46
|-
|[[:en:Embassy of the United States, Athens]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Emirate of Crete]]||[[:ru:Критский эмират]]|| || ||32
|-
|[[:en:Emmones Idees]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Empire of Thessalonica]]||[[:ru:Фессалоникская империя]]|| || ||15
|-
|[[:en:Empire of Trebizond]]||[[:ru:Трапезундская империя]]||[[Տրապիզոնի կայսրություն]]||այո||59
|-
|[[:en:Emporiki Autokiniton]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Emporium (antiquity)]]|| || || ||14
|-
|[[:en:Endeïs]]||[[:ru:Эндеида]]|| || ||14
|-
|[[:en:Endelekheia]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Endymion (mythology)]]||[[:ru:Эндимион]]|| || ||34
|-
|[[:en:English Party]]||[[:ru:Английская партия (Греция)]]|| || ||6
|-
|[[:en:English words of Greek origin]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Nikos Engonopoulos]]||[[:ru:Энгонопулос, Никос]]|| || ||15
|-
|[[:en:Enneads]]||[[:ru:Эннеады]]|| || ||22
|-
|[[:en:Environmental Centre ARCTUROS]]|| || || ||2
|-
|[[:en:EOKA]]||[[:ru:ЭОКА]]||[[ԷՕԿԱ]]|| ||24
|-
|[[:en:Eos]]||[[:ru:Эос]]||[[Էոս]]|| ||63
|-
|[[:en:Epeius]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Ephialtes]]||[[:ru:Эфиальт (сын Софонида)]]|| || ||24
|-
|[[:en:Ephor]]||[[:ru:Эфоры]]|| || ||36
|-
|[[:en:Vasilis Efraimidis]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Epic Cycle]]||[[:ru:Эпический цикл]]|| || ||27
|-
|[[:en:Epicrates of Ambracia]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Epictetus]]||[[:ru:Эпиктет]]||[[Էպիկտետոս]]|| ||107
|-
|[[:en:Epicureanism]]||[[:ru:Эпикуреизм]]||[[Էպիկուրականություն]]|| ||59
|-
|[[:en:Epicurus]]||[[:ru:Эпикур]]||[[Էպիկուրոս]]|| ||136
|-
|[[:en:Epidaurus]]||[[:ru:Эпидавр]]||[[Էպիդավրոս]]|| ||56
|-
|[[:en:Epigenes of Byzantium]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Epigoni]]||[[:ru:Эпигоны (мифология)]]|| || ||27
|-
|[[:en:Epigonus of Ambracia]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Epikleros]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Epiktetos]]||[[:ru:Эпиктет (вазописец)]]|| || ||14
|-
|[[:en:Epimenides]]||[[:ru:Эпименид]]|| || ||33
|-
|[[:en:Epinetron]]||[[:ru:Эпинетрон]]|| || ||17
|-
|[[:en:Epinikion]]||[[:ru:Эпиникий]]|| || ||15
|-
|[[:en:Epirot Islands]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Epirotes]]||[[:ru:Древнеэпирское царство]]|| || ||23
|-
|[[:en:Epirus (ancient state)]]||[[:ru:Древнеэпирское царство]]|| || ||23
|-
|[[:en:Epirus (mythology)]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Epirus (region)]]||[[:ru:Эпир (периферия)]]||[[Էպիրոս (պերիֆերիա)]]|| ||75
|-
|[[:en:Epirus nova]]||[[:ru:Эпир (римская провинция)]]|| || ||18
|-
|[[:en:Epirus Revolt of 1854]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Epirus Revolt of 1878]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Epirus vetus]]||[[:ru:Эпир (римская провинция)]]|| || ||18
|-
|[[:en:Equites]]||[[:ru:Эквиты]]||[[Հեծյալներ]]|| ||34
|-
|[[:en:Erastes]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Erato]]||[[:ru:Эрато]]||[[Էրատո (մուսա)]]|| ||54
|-
|[[:en:Erechtheus]]||[[:ru:Эрехтей]]|| || ||30
|-
|[[:en:Eretria]]||[[:ru:Эретрия]]|| || ||42
|-
|[[:en:Eretria Painter]]||[[:ru:Вазописец Эретрии]]|| || ||9
|-
|[[:en:Erichthonius of Athens]]||[[:ru:Эрихтоний (царь Афин)]]|| || ||32
|-
|[[:en:Erichthonius of Dardania]]||[[:ru:Эрихтоний (сын Дардана)]]|| || ||16
|-
|[[:en:Erineos]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Eris (mythology)]]||[[:ru:Эрида (мифология)]]||[[Էրիս (դիցաբանություն)]]|| ||54
|-
|[[:en:Eromenos]]|| || || ||12
|-
|[[:en:Eros]]||[[:ru:Эрот]]||[[Էրոս]]|| ||86
|-
|[[:en:ERT Digital]]|| || || ||2
|-
|[[:en:ERT World]]|| || || ||7
|-
|[[:en:ERT3]]||[[:ru:ERT3]]|| || ||8
|-
|[[:en:Eski Imaret Mosque]]||[[:ru:Церковь Христа Пантепопта]]|| || ||19
|-
|[[:en:Eteocypriot language]]||[[:ru:Этеокипрский язык]]|| || ||20
|-
|[[:en:Etesian]]||[[:ru:Мельтеми]]|| || ||21
|-
|[[:en:Euclid's Elements]]||[[:ru:Начала (Евклид)]]||[[Սկզբունքներ]]|| ||81
|-
|[[:en:Euclidean algorithm]]||[[:ru:Алгоритм Евклида]]||[[Էվկլիդեսի ալգորիթմ]]|| ||62
|-
|[[:en:Eudemus of Rhodes]]||[[:ru:Евдем Родосский]]||[[Եվդեմոս Հռոդոսցի]]|| ||30
|-
|[[:en:Eudoxus of Cnidus]]||[[:ru:Евдокс Книдский]]||[[Եվդոքս]]|| ||63
|-
|[[:en:Eugenios Eugenidis]]||[[:ru:Эвгенидис, Эвгениос]]|| || ||4
|-
|[[:en:Eumenes I]]||[[:ru:Эвмен I]]||[[Եվմենոս I]]|| ||29
|-
|[[:en:Eumenes II]]||[[:ru:Эвмен II]]||[[Եվմենոս II]]||այո||37
|-
|[[:en:Euphemia (empress)]]||[[:ru:Евфимия (супруга Юстина I)]]|| || ||19
|-
|[[:en:Euphemius (Sicily)]]|| || || ||14
|-
|[[:en:Euphorbus]]||[[:ru:Евфорб]]|| || ||21
|-
|[[:en:Euphorion of Chalcis]]||[[:ru:Евфорион (поэт)]]|| || ||13
|-
|[[:en:Euphrosyne]]||[[:ru:Евфросина (харита)]]|| || ||33
|-
|[[:en:Euripides]]||[[:ru:Еврипид]]||[[Եվրիպիդես]]|| ||140
|-
|[[:en:Euro gold and silver commemorative coins (Greece)]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Eurobank Ergasias]]||[[:ru:Eurobank Ergasias]]|| || ||16
|-
|[[:en:Europa (consort of Zeus)]]||[[:ru:Европа (мифология)]]||[[Եվրոպա (դիցաբանություն)]]|| ||73
|-
|[[:en:European Parliament elections in Greece]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Eurovision Song Contest 2006]]||[[:ru:Евровидение-2006]]||[[Եվրատեսիլ 2006 երգի մրցույթ]]||այո||55
|-
|[[:en:Eurybiades]]||[[:ru:Эврибиад]]|| || ||18
|-
|[[:en:Eurydice]]||[[:ru:Эвридика]]|| || ||36
|-
|[[:en:Eurymachus]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Eurymedon (strategos)]]||[[:ru:Эвримедон (стратег)]]|| || ||15
|-
|[[:en:Eurystheus]]||[[:ru:Еврисфей]]||[[Եվրիսթևս]]|| ||43
|-
|[[:en:Eurytus]]|| || || ||10
|-
|[[:en:Antiochus X Eusebes]]||[[:ru:Антиох X Евсеб Филопатор]]|| || ||34
|-
|[[:en:Eusebia (empress)]]||[[:ru:Флавия Аврелия Евсевия]]|| || ||16
|-
|[[:en:Euterpe]]||[[:ru:Эвтерпа]]||[[Եվտերպե]]|| ||50
|-
|[[:en:Euthydemid dynasty]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Euthydemus (Socratic literature)]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Euthymides]]||[[:ru:Евфимид]]|| || ||17
|-
|[[:en:Arthur Evans]]||[[:ru:Эванс, Артур]]||[[Արթուր Էվանս]]|| ||55
|-
|[[:en:Evdilos]]|| || || ||12
|-
|[[:en:Evinochori]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Evosmos]]||[[:ru:Эвозмон]]||[[Էվոզմոն]]|| ||23
|-
|[[:en:Evridiki]]||[[:ru:Эвридики]]|| || ||24
|-
|[[:en:Evropouloi]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Exarcheia]]||[[:ru:Экзархия]]||[[Էքսարխիա]]|| ||18
|-
|[[:en:Exekias]]||[[:ru:Эксекий]]||[[Էքսեկիաս]]|| ||30
|-
|[[:en:Exodus of Ethnic Macedonians from Greece]]||[[:ru:Беженцы гражданской войны в Греции]]|| || ||8
|-
|[[:en:Exomis]]||[[:ru:Экзомис]]|| || ||8
|-
|[[:en:Expansion of Macedonia under Philip II]]||[[:ru:Фессалийские походы Филиппа II]]|| || ||12
|-
|[[:en:Expulsion of Cham Albanians]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Expulsion of Istanbul Greeks]]|| || || ||1
|-
|[[:en:EYDAP]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Falakro]]||[[:ru:Фалакрон]]|| || ||21
|-
|[[:en:Faliro Coastal Zone Olympic Complex]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Fall of the Serbian Empire]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Jakob Philipp Fallmerayer]]||[[:ru:Фальмерайер, Якоб Филипп]]|| || ||16
|-
|[[:en:Famagusta]]||[[:ru:Фамагуста]]||[[Ֆամագուստա]]|| ||68
|-
|[[:en:Farsala]]||[[:ru:Фарсала]]||[[Ֆարսալա]]|| ||33
|-
|[[:en:Faustina (wife of Constantius II)]]||[[:ru:Фаустина (супруга Констанция II)]]|| || ||17
|-
|[[:en:Fayum alphabet]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Feminism in Greece]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Fenari Isa Mosque]]||[[:ru:Монастырь Липса]]|| || ||18
|-
|[[:en:Feodosia]]||[[:ru:Феодосия]]||[[Թեոդոսիա]]|| ||80
|-
|[[:en:Gian Pietro Ferretti]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Fifth austerity package (Greece)]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Fifth National Assembly at Nafplion]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Filipinos in Greece]]|| || || ||2
|-
|[[:en:George Finlay]]||[[:ru:Финлей, Джордж]]|| || ||15
|-
|[[:en:Finnish Institute at Athens]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Fira]]||[[:ru:Тира (город)]]||[[Թիրա (քաղաք)]]|| ||30
|-
|[[:en:First Athenian School]]|| || || ||3
|-
|[[:en:First Battle of İnönü]]||[[:ru:Первая битва при Инёню]]|| || ||9
|-
|[[:en:First Cabinet of Alexis Tsipras]]||[[:ru:Правительство Алексиса Ципраса (январь 2015 года)]]|| || ||13
|-
|[[:en:First Council of Nicaea]]||[[:ru:Первый Никейский собор]]||[[Նիկիայի Ա տիեզերական ժողով]]||այո||78
|-
|[[:en:First Macedonian War]]||[[:ru:Первая Македонская война]]|| || ||30
|-
|[[:en:First National Assembly at Epidaurus]]|| ||[[Հունաստանի առաջին էպիդավրոսյան ժողով]]|| ||8
|-
|[[:en:Flag of the Sarakatsani]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Charilaos Florakis]]||[[:ru:Флоракис, Харилаос]]||[[Խարիլաոս Ֆլորակիս]]|| ||9
|-
|[[:en:Florina]]||[[:ru:Флорина]]||[[Ֆլորինա]]|| ||51
|-
|[[:en:Florina pepper]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Jean Focas]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Follis]]||[[:ru:Фоллис]]||[[Ֆոլլիս]]|| ||28
|-
|[[:en:Football League (Greece)]]||[[:ru:Греческая футбольная лига]]|| || ||17
|-
|[[:en:Fortifications of Rhodes]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Theano Fotiou]]||[[:ru:Фотиу, Теано]]|| || ||10
|-
|[[:en:Foundation for Research &amp; Technology – Hellas]]||[[:ru:Foundation for Research &amp; Technology – Hellas]]|| || ||6
|-
|[[:en:Foundry Painter]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Fourth austerity package (Greece)]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Fourth Council of Constantinople (Catholic Church)]]||[[:ru:Четвёртый Константинопольский собор (869—870)]]|| || ||38
|-
|[[:en:Fourth Macedonian War]]||[[:ru:Четвёртая Македонская война]]|| || ||22
|-
|[[:en:Fourth National Assembly at Argos]]|| || || ||3
|-
|[[:en:France–Greece relations]]||[[:ru:Греко-французские отношения]]|| || ||9
|-
|[[:en:Francesco I Gattilusio]]||[[:ru:Франческо I Гаттилузио]]|| || ||14
|-
|[[:en:Franchthi Cave]]||[[:ru:Франхти]]|| || ||17
|-
|[[:en:French rule in the Ionian Islands (1797–1799)]]|| || || ||11
|-
|[[:en:French rule in the Ionian Islands (1807–1814)]]|| || || ||2
|-
|[[:en:French School at Athens]]|| || || ||14
|-
|[[:en:Fres]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Kimon Friar]]||[[:ru:Фрайер, Кимон]]|| || ||6
|-
|[[:en:Frontistirio]]|| || || ||2
|-
|[[:en:FTSE/Athex Large Cap]]|| || || ||8
|-
|[[:en:G.S. Iraklis B.C.]]||[[:ru:Ираклис (баскетбольный клуб)]]|| || ||15
|-
|[[:en:Gaida]]||[[:ru:Гайда (музыкальный инструмент)]]|| || ||17
|-
|[[:en:Galanthis]]||[[:ru:Галанфида]]|| || ||18
|-
|[[:en:Galata]]||[[:ru:Галата]]||[[Գալաթա]]|| ||36
|-
|[[:en:Gallipoli]]||[[:ru:Галлипольский полуостров]]||[[Գալիպոլի]]||այո||61
|-
|[[:en:Ganymede (mythology)]]||[[:ru:Ганимед]]||[[Գանիմեդես]]|| ||67
|-
|[[:en:Katy Garbi]]||[[:ru:Гарби, Кэти]]||[[Քեթի Գարբի]]|| ||21
|-
|[[:en:Garum]]||[[:ru:Гарум]]|| || ||37
|-
|[[:en:Gastouri]]|| || || ||11
|-
|[[:en:Gastraphetes]]|| || || ||15
|-
|[[:en:Nikos Gatsos]]||[[:ru:Гатсос, Никос]]||[[Նիկոս Գատսոս]]|| ||14
|-
|[[:en:Gattilusio]]||[[:ru:Гаттилузио]]|| || ||15
|-
|[[:en:Gavoustema]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Costa-Gavras]]||[[:ru:Коста-Гаврас]]||[[Կոստա Գավրաս]]|| ||50
|-
|[[:en:GEK Terna]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Gelonians]]||[[:ru:Гелонцы]]|| || ||10
|-
|[[:en:Geminus]]||[[:ru:Гемин (математик)]]|| || ||25
|-
|[[:en:Generation of the '30s]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Genitive absolute]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Gennadius Scholarius]]||[[:ru:Геннадий Схоларий]]|| || ||30
|-
|[[:en:Fofi Gennimata]]||[[:ru:Геннимата, Фофи]]||[[Ֆոֆի Գեննիմատա]]|| ||25
|-
|[[:en:Geoffrey I of Villehardouin]]||[[:ru:Жоффруа I де Виллардуэн]]|| || ||17
|-
|[[:en:Geoffrey II of Villehardouin]]||[[:ru:Жоффруа II де Виллардуэн]]|| || ||16
|-
|[[:en:Geographic regions of Greece]]|| ||[[Հունաստանի աշխարհագրական երկրամասեր]]|| ||23
|-
|[[:en:Geographical name changes in Greece]]|| || || ||11
|-
|[[:en:Kostas Georgakis]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Konstantinos Georgakopoulos]]||[[:ru:Георгакопулос, Константинос]]|| || ||16
|-
|[[:en:Grigoris Georgatos]]||[[:ru:Георгатос, Григорис]]|| || ||13
|-
|[[:en:George of Trebizond]]||[[:ru:Георгий Трапезундский]]|| || ||23
|-
|[[:en:Ioannis Georgiadis]]||[[:ru:Георгиадис, Иоаннис]]|| || ||27
|-
|[[:en:Georgian Institute at Athens]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Geraneia]]||[[:ru:Ерания]]|| || ||12
|-
|[[:en:German Archaeological Institute at Athens]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Germanus I of Constantinople]]||[[:ru:Герман I (патриарх Константинопольский)]]|| || ||26
|-
|[[:en:Germany–Greece relations]]||[[:ru:Германо-греческие отношения]]||[[Հույն-գերմանական հարաբերություններ]]|| ||8
|-
|[[:en:Gerousia]]||[[:ru:Герусия]]|| || ||34
|-
|[[:en:Getae]]||[[:ru:Геты]]|| || ||35
|-
|[[:en:Getty kouros]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Grigore IV Ghica]]||[[:ru:Григорий IV Гика]]|| || ||12
|-
|[[:en:Marietta Giannakou]]||[[:ru:Яннаку, Мариэтта]]|| || ||18
|-
|[[:en:Giannitsa]]||[[:ru:Яница]]||[[Յաննիցա]]|| ||32
|-
|[[:en:Alexi Giannoulias]]||[[:ru:Яннулиас, Алекси]]|| || ||8
|-
|[[:en:Giants (Greek mythology)]]||[[:ru:Гиганты]]||[[Գիգանտներ]]|| ||46
|-
|[[:en:Steve Giatzoglou]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Saint Giles]]||[[:ru:Святой Эгидий]]|| || ||31
|-
|[[:en:Assassination of Sokratis Giolias]]||[[:ru:Убийство Сократиса Гиолиаса]]||[[Սոկրատիս Գիոլիասի սպանություն]]|| ||9
|-
|[[:en:Giresun]]||[[:ru:Гиресун]]||[[Գիրեսուն]]|| ||65
|-
|[[:en:Damian Gjini]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Gjirokastër]]||[[:ru:Гирокастра]]||[[Գիրոկաստրա]]|| ||74
|-
|[[:en:Gla]]|| || || ||17
|-
|[[:en:Glaucon]]|| || || ||17
|-
|[[:en:Manolis Glezos]]||[[:ru:Глезос, Манолис]]||[[Մանոլիս Գլեզոս]]|| ||31
|-
|[[:en:Dimitris Glinos]]||[[:ru:Глинос, Димитрис]]|| || ||6
|-
|[[:en:Glossary of the Greek military junta]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Glyfada]]||[[:ru:Глифада]]||[[Գլիֆադա]]|| ||35
|-
|[[:en:Gnomic aspect]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Golden Dawn (magazine)]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Golden Horde]]||[[:ru:Золотая Орда]]||[[Ոսկե հորդա]]|| ||85
|-
|[[:en:Golden Horn]]||[[:ru:Золотой Рог (Стамбул)]]||[[Ոսկեղջյուր]]|| ||55
|-
|[[:en:Gomosto]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Stylianos Gonatas]]||[[:ru:Гонатас, Стилианос]]|| || ||20
|-
|[[:en:Gorgias]]||[[:ru:Горгий]]||[[Գորգիաս]]|| ||83
|-
|[[:en:Gorgias (dialogue)]]||[[:ru:Горгий (Платон)]]|| || ||34
|-
|[[:en:Gorgoneion]]||[[:ru:Горгонейон]]|| || ||21
|-
|[[:en:Gorgythion]]||[[:ru:Горгифион]]|| || ||10
|-
|[[:en:Gorytos]]||[[:ru:Горит]]|| || ||9
|-
|[[:en:Demetris Th. Gotsis]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Goudi coup]]||[[:ru:Афинское восстание (1909)]]|| || ||13
|-
|[[:en:Goumenissa]]||[[:ru:Гумениса]]||[[Գումենիսա]]|| ||18
|-
|[[:en:Government Council for Foreign Affairs and Defence]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Government of Greece]]||[[:ru:Правительство Греции]]||[[Հունաստանի կառավարություն]]|| ||17
|-
|[[:en:Graeco-Armenian]]||[[:ru:Греко-армянская гипотеза]]||[[Հայերի ծագման հունական վարկած]]|| ||13
|-
|[[:en:Graeco-Aryan]]||[[:ru:Греко-арийская гипотеза]]|| || ||7
|-
|[[:en:Palace of the Grand Master of the Knights of Rhodes]]||[[:ru:Родосская крепость]]||[[Հռոդոսի ամրոց]]|| ||24
|-
|[[:en:Graphe paranomon]]||[[:ru:Графэ параномон]]|| || ||10
|-
|[[:en:Dimitrios Grapsas]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Gratian]]||[[:ru:Грациан]]|| || ||57
|-
|[[:en:Grave Circle A, Mycenae]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Great Famine (Greece)]]||[[:ru:Великий голод в Греции]]|| || ||12
|-
|[[:en:Great Lavra]]||[[:ru:Великая Лавра]]|| || ||28
|-
|[[:en:Great Offensive]]|| || || ||12
|-
|[[:en:Greater Albania]]||[[:ru:Великая Албания]]|| || ||43
|-
|[[:en:Greco-Bactrian Kingdom]]||[[:ru:Греко-Бактрийское царство]]||[[Հունա-բակտրիական թագավորություն]]|| ||49
|-
|[[:en:Greco-Buddhism]]||[[:ru:Греко-буддизм]]|| || ||26
|-
|[[:en:Greco-Persian art]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Greco-Roman relations in classical antiquity]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Greco-Turkish War (1897)]]||[[:ru:Первая греко-турецкая война]]|| || ||37
|-
|[[:en:Greco-Turkish War (1919–1922)]]||[[:ru:Вторая греко-турецкая война]]||[[Հույն-թուրքական պատերազմ (1919-1922)]]|| ||51
|-
|[[:en:Grecoman]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Greece – United Kingdom relations]]||[[:ru:Британско-греческие отношения]]|| || ||7
|-
|[[:en:Greece (European Parliament constituency)]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Greece at the 1896 Summer Olympics]]||[[:ru:Греция на летних Олимпийских играх 1896]]|| || ||29
|-
|[[:en:Greece at the 1900 Summer Olympics]]||[[:ru:Греция на летних Олимпийских играх 1900]]|| || ||19
|-
|[[:en:Greece at the 1904 Summer Olympics]]||[[:ru:Греция на летних Олимпийских играх 1904]]|| || ||20
|-
|[[:en:Greece at the 1906 Intercalated Games]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Greece at the 1908 Summer Olympics]]||[[:ru:Греция на летних Олимпийских играх 1908]]|| || ||18
|-
|[[:en:Greece at the 1912 Summer Olympics]]||[[:ru:Греция на летних Олимпийских играх 1912]]|| || ||18
|-
|[[:en:Greece at the 1920 Summer Olympics]]||[[:ru:Греция на летних Олимпийских играх 1920]]|| || ||16
|-
|[[:en:Greece at the 1924 Summer Olympics]]||[[:ru:Греция на летних Олимпийских играх 1924]]|| || ||15
|-
|[[:en:Greece at the 1928 Summer Olympics]]||[[:ru:Греция на летних Олимпийских играх 1928]]|| || ||16
|-
|[[:en:Greece at the 1932 Summer Olympics]]|| || || ||14
|-
|[[:en:Greece at the 1936 Summer Olympics]]|| || || ||15
|-
|[[:en:Greece at the 1936 Winter Olympics]]||[[:ru:Греция на зимних Олимпийских играх 1936]]|| || ||16
|-
|[[:en:Greece at the 1948 Summer Olympics]]||[[:ru:Греция на летних Олимпийских играх 1948]]|| || ||15
|-
|[[:en:Greece at the 1948 Winter Olympics]]|| || || ||14
|-
|[[:en:Greece at the 1952 Summer Olympics]]||[[:ru:Греция на летних Олимпийских играх 1952]]|| || ||16
|-
|[[:en:Greece at the 1952 Winter Olympics]]||[[:ru:Греция на зимних Олимпийских играх 1952]]|| || ||16
|-
|[[:en:Greece at the 1956 Summer Olympics]]||[[:ru:Греция на летних Олимпийских играх 1956]]|| || ||18
|-
|[[:en:Greece at the 1956 Winter Olympics]]|| || || ||14
|-
|[[:en:Greece at the 1960 Summer Olympics]]||[[:ru:Греция на летних Олимпийских играх 1960]]|| || ||18
|-
|[[:en:Greece at the 1964 Summer Olympics]]|| || || ||16
|-
|[[:en:Greece at the 1964 Winter Olympics]]|| || || ||14
|-
|[[:en:Greece at the 1968 Summer Olympics]]||[[:ru:Греция на летних Олимпийских играх 1968]]|| || ||18
|-
|[[:en:Greece at the 1968 Winter Olympics]]|| || || ||15
|-
|[[:en:Greece at the 1972 Summer Olympics]]||[[:ru:Греция на летних Олимпийских играх 1972]]|| || ||18
|-
|[[:en:Greece at the 1972 Winter Olympics]]|| || || ||15
|-
|[[:en:Greece at the 1976 Summer Olympics]]||[[:ru:Греция на летних Олимпийских играх 1976]]|| || ||16
|-
|[[:en:Greece at the 1976 Winter Olympics]]||[[:ru:Греция на зимних Олимпийских играх 1976]]|| || ||16
|-
|[[:en:Greece at the 1980 Summer Olympics]]||[[:ru:Греция на летних Олимпийских играх 1980]]|| || ||19
|-
|[[:en:Greece at the 1980 Winter Olympics]]|| || || ||16
|-
|[[:en:Greece at the 1984 Summer Olympics]]||[[:ru:Греция на летних Олимпийских играх 1984]]|| || ||17
|-
|[[:en:Greece at the 1984 Winter Olympics]]|| || || ||16
|-
|[[:en:Greece at the 1988 Summer Olympics]]||[[:ru:Греция на летних Олимпийских играх 1988]]|| || ||19
|-
|[[:en:Greece at the 1988 Winter Olympics]]||[[:ru:Греция на зимних Олимпийских играх 1988]]|| || ||16
|-
|[[:en:Greece at the 1992 Summer Olympics]]||[[:ru:Греция на летних Олимпийских играх 1992]]|| || ||19
|-
|[[:en:Greece at the 1992 Winter Olympics]]|| || || ||14
|-
|[[:en:Greece at the 1994 Winter Olympics]]|| || || ||14
|-
|[[:en:Greece at the 1996 Summer Olympics]]||[[:ru:Греция на летних Олимпийских играх 1996]]|| || ||19
|-
|[[:en:Greece at the 1996 Summer Paralympics]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Greece at the 1998 Winter Olympics]]|| || || ||14
|-
|[[:en:Greece at the 2000 Summer Olympics]]||[[:ru:Греция на летних Олимпийских играх 2000]]|| || ||20
|-
|[[:en:Greece at the 2002 Winter Olympics]]|| || || ||14
|-
|[[:en:Greece at the 2004 Summer Olympics]]||[[:ru:Греция на летних Олимпийских играх 2004]]|| || ||21
|-
|[[:en:Greece at the 2006 Winter Olympics]]|| || || ||14
|-
|[[:en:Greece at the 2006 Winter Paralympics]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Greece at the 2008 Summer Olympics]]||[[:ru:Греция на летних Олимпийских играх 2008]]|| || ||23
|-
|[[:en:Greece at the 2016 Summer Olympics]]||[[:ru:Греция на летних Олимпийских играх 2016]]|| || ||29
|-
|[[:en:Greece in the Eurovision Song Contest]]||[[:ru:Греция на «Евровидении»]]||[[Հունաստանը Եվրատեսիլ երգի մրցույթում]]||այո||39
|-
|[[:en:Greece in the Eurovision Song Contest 2005]]||[[:ru:Греция на «Евровидении-2005»]]|| || ||7
|-
|[[:en:Greece in the Eurovision Song Contest 2006]]||[[:ru:Греция на «Евровидении-2006»]]|| || ||5
|-
|[[:en:Greece in the Eurovision Song Contest 2007]]||[[:ru:Греция на «Евровидении-2007»]]|| || ||5
|-
|[[:en:Greece in the Eurovision Song Contest 2008]]||[[:ru:Греция на «Евровидении-2008»]]|| || ||7
|-
|[[:en:Greece in the Eurovision Song Contest 2010]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Greece in the Eurovision Song Contest 2011]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Greece in the Eurovision Song Contest 2012]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Greece in the Eurovision Song Contest 2013]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Greece in the Eurovision Song Contest 2014]]||[[:ru:Греция на «Евровидении-2014»]]|| || ||9
|-
|[[:en:Greece national rugby league team]]||[[:ru:Сборная Греции по регбилиг]]|| || ||8
|-
|[[:en:Greece national under-21 football team]]||[[:ru:Сборная Греции по футболу (до 21 года)]]|| || ||19
|-
|[[:en:Greece on the Ruins of Missolonghi]]||[[:ru:Греция на руинах Месолонгиона]]|| || ||15
|-
|[[:en:Greece runestones]]|| || || ||13
|-
|[[:en:Greece women's national football team]]||[[:ru:Женская сборная Греции по футболу]]|| || ||23
|-
|[[:en:Greece women's national volleyball team]]||[[:ru:Женская сборная Греции по волейболу]]|| || ||17
|-
|[[:en:Greece-Iraq relations]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Greece–Bosnia and Herzegovina Friendship Building]]|| || || ||13
|-
|[[:en:Greece–Holy See relations]]||[[:ru:Ватикано-греческие отношения]]|| || ||4
|-
|[[:en:Greece–India relations]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Greece–Iran relations]]||[[:ru:Греко-иранские отношения]]||[[Հույն-իրանական հարաբերություններ]]|| ||8
|-
|[[:en:Greece–Israel relations]]||[[:ru:Израильско-греческие отношения]]||[[Հույն-իսրաելական հարաբերություններ]]|| ||10
|-
|[[:en:Greece–Italy relations]]||[[:ru:Греко-итальянские отношения]]|| || ||8
|-
|[[:en:Greece–Philippines relations]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Greece–Russia relations]]||[[:ru:Российско-греческие отношения]]||[[Հույն-ռուսական հարաբերություններ]]|| ||13
|-
|[[:en:Greek academic art of the 19th century]]||[[:ru:Мюнхенская школа греческой живописи]]|| || ||4
|-
|[[:en:Greek Americans]]||[[:ru:Греки в США]]|| || ||14
|-
|[[:en:Greek Archaeological Service]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Greek Argentines]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Greek austerity packages]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Greek Australians]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Greek Basket League]]||[[:ru:Чемпионат Греции по баскетболу]]|| || ||25
|-
|[[:en:Greek campaigns in India]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Greek Canadians]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Greek citron]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Greek civil wars of 1823–1825]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Greek community of Melbourne]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Greek Constitution of 1822]]|| ||[[Հունաստանի սահմանադրություն (1822)]]|| ||6
|-
|[[:en:Greek Constitution of 1823]]|| ||[[Հունաստանի սահմանադրություն (1823)]]|| ||5
|-
|[[:en:Greek Constitution of 1827]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Greek Constitution of 1927]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Greek Constitution of 1968]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Greek constitutional amendment of 1986]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Greek constitutional amendment of 2008]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Greek cruiser Elli (1912)]]||[[:ru:Элли (крейсер)]]|| || ||12
|-
|[[:en:Greek destroyer Adrias (L67)]]||[[:ru:Адриас (эсминец)]]|| || ||10
|-
|[[:en:Greek destroyer Vasilissa Olga]]||[[:ru:Василисса Ольга (эсминец)]]|| || ||12
|-
|[[:en:Greek diacritics]]|| || || ||15
|-
|[[:en:Greek East and Latin West]]|| || || ||11
|-
|[[:en:Greek economic miracle]]||[[:ru:Греческое экономическое чудо]]|| || ||17
|-
|[[:en:Greek Expeditionary Force (Korea)]]||[[:ru:Греческий экспедиционный корпус в Корее]]|| || ||7
|-
|[[:en:Greek financial audits 2009–2010]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Greek Football Cup]]||[[:ru:Кубок Греции по футболу]]|| || ||32
|-
|[[:en:Greek frigate Hellas]]||[[:ru:Эллада (фрегат)]]|| || ||6
|-
|[[:en:Greek government-in-exile]]|| || || ||11
|-
|[[:en:Greek Guiding Association]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Greek hero cult]]||[[:ru:Культ героев в Древней Греции]]||[[Հերոսների պաշտամունքը Հին Հունաստանում]]|| ||16
|-
|[[:en:Greek Idol]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Greek landing at Smyrna]]|| || || ||10
|-
|[[:en:Greek language question]]||[[:ru:Греческая диглоссия]]|| || ||15
|-
|[[:en:Greek League for Women's Rights]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Greek lepton]]||[[:ru:Лепта]]|| || ||23
|-
|[[:en:Greek letters used in mathematics, science, and engineering]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Greek lyric]]||[[:ru:Мелика]]|| || ||13
|-
|[[:en:Greek Macedonian cuisine]]||[[:ru:Кухня Македонии (Греция)]]|| || ||4
|-
|[[:en:Greek Military Police]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Greek name]]||[[:ru:Греческое имя]]||[[Հունական անուն]]|| ||7
|-
|[[:en:Greek national assemblies]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Greek National Opera]]||[[:ru:Национальная опера Греции]]||[[Հունաստանի ազգային օպերա]]|| ||13
|-
|[[:en:Greek National Road 8a]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Greek National Road 33]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Greek National Tourism Organization]]||[[:ru:Греческая национальная туристическая организация]]|| || ||5
|-
|[[:en:Greek nationalism]]||[[:ru:Греческий национализм]]|| || ||15
|-
|[[:en:Greek Operation of the NKVD]]||[[:ru:Греческая операция НКВД]]|| || ||8
|-
|[[:en:Greek Orthodox Archdiocese of America]]||[[:ru:Американская архиепископия]]|| || ||14
|-
|[[:en:Greek Orthodox Archdiocese of Canada]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Greek Orthodox Church]]||[[:ru:Греческое православие]]||[[Հույն ուղղափառ եկեղեցիներ]]|| ||41
|-
|[[:en:Greek Orthodox Church of Saint Mary, Tehran]]||[[:ru:Благовещенская церковь (Тегеран)]]|| || ||5
|-
|[[:en:Greek passport]]||[[:ru:Паспорт гражданина Греции]]|| || ||19
|-
|[[:en:Greek primordial gods]]||[[:ru:Изначальные божества греческой мифологии]]||[[Հունական դիցաբանության առաջին աստվածություններ]]|| ||37
|-
|[[:en:Greek pyramids]]|| || || ||13
|-
|[[:en:Greek Rally]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Greek refugees]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Greek resistance]]||[[:ru:Движение Сопротивления (Греция)]]|| || ||17
|-
|[[:en:Greek revolt of 1567–1572]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Greek royal family]]|| || || ||13
|-
|[[:en:Greek sea gods]]||[[:ru:Древнегреческие морские боги]]||[[Հին հունական ծովային աստվածություններ]]|| ||19
|-
|[[:en:Greek Sign Language]]||[[:ru:Греческий жестовый язык]]|| || ||11
|-
|[[:en:Greek traditional music]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Greek–Turkish earthquake diplomacy]]||[[:ru:Греко-турецкая дипломатия землетрясений]]||[[Հույն-թուրքական երկրաշարժերի դիվանագիտություն]]|| ||7
|-
|[[:en:Greeks in Albania]]||[[:ru:Греки в Албании]]|| || ||17
|-
|[[:en:Greeks in Armenia]]||[[:ru:Греки в Армении]]||[[Հույները Հայաստանում և Արցախում]]|| ||6
|-
|[[:en:Greeks in Bulgaria]]||[[:ru:Греки в Болгарии]]||[[Հույները Բուլղարիայում]]|| ||8
|-
|[[:en:Greeks in Denmark]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Greeks in Ethiopia]]||[[:ru:Греки в Эфиопии]]|| || ||5
|-
|[[:en:Greeks in Georgia]]||[[:ru:Греки в Грузии]]|| || ||6
|-
|[[:en:Greeks in Germany]]|| ||[[Հույները Գերմանիայում]]|| ||6
|-
|[[:en:Greeks in Hungary]]||[[:ru:Греки в Венгрии]]||[[Հույները Հունգարիայում]]|| ||13
|-
|[[:en:Greeks in Italy]]||[[:ru:Греки в Италии]]|| || ||9
|-
|[[:en:Greeks in Kazakhstan]]||[[:ru:Греки в Казахстане]]||[[Հույները Ղազախստանում]]|| ||13
|-
|[[:en:Greeks in Kyrgyzstan]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Greeks in Lebanon]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Greeks in Moldova]]||[[:ru:Греки в Молдавии]]||[[Հույները Մոլդովայում]]|| ||6
|-
|[[:en:Greeks in North Macedonia]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Greeks in Omaha, Nebraska]]||[[:ru:Греки в Омахе (Небраска)]]|| || ||2
|-
|[[:en:Greeks in pre-Roman Gaul]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Greeks in Russia and the Soviet Union]]||[[:ru:Греки в России и СССР]]|| || ||7
|-
|[[:en:Greeks in Sudan]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Greeks in Syria]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Greeks in the Democratic Republic of the Congo]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Greeks in the United Kingdom]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Greeks in Turkey]]||[[:ru:Греки в Турции]]|| || ||12
|-
|[[:en:Greeks in Uzbekistan]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Greeks in Zimbabwe]]|| || || ||3
|-
|[[:en:List of people from Greece]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Absinthe Green]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Gregoria]]||[[:ru:Григория]]|| || ||18
|-
|[[:en:Griko people]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Gül Mosque]]||[[:ru:Церковь Святой Феодосии]]|| || ||20
|-
|[[:en:Gulf of Argostoli]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Gulf of Corinth]]||[[:ru:Коринфский залив]]|| || ||47
|-
|[[:en:Gulf of Euboea]]|| || || ||15
|-
|[[:en:Robert H. Gundry]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Guneus]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Gymnasium (ancient Greece)]]||[[:ru:Гимнасий]]||[[Գիմնասիոն]]|| ||42
|-
|[[:en:Gymnopaedia]]||[[:ru:Гимнопедия]]|| || ||11
|-
|[[:en:Gyros]]||[[:ru:Гирос]]||[[Գիրոս]]|| ||37
|-
|[[:en:Hadrian]]||[[:ru:Адриан]]||[[Հադրիանոս]]|| ||98
|-
|[[:en:Hagia Sophia, İznik]]||[[:ru:Софийский собор (Никея)]]|| || ||12
|-
|[[:en:Hagia Sophia, Thessaloniki]]||[[:ru:Храм Святой Софии (Салоники)]]||[[Սուրբ Սոֆիայի տաճար (Սալոնիկ)]]|| ||24
|-
|[[:en:Hagia Sophia, Trabzon]]||[[:ru:Храм Святой Софии (Трабзон)]]|| || ||22
|-
|[[:en:Hagios Demetrios]]||[[:ru:Базилика Святого Димитрия]]|| || ||32
|-
|[[:en:Halay]]||[[:ru:Халай (танец)]]||[[Յայլի]]|| ||10
|-
|[[:en:Haliacmon]]||[[:ru:Альякмон]]|| || ||40
|-
|[[:en:Halieia]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Halizones]]||[[:ru:Алазоны]]|| || ||10
|-
|[[:en:Halki (Greece)]]||[[:ru:Халки (Додеканес)]]||[[Խալկի (Դոդեկանես)]]|| ||34
|-
|[[:en:Halki seminary]]||[[:ru:Халкинская богословская школа]]|| || ||15
|-
|[[:en:Halteres (ancient Greece)]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Hamadryad]]||[[:ru:Гамадриады]]||[[Համադրիասներ]]|| ||31
|-
|[[:en:Harmodius and Aristogeiton (sculpture)]]||[[:ru:Тираноборцы (памятник)]]|| || ||14
|-
|[[:en:Harpocrates]]||[[:ru:Гарпократ]]|| || ||32
|-
|[[:en:Harrow Painter]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Manos Hatzidakis]]||[[:ru:Хадзидакис, Манос]]|| || ||28
|-
|[[:en:Michalis Hatzigiannis]]||[[:ru:Хадзияннис, Михалис]]|| || ||20
|-
|[[:en:Theophilos Hatzimihail]]||[[:ru:Хадзимихаил, Теофилос]]|| || ||10
|-
|[[:en:Vasilis Hatzipanagis]]||[[:ru:Хадзипанагис, Василис Кирьякович]]|| || ||17
|-
|[[:en:Dimitrios Hatzis]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Georgios Hatzis]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Heaven Music]]||[[:ru:Heaven Music]]|| || ||5
|-
|[[:en:Hebe (mythology)]]||[[:ru:Геба]]||[[Հեբե]]|| ||64
|-
|[[:en:Hector]]||[[:ru:Гектор]]||[[Հեկտոր]]|| ||68
|-
|[[:en:Hecuba]]||[[:ru:Гекуба]]||[[Հեկաբե]]|| ||46
|-
|[[:en:Hegetorides]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Harmodius and Aristogeiton]]||[[:ru:Гармодий и Аристогитон]]|| || ||26
|-
|[[:en:Helen of Greece and Denmark]]||[[:ru:Елена Греческая и Датская]]|| || ||33
|-
|[[:en:Helen of Troy]]||[[:ru:Елена Прекрасная]]||[[Հեղինե Չքնաղ]]|| ||83
|-
|[[:en:Helena, mother of Constantine I]]||[[:ru:Елена Равноапостольная]]|| || ||68
|-
|[[:en:Helena Palaiologina, Despotess of Serbia]]||[[:ru:Елена Палеолог Бранкович]]|| || ||12
|-
|[[:en:Helena Paparizou discography]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Heliaia]]||[[:ru:Дикастерий]]|| || ||28
|-
|[[:en:Heliastic oath]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Helike]]||[[:ru:Гелика]]||[[Էլիկա]]|| ||22
|-
|[[:en:Heliopolis (ancient Egypt)]]||[[:ru:Гелиополь (Древний Египет)]]|| || ||58
|-
|[[:en:Helios]]||[[:ru:Гелиос]]||[[Հելիոս]]|| ||74
|-
|[[:en:Helios Airways Flight 522]]||[[:ru:Катастрофа Boeing 737 под Афинами]]||[[Boeing 737-ի ավիավթար Աթենքում]]|| ||29
|-
|[[:en:Hellanodikai]]||[[:ru:Элланодик]]|| || ||14
|-
|[[:en:Hellas (theme)]]|| || || ||14
|-
|[[:en:Hellenic Air Force Academy]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Hellenic Air Force Aircraft Depot]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Hellenic arc]]|| || || ||10
|-
|[[:en:Hellenic Arms Industry]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Hellenic Army First Army]]||[[:ru:1-я армия (Греция)]]|| || ||6
|-
|[[:en:Hellenic Army General Staff]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Hellenic Basketball Clubs Association]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Hellenic Broadcasting Corporation]]||[[:ru:Греческая корпорация телерадиовещания]]|| || ||29
|-
|[[:en:Hellenic Capital Market Commission]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Hellenic Civil Aviation Authority]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Hellenic Coast Guard]]|| || || ||12
|-
|[[:en:Hellenic Electricity Distribution Network Operator]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Hellenic Financial Stability Fund]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Hellenic Fire Service]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Hellenic Force in Cyprus]]||[[:ru:ЭЛДИК]]||[[ԷԼԴԻԿ]]|| ||9
|-
|[[:en:Hellenic Gendarmerie]]||[[:ru:Жандармерия Греции]]|| || ||5
|-
|[[:en:Hellenic Imperial Airways]]||[[:ru:Hellenic Imperial Airways]]|| || ||7
|-
|[[:en:Hellenic Military Academy]]||[[:ru:Военное училище эвэлпидов]]|| || ||7
|-
|[[:en:Hellenic National Defence General Staff]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Hellenic Naval Academy]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Hellenic Open University]]||[[:ru:Греческий открытый университет]]||[[Հունական բաց համալսարան]]|| ||10
|-
|[[:en:Hellenic Parliament]]||[[:ru:Парламент Греции]]||[[Հունաստանի խորհրդարան]]|| ||40
|-
|[[:en:Hellenic Police]]||[[:ru:Полиция Греции]]||[[Հունական ոստիկանություն]]|| ||17
|-
|[[:en:Hellenic Post]]||[[:ru:Греческая почта]]|| || ||16
|-
|[[:en:Hellenic Railways Organisation]]||[[:ru:Организация железных дорог Греции]]|| || ||20
|-
|[[:en:Hellenic Red Cross]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Hellenic Shipyards Co.]]||[[:ru:Hellenic Shipyards]]|| || ||11
|-
|[[:en:Hellenic State (1941–1944)]]||[[:ru:Греческое государство]]|| || ||24
|-
|[[:en:Hellenic studies]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Hellenic Train]]||[[:ru:TrainOSE]]|| || ||9
|-
|[[:en:Hellenic Vehicle Industry]]||[[:ru:ELBO]]||[[ELBO]]|| ||46
|-
|[[:en:Hellenikon Metropolitan Park]]||[[:ru:Столичный парк Элиникон]]||[[Հելլինիկոն (մայրաքաղաքային այգի)]]|| ||11
|-
|[[:en:Hellenistic armies]]||[[:ru:Эллинистические армии]]|| || ||7
|-
|[[:en:Hellenistic-era warships]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Hellenization]]|| || || ||27
|-
|[[:en:Hellenocentrism]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Hellenotamiae]]||[[:ru:Эллинотамий]]|| || ||9
|-
|[[:en:Hellespont]]||[[:ru:Дарданеллы]]||[[Դարդանելի նեղուց]]|| ||101
|-
|[[:en:Helots]]||[[:ru:Илоты]]||[[Հելոտներ]]|| ||43
|-
|[[:en:Henry of Flanders]]||[[:ru:Генрих I Фландрский]]|| || ||34
|-
|[[:en:Heptanese School (painting)]]||[[:ru:Семиостровная школа живописи]]|| || ||5
|-
|[[:en:Heptapyrgion (Thessaloniki)]]|| || || ||12
|-
|[[:en:Heraclea]]||[[:ru:Гераклея]]|| || ||27
|-
|[[:en:Heraclea Lucania]]|| || || ||16
|-
|[[:en:Heraclea Lyncestis]]||[[:ru:Гераклея Линкестис]]|| || ||21
|-
|[[:en:Heraclea Minoa]]||[[:ru:Гераклея Минойская]]|| || ||22
|-
|[[:en:Heracleidae]]||[[:ru:Гераклиды]]|| || ||31
|-
|[[:en:Heraclitus]]||[[:ru:Гераклит]]||[[Հերակլիտ]]|| ||140
|-
|[[:en:Heraclius]]||[[:ru:Ираклий I]]||[[Հերակլիոս Ա]]|| ||79
|-
|[[:en:Heraclius Constantine]]||[[:ru:Константин III Ираклий]]||[[Հերակլիոս-Կոստանդին Գ]]|| ||54
|-
|[[:en:Heraclius the Elder]]||[[:ru:Ираклий Старший]]||[[Հերակլիոս Ավագ]]|| ||22
|-
|[[:en:Heraion of Perachora]]||[[:ru:Герейон (Перахора)]]|| || ||9
|-
|[[:en:Heraklion Archaeological Museum]]||[[:ru:Археологический музей Ираклиона]]||[[Հերակլիոնի հնագիտական թանգարան]]|| ||20
|-
|[[:en:Heraklion International Airport]]||[[:ru:Никос Казандзакис (аэропорт)]]|| || ||34
|-
|[[:en:Hermaeus]]|| || || ||11
|-
|[[:en:Saint Hermes]]|| || || ||10
|-
|[[:en:Hermes Fastening his Sandal]]||[[:ru:Гермес, завязывающий сандалию]]|| || ||5
|-
|[[:en:Hermes Ludovisi]]|| || || ||11
|-
|[[:en:Hermes o Logios]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Hero and Leander]]||[[:ru:Геро и Леандр]]|| || ||25
|-
|[[:en:Herodicus]]|| || || ||13
|-
|[[:en:Heroic nudity]]||[[:ru:Героическая нагота]]|| || ||14
|-
|[[:en:Heroön]]||[[:ru:Героон]]|| || ||24
|-
|[[:en:Hesperus]]||[[:ru:Геспер]]||[[Հեսպեր]]|| ||28
|-
|[[:en:Hesychius of Miletus]]||[[:ru:Гесихий Милетский]]|| || ||16
|-
|[[:en:Hicaz Buselik Jewish Kanto]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Hierapolis]]||[[:ru:Иераполь]]|| || ||50
|-
|[[:en:Hierophant]]||[[:ru:Иерофант]]|| || ||15
|-
|[[:en:Hilandar]]||[[:ru:Хиландар]]|| || ||32
|-
|[[:en:Hill Memorial School]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Frances M. Hill]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Himara]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Himariote dialect]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Himation]]||[[:ru:Гиматий]]|| || ||25
|-
|[[:en:Himera]]||[[:ru:Гимера (город)]]|| || ||28
|-
|[[:en:Hipparchia of Maroneia]]||[[:ru:Гиппархия]]|| || ||34
|-
|[[:en:Hippeis]]||[[:ru:Гиппеи]]|| || ||15
|-
|[[:en:Hippias]]||[[:ru:Гиппий Элидский]]|| || ||42
|-
|[[:en:Hippias (tyrant)]]||[[:ru:Гиппий (тиран)]]|| || ||33
|-
|[[:en:Hippias Minor]]||[[:ru:Гиппий меньший]]|| || ||25
|-
|[[:en:Hippocampus (mythology)]]||[[:ru:Гиппокампус (мифология)]]|| || ||31
|-
|[[:en:Hippocrates, father of Peisistratos]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Hippodamia (daughter of Oenomaus)]]||[[:ru:Гипподамия (дочь Эномая)]]|| || ||34
|-
|[[:en:Hippodamia (wife of Pirithous)]]||[[:ru:Гипподамия (жена Пирифоя)]]|| || ||15
|-
|[[:en:Hippolochus (writer)]]||[[:ru:Гипполох Македонский]]|| || ||6
|-
|[[:en:Hippolytus of Athens]]||[[:ru:Ипполит (сын Тесея)]]|| || ||37
|-
|[[:en:Hipponous]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Hirami Ahmet Pasha Mosque]]||[[:ru:Церковь Иоанна Предтечи (Константинополь)]]|| || ||19
|-
|[[:en:Historical Museum of Crete]]||[[:ru:Исторический музей Крита]]||[[Կրետեի պատմության թանգարան]]|| ||11
|-
|[[:en:Historicity of the Homeric epics]]|| || || ||5
|-
|[[:en:History of Eastern Orthodox Churches in the 20th century]]|| || || ||4
|-
|[[:en:History of Greeks in Baltimore]]||[[:ru:Греки в Балтиморе]]|| || ||3
|-
|[[:en:History of Patras]]|| || || ||3
|-
|[[:en:History of Pieria (regional unit)]]|| || || ||2
|-
|[[:en:History of Ptolemaic Egypt]]||[[:ru:Эллинистический Египет]]||[[Պտղոմեոսյան Եգիպտոս]]|| ||49
|-
|[[:en:History of rail transport in Greece]]|| || || ||2
|-
|[[:en:History of Samos]]||[[:ru:Самос]]||[[Սամոս (կղզի)]]|| ||77
|-
|[[:en:History of the Aromanians]]|| || || ||3
|-
|[[:en:History of the Eastern Orthodox Church under the Ottoman Empire]]|| || || ||1
|-
|[[:en:History of the Indo-Greek Kingdom]]|| || || ||3
|-
|[[:en:History of the Jews in the Byzantine Empire]]||[[:ru:Евреи в Византии]]||[[Հրեաները Բյուզանդիայում]]||այո||7
|-
|[[:en:History of the Jews in Thessaloniki]]|| || || ||15
|-
|[[:en:History of the Ottoman Empire]]||[[:ru:История Османской империи]]|| || ||22
|-
|[[:en:History of Thessaly]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Histria (ancient city)]]||[[:ru:Гистрия]]|| || ||22
|-
|[[:en:Holidays in Greece TV]]|| || || ||1
|-
|[[:en:The Holocaust in Greece]]||[[:ru:Холокост в Греции]]||[[Հոլոքոստը Հունաստանում]]|| ||11
|-
|[[:en:Holocaust of Kedros]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Holy Roman Empire]]||[[:ru:Священная Римская империя]]||[[Սրբազան Հռոմեական կայսրություն]]|| ||154
|-
|[[:en:Homer's Ithaca]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Homonoia]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Homosexuality in ancient Greece]]||[[:ru:Гомосексуальность в Древней Греции]]|| || ||24
|-
|[[:en:Homosexuality in the militaries of ancient Greece]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Justa Grata Honoria]]||[[:ru:Юста Грата Гонория]]|| || ||29
|-
|[[:en:Hop De Bakim]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Hoplite]]||[[:ru:Гоплит]]|| || ||65
|-
|[[:en:Hoplitodromos]]||[[:ru:Гоплитодром]]|| || ||20
|-
|[[:en:Dimitris Horn]]||[[:ru:Хорн, Димитрис]]|| || ||8
|-
|[[:en:Pantelis Horn]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Horon (dance)]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Horses of Saint Mark]]||[[:ru:Квадрига святого Марка]]||[[Սուրբ Մարկոսի քառաձի (քանդակ)]]|| ||27
|-
|[[:en:Hosios Loukas]]||[[:ru:Осиос-Лукас]]|| || ||35
|-
|[[:en:Hotel Grande Bretagne]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Human trafficking in Greece]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Hyacinthia]]|| || || ||10
|-
|[[:en:Hyas]]||[[:ru:Гиант]]|| || ||14
|-
|[[:en:Hydria]]||[[:ru:Гидрия]]|| || ||33
|-
|[[:en:Pope Hyginus]]||[[:ru:Гигин (папа римский)]]||[[Հյուգենոս (Հռոմի պապ)]]|| ||76
|-
|[[:en:Hymettus]]||[[:ru:Имитос]]|| || ||28
|-
|[[:en:Hypaethros]]||[[:ru:Гипефр]]|| || ||10
|-
|[[:en:Hypatia]]||[[:ru:Гипатия]]||[[Հիպատիա]]|| ||102
|-
|[[:en:Hyperborea]]||[[:ru:Гиперборея]]|| || ||37
|-
|[[:en:Hypereides]]||[[:ru:Гиперид]]|| || ||33
|-
|[[:en:Hyperion (Titan)]]||[[:ru:Гиперион (титан)]]||[[Հիպերիոն]]|| ||59
|-
|[[:en:Hypodiastole]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Hypotrachelium]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Hypsicles]]||[[:ru:Гипсикл]]|| || ||20
|-
|[[:en:Ialysos]]||[[:ru:Трианда]]|| || ||23
|-
|[[:en:Ialysus (mythology)]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Iamblichus]]||[[:ru:Ямвлих]]||[[Յամբլիքոս]]|| ||51
|-
|[[:en:Iambus (genre)]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Iasius]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Iatromantis]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Ibycus]]||[[:ru:Ивик]]||[[Իբիկոս]]|| ||37
|-
|[[:en:Icaria]]||[[:ru:Икария]]||[[Իկարիա (կղզի)]]|| ||53
|-
|[[:en:Ichor]]||[[:ru:Ихор (мифология)]]|| || ||18
|-
|[[:en:Icon of Christ of Latomos]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Idas of Messene]]||[[:ru:Идас]]|| || ||22
|-
|[[:en:Idionymon]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Idomeni]]||[[:ru:Идомени]]|| || ||21
|-
|[[:en:IEK]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Ietas]]||[[:ru:Иета]]|| || ||9
|-
|[[:en:IFPI Greece]]||[[:ru:IFPI Greece]]||[[IFPI Greece]]|| ||19
|-
|[[:en:Ignatios of Constantinople]]||[[:ru:Игнатий (патриарх Константинопольский)]]|| || ||26
|-
|[[:en:Ikariotikos]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Iklaina]]||[[:ru:Иклаина]]|| || ||9
|-
|[[:en:Illyria]]||[[:ru:Иллирия]]||[[Իլլիրիա]]||այո||66
|-
|[[:en:Illyrian deciduous forests]]|| || || ||10
|-
|[[:en:Illyrius]]||[[:ru:Иллирий]]|| || ||17
|-
|[[:en:Ilysiakos B.C.]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Immigration to Greece]]||[[:ru:Иммиграция в Грецию]]|| || ||8
|-
|[[:en:Inachus]]||[[:ru:Инах (мифология)]]|| || ||33
|-
|[[:en:Independent Albania]]|| || || ||20
|-
|[[:en:Indo-Corinthian capital]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Indo-Greek Kingdom]]||[[:ru:Индо-греческое царство]]|| || ||51
|-
|[[:en:Pope Innocent VIII]]||[[:ru:Иннокентий VIII]]|| || ||77
|-
|[[:en:Institute for Aegean Prehistory Study Center for East Crete]]|| || || ||4
|-
|[[:en:International Financial Control]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Dimitrios Ioannidis]]||[[:ru:Иоаннидис, Димитриос]]|| || ||20
|-
|[[:en:Giannis Ioannidis]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Ioannina Eyalet]]||[[:ru:Янина (эялет)]]|| || ||12
|-
|[[:en:Iobates]]||[[:ru:Иобат]]|| || ||25
|-
|[[:en:Iolcos]]||[[:ru:Иолк]]|| || ||27
|-
|[[:en:Iole]]||[[:ru:Иола]]|| || ||26
|-
|[[:en:Ionia]]||[[:ru:Иония]]||[[Հոնիա]]|| ||62
|-
|[[:en:Ionian Islands]]||[[:ru:Ионические острова]]|| || ||80
|-
|[[:en:Ionian Islands (region)]]||[[:ru:Ионические острова (периферия)]]||[[Հոնիական կղզիներ]]|| ||42
|-
|[[:en:Ionian League]]||[[:ru:Ионийский союз]]|| || ||19
|-
|[[:en:Ionian University]]|| || || ||13
|-
|[[:en:Ionian University of Smyrna]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Ionikos Lamias B.C.]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Ionikos N.F. B.C.]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Ionikos Nikaias B.C.]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Ios]]||[[:ru:Иос]]||[[Իոս (կղզի)]]|| ||50
|-
|[[:en:Iota subscript]]||[[:ru:Подстрочная йота]]|| || ||13
|-
|[[:en:Iphicrates]]||[[:ru:Ификрат]]||[[Իփիկրատես]]|| ||24
|-
|[[:en:Ipofero]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Iraklio B.C.]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Iraklis F.C. (Thessaloniki)]]||[[:ru:Ираклис (футбольный клуб)]]|| || ||30
|-
|[[:en:Iraqis in Greece]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Irene of Athens]]||[[:ru:Ирина (византийская императрица)]]||[[Իրինա (բյուզանդական կայսրուհի)]]|| ||59
|-
|[[:en:Irish Institute of Hellenic Studies at Athens]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Isabella of Majorca]]||[[:ru:Изабелла Мальоркская]]|| || ||14
|-
|[[:en:Isaeus]]||[[:ru:Исей]]|| || ||23
|-
|[[:en:Islam in Greece]]|| || || ||16
|-
|[[:en:Ismene]]||[[:ru:Исмена]]|| || ||33
|-
|[[:en:Ismenias]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Isocrates]]||[[:ru:Исократ]]|| || ||70
|-
|[[:en:Istanbul]]||[[:ru:Стамбул]]||[[Ստամբուլ]]|| ||264
|-
|[[:en:Istanbul pogrom]]||[[:ru:Стамбульский погром]]||[[Ստամբուլի ջարդեր]]|| ||31
|-
|[[:en:Isthmus of Corinth]]||[[:ru:Коринфский перешеек]]||[[Կորնթոսի պարանոց]]|| ||55
|-
|[[:en:Italian School of Archaeology at Athens]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Italian spring offensive]]||[[:ru:Итальянское весеннее наступление]]|| || ||5
|-
|[[:en:Italiotes]]|| || || ||10
|-
|[[:en:Ithaca]]||[[:ru:Итака]]||[[Իթակե]]|| ||67
|-
|[[:en:Georgios Jakobides]]||[[:ru:Яковидис, Георгиос]]||[[Գեորգիոս Յակովիդիս]]|| ||14
|-
|[[:en:Janina vilayet]]||[[:ru:Вилайет Янина]]|| || ||14
|-
|[[:en:January 2015 Greek government formation]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Marko Jarić]]||[[:ru:Ярич, Марко]]|| || ||21
|-
|[[:en:Javelin]]||[[:ru:Дротик]]||[[Աշտե]]|| ||37
|-
|[[:en:Jeremias II of Constantinople]]||[[:ru:Иеремия II (патриарх Константинопольский)]]||[[Երեմիա II]]|| ||21
|-
|[[:en:Jewish revolt against Heraclius]]|| || || ||18
|-
|[[:en:John I Doukas of Thessaly]]||[[:ru:Иоанн I Дука]]|| || ||20
|-
|[[:en:John II of Trebizond]]||[[:ru:Иоанн II Великий Комнин]]|| || ||25
|-
|[[:en:John II, Marquis of Montferrat]]||[[:ru:Джованни II (маркиз Монферратский)]]|| || ||13
|-
|[[:en:John III, Marquis of Montferrat]]||[[:ru:Джованни III (маркиз Монферратский)]]|| || ||12
|-
|[[:en:John IV of Trebizond]]||[[:ru:Иоанн IV Великий Комнин]]|| || ||28
|-
|[[:en:Pope John VI]]||[[:ru:Иоанн VI (папа римский)]]||[[Հովհաննես VI]]|| ||72
|-
|[[:en:John of Patmos]]|| || || ||20
|-
|[[:en:Jordanes]]||[[:ru:Иордан (историк)]]||[[Հորդանես (պատմագիր)]]|| ||64
|-
|[[:en:June 1989 Greek legislative election]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Jupiter and Thetis]]||[[:ru:Юпитер и Фетида]]|| || ||12
|-
|[[:en:Justin II]]||[[:ru:Юстин II]]||[[Հուստինոս Բ]]||այո||52
|-
|[[:en:Justinian dynasty]]|| ||[[Բյուզանդիան Հուստինիանոսների օրոք]]||այո||12
|-
|[[:en:Justinian II]]||[[:ru:Юстиниан II]]||[[Հուստինիանոս Բ Ռինոտմետոս]]|| ||58
|-
|[[:en:K.A.O.D. B.C.]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Kadifekale]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Kafkania pebble]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Theophilos Kairis]]||[[:ru:Каирис, Теофилос]]|| || ||10
|-
|[[:en:Kaisariani Monastery]]||[[:ru:Монастырь Кесариани]]||[[Կեսարիանի վանք]]|| ||10
|-
|[[:en:Michalis Kakiouzis]]||[[:ru:Какиузис, Михалис]]|| || ||16
|-
|[[:en:Apostolos Kaklamanis]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Michael Cacoyannis]]||[[:ru:Какояннис, Михалис]]||[[Միխալիս Կակոյանիս]]|| ||33
|-
|[[:en:Kala Nera]]|| || || ||10
|-
|[[:en:Kalamata]]||[[:ru:Каламата]]||[[Կալամատա]]|| ||56
|-
|[[:en:Kalamata olive]]|| || || ||14
|-
|[[:en:Kalamos]]||[[:ru:Каламос (мифология)]]|| || ||9
|-
|[[:en:Kalaureia]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Kalenderhane Mosque]]||[[:ru:Церковь Богородицы Кириотиссы]]|| || ||20
|-
|[[:en:Dimitrios Kallergis]]||[[:ru:Каллергис, Димитриос]]|| || ||9
|-
|[[:en:Kallikantzaros]]||[[:ru:Караконджул]]|| || ||14
|-
|[[:en:Kallikratis Programme]]||[[:ru:Программа «Калликратис»]]||[[«Կալլիկրատիս» ծրագիր]]|| ||16
|-
|[[:en:Sevasti Kallisperi]]||[[:ru:Каллиспери, Севасти]]|| || ||6
|-
|[[:en:Kallithea]]||[[:ru:Калитея]]||[[Կալիտեյա]]|| ||41
|-
|[[:en:Filippos Kalogiannidis]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Kalomira]]||[[:ru:Каломира]]||[[Կալոմիրա]]|| ||35
|-
|[[:en:Kalos inscription]]||[[:ru:Надпись любимца]]|| || ||13
|-
|[[:en:Iakovos Kambanellis]]||[[:ru:Камбанеллис, Яковос]]||[[Յակովոս Կամբանելիս]]|| ||13
|-
|[[:en:Kaminia, Achaea]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Kanalia (Corfu)]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Kandila, Aetolia-Acarnania]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Panagiotis Kanellopoulos]]||[[:ru:Канеллопулос, Панайотис]]|| || ||19
|-
|[[:en:Kanephoros]]||[[:ru:Канефора]]|| || ||12
|-
|[[:en:Yanis Kanidis]]||[[:ru:Каниди, Иван Константинович]]|| || ||5
|-
|[[:en:Anna Palaiologina Kantakouzene]]||[[:ru:Анна Кантакузина]]|| || ||10
|-
|[[:en:Kantakouzenos]]||[[:ru:Кантакузины]]|| || ||18
|-
|[[:en:John VI Kantakouzenos]]||[[:ru:Иоанн VI Кантакузин]]|| || ||49
|-
|[[:en:Kantharos]]||[[:ru:Канфар]]|| || ||32
|-
|[[:en:Kapeli]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Stefanos Kapino]]||[[:ru:Капино, Стефанос]]|| || ||29
|-
|[[:en:Kaplaneios School]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Kapodistrias reform]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Kapsas]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Michalis Kapsis]]||[[:ru:Капсис, Михалис]]|| || ||25
|-
|[[:en:Maria Karagiannopoulou]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Karagiozis]]||[[:ru:Карагиозис]]|| || ||11
|-
|[[:en:Karaiskakis Stadium]]||[[:ru:Караискакис (стадион)]]|| || ||42
|-
|[[:en:Georgios Karaiskakis]]||[[:ru:Караискакис, Георгиос]]||[[Գեորգիոս Կարայիսկակիս]]|| ||23
|-
|[[:en:Anastasios Karatasos]]||[[:ru:Каратасос, Анастасиос]]|| || ||7
|-
|[[:en:Dimitrios Karatasos]]||[[:ru:Каратасос, Цамис]]|| || ||8
|-
|[[:en:Germanos Karavangelis]]||[[:ru:Герман (Каравангелис)]]|| || ||8
|-
|[[:en:Kardiakafti]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Tzeni Karezi]]||[[:ru:Карези, Дженни]]||[[Ձենի Կարեզի]]|| ||14
|-
|[[:en:Kostandin Kariqi]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Andreas Karkavitsas]]||[[:ru:Каркавицас, Андреас]]|| || ||7
|-
|[[:en:Karotseris]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Karpathos]]||[[:ru:Карпатос]]|| || ||55
|-
|[[:en:Karpos]]||[[:ru:Карпос]]|| || ||9
|-
|[[:en:Karsilamas]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Karyes, Mount Athos]]||[[:ru:Карье]]|| || ||34
|-
|[[:en:Kostas Karyotakis]]||[[:ru:Кариотакис, Костас]]||[[Կոստաս Կարիոտակիս]]|| ||21
|-
|[[:en:Kassia]]||[[:ru:Кассия Константинопольская]]|| || ||35
|-
|[[:en:Mihal Kasso]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Katabasis]]||[[:ru:Катабасис]]|| || ||14
|-
|[[:en:Katharevousa]]||[[:ru:Кафаревуса]]||[[Կաթարևուսա]]|| ||34
|-
|[[:en:Kathekon]]|| || || ||11
|-
|[[:en:Kathisma]]||[[:ru:Кафизма]]|| || ||10
|-
|[[:en:Katıverelim Rakıyı Da Şaraba Katıverelim]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Charalambos Katsimitros]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Lambros Katsonis]]||[[:ru:Кацонис, Ламброс]]|| || ||8
|-
|[[:en:Kausia]]|| || || ||14
|-
|[[:en:Kavad I]]||[[:ru:Кавад I]]||[[Կավադ I]]|| ||42
|-
|[[:en:Kavala B.C.]]|| || || ||11
|-
|[[:en:Theodore Kavalliotis]]||[[:ru:Каваллиотис, Теодорос]]|| || ||9
|-
|[[:en:Kavasila, Elis]]|| || || ||10
|-
|[[:en:Stelios Kazantzidis]]||[[:ru:Казандзидис, Стелиос]]|| || ||16
|-
|[[:en:George Kedrenos]]||[[:ru:Георгий Кедрин]]||[[Գեորգիոս Կեդրենոս]]|| ||30
|-
|[[:en:Manolis Kefalogiannis]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Kefeli Mosque]]||[[:ru:Церковь Святого Николая (Константинополь)]]|| || ||13
|-
|[[:en:Kekaumenos]]||[[:ru:Кекавмен]]|| || ||17
|-
|[[:en:Kemane of Cappadocia]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Kemenche]]||[[:ru:Кеманча]]||[[Քամանչա]]|| ||16
|-
|[[:en:Kepoi]]||[[:ru:Кепы]]|| || ||8
|-
|[[:en:Kerameikos]]||[[:ru:Керамик]]|| || ||26
|-
|[[:en:Keratsa of Bulgaria]]||[[:ru:Кераца-Мария]]|| || ||20
|-
|[[:en:Keres]]||[[:ru:Керы]]|| || ||31
|-
|[[:en:Kerkis]]||[[:ru:Керкис (гора)]]|| || ||11
|-
|[[:en:Leo IV the Khazar]]||[[:ru:Лев IV Хазар]]|| || ||50
|-
|[[:en:Al-Khazini]]||[[:ru:Абдуррахман аль-Хазини]]|| || ||23
|-
|[[:en:Mustapha Khaznadar]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Kileler]]||[[:ru:Килелер (дим)]]|| || ||16
|-
|[[:en:Kileler uprising]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Kimolos]]||[[:ru:Кимолос]]||[[Կիմոլոս]]|| ||34
|-
|[[:en:King Teucer]]||[[:ru:Тевкр]]|| || ||15
|-
|[[:en:Jonas King]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Kingdom of Candia]]||[[:ru:Королевство Кандия]]|| || ||21
|-
|[[:en:Kingdom of Cappadocia]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Kingdom of Pontus]]||[[:ru:Понтийское царство]]||[[Պոնտոսի թագավորություն]]|| ||37
|-
|[[:en:Kingdom of the Morea]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Kingdom of Thessalonica]]||[[:ru:Королевство Фессалоники]]|| || ||37
|-
|[[:en:John Kinnamos]]||[[:ru:Иоанн Киннам]]|| || ||28
|-
|[[:en:Kissamos]]||[[:ru:Кисамос]]||[[Կիսամոս]]|| ||32
|-
|[[:en:Kissos]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Kleitias]]||[[:ru:Клитий (вазописец)]]|| || ||17
|-
|[[:en:Kleophrades Painter]]||[[:ru:Мастер Клеофрада]]|| || ||13
|-
|[[:en:Knossos (modern history)]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Know thyself]]||[[:ru:Познай самого себя]]|| || ||31
|-
|[[:en:Koca Mustafa Pasha Mosque]]||[[:ru:Церковь Святого Андрея в Крисе]]|| || ||17
|-
|[[:en:Kochari]]|| || || ||11
|-
|[[:en:Koftos]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Koine Greek grammar]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Koine Greek phonology]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Vladimir Kokkinaki]]||[[:ru:Коккинаки, Владимир Константинович]]|| || ||20
|-
|[[:en:Elli Kokkinou]]|| || || ||12
|-
|[[:en:Ioannis Kolettis]]||[[:ru:Колеттис, Иоаннис]]||[[Իոաննիս Կոլետտիս]]|| ||26
|-
|[[:en:Gennaios Kolokotronis]]||[[:ru:Колокотронис, Иоаннис Геннеос]]|| || ||16
|-
|[[:en:Kolonaki]]||[[:ru:Колонаки]]|| || ||13
|-
|[[:en:Kolossos Rodou B.C.]]|| || || ||12
|-
|[[:en:Kolymvari]]|| || || ||13
|-
|[[:en:Kolyva]]||[[:ru:Коливо]]|| || ||17
|-
|[[:en:Anna Komnene]]||[[:ru:Анна Комнина]]||[[Աննա Կոմնենե]]|| ||62
|-
|[[:en:Komnenian restoration]]||[[:ru:Комниновское возрождение]]|| || ||14
|-
|[[:en:Komnenos]]||[[:ru:Комнины]]||[[Կոմնենոսների հարստություն]]||այո||44
|-
|[[:en:Isaac Komnenos of Cyprus]]||[[:ru:Исаак Комнин (император Кипра)]]|| || ||25
|-
|[[:en:Isaac I Komnenos]]||[[:ru:Исаак I Комнин]]|| || ||50
|-
|[[:en:Komotini]]||[[:ru:Комотини]]||[[Կոմոտինի]]|| ||57
|-
|[[:en:Georgios Kondylis]]||[[:ru:Кондилис, Георгиос]]|| || ||25
|-
|[[:en:Konitsa]]||[[:ru:Коница]]|| || ||27
|-
|[[:en:Giorgos Konstantinou]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Zoe Konstantopoulou]]||[[:ru:Константопулу, Зои]]||[[Զոյի Կոնստանտոպուլու]]|| ||14
|-
|[[:en:Dimitris Kontominas]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Korkyra (polis)]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Koroivos]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Koropi, Magnesia]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Assassination of Kösem Sultan]]||[[:ru:Кёсем-султан]]||[[Քյոսեմ սուլթան]]|| ||52
|-
|[[:en:Kösem Sultan]]||[[:ru:Кёсем-султан]]||[[Քյոսեմ սուլթան]]|| ||52
|-
|[[:en:George Koskotas]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Anastasia Kostaki]]||[[:ru:Костаки, Анастасия]]|| || ||7
|-
|[[:en:Marika Kotopouli]]||[[:ru:Котопули, Марика]]|| || ||9
|-
|[[:en:Kottabos]]||[[:ru:Коттаб]]|| || ||17
|-
|[[:en:Ioannis Kottounios]]||[[:ru:Коттуниос, Иоаннис]]|| || ||5
|-
|[[:en:Nikos Kotzias]]||[[:ru:Кодзиас, Никос]]|| || ||22
|-
|[[:en:Giorgos Koudas]]||[[:ru:Кудас, Гиоргос]]|| || ||17
|-
|[[:en:Konstandinos Koukodimos]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Stefanos Koumanoudis]]||[[:ru:Куманудис, Стефанос]]|| || ||5
|-
|[[:en:Kounoupitsa]]||[[:ru:Кунупица (Метана)]]|| || ||5
|-
|[[:en:Lazaros Kountouriotis]]||[[:ru:Кундуриотис, Лазарь]]|| || ||6
|-
|[[:en:Pavlos Kountouriotis]]||[[:ru:Кунтуриотис, Павлос]]|| || ||22
|-
|[[:en:Kourabies]]||[[:ru:Курабье]]||[[Ղուրաբիե]]|| ||21
|-
|[[:en:Tasos Kourakis]]|| || || ||6
|-
|[[:en:John Kourkouas]]||[[:ru:Иоанн Куркуас]]||[[Հովհաննես Կուրկուաս Բ]]|| ||17
|-
|[[:en:John Kourkouas (catepan)]]|| || || ||13
|-
|[[:en:Panagiotis Kouroumblis]]||[[:ru:Курумблис, Панайотис]]|| || ||11
|-
|[[:en:Kourtesi]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Koustogerako]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Sotiris Kouvelas]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Kozani]]||[[:ru:Козани]]||[[Կոզանի]]|| ||58
|-
|[[:en:Failos Kranidiotis]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Kremasta Dam]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Kremasti]]||[[:ru:Кремасти]]|| || ||11
|-
|[[:en:Krifo scholio]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Krokees]]|| || || ||12
|-
|[[:en:Krokinas of Larissa]]|| || || ||5
|-
|[[:en:KTEL (Greece)]]||[[:ru:КТЕЛ]]|| || ||6
|-
|[[:en:Kurtuluş S.K.]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Kyathos]]||[[:ru:Киаф]]|| || ||19
|-
|[[:en:Kynodesme]]||[[:ru:Кинодесма]]|| || ||12
|-
|[[:en:Spyros Kyprianou]]||[[:ru:Киприану, Спирос]]||[[Սպիրոս Կիպրիանու]]|| ||30
|-
|[[:en:Kythira]]||[[:ru:Китира]]||[[Կիտիրա]]|| ||54
|-
|[[:en:Labours of Hercules]]|| ||[[Հերակլեսի սխրագործություններ]]|| ||34
|-
|[[:en:Qazim Laçi]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Laconia]]||[[:ru:Лакония]]||[[Լակոնիա]]|| ||51
|-
|[[:en:Laconophilia]]||[[:ru:Лаконофильство]]|| || ||5
|-
|[[:en:Panagiotis Lafazanis]]||[[:ru:Лафазанис, Панайотис]]|| || ||15
|-
|[[:en:Lagana (bread)]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Laganas]]|| || || ||14
|-
|[[:en:Lake Kerkini]]||[[:ru:Керкини]]||[[Կերկինի]]|| ||23
|-
|[[:en:Lake Kournas]]||[[:ru:Курна (озеро)]]||[[Կուրնա (լիճ)]]|| ||17
|-
|[[:en:Ellie Lambeti]]||[[:ru:Ламбети, Элли]]||[[Էլլի Լամբետի]]|| ||10
|-
|[[:en:Lambrakis Press Group]]||[[:ru:Lambrakis Press Group]]|| || ||5
|-
|[[:en:Lamia]]||[[:ru:Ламия]]||[[Լամիա]]|| ||46
|-
|[[:en:Lamia (city)]]||[[:ru:Ламия (город)]]||[[Լամիա (քաղաք)]]|| ||53
|-
|[[:en:Lampeti]]||[[:ru:Пиргос (Элида)]]||[[Պիրգոս]]|| ||41
|-
|[[:en:Lampsacus]]||[[:ru:Лампсак]]|| || ||23
|-
|[[:en:Lamus (see)]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Landscape in the Mist]]||[[:ru:Пейзаж в тумане]]|| || ||27
|-
|[[:en:Language of the New Testament]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Laodice VII Thea]]||[[:ru:Митридат I (царь Коммагены)]]|| || ||22
|-
|[[:en:Laonic Chalcocondil]]||[[:ru:Лаоник Халкокондил]]|| || ||25
|-
|[[:en:Napoleon Lapathiotis]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Laphria]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Larissa railway station]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Lasithi]]||[[:ru:Ласитион]]||[[Լեսիթիոն]]|| ||45
|-
|[[:en:Zoe Laskari]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Laskaris]]||[[:ru:Ласкарисы]]||[[Լասկարիսներ]]|| ||24
|-
|[[:en:Constantine Laskaris]]||[[:ru:Константин XI Ласкарис]]|| || ||33
|-
|[[:en:John IV Laskaris]]||[[:ru:Иоанн IV Ласкарис]]|| || ||46
|-
|[[:en:Late antiquity]]||[[:ru:Поздняя античность]]||[[Ուշ անտիկ ժամանակաշրջան]]||այո||52
|-
|[[:en:Late Bronze Age collapse]]||[[:ru:Катастрофа бронзового века]]|| || ||36
|-
|[[:en:Latin]]||[[:ru:Латинский язык]]||[[Լատիներեն]]|| ||287
|-
|[[:en:Latins (Middle Ages)]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Latinus]]||[[:ru:Латин]]|| || ||27
|-
|[[:en:Laüs]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Law court (ancient Athens)]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Law School of the Aristotle University of Thessaloniki]]|| || || ||3
|-
|[[:en:A. W. Lawrence]]||[[:ru:Лоуренс, Арнольд Уолтер]]|| || ||7
|-
|[[:en:Lazarata]]||[[:ru:Лазарата]]|| || ||9
|-
|[[:en:Lazaretto Island]]||[[:ru:Лазарето]]|| || ||12
|-
|[[:en:Leader of the Opposition (Greece)]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Vicky Leandros]]||[[:ru:Вики Леандрос]]|| || ||40
|-
|[[:en:Lebanon Conference]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Lebes]]||[[:ru:Лебес]]|| || ||18
|-
|[[:en:Lebes Gamikos]]||[[:ru:Лебес гамикос]]||[[Լեբես գամիկոս]]|| ||15
|-
|[[:en:Lechaina]]||[[:ru:Лехена]]|| || ||14
|-
|[[:en:Lechaio]]||[[:ru:Лехеон]]|| || ||15
|-
|[[:en:Lectionary 2]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Lectionary 3]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Lectionary 5]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Lectionary 6]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Lectionary 7]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Lectionary 10]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Lectionary 11]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Lectionary 12]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Lectionary 13]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Lectionary 19]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Lectionary 20]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Lectionary 100]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Lectionary 139]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Lefka Ori]]||[[:ru:Лефка-Ори]]||[[Լեֆկա Օրի]]|| ||26
|-
|[[:en:Lefkochori]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Legacy of the Indo-Greeks]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Korina Legaki]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Lekapenos]]||[[:ru:Лакапины]]||[[Լեկափենոսներ]]|| ||10
|-
|[[:en:Lekythos]]||[[:ru:Лекиф]]|| || ||30
|-
|[[:en:Lelex (king of Sparta)]]||[[:ru:Лелег]]|| || ||22
|-
|[[:en:Lemnian Athena]]||[[:ru:Афина Лемния]]|| || ||16
|-
|[[:en:Lentini]]||[[:ru:Лентини]]|| || ||57
|-
|[[:en:Leo I (emperor)]]||[[:ru:Лев I Макелла]]||[[Լևոն I (Բյուզանդիայի կայսր)]]|| ||55
|-
|[[:en:Leo III the Isaurian]]||[[:ru:Лев III Исавр]]||[[Լևոն III Իսավրացի]]|| ||66
|-
|[[:en:Leo V the Armenian]]||[[:ru:Лев V Армянин]]||[[Լևոն Ե Հայ (Բյուզանդիայի կայսր)]]|| ||51
|-
|[[:en:Leo VI the Wise]]||[[:ru:Лев VI]]||[[Լևոն VI Իմաստասեր]]|| ||55
|-
|[[:en:Leo Bible]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Leo the Mathematician]]||[[:ru:Лев Математик]]||[[Լեո Մաթեմատիկոս]]|| ||18
|-
|[[:en:Leonid dynasty]]||[[:ru:Династия Львов]]|| || ||21
|-
|[[:en:Leon of Salamis]]||[[:ru:Леонт Саламинский]]|| || ||6
|-
|[[:en:Leonardo III Tocco]]||[[:ru:Леонардо III Токко]]|| || ||17
|-
|[[:en:Sappho Leontias]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Leontios]]||[[:ru:Леонтий (византийский император)]]|| || ||49
|-
|[[:en:Leosthenes]]||[[:ru:Леосфен]]|| || ||16
|-
|[[:en:Leros]]||[[:ru:Лерос]]|| || ||42
|-
|[[:en:Lesvos Petrified Forest]]||[[:ru:Окаменелый лес Лесбоса]]||[[Լեսբոսի քարացած անտառ]]|| ||19
|-
|[[:en:Lethe]]||[[:ru:Лета]]||[[Լեթա]]|| ||42
|-
|[[:en:Leto]]||[[:ru:Лето (мифология)]]||[[Լետո]]|| ||59
|-
|[[:en:Letoon trilingual]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Leucippus (mythology)]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Levidis family]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Constantine Levidis]]|| || || ||2
|-
|[[:en:LGBT history in Greece]]|| || || ||1
|-
|[[:en:LGBT rights in Greece]]||[[:ru:Права ЛГБТ в Греции]]|| || ||14
|-
|[[:en:Nikos Liberopoulos]]||[[:ru:Либеропулос, Никос]]||[[Նիկոս Լիբերոպուլոս]]|| ||32
|-
|[[:en:Library of Celsus]]||[[:ru:Библиотека Цельса]]||[[Ցելսուսի գրադարան]]|| ||35
|-
|[[:en:Life of Apollonius of Tyana]]||[[:ru:Жизнь Аполлония Тианского]]|| || ||8
|-
|[[:en:Limnochori, Achaea]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Lindos]]||[[:ru:Линдос]]|| || ||39
|-
|[[:en:Linear A]]||[[:ru:Линейное письмо А]]||[[Գծային Ա]]|| ||46
|-
|[[:en:Linear B]]||[[:ru:Линейное письмо Б]]|| || ||52
|-
|[[:en:Lingiades massacre]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Lion Gate]]||[[:ru:Львиные ворота]]|| || ||23
|-
|[[:en:List of ancient cities in Thrace and Dacia]]|| || || ||3
|-
|[[:en:List of ancient tribes in Thrace and Dacia]]|| || || ||6
|-
|[[:en:List of Byzantine composers]]|| || || ||1
|-
|[[:en:List of cities in ancient Epirus]]|| || || ||3
|-
|[[:en:List of earthquakes in Greece]]||[[:ru:Список землетрясений в Греции]]||[[Հունաստանի երկրաշարժերի ցանկ]]|| ||12
|-
|[[:en:List of electric power companies in Greece]]|| || || ||1
|-
|[[:en:List of Greek films of the 2010s]]|| || || ||2
|-
|[[:en:List of Greek Resistance organizations]]|| || || ||2
|-
|[[:en:List of Greek women writers]]|| || || ||2
|-
|[[:en:List of Greeks by net worth]]|| || || ||2
|-
|[[:en:List of Latin and Greek words commonly used in systematic names]]|| || || ||9
|-
|[[:en:List of mosques in Greece]]|| || || ||3
|-
|[[:en:List of mountains in Greece]]||[[:ru:Список гор Греции]]|| || ||9
|-
|[[:en:List of municipalities of Greece (2011)]]||[[:ru:Список димов Греции (2011)]]|| || ||10
|-
|[[:en:List of Mycenaean deities]]|| || || ||2
|-
|[[:en:List of New Testament minuscules (1–100)]]|| || || ||1
|-
|[[:en:List of New Testament minuscules (1–1000)]]||[[:ru:Список минускульных рукописей Нового Завета]]|| || ||11
|-
|[[:en:List of New Testament minuscules (101–200)]]|| || || ||1
|-
|[[:en:List of New Testament minuscules (201–300)]]|| || || ||1
|-
|[[:en:List of New Testament minuscules (301–400)]]|| || || ||1
|-
|[[:en:List of New Testament minuscules (401–500)]]|| || || ||1
|-
|[[:en:List of New Testament minuscules (501–600)]]|| || || ||1
|-
|[[:en:List of New Testament minuscules (601–700)]]|| || || ||1
|-
|[[:en:List of New Testament minuscules (701–800)]]|| || || ||1
|-
|[[:en:List of New Testament minuscules (801–900)]]|| || || ||1
|-
|[[:en:List of New Testament minuscules (901–1000)]]|| || || ||1
|-
|[[:en:List of New Testament minuscules (1001–1100)]]|| || || ||1
|-
|[[:en:List of New Testament minuscules (1001–2000)]]|| || || ||4
|-
|[[:en:List of New Testament minuscules (1101–1200)]]|| || || ||1
|-
|[[:en:List of New Testament minuscules (1201–1300)]]|| || || ||1
|-
|[[:en:List of New Testament minuscules (1301–1400)]]|| || || ||1
|-
|[[:en:List of New Testament minuscules (1401–1500)]]|| || || ||1
|-
|[[:en:List of New Testament minuscules (1501–1600)]]|| || || ||1
|-
|[[:en:List of New Testament minuscules (1601–1700)]]|| || || ||1
|-
|[[:en:List of New Testament minuscules (1701–1800)]]|| || || ||1
|-
|[[:en:List of New Testament minuscules (1801–1900)]]|| || || ||1
|-
|[[:en:List of New Testament minuscules (1901–2000)]]|| || || ||1
|-
|[[:en:List of New Testament minuscules (2001–)]]|| || || ||2
|-
|[[:en:List of New Testament minuscules (2001–2100)]]|| || || ||1
|-
|[[:en:List of New Testament minuscules (2101–2200)]]|| || || ||1
|-
|[[:en:List of New Testament minuscules (2201–2300)]]|| || || ||1
|-
|[[:en:List of New Testament minuscules (2301–2400)]]|| || || ||1
|-
|[[:en:List of New Testament minuscules (2401–2500)]]|| || || ||1
|-
|[[:en:List of New Testament minuscules (2501–2600)]]|| || || ||1
|-
|[[:en:List of New Testament minuscules (2601–2700)]]|| || || ||1
|-
|[[:en:List of New Testament minuscules (2701–2800)]]|| || || ||1
|-
|[[:en:List of New Testament minuscules (2801–2900)]]|| || || ||1
|-
|[[:en:List of New Testament minuscules (2901–)]]|| || || ||1
|-
|[[:en:List of oracular statements from Delphi]]|| || || ||3
|-
|[[:en:List of political families in Greece]]|| || || ||1
|-
|[[:en:List of political parties in Greece]]||[[:ru:Политические партии Греции]]|| || ||20
|-
|[[:en:List of power stations in Greece]]||[[:ru:Список электростанций Греции]]|| || ||3
|-
|[[:en:List of rivers of Greece]]|| || || ||17
|-
|[[:en:List of rulers of Thrace and Dacia]]||[[:ru:Список правителей Дакии]]|| || ||11
|-
|[[:en:Seleucid dynasty]]||[[:ru:Селевкиды]]|| || ||20
|-
|[[:en:List of states during Late Antiquity]]|| || || ||1
|-
|[[:en:List of Trapezuntine emperors]]||[[:ru:Список императоров Трапезунда]]|| || ||12
|-
|[[:en:Lists of rulers of Greece]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Litochoro]]||[[:ru:Литохорон]]||[[Լիտոխորոն]]|| ||29
|-
|[[:en:Little Hagia Sophia]]||[[:ru:Церковь Святых Сергия и Вакха]]||[[Սերգիոս և Բաքոս սրբերի եկեղեցի]]|| ||29
|-
|[[:en:Liturgy (ancient Greece)]]||[[:ru:Литургия (Древняя Греция)]]||[[Լիտուրգիա]]||այո||11
|-
|[[:en:Livadeia]]||[[:ru:Левадия]]||[[Լևադիա]]|| ||45
|-
|[[:en:Stavros G. Livanos]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Lives and Opinions of Eminent Philosophers]]||[[:ru:Диоген Лаэртский]]||[[Դիոգենես Լայերտացի]]|| ||66
|-
|[[:en:Locrians]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Logothete]]||[[:ru:Логофет]]|| || ||24
|-
|[[:en:Logothetes ton sekreton]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Logothetes tou dromou]]||[[:ru:Дромологофет]]|| || ||14
|-
|[[:en:Lykourgos Logothetis]]||[[:ru:Логофет, Ликург]]|| || ||4
|-
|[[:en:London Conference of 1832]]||[[:ru:Лондонская конференция (1832)]]|| || ||19
|-
|[[:en:London Protocol (1828)]]|| || || ||3
|-
|[[:en:London Protocol (1829)]]|| || || ||4
|-
|[[:en:London Protocol (1830)]]||[[:ru:Лондонский протокол (1830)]]||[[Լոնդոնյան արձանագրություն]]|| ||15
|-
|[[:en:Andreas Londos]]||[[:ru:Лондос, Андреас]]|| || ||7
|-
|[[:en:Long Walls]]||[[:ru:Длинные стены]]|| || ||26
|-
|[[:en:On the Sublime]]|| || || ||10
|-
|[[:en:Longinus of Cardala]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Lountza]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Loutrophoros]]||[[:ru:Лутрофор]]|| || ||20
|-
|[[:en:Loutropoli Thermis]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Lovers' Legends: The Gay Greek Myths]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Ocellus Lucanus]]|| || || ||11
|-
|[[:en:Giovanni Battista Lusieri]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Lycaon (son of Priam)]]||[[:ru:Ликаон (сын Приама)]]|| || ||14
|-
|[[:en:Lycaon (king of Arcadia)]]||[[:ru:Ликаон]]|| || ||29
|-
|[[:en:Lyceus]]||[[:ru:Аполлон Ликейский]]|| || ||12
|-
|[[:en:Lycomedes of Scyros]]||[[:ru:Ликомед]]|| || ||24
|-
|[[:en:Lyctus]]||[[:ru:Литос]]|| || ||16
|-
|[[:en:Lycurgus of Arcadia]]||[[:ru:Ликург (сын Алея)]]|| || ||18
|-
|[[:en:Giota Lydia]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Lydos]]||[[:ru:Лидос (вазописец)]]|| || ||10
|-
|[[:en:John the Lydian]]||[[:ru:Иоанн Лид]]|| || ||17
|-
|[[:en:Lygkos]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Lykaia]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Lynceus of Samos]]||[[:ru:Линкей Самосский]]|| || ||9
|-
|[[:en:Lynkestis]]||[[:ru:Линкестида]]|| || ||19
|-
|[[:en:Lyrcus]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Lyre arm]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Lysias]]||[[:ru:Лисий]]||[[Լիսիաս]]|| ||45
|-
|[[:en:Lysimachus]]||[[:ru:Лисимах]]|| || ||46
|-
|[[:en:Lysippos]]||[[:ru:Лисипп]]||[[Լիսիպոս]]|| ||49
|-
|[[:en:Lysis (dialogue)]]||[[:ru:Лисид (Платон)]]|| || ||27
|-
|[[:en:Lyssarea]]|| || || ||3
|-
|[[:en:M.E.N.T. B.C.]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Macedonia (Roman province)]]||[[:ru:Македония (римская провинция)]]|| || ||48
|-
|[[:en:Macedonian Committee]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Macedonian front]]||[[:ru:Салоникский фронт]]||[[Սալոնիկի ռազմաճակատ]]|| ||32
|-
|[[:en:Macedonian Renaissance]]||[[:ru:Македонский ренессанс]]|| || ||24
|-
|[[:en:Macedonian Struggle]]||[[:ru:Борьба за Македонию]]|| || ||14
|-
|[[:en:Macedonian–Carthaginian Treaty]]||[[:ru:Договор Македонии с Карфагеном]]|| || ||6
|-
|[[:en:Leontios Machairas]]||[[:ru:Леонтий Махера]]|| || ||9
|-
|[[:en:Machos]]|| || || ||3
|-
|[[:en:MAD TV (TV channel)]]||[[:ru:MAD TV]]||[[MAD TV]]||այո||12
|-
|[[:en:Vasilios Magginas]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Magnesia (regional unit)]]|| ||[[Մագնեսիա (նոմոս)]]||այո||20
|-
|[[:en:Magoula]]||[[:ru:Магула (пригород Спарты)]]|| || ||10
|-
|[[:en:Nikolaos Makarezos]]||[[:ru:Макарезос, Николаос]]|| || ||12
|-
|[[:en:Makedonia (dance)]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Makedonikos B.C.]]||[[:ru:Македоникос (баскетбольный клуб)]]|| || ||11
|-
|[[:en:Makhaira]]|| || || ||14
|-
|[[:en:Makri (island)]]|| || || ||12
|-
|[[:en:Makrinitsa]]||[[:ru:Макриница (Магнисия)]]|| || ||19
|-
|[[:en:Yannis Makriyannis]]||[[:ru:Макрияннис, Иоаннис]]||[[Յաննիս Մակրիյանիս]]|| ||16
|-
|[[:en:Makriyialos]]||[[:ru:Макри-Ялос]]||[[Մակրի Յալոս (դիմոս)]]|| ||13
|-
|[[:en:Makron (vase painter)]]||[[:ru:Макрон (вазописец)]]|| || ||12
|-
|[[:en:Makronisos]]||[[:ru:Макронисос]]|| || ||27
|-
|[[:en:Malakas]]|| || || ||4
|-
|[[:en:John Malalas]]||[[:ru:Иоанн Малала]]||[[Հովհաննես Մալալաս]]|| ||40
|-
|[[:en:Sokratis Malamas]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Malchus (historian)]]||[[:ru:Малх Филадельфиец]]|| || ||16
|-
|[[:en:Malia, Crete]]||[[:ru:Малия]]||[[Մալիա]]|| ||24
|-
|[[:en:Malians (Greek tribe)]]||[[:ru:Малии]]|| || ||14
|-
|[[:en:Malkotsis]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Mamertines]]||[[:ru:Мамертинцы]]|| || ||22
|-
|[[:en:Mandilatos]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Mangiko]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Mani Peninsula]]||[[:ru:Мани (полуостров)]]||[[Մանի թերակղզի]]|| ||30
|-
|[[:en:George Maniakes]]||[[:ru:Георгий Маниак]]||[[Գևորգ Մանիակես]]|| ||31
|-
|[[:en:Maniots]]||[[:ru:Маниоты]]|| || ||6
|-
|[[:en:Mantinada]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Manuel I of Trebizond]]||[[:ru:Мануил I Великий Комнин]]|| || ||27
|-
|[[:en:Manuel III of Trebizond]]||[[:ru:Мануил III Великий Комнин]]|| || ||23
|-
|[[:en:Marathia, Evrytania]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Marathon Boy]]||[[:ru:Марафонский юноша]]|| || ||15
|-
|[[:en:Marcian (cousin of Justin II)]]||[[:ru:Маркиан (полководец)]]|| || ||8
|-
|[[:en:Dimitris Mardas]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Maria of Antioch]]||[[:ru:Мария Антиохийская]]|| || ||29
|-
|[[:en:Maria of Calabria]]||[[:ru:Мария Калабрийская]]|| || ||11
|-
|[[:en:Spyridon Marinatos]]||[[:ru:Маринатос, Спиридон]]|| || ||19
|-
|[[:en:Marinella]]||[[:ru:Маринелла]]|| || ||20
|-
|[[:en:Stergos Marinos]]|| || || ||13
|-
|[[:en:Maritsa]]||[[:ru:Марица]]||[[Մարիցա (գետ)]]|| ||58
|-
|[[:en:Mariupol Greek]]||[[:ru:Румейский язык]]|| || ||8
|-
|[[:en:Spyros Markezinis]]||[[:ru:Маркезинис, Спирос]]|| || ||20
|-
|[[:en:Marousi]]||[[:ru:Амарусион]]||[[Ամարուսիոն]]|| ||34
|-
|[[:en:Maroutsaia School]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Marpessa]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Marsyas of Pella]]||[[:ru:Марсий из Пеллы]]|| || ||16
|-
|[[:en:Marsyas Painter]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Nikolaos Martis]]||[[:ru:Мартис, Николаос]]|| || ||6
|-
|[[:en:Massacre of Kommeno]]||[[:ru:Резня в Коммено]]|| || ||6
|-
|[[:en:Massacre of Kondomari]]||[[:ru:Расстрел в Кондомари]]|| || ||11
|-
|[[:en:Massacres against Muslims during the Dissolution of the Ottoman Empire]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Massacres during the Greek War of Independence]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Dipylon Master]]|| || || ||13
|-
|[[:en:Maurice (emperor)]]||[[:ru:Маврикий (император)]]||[[Մորիկ]]|| ||59
|-
|[[:en:Maurice's Balkan campaigns]]||[[:ru:Кампании Маврикия на Балканах]]|| || ||16
|-
|[[:en:Mauro-Roman Kingdom]]||[[:ru:Мавро-Римское царство]]|| || ||8
|-
|[[:en:John Mauropous]]||[[:ru:Иоанн Евхаитский]]|| || ||15
|-
|[[:en:MAVA-Renault]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Mavria]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Alexandros Mavrokordatos]]||[[:ru:Маврокордатос, Александр]]||[[Ալեքսանդրոս Մավրոկորդատոս]]|| ||30
|-
|[[:en:Nicholas Mavrocordatos]]||[[:ru:Маврокордато, Николай]]|| || ||13
|-
|[[:en:Mavrodafni]]||[[:ru:Мавродафни]]|| || ||11
|-
|[[:en:Kyriakoulis Mavromichalis]]||[[:ru:Мавромихалис, Кирьякулис (политик)]]|| || ||13
|-
|[[:en:Kyriakoulis Mavromichalis (military commander)]]||[[:ru:Мавромихалис, Кирьякулис]]|| || ||4
|-
|[[:en:Stylianos Mavromichalis]]||[[:ru:Мавромихалис, Стилианос]]|| || ||14
|-
|[[:en:George Mavrotas]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Maximus the Confessor]]||[[:ru:Максим Исповедник]]||[[Մաքսիմոս Խոստովանող]]||այո||55
|-
|[[:en:May 1915 Greek legislative election]]|| || || ||8
|-
|[[:en:May 2012 Greek government formation]]|| || || ||1
|-
|[[:en:May 2012 Greek legislative election]]||[[:ru:Парламентские выборы в Греции (май 2012)]]|| || ||24
|-
|[[:en:Medea]]||[[:ru:Медея]]||[[Մեդեա]]|| ||64
|-
|[[:en:Mega Channel]]||[[:ru:Mega Channel]]||[[Mega Channel]]|| ||16
|-
|[[:en:Megacles]]||[[:ru:Мегакл]]|| || ||15
|-
|[[:en:Megalochori, Methana]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Megas logothetes]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Megasthenes]]||[[:ru:Мегасфен]]|| || ||42
|-
|[[:en:Megleno-Romanian language]]||[[:ru:Мегленорумынский язык]]|| || ||37
|-
|[[:en:Mehmed II]]||[[:ru:Мехмед II]]||[[Մեհմեդ II]]|| ||110
|-
|[[:en:Meidias]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Meilichios]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Vangelis Meimarakis]]||[[:ru:Меймаракис, Вангелис]]||[[Վագելիս Մեյմարակիս]]|| ||21
|-
|[[:en:Meleager Painter]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Meletius III, IV and II Metaxakis]]||[[:ru:Мелетий (Метаксакис)]]|| || ||22
|-
|[[:en:Meletius Metaxakis]]||[[:ru:Мелетий (Метаксакис)]]|| || ||22
|-
|[[:en:Meletus]]||[[:ru:Мелет]]|| || ||13
|-
|[[:en:Melpomene]]||[[:ru:Мельпомена]]||[[Մելպոմենե]]|| ||56
|-
|[[:en:Members of the Delian League]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Menaechmus]]||[[:ru:Менехм]]||[[Մենայխմոս]]|| ||30
|-
|[[:en:Mende (Chalcidice)]]|| || || ||13
|-
|[[:en:Eleni Menegaki]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Menelaus]]||[[:ru:Менелай]]||[[Մենելայոս]]||այո||62
|-
|[[:en:Menippus]]||[[:ru:Менипп Гадарский]]|| || ||28
|-
|[[:en:Meno]]||[[:ru:Менон (Платон)]]|| || ||34
|-
|[[:en:George S. Mercouris]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Mesazon]]||[[:ru:Месазон]]|| || ||8
|-
|[[:en:Messenia]]||[[:ru:Месиния]]|| || ||52
|-
|[[:en:Messenia (ancient region)]]|| || || ||13
|-
|[[:en:Messenian Gulf]]||[[:ru:Месиниакос]]|| || ||26
|-
|[[:en:Messenian Wars]]||[[:ru:Мессенские войны]]|| || ||28
|-
|[[:en:Meta]]||[[:ru:Мета-]]|| || ||25
|-
|[[:en:Metaxas Line]]||[[:ru:Линия Метаксаса]]|| || ||18
|-
|[[:en:Andreas Metaxas]]||[[:ru:Метаксас, Андреас]]|| || ||18
|-
|[[:en:Metaxism]]||[[:ru:Метаксизм]]|| || ||13
|-
|[[:en:Meteora]]||[[:ru:Метеора]]||[[Մետեորա]]|| ||65
|-
|[[:en:Methoni, Messenia]]||[[:ru:Метони (Месиния)]]||[[Մեթոնի]]|| ||28
|-
|[[:en:Metka]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Theodore Metochites]]||[[:ru:Феодор Метохит]]|| || ||26
|-
|[[:en:Metopes of the Parthenon]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Metousiosis]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Metropolis of Thessaloniki]]||[[:ru:Фессалоникийская митрополия]]|| || ||8
|-
|[[:en:Metropolitan Cathedral of Athens]]||[[:ru:Собор Благовещения Пресвятой Богородицы (Афины)]]|| || ||23
|-
|[[:en:Metsovo]]||[[:ru:Мецовон]]|| || ||37
|-
|[[:en:Mi-verbs]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Michael I Rangabe]]||[[:ru:Михаил I Рангаве]]||[[Միքայել I Ռանգաբե]]|| ||52
|-
|[[:en:Michael II]]||[[:ru:Михаил II Травл]]||[[Միքայել II Թլվատ Ամորացի]]|| ||49
|-
|[[:en:Michael II Komnenos Doukas]]||[[:ru:Михаил II Комнин Дука]]|| || ||23
|-
|[[:en:Michael III]]||[[:ru:Михаил III]]||[[Միքայել III]]|| ||52
|-
|[[:en:Michael IV the Paphlagonian]]||[[:ru:Михаил IV Пафлагонский]]|| || ||44
|-
|[[:en:Michael V Kalaphates]]||[[:ru:Михаил V Калафат]]||[[Միքայել V Կալաֆաթոս]]|| ||45
|-
|[[:en:Michael VII Doukas]]||[[:ru:Михаил VII Дука]]|| || ||46
|-
|[[:en:Michael of Trebizond]]||[[:ru:Михаил Великий Комнин]]|| || ||24
|-
|[[:en:Enea Mihaj]]||[[:ru:Михай, Энеа]]|| || ||12
|-
|[[:en:Thanos Mikroutsikos]]||[[:ru:Микруцикос, Танос]]|| || ||15
|-
|[[:en:Milesian tale]]||[[:ru:Милетские рассказы]]|| || ||5
|-
|[[:en:Miletus]]||[[:ru:Милет]]||[[Միլեթ]]|| ||68
|-
|[[:en:Milion]]||[[:ru:Милий]]|| || ||19
|-
|[[:en:Military of the Sasanian Empire]]||[[:ru:Войско Сасанидов]]|| || ||12
|-
|[[:en:Military operations during the Turkish invasion of Cyprus]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Milos]]||[[:ru:Милос]]||[[Միլոս]]|| ||62
|-
|[[:en:Miltiades the Elder]]||[[:ru:Мильтиад Старший]]|| || ||17
|-
|[[:en:Bartolomeo Minio]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Minister for Foreign Affairs (Greece)]]||[[:ru:Министр иностранных дел Греции]]|| || ||7
|-
|[[:en:Minister for Infrastructure, Transport and Networks (Greece)]]||[[:ru:Министерство инфраструктуры и транспорта Греции]]|| || ||5
|-
|[[:en:Minister for Justice, Transparency and Human Rights (Greece)]]||[[:ru:Министерство юстиции Греции]]|| || ||6
|-
|[[:en:Minister for National Defence (Greece)]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Ministry for the Aegean]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Ministry for the Environment, Physical Planning and Public Works]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Ministry of Citizen Protection (Greece)]]||[[:ru:Министерство защиты граждан Греции]]|| || ||8
|-
|[[:en:Ministry of Culture and Sports (Greece)]]||[[:ru:Министерство культуры и спорта Греции]]|| || ||9
|-
|[[:en:Ministry of Development (Greece)]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Ministry of Development and Investment (Greece)]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Ministry of Development, Competitiveness, Infrastructure, Transport and Networks (Greece)]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Ministry of Digital Governance (Greece)]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Ministry of Education and Religious Affairs (Greece)]]||[[:ru:Министерство образования и по делам религий Греции]]|| || ||6
|-
|[[:en:Ministry of Finance (Greece)]]||[[:ru:Министерство финансов Греции]]|| || ||8
|-
|[[:en:Ministry of Foreign Affairs (Greece)]]|| || || ||10
|-
|[[:en:Ministry of Health (Greece)]]||[[:ru:Министерство здравоохранения и социальной солидарности Греции]]|| || ||7
|-
|[[:en:Ministry of Justice (Greece)]]||[[:ru:Министерство юстиции Греции]]|| || ||6
|-
|[[:en:Ministry of Labour and Social Affairs (Greece)]]||[[:ru:Министерство труда и социального обеспечения Греции]]|| || ||4
|-
|[[:en:Ministry of the Environment and Energy (Greece)]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Ministry of the Interior (Greece)]]||[[:ru:Министерство внутренних дел Греции]]|| || ||6
|-
|[[:en:Ministry of Trade (Greece)]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Minoan Bull-leaper]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Minoan chronology]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Minorities in Greece]]||[[:ru:Народы Греции]]|| || ||4
|-
|[[:en:Minos EMI]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Mintilogli]]|| || || ||11
|-
|[[:en:Minyades]]||[[:ru:Миниады]]|| || ||14
|-
|[[:en:Minyan ware]]||[[:ru:Минийская керамика]]|| || ||7
|-
|[[:en:Misko]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Misopogon]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Miss Star Hellas]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Mississippi-class battleship]]||[[:ru:Броненосцы типа «Миссисипи»]]|| || ||12
|-
|[[:en:Misthi, Cappadocia]]||[[:ru:Мисти (Турция)]]|| || ||8
|-
|[[:en:Mithridates IV of Pontus]]||[[:ru:Митридат IV Филопатр]]|| || ||25
|-
|[[:en:Mithridates V Euergetes]]||[[:ru:Митридат V Эвергет]]|| || ||28
|-
|[[:en:Mithridates VI Eupator]]||[[:ru:Митридат VI]]||[[Միհրդատ VI Եվպատոր]]||այո||61
|-
|[[:en:Kostas Mitroglou]]||[[:ru:Митроглу, Константинос]]||[[Կոնստանտինոս Միտրոգլու]]|| ||43
|-
|[[:en:Dimitris Mitropanos]]||[[:ru:Митропанос, Димитрис]]|| || ||11
|-
|[[:en:Dimitri Mitropoulos]]||[[:ru:Митропулос, Димитрис]]||[[Դիմիտրիոս Միրտոպուլոս]]|| ||33
|-
|[[:en:Mitrou]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Konstantinos Mitsotakis]]||[[:ru:Мицотакис, Константинос]]||[[Կոնստանտինոս Միցոտակիս]]|| ||44
|-
|[[:en:Mizithra]]|| || || ||14
|-
|[[:en:Mochlos]]||[[:ru:Мохлос]]|| || ||14
|-
|[[:en:Modern architecture in Athens]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Modern Greek architecture]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Modern Greek grammar]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Moirai]]||[[:ru:Мойры]]||[[Մոյրաներ]]||այո||55
|-
|[[:en:Iosipos Moisiodax]]||[[:ru:Мисиодакс, Иосипос]]|| || ||6
|-
|[[:en:Molossians]]||[[:ru:Молосцы]]|| || ||22
|-
|[[:en:MOMus–Museum of Modern Art–Costakis Collection]]||[[:ru:Музей искусства модернизма]]||[[Ժամանակակից արվեստի պետական թանգարան (Սալոնիկ)]]|| ||11
|-
|[[:en:Monarchy of Greece]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Monastery of Saint John the Theologian]]||[[:ru:Монастырь Иоанна Богослова (Патмос)]]|| || ||27
|-
|[[:en:Monastery of Stoudios]]||[[:ru:Студийский монастырь]]|| || ||24
|-
|[[:en:Monastery of the Temptation]]||[[:ru:Монастырь Искушения]]|| || ||15
|-
|[[:en:Monastiraki]]||[[:ru:Монастираки]]|| || ||19
|-
|[[:en:Monemvasia]]||[[:ru:Монемвасия]]||[[Մոնեմվասիա]]|| ||45
|-
|[[:en:Monime]]||[[:ru:Монима]]|| || ||9
|-
|[[:en:Monodendri]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Battle of Mons Lactarius]]||[[:ru:Битва при Везувии (552)]]||[[Վեզուվի լեռան ճակատամարտ]]|| ||22
|-
|[[:en:Monuments of Athens]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Moralia]]||[[:ru:Моралии (Плутарх)]]|| || ||23
|-
|[[:en:Morea]]||[[:ru:Морея]]|| || ||23
|-
|[[:en:Morea expedition]]||[[:ru:Третья Архипелагская экспедиция]]|| || ||11
|-
|[[:en:Morea Eyalet]]||[[:ru:Морея (эялет)]]|| || ||15
|-
|[[:en:Morean War]]||[[:ru:Турецко-венецианская война (1684—1699)]]|| || ||23
|-
|[[:en:Moria refugee camp]]|| || || ||14
|-
|[[:en:Morpheus]]||[[:ru:Морфей]]||[[Մորփեոս]]|| ||48
|-
|[[:en:Moschus]]||[[:ru:Мосх]]|| || ||32
|-
|[[:en:Motorway 5 (Greece)]]|| || || ||11
|-
|[[:en:Motorway 8 (Greece)]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Anna Mouglalis]]||[[:ru:Муглалис, Анна]]||[[Աննա Մուգլալիս]]|| ||21
|-
|[[:en:Aristeidis Moumoglou]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Mount Athos]]||[[:ru:Афон]]||[[Աթոս]]|| ||88
|-
|[[:en:Mount Helicon]]||[[:ru:Геликон (горы)]]||[[Հելիկոն (լեռ)]]|| ||41
|-
|[[:en:Mount Lycabettus]]||[[:ru:Ликавит]]||[[Լիկավիտոս]]|| ||33
|-
|[[:en:Mount Othrys]]||[[:ru:Отрис]]||[[Օթրիս լեռ]]|| ||23
|-
|[[:en:Mount Parnassus]]||[[:ru:Парнас]]||[[Պառնաս]]|| ||60
|-
|[[:en:Kostas Mountakis]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Mouresi (village)]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Mourouzis family]]||[[:ru:Мурузи]]|| || ||9
|-
|[[:en:Mousouroi]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Moussaka]]||[[:ru:Мусака]]||[[Մուսակա]]|| ||62
|-
|[[:en:Movri]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Municipalities and communities of Greece]]||[[:ru:Общины Греции]]|| || ||19
|-
|[[:en:Musaeus]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Muscat Blanc à Petits Grains]]||[[:ru:Мускат белый]]|| || ||10
|-
|[[:en:Muses]]||[[:ru:Музы]]||[[Մուսաներ]]|| ||89
|-
|[[:en:Museum of Ancient Eleutherna]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Museum of Greek Folk Art]]||[[:ru:Музей современной греческой культуры]]|| || ||7
|-
|[[:en:Music of ancient Greece]]||[[:ru:Музыка Древней Греции]]|| || ||26
|-
|[[:en:Music of Crete]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Music of Cyprus]]|| ||[[Կիպրոսի երաժշտություն]]||այո||7
|-
|[[:en:Music of Epirus (Greece)]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Music of Macedonia]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Music of Macedonia (Greece)]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Music of Thrace]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Muslim conquest of Egypt]]||[[:ru:Арабское завоевание Египта]]|| || ||27
|-
|[[:en:Muslim conquest of the Levant]]||[[:ru:Арабское завоевание Сирии и Палестины]]|| || ||26
|-
|[[:en:Muslim minority of Greece]]||[[:ru:Мусульмане в Греции]]||[[Իսլամը Հունաստանում]]|| ||9
|-
|[[:en:Muzaka family]]||[[:ru:Музака (род)]]|| || ||8
|-
|[[:en:My Number One]]||[[:ru:My Number One]]||[[My Number One]]||այո||24
|-
|[[:en:Mycenaean pottery]]||[[:ru:Микенская керамика]]|| || ||8
|-
|[[:en:Mycenaean religion]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Mykonos]]||[[:ru:Миконос]]||[[Միկոնոս]]|| ||64
|-
|[[:en:Mylonas rifle]]||[[:ru:Винтовка Милонаса]]|| || ||3
|-
|[[:en:George E. Mylonas]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Georgios Mylonas]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Stratis Myrivilis]]||[[:ru:Миривилис, Стратис]]|| || ||18
|-
|[[:en:Myron]]||[[:ru:Мирон из Елевфер]]||[[Միրոն]]|| ||51
|-
|[[:en:Mythimna]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Mytilene]]||[[:ru:Митилини]]||[[Միտիլինի (քաղաք)]]|| ||60
|-
|[[:en:Mytilenean revolt]]||[[:ru:Митиленское восстание]]|| || ||9
|-
|[[:en:Mytilineos Holdings]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Nafpaktos]]||[[:ru:Навпакт]]||[[Նաֆպակտոս]]|| ||46
|-
|[[:en:Nafplio]]||[[:ru:Нафплион]]||[[Նաֆպլիոն]]|| ||65
|-
|[[:en:Naiskos]]||[[:ru:Наиск]]|| || ||14
|-
|[[:en:Name of Greece]]||[[:ru:Название Греции]]|| || ||7
|-
|[[:en:Names of Istanbul]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Naples]]||[[:ru:Неаполь]]||[[Նեապոլ]]|| ||190
|-
|[[:en:Narcissus (mythology)]]||[[:ru:Нарцисс (мифология)]]||[[Նարկիսոս]]|| ||72
|-
|[[:en:Elena Nathanael]]|| || || ||6
|-
|[[:en:National and Social Liberation]]|| || || ||7
|-
|[[:en:National Centre of Scientific Research &quot;Demokritos&quot;]]||[[:ru:Центр ядерных исследований «Демокрит»]]||[[ԳՀԱԿ Դեմոկրիտոս]]|| ||9
|-
|[[:en:National colours of Greece]]|| || || ||1
|-
|[[:en:National Garden, Athens]]||[[:ru:Национальный сад (Афины)]]||[[Աթենքի ազգային պարտեզ]]|| ||20
|-
|[[:en:National Hellenic Research Foundation]]|| || || ||4
|-
|[[:en:National Intelligence Service (Greece)]]||[[:ru:Национальная разведывательная служба (Греция)]]|| || ||13
|-
|[[:en:National Liberation Front (Macedonia)]]||[[:ru:Народно-освободительный фронт]]|| || ||12
|-
|[[:en:National Library of Greece]]||[[:ru:Национальная библиотека Греции]]||[[Հունաստանի ազգային գրադարան]]|| ||34
|-
|[[:en:National Museum of Contemporary Art, Athens]]||[[:ru:Национальный музей современного искусства (Афины)]]|| || ||8
|-
|[[:en:National Progressive Center Union]]|| || || ||4
|-
|[[:en:National Schism]]||[[:ru:Национальный раскол]]|| || ||15
|-
|[[:en:National Solidarity (Greece)]]|| || || ||2
|-
|[[:en:National Theatre of Greece]]|| || || ||7
|-
|[[:en:National Theatre of Northern Greece]]||[[:ru:Национальный театр Северной Греции]]|| || ||7
|-
|[[:en:Nationalist Party (Greece)]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Naval Air Service (Greece)]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Naxos]]||[[:ru:Наксос]]||[[Նաքսոս]]|| ||74
|-
|[[:en:Naxos (city)]]||[[:ru:Наксос (город)]]||[[Նաքսոս (քաղաք)]]|| ||27
|-
|[[:en:Nea Ekklesia]]||[[:ru:Неа Экклесиа]]||[[Նեա]]|| ||15
|-
|[[:en:Nea Kameni]]||[[:ru:Неа-Камени]]|| || ||25
|-
|[[:en:Nea Kydonia]]|| || || ||10
|-
|[[:en:Nea Moni of Chios]]||[[:ru:Неа-Мони]]|| || ||35
|-
|[[:en:Nea Moudania]]||[[:ru:Неа-Муданья]]|| || ||25
|-
|[[:en:Nea Nikomedeia]]||[[:ru:Неа-Никомидия]]|| || ||16
|-
|[[:en:Nea Roda]]|| || || ||12
|-
|[[:en:Nea Skioni]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Near East B.C.]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Necromanteion of Acheron]]|| || || ||12
|-
|[[:en:Nelly's]]||[[:ru:Суюлдзоглу, Нелли]]|| || ||8
|-
|[[:en:Nemesis]]||[[:ru:Немезида]]||[[Նեմեսիս (դիցաբանություն)]]|| ||57
|-
|[[:en:Neochori, Zacharo]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Neoplatonism]]||[[:ru:Неоплатонизм]]||[[Նեոպլատոնականություն]]|| ||66
|-
|[[:en:Neoptolemus]]||[[:ru:Неоптолем]]|| || ||40
|-
|[[:en:Neorion]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Neorion (ancient Greece)]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Neos Marmaras]]||[[:ru:Неос-Мармарас]]|| || ||22
|-
|[[:en:Nephele]]||[[:ru:Нефела]]|| || ||34
|-
|[[:en:Nerio I Acciaioli]]||[[:ru:Нерио I]]|| || ||15
|-
|[[:en:Nestorius]]||[[:ru:Несторий]]||[[Նեստորիուս]]|| ||65
|-
|[[:en:Netherlands Institute in Athens]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Never on Sunday]]||[[:ru:Только не в воскресенье]]|| || ||27
|-
|[[:en:New Academy (Moscopole)]]|| || || ||5
|-
|[[:en:New Athenian School]]|| || || ||2
|-
|[[:en:New Hellenic Radio, Internet and Television]]||[[:ru:НЕРИТ]]|| || ||18
|-
|[[:en:New Party (Greece, 1873)]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Ni ke Dre]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Stavros Niarchos]]||[[:ru:Ниархос, Ставрос]]|| || ||18
|-
|[[:en:Nicaean–Latin wars]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Nicander]]||[[:ru:Никандр Колофонский]]|| || ||27
|-
|[[:en:Nicesipolis]]||[[:ru:Никесиполида]]|| || ||13
|-
|[[:en:Saint Nicholas]]||[[:ru:Николай Чудотворец]]||[[Սուրբ Նիկողայոս Զմյուռնացի]]||այո||97
|-
|[[:en:Nicolaus of Damascus]]||[[:ru:Николай Дамасский]]||[[Նիկողայոս Դամասկոսցի]]||այո||38
|-
|[[:en:Nicopolis]]||[[:ru:Никополь (Эпир)]]||[[Նիկոպոլիս (Էպիրոս)]]|| ||30
|-
|[[:en:Nicoteles of Cyrene]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Nigrita]]||[[:ru:Нигрита]]|| || ||19
|-
|[[:en:Nika riots]]||[[:ru:Ника (восстание)]]|| || ||42
|-
|[[:en:Nikephoritzes]]||[[:ru:Никифорица]]|| || ||10
|-
|[[:en:Nikephoros I of Constantinople]]||[[:ru:Никифор (патриарх Константинопольский)]]|| || ||34
|-
|[[:en:Nikephoros III Botaneiates]]||[[:ru:Никифор III Вотаниат]]|| || ||46
|-
|[[:en:Niketas Choniates]]||[[:ru:Никита Хониат]]|| || ||45
|-
|[[:en:Elena Nikolaidi]]||[[:ru:Николаиди, Элена]]|| || ||6
|-
|[[:en:Niobid Painter]]||[[:ru:Вазописец Ниобы]]|| || ||11
|-
|[[:en:Nikos Nioplias]]||[[:ru:Ниоплиас, Никос]]|| || ||12
|-
|[[:en:Nisos]]||[[:ru:Нис (сын Пандиона)]]|| || ||27
|-
|[[:en:Nobile Teatro di San Giacomo di Corfù]]||[[:ru:Благородный театр Сан-Джакомо (Керкира)]]|| || ||7
|-
|[[:en:Noemvriana]]|| || || ||10
|-
|[[:en:Nomisma]]|| || || ||12
|-
|[[:en:Nonnus]]||[[:ru:Нонн Панополитанский]]||[[Նոննուս]]||այո||39
|-
|[[:en:Nordic Library at Athens]]|| || || ||7
|-
|[[:en:North Aegean]]||[[:ru:Северные Эгейские острова]]||[[Հյուսիսային Եգեյան կղզիներ]]|| ||67
|-
|[[:en:North Nicosia]]||[[:ru:Северная Никосия]]||[[Հյուսիսային Նիկոսիա]]||այո||46
|-
|[[:en:Northern Epirote Declaration of Independence]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Norwegian Institute at Athens]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Nostradamos (band)]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Loukas Notaras]]||[[:ru:Лука Нотарас]]|| || ||16
|-
|[[:en:Nova Cinema (Greece)]]|| || || ||2
|-
|[[:en:November 1989 Greek legislative election]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Ntilim Ntilim]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Numismatic Museum of Athens]]||[[:ru:Нумизматический музей Афин]]|| || ||18
|-
|[[:en:Nymphaion (Crimea)]]||[[:ru:Нимфей (Крым)]]|| || ||12
|-
|[[:en:Nymphodorus of Abdera]]||[[:ru:Нимфодор Абдерский]]|| || ||6
|-
|[[:en:Nysa (wife of Pharnaces I of Pontus)]]||[[:ru:Ниса (жена Фарнака I)]]|| || ||8
|-
|[[:en:Nyx]]||[[:ru:Нюкта]]||[[Նիքս]]|| ||67
|-
|[[:en:Obesity in Greece]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Obol (coin)]]||[[:ru:Обол]]|| || ||38
|-
|[[:en:Oceanids]]||[[:ru:Океаниды]]||[[Օվկիանուհիներ]]|| ||54
|-
|[[:en:Oceanus]]||[[:ru:Океан (мифология)]]||[[Օվկիանոս (դիցաբանություն)]]|| ||70
|-
|[[:en:Ocyrhoe]]||[[:ru:Окироя]]|| || ||6
|-
|[[:en:Odeon of Athens]]|| || || ||12
|-
|[[:en:Odeon of Herodes Atticus]]||[[:ru:Одеон Герода Аттика]]||[[Հերովդես Ատտիկացու օդեոն]]|| ||29
|-
|[[:en:Odesa]]||[[:ru:Одесса]]||[[Օդեսա]]|| ||156
|-
|[[:en:Odoacer]]||[[:ru:Одоакр]]||[[Օդոակր]]|| ||68
|-
|[[:en:Odrysian kingdom]]||[[:ru:Одрисское царство]]||[[Օդրիսյան թագավորություն]]|| ||33
|-
|[[:en:Oenomaus]]||[[:ru:Эномай]]|| || ||30
|-
|[[:en:Oenotrus]]||[[:ru:Энотр]]|| || ||13
|-
|[[:en:Ogyges]]||[[:ru:Огиг]]|| || ||16
|-
|[[:en:Ogygia]]||[[:ru:Огигия]]|| || ||21
|-
|[[:en:Oikos]]|| || || ||12
|-
|[[:en:Oinousses]]||[[:ru:Инусе]]|| || ||26
|-
|[[:en:Nikos Karouzos]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Old Great Bulgaria]]||[[:ru:Великая Болгария]]|| || ||44
|-
|[[:en:Old Royal Palace]]||[[:ru:Королевский дворец (Афины)]]|| || ||18
|-
|[[:en:Old Temple of Athena]]||[[:ru:Гекатомпедон]]||[[Աթենասի հին տաճար]]|| ||19
|-
|[[:en:Older Parthenon]]||[[:ru:Древний Парфенон]]|| || ||13
|-
|[[:en:Olga Constantinovna of Russia]]||[[:ru:Ольга Константиновна]]||[[Օլգա Կոնստանտինովնա]]|| ||41
|-
|[[:en:Olive branch]]|| || || ||21
|-
|[[:en:Olive wreath]]|| || || ||11
|-
|[[:en:Olympia Master]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Olympia Odos]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Olympiacos B.C.]]||[[:ru:Олимпиакос (баскетбольный клуб)]]|| || ||29
|-
|[[:en:Olympiacos CFP (men's water polo)]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Olympiacos F.C.]]||[[:ru:Олимпиакос (футбольный клуб, Пирей)]]||[[Օլիմպիակոս ՖԱ]]|| ||66
|-
|[[:en:Olympiacos SFP (men's volleyball)]]||[[:ru:Олимпиакос (волейбольный клуб)]]|| || ||13
|-
|[[:en:Olympias]]||[[:ru:Олимпиада Эпирская]]||[[Օլիմպիադա Էպիրոսցի]]|| ||52
|-
|[[:en:Olympic Airlines]]||[[:ru:Olympic Airlines]]||[[Օլիմպիք Էյրլայնս]]|| ||30
|-
|[[:en:Olympic Stadium (Athens)]]||[[:ru:Олимпийский стадион (Афины)]]|| || ||50
|-
|[[:en:Olympiodorus the Younger]]||[[:ru:Олимпиодор Младший]]|| || ||22
|-
|[[:en:Giorgakis Olympios]]||[[:ru:Олимпиос, Георгакис]]|| || ||9
|-
|[[:en:Olynthus]]||[[:ru:Олинф (город)]]|| || ||29
|-
|[[:en:Omal]]||[[:ru:Омал (танец)]]|| || ||4
|-
|[[:en:Omfori]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Omiroupoli]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Omonoia (organization)]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Omonoia Square]]|| || || ||17
|-
|[[:en:Omorfokklisia]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Omphalos of Delphi]]|| || || ||5
|-
|[[:en:On Weights and Measures]]|| || || ||1
|-
|[[:en:ONAR]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Oneirocritica]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Onesicritus]]||[[:ru:Онесикрит]]|| || ||22
|-
|[[:en:Onesimos (vase painter)]]||[[:ru:Онесим]]|| || ||10
|-
|[[:en:Opening of the Fifth Seal]]||[[:ru:Снятие пятой печати]]|| || ||15
|-
|[[:en:Operation Harling]]||[[:ru:Взрыв моста Горгопотамоса]]|| || ||7
|-
|[[:en:Operation Lustre]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Operation Niki]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Operation Pyrsos]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Ophion]]||[[:ru:Офион]]||[[Օփիոն]]|| ||27
|-
|[[:en:Oppian]]||[[:ru:Оппиан]]||[[Օպպիանոս]]|| ||18
|-
|[[:en:Orchomenus (Arcadia)]]||[[:ru:Орхоменос (Аркадия)]]|| || ||17
|-
|[[:en:Order of the Phoenix (Greece)]]||[[:ru:Орден Феникса (Греция)]]|| || ||17
|-
|[[:en:Orders, decorations, and medals of Greece]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Oresteia]]||[[:ru:Орестея]]||[[Օրեստիա]]|| ||37
|-
|[[:en:Orestes]]||[[:ru:Орест]]||[[Օրեսթես]]||այո||48
|-
|[[:en:Orestiada]]||[[:ru:Орестиас]]||[[Օրեստիաս]]|| ||28
|-
|[[:en:Organization of the Black Sea Economic Cooperation]]||[[:ru:Организация черноморского экономического сотрудничества]]||[[Սևծովյան տնտեսական համագործակցություն]]|| ||45
|-
|[[:en:Orichalcum]]||[[:ru:Орихалк]]|| || ||29
|-
|[[:en:Oricum]]|| || || ||16
|-
|[[:en:Orion (mythology)]]||[[:ru:Орион (мифология)]]|| || ||58
|-
|[[:en:Orpheus]]||[[:ru:Орфей]]||[[Օրփեոս]]|| ||66
|-
|[[:en:Orpheus and Eurydice]]||[[:ru:Орфей и Эвридика]]|| || ||8
|-
|[[:en:Orthrus]]||[[:ru:Орф]]|| || ||38
|-
|[[:en:Ostracon]]||[[:ru:Остракон]]|| || ||34
|-
|[[:en:OTE]]||[[:ru:OTE]]|| || ||16
|-
|[[:en:OTEnet]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Ottoman Greeks]]||[[:ru:Греки в Османской империи]]|| || ||9
|-
|[[:en:Ottoman invasion of Mani (1770)]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Ottoman invasion of Mani (1803)]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Ottoman invasion of Mani (1807)]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Ottoman invasion of Mani (1815)]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Ottoman–Egyptian invasion of Mani]]||[[:ru:Турецко-египетское вторжение в Мани]]|| || ||8
|-
|[[:en:Ottoman–Venetian War (1463–1479)]]||[[:ru:Турецко-венецианская война (1463—1479)]]|| || ||21
|-
|[[:en:Ottoman–Venetian War (1537–1540)]]||[[:ru:Турецко-венецианская война (1537—1540)]]|| || ||17
|-
|[[:en:Ottoman–Venetian War (1714–1718)]]||[[:ru:Турецко-венецианская война (1714—1718)]]|| || ||26
|-
|[[:en:Ottoman–Venetian wars]]||[[:ru:Турецко-венецианские войны]]|| || ||29
|-
|[[:en:Oudola]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Our Lady of Tinos]]||[[:ru:Церковь Благовещения (Тинос)]]|| || ||10
|-
|[[:en:Outline of Athens]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Oxford Dictionary of Byzantium]]||[[:ru:Оксфордский словарь Византии]]||[[Բյուզանդիայի օքսֆորդյան բառարան]]|| ||24
|-
|[[:en:P.A.O.K.]]|| || || ||10
|-
|[[:en:Pactum Sicardi]]|| || || ||1
|-
|[[:en:PAE Kerkyra]]||[[:ru:Керкира (футбольный клуб)]]|| || ||24
|-
|[[:en:Paeonian language]]||[[:ru:Пеонийский язык]]|| || ||13
|-
|[[:en:Paeonius of Mende]]||[[:ru:Пеоний]]|| || ||20
|-
|[[:en:Paestum]]||[[:ru:Пестум]]||[[Պեստում]]|| ||52
|-
|[[:en:Pagrati B.C.]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Antimenes Painter]]||[[:ru:Вазописец Антимена]]|| || ||8
|-
|[[:en:Darius Painter]]||[[:ru:Вазописец Дария]]|| || ||11
|-
|[[:en:Jena Painter]]||[[:ru:Йенский вазописец]]|| || ||8
|-
|[[:en:Nessos Painter]]||[[:ru:Вазописец Несса]]|| || ||9
|-
|[[:en:Pan Painter]]||[[:ru:Вазописец Пана]]|| || ||13
|-
|[[:en:Pistoxenos Painter]]||[[:ru:Пистоксен (вазописец)]]|| || ||8
|-
|[[:en:Paisios of Mount Athos]]||[[:ru:Паисий Святогорец]]|| || ||18
|-
|[[:en:Palace of Nestor]]||[[:ru:Дворец Нестора]]|| || ||15
|-
|[[:en:Palace of the Porphyrogenitus]]||[[:ru:Малый Влахернский дворец]]|| || ||21
|-
|[[:en:Palaephatus]]||[[:ru:Палефат]]|| || ||20
|-
|[[:en:Palaio Faliro]]||[[:ru:Палеон-Фалирон]]|| || ||27
|-
|[[:en:Palaio Faliro B.C.]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Eudokia Palaiologina]]||[[:ru:Евдокия Палеолог]]|| || ||14
|-
|[[:en:Palaiologos]]||[[:ru:Палеологи]]||[[Պալեոլոգոսների հարստություն]]||այո||44
|-
|[[:en:Andronikos IV Palaiologos]]||[[:ru:Андроник IV Палеолог]]|| || ||43
|-
|[[:en:Demetrios Palaiologos]]||[[:ru:Димитрий Палеолог]]|| || ||20
|-
|[[:en:John V Palaiologos]]||[[:ru:Иоанн V Палеолог]]||[[Հովհաննես Ե Պալեոլոգոս]]|| ||49
|-
|[[:en:John VIII Palaiologos]]||[[:ru:Иоанн VIII Палеолог]]|| || ||48
|-
|[[:en:Manuel II Palaiologos]]||[[:ru:Мануил II Палеолог]]|| || ||56
|-
|[[:en:Thomas Palaiologos]]||[[:ru:Фома Палеолог]]|| || ||28
|-
|[[:en:Palamedes (mythology)]]||[[:ru:Паламед]]|| || ||33
|-
|[[:en:Palamidi]]||[[:ru:Паламиди]]|| || ||17
|-
|[[:en:Paleochristian and Byzantine monuments of Thessaloniki]]|| || || ||26
|-
|[[:en:Paliouri, Chalkidiki]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Palladium (classical antiquity)]]||[[:ru:Палладиум]]|| || ||27
|-
|[[:en:Pallas (daughter of Triton)]]||[[:ru:Паллада]]|| || ||19
|-
|[[:en:Pallas (Giant)]]||[[:ru:Паллант (гигант)]]|| || ||14
|-
|[[:en:Pallas (son of Pandion)]]||[[:ru:Паллант (сын Пандиона)]]|| || ||18
|-
|[[:en:Pallas (Titan)]]||[[:ru:Паллант (титан)]]||[[Պալանտոս]]|| ||37
|-
|[[:en:Pallas of Arcadia]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Guy Pallavicini]]||[[:ru:Паллавичини, Гвидо]]|| || ||10
|-
|[[:en:Isabella Pallavicini]]||[[:ru:Изабелла Паллавичини]]|| || ||6
|-
|[[:en:Pallene (Chalcidice)]]||[[:ru:Касандра (дим)]]|| || ||25
|-
|[[:en:Palmyra]]||[[:ru:Пальмира]]||[[Պալմիրա]]|| ||98
|-
|[[:en:Pammakaristos Church]]||[[:ru:Церковь Богородицы Паммакаристы]]|| || ||23
|-
|[[:en:Pan, Greece]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Panachaiki F.C.]]||[[:ru:Панахаики]]|| || ||18
|-
|[[:en:Panachaiki G.C.]]||[[:ru:Панахаики]]|| || ||18
|-
|[[:en:Panagia Ekatontapiliani]]||[[:ru:Церковь Богородицы Стовратной]]||[[Պանագիա եկեղեցի]]|| ||16
|-
|[[:en:Panathenaic amphora]]||[[:ru:Панафинейские амфоры]]|| || ||17
|-
|[[:en:Panathenaic Games]]||[[:ru:Панафинеи]]|| || ||31
|-
|[[:en:Panathenaic Stadium]]||[[:ru:Панатинаикос (стадион)]]||[[Պանաթինաիկոս (մարզադաշտ)]]|| ||43
|-
|[[:en:Panathinaikos F.C.]]||[[:ru:Панатинаикос (футбольный клуб)]]||[[Պանաթինաիկոս (ֆուտբոլային ակումբ)]]||այո||61
|-
|[[:en:Panathinaikos Movement]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Dimitrios Pandermalis]]||[[:ru:Пандермалис, Димитриос]]|| || ||7
|-
|[[:en:Pandora]]||[[:ru:Пандора]]||[[Պանդորա]]|| ||72
|-
|[[:en:Pandroseion]]||[[:ru:Пандросейон]]|| || ||13
|-
|[[:en:Panepistimiou Street]]||[[:ru:Улица Панепистимиу]]||[[Պանեպիստիմիու (փողոց)]]||այո||10
|-
|[[:en:Pangaion Hills]]||[[:ru:Пангеон]]|| || ||24
|-
|[[:en:Theodoros Pangalos (general)]]||[[:ru:Пангалос, Теодорос]]|| || ||24
|-
|[[:en:Theodoros Pangalos (politician)]]||[[:ru:Пангалос, Теодорос (политик)]]|| || ||19
|-
|[[:en:Panhellenic Championship]]||[[:ru:Чемпионат Греции по футболу]]||[[Հունաստանի Սուպերլիգա]]|| ||46
|-
|[[:en:Panhellenic Liberation Movement]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Panhellenic sanctuary]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Panhellenic Union of Fighting Youths]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Panionios B.C.]]||[[:ru:Паниониос (баскетбольный клуб)]]|| || ||20
|-
|[[:en:Pannonian Basin]]||[[:ru:Среднедунайская низменность]]||[[Միջինդանուբյան դաշտավայր]]|| ||61
|-
|[[:en:Panopeus]]||[[:ru:Панопея (город)]]|| || ||8
|-
|[[:en:Alexis Panselinos]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Panticapaeum]]||[[:ru:Пантикапей]]|| || ||23
|-
|[[:en:Lucas Papademos]]||[[:ru:Пападимос, Лукас]]||[[Լուկաս Պապադեմոս]]|| ||59
|-
|[[:en:Dimitrios Papadimoulis]]|| || || ||13
|-
|[[:en:Georgios Papadopoulos]]||[[:ru:Пападопулос, Георгиос]]|| || ||44
|-
|[[:en:Kyriakos Papadopoulos]]||[[:ru:Пападопулос, Кириакос]]||[[Կիրիակոս Պապադոպուլոս]]|| ||35
|-
|[[:en:Lazaros Papadopoulos]]||[[:ru:Пападопулос, Лазарос]]|| || ||19
|-
|[[:en:Nikos Papadopoulos (footballer, born 1971)]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Alexandros Papagos]]||[[:ru:Папагос, Александрос]]|| || ||33
|-
|[[:en:Frosso Papacharalambous]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Dimitris Papaioannou]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Anastasios Papaligouras]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Alexandros Papanastasiou]]||[[:ru:Папанастасиу, Александрос]]|| || ||17
|-
|[[:en:Georgios Papandreou]]||[[:ru:Папандреу, Георгиос (старший)]]||[[Գեորգիոս Պապանդրեու]]|| ||39
|-
|[[:en:Dimitrios Papanikolis]]||[[:ru:Папаниколис, Димитриос]]|| || ||4
|-
|[[:en:Yiannos Papantoniou]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Constantine Paparrigopoulos]]||[[:ru:Папарригопулос, Константинос]]|| || ||18
|-
|[[:en:Irene Papas]]||[[:ru:Папас, Ирен]]||[[Իրեն Պապաս]]|| ||47
|-
|[[:en:Papastratos]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Stelios Papathemelis]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Paphlagonian expedition of the Rus']]||[[:ru:Поход руси против Византии (830-е годы)]]|| || ||9
|-
|[[:en:Georgios Papoulias]]||[[:ru:Папульяс, Йоргос]]|| || ||7
|-
|[[:en:Alexis Pappas]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Pappus of Alexandria]]||[[:ru:Папп Александрийский]]||[[Պապուս Ալեքսանդրիացի]]|| ||51
|-
|[[:en:Papyrus 40]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Papyrus 110]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Paragraphos]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Parallel Lives]]||[[:ru:Сравнительные жизнеописания]]|| || ||38
|-
|[[:en:Paramythia executions]]||[[:ru:Расстрелы в Парамитьи]]|| || ||5
|-
|[[:en:John S. Paraskevopoulos]]||[[:ru:Параскевопулос, Иоаннис (астроном)]]|| || ||9
|-
|[[:en:Nikos Paraskevopoulos]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Parian Chronicle]]||[[:ru:Паросская хроника]]|| || ||21
|-
|[[:en:Paris (mythology)]]||[[:ru:Парис]]||[[Պարիս]]|| ||67
|-
|[[:en:Parliamentary Committees (Greece)]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Parmenides]]||[[:ru:Парменид]]||[[Պարմենիդես]]|| ||108
|-
|[[:en:Parmenides (dialogue)]]||[[:ru:Парменид (Платон)]]|| || ||29
|-
|[[:en:Paros]]||[[:ru:Парос]]||[[Պարոս (կղզի)]]|| ||66
|-
|[[:en:Parrhesia]]|| || || ||15
|-
|[[:en:Partitio terrarum imperii Romaniae]]|| || || ||14
|-
|[[:en:Pasas, Oinousses]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Zagan Pasha]]||[[:ru:Заганос]]|| || ||18
|-
|[[:en:Pashalik of Yanina]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Patmos]]||[[:ru:Патмос]]||[[Պատմոս]]|| ||68
|-
|[[:en:Patras Province]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Patrician (ancient Rome)]]||[[:ru:Патриции (Древний Рим)]]||[[Պատրիկներ]]|| ||68
|-
|[[:en:Patrician (post-Roman Europe)]]||[[:ru:Патрициат (Средние века)]]|| || ||12
|-
|[[:en:Patriotic Alliance (Greece)]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Stylianos Pattakos]]||[[:ru:Паттакос, Стилианос]]|| || ||14
|-
|[[:en:Paul of Aegina]]||[[:ru:Павел Эгинский]]|| || ||24
|-
|[[:en:Paul the Apostle]]||[[:ru:Апостол Павел]]||[[Պողոս առաքյալ]]|| ||173
|-
|[[:en:Pausanias the Regent]]||[[:ru:Павсаний (полководец)]]|| || ||35
|-
|[[:en:Pavlopetri]]|| || || ||17
|-
|[[:en:Nikolaos Pavlopoulos]]||[[:ru:Павлопулос, Николаос]]|| || ||4
|-
|[[:en:Prokopis Pavlopoulos]]||[[:ru:Павлопулос, Прокопис]]||[[Պրոկոպիս Պավլոպուլոս]]|| ||62
|-
|[[:en:Pavlos, Crown Prince of Greece]]||[[:ru:Павел (наследный принц Греческий)]]|| || ||32
|-
|[[:en:Paxi]]||[[:ru:Пакси]]||[[Պաքսոս]]|| ||43
|-
|[[:en:Peace of Antalcidas]]||[[:ru:Анталкидов мир]]|| || ||25
|-
|[[:en:Peace of Philocrates]]||[[:ru:Филократов мир]]|| || ||15
|-
|[[:en:Pederasty in ancient Greece]]|| || || ||12
|-
|[[:en:Pefkochori]]||[[:ru:Пефкохори]]|| || ||15
|-
|[[:en:Pegasus]]||[[:ru:Пегас]]||[[Պեգաս]]|| ||80
|-
|[[:en:Peiraiki-Patraiki]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Pisistratus]]||[[:ru:Писистрат]]||[[Պիսիստրատոս]]|| ||44
|-
|[[:en:Pelagon]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Pelasgian creation myth]]|| || || ||10
|-
|[[:en:Peleiades]]||[[:ru:Пелиады]]|| || ||9
|-
|[[:en:Pelekanos]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Peleus]]||[[:ru:Пелей]]|| || ||50
|-
|[[:en:Pella (municipality)]]||[[:ru:Пела (дим)]]|| || ||18
|-
|[[:en:Pella (regional unit)]]||[[:ru:Пела (ном)]]|| || ||41
|-
|[[:en:Peloponnesian League]]||[[:ru:Пелопоннесский союз]]||[[Պելոպոնեսյան միություն]]|| ||41
|-
|[[:en:Peloponnesian Senate]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Pelops]]||[[:ru:Пелоп]]|| || ||44
|-
|[[:en:Peltast]]||[[:ru:Пельтасты]]|| || ||35
|-
|[[:en:Pentathlon]]|| || || ||17
|-
|[[:en:Penthesilea Painter]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Pentheus]]||[[:ru:Пенфей]]|| || ||34
|-
|[[:en:Antonios Pepanos]]||[[:ru:Пепанос, Антониос]]|| || ||19
|-
|[[:en:Peplos]]||[[:ru:Пеплос]]|| || ||25
|-
|[[:en:Peramatos Ermis B.C.]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Perdiccas]]||[[:ru:Пердикка (диадох)]]||[[Պերդիկա]]|| ||41
|-
|[[:en:Peripatetic school]]||[[:ru:Перипатетики]]||[[Պերիպատետիկյան դպրոց]]|| ||44
|-
|[[:en:Periplus of Pseudo-Scylax]]||[[:ru:Перипл Псевдо-Скилака]]|| || ||13
|-
|[[:en:Perivoli, Grevena]]|| || || ||11
|-
|[[:en:Perivolia, Arcadia]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Persecution of Muslims during the Ottoman contraction]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Persephone]]||[[:ru:Персефона]]||[[Պերսեփոնե]]||այո||79
|-
|[[:en:The Persians]]||[[:ru:Персы (Эсхил)]]|| || ||35
|-
|[[:en:Perso-Roman wars of 337–361]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Konstantinos Petimezas]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Anagnostis Petimezas]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Thanos Petrelis]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Ioane Petritsi]]||[[:ru:Иоанэ Петрици]]||[[Իոանե Պետրիցի]]|| ||14
|-
|[[:en:Elias Petropoulos]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Petroupoli]]||[[:ru:Петруполис]]|| || ||27
|-
|[[:en:Peucestas]]||[[:ru:Певкест]]|| || ||24
|-
|[[:en:Pezhetairos]]|| || || ||13
|-
|[[:en:Phaedo]]||[[:ru:Федон (Платон)]]|| || ||46
|-
|[[:en:Phaedrus (dialogue)]]||[[:ru:Федр (Платон)]]|| || ||36
|-
|[[:en:Phaethon]]||[[:ru:Фаэтон]]||[[Ֆայետոն]]||այո||45
|-
|[[:en:Phalanx]]||[[:ru:Фаланга (строй)]]||[[Փաղանգ]]|| ||52
|-
|[[:en:Phanagoria]]||[[:ru:Фанагория]]|| || ||27
|-
|[[:en:Phaenias of Eresus]]||[[:ru:Фаний Эресский]]|| || ||15
|-
|[[:en:Pharmakos]]||[[:ru:Фармак]]|| || ||15
|-
|[[:en:Pharnabazus II]]||[[:ru:Фарнабаз]]|| || ||27
|-
|[[:en:Pharnaces II of Pontus]]||[[:ru:Фарнак II]]|| || ||29
|-
|[[:en:Phaselis]]||[[:ru:Фаселис]]|| || ||24
|-
|[[:en:Phemonoe]]||[[:ru:Фемоноя]]|| || ||13
|-
|[[:en:Jason of Pherae]]||[[:ru:Ясон Ферский]]|| || ||18
|-
|[[:en:Pherecydes of Syros]]||[[:ru:Ферекид]]|| || ||36
|-
|[[:en:Phiale (libation vessel)]]||[[:ru:Патера (сосуд)]]|| || ||18
|-
|[[:en:Phiale of Megara]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Phiale Painter]]||[[:ru:Вазописец фиал]]|| || ||9
|-
|[[:en:Phidias]]||[[:ru:Фидий]]||[[Ֆիդիաս]]||այո||69
|-
|[[:en:Philagrius of Epirus]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Philanthropenos]]||[[:ru:Филантропены]]|| || ||5
|-
|[[:en:Manuel Philes]]||[[:ru:Мануил Фил]]|| || ||11
|-
|[[:en:Philetaerus]]||[[:ru:Филетер]]||[[Փիլետերոս]]||այո||31
|-
|[[:en:Philinna]]||[[:ru:Филинна]]|| || ||15
|-
|[[:en:Philinus of Athens]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Philip V of Macedon]]||[[:ru:Филипп V Македонский]]|| || ||42
|-
|[[:en:Prince Philip, Duke of Edinburgh]]||[[:ru:Филипп, герцог Эдинбургский]]||[[Արքայազն Ֆիլիպ]]|| ||118
|-
|[[:en:Philippi]]||[[:ru:Филиппы]]|| || ||45
|-
|[[:en:Philippopolis (Thrace)]]||[[:ru:Филиппополь]]|| || ||6
|-
|[[:en:Philippus of Thessalonica]]|| || || ||12
|-
|[[:en:Philistine Bichrome ware]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Philitas of Cos]]||[[:ru:Филит Косский]]|| || ||24
|-
|[[:en:Philoctetes]]||[[:ru:Филоктет]]|| || ||41
|-
|[[:en:Philolaus]]||[[:ru:Филолай]]|| || ||52
|-
|[[:en:Philopappos]]|| || || ||17
|-
|[[:en:Philopoemen]]||[[:ru:Филопемен]]|| || ||29
|-
|[[:en:Phintias (painter)]]||[[:ru:Финтий]]|| || ||11
|-
|[[:en:Phoebus (songwriter)]]||[[:ru:Фивос]]|| || ||9
|-
|[[:en:Phlegyas]]||[[:ru:Флегий]]|| || ||22
|-
|[[:en:Phlyax play]]||[[:ru:Флиаки]]|| || ||8
|-
|[[:en:Phobos (mythology)]]||[[:ru:Фобос (мифология)]]||[[Փոբոս (դիցաբանություն)]]|| ||51
|-
|[[:en:Phocaea]]||[[:ru:Фокея (город)]]|| || ||31
|-
|[[:en:Phocis]]||[[:ru:Фокида]]|| || ||47
|-
|[[:en:Phocis (ancient region)]]||[[:ru:Фокидский союз]]|| || ||23
|-
|[[:en:The Phoenician Women]]||[[:ru:Финикиянки (Еврипид)]]|| || ||24
|-
|[[:en:Phokas (Byzantine family)]]|| ||[[Փոկասներ]]|| ||12
|-
|[[:en:Phorbas]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Phormio]]||[[:ru:Формион]]|| || ||18
|-
|[[:en:Lambros Photiadis]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Photian schism]]||[[:ru:Фотиева схизма]]|| || ||14
|-
|[[:en:Photios I of Constantinople]]||[[:ru:Фотий I (патриарх Константинопольский)]]||[[Փոտ պատրիարք]]|| ||53
|-
|[[:en:Phrygia]]||[[:ru:Фригия]]||[[Փռյուգիա]]||այո||68
|-
|[[:en:Phrygian cap]]||[[:ru:Фригийский колпак]]|| || ||45
|-
|[[:en:Phthia of Epirus]]||[[:ru:Фтия Эпирская (жена Эакида)]]|| || ||13
|-
|[[:en:Phthia of Macedon]]||[[:ru:Фтия Македонская]]|| || ||14
|-
|[[:en:Phthiotis]]||[[:ru:Фтиотида]]|| || ||44
|-
|[[:en:Phyle Campaign]]||[[:ru:Поход Фрасибула]]|| || ||8
|-
|[[:en:Panagiotis Pikrammenos]]||[[:ru:Пикрамменос, Панайотис]]|| || ||33
|-
|[[:en:Pilos]]||[[:ru:Пилос (шлем)]]|| || ||21
|-
|[[:en:Pinakes]]|| || || ||12
|-
|[[:en:Pindar]]||[[:ru:Пиндар]]||[[Պինդարոս]]|| ||96
|-
|[[:en:Pindus National Park]]||[[:ru:Пинд (национальный парк)]]||[[Պինդ (ազգային պարկ)]]|| ||25
|-
|[[:en:Pioneer Group]]||[[:ru:Вазописцы-пионеры]]|| || ||12
|-
|[[:en:Piraeus Bank]]||[[:ru:Piraeus Bank]]|| || ||16
|-
|[[:en:Piraeus Lion]]||[[:ru:Пирейский лев]]|| || ||14
|-
|[[:en:Piraeus station]]||[[:ru:Пирей (станция метро)]]|| || ||14
|-
|[[:en:Piraeus–Platy railway]]||[[:ru:Железная дорога Пирей — Салоники]]|| || ||6
|-
|[[:en:Pirotehnimata]]|| || || ||4
|-
|[[:en:George of Pisidia]]||[[:ru:Георгий Писида]]||[[Գեորգիոս Պիսիդես]]|| ||27
|-
|[[:en:Pithos]]||[[:ru:Пифос]]||[[Պիֆոս]]|| ||29
|-
|[[:en:Pitsa panels]]||[[:ru:Таблички из Пицы]]|| || ||13
|-
|[[:en:Pittacus of Mytilene]]||[[:ru:Питтак]]|| || ||50
|-
|[[:en:Galla Placidia]]||[[:ru:Галла Плацидия]]|| || ||45
|-
|[[:en:John Plagis]]||[[:ru:Плагис, Яннис]]|| || ||5
|-
|[[:en:Plaka]]||[[:ru:Плака (район Афин)]]|| || ||22
|-
|[[:en:Platanias]]||[[:ru:Платаньяс (дим)]]|| || ||20
|-
|[[:en:Plateia]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Nikolaos Platon]]||[[:ru:Платон, Николаос]]|| || ||10
|-
|[[:en:Platonic Academy]]||[[:ru:Платоновская Академия]]||[[Պլատոնյան ակադեմիա]]|| ||64
|-
|[[:en:Plava grobnica]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Pleistarchus]]||[[:ru:Плистарх]]|| || ||28
|-
|[[:en:Gemistos Plethon]]||[[:ru:Плифон]]|| || ||40
|-
|[[:en:Thanos Plevris]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Filippos Pliatsikas]]||[[:ru:Плиацикас, Филиппос]]|| || ||7
|-
|[[:en:Plomari]]||[[:ru:Пломарион]]||[[Պլոմարիոն]]|| ||17
|-
|[[:en:Poetics (Aristotle)]]||[[:ru:Поэтика (Аристотель)]]||[[Պոետիկա (Արիստոտել)]]|| ||49
|-
|[[:en:Basil Poledouris]]||[[:ru:Поледурис, Бэзил]]|| || ||27
|-
|[[:en:Polis]]||[[:ru:Полис (античность)]]||[[Պոլիս]]||այո||71
|-
|[[:en:Politeia]]|| || || ||19
|-
|[[:en:Polybius]]||[[:ru:Полибий]]||[[Պոլիբիոս]]||այո||86
|-
|[[:en:Polybius square]]||[[:ru:Квадрат Полибия]]|| || ||20
|-
|[[:en:Polychrono]]|| || || ||11
|-
|[[:en:Polydendri]]|| || || ||10
|-
|[[:en:Polydorus of Troy]]||[[:ru:Полидор (сын Приама)]]|| || ||25
|-
|[[:en:Polyidus (poet)]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Polyhymnia]]||[[:ru:Полигимния]]||[[Պոլիհիմնիա]]|| ||51
|-
|[[:en:Polyidus of Thessaly]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Polykleitos]]||[[:ru:Поликлет]]||[[Պոլիկլետոս]]||այո||47
|-
|[[:en:Polykleitos the Younger]]||[[:ru:Поликлет Младший]]|| || ||17
|-
|[[:en:Polyphemos Painter]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Polyphemus]]||[[:ru:Полифем]]|| || ||45
|-
|[[:en:Polytechnic (Greece)]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Anastasios Polyzoidis]]||[[:ru:Полизоидис, Анастасиос]]|| || ||6
|-
|[[:en:Pomaks]]||[[:ru:Помаки]]|| || ||47
|-
|[[:en:Pompeius (consul 501)]]|| || || ||10
|-
|[[:en:Pontus (region)]]||[[:ru:Понт]]||[[Պոնտոս]]|| ||57
|-
|[[:en:Popular Fighters Group]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Popular Orthodox Rally]]||[[:ru:Народный православный призыв]]|| || ||24
|-
|[[:en:Population exchange between Greece and Turkey]]||[[:ru:Греко-турецкий обмен населением]]||[[Հույն-թուրքական բնակչության փոխանակություն]]|| ||34
|-
|[[:en:Population of the Byzantine Empire]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Porphyrion]]||[[:ru:Порфирион]]|| || ||22
|-
|[[:en:Port of Piraeus]]||[[:ru:Пирейский порт]]|| || ||19
|-
|[[:en:Port of Thessaloniki]]|| ||[[Սալոնիկի նավահանգիստ]]|| ||11
|-
|[[:en:Portaria]]|| || || ||15
|-
|[[:en:Posidippus (epigrammatic poet)]]||[[:ru:Посидипп]]|| || ||18
|-
|[[:en:Posidonius]]||[[:ru:Посидоний]]||[[Պոսիդոնիոս]]||այո||52
|-
|[[:en:Postage stamps and postal history of Greece]]||[[:ru:История почты и почтовых марок Греции]]|| || ||3
|-
|[[:en:Potamos (Corfu)]]|| || || ||10
|-
|[[:en:Potnia Theron]]||[[:ru:Госпожа зверей]]|| || ||17
|-
|[[:en:Potone]]|| || || ||11
|-
|[[:en:Aris Poulianos]]||[[:ru:Пулианос, Арис]]|| || ||9
|-
|[[:en:Praetorian prefecture of the East]]||[[:ru:Преторианская префектура Востока]]|| || ||21
|-
|[[:en:Praxiteles]]||[[:ru:Пракситель]]||[[Պրաքսիտելես]]|| ||53
|-
|[[:en:Praxithea]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Prehistoric Cyprus]]||[[:ru:Доисторический Кипр]]||[[Նախապատմական Կիպրոս]]|| ||7
|-
|[[:en:Prehistoric sites in Serbia]]||[[:ru:Доисторическая Сербия]]|| || ||5
|-
|[[:en:Presidential Departments (Greece)]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Priam]]||[[:ru:Приам]]||[[Պրիամոս]]|| ||59
|-
|[[:en:Priapus]]||[[:ru:Приап]]|| || ||48
|-
|[[:en:Prince Achileas-Andreas of Greece and Denmark]]|| || || ||11
|-
|[[:en:Prince Constantine Alexios of Greece and Denmark]]||[[:ru:Константин-Алексиос, принц Греции и Дании]]|| || ||15
|-
|[[:en:Princely Academy of Bucharest]]||[[:ru:Княжеская академия в Бухаресте]]|| || ||5
|-
|[[:en:Princely Academy of Iași]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Principality of Achaea]]||[[:ru:Ахейское княжество]]|| || ||44
|-
|[[:en:Principality of the Pindus]]||[[:ru:Пиндское княжество]]|| || ||39
|-
|[[:en:Prinias]]|| || || ||13
|-
|[[:en:Prinos oil field]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Problem of Apollonius]]||[[:ru:Задача Аполлония]]|| || ||24
|-
|[[:en:Eutychius Proclus]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Procopius]]||[[:ru:Прокопий Кесарийский]]||[[Պրոկոպիոս Կեսարացի]]|| ||62
|-
|[[:en:Prometheus]]||[[:ru:Прометей]]||[[Պրոմեթևս]]|| ||89
|-
|[[:en:Prometheus Bound]]||[[:ru:Прометей прикованный]]||[[Պրոմեթևսը շղթայված]]||այո||43
|-
|[[:en:Pronunciation of Ancient Greek in teaching]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Propylaia (Acropolis of Athens)]]|| || || ||18
|-
|[[:en:Prosfygika]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Prosymnus]]||[[:ru:Просимн]]|| || ||6
|-
|[[:en:Protagoras]]||[[:ru:Протагор]]||[[Պրոտագորաս]]|| ||99
|-
|[[:en:Protagoras (dialogue)]]||[[:ru:Протагор (Платон)]]|| || ||32
|-
|[[:en:Protereotita]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Proto-Gnosticism]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Protocol of Corfu]]||[[:ru:Корфский протокол]]|| || ||11
|-
|[[:en:Protocol of St. Petersburg (1826)]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Petros Protopapadakis]]||[[:ru:Протопападакис, Петрос]]|| || ||19
|-
|[[:en:Provinces of Greece]]|| || || ||10
|-
|[[:en:Provisional Government of Northern Epirus]]||[[:ru:Автономная Республика Северного Эпира]]||[[Հյուսիսային Էպիրոսի Ինքնավար Հանրապետություն]]|| ||24
|-
|[[:en:Provisional Government of Western Thrace]]||[[:ru:Гюмюрджинская республика]]|| || ||17
|-
|[[:en:Psathi, Arcadia]]||[[:ru:Мегалополис (город)]]||[[Մեգալոպոլիս (քաղաք)]]|| ||40
|-
|[[:en:Michael Psellos]]||[[:ru:Михаил Пселл]]|| || ||46
|-
|[[:en:Psiax]]||[[:ru:Псиакс (вазописец)]]|| || ||10
|-
|[[:en:Yiannis Psychopedis]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Psophis]]|| || || ||10
|-
|[[:en:Psyttaleia]]||[[:ru:Пситалия]]|| || ||16
|-
|[[:en:Pteruges]]||[[:ru:Птеруги]]|| || ||9
|-
|[[:en:Ptolemaic Empire]]||[[:ru:Эллинистический Египет]]||[[Պտղոմեոսյան Եգիպտոս]]|| ||49
|-
|[[:en:Ptolemaida]]||[[:ru:Птолемаис]]||[[Պտղոմայիս (Հունաստան)]]|| ||36
|-
|[[:en:Ptolemy II Philadelphus]]||[[:ru:Птолемей II Филадельф]]||[[Պտղոմեոս II Եղբայրասեր]]|| ||65
|-
|[[:en:Ptolemy V Epiphanes]]||[[:ru:Птолемей V Эпифан]]|| || ||53
|-
|[[:en:Ptolemy VI Philometor]]||[[:ru:Птолемей VI Филометор]]|| || ||46
|-
|[[:en:Ptolemy VIII Physcon]]||[[:ru:Птолемей VIII Эвергет]]|| || ||43
|-
|[[:en:Ptolemy X Alexander I]]||[[:ru:Птолемей X Александр I]]|| || ||38
|-
|[[:en:Ptolemy XII Auletes]]||[[:ru:Птолемей XII Неос Дионис]]||[[Պտղոմեոս XII Աուլետես]]|| ||48
|-
|[[:en:Caesarion]]||[[:ru:Птолемей XV Цезарион]]||[[Պտղոմեոս XV Կեսարիոն]]|| ||56
|-
|[[:en:Ptolemy of Epirus]]||[[:ru:Птолемей (царь Эпира)]]|| || ||14
|-
|[[:en:Public Power Corporation]]||[[:ru:Государственная энергетическая корпорация Греции]]|| || ||12
|-
|[[:en:Pulcheria]]||[[:ru:Пульхерия]]|| || ||42
|-
|[[:en:Pygmy (Greek mythology)]]||[[:ru:Пигмеи (мифология)]]|| || ||13
|-
|[[:en:Pylaros]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Pylos]]||[[:ru:Пилос]]||[[Պիլոս]]|| ||54
|-
|[[:en:Pylos Combat Agate]]||[[:ru:Агат с боевой сценой из Пилоса]]|| || ||7
|-
|[[:en:Pyrrhic War]]||[[:ru:Пиррова война]]|| || ||32
|-
|[[:en:Pythagoras]]||[[:ru:Пифагор]]||[[Պյութագորաս]]|| ||193
|-
|[[:en:Pythagoras (sculptor)]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Pythagorean comma]]||[[:ru:Пифагорейская комма]]|| || ||18
|-
|[[:en:Pythagoreanism]]||[[:ru:Пифагореизм]]||[[Պյութագորասականություն]]|| ||53
|-
|[[:en:Pythagoreion]]||[[:ru:Пифагорея]]||[[Պյութագորիո]]|| ||23
|-
|[[:en:Pythia]]||[[:ru:Пифия]]||[[Պիթիա]]||այո||46
|-
|[[:en:Python (mythology)]]||[[:ru:Пифон]]|| || ||44
|-
|[[:en:Rainbow (Greece)]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Rakia]]||[[:ru:Ракия]]|| || ||39
|-
|[[:en:Michalis Rakintzis]]|| || || ||11
|-
|[[:en:Razing of Anogeia]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Razing of Kandanos]]||[[:ru:Уничтожение Канданоса]]|| || ||5
|-
|[[:en:Razing of Vorizia]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Stella Isaacs, Marchioness of Reading]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Recognition of same-sex unions in Greece]]||[[:ru:Гражданские партнёрства в Греции]]|| || ||7
|-
|[[:en:Regional units of Greece]]||[[:ru:Список периферийных единиц Греции]]|| || ||29
|-
|[[:en:Regions of ancient Greece]]|| || || ||12
|-
|[[:en:Religion in ancient Rome]]||[[:ru:Римская религия]]|| || ||52
|-
|[[:en:Mary Renault]]||[[:ru:Рено, Мэри]]||[[Մերի Ռենո]]|| ||30
|-
|[[:en:Renewable energy in Greece]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Efthimios Rentzias]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Republic (Plato)]]||[[:ru:Государство (Платон)]]||[[Պետություն (Պլատոն)]]|| ||90
|-
|[[:en:Resinated wine]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Rethymno]]||[[:ru:Ретимнон]]||[[Ռեթիմնո]]|| ||56
|-
|[[:en:Rethymno (regional unit)]]|| || || ||18
|-
|[[:en:Rethymno Cretan Kings B.C.]]|| || || ||11
|-
|[[:en:Retsina]]||[[:ru:Рецина]]||[[Ռեցինա]]|| ||24
|-
|[[:en:Stamata Revithi]]||[[:ru:Ревити, Стамата]]|| || ||17
|-
|[[:en:Revolutionary Struggle]]||[[:ru:Революционная борьба (организация)]]|| || ||17
|-
|[[:en:Rhea (mythology)]]||[[:ru:Рея (мифология)]]||[[Հռեա]]|| ||75
|-
|[[:en:Rhodes blood libel]]||[[:ru:Кровавый навет на Родосе]]|| || ||14
|-
|[[:en:Rhoditis]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Rhodope (regional unit)]]|| || || ||14
|-
|[[:en:Rhodope Mountains]]||[[:ru:Родопы]]||[[Ռոդոպներ]]|| ||64
|-
|[[:en:Rhodos]]||[[:ru:Рода (дочь Посейдона)]]|| || ||30
|-
|[[:en:Rhyton]]||[[:ru:Ритон]]|| || ||37
|-
|[[:en:Richard I of England]]||[[:ru:Ричард I Львиное Сердце]]||[[Ռիչարդ I Առյուծասիրտ]]|| ||99
|-
|[[:en:Costas Rigas]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Right of return]]||[[:ru:Право на возвращение]]|| || ||13
|-
|[[:en:Rioni]]||[[:ru:Риони]]||[[Ռիոն]]|| ||62
|-
|[[:en:Rise of nationalism in the Ottoman Empire]]|| || || ||3
|-
|[[:en:The River (Greece)]]||[[:ru:Река (партия)]]|| || ||22
|-
|[[:en:Ro, Greece]]||[[:ru:Ро (остров)]]|| || ||21
|-
|[[:en:John I de la Roche]]||[[:ru:Жан I де ла Рош]]|| || ||16
|-
|[[:en:Othon de la Roche]]||[[:ru:Оттон де ла Рош]]|| || ||17
|-
|[[:en:Georgios Roilos]]||[[:ru:Ройлос, Георгиос]]|| || ||7
|-
|[[:en:Roitika]]|| || || ||7
|-
|[[:en:List of Roman and Byzantine empresses]]||[[:ru:Список супруг римских императоров]]|| || ||14
|-
|[[:en:Roman navy]]||[[:ru:Древнеримский флот]]|| || ||24
|-
|[[:en:Roman Senate]]||[[:ru:Сенат (Древний Рим)]]||[[Հռոմեական սենատ]]||այո||68
|-
|[[:en:Roman temple]]||[[:ru:Древнеримский храм]]|| || ||32
|-
|[[:en:Romaniote Jews]]||[[:ru:Романиоты]]|| || ||20
|-
|[[:en:Romanos II]]||[[:ru:Роман II (император Византии)]]||[[Ռոմանոս II (Բյուզանդիայի կայսր)]]|| ||47
|-
|[[:en:Rome]]||[[:ru:Рим]]||[[Հռոմ]]|| ||316
|-
|[[:en:Vassilis Rotas]]||[[:ru:Ротас, Василис]]|| || ||3
|-
|[[:en:Rough breathing]]||[[:ru:Дасия]]|| || ||20
|-
|[[:en:Roupaki]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Routsi]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Royal Hellenic Navy in 1917]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Rumelia]]||[[:ru:Румелия]]||[[Ռումելիա]]|| ||48
|-
|[[:en:Runic inscriptions in Hagia Sophia]]||[[:ru:Рунические надписи в соборе Святой Софии]]|| || ||12
|-
|[[:en:Rus'–Byzantine Treaty (907)]]||[[:ru:Русско-византийский договор (907)]]|| || ||13
|-
|[[:en:Rus'–Byzantine Treaty (911)]]||[[:ru:Русско-византийский договор (911)]]|| || ||11
|-
|[[:en:Rus'–Byzantine Treaty (945)]]||[[:ru:Русско-византийский договор (944)]]|| || ||10
|-
|[[:en:Rus'–Byzantine War (907)]]||[[:ru:Русско-византийская война (907)]]||[[Ռուս-բյուզանդական պատերազմ (907)]]|| ||14
|-
|[[:en:Rus'–Byzantine War (941)]]||[[:ru:Русско-византийская война (941—944)]]|| || ||19
|-
|[[:en:Rus'–Byzantine War (1043)]]||[[:ru:Русско-византийская война (1043)]]|| || ||11
|-
|[[:en:Sabazios]]||[[:ru:Сабазий]]||[[Սաբասիոս]]|| ||26
|-
|[[:en:Sack of Amorium]]||[[:ru:Осада Амория]]||[[Ամորիումի պաշարում]]|| ||19
|-
|[[:en:Sack of Athens (267 AD)]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Sack of Constantinople]]||[[:ru:Осада и падение Константинополя (1204)]]||[[Կոստանդնուպոլսի գրավում (1204)]]|| ||31
|-
|[[:en:Sack of Thessalonica (904)]]|| ||[[Սալոնիկի գրավում (904)]]|| ||15
|-
|[[:en:Sacred Band (1821)]]||[[:ru:Священный отряд (1821)]]|| || ||5
|-
|[[:en:Sacred Band (World War II)]]||[[:ru:Священный отряд (1942)]]|| || ||9
|-
|[[:en:SAE – World Council of Hellenes Abroad]]||[[:ru:Совет греков зарубежья]]|| || ||5
|-
|[[:en:Gabriel Sakellaridis]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Salamis Island]]||[[:ru:Саламин]]||[[Սալամին]]|| ||60
|-
|[[:en:Salamis Naval Base]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Dimitris Salpingidis]]||[[:ru:Салпингидис, Димитрис]]||[[Դիմիտրիս Սալպինգիդիս]]|| ||46
|-
|[[:en:Zissis Samaras]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Same (Homer)]]||[[:ru:Сама (Гомер)]]|| || ||4
|-
|[[:en:Samos Prefecture]]||[[:ru:Самос (ном)]]||[[Սամոս (նոմոս)]]||այո||31
|-
|[[:en:Samothrace]]||[[:ru:Самотраки]]||[[Սամոթրակի]]|| ||60
|-
|[[:en:Leonidas Sabanis]]|| || || ||13
|-
|[[:en:San (letter)]]||[[:ru:Сан (буква)]]|| || ||56
|-
|[[:en:Sanjak of Albania]]||[[:ru:Санджак Албания]]|| || ||8
|-
|[[:en:Apostolos Santas]]||[[:ru:Сантас, Апостолос]]|| || ||7
|-
|[[:en:Marco I Sanudo]]||[[:ru:Санудо, Марко]]|| || ||18
|-
|[[:en:Stefanos Sarafis]]||[[:ru:Сарафис, Стефанос]]|| || ||6
|-
|[[:en:Sarandë]]||[[:ru:Саранда]]||[[Սարանդա]]|| ||61
|-
|[[:en:Paul Sarbanes]]||[[:ru:Сарбейнз, Пол]]|| || ||20
|-
|[[:en:Sarbel]]||[[:ru:Сарбель]]||[[Սարբել]]|| ||24
|-
|[[:en:Viktor Sarianidi]]||[[:ru:Сарианиди, Виктор Иванович]]|| || ||12
|-
|[[:en:Sarissophoroi]]||[[:ru:Сариссофор]]|| || ||6
|-
|[[:en:Sarpedon]]|| || || ||16
|-
|[[:en:Christos Sartzetakis]]||[[:ru:Сардзетакис, Христос]]||[[Խրիստոս Սարձետակիս]]|| ||31
|-
|[[:en:Sasanian art]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Satyr]]||[[:ru:Сатиры]]||[[Սատիրներ]]|| ||67
|-
|[[:en:Savatiano]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Scheria]]||[[:ru:Схерия]]|| || ||12
|-
|[[:en:School of Pedagogical and Technological Education]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Sclaveni]]||[[:ru:Склавины]]|| || ||23
|-
|[[:en:Scouts of Greece]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Scylax of Caryanda]]||[[:ru:Скилак]]|| || ||28
|-
|[[:en:Scylla]]||[[:ru:Скилла (мифология)]]|| || ||49
|-
|[[:en:Sea of Crete]]||[[:ru:Критское море]]|| || ||57
|-
|[[:en:Second Athenian League]]||[[:ru:Второй Афинский морской союз]]|| || ||20
|-
|[[:en:Second austerity package (Greece)]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Second Battle of İnönü]]||[[:ru:Вторая битва при Инёню]]|| || ||12
|-
|[[:en:Second Council of Constantinople]]||[[:ru:Второй Константинопольский собор]]|| || ||48
|-
|[[:en:Second Greek colonisation]]||[[:ru:Греческая колонизация]]||[[Հունական գաղութացում]]|| ||30
|-
|[[:en:Second Macedonian War]]||[[:ru:Вторая Македонская война]]|| || ||33
|-
|[[:en:Second National Assembly at Astros]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Secret Combination (song)]]||[[:ru:Secret Combination]]||[[Secret Combination]]|| ||11
|-
|[[:en:Sect of Revolutionaries]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Giorgos Seferis]]||[[:ru:Сеферис, Йоргос]]||[[Յորգոս Սեֆերիս]]|| ||88
|-
|[[:en:Seisachtheia]]|| || || ||12
|-
|[[:en:Giourkas Seitaridis]]||[[:ru:Сейтаридис, Юркас]]|| || ||38
|-
|[[:en:Selene]]||[[:ru:Селена]]||[[Սելենե]]|| ||68
|-
|[[:en:Seleucid army]]||[[:ru:Армия Селевкидов]]|| || ||9
|-
|[[:en:Seleucid Dynastic Wars]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Seleucid Empire]]||[[:ru:Государство Селевкидов]]||[[Սելևկյան տերություն]]|| ||87
|-
|[[:en:Selinunte]]||[[:ru:Селинунт]]|| || ||40
|-
|[[:en:Semele]]||[[:ru:Семела]]|| || ||46
|-
|[[:en:Semonides of Amorgos]]||[[:ru:Семонид Аморгский]]||[[Սիմոնիդես Ամորգացի]]|| ||26
|-
|[[:en:Septinsular Republic]]||[[:ru:Республика Семи Соединённых Островов]]|| || ||30
|-
|[[:en:Septuagint]]||[[:ru:Септуагинта]]||[[Յոթանասնից թարգմանություն]]||այո||76
|-
|[[:en:Seraphim II of Constantinople]]||[[:ru:Серафим II]]|| || ||12
|-
|[[:en:Serapis]]||[[:ru:Серапис]]||[[Սերապիս]]|| ||43
|-
|[[:en:Serbian Empire]]||[[:ru:Сербо-Греческое царство]]|| || ||38
|-
|[[:en:Sergius I of Constantinople]]||[[:ru:Сергий I (патриарх Константинопольский)]]|| || ||23
|-
|[[:en:Serres]]||[[:ru:Сере (город, Греция)]]||[[Սերես (քաղաք)]]|| ||53
|-
|[[:en:Serres (regional unit)]]||[[:ru:Сере (ном)]]||[[Սերե (նոմոս)]]|| ||40
|-
|[[:en:Seskli]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Seven Against Thebes (play)]]||[[:ru:Семеро против Фив (Эсхил)]]||[[Յոթն ընդդեմ Թեբեի]]||այո||37
|-
|[[:en:Seventh austerity package (Greece)]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Marina Severa]]||[[:ru:Марина Севира]]|| || ||15
|-
|[[:en:Sfakia]]||[[:ru:Сфакья (дим)]]||[[Սֆակիա]]|| ||18
|-
|[[:en:Sfakians]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Kyriakos Sfetsas]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Shahrbaraz]]||[[:ru:Фаррухан Шахрвараз]]|| || ||35
|-
|[[:en:Shake It (Sakis Rouvas song)]]||[[:ru:Shake It (песня Сакиса Руваса)]]|| || ||9
|-
|[[:en:Shield of Heracles]]||[[:ru:Щит Геракла]]|| || ||16
|-
|[[:en:John Spata]]||[[:ru:Гин Буа Шпата]]|| || ||15
|-
|[[:en:Shuvalov Painter]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Georgios Siantos]]||[[:ru:Сиантос, Йоргис]]|| || ||4
|-
|[[:en:Samian Sibyl]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Siceliotes]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Sidirokastro, Serres]]||[[:ru:Сидирокастрон (Сере)]]|| || ||23
|-
|[[:en:Siege of Aleppo (637)]]||[[:ru:Осада Алеппо (637)]]|| || ||13
|-
|[[:en:Siege of Athens]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Siege of Bari]]|| || || ||19
|-
|[[:en:Siege of Candia]]||[[:ru:Осада Кандии]]|| || ||17
|-
|[[:en:Siege of Chandax]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Siege of Constantinople (860)]]||[[:ru:Поход руси на Царьград (860)]]|| || ||24
|-
|[[:en:Siege of Constantinople (1203)]]||[[:ru:Осада Константинополя (1203)]]||[[Կոստանդնուպոլսի պաշարում (1203)]]|| ||24
|-
|[[:en:Siege of Constantinople (1235)]]||[[:ru:Осада Константинополя (1235)]]|| || ||16
|-
|[[:en:Siege of Emesa]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Siege of Eretria]]||[[:ru:Осада Эретрии]]|| || ||14
|-
|[[:en:Siege of Gythium]]||[[:ru:Осада Гифия]]|| || ||7
|-
|[[:en:Siege of Jerusalem (636–637)]]||[[:ru:Осада Иерусалима (637)]]||[[Երուսաղեմի պաշարում (637)]]|| ||26
|-
|[[:en:Siege of Melos]]||[[:ru:Осада Мелоса]]|| || ||13
|-
|[[:en:Siege of Negroponte (1470)]]|| || || ||12
|-
|[[:en:Siege of Nicaea]]||[[:ru:Осада Никеи (1097)]]|| || ||34
|-
|[[:en:Siege of Nicaea (1328–1331)]]||[[:ru:Осада Никеи (1331)]]|| || ||18
|-
|[[:en:Siege of Rhodes (305–304 BC)]]||[[:ru:Осада Родоса (305—304 годы до н. э.)]]|| || ||16
|-
|[[:en:Siege of Syracuse (311–309 BC)]]||[[:ru:Осада Сиракуз (311—309 до н. э.)]]|| || ||7
|-
|[[:en:Siege of the Acropolis (1687)]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Siege of Thessalonica (1422–1430)]]||[[:ru:Осада Салоник (1422—1430)]]||[[Սալոնիկի պաշարում (1422-1430)]]|| ||23
|-
|[[:en:Siege of Trebizond (1222–1223)]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Siemens Greek bribery scandal]]||[[:ru:Коррупционный скандал с компанией «Siemens» в Греции]]||[[Կոռուպցիոն սկանդալ Հունաստանում «Siemens» ընկերության հետ]]|| ||5
|-
|[[:en:Sieve of Eratosthenes]]||[[:ru:Решето Эратосфена]]||[[Էրատոսթենեսի մաղ]]|| ||59
|-
|[[:en:Giorgos Sigalas]]||[[:ru:Сигалас, Йоргос]]|| || ||10
|-
|[[:en:Angelos Sikelianos]]||[[:ru:Сикелианос, Ангелос]]|| || ||24
|-
|[[:en:Sikyona]]||[[:ru:Сикиония]]|| || ||15
|-
|[[:en:Silenus]]||[[:ru:Силен]]|| || ||32
|-
|[[:en:Simeon I of Bulgaria]]||[[:ru:Симеон I]]||[[Սիմեոն Առաջին]]|| ||55
|-
|[[:en:Costas Simitis]]||[[:ru:Симитис, Костас]]||[[Կոստաս Սիմիտիս]]|| ||41
|-
|[[:en:Simonides of Ceos]]||[[:ru:Симонид]]||[[Սիմոնիդես Քիոսացի]]|| ||60
|-
|[[:en:Simon Sinas]]||[[:ru:Сина, Симон Георг фон]]|| || ||13
|-
|[[:en:Sinis (mythology)]]||[[:ru:Синис]]|| || ||23
|-
|[[:en:Takis Sinopoulos]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Dimitris Sioufas]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Siren (mythology)]]||[[:ru:Сирены]]||[[Սիրեններ]]|| ||63
|-
|[[:en:George Sirian]]||[[:ru:Сириан, Георгиос]]|| || ||3
|-
|[[:en:Sirmpa]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Georgios Sisinis]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Sisyphus]]||[[:ru:Сизиф]]||[[Սիզիփոս]]|| ||76
|-
|[[:en:Sisyphus fragment]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Sitalces]]||[[:ru:Ситалк]]|| || ||18
|-
|[[:en:Sithonia]]||[[:ru:Ситония]]|| || ||34
|-
|[[:en:Sixth austerity package (Greece)]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Pope Sixtus II]]||[[:ru:Сикст II]]||[[Սիքստոս II (Հռոմի պապ)]]|| ||79
|-
|[[:en:Kostas Skarvelis]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Skiathos]]||[[:ru:Скиатос]]||[[Սկիաթոս]]|| ||40
|-
|[[:en:Nikolaos Skoufas]]||[[:ru:Скуфас, Николаос]]|| || ||10
|-
|[[:en:Stefanos Skouloudis]]||[[:ru:Скулудис, Стефанос]]|| || ||17
|-
|[[:en:Eleni Skoura]]||[[:ru:Скура, Елени]]|| || ||5
|-
|[[:en:Spyros Skouras]]||[[:ru:Скурас, Спирос]]|| || ||10
|-
|[[:en:Vassilios Skouris]]|| || || ||16
|-
|[[:en:Panos Skourletis]]|| || || ||10
|-
|[[:en:Skudra]]||[[:ru:Скудра (сатрапия)]]|| || ||10
|-
|[[:en:Slavic migrations to the Balkans]]||[[:ru:Славянская колонизация Балкан]]|| || ||18
|-
|[[:en:Smikros]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Smoking in Greece]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Smolikas]]||[[:ru:Змоликас]]||[[Սմոլիկաս]]||այո||30
|-
|[[:en:Smuggling of silkworm eggs into the Byzantine Empire]]|| || || ||11
|-
|[[:en:Smyrna Trilogy]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Social Insurance Institute]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Social War (357–355 BC)]]||[[:ru:Союзническая война (357—355 до н. э.)]]|| || ||19
|-
|[[:en:Socialist Democratic Union]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Socialist Workers' Federation]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Sogdian Rock]]||[[:ru:Горная война Александра Македонского]]|| || ||15
|-
|[[:en:Solar power in Greece]]||[[:ru:Гелиоэнергетика Греции]]|| || ||5
|-
|[[:en:Sophia (wisdom)]]||[[:ru:София (философия)]]|| || ||19
|-
|[[:en:Sophia of Montferrat]]||[[:ru:София Монферратская]]|| || ||15
|-
|[[:en:Sophia of Prussia]]||[[:ru:София Прусская]]|| || ||37
|-
|[[:en:Sophilos]]|| || || ||10
|-
|[[:en:Sophist (dialogue)]]||[[:ru:Софист (Платон)]]|| || ||27
|-
|[[:en:Sortition]]||[[:ru:Выборы по жребию]]|| || ||21
|-
|[[:en:Sotirios Sotiropoulos]]||[[:ru:Сотиропулос, Сотириос]]|| || ||15
|-
|[[:en:Soufli]]||[[:ru:Суфлион]]||[[Սուֆլիոն]]|| ||21
|-
|[[:en:Georgios Souflias]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Mariam Soulakiotis]]||[[:ru:Сулакиоти, Мариам]]||[[Մարիամ Սուլակիոտի]]|| ||9
|-
|[[:en:Souli, Arcadia]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Souliote War (1803)]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Sources of Indo-Greek history]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Anwar Soussa]]|| || || ||1
|-
|[[:en:South Aegean]]||[[:ru:Южные Эгейские острова]]||[[Հարավային Եգեյան կղզիներ]]|| ||65
|-
|[[:en:Souvlaki]]||[[:ru:Сувлаки]]||[[Սուվլակի]]||այո||34
|-
|[[:en:Vassilis Spanoulis]]||[[:ru:Спанулис, Василис]]||[[Վասիլիս Սպանուլիս]]|| ||26
|-
|[[:en:Spartan army]]||[[:ru:Армия Спарты]]|| || ||17
|-
|[[:en:Spartiate]]||[[:ru:Спартиаты]]|| || ||20
|-
|[[:en:Elisavet Spathari]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Evgenios Spatharis]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Special Highest Court]]||[[:ru:Особый высший суд Греции]]||[[Հունաստանի Գերագույն հատուկ դատարան]]|| ||8
|-
|[[:en:Speusippus]]||[[:ru:Спевсипп]]|| || ||35
|-
|[[:en:Spilios Spiliotopoulos]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Spiritual Meadow]]||[[:ru:Лимонарь]]|| || ||4
|-
|[[:en:Georgia Spiropoulos]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Christos Spirtzis]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Sporades]]|| ||[[Սպորադներ]]|| ||50
|-
|[[:en:Sporting B.C.]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Carl Ludwig Sprenger]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Saint Spyridon]]||[[:ru:Спиридон Тримифунтский]]|| || ||26
|-
|[[:en:Spyros disaster]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Squid as food]]|| || || ||14
|-
|[[:en:St. Demetrios Greek Orthodox Church (Seattle)]]|| || || ||2
|-
|[[:en:St. Nicholas Greek Orthodox Church]]||[[:ru:Свято-Никольский национальный храм-памятник]]|| || ||16
|-
|[[:en:Stadium at Olympia]]||[[:ru:Стадион в Олимпии]]|| || ||13
|-
|[[:en:Stagira (ancient city)]]||[[:ru:Стагир]]|| || ||34
|-
|[[:en:Spyridon Stais]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Stamnos]]||[[:ru:Стамнос]]||[[Ստամնոս]]|| ||19
|-
|[[:en:Stater]]||[[:ru:Статер]]|| || ||35
|-
|[[:en:Giorgos Stathakis]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Statue of Zeus at Olympia]]||[[:ru:Статуя Зевса в Олимпии]]||[[Զևսի արձանն Օլիմպոսում]]||այո||86
|-
|[[:en:Staurakios (eunuch)]]||[[:ru:Ставракий (евнух)]]|| || ||12
|-
|[[:en:Stavroupoli]]|| || || ||19
|-
|[[:en:Marie Spartali Stillman]]||[[:ru:Спартали Стиллман, Мария]]||[[Մարիա Սպարտալի Սթիլման]]|| ||22
|-
|[[:en:Stis Triantafilias Ta Fila]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Stoa]]||[[:ru:Стоа]]||[[Ստոա]]|| ||39
|-
|[[:en:Stoa Poikile]]||[[:ru:Расписная стоя]]|| || ||21
|-
|[[:en:Stoicism]]||[[:ru:Стоицизм]]||[[Ստոիցիզմ]]|| ||98
|-
|[[:en:Strategos]]||[[:ru:Стратег]]||[[Ստրատեգոս]]|| ||41
|-
|[[:en:Dora Stratou]]||[[:ru:Страту, Дора]]|| || ||7
|-
|[[:en:Georgios Streit]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Strovolos]]||[[:ru:Строволос]]|| || ||24
|-
|[[:en:Structural history of the Roman military]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Struma (river)]]||[[:ru:Струма (река)]]||[[Ստրումա (գետ)]]|| ||46
|-
|[[:en:Strymonian Gulf]]||[[:ru:Орфанос]]|| || ||22
|-
|[[:en:Stylobate]]||[[:ru:Стилобат]]||[[Ստիլոբատ]]|| ||36
|-
|[[:en:Stymfalia]]|| || || ||14
|-
|[[:en:Styra, Greece]]|| || || ||11
|-
|[[:en:Successions of Philosophers]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Suda]]||[[:ru:Суда (энциклопедия)]]||[[Սուդա (հանրագիտարան)]]||այո||46
|-
|[[:en:Sukhumi]]||[[:ru:Сухум]]||[[Սուխում]]|| ||120
|-
|[[:en:Sumela Monastery]]||[[:ru:Панагия Сумела]]||[[Սումելա վանք]]|| ||25
|-
|[[:en:Super-prefectures of Greece]]|| || || ||6
|-
|[[:en:The Suppliants (Aeschylus)]]||[[:ru:Просительницы (Эсхил)]]|| || ||23
|-
|[[:en:Supreme Civil and Criminal Court of Greece]]||[[:ru:Верховный суд Греции]]|| || ||9
|-
|[[:en:Swedish Institute at Athens]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Symi]]||[[:ru:Сими]]||[[Սիմի]]|| ||44
|-
|[[:en:Symmathites]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Sympoliteia]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Symposium]]||[[:ru:Симпосий]]|| || ||41
|-
|[[:en:Symposium (Plato)]]||[[:ru:Пир (Платон)]]||[[Խրախճանք]]|| ||44
|-
|[[:en:Synaspismos]]||[[:ru:Синаспизмос]]|| || ||18
|-
|[[:en:George Syncellus]]||[[:ru:Георгий Синкелл]]|| || ||33
|-
|[[:en:Syntagma Square]]||[[:ru:Синтагматос]]||[[Սինտագմա]]|| ||33
|-
|[[:en:Syros]]||[[:ru:Сирос]]||[[Սիրոս (կղզի)]]|| ||55
|-
|[[:en:Tainia (costume)]]|| || || ||10
|-
|[[:en:Talent (measurement)]]||[[:ru:Талант (единица измерения)]]||[[Տաղանդ (չափի միավոր)]]|| ||49
|-
|[[:en:Talos in popular culture]]||[[:ru:Талос (витязь)]]|| || ||32
|-
|[[:en:Talthybius]]||[[:ru:Талфибий]]|| || ||18
|-
|[[:en:Tamil loanwords in Ancient Greek]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Tamzara]]||[[:ru:Тамзара]]||[[Թամզարա (պար)]]|| ||6
|-
|[[:en:Tanagra figurine]]||[[:ru:Танагрские статуэтки]]|| || ||17
|-
|[[:en:Tantalus]]||[[:ru:Тантал (мифология)]]||[[Տանտալոս]]|| ||52
|-
|[[:en:Taphians]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Giannis Taralidis]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Tarasios of Constantinople]]||[[:ru:Тарасий (патриарх Константинопольский)]]|| || ||27
|-
|[[:en:Gregory Tarchaneiotes]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Tarhana]]||[[:ru:Тархана]]||[[Թարխանա]]|| ||21
|-
|[[:en:Tarporley Painter]]||[[:ru:Тарпорлийский вазописец]]|| || ||7
|-
|[[:en:Tarquinia Painter]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Taverna]]||[[:ru:Греческая таверна]]|| || ||11
|-
|[[:en:Taxation in Greece]]||[[:ru:Налоговая система Греции]]|| || ||4
|-
|[[:en:Taygetus]]||[[:ru:Тайгет]]|| || ||37
|-
|[[:en:Technical Chamber of Greece]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Technical University of Crete]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Technological Educational Institute of Athens]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Technological Educational Institute of Crete]]||[[:ru:Критский институт технологического образования]]|| || ||3
|-
|[[:en:Technological Educational Institute of Eastern Macedonia and Thrace]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Technological Educational Institute of Piraeus]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Technological Educational Institute of Western Greece]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Technological Educational Institute of Western Macedonia]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Tegea]]||[[:ru:Тегея]]|| || ||32
|-
|[[:en:Telegonus]]||[[:ru:Телегон]]|| || ||3
|-
|[[:en:Telemachus]]||[[:ru:Телемах]]||[[Տելեմաքոս]]|| ||51
|-
|[[:en:Telephus]]||[[:ru:Телеф]]||[[Տելեփոս]]|| ||29
|-
|[[:en:Telesilla]]||[[:ru:Телесилла]]|| || ||23
|-
|[[:en:Television in Greece]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Temple of Aphaea]]||[[:ru:Храм Афайи]]|| || ||22
|-
|[[:en:Temple of Hera, Olympia]]|| || || ||17
|-
|[[:en:Temple of Olympian Zeus, Athens]]||[[:ru:Храм Зевса Олимпийского]]||[[Օլիմպիական Զևսի տաճար]]|| ||34
|-
|[[:en:Tenea]]|| || || ||10
|-
|[[:en:Tenedos]]||[[:ru:Бозджаада]]||[[Տենեդոս]]|| ||47
|-
|[[:en:Tenth austerity package (Greece)]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Teos]]||[[:ru:Теос]]|| || ||25
|-
|[[:en:Tereus (play)]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Terpsichore]]||[[:ru:Терпсихора]]||[[Տերփսիքորա]]||այո||53
|-
|[[:en:Territorial evolution of Greece]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Terrorism in Greece]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Tetradrachm]]||[[:ru:Тетрадрахма]]|| || ||28
|-
|[[:en:Tetrarchy]]||[[:ru:Тетрархия]]||[[Տետրարխիա]]||այո||54
|-
|[[:en:Tha 'Mai Allios]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Thaïs]]||[[:ru:Таис]]||[[Թայիս]]|| ||27
|-
|[[:en:Thales of Miletus]]||[[:ru:Фалес Милетский]]||[[Թալես Միլեթացի]]|| ||148
|-
|[[:en:Thalia (Muse)]]||[[:ru:Талия (муза)]]||[[Թալիա]]||այո||55
|-
|[[:en:Thanatos]]||[[:ru:Танатос]]||[[Թանատոս]]|| ||56
|-
|[[:en:Thasos]]||[[:ru:Тасос]]||[[Թասոս]]|| ||56
|-
|[[:en:The Day the Fish Came Out]]|| || || ||7
|-
|[[:en:The Dead Brother's Song]]|| || || ||3
|-
|[[:en:The Frog and the Ox]]|| || || ||8
|-
|[[:en:The Last Temptation of Christ (novel)]]|| || || ||18
|-
|[[:en:The Mall Athens]]|| || || ||4
|-
|[[:en:The North Wind and the Sun]]|| || || ||23
|-
|[[:en:The Spicy Effect]]|| || || ||2
|-
|[[:en:The X Factor (Greek series 1)]]|| || || ||1
|-
|[[:en:The X Factor (Greek TV series)]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Theagenes of Megara]]||[[:ru:Феаген]]|| || ||16
|-
|[[:en:Theatre of ancient Greece]]||[[:ru:Театр в Древней Греции]]||[[Հին հունական թատրոն]]|| ||53
|-
|[[:en:Theatre of Dionysus]]||[[:ru:Театр Диониса]]||[[Դիոնիսոսի թատրոն]]|| ||32
|-
|[[:en:Theban pederasty]]|| || || ||12
|-
|[[:en:Theban–Spartan War]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Thebes tablets]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Thebes, Greece]]||[[:ru:Фивы (Беотия)]]||[[Թեբե (Հունաստան)]]|| ||69
|-
|[[:en:Theme (Byzantine district)]]||[[:ru:Фема]]||[[Թեմ (Բյուզանդիայի վարչական միավոր)]]|| ||43
|-
|[[:en:Themistoclean Wall]]|| ||[[Թեմիստոկլեսյան պարիսպ]]|| ||7
|-
|[[:en:Theocritus]]||[[:ru:Феокрит]]|| || ||66
|-
|[[:en:Theodora of Arta]]||[[:ru:Феодора Петралифа]]|| || ||15
|-
|[[:en:Theodora of Trebizond]]||[[:ru:Феодора Великая Комнина]]|| || ||27
|-
|[[:en:Theodora Porphyrogenita]]||[[:ru:Феодора (дочь Константина VIII)]]||[[Թեոդորա (Բյուզանդիայի կայսրուհի)]]|| ||47
|-
|[[:en:Theodora (empress)]]||[[:ru:Феодора (супруга Феофила)]]||[[Թեոդորա (Թեոփիլոսի կինը)]]|| ||41
|-
|[[:en:Theodora (11th century)]]||[[:ru:Феодора (дочь Константина VIII)]]||[[Թեոդորա (Բյուզանդիայի կայսրուհի)]]|| ||47
|-
|[[:en:Theodora (daughter of Constantine VII)]]||[[:ru:Феодора (дочь Константина VII)]]|| || ||18
|-
|[[:en:Theodora (wife of Romanos I)]]||[[:ru:Феодора (супруга Романа I)]]|| || ||20
|-
|[[:en:Stavros Theodorakis]]|| || || ||17
|-
|[[:en:Theodore II Laskaris]]||[[:ru:Феодор II Ласкарис]]|| || ||43
|-
|[[:en:Theodore II Palaiologos]]||[[:ru:Феодор II Палеолог]]|| || ||22
|-
|[[:en:Theodore I Palaiologos]]||[[:ru:Феодор I Палеолог (деспот Мореи)]]|| || ||20
|-
|[[:en:Theodore Psalter]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Natasa Theodoridou]]||[[:ru:Феодориду, Наташа]]|| || ||10
|-
|[[:en:Theodosian dynasty]]||[[:ru:Династия Феодосия]]|| || ||33
|-
|[[:en:Maria Theofili]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Theoktistos]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Theophanes Continuatus]]||[[:ru:Продолжатель Феофана]]|| || ||15
|-
|[[:en:Theophanes the Greek]]||[[:ru:Феофан Грек]]||[[Ֆեոֆան Գրեկ]]|| ||31
|-
|[[:en:Theophilos (emperor)]]||[[:ru:Феофил (император)]]|| || ||52
|-
|[[:en:Theophylact of Ohrid]]||[[:ru:Феофилакт Болгарский]]|| || ||19
|-
|[[:en:Theoroi]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Georgios Theotokis]]||[[:ru:Теотокис, Георгиос]]|| || ||17
|-
|[[:en:Theramenes]]||[[:ru:Ферамен]]|| || ||23
|-
|[[:en:Theriso]]|| || || ||11
|-
|[[:en:Theriso revolt]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Theseus]]||[[:ru:Тесей]]||[[Թեսևս]]|| ||82
|-
|[[:en:Thesmophoriazusae]]||[[:ru:Женщины на празднике Фесмофорий]]|| || ||23
|-
|[[:en:Thesprotians]]|| || || ||14
|-
|[[:en:Thessalonike of Macedon]]||[[:ru:Фессалоника (сестра Александра Македонского)]]|| || ||22
|-
|[[:en:Thessaloniki (municipality)]]||[[:ru:Салоники (дим)]]|| || ||8
|-
|[[:en:Thessaloniki Inner Ring Road]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Thessaloniki International Fair]]||[[:ru:Международная выставка в Салониках]]|| || ||5
|-
|[[:en:Thessaloniki International Film Festival]]||[[:ru:Международный кинофестиваль в Салониках]]|| || ||17
|-
|[[:en:Thessaloniki Metro]]||[[:ru:Салоникский метрополитен]]|| || ||24
|-
|[[:en:Thessaloniki metropolitan area]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Thessaly Railway Museum]]||[[:ru:Железнодорожный музей Фессалии]]|| || ||4
|-
|[[:en:Thetis-class gunboat]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Ludwig Thiersch]]||[[:ru:Тирш, Людвиг]]|| || ||10
|-
|[[:en:Third austerity package (Greece)]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Third Economic Adjustment Programme for Greece]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Third Sacred War]]||[[:ru:Третья Священная война]]|| || ||16
|-
|[[:en:Thirty Years' Peace]]||[[:ru:Тридцатилетний мир]]|| || ||14
|-
|[[:en:This Is Our Night]]|| || || ||13
|-
|[[:en:Tholos of Delphi]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Thomas I Komnenos Doukas]]||[[:ru:Фома I Комнин Дука]]|| || ||17
|-
|[[:en:Thomas the Slav]]||[[:ru:Фома Славянин]]||[[Թովմա Սլավոն]]|| ||32
|-
|[[:en:Thracia]]||[[:ru:Фракия (римская провинция)]]|| || ||31
|-
|[[:en:Thracian horseman]]||[[:ru:Фракийский всадник]]|| || ||14
|-
|[[:en:Thrasybulus]]||[[:ru:Фрасибул]]|| || ||28
|-
|[[:en:Thrasymachus]]||[[:ru:Фрасимах]]|| || ||31
|-
|[[:en:Dionysius Thrax]]||[[:ru:Дионисий Фракийский]]||[[Դիոնիսիոս Թրակացի]]|| ||36
|-
|[[:en:Thriae]]||[[:ru:Фрии]]|| || ||14
|-
|[[:en:Throne Room, Knossos]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Thucydides, son of Melesias]]||[[:ru:Фукидид (сын Мелесия)]]|| || ||14
|-
|[[:en:Thyreophoroi]]||[[:ru:Туреофоры]]|| || ||8
|-
|[[:en:Tiberius III]]||[[:ru:Тиверий III]]|| || ||49
|-
|[[:en:Tiberius II Constantine]]||[[:ru:Тиберий II]]||[[Տիբերիոս Բ (Բյուզանդիայի կայսր)]]||այո||51
|-
|[[:en:Tigranes the Great]]||[[:ru:Тигран II]]||[[Տիգրան Մեծ]]|| ||71
|-
|[[:en:Tilos]]||[[:ru:Тилос]]|| || ||36
|-
|[[:en:Timaeus (dialogue)]]||[[:ru:Тимей (Платон)]]|| || ||43
|-
|[[:en:Timarete]]||[[:ru:Тимарет]]|| || ||15
|-
|[[:en:Timeline of Eastern Orthodoxy in Greece (33–717)]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Timeline of Eastern Orthodoxy in Greece (717–1204)]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Timeline of Eastern Orthodoxy in Greece (1204–1453)]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Timeline of Eastern Orthodoxy in Greece (1453–1821)]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Timeline of Eastern Orthodoxy in Greece (1821–1924)]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Timeline of Eastern Orthodoxy in Greece (1924–1974)]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Timeline of Eastern Orthodoxy in Greece (1974–2008)]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Timeline of Eastern Orthodoxy in Greece (from 2008)]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Timeline of the Latin Empire]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Timeline of the Republic of Venice]]||[[:ru:Хронология истории Венеции]]|| || ||4
|-
|[[:en:Timon of Athens (person)]]|| || || ||15
|-
|[[:en:Timotheus (sculptor)]]||[[:ru:Тимофей (скульптор)]]|| || ||15
|-
|[[:en:Timotheus (general)]]||[[:ru:Тимофей (военачальник)]]|| || ||18
|-
|[[:en:Timycha]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Tinos]]||[[:ru:Тинос]]||[[Թինոս]]|| ||55
|-
|[[:en:Tisias]]||[[:ru:Тисий]]|| || ||10
|-
|[[:en:Titan Cement]]||[[:ru:Titan Cement]]|| || ||14
|-
|[[:en:Titanomachy]]||[[:ru:Титаномахия]]||[[Տիտանների ճակատամարտ]]|| ||45
|-
|[[:en:Titans]]||[[:ru:Титаны]]||[[Տիտաններ (դիցաբանություն)]]|| ||90
|-
|[[:en:To Nisi]]||[[:ru:Остров (телесериал, Греция)]]|| || ||6
|-
|[[:en:To Vima]]||[[:ru:Вима (газета)]]|| || ||13
|-
|[[:en:Tocco family]]||[[:ru:Токко (династия)]]|| || ||11
|-
|[[:en:Dimitrios Tofalos]]||[[:ru:Тофалос, Димитриос]]||[[Դիմիտրիոս Տոֆալոս]]|| ||8
|-
|[[:en:Ardit Toli]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Tomb of the Diver]]|| || || ||12
|-
|[[:en:Tomb of the Unknown Soldier (Athens)]]||[[:ru:Могила Неизвестного солдата (Афины)]]|| || ||7
|-
|[[:en:Toumazou v. Republic of Turkey]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Toumba (Thessaloniki)]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Bardanes Tourkos]]||[[:ru:Вардан Турк]]|| || ||16
|-
|[[:en:Tower of the Winds]]||[[:ru:Башня Ветров]]||[[Քամիների աշտարակ]]|| ||34
|-
|[[:en:Trachilos footprints]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Tractatus coislinianus]]||[[:ru:Коаленовский трактат]]|| || ||6
|-
|[[:en:Trade unions in Greece]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Tragasus]]|| || || ||2
|-
|[[:en:TrainOSE rolling stock]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Treasury of Atreus]]||[[:ru:Сокровищница Атрея]]|| || ||25
|-
|[[:en:Treaty of Adrianople (1829)]]||[[:ru:Адрианопольский мирный договор (1829)]]||[[Ադրիանապոլսի պայմանագիր]]|| ||41
|-
|[[:en:Treaty of Athens]]||[[:ru:Афинский договор]]|| || ||9
|-
|[[:en:Treaty of Berlin (1878)]]||[[:ru:Берлинский трактат]]||[[Բեռլինի պայմանագիր (1878)]]|| ||38
|-
|[[:en:Treaty of Bucharest (1913)]]||[[:ru:Бухарестский мирный договор (1913)]]|| || ||42
|-
|[[:en:Treaty of Chernomen]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Treaty of Constance (1153)]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Treaty of Constantinople (1897)]]||[[:ru:Константинопольский договор (1897)]]|| || ||12
|-
|[[:en:Treaty of Devol]]||[[:ru:Девольский договор]]|| || ||24
|-
|[[:en:Treaty of Karlowitz]]||[[:ru:Карловицкий мир]]|| || ||52
|-
|[[:en:Treaty of London (1827)]]||[[:ru:Лондонская конвенция (1827)]]|| || ||15
|-
|[[:en:Treaty of London (1864)]]||[[:ru:Лондонский договор (1864)]]|| || ||9
|-
|[[:en:Treaty of Neuilly-sur-Seine]]||[[:ru:Нёйиский договор]]|| || ||37
|-
|[[:en:Treaty of Nymphaeum (1214)]]||[[:ru:Нимфейский договор (1214)]]|| || ||12
|-
|[[:en:Treaty of Nymphaeum (1261)]]||[[:ru:Нимфейский договор (1261)]]|| || ||16
|-
|[[:en:Treaty of Passarowitz]]||[[:ru:Пожаревацкий мир]]|| || ||41
|-
|[[:en:Treaty of Phoenice]]|| || || ||16
|-
|[[:en:Treaty of Sèvres]]||[[:ru:Севрский мирный договор]]||[[Սևրի պայմանագիր]]|| ||61
|-
|[[:en:Treaty of Varkiza]]||[[:ru:Варкизское соглашение]]|| || ||10
|-
|[[:en:Treaty of Viterbo]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Trial of the Six]]||[[:ru:Процесс шести]]|| || ||11
|-
|[[:en:Triandria]]||[[:ru:Триандрия]]|| || ||17
|-
|[[:en:Makis Triantafyllopoulos]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Nikolaos Triantafyllakos]]||[[:ru:Триандафиллакос, Николаос]]|| || ||14
|-
|[[:en:Dimitrios Trichopoulos]]||[[:ru:Трихопулос, Димитриос]]||[[Դիմիտրիոս Տրիխոպուլոս]]|| ||5
|-
|[[:en:Trierarch]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Valando Tryfonos]]||[[:ru:Трифонос, Валанто]]|| || ||6
|-
|[[:en:Trikala]]||[[:ru:Трикала]]||[[Տրիկալա]]|| ||49
|-
|[[:en:Trikala (regional unit)]]|| || || ||14
|-
|[[:en:Trikala 2000 B.C.]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Spyridon Trikoupis]]||[[:ru:Трикупис, Спиридон]]||[[Սպիրիդոն Տրիկուպիս]]|| ||24
|-
|[[:en:Tripotamia]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Tripotamo, Arcadia]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Triptolemos Painter]]||[[:ru:Мастер Триптолема]]|| || ||8
|-
|[[:en:Antonis Tritsis]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Troilus of Elis]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Trojan language]]||[[:ru:Троянский язык]]|| || ||7
|-
|[[:en:Tromakton]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Tros (mythology)]]||[[:ru:Трос (сын Эрихтония)]]|| || ||27
|-
|[[:en:Troullos]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Troy]]||[[:ru:Троя]]||[[Տրոյա]]|| ||113
|-
|[[:en:Trypes]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Euclid Tsakalotos]]||[[:ru:Цакалотос, Эвклид]]||[[Էվկլիդիս Ցակալոտոս]]|| ||30
|-
|[[:en:Athanasios Tsakalov]]||[[:ru:Цакалоф, Атанасиос]]|| || ||12
|-
|[[:en:Tsakonia]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Tsakonian language]]||[[:ru:Цаконский язык]]|| || ||32
|-
|[[:en:Tsakonians]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Tsakonikos]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Eleni Tsaligopoulou]]||[[:ru:Цалигопулу, Элени]]||[[Էլենի Ցալիգոպուլու]]|| ||12
|-
|[[:en:Konstantinos Tsatsos]]||[[:ru:Цацос, Константинос]]|| || ||32
|-
|[[:en:Tsestos]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Tsifteteli]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Tsimiski Street]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Ilias Tsirimokos]]||[[:ru:Циримокос, Илиас]]|| || ||16
|-
|[[:en:Savvas Tsitouridis]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Vassilis Tsitsanis]]|| || || ||14
|-
|[[:en:Georgios Tsolakoglou]]||[[:ru:Цолакоглу, Георгиос]]|| || ||19
|-
|[[:en:Emmanouil Tsouderos]]||[[:ru:Цудерос, Эммануил]]|| || ||16
|-
|[[:en:Christos Tsountas]]||[[:ru:Цундас, Христос]]|| || ||11
|-
|[[:en:Tunic]]||[[:ru:Туника]]|| || ||44
|-
|[[:en:Turkish coffee]]||[[:ru:Кофе по-турецки]]||[[Թուրքական սուրճ]]|| ||60
|-
|[[:en:Turkish invasion of Cyprus]]||[[:ru:Турецкое вторжение на Кипр]]||[[Թուրքական ներխուժումը Կիպրոս]]|| ||43
|-
|[[:en:TWA Flight 841 (1974)]]||[[:ru:Взрыв Boeing 707 над Ионическим морем]]|| || ||8
|-
|[[:en:Twenty Years' Anarchy]]||[[:ru:Двадцатилетняя анархия]]|| || ||16
|-
|[[:en:Tymfristos]]||[[:ru:Велухи]]|| || ||18
|-
|[[:en:Tyrant]]||[[:ru:Тиран]]|| || ||59
|-
|[[:en:Tyras]]||[[:ru:Тира (древний город)]]|| || ||18
|-
|[[:en:Tyrsenian languages]]||[[:ru:Тирренские языки]]|| || ||26
|-
|[[:en:Konstantinos Tzechanis]]||[[:ru:Дзеханис, Константинос]]|| || ||5
|-
|[[:en:Eleni Tzoka]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Ullah Millet]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Ulysses' Gaze]]||[[:ru:Взгляд Улисса]]|| || ||20
|-
|[[:en:United Democratic Left]]||[[:ru:Единая демократическая левая партия]]|| || ||12
|-
|[[:en:United Macedonia]]||[[:ru:Великая Македония]]||[[Մեծն Մակեդոնիա]]||այո||23
|-
|[[:en:United Panhellenic Organization of Youth]]||[[:ru:Единая всегреческая организация молодёжи]]|| || ||5
|-
|[[:en:United States of the Ionian Islands]]||[[:ru:Ионическая республика]]||[[Հոնիական հանրապետություն]]|| ||34
|-
|[[:en:University of Ioannina]]|| || || ||12
|-
|[[:en:University of Macedonia]]||[[:ru:Университет Македонии]]||[[Մակեդոնիայի համալսարան]]|| ||18
|-
|[[:en:University of Peloponnese]]|| || || ||13
|-
|[[:en:University of Piraeus]]||[[:ru:Университет Пирея]]||[[Պիրեյոսի համալսարան]]|| ||19
|-
|[[:en:University of Thessaly]]||[[:ru:Университет Фессалии]]|| || ||11
|-
|[[:en:University of West Attica]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Unknown God]]||[[:ru:Неведомый бог]]|| || ||15
|-
|[[:en:Urania]]||[[:ru:Урания (муза)]]||[[Ուրանիա]]|| ||53
|-
|[[:en:Utica, Tunisia]]||[[:ru:Утика]]|| || ||32
|-
|[[:en:Markos Vafeiadis]]||[[:ru:Вафиадис, Маркос]]|| || ||29
|-
|[[:en:Nanos Valaoritis]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Vale of Tempe]]||[[:ru:Темпейская долина]]|| || ||25
|-
|[[:en:Valens]]||[[:ru:Валент II]]||[[Վաղես]]|| ||65
|-
|[[:en:Valentinian I]]||[[:ru:Валентиниан I]]|| || ||69
|-
|[[:en:Valentinianic dynasty]]||[[:ru:Династия Валентиниана]]|| || ||29
|-
|[[:en:Vallahades]]||[[:ru:Валахады]]|| || ||9
|-
|[[:en:Valle dei Templi]]|| || || ||35
|-
|[[:en:Zinovios Valvis]]||[[:ru:Валвис, Зиновиос]]|| || ||15
|-
|[[:en:Markos Vamvakaris]]||[[:ru:Вамвакарис, Маркос]]|| || ||19
|-
|[[:en:Despina Vandi]]||[[:ru:Ванди, Деспина]]||[[Դեսպինա Վանդի]]|| ||29
|-
|[[:en:Vangelis]]||[[:ru:Вангелис]]||[[Վանգելիս]]|| ||71
|-
|[[:en:Vangos]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Varangians]]||[[:ru:Варяги]]||[[Վարյագներ]]|| ||55
|-
|[[:en:Vardar]]||[[:ru:Вардар]]||[[Վարդար]]|| ||56
|-
|[[:en:Vardar offensive]]||[[:ru:Вардарское наступление]]|| || ||16
|-
|[[:en:Vardousia]]||[[:ru:Вардусия]]|| || ||14
|-
|[[:en:Varieties of Modern Greek]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Kostas Varnalis]]||[[:ru:Варналис, Костас]]||[[Կոստաս Վառնալիս]]|| ||21
|-
|[[:en:Yanis Varoufakis]]||[[:ru:Варуфакис, Янис]]||[[Յանիս Վարուֆակիս]]|| ||55
|-
|[[:en:Varrese Painter]]||[[:ru:Варрезский вазописец]]|| || ||7
|-
|[[:en:Ioannis Varvakis]]||[[:ru:Варваци, Иван Андреевич]]|| || ||10
|-
|[[:en:Vasilikos, Zakynthos]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Vasilopita]]||[[:ru:Василопита]]|| || ||9
|-
|[[:en:Vasta]]||[[:ru:Васта (значения)]]|| || ||5
|-
|[[:en:Vatatzes]]|| || || ||7
|-
|[[:en:John III Doukas Vatatzes]]||[[:ru:Иоанн III Дука Ватац]]|| || ||48
|-
|[[:en:Vathy, Ithaca]]||[[:ru:Итаки (город)]]||[[Իտակի]]|| ||16
|-
|[[:en:Vathy, Samos]]||[[:ru:Вати (Самос)]]|| || ||26
|-
|[[:en:Kostas Vaxevanis]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Ioannis Velissariou]]||[[:ru:Велиссариу, Иоаннис]]|| || ||4
|-
|[[:en:Aris Velouchiotis]]||[[:ru:Велухиотис, Арис]]||[[Արիս Վելուխիոտիս]]|| ||19
|-
|[[:en:Yiorgos Veltsos]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Venetian rule in the Ionian Islands]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Venizelism]]|| ||[[Վենիզելիզմ]]|| ||10
|-
|[[:en:Evangelos Venizelos]]||[[:ru:Венизелос, Евангелос]]||[[Էվանգելոս Վենիզելոս]]|| ||32
|-
|[[:en:Michael Ventris]]||[[:ru:Вентрис, Майкл]]|| || ||34
|-
|[[:en:Venus Anadyomene]]||[[:ru:Афродита Анадиомена]]|| || ||15
|-
|[[:en:Venus Callipyge]]||[[:ru:Венера Каллипига]]|| || ||19
|-
|[[:en:Venus of Arles]]||[[:ru:Венера Арльская]]|| || ||15
|-
|[[:en:Vergina]]||[[:ru:Вергина]]||[[Վերգինա]]|| ||46
|-
|[[:en:Veria]]||[[:ru:Верия]]||[[Վերիա]]|| ||46
|-
|[[:en:Via Egnatia]]||[[:ru:Эгнатиева дорога]]|| || ||37
|-
|[[:en:Viannos massacres]]||[[:ru:Холокост Вьяноса]]|| || ||6
|-
|[[:en:Demetrios Vikelas]]||[[:ru:Викелас, Деметриус]]|| || ||47
|-
|[[:en:Vikos–Aoös National Park]]||[[:ru:Викос-Аоос]]||[[Վիկոս-Աոոս ազգային պարկ]]|| ||19
|-
|[[:en:Ioannis Vilaras]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Vino Greco]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Anna Vissi]]||[[:ru:Висси, Анна]]||[[Աննա Վիսսի]]||այո||37
|-
|[[:en:Lia Vissi]]|| || || ||14
|-
|[[:en:Vitsa]]||[[:ru:Вица (Янина)]]|| || ||9
|-
|[[:en:Vivartia]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Vjosa]]||[[:ru:Вьоса]]||[[Վյոսա]]|| ||43
|-
|[[:en:Volcanic winter of 536]]||[[:ru:Похолодание 535—536 годов]]|| || ||29
|-
|[[:en:Volos]]||[[:ru:Волос (город)]]||[[Վոլոս]]|| ||73
|-
|[[:en:Makis Voridis]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Votanikos Mosque]]||[[:ru:Афинская мечеть]]|| || ||8
|-
|[[:en:Voukolies]]|| || || ||11
|-
|[[:en:Georgios Voulgarakis]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Petros Voulgaris]]||[[:ru:Вулгарис, Петрос]]|| || ||14
|-
|[[:en:Vouliagmeni]]||[[:ru:Вулиагмени (Аттика)]]||[[Վուլիագմենի (Ատտիկա)]]|| ||19
|-
|[[:en:Kostas Voutsas]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Andreas Voutsinas]]|| || || ||8
|-
|[[:en:Nikos Voutsis]]|| || || ||10
|-
|[[:en:Omer Vrioni]]||[[:ru:Омер-паша Вриони]]|| || ||11
|-
|[[:en:Vrysochori]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Theodoros Vryzakis]]||[[:ru:Вризакис, Теодорос]]|| || ||14
|-
|[[:en:Alan Wace]]||[[:ru:Уэйс, Алан]]|| || ||12
|-
|[[:en:Walls of Constantinople]]||[[:ru:Стены Константинополя]]||[[Կոստանդնուպոլսի պարիսպներ]]||այո||39
|-
|[[:en:Krzysztof Warzycha]]||[[:ru:Важиха, Кшиштоф]]|| || ||17
|-
|[[:en:Water polo at the 2004 Summer Olympics]]||[[:ru:Водное поло на летних Олимпийских играх 2004]]|| || ||27
|-
|[[:en:Western Greece]]||[[:ru:Западная Греция]]||[[Արևմտյան Հունաստան]]|| ||69
|-
|[[:en:Western Macedonia]]||[[:ru:Западная Македония]]|| || ||71
|-
|[[:en:Western text-type]]||[[:ru:Западный тип текста]]|| || ||13
|-
|[[:en:Wildlife of Greece]]|| || || ||3
|-
|[[:en:William of Champlitte]]||[[:ru:Гильом I де Шамплит]]|| || ||19
|-
|[[:en:William of Villehardouin]]||[[:ru:Гильом II де Виллардуэн]]|| || ||23
|-
|[[:en:Wine and Vine Institutes]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Winged Victory of Samothrace]]||[[:ru:Ника Самофракийская]]||[[Նիկե Սամոթրակյան]]|| ||49
|-
|[[:en:Women in the Byzantine Empire]]||[[:ru:Женщины в Византии]]||[[Կանայք Բյուզանդիայում]]|| ||4
|-
|[[:en:Women of Trachis]]||[[:ru:Трахинянки (Софокл)]]|| || ||28
|-
|[[:en:Works and Days]]||[[:ru:Труды и дни]]||[[Աշխատանք և օրեր]]|| ||44
|-
|[[:en:Xanthi]]||[[:ru:Ксанти]]||[[Քսանթի]]|| ||49
|-
|[[:en:Xanthi B.C.]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Xanthos]]||[[:ru:Ксанф (город)]]||[[Կսանֆ (քաղաք)]]|| ||42
|-
|[[:en:Emmanuil Xanthos]]||[[:ru:Ксантос, Эммануил]]|| || ||9
|-
|[[:en:Xekina Mia Psaropoula]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Iannis Xenakis]]||[[:ru:Ксенакис, Янис]]||[[Յանիս Քսենակիս]]|| ||46
|-
|[[:en:Xenocles of Messenia]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Xenophon]]||[[:ru:Ксенофонт]]||[[Քսենոփոն]]|| ||115
|-
|[[:en:Xenos (Greek)]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Xerxes I]]||[[:ru:Ксеркс I]]||[[Քսերքսես I]]|| ||84
|-
|[[:en:Alexios Xiphias]]|| || || ||8
|-
|[[:en:John Xiphilinus]]|| || || ||19
|-
|[[:en:Xoanon]]||[[:ru:Ксоан]]|| || ||16
|-
|[[:en:Xorychti]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Nikos Xydakis (journalist)]]|| || || ||5
|-
|[[:en:Xylokastro]]||[[:ru:Ксилокастрон]]||[[Քսիլոկաստրոն]]|| ||18
|-
|[[:en:Nikos Xilouris]]||[[:ru:Ксилурис, Никос]]||[[Նիկոս Քսիլուրիս]]|| ||16
|-
|[[:en:Xynisteri]]||[[:ru:Ксинистери (виноград)]]|| || ||9
|-
|[[:en:Xyston]]|| || || ||16
|-
|[[:en:Yalova Peninsula massacres]]||[[:ru:Резня в регионе Ялова-Гемлик-Орхангази]]|| || ||10
|-
|[[:en:Yanni]]||[[:ru:Хрисомаллис, Янни]]||[[Յաննի]]|| ||45
|-
|[[:en:Yassou Maria]]|| || || ||6
|-
|[[:en:Yazdegerd I]]||[[:ru:Йездегерд I]]||[[Հազկերտ Ա]]|| ||39
|-
|[[:en:Yemenimde hare var]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Yevpatoria]]||[[:ru:Евпатория]]||[[Եվպատորիա]]|| ||76
|-
|[[:en:Maldin Ymeraj]]|| || || ||3
|-
|[[:en:Ymittos]]||[[:ru:Имитос (Аттика)]]|| || ||17
|-
|[[:en:Nikos Zachariadis]]||[[:ru:Захариадис, Никос]]|| || ||27
|-
|[[:en:Pope Zachary]]||[[:ru:Захарий (папа римский)]]|| || ||75
|-
|[[:en:Zagora, Greece]]|| || || ||14
|-
|[[:en:Zagori]]||[[:ru:Загори]]|| || ||19
|-
|[[:en:Zaharoula]]|| || || ||1
|-
|[[:en:Andreas Zaimis]]||[[:ru:Заимис, Андрей]]||[[Անդրեաս Զայմիս]]|| ||15
|-
|[[:en:Zakros]]||[[:ru:Закрос]]||[[Զակրոս]]|| ||24
|-
|[[:en:Zakynthos]]||[[:ru:Закинф]]||[[Զակինթոս]]|| ||69
|-
|[[:en:Zakynthos (city)]]||[[:ru:Закинтос]]||[[Զակինթոս (քաղաք)]]|| ||34
|-
|[[:en:Zakynthos Marine Park]]||[[:ru:Национальный морской парк Закинфа]]||[[Զակինթոս ազգային պարկ]]|| ||15
|-
|[[:en:Zamanfou]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Zanclus]]|| || || ||2
|-
|[[:en:Zappas Olympics]]||[[:ru:Пангреческие Олимпийские игры]]|| || ||15
|-
|[[:en:Zappeion]]||[[:ru:Заппион]]||[[Զափփեյոն]]|| ||31
|-
|[[:en:Zealots of Thessalonica]]||[[:ru:Зилоты (XIV век)]]||[[Զիլոտներ]]|| ||12
|-
|[[:en:Zeibekiko]]|| || || ||7
|-
|[[:en:Zeleia]]|| || || ||9
|-
|[[:en:Zeno (emperor)]]||[[:ru:Зинон (император)]]||[[Զենոն (Բյուզանդիայի կայսր)]]|| ||60
|-
|[[:en:Zeno of Elea]]||[[:ru:Зенон Элейский]]||[[Զենոն Էլեացի]]|| ||94
|-
|[[:en:Leonidas Zervas]]||[[:ru:Зервас, Леонидас]]|| || ||4
|-
|[[:en:Napoleon Zervas]]||[[:ru:Зервас, Наполеон]]|| || ||11
|-
|[[:en:Zeta]]||[[:ru:Дзета]]||[[Ձետա (տառ)]]||այո||87
|-
|[[:en:Zeus]]||[[:ru:Зевс]]||[[Զևս]]|| ||133
|-
|[[:en:Zeyrek Mosque]]||[[:ru:Монастырь Пантократора]]|| || ||25
|-
|[[:en:Akis Zikos]]||[[:ru:Зикос, Акис]]|| || ||14
|-
|[[:en:Peggy Zina]]||[[:ru:Зина, Пегги]]||[[Պեգի Զինա]]|| ||14
|-
|[[:en:Nikos Zisis]]||[[:ru:Зисис, Никос]]|| || ||28
|-
|[[:en:Zoë Porphyrogenita]]||[[:ru:Зоя (византийская императрица)]]||[[Զոյա (բյուզանդական կայսրուհի)]]|| ||51
|-
|[[:en:Christakis Zografos]]|| || || ||4
|-
|[[:en:Zographeion College]]|| || || ||2
|-
|[[:en:George Zorbas]]||[[:ru:Зорбас, Йоргис]]|| || ||5
|-
|[[:en:Francis Zorzi]]||[[:ru:Цорци, Франческо]]|| || ||6
|-
|[[:en:Zosimaia School]]|| ||[[Զոսիմայա դպրոց]]|| ||10
|-
|[[:en:Pope Zosimus]]||[[:ru:Зосима (папа римский)]]||[[Զոսիմոս (Հռոմի պապ)]]|| ||74
|-
|[[:en:Zygovisti]]|| || || ||3
|}</text>
      <sha1>qrrygir2wvts0n9nopd7lajq0i8f0z0</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Վիքինախագիծ:Մաթեմատիկա/Հոդվածներ Անգլերեն Վիքիպեդիայից/ԼՀ կարգավիճակի</title>
    <ns>102</ns>
    <id>1009872</id>
    <revision>
      <id>8486200</id>
      <parentid>8485287</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T18:14:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ԱշբոտՏՆՂ</username>
        <id>48669</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>թարմացում</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9101" xml:space="preserve">
== [[:en:Category:GA-Class mathematics articles]] == 
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
!Անգլերեն հոդված!!en չափ!!Հայերեն հոդված!!hy չափ!!Անաղբյուր (hy)!!մլ N
|-
|[[:en:Addition]]||77600||[[Գումարում]]||38600|| ||123
|-
|[[:en:Affine symmetric group]]||59600|| || || ||2
|-
|[[:en:Alexandrov's uniqueness theorem]]||13800|| || || ||4
|-
|[[:en:Antiparallelogram]]||16600|| || || ||15
|-
|[[:en:AP Statistics]]||21700|| || || ||2
|-
|[[:en:Aristotle]]||158600||[[Արիստոտել]]||21400|| ||282
|-
|[[:en:Ars Conjectandi]]||31500|| || || ||7
|-
|[[:en:Binary logarithm]]||41100||[[Երկուական լոգարիթմ]]||12000|| ||25
|-
|[[:en:Book embedding]]||67700|| || || ||4
|-
|[[:en:Borromean rings]]||43800|| || || ||23
|-
|[[:en:Cairo pentagonal tiling]]||22600|| || || ||9
|-
|[[:en:Cantor's first set theory article]]||103900|| || || ||4
|-
|[[:en:Cistercian numerals]]||16600|| || || ||9
|-
|[[:en:Clique problem]]||85600|| || || ||17
|-
|[[:en:Commutative property]]||19900||[[Տեղափոխականություն]]||1400|| ||71
|-
|[[:en:Component (graph theory)]]||27600|| || || ||19
|-
|[[:en:Constructible number]]||32800|| || || ||17
|-
|[[:en:Convex hull]]||61100|| || || ||30
|-
|[[:en:Cop-win graph]]||22400|| || || ||2
|-
|[[:en:Curve of constant width]]||29800|| || || ||12
|-
|[[:en:Curve-shortening flow]]||75600|| || || ||3
|-
|[[:en:De Bruijn–Erdős theorem (graph theory)]]||27600|| || || ||6
|-
|[[:en:De quinque corporibus regularibus]]||17400|| || || ||5
|-
|[[:en:Derivative]]||53800||[[Ածանցյալ]]||18400|| ||89
|-
|[[:en:Dirac delta function]]||89400|| || || ||47
|-
|[[:en:Directed acyclic graph]]||45700|| || || ||23
|-
|[[:en:Donkey Kong Jr. Math]]||15900|| || || ||12
|-
|[[:en:Double bubble theorem]]||22400|| || || ||2
|-
|[[:en:Dual graph]]||51700|| || || ||19
|-
|[[:en:Dyadic rational]]||35600|| || || ||13
|-
|[[:en:E (mathematical constant)]]||42100||[[E (թիվ)]]||21700|| ||90
|-
|[[:en:Albert Einstein]]||208700||[[Ալբերտ Այնշտայն]]||215600|| ||290
|-
|[[:en:Erdős–Straus conjecture]]||31800|| || || ||14
|-
|[[:en:Euclid–Euler theorem]]||10600|| || || ||7
|-
|[[:en:Euclidean distance]]||22900|| || || ||34
|-
|[[:en:Factorial]]||71500||[[Ֆակտորիալ]]||2900|| ||81
|-
|[[:en:Fast inverse square root]]||34100|| || || ||11
|-
|[[:en:Ronald Fedkiw]]||12400|| || || ||9
|-
|[[:en:Feedback arc set]]||54200|| || || ||5
|-
|[[:en:Fermat's right triangle theorem]]||16300|| || || ||7
|-
|[[:en:Fibonacci nim]]||10000|| || || ||3
|-
|[[:en:Field (mathematics)]]||88500|| || || ||63
|-
|[[:en:Final stellation of the icosahedron]]||13300||[[Եքիդնաեդր]]||16800|| ||8
|-
|[[:en:Finite subdivision rule]]||21700|| || || ||2
|-
|[[:en:Free abelian group]]||50100|| || || ||14
|-
|[[:en:Andrew M. Gleason]]||51700|| || || ||14
|-
|[[:en:Ronald Graham]]||52200|| || || ||26
|-
|[[:en:Graph homomorphism]]||37300|| || || ||11
|-
|[[:en:Greedy coloring]]||32800|| || || ||8
|-
|[[:en:Group testing]]||61500|| || || ||3
|-
|[[:en:Halin graph]]||18700|| || || ||5
|-
|[[:en:Richard Hamming]]||30500|| || || ||40
|-
|[[:en:Handshaking lemma]]||29100||[[Ձեռքսեղմումների լեմմա]]||7100|| ||15
|-
|[[:en:Harmonic series (mathematics)]]||48100||[[Հարմոնիկ շարք]]||1200|| ||41
|-
|[[:en:Heilbronn triangle problem]]||19900|| || || ||1
|-
|[[:en:Hilbert space]]||122100||[[Հիլբերտյան տարածություն]]||1000|| ||56
|-
|[[:en:Bernt Michael Holmboe]]||13800|| || || ||22
|-
|[[:en:Homotopy groups of spheres]]||83700|| || || ||5
|-
|[[:en:Christiaan Huygens]]||134200||[[Քրիստիան Հյույգենս]]||4600|| ||110
|-
|[[:en:Hypatia]]||95100||[[Հիպատիա]]||3200|| ||102
|-
|[[:en:Ideal polyhedron]]||27500|| || || ||2
|-
|[[:en:Infinity symbol]]||24500||[[Անվերջության խորհրդանիշ]]||9100|| ||19
|-
|[[:en:International Mathematical Olympiad]]||50300||[[Մաթեմատիկայի միջազգային օլիմպիադա]]||54000|| ||58
|-
|[[:en:Isosceles triangle]]||37100||[[Հավասարասրուն եռանկյուն]]||1000||այո||58
|-
|[[:en:Vojtěch Jarník]]||20800|| || || ||14
|-
|[[:en:Jessen's icosahedron]]||16200|| || || ||5
|-
|[[:en:Kawasaki's theorem]]||17800|| || || ||5
|-
|[[:en:Keller's conjecture]]||25400|| || || ||4
|-
|[[:en:Kepler triangle]]||17800||[[Կեպլերի եռանկյուն]]||8000|| ||26
|-
|[[:en:Emanuel Lasker]]||114000||[[Էմանուել Լասկեր]]||3200|| ||77
|-
|[[:en:Lonely runner conjecture]]||19800|| || || ||6
|-
|[[:en:Malfatti circles]]||44400|| || || ||11
|-
|[[:en:Mathematical economics]]||121800|| || || ||38
|-
|[[:en:Mathematics and architecture]]||78300|| || || ||12
|-
|[[:en:Mathematics and art]]||117200|| || || ||15
|-
|[[:en:Matrix (mathematics)]]||106500||[[Մատրից]]||26100|| ||97
|-
|[[:en:Maximum spacing estimation]]||25800|| || || ||1
|-
|[[:en:James Clerk Maxwell]]||84300||[[Ջեյմս Մաքսվել]]||171500|| ||142
|-
|[[:en:Mayer–Vietoris sequence]]||26500|| || || ||12
|-
|[[:en:Möbius strip]]||88300||[[Մյոբիուսի թերթ]]||1300|| ||65
|-
|[[:en:John von Neumann]]||258500||[[Ջոն ֆոն Նոյման]]||5300|| ||109
|-
|[[:en:Isaac Newton]]||128000||[[Իսահակ Նյուտոն]]||147500|| ||277
|-
|[[:en:No-three-in-line problem]]||29900|| || || ||2
|-
|[[:en:Opaque set]]||31600|| || || ||3
|-
|[[:en:Paterson's worms]]||11500|| || || ||5
|-
|[[:en:Patterns in nature]]||60600||[[Բնության օրինաչափություններ]]||66200|| ||16
|-
|[[:en:Pell's equation]]||46600|| || || ||28
|-
|[[:en:Penrose tiling]]||50300|| || || ||26
|-
|[[:en:Pick's theorem]]||19800||[[Փիքի թեորեմ]]||2800|| ||27
|-
|[[:en:Prime number]]||118300||[[Պարզ թիվ]]||3300|| ||138
|-
|[[:en:Prince Rupert's cube]]||20000|| || || ||10
|-
|[[:en:Pseudoforest]]||31100|| || || ||6
|-
|[[:en:Pythagoras]]||111900||[[Պյութագորաս]]||6600|| ||193
|-
|[[:en:Pythagorean theorem]]||93900||[[Պյութագորասի թեորեմ]]||7300|| ||123
|-
|[[:en:Pythagorean tiling]]||15300|| || || ||7
|-
|[[:en:Quadrisecant]]||17600|| || || ||1
|-
|[[:en:Quantum electrodynamics]]||46800||[[Քվանտային էլեկտրադինամիկա]]||4700|| ||58
|-
|[[:en:Quantum mechanics]]||93100||[[Քվանտային մեխանիկա]]||24900|| ||151
|-
|[[:en:Quine–Putnam indispensability argument]]||60200|| || || ||1
|-
|[[:en:Rado graph]]||35500|| || || ||5
|-
|[[:en:Srinivasa Ramanujan]]||95300||[[Սրինիվասա Ռամանուջան]]||18700|| ||102
|-
|[[:en:Regular number]]||25200|| || || ||6
|-
|[[:en:Representation theory of the Lorentz group]]||153200|| || || ||5
|-
|[[:en:Reuleaux triangle]]||57500||[[Ռյոլոյի եռանկյուն]]||48600|| ||34
|-
|[[:en:Reversible cellular automaton]]||71700|| || || ||3
|-
|[[:en:Arnold Ross]]||25200|| || || ||10
|-
|[[:en:Klaus Roth]]||30200|| || || ||31
|-
|[[:en:Rule 184]]||28200|| || || ||7
|-
|[[:en:SAS Institute]]||39200||[[SAS Institute]]||1500||այո||20
|-
|[[:en:Schwarz lantern]]||24700|| || || ||4
|-
|[[:en:Shapley–Folkman lemma]]||81200|| || || ||7
|-
|[[:en:Snark (graph theory)]]||23100|| || || ||9
|-
|[[:en:Square pyramidal number]]||18900|| || || ||19
|-
|[[:en:Square-difference-free set]]||14700|| || || ||2
|-
|[[:en:Squaring the circle]]||43800||[[Շրջանի քառակուսացում]]||2300|| ||49
|-
|[[:en:Hugo Steinhaus]]||26400|| || || ||40
|-
|[[:en:Steinitz's theorem]]||50200|| || || ||4
|-
|[[:en:Carl Størmer]]||20000|| || || ||24
|-
|[[:en:Summa de arithmetica]]||12200|| || || ||8
|-
|[[:en:Sylvester–Gallai theorem]]||41200|| || || ||14
|-
|[[:en:Sylvester's sequence]]||21200|| || || ||16
|-
|[[:en:Taylor series]]||41900||[[Թեյլորի շարք]]||52200|| ||66
|-
|[[:en:Tessellation]]||57400||[[Մանրահատակ (երկրաչափություն)]]||6500|| ||41
|-
|[[:en:Three utilities problem]]||25300||[[Ջուր, գազ և էլեկտրականություն]]||3300|| ||17
|-
|[[:en:Three-gap theorem]]||25300|| || || ||2
|-
|[[:en:Transfer function matrix]]||22600|| || || ||3
|-
|[[:en:Turán's brick factory problem]]||13200|| || || ||3
|-
|[[:en:Alan Turing]]||138700||[[Ալան Թյուրինգ]]||111800|| ||169
|-
|[[:en:Stanislaw Ulam]]||83400||[[Ստանիսլավ Ուլամ]]||5300|| ||53
|-
|[[:en:Vector space]]||94800||[[Վեկտորական տարածություն]]||5300|| ||82
|-
|[[:en:Vedic Mathematics]]||23100|| || || ||16
|-
|[[:en:Viète's formula]]||19800|| || || ||14
|-
|[[:en:Francis Amasa Walker]]||62400|| || || ||13
|-
|[[:en:Jean Walton]]||19700|| || || ||1
|-
|[[:en:Alfred North Whitehead]]||119600||[[Ալֆրեդ Նորթ Ուայթհեդ]]||3500|| ||91
|-
|[[:en:E. T. Whittaker]]||62100|| || || ||16
|-
|[[:en:Widest path problem]]||23800|| || || ||5
|-
|[[:en:Wieferich prime]]||65800|| || || ||12
|-
|[[:en:Eugene Wigner]]||46800||[[Յուջին Վիգներ]]||3200|| ||85
|-
|[[:en:Witch of Agnesi]]||25700|| || || ||27
|-
|[[:en:YBC 7289]]||9200|| || || ||10
|-
|[[:en:Znám's problem]]||12300|| || || ||8
|}</text>
      <sha1>2ff07ih9bwqywf57v3nvm07la6b9tr9</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Վիքինախագիծ:Մաթեմատիկա/Հոդվածներ Անգլերեն Վիքիպեդիայից/Բ կարգավիճակի</title>
    <ns>102</ns>
    <id>1009875</id>
    <revision>
      <id>8486202</id>
      <parentid>8485305</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T18:20:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ԱշբոտՏՆՂ</username>
        <id>48669</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>թարմացում</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="83980" xml:space="preserve">
== [[:en:Category:B-Class mathematics articles]] == 
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
!Անգլերեն հոդված!!en չափ!!Հայերեն հոդված!!hy չափ!!Անաղբյուր (hy)!!մլ N
|-
|[[:en:−1]]||6300||[[−1]]||8700|| ||49
|-
|[[:en:1]]||22500||[[1 (թիվ)]]||1600||այո||195
|-
|[[:en:1/3–2/3 conjecture]]||17800|| || || ||1
|-
|[[:en:4-manifold]]||15000|| || || ||7
|-
|[[:en:5-polytope]]||9400|| || || ||4
|-
|[[:en:24-cell]]||113600|| || || ||14
|-
|[[:en:24-cell honeycomb]]||13000|| || || ||3
|-
|[[:en:97.5th percentile point]]||10700|| || || ||2
|-
|[[:en:A Beautiful Mind (film)]]||54800||[[Բանականության խաղեր]]||9400|| ||84
|-
|[[:en:A* search algorithm]]||36400||[[Ա*]]||24900|| ||32
|-
|[[:en:A4 polytope]]||10400|| || || ||1
|-
|[[:en:Abacus]]||50900||[[Աբակ (տախտակ)]]||17000|| ||111
|-
|[[:en:Abel transform]]||9300|| || || ||7
|-
|[[:en:Abel–Jacobi map]]||8000|| || || ||2
|-
|[[:en:Abelian category]]||18300|| || || ||18
|-
|[[:en:Abelian group]]||34600||[[Աբելյան խումբ]]||9200|| ||54
|-
|[[:en:Abelian variety]]||21100|| || || ||12
|-
|[[:en:Shreeram Shankar Abhyankar]]||8000|| || || ||15
|-
|[[:en:Absolute convergence]]||29400|| || || ||24
|-
|[[:en:Absolute value]]||25300||[[Բացարձակ արժեք]]||1200|| ||79
|-
|[[:en:Ackermann function]]||49900|| || || ||27
|-
|[[:en:Action (physics)]]||19800||[[Գործողություն (ֆիզիկա)]]||12800|| ||35
|-
|[[:en:Actuarial credentialing and exams]]||27300|| || || ||1
|-
|[[:en:Actuarial science]]||33600|| || || ||31
|-
|[[:en:ADE classification]]||20300|| || || ||4
|-
|[[:en:Adjoint functors]]||65200|| || || ||13
|-
|[[:en:Adjugate matrix]]||28900|| || || ||23
|-
|[[:en:Adrastus of Cyzicus]]||2300|| || || ||3
|-
|[[:en:Affine connection]]||59000|| || || ||13
|-
|[[:en:Affine space]]||42400|| || || ||27
|-
|[[:en:Maria Gaetana Agnesi]]||18100||[[Մարիա Գաետանա Անեզի]]||11000|| ||68
|-
|[[:en:Airy function]]||18800|| || || ||15
|-
|[[:en:Ibn al-Haytham]]||118900|| || || ||94
|-
|[[:en:Alexander polynomial]]||16900|| || || ||12
|-
|[[:en:Algebraic curve]]||49500|| || || ||24
|-
|[[:en:Algebraic geometry]]||60200||[[Հանրահաշվական երկրաչափություն]]||3600|| ||61
|-
|[[:en:Algebraic K-theory]]||77800|| || || ||8
|-
|[[:en:Algebraic number field]]||52900|| || || ||35
|-
|[[:en:Algebraic number theory]]||40700|| || || ||36
|-
|[[:en:Algebraic topology]]||18900||[[Հանրահաշվական տոպոլոգիա]]||4400|| ||43
|-
|[[:en:Algebraic torus]]||24000|| || || ||2
|-
|[[:en:Algebraic variety]]||39100|| || || ||34
|-
|[[:en:Algorithm characterizations]]||74000|| || || ||1
|-
|[[:en:Aliquot sequence]]||10800|| || || ||14
|-
|[[:en:Almagest]]||30400||[[Ալմագեստ]]||1500|| ||58
|-
|[[:en:Alpha–beta pruning]]||19600|| || || ||20
|-
|[[:en:Alternating polynomial]]||6900|| || || ||2
|-
|[[:en:Alternating-direction implicit method]]||22800|| || || ||3
|-
|[[:en:American Mathematics Competitions]]||13600|| || || ||3
|-
|[[:en:Ampersand]]||32800||[[Ամպերսանդ]]||2700|| ||43
|-
|[[:en:Analog computer]]||53200||[[Անալոգային հաշվողական մեքենա]]||5300|| ||49
|-
|[[:en:Analytic geometry]]||39100||[[Անալիտիկ երկրաչափություն]]||1200||այո||77
|-
|[[:en:Analytic number theory]]||26500|| || || ||35
|-
|[[:en:Analytical Dynamics of Particles and Rigid Bodies]]||49400|| || || ||1
|-
|[[:en:Analytical hierarchy]]||8700|| || || ||4
|-
|[[:en:Angle of parallelism]]||7400|| || || ||8
|-
|[[:en:Angular velocity]]||31300||[[Անկյունային արագություն]]||17000||այո||69
|-
|[[:en:Anscombe's quartet]]||9900|| || || ||22
|-
|[[:en:Antimatroid]]||36500|| || || ||2
|-
|[[:en:Antiphon (orator)]]||7600|| || || ||34
|-
|[[:en:Aperiodic tiling]]||23000|| || || ||8
|-
|[[:en:Apex graph]]||24600|| || || ||5
|-
|[[:en:Apollonian network]]||41700|| || || ||2
|-
|[[:en:Applied mathematics]]||20400||[[Կիրառական մաթեմատիկա]]||8800|| ||80
|-
|[[:en:Apportionment in the Hellenic Parliament]]||29500|| || || ||1
|-
|[[:en:Approximate Bayesian computation]]||77300|| || || ||3
|-
|[[:en:Arc length]]||28100|| || || ||35
|-
|[[:en:Arithmetic function]]||54400|| || || ||27
|-
|[[:en:Arithmetical hierarchy]]||24900|| || || ||12
|-
|[[:en:Vladimir Arnold]]||44500|| || || ||57
|-
|[[:en:Arrow's impossibility theorem]]||57100|| || || ||24
|-
|[[:en:Art gallery problem]]||21800|| || || ||16
|-
|[[:en:Michael Artin]]||9600||[[Մայքլ Արթին]]||9000|| ||23
|-
|[[:en:Assembly map]]||5400|| || || ||1
|-
|[[:en:Associated Legendre polynomials]]||31700|| || || ||17
|-
|[[:en:Associated prime]]||6500|| || || ||7
|-
|[[:en:Association for Women in Mathematics]]||10500|| || || ||9
|-
|[[:en:Asymptotic equipartition property]]||16300|| || || ||1
|-
|[[:en:Asymptotic gain model]]||20100|| || || ||2
|-
|[[:en:Asymptotically flat spacetime]]||11100|| || || ||5
|-
|[[:en:Atiyah–Singer index theorem]]||53700|| || || ||20
|-
|[[:en:Michael Atiyah]]||84600|| || || ||51
|-
|[[:en:Axiom of choice]]||58200||[[Ընտրության աքսիոմ]]||6000|| ||47
|-
|[[:en:Axiom of pairing]]||7400|| || || ||17
|-
|[[:en:Axiom of regularity]]||22000|| || || ||17
|-
|[[:en:Axiom schema of replacement]]||18900|| || || ||15
|-
|[[:en:Axiom schema of specification]]||10900|| || || ||12
|-
|[[:en:B-spline]]||30200|| || || ||18
|-
|[[:en:B4 polytope]]||13700|| || || ||1
|-
|[[:en:Baby-step giant-step]]||7100|| || || ||7
|-
|[[:en:Babylonian mathematics]]||25600||[[Բաբելոնյան մաթեմատիկա]]||16300|| ||28
|-
|[[:en:Baker–Campbell–Hausdorff formula]]||35400|| || || ||9
|-
|[[:en:Banach fixed-point theorem]]||14700|| || || ||25
|-
|[[:en:Banach space]]||97300|| || || ||38
|-
|[[:en:Banach–Tarski paradox]]||47900|| || || ||33
|-
|[[:en:Banff International Research Station]]||10800|| || || ||2
|-
|[[:en:Basel problem]]||33300|| || || ||32
|-
|[[:en:Bass diffusion model]]||10600|| || || ||5
|-
|[[:en:Bass–Serre theory]]||39100|| || || ||3
|-
|[[:en:Bayes' theorem]]||57700|| || || ||58
|-
|[[:en:Beeman's algorithm]]||6400|| || || ||1
|-
|[[:en:Bell number]]||29700|| || || ||26
|-
|[[:en:Bell's theorem]]||92500|| || || ||30
|-
|[[:en:Bellman–Ford algorithm]]||19000|| || || ||30
|-
|[[:en:Alexandra Bellow]]||22500|| || || ||11
|-
|[[:en:Beltrami equation]]||62600|| || || ||1
|-
|[[:en:Benford's law]]||64600|| || || ||34
|-
|[[:en:Bernoulli number]]||92900|| || || ||36
|-
|[[:en:Bernoulli polynomials]]||17700||[[Բեռնուլիի բազմանդամներ]]||5400||այո||18
|-
|[[:en:Bernoulli process]]||26200|| || || ||14
|-
|[[:en:Bertrand's ballot theorem]]||14800|| || || ||10
|-
|[[:en:Bertrand's box paradox]]||7500|| || || ||8
|-
|[[:en:Bessel function]]||62600||[[Բեսելի ֆունկցիաներ]]||10200||այո||40
|-
|[[:en:Best response]]||13600|| || || ||10
|-
|[[:en:Beta distribution]]||248200|| || || ||28
|-
|[[:en:Beta function]]||16700|| || || ||38
|-
|[[:en:Bézier curve]]||48600|| || || ||46
|-
|[[:en:Bifurcation theory]]||15200|| || || ||22
|-
|[[:en:Big data]]||156300||[[Մեծ տվյալներ]]||38100|| ||64
|-
|[[:en:Big O notation]]||60500|| || || ||38
|-
|[[:en:Bijection, injection and surjection]]||14700|| || || ||3
|-
|[[:en:Binary icosahedral group]]||11800|| || || ||2
|-
|[[:en:Binary number]]||54000||[[Հաշվարկման երկուական համակարգ]]||2100|| ||97
|-
|[[:en:Binary octahedral group]]||5500|| || || ||1
|-
|[[:en:Binary relation]]||60100|| || || ||41
|-
|[[:en:Binary tetrahedral group]]||9900|| || || ||2
|-
|[[:en:Binary tree]]||33600|| || || ||41
|-
|[[:en:Binomial distribution]]||46900|| || || ||53
|-
|[[:en:Binomial series]]||11400|| || || ||16
|-
|[[:en:Bipartite double cover]]||11000|| || || ||2
|-
|[[:en:Bipartite graph]]||32800|| || || ||32
|-
|[[:en:Biquaternion]]||21800|| || || ||11
|-
|[[:en:Birectified 16-cell honeycomb]]||4400|| || || ||1
|-
|[[:en:Birkhoff's representation theorem]]||21500|| || || ||1
|-
|[[:en:Birthday problem]]||51100||[[Ծննդյան օրերի պարադոքս]]||35500|| ||40
|-
|[[:en:Bitruncated 16-cell honeycomb]]||4300|| || || ||1
|-
|[[:en:Bitruncated tesseractic honeycomb]]||3800|| || || ||1
|-
|[[:en:Bivector]]||64900|| || || ||9
|-
|[[:en:Bivector (complex)]]||7600|| || || ||1
|-
|[[:en:Block design]]||40500|| || || ||7
|-
|[[:en:Blockchain]]||117000||[[Բլոկչեյն]]||57300|| ||84
|-
|[[:en:George Boole]]||57000||[[Ջորջ Բուլ]]||12600|| ||88
|-
|[[:en:Boolean algebra]]||73300||[[Բուլյան հանրահաշիվ]]||9500|| ||73
|-
|[[:en:Boolean algebra (structure)]]||46700|| || || ||16
|-
|[[:en:Boolean algebras canonically defined]]||66100|| || || ||1
|-
|[[:en:Boolean-valued model]]||17200|| || || ||3
|-
|[[:en:Borel determinacy theorem]]||13500|| || || ||1
|-
|[[:en:Borel hierarchy]]||9400|| || || ||3
|-
|[[:en:Borel–Cantelli lemma]]||11800|| || || ||20
|-
|[[:en:Borel–Kolmogorov paradox]]||14800|| || || ||3
|-
|[[:en:Bose–Einstein statistics]]||38300||[[Բոզե-Այնշտայնի վիճակագրություն]]||10000|| ||49
|-
|[[:en:Satyendra Nath Bose]]||32000||[[Շատենդրանաթ Բոզե]]||4100|| ||74
|-
|[[:en:Boundary (topology)]]||21100|| || || ||29
|-
|[[:en:Bounded variation]]||62400|| || || ||10
|-
|[[:en:Box–Jenkins model]]||100|| || || ||6
|-
|[[:en:Box–Muller transform]]||13300|| || || ||13
|-
|[[:en:Boy's surface]]||10700|| || || ||10
|-
|[[:en:Bra–ket notation]]||43300|| || || ||40
|-
|[[:en:Bracket (mathematics)]]||12900|| || || ||2
|-
|[[:en:Braid group]]||36300|| || || ||12
|-
|[[:en:Branch-decomposition]]||21100|| || || ||6
|-
|[[:en:Bregman divergence]]||25000|| || || ||3
|-
|[[:en:David Bressoud]]||10500|| || || ||6
|-
|[[:en:Carl Anton Bretschneider]]||3600|| || || ||10
|-
|[[:en:Bricard octahedron]]||10400|| || || ||2
|-
|[[:en:Bridge and torch problem]]||9700|| || || ||5
|-
|[[:en:Bring radical]]||38900|| || || ||10
|-
|[[:en:Brouwer fixed-point theorem]]||62200|| || || ||22
|-
|[[:en:Brunnian link]]||8100|| || || ||7
|-
|[[:en:Buckingham π theorem]]||28500|| || || ||18
|-
|[[:en:Budan's theorem]]||13800|| || || ||3
|-
|[[:en:Edward Burger]]||21200|| || || ||4
|-
|[[:en:Burst error-correcting code]]||47400|| || || ||1
|-
|[[:en:Busy beaver]]||48300|| || || ||13
|-
|[[:en:Butterfly effect]]||37500||[[Թիթեռի էֆեկտ]]||3300|| ||59
|-
|[[:en:C*-algebra]]||20000|| || || ||16
|-
|[[:en:Calculator]]||71000|| || || ||106
|-
|[[:en:Calculus of variations]]||56800|| || || ||44
|-
|[[:en:Calkin–Wilf tree]]||15900|| || || ||5
|-
|[[:en:Camellia (cipher)]]||16500||[[Կամելիա (ալգորիթմ)]]||15000|| ||10
|-
|[[:en:James W. Cannon]]||23800|| || || ||6
|-
|[[:en:Canonical basis]]||14700|| || || ||5
|-
|[[:en:Canonical singularity]]||5300|| || || ||2
|-
|[[:en:Cantor set]]||42800|| || || ||35
|-
|[[:en:Cantor's diagonal argument]]||23300|| || || ||33
|-
|[[:en:Cantor's paradox]]||5500|| || || ||19
|-
|[[:en:Cantor's theorem]]||19800|| || || ||38
|-
|[[:en:Cap set]]||15100|| || || ||1
|-
|[[:en:Constantin Carathéodory]]||43900||[[Կոնստանտին Կարատեոդորի]]||3200|| ||37
|-
|[[:en:Cardinal number]]||26700||[[Կարդինալ թվեր]]||45100|| ||47
|-
|[[:en:Cardinality of the continuum]]||15700|| || || ||17
|-
|[[:en:Carleson's theorem]]||15100|| || || ||5
|-
|[[:en:Cartan connection]]||47000|| || || ||4
|-
|[[:en:Cartesian coordinate system]]||43400||[[Դեկարտյան կոորդինատների համակարգ]]||4100|| ||77
|-
|[[:en:Casson handle]]||6300|| || || ||1
|-
|[[:en:Casting out nines]]||18200|| || || ||14
|-
|[[:en:Catalan number]]||37500|| || || ||39
|-
|[[:en:Category (mathematics)]]||20300||[[Կատեգորիա (մաթեմատիկա)]]||15200||այո||32
|-
|[[:en:Category theory]]||30900||[[Կատեգորիաների տեսություն]]||7500|| ||53
|-
|[[:en:Catenary]]||50200|| || || ||36
|-
|[[:en:Cauchy sequence]]||20500|| || || ||45
|-
|[[:en:Cauchy–Kowalevski theorem]]||7300|| || || ||10
|-
|[[:en:Cauchy–Schwarz inequality]]||43500|| || || ||44
|-
|[[:en:Augustin-Louis Cauchy]]||42500||[[Օգյուստեն Լուի Կոշի]]||5900|| ||78
|-
|[[:en:Cauchy's integral formula]]||20600||[[Կոշիի ինտեգրալ]]||1800|| ||37
|-
|[[:en:Bonaventura Cavalieri]]||20100||[[Բոնավենտուրա Կավալիերի]]||1900|| ||54
|-
|[[:en:Cavalieri's quadrature formula]]||16800|| || || ||3
|-
|[[:en:Cayley transform]]||13100|| || || ||6
|-
|[[:en:Cayley–Hamilton theorem]]||63000|| || || ||29
|-
|[[:en:Arthur Cayley]]||20200||[[Արթուր Քելի]]||12300|| ||52
|-
|[[:en:Cellular automaton]]||64700|| || || ||35
|-
|[[:en:Celsius]]||32900||[[Ցելսիուսի սանդղակ]]||5200|| ||103
|-
|[[:en:Center of mass]]||34900||[[Զանգվածների կենտրոն]]||11100|| ||54
|-
|[[:en:Central limit theorem]]||64400|| || || ||40
|-
|[[:en:Central series]]||13900|| || || ||1
|-
|[[:en:Centrality]]||45500|| || || ||12
|-
|[[:en:Chaos theory]]||107900|| || || ||68
|-
|[[:en:Characteristic function (probability theory)]]||37000|| || || ||27
|-
|[[:en:Characterizations of the exponential function]]||20400|| || || ||3
|-
|[[:en:Ruth Charney]]||7900|| || || ||9
|-
|[[:en:Chebyshev distance]]||6700|| || || ||20
|-
|[[:en:Chebyshev function]]||12100|| || || ||12
|-
|[[:en:Chebyshev polynomials]]||60300|| || || ||25
|-
|[[:en:Pafnuty Chebyshev]]||14400||[[Պաֆնուտի Չեբիշև]]||4500|| ||47
|-
|[[:en:Chebyshev's inequality]]||50100|| || || ||29
|-
|[[:en:Chemical graph generator]]||27500|| || || ||2
|-
|[[:en:Chern class]]||42000|| || || ||12
|-
|[[:en:Shiing-Shen Chern]]||54900|| || || ||31
|-
|[[:en:Chirality]]||31100|| || || ||14
|-
|[[:en:Chordal graph]]||19000|| || || ||17
|-
|[[:en:Chow group]]||26100|| || || ||5
|-
|[[:en:Christoffel symbols]]||38500|| || || ||26
|-
|[[:en:Chromatic polynomial]]||29000|| || || ||11
|-
|[[:en:Church encoding]]||40400|| || || ||9
|-
|[[:en:Circles of Apollonius]]||15100|| || || ||7
|-
|[[:en:Circuit rank]]||13500|| || || ||10
|-
|[[:en:Circular motion]]||31600|| || || ||46
|-
|[[:en:Circular section]]||12600|| || || ||2
|-
|[[:en:Circumscribed circle]]||31000||[[Արտագծյալ շրջանագիծ]]||1500||այո||46
|-
|[[:en:Class formation]]||18400|| || || ||2
|-
|[[:en:Classical Electrodynamics (book)]]||17000|| || || ||2
|-
|[[:en:Classical Mechanics (Goldstein)]]||14000|| || || ||2
|-
|[[:en:Classical orthogonal polynomials]]||35700|| || || ||1
|-
|[[:en:Classical Wiener space]]||5600|| || || ||3
|-
|[[:en:Classification of finite simple groups]]||41500|| || || ||25
|-
|[[:en:Claw-free graph]]||29400|| || || ||5
|-
|[[:en:Clebsch–Gordan coefficients]]||34200|| || || ||16
|-
|[[:en:Clifford algebra]]||62800|| || || ||18
|-
|[[:en:Clifford torus]]||12300|| || || ||7
|-
|[[:en:Clique complex]]||13500|| || || ||3
|-
|[[:en:Closed graph theorem (functional analysis)]]||26000|| || || ||1
|-
|[[:en:Closed-subgroup theorem]]||23500|| || || ||3
|-
|[[:en:CMA-ES]]||46400|| || || ||4
|-
|[[:en:Coefficient of determination]]||40700|| || || ||19
|-
|[[:en:Cofinality]]||7100|| || || ||16
|-
|[[:en:Cograph]]||21900|| || || ||8
|-
|[[:en:Cohen–Macaulay ring]]||22800|| || || ||9
|-
|[[:en:Paul Cohn]]||15600|| || || ||11
|-
|[[:en:Cohn's irreducibility criterion]]||5500|| || || ||4
|-
|[[:en:Coin flipping]]||28000|| || || ||34
|-
|[[:en:Coin problem]]||22200|| || || ||8
|-
|[[:en:Collatz conjecture]]||56200|| || || ||38
|-
|[[:en:Combination]]||29000||[[Ընտրույթ]]||3300||այո||56
|-
|[[:en:Combinatorial design]]||33900|| || || ||6
|-
|[[:en:Combinatorial game theory]]||24200|| || || ||15
|-
|[[:en:Combinatory logic]]||42700||[[Կոմբինատորային տրամաբանություն]]||1500|| ||21
|-
|[[:en:Common integrals in quantum field theory]]||28900|| || || ||2
|-
|[[:en:Commutative algebra]]||17800|| || || ||34
|-
|[[:en:Commutative ring]]||42000|| || || ||35
|-
|[[:en:Compact operator on Hilbert space]]||29300|| || || ||3
|-
|[[:en:Compact space]]||43500|| || || ||37
|-
|[[:en:Comparability graph]]||13100|| || || ||6
|-
|[[:en:Competitive Lotka–Volterra equations]]||21300|| || || ||5
|-
|[[:en:Complemented lattice]]||8500|| || || ||6
|-
|[[:en:Complete graph]]||12900|| || || ||36
|-
|[[:en:Complete lattice]]||18900|| || || ||8
|-
|[[:en:Complex logarithm]]||27100||[[Կոմպլեքս լոգարիթմ]]||18500|| ||14
|-
|[[:en:Complex plane]]||30500||[[Կոմպլեքս հարթություն]]||1900|| ||45
|-
|[[:en:Complexification]]||14000|| || || ||5
|-
|[[:en:Complexification (Lie group)]]||53400|| || || ||1
|-
|[[:en:Compound interest]]||24200||[[Բարդ տոկոս]]||30900|| ||36
|-
|[[:en:Compound matrix]]||15800|| || || ||1
|-
|[[:en:Compound of dodecahedron and icosahedron]]||4500|| || || ||5
|-
|[[:en:Computability theory]]||55900|| || || ||41
|-
|[[:en:Computable function]]||24000|| || || ||21
|-
|[[:en:Computational complexity of mathematical operations]]||22400|| || || ||5
|-
|[[:en:Computational complexity theory]]||50000|| || || ||35
|-
|[[:en:Computational finance]]||7900|| || || ||6
|-
|[[:en:Computational fluid dynamics]]||66200|| || || ||33
|-
|[[:en:Concrete category]]||11700|| || || ||12
|-
|[[:en:Conformal geometry]]||21600|| || || ||7
|-
|[[:en:Congruence (general relativity)]]||15600|| || || ||3
|-
|[[:en:Congruence lattice problem]]||44000|| || || ||1
|-
|[[:en:Congruence relation]]||11700|| || || ||21
|-
|[[:en:Conjecture]]||23700||[[Հիպոթեզ (մաթեմատիկա)]]||23000|| ||47
|-
|[[:en:Conjugacy class]]||17400|| || || ||20
|-
|[[:en:Connected relation]]||10800|| || || ||14
|-
|[[:en:Connected space]]||26700|| || || ||29
|-
|[[:en:Connected sum]]||11800|| || || ||13
|-
|[[:en:Connection (mathematics)]]||19000|| || || ||17
|-
|[[:en:Consistent estimator]]||11600|| || || ||11
|-
|[[:en:Constant-recursive sequence]]||32800|| || || ||6
|-
|[[:en:Constructible universe]]||31900|| || || ||13
|-
|[[:en:Continuous function]]||62600||[[Անընդհատ արտապատկերում]]||3100|| ||62
|-
|[[:en:Continuous mapping theorem]]||6900|| || || ||6
|-
|[[:en:Continuous uniform distribution]]||24700|| || || ||40
|-
|[[:en:Continuum hypothesis]]||28900||[[Կոնտինուումի վարկած]]||3600||այո||39
|-
|[[:en:Control theory]]||55600|| || || ||43
|-
|[[:en:Controversy over Cantor's theory]]||23900|| || || ||1
|-
|[[:en:Convergence of Fourier series]]||21300|| || || ||3
|-
|[[:en:Convergence of random variables]]||38600|| || || ||22
|-
|[[:en:Convergent matrix]]||8100|| || || ||1
|-
|[[:en:Convex cone]]||24200|| || || ||10
|-
|[[:en:Convex uniform honeycomb]]||66600|| || || ||4
|-
|[[:en:John Horton Conway]]||34500|| || || ||47
|-
|[[:en:Conway's Game of Life]]||53000|| || || ||36
|-
|[[:en:Cook–Levin theorem]]||17100|| || || ||21
|-
|[[:en:Copula (probability theory)]]||70800|| || || ||17
|-
|[[:en:CORDIC]]||70000|| || || ||11
|-
|[[:en:Core damage frequency]]||8100|| || || ||3
|-
|[[:en:Core model]]||7200|| || || ||1
|-
|[[:en:Correlation]]||36900||[[Կոռելյացիա (մաթեմատիկա)]]||1500|| ||63
|-
|[[:en:Cotangent space]]||9100|| || || ||9
|-
|[[:en:Courant bracket]]||8200|| || || ||1
|-
|[[:en:Courant Institute of Mathematical Sciences]]||45300|| || || ||17
|-
|[[:en:Courcelle's theorem]]||24800|| || || ||5
|-
|[[:en:Covariance and contravariance of vectors]]||33900||[[Կովարիանտ և կոնտրավարիանտ թենզոր]]||7000|| ||18
|-
|[[:en:Covariant derivative]]||36200|| || || ||17
|-
|[[:en:Covering space]]||31400|| || || ||16
|-
|[[:en:Coxeter group]]||35700|| || || ||17
|-
|[[:en:Coxeter–Dynkin diagram]]||112900|| || || ||15
|-
|[[:en:Cramér–Rao bound]]||24500|| || || ||15
|-
|[[:en:Cross product]]||74700||[[Վեկտորական արտադրյալ]]||12800|| ||66
|-
|[[:en:Crossing number (graph theory)]]||24800|| || || ||8
|-
|[[:en:Crown graph]]||10800|| || || ||6
|-
|[[:en:Crystalline cohomology]]||14900|| || || ||4
|-
|[[:en:Crystallographic restriction theorem]]||17200|| || || ||4
|-
|[[:en:Cubic equation]]||67100||[[Խորանարդ հավասարում]]||6900|| ||43
|-
|[[:en:Cubic reciprocity]]||26700|| || || ||7
|-
|[[:en:Curl (mathematics)]]||30700||[[Ռոտոր (դիֆերենցման օպերատոր)]]||14700|| ||43
|-
|[[:en:Cycle double cover]]||13200|| || || ||2
|-
|[[:en:Cycle space]]||17800|| || || ||4
|-
|[[:en:Cyclic group]]||35500|| || || ||32
|-
|[[:en:D4 polytope]]||11200|| || || ||1
|-
|[[:en:George Dantzig]]||25600||[[Ջորջ Դանցիգ]]||11200|| ||37
|-
|[[:en:Data analysis]]||84400|| || || ||37
|-
|[[:en:Augustus De Morgan]]||50700||[[Օգաստես դե Մորգան]]||3200|| ||55
|-
|[[:en:DE-9IM]]||39300|| || || ||2
|-
|[[:en:Decimal]]||40100||[[Տասնորդական հաշվման համակարգեր]]||3100|| ||87
|-
|[[:en:Decomposition of spectrum (functional analysis)]]||21300|| || || ||6
|-
|[[:en:Dedekind group]]||3700|| || || ||10
|-
|[[:en:Dedekind–MacNeille completion]]||22500|| || || ||1
|-
|[[:en:Degasperis–Procesi equation]]||16700|| || || ||2
|-
|[[:en:Degenerate conic]]||16300|| || || ||2
|-
|[[:en:Dehn function]]||30000|| || || ||3
|-
|[[:en:Dehn invariant]]||37400|| || || ||2
|-
|[[:en:Deligne–Lusztig theory]]||28700|| || || ||1
|-
|[[:en:W. Edwards Deming]]||48500||[[Ուիլյամ Էդվարդս Դեմինգ]]||18500|| ||38
|-
|[[:en:Density on a manifold]]||9400|| || || ||4
|-
|[[:en:Department of Mathematics, University of Manchester]]||13700|| || || ||2
|-
|[[:en:Dependence logic]]||28700|| || || ||1
|-
|[[:en:Derivative of the exponential map]]||31600|| || || ||2
|-
|[[:en:Derived category]]||29400|| || || ||6
|-
|[[:en:Dessin d'enfant]]||30600|| || || ||5
|-
|[[:en:Determinant]]||87000||[[Որոշիչ (մաթեմատիկա)]]||29100|| ||72
|-
|[[:en:Diagonal lemma]]||10800|| || || ||5
|-
|[[:en:Difference engine]]||40600|| || || ||31
|-
|[[:en:Differentiable manifold]]||67300|| || || ||21
|-
|[[:en:Differential calculus]]||30800||[[Դիֆերենցիալ հաշիվ]]||18700|| ||72
|-
|[[:en:Differential equation]]||28000||[[Դիֆերենցիալ հավասարումներ]]||26900|| ||98
|-
|[[:en:Differential geometry]]||46600||[[Դիֆերենցիալ երկրաչափություն]]||1600|| ||61
|-
|[[:en:Differential geometry of surfaces]]||130400|| || || ||8
|-
|[[:en:Differential of a function]]||30300|| || || ||36
|-
|[[:en:Dilworth's theorem]]||18500|| || || ||9
|-
|[[:en:Dimension]]||40600||[[Չափականություն]]||2500|| ||84
|-
|[[:en:Dimensional analysis]]||95100||[[Չափայնություն]]||1700|| ||34
|-
|[[:en:Diophantine equation]]||34900||[[Դիոֆանտյան հավասարում]]||11800|| ||50
|-
|[[:en:Diophantus]]||24600||[[Դիոֆանտ]]||1700|| ||74
|-
|[[:en:Dirac bracket]]||29100|| || || ||4
|-
|[[:en:Dirac equation]]||74900||[[Դիրակի հավասարում]]||2100|| ||46
|-
|[[:en:Paul Dirac]]||62500||[[Պոլ Դիրակ]]||4200|| ||117
|-
|[[:en:Direct integral]]||16900|| || || ||2
|-
|[[:en:Direct stiffness method]]||14900|| || || ||8
|-
|[[:en:Dirichlet integral]]||13700|| || || ||8
|-
|[[:en:Discontinuous linear map]]||15600|| || || ||3
|-
|[[:en:Discrete calculus]]||38500|| || || ||3
|-
|[[:en:Discrete cosine transform]]||105600|| || || ||29
|-
|[[:en:Discrete Fourier transform]]||69000|| || || ||27
|-
|[[:en:Discrete mathematics]]||26100||[[Դիսկրետ մաթեմատիկա]]||7500||այո||78
|-
|[[:en:Discrete sine transform]]||13800|| || || ||6
|-
|[[:en:Discrete time and continuous time]]||10100|| || || ||8
|-
|[[:en:Discriminant of an algebraic number field]]||23700|| || || ||8
|-
|[[:en:Distance-hereditary graph]]||19700|| || || ||5
|-
|[[:en:Distribution (mathematics)]]||127400||[[Ընդհանրացված ֆունկցիա]]||4200|| ||26
|-
|[[:en:Divergent series]]||31300|| || || ||27
|-
|[[:en:Division by zero]]||32500||[[Բաժանում զրոյի վրա]]||9200|| ||38
|-
|[[:en:Dominated convergence theorem]]||12400|| || || ||17
|-
|[[:en:Double pendulum]]||11700||[[Կրկնակի ճոճանակներ]]||10000|| ||20
|-
|[[:en:Jacques du Chevreul]]||27300|| || || ||1
|-
|[[:en:Dual quaternion]]||28600|| || || ||3
|-
|[[:en:Dual space]]||42300|| || || ||26
|-
|[[:en:Duodecimal]]||78300|| || || ||44
|-
|[[:en:Dynamic programming]]||65000|| || || ||40
|-
|[[:en:Dynamical system]]||53100|| || || ||50
|-
|[[:en:Dynkin diagram]]||77900|| || || ||11
|-
|[[:en:Freeman Dyson]]||82900||[[Ֆրիմեն Դայսոն]]||10900|| ||65
|-
|[[:en:Ear decomposition]]||15000|| || || ||4
|-
|[[:en:Earth's rotation]]||42700||[[Երկրի օրապտույտ]]||26400|| ||58
|-
|[[:en:Edge coloring]]||66300|| || || ||16
|-
|[[:en:Efficient approximately-fair item allocation]]||38400|| || || ||1
|-
|[[:en:Egorov's theorem]]||19400|| || || ||13
|-
|[[:en:Ehresmann connection]]||23100|| || || ||4
|-
|[[:en:Eigenvalue perturbation]]||18700|| || || ||1
|-
|[[:en:Eigenvalues and eigenvectors]]||100200|| || || ||48
|-
|[[:en:Eight queens puzzle]]||33700|| || || ||32
|-
|[[:en:Einstein notation]]||14000|| || || ||30
|-
|[[:en:Elementary algebra]]||45700||[[Տարրական հանրահաշիվ]]||14200|| ||55
|-
|[[:en:Gustav Elfving]]||17200|| || || ||8
|-
|[[:en:Elliptic curve]]||50000|| || || ||38
|-
|[[:en:Elliptic geometry]]||18900||[[Ռիմանի երկրաչափություն]]||11700|| ||27
|-
|[[:en:Elliptic integral]]||28800|| || || ||27
|-
|[[:en:Endomorphism ring]]||8800|| || || ||7
|-
|[[:en:Enriques–Kodaira classification]]||30700|| || || ||6
|-
|[[:en:Ensemble Kalman filter]]||25900|| || || ||3
|-
|[[:en:Entropy]]||112500||[[Էնտրոպիա]]||4500|| ||91
|-
|[[:en:Entropy (information theory)]]||61800|| || || ||45
|-
|[[:en:Envy-free item allocation]]||27000|| || || ||2
|-
|[[:en:Epimorphism]]||17200|| || || ||19
|-
|[[:en:Equals sign]]||23800|| || || ||46
|-
|[[:en:Equation]]||33300||[[Հավասարում]]||47100|| ||130
|-
|[[:en:Equidissection]]||30200|| || || ||4
|-
|[[:en:Equipollence (geometry)]]||6000|| || || ||7
|-
|[[:en:Equitable coloring]]||18900|| || || ||4
|-
|[[:en:Equivalence relation]]||30500|| || || ||59
|-
|[[:en:Eratosthenes]]||35500||[[Էրատոսթենես Կիրենացի]]||6000|| ||101
|-
|[[:en:Erdős number]]||30600|| || || ||36
|-
|[[:en:Erdős–Szekeres theorem]]||10500|| || || ||12
|-
|[[:en:Paul Erdős]]||48500||[[Պաուլ Էրդոշ]]||14200|| ||77
|-
|[[:en:Erlangen program]]||14500|| || || ||20
|-
|[[:en:Étale cohomology]]||33700|| || || ||7
|-
|[[:en:Étale morphism]]||15700|| || || ||4
|-
|[[:en:Euclid's Elements]]||45300||[[Սկզբունքներ]]||7800|| ||81
|-
|[[:en:Euclidean geometry]]||50300||[[Էվկլիդեսյան երկրաչափություն]]||2200|| ||80
|-
|[[:en:Euclidean plane isometry]]||23400|| || || ||6
|-
|[[:en:Euclidean space]]||45900|| || || ||63
|-
|[[:en:Euclidean tilings by convex regular polygons]]||31800|| || || ||10
|-
|[[:en:Euclidean vector]]||61400|| || || ||91
|-
|[[:en:Eudoxus of Cnidus]]||22300||[[Եվդոքս]]||1600|| ||63
|-
|[[:en:Euler angles]]||46400|| || || ||30
|-
|[[:en:Euler characteristic]]||27500||[[Էյլերի բնութագիր]]||10500|| ||37
|-
|[[:en:Euler class]]||10900|| || || ||7
|-
|[[:en:Euler method]]||23200|| || || ||29
|-
|[[:en:Euler–Lagrange equation]]||23100|| || || ||27
|-
|[[:en:Euler–Maclaurin formula]]||19300|| || || ||20
|-
|[[:en:Euler's constant]]||43000||[[Էյլեր-Մասկերոնի հաստատուն]]||6400|| ||43
|-
|[[:en:Euler's formula]]||23600||[[Էյլերի բանաձև]]||13200|| ||67
|-
|[[:en:Euler's identity]]||15900||[[Էյլերի նույնություն]]||19200|| ||53
|-
|[[:en:Euler's theorem]]||9100|| || || ||39
|-
|[[:en:Euler's totient function]]||44000|| || || ||41
|-
|[[:en:Exact category]]||8500|| || || ||3
|-
|[[:en:Exponential distribution]]||40200|| || || ||37
|-
|[[:en:Exponential function]]||42700||[[Ցուցչային ֆունկցիա]]||7300|| ||44
|-
|[[:en:Exponential growth]]||23700|| || || ||39
|-
|[[:en:Exsecant]]||30200|| || || ||9
|-
|[[:en:Ext functor]]||18700|| || || ||9
|-
|[[:en:Exterior algebra]]||79600|| || || ||17
|-
|[[:en:Factorization]]||41600|| || || ||62
|-
|[[:en:Fair item allocation]]||22200|| || || ||2
|-
|[[:en:Fano plane]]||21700|| || || ||15
|-
|[[:en:Farey sequence]]||36500|| || || ||18
|-
|[[:en:Fast Fourier transform]]||60600|| || || ||30
|-
|[[:en:Fermat number]]||43000||[[Ֆերմայի թիվ]]||4500||այո||41
|-
|[[:en:Fermat's Last Theorem]]||103400||[[Ֆերմայի մեծ թեորեմ]]||6500|| ||80
|-
|[[:en:Fiber bundle]]||28300|| || || ||19
|-
|[[:en:Fibonacci number]]||82800||[[Ֆիբոնաչիի թվեր]]||10700|| ||69
|-
|[[:en:Fibonacci word]]||14200|| || || ||9
|-
|[[:en:Fibred category]]||27200|| || || ||4
|-
|[[:en:Field with one element]]||32000|| || || ||4
|-
|[[:en:Fields Medal]]||69100||[[Ֆիլդսյան մրցանակ]]||3300|| ||77
|-
|[[:en:Louis Napoleon George Filon]]||6500|| || || ||2
|-
|[[:en:Finite difference]]||30700||[[Վերջավոր տարբերությունների հաշիվ]]||3500|| ||22
|-
|[[:en:Finite field]]||44700||[[Վերջավոր դաշտ]]||44300|| ||35
|-
|[[:en:Finite mathematics]]||3700||[[Վերջավոր մաթեմատիկա]]||5200|| ||3
|-
|[[:en:First-order logic]]||91300||[[Պրեդիկատների տրամաբանություն]]||3700|| ||33
|-
|[[:en:Fisher information metric]]||23300|| || || ||2
|-
|[[:en:Ronald Fisher]]||70500||[[Ռոնալդ Ֆիշեր]]||17800|| ||54
|-
|[[:en:Fisher's noncentral hypergeometric distribution]]||16600|| || || ||2
|-
|[[:en:Fitting length]]||6100|| || || ||2
|-
|[[:en:Five color theorem]]||10000|| || || ||15
|-
|[[:en:Flat module]]||29400|| || || ||13
|-
|[[:en:Floer homology]]||37200|| || || ||6
|-
|[[:en:Floor and ceiling functions]]||35300||[[Ամբողջ մաս]]||21700|| ||25
|-
|[[:en:Flow network]]||19000||[[Հոսքային ցանց]]||15200|| ||22
|-
|[[:en:Floyd–Warshall algorithm]]||22400|| || || ||24
|-
|[[:en:Fluid mechanics]]||20200||[[Հիդրոմեխանիկա]]||6200|| ||76
|-
|[[:en:Fluxion]]||5300|| || || ||3
|-
|[[:en:Folium of Descartes]]||6200|| || || ||29
|-
|[[:en:Forcing (mathematics)]]||45700|| || || ||15
|-
|[[:en:Formula]]||11500||[[Մաթեմատիկական բանաձև]]||1700||այո||69
|-
|[[:en:Foundations of mathematics]]||49200|| || || ||36
|-
|[[:en:Four color theorem]]||47200||[[Չորս գույների թեորեմ]]||2600||այո||59
|-
|[[:en:Fourier analysis]]||38300|| || || ||32
|-
|[[:en:Fourier series]]||72700||[[Ֆուրիեի շարք]]||16400|| ||67
|-
|[[:en:Fourier transform]]||168900|| || || ||64
|-
|[[:en:Fourier–Bros–Iagolnitzer transform]]||7700|| || || ||1
|-
|[[:en:Fractal]]||70600||[[Ֆրակտալ]]||51800|| ||79
|-
|[[:en:Fractal dimension]]||44300|| || || ||23
|-
|[[:en:Fractional Fourier transform]]||25000|| || || ||7
|-
|[[:en:Frame (linear algebra)]]||21200|| || || ||9
|-
|[[:en:Frame bundle]]||14600|| || || ||7
|-
|[[:en:Fréchet distance]]||14700|| || || ||3
|-
|[[:en:Gottlob Frege]]||49000||[[Գոտլոբ Ֆրեգե]]||2600|| ||84
|-
|[[:en:Freiling's axiom of symmetry]]||10300|| || || ||2
|-
|[[:en:Frenet–Serret formulas]]||33100|| || || ||16
|-
|[[:en:Frequency analysis]]||16100|| || || ||25
|-
|[[:en:Frieze group]]||10100|| || || ||12
|-
|[[:en:Fubini–Study metric]]||27600|| || || ||6
|-
|[[:en:Function composition]]||41000||[[Ֆունկցիայի համադրույթ]]||7800|| ||49
|-
|[[:en:Functional analysis]]||19600|| || || ||49
|-
|[[:en:Functional completeness]]||14800||[[Ամբողջ ֆունկցիա]]||1400|| ||11
|-
|[[:en:Functor]]||23700|| || || ||26
|-
|[[:en:Fundamental group]]||53600|| || || ||28
|-
|[[:en:Fundamental lemma of sieve theory]]||6300|| || || ||3
|-
|[[:en:Fundamental theorem of algebra]]||50900||[[Հանրահաշվի հիմնական թեորեմ]]||12300|| ||59
|-
|[[:en:Fundamental theorem of arithmetic]]||20600||[[Թվաբանության հիմնական թեորեմ]]||18100|| ||68
|-
|[[:en:Fundamental theorem of calculus]]||35000|| || || ||58
|-
|[[:en:Gallai–Hasse–Roy–Vitaver theorem]]||12000|| || || ||3
|-
|[[:en:Galois theory]]||31900|| || || ||41
|-
|[[:en:Évariste Galois]]||40900||[[Էվարիստ Գալուա]]||2400|| ||94
|-
|[[:en:Galton–Watson process]]||16700|| || || ||9
|-
|[[:en:Francis Galton]]||70900|| || || ||64
|-
|[[:en:Gamma distribution]]||50100|| || || ||30
|-
|[[:en:Gamma function]]||77500||[[Գամմա ֆունկցիա]]||25700|| ||64
|-
|[[:en:Gamma matrices]]||58400|| || || ||16
|-
|[[:en:Gammoid]]||10200|| || || ||1
|-
|[[:en:Martin Gardner]]||81600||[[Մարտին Գարդներ]]||2200|| ||49
|-
|[[:en:Gauge theory (mathematics)]]||73300|| || || ||1
|-
|[[:en:Gauss's law for gravity]]||15300|| || || ||8
|-
|[[:en:Gauss's lemma (number theory)]]||17300|| || || ||11
|-
|[[:en:Gauss's Pythagorean right triangle proposal]]||9200|| || || ||2
|-
|[[:en:Gaussian curvature]]||18900|| || || ||21
|-
|[[:en:Gaussian elimination]]||30100||[[Գաուսի մեթոդ]]||41500|| ||49
|-
|[[:en:General recursive function]]||17900|| || || ||18
|-
|[[:en:General Relativity (book)]]||10600|| || || ||3
|-
|[[:en:General topology]]||42500|| || || ||29
|-
|[[:en:Generalized continued fraction]]||50300|| || || ||6
|-
|[[:en:Generalized eigenvector]]||38500|| || || ||9
|-
|[[:en:Generalized hypergeometric function]]||33600|| || || ||6
|-
|[[:en:Generalized inverse]]||15400|| || || ||13
|-
|[[:en:Generalized Stokes theorem]]||34400|| || || ||32
|-
|[[:en:Genus of a multiplicative sequence]]||14200|| || || ||4
|-
|[[:en:Geodesic]]||27100||[[Գեոդեզիկ գծեր]]||1000|| ||43
|-
|[[:en:Geodesics on an ellipsoid]]||72600|| || || ||3
|-
|[[:en:Geodetic graph]]||8600|| || || ||1
|-
|[[:en:Geometric group theory]]||38700|| || || ||12
|-
|[[:en:Geometric magic square]]||14800|| || || ||3
|-
|[[:en:Geometrical properties of polynomial roots]]||32900|| || || ||5
|-
|[[:en:Geometrization conjecture]]||29800|| || || ||12
|-
|[[:en:Sophie Germain]]||36900||[[Սոֆի Ժերմեն]]||9400|| ||65
|-
|[[:en:Gersonides]]||23100|| || || ||27
|-
|[[:en:Gibbs phenomenon]]||30000|| || || ||16
|-
|[[:en:Kurt Gödel]]||47100||[[Կուրտ Գյոդել]]||4300|| ||104
|-
|[[:en:Gödel's incompleteness theorems]]||89700|| || || ||55
|-
|[[:en:Golden ratio]]||127200||[[Ոսկե հատում]]||5100|| ||94
|-
|[[:en:Gömböc]]||22200|| || || ||21
|-
|[[:en:Graded poset]]||13900|| || || ||2
|-
|[[:en:Gradshteyn and Ryzhik]]||136700|| || || ||6
|-
|[[:en:Graph (discrete mathematics)]]||27800||[[Գրաֆներ]]||5600||այո||67
|-
|[[:en:Graph automorphism]]||13900|| || || ||9
|-
|[[:en:Graph coloring]]||65200||[[Գրաֆների ներկում]]||70100|| ||36
|-
|[[:en:Graph drawing]]||30500|| || || ||9
|-
|[[:en:Graph minor]]||36200|| || || ||12
|-
|[[:en:Graph power]]||11500|| || || ||5
|-
|[[:en:Graph structure theorem]]||25200|| || || ||5
|-
|[[:en:Graph theory]]||51900||[[Գրաֆների տեսություն]]||22300|| ||78
|-
|[[:en:Graphic matroid]]||16100|| || || ||3
|-
|[[:en:Hermann Grassmann]]||26000|| || || ||43
|-
|[[:en:Gravitation (book)]]||13500|| || || ||8
|-
|[[:en:Gray code]]||168400|| || || ||32
|-
|[[:en:Green's function]]||37000||[[Գրինի ֆունկցիա]]||3200|| ||26
|-
|[[:en:Grigorchuk group]]||18600|| || || ||4
|-
|[[:en:GRIM test]]||6400|| || || ||3
|-
|[[:en:Alexander Grothendieck]]||71200|| || || ||55
|-
|[[:en:Grötzsch graph]]||8400|| || || ||5
|-
|[[:en:Group action]]||42300|| || || ||26
|-
|[[:en:Group representation]]||15000|| || || ||28
|-
|[[:en:Group theory]]||40600|| || || ||79
|-
|[[:en:H-cobordism]]||11500|| || || ||5
|-
|[[:en:H-vector]]||13900|| || || ||1
|-
|[[:en:H4 polytope]]||13800|| || || ||1
|-
|[[:en:Haar measure]]||29700|| || || ||20
|-
|[[:en:Jacques Hadamard]]||20400||[[Ժակ Ադամար]]||2300|| ||53
|-
|[[:en:Hadwiger conjecture (graph theory)]]||19000|| || || ||6
|-
|[[:en:Hadwiger–Nelson problem]]||13900|| || || ||11
|-
|[[:en:Hairy ball theorem]]||12000|| || || ||20
|-
|[[:en:Halting problem]]||43600|| || || ||34
|-
|[[:en:Ham sandwich theorem]]||19300|| || || ||11
|-
|[[:en:Hamilton–Jacobi equation]]||41300|| || || ||20
|-
|[[:en:William Rowan Hamilton]]||41700||[[Ուիլյամ Համիլտոն]]||84900|| ||79
|-
|[[:en:Happy ending problem]]||16100|| || || ||15
|-
|[[:en:Hardy space]]||31400|| || || ||11
|-
|[[:en:Harmonic divisor number]]||7200|| || || ||10
|-
|[[:en:Harmonic function]]||22300|| || || ||29
|-
|[[:en:Harmonic map]]||37900|| || || ||4
|-
|[[:en:Thomas Harriot]]||33800|| || || ||35
|-
|[[:en:Hausdorff dimension]]||24200|| || || ||27
|-
|[[:en:Hausdorff space]]||15700|| || || ||33
|-
|[[:en:Felix Hausdorff]]||55200|| || || ||45
|-
|[[:en:Haven (graph theory)]]||15700|| || || ||3
|-
|[[:en:Stephen Hawking]]||186600||[[Սթիվեն Հոքինգ]]||22100|| ||185
|-
|[[:en:Hearing the shape of a drum]]||14300|| || || ||5
|-
|[[:en:Heat equation]]||59000|| || || ||30
|-
|[[:en:Oliver Heaviside]]||39000||[[Օլիվեր Հևիսայդ]]||11600|| ||62
|-
|[[:en:Heawood graph]]||9300|| || || ||14
|-
|[[:en:Herschel graph]]||10300|| || || ||4
|-
|[[:en:Federico Rodriguez Hertz]]||10100|| || || ||5
|-
|[[:en:Hexadecimal]]||63900||[[Հաշվարկման տասնվեցական համակարգ]]||900|| ||81
|-
|[[:en:Hexagonal Efficient Coordinate System]]||12400|| || || ||1
|-
|[[:en:Hexagram]]||24900|| || || ||31
|-
|[[:en:Heyting algebra]]||44700|| || || ||14
|-
|[[:en:Hilbert transform]]||57700|| || || ||19
|-
|[[:en:Hilbert's problems]]||33600||[[Հիլբերտի խնդիրներ]]||23500|| ||46
|-
|[[:en:Hilbert's syzygy theorem]]||13500|| || || ||4
|-
|[[:en:Hilbert's tenth problem]]||25300|| || || ||13
|-
|[[:en:Hilbert's theorem (differential geometry)]]||9500|| || || ||6
|-
|[[:en:Hindu–Arabic numeral system]]||23600|| || || ||26
|-
|[[:en:Hipparchus]]||85000||[[Հիպարքոս]]||2300|| ||79
|-
|[[:en:Histogram]]||26000|| || || ||51
|-
|[[:en:History of algebra]]||117900|| || || ||9
|-
|[[:en:History of geometry]]||52400||[[Երկրաչափության պատմություն]]||10100|| ||20
|-
|[[:en:History of mathematical notation]]||147200||[[Մաթեմատիկական նշանակումների պատմություն]]||14900|| ||8
|-
|[[:en:History of randomness]]||36500|| || || ||4
|-
|[[:en:History of the Church–Turing thesis]]||61600|| || || ||2
|-
|[[:en:History of the function concept]]||79900|| || || ||2
|-
|[[:en:History of trigonometry]]||49700||[[Եռանկյունաչափության պատմություն]]||118400|| ||17
|-
|[[:en:Hodge conjecture]]||22400|| || || ||24
|-
|[[:en:Hodge star operator]]||38100|| || || ||10
|-
|[[:en:Robert V. Hogg]]||17400|| || || ||3
|-
|[[:en:Hole]]||20500|| || || ||15
|-
|[[:en:Holomorphic function]]||24100|| || || ||45
|-
|[[:en:Holonomy]]||41900|| || || ||10
|-
|[[:en:Hom functor]]||9400|| || || ||7
|-
|[[:en:Homeomorphism]]||12900||[[Հոմեոմորֆիզմ]]||1000|| ||48
|-
|[[:en:Homological algebra]]||28200|| || || ||33
|-
|[[:en:Hopcroft–Karp algorithm]]||25200||[[Հապքրոֆթ-Կարպ ալգորիթմ]]||21000|| ||12
|-
|[[:en:Hopf algebra]]||35300|| || || ||12
|-
|[[:en:Hopf fibration]]||35600|| || || ||12
|-
|[[:en:Pao-Lu Hsu]]||9400|| || || ||7
|-
|[[:en:Hyperbola]]||71000||[[Հիպերբոլ]]||3700||այո||74
|-
|[[:en:Hyperbolic angle]]||16300|| || || ||9
|-
|[[:en:Hyperbolic sector]]||6100|| || || ||9
|-
|[[:en:Hypercomplex number]]||25700||[[Հիպերկոմպլեքս թվեր]]||2800|| ||33
|-
|[[:en:Hypergeometric distribution]]||24600|| || || ||29
|-
|[[:en:Hyperreal number]]||29800|| || || ||26
|-
|[[:en:Hypersurface]]||9300|| || || ||21
|-
|[[:en:Image functors for sheaves]]||5200|| || || ||1
|-
|[[:en:Imaginary unit]]||21500||[[Կեղծ միավոր]]||9400|| ||62
|-
|[[:en:Immersion (mathematics)]]||23800|| || || ||17
|-
|[[:en:Implementation of mathematics in set theory]]||60800|| || || ||1
|-
|[[:en:Inaccessible cardinal]]||15000|| || || ||13
|-
|[[:en:Incircle and excircles of a triangle]]||33100|| || || ||28
|-
|[[:en:Incomplete gamma function]]||41500|| || || ||14
|-
|[[:en:Indian mathematics]]||104000||[[Մաթեմատիկայի պատմությունը Հնդկաստանում]]||16700|| ||33
|-
|[[:en:Indifference graph]]||17000|| || || ||4
|-
|[[:en:Infinite monkey theorem]]||51100|| || || ||45
|-
|[[:en:Infinite monkey theorem in popular culture]]||30400|| || || ||2
|-
|[[:en:Information security]]||191800||[[Տեղեկատվական անվտանգություն]]||9500|| ||50
|-
|[[:en:Information theory]]||49000||[[Ինֆորմացիայի տեսություն]]||30200|| ||74
|-
|[[:en:Injective module]]||28600|| || || ||12
|-
|[[:en:Integer]]||23700||[[Ամբողջ թիվ]]||1500||այո||131
|-
|[[:en:Integer factorization]]||23500|| || || ||34
|-
|[[:en:Integer triangle]]||40200|| || || ||6
|-
|[[:en:Integral]]||66600||[[Ինտեգրալ]]||1000|| ||93
|-
|[[:en:Integral curve]]||6000|| || || ||13
|-
|[[:en:Integral of the secant function]]||20600|| || || ||3
|-
|[[:en:Interior algebra]]||30400|| || || ||2
|-
|[[:en:International Linear Algebra Society]]||17300|| || || ||1
|-
|[[:en:Interpolation]]||20400|| || || ||48
|-
|[[:en:Interval (mathematics)]]||23300||[[Միջակայք (մաթեմատիկա)]]||12500|| ||65
|-
|[[:en:Interval arithmetic]]||54900|| || || ||11
|-
|[[:en:Introduction to gauge theory]]||31700|| || || ||2
|-
|[[:en:Inverse semigroup]]||28200|| || || ||4
|-
|[[:en:Inverse transform sampling]]||12900|| || || ||11
|-
|[[:en:Inverse trigonometric functions]]||79400||[[Հակադարձ եռանկյունաչափական ֆունկցիաներ]]||29500|| ||50
|-
|[[:en:Invertible matrix]]||42500|| || || ||35
|-
|[[:en:Irrational number]]||40500||[[Իռացիոնալ թիվ]]||29200|| ||89
|-
|[[:en:Isomorphism]]||22800||[[Իզոմորֆություն (մաթեմատիկա)]]||5400|| ||59
|-
|[[:en:Iterative method]]||9600|| || || ||17
|-
|[[:en:James–Stein estimator]]||16000|| || || ||3
|-
|[[:en:Jeep problem]]||24800|| || || ||4
|-
|[[:en:Jeffery–Hamel flow]]||13100|| || || ||1
|-
|[[:en:Jensen's inequality]]||29200||[[Ենսենի անհավասարություն]]||6500|| ||28
|-
|[[:en:Jet (mathematics)]]||23800|| || || ||8
|-
|[[:en:Jet bundle]]||34500|| || || ||3
|-
|[[:en:Johnson solid]]||52500|| || || ||23
|-
|[[:en:Jordan normal form]]||43600|| || || ||22
|-
|[[:en:Julia (programming language)]]||78500|| || || ||27
|-
|[[:en:Julia Robinson Mathematics Festival]]||8200|| || || ||1
|-
|[[:en:Julia set]]||35300|| || || ||29
|-
|[[:en:K-set (geometry)]]||15700|| || || ||1
|-
|[[:en:Kähler manifold]]||31500|| || || ||13
|-
|[[:en:Kalman filter]]||124200|| || || ||33
|-
|[[:en:Kantorovich theorem]]||9700|| || || ||4
|-
|[[:en:Karnaugh map]]||28900|| || || ||37
|-
|[[:en:Karp–Lipton theorem]]||13700|| || || ||2
|-
|[[:en:Kazhdan–Lusztig polynomial]]||25700|| || || ||3
|-
|[[:en:Kepler conjecture]]||21700|| || || ||21
|-
|[[:en:Kepler–Poinsot polyhedron]]||31400|| || || ||25
|-
|[[:en:Kerala school of astronomy and mathematics]]||25800|| || || ||16
|-
|[[:en:Muhammad ibn Musa al-Khwarizmi]]||71700||[[Ալ-Խորեզմի]]||40000|| ||144
|-
|[[:en:Kinematics]]||56400||[[Կինեմատիկա]]||12900|| ||80
|-
|[[:en:Kinetic energy]]||36500||[[Կինետիկ էներգիա]]||2000|| ||93
|-
|[[:en:Klein bottle]]||20500||[[Կլայնի շիշ]]||3600|| ||47
|-
|[[:en:Klein four-group]]||10000|| || || ||30
|-
|[[:en:Felix Klein]]||28600||[[Ֆելիքս Կլայն]]||7500|| ||68
|-
|[[:en:Klein's Encyclopedia of Mathematical Sciences]]||14600|| || || ||6
|-
|[[:en:Knapsack problem]]||43700||[[Ուսապարկի խնդիր]]||4400|| ||31
|-
|[[:en:Knight's tour]]||21100|| || || ||34
|-
|[[:en:Knot theory]]||49300|| || || ||39
|-
|[[:en:Donald Knuth]]||64200||[[Դոնալդ Կնուտ]]||11400|| ||85
|-
|[[:en:Kolmogorov complexity]]||40800|| || || ||25
|-
|[[:en:Kolmogorov structure function]]||16900|| || || ||1
|-
|[[:en:Korteweg–De Vries equation]]||23500|| || || ||17
|-
|[[:en:Sofya Kovalevskaya]]||29000||[[Սոֆյա Կովալևսկայա]]||3800|| ||82
|-
|[[:en:Krull dimension]]||11400|| || || ||14
|-
|[[:en:Kullback–Leibler divergence]]||66800|| || || ||18
|-
|[[:en:Kurtosis]]||33300|| || || ||35
|-
|[[:en:L-estimator]]||13200|| || || ||1
|-
|[[:en:Lack-of-fit sum of squares]]||9700|| || || ||1
|-
|[[:en:Lagrange multiplier]]||45000|| || || ||31
|-
|[[:en:Joseph-Louis Lagrange]]||47600||[[Ժոզեֆ Լուի Լագրանժ]]||4000|| ||99
|-
|[[:en:Lagrange's theorem (group theory)]]||17400|| || || ||32
|-
|[[:en:Lambda calculus]]||80500||[[Լամբդա արտահայտություն]]||9500|| ||46
|-
|[[:en:Lambert W function]]||67100|| || || ||22
|-
|[[:en:Serge Lang]]||24400|| || || ||26
|-
|[[:en:Laplace transform]]||67400||[[Լապլասի ձևափոխություն]]||2300|| ||64
|-
|[[:en:Laplace–Beltrami operator]]||20100|| || || ||9
|-
|[[:en:Pierre-Simon Laplace]]||102800||[[Պիեռ Սիմոն Լապլաս]]||11400|| ||118
|-
|[[:en:Laplace's equation]]||32200||[[Լապլասի հավասարում]]||1600|| ||45
|-
|[[:en:Large countable ordinal]]||35100|| || || ||3
|-
|[[:en:The Large Scale Structure of Space–Time]]||8500|| || || ||7
|-
|[[:en:Largest known prime number]]||23600||[[Մեծագույն հայտնի պարզ թիվը]]||19800|| ||22
|-
|[[:en:Ron Larson]]||37800|| || || ||3
|-
|[[:en:Latitude]]||47300||[[Աշխարհագրական լայնություն]]||5600|| ||119
|-
|[[:en:Lattice (order)]]||39600||[[Կավարի տեսություն]]||8200|| ||33
|-
|[[:en:Law of total variance]]||10100|| || || ||5
|-
|[[:en:Least squares]]||37900|| || || ||42
|-
|[[:en:Least-squares spectral analysis]]||25900|| || || ||4
|-
|[[:en:Lebesgue integration]]||37900||[[Լեբեգի ինտեգրալ]]||4300|| ||30
|-
|[[:en:Lebesgue measure]]||16800|| || || ||27
|-
|[[:en:Henri Lebesgue]]||17800||[[Անրի Լեբեգ]]||5100|| ||45
|-
|[[:en:Tom Lehrer]]||55800|| || || ||31
|-
|[[:en:Gerrit Lekkerkerker]]||3800|| || || ||3
|-
|[[:en:Letter frequency]]||38900|| || || ||16
|-
|[[:en:William J. LeVeque]]||6800|| || || ||2
|-
|[[:en:Anders Johan Lexell]]||25200|| || || ||26
|-
|[[:en:Lie algebra extension]]||100300|| || || ||3
|-
|[[:en:Lie algebroid]]||42200|| || || ||4
|-
|[[:en:Lie derivative]]||36000|| || || ||15
|-
|[[:en:Lie group]]||65000|| || || ||34
|-
|[[:en:Lie groupoid]]||44700|| || || ||4
|-
|[[:en:Lie sphere geometry]]||29000|| || || ||2
|-
|[[:en:Lillian Rosanoff Lieber]]||12300|| || || ||10
|-
|[[:en:Limit (mathematics)]]||14600||[[Սահման (մաթեմատիկա)]]||10000|| ||80
|-
|[[:en:Limit inferior and limit superior]]||35700|| || || ||20
|-
|[[:en:Lindelöf hypothesis]]||12600|| || || ||7
|-
|[[:en:Lindemann–Weierstrass theorem]]||27800|| || || ||17
|-
|[[:en:Line graph]]||43700|| || || ||19
|-
|[[:en:Linear algebra]]||61500||[[Գծային հանրահաշիվ]]||42300|| ||113
|-
|[[:en:Linear canonical transformation]]||20300|| || || ||2
|-
|[[:en:Linear equation]]||13100||[[Գծային հավասարում]]||2500|| ||77
|-
|[[:en:Linear independence]]||25400|| || || ||39
|-
|[[:en:Linear least squares]]||27100|| || || ||3
|-
|[[:en:Linear map]]||42800||[[Գծային արտապատկերում]]||22500|| ||53
|-
|[[:en:Linear programming]]||58200||[[Գծային ծրագրավորում]]||16500|| ||51
|-
|[[:en:Linear regression]]||59100||[[Գծային ռեգրեսիա]]||51600|| ||38
|-
|[[:en:Linear search problem]]||5500|| || || ||2
|-
|[[:en:Linear-feedback shift register]]||36700|| || || ||18
|-
|[[:en:Linking number]]||16300|| || || ||14
|-
|[[:en:Linkless embedding]]||29600|| || || ||4
|-
|[[:en:Liouville number]]||35800|| || || ||20
|-
|[[:en:List of Euclidean uniform tilings]]||15100|| || || ||7
|-
|[[:en:List of F4 polytopes]]||12300|| || || ||1
|-
|[[:en:List of first-order theories]]||37200|| || || ||3
|-
|[[:en:List of people by Erdős number]]||59400|| || || ||2
|-
|[[:en:Lists of statistics topics]]||1900|| || || ||1
|-
|[[:en:Liu Hui's π algorithm]]||15300|| || || ||5
|-
|[[:en:Local ring]]||15100|| || || ||17
|-
|[[:en:Locally connected space]]||21100|| || || ||10
|-
|[[:en:Locally convex topological vector space]]||50700|| || || ||12
|-
|[[:en:Locally nilpotent derivation]]||27200|| || || ||1
|-
|[[:en:Location arithmetic]]||71000|| || || ||1
|-
|[[:en:Lode coordinates]]||15100|| || || ||2
|-
|[[:en:Log-logistic distribution]]||17800|| || || ||3
|-
|[[:en:Logic]]||149700||[[Տրամաբանություն]]||103700|| ||187
|-
|[[:en:Logic of graphs]]||36900|| || || ||1
|-
|[[:en:Lovász conjecture]]||7900|| || || ||4
|-
|[[:en:Löwenheim–Skolem theorem]]||22100|| || || ||18
|-
|[[:en:Lp space]]||52200|| || || ||25
|-
|[[:en:Lucas–Lehmer primality test]]||21000|| || || ||17
|-
|[[:en:Lune (geometry)]]||3500|| || || ||13
|-
|[[:en:Aleksandr Lyapunov]]||14100||[[Ալեքսանդր Լյապունով]]||2400|| ||42
|-
|[[:en:Machine learning]]||104500||[[Մեքենայական ուսուցում]]||48300|| ||72
|-
|[[:en:Madhava of Sangamagrama]]||28100|| || || ||24
|-
|[[:en:Magic square]]||283200||[[Մոգական քառակուսի]]||55500|| ||55
|-
|[[:en:Magma (algebra)]]||16300||[[Խմբոիդ]]||800||այո||32
|-
|[[:en:Vivienne Malone-Mayes]]||9900|| || || ||10
|-
|[[:en:Mandelbrot set]]||51500|| || || ||50
|-
|[[:en:Benoit Mandelbrot]]||51400|| || || ||77
|-
|[[:en:Manifold Destiny]]||19800|| || || ||4
|-
|[[:en:Map projection]]||58800|| || || ||51
|-
|[[:en:Margin of error]]||13000|| || || ||24
|-
|[[:en:Markov chain]]||95600||[[Մարկովի շղթա]]||3200||այո||46
|-
|[[:en:Martingale (probability theory)]]||20400|| || || ||18
|-
|[[:en:Matching (graph theory)]]||22900|| || || ||22
|-
|[[:en:Mathematica: A World of Numbers... and Beyond]]||9700|| || || ||2
|-
|[[:en:Mathematical analysis]]||50600||[[Մաթեմատիկական անալիզ]]||31900|| ||118
|-
|[[:en:Mathematical diagram]]||13600|| || || ||4
|-
|[[:en:Mathematical induction]]||44500||[[Մաթեմատիկական ինդուկցիա]]||2000|| ||70
|-
|[[:en:Mathematical logic]]||69200||[[Մաթեմատիկական տրամաբանություն]]||1100|| ||89
|-
|[[:en:Mathematical optimization]]||50000||[[Մաթեմատիկական օպտիմիզացիա]]||7400|| ||54
|-
|[[:en:Mathematical physics]]||48000||[[Մաթեմատիկական ֆիզիկա]]||4400|| ||64
|-
|[[:en:Mathematical proof]]||37700||[[Մաթեմատիկական ապացույց]]||49900|| ||98
|-
|[[:en:Mathematical Reviews]]||8200|| || || ||21
|-
|[[:en:Mathematician]]||20400||[[Մաթեմատիկոս]]||28200|| ||106
|-
|[[:en:Mathematics education]]||45100|| || || ||24
|-
|[[:en:Mathematics of apportionment]]||34300|| || || ||1
|-
|[[:en:Mathematics of cyclic redundancy checks]]||19700|| || || ||1
|-
|[[:en:Mathematics of Sudoku]]||99700|| || || ||4
|-
|[[:en:Mathieu group M24]]||26900|| || || ||1
|-
|[[:en:MathML]]||33800|| || || ||32
|-
|[[:en:Matrix exponential]]||55400|| || || ||16
|-
|[[:en:Matrix multiplication]]||38100||[[Մատրիցների արտադրյալ]]||19100|| ||33
|-
|[[:en:Matrix splitting]]||13800|| || || ||4
|-
|[[:en:Matroid]]||56900|| || || ||21
|-
|[[:en:Matroid parity problem]]||20400|| || || ||1
|-
|[[:en:Matroid representation]]||14500|| || || ||1
|-
|[[:en:Maximal ideal]]||9500|| || || ||16
|-
|[[:en:Maximal independent set]]||39500|| || || ||6
|-
|[[:en:Maximum cut]]||21700|| || || ||10
|-
|[[:en:Maximum likelihood estimation]]||68100|| || || ||34
|-
|[[:en:Maxwell's equations]]||82900||[[Մաքսվելի հավասարումներ]]||8000|| ||78
|-
|[[:en:Mean]]||14900||[[Միջին մեծություններ]]||1600|| ||40
|-
|[[:en:Measure (mathematics)]]||34200|| || || ||40
|-
|[[:en:Median]]||59200||[[Միջնարժեք]]||1400|| ||67
|-
|[[:en:Median graph]]||47300|| || || ||5
|-
|[[:en:Mellin transform]]||30700|| || || ||19
|-
|[[:en:Memorylessness]]||8700|| || || ||10
|-
|[[:en:Ménage problem]]||17200|| || || ||4
|-
|[[:en:Mereology]]||49700|| || || ||15
|-
|[[:en:Method of analytic tableaux]]||71600|| || || ||8
|-
|[[:en:Metric space]]||40600||[[Մետրիկական տարածություն]]||2200||այո||58
|-
|[[:en:Solomon Mikhlin]]||41900|| || || ||6
|-
|[[:en:Minimal model program]]||9900|| || || ||5
|-
|[[:en:Minkowski space]]||78800||[[Մինկովսկու տարածություն]]||10600|| ||45
|-
|[[:en:Minor (linear algebra)]]||15400||[[Մինոր (գծային հանրահաշիվ)]]||3100||այո||30
|-
|[[:en:Maryam Mirzakhani]]||50900||[[Մարիամ Միրզախանի]]||15700|| ||85
|-
|[[:en:Ratan Shankar Mishra]]||16100|| || || ||1
|-
|[[:en:Möbius ladder]]||15000|| || || ||7
|-
|[[:en:Möbius transformation]]||70500|| || || ||20
|-
|[[:en:Modal matrix]]||6800|| || || ||2
|-
|[[:en:Mode (statistics)]]||15300||[[Մոդա (վիճակագրություն)]]||3500|| ||60
|-
|[[:en:Model theory]]||62400|| || || ||36
|-
|[[:en:Modes of convergence]]||7100|| || || ||2
|-
|[[:en:Modes of convergence (annotated index)]]||9600|| || || ||1
|-
|[[:en:Modular arithmetic]]||29700|| || || ||51
|-
|[[:en:Modular form]]||30400|| || || ||22
|-
|[[:en:Modular multiplicative inverse]]||24700|| || || ||14
|-
|[[:en:Module (mathematics)]]||21700||[[Մոդուլ օղակի վրա]]||11100|| ||42
|-
|[[:en:Edwin E. Moise]]||8400|| || || ||6
|-
|[[:en:Moment curve]]||7400|| || || ||4
|-
|[[:en:Momentum]]||69100||[[Իմպուլս (շարժման քանակ)]]||13000|| ||100
|-
|[[:en:Monoid]]||33900|| || || ||44
|-
|[[:en:Monotone comparative statics]]||43100|| || || ||1
|-
|[[:en:Monotone convergence theorem]]||20100|| || || ||15
|-
|[[:en:Monte Carlo method]]||88800||[[Մոնտե-Կարլոյի մեթոդ]]||2800|| ||52
|-
|[[:en:Monty Hall problem]]||79800||[[Մոնտի Հոլի պարադոքս]]||23800|| ||44
|-
|[[:en:Motor variable]]||13900|| || || ||1
|-
|[[:en:Mountain climbing problem]]||11500|| || || ||3
|-
|[[:en:Multi-objective optimization]]||72000|| || || ||11
|-
|[[:en:Multidimensional network]]||53600|| || || ||1
|-
|[[:en:Multinomial theorem]]||8700|| || || ||22
|-
|[[:en:Multiscroll attractor]]||10400|| || || ||2
|-
|[[:en:Multivariate kernel density estimation]]||32600|| || || ||1
|-
|[[:en:Gerard Murphy (mathematician)]]||20300|| || || ||1
|-
|[[:en:Mutation (Jordan algebra)]]||116300|| || || ||1
|-
|[[:en:N-body problem]]||66200|| || || ||21
|-
|[[:en:Nash equilibrium]]||56800|| || || ||48
|-
|[[:en:Natural number]]||45500||[[Բնական թիվ]]||8200|| ||150
|-
|[[:en:Navier–Stokes equations]]||86400||[[Նավիե-Ստոքսի հավասարում]]||2600|| ||45
|-
|[[:en:Caryn Navy]]||12900|| || || ||2
|-
|[[:en:Negative number]]||43600||[[Բացասական թիվ]]||8200|| ||63
|-
|[[:en:Neighbourhood (graph theory)]]||9000|| || || ||13
|-
|[[:en:Nested radical]]||18500|| || || ||15
|-
|[[:en:New Foundations]]||43200|| || || ||10
|-
|[[:en:Max Newman]]||23400|| || || ||20
|-
|[[:en:Religious views of Isaac Newton]]||38200|| || || ||6
|-
|[[:en:Newton's identities]]||35600|| || || ||12
|-
|[[:en:Newton's method]]||54400|| || || ||44
|-
|[[:en:Non-Euclidean geometry]]||43200||[[Ոչ էվկլիդեսյան երկրաչափություն]]||5000|| ||54
|-
|[[:en:Nonabelian Hodge correspondence]]||31400|| || || ||1
|-
|[[:en:Noncentral chi-squared distribution]]||20500|| || || ||6
|-
|[[:en:Noncentral hypergeometric distributions]]||16200|| || || ||2
|-
|[[:en:Nondeterministic finite automaton]]||29800|| || || ||25
|-
|[[:en:Nonparametric skew]]||29100|| || || ||1
|-
|[[:en:Normal distribution]]||136900||[[Նորմալ բաշխում]]||18500|| ||71
|-
|[[:en:Normal number]]||35500||[[Նորմալ թիվ]]||6100|| ||22
|-
|[[:en:Nth root]]||30700||[[Արմատ (մաթեմատիկա)]]||41700|| ||72
|-
|[[:en:Number theory]]||84100||[[Թվերի տեսություն]]||83500|| ||120
|-
|[[:en:Numeral system]]||19000||[[Հաշվարկման համակարգ (մաթեմատիկա)]]||8200|| ||83
|-
|[[:en:Numerical analysis]]||38000||[[Թվային մեթոդներ]]||38400|| ||97
|-
|[[:en:Numerical digit]]||35900||[[Թվանշաններ]]||9500|| ||99
|-
|[[:en:Numerical integration]]||26900|| || || ||34
|-
|[[:en:Numerical methods for ordinary differential equations]]||28100|| || || ||11
|-
|[[:en:Nyquist–Shannon sampling theorem]]||48300||[[Կոտելնիկովի թեորեմ]]||13000|| ||34
|-
|[[:en:Octahedron]]||23200||[[Օկտաէդր]]||26500|| ||25
|-
|[[:en:On-Line Encyclopedia of Integer Sequences]]||44000|| || || ||37
|-
|[[:en:One-seventh area triangle]]||3000|| || || ||6
|-
|[[:en:Orbifold]]||74300|| || || ||11
|-
|[[:en:Order theory]]||31600|| || || ||25
|-
|[[:en:Ordinal arithmetic]]||31200|| || || ||9
|-
|[[:en:Ordinal number]]||48900|| || || ||42
|-
|[[:en:Ordinary differential equation]]||44000||[[Սովորական դիֆերենցիալ հավասարումներ]]||5000|| ||44
|-
|[[:en:Ordinary least squares]]||63200|| || || ||10
|-
|[[:en:Nicole Oresme]]||39100||[[Նիկոլայ Օրեսմ]]||8300|| ||47
|-
|[[:en:Orthogonal array]]||20800|| || || ||5
|-
|[[:en:Orthogonal group]]||56400|| || || ||20
|-
|[[:en:Orthogonal matrix]]||36300|| || || ||31
|-
|[[:en:Orthogonality]]||23900||[[Ուղղանկյունություն]]||2400|| ||37
|-
|[[:en:Outer product]]||18200|| || || ||9
|-
|[[:en:P versus NP problem]]||62600|| || || ||42
|-
|[[:en:P-adic number]]||38900|| || || ||28
|-
|[[:en:P-value]]||45400|| || || ||36
|-
|[[:en:Pacific Institute for the Mathematical Sciences]]||6400|| || || ||3
|-
|[[:en:Paul Painlevé]]||25000|| || || ||39
|-
|[[:en:Paraconsistent logic]]||38400|| || || ||16
|-
|[[:en:Paradoxes of set theory]]||17700|| || || ||4
|-
|[[:en:Parallelogram law]]||8900|| || || ||27
|-
|[[:en:Parameter]]||20500|| || || ||40
|-
|[[:en:Pareto distribution]]||45900|| || || ||28
|-
|[[:en:Parity problem (sieve theory)]]||11300|| || || ||1
|-
|[[:en:Parseval's theorem]]||9700|| || || ||14
|-
|[[:en:Partial function]]||15000|| || || ||20
|-
|[[:en:Blaise Pascal]]||52100||[[Բլեզ Պասկալ]]||5400|| ||185
|-
|[[:en:Pascal's theorem]]||17700||[[Պասկալի թեորեմ]]||8100|| ||25
|-
|[[:en:Pathwidth]]||66900|| || || ||6
|-
|[[:en:Pauli matrices]]||43600|| || || ||34
|-
|[[:en:PDIFF]]||5000|| || || ||2
|-
|[[:en:Peano axioms]]||46200|| || || ||37
|-
|[[:en:Karl Pearson]]||55800|| || || ||49
|-
|[[:en:Charles Sanders Peirce]]||140800||[[Չարլզ Սանդերս Պերս]]||7200|| ||72
|-
|[[:en:Pell number]]||28100||[[Պելի թիվ]]||19200|| ||21
|-
|[[:en:Penrose graphical notation]]||8700|| || || ||8
|-
|[[:en:Pentagram]]||36400||[[Հնգագիծ]]||1200||այո||56
|-
|[[:en:Percentage]]||17000||[[Տոկոս]]||2500|| ||98
|-
|[[:en:Perfect group]]||9700|| || || ||7
|-
|[[:en:Perfect number]]||37400||[[Կատարյալ թիվ]]||5000|| ||63
|-
|[[:en:Periodic continued fraction]]||16900|| || || ||6
|-
|[[:en:Periodic travelling wave]]||28400|| || || ||4
|-
|[[:en:Permutation]]||74200|| || || ||63
|-
|[[:en:Permutation pattern]]||32500|| || || ||3
|-
|[[:en:Perturbation theory (quantum mechanics)]]||69000|| || || ||19
|-
|[[:en:Petri net]]||54800|| || || ||27
|-
|[[:en:Ilya Piatetski-Shapiro]]||21200|| || || ||20
|-
|[[:en:Pigeonhole principle]]||29600|| || || ||46
|-
|[[:en:Ping-pong lemma]]||17600|| || || ||8
|-
|[[:en:Pisot–Vijayaraghavan number]]||18000|| || || ||10
|-
|[[:en:Planar graph]]||32000|| || || ||32
|-
|[[:en:Planar separator theorem]]||73800|| || || ||7
|-
|[[:en:Plane (geometry)]]||22400||[[Հարթություն]]||2100|| ||88
|-
|[[:en:Planigon]]||33600|| || || ||1
|-
|[[:en:Plato]]||169000||[[Պլատոն]]||24600|| ||273
|-
|[[:en:Platonic solid]]||54400||[[Կանոնավոր բազմանիստ]]||53600|| ||61
|-
|[[:en:Plücker coordinates]]||28200|| || || ||8
|-
|[[:en:Poincaré conjecture]]||36000|| || || ||46
|-
|[[:en:Henri Poincaré]]||86700||[[Անրի Պուանկարե]]||6400|| ||119
|-
|[[:en:Point groups in four dimensions]]||53700|| || || ||1
|-
|[[:en:Poisson distribution]]||75200||[[Պուասոնի բաշխում]]||2400|| ||50
|-
|[[:en:Poisson manifold]]||39100|| || || ||9
|-
|[[:en:Poisson point process]]||120100|| || || ||21
|-
|[[:en:Poisson process]]|| || || || ||21
|-
|[[:en:Siméon Denis Poisson]]||34400||[[Սիմեոն Պուասոն]]||4400|| ||60
|-
|[[:en:Polarization identity]]||21300|| || || ||11
|-
|[[:en:Polite number]]||16800|| || || ||6
|-
|[[:en:Pólya enumeration theorem]]||15400|| || || ||10
|-
|[[:en:Polyhedron]]||69200||[[Բազմանիստ]]||7200|| ||72
|-
|[[:en:Polylogarithm]]||59500|| || || ||16
|-
|[[:en:Polynomial]]||58800||[[Բազմանդամ]]||5000|| ||84
|-
|[[:en:Polynomial interpolation]]||37300|| || || ||14
|-
|[[:en:Polyomino]]||40700|| || || ||18
|-
|[[:en:Jean-Victor Poncelet]]||15100||[[Ժան Վիկտոր Պոնսելե]]||2400|| ||51
|-
|[[:en:Pons asinorum]]||15700|| || || ||16
|-
|[[:en:Pontryagin class]]||9800|| || || ||9
|-
|[[:en:Post–Turing machine]]||22500|| || || ||6
|-
|[[:en:Post's lattice]]||15400|| || || ||2
|-
|[[:en:PostBQP]]||20000|| || || ||3
|-
|[[:en:Power law]]||59100|| || || ||21
|-
|[[:en:Power of 10]]||14600|| || || ||19
|-
|[[:en:Power series]]||18500||[[Աստիճանային շարք]]||10400|| ||47
|-
|[[:en:Prediction interval]]||20300|| || || ||9
|-
|[[:en:Prenex normal form]]||13200|| || || ||13
|-
|[[:en:Presentation of a group]]||21300|| || || ||14
|-
|[[:en:Prestack]]||21900|| || || ||1
|-
|[[:en:Prime number theorem]]||54300||[[Պարզ թվերի թեորեմ]]||20800|| ||42
|-
|[[:en:Prime signature]]||4200|| || || ||1
|-
|[[:en:Primitive element theorem]]||10300|| || || ||11
|-
|[[:en:Primitive notion]]||6900|| || || ||13
|-
|[[:en:Primitive recursive function]]||39300|| || || ||16
|-
|[[:en:Principal homogeneous space]]||11500|| || || ||3
|-
|[[:en:The Prisoner of Benda]]||21700|| || || ||6
|-
|[[:en:Probability]]||35700||[[Հավանականություն]]||49200|| ||123
|-
|[[:en:Probability density function]]||30400||[[Հավանականության խտություն]]||800|| ||45
|-
|[[:en:Probability distribution]]||46700||[[Հավանականության բաշխում]]||17500|| ||55
|-
|[[:en:Probability interpretations]]||37300|| || || ||6
|-
|[[:en:Probability space]]||24100|| || || ||38
|-
|[[:en:Probability theory]]||25400||[[Հավանականությունների տեսություն]]||14600|| ||87
|-
|[[:en:Product (mathematics)]]||17800||[[Արտադրյալ]]||7200|| ||33
|-
|[[:en:Product rule]]||17800|| || || ||34
|-
|[[:en:Project Euler]]||5700|| || || ||22
|-
|[[:en:Projective geometry]]||39100||[[Պրոյեկտիվ երկրաչափություն]]||5300|| ||40
|-
|[[:en:Projective linear group]]||42400|| || || ||10
|-
|[[:en:Projective module]]||21400|| || || ||12
|-
|[[:en:Projective space]]||35800|| || || ||24
|-
|[[:en:Proof of the Euler product formula for the Riemann zeta function]]||7100|| || || ||4
|-
|[[:en:Proof that 22/7 exceeds π]]||13600|| || || ||13
|-
|[[:en:Proof that π is irrational]]||26200|| || || ||13
|-
|[[:en:Proof theory]]||19900||[[Ապացույցների տեսություն]]||3800|| ||27
|-
|[[:en:Propositional calculus]]||88800||[[Ասույթների տրամաբանություն]]||6900|| ||52
|-
|[[:en:Pseudotriangle]]||19500|| || || ||4
|-
|[[:en:Pullback (differential geometry)]]||12600|| || || ||10
|-
|[[:en:Pure mathematics]]||14900||[[Մաքուր մաթեմատիկա]]||15900|| ||55
|-
|[[:en:Pushforward (differential)]]||10800|| || || ||9
|-
|[[:en:Pythagorean triple]]||83100||[[Պյութագորասի եռյակ]]||23300|| ||55
|-
|[[:en:Q–Q plot]]||20900|| || || ||14
|-
|[[:en:Quadratic equation]]||50100||[[Քառակուսային հավասարում]]||52800|| ||84
|-
|[[:en:Quadratic formula]]||28200||[[Քառակուսային բանաձև]]||33700|| ||19
|-
|[[:en:Quadratic knapsack problem]]||24100|| || || ||1
|-
|[[:en:Quadratic reciprocity]]||83700|| || || ||26
|-
|[[:en:Quadratic sieve]]||27600|| || || ||14
|-
|[[:en:Quadric (algebraic geometry)]]||21100|| || || ||1
|-
|[[:en:Quantum computing]]||96400|| || || ||19
|-
|[[:en:Quantum field theory]]||105500||[[Դաշտի քվանտային տեսություն]]||30100|| ||67
|-
|[[:en:Quantum group]]||30200|| || || ||13
|-
|[[:en:Quartic reciprocity]]||30100|| || || ||3
|-
|[[:en:Quasigroup]]||27700|| || || ||21
|-
|[[:en:Quasiregular polyhedron]]||30900|| || || ||9
|-
|[[:en:Quasisymmetric function]]||14900|| || || ||1
|-
|[[:en:Radius of convergence]]||16300|| || || ||17
|-
|[[:en:Ramanujan's master theorem]]||7000|| || || ||4
|-
|[[:en:Frank Ramsey (mathematician)]]||36900||[[Ֆրենկ Ռեմսի]]||6700|| ||36
|-
|[[:en:Ramsey's theorem]]||56100|| || || ||20
|-
|[[:en:Random binary tree]]||15500|| || || ||4
|-
|[[:en:Random variable]]||39900|| || || ||59
|-
|[[:en:Randomness]]||33900|| || || ||47
|-
|[[:en:Rayleigh distribution]]||15800|| || || ||20
|-
|[[:en:Reaction–diffusion system]]||28500|| || || ||10
|-
|[[:en:Real analysis]]||49300|| || || ||42
|-
|[[:en:Real number]]||43500||[[Իրական թվեր]]||4300|| ||115
|-
|[[:en:Real projective line]]||12000|| || || ||3
|-
|[[:en:Rectified 24-cell honeycomb]]||5600|| || || ||1
|-
|[[:en:Rectified tesseractic honeycomb]]||4500|| || || ||1
|-
|[[:en:Recurrence plot]]||9400|| || || ||3
|-
|[[:en:Recurrence relation]]||25300|| || || ||36
|-
|[[:en:Reform mathematics]]||14200|| || || ||3
|-
|[[:en:Register machine]]||47600|| || || ||12
|-
|[[:en:Regular polyhedron]]||31200|| || || ||26
|-
|[[:en:Regular polytope]]||38600|| || || ||17
|-
|[[:en:Regular tuning]]||42400|| || || ||1
|-
|[[:en:Repeating decimal]]||49000|| || || ||33
|-
|[[:en:Representation (mathematics)]]||10800|| || || ||4
|-
|[[:en:Representation theory]]||55400|| || || ||30
|-
|[[:en:Representation theory of finite groups]]||107900|| || || ||5
|-
|[[:en:Reverse mathematics]]||32800|| || || ||7
|-
|[[:en:Rhombicuboctahedron]]||19500|| || || ||26
|-
|[[:en:Ricci calculus]]||43400|| || || ||3
|-
|[[:en:Ricci flow]]||52900|| || || ||12
|-
|[[:en:Riemann hypothesis]]||121000|| || || ||58
|-
|[[:en:Riemann integral]]||41800||[[Ռիմանի ինտեգրալ]]||13300|| ||39
|-
|[[:en:Riemann sphere]]||21800|| || || ||33
|-
|[[:en:Riemann surface]]||26000||[[Ռիմանյան մակերևույթ]]||2300|| ||37
|-
|[[:en:Riemann zeta function]]||61400||[[Ռիմանի զետա ֆունկցիա]]||6700|| ||53
|-
|[[:en:Riemann–Hurwitz formula]]||6500|| || || ||6
|-
|[[:en:Riemann–Lebesgue lemma]]||6200|| || || ||14
|-
|[[:en:Riemannian geometry]]||13200||[[Ռիմանյան երկրաչափություն]]||4400|| ||39
|-
|[[:en:Riesz–Fischer theorem]]||11000|| || || ||8
|-
|[[:en:Rigidity matroid]]||15900|| || || ||1
|-
|[[:en:Ring (mathematics)]]||97800||[[Օղակ (մաթեմատիկա)]]||3900|| ||67
|-
|[[:en:Ring of symmetric functions]]||26500|| || || ||1
|-
|[[:en:Ring theory]]||24700|| || || ||35
|-
|[[:en:Nicholas Franklin Roberts]]||8000|| || || ||1
|-
|[[:en:Robertson–Seymour theorem]]||19400|| || || ||7
|-
|[[:en:Gary Robinson]]||18400|| || || ||3
|-
|[[:en:Julia Robinson]]||20000|| || || ||28
|-
|[[:en:Rodrigues' rotation formula]]||16700|| || || ||8
|-
|[[:en:Rook polynomial]]||24000|| || || ||5
|-
|[[:en:Rook's graph]]||27200|| || || ||5
|-
|[[:en:Root of unity]]||38400||[[Միավորից n աստիճանի արմատներ]]||7300|| ||31
|-
|[[:en:Root system]]||52800|| || || ||16
|-
|[[:en:Rotation matrix]]||98100|| || || ||22
|-
|[[:en:Rotation of axes]]||12400|| || || ||3
|-
|[[:en:Rough set]]||48900|| || || ||5
|-
|[[:en:Rounding]]||57900|| || || ||40
|-
|[[:en:Row space]]|| || || || ||12
|-
|[[:en:Rubik's Cube]]||80700||[[Ռուբիկի խորանարդ]]||10700|| ||105
|-
|[[:en:Bertrand Russell]]||142400||[[Բերտրան Ռասել]]||23100|| ||171
|-
|[[:en:Russell's paradox]]||28300||[[Ռասելի պարադոքս]]||54900|| ||48
|-
|[[:en:Russo–Dye theorem]]||2500|| || || ||2
|-
|[[:en:Lee Sallows]]||7500|| || || ||2
|-
|[[:en:Paul Sally]]||12400|| || || ||6
|-
|[[:en:Sample maximum and minimum]]||8700|| || || ||2
|-
|[[:en:Sampling (statistics)]]||53000|| || || ||32
|-
|[[:en:Scalar field theory]]||29600|| || || ||7
|-
|[[:en:Schauder basis]]||25200|| || || ||11
|-
|[[:en:Leila Schneps]]||26700|| || || ||8
|-
|[[:en:Schröder's equation]]||11700|| || || ||5
|-
|[[:en:Schrödinger equation]]||71000||[[Շրյոդինգերի հավասարում]]||22700|| ||74
|-
|[[:en:Schuette–Nesbitt formula]]||23100|| || || ||1
|-
|[[:en:Issai Schur]]||28800|| || || ||29
|-
|[[:en:Schwarzian derivative]]||35700|| || || ||5
|-
|[[:en:Scientific notation]]||44900|| || || ||44
|-
|[[:en:Second-order arithmetic]]||28100|| || || ||4
|-
|[[:en:Second-order logic]]||31700|| || || ||15
|-
|[[:en:Secondary measure]]||16300|| || || ||2
|-
|[[:en:Corrado Segre]]||9800||[[Կորրադո Սեգրե]]||8400|| ||19
|-
|[[:en:Seifert fiber space]]||19500|| || || ||8
|-
|[[:en:Seifert–Van Kampen theorem]]||20800|| || || ||14
|-
|[[:en:Zlil Sela]]||16700|| || || ||7
|-
|[[:en:Self-adjoint operator]]||57000|| || || ||13
|-
|[[:en:Semi-implicit Euler method]]||6800|| || || ||5
|-
|[[:en:Semimartingale]]||12200|| || || ||7
|-
|[[:en:Separable space]]||14400|| || || ||23
|-
|[[:en:Separation axiom]]||18700|| || || ||23
|-
|[[:en:Sequent calculus]]||53200|| || || ||14
|-
|[[:en:Series (mathematics)]]||59900|| || || ||79
|-
|[[:en:Jean-Pierre Serre]]||17800|| || || ||42
|-
|[[:en:Set (mathematics)]]||42900||[[Բազմություն]]||47000|| ||104
|-
|[[:en:Set theory]]||44500||[[Բազմությունների տեսություն]]||50700|| ||124
|-
|[[:en:Seven Bridges of Königsberg]]||14100||[[Քյոնիգսբերգի յոթ կամուրջները]]||6600||այո||57
|-
|[[:en:Seven-dimensional cross product]]||33700|| || || ||5
|-
|[[:en:Igor Shafarevich]]||23700|| || || ||29
|-
|[[:en:Sheaf (mathematics)]]||62700|| || || ||27
|-
|[[:en:Shor's algorithm]]||40800|| || || ||29
|-
|[[:en:William James Sidis]]||35300||[[Վիլյամ Ջեյմս Սիդիս]]||3300|| ||44
|-
|[[:en:Signalizer functor]]||12000|| || || ||1
|-
|[[:en:Signature (logic)]]||9100|| || || ||9
|-
|[[:en:Nate Silver]]||121600|| || || ||19
|-
|[[:en:Simplex]]||48700||[[Սիմպլեքս]]||4000|| ||34
|-
|[[:en:Simpson's paradox]]||26400|| || || ||31
|-
|[[:en:Simulated annealing]]||34900|| || || ||24
|-
|[[:en:Sine and cosine]]||47600|| || || ||7
|-
|[[:en:Singular value decomposition]]||83300|| || || ||25
|-
|[[:en:Skew-symmetric graph]]||17500|| || || ||4
|-
|[[:en:Skolem's paradox]]||16900|| || || ||9
|-
|[[:en:Slutsky's theorem]]||4400|| || || ||12
|-
|[[:en:Small cancellation theory]]||32100|| || || ||2
|-
|[[:en:Smith–Minkowski–Siegel mass formula]]||15400|| || || ||2
|-
|[[:en:Smooth function]]||100|| || || ||21
|-
|[[:en:J. Laurie Snell]]||10200|| || || ||5
|-
|[[:en:Snow plow routing problem]]||3000|| || || ||1
|-
|[[:en:Sobolev space]]||35800|| || || ||19
|-
|[[:en:Solovay–Strassen primality test]]||10100|| || || ||12
|-
|[[:en:Solution of the Poincaré conjecture]]|| || || || ||46
|-
|[[:en:Sophomore's dream]]||8600|| || || ||14
|-
|[[:en:Spaces of test functions and distributions]]||99100|| || || ||1
|-
|[[:en:Spacetime]]||197700||[[Տարածաժամանակ]]||15800|| ||92
|-
|[[:en:Spanning tree]]||26100|| || || ||28
|-
|[[:en:Sparse dictionary learning]]||24100|| || || ||2
|-
|[[:en:Sparse matrix]]||25800|| || || ||24
|-
|[[:en:Special relativity]]||137600||[[Հարաբերականության հատուկ տեսություն]]||23900|| ||110
|-
|[[:en:Special unitary group]]||32900|| || || ||18
|-
|[[:en:Spectral sequence]]||51800|| || || ||8
|-
|[[:en:Spectral theorem]]||22500|| || || ||16
|-
|[[:en:Spectral theory]]||32200|| || || ||13
|-
|[[:en:Spectrum of a C*-algebra]]||12000|| || || ||1
|-
|[[:en:Sperner's lemma]]||28100|| || || ||9
|-
|[[:en:Sphere]]||41100|| || || ||109
|-
|[[:en:Sphere eversion]]||11200|| || || ||9
|-
|[[:en:Sphere packing]]||26700|| || || ||14
|-
|[[:en:Spherical coordinate system]]||38100|| || || ||49
|-
|[[:en:Spherical harmonics]]||75500||[[Գնդային ֆունկցիաներ]]||10700|| ||26
|-
|[[:en:Spherical lune]]||5900|| || || ||7
|-
|[[:en:Spin representation]]||34100|| || || ||2
|-
|[[:en:Spinor]]||73100|| || || ||24
|-
|[[:en:Split graph]]||15000|| || || ||7
|-
|[[:en:Split-complex number]]||27600|| || || ||18
|-
|[[:en:Split-quaternion]]||20500|| || || ||6
|-
|[[:en:Square root]]||44400||[[Քառակուսի արմատ]]||9600|| ||94
|-
|[[:en:Square root of 2]]||39600||[[Քառակուսի արմատ երկուսից]]||15400|| ||43
|-
|[[:en:Square triangular number]]||13400|| || || ||19
|-
|[[:en:Stable count distribution]]||27400|| || || ||1
|-
|[[:en:Stable distribution]]||48600|| || || ||9
|-
|[[:en:John R. Stallings]]||31500|| || || ||6
|-
|[[:en:Standard deviation]]||52600|| || || ||75
|-
|[[:en:Standard Model]]||56900||[[Ստանդարտ մոդել]]||35400|| ||80
|-
|[[:en:Standard probability space]]||29100|| || || ||2
|-
|[[:en:Stationary point]]||8200|| || || ||17
|-
|[[:en:Statistical hypothesis testing]]||85100|| || || ||43
|-
|[[:en:Statistics]]||77200||[[Վիճակագրություն]]||10000|| ||185
|-
|[[:en:Steiner chain]]||20900|| || || ||11
|-
|[[:en:Steinmetz solid]]||9600|| || || ||9
|-
|[[:en:Stellation]]||18400|| || || ||15
|-
|[[:en:Stereographic projection]]||42000|| || || ||26
|-
|[[:en:Stericated 5-cubes]]||15500|| || || ||1
|-
|[[:en:Stiefel manifold]]||11900|| || || ||3
|-
|[[:en:Stiefel–Whitney class]]||23200|| || || ||9
|-
|[[:en:Stieltjes constants]]||32300|| || || ||10
|-
|[[:en:Stiff equation]]||25800|| || || ||9
|-
|[[:en:Stirling number]]||22200|| || || ||21
|-
|[[:en:Stochastic]]||28400|| || || ||22
|-
|[[:en:Stochastic dominance]]||16100|| || || ||2
|-
|[[:en:Stochastic geometry models of wireless networks]]||60400|| || || ||1
|-
|[[:en:Stochastic process]]||166000||[[Պատահական պրոցես]]||43200|| ||45
|-
|[[:en:Stoic logic]]||33800|| || || ||2
|-
|[[:en:Sir George Stokes, 1st Baronet]]||48000||[[Ջորջ Գաբրիել Ստոքս]]||2900|| ||53
|-
|[[:en:Stokes' theorem]]||28900|| || || ||5
|-
|[[:en:Stone–Čech compactification]]||20500|| || || ||12
|-
|[[:en:Stone–Weierstrass theorem]]||26500|| || || ||17
|-
|[[:en:Straightedge and compass construction]]||35500|| || || ||37
|-
|[[:en:Streamlines, streaklines, and pathlines]]||13900|| || || ||4
|-
|[[:en:String theory]]||125300||[[Լարերի տեսություն]]||39800|| ||67
|-
|[[:en:Structure (mathematical logic)]]||30100|| || || ||13
|-
|[[:en:Structure theorem for finitely generated modules over a principal ideal domain]]||15500|| || || ||7
|-
|[[:en:Student's t-distribution]]||59000|| || || ||36
|-
|[[:en:Student's t-test]]||43300|| || || ||36
|-
|[[:en:Sturm separation theorem]]||3700|| || || ||1
|-
|[[:en:Sturm–Liouville theory]]||30600|| || || ||17
|-
|[[:en:Sturm's theorem]]||18400|| || || ||12
|-
|[[:en:Subgroup series]]||9400|| || || ||4
|-
|[[:en:Subtraction]]||26800||[[Հանում]]||40800|| ||112
|-
|[[:en:Sudoku]]||39100||[[Սուդոկու]]||4100||այո||93
|-
|[[:en:Sufficient statistic]]||34900|| || || ||14
|-
|[[:en:Sum of squares function]]||8300|| || || ||5
|-
|[[:en:Sums of three cubes]]||34400|| || || ||10
|-
|[[:en:Toshikazu Sunada]]||9200|| || || ||4
|-
|[[:en:Support (measure theory)]]||10800|| || || ||8
|-
|[[:en:Surface (topology)]]||32400||[[Մակերևույթ]]||22700|| ||70
|-
|[[:en:Surface of general type]]||9400|| || || ||2
|-
|[[:en:Surgery theory]]||22500|| || || ||6
|-
|[[:en:Surjective function]]||18700|| || || ||54
|-
|[[:en:Surreal number]]||76400|| || || ||26
|-
|[[:en:Marcia P. Sward]]||8300|| || || ||1
|-
|[[:en:Swinging Atwood's machine]]||23300|| || || ||4
|-
|[[:en:Sylow theorems]]||33200|| || || ||25
|-
|[[:en:Pope Sylvester II]]||27200|| || || ||78
|-
|[[:en:Sylvester matrix]]||6000|| || || ||15
|-
|[[:en:James Joseph Sylvester]]||19400|| || || ||43
|-
|[[:en:Symmetric cone]]||111900|| || || ||2
|-
|[[:en:Symmetric group]]||43200|| || || ||26
|-
|[[:en:Symmetry (geometry)]]||30200|| || || ||7
|-
|[[:en:Symmetry in mathematics]]||22100|| || || ||13
|-
|[[:en:System of linear equations]]||34600||[[Գծային հավասարումների համակարգ]]||8100|| ||74
|-
|[[:en:Systolic geometry]]||26200|| || || ||6
|-
|[[:en:Szemerédi's theorem]]||19800|| || || ||12
|-
|[[:en:T-norm]]||18700|| || || ||3
|-
|[[:en:Tangent bundle]]||16600|| || || ||17
|-
|[[:en:Tangent half-angle substitution]]||16000|| || || ||10
|-
|[[:en:Tangent space]]||19900|| || || ||24
|-
|[[:en:Tangential quadrilateral]]||33700||[[Արտագծյալ քառանկյուն]]||5000|| ||27
|-
|[[:en:Tangram]]||16900||[[Թանգրամ]]||15100|| ||49
|-
|[[:en:Alfred Tarski]]||47600||[[Ալֆրեդ Տարսկի]]||3000|| ||50
|-
|[[:en:Tarski's undefinability theorem]]||13700|| || || ||9
|-
|[[:en:Taxicab geometry]]||10800|| || || ||24
|-
|[[:en:Taylor's theorem]]||50500|| || || ||33
|-
|[[:en:Tesseract]]||24700|| || || ||34
|-
|[[:en:Tetrahedron]]||70500||[[Քառանիստ]]||21600||այո||75
|-
|[[:en:Tetration]]||53400|| || || ||27
|-
|[[:en:Theorem]]||34400||[[Թեորեմ]]||3000|| ||94
|-
|[[:en:Theoretical computer science]]||43200|| || || ||39
|-
|[[:en:Theory of relativity]]||30500||[[Հարաբերականության տեսություն]]||15200|| ||124
|-
|[[:en:Theta function]]||36400|| || || ||19
|-
|[[:en:Three subgroups lemma]]||2600|| || || ||2
|-
|[[:en:Tikhonov regularization]]||24100|| || || ||11
|-
|[[:en:Time complexity]]||44700|| || || ||23
|-
|[[:en:Timeline of mathematics]]||61600|| || || ||11
|-
|[[:en:Topological geometry]]||30700|| || || ||1
|-
|[[:en:Topological space]]||28700|| || || ||54
|-
|[[:en:Topology]]||38300||[[Տոպոլոգիա]]||3800|| ||119
|-
|[[:en:Torsion (algebra)]]||11600|| || || ||11
|-
|[[:en:Torsion tensor]]||22300|| || || ||12
|-
|[[:en:Torsion-free abelian group]]||2800|| || || ||1
|-
|[[:en:Torus]]||35100||[[Տոր (մակերևույթ)]]||5600|| ||68
|-
|[[:en:Total derivative]]||15500|| || || ||17
|-
|[[:en:Total order]]||19700|| || || ||27
|-
|[[:en:Train track map]]||23300|| || || ||1
|-
|[[:en:Transcendental number]]||39100||[[Տրանսցենդենտ թվեր]]||1600|| ||65
|-
|[[:en:Translation of axes]]||9400|| || || ||1
|-
|[[:en:Travelling salesman problem]]||87100|| || || ||39
|-
|[[:en:Tree decomposition]]||12700|| || || ||10
|-
|[[:en:Treewidth]]||39600|| || || ||7
|-
|[[:en:Trémaux tree]]||17400|| || || ||4
|-
|[[:en:Triangle inequality]]||32500||[[Եռանկյան անհավասարություն]]||6300|| ||41
|-
|[[:en:Triangulated category]]||37300|| || || ||5
|-
|[[:en:Tricolorability]]||5400|| || || ||7
|-
|[[:en:Trigonometric functions]]||66600||[[Եռանկյունաչափական ֆունկցիաներ]]||65000|| ||80
|-
|[[:en:Trigonometric integral]]||16500|| || || ||13
|-
|[[:en:Trigonometric substitution]]||15400|| || || ||14
|-
|[[:en:Trigonometry]]||50800||[[Եռանկյունաչափություն]]||55900|| ||143
|-
|[[:en:Trisectrix of Maclaurin]]||4500|| || || ||10
|-
|[[:en:Truncated 24-cell honeycomb]]||5900|| || || ||1
|-
|[[:en:Tsirelson space]]||13100|| || || ||1
|-
|[[:en:Edward Tufte]]||32100|| || || ||14
|-
|[[:en:John Tukey]]||25300|| || || ||31
|-
|[[:en:Turán graph]]||10000|| || || ||11
|-
|[[:en:Turing degree]]||18300|| || || ||8
|-
|[[:en:Turing machine]]||72100||[[Թյուրինգի մեքենա]]||5800|| ||68
|-
|[[:en:Turing reduction]]||12100|| || || ||7
|-
|[[:en:Turing's proof]]||42400|| || || ||2
|-
|[[:en:Tutte polynomial]]||39200|| || || ||6
|-
|[[:en:Two-body Dirac equations]]||49700|| || || ||1
|-
|[[:en:Two-body problem in general relativity]]||47800|| || || ||12
|-
|[[:en:Two-dimensional Euclidean space]]||15600||[[Երկչափ տարածություն]]||7100|| ||46
|-
|[[:en:Type (model theory)]]||13800|| || || ||7
|-
|[[:en:Type I and type II errors]]||33100|| || || ||24
|-
|[[:en:Karen Uhlenbeck]]||25900|| || || ||48
|-
|[[:en:Ultrafilter]]||19500|| || || ||14
|-
|[[:en:Umbral calculus]]||10300|| || || ||9
|-
|[[:en:Uniform 4-polytope]]||134300|| || || ||5
|-
|[[:en:Uniform 5-polytope]]||78200|| || || ||1
|-
|[[:en:Uniform continuity]]||25900|| || || ||33
|-
|[[:en:Uniform polyhedron]]||66500|| || || ||16
|-
|[[:en:Uniform polytope]]||54600|| || || ||3
|-
|[[:en:Uniform space]]||26200|| || || ||12
|-
|[[:en:Unitary matrix]]||9000|| || || ||33
|-
|[[:en:Universal enveloping algebra]]||53100|| || || ||12
|-
|[[:en:Valuation (algebra)]]||18400|| || || ||13
|-
|[[:en:Van Kampen diagram]]||22700|| || || ||1
|-
|[[:en:Petr Vaníček]]||12600|| || || ||3
|-
|[[:en:Variance]]||55300||[[Դիսպերսիա (վիճակագրություն)]]||16300|| ||63
|-
|[[:en:Vector bundle]]||30200|| || || ||23
|-
|[[:en:Vector calculus]]||21600||[[Վեկտորական հաշիվ]]||14200|| ||55
|-
|[[:en:Vector logic]]||20700|| || || ||3
|-
|[[:en:Vector projection]]||12800|| || || ||10
|-
|[[:en:Venn diagram]]||30300||[[Վեննի դիագրամ]]||6700|| ||54
|-
|[[:en:Verdier duality]]||8000|| || || ||1
|-
|[[:en:Veronese surface]]||5100|| || || ||10
|-
|[[:en:Versine]]||54800|| || || ||19
|-
|[[:en:Vertex cover]]||20600|| || || ||12
|-
|[[:en:Vietoris–Rips complex]]||11400|| || || ||4
|-
|[[:en:Karen Vogtmann]]||25900|| || || ||13
|-
|[[:en:Volume of an n-ball]]||28200|| || || ||8
|-
|[[:en:Von Kármán swirling flow]]||17900|| || || ||1
|-
|[[:en:Von Mises distribution]]||15200|| || || ||5
|-
|[[:en:Von Neumann algebra]]||42300|| || || ||12
|-
|[[:en:Von Neumann universal constructor]]||26500|| || || ||4
|-
|[[:en:Robert Wald]]||13200|| || || ||11
|-
|[[:en:Hubert Stanley Wall]]||7100|| || || ||5
|-
|[[:en:Wallenius' noncentral hypergeometric distribution]]||15200|| || || ||2
|-
|[[:en:Watts–Strogatz model]]||10700|| || || ||8
|-
|[[:en:Wave]]||53700||[[Ալիքներ]]||15300|| ||114
|-
|[[:en:Wavelength]]||35700||[[Ալիքի երկարություն]]||4800|| ||97
|-
|[[:en:Wavelet]]||50600|| || || ||29
|-
|[[:en:Weak derivative]]||6600|| || || ||15
|-
|[[:en:Weierstrass elliptic function]]||24900|| || || ||14
|-
|[[:en:Weierstrass transform]]||15600|| || || ||4
|-
|[[:en:Karl Weierstrass]]||14600||[[Կառլ Վայերշտրաս]]||4800|| ||72
|-
|[[:en:Weighted correlation network analysis]]||27900|| || || ||3
|-
|[[:en:André Weil]]||31700|| || || ||41
|-
|[[:en:Well-covered graph]]||25900|| || || ||2
|-
|[[:en:Well-order]]||11400|| || || ||28
|-
|[[:en:Hermann Weyl]]||37200||[[Հերման Վեյլ]]||3500|| ||71
|-
|[[:en:Whitehead product]]||7000|| || || ||1
|-
|[[:en:Whitehead torsion]]||11700|| || || ||1
|-
|[[:en:Whitehead's algorithm]]||26800|| || || ||1
|-
|[[:en:William Allen Whitworth]]||5600|| || || ||1
|-
|[[:en:Whitney embedding theorem]]||12500|| || || ||7
|-
|[[:en:Norbert Wiener]]||38600||[[Նորբերտ Վիներ]]||11600|| ||71
|-
|[[:en:Wigner quasiprobability distribution]]||36200|| || || ||10
|-
|[[:en:Wigner's theorem]]||29600|| || || ||10
|-
|[[:en:Winding number]]||15100|| || || ||17
|-
|[[:en:Wirtinger derivatives]]||31800|| || || ||5
|-
|[[:en:Stephen Wolfram]]||31700|| || || ||41
|-
|[[:en:Word problem for groups]]||28300|| || || ||4
|-
|[[:en:Word-representable graph]]||30000|| || || ||1
|-
|[[:en:Christopher Wren]]||63700||[[Քրիստոֆեր Ռեն]]||2800|| ||74
|-
|[[:en:Xkcd]]||57700||[[Xkcd]]||6400|| ||41
|-
|[[:en:Yang–Mills theory]]||24100|| || || ||20
|-
|[[:en:Young–Fibonacci lattice]]||8100|| || || ||2
|-
|[[:en:Yuktibhāṣā]]||20300|| || || ||7
|-
|[[:en:Z function]]||7800|| || || ||5
|-
|[[:en:Z-transform]]||35500|| || || ||29
|-
|[[:en:Z* theorem]]||4700|| || || ||1
|-
|[[:en:Zeno's paradoxes]]||39600|| || || ||47
|-
|[[:en:Zermelo set theory]]||14000|| || || ||10
|-
|[[:en:Zero to the power of zero]]||31400|| || || ||15
|-
|[[:en:Zipf's law]]||33900|| || || ||37
|-
|[[:en:Zonohedron]]||24100||[[Զոնոնիստ]]||11100|| ||14
|-
|[[:en:Ε-quadratic form]]||11900|| || || ||1
|-
|[[:en:Μ operator]]||32300|| || || ||6
|}</text>
      <sha1>cne6ioauk7155orji6ke4bqc7pu3wvg</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Վիքինախագիծ:Մաթեմատիկա/Հոդվածներ Անգլերեն Վիքիպեդիայից/Գ կարգավիճակի</title>
    <ns>102</ns>
    <id>1009880</id>
    <revision>
      <id>8486210</id>
      <parentid>8485311</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T18:32:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ԱշբոտՏՆՂ</username>
        <id>48669</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>թարմացում</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="171319" xml:space="preserve">
== [[:en:Category:C-Class mathematics articles]] == 
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
!Անգլերեն հոդված!!en չափ!!Հայերեն հոդված!!hy չափ!!Անաղբյուր (hy)!!մլ N
|-
|[[:en:*-algebra]]||11200|| || || ||12
|-
|[[:en:♯P-completeness of 01-permanent]]||25100|| || || ||1
|-
|[[:en:0]]||64300||[[0 (թիվ)]]||11600|| ||156
|-
|[[:en:1 + 2 + 3 + 4 + ⋯]]||32900|| || || ||27
|-
|[[:en:1-planar graph]]||23700|| || || ||6
|-
|[[:en:2]]||14900||[[2 (թիվ)]]||2800||այո||179
|-
|[[:en:2 + 2 = 5]]||23000|| || || ||24
|-
|[[:en:2.5D (visual perception)]]||9000|| || || ||1
|-
|[[:en:3]]||31200||[[3 (թիվ)]]||2200|| ||171
|-
|[[:en:3-manifold]]||45700|| || || ||11
|-
|[[:en:3-sphere]]||28100|| || || ||14
|-
|[[:en:3D rotation group]]||68700|| || || ||13
|-
|[[:en:4]]||78300||[[Չորս]]||2200||այո||167
|-
|[[:en:5]]||65500||[[Հինգ]]||1600||այո||161
|-
|[[:en:5-cell]]||31600|| || || ||18
|-
|[[:en:6]]||54300||[[Վեց]]||2400||այո||156
|-
|[[:en:7]]||20100||[[Յոթ]]||10200|| ||164
|-
|[[:en:8]]||63500||[[Ութ]]||1600||այո||153
|-
|[[:en:9]]||25800||[[Ինը]]||2500||այո||154
|-
|[[:en:10]]||19100||[[Տասը]]||4100||այո||151
|-
|[[:en:68–95–99.7 rule]]||18600|| || || ||17
|-
|[[:en:100 prisoners problem]]||24600|| || || ||7
|-
|[[:en:120-cell]]||20100|| || || ||17
|-
|[[:en:1000 (number)]]||106200||[[1000 (թիվ)]]||1800||այո||108
|-
|[[:en:Angle]]||50800||[[Անկյուն]]||64300|| ||133
|-
|[[:en:Aanderaa–Karp–Rosenberg conjecture]]||26400|| || || ||4
|-
|[[:en:Scott Aaronson]]||17000||[[Սքոթ Աարոնսոն]]||12900|| ||13
|-
|[[:en:Abc conjecture]]||40800|| || || ||26
|-
|[[:en:Abdus Salam School of Mathematical Sciences]]||16600|| || || ||2
|-
|[[:en:Abel elliptic functions]]||10300|| || || ||2
|-
|[[:en:Abel Prize]]||28800||[[Աբելի մրցանակ]]||18500|| ||69
|-
|[[:en:Abel–Ruffini theorem]]||28200|| || || ||22
|-
|[[:en:Niels Henrik Abel]]||28700||[[Նիլս Հենրիկ Աբել]]||35100|| ||94
|-
|[[:en:Abelian sandpile model]]||32700|| || || ||5
|-
|[[:en:Absolute continuity]]||17900|| || || ||19
|-
|[[:en:Absolute Galois group]]||6400|| || || ||11
|-
|[[:en:Abstract differential equation]]||10200|| || || ||1
|-
|[[:en:Abstract polytope]]||35200|| || || ||7
|-
|[[:en:Abstract rewriting system]]||14300|| || || ||4
|-
|[[:en:Abstract simplicial complex]]||14500|| || || ||2
|-
|[[:en:Abstraction]]||38200||[[Աբստրակցիա]]||18800|| ||78
|-
|[[:en:Abu Kamil]]||18600|| || || ||21
|-
|[[:en:Abundant number]]||7900|| || || ||43
|-
|[[:en:ACC0]]||9100|| || || ||4
|-
|[[:en:Acceleration]]||21600||[[Արագացում]]||46400|| ||131
|-
|[[:en:Accessible category]]||7900|| || || ||3
|-
|[[:en:Accuracy and precision]]||20900|| || || ||43
|-
|[[:en:Actuarial present value]]||7900|| || || ||1
|-
|[[:en:Acute and obtuse triangles]]||12900|| || || ||9
|-
|[[:en:Additive process]]||14000|| || || ||2
|-
|[[:en:Adequality]]||16900|| || || ||2
|-
|[[:en:Adian–Rabin theorem]]||8400|| || || ||1
|-
|[[:en:Adjacency matrix]]||18900|| || || ||32
|-
|[[:en:Adjoint representation]]||20900|| || || ||10
|-
|[[:en:ADMB]]||14500|| || || ||2
|-
|[[:en:Adomian decomposition method]]||22200|| || || ||3
|-
|[[:en:Adventures Among the Toroids]]||7400|| || || ||1
|-
|[[:en:Tatyana Afanasyeva]]||9800||[[Տատյանա Աֆանասևա]]||7300|| ||28
|-
|[[:en:Affine arithmetic]]||17600|| || || ||6
|-
|[[:en:Affine curvature]]||16700|| || || ||3
|-
|[[:en:Affine geometry]]||20000|| || || ||35
|-
|[[:en:African Women in Mathematics Association]]||7600|| || || ||2
|-
|[[:en:Aggregated indices randomization method]]||8700|| || || ||1
|-
|[[:en:Ahlfors theory]]||7800|| || || ||1
|-
|[[:en:Lars Ahlfors]]||10400|| || || ||42
|-
|[[:en:Aitken's delta-squared process]]||11100|| || || ||4
|-
|[[:en:Akaike information criterion]]||43400|| || || ||15
|-
|[[:en:AKS primality test]]||20600|| || || ||20
|-
|[[:en:Albertson conjecture]]||9100|| || || ||3
|-
|[[:en:Grace Alele-Williams]]||26300|| || || ||16
|-
|[[:en:Aleph number]]||15900|| || || ||30
|-
|[[:en:Algebra over a field]]||22000|| || || ||28
|-
|[[:en:Algebraic combinatorics]]||13400|| || || ||8
|-
|[[:en:Algebraic equation]]||14400||[[Հանրահաշվական հավասարում]]||1300|| ||36
|-
|[[:en:Algebraic function field]]||7300|| || || ||4
|-
|[[:en:Algebraic normal form]]||8100|| || || ||7
|-
|[[:en:Algebraic number]]||12600||[[Հանրահաշվական թիվ]]||1000|| ||62
|-
|[[:en:Algebraic operation]]||11800|| || || ||10
|-
|[[:en:Algebraically closed field]]||12600|| || || ||21
|-
|[[:en:Algorithm]]||113400||[[Ալգորիթմ]]||32100|| ||134
|-
|[[:en:Algorithmic Combinatorics on Partial Words]]||5000|| || || ||1
|-
|[[:en:Alhazen's problem]]||7800|| || || ||7
|-
|[[:en:Alignments of random points]]||8700|| || || ||3
|-
|[[:en:Almost all]]||25400|| || || ||10
|-
|[[:en:Almost complex manifold]]||16300|| || || ||10
|-
|[[:en:Almost periodic function]]||16200|| || || ||10
|-
|[[:en:Almost surely]]||10200|| || || ||16
|-
|[[:en:Franz Alt (mathematician)]]||17000|| || || ||9
|-
|[[:en:Altitude (triangle)]]||21800||[[Եռանկյան բարձրություն]]||10400||այո||31
|-
|[[:en:American Mathematical Society]]||18700|| || || ||29
|-
|[[:en:Amicable numbers]]||17800|| || || ||47
|-
|[[:en:Analysis of Boolean functions]]||29400|| || || ||1
|-
|[[:en:Analysis of variance]]||54700||[[Դիսպերս վերլուծություն]]||5900|| ||47
|-
|[[:en:Analytic Combinatorics]]||6800|| || || ||1
|-
|[[:en:Analytic function]]||15000||[[Անալիտիկ ֆունկցիա]]||4600|| ||37
|-
|[[:en:Analytic function of a matrix]]||12400|| || || ||12
|-
|[[:en:Analytic hierarchy process]]||52400|| || || ||19
|-
|[[:en:Analytic network process]]||11600|| || || ||3
|-
|[[:en:Analytic space]]||7200|| || || ||4
|-
|[[:en:The Ancient Tradition of Geometric Problems]]||7300|| || || ||1
|-
|[[:en:Anderson acceleration]]||17700|| || || ||2
|-
|[[:en:Anderson–Darling test]]||14900|| || || ||11
|-
|[[:en:Andreu Mas-Colell]]||17400|| || || ||10
|-
|[[:en:Angle trisection]]||26400||[[Անկյան եռատում]]||1500|| ||33
|-
|[[:en:Angles between flats]]||18900|| || || ||1
|-
|[[:en:Angular resolution (graph drawing)]]||14800|| || || ||3
|-
|[[:en:Anisohedral tiling]]||6100|| || || ||3
|-
|[[:en:Annals of Mathematics]]||7300|| || || ||17
|-
|[[:en:Ant on a rubber rope]]||15200|| || || ||4
|-
|[[:en:Antichain]]||7900|| || || ||16
|-
|[[:en:Antichamber]]||20600|| || || ||10
|-
|[[:en:Apollonius of Perga]]||78200||[[Ապոլլոնիոս Պերգացի]]||1800|| ||68
|-
|[[:en:Appell series]]||15800|| || || ||2
|-
|[[:en:Appell's equation of motion]]||9400|| || || ||4
|-
|[[:en:Approximation]]||12500||[[Ապրոքսիմացիա]]||24900|| ||44
|-
|[[:en:Approximation error]]||5400|| || || ||23
|-
|[[:en:Approximations of π]]||77200|| || || ||9
|-
|[[:en:Archimedean group]]||9900|| || || ||2
|-
|[[:en:Archimedean property]]||16200||[[Արքիմեդի աքսիոմ]]||14000|| ||39
|-
|[[:en:Archimedean solid]]||26100|| || || ||36
|-
|[[:en:Archimedean spiral]]||13300|| || || ||43
|-
|[[:en:Archimedes Palimpsest]]||31000|| || || ||25
|-
|[[:en:Archimedes's cattle problem]]||16600|| || || ||15
|-
|[[:en:Area]]||45100||[[Մակերես]]||9700||այո||162
|-
|[[:en:Area of a circle]]||37500|| || || ||14
|-
|[[:en:Argument (complex analysis)]]||12700|| || || ||21
|-
|[[:en:Aristotelian realist philosophy of mathematics]]||13400|| || || ||1
|-
|[[:en:Arithmetic]]||39600||[[Թվաբանություն]]||136300|| ||163
|-
|[[:en:Arithmetic billiards]]||8000|| || || ||1
|-
|[[:en:Arithmetic dynamics]]||14800|| || || ||3
|-
|[[:en:Arithmetic mean]]||13700||[[Միջին թվաբանական]]||13600|| ||62
|-
|[[:en:Arithmetic–geometric mean]]||15900|| || || ||22
|-
|[[:en:Arithmetico–geometric sequence]]||8200|| || || ||6
|-
|[[:en:Arithmologia]]||6300|| || || ||1
|-
|[[:en:Arithmometer]]||29800|| || || ||21
|-
|[[:en:Arity]]||12900|| || || ||33
|-
|[[:en:Arnold tongue]]||21800|| || || ||4
|-
|[[:en:Arnoldi iteration]]||14100|| || || ||3
|-
|[[:en:Aronszajn tree]]||7300|| || || ||5
|-
|[[:en:Arrangement of hyperplanes]]||12900|| || || ||3
|-
|[[:en:Ars Magna (Cardano book)]]||7100|| || || ||14
|-
|[[:en:Art Gallery Theorems and Algorithms]]||5400|| || || ||1
|-
|[[:en:Artin group]]|| || || || ||4
|-
|[[:en:Artin reciprocity law]]||15400|| || || ||6
|-
|[[:en:Artin–Hasse exponential]]||7000|| || || ||3
|-
|[[:en:Artin–Tits group]]||20400|| || || ||4
|-
|[[:en:Artin–Verdier duality]]||5400|| || || ||2
|-
|[[:en:Emil Artin]]||45800||[[Էմիլ Արթին]]||5200|| ||36
|-
|[[:en:Aryabhata]]||43500|| || || ||89
|-
|[[:en:Ascending chain condition on principal ideals]]||6600|| || || ||2
|-
|[[:en:Attia Ashour]]||7100|| || || ||1
|-
|[[:en:Association scheme]]||18000|| || || ||2
|-
|[[:en:Associative property]]||25900||[[Զուգորդականություն]]||1000|| ||66
|-
|[[:en:Asymmetric numeral systems]]||29200|| || || ||7
|-
|[[:en:Asymptote]]||29400||[[Ասիմպտոտ]]||1700|| ||58
|-
|[[:en:Asymptotic analysis]]||17100|| || || ||16
|-
|[[:en:Asymptotic distribution]]||4800|| || || ||4
|-
|[[:en:Atan2]]||31500|| || || ||12
|-
|[[:en:Atomic model (mathematical logic)]]||2700|| || || ||2
|-
|[[:en:Attractor]]||34000|| || || ||26
|-
|[[:en:Augmented matrix]]||5500|| || || ||19
|-
|[[:en:Automatic differentiation]]||28300|| || || ||11
|-
|[[:en:Automatically Tuned Linear Algebra Software]]||9200|| || || ||4
|-
|[[:en:Automorphic form]]||12600|| || || ||10
|-
|[[:en:Auxiliary normed space]]||26600|| || || ||1
|-
|[[:en:Auxiliary particle filter]]||9100|| || || ||1
|-
|[[:en:Average]]||26700|| || || ||45
|-
|[[:en:Tamara Awerbuch-Friedlander]]||16100|| || || ||12
|-
|[[:en:Ax–Kochen theorem]]||7100|| || || ||2
|-
|[[:en:Axiom]]||35400||[[Աքսիոմ]]||3100|| ||109
|-
|[[:en:Axiom of determinacy]]||11200|| || || ||8
|-
|[[:en:Axiom of infinity]]||10400|| || || ||21
|-
|[[:en:Axiom of reducibility]]||39300|| || || ||1
|-
|[[:en:Axiomatic system]]||13800|| || || ||21
|-
|[[:en:Azimuth]]||14800||[[Ազիմուտ]]||7500|| ||75
|-
|[[:en:Back-of-the-envelope calculation]]||11400|| || || ||7
|-
|[[:en:Ann E. Bailie]]||12400|| || || ||1
|-
|[[:en:Baillie–PSW primality test]]||19000|| || || ||4
|-
|[[:en:Walter Lewis Baily, Jr.]]||6600|| || || ||4
|-
|[[:en:Baire set]]||9100|| || || ||4
|-
|[[:en:Alan Baker (mathematician)]]||7300|| || || ||39
|-
|[[:en:Baker's theorem]]||21100|| || || ||7
|-
|[[:en:Bakhshali manuscript]]||21500|| || || ||20
|-
|[[:en:Jennifer Balakrishnan]]||15000|| || || ||4
|-
|[[:en:Balanced hypergraph]]||10000|| || || ||1
|-
|[[:en:Balanced ternary]]||36300|| || || ||10
|-
|[[:en:Ball (mathematics)]]||11800||[[Գունդ]]||10000|| ||44
|-
|[[:en:Hans Werner Ballmann]]||3700||[[Վերներ Բալման]]||5000|| ||5
|-
|[[:en:Banach algebra]]||16000|| || || ||17
|-
|[[:en:The Banach–Tarski Paradox (book)]]||8700|| || || ||1
|-
|[[:en:Stefan Banach]]||22500||[[Ստեֆան Բանախ]]||13700|| ||75
|-
|[[:en:Mahmoud Reza Banki]]||22600|| || || ||1
|-
|[[:en:John Banzhaf]]||27400|| || || ||4
|-
|[[:en:Barabási–Albert model]]||21400|| || || ||11
|-
|[[:en:Barbier's theorem]]||5400||[[Բարբիեի թեորեմ]]||7400|| ||14
|-
|[[:en:Charlotte Barnum]]||8600|| || || ||7
|-
|[[:en:Barrett reduction]]||8900|| || || ||5
|-
|[[:en:Isaac Barrow]]||22600|| || || ||50
|-
|[[:en:Thomas Bartholin]]||10600|| || || ||27
|-
|[[:en:Base change theorems]]||26200|| || || ||1
|-
|[[:en:Base36]]||4700|| || || ||1
|-
|[[:en:Isabella Bashmakova]]||10400||[[Իզաբելլա Բաշմակովա]]||11200|| ||16
|-
|[[:en:Basic Number Theory]]||19100|| || || ||1
|-
|[[:en:Basis (linear algebra)]]||35000|| || || ||48
|-
|[[:en:Bateman–Horn conjecture]]||7100|| || || ||3
|-
|[[:en:Baum–Welch algorithm]]||27500|| || || ||10
|-
|[[:en:Bayes estimator]]||22300|| || || ||8
|-
|[[:en:Bayesian inference]]||64200|| || || ||31
|-
|[[:en:Bayesian linear regression]]||18500|| || || ||4
|-
|[[:en:Bayesian network]]||51700||[[Բայեսյան ցանց]]||4100|| ||30
|-
|[[:en:Bayesian probability]]||32300|| || || ||27
|-
|[[:en:Beatty sequence]]||13000|| || || ||9
|-
|[[:en:Beckman–Quarles theorem]]||9500|| || || ||2
|-
|[[:en:Behrens–Fisher problem]]||19000|| || || ||4
|-
|[[:en:Alexander Beilinson]]||10800|| || || ||16
|-
|[[:en:Belinfante–Rosenfeld stress–energy tensor]]||10700|| || || ||1
|-
|[[:en:Prakash Belkale]]||5600|| || || ||2
|-
|[[:en:Bell triangle]]||9900|| || || ||6
|-
|[[:en:Eric Temple Bell]]||17800|| || || ||26
|-
|[[:en:Giusto Bellavitis]]||6000|| || || ||14
|-
|[[:en:Bellman equation]]||27100|| || || ||11
|-
|[[:en:Richard E. Bellman]]||16200|| || || ||27
|-
|[[:en:Georgia Benkart]]||19700|| || || ||11
|-
|[[:en:Bent function]]||23500|| || || ||3
|-
|[[:en:Lothar Berg]]||6500|| || || ||5
|-
|[[:en:Berge equilibrium]]||11300|| || || ||1
|-
|[[:en:Bergman's diamond lemma]]||15400|| || || ||1
|-
|[[:en:Berlekamp–Welch algorithm]]||6500|| || || ||3
|-
|[[:en:Bernoulli polynomials of the second kind]]||8500|| || || ||1
|-
|[[:en:Daniel Bernoulli]]||18100||[[Դանիել Բեռնուլի]]||10400|| ||81
|-
|[[:en:Jacob Bernoulli]]||19300||[[Յակոբ Բեռնուլի]]||13000|| ||76
|-
|[[:en:Dorothy Lewis Bernstein]]||8200|| || || ||8
|-
|[[:en:Joseph Bernstein]]||5700|| || || ||12
|-
|[[:en:Lipman Bers]]||22200|| || || ||14
|-
|[[:en:Andrea Bertozzi]]||13700|| || || ||7
|-
|[[:en:Bertrand paradox (probability)]]||16000||[[Բերտրանի պարադոքս]]||13900|| ||22
|-
|[[:en:Best worst method]]||1600|| || || ||1
|-
|[[:en:Beta rectangular distribution]]||7200|| || || ||2
|-
|[[:en:Beta skeleton]]||16100|| || || ||3
|-
|[[:en:Betti number]]||15800|| || || ||13
|-
|[[:en:Károly Bezdek]]||17300|| || || ||4
|-
|[[:en:Bézout domain]]||9300|| || || ||9
|-
|[[:en:Bézout's theorem]]||19700|| || || ||18
|-
|[[:en:Manjul Bhargava]]||24300|| || || ||36
|-
|[[:en:Bhāskara II]]||30000|| || || ||56
|-
|[[:en:Bianchi classification]]||48000|| || || ||5
|-
|[[:en:Biarc]]||10000|| || || ||3
|-
|[[:en:Bias of an estimator]]||33000|| || || ||12
|-
|[[:en:Biased graph]]||10400|| || || ||1
|-
|[[:en:Bicircular matroid]]||6900|| || || ||1
|-
|[[:en:Bicomplex number]]||11000|| || || ||13
|-
|[[:en:Bidomain model]]||24500|| || || ||3
|-
|[[:en:Michel Bierlaire]]||22500|| || || ||2
|-
|[[:en:Giuseppina Masotti Biggiogero]]||12000|| || || ||3
|-
|[[:en:Biham–Middleton–Levine traffic model]]||14800|| || || ||5
|-
|[[:en:Biharmonic map]]||15300|| || || ||1
|-
|[[:en:Bijection]]||18500||[[Փոխմիարժեք համապատասխանություն]]||1400|| ||55
|-
|[[:en:Heinz Billing]]||11900|| || || ||10
|-
|[[:en:Bimetric gravity]]||24900|| || || ||4
|-
|[[:en:Binomial coefficient]]||67700|| || || ||48
|-
|[[:en:Binomial theorem]]||34900||[[Նյուտոնի երկանդամ]]||7100|| ||72
|-
|[[:en:Biordered set]]||12700|| || || ||1
|-
|[[:en:Biorthogonal nearly coiflet basis]]||7600|| || || ||1
|-
|[[:en:Jean-Baptiste Biot]]||18100||[[Ժան Բատիստ Բիո]]||4100|| ||63
|-
|[[:en:Bipartite dimension]]||14600|| || || ||8
|-
|[[:en:Bipolar orientation]]||15100|| || || ||2
|-
|[[:en:Biracks and biquandles]]||4500|| || || ||1
|-
|[[:en:Birational geometry]]||20100|| || || ||12
|-
|[[:en:Birch and Swinnerton-Dyer conjecture]]||19700|| || || ||22
|-
|[[:en:Joan Birman]]||18200|| || || ||15
|-
|[[:en:Birth process]]||7700|| || || ||1
|-
|[[:en:Bitwise operation]]||31400|| || || ||28
|-
|[[:en:Gertrude Blanch]]||14400|| || || ||13
|-
|[[:en:Blanuša snarks]]||4400|| || || ||4
|-
|[[:en:Blaschke–Lebesgue theorem]]||10400|| || || ||4
|-
|[[:en:Blind deconvolution]]||10100|| || || ||4
|-
|[[:en:Block graph]]||8400|| || || ||5
|-
|[[:en:Blossom algorithm]]||17100|| || || ||7
|-
|[[:en:Blow-up lemma]]||18100|| || || ||1
|-
|[[:en:Blowing up]]||22200|| || || ||9
|-
|[[:en:Maxime Bôcher]]||7900|| || || ||13
|-
|[[:en:Fedor Bogomolov]]||8100|| || || ||8
|-
|[[:en:Georg Bohlmann]]||7800|| || || ||6
|-
|[[:en:Béla Bollobás]]||16000|| || || ||15
|-
|[[:en:Boltzmann distribution]]||19200|| || || ||26
|-
|[[:en:Oskar Bolza]]||13100|| || || ||12
|-
|[[:en:Bernard Bolzano]]||38500||[[Բեռնարդ Բոլցանո]]||21600|| ||56
|-
|[[:en:Boolean network]]||24300|| || || ||6
|-
|[[:en:Boolean satisfiability problem]]||52600|| || || ||24
|-
|[[:en:Bootstrapping (statistics)]]||55800|| || || ||21
|-
|[[:en:Richard Borcherds]]||9400|| || || ||31
|-
|[[:en:Borel functional calculus]]||9800|| || || ||2
|-
|[[:en:Borel measure]]||8700|| || || ||11
|-
|[[:en:Borel set]]||12600|| || || ||16
|-
|[[:en:Borel–de Siebenthal theory]]||23500|| || || ||1
|-
|[[:en:Borel–Weil–Bott theorem]]||13500|| || || ||2
|-
|[[:en:Émile Borel]]||13400|| || || ||56
|-
|[[:en:Bornological space]]||26200|| || || ||4
|-
|[[:en:Borsuk–Ulam theorem]]||13000|| || || ||19
|-
|[[:en:Liouba Bortniker]]||6100|| || || ||2
|-
|[[:en:Borůvka's algorithm]]||11000|| || || ||17
|-
|[[:en:Raoul Bott]]||14200||[[Ռաուլ Բոտ]]||4400|| ||25
|-
|[[:en:Boundary value problem]]||9100|| || || ||21
|-
|[[:en:Bounding volume]]||14700|| || || ||8
|-
|[[:en:Brian Bowditch]]||17800|| || || ||6
|-
|[[:en:Box plot]]||19800|| || || ||28
|-
|[[:en:George E. P. Box]]||10900|| || || ||19
|-
|[[:en:Boy or Girl paradox]]||31200|| || || ||11
|-
|[[:en:Peter Braam]]||16900|| || || ||1
|-
|[[:en:Brachistochrone curve]]||37100|| || || ||34
|-
|[[:en:Braess's paradox]]||23400|| || || ||24
|-
|[[:en:Brahmagupta]]||45300||[[Բրահմագուպտա]]||35900|| ||105
|-
|[[:en:Braid theory]]||200|| || || ||12
|-
|[[:en:Joseph Brain (academic)]]||10600|| || || ||2
|-
|[[:en:Brascamp–Lieb inequality]]||8400|| || || ||1
|-
|[[:en:Thomas Brattle]]||16100|| || || ||1
|-
|[[:en:Joel Lee Brenner]]||18400|| || || ||4
|-
|[[:en:Henry Briggs (mathematician)]]||12700|| || || ||35
|-
|[[:en:Henri Brocard]]||14000|| || || ||21
|-
|[[:en:Bronshtein and Semendyayev]]||104900|| || || ||5
|-
|[[:en:Robert W. Brooks]]||4100|| || || ||5
|-
|[[:en:L. E. J. Brouwer]]||18500|| || || ||37
|-
|[[:en:Brownian excursion]]||12200|| || || ||3
|-
|[[:en:Broyden–Fletcher–Goldfarb–Shanno algorithm]]||16900|| || || ||8
|-
|[[:en:Bruun Rule]]||24700|| || || ||2
|-
|[[:en:Robert Bryant (mathematician)]]||16500|| || || ||6
|-
|[[:en:Johannes Buchmann]]||12000|| || || ||6
|-
|[[:en:Building (mathematics)]]||25200|| || || ||5
|-
|[[:en:Bunyakovsky conjecture]]||12100|| || || ||11
|-
|[[:en:Burali-Forti paradox]]||6500|| || || ||18
|-
|[[:en:Bures metric]]||13200|| || || ||1
|-
|[[:en:Dan Burghelea]]||16800|| || || ||1
|-
|[[:en:Burnside problem]]||15800|| || || ||12
|-
|[[:en:Busemann function]]||92300|| || || ||3
|-
|[[:en:Abu al-Wafa' Buzjani]]||12700|| || || ||48
|-
|[[:en:Luis Caffarelli]]||7700|| || || ||19
|-
|[[:en:Russel E. Caflisch]]||5200|| || || ||4
|-
|[[:en:Calculator input methods]]||29300|| || || ||2
|-
|[[:en:Calculus]]||71700|| || || ||105
|-
|[[:en:Erika Tatiana Camacho]]||8400|| || || ||4
|-
|[[:en:Jessie Forbes Cameron]]||7000|| || || ||5
|-
|[[:en:Campanus of Novara]]||8600|| || || ||18
|-
|[[:en:Maria Antònia Canals]]||11300|| || || ||7
|-
|[[:en:Canonical bundle]]||12200|| || || ||5
|-
|[[:en:Canonical form]]||19000|| || || ||17
|-
|[[:en:Canonical Huffman code]]||9200|| || || ||5
|-
|[[:en:Canonical normal form]]||25300|| || || ||12
|-
|[[:en:Cantellated 5-cubes]]||8900|| || || ||1
|-
|[[:en:Cantellated 5-orthoplexes]]||5600|| || || ||1
|-
|[[:en:Cantellated 7-orthoplexes]]||7900|| || || ||1
|-
|[[:en:Cantic 5-cube]]||4100|| || || ||1
|-
|[[:en:Cantor space]]||5300|| || || ||7
|-
|[[:en:Cantor's isomorphism theorem]]||14600|| || || ||1
|-
|[[:en:Capelli's identity]]||36400|| || || ||5
|-
|[[:en:Olivia Caramello]]||9900|| || || ||2
|-
|[[:en:Caratheodory-π solution]]||4800|| || || ||1
|-
|[[:en:Gerolamo Cardano]]||41600||[[Ջերոլամո Կարդանո]]||3100|| ||73
|-
|[[:en:Cardinality]]||21800||[[Բազմության հզորություն]]||2400|| ||54
|-
|[[:en:Cardioid]]||25400||[[Սրտարդ]]||1100|| ||43
|-
|[[:en:Carl B. Allendoerfer Award]]||8300|| || || ||2
|-
|[[:en:Torsten Carleman]]||17700|| || || ||14
|-
|[[:en:Carlson symmetric form]]||13800|| || || ||2
|-
|[[:en:Carmichael function]]||18500|| || || ||15
|-
|[[:en:Carmichael number]]||25100|| || || ||24
|-
|[[:en:Carmichael's totient function conjecture]]||8000|| || || ||4
|-
|[[:en:Lazare Carnot]]||27100||[[Լազար Նիկոլա Կառնո]]||3400|| ||58
|-
|[[:en:Lewis Carroll]]||79900||[[Լուիս Քերոլ]]||10800|| ||145
|-
|[[:en:Carrying capacity]]||35800|| || || ||34
|-
|[[:en:Cartan–Ambrose–Hicks theorem]]||7700|| || || ||2
|-
|[[:en:Cartan–Hadamard conjecture]]||6700|| || || ||1
|-
|[[:en:Anna Cartan]]||4800|| || || ||3
|-
|[[:en:Élie Cartan]]||28200||[[Էլի Ժոզեֆ Կարտան]]||2900|| ||42
|-
|[[:en:Henri Cartan]]||32400||[[Անրի Պոլ Կարտան]]||2000|| ||41
|-
|[[:en:Cartesian closed category]]||17200|| || || ||9
|-
|[[:en:Cartesian product]]||20400|| || || ||67
|-
|[[:en:Cartogram]]||40900|| || || ||22
|-
|[[:en:Mary Cartwright]]||13700|| || || ||32
|-
|[[:en:Case–control study]]||15900|| || || ||20
|-
|[[:en:Giovanni Domenico Cassini]]||23400|| || || ||72
|-
|[[:en:Carlos Castillo-Chavez]]||24400|| || || ||5
|-
|[[:en:Catastrophe theory]]||19400|| || || ||20
|-
|[[:en:Catastrophic cancellation]]||11500|| || || ||3
|-
|[[:en:Categorical logic]]||8000|| || || ||4
|-
|[[:en:Caterpillar tree]]||9700|| || || ||6
|-
|[[:en:Cauchy–Binet formula]]||18100|| || || ||14
|-
|[[:en:Cauchy–Euler equation]]||9000|| || || ||19
|-
|[[:en:Cauchy–Kovalevskaya theorem]]||100|| || || ||10
|-
|[[:en:Cauchy–Riemann equations]]||31000|| || || ||33
|-
|[[:en:Cauchy's integral theorem]]||10100|| || || ||26
|-
|[[:en:Catherine Cavagnaro]]||9100|| || || ||1
|-
|[[:en:Cavalieri's principle]]||12000|| || || ||23
|-
|[[:en:Cayley's theorem]]||13000|| || || ||21
|-
|[[:en:CC system]]||6000|| || || ||1
|-
|[[:en:Ceiling effect (statistics)]]||16800|| || || ||7
|-
|[[:en:Celestial mechanics]]||17100||[[Երկնային մեխանիկա]]||11400|| ||58
|-
|[[:en:Cellular algebra]]||15800|| || || ||1
|-
|[[:en:Center for Undergraduate Research in Mathematics]]||7900|| || || ||1
|-
|[[:en:Centroid]]||25600|| || || ||29
|-
|[[:en:Cereceda's conjecture]]||10200|| || || ||1
|-
|[[:en:Ceyuan haijing]]||31400|| || || ||2
|-
|[[:en:Chain complex]]||13600|| || || ||18
|-
|[[:en:Chain rule]]||35700||[[Բարդ ֆունկցիայի դիֆերենցում]]||8800|| ||41
|-
|[[:en:Chaitin's constant]]||17100|| || || ||13
|-
|[[:en:Subrahmanyan Chandrasekhar]]||57500||[[Սուբռահմանյան Չանդրասեկհար]]||4300|| ||84
|-
|[[:en:Sun-Yung Alice Chang]]||11900|| || || ||16
|-
|[[:en:Change of variables]]||11500|| || || ||16
|-
|[[:en:Chaotic mixing]]||24600|| || || ||3
|-
|[[:en:Sydney Chapman (mathematician)]]||16200|| || || ||27
|-
|[[:en:William Chapple (surveyor)]]||7600|| || || ||2
|-
|[[:en:Character theory]]||24300|| || || ||14
|-
|[[:en:Characteristic class]]||10200|| || || ||11
|-
|[[:en:Characteristic equation (calculus)]]||13400|| || || ||9
|-
|[[:en:Characterization (mathematics)]]||6100|| || || ||6
|-
|[[:en:Chases and Escapes]]||8100|| || || ||1
|-
|[[:en:Chasles' theorem (kinematics)]]||8600|| || || ||5
|-
|[[:en:Chebyshev center]]||8700|| || || ||1
|-
|[[:en:Cheeger constant (graph theory)]]||6000|| || || ||4
|-
|[[:en:Eugenia Cheng]]||17100|| || || ||7
|-
|[[:en:Chennai Mathematical Institute]]||23100|| || || ||9
|-
|[[:en:Chi-squared distribution]]||41000|| || || ||39
|-
|[[:en:Chi-squared test]]||21200|| || || ||38
|-
|[[:en:Chinese mathematics]]||62900||[[Մաթեմատիկան Հին Չինաստանում]]||11300|| ||16
|-
|[[:en:Chinese numerals]]||63600|| || || ||32
|-
|[[:en:Chinese remainder theorem]]||42500||[[Մնացորդների մասին չինական թեորեմ]]||29600|| ||41
|-
|[[:en:Chirp]]||14100|| || || ||14
|-
|[[:en:Chirp Z-transform]]||10700|| || || ||6
|-
|[[:en:Chirplet transform]]||10200|| || || ||4
|-
|[[:en:Choi's theorem on completely positive maps]]||7800|| || || ||2
|-
|[[:en:Cholesky decomposition]]||46200|| || || ||20
|-
|[[:en:Zu Chongzhi]]||13400|| || || ||34
|-
|[[:en:Gustav S. Christensen]]||32600|| || || ||2
|-
|[[:en:Christofides algorithm]]||9800|| || || ||16
|-
|[[:en:Igor Chueshov]]||9000|| || || ||4
|-
|[[:en:Chung Kai-lai]]||9400|| || || ||6
|-
|[[:en:Church–Turing thesis]]||57100|| || || ||35
|-
|[[:en:Alonzo Church]]||21700||[[Ալոնզո Չըրչ]]||19600|| ||50
|-
|[[:en:Chvátal–Sankoff constants]]||13000|| || || ||1
|-
|[[:en:Circle]]||42600||[[Շրջանագիծ]]||22000|| ||151
|-
|[[:en:Circle graph]]||14000|| || || ||5
|-
|[[:en:Circle Limit III]]||9900|| || || ||4
|-
|[[:en:Circle packing]]||10600|| || || ||8
|-
|[[:en:Circle packing theorem]]||30100|| || || ||4
|-
|[[:en:Circuit complexity]]||20400|| || || ||6
|-
|[[:en:Circulant matrix]]||14800|| || || ||12
|-
|[[:en:Circular layout]]||15400|| || || ||3
|-
|[[:en:Circumscription (logic)]]||20200|| || || ||1
|-
|[[:en:Alexis Clairaut]]||16800|| || || ||51
|-
|[[:en:James A. Clarkson]]||9900|| || || ||4
|-
|[[:en:Class field theory]]||16400|| || || ||21
|-
|[[:en:Classical group]]||48800|| || || ||9
|-
|[[:en:Classical mechanics]]||47300||[[Դասական մեխանիկա]]||9400||այո||117
|-
|[[:en:Christopher Clavius]]||16500|| || || ||40
|-
|[[:en:Clenshaw–Curtis quadrature]]||24400|| || || ||3
|-
|[[:en:Clifford analysis]]||22300|| || || ||1
|-
|[[:en:William Kingdon Clifford]]||36200|| || || ||38
|-
|[[:en:Clifford's theorem on special divisors]]||6000|| || || ||1
|-
|[[:en:Clique (graph theory)]]||20300|| || || ||22
|-
|[[:en:Clique cover]]||8100|| || || ||9
|-
|[[:en:Clock angle problem]]||5300|| || || ||9
|-
|[[:en:Clopen set]]||5500|| || || ||16
|-
|[[:en:Closed graph theorem]]||9200|| || || ||18
|-
|[[:en:Closed-form expression]]||13100|| || || ||15
|-
|[[:en:Closure (mathematics)]]||12500|| || || ||30
|-
|[[:en:Closure (topology)]]||25600|| || || ||24
|-
|[[:en:Closure operator]]||17200|| || || ||6
|-
|[[:en:CLs method (particle physics)]]||15800|| || || ||1
|-
|[[:en:Cluster algebra]]||13600|| || || ||3
|-
|[[:en:Coalgebra]]||20600|| || || ||10
|-
|[[:en:Coastline paradox]]||16100||[[Ջրափնյա գծի պարադոքս]]||1700|| ||25
|-
|[[:en:Anne Cobbe]]||8300|| || || ||5
|-
|[[:en:Cobham's theorem]]||17600|| || || ||2
|-
|[[:en:Cobordism]]||34100|| || || ||14
|-
|[[:en:Cocoloring]]||3700|| || || ||3
|-
|[[:en:Code of the Quipu]]||6000|| || || ||1
|-
|[[:en:Coding theory]]||27700|| || || ||31
|-
|[[:en:Coefficient of variation]]||28500|| || || ||30
|-
|[[:en:Coffman–Graham algorithm]]||14200|| || || ||2
|-
|[[:en:Paul Cohen]]||13600|| || || ||37
|-
|[[:en:Coherent states in mathematical physics]]||34800|| || || ||1
|-
|[[:en:Coherent topology]]||9000|| || || ||3
|-
|[[:en:Cohomology]]||44100|| || || ||16
|-
|[[:en:Michiel Coignet]]||12200|| || || ||8
|-
|[[:en:Caroline Colijn]]||8200|| || || ||3
|-
|[[:en:Collineation]]||14300|| || || ||5
|-
|[[:en:Edward Collingwood]]||7000|| || || ||8
|-
|[[:en:Coralie Colmez]]||8400|| || || ||5
|-
|[[:en:Color-coding]]||13800|| || || ||3
|-
|[[:en:Combinatorial optimization]]||18700|| || || ||15
|-
|[[:en:Combinatorics on words]]||19700|| || || ||3
|-
|[[:en:Commitment scheme]]||46500|| || || ||10
|-
|[[:en:Common logarithm]]||14700||[[Տասնորդական լոգարիթմներ]]||10200|| ||33
|-
|[[:en:Communication theory]]||34400|| || || ||22
|-
|[[:en:Commutative diagram]]||8900|| || || ||24
|-
|[[:en:Commutator subspace]]||14500|| || || ||1
|-
|[[:en:Compact group]]||30300|| || || ||9
|-
|[[:en:Compact operator]]||16500|| || || ||18
|-
|[[:en:Comparability]]||5200|| || || ||2
|-
|[[:en:Comparison of electoral systems]]||107700|| || || ||2
|-
|[[:en:The Compendious Book on Calculation by Completion and Balancing]]||16100|| || || ||23
|-
|[[:en:Complement graph]]||9500|| || || ||24
|-
|[[:en:Complementary sequences]]||9500|| || || ||2
|-
|[[:en:Complete category]]||5500|| || || ||7
|-
|[[:en:Complete homogeneous symmetric polynomial]]||13800|| || || ||1
|-
|[[:en:Complete metric space]]||17700||[[Լրիվ մետրիկական տարածություն]]||1500|| ||29
|-
|[[:en:Complete topological vector space]]||93100|| || || ||1
|-
|[[:en:Completeness (logic)]]||6500||[[Լրիվություն]]||3300|| ||12
|-
|[[:en:Completeness of the real numbers]]||10200|| || || ||14
|-
|[[:en:Completing the square]]||15400|| || || ||28
|-
|[[:en:Complex analysis]]||18000|| || || ||60
|-
|[[:en:Complex differential form]]||8300|| || || ||5
|-
|[[:en:Complex number]]||103500||[[Կոմպլեքս թիվ]]||11600|| ||133
|-
|[[:en:Complex polytope]]||157400|| || || ||4
|-
|[[:en:Complex projective space]]||26200|| || || ||4
|-
|[[:en:Complexities: Women in Mathematics]]||7300|| || || ||2
|-
|[[:en:Complexity and Real Computation]]||6600|| || || ||1
|-
|[[:en:Complexity class]]||75000|| || || ||24
|-
|[[:en:Composition algebra]]||10400|| || || ||8
|-
|[[:en:Compositional data]]||12400|| || || ||3
|-
|[[:en:Compound of three octahedra]]||10500|| || || ||4
|-
|[[:en:Compressed sensing]]||46800|| || || ||11
|-
|[[:en:Computable topology]]||20200|| || || ||1
|-
|[[:en:Computational complexity]]||20100|| || || ||15
|-
|[[:en:Computational science]]||33200|| || || ||27
|-
|[[:en:Computing the permanent]]||28500|| || || ||1
|-
|[[:en:Concave function]]||8100|| || || ||26
|-
|[[:en:Concyclic points]]||10600|| || || ||14
|-
|[[:en:Conditional expectation]]||29300|| || || ||18
|-
|[[:en:Conditional probability]]||34200|| || || ||36
|-
|[[:en:Conditioning (probability)]]||36100|| || || ||1
|-
|[[:en:Cone (category theory)]]||6400|| || || ||4
|-
|[[:en:Confidence interval]]||34400||[[Վստահության միջակայք]]||14800|| ||44
|-
|[[:en:Configuration (geometry)]]||15200|| || || ||6
|-
|[[:en:Conformal geometric algebra]]||26300|| || || ||2
|-
|[[:en:Conformal group]]||8500|| || || ||5
|-
|[[:en:Confounding]]||31000|| || || ||20
|-
|[[:en:Congruence (geometry)]]||17500|| || || ||57
|-
|[[:en:Congruum]]||8100|| || || ||3
|-
|[[:en:Conic section]]||70500||[[Կոնական հատույթ]]||2800|| ||78
|-
|[[:en:Conjugate gradient method]]||40100|| || || ||14
|-
|[[:en:Connected dominating set]]||9900|| || || ||2
|-
|[[:en:Connected Mathematics]]||17300|| || || ||2
|-
|[[:en:Connection (vector bundle)]]||46000|| || || ||6
|-
|[[:en:Connection form]]||27200|| || || ||5
|-
|[[:en:Connectivity (graph theory)]]||17200|| || || ||4
|-
|[[:en:Alain Connes]]||8100|| || || ||35
|-
|[[:en:Conservation form]]||3000|| || || ||1
|-
|[[:en:Conservation law]]||18700||[[Պահպանման օրենքներ]]||8400|| ||52
|-
|[[:en:Conservative force]]||11200|| || || ||38
|-
|[[:en:Conservative vector field]]||23000||[[Պոտենցիալ դաշտ]]||2400|| ||16
|-
|[[:en:Constant (mathematics)]]||8100|| || || ||59
|-
|[[:en:Constraint satisfaction problem]]||20800|| || || ||14
|-
|[[:en:Construction of the real numbers]]||28100|| || || ||10
|-
|[[:en:Constructions in hyperbolic geometry]]||13800|| || || ||1
|-
|[[:en:Constructivism (philosophy of mathematics)]]||19400||[[Կոնստրուկտիվ մաթեմատիկա]]||4000|| ||21
|-
|[[:en:Container method]]||23100|| || || ||1
|-
|[[:en:Continued fraction]]||68200||[[Շղթայական կոտորակ]]||3000|| ||42
|-
|[[:en:Continuous Bernoulli distribution]]||6400|| || || ||2
|-
|[[:en:Continuous linear operator]]||27600|| || || ||8
|-
|[[:en:Continuous-time Markov chain]]||24000|| || || ||7
|-
|[[:en:Contorsion tensor]]||9800|| || || ||1
|-
|[[:en:Contour integration]]||45900|| || || ||11
|-
|[[:en:Contourlet]]||14800|| || || ||1
|-
|[[:en:Contraction (operator theory)]]||17600|| || || ||1
|-
|[[:en:Contraharmonic mean]]||9900|| || || ||1
|-
|[[:en:Contraposition]]||18900|| || || ||24
|-
|[[:en:Contributions of Leonhard Euler to mathematics]]||17600|| || || ||2
|-
|[[:en:Control chart]]||30400|| || || ||21
|-
|[[:en:Convection–diffusion equation]]||24900|| || || ||15
|-
|[[:en:Convergent series]]||11200|| || || ||25
|-
|[[:en:Converse relation]]||11700|| || || ||13
|-
|[[:en:Convex analysis]]||16700|| || || ||12
|-
|[[:en:Convex cap]]||9200|| || || ||1
|-
|[[:en:Convex conjugate]]||16400|| || || ||8
|-
|[[:en:Convex function]]||33900|| || || ||37
|-
|[[:en:Convex hull algorithms]]||16500|| || || ||8
|-
|[[:en:Convex optimization]]||27100|| || || ||12
|-
|[[:en:Convex polytope]]||20800|| || || ||13
|-
|[[:en:Convex Polytopes]]||8200|| || || ||1
|-
|[[:en:Convex set]]||24900||[[Ուռուցիկ բազմություն]]||7500|| ||44
|-
|[[:en:Convexity (algebraic geometry)]]||8800|| || || ||1
|-
|[[:en:Convolution]]||60900|| || || ||41
|-
|[[:en:Conway chained arrow notation]]||15600|| || || ||13
|-
|[[:en:Conway criterion]]||7000|| || || ||4
|-
|[[:en:Stephen Cook]]||15000||[[Սթիվեն Արթուր Կուկ]]||7400|| ||33
|-
|[[:en:Cooley–Tukey FFT algorithm]]||37100|| || || ||7
|-
|[[:en:Coordinate system]]||18900||[[Կոորդինատային համակարգ]]||39400|| ||91
|-
|[[:en:Coprime integers]]||15000||[[Փոխադարձ պարզ թվեր]]||900|| ||55
|-
|[[:en:Coproduct]]||11900|| || || ||15
|-
|[[:en:Correlation (projective geometry)]]||5200|| || || ||2
|-
|[[:en:Coset]]||27500|| || || ||26
|-
|[[:en:Cotangent complex]]||23000|| || || ||1
|-
|[[:en:Countable set]]||28400|| || || ||53
|-
|[[:en:Covariance]]||27900|| || || ||40
|-
|[[:en:Covariance mapping]]||100|| || || ||23
|-
|[[:en:Covariant formulation of classical electromagnetism]]||24300|| || || ||9
|-
|[[:en:Cox's theorem]]||13200|| || || ||7
|-
|[[:en:Harold Scott MacDonald Coxeter]]||14800||[[Հարոլդ Քոքսեթեր]]||15500|| ||26
|-
|[[:en:Cramer's rule]]||28800||[[Կրամերի մեթոդ]]||7100|| ||41
|-
|[[:en:Crank–Nicolson method]]||21400|| || || ||9
|-
|[[:en:Criss-cross algorithm]]||24400|| || || ||2
|-
|[[:en:Critical mathematics pedagogy]]||22500|| || || ||1
|-
|[[:en:Critical point (mathematics)]]||20000|| || || ||23
|-
|[[:en:Nancy Crooker]]||12500|| || || ||2
|-
|[[:en:Cross-correlation]]||27900|| || || ||19
|-
|[[:en:Cross-ratio]]||26200||[[Կրկնակի հարաբերություն]]||2100|| ||25
|-
|[[:en:Cross-validation (statistics)]]||41400|| || || ||25
|-
|[[:en:Crossing number inequality]]||10900|| || || ||4
|-
|[[:en:Cryptography]]||92000||[[Գաղտնագրություն]]||13800||այո||103
|-
|[[:en:Crystal system]]||29700|| || || ||39
|-
|[[:en:Cube]]||17100||[[Խորանարդ]]||2000|| ||101
|-
|[[:en:Cube root]]||13300||[[Խորանարդ աստիճանի արմատ]]||6000|| ||47
|-
|[[:en:Cubic crystal system]]||52200||[[Խորանարդային համակարգ]]||1600|| ||42
|-
|[[:en:Cubic field]]||15700|| || || ||2
|-
|[[:en:Cubic function]]||12000||[[Խորանարդ ֆունկցիա]]||3900|| ||33
|-
|[[:en:Cubic Hermite spline]]||17400|| || || ||10
|-
|[[:en:Cuboctahedron]]||20300|| || || ||28
|-
|[[:en:Marc Culler]]||6300|| || || ||4
|-
|[[:en:Cumulant]]||43300|| || || ||16
|-
|[[:en:Cumulative distribution function]]||24600|| || || ||39
|-
|[[:en:Susan Jane Cunningham]]||8500|| || || ||7
|-
|[[:en:Curry–Howard correspondence]]||58100|| || || ||14
|-
|[[:en:Curry's paradox]]||23600|| || || ||16
|-
|[[:en:Currying]]||31100|| || || ||16
|-
|[[:en:Curse of dimensionality]]||30600|| || || ||14
|-
|[[:en:Carina Curto]]||12200|| || || ||2
|-
|[[:en:Curvature]]||43700|| || || ||44
|-
|[[:en:Curvature of Riemannian manifolds]]||12300|| || || ||4
|-
|[[:en:Curve]]||25400||[[Կոր]]||7500|| ||74
|-
|[[:en:Curve fitting]]||18100|| || || ||23
|-
|[[:en:Curvilinear coordinates]]||53500|| || || ||16
|-
|[[:en:CW complex]]||23700|| || || ||16
|-
|[[:en:Cycle basis]]||25700|| || || ||3
|-
|[[:en:Cycle index]]||26800|| || || ||6
|-
|[[:en:Cyclic number]]||15600|| || || ||19
|-
|[[:en:Cyclic order]]||53800|| || || ||7
|-
|[[:en:Cyclic quadrilateral]]||30300||[[Ներգծյալ քառանկյուն]]||10300|| ||36
|-
|[[:en:Cycloid]]||25000|| || || ||48
|-
|[[:en:Cyclotomic polynomial]]||27300|| || || ||15
|-
|[[:en:Cylinder]]||22400||[[Գլան]]||4900|| ||96
|-
|[[:en:Cylindrical coordinate system]]||17400|| || || ||35
|-
|[[:en:D-module]]||17300|| || || ||4
|-
|[[:en:Damping]]||17400||[[Մարող տատանումներ]]||6100|| ||28
|-
|[[:en:Germinal Pierre Dandelin]]||2300|| || || ||17
|-
|[[:en:Data and information visualization]]||75100||[[Տվյալների վիզուալիզացիա]]||14900|| ||32
|-
|[[:en:Data model]]||42000|| || || ||24
|-
|[[:en:Data structure]]||13800|| || || ||74
|-
|[[:en:Data-driven control system]]||16200|| || || ||1
|-
|[[:en:Davenport–Schinzel sequence]]||13400|| || || ||4
|-
|[[:en:Clive Selwyn Davis]]||9000|| || || ||1
|-
|[[:en:De Branges's theorem]]||16400|| || || ||12
|-
|[[:en:De Bruijn sequence]]||31600|| || || ||13
|-
|[[:en:De Bruijn's theorem]]||8200|| || || ||2
|-
|[[:en:De Moivre–Laplace theorem]]||11800|| || || ||11
|-
|[[:en:De Moivre's formula]]||12800||[[Մուավրի բանաձև]]||15100|| ||45
|-
|[[:en:De Morgan's laws]]||20100||[[Դե Մորգանի բանաձևեր]]||3300|| ||47
|-
|[[:en:De Rham cohomology]]||19100|| || || ||14
|-
|[[:en:Decidability (logic)]]||16300|| || || ||16
|-
|[[:en:Decimal separator]]||53100|| || || ||34
|-
|[[:en:Decision EXpert]]||9300|| || || ||1
|-
|[[:en:Decision theory]]||28900||[[Որոշումների տեսություն]]||39000|| ||41
|-
|[[:en:Dedekind cut]]||12300|| || || ||29
|-
|[[:en:Dedekind domain]]||23900|| || || ||18
|-
|[[:en:Dedekind eta function]]||16700|| || || ||13
|-
|[[:en:Dedekind number]]||14100|| || || ||7
|-
|[[:en:Dedekind zeta function]]||11400|| || || ||14
|-
|[[:en:Dedekind-infinite set]]||12300|| || || ||6
|-
|[[:en:Dedekind–Hasse norm]]||2500|| || || ||2
|-
|[[:en:Richard Dedekind]]||15700||[[Ռիխարդ Դեդեկինդ]]||1700|| ||67
|-
|[[:en:Definable real number]]||10700|| || || ||4
|-
|[[:en:Definite matrix]]||47000|| || || ||5
|-
|[[:en:Definition]]||31300||[[Սահմանում]]||5700|| ||86
|-
|[[:en:Definitions of mathematics]]||16100|| || || ||1
|-
|[[:en:Degeneracy (graph theory)]]||29000|| || || ||7
|-
|[[:en:Degree (angle)]]||15000||[[Աստիճան (երկրաչափություն)]]||8200|| ||75
|-
|[[:en:Degrees of freedom (statistics)]]||30100|| || || ||25
|-
|[[:en:Italo Jose Dejter]]||40700|| || || ||4
|-
|[[:en:Del]]||18000||[[Նաբլա օպերատոր]]||13200|| ||38
|-
|[[:en:Delaunay triangulation]]||28400|| || || ||25
|-
|[[:en:Pierre Deligne]]||21300|| || || ||36
|-
|[[:en:Jean-Pierre Demailly]]||13300|| || || ||5
|-
|[[:en:Density estimation]]||12500|| || || ||4
|-
|[[:en:Density matrix]]||34600||[[Խառը վիճակ]]||8800|| ||27
|-
|[[:en:Depth-first search]]||19700||[[Փնտրում դեպի խորություն]]||3300||այո||42
|-
|[[:en:Derangement]]||27800|| || || ||22
|-
|[[:en:Derived set (mathematics)]]||8900|| || || ||9
|-
|[[:en:Derrick's theorem]]||7400|| || || ||2
|-
|[[:en:Desargues's theorem]]||15900|| || || ||27
|-
|[[:en:René Descartes]]||119500||[[Ռենե Դեկարտ]]||41700|| ||226
|-
|[[:en:Descendant tree (group theory)]]||48900|| || || ||1
|-
|[[:en:Descriptive complexity theory]]||18400|| || || ||4
|-
|[[:en:Descriptive set theory]]||10000|| || || ||13
|-
|[[:en:Design of experiments]]||41200|| || || ||24
|-
|[[:en:Determinacy]]||29700|| || || ||8
|-
|[[:en:Deterministic rendezvous problem]]||9400|| || || ||1
|-
|[[:en:Developable roller]]||7500|| || || ||1
|-
|[[:en:Jean Dieudonné]]||12400||[[Ժան Դյոդոնե]]||3000|| ||29
|-
|[[:en:Diffeology]]||17800|| || || ||3
|-
|[[:en:Diffeomorphism]]||25600|| || || ||22
|-
|[[:en:Difference quotient]]||21100|| || || ||9
|-
|[[:en:Differentiable curve]]||22500|| || || ||9
|-
|[[:en:Differentiable vector–valued functions from Euclidean space]]||21100|| || || ||1
|-
|[[:en:Differential (infinitesimal)]]||100|| || || ||6
|-
|[[:en:Differential algebra]]||9800|| || || ||12
|-
|[[:en:Differential entropy]]||22500|| || || ||8
|-
|[[:en:Differential form]]||67500|| || || ||22
|-
|[[:en:Differential forms on a Riemann surface]]||79600|| || || ||1
|-
|[[:en:Differential operator]]||16200|| || || ||24
|-
|[[:en:Diffiety]]||25900|| || || ||2
|-
|[[:en:Thomas Digges]]||11100|| || || ||22
|-
|[[:en:Dihedral angle]]||18400||[[Երկնիստ անկյուն]]||5600|| ||34
|-
|[[:en:Dihedral group]]||27200|| || || ||29
|-
|[[:en:Dijkstra's algorithm]]||47900||[[Դեքստրայի ալգորիթմ]]||3600||այո||51
|-
|[[:en:Dimension (vector space)]]||9300|| || || ||27
|-
|[[:en:Diophantine approximation]]||30000|| || || ||20
|-
|[[:en:Dirac measure]]||5700|| || || ||13
|-
|[[:en:Direct product]]||16600|| || || ||16
|-
|[[:en:Direct product of groups]]||26200|| || || ||8
|-
|[[:en:Directed graph]]||15700|| || || ||29
|-
|[[:en:Directional-change intrinsic time]]||5700|| || || ||1
|-
|[[:en:Dirichlet character]]||49300|| || || ||17
|-
|[[:en:Dirichlet L-function]]||10400|| || || ||17
|-
|[[:en:Dirichlet problem]]||13600|| || || ||14
|-
|[[:en:Dirichlet process]]||33900|| || || ||3
|-
|[[:en:Dirichlet series]]||25100|| || || ||25
|-
|[[:en:Peter Gustav Lejeune Dirichlet]]||30400||[[Պետեր Գուստավ Լըժյոն Դիրիխլե]]||2400|| ||62
|-
|[[:en:Dirichlet's unit theorem]]||13400|| || || ||13
|-
|[[:en:Discrete choice]]||45100|| || || ||7
|-
|[[:en:Discrete element method]]||23100|| || || ||9
|-
|[[:en:Discrete geometry]]||15600|| || || ||22
|-
|[[:en:Discrete group]]||6600|| || || ||13
|-
|[[:en:Discrete logarithm]]||14800|| || || ||24
|-
|[[:en:Discrete measure]]||4000||[[Դիսկրետ չափ]]||3000|| ||4
|-
|[[:en:Discrete-time Markov chain]]||24300|| || || ||1
|-
|[[:en:Discriminant]]||34400||[[Դիսկրիմինանտ]]||1000|| ||44
|-
|[[:en:Disjoint sets]]||9600|| || || ||40
|-
|[[:en:Disquisitiones Arithmeticae]]||9600|| || || ||22
|-
|[[:en:Distance]]||25700||[[Հեռավորություն (երկրաչափություն)]]||43000|| ||104
|-
|[[:en:Distance from a point to a line]]||15500|| || || ||15
|-
|[[:en:Distance geometry]]||19400|| || || ||6
|-
|[[:en:Distinguishing coloring]]||11400|| || || ||2
|-
|[[:en:Distributed constraint optimization]]||30300|| || || ||2
|-
|[[:en:Distribution (differential geometry)]]||24200|| || || ||4
|-
|[[:en:Distributive property]]||19800||[[Բաշխականություն]]||1300|| ||56
|-
|[[:en:Divergence]]||31500||[[Տարամիտություն]]||8300|| ||51
|-
|[[:en:Divergence theorem]]||45800||[[Գաուս-Օստոգրադսկու թեորեմ]]||5400|| ||34
|-
|[[:en:Divided differences]]||13800|| || || ||12
|-
|[[:en:Divina proportione]]||11300|| || || ||14
|-
|[[:en:DiVincenzo's criteria]]||14400|| || || ||2
|-
|[[:en:Divisibility rule]]||69600||[[Բաժանելիության հայտանիշներ]]||29100|| ||33
|-
|[[:en:Division (mathematics)]]||24900||[[Բաժանում (մաթեմատիկա)]]||11200|| ||120
|-
|[[:en:Division algorithm]]||34100|| || || ||5
|-
|[[:en:Divisor]]||10800||[[Բաժանելիություն]]||13900|| ||63
|-
|[[:en:Dixon elliptic functions]]||20600|| || || ||1
|-
|[[:en:Dodecahedron]]||28600||[[Դոդեկաեդր]]||10200|| ||55
|-
|[[:en:Yvonne Dold-Samplonius]]||8900|| || || ||10
|-
|[[:en:Domain (mathematical analysis)]]||16500|| || || ||8
|-
|[[:en:Domain coloring]]||14000|| || || ||13
|-
|[[:en:Dominance order]]||8600|| || || ||2
|-
|[[:en:Dominance-based rough set approach]]||23400|| || || ||1
|-
|[[:en:Simon Donaldson]]||21500|| || || ||33
|-
|[[:en:Doomsday argument]]||43200|| || || ||14
|-
|[[:en:DOT (graph description language)]]||11700|| || || ||14
|-
|[[:en:Dot product]]||26500||[[Սկալյար արտադրյալ]]||9600|| ||70
|-
|[[:en:Double exponential function]]||9100|| || || ||9
|-
|[[:en:Doubling time]]||13600|| || || ||8
|-
|[[:en:Dragon curve]]||12700|| || || ||19
|-
|[[:en:Vladimir Drinfeld]]||8000|| || || ||29
|-
|[[:en:Dual basis]]||9400|| || || ||9
|-
|[[:en:Dual lattice]]||13000|| || || ||1
|-
|[[:en:Dual polyhedron]]||19300|| || || ||24
|-
|[[:en:Dual-phase evolution]]||16100|| || || ||1
|-
|[[:en:Duality (mathematics)]]||50800|| || || ||14
|-
|[[:en:Duality (optimization)]]||23800|| || || ||12
|-
|[[:en:Duality (projective geometry)]]||47500|| || || ||11
|-
|[[:en:Dummy variable (statistics)]]||31400|| || || ||10
|-
|[[:en:Olive Jean Dunn]]||8300|| || || ||9
|-
|[[:en:Samuel Dunn (mathematician)]]||16700|| || || ||5
|-
|[[:en:Duopyramid]]||8200|| || || ||3
|-
|[[:en:Dynamic discrete choice]]||18400|| || || ||1
|-
|[[:en:Dynamic time warping]]||27600|| || || ||13
|-
|[[:en:Eugene Dynkin]]||12200|| || || ||19
|-
|[[:en:E8 (mathematics)]]||33900|| || || ||14
|-
|[[:en:E8 lattice]]||21800|| || || ||4
|-
|[[:en:Earnshaw's theorem]]||18800|| || || ||19
|-
|[[:en:Peter Eccles (mathematician)]]||12400|| || || ||2
|-
|[[:en:Econometrics]]||21300||[[Էկոնոմետրիկա]]||24800|| ||71
|-
|[[:en:Effect size]]||57700|| || || ||18
|-
|[[:en:Efficient cake-cutting]]||12300|| || || ||2
|-
|[[:en:Hettie Belle Ege]]||8400|| || || ||1
|-
|[[:en:Egyptian geometry]]||12400|| || || ||4
|-
|[[:en:Ehrenfeucht–Fraïssé game]]||9800|| || || ||7
|-
|[[:en:Eilenberg–Moore spectral sequence]]||9000|| || || ||1
|-
|[[:en:Eilenberg–Steenrod axioms]]||5100|| || || ||7
|-
|[[:en:Eisenbud–Levine–Khimshiashvili signature formula]]||13300|| || || ||1
|-
|[[:en:Ivar Ekeland]]||27100|| || || ||8
|-
|[[:en:Elastic pendulum]]||7100|| || || ||2
|-
|[[:en:Electoral system]]||44400|| || || ||62
|-
|[[:en:ÉLECTRE]]||4400|| || || ||4
|-
|[[:en:Elementary arithmetic]]||38600|| || || ||30
|-
|[[:en:Elementary mathematics]]||21400||[[Տարրական մաթեմատիկա]]||3800|| ||29
|-
|[[:en:Elementary Number Theory, Group Theory and Ramanujan Graphs]]||8000|| || || ||1
|-
|[[:en:Ellipse]]||83900||[[Էլիպս]]||4800|| ||99
|-
|[[:en:Ellipsoid]]||35000||[[Էլիպսոիդ]]||4100|| ||54
|-
|[[:en:Elliptic boundary value problem]]||18900|| || || ||1
|-
|[[:en:Elliptic curve point multiplication]]||16800|| || || ||3
|-
|[[:en:Elliptic function]]||16200|| || || ||26
|-
|[[:en:Elliptic operator]]||10400|| || || ||11
|-
|[[:en:Elliptic rational functions]]||11800|| || || ||3
|-
|[[:en:Elliptic-curve cryptography]]||40100|| || || ||22
|-
|[[:en:ELSV formula]]||14300|| || || ||1
|-
|[[:en:Embedding]]||18400|| || || ||20
|-
|[[:en:Empirical measure]]||6000|| || || ||2
|-
|[[:en:Empty set]]||14600||[[Դատարկ բազմություն]]||4000|| ||71
|-
|[[:en:Endomorphism]]||5500|| || || ||20
|-
|[[:en:Per Enflo]]||41800|| || || ||9
|-
|[[:en:Engel expansion]]||10800|| || || ||12
|-
|[[:en:Enneadecagon]]||100||[[Բազմանկյուն]]||4600|| ||107
|-
|[[:en:Enriched category]]||14700|| || || ||7
|-
|[[:en:Ensemble (mathematical physics)]]||24500|| || || ||20
|-
|[[:en:Ensemble forecasting]]||27200|| || || ||7
|-
|[[:en:Entire function]]||17000|| || || ||26
|-
|[[:en:Entropy in thermodynamics and information theory]]||28300|| || || ||2
|-
|[[:en:Entscheidungsproblem]]||11100|| || || ||20
|-
|[[:en:Envelope (category theory)]]||17600|| || || ||1
|-
|[[:en:Envelope theorem]]||25400|| || || ||7
|-
|[[:en:Equality (mathematics)]]||14300|| || || ||43
|-
|[[:en:Equation solving]]||16800||[[Հավասարման լուծում]]||91700|| ||31
|-
|[[:en:Equichordal point problem]]||6900|| || || ||3
|-
|[[:en:Equicontinuity]]||25500|| || || ||16
|-
|[[:en:Equilateral triangle]]||25100||[[Կանոնավոր եռանկյուն]]||5700|| ||75
|-
|[[:en:Equivalence class]]||17900|| || || ||23
|-
|[[:en:Erdős–Borwein constant]]||3500|| || || ||17
|-
|[[:en:Erdős–Gallai theorem]]||9100|| || || ||3
|-
|[[:en:Erdős–Rényi model]]||14800||[[Էռդոշ-Ռենյի մոդել]]||11300|| ||10
|-
|[[:en:Erdős–Turán conjecture on additive bases]]||10200|| || || ||3
|-
|[[:en:Ergodic theory]]||26000|| || || ||18
|-
|[[:en:Ergodicity]]||49700|| || || ||16
|-
|[[:en:Error analysis (mathematics)]]||7400||[[Սխալների տեսություն]]||1600|| ||7
|-
|[[:en:Error function]]||43300||[[Սխալների ֆունկցիա]]||19800|| ||30
|-
|[[:en:Errors and residuals]]||16100|| || || ||18
|-
|[[:en:Esscher transform]]||2800|| || || ||1
|-
|[[:en:Estimation of covariance matrices]]||25600|| || || ||1
|-
|[[:en:Estimator]]||22000||[[Վիճակագրական գնահատական]]||800|| ||30
|-
|[[:en:Alison Etheridge]]||13800|| || || ||5
|-
|[[:en:Christina Eubanks-Turner]]||10900|| || || ||1
|-
|[[:en:Euclid's Optics]]||7100|| || || ||4
|-
|[[:en:Euclid's theorem]]||20700|| || || ||24
|-
|[[:en:Euclidean domain]]||19000|| || || ||24
|-
|[[:en:Euclidean group]]||16100|| || || ||10
|-
|[[:en:Euclidean minimum spanning tree]]||54700|| || || ||6
|-
|[[:en:Euler brick]]||15700|| || || ||13
|-
|[[:en:Euler diagram]]||33600|| || || ||28
|-
|[[:en:Euler spiral]]||18900|| || || ||27
|-
|[[:en:Euler's rotation theorem]]||29300|| || || ||12
|-
|[[:en:Eulerian path]]||22900|| || || ||29
|-
|[[:en:European Working Group on Multiple Criteria Decision Aiding]]||5200|| || || ||1
|-
|[[:en:Even and odd functions]]||15600||[[Զույգ և կենտ ֆունկցիաներ]]||1300|| ||47
|-
|[[:en:Event (probability theory)]]||7600|| || || ||43
|-
|[[:en:Evidential reasoning approach]]||4300|| || || ||2
|-
|[[:en:Evolutionary multimodal optimization]]||12100|| || || ||2
|-
|[[:en:Ex-tangential quadrilateral]]||10000|| || || ||7
|-
|[[:en:Exclusive or]]||23100|| || || ||31
|-
|[[:en:Exercise (mathematics)]]||15900|| || || ||3
|-
|[[:en:Expander graph]]||33600|| || || ||10
|-
|[[:en:Expected value]]||51500||[[Մաթեմատիկական սպասում]]||2000|| ||54
|-
|[[:en:Experimental mathematics]]||15500|| || || ||14
|-
|[[:en:Exponential decay]]||17500|| || || ||30
|-
|[[:en:Exponential family]]||81800|| || || ||10
|-
|[[:en:Exponential integral]]||17800|| || || ||19
|-
|[[:en:Exponential map (Lie theory)]]||13500|| || || ||6
|-
|[[:en:Exponential map (Riemannian geometry)]]||9500|| || || ||4
|-
|[[:en:Exponential response formula]]||20800|| || || ||1
|-
|[[:en:Exponential smoothing]]||25400|| || || ||11
|-
|[[:en:Exponential sum]]||7300|| || || ||7
|-
|[[:en:Exponentiation]]||103000||[[Աստիճան (հանրահաշիվ)]]||140800|| ||89
|-
|[[:en:Extended Euclidean algorithm]]||28200|| || || ||18
|-
|[[:en:Extended real number line]]||13600||[[Ընդլայնված թվային ուղիղ]]||7600|| ||18
|-
|[[:en:Extended side]]||3000||[[Ընդլայնված կողմ]]||7000|| ||4
|-
|[[:en:Exterior calculus identities]]||29600|| || || ||1
|-
|[[:en:Exterior derivative]]||21300|| || || ||12
|-
|[[:en:Extremal graph theory]]||10000|| || || ||8
|-
|[[:en:Extremal length]]||19400|| || || ||2
|-
|[[:en:Extreme value theorem]]||22600|| || || ||27
|-
|[[:en:F-divergence]]||22600|| || || ||2
|-
|[[:en:F-test]]||11800|| || || ||20
|-
|[[:en:Faà di Bruno's formula]]||20900|| || || ||10
|-
|[[:en:Face (geometry)]]||10200|| || || ||32
|-
|[[:en:Factor-critical graph]]||15800|| || || ||3
|-
|[[:en:Factorial number system]]||18000|| || || ||10
|-
|[[:en:Factorization of polynomials]]||24600|| || || ||12
|-
|[[:en:Faddeev–LeVerrier algorithm]]||12400|| || || ||3
|-
|[[:en:Vera Faddeeva]]||9100|| || || ||10
|-
|[[:en:Fair cake-cutting]]||26600|| || || ||5
|-
|[[:en:Fair division]]||17600|| || || ||12
|-
|[[:en:Falconer's conjecture]]||7500|| || || ||1
|-
|[[:en:Falling and rising factorials]]||17800|| || || ||10
|-
|[[:en:Gerd Faltings]]||7200|| || || ||34
|-
|[[:en:Fang Kaitai]]||17800|| || || ||2
|-
|[[:en:Fat object (geometry)]]||28900|| || || ||1
|-
|[[:en:Faulhaber's formula]]||19600|| || || ||13
|-
|[[:en:Philippa Fawcett]]||11600|| || || ||14
|-
|[[:en:Feedback vertex set]]||14800|| || || ||8
|-
|[[:en:Charles Fefferman]]||15800|| || || ||32
|-
|[[:en:Feigenbaum constants]]||12100|| || || ||20
|-
|[[:en:Feit–Thompson theorem]]||21100|| || || ||9
|-
|[[:en:William Feller]]||10700|| || || ||20
|-
|[[:en:Feller's coin-tossing constants]]||2600|| || || ||2
|-
|[[:en:Female education in STEM]]||21100|| || || ||9
|-
|[[:en:Fence (mathematics)]]||7600|| || || ||1
|-
|[[:en:Pierre de Fermat]]||21400||[[Պիեռ դը Ֆերմա]]||5800|| ||112
|-
|[[:en:Fermat's Last Tango]]||17100|| || || ||1
|-
|[[:en:Fermat's theorem (stationary points)]]||16000|| || || ||17
|-
|[[:en:Feuerbach hyperbola]]||5900|| || || ||1
|-
|[[:en:Feuerbach point]]||8700|| || || ||7
|-
|[[:en:Fiber product of schemes]]||8400|| || || ||1
|-
|[[:en:Fibonacci]]||20400||[[Ֆիբոնաչի]]||3400|| ||117
|-
|[[:en:Fibonacci polynomials]]||8200|| || || ||11
|-
|[[:en:Fibonacci word fractal]]||8800|| || || ||4
|-
|[[:en:Gaetano Fichera]]||106400|| || || ||10
|-
|[[:en:Field extension]]||18900|| || || ||26
|-
|[[:en:Alessio Figalli]]||11100|| || || ||23
|-
|[[:en:Figure-eight knot (mathematics)]]||9100|| || || ||10
|-
|[[:en:Damir Filipović]]||23100|| || || ||1
|-
|[[:en:Filter (mathematics)]]||26700|| || || ||21
|-
|[[:en:Filters in topology]]||215000|| || || ||1
|-
|[[:en:Filtration (mathematics)]]||13300||[[Զտիչ (պատահական գործընթացներ)]]||2200|| ||10
|-
|[[:en:Caroline Finch]]||25800|| || || ||1
|-
|[[:en:Finger binary]]||11900|| || || ||8
|-
|[[:en:Finger-counting]]||16900|| || || ||15
|-
|[[:en:Finitary relation]]||17700|| || || ||49
|-
|[[:en:Finite element method]]||51000|| || || ||40
|-
|[[:en:Finite geometry]]||22400|| || || ||15
|-
|[[:en:Finite group]]||15800|| || || ||22
|-
|[[:en:Finite lattice representation problem]]||4400|| || || ||1
|-
|[[:en:Finite ring]]||10900|| || || ||6
|-
|[[:en:Finite set]]||21500|| || || ||46
|-
|[[:en:Finitely generated abelian group]]||12400|| || || ||13
|-
|[[:en:Finsler's lemma]]||7300|| || || ||1
|-
|[[:en:Sebastian Finsterwalder]]||18900|| || || ||9
|-
|[[:en:Fixed-point combinator]]||34100|| || || ||8
|-
|[[:en:Fixed-point theorems]]||11300|| || || ||14
|-
|[[:en:Flag algebra]]||20200|| || || ||1
|-
|[[:en:Flexagon]]||19900|| || || ||12
|-
|[[:en:Flip graph]]||11200|| || || ||1
|-
|[[:en:Fluid queue]]||23700|| || || ||1
|-
|[[:en:FO (complexity)]]||100|| || || ||4
|-
|[[:en:Emanuele Foà]]||25600|| || || ||2
|-
|[[:en:Focused proof]]||8500|| || || ||1
|-
|[[:en:Fokas method]]||35300|| || || ||1
|-
|[[:en:Fokker–Planck equation]]||33400|| || || ||18
|-
|[[:en:Foliation]]||71800|| || || ||11
|-
|[[:en:François Folie]]||6400|| || || ||7
|-
|[[:en:Force-directed graph drawing]]||17700|| || || ||7
|-
|[[:en:Form factor (electronics)]]||9600|| || || ||7
|-
|[[:en:Formal power series]]||51200|| || || ||19
|-
|[[:en:Formal proof]]||5200|| || || ||10
|-
|[[:en:Jeffrey Yi-Lin Forrest]]||17400|| || || ||3
|-
|[[:en:Foundations of geometry]]||77700|| || || ||6
|-
|[[:en:Four-dimensional space]]||35200||[[Քառաչափ տարածություն]]||27000|| ||39
|-
|[[:en:Joseph Fourier]]||22800||[[Ժոզեֆ Ֆուրիե]]||5000|| ||127
|-
|[[:en:Girolamo Fracastoro]]||13900||[[Ջիրոլամո Ֆրակաստորո]]||2600|| ||43
|-
|[[:en:Fractal-generating software]]||24700|| || || ||5
|-
|[[:en:Fraction]]||65500||[[Կոտորակ (մաթեմատիկա)]]||16400|| ||100
|-
|[[:en:Fractional Brownian motion]]||13300|| || || ||5
|-
|[[:en:Fractional calculus]]||59900|| || || ||15
|-
|[[:en:Abraham Fraenkel]]||13500|| || || ||27
|-
|[[:en:Fraïssé limit]]||8800|| || || ||2
|-
|[[:en:Frank–Wolfe algorithm]]||8500|| || || ||6
|-
|[[:en:Fréchet derivative]]||23200|| || || ||10
|-
|[[:en:Fréchet inception distance]]||8400|| || || ||1
|-
|[[:en:Fréchet inequalities]]||16500|| || || ||1
|-
|[[:en:Fréchet space]]||30000|| || || ||13
|-
|[[:en:Maurice René Fréchet]]||12700|| || || ||30
|-
|[[:en:Free group]]||17500|| || || ||19
|-
|[[:en:Free lattice]]||5500|| || || ||2
|-
|[[:en:Michael Freedman]]||8700|| || || ||35
|-
|[[:en:Frequency]]||20900||[[Հաճախություն]]||9000|| ||119
|-
|[[:en:Frequency (statistics)]]||13100|| || || ||25
|-
|[[:en:Frequency distribution]]||100|| || || ||25
|-
|[[:en:Fresnel integral]]||19900|| || || ||25
|-
|[[:en:Kurt Otto Friedrichs]]||8800|| || || ||10
|-
|[[:en:David Friesenhausen]]||8500|| || || ||6
|-
|[[:en:Frobenius group]]||9000|| || || ||6
|-
|[[:en:Frobenius matrix]]||3100|| || || ||8
|-
|[[:en:Frobenius method]]||9600|| || || ||15
|-
|[[:en:Frobenius normal form]]||16300|| || || ||9
|-
|[[:en:Frobenius theorem (differential topology)]]||20600|| || || ||7
|-
|[[:en:Ferdinand Georg Frobenius]]||14100|| || || ||33
|-
|[[:en:Frucht's theorem]]||8600|| || || ||5
|-
|[[:en:Frustum]]||10900|| || || ||24
|-
|[[:en:Fubini's theorem]]||23600|| || || ||19
|-
|[[:en:Fuchsian group]]||10800|| || || ||8
|-
|[[:en:Fully polynomial-time approximation scheme]]||34600|| || || ||1
|-
|[[:en:Function (mathematics)]]||74600||[[Ֆունկցիա (մաթեմատիկա)]]||43300|| ||120
|-
|[[:en:Function of a real variable]]||21700|| || || ||8
|-
|[[:en:Function of several real variables]]||47900|| || || ||4
|-
|[[:en:Functional (mathematics)]]||9700||[[Ֆունկցիոնալ]]||1400|| ||32
|-
|[[:en:Functional determinant]]||15400|| || || ||3
|-
|[[:en:Functional differential equation]]||14000|| || || ||1
|-
|[[:en:Functional regression]]||18100|| || || ||1
|-
|[[:en:Fundamental lemma (Langlands program)]]||14400|| || || ||2
|-
|[[:en:Fundamental solution]]||7600|| || || ||9
|-
|[[:en:Fundamental theorem of Galois theory]]||15400|| || || ||11
|-
|[[:en:Fundamental theorem of Riemannian geometry]]||13900|| || || ||7
|-
|[[:en:Fundamental theorem of tessarine algebra]]|| || || || ||13
|-
|[[:en:Howard G. Funkhouser]]||11400|| || || ||3
|-
|[[:en:Future of mathematics]]||20200|| || || ||3
|-
|[[:en:Fuzzy logic]]||54900||[[Ոչ հստակ տրամաբանություն]]||17100|| ||50
|-
|[[:en:Fuzzy mathematics]]||7200|| || || ||3
|-
|[[:en:G-module]]||5100|| || || ||4
|-
|[[:en:G-network]]||9200|| || || ||1
|-
|[[:en:G-structure on a manifold]]||20100|| || || ||3
|-
|[[:en:Gale–Ryser theorem]]||8000|| || || ||1
|-
|[[:en:Galerkin method]]||17500|| || || ||12
|-
|[[:en:Zvi Galil]]||17000|| || || ||6
|-
|[[:en:Galileo Galilei]]||132500||[[Գալիլեո Գալիլեյ]]||64800|| ||243
|-
|[[:en:Galois extension]]||7600|| || || ||19
|-
|[[:en:Galois group]]||18000||[[Գալուայի խումբ]]||12400|| ||23
|-
|[[:en:Gambling and information theory]]||12100|| || || ||1
|-
|[[:en:Game theory]]||128300||[[Խաղերի տեսություն]]||10300|| ||91
|-
|[[:en:Gan–Gross–Prasad conjecture]]||14000|| || || ||1
|-
|[[:en:Annie Marie Watkins Garraway]]||9100|| || || ||3
|-
|[[:en:Gateaux derivative]]||15300|| || || ||9
|-
|[[:en:Gauss circle problem]]||10900|| || || ||10
|-
|[[:en:Gauss curvature flow]]||8200|| || || ||1
|-
|[[:en:Gauss–Bonnet theorem]]||12200|| || || ||18
|-
|[[:en:Gauss–Markov theorem]]||25800|| || || ||18
|-
|[[:en:Gauss–Seidel method]]||22700||[[Գաուս-Զեյդելի մեթոդ]]||11400|| ||25
|-
|[[:en:Carl Friedrich Gauss]]||72200||[[Կառլ Գաուս]]||69500|| ||178
|-
|[[:en:Gauss's continued fraction]]||15600|| || || ||4
|-
|[[:en:Gaussian correlation inequality]]||5000|| || || ||2
|-
|[[:en:Gaussian integer]]||35000|| || || ||30
|-
|[[:en:Gaussian isoperimetric inequality]]||4100|| || || ||1
|-
|[[:en:Gaussian quadrature]]||39400|| || || ||19
|-
|[[:en:Gekko (optimization software)]]||17000|| || || ||1
|-
|[[:en:Gelfand pair]]||30300|| || || ||1
|-
|[[:en:Israel Gelfand]]||23700|| || || ||38
|-
|[[:en:Genaille–Lucas rulers]]||3600|| || || ||5
|-
|[[:en:General linear group]]||22400|| || || ||20
|-
|[[:en:Generalizations of Pauli matrices]]||15900|| || || ||1
|-
|[[:en:Generalized Clifford algebra]]||13600|| || || ||1
|-
|[[:en:Generalized complex structure]]||20800|| || || ||3
|-
|[[:en:Generalized flag variety]]||16900|| || || ||4
|-
|[[:en:Generalized function]]||17300|| || || ||5
|-
|[[:en:Generalized method of moments]]||23300|| || || ||9
|-
|[[:en:Generalized minimal residual method]]||18000|| || || ||5
|-
|[[:en:Generalized Riemann hypothesis]]||9500|| || || ||14
|-
|[[:en:Generalized structure tensor]]||11800|| || || ||1
|-
|[[:en:Generating function]]||83500|| || || ||26
|-
|[[:en:Generating function transformation]]||63600|| || || ||1
|-
|[[:en:Generating set of a group]]||9700|| || || ||15
|-
|[[:en:Generator (mathematics)]]||5400|| || || ||9
|-
|[[:en:Christian Genest]]||12700|| || || ||6
|-
|[[:en:Genus (mathematics)]]||8900|| || || ||26
|-
|[[:en:Geometric algebra]]||81200|| || || ||8
|-
|[[:en:Geometric calculus]]||14900|| || || ||2
|-
|[[:en:Geometric function theory]]||12800|| || || ||1
|-
|[[:en:Geometric invariant theory]]||16500|| || || ||3
|-
|[[:en:Geometric lattice]]||8200|| || || ||1
|-
|[[:en:Geometric mean]]||30900||[[Միջին երկրաչափական]]||7900|| ||56
|-
|[[:en:Geometric mean theorem]]||8300|| || || ||16
|-
|[[:en:Geometric morphometrics in anthropology]]||35100|| || || ||1
|-
|[[:en:Geometric progression]]||17700||[[Երկրաչափական պրոգրեսիա]]||4300||այո||62
|-
|[[:en:Geometric rigidity]]||36400|| || || ||1
|-
|[[:en:Geometric series]]||63000|| || || ||33
|-
|[[:en:Geometric topology]]||13300|| || || ||14
|-
|[[:en:Geometry]]||99000||[[Երկրաչափություն]]||70300|| ||199
|-
|[[:en:Geometry From Africa]]||6900|| || || ||1
|-
|[[:en:The Geometry of Musical Rhythm]]||7800|| || || ||1
|-
|[[:en:Geometry of numbers]]||8900|| || || ||11
|-
|[[:en:Geostatistics]]||15100|| || || ||24
|-
|[[:en:Germ (mathematics)]]||16500|| || || ||11
|-
|[[:en:German tank problem]]||37000|| || || ||12
|-
|[[:en:Edgar Gilbert]]||16100|| || || ||4
|-
|[[:en:Gini coefficient]]||85500||[[Ջինիի գործակից]]||4400|| ||77
|-
|[[:en:Annibale Giordano]]||10000|| || || ||4
|-
|[[:en:Glide reflection]]||7400|| || || ||15
|-
|[[:en:Global field]]||7000|| || || ||12
|-
|[[:en:Global optimization]]||21500|| || || ||3
|-
|[[:en:Giovanni Camillo Glorioso]]||6500|| || || ||6
|-
|[[:en:GNU Octave]]||29700|| || || ||49
|-
|[[:en:God's algorithm]]||12100|| || || ||10
|-
|[[:en:Gödel numbering]]||10300|| || || ||18
|-
|[[:en:Goldbach's conjecture]]||24600||[[Գոլդբախի խնդիր]]||14600|| ||58
|-
|[[:en:Goldberg–Coxeter construction]]||21500|| || || ||1
|-
|[[:en:Goldfeld–Quandt test]]||8800|| || || ||5
|-
|[[:en:Shafi Goldwasser]]||18000|| || || ||37
|-
|[[:en:Gomory–Hu tree]]||17700|| || || ||3
|-
|[[:en:Goodstein's theorem]]||21400|| || || ||13
|-
|[[:en:Googolplex]]||7600|| || || ||50
|-
|[[:en:Gorenstein ring]]||11600|| || || ||9
|-
|[[:en:Gould's sequence]]||8700|| || || ||2
|-
|[[:en:Timothy Gowers]]||23000|| || || ||34
|-
|[[:en:Grade (slope)]]||29000|| || || ||31
|-
|[[:en:Gradient]]||33600||[[Գրադիենտ]]||6000|| ||64
|-
|[[:en:Gradient descent]]||34800|| || || ||25
|-
|[[:en:Graham–Pollak theorem]]||10300|| || || ||2
|-
|[[:en:Graham's number]]||23200|| || || ||36
|-
|[[:en:Gram–Schmidt process]]||24500|| || || ||35
|-
|[[:en:Grandi's series]]||13800|| || || ||26
|-
|[[:en:Grandi's series in education]]|| || || || ||26
|-
|[[:en:Evelyn Boyd Granville]]||19600|| || || ||19
|-
|[[:en:Graph (abstract data type)]]||13500|| || || ||25
|-
|[[:en:Graph cut optimization]]||26600|| || || ||2
|-
|[[:en:Graph Fourier transform]]||12700|| || || ||1
|-
|[[:en:Graph of a function]]||7400||[[Ֆունկցիայի գրաֆիկ]]||2800|| ||56
|-
|[[:en:Graph partition]]||30500|| || || ||9
|-
|[[:en:Graphing calculator]]||22200|| || || ||13
|-
|[[:en:Graphon]]||33800|| || || ||4
|-
|[[:en:Orazio Grassi]]||13000|| || || ||10
|-
|[[:en:Grassmann number]]||22200|| || || ||12
|-
|[[:en:Grassmannian]]||35300|| || || ||13
|-
|[[:en:Graver basis]]||14000|| || || ||2
|-
|[[:en:Greater-than sign]]||9900|| || || ||9
|-
|[[:en:Greatest common divisor]]||35100||[[Ամենամեծ ընդհանուր բաժանարար]]||1700||այո||78
|-
|[[:en:Greedy algorithm]]||15300|| || || ||33
|-
|[[:en:Greedy algorithm for Egyptian fractions]]||15800|| || || ||4
|-
|[[:en:Greek numerals]]||29400||[[Հունական թվային համակարգ]]||4200|| ||49
|-
|[[:en:George Green (mathematician)]]||23000||[[Ջորջ Գրին]]||1700|| ||36
|-
|[[:en:Green's identities]]||18000|| || || ||13
|-
|[[:en:Green's relations]]||16100|| || || ||7
|-
|[[:en:Green's theorem]]||23100||[[Գրինի բանաձևեր]]||1300|| ||39
|-
|[[:en:James Gregory (mathematician)]]||19600||[[Ջեյմս Գրեգորի (մաթեմատիկոս)]]||16400|| ||42
|-
|[[:en:Grey box model]]||13500|| || || ||5
|-
|[[:en:Grid bracing]]||10600|| || || ||1
|-
|[[:en:Grid method multiplication]]||12500|| || || ||1
|-
|[[:en:Lois Wilfred Griffiths]]||10800|| || || ||7
|-
|[[:en:Gröbner basis]]||52300|| || || ||14
|-
|[[:en:Gromov–Hausdorff convergence]]||7500|| || || ||7
|-
|[[:en:Mikhael Gromov (mathematician)]]||48600||[[Միխայիլ Գրոմով]]||25200|| ||37
|-
|[[:en:Grönwall's inequality]]||17800|| || || ||14
|-
|[[:en:Grothendieck group]]||23800|| || || ||12
|-
|[[:en:Groundwater flow equation]]||13300|| || || ||3
|-
|[[:en:Group cohomology]]||51400|| || || ||8
|-
|[[:en:Group homomorphism]]||9600|| || || ||29
|-
|[[:en:Group with operators]]||4900|| || || ||7
|-
|[[:en:Groupoid]]||39300|| || || ||16
|-
|[[:en:Growth curve (statistics)]]||7200|| || || ||1
|-
|[[:en:Grünbaum–Rigby configuration]]||8300|| || || ||1
|-
|[[:en:Gudermannian function]]||36400|| || || ||21
|-
|[[:en:Guillotine partition]]||10700|| || || ||1
|-
|[[:en:Alice Guionnet]]||11700|| || || ||12
|-
|[[:en:Edmund Gunter]]||9900|| || || ||21
|-
|[[:en:Richard K. Guy]]||30200|| || || ||19
|-
|[[:en:Gyrovector space]]||30100|| || || ||3
|-
|[[:en:H tree]]||8600|| || || ||7
|-
|[[:en:Uffe Haagerup]]||9400|| || || ||7
|-
|[[:en:Violet B. Haas]]||10300|| || || ||1
|-
|[[:en:Hadamard code]]||24000|| || || ||7
|-
|[[:en:Hadamard matrix]]||22500|| || || ||20
|-
|[[:en:Hadamard product (matrices)]]||18400|| || || ||15
|-
|[[:en:Hadwiger number]]||11400|| || || ||4
|-
|[[:en:Hahn–Banach theorem]]||61300|| || || ||22
|-
|[[:en:Martin Hairer]]||19700|| || || ||24
|-
|[[:en:Hajós construction]]||12600|| || || ||2
|-
|[[:en:Wolfgang Haken]]||4700|| || || ||14
|-
|[[:en:Hall word]]||15800|| || || ||1
|-
|[[:en:Hall's marriage theorem]]||23200|| || || ||18
|-
|[[:en:Edmond Halley]]||47200||[[Էդմունդ Հալլեյ]]||2500|| ||93
|-
|[[:en:Halley's method]]||6600|| || || ||5
|-
|[[:en:Paul Halmos]]||16200|| || || ||32
|-
|[[:en:Hamilton–Jacobi–Bellman equation]]||14300|| || || ||7
|-
|[[:en:Hugh Hamilton (bishop)]]||12700|| || || ||2
|-
|[[:en:Hamiltonian (control theory)]]||21600|| || || ||6
|-
|[[:en:Hamiltonian mechanics]]||40700|| || || ||40
|-
|[[:en:Hamiltonian path]]||18400|| || || ||33
|-
|[[:en:Hamming weight]]||32600|| || || ||8
|-
|[[:en:Hamming(7,4)]]||26800|| || || ||9
|-
|[[:en:Hanner polytope]]||11400|| || || ||3
|-
|[[:en:G. H. Hardy]]||29000||[[Գոդֆրի Հարոլդ Հարդի]]||2500|| ||78
|-
|[[:en:Harmonic Maass form]]||10400|| || || ||1
|-
|[[:en:Harmonic mean]]||35700||[[Միջին հարմոնիկ]]||6900|| ||47
|-
|[[:en:Harmonic measure]]||11500|| || || ||3
|-
|[[:en:Harmonic number]]||39200|| || || ||20
|-
|[[:en:Harmonious set]]||4100|| || || ||1
|-
|[[:en:Charles Haros]]||7600|| || || ||1
|-
|[[:en:Pamela E. Harris]]||11300|| || || ||5
|-
|[[:en:Jenny Harrison]]||7700|| || || ||8
|-
|[[:en:Hartley transform]]||9400|| || || ||8
|-
|[[:en:Hartman–Grobman theorem]]||9200|| || || ||10
|-
|[[:en:Douglas Hartree]]||22200|| || || ||24
|-
|[[:en:Hasse principle]]||10000|| || || ||7
|-
|[[:en:Hasse–Minkowski theorem]]||4700|| || || ||5
|-
|[[:en:Hatch mark]]||4900|| || || ||1
|-
|[[:en:Haversine formula]]||17300|| || || ||12
|-
|[[:en:Hedetniemi's conjecture]]||15200|| || || ||3
|-
|[[:en:Hedgehog (geometry)]]||11600|| || || ||1
|-
|[[:en:Height]]||7800|| || || ||69
|-
|[[:en:Height function]]||16900|| || || ||1
|-
|[[:en:Eduard Heine]]||5600|| || || ||30
|-
|[[:en:Heisenberg group]]||32500|| || || ||13
|-
|[[:en:Held–Karp algorithm]]||14100|| || || ||2
|-
|[[:en:Sigurður Helgason (mathematician)]]||9000|| || || ||5
|-
|[[:en:Charles Hellaby]]||7100|| || || ||2
|-
|[[:en:Ernst Hellinger]]||4500|| || || ||7
|-
|[[:en:Hemipolyhedron]]||14000|| || || ||5
|-
|[[:en:Hensel's lemma]]||43000|| || || ||10
|-
|[[:en:Henstock–Kurzweil integral]]||17100|| || || ||13
|-
|[[:en:Heptagon]]||13400|| || || ||64
|-
|[[:en:Hermite polynomials]]||53800|| || || ||29
|-
|[[:en:Charles Hermite]]||13600||[[Շառլ Հերմիտ]]||6400|| ||49
|-
|[[:en:Hermitian symmetric space]]||52800|| || || ||2
|-
|[[:en:Norma Hernández]]||10200|| || || ||2
|-
|[[:en:Hero of Alexandria]]||22000||[[Հերոն Ալեքսանդրիացի]]||3400|| ||74
|-
|[[:en:Heronian triangle]]||31100|| || || ||19
|-
|[[:en:Maximilian Herzberger]]||8200|| || || ||7
|-
|[[:en:Heterogeneous relation]]||100|| || || ||41
|-
|[[:en:Heteroscedasticity]]||100|| || || ||22
|-
|[[:en:Heteroskedasticity-consistent standard errors]]||15900|| || || ||2
|-
|[[:en:Hewlett-Packard Voyager series]]||14000|| || || ||5
|-
|[[:en:Hexagon]]||30900||[[Վեցանկյուն]]||8000|| ||83
|-
|[[:en:Hexagonal crystal family]]||18400|| || || ||33
|-
|[[:en:Hexagonal fast Fourier transform]]||8500|| || || ||1
|-
|[[:en:Hexagonal sampling]]||14400|| || || ||1
|-
|[[:en:Hierarchy]]||57900||[[Հիերարխիա]]||1700|| ||70
|-
|[[:en:Higher local field]]||10400|| || || ||1
|-
|[[:en:Hilbert class field]]||6800|| || || ||5
|-
|[[:en:Hilbert–Huang transform]]||36900||[[Հիլբերտ-Հուանգի ձևափոխություն]]||3100|| ||5
|-
|[[:en:David Hilbert]]||53900||[[Դավիթ Հիլբերտ]]||48900|| ||143
|-
|[[:en:Stephen Hilbert]]||5700|| || || ||2
|-
|[[:en:Hilbert's axioms]]||16500||[[Հիլբերտի աքսիոմատիկա]]||11600|| ||24
|-
|[[:en:Hilbert's basis theorem]]||8100|| || || ||15
|-
|[[:en:Hilbert's fourth problem]]||22700|| || || ||7
|-
|[[:en:Hilbert's Nullstellensatz]]||16300|| || || ||18
|-
|[[:en:Hilbert's paradox of the Grand Hotel]]||16800|| || || ||29
|-
|[[:en:Hilbert's second problem]]||13000|| || || ||7
|-
|[[:en:Hilbert's third problem]]||11000|| || || ||11
|-
|[[:en:Hill climbing]]||12100|| || || ||17
|-
|[[:en:Mike Hill (mathematician)]]||3800|| || || ||3
|-
|[[:en:Hippasus]]||12000|| || || ||44
|-
|[[:en:History of combinatorics]]||19300||[[Կոմբինատորիկայի պատմություն]]||14800|| ||6
|-
|[[:en:History of group theory]]||27500|| || || ||7
|-
|[[:en:A History of Mathematical Notations]]||9400|| || || ||2
|-
|[[:en:History of mathematics]]||124100||[[Մաթեմատիկայի պատմություն]]||19800||այո||65
|-
|[[:en:History of Maxwell's equations]]||29600|| || || ||2
|-
|[[:en:History of quaternions]]||18900|| || || ||1
|-
|[[:en:History of statistics]]||63200|| || || ||13
|-
|[[:en:History of the Hindu–Arabic numeral system]]||22600|| || || ||3
|-
|[[:en:Catherine Hobbs]]||12200|| || || ||2
|-
|[[:en:Hodge theory]]||26900|| || || ||12
|-
|[[:en:Hoffman's packing puzzle]]||14400|| || || ||3
|-
|[[:en:Hofstadter points]]||6000|| || || ||2
|-
|[[:en:Hölder's inequality]]||39000|| || || ||24
|-
|[[:en:Alexander Holevo]]||6300|| || || ||7
|-
|[[:en:Holonomic function]]||13200|| || || ||1
|-
|[[:en:Betty W. Holz]]||9800|| || || ||1
|-
|[[:en:Homogeneous coordinates]]||27800|| || || ||20
|-
|[[:en:Homogeneous relation]]||22400|| || || ||1
|-
|[[:en:Homogeneous space]]||14000|| || || ||13
|-
|[[:en:Homology (mathematics)]]||44400|| || || ||28
|-
|[[:en:Homomorphic encryption]]||36500|| || || ||17
|-
|[[:en:Homomorphism]]||33900||[[Հոմոմորֆիզմ]]||2000|| ||42
|-
|[[:en:Homomorphism density]]||12800|| || || ||2
|-
|[[:en:Homoscedasticity and heteroscedasticity]]||25400|| || || ||22
|-
|[[:en:Homotopy]]||23800|| || || ||33
|-
|[[:en:Homotopy category]]||12900|| || || ||4
|-
|[[:en:Homotopy group]]||19900|| || || ||14
|-
|[[:en:Homotopy type theory]]||39000|| || || ||8
|-
|[[:en:Hook length formula]]||27200|| || || ||2
|-
|[[:en:Hooke's atom]]||11600|| || || ||3
|-
|[[:en:Ivy Hooks]]||9600|| || || ||2
|-
|[[:en:Reinhold Hoppe]]||7800|| || || ||4
|-
|[[:en:Horizontal line test]]||3200|| || || ||7
|-
|[[:en:Lars Hörmander]]||16300|| || || ||34
|-
|[[:en:Rudy Horne]]||12200|| || || ||2
|-
|[[:en:How to Solve It]]||11700|| || || ||10
|-
|[[:en:HP 20b]]||9700|| || || ||2
|-
|[[:en:HP 48 series]]||24000|| || || ||9
|-
|[[:en:HP 49/50 series]]||31300|| || || ||6
|-
|[[:en:HP-35]]||11700|| || || ||13
|-
|[[:en:HP-41C]]||38400|| || || ||8
|-
|[[:en:HP-65]]||8000|| || || ||16
|-
|[[:en:Leetsch C. Hsu]]||7000|| || || ||4
|-
|[[:en:Hua Luogeng]]||15100|| || || ||16
|-
|[[:en:Verena Huber-Dyson]]||17200|| || || ||6
|-
|[[:en:Huffman coding]]||35300|| || || ||36
|-
|[[:en:Hungarian algorithm]]||27800||[[Հունգարական ալգորիթմ]]||900||այո||19
|-
|[[:en:Louise Stokes Hunter]]||8100|| || || ||2
|-
|[[:en:Ted Hurley]]||9000|| || || ||1
|-
|[[:en:Hurst exponent]]||21800|| || || ||4
|-
|[[:en:Hurwitz's automorphisms theorem]]||17800|| || || ||4
|-
|[[:en:Hurwitz's theorem (composition algebras)]]||28700|| || || ||8
|-
|[[:en:Joan Hutchinson]]||11100|| || || ||3
|-
|[[:en:Charles Hutton]]||12000|| || || ||18
|-
|[[:en:Huzita–Hatori axioms]]||16300|| || || ||8
|-
|[[:en:Hyperbolastic functions]]||41900|| || || ||1
|-
|[[:en:Hyperbolic functions]]||29100||[[Հիպերբոլական ֆունկցիաներ]]||19200|| ||62
|-
|[[:en:Hyperbolic geometry]]||56200|| || || ||44
|-
|[[:en:Hyperbolic law of cosines]]||11000|| || || ||1
|-
|[[:en:Hyperbolic quaternion]]||14500|| || || ||5
|-
|[[:en:Hyperboloid]]||18700||[[Հիպերբոլոիդ]]||2000|| ||46
|-
|[[:en:Hyperconnected space]]||11000|| || || ||9
|-
|[[:en:Hypercube]]||25400||[[Հիպերխորանարդ]]||5600|| ||39
|-
|[[:en:Hypergeometric function]]||38400|| || || ||14
|-
|[[:en:Hypergraph]]||43000||[[Հիպերգրաֆ]]||3600|| ||28
|-
|[[:en:Hyperharmonic number]]||7300|| || || ||1
|-
|[[:en:HyperLogLog]]||13200|| || || ||2
|-
|[[:en:Hyperoperation]]||43000|| || || ||18
|-
|[[:en:Hyperplane separation theorem]]||14100|| || || ||5
|-
|[[:en:Hypocycloid]]||10000|| || || ||36
|-
|[[:en:Icositrigon]]||5600|| || || ||6
|-
|[[:en:Ideal (ring theory)]]||37300|| || || ||40
|-
|[[:en:Ideal triangle]]||5500|| || || ||8
|-
|[[:en:Idempotence]]||20000|| || || ||31
|-
|[[:en:Idempotent (ring theory)]]||15700|| || || ||7
|-
|[[:en:Identity (mathematics)]]||12400||[[Նույնություն (մաթեմատիկա)]]||3500||այո||38
|-
|[[:en:Identity component]]||7300|| || || ||3
|-
|[[:en:Identity function]]||6200|| || || ||41
|-
|[[:en:Iitaka dimension]]||6900|| || || ||3
|-
|[[:en:Illegal number]]||14900|| || || ||12
|-
|[[:en:IM 67118]]||24300|| || || ||1
|-
|[[:en:Image (mathematics)]]||17700|| || || ||31
|-
|[[:en:Imaginary number]]||12500||[[Բացարձակ կեղծ թիվ]]||16500|| ||63
|-
|[[:en:Implicit curve]]||17700|| || || ||7
|-
|[[:en:Implicit function]]||17300|| || || ||26
|-
|[[:en:Implicit function theorem]]||22800|| || || ||21
|-
|[[:en:Implicit surface]]||11700|| || || ||4
|-
|[[:en:Imprecise probability]]||19600|| || || ||1
|-
|[[:en:Improper integral]]||20500|| || || ||36
|-
|[[:en:In Pursuit of the Traveling Salesman]]||10400|| || || ||1
|-
|[[:en:Incenter]]||15200||[[Ներգծյալ շրջանագծի կենտրոն]]||3400|| ||18
|-
|[[:en:Incidence coloring]]||28300|| || || ||1
|-
|[[:en:Incidence geometry]]||27200|| || || ||10
|-
|[[:en:Incidence structure]]||19600|| || || ||6
|-
|[[:en:Inclusion–exclusion principle]]||38900|| || || ||29
|-
|[[:en:Independence (probability theory)]]||26000|| || || ||37
|-
|[[:en:Index of dispersion]]||10700|| || || ||6
|-
|[[:en:Indexed family]]||9100|| || || ||23
|-
|[[:en:Indicator function]]||16300||[[Վեկտորի ինդիկատոր]]||3200|| ||33
|-
|[[:en:Induced path]]||12900|| || || ||5
|-
|[[:en:Inequality (mathematics)]]||26600||[[Անհավասարություն (մաթեմատիկա)]]||3900|| ||70
|-
|[[:en:Inequality of arithmetic and geometric means]]||36500|| || || ||24
|-
|[[:en:Infinite compositions of analytic functions]]||25400|| || || ||1
|-
|[[:en:Infinite continued fraction]]|| ||[[Շղթայական կոտորակ]]||3000|| ||42
|-
|[[:en:Infinitesimal]]||37300||[[Անվերջ փոքր]]||1000||այո||40
|-
|[[:en:Infinity]]||55800||[[Անվերջություն (մաթեմատիկա)]]||10000|| ||125
|-
|[[:en:Inflection point]]||10200|| || || ||40
|-
|[[:en:Information]]||36100||[[Ինֆորմացիա]]||40400|| ||145
|-
|[[:en:Information bottleneck method]]||21300|| || || ||3
|-
|[[:en:Information field theory]]||31900|| || || ||1
|-
|[[:en:Information geometry]]||7100|| || || ||8
|-
|[[:en:Ingleton's inequality]]||13400|| || || ||1
|-
|[[:en:Injective function]]||15700|| || || ||55
|-
|[[:en:Injective tensor product]]||46100|| || || ||2
|-
|[[:en:Inner automorphism]]||9400|| || || ||13
|-
|[[:en:Inner product space]]||56600|| || || ||30
|-
|[[:en:Inscribed square problem]]||14000|| || || ||15
|-
|[[:en:Institut des Hautes Études Scientifiques]]||8100|| || || ||19
|-
|[[:en:Institute for Advanced Study]]||46000||[[Հեռանկարային հետազոտությունների ինստիտուտ]]||4700|| ||34
|-
|[[:en:Instrumental variables estimation]]||40300|| || || ||16
|-
|[[:en:Integer programming]]||26400|| || || ||19
|-
|[[:en:Integrable system]]||28900|| || || ||10
|-
|[[:en:Integral domain]]||19400|| || || ||33
|-
|[[:en:Integral element]]||32400|| || || ||13
|-
|[[:en:Integral equation]]||9400||[[Ինտեգրալ հավասարումներ]]||3100|| ||36
|-
|[[:en:Integral of inverse functions]]||8700|| || || ||5
|-
|[[:en:Integral of secant cubed]]||7400|| || || ||4
|-
|[[:en:Integral polytope]]||6800|| || || ||1
|-
|[[:en:Integral test for convergence]]||9400|| || || ||18
|-
|[[:en:Integrally closed domain]]||12200|| || || ||8
|-
|[[:en:Integration by parts]]||34300||[[Մասերով ինտեգրում]]||1300||այո||42
|-
|[[:en:Integration by substitution]]||18700|| || || ||31
|-
|[[:en:Integration using Euler's formula]]||5200|| || || ||5
|-
|[[:en:Inter-rater reliability]]||18100|| || || ||9
|-
|[[:en:International Association for Mathematical Geosciences]]||8800|| || || ||1
|-
|[[:en:International Congress of Mathematicians]]||20900|| || || ||31
|-
|[[:en:International Mathematical Union]]||19500||[[Միջազգային մաթեմատիկական միություն]]||8000|| ||37
|-
|[[:en:Intersection (Euclidean geometry)]]||16600|| || || ||13
|-
|[[:en:Intersection (set theory)]]||11400|| || || ||58
|-
|[[:en:Intersection graph]]||8900|| || || ||8
|-
|[[:en:Intersection homology]]||15600|| || || ||1
|-
|[[:en:Intersection Non-Emptiness Problem]]||4400|| || || ||1
|-
|[[:en:Intersection number]]||18200|| || || ||6
|-
|[[:en:Interval edge coloring]]||11700||[[Գրաֆների միջակայքային կողային ներկումներ]]||600|| ||2
|-
|[[:en:Interval graph]]||20700|| || || ||13
|-
|[[:en:Interval predictor model]]||11800|| || || ||1
|-
|[[:en:Introductio in analysin infinitorum]]||6700|| || || ||10
|-
|[[:en:Introduction to 3-Manifolds]]||6100|| || || ||1
|-
|[[:en:Introduction to the mathematics of general relativity]]||27100|| || || ||5
|-
|[[:en:Intuitionism]]||20200||[[Ինտուիցիոնիզմ]]||3600|| ||35
|-
|[[:en:Intuitionistic logic]]||32500||[[Կոնստրուկտիվ տրամաբանություն]]||2800|| ||22
|-
|[[:en:Invariant (mathematics)]]||22200||[[Ինվարիանտ (մաթեմատիկա)]]||3100|| ||30
|-
|[[:en:Invariant subspace problem]]||16800|| || || ||3
|-
|[[:en:Invariant theory]]||19500|| || || ||12
|-
|[[:en:Inverse function]]||43600||[[Հակադարձ ֆունկցիա]]||1900|| ||58
|-
|[[:en:Inverse function theorem]]||37900|| || || ||21
|-
|[[:en:Inverse limit]]||15300|| || || ||10
|-
|[[:en:Inverse mean curvature flow]]||7900|| || || ||1
|-
|[[:en:Inversion (discrete mathematics)]]||14700|| || || ||10
|-
|[[:en:Inversive geometry]]||28600|| || || ||6
|-
|[[:en:Irreducible ring]]||3700|| || || ||1
|-
|[[:en:Ishango bone]]||13600|| || || ||30
|-
|[[:en:Isometry]]||16600|| || || ||35
|-
|[[:en:Isomorphism theorems]]||24400|| || || ||17
|-
|[[:en:Isospectral]]||9800|| || || ||2
|-
|[[:en:Isothermal coordinates]]||13200|| || || ||5
|-
|[[:en:Iterated function]]||40000|| || || ||11
|-
|[[:en:Iterated function system]]||12400|| || || ||18
|-
|[[:en:Itô calculus]]||30400|| || || ||12
|-
|[[:en:Itô diffusion]]||30200|| || || ||4
|-
|[[:en:Kiyosi Itô]]||10700|| || || ||27
|-
|[[:en:ITP method]]||12400|| || || ||2
|-
|[[:en:Alexey Ivakhnenko]]||20900|| || || ||6
|-
|[[:en:Iverson bracket]]||9200|| || || ||12
|-
|[[:en:Iwasawa theory]]||10000|| || || ||16
|-
|[[:en:Jacobi elliptic functions]]||66200|| || || ||16
|-
|[[:en:Jacobi method]]||12600||[[Յակոբիի մեթոդ]]||7300|| ||21
|-
|[[:en:Jacobian matrix and determinant]]||24300|| || || ||31
|-
|[[:en:Jacobson density theorem]]||8800|| || || ||4
|-
|[[:en:Jade Mirror of the Four Unknowns]]||12900|| || || ||5
|-
|[[:en:Karel Janeček]]||12400|| || || ||5
|-
|[[:en:Janko group J1]]||8400|| || || ||1
|-
|[[:en:Janko group J2]]||9100|| || || ||2
|-
|[[:en:Janko group J4]]||6300|| || || ||1
|-
|[[:en:Japanese numerals]]||28200|| || || ||30
|-
|[[:en:Ralph Lent Jeffery]]||2000|| || || ||2
|-
|[[:en:Johnson's algorithm]]||7400|| || || ||16
|-
|[[:en:Join and meet]]||13500|| || || ||7
|-
|[[:en:Vaughan Jones]]||15600|| || || ||32
|-
|[[:en:Jordan operator algebra]]||19700|| || || ||1
|-
|[[:en:Joukowsky transform]]||11300|| || || ||9
|-
|[[:en:K-epsilon turbulence model]]||8200|| || || ||3
|-
|[[:en:K-means clustering]]||53200||[[K-միջիններով կլաստերինգ]]||21600|| ||29
|-
|[[:en:K-minimum spanning tree]]||8400|| || || ||1
|-
|[[:en:K-stability]]||47500|| || || ||1
|-
|[[:en:K-stability of Fano varieties]]||56000|| || || ||1
|-
|[[:en:K-theory]]||26800|| || || ||12
|-
|[[:en:K-trivial set]]||11400|| || || ||2
|-
|[[:en:K3 surface]]||34900|| || || ||8
|-
|[[:en:Kähler–Einstein metric]]||29000|| || || ||4
|-
|[[:en:Margarethe Kahn]]||12800|| || || ||11
|-
|[[:en:Kakutani fixed-point theorem]]||24200|| || || ||14
|-
|[[:en:Kaleidocycle]]||5100|| || || ||6
|-
|[[:en:Kaplan–Meier estimator]]||25700|| || || ||12
|-
|[[:en:Wilfred Kaplan]]||19100|| || || ||3
|-
|[[:en:Karatsuba algorithm]]||13600|| || || ||19
|-
|[[:en:Richard M. Karp]]||12100||[[Ռիչարդ Կարպ]]||9900|| ||35
|-
|[[:en:Karush–Kuhn–Tucker conditions]]||26500|| || || ||18
|-
|[[:en:Amalie Kass]]||9100|| || || ||1
|-
|[[:en:Kelly criterion]]||28900|| || || ||12
|-
|[[:en:Kelmans–Seymour conjecture]]||6400|| || || ||2
|-
|[[:en:Kempner function]]||6100|| || || ||6
|-
|[[:en:Patrick Brendan Kennedy]]||13800|| || || ||2
|-
|[[:en:Kepler's laws of planetary motion]]||56400||[[Կեպլերի օրենքներ]]||5600|| ||81
|-
|[[:en:Kernel perceptron]]||9400|| || || ||1
|-
|[[:en:Boualem Khouider]]||14600|| || || ||1
|-
|[[:en:Killing vector field]]||26800|| || || ||15
|-
|[[:en:Ki-Hang Kim]]||12300|| || || ||1
|-
|[[:en:Minhyong Kim]]||6600|| || || ||4
|-
|[[:en:Kirchberger's theorem]]||8000|| || || ||2
|-
|[[:en:Thomas Kirkman]]||11500|| || || ||13
|-
|[[:en:Kite (geometry)]]||15300|| || || ||59
|-
|[[:en:Kleene's recursion theorem]]||19400|| || || ||9
|-
|[[:en:Kleiber's law]]||23500|| || || ||10
|-
|[[:en:Klein polyhedron]]||13600|| || || ||2
|-
|[[:en:Klein–Gordon equation]]||35500||[[Կլայն-Գորդոնի հավասարում]]||22100|| ||30
|-
|[[:en:Kleinian group]]||18700|| || || ||7
|-
|[[:en:Kleisli category]]||6600|| || || ||4
|-
|[[:en:Stanisław Knapowski]]||11000|| || || ||2
|-
|[[:en:Knaster–Kuratowski–Mazurkiewicz lemma]]||14900|| || || ||4
|-
|[[:en:Knaster–Tarski theorem]]||11800|| || || ||11
|-
|[[:en:Alfred Kneschke]]||6300|| || || ||2
|-
|[[:en:Knizhnik–Zamolodchikov equations]]||16400|| || || ||3
|-
|[[:en:Knowledge space]]||8900|| || || ||2
|-
|[[:en:Knuth–Bendix completion algorithm]]||21700|| || || ||3
|-
|[[:en:Kobayashi–Hitchin correspondence]]||30500|| || || ||2
|-
|[[:en:Koch snowflake]]||19900|| || || ||35
|-
|[[:en:Kodaira dimension]]||20300|| || || ||5
|-
|[[:en:Kunihiko Kodaira]]||10100|| || || ||34
|-
|[[:en:Kolmogorov–Smirnov test]]||31600|| || || ||23
|-
|[[:en:Andrey Kolmogorov]]||27700||[[Անդրեյ Կոլմոգորով]]||6800|| ||71
|-
|[[:en:Kőnig's theorem (graph theory)]]||24300|| || || ||10
|-
|[[:en:Koopman–von Neumann classical mechanics]]||34400|| || || ||3
|-
|[[:en:Nancy Kopell]]||18700|| || || ||9
|-
|[[:en:Kostant polynomial]]||12600|| || || ||1
|-
|[[:en:Gottfried Köthe]]||6000|| || || ||8
|-
|[[:en:Anton Kotzig]]||7800|| || || ||5
|-
|[[:en:Donald Kreider]]||11200|| || || ||1
|-
|[[:en:Krein–Milman theorem]]||19600|| || || ||10
|-
|[[:en:Krein's condition]]||2900|| || || ||2
|-
|[[:en:Jakub Kresa]]||9100|| || || ||8
|-
|[[:en:Kripke semantics]]||34300|| || || ||10
|-
|[[:en:Kronecker delta]]||21600||[[Կրոնեկերի սիմվոլ]]||4300|| ||47
|-
|[[:en:Leopold Kronecker]]||14700||[[Լեոպոլդ Կրոնեկեր]]||7500|| ||58
|-
|[[:en:Anand Kumar]]||35500|| || || ||11
|-
|[[:en:Kummer surface]]||9300|| || || ||4
|-
|[[:en:Ernst Kummer]]||7100||[[Էռնստ Էդուարդ Կումմեր]]||2300|| ||42
|-
|[[:en:Künneth theorem]]||10100|| || || ||6
|-
|[[:en:Kuratowski's theorem]]||8900|| || || ||14
|-
|[[:en:Đuro Kurepa]]||9800||[[Դուրո Կուրեպա]]||7000|| ||21
|-
|[[:en:Thomas G. Kurtz]]||9600|| || || ||1
|-
|[[:en:Kuṭṭaka]]||21200|| || || ||2
|-
|[[:en:L-function]]||8100|| || || ||17
|-
|[[:en:L-theory]]||6600|| || || ||3
|-
|[[:en:L'Hôpital's rule]]||35800||[[Լոպիտալի կանոն]]||4600|| ||53
|-
|[[:en:L1-norm principal component analysis]]||19000||[[L1-նորմ հիմնական բաղադրիչների վերլուծություն]]||16800|| ||2
|-
|[[:en:Charles Marie de La Condamine]]||13900||[[Շառլ Մարի դե լա Քոնդամին]]||5700|| ||36
|-
|[[:en:Lacunarity]]||18700|| || || ||6
|-
|[[:en:Lagrange's identity]]||19400|| || || ||11
|-
|[[:en:Laguerre formula]]||2900|| || || ||2
|-
|[[:en:Laguerre polynomials]]||28100|| || || ||22
|-
|[[:en:Laguerre transformations]]||20200|| || || ||2
|-
|[[:en:Horace Lamb]]||15600|| || || ||23
|-
|[[:en:Lambda calculus definition]]||29800|| || || ||1
|-
|[[:en:Lanchester's laws]]||12000|| || || ||15
|-
|[[:en:Lanczos algorithm]]||43500|| || || ||8
|-
|[[:en:Edmund Landau]]||7300||[[Էդմունդ Լանդաու]]||11500|| ||33
|-
|[[:en:Eric Lander]]||39800|| || || ||23
|-
|[[:en:Langevin equation]]||29300|| || || ||13
|-
|[[:en:Langlands program]]||24300|| || || ||18
|-
|[[:en:Langlands–Deligne local constant]]||6200|| || || ||1
|-
|[[:en:Robert Langlands]]||20300||[[Ռոբերտ Լենգլենդս]]||11200|| ||33
|-
|[[:en:Laplace expansion]]||12500|| || || ||20
|-
|[[:en:Laplace operator]]||27500||[[Լապլասի օպերատոր]]||8100||այո||44
|-
|[[:en:Laplace's method]]||32100|| || || ||10
|-
|[[:en:Laplacian of the indicator]]||30300|| || || ||1
|-
|[[:en:Large cardinal]]||10400|| || || ||16
|-
|[[:en:Large deviations theory]]||14500|| || || ||4
|-
|[[:en:Lasso (statistics)]]||45700|| || || ||6
|-
|[[:en:Latin rectangle]]||7100|| || || ||1
|-
|[[:en:Latin square]]||29900|| || || ||32
|-
|[[:en:Lattice (discrete subgroup)]]||31000|| || || ||4
|-
|[[:en:Lattice (group)]]||17000|| || || ||21
|-
|[[:en:Lattice multiplication]]||10600|| || || ||5
|-
|[[:en:Laurent polynomial]]||4200|| || || ||9
|-
|[[:en:Laurent series]]||16000||[[Լորանի շարք]]||1600|| ||33
|-
|[[:en:Laves graph]]||14200|| || || ||1
|-
|[[:en:Law of cosines]]||31600||[[Կոսինուսների թեորեմ]]||3900||այո||66
|-
|[[:en:Law of large numbers]]||36900||[[Մեծ թվերի օրենք]]||5400|| ||48
|-
|[[:en:Law of sines]]||23500||[[Սինուսների թեորեմ]]||1700||այո||66
|-
|[[:en:Law of total expectation]]||10700|| || || ||10
|-
|[[:en:Law of total probability]]||6700|| || || ||20
|-
|[[:en:Ruth Lawrence]]||7100||[[Ռութ Լոուրենս]]||7100|| ||14
|-
|[[:en:Laws of Form]]||61100|| || || ||6
|-
|[[:en:Lax–Friedrichs method]]||6200|| || || ||4
|-
|[[:en:Peter Lax]]||16400||[[Փիթեր Լաքս]]||6800|| ||35
|-
|[[:en:Layered graph drawing]]||19900|| || || ||3
|-
|[[:en:LCF notation]]||10700|| || || ||6
|-
|[[:en:Jacques Alexandre Le Tenneur]]||8100|| || || ||5
|-
|[[:en:Lê Vũ Anh]]||9300|| || || ||2
|-
|[[:en:Leaf power]]||10900|| || || ||2
|-
|[[:en:Leapfrog integration]]||8000|| || || ||9
|-
|[[:en:Least common multiple]]||20300||[[Ամենափոքր ընդհանուր բազմապատիկ]]||1700||այո||71
|-
|[[:en:Least-upper-bound property]]||12700|| || || ||5
|-
|[[:en:Leaving Certificate Mathematics]]||9900|| || || ||1
|-
|[[:en:Lebesgue differentiation theorem]]||11300|| || || ||10
|-
|[[:en:Alice Lee (mathematician)]]||10800|| || || ||7
|-
|[[:en:Leech lattice]]||28000|| || || ||8
|-
|[[:en:Lefschetz fixed-point theorem]]||8900|| || || ||9
|-
|[[:en:Solomon Lefschetz]]||14200|| || || ||27
|-
|[[:en:Left and right derivative]]||100|| || || ||2
|-
|[[:en:Legendre transformation]]||36500|| || || ||23
|-
|[[:en:Adrien-Marie Legendre]]||17000||[[Ադրիեն-Մարի Լեժանդր]]||10100|| ||54
|-
|[[:en:Lehmer code]]||13400|| || || ||3
|-
|[[:en:Lehmer's conjecture]]||13100|| || || ||2
|-
|[[:en:Leibniz formula for π]]||8200||[[Լայբնիցի շարք]]||8500|| ||17
|-
|[[:en:Leibniz integral rule]]||52800|| || || ||16
|-
|[[:en:Gottfried Wilhelm Leibniz]]||152000||[[Գոթֆրիդ Լայբնից]]||257000|| ||191
|-
|[[:en:Leibniz's notation]]||21700|| || || ||16
|-
|[[:en:Lemniscate]]||8700|| || || ||26
|-
|[[:en:Lemniscate elliptic functions]]||77000|| || || ||6
|-
|[[:en:John Lennox]]||21800|| || || ||24
|-
|[[:en:Oswald Leroy]]||9200|| || || ||3
|-
|[[:en:Less-than sign]]||6200|| || || ||8
|-
|[[:en:Levenberg–Marquardt algorithm]]||22400|| || || ||13
|-
|[[:en:Levi-Civita symbol]]||29800|| || || ||29
|-
|[[:en:Sophia Levy]]||6900|| || || ||1
|-
|[[:en:Leximin order]]||18700|| || || ||1
|-
|[[:en:Wilhelm Lexis]]||14800|| || || ||19
|-
|[[:en:Guillaume de l'Hôpital]]||11500||[[Գիյոմ Ֆրանսուա Լոպիտալ]]||4600|| ||48
|-
|[[:en:Liar paradox]]||31800||[[Ստախոսի պարադոքս]]||13700|| ||33
|-
|[[:en:Liberal arts education]]||50000||[[Ազատ արվեստներ]]||5200|| ||56
|-
|[[:en:Paulette Libermann]]||8400|| || || ||7
|-
|[[:en:André Lichnerowicz]]||26100|| || || ||15
|-
|[[:en:Lie algebra]]||46200|| || || ||30
|-
|[[:en:Lie bialgebroid]]||7300|| || || ||1
|-
|[[:en:Lie bracket of vector fields]]||9900|| || || ||6
|-
|[[:en:Lie group–Lie algebra correspondence]]||25600|| || || ||4
|-
|[[:en:Lie point symmetry]]||19500|| || || ||1
|-
|[[:en:Lie superalgebra]]||14300|| || || ||7
|-
|[[:en:Sophus Lie]]||17000||[[Սոֆուս Լի]]||7000|| ||50
|-
|[[:en:Lie's theorem]]||14000|| || || ||6
|-
|[[:en:James Lighthill]]||13900|| || || ||18
|-
|[[:en:Likelihood function]]||62800|| || || ||22
|-
|[[:en:Likelihood-ratio test]]||17000|| || || ||15
|-
|[[:en:Limit of a function]]||42400|| || || ||45
|-
|[[:en:Limit of a sequence]]||18100|| || || ||46
|-
|[[:en:Limit ordinal]]||7700|| || || ||11
|-
|[[:en:Limiting absorption principle]]||9100|| || || ||2
|-
|[[:en:Liñán's equation]]||6300|| || || ||1
|-
|[[:en:Line (geometry)]]||30000||[[Ուղիղ]]||7200|| ||110
|-
|[[:en:Line element]]||10400|| || || ||5
|-
|[[:en:Line integral]]||20000||[[Կորագիծ ինտեգրալ]]||3500|| ||36
|-
|[[:en:Line integral convolution]]||12400|| || || ||3
|-
|[[:en:Linear approximation]]||9300|| || || ||19
|-
|[[:en:Linear combination]]||18300|| || || ||36
|-
|[[:en:Linear continuum]]||9400|| || || ||8
|-
|[[:en:Linear differential equation]]||30100|| || || ||24
|-
|[[:en:Linear extension]]||9800|| || || ||2
|-
|[[:en:Linear function]]||5000|| || || ||7
|-
|[[:en:Linear function (calculus)]]||12300||[[Գծային ֆունկցիա]]||7300|| ||53
|-
|[[:en:Linear interpolation]]||10200|| || || ||20
|-
|[[:en:Linear logic]]||33200|| || || ||9
|-
|[[:en:Linear multistep method]]||22800|| || || ||10
|-
|[[:en:Linear programming relaxation]]||17200|| || || ||6
|-
|[[:en:Linear recurrence with constant coefficients]]||24200|| || || ||4
|-
|[[:en:Linear relation]]||13800|| || || ||2
|-
|[[:en:Linear subspace]]||35200|| || || ||27
|-
|[[:en:Linear time-invariant system]]||36700|| || || ||21
|-
|[[:en:Linearity]]||13100|| || || ||21
|-
|[[:en:Link prediction]]||20000|| || || ||1
|-
|[[:en:Jacques-Louis Lions]]||9800|| || || ||15
|-
|[[:en:Liouville's theorem (complex analysis)]]||11800|| || || ||25
|-
|[[:en:List of integrals of rational functions]]||27200||[[Ռացիոնալ ֆունկցիաների ինտեգրալների ցանկ]]||6000|| ||34
|-
|[[:en:Littlewood–Richardson rule]]||28900|| || || ||2
|-
|[[:en:John Edensor Littlewood]]||14700|| || || ||30
|-
|[[:en:Nikolai Lobachevsky]]||19000||[[Նիկոլայ Լոբաչևսկի]]||2700|| ||89
|-
|[[:en:Lobb number]]||3100|| || || ||1
|-
|[[:en:Local class field theory]]||9100|| || || ||2
|-
|[[:en:Local regression]]||18900|| || || ||5
|-
|[[:en:Localization (commutative algebra)]]||30000|| || || ||11
|-
|[[:en:Localization of a category]]||8900|| || || ||4
|-
|[[:en:Locally compact space]]||16800|| || || ||19
|-
|[[:en:James Lockhart (banker)]]||13700|| || || ||1
|-
|[[:en:Locus (mathematics)]]||10700|| || || ||42
|-
|[[:en:Loewy decomposition]]||34400|| || || ||1
|-
|[[:en:Log-polar coordinates]]||10700|| || || ||3
|-
|[[:en:Logarithm of a matrix]]||13400|| || || ||10
|-
|[[:en:Logarithmic mean]]||7700|| || || ||11
|-
|[[:en:Logarithmic scale]]||12700|| || || ||31
|-
|[[:en:Logarithmic spiral]]||16900|| || || ||40
|-
|[[:en:Logical conjunction]]||17000||[[Կոնյունկցիա]]||1600|| ||46
|-
|[[:en:Logistic distribution]]||12100|| || || ||18
|-
|[[:en:Logistic function]]||43600|| || || ||27
|-
|[[:en:Longest path problem]]||22200||[[Ամենաերկար ճանապարհի խնդիր]]||11300|| ||13
|-
|[[:en:Look-and-say sequence]]||11100|| || || ||16
|-
|[[:en:Lorenz system]]||27500|| || || ||30
|-
|[[:en:Edward Norton Lorenz]]||23800||[[Էդվարդ Նորթոն Լորենց]]||10600|| ||41
|-
|[[:en:Loss function]]||20200|| || || ||20
|-
|[[:en:Loss functions for classification]]||23500|| || || ||4
|-
|[[:en:Lossless compression]]||34800|| || || ||30
|-
|[[:en:Low-dimensional topology]]||19000|| || || ||10
|-
|[[:en:Low-discrepancy sequence]]||25100|| || || ||4
|-
|[[:en:Low-rank approximation]]||22500|| || || ||1
|-
|[[:en:Low-rank matrix approximations]]||14700|| || || ||1
|-
|[[:en:LU decomposition]]||32900||[[LU-մասնատում]]||9800|| ||27
|-
|[[:en:Lu Jiaxi (mathematician)]]||23700|| || || ||2
|-
|[[:en:Lucas number]]||13500|| || || ||26
|-
|[[:en:Luhn algorithm]]||6800||[[Լունայի ալգորիթմ]]||7000||այո||29
|-
|[[:en:Łukasiewicz–Moisil algebra]]||8900|| || || ||2
|-
|[[:en:Lyapunov exponent]]||25300|| || || ||11
|-
|[[:en:Lyapunov–Schmidt reduction]]||6000|| || || ||1
|-
|[[:en:Lyndon word]]||21200|| || || ||5
|-
|[[:en:M/M/c queue]]||15000|| || || ||4
|-
|[[:en:Saunders Mac Lane]]||16300||[[Սաունդերս Մակլեյն]]||9400|| ||27
|-
|[[:en:Mac Lane's planarity criterion]]||9400|| || || ||4
|-
|[[:en:Macbeath region]]||6700|| || || ||1
|-
|[[:en:Angus MacFarlane-Grieve]]||9700|| || || ||2
|-
|[[:en:Colin Maclaurin]]||16300||[[Քոլին ՄաքԼորին]]||2400|| ||44
|-
|[[:en:MacMahon Master theorem]]||8500|| || || ||2
|-
|[[:en:Isabel Maddison]]||8800|| || || ||8
|-
|[[:en:Odo Van Maelcote]]||6000|| || || ||6
|-
|[[:en:Michael Maestlin]]||37700|| || || ||27
|-
|[[:en:Magnitude (mathematics)]]||7800|| || || ||24
|-
|[[:en:Andrew Majda]]||7200|| || || ||8
|-
|[[:en:Malgrange preparation theorem]]||6100|| || || ||2
|-
|[[:en:Rogemar Mamon]]||5400|| || || ||1
|-
|[[:en:Manifold]]||68700||[[Բազմաձևություն]]||2800||այո||50
|-
|[[:en:Manin matrix]]||27800|| || || ||1
|-
|[[:en:Map (mathematics)]]||6300|| || || ||24
|-
|[[:en:Map folding]]||12900|| || || ||2
|-
|[[:en:Map projection of the triaxial ellipsoid]]||3300|| || || ||1
|-
|[[:en:Grigory Margulis]]||13100||[[Գրիգորի Մարգուլիս]]||5500|| ||34
|-
|[[:en:Markov Chains and Mixing Times]]||8900|| || || ||1
|-
|[[:en:Markov chains on a measurable state space]]||4900|| || || ||1
|-
|[[:en:Markov number]]||9800|| || || ||15
|-
|[[:en:Markov property]]||8100|| || || ||22
|-
|[[:en:Andrey Markov]]||10500||[[Անդրեյ Մարկով]]||3100|| ||52
|-
|[[:en:Markov's principle]]||7300|| || || ||5
|-
|[[:en:Per Martin-Löf]]||27000|| || || ||11
|-
|[[:en:Martin's axiom]]||5700|| || || ||11
|-
|[[:en:Carlo Masi]]||27400|| || || ||10
|-
|[[:en:David Masser]]||5000|| || || ||11
|-
|[[:en:Massey product]]||12300|| || || ||2
|-
|[[:en:Matching polytope]]||10200|| || || ||1
|-
|[[:en:Matchstick graph]]||13300|| || || ||8
|-
|[[:en:Math Prize for Girls]]||6400|| || || ||2
|-
|[[:en:Mathcounts]]||30200|| || || ||6
|-
|[[:en:Mathematical and theoretical biology]]||42800|| || || ||42
|-
|[[:en:Mathematical anxiety]]||44000|| || || ||11
|-
|[[:en:Mathematical Association of America]]||18400|| || || ||14
|-
|[[:en:Mathematical coincidence]]||28400|| || || ||9
|-
|[[:en:Mathematical constant]]||45100||[[Մաթեմատիկական հաստատուն]]||9400|| ||67
|-
|[[:en:Mathematical joke]]||22300||[[Մաթեմատիկական կատակ]]||11300|| ||11
|-
|[[:en:Mathematical manuscripts of Karl Marx]]||11000|| || || ||9
|-
|[[:en:Mathematical Methods of Classical Mechanics]]||6100|| || || ||1
|-
|[[:en:Mathematical model]]||33200||[[Մաթեմատիկական մոդել]]||4800||այո||55
|-
|[[:en:Mathematical modelling of infectious disease]]||29300||[[Վարակիչ հիվանդությունների մաթեմատիկական մոդել]]||11700|| ||10
|-
|[[:en:Mathematical Models (Cundy and Rollett)]]||7000|| || || ||1
|-
|[[:en:Mathematical sociology]]||46600|| || || ||11
|-
|[[:en:Mathematical statistics]]||15400||[[Մաթեմատիկական վիճակագրություն]]||13300|| ||38
|-
|[[:en:Mathematical table]]||11700|| || || ||17
|-
|[[:en:Mathematics]]||90300||[[Մաթեմատիկա]]||80600|| ||305
|-
|[[:en:Mathematics and the Imagination]]||6900|| || || ||3
|-
|[[:en:Mathematics in India (book)]]||15900|| || || ||1
|-
|[[:en:Mathematics in medieval Islam]]||29300|| || || ||26
|-
|[[:en:Mathematics of general relativity]]||43400|| || || ||15
|-
|[[:en:Mathematics of paper folding]]||37300|| || || ||18
|-
|[[:en:Mathematics of the Incas]]||17400|| || || ||6
|-
|[[:en:Mathematics: The Loss of Certainty]]||14100|| || || ||3
|-
|[[:en:Mathieu function]]||42700|| || || ||11
|-
|[[:en:Mathieu group]]||21600|| || || ||11
|-
|[[:en:Mathieu group M12]]||13500|| || || ||1
|-
|[[:en:Mathieu group M23]]||10500|| || || ||1
|-
|[[:en:Alexander Mathis]]||12000|| || || ||1
|-
|[[:en:Matrix addition]]||7400||[[Մատրիցների գումարում]]||9200|| ||22
|-
|[[:en:Matrix decomposition]]||26200|| || || ||18
|-
|[[:en:Matrix product state]]||9400|| || || ||2
|-
|[[:en:Matrix regularization]]||14800|| || || ||1
|-
|[[:en:Matrix representation of conic sections]]||19100|| || || ||3
|-
|[[:en:Matroid minor]]||16300|| || || ||2
|-
|[[:en:Matroid oracle]]||34000|| || || ||1
|-
|[[:en:Matroid partitioning]]||12800|| || || ||1
|-
|[[:en:Maurer–Cartan form]]||13100|| || || ||9
|-
|[[:en:Maxima and minima]]||16900||[[Ֆունկցիայի էքստրեմում]]||5000|| ||53
|-
|[[:en:Maximal entropy random walk]]||17800|| || || ||2
|-
|[[:en:Maximum flow problem]]||40600|| || || ||15
|-
|[[:en:Maximum theorem]]||18000|| || || ||1
|-
|[[:en:Maximum-entropy random graph model]]||11000|| || || ||1
|-
|[[:en:Maxwell–Boltzmann distribution]]||35000||[[Մաքսվելի բաշխում]]||3500|| ||40
|-
|[[:en:Marie McCormick]]||16400|| || || ||1
|-
|[[:en:McDiarmid's inequality]]||17500|| || || ||1
|-
|[[:en:Dusa McDuff]]||17900|| || || ||20
|-
|[[:en:Camille McKayle]]||18000|| || || ||3
|-
|[[:en:McMullen problem]]||5500|| || || ||1
|-
|[[:en:Paul McNicholas (statistician)]]||7000|| || || ||2
|-
|[[:en:Mean curvature]]||10500|| || || ||12
|-
|[[:en:Mean value analysis]]||12000|| || || ||1
|-
|[[:en:Mean value theorem]]||35200|| || || ||55
|-
|[[:en:Measurable function]]||9000|| || || ||19
|-
|[[:en:Medcouple]]||25200|| || || ||1
|-
|[[:en:Mehrotra predictor–corrector method]]||8700|| || || ||1
|-
|[[:en:Meijer G-function]]||49500|| || || ||5
|-
|[[:en:Ioan Mire Melik]]||21900|| || || ||5
|-
|[[:en:Mersenne prime]]||71300||[[Մերսենի թիվ]]||6000|| ||55
|-
|[[:en:Marin Mersenne]]||22500|| || || ||58
|-
|[[:en:Meshulam's game]]||7900|| || || ||1
|-
|[[:en:Meta-optimization]]||9100|| || || ||2
|-
|[[:en:Metamath]]||20100|| || || ||6
|-
|[[:en:Metamathematics]]||13500||[[Մետամաթեմատիկա]]||2800|| ||21
|-
|[[:en:Method of steepest descent]]||31600|| || || ||4
|-
|[[:en:Metric (mathematics)]]||30300|| || || ||30
|-
|[[:en:Metric interval temporal logic]]||8600|| || || ||1
|-
|[[:en:Metric tensor]]||57100|| || || ||27
|-
|[[:en:Midpoint]]||10600||[[Միջնակետ]]||8600|| ||28
|-
|[[:en:Midsphere]]||11300||[[Միջնագծած գնդային մակերևույթ]]||11100|| ||11
|-
|[[:en:Midy's theorem]]||7900|| || || ||7
|-
|[[:en:Azat Miftakhov]]||13500|| || || ||4
|-
|[[:en:Millennium Prize Problems]]||23400||[[Հազարամյակի մրցանակային խնդիրներ]]||8300|| ||41
|-
|[[:en:Milnor number]]||10800|| || || ||2
|-
|[[:en:John Milnor]]||21600|| || || ||40
|-
|[[:en:Minakshisundaram–Pleijel zeta function]]||6300|| || || ||2
|-
|[[:en:George Minchin]]||19600|| || || ||1
|-
|[[:en:Minimal polynomial of 2cos(2pi/n)]]||9800|| || || ||1
|-
|[[:en:Minimal surface of revolution]]||8200|| || || ||1
|-
|[[:en:Minimum bottleneck spanning tree]]||15300|| || || ||2
|-
|[[:en:Minimum spanning tree]]||44400||[[Նվազագույն ակնթարթային ծառ]]||22200|| ||29
|-
|[[:en:Minimum-distance estimation]]||6100|| || || ||2
|-
|[[:en:Minkowski addition]]||21800||[[Մինկովսկու գումար]]||6500|| ||15
|-
|[[:en:Hermann Minkowski]]||20600||[[Հերման Մինկովսկի]]||2400|| ||69
|-
|[[:en:Minkowski's theorem]]||19200|| || || ||13
|-
|[[:en:Mirifici Logarithmorum Canonis Descriptio]]||26500|| || || ||3
|-
|[[:en:Mirror symmetry conjecture]]||23200|| || || ||2
|-
|[[:en:Mirsky's theorem]]||8800|| || || ||2
|-
|[[:en:Missing data]]||24300|| || || ||11
|-
|[[:en:Missing square puzzle]]||6700||[[Կորած քառակուսու հանելուկ]]||4400||այո||24
|-
|[[:en:Mixing (mathematics)]]||22600|| || || ||4
|-
|[[:en:Mizar system]]||12500|| || || ||7
|-
|[[:en:Mnemonics in trigonometry]]||10200|| || || ||3
|-
|[[:en:Möbius configuration]]||11800|| || || ||4
|-
|[[:en:Möbius function]]||20400||[[Մյոբիուսի ֆունկցիա]]||8600|| ||33
|-
|[[:en:Möbius–Kantor configuration]]||8700|| || || ||3
|-
|[[:en:Modern elementary mathematics]]||18300|| || || ||2
|-
|[[:en:Modes of variation]]||10400|| || || ||1
|-
|[[:en:Modular elliptic curve]]||8800|| || || ||2
|-
|[[:en:Modular group]]||25300|| || || ||13
|-
|[[:en:Modular lattice]]||18000|| || || ||8
|-
|[[:en:Modularity theorem]]||18800|| || || ||22
|-
|[[:en:Moduli space]]||28800|| || || ||9
|-
|[[:en:Mohr–Mascheroni theorem]]||21200|| || || ||15
|-
|[[:en:Abraham de Moivre]]||42400||[[Աբրահամ դը Մուավր]]||6400|| ||57
|-
|[[:en:Victor Moll]]||11200|| || || ||3
|-
|[[:en:Mollifier]]||16800|| || || ||8
|-
|[[:en:Moment (mathematics)]]||22200|| || || ||31
|-
|[[:en:Monad (category theory)]]||24400|| || || ||11
|-
|[[:en:Monge–Ampère equation]]||5900|| || || ||7
|-
|[[:en:Gaspard Monge]]||18500||[[Գասպար Մոնժ]]||3400|| ||55
|-
|[[:en:Monodromy]]||11100|| || || ||13
|-
|[[:en:Monoidal t-norm logic]]||23200|| || || ||1
|-
|[[:en:Monotonic function]]||18600||[[Մոնոտոն ֆունկցիա]]||2000|| ||43
|-
|[[:en:Monster group]]||29600|| || || ||16
|-
|[[:en:Monstrous moonshine]]||32400|| || || ||9
|-
|[[:en:Monte Carlo integration]]||17200|| || || ||12
|-
|[[:en:Montgomery modular multiplication]]||28100|| || || ||5
|-
|[[:en:Montgomery's pair correlation conjecture]]||7200|| || || ||4
|-
|[[:en:Ramon E. Moore]]||7900|| || || ||4
|-
|[[:en:Cathleen Synge Morawetz]]||16300|| || || ||21
|-
|[[:en:Frank Vigor Morley]]||11200|| || || ||1
|-
|[[:en:Morphism]]||11700|| || || ||22
|-
|[[:en:Rosa M. Morris]]||26200|| || || ||1
|-
|[[:en:Morse homology]]||10500|| || || ||3
|-
|[[:en:Morse theory]]||21700|| || || ||12
|-
|[[:en:Moser–de Bruijn sequence]]||17700|| || || ||1
|-
|[[:en:Most-perfect magic square]]||5800|| || || ||6
|-
|[[:en:Motion (geometry)]]||10400|| || || ||6
|-
|[[:en:Motive (algebraic geometry)]]||33300|| || || ||7
|-
|[[:en:Rajeev Motwani]]||12600|| || || ||11
|-
|[[:en:Hervé Moulin]]||15300|| || || ||5
|-
|[[:en:Moy–Prasad filtration]]||21700|| || || ||1
|-
|[[:en:Multi-armed bandit]]||67900|| || || ||6
|-
|[[:en:Multicanonical ensemble]]||17100|| || || ||2
|-
|[[:en:Multicomplex number]]||2500|| || || ||5
|-
|[[:en:Multicriteria classification]]||14100|| || || ||1
|-
|[[:en:Multidimensional scaling]]||19700|| || || ||13
|-
|[[:en:Multidimensional transform]]||24800|| || || ||2
|-
|[[:en:Multilateration]]||76600|| || || ||11
|-
|[[:en:Multilinear form]]||22300|| || || ||8
|-
|[[:en:Multiple integral]]||44200|| || || ||36
|-
|[[:en:Multiple kernel learning]]||16300|| || || ||1
|-
|[[:en:Multiple-criteria decision analysis]]||48800|| || || ||9
|-
|[[:en:Multiplication]]||41900||[[Բազմապատկում]]||45000|| ||117
|-
|[[:en:Multiplication algorithm]]||43100|| || || ||12
|-
|[[:en:Multiplication sign]]||10700||[[Բազմապատկման նշան]]||3800|| ||24
|-
|[[:en:Multiplication theorem]]||9700|| || || ||5
|-
|[[:en:Multiplicative group]]||3700|| || || ||4
|-
|[[:en:Multiplicative group of integers modulo n]]||26100|| || || ||8
|-
|[[:en:Multiplicative inverse]]||15100|| || || ||52
|-
|[[:en:Multipole expansion]]||29600|| || || ||15
|-
|[[:en:Multiscale Green's function]]||20700|| || || ||1
|-
|[[:en:Multiset]]||34100|| || || ||25
|-
|[[:en:Multisymplectic integrator]]||8300|| || || ||1
|-
|[[:en:Multivariable calculus]]||10900|| || || ||24
|-
|[[:en:Mumford–Shah functional]]||7200|| || || ||3
|-
|[[:en:David Mumford]]||20000|| || || ||37
|-
|[[:en:Randall Munroe]]||31500|| || || ||28
|-
|[[:en:Music and mathematics]]||27000|| || || ||9
|-
|[[:en:Nikoloz Muskhelishvili]]||20200||[[Նիկոլայ Մուսխելիշվիլի]]||4600|| ||17
|-
|[[:en:Mutual information]]||54500|| || || ||20
|-
|[[:en:Mutually orthogonal Latin squares]]||44700|| || || ||13
|-
|[[:en:Myriad]]||11900|| || || ||26
|-
|[[:en:N-dimensional sequential move puzzle]]||28100|| || || ||3
|-
|[[:en:N-sphere]]||43600|| || || ||22
|-
|[[:en:Nachbin's theorem]]||6600|| || || ||2
|-
|[[:en:Mitio Nagumo]]||6600|| || || ||2
|-
|[[:en:Naive set theory]]||35000|| || || ||30
|-
|[[:en:Names of large numbers]]||31900|| || || ||23
|-
|[[:en:John Napier]]||27500||[[Ջոն Նեփյեր]]||2400|| ||79
|-
|[[:en:Napier's bones]]||35300|| || || ||21
|-
|[[:en:Napoleon points]]||13900|| || || ||7
|-
|[[:en:M. S. Narasimhan]]||13400|| || || ||14
|-
|[[:en:Narrow escape problem]]||19600|| || || ||1
|-
|[[:en:John Forbes Nash Jr.]]||45100||[[Ջոն Նեշ]]||11500|| ||100
|-
|[[:en:Nastran]]||14100|| || || ||11
|-
|[[:en:Melvyn B. Nathanson]]||13700|| || || ||5
|-
|[[:en:National Math and Science Initiative]]||15200|| || || ||1
|-
|[[:en:Natural deduction]]||55800|| || || ||16
|-
|[[:en:Natural density]]||10300|| || || ||13
|-
|[[:en:Natural logarithm]]||35800||[[Բնական լոգարիթմ]]||21800|| ||60
|-
|[[:en:Natural numbers object]]||6800|| || || ||1
|-
|[[:en:Natural transformation]]||34600|| || || ||18
|-
|[[:en:Navier–Stokes existence and smoothness]]||17000|| || || ||9
|-
|[[:en:Nearly completely decomposable Markov chain]]||4800|| || || ||1
|-
|[[:en:Negation]]||17900||[[Ժխտում (տրամաբանություն)]]||2000|| ||50
|-
|[[:en:Negative base]]||27700|| || || ||11
|-
|[[:en:Neighbourhood (mathematics)]]||9200|| || || ||40
|-
|[[:en:John Nelder]]||8900|| || || ||7
|-
|[[:en:Néron model]]||5600|| || || ||2
|-
|[[:en:Nets within Nets]]||6600|| || || ||2
|-
|[[:en:Network theory]]||28600|| || || ||20
|-
|[[:en:Hanna Neumann]]||11500|| || || ||19
|-
|[[:en:Peter M. Neumann]]||7700|| || || ||12
|-
|[[:en:Neural network Gaussian process]]||20700|| || || ||3
|-
|[[:en:Nevanlinna theory]]||17100|| || || ||4
|-
|[[:en:Nevanlinna's criterion]]||6300|| || || ||2
|-
|[[:en:New Math]]||17300|| || || ||12
|-
|[[:en:Virginia Newell]]||10000|| || || ||1
|-
|[[:en:Newman's conjecture]]||6400|| || || ||1
|-
|[[:en:Mary Frances Winston Newson]]||9900|| || || ||8
|-
|[[:en:Newton polynomial]]||23800|| || || ||12
|-
|[[:en:Newton–Cotes formulas]]||9200|| || || ||18
|-
|[[:en:Newton–Gauss line]]||12800|| || || ||1
|-
|[[:en:Newton's laws of motion]]||114600||[[Նյուտոնի օրենքներ]]||4200|| ||113
|-
|[[:en:Ngô Bảo Châu]]||14000|| || || ||39
|-
|[[:en:Aoibhinn Ní Shúilleabháin]]||15400|| || || ||3
|-
|[[:en:Jean François Niceron]]||8600|| || || ||9
|-
|[[:en:George E. Nicholson Jr.]]||5100|| || || ||1
|-
|[[:en:Nicolas Bourbaki]]||101600||[[Նիկոլա Բուրբակի]]||2300|| ||46
|-
|[[:en:Nielsen–Schreier theorem]]||12600|| || || ||5
|-
|[[:en:Stanisława Nikodym]]||8500|| || || ||2
|-
|[[:en:Nilmanifold]]||11400|| || || ||4
|-
|[[:en:Nilpotent group]]||15100|| || || ||17
|-
|[[:en:Nim]]||30500|| || || ||27
|-
|[[:en:Nimber]]||11600|| || || ||7
|-
|[[:en:Nine-point center]]||7000|| || || ||10
|-
|[[:en:Nine-point circle]]||16500||[[Ինը կետերի շրջանագիծ]]||8500|| ||40
|-
|[[:en:Nine-point conic]]||3400|| || || ||4
|-
|[[:en:NIST Post-Quantum Cryptography Standardization]]||23500|| || || ||3
|-
|[[:en:Nodal decomposition]]||8700|| || || ||1
|-
|[[:en:Noether's theorem]]||65100||[[Նյոթերի թեորեմ]]||25400|| ||35
|-
|[[:en:Nomogram]]||18000||[[Նոմոգրաֆիա]]||2800|| ||32
|-
|[[:en:Non-convexity (economics)]]||41700|| || || ||4
|-
|[[:en:Non-measurable set]]||7400|| || || ||10
|-
|[[:en:Non-negative matrix factorization]]||66900|| || || ||6
|-
|[[:en:Non-surveyable proof]]||6400|| || || ||1
|-
|[[:en:Nonblocker]]||4900|| || || ||1
|-
|[[:en:Noncommutative geometry]]||18700|| || || ||14
|-
|[[:en:Noncommutative ring]]||20000|| || || ||5
|-
|[[:en:Noncommutative signal-flow graph]]||11900|| || || ||1
|-
|[[:en:Nondeterministic Turing machine]]||12300|| || || ||20
|-
|[[:en:Nonlinear partial differential equation]]||8600|| || || ||2
|-
|[[:en:Nonlinear programming]]||9500||[[Ոչ գծային ծրագրավորում]]||5500||այո||26
|-
|[[:en:Nonlinear system]]||20700|| || || ||37
|-
|[[:en:Nonlinear tides]]||41200|| || || ||1
|-
|[[:en:Nonparametric regression]]||6300|| || || ||3
|-
|[[:en:Nonstandard analysis]]||32200|| || || ||18
|-
|[[:en:Norm (mathematics)]]||32900|| || || ||42
|-
|[[:en:Normal (geometry)]]||15100||[[Նորմալ]]||2200|| ||40
|-
|[[:en:Normal operator]]||10100|| || || ||13
|-
|[[:en:Normal subgroup]]||16300|| || || ||31
|-
|[[:en:Normed vector space]]||17700|| || || ||33
|-
|[[:en:Nowhere-zero flow]]||10900|| || || ||4
|-
|[[:en:NP (complexity)]]||19400|| || || ||30
|-
|[[:en:NP-completeness]]||30100|| || || ||31
|-
|[[:en:NP-hardness]]||8900|| || || ||24
|-
|[[:en:Null hypothesis]]||40600|| || || ||34
|-
|[[:en:Number]]||62900||[[Թիվ]]||80600|| ||199
|-
|[[:en:Number line]]||18600||[[Թվային առանցք]]||2100|| ||52
|-
|[[:en:Numbers (TV series)]]||52900|| || || ||32
|-
|[[:en:Numbers: The Universal Language]]||8400|| || || ||3
|-
|[[:en:Numeral prefix]]||43300|| || || ||21
|-
|[[:en:Numerical differentiation]]||17000|| || || ||13
|-
|[[:en:Numerical linear algebra]]||18900|| || || ||17
|-
|[[:en:Numerical methods for partial differential equations]]||16900|| || || ||6
|-
|[[:en:Numerical methods in fluid mechanics]]||8800|| || || ||2
|-
|[[:en:Numerical solution of the convection–diffusion equation]]||7400|| || || ||1
|-
|[[:en:Numerical stability]]||8000|| || || ||19
|-
|[[:en:Numerical weather prediction]]||67900|| || || ||24
|-
|[[:en:John Nunn]]||15000|| || || ||23
|-
|[[:en:Obelus]]||10100||[[Օբելիուս]]||4000|| ||22
|-
|[[:en:Oberwolfach problem]]||11600|| || || ||3
|-
|[[:en:Octal]]||39800||[[Հաշվարկման ութական համակարգ]]||3000|| ||63
|-
|[[:en:Octant projection]]||11400|| || || ||5
|-
|[[:en:Odd–even rationing]]||11500|| || || ||2
|-
|[[:en:Odds ratio]]||38100|| || || ||22
|-
|[[:en:Ogee]]||14400|| || || ||17
|-
|[[:en:Oh Yong-Geun]]||12100|| || || ||1
|-
|[[:en:Théodore Olivier]]||5300|| || || ||10
|-
|[[:en:Kathleen Ollerenshaw]]||12300|| || || ||18
|-
|[[:en:One-relator group]]||27900|| || || ||1
|-
|[[:en:Shmuel Onn]]||16100|| || || ||2
|-
|[[:en:Melih Onuş]]||6900|| || || ||3
|-
|[[:en:Open and closed maps]]||31000|| || || ||12
|-
|[[:en:Open set]]||28800|| || || ||44
|-
|[[:en:Operad]]||34000|| || || ||7
|-
|[[:en:Operand]]||8500|| || || ||42
|-
|[[:en:Operational calculus]]||12200|| || || ||7
|-
|[[:en:Operations research]]||48200||[[Գործողությունների հետազոտում]]||16900|| ||48
|-
|[[:en:Operator (mathematics)]]||11100||[[Օպերատոր (մաթեմատիկա)]]||2300|| ||36
|-
|[[:en:Operator norm]]||13700|| || || ||16
|-
|[[:en:Operator theory]]||11800|| || || ||15
|-
|[[:en:Optic equation]]||8700|| || || ||1
|-
|[[:en:Optical heterodyne detection]]||27800|| || || ||2
|-
|[[:en:Optimal control]]||32100||[[Օպտիմալ կառավարում]]||3000|| ||17
|-
|[[:en:Optimal design]]||45100|| || || ||4
|-
|[[:en:Optimal stopping]]||15500|| || || ||3
|-
|[[:en:Oracle machine]]||12100|| || || ||17
|-
|[[:en:Orbit method]]||7100|| || || ||1
|-
|[[:en:Order of integration (calculus)]]||13400|| || || ||6
|-
|[[:en:Order of magnitude]]||15800|| || || ||36
|-
|[[:en:Order of operations]]||34200|| || || ||41
|-
|[[:en:Order polytope]]||9600|| || || ||1
|-
|[[:en:Order-4 octagonal tiling]]||6100|| || || ||3
|-
|[[:en:Order-5 octahedral honeycomb]]||11000|| || || ||1
|-
|[[:en:Order-8 triangular tiling]]||7200|| || || ||4
|-
|[[:en:Ordered pair]]||23900|| || || ||48
|-
|[[:en:Ordered ring]]||4300|| || || ||8
|-
|[[:en:Ordinal collapsing function]]||69100|| || || ||2
|-
|[[:en:Orientability]]||25600|| || || ||17
|-
|[[:en:Orientation (geometry)]]||14500|| || || ||13
|-
|[[:en:Orientation (vector space)]]||14400|| || || ||6
|-
|[[:en:Oriented matroid]]||30000|| || || ||3
|-
|[[:en:Ornstein–Uhlenbeck operator]]||7200|| || || ||1
|-
|[[:en:Orthogonal convex hull]]||12900|| || || ||2
|-
|[[:en:Orthogonal coordinates]]||28100|| || || ||12
|-
|[[:en:Orthonormal basis]]||14000|| || || ||22
|-
|[[:en:Orthonormality]]||9000|| || || ||15
|-
|[[:en:Oscillator representation]]||108200|| || || ||1
|-
|[[:en:William Oughtred]]||27700|| || || ||39
|-
|[[:en:Oum Sang-il]]||9500|| || || ||1
|-
|[[:en:Outerplanar graph]]||18500|| || || ||5
|-
|[[:en:Overlapping circles grid]]||25900|| || || ||3
|-
|[[:en:P (complexity)]]||12800|| || || ||27
|-
|[[:en:P-adic analysis]]||10900|| || || ||7
|-
|[[:en:P-group]]||21200|| || || ||19
|-
|[[:en:Luca Pacioli]]||18300||[[Լուկա Պաչոլի]]||15700|| ||64
|-
|[[:en:Packing problems]]||22100|| || || ||6
|-
|[[:en:Harriet Padberg]]||8200|| || || ||1
|-
|[[:en:Padé approximant]]||15700|| || || ||19
|-
|[[:en:Padovan sequence]]||11900|| || || ||10
|-
|[[:en:Paley graph]]||12600|| || || ||9
|-
|[[:en:Pancake sorting]]||22000||[[Նրբաբլիթային տեսակավորում]]||9000|| ||16
|-
|[[:en:Pancyclic graph]]||13400|| || || ||5
|-
|[[:en:Paolo Dagomari di Prato]]||4900|| || || ||7
|-
|[[:en:Pappus's hexagon theorem]]||17500|| || || ||20
|-
|[[:en:Parabola]]||80400||[[Պարաբոլ]]||6100||այո||85
|-
|[[:en:Parabolic coordinates]]||7400|| || || ||9
|-
|[[:en:Paracompact space]]||21900|| || || ||16
|-
|[[:en:Parallel (geometry)]]||22700||[[Զուգահեռ ուղիղներ]]||1600|| ||53
|-
|[[:en:Parallel all-pairs shortest path algorithm]]||17900|| || || ||2
|-
|[[:en:Parallel postulate]]||25700|| || || ||41
|-
|[[:en:Parallel projection]]||17700|| || || ||11
|-
|[[:en:Parallelogram]]||15400||[[Զուգահեռագիծ]]||6100|| ||96
|-
|[[:en:Parametric equation]]||17700|| || || ||32
|-
|[[:en:Parity (mathematics)]]||21500||[[Զույգ և կենտ թվեր]]||3600|| ||66
|-
|[[:en:Parity of a permutation]]||18600|| || || ||17
|-
|[[:en:Karen Parshall]]||11400|| || || ||7
|-
|[[:en:Partial cube]]||14700|| || || ||3
|-
|[[:en:Partial derivative]]||22500|| || || ||51
|-
|[[:en:Partial differential equation]]||47700||[[Մասնակի ածանցյալներով դիֆերենցիալ հավասարումներ]]||3900|| ||52
|-
|[[:en:Partial fraction decomposition]]||34700|| || || ||24
|-
|[[:en:Partially ordered set]]||36700|| || || ||32
|-
|[[:en:Particular values of the gamma function]]||17500|| || || ||3
|-
|[[:en:Partition (number theory)]]||28600|| || || ||21
|-
|[[:en:Partition function (mathematics)]]||19900|| || || ||3
|-
|[[:en:Partition matroid]]||7000|| || || ||1
|-
|[[:en:Partition of a set]]||12800|| || || ||37
|-
|[[:en:Partition of an interval]]||5900|| || || ||12
|-
|[[:en:Partition problem]]||18900|| || || ||13
|-
|[[:en:Pascal's triangle]]||54300||[[Պասկալի եռանկյուն]]||4100|| ||66
|-
|[[:en:Path integrals in polymer science]]||38800|| || || ||2
|-
|[[:en:Barbara Paulson]]||10300|| || || ||8
|-
|[[:en:Paving matroid]]||6900|| || || ||1
|-
|[[:en:PCP theorem]]||12700|| || || ||7
|-
|[[:en:George Peacock]]||23400|| || || ||19
|-
|[[:en:Peakon]]||9000|| || || ||1
|-
|[[:en:Giuseppe Peano]]||15600||[[Ջուզեպե Պեանո]]||1800|| ||61
|-
|[[:en:Pearson correlation coefficient]]||56600|| || || ||24
|-
|[[:en:Pearson distribution]]||23900|| || || ||5
|-
|[[:en:Peaucellier–Lipkin linkage]]||12000|| || || ||10
|-
|[[:en:Pedal curve]]||13800|| || || ||18
|-
|[[:en:John Pell (mathematician)]]||15600||[[Ջոն Փել]]||8800|| ||26
|-
|[[:en:Pencil (geometry)]]||18700|| || || ||8
|-
|[[:en:Pendulum (mechanics)]]||35600||[[Մաթեմատիկական ճոճանակ]]||4800|| ||30
|-
|[[:en:Penny graph]]||18000|| || || ||3
|-
|[[:en:Roger Penrose]]||89100||[[Ռոջեր Փենռոուզ]]||41600|| ||78
|-
|[[:en:Pentagonal number theorem]]||14000|| || || ||10
|-
|[[:en:Pentagonal tiling]]||37200|| || || ||11
|-
|[[:en:Pentagram map]]||41500|| || || ||1
|-
|[[:en:Pentic 6-cubes]]||15800|| || || ||1
|-
|[[:en:Pentomino]]||16500|| || || ||27
|-
|[[:en:Grigori Perelman]]||68300||[[Գրիգորի Պերելման]]||3600|| ||74
|-
|[[:en:Vicumpriya Perera]]||13200|| || || ||1
|-
|[[:en:Perfect graph]]||17200|| || || ||16
|-
|[[:en:Perfect graph theorem]]||12900|| || || ||4
|-
|[[:en:Perfect matching in high-degree hypergraphs]]||12800|| || || ||1
|-
|[[:en:Perfectly orderable graph]]||10300|| || || ||3
|-
|[[:en:Henry Perigal]]||7500|| || || ||5
|-
|[[:en:Perimeter]]||10800||[[Պարագիծ]]||2900||այո||79
|-
|[[:en:Periodic function]]||11800||[[Պարբերական ֆունկցիա]]||5600|| ||57
|-
|[[:en:Periodic graph (crystallography)]]||22600|| || || ||3
|-
|[[:en:Periodic graph (geometry)]]||18200|| || || ||1
|-
|[[:en:Teri Perl]]||9100|| || || ||1
|-
|[[:en:Permanent (mathematics)]]||26300|| || || ||13
|-
|[[:en:Permutation graph]]||8300|| || || ||5
|-
|[[:en:Permutation group]]||24000|| || || ||18
|-
|[[:en:Permutational analysis of variance]]||3900|| || || ||1
|-
|[[:en:Perrin number]]||9800|| || || ||16
|-
|[[:en:Perron–Frobenius theorem]]||59000|| || || ||14
|-
|[[:en:Perspectiva corporum regularium]]||8800|| || || ||2
|-
|[[:en:Rózsa Péter]]||8400|| || || ||18
|-
|[[:en:Petersen graph]]||22800|| || || ||24
|-
|[[:en:Petersen's theorem]]||13000|| || || ||4
|-
|[[:en:Petr–Douglas–Neumann theorem]]||13000|| || || ||3
|-
|[[:en:Pfaffian]]||19200|| || || ||12
|-
|[[:en:Phase retrieval]]||17000|| || || ||2
|-
|[[:en:Phase space]]||16400|| || || ||28
|-
|[[:en:Phase-space formulation]]||26900|| || || ||8
|-
|[[:en:Phase-type distribution]]||18400|| || || ||3
|-
|[[:en:Robert Phelps]]||12200|| || || ||7
|-
|[[:en:Philosophy of mathematics]]||85400|| || || ||54
|-
|[[:en:Phragmén–Lindelöf principle]]||11600|| || || ||6
|-
|[[:en:Physics]]||86900||[[Ֆիզիկա]]||32400|| ||285
|-
|[[:en:Pi Day]]||16500||[[Պի թվի օր]]||18600|| ||71
|-
|[[:en:Pi-system]]||15900|| || || ||6
|-
|[[:en:Picard group]]||8200|| || || ||5
|-
|[[:en:Picard–Lindelöf theorem]]||15500|| || || ||19
|-
|[[:en:Ramon Picarte Mujica]]||16300|| || || ||3
|-
|[[:en:Lisa Piccirillo]]||9100|| || || ||6
|-
|[[:en:Jonathan Pila]]||7700|| || || ||5
|-
|[[:en:Alberto Pinto (mathematician)]]||15300|| || || ||3
|-
|[[:en:Pioneering Women in American Mathematics]]||6900|| || || ||1
|-
|[[:en:Piphilology]]||39200|| || || ||8
|-
|[[:en:Elena Cornaro Piscopia]]||22200||[[Ելենա Կոռնարո Պիսկոպիա]]||15100|| ||45
|-
|[[:en:Pitteway triangulation]]||5100|| || || ||2
|-
|[[:en:Pizza theorem]]||9800|| || || ||12
|-
|[[:en:Planar Riemann surface]]||38200|| || || ||1
|-
|[[:en:Plancherel theorem for spherical functions]]||68600|| || || ||2
|-
|[[:en:Plimpton 322]]||44600|| || || ||22
|-
|[[:en:Poincaré duality]]||16900|| || || ||12
|-
|[[:en:Poincaré–Birkhoff–Witt theorem]]||14400|| || || ||7
|-
|[[:en:Louis Poinsot]]||7800|| || || ||31
|-
|[[:en:Point (geometry)]]||10000||[[Կետ]]||1900|| ||104
|-
|[[:en:Point groups in three dimensions]]||58300|| || || ||7
|-
|[[:en:Point process]]||29500|| || || ||6
|-
|[[:en:Point-set topology]]|| || || || ||29
|-
|[[:en:Poisson bracket]]||19500|| || || ||19
|-
|[[:en:Polar coordinate system]]||46800|| || || ||68
|-
|[[:en:Polar decomposition]]||23200|| || || ||14
|-
|[[:en:Polarization (Lie algebra)]]||6600|| || || ||2
|-
|[[:en:Polygon]]||37500||[[Բազմանկյուն]]||4600|| ||107
|-
|[[:en:Polyhedral combinatorics]]||18100|| || || ||5
|-
|[[:en:Polyhedral group]]||8100|| || || ||6
|-
|[[:en:Polynomial greatest common divisor]]||49800|| || || ||3
|-
|[[:en:Polynomial long division]]||13300||[[Բազմանդամների սյունակով բաժանում]]||5000|| ||24
|-
|[[:en:Polynomial regression]]||13100|| || || ||10
|-
|[[:en:Polynomial remainder theorem]]||4100||[[Բեզուի թեորեմ]]||3000|| ||27
|-
|[[:en:Polynomial ring]]||52300|| || || ||23
|-
|[[:en:Polyominoes: Puzzles, Patterns, Problems, and Packings]]||7000|| || || ||1
|-
|[[:en:Polytope]]||25100|| || || ||32
|-
|[[:en:Poncelet–Steiner theorem]]||40900|| || || ||10
|-
|[[:en:Pontryagin duality]]||39700|| || || ||17
|-
|[[:en:Lev Pontryagin]]||9700||[[Լև Պոնտրյագին]]||3200|| ||32
|-
|[[:en:Pontryagin's maximum principle]]||11000|| || || ||8
|-
|[[:en:Porism]]||10400|| || || ||3
|-
|[[:en:Poset game]]||5500|| || || ||2
|-
|[[:en:Position and momentum spaces]]||16000|| || || ||8
|-
|[[:en:Positional notation]]||51200|| || || ||36
|-
|[[:en:Positive and negative predictive values]]||13700|| || || ||9
|-
|[[:en:Positive real numbers]]||8800|| || || ||33
|-
|[[:en:Positive-definite kernel]]||23100|| || || ||2
|-
|[[:en:Potentially all pairwise rankings of all possible alternatives]]||77000|| || || ||1
|-
|[[:en:Marian Pour-El]]||14600|| || || ||2
|-
|[[:en:Power set]]||18000|| || || ||47
|-
|[[:en:Practical number]]||23300|| || || ||17
|-
|[[:en:Pre-abelian category]]||9900|| || || ||3
|-
|[[:en:Preconditioner]]||22200|| || || ||6
|-
|[[:en:Presheaf with transfers]]||14000|| || || ||1
|-
|[[:en:Prim's algorithm]]||18400|| || || ||33
|-
|[[:en:Prime element]]||4800|| || || ||14
|-
|[[:en:Prime factor]]||100||[[Պարզ թիվ]]||3300|| ||138
|-
|[[:en:Prime ideal]]||18900|| || || ||25
|-
|[[:en:Prime-counting function]]||30000|| || || ||33
|-
|[[:en:Primitive part and content]]||11700|| || || ||6
|-
|[[:en:Primitive root modulo n]]||28700|| || || ||21
|-
|[[:en:Princeton Lectures in Analysis]]||11500|| || || ||1
|-
|[[:en:Principal component analysis]]||106800|| || || ||37
|-
|[[:en:Principia Mathematica]]||69100|| || || ||34
|-
|[[:en:Principle of permanence]]||5700|| || || ||4
|-
|[[:en:Prisoner's dilemma]]||78900|| || || ||57
|-
|[[:en:Probability bounds analysis]]||24000|| || || ||1
|-
|[[:en:Probability box]]||34200|| || || ||1
|-
|[[:en:Problem of points]]||9600|| || || ||11
|-
|[[:en:Problem Solving Through Recreational Mathematics]]||6000|| || || ||1
|-
|[[:en:Product (category theory)]]||14200|| || || ||16
|-
|[[:en:Project Jupyter]]||19300|| || || ||14
|-
|[[:en:Projection (linear algebra)]]||32100|| || || ||21
|-
|[[:en:Projection matrix]]||13200|| || || ||2
|-
|[[:en:Projective plane]]||51000|| || || ||20
|-
|[[:en:Projective range]]||2800|| || || ||1
|-
|[[:en:Projective tensor product]]||51000|| || || ||2
|-
|[[:en:Projective variety]]||45800|| || || ||6
|-
|[[:en:Projectively extended real line]]||18600|| || || ||5
|-
|[[:en:Promise problem]]||3800|| || || ||3
|-
|[[:en:Proof by infinite descent]]||14900|| || || ||17
|-
|[[:en:Proof sketch for Gödel's first incompleteness theorem]]||22800|| || || ||2
|-
|[[:en:Proof that e is irrational]]||10700|| || || ||14
|-
|[[:en:Proofs of trigonometric identities]]||25400|| || || ||4
|-
|[[:en:Proper forcing axiom]]||6000|| || || ||3
|-
|[[:en:Proportional cake-cutting]]||24600|| || || ||2
|-
|[[:en:Proth prime]]||14500|| || || ||1
|-
|[[:en:Prüfer sequence]]||7100|| || || ||19
|-
|[[:en:Pseudo-differential operator]]||10000|| || || ||8
|-
|[[:en:Pseudo-Euclidean space]]||19500|| || || ||8
|-
|[[:en:Pseudo-R-squared]]||6400|| || || ||2
|-
|[[:en:Pseudo-reductive group]]||8000|| || || ||2
|-
|[[:en:Pseudovector]]||30600|| || || ||20
|-
|[[:en:Ptolemy]]||61300||[[Կլավդիոս Պտղոմեոս]]||2600|| ||129
|-
|[[:en:Ptolemy's theorem]]||27300||[[Պտղոմեոսի թեորեմ]]||3200|| ||34
|-
|[[:en:Pumping lemma for regular languages]]||15200|| || || ||17
|-
|[[:en:Puppe sequence]]||8000|| || || ||5
|-
|[[:en:Purity (algebraic geometry)]]||2900|| || || ||1
|-
|[[:en:Push–relabel maximum flow algorithm]]||35600|| || || ||9
|-
|[[:en:Pyramid (geometry)]]||14800||[[Բուրգ (երկրաչափություն)]]||18400|| ||78
|-
|[[:en:Pythagorean comma]]||12700|| || || ||18
|-
|[[:en:Pythagorean trigonometric identity]]||13400|| || || ||14
|-
|[[:en:Q.E.D.]]||13700||[[Q.E.D.]]||3100|| ||46
|-
|[[:en:QR algorithm]]||16100|| || || ||10
|-
|[[:en:Quadratic form]]||30400|| || || ||29
|-
|[[:en:Quadratic function]]||16900|| || || ||24
|-
|[[:en:Quadratic pseudo-Boolean optimization]]||12700|| || || ||2
|-
|[[:en:Quadratic residue]]||54800|| || || ||25
|-
|[[:en:Quadrilateral]]||47400||[[Քառանկյուն]]||8900|| ||100
|-
|[[:en:Quantification]]||300|| || || ||5
|-
|[[:en:Quantifier (logic)]]||31400||[[Քվանտորներ]]||9400|| ||36
|-
|[[:en:Quantized state systems method]]||8400|| || || ||2
|-
|[[:en:Quantum algorithm for linear systems of equations]]||29800|| || || ||2
|-
|[[:en:Quantum annealing]]||29600|| || || ||8
|-
|[[:en:Quantum chromodynamics]]||45300|| || || ||50
|-
|[[:en:Quantum finite automaton]]||22400|| || || ||7
|-
|[[:en:Quantum logic]]||38800||[[Քվանտային տրամաբանություն]]||4500|| ||18
|-
|[[:en:Quantum neural network]]||18100|| || || ||8
|-
|[[:en:Quantum phase estimation algorithm]]||11100|| || || ||5
|-
|[[:en:Quantum stochastic calculus]]||19200|| || || ||1
|-
|[[:en:Quantum Trajectory Theory]]||12500|| || || ||2
|-
|[[:en:Quartic function]]||45800|| || || ||16
|-
|[[:en:Quartic plane curve]]||8100|| || || ||12
|-
|[[:en:Quasi-Newton method]]||17700|| || || ||7
|-
|[[:en:Quasi-quotation]]||9000|| || || ||1
|-
|[[:en:Quasicircle]]||16200|| || || ||2
|-
|[[:en:Quasiprobability distribution]]||20300|| || || ||1
|-
|[[:en:Quasirandom group]]||10900|| || || ||1
|-
|[[:en:Quasitoric manifold]]||15300|| || || ||1
|-
|[[:en:Quaternion]]||95100||[[Քվատերնիոններ]]||6100||այո||62
|-
|[[:en:Quaternion Society]]||12000|| || || ||2
|-
|[[:en:Quaternions and spatial rotation]]||61100|| || || ||9
|-
|[[:en:Queen's graph]]||12100|| || || ||2
|-
|[[:en:Queue area]]||13500|| || || ||24
|-
|[[:en:Queueing theory]]||35400|| || || ||27
|-
|[[:en:Quillen metric]]||12700|| || || ||1
|-
|[[:en:Daniel Quillen]]||10900|| || || ||29
|-
|[[:en:Quincunx]]||15400|| || || ||21
|-
|[[:en:Quintic function]]||25300|| || || ||7
|-
|[[:en:Quotient]]||4800|| || || ||40
|-
|[[:en:Quotient rule]]||5300|| || || ||26
|-
|[[:en:Radar chart]]||30900|| || || ||16
|-
|[[:en:Radial basis function network]]||30300|| || || ||8
|-
|[[:en:Radian]]||37400||[[Ռադիան]]||17400|| ||84
|-
|[[:en:Radical axis]]||22000|| || || ||19
|-
|[[:en:Radical symbol]]||9000|| || || ||16
|-
|[[:en:Radius]]||9700||[[Շառավիղ]]||1500||այո||101
|-
|[[:en:Radon measure]]||18900|| || || ||14
|-
|[[:en:Radon–Nikodym theorem]]||23400|| || || ||14
|-
|[[:en:Hans Rådström]]||15100|| || || ||4
|-
|[[:en:Virginia Ragsdale]]||8000|| || || ||8
|-
|[[:en:Rainbow coloring]]||8200|| || || ||1
|-
|[[:en:Raising and lowering indices]]||16500|| || || ||7
|-
|[[:en:Ramanujan–Petersson conjecture]]||19900|| || || ||9
|-
|[[:en:Ramanujan–Sato series]]||35400|| || || ||4
|-
|[[:en:Ramification (mathematics)]]||7900|| || || ||7
|-
|[[:en:Ramiro Rampinelli]]||7900|| || || ||3
|-
|[[:en:Random element]]||13500|| || || ||6
|-
|[[:en:Random graph]]||15200|| || || ||17
|-
|[[:en:Random matrix]]||31600|| || || ||14
|-
|[[:en:Random walk]]||51600|| || || ||30
|-
|[[:en:Randomized algorithm]]||26800|| || || ||21
|-
|[[:en:S. R. Ranganathan]]||16700|| || || ||33
|-
|[[:en:Range of a function]]||5100||[[Ֆունկցիայի արժեքների տիրույթ]]||3900|| ||26
|-
|[[:en:Rank (linear algebra)]]||29300||[[Մատրիցի ռանգ]]||9100||այո||40
|-
|[[:en:Rank 3 permutation group]]||10600|| || || ||2
|-
|[[:en:Rank–nullity theorem]]||16400|| || || ||16
|-
|[[:en:Rate of convergence]]||17000|| || || ||13
|-
|[[:en:Rate–distortion theory]]||13400|| || || ||6
|-
|[[:en:Ratio]]||23400||[[Հարաբերություններ (մաթեմատիկա)]]||1800||այո||60
|-
|[[:en:Rational function]]||15100||[[Ռացիոնալ ֆունկցիա]]||7700|| ||42
|-
|[[:en:Rational number]]||25600||[[Ռացիոնալ թիվ]]||1900||այո||115
|-
|[[:en:Rayleigh–Ritz method]]||15500|| || || ||6
|-
|[[:en:Reachability]]||16100|| || || ||6
|-
|[[:en:Real coordinate space]]||29700|| || || ||3
|-
|[[:en:Real projective plane]]||18600|| || || ||12
|-
|[[:en:Real projective space]]||11600|| || || ||4
|-
|[[:en:Rectangle]]||18400||[[Ուղղանկյուն]]||2800|| ||116
|-
|[[:en:Rectified 5-cubes]]||4200|| || || ||1
|-
|[[:en:Recursion]]||27300||[[Ռեկուրսիա]]||39200|| ||64
|-
|[[:en:Recursion (computer science)]]||59000||[[Ռեկուրսիա (ինֆորմատիկա)]]||8200|| ||29
|-
|[[:en:Recursive largest first algorithm]]||5400|| || || ||1
|-
|[[:en:Redheffer star product]]||19200|| || || ||1
|-
|[[:en:Reduced ring]]||4900|| || || ||8
|-
|[[:en:Reductive group]]||55900|| || || ||9
|-
|[[:en:Ree group]]||17200|| || || ||3
|-
|[[:en:Reed–Muller code]]||22900|| || || ||6
|-
|[[:en:Reed–Muller expansion]]||11300|| || || ||1
|-
|[[:en:Refinable function]]||12100|| || || ||2
|-
|[[:en:Regenerative process]]||5200|| || || ||3
|-
|[[:en:Regiomontanus]]||18900|| || || ||51
|-
|[[:en:Regression analysis]]||36800|| || || ||49
|-
|[[:en:Regression toward the mean]]||40600|| || || ||19
|-
|[[:en:Regula falsi]]||34400|| || || ||22
|-
|[[:en:Regular category]]||8600|| || || ||3
|-
|[[:en:Regular complex polygon]]||37800|| || || ||1
|-
|[[:en:Regular continued fraction]]|| ||[[Շղթայական կոտորակ]]||3000|| ||42
|-
|[[:en:Regular dodecahedron]]||30900||[[Կանոնավոր դոդեկաեդր]]||13300|| ||19
|-
|[[:en:Regular icosahedron]]||41800||[[Կանոնավոր իկոսաեդր]]||11400|| ||22
|-
|[[:en:Regular language]]||27900|| || || ||26
|-
|[[:en:Regular numerical predicate]]||12200|| || || ||1
|-
|[[:en:Regular polygon]]||30500||[[Կանոնավոր բազմանկյուն]]||1400|| ||48
|-
|[[:en:Regular Polytopes (book)]]||10600|| || || ||3
|-
|[[:en:Regularized least squares]]||23400|| || || ||1
|-
|[[:en:Karl Reinhardt (mathematician)]]||7700|| || || ||6
|-
|[[:en:Relation (mathematics)]]||40300|| || || ||1
|-
|[[:en:Relational algebra]]||49900|| || || ||29
|-
|[[:en:Remainder]]||10400|| || || ||34
|-
|[[:en:Renewal theory]]||21500|| || || ||6
|-
|[[:en:Repeated measures design]]||20300|| || || ||3
|-
|[[:en:Representation theory of semisimple Lie algebras]]||27300|| || || ||1
|-
|[[:en:Representation up to homotopy]]||6900|| || || ||1
|-
|[[:en:Representations of classical Lie groups]]||14100|| || || ||1
|-
|[[:en:Reproducing kernel Hilbert space]]||31600|| || || ||5
|-
|[[:en:Repunit]]||53200|| || || ||19
|-
|[[:en:Reshetikhin–Turaev invariant]]||9600|| || || ||1
|-
|[[:en:Residual intersection]]||14900|| || || ||1
|-
|[[:en:Residue field]]||4500|| || || ||7
|-
|[[:en:Residue number system]]||13700|| || || ||7
|-
|[[:en:Resolution of singularities]]||41200|| || || ||4
|-
|[[:en:Resolvent cubic]]||21200|| || || ||2
|-
|[[:en:Restriction (mathematics)]]||11700|| || || ||18
|-
|[[:en:Resultant]]||45500|| || || ||21
|-
|[[:en:Reuleaux polygon]]||6600|| || || ||3
|-
|[[:en:Reverse Polish notation]]||57800|| || || ||34
|-
|[[:en:Revised simplex method]]||11400|| || || ||1
|-
|[[:en:Rewriting]]||31900|| || || ||14
|-
|[[:en:Rhind Mathematical Papyrus]]||85200||[[Մաթեմատիկական պապիրուսներ]]||4100|| ||42
|-
|[[:en:Rhombitetrahexagonal tiling]]||4700|| || || ||2
|-
|[[:en:Rhombitetraoctagonal tiling]]||3800|| || || ||2
|-
|[[:en:Rhombus]]||15600||[[Շեղանկյուն]]||4600||այո||101
|-
|[[:en:Ricci curvature]]||44100|| || || ||19
|-
|[[:en:Marjorie Rice]]||19300|| || || ||11
|-
|[[:en:Rice's theorem]]||20600|| || || ||13
|-
|[[:en:Riemann curvature tensor]]||19200|| || || ||23
|-
|[[:en:Riemann sum]]||18700|| || || ||20
|-
|[[:en:Riemann–Roch theorem]]||32000|| || || ||11
|-
|[[:en:Riemann–Stieltjes integral]]||16100||[[Ստիլտյեսի ինտեգրալ]]||1400|| ||19
|-
|[[:en:Bernhard Riemann]]||24600||[[Բեռնարդ Ռիման]]||12800|| ||106
|-
|[[:en:Riemannian manifold]]||31900|| || || ||26
|-
|[[:en:Right angle]]||7700||[[Ուղիղ անկյուն]]||1800|| ||66
|-
|[[:en:Right triangle]]||17100||[[Ուղղանկյուն եռանկյուն]]||11500|| ||73
|-
|[[:en:Ring homomorphism]]||12800|| || || ||18
|-
|[[:en:Ring learning with errors]]||19900|| || || ||1
|-
|[[:en:Ring lemma]]||6000|| || || ||1
|-
|[[:en:Ring of modular forms]]||8100|| || || ||1
|-
|[[:en:Risch algorithm]]||13700|| || || ||12
|-
|[[:en:Robust principal component analysis]]||14600|| || || ||2
|-
|[[:en:Margaret Rock]]||7200|| || || ||5
|-
|[[:en:R. Tyrrell Rockafellar]]||20900|| || || ||6
|-
|[[:en:Rolle's theorem]]||16100||[[Ռոլլի թեորեմ]]||3300|| ||45
|-
|[[:en:Roman abacus]]||14900|| || || ||5
|-
|[[:en:Roman numerals]]||70800||[[Հռոմեական թվեր]]||2600||այո||103
|-
|[[:en:Romberg's method]]||12800|| || || ||13
|-
|[[:en:Thomas Gerald Room]]||13100|| || || ||5
|-
|[[:en:Root-finding algorithms]]||27300|| || || ||17
|-
|[[:en:Rope-burning puzzle]]||10900|| || || ||2
|-
|[[:en:Rota's basis conjecture]]||8100|| || || ||1
|-
|[[:en:Rota's conjecture]]||9800|| || || ||1
|-
|[[:en:Rotation]]||22100|| || || ||69
|-
|[[:en:Rotation (mathematics)]]||24800||[[Պտույտ]]||5000|| ||29
|-
|[[:en:Rotation formalisms in three dimensions]]||69100|| || || ||5
|-
|[[:en:Rotation operator (quantum mechanics)]]||8800|| || || ||2
|-
|[[:en:Rotation system]]||8800|| || || ||1
|-
|[[:en:Rotations in 4-dimensional Euclidean space]]||37700|| || || ||8
|-
|[[:en:Roth's theorem on arithmetic progressions]]||25500|| || || ||2
|-
|[[:en:Rouché's theorem]]||9700|| || || ||15
|-
|[[:en:Route inspection problem]]||9700|| || || ||21
|-
|[[:en:Routhian mechanics]]||40400|| || || ||4
|-
|[[:en:Row and column spaces]]||25200|| || || ||12
|-
|[[:en:Thomas Royen]]||10000|| || || ||3
|-
|[[:en:Rubik's Cube group]]||13800|| || || ||8
|-
|[[:en:Daniel Rudolph]]||16900|| || || ||4
|-
|[[:en:Rule of product]]||3800|| || || ||18
|-
|[[:en:Rule of twelfths]]||7400|| || || ||3
|-
|[[:en:Runcic 5-cubes]]||5800|| || || ||1
|-
|[[:en:Runcinated 5-cubes]]||8400|| || || ||1
|-
|[[:en:Runge–Kutta methods]]||40700||[[Ռունգե-Կուտտայի մեթոդ]]||29700|| ||33
|-
|[[:en:Iris Runge]]||7500|| || || ||7
|-
|[[:en:Runge's phenomenon]]||13600|| || || ||18
|-
|[[:en:John Daniel Runkle]]||5200|| || || ||3
|-
|[[:en:Mary Beth Ruskai]]||5700|| || || ||3
|-
|[[:en:Vyacheslav Rychkov]]||9100|| || || ||3
|-
|[[:en:S-matrix theory]]||6900|| || || ||6
|-
|[[:en:Donald G. Saari]]||29500|| || || ||9
|-
|[[:en:Sacred Mathematics]]||7000|| || || ||1
|-
|[[:en:Eduardo Sáenz de Cabezón]]||7300|| || || ||3
|-
|[[:en:Safe and Sophie Germain primes]]||20600|| || || ||1
|-
|[[:en:Giovanni Francesco Sagredo]]||14600|| || || ||9
|-
|[[:en:Victor Săhleanu]]||6900|| || || ||3
|-
|[[:en:George Salmon]]||18900|| || || ||24
|-
|[[:en:Giovanni Salvemini]]||8800|| || || ||9
|-
|[[:en:Sample (statistics)]]||100|| || || ||32
|-
|[[:en:Sample size determination]]||23100|| || || ||10
|-
|[[:en:Sampling frame]]||9000|| || || ||3
|-
|[[:en:Edward Sang]]||52000|| || || ||2
|-
|[[:en:Donald Sarason]]||10000|| || || ||7
|-
|[[:en:Satisfaction equilibrium]]||24700|| || || ||1
|-
|[[:en:Nicholas Saunderson]]||13100|| || || ||13
|-
|[[:en:Savitzky–Golay filter]]||53000|| || || ||6
|-
|[[:en:Scalar (mathematics)]]||8700|| || || ||57
|-
|[[:en:Scalar multiplication]]||8100|| || || ||24
|-
|[[:en:Scale analysis (mathematics)]]||10800|| || || ||4
|-
|[[:en:Scale-free network]]||50500|| || || ||16
|-
|[[:en:Scaled inverse chi-squared distribution]]||12700|| || || ||1
|-
|[[:en:Schanuel's conjecture]]||10500|| || || ||6
|-
|[[:en:Scheme (mathematics)]]||32500|| || || ||19
|-
|[[:en:Schläfli graph]]||7000|| || || ||5
|-
|[[:en:Schläfli symbol]]||38000|| || || ||26
|-
|[[:en:Ludwig Schläfli]]||13800|| || || ||16
|-
|[[:en:Eckehard Schöll]]||9000|| || || ||4
|-
|[[:en:Schottky group]]||10500|| || || ||2
|-
|[[:en:Julius Anatolyevich Schrader]]||5500|| || || ||5
|-
|[[:en:Schramm–Loewner evolution]]||21500|| || || ||7
|-
|[[:en:Oded Schramm]]||15300|| || || ||11
|-
|[[:en:Alexander Schrijver]]||9500|| || || ||8
|-
|[[:en:Schröder–Bernstein theorem]]||18000|| || || ||21
|-
|[[:en:Ernst Schröder (mathematician)]]||12400|| || || ||28
|-
|[[:en:Schur orthogonality relations]]||13900|| || || ||5
|-
|[[:en:Schur polynomial]]||20600|| || || ||5
|-
|[[:en:Schur–Horn theorem]]||11500|| || || ||5
|-
|[[:en:Schur–Zassenhaus theorem]]||10000|| || || ||4
|-
|[[:en:Schwarz lemma]]||7800|| || || ||13
|-
|[[:en:Schwarz triangle]]||10500|| || || ||8
|-
|[[:en:Schwarz triangle tessellation]]||95500|| || || ||1
|-
|[[:en:Schwarzschild geodesics]]||62400|| || || ||2
|-
|[[:en:Julian Schwinger]]||23400||[[Յուլիան Շվինգեր]]||3100|| ||68
|-
|[[:en:Science, technology, engineering, and mathematics]]||82600||[[STEM]]||40900|| ||44
|-
|[[:en:Scientific law]]||56800|| || || ||48
|-
|[[:en:Charlotte Scott]]||14200|| || || ||13
|-
|[[:en:Seasonality]]||20900|| || || ||7
|-
|[[:en:Secant method]]||8500|| || || ||25
|-
|[[:en:Second partial derivative test]]||7500|| || || ||3
|-
|[[:en:Secretary problem]]||40100||[[Ընտրող հարսնացուի առաջադրանք]]||5000|| ||14
|-
|[[:en:Secular variation]]||9900|| || || ||9
|-
|[[:en:Segal–Bargmann space]]||13200|| || || ||1
|-
|[[:en:Segal's conjecture]]||5500|| || || ||1
|-
|[[:en:Segre's theorem]]||10000|| || || ||2
|-
|[[:en:Seiberg–Witten invariants]]||16100|| || || ||6
|-
|[[:en:Seki Takakazu]]||16600|| || || ||32
|-
|[[:en:Selberg class]]||10900|| || || ||6
|-
|[[:en:Atle Selberg]]||11700||[[Ալթե Սելբերգ]]||7800|| ||40
|-
|[[:en:Self-avoiding walk]]||10700|| || || ||7
|-
|[[:en:Konstantin Adolfovic Semendyayev]]||8400|| || || ||6
|-
|[[:en:Semi-reflexive space]]||12100|| || || ||2
|-
|[[:en:Semi-simplicity]]||13600|| || || ||1
|-
|[[:en:Semi-Thue system]]||14000|| || || ||6
|-
|[[:en:Semiconductor luminescence equations]]||24700|| || || ||1
|-
|[[:en:Semicubical parabola]]||8400|| || || ||12
|-
|[[:en:Semigroup]]||38000||[[Կիսախումբ]]||3500||այո||44
|-
|[[:en:Semilattice]]||17400|| || || ||8
|-
|[[:en:Semilinear map]]||12600|| || || ||4
|-
|[[:en:Semiorder]]||17500|| || || ||1
|-
|[[:en:Semiprime]]||5900|| || || ||30
|-
|[[:en:Semiring]]||33400|| || || ||18
|-
|[[:en:Semisimple representation]]||23100|| || || ||2
|-
|[[:en:Separable algebra]]||10700|| || || ||4
|-
|[[:en:Separable extension]]||20800|| || || ||13
|-
|[[:en:Separation of variables]]||21500|| || || ||20
|-
|[[:en:Sequence]]||38900||[[Հաջորդականություն (մաթեմատիկա)]]||26300||այո||75
|-
|[[:en:Serial concatenated convolutional codes]]||7100|| || || ||1
|-
|[[:en:Serial relation]]||5200|| || || ||2
|-
|[[:en:Caroline Series]]||10000|| || || ||14
|-
|[[:en:Series-parallel partial order]]||18100|| || || ||3
|-
|[[:en:Series–parallel graph]]||8600|| || || ||6
|-
|[[:en:Serre's modularity conjecture]]||7900|| || || ||5
|-
|[[:en:Set-builder notation]]||17000|| || || ||7
|-
|[[:en:Set-theoretic topology]]||11800|| || || ||3
|-
|[[:en:Sexagesimal]]||28400||[[Հաշվարկման վաթսունական համակարգ]]||13500|| ||44
|-
|[[:en:Joseph Sgro]]||28400|| || || ||2
|-
|[[:en:Shannon capacity of a graph]]||12100|| || || ||2
|-
|[[:en:Shannon wavelet]]||2400|| || || ||3
|-
|[[:en:Shape]]||17800||[[Ուրվապատկեր]]||1600|| ||61
|-
|[[:en:Shape optimization]]||11600|| || || ||2
|-
|[[:en:Shapiro's lemma]]||4800|| || || ||3
|-
|[[:en:Sheaf cohomology]]||36300|| || || ||7
|-
|[[:en:Sheaf of modules]]||17600|| || || ||7
|-
|[[:en:Sherman function]]||12200|| || || ||2
|-
|[[:en:Shift matrix]]||6600|| || || ||5
|-
|[[:en:Sally Shlaer]]||5600|| || || ||5
|-
|[[:en:Short division]]||6800|| || || ||4
|-
|[[:en:Short-time Fourier transform]]||21900|| || || ||17
|-
|[[:en:Shortest Path Faster Algorithm]]||9100|| || || ||4
|-
|[[:en:Shortest path problem]]||40100|| || || ||23
|-
|[[:en:Francesco Siacci]]||5700|| || || ||10
|-
|[[:en:M. Vali Siadat]]||13000|| || || ||1
|-
|[[:en:Siegel domain]]||8100|| || || ||1
|-
|[[:en:Sierpiński space]]||12300|| || || ||14
|-
|[[:en:Sierpiński triangle]]||24000||[[Սիերպինսկիի գրաֆ]]||4300|| ||36
|-
|[[:en:Wacław Sierpiński]]||12500|| || || ||37
|-
|[[:en:Sieve of Eratosthenes]]||24800||[[Էրատոսթենեսի մաղ]]||11400|| ||59
|-
|[[:en:Sieve of Sundaram]]||9500|| || || ||11
|-
|[[:en:Sign (mathematics)]]||28400||[[Նշան (մաթեմատիկա)]]||26400|| ||34
|-
|[[:en:Sign function]]||10200||[[Sgn]]||6600|| ||41
|-
|[[:en:Signal processing]]||17500|| || || ||51
|-
|[[:en:Signed graph]]||23500|| || || ||3
|-
|[[:en:Significant figures]]||36100||[[Իմաստալից թվանշաններ]]||700|| ||37
|-
|[[:en:Signorini problem]]||26500|| || || ||2
|-
|[[:en:Silver ratio]]||8500|| || || ||19
|-
|[[:en:Similarity (geometry)]]||28100|| || || ||55
|-
|[[:en:Similarity system of triangles]]||6600|| || || ||1
|-
|[[:en:Similitude]]||14500|| || || ||9
|-
|[[:en:Simmons–Su protocols]]||14600|| || || ||2
|-
|[[:en:Lao Genevra Simons]]||8700|| || || ||3
|-
|[[:en:Simple group]]||14700|| || || ||25
|-
|[[:en:Simple linear regression]]||26600|| || || ||11
|-
|[[:en:Simplex algorithm]]||42300||[[Սիմպլեքս մեթոդ]]||6900|| ||36
|-
|[[:en:Simplicial homology]]||15600|| || || ||6
|-
|[[:en:Simplicial set]]||23500|| || || ||8
|-
|[[:en:Simply typed lambda calculus]]||26200|| || || ||6
|-
|[[:en:Simpson's rule]]||21300|| || || ||30
|-
|[[:en:SimRank]]||15900|| || || ||2
|-
|[[:en:Sinc function]]||19800|| || || ||27
|-
|[[:en:Isadore Singer]]||16100|| || || ||30
|-
|[[:en:Singular homology]]||19200|| || || ||13
|-
|[[:en:Singular integral]]||11900|| || || ||4
|-
|[[:en:Singular integral operators of convolution type]]||71300|| || || ||1
|-
|[[:en:Singular trace]]||28100|| || || ||1
|-
|[[:en:Siteswap]]||28800|| || || ||14
|-
|[[:en:Situation calculus]]||20200|| || || ||4
|-
|[[:en:Skew and direct sums of permutations]]||5100|| || || ||2
|-
|[[:en:Skew partition]]||15100|| || || ||3
|-
|[[:en:Skewes's number]]||17300|| || || ||26
|-
|[[:en:Skewness]]||27400|| || || ||37
|-
|[[:en:SKI combinator calculus]]||15700|| || || ||5
|-
|[[:en:Skinny triangle]]||12300|| || || ||1
|-
|[[:en:Sleeping Beauty problem]]||13200|| || || ||13
|-
|[[:en:David Slepian]]||7200|| || || ||7
|-
|[[:en:Slicing the Truth]]||6500|| || || ||1
|-
|[[:en:Slim lattice]]||1700|| || || ||1
|-
|[[:en:Stephen Smale]]||14400|| || || ||35
|-
|[[:en:Small Latin squares and quasigroups]]||26100|| || || ||2
|-
|[[:en:Small-bias sample space]]||14900|| || || ||1
|-
|[[:en:Small-world network]]||36300|| || || ||14
|-
|[[:en:Smallest-circle problem]]||20100|| || || ||8
|-
|[[:en:Stanislav Smirnov]]||6500|| || || ||29
|-
|[[:en:Adelaide Smith]]||12300|| || || ||1
|-
|[[:en:Henry John Stephen Smith]]||16800|| || || ||18
|-
|[[:en:Karen E. Smith]]||9500|| || || ||13
|-
|[[:en:Smooth maximum]]||4500|| || || ||3
|-
|[[:en:Smoothness]]||25500|| || || ||21
|-
|[[:en:Maria Adelaide Sneider]]||15600|| || || ||3
|-
|[[:en:Snellius–Pothenot problem]]||10300|| || || ||4
|-
|[[:en:Snub 24-cell honeycomb]]||6100|| || || ||1
|-
|[[:en:Snub disphenoid]]||14100|| || || ||14
|-
|[[:en:Snub polyhedron]]||13700|| || || ||4
|-
|[[:en:SO (complexity)]]||100|| || || ||4
|-
|[[:en:Ilya M. Sobol]]||10300|| || || ||3
|-
|[[:en:Sobolev inequality]]||19600|| || || ||4
|-
|[[:en:Sobolev spaces for planar domains]]||59200|| || || ||1
|-
|[[:en:Society for Industrial and Applied Mathematics]]||24400|| || || ||11
|-
|[[:en:Frederick Soddy]]||22700||[[Ֆրեդերիկ Սոդդի]]||4200|| ||79
|-
|[[:en:Softmax function]]||30500|| || || ||13
|-
|[[:en:Alan Sokal]]||9700|| || || ||30
|-
|[[:en:Solid angle]]||26900||[[Մարմնային անկյուն]]||1000|| ||45
|-
|[[:en:Solid harmonics]]||15300|| || || ||3
|-
|[[:en:Solution of triangles]]||23500||[[Եռանկյունների լուծում]]||61900|| ||14
|-
|[[:en:Solvable group]]||16300|| || || ||21
|-
|[[:en:Space (mathematics)]]||70600||[[Տարածություն (մաթեմատիկա)]]||1700|| ||33
|-
|[[:en:Spaghetti plot]]||9200|| || || ||8
|-
|[[:en:Spatial Mathematics: Theory and Practice through Mapping]]||5800|| || || ||1
|-
|[[:en:Spearman's rank correlation coefficient]]||28300|| || || ||29
|-
|[[:en:Spectral density]]||35500|| || || ||20
|-
|[[:en:Spectral graph theory]]||14900|| || || ||13
|-
|[[:en:Spectral radius]]||15400|| || || ||12
|-
|[[:en:Spectral theory of ordinary differential equations]]||57000|| || || ||1
|-
|[[:en:Spectrum (functional analysis)]]||28400|| || || ||19
|-
|[[:en:Sphere theorem]]||3700|| || || ||5
|-
|[[:en:Spherical multipole moments]]||11300|| || || ||2
|-
|[[:en:Spherical trigonometry]]||37600||[[Ոլորտային եռանկյունաչափություն]]||4400|| ||35
|-
|[[:en:Spheroid]]||13800|| || || ||45
|-
|[[:en:Spieker circle]]||6700|| || || ||5
|-
|[[:en:Spin group]]||23300|| || || ||12
|-
|[[:en:Spin structure]]||29900|| || || ||5
|-
|[[:en:Spin-weighted spherical harmonics]]||13200|| || || ||1
|-
|[[:en:Spinors in three dimensions]]||16400|| || || ||2
|-
|[[:en:Spiral]]||31900|| || || ||51
|-
|[[:en:Spiral similarity]]||8600|| || || ||3
|-
|[[:en:Spline interpolation]]||14200|| || || ||13
|-
|[[:en:Spline wavelet]]||33500|| || || ||1
|-
|[[:en:Split Lie algebra]]||5300|| || || ||2
|-
|[[:en:Splitting circle method]]||11400|| || || ||3
|-
|[[:en:SPQR tree]]||13500|| || || ||5
|-
|[[:en:Sprague–Grundy theorem]]||20000|| || || ||11
|-
|[[:en:Spray (mathematics)]]||12600|| || || ||1
|-
|[[:en:Square]]||18200||[[Քառակուսի]]||4000|| ||140
|-
|[[:en:Square (algebra)]]||17700||[[Թվի քառակուսի]]||6000|| ||53
|-
|[[:en:Square matrix]]||15600||[[Քառակուսի մատրից]]||4600||այո||37
|-
|[[:en:Square root of 3]]||7100|| || || ||26
|-
|[[:en:Square root of 5]]||18500|| || || ||18
|-
|[[:en:Squared triangular number]]||13900|| || || ||10
|-
|[[:en:Sivaguru S. Sritharan]]||8100|| || || ||1
|-
|[[:en:Stability spectrum]]||6000|| || || ||1
|-
|[[:en:Stabilizer code]]||16300|| || || ||2
|-
|[[:en:Stable theory]]||14700|| || || ||1
|-
|[[:en:Stack (mathematics)]]||34900|| || || ||4
|-
|[[:en:Stack-sortable permutation]]||11800|| || || ||1
|-
|[[:en:Gigliola Staffilani]]||10200|| || || ||4
|-
|[[:en:Guido Stampacchia]]||10200|| || || ||10
|-
|[[:en:Simon von Stampfer]]||10200|| || || ||18
|-
|[[:en:Standard conjectures on algebraic cycles]]||11400|| || || ||2
|-
|[[:en:Standard error]]||18800|| || || ||36
|-
|[[:en:Standard part function]]||6600|| || || ||6
|-
|[[:en:Zvezdelina Stankova]]||11100|| || || ||9
|-
|[[:en:Star polygon]]||15300|| || || ||28
|-
|[[:en:Stars and bars (combinatorics)]]||12300|| || || ||9
|-
|[[:en:Statistical inference]]||45400|| || || ||32
|-
|[[:en:Statistical learning theory]]||9700|| || || ||7
|-
|[[:en:Statistical mechanics]]||37300||[[Վիճակագրական մեխանիկա]]||4100|| ||63
|-
|[[:en:Statistical significance]]||38400|| || || ||34
|-
|[[:en:Statistical significance (estimation statistics)]]|| || || || ||34
|-
|[[:en:Statistics education]]||62100|| || || ||2
|-
|[[:en:Karl Georg Christian von Staudt]]||12400|| || || ||20
|-
|[[:en:Stefan problem]]||21300|| || || ||6
|-
|[[:en:Stein–Strömberg theorem]]||2500|| || || ||2
|-
|[[:en:Elias M. Stein]]||12200|| || || ||22
|-
|[[:en:Stein's method]]||20900|| || || ||3
|-
|[[:en:Steiner ellipse]]||9900|| || || ||7
|-
|[[:en:Steiner system]]||27700|| || || ||8
|-
|[[:en:Steiner's conic problem]]||7100|| || || ||1
|-
|[[:en:Stereotype space]]||100|| || || ||12
|-
|[[:en:Steric 5-cubes]]||9800|| || || ||1
|-
|[[:en:Stericated 7-orthoplexes]]||15900|| || || ||1
|-
|[[:en:Stern–Brocot tree]]||15600|| || || ||12
|-
|[[:en:Shlomo Sternberg]]||20000|| || || ||8
|-
|[[:en:Stirling numbers of the first kind]]||44700|| || || ||5
|-
|[[:en:Stirling numbers of the second kind]]||22500|| || || ||7
|-
|[[:en:Stirling's approximation]]||23800|| || || ||37
|-
|[[:en:Stochastic block model]]||16700|| || || ||3
|-
|[[:en:Stochastic differential equation]]||21200|| || || ||17
|-
|[[:en:Stochastic simulation]]||27400|| || || ||4
|-
|[[:en:Stochastic tunneling]]||4700|| || || ||2
|-
|[[:en:Ruth Stokes]]||7400|| || || ||1
|-
|[[:en:Stone–von Neumann theorem]]||27100|| || || ||1
|-
|[[:en:Alicia Boole Stott]]||8700||[[Ալիշա Բուլ Սթոթ]]||4400|| ||19
|-
|[[:en:Pauls Stradiņš Jr]]||2900|| || || ||1
|-
|[[:en:Strassen algorithm]]||23400|| || || ||20
|-
|[[:en:Volker Strassen]]||7400|| || || ||18
|-
|[[:en:Streamline upwind Petrov–Galerkin pressure-stabilizing Petrov–Galerkin formulation for incompressible Navier–Stokes equations]]||37100|| || || ||1
|-
|[[:en:Anne Penfold Street]]||10400|| || || ||4
|-
|[[:en:String graph]]||9900|| || || ||3
|-
|[[:en:Strip packing problem]]||48900|| || || ||1
|-
|[[:en:Stromquist moving-knives procedure]]||4300|| || || ||2
|-
|[[:en:Cornelia Strong]]||10600|| || || ||2
|-
|[[:en:Strong perfect graph theorem]]||15600|| || || ||4
|-
|[[:en:Theodore Strong]]||9100|| || || ||5
|-
|[[:en:Strongly chordal graph]]||11000|| || || ||2
|-
|[[:en:Strongly connected component]]||12900||[[Ամուր կապակցված բաղադրիչներ]]||13500||այո||18
|-
|[[:en:Structural complexity theory]]||6000|| || || ||3
|-
|[[:en:Structural Ramsey theory]]||15500|| || || ||1
|-
|[[:en:Structural rigidity]]||9600|| || || ||5
|-
|[[:en:Structure constants]]||16700|| || || ||7
|-
|[[:en:Eduard Study]]||16100|| || || ||11
|-
|[[:en:Subbase]]||17800|| || || ||9
|-
|[[:en:Subcategory]]||5800|| || || ||9
|-
|[[:en:Subfactor]]||9600|| || || ||1
|-
|[[:en:Subset]]||10100||[[Ենթաբազմություն]]||8600|| ||67
|-
|[[:en:Substructure (mathematics)]]||6100|| || || ||5
|-
|[[:en:Successive over-relaxation]]||20100||[[Ռելակսացիայի մեթոդ]]||6400|| ||10
|-
|[[:en:Bogdan Suceavă]]||19400|| || || ||2
|-
|[[:en:Dennis Sullivan]]||23800|| || || ||30
|-
|[[:en:Summation]]||23700||[[Գումար (մաթեմատիկա)]]||9400|| ||51
|-
|[[:en:Summation of Grandi's series]]||11700|| || || ||4
|-
|[[:en:Super vector space]]||11000|| || || ||1
|-
|[[:en:Superformula]]||6000|| || || ||9
|-
|[[:en:Superior highly composite number]]||7900|| || || ||7
|-
|[[:en:Superparabola]]||10100|| || || ||1
|-
|[[:en:Supersingular K3 surface]]||11500|| || || ||1
|-
|[[:en:Superstring theory]]||25400|| || || ||32
|-
|[[:en:Supersymmetric theory of stochastic dynamics]]||61600|| || || ||1
|-
|[[:en:Support function]]||7500||[[Հենման ֆունկցիա]]||5300|| ||6
|-
|[[:en:Surface]]||7600|| || || ||1
|-
|[[:en:Surface (mathematics)]]||21800|| || || ||6
|-
|[[:en:Surface area]]||12700||[[Մակերևույթի մակերես]]||18000|| ||22
|-
|[[:en:Surface integral]]||15200||[[Մակերևութային ինտեգրալ]]||2100|| ||33
|-
|[[:en:Surface of revolution]]||8800|| || || ||27
|-
|[[:en:Surgery exact sequence]]||16800|| || || ||1
|-
|[[:en:Surgery obstruction]]||5700|| || || ||1
|-
|[[:en:Surjunctive group]]||5600|| || || ||1
|-
|[[:en:Thyrsa Frazier Svager]]||12100|| || || ||7
|-
|[[:en:Swendsen–Wang algorithm]]||13500|| || || ||4
|-
|[[:en:Sylvester's criterion]]||16600|| || || ||10
|-
|[[:en:Symbolic regression]]||17000|| || || ||4
|-
|[[:en:Symmetric algebra]]||13100|| || || ||8
|-
|[[:en:Symmetric fair cake-cutting]]||13400|| || || ||2
|-
|[[:en:Symmetric space]]||43800|| || || ||7
|-
|[[:en:Symmetric tensor]]||11300|| || || ||8
|-
|[[:en:Symmetrization methods]]||8100|| || || ||3
|-
|[[:en:Symmetry]]||38900||[[Համաչափություն]]||51200|| ||94
|-
|[[:en:Symmetry group]]||17800|| || || ||25
|-
|[[:en:Symmetry of second derivatives]]||34800|| || || ||15
|-
|[[:en:Symplectic integrator]]||20500|| || || ||4
|-
|[[:en:Synthetic division]]||21600|| || || ||6
|-
|[[:en:System of imprimitivity]]||18000|| || || ||1
|-
|[[:en:System of polynomial equations]]||33600|| || || ||3
|-
|[[:en:System size expansion]]||14600|| || || ||2
|-
|[[:en:Szemerédi–Trotter theorem]]||16700|| || || ||7
|-
|[[:en:Endre Szemerédi]]||13300|| || || ||24
|-
|[[:en:Zofia Szmydt]]||7600|| || || ||2
|-
|[[:en:T-norm fuzzy logics]]||22000|| || || ||2
|-
|[[:en:Tamagawa number]]||6300|| || || ||1
|-
|[[:en:Tamil numerals]]||27000|| || || ||5
|-
|[[:en:Tan Eng Chye]]||13800|| || || ||3
|-
|[[:en:Tangent]]||24800||[[Շոշափող]]||6200|| ||64
|-
|[[:en:Tangent circles]]||3400|| || || ||5
|-
|[[:en:Tangential trapezoid]]||6800|| || || ||10
|-
|[[:en:Terence Tao]]||77700|| || || ||46
|-
|[[:en:Tape correction (surveying)]]||13400|| || || ||1
|-
|[[:en:Tarjan's strongly connected components algorithm]]||12500|| || || ||12
|-
|[[:en:Tate module]]||7500|| || || ||1
|-
|[[:en:John Tate (mathematician)]]||18400|| || || ||29
|-
|[[:en:Tau function (integrable systems)]]||31600|| || || ||1
|-
|[[:en:Tautology (logic)]]||21700|| || || ||39
|-
|[[:en:G. I. Taylor]]||15400|| || || ||31
|-
|[[:en:Harold Taylor (polymath)]]||8400|| || || ||1
|-
|[[:en:Tensor]]||67500||[[Տենզոր]]||72800|| ||58
|-
|[[:en:Tensor algebra]]||23100|| || || ||15
|-
|[[:en:Tensor operator]]||40500|| || || ||1
|-
|[[:en:Tensor product]]||47700|| || || ||25
|-
|[[:en:Tensor product of representations]]||15800|| || || ||1
|-
|[[:en:Tensor sketch]]||27000|| || || ||3
|-
|[[:en:Ternary numeral system]]||18000|| || || ||34
|-
|[[:en:Ternary plot]]||13400|| || || ||10
|-
|[[:en:Tetrahexagonal tiling]]||4000|| || || ||2
|-
|[[:en:Thales of Miletus]]||84000||[[Թալես Միլեթացի]]||10000|| ||148
|-
|[[:en:Thales's theorem]]||14000|| || || ||46
|-
|[[:en:The Fifty-Nine Icosahedra]]||25900|| || || ||4
|-
|[[:en:The Geometry of an Art]]||7800|| || || ||1
|-
|[[:en:The History of Mathematics: A Very Short Introduction]]||7300|| || || ||1
|-
|[[:en:The Man Who Loved Only Numbers]]||6000|| || || ||3
|-
|[[:en:The monkey and the coconuts]]||40900|| || || ||2
|-
|[[:en:The Nine Chapters on the Mathematical Art]]||17500|| || || ||26
|-
|[[:en:The Sand Reckoner]]||16700|| || || ||14
|-
|[[:en:Theorem of the three geodesics]]||11200|| || || ||3
|-
|[[:en:Theoretical physics]]||25800||[[Տեսական ֆիզիկա]]||9200|| ||80
|-
|[[:en:Theory of computation]]||18300|| || || ||37
|-
|[[:en:René Thom]]||15500|| || || ||42
|-
|[[:en:Llewellyn Thomas]]||9800|| || || ||11
|-
|[[:en:Valerie Thomas]]||11300|| || || ||13
|-
|[[:en:Abigail Thompson]]||12700|| || || ||12
|-
|[[:en:Gerald L. Thompson]]||8800|| || || ||2
|-
|[[:en:Jack Thorne (mathematician)]]||8600|| || || ||5
|-
|[[:en:Three-body problem]]||34000|| || || ||38
|-
|[[:en:Three-dimensional space]]||23700||[[Եռաչափ տարածություն]]||5000|| ||67
|-
|[[:en:Threshold graph]]||7100|| || || ||6
|-
|[[:en:Thue–Morse sequence]]||30200|| || || ||15
|-
|[[:en:Thue's lemma]]||5200|| || || ||6
|-
|[[:en:William Thurston]]||20700|| || || ||36
|-
|[[:en:TI-89 series]]||20700|| || || ||14
|-
|[[:en:TI-92 series]]||11900|| || || ||8
|-
|[[:en:Tightness of measures]]||6400|| || || ||6
|-
|[[:en:Tilting theory]]||14500|| || || ||2
|-
|[[:en:Time]]||108100||[[Ժամանակ]]||101300|| ||228
|-
|[[:en:Time derivative]]||8700|| || || ||14
|-
|[[:en:Time hierarchy theorem]]||14600|| || || ||5
|-
|[[:en:Time series]]||38400|| || || ||45
|-
|[[:en:Time–frequency analysis]]||17200|| || || ||5
|-
|[[:en:Toads and Frogs]]||6500|| || || ||2
|-
|[[:en:Toeplitz matrix]]||15300|| || || ||27
|-
|[[:en:Otto Toeplitz]]||8000|| || || ||22
|-
|[[:en:Mark Tomforde]]||9900|| || || ||1
|-
|[[:en:Tomita–Takesaki theory]]||15200|| || || ||3
|-
|[[:en:Topological data analysis]]||83400|| || || ||6
|-
|[[:en:Topological group]]||51800||[[Անընդհատ խումբ]]||1800|| ||23
|-
|[[:en:Topological K-theory]]||8600|| || || ||8
|-
|[[:en:Topological manifold]]||17300|| || || ||16
|-
|[[:en:Topological property]]||16800|| || || ||11
|-
|[[:en:Topological recursion]]||18700|| || || ||1
|-
|[[:en:Topological vector space]]||102300|| || || ||23
|-
|[[:en:Topos]]||32300|| || || ||14
|-
|[[:en:Toric code]]||29000|| || || ||2
|-
|[[:en:Toroid]]||2500|| || || ||20
|-
|[[:en:Evangelista Torricelli]]||26800||[[Էվանջելիստա Տորիչելլի]]||10700|| ||88
|-
|[[:en:Torsion of a curve]]||4700|| || || ||15
|-
|[[:en:Barnaba Tortolini]]||11000|| || || ||6
|-
|[[:en:Total operating characteristic]]||23900|| || || ||1
|-
|[[:en:Totally bounded space]]||13400|| || || ||12
|-
|[[:en:László Fejes Tóth]]||26700|| || || ||13
|-
|[[:en:Tower of Hanoi]]||50100||[[Հանոյի աշտարակ]]||17400|| ||45
|-
|[[:en:Trace (linear algebra)]]||36600|| || || ||37
|-
|[[:en:Trace inequality]]||24400|| || || ||2
|-
|[[:en:Tractatus Logico-Philosophicus]]||56000||[[Տրամաբանական-փիլիսոփայական տրակտատ]]||4400|| ||42
|-
|[[:en:Tracy–Widom distribution]]||16800|| || || ||3
|-
|[[:en:Transcendental number theory]]||29000|| || || ||9
|-
|[[:en:Transfer principle]]||18800|| || || ||1
|-
|[[:en:Transfinite induction]]||8500|| || || ||21
|-
|[[:en:Transformation matrix]]||24300|| || || ||20
|-
|[[:en:Transitive closure]]||16400|| || || ||15
|-
|[[:en:Transitive reduction]]||12300|| || || ||5
|-
|[[:en:Translation surface]]||27500|| || || ||2
|-
|[[:en:Translation surface (differential geometry)]]||9700|| || || ||3
|-
|[[:en:Transpose]]||19700||[[Շրջված մատրից]]||4800|| ||39
|-
|[[:en:Transseries]]||30500|| || || ||1
|-
|[[:en:Transversal (geometry)]]||10900|| || || ||15
|-
|[[:en:Trapezoid]]||24500||[[Սեղան (երկրաչափություն)]]||6600||այո||98
|-
|[[:en:Trapezoid graph]]||10400|| || || ||3
|-
|[[:en:Tree (graph theory)]]||24700|| || || ||38
|-
|[[:en:Triangle]]||71500||[[Եռանկյուն]]||16200|| ||162
|-
|[[:en:Triangle center]]||34600||[[Եռանկյան նշանավոր կետեր]]||6300|| ||21
|-
|[[:en:Triangle-free graph]]||18400|| || || ||8
|-
|[[:en:Triangular distribution]]||10700|| || || ||14
|-
|[[:en:Triangular matrix]]||20000|| || || ||36
|-
|[[:en:Triangular number]]||20100|| || || ||46
|-
|[[:en:Tridecagon]]||6700|| || || ||38
|-
|[[:en:Tridiagonal matrix algorithm]]||17500|| || || ||11
|-
|[[:en:Trigonometric constants expressed in real radicals]]|| || || || ||7
|-
|[[:en:Trigonometric tables]]||11300|| || || ||8
|-
|[[:en:Trivially perfect graph]]||10900|| || || ||4
|-
|[[:en:Johannes Tropfke]]||5900|| || || ||7
|-
|[[:en:Tropical semiring]]||4700|| || || ||2
|-
|[[:en:True arithmetic]]||9100|| || || ||3
|-
|[[:en:Truncated 5-orthoplexes]]||6000|| || || ||1
|-
|[[:en:Truncated cuboctahedron]]||13900|| || || ||23
|-
|[[:en:Truncated infinite-order square tiling]]||4900|| || || ||2
|-
|[[:en:Truncated infinite-order triangular tiling]]||2500|| || || ||2
|-
|[[:en:Truncated octahedron]]||16900|| || || ||26
|-
|[[:en:Truncated order-4 apeirogonal tiling]]||7100|| || || ||2
|-
|[[:en:Truncated order-6 octagonal tiling]]||3600|| || || ||3
|-
|[[:en:Truncated order-7 triangular tiling]]||3800|| || || ||4
|-
|[[:en:Truncated order-8 octagonal tiling]]||4800|| || || ||1
|-
|[[:en:Truncated rhombicuboctahedron]]||6400|| || || ||1
|-
|[[:en:Truncated tetrahexagonal tiling]]||9400|| || || ||2
|-
|[[:en:Truncated trihexagonal tiling]]||9800|| || || ||6
|-
|[[:en:Mary Tsingou]]||8300|| || || ||12
|-
|[[:en:Olga Tsuberbiller]]||15700|| || || ||5
|-
|[[:en:Tube lemma]]||6600|| || || ||5
|-
|[[:en:Tuple]]||18400|| || || ||41
|-
|[[:en:Turán number]]||2700|| || || ||2
|-
|[[:en:Turing completeness]]||26900|| || || ||29
|-
|[[:en:Turing machine examples]]||18900|| || || ||2
|-
|[[:en:Turkish Mathematical Society]]||5000|| || || ||2
|-
|[[:en:Tutte embedding]]||14800|| || || ||2
|-
|[[:en:W. T. Tutte]]||42600|| || || ||19
|-
|[[:en:Alexander Tuzhilin]]||6600|| || || ||2
|-
|[[:en:Twin prime]]||18900||[[Երկվորյակներ (մաթեմատիկա)]]||4900|| ||43
|-
|[[:en:Tychonoff's theorem]]||14800|| || || ||18
|-
|[[:en:Type theory]]||58100|| || || ||24
|-
|[[:en:Ulam number]]||12600|| || || ||12
|-
|[[:en:Ultrafilter (set theory)]]||47400|| || || ||1
|-
|[[:en:Ultraparallel theorem]]||6400|| || || ||2
|-
|[[:en:Ultraproduct]]||10000|| || || ||11
|-
|[[:en:Umbilical point]]||10800|| || || ||4
|-
|[[:en:Kristin Umland]]||8000|| || || ||2
|-
|[[:en:Unbounded operator]]||32800|| || || ||5
|-
|[[:en:Ungula]]||12900|| || || ||2
|-
|[[:en:Unification (computer science)]]||70100|| || || ||17
|-
|[[:en:Uniform 10-polytope]]||23300|| || || ||1
|-
|[[:en:Uniform convergence]]||28500|| || || ||20
|-
|[[:en:Uniform integrability]]||12300|| || || ||6
|-
|[[:en:Uniform matroid]]||6500|| || || ||2
|-
|[[:en:Uniformly bounded representation]]||21300|| || || ||1
|-
|[[:en:Unimodality]]||15400|| || || ||4
|-
|[[:en:Unit disk graph]]||11400|| || || ||6
|-
|[[:en:Unit distance graph]]||31500|| || || ||9
|-
|[[:en:Unit fraction]]||9600|| || || ||25
|-
|[[:en:Unit hyperbola]]||9500|| || || ||7
|-
|[[:en:Unit vector]]||17300|| || || ||48
|-
|[[:en:Unitary group]]||21100|| || || ||15
|-
|[[:en:Unitary transformation (quantum mechanics)]]||13500|| || || ||1
|-
|[[:en:Universal algebra]]||24000|| || || ||33
|-
|[[:en:Universal hashing]]||29800|| || || ||7
|-
|[[:en:Universal property]]||22800|| || || ||12
|-
|[[:en:Universal set]]||9100|| || || ||13
|-
|[[:en:Up-and-Down Designs]]||26700|| || || ||1
|-
|[[:en:Upward planar drawing]]||19600|| || || ||2
|-
|[[:en:Urelement]]||8100|| || || ||9
|-
|[[:en:Fritz Ursell]]||6100|| || || ||8
|-
|[[:en:Utilitarian cake-cutting]]||15600|| || || ||2
|-
|[[:en:Utility functions on indivisible goods]]||12500|| || || ||2
|-
|[[:en:Valuation (geometry)]]||34700|| || || ||1
|-
|[[:en:Valuation ring]]||23700|| || || ||9
|-
|[[:en:Vandermonde matrix]]||17500|| || || ||24
|-
|[[:en:S. R. Srinivasa Varadhan]]||13900|| || || ||29
|-
|[[:en:Variation of parameters]]||22000|| || || ||15
|-
|[[:en:Variational inequality]]||18900|| || || ||4
|-
|[[:en:Variational multiscale method]]||30300|| || || ||1
|-
|[[:en:Dorothy Vaughan]]||16000||[[Դորոթի Վոն]]||3900|| ||31
|-
|[[:en:Vector (mathematics and physics)]]||8900||[[Վեկտոր]]||15100|| ||21
|-
|[[:en:Vector field]]||26000||[[Վեկտորական դաշտ]]||8800|| ||51
|-
|[[:en:Vector notation]]||22800|| || || ||3
|-
|[[:en:Vector optimization]]||3200|| || || ||1
|-
|[[:en:Vector spherical harmonics]]||25600|| || || ||4
|-
|[[:en:Vector-valued differential form]]||13000|| || || ||4
|-
|[[:en:Velocity]]||17500||[[Արագություն]]||3600|| ||131
|-
|[[:en:John Venn]]||18400|| || || ||53
|-
|[[:en:Verbal arithmetic]]||10400||[[Թվային ռեբուս]]||5100|| ||15
|-
|[[:en:Verhoeff algorithm]]||14700|| || || ||4
|-
|[[:en:Verlet integration]]||28200|| || || ||11
|-
|[[:en:Versor]]||16000|| || || ||7
|-
|[[:en:Vertex (geometry)]]||9100|| || || ||48
|-
|[[:en:Vertex configuration]]||15700|| || || ||11
|-
|[[:en:Vertical bar]]||25600||[[Կանգնակ]]||3700|| ||31
|-
|[[:en:Maryna Viazovska]]||21100||[[Մարինա Վյազովսկայա]]||10900|| ||44
|-
|[[:en:Vieta's formulas]]||7900||[[Վիետի թեորեմ]]||2500|| ||36
|-
|[[:en:François Viète]]||48500||[[Ֆրանսուա Վիետ]]||7200|| ||64
|-
|[[:en:Vigesimal]]||43800|| || || ||39
|-
|[[:en:VIKOR method]]||7900|| || || ||1
|-
|[[:en:Villarceau circles]]||10800|| || || ||10
|-
|[[:en:Vincent's theorem]]||62500|| || || ||2
|-
|[[:en:Virasoro conformal block]]||32400|| || || ||1
|-
|[[:en:Nina Virchenko]]||10300|| || || ||2
|-
|[[:en:Viscosity solution]]||16700|| || || ||4
|-
|[[:en:Visual Turing Test]]||25100|| || || ||1
|-
|[[:en:Vitali covering lemma]]||21200|| || || ||9
|-
|[[:en:Vitali set]]||6500|| || || ||19
|-
|[[:en:Vizing's theorem]]||20700|| || || ||10
|-
|[[:en:Voigt profile]]||15400|| || || ||10
|-
|[[:en:Voltage graph]]||7300|| || || ||1
|-
|[[:en:Volume element]]||9000|| || || ||3
|-
|[[:en:Volume form]]||14500|| || || ||10
|-
|[[:en:Von Neumann universe]]||18200|| || || ||10
|-
|[[:en:Von Neumann–Bernays–Gödel set theory]]||99100|| || || ||14
|-
|[[:en:Voronoi diagram]]||43700||[[Վորոնեի դիագրամ]]||38100|| ||30
|-
|[[:en:Wald test]]||17200|| || || ||8
|-
|[[:en:Walk-on-spheres method]]||15200|| || || ||1
|-
|[[:en:Erica N. Walker]]||9100|| || || ||2
|-
|[[:en:C. T. C. Wall]]||7200|| || || ||10
|-
|[[:en:Wallis product]]||9000||[[Վալլիսի բանաձև]]||3700|| ||22
|-
|[[:en:John Wallis]]||33100||[[Ջոն Վալլիս]]||11900|| ||49
|-
|[[:en:Wallpaper group]]||76400|| || || ||15
|-
|[[:en:Léon Walras]]||25300||[[Լեոն Վալրաս]]||9400|| ||49
|-
|[[:en:Marion Walter]]||19900|| || || ||6
|-
|[[:en:Waring's problem]]||20400|| || || ||28
|-
|[[:en:Talitha Washington]]||11000|| || || ||3
|-
|[[:en:Wasserstein metric]]||28000|| || || ||5
|-
|[[:en:Watt's curve]]||6800|| || || ||8
|-
|[[:en:Wave equation]]||59400||[[Ալիքային հավասարում]]||1800|| ||50
|-
|[[:en:Wave interference]]||34500||[[Ալիքների ինտերֆերենցիա]]||4600|| ||72
|-
|[[:en:Wavelet for multidimensional signals analysis]]||13800|| || || ||1
|-
|[[:en:Wavelet transform]]||26200|| || || ||13
|-
|[[:en:Weaire–Phelan structure]]||15400|| || || ||11
|-
|[[:en:Weak equivalence (homotopy theory)]]||6700|| || || ||3
|-
|[[:en:Weak ordering]]||30400|| || || ||6
|-
|[[:en:Johanna Weber]]||12500|| || || ||9
|-
|[[:en:Werner Weber (mathematician)]]||10500|| || || ||4
|-
|[[:en:Webster/Sainte-Laguë method]]||19300|| || || ||24
|-
|[[:en:Weil conjectures]]||40400|| || || ||13
|-
|[[:en:Weil–Brezin Map]]||12700|| || || ||1
|-
|[[:en:Weil's conjecture on Tamagawa numbers]]||5400|| || || ||1
|-
|[[:en:Roland Weitzenböck]]||6200|| || || ||6
|-
|[[:en:Well-quasi-ordering]]||13300|| || || ||3
|-
|[[:en:Roger J-B Wets]]||10900|| || || ||4
|-
|[[:en:Weyl algebra]]||11000|| || || ||7
|-
|[[:en:Weyl character formula]]||19900|| || || ||5
|-
|[[:en:Weyl metrics]]||21000|| || || ||2
|-
|[[:en:Sarah Whatmore (geographer)]]||9900|| || || ||2
|-
|[[:en:J. H. C. Whitehead]]||9000|| || || ||17
|-
|[[:en:Whitening transformation]]||4700|| || || ||3
|-
|[[:en:Whitney topologies]]||4600|| || || ||1
|-
|[[:en:Whittaker–Shannon interpolation formula]]||6000|| || || ||7
|-
|[[:en:Peter Whittle (mathematician)]]||19700|| || || ||10
|-
|[[:en:William Whyburn]]||10800|| || || ||1
|-
|[[:en:Wiener process]]||32600|| || || ||19
|-
|[[:en:Wiener–Khinchin theorem]]||13000|| || || ||10
|-
|[[:en:Wigner semicircle distribution]]||15000|| || || ||7
|-
|[[:en:Raymond Louis Wilder]]||10700|| || || ||10
|-
|[[:en:Andrew Wiles]]||24700|| || || ||64
|-
|[[:en:Wiles's proof of Fermat's Last Theorem]]||55900|| || || ||4
|-
|[[:en:Amie Wilkinson]]||10500|| || || ||12
|-
|[[:en:Emily Willbanks]]||9200|| || || ||1
|-
|[[:en:Jan Camiel Willems]]||6100|| || || ||3
|-
|[[:en:Margaret Willerding]]||11600|| || || ||1
|-
|[[:en:William Lowell Putnam Mathematical Competition]]||51200|| || || ||9
|-
|[[:en:Patrick Wilson (astronomer)]]||8400|| || || ||2
|-
|[[:en:Ulrica Wilson]]||8000|| || || ||1
|-
|[[:en:Windmill graph]]||5400|| || || ||5
|-
|[[:en:Window function]]||15900|| || || ||17
|-
|[[:en:Winograd schema challenge]]||16600|| || || ||4
|-
|[[:en:Witten conjecture]]||7700|| || || ||2
|-
|[[:en:Edward Witten]]||31400|| || || ||53
|-
|[[:en:Wold's decomposition]]||7500|| || || ||2
|-
|[[:en:Wolfram's 2-state 3-symbol Turing machine]]||15100|| || || ||2
|-
|[[:en:Wolstenholme prime]]||11200|| || || ||8
|-
|[[:en:Nancy Farley Wood]]||14200|| || || ||1
|-
|[[:en:Robert Woodhouse]]||11100|| || || ||13
|-
|[[:en:Writing of Principia Mathematica]]||11400|| || || ||2
|-
|[[:en:Wythoff symbol]]||11900|| || || ||9
|-
|[[:en:Sergey Yablonsky]]||8300|| || || ||5
|-
|[[:en:Akiva Yaglom]]||9500|| || || ||10
|-
|[[:en:Yang–Mills existence and mass gap]]||12800|| || || ||9
|-
|[[:en:Shing-Tung Yau]]||115400|| || || ||37
|-
|[[:en:Hamid Naderi Yeganeh]]||51900|| || || ||9
|-
|[[:en:Youden's J statistic]]||7400|| || || ||4
|-
|[[:en:Young tableau]]||21400|| || || ||15
|-
|[[:en:Young's inequality]]||400|| || || ||2
|-
|[[:en:Adriaan Cornelis Zaanen]]||8100|| || || ||4
|-
|[[:en:Zarankiewicz problem]]||26500|| || || ||3
|-
|[[:en:Zariski topology]]||18200|| || || ||16
|-
|[[:en:Oscar Zariski]]||15400|| || || ||30
|-
|[[:en:Zariski's main theorem]]||11500|| || || ||1
|-
|[[:en:Zeckendorf's theorem]]||11200|| || || ||16
|-
|[[:en:Christopher Zeeman]]||16500|| || || ||16
|-
|[[:en:Eberhard Zeidler (mathematician)]]||14700|| || || ||3
|-
|[[:en:Zermelo–Fraenkel set theory]]||42500|| || || ||31
|-
|[[:en:Ernst Zermelo]]||11400|| || || ||40
|-
|[[:en:Zermelo's navigation problem]]||9700|| || || ||1
|-
|[[:en:Zero element]]||7300|| || || ||10
|-
|[[:en:Zero-based numbering]]||22600|| || || ||5
|-
|[[:en:Zero-symmetric graph]]||5200|| || || ||3
|-
|[[:en:Zeros and poles]]||9400|| || || ||28
|-
|[[:en:Zeta function regularization]]||13700|| || || ||6
|-
|[[:en:Zhang Luping]]||8000|| || || ||1
|-
|[[:en:Shou-Wu Zhang]]||17200|| || || ||6
|-
|[[:en:Zig-zag lemma]]||4000|| || || ||5
|-
|[[:en:Zilber-Pink conjecture]]||7500|| || || ||1
|-
|[[:en:Zonal spherical function]]||49900|| || || ||1
|-
|[[:en:Zorn's lemma]]||22600|| || || ||35
|-
|[[:en:Enrique Zuazua]]||14400|| || || ||8
|-
|[[:en:Antoni Zygmund]]||8300|| || || ||14
|-
|[[:en:Σ-algebra]]||26800|| || || ||36
|-
|[[:en:Χ-bounded]]||11000|| || || ||1
|}</text>
      <sha1>o6y34o7j34te50hbsuf9lg2ulb22xms</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Վիքինախագիծ:Մաթեմատիկա/Հոդվածներ Ռուսերեն Վիքիպեդիայից/կարևորագույն</title>
    <ns>102</ns>
    <id>1009883</id>
    <revision>
      <id>8486211</id>
      <parentid>8485316</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T18:33:58Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ԱշբոտՏՆՂ</username>
        <id>48669</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>թարմացում</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9455" xml:space="preserve">
== [[:ru:Category:Статьи проекта Математика высшей важности]] == 
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
!Անգլերեն հոդված!!en չափ!!Հայերեն հոդված!!hy չափ!!Անաղբյուր (hy)!!մլ N
|-
|[[:ru:1 (число)]]||13000||[[1 (թիվ)]]||1600||այո||195
|-
|[[:ru:Аксиома]]||14800||[[Աքսիոմ]]||3100|| ||109
|-
|[[:ru:Аксиома параллельности Евклида]]||71400|| || || ||41
|-
|[[:ru:Алгебра]]||40400||[[Հանրահաշիվ]]||36100|| ||178
|-
|[[:ru:Алгебраическая геометрия]]||41900||[[Հանրահաշվական երկրաչափություն]]||3600|| ||61
|-
|[[:ru:Алгебраическое многообразие]]||29200|| || || ||34
|-
|[[:ru:Анализ (раздел математики)]]||52000||[[Մաթեմատիկական անալիզ]]||31900|| ||118
|-
|[[:ru:Аналитическая геометрия]]||19400||[[Անալիտիկ երկրաչափություն]]||1200||այո||77
|-
|[[:ru:Арифметика]]||134800||[[Թվաբանություն]]||136300|| ||163
|-
|[[:ru:Бесконечность]]||108200||[[Անվերջություն (մաթեմատիկա)]]||10000|| ||125
|-
|[[:ru:Векторное пространство]]||31900||[[Վեկտորական տարածություն]]||5300|| ||82
|-
|[[:ru:Великая теорема Ферма]]||41700||[[Ֆերմայի մեծ թեորեմ]]||6500|| ||80
|-
|[[:ru:Вычислительная математика]]||52600|| || || ||27
|-
|[[:ru:Галуа, Эварист]]||21200||[[Էվարիստ Գալուա]]||2400|| ||94
|-
|[[:ru:Гаусс, Карл Фридрих]]||63600||[[Կառլ Գաուս]]||69500|| ||178
|-
|[[:ru:Геометрия]]||43100||[[Երկրաչափություն]]||70300|| ||199
|-
|[[:ru:Гильберт, Давид]]||52900||[[Դավիթ Հիլբերտ]]||48900|| ||143
|-
|[[:ru:Гипотеза Пуанкаре]]||15300|| || || ||46
|-
|[[:ru:Гипотеза Римана]]||64200|| || || ||58
|-
|[[:ru:Группа (математика)]]||58800||[[Խումբ]]||8300|| ||81
|-
|[[:ru:Дифференциальное уравнение]]||42000||[[Դիֆերենցիալ հավասարումներ]]||26900|| ||98
|-
|[[:ru:Евклидово пространство]]||22700|| || || ||63
|-
|[[:ru:Знаки плюса и минуса]]||16100||[[Պլյուս և մինուս նշաններ]]||14100|| ||23
|-
|[[:ru:История математики]]||172400||[[Մաթեմատիկայի պատմություն]]||19800||այո||65
|-
|[[:ru:Классификация простых конечных групп]]||73200|| || || ||25
|-
|[[:ru:Колмогоров, Андрей Николаевич]]||118400||[[Անդրեյ Կոլմոգորով]]||6800|| ||71
|-
|[[:ru:Кольцо (математика)]]||43000||[[Օղակ (մաթեմատիկա)]]||3900|| ||67
|-
|[[:ru:Комплексное число]]||121400||[[Կոմպլեքս թիվ]]||11600|| ||133
|-
|[[:ru:Комплексный анализ]]||42600|| || || ||60
|-
|[[:ru:Коши, Огюстен Луи]]||18200||[[Օգյուստեն Լուի Կոշի]]||5900|| ||78
|-
|[[:ru:Лейбниц, Готфрид Вильгельм]]||258600||[[Գոթֆրիդ Լայբնից]]||257000|| ||191
|-
|[[:ru:Линейная алгебра]]||78500||[[Գծային հանրահաշիվ]]||42300|| ||113
|-
|[[:ru:Лобачевский, Николай Иванович]]||98900||[[Նիկոլայ Լոբաչևսկի]]||2700|| ||89
|-
|[[:ru:Логарифм]]||114700||[[Լոգարիթմ]]||16100|| ||113
|-
|[[:ru:Манин, Юрий Иванович]]||27700|| || || ||20
|-
|[[:ru:Математика]]||61300||[[Մաթեմատիկա]]||80600|| ||305
|-
|[[:ru:Математическая индукция]]||10600||[[Մաթեմատիկական ինդուկցիա]]||2000|| ||70
|-
|[[:ru:Математическая логика]]||42500||[[Մաթեմատիկական տրամաբանություն]]||1100|| ||89
|-
|[[:ru:Математический анализ]]||79900|| || || ||105
|-
|[[:ru:Математическое доказательство]]||52500||[[Մաթեմատիկական ապացույց]]||49900|| ||98
|-
|[[:ru:Матрица (математика)]]||63700||[[Մատրից]]||26100|| ||97
|-
|[[:ru:Международный конгресс математиков]]||111200|| || || ||31
|-
|[[:ru:Многообразие]]||18600||[[Բազմաձևություն]]||2800||այո||50
|-
|[[:ru:Многочлен]]||16900||[[Բազմանդամ]]||5000|| ||84
|-
|[[:ru:Множество]]||29100||[[Բազմություն]]||47000|| ||104
|-
|[[:ru:Неевклидова геометрия]]||6000||[[Ոչ էվկլիդեսյան երկրաչափություն]]||5000|| ||54
|-
|[[:ru:Нётер, Эмми]]||157000||[[Էմմի Նյոթեր]]||164000|| ||86
|-
|[[:ru:Ноль]]||50400||[[0 (թիվ)]]||11600|| ||156
|-
|[[:ru:Ньютон, Исаак]]||250900||[[Իսահակ Նյուտոն]]||147500|| ||277
|-
|[[:ru:Окружность]]||51000||[[Շրջանագիծ]]||22000|| ||151
|-
|[[:ru:Основания математики]]||119400|| || || ||36
|-
|[[:ru:Основная теорема алгебры]]||18100||[[Հանրահաշվի հիմնական թեորեմ]]||12300|| ||59
|-
|[[:ru:Пи (число)]]||82900||[[Պի թիվ]]||44100|| ||161
|-
|[[:ru:Плоскость]]||19700||[[Հարթություն]]||2100|| ||88
|-
|[[:ru:Площадь]]||41900||[[Մակերես]]||9700||այո||162
|-
|[[:ru:Подмножество]]||13900||[[Ենթաբազմություն]]||8600|| ||67
|-
|[[:ru:Подпространство]]||6600|| || || ||16
|-
|[[:ru:Поле (алгебра)]]||17400|| || || ||63
|-
|[[:ru:Преобразование Фурье]]||44400|| || || ||64
|-
|[[:ru:Прикладная математика]]||32300||[[Կիրառական մաթեմատիկա]]||8800|| ||80
|-
|[[:ru:Производная функции]]||58800||[[Ածանցյալ]]||18400|| ||89
|-
|[[:ru:Простое число]]||108100||[[Պարզ թիվ]]||3300|| ||138
|-
|[[:ru:Прямая]]||26700||[[Ուղիղ]]||7200|| ||110
|-
|[[:ru:Прямоугольная система координат]]||29200||[[Դեկարտյան կոորդինատների համակարգ]]||4100|| ||77
|-
|[[:ru:Риман, Бернхард]]||35300||[[Բեռնարդ Ռիման]]||12800|| ||106
|-
|[[:ru:Ряд (математика)]]||49900|| || || ||79
|-
|[[:ru:Ряд Тейлора]]||46900||[[Թեյլորի շարք]]||52200|| ||66
|-
|[[:ru:Синай, Яков Григорьевич]]||21600|| || || ||30
|-
|[[:ru:Система координат]]||42700||[[Կոորդինատային համակարգ]]||39400|| ||91
|-
|[[:ru:Система линейных алгебраических уравнений]]||15600||[[Գծային հավասարումների համակարգ]]||8100|| ||74
|-
|[[:ru:Соболев, Сергей Львович]]||34100||[[Սերգեյ Սոբոլև]]||4100|| ||27
|-
|[[:ru:Список пленарных докладов на Международных конгрессах математиков]]||160100|| || || ||5
|-
|[[:ru:Статистика]]||46200||[[Վիճակագրություն]]||10000|| ||185
|-
|[[:ru:Теорема]]||37900||[[Թեորեմ]]||3000|| ||94
|-
|[[:ru:Теорема Пифагора]]||56700||[[Պյութագորասի թեորեմ]]||7300|| ||123
|-
|[[:ru:Теория графов]]||390400||[[Գրաֆների տեսություն]]||22300|| ||78
|-
|[[:ru:Теория групп]]||48300|| || || ||79
|-
|[[:ru:Теория категорий]]||28200||[[Կատեգորիաների տեսություն]]||7500|| ||53
|-
|[[:ru:Теория множеств]]||70900||[[Բազմությունների տեսություն]]||50700|| ||124
|-
|[[:ru:Теория функций вещественной переменной]]||8100|| || || ||42
|-
|[[:ru:Теория хаоса]]||56700|| || || ||68
|-
|[[:ru:Теория чисел]]||40100||[[Թվերի տեսություն]]||83500|| ||120
|-
|[[:ru:Трапеция]]||15600||[[Սեղան (երկրաչափություն)]]||6600||այո||98
|-
|[[:ru:Треугольник]]||89600||[[Եռանկյուն]]||16200|| ||162
|-
|[[:ru:Тригонометрические функции]]||73000||[[Եռանկյունաչափական ֆունկցիաներ]]||65000|| ||80
|-
|[[:ru:Тригонометрия]]||36000||[[Եռանկյունաչափություն]]||55900|| ||143
|-
|[[:ru:Угол]]||66000||[[Անկյուն]]||64300|| ||133
|-
|[[:ru:Фрактал]]||35000||[[Ֆրակտալ]]||51800|| ||79
|-
|[[:ru:Функция (математика)]]||45000||[[Ֆունկցիա (մաթեմատիկա)]]||43300|| ||120
|-
|[[:ru:Фурье, Жан-Батист Жозеф]]||39100||[[Ժոզեֆ Ֆուրիե]]||5000|| ||127
|-
|[[:ru:Хаос]]||9100|| || || ||37
|-
|[[:ru:Цифры]]||9900||[[Թվանշաններ]]||9500|| ||99
|-
|[[:ru:Число]]||41100||[[Թիվ]]||80600|| ||199
|-
|[[:ru:Шафаревич, Игорь Ростиславович]]||64800|| || || ||29
|-
|[[:ru:Эйлер, Леонард]]||204000||[[Լեոնարդ Էյլեր]]||188100|| ||173
|-
|[[:ru:Элементарная алгебра]]||20600||[[Տարրական հանրահաշիվ]]||14200|| ||55
|}</text>
      <sha1>ic3473rk7bfjplqd245pf2899dlw955</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Վիքինախագիծ:Մաթեմատիկա/Հոդվածներ Ռուսերեն Վիքիպեդիայից/բարձր կարևորության</title>
    <ns>102</ns>
    <id>1009885</id>
    <revision>
      <id>8486213</id>
      <parentid>8485318</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T18:35:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ԱշբոտՏՆՂ</username>
        <id>48669</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>թարմացում</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="24687" xml:space="preserve">
== [[:ru:Category:Статьи проекта Математика высокой важности]] == 
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
!Անգլերեն հոդված!!en չափ!!Հայերեն հոդված!!hy չափ!!Անաղբյուր (hy)!!մլ N
|-
|[[:ru:Абсолютная величина]]||9900||[[Բացարձակ արժեք]]||1200|| ||79
|-
|[[:ru:Алгебра Ли]]||15200|| || || ||30
|-
|[[:ru:Алгоритм Евклида]]||50800||[[Էվկլիդեսի ալգորիթմ]]||10200|| ||62
|-
|[[:ru:Алгоритм Ленстры — Ленстры — Ловаса]]||38800|| || || ||7
|-
|[[:ru:Аносов, Дмитрий Викторович]]||14400|| || || ||17
|-
|[[:ru:Апории Зенона]]||101300|| || || ||47
|-
|[[:ru:Арнольд, Владимир Игоревич]]||49600|| || || ||57
|-
|[[:ru:Архимед]]||145800||[[Արքիմեդես]]||92100|| ||220
|-
|[[:ru:Асимптотический анализ]]||15000|| || || ||16
|-
|[[:ru:Аффинная система координат]]||2200|| || || ||8
|-
|[[:ru:Базис]]||31500|| || || ||48
|-
|[[:ru:Бахвалов, Николай Сергеевич]]||18900|| || || ||9
|-
|[[:ru:Бельтрами, Эудженио]]||27100|| || || ||32
|-
|[[:ru:Билинейная форма]]||11800||[[Երկգծային ձև]]||9400|| ||25
|-
|[[:ru:Бинарное отношение]]||22400|| || || ||41
|-
|[[:ru:Бином Ньютона]]||12800||[[Նյուտոնի երկանդամ]]||7100|| ||72
|-
|[[:ru:Бицадзе, Андрей Васильевич]]||16800|| || || ||5
|-
|[[:ru:Борн, Макс]]||142400||[[Մաքս Բոռն]]||48400|| ||108
|-
|[[:ru:Брушлинский, Константин Владимирович]]||22100|| || || ||3
|-
|[[:ru:Булева алгебра]]||18600|| || || ||16
|-
|[[:ru:Булинский, Александр Вадимович]]||8300|| || || ||3
|-
|[[:ru:Бухштабер, Виктор Матвеевич]]||8100|| || || ||7
|-
|[[:ru:Вейерштрасс, Карл]]||24700||[[Կառլ Վայերշտրաս]]||4800|| ||72
|-
|[[:ru:Вектор (геометрия)]]||35500|| || || ||91
|-
|[[:ru:Вектор (математика)]]||23100||[[Վեկտոր]]||15100|| ||21
|-
|[[:ru:Векторное поле]]||37800||[[Վեկտորական դաշտ]]||8800|| ||51
|-
|[[:ru:Векторное произведение]]||41200||[[Վեկտորական արտադրյալ]]||12800|| ||66
|-
|[[:ru:Векуа, Илья Несторович]]||22100||[[Իլյա Վեկուա]]||3800|| ||23
|-
|[[:ru:Вещественное число]]||80500||[[Իրական թվեր]]||4300|| ||115
|-
|[[:ru:Вишик, Марко Иосифович]]||10500|| || || ||6
|-
|[[:ru:Возведение в степень]]||43300||[[Աստիճան (հանրահաշիվ)]]||140800|| ||89
|-
|[[:ru:Воронин, Сергей Михайлович]]||7300|| || || ||2
|-
|[[:ru:Временная сложность алгоритма]]||68900|| || || ||23
|-
|[[:ru:Вычитание]]||48000||[[Հանում]]||40800|| ||112
|-
|[[:ru:Гауссов интеграл]]||11500|| || || ||24
|-
|[[:ru:Гауссовы целые числа]]||62100|| || || ||30
|-
|[[:ru:Гёдель, Курт]]||36900||[[Կուրտ Գյոդել]]||4300|| ||104
|-
|[[:ru:Геометрия (Декарт)]]||55800||[[Երկրաչափություն (Դեկարտ)]]||31300|| ||17
|-
|[[:ru:Гернет, Надежда Николаевна]]||8100|| || || ||8
|-
|[[:ru:Гипербола (математика)]]||38000||[[Հիպերբոլ]]||3700||այո||74
|-
|[[:ru:Гладкое многообразие]]||16100|| || || ||21
|-
|[[:ru:Голубев, Владимир Васильевич]]||21800|| || || ||7
|-
|[[:ru:Градиент]]||21400||[[Գրադիենտ]]||6000|| ||64
|-
|[[:ru:Граф (математика)]]||33000||[[Գրաֆներ]]||5600||այո||67
|-
|[[:ru:Деление (математика)]]||55400||[[Բաժանում (մաթեմատիկա)]]||11200|| ||120
|-
|[[:ru:Деление на ноль]]||10300||[[Բաժանում զրոյի վրա]]||9200|| ||38
|-
|[[:ru:Деление с остатком]]||24100||[[Մնացորդով բաժանում]]||17500|| ||30
|-
|[[:ru:Дельта-функция]]||36100|| || || ||47
|-
|[[:ru:Демидович, Борис Павлович]]||15700|| || || ||10
|-
|[[:ru:Дерево (теория графов)]]||15800|| || || ||38
|-
|[[:ru:Десятичная дробь]]||37200|| || || ||21
|-
|[[:ru:Динамическая система]]||23700|| || || ||50
|-
|[[:ru:Дискретная математика]]||5300||[[Դիսկրետ մաթեմատիկա]]||7500||այո||78
|-
|[[:ru:Дисперсионный анализ]]||23300||[[Դիսպերս վերլուծություն]]||5900|| ||47
|-
|[[:ru:Дифференциальная геометрия поверхностей]]||20600|| || || ||8
|-
|[[:ru:Дифференциальная приватность]]||27900|| || || ||10
|-
|[[:ru:Дифференциальное исчисление]]||15400||[[Դիֆերենցիալ հաշիվ]]||18700|| ||72
|-
|[[:ru:Дифференциальное уравнение в частных производных]]||34700||[[Մասնակի ածանցյալներով դիֆերենցիալ հավասարումներ]]||3900|| ||52
|-
|[[:ru:Длина кривой]]||11900|| || || ||35
|-
|[[:ru:Дородницын, Анатолий Алексеевич]]||61700||[[Անատոլի Դորոդնիցին]]||2600|| ||9
|-
|[[:ru:Дьяченко, Владимир Федотович]]||7200|| || || ||2
|-
|[[:ru:Евклидова геометрия]]||8700||[[Էվկլիդեսյան երկրաչափություն]]||2200|| ||80
|-
|[[:ru:Евклидова метрика]]||2600|| || || ||34
|-
|[[:ru:Жидков, Николай Петрович]]||15000|| || || ||2
|-
|[[:ru:Задача о рюкзаке]]||52600||[[Ուսապարկի խնդիր]]||4400|| ||31
|-
|[[:ru:Знак плюс-минус]]||8000|| || || ||28
|-
|[[:ru:Золотое сечение]]||41800||[[Ոսկե հատում]]||5100|| ||94
|-
|[[:ru:Зубков, Андрей Михайлович]]||8500|| || || ||2
|-
|[[:ru:Ильин, Владимир Александрович (математик)]]||25500|| || || ||5
|-
|[[:ru:Инвариант (математика)]]||5900||[[Ինվարիանտ (մաթեմատիկա)]]||3100|| ||30
|-
|[[:ru:Инвариантное подпространство]]||4600|| || || ||11
|-
|[[:ru:Институт математики имени С. Л. Соболева СО РАН]]||7400|| || || ||4
|-
|[[:ru:Интеграл]]||23400||[[Ինտեգրալ]]||1000|| ||93
|-
|[[:ru:Интеграл Римана]]||51500||[[Ռիմանի ինտեգրալ]]||13300|| ||39
|-
|[[:ru:Иррациональное число]]||34700||[[Իռացիոնալ թիվ]]||29200|| ||89
|-
|[[:ru:История логарифмов]]||34500|| || || ||8
|-
|[[:ru:История математических обозначений]]||248100||[[Մաթեմատիկական նշանակումների պատմություն]]||14900|| ||8
|-
|[[:ru:История теории вероятностей]]||122400||[[Հավանականությունների տեսության պատմություն]]||123600|| ||16
|-
|[[:ru:История тригонометрии]]||118700||[[Եռանկյունաչափության պատմություն]]||118400|| ||17
|-
|[[:ru:Кажихов, Александр Васильевич]]||7900|| || || ||1
|-
|[[:ru:Казанское физико-математическое общество]]||7000|| || || ||2
|-
|[[:ru:Камынин, Леонид Иванович (математик)]]||10900|| || || ||1
|-
|[[:ru:Касим-Заде, Октай Мурадович]]||6000|| || || ||2
|-
|[[:ru:Квадратный корень из 2]]||17600||[[Քառակուսի արմատ երկուսից]]||15400|| ||43
|-
|[[:ru:Квантор]]||9500||[[Քվանտորներ]]||9400|| ||36
|-
|[[:ru:Келдыш, Мстислав Всеволодович]]||76600||[[Մստիսլավ Կելդիշ]]||9600|| ||34
|-
|[[:ru:Класс Co-NP-complete]]||4000|| || || ||10
|-
|[[:ru:Классическая логика]]||6800|| || || ||20
|-
|[[:ru:Клейн, Феликс]]||33900||[[Ֆելիքս Կլայն]]||7500|| ||68
|-
|[[:ru:Ковалевская, Софья Васильевна]]||57300||[[Սոֆյա Կովալևսկայա]]||3800|| ||82
|-
|[[:ru:Код Хэмминга]]||32700|| || || ||31
|-
|[[:ru:Козлов, Валерий Васильевич]]||32100|| || || ||7
|-
|[[:ru:Комбинаторика]]||62100||[[Կոմբինատորիկա]]||9400|| ||83
|-
|[[:ru:Коммутативная алгебра]]||3900|| || || ||34
|-
|[[:ru:Коммутативное кольцо]]||15100|| || || ||35
|-
|[[:ru:Комплексная плоскость]]||21200||[[Կոմպլեքս հարթություն]]||1900|| ||45
|-
|[[:ru:Конечная группа]]||26900|| || || ||22
|-
|[[:ru:Конечное поле]]||48300||[[Վերջավոր դաշտ]]||44300|| ||35
|-
|[[:ru:Континуум-гипотеза]]||10400||[[Կոնտինուումի վարկած]]||3600||այո||39
|-
|[[:ru:Контроль ошибок]]||18300|| || || ||36
|-
|[[:ru:Конформное отображение]]||12000||[[Կոնֆորմ արտապատկերում]]||4200|| ||28
|-
|[[:ru:Корень (математика)]]||62400||[[Արմատ (մաթեմատիկա)]]||41700|| ||72
|-
|[[:ru:Костомаров, Дмитрий Павлович]]||14100|| || || ||5
|-
|[[:ru:Кривая]]||20800||[[Կոր]]||7500|| ||74
|-
|[[:ru:Криптографическая хеш-функция]]||66900|| || || ||31
|-
|[[:ru:Кудрявцев, Валерий Борисович]]||9800|| || || ||5
|-
|[[:ru:Лаврентьев, Михаил Алексеевич]]||45500|| || || ||22
|-
|[[:ru:Лаврентьев, Михаил Михайлович (старший)]]||12100|| || || ||4
|-
|[[:ru:Лагранж, Жозеф Луи]]||27400||[[Ժոզեֆ Լուի Լագրանժ]]||4000|| ||99
|-
|[[:ru:Лаплас, Пьер-Симон]]||46000||[[Պիեռ Սիմոն Լապլաս]]||11400|| ||118
|-
|[[:ru:Лахтин, Леонид Кузьмич]]||24400|| || || ||4
|-
|[[:ru:Лебег, Анри Леон]]||21100||[[Անրի Լեբեգ]]||5100|| ||45
|-
|[[:ru:Лемма о малом искажении]]||17100|| || || ||8
|-
|[[:ru:Лемма Шварца — Зиппеля]]||17700|| || || ||4
|-
|[[:ru:Лемма Шепли — Фолкмана]]||103800|| || || ||7
|-
|[[:ru:Лидов, Михаил Львович]]||29800|| || || ||4
|-
|[[:ru:Линейное уравнение]]||20800||[[Գծային հավասարում]]||2500|| ||77
|-
|[[:ru:Лиувилль, Жозеф]]||7300||[[Ժոզեֆ Լուիվիլ]]||2800|| ||45
|-
|[[:ru:Логика первого порядка]]||18600||[[Պրեդիկատների տրամաբանություն]]||3700|| ||33
|-
|[[:ru:Локуциевский, Олег Вячеславович]]||6800|| || || ||1
|-
|[[:ru:Любимов, Николай Алексеевич]]||21700|| || || ||4
|-
|[[:ru:Математика в девяти книгах]]||14400|| || || ||26
|-
|[[:ru:Математическая биология]]||16300|| || || ||42
|-
|[[:ru:Математическая константа]]||13800||[[Մաթեմատիկական հաստատուն]]||9400|| ||67
|-
|[[:ru:Математические основы квантовой механики]]||20100|| || || ||28
|-
|[[:ru:Математический институт имени В. А. Стеклова РАН]]||10800||[[ՌԳԱ Վ.Ա.Ստեկլովի անվան մաթեմատիկական ինստիտուտ]]||9300|| ||18
|-
|[[:ru:Математический объект]]||4800|| || || ||31
|-
|[[:ru:Метод Монте-Карло]]||32600||[[Մոնտե-Կարլոյի մեթոդ]]||2800|| ||52
|-
|[[:ru:Метод Ньютона]]||55400|| || || ||44
|-
|[[:ru:Метрический тензор]]||24100|| || || ||27
|-
|[[:ru:Метрическое пространство]]||39600||[[Մետրիկական տարածություն]]||2200||այո||58
|-
|[[:ru:Механико-математический факультет МГУ]]||73400|| || || ||6
|-
|[[:ru:Мнимая единица]]||16600||[[Կեղծ միավոր]]||9400|| ||62
|-
|[[:ru:Многогранник]]||8000||[[Բազմանիստ]]||7200|| ||72
|-
|[[:ru:Моисеев, Никита Николаевич]]||62600|| || || ||8
|-
|[[:ru:Молин, Фёдор Эдуардович]]||19600|| || || ||8
|-
|[[:ru:Монин, Андрей Сергеевич]]||22200|| || || ||9
|-
|[[:ru:Монотонная последовательность]]||9500|| || || ||3
|-
|[[:ru:Мощность множества]]||34600||[[Բազմության հզորություն]]||2400|| ||54
|-
|[[:ru:Мышкис, Анатолий Дмитриевич]]||16900|| || || ||2
|-
|[[:ru:Наименьшее общее кратное]]||6700||[[Ամենափոքր ընդհանուր բազմապատիկ]]||1700||այո||71
|-
|[[:ru:Натуральный логарифм]]||44700||[[Բնական լոգարիթմ]]||21800|| ||60
|-
|[[:ru:Непрерывная дробь]]||39700||[[Շղթայական կոտորակ]]||3000|| ||42
|-
|[[:ru:Неравенство]]||22300||[[Անհավասարություն (մաթեմատիկա)]]||3900|| ||70
|-
|[[:ru:Никишин, Евгений Михайлович]]||8300|| || || ||6
|-
|[[:ru:Норма (математика)]]||15500|| || || ||42
|-
|[[:ru:Нормальное распределение]]||43600||[[Նորմալ բաշխում]]||18500|| ||71
|-
|[[:ru:Нормированное пространство]]||15700|| || || ||33
|-
|[[:ru:Обратная функция]]||9500||[[Հակադարձ ֆունկցիա]]||1900|| ||58
|-
|[[:ru:Обратные тригонометрические функции]]||37800||[[Հակադարձ եռանկյունաչափական ֆունկցիաներ]]||29500|| ||50
|-
|[[:ru:Олейник, Ольга Арсеньевна]]||41100|| || || ||14
|-
|[[:ru:Оператор (математика)]]||19800||[[Օպերատոր (մաթեմատիկա)]]||2300|| ||36
|-
|[[:ru:Ортогональные многочлены]]||38600|| || || ||22
|-
|[[:ru:Ортогональный базис]]||8400|| || || ||6
|-
|[[:ru:Осипов, Юрий Сергеевич]]||38400|| || || ||19
|-
|[[:ru:Основная теорема арифметики]]||37600||[[Թվաբանության հիմնական թեորեմ]]||18100|| ||68
|-
|[[:ru:Остроградский, Михаил Васильевич]]||45300||[[Միխայիլ Օստրոգրադսկի]]||14700|| ||40
|-
|[[:ru:Открытые математические проблемы]]||130900|| || || ||28
|-
|[[:ru:Отношение (теория множеств)]]||12200|| || || ||49
|-
|[[:ru:Отрицательное число]]||17200||[[Բացասական թիվ]]||8200|| ||63
|-
|[[:ru:Пальцев, Борис Васильевич]]||11200|| || || ||2
|-
|[[:ru:Парабола]]||21100||[[Պարաբոլ]]||6100||այո||85
|-
|[[:ru:Парадокс дней рождения]]||40000||[[Ծննդյան օրերի պարադոքս]]||35500|| ||40
|-
|[[:ru:Пархоменко, Алексей Серапионович]]||8700|| || || ||3
|-
|[[:ru:Паршин, Алексей Николаевич]]||18200|| || || ||7
|-
|[[:ru:Паскаль, Блез]]||62200||[[Բլեզ Պասկալ]]||5400|| ||185
|-
|[[:ru:Первообразная]]||15500||[[Ֆունկցիայի նախնական]]||2100||այո||51
|-
|[[:ru:Переменная величина]]||15800||[[Փոփոխական մեծություն]]||2600|| ||80
|-
|[[:ru:Планиметрия]]||5300||[[Հարթաչափություն]]||900|| ||31
|-
|[[:ru:Планковская длина]]||34100||[[Պլանկի երկարություն]]||5100||այո||52
|-
|[[:ru:Поверхностные интегралы]]||10800||[[Մակերևութային ինտեգրալ]]||2100|| ||33
|-
|[[:ru:Поверхность]]||44800||[[Մակերևույթ]]||22700|| ||70
|-
|[[:ru:Полная теория]]||8800|| || || ||6
|-
|[[:ru:Полный перебор]]||77700|| || || ||21
|-
|[[:ru:Полянин, Андрей Дмитриевич]]||11800|| || || ||6
|-
|[[:ru:Понтрягин, Лев Семёнович]]||86400||[[Լև Պոնտրյագին]]||3200|| ||32
|-
|[[:ru:Попов, Александр Фёдорович (математик)]]||8600|| || || ||2
|-
|[[:ru:Поспелов, Игорь Гермогенович]]||50300|| || || ||1
|-
|[[:ru:Правило Лопиталя]]||11300||[[Լոպիտալի կանոն]]||4600|| ||53
|-
|[[:ru:Признак сходимости]]||21600|| || || ||28
|-
|[[:ru:Принцип двойственности (проективная геометрия)]]||100|| || || ||11
|-
|[[:ru:Программа Ленглендса]]||30700|| || || ||18
|-
|[[:ru:Проективное пространство]]||11200|| || || ||24
|-
|[[:ru:Пространство (математика)]]||4400||[[Տարածություն (մաթեմատիկա)]]||1700|| ||33
|-
|[[:ru:Псевдоевклидово пространство]]||19100|| || || ||8
|-
|[[:ru:Пуанкаре, Анри]]||130800||[[Անրի Պուանկարե]]||6400|| ||119
|-
|[[:ru:Пфейффер, Георгий Васильевич]]||6200|| || || ||7
|-
|[[:ru:Рабин, Михаэль]]||11800|| || || ||30
|-
|[[:ru:Равномощность]]||11800|| || || ||22
|-
|[[:ru:Радиус]]||2600||[[Շառավիղ]]||1500||այո||101
|-
|[[:ru:Рациональная функция]]||24200||[[Ռացիոնալ ֆունկցիա]]||7700|| ||42
|-
|[[:ru:Рациональное число]]||34100||[[Ռացիոնալ թիվ]]||1900||այո||115
|-
|[[:ru:Решение треугольников]]||63400||[[Եռանկյունների լուծում]]||61900|| ||14
|-
|[[:ru:Решето Эратосфена]]||53200||[[Էրատոսթենեսի մաղ]]||11400|| ||59
|-
|[[:ru:Риккати, Винченцо де]]||6700|| || || ||15
|-
|[[:ru:Риккати, Якопо Франческо]]||4100|| || || ||29
|-
|[[:ru:Роберваль, Жиль]]||12800|| || || ||28
|-
|[[:ru:Родриг, Олинд]]||24800|| || || ||10
|-
|[[:ru:Рождественский, Борис Леонидович]]||14600|| || || ||1
|-
|[[:ru:Романов, Владимир Гаврилович]]||8400|| || || ||2
|-
|[[:ru:Рыбников, Константин Алексеевич]]||18500|| || || ||4
|-
|[[:ru:Сабит ибн Курра]]||9000|| || || ||43
|-
|[[:ru:Садовничий, Виктор Антонович]]||119100|| || || ||19
|-
|[[:ru:Семендяев, Константин Адольфович]]||10000|| || || ||6
|-
|[[:ru:Сергеев, Армен Глебович]]||6400|| || || ||1
|-
|[[:ru:Симметрия]]||53500||[[Համաչափություն]]||51200|| ||94
|-
|[[:ru:Система Цермело — Френкеля]]||52600|| || || ||31
|-
|[[:ru:Системы записи чисел]]||9800|| || || ||1
|-
|[[:ru:Скалярное произведение]]||30400||[[Սկալյար արտադրյալ]]||9600|| ||70
|-
|[[:ru:Снеддон, Иан]]||8600|| || || ||5
|-
|[[:ru:Совершенное число]]||18900||[[Կատարյալ թիվ]]||5000|| ||63
|-
|[[:ru:Сомов, Осип Иванович]]||12800|| || || ||7
|-
|[[:ru:Сомов, Павел Иосифович]]||9000|| || || ||2
|-
|[[:ru:Соотношение]]||22600||[[Հարաբերություններ (մաթեմատիկա)]]||1800||այո||60
|-
|[[:ru:Сото, Доминго де]]||14400|| || || ||18
|-
|[[:ru:Сравнение по модулю]]||47600|| || || ||22
|-
|[[:ru:Среднее значение]]||11000||[[Միջին մեծություններ]]||1600|| ||40
|-
|[[:ru:Стевин, Симон]]||12600||[[Սիմոն Սթևին]]||10200|| ||50
|-
|[[:ru:Стеклов, Владимир Андреевич]]||19400||[[Վլադիմիր Ստեկլով]]||3300|| ||24
|-
|[[:ru:Стечкин, Сергей Борисович]]||15100|| || || ||9
|-
|[[:ru:Стокс, Джордж Габриель]]||22200||[[Ջորջ Գաբրիել Ստոքս]]||2900|| ||53
|-
|[[:ru:Стретт, Джон Уильям (лорд Рэлей)]]||22500||[[Ջոն Ուիլյամ Ռելեյ]]||5900|| ||88
|-
|[[:ru:Суайнсхед, Ричард]]||9400|| || || ||9
|-
|[[:ru:Суворов, Георгий Дмитриевич]]||17400|| || || ||3
|-
|[[:ru:Суслин, Михаил Яковлевич]]||15900|| || || ||14
|-
|[[:ru:Существование и гладкость решений уравнений Навье — Стокса]]||14100|| || || ||9
|-
|[[:ru:Тензорный скетч]]||10500|| || || ||3
|-
|[[:ru:Теорема Атьи — Зингера об индексе]]||12900|| || || ||20
|-
|[[:ru:Теорема Банаха о неподвижной точке]]||7800|| || || ||25
|-
|[[:ru:Теорема Гёделя о полноте]]||3500|| || || ||18
|-
|[[:ru:Теорема Ньютона — Лейбница]]||23900|| || || ||58
|-
|[[:ru:Теорема о бесконечных обезьянах]]||39400|| || || ||45
|-
|[[:ru:Теорема существования]]||7200|| || || ||9
|-
|[[:ru:Теоремы Гёделя о неполноте]]||39100|| || || ||55
|-
|[[:ru:Теория вероятностей]]||23400||[[Հավանականությունների տեսություն]]||14600|| ||87
|-
|[[:ru:Теория игр]]||52400||[[Խաղերի տեսություն]]||10300|| ||91
|-
|[[:ru:Тессеракт]]||26100|| || || ||34
|-
|[[:ru:Тихонов, Андрей Николаевич]]||30300|| || || ||26
|-
|[[:ru:Точка (геометрия)]]||17100||[[Կետ]]||1900|| ||104
|-
|[[:ru:Трёхмерное пространство]]||6000||[[Եռաչափ տարածություն]]||5000|| ||67
|-
|[[:ru:Тьюринг, Алан]]||87600||[[Ալան Թյուրինգ]]||111800|| ||169
|-
|[[:ru:Уизем, Джеральд]]||3400|| || || ||10
|-
|[[:ru:Умножение матриц]]||30300||[[Մատրիցների արտադրյալ]]||19100|| ||33
|-
|[[:ru:Унитарное пространство]]||6300|| || || ||2
|-
|[[:ru:Уравнения Навье — Стокса]]||19000||[[Նավիե-Ստոքսի հավասարում]]||2600|| ||45
|-
|[[:ru:Философия математики]]||8300|| || || ||54
|-
|[[:ru:Фиников, Сергей Павлович]]||15000|| || || ||4
|-
|[[:ru:Флёров, Юрий Арсениевич]]||22800|| || || ||1
|-
|[[:ru:Функционал]]||9100||[[Ֆունկցիոնալ]]||1400|| ||32
|-
|[[:ru:Функция распределения]]||11300|| || || ||39
|-
|[[:ru:Фурсиков, Андрей Владимирович]]||6900|| || || ||2
|-
|[[:ru:Хеш-функция]]||46700||[[Հեշ ֆունկցիա]]||8800||այո||55
|-
|[[:ru:Хинчин, Александр Яковлевич]]||20000|| || || ||22
|-
|[[:ru:Чавчанидзе, Владимир Валерьянович]]||4400|| || || ||2
|-
|[[:ru:Частная производная]]||9600|| || || ||51
|-
|[[:ru:Чебышёв, Пафнутий Львович]]||134700||[[Պաֆնուտի Չեբիշև]]||4500|| ||47
|-
|[[:ru:Ченцов, Николай Николаевич]]||15900|| || || ||3
|-
|[[:ru:Чётность нуля]]||27400||[[Զրոյի զույգություն]]||34800|| ||32
|-
|[[:ru:Числа Фибоначчи]]||44100||[[Ֆիբոնաչիի թվեր]]||10700|| ||69
|-
|[[:ru:Шабат, Борис Владимирович]]||10300|| || || ||2
|-
|[[:ru:Шидловский, Андрей Борисович]]||9700|| || || ||5
|-
|[[:ru:Шнайер, Брюс]]||30400|| || || ||31
|-
|[[:ru:Шпилькин, Сергей Александрович]]||24100|| || || ||3
|-
|[[:ru:Шуршалов, Лев Владимирович]]||8600|| || || ||1
|-
|[[:ru:Эпсилон-окрестность]]||2500|| || || ||3
|-
|[[:ru:Эффект бабочки]]||9600||[[Թիթեռի էֆեկտ]]||3300|| ||59
|-
|[[:ru:E (число)]]||28900||[[E (թիվ)]]||21700|| ||90
|-
|[[:ru:K-теория]]||31100|| || || ||12
|-
|[[:ru:Principia Mathematica]]||21900|| || || ||34
|}</text>
      <sha1>8odfhf3z0cqesq3zl06gqsbx4o7fzkp</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Վիքինախագիծ:Մաթեմատիկա/Հոդվածներ Ռուսերեն Վիքիպեդիայից/Ա կարգավիճակի</title>
    <ns>102</ns>
    <id>1009890</id>
    <revision>
      <id>8486216</id>
      <parentid>8484732</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T18:38:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ԱշբոտՏՆՂ</username>
        <id>48669</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>թարմացում</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2777" xml:space="preserve">
== [[:ru:Category:Добротные статьи проекта Математика]] == 
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
!Անգլերեն հոդված!!en չափ!!Հայերեն հոդված!!hy չափ!!Անաղբյուր (hy)!!մլ N
|-
|[[:ru:Алгоритм Бернштейна — Вазирани]]||18700|| || || ||5
|-
|[[:ru:Алгоритм Хопкрофта — Карпа]]||31200||[[Հապքրոֆթ-Կարպ ալգորիթմ]]||21000|| ||12
|-
|[[:ru:Алгоритмы быстрого возведения в степень]]||19400|| || || ||15
|-
|[[:ru:Большев, Логин Николаевич]]||17300|| || || ||4
|-
|[[:ru:Гамильтонов граф]]||22500|| || || ||13
|-
|[[:ru:Гёдель, Курт]]||36900||[[Կուրտ Գյոդել]]||4300|| ||104
|-
|[[:ru:Гониометр]]||17800||[[Գոնիմետր]]||1700|| ||33
|-
|[[:ru:Дистанционно-регулярный граф]]||18200|| || || ||7
|-
|[[:ru:Дистанционно-транзитивный граф]]||28900|| || || ||9
|-
|[[:ru:Доказательство с нулевым разглашением]]||49700|| || || ||21
|-
|[[:ru:Евдокс Книдский]]||33300||[[Եվդոքս]]||1600|| ||63
|-
|[[:ru:Квадратриса]]||21200|| || || ||14
|-
|[[:ru:Лахтин, Леонид Кузьмич]]||24400|| || || ||4
|-
|[[:ru:Малая теорема Ферма]]||34400|| || || ||52
|-
|[[:ru:Непер, Джон]]||28800||[[Ջոն Նեփյեր]]||2400|| ||79
|-
|[[:ru:Основная теорема арифметики]]||37600||[[Թվաբանության հիմնական թեորեմ]]||18100|| ||68
|-
|[[:ru:Оценка сложности песен]]||8700|| || || ||3
|-
|[[:ru:Постоянная Хинчина]]||19600|| || || ||11
|-
|[[:ru:Псевдопростые числа Ферма]]||34200|| || || ||6
|-
|[[:ru:Псевдослучайная функция Наора — Рейнгольда]]||23000|| || || ||2
|-
|[[:ru:Ро-алгоритм Полларда]]||35500|| || || ||15
|-
|[[:ru:Соотношение Безу]]||21000|| || || ||34
|-
|[[:ru:Сравнение по модулю]]||47600|| || || ||22
|-
|[[:ru:Тело Кеплера — Пуансо]]||27700|| || || ||25
|-
|[[:ru:Тест Агравала — Каяла — Саксены]]||24000|| || || ||20
|-
|[[:ru:Узел Прусика]]||13900|| || || ||20
|-
|[[:ru:Факторизация методом непрерывных дробей]]||41200|| || || ||6
|-
|[[:ru:Фейстель, Хорст]]||26700|| || || ||12
|-
|[[:ru:Христодулу, Димитриос]]||23500|| || || ||18
|-
|[[:ru:Эллиптическая кривая]]||33100|| || || ||38
|-
|[[:ru:Principia Mathematica]]||21900|| || || ||34
|}</text>
      <sha1>daiyq5s7vmkag5ijq8ja5nhm78coi7r</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Վիքինախագիծ:Մաթեմատիկա/Հոդվածներ Ռուսերեն Վիքիպեդիայից/Գ կարգավիճակի</title>
    <ns>102</ns>
    <id>1009893</id>
    <revision>
      <id>8486217</id>
      <parentid>8485327</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T18:39:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ԱշբոտՏՆՂ</username>
        <id>48669</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>թարմացում</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12749" xml:space="preserve">
== [[:ru:Category:Статьи проекта Математика II уровня]] == 
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
!Անգլերեն հոդված!!en չափ!!Հայերեն հոդված!!hy չափ!!Անաղբյուր (hy)!!մլ N
|-
|[[:ru:0,(9)]]||29700||[[0,(9)]]||12800|| ||61
|-
|[[:ru:Алгебраическая геометрия]]||41900||[[Հանրահաշվական երկրաչափություն]]||3600|| ||61
|-
|[[:ru:Алгоритм Дейкстры]]||25200||[[Դեքստրայի ալգորիթմ]]||3600||այո||51
|-
|[[:ru:Алгоритм Диница]]||14800|| || || ||13
|-
|[[:ru:Алгоритм Форда — Фалкерсона]]||13500||[[Ֆորդ-ֆալկերսոնի ալգորիթմ]]||12800|| ||21
|-
|[[:ru:Алгоритм Эдмондса — Карпа]]||17500|| || || ||17
|-
|[[:ru:Амортизационный анализ]]||9400|| || || ||15
|-
|[[:ru:Аносов, Дмитрий Викторович]]||14400|| || || ||17
|-
|[[:ru:Арнольд, Владимир Игоревич]]||49600|| || || ||57
|-
|[[:ru:Асимптотический анализ]]||15000|| || || ||16
|-
|[[:ru:Базис]]||31500|| || || ||48
|-
|[[:ru:Бесконечность]]||108200||[[Անվերջություն (մաթեմատիկա)]]||10000|| ||125
|-
|[[:ru:Вектор (математика)]]||23100||[[Վեկտոր]]||15100|| ||21
|-
|[[:ru:Векторное поле]]||37800||[[Վեկտորական դաշտ]]||8800|| ||51
|-
|[[:ru:Векторное произведение]]||41200||[[Վեկտորական արտադրյալ]]||12800|| ||66
|-
|[[:ru:Великая теорема Ферма]]||41700||[[Ֆերմայի մեծ թեորեմ]]||6500|| ||80
|-
|[[:ru:Вещественное число]]||80500||[[Իրական թվեր]]||4300|| ||115
|-
|[[:ru:Виртингер, Вильгельм]]||8800|| || || ||14
|-
|[[:ru:Волков, Александр Александрович (математик)]]||8800|| || || ||1
|-
|[[:ru:Воронин, Сергей Михайлович]]||7300|| || || ||2
|-
|[[:ru:Вулих, Борис Захарович]]||10900|| || || ||3
|-
|[[:ru:Галуа, Эварист]]||21200||[[Էվարիստ Գալուա]]||2400|| ||94
|-
|[[:ru:Гаусс, Карл Фридрих]]||63600||[[Կառլ Գաուս]]||69500|| ||178
|-
|[[:ru:Гауссов интеграл]]||11500|| || || ||24
|-
|[[:ru:Геометрия]]||43100||[[Երկրաչափություն]]||70300|| ||199
|-
|[[:ru:Гильберт, Давид]]||52900||[[Դավիթ Հիլբերտ]]||48900|| ||143
|-
|[[:ru:Гипербола (математика)]]||38000||[[Հիպերբոլ]]||3700||այո||74
|-
|[[:ru:Градиент]]||21400||[[Գրադիենտ]]||6000|| ||64
|-
|[[:ru:Граф (математика)]]||33000||[[Գրաֆներ]]||5600||այո||67
|-
|[[:ru:Двоичная куча]]||13900|| || || ||21
|-
|[[:ru:Деление (математика)]]||55400||[[Բաժանում (մաթեմատիկա)]]||11200|| ||120
|-
|[[:ru:Делимость]]||14000||[[Բաժանելիություն]]||13900|| ||63
|-
|[[:ru:Дельта-функция]]||36100|| || || ||47
|-
|[[:ru:Десятичная дробь]]||37200|| || || ||21
|-
|[[:ru:Дисперсионный анализ]]||23300||[[Դիսպերս վերլուծություն]]||5900|| ||47
|-
|[[:ru:Дифференциальная геометрия поверхностей]]||20600|| || || ||8
|-
|[[:ru:Дифференциальное уравнение]]||42000||[[Դիֆերենցիալ հավասարումներ]]||26900|| ||98
|-
|[[:ru:Длина кривой]]||11900|| || || ||35
|-
|[[:ru:Дюжина]]||4800|| || || ||44
|-
|[[:ru:Дюйм]]||33400||[[Դյույմ]]||900|| ||94
|-
|[[:ru:Золотое сечение]]||41800||[[Ոսկե հատում]]||5100|| ||94
|-
|[[:ru:Идеал (алгебра)]]||25600|| || || ||40
|-
|[[:ru:Иррациональное число]]||34700||[[Իռացիոնալ թիվ]]||29200|| ||89
|-
|[[:ru:Карно, Лазар]]||23400||[[Լազար Նիկոլա Կառնո]]||3400|| ||58
|-
|[[:ru:Квадратный корень из 2]]||17600||[[Քառակուսի արմատ երկուսից]]||15400|| ||43
|-
|[[:ru:Квадратура (математика)]]||13000|| || || ||17
|-
|[[:ru:Келдыш, Мстислав Всеволодович]]||76600||[[Մստիսլավ Կելդիշ]]||9600|| ||34
|-
|[[:ru:Клейн, Феликс]]||33900||[[Ֆելիքս Կլայն]]||7500|| ||68
|-
|[[:ru:Код Хэмминга]]||32700|| || || ||31
|-
|[[:ru:Колмогоров, Андрей Николаевич]]||118400||[[Անդրեյ Կոլմոգորով]]||6800|| ||71
|-
|[[:ru:Конечное поле]]||48300||[[Վերջավոր դաշտ]]||44300|| ||35
|-
|[[:ru:Контроль ошибок]]||18300|| || || ||36
|-
|[[:ru:Кривая второго порядка]]||28100|| || || ||6
|-
|[[:ru:Кривая Урысона]]||9700|| || || ||2
|-
|[[:ru:Криптографическая хеш-функция]]||66900|| || || ||31
|-
|[[:ru:Кудрявцев, Лев Дмитриевич]]||18700|| || || ||5
|-
|[[:ru:Лаврентьев, Михаил Алексеевич]]||45500|| || || ||22
|-
|[[:ru:Левитин, Карл Ефимович]]||54200|| || || ||1
|-
|[[:ru:Лемма Адамара]]||6800|| || || ||4
|-
|[[:ru:Лемма Шварца — Зиппеля]]||17700|| || || ||4
|-
|[[:ru:Лидов, Михаил Львович]]||29800|| || || ||4
|-
|[[:ru:Манин, Юрий Иванович]]||27700|| || || ||20
|-
|[[:ru:Математическое ожидание]]||21400||[[Մաթեմատիկական սպասում]]||2000|| ||54
|-
|[[:ru:Метод Годунова]]||17700|| || || ||3
|-
|[[:ru:Метод Монте-Карло]]||32600||[[Մոնտե-Կարլոյի մեթոդ]]||2800|| ||52
|-
|[[:ru:Метод потенциалов (амортизационный анализ)]]||8700|| || || ||5
|-
|[[:ru:Метод регуляризации Тихонова]]||8900|| || || ||11
|-
|[[:ru:Метод Рунге — Кутты]]||32200||[[Ռունգե-Կուտտայի մեթոդ]]||29700|| ||33
|-
|[[:ru:Методы интегрирования]]||15400|| || || ||5
|-
|[[:ru:Механико-математический факультет МГУ]]||73400|| || || ||6
|-
|[[:ru:Мнимая единица]]||16600||[[Կեղծ միավոր]]||9400|| ||62
|-
|[[:ru:Моисеев, Никита Николаевич]]||62600|| || || ||8
|-
|[[:ru:Моррис, Джеймс Хирам]]||10700|| || || ||7
|-
|[[:ru:Натуральный логарифм]]||44700||[[Բնական լոգարիթմ]]||21800|| ||60
|-
|[[:ru:Негэнтропия]]||17800|| || || ||17
|-
|[[:ru:Непрерывная дробь]]||39700||[[Շղթայական կոտորակ]]||3000|| ||42
|-
|[[:ru:Область целостности]]||10000|| || || ||33
|-
|[[:ru:Обратные тригонометрические функции]]||37800||[[Հակադարձ եռանկյունաչափական ֆունկցիաներ]]||29500|| ||50
|-
|[[:ru:Окружность]]||51000||[[Շրջանագիծ]]||22000|| ||151
|-
|[[:ru:Оператор (математика)]]||19800||[[Օպերատոր (մաթեմատիկա)]]||2300|| ||36
|-
|[[:ru:Паскаль, Блез]]||62200||[[Բլեզ Պասկալ]]||5400|| ||185
|-
|[[:ru:Первообразная]]||15500||[[Ֆունկցիայի նախնական]]||2100||այո||51
|-
|[[:ru:Планковская длина]]||34100||[[Պլանկի երկարություն]]||5100||այո||52
|-
|[[:ru:Площадь]]||41900||[[Մակերես]]||9700||այո||162
|-
|[[:ru:Поверхность]]||44800||[[Մակերևույթ]]||22700|| ||70
|-
|[[:ru:Поверхность второго порядка]]||17500|| || || ||4
|-
|[[:ru:Подпись на основе обучения с ошибками в кольце]]||42900|| || || ||2
|-
|[[:ru:Полный перебор]]||77700|| || || ||21
|-
|[[:ru:Понтрягин, Лев Семёнович]]||86400||[[Լև Պոնտրյագին]]||3200|| ||32
|-
|[[:ru:Преобразование Фурье]]||44400|| || || ||64
|-
|[[:ru:Признаки подобия треугольников]]||19300|| || || ||9
|-
|[[:ru:Производная функции]]||58800||[[Ածանցյալ]]||18400|| ||89
|-
|[[:ru:Пространство столбцов]]||22500|| || || ||12
|-
|[[:ru:Прямая]]||26700||[[Ուղիղ]]||7200|| ||110
|-
|[[:ru:Прямоугольная система координат]]||29200||[[Դեկարտյան կոորդինատների համակարգ]]||4100|| ||77
|-
|[[:ru:Распределение хи-квадрат]]||21100|| || || ||39
|-
|[[:ru:Рациональная функция]]||24200||[[Ռացիոնալ ֆունկցիա]]||7700|| ||42
|-
|[[:ru:Риман, Бернхард]]||35300||[[Բեռնարդ Ռիման]]||12800|| ||106
|-
|[[:ru:Римские цифры]]||52800||[[Հռոմեական թվեր]]||2600||այո||103
|-
|[[:ru:Ряд из натуральных чисел]]||30400|| || || ||27
|-
|[[:ru:Садовничий, Виктор Антонович]]||119100|| || || ||19
|-
|[[:ru:Семейство (математика)]]||7500|| || || ||23
|-
|[[:ru:Сертификат простоты]]||13000|| || || ||4
|-
|[[:ru:Сигнатура (линейная алгебра)]]||3400|| || || ||11
|-
|[[:ru:Симметрия]]||53500||[[Համաչափություն]]||51200|| ||94
|-
|[[:ru:Синай, Яков Григорьевич]]||21600|| || || ||30
|-
|[[:ru:Система координат]]||42700||[[Կոորդինատային համակարգ]]||39400|| ||91
|-
|[[:ru:Соболев, Сергей Львович]]||34100||[[Սերգեյ Սոբոլև]]||4100|| ||27
|-
|[[:ru:Собственный вектор]]||32500|| || || ||48
|-
|[[:ru:Совершенное число]]||18900||[[Կատարյալ թիվ]]||5000|| ||63
|-
|[[:ru:Статистика]]||46200||[[Վիճակագրություն]]||10000|| ||185
|-
|[[:ru:Стечкин, Сергей Борисович]]||15100|| || || ||9
|-
|[[:ru:Тангенциальный треугольник]]||7200|| || || ||5
|-
|[[:ru:Тарталья, Никколо]]||11400||[[Նիկոլո Տարտալյա]]||11500|| ||55
|-
|[[:ru:Тензорный скетч]]||10500|| || || ||3
|-
|[[:ru:Теорема о бесконечных обезьянах]]||39400|| || || ||45
|-
|[[:ru:Теорема Пифагора]]||56700||[[Պյութագորասի թեորեմ]]||7300|| ||123
|-
|[[:ru:Теория групп]]||48300|| || || ||79
|-
|[[:ru:Теория категорий]]||28200||[[Կատեգորիաների տեսություն]]||7500|| ||53
|-
|[[:ru:Теория массового обслуживания]]||15100|| || || ||27
|-
|[[:ru:Теория множеств]]||70900||[[Բազմությունների տեսություն]]||50700|| ||124
|-
|[[:ru:Теория хаоса]]||56700|| || || ||68
|-
|[[:ru:Томография]]||41000||[[Տոմոգրաֆիա]]||1400|| ||40
|-
|[[:ru:Топология Зарисского]]||21600|| || || ||16
|-
|[[:ru:Треугольник]]||89600||[[Եռանկյուն]]||16200|| ||162
|-
|[[:ru:Тригонометрические функции]]||73000||[[Եռանկյունաչափական ֆունկցիաներ]]||65000|| ||80
|-
|[[:ru:Угол]]||66000||[[Անկյուն]]||64300|| ||133
|-
|[[:ru:Умножение матриц]]||30300||[[Մատրիցների արտադրյալ]]||19100|| ||33
|-
|[[:ru:Универсальная тригонометрическая подстановка]]||11100|| || || ||10
|-
|[[:ru:Уравнение Лапласа]]||10100||[[Լապլասի հավասարում]]||1600|| ||45
|-
|[[:ru:Фрактал]]||35000||[[Ֆրակտալ]]||51800|| ||79
|-
|[[:ru:Функция (математика)]]||45000||[[Ֆունկցիա (մաթեմատիկա)]]||43300|| ||120
|-
|[[:ru:Хеш-функция]]||46700||[[Հեշ ֆունկցիա]]||8800||այո||55
|-
|[[:ru:Цубербиллер, Ольга Николаевна]]||6900|| || || ||5
|-
|[[:ru:Чётность нуля]]||27400||[[Զրոյի զույգություն]]||34800|| ||32
|-
|[[:ru:Числа Фибоначчи]]||44100||[[Ֆիբոնաչիի թվեր]]||10700|| ||69
|-
|[[:ru:Число]]||41100||[[Թիվ]]||80600|| ||199
|-
|[[:ru:Шафаревич, Игорь Ростиславович]]||64800|| || || ||29
|-
|[[:ru:Шнайер, Брюс]]||30400|| || || ||31
|-
|[[:ru:Эрмитова нормальная форма]]||14000|| || || ||5
|-
|[[:ru:E (число)]]||28900||[[E (թիվ)]]||21700|| ||90
|}</text>
      <sha1>nlvxtwvq2wrhzky86gaqhmvri209joh</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Վիքինախագիծ:Մաթեմատիկա/Հոդվածներ Ռուսերեն Վիքիպեդիայից/ցանկ կարգավիճակի</title>
    <ns>102</ns>
    <id>1009894</id>
    <revision>
      <id>8486218</id>
      <parentid>8418355</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T18:39:40Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ԱշբոտՏՆՂ</username>
        <id>48669</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>թարմացում</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2425" xml:space="preserve">
== [[:ru:Category:Списки проекта Математика]] == 
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
!Անգլերեն հոդված!!en չափ!!Հայերեն հոդված!!hy չափ!!Անաղբյուր (hy)!!մլ N
|-
|[[:ru:Список интегралов от гиперболических функций]]||6500||[[Հիպերբոլական ֆունկցիաների ինտեգրալների ցանկ]]||7800|| ||31
|-
|[[:ru:Список интегралов от иррациональных функций]]||9100|| || || ||32
|-
|[[:ru:Список интегралов от логарифмических функций]]||2400||[[Լոգարիթմական ֆունկցիաների ինտեգրալների ցանկ]]||4500|| ||32
|-
|[[:ru:Список интегралов от обратных тригонометрических функций]]||4500||[[Հակադարձ եռանկյունաչափական ֆունկցիաների ինտեգրալների ցանկ]]||7200|| ||30
|-
|[[:ru:Список интегралов от рациональных функций]]||4700||[[Ռացիոնալ ֆունկցիաների ինտեգրալների ցանկ]]||6000|| ||34
|-
|[[:ru:Список интегралов от тригонометрических функций]]||13900||[[Եռանկյունաչափական ֆունկցիաների ինտեգրալների ցանկ]]||15500|| ||37
|-
|[[:ru:Список интегралов от экспоненциальных функций]]||4500||[[Էքսպոնենցիալ ֆունկցիաների ինտեգրալների ցանկ]]||7400|| ||33
|-
|[[:ru:Список интегралов элементарных функций]]||13000|| || || ||46
|-
|[[:ru:Список квадратурных формул]]||36900||[[Քառակուսացման բանաձևերի ցանկ]]||29100|| ||2
|-
|[[:ru:Список матриц]]||28100|| || || ||9
|-
|[[:ru:Список объектов, названных в честь Исаака Ньютона]]||4900|| || || ||4
|-
|[[:ru:Список объектов, названных в честь Леонарда Эйлера]]||22400||[[Լեոնարդ Էյլերի պատվին անվանված օբյեկտների ցանկ]]||5700|| ||15
|-
|[[:ru:Список пленарных докладов на Международных конгрессах математиков]]||160100|| || || ||5
|}</text>
      <sha1>qn7y80scz6y0jvpdug6k667o0m67mab</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Վիքինախագիծ:Մաթեմատիկա/Հաճախ դիտվող</title>
    <ns>102</ns>
    <id>1034126</id>
    <revision>
      <id>8486330</id>
      <parentid>8485619</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T02:03:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ԱշբոտՏՆՂ</username>
        <id>48669</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>թարմացում</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="22869" xml:space="preserve">{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
!Հոդված!!Դիտումներ (վերջին 60 օրվա ընթացքում)
|-
|[[Զուգահեռագիծ]]||3171
|-
|[[Սեղան (երկրաչափություն)]]||3169
|-
|[[Թվաբանական պրոգրեսիա]]||2906
|-
|[[Պարզ թիվ]]||2549
|-
|[[Հավասարասրուն սեղան]]||2509
|-
|[[Շեղանկյուն]]||2334
|-
|[[Բնական թիվ]]||2297
|-
|[[Ուղղանկյուն եռանկյուն]]||1940
|-
|[[Խորանարդ]]||1787
|-
|[[Պրիզմա]]||1726
|-
|[[Կոն]]||1704
|-
|[[Մակերես]]||1678
|-
|[[Բուրգ (երկրաչափություն)]]||1564
|-
|[[Եռանկյուն]]||1564
|-
|[[Ծավալ]]||1517
|-
|[[Բաժանարարների աղյուսակ]]||1516
|-
|[[Երկրաչափական պրոգրեսիա]]||1515
|-
|[[Ամբողջ թիվ]]||1490
|-
|[[Նյուտոնի օրենքներ]]||1418
|-
|[[Փոխադարձ պարզ թվեր]]||1258
|-
|[[Ածանցյալ]]||1252
|-
|[[Ալբերտ Այնշտայն]]||1224
|-
|[[Պյութագորասի թեորեմ]]||1152
|-
|[[Եռանկյան միջնագիծ]]||1116
|-
|[[Եռանկյան բարձրություն]]||1108
|-
|[[Կոտորակ (մաթեմատիկա)]]||1081
|-
|[[Հավասարասրուն եռանկյուն]]||994
|-
|[[Կոսինուսների թեորեմ]]||962
|-
|[[Լոգարիթմ]]||923
|-
|[[Պարագիծ]]||920
|-
|[[Մաթեմատիկա]]||903
|-
|[[Եռանկյունաչափական ֆունկցիաներ]]||902
|-
|[[Թիվ]]||895
|-
|[[Աստիճան (հանրահաշիվ)]]||889
|-
|[[Բաղադրյալ թիվ]]||874
|-
|[[Շրջանագիծ]]||860
|-
|[[Ամենափոքր ընդհանուր բազմապատիկ]]||857
|-
|[[Միջին թվաբանական]]||849
|-
|[[Պարզ թվերի ցանկ]]||848
|-
|[[Իռացիոնալ թիվ]]||844
|-
|[[Ինը]]||832
|-
|[[Գլան]]||798
|-
|[[Մաթեմատիկական նշաններ]]||764
|-
|[[Եռանկյունաչափական նույնություններ]]||750
|-
|[[Իրական թվեր]]||724
|-
|[[Ալգորիթմ]]||722
|-
|[[Կանոնավոր եռանկյուն]]||720
|-
|[[Գունդ]]||708
|-
|[[Ամենամեծ ընդհանուր բաժանարար]]||698
|-
|[[Քառակուսային հավասարում]]||698
|-
|[[Ռացիոնալ թիվ]]||692
|-
|[[Ֆիբոնաչիի թվեր]]||685
|-
|[[Բաժանելիության հայտանիշներ]]||662
|-
|[[Վեցանկյուն]]||656
|-
|[[Քառանկյուն]]||654
|-
|[[Հռոմեական թվեր]]||650
|-
|[[Արագություն]]||647
|-
|[[Ֆիզիկա]]||628
|-
|[[Արիստոտել]]||627
|-
|[[Արագացում]]||608
|-
|[[Վեկտոր]]||607
|-
|[[Զուգահեռանիստ]]||598
|-
|[[Կոորդինատային համակարգ]]||587
|-
|[[Արմատ (մաթեմատիկա)]]||581
|-
|[[Քառակուսի]]||561
|-
|[[Շոշափող]]||541
|-
|[[Սթիվեն Հոքինգ]]||531
|-
|[[Ֆունկցիա (մաթեմատիկա)]]||529
|-
|[[Բազմությունների տեսություն]]||523
|-
|[[Ենթաբազմություն]]||520
|-
|[[Պլատոն]]||509
|-
|[[Սկալյար արտադրյալ]]||501
|-
|[[Հերոնի բանաձև]]||500
|-
|[[Շառավիղ]]||497
|-
|[[Արքիմեդես]]||478
|-
|[[Զույգ և կենտ թվեր]]||460
|-
|[[Իսահակ Նյուտոն]]||460
|-
|[[Տոկոս]]||459
|-
|[[Մատրից]]||444
|-
|[[Իմպուլս (շարժման քանակ)]]||440
|-
|[[Տրամագիծ]]||440
|-
|[[Քառանիստ]]||437
|-
|[[Տրամաբանություն]]||426
|-
|[[Ներգծյալ քառանկյուն]]||421
|-
|[[Բազմություն]]||420
|-
|[[Ազիմուտ]]||415
|-
|[[Կանոնավոր բազմանկյուն]]||413
|-
|[[Պի թիվ]]||413
|-
|[[Բարդ տոկոս]]||408
|-
|[[Ալիքներ]]||399
|-
|[[Ֆակտորիալ]]||393
|-
|[[Ժամանակ]]||379
|-
|[[Մաթեմատիկական ճոճանակ]]||379
|-
|[[Ինֆորմացիա]]||375
|-
|[[Հավանականություն]]||374
|-
|[[Հարաբերականության տեսություն]]||372
|-
|[[Անկյուն]]||364
|-
|[[Տասը]]||356
|-
|[[Դիֆերենցիալ հավասարումներ]]||355
|-
|[[Գալիլեո Գալիլեյ]]||353
|-
|[[Գծային ֆունկցիա]]||349
|-
|[[Կինետիկ էներգիա]]||349
|-
|[[Միջին երկրաչափական]]||347
|-
|[[Հաշվարկման համակարգ (մաթեմատիկա)]]||325
|-
|[[Հարաբերականության ընդհանուր տեսություն]]||325
|-
|[[Հաշվարկման դիրքային համակարգ]]||324
|-
|[[Ներքնաձիգ]]||324
|-
|[[Պյութագորաս]]||323
|-
|[[Բազմապատկում]]||315
|-
|[[Հավանականությունների տեսություն]]||300
|-
|[[Բուլյան ֆունկցիա]]||298
|-
|[[Ուղղանկյուն]]||295
|-
|[[Արտագծյալ շրջանագիծ]]||293
|-
|[[Բազմանկյուն]]||292
|-
|[[Աքսիոմ]]||290
|-
|[[Եռանկյունների լուծում]]||290
|-
|[[Պրոյեկցիա]]||288
|-
|[[Դիսպերսիա (վիճակագրություն)]]||286
|-
|[[Դեկարտյան կոորդինատների համակարգ]]||285
|-
|[[Բաժանում (մաթեմատիկա)]]||281
|-
|[[Վիճակագրություն]]||280
|-
|[[Քվանտային մեխանիկա]]||280
|-
|[[Թվի քառակուսի]]||273
|-
|[[Հիերարխիա]]||273
|-
|[[Կոմպլեքս թիվ]]||268
|-
|[[Հաշվարկման երկուական համակարգ]]||264
|-
|[[Ֆունկցիայի արժեքների տիրույթ]]||261
|-
|[[Սինուսների թեորեմ]]||257
|-
|[[Համաչափություն]]||255
|-
|[[Թվաբանություն]]||251
|-
|[[Արաբական թվեր]]||247
|-
|[[Զույգ և կենտ ֆունկցիաներ]]||246
|-
|[[Երկրաչափություն]]||244
|-
|[[Կրամերի մեթոդ]]||237
|-
|[[Սահման (մաթեմատիկա)]]||236
|-
|[[Պարաբոլ]]||233
|-
|[[Ոսկե հատում]]||231
|-
|[[Կիրառական մաթեմատիկա]]||226
|-
|[[Պարբերական ֆունկցիա]]||220
|-
|[[Ուղիղ]]||219
|-
|[[Կոմբինատորիկա]]||218
|-
|[[Ալիքի երկարություն]]||217
|-
|[[Բեզուի թեորեմ]]||217
|-
|[[Ռենե Դեկարտ]]||216
|-
|[[Աշխարհագրական լայնություն]]||215
|-
|[[Անկյունագիծ]]||212
|-
|[[Գաուսի մեթոդ]]||212
|-
|[[Ածանցման կանոններ]]||207
|-
|[[Ալան Թյուրինգ]]||205
|-
|[[Ինտեգրալ]]||202
|-
|[[Հակադարձ եռանկյունաչափական ֆունկցիաներ]]||200
|-
|[[Մաթեմատիկոս]]||200
|-
|[[Շրջան (երկրաչափություն)]]||199
|-
|[[Ֆիբոնաչի]]||199
|-
|[[Վիետի թեորեմ]]||198
|-
|[[Էլիպս]]||194
|-
|[[Ամբողջ մաս]]||190
|-
|[[Ռադիան]]||189
|-
|[[Միանդամ]]||185
|-
|[[Դիֆերենցիալ հաշիվ]]||183
|-
|[[Դասական մեխանիկա]]||182
|-
|[[Ռեկուրսիա]]||180
|-
|[[Գրաֆների տեսություն]]||179
|-
|[[Վեննի դիագրամ]]||178
|-
|[[Անվերջության խորհրդանիշ]]||177
|-
|[[Դիսկրետ մաթեմատիկա]]||177
|-
|[[Կինեմատիկա]]||177
|-
|[[Հավասարում]]||175
|-
|[[Հաշվարկման ութական համակարգ]]||174
|-
|[[Հավանականության բաշխում]]||171
|-
|[[Սեկտոր (երկրաչափություն)]]||170
|-
|[[Քառակուսի արմատ]]||170
|-
|[[Թեորեմ]]||169
|-
|[[Ռուբիկի խորանարդ]]||168
|-
|[[Ֆունկցիայի էքստրեմում]]||168
|-
|[[Էնտրոպիա]]||166
|-
|[[Գծային ռեգրեսիա]]||163
|-
|[[Մոգական քառակուսի]]||163
|-
|[[Հարաբերականության հատուկ տեսություն]]||162
|-
|[[Անկյունային արագություն]]||161
|-
|[[Ցուցչային ֆունկցիա]]||159
|-
|[[Հաջորդականություն (մաթեմատիկա)]]||157
|-
|[[Ջինիի գործակից]]||156
|-
|[[Վեկտորական հաշիվ]]||156
|-
|[[Բլեզ Պասկալ]]||155
|-
|[[Անհավասարություն (մաթեմատիկա)]]||152
|-
|[[Աստիճան (երկրաչափություն)]]||152
|-
|[[Սուդոկու]]||152
|-
|[[Բուլյան հանրահաշիվ]]||151
|-
|[[Հավասարման լուծում]]||148
|-
|[[Գոթֆրիդ Լայբնից]]||147
|-
|[[Որոշիչ (մաթեմատիկա)]]||145
|-
|[[Արտագծյալ քառանկյուն]]||141
|-
|[[1000 (թիվ)]]||139
|-
|[[Էվկլիդեսի ալգորիթմ]]||139
|-
|[[Լեոնարդ Էյլեր]]||136
|-
|[[Մոնոտոն ֆունկցիա]]||136
|-
|[[Աբակ (տախտակ)]]||134
|-
|[[Տասնորդական հաշվման համակարգեր]]||134
|-
|[[Նաիրի Սեդրակյան]]||133
|-
|[[Հանրահաշիվ]]||129
|-
|[[Մաքսվելի հավասարումներ]]||128
|-
|[[Էվկլիդես]]||127
|-
|[[Հաշվարկման տասնվեցական համակարգ]]||127
|-
|[[Հատված]]||125
|-
|[[Պյութագորասի եռյակ]]||123
|-
|[[Գծային հավասարումների համակարգ]]||122
|-
|[[Թվերի տեսություն]]||122
|-
|[[Գաղտնագրություն]]||120
|-
|[[Ջեյմս Մաքսվել]]||119
|-
|[[Գծային հանրահաշիվ]]||118
|-
|[[Կանոնավոր բազմանիստ]]||116
|-
|[[Կոշի-Ադամարի թեորեմ]]||115
|-
|[[Հնգանկյուն]]||115
|-
|[[STEM]]||114
|-
|[[Բացարձակ արժեք]]||112
|-
|[[Սահմանում]]||112
|-
|[[Գրադիենտ]]||111
|-
|[[Խաղերի տեսություն]]||110
|-
|[[Կառլ Գաուս]]||110
|-
|[[Ինֆորմացիայի տեսություն]]||109
|-
|[[Վեկտորական արտադրյալ]]||109
|-
|[[Դաշտի քվանտային տեսություն]]||108
|-
|[[Թվանշաններ]]||108
|-
|[[Կատարյալ թիվ]]||108
|-
|[[Մաթեմատիկական սպասում]]||108
|-
|[[E (թիվ)]]||107
|-
|[[Աստիճանային շարք]]||106
|-
|[[Գծային հավասարում]]||105
|-
|[[Էյլերի բանաձև]]||105
|-
|[[Ութանկյուն]]||105
|-
|[[Մատրիցի ռանգ]]||104
|-
|[[Գումարում]]||103
|-
|[[Թեյլորի շարք]]||103
|-
|[[Էկոնոմետրիկա]]||102
|-
|[[Հարթություն]]||102
|-
|[[Ներգծյալ շրջանագծի կենտրոն]]||102
|-
|[[Բազմանդամ]]||100
|-
|[[Լուիս Քերոլ]]||100
|-
|[[Աբստրակցիա]]||97
|-
|[[Բերտրան Ռասել]]||97
|-
|[[Բնական լոգարիթմ]]||97
|-
|[[Բնության օրինաչափություններ]]||97
|-
|[[Թվային մեթոդներ]]||97
|-
|[[0,(9)]]||96
|-
|[[Դիզյունկցիա]]||96
|-
|[[Կեպլերի օրենքներ]]||96
|-
|[[Զրոյի զույգություն]]||95
|-
|[[Հանում]]||94
|-
|[[Միջակայք (մաթեմատիկա)]]||94
|-
|[[Գրաֆներ]]||92
|-
|[[Անվերջություն (մաթեմատիկա)]]||91
|-
|[[Նյուտոնի երկանդամ]]||91
|-
|[[Երկարություն]]||90
|-
|[[Ֆունկցիայի զրո]]||90
|-
|[[Եռանկյունաչափություն]]||89
|-
|[[Թվային առանցք]]||89
|-
|[[Հիպերբոլ]]||88
|-
|[[Ուղիղների հատում]]||87
|-
|[[Փոփոխական մեծություն]]||87
|-
|[[Ասույթների տրամաբանություն]]||86
|-
|[[Թիթեռի էֆեկտ]]||86
|-
|[[Մաթեմատիկայի միջազգային օլիմպիադա]]||86
|-
|[[Ֆունկցիայի գրաֆիկ]]||85
|-
|[[Էջ (երկրաչափություն)]]||84
|-
|[[Հակադարձ ֆունկցիա]]||84
|-
|[[Մեծագույն հայտնի պարզ թիվը]]||84
|-
|[[Տարածաժամանակ]]||84
|-
|[[Յոթ]]||83
|-
|[[Բացասական թիվ]]||82
|-
|[[Միջնակետ]]||82
|-
|[[Գումար (մաթեմատիկա)]]||81
|-
|[[Հավանականությունների տեսության պատմություն]]||81
|-
|[[Ալիքների ինտերֆերենցիա]]||80
|-
|[[Կլավդիոս Պտղոմեոս]]||80
|-
|[[Մաթեմատիկական անալիզ]]||80
|-
|[[Գծագրական երկրաչափություն]]||79
|-
|[[Հանրահաշվական գործողություններ]]||76
|-
|[[Յոհան Կեպլեր]]||75
|-
|[[3 (թիվ)]]||74
|-
|[[Գծային ծրագրավորում]]||73
|-
|[[Խորանարդ հավասարում]]||73
|-
|[[Կոնյունկցիա]]||73
|-
|[[Երկանդամ]]||72
|-
|[[Մնացորդով բաժանում]]||72
|-
|[[Դ'Ալամբերի հայտանիշ]]||71
|-
|[[Թալես Միլեթացի]]||71
|-
|[[Լարերի տեսություն]]||71
|-
|[[Հանրահաշվի հիմնական թեորեմ]]||70
|-
|[[Սյունակով բաժանում]]||70
|-
|[[Արտագծած գնդային մակերևույթ]]||69
|-
|[[Էրատոսթենեսի մաղ]]||69
|-
|[[Ոչ էվկլիդեսյան երկրաչափություն]]||69
|-
|[[Ֆուրիեի շարք]]||69
|-
|[[Եռանկյան անկյունների գումար]]||68
|-
|[[Պտղոմեոսի թեորեմ]]||68
|-
|[[Վստահության միջակայք]]||68
|-
|[[Իմպլիկացիա]]||67
|-
|[[Շրյոդինգերի հավասարում]]||67
|-
|[[Էվանջելիստա Տորիչելլի]]||66
|-
|[[Էվկլիդեսյան երկրաչափություն]]||66
|-
|[[Կետ]]||66
|-
|[[Զանգվածների կենտրոն]]||65
|-
|[[Կոշիի խնդիր]]||65
|-
|[[Մաթեմատիկական ապացույց]]||65
|-
|[[Ֆրակտալ]]||64
|-
|[[Մաթեմատիկական բանաձև]]||63
|-
|[[Մոդա (վիճակագրություն)]]||63
|-
|[[Դիսկրիմինանտ]]||62
|-
|[[Կոռելյացիա (մաթեմատիկա)]]||62
|-
|[[Միջին հարմոնիկ]]||62
|-
|[[1 (թիվ)]]||61
|-
|[[Մաթեմատիկական տրամաբանություն]]||61
|-
|[[Մակերևույթ]]||61
|-
|[[Մատրիցների արտադրյալ]]||61
|-
|[[Տոպոլոգիա]]||61
|-
|[[Աբստրակտ հանրահաշիվ]]||60
|-
|[[Բազմանիստ]]||60
|-
|[[Տեսական ֆիզիկա]]||60
|-
|[[Ապահովագրության վիճակագիր]]||58
|-
|[[Ժխտում (տրամաբանություն)]]||58
|-
|[[Վեկտորական տարածություն]]||58
|-
|[[Կոր]]||56
|-
|[[Մաթեմատիկական վիճակագրություն]]||56
|-
|[[Մաթեմատիկայի պատմություն]]||56
|-
|[[Շեղանկյունանիստ]]||55
|-
|[[Ալիքանշան]]||54
|-
|[[Իզոտրոպություն]]||54
|-
|[[Հնգագիծ]]||54
|-
|[[Ուղղահայացություն]]||53
|-
|[[2 (թիվ)]]||52
|-
|[[Քառակուսի մատրից]]||52
|-
|[[Բաժանում զրոյի վրա]]||51
|-
|[[Միջին մեծություններ]]||51
|-
|[[Ազատ արվեստներ]]||50
|-
|[[Հատման թեորեմ]]||50
|-
|[[Հիպոթեզ (մաթեմատիկա)]]||50
|-
|[[Օղակ (մաթեմատիկա)]]||50
|-
|[[Թյուրինգի մեքենա]]||48
|-
|[[Մաթեմատիկական մոդել]]||48
|-
|[[Պասկալի եռանկյուն]]||48
|-
|[[Պի թվի օր]]||48
|-
|[[Բազմանդամների սյունակով բաժանում]]||47
|-
|[[Բարդ ֆունկցիայի դիֆերենցում]]||47
|-
|[[Գուգոլ]]||47
|-
|[[Դիքրան Թահթա]]||47
|-
|[[Կիսապարագիծ]]||47
|-
|[[Մաթեմատիկական ինդուկցիա]]||47
|-
|[[Ջոն Նեշ]]||47
|-
|[[Էմանուել Լասկեր]]||46
|-
|[[Էմմի Նյոթեր]]||46
|-
|[[Լեոնարդ Էյլերի պատվին անվանված օբյեկտների ցանկ]]||46
|-
|[[Մաթեմատիկական օպտիմիզացիա]]||46
|-
|[[Ֆերմայի մեծ թեորեմ]]||46
|-
|[[Ֆունկցիայի համադրույթ]]||46
|-
|[[Գրիգորի Պերելման]]||45
|-
|[[Թվաբանության հիմնական թեորեմ]]||45
|-
|[[Ստախոսի պարադոքս]]||45
|-
|[[Տարրական հանրահաշիվ]]||45
|-
|[[Քվանտային համակարգիչ]]||45
|-
|[[Քրիստիան Հյույգենս]]||45
|-
|[[Էրատոսթենես Կիրենացի]]||44
|-
|[[Թանգրամ]]||43
|-
|[[Շղթայական կոտորակ]]||43
|-
|[[Բանականության խաղեր]]||42
|-
|[[Գործողությունների հետազոտում]]||42
|-
|[[Դե Մորգանի բանաձևեր]]||42
|-
|[[Ութ]]||42
|-
|[[Ալ-Խորեզմի]]||41
|-
|[[Անալիտիկ երկրաչափություն]]||41
|-
|[[Մեծ թվերի օրենք]]||41
|-
|[[Տարածաչափություն]]||41
|-
|[[Դիզյունկտիվ նորմալ ձև]]||40
|-
|[[Դիրակի հավասարում]]||40
|-
|[[Էվարիստ Գալուա]]||40
|-
|[[Խորանարդ աստիճանի արմատ]]||40
|-
|[[Հազարամյակի մրցանակային խնդիրներ]]||40
|-
|[[Հարմոնիկ շարք]]||40
|-
|[[Յակոբիի մեթոդ]]||40
|-
|[[Նշան (մաթեմատիկա)]]||40
|-
|[[Ստանդարտ մոդել]]||40
|-
|[[Անրի Պուանկարե]]||39
|-
|[[Գաուս-Օստոգրադսկու թեորեմ]]||39
|-
|[[Կորագիծ ինտեգրալ]]||39
|-
|[[Քառակուսի արմատ երկուսից]]||39
|-
|[[Լոպիտալի կանոն]]||38
|-
|[[Կոնական հատույթ]]||38
|-
|[[Նորայր Առաքելյան]]||38
|-
|[[Շառավիղ-վեկտոր]]||38
|-
|[[Քառաչափ տարածություն]]||38
|-
|[[Աքսիոմատիկ մեթոդ]]||37
|-
|[[Մաթեմատիկան Հին Եգիպտոսում]]||37
|-
|[[Պոլ Դիրակ]]||37
|-
|[[Դիոֆանտյան հավասարում]]||36
|-
|[[Էքսցենտրիսիտետ]]||36
|-
|[[Մաքսվելի բաշխում]]||36
|-
|[[Մինոր (գծային հանրահաշիվ)]]||36
|-
|[[Ռոլլի թեորեմ]]||36
|-
|[[Վերջավոր դաշտ]]||36
|-
|[[Տասնորդական լոգարիթմներ]]||36
|-
|[[Ֆունկցիայի նախնական]]||36
|-
|[[Անալոգային հաշվողական մեքենա]]||35
|-
|[[Գառնիկ Կարապետյան]]||35
|-
|[[Իսկության աղյուսակ]]||35
|-
|[[Բաժանելիություն]]||34
|-
|[[Դեքստրայի ալգորիթմ]]||34
|-
|[[Ընտրույթ]]||34
|-
|[[Միջնարժեք]]||34
|-
|[[Բազմության հզորություն]]||33
|-
|[[Լուկա Պաչոլի]]||33
|-
|[[Հինգ]]||33
|-
|[[Ուղիղ անկյուն]]||33
|-
|[[Վեց]]||33
|-
|[[Տրամաբանական գործողություն]]||33
|-
|[[Մոնտե-Կարլոյի մեթոդ]]||32
|-
|[[Նորբերտ Վիներ]]||32
|-
|[[Գրաֆների ներկում]]||31
|-
|[[Էմիլ Արթին]]||31
|-
|[[Լունայի ալգորիթմ]]||31
|-
|[[Կանգնակ]]||31
|-
|[[Կոշիի ինտեգրալ]]||31
|-
|[[Նորմալ]]||31
|-
|[[Պտույտ]]||31
|-
|[[Ֆրանսուա Վիետ]]||31
|-
|[[Բացասման օրենք]]||30
|-
|[[Գամմա ֆունկցիա]]||30
|-
|[[Դատարկ բազմություն]]||30
|-
|[[Եռանկյան անհավասարություն]]||30
|-
|[[Մաթեմատիկական գլուխկոտրուկ]]||30
|-
|[[Մաթեմատիկական սոփեստություն]]||30
|-
|[[Մաթեմատիկական ֆիզիկա]]||30
|-
|[[Չորս]]||30
|-
|[[Պելի թիվ]]||30
|-
|[[Պիեռ Սիմոն Լապլաս]]||30
|-
|[[Պուասոնի բաշխում]]||30
|-
|[[Պուասոնի ինտեգրալ]]||30
|-
|[[Պրեդիկատ]]||30
|-
|[[Ռիմանի ինտեգրալ]]||30
|-
|[[Ռյոլոյի եռանկյուն]]||30
|-
|[[Տրանսպորտային խնդիր]]||30
|-
|[[Ասիմպտոտ]]||29
|-
|[[Երկնիստ անկյուն]]||29
|-
|[[Էյլերի նույնություն]]||29
|-
|[[Հարաբերություններ (մաթեմատիկա)]]||29
|-
|[[Հունական թվային համակարգ]]||29
|-
|[[Մարիամ Միրզախանի]]||29
|-
|[[Վիճակագրական մեխանիկա]]||29
|-
|[[Տենզոր]]||29
|-
|[[Ֆիլդսյան մրցանակ]]||29
|-
|[[Կոնյունկտիվ նորմալ ձև]]||28
|-
|[[Օգյուստեն Լուի Կոշի]]||28
|-
|[[Անալիտիկ ֆունկցիա]]||27
|-
|[[Գեորգ Կանտոր]]||27
|-
|[[Լագրանժի թեորեմը չորս քառակուսիների գումարի մասին]]||27
|-
|[[Լամբդա արտահայտություն]]||27
|-
|[[Կող (երկրաչափություն)]]||27
|-
|[[Պարզ թվերի թեորեմ]]||27
|-
|[[Ստյուարտի թեորեմ]]||27
|-
|[[Ծննդյան օրերի պարադոքս]]||26
|-
|[[Մնացորդների մասին չինական թեորեմ]]||26
|-
|[[Ռասելի պարադոքս]]||26
|-
|[[Ռեկուրսիա (ինֆորմատիկա)]]||26
|-
|[[Ալիքային հավասարում]]||25
|-
|[[Կատարյալ թվերի ցանկ]]||25
|-
|[[Մաթեմատիկական հաստատուն]]||25
|-
|[[Նյոթերի թեորեմ]]||25
|-
|[[Աբելյան խումբ]]||24
|-
|[[Գծային արտապատկերում]]||24
|-
|[[Եռանկյունաչափական ֆունկցիաների ինտեգրալների ցանկ]]||24
|-
|[[Եռանկյունաչափության պատմություն]]||24
|-
|[[Խորանարդային համակարգ]]||24
|-
|[[Պահպանման օրենքներ]]||24
|-
|[[Վեկտորական դաշտ]]||24
|-
|[[Անվերջ փոքր]]||23
|-
|[[Գոտլոբ Ֆրեգե]]||23
|-
|[[Դաս (բազմությունների տեսություն)]]||23
|-
|[[Դիսպերս վերլուծություն]]||23
|-
|[[Հանրահաշվական հավասարում]]||23
|-
|[[Մաթեմատիկական նշանակումների պատմություն]]||23
|-
|[[Մերսենի թիվ]]||23
|-
|[[Մուավրի բանաձև]]||23
|-
|[[Շախմատի տախտակի վրա ցորենի խնդիր]]||23
|-
|[[Ոչ հստակ տրամաբանություն]]||23
|-
|[[Ռացիոնալ ֆունկցիա]]||23
|-
|[[Ռացիոնալ ֆունկցիաների ինտեգրալների ցանկ]]||23
|-
|[[Սինուսոիդ]]||23
|-
|[[Սկզբունքներ]]||23
|-
|[[Վարինյոնի թեորեմ (երկրաչափություն)]]||23
|-
|[[Տասներկուանկյուն]]||23
|-
|[[Օղակ (երկրաչափություն)]]||23
|-
|[[Օպերատոր (մաթեմատիկա)]]||23
|-
|[[Գործողություն (ֆիզիկա)]]||22
|-
|[[Եռանկյան նշանավոր կետեր]]||22
|-
|[[Զուգորդականություն]]||22
|-
|[[Էլեմենտ (մաթեմատիկա)]]||22
|-
|[[Իզոմորֆություն (մաթեմատիկա)]]||22
|-
|[[Հարթաչափություն]]||22
|-
|[[Հիլբերտի խնդիրներ]]||22
|-
|[[Մասերով ինտեգրում]]||22
|-
|[[Նվազագույն ակնթարթային ծառ]]||22
|}</text>
      <sha1>t3b1pavw1gv6msmlusxbxiry69aaudj</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Վեցերորդ սերնդի պատերազմներ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1037696</id>
    <revision>
      <id>8486246</id>
      <parentid>8484800</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T19:50:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>23artashes</username>
        <id>2675</id>
      </contributor>
      <comment>Տե՛ս հոդվածը ստեղծող մասնակցի քննարկման էջը</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="65899" xml:space="preserve">Ժամանակակից պատերազմի պատմության մեջ '''վեցերորդ «սերնդի» պատերազմներ''' հասկացությունը մտցրել են ռուս և հայ ռազմական վերլուծաբանները և տեսաբանները։ Հայ իրականության մեջ այն առաջին անգամ շրջանառության մեջ է մտցրել և զարգացրել ռազմական պատմաբան, ռազմաքաղաքական վերլուծաբան, «[[Մեծ Հայք]]» հաղորդաշարի հիմնադիր գնդապետ Մնացական Ռ․ Խաչատրեանը&lt;ref&gt;Խաչատրեան Մնացական Ռ. (Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան) 6-րդ սերնդի պատերազմներ։ // Ազգ. – 2016. –29 ապր.&lt;/ref&gt;։ Գեներալ [[Արկադի Տեր-Թադևոսյան|Արկադի Տեր-Թադևոսյանը]]՝ «Կոմանդոսը», զարգացնելով այդ տեսությունը, առաջ է քաշել նաև «յոթերորդ սերնդի պատերազմներ» հասկացությունը&lt;ref&gt;Ռազմական փորձագետների կանխատեսումները` ապագայի պատերազմների վերաբերյալ։ «Հայացք»․ամ։&lt;/ref&gt;։ Ռուսաստանում վեցերորդ սերնդի պատերազմներ հասկացությունը առաջ են քաշել մի շարք ռազմական տեսաբաններ, այդ թվում՝ գեներալ Սլիպչենկոն, Վլադիմիր Վանտրոբան, ծովակալ Կապիտանեցը&lt;ref&gt;Գնդապետ Մնացական Ռ․ Խաչատրեան, Համաշխարհային ռազմական պատմություն։ Լոս Անջելես, 2020թ․, Անտիպ։&lt;/ref&gt;։ Իսկ մինչ այդ պատերազմների չորս «սերունդ» հասկացությունը ստեղծվել է [[Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ|Միացյալ Նահանգների]] վերլուծաբանների թիմի կողմից, ներառյալ Ուիլյամ Ս. Լինդը &lt;ref&gt;{{Citation|last=Lind|first=William S.|last2=Nightengale|first2=Keith|last3=Schmitt|first3=John F.|last4=Sutton|first4=Joseph W.|last5=Wilson|first5=Gary I.|date=October 1989|title=The Changing Face of War: Into the Fourth Generation|url=http://globalguerrillas.typepad.com/lind/the-changing-face-of-war-into-the-fourth-generation.html|journal=Marine Corps Gazette|pages=22–26}}&lt;/ref&gt;։ Ամերիկյան վերլուծաբանները դրանով իսկ հիմնավորել են «պատերազմի փոփոխվող դեմքը» և ցույց տվել, որ ներկայումս վարվում են նորագույն՝ չորրորդ սերնդի պատերազմներ։ Ռուս և հայ վերլուծաբանների մոտեցումը տարբերվում է ամերիկյաններից պատերազմների դասակարգման սկզբունքներով։
Ըստ ռազմական պատմաբան, ռազմաքաղաքական վերլուծաբան գնդապետ Մնացական Ռ․ Խաչաատրեանի՝ վեցերորդ սերնդի պատերազմները կոչված են լինելու 21-րդ դարի պատերազմների հիմնական տեսակը։
Մինչև վեցերորդ սերնդի պատերազմներ հասկացությունը ներկայացնելը անհրաժեշտ է ներկայացնել նախորդ սերունդների պատերազմները և դրանց պատմական էվոլյուցիան։

== Պատերազմների երկու խումբ ==
Հասկանալու համար, թե ի՞նչ է 6-րդ սերնդի պատերազմը, պետք է կատարել ռազմա–պատմական էքսկուրս։ Ըստ այդմ՝ Երկիր մոլորակի վրա երբեւէ տեղի ունեցած բոլոր պատերազմները կարելի է բաժանել երկու խմբի.&lt;ref&gt;6-ՐԴ ՍԵՐՆԴԻ ՊԱՏԵՐԱԶՄՆԵՐ։ 1-ին մաս։ ՄՆԱՑԱԿԱՆ Ռ. ԽԱՉԱՏՐԵԱՆ, Ռազմական պատմաբան։ «Ազգ» շաբաթաթերթ, 2016-04-29։ [https://www.azg.am/AM/2016042916] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20201020205255/https://azg.am/AM/2016042916 |date=2020-10-20 }}&lt;/ref&gt;

- միջուկային ժամանակաշրջանի պատերազմներ&lt;ref&gt;6-ՐԴ ՍԵՐՆԴԻ ՊԱՏԵՐԱԶՄՆԵՐ։ 1-ին մաս։ ՄՆԱՑԱԿԱՆ Ռ. ԽԱՉԱՏՐԵԱՆ, Ռազմական պատմաբան։ «Ազգ» շաբաթաթերթ, 2016-04-29։ [https://www.azg.am/AM/2016042916] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20201020205255/https://azg.am/AM/2016042916 |date=2020-10-20 }}&lt;/ref&gt;,

- մինչմիջուկային ժամանակաշրջանի պատերազմներ&lt;ref&gt;6-ՐԴ ՍԵՐՆԴԻ ՊԱՏԵՐԱԶՄՆԵՐ։ 1-ին մաս։ ՄՆԱՑԱԿԱՆ Ռ. ԽԱՉԱՏՐԵԱՆ, Ռազմական պատմաբան։ «Ազգ» շաբաթաթերթ, 2016-04-29։ [https://www.azg.am/AM/2016042916] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20201020205255/https://azg.am/AM/2016042916 |date=2020-10-20 }}&lt;/ref&gt;։

=== Մինչմիջուկային ժամանակաշրջանի պատերազմներ ===
Պատերազմների և խաղաղության միմյանց հաջորդումը Երկրագնդի վրա եղել է բնական և, նոյնիսկ, շատ սովորական երևույթ&lt;ref&gt;6-ՐԴ ՍԵՐՆԴԻ ՊԱՏԵՐԱԶՄՆԵՐ։ 1-ին մաս։ ՄՆԱՑԱԿԱՆ Ռ. ԽԱՉԱՏՐԵԱՆ, Ռազմական պատմաբան։ «Ազգ» շաբաթաթերթ, 2016-04-29։ [https://www.azg.am/AM/2016042916] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20201020205255/https://azg.am/AM/2016042916 |date=2020-10-20 }}&lt;/ref&gt;։ Պատերազմը պատմական երևույթ է&lt;ref&gt;6-ՐԴ ՍԵՐՆԴԻ ՊԱՏԵՐԱԶՄՆԵՐ։ 1-ին մաս։ ՄՆԱՑԱԿԱՆ Ռ. ԽԱՉԱՏՐԵԱՆ, Ռազմական պատմաբան։ «Ազգ» շաբաթաթերթ, 2016-04-29։ [https://www.azg.am/AM/2016042916] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20201020205255/https://azg.am/AM/2016042916 |date=2020-10-20 }}&lt;/ref&gt;։ Կարող ենք ասել, որ պատերազմը պատմաստեղծ երևույթ է&lt;ref&gt;6-ՐԴ ՍԵՐՆԴԻ ՊԱՏԵՐԱԶՄՆԵՐ։ 1-ին մաս։ ՄՆԱՑԱԿԱՆ Ռ. ԽԱՉԱՏՐԵԱՆ, Ռազմական պատմաբան։ «Ազգ» շաբաթաթերթ, 2016-04-29։ [https://www.azg.am/AM/2016042916] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20201020205255/https://azg.am/AM/2016042916 |date=2020-10-20 }}&lt;/ref&gt;։ Այսինքն՝ հենց պատերազմի միջոցով և պատերազմների օգնությամբ են ստեղծվել, զարգացել և վերացել զանազան ժողովուրդների պետականությունները&lt;ref&gt;6-ՐԴ ՍԵՐՆԴԻ ՊԱՏԵՐԱԶՄՆԵՐ։ 1-ին մաս։ ՄՆԱՑԱԿԱՆ Ռ. ԽԱՉԱՏՐԵԱՆ, Ռազմական պատմաբան։ «Ազգ» շաբաթաթերթ, 2016-04-29։ [https://www.azg.am/AM/2016042916] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20201020205255/https://azg.am/AM/2016042916 |date=2020-10-20 }}&lt;/ref&gt;։ Հենց նշանավոր, բեկումնային, շրջադարձային բնույթի պատերազմներն են սկիզբ դրել մարդկության պատմության հաջորդական փուլերին, դարաշրջաններին, պատմաշրջաններին և իրարահաջորդ աշխարհակարգերին՝ դառնալով նաև նրանց եզրագիծ-սահմանները&lt;ref&gt;6-ՐԴ ՍԵՐՆԴԻ ՊԱՏԵՐԱԶՄՆԵՐ։ 1-ին մաս։ ՄՆԱՑԱԿԱՆ Ռ. ԽԱՉԱՏՐԵԱՆ, Ռազմական պատմաբան։ «Ազգ» շաբաթաթերթ, 2016-04-29։ [https://www.azg.am/AM/2016042916] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20201020205255/https://azg.am/AM/2016042916 |date=2020-10-20 }}&lt;/ref&gt;։ Օրինակ՝ 1618-1648 թթ. 30-ամյա պատերազմով հիմք դրվեց այսպես կոչված [[Վեստֆալյան հաշտություն|Վեստֆալյան աշխարհակարգին]], 1798-1815 թթ. ֆրանսիական հեղափոխական և [[Նապոլեոնյան պատերազմներ|նապոլեոնյան պատերազմներին]] հաջորդեց Վիեննայի կոնգրեսով սահմանված նոր աշխարհակարգը։ 1914-1918 թթ. [[Առաջին համաշխարհային պատերազմ|1-ին Համաշխարհային պատերազմը]] սկիզբ դրեց մարդկության պատմության մեջ այսպես կոչված Նորագույն դարաշրջանին, որին համընկնում է սկզբում [[Վերսալ-Վաշինգտոնյան համակարգ|Վերսալյան աշխարհակարգը]]՝ 1920-1939 թթ., իսկ 1939-1945 թթ. 2-րդ Համաշխարհայինից հետո սկսվեց այսպես կոչված [[Սառը պատերազմ|Սառը պատերազմի]] ժամանակաշրջանը, որին համընկնում է Յալթա-Պոտսդամյան աշխարհակարգը։ 1991թ. ԽՍՀՄ-ի փլուզմամբ, որն ուղեկցվում էր նրա ներսում և հարակից տարածաշրջաններում բոցկլտացող պատերազմներով՝ սկիզբ առավ նոր՝ միաբևեռ աշխարհակարգը, որին էլ 2008 թ. պաշտոնապես մարտահրավեր նետվեց՝ նոր երկբևեռ կամ բազմաբևեռ աշխարհի կողմնակիցների կողմից, բռնկելով պատերազմների մի ամբողջ շարք, որտեղ առանցքային դեր էր խաղում 08.08.2008 թ. [[Ռուս-վրացական պատերազմ,|ռուս-վրացական պատերազմը]]... Դրան էլ հաջորդեցին «արաբական գարնան» պատերազմների շարքը, որոնցից ամենաարյունալին դարձավ դեռ շարունակվող [[Սիրիական ճգնաժամ|Սիրիական պատերազմը]]՝ 2011-2020 թթ. և 2014-2020 թթ. նույնպես շարունակական, դաժան ու արյունահեղ [[Ռուսական ռազմական ներխուժումն Ուկրաինա (2014-ից մինչև այժմ)|Նովոռոսիայի]] կամ [[Ռուսական ռազմական ներխուժումն Ուկրաինա (2014-ից մինչև այժմ)|Արևելաուկրաինական պատերազմը]]։ Պատերազմների այս շարքում հայերի և Հայաստանի համար, իհարկե, ահազանգային իմաստ ուներ 2016թ. ապրիլի [[Քառօրյա պատերազմ|Քառօրյա պատերազմը]]&lt;ref&gt;6-ՐԴ ՍԵՐՆԴԻ ՊԱՏԵՐԱԶՄՆԵՐ։ 1-ին մաս։ ՄՆԱՑԱԿԱՆ Ռ. ԽԱՉԱՏՐԵԱՆ, Ռազմական պատմաբան։ «Ազգ» շաբաթաթերթ, 2016-04-29։ [https://www.azg.am/AM/2016042916] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20201020205255/https://azg.am/AM/2016042916 |date=2020-10-20 }}&lt;/ref&gt;։

Ըստ որոշ տեսակետների, պատերազմը բխում է մարդ արարածի մեջ առկա և անշրջանցելի բնազդից։ Ըստ որոշ այլ տեսակետների՝ պատերազմը մարդու ուղեղի կենսաբանական կառուցվածքի հետևանքը չէ։ Այսինքն՝ մարդու ուղեղի կենսաբանական կառուցվածքը պատերազմի առաջացման պատճառը չէ։ Պատերազմի ծագման պատճառը քաղաքականությունն է։ Ընդ որում կարևոր չէ, թե ի՞նչ շրջանակներում և ի՞նչ ծավալներում է վարվում քաղաքականությունը՝ ցեղային միությա՞ն, թե՞ արդյունաբերական պետություններից բաղկացած միջազգային հանրության&lt;ref&gt;6-ՐԴ ՍԵՐՆԴԻ ՊԱՏԵՐԱԶՄՆԵՐ։ 1-ին մաս։ ՄՆԱՑԱԿԱՆ Ռ. ԽԱՉԱՏՐԵԱՆ, Ռազմական պատմաբան։ «Ազգ» շաբաթաթերթ, 2016-04-29։ [https://www.azg.am/AM/2016042916] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20201020205255/https://azg.am/AM/2016042916 |date=2020-10-20 }}&lt;/ref&gt;։

Քաղաքական գործիչները, պետությունների կառավարողները պատերազմին դիմել են թե՛ անցյալում, թե՛ արդի ժամանակաշրջանում։ Երբեմն նրանք նույնիսկ չեն էլ փորձում հիմնախնդիրների լուծման ոչ ռազմական ձևերն ու եղանակները, այլ միանգամից գործի են դնում զինված բռնությունը&lt;ref&gt;6-ՐԴ ՍԵՐՆԴԻ ՊԱՏԵՐԱԶՄՆԵՐ։ 1-ին մաս։ ՄՆԱՑԱԿԱՆ Ռ. ԽԱՉԱՏՐԵԱՆ, Ռազմական պատմաբան։ «Ազգ» շաբաթաթերթ, 2016-04-29։ [https://www.azg.am/AM/2016042916] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20201020205255/https://azg.am/AM/2016042916 |date=2020-10-20 }}&lt;/ref&gt;։

Պատերազմների և ռազմական կոնֆլիկտների պատմության վերլուծությունը ցույց է տալիս, որ մինչմիջուկային ժամանակաշրջանում պատերազմի և խաղաղության հերթագայությունը Երկիր մոլորակում բնական և, ինչ-որ չափով էլ սովորական վիճակ էր&lt;ref&gt;6-ՐԴ ՍԵՐՆԴԻ ՊԱՏԵՐԱԶՄՆԵՐ։ 1-ին մաս։ ՄՆԱՑԱԿԱՆ Ռ. ԽԱՉԱՏՐԵԱՆ, Ռազմական պատմաբան։ «Ազգ» շաբաթաթերթ, 2016-04-29։ [https://www.azg.am/AM/2016042916] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20201020205255/https://azg.am/AM/2016042916 |date=2020-10-20 }}&lt;/ref&gt;։

Պատերազմները երբեք չէին դադարում, ունեին իրենց զարգացումը. Վաղնջական ժամանակներից մինչև 20-րդ դարը միմյանց հաջորդել են պատերազմների առնվազն 4 «սերունդ»&lt;ref&gt;6-ՐԴ ՍԵՐՆԴԻ ՊԱՏԵՐԱԶՄՆԵՐ։ 1-ին մաս։ ՄՆԱՑԱԿԱՆ Ռ. ԽԱՉԱՏՐԵԱՆ, Ռազմական պատմաբան։ «Ազգ» շաբաթաթերթ, 2016-04-29։ [https://www.azg.am/AM/2016042916] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20201020205255/https://azg.am/AM/2016042916 |date=2020-10-20 }}&lt;/ref&gt;։

Ընդ որում պատերազմների այդ «սերունդների» միմյանց հաջորդման սահմանագծերը հիմնականում համընկնում են մարդկային հասարակության զարգացման որակական, պատմական նշանակություն ունեցող ցատկերի հետ, որոնք էլ պայմանավորում են խոցման սկզբունքորեն նոր միջոցների ի հայտ գալը, որն էլ իր հերթին հանգեցնում էր պատերազմի վարման նոր ձևերի ու եղանակների ծնունդ առնելուն&lt;ref&gt;6-ՐԴ ՍԵՐՆԴԻ ՊԱՏԵՐԱԶՄՆԵՐ։ 1-ին մաս։ ՄՆԱՑԱԿԱՆ Ռ. ԽԱՉԱՏՐԵԱՆ, Ռազմական պատմաբան։ «Ազգ» շաբաթաթերթ, 2016-04-29։ [https://www.azg.am/AM/2016042916] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20201020205255/https://azg.am/AM/2016042916 |date=2020-10-20 }}&lt;/ref&gt;։

Պատմությունը վկայում է, որ պատերազմների առաջին 4 սերունդները, որոնք կոչվում են նաև մինչմիջուկային ժամանակաշրջանի պատերազմներ, հանդես են եկել որպես հիմնականում քաղաքականության գործիքներ, եղել են քաղաքականության ընդունելի կամ թույլատրելի շարունակությունը։ 5-րդ սերնդի պատերազմը, իսկ դա արդեն միջուկային պատերազմն է, կարող էր լինել միակն ու վերջինը այդ էվոլյուցիոն շղթայում, եթե այն բռնկվեր&lt;ref&gt;6-ՐԴ ՍԵՐՆԴԻ ՊԱՏԵՐԱԶՄՆԵՐ։ 1-ին մաս։ ՄՆԱՑԱԿԱՆ Ռ. ԽԱՉԱՏՐԵԱՆ, Ռազմական պատմաբան։ «Ազգ» շաբաթաթերթ, 2016-04-29։ [https://www.azg.am/AM/2016042916] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20201020205255/https://azg.am/AM/2016042916 |date=2020-10-20 }}&lt;/ref&gt;։ Միջուկային պատերազմ վարվել է միայն մեկ անգամ՝ այն էլ միակողմանի, ԱՄՆ–ի կողմից Ճապոնիայի դեմ՝ Բ Աշխարհամարտի վերջին փուլի շրջանակներում։

== Պատերազմների դասակարգումն ըստ «սերունդների» ==
Ըստ ռազմական պատմաբան, գնդապետ Մնացական Ռ․ Խաչատրեանի՝ Պատերազմների նոր սերունդը չի գալիս վայրկենապես։ Դրա համար անհրաժեշտ է որոշակի ժամանակաշրջան, որը կախված է հասարակության տնտեսական զարգացման մակարդակից&lt;ref&gt;6-ՐԴ ՍԵՐՆԴԻ ՊԱՏԵՐԱԶՄՆԵՐ։ 1-ին մաս։ ՄՆԱՑԱԿԱՆ Ռ. ԽԱՉԱՏՐԵԱՆ, Ռազմական պատմաբան։ «Ազգ» շաբաթաթերթ, 2016-04-29։ [https://www.azg.am/AM/2016042916] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20201020205255/https://azg.am/AM/2016042916 |date=2020-10-20 }}&lt;/ref&gt;։

Գնդապետ Մնացական Ռ․ Խաչատրեանը կարծում է, որ․ 
{{քաղվածք|Որևէ սերնդի պատերազմը պետք է դիտարկել որպես բարդ-հասարակական-քաղաքական երևույթ, որն ընդգրկում է պետությունների և հասարակական-քաղաքական համակարգերի միջև պայքարի զանազան տեսակների ամբողջությունը. այդ թվումՙ քաղաքական, դիվանագիտական, գաղափարախոսական, տնտեսական, ռազմական, տեղեկատվական, բնապահպանական և այլն...|6-ՐԴ ՍԵՐՆԴԻ ՊԱՏԵՐԱԶՄՆԵՐ։ 1-ին մաս։ ՄՆԱՑԱԿԱՆ Ռ. ԽԱՉԱՏՐԵԱՆ, Ռազմական պատմաբան։ «Ազգ» շաբաթաթերթ, 2016-04-29։}}&lt;ref&gt;6-ՐԴ ՍԵՐՆԴԻ ՊԱՏԵՐԱԶՄՆԵՐ։ 1-ին մաս։ ՄՆԱՑԱԿԱՆ Ռ. ԽԱՉԱՏՐԵԱՆ, Ռազմական պատմաբան։ «Ազգ» շաբաթաթերթ, 2016-04-29։ [https://www.azg.am/AM/2016042916] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20201020205255/https://azg.am/AM/2016042916 |date=2020-10-20 }}&lt;/ref&gt;

Բոլոր ժամանակներում պատերազմը իր մեջ համադրել է քաղաքականության և ռազմական բռնության հակասական միասնությունը և հիմնվել այն բանի վրա, որ յուրաքանչյուր պատերազմող կողմի համար զինված պայքարի բանաձևը կարելի է ներկայացնել որպես երկու փոխկապված, բայց ուղղությամբ հակադիր գործողությունների վեկտորների գումար.&lt;ref&gt;6-ՐԴ ՍԵՐՆԴԻ ՊԱՏԵՐԱԶՄՆԵՐ։ 1-ին մաս։ ՄՆԱՑԱԿԱՆ Ռ. ԽԱՉԱՏՐԵԱՆ, Ռազմական պատմաբան։ «Ազգ» շաբաթաթերթ, 2016-04-29։ [https://www.azg.am/AM/2016042916] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20201020205255/https://azg.am/AM/2016042916 |date=2020-10-20 }}&lt;/ref&gt;

ա. հակառակորդի նկատմամբ գործողությունը մեր խոցման միջոցներով (հարձակողական հարվածային վեկտոր),

բ. մեր զորքերի և օբյեկտների պաշտպանությունը հակառակորդի գործողության (խոցման) միջոցներից (պաշտպանական վեկտոր)։

Զինված պայքարի բանաձևը սովորական պատերազմում կարելի է պատկերացնել հետևյալ 5 փոխկապված բաղադրիչների ձևով.

- հակառակորդի զորքերի և ռազմական օբյեկտների խոցում,

- մեր զորքերի և օբյեկտների պաշտպանություն խոցումից,

- մեր զորքերի գործողությունների համակողմանի ապահովում,

- զինված պայքարի ուժերի և միջոցների կառավարում,

- տեղեկատվական պայքար։


=== Առաջին սերնդի պատերազմներ ===

==== Ամերիկյան ռազմական վերլուծաբանների տեսակետից ====

Ըստ ամերիկյան ռազմական տեսաբանների՝ '''Առաջին սերնդի պատերազմը''' վերաբերում է [[Հին աշխարհ|հին]] և հետդասական՝ պոստ–կլասիկ ժամանակների ճակատամարտերին, որոնք մղվել են զանգվածային կենդանի [[Փաղանգ|ուժով]], որն իրենից ներկայացրել էլ պետության կողմից ղեկավարվող համազգեստավոր զինվորականների զորամասեր, որոնք կիրառվել են փաղանգի՝ [[Փաղանգ|ֆալանգայի]], գծի և շարասյան մարտավարությամբ։

[[Պատկեր:Hohenfriedeberg_-_Attack_of_Prussian_Infantry_-_1745.jpg|ձախից|մինի|300x300փքս|Պրուսական հետեւակը առաջ էր գնում շարքով և շարասյան կազմավորմամբ 1745 թվականին Հոհենֆրիդբերգի ճակատամարտում]]
1648-ին՝ [[Երեսնամյա պատերազմ|երեսնամյա պատերազմի ավարտին]], [[Վեստֆալյան հաշտություն|Վեստֆալիայի պայմանագիրը]] գործնական ինքնիշխանություն տվեց գերմանական պետություններին, որոնք մինչ այդ հանդիսանում էին [[Սրբազան Հռոմեական կայսրություն|Սուրբ Հռոմեական կայսրության]] կիսանկախ բաղադրիչներ։ Սա ավելի հաստատուն կերպով հաստատեց ազգային պետության ինքնիշխանությունը, ինչը նշանակում էր, ի միջի այլոց, որ կառավարությունները բացառիկ իրավունքներ կունենային կազմակերպելու և պահպելու իրենց սեփական զինված ուժերը։ Այս ժամանակից առաջ շատ բանակներ և ազգեր վերահսկվում էին կրոնական հրամաններով և շատ պատերազմներ էին մղվում արքունական դավադրություններով կամ դիվերսիոն կերպով կաշառակերության և սպանությունների միջոցով։ Ժամանակակից պատերազմի առաջին սերունդը նպատակ ուներ ստեղծելու պատերազմ վարելու ուղիղ և կարգին միջոց։ &lt;ref name=&quot;Lind&quot;&gt;{{Citation|last=Lind|first=William S.|author-link=William S. Lind|date=January 15, 2004|title=Understanding Fourth Generation War|url=http://antiwar.com/lind/index.php?articleid=1702|journal=[[antiwar.com]]|access-date=February 7, 2010}}&lt;/ref&gt;

Այլընտրանքորեն, պնդվում է, որ Վեստֆալիայի խաղաղությունը չի ամրապնդել ազգային պետության իշխանությունը, բայց որ երեսնամյա պատերազմն ինքնին սկիզբ է դրել լայնամասշտաբ ճակատամարտերի դարաշրջանի, որն իրականացնելը այլևս վարձկանների փոքր զորախմբերի ուժերից դուրս է։ Նրանք չեն կարող նման պատերազմներ վարել ինքնուրույն։ Ըստ այս տեսության, փոքր խմբեր ''որոշեց'' հեռանալ զանգվածային &amp;#x2014; և ծախսերը հետ կապված &amp;#x2014; ի տիրույթում է ազգ-պետության։ &lt;ref&gt;{{Cite book|url=http://www.strategicstudiesinstitute.army.mil/pdffiles/pub632.pdf|title=Fourth-Generation War and Other Myths|last=Echevarria|first=Antulio J. II|date=November 2005|work=[[Strategic Studies Institute]]|publisher=[[United States Army War College]]}}&lt;/ref&gt;

Ավելացած ճշտությունը և արագությունը ակոսավոր հրացանի և խախտում-Բեռնող լրանում է առաջին սերնդի պատերազմի. Դես առ դեմ հանդիպող զինվորների հսկայական շարքերի գաղափարը անիրագործելի դարձավ՝ հնարավոր մեծ կորուստների պատճառով։ Քանի որ այս տեխնոլոգիաները աստիճանաբար ընդունվեցին ամբողջ Ամերիկայում և Եվրոպայում, ժամանակակից պատերազմների առաջին սերնդի ճշգրիտ ավարտը կախված է տարածաշրջանից, բայց բոլոր համաշխարհային տերությունները տեղափոխվել էին 19-րդ դարի վերջին կեսին։ &lt;ref name=&quot;Lind&quot;&gt;{{Citation|last=Lind|first=William S.|author-link=William S. Lind|date=January 15, 2004|title=Understanding Fourth Generation War|url=http://antiwar.com/lind/index.php?articleid=1702|journal=[[antiwar.com]]|access-date=February 7, 2010}}&lt;/ref&gt;

Պատերազմի համար ավելի վերահսկելի միջավայր ստեղծելու համար մշակվել է ռազմական մշակույթ, որը, շատ առումներով, ներկայումս տեսանելի է նաև զինված ուժերում։ Հատուկ մշակված համազգեստը զինվորներին առանձնացնում էր ընդհանուր ժողովրդից։

Մշակվել է [[Զինվորական կոչումներ|աստիճանի]] բարդ կառուցվածք՝ տղամարդկանց միավորների ավելի լավ կազմակերպման համար։ Զինվորական վարժության կանոնները կատարելագործվել են՝ թույլ տալով գծի և սյունի մանևրները կատարել ավելի ճշգրիտ և մարտերում կրակի տեմպի բարձրացում։

Պատերազմի ընթացքում լրատվամիջոցների տեղեկատվության թողարկման վերահսկումը և [[Դրամանենգություն|կեղծ փողերի]] արտադրությունը՝ թշնամու տնտեսությունն արժեզրկելու համար, առաջին անգամ օգտագործվել են [[Նապոլեոնյան պատերազմներ|Նապոլեոնյան պատերազմների ժամանակ]]։

Օրինակներ.

* [[Անգլիական բուրժուական հեղափոխություն|Անգլիայի քաղաքացիական պատերազմ]]
* Անգլո-իսպանական պատերազմ
* [[Յոթնամյա պատերազմ|Յոթ տարվա պատերազմ]]
* [[Անկախության պատերազմ Հյուսիսային Ամերիկայում|Ամերիկյան հեղափոխական պատերազմ]]
* [[Նապոլեոնյան պատերազմներ]]
* [[Անգլո-ամերիկյան պատերազմ|1812-ի պատերազմ]]
* [[Մեքսիկայի անկախության պատերազմ]]

==== Հայ և ռուս ռազմական տեսաբանների տեսակետից ====

Առաջին սերնդի պատերազմը՝

ա․ օգտագործում է զորատեսակներ՝ հետևակ և հեծելազոր,

բ․ կիրառում է հակառակորդի ոչնչացման բանաձևը,

գ․ նպատակ ունի խլել հակառակորդի տարածքները։

=== Երկրորդ սերնդի պատերազմներ ===
==== Ըստ Ամերիկյան տեսաբանների՝ ====
* '''Երկրորդ սերնդի պատերազմը''' վաղ ժամանակակից մարտավարությունն է, որն օգտագործվում է ակոսավոր մուշկետ՝ ժամանակակից հրացանի նախատիպը, փողից լիցքավորվող զենքեր, այնուհետև հասնում է փակաղակի գյուտին, վերջապես՝ շարունակվում է [[Գնդացիր|գնդացրի]] և անուղղակի կրակի զարգացմամբ։ Ընդ որում, ինքը՝ «''Երկրորդ սերնդի պատերազմ»'' գիտաբառը կամ տերմինը ստեղծվել է [[ԱՄՆ զինված ուժեր|ԱՄՆ զինվ]]որականների կողմից 1989 թվականին։

[[Պատկեր:Red_army_soldiers,_end_of_1920s-beginning_of_1930s.jpg|ձախից|մինի|200x200փքս|«Մաքսիմ» գնդացրի նման տեխնոլոգիական զարգացումները փոքր միավորներին հնարավորություն տվեցին ավելի ինքնուրույն գործել]]
19-րդ դարում գոգավորությամբ ատրճանակով մուշկետի գյուտը նշանակում էր ավելի մեծ հեռահարություն, ավելի մեծ ճշգրտություն և կրակի ավելի արագ տեմպ։ Տղամարդկանց մարտական շարքերը ուղիղ դեպի այդպիսի զենքի կրակի տեղատարափը զոհերի ահռելի ցուցանիշներ կհանգեցներ, ուստի մշակվեց նոր ռազմավարություն։

Երկրորդ սերնդի պատերազմը դեռ պահպանում էր մարտական գծերը, բայց ավելի շատ կենտրոնանում էր տեխնոլոգիայի օգտագործման վրա, որպեսզի տղամարդկանց ավելի փոքր ստորաբաժանումները մանևրեին առանձին։ Այս փոքր ստորաբաժանումները թույլ տվեցին ավելի արագ առաջխաղացում, ավելի քիչ կենտրոնացված զոհեր և առավելություն ստանալու համար ծածկոցն ու թաքցնելը։ &lt;ref name=&quot;Lind&quot;&gt;{{Citation|last=Lind|first=William S.|author-link=William S. Lind|date=January 15, 2004|title=Understanding Fourth Generation War|url=http://antiwar.com/lind/index.php?articleid=1702|journal=[[antiwar.com]]|access-date=February 7, 2010}}&lt;/ref&gt; Ինչ-որ չափով այդ հասկացությունները մնացել են օգտագործման մեջ, նույնիսկ հաջորդ սերունդների ծագման հետևանքով, այնպես որ երկրորդ սերնդի վերջն այնքան հստակ չի սահմանվել, որքան առաջինը։ [[Կայծակնային պատերազմ|Բլիցկրիգի]] զարգացումն ընդգծեց ստատիկ կրակակետերի և դանդաղ շարժվող հետևակի որոշ թերություններ, այնպես որ սա երկրորդ սերնդի համար կարող է համարվել վերջի սկիզբը, գոնե որպես ռազմական ռազմավարության գերիշխող ուժ։

Երկրորդ սերնդի ներդրումները պատասխաններ էին տեխնոլոգիական զարգացմանը։ Երկրորդ սերունդը տեսավ խրամատային պատերազմի, [[Հրետանի|հրետանային]] օժանդակության, հետախուզության ավելի առաջադեմ տեխնիկայի, [[Քողարկող ռազմազգեստ|կամուֆլյաժային համազգեստի]], [[Ռադիո|ռադիոկապի]] և հրակայուն մանեւրների լայն կիրառում։

Օրինակներ.

* [[Ամերիկայի քաղաքացիական պատերազմ|Ամերիկյան քաղաքացիական պատերազմ]]
* [[Անգլո-բուրական պատերազմ|Boer War]]
* [[Առաջին համաշխարհային պատերազմ]]
* [[Իսպանիայի քաղաքացիական պատերազմ|Իսպանական քաղաքացիական պատերազմ]]
* [[Իրան-իրաքյան պատերազմ|Իրան – Իրաքյան պատերազմ]]

==== Ըստ հայ և ռուս ռազմական տեսաբանների ====

Երկրորդ սերնդի պատերազմը վարվել է կիառելով՝

ա․ վառոդ, ողորկափող զենքեր, պաշտպանական դիրքեր,

բ․ այն իրենից ներկացրել է կոնտակտային՝ շփումային պատերազմ,

գ․ Նպատակը դարձյալ եղել է Հակառակորդի ոչնչացում բռնագրաված տարածքներից և դրանց խլում։


=== Երրորդ սերնդի պատերազմներ ===

====  Ամերիկյան ռազմական տեսաբանների մոտեցման համաձայն ==== 

* '''Երրորդ սերնդի պատերազմը''' կենտրոնանում է [[Համաշխարհային պատմություն|Ուշ ժամանակակից]] տեխնոլոգիայով ստացված մարտավարության վրա` օգտագործելով արագությունը, գաղտագողի և անակնկալը` հակառակորդի պաշտպանական և հարձակողական ռազմագծերը շրջանցելու և նրանց ուժերը թիկունքից փլուզելու համար։ Ըստ էության, սա մարտավարական, այսինքն՝ տակտիկական մակարդակում գծային պատերազմի ավարտն էր. Ստորաբաժանումները ձգտում էին ոչ թե պարզապես հանդիպել միմյանց դեմ առ դեմ, այլ գերազանցել միմյանց ՝ ամենամեծ առավելությունը ստանալու համար։

[[Պատկեր:DesertStormMap_v2.svg|ձախից|մինի|250x250փքս|Արագ առաջխաղացումն ու մանեւրելը թույլ տվեցին դաշնակիցների մեքենայացված ուժերին արագորեն թափանցել Իրաքը the [[Իրաք-քուվեյթյան պատերազմ|ոցի պատերազմի ընթացքում]]]]
[[Ֆրանսիական ռազմագործողություն|Գերմանիայում Ֆրանսիա ներխուժելու]] ժամանակ կայծակնային կրիչի օգտագործումը նախ ցույց տվեց արագության և մանևրելու հզորությունը ստատիկ հրետանու դիրքերից և խրամատային պաշտպանությունից։ [[Տանկ|Տանկերի]], մեքենայացված հետևակի և սերտ օդային աջակցության միջոցով գերմանացիները կարողացան արագորեն ճեղքել գծային պաշտպանությունը և գրավել թիկունքը։

Թշնամու ներգրավվածությունը շրջանցելու համար մանևրելու և արագության վրա շեշտը շարունակում է մնալ ընդհանուր ռազմավարություն ամբողջ աշխարհում, և թշնամու պաշտպանական ուժերի փլուզումը `ավելի խորը թիրախներին հարվածելով, մի փոքր այլ կերպ՝ չորրորդ սերնդի պատերազմի հիմնական ռազմավարությունն է։ &lt;ref name=&quot;Lind&quot;&gt;{{Citation|last=Lind|first=William S.|author-link=William S. Lind|date=January 15, 2004|title=Understanding Fourth Generation War|url=http://antiwar.com/lind/index.php?articleid=1702|journal=[[antiwar.com]]|access-date=February 7, 2010}}&lt;/ref&gt;

Երրորդ սերնդի ներդրումները հիմնված էին խելացի ռազմավարության միջոցով տեխնոլոգիական անբավարարությունը հաղթահարելու հայեցակարգի վրա։ Գծային մարտերի ավարտին զուգընթաց սկսեցին ի հայտ գալ ավելի արագ շարժվելու նոր եղանակներ։

Շարժման վրա շեշտը ծանր սպառազինությունից տեղափոխվեց ավելի մեծ արագություն, [[Ուղղաթիռ|ուղղաթիռի]] զարգացումը թույլ տվեց ներխուժել թշնամական տարածք, իսկ առաջատար [[Հրթիռային զենք|հրթիռային]] տեխնոլոգիան թույլ տվեց ուժերին շրջանցել հակառակորդի պաշտպանությունը և հարվածել թիրախներին մեծ հեռավորություններից։ Այս մեթոդներին բնորոշ արագությունը պահանջում էր, որ առաջնագծում գտնվող ստորաբաժանումներին թույլատրվի անկախության ավելի մեծ աստիճան։

Անհրաժեշտ էր ավելի մեծ վստահություն ցուցաբերել ավելի բարձր դասի սպաների հրամանատար կրտսեր սպայական կազմին՝ համոզմունք, որ նրանք կարող են համարժեքորեն հասնել իրենց նպատակներին` առանց հրամանատարական շտաբների բարձրակարգ հրամանատարների միկրոտնտեսության։

Փոքր ստորաբաժանումներին թույլատրվում էր որոշումների ավելի մեծ ճկունություն գործ ունենալ՝ լուծելու իրավիճակը տեղում, այլ ոչ թե նրանց համար որոշումներ կայացներ հրամանատարների կողմից, որոնք հեռավոր էին ռազմաճակատից։ Սա սկսեց կոտրել գնդի կարգի մշակույթը, որն այդքան կարևոր էր ռազմական հրամանատարության և վերահսկողության նախորդ տեսական դարաշրջաններում։

Օրինակներ.

* [[Երկրորդ համաշխարհային պատերազմ]]
* [[Կորեական պատերազմ]]
* [[Վիետնամի պատերազմ]]
* [[Իրաք-քուվեյթյան պատերազմ|Պարսից ծոցի պատերազմ]]
* [[Աֆղանական պատերազմ (2001-2014)|Պատերազմ Աֆղանստանում]]
* [[Իրաքի պատերազմ|Իրաքյան պատերազմ]]

====  Հայ և ռուս տեսաբանների մոտեցման համաձայն ==== 

Երրորդ սերնդի պատերազմները վարվում են՝

ա․ ակոսավոր, բազմակի լիցքավորվող զենքով,

բ․ կիրառվում է խրամատային, շփումնային՝ կոնտակտային պատերազմ,

գ․ դարձյալ պատերազմի նպատակը Հակառակորդի ոչնչացումն է նրա տարածքների բռնագրավումը։

=== Չորրորդ սերնդի պատերազմ ===

==== Ըստ Ամերիկյան ռազմական տեսաբանների ==== 

* '''Չորրորդ սերնդի պատերազմ,''' ինչպես ներկայացրել են ռազմական վերլուծաբաններ Լինդը՝ Lind և ուրիշներ, բնութագրվում է հետևյալով՝ ա․«հետմոդեռն» վերադարձով ապակենտրոնացված պատերազմի ձևերին և պատերազմի վարմանը, [[Պատերազմ|բ․պատերազմի]] և [[Քաղաքականություն|քաղաքականության]], [[Կոմբատանտներ|մարտիկների]] և [[Խաղաղ բնակչություն|քաղաքացիական անձանց]] միջև «սահմանագծերի» «լղոզմամբ» և նույնիսկ երբեմն մասնակի ջնջմամբ, քանզի ազգային պետությունների կողմից մարտական ուժերի նկատմամբ իրենց գրեթե լիակատար մենաշնորհը կորչում է։ Այսպիսով կատարվում է վերադարձ նախա-ժամանակակից կամ «նախա–մոդեռն» ժամանակների հակամարտությունների ձևերին։


Չորրորդ սերնդի պատերազմը բնութագրվում է [[Պատերազմ|պատերազմի]] և [[Քաղաքականություն|քաղաքականության]], [[Կոմբատանտներ|մարտիկների]] և [[Խաղաղ բնակչություն|քաղաքացիական անձանց]] միջև սահմանների [[Կոմբատանտներ|բախմամբ]]։ Տերմինը առաջին անգամ օգտագործվել է 1989 թ. Մի թիմի [[Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ|Միացյալ Նահանգների]] վերլուծաբանների, այդ թվում, William S. Lind, նկարագրելու համար [[պատերազմ]] ի վերադարձը ապակենտրոնացված ձևով. Սերունդների ժամանակակից պատերազմի տեսանկյունից, չորրորդ սերունդը նշանակում է, որ ազգային պետությունները կորցնում են մարտական ուժերի նկատմամբ իրենց գրեթե մենաշնորհը՝ վերադառնալով նախաարդիական ժամանակներում տարածված հակամարտության ռեժիմներին։

Ամենապարզ սահմանումը ներառում է ցանկացած պատերազմ, որի հիմնական մասնակիցներից մեկը ոչ թե [[Ինքնիշխան պետություն|պետություն է,]] այլ ավելի շուտ բռնի ոչ պետական դերակատար ։ Դասական օրինակները, ինչպիսիք են [[Սպարտակի ապստամբություն|Սպարտակի օրոք ստրկության ապստամբությունը]] կամ վարձկան ապստամբությունը, որը տեղի է ունեցել Կարթագենում առաջին փյունիկ պատերազմից հետո, նախորդում են պատերազմի ժամանակակից հայեցակարգին և այս տեսակի բախումների օրինակներ են։
[[Պատկեր:Maguindanao_guerillas,_1999.jpg|աջից|մինի|300x300փքս|Guerillas in Maguindanao, 1999 թ]]
Չորրորդ սերնդի պատերազմը սահմանվում է որպես բախումներ, որոնք ներառում են հետևյալ տարրերը.

* Բարդ են և երկարաժամկետ
* [[Ահաբեկչություն]] (մարտավարություն)
* Ոչ ազգային կամ անդրազգային բազա ՝ խիստ ապակենտրոնացված
* Ուղղակի հարձակում թշնամու հիմնական իդեալների դեմ
* Խիստ բարդ հոգեբանական պատերազմ, հատկապես [[Մեդիամանիպուլյացիա|media]] ԼՄ- [[Մեդիամանիպուլյացիա|ների մանիպուլյացիայի]] և օրինականության միջոցով
* Օգտագործվում են առկա բոլոր ճնշումները ՝ քաղաքական, տնտեսական, սոցիալական և ռազմական
* Հանդիպում է ցածր ինտենսիվության հակամարտության, ներգրավելով դերասաններ բոլոր ցանցերից
* Ոչ մարտիկները մարտավարական երկընտրանքներ են
* Հիերարխիայի բացակայություն
* Փոքր չափի, տարածված կապի և ֆինանսական աջակցության ցանց
* Ապստամբության և [[Գերիլիա|պարտիզանական մարտավարության]] կիրառում

Չորրորդ սերնդի պատերազմի տեսությունը քննադատության է ենթարկվել այն հիմնավորմամբ, որ դա ոչ այլ ինչ է, քան ոչ պետական խռովարարի և ազգային պետության զինվորների միջև ավանդական բախման վերափաթեթավորում»։ &lt;ref&gt;[http://mackenzieinstitute.com/on-fourth-generation-warfare/ On Fourth Generation Warfare], ''The Mackenzie Institute''&lt;/ref&gt;


==== Ըստ հայ և ռուս ռազմական տեսաբանների մոտեցման ====

Չորրորդ սերնդի պատերազմներ բնորոշվում են՝

ա․ հրթիռների, հրասայլերի՝ տանկերի, օդուժի՝ ավիացիայի, ռազմածովային հզոր ուժերի կիրառմամբ,

բ․ խրամատային կոնտակտային պատերազմի վարմամբ,

գ․ Պատերազմի նպատակն է դարձյալ Հակառակորդի ոչնչացումը և բռնագրաված տարածքների խլումը։

== Հինգերորդ սերնդի պատերազմներ ==

Հայ և ռուս ռազմական տեսաբանների մոտեցմամբ կան նաև Հինգերորդ, վեցերորդ, իսկ ըստ գեներալ Արկադի Տէր Թադևոսյանի՝ նաև յոթերորդ սերնդի պատերազմներ։

=== 5-րդ սերնդի պատերազմ ===

5-րդ սերնդի պատերազմը, ըստ Հայ և ռուս ռազմական տեսաբանների, իրենից ներկայացնում է՝

ա․ միջուկային զենք կիրառող պատերազմ,

բ․ առանց շփման, այսինքն՝ ոչ կոնտակտային պատերազմ,

գ․ Պատերազմող երկու կողմը՝ պետությունները որևէ նպատակի չեն հասնում և երկուսն էլ ոչնչանում են։

Որպես կարևորագույն ռազմական և քաղաքական եզրակացություն՝ այդ պատերազմը արդյունավետ չէ քաղաքական տեսակետից։ Այն կորցնում է պատերազմի գլխավոր իմաստը։ Չկան հաղթողներ և պարտվողներ։

Ուստի, պետություններն աշխատում են խուսափել հինգերորդ սերնդի պատերազմներ վարելուց։


==== Հինգերորդ սերնդի պատերազմի շփոթումը վեցերորդ սերնդի պատերազմի հետ ====
Երբեմն ռազմական մասնագետները, վերլուծաբանները, քաղաքական գործիչները շփոթում են հինգերորդ և վեցերորդ սերնդի պատերազմները, տեղյակ չլինելով, որ հինգերորդ սերնդի պատերազմ հասկացությունը վերաբերում է միջուկային զենքի կիրառմամբ պատերազմին։

Օրինակ՝ ՀՀ ՊՆ խոսնակ, փոխգնդապետ Արծրուն Հովհաննիսյանը 
կատարել է հետևյալ գրառումը․

{{քաղվածք|«Բացառիկ ու աննախադեպ է այս պատերազմի ոչ միայն թափն ու ծավալը, այլև ռազմագիտական բաղադրիչները։

Փաստացի մենք վարում ենք 5-րդ սերնդի պատերազմներին բնորոշ գործողություններ։ Կան ընդգծված առանձնահատկություններ, վերլուծությունը մեր հաղթանակից հետո։ Միայն մի բան ասեմ. հրետանին և ՕՀՄ-ները գնալով ավելի են խաչասերվում»,-գրել է Արծրուն Հովհաննիսյանը։

Հիշեցնենք, որ սեպտեմբերի 27-ի վաղ առավոտյան ադրբեջանական կողմը, խախտելով բոլոր հնարավոր միջազգային պայմանավորվածությունները, թուրքական բանակի գործուն աջակցությամբ անցել է հարձակման Արցախի հետ շփման գծի ամբողջ երկայնքով՝ կիրառելով իր ձեռքի տակ եղած սպառազինության բոլոր տեսակները, այդ թվում՝ օդուժ։ Ադրբեջանական բանակը գնդակոծել է նաև Հայաստանի պետական սահմանը։ 

Հայկական զինուժը համառ մարտերից հետո կարողացել է ձախողել հակառակորդի հիմնական նպատակները ու շարունակում է զարգացնել հաջողությունները թշնամուն հետ շպրտելու համար։ Մարտերը շարունակվում են։|Մենք վարում ենք 5-րդ սերնդի պատերազմներին բնորոշ գործողություններ. Արծրուն Հովհաննիսյան։ ԵՐԵՎԱՆ, ՍԵՊՏԵՄԲԵՐԻ 30, 24News։ 
 [https://www.24news.am/news/125177] }}&lt;ref&gt;ԵՐԵՎԱՆ, ՍԵՊՏԵՄԲԵՐԻ 30, 24News։ 
 [https://www.24news.am/news/125177] &lt;/ref&gt;

== Վեցերորդ սերնդի պատերազմներ ==

Ըստ հայ և ռուս ռազմական տեսաբանների մոտեցման՝

Վեցերորդ սերնդի պատերազմը պատերազմի մի տեսակ է, որը հաջորդում է հինգերորդ սերնդի պատերազմներին։

Ըստ ռազմական մասնագետների՝ ապագայում պատերազմները կդառնան առանց շփվելու, առանց առաջնագծի, որտեղ տեղակայված է հակառակորդի ողջ ուժը։

Ըստ գեներալ Արկադի Տեր Թադևոսյանի՝

{{քաղվածք|6-րդ սերնդի պատերազմը ենթադրում է տարբեր տեսակների հրթիռների օգտագործում, երբ առանց միջուկային մարտագլխիկների հնարավոր է շարքից հանել երկրի ողջ ինժեներային ենթակառուցվածքները, զրկել տնտեսությունից հետևյալ կերպ.
— Վնասել երկրի ինժեներային ենթակառուցվածքների ածխաջրածինների, էլեկտրաէներգիայի փոխանցման աղբյուրները։ Որպես հետևանք` կդադարեն աշխատել գործարանները, վարչական, բժշկական և այլ հաստատությունները։
— Լույսի, գազի և ջրի մատակակարարման դադարեցումը բոլոր շինություններում։
Այդպիսի կաթվածը երկրի բնակչությանը կդնի ոչ աշխատանքային իրավիճակում։ Հակառակորդի զինված ուժերը կմնան առանց առանց մատակարարման, կտրուկ կընկնի բանակի մարտական պատրաստությունը և ի վիճակի չի լինի շարունակական դիմադրության, ինչի հետևանքով պետությունը կընկրկի։|Ռազմական փորձագետների կանխատեսումները` ապագայի պատերազմների վերաբերյալ։ «Հայացք»․ամ։}}

Վեցերորդ սերնդի պատերազմը մղվում է՝

ա․ ոչ միջուկային, այլ գերճշգրիտ զենքերով, բարձրտեխնոլոգիական զինատեսակներով,

բ․ ոչ շփումային պատերազմ է,

գ․ նպատակը կարող է լինել թե՛ հակառակորդին իր տարածքներից դուրս մղել՝ ոչնչացման միջոցով, թե՛ նրան հաշտություն պարտադրելը՝ հաղթող կողմի առաադրած պայմաններով։

=== Քառօրյա պատերազմը որպես [[Վեցերորդ սերնդի պատերազմներ|վեցերորդ սերնդի պատերազմ]] վարելու փորձ ===
Ըստ էության Արցախի Ապրիլյան Քառօրյա պատերազմը առաջին [[Վեցերորդ սերնդի պատերազմներ|6-րդ սերնդի պատերազմն]] է, որը մղվել է Հայկական կողմի դեմ։ Դրա 6-րդ սերնդի պատերազմ լինելու տեսակետն առաջ են քաշել մի շարք ռազմաքաղաքական վերլուծաբաններ։ Դրա համար հիմք են հանդիսացել նոր տեսակի բարձրտեխնոլոգիական զինատեսակներով ռազմագործողությունների վարումը, որն իրականացվել է ագրեսիվ ադրբեջանական կողմից։ &lt;ref&gt;«Նոր տեսակի բարձրտեխնոլոգիական զինատեսակներով ռազմագործողությունները, վերլուծաբաններին իրավամբ հիմք տվեցին քառօրյա պատերազմն անվանել թշնամու կողմից Արցախի դեմ մղված [[Վեցերորդ սերնդի պատերազմներ|6-րդ սերնդի պատերազմ]]»։ 31.05.2016 թ.: ԱՐՑԱԽԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆԸ ԵՎ ՔԱՌՕՐՅԱ ՊԱՏԵՐԱԶՄԸ (ապրիլ, 2016թ.): Հրայր Փաշայան, Արցախի պետական համալսարանի փիլիսոփայության և քաղաքագիտության ամբիոնի դասախոս, քաղաքական գիտությունների թեկնածու։ «Նորավանք» հիմնադրամ։ «Նորավանք»© ՑԱՆՑԱՅԻՆ ՀԵՏԱԶՈՏԱԿԱՆ ԻՆՍՏԻՏՈՒՏ[http://www.noravank.am/img/detail.php?ELEMENT_ID=14725]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;«Մեր քաղաքական համակարգն արդիականացման անհրաժեշտություն ունի՝ տարածաշրջանում գոյատևման համար։ Տնտեսական փոփոխությունից բացի նաև ռազմական փոփոխության կարիք կա։ Ինչո՞ւ, որովհետև այն, ինչ ունենք, մեզ թույլ է տալիս պատերազմել թշնամու դեմ չորրորդ սերնդի պատերազմի մակարդակով»,-ասաց նա և նշեց, թե մինչդեռ, ըստ նրա, արդեն աշխարհը պատերազմում է 6-րդ սերնդի պատերազմի մակարդակով։ Չորրորդ սերնդի պատերազմը, ըստ նրա, 41-45թթ-ին հարիր ավտոմատացված պատերազմն է։ «Մենք այդ  պատերազմի մակարդակի վրա ենք, ցավոք սրտի, և մեր ամբողջ տակտիկան, օպերատիվ արվեստը, դեռ այդտեղ է»,-ասաց նա։ ԱՐՑԱԽՊՐԵՍ։ 15 ապրիլի, 2016, ժ. 16:16, «Մենք պետք է բանակ-ազգ լինենք և անցնենք ռազմարդյունաբերական նոր մակարդակի. պահեստազորի գնդապետ»։ Ռազմական պատմաբան, պահեստազորի գնդապետ Մնացական Խաչատրյանի համոզմամբ՝ պատերազմը լակմուսի թուղթ է, որը շատ բան է ցույց տալիս:[https://artsakhpress.am/arm/news/42673/]&lt;/ref&gt;

== Յոթերորդ սերնդի պատերազմներ ==

Յոթերորդ սերնդի պատերազմները, ըստ գեներալ Արկադի Տեր Թադևոսյանի՝ փաստորեն տեղեկատվական–տեխնոլոգիական բնույթի պատերազմներ են, որոնք առանց շփումնային ռազմական գործողությունների՝ պարտության են մատնում հակառակորդին և ոչնչացնում են նրա տնտեսական ու ռազմական ներուժը&lt;ref&gt;Ռազմական փորձագետների կանխատեսումները` ապագայի պատերազմների վերաբերյալ։ «Հայցք»․ամ։ [http://hayacq.am/2910/]&lt;/ref&gt;։

Ըստ գեներալ Արկադի Տեր Թադևոսյանի՝ 

{{քաղվածք|7-րդ սերնդի պատերազմում հակառակորդի աղետալի վիճակը հնրավոր է ձգել այնքան, մինչև այն ընկրկի։ 6-րդ սերնդի ոչ մի հրթիռային տեխնիկայի միջոցով այդպիսի արդյունքի հնարավոր չէ հասնել։ 7-րդ սերնդի պատերազմը կընթանա այլ, ավելի էժան եղանակով։
7-րդ սերնդի պատերազմի գլխավոր զենքը տեղեկատվությունն է՝ երկրի ողջ ինժեներային ենթակառուցվածքների վերաբերյալ։
Ունենալով հակառակորդի ինժեներային ենթակառուցվածքների վերաբերյալ մանրամասն ճշգրիտ մաթեմատիկական մոդել՝ հնարավոր կլինի հասկանալ բոլոր գործարանների, էլեկտրակայանների, էլեկտրափոխանցման գծերի, ածխաջրածինների ստացման և մշակման, նավթի և գազի խողովակների, բոլոր երկաթուղային ճանապարհների և զորամասերի գտնվելու վայրերը, հակառակորդի հետ կապ ունեցող բոլոր պետական հիմնարկները և այլն։ Այդ մաթեմատիկական մոդելին պետք է միացնել էներգիայի տարբեր տեսակներ, նյութեր և տեղեկատվություն` հաշվի առնելով մեկը մյուսից տեխնոլոգիական փոխկապվածությունը և անձնակազմին ծառայելու պայմանները։
Ինժեներային ենթակառուցվածքներում կան ֆունկցիոնալ թույլ տարրեր, որոնց վրա ազդելով ոչ թե հրթիռներով, այլ դիվերսիաներով (վնասել կաբելի միջուկը, խափանել տրանսֆորմատորային կայանը և այլ օբյեկտներ, վիրուսների բացթողում համակարգչային վերահսկիչ ցանց և այլն)՝ կարելի է հասնել այդ ենթակառուցվածքների ֆունկցիաների ամբողջական դադարեցման։
Թույլ տարրերը առանձնանում են հատուկ մաթեմատիկական ապարատի միջոցով|Ռազմական փորձագետների կանխատեսումները՝ ապագայի պատերազմների վերաբերյալ։ «Հայացք»․ամ։}}

Ո՛րն է յթերորդ սերնդի պատերազմի առավելությունը վեցերորդր սերնդի պատերազմի համեմատ։ Այդ մասին գեներալ Տեր–Թադևոսյանը առաջ է քաշել հետևյալ տեսակետը՝ 

{{քաղվածք|7-րդ սերնդի պատերազմը կարելի է անվանել տեղեկատվական և ունի մի քանի առավելություն.
— Շատ դեմքերում ավելի էժան է, քան 6-րդ սերնդի պատերազմը։
— Նշանակալիորեն ավելի հումանիտար է, քանի որ «մարտական գործողությունների» արդյունքում այդ պետության բազմազգ բնակչությունը պարզապես չի մահանա։
— Տվյալ պետության շատ բնակիչներ չեն դիտարկվում որպես թշնամի և կարելի է օգտագործել նրանց կամավոր մասնակցությունը «մարտական գործողություններին»։
|Ռազմական փորձագետների կանխատեսումները` ապագայի պատերազմների վերաբերյալ։ «Հայացք»․ամ։}}

== Գրականություն ==
* Bērziņš J. The Evolution of the Concept of Russian New Generation Warfare: Implications for European Security (англ.).
* Chekinov S. G., Bogdanov S. A. The Nature and Content of a New-Generation War (англ.) // Military Thought. — 2013. — № 4. — С. 12-22. Архивировано 20 февраля 2015 года.
* Chivvis C. Understanding Russian &quot;Hybrid Warfare&quot;. And What Can Be Done About it. (англ.) // RAND Corporation. — 2017. — 1 марта.
* Fox A. C., Rossow A. J. Making Sense of Russian Hybrid Warfare: A Brief Assessment of the Russo–Ukrainian War (англ.) // The Land Warfare Papers. — 2017. — Март (№ 112).
* Radin A. Hybrid Warfare in the Baltics. Threats and Potential Responses. — RAND Corporation, 2017. — (Project Air Force). — ISBN 978-0-8330-9558-9.
Ссылки
* Рябов К. Американские специалисты определили «российские методы войны нового поколения». army-news.ru. Интернет-журнал «Армейский Вестник» (26 мая 2016). Дата обращения 26 мая 2016.
* Tony Balasevicius. Russia’s “New Generation War” and Its Implications for the Arctic (англ.). The Mackenzie Institute (10 November 2015). Дата обращения 15 марта 2017. (недоступная ссылка)
* Մնացական Ռ. Խաչատրյան։ Արցախի 2016 թ. ապրիլյան քառօրյա պատերազմը և պատերազմների էվոլյուցիան։ Մասն Ա։ «Անդին» ամսագիր, 2016, հ.4: [1]
* Մնացական Ռ. Խաչատրյան։ Արցախի 2016 թ. ապրիլյան քառօրյա պատերազմը և պատերազմների էվոլյուցիան։ Մասն Բ։ «Անդին» ամսագիր, 2016, հ.5:
* Մնացական Ռ. Խաչատրյան։ Արցախի 2016 թ. ապրիլյան քառօրյա պատերազմը և պատերազմների էվոլյուցիան։ Մասն Գ։ «Անդին» ամսագիր, 2016, հ.6:
* Խաչատրեան Մնացական Ռ. (Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան) 6-րդ սերնդի պատերազմներ։ // Ազգ. – 2016. –29 ապր. – Էջ 7։
* Խաչատրեան Մնացական Ռ. (Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան) Ադրբեջանի զինված ուժերում առկա ծանր զինատեսակները։ // Ազգ. – 2016. – 8 ապր. – Էջ 7։
* Գևորգյան Հայկ։ Այդ ճստիկ Շվեյցարիան ։ [Բանակի մասին] // Հայկ. ժամանակ. – 2016. – 15 ապր. – Էջ 2։
* Խրամչիխին Ալեքսանդր։ Մ´եկ պատերազմի բանակը։ Մասն Ա։ [Ադրբեջանի բանակը ռուսաստանցի ռազմաքաղ. վերլուծաբանի տեսակետից] / Ալեքսանդր Խրամչիխին։ Թարգմանությունը և մեկնաբանությունները՝ Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեանի։ // «Հայ զինվոր». – 2016. – 30մարտի-19 ապր. – Էջ 12։ [2]
* Խրամչիխին Ալեքսանդր։ Մեկ պատերազմի բանակը։ Մասն Բ։ [Ադրբեջանի բանակը ռուսաստանցի ռազմաքաղաքական վերլուծաբանի տեսակետից] / Ալեքսանդր Խրամչիխին։ Թարգմանությունը և մեկնաբանությունները՝ Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեանի։ // «Հայ զինվոր». – 2016. – 6-12 ապր. – Էջ 13։ [3]
* Խրամչիխին Ալեքսանդր։ Մեկ պատերազմի բանակը։ Մասն Գ։ [Ադրբեջանի բանակը ռուսաստանցի ռազմաքաղաքական վերլուծաբանի տեսակետից] / Ալեքսանդր Խրամչիխին։ Թարգմանությունը և մեկնաբանությունները՝ Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեանի։ // «Հայ զինվոր». – 2016. – 20-26 ապր. – Էջ 12։ [4]
* Տարածաշրջանի կայունությունը բխում է ՀԱՊԿ-ի շահերից //Հայաստանի Հանրապետ. – 2016. – 16 ապր. – Էջ 3։
* Ռազմական փորձագետների կանխատեսումները` ապագայի պատերազմների վերաբերյալ։ «Հայացք»․ամ։ [http://hayacq.am/2910/]
* В Ереване обсудили развитие военного компонента ОДКБ // Новое время. – 2016. – 16 апр. – С. 1.
* Ярошенко “Методология координированных переключений”, Санкт-Петербург, Военно-морская академия, 2006 г.

== Արտաքին հղումներ ==

Ըստ ռազմական պատմաբան, ռազմաքաղաքական վերլուծաբան գնդապետ Մնացական Ռ․ Խաչաատրեանի՝ վեցերորդ սերնդի պատերազմները կոչված են լինելու 21-րդ դարի պատերազմների հիմնական տեսակը։
Youtube

== Հղումներ ==
{{Ծանցանկ|30em}}
[[Կատեգորիա:Ռազմական գործողություններ ըստ տեսակի]]
[[Կատեգորիա:Ռազմական դոկտրին]]
[[Կատեգորիա:Գիտություն]]
[[Կատեգորիա:Պատերազմ]]
[[Կատեգորիա:Ռազմագիտություն]]</text>
      <sha1>4ag5bxcgxz85imyi71mssbpgeyscdqc</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486252</id>
      <parentid>8486246</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T19:59:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>23artashes</username>
        <id>2675</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="81840" xml:space="preserve">Ժամանակակից պատերազմի պատմության մեջ '''վեցերորդ «սերնդի» պատերազմներ''' հասկացությունը մտցրել են ռուս և հայ ռազմական վերլուծաբանները և տեսաբանները։ Հայ իրականության մեջ այն առաջին անգամ շրջանառության մեջ է մտցրել և զարգացրել ռազմական պատմաբան, ռազմաքաղաքական վերլուծաբան, «[[Մեծ Հայք]]» հաղորդաշարի հիմնադիր գնդապետ Մնացական Ռ․ Խաչատրեանը&lt;ref&gt;Խաչատրեան Մնացական Ռ. (Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան) 6-րդ սերնդի պատերազմներ։ // Ազգ. – 2016. –29 ապր.&lt;/ref&gt;։ Գեներալ [[Արկադի Տեր-Թադևոսյան|Արկադի Տեր-Թադևոսյանը]]՝ «Կոմանդոսը», զարգացնելով այդ տեսությունը, առաջ է քաշել նաև «յոթերորդ սերնդի պատերազմներ» հասկացությունը&lt;ref&gt;Ռազմական փորձագետների կանխատեսումները` ապագայի պատերազմների վերաբերյալ։ «Հայացք»․ամ։&lt;/ref&gt;։ Ռուսաստանում վեցերորդ սերնդի պատերազմներ հասկացությունը առաջ են քաշել մի շարք ռազմական տեսաբաններ, այդ թվում՝ գեներալ Սլիպչենկոն, Վլադիմիր Վանտրոբան, ծովակալ Կապիտանեցը&lt;ref&gt;Գնդապետ Մնացական Ռ․ Խաչատրեան, Համաշխարհային ռազմական պատմություն։ Լոս Անջելես, 2020թ․, Անտիպ։&lt;/ref&gt;։ Իսկ մինչ այդ պատերազմների չորս «սերունդ» հասկացությունը ստեղծվել է [[Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ|Միացյալ Նահանգների]] վերլուծաբանների թիմի կողմից, ներառյալ Ուիլյամ Ս. Լինդը &lt;ref&gt;{{Citation|last=Lind|first=William S.|last2=Nightengale|first2=Keith|last3=Schmitt|first3=John F.|last4=Sutton|first4=Joseph W.|last5=Wilson|first5=Gary I.|date=October 1989|title=The Changing Face of War: Into the Fourth Generation|url=http://globalguerrillas.typepad.com/lind/the-changing-face-of-war-into-the-fourth-generation.html|journal=Marine Corps Gazette|pages=22–26}}&lt;/ref&gt;։ Ամերիկյան վերլուծաբանները դրանով իսկ հիմնավորել են «պատերազմի փոփոխվող դեմքը» և ցույց տվել, որ ներկայումս վարվում են նորագույն՝ չորրորդ սերնդի պատերազմներ։ Ռուս և հայ վերլուծաբանների մոտեցումը տարբերվում է ամերիկյաններից պատերազմների դասակարգման սկզբունքներով։
Ըստ ռազմական պատմաբան, ռազմաքաղաքական վերլուծաբան գնդապետ Մնացական Ռ․ Խաչաատրեանի՝ վեցերորդ սերնդի պատերազմները կոչված են լինելու 21-րդ դարի պատերազմների հիմնական տեսակը։
Մինչև վեցերորդ սերնդի պատերազմներ հասկացությունը ներկայացնելը անհրաժեշտ է ներկայացնել նախորդ սերունդների պատերազմները և դրանց պատմական էվոլյուցիան։

== Պատերազմների երկու խումբ ==
Հասկանալու համար, թե ի՞նչ է 6-րդ սերնդի պատերազմը, պետք է կատարել ռազմա–պատմական էքսկուրս։ Ըստ այդմ՝ Երկիր մոլորակի վրա երբեւէ տեղի ունեցած բոլոր պատերազմները կարելի է բաժանել երկու խմբի.&lt;ref&gt;6-ՐԴ ՍԵՐՆԴԻ ՊԱՏԵՐԱԶՄՆԵՐ։ 1-ին մաս։ ՄՆԱՑԱԿԱՆ Ռ. ԽԱՉԱՏՐԵԱՆ, Ռազմական պատմաբան։ «Ազգ» շաբաթաթերթ, 2016-04-29։ [https://www.azg.am/AM/2016042916] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20201020205255/https://azg.am/AM/2016042916 |date=2020-10-20 }}&lt;/ref&gt;

- միջուկային ժամանակաշրջանի պատերազմներ&lt;ref&gt;6-ՐԴ ՍԵՐՆԴԻ ՊԱՏԵՐԱԶՄՆԵՐ։ 1-ին մաս։ ՄՆԱՑԱԿԱՆ Ռ. ԽԱՉԱՏՐԵԱՆ, Ռազմական պատմաբան։ «Ազգ» շաբաթաթերթ, 2016-04-29։ [https://www.azg.am/AM/2016042916] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20201020205255/https://azg.am/AM/2016042916 |date=2020-10-20 }}&lt;/ref&gt;,

- մինչմիջուկային ժամանակաշրջանի պատերազմներ&lt;ref&gt;6-ՐԴ ՍԵՐՆԴԻ ՊԱՏԵՐԱԶՄՆԵՐ։ 1-ին մաս։ ՄՆԱՑԱԿԱՆ Ռ. ԽԱՉԱՏՐԵԱՆ, Ռազմական պատմաբան։ «Ազգ» շաբաթաթերթ, 2016-04-29։ [https://www.azg.am/AM/2016042916] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20201020205255/https://azg.am/AM/2016042916 |date=2020-10-20 }}&lt;/ref&gt;։

=== Մինչմիջուկային ժամանակաշրջանի պատերազմներ ===

Մինմիջուկային պատերազմները կարելի է պայմանականորեն բաժանել չորս սերունդների՝ առաջինից մինչեւ չորրորդ․

– Առաջին սերնդի պատերազմներ,

– երկրորդ սերնդի պատերազմներ,

– երրորդ սերնդի պատերազմներ,

– չորրորդ սերնդի պատերազմներ։

Պատերազմների և խաղաղության միմյանց հաջորդումը Երկրագնդի վրա եղել է բնական և, նոյնիսկ, շատ սովորական երևույթ&lt;ref&gt;6-ՐԴ ՍԵՐՆԴԻ ՊԱՏԵՐԱԶՄՆԵՐ։ 1-ին մաս։ ՄՆԱՑԱԿԱՆ Ռ. ԽԱՉԱՏՐԵԱՆ, Ռազմական պատմաբան։ «Ազգ» շաբաթաթերթ, 2016-04-29։ [https://www.azg.am/AM/2016042916] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20201020205255/https://azg.am/AM/2016042916 |date=2020-10-20 }}&lt;/ref&gt;։ Պատերազմը պատմական երևույթ է&lt;ref&gt;6-ՐԴ ՍԵՐՆԴԻ ՊԱՏԵՐԱԶՄՆԵՐ։ 1-ին մաս։ ՄՆԱՑԱԿԱՆ Ռ. ԽԱՉԱՏՐԵԱՆ, Ռազմական պատմաբան։ «Ազգ» շաբաթաթերթ, 2016-04-29։ [https://www.azg.am/AM/2016042916] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20201020205255/https://azg.am/AM/2016042916 |date=2020-10-20 }}&lt;/ref&gt;։ Կարող ենք ասել, որ պատերազմը պատմաստեղծ երևույթ է&lt;ref&gt;6-ՐԴ ՍԵՐՆԴԻ ՊԱՏԵՐԱԶՄՆԵՐ։ 1-ին մաս։ ՄՆԱՑԱԿԱՆ Ռ. ԽԱՉԱՏՐԵԱՆ, Ռազմական պատմաբան։ «Ազգ» շաբաթաթերթ, 2016-04-29։ [https://www.azg.am/AM/2016042916] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20201020205255/https://azg.am/AM/2016042916 |date=2020-10-20 }}&lt;/ref&gt;։ Այսինքն՝ հենց պատերազմի միջոցով և պատերազմների օգնությամբ են ստեղծվել, զարգացել և վերացել զանազան ժողովուրդների պետականությունները&lt;ref&gt;6-ՐԴ ՍԵՐՆԴԻ ՊԱՏԵՐԱԶՄՆԵՐ։ 1-ին մաս։ ՄՆԱՑԱԿԱՆ Ռ. ԽԱՉԱՏՐԵԱՆ, Ռազմական պատմաբան։ «Ազգ» շաբաթաթերթ, 2016-04-29։ [https://www.azg.am/AM/2016042916] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20201020205255/https://azg.am/AM/2016042916 |date=2020-10-20 }}&lt;/ref&gt;։ Հենց նշանավոր, բեկումնային, շրջադարձային բնույթի պատերազմներն են սկիզբ դրել մարդկության պատմության հաջորդական փուլերին, դարաշրջաններին, պատմաշրջաններին և իրարահաջորդ աշխարհակարգերին՝ դառնալով նաև նրանց եզրագիծ-սահմանները&lt;ref&gt;6-ՐԴ ՍԵՐՆԴԻ ՊԱՏԵՐԱԶՄՆԵՐ։ 1-ին մաս։ ՄՆԱՑԱԿԱՆ Ռ. ԽԱՉԱՏՐԵԱՆ, Ռազմական պատմաբան։ «Ազգ» շաբաթաթերթ, 2016-04-29։ [https://www.azg.am/AM/2016042916] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20201020205255/https://azg.am/AM/2016042916 |date=2020-10-20 }}&lt;/ref&gt;։ Օրինակ՝ 1618-1648 թթ. 30-ամյա պատերազմով հիմք դրվեց այսպես կոչված [[Վեստֆալյան հաշտություն|Վեստֆալյան աշխարհակարգին]], 1798-1815 թթ. ֆրանսիական հեղափոխական և [[Նապոլեոնյան պատերազմներ|նապոլեոնյան պատերազմներին]] հաջորդեց [[Միջազգային հարաբերությունների Վիեննայի համակարգ|Վիեննայի կոնգրեսով սահմանված նոր աշխարհակարգը]]։ 1914-1918 թթ. [[Առաջին համաշխարհային պատերազմ|1-ին Համաշխարհային պատերազմը]] սկիզբ դրեց մարդկության պատմության մեջ այսպես կոչված Նորագույն դարաշրջանին, որին համընկնում է սկզբում [[Վերսալ-Վաշինգտոնյան համակարգ|Վերսալյան աշխարհակարգը]]՝ 1920-1939 թթ.։ 


Ըստ որոշ տեսակետների, պատերազմը բխում է մարդ արարածի մեջ առկա և անշրջանցելի բնազդից։ Ըստ որոշ այլ տեսակետների՝ պատերազմը մարդու ուղեղի կենսաբանական կառուցվածքի հետևանքը չէ։ օԱյսինքն՝ մարդու ուղեղի կենսաբանական կառուցվածքը պատերազմի առաջացման պատճառը չէ։ Պատերազմի ծագման պատճառը քաղաքականությունն է։ Ընդ որում կարևոր չէ, թե ի՞նչ շրջանակներում և ի՞նչ ծավալներում է վարվում քաղաքականությունը՝ ցեղային միությա՞ն, թե՞ արդյունաբերական պետություններից բաղկացած միջազգային հանրության&lt;ref&gt;6-ՐԴ ՍԵՐՆԴԻ ՊԱՏԵՐԱԶՄՆԵՐ։ 1-ին մաս։ ՄՆԱՑԱԿԱՆ Ռ. ԽԱՉԱՏՐԵԱՆ, Ռազմական պատմաբան։ «Ազգ» շաբաթաթերթ, 2016-04-29։ [https://www.azg.am/AM/2016042916] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20201020205255/https://azg.am/AM/2016042916 |date=2020-10-20 }}&lt;/ref&gt;։

Քաղաքական գործիչները, պետությունների կառավարողները պատերազմին դիմել են թե՛ անցյալում, թե՛ արդի ժամանակաշրջանում։ Երբեմն նրանք նույնիսկ չեն էլ փորձում հիմնախնդիրների լուծման ոչ ռազմական ձևերն ու եղանակները, այլ միանգամից գործի են դնում զինված բռնությունը&lt;ref&gt;6-ՐԴ ՍԵՐՆԴԻ ՊԱՏԵՐԱԶՄՆԵՐ։ 1-ին մաս։ ՄՆԱՑԱԿԱՆ Ռ. ԽԱՉԱՏՐԵԱՆ, Ռազմական պատմաբան։ «Ազգ» շաբաթաթերթ, 2016-04-29։ [https://www.azg.am/AM/2016042916] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20201020205255/https://azg.am/AM/2016042916 |date=2020-10-20 }}&lt;/ref&gt;։

Պատերազմների և ռազմական կոնֆլիկտների պատմության վերլուծությունը ցույց է տալիս, որ մինչմիջուկային ժամանակաշրջանում պատերազմի և խաղաղության հերթագայությունը Երկիր մոլորակում բնական և, ինչ-որ չափով էլ սովորական վիճակ էր&lt;ref&gt;6-ՐԴ ՍԵՐՆԴԻ ՊԱՏԵՐԱԶՄՆԵՐ։ 1-ին մաս։ ՄՆԱՑԱԿԱՆ Ռ. ԽԱՉԱՏՐԵԱՆ, Ռազմական պատմաբան։ «Ազգ» շաբաթաթերթ, 2016-04-29։ [https://www.azg.am/AM/2016042916] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20201020205255/https://azg.am/AM/2016042916 |date=2020-10-20 }}&lt;/ref&gt;։

Պատերազմները երբեք չէին դադարում, ունեին իրենց զարգացումը. Վաղնջական ժամանակներից մինչև 20-րդ դարը միմյանց հաջորդել են պատերազմների առնվազն 4 «սերունդ»&lt;ref&gt;6-ՐԴ ՍԵՐՆԴԻ ՊԱՏԵՐԱԶՄՆԵՐ։ 1-ին մաս։ ՄՆԱՑԱԿԱՆ Ռ. ԽԱՉԱՏՐԵԱՆ, Ռազմական պատմաբան։ «Ազգ» շաբաթաթերթ, 2016-04-29։ [https://www.azg.am/AM/2016042916] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20201020205255/https://azg.am/AM/2016042916 |date=2020-10-20 }}&lt;/ref&gt;։

Ընդ որում պատերազմների այդ «սերունդների» միմյանց հաջորդման սահմանագծերը հիմնականում համընկնում են մարդկային հասարակության զարգացման որակական, պատմական նշանակություն ունեցող ցատկերի հետ, որոնք էլ պայմանավորում են խոցման սկզբունքորեն նոր միջոցների ի հայտ գալը, որն էլ իր հերթին հանգեցնում էր պատերազմի վարման նոր ձևերի ու եղանակների ծնունդ առնելուն&lt;ref&gt;6-ՐԴ ՍԵՐՆԴԻ ՊԱՏԵՐԱԶՄՆԵՐ։ 1-ին մաս։ ՄՆԱՑԱԿԱՆ Ռ. ԽԱՉԱՏՐԵԱՆ, Ռազմական պատմաբան։ «Ազգ» շաբաթաթերթ, 2016-04-29։ [https://www.azg.am/AM/2016042916] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20201020205255/https://azg.am/AM/2016042916 |date=2020-10-20 }}&lt;/ref&gt;։

Պատմությունը վկայում է, որ պատերազմների առաջին 4 սերունդները, որոնք կոչվում են նաև մինչմիջուկային ժամանակաշրջանի պատերազմներ, հանդես են եկել որպես հիմնականում քաղաքականության գործիքներ, եղել են քաղաքականության ընդունելի կամ թույլատրելի շարունակությունը։ Այնինչ միջուլային ժամանակաշրջանի պատերազմը, այսինքն՝ 5-րդ սերնդի պատերազմը, իսկ դա արդեն միջուկային զենքով վարվող պատերազմն է, կարող էր լինել միակն ու վերջինը այդ էվոլյուցիոն շղթայում, եթե այն բռնկվեր&lt;ref&gt;6-ՐԴ ՍԵՐՆԴԻ ՊԱՏԵՐԱԶՄՆԵՐ։ 1-ին մաս։ ՄՆԱՑԱԿԱՆ Ռ. ԽԱՉԱՏՐԵԱՆ, Ռազմական պատմաբան։ «Ազգ» շաբաթաթերթ, 2016-04-29։ [https://www.azg.am/AM/2016042916] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20201020205255/https://azg.am/AM/2016042916 |date=2020-10-20 }}&lt;/ref&gt;։ Միջուկային պատերազմ վարվել է միայն մեկ անգամ՝ այն էլ միակողմանի, ԱՄՆ–ի կողմից Ճապոնիայի դեմ՝ Բ Աշխարհամարտի վերջին փուլի շրջանակներում։

=== Միջուկային եւ ետմիջուկային ժամանակաշրջանների պատերազմներ ===

Միջուկային ժամանակաշրջանի եւ ետմիջուկային ժամանակաշրջանի պատերազմները կարելի է բաժանել երկու, իսկ ոմանք բաժանում են երեք սերունդների՝

– հինգերորդ սերնդի պատերազմ, որը հենց միջուկային պատերազմն է եւ մարդկույան կյանքում վարվել է մեկ անգամ, ԱՄՆ–ի կողմից ընդդեմ Ճապոնիայի, եւ որի վարումը կարող է հանգեցնել համաշխարհային աղետի եւ մարդկության կործանման,

– վեցերորդ սերնդի պատերազմներ, որոնք գալիս են քսաներորդ դարի ութսունականների վերջից,

– յոթերորդ սերնդի պատերազմ, որի տեսական մշակումներն արդեն ի հայտ են գալիս, սակայն գործնական կիրառում կարող է ի հայտ գալ մոտակա ժամանակներում։

1939-1945 թթ. [[Երկրորդ համաշխարհային պատերազմ|2-րդ Համաշխարհայինից]] հետո սկսվեց այսպես կոչված [[Սառը պատերազմ|Սառը պատերազմի]] ժամանակաշրջանը, որին համընկնում է Յալթա-Պոտսդամյան աշխարհակարգը։ 1991թ. ԽՍՀՄ-ի փլուզմամբ, որն ուղեկցվում էր նրա ներսում և հարակից տարածաշրջաններում բոցկլտացող պատերազմներով՝ սկիզբ առավ նոր՝ [[Հետսառըպատերազմյան նոր աշխարհակարգ|միաբևեռ աշխարհակարգը]], որին էլ 2008 թ. պաշտոնապես մարտահրավեր նետվեց՝ նոր երկբևեռ կամ բազմաբևեռ աշխարհի կողմնակիցների կողմից, բռնկելով պատերազմների մի ամբողջ շարք, որտեղ առանցքային դեր էր խաղում 08.08.2008 թ. [[Ռուս-վրացական պատերազմ|ռուս-վրացական պատերազմը]]... Դրան էլ հաջորդեցին «արաբական գարնան» պատերազմների շարքը, որոնցից ամենաարյունալին դարձավ դեռ շարունակվող [[Սիրիական ճգնաժամ|Սիրիական պատերազմը]]՝ 2011-2020 թթ. և 2014-2020 թթ. նույնպես շարունակական, դաժան ու արյունահեղ [[Ռուսական ռազմական ներխուժումն Ուկրաինա (2014-ից մինչև այժմ)|Նովոռոսիայի]] կամ [[Ռուսական ռազմական ներխուժումն Ուկրաինա (2014-ից մինչև այժմ)|Արևելաուկրաինական պատերազմը]], [[Ռուսաստանի ներխուժում Ուկրաինա|Ռուս ուկրաինական պատերազմ, 2022]]։ 

== Պատերազմների դասակարգումն ըստ «սերունդների» ==
Ըստ ռազմական պատմաբան, գնդապետ Մնացական Ռ․ Խաչատրեանի՝ Պատերազմների նոր սերունդը չի գալիս վայրկենապես։ Դրա համար անհրաժեշտ է որոշակի ժամանակաշրջան, որը կախված է հասարակության տնտեսական զարգացման մակարդակից&lt;ref&gt;6-ՐԴ ՍԵՐՆԴԻ ՊԱՏԵՐԱԶՄՆԵՐ։ 1-ին մաս։ ՄՆԱՑԱԿԱՆ Ռ. ԽԱՉԱՏՐԵԱՆ, Ռազմական պատմաբան։ «Ազգ» շաբաթաթերթ, 2016-04-29։ [https://www.azg.am/AM/2016042916] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20201020205255/https://azg.am/AM/2016042916 |date=2020-10-20 }}&lt;/ref&gt;։

Գնդապետ Մնացական Ռ․ Խաչատրեանը կարծում է, որ․ 
{{քաղվածք|Որևէ սերնդի պատերազմը պետք է դիտարկել որպես բարդ-հասարակական-քաղաքական երևույթ, որն ընդգրկում է պետությունների և հասարակական-քաղաքական համակարգերի միջև պայքարի զանազան տեսակների ամբողջությունը. այդ թվումՙ քաղաքական, դիվանագիտական, գաղափարախոսական, տնտեսական, ռազմական, տեղեկատվական, բնապահպանական և այլն...|6-ՐԴ ՍԵՐՆԴԻ ՊԱՏԵՐԱԶՄՆԵՐ։ 1-ին մաս։ ՄՆԱՑԱԿԱՆ Ռ. ԽԱՉԱՏՐԵԱՆ, Ռազմական պատմաբան։ «Ազգ» շաբաթաթերթ, 2016-04-29։}}&lt;ref&gt;6-ՐԴ ՍԵՐՆԴԻ ՊԱՏԵՐԱԶՄՆԵՐ։ 1-ին մաս։ ՄՆԱՑԱԿԱՆ Ռ. ԽԱՉԱՏՐԵԱՆ, Ռազմական պատմաբան։ «Ազգ» շաբաթաթերթ, 2016-04-29։ [https://www.azg.am/AM/2016042916] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20201020205255/https://azg.am/AM/2016042916 |date=2020-10-20 }}&lt;/ref&gt;

Բոլոր ժամանակներում պատերազմը իր մեջ համադրել է քաղաքականության և ռազմական բռնության հակասական միասնությունը և հիմնվել այն բանի վրա, որ յուրաքանչյուր պատերազմող կողմի համար զինված պայքարի բանաձևը կարելի է ներկայացնել որպես երկու փոխկապված, բայց ուղղությամբ հակադիր գործողությունների վեկտորների գումար.&lt;ref&gt;6-ՐԴ ՍԵՐՆԴԻ ՊԱՏԵՐԱԶՄՆԵՐ։ 1-ին մաս։ ՄՆԱՑԱԿԱՆ Ռ. ԽԱՉԱՏՐԵԱՆ, Ռազմական պատմաբան։ «Ազգ» շաբաթաթերթ, 2016-04-29։ [https://www.azg.am/AM/2016042916] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20201020205255/https://azg.am/AM/2016042916 |date=2020-10-20 }}&lt;/ref&gt;

ա. հակառակորդի նկատմամբ գործողությունը մեր խոցման միջոցներով (հարձակողական հարվածային վեկտոր),

բ. մեր զորքերի և օբյեկտների պաշտպանությունը հակառակորդի գործողության (խոցման) միջոցներից (պաշտպանական վեկտոր)։

Զինված պայքարի բանաձևը սովորական պատերազմում կարելի է պատկերացնել հետևյալ 5 փոխկապված բաղադրիչների ձևով.

- հակառակորդի զորքերի և ռազմական օբյեկտների խոցում,

- մեր զորքերի և օբյեկտների պաշտպանություն խոցումից,

- մեր զորքերի գործողությունների համակողմանի ապահովում,

- զինված պայքարի ուժերի և միջոցների կառավարում,

- տեղեկատվական պայքար։


=== Առաջին սերնդի պատերազմներ ===

==== Ամերիկյան ռազմական վերլուծաբանների տեսակետից ====

Ըստ ամերիկյան ռազմական տեսաբանների՝ '''Առաջին սերնդի պատերազմը''' վերաբերում է [[Հին աշխարհ|հին]] և հետդասական՝ պոստ–կլասիկ ժամանակների ճակատամարտերին, որոնք մղվել են զանգվածային կենդանի [[Փաղանգ|ուժով]], որն իրենից ներկայացրել էլ պետության կողմից ղեկավարվող համազգեստավոր զինվորականների զորամասեր, որոնք կիրառվել են փաղանգի՝ [[Փաղանգ|ֆալանգայի]], գծի և շարասյան մարտավարությամբ։

[[Պատկեր:Hohenfriedeberg_-_Attack_of_Prussian_Infantry_-_1745.jpg|ձախից|մինի|300x300փքս|Պրուսական հետեւակը առաջ էր գնում շարքով և շարասյան կազմավորմամբ 1745 թվականին Հոհենֆրիդբերգի ճակատամարտում]]
1648-ին՝ [[Երեսնամյա պատերազմ|երեսնամյա պատերազմի ավարտին]], [[Վեստֆալյան հաշտություն|Վեստֆալյան պայմանագիրը]] գործնական ինքնիշխանություն տվեց գերմանական պետություններին, որոնք մինչ այդ հանդիսանում էին [[Սրբազան Հռոմեական կայսրություն|Գերմանական Ազգի Սրբազան Հռոմեական կայսրության]] կիսանկախ բաղադրիչներ։ Սա ավելի հաստատուն կերպով հաստատեց ազգային պետության ինքնիշխանությունը, ինչը նշանակում էր, ի միջի այլոց, որ փաստորեն անկախացած պետությունների կառավարությունները բացառիկ իրավունքներ կունենային կազմակերպելու և պահպելու իրենց սեփական զինված ուժերը։ Մինչեւ այդ ժամանակները շատ բանակներ և ազգեր վերահսկվում էին կրոնական հրամաններով և շատ պատերազմներ էին մղվում արքունական դավադրություններով կամ դիվերսիոն կերպով կաշառակերության և սպանությունների միջոցով։ Ժամանակակից պատերազմի առաջին սերունդը նպատակ ուներ ստեղծելու պատերազմ վարելու ուղիղ և կարգին միջոց։ &lt;ref name=&quot;Lind&quot;&gt;{{Citation|last=Lind|first=William S.|author-link=William S. Lind|date=January 15, 2004|title=Understanding Fourth Generation War|url=http://antiwar.com/lind/index.php?articleid=1702|journal=[[antiwar.com]]|access-date=February 7, 2010}}&lt;/ref&gt;

Այլընտրանքորեն, պնդվում է, որ Վեստֆալյան հաշտությունը չի ամրապնդել ազգային պետության իշխանությունը, բայց որ երեսնամյա պատերազմն ինքնին սկիզբ է դրել լայնամասշտաբ ճակատամարտերի դարաշրջանի, որն իրականացնելը այլևս վարձկանների փոքր զորախմբերի ուժերից դուրս է։ Նրանք չեն կարող նման պատերազմներ վարել ինքնուրույն։ Ըստ այս տեսության, փոքր խմբերը հարկարդրված էին հեռանալ զանգվածային և մեծ ծախսերի հետ կապված պատերազմական գործողություններից և ռազմական տիրույթն անցնում է ֆինանսապես շատ ավելի կարողունակ ազգ-պետությանը։ &lt;ref&gt;{{Cite book|url=http://www.strategicstudiesinstitute.army.mil/pdffiles/pub632.pdf|title=Fourth-Generation War and Other Myths|last=Echevarria|first=Antulio J. II|date=November 2005|work=[[Strategic Studies Institute]]|publisher=[[United States Army War College]]}}&lt;/ref&gt;

Ահա այդ պայմանները սկիզբ դրեցին Առաջին սերնդի պատերազմներին։

Իսկ Առաջին սերնդի պատերազմների ժամանակաշրջանի վերջ եկավ հետեւյալ պատճառներով։ Թե՛ մուշկետների, թե՛ հետեւից լիցքավորվող հրազենների առավել մեծ ճշգրտությունը և կրակի արագությունը վերջ տվեցին առաջին սերնդի պատերազմին։ Այժմ արդեն թշնամու դեմ պատի պես շարված եւ իրար վրա ընթացող թշնամական բանակների զինվորների հսկայական շարքերի գաղափարը անիրագործելի դարձավ՝ հնարավոր մեծ կորուստների պատճառով։ Քանի որ առաջավոր ռազմական տեխնոլոգիաները աստիճանաբար ընդունվեցին ամբողջ Ամերիկայում և Եվրոպայում, ժամանակակից պատերազմների առաջին սերնդի ճշգրիտ ավարտը գուցե տարբեր է ըստ տարածաշրջանների, բայց բոլոր համաշխարհային տերությունները արդեն հրաժեշտ էին տվել առաջին սերնդի պատերազմներին 19-րդ դարի երկրորդ կեսին։ &lt;ref name=&quot;Lind&quot;&gt;{{Citation|last=Lind|first=William S.|author-link=William S. Lind|date=January 15, 2004|title=Understanding Fourth Generation War|url=http://antiwar.com/lind/index.php?articleid=1702|journal=[[antiwar.com]]|access-date=February 7, 2010}}&lt;/ref&gt;

Պատերազմի համար ավելի վերահսկելի միջավայր ստեղծելու համար մշակվել է ռազմական մշակույթ, որը, շատ առումներով, ներկայումս տեսանելի է նաև արդի զինված ուժերում։ Հատուկ մշակված համազգեստը զինվորներին առանձնացնում էր ընդհանուր ժողովրդից։

Մշակվել է [[Զինվորական կոչումներ|աստիճանի]] բարդ կառուցվածք՝ զինվորների ստորաբաժանումների ավելի լավ կազմակերպման համար։ Զինվորական վարժանքների կանոնները կատարելագործվել են՝ թույլ տալով զորագծի և զորասյունի մանևրները կատարել ավելի ճշգրիտ, ինչպես նաև կատարել մարտերում կրակի տեմպի բարձրացում։

Պատերազմի ընթացքում լրատվամիջոցների տեղեկատվության թողարկման վերահսկումը և [[Դրամանենգություն|կեղծ փողերի]] արտադրությունը՝ թշնամու տնտեսությունն արժեզրկելու համար, առաջին անգամ օգտագործվել են [[Նապոլեոնյան պատերազմներ|Նապոլեոնյան պատերազմների ժամանակ]]։

Առաջին սերնդի պատերազմների օրինակներ են.

* [[Անգլիական բուրժուական հեղափոխություն|Անգլիայի քաղաքացիական պատերազմ]]
* Անգլո-իսպանական պատերազմ
* [[Յոթնամյա պատերազմ|Յոթ տարվա պատերազմ]]
* [[Անկախության պատերազմ Հյուսիսային Ամերիկայում|Ամերիկյան հեղափոխական պատերազմ]]
* [[Նապոլեոնյան պատերազմներ]]
* [[Անգլո-ամերիկյան պատերազմ|1812-ի պատերազմ]]
* [[Մեքսիկայի անկախության պատերազմ]]

==== Հայ և ռուս ռազմական տեսաբանների տեսակետից ====

Առաջին սերնդի պատերազմը՝

ա․ օգտագործում է զորատեսակներ՝ հետևակ և հեծելազոր,

բ․ կիրառում է հակառակորդի ոչնչացման բանաձևը,

գ․ նպատակ ունի խլել հակառակորդի տարածքները։

=== Երկրորդ սերնդի պատերազմներ ===
==== Ըստ Ամերիկյան տեսաբանների՝ ====
* '''Երկրորդ սերնդի պատերազմը''' վաղ ժամանակակից մարտավարությունն է, որն օգտագործվում է ակոսավոր մուշկետ՝ ժամանակակից հրացանի նախատիպը, հրազենափողը հետևի կողմից լիցքավորվող զենքեր, այնուհետև հասնում է փակաղակի գյուտին, վերջապես՝ շարունակվում է [[Գնդացիր|գնդացրի]] և անուղղակի կրակի, այսինքն՝ հաուբիցային եւ ականանետային կրակի զարգացմամբ։ Ընդ որում, ինքը՝ «''Երկրորդ սերնդի պատերազմ»'' գիտաբառը կամ տերմինը ստեղծվել է [[ԱՄՆ զինված ուժեր|ԱՄՆ զինվ]]որականների կողմից 1989 թվականին։

[[Պատկեր:Red_army_soldiers,_end_of_1920s-beginning_of_1930s.jpg|ձախից|մինի|200x200փքս|«Մաքսիմ» գնդացրի նման տեխնոլոգիական զարգացումները փոքր ստորաբաժանումներին հնարավորություն տվեցին ավելի ինքնուրույն գործել]]

19-րդ դարում գոգավորությամբ ատրճանակով մուշկետի գյուտը նշանակում էր ավելի մեծ հեռահարություն, ավելի մեծ ճշգրտություն և կրակի ավելի արագ տեմպ։ Տղամարդկանց մարտական շարքերը ուղիղ դեպի այդպիսի զենքի կրակի տեղատարափը զոհերի ահռելի ցուցանիշներ կհանգեցներ, ուստի մշակվեց նոր ռազմավարություն։

Երկրորդ սերնդի պատերազմը դեռ պահպանում էր մարտական գծերը, բայց ավելի շատ կենտրոնանում էր տեխնոլոգիայի օգտագործման վրա, որպեսզի տղամարդկանց ավելի փոքր ստորաբաժանումները մանևրեին առանձին։ Այս փոքր ստորաբաժանումները թույլ տվեցին ավելի արագ առաջխաղացում, ավելի քիչ կենտրոնացված զոհեր և առավելություն ստանալու համար ծածկոցն ու թաքցնելը։ &lt;ref name=&quot;Lind&quot;&gt;{{Citation|last=Lind|first=William S.|author-link=William S. Lind|date=January 15, 2004|title=Understanding Fourth Generation War|url=http://antiwar.com/lind/index.php?articleid=1702|journal=[[antiwar.com]]|access-date=February 7, 2010}}&lt;/ref&gt; Ինչ-որ չափով այդ հասկացությունները մնացել են օգտագործման մեջ, նույնիսկ հաջորդ սերունդների ծագման հետևանքով, այնպես որ երկրորդ սերնդի վերջն այնքան հստակ չի սահմանվել, որքան առաջինը։ [[Կայծակնային պատերազմ|Բլիցկրիգի]] զարգացումն ընդգծեց ստատիկ կրակակետերի և դանդաղ շարժվող հետևակի որոշ թերություններ, այնպես որ սա երկրորդ սերնդի համար կարող է համարվել վերջի սկիզբը, գոնե որպես ռազմական ռազմավարության գերիշխող ուժ։

Երկրորդ սերնդի ներդրումները պատասխաններ էին տեխնոլոգիական զարգացմանը։ Երկրորդ սերունդը տեսավ խրամատային պատերազմի, [[Հրետանի|հրետանային]] օժանդակության, հետախուզության ավելի առաջադեմ տեխնիկայի, [[Քողարկող ռազմազգեստ|կամուֆլյաժային համազգեստի]], [[Ռադիո|ռադիոկապի]] և հրակայուն մանեւրների լայն կիրառում։

Օրինակներ.

* [[Ամերիկայի քաղաքացիական պատերազմ|Ամերիկյան քաղաքացիական պատերազմ]]
* [[Անգլո-բուրական պատերազմ|Boer War]]
* [[Առաջին համաշխարհային պատերազմ]]
* [[Իսպանիայի քաղաքացիական պատերազմ|Իսպանական քաղաքացիական պատերազմ]]
* [[Իրան-իրաքյան պատերազմ|Իրան – Իրաքյան պատերազմ]]

==== Ըստ հայ և ռուս ռազմական տեսաբանների ====

Երկրորդ սերնդի պատերազմը վարվել է կիառելով՝

ա․ վառոդ, ողորկափող զենքեր, պաշտպանական դիրքեր,

բ․ այն իրենից ներկացրել է կոնտակտային՝ շփումային պատերազմ,

գ․ Նպատակը դարձյալ եղել է Հակառակորդի ոչնչացում բռնագրաված տարածքներից և դրանց խլում։


=== Երրորդ սերնդի պատերազմներ ===

====  Ամերիկյան ռազմական տեսաբանների մոտեցման համաձայն ==== 

* '''Երրորդ սերնդի պատերազմը''' կենտրոնանում է [[Համաշխարհային պատմություն|Ուշ ժամանակակից]] տեխնոլոգիայով ստացված մարտավարության վրա` օգտագործելով արագությունը, գաղտագողի և անակնկալը` հակառակորդի պաշտպանական և հարձակողական ռազմագծերը շրջանցելու և նրանց ուժերը թիկունքից փլուզելու համար։ Ըստ էության, սա մարտավարական, այսինքն՝ տակտիկական մակարդակում գծային պատերազմի ավարտն էր. Ստորաբաժանումները ձգտում էին ոչ թե պարզապես հանդիպել միմյանց դեմ առ դեմ, այլ գերազանցել միմյանց ՝ ամենամեծ առավելությունը ստանալու համար։

[[Պատկեր:DesertStormMap_v2.svg|ձախից|մինի|250x250փքս|Արագ առաջխաղացումն ու մանեւրելը թույլ տվեցին դաշնակիցների մեքենայացված ուժերին արագորեն թափանցել Իրաքը the [[Իրաք-քուվեյթյան պատերազմ|ոցի պատերազմի ընթացքում]]]]
[[Ֆրանսիական ռազմագործողություն|Գերմանիայում Ֆրանսիա ներխուժելու]] ժամանակ կայծակնային կրիչի օգտագործումը նախ ցույց տվեց արագության և մանևրելու հզորությունը ստատիկ հրետանու դիրքերից և խրամատային պաշտպանությունից։ [[Տանկ|Տանկերի]], մեքենայացված հետևակի և սերտ օդային աջակցության միջոցով գերմանացիները կարողացան արագորեն ճեղքել գծային պաշտպանությունը և գրավել թիկունքը։

Թշնամու ներգրավվածությունը շրջանցելու համար մանևրելու և արագության վրա շեշտը շարունակում է մնալ ընդհանուր ռազմավարություն ամբողջ աշխարհում, և թշնամու պաշտպանական ուժերի փլուզումը `ավելի խորը թիրախներին հարվածելով, մի փոքր այլ կերպ՝ չորրորդ սերնդի պատերազմի հիմնական ռազմավարությունն է։ &lt;ref name=&quot;Lind&quot;&gt;{{Citation|last=Lind|first=William S.|author-link=William S. Lind|date=January 15, 2004|title=Understanding Fourth Generation War|url=http://antiwar.com/lind/index.php?articleid=1702|journal=[[antiwar.com]]|access-date=February 7, 2010}}&lt;/ref&gt;

Երրորդ սերնդի ներդրումները հիմնված էին խելացի ռազմավարության միջոցով տեխնոլոգիական անբավարարությունը հաղթահարելու հայեցակարգի վրա։ Գծային մարտերի ավարտին զուգընթաց սկսեցին ի հայտ գալ ավելի արագ շարժվելու նոր եղանակներ։

Շարժման վրա շեշտը ծանր սպառազինությունից տեղափոխվեց ավելի մեծ արագություն, [[Ուղղաթիռ|ուղղաթիռի]] զարգացումը թույլ տվեց ներխուժել թշնամական տարածք, իսկ առաջատար [[Հրթիռային զենք|հրթիռային]] տեխնոլոգիան թույլ տվեց ուժերին շրջանցել հակառակորդի պաշտպանությունը և հարվածել թիրախներին մեծ հեռավորություններից։ Այս մեթոդներին բնորոշ արագությունը պահանջում էր, որ առաջնագծում գտնվող ստորաբաժանումներին թույլատրվի անկախության ավելի մեծ աստիճան։

Անհրաժեշտ էր ավելի մեծ վստահություն ցուցաբերել ավելի բարձր դասի սպաների հրամանատար կրտսեր սպայական կազմին՝ համոզմունք, որ նրանք կարող են համարժեքորեն հասնել իրենց նպատակներին` առանց հրամանատարական շտաբների բարձրակարգ հրամանատարների միկրոտնտեսության։

Փոքր ստորաբաժանումներին թույլատրվում էր որոշումների ավելի մեծ ճկունություն գործ ունենալ՝ լուծելու իրավիճակը տեղում, այլ ոչ թե նրանց համար որոշումներ կայացներ հրամանատարների կողմից, որոնք հեռավոր էին ռազմաճակատից։ Սա սկսեց կոտրել գնդի կարգի մշակույթը, որն այդքան կարևոր էր ռազմական հրամանատարության և վերահսկողության նախորդ տեսական դարաշրջաններում։

Օրինակներ.

* [[Երկրորդ համաշխարհային պատերազմ]]
* [[Կորեական պատերազմ]]
* [[Վիետնամի պատերազմ]]
* [[Իրաք-քուվեյթյան պատերազմ|Պարսից ծոցի պատերազմ]]
* [[Աֆղանական պատերազմ (2001-2014)|Պատերազմ Աֆղանստանում]]
* [[Իրաքի պատերազմ|Իրաքյան պատերազմ]]

====  Հայ և ռուս տեսաբանների մոտեցման համաձայն ==== 

Երրորդ սերնդի պատերազմները վարվում են՝

ա․ ակոսավոր, բազմակի լիցքավորվող զենքով,

բ․ կիրառվում է խրամատային, շփումնային՝ կոնտակտային պատերազմ,

գ․ դարձյալ պատերազմի նպատակը Հակառակորդի ոչնչացումն է նրա տարածքների բռնագրավումը։

=== Չորրորդ սերնդի պատերազմ ===

==== Ըստ Ամերիկյան ռազմական տեսաբանների ==== 

* '''Չորրորդ սերնդի պատերազմ,''' ինչպես ներկայացրել են ռազմական վերլուծաբաններ Լինդը՝ Lind և ուրիշներ, բնութագրվում է հետևյալով՝ ա․«հետմոդեռն» վերադարձով ապակենտրոնացված պատերազմի ձևերին և պատերազմի վարմանը, [[Պատերազմ|բ․պատերազմի]] և [[Քաղաքականություն|քաղաքականության]], [[Կոմբատանտներ|մարտիկների]] և [[Խաղաղ բնակչություն|քաղաքացիական անձանց]] միջև «սահմանագծերի» «լղոզմամբ» և նույնիսկ երբեմն մասնակի ջնջմամբ, քանզի ազգային պետությունների կողմից մարտական ուժերի նկատմամբ իրենց գրեթե լիակատար մենաշնորհը կորչում է։ Այսպիսով կատարվում է վերադարձ նախա-ժամանակակից կամ «նախա–մոդեռն» ժամանակների հակամարտությունների ձևերին։


Չորրորդ սերնդի պատերազմը բնութագրվում է [[Պատերազմ|պատերազմի]] և [[Քաղաքականություն|քաղաքականության]], [[Կոմբատանտներ|մարտիկների]] և [[Խաղաղ բնակչություն|քաղաքացիական անձանց]] միջև սահմանների [[Կոմբատանտներ|բախմամբ]]։ Տերմինը առաջին անգամ օգտագործվել է 1989 թ. Մի թիմի [[Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ|Միացյալ Նահանգների]] վերլուծաբանների, այդ թվում, William S. Lind, նկարագրելու համար [[պատերազմ]] ի վերադարձը ապակենտրոնացված ձևով. Սերունդների ժամանակակից պատերազմի տեսանկյունից, չորրորդ սերունդը նշանակում է, որ ազգային պետությունները կորցնում են մարտական ուժերի նկատմամբ իրենց գրեթե մենաշնորհը՝ վերադառնալով նախաարդիական ժամանակներում տարածված հակամարտության ռեժիմներին։

Ամենապարզ սահմանումը ներառում է ցանկացած պատերազմ, որի հիմնական մասնակիցներից մեկը ոչ թե [[Ինքնիշխան պետություն|պետություն է,]] այլ ավելի շուտ բռնի ոչ պետական դերակատար ։ Դասական օրինակները, ինչպիսիք են [[Սպարտակի ապստամբություն|Սպարտակի օրոք ստրկության ապստամբությունը]] կամ վարձկան ապստամբությունը, որը տեղի է ունեցել Կարթագենում առաջին փյունիկ պատերազմից հետո, նախորդում են պատերազմի ժամանակակից հայեցակարգին և այս տեսակի բախումների օրինակներ են։
[[Պատկեր:Maguindanao_guerillas,_1999.jpg|աջից|մինի|300x300փքս|Guerillas in Maguindanao, 1999 թ]]
Չորրորդ սերնդի պատերազմը սահմանվում է որպես բախումներ, որոնք ներառում են հետևյալ տարրերը.

* Բարդ են և երկարաժամկետ
* [[Ահաբեկչություն]] (մարտավարություն)
* Ոչ ազգային կամ անդրազգային բազա ՝ խիստ ապակենտրոնացված
* Ուղղակի հարձակում թշնամու հիմնական իդեալների դեմ
* Խիստ բարդ հոգեբանական պատերազմ, հատկապես [[Մեդիամանիպուլյացիա|media]] ԼՄ- [[Մեդիամանիպուլյացիա|ների մանիպուլյացիայի]] և օրինականության միջոցով
* Օգտագործվում են առկա բոլոր ճնշումները ՝ քաղաքական, տնտեսական, սոցիալական և ռազմական
* Հանդիպում է ցածր ինտենսիվության հակամարտության, ներգրավելով դերասաններ բոլոր ցանցերից
* Ոչ մարտիկները մարտավարական երկընտրանքներ են
* Հիերարխիայի բացակայություն
* Փոքր չափի, տարածված կապի և ֆինանսական աջակցության ցանց
* Ապստամբության և [[Գերիլիա|պարտիզանական մարտավարության]] կիրառում

Չորրորդ սերնդի պատերազմի տեսությունը քննադատության է ենթարկվել այն հիմնավորմամբ, որ դա ոչ այլ ինչ է, քան ոչ պետական խռովարարի և ազգային պետության զինվորների միջև ավանդական բախման վերափաթեթավորում»։ &lt;ref&gt;[http://mackenzieinstitute.com/on-fourth-generation-warfare/ On Fourth Generation Warfare], ''The Mackenzie Institute''&lt;/ref&gt;


==== Ըստ հայ և ռուս ռազմական տեսաբանների մոտեցման ====

Չորրորդ սերնդի պատերազմներ բնորոշվում են՝

ա․ հրթիռների, հրասայլերի՝ տանկերի, օդուժի՝ ավիացիայի, ռազմածովային հզոր ուժերի կիրառմամբ,

բ․ խրամատային կոնտակտային պատերազմի վարմամբ,

գ․ Պատերազմի նպատակն է դարձյալ Հակառակորդի ոչնչացումը և բռնագրաված տարածքների խլումը։

== Հինգերորդ սերնդի պատերազմներ ==

Հայ և ռուս ռազմական տեսաբանների մոտեցմամբ կան նաև Հինգերորդ, վեցերորդ, իսկ ըստ գեներալ Արկադի Տէր Թադևոսյանի՝ նաև յոթերորդ սերնդի պատերազմներ։

=== 5-րդ սերնդի պատերազմ ===

5-րդ սերնդի պատերազմը, ըստ Հայ և ռուս ռազմական տեսաբանների, իրենից ներկայացնում է՝

ա․ միջուկային զենք կիրառող պատերազմ,

բ․ առանց շփման, այսինքն՝ ոչ կոնտակտային պատերազմ,

գ․ Պատերազմող երկու կողմը՝ պետությունները որևէ նպատակի չեն հասնում և երկուսն էլ ոչնչանում են։

Որպես կարևորագույն ռազմական և քաղաքական եզրակացություն՝ այդ պատերազմը արդյունավետ չէ քաղաքական տեսակետից։ Այն կորցնում է պատերազմի գլխավոր իմաստը։ Չկան հաղթողներ և պարտվողներ։

Ուստի, պետություններն աշխատում են խուսափել հինգերորդ սերնդի պատերազմներ վարելուց։


==== Հինգերորդ սերնդի պատերազմի շփոթումը վեցերորդ սերնդի պատերազմի հետ ====
Երբեմն ռազմական մասնագետները, վերլուծաբանները, քաղաքական գործիչները շփոթում են հինգերորդ և վեցերորդ սերնդի պատերազմները, տեղյակ չլինելով, որ հինգերորդ սերնդի պատերազմ հասկացությունը վերաբերում է միջուկային զենքի կիրառմամբ պատերազմին։

Օրինակ՝ ՀՀ ՊՆ խոսնակ, փոխգնդապետ Արծրուն Հովհաննիսյանը 
կատարել է հետևյալ գրառումը․

{{քաղվածք|«Բացառիկ ու աննախադեպ է այս պատերազմի ոչ միայն թափն ու ծավալը, այլև ռազմագիտական բաղադրիչները։

Փաստացի մենք վարում ենք 5-րդ սերնդի պատերազմներին բնորոշ գործողություններ։ Կան ընդգծված առանձնահատկություններ, վերլուծությունը մեր հաղթանակից հետո։ Միայն մի բան ասեմ. հրետանին և ՕՀՄ-ները գնալով ավելի են խաչասերվում»,-գրել է Արծրուն Հովհաննիսյանը։

Հիշեցնենք, որ սեպտեմբերի 27-ի վաղ առավոտյան ադրբեջանական կողմը, խախտելով բոլոր հնարավոր միջազգային պայմանավորվածությունները, թուրքական բանակի գործուն աջակցությամբ անցել է հարձակման Արցախի հետ շփման գծի ամբողջ երկայնքով՝ կիրառելով իր ձեռքի տակ եղած սպառազինության բոլոր տեսակները, այդ թվում՝ օդուժ։ Ադրբեջանական բանակը գնդակոծել է նաև Հայաստանի պետական սահմանը։ 

Հայկական զինուժը համառ մարտերից հետո կարողացել է ձախողել հակառակորդի հիմնական նպատակները ու շարունակում է զարգացնել հաջողությունները թշնամուն հետ շպրտելու համար։ Մարտերը շարունակվում են։|Մենք վարում ենք 5-րդ սերնդի պատերազմներին բնորոշ գործողություններ. Արծրուն Հովհաննիսյան։ ԵՐԵՎԱՆ, ՍԵՊՏԵՄԲԵՐԻ 30, 24News։ 
 [https://www.24news.am/news/125177] }}&lt;ref&gt;ԵՐԵՎԱՆ, ՍԵՊՏԵՄԲԵՐԻ 30, 24News։ 
 [https://www.24news.am/news/125177] &lt;/ref&gt;

== Վեցերորդ սերնդի պատերազմներ ==

Ըստ հայ և ռուս ռազմական տեսաբանների մոտեցման՝

Վեցերորդ սերնդի պատերազմը պատերազմի մի տեսակ է, որը հաջորդում է հինգերորդ սերնդի պատերազմներին։

Ըստ ռազմական մասնագետների՝ ապագայում պատերազմները կդառնան առանց շփվելու, առանց առաջնագծի, որտեղ տեղակայված է հակառակորդի ողջ ուժը։

Ըստ գեներալ Արկադի Տեր Թադևոսյանի՝

{{քաղվածք|6-րդ սերնդի պատերազմը ենթադրում է տարբեր տեսակների հրթիռների օգտագործում, երբ առանց միջուկային մարտագլխիկների հնարավոր է շարքից հանել երկրի ողջ ինժեներային ենթակառուցվածքները, զրկել տնտեսությունից հետևյալ կերպ.
— Վնասել երկրի ինժեներային ենթակառուցվածքների ածխաջրածինների, էլեկտրաէներգիայի փոխանցման աղբյուրները։ Որպես հետևանք` կդադարեն աշխատել գործարանները, վարչական, բժշկական և այլ հաստատությունները։
— Լույսի, գազի և ջրի մատակակարարման դադարեցումը բոլոր շինություններում։
Այդպիսի կաթվածը երկրի բնակչությանը կդնի ոչ աշխատանքային իրավիճակում։ Հակառակորդի զինված ուժերը կմնան առանց առանց մատակարարման, կտրուկ կընկնի բանակի մարտական պատրաստությունը և ի վիճակի չի լինի շարունակական դիմադրության, ինչի հետևանքով պետությունը կընկրկի։|Ռազմական փորձագետների կանխատեսումները` ապագայի պատերազմների վերաբերյալ։ «Հայացք»․ամ։}}

Վեցերորդ սերնդի պատերազմը մղվում է՝

ա․ ոչ միջուկային, այլ գերճշգրիտ զենքերով, բարձրտեխնոլոգիական զինատեսակներով,

բ․ ոչ շփումային պատերազմ է,

գ․ նպատակը կարող է լինել թե՛ հակառակորդին իր տարածքներից դուրս մղել՝ ոչնչացման միջոցով, թե՛ նրան հաշտություն պարտադրելը՝ հաղթող կողմի առաադրած պայմաններով։


=== Արեւմտյան գիտնականների եւ հետազոտողների անդրադարձները «վեցերորդ սերնդի պատերազմներ» հասկացությանը ===

«Վեցերորդ սերնդի պատերազմ» հասկացությանը անդրադարձել են նաեւ արեւմտյան, մասնավորապես անգլիական եւ ամերիկյան ռազմական տեսաբանները եւ վերլուծաբանները։ Օրինակ, Չարլզ Բարթլզը՝ 2021 թվականին [[Մեծ Բրիտանիա|Մեծ Բրիտանիայի]] [[Մանչեստր|Մանեսթըր]] քաղաքի Համալսարանում լույս տեսած «Ռուսական Գրանդ Ստրատեգիան գլոբալ իշխանության մրցակցության դարաշրջանում» գրքի «Վեցերորդ սերնդի պատերազմը եւ Ռուսաստանի ռազմական գործողությունների գլոբալ ռազմաբեմերը» հատվածում գրում է հետեւյալ միտքը։

Խորհրդային ռազմական պլանավորողները աշխարհը բաժանում էին մայրցամաքային  օվկիանոսային ռազմաբեմերի։ Այժմ ռուսական զինվորականները մտածում եւ պլանավորում են գլոբալ կերպով ինտեգրացված օպերացիաների պայմաններով եւ օգտագործում են այնպիսի հասկացություններ, ինչպիսիք են օդատիեզերական ռազմաբեմ եւ տեղեկատվական ռազմաբեմ։ Սա չի հակասում ռազմաբեմերի նախկին տեսությանը, այլ լրացնում է այն։ Սա արդիական ռուսական ռազմական հայեցակարգի զարգացումն է&lt;ref&gt;Soviet military planners divided the world into continental and oceanic “theatres of military action” (teatri voennykh deistvii (TVDs)). These TVDs allowed the Soviet General Staff to take a regional approach to the consideration of the military geography, or the political, military, economic, physical-geographical, and cultural variables essential for military planning. Due to technological advances first observed in the 1991 Desert Storm operation and its aftermath, Russian military thinkers began developing theories about what impact these technological advances would have on regional TVDs, and even the possibility of global TVDs. Although the Russian military was in dire straits after the collapse of the Soviet Union, its fortunes have significantly improved under the reign of Vladimir Putin, as the Russian military now has the capabilities to begin implementing these theories. The Russian military is now thinking and planning in terms of globally integrated operations and uses terminology such as “aerospace TVD” and “informational TVD”. These new global TVDs have not displaced the regional TVD concept, but rather these systems appear to complement one another. This chapter outlines the TVD concept in the Soviet era, discusses the implications of Vladimir Slipchenko’s view of the changing character of war on the TVD concept, and argues that technological developments and thinking about global TVDs are driving changes in Russian force design and capability development. Հետեւյալ հատվածում․ Sixth-generation war and Russia’s global theatres of military activity․ Էջ 10։ Հեղինակ՝ Charles Bartles, Պարունակվում է հետեւյալ գրքում՝ «Ռուսական Գրանդ Ստրատեգիան գլոբալ իշխանության մրցակցության դարաշրջանում», անգլերեն բնագրով՝ Russian Grand Strategy in the era of global power competition․ Խմբագիր՝ Էնդրյու Մոնոգան, Editor: Andrew Monaghan, գրքի էլեկտրոնային հաշվառման համաշխարհային համարը՝ eISBN: 9781526164643, հրատարակելն է Մանչեսթըր Յունիվերսիթի Փրեսսը, Publisher: Manchester University Press, Անգլիա, Մեծ Բրիտանիա։ Տպագրվել է 2021 թվականին։ 221 էջ։ Համացանցում հրապարակվել է 2022 թվականի ապրիլի 26–ին,  Online Publication Date: 26 Apr 2022․ Թարգմանությունը՝ Գնդապետ Մնացական Ռ․ Խաչատրեանի, Պատմաբան, Ռազմաքաղաքական վերլուծաբան։&lt;/ref&gt;։

Ամերիկյան հետազոտող Ռոջեր Մաք Դերմոթը՝ Ջէյմսթաուն Ֆաւնդէյշըն Ամերիկյան հետազոտական կենտրոնից&lt;ref&gt;Ջէյմսթաուն Ֆաունդէյշընը ԱՄՆ–ի նշանավոր պաշտպանական քաղաքագիտական–ռազմավարական հետազոտական կամ այսպես կոչված՝ ուղեղային կենտրոններից մեկն է։ Տե՛ս The Jamestown Foundation is a Washington, D.C.-based conservative defense policy think tank. Founded in 1984 as a platform to support Soviet defectors, its stated mission today is to inform and educate policy makers about events and trends, which it regards as being of current strategic importance to the United States.&lt;/ref&gt; անդրադարձել է Վեցերորդ սերնդի պատերազմներին՝ իր &quot;Ռուսաստանի մուտքը վեցերորդ սերնդի պատերազմ&quot; ուսումնասիրությունում&lt;ref&gt;անգլերեն բնագրով՝ Russia’s Entry to Sixth-Generation Warfare․ Հեղինակ՝ Ռոջեր Մաք Դերմոթ, Roger McDermott, Հրատարակիչ՝ Ջէյմսթաուն Ֆաունդէյշըն,  The Jamestown Foundation, Մայիսի 31, 2021 թվական, May 31, 2021․&lt;/ref&gt;։ Փաստորեն, ըստ Ռոջեր Մաք Դերմոթի՝ Ռուսաստանը Սիրիայում մղված պատերազմի ընթացքում կիրառել է վեցերորդ սերնդի պատերազմի տարրերը, ներառյալ բալիստիկ և թևավոր հրթիռները, որոնք հնարավորություն են տալիս ո կոնտակտային, այսինքն՝ ո շփումային պատերազմ վարել, ինչը բնորոշ է վեցերորդ սերնդի պատերազմներին&lt;ref&gt;Russia’s adoption of high-technology assets aims to increase a broad spectrum of military capabilities, but it does not seek to emulate its foreign counterparts or to risk becoming involved in a post–Cold War variant of an arms race. Moscow’s experimentation with cruise missiles during operations in Syria fits into long-known Russian military theoretical works concerning the evolution of modern and future warfare, defined in this context as “sixth-generation” warfare, with its highest form being “non-contact.” The particular origins and leading Russian military advocates of such concepts reveal how high-precision strikes fit naturally into modern Russian military thought and doctrine.

While considerable interest among Western analysts of Russia’s military modernization has focused on the speeches and published articles of the chief of the General Staff, Army General Valery Gerasimov, his comments on the role of the military in operations in Syria since September 2015 are replete with an emphasis on the “limited” application of hard power, culminating in articulating this as an emerging “strategy of limited actions,” in such conflicts. Gerasimov has also referred to “non-contact” warfare and the employment of high-precision weapons systems.

Although most of Russia’s military operations in Syria, with the Aerospace Forces in the lead role, centered around more traditional methods of support of the Syrian Arab Army (SAA), a smaller but important element was the Russian Armed Forces’ novel use of high-precision strikes in an operational environment. From Moscow’s perspective, this was judged as a success and allowed teething issues to be addressed, while further developing such advanced capabilities.

An underestimated aspect of the “high-precision” experimentation during these operations also relates to the use of unguided munitions; this was corrected to increase the accuracy of bombing using advanced Russian navigational-attack computer systems onboard aircraft and helicopters through the SVP-24 and its variants. In combat, these systems enabled performance akin to but not equal to precision strikes, and was undoubtedly more cost-effective. This is likely to prove to be a component part of Russian air operations in future conflicts.

While Russia has tried and tested this nascent “non-contact” warfare capability in its operations in Syria, it did so in ways to support ongoing complex operations, as well as to test and refine the use of these systems. Moreover, by successfully deploying and exploiting such high-precision strikes in a conflict, the political leadership was further persuaded of the need for additional and consistent state investment in these capabilities. Those added investments includes the development of hypersonic cruise missiles in the State Armaments Program to 2027, reportedly capable of overcoming any adversary’s air defenses. Equally, these precision weapons play a pivotal role in the conventional hard-power dimension of the 2014 Military Doctrine—the commitment to developing “non-nuclear” or “pre-nuclear” deterrence. Thus, Russia’s dedication to diversifying and deepening the role of high-precision strike weapons in its military inventory is assured a long-term place in Moscow’s defense planning and procurement priorities. [https://www.realcleardefense.com/2021/05/31/russias_entry_to_sixth-generation_warfare_779451.html]&lt;/ref&gt;։

=== Հնդկաստանի և այլ երկրների հետազտողների անդրադարձը վեցերորդ սերնդի պատերազմներին ===

Բնականաբար, Արևմտյան գիտնականների հետեւից նաև այլ երկրների գիտնականները սկսկեցին անդրադառնալ վեցերերոդ սերնդի պատերազմներ հասկացությանը։ Մասնավորապես Հնդկաստանի ներկայացուցիչները բազմաթիվ անդրադարձներ են կատարել այդ հարցին, որոնցից մեկն է 30 հուլիս, 2021 թ. թողարկված տեսանյութը, որը վերնագրված է &quot;Ի՞նչ է վեցերորդ սերնդի պատերազմը։ Արդյո՞ք Հնդկաստանը պատրաստ է դրա համար&quot;&lt;ref&gt;What is Sixth Generation Warfare? Is India prepared for it?[https://www.youtube.com/watch?v=fy8vHrRtgBI]&lt;/ref&gt;։

Հնդկաստանի ռազմագետները եւ ռազմական տեսաբանները անդրադարձել են վեցերորդ սերնդի պատերազմներին նաև Պակիստանի եւ այլ երկրների կողմից Հնդկաստանի անվտանգության դեմ սպառնալիքի կապակցությամբ։ Մասնավորապես, Հնդկաստանի ռազմագետներից գեներալ–մայոր Ամարջիթ Սինգհը գտնում է, որ Հնդկաստանի դեմ հարձակումն արդեն պատրաստվում է եւ կարող է ամեն պահ սկսվել՝ վեցերորդ սերնդի պատերազմի տեսքով։ Այդ մասին է նրա մասնակցությամբ հարցազրույցներից մեկը, որը հրապարակվել է 05 նոյեմբերի, 2020 թվականին&lt;ref&gt;India is under attack through 6th Generation warfare by other countries: Maj Gen Amarjit Singh (R)[https://www.youtube.com/watch?v=Tdq5j6zLgLg]&lt;/ref&gt;։

Այնուամենայնիվ, Արևմտյան եւ հնդկական տեակետից պատկերացվող վեցերորդ պատերազմը որոշակիորեն տարբերվում է Հայկական եւ ռուսական տեսակետից պատկերացվող վեցերորդ պատերազմից։

=== Քառօրյա պատերազմը որպես [[Վեցերորդ սերնդի պատերազմներ|վեցերորդ սերնդի պատերազմ]] վարելու փորձ ===
Ըստ էության Արցախի Ապրիլյան Քառօրյա պատերազմը առաջին [[Վեցերորդ սերնդի պատերազմներ|6-րդ սերնդի պատերազմն]] է, որը մղվել է Հայկական կողմի դեմ։ Դրա 6-րդ սերնդի պատերազմ լինելու տեսակետն առաջ են քաշել մի շարք ռազմաքաղաքական վերլուծաբաններ։ Դրա համար հիմք են հանդիսացել նոր տեսակի բարձրտեխնոլոգիական զինատեսակներով ռազմագործողությունների վարումը, որն իրականացվել է ագրեսիվ ադրբեջանական կողմից։ &lt;ref&gt;«Նոր տեսակի բարձրտեխնոլոգիական զինատեսակներով ռազմագործողությունները, վերլուծաբաններին իրավամբ հիմք տվեցին քառօրյա պատերազմն անվանել թշնամու կողմից Արցախի դեմ մղված [[Վեցերորդ սերնդի պատերազմներ|6-րդ սերնդի պատերազմ]]»։ 31.05.2016 թ.: ԱՐՑԱԽԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆԸ ԵՎ ՔԱՌՕՐՅԱ ՊԱՏԵՐԱԶՄԸ (ապրիլ, 2016թ.): Հրայր Փաշայան, Արցախի պետական համալսարանի փիլիսոփայության և քաղաքագիտության ամբիոնի դասախոս, քաղաքական գիտությունների թեկնածու։ «Նորավանք» հիմնադրամ։ «Նորավանք»© ՑԱՆՑԱՅԻՆ ՀԵՏԱԶՈՏԱԿԱՆ ԻՆՍՏԻՏՈՒՏ[http://www.noravank.am/img/detail.php?ELEMENT_ID=14725]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;«Մեր քաղաքական համակարգն արդիականացման անհրաժեշտություն ունի՝ տարածաշրջանում գոյատևման համար։ Տնտեսական փոփոխությունից բացի նաև ռազմական փոփոխության կարիք կա։ Ինչո՞ւ, որովհետև այն, ինչ ունենք, մեզ թույլ է տալիս պատերազմել թշնամու դեմ չորրորդ սերնդի պատերազմի մակարդակով»,-ասաց նա և նշեց, թե մինչդեռ, ըստ նրա, արդեն աշխարհը պատերազմում է 6-րդ սերնդի պատերազմի մակարդակով։ Չորրորդ սերնդի պատերազմը, ըստ նրա, 41-45թթ-ին հարիր ավտոմատացված պատերազմն է։ «Մենք այդ  պատերազմի մակարդակի վրա ենք, ցավոք սրտի, և մեր ամբողջ տակտիկան, օպերատիվ արվեստը, դեռ այդտեղ է»,-ասաց նա։ ԱՐՑԱԽՊՐԵՍ։ 15 ապրիլի, 2016, ժ. 16:16, «Մենք պետք է բանակ-ազգ լինենք և անցնենք ռազմարդյունաբերական նոր մակարդակի. պահեստազորի գնդապետ»։ Ռազմական պատմաբան, պահեստազորի գնդապետ Մնացական Խաչատրյանի համոզմամբ՝ պատերազմը լակմուսի թուղթ է, որը շատ բան է ցույց տալիս:[https://artsakhpress.am/arm/news/42673/]&lt;/ref&gt;

=== 2022 թվականի ռուս-ուկրաինական պատերազմը ===

2022 թվականի ռուս-ուկրաինական պատերազմը ըստ Ռազմական պատմաբան, [[Մասնակից։Գնդապետ Մնացական Ռ․ Խաչատրեան|գնդապետ Մնացական Խաչատրյանի]] հիմնականում 6-րդ սերնդի պատերազմի օրինակ է ուկրաինական կողմից և հիմնականում 4-րդ սերնդի պատերազմի օրինակ՝ ռուսական կողմից, բայց 6-րդ սերնդի պատերազմի մարտավարության և ռազմավարության տարրերի կիրառմամբ։

== Յոթերորդ սերնդի պատերազմներ ==

Յոթերորդ սերնդի պատերազմները, ըստ գեներալ Արկադի Տեր Թադևոսյանի՝ փաստորեն տեղեկատվական–տեխնոլոգիական բնույթի պատերազմներ են, որոնք առանց շփումնային ռազմական գործողությունների՝ պարտության են մատնում հակառակորդին և ոչնչացնում են նրա տնտեսական ու ռազմական ներուժը&lt;ref&gt;Ռազմական փորձագետների կանխատեսումները` ապագայի պատերազմների վերաբերյալ։ «Հայցք»․ամ։ [http://hayacq.am/2910/]&lt;/ref&gt;։

Ըստ գեներալ Արկադի Տեր Թադևոսյանի՝ 

{{քաղվածք|7-րդ սերնդի պատերազմում հակառակորդի աղետալի վիճակը հնրավոր է ձգել այնքան, մինչև այն ընկրկի։ 6-րդ սերնդի ոչ մի հրթիռային տեխնիկայի միջոցով այդպիսի արդյունքի հնարավոր չէ հասնել։ 7-րդ սերնդի պատերազմը կընթանա այլ, ավելի էժան եղանակով։
7-րդ սերնդի պատերազմի գլխավոր զենքը տեղեկատվությունն է՝ երկրի ողջ ինժեներային ենթակառուցվածքների վերաբերյալ։
Ունենալով հակառակորդի ինժեներային ենթակառուցվածքների վերաբերյալ մանրամասն ճշգրիտ մաթեմատիկական մոդել՝ հնարավոր կլինի հասկանալ բոլոր գործարանների, էլեկտրակայանների, էլեկտրափոխանցման գծերի, ածխաջրածինների ստացման և մշակման, նավթի և գազի խողովակների, բոլոր երկաթուղային ճանապարհների և զորամասերի գտնվելու վայրերը, հակառակորդի հետ կապ ունեցող բոլոր պետական հիմնարկները և այլն։ Այդ մաթեմատիկական մոդելին պետք է միացնել էներգիայի տարբեր տեսակներ, նյութեր և տեղեկատվություն` հաշվի առնելով մեկը մյուսից տեխնոլոգիական փոխկապվածությունը և անձնակազմին ծառայելու պայմանները։
Ինժեներային ենթակառուցվածքներում կան ֆունկցիոնալ թույլ տարրեր, որոնց վրա ազդելով ոչ թե հրթիռներով, այլ դիվերսիաներով (վնասել կաբելի միջուկը, խափանել տրանսֆորմատորային կայանը և այլ օբյեկտներ, վիրուսների բացթողում համակարգչային վերահսկիչ ցանց և այլն)՝ կարելի է հասնել այդ ենթակառուցվածքների ֆունկցիաների ամբողջական դադարեցման։
Թույլ տարրերը առանձնանում են հատուկ մաթեմատիկական ապարատի միջոցով|Ռազմական փորձագետների կանխատեսումները՝ ապագայի պատերազմների վերաբերյալ։ «Հայացք»․ամ։}}

Ո՛րն է յոթերորդ սերնդի պատերազմի առավելությունը վեցերորդր սերնդի պատերազմի համեմատ։ Այդ մասին գեներալ Տեր–Թադևոսյանը առաջ է քաշել հետևյալ տեսակետը՝ 

{{քաղվածք|7-րդ սերնդի պատերազմը կարելի է անվանել տեղեկատվական և ունի մի քանի առավելություն.
— Շատ դեմքերում ավելի էժան է, քան 6-րդ սերնդի պատերազմը։
— Նշանակալիորեն ավելի հումանիտար է, քանի որ «մարտական գործողությունների» արդյունքում այդ պետության բազմազգ բնակչությունը պարզապես չի մահանա։
— Տվյալ պետության շատ բնակիչներ չեն դիտարկվում որպես թշնամի և կարելի է օգտագործել նրանց կամավոր մասնակցությունը «մարտական գործողություններին»։
|Ռազմական փորձագետների կանխատեսումները` ապագայի պատերազմների վերաբերյալ։ «Հայացք»․ամ։}}

== Գրականություն ==
* Bērziņš J. The Evolution of the Concept of Russian New Generation Warfare: Implications for European Security (англ.).
* Chekinov S. G., Bogdanov S. A. The Nature and Content of a New-Generation War (англ.) // Military Thought. — 2013. — № 4. — С. 12-22. Архивировано 20 февраля 2015 года.
* Chivvis C. Understanding Russian &quot;Hybrid Warfare&quot;. And What Can Be Done About it. (англ.) // RAND Corporation. — 2017. — 1 марта.
* Fox A. C., Rossow A. J. Making Sense of Russian Hybrid Warfare: A Brief Assessment of the Russo–Ukrainian War (англ.) // The Land Warfare Papers. — 2017. — Март (№ 112).
* Radin A. Hybrid Warfare in the Baltics. Threats and Potential Responses. — RAND Corporation, 2017. — (Project Air Force). — ISBN 978-0-8330-9558-9.
* Russian Grand Strategy in the era of global power competition․ Editor: Andrew Monaghan, eISBN: 9781526164643, Publisher: Manchester University Press․ 2021․ Online Publication Date: 26 Apr 2022․ Page Count: 221․
* Russia’s Entry to Sixth-Generation Warfare․ Հեղինակ՝ Ռոջեր Մաք Դերմոթ, Roger McDermott, Հրատարակիչ՝ Ջէյմսթաուն Ֆաունդէյշըն, The Jamestown Foundation, Մայիսի 31, 2021 թվական, May 31, 2021․
* Рябов К. Американские специалисты определили «российские методы войны нового поколения». army-news.ru. Интернет-журнал «Армейский Вестник» (26 мая 2016). Дата обращения 26 мая 2016.
* Tony Balasevicius. Russia’s “New Generation War” and Its Implications for the Arctic (англ.). The Mackenzie Institute (10 November 2015). Дата обращения 15 марта 2017. (недоступная ссылка)
* Մնացական Ռ. Խաչատրյան։ Արցախի 2016 թ. ապրիլյան քառօրյա պատերազմը և պատերազմների էվոլյուցիան։ Մասն Ա։ «Անդին» ամսագիր, 2016, հ.4: [1]
* Մնացական Ռ. Խաչատրյան։ Արցախի 2016 թ. ապրիլյան քառօրյա պատերազմը և պատերազմների էվոլյուցիան։ Մասն Բ։ «Անդին» ամսագիր, 2016, հ.5:
* Մնացական Ռ. Խաչատրյան։ Արցախի 2016 թ. ապրիլյան քառօրյա պատերազմը և պատերազմների էվոլյուցիան։ Մասն Գ։ «Անդին» ամսագիր, 2016, հ.6:
* Խաչատրեան Մնացական Ռ. (Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան) 6-րդ սերնդի պատերազմներ։ // Ազգ. – 2016. –29 ապր. – Էջ 7։
* Խաչատրեան Մնացական Ռ. (Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեան) Ադրբեջանի զինված ուժերում առկա ծանր զինատեսակները։ // Ազգ. – 2016. – 8 ապր. – Էջ 7։
* Գևորգյան Հայկ։ Այդ ճստիկ Շվեյցարիան ։ [Բանակի մասին] // Հայկ. ժամանակ. – 2016. – 15 ապր. – Էջ 2։
* Խրամչիխին Ալեքսանդր։ Մ´եկ պատերազմի բանակը։ Մասն Ա։ [Ադրբեջանի բանակը ռուսաստանցի ռազմաքաղ. վերլուծաբանի տեսակետից] / Ալեքսանդր Խրամչիխին։ Թարգմանությունը և մեկնաբանությունները՝ Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեանի։ // «Հայ զինվոր». – 2016. – 30մարտի-19 ապր. – Էջ 12։ [2]
* Խրամչիխին Ալեքսանդր։ Մեկ պատերազմի բանակը։ Մասն Բ։ [Ադրբեջանի բանակը ռուսաստանցի ռազմաքաղաքական վերլուծաբանի տեսակետից] / Ալեքսանդր Խրամչիխին։ Թարգմանությունը և մեկնաբանությունները՝ Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեանի։ // «Հայ զինվոր». – 2016. – 6-12 ապր. – Էջ 13։ [3]
* Խրամչիխին Ալեքսանդր։ Մեկ պատերազմի բանակը։ Մասն Գ։ [Ադրբեջանի բանակը ռուսաստանցի ռազմաքաղաքական վերլուծաբանի տեսակետից] / Ալեքսանդր Խրամչիխին։ Թարգմանությունը և մեկնաբանությունները՝ Գնդապետ Մնացական Ռ. Խաչատրեանի։ // «Հայ զինվոր». – 2016. – 20-26 ապր. – Էջ 12։ [4]
* Տարածաշրջանի կայունությունը բխում է ՀԱՊԿ-ի շահերից //Հայաստանի Հանրապետ. – 2016. – 16 ապր. – Էջ 3։
* Ռազմական փորձագետների կանխատեսումները` ապագայի պատերազմների վերաբերյալ։ «Հայացք»․ամ։ [http://hayacq.am/2910/]
* В Ереване обсудили развитие военного компонента ОДКБ // Новое время. – 2016. – 16 апр. – С. 1.
* Ярошенко “Методология координированных переключений”, Санкт-Петербург, Военно-морская академия, 2006 г.

== Արտաքին հղումներ ==

Ըստ ռազմական պատմաբան, ռազմաքաղաքական վերլուծաբան գնդապետ Մնացական Ռ․ Խաչաատրեանի՝ վեցերորդ սերնդի պատերազմները կոչված են լինելու 21-րդ դարի պատերազմների հիմնական տեսակը։
Youtube

== Հղումներ ==
{{Ծանցանկ|30em}}
[[Կատեգորիա:Ռազմական գործողություններ ըստ տեսակի]]
[[Կատեգորիա:Ռազմական դոկտրին]]
[[Կատեգորիա:Գիտություն]]
[[Կատեգորիա:Պատերազմ]]
[[Կատեգորիա:Ռազմագիտություն]]</text>
      <sha1>mnsa2p58sec28pb0kffw13o93tuvvpu</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Փոլ Վոլքեր</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1050727</id>
    <revision>
      <id>8486121</id>
      <parentid>8262568</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T15:58:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ArmSirius</username>
        <id>64149</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5914" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Պետական գործիչ}}
'''Փոլ Վոլքեր''' ({{lang-en|Paul Adolph Volcker, Jr.}}, {{ԱԾ}}), ամերիկացի տնտեսագետ և պետական գործիչ։

Ավելի վաղ զբաղեցրել Է [[ԱՄՆ]]-ի ֆինանսների նախարարի տեղակալի (1969-1974), [[Նյու Յորք]]ի Դաշնային պահուստների բանկի (1975-1979) նախագահի և ԱՄՆ-ի [[Դաշնային պահուստների համակարգ]]ի (1979-1987) վարչության նախագահի պաշտոնները։

Եղել է Բիլդերբերգյան ակումբի, միջազգային հարաբերությունների խորհրդի անդամ, եռակողմ հանձնաժողովի Հյուսիսամերիկյան բաժանմունքի նախագահ, 30 (G 30) խմբի անդամ, Rothschild Wolfensohn Company ընկերության նախագահ։ 

== Կենսագրություն ==
Ծնվել է 1927 թվականի սեպտեմբերի 5-ին [[Նյու Ջերսի (նահանգ)|Նյու Ջերսի նահանգ]]ի [[Քեյպ Մեյ շրջան (Նյու Ջերսի)|Քեյփ Մեյ]] շրջանում։ 1949 թվականին ավարտել է [[Փրինսթոնի համալսարան]]ը։ 1951 թվականին ստացել է մագիստրոսի աստիճան [[Հարվարդի համալսարան]]ի կառավարման դպրոցում։

1956-1961 թվականներին աշխատել է Chase Manhattan Bank-ում որպես տնտեսագետ։

1962-1965 թվականներին աշխատել է որպես տնտեսագետ ԱՄՆ ֆինանսների նախարարությունում։ 1969-1974 թվականներին եղել է ֆինանսների նախարարի արժութային հարցերով տեղակալ։

1974-1975 թվականներին եղել է Փրինսթոնի համալսարանի Վուդրո Վիլսոնի անվան հանրային և միջազգային հետազոտությունների դպրոցի աշխատակից։

1975-1979 թվականներին եղել է Նյու Յորքի Դաշնային պահուստների բանկի նախագահը։

1979 թվականին նշանակվել է Դաշնային պահուստների համակարգի վարչության նախագահ և այդ պաշտոնում մնացել մինչև 1987 թվականը։ Փոլ Վոլքերը հայտնի է իր հակաինֆլյացիոն քաղաքականության համար, որը նա վարել է ԱՄՆ Դաշնային պահուստների համակարգի կառավարիչների խորհրդի նախագահի պաշտոնում։ Եթե համեմատենք Վոլքերի կառավարման ժամանակաշրջանի սկիզբը և ավարտը, ապա [[գնաճ]]ը 1979 թվականի 11,22 %-ից 1987 թվականին նվազել է մինչև 3,66 %, ինչը նշանակալի ներդրում էր ԱՄՆ տնտեսության կայունության գործում&lt;ref&gt;{{cite news | title = To Treat the Fed as Volcker Did |work=The New York Times| date = December 4, 2008| url =
https://www.nytimes.com/2008/11/05/business/05views.html| accessdate = 2010-02-01}}&lt;/ref&gt;։ Գնաճի նվազման հետևանքները ազդել են [[Գործազրկություն|գործազրկության]] վրա, որը տարբեր գնահատականներով աճել է 5 անգամ։

Այնուհետև Վոլքերը դարձել է Wolfensohn &amp; Co ներդրումային ընկերության վարչության նախագահը։ 1995 թվականին, ընկերության հիմնադիր [[Ջեյմս Վուլֆենսոն]]ին [[Համաշխարհային բանկ]]ի նախագահ նշանակելուց հետո, Վոլքերը դարձել է գործադիր տնօրեն։

ԱՄՆ նորընտիր նախագահ [[Բարաք Օբամա]]ն առաջարկել է 2008 թվականի նոյեմբերի 26-ին ստեղծել ԱՄՆ նախագահին առընթեր տնտեսական վերականգնման խորհրդատվական խորհուրդ, որը պետք է գլխավորի Փոլ Վոլքերը։ Խորհրդի ստեղծման և Վոլքերին խորհրդի նախագահ նշանակելու մասին հրամանագիրը Բարաք Օբաման ստորագրել է 2009 թվականի փետրվարի 6-ին&lt;ref name=WSJ_090206&gt;Obama’s Economic Recovery Advisory Board // [http://blogs.wsj.com/washwire/2009/02/06/obamas-economic-recovery-advisory-board/ «''The Wall Street Journal''». — 2009. — February, 6].{{ref-en}} — 13.02.2009.&lt;/ref&gt;։ 2011 թվականի փետրվարի 23-ին Խորհրդի նախագահի պաշտոնում նրան փոխարինել է «[[Ջեներալ էլեկտրիկ|General Electric]]»-ի ղեկավար [[Ջեֆրի Իմելթ]]ը։

== Հասարակական գործունեություն ==
Եղել է «Երեսուն խմբի» անդամ։

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

== Արտաքին հղումներ ==
* [http://www.ny.frb.org/aboutthefed/PVolckerbio.html Биография]
* Интервью с Полом Волкером // О чём думают экономисты. Беседы с нобелевскими лауреатами / под ред. [[Самуэльсон, Пол|П. Самуэльсона]] и У. Барнетта. — М.: Юнайтед Пресс, 2009. — С. 214−241. — ISBN 978-5-9614-0793-8

{{Արտաքին հղումներ}}
{{DEFAULTSORT:Վոլքեր, Փոլ}}
[[Կատեգորիա:Հարվարդի համալսարանի շրջանավարտներ]]
[[Կատեգորիա:Ամերիկացի տնտեսագետներ]]
[[Կատեգորիա:Ջորջթաունի համալսարանի շրջանավարտներ]]</text>
      <sha1>paodd4aw2wtwpwc1jwvt8m3g1mqzgzq</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Մասնակից:ԱշոտՏՆՂ/ցանկեր/կարևորագույն հոդվածներ/լեզվաբանություն</title>
    <ns>2</ns>
    <id>1053390</id>
    <revision>
      <id>8486194</id>
      <parentid>8485283</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T18:04:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ԱշբոտՏՆՂ</username>
        <id>48669</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>թարմացում</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="60085" xml:space="preserve">
== [[:en:Category:Top-importance Linguistics articles]] == 
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
!Անգլերեն հոդված!!en չափ!!Հայերեն հոդված!!hy չափ!!Անաղբյուր (hy)!!մլ N
|-
|[[:en:Noam Chomsky]]||192300||[[Նոամ Չոմսկի]]||46300|| ||163
|-
|[[:en:Communication]]||75700||[[Շփում]]||115400|| ||168
|-
|[[:en:Communication studies]]||24700|| || || ||21
|-
|[[:en:Cyrillic script]]||83800||[[Կյուրեղագիր]]||67000|| ||157
|-
|[[:en:Dialect]]||60800||[[Բարբառ]]||9300|| ||130
|-
|[[:en:List of endangered languages in Mexico]]||35700|| || || ||1
|-
|[[:en:English as a second or foreign language]]||103300|| || || ||11
|-
|[[:en:Etymology]]||17700||[[Ստուգաբանություն]]||900||այո||125
|-
|[[:en:Fluency]]||17100|| || || ||8
|-
|[[:en:Grammar]]||24500||[[Քերականություն]]||36700|| ||176
|-
|[[:en:Grammatical gender]]||98500||[[Սեռ (անվանական)]]||3300|| ||72
|-
|[[:en:International Phonetic Alphabet chart]]||12500|| || || ||6
|-
|[[:en:Interpersonal communication]]||73400||[[Միջանձնային հաղորդակցություն]]||11000|| ||23
|-
|[[:en:Language]]||136800||[[Լեզու]]||19500|| ||295
|-
|[[:en:Language acquisition]]||93400||[[Լեզվի յուրացում]]||130400|| ||46
|-
|[[:en:Language family]]||21700||[[Լեզվաընտանիք]]||34300|| ||113
|-
|[[:en:Lexicology]]||11300||[[Բառագիտություն]]||18500|| ||72
|-
|[[:en:Linguistics]]||83200||[[Լեզվաբանություն]]||83400|| ||203
|-
|[[:en:List of countries by literacy rate]]||67600||[[Երկրների ցանկ ըստ գրագիտության մակարդակի]]||29800|| ||31
|-
|[[:en:List of endangered languages in Canada]]||36900|| || || ||1
|-
|[[:en:List of endangered languages in Colombia]]||10900|| || || ||2
|-
|[[:en:List of endangered languages in the United States]]||33400|| || || ||1
|-
|[[:en:List of multilingual countries and regions]]||140200|| || || ||9
|-
|[[:en:List of official languages]]||139700|| || || ||30
|-
|[[:en:List of official languages by institution]]||17800|| || || ||5
|-
|[[:en:List of revived languages]]||28200|| || || ||4
|-
|[[:en:Loanword]]||26300||[[Փոխառություն]]||12300|| ||80
|-
|[[:en:Meaning (linguistics)]]|| ||[[Իմաստաբանություն (այլ կիրառումներ)]]||700|| ||17
|-
|[[:en:Morphological typology]]||21200|| || || ||16
|-
|[[:en:Natural language]]||5400||[[Բնական լեզուներ]]||4900|| ||61
|-
|[[:en:Noun]]||21700||[[Գոյական անուն]]||29500|| ||142
|-
|[[:en:Phonetics]]||82400||[[Հնչյունաբանություն]]||3400|| ||119
|-
|[[:en:Phonology]]||29300||[[Հնչույթաբանություն]]||4400|| ||108
|-
|[[:en:Pidgin]]||16000||[[Փիջին (լեզու)]]||16300|| ||77
|-
|[[:en:Pragmatics]]||35800|| || || ||58
|-
|[[:en:Reading]]||277700||[[Ընթերցանություն]]||11900|| ||98
|-
|[[:en:Semantics]]||22700||[[Իմաստաբանություն (այլ կիրառումներ)]]||700|| ||17
|-
|[[:en:Semiotics]]||83700||[[Նշանագիտություն]]||44100||այո||92
|-
|[[:en:Semiotics of culture]]||3700|| || || ||12
|-
|[[:en:Social science]]||73600||[[Հասարակական գիտություններ]]||12500|| ||132
|-
|[[:en:Stylistics]]||18800||[[Ոճաբանություն]]||25300|| ||60
|-
|[[:en:Synonym]]||10900||[[Հոմանիշ]]||5800|| ||90
|-
|[[:en:Systemic functional grammar]]||18500|| || || ||8
|-
|[[:en:Transcription (linguistics)]]||12900||[[Տառադարձություն]]||4300|| ||49
|-
|[[:en:Universal grammar]]||35600||[[Համընդհանուր քերականություն]]||56300|| ||38
|-
|[[:en:Verb]]||19300||[[Բայ]]||14600|| ||151
|}
== [[:en:Category:High-importance Linguistics articles]] == 
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
!Անգլերեն հոդված!!en չափ!!Հայերեն հոդված!!hy չափ!!Անաղբյուր (hy)!!մլ N
|-
|[[:en:Active voice]]||5900||[[Ներգործական սեռ]]||3300|| ||21
|-
|[[:en:Adjective]]||29700||[[Ածական անուն]]||9800|| ||125
|-
|[[:en:Affect (linguistics)]]||5500|| || || ||1
|-
|[[:en:Affirmation and negation]]||22500|| || || ||9
|-
|[[:en:Affricate]]||29500||[[Կիսաշփականներ]]||1600|| ||56
|-
|[[:en:Ageism]]||121100||[[Էյջիզմ]]||4500|| ||42
|-
|[[:en:Agglutination]]||40800|| || || ||29
|-
|[[:en:Agglutinative language]]||10700||[[Կցական լեզուներ]]||1700|| ||70
|-
|[[:en:Agreement (linguistics)]]||32000|| || || ||29
|-
|[[:en:Alaska Native languages]]||14500|| || || ||2
|-
|[[:en:Anagram]]||33500||[[Անագրամա]]||3700|| ||69
|-
|[[:en:Analytic language]]||7400||[[Վերլուծական լեզուներ]]||2100|| ||30
|-
|[[:en:Aorist]]||22600|| || || ||38
|-
|[[:en:Arabic]]||195800||[[Արաբերեն]]||79100|| ||278
|-
|[[:en:Arabic numerals]]||30900||[[Արաբական թվեր]]||15600|| ||69
|-
|[[:en:Lilias Armstrong]]||109500||[[Լիլիաս Արմսթրոնգ]]||38800|| ||10
|-
|[[:en:Artificial intelligence]]||219800||[[Արհեստական բանականություն]]||294300|| ||150
|-
|[[:en:Auditory phonetics]]||8700|| || || ||10
|-
|[[:en:Augmented reality]]||173700||[[Լրացված իրականություն]]||54800|| ||58
|-
|[[:en:Auxiliary verb]]||22700||[[Օժանդակ բայ]]||2300||այո||42
|-
|[[:en:Back-formation]]||9000|| || || ||16
|-
|[[:en:Dany Bébel-Gisler]]||12000|| || || ||3
|-
|[[:en:Bible translations into the languages of China]]||8200|| || || ||3
|-
|[[:en:Bilingual lexical access]]||43300|| || || ||3
|-
|[[:en:Biolinguistics]]||70900|| || || ||14
|-
|[[:en:Leonard Bloomfield]]||32700||[[Լեոնարդ Բլումֆիլդ]]||4300|| ||41
|-
|[[:en:Lera Boroditsky]]||14200|| || || ||9
|-
|[[:en:Buzzword]]||49300|| || || ||22
|-
|[[:en:Calque]]||9400||[[Պատճենում (լեզվաբանություն)]]||8000|| ||52
|-
|[[:en:Catchphrase]]||5200||[[Խոսքային կլիշե]]||6200|| ||24
|-
|[[:en:Coercion (linguistics)]]||4800|| || || ||1
|-
|[[:en:Cognitive linguistics]]||29200||[[Կոգնիտիվ լեզվաբանություն]]||8800|| ||38
|-
|[[:en:Comminatory]]||700|| || || ||1
|-
|[[:en:Communicative competence]]||4400|| || || ||14
|-
|[[:en:Comparative case]]||4500|| || || ||5
|-
|[[:en:Comparative linguistics]]||19200||[[Պատմահամեմատական լեզվաբանություն]]||11400|| ||46
|-
|[[:en:Comparison (grammar)]]||30300||[[Ածականի համեմատության աստիճաններ]]||11200|| ||29
|-
|[[:en:Computer-assisted translation]]||12000|| || || ||39
|-
|[[:en:Concept]]||36600||[[Հասկացություն]]||10200|| ||87
|-
|[[:en:Consonant]]||19300||[[Բաղաձայններ]]||12100|| ||118
|-
|[[:en:Context (language use)]]||6200||[[Համատեքստ]]||2000|| ||49
|-
|[[:en:Continuous and progressive aspects]]||40100|| || || ||10
|-
|[[:en:Contrastive analysis]]||7900|| || || ||8
|-
|[[:en:Conversation]]||17800|| || || ||67
|-
|[[:en:Counterfactual conditional]]||47200|| || || ||11
|-
|[[:en:Creole language]]||71000||[[Կրեոլ լեզու]]||99900|| ||81
|-
|[[:en:Critical discourse analysis]]||18400|| || || ||20
|-
|[[:en:Critical period]]||70000|| || || ||8
|-
|[[:en:Cross-Linguistic Linked Data]]||5800|| || || ||2
|-
|[[:en:Cross-linguistic onomatopoeias]]||150600|| || || ||5
|-
|[[:en:Crosslinguistic influence]]||27900|| || || ||1
|-
|[[:en:Gülzura Cumakunova]]||7600|| || || ||4
|-
|[[:en:Declension]]||26500||[[Հոլովում]]||5500|| ||54
|-
|[[:en:Demonstrative]]||22000||[[Ցուցական դերանուն]]||7500|| ||26
|-
|[[:en:Dependency grammar]]||33400|| || || ||17
|-
|[[:en:Diachrony and synchrony]]||4200||[[Համաժամանակյա և տարաժամանակյա մոտեցումներ]]||5600|| ||21
|-
|[[:en:Dictionary]]||39000||[[Բառարան]]||9600|| ||163
|-
|[[:en:Discourse]]||20100||[[Տրամասություն]]||51900|| ||57
|-
|[[:en:Duns Scotus]]||65400||[[Յոհաննես Դունս Սկոտ]]||2200|| ||74
|-
|[[:en:Dynamic semantics]]||16000|| || || ||2
|-
|[[:en:Ellipsis (linguistics)]]||16200||[[Զեղչում (քերականություն)]]||1700|| ||47
|-
|[[:en:English grammar]]||87400|| || || ||46
|-
|[[:en:Errors in early word use]]||16300|| || || ||2
|-
|[[:en:Ethnologue]]||19400|| || || ||68
|-
|[[:en:Eurasiatic languages]]||31200||[[Եվրասիական լեզուներ]]||15600|| ||21
|-
|[[:en:Explanatory Dictionary of the Living Great Russian Language]]||8700|| || || ||9
|-
|[[:en:Face-to-face interaction]]||21200|| || || ||4
|-
|[[:en:Figure of speech]]||36500|| || || ||3
|-
|[[:en:Fluid construction grammar]]||6200|| || || ||1
|-
|[[:en:Foreign language anxiety]]||20900||[[Օտար լեզվի տագնապ]]||21500|| ||4
|-
|[[:en:Form of life (philosophy)]]||5800|| || || ||4
|-
|[[:en:Formal semantics (natural language)]]||20900|| || || ||4
|-
|[[:en:Fortis and lenis]]||17800|| || || ||8
|-
|[[:en:Functional illiteracy]]||8200|| || || ||30
|-
|[[:en:Fusion (phonetics)]]||10100|| || || ||12
|-
|[[:en:Fusional language]]||10300||[[Թեքական լեզուներ]]||2600|| ||43
|-
|[[:en:Hans-Georg Gadamer]]||34600|| || || ||69
|-
|[[:en:Generative grammar]]||27200|| || || ||40
|-
|[[:en:Glottolog]]||29800|| || || ||32
|-
|[[:en:Go (verb)]]||10700|| || || ||1
|-
|[[:en:Grammatical aspect]]||66600|| || || ||44
|-
|[[:en:Grammatical category]]||7700||[[Քերականական կարգ]]||1800|| ||27
|-
|[[:en:Grammatical tense]]||37900|| || || ||64
|-
|[[:en:Grammaticality]]||42300|| || || ||11
|-
|[[:en:Grammaticalization]]||39100|| || || ||29
|-
|[[:en:Joseph Greenberg]]||37300||[[Ջոզեֆ Գրինբերգ]]||14700|| ||38
|-
|[[:en:Brothers Grimm]]||57100||[[Գրիմ եղբայրներ]]||9600|| ||118
|-
|[[:en:Jacob Grimm]]||29500||[[Յակոբ Գրիմ]]||6200|| ||71
|-
|[[:en:Grimm's law]]||22600|| || || ||46
|-
|[[:en:Hapax legomenon]]||30700|| || || ||38
|-
|[[:en:Hedge (linguistics)]]||13600|| || || ||6
|-
|[[:en:Hindi–Urdu controversy]]||27200|| || || ||7
|-
|[[:en:Historical linguistics]]||22800|| || || ||61
|-
|[[:en:History of sign language]]||14800|| || || ||4
|-
|[[:en:I Have a Dream]]||54300||[[Ես երազանք ունեմ]]||8500|| ||67
|-
|[[:en:Imperfective aspect]]||17900|| || || ||7
|-
|[[:en:Interjection]]||16200||[[Ձայնարկություն (խոսքի մաս)]]||6600||այո||89
|-
|[[:en:International auxiliary language]]||57600||[[Միջազգային օժանդակ լեզու]]||85500|| ||51
|-
|[[:en:International Phonetic Alphabet for English]]|| || || || ||21
|-
|[[:en:Irrealis mood]]||29900||[[Անիրական եղանակ]]||4800|| ||10
|-
|[[:en:Isotopy (semiotics)]]||7800|| || || ||5
|-
|[[:en:Ray Jackendoff]]||12300||[[Ռեյ Ջակենդոֆֆ]]||11200|| ||14
|-
|[[:en:Jagoff]]||12200|| || || ||2
|-
|[[:en:Roman Jakobson]]||21800||[[Ռոման Յակոբսոն]]||28200|| ||61
|-
|[[:en:Jargon]]||21700||[[Ժարգոն]]||4100||այո||55
|-
|[[:en:Daniel Jones (phonetician)]]||11200|| || || ||18
|-
|[[:en:Braj Kachru]]||8700|| || || ||8
|-
|[[:en:Michael E. Krauss]]||12500|| || || ||13
|-
|[[:en:Language acquisition by deaf children]]||74300|| || || ||2
|-
|[[:en:Language acquisition device]]||4400||[[Լեզվական ունակություն]]||4800|| ||10
|-
|[[:en:Language delay]]||46500||[[Լեզվի թերզարգացվածություն]]||10000||այո||7
|-
|[[:en:Language immersion]]||33400|| || || ||25
|-
|[[:en:Language isolate]]||70600||[[Մեկուսացած լեզու]]||1200||այո||67
|-
|[[:en:Language model]]||22200|| || || ||13
|-
|[[:en:Language module]]||22700|| || || ||2
|-
|[[:en:Language processing in the brain]]||114900|| || || ||7
|-
|[[:en:Language school]]||7200||[[Լեզվի դպրոց]]||13700||այո||10
|-
|[[:en:Latin syntax]]||73100|| || || ||3
|-
|[[:en:Latin tenses]]||194800|| || || ||1
|-
|[[:en:Winfred P. Lehmann]]||30700|| || || ||7
|-
|[[:en:Lenition]]||33500|| || || ||27
|-
|[[:en:Lexeme]]||6200||[[Բառույթ]]||3500|| ||47
|-
|[[:en:Lexibank]]||32400|| || || ||1
|-
|[[:en:Lexical semantics]]||41600|| || || ||15
|-
|[[:en:Lexicography]]||13600||[[Բառարանագրություն]]||7500|| ||71
|-
|[[:en:Lexicon]]||12800||[[Բառապաշար]]||7300|| ||56
|-
|[[:en:Linguistic demography]]||4400|| || || ||8
|-
|[[:en:Linguistic development of Genie]]||150600|| || || ||1
|-
|[[:en:Linguistic relativity]]||93200||[[Լեզվական հարաբերականություն]]||127300|| ||53
|-
|[[:en:Linguistic Society of America]]||33300|| || || ||12
|-
|[[:en:List of linguists]]||74700|| || || ||23
|-
|[[:en:List of animal names]]||84000|| || || ||15
|-
|[[:en:List of countries by English-speaking population]]||50000|| || || ||10
|-
|[[:en:List of English animal nouns]]|| || || || ||15
|-
|[[:en:List of English irregular verbs]]||61800|| || || ||6
|-
|[[:en:List of Latin verbs with English derivatives]]||255600|| || || ||1
|-
|[[:en:List of Latin words with English derivatives]]||324300|| || || ||2
|-
|[[:en:List of unsolved problems in linguistics]]||13600|| || || ||10
|-
|[[:en:Literacy]]||184600||[[Գրագիտություն]]||4900|| ||111
|-
|[[:en:Mainland Southeast Asia linguistic area]]||18300|| || || ||4
|-
|[[:en:Meaning–text theory]]||16600|| || || ||4
|-
|[[:en:Message]]||5800||[[Հաղորդագրություն]]||4800||այո||51
|-
|[[:en:Metonymy]]||32600|| || || ||69
|-
|[[:en:Minimalist program]]||72500|| || || ||15
|-
|[[:en:Montague grammar]]||10800|| || || ||8
|-
|[[:en:Morpheme]]||18600||[[Ձևույթ]]||5800|| ||87
|-
|[[:en:Multilingual inscription]]||13300|| || || ||12
|-
|[[:en:Multilingualism]]||92500||[[Բազմալեզվություն]]||24800|| ||75
|-
|[[:en:Myth]]||70200||[[Առասպել]]||3300|| ||102
|-
|[[:en:Name]]||19800|| || || ||118
|-
|[[:en:Neuroscience of multilingualism]]||68200|| || || ||1
|-
|[[:en:North-Central American English]]||24400|| || || ||1
|-
|[[:en:Northwest Semitic languages]]||31500|| || || ||29
|-
|[[:en:Notation]]||9500|| || || ||12
|-
|[[:en:Noun phrase]]||17100|| || || ||22
|-
|[[:en:Numeral prefix]]||43300|| || || ||21
|-
|[[:en:Online Etymology Dictionary]]||6100|| || || ||17
|-
|[[:en:Onomastics]]||5000|| || || ||64
|-
|[[:en:Optimality Theory]]||39800|| || || ||22
|-
|[[:en:Origin of speech]]||155900|| || || ||5
|-
|[[:en:Oxymoron]]||15300||[[Օքսիմորոն]]||11900|| ||65
|-
|[[:en:Palindrome]]||40500||[[Դյուրադարձուկ]]||3800|| ||86
|-
|[[:en:Pāṇini]]||49200||[[Պանինի]]||2800|| ||71
|-
|[[:en:Parsing]]||32700||[[Շարահյուսական վերլուծություն (ինֆորմատիկա)]]||11600||այո||45
|-
|[[:en:Part of speech]]||28400||[[Խոսքի մասեր]]||31800|| ||84
|-
|[[:en:Passive voice]]||22400||[[Կրավորական սեռ]]||4300|| ||28
|-
|[[:en:Perfect (grammar)]]||24900|| || || ||29
|-
|[[:en:Perfective aspect]]||13300|| || || ||12
|-
|[[:en:Phonation]]||23800|| || || ||31
|-
|[[:en:Phonetic transcription]]||23200|| || || ||31
|-
|[[:en:Phonics]]||175000|| || || ||9
|-
|[[:en:Phonological development]]||36300|| || || ||2
|-
|[[:en:Phonological rule]]||17400|| || || ||4
|-
|[[:en:Plural]]||14700|| || || ||69
|-
|[[:en:Political correctness]]||53000||[[Քաղաքական կոռեկտություն]]||69500|| ||64
|-
|[[:en:Edgar C. Polomé]]||36100|| || || ||7
|-
|[[:en:Principle of compositionality]]||10500|| || || ||9
|-
|[[:en:Pronoun]]||31800||[[Դերանուն]]||10000|| ||107
|-
|[[:en:Prosody (linguistics)]]||26200||[[Տաղաչափություն]]||1400|| ||41
|-
|[[:en:Proto-Indo-European homeland]]||110300|| || || ||13
|-
|[[:en:Proto-Romance language]]||21300|| || || ||6
|-
|[[:en:Question]]||22400||[[Հարց]]||29600|| ||67
|-
|[[:en:Realis mood]]||6600|| || || ||2
|-
|[[:en:Relexification]]||9700|| || || ||12
|-
|[[:en:Repetition (rhetorical device)]]||6700|| || || ||17
|-
|[[:en:Revival of the Hebrew language]]||53800||[[Եբրայերենի վերածնունդ]]||64700|| ||17
|-
|[[:en:Roget's Thesaurus]]||7200|| || || ||11
|-
|[[:en:Romance languages]]||197700||[[Ռոմանական լեզուներ]]||5900|| ||145
|-
|[[:en:Russian alphabet]]||57900||[[Ռուսական այբուբեն]]||2900|| ||64
|-
|[[:en:SAMPA]]||5600|| || || ||19
|-
|[[:en:Ferdinand de Saussure]]||53400||[[Ֆերդինանդ դը Սոսյուր]]||11700||այո||101
|-
|[[:en:Scottish English]]||31700|| || || ||28
|-
|[[:en:Semantic change]]||26200|| || || ||20
|-
|[[:en:Semantic prosody]]||6100|| || || ||1
|-
|[[:en:Sentence (linguistics)]]||12300||[[Նախադասություն]]||7200|| ||114
|-
|[[:en:Sentence processing]]||21900|| || || ||3
|-
|[[:en:Serbian Cyrillic alphabet]]||29800||[[Սերբական կիրիլիցա]]||8900|| ||40
|-
|[[:en:Silbo Gomero]]||25900||[[Սիլբո Գոմերյո]]||27100|| ||35
|-
|[[:en:Silent letter]]||38400|| || || ||14
|-
|[[:en:Simplified Chinese characters]]||62400||[[Պարզեցված հիերոգլիֆներ]]||20000|| ||74
|-
|[[:en:Sociolinguistics]]||34700||[[Հանրալեզվաբանություն]]||17400|| ||84
|-
|[[:en:South Asian ethnic groups]]||18000|| || || ||9
|-
|[[:en:Speech]]||19400||[[Խոսք]]||14900|| ||98
|-
|[[:en:Speech community]]||14200|| || || ||12
|-
|[[:en:Speech production]]||32600|| || || ||7
|-
|[[:en:Speech recognition]]||103100||[[Խոսքի Ճանաչում]]||30400|| ||46
|-
|[[:en:Spoken dialog system]]||5200|| || || ||1
|-
|[[:en:Spoken language]]||6100||[[Բանավոր խոսք]]||7300|| ||43
|-
|[[:en:Subjunctive mood]]||85400||[[Ստորադասական եղանակ]]||2100|| ||40
|-
|[[:en:Syntactic Structures]]||96300||[[Շարահյուսական կառույցներ]]||139300|| ||17
|-
|[[:en:Syntax]]||26000||[[Շարահյուսություն]]||9500||այո||115
|-
|[[:en:The Chaos]]||5600|| || || ||8
|-
|[[:en:Thematic relation]]||16900|| || || ||23
|-
|[[:en:Theoretical linguistics]]||4900||[[Տեսական լեզվաբանություն]]||7800|| ||27
|-
|[[:en:Theories of second-language acquisition]]||35200|| || || ||2
|-
|[[:en:Timeline of the name Palestine]]||322400|| || || ||3
|-
|[[:en:Variation (linguistics)]]||24100|| || || ||12
|-
|[[:en:Verb phrase]]||10200|| || || ||25
|-
|[[:en:Verbal intelligence]]||18500|| || || ||8
|-
|[[:en:Virtual reality]]||93800||[[Վիրտուալ իրականություն]]||10700||այո||81
|-
|[[:en:Vocabulary]]||25800||[[Անձի բառապաշար]]||22900|| ||51
|-
|[[:en:Vocabulary development]]||54500|| || || ||5
|-
|[[:en:Vocal cords]]||48100|| || || ||53
|-
|[[:en:Vowel]]||57300||[[Ձայնավորներ]]||7100|| ||123
|-
|[[:en:Vulgarity]]||4900|| || || ||12
|-
|[[:en:Webster's Dictionary]]||42100|| || || ||16
|-
|[[:en:Word-sense disambiguation]]||52800|| || || ||24
|-
|[[:en:Written language]]||3000|| || || ||41
|}
== [[:en:Category:Mid-importance Linguistics articles]] == 
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
!Անգլերեն հոդված!!en չափ!!Հայերեն հոդված!!hy չափ!!Անաղբյուր (hy)!!մլ N
|-
|[[:en:23 skidoo (phrase)]]||28200|| || || ||1
|-
|[[:en:Abbreviation]]||32100||[[Հապավում]]||2300|| ||94
|-
|[[:en:Abecediary]]|| || || || ||7
|-
|[[:en:Ablative case]]||14400||[[Բացառական հոլով]]||3400|| ||59
|-
|[[:en:Abstraction (linguistics)]]||5300|| || || ||2
|-
|[[:en:Accent (phonetics)]]|| || || || ||61
|-
|[[:en:Accent perception]]||22500|| || || ||3
|-
|[[:en:Accidental gap]]||10000|| || || ||10
|-
|[[:en:Accumulatio]]||1900|| || || ||8
|-
|[[:en:Acoustic phonetics]]||7500|| || || ||19
|-
|[[:en:Acronym]]||122600|| || || ||75
|-
|[[:en:Adage]]||5200||[[Առած]]||1500|| ||30
|-
|[[:en:Adjacency pairs]]||10200|| || || ||1
|-
|[[:en:Adnoun]]||1700|| || || ||1
|-
|[[:en:Advanced and retracted tongue root]]||7500|| || || ||5
|-
|[[:en:Adverb]]||18600||[[Մակբայ]]||4500|| ||101
|-
|[[:en:Affective filter]]|| ||[[Քրաշենի հիպոթեզները լեզվի յուրացման մասին]]||12700|| ||6
|-
|[[:en:Affix]]||11900||[[Ածանց]]||41800|| ||80
|-
|[[:en:African-American English]]||51200||[[Աֆրոամերիկյան անգլերեն]]||31700|| ||3
|-
|[[:en:African-American Vernacular English]]||95800|| || || ||31
|-
|[[:en:Afroasiatic homeland]]||42700|| || || ||5
|-
|[[:en:Age-graded variation]]||9600|| || || ||1
|-
|[[:en:AI winter]]||46100|| || || ||9
|-
|[[:en:Ain't]]||31700|| || || ||5
|-
|[[:en:Airstream mechanism]]||15600|| || || ||8
|-
|[[:en:Allophone]]||24400|| || || ||60
|-
|[[:en:Alveolar click]]||11800|| || || ||11
|-
|[[:en:Alveolar consonant]]||8600||[[Վերատամնային բաղաձայններ]]||7300|| ||59
|-
|[[:en:Alveolar ejective fricative]]||2400|| || || ||13
|-
|[[:en:Alveolar lateral ejective affricate]]||2900|| || || ||5
|-
|[[:en:Alveolar lateral ejective fricative]]||1900|| || || ||6
|-
|[[:en:Ambiguity]]||30800|| || || ||36
|-
|[[:en:Ambitransitive verb]]||6300|| || || ||4
|-
|[[:en:American and British English spelling differences]]||147700|| || || ||6
|-
|[[:en:American Name Society]]||11500|| || || ||3
|-
|[[:en:Americanization]]||29000||[[Ամերիկանացում]]||10700|| ||45
|-
|[[:en:Analogy]]||69600||[[Անալոգիա (տրամաբանություն)]]||3300|| ||59
|-
|[[:en:Anaphora (linguistics)]]||18300|| || || ||23
|-
|[[:en:Anatolian hypothesis]]||21000|| || || ||25
|-
|[[:en:Antecedent (grammar)]]||9700|| || || ||11
|-
|[[:en:Anti-Hindi agitations of Tamil Nadu]]||79600|| || || ||10
|-
|[[:en:Anti-literacy laws in the United States]]||11600|| || || ||2
|-
|[[:en:Apophony]]||25900||[[Աբլաուտ]]||2900|| ||25
|-
|[[:en:Appraisal (discourse analysis)]]||3700|| || || ||3
|-
|[[:en:Areal feature]]||12600|| || || ||8
|-
|[[:en:Argument (linguistics)]]||19800|| || || ||24
|-
|[[:en:Aristotle]]||158600||[[Արիստոտել]]||21400|| ||282
|-
|[[:en:Article (grammar)]]||47600|| || || ||76
|-
|[[:en:Articulatory phonetics]]||41500||[[Արտիկուլյար հնչյունաբանություն]]||5700|| ||26
|-
|[[:en:Articulatory phonology]]||6300|| || || ||1
|-
|[[:en:Attraction (grammar)]]||6100|| || || ||5
|-
|[[:en:Attributive verb]]||8300|| || || ||6
|-
|[[:en:Audio mining]]||18900|| || || ||2
|-
|[[:en:Peter Auer]]||2300|| || || ||4
|-
|[[:en:Austronesian Basic Vocabulary Database]]||3000|| || || ||2
|-
|[[:en:Author profiling]]||33200|| || || ||1
|-
|[[:en:Autonomy of syntax]]||4000|| || || ||1
|-
|[[:en:A. J. Ayer]]||39700||[[Ալֆրեդ Ջուլս Էյեր]]||9400|| ||53
|-
|[[:en:Ayin]]||19900|| || || ||16
|-
|[[:en:Babbling]]||37300|| || || ||16
|-
|[[:en:Baby sign language]]||34700||[[Մանկական ժեստերի լեզու]]||51200|| ||15
|-
|[[:en:Back vowel]]||2900|| || || ||33
|-
|[[:en:Back-released velar click]]||8200|| || || ||2
|-
|[[:en:Backronym]]||9400|| || || ||28
|-
|[[:en:Hardev Bahri]]||4300|| || || ||2
|-
|[[:en:Bak Tongsa]]||5700|| || || ||3
|-
|[[:en:Mona Baker]]||17600||[[Մոնա Բեյքեր]]||22000|| ||13
|-
|[[:en:Balkanization]]||11900|| || || ||42
|-
|[[:en:Bank of English]]||1500|| || || ||2
|-
|[[:en:Katherine Barber]]||6100|| || || ||3
|-
|[[:en:Elizabeth Bates]]||16800|| || || ||3
|-
|[[:en:Robert de Beaugrande]]||2400|| || || ||7
|-
|[[:en:Alton L. Becker]]||12900|| || || ||5
|-
|[[:en:Bengali language movement]]||44600|| || || ||31
|-
|[[:en:John P. Bennett]]||12700|| || || ||2
|-
|[[:en:Gotthelf Bergsträsser]]||5500|| || || ||8
|-
|[[:en:Between you and I]]||19600|| || || ||2
|-
|[[:en:Bible translations into the languages of Europe]]||6100|| || || ||1
|-
|[[:en:Bible translations into Turkish]]||8900||[[Աստվածաշնչի թուրքերեն թարգմանություն]]||9500|| ||3
|-
|[[:en:Bible translations into Uto-Aztecan languages]]||13500|| || || ||1
|-
|[[:en:Biblical grammarians]]||5200|| || || ||1
|-
|[[:en:Bigram]]||4500|| || || ||12
|-
|[[:en:Bilingual memory]]||45700|| || || ||1
|-
|[[:en:Black American Sign Language]]||23100|| || || ||5
|-
|[[:en:Blend word]]||19300|| || || ||18
|-
|[[:en:Jan Blommaert]]||10800|| || || ||9
|-
|[[:en:Bongo-Bongo (linguistics)]]||2600|| || || ||1
|-
|[[:en:Bootstrapping (linguistics)]]||35100|| || || ||2
|-
|[[:en:Franz Bopp]]||16000||[[Ֆրանց Բոպպ]]||10500|| ||55
|-
|[[:en:Botanical nomenclature]]||14200|| || || ||9
|-
|[[:en:Simon Boyanus]]||11300|| || || ||2
|-
|[[:en:Breton grammar]]||36000|| || || ||4
|-
|[[:en:Brevitas]]||1800|| || || ||2
|-
|[[:en:Stefan Brink]]||3400|| || || ||2
|-
|[[:en:British National Corpus]]||31900||[[Բրիտանական ազգային կորպուս]]||50400|| ||9
|-
|[[:en:Brugmann's law]]||10200|| || || ||5
|-
|[[:en:Business speak]]|| || || || ||2
|-
|[[:en:Buyla inscription]]||16900|| || || ||4
|-
|[[:en:C-command]]||38000|| || || ||9
|-
|[[:en:Cahitan languages]]||1200|| || || ||1
|-
|[[:en:Cambridge Assessment English]]||49500|| || || ||11
|-
|[[:en:Camfranglais]]||8900|| || || ||10
|-
|[[:en:Lyle Campbell]]||10200|| || || ||16
|-
|[[:en:Suresh Canagarajah]]||2600|| || || ||2
|-
|[[:en:Ana Cano]]||1700|| || || ||6
|-
|[[:en:Cardinal numeral]]||2500|| || || ||18
|-
|[[:en:Catena (linguistics)]]||22900|| || || ||6
|-
|[[:en:Causative]]||66100|| || || ||16
|-
|[[:en:Causative alternation]]||29800|| || || ||1
|-
|[[:en:Celticisation]]||12900|| || || ||1
|-
|[[:en:Center embedding]]||7300|| || || ||1
|-
|[[:en:Centum and satem languages]]||48000|| || || ||32
|-
|[[:en:CertTESOL]]||7100|| || || ||1
|-
|[[:en:Chain shift]]||11100|| || || ||3
|-
|[[:en:Characteristics of dyslexia]]||11200|| || || ||1
|-
|[[:en:Carole Chaski]]||15100||[[Քերոլ Չասկի]]||22100|| ||2
|-
|[[:en:Checked tone]]||20600|| || || ||9
|-
|[[:en:Chicano English]]||21200|| || || ||2
|-
|[[:en:Paul Chilton]]||2400|| || || ||2
|-
|[[:en:Chinese classifier]]||78100||[[Հաշվողական բառերը չինարենում]]||20100|| ||19
|-
|[[:en:Chinese school]]||7800|| || || ||6
|-
|[[:en:Circumfix]]||7900|| || || ||21
|-
|[[:en:Classical language]]||20600||[[Դասական լեզու]]||8900||այո||30
|-
|[[:en:Classifier (linguistics)]]||48000|| || || ||19
|-
|[[:en:Clause]]||23800|| || || ||38
|-
|[[:en:Click consonant]]||69200|| || || ||35
|-
|[[:en:Clinical linguistics]]||16300|| || || ||6
|-
|[[:en:Clipped compound]]||6200|| || || ||1
|-
|[[:en:Clusivity]]||25200|| || || ||13
|-
|[[:en:Cluttered speech]]|| || || || ||8
|-
|[[:en:Code-mixing]]||11600|| || || ||8
|-
|[[:en:Code-switching]]||71100|| || || ||41
|-
|[[:en:Cognate]]||10500|| || || ||38
|-
|[[:en:Cognate object]]||3100|| || || ||10
|-
|[[:en:Cognitive science]]||63300||[[Կոգնիտիվ գիտություն]]||15000|| ||65
|-
|[[:en:Cohesion (linguistics)]]||4700|| || || ||19
|-
|[[:en:Cohort model]]||12500||[[Համախմբման մոդել]]||18100|| ||3
|-
|[[:en:Collaborative model]]||10300|| || || ||1
|-
|[[:en:Collapsing sequence]]||2000|| || || ||1
|-
|[[:en:College English Test]]||7800|| || || ||3
|-
|[[:en:Collocation]]||11600||[[Կոլոկացիա]]||15100|| ||30
|-
|[[:en:Collocation extraction]]||1700|| || || ||2
|-
|[[:en:Colloquial Welsh prepositions]]||67000|| || || ||1
|-
|[[:en:Colloquialism]]||8800||[[Խոսակցական լեզու]]||4500|| ||33
|-
|[[:en:Collostructional analysis]]||5300|| || || ||1
|-
|[[:en:Comma splice]]||8200|| || || ||5
|-
|[[:en:Commodilla catacomb inscription]]||4100|| || || ||4
|-
|[[:en:Common European Framework of Reference for Languages]]||56200|| || || ||48
|-
|[[:en:Community language learning]]||1500|| || || ||6
|-
|[[:en:Comparative method]]||63900|| || || ||19
|-
|[[:en:Comparison of Portuguese and Spanish]]||198000|| || || ||8
|-
|[[:en:Comparison of triplestores]]||18600|| || || ||1
|-
|[[:en:Competency evaluation (language)]]||1400|| || || ||3
|-
|[[:en:Competition model]]||36300|| || || ||2
|-
|[[:en:Compound (linguistics)]]||41800|| || || ||53
|-
|[[:en:Comprehensible output]]||7800|| || || ||1
|-
|[[:en:Comprehension approach]]||6900|| || || ||1
|-
|[[:en:Computational lexicology]]||6800|| || || ||4
|-
|[[:en:Computational semantics]]||3900|| || || ||4
|-
|[[:en:Computer-supported collaboration]]||23000|| || || ||5
|-
|[[:en:Computers and writing]]||17900|| || || ||2
|-
|[[:en:Concepticon]]||3500|| || || ||1
|-
|[[:en:Conceptual dependency theory]]||2600|| || || ||4
|-
|[[:en:Conceptual metaphor]]||31400||[[Կոնցեպտուալ փոխաբերություն]]||11000|| ||15
|-
|[[:en:Conditional mood]]||24500||[[Պայմանական եղանակ]]||2600|| ||29
|-
|[[:en:Conjunction (grammar)]]||23200||[[Շաղկապ]]||2500|| ||87
|-
|[[:en:Conservativity]]||4100|| || || ||1
|-
|[[:en:Constructed language]]||45700||[[Արհեստական լեզուներ]]||10300|| ||117
|-
|[[:en:Construction grammar]]||38200||[[Կառուցվածքային քերականություն]]||54300|| ||13
|-
|[[:en:Content and language integrated learning]]||9200|| || || ||15
|-
|[[:en:Content determination]]||5300|| || || ||1
|-
|[[:en:Content word]]||2800|| || || ||13
|-
|[[:en:Content-based instruction]]||10000|| || || ||3
|-
|[[:en:Context change potential]]|| || || || ||2
|-
|[[:en:Context-sensitive grammar]]||27000|| || || ||22
|-
|[[:en:Contraction (grammar)]]||32600|| || || ||22
|-
|[[:en:Contractions of negated auxiliary verbs in English]]|| || || || ||4
|-
|[[:en:Contrastive distribution]]||2900|| || || ||3
|-
|[[:en:Contrastive rhetoric]]||10900|| || || ||4
|-
|[[:en:Conversion (word formation)]]||5800|| || || ||23
|-
|[[:en:Cooperative principle]]||20400|| || || ||12
|-
|[[:en:Copenhagen School (linguistics)]]||11000||[[Կոպենհագենի լեզվաբանական դպրոց]]||14100|| ||11
|-
|[[:en:Ann Copestake]]||6900|| || || ||1
|-
|[[:en:Copula (linguistics)]]||64400|| || || ||36
|-
|[[:en:Copy editing]]||42500|| || || ||14
|-
|[[:en:Corporate jargon]]||7500|| || || ||2
|-
|[[:en:Corpus linguistics]]||19000||[[Կորպուսային լեզվաբանություն]]||31000|| ||35
|-
|[[:en:Cosmogony]]||9900||[[Կոսմոգոնիա]]||27300|| ||68
|-
|[[:en:Cotter (farmer)]]||11300|| || || ||3
|-
|[[:en:Covert prestige]]||37400|| || || ||1
|-
|[[:en:Elizabeth Cowper]]||4100|| || || ||2
|-
|[[:en:Cranberry morpheme]]||3000|| || || ||7
|-
|[[:en:Critical language awareness]]||5600|| || || ||2
|-
|[[:en:Crossover effects]]||14800|| || || ||1
|-
|[[:en:Culturomics]]||19500|| || || ||8
|-
|[[:en:Dahl's law]]||3200|| || || ||2
|-
|[[:en:Danglish]]||6200|| || || ||2
|-
|[[:en:Danish language]]||91600||[[Դանիերեն]]||6100|| ||194
|-
|[[:en:Daughter language]]||3900|| || || ||8
|-
|[[:en:Donald Davidson (philosopher)]]||15300|| || || ||34
|-
|[[:en:Defeasibility (linguistics)]]||2300|| || || ||1
|-
|[[:en:Defective verb]]||27500|| || || ||10
|-
|[[:en:Defining vocabulary]]||5300|| || || ||3
|-
|[[:en:Degree of endangerment]]||3200||[[Լեզվի կենսունակության աստիճան]]||12400|| ||6
|-
|[[:en:Dené–Yeniseian languages]]||30400|| || || ||32
|-
|[[:en:Dental and alveolar ejective stops]]||8000|| || || ||13
|-
|[[:en:Dependent and independent verb forms]]||19400|| || || ||3
|-
|[[:en:Dependent clause]]||9600|| || || ||30
|-
|[[:en:Dependent-marking language]]||3300|| || || ||6
|-
|[[:en:Jacques Derrida]]||138400||[[Ժակ Դերիդա]]||9800|| ||86
|-
|[[:en:Suniti Ashok Deshpande]]||12900|| || || ||1
|-
|[[:en:Developmental dysfluency]]||27200|| || || ||1
|-
|[[:en:Dialect card]]||3400|| || || ||6
|-
|[[:en:Dialect levelling]]||32500|| || || ||8
|-
|[[:en:Diary studies in TESOL]]||4500|| || || ||1
|-
|[[:en:Diasystem]]||24000|| || || ||18
|-
|[[:en:A Dictionary of the English Language]]||35800|| || || ||15
|-
|[[:en:Dictionary of the Russian Language (Ozhegov)]]||3100||[[Օժեգովի բառարան]]||9600|| ||8
|-
|[[:en:Dictionnaire de l'Académie française]]||8200|| || || ||17
|-
|[[:en:Dictogloss]]||2800|| || || ||1
|-
|[[:en:Digraphia]]||35200|| || || ||12
|-
|[[:en:Dilbilim Araştırmaları]]||4700|| || || ||1
|-
|[[:en:Diploma in Teaching English to Speakers of Other Languages]]||41300|| || || ||1
|-
|[[:en:Direct method (education)]]||13500|| || || ||10
|-
|[[:en:J. B. Disanayake]]||7000|| || || ||2
|-
|[[:en:Discontinuity (linguistics)]]||17800|| || || ||1
|-
|[[:en:Discourse marker]]||5900|| || || ||12
|-
|[[:en:Discourse topic]]||1200|| || || ||1
|-
|[[:en:Distancing language]]||7300|| || || ||2
|-
|[[:en:Distinctive feature]]||15700|| || || ||18
|-
|[[:en:Dogme language teaching]]||17500|| || || ||3
|-
|[[:en:Mahir Domi]]||8200|| || || ||8
|-
|[[:en:Dorset dialect]]||29400|| || || ||1
|-
|[[:en:Double copula]]||5500|| || || ||1
|-
|[[:en:DRESS lexical set]]|| || || || ||2
|-
|[[:en:John Dryden]]||40700||[[Ջոն Դրայդեն]]||1800|| ||90
|-
|[[:en:Dual language]]||27400|| || || ||3
|-
|[[:en:Dyslexia]]||83100||[[Դիսլեքսիա]]||45700|| ||79
|-
|[[:en:Dysphemism]]||15200||[[Կոպտասացություն]]||16200|| ||26
|-
|[[:en:Eastern Iranian peoples]]||100|| || || ||58
|-
|[[:en:Penelope Eckert]]||28200|| || || ||3
|-
|[[:en:Educating Eve]]||10700|| || || ||2
|-
|[[:en:EF English Proficiency Index]]||20100|| || || ||12
|-
|[[:en:Eisegesis]]||5900|| || || ||9
|-
|[[:en:Elision]]||29600|| || || ||35
|-
|[[:en:Emergent grammar]]||100|| || || ||1
|-
|[[:en:Emotive conjugation]]||4000|| || || ||2
|-
|[[:en:English as a lingua franca]]||42300|| || || ||5
|-
|[[:en:English interjections]]||24600|| || || ||1
|-
|[[:en:English noun phrase]]|| || || || ||46
|-
|[[:en:English nouns]]||62300|| || || ||8
|-
|[[:en:English passive voice]]||58000|| || || ||2
|-
|[[:en:English personal pronouns]]||25200|| || || ||7
|-
|[[:en:English phrasal verbs]]||25300|| || || ||21
|-
|[[:en:English prefix]]||21500|| || || ||4
|-
|[[:en:English verbs]]||38000|| || || ||18
|-
|[[:en:English Word-Formation]]||4300||[[Անգլերենի բառակազմություն (գիրք)]]||6500|| ||2
|-
|[[:en:English words of Greek origin]]||40900|| || || ||2
|-
|[[:en:English-language learner]]||41200|| || || ||1
|-
|[[:en:English-language spelling reform]]||45900|| || || ||6
|-
|[[:en:Eskimo]]||69800||[[Էսկիմոս]]||17800|| ||86
|-
|[[:en:Et cetera]]||15100||[[Et cetera]]||2300|| ||34
|-
|[[:en:Ethnography of communication]]||12200|| || || ||5
|-
|[[:en:Ethnolect]]||22100|| || || ||16
|-
|[[:en:Etymological dictionary]]||24100||[[Ստուգաբանական բառարան]]||7700|| ||20
|-
|[[:en:Europarl Corpus]]||6500|| || || ||1
|-
|[[:en:Evidentiality]]||31800|| || || ||16
|-
|[[:en:Evolution of Human Languages]]||12400|| || || ||1
|-
|[[:en:Existential clause]]||7000|| || || ||2
|-
|[[:en:Explanatory combinatorial dictionary]]||14400|| || || ||2
|-
|[[:en:Extensive reading]]||24600|| || || ||4
|-
|[[:en:Eye dialect]]||16400|| || || ||3
|-
|[[:en:Eye movement in reading]]||19600|| || || ||5
|-
|[[:en:Faultless disagreement]]||1900|| || || ||2
|-
|[[:en:Fewer versus less]]||10400|| || || ||1
|-
|[[:en:Fictive motion]]||6200|| || || ||1
|-
|[[:en:Filler (linguistics)]]||27000||[[Մակաբույծ բառեր]]||5800|| ||14
|-
|[[:en:Folk linguistics]]||6900|| || || ||5
|-
|[[:en:Formalism (linguistics)]]||22800|| || || ||2
|-
|[[:en:Fossil word]]||7500|| || || ||10
|-
|[[:en:Four-field approach]]||3500|| || || ||2
|-
|[[:en:Frame-based terminology]]||5000|| || || ||2
|-
|[[:en:Fricative]]||18600||[[Շփական հնչյուններ]]||1200|| ||59
|-
|[[:en:Fronting (sound change)]]||2800|| || || ||1
|-
|[[:en:Gaelic revival]]||15300|| || || ||10
|-
|[[:en:Gaelicisation]]||9000|| || || ||2
|-
|[[:en:Gag]]||3900|| || || ||15
|-
|[[:en:Gaj's Latin alphabet]]||23300||[[Գաևիցա]]||5300|| ||32
|-
|[[:en:Gentoo Code]]||3500|| || || ||3
|-
|[[:en:Georgian grammar]]||43900|| || || ||4
|-
|[[:en:Elena Georgieva]]||7400||[[Ելենա Գեորգիևա]]||8100|| ||7
|-
|[[:en:German orthography reform of 1996]]||46700|| || || ||15
|-
|[[:en:Germanic languages]]||88100||[[Գերմանական լեզուներ]]||1900|| ||140
|-
|[[:en:Ghost skin]]||7500|| || || ||2
|-
|[[:en:Ghost word]]||15200|| || || ||8
|-
|[[:en:Jean Berko Gleason]]||44500|| || || ||9
|-
|[[:en:Global language system]]||30200|| || || ||7
|-
|[[:en:Gotzon Garate Goihartzun]]||5000|| || || ||6
|-
|[[:en:Susan Goldin-Meadow]]||15400|| || || ||2
|-
|[[:en:André Goosse]]||3500|| || || ||7
|-
|[[:en:Graduate Record Examinations]]||51700|| || || ||24
|-
|[[:en:Grammar–translation method]]||10100||[[Քերականական-թարգմանական մեթոդ]]||15300|| ||11
|-
|[[:en:Grammatical case]]||73400||[[Հոլով]]||3800|| ||96
|-
|[[:en:Grammatical mood]]||31900||[[Եղանակի քերականական կարգ]]||4600|| ||49
|-
|[[:en:Grammatical number]]||57500||[[Թվի քերականական կարգ]]||10100|| ||62
|-
|[[:en:Grammatical particle]]||26500||[[Մասնիկներ]]||2000||այո||61
|-
|[[:en:Graphetics]]||2100|| || || ||3
|-
|[[:en:Great Vowel Shift]]||29400|| || || ||26
|-
|[[:en:Dennis Howard Green]]||18200|| || || ||1
|-
|[[:en:H₂e-conjugation theory]]||5600|| || || ||1
|-
|[[:en:Handwriting]]||10800|| || || ||25
|-
|[[:en:Have a nice day]]||54200|| || || ||2
|-
|[[:en:Eric A. Havelock]]||34300|| || || ||17
|-
|[[:en:Head-marking language]]||7400|| || || ||7
|-
|[[:en:Hebrew and Aramaic Lexicon of the Old Testament]]||2500|| || || ||1
|-
|[[:en:James Curtis Hepburn]]||9800|| || || ||30
|-
|[[:en:Heteroglossia]]||16000|| || || ||8
|-
|[[:en:Hindustani grammar]]||131900|| || || ||10
|-
|[[:en:Hindustani phonology]]||34800|| || || ||11
|-
|[[:en:History of English grammars]]||34300||[[Անգլերենի քերականության պատմություն]]||50800|| ||3
|-
|[[:en:History of linguistic prescription in English]]||5400|| || || ||1
|-
|[[:en:History of natural language processing]]||11800|| || || ||3
|-
|[[:en:History of the Slovak language]]||39100|| || || ||5
|-
|[[:en:Louis Hjelmslev]]||15500||[[Լուի Ելմսլև]]||1800|| ||30
|-
|[[:en:Homograph]]||9000|| || || ||34
|-
|[[:en:Homonym]]||16100||[[Համանուններ]]||5500|| ||58
|-
|[[:en:Lou Henry Hoover]]||18900||[[Լու Հուվեր]]||8800|| ||45
|-
|[[:en:Jens Høysgaard]]||2700|| || || ||4
|-
|[[:en:Milena Hübschmannová]]||20200||[[Միլենա Հյուբշմանովա]]||21700|| ||16
|-
|[[:en:Huzzah]]||4900|| || || ||14
|-
|[[:en:Hydronym]]||7100|| || || ||27
|-
|[[:en:Hypercorrection]]||19700|| || || ||33
|-
|[[:en:Hypocognition]]||4400|| || || ||1
|-
|[[:en:I (pronoun)]]||11900|| || || ||31
|-
|[[:en:IBM Watson]]||101100||[[Վաթսոն (արհեստական բանականություն)]]||71000|| ||36
|-
|[[:en:Icelandic phonology]]||44900|| || || ||6
|-
|[[:en:Idiolect]]||10100||[[Իդիոլեկտ]]||14000|| ||46
|-
|[[:en:Idiom]]||22300||[[Դարձվածք]]||7300|| ||79
|-
|[[:en:Imperative mood]]||40700||[[Հրամայական եղանակ]]||3300|| ||52
|-
|[[:en:Implicature]]||44500|| || || ||22
|-
|[[:en:Inchoative aspect]]||3400|| || || ||6
|-
|[[:en:Indian English]]||66500|| || || ||23
|-
|[[:en:Indigenous language]]||12200|| || || ||14
|-
|[[:en:Individual variation in second-language acquisition]]||23700|| || || ||1
|-
|[[:en:Infinitive]]||33500||[[Անորոշ դերբայ]]||7200|| ||64
|-
|[[:en:Information structure]]||10200|| || || ||6
|-
|[[:en:Inland Northern American English]]||44800|| || || ||1
|-
|[[:en:Input enhancement]]||3700|| || || ||1
|-
|[[:en:Institut d'Estudis Catalans]]||100|| || || ||26
|-
|[[:en:Institute of Linguistics of the Russian Academy of Sciences]]||9000|| || || ||6
|-
|[[:en:Intension]]||8100|| || || ||11
|-
|[[:en:Interaction hypothesis]]||20400|| || || ||1
|-
|[[:en:Interactional linguistics]]||11700|| || || ||1
|-
|[[:en:Interdiscourse]]||5900|| || || ||3
|-
|[[:en:Interface position]]||7200|| || || ||1
|-
|[[:en:Interlanguage]]||21100|| || || ||14
|-
|[[:en:Interlocutor (linguistics)]]||2700|| || || ||4
|-
|[[:en:International Association of Applied Linguistics]]||14000|| || || ||5
|-
|[[:en:International Computer Archive of Modern and Medieval English]]||5300|| || || ||1
|-
|[[:en:International Linguistics Olympiad]]||70000||[[Լեզվաբանության միջազգային օլիմպիադա]]||21200|| ||17
|-
|[[:en:International Mother Language Day]]||29500||[[Մայրենի լեզվի միջազգային օր]]||5300|| ||128
|-
|[[:en:Internet slang]]||43700||[[Համացանցային ժարգոն]]||3100||այո||36
|-
|[[:en:Intransitive verb]]||13700|| || || ||28
|-
|[[:en:IPA Braille]]||27300|| || || ||5
|-
|[[:en:IPA vowel chart with audio]]||1400|| || || ||6
|-
|[[:en:Irish grammar]]||31600|| || || ||6
|-
|[[:en:Isochrony]]||17500|| || || ||12
|-
|[[:en:Isolating language]]||4500||[[Անջատական լեզուներ]]||1500|| ||34
|-
|[[:en:Lis Jacobsen]]||5400|| || || ||9
|-
|[[:en:Jakobson's functions of language]]||4400|| || || ||19
|-
|[[:en:Japanese particles]]||60500||[[Ճապոներենի մասնիկներ]]||10100|| ||13
|-
|[[:en:Japanese profanity]]||15700|| || || ||2
|-
|[[:en:Jay Jasanoff]]||17700|| || || ||2
|-
|[[:en:Frederick Jelinek]]||28900|| || || ||8
|-
|[[:en:Otto Jespersen]]||12300||[[Օտտո Եսպերսեն]]||2000|| ||48
|-
|[[:en:JET Programme]]||31900|| || || ||4
|-
|[[:en:Jew (word)]]||12300|| || || ||5
|-
|[[:en:Joint attention]]||36600|| || || ||9
|-
|[[:en:William Jones (anthropologist)]]||11200|| || || ||3
|-
|[[:en:William Jones (philologist)]]||36500|| || || ||50
|-
|[[:en:Journal of Language Relationship]]||3000|| || || ||2
|-
|[[:en:Juncture]]||8000|| || || ||3
|-
|[[:en:Juxtaposition]]||7100|| || || ||9
|-
|[[:en:Khasi–Palaungic languages]]||1900|| || || ||5
|-
|[[:en:KIT lexical set]]|| || || || ||2
|-
|[[:en:Sándor Kőrösi Csoma]]||20900||[[Շանդոր Կյորյոշի Չոմա]]||10300|| ||30
|-
|[[:en:Saul Kripke]]||49700||[[Սոլ Կրիպկե]]||34200|| ||43
|-
|[[:en:Labial–velar consonant]]||8200|| || || ||11
|-
|[[:en:George Lakoff]]||33700||[[Ջորջ Լակոֆֆ]]||23800|| ||34
|-
|[[:en:Language and gender]]||75000||[[Լեզու և գենդեր]]||109000|| ||12
|-
|[[:en:Language and history in the early Germanic world]]||6100|| || || ||1
|-
|[[:en:Language attrition]]||51300|| || || ||16
|-
|[[:en:Language exchange]]||8900||[[Լեզվի փոխանակում]]||7200|| ||10
|-
|[[:en:Language Log]]||9600|| || || ||2
|-
|[[:en:Language policy in Latvia]]||52900||[[Լեզվական քաղաքականությունը Լատվիայում]]||36200|| ||8
|-
|[[:en:Laryngeal theory]]||93000|| || || ||23
|-
|[[:en:Latin grammar]]||91600|| || || ||36
|-
|[[:en:Legal writing]]||19800|| || || ||12
|-
|[[:en:Lemma (morphology)]]||11100|| || || ||30
|-
|[[:en:August Leskien]]||5900|| || || ||28
|-
|[[:en:Letting the cat out of the bag]]||1900|| || || ||2
|-
|[[:en:Jiří Levý]]||6700|| || || ||6
|-
|[[:en:Lexical set]]||20000|| || || ||2
|-
|[[:en:Lexicographic order]]||23700|| || || ||21
|-
|[[:en:LGBT slang]]||74700|| || || ||20
|-
|[[:en:Linguistic conservatism]]||6700|| || || ||6
|-
|[[:en:Linguistic description]]||13000|| || || ||25
|-
|[[:en:Linguistic diversity index]]||20100|| || || ||5
|-
|[[:en:Linguistic landscape]]||38100|| || || ||8
|-
|[[:en:Linguistic map]]||3100|| || || ||18
|-
|[[:en:Linguistic prescription]]||47600|| || || ||18
|-
|[[:en:Linguistic rights]]||66400|| || || ||24
|-
|[[:en:Linguistic typology]]||28900||[[Լեզվաբանական տիպաբանություն]]||8200|| ||50
|-
|[[:en:Liquid consonant]]||7700|| || || ||27
|-
|[[:en:List of common misconceptions about language learning]]||10200||[[Լեզու սովորելու մասին տարածված սխալների ցանկ]]||10000|| ||3
|-
|[[:en:List of dialects of English]]||20200|| || || ||10
|-
|[[:en:List of English determiners]]||5100|| || || ||1
|-
|[[:en:List of English prepositions]]||86200|| || || ||2
|-
|[[:en:List of flags with Arabic-language text]]||17600|| || || ||2
|-
|[[:en:List of flags with Latin-language text]]||31600|| || || ||1
|-
|[[:en:List of Indo-European languages]]||439800|| || || ||15
|-
|[[:en:List of international literacy prizes]]||1900|| || || ||1
|-
|[[:en:List of largest languages without official status]]||7300|| || || ||3
|-
|[[:en:List of linguistic example sentences]]||36700|| || || ||1
|-
|[[:en:List of most commonly learned foreign languages in the United States]]||7500|| || || ||1
|-
|[[:en:List of placeholder names by language]]||116300|| || || ||1
|-
|[[:en:List of prestige dialects]]||14200|| || || ||1
|-
|[[:en:List of state and territory name etymologies of the United States]]||54700|| || || ||9
|-
|[[:en:Literacy in India]]||53100|| || || ||11
|-
|[[:en:Literary language]]||31200|| || || ||30
|-
|[[:en:Litotes]]||11800|| || || ||42
|-
|[[:en:Logical consequence]]||17300|| || || ||27
|-
|[[:en:Longest words]]||72600|| || || ||9
|-
|[[:en:LRE Map]]||10500|| || || ||2
|-
|[[:en:Fred Lukoff]]||2700|| || || ||2
|-
|[[:en:Lajla Mattsson Magga]]||3600||[[Լայլա Մագգա]]||4400|| ||11
|-
|[[:en:Malapropism]]||20300|| || || ||17
|-
|[[:en:Manual babbling]]||13600|| || || ||1
|-
|[[:en:Pablo Xuan Manzano Rodríguez]]||4900|| || || ||5
|-
|[[:en:Gjekë Marinaj]]||45000|| || || ||15
|-
|[[:en:Nikolai Marr]]||11300||[[Նիկողայոս Մառ]]||8000|| ||42
|-
|[[:en:Vilém Mathesius]]||18700|| || || ||23
|-
|[[:en:Matica srpska]]||17900||[[Սերբական մատիցա]]||15700|| ||20
|-
|[[:en:Marshall McLuhan]]||101600||[[Մարշալ Մաքլյուեն]]||32200|| ||83
|-
|[[:en:Media linguistics]]||21500|| || || ||5
|-
|[[:en:Media stylistics]]|| || || || ||1
|-
|[[:en:Mediated stylistics]]||12400|| || || ||1
|-
|[[:en:Lise Menn]]||7200|| || || ||1
|-
|[[:en:Merge (linguistics)]]||28900|| || || ||3
|-
|[[:en:Merism]]||7500|| || || ||6
|-
|[[:en:Metalepsis]]||7100|| || || ||9
|-
|[[:en:Metaphorical code-switching]]||9800|| || || ||1
|-
|[[:en:George Métivier]]||3600|| || || ||7
|-
|[[:en:Meyer v. Nebraska]]||13000|| || || ||3
|-
|[[:en:Mildly context-sensitive grammar formalism]]||17800|| || || ||5
|-
|[[:en:Minor syllable]]||4400|| || || ||4
|-
|[[:en:William Chester Minor]]||14600|| || || ||19
|-
|[[:en:Minority group]]||33100|| || || ||71
|-
|[[:en:Minority language]]||19600|| || || ||47
|-
|[[:en:Mnemonic]]||36900||[[Մնեմոնիկա]]||8400||այո||43
|-
|[[:en:Mobile-assisted language learning]]||12500|| || || ||4
|-
|[[:en:Mock Spanish]]||12600|| || || ||3
|-
|[[:en:Modality (linguistics)]]||13500|| || || ||21
|-
|[[:en:Morphology (linguistics)]]||36700||[[Ձևաբանություն (լեզվաբանություն)]]||3400||այո||96
|-
|[[:en:John Morris-Jones]]||6700|| || || ||7
|-
|[[:en:Moscow School of Comparative Linguistics]]||8300||[[Մոսկվայի պատմահամեմատական լեզվաբանության դպրոց]]||10800|| ||3
|-
|[[:en:Mother Tongue (journal)]]||1700|| || || ||4
|-
|[[:en:Move α]]||2900|| || || ||2
|-
|[[:en:Name of the Czech Republic]]||31700|| || || ||7
|-
|[[:en:Name of the Goths]]||42600|| || || ||1
|-
|[[:en:Names of Easter]]||16200|| || || ||1
|-
|[[:en:National Museum of Language]]||7200|| || || ||1
|-
|[[:en:Natural approach]]||11900|| || || ||6
|-
|[[:en:Natural language processing]]||51500||[[Բնական լեզվի մշակում]]||10900|| ||58
|-
|[[:en:Navajo grammar]]||40100|| || || ||2
|-
|[[:en:William Allan Neilson]]||5600|| || || ||5
|-
|[[:en:Neologism]]||20600||[[Նորաբանություն]]||2100|| ||80
|-
|[[:en:Nepal Bhasa movement]]||32300|| || || ||1
|-
|[[:en:New England English]]||18700|| || || ||2
|-
|[[:en:New York accent]]||31000|| || || ||1
|-
|[[:en:Eugene Nida]]||13900||[[Յուջին Նայդա]]||9500|| ||24
|-
|[[:en:NNEST]]||13800|| || || ||2
|-
|[[:en:Nominative case]]||6800||[[Ուղղական հոլով]]||3200|| ||80
|-
|[[:en:Nonverbal autism]]||18100|| || || ||4
|-
|[[:en:Adolf Noreen]]||5200|| || || ||16
|-
|[[:en:Dudleya North]]||5000|| || || ||4
|-
|[[:en:Noticing hypothesis]]||9500|| || || ||1
|-
|[[:en:Numeral (linguistics)]]||50100||[[Թվական անուն]]||4200|| ||77
|-
|[[:en:Observational techniques]]||6400|| || || ||2
|-
|[[:en:Official bilingualism in Canada]]||129400|| || || ||9
|-
|[[:en:Officialese]]||6600|| || || ||9
|-
|[[:en:Onomatopoeia]]||28000|| || || ||69
|-
|[[:en:Open vowel]]||2700|| || || ||31
|-
|[[:en:Ordinal numeral]]||7200|| || || ||29
|-
|[[:en:Ormulum]]||22400|| || || ||14
|-
|[[:en:Orthography]]||14100||[[Ուղղագրություն]]||5400|| ||97
|-
|[[:en:P600 (neuroscience)]]||15600|| || || ||1
|-
|[[:en:Palatal ejective stop]]||1700|| || || ||6
|-
|[[:en:Pandanus language]]||8300|| || || ||5
|-
|[[:en:Panegyrici Latini]]||22200|| || || ||11
|-
|[[:en:Paronym]]||1500||[[Հարանուն]]||1400|| ||36
|-
|[[:en:Parse tree]]||10400|| || || ||25
|-
|[[:en:Pearl in the Palm]]||3800|| || || ||4
|-
|[[:en:Pegon script]]||29000|| || || ||16
|-
|[[:en:James W. Pennebaker]]||12700|| || || ||5
|-
|[[:en:Perception of English /r/ and /l/ by Japanese speakers]]||16700|| || || ||3
|-
|[[:en:Laura-Ann Petitto]]||35900|| || || ||4
|-
|[[:en:Philadelphia English]]||52400|| || || ||1
|-
|[[:en:Phone (phonetics)]]||5700|| || || ||49
|-
|[[:en:Phoneme]]||44300||[[Հնչույթ]]||2400|| ||107
|-
|[[:en:Phonological history of Scots]]||26500|| || || ||1
|-
|[[:en:Phonological word]]||900|| || || ||5
|-
|[[:en:Phrase structure rules]]||10700|| || || ||5
|-
|[[:en:Picture dictionary]]||1300|| || || ||3
|-
|[[:en:Pied-piping]]||22300|| || || ||3
|-
|[[:en:Steven Pinker]]||79900||[[Ստիվեն Փինքեր]]||19200|| ||57
|-
|[[:en:Place of articulation]]||21200|| || || ||40
|-
|[[:en:Placeholder name]]||19500|| || || ||17
|-
|[[:en:Plains Indian Sign Language]]||19800|| || || ||17
|-
|[[:en:Pleonasm]]||54300||[[Պլեոնազմ]]||10100|| ||50
|-
|[[:en:Plurale tantum]]||7700||[[Անեզական գոյականներ]]||3500|| ||24
|-
|[[:en:Pluriculturalism]]||3500|| || || ||3
|-
|[[:en:Plurilingualism]]||10700|| || || ||1
|-
|[[:en:Poetics]]||6300||[[Պոետիկա]]||3200|| ||46
|-
|[[:en:Polemic]]||9900|| || || ||44
|-
|[[:en:Polysynthetic language]]||36800|| || || ||32
|-
|[[:en:Portmanteau]]||39800||[[Հիբրիդային բառ]]||7600|| ||54
|-
|[[:en:Possessive affix]]||15500|| || || ||12
|-
|[[:en:Prague linguistic circle]]||9800||[[Պրահայի լեզվաբանական խմբակ]]||2000|| ||34
|-
|[[:en:Pre-stopped consonant]]||8300|| || || ||1
|-
|[[:en:Predicative expression]]||8300|| || || ||22
|-
|[[:en:Preposition and postposition]]||40300||[[Նախադրություն]]||2500|| ||42
|-
|[[:en:Presupposition]]||19800|| || || ||24
|-
|[[:en:PRO (linguistics)]]||35100|| || || ||2
|-
|[[:en:Pro-verb]]||3100|| || || ||6
|-
|[[:en:Productivity (linguistics)]]||9900|| || || ||10
|-
|[[:en:Prop-word]]||4100|| || || ||1
|-
|[[:en:Prophetic perfect tense]]||5600|| || || ||1
|-
|[[:en:Proto-writing]]||10300|| || || ||16
|-
|[[:en:Prototype theory]]||27900|| || || ||17
|-
|[[:en:Proverb]]||138200||[[Ասացվածք]]||800|| ||148
|-
|[[:en:Pseudogapping]]||11100|| || || ||2
|-
|[[:en:Psycholinguist]]|| ||[[Հոգելեզվաբանություն]]||25400|| ||66
|-
|[[:en:Public speaking]]||42300||[[Հանրային ելույթ]]||12200|| ||47
|-
|[[:en:Jaan Puhvel]]||15900|| || || ||9
|-
|[[:en:Q-principle]]||1400|| || || ||1
|-
|[[:en:Quantitative comparative linguistics]]||60600|| || || ||1
|-
|[[:en:R-principle]]||1500|| || || ||1
|-
|[[:en:Rasmus Rask]]||18200||[[Ռասմուս Ռասկ]]||4400|| ||44
|-
|[[:en:Readability]]||60900|| || || ||19
|-
|[[:en:Readability test]]|| || || || ||19
|-
|[[:en:Reappropriation]]||33200|| || || ||9
|-
|[[:en:Rebracketing]]||27600|| || || ||10
|-
|[[:en:Recast (language teaching)]]||3100|| || || ||1
|-
|[[:en:Redundancy (linguistics)]]||8300|| || || ||12
|-
|[[:en:Reference work]]||12400|| || || ||39
|-
|[[:en:Referring expression]]||9000|| || || ||3
|-
|[[:en:Reforms of Russian orthography]]||24600|| || || ||8
|-
|[[:en:Regional differences and dialects in Indian English]]||14400|| || || ||1
|-
|[[:en:Register (sociolinguistics)]]||12300|| || || ||38
|-
|[[:en:Regularization (linguistics)]]||3300|| || || ||2
|-
|[[:en:Relative articulation]]||18300|| || || ||6
|-
|[[:en:Relative pronoun]]||7600|| || || ||23
|-
|[[:en:Reply (linguistics)]]|| ||[[Հարց]]||29600|| ||67
|-
|[[:en:Alain Rey]]||8000|| || || ||14
|-
|[[:en:Rhetoric]]||136400||[[Հռետորություն]]||20000|| ||105
|-
|[[:en:Role and reference grammar]]||3100|| || || ||6
|-
|[[:en:Romanization]]||42900||[[Ռոմանիզացիա]]||7900||այո||40
|-
|[[:en:Ruiju Myōgishō]]||5400|| || || ||3
|-
|[[:en:Bertrand Russell]]||142400||[[Բերտրան Ռասել]]||23100|| ||171
|-
|[[:en:Russian Language Institute]]||12900|| || || ||17
|-
|[[:en:Sacred language]]||41900|| || || ||40
|-
|[[:en:Salmon problem]]||5200|| || || ||8
|-
|[[:en:Peter H. Salus]]||9500|| || || ||2
|-
|[[:en:SAMPA chart]]||22700|| || || ||4
|-
|[[:en:SAMPA chart for English]]||5800|| || || ||2
|-
|[[:en:Edward Sapir]]||51700||[[Էդուարդ Սեպիր]]||2500|| ||62
|-
|[[:en:Roger Schank]]||15200|| || || ||12
|-
|[[:en:Scheme (linguistics)]]||3300|| || || ||4
|-
|[[:en:Screaming]]||20500|| || || ||30
|-
|[[:en:Second-language phonology]]||14800|| || || ||2
|-
|[[:en:Larry Selinker]]||5000|| || || ||1
|-
|[[:en:Semantic primes]]||9600|| || || ||6
|-
|[[:en:Semantic query]]||8200|| || || ||3
|-
|[[:en:Semantic search]]||2900|| || || ||9
|-
|[[:en:Elena Semino]]||7400|| || || ||2
|-
|[[:en:Sentence-final particle]]||11700|| || || ||1
|-
|[[:en:Malohat Shahobova]]||2600|| || || ||2
|-
|[[:en:Lev Shcherba]]||6700||[[Լև Շչերբա]]||2100|| ||21
|-
|[[:en:Shifting (syntax)]]||10900|| || || ||1
|-
|[[:en:Shinsen Jikyō]]||4100|| || || ||4
|-
|[[:en:Sic]]||14100|| || || ||47
|-
|[[:en:Signified and signifier]]||19900||[[Նշանակյալ և նշանակիչ]]||9900|| ||10
|-
|[[:en:Silent Way]]||19900|| || || ||5
|-
|[[:en:Simile]]||7200|| || || ||67
|-
|[[:en:Sir]]||31300||[[Սըր]]||5200|| ||46
|-
|[[:en:Situational code-switching]]||14800|| || || ||1
|-
|[[:en:Skunked term]]||5900|| || || ||3
|-
|[[:en:Slavic studies]]||27600|| || || ||41
|-
|[[:en:Sniglet]]||15600|| || || ||2
|-
|[[:en:Catherine E. Snow]]||19600|| || || ||2
|-
|[[:en:Sociophonetics]]||5400|| || || ||1
|-
|[[:en:Spanish-based creole languages]]||10800|| || || ||6
|-
|[[:en:Speak Good English Movement]]||56000|| || || ||5
|-
|[[:en:Speech acquisition]]||12000|| || || ||2
|-
|[[:en:Speech processing]]||10000|| || || ||17
|-
|[[:en:Speech–language pathology]]||32800||[[Լոգոպեդիա]]||58800|| ||51
|-
|[[:en:Speeches of Barack Obama]]||56100|| || || ||2
|-
|[[:en:Spelling]]||16500|| || || ||30
|-
|[[:en:Spelling bee]]||26200|| || || ||20
|-
|[[:en:Spelling suggestion]]||6400|| || || ||1
|-
|[[:en:Split infinitive]]||52300|| || || ||7
|-
|[[:en:Stance (linguistics)]]||7100|| || || ||1
|-
|[[:en:Standard English]]||44300|| || || ||10
|-
|[[:en:Statistical language acquisition]]||37900|| || || ||1
|-
|[[:en:Ilan Stavans]]||24100|| || || ||9
|-
|[[:en:George Steiner]]||30100|| || || ||44
|-
|[[:en:Stonewalling]]||8000|| || || ||2
|-
|[[:en:Structural linguistics]]||35100||[[Կառուցվածքային լեզվաբանություն]]||13100|| ||25
|-
|[[:en:Subjacency]]||3600|| || || ||2
|-
|[[:en:Subsective modifier]]||7600|| || || ||1
|-
|[[:en:Suffix]]||8200||[[Վերջածանց]]||1800||այո||83
|-
|[[:en:Suicide terminology]]||24400|| || || ||2
|-
|[[:en:Šumadija–Vojvodina dialect]]||4500|| || || ||5
|-
|[[:en:Swadesh list]]||23400|| || || ||69
|-
|[[:en:Sycophancy]]||16000|| || || ||21
|-
|[[:en:Symbol]]||19000||[[Խորհրդանիշ]]||6600|| ||107
|-
|[[:en:Symbole]]||5600|| || || ||8
|-
|[[:en:Symbolic interactionism]]||46300||[[Սիմվոլիկ ինտերակցիոնիզմ]]||7500|| ||28
|-
|[[:en:Syntax–semantics interface]]||11200|| || || ||1
|-
|[[:en:Systemic functional linguistics]]||13500|| || || ||6
|-
|[[:en:Table of vowels]]||7400|| || || ||6
|-
|[[:en:Taiwanese Phonetic Symbols]]||23800|| || || ||4
|-
|[[:en:Tamil Lexicon dictionary]]||10000|| || || ||3
|-
|[[:en:Tatoeba]]||9100|| || || ||25
|-
|[[:en:Telicity]]||14600|| || || ||9
|-
|[[:en:Tense confusion]]||2300|| || || ||1
|-
|[[:en:Tense–aspect–mood]]||50800|| || || ||11
|-
|[[:en:Term of endearment]]||6800|| || || ||8
|-
|[[:en:TESOL International Association]]||4100|| || || ||5
|-
|[[:en:Text corpus]]||8500||[[Տեքստի կորպուս]]||10600|| ||42
|-
|[[:en:Text linguistics]]||21400|| || || ||19
|-
|[[:en:Text Retrieval Conference]]||21300|| || || ||7
|-
|[[:en:The enemy of my enemy is my friend]]||13400|| || || ||13
|-
|[[:en:The North/South Language Body]]||2400|| || || ||2
|-
|[[:en:Theodiscus]]||27300|| || || ||7
|-
|[[:en:Theories of rhetoric and composition pedagogy]]||30700|| || || ||1
|-
|[[:en:Theory of language]]||31900||[[Լեզվի տեսություն]]||40300|| ||3
|-
|[[:en:Toastmaster]]||5200|| || || ||5
|-
|[[:en:Tongue twister]]||19000||[[Շուտասելուկ]]||1400|| ||78
|-
|[[:en:Toponymy of England]]||27600|| || || ||2
|-
|[[:en:Traditional grammar]]||25900|| || || ||8
|-
|[[:en:Traditional transmission]]||13900|| || || ||2
|-
|[[:en:Transformational grammar]]||29200|| || || ||24
|-
|[[:en:Transitive verb]]||13000|| || || ||26
|-
|[[:en:Translation studies]]||33800||[[Թարգմանչության տեսություն]]||10000|| ||40
|-
|[[:en:True name]]||21100|| || || ||4
|-
|[[:en:Truthiness]]||38200|| || || ||10
|-
|[[:en:Turn-taking]]||28700|| || || ||4
|-
|[[:en:Uerdingen line]]||2900|| || || ||14
|-
|[[:en:Ulster-Scots Agency]]||6200|| || || ||5
|-
|[[:en:Uncial script]]||15100||[[Ունցիալ գիր]]||900|| ||36
|-
|[[:en:Unidirectionality hypothesis]]||4800|| || || ||1
|-
|[[:en:Unity of the proposition]]||6700|| || || ||1
|-
|[[:en:Ural-Altaic languages]]||30100|| || || ||35
|-
|[[:en:Use–mention distinction]]||12400|| || || ||8
|-
|[[:en:Ushakov Dictionary]]||1500|| || || ||3
|-
|[[:en:Matrena Vakhrusheva]]||18000|| || || ||3
|-
|[[:en:Valency (linguistics)]]||20200|| || || ||27
|-
|[[:en:Varieties of Chinese]]||87200|| || || ||15
|-
|[[:en:Max Vasmer]]||4600|| || || ||27
|-
|[[:en:Verbnoun]]||1800|| || || ||2
|-
|[[:en:Viktor Vinogradov]]||4500||[[Վիկտոր Վինոգրադով]]||4000|| ||15
|-
|[[:en:Charles F. Voegelin]]||12800|| || || ||6
|-
|[[:en:Voice (grammar)]]||63100||[[Բայի սեռ]]||3600|| ||52
|-
|[[:en:Voice break]]||700|| || || ||3
|-
|[[:en:Voiced alveolar and postalveolar approximants]]||19600|| || || ||26
|-
|[[:en:Voiced dental and alveolar lateral flaps]]||5700|| || || ||18
|-
|[[:en:Voiced dental fricative]]||23000|| || || ||38
|-
|[[:en:Voiced dental, alveolar and postalveolar lateral approximants]]||47400|| || || ||30
|-
|[[:en:Voiced labiodental flap]]||8700|| || || ||19
|-
|[[:en:Voiced uvular tap and flap]]||5800|| || || ||6
|-
|[[:en:Voiceless alveolar fricative]]||73300|| || || ||36
|-
|[[:en:Voiceless alveolar non-sibilant fricative]]||100|| || || ||36
|-
|[[:en:Voiceless velar fricative]]||27200|| || || ||38
|-
|[[:en:Weasel word]]||17100|| || || ||14
|-
|[[:en:Well-formedness]]||5600|| || || ||1
|-
|[[:en:Wernicke–Geschwind model]]||2500|| || || ||7
|-
|[[:en:Douglas Whalen]]||3300|| || || ||1
|-
|[[:en:When have we eaten from the same dish?]]||7300|| || || ||2
|-
|[[:en:Benjamin Lee Whorf]]||77000||[[Բենջամին Լի Ուորֆ]]||1600|| ||40
|-
|[[:en:Ludwig Wittgenstein]]||190300||[[Լյուդվիգ Վիտգենշթայն]]||5100|| ||151
|-
|[[:en:List of women linguists]]||17400|| || || ||2
|-
|[[:en:Kathryn Woolard]]||11900||[[Քեթրին Վուդարդ]]||10700|| ||7
|-
|[[:en:Word]]||17400||[[Բառ]]||40500|| ||188
|-
|[[:en:Word count]]||8800|| || || ||5
|-
|[[:en:Word formation]]||6600|| || || ||38
|-
|[[:en:Working language]]||6100|| || || ||24
|-
|[[:en:Worldview]]||55700||[[Աշխարհայացք]]||7900||այո||63
|-
|[[:en:Joseph Wright (linguist)]]||22500|| || || ||12
|-
|[[:en:Writeprint]]||3800|| || || ||3
|-
|[[:en:X-bar theory]]||29700|| || || ||15
|-
|[[:en:Xiandai Hanyu Cidian]]||20500|| || || ||5
|-
|[[:en:Xu Lin (Hanban)]]||24700|| || || ||3
|-
|[[:en:Zero (linguistics)]]||4400|| || || ||5
|-
|[[:en:Zeugma and syllepsis]]||16200|| || || ||25
|-
|[[:en:Zhou Youguang]]||22500|| || || ||41
|-
|[[:en:Zipf's law]]||33900|| || || ||37
|}</text>
      <sha1>ozvwdosmax5de9zkns8xix0phx9z5gp</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Պետական քաղաքականություն</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1058370</id>
    <revision>
      <id>8486122</id>
      <parentid>7882301</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T16:00:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ArmSirius</username>
        <id>64149</id>
      </contributor>
      <comment>ավելացվեց [[Կատեգորիա:Քաղաքագիտություն]] [[Վիքիպեդիա:ՀոթՔաթ|ՀոթՔաթ]] գործիքով</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="22848" xml:space="preserve">'''Պետական (հրապարակային) քաղաքականություն''', պետական իշխանության մարմինների, նախևառաջ [[Գործադիր իշխանություն|գործադիր իշխանության]] մարմինների համար գործելու սկզբունքային ուղեցույց, որը վերաբերում է նրանց գործունեության որոշակի ուղղություններին, որոնք համապատասխանում են օրենքներին և սոցիալական սովորույթներին։ Պետական (հրապարակային) քաղաքականության հիմքերն են սահմանադրական օրենքներն ու կանոնները, օրենքների մեկնաբանությունը և իրավական կարգավորումը։

Պետական (հրապարակային) քաղաքականությունը սահմանում է նաև որպես գործողությունների, կարգավորիչ միջոցների, օրենքների և այս կամ այն ուղղությամբ ֆինանսական առաջնահերթությունների համակարգ, որը հռչակվել է պետական իշխանության մարմնի կամ նրա ներկայացուցիչների կողմից&lt;ref&gt;[http://www.musc.edu/vawprevention/policy/definition.shtml/ Kilpatrick, Dean, «Definitions of Public Policy and Law»] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100425062056/http://www.musc.edu/vawprevention/policy/definition.shtml |date=2010-04-25 }}&lt;/ref&gt;։ Պետական (հրապարակային) քաղաքականությունը սովորաբար իրականացվում է [[սահմանադրություն]]ներում, օրենսդրական ակտերում և դատական որոշումներում&lt;ref&gt;[http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=1368469 Schuster II, W. Michael, «For the Greater Good: The Use of Public Policy Considerations in Confirming Chapter 11 Plans of Reorganization»]&lt;/ref&gt;։

Ռուսական գիտության համար ավանդական պետական քաղաքականություն հասկացության մեջ ընդգծվում Է պետության ակտիվ դերը պետական կառավարման նպատակների ձևավորման և իրականացման գործում. Դրանում տեղի է ունենում պետական կառավարման նպատակների համակարգի հիմնական քաղաքական սուբյեկտների հետ մշակում և համաձայնեցում, ինչպես նաև այդ համակարգի նպատակները պետական կառավարում իրականացնող սուբյեկտներին հասցնելը (Կարա-Մուրզա Ս. Գ.)&lt;ref&gt;Кара-Мурза С. Г. [http://centero.ru/chair/politologiya-lektsiya-4-gosudarstvennaya-politika-i-upravlenie Политология, лекция 4. Государственная политика и управление] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20151231003509/http://centero.ru/chair/politologiya-lektsiya-4-gosudarstvennaya-politika-i-upravlenie |date=2015-12-31 }}. ''Центр изучения кризисного общества''.&lt;/ref&gt;։

Հանրային քաղաքականություն հասկացության մեջ, առանձնանում է պետության կողմնորոշումը քաղաքացիների անձնական և հասարակական շահերի իրագործման համար․ այն գործունեություն է, որը բնութագրվում է պետության, մասնավոր հատվածի, քաղաքացիական հասարակության ինստիտուտների, բազմատեսակ սոցիալական, մասնագիտական խմբերի և  շերտերի, հասարակական միավորումների համակարգային փոխազդեցությամբ՝ անձնական և հասարակական շահերի իրացման, հանրային ռեսուրսների արտադրության, բաշխման և օգտագործման և բարիքների իրականացման վերաբերյալ՝ հաշվի առնելով ժողովրդի կամ որոշակի տարածքների բնակչության կամարտահայտությունը  (Միխեև Վ. Ա.)&lt;ref&gt;[[Сунгуров А. Ю.]] [http://strategy-spb.ru/edu/?do=manual&amp;man_grup=426&amp;doc=3017&amp;pr_id_dl= 1.6.Понятие публичной политики. Публичная политика как поле взаимодействия.] ''Дистанционный курс «Публичная политика и центры публичной политики»''&lt;/ref&gt;։

== Պետական (հանրային) քաղաքականության ձևավորումը ==
Հանրային խնդիրները հայտնաբերվում և լուծվում են նոր պետական քաղաքականություն ստեղծելու կամ գոյություն ունեցող պետական քաղաքականությունը բարեփոխելու միջոցով&lt;ref name=&quot;Analysing Public Policy&quot;&gt;''John, Peter (1998). ''&lt;/ref&gt;. Հանրային խնդիրները առաջանում են տարբեր ձևերով և պահանջում են տարբեր պատասխան միջոցներ (օրինակ, կանոնակարգեր, սուբսիդիաներ, քվոտաներ և օրենքներ) տեղական, ազգային կամ միջազգային մակարդակով&lt;ref name=&quot;Dimensions of State Politics, Economics, and Public Policy&quot;&gt;''Sharkansky, Ira; R. Hofferbert. ''&lt;/ref&gt;.

Պետական քաղաքականության մշակումը հետադարձ կապի մեխանիզմների հետ շարունակական գործընթաց է։ Ստուգումը և գնահատումը կարևոր են այս համակարգի գործունեության համար&lt;ref name=&quot;Public Policy: The 21st Century Perspective&quot;&gt;''Thei, Geurts; Be Informed (2010).''&lt;/ref&gt;. Հանրային խնդիրները, որոնք ազդում են պետական քաղաքականության ձևավորման վրա, կարող են լինել տնտեսական, սոցիալական կամ քաղաքական բնույթ&lt;ref name=&quot;Public Policy Process&quot;&gt;''Hill, Michael (2005). ''&lt;/ref&gt;։ Յուրաքանչյուր համակարգ գտնվում է տարբեր հասարակական խնդիրների ազդեցության տակ և հետևաբար պահանջում է տարբեր պետական քաղաքականություն&lt;ref name=&quot;Public Policy: The 21st Century Perspective&quot; /&gt;։

Պետական քաղաքականության մշակման մեջ բազմաթիվ անհատներ և շահերի խմբեր մրցակցում և համագործակցում են քաղաքական գործիչների վրա ազդելու և նրանց որոշակի ձևւով գործելու դրդելու համար&lt;ref name=&quot;Kilpatrick&quot;&gt;Kilpatrick&lt;/ref&gt;։ Պետական քաղաքականության մշակման գործընթացին մասնակցում են տարբեր գործոններ, ինչպիսիք են քաղաքական գործիչները, պետական ծառայողները, լոբբիստները, առարկայական ոլորտի մասնագետները և արդյունաբերության ներկայացուցիչները։ Նրանք օգտագործում են տարբեր մարտավարություն և գործիքներ իրենց նպատակներին հասնելու համար, այդ թվում՝ հրապարակայնորեն պաշտպանելով իրենց դիրքերը, փորձում են ազդել կողմնակիցների և հակառակորդների վրա և մոբիլիզացնել դաշնակիցներին այս կամ այն հարցում&lt;ref name=&quot;Dimensions of State Politics, Economics, and Public Policy&quot; /&gt;։ Շատ գործոններ կարող են կարևոր դեր խաղալ պետական քաղաքականության մշակման գործընթացում, այնուամենայնիվ, վերջին խոսքը մնում է պետական պաշտոնյաների ետևում։ Ընդ որում, ենթադրվում է, որ պետական պաշտոնյաները պահպանում են պետական հատվածում ընդունված էթիկական նորմերը և հաշվի են առնում բոլոր շահագրգիռ կողմերի պահանջները&lt;ref name=&quot;Public Policy: The 21st Century Perspective&quot; /&gt;։

Պետական (հրապարակային) քաղաքականությունը համարվում է ուժեղ, երբ այն խնդիրները լուծում է որակապես և արդյունավետ, ծառայում է արդարությանը, աջակցում է կառավարական հաստատություններին և նրանց գործունեությանը, և խթանում է ակտիվ քաղաքացիական դիրքորոշումը&lt;ref&gt;''[http://publicadmin.norwich.edu/characteristics-of-successful-public-policy/ «Characteristics of Successful Public Policy»].''&lt;/ref&gt;։

Վերջին տասնամյակների ընթացքում հասարակության մեջ տեղի ունեցած փոփոխությունները հանգեցրել են նաև պետական քաղաքականության ձևավորման ոլորտում փոփոխությունների։ Այսօր պետական քաղաքականությունը դառնում է ավելի նպատակասլաց, նպատակաուղղված չափելի արդյունքների և նպատակների, շեշտադրելով այն որոշումները, որոնք պետք է ընդունվեն անմիջապես&lt;ref name=&quot;Public Policy: The 21st Century Perspective&quot; /&gt;։ Բացի այդ, զանգվածային հաղորդակցությունները և տեխնոլոգիական փոփոխությունները հանգեցրել են նրան, որ պետական [[Քաղաքական համակարգ|քաղաքականության համակարգ]]ը դառնում է ավելի բարդ և փոխկապակցված&lt;ref name=&quot;The Process and Effects of mass communication&quot;&gt;''Schramm, Wilbur (165). ''&lt;/ref&gt;։ Այս բոլոր փոփոխությունները նոր խնդիրներ են դնում ընթացիկ պետական քաղաքականության համար և ճնշում են գործադրում նրա վրա, որպեսզի այն զարգանա և մնա արդյունավետ ու գործուն&lt;ref name=&quot;Public Policy: The 21st Century Perspective&quot; /&gt;։

== Որպես ուսումնական կարգապահություն ==
ԱՄՆ-ում հանրային քաղաքականության հայեցակարգը վերաբերում է ոչ միայն քաղաքականության արդյունքին, այլ ավելի լայն իմաստով որոշումների կայացմանը և կառավարական որոշումների վերլուծությանը։ Որպես կրթական կարգապահությունը, պետական քաղաքականությունը ուսումնասիրվում է պրոֆեսորների և ուսանողների դպրոցներում հանրային քաղաքականության խոշոր բուհերի ամբողջ երկրում։ Հանրային քաղաքականության վերլուծության և [[Հանրային կառավարում|հանրային կառավարման]] ամերիկյան ասոցիացիան միավորում է պրակտիկաներին, հետազոտողներին, գիտնականներին և ուսանողներին։

Որպես կրթական կարգապահություն, պետական (հանրային) քաղաքականությունը կրում է բազմաթիվ սոցիալական գիտությունների, այդ թվում, տնտեսության, սոցիոլոգիայի, քաղաքական խնայողությունների, ծրագրերի գնահատման, քաղաքական վերլուծության և պետական կառավարման տարրեր։ Միևնույն ժամանակ, հանրային քաղաքականության ուսումնասիրությունը տարբերվում է քաղաքագիտությունից կամ տնտեսական գիտությունից, քանի որ այն հիմնականում կենտրոնանում է տեսության կիրառման պրակտիկայի վրա։ Թեև սովորաբար համալսարաններ առաջարկում են մագիստրոսական և դոկտորական աստիճանի վերաբերյալ հրապարակային քաղաքականության մեջ, որոշ համալսարաններ նաև առաջարկում է բակալավրի կրթական ծրագրեր

Հանրային քաղաքականության դպրոցները տարբեր կերպ են մոտենում քաղաքական վերլուծությանը։ Չիկագոյի համալսարանի Հանրային քաղաքականության Հարրիսի դպրոցում ավելի շատ օգտագործվում է քանակական մոտեցում տնտեսության և քաղաքականության նկատմամբ, Հայնցի քոլեջը Կարնեգի Մելոնի համալսարանում օգտագործում է հաշվողական և էմպիրիկ մեթոդներ, մինչդեռ Հարվարդի համալսարանի Ջոն Ֆ. Քենեդիի կառավարական դպրոցում ավելի շատ ուշադրություն է դարձվում քաղաքական գիտությունների և առաջնորդության վրա։ Ինդիանայի համալսարանի հանրային և բնապահպանական քաղաքականության դպրոցում իրականացվում է հանրային քաղաքականության ավանդական ուսուցում՝ կենտրոնանալով շրջակա միջավայրի գիտությունների և շահույթ չհետապնդող կազմակերպությունների կառավարման միջդիսցիպլինար մոտեցման վրա։ Բացի այդ, Չիկագոյի Իլինոյսի համալսարանը հանրային քաղաքականության ոլորտում կադրերի պատրաստման ժամանակ ընդգծում է քաղաքականության մշակման ժամանակ որոշումների կայացման փուլերը (օրինակ, օրակարգի սահմանումը), ինչպես նաև քաղաքականության ձևավորման գործընթացում ֆրեյմինգի և ճանաչողական սահմանափակումների ազդեցության կարևորությունը։

Ավանդաբար հրապարակային քաղաքականությունը, ինչպես նաև ուսումնական կարգապահությունը фокусировалась ներքին քաղաքականության մեջ։ Սակայն 21-րդ դարի վերջին և 21-րդ դարի սկզբին տեղի ունեցած տնտեսական Գլոբալիզացիայի ալիքը գլոբալ կառավարմանն ուղղված հանրային քաղաքականության ուսումնասիրության անհրաժեշտություն է առաջացրել, հատկապես, քանի որ դա վերաբերում է այն հարցերին, որոնք դուրս են գալիս ազգային սահմաններից, ինչպիսիք են կլիմայի փոփոխությունը, ահաբեկչությունը, միջուկային զենքի տարածումը և  տնտեսական զարգացումը&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.gppi.net/fileadmin/gppi/Global_Public_Policy_Foreign_Affairs.pdf |title=Архивированная копия |accessdate=2016-01-10 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120426010852/http://www.gppi.net/fileadmin/gppi/Global_Public_Policy_Foreign_Affairs.pdf |archivedate=2012-04-26 |deadlink=yes }}&lt;/ref&gt;։ Հանրային քաղաքականության շատ ավանդական դպրոցներ ստիպված են եղել հարմարեցնել իրենց [[Ուսումնական ծրագիր|ուսումնական ծրագրեր]]ը և մշակել նոր ծրագրեր, որպեսզի հարմարվեն հանրային քաղաքականության նոր լանդշաֆտին։ Փենսիլվանիայի պետական համալսարանի Միջազգային հարաբերությունների դպրոցը ստեղծվել է որպես միջազգային նոր պայմանների պատասխան&lt;ref&gt;[http://www.sia.psu.edu/ School of International Affairs&lt;!-- Заголовок добавлен ботом --&gt;]&lt;/ref&gt;։

Հանրային քաղաքականությունը և քաղաքական վերլուծությունը, որպես ուսումնական առարկաներ, տարածվել են Ռուսաստանի և ԱՊՀ երկրների բուհերում&lt;ref&gt;[http://www.hse.ru/ma/politanaliz/ Магистерская программа «Политический анализ и публичная политика» (Высшая школа экономики).]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.ehu.lt/ru/academics/master/programs/publichnaja-politika |title=Публичная политика. Европейский гуманитарный университет |accessdate=2021-03-19 |archive-date=2016-01-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160102081114/http://www.ehu.lt/ru/academics/master/programs/publichnaja-politika |dead-url= }}&lt;/ref&gt;։

== Ֆեմինիզմն ու հանրային քաղաքականությունը ==
Հանրային քաղաքականության վերլուծության ժամանակ կանանց իրավունքների պաշտպանության տեսանկյունից գիտնականները հակված են դիտարկել այնպիսի հարցեր, ինչպիսիք են սոցիալական պետությունը, աշխատանքային պրակտիկան, աշխատավարձը, զբաղվածությունը և գործազրկությունը&lt;ref name=&quot;Newman &amp; White 3&quot;&gt;Newman &amp; White 3&lt;/ref&gt;։

Գենդերային վերլուծությունը նպաստում է պետական քաղաքականության մշակմանը՝ մակերևույթի վրա դնելով այն հարցերը, որոնց բախվում են կանայք հանրային ոլորտում&lt;ref name=&quot;Newman &amp; White 4&quot;&gt;Newman &amp; White 4&lt;/ref&gt;, ինչպիսիք են աշխատավարձի հավասարությունը, մայրությունը և ծննդաբերության արձակուրդը, երեխաների խնամքը, ընտանեկան բռնությունը և սեռական բռնությունը, որոնցից յուրաքանչյուրը հասարակական հնչեղություն է առաջացնում&lt;ref name=&quot;Newman &amp; White 4&quot; /&gt;։ 2015 թվականին Մեծ Բրիտանիայում ուժի մեջ մտած քաղաքականությունը մորն ու հորը թույլ է տալիս միասին կամ հերթով արձակուրդ վերցնել և աշխատանքի հարմարունակ ժամանակացույց խնդրել&lt;ref&gt;BBC&lt;/ref&gt;։ Դրանով իսկ ճանաչվում է հնարավորություն ընձեռելու անհրաժեշտությունը, որպեսզի հայրերը մեծ դեր խաղան իրենց երեխաների խնամքի գործում։ Այս քաղաքականությունը թույլ է տալիս կանանց շարունակել իրենց գործունեությունը աշխատավայրում, չնայած մայրության հաշվին պոտենցիալ գործատուի և սպառողի։

== Տես նաև ==
* [[Փաստաբանություն]]
* [[Հարոլդ Լասսուել]]
* [[Օվերտոնի պատուհան]]

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ|2}}

== Աղբյուրներ ==
* Ackelsberg, Martha A. ''«Feminist analyses of Public Policy Women, Household and the Economy by Lourdes Benreia: Catharine Stimpson: Women, Power and Policy: Toward the Year 2000 by Ellen Boneparth: Emily Stoper: Feminism and Politics: A Comparative Perspective by Joyce Gelb: Women and Public Policies by Joyce Gelb: Marian Lief Palley: Heroes of Their Own Lives: The Politics and History of Family Violence by Linda Gordon: Women, the State, and Welfare by Linda Gordon: Women and t…»'' Comparative Politics 24.4 (1992): 477—493. Web. 5 May 2013.
* ''«Flexible parental leave to give mothers 'real choice' over work-life balance»'' BBC News: UK Politics. BBC. 13 Nov. 2012. Web. 7 May 2013.
* Jackson-Elmoore, Cynthia. ''«How gender Impacts Who Gets to Influence Public Policy»''. Gender and Public policy. International Conference on Public Policy, 2013. Web. 6 May. 2013.
* Newman, Jacquetta., and Linda A. White. ''Women, Politics, and Public Policy: The Political struggles of Canadian Women.'' Don Mills: Oxford University Press, 2012. Print.

== Գրականություն ==
* Беляева Н. Ю. [http://www.civisbook.ru/files/File/Belyaeva_publ_pol_kak_termin.pdf «Публичная политика» как термин, понятие и научная категория]. ''Электронная библиотека «Гражданское общество».''
* David B. Audretsch, Gilbert, Brett Anitra; McDougall, Patricia P. (2004), The Emergence of Entrepreneurship Policy, Small Business Economics 22
* Cohen, Nissim (2012) «[https://docs.google.com/viewer?a=v&amp;pid=sites&amp;srcid=ZGVmYXVsdGRvbWFpbnxqcnNwb25lfGd4OjVkMGQ2ODZkZTNmZWY4MTM Policy entrepreneurs and the design of public policy: Conceptual framework and the case of the National Health Insurance Law in Israel]» Journal of Social Research &amp; Policy, 3 (1): 5-26.
* David B. Audretsch; Grilo, Isabel; Thurik, A. Roy (2007), Explaining entrepreneurship and the role of policy: a framework, in: David Audretsch, Isabel Grilo and A. Roy Thurik (eds.), Handbook of Research on Entrepreneurship Policy, Edward Elgar Publishing
* David B. Audretsch und Beckmann, Iris A.M. (2007), From Small Business to Entrepreneurship Policy, in: David Audretsch, Isabel Grilo and A. Roy Thurik (eds.), Handbook of Research on Entrepreneurship Policy, Edward Elgar Publishing
* Considine,Mark (2005) ''Making Public Policy'' Polity Press

[[Կատեգորիա:Քաղաքագիտություն]]</text>
      <sha1>fqdu122vgpjkcn6yn52lt76jtpt8opp</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486123</id>
      <parentid>8486122</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T16:00:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ArmSirius</username>
        <id>64149</id>
      </contributor>
      <comment>ավելացվեց [[Կատեգորիա:Սոցիալական քաղաքականություն]] [[Վիքիպեդիա:ՀոթՔաթ|ՀոթՔաթ]] գործիքով</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="22925" xml:space="preserve">'''Պետական (հրապարակային) քաղաքականություն''', պետական իշխանության մարմինների, նախևառաջ [[Գործադիր իշխանություն|գործադիր իշխանության]] մարմինների համար գործելու սկզբունքային ուղեցույց, որը վերաբերում է նրանց գործունեության որոշակի ուղղություններին, որոնք համապատասխանում են օրենքներին և սոցիալական սովորույթներին։ Պետական (հրապարակային) քաղաքականության հիմքերն են սահմանադրական օրենքներն ու կանոնները, օրենքների մեկնաբանությունը և իրավական կարգավորումը։

Պետական (հրապարակային) քաղաքականությունը սահմանում է նաև որպես գործողությունների, կարգավորիչ միջոցների, օրենքների և այս կամ այն ուղղությամբ ֆինանսական առաջնահերթությունների համակարգ, որը հռչակվել է պետական իշխանության մարմնի կամ նրա ներկայացուցիչների կողմից&lt;ref&gt;[http://www.musc.edu/vawprevention/policy/definition.shtml/ Kilpatrick, Dean, «Definitions of Public Policy and Law»] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100425062056/http://www.musc.edu/vawprevention/policy/definition.shtml |date=2010-04-25 }}&lt;/ref&gt;։ Պետական (հրապարակային) քաղաքականությունը սովորաբար իրականացվում է [[սահմանադրություն]]ներում, օրենսդրական ակտերում և դատական որոշումներում&lt;ref&gt;[http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=1368469 Schuster II, W. Michael, «For the Greater Good: The Use of Public Policy Considerations in Confirming Chapter 11 Plans of Reorganization»]&lt;/ref&gt;։

Ռուսական գիտության համար ավանդական պետական քաղաքականություն հասկացության մեջ ընդգծվում Է պետության ակտիվ դերը պետական կառավարման նպատակների ձևավորման և իրականացման գործում. Դրանում տեղի է ունենում պետական կառավարման նպատակների համակարգի հիմնական քաղաքական սուբյեկտների հետ մշակում և համաձայնեցում, ինչպես նաև այդ համակարգի նպատակները պետական կառավարում իրականացնող սուբյեկտներին հասցնելը (Կարա-Մուրզա Ս. Գ.)&lt;ref&gt;Кара-Мурза С. Г. [http://centero.ru/chair/politologiya-lektsiya-4-gosudarstvennaya-politika-i-upravlenie Политология, лекция 4. Государственная политика и управление] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20151231003509/http://centero.ru/chair/politologiya-lektsiya-4-gosudarstvennaya-politika-i-upravlenie |date=2015-12-31 }}. ''Центр изучения кризисного общества''.&lt;/ref&gt;։

Հանրային քաղաքականություն հասկացության մեջ, առանձնանում է պետության կողմնորոշումը քաղաքացիների անձնական և հասարակական շահերի իրագործման համար․ այն գործունեություն է, որը բնութագրվում է պետության, մասնավոր հատվածի, քաղաքացիական հասարակության ինստիտուտների, բազմատեսակ սոցիալական, մասնագիտական խմբերի և  շերտերի, հասարակական միավորումների համակարգային փոխազդեցությամբ՝ անձնական և հասարակական շահերի իրացման, հանրային ռեսուրսների արտադրության, բաշխման և օգտագործման և բարիքների իրականացման վերաբերյալ՝ հաշվի առնելով ժողովրդի կամ որոշակի տարածքների բնակչության կամարտահայտությունը  (Միխեև Վ. Ա.)&lt;ref&gt;[[Сунгуров А. Ю.]] [http://strategy-spb.ru/edu/?do=manual&amp;man_grup=426&amp;doc=3017&amp;pr_id_dl= 1.6.Понятие публичной политики. Публичная политика как поле взаимодействия.] ''Дистанционный курс «Публичная политика и центры публичной политики»''&lt;/ref&gt;։

== Պետական (հանրային) քաղաքականության ձևավորումը ==
Հանրային խնդիրները հայտնաբերվում և լուծվում են նոր պետական քաղաքականություն ստեղծելու կամ գոյություն ունեցող պետական քաղաքականությունը բարեփոխելու միջոցով&lt;ref name=&quot;Analysing Public Policy&quot;&gt;''John, Peter (1998). ''&lt;/ref&gt;. Հանրային խնդիրները առաջանում են տարբեր ձևերով և պահանջում են տարբեր պատասխան միջոցներ (օրինակ, կանոնակարգեր, սուբսիդիաներ, քվոտաներ և օրենքներ) տեղական, ազգային կամ միջազգային մակարդակով&lt;ref name=&quot;Dimensions of State Politics, Economics, and Public Policy&quot;&gt;''Sharkansky, Ira; R. Hofferbert. ''&lt;/ref&gt;.

Պետական քաղաքականության մշակումը հետադարձ կապի մեխանիզմների հետ շարունակական գործընթաց է։ Ստուգումը և գնահատումը կարևոր են այս համակարգի գործունեության համար&lt;ref name=&quot;Public Policy: The 21st Century Perspective&quot;&gt;''Thei, Geurts; Be Informed (2010).''&lt;/ref&gt;. Հանրային խնդիրները, որոնք ազդում են պետական քաղաքականության ձևավորման վրա, կարող են լինել տնտեսական, սոցիալական կամ քաղաքական բնույթ&lt;ref name=&quot;Public Policy Process&quot;&gt;''Hill, Michael (2005). ''&lt;/ref&gt;։ Յուրաքանչյուր համակարգ գտնվում է տարբեր հասարակական խնդիրների ազդեցության տակ և հետևաբար պահանջում է տարբեր պետական քաղաքականություն&lt;ref name=&quot;Public Policy: The 21st Century Perspective&quot; /&gt;։

Պետական քաղաքականության մշակման մեջ բազմաթիվ անհատներ և շահերի խմբեր մրցակցում և համագործակցում են քաղաքական գործիչների վրա ազդելու և նրանց որոշակի ձևւով գործելու դրդելու համար&lt;ref name=&quot;Kilpatrick&quot;&gt;Kilpatrick&lt;/ref&gt;։ Պետական քաղաքականության մշակման գործընթացին մասնակցում են տարբեր գործոններ, ինչպիսիք են քաղաքական գործիչները, պետական ծառայողները, լոբբիստները, առարկայական ոլորտի մասնագետները և արդյունաբերության ներկայացուցիչները։ Նրանք օգտագործում են տարբեր մարտավարություն և գործիքներ իրենց նպատակներին հասնելու համար, այդ թվում՝ հրապարակայնորեն պաշտպանելով իրենց դիրքերը, փորձում են ազդել կողմնակիցների և հակառակորդների վրա և մոբիլիզացնել դաշնակիցներին այս կամ այն հարցում&lt;ref name=&quot;Dimensions of State Politics, Economics, and Public Policy&quot; /&gt;։ Շատ գործոններ կարող են կարևոր դեր խաղալ պետական քաղաքականության մշակման գործընթացում, այնուամենայնիվ, վերջին խոսքը մնում է պետական պաշտոնյաների ետևում։ Ընդ որում, ենթադրվում է, որ պետական պաշտոնյաները պահպանում են պետական հատվածում ընդունված էթիկական նորմերը և հաշվի են առնում բոլոր շահագրգիռ կողմերի պահանջները&lt;ref name=&quot;Public Policy: The 21st Century Perspective&quot; /&gt;։

Պետական (հրապարակային) քաղաքականությունը համարվում է ուժեղ, երբ այն խնդիրները լուծում է որակապես և արդյունավետ, ծառայում է արդարությանը, աջակցում է կառավարական հաստատություններին և նրանց գործունեությանը, և խթանում է ակտիվ քաղաքացիական դիրքորոշումը&lt;ref&gt;''[http://publicadmin.norwich.edu/characteristics-of-successful-public-policy/ «Characteristics of Successful Public Policy»].''&lt;/ref&gt;։

Վերջին տասնամյակների ընթացքում հասարակության մեջ տեղի ունեցած փոփոխությունները հանգեցրել են նաև պետական քաղաքականության ձևավորման ոլորտում փոփոխությունների։ Այսօր պետական քաղաքականությունը դառնում է ավելի նպատակասլաց, նպատակաուղղված չափելի արդյունքների և նպատակների, շեշտադրելով այն որոշումները, որոնք պետք է ընդունվեն անմիջապես&lt;ref name=&quot;Public Policy: The 21st Century Perspective&quot; /&gt;։ Բացի այդ, զանգվածային հաղորդակցությունները և տեխնոլոգիական փոփոխությունները հանգեցրել են նրան, որ պետական [[Քաղաքական համակարգ|քաղաքականության համակարգ]]ը դառնում է ավելի բարդ և փոխկապակցված&lt;ref name=&quot;The Process and Effects of mass communication&quot;&gt;''Schramm, Wilbur (165). ''&lt;/ref&gt;։ Այս բոլոր փոփոխությունները նոր խնդիրներ են դնում ընթացիկ պետական քաղաքականության համար և ճնշում են գործադրում նրա վրա, որպեսզի այն զարգանա և մնա արդյունավետ ու գործուն&lt;ref name=&quot;Public Policy: The 21st Century Perspective&quot; /&gt;։

== Որպես ուսումնական կարգապահություն ==
ԱՄՆ-ում հանրային քաղաքականության հայեցակարգը վերաբերում է ոչ միայն քաղաքականության արդյունքին, այլ ավելի լայն իմաստով որոշումների կայացմանը և կառավարական որոշումների վերլուծությանը։ Որպես կրթական կարգապահությունը, պետական քաղաքականությունը ուսումնասիրվում է պրոֆեսորների և ուսանողների դպրոցներում հանրային քաղաքականության խոշոր բուհերի ամբողջ երկրում։ Հանրային քաղաքականության վերլուծության և [[Հանրային կառավարում|հանրային կառավարման]] ամերիկյան ասոցիացիան միավորում է պրակտիկաներին, հետազոտողներին, գիտնականներին և ուսանողներին։

Որպես կրթական կարգապահություն, պետական (հանրային) քաղաքականությունը կրում է բազմաթիվ սոցիալական գիտությունների, այդ թվում, տնտեսության, սոցիոլոգիայի, քաղաքական խնայողությունների, ծրագրերի գնահատման, քաղաքական վերլուծության և պետական կառավարման տարրեր։ Միևնույն ժամանակ, հանրային քաղաքականության ուսումնասիրությունը տարբերվում է քաղաքագիտությունից կամ տնտեսական գիտությունից, քանի որ այն հիմնականում կենտրոնանում է տեսության կիրառման պրակտիկայի վրա։ Թեև սովորաբար համալսարաններ առաջարկում են մագիստրոսական և դոկտորական աստիճանի վերաբերյալ հրապարակային քաղաքականության մեջ, որոշ համալսարաններ նաև առաջարկում է բակալավրի կրթական ծրագրեր

Հանրային քաղաքականության դպրոցները տարբեր կերպ են մոտենում քաղաքական վերլուծությանը։ Չիկագոյի համալսարանի Հանրային քաղաքականության Հարրիսի դպրոցում ավելի շատ օգտագործվում է քանակական մոտեցում տնտեսության և քաղաքականության նկատմամբ, Հայնցի քոլեջը Կարնեգի Մելոնի համալսարանում օգտագործում է հաշվողական և էմպիրիկ մեթոդներ, մինչդեռ Հարվարդի համալսարանի Ջոն Ֆ. Քենեդիի կառավարական դպրոցում ավելի շատ ուշադրություն է դարձվում քաղաքական գիտությունների և առաջնորդության վրա։ Ինդիանայի համալսարանի հանրային և բնապահպանական քաղաքականության դպրոցում իրականացվում է հանրային քաղաքականության ավանդական ուսուցում՝ կենտրոնանալով շրջակա միջավայրի գիտությունների և շահույթ չհետապնդող կազմակերպությունների կառավարման միջդիսցիպլինար մոտեցման վրա։ Բացի այդ, Չիկագոյի Իլինոյսի համալսարանը հանրային քաղաքականության ոլորտում կադրերի պատրաստման ժամանակ ընդգծում է քաղաքականության մշակման ժամանակ որոշումների կայացման փուլերը (օրինակ, օրակարգի սահմանումը), ինչպես նաև քաղաքականության ձևավորման գործընթացում ֆրեյմինգի և ճանաչողական սահմանափակումների ազդեցության կարևորությունը։

Ավանդաբար հրապարակային քաղաքականությունը, ինչպես նաև ուսումնական կարգապահությունը фокусировалась ներքին քաղաքականության մեջ։ Սակայն 21-րդ դարի վերջին և 21-րդ դարի սկզբին տեղի ունեցած տնտեսական Գլոբալիզացիայի ալիքը գլոբալ կառավարմանն ուղղված հանրային քաղաքականության ուսումնասիրության անհրաժեշտություն է առաջացրել, հատկապես, քանի որ դա վերաբերում է այն հարցերին, որոնք դուրս են գալիս ազգային սահմաններից, ինչպիսիք են կլիմայի փոփոխությունը, ահաբեկչությունը, միջուկային զենքի տարածումը և  տնտեսական զարգացումը&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.gppi.net/fileadmin/gppi/Global_Public_Policy_Foreign_Affairs.pdf |title=Архивированная копия |accessdate=2016-01-10 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120426010852/http://www.gppi.net/fileadmin/gppi/Global_Public_Policy_Foreign_Affairs.pdf |archivedate=2012-04-26 |deadlink=yes }}&lt;/ref&gt;։ Հանրային քաղաքականության շատ ավանդական դպրոցներ ստիպված են եղել հարմարեցնել իրենց [[Ուսումնական ծրագիր|ուսումնական ծրագրեր]]ը և մշակել նոր ծրագրեր, որպեսզի հարմարվեն հանրային քաղաքականության նոր լանդշաֆտին։ Փենսիլվանիայի պետական համալսարանի Միջազգային հարաբերությունների դպրոցը ստեղծվել է որպես միջազգային նոր պայմանների պատասխան&lt;ref&gt;[http://www.sia.psu.edu/ School of International Affairs&lt;!-- Заголовок добавлен ботом --&gt;]&lt;/ref&gt;։

Հանրային քաղաքականությունը և քաղաքական վերլուծությունը, որպես ուսումնական առարկաներ, տարածվել են Ռուսաստանի և ԱՊՀ երկրների բուհերում&lt;ref&gt;[http://www.hse.ru/ma/politanaliz/ Магистерская программа «Политический анализ и публичная политика» (Высшая школа экономики).]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.ehu.lt/ru/academics/master/programs/publichnaja-politika |title=Публичная политика. Европейский гуманитарный университет |accessdate=2021-03-19 |archive-date=2016-01-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160102081114/http://www.ehu.lt/ru/academics/master/programs/publichnaja-politika |dead-url= }}&lt;/ref&gt;։

== Ֆեմինիզմն ու հանրային քաղաքականությունը ==
Հանրային քաղաքականության վերլուծության ժամանակ կանանց իրավունքների պաշտպանության տեսանկյունից գիտնականները հակված են դիտարկել այնպիսի հարցեր, ինչպիսիք են սոցիալական պետությունը, աշխատանքային պրակտիկան, աշխատավարձը, զբաղվածությունը և գործազրկությունը&lt;ref name=&quot;Newman &amp; White 3&quot;&gt;Newman &amp; White 3&lt;/ref&gt;։

Գենդերային վերլուծությունը նպաստում է պետական քաղաքականության մշակմանը՝ մակերևույթի վրա դնելով այն հարցերը, որոնց բախվում են կանայք հանրային ոլորտում&lt;ref name=&quot;Newman &amp; White 4&quot;&gt;Newman &amp; White 4&lt;/ref&gt;, ինչպիսիք են աշխատավարձի հավասարությունը, մայրությունը և ծննդաբերության արձակուրդը, երեխաների խնամքը, ընտանեկան բռնությունը և սեռական բռնությունը, որոնցից յուրաքանչյուրը հասարակական հնչեղություն է առաջացնում&lt;ref name=&quot;Newman &amp; White 4&quot; /&gt;։ 2015 թվականին Մեծ Բրիտանիայում ուժի մեջ մտած քաղաքականությունը մորն ու հորը թույլ է տալիս միասին կամ հերթով արձակուրդ վերցնել և աշխատանքի հարմարունակ ժամանակացույց խնդրել&lt;ref&gt;BBC&lt;/ref&gt;։ Դրանով իսկ ճանաչվում է հնարավորություն ընձեռելու անհրաժեշտությունը, որպեսզի հայրերը մեծ դեր խաղան իրենց երեխաների խնամքի գործում։ Այս քաղաքականությունը թույլ է տալիս կանանց շարունակել իրենց գործունեությունը աշխատավայրում, չնայած մայրության հաշվին պոտենցիալ գործատուի և սպառողի։

== Տես նաև ==
* [[Փաստաբանություն]]
* [[Հարոլդ Լասսուել]]
* [[Օվերտոնի պատուհան]]

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ|2}}

== Աղբյուրներ ==
* Ackelsberg, Martha A. ''«Feminist analyses of Public Policy Women, Household and the Economy by Lourdes Benreia: Catharine Stimpson: Women, Power and Policy: Toward the Year 2000 by Ellen Boneparth: Emily Stoper: Feminism and Politics: A Comparative Perspective by Joyce Gelb: Women and Public Policies by Joyce Gelb: Marian Lief Palley: Heroes of Their Own Lives: The Politics and History of Family Violence by Linda Gordon: Women, the State, and Welfare by Linda Gordon: Women and t…»'' Comparative Politics 24.4 (1992): 477—493. Web. 5 May 2013.
* ''«Flexible parental leave to give mothers 'real choice' over work-life balance»'' BBC News: UK Politics. BBC. 13 Nov. 2012. Web. 7 May 2013.
* Jackson-Elmoore, Cynthia. ''«How gender Impacts Who Gets to Influence Public Policy»''. Gender and Public policy. International Conference on Public Policy, 2013. Web. 6 May. 2013.
* Newman, Jacquetta., and Linda A. White. ''Women, Politics, and Public Policy: The Political struggles of Canadian Women.'' Don Mills: Oxford University Press, 2012. Print.

== Գրականություն ==
* Беляева Н. Ю. [http://www.civisbook.ru/files/File/Belyaeva_publ_pol_kak_termin.pdf «Публичная политика» как термин, понятие и научная категория]. ''Электронная библиотека «Гражданское общество».''
* David B. Audretsch, Gilbert, Brett Anitra; McDougall, Patricia P. (2004), The Emergence of Entrepreneurship Policy, Small Business Economics 22
* Cohen, Nissim (2012) «[https://docs.google.com/viewer?a=v&amp;pid=sites&amp;srcid=ZGVmYXVsdGRvbWFpbnxqcnNwb25lfGd4OjVkMGQ2ODZkZTNmZWY4MTM Policy entrepreneurs and the design of public policy: Conceptual framework and the case of the National Health Insurance Law in Israel]» Journal of Social Research &amp; Policy, 3 (1): 5-26.
* David B. Audretsch; Grilo, Isabel; Thurik, A. Roy (2007), Explaining entrepreneurship and the role of policy: a framework, in: David Audretsch, Isabel Grilo and A. Roy Thurik (eds.), Handbook of Research on Entrepreneurship Policy, Edward Elgar Publishing
* David B. Audretsch und Beckmann, Iris A.M. (2007), From Small Business to Entrepreneurship Policy, in: David Audretsch, Isabel Grilo and A. Roy Thurik (eds.), Handbook of Research on Entrepreneurship Policy, Edward Elgar Publishing
* Considine,Mark (2005) ''Making Public Policy'' Polity Press

[[Կատեգորիա:Քաղաքագիտություն]]
[[Կատեգորիա:Սոցիալական քաղաքականություն]]</text>
      <sha1>eup34dkt3xzcu0nifxx28k2v52pdxpr</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486124</id>
      <parentid>8486123</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T16:03:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ArmSirius</username>
        <id>64149</id>
      </contributor>
      <comment>/* Որպես ուսումնական կարգապահություն */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="22922" xml:space="preserve">'''Պետական (հրապարակային) քաղաքականություն''', պետական իշխանության մարմինների, նախևառաջ [[Գործադիր իշխանություն|գործադիր իշխանության]] մարմինների համար գործելու սկզբունքային ուղեցույց, որը վերաբերում է նրանց գործունեության որոշակի ուղղություններին, որոնք համապատասխանում են օրենքներին և սոցիալական սովորույթներին։ Պետական (հրապարակային) քաղաքականության հիմքերն են սահմանադրական օրենքներն ու կանոնները, օրենքների մեկնաբանությունը և իրավական կարգավորումը։

Պետական (հրապարակային) քաղաքականությունը սահմանում է նաև որպես գործողությունների, կարգավորիչ միջոցների, օրենքների և այս կամ այն ուղղությամբ ֆինանսական առաջնահերթությունների համակարգ, որը հռչակվել է պետական իշխանության մարմնի կամ նրա ներկայացուցիչների կողմից&lt;ref&gt;[http://www.musc.edu/vawprevention/policy/definition.shtml/ Kilpatrick, Dean, «Definitions of Public Policy and Law»] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100425062056/http://www.musc.edu/vawprevention/policy/definition.shtml |date=2010-04-25 }}&lt;/ref&gt;։ Պետական (հրապարակային) քաղաքականությունը սովորաբար իրականացվում է [[սահմանադրություն]]ներում, օրենսդրական ակտերում և դատական որոշումներում&lt;ref&gt;[http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=1368469 Schuster II, W. Michael, «For the Greater Good: The Use of Public Policy Considerations in Confirming Chapter 11 Plans of Reorganization»]&lt;/ref&gt;։

Ռուսական գիտության համար ավանդական պետական քաղաքականություն հասկացության մեջ ընդգծվում Է պետության ակտիվ դերը պետական կառավարման նպատակների ձևավորման և իրականացման գործում. Դրանում տեղի է ունենում պետական կառավարման նպատակների համակարգի հիմնական քաղաքական սուբյեկտների հետ մշակում և համաձայնեցում, ինչպես նաև այդ համակարգի նպատակները պետական կառավարում իրականացնող սուբյեկտներին հասցնելը (Կարա-Մուրզա Ս. Գ.)&lt;ref&gt;Кара-Мурза С. Г. [http://centero.ru/chair/politologiya-lektsiya-4-gosudarstvennaya-politika-i-upravlenie Политология, лекция 4. Государственная политика и управление] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20151231003509/http://centero.ru/chair/politologiya-lektsiya-4-gosudarstvennaya-politika-i-upravlenie |date=2015-12-31 }}. ''Центр изучения кризисного общества''.&lt;/ref&gt;։

Հանրային քաղաքականություն հասկացության մեջ, առանձնանում է պետության կողմնորոշումը քաղաքացիների անձնական և հասարակական շահերի իրագործման համար․ այն գործունեություն է, որը բնութագրվում է պետության, մասնավոր հատվածի, քաղաքացիական հասարակության ինստիտուտների, բազմատեսակ սոցիալական, մասնագիտական խմբերի և  շերտերի, հասարակական միավորումների համակարգային փոխազդեցությամբ՝ անձնական և հասարակական շահերի իրացման, հանրային ռեսուրսների արտադրության, բաշխման և օգտագործման և բարիքների իրականացման վերաբերյալ՝ հաշվի առնելով ժողովրդի կամ որոշակի տարածքների բնակչության կամարտահայտությունը  (Միխեև Վ. Ա.)&lt;ref&gt;[[Сунгуров А. Ю.]] [http://strategy-spb.ru/edu/?do=manual&amp;man_grup=426&amp;doc=3017&amp;pr_id_dl= 1.6.Понятие публичной политики. Публичная политика как поле взаимодействия.] ''Дистанционный курс «Публичная политика и центры публичной политики»''&lt;/ref&gt;։

== Պետական (հանրային) քաղաքականության ձևավորումը ==
Հանրային խնդիրները հայտնաբերվում և լուծվում են նոր պետական քաղաքականություն ստեղծելու կամ գոյություն ունեցող պետական քաղաքականությունը բարեփոխելու միջոցով&lt;ref name=&quot;Analysing Public Policy&quot;&gt;''John, Peter (1998). ''&lt;/ref&gt;. Հանրային խնդիրները առաջանում են տարբեր ձևերով և պահանջում են տարբեր պատասխան միջոցներ (օրինակ, կանոնակարգեր, սուբսիդիաներ, քվոտաներ և օրենքներ) տեղական, ազգային կամ միջազգային մակարդակով&lt;ref name=&quot;Dimensions of State Politics, Economics, and Public Policy&quot;&gt;''Sharkansky, Ira; R. Hofferbert. ''&lt;/ref&gt;.

Պետական քաղաքականության մշակումը հետադարձ կապի մեխանիզմների հետ շարունակական գործընթաց է։ Ստուգումը և գնահատումը կարևոր են այս համակարգի գործունեության համար&lt;ref name=&quot;Public Policy: The 21st Century Perspective&quot;&gt;''Thei, Geurts; Be Informed (2010).''&lt;/ref&gt;. Հանրային խնդիրները, որոնք ազդում են պետական քաղաքականության ձևավորման վրա, կարող են լինել տնտեսական, սոցիալական կամ քաղաքական բնույթ&lt;ref name=&quot;Public Policy Process&quot;&gt;''Hill, Michael (2005). ''&lt;/ref&gt;։ Յուրաքանչյուր համակարգ գտնվում է տարբեր հասարակական խնդիրների ազդեցության տակ և հետևաբար պահանջում է տարբեր պետական քաղաքականություն&lt;ref name=&quot;Public Policy: The 21st Century Perspective&quot; /&gt;։

Պետական քաղաքականության մշակման մեջ բազմաթիվ անհատներ և շահերի խմբեր մրցակցում և համագործակցում են քաղաքական գործիչների վրա ազդելու և նրանց որոշակի ձևւով գործելու դրդելու համար&lt;ref name=&quot;Kilpatrick&quot;&gt;Kilpatrick&lt;/ref&gt;։ Պետական քաղաքականության մշակման գործընթացին մասնակցում են տարբեր գործոններ, ինչպիսիք են քաղաքական գործիչները, պետական ծառայողները, լոբբիստները, առարկայական ոլորտի մասնագետները և արդյունաբերության ներկայացուցիչները։ Նրանք օգտագործում են տարբեր մարտավարություն և գործիքներ իրենց նպատակներին հասնելու համար, այդ թվում՝ հրապարակայնորեն պաշտպանելով իրենց դիրքերը, փորձում են ազդել կողմնակիցների և հակառակորդների վրա և մոբիլիզացնել դաշնակիցներին այս կամ այն հարցում&lt;ref name=&quot;Dimensions of State Politics, Economics, and Public Policy&quot; /&gt;։ Շատ գործոններ կարող են կարևոր դեր խաղալ պետական քաղաքականության մշակման գործընթացում, այնուամենայնիվ, վերջին խոսքը մնում է պետական պաշտոնյաների ետևում։ Ընդ որում, ենթադրվում է, որ պետական պաշտոնյաները պահպանում են պետական հատվածում ընդունված էթիկական նորմերը և հաշվի են առնում բոլոր շահագրգիռ կողմերի պահանջները&lt;ref name=&quot;Public Policy: The 21st Century Perspective&quot; /&gt;։

Պետական (հրապարակային) քաղաքականությունը համարվում է ուժեղ, երբ այն խնդիրները լուծում է որակապես և արդյունավետ, ծառայում է արդարությանը, աջակցում է կառավարական հաստատություններին և նրանց գործունեությանը, և խթանում է ակտիվ քաղաքացիական դիրքորոշումը&lt;ref&gt;''[http://publicadmin.norwich.edu/characteristics-of-successful-public-policy/ «Characteristics of Successful Public Policy»].''&lt;/ref&gt;։

Վերջին տասնամյակների ընթացքում հասարակության մեջ տեղի ունեցած փոփոխությունները հանգեցրել են նաև պետական քաղաքականության ձևավորման ոլորտում փոփոխությունների։ Այսօր պետական քաղաքականությունը դառնում է ավելի նպատակասլաց, նպատակաուղղված չափելի արդյունքների և նպատակների, շեշտադրելով այն որոշումները, որոնք պետք է ընդունվեն անմիջապես&lt;ref name=&quot;Public Policy: The 21st Century Perspective&quot; /&gt;։ Բացի այդ, զանգվածային հաղորդակցությունները և տեխնոլոգիական փոփոխությունները հանգեցրել են նրան, որ պետական [[Քաղաքական համակարգ|քաղաքականության համակարգ]]ը դառնում է ավելի բարդ և փոխկապակցված&lt;ref name=&quot;The Process and Effects of mass communication&quot;&gt;''Schramm, Wilbur (165). ''&lt;/ref&gt;։ Այս բոլոր փոփոխությունները նոր խնդիրներ են դնում ընթացիկ պետական քաղաքականության համար և ճնշում են գործադրում նրա վրա, որպեսզի այն զարգանա և մնա արդյունավետ ու գործուն&lt;ref name=&quot;Public Policy: The 21st Century Perspective&quot; /&gt;։

== Որպես ուսումնական կարգապահություն ==
ԱՄՆ-ում հանրային քաղաքականության հայեցակարգը վերաբերում է ոչ միայն քաղաքականության արդյունքին, այլ ավելի լայն իմաստով որոշումների կայացմանը և կառավարական որոշումների վերլուծությանը։ Որպես կրթական կարգապահությունը, պետական քաղաքականությունը ուսումնասիրվում է պրոֆեսորների և ուսանողների դպրոցներում հանրային քաղաքականության խոշոր բուհերի ամբողջ երկրում։ Հանրային քաղաքականության վերլուծության և [[Հանրային կառավարում|հանրային կառավարման]] ամերիկյան ասոցիացիան միավորում է պրակտիկաներին, հետազոտողներին, գիտնականներին և ուսանողներին։

Որպես կրթական կարգապահություն, պետական (հանրային) քաղաքականությունը կրում է բազմաթիվ սոցիալական գիտությունների, այդ թվում, տնտեսության, սոցիոլոգիայի, քաղաքական խնայողությունների, ծրագրերի գնահատման, քաղաքական վերլուծության և պետական կառավարման տարրեր։ Միևնույն ժամանակ, հանրային քաղաքականության ուսումնասիրությունը տարբերվում է քաղաքագիտությունից կամ տնտեսական գիտությունից, քանի որ այն հիմնականում կենտրոնանում է տեսության կիրառման պրակտիկայի վրա։ Թեև սովորաբար համալսարաններ առաջարկում են մագիստրոսական և դոկտորական աստիճանի վերաբերյալ հրապարակային քաղաքականության մեջ, որոշ համալսարաններ նաև առաջարկում է բակալավրի կրթական ծրագրեր

Հանրային քաղաքականության դպրոցները տարբեր կերպ են մոտենում քաղաքական վերլուծությանը։ Չիկագոյի համալսարանի Հանրային քաղաքականության Հարրիսի դպրոցում ավելի շատ օգտագործվում է քանակական մոտեցում տնտեսության և քաղաքականության նկատմամբ, Հայնցի քոլեջը Կարնեգի Մելոնի համալսարանում օգտագործում է հաշվողական և էմպիրիկ մեթոդներ, մինչդեռ Հարվարդի համալսարանի Ջոն Ֆ. Քենեդիի կառավարական դպրոցում ավելի շատ ուշադրություն է դարձվում քաղաքական գիտությունների և առաջնորդության վրա։ Ինդիանայի համալսարանի հանրային և բնապահպանական քաղաքականության դպրոցում իրականացվում է հանրային քաղաքականության ավանդական ուսուցում՝ կենտրոնանալով շրջակա միջավայրի գիտությունների և շահույթ չհետապնդող կազմակերպությունների կառավարման միջդիսցիպլինար մոտեցման վրա։ Բացի այդ, Չիկագոյի Իլինոյսի համալսարանը հանրային քաղաքականության ոլորտում կադրերի պատրաստման ժամանակ ընդգծում է քաղաքականության մշակման ժամանակ որոշումների կայացման փուլերը (օրինակ, օրակարգի սահմանումը), ինչպես նաև քաղաքականության ձևավորման գործընթացում ֆրեյմինգի և ճանաչողական սահմանափակումների ազդեցության կարևորությունը։

Ավանդաբար հրապարակային քաղաքականությունը, ինչպես նաև ուսումնական կարգապահությունը կենտրոնացած է ներքին քաղաքականության մեջ։ Սակայն 21-րդ դարի վերջին և 21-րդ դարի սկզբին տեղի ունեցած տնտեսական Գլոբալիզացիայի ալիքը գլոբալ կառավարմանն ուղղված հանրային քաղաքականության ուսումնասիրության անհրաժեշտություն է առաջացրել, հատկապես, քանի որ դա վերաբերում է այն հարցերին, որոնք դուրս են գալիս ազգային սահմաններից, ինչպիսիք են կլիմայի փոփոխությունը, ահաբեկչությունը, միջուկային զենքի տարածումը և  տնտեսական զարգացումը&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.gppi.net/fileadmin/gppi/Global_Public_Policy_Foreign_Affairs.pdf |title=Архивированная копия |accessdate=2016-01-10 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120426010852/http://www.gppi.net/fileadmin/gppi/Global_Public_Policy_Foreign_Affairs.pdf |archivedate=2012-04-26 |deadlink=yes }}&lt;/ref&gt;։ Հանրային քաղաքականության շատ ավանդական դպրոցներ ստիպված են եղել հարմարեցնել իրենց [[Ուսումնական ծրագիր|ուսումնական ծրագրեր]]ը և մշակել նոր ծրագրեր, որպեսզի հարմարվեն հանրային քաղաքականության նոր լանդշաֆտին։ Փենսիլվանիայի պետական համալսարանի Միջազգային հարաբերությունների դպրոցը ստեղծվել է որպես միջազգային նոր պայմանների պատասխան&lt;ref&gt;[http://www.sia.psu.edu/ School of International Affairs&lt;!-- Заголовок добавлен ботом --&gt;]&lt;/ref&gt;։

Հանրային քաղաքականությունը և քաղաքական վերլուծությունը, որպես ուսումնական առարկաներ, տարածվել են Ռուսաստանի և ԱՊՀ երկրների բուհերում&lt;ref&gt;[http://www.hse.ru/ma/politanaliz/ Магистерская программа «Политический анализ и публичная политика» (Высшая школа экономики).]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.ehu.lt/ru/academics/master/programs/publichnaja-politika |title=Публичная политика. Европейский гуманитарный университет |accessdate=2021-03-19 |archive-date=2016-01-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160102081114/http://www.ehu.lt/ru/academics/master/programs/publichnaja-politika |dead-url= }}&lt;/ref&gt;։

== Ֆեմինիզմն ու հանրային քաղաքականությունը ==
Հանրային քաղաքականության վերլուծության ժամանակ կանանց իրավունքների պաշտպանության տեսանկյունից գիտնականները հակված են դիտարկել այնպիսի հարցեր, ինչպիսիք են սոցիալական պետությունը, աշխատանքային պրակտիկան, աշխատավարձը, զբաղվածությունը և գործազրկությունը&lt;ref name=&quot;Newman &amp; White 3&quot;&gt;Newman &amp; White 3&lt;/ref&gt;։

Գենդերային վերլուծությունը նպաստում է պետական քաղաքականության մշակմանը՝ մակերևույթի վրա դնելով այն հարցերը, որոնց բախվում են կանայք հանրային ոլորտում&lt;ref name=&quot;Newman &amp; White 4&quot;&gt;Newman &amp; White 4&lt;/ref&gt;, ինչպիսիք են աշխատավարձի հավասարությունը, մայրությունը և ծննդաբերության արձակուրդը, երեխաների խնամքը, ընտանեկան բռնությունը և սեռական բռնությունը, որոնցից յուրաքանչյուրը հասարակական հնչեղություն է առաջացնում&lt;ref name=&quot;Newman &amp; White 4&quot; /&gt;։ 2015 թվականին Մեծ Բրիտանիայում ուժի մեջ մտած քաղաքականությունը մորն ու հորը թույլ է տալիս միասին կամ հերթով արձակուրդ վերցնել և աշխատանքի հարմարունակ ժամանակացույց խնդրել&lt;ref&gt;BBC&lt;/ref&gt;։ Դրանով իսկ ճանաչվում է հնարավորություն ընձեռելու անհրաժեշտությունը, որպեսզի հայրերը մեծ դեր խաղան իրենց երեխաների խնամքի գործում։ Այս քաղաքականությունը թույլ է տալիս կանանց շարունակել իրենց գործունեությունը աշխատավայրում, չնայած մայրության հաշվին պոտենցիալ գործատուի և սպառողի։

== Տես նաև ==
* [[Փաստաբանություն]]
* [[Հարոլդ Լասսուել]]
* [[Օվերտոնի պատուհան]]

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ|2}}

== Աղբյուրներ ==
* Ackelsberg, Martha A. ''«Feminist analyses of Public Policy Women, Household and the Economy by Lourdes Benreia: Catharine Stimpson: Women, Power and Policy: Toward the Year 2000 by Ellen Boneparth: Emily Stoper: Feminism and Politics: A Comparative Perspective by Joyce Gelb: Women and Public Policies by Joyce Gelb: Marian Lief Palley: Heroes of Their Own Lives: The Politics and History of Family Violence by Linda Gordon: Women, the State, and Welfare by Linda Gordon: Women and t…»'' Comparative Politics 24.4 (1992): 477—493. Web. 5 May 2013.
* ''«Flexible parental leave to give mothers 'real choice' over work-life balance»'' BBC News: UK Politics. BBC. 13 Nov. 2012. Web. 7 May 2013.
* Jackson-Elmoore, Cynthia. ''«How gender Impacts Who Gets to Influence Public Policy»''. Gender and Public policy. International Conference on Public Policy, 2013. Web. 6 May. 2013.
* Newman, Jacquetta., and Linda A. White. ''Women, Politics, and Public Policy: The Political struggles of Canadian Women.'' Don Mills: Oxford University Press, 2012. Print.

== Գրականություն ==
* Беляева Н. Ю. [http://www.civisbook.ru/files/File/Belyaeva_publ_pol_kak_termin.pdf «Публичная политика» как термин, понятие и научная категория]. ''Электронная библиотека «Гражданское общество».''
* David B. Audretsch, Gilbert, Brett Anitra; McDougall, Patricia P. (2004), The Emergence of Entrepreneurship Policy, Small Business Economics 22
* Cohen, Nissim (2012) «[https://docs.google.com/viewer?a=v&amp;pid=sites&amp;srcid=ZGVmYXVsdGRvbWFpbnxqcnNwb25lfGd4OjVkMGQ2ODZkZTNmZWY4MTM Policy entrepreneurs and the design of public policy: Conceptual framework and the case of the National Health Insurance Law in Israel]» Journal of Social Research &amp; Policy, 3 (1): 5-26.
* David B. Audretsch; Grilo, Isabel; Thurik, A. Roy (2007), Explaining entrepreneurship and the role of policy: a framework, in: David Audretsch, Isabel Grilo and A. Roy Thurik (eds.), Handbook of Research on Entrepreneurship Policy, Edward Elgar Publishing
* David B. Audretsch und Beckmann, Iris A.M. (2007), From Small Business to Entrepreneurship Policy, in: David Audretsch, Isabel Grilo and A. Roy Thurik (eds.), Handbook of Research on Entrepreneurship Policy, Edward Elgar Publishing
* Considine,Mark (2005) ''Making Public Policy'' Polity Press

[[Կատեգորիա:Քաղաքագիտություն]]
[[Կատեգորիա:Սոցիալական քաղաքականություն]]</text>
      <sha1>lej7tux1fwxsj7mu0qfrjsg9jlzmqu0</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486126</id>
      <parentid>8486124</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T16:27:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ArmSirius</username>
        <id>64149</id>
      </contributor>
      <comment>/* Պետական (հանրային) քաղաքականության ձևավորումը */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="23027" xml:space="preserve">'''Պետական (հրապարակային) քաղաքականություն''', պետական իշխանության մարմինների, նախևառաջ [[Գործադիր իշխանություն|գործադիր իշխանության]] մարմինների համար գործելու սկզբունքային ուղեցույց, որը վերաբերում է նրանց գործունեության որոշակի ուղղություններին, որոնք համապատասխանում են օրենքներին և սոցիալական սովորույթներին։ Պետական (հրապարակային) քաղաքականության հիմքերն են սահմանադրական օրենքներն ու կանոնները, օրենքների մեկնաբանությունը և իրավական կարգավորումը։

Պետական (հրապարակային) քաղաքականությունը սահմանում է նաև որպես գործողությունների, կարգավորիչ միջոցների, օրենքների և այս կամ այն ուղղությամբ ֆինանսական առաջնահերթությունների համակարգ, որը հռչակվել է պետական իշխանության մարմնի կամ նրա ներկայացուցիչների կողմից&lt;ref&gt;[http://www.musc.edu/vawprevention/policy/definition.shtml/ Kilpatrick, Dean, «Definitions of Public Policy and Law»] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100425062056/http://www.musc.edu/vawprevention/policy/definition.shtml |date=2010-04-25 }}&lt;/ref&gt;։ Պետական (հրապարակային) քաղաքականությունը սովորաբար իրականացվում է [[սահմանադրություն]]ներում, օրենսդրական ակտերում և դատական որոշումներում&lt;ref&gt;[http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=1368469 Schuster II, W. Michael, «For the Greater Good: The Use of Public Policy Considerations in Confirming Chapter 11 Plans of Reorganization»]&lt;/ref&gt;։

Ռուսական գիտության համար ավանդական պետական քաղաքականություն հասկացության մեջ ընդգծվում Է պետության ակտիվ դերը պետական կառավարման նպատակների ձևավորման և իրականացման գործում. Դրանում տեղի է ունենում պետական կառավարման նպատակների համակարգի հիմնական քաղաքական սուբյեկտների հետ մշակում և համաձայնեցում, ինչպես նաև այդ համակարգի նպատակները պետական կառավարում իրականացնող սուբյեկտներին հասցնելը (Կարա-Մուրզա Ս. Գ.)&lt;ref&gt;Кара-Мурза С. Г. [http://centero.ru/chair/politologiya-lektsiya-4-gosudarstvennaya-politika-i-upravlenie Политология, лекция 4. Государственная политика и управление] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20151231003509/http://centero.ru/chair/politologiya-lektsiya-4-gosudarstvennaya-politika-i-upravlenie |date=2015-12-31 }}. ''Центр изучения кризисного общества''.&lt;/ref&gt;։

Հանրային քաղաքականություն հասկացության մեջ, առանձնանում է պետության կողմնորոշումը քաղաքացիների անձնական և հասարակական շահերի իրագործման համար․ այն գործունեություն է, որը բնութագրվում է պետության, մասնավոր հատվածի, քաղաքացիական հասարակության ինստիտուտների, բազմատեսակ սոցիալական, մասնագիտական խմբերի և  շերտերի, հասարակական միավորումների համակարգային փոխազդեցությամբ՝ անձնական և հասարակական շահերի իրացման, հանրային ռեսուրսների արտադրության, բաշխման և օգտագործման և բարիքների իրականացման վերաբերյալ՝ հաշվի առնելով ժողովրդի կամ որոշակի տարածքների բնակչության կամարտահայտությունը  (Միխեև Վ. Ա.)&lt;ref&gt;[[Сунгуров А. Ю.]] [http://strategy-spb.ru/edu/?do=manual&amp;man_grup=426&amp;doc=3017&amp;pr_id_dl= 1.6.Понятие публичной политики. Публичная политика как поле взаимодействия.] ''Дистанционный курс «Публичная политика и центры публичной политики»''&lt;/ref&gt;։

== Պետական (հանրային) քաղաքականության ձևավորումը ==
Հանրային խնդիրները հայտնաբերվում և լուծվում են նոր պետական քաղաքականություն ստեղծելու կամ գոյություն ունեցող պետական քաղաքականությունը բարեփոխելու միջոցով&lt;ref name=&quot;Analysing Public Policy&quot;&gt;''John, Peter (1998). ''&lt;/ref&gt;. Հանրային խնդիրները առաջանում են տարբեր ձևերով և պահանջում են տարբեր պատասխան միջոցներ (օրինակ` կանոնակարգեր, [[սուբսիդիա]]ներ, քվոտաներ և օրենքներ) տեղական, ազգային կամ միջազգային մակարդակով&lt;ref name=&quot;Dimensions of State Politics, Economics, and Public Policy&quot;&gt;''Sharkansky, Ira; R. Hofferbert. ''&lt;/ref&gt;:

Պետական քաղաքականության մշակումը հետադարձ կապի մեխանիզմների հետ շարունակական գործընթաց է։ Ստուգումը և գնահատումը կարևոր են այս համակարգի գործունեության համար&lt;ref name=&quot;Public Policy: The 21st Century Perspective&quot;&gt;''Thei, Geurts; Be Informed (2010).''&lt;/ref&gt;. Հանրային խնդիրները, որոնք ազդում են պետական քաղաքականության ձևավորման վրա, կարող են լինել տնտեսական, սոցիալական կամ քաղաքական բնույթ&lt;ref name=&quot;Public Policy Process&quot;&gt;''Hill, Michael (2005). ''&lt;/ref&gt;։ Յուրաքանչյուր համակարգ գտնվում է տարբեր հասարակական խնդիրների ազդեցության տակ և հետևաբար պահանջում է տարբեր պետական քաղաքականություն&lt;ref name=&quot;Public Policy: The 21st Century Perspective&quot; /&gt;։

Պետական քաղաքականության մշակման մեջ բազմաթիվ անհատներ և շահերի խմբեր մրցակցում և համագործակցում են քաղաքական գործիչների վրա ազդելու և նրանց որոշակի ձևով գործելու դրդելու համար&lt;ref name=&quot;Kilpatrick&quot;&gt;Kilpatrick&lt;/ref&gt;։ Պետական քաղաքականության մշակման գործընթացին մասնակցում են տարբեր գործոններ, ինչպիսիք են քաղաքական գործիչները, [[Պետական ծառայություն|պետական ծառայողները]], [[Լոբբինգ|լոբբիստները]], առարկայական ոլորտի մասնագետները և արդյունաբերության ներկայացուցիչները։ Նրանք օգտագործում են տարբեր մարտավարություն և գործիքներ իրենց նպատակներին հասնելու համար, այդ թվում՝ հրապարակայնորեն պաշտպանելով իրենց դիրքերը, փորձում են ազդել կողմնակիցների և հակառակորդների վրա և մոբիլիզացնել դաշնակիցներին այս կամ այն հարցում&lt;ref name=&quot;Dimensions of State Politics, Economics, and Public Policy&quot; /&gt;։ Շատ գործոններ կարող են կարևոր դեր խաղալ պետական քաղաքականության մշակման գործընթացում, այնուամենայնիվ, վերջին խոսքը մնում է [[Պաշտոնատար անձ|պետական պաշտոնյաների]] ետևում։ Ընդ որում, ենթադրվում է, որ պետական պաշտոնյաները պահպանում են պետական հատվածում ընդունված էթիկական նորմերը և հաշվի են առնում բոլոր շահագրգիռ կողմերի պահանջները&lt;ref name=&quot;Public Policy: The 21st Century Perspective&quot; /&gt;։

Պետական (հրապարակային) քաղաքականությունը համարվում է ուժեղ, երբ այն խնդիրները լուծում է որակապես և արդյունավետ, ծառայում է արդարությանը, աջակցում է կառավարական հաստատություններին և նրանց գործունեությանը, և խթանում է ակտիվ քաղաքացիական դիրքորոշումը&lt;ref&gt;''[http://publicadmin.norwich.edu/characteristics-of-successful-public-policy/ «Characteristics of Successful Public Policy»].''&lt;/ref&gt;։

Վերջին տասնամյակների ընթացքում հասարակության մեջ տեղի ունեցած փոփոխությունները հանգեցրել են նաև պետական քաղաքականության ձևավորման ոլորտում փոփոխությունների։ Այսօր պետական քաղաքականությունը դառնում է ավելի նպատակասլաց, նպատակաուղղված չափելի արդյունքների և նպատակների, շեշտադրելով այն որոշումները, որոնք պետք է ընդունվեն անմիջապես&lt;ref name=&quot;Public Policy: The 21st Century Perspective&quot; /&gt;։ Բացի այդ, [[զանգվածային հաղորդակցություններ]]ը և [[տեխնոլոգիական փոփոխություններ]]ը հանգեցրել են նրան, որ պետական [[Քաղաքական համակարգ|քաղաքականության համակարգ]]ը դառնում է ավելի բարդ և փոխկապակցված&lt;ref name=&quot;The Process and Effects of mass communication&quot;&gt;''Schramm, Wilbur (165). ''&lt;/ref&gt;։ Այս բոլոր փոփոխությունները նոր խնդիրներ են դնում ընթացիկ պետական քաղաքականության համար և ճնշում են գործադրում նրա վրա, որպեսզի այն զարգանա և մնա արդյունավետ ու գործուն&lt;ref name=&quot;Public Policy: The 21st Century Perspective&quot; /&gt;։

== Որպես ուսումնական կարգապահություն ==
ԱՄՆ-ում հանրային քաղաքականության հայեցակարգը վերաբերում է ոչ միայն քաղաքականության արդյունքին, այլ ավելի լայն իմաստով որոշումների կայացմանը և կառավարական որոշումների վերլուծությանը։ Որպես կրթական կարգապահությունը, պետական քաղաքականությունը ուսումնասիրվում է պրոֆեսորների և ուսանողների դպրոցներում հանրային քաղաքականության խոշոր բուհերի ամբողջ երկրում։ Հանրային քաղաքականության վերլուծության և [[Հանրային կառավարում|հանրային կառավարման]] ամերիկյան ասոցիացիան միավորում է պրակտիկաներին, հետազոտողներին, գիտնականներին և ուսանողներին։

Որպես կրթական կարգապահություն, պետական (հանրային) քաղաքականությունը կրում է բազմաթիվ սոցիալական գիտությունների, այդ թվում, տնտեսության, սոցիոլոգիայի, քաղաքական խնայողությունների, ծրագրերի գնահատման, քաղաքական վերլուծության և պետական կառավարման տարրեր։ Միևնույն ժամանակ, հանրային քաղաքականության ուսումնասիրությունը տարբերվում է քաղաքագիտությունից կամ տնտեսական գիտությունից, քանի որ այն հիմնականում կենտրոնանում է տեսության կիրառման պրակտիկայի վրա։ Թեև սովորաբար համալսարաններ առաջարկում են մագիստրոսական և դոկտորական աստիճանի վերաբերյալ հրապարակային քաղաքականության մեջ, որոշ համալսարաններ նաև առաջարկում է բակալավրի կրթական ծրագրեր

Հանրային քաղաքականության դպրոցները տարբեր կերպ են մոտենում քաղաքական վերլուծությանը։ Չիկագոյի համալսարանի Հանրային քաղաքականության Հարրիսի դպրոցում ավելի շատ օգտագործվում է քանակական մոտեցում տնտեսության և քաղաքականության նկատմամբ, Հայնցի քոլեջը Կարնեգի Մելոնի համալսարանում օգտագործում է հաշվողական և էմպիրիկ մեթոդներ, մինչդեռ Հարվարդի համալսարանի Ջոն Ֆ. Քենեդիի կառավարական դպրոցում ավելի շատ ուշադրություն է դարձվում քաղաքական գիտությունների և առաջնորդության վրա։ Ինդիանայի համալսարանի հանրային և բնապահպանական քաղաքականության դպրոցում իրականացվում է հանրային քաղաքականության ավանդական ուսուցում՝ կենտրոնանալով շրջակա միջավայրի գիտությունների և շահույթ չհետապնդող կազմակերպությունների կառավարման միջդիսցիպլինար մոտեցման վրա։ Բացի այդ, Չիկագոյի Իլինոյսի համալսարանը հանրային քաղաքականության ոլորտում կադրերի պատրաստման ժամանակ ընդգծում է քաղաքականության մշակման ժամանակ որոշումների կայացման փուլերը (օրինակ, օրակարգի սահմանումը), ինչպես նաև քաղաքականության ձևավորման գործընթացում ֆրեյմինգի և ճանաչողական սահմանափակումների ազդեցության կարևորությունը։

Ավանդաբար հրապարակային քաղաքականությունը, ինչպես նաև ուսումնական կարգապահությունը կենտրոնացած է ներքին քաղաքականության մեջ։ Սակայն 21-րդ դարի վերջին և 21-րդ դարի սկզբին տեղի ունեցած տնտեսական Գլոբալիզացիայի ալիքը գլոբալ կառավարմանն ուղղված հանրային քաղաքականության ուսումնասիրության անհրաժեշտություն է առաջացրել, հատկապես, քանի որ դա վերաբերում է այն հարցերին, որոնք դուրս են գալիս ազգային սահմաններից, ինչպիսիք են կլիմայի փոփոխությունը, ահաբեկչությունը, միջուկային զենքի տարածումը և  տնտեսական զարգացումը&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.gppi.net/fileadmin/gppi/Global_Public_Policy_Foreign_Affairs.pdf |title=Архивированная копия |accessdate=2016-01-10 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120426010852/http://www.gppi.net/fileadmin/gppi/Global_Public_Policy_Foreign_Affairs.pdf |archivedate=2012-04-26 |deadlink=yes }}&lt;/ref&gt;։ Հանրային քաղաքականության շատ ավանդական դպրոցներ ստիպված են եղել հարմարեցնել իրենց [[Ուսումնական ծրագիր|ուսումնական ծրագրեր]]ը և մշակել նոր ծրագրեր, որպեսզի հարմարվեն հանրային քաղաքականության նոր լանդշաֆտին։ Փենսիլվանիայի պետական համալսարանի Միջազգային հարաբերությունների դպրոցը ստեղծվել է որպես միջազգային նոր պայմանների պատասխան&lt;ref&gt;[http://www.sia.psu.edu/ School of International Affairs&lt;!-- Заголовок добавлен ботом --&gt;]&lt;/ref&gt;։

Հանրային քաղաքականությունը և քաղաքական վերլուծությունը, որպես ուսումնական առարկաներ, տարածվել են Ռուսաստանի և ԱՊՀ երկրների բուհերում&lt;ref&gt;[http://www.hse.ru/ma/politanaliz/ Магистерская программа «Политический анализ и публичная политика» (Высшая школа экономики).]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.ehu.lt/ru/academics/master/programs/publichnaja-politika |title=Публичная политика. Европейский гуманитарный университет |accessdate=2021-03-19 |archive-date=2016-01-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160102081114/http://www.ehu.lt/ru/academics/master/programs/publichnaja-politika |dead-url= }}&lt;/ref&gt;։

== Ֆեմինիզմն ու հանրային քաղաքականությունը ==
Հանրային քաղաքականության վերլուծության ժամանակ կանանց իրավունքների պաշտպանության տեսանկյունից գիտնականները հակված են դիտարկել այնպիսի հարցեր, ինչպիսիք են սոցիալական պետությունը, աշխատանքային պրակտիկան, աշխատավարձը, զբաղվածությունը և գործազրկությունը&lt;ref name=&quot;Newman &amp; White 3&quot;&gt;Newman &amp; White 3&lt;/ref&gt;։

Գենդերային վերլուծությունը նպաստում է պետական քաղաքականության մշակմանը՝ մակերևույթի վրա դնելով այն հարցերը, որոնց բախվում են կանայք հանրային ոլորտում&lt;ref name=&quot;Newman &amp; White 4&quot;&gt;Newman &amp; White 4&lt;/ref&gt;, ինչպիսիք են աշխատավարձի հավասարությունը, մայրությունը և ծննդաբերության արձակուրդը, երեխաների խնամքը, ընտանեկան բռնությունը և սեռական բռնությունը, որոնցից յուրաքանչյուրը հասարակական հնչեղություն է առաջացնում&lt;ref name=&quot;Newman &amp; White 4&quot; /&gt;։ 2015 թվականին Մեծ Բրիտանիայում ուժի մեջ մտած քաղաքականությունը մորն ու հորը թույլ է տալիս միասին կամ հերթով արձակուրդ վերցնել և աշխատանքի հարմարունակ ժամանակացույց խնդրել&lt;ref&gt;BBC&lt;/ref&gt;։ Դրանով իսկ ճանաչվում է հնարավորություն ընձեռելու անհրաժեշտությունը, որպեսզի հայրերը մեծ դեր խաղան իրենց երեխաների խնամքի գործում։ Այս քաղաքականությունը թույլ է տալիս կանանց շարունակել իրենց գործունեությունը աշխատավայրում, չնայած մայրության հաշվին պոտենցիալ գործատուի և սպառողի։

== Տես նաև ==
* [[Փաստաբանություն]]
* [[Հարոլդ Լասսուել]]
* [[Օվերտոնի պատուհան]]

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ|2}}

== Աղբյուրներ ==
* Ackelsberg, Martha A. ''«Feminist analyses of Public Policy Women, Household and the Economy by Lourdes Benreia: Catharine Stimpson: Women, Power and Policy: Toward the Year 2000 by Ellen Boneparth: Emily Stoper: Feminism and Politics: A Comparative Perspective by Joyce Gelb: Women and Public Policies by Joyce Gelb: Marian Lief Palley: Heroes of Their Own Lives: The Politics and History of Family Violence by Linda Gordon: Women, the State, and Welfare by Linda Gordon: Women and t…»'' Comparative Politics 24.4 (1992): 477—493. Web. 5 May 2013.
* ''«Flexible parental leave to give mothers 'real choice' over work-life balance»'' BBC News: UK Politics. BBC. 13 Nov. 2012. Web. 7 May 2013.
* Jackson-Elmoore, Cynthia. ''«How gender Impacts Who Gets to Influence Public Policy»''. Gender and Public policy. International Conference on Public Policy, 2013. Web. 6 May. 2013.
* Newman, Jacquetta., and Linda A. White. ''Women, Politics, and Public Policy: The Political struggles of Canadian Women.'' Don Mills: Oxford University Press, 2012. Print.

== Գրականություն ==
* Беляева Н. Ю. [http://www.civisbook.ru/files/File/Belyaeva_publ_pol_kak_termin.pdf «Публичная политика» как термин, понятие и научная категория]. ''Электронная библиотека «Гражданское общество».''
* David B. Audretsch, Gilbert, Brett Anitra; McDougall, Patricia P. (2004), The Emergence of Entrepreneurship Policy, Small Business Economics 22
* Cohen, Nissim (2012) «[https://docs.google.com/viewer?a=v&amp;pid=sites&amp;srcid=ZGVmYXVsdGRvbWFpbnxqcnNwb25lfGd4OjVkMGQ2ODZkZTNmZWY4MTM Policy entrepreneurs and the design of public policy: Conceptual framework and the case of the National Health Insurance Law in Israel]» Journal of Social Research &amp; Policy, 3 (1): 5-26.
* David B. Audretsch; Grilo, Isabel; Thurik, A. Roy (2007), Explaining entrepreneurship and the role of policy: a framework, in: David Audretsch, Isabel Grilo and A. Roy Thurik (eds.), Handbook of Research on Entrepreneurship Policy, Edward Elgar Publishing
* David B. Audretsch und Beckmann, Iris A.M. (2007), From Small Business to Entrepreneurship Policy, in: David Audretsch, Isabel Grilo and A. Roy Thurik (eds.), Handbook of Research on Entrepreneurship Policy, Edward Elgar Publishing
* Considine,Mark (2005) ''Making Public Policy'' Polity Press

[[Կատեգորիա:Քաղաքագիտություն]]
[[Կատեգորիա:Սոցիալական քաղաքականություն]]</text>
      <sha1>9lz4so9rddbtymyu9730bxmbyrch6lt</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486129</id>
      <parentid>8486126</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T16:42:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ArmSirius</username>
        <id>64149</id>
      </contributor>
      <comment>/* Որպես ուսումնական կարգապահություն */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="23288" xml:space="preserve">'''Պետական (հրապարակային) քաղաքականություն''', պետական իշխանության մարմինների, նախևառաջ [[Գործադիր իշխանություն|գործադիր իշխանության]] մարմինների համար գործելու սկզբունքային ուղեցույց, որը վերաբերում է նրանց գործունեության որոշակի ուղղություններին, որոնք համապատասխանում են օրենքներին և սոցիալական սովորույթներին։ Պետական (հրապարակային) քաղաքականության հիմքերն են սահմանադրական օրենքներն ու կանոնները, օրենքների մեկնաբանությունը և իրավական կարգավորումը։

Պետական (հրապարակային) քաղաքականությունը սահմանում է նաև որպես գործողությունների, կարգավորիչ միջոցների, օրենքների և այս կամ այն ուղղությամբ ֆինանսական առաջնահերթությունների համակարգ, որը հռչակվել է պետական իշխանության մարմնի կամ նրա ներկայացուցիչների կողմից&lt;ref&gt;[http://www.musc.edu/vawprevention/policy/definition.shtml/ Kilpatrick, Dean, «Definitions of Public Policy and Law»] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100425062056/http://www.musc.edu/vawprevention/policy/definition.shtml |date=2010-04-25 }}&lt;/ref&gt;։ Պետական (հրապարակային) քաղաքականությունը սովորաբար իրականացվում է [[սահմանադրություն]]ներում, օրենսդրական ակտերում և դատական որոշումներում&lt;ref&gt;[http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=1368469 Schuster II, W. Michael, «For the Greater Good: The Use of Public Policy Considerations in Confirming Chapter 11 Plans of Reorganization»]&lt;/ref&gt;։

Ռուսական գիտության համար ավանդական պետական քաղաքականություն հասկացության մեջ ընդգծվում Է պետության ակտիվ դերը պետական կառավարման նպատակների ձևավորման և իրականացման գործում. Դրանում տեղի է ունենում պետական կառավարման նպատակների համակարգի հիմնական քաղաքական սուբյեկտների հետ մշակում և համաձայնեցում, ինչպես նաև այդ համակարգի նպատակները պետական կառավարում իրականացնող սուբյեկտներին հասցնելը (Կարա-Մուրզա Ս. Գ.)&lt;ref&gt;Кара-Мурза С. Г. [http://centero.ru/chair/politologiya-lektsiya-4-gosudarstvennaya-politika-i-upravlenie Политология, лекция 4. Государственная политика и управление] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20151231003509/http://centero.ru/chair/politologiya-lektsiya-4-gosudarstvennaya-politika-i-upravlenie |date=2015-12-31 }}. ''Центр изучения кризисного общества''.&lt;/ref&gt;։

Հանրային քաղաքականություն հասկացության մեջ, առանձնանում է պետության կողմնորոշումը քաղաքացիների անձնական և հասարակական շահերի իրագործման համար․ այն գործունեություն է, որը բնութագրվում է պետության, մասնավոր հատվածի, քաղաքացիական հասարակության ինստիտուտների, բազմատեսակ սոցիալական, մասնագիտական խմբերի և  շերտերի, հասարակական միավորումների համակարգային փոխազդեցությամբ՝ անձնական և հասարակական շահերի իրացման, հանրային ռեսուրսների արտադրության, բաշխման և օգտագործման և բարիքների իրականացման վերաբերյալ՝ հաշվի առնելով ժողովրդի կամ որոշակի տարածքների բնակչության կամարտահայտությունը  (Միխեև Վ. Ա.)&lt;ref&gt;[[Сунгуров А. Ю.]] [http://strategy-spb.ru/edu/?do=manual&amp;man_grup=426&amp;doc=3017&amp;pr_id_dl= 1.6.Понятие публичной политики. Публичная политика как поле взаимодействия.] ''Дистанционный курс «Публичная политика и центры публичной политики»''&lt;/ref&gt;։

== Պետական (հանրային) քաղաքականության ձևավորումը ==
Հանրային խնդիրները հայտնաբերվում և լուծվում են նոր պետական քաղաքականություն ստեղծելու կամ գոյություն ունեցող պետական քաղաքականությունը բարեփոխելու միջոցով&lt;ref name=&quot;Analysing Public Policy&quot;&gt;''John, Peter (1998). ''&lt;/ref&gt;. Հանրային խնդիրները առաջանում են տարբեր ձևերով և պահանջում են տարբեր պատասխան միջոցներ (օրինակ` կանոնակարգեր, [[սուբսիդիա]]ներ, քվոտաներ և օրենքներ) տեղական, ազգային կամ միջազգային մակարդակով&lt;ref name=&quot;Dimensions of State Politics, Economics, and Public Policy&quot;&gt;''Sharkansky, Ira; R. Hofferbert. ''&lt;/ref&gt;:

Պետական քաղաքականության մշակումը հետադարձ կապի մեխանիզմների հետ շարունակական գործընթաց է։ Ստուգումը և գնահատումը կարևոր են այս համակարգի գործունեության համար&lt;ref name=&quot;Public Policy: The 21st Century Perspective&quot;&gt;''Thei, Geurts; Be Informed (2010).''&lt;/ref&gt;. Հանրային խնդիրները, որոնք ազդում են պետական քաղաքականության ձևավորման վրա, կարող են լինել տնտեսական, սոցիալական կամ քաղաքական բնույթ&lt;ref name=&quot;Public Policy Process&quot;&gt;''Hill, Michael (2005). ''&lt;/ref&gt;։ Յուրաքանչյուր համակարգ գտնվում է տարբեր հասարակական խնդիրների ազդեցության տակ և հետևաբար պահանջում է տարբեր պետական քաղաքականություն&lt;ref name=&quot;Public Policy: The 21st Century Perspective&quot; /&gt;։

Պետական քաղաքականության մշակման մեջ բազմաթիվ անհատներ և շահերի խմբեր մրցակցում և համագործակցում են քաղաքական գործիչների վրա ազդելու և նրանց որոշակի ձևով գործելու դրդելու համար&lt;ref name=&quot;Kilpatrick&quot;&gt;Kilpatrick&lt;/ref&gt;։ Պետական քաղաքականության մշակման գործընթացին մասնակցում են տարբեր գործոններ, ինչպիսիք են քաղաքական գործիչները, [[Պետական ծառայություն|պետական ծառայողները]], [[Լոբբինգ|լոբբիստները]], առարկայական ոլորտի մասնագետները և արդյունաբերության ներկայացուցիչները։ Նրանք օգտագործում են տարբեր մարտավարություն և գործիքներ իրենց նպատակներին հասնելու համար, այդ թվում՝ հրապարակայնորեն պաշտպանելով իրենց դիրքերը, փորձում են ազդել կողմնակիցների և հակառակորդների վրա և մոբիլիզացնել դաշնակիցներին այս կամ այն հարցում&lt;ref name=&quot;Dimensions of State Politics, Economics, and Public Policy&quot; /&gt;։ Շատ գործոններ կարող են կարևոր դեր խաղալ պետական քաղաքականության մշակման գործընթացում, այնուամենայնիվ, վերջին խոսքը մնում է [[Պաշտոնատար անձ|պետական պաշտոնյաների]] ետևում։ Ընդ որում, ենթադրվում է, որ պետական պաշտոնյաները պահպանում են պետական հատվածում ընդունված էթիկական նորմերը և հաշվի են առնում բոլոր շահագրգիռ կողմերի պահանջները&lt;ref name=&quot;Public Policy: The 21st Century Perspective&quot; /&gt;։

Պետական (հրապարակային) քաղաքականությունը համարվում է ուժեղ, երբ այն խնդիրները լուծում է որակապես և արդյունավետ, ծառայում է արդարությանը, աջակցում է կառավարական հաստատություններին և նրանց գործունեությանը, և խթանում է ակտիվ քաղաքացիական դիրքորոշումը&lt;ref&gt;''[http://publicadmin.norwich.edu/characteristics-of-successful-public-policy/ «Characteristics of Successful Public Policy»].''&lt;/ref&gt;։

Վերջին տասնամյակների ընթացքում հասարակության մեջ տեղի ունեցած փոփոխությունները հանգեցրել են նաև պետական քաղաքականության ձևավորման ոլորտում փոփոխությունների։ Այսօր պետական քաղաքականությունը դառնում է ավելի նպատակասլաց, նպատակաուղղված չափելի արդյունքների և նպատակների, շեշտադրելով այն որոշումները, որոնք պետք է ընդունվեն անմիջապես&lt;ref name=&quot;Public Policy: The 21st Century Perspective&quot; /&gt;։ Բացի այդ, [[զանգվածային հաղորդակցություններ]]ը և [[տեխնոլոգիական փոփոխություններ]]ը հանգեցրել են նրան, որ պետական [[Քաղաքական համակարգ|քաղաքականության համակարգ]]ը դառնում է ավելի բարդ և փոխկապակցված&lt;ref name=&quot;The Process and Effects of mass communication&quot;&gt;''Schramm, Wilbur (165). ''&lt;/ref&gt;։ Այս բոլոր փոփոխությունները նոր խնդիրներ են դնում ընթացիկ պետական քաղաքականության համար և ճնշում են գործադրում նրա վրա, որպեսզի այն զարգանա և մնա արդյունավետ ու գործուն&lt;ref name=&quot;Public Policy: The 21st Century Perspective&quot; /&gt;։

== Որպես ուսումնական կարգապահություն ==
ԱՄՆ-ում հանրային քաղաքականության հայեցակարգը վերաբերում է ոչ միայն քաղաքականության արդյունքին, այլ ավելի լայն իմաստով [[Որոշման ընդունում|որոշման ընդունման]] և կառավարական որոշումների վերլուծությանը։ Որպես կրթական կարգապահությունը, պետական քաղաքականությունը ուսումնասիրվում է պրոֆեսորների և ուսանողների դպրոցներում հանրային քաղաքականության խոշոր բուհերի ամբողջ երկրում։ Հանրային քաղաքականության վերլուծության և [[Հանրային կառավարում|հանրային կառավարման]] ամերիկյան ասոցիացիան միավորում է պրակտիկաներին, հետազոտողներին, գիտնականներին և ուսանողներին։

Որպես կրթական կարգապահություն, պետական (հանրային) քաղաքականությունը կրում է բազմաթիվ [[հասարակական գիտություններ]]ի, այդ թվում, [[Տնտեսագիտություն|տնտեսագիտության]], [[Հասարակագիտություն|հասարակագիտության]], [[Քաղաքատնտեսություն|քաղաքատնտեսության]], ծրագրերի գնահատման, քաղաքական վերլուծության և [[Հանրային կառավարում|հանրային կառավարման]] տարրեր։ Միևնույն ժամանակ, հանրային քաղաքականության ուսումնասիրությունը տարբերվում է քաղաքագիտությունից կամ տնտեսական գիտությունից, քանի որ այն հիմնականում կենտրոնանում է տեսության կիրառման պրակտիկայի վրա։ Թեև սովորաբար համալսարաններ առաջարկում են [[մագիստրոս]]ական և դոկտորական աստիճանի վերաբերյալ հրապարակային քաղաքականության մեջ, որոշ համալսարաններ նաև առաջարկում է բակալավրի կրթական ծրագրեր

Հանրային քաղաքականության դպրոցները տարբեր կերպ են մոտենում քաղաքական վերլուծությանը։ [[Չիկագոյի համալսարան]]ի Հանրային քաղաքականության Հարրիսի դպրոցում ավելի շատ օգտագործվում է քանակական մոտեցում տնտեսության և քաղաքականության նկատմամբ, Հայնցի քոլեջը [[Կարնեգի Մելոնի համալսարան]]ում օգտագործում է հաշվողական և էմպիրիկ մեթոդներ, մինչդեռ [[Հարվարդի համալսարան]]ի Ջոն Ֆ. Քենեդիի կառավարական դպրոցում ավելի շատ ուշադրություն է դարձվում քաղաքական գիտությունների և առաջնորդության վրա։ Ինդիանայի համալսարանի հանրային և բնապահպանական քաղաքականության դպրոցում իրականացվում է հանրային քաղաքականության ավանդական ուսուցում՝ կենտրոնանալով շրջակա միջավայրի գիտությունների և շահույթ չհետապնդող կազմակերպությունների կառավարման միջդիսցիպլինար մոտեցման վրա։ Բացի այդ, [[Չիկագոյի Իլինոյսի համալսարան]]ը հանրային քաղաքականության ոլորտում կադրերի պատրաստման ժամանակ ընդգծում է քաղաքականության մշակման ժամանակ որոշումների կայացման փուլերը (օրինակ՝ [[օրակարգի սահմանում]]ը), ինչպես նաև քաղաքականության ձևավորման գործընթացում ֆրեյմինգի և ճանաչողական սահմանափակումների ազդեցության կարևորությունը։

Ավանդաբար հրապարակային քաղաքականությունը, ինչպես նաև ուսումնական կարգապահությունը կենտրոնացած է ներքին քաղաքականության մեջ։ Սակայն 21-րդ դարի վերջին և 21-րդ դարի սկզբին տեղի ունեցած տնտեսական [[Գլոբալացում|գլոբալիզացիայի]] ալիքը գլոբալ կառավարմանն ուղղված հանրային քաղաքականության ուսումնասիրության անհրաժեշտություն է առաջացրել, հատկապես, քանի որ դա վերաբերում է այն հարցերին, որոնք դուրս են գալիս [[պետական սահմաններ]]ից, ինչպիսիք են [[կլիմայի փոփոխություն]]ը, [[ահաբեկչություն]]ը, միջուկային զենքի տարածումը և տնտեսական զարգացումը&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.gppi.net/fileadmin/gppi/Global_Public_Policy_Foreign_Affairs.pdf |title=Архивированная копия |accessdate=2016-01-10 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120426010852/http://www.gppi.net/fileadmin/gppi/Global_Public_Policy_Foreign_Affairs.pdf |archivedate=2012-04-26 |deadlink=yes }}&lt;/ref&gt;։ Հանրային քաղաքականության շատ ավանդական դպրոցներ ստիպված են եղել հարմարեցնել իրենց [[Ուսումնական ծրագիր|ուսումնական ծրագրեր]]ը և մշակել նոր ծրագրեր, որպեսզի հարմարվեն հանրային քաղաքականության նոր լանդշաֆտին։ Փենսիլվանիայի պետական համալսարանի Միջազգային հարաբերությունների դպրոցը ստեղծվել է որպես միջազգային նոր պայմանների պատասխան&lt;ref&gt;[http://www.sia.psu.edu/ School of International Affairs&lt;!-- Заголовок добавлен ботом --&gt;]&lt;/ref&gt;։

Հանրային քաղաքականությունը և քաղաքական վերլուծությունը, որպես ուսումնական առարկաներ, տարածվել են Ռուսաստանի և ԱՊՀ երկրների բուհերում&lt;ref&gt;[http://www.hse.ru/ma/politanaliz/ Магистерская программа «Политический анализ и публичная политика» (Высшая школа экономики).]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.ehu.lt/ru/academics/master/programs/publichnaja-politika |title=Публичная политика. Европейский гуманитарный университет |accessdate=2021-03-19 |archive-date=2016-01-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160102081114/http://www.ehu.lt/ru/academics/master/programs/publichnaja-politika |dead-url= }}&lt;/ref&gt;։

== Ֆեմինիզմն ու հանրային քաղաքականությունը ==
Հանրային քաղաքականության վերլուծության ժամանակ կանանց իրավունքների պաշտպանության տեսանկյունից գիտնականները հակված են դիտարկել այնպիսի հարցեր, ինչպիսիք են սոցիալական պետությունը, աշխատանքային պրակտիկան, աշխատավարձը, զբաղվածությունը և գործազրկությունը&lt;ref name=&quot;Newman &amp; White 3&quot;&gt;Newman &amp; White 3&lt;/ref&gt;։

Գենդերային վերլուծությունը նպաստում է պետական քաղաքականության մշակմանը՝ մակերևույթի վրա դնելով այն հարցերը, որոնց բախվում են կանայք հանրային ոլորտում&lt;ref name=&quot;Newman &amp; White 4&quot;&gt;Newman &amp; White 4&lt;/ref&gt;, ինչպիսիք են աշխատավարձի հավասարությունը, մայրությունը և ծննդաբերության արձակուրդը, երեխաների խնամքը, ընտանեկան բռնությունը և սեռական բռնությունը, որոնցից յուրաքանչյուրը հասարակական հնչեղություն է առաջացնում&lt;ref name=&quot;Newman &amp; White 4&quot; /&gt;։ 2015 թվականին Մեծ Բրիտանիայում ուժի մեջ մտած քաղաքականությունը մորն ու հորը թույլ է տալիս միասին կամ հերթով արձակուրդ վերցնել և աշխատանքի հարմարունակ ժամանակացույց խնդրել&lt;ref&gt;BBC&lt;/ref&gt;։ Դրանով իսկ ճանաչվում է հնարավորություն ընձեռելու անհրաժեշտությունը, որպեսզի հայրերը մեծ դեր խաղան իրենց երեխաների խնամքի գործում։ Այս քաղաքականությունը թույլ է տալիս կանանց շարունակել իրենց գործունեությունը աշխատավայրում, չնայած մայրության հաշվին պոտենցիալ գործատուի և սպառողի։

== Տես նաև ==
* [[Փաստաբանություն]]
* [[Հարոլդ Լասսուել]]
* [[Օվերտոնի պատուհան]]

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ|2}}

== Աղբյուրներ ==
* Ackelsberg, Martha A. ''«Feminist analyses of Public Policy Women, Household and the Economy by Lourdes Benreia: Catharine Stimpson: Women, Power and Policy: Toward the Year 2000 by Ellen Boneparth: Emily Stoper: Feminism and Politics: A Comparative Perspective by Joyce Gelb: Women and Public Policies by Joyce Gelb: Marian Lief Palley: Heroes of Their Own Lives: The Politics and History of Family Violence by Linda Gordon: Women, the State, and Welfare by Linda Gordon: Women and t…»'' Comparative Politics 24.4 (1992): 477—493. Web. 5 May 2013.
* ''«Flexible parental leave to give mothers 'real choice' over work-life balance»'' BBC News: UK Politics. BBC. 13 Nov. 2012. Web. 7 May 2013.
* Jackson-Elmoore, Cynthia. ''«How gender Impacts Who Gets to Influence Public Policy»''. Gender and Public policy. International Conference on Public Policy, 2013. Web. 6 May. 2013.
* Newman, Jacquetta., and Linda A. White. ''Women, Politics, and Public Policy: The Political struggles of Canadian Women.'' Don Mills: Oxford University Press, 2012. Print.

== Գրականություն ==
* Беляева Н. Ю. [http://www.civisbook.ru/files/File/Belyaeva_publ_pol_kak_termin.pdf «Публичная политика» как термин, понятие и научная категория]. ''Электронная библиотека «Гражданское общество».''
* David B. Audretsch, Gilbert, Brett Anitra; McDougall, Patricia P. (2004), The Emergence of Entrepreneurship Policy, Small Business Economics 22
* Cohen, Nissim (2012) «[https://docs.google.com/viewer?a=v&amp;pid=sites&amp;srcid=ZGVmYXVsdGRvbWFpbnxqcnNwb25lfGd4OjVkMGQ2ODZkZTNmZWY4MTM Policy entrepreneurs and the design of public policy: Conceptual framework and the case of the National Health Insurance Law in Israel]» Journal of Social Research &amp; Policy, 3 (1): 5-26.
* David B. Audretsch; Grilo, Isabel; Thurik, A. Roy (2007), Explaining entrepreneurship and the role of policy: a framework, in: David Audretsch, Isabel Grilo and A. Roy Thurik (eds.), Handbook of Research on Entrepreneurship Policy, Edward Elgar Publishing
* David B. Audretsch und Beckmann, Iris A.M. (2007), From Small Business to Entrepreneurship Policy, in: David Audretsch, Isabel Grilo and A. Roy Thurik (eds.), Handbook of Research on Entrepreneurship Policy, Edward Elgar Publishing
* Considine,Mark (2005) ''Making Public Policy'' Polity Press

[[Կատեգորիա:Քաղաքագիտություն]]
[[Կատեգորիա:Սոցիալական քաղաքականություն]]</text>
      <sha1>tb5rbhi02m5mompj2i40s9jynegt5rs</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486130</id>
      <parentid>8486129</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T16:42:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ArmSirius</username>
        <id>64149</id>
      </contributor>
      <comment>/* Որպես ուսումնական կարգապահություն */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="23286" xml:space="preserve">'''Պետական (հրապարակային) քաղաքականություն''', պետական իշխանության մարմինների, նախևառաջ [[Գործադիր իշխանություն|գործադիր իշխանության]] մարմինների համար գործելու սկզբունքային ուղեցույց, որը վերաբերում է նրանց գործունեության որոշակի ուղղություններին, որոնք համապատասխանում են օրենքներին և սոցիալական սովորույթներին։ Պետական (հրապարակային) քաղաքականության հիմքերն են սահմանադրական օրենքներն ու կանոնները, օրենքների մեկնաբանությունը և իրավական կարգավորումը։

Պետական (հրապարակային) քաղաքականությունը սահմանում է նաև որպես գործողությունների, կարգավորիչ միջոցների, օրենքների և այս կամ այն ուղղությամբ ֆինանսական առաջնահերթությունների համակարգ, որը հռչակվել է պետական իշխանության մարմնի կամ նրա ներկայացուցիչների կողմից&lt;ref&gt;[http://www.musc.edu/vawprevention/policy/definition.shtml/ Kilpatrick, Dean, «Definitions of Public Policy and Law»] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100425062056/http://www.musc.edu/vawprevention/policy/definition.shtml |date=2010-04-25 }}&lt;/ref&gt;։ Պետական (հրապարակային) քաղաքականությունը սովորաբար իրականացվում է [[սահմանադրություն]]ներում, օրենսդրական ակտերում և դատական որոշումներում&lt;ref&gt;[http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=1368469 Schuster II, W. Michael, «For the Greater Good: The Use of Public Policy Considerations in Confirming Chapter 11 Plans of Reorganization»]&lt;/ref&gt;։

Ռուսական գիտության համար ավանդական պետական քաղաքականություն հասկացության մեջ ընդգծվում Է պետության ակտիվ դերը պետական կառավարման նպատակների ձևավորման և իրականացման գործում. Դրանում տեղի է ունենում պետական կառավարման նպատակների համակարգի հիմնական քաղաքական սուբյեկտների հետ մշակում և համաձայնեցում, ինչպես նաև այդ համակարգի նպատակները պետական կառավարում իրականացնող սուբյեկտներին հասցնելը (Կարա-Մուրզա Ս. Գ.)&lt;ref&gt;Кара-Мурза С. Г. [http://centero.ru/chair/politologiya-lektsiya-4-gosudarstvennaya-politika-i-upravlenie Политология, лекция 4. Государственная политика и управление] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20151231003509/http://centero.ru/chair/politologiya-lektsiya-4-gosudarstvennaya-politika-i-upravlenie |date=2015-12-31 }}. ''Центр изучения кризисного общества''.&lt;/ref&gt;։

Հանրային քաղաքականություն հասկացության մեջ, առանձնանում է պետության կողմնորոշումը քաղաքացիների անձնական և հասարակական շահերի իրագործման համար․ այն գործունեություն է, որը բնութագրվում է պետության, մասնավոր հատվածի, քաղաքացիական հասարակության ինստիտուտների, բազմատեսակ սոցիալական, մասնագիտական խմբերի և  շերտերի, հասարակական միավորումների համակարգային փոխազդեցությամբ՝ անձնական և հասարակական շահերի իրացման, հանրային ռեսուրսների արտադրության, բաշխման և օգտագործման և բարիքների իրականացման վերաբերյալ՝ հաշվի առնելով ժողովրդի կամ որոշակի տարածքների բնակչության կամարտահայտությունը  (Միխեև Վ. Ա.)&lt;ref&gt;[[Сунгуров А. Ю.]] [http://strategy-spb.ru/edu/?do=manual&amp;man_grup=426&amp;doc=3017&amp;pr_id_dl= 1.6.Понятие публичной политики. Публичная политика как поле взаимодействия.] ''Дистанционный курс «Публичная политика и центры публичной политики»''&lt;/ref&gt;։

== Պետական (հանրային) քաղաքականության ձևավորումը ==
Հանրային խնդիրները հայտնաբերվում և լուծվում են նոր պետական քաղաքականություն ստեղծելու կամ գոյություն ունեցող պետական քաղաքականությունը բարեփոխելու միջոցով&lt;ref name=&quot;Analysing Public Policy&quot;&gt;''John, Peter (1998). ''&lt;/ref&gt;. Հանրային խնդիրները առաջանում են տարբեր ձևերով և պահանջում են տարբեր պատասխան միջոցներ (օրինակ` կանոնակարգեր, [[սուբսիդիա]]ներ, քվոտաներ և օրենքներ) տեղական, ազգային կամ միջազգային մակարդակով&lt;ref name=&quot;Dimensions of State Politics, Economics, and Public Policy&quot;&gt;''Sharkansky, Ira; R. Hofferbert. ''&lt;/ref&gt;:

Պետական քաղաքականության մշակումը հետադարձ կապի մեխանիզմների հետ շարունակական գործընթաց է։ Ստուգումը և գնահատումը կարևոր են այս համակարգի գործունեության համար&lt;ref name=&quot;Public Policy: The 21st Century Perspective&quot;&gt;''Thei, Geurts; Be Informed (2010).''&lt;/ref&gt;. Հանրային խնդիրները, որոնք ազդում են պետական քաղաքականության ձևավորման վրա, կարող են լինել տնտեսական, սոցիալական կամ քաղաքական բնույթ&lt;ref name=&quot;Public Policy Process&quot;&gt;''Hill, Michael (2005). ''&lt;/ref&gt;։ Յուրաքանչյուր համակարգ գտնվում է տարբեր հասարակական խնդիրների ազդեցության տակ և հետևաբար պահանջում է տարբեր պետական քաղաքականություն&lt;ref name=&quot;Public Policy: The 21st Century Perspective&quot; /&gt;։

Պետական քաղաքականության մշակման մեջ բազմաթիվ անհատներ և շահերի խմբեր մրցակցում և համագործակցում են քաղաքական գործիչների վրա ազդելու և նրանց որոշակի ձևով գործելու դրդելու համար&lt;ref name=&quot;Kilpatrick&quot;&gt;Kilpatrick&lt;/ref&gt;։ Պետական քաղաքականության մշակման գործընթացին մասնակցում են տարբեր գործոններ, ինչպիսիք են քաղաքական գործիչները, [[Պետական ծառայություն|պետական ծառայողները]], [[Լոբբինգ|լոբբիստները]], առարկայական ոլորտի մասնագետները և արդյունաբերության ներկայացուցիչները։ Նրանք օգտագործում են տարբեր մարտավարություն և գործիքներ իրենց նպատակներին հասնելու համար, այդ թվում՝ հրապարակայնորեն պաշտպանելով իրենց դիրքերը, փորձում են ազդել կողմնակիցների և հակառակորդների վրա և մոբիլիզացնել դաշնակիցներին այս կամ այն հարցում&lt;ref name=&quot;Dimensions of State Politics, Economics, and Public Policy&quot; /&gt;։ Շատ գործոններ կարող են կարևոր դեր խաղալ պետական քաղաքականության մշակման գործընթացում, այնուամենայնիվ, վերջին խոսքը մնում է [[Պաշտոնատար անձ|պետական պաշտոնյաների]] ետևում։ Ընդ որում, ենթադրվում է, որ պետական պաշտոնյաները պահպանում են պետական հատվածում ընդունված էթիկական նորմերը և հաշվի են առնում բոլոր շահագրգիռ կողմերի պահանջները&lt;ref name=&quot;Public Policy: The 21st Century Perspective&quot; /&gt;։

Պետական (հրապարակային) քաղաքականությունը համարվում է ուժեղ, երբ այն խնդիրները լուծում է որակապես և արդյունավետ, ծառայում է արդարությանը, աջակցում է կառավարական հաստատություններին և նրանց գործունեությանը, և խթանում է ակտիվ քաղաքացիական դիրքորոշումը&lt;ref&gt;''[http://publicadmin.norwich.edu/characteristics-of-successful-public-policy/ «Characteristics of Successful Public Policy»].''&lt;/ref&gt;։

Վերջին տասնամյակների ընթացքում հասարակության մեջ տեղի ունեցած փոփոխությունները հանգեցրել են նաև պետական քաղաքականության ձևավորման ոլորտում փոփոխությունների։ Այսօր պետական քաղաքականությունը դառնում է ավելի նպատակասլաց, նպատակաուղղված չափելի արդյունքների և նպատակների, շեշտադրելով այն որոշումները, որոնք պետք է ընդունվեն անմիջապես&lt;ref name=&quot;Public Policy: The 21st Century Perspective&quot; /&gt;։ Բացի այդ, [[զանգվածային հաղորդակցություններ]]ը և [[տեխնոլոգիական փոփոխություններ]]ը հանգեցրել են նրան, որ պետական [[Քաղաքական համակարգ|քաղաքականության համակարգ]]ը դառնում է ավելի բարդ և փոխկապակցված&lt;ref name=&quot;The Process and Effects of mass communication&quot;&gt;''Schramm, Wilbur (165). ''&lt;/ref&gt;։ Այս բոլոր փոփոխությունները նոր խնդիրներ են դնում ընթացիկ պետական քաղաքականության համար և ճնշում են գործադրում նրա վրա, որպեսզի այն զարգանա և մնա արդյունավետ ու գործուն&lt;ref name=&quot;Public Policy: The 21st Century Perspective&quot; /&gt;։

== Որպես ուսումնական կարգապահություն ==
ԱՄՆ-ում հանրային քաղաքականության հայեցակարգը վերաբերում է ոչ միայն քաղաքականության արդյունքին, այլ ավելի լայն իմաստով [[Որոշման ընդունում|որոշման ընդունման]] և կառավարական որոշումների վերլուծությանը։ Որպես կրթական կարգապահությունը, պետական քաղաքականությունը ուսումնասիրվում է պրոֆեսորների և ուսանողների դպրոցներում հանրային քաղաքականության խոշոր բուհերի ամբողջ երկրում։ Հանրային քաղաքականության վերլուծության և [[Հանրային կառավարում|հանրային կառավարման]] ամերիկյան ասոցիացիան միավորում է պրակտիկաներին, հետազոտողներին, գիտնականներին և ուսանողներին։

Որպես կրթական կարգապահություն, պետական (հանրային) քաղաքականությունը կրում է բազմաթիվ [[հասարակական գիտություններ]]ի, այդ թվում, [[Տնտեսագիտություն|տնտեսագիտության]], [[Հասարակագիտություն|հասարակագիտության]], [[Քաղաքատնտեսություն|քաղաքատնտեսության]], ծրագրերի գնահատման, քաղաքական վերլուծության և [[Հանրային կառավարում|հանրային կառավարման]] տարրեր։ Միևնույն ժամանակ, հանրային քաղաքականության ուսումնասիրությունը տարբերվում է քաղաքագիտությունից կամ տնտեսական գիտությունից, քանի որ այն հիմնականում կենտրոնանում է տեսության կիրառման պրակտիկայի վրա։ Թեև սովորաբար համալսարաններ առաջարկում են [[մագիստրոս]]ական և դոկտորական աստիճանի վերաբերյալ հրապարակային քաղաքականության մեջ, որոշ համալսարաններ նաև առաջարկում է բակալավրի կրթական ծրագրեր

Հանրային քաղաքականության դպրոցները տարբեր կերպ են մոտենում քաղաքական վերլուծությանը։ [[Չիկագոյի համալսարան]]ի Հանրային քաղաքականության Հարրիսի դպրոցում ավելի շատ օգտագործվում է քանակական մոտեցում տնտեսության և քաղաքականության նկատմամբ, Հայնցի քոլեջը [[Կարնեգի Մելոն համալսարան]]ում օգտագործում է հաշվողական և էմպիրիկ մեթոդներ, մինչդեռ [[Հարվարդի համալսարան]]ի Ջոն Ֆ. Քենեդիի կառավարական դպրոցում ավելի շատ ուշադրություն է դարձվում քաղաքական գիտությունների և առաջնորդության վրա։ Ինդիանայի համալսարանի հանրային և բնապահպանական քաղաքականության դպրոցում իրականացվում է հանրային քաղաքականության ավանդական ուսուցում՝ կենտրոնանալով շրջակա միջավայրի գիտությունների և շահույթ չհետապնդող կազմակերպությունների կառավարման միջդիսցիպլինար մոտեցման վրա։ Բացի այդ, [[Չիկագոյի Իլինոյսի համալսարան]]ը հանրային քաղաքականության ոլորտում կադրերի պատրաստման ժամանակ ընդգծում է քաղաքականության մշակման ժամանակ որոշումների կայացման փուլերը (օրինակ՝ [[օրակարգի սահմանում]]ը), ինչպես նաև քաղաքականության ձևավորման գործընթացում ֆրեյմինգի և ճանաչողական սահմանափակումների ազդեցության կարևորությունը։

Ավանդաբար հրապարակային քաղաքականությունը, ինչպես նաև ուսումնական կարգապահությունը կենտրոնացած է ներքին քաղաքականության մեջ։ Սակայն 21-րդ դարի վերջին և 21-րդ դարի սկզբին տեղի ունեցած տնտեսական [[Գլոբալացում|գլոբալիզացիայի]] ալիքը գլոբալ կառավարմանն ուղղված հանրային քաղաքականության ուսումնասիրության անհրաժեշտություն է առաջացրել, հատկապես, քանի որ դա վերաբերում է այն հարցերին, որոնք դուրս են գալիս [[պետական սահմաններ]]ից, ինչպիսիք են [[կլիմայի փոփոխություն]]ը, [[ահաբեկչություն]]ը, միջուկային զենքի տարածումը և տնտեսական զարգացումը&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.gppi.net/fileadmin/gppi/Global_Public_Policy_Foreign_Affairs.pdf |title=Архивированная копия |accessdate=2016-01-10 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120426010852/http://www.gppi.net/fileadmin/gppi/Global_Public_Policy_Foreign_Affairs.pdf |archivedate=2012-04-26 |deadlink=yes }}&lt;/ref&gt;։ Հանրային քաղաքականության շատ ավանդական դպրոցներ ստիպված են եղել հարմարեցնել իրենց [[Ուսումնական ծրագիր|ուսումնական ծրագրեր]]ը և մշակել նոր ծրագրեր, որպեսզի հարմարվեն հանրային քաղաքականության նոր լանդշաֆտին։ Փենսիլվանիայի պետական համալսարանի Միջազգային հարաբերությունների դպրոցը ստեղծվել է որպես միջազգային նոր պայմանների պատասխան&lt;ref&gt;[http://www.sia.psu.edu/ School of International Affairs&lt;!-- Заголовок добавлен ботом --&gt;]&lt;/ref&gt;։

Հանրային քաղաքականությունը և քաղաքական վերլուծությունը, որպես ուսումնական առարկաներ, տարածվել են Ռուսաստանի և ԱՊՀ երկրների բուհերում&lt;ref&gt;[http://www.hse.ru/ma/politanaliz/ Магистерская программа «Политический анализ и публичная политика» (Высшая школа экономики).]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.ehu.lt/ru/academics/master/programs/publichnaja-politika |title=Публичная политика. Европейский гуманитарный университет |accessdate=2021-03-19 |archive-date=2016-01-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160102081114/http://www.ehu.lt/ru/academics/master/programs/publichnaja-politika |dead-url= }}&lt;/ref&gt;։

== Ֆեմինիզմն ու հանրային քաղաքականությունը ==
Հանրային քաղաքականության վերլուծության ժամանակ կանանց իրավունքների պաշտպանության տեսանկյունից գիտնականները հակված են դիտարկել այնպիսի հարցեր, ինչպիսիք են սոցիալական պետությունը, աշխատանքային պրակտիկան, աշխատավարձը, զբաղվածությունը և գործազրկությունը&lt;ref name=&quot;Newman &amp; White 3&quot;&gt;Newman &amp; White 3&lt;/ref&gt;։

Գենդերային վերլուծությունը նպաստում է պետական քաղաքականության մշակմանը՝ մակերևույթի վրա դնելով այն հարցերը, որոնց բախվում են կանայք հանրային ոլորտում&lt;ref name=&quot;Newman &amp; White 4&quot;&gt;Newman &amp; White 4&lt;/ref&gt;, ինչպիսիք են աշխատավարձի հավասարությունը, մայրությունը և ծննդաբերության արձակուրդը, երեխաների խնամքը, ընտանեկան բռնությունը և սեռական բռնությունը, որոնցից յուրաքանչյուրը հասարակական հնչեղություն է առաջացնում&lt;ref name=&quot;Newman &amp; White 4&quot; /&gt;։ 2015 թվականին Մեծ Բրիտանիայում ուժի մեջ մտած քաղաքականությունը մորն ու հորը թույլ է տալիս միասին կամ հերթով արձակուրդ վերցնել և աշխատանքի հարմարունակ ժամանակացույց խնդրել&lt;ref&gt;BBC&lt;/ref&gt;։ Դրանով իսկ ճանաչվում է հնարավորություն ընձեռելու անհրաժեշտությունը, որպեսզի հայրերը մեծ դեր խաղան իրենց երեխաների խնամքի գործում։ Այս քաղաքականությունը թույլ է տալիս կանանց շարունակել իրենց գործունեությունը աշխատավայրում, չնայած մայրության հաշվին պոտենցիալ գործատուի և սպառողի։

== Տես նաև ==
* [[Փաստաբանություն]]
* [[Հարոլդ Լասսուել]]
* [[Օվերտոնի պատուհան]]

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ|2}}

== Աղբյուրներ ==
* Ackelsberg, Martha A. ''«Feminist analyses of Public Policy Women, Household and the Economy by Lourdes Benreia: Catharine Stimpson: Women, Power and Policy: Toward the Year 2000 by Ellen Boneparth: Emily Stoper: Feminism and Politics: A Comparative Perspective by Joyce Gelb: Women and Public Policies by Joyce Gelb: Marian Lief Palley: Heroes of Their Own Lives: The Politics and History of Family Violence by Linda Gordon: Women, the State, and Welfare by Linda Gordon: Women and t…»'' Comparative Politics 24.4 (1992): 477—493. Web. 5 May 2013.
* ''«Flexible parental leave to give mothers 'real choice' over work-life balance»'' BBC News: UK Politics. BBC. 13 Nov. 2012. Web. 7 May 2013.
* Jackson-Elmoore, Cynthia. ''«How gender Impacts Who Gets to Influence Public Policy»''. Gender and Public policy. International Conference on Public Policy, 2013. Web. 6 May. 2013.
* Newman, Jacquetta., and Linda A. White. ''Women, Politics, and Public Policy: The Political struggles of Canadian Women.'' Don Mills: Oxford University Press, 2012. Print.

== Գրականություն ==
* Беляева Н. Ю. [http://www.civisbook.ru/files/File/Belyaeva_publ_pol_kak_termin.pdf «Публичная политика» как термин, понятие и научная категория]. ''Электронная библиотека «Гражданское общество».''
* David B. Audretsch, Gilbert, Brett Anitra; McDougall, Patricia P. (2004), The Emergence of Entrepreneurship Policy, Small Business Economics 22
* Cohen, Nissim (2012) «[https://docs.google.com/viewer?a=v&amp;pid=sites&amp;srcid=ZGVmYXVsdGRvbWFpbnxqcnNwb25lfGd4OjVkMGQ2ODZkZTNmZWY4MTM Policy entrepreneurs and the design of public policy: Conceptual framework and the case of the National Health Insurance Law in Israel]» Journal of Social Research &amp; Policy, 3 (1): 5-26.
* David B. Audretsch; Grilo, Isabel; Thurik, A. Roy (2007), Explaining entrepreneurship and the role of policy: a framework, in: David Audretsch, Isabel Grilo and A. Roy Thurik (eds.), Handbook of Research on Entrepreneurship Policy, Edward Elgar Publishing
* David B. Audretsch und Beckmann, Iris A.M. (2007), From Small Business to Entrepreneurship Policy, in: David Audretsch, Isabel Grilo and A. Roy Thurik (eds.), Handbook of Research on Entrepreneurship Policy, Edward Elgar Publishing
* Considine,Mark (2005) ''Making Public Policy'' Polity Press

[[Կատեգորիա:Քաղաքագիտություն]]
[[Կատեգորիա:Սոցիալական քաղաքականություն]]</text>
      <sha1>n0xpt9p6ina0p30xl8qmmu0e1hx73wt</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486132</id>
      <parentid>8486130</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T16:43:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ArmSirius</username>
        <id>64149</id>
      </contributor>
      <comment>/* Տես նաև */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="23326" xml:space="preserve">'''Պետական (հրապարակային) քաղաքականություն''', պետական իշխանության մարմինների, նախևառաջ [[Գործադիր իշխանություն|գործադիր իշխանության]] մարմինների համար գործելու սկզբունքային ուղեցույց, որը վերաբերում է նրանց գործունեության որոշակի ուղղություններին, որոնք համապատասխանում են օրենքներին և սոցիալական սովորույթներին։ Պետական (հրապարակային) քաղաքականության հիմքերն են սահմանադրական օրենքներն ու կանոնները, օրենքների մեկնաբանությունը և իրավական կարգավորումը։

Պետական (հրապարակային) քաղաքականությունը սահմանում է նաև որպես գործողությունների, կարգավորիչ միջոցների, օրենքների և այս կամ այն ուղղությամբ ֆինանսական առաջնահերթությունների համակարգ, որը հռչակվել է պետական իշխանության մարմնի կամ նրա ներկայացուցիչների կողմից&lt;ref&gt;[http://www.musc.edu/vawprevention/policy/definition.shtml/ Kilpatrick, Dean, «Definitions of Public Policy and Law»] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100425062056/http://www.musc.edu/vawprevention/policy/definition.shtml |date=2010-04-25 }}&lt;/ref&gt;։ Պետական (հրապարակային) քաղաքականությունը սովորաբար իրականացվում է [[սահմանադրություն]]ներում, օրենսդրական ակտերում և դատական որոշումներում&lt;ref&gt;[http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=1368469 Schuster II, W. Michael, «For the Greater Good: The Use of Public Policy Considerations in Confirming Chapter 11 Plans of Reorganization»]&lt;/ref&gt;։

Ռուսական գիտության համար ավանդական պետական քաղաքականություն հասկացության մեջ ընդգծվում Է պետության ակտիվ դերը պետական կառավարման նպատակների ձևավորման և իրականացման գործում. Դրանում տեղի է ունենում պետական կառավարման նպատակների համակարգի հիմնական քաղաքական սուբյեկտների հետ մշակում և համաձայնեցում, ինչպես նաև այդ համակարգի նպատակները պետական կառավարում իրականացնող սուբյեկտներին հասցնելը (Կարա-Մուրզա Ս. Գ.)&lt;ref&gt;Кара-Мурза С. Г. [http://centero.ru/chair/politologiya-lektsiya-4-gosudarstvennaya-politika-i-upravlenie Политология, лекция 4. Государственная политика и управление] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20151231003509/http://centero.ru/chair/politologiya-lektsiya-4-gosudarstvennaya-politika-i-upravlenie |date=2015-12-31 }}. ''Центр изучения кризисного общества''.&lt;/ref&gt;։

Հանրային քաղաքականություն հասկացության մեջ, առանձնանում է պետության կողմնորոշումը քաղաքացիների անձնական և հասարակական շահերի իրագործման համար․ այն գործունեություն է, որը բնութագրվում է պետության, մասնավոր հատվածի, քաղաքացիական հասարակության ինստիտուտների, բազմատեսակ սոցիալական, մասնագիտական խմբերի և  շերտերի, հասարակական միավորումների համակարգային փոխազդեցությամբ՝ անձնական և հասարակական շահերի իրացման, հանրային ռեսուրսների արտադրության, բաշխման և օգտագործման և բարիքների իրականացման վերաբերյալ՝ հաշվի առնելով ժողովրդի կամ որոշակի տարածքների բնակչության կամարտահայտությունը  (Միխեև Վ. Ա.)&lt;ref&gt;[[Сунгуров А. Ю.]] [http://strategy-spb.ru/edu/?do=manual&amp;man_grup=426&amp;doc=3017&amp;pr_id_dl= 1.6.Понятие публичной политики. Публичная политика как поле взаимодействия.] ''Дистанционный курс «Публичная политика и центры публичной политики»''&lt;/ref&gt;։

== Պետական (հանրային) քաղաքականության ձևավորումը ==
Հանրային խնդիրները հայտնաբերվում և լուծվում են նոր պետական քաղաքականություն ստեղծելու կամ գոյություն ունեցող պետական քաղաքականությունը բարեփոխելու միջոցով&lt;ref name=&quot;Analysing Public Policy&quot;&gt;''John, Peter (1998). ''&lt;/ref&gt;. Հանրային խնդիրները առաջանում են տարբեր ձևերով և պահանջում են տարբեր պատասխան միջոցներ (օրինակ` կանոնակարգեր, [[սուբսիդիա]]ներ, քվոտաներ և օրենքներ) տեղական, ազգային կամ միջազգային մակարդակով&lt;ref name=&quot;Dimensions of State Politics, Economics, and Public Policy&quot;&gt;''Sharkansky, Ira; R. Hofferbert. ''&lt;/ref&gt;:

Պետական քաղաքականության մշակումը հետադարձ կապի մեխանիզմների հետ շարունակական գործընթաց է։ Ստուգումը և գնահատումը կարևոր են այս համակարգի գործունեության համար&lt;ref name=&quot;Public Policy: The 21st Century Perspective&quot;&gt;''Thei, Geurts; Be Informed (2010).''&lt;/ref&gt;. Հանրային խնդիրները, որոնք ազդում են պետական քաղաքականության ձևավորման վրա, կարող են լինել տնտեսական, սոցիալական կամ քաղաքական բնույթ&lt;ref name=&quot;Public Policy Process&quot;&gt;''Hill, Michael (2005). ''&lt;/ref&gt;։ Յուրաքանչյուր համակարգ գտնվում է տարբեր հասարակական խնդիրների ազդեցության տակ և հետևաբար պահանջում է տարբեր պետական քաղաքականություն&lt;ref name=&quot;Public Policy: The 21st Century Perspective&quot; /&gt;։

Պետական քաղաքականության մշակման մեջ բազմաթիվ անհատներ և շահերի խմբեր մրցակցում և համագործակցում են քաղաքական գործիչների վրա ազդելու և նրանց որոշակի ձևով գործելու դրդելու համար&lt;ref name=&quot;Kilpatrick&quot;&gt;Kilpatrick&lt;/ref&gt;։ Պետական քաղաքականության մշակման գործընթացին մասնակցում են տարբեր գործոններ, ինչպիսիք են քաղաքական գործիչները, [[Պետական ծառայություն|պետական ծառայողները]], [[Լոբբինգ|լոբբիստները]], առարկայական ոլորտի մասնագետները և արդյունաբերության ներկայացուցիչները։ Նրանք օգտագործում են տարբեր մարտավարություն և գործիքներ իրենց նպատակներին հասնելու համար, այդ թվում՝ հրապարակայնորեն պաշտպանելով իրենց դիրքերը, փորձում են ազդել կողմնակիցների և հակառակորդների վրա և մոբիլիզացնել դաշնակիցներին այս կամ այն հարցում&lt;ref name=&quot;Dimensions of State Politics, Economics, and Public Policy&quot; /&gt;։ Շատ գործոններ կարող են կարևոր դեր խաղալ պետական քաղաքականության մշակման գործընթացում, այնուամենայնիվ, վերջին խոսքը մնում է [[Պաշտոնատար անձ|պետական պաշտոնյաների]] ետևում։ Ընդ որում, ենթադրվում է, որ պետական պաշտոնյաները պահպանում են պետական հատվածում ընդունված էթիկական նորմերը և հաշվի են առնում բոլոր շահագրգիռ կողմերի պահանջները&lt;ref name=&quot;Public Policy: The 21st Century Perspective&quot; /&gt;։

Պետական (հրապարակային) քաղաքականությունը համարվում է ուժեղ, երբ այն խնդիրները լուծում է որակապես և արդյունավետ, ծառայում է արդարությանը, աջակցում է կառավարական հաստատություններին և նրանց գործունեությանը, և խթանում է ակտիվ քաղաքացիական դիրքորոշումը&lt;ref&gt;''[http://publicadmin.norwich.edu/characteristics-of-successful-public-policy/ «Characteristics of Successful Public Policy»].''&lt;/ref&gt;։

Վերջին տասնամյակների ընթացքում հասարակության մեջ տեղի ունեցած փոփոխությունները հանգեցրել են նաև պետական քաղաքականության ձևավորման ոլորտում փոփոխությունների։ Այսօր պետական քաղաքականությունը դառնում է ավելի նպատակասլաց, նպատակաուղղված չափելի արդյունքների և նպատակների, շեշտադրելով այն որոշումները, որոնք պետք է ընդունվեն անմիջապես&lt;ref name=&quot;Public Policy: The 21st Century Perspective&quot; /&gt;։ Բացի այդ, [[զանգվածային հաղորդակցություններ]]ը և [[տեխնոլոգիական փոփոխություններ]]ը հանգեցրել են նրան, որ պետական [[Քաղաքական համակարգ|քաղաքականության համակարգ]]ը դառնում է ավելի բարդ և փոխկապակցված&lt;ref name=&quot;The Process and Effects of mass communication&quot;&gt;''Schramm, Wilbur (165). ''&lt;/ref&gt;։ Այս բոլոր փոփոխությունները նոր խնդիրներ են դնում ընթացիկ պետական քաղաքականության համար և ճնշում են գործադրում նրա վրա, որպեսզի այն զարգանա և մնա արդյունավետ ու գործուն&lt;ref name=&quot;Public Policy: The 21st Century Perspective&quot; /&gt;։

== Որպես ուսումնական կարգապահություն ==
ԱՄՆ-ում հանրային քաղաքականության հայեցակարգը վերաբերում է ոչ միայն քաղաքականության արդյունքին, այլ ավելի լայն իմաստով [[Որոշման ընդունում|որոշման ընդունման]] և կառավարական որոշումների վերլուծությանը։ Որպես կրթական կարգապահությունը, պետական քաղաքականությունը ուսումնասիրվում է պրոֆեսորների և ուսանողների դպրոցներում հանրային քաղաքականության խոշոր բուհերի ամբողջ երկրում։ Հանրային քաղաքականության վերլուծության և [[Հանրային կառավարում|հանրային կառավարման]] ամերիկյան ասոցիացիան միավորում է պրակտիկաներին, հետազոտողներին, գիտնականներին և ուսանողներին։

Որպես կրթական կարգապահություն, պետական (հանրային) քաղաքականությունը կրում է բազմաթիվ [[հասարակական գիտություններ]]ի, այդ թվում, [[Տնտեսագիտություն|տնտեսագիտության]], [[Հասարակագիտություն|հասարակագիտության]], [[Քաղաքատնտեսություն|քաղաքատնտեսության]], ծրագրերի գնահատման, քաղաքական վերլուծության և [[Հանրային կառավարում|հանրային կառավարման]] տարրեր։ Միևնույն ժամանակ, հանրային քաղաքականության ուսումնասիրությունը տարբերվում է քաղաքագիտությունից կամ տնտեսական գիտությունից, քանի որ այն հիմնականում կենտրոնանում է տեսության կիրառման պրակտիկայի վրա։ Թեև սովորաբար համալսարաններ առաջարկում են [[մագիստրոս]]ական և դոկտորական աստիճանի վերաբերյալ հրապարակային քաղաքականության մեջ, որոշ համալսարաններ նաև առաջարկում է բակալավրի կրթական ծրագրեր

Հանրային քաղաքականության դպրոցները տարբեր կերպ են մոտենում քաղաքական վերլուծությանը։ [[Չիկագոյի համալսարան]]ի Հանրային քաղաքականության Հարրիսի դպրոցում ավելի շատ օգտագործվում է քանակական մոտեցում տնտեսության և քաղաքականության նկատմամբ, Հայնցի քոլեջը [[Կարնեգի Մելոն համալսարան]]ում օգտագործում է հաշվողական և էմպիրիկ մեթոդներ, մինչդեռ [[Հարվարդի համալսարան]]ի Ջոն Ֆ. Քենեդիի կառավարական դպրոցում ավելի շատ ուշադրություն է դարձվում քաղաքական գիտությունների և առաջնորդության վրա։ Ինդիանայի համալսարանի հանրային և բնապահպանական քաղաքականության դպրոցում իրականացվում է հանրային քաղաքականության ավանդական ուսուցում՝ կենտրոնանալով շրջակա միջավայրի գիտությունների և շահույթ չհետապնդող կազմակերպությունների կառավարման միջդիսցիպլինար մոտեցման վրա։ Բացի այդ, [[Չիկագոյի Իլինոյսի համալսարան]]ը հանրային քաղաքականության ոլորտում կադրերի պատրաստման ժամանակ ընդգծում է քաղաքականության մշակման ժամանակ որոշումների կայացման փուլերը (օրինակ՝ [[օրակարգի սահմանում]]ը), ինչպես նաև քաղաքականության ձևավորման գործընթացում ֆրեյմինգի և ճանաչողական սահմանափակումների ազդեցության կարևորությունը։

Ավանդաբար հրապարակային քաղաքականությունը, ինչպես նաև ուսումնական կարգապահությունը կենտրոնացած է ներքին քաղաքականության մեջ։ Սակայն 21-րդ դարի վերջին և 21-րդ դարի սկզբին տեղի ունեցած տնտեսական [[Գլոբալացում|գլոբալիզացիայի]] ալիքը գլոբալ կառավարմանն ուղղված հանրային քաղաքականության ուսումնասիրության անհրաժեշտություն է առաջացրել, հատկապես, քանի որ դա վերաբերում է այն հարցերին, որոնք դուրս են գալիս [[պետական սահմաններ]]ից, ինչպիսիք են [[կլիմայի փոփոխություն]]ը, [[ահաբեկչություն]]ը, միջուկային զենքի տարածումը և տնտեսական զարգացումը&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.gppi.net/fileadmin/gppi/Global_Public_Policy_Foreign_Affairs.pdf |title=Архивированная копия |accessdate=2016-01-10 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120426010852/http://www.gppi.net/fileadmin/gppi/Global_Public_Policy_Foreign_Affairs.pdf |archivedate=2012-04-26 |deadlink=yes }}&lt;/ref&gt;։ Հանրային քաղաքականության շատ ավանդական դպրոցներ ստիպված են եղել հարմարեցնել իրենց [[Ուսումնական ծրագիր|ուսումնական ծրագրեր]]ը և մշակել նոր ծրագրեր, որպեսզի հարմարվեն հանրային քաղաքականության նոր լանդշաֆտին։ Փենսիլվանիայի պետական համալսարանի Միջազգային հարաբերությունների դպրոցը ստեղծվել է որպես միջազգային նոր պայմանների պատասխան&lt;ref&gt;[http://www.sia.psu.edu/ School of International Affairs&lt;!-- Заголовок добавлен ботом --&gt;]&lt;/ref&gt;։

Հանրային քաղաքականությունը և քաղաքական վերլուծությունը, որպես ուսումնական առարկաներ, տարածվել են Ռուսաստանի և ԱՊՀ երկրների բուհերում&lt;ref&gt;[http://www.hse.ru/ma/politanaliz/ Магистерская программа «Политический анализ и публичная политика» (Высшая школа экономики).]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.ehu.lt/ru/academics/master/programs/publichnaja-politika |title=Публичная политика. Европейский гуманитарный университет |accessdate=2021-03-19 |archive-date=2016-01-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160102081114/http://www.ehu.lt/ru/academics/master/programs/publichnaja-politika |dead-url= }}&lt;/ref&gt;։

== Ֆեմինիզմն ու հանրային քաղաքականությունը ==
Հանրային քաղաքականության վերլուծության ժամանակ կանանց իրավունքների պաշտպանության տեսանկյունից գիտնականները հակված են դիտարկել այնպիսի հարցեր, ինչպիսիք են սոցիալական պետությունը, աշխատանքային պրակտիկան, աշխատավարձը, զբաղվածությունը և գործազրկությունը&lt;ref name=&quot;Newman &amp; White 3&quot;&gt;Newman &amp; White 3&lt;/ref&gt;։

Գենդերային վերլուծությունը նպաստում է պետական քաղաքականության մշակմանը՝ մակերևույթի վրա դնելով այն հարցերը, որոնց բախվում են կանայք հանրային ոլորտում&lt;ref name=&quot;Newman &amp; White 4&quot;&gt;Newman &amp; White 4&lt;/ref&gt;, ինչպիսիք են աշխատավարձի հավասարությունը, մայրությունը և ծննդաբերության արձակուրդը, երեխաների խնամքը, ընտանեկան բռնությունը և սեռական բռնությունը, որոնցից յուրաքանչյուրը հասարակական հնչեղություն է առաջացնում&lt;ref name=&quot;Newman &amp; White 4&quot; /&gt;։ 2015 թվականին Մեծ Բրիտանիայում ուժի մեջ մտած քաղաքականությունը մորն ու հորը թույլ է տալիս միասին կամ հերթով արձակուրդ վերցնել և աշխատանքի հարմարունակ ժամանակացույց խնդրել&lt;ref&gt;BBC&lt;/ref&gt;։ Դրանով իսկ ճանաչվում է հնարավորություն ընձեռելու անհրաժեշտությունը, որպեսզի հայրերը մեծ դեր խաղան իրենց երեխաների խնամքի գործում։ Այս քաղաքականությունը թույլ է տալիս կանանց շարունակել իրենց գործունեությունը աշխատավայրում, չնայած մայրության հաշվին պոտենցիալ գործատուի և սպառողի։

== Տես նաև ==
* [[Փաստաբանություն]]
* [[Հարոլդ Լասսուել]]
* [[Օվերտոնի պատուհան]]
* [[Մանդատ (քաղաքական)]]

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ|2}}

== Աղբյուրներ ==
* Ackelsberg, Martha A. ''«Feminist analyses of Public Policy Women, Household and the Economy by Lourdes Benreia: Catharine Stimpson: Women, Power and Policy: Toward the Year 2000 by Ellen Boneparth: Emily Stoper: Feminism and Politics: A Comparative Perspective by Joyce Gelb: Women and Public Policies by Joyce Gelb: Marian Lief Palley: Heroes of Their Own Lives: The Politics and History of Family Violence by Linda Gordon: Women, the State, and Welfare by Linda Gordon: Women and t…»'' Comparative Politics 24.4 (1992): 477—493. Web. 5 May 2013.
* ''«Flexible parental leave to give mothers 'real choice' over work-life balance»'' BBC News: UK Politics. BBC. 13 Nov. 2012. Web. 7 May 2013.
* Jackson-Elmoore, Cynthia. ''«How gender Impacts Who Gets to Influence Public Policy»''. Gender and Public policy. International Conference on Public Policy, 2013. Web. 6 May. 2013.
* Newman, Jacquetta., and Linda A. White. ''Women, Politics, and Public Policy: The Political struggles of Canadian Women.'' Don Mills: Oxford University Press, 2012. Print.

== Գրականություն ==
* Беляева Н. Ю. [http://www.civisbook.ru/files/File/Belyaeva_publ_pol_kak_termin.pdf «Публичная политика» как термин, понятие и научная категория]. ''Электронная библиотека «Гражданское общество».''
* David B. Audretsch, Gilbert, Brett Anitra; McDougall, Patricia P. (2004), The Emergence of Entrepreneurship Policy, Small Business Economics 22
* Cohen, Nissim (2012) «[https://docs.google.com/viewer?a=v&amp;pid=sites&amp;srcid=ZGVmYXVsdGRvbWFpbnxqcnNwb25lfGd4OjVkMGQ2ODZkZTNmZWY4MTM Policy entrepreneurs and the design of public policy: Conceptual framework and the case of the National Health Insurance Law in Israel]» Journal of Social Research &amp; Policy, 3 (1): 5-26.
* David B. Audretsch; Grilo, Isabel; Thurik, A. Roy (2007), Explaining entrepreneurship and the role of policy: a framework, in: David Audretsch, Isabel Grilo and A. Roy Thurik (eds.), Handbook of Research on Entrepreneurship Policy, Edward Elgar Publishing
* David B. Audretsch und Beckmann, Iris A.M. (2007), From Small Business to Entrepreneurship Policy, in: David Audretsch, Isabel Grilo and A. Roy Thurik (eds.), Handbook of Research on Entrepreneurship Policy, Edward Elgar Publishing
* Considine,Mark (2005) ''Making Public Policy'' Polity Press

[[Կատեգորիա:Քաղաքագիտություն]]
[[Կատեգորիա:Սոցիալական քաղաքականություն]]</text>
      <sha1>cza4a3puf7537x9cv34jtg3u2jy05zy</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486133</id>
      <parentid>8486132</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T16:44:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ArmSirius</username>
        <id>64149</id>
      </contributor>
      <comment>/* Պետական (հանրային) քաղաքականության ձևավորումը */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="23324" xml:space="preserve">'''Պետական (հրապարակային) քաղաքականություն''', պետական իշխանության մարմինների, նախևառաջ [[Գործադիր իշխանություն|գործադիր իշխանության]] մարմինների համար գործելու սկզբունքային ուղեցույց, որը վերաբերում է նրանց գործունեության որոշակի ուղղություններին, որոնք համապատասխանում են օրենքներին և սոցիալական սովորույթներին։ Պետական (հրապարակային) քաղաքականության հիմքերն են սահմանադրական օրենքներն ու կանոնները, օրենքների մեկնաբանությունը և իրավական կարգավորումը։

Պետական (հրապարակային) քաղաքականությունը սահմանում է նաև որպես գործողությունների, կարգավորիչ միջոցների, օրենքների և այս կամ այն ուղղությամբ ֆինանսական առաջնահերթությունների համակարգ, որը հռչակվել է պետական իշխանության մարմնի կամ նրա ներկայացուցիչների կողմից&lt;ref&gt;[http://www.musc.edu/vawprevention/policy/definition.shtml/ Kilpatrick, Dean, «Definitions of Public Policy and Law»] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100425062056/http://www.musc.edu/vawprevention/policy/definition.shtml |date=2010-04-25 }}&lt;/ref&gt;։ Պետական (հրապարակային) քաղաքականությունը սովորաբար իրականացվում է [[սահմանադրություն]]ներում, օրենսդրական ակտերում և դատական որոշումներում&lt;ref&gt;[http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=1368469 Schuster II, W. Michael, «For the Greater Good: The Use of Public Policy Considerations in Confirming Chapter 11 Plans of Reorganization»]&lt;/ref&gt;։

Ռուսական գիտության համար ավանդական պետական քաղաքականություն հասկացության մեջ ընդգծվում Է պետության ակտիվ դերը պետական կառավարման նպատակների ձևավորման և իրականացման գործում. Դրանում տեղի է ունենում պետական կառավարման նպատակների համակարգի հիմնական քաղաքական սուբյեկտների հետ մշակում և համաձայնեցում, ինչպես նաև այդ համակարգի նպատակները պետական կառավարում իրականացնող սուբյեկտներին հասցնելը (Կարա-Մուրզա Ս. Գ.)&lt;ref&gt;Кара-Мурза С. Г. [http://centero.ru/chair/politologiya-lektsiya-4-gosudarstvennaya-politika-i-upravlenie Политология, лекция 4. Государственная политика и управление] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20151231003509/http://centero.ru/chair/politologiya-lektsiya-4-gosudarstvennaya-politika-i-upravlenie |date=2015-12-31 }}. ''Центр изучения кризисного общества''.&lt;/ref&gt;։

Հանրային քաղաքականություն հասկացության մեջ, առանձնանում է պետության կողմնորոշումը քաղաքացիների անձնական և հասարակական շահերի իրագործման համար․ այն գործունեություն է, որը բնութագրվում է պետության, մասնավոր հատվածի, քաղաքացիական հասարակության ինստիտուտների, բազմատեսակ սոցիալական, մասնագիտական խմբերի և  շերտերի, հասարակական միավորումների համակարգային փոխազդեցությամբ՝ անձնական և հասարակական շահերի իրացման, հանրային ռեսուրսների արտադրության, բաշխման և օգտագործման և բարիքների իրականացման վերաբերյալ՝ հաշվի առնելով ժողովրդի կամ որոշակի տարածքների բնակչության կամարտահայտությունը  (Միխեև Վ. Ա.)&lt;ref&gt;[[Сунгуров А. Ю.]] [http://strategy-spb.ru/edu/?do=manual&amp;man_grup=426&amp;doc=3017&amp;pr_id_dl= 1.6.Понятие публичной политики. Публичная политика как поле взаимодействия.] ''Дистанционный курс «Публичная политика и центры публичной политики»''&lt;/ref&gt;։

== Պետական (հանրային) քաղաքականության ձևավորում ==
Հանրային խնդիրները հայտնաբերվում և լուծվում են նոր պետական քաղաքականություն ստեղծելու կամ գոյություն ունեցող պետական քաղաքականությունը բարեփոխելու միջոցով&lt;ref name=&quot;Analysing Public Policy&quot;&gt;''John, Peter (1998). ''&lt;/ref&gt;. Հանրային խնդիրները առաջանում են տարբեր ձևերով և պահանջում են տարբեր պատասխան միջոցներ (օրինակ` կանոնակարգեր, [[սուբսիդիա]]ներ, քվոտաներ և օրենքներ) տեղական, ազգային կամ միջազգային մակարդակով&lt;ref name=&quot;Dimensions of State Politics, Economics, and Public Policy&quot;&gt;''Sharkansky, Ira; R. Hofferbert. ''&lt;/ref&gt;:

Պետական քաղաքականության մշակումը հետադարձ կապի մեխանիզմների հետ շարունակական գործընթաց է։ Ստուգումը և գնահատումը կարևոր են այս համակարգի գործունեության համար&lt;ref name=&quot;Public Policy: The 21st Century Perspective&quot;&gt;''Thei, Geurts; Be Informed (2010).''&lt;/ref&gt;. Հանրային խնդիրները, որոնք ազդում են պետական քաղաքականության ձևավորման վրա, կարող են լինել տնտեսական, սոցիալական կամ քաղաքական բնույթ&lt;ref name=&quot;Public Policy Process&quot;&gt;''Hill, Michael (2005). ''&lt;/ref&gt;։ Յուրաքանչյուր համակարգ գտնվում է տարբեր հասարակական խնդիրների ազդեցության տակ և հետևաբար պահանջում է տարբեր պետական քաղաքականություն&lt;ref name=&quot;Public Policy: The 21st Century Perspective&quot; /&gt;։

Պետական քաղաքականության մշակման մեջ բազմաթիվ անհատներ և շահերի խմբեր մրցակցում և համագործակցում են քաղաքական գործիչների վրա ազդելու և նրանց որոշակի ձևով գործելու դրդելու համար&lt;ref name=&quot;Kilpatrick&quot;&gt;Kilpatrick&lt;/ref&gt;։ Պետական քաղաքականության մշակման գործընթացին մասնակցում են տարբեր գործոններ, ինչպիսիք են քաղաքական գործիչները, [[Պետական ծառայություն|պետական ծառայողները]], [[Լոբբինգ|լոբբիստները]], առարկայական ոլորտի մասնագետները և արդյունաբերության ներկայացուցիչները։ Նրանք օգտագործում են տարբեր մարտավարություն և գործիքներ իրենց նպատակներին հասնելու համար, այդ թվում՝ հրապարակայնորեն պաշտպանելով իրենց դիրքերը, փորձում են ազդել կողմնակիցների և հակառակորդների վրա և մոբիլիզացնել դաշնակիցներին այս կամ այն հարցում&lt;ref name=&quot;Dimensions of State Politics, Economics, and Public Policy&quot; /&gt;։ Շատ գործոններ կարող են կարևոր դեր խաղալ պետական քաղաքականության մշակման գործընթացում, այնուամենայնիվ, վերջին խոսքը մնում է [[Պաշտոնատար անձ|պետական պաշտոնյաների]] ետևում։ Ընդ որում, ենթադրվում է, որ պետական պաշտոնյաները պահպանում են պետական հատվածում ընդունված էթիկական նորմերը և հաշվի են առնում բոլոր շահագրգիռ կողմերի պահանջները&lt;ref name=&quot;Public Policy: The 21st Century Perspective&quot; /&gt;։

Պետական (հրապարակային) քաղաքականությունը համարվում է ուժեղ, երբ այն խնդիրները լուծում է որակապես և արդյունավետ, ծառայում է արդարությանը, աջակցում է կառավարական հաստատություններին և նրանց գործունեությանը, և խթանում է ակտիվ քաղաքացիական դիրքորոշումը&lt;ref&gt;''[http://publicadmin.norwich.edu/characteristics-of-successful-public-policy/ «Characteristics of Successful Public Policy»].''&lt;/ref&gt;։

Վերջին տասնամյակների ընթացքում հասարակության մեջ տեղի ունեցած փոփոխությունները հանգեցրել են նաև պետական քաղաքականության ձևավորման ոլորտում փոփոխությունների։ Այսօր պետական քաղաքականությունը դառնում է ավելի նպատակասլաց, նպատակաուղղված չափելի արդյունքների և նպատակների, շեշտադրելով այն որոշումները, որոնք պետք է ընդունվեն անմիջապես&lt;ref name=&quot;Public Policy: The 21st Century Perspective&quot; /&gt;։ Բացի այդ, [[զանգվածային հաղորդակցություններ]]ը և [[տեխնոլոգիական փոփոխություններ]]ը հանգեցրել են նրան, որ պետական [[Քաղաքական համակարգ|քաղաքականության համակարգ]]ը դառնում է ավելի բարդ և փոխկապակցված&lt;ref name=&quot;The Process and Effects of mass communication&quot;&gt;''Schramm, Wilbur (165). ''&lt;/ref&gt;։ Այս բոլոր փոփոխությունները նոր խնդիրներ են դնում ընթացիկ պետական քաղաքականության համար և ճնշում են գործադրում նրա վրա, որպեսզի այն զարգանա և մնա արդյունավետ ու գործուն&lt;ref name=&quot;Public Policy: The 21st Century Perspective&quot; /&gt;։

== Որպես ուսումնական կարգապահություն ==
ԱՄՆ-ում հանրային քաղաքականության հայեցակարգը վերաբերում է ոչ միայն քաղաքականության արդյունքին, այլ ավելի լայն իմաստով [[Որոշման ընդունում|որոշման ընդունման]] և կառավարական որոշումների վերլուծությանը։ Որպես կրթական կարգապահությունը, պետական քաղաքականությունը ուսումնասիրվում է պրոֆեսորների և ուսանողների դպրոցներում հանրային քաղաքականության խոշոր բուհերի ամբողջ երկրում։ Հանրային քաղաքականության վերլուծության և [[Հանրային կառավարում|հանրային կառավարման]] ամերիկյան ասոցիացիան միավորում է պրակտիկաներին, հետազոտողներին, գիտնականներին և ուսանողներին։

Որպես կրթական կարգապահություն, պետական (հանրային) քաղաքականությունը կրում է բազմաթիվ [[հասարակական գիտություններ]]ի, այդ թվում, [[Տնտեսագիտություն|տնտեսագիտության]], [[Հասարակագիտություն|հասարակագիտության]], [[Քաղաքատնտեսություն|քաղաքատնտեսության]], ծրագրերի գնահատման, քաղաքական վերլուծության և [[Հանրային կառավարում|հանրային կառավարման]] տարրեր։ Միևնույն ժամանակ, հանրային քաղաքականության ուսումնասիրությունը տարբերվում է քաղաքագիտությունից կամ տնտեսական գիտությունից, քանի որ այն հիմնականում կենտրոնանում է տեսության կիրառման պրակտիկայի վրա։ Թեև սովորաբար համալսարաններ առաջարկում են [[մագիստրոս]]ական և դոկտորական աստիճանի վերաբերյալ հրապարակային քաղաքականության մեջ, որոշ համալսարաններ նաև առաջարկում է բակալավրի կրթական ծրագրեր

Հանրային քաղաքականության դպրոցները տարբեր կերպ են մոտենում քաղաքական վերլուծությանը։ [[Չիկագոյի համալսարան]]ի Հանրային քաղաքականության Հարրիսի դպրոցում ավելի շատ օգտագործվում է քանակական մոտեցում տնտեսության և քաղաքականության նկատմամբ, Հայնցի քոլեջը [[Կարնեգի Մելոն համալսարան]]ում օգտագործում է հաշվողական և էմպիրիկ մեթոդներ, մինչդեռ [[Հարվարդի համալսարան]]ի Ջոն Ֆ. Քենեդիի կառավարական դպրոցում ավելի շատ ուշադրություն է դարձվում քաղաքական գիտությունների և առաջնորդության վրա։ Ինդիանայի համալսարանի հանրային և բնապահպանական քաղաքականության դպրոցում իրականացվում է հանրային քաղաքականության ավանդական ուսուցում՝ կենտրոնանալով շրջակա միջավայրի գիտությունների և շահույթ չհետապնդող կազմակերպությունների կառավարման միջդիսցիպլինար մոտեցման վրա։ Բացի այդ, [[Չիկագոյի Իլինոյսի համալսարան]]ը հանրային քաղաքականության ոլորտում կադրերի պատրաստման ժամանակ ընդգծում է քաղաքականության մշակման ժամանակ որոշումների կայացման փուլերը (օրինակ՝ [[օրակարգի սահմանում]]ը), ինչպես նաև քաղաքականության ձևավորման գործընթացում ֆրեյմինգի և ճանաչողական սահմանափակումների ազդեցության կարևորությունը։

Ավանդաբար հրապարակային քաղաքականությունը, ինչպես նաև ուսումնական կարգապահությունը կենտրոնացած է ներքին քաղաքականության մեջ։ Սակայն 21-րդ դարի վերջին և 21-րդ դարի սկզբին տեղի ունեցած տնտեսական [[Գլոբալացում|գլոբալիզացիայի]] ալիքը գլոբալ կառավարմանն ուղղված հանրային քաղաքականության ուսումնասիրության անհրաժեշտություն է առաջացրել, հատկապես, քանի որ դա վերաբերում է այն հարցերին, որոնք դուրս են գալիս [[պետական սահմաններ]]ից, ինչպիսիք են [[կլիմայի փոփոխություն]]ը, [[ահաբեկչություն]]ը, միջուկային զենքի տարածումը և տնտեսական զարգացումը&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.gppi.net/fileadmin/gppi/Global_Public_Policy_Foreign_Affairs.pdf |title=Архивированная копия |accessdate=2016-01-10 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120426010852/http://www.gppi.net/fileadmin/gppi/Global_Public_Policy_Foreign_Affairs.pdf |archivedate=2012-04-26 |deadlink=yes }}&lt;/ref&gt;։ Հանրային քաղաքականության շատ ավանդական դպրոցներ ստիպված են եղել հարմարեցնել իրենց [[Ուսումնական ծրագիր|ուսումնական ծրագրեր]]ը և մշակել նոր ծրագրեր, որպեսզի հարմարվեն հանրային քաղաքականության նոր լանդշաֆտին։ Փենսիլվանիայի պետական համալսարանի Միջազգային հարաբերությունների դպրոցը ստեղծվել է որպես միջազգային նոր պայմանների պատասխան&lt;ref&gt;[http://www.sia.psu.edu/ School of International Affairs&lt;!-- Заголовок добавлен ботом --&gt;]&lt;/ref&gt;։

Հանրային քաղաքականությունը և քաղաքական վերլուծությունը, որպես ուսումնական առարկաներ, տարածվել են Ռուսաստանի և ԱՊՀ երկրների բուհերում&lt;ref&gt;[http://www.hse.ru/ma/politanaliz/ Магистерская программа «Политический анализ и публичная политика» (Высшая школа экономики).]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.ehu.lt/ru/academics/master/programs/publichnaja-politika |title=Публичная политика. Европейский гуманитарный университет |accessdate=2021-03-19 |archive-date=2016-01-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160102081114/http://www.ehu.lt/ru/academics/master/programs/publichnaja-politika |dead-url= }}&lt;/ref&gt;։

== Ֆեմինիզմն ու հանրային քաղաքականությունը ==
Հանրային քաղաքականության վերլուծության ժամանակ կանանց իրավունքների պաշտպանության տեսանկյունից գիտնականները հակված են դիտարկել այնպիսի հարցեր, ինչպիսիք են սոցիալական պետությունը, աշխատանքային պրակտիկան, աշխատավարձը, զբաղվածությունը և գործազրկությունը&lt;ref name=&quot;Newman &amp; White 3&quot;&gt;Newman &amp; White 3&lt;/ref&gt;։

Գենդերային վերլուծությունը նպաստում է պետական քաղաքականության մշակմանը՝ մակերևույթի վրա դնելով այն հարցերը, որոնց բախվում են կանայք հանրային ոլորտում&lt;ref name=&quot;Newman &amp; White 4&quot;&gt;Newman &amp; White 4&lt;/ref&gt;, ինչպիսիք են աշխատավարձի հավասարությունը, մայրությունը և ծննդաբերության արձակուրդը, երեխաների խնամքը, ընտանեկան բռնությունը և սեռական բռնությունը, որոնցից յուրաքանչյուրը հասարակական հնչեղություն է առաջացնում&lt;ref name=&quot;Newman &amp; White 4&quot; /&gt;։ 2015 թվականին Մեծ Բրիտանիայում ուժի մեջ մտած քաղաքականությունը մորն ու հորը թույլ է տալիս միասին կամ հերթով արձակուրդ վերցնել և աշխատանքի հարմարունակ ժամանակացույց խնդրել&lt;ref&gt;BBC&lt;/ref&gt;։ Դրանով իսկ ճանաչվում է հնարավորություն ընձեռելու անհրաժեշտությունը, որպեսզի հայրերը մեծ դեր խաղան իրենց երեխաների խնամքի գործում։ Այս քաղաքականությունը թույլ է տալիս կանանց շարունակել իրենց գործունեությունը աշխատավայրում, չնայած մայրության հաշվին պոտենցիալ գործատուի և սպառողի։

== Տես նաև ==
* [[Փաստաբանություն]]
* [[Հարոլդ Լասսուել]]
* [[Օվերտոնի պատուհան]]
* [[Մանդատ (քաղաքական)]]

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ|2}}

== Աղբյուրներ ==
* Ackelsberg, Martha A. ''«Feminist analyses of Public Policy Women, Household and the Economy by Lourdes Benreia: Catharine Stimpson: Women, Power and Policy: Toward the Year 2000 by Ellen Boneparth: Emily Stoper: Feminism and Politics: A Comparative Perspective by Joyce Gelb: Women and Public Policies by Joyce Gelb: Marian Lief Palley: Heroes of Their Own Lives: The Politics and History of Family Violence by Linda Gordon: Women, the State, and Welfare by Linda Gordon: Women and t…»'' Comparative Politics 24.4 (1992): 477—493. Web. 5 May 2013.
* ''«Flexible parental leave to give mothers 'real choice' over work-life balance»'' BBC News: UK Politics. BBC. 13 Nov. 2012. Web. 7 May 2013.
* Jackson-Elmoore, Cynthia. ''«How gender Impacts Who Gets to Influence Public Policy»''. Gender and Public policy. International Conference on Public Policy, 2013. Web. 6 May. 2013.
* Newman, Jacquetta., and Linda A. White. ''Women, Politics, and Public Policy: The Political struggles of Canadian Women.'' Don Mills: Oxford University Press, 2012. Print.

== Գրականություն ==
* Беляева Н. Ю. [http://www.civisbook.ru/files/File/Belyaeva_publ_pol_kak_termin.pdf «Публичная политика» как термин, понятие и научная категория]. ''Электронная библиотека «Гражданское общество».''
* David B. Audretsch, Gilbert, Brett Anitra; McDougall, Patricia P. (2004), The Emergence of Entrepreneurship Policy, Small Business Economics 22
* Cohen, Nissim (2012) «[https://docs.google.com/viewer?a=v&amp;pid=sites&amp;srcid=ZGVmYXVsdGRvbWFpbnxqcnNwb25lfGd4OjVkMGQ2ODZkZTNmZWY4MTM Policy entrepreneurs and the design of public policy: Conceptual framework and the case of the National Health Insurance Law in Israel]» Journal of Social Research &amp; Policy, 3 (1): 5-26.
* David B. Audretsch; Grilo, Isabel; Thurik, A. Roy (2007), Explaining entrepreneurship and the role of policy: a framework, in: David Audretsch, Isabel Grilo and A. Roy Thurik (eds.), Handbook of Research on Entrepreneurship Policy, Edward Elgar Publishing
* David B. Audretsch und Beckmann, Iris A.M. (2007), From Small Business to Entrepreneurship Policy, in: David Audretsch, Isabel Grilo and A. Roy Thurik (eds.), Handbook of Research on Entrepreneurship Policy, Edward Elgar Publishing
* Considine,Mark (2005) ''Making Public Policy'' Polity Press

[[Կատեգորիա:Քաղաքագիտություն]]
[[Կատեգորիա:Սոցիալական քաղաքականություն]]</text>
      <sha1>8qib72yvzo3tbc3fq688wclb2oex02f</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486310</id>
      <parentid>8486133</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T00:02:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ԱշբոտՏՆՂ</username>
        <id>48669</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Colon֊ը (:, U+003A) փոխարինում եմ հայերեն վերջակետով (։, U+0589)</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="23325" xml:space="preserve">'''Պետական (հրապարակային) քաղաքականություն''', պետական իշխանության մարմինների, նախևառաջ [[Գործադիր իշխանություն|գործադիր իշխանության]] մարմինների համար գործելու սկզբունքային ուղեցույց, որը վերաբերում է նրանց գործունեության որոշակի ուղղություններին, որոնք համապատասխանում են օրենքներին և սոցիալական սովորույթներին։ Պետական (հրապարակային) քաղաքականության հիմքերն են սահմանադրական օրենքներն ու կանոնները, օրենքների մեկնաբանությունը և իրավական կարգավորումը։

Պետական (հրապարակային) քաղաքականությունը սահմանում է նաև որպես գործողությունների, կարգավորիչ միջոցների, օրենքների և այս կամ այն ուղղությամբ ֆինանսական առաջնահերթությունների համակարգ, որը հռչակվել է պետական իշխանության մարմնի կամ նրա ներկայացուցիչների կողմից&lt;ref&gt;[http://www.musc.edu/vawprevention/policy/definition.shtml/ Kilpatrick, Dean, «Definitions of Public Policy and Law»] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100425062056/http://www.musc.edu/vawprevention/policy/definition.shtml |date=2010-04-25 }}&lt;/ref&gt;։ Պետական (հրապարակային) քաղաքականությունը սովորաբար իրականացվում է [[սահմանադրություն]]ներում, օրենսդրական ակտերում և դատական որոշումներում&lt;ref&gt;[http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=1368469 Schuster II, W. Michael, «For the Greater Good: The Use of Public Policy Considerations in Confirming Chapter 11 Plans of Reorganization»]&lt;/ref&gt;։

Ռուսական գիտության համար ավանդական պետական քաղաքականություն հասկացության մեջ ընդգծվում Է պետության ակտիվ դերը պետական կառավարման նպատակների ձևավորման և իրականացման գործում. Դրանում տեղի է ունենում պետական կառավարման նպատակների համակարգի հիմնական քաղաքական սուբյեկտների հետ մշակում և համաձայնեցում, ինչպես նաև այդ համակարգի նպատակները պետական կառավարում իրականացնող սուբյեկտներին հասցնելը (Կարա-Մուրզա Ս. Գ.)&lt;ref&gt;Кара-Мурза С. Г. [http://centero.ru/chair/politologiya-lektsiya-4-gosudarstvennaya-politika-i-upravlenie Политология, лекция 4. Государственная политика и управление] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20151231003509/http://centero.ru/chair/politologiya-lektsiya-4-gosudarstvennaya-politika-i-upravlenie |date=2015-12-31 }}. ''Центр изучения кризисного общества''.&lt;/ref&gt;։

Հանրային քաղաքականություն հասկացության մեջ, առանձնանում է պետության կողմնորոշումը քաղաքացիների անձնական և հասարակական շահերի իրագործման համար․ այն գործունեություն է, որը բնութագրվում է պետության, մասնավոր հատվածի, քաղաքացիական հասարակության ինստիտուտների, բազմատեսակ սոցիալական, մասնագիտական խմբերի և  շերտերի, հասարակական միավորումների համակարգային փոխազդեցությամբ՝ անձնական և հասարակական շահերի իրացման, հանրային ռեսուրսների արտադրության, բաշխման և օգտագործման և բարիքների իրականացման վերաբերյալ՝ հաշվի առնելով ժողովրդի կամ որոշակի տարածքների բնակչության կամարտահայտությունը  (Միխեև Վ. Ա.)&lt;ref&gt;[[Сунгуров А. Ю.]] [http://strategy-spb.ru/edu/?do=manual&amp;man_grup=426&amp;doc=3017&amp;pr_id_dl= 1.6.Понятие публичной политики. Публичная политика как поле взаимодействия.] ''Дистанционный курс «Публичная политика и центры публичной политики»''&lt;/ref&gt;։

== Պետական (հանրային) քաղաքականության ձևավորում ==
Հանրային խնդիրները հայտնաբերվում և լուծվում են նոր պետական քաղաքականություն ստեղծելու կամ գոյություն ունեցող պետական քաղաքականությունը բարեփոխելու միջոցով&lt;ref name=&quot;Analysing Public Policy&quot;&gt;''John, Peter (1998). ''&lt;/ref&gt;. Հանրային խնդիրները առաջանում են տարբեր ձևերով և պահանջում են տարբեր պատասխան միջոցներ (օրինակ` կանոնակարգեր, [[սուբսիդիա]]ներ, քվոտաներ և օրենքներ) տեղական, ազգային կամ միջազգային մակարդակով&lt;ref name=&quot;Dimensions of State Politics, Economics, and Public Policy&quot;&gt;''Sharkansky, Ira; R. Hofferbert. ''&lt;/ref&gt;։

Պետական քաղաքականության մշակումը հետադարձ կապի մեխանիզմների հետ շարունակական գործընթաց է։ Ստուգումը և գնահատումը կարևոր են այս համակարգի գործունեության համար&lt;ref name=&quot;Public Policy: The 21st Century Perspective&quot;&gt;''Thei, Geurts; Be Informed (2010).''&lt;/ref&gt;. Հանրային խնդիրները, որոնք ազդում են պետական քաղաքականության ձևավորման վրա, կարող են լինել տնտեսական, սոցիալական կամ քաղաքական բնույթ&lt;ref name=&quot;Public Policy Process&quot;&gt;''Hill, Michael (2005). ''&lt;/ref&gt;։ Յուրաքանչյուր համակարգ գտնվում է տարբեր հասարակական խնդիրների ազդեցության տակ և հետևաբար պահանջում է տարբեր պետական քաղաքականություն&lt;ref name=&quot;Public Policy: The 21st Century Perspective&quot; /&gt;։

Պետական քաղաքականության մշակման մեջ բազմաթիվ անհատներ և շահերի խմբեր մրցակցում և համագործակցում են քաղաքական գործիչների վրա ազդելու և նրանց որոշակի ձևով գործելու դրդելու համար&lt;ref name=&quot;Kilpatrick&quot;&gt;Kilpatrick&lt;/ref&gt;։ Պետական քաղաքականության մշակման գործընթացին մասնակցում են տարբեր գործոններ, ինչպիսիք են քաղաքական գործիչները, [[Պետական ծառայություն|պետական ծառայողները]], [[Լոբբինգ|լոբբիստները]], առարկայական ոլորտի մասնագետները և արդյունաբերության ներկայացուցիչները։ Նրանք օգտագործում են տարբեր մարտավարություն և գործիքներ իրենց նպատակներին հասնելու համար, այդ թվում՝ հրապարակայնորեն պաշտպանելով իրենց դիրքերը, փորձում են ազդել կողմնակիցների և հակառակորդների վրա և մոբիլիզացնել դաշնակիցներին այս կամ այն հարցում&lt;ref name=&quot;Dimensions of State Politics, Economics, and Public Policy&quot; /&gt;։ Շատ գործոններ կարող են կարևոր դեր խաղալ պետական քաղաքականության մշակման գործընթացում, այնուամենայնիվ, վերջին խոսքը մնում է [[Պաշտոնատար անձ|պետական պաշտոնյաների]] ետևում։ Ընդ որում, ենթադրվում է, որ պետական պաշտոնյաները պահպանում են պետական հատվածում ընդունված էթիկական նորմերը և հաշվի են առնում բոլոր շահագրգիռ կողմերի պահանջները&lt;ref name=&quot;Public Policy: The 21st Century Perspective&quot; /&gt;։

Պետական (հրապարակային) քաղաքականությունը համարվում է ուժեղ, երբ այն խնդիրները լուծում է որակապես և արդյունավետ, ծառայում է արդարությանը, աջակցում է կառավարական հաստատություններին և նրանց գործունեությանը, և խթանում է ակտիվ քաղաքացիական դիրքորոշումը&lt;ref&gt;''[http://publicadmin.norwich.edu/characteristics-of-successful-public-policy/ «Characteristics of Successful Public Policy»].''&lt;/ref&gt;։

Վերջին տասնամյակների ընթացքում հասարակության մեջ տեղի ունեցած փոփոխությունները հանգեցրել են նաև պետական քաղաքականության ձևավորման ոլորտում փոփոխությունների։ Այսօր պետական քաղաքականությունը դառնում է ավելի նպատակասլաց, նպատակաուղղված չափելի արդյունքների և նպատակների, շեշտադրելով այն որոշումները, որոնք պետք է ընդունվեն անմիջապես&lt;ref name=&quot;Public Policy: The 21st Century Perspective&quot; /&gt;։ Բացի այդ, [[զանգվածային հաղորդակցություններ]]ը և [[տեխնոլոգիական փոփոխություններ]]ը հանգեցրել են նրան, որ պետական [[Քաղաքական համակարգ|քաղաքականության համակարգ]]ը դառնում է ավելի բարդ և փոխկապակցված&lt;ref name=&quot;The Process and Effects of mass communication&quot;&gt;''Schramm, Wilbur (165). ''&lt;/ref&gt;։ Այս բոլոր փոփոխությունները նոր խնդիրներ են դնում ընթացիկ պետական քաղաքականության համար և ճնշում են գործադրում նրա վրա, որպեսզի այն զարգանա և մնա արդյունավետ ու գործուն&lt;ref name=&quot;Public Policy: The 21st Century Perspective&quot; /&gt;։

== Որպես ուսումնական կարգապահություն ==
ԱՄՆ-ում հանրային քաղաքականության հայեցակարգը վերաբերում է ոչ միայն քաղաքականության արդյունքին, այլ ավելի լայն իմաստով [[Որոշման ընդունում|որոշման ընդունման]] և կառավարական որոշումների վերլուծությանը։ Որպես կրթական կարգապահությունը, պետական քաղաքականությունը ուսումնասիրվում է պրոֆեսորների և ուսանողների դպրոցներում հանրային քաղաքականության խոշոր բուհերի ամբողջ երկրում։ Հանրային քաղաքականության վերլուծության և [[Հանրային կառավարում|հանրային կառավարման]] ամերիկյան ասոցիացիան միավորում է պրակտիկաներին, հետազոտողներին, գիտնականներին և ուսանողներին։

Որպես կրթական կարգապահություն, պետական (հանրային) քաղաքականությունը կրում է բազմաթիվ [[հասարակական գիտություններ]]ի, այդ թվում, [[Տնտեսագիտություն|տնտեսագիտության]], [[Հասարակագիտություն|հասարակագիտության]], [[Քաղաքատնտեսություն|քաղաքատնտեսության]], ծրագրերի գնահատման, քաղաքական վերլուծության և [[Հանրային կառավարում|հանրային կառավարման]] տարրեր։ Միևնույն ժամանակ, հանրային քաղաքականության ուսումնասիրությունը տարբերվում է քաղաքագիտությունից կամ տնտեսական գիտությունից, քանի որ այն հիմնականում կենտրոնանում է տեսության կիրառման պրակտիկայի վրա։ Թեև սովորաբար համալսարաններ առաջարկում են [[մագիստրոս]]ական և դոկտորական աստիճանի վերաբերյալ հրապարակային քաղաքականության մեջ, որոշ համալսարաններ նաև առաջարկում է բակալավրի կրթական ծրագրեր

Հանրային քաղաքականության դպրոցները տարբեր կերպ են մոտենում քաղաքական վերլուծությանը։ [[Չիկագոյի համալսարան]]ի Հանրային քաղաքականության Հարրիսի դպրոցում ավելի շատ օգտագործվում է քանակական մոտեցում տնտեսության և քաղաքականության նկատմամբ, Հայնցի քոլեջը [[Կարնեգի Մելոն համալսարան]]ում օգտագործում է հաշվողական և էմպիրիկ մեթոդներ, մինչդեռ [[Հարվարդի համալսարան]]ի Ջոն Ֆ. Քենեդիի կառավարական դպրոցում ավելի շատ ուշադրություն է դարձվում քաղաքական գիտությունների և առաջնորդության վրա։ Ինդիանայի համալսարանի հանրային և բնապահպանական քաղաքականության դպրոցում իրականացվում է հանրային քաղաքականության ավանդական ուսուցում՝ կենտրոնանալով շրջակա միջավայրի գիտությունների և շահույթ չհետապնդող կազմակերպությունների կառավարման միջդիսցիպլինար մոտեցման վրա։ Բացի այդ, [[Չիկագոյի Իլինոյսի համալսարան]]ը հանրային քաղաքականության ոլորտում կադրերի պատրաստման ժամանակ ընդգծում է քաղաքականության մշակման ժամանակ որոշումների կայացման փուլերը (օրինակ՝ [[օրակարգի սահմանում]]ը), ինչպես նաև քաղաքականության ձևավորման գործընթացում ֆրեյմինգի և ճանաչողական սահմանափակումների ազդեցության կարևորությունը։

Ավանդաբար հրապարակային քաղաքականությունը, ինչպես նաև ուսումնական կարգապահությունը կենտրոնացած է ներքին քաղաքականության մեջ։ Սակայն 21-րդ դարի վերջին և 21-րդ դարի սկզբին տեղի ունեցած տնտեսական [[Գլոբալացում|գլոբալիզացիայի]] ալիքը գլոբալ կառավարմանն ուղղված հանրային քաղաքականության ուսումնասիրության անհրաժեշտություն է առաջացրել, հատկապես, քանի որ դա վերաբերում է այն հարցերին, որոնք դուրս են գալիս [[պետական սահմաններ]]ից, ինչպիսիք են [[կլիմայի փոփոխություն]]ը, [[ահաբեկչություն]]ը, միջուկային զենքի տարածումը և տնտեսական զարգացումը&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.gppi.net/fileadmin/gppi/Global_Public_Policy_Foreign_Affairs.pdf |title=Архивированная копия |accessdate=2016-01-10 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120426010852/http://www.gppi.net/fileadmin/gppi/Global_Public_Policy_Foreign_Affairs.pdf |archivedate=2012-04-26 |deadlink=yes }}&lt;/ref&gt;։ Հանրային քաղաքականության շատ ավանդական դպրոցներ ստիպված են եղել հարմարեցնել իրենց [[Ուսումնական ծրագիր|ուսումնական ծրագրեր]]ը և մշակել նոր ծրագրեր, որպեսզի հարմարվեն հանրային քաղաքականության նոր լանդշաֆտին։ Փենսիլվանիայի պետական համալսարանի Միջազգային հարաբերությունների դպրոցը ստեղծվել է որպես միջազգային նոր պայմանների պատասխան&lt;ref&gt;[http://www.sia.psu.edu/ School of International Affairs&lt;!-- Заголовок добавлен ботом --&gt;]&lt;/ref&gt;։

Հանրային քաղաքականությունը և քաղաքական վերլուծությունը, որպես ուսումնական առարկաներ, տարածվել են Ռուսաստանի և ԱՊՀ երկրների բուհերում&lt;ref&gt;[http://www.hse.ru/ma/politanaliz/ Магистерская программа «Политический анализ и публичная политика» (Высшая школа экономики).]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.ehu.lt/ru/academics/master/programs/publichnaja-politika |title=Публичная политика. Европейский гуманитарный университет |accessdate=2021-03-19 |archive-date=2016-01-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160102081114/http://www.ehu.lt/ru/academics/master/programs/publichnaja-politika |dead-url= }}&lt;/ref&gt;։

== Ֆեմինիզմն ու հանրային քաղաքականությունը ==
Հանրային քաղաքականության վերլուծության ժամանակ կանանց իրավունքների պաշտպանության տեսանկյունից գիտնականները հակված են դիտարկել այնպիսի հարցեր, ինչպիսիք են սոցիալական պետությունը, աշխատանքային պրակտիկան, աշխատավարձը, զբաղվածությունը և գործազրկությունը&lt;ref name=&quot;Newman &amp; White 3&quot;&gt;Newman &amp; White 3&lt;/ref&gt;։

Գենդերային վերլուծությունը նպաստում է պետական քաղաքականության մշակմանը՝ մակերևույթի վրա դնելով այն հարցերը, որոնց բախվում են կանայք հանրային ոլորտում&lt;ref name=&quot;Newman &amp; White 4&quot;&gt;Newman &amp; White 4&lt;/ref&gt;, ինչպիսիք են աշխատավարձի հավասարությունը, մայրությունը և ծննդաբերության արձակուրդը, երեխաների խնամքը, ընտանեկան բռնությունը և սեռական բռնությունը, որոնցից յուրաքանչյուրը հասարակական հնչեղություն է առաջացնում&lt;ref name=&quot;Newman &amp; White 4&quot; /&gt;։ 2015 թվականին Մեծ Բրիտանիայում ուժի մեջ մտած քաղաքականությունը մորն ու հորը թույլ է տալիս միասին կամ հերթով արձակուրդ վերցնել և աշխատանքի հարմարունակ ժամանակացույց խնդրել&lt;ref&gt;BBC&lt;/ref&gt;։ Դրանով իսկ ճանաչվում է հնարավորություն ընձեռելու անհրաժեշտությունը, որպեսզի հայրերը մեծ դեր խաղան իրենց երեխաների խնամքի գործում։ Այս քաղաքականությունը թույլ է տալիս կանանց շարունակել իրենց գործունեությունը աշխատավայրում, չնայած մայրության հաշվին պոտենցիալ գործատուի և սպառողի։

== Տես նաև ==
* [[Փաստաբանություն]]
* [[Հարոլդ Լասսուել]]
* [[Օվերտոնի պատուհան]]
* [[Մանդատ (քաղաքական)]]

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ|2}}

== Աղբյուրներ ==
* Ackelsberg, Martha A. ''«Feminist analyses of Public Policy Women, Household and the Economy by Lourdes Benreia: Catharine Stimpson: Women, Power and Policy: Toward the Year 2000 by Ellen Boneparth: Emily Stoper: Feminism and Politics: A Comparative Perspective by Joyce Gelb: Women and Public Policies by Joyce Gelb: Marian Lief Palley: Heroes of Their Own Lives: The Politics and History of Family Violence by Linda Gordon: Women, the State, and Welfare by Linda Gordon: Women and t…»'' Comparative Politics 24.4 (1992): 477—493. Web. 5 May 2013.
* ''«Flexible parental leave to give mothers 'real choice' over work-life balance»'' BBC News: UK Politics. BBC. 13 Nov. 2012. Web. 7 May 2013.
* Jackson-Elmoore, Cynthia. ''«How gender Impacts Who Gets to Influence Public Policy»''. Gender and Public policy. International Conference on Public Policy, 2013. Web. 6 May. 2013.
* Newman, Jacquetta., and Linda A. White. ''Women, Politics, and Public Policy: The Political struggles of Canadian Women.'' Don Mills: Oxford University Press, 2012. Print.

== Գրականություն ==
* Беляева Н. Ю. [http://www.civisbook.ru/files/File/Belyaeva_publ_pol_kak_termin.pdf «Публичная политика» как термин, понятие и научная категория]. ''Электронная библиотека «Гражданское общество».''
* David B. Audretsch, Gilbert, Brett Anitra; McDougall, Patricia P. (2004), The Emergence of Entrepreneurship Policy, Small Business Economics 22
* Cohen, Nissim (2012) «[https://docs.google.com/viewer?a=v&amp;pid=sites&amp;srcid=ZGVmYXVsdGRvbWFpbnxqcnNwb25lfGd4OjVkMGQ2ODZkZTNmZWY4MTM Policy entrepreneurs and the design of public policy: Conceptual framework and the case of the National Health Insurance Law in Israel]» Journal of Social Research &amp; Policy, 3 (1): 5-26.
* David B. Audretsch; Grilo, Isabel; Thurik, A. Roy (2007), Explaining entrepreneurship and the role of policy: a framework, in: David Audretsch, Isabel Grilo and A. Roy Thurik (eds.), Handbook of Research on Entrepreneurship Policy, Edward Elgar Publishing
* David B. Audretsch und Beckmann, Iris A.M. (2007), From Small Business to Entrepreneurship Policy, in: David Audretsch, Isabel Grilo and A. Roy Thurik (eds.), Handbook of Research on Entrepreneurship Policy, Edward Elgar Publishing
* Considine,Mark (2005) ''Making Public Policy'' Polity Press

[[Կատեգորիա:Քաղաքագիտություն]]
[[Կատեգորիա:Սոցիալական քաղաքականություն]]</text>
      <sha1>rgtg2vsmpr0lyhcvhvc29ri8fddm53i</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Մուհամեդ Հայկալ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1061371</id>
    <revision>
      <id>8486376</id>
      <parentid>8431188</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T07:33:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ArmSirius</username>
        <id>64149</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6271" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Գրող}}
'''Մուհամեդ Հուսեին Հայկալ''' ({{Lang-ar|محمد حسين هيكل}}, {{ԱԾ}}), եգիպտացի գրող-արձակագիր, [[լրագրող]], [[քաղաքական գործիչ]] և լուսավորության նախարար (1937-1944), կրթությամբ [[իրավաբան]] և [[տնտեսագետ]]։ 

== Կենսագրություն ==
Հայկալը ծնվել է 1888 թվականին Քաֆր Գանամում ([[Էլ Մանսուրա|Մանսուրա]], [[Դակահլիա (մուհաֆազ)|Դակահլիա]])։ 1909 թվականին [[Կահիրե]]ում իրավունքի բակալավրի աստիճան է ստացել, իսկ 1912 թվականին՝ [[Փարիզ]]ի [[Սորբոնի համալսարան]]ում պոլիտէկոնոմիայի դոկտորի աստիճան։

Փարիզում սովորելու ժամանակ նա գրել է առաջին ամենաօրինակելի եգիպտական (և արաբական) վեպը՝ «Զայնաբը կամ Եգիպտոսի գյուղական կյանքի և բարքերի նկարները» (հրատարակվել է 1914 թվականին, ռուսերեն թարգմանվել է 1973 թվականին)։ Չնայած այն գրված է իրատեսական ձևով, բայց դա լիրիկական, տեղ-տեղ սենտիմենտալ ստեղծագործություն է, որը կառուցվել է եվրոպական նմուշներով, համակվում է ֆելլահների հանդեպ համակրանքով և պարունակում է բողոք նրանց անօրինության դեմ։

Վերադառնալով [[Եգիպտոս]]՝ զբաղվել է փաստաբանական, քաղաքական և դասախոսական գործունեությամբ։ 10 տարի աշխատել է որպես իրավաբան, ապա լրագրող։ 1910-ական թվականների երկրորդ կեսից մշակել է եգիպտական բացառիկության հայեցակարգը, սակայն ավելի ուշ անցել է ավանդական [[իսլամ]]ի դիրքորոշմանը, ինչը համընկել է Գիտության և արևմտյան քաղաքակրթության նկատմամբ Հայկալի հետաքրքրության անկման հետ։

1922 թվականին դարձել է Լիբերալ-սահմանադրականների կուսակցության առաջնորդներից մեկը։ 1922-1933 թվականներին գլխավորել է նրա «Աս Սիյասա» թերթի հրատարակությունը (որպես գլխավոր խմբագիր), իսկ 1943-1952 թվականներին՝ այդ կուսակցությունը (որպես նախագահ)։

1937 թվականին նա նշանակվել է Ներքին գործերի նախարարության պետական նախարար Մուհամադ Մահմուդ փաշայի երկրորդ կառավարությունում։ Այնուհետև 1937-1944 թվականներին եղել է Լուսավորության նախարար՝ իրականացնելով մի շարք բարեփոխումներ, ներառյալ ապակենտրոնացումը, կրթական գոտիների ստեղծումը և ուսումնական ծրագրերի ազգային կողմնորոշումը։ 1945-1950 թվականներին եղել է Սենատի պետնախարար և նախագահ։ Նրա վրա մեծ ազդեցություն են ունեցել [[Մուհամմադ Աբդո|Մուհամադ Աբդո]]յի, Ահմադ Լյուտֆի էլ Սայեդի և Կասիմ Ամինի համապարփակ բարեփոխումները։ Նրա [[Մենթորություն|հովանավորներ]]ից էր պատմաբան Հուսեյն Ֆաուզի Ան Նաջարը։

Վաղ իսլամի հերոսների մասին կենսագրական ստեղծագործությունների, այդ թվում մուսուլմանական աշխարհում հայտնի «Մուհամեդի կյանքը» (1929) ստեղծագործության հեղինակն է։ Հեղինակի գրական-քննադատական հոդվածներն ընդգրկվել են «Հեղափոխությունը գրականության մեջ» (1950) ժողովածուում, արևելքի և արևմուտքի գրողների մասին հայտնի ակնարկները՝ «Թարգմանություններ եգիպտացի և եվրոպացի գրողների ստեղծագործություններից» գրքում։ Հայկալի «Հիշողություններ եգիպտական քաղաքականության մասին» օրագրերը հրատարակվել են 1951-1953 թվականներին և համարվում են 20-րդ դարի Եգիպտոսի պատմության արժեքավոր աղբյուր։ «Այդպես է ստեղծվել» վեպում (1955), որտեղ «Արևելքի հոգևորականությունը» հակադրվում է «Եվրոպայի մերկանտիլիզմին», այն ժամանակվա եգիպտացի կնոջ ընտանեկան իրավական վիճակի խնդիրն է։

Հայկալը յոթ երեխաների հայր է՝ դոկտոր Աթեյի, Թահեի, դոկտոր Հուսեյնի, Հեդեյնի, Բահիգի, դոկտոր Ֆայզա Հայկալի և Ահմադի։ Դոկտոր Ֆայզան [[եգիպտագիտություն]] է դասավանդում [[Կահիրեի ամերիկյան համալսարան]]ում։

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

== Արտաքին հղումներ ==
* [http://www.witness-pioneer.org/vil/Books/MH_LM/default.htm Մուհամեդի կյանքը].

{{Արտաքին հղումներ}}
{{DEFAULTSORT:Հայկալ, Մուհամեդ}} 
[[Կատեգորիա:Եգիպտացի գրողներ]]
[[Կատեգորիա:20-րդ դարի վիպասաններ]]
[[Կատեգորիա:Եգիպտացի լրագրողներ]]
[[Կատեգորիա:20-րդ դարի լրագրողներ]]
[[Կատեգորիա:Եգիպտացի արձակագիրներ]]
[[Կատեգորիա:Եգիպտոսի քաղաքական գործիչներ]]</text>
      <sha1>0jylvq9d0ditdqjem6basn0qz6xga6b</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Սիմոն Կուպեր</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1061588</id>
    <revision>
      <id>8486380</id>
      <parentid>7915109</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T07:36:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ArmSirius</username>
        <id>64149</id>
      </contributor>
      <comment>/* Կենսագրություն */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7206" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Անձ}}
'''Սիմոն Կուպեր''' ({{lang-en|Simon Kuper}}, {{ԱԾ}}), մարզական լրագրող, որը սպորտի մասին առաջին հերթին գրում է «մարդաբանական տեսանկյունից»&lt;ref&gt;Цитата из биографической справки об авторе к статье ‘De Teloorgang’ в журнале Vrij Nederland, № 23 от 7 июня 2008 г. Стр. 24.&lt;/ref&gt;։

== Կենսագրություն ==
Սայմոն Կուպերը ծնվել է [[Ուգանդա]]յում, որտեղ ծնողները եկել են [[Հարավաֆրիկյան Հանրապետություն]]ից։ Շուտով հայրը՝ Ադամ Կուպերը, հրավիրվել է [[Լեյդենի համալսարան]]՝ [[Մարդաբանություն|մարդաբանության]] վերաբերյալ դասախոսություններ կարդալու համար, և ընտանիքը տեղափոխվել է [[Նիդերլանդներ]]։ Հետագայում Սայմոն Կուպերի ողջ կյանքն ուղեկցվել է տեղափոխություններով, նրան հաջողվել է ապրել ՀԱՀ-ում, [[Մեծ Բրիտանիա]]յում, [[ԱՄՆ]]-ում, [[Գերմանիա]]յում, [[Ֆրանսիա]]յում։ [[Օքսֆորդի համալսարան]]ում սովորել է պատմություն և գերմաներեն, մագիստրոսի դիպլոմի վրա աշխատել է [[Հարվարդի համալսարան]]ում, նշանավոր ուսանողների համար կրթաթոշակային ծրագրով։

1994 թվականին Սայմոն Կուպերի «ֆուտբոլն ընդդեմ թշնամու» գիրքը (Football Against the Enemy, ԱՄՆ-ում հրատարակվել է Soccer Against the Enemy անվանումով) ստացել է William Hill բուքմեյքերական գրասենյակի մրցանակը՝ որպես սպորտի մասին տարվա լավագույն գիրք&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.irishtimes.com/culture/books/doing-their-talking-off-the-pitch-1.579423|title=Doing their talking off the pitch|author=Arminta Wallace|publisher=The Irish Times|lang=en}}&lt;/ref&gt;։ Ստեղծագործության մեջ քննարկվում է [[ֆուտբոլ]]ը որպես քաղաքական գործիք օգտագործելը։

Որպես լրագրող Կուպերը համագործակցել է այնպիսի հրատարակությունների հետ, ինչպիսիք են՝ ''[[The Observer]]''-ը և ''[[The Guardian]]''-ը։ Պարբերաբար գրել է հոլանդական հրատարակությունների համար, ներառյալ, օրինակ՝ ''De Pers'' թերթը, ''Vrij Nederland'' ամսագիրը և ''Hard Gras'' մասնագիտացված ֆուտբոլային ամսագիրը։ Տպագրվել է նաև գերմանական ''11 Freunde'' և ''Offside'' ֆուտբոլային ամսագրերում, իապանական ''El País'' թերթում&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://elpais.com/autor/simon-kuper/| title=Материалы Саймона Купера в El País}}&lt;/ref&gt; և եվրոպական այլ պարբերականներում։ Ներկայումս հանդիսանում է [[Փարիզ]]ում ''[[Financial Times]]''-ի թղթակից&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://data.bnf.fr/en/14554517/simon_kuper/|title=Simon Kuper|publisher=data.bnf.fr}}&lt;/ref&gt;։

2007 թվականին դարձել է Մանուել Վասկես Մոնտալբանի անվան միջազգային մրցանակի դափնեկիր մարզական լրագրության անվանակարգում։

«[[Այաքս (ֆուտբոլային ակումբ, Ամստերդամ)|Այաքս]], [[Նիդերլանդների ֆուտբոլի ազգային հավաքական|Հոլանդիա]], պատերազմ. ֆուտբոլը Եվրոպայում [[Երկրորդ համաշխարհային պատերազմ]]ի ժամանակ» (''Ajax, The Dutch, the War: Football in Europe during the Second World War'') գրքում պատմվում է ֆուտբոլային ակումբների և ազգային հավաքականների ճակատագրերի մասին պատերազմի ժամանակ և հետո։

2009 թվականին Ստեֆան Շիմանսկու համահեղինակությամբ լույս է ընծայել «Ֆուտբոլոնոմիկա» (Soccernomics) գիրքը, որտեղ հեղինակները վիճակագրության, պատմական, տնտեսական և աշխարհագրական տվյալների միջոցով փորձում են ցրել ֆուտբոլի մասին որոշ կայացած պատկերացումներ։

Սիմոն Կուպերը հիմնականում գրում է [[ֆուտբոլ]]ի մասին, և ֆուտբոլը նրա համար նախևառաջ որոշակի սոցիալական երևույթ է հսկայական ազդեցության ուժի համար, որը պետք է դիտարկել մշակութային համատեքստում։ Այսինքն՝ հրապարակախոսին հետաքրքրում է ոչ այնքան ինքնըստինքյան խաղը, որքան նրա փոխկապակցվածությունը քաղաքականության, տնտեսության և հասարակության կյանքի այլ ասպեկտների հետ։

Հայտնի է Նիդեռլանդներում [[կրիկետ]]ի զարգացման մասին իր հոդվածներով&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.ft.com/cms/s/2/bce4de52-cb20-11db-b436-000b5df10621.html#axzz1XqNiHgFB|title=Hail Holland, world cricket’s unlikely lads|date=March 5, 2007|author=Simon Kuper|work=Financial Times}}&lt;/ref&gt; և Հարավաֆրիկյան Հանրապետությունում [[ապարտհեյդ]]ի ժամանակ կրիկետի առանձնահատկություններով&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.espncricinfo.com/magazine/content/story/239674.html|title=All the time in the world|date=March 6, 2006|author=Simon Kuper|work=ESPNcricinfo}}&lt;/ref&gt;։

== Մատենագրություն ==
* ''Football Against the Enemy'' (1994) / рус. ''«Футбол и его враги»'', пер. Е. Вергизаева, изд. «Амфора», 2009 , ISBN 978-5-367-01119-7
* ''Ajax, The Dutch, the War: Football in Europe during the Second World War'' (2003)
* ''Soccernomics'' (2009), в соавторстве со С. Шимански / рус. ''«Футболономика»'', пер. Н. Зарахович, изд. «Альпина Паблишер», 2011, ISBN 978-5-9614-1628-2

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

== Արտաքին հղումներ ==
* [http://www.ft.com/arts/columnists/simonkuper Краткая биография Саймона Купера] на ''Financial Times''{{ref-en}}
* [http://samlib.ru/editors/s/samojlik_a_j/futbol.shtml Саймон Купер. «Футбол против врага»] на СИ

{{Արտաքին հղումներ}}

{{DEFAULTSORT:Կուպեր, Սիմոն}}
[[Կատեգորիա:Մարզական լրագրողներ]]</text>
      <sha1>f704lx6iz7znby7gqt9grdhw5l5jdxx</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486381</id>
      <parentid>8486380</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T07:37:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ArmSirius</username>
        <id>64149</id>
      </contributor>
      <comment>/* Արտաքին հղումներ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7208" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Անձ}}
'''Սիմոն Կուպեր''' ({{lang-en|Simon Kuper}}, {{ԱԾ}}), մարզական լրագրող, որը սպորտի մասին առաջին հերթին գրում է «մարդաբանական տեսանկյունից»&lt;ref&gt;Цитата из биографической справки об авторе к статье ‘De Teloorgang’ в журнале Vrij Nederland, № 23 от 7 июня 2008 г. Стр. 24.&lt;/ref&gt;։

== Կենսագրություն ==
Սայմոն Կուպերը ծնվել է [[Ուգանդա]]յում, որտեղ ծնողները եկել են [[Հարավաֆրիկյան Հանրապետություն]]ից։ Շուտով հայրը՝ Ադամ Կուպերը, հրավիրվել է [[Լեյդենի համալսարան]]՝ [[Մարդաբանություն|մարդաբանության]] վերաբերյալ դասախոսություններ կարդալու համար, և ընտանիքը տեղափոխվել է [[Նիդերլանդներ]]։ Հետագայում Սայմոն Կուպերի ողջ կյանքն ուղեկցվել է տեղափոխություններով, նրան հաջողվել է ապրել ՀԱՀ-ում, [[Մեծ Բրիտանիա]]յում, [[ԱՄՆ]]-ում, [[Գերմանիա]]յում, [[Ֆրանսիա]]յում։ [[Օքսֆորդի համալսարան]]ում սովորել է պատմություն և գերմաներեն, մագիստրոսի դիպլոմի վրա աշխատել է [[Հարվարդի համալսարան]]ում, նշանավոր ուսանողների համար կրթաթոշակային ծրագրով։

1994 թվականին Սայմոն Կուպերի «ֆուտբոլն ընդդեմ թշնամու» գիրքը (Football Against the Enemy, ԱՄՆ-ում հրատարակվել է Soccer Against the Enemy անվանումով) ստացել է William Hill բուքմեյքերական գրասենյակի մրցանակը՝ որպես սպորտի մասին տարվա լավագույն գիրք&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.irishtimes.com/culture/books/doing-their-talking-off-the-pitch-1.579423|title=Doing their talking off the pitch|author=Arminta Wallace|publisher=The Irish Times|lang=en}}&lt;/ref&gt;։ Ստեղծագործության մեջ քննարկվում է [[ֆուտբոլ]]ը որպես քաղաքական գործիք օգտագործելը։

Որպես լրագրող Կուպերը համագործակցել է այնպիսի հրատարակությունների հետ, ինչպիսիք են՝ ''[[The Observer]]''-ը և ''[[The Guardian]]''-ը։ Պարբերաբար գրել է հոլանդական հրատարակությունների համար, ներառյալ, օրինակ՝ ''De Pers'' թերթը, ''Vrij Nederland'' ամսագիրը և ''Hard Gras'' մասնագիտացված ֆուտբոլային ամսագիրը։ Տպագրվել է նաև գերմանական ''11 Freunde'' և ''Offside'' ֆուտբոլային ամսագրերում, իապանական ''El País'' թերթում&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://elpais.com/autor/simon-kuper/| title=Материалы Саймона Купера в El País}}&lt;/ref&gt; և եվրոպական այլ պարբերականներում։ Ներկայումս հանդիսանում է [[Փարիզ]]ում ''[[Financial Times]]''-ի թղթակից&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://data.bnf.fr/en/14554517/simon_kuper/|title=Simon Kuper|publisher=data.bnf.fr}}&lt;/ref&gt;։

2007 թվականին դարձել է Մանուել Վասկես Մոնտալբանի անվան միջազգային մրցանակի դափնեկիր մարզական լրագրության անվանակարգում։

«[[Այաքս (ֆուտբոլային ակումբ, Ամստերդամ)|Այաքս]], [[Նիդերլանդների ֆուտբոլի ազգային հավաքական|Հոլանդիա]], պատերազմ. ֆուտբոլը Եվրոպայում [[Երկրորդ համաշխարհային պատերազմ]]ի ժամանակ» (''Ajax, The Dutch, the War: Football in Europe during the Second World War'') գրքում պատմվում է ֆուտբոլային ակումբների և ազգային հավաքականների ճակատագրերի մասին պատերազմի ժամանակ և հետո։

2009 թվականին Ստեֆան Շիմանսկու համահեղինակությամբ լույս է ընծայել «Ֆուտբոլոնոմիկա» (Soccernomics) գիրքը, որտեղ հեղինակները վիճակագրության, պատմական, տնտեսական և աշխարհագրական տվյալների միջոցով փորձում են ցրել ֆուտբոլի մասին որոշ կայացած պատկերացումներ։

Սիմոն Կուպերը հիմնականում գրում է [[ֆուտբոլ]]ի մասին, և ֆուտբոլը նրա համար նախևառաջ որոշակի սոցիալական երևույթ է հսկայական ազդեցության ուժի համար, որը պետք է դիտարկել մշակութային համատեքստում։ Այսինքն՝ հրապարակախոսին հետաքրքրում է ոչ այնքան ինքնըստինքյան խաղը, որքան նրա փոխկապակցվածությունը քաղաքականության, տնտեսության և հասարակության կյանքի այլ ասպեկտների հետ։

Հայտնի է Նիդեռլանդներում [[կրիկետ]]ի զարգացման մասին իր հոդվածներով&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.ft.com/cms/s/2/bce4de52-cb20-11db-b436-000b5df10621.html#axzz1XqNiHgFB|title=Hail Holland, world cricket’s unlikely lads|date=March 5, 2007|author=Simon Kuper|work=Financial Times}}&lt;/ref&gt; և Հարավաֆրիկյան Հանրապետությունում [[ապարտհեյդ]]ի ժամանակ կրիկետի առանձնահատկություններով&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.espncricinfo.com/magazine/content/story/239674.html|title=All the time in the world|date=March 6, 2006|author=Simon Kuper|work=ESPNcricinfo}}&lt;/ref&gt;։

== Մատենագրություն ==
* ''Football Against the Enemy'' (1994) / рус. ''«Футбол и его враги»'', пер. Е. Вергизаева, изд. «Амфора», 2009 , ISBN 978-5-367-01119-7
* ''Ajax, The Dutch, the War: Football in Europe during the Second World War'' (2003)
* ''Soccernomics'' (2009), в соавторстве со С. Шимански / рус. ''«Футболономика»'', пер. Н. Зарахович, изд. «Альпина Паблишер», 2011, ISBN 978-5-9614-1628-2

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

== Արտաքին հղումներ ==
* [http://www.ft.com/arts/columnists/simonkuper Սայմոն Կուպերի կարճ կենսագրությունը] на ''Financial Times''{{ref-en}}
* [http://samlib.ru/editors/s/samojlik_a_j/futbol.shtml Սիմոն Կուպեր. Ֆուտբոլ թշնամու դեմ] на СИ

{{Արտաքին հղումներ}}

{{DEFAULTSORT:Կուպեր, Սիմոն}}
[[Կատեգորիա:Մարզական լրագրողներ]]</text>
      <sha1>dqwbydtq2vdih6vhrr1ezkmwq9ialul</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Սամիր Ամին</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1061659</id>
    <revision>
      <id>8486387</id>
      <parentid>8431170</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T07:44:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ArmSirius</username>
        <id>64149</id>
      </contributor>
      <comment>/* top */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="11178" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Գիտնական}}
'''Սամիր Ամին''', ({{lang-ar|سمير أمين}}, {{lang-fr|Samir Amin}}, {{ԱԾ}}), [[Դակար]] քաղաքում ([[Սենեգալ]]) բնակվող ֆրանսախոս եգիպտացի [[Քաղաքագիտություն|քաղաքագետ]] և տնտեսագետ, [[Գլոբալացում|գլոբալիզացիայի]] հետազոտող, նեոմարքսիզմի տեսաբաններից և [[Աշխարհահամակարգերի տեսություն|համաշխարհային համակարգային մոտեցման]] հիմնադիրներից մեկը, կախյալ զարգացման հետազոտող։

== Կենսագրություն ==
Սամիր Ամինը ծնվել է [[Կահիրե]]ում՝ եգիպտացի բժիշկների և ֆրանսուհու ընտանիքում։ Իր մանկությունն ու երիտասարդությունը անցկացրել է [[Պորտ Սաիդ]]ում։ Կահիրեում Ամինը հաճախել է ֆրանսիական բարձրագույն դպրոց, որի ավարտին 1947 թվականին ստացել է հասունության վկայական ({{lang-fr|baccalaureat}})։ 1947 թվականից մինչև 1957 թվականը նա սովորել է [[Փարիզ]]ում, որտեղ քաղաքական գիտությունների (1952), վիճակագրության (1956) և տնտեսագիտության (1957) բնագավառներում ստացել է դիպլոմներ։

Լինելով Փարիզում՝ Սամիր Ամինը մտել է ֆրանսիական կոմունիստական կուսակցություն, սակայն հետագայում տարանջատվել է խորհրդային [[մարքսիզմ]]ից և կապվել մաոիստական շրջանակների հետ, իսկ որոշ ժամանակ նույնիսկ ազդեցություն է ունեցել «Կարմիր կհմերների» ապագա առաջնորդների վրա&lt;ref&gt;[http://www.rodon.org/polit-090526101445 Самир Амин и критика мирового капитализма]&lt;/ref&gt;։ Մի խումբ ընկեր ուսանողների հետ Ամինը հրատարակել է «Étudiants Anticolonialistes» ամսագիրը։ 1957 թվականին նա ներկայացրել է իր ատենախոսությունը, որի գիտական ղեկավարներից մեկը Ֆրանսուա Պերուն էր։ Այն ի սկզբանե կոչվում էր «Թերզարգացման ակունքները համաշխարհային մասշտաբով կապիտալիստական կուտակումներ են», բայց հետագայում վերանվանվել է հետևյալ կերպ․ «Նախակապիտալիստական միջազգային [[տնտեսական ինտեգրացիա]]յի կառուցվածքային էֆեկտները։ Այսպես կոչված թերզարգացած տնտեսություններ առաջ բերող մեխանիզմի տեսական ուսումնասիրություն»։

Ատենախոսության պաշտպանությունից հետո Ամինը վերադարձել է Կահիրե, որտեղ 1957-1960 թվականներին համագործակցել Է [[Եգիպտոս]]ի էկոնոմիկայի նախարարության հետ և ղեկավարել է ''Études de l ' Organisme de Développement Économique''-ը։ Այնուհետև նա հեռացել Է Եգիպտոսից և մեկնել [[Բամակո]], որտեղ նրան առաջարկվել է [[Մալի]]ի պլանավորման նախարարությանը կից խորհրդականի պաշտոնը, որը Ամինն զբաղեցրել է 1960-1963 թվականներին։ 1963-1980 թվականներին աշխատել է [[Միավորված ազգերի կազմակերպություն|ՄԱԿ]]-ի տնտեսական զարգացման և պլանավորման Աֆրիկյան ինստիտուտում (Institut Africain de Développement Économique et de Planification, IDEP), որը տեղակայված է Սենեգալի մայրաքաղաք Դակարում։ Մինչև 1970 թվականը նա այդ աշխատանքը համատեղել է [[Պուատիե]]ի, Դակարայի և Փարիզի համալսարաններում ուսուցչական գործունեության հետ։ 1970 թվականին Ամինը գլխավորել է IDEP-ը և տնօրենը մնացել մինչև 1980 թվականը, երբ նա հեռացել է իր հաստատությունից և հրավիրվել Դակարում երրորդ աշխարհի ֆորումի տնօրենի պաշտոնին։

Ընդգրկվել է «Review of International Political Economy» ամսագրի խմբագրական կազմի մեջ։

== Սոցիալ-քաղաքական հայացքներ ==
Սամիր Ամինն ավելի քան 30 գրքերի հեղինակ է, այդ թվում՝ «[[Իմպերիալիզմ]]ն ու անհավասար զարգացումը», «[[Ազատականություն|Լիբերալիզմ]]ի վիրուսը. Մշտական պատերազմ և խաղաղության [[ամերիկանացում]]», «[[Եվրակենտրոնություն|Եվրակենտրոն]]», «[[Կապիտալիզմ]]ի ուրվականը. ընթացիկ ինտելեկտուալ միտումների քննադատությունը» և «Հնացած կապիտալիզմ. ժամանակակից քաղաքականություն և գլոբալ խառնաշփոթ»։ Դրանցում Ամինը հանդես է գալիս գլոբալ կապիտալիզմի հետևողական քննադատությամբ, կապիտալիզմը անվանում է «ոչ թե վերջ, այլ պատմության նահանջ»։

Վերլուծելով կապիտալիստական աշխարհ-համակարգի ([[ԱՄՆ]]-[[Եվրամիություն]]-[[Ճապոնիա]]) կենտրոնի «Տրիադան»՝ Ամինը հանգում է այն եզրակացությանը, որ «Տրիադայի» ներսում լուրջ տնտեսական հակասություններ չկան, որոնք լրացվում են քաղաքական մշակույթի տարբերություններով։ Այս կենտրոնի գերիշխանությունը Ամինը բացատրում է առաջատար տեխնոլոգիաների, զանգվածային ոչնչացման զենքի, ժամանակակից տեղեկատվական միջոցների նկատմամբ մենաշնորհային հսկողությամբ և այլն։ Զարգացող երկրների հիմնական արգելակը թույլ մրցունակությունն է, հատկապես ներդրումների համար պայքարում։ Ելքի կարելի է հասնել միայն համաշխարհային կենտրոններից քիչ թե շատ ինքնավարության միջոցով։ Ինքը՝ Ամինը, դա անվանում է «déconnexion» («de-linking»), որը կարող է թարգմանվել որպես անջատում, ընդմիջում։ Որպես օրինակ կարելի է վերցնել ԽՍՀՄ-ը, որը դուրս է եկել կապիտալիստական աշխարհակարգից [[երկաթե վարագույր]]ով։ Մեկ այլ օրինակ է [[Հարավային Կորեա]]ն, որտեղ չի եղել պետական սեփականության այնպիսի համատարած ազդեցություն, բայց խոշոր կորպորացիաները, այսպես կոչված «չեբոլները», նույն դերն են ունեցել, ինչ պետությունը ԽՍՀՄ-ում։ Ամինի քննադատները, ինչպես լիբերալները, այնպես էլ մարքսիստները, սովորաբար նշում են, որ այն երկրները, որոնք փորձել են իրականացնել déconnexion-ը, բախվել են հակասության։ Նրանք կամ պետք է ընդունեն անջատումը համաշխարհային համակարգից, ինչը կհանգեցնի մեկուսացման և լճացման, կամ կբացեն տնտեսությունը, ինչը կուժեղացնի երկրի արտաքին շահագործումը։

Ամինը նաև հետաքրքրվում է գաղափարական հասկացություններով։ Նրա կարծիքով՝ «[[Ազատություն]]» և «հավասարություն» հասկացությունների բաժանումը, որը բնորոշ է ամերիկյան ավանդույթին (ի տարբերություն եվրոպականի, որը հիմնված է [[Ֆրանսիական հեղափոխություն|Ֆրանսիական մեծ հեղափոխության]] ժառանգության վրա), որոշում է ամերիկանացման առանցքային վտանգը, ուստի ամերիկյան [[հեգեմոնիա]]յին հակադրում է [[Եվրոպա]]յի, [[Չինաստան]]ի և [[Ռուսաստան]]ի դաշինքը&lt;ref&gt;[http://pastebin.com/z24HGgtj Глобализация стара как мир]&lt;/ref&gt;։

== Հիմնական ստեղծագործություններ ==
* «Империализм и неравное развитие» (L’impérialisme et le développement inégal, 1976);
* «Арабская экономика сегодня» (L’économie arabe contemporaine, 1980);
* «Призраки капитализма: критика современной интеллектуальной моды» (Spectres of Capitalism: A Critique of Current Intellectual Fashions, 1998);
* «Устаревающий капитализм» (Obsolescent Capitalism, 2003).
* «Вирус либерализма. Перманентная война и американизация мира» (The Liberal Virus: Permanent War and the Americanization of the World). Европа, 2007 г., 168 стр. ISBN 978-5-9739-0108-0

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

== Արտաքին հղումներ ==
* [https://web.archive.org/web/20160305064323/http://ifolderlinks.ru/knigi/samir-amin-virus-liberalizma-permanentnaya-voina-i-amerikanizatsiya-mira.html Вирус либерализма]
* [https://web.archive.org/web/20070103180659/http://cepa.newschool.edu/het/profiles/amin.htm Библиография С. Амина]
* [https://web.archive.org/web/20170329050926/http://left.ru/byauthor.phtml?no=35 Переводы статей С. Амина на русский]
* [http://krasnoe.tv/node/19401 Самир Амин. Новая империя? В поисках альтернативы глобальной гегемонии капитала.] ''видео на Красном ТВ''

{{Արտաքին հղումներ}}
{{DEFAULTSORT:Ամին, Սամիր}}
[[Կատեգորիա:Եգիպտացի գիտնականներ]]
[[Կատեգորիա:Փարիզի համալսարանի շրջանավարտներ]]
[[Կատեգորիա:Եգիպտոսի քաղաքական գործիչներ]]</text>
      <sha1>09i7x6wcgqyvgqtsv676yawowigbgd9</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Աբու Մահդի Ալ Մուհանդիս</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1061881</id>
    <revision>
      <id>8486362</id>
      <parentid>8182122</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T07:23:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ArmSirius</username>
        <id>64149</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="11485" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Պետական գործիչ}}
'''Աբու Մահդի Ալ Մուհանդիս''' ({{lang-ar|جمال جعفر محمد علي آل إبراهيم}}, {{ԱԾ}}), իրաքցի և իրանցի քաղաքական և ռազմական գործիչ։ Զոհվելու պահին զբաղեցրել է ժողովրդական մոբիլիզացիայի ուժերի կոալիցիայի ղեկավարի տեղակալի պաշտոնը, որը մասնակցել Է Իսլամական պետության դեմ ռազմական գործողություններին։ Որոշ տեղեկությունների համաձայն՝ սերտ կապեր է ունեցել [[Իրանի զինված ուժեր]]ի կազմի մեջ մտնող [[Ղոդս ուժեր|«Ղոդս» ուժեր]]ի հետ։ Եղել է «Կատաիբ Հեզբոլլահ» [[Շիա իսլամ|շիա]] աշխարհազորի հրամանատար, իսկ մինչ այդ համագործակցել է [[Իսլամական հեղափոխության պահապանների կորպուս]]ի հետ՝ ընդդեմ [[Սադդամ Հուսեյն]]ի վարչակարգի&lt;ref name=Babak/&gt;։

Աբու Մահդի ալ Մուհանդիսին մեղադրանք է առաջադրվել 1980-ականներին [[Քուվեյթ]]ում ահաբեկչության համար&lt;ref&gt;{{cite news |title=Iraqi Army still ineffective despite U.S. training |first= |last= |url= http://www.newsweek.com/iraqi-army-ineffective-despite-us-training-466410 |agency=Reuters |newspaper=Newsweek |date=2016-06-04 |accessdate=}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=Othman/&gt;։ 2007 թվականին Քուվեյթի դատարանը նրան հեռակա կարգով դատապարտել է [[Մահապատիժ|մահապատժ]]ի&lt;ref&gt;[https://www.reuters.com/article/us-iraq-security-soleimani-insight/inside-the-plot-by-irans-soleimani-to-attack-u-s-forces-in-iraq-idUSKBN1Z301Z Inside the plot by Iran’s Soleimani to attack U.S. forces in Iraq | Reuters&lt;!-- Заголовок добавлен ботом --&gt;]&lt;/ref&gt;՝ 1983 թվականի ռմբակոծություններին մասնակցության համար&lt;ref name=nyt&gt;{{cite news|last1=Glanz|first1=James|last2=Santora|first2=Marc|title=Iraqi lawmaker was convicted in 1983 bombings in Kuwait that killed 5 |url=https://www.nytimes.com/2007/02/07/world/middleeast/07bomber.html?_r=0 |date=2007-02-07 |accessdate=2015-08-17|work=The New York Times}}&lt;/ref&gt;։ Աբու Մահդի ալ Մուհանդիսը [[ԱՄՆ]]-ի կողմից ընդգրկվել է միջազգային ահաբեկիչների ցանկում&lt;ref&gt;{{Cite web | last = Lawrence | first = John | date = 2015-05-26 | title = Iraq Situation Report: May 23–25, 2015 | url = http://understandingwar.org/backgrounder/iraq-situation-report-may-23-25-2015 | website = understandingwar.org | publisher = Institute for the Study of War | accessdate = 2015-05-27}} See paragraph 5 of the report&lt;/ref&gt;:

2020 թվականի հունվարի 3-ին [[Բաղդադի օդանավակայանի հրթիռակոծում (հունվարի 3, 2020)|Բաղդադի միջազգային օդանավակայանում ԱՄՆ-ի ավիահարված]]ի հետևանքով զոհվել է։ Այդ հարձակման ընթացքում զոհվել է նաև Իրանի զինված ուժերի [[գեներալ-լեյտենանտ]] [[Ղասեմ Սոլեյմանի]]ն&lt;ref name=NYTsoleimaniStrike&gt;{{Cite news |url=https://www.nytimes.com/2020/01/02/world/middleeast/qassem-soleimani-iraq-iran-attack.html|title=Iraqi TV Reports Strike Kills Powerful Iranian Revolutionary Guard Commander|last=Hassan|first=Falih|date=2020-01-02|work=The New York Times|access-date=2020-01-03|last2=Rubin|first2=Alissa J.|language=en|issn=0362-4331 |last3=Crowley |first3=Michael}}&lt;/ref&gt;։

== Կենսագրություն ==
[[Պատկեր:Abu_Mahdi_al-Muhandes_%26_Qasem_Soleimani01.jpg|thumb|right|280px|Ղասեմ Սոլեյմանին (ձախից) Աբու Մահդի ալ Մուհանդիսի (աջից) հետ 2017 թվականին [[Մուսալա]]յում ([[Թեհրան]]) Սոլեյմանիի հոր թաղման արարողության ժամանակ]]
Ծնվել է 1954 թվականի հուլիսի 1-ին [[Իրաք]]ի [[Բասրա]] մուխաֆազի Աբու ալՀասիբ շրջանում։ Նրա հայրը Իրաքի քաղաքացի էր, մայրը՝ Իրանի քաղաքացի&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.jesrpress.com/2020/01/03/%D8%B4%D8%A7%D9%87%D8%AF-%D8%B4%D9%87%D8%A7%D8%AF%D8%A9-%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A9-%D8%A3%D8%A8%D9%88-%D9%85%D9%87%D8%AF%D9%8A-%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3-%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%AC/|title=شاهد: &quot;شهادة وفاة&quot; أبو مهدي المهندس الرجل الثاني في الحشد الشعبي|website=jesrpress.com|language=ar|date=2020-01-03}}&lt;/ref&gt;։ 1977 թվականին Իրաքում ավարտել է ուսումը՝ ստանալով ինժեների դիպլոմ, և նույն թվականին անդամակցել է Դավայի շիական կուսակցությանը, որը հանդես է եկել [[Բաաս կուսակցություն|բաասիստներ]]ի դեմ։ Այն բանից հետո, երբ Սադդամ Հուսեյնն արգելել է Դավայի կուսակցության գործունեությունը, Աբու Մահդի ալ Մուհանդիսը 1979 թվականին սահմանով փախել է Իրանի [[Ահվազ]] քաղաք, որտեղ ստեղծվել է ճամբար Սադդամ Հուսեյնի վարչակարգը տապալելու նպատակով իրաքյան այլախոհների պատրաստման համար&lt;ref name=Othman&gt;{{cite news |url= http://www.alaraby.co.uk/english/politics/2015/1/4/fugitive-from-international-justice-now-militia-leader-in-iraq|title=Fugitive from international justice now militia leader in Iraq|author=Othman al-Mukhtar |date=2015-01-04 |work=al-Araby al-Jadeed English}}&lt;/ref&gt;։ 1983 թվականին Իսլամական հեղափոխության պահապանների կորպուսի հետ միասին Քուվեյթում հարձակումներ է կազմակերպել այն երկրների դեսպանատների վրա, որոնք աջակցում էին Իրաքին [[իրան-իրաքյան պատերազմ]]ում&lt;ref name=nyt /&gt;։ 1983 թվականի դեկտեմբերին Քուվեյթում ԱՄՆ-ի և [[Ֆրանսիա]]յի դեսպանություններում ռումբերի պայթյուններից մի քանի ժամ անց փախել է Իրան&lt;ref name=Babak&gt;{{cite news |first=Babak |last=Dehghanpisheh |url=https://www.reuters.com/article/2014/11/12/us-mideast-crisis-militias-specialreport-idUSKCN0IW0ZA20141112 |title=Special Report: The fighters of Iraq who answer to Iran |date=2014-11-12 |work=Reuters |access-date=2021-04-19 |archive-date=2015-12-03 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151203074426/http://www.reuters.com/article/2014/11/12/us-mideast-crisis-militias-specialreport-idUSKCN0IW0ZA20141112 |dead-url=yes }}&lt;/ref&gt;։ Ավելի ուշ հեռակա մահապատժի Է դատապարտվել Քուվեյթում՝ ահաբեկչական գործողություններ կազմակերպելու համար&lt;ref name=nyt /&gt;։ Հաստատվել է Իրանում, ամուսնացել է տեղի կնոջ հետ, ստացել է Իրանի քաղաքացիություն։ Ավելի ուշ նշանակվել է «Ղոդս» ուժերի ռազմական խորհրդական՝ նրանց խորհուրդ տալով Բասրայում իրաքյան զինվորականների վրա հարձակման կազմակերպման համար&lt;ref name=Othman/&gt;։

2003 թվականին ԱՄՆ-ի և նրա դաշնակիցների ներխուժումից հետո վերադարձել է Իրաք և սկսել է կատարել վարչապետի անվտանգության հարցերով խորհրդական Իբրահիմ ալ Ջաֆարիի գործառույթները։ 2005 թվականին Իրաքի Ներկայացուցիչների խորհրդում ընտրվել է Դավա կուսակցության ներկայացուցիչ Բաբիլ մուխաֆազից։ 2006 թվականին ԱՄՆ-ի պաշտոնատար անձինք դիմել են Իրաքի վարչապետ Նուրի ալ Մալիքին՝ խնդրելով նրանց հանձնել 1983 թվականին Քուվեյթում տեղի ունեցած ահաբեկչությունների կազմակերպչին։ Աբու Մահդի ալ Մուհանդիսը ստիպված է եղել փախչել Իրան&lt;ref name=nyt /&gt;&lt;ref name=Othman/&gt;։

2011 թվականի դեկտեմբերին ամերիկյան զորքերի դուրսբերումից հետո վերադարձել է Իրաք և գլխավորել շիական «Կատաիբ Հեզբոլլահ» աշխարհազորը&lt;ref name=Babak/&gt;, իսկ հետո դարձել է «Ժողովրդական զորահավաքի ուժերի» ղեկավարի տեղակալ&lt;ref&gt;{{cite web|title=ساختار حشد شعبی عراق؛ تشکل نظامی مردمی|url=http://www.tasnimnews.com/Home/Single/795793|publisher=Tasnim News Agency|language=fa|date=2015-07-12}}&lt;/ref&gt;։

2019 թվականի դեկտեմբերի 31-ին ԱՄՆ պետքարտուղար [[Մայք Պոմպեո]]ն Աբու Մահդի ալ Մուհանդիսին, Քաիս Հազալիի, Հադի ալ-Ամիրիի և Ֆալիհ Ալ Ֆայադի հետ միասին, անվանել է [[Բաղդադ]]ում ԱՄՆ դեսպանատան վրա հարձակման համար պատասխանատուներ&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://english.alarabiya.net/en/News/middle-east/2020/01/03/US-embassy-siege-leader-was-guest-at-White-House-during-Obama-presidency.html|title=US embassy siege leader was guest at White House during Obama presidency|publisher=Al Arabiya English|date=2020-01-03|accessdate=2021-04-19|archive-date=2020-01-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20200104125555/http://english.alarabiya.net/en/News/middle-east/2020/01/03/US-embassy-siege-leader-was-guest-at-White-House-during-Obama-presidency.html|dead-url=yes}}&lt;/ref&gt;։

2020 թվական հունվարի 3-ին Աբու Մահդի ալ Մուհանդիսը ԱՄՆ նախագահ [[Դոնալդ Թրամփ]]ի հրամանով&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.nbcdfw.com/news/politics/us-send-3000-troops-to-middle-east-after-embassy-attack-soleimani-killing/2285969/|title=Trump: Aim of Killing Iranian General Was to 'Stop a War'|date=2020-01-03|access-date=2020-01-03|publisher=NBC 5|last1=Burns|first1=Robert|first2=Lolita C.|last2=Baldor|first3=Zeke|last3=Miller}}&lt;/ref&gt; սպանվել է [[Քասեմ Սուլեյմանիի սպանություն|Ղասեմ Սոլեյմանի]]ի հետ Բաղդադի միջազգային օդանավակայանում ԱՄՆ-ի ավիահարվածի արդյունքում&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.reuters.com/article/us-iraq-security-blast-soleimani/irans-soleimani-and-iraqs-muhandis-killed-in-air-strike-militia-spokesman-idUSKBN1Z201C|title=Iran's Soleimani and Iraq's Muhandis killed in air strike: militia spokesman|website=Reuters|date=2020-01-03}}&lt;/ref&gt;։

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ|2}}

{{Արտաքին հղումներ}}

[[Կատեգորիա:Իրաքի քաղաքական գործիչներ]]</text>
      <sha1>iowdzk3qsbyahntpk1yg4oplo9h78jy</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486364</id>
      <parentid>8486362</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T07:25:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ArmSirius</username>
        <id>64149</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="11498" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Պետական գործիչ}}
'''Աբու Մահդի Ալ Մուհանդիս''' ({{lang-ar|جمال جعفر محمد علي آل إبراهيم}}, {{ԱԾ}}), իրաքցի և իրանցի քաղաքական և ռազմական գործիչ։ Զոհվելու պահին զբաղեցրել է ժողովրդական մոբիլիզացիայի ուժերի կոալիցիայի ղեկավարի տեղակալի պաշտոնը, որը մասնակցել Է Իսլամական պետության դեմ ռազմական գործողություններին։ Որոշ տեղեկությունների համաձայն՝ սերտ կապեր է ունեցել [[Իրանի զինված ուժեր]]ի կազմի մեջ մտնող [[Ղոդս ուժեր|«Ղոդս» ուժեր]]ի հետ։ Եղել է «Կատաիբ Հեզբոլլահ» [[Շիա իսլամ|շիա]] աշխարհազորի հրամանատար, իսկ մինչ այդ համագործակցել է [[Իսլամական հեղափոխության պահապանների կորպուս]]ի հետ՝ ընդդեմ [[Սադդամ Հուսեյն]]ի վարչակարգի&lt;ref name=Babak/&gt;։

Աբու Մահդի ալ Մուհանդիսին մեղադրանք է առաջադրվել 1980-ական թվականներին [[Քուվեյթ]]ում ահաբեկչության համար&lt;ref&gt;{{cite news |title=Iraqi Army still ineffective despite U.S. training |first= |last= |url= http://www.newsweek.com/iraqi-army-ineffective-despite-us-training-466410 |agency=Reuters |newspaper=Newsweek |date=2016-06-04 |accessdate=}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=Othman/&gt;։ 2007 թվականին Քուվեյթի դատարանը նրան հեռակա կարգով դատապարտել է [[Մահապատիժ|մահապատժ]]ի&lt;ref&gt;[https://www.reuters.com/article/us-iraq-security-soleimani-insight/inside-the-plot-by-irans-soleimani-to-attack-u-s-forces-in-iraq-idUSKBN1Z301Z Inside the plot by Iran’s Soleimani to attack U.S. forces in Iraq | Reuters&lt;!-- Заголовок добавлен ботом --&gt;]&lt;/ref&gt;՝ 1983 թվականի ռմբակոծություններին մասնակցության համար&lt;ref name=nyt&gt;{{cite news|last1=Glanz|first1=James|last2=Santora|first2=Marc|title=Iraqi lawmaker was convicted in 1983 bombings in Kuwait that killed 5 |url=https://www.nytimes.com/2007/02/07/world/middleeast/07bomber.html?_r=0 |date=2007-02-07 |accessdate=2015-08-17|work=The New York Times}}&lt;/ref&gt;։ Աբու Մահդի ալ Մուհանդիսը [[ԱՄՆ]]-ի կողմից ընդգրկվել է միջազգային ահաբեկիչների ցանկում&lt;ref&gt;{{Cite web | last = Lawrence | first = John | date = 2015-05-26 | title = Iraq Situation Report: May 23–25, 2015 | url = http://understandingwar.org/backgrounder/iraq-situation-report-may-23-25-2015 | website = understandingwar.org | publisher = Institute for the Study of War | accessdate = 2015-05-27}} See paragraph 5 of the report&lt;/ref&gt;:

2020 թվականի հունվարի 3-ին [[Բաղդադի օդանավակայանի հրթիռակոծում (հունվարի 3, 2020)|Բաղդադի միջազգային օդանավակայանում ԱՄՆ-ի ավիահարված]]ի հետևանքով զոհվել է։ Այդ հարձակման ընթացքում զոհվել է նաև Իրանի զինված ուժերի [[գեներալ-լեյտենանտ]] [[Ղասեմ Սոլեյմանի]]ն&lt;ref name=NYTsoleimaniStrike&gt;{{Cite news |url=https://www.nytimes.com/2020/01/02/world/middleeast/qassem-soleimani-iraq-iran-attack.html|title=Iraqi TV Reports Strike Kills Powerful Iranian Revolutionary Guard Commander|last=Hassan|first=Falih|date=2020-01-02|work=The New York Times|access-date=2020-01-03|last2=Rubin|first2=Alissa J.|language=en|issn=0362-4331 |last3=Crowley |first3=Michael}}&lt;/ref&gt;։

== Կենսագրություն ==
[[Պատկեր:Abu_Mahdi_al-Muhandes_%26_Qasem_Soleimani01.jpg|thumb|right|280px|Ղասեմ Սոլեյմանին (ձախից) Աբու Մահդի ալ Մուհանդիսի (աջից) հետ 2017 թվականին [[Մուսալա]]յում ([[Թեհրան]]) Սոլեյմանիի հոր թաղման արարողության ժամանակ]]
Ծնվել է 1954 թվականի հուլիսի 1-ին [[Իրաք]]ի [[Բասրա]] մուխաֆազի Աբու ալՀասիբ շրջանում։ Նրա հայրը Իրաքի քաղաքացի էր, մայրը՝ Իրանի քաղաքացի&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.jesrpress.com/2020/01/03/%D8%B4%D8%A7%D9%87%D8%AF-%D8%B4%D9%87%D8%A7%D8%AF%D8%A9-%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A9-%D8%A3%D8%A8%D9%88-%D9%85%D9%87%D8%AF%D9%8A-%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3-%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%AC/|title=شاهد: &quot;شهادة وفاة&quot; أبو مهدي المهندس الرجل الثاني في الحشد الشعبي|website=jesrpress.com|language=ar|date=2020-01-03}}&lt;/ref&gt;։ 1977 թվականին Իրաքում ավարտել է ուսումը՝ ստանալով ինժեների դիպլոմ, և նույն թվականին անդամակցել է Դավայի շիական կուսակցությանը, որը հանդես է եկել [[Բաաս կուսակցություն|բաասիստներ]]ի դեմ։ Այն բանից հետո, երբ Սադդամ Հուսեյնն արգելել է Դավայի կուսակցության գործունեությունը, Աբու Մահդի ալ Մուհանդիսը 1979 թվականին սահմանով փախել է Իրանի [[Ահվազ]] քաղաք, որտեղ ստեղծվել է ճամբար Սադդամ Հուսեյնի վարչակարգը տապալելու նպատակով իրաքյան այլախոհների պատրաստման համար&lt;ref name=Othman&gt;{{cite news |url= http://www.alaraby.co.uk/english/politics/2015/1/4/fugitive-from-international-justice-now-militia-leader-in-iraq|title=Fugitive from international justice now militia leader in Iraq|author=Othman al-Mukhtar |date=2015-01-04 |work=al-Araby al-Jadeed English}}&lt;/ref&gt;։ 1983 թվականին Իսլամական հեղափոխության պահապանների կորպուսի հետ միասին Քուվեյթում հարձակումներ է կազմակերպել այն երկրների դեսպանատների վրա, որոնք աջակցում էին Իրաքին [[իրան-իրաքյան պատերազմ]]ում&lt;ref name=nyt /&gt;։ 1983 թվականի դեկտեմբերին Քուվեյթում ԱՄՆ-ի և [[Ֆրանսիա]]յի դեսպանություններում ռումբերի պայթյուններից մի քանի ժամ անց փախել է Իրան&lt;ref name=Babak&gt;{{cite news |first=Babak |last=Dehghanpisheh |url=https://www.reuters.com/article/2014/11/12/us-mideast-crisis-militias-specialreport-idUSKCN0IW0ZA20141112 |title=Special Report: The fighters of Iraq who answer to Iran |date=2014-11-12 |work=Reuters |access-date=2021-04-19 |archive-date=2015-12-03 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151203074426/http://www.reuters.com/article/2014/11/12/us-mideast-crisis-militias-specialreport-idUSKCN0IW0ZA20141112 |dead-url=yes }}&lt;/ref&gt;։ Ավելի ուշ հեռակա մահապատժի Է դատապարտվել Քուվեյթում՝ ահաբեկչական գործողություններ կազմակերպելու համար&lt;ref name=nyt /&gt;։ Հաստատվել է Իրանում, ամուսնացել է տեղի կնոջ հետ, ստացել է Իրանի քաղաքացիություն։ Ավելի ուշ նշանակվել է «Ղոդս» ուժերի ռազմական խորհրդական՝ նրանց խորհուրդ տալով Բասրայում իրաքյան զինվորականների վրա հարձակման կազմակերպման համար&lt;ref name=Othman/&gt;։

2003 թվականին ԱՄՆ-ի և նրա դաշնակիցների ներխուժումից հետո վերադարձել է Իրաք և սկսել է կատարել վարչապետի անվտանգության հարցերով խորհրդական Իբրահիմ ալ Ջաֆարիի գործառույթները։ 2005 թվականին Իրաքի Ներկայացուցիչների խորհրդում ընտրվել է Դավա կուսակցության ներկայացուցիչ Բաբիլ մուխաֆազից։ 2006 թվականին ԱՄՆ-ի պաշտոնատար անձինք դիմել են Իրաքի վարչապետ Նուրի ալ Մալիքին՝ խնդրելով նրանց հանձնել 1983 թվականին Քուվեյթում տեղի ունեցած ահաբեկչությունների կազմակերպչին։ Աբու Մահդի ալ Մուհանդիսը ստիպված է եղել փախչել Իրան&lt;ref name=nyt /&gt;&lt;ref name=Othman/&gt;։

2011 թվականի դեկտեմբերին ամերիկյան զորքերի դուրսբերումից հետո վերադարձել է Իրաք և գլխավորել շիական «Կատաիբ Հեզբոլլահ» աշխարհազորը&lt;ref name=Babak/&gt;, իսկ հետո դարձել է «Ժողովրդական զորահավաքի ուժերի» ղեկավարի տեղակալ&lt;ref&gt;{{cite web|title=ساختار حشد شعبی عراق؛ تشکل نظامی مردمی|url=http://www.tasnimnews.com/Home/Single/795793|publisher=Tasnim News Agency|language=fa|date=2015-07-12}}&lt;/ref&gt;։

2019 թվականի դեկտեմբերի 31-ին ԱՄՆ պետքարտուղար [[Մայք Պոմպեո]]ն Աբու Մահդի ալ Մուհանդիսին, Քաիս Հազալիի, Հադի ալ-Ամիրիի և Ֆալիհ Ալ Ֆայադի հետ միասին, անվանել է [[Բաղդադ]]ում ԱՄՆ դեսպանատան վրա հարձակման համար պատասխանատուներ&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://english.alarabiya.net/en/News/middle-east/2020/01/03/US-embassy-siege-leader-was-guest-at-White-House-during-Obama-presidency.html|title=US embassy siege leader was guest at White House during Obama presidency|publisher=Al Arabiya English|date=2020-01-03|accessdate=2021-04-19|archive-date=2020-01-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20200104125555/http://english.alarabiya.net/en/News/middle-east/2020/01/03/US-embassy-siege-leader-was-guest-at-White-House-during-Obama-presidency.html|dead-url=yes}}&lt;/ref&gt;։

2020 թվական հունվարի 3-ին Աբու Մահդի ալ Մուհանդիսը ԱՄՆ նախագահ [[Դոնալդ Թրամփ]]ի հրամանով&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.nbcdfw.com/news/politics/us-send-3000-troops-to-middle-east-after-embassy-attack-soleimani-killing/2285969/|title=Trump: Aim of Killing Iranian General Was to 'Stop a War'|date=2020-01-03|access-date=2020-01-03|publisher=NBC 5|last1=Burns|first1=Robert|first2=Lolita C.|last2=Baldor|first3=Zeke|last3=Miller}}&lt;/ref&gt; սպանվել է [[Քասեմ Սուլեյմանիի սպանություն|Ղասեմ Սոլեյմանի]]ի հետ Բաղդադի միջազգային օդանավակայանում ԱՄՆ-ի ավիահարվածի արդյունքում&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.reuters.com/article/us-iraq-security-blast-soleimani/irans-soleimani-and-iraqs-muhandis-killed-in-air-strike-militia-spokesman-idUSKBN1Z201C|title=Iran's Soleimani and Iraq's Muhandis killed in air strike: militia spokesman|website=Reuters|date=2020-01-03}}&lt;/ref&gt;։

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ|2}}

{{Արտաքին հղումներ}}

[[Կատեգորիա:Իրաքի քաղաքական գործիչներ]]</text>
      <sha1>lrrnk9b9p3vc3yr27m5610xu0e8ubs8</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486368</id>
      <parentid>8486364</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T07:30:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ArmSirius</username>
        <id>64149</id>
      </contributor>
      <comment>/* Կենսագրություն */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="11608" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Պետական գործիչ}}
'''Աբու Մահդի Ալ Մուհանդիս''' ({{lang-ar|جمال جعفر محمد علي آل إبراهيم}}, {{ԱԾ}}), իրաքցի և իրանցի քաղաքական և ռազմական գործիչ։ Զոհվելու պահին զբաղեցրել է ժողովրդական մոբիլիզացիայի ուժերի կոալիցիայի ղեկավարի տեղակալի պաշտոնը, որը մասնակցել Է Իսլամական պետության դեմ ռազմական գործողություններին։ Որոշ տեղեկությունների համաձայն՝ սերտ կապեր է ունեցել [[Իրանի զինված ուժեր]]ի կազմի մեջ մտնող [[Ղոդս ուժեր|«Ղոդս» ուժեր]]ի հետ։ Եղել է «Կատաիբ Հեզբոլլահ» [[Շիա իսլամ|շիա]] աշխարհազորի հրամանատար, իսկ մինչ այդ համագործակցել է [[Իսլամական հեղափոխության պահապանների կորպուս]]ի հետ՝ ընդդեմ [[Սադդամ Հուսեյն]]ի վարչակարգի&lt;ref name=Babak/&gt;։

Աբու Մահդի ալ Մուհանդիսին մեղադրանք է առաջադրվել 1980-ական թվականներին [[Քուվեյթ]]ում ահաբեկչության համար&lt;ref&gt;{{cite news |title=Iraqi Army still ineffective despite U.S. training |first= |last= |url= http://www.newsweek.com/iraqi-army-ineffective-despite-us-training-466410 |agency=Reuters |newspaper=Newsweek |date=2016-06-04 |accessdate=}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=Othman/&gt;։ 2007 թվականին Քուվեյթի դատարանը նրան հեռակա կարգով դատապարտել է [[Մահապատիժ|մահապատժ]]ի&lt;ref&gt;[https://www.reuters.com/article/us-iraq-security-soleimani-insight/inside-the-plot-by-irans-soleimani-to-attack-u-s-forces-in-iraq-idUSKBN1Z301Z Inside the plot by Iran’s Soleimani to attack U.S. forces in Iraq | Reuters&lt;!-- Заголовок добавлен ботом --&gt;]&lt;/ref&gt;՝ 1983 թվականի ռմբակոծություններին մասնակցության համար&lt;ref name=nyt&gt;{{cite news|last1=Glanz|first1=James|last2=Santora|first2=Marc|title=Iraqi lawmaker was convicted in 1983 bombings in Kuwait that killed 5 |url=https://www.nytimes.com/2007/02/07/world/middleeast/07bomber.html?_r=0 |date=2007-02-07 |accessdate=2015-08-17|work=The New York Times}}&lt;/ref&gt;։ Աբու Մահդի ալ Մուհանդիսը [[ԱՄՆ]]-ի կողմից ընդգրկվել է միջազգային ահաբեկիչների ցանկում&lt;ref&gt;{{Cite web | last = Lawrence | first = John | date = 2015-05-26 | title = Iraq Situation Report: May 23–25, 2015 | url = http://understandingwar.org/backgrounder/iraq-situation-report-may-23-25-2015 | website = understandingwar.org | publisher = Institute for the Study of War | accessdate = 2015-05-27}} See paragraph 5 of the report&lt;/ref&gt;:

2020 թվականի հունվարի 3-ին [[Բաղդադի օդանավակայանի հրթիռակոծում (հունվարի 3, 2020)|Բաղդադի միջազգային օդանավակայանում ԱՄՆ-ի ավիահարված]]ի հետևանքով զոհվել է։ Այդ հարձակման ընթացքում զոհվել է նաև Իրանի զինված ուժերի [[գեներալ-լեյտենանտ]] [[Ղասեմ Սոլեյմանի]]ն&lt;ref name=NYTsoleimaniStrike&gt;{{Cite news |url=https://www.nytimes.com/2020/01/02/world/middleeast/qassem-soleimani-iraq-iran-attack.html|title=Iraqi TV Reports Strike Kills Powerful Iranian Revolutionary Guard Commander|last=Hassan|first=Falih|date=2020-01-02|work=The New York Times|access-date=2020-01-03|last2=Rubin|first2=Alissa J.|language=en|issn=0362-4331 |last3=Crowley |first3=Michael}}&lt;/ref&gt;։

== Կենսագրություն ==
[[Պատկեր:Abu_Mahdi_al-Muhandes_%26_Qasem_Soleimani01.jpg|thumb|right|280px|Ղասեմ Սոլեյմանին (ձախից) Աբու Մահդի ալ Մուհանդիսի (աջից) հետ 2017 թվականին [[Մուսալա]]յում ([[Թեհրան]]) Սոլեյմանիի հոր թաղման արարողության ժամանակ]]
Ծնվել է 1954 թվականի հուլիսի 1-ին [[Իրաք]]ի [[Բասրա]] մուխաֆազի Աբու ալՀասիբ շրջանում։ Նրա հայրը Իրաքի քաղաքացի էր, մայրը՝ Իրանի քաղաքացի&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.jesrpress.com/2020/01/03/%D8%B4%D8%A7%D9%87%D8%AF-%D8%B4%D9%87%D8%A7%D8%AF%D8%A9-%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A9-%D8%A3%D8%A8%D9%88-%D9%85%D9%87%D8%AF%D9%8A-%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3-%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%AC/|title=شاهد: &quot;شهادة وفاة&quot; أبو مهدي المهندس الرجل الثاني في الحشد الشعبي|website=jesrpress.com|language=ar|date=2020-01-03}}&lt;/ref&gt;։ 1977 թվականին Իրաքում ավարտել է ուսումը՝ ստանալով ինժեների դիպլոմ, և նույն թվականին անդամակցել է Դավայի շիական կուսակցությանը, որը հանդես է եկել [[Բաաս կուսակցություն|բաասիստներ]]ի դեմ։ Այն բանից հետո, երբ [[Սադդամ Հուսեյն]]ն արգելել է Դավայի կուսակցության գործունեությունը, Աբու Մահդի ալ Մուհանդիսը 1979 թվականին սահմանով փախել է Իրանի [[Ահվազ]] քաղաք, որտեղ ստեղծվել է ճամբար Սադդամ Հուսեյնի վարչակարգը տապալելու նպատակով իրաքյան այլախոհների պատրաստման համար&lt;ref name=Othman&gt;{{cite news |url= http://www.alaraby.co.uk/english/politics/2015/1/4/fugitive-from-international-justice-now-militia-leader-in-iraq|title=Fugitive from international justice now militia leader in Iraq|author=Othman al-Mukhtar |date=2015-01-04 |work=al-Araby al-Jadeed English}}&lt;/ref&gt;։ 1983 թվականին Իսլամական հեղափոխության պահապանների կորպուսի հետ միասին Քուվեյթում հարձակումներ է կազմակերպել այն երկրների դեսպանատների վրա, որոնք աջակցում էին Իրաքին [[իրան-իրաքյան պատերազմ]]ում&lt;ref name=nyt /&gt;։ 1983 թվականի դեկտեմբերին Քուվեյթում ԱՄՆ-ի և [[Ֆրանսիա]]յի դեսպանություններում ռումբերի պայթյուններից մի քանի ժամ անց փախել է Իրան&lt;ref name=Babak&gt;{{cite news |first=Babak |last=Dehghanpisheh |url=https://www.reuters.com/article/2014/11/12/us-mideast-crisis-militias-specialreport-idUSKCN0IW0ZA20141112 |title=Special Report: The fighters of Iraq who answer to Iran |date=2014-11-12 |work=Reuters |access-date=2021-04-19 |archive-date=2015-12-03 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151203074426/http://www.reuters.com/article/2014/11/12/us-mideast-crisis-militias-specialreport-idUSKCN0IW0ZA20141112 |dead-url=yes }}&lt;/ref&gt;։ Ավելի ուշ հեռակա մահապատժի Է դատապարտվել Քուվեյթում՝ ահաբեկչական գործողություններ կազմակերպելու համար&lt;ref name=nyt /&gt;։ Հաստատվել է Իրանում, ամուսնացել է տեղի կնոջ հետ, ստացել է Իրանի քաղաքացիություն։ Ավելի ուշ նշանակվել է «Ղոդս» ուժերի ռազմական խորհրդական՝ նրանց խորհուրդ տալով [[Բասրա]]յում իրաքյան զինվորականների վրա հարձակման կազմակերպման համար&lt;ref name=Othman/&gt;։

2003 թվականին ԱՄՆ-ի և նրա դաշնակիցների ներխուժումից հետո վերադարձել է Իրաք և սկսել է կատարել վարչապետի անվտանգության հարցերով խորհրդական Իբրահիմ ալ Ջաֆարիի գործառույթները։ 2005 թվականին Իրաքի Ներկայացուցիչների խորհրդում ընտրվել է Դավա կուսակցության ներկայացուցիչ Բաբիլ մուխաֆազից։ 2006 թվականին ԱՄՆ-ի պաշտոնատար անձինք դիմել են Իրաքի վարչապետ Նուրի ալ Մալիքին՝ խնդրելով նրանց հանձնել 1983 թվականին Քուվեյթում տեղի ունեցած ահաբեկչությունների կազմակերպչին։ Աբու Մահդի ալ Մուհանդիսը ստիպված է եղել փախչել Իրան&lt;ref name=nyt /&gt;&lt;ref name=Othman/&gt;։

2011 թվականի դեկտեմբերին ամերիկյան զորքերի դուրսբերումից հետո վերադարձել է Իրաք և գլխավորել շիական «Կատաիբ Հեզբոլլահ» աշխարհազորը&lt;ref name=Babak/&gt;, իսկ հետո դարձել է «Ժողովրդական զորահավաքի ուժերի» ղեկավարի տեղակալ&lt;ref&gt;{{cite web|title=ساختار حشد شعبی عراق؛ تشکل نظامی مردمی|url=http://www.tasnimnews.com/Home/Single/795793|publisher=Tasnim News Agency|language=fa|date=2015-07-12}}&lt;/ref&gt;։

2019 թվականի դեկտեմբերի 31-ին ԱՄՆ պետքարտուղար [[Մայք Պոմպեո]]ն Աբու Մահդի ալ Մուհանդիսին, Քաիս Հազալիի, Հադի ալ-Ամիրիի և Ֆալիհ Ալ Ֆայադի հետ միասին, անվանել է [[Բաղդադ]]ում ԱՄՆ դեսպանատան վրա հարձակման համար պատասխանատուներ&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://english.alarabiya.net/en/News/middle-east/2020/01/03/US-embassy-siege-leader-was-guest-at-White-House-during-Obama-presidency.html|title=US embassy siege leader was guest at White House during Obama presidency|publisher=Al Arabiya English|date=2020-01-03|accessdate=2021-04-19|archive-date=2020-01-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20200104125555/http://english.alarabiya.net/en/News/middle-east/2020/01/03/US-embassy-siege-leader-was-guest-at-White-House-during-Obama-presidency.html|dead-url=yes}}&lt;/ref&gt;։

2020 թվական հունվարի 3-ին Աբու Մահդի ալ Մուհանդիսը [[ԱՄՆ նախագահ]] [[Դոնալդ Թրամփ]]ի հրամանով&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.nbcdfw.com/news/politics/us-send-3000-troops-to-middle-east-after-embassy-attack-soleimani-killing/2285969/|title=Trump: Aim of Killing Iranian General Was to 'Stop a War'|date=2020-01-03|access-date=2020-01-03|publisher=NBC 5|last1=Burns|first1=Robert|first2=Lolita C.|last2=Baldor|first3=Zeke|last3=Miller}}&lt;/ref&gt; սպանվել է [[Քասեմ Սուլեյմանիի սպանություն|Ղասեմ Սոլեյմանի]]ի հետ [[Բաղդադի օդանավակայանի հրթիռակոծում (հունվարի 3, 2020)|Բաղդադի միջազգային օդանավակայանում]] ԱՄՆ-ի ավիահարվածի արդյունքում&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.reuters.com/article/us-iraq-security-blast-soleimani/irans-soleimani-and-iraqs-muhandis-killed-in-air-strike-militia-spokesman-idUSKBN1Z201C|title=Iran's Soleimani and Iraq's Muhandis killed in air strike: militia spokesman|website=Reuters|date=2020-01-03}}&lt;/ref&gt;։

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ|2}}

{{Արտաքին հղումներ}}

[[Կատեգորիա:Իրաքի քաղաքական գործիչներ]]</text>
      <sha1>mvgjm0wvwgved27k17m9g1b4f8p6y4u</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486370</id>
      <parentid>8486368</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T07:31:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ArmSirius</username>
        <id>64149</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="11608" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Պետական գործիչ}}
'''Աբու Մահդի Ալ Մուհանդիս''' ({{lang-ar|جمال جعفر محمد علي آل إبراهيم}}, {{ԱԾ}}), իրաքցի և իրանցի քաղաքական և ռազմական գործիչ։ Զոհվելու պահին զբաղեցրել է ժողովրդական մոբիլիզացիայի ուժերի կոալիցիայի ղեկավարի տեղակալի պաշտոնը, որը մասնակցել է Իսլամական պետության դեմ ռազմական գործողություններին։ Որոշ տեղեկությունների համաձայն՝ սերտ կապեր է ունեցել [[Իրանի զինված ուժեր]]ի կազմի մեջ մտնող [[Ղոդս ուժեր|«Ղոդս» ուժեր]]ի հետ։ Եղել է «Կատաիբ Հեզբոլլահ» [[Շիա իսլամ|շիա]] աշխարհազորի հրամանատար, իսկ մինչ այդ համագործակցել է [[Իսլամական հեղափոխության պահապանների կորպուս]]ի հետ՝ ընդդեմ [[Սադդամ Հուսեյն]]ի վարչակարգի&lt;ref name=Babak/&gt;։

Աբու Մահդի ալ Մուհանդիսին մեղադրանք է առաջադրվել 1980-ական թվականներին [[Քուվեյթ]]ում ահաբեկչության համար&lt;ref&gt;{{cite news |title=Iraqi Army still ineffective despite U.S. training |first= |last= |url= http://www.newsweek.com/iraqi-army-ineffective-despite-us-training-466410 |agency=Reuters |newspaper=Newsweek |date=2016-06-04 |accessdate=}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=Othman/&gt;։ 2007 թվականին Քուվեյթի դատարանը նրան հեռակա կարգով դատապարտել է [[Մահապատիժ|մահապատժ]]ի&lt;ref&gt;[https://www.reuters.com/article/us-iraq-security-soleimani-insight/inside-the-plot-by-irans-soleimani-to-attack-u-s-forces-in-iraq-idUSKBN1Z301Z Inside the plot by Iran’s Soleimani to attack U.S. forces in Iraq | Reuters&lt;!-- Заголовок добавлен ботом --&gt;]&lt;/ref&gt;՝ 1983 թվականի ռմբակոծություններին մասնակցության համար&lt;ref name=nyt&gt;{{cite news|last1=Glanz|first1=James|last2=Santora|first2=Marc|title=Iraqi lawmaker was convicted in 1983 bombings in Kuwait that killed 5 |url=https://www.nytimes.com/2007/02/07/world/middleeast/07bomber.html?_r=0 |date=2007-02-07 |accessdate=2015-08-17|work=The New York Times}}&lt;/ref&gt;։ Աբու Մահդի ալ Մուհանդիսը [[ԱՄՆ]]-ի կողմից ընդգրկվել է միջազգային ահաբեկիչների ցանկում&lt;ref&gt;{{Cite web | last = Lawrence | first = John | date = 2015-05-26 | title = Iraq Situation Report: May 23–25, 2015 | url = http://understandingwar.org/backgrounder/iraq-situation-report-may-23-25-2015 | website = understandingwar.org | publisher = Institute for the Study of War | accessdate = 2015-05-27}} See paragraph 5 of the report&lt;/ref&gt;:

2020 թվականի հունվարի 3-ին [[Բաղդադի օդանավակայանի հրթիռակոծում (հունվարի 3, 2020)|Բաղդադի միջազգային օդանավակայանում ԱՄՆ-ի ավիահարված]]ի հետևանքով զոհվել է։ Այդ հարձակման ընթացքում զոհվել է նաև Իրանի զինված ուժերի [[գեներալ-լեյտենանտ]] [[Ղասեմ Սոլեյմանի]]ն&lt;ref name=NYTsoleimaniStrike&gt;{{Cite news |url=https://www.nytimes.com/2020/01/02/world/middleeast/qassem-soleimani-iraq-iran-attack.html|title=Iraqi TV Reports Strike Kills Powerful Iranian Revolutionary Guard Commander|last=Hassan|first=Falih|date=2020-01-02|work=The New York Times|access-date=2020-01-03|last2=Rubin|first2=Alissa J.|language=en|issn=0362-4331 |last3=Crowley |first3=Michael}}&lt;/ref&gt;։

== Կենսագրություն ==
[[Պատկեր:Abu_Mahdi_al-Muhandes_%26_Qasem_Soleimani01.jpg|thumb|right|280px|Ղասեմ Սոլեյմանին (ձախից) Աբու Մահդի ալ Մուհանդիսի (աջից) հետ 2017 թվականին [[Մուսալա]]յում ([[Թեհրան]]) Սոլեյմանիի հոր թաղման արարողության ժամանակ]]
Ծնվել է 1954 թվականի հուլիսի 1-ին [[Իրաք]]ի [[Բասրա]] մուխաֆազի Աբու ալՀասիբ շրջանում։ Նրա հայրը Իրաքի քաղաքացի էր, մայրը՝ Իրանի քաղաքացի&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.jesrpress.com/2020/01/03/%D8%B4%D8%A7%D9%87%D8%AF-%D8%B4%D9%87%D8%A7%D8%AF%D8%A9-%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A9-%D8%A3%D8%A8%D9%88-%D9%85%D9%87%D8%AF%D9%8A-%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3-%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%AC/|title=شاهد: &quot;شهادة وفاة&quot; أبو مهدي المهندس الرجل الثاني في الحشد الشعبي|website=jesrpress.com|language=ar|date=2020-01-03}}&lt;/ref&gt;։ 1977 թվականին Իրաքում ավարտել է ուսումը՝ ստանալով ինժեների դիպլոմ, և նույն թվականին անդամակցել է Դավայի շիական կուսակցությանը, որը հանդես է եկել [[Բաաս կուսակցություն|բաասիստներ]]ի դեմ։ Այն բանից հետո, երբ [[Սադդամ Հուսեյն]]ն արգելել է Դավայի կուսակցության գործունեությունը, Աբու Մահդի ալ Մուհանդիսը 1979 թվականին սահմանով փախել է Իրանի [[Ահվազ]] քաղաք, որտեղ ստեղծվել է ճամբար Սադդամ Հուսեյնի վարչակարգը տապալելու նպատակով իրաքյան այլախոհների պատրաստման համար&lt;ref name=Othman&gt;{{cite news |url= http://www.alaraby.co.uk/english/politics/2015/1/4/fugitive-from-international-justice-now-militia-leader-in-iraq|title=Fugitive from international justice now militia leader in Iraq|author=Othman al-Mukhtar |date=2015-01-04 |work=al-Araby al-Jadeed English}}&lt;/ref&gt;։ 1983 թվականին Իսլամական հեղափոխության պահապանների կորպուսի հետ միասին Քուվեյթում հարձակումներ է կազմակերպել այն երկրների դեսպանատների վրա, որոնք աջակցում էին Իրաքին [[իրան-իրաքյան պատերազմ]]ում&lt;ref name=nyt /&gt;։ 1983 թվականի դեկտեմբերին Քուվեյթում ԱՄՆ-ի և [[Ֆրանսիա]]յի դեսպանություններում ռումբերի պայթյուններից մի քանի ժամ անց փախել է Իրան&lt;ref name=Babak&gt;{{cite news |first=Babak |last=Dehghanpisheh |url=https://www.reuters.com/article/2014/11/12/us-mideast-crisis-militias-specialreport-idUSKCN0IW0ZA20141112 |title=Special Report: The fighters of Iraq who answer to Iran |date=2014-11-12 |work=Reuters |access-date=2021-04-19 |archive-date=2015-12-03 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151203074426/http://www.reuters.com/article/2014/11/12/us-mideast-crisis-militias-specialreport-idUSKCN0IW0ZA20141112 |dead-url=yes }}&lt;/ref&gt;։ Ավելի ուշ հեռակա մահապատժի Է դատապարտվել Քուվեյթում՝ ահաբեկչական գործողություններ կազմակերպելու համար&lt;ref name=nyt /&gt;։ Հաստատվել է Իրանում, ամուսնացել է տեղի կնոջ հետ, ստացել է Իրանի քաղաքացիություն։ Ավելի ուշ նշանակվել է «Ղոդս» ուժերի ռազմական խորհրդական՝ նրանց խորհուրդ տալով [[Բասրա]]յում իրաքյան զինվորականների վրա հարձակման կազմակերպման համար&lt;ref name=Othman/&gt;։

2003 թվականին ԱՄՆ-ի և նրա դաշնակիցների ներխուժումից հետո վերադարձել է Իրաք և սկսել է կատարել վարչապետի անվտանգության հարցերով խորհրդական Իբրահիմ ալ Ջաֆարիի գործառույթները։ 2005 թվականին Իրաքի Ներկայացուցիչների խորհրդում ընտրվել է Դավա կուսակցության ներկայացուցիչ Բաբիլ մուխաֆազից։ 2006 թվականին ԱՄՆ-ի պաշտոնատար անձինք դիմել են Իրաքի վարչապետ Նուրի ալ Մալիքին՝ խնդրելով նրանց հանձնել 1983 թվականին Քուվեյթում տեղի ունեցած ահաբեկչությունների կազմակերպչին։ Աբու Մահդի ալ Մուհանդիսը ստիպված է եղել փախչել Իրան&lt;ref name=nyt /&gt;&lt;ref name=Othman/&gt;։

2011 թվականի դեկտեմբերին ամերիկյան զորքերի դուրսբերումից հետո վերադարձել է Իրաք և գլխավորել շիական «Կատաիբ Հեզբոլլահ» աշխարհազորը&lt;ref name=Babak/&gt;, իսկ հետո դարձել է «Ժողովրդական զորահավաքի ուժերի» ղեկավարի տեղակալ&lt;ref&gt;{{cite web|title=ساختار حشد شعبی عراق؛ تشکل نظامی مردمی|url=http://www.tasnimnews.com/Home/Single/795793|publisher=Tasnim News Agency|language=fa|date=2015-07-12}}&lt;/ref&gt;։

2019 թվականի դեկտեմբերի 31-ին ԱՄՆ պետքարտուղար [[Մայք Պոմպեո]]ն Աբու Մահդի ալ Մուհանդիսին, Քաիս Հազալիի, Հադի ալ-Ամիրիի և Ֆալիհ Ալ Ֆայադի հետ միասին, անվանել է [[Բաղդադ]]ում ԱՄՆ դեսպանատան վրա հարձակման համար պատասխանատուներ&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://english.alarabiya.net/en/News/middle-east/2020/01/03/US-embassy-siege-leader-was-guest-at-White-House-during-Obama-presidency.html|title=US embassy siege leader was guest at White House during Obama presidency|publisher=Al Arabiya English|date=2020-01-03|accessdate=2021-04-19|archive-date=2020-01-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20200104125555/http://english.alarabiya.net/en/News/middle-east/2020/01/03/US-embassy-siege-leader-was-guest-at-White-House-during-Obama-presidency.html|dead-url=yes}}&lt;/ref&gt;։

2020 թվական հունվարի 3-ին Աբու Մահդի ալ Մուհանդիսը [[ԱՄՆ նախագահ]] [[Դոնալդ Թրամփ]]ի հրամանով&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.nbcdfw.com/news/politics/us-send-3000-troops-to-middle-east-after-embassy-attack-soleimani-killing/2285969/|title=Trump: Aim of Killing Iranian General Was to 'Stop a War'|date=2020-01-03|access-date=2020-01-03|publisher=NBC 5|last1=Burns|first1=Robert|first2=Lolita C.|last2=Baldor|first3=Zeke|last3=Miller}}&lt;/ref&gt; սպանվել է [[Քասեմ Սուլեյմանիի սպանություն|Ղասեմ Սոլեյմանի]]ի հետ [[Բաղդադի օդանավակայանի հրթիռակոծում (հունվարի 3, 2020)|Բաղդադի միջազգային օդանավակայանում]] ԱՄՆ-ի ավիահարվածի արդյունքում&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.reuters.com/article/us-iraq-security-blast-soleimani/irans-soleimani-and-iraqs-muhandis-killed-in-air-strike-militia-spokesman-idUSKBN1Z201C|title=Iran's Soleimani and Iraq's Muhandis killed in air strike: militia spokesman|website=Reuters|date=2020-01-03}}&lt;/ref&gt;։

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ|2}}

{{Արտաքին հղումներ}}

[[Կատեգորիա:Իրաքի քաղաքական գործիչներ]]</text>
      <sha1>6yqbdfgkguqelot30nn9ne50ttij3j1</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Տարին որպես կյանք</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1069295</id>
    <revision>
      <id>8485934</id>
      <parentid>7983672</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T11:59:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Voskanyan</username>
        <id>23951</id>
      </contributor>
      <comment>/* Դերերում */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6160" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Ֆիլմ}}
'''«Տարին որպես կյանք»''' ({{lang-ru|«Год как жизнь»}}), լայնաֆորմատ գեղարվեստական կենսագրական ֆիլմ (2 սերիա) ռեժիսորներ Այզերբայջան Մամբետովի և [[Գրիգորի Ռոշալ]]ի կողմից&lt;ref&gt;[https://www.maximonline.ru/guide/cinema/_article/strange-amplua/ 8 неожиданных ролей знаменитых актеров]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://ria.ru/20120830/733888062.html Друзья, коллеги и почитатели таланта скорбят по поводу кончины Кваши]&lt;/ref&gt;։ Պատմում է [[գիտական կոմունիզմ]]ի հիմնադիրներ [[Կարլ Մարքս]]ի և [[Ֆրիդրիխ Էնգելս]]ի կյանքի մեկ տարվա մասին։ Սցենարը գրվել է Գալինա Սերեբրյակովայի «Կրակի առևանգում» ({{lang-ru|«Похищение огня»}}) վեպի մոտիվներով։

== Սյուժե ==
Ֆիլմը պատմում է 1848-1849 թվականներին Մարքսի և Էնգելսի կյանքում բարդ և հետաքրքիր ժամանակաշրջանի մասին։ Պատմությունը սկսվում է «[[Կոմունիստական կուսակցության մանիֆեստ|Մանիֆեստի]]» հրապարակումից։ [[Ֆրանսիական հեղափոխություն (1848)|Ֆրանսիական հեղափոխությունից]] հետո Մարքսն արտաքսվել է [[Բելգիա|Բելգիայից]], իսկ Գերմանիայում հեղափոխությունից հետո տեղափոխվում [[Քյոլն]] և փորձում ընկերներին աջակցել «Նոր Ռեյնյան թերթի» հրատարակությամբ։ Այնուհետև Մարքսը, որը իշխանությունների կողմից հետապնդվում է իր հայացքների համար, ընտանիքի հետ ստիպված է փախչել [[Լոնդոն]]։

== Դերերում ==
* Իգոր Կվաշա&lt;ref&gt;[https://www.gazeta.ru/culture/2012/08/30/a_4745521.shtml Тот самый бургомистр]&lt;/ref&gt; – ''[[Կարլ Մարքս]]
* [[Անդրեյ Միրոնով]] – ''[[Ֆրիդրիխ Էնգելս]]
* Ռուֆինա Նիֆոնտովա – ''[[Ժեննի Մարքս]]
* Ալեքսեյ Ալեքսեև – ''[[Վիլհելմ Վոլֆ]]
* [[Վասիլի Լիվանով]] – ''[[Վեերթ Գեորգ|Գեորգ Վեերթ]]
* Անատոլի Սոլովյով – ''Կարլ Շապպեր
* Վլադիմիր Բալաշով – ''Իոսիֆ Մոլ
* [[Սվետլանա Խարիտոնովա]] – ''Լենխեն
* Լև Զոլոտուխին – ''[[Միխայիլ Բակունին]]
* Օլգա Գոբզևա&lt;ref&gt;[https://www.imdb.com/title/tt0059235/fullcredits/?ref_=tt_ov_st_sm Год как жизнь (1966) Full Cast &amp; Crew]&lt;/ref&gt; – ''Դաշա
* [[Արտյոմ Կարապետյան (դերասան)|Արտյոմ Կարապետյան]] – ''Մոզես Հեսս
* Դմիտրի Միրգորոդսկի – ''Գեորգ Գերվեգ
* [[Կլարա Լուչկո]] – ''Էմմա Գերվեգ
* Սերգեյ Կուրիլով – ''[[Հայնրիխ Հայնե]]
* Ալլա Բուդնիցկայա – ''Մաթիլդա Հայնե
* [[Զինովի Գերդտ]] – ''Բորնշտեդտ
* Գրիգորի Շպիգել – ''Քելլեր
* Ֆեոդոր Նիկիտին – ''Վալտեր-Սոկրատ
* [[Նիկիտա Միխալկով]] – ''Ժյուլ
* Արիադնա Շենգելայա – ''Ժաննետա
* Ալեքսանդր Օռլով – ''Աբել Հանս
* [[Լյուդմիլա Չուրսինա]] – ''Իլզա
* Ալեքսանդր Խվիլյա – ''Անտուան
* Էրիխ Գերբերդինգ – ''[[Օտտո ֆոն Բիսմարկ|Բիսմարկ]]
* Սերգեյ Ստոլյարով – ''Գելեն
* Ալեքսանդր Սմիռնով – ''Հոֆման
* Էլ Տրակտովենկո – ''Էվերբեկ
* Նիկոլայ Գլադկով – ''տպարանի աշխատող
* Նատալյա Գիցերոտ – ''մադամ Անտուան
* Լեոնիդ Պարխոմենկո – ''խելագար խցում
* Պյոտր Սոբոլևսկի – ''Ռաուտենբախ
* Արկադի Ցինման – ''գնդապետ
* Վյաչեսլավ Գոստինսկի – ''սուրհանդակ (լուսագրերում նշված չէ)

== Նկարահանող խումբ ==
* Ռեժիսորներ՝ Այզերբաջան Մամբետով, [[Գրիգորի Ռոշալ]]
* Սցենարիստ՝ Գրիգորի Ռոշալ
* Օպերատորներ՝ Լեոնիդ Կոսմատով, Ալեքսանդր Սիմոնով
* Կոմպոզիտոր՝ [[Դմիտրի Շոստակովիչ]]
* Նկարիչ՝ [[Իոսիֆ Շպինել]]

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

== Գրականություն ==
* {{книга
  |ссылка =  http://books.google.kz/books?id=6A4-AAAAIAAJ
  |заглавие = Кинолента жизни
  |автор = Григорий Рошаль
  |издательство = Искусство
  |год = 1974
  |isbn = 
  |страниц = 311
  |страницы = 43-44
  |издание = 
  |ref = Рошаль
}}
* {{книга
  |ссылка =  http://books.google.kz/books?ei=663HUon0Gai64ASFqYDwAQ&amp;id=pdAaAQAAIAAJ
  |заглавие = Андрей Миронов, баловень судьбы
  |автор = Раззаков Ф. И.
  |издательство = Эксмо
  |год = 2005
  |isbn = 9785699096121
  |страниц = 573
  |страницы = 74-76
  |издание = 
  |ref = Раззаков
}}
{{Արտաքին հղումներ}}
[[Կատեգորիա:Խորհրդային ֆիլմեր]]
[[Կատեգորիա:1966 ֆիլմեր]]
[[Կատեգորիա:«Մոսֆիլմ» ստուդիայի ֆիլմեր]]
[[Կատեգորիա:Ռուսերեն ֆիլմեր]]
[[Կատեգորիա:Խորհրդային կենսագրական ֆիլմեր]]
[[Կատեգորիա:Ռուսական ֆիլմեր]]
[[Կատեգորիա:Բնօրինակում անաղբյուր հոդվածներ]]</text>
      <sha1>gdx9tg6h9f17crv9ffk3yhcvex54myx</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Դոն Կիխոտ (ֆիլմ, 1957)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1069756</id>
    <revision>
      <id>8485954</id>
      <parentid>8467268</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T12:10:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Voskanyan</username>
        <id>23951</id>
      </contributor>
      <comment>/* Դոն Կիխոտի կերպարի նշանակությունը խորհրդային կինեմատոգրաֆիայում */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="13263" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Ֆիլմ}}
'''«Դոն Կիխոտ»''' ({{lang-ru|«Дон Кихот»}}), 1957 թվականի [[Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն|խորհրդային]] գունավոր ֆիլմ, որը նկարահանել է ռեժիսոր [[Գրիգորի Կոզինցև]]ը «[[Լենֆիլմ]]» կինոստուդիայում։ Ֆիլմի սցենարը գրել Է [[Եվգենի Շվարց]]ը [[Միգել դե Սերվանտես]]ի «[[Դոն Կիխոտ (վեպ)|Դոն Կիխոտ]]» վեպի մոտիվներով։

«Լենֆիլմ» կինոստուդիայի առաջին գունավոր [[Լայնէկրան կինո|լայնէկրան]] [[Ստերեոֆոնիա|ստերեոհնչյունային]] գեղարվեստական ֆիլմը։

Ֆիլմի պրեմիերան ԽՍՀՄ-ում տեղի է ունեցել 1957 թվականի մայիսի 23-ին։ 

== Սյուժե ==
Իդալգո Ալոնսո Կիխանոն, որը սիրահարված է ասպետական վեպերին, որոշել է ինքն իրեն ասպետ դառնալ և գնալ արշավի։ Սանչո Պանսայի հետ միասին նա կատարում է սխրանքներ՝ ի պաշտպանություն զրկվածների և ի փառս սրտի տիրուհու, բայց այդ սխրանքները անիմաստ և անհեթեթ արարքներ են։ Չնայած այն հանգամանքին, որ մարդիկ ծիծաղում են նրա վրա և ծեծում նրան, Դոն Կիխոտը (այս անունն իր համար հորինել է Կեխանոն) պահպանում է հավատը արդարության և բնածին մարդկային բարության նկատմամբ։

== Դերերում ==
{{սյուն|2}}
* Նիկոլայ Չերկասով – ''Ալոնսո Կեխանո (նույն ինքը՝ Դոն Կիխոտ), թափառական ասպետ (ձիասպորտի և հնարքների տեսարաններում դերասանին փոխարինել է Վլադիմիր Վասիլևը)
* [[Յուրի Տոլուբեև]] – ''Սանչո Պանսա, Դոն Կիխոտի զինակիրը
* Սերաֆիմա Բիրման – ''Դոն Կիխոտի տնային տնտեսուհին
* Սվետլանա Գրիգորևա – ''Դոն Կիխոտի զարմուհին
* Վասիլի Մաքսիմով – ''քահանա
* Վիկտոր Կոլպակով – ''սափրիչ
* Լյուդմիլա Կասյանովա – ''Ալդոնսա Լորենսո (նույն ինքը՝ Դուլսինեա Տոբոսացի), Դոն Կիխոտի «սրտի տիրուհին»
* Թամիլլա Աղամիրովա – ''Ալտիսիդորա, պալատական տիկին
* [[Գեորգի Վիցին]] – ''Սամսոն Կարասկո, բակալավր
* Բրունո Ֆրեյնդլիխ – ''դուքս
* Լիդիա Վերտինսկայա – ''դքսուհի
* [[Գալինա Վոլչեկ]] – ''Մարիտորնես, կին իջևանատանը
* Օլգա Վիկլանդտ – ''գյուղացի
* Ալեքսանդր Բենիամին – ''հովիվ
* Ս. Ցոմաև – ''Անդրես, հովիվ
* Նինա Անիսիմովա – ''էպիզոդ
* Սվետլանա Բատալովա – ''էպիզոդ
* Իգոր Բելսկի – ''էպիզոդ
* Վալենտինա Կովել – ''կին իջևանատանը
* Մ. Կորոլյով – ''էպիզոդ
* Ժոզեֆ Լեցկի – ''էպիզոդ
* Գենադի Մալիշև – ''էպիզոդ
* Գեորգի Օսիպենկո – ''հովիվ Անդրեսի տերը
* Վ. Օսիպով – ''էպիզոդ
* Ալեքսեյ Ռոզանով – ''էպիզոդ
; Լուսագրերում նշված չեն
* Անատոլի Կորոլկևիչ – ''խաղացող
* Անատոլի Շվեդերսկի – ''կոնկիստադոր
* Նիկոլայ Շիշկով – ''էպիզոդ
* Աննա Ստրոգանովա – ''ընկերուհի
{{սյունակ ավարտ}}

== Նկարահանող խումբ==
* Սցենարի հեղինակ՝ [[Եվգենի Շվարց]], [[Միգել դե Սերվանտես]]ի վեպի հիման վրա
* Բեմադրությունը՝ [[Գրիգորի Կոզինցև]]ի
* Օպերատորներ՝ [[Անդրեյ Մոսկվին]], Ապոլինարի Դուդկո (նատուրալ նկարահանումներ)
* Նկարիչներ՝ Եվգենի Ենեյ (դեկորացիաներ), Նաթան Ալտման (հագուստներ և դիմահարդարում)
* Խորհրդատու՝ Ալբերտո Սանչես
* Ռեժիսոր՝ Վլադիմիր Չեբոտարյով
* Կոմպոզիտոր՝ [[Կարա Կարաև]]
* Հնչյունային օպերատոր՝ Իլյա Վոլկ
* Նկարիչ-գրիմարար՝ Վասիլի Ուլյանով
* Կոստյումների նկարիչ՝ Մ. Ռաֆալովիչ
* Մոնտաժող՝ Եվգենի Մախանկովա
* Կենդանիների վարժեցնող՝ Բորիս Էդեր
* Սուսերամարտ՝ Իվան Կոխ
* Դեկորացիաների նկարչի օգնական՝ Վալենտինա Ժուկ (լուսագրերում նշված չէ)
* Լենինգրադի պետական Ֆիլհարմոնիայի նվագախումբ
* Դիրիժոր՝ Նիկոլայ Ռաբինովիչ
* Ֆիլմի տնօրեն՝ Միխայիլ Շոստակ

== Մրցանակներ ==
* [[1957 թվական|1957]] – մասնակցություն [[Կաննի կինոփառատոն|Կաննի կինոփառատոնի]] հիմնական մրցութային ծրագրին&lt;ref name=&quot;festival-cannes.com&quot;&gt;{{cite web |url=http://www.festival-cannes.com/en/archives/ficheFilm/id/3573/year/1957.html |title=Festival de Cannes: Don Quixote |access-date=8 February 2009|work=festival-cannes.com}}&lt;/ref&gt;
* [[1958 թվական|1958]] – Համամիութենական կինոփառատոն
** Առաջին մրցանակ օպերատորական աշխատանքի համար [[Անդրեյ Մոսկվին]]ին 
** Երկրորդ մրցանակ ռեժիսորական աշխատանքի համար [[Գրիգորի Կոզինցև]]ին
** Երկրորդ մրցանական օպերատորական աշխատանքի համար Ապոլինարի Դուդկոյին
** Երրորդ մրցանակ գեղարվեստական ֆիլմերի բաժնում Գրիգորի Կոզինցևին
* [[1958 թվական|1958]] – Վանկուվերի միջազգային կինոփառատոն
** Պատվոգիր Գրիգորի Կոզինցևին
* [[1958 թվական|1958]] – Ստրատֆորդի միջազգային կինոփառատոն
** Մրցանակ Նիկոլայ Չերկասովին որպես լավագույն դերասանի
* [[1964 թվական|1964]] – [[Սան Սեբաստիանի կինոփառատոն]]
** Մրցանակ Գրիգորի Կոզինցևին

== Դոն Կիխոտի կերպարի նշանակությունը խորհրդային կինեմատոգրաֆիայում ==
Դոն Կիխոտը դարձել է խորհրդային կինեմատոգրաֆի կենտրոնական կերպարներից մեկը։ Դոն Կիխոտը բարի երազողի տեսակ է, բայց գործունյա, իդեալիստ երազող, որը չի փակվում իր հորինված աշխարհում, այլ փորձում է իրական կյանքում իրական դարձնել իր իդեալը։ Դրա համար նա ստանում է հարվածներ, բայց շարունակում է համառորեն պաշտպանել իր իդեալները։ Այս հայեցակարգի մարմնավորման համար հարկ է եղել վեպը բավականին ուղղել։ Ֆիլմից և կերպարի խորհրդային մեկնաբանությունից հանվել է խելագարության մոտիվը, որը ակնհայտորեն առկա է Սերվանտեսի վեպում։ Խորհրդային մեկնաբանությամբ խենթ է ոչ թե Դոն Կիխոտի կերպարը, այլ աշխարհը։ Մասամբ այս տեսակետը համապատասխանում է վեպի դիրքորոշմանը, որտեղ դոնկիխոտիզմով վարակվել են և՛ պրագմատիկ Սանչո Պանսան, և՛ հզոր արիստոկրատները։ Նրանց համար, որոնք ապրում են հագեցած կյանքի և տրված են անզուսպ հաճույքների, դոնկիխոտիզմը դառնում է նոր և չտեսնված զվարճանք, որը բավականին համոզիչ  է ներկայացված ֆիլմում։

Դոն Կիխոտին հակադրվում են պրագմատիկ քահանան և սափրիչը, որոնց միանում է Կարասկոյի բակալավրը։ Մի կողմից սրանք առողջ դատող մարդիկ են, բայց մյուս կողմից նրանք ընդհանրապես ժխտում են երազանքը, իդեալները՝ ազնվությունը համարելով ցնորք։

Դոն Կիխոտի թեման խորհրդային կինոյում, որը սկսվել է 1957 թվականի ֆիլմից, ուղղակիորեն զարգացնում են «[[Տերևաթափ (ֆիլմ)|Տերևաթափ]]», «[[Զգուշացիր ավտոմեքենայից]]» (երկուսն էլ 1966), «Դոն Կիխոտը պայքարում է» ({{lang-ru|«Дон Кихот ведёт бой»}}, 1968), «Ո՞ւմ են պետք Դոն Կիխոտները» ({{lang-ru|«Кому нужны Дон-Кихоты?»}}, 1977), «Իմ մանկության Դոն Կիխոտը» ({{lang-ru|«Дон Кихот моего детства»}}, 1978), «[[Մի՛ կրակեք սպիտակ կարապների վրա]]» ({{lang-ru|«Не стреляйте в белых лебедей»}}), «[[Դուլսինեա Տոբոսացի (ֆիլմ)|Դուլսինեա Տոբոսացի]]» (երկուսն էլ 1980), «Դոն Կիխոտի և Սանչոյի վարքը» ({{lang-ru|«Житие Дон Кихота и Санчо»}}, 1988): 1997 թվականին [[Վասիլի Լիվանով]]ը նկարահանել է «[[Դոն Կիխոտը վերադառնում է]]» ֆիլմը, որը զարգացնում և շարունակում է դոնկիխոտիզմի թեման (արդեն հետխորհրդային կինոյում) ։

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

== Արտաքին հղումներ ==
* {{cite web|url=http://old.mkrf.ru/activity/register/search/detail.php?ID=110091256&amp;ganr=&amp;strana=&amp;year_from=1&amp;year_to=106&amp;kateg=&amp;color=&amp;nud=&amp;firm_z=&amp;keywords=&amp;q=%C4%EE%ED-%CA%E8%F5%EE%F2|title=«Дон Кихот»|work=Государственный регистр фильмов|publisher=Министерство Культуры Российской Федерации|accessdate=2014-04-22|deadlink=yes}}{{Չաշխատող արտաքին հղում|bot=InternetArchiveBot }}
* [https://web.archive.org/web/20090505040803/http://www.lenfilm.ru/catalogue/cat_1957.htm «Дон Кихот»] Аннотированный каталог фильмов киностудии «Ленфильм» 1918—2003.
* {{cite web|url=http://old.russiancinema.ru/template.php?dept_id=3&amp;e_dept_id=2&amp;e_movie_id=1864|title=«Дон Кихот»|work=Фильмы|publisher=Энциклопедия отечественного кино|accessdate=2013-08-10|archiveurl=https://www.webcitation.org/6IsoUA5OV?url=http://old.russiancinema.ru/template.php?dept_id=3|archivedate=2013-08-15}}
* {{cite web|url=http://megabook.ru/article?%D0%94%D0%9E%D0%9D+%D0%9A%D0%98%D0%A5%D0%9E%D0%A2+%28%D0%BA%D0%B8%D0%BD%D0%BE%29|title=«Дон Кихот»|work=Статья|publisher=Онлайн энциклопедия Кирилла и Мефодия|accessdate=2013-08-10|archiveurl=https://www.webcitation.org/6IsoV6IHv?url=http://megabook.ru/article?%D0%94%D0%9E%D0%9D+%D0%9A%D0%98%D0%A5%D0%9E%D0%A2+%28%D0%BA%D0%B8%D0%BD%D0%BE%29|archivedate=2013-08-15}}
* {{cite web|url=http://old.tvkultura.ru/news.html?id=5110&amp;cid=1484|title=«Дон Кихот»|work=Теле- и художественные фильмы|publisher=Телеканал «Культура»|accessdate=2013-08-10|archiveurl=https://www.webcitation.org/6IsoW9JvL?url=http://old.tvkultura.ru/news.html?id=5110|archivedate=2013-08-15|dead-url=yes}}
* {{amg title|14295|Дон Кихот}} {{վարկանիշ-5|4}}
{{Արտաքին հղումներ}}

[[Կատեգորիա:Խորհրդային ֆիլմեր]]
[[Կատեգորիա:1957 ֆիլմեր]]
[[Կատեգորիա:Ռուսերեն ֆիլմեր]]
[[Կատեգորիա:«Լենֆիլմ» ստուդիայի ֆիլմեր]]
[[Կատեգորիա:Վեպերի էկրանավորումներ]]
[[Կատեգորիա:Խորհրդային արկածային ֆիլմեր]]
[[Կատեգորիա:Խորհրդային պատմական ֆիլմեր]]
[[Կատեգորիա:Խորհրդային կինոկատակերգություններ]]
[[Կատեգորիա:Բնօրինակում անաղբյուր հոդվածներ]]
[[Կատեգորիա:Խորհրդային դրամա ֆիլմեր]]
[[Կատեգորիա:Դոն Կիխոտ]]</text>
      <sha1>p8btnswbd2gxxurl0hx0w2h92dpb636</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Մասնակից:AnysanaM/Ավազարկղ</title>
    <ns>2</ns>
    <id>1070203</id>
    <revision>
      <id>8486277</id>
      <parentid>8485286</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T21:51:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>AnysanaM</username>
        <id>112104</id>
      </contributor>
      <comment>/* Փոխանցում */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="77161" xml:space="preserve">
{{Տեղեկաքարտ Հիվանդություն
| պատկեր = Leptospirosis darkfield.jpg
| նկարագրում = ''Լեպտոսպիրա'' մեծացված է 200 անգամ magnified 200-fold with a [[dark-field microscope]].
| ախտանշաններ =  անախտանիշ, [[գլխացավ]], [[միալգիա|մկանացավ]], [[ջեևմություն]]&lt;ref name=&quot;Zoey2020&quot;/&gt;
| պատճառ = ''[[Լեպտոսպիրա]]ն'' տարածվում է [[կրծողներ]]ով&lt;ref name=&quot;Lane 2016&quot;/&gt;
| փոխանցման ձև = 
| ախտանիշ = 
| հետևանք = 
| վնասում է = 
| վարակ տարածող = 
| օժանդակող տարածող = 
| մասնագիտություն = 
| հայտնաբերող = | բուժաքննություն = 
| բուժում = 
| դեղամիջոց = [[Դոկսացիլին]], [[պենիցիլին]], [[ցեֆտրիաքսոն]]&lt;ref name=&quot;Lane 2016&quot;/&gt;
| անվանվել է = 
| հոմանիշներ =  Առնետի տենդ ,&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Berger |first1= Stephen | name-list-style = vanc |title=Leptospirosis: Global Status |date=2018 |publisher=GIDEON Informatics Inc |isbn=9781498820318 |page=7 |url=https://books.google.com/books?id=ekBLDwAAQBAJ&amp;pg=PA7 |language=en}}&lt;/ref&gt; դաշտային ջերմություն,&lt;ref name=Mos2013&gt;{{cite book|title=Mosby's Medical Dictionary|year=2013|publisher=[[Elsevier Health Sciences]]|isbn=9780323112581|page=697|url=https://books.google.com/books?id=aW0zkZl0JgQC&amp;pg=PA697|edition=9|access-date=21 February 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20170908221631/https://books.google.com/books?id=aW0zkZl0JgQC&amp;pg=PA697|archive-date=8 September 2017|url-status=live}}&lt;/ref&gt; առնետ բռնողնորի դեղնություն,&lt;ref name=Mckay2001&gt;{{cite book|last=McKay|first=James E. | name-list-style = vanc |title=Comprehensive Health Care for Dogs|year=2001|publisher=[[The Quarto Group|Creative Pub. International]]|location=Minnetonka, MN.|isbn=9781559717830|page=97}}&lt;/ref&gt; pretibial fever&lt;ref name=&quot;Andrews&quot;&gt;{{cite book| first1 = William D | last1 = James | first2 = Dirk M | last2 = Elston | first3 = Timothy G | last3 = Berger | first4 = George Clinton | last4 = Andrews | name-list-style = vanc |title=Andrews' Diseases of the Skin: Clinical Dermatology |publisher=[[Saunders (imprint)|Saunders Elsevier]] |year=2006 |isbn=978-0-7216-2921-6 }}{{rp|290}}&lt;/ref&gt;
| Վիքիպասեստ = 
| բարդություն = [[թոքային արնահոսություն]], [[մենինգիտ]], [[երիկամային անբավարարություն]]&lt;ref name=&quot;Zoey2020&quot;/&gt;&lt;ref name=McB2005&gt;{{cite journal | vauthors = McBride AJ, Athanazio DA, Reis MG, Ko AI | title = Leptospirosis | journal = Current Opinion in Infectious Diseases | volume = 18 | issue = 5 | pages = 376–86 | date = October 2005 | pmid = 16148523 | doi = 10.1097/01.qco.0000178824.05715.2c | s2cid = 220576544 }}&lt;/ref&gt;
| ռիսկ = Հիվան կենդանիների հետ շփումը կամ ախտոտված ջուրը&lt;ref name=&quot;Lane 2016&quot;/&gt;
| ախտորոշում = [[Հակամարմին]]ների հայտնաբերումը բակտերիայի կամ նրա ԴՆԹ ի նկատմամբ &lt;ref name=&quot;Zoey2020&quot;/&gt;
| տարբերակում = [[Մալարիա]], [[որովայնային տենդ]], [[ռիկետսիոզ]], [[արեվադարձային տենդ]]&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Farrar|first1=Jeremy|last2=Hotez|first2=Peter|last3=Junghanss|first3=Thomas|last4=Kang|first4=Gagandeep|last5=Lalloo|first5=David|last6=White|first6=Nicholas J. | name-list-style = vanc |title=Manson's Tropical Diseases E-Book|date=2013|publisher=Elsevier Health Sciences|isbn=9780702053061|page=438|url=https://books.google.com/books?id=GTjRAQAAQBAJ&amp;pg=PA438|language=en|access-date=2 September 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170908221631/https://books.google.com/books?id=GTjRAQAAQBAJ&amp;pg=PA438|archive-date=8 September 2017|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
| կանխարգելում = 
| հաճախություն = 
| մահացություն = Հավանականությունը ~7.5%&lt;ref name=&quot;Evangelista2010&quot; /&gt;
| սկիզբը = Մեկ կա, երկու շաբաթ&lt;ref name=&quot;Karpagm2020&quot;/&gt;
| տևողություն =
| կանխատեսում =
| հաճախականություն =
| մահեր =58,900  ամեն տարի &lt;ref name=Costa2015/&gt;
}}


'''Լեպտոսպիրոզը'''  զոոնոզ սուր ինֆեկցիա է, որը բնութագրվում է
ինտոքսիկացիայով, արտահայտված մկանացավերով, երիկամների, լյարդի, նյարդային և անոթային
համակարգերի ախտահարումով, հեմոռագիկ և դեղնուկային համախտանիշների զարգացումով՝ հարուցված Լեպտոսպիրա բակտերիայով։&lt;ref name=&quot;Lane 2016&quot;/&gt; Ախտանշանները կարող են բացակայել,լինել թեթև ([[գլխացավ]], [[Միալգիա|մկանային ցավ]], և [[ջերմություն]]) ծանր ([[թոքային արնահոսություն]] կամ [[մենինգիտ]])Ж&lt;ref name=&quot;Zoey2020&quot;&gt;{{cite journal | vauthors = Soo ZM, Khan NA, Siddiqui R | title = Leptospirosis: Increasing importance in developing countries | journal = Acta Tropica | volume = 201 | pages = 105183 | date = January 2020 | pmid = 31542372 | doi = 10.1016/j.actatropica.2019.105183 | doi-access = free }}&lt;/ref&gt; '''Վելսի հիվանդությունը''',լեպտոսպիրոզի ծանր  սուր տեսակն է երբ հիվանդ անձանց մոտ նկատվում է դեղնուկ (մաշկը և աչքերը դեղնում են),առաջանում է [[երիկամային անբավարարություն]], և արնահոսություն։&lt;ref name=McB2005/&gt;Լոպտոսպիրոզի հետ ասոցացված թոքային արնահոսությունը հայտնի է որպես  '''&quot;ծանր թոքային արնահոսության համախտանիշ&quot;'''
Լեպտոսպիրայինավելի քան տաս գենետիկ տիպերը մարդկանց մոտ առաջացնում են հիվանդություն։&lt;ref name=Picardeau2017&gt;{{cite journal | vauthors = Picardeau M | title = Virulence of the zoonotic agent of leptospirosis: still terra incognita? | journal =  [[Nature Reviews Microbiology|Nature Reviews. Microbiology]] | volume = 15 | issue = 5 | pages = 297–307 | date = May 2017 | pmid = 28260786 | doi = 10.1038/nrmicro.2017.5 | s2cid = 11626842 }}&lt;/ref&gt; Եվ վայրի և ընտանի կենդանինեը կարող են տարածել հիվանդությունը հիմնականում տարածում են կրծողները։&lt;ref name=&quot;Lane 2016&quot;/&gt; Բակտերիան ախտահարում է մարդկանց կենդանիների մեզով ախտոտված ջրի կամ հողի միջոցով,վերջիններս հպվում են աչքերին,բերանին քթին կամ մաշկով ներթափանցում են մաշկով։&lt;ref name=&quot;Lane 2016&quot;/&gt; ref name=&quot;Zoey2020&quot;/&gt; Զարգացած երկրներում հիվանդությունը տարածված է ագարակատերների և այն անձանց շրջանում ովքեր ապրում են վատ սանիտարահիգենիկ պայմաններում։Հիվանդանում են ամենից հաճախ այն անձիք, ովքեր աշխատում են ճահճացած
մարգագետիններում, մսակոմբինատներում, բրնձի տնտեսություններում և
անասնաբուծարաններում: Զարգացած երկրներում հորդառատ անձրևների ժամանակ  լեպտոսպիրոզով վարակվելու վտանգ է  առաջանում կոյուղու աշխատողների համար և տաք ու խոնավ տարածքներում բացօթյա գործունեությամբ զբաղվողները։&lt;ref&gt;{{cite journal|title=Leptospirosis Risk in Public Cleansing and Sewer Workers|date=16 October 1987|pmid=3446001|last1=Chan|fidownprst1=O. Y.|last2=Chia|first2=S. E.|last3=Nadarajah|first3=N.|last4=Sng|first4=E. H.|journal=Annals of the Academy of Medicine, Singapore|volume=16|issue=4|pages=586–90}}&lt;/ref&gt; and those involved in outdoor activities in warm and wet areas.&lt;ref name=&quot;Zoey2020&quot;/&gt; Ախտորոշումը հաստատում են հակամարմինների 
հայտնաբերմամաբ կամ բակտերայի  ԴՆԹի հայտնաբերմամբ արյան մեջ։&lt;ref name=&quot;Zoey2020&quot;/&gt;
ՀԻվանդության կանխարգելման համար օգտագործում են պաշտպանական միջոցներ կոնտակտը կենդանիների հետ սահմանափակելու համար,լվացվել շփումից հետո և առնետների վերացումը բնակելի տարածքներից։ .&lt;ref name=&quot;Karpagm2020&quot;/&gt; Դոկսացիկլինը էֆեկտիվ է լեպտոսպիրոզը կանխարգելու համար։&lt;ref name=&quot;Karpagm2020&quot;&gt;{{cite journal | vauthors = Karpagam KB, Ganesh B | title = Leptospirosis: a neglected tropical zoonotic infection of public health importance-an updated review | journal = European Journal of Clinical Microbiology &amp; Infectious Diseases | date = January 2020 | volume = 39 | issue = 5 | pages = 835–846 | pmid = 31898795 | doi = 10.1007/s10096-019-03797-4 | s2cid = 209669669 }}&lt;/ref&gt;Մարդկանց համար նախատեսված վակցինան  սահմանափակ օգտակարություն ունի;&lt;ref name=&quot;Teixeira2019&quot;/&gt; vaccines for other animals are more widely available.&lt;ref name=&quot;Ellis2015&quot;&gt;{{cite journal | vauthors = Ellis WA | title = Animal leptospirosis | journal = Current Topics in Microbiology and Immunology | volume = 387 | pages = 99–137 | date = 2015 | pmid = 25388134 | doi = 10.1007/978-3-662-45059-8_6 | isbn = 978-3-662-45058-1&lt;!-- |series=Current Topics in Microbiology and Immunology (including this removes italics from journal title - unnecessary?---&gt; }}&lt;/ref&gt;Բուժում իրականացնում են հակաբակտերիալներով՝ դոկսացիկլին պենիցիլին կամ ցեֆտրիաքսոն.&lt;ref name=&quot;Lane 2016&quot;/&gt;Մահվան հավանականությունը  5–10%. է։&lt;ref name=&quot;Evangelista2010&quot; /&gt; Երբ թոքերը ախտահարված են մահվան հավանականությունը ավելանում է մոտ 50–70%.&lt;ref name=&quot;Lane 2016&quot;/&gt;
Ամեն տարի լեպտոսպիրոզով ծանր մեկ միլիոն հիվանդների դեպքում գրանցվում է 58,900 մահ։&lt;ref name=Costa2015&gt;{{cite journal | vauthors = Costa F, Hagan JE, Calcagno J, Kane M, Torgerson P, Martinez-Silveira MS, Stein C, Abela-Ridder B, Ko AI | display-authors = 6 | title = Global Morbidity and Mortality of Leptospirosis: A Systematic Review | journal = PLOS Neglected Tropical Diseases | volume = 9 | issue = 9 | pages = e0003898 | year = 2015 | pmid = 26379143 | pmc = 4574773 | doi = 10.1371/journal.pntd.0003898 }}&lt;/ref&gt; Հիվանդությունը տարածված է տրոպիկական երկրներում բայց կաարող է հանդիպել ամենուրեք։&lt;ref name=&quot;Karpagm2020&quot;/&gt; Բռնկումները լինում են հորդառատ անձրևներից հետո։Հիվանդությունը առաջին անգամ նկարագրել է Ադոլֆ Վեյլ 1886թ․ Գերմանիայում &lt;ref name=AFP2010&gt;{{cite journal | vauthors = Slack A | title = Leptospirosis | journal = Australian Family Physician | volume = 39 | issue = 7 | pages = 495–8 | date = July 2010 | pmid = 20628664 }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Weil&quot;&gt;{{cite journal| vauthors = Weil A |title=Über eine eigenthümliche, mit Milztumor, Icterus und Nephritis einhergehende, acute Infektionskrankheit|journal=Deutsches Archiv für Klinische Medizin|date=1886|volume=39|pages=209–232|url=https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=uiug.30112112319931;view=1up;seq=221|trans-title=On a strange, acute infectious disease, accompanied by swelling of the spleen, icterus, and nephritis|language=de}}&lt;/ref&gt; 
{{TOC limit}}

==Նշաններ և ախտանիշներ==

[[Image:Conjunctival suffusion of the eyes due to leptospirosis.jpg|thumb|alt=Human eye showing symptomatic red and yellow patches on the white of the eye | [[Conjunctival suffusion]] (red [[conjunctiva]]) together with jaundice is a specific feature of leptospirosis.]]
Ախտանշանները հիմնականում  հայտնվում են հիվանդանալուց մեկ կամ երկու շաբաթ հետո&lt;ref name=&quot;Karpagm2020&quot;/&gt; բայց ինկուբացիոն շրջանկը կարող է տևելմինչև մեկ ամիս։&lt;ref name=&quot;Haake 2015&quot;/&gt;Հիվանդյունը երկփուլ է։Սիմպտոմատիկ հիվանդների մոտ հիվանդությունը հիմնականում երկփուլանի ընթացք ունի։Առաջին փուլի ախտանշանները(սուր կամ լեպտոսպիրեմիկ փուլ) տևում են հինգ կամ յոթ օր։Երկրորդ փուլում ( իմուն փուլ) ախտանիշները վերանում են, երբ մանրէների դեմ հակամարմիններ են առաջանում.&lt;ref name=&quot;Lane 2016&quot;/&gt; Հավելյալ ախտանշանները առաջանում են երկրորդ փուլում&lt;ref&gt;{{cite web |title=Factsheet about leptospirosis |url=https://www.ecdc.europa.eu/en/leptospirosis/factsheet |website=European Centre for Disease Prevention and Control |access-date=5 September 2020 |language=en}}&lt;/ref&gt; Հիվանդության փուլերը կարող են չտարբերվել միմյանցից հատկապես ծանր հիվանդություն ունեցող հիվանդների մոտ։&lt;ref name=&quot;Waggoner2016&quot;&gt;{{cite journal |vauthors=Waggoner JJ, Pinsky BA |title=Molecular diagnostics for human leptospirosis |journal=Current Opinion in Infectious Diseases |volume=29 |issue=5 |pages=440–5 |date=October 2016 |pmid=27537829 |pmc=5127924 |doi=10.1097/QCO.0000000000000295 }}&lt;/ref&gt; 90%ը ունենում է թեթև ընթացք մինչ 10%&amp;nbsp;ի մոտ ծանր է ընթանում։&lt;ref name=&quot;Cagliero 2018&quot;&gt;{{cite journal | vauthors = Cagliero J, Villanueva SY, Matsui M | title = Leptospirosis Pathophysiology: Into the Storm of Cytokines | journal = Frontiers in Cellular and Infection Microbiology | volume = 8 | issue = 204 | pages = 204 | date = 20 June 2018 | pmid = 29974037 | doi = 10.3389/fcimb.2018.00204 | pmc = 6019470 | doi-access = free }}&lt;/ref&gt;

Լեպտոսպիրալ ինֆեկցիան մարդկանց մոտ առաջացնում է մի շարք ախտանշաններ մինչ որոշ մարդկանց մոտ հիվանդությունը կարող է ընթանալ ասիմպտոմ։ Հիվանդությունը սկսում է հանկարծակի ջերմությամբ  ուղեկցվելով դողով ուժգին գլխացավերով ծանր [[միալգիա|մկանացավ]]ով և որովայնացավով։&lt;ref name=&quot;Zoey2020&quot;/&gt;&lt;ref name=&quot;Haake 2015&quot;/&gt;Լեպտոսպիրոզովի հետևանքով  առաջացած գլխացավը բաբախող տիպի է և տեղակայված է քունքային կամ ճակատային շրջանում։Հիվանդը կարող է նաև ունենալ նաև ցավ աչքերի հետևում և լուսավախություն։&lt;!-- &lt;ref name=&quot;Haake 2015&quot;/&gt; --&gt;Մկանացավեր բնորոշ են ձկնամկանին և գոտկային հատվածին։&lt;!-- &lt;ref name=&quot;Haake 2015&quot;/&gt; --&gt; ՀԻմնական բնորոշ նշանը կոնյուկտիվիտն է առաց էքսուդատի որը հազվադեպ է հանդիպում մյուս ֆիբրիլ հիվանդությունների ժամանակ։Մյուս բնորոշ նշաններն են սուբկոնյուտիվալ արնազեղումները և դեղնուկը։&lt;!-- &lt;ref name=&quot;Haake 2015&quot;/&gt; --&gt; Ցանավորում հազվադեպ է հանդիպում։ Չոր հազ հանդիպում է հիվանդների 20–57%ի մոտ   Ստամոքսաղիքային սիմպտոմները՝ սրտխառնոց փսխում որովայնացավ լուծ հաճախ են հանդիպում Փսխումը և լուծը կարող են բարդանալ դեհիդրատացիայով &lt;!-- &lt;ref name=&quot;Haake 2015&quot;/&gt; --&gt;Որովային ցավոտությունը կարող է պայմանավորված լինել ակալկուլյոզ խոլեցիստիտով կամ պանկրեասի բորբոքմամբ։&lt;ref name=&quot;Haake 2015&quot;/&gt; Հազվադեպ ավշային հագույցները լյարդը փայծաղը կարող են մեծանալ և դառնալ շոշափելի.&lt;ref name=&quot;Lane 2016&quot;/&gt;

Ախտանշանները վերանում են  մեկից երեք օր հետ։&lt;ref name=&quot;Karpagm2020&quot;/&gt; Իմուն փուլը սկսվում է սրանից հետո և տևում  չորսից երեսուն օր և կարող են առաջանալ բարդություններ գլխից մինչև երիկամներ։.&lt;ref name=&quot;Bennett 2015&quot;&gt;{{cite book |last1=Bennett |first1=John E |last2=Raphael |first2=Dolin |last3=Martin |first3=J Blaser |last4=Bart |first4=J Currie | name-list-style = vanc |title=Mandell, Douglas, and Bennett's Principles and Practice of Infectious Diseases|chapter=223 |date=2015 |publisher=[[Elsevier]] |isbn=978-1-4557-4801-3 |pages=2541–2549 |edition=Eighth}}&lt;/ref&gt; Այս փուլին բնորոշ է [[մենինգիտ]]ը։&lt;ref name=&quot;Karpagm2020&quot;/&gt;Մենինգիտի նշաններն են գլխացավը պարանոցի մկանների կարկամությունը։&lt;ref name=&quot;Karpagm2020&quot;/&gt;Երիկամի ներգրավումը այս ձուլում արտհայտվում է մեզի քանակի նվազմամբ կամ բացակայությամբ&lt;ref name=&quot;Karpagm2020&quot;/&gt;

Ծանր լեպտոսպիրոզի դասական տարբերակը՝ Վեյլսի հիվանդությունը բնորոշվում է լյարդի վնասմամբ (առաջացնում դեղնուկ), [[երիկամային անբավարարություն]], և արնահոսություն վերջինս հանդիպում է հիվանդների 5–10% ի մոտ։&lt;ref name=&quot;Karpagm2020&quot;/&gt;Թոքերի և ուղեղւ վնասում նույնպես կարող է լինել։ՄԵնինգոենցեֆալիտի զանգացման դեպքում կարող է զարգանալ գիտակցության խանգարում։Մի շարք նյարդաբանական խանգարումներ ինչպիսիք են  հեմիպլեգիան,լայնական միելիտը և պետեխիաներ էկխիմոզներ էպիստաքսիս  մելենա հեմատոմեզիս թոքային արնահոսություն կարող են հայտնաբերվել and [[Գիյեն-Բարե համախտանիշ]] լեպտոսպիրոզի բարդություններն են։&lt;!-- &lt;ref name=&quot;Haake 2015&quot;/&gt; --&gt;Արնահոսության նշանները ինչպիսիք են [[պետեխիա]]ն, [[էկխիմոզ]]ը, [[էպիստաքսիս|քթային արնահոսություն]], [[մելենա|մելենա]], [[հեմատոմեզիս]] and [[թոքային արնահոսոթյուն]] կարող են հայտնաբերվել։Պրոթրոմբինային ժամանակի երկարացումը պայմանավորում է արնահոսությունները։Սակայն թրոմբոցիտոպենիան ասոցացված չէ ծանր արնահոսությունների հետ։&lt;ref name=&quot;Haake 2015&quot;/&gt;Թոքային արնահոսությունները՝ ալվեոլյար արնահոսություններ են արյունը լցվում է ալվեոլ առաջացնելով մասիվ հեմոպտիզիս և դառնում [[սուր շնչառական դիսթրես համախտանիշ]]ի պատճառ,որի դեպքում մահվան ռիսկը կազմում է ավելի քան 50% .&lt;ref name=&quot;Haake 2015&quot;/&gt;Հազվադեպ կարող է առաջանալ միոկարդիտ,պերիկարդիտ, սրտային պաշարումներ, առիթմիաներ։&lt;ref name=&quot;Lane 2016&quot;/&gt;

==Պատճառ==
===Բակտերիա===
[[File:Leptospira scanning micrograph.jpg|thumb|left|upright=1.3|alt=A scanning electron micrograph of several lepitospira bacteria on a filter | [[Scanning electron micrograph]] of a number of ''Leptospira'' sp. bacteria atop a 0.1 µm [[polycarbonate]] filter]]Լեպտոսպիրոզի հարուցիչը  Լեպտոսպիրա ընտանիքին պատկանող աէրոբ  6ից–20 միկրոմետր երկարությամբ սպիրոխետ է։ Ինչպես  [[գրամ-բացասական]] բակտերիաները Լեպտոսպիրան ունի արտաքին թաղանթ հագեցած լիպոպոլիսախարիդներով և ներքին թաղանթ և պեպտիտեգլիկանային թաղանթ։ Ի տարբերություն Գրամ նեբացասական  բակտերիաների պեպտիտոգլիկանային թաղանթը ավելի մոտ է գտնվում ներքին թաղանթին քան արտաքին։Միկրոօրգանիզմները գրամբացասական են, ըստ Ռոմանովսկու
- Գիմզեի ներկվում են վարդագույն, անաէրոբ պայմաններում աճում են արհեստական սննդային
միջավայրերի վրա ճագարի շիճուկի ավելացմամբ, 25-350C և pH 7,2-7,4 պայմաններում:
Լեպտոսպիրաների աճը տեղի է ունենում դանդաղ` 10 օրվա ընթացքում: Բացի այդ, Լեպտոսպիրան ունի ծայրամասում գտնվող ֆլագելին, որը կապված է պտուտականման շարժման հետ։Քեմոռեցեպտորները բակտերիայի բևեռներում գտնվող զգում են տարբեր տարբեր քիմիական նյութերը և փոխում իրենց ուղղությունը։

Առանձնացվել է լեպտոսպիրաների 66 տեսակ.Գենային հաջորդականությամբ պայմանավորված բաժանում են երկու խմբի և չորս ենթախմբի P1, P2, S1, and S2.&lt;ref name=Caimi2020&gt;{{cite journal | vauthors = Caimi K, Ruybal P | title = Leptospira spp., a genus in the stage of diversity and genomic data expansion | journal = Infection, Genetics and Evolution | volume = 81 | pages = 104241 | date = February 2020 | pmid = 32061688 | doi = 10.1016/j.meegid.2020.104241 | s2cid = 211135356 }}&lt;/ref&gt;P1 երթախմբի 19 անդաները ներառում են այն 8 տեսակները, որոնք կարող են մարդկանց մոտ ծանր հիվանդություններ առաջացնել ՝ L. alexanderi, L. borgpetersenii, L. interrogans, L. kirschneri, L. mayottensis, L. noguchii, L. santarosai և L. weilii P2 դասը ներառում է 21 տեսակ, որոնք կարող են մարդկանց մոտ առաջացնել թեթև հիվանդություն: Մնացած 26 տեսակները ներառում են S1 և S2 ենթախմբերը որոնք «սապրոֆիտներ» են,Պաթոգեն Leptospira- ն չի բազմապատկվում միջավայրում: Լեպտոսպիրան գոյատևման համար պահանջում է բարձր խոնավություն, բայց կարող է կենդանի մնալ այնպիսի միջավայրերում, ինչպիսիք են լճացած ջուրը կամ աղտոտված հողը: Բակտերիան կարող է սպանվել 50 ° C (122 ° F) ջերմաստիճանի դեպքում և կարող է որնրանալ ենթարկվել 70% էթանոլով, 1% նատրիումի հիպոքլորիտով, ֆորմալդեհիդով, լվացող միջոցներով և թթուներով: &lt;ref name=Picardeau2017/&gt;&lt;ref name=Caimi2020/&gt; .&lt;ref name=&quot;Spickler 2013&quot;/&gt;

Լեպտոսպիրաները դասակարգվում են նաև ըստ շճատիպերի:Լիպոպոլիսախարիդի շաքարային բազմազան կոմպոզիցիանորը պատասխանատու են նրանց անտիգենային տարբերության համար։ Շճատիպերի
անտիգենային տարբերությունները հայտնաբերվում են շճաբանական թեստերում`
միկրոագլյուտինացիայի ռեակցիայով:&lt;ref name=Picardeau2017/&gt; Ավելի քան 250 ախտածին շճատիպեր են առանձնացավծ,մեծ շճատիպերը հավաքված են 26 ախտածին շճատիպերի մեջ&lt;ref name=&quot;Lane 2016&quot;/&gt;

===Փոխանցում===
Մանրէները կարող են հայտնաբերվել լճակներում, գետերում, ջրափոսերում, կոյուղագծերում, գյուղատնտեսական դաշտերում և խոնավ հողում։Լեպտոսպիրաները հիդրոբիոնտ են, որով և պայմանավորված են հիվանդության 
համաճարակաբանական առանձնահատկությունները: Իրենց կենսունակությունը երկար
պահպանում են քաղցրահամ ջրում, ապահովելով միկրոօրգանիզմների պահպանումը բնական
պայմաններում: 


ՀԻմնականում Լեպտոսպիրան հայտնաբերված է կաթնասունների մոտ&lt;ref name=&quot;Zoey2020&quot;/&gt;Այնուամենայնիվ սեղունները և սառնարյուն կենդանիները՝գորտ օձ կրիա  նույնպես հիվանդանում են։.&lt;ref name=&quot;Ellis2015&quot;/&gt; ՍԱկայն նրանց ինֆեկցիայի շտեմարան լինելը անհայտ է։Whether there are reservoirs of human infection  is unknown.&lt;ref name=&quot;Haake 2015&quot;/&gt;&lt;ref name=&quot;Ellis2015&quot;/&gt;Առնետները մկները կլուրդները կարևոր առաջնային տերեր են բայց մյուս կենդանիները շները  եղնիկները Ճագարները, ոզնիները, կովերը, ոչխարները, խոզերը,կրում են հիվանդությունը &lt;ref name=&quot;Ellis2015&quot;/&gt; Կան տարբեր մեխանիզմներ, որոնց միջոցով կենդանիները կարող են վարակել միմյանց: Շները կարող են լիզել վարակված կենդանու մեզը խոտից կամ հողից, կամ խմել վարակված ջրափոսից:այստեղ կան տարբեր մեխանիզմներ, որոնց միջոցով կենդանիները կարող են վարակել միմյանց: Շները կարող են լիզել վարակված կենդանու մեզը խոտից կամ հողից, կամ խմել վարակված ջրափոսից: Տնային շները վարակվել են լեպտոսպիրոզով, ըստ երևույթին, տանը վարակված մկների մեզի լիզումից: Լեպտոսպիրոզը կարող է փոխանցվել նաև վարակված կենդանիների սերմնահեղուկի միջոցով:&lt;ref name=&quot;Ellis2015&quot;/&gt;Կենդանիների մեզի մեջ մշտապես առկա բակտերիաների տևողությունը կարող է տևել։ &lt;ref name=&quot;Ellis2015&quot;/&gt;

Մարդիկ Լեպտոսպիրոզի վերջնական տերերն են։Մարդիկ վարակվում են շփվելով ինֆեկցված կենդանիների մեզով ախտոտված ջրի և խոնավ հողի հետ։  &lt;ref name=&quot;Zoey2020&quot;/&gt; &lt;ref name=&quot;Karpagm2020&quot;/&gt; Բակտերիաները թափանցում են վերքով  քերծվածքներով  ուտելով վարակված սնունդը կամ շփումը լորձաթաղանթի հետ (բերան քիթ աչք).&lt;ref name=&quot;Kin Chin 2019&quot;/&gt; Լեպտոսպիրոզով հիվանդանալու վտանգի տակ գտնվող զբաղմունքները ներառում են ֆերմերները, ձկնորսները, աղբահանները և կոյուղու աշխատողները:Հիվանդությունը կապված է նաև արկածային զբոսաշրջության և [[Ռեկրեացիա|ռեկրեացիոն ]]գործունեության հետ։&lt;ref name=&quot;Zoey2020&quot;/&gt; Այն տարածված է ջրային սպորտի սիրահարների շրջանում, ներառյալ տրիատլոն , ջրային ռաֆթինգը, կանոե վարելը և լողը, քանի որ ջրի մեջ երկար ընկղմվելը նպաստում է բակտերիաների մուտքին:Այնուամենայնիվ Լեպտոսպիրան ինտակտ մաշկով չի ներթափանցում։&lt;ref name=&quot;Lane 2016&quot;/&gt;ՀԻվանդության մարդուց մարդ վարակման մասին չկան տվյալներ և բակտերիայի դիսեմինացիան ապաքինման փոիլում շատ հազվադեպ է մարդկանց մոտ։vention|journal=World Journal of Clinical Infectious Diseases|volume=6|issue=4|year=2016|pages=61|issn=2220-3176|doi=10.5495/wjcid.v6.i4.61|doi-access=free}}&lt;/ref&gt; Երբ մարդիկ վարակվում են, երիկամներով բակտերիաների արտազատումը սովորաբար տևում է մինչև 60 օր .&lt;ref name=&quot;Spickler 2013&quot;/&gt;

Հազվադեպ, լեպտոսպիրոզը կարող է փոխանցվել օրգանների փոխպատվաստման միջոցով:&lt;ref&gt;{{cite journal | vauthors = Song AT, Abas L, Andrade LC, Andraus W, D'Albuquerque LA, Abdala E | title = A first report of leptospirosis after liver transplantation | journal = Transplant Infectious Disease | volume = 18 | issue = 1 | pages = 137–40 | date = February 2016 | pmid = 26671230 | doi = 10.1111/tid.12490 | s2cid = 3548455 }}&lt;/ref&gt; Հնարավոր է նաև հղիության ընթացքում պլասենցայի միջոցով վարակվել: Այն կարող է առաջացնել վիժում և վարակ նորածինների մոտ։ &lt;ref&gt;{{cite journal | vauthors = Puliyath G, Singh S | title = Leptospirosis in pregnancy | journal = European Journal of Clinical Microbiology &amp; Infectious Diseases | volume = 31 | issue = 10 | pages = 2491–6 | date = October 2012 | pmid = 22549729 | doi = 10.1007/s10096-012-1625-7 | s2cid = 14033595 }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite journal | vauthors = Carles G, Montoya E, Joly F, Peneau C | title = [Leptospirosis and pregnancy. Eleven cases in French Guyana] | journal = Journal de Gynécologie, Obstétrique et Biologie de la Reproduction | volume = 24 | issue = 4 | pages = 418–21 | date = 1995 | pmid = 7650320 }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite journal | vauthors = Koe SL, Tan KT, Tan TC | title = Leptospirosis in pregnancy with pathological fetal cardiotocography changes | journal = Singapore Medical Journal | volume = 55 | issue = 2 | pages = e20-4 | date = February 2014 | pmid = 24712035 | pmc = 4291937 | doi = 10.11622/smedj.2013194 }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite journal | vauthors = Shaked Y, Shpilberg O, Samra D, Samra Y | title = Leptospirosis in pregnancy and its effect on the fetus: case report and review | journal = Clinical Infectious Diseases | volume = 17 | issue = 2 | pages = 241–3 | date = August 1993 | pmid = 8399874 | doi = 10.1093/clinids/17.2.241 }}&lt;/ref&gt;  Հաղորդվում է նաև, որ լեպտոսպիրոզի փոխանցում վայրի բնության կենդանիների հում միս ուտելու միջոցով (օրինակ՝ ալոտրիոֆագիա ունեցող հոգեբուժական հիվանդներ)&lt;ref&gt;{{Cite journal|last1=Fabiani|first1=Adam|last2=Dal Bo|first2=Eugenia|last3=Di Bella|first3=Stefano|last4=Gabrielli|first4=Marco|last5=Bologna|first5=Alessandro|last6=Albert|first6=Umberto|last7=Sanson|first7=Gianfranco|date=2021-07-05|title=Pica (Allotriophagy): An Underestimated Risk Factor for Severe Leptospirosis (Weil's Diseases)? Report of a Leptospira Septic Shock Successfully Managed with ECMO|journal= Infectious Disease Reports|language=en|volume=13|issue=3|pages=619–626|doi=10.3390/idr13030058|pmid=34287302|pmc=8293114|issn=2036-7449|doi-access=free}}&lt;/ref&gt;

==Ախտաբանություն==
[[File:Pathogeneis of leptospirosis.svg|thumb|upright=1.3|alt= Diagram showing the pathogenesis of leptospirosis | Ways of ''Leptospira'' bacteria infecting human cells and blood stream.]]
Չնայած հետազոտողների ջանքերի պաթոգենեզը դեռևս մասնակի է հայտնի։&lt;ref name=&quot;Karpagm2020&quot;/&gt;&lt;ref name=&quot;Kin Chin 2019&quot;&gt;{{cite journal | vauthors = Chin VK, Basir R, Nordin SA, Abdullah M, Sekawi Z | title = Pathology and Host Immune Evasion During Human Leptospirosis: a Review | journal = International Microbiology | pages = 127–136 | date = March 2019 | volume = 23 | issue = 2 | pmid = 30875033 | doi = 10.1007/s10123-019-00067-3 | s2cid = 78095369 }}&lt;/ref&gt;ԲԱկտերիան մտնում է մարդու օրգանիզմ կամ մաշկի ծակոտկենների կամ լորձաթաղանթի միջով դեպի արյուն։ՀԵտո այն ամրանում է արյունատար անոթների էնդոթելին և արտաբջջային մատրիքսին։Բակտերին օգտագործում է իր մտրակները բջջաթաղանթների միջով շարժվելու համար։  Այն միանում է  ֆիբրոբլաստներին մակրոֆագերին էնդոթելյան բջիջներին ր երիկաամի էպիթելյալ բջիջներին։&lt;!-- &lt;ref name=Picardeau2017/&gt; --&gt; Միանում է նաև մի շարք սպիտակուցների կոմպլիմենտի սպիտակուց թրոմբին ֆիբրինոգեն պլազմինոգեն օգտագորշելով իր մակերեսային լեպտոսպիրալ իմունոգլոբուլինը (leptospiral [[immunoglobulin superfamily|immunoglobulin-like]] (Lig)) ինչպիսիք են LigB and LipL32,սրանց գեները կան բոլոր պաթոգենիկ շճատիպերում։&lt;ref name=Picardeau2017/&gt;&lt;ref name=&quot;Kin Chin 2019&quot;/&gt;

Բնածին իմուն համակարգի միջոցով անոթների էնդոթելիալ բջիջները ակտիվանումեն  բակտերիայի ներկայությունից։Էնդոթելիալ բջիջները արտադրում են ցիտոկիններ հակաբակտերիալ պրոտեիններ։Այս նյութերը կարգավորում ենն կոագուլաթիոն կասկադը և լեյկոցիտների շարժը։Մակրոֆագերը կարող են լիպտոսպիրային փագոցիտոզի ենթարկել Այնուամենայնիվ Լեպտոսպիրան ընդունակ է բնակվել և բազմանալ ցիտոպլազմայում ֆագոցիտոզի ենթարկվելուց հետո։&lt;ref name=Picardeau2017/&gt;Ծանր հիվանդները ունենում են ցիտոկինների բարձր քանակ՝ինտերլեյիկին 1 ՈՆԳալֆա ինտերլեյկին 10։Ցիտոկինների բարձր քանակը առաջացնում է սեպսիսանման ախտանիշներ  որոնք ավելի շատ վնասում են քան օգնում պայքարել հարուցչի դեմ The high level of cytokines causes [[sepsis]]-like symptoms which is life-threatening instead of helping to fight against the infection.&lt;ref name=&quot;Cagliero 2018&quot;/&gt;Նրանք ովքեր ունեն  սեպսիսի բարձր ռիսկ հիվանդության ժամանակ հայտաբերել են[[HLA-DQ6]] [[գենոտիպը]], հավանաբար սուպերանտիգենի ակտիվացման շնորհիվ ինչը վնասում է օրգանները։&lt;ref name=&quot;Haake 2015&quot;/&gt;

Հումորալ իմունիտետը հիմնական իմուն պատասխանն է լեպտոսպիրային։ Իմունոգլոբուլին M  և իմունոգլոբուլին G արտադրվում են բակտերիայի նկատմամբ։Այս հակամարմիններ արտադրվում են հենց լիպոպոլիսախարիդի նկատմամբ։&lt;ref name=&quot;Kin Chin 2019&quot;/&gt; Լեպտեսպիրայի լիպոպոլիսախարիդը ակտիվացնում է միայն  մոնոցիտների[[toll-like receptor 2]] (TLR2)ը։ Իսկ լիպիդ  A մոլեկուլը ճանաչվում է [[TLR4]] ով Հետևաբար, TLR4 ընկալիչների կողմից Լեպտոսպիրայի ճանաչման բացակայությունը, նպաստում է հիվանդության զարգացմանը օրգանիզմում։&lt;ref name=Picardeau2017/&gt;

Կան նաև այլ մեխանիզմներ օրգանիզմում բակտերիայի դեմպայքարի։Լեպտոսպիրան բավականին ադապտացվաշ է բորբոքային պատասխանին։Արյան մեջ այն պլազմինոգենը վեածում է պլազմինի այն արտաբջջային մատրիքսը քանդում է  քայքայում ֆիբրինը  և կոմպլիմենցի C3b ևC5 ֆրակցիան խուսափելով օպսոնիզացիայից .&lt;!-- &lt;ref name=Picardeau2017/&gt; --&gt; Այն նաև կարող է ազդել ֆակտոր Hի C4b կապող պրոտեին վիտրոնեկտին կանխելով իր մակերեսին կոմպլիմենտի ակտիվացումը։Միարշամանակ արտադրում է պրոտեազներ քայքայելու կոմպլիմենտի համակարգը հատկապես C3 Կապվելով թրոմբինի հետ որը նվազեցնում է ֆիբրինի ձևավորումը։Նվազացնելով ֆիբրինի ձևավորումը մեծացնում է արնահոսության հավանականությունը։&lt;ref name=Picardeau2017/&gt; Լեպտոսպիրան արտադրում է նաև սֆինգոմիելինազ և հեմոլիզին որոնք ուղղվաշ են դեպի էրիթրոցիտներ &lt;ref name=&quot;Karpagm2020&quot;/&gt;

Լեպտոսպիրան շատ արագ արյան հոսքով տարաշվում է օրգանիզմում։&lt;ref name=Picardeau2017/&gt;Հիմնականում ախտահարում է լյարդը։ They mainly affect the liver.Ներխուժում էհեպատոցիտների միջև և ապոպտոզի ենթարկում։ Վնասվաշ հեպատոցիտները  միջբջջային կապը նպաստում է լեղու անցմանը արյուն նպաստելով բիլիռուբինի բարձրացմանը և դեղնուկի առաջացմանը։Կան տվյալներ լյարդի սինուսոիդների և պերիսինուսոիդային տարածությունների լեպտոսպիրաների գերլցվաշությամբ: Միևնույն ժամանակ, թոքերի մեջ պետեխիա կամ ակնհայտ արյունահոսություն կարող է հայտնաբերվել ալվեոլային միջնապատի և ալվեոլների միջև ընկած տարածություններում: Լեպտոսպիրան արտազատում է տոքսիններ, որոնք առաջացնում են մեղմ կամ ծանր երիկամային անբավարարություն կամ ինտերստիցիալ նեֆրիտ: Երիկամային անբավարարությունը կարող է ամբողջությամբ վերականգնվել կամ հանգեցնել ատրոֆիայի և ֆիբրոզի:Սրտի մկանների, կորոնար զարկերակների և աորտայի բորբոքումները հազվադեպ են հանդիպում։&lt;ref name=&quot;Haake 2015&quot;/&gt; &lt;ref name=&quot;Haake 2015&quot;/&gt; &lt;ref name=&quot;Bennett 2015&quot;/&gt;

==Ախտորոշում==
[[File: Leptospirosis in kidney.jpg|thumb|alt=Kidney tissue showing leptospira bacteria | Kidney tissue, using a [[silver stain]]ing technique, revealing the presence of ''Leptospira'' bacteria]]
[[File: Diffuse pulmonary haemorrhages of the lungs infected by leptospirosis.png|thumb|alt=X-ray showing lungs bleeding due to leptospirosis infection | Diffuse lungs bleeding due to leptospirosis infection.]]

===Լաբորատոր հետազոտություն===
Հիվանդների արյան ընդհանուր հետազոտությամբ էրրիթրեցիտոզ և թևոմբոցիտոպենիա։Երբ անեմիայի հետ կա լեյկոպենիա և թրոմբոցիտոպենիա պետք է մտածել հավանական ոսկրածուծի ճնշան մասին։&lt;ref name=&quot;Haake 2015&quot;/&gt;ԷՆԱ և C-ռեակտիվ սպիտակուցը բարձրացած են։&lt;ref name=&quot;Lane 2016&quot;/&gt;

Երիկամները բավական հաճախ ախտահարվում են։Արյան մեջ միզանյութի և կրեատինի քանակը պետք է ստուգվի։Լեպտոսպիրոզի ժամանակ մեծանու է կալիումի էքսկրեցիան մեզով ինչը բերում է հիպոկալեմիայի։ &lt;ref name=&quot;Lane 2016&quot;/&gt;&lt;ref name=&quot;Haake 2015&quot;/&gt; Մեզի անալիզը կարող է հայտաբերել սպիտակուց լեյկոցիտնոր  և միկրոհեմատուրիա: Քանի որ բակտերիաները նստում են երիկամներում, մեզի կուլտուրաները դրական կլինեն լեպտոսպիրոզի համար՝ սկսած հիվանդության երկրորդ շաբաթից մինչև 30 օրը։&lt;ref name=&quot;Lane 2016&quot;/&gt;

Լյարդի ախտահարման դեպքում ուղղակի բիլիռուբինը և տրանսամինազները բարձրանում են։Իկտերոհեմոռագիկ շճատտիպերը կապված են դեղնության և բիլիռուբինի բարձրացման հետ։[[Հեմոլիտիկ անեմիա]]ն նպաստում է դեղնության առաջացմանը։Լեպտոսպիրոզի առանձնահատկությունն է սուր հեմոլիտիկ անեմիան և կոնյուգացված հիպերբիլիրուբինեմիան, հատկապես գլյուկոզա-6-ֆոսֆատ դեհիդրոգենազի անբավարարությամբ հիվանդների մոտ։&lt;ref name=&quot;Haake 2015&quot;/&gt;Շիճուկում ամիլազի և լիպազի աննորմալ մակարդակները (կապված պանկրեատիտի հետ) հայտնաբերվում են լեպտոսպիրոզի պատճառով հիվանդանոց ընդունվածների մոտ:Երիկամների ֆունկցիայի խանգարումը 50 մլ/րոպից պակաս կրեատինինի դուրսբերման դեպքում կապված է ենթաստամոքսային գեղձի ֆերմենտների բարձրացման հետ:  &lt;ref name=&quot;Haake 2015&quot;/&gt;

Ուժեղ գլխացավ դեպքում  ովքեր ունեն մենինգիալ ախտանշաններ կատարում են գոտկային պունկցիա: Եթե վարակված է, ողնուղեղային հեղուկի (CSF) հետազոտությունը ցույց է տալիս լիմֆոցիտային գերակշռում մոտ 500/մմ3 բջիջների քանակով, 50-ից 100 մգ/մլ սպիտակուցներով և գլյուկոզայի նորմալ մակարդակով: Այս ամենը համապատասխանում է ասեպտիկ մենինգիտին։&lt;ref name=&quot;Haake 2015&quot;/&gt;

====Շճաբանական հետազոտություն====
Լեպտոսպիրայի արագ հայտնաբերումը կարող է իրականացվելIgM քանակական հայտնաբերմամբ ELISA ի միջոցով։ Որպես կանոն, L. biflexa անտիգենն օգտագործվում է IgM հակամարմինները հայտնաբերելու համար: Այս թեստը կարող է արագ որոշել ախտորոշումը և օգնել վաղ բուժմանը: Այնուամենայնիվ, թեստի առանձնահատկությունը կախված է օգտագործված հակածնի տեսակից և նախորդ վարակների հակամարմինների առկայությունից: Այլ հիվանդությունների առկայությունը, ինչպիսիք են Էպշտեյն-Բառի վիրուսային վարակը, վիրուսային հեպատիտը և ցիտոմեգալովիրուս վարակը, կարող են կեղծ դրական արդյունքների պատճառ դռնալ։&lt;ref name=&quot;Haake 2015&quot;/&gt; 

Մանրադիտակային ագլյուտինացիայի թեստը (MAT) լեպտոսպիրոզի ախտորոշման ուղեցույց է:&lt;ref name=&quot;Haake 2015&quot;/&gt;MAT-ը թեստ է, որտեղ հիվանդների շիճուկների մաս-մաս նոսրացումները խառնվում են լեպտոսպիրայի տարբեր սերովարների հետ: Այնուհետեւ խառնուրդը հետազոտվում է մութ դաշտի մանրադիտակի տակ՝ ագլյուտինացիա հայտնաբերելու համար: Ամենաբարձր նոսրացումը, որի ժամանակ տեղի է ունենում 50% ագլյուտինացիա, դրական արդյունքն է:Լեպտոսպիրոզի 1:100-ից մինչև 1:800 MAT տիտրերը ախտորոշիչ են։&lt;ref name=&quot;Haake 2015&quot;/&gt; &lt;ref name=&quot;Lane 2016&quot;/&gt; տիտրի քառապատիկ կամ ավելի բարձր աճը ախտանիշների սկզբում և երեքից 10 օր հիվանդության սկզբում հաստատում է ախտորոշումը:Հիվանդության սուր փուլում MAT-ը սպեցիֆիկ չէ լեպտոսպիրա սերոտիպի հայտնաբերման հարցում՝ սերովարների միջև խաչաձև ռեակտիվության պատճառով:[18] Վերականգնողական փուլում MAT-ն ավելի սպեցիֆիկ է սերովարների տեսակների հայտնաբերման հարցում:[18] MAT-ը պահանջում է կենդանի անտիգենների աշխատատար  է&lt;ref name=&quot;Haake 2015&quot;/&gt; &lt;ref name=&quot;Bennett 2015&quot;/&gt;

====Մոլեկուլյալ հետազոտություն====
«Լեպտոսպիրայի» ԴՆԹ-ն կարել է հայտնաբերել ՊՇՌ[[պոլիմերազային շղթայական ռեակցիա]]  հետազոտությամբ արյան շիճուկում մեզում ողնուղեղային հեղուկում։Այս հետազոտությամբ լեպտոսպիրան հայտնաբերում են նախքան հակամարմինների արտադրվելը։Քանի որ PCR-ն հայտնաբերում է «Leptospira» ԴՆԹ-ի առկայությունը, այն օգտակար է նույնիսկ հակաբիոտիկների բուժումը սկսելուց հետո։&lt;ref name=&quot;Haake 2015&quot;/&gt; &lt;ref name=&quot;Lane 2016&quot;/&gt;

===Պատկերային===
Ովքեր ունեն թոքերի ախտահարում կրծքավանդակի ռենտգեն հետազոտությունը ցույց է տալիս դիֆուզ ալվեոլյար մթագնում։&lt;ref name=&quot;Haake 2015&quot;/&gt;

===Ախտորոշիչ կրիտերիաներ===
1982 թվականին  Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպությունը առաջարկեց Ֆեյնի չափանիշները լեպտոսպիրոզի ախտորոշման համար:Այն բաղկացած է երեք մասից՝ A (կլինիկա ), B (համաճարակաբանական գործոններ) և C (լաբորատոր և մանրէաբանական տվյալներ): Քանի որ սկզբնական Faine-ի չափանիշները ներառում էին միայն բակտերաբանական կուլտուրան և MAT-ը C մասում, ինչը դժվար և բարդ է կատարել, 2004 թվականին առաջարկվեց փոփոխված Faine-ի չափորոշիչները՝ ներառելու ELISA և սլայդային ագլյուտինացիայի թեստեր, որոնք ավելի հեշտ են կատարել:2012-ին Ֆեյնի փոփոխված չափանիշները (փոփոխություններով) առաջարկվեցին ախտորոշման մեջ ներառել շնչահեղձություն և արյունահոսություն:2013 թվականին Հնդկաստանը առաջարկել է փոփոխել Ֆեյնի չափանիշները լեպտոսպիրոզի ախտորոշման հարցում:&lt;ref name=&quot;Kumar India&quot;&gt;{{cite book | vauthors = Kumar SS |title=Indian Guidelines for the Diagnosis and Management of Human Leptospirosis |date=2013 |location=India |pages=23–29 |chapter-url=http://www.apiindia.org/medicine_update_2013/chap07.pdf |access-date=16 November 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20161225181953/http://www.apiindia.org/medicine_update_2013/chap07.pdf |archive-date=25 December 2016 |chapter=7}}&lt;/ref&gt;


==Կանխարգելում==
[[File:A Leptospirosis warning notice board.jpg|thumb|alt=A sign warning against swimming in a lake with pathogenic Leptospira in Sarawak, Malaysia. | A notice board by a lakeside in [[Sarawak]], Malaysia that warns against swimming in the lake as it has tested positive for pathogenic ''Leptospira''.]]
[[File:Leptospirosis screening in Indonesia.png|thumb|alt=Blood samples being taken from several men| Blood samples being taken from a group of residents in [[Boyolali Regency]], Indonesia  for leptospirosis screening tests.]]
Լեպտոսպիրոզով հիվանդացության մակարդակը կարող է կրճատվել բնակարանային, ենթակառուցվածքների և սանիտարական չափանիշների բարելավման միջոցով: Կրծողների ոչնչացման ջանքերը և ջրհեղեղների նվազեցման ծրագրերը կարող են նաև օգնել կանխել այն: Անձնական պաշտպանիչ սարքավորումների  պատշաճ օգտագործումը այն մարդկանց կողմից, ովքեր ունեն մասնագիտական ազդեցության բարձր ռիսկ, կարող է կանխել լեպտոսպիրոզային վարակները շատ դեպքերում:.&lt;ref name=&quot;Haake 2015&quot;/&gt;

Համաշխարհային օգտագործման համար հարմար պատվաստանյութ չկա:&lt;ref name=&quot;Teixeira2019&quot;&gt;{{cite journal | vauthors = Teixeira AF, Fernandes LG, Cavenague MF, Takahashi MB, Santos JC, Passalia FJ, Daroz BB, Kochi LT, Vieira ML, Nascimento AL | display-authors = 6 | title = Adjuvanted leptospiral vaccines: Challenges and future development of new leptospirosis vaccines | journal = Vaccine | volume = 37 | issue = 30 | pages = 3961–3973 | date = July 2019 | pmid = 31186193 | doi = 10.1016/j.vaccine.2019.05.087 }}&lt;/ref&gt; Միայն Կուբան, Ճապոնիան, Ֆրանսիան և Չինաստանը հավանություն են տվել լեպտոսպիրոզի դեմ պատվաստանյութերի կիրառմանը, և դրանք կիրառվում են միայն բարձր ռիսկային գոտում գտնվողների ,ջրհեղեղներին և համաճարակներին ժամանակ &lt;ref name=&quot;Haake 2015&quot;/&gt;&lt;ref name=&quot;Teixeira2019&quot;/&gt;&lt;ref name=&quot;YingHua2018&quot;&gt;{{cite journal | vauthors = Xu Y, Ye Q | title = Human leptospirosis vaccines in China | journal = Human Vaccines &amp; Immunotherapeutics | volume = 14 | issue = 4 | pages = 984–993 | date = April 2018 | pmid = 29148958 | pmc = 5893195 | doi = 10.1080/21645515.2017.1405884 }}&lt;/ref&gt; Պատվաստանյութի ներարկումից հետո արձանագրվել են կողմնակի ազդեցություններ, ինչպիսիք են սրտխառնոցը, ներարկման տեղում կարմրությունը և այտուցը: Քանի որ Leptospira-ի մեկ սերովարի կողմից առաջացած իմունիտոտը պաշտպանում է միայն այդ հատուկի դեմ, ստեղծվել են եռավալենտ պատվաստանյութեր: Պատվաստումից հետո  առաջացած իմունիտետը տևում է մոտ մեկ տարի:&lt;ref name=&quot;YingHua2018&quot;/&gt; &lt;ref name=&quot;YingHua2018&quot;/&gt;

Դոքսիցիկլինը տրվում է շաբաթը մեկ անգամ՝ որպես պրոֆիլակտիկա և արդյունավետ է ջրհեղեղի ենթակա տարածքներում բարձր ռիսկային անձանց շրջանում լեպտոսպիրոզով վարակվելու մակարդակը նվազեցնելու համար:Հետազոտություններից մեկում այն նվազեցրել է ջունգլիներում վարժանք անցնող զինվորականների մոտ լեպտոսպիրոզի դեպքերը: Մեկ այլ ուսումնասիրության մեջ այն նվազեցրեց սիմպտոմատիկ դեպքերի թիվը էնդեմիկ տարածքներում հորդառատ անձրևների տակ մնալուց հետո&lt;ref&gt;{{cite journal | vauthors = Abd Rahim MA, Zaki AM, Atil A, Azme MH, Him NA, Rahim SS, Jeffree MS, Ahmad N, Hassan MR |title=Effectiveness of Antibiotic Prophylaxis for Leptospirosis among Adults: A Systematic Review |journal=Malaysian Journal of Applied Sciences |volume=3 |issue=2 |pages=46–56 |url= https://journal.unisza.edu.my/myjas/index.php/myjas/article/view/144 |access-date=1 March 2020 }}&lt;/ref&gt;  &lt;ref name=&quot;Haake 2015&quot;/&gt;


==Բուժում==
Լեպտոսպիրալ դեպքերի մեծ մասը ինքնաբերաբար անցնում է: Հակաբիոտիկների վաղ սկիզբը կարող է կանխել հիվանդության առաջընթացը:Հակաբիոտիկների սահմանափակ քանակի դեպքում այն նշանակում են հետազոտություն անցկացնելուց հետո։&lt;ref name=&quot;Haake 2015&quot;/&gt;

Թեթև ընթացքի դեպքում հակաբիոտիկներից խորհուրդ է տրվում դօքսիցիկլին ազիտրոմիցին ամպիցիլին ամոքսիցիլին հիմնված  բացառապես in vitro թեստավորման վրա &lt;ref name=&quot;Lane 2016&quot;/&gt;2001թ.-ին ԱՀԿ-ն առաջարկել է բանավոր դոքսիցիկլին (2 մգ/կգ մինչև 100 մգ յուրաքանչյուր 12 ժամը մեկ) հինգից յոթ օր տևողությամբ թեթև լեպտոսպիրոզ ունեցողների համար:&lt;ref name=&quot;WHO&quot;/&gt;  Նման դեպքերում կարող են օգտագործվել նաև տետրացիկլին, ամպիցիլին և ամոքսիցիլին: Այն տարածքներում, որտեղ ռիկեցիան և լեպտոսպիրոսը  էնդեմիկ են, ազիտրոմիցինը և դոքսիցիկլինը հիմնական ընտրության դեղամիջոցներն են:&lt;ref name=&quot;Lane 2016&quot;/&gt;

Հիմնվելով 1988 թվականի ուսումնասիրության վրա՝ ներերակային բենզիլպենիցիլինը (նաև հայտնի է որպես պենիցիլին G) խորհուրդ է տրվում ծանր լեպտոսպիրոզի բուժման համար:Այն  օգտագործվում է հինգից յոթ օր(30 մգ/կգ մինչև 1,2 գ յուրաքանչյուր վեց ժամը մեկ): Ամոքսիցիլինը, ամպիցիլինը և էրիթրոմիցինը կարող են նույնպես օգտագործվել ծանր դեպքերում:&lt;ref name=&quot;WHO&quot;&gt;{{cite book |title=WHO recommended strategies for the prevention and control of communicable diseases |date=2001 |publisher=World Health Organization – Department of Communicable Disease Control, Prevention and Eradication |page=104 |url=https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/67088/WHO_CDS_CPE_SMT_2001.13.pdf;jsessionid=8D354664DCE5C486C49F55D4C3F64378?sequence=1 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190505060537/https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/67088/WHO_CDS_CPE_SMT_2001.13.pdf;jsessionid=8D354664DCE5C486C49F55D4C3F64378?sequence=1 |archive-date=5 May 2019}}&lt;/ref&gt; Ցեֆտրիաքսոնը (1 գ  յուրաքանչյուր 24 ժամը յոթ օրվա ընթացքում) արդյունավետ է  ծանր լեպտոսպիրոզի դեպքում:&lt;ref name=&quot;Haake 2015&quot;/&gt;&lt;ref name=&quot;Lane 2016&quot;/&gt;&lt;ref&gt;{{cite journal | vauthors = Panaphut T, Domrongkitchaiporn S, Vibhagool A, Thinkamrop B, Susaengrat W | title = Ceftriaxone compared with sodium penicillin g for treatment of severe leptospirosis | journal = Clinical Infectious Diseases | volume = 36 | issue = 12 | pages = 1507–13 | date = June 2003 | pmid = 12802748 | doi = 10.1086/375226 | doi-access = free }}&lt;/ref&gt;  Ցեֆոտաքսիմը (1 գ ներերակային յուրաքանչյուր վեց ժամը յոթ օրվա ընթացքում) և դոքսիցիկլինը (սկզբում 200 մգ, որին հաջորդում է 100 մգ ներերակային յուրաքանչյուր 12 ժամը յոթ օրվա ընթացքում) հավասարապես արդյունավետ են, ինչպես բենզիլպենիցիլինը (1,5 միլիոն միավոր ներերակային յուրաքանչյուր վեց ժամը յոթ օրվա ընթացքում):&lt;ref name=&quot;Lane 2016&quot;/&gt;&lt;ref&gt;{{cite journal | vauthors = Suputtamongkol Y, Niwattayakul K, Suttinont C, Losuwanaluk K, Limpaiboon R, Chierakul W, Wuthiekanun V, Triengrim S, Chenchittikul M, White NJ | display-authors = 6 | title = An open, randomized, controlled trial of penicillin, doxycycline, and cefotaxime for patients with severe leptospirosis | journal = Clinical Infectious Diseases | volume = 39 | issue = 10 | pages = 1417–24 | date = November 2004 | pmid = 15546074 | doi = 10.1086/425001 | doi-access = free }}&lt;/ref&gt; Հետևաբար, մահացության նվազեցման տարբերությունների վերաբերյալ որևէ ապացույց չկա, երբ բենզիլպենիցիլինը համեմատվում է ցեֆտրիաքսոնի կամ ցեֆոտաքսիմի հետ:2007 թվականին անցկացված մեկ այլ ուսումնասիրություն նույնպես ցույց  տվեց, որ արդյունավետության տարբերություն չկա դոքսիցիկլինի (սկզբում 200 մգ, որին հաջորդում է 100 մգ բանավոր յուրաքանչյուր 12 ժամը յոթ օրվա ընթացքում) կամ ազիտրոմիցինի (առաջին օրը 2 գ, որից հետո 1 գ օրական ևս երկու օր) միջև: Ազիտրոմիցինի տանելիությունը ավելի լավ է, քան դոքսիցիկլինը&lt;ref&gt;{{cite journal | vauthors = Phimda K, Hoontrakul S, Suttinont C, Chareonwat S, Losuwanaluk K, Chueasuwanchai S, Chierakul W, Suwancharoen D, Silpasakorn S, Saisongkorh W, Peacock SJ, Day NP, Suputtamongkol Y | display-authors = 6 | title = Doxycycline versus azithromycin for treatment of leptospirosis and scrub typhus | journal = Antimicrobial Agents and Chemotherapy | volume = 51 | issue = 9 | pages = 3259–63 | date = September 2007 | pmid = 17638700 | pmc = 2043199 | doi = 10.1128/AAC.00508-07 }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=Fret2012/&gt;&lt;ref name=&quot;Jaykaran 2013&quot;/&gt;


Ամբուլատոր հիվանդներին տրվում է դոքսիցիկլին կամ ազիտրոմիցին: Դոքսիցիկլինը կարող է երկու օրով կրճատել լեպտոսպիրոզի տևողությունը, բարելավել ախտանիշները և կանխարգելում  օրգանիզմների տարածումը մեզով: Ազիտրոմիցինն ու ամոքսիցիլինը տրվում են հղի կանանց և երեխաներին&lt;ref name=&quot;Haake 2015&quot;/&gt; Հազվադեպ կարող է առաջանալ Յարիշ-Հերկսհեյմերի ռեակցիան հակաբիոտիկների ընդունումից հետո առաջին մի քանի ժամվա ընթացքում&lt;ref name=&quot;Lane 2016&quot;/&gt; Այնուամենայնիվ, 2012 թվականին կատարված մետավերլուծության համաձայն, հակաբիոտիկների օգուտը լեպտոսպիրոզի բուժման մեջ պարզ չէր, թեև հակաբիոտիկների օգտագործումը կարող է նվազեցնել հիվանդության տևողությունը երկու-չորս օրով: 2013 թվականին կատարված մեկ այլ մետավերլուծություն հանգեց նմանատիպ եզրակացության&lt;ref name=&quot;Lane 2016&quot;/&gt;&lt;ref name=Fret2012&gt;{{cite journal | vauthors = Brett-Major DM, Coldren R | title = Antibiotics for leptospirosis | journal = The Cochrane Database of Systematic Reviews | issue = 2 | pages = CD008264 | date = February 2012 | pmid = 22336839 | doi = 10.1002/14651858.CD008264.pub2 }}&lt;/ref&gt; &lt;ref name=&quot;Lane 2016&quot;/&gt;&lt;ref name=&quot;Jaykaran 2013&quot;&gt;{{cite journal | vauthors = Charan J, Saxena D, Mulla S, Yadav P | title = Antibiotics for the treatment of leptospirosis: systematic review and meta-analysis of controlled trials | journal = International Journal of Preventive Medicine | volume = 4 | issue = 5 | pages = 501–10 | date = May 2013 | pmid = 23930159 | pmc = 3733179 }}&lt;/ref&gt;

Լեպտոսպիրոզի ծանր ընթացքի դեպքոմ երբ կա հիպոկալիեմիա  երիկամների ֆլտրացիոն արագության բարձրացման հետևանքով  իրականացնում են դեհիդրատացիոն թերապիա ր կալիումի ներարկում Երբ When [[սուր երիկամային]] անբավարարություն է առաջանում  իրականացնոմ են հեմոդիալիզ կամ պերիտոնիալ դիալիզ։Շնրառական անբավարարության դեպքում իրականացնում են շնչափողային ինտուբացիա.&lt;ref name=&quot;Haake 2015&quot; 
Առաջարկվել են կորտիկոստերոիդներ՝ ճնշելու բորբոքումը, քանի որ լեպտոսպիրա վարակը կարող է հրահրել քիմիական ազդանշանների թողարկում, որոնք նպաստում են թոքերի արյունատար անոթների բորբոքմանը:Այնուամենայնիվ, բավարար ապացույցներ չկան որոշելու համար, թե արդյոք կորտիկոստերոիդների օգտագործումը ձեռնտու է&lt;ref name=&quot;Lane 2016&quot;/&gt;&lt;ref&gt;{{cite journal | vauthors = Rodrigo C, Lakshitha de Silva N, Goonaratne R, Samarasekara K, Wijesinghe I, Parththipan B, Rajapakse S | title = High dose corticosteroids in severe leptospirosis: a systematic review | journal = Transactions of the Royal Society of Tropical Medicine and Hygiene | volume = 108 | issue = 12 | pages = 743–50 | date = December 2014 | pmid = 25266477 | doi = 10.1093/trstmh/tru148 }}&lt;/ref&gt;

==Կանխատեսում==
Լեպտոսպիրոզից մահվան ընդհանուր ռիսկը կազմում է 5-10% Դեղնոկով հիվանդների դեպքում մահացությունը կարող է աճել մինչև 15%&lt;ref name=&quot;Spickler 2013&quot;/&gt;Ովքեր ունեն գիտակցության մթագնումն և նյարդաբանական նշաններ,կա մահվան բարձր ռիսկ &lt;ref name=&quot;Haake 2015&quot;/&gt; Մահվան վտանգը մեծացնող այլ գործոններն են՝ մեզի քանակի նվազում, 36 տարեկանից բարձր տարիք և շնչառական անբավարարություն:&lt;ref name=&quot;Haake 2015&quot;/&gt; Պատշաճ խնամքի դեպքում վարակվածների մեծ մասն ամբողջությամբ ապաքինվում են։Սուր երիկամային անբավարարություն ունեցողները կարող են ունենալ երիկամների կայուն թեթև անբավարարություն՝ ապաքինվելուց հետո:&lt;ref name=&quot;Haake 2015&quot;/&gt; Թոքերի ծանր ախտահարում ունեցողների մոտ մահվան վտանգը կազմում է 50–70%։&lt;ref name=&quot;Lane 2016&quot;/&gt;

Ըստ որոշ ուսումնասիրությունների սուր լեպտոսպիրոզից ապաքինված հիվանդների 30%-ը գանգատվել է երկարատև հոգնածությունից, թուլությունից, մկանային ցավից և գլխացավերից: Այս հիվանդների 21%-ի մոտ այս ախտանիշները տևել են ավելի քան 2 տարի&lt;ref name=&quot;Haake 2015&quot;/&gt; Աչքի հետ կապված խնդիրներ առաջանում են լեպտոսպիրոզից ապաքինվածների 10%-ի մոտ &lt;ref name=&quot;Spickler 2013&quot;/&gt; Այս բարդությունները տատանվում են թեթև առաջային ուվեիտից մինչև ծանր պանուվեիտ (որը ներառում է աչքի բոլոր երեք անոթային շերտերը) վերականգնումից հետո: Վարակվածների մինչև 80%-ի մոտ լեպտոսպիրա ԴՆԹ-ն հայտնաբերվում է աչքի հեղուկ բաղադրության մեջ &lt;ref name=&quot;Haake 2015&quot;/&gt;Աչքի խնդիրները սովորաբար ունենում են լավ կանխատեսում բուժումից հետո կամ դրանք անցնում են ինքնուրույն&lt;ref name=&quot;Spickler 2013&quot;/&gt;

==Epidemiology==
[[File:Global burden of leptospirosis in DALY per 100,000 per year.png|thumb|upright=1.3|alt=Disability-adjusted life year world map | Global burden of leptospirosis calculated as [[Disability-adjusted life year]] (DALY) lost per 100,000 people per year.]]
Ենթադրվում է, որ տարեկան գրանցվում է լեպտոսպիրոզի մեկ միլիոն ծանր դեպք, որոնցից 58900-ը մահանում է: Ծանր դեպքերը կազմում են լեպտոսպիրոզի բոլոր դեպքերի 5-15%-ը։ Լեպտոսպիրոզը հանդիպում է ինչպես քաղաքային, այնպես էլ գյուղական վայրերում՝ արևադարձային, մերձարևադարձային և բարեխառն շրջաններում: Հիվանդությունը համառորեն նկատվում է Ասիայի, Օվկիանիայի, Կարիբյան ավազանի, Լատինական Ամերիկայի և Աֆրիկայի որոշ մասերում&lt;ref name=&quot;Spickler 2013&quot;/&gt;Անտարկտիդան միակ վայրն է, որտեղ  լեպտոսպիրոզ չի գրանցվել։ &lt;ref name=&quot;Spickler 2013&quot;&gt;{{cite web | vauthors = Spickler AR, Leedom Larson KR |title=Leptospirosis (Fact sheet) |date=October 2013 |access-date=15 March 2019 |publisher=The Center for Food Security and Public Health |url=http://www.cfsph.iastate.edu/Factsheets/pdfs/leptospirosis.pdf |archive-url=https://web.archive.org/web/20141124082710/http://www.cfsph.iastate.edu/Factsheets/pdfs/leptospirosis.pdf |archive-date=24 November 2014 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;Միացյալ Նահանգներում տարեկան գրանցվում էր լեպտոսպիրոզի 100-150 դեպք։&lt;ref name=&quot;CDC 2017&quot;&gt;{{cite web |title=Healthcare Workers – Technical Information for Leptospirosis |url=https://www.cdc.gov/leptospirosis/health_care_workers/index.html |publisher=[[Centers for Disease Control and Prevention]] (CDC) |access-date=28 April 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190111230629/https://www.cdc.gov/leptospirosis/health_care_workers/index.html |archive-date=11 January 2019 |date=9 November 2017}}&lt;/ref&gt; Լեպտոսպիրոզի դեպքերի թիվն ուղղակիորեն կապված է տեղումների քանակի հետ՝ հիվանդությունը սեզոնային դարձնելով բարեխառն կլիմայական պայմաններում և ամբողջ տարվա ընթացքում՝ արևադարձային կլիմայական գոտիներում։ Լեպտոսպիրոզով հիվանդանալու վտանգը կախված է համայնքում հիվանդության փոխադրման վտանգից և ազդեցության հաճախականությունից:[18] Գյուղական վայրերում հողագործությունը և անասնապահությունը լեպտոսպիրոզով հիվանդանալու հիմնական ռիսկային գործոններն են: Վատ բնակարանային պայմանները և անբավարար սանիտարական պայմանները նույնպես մեծացնում են վարակվելու վտանգը: Արևադարձային և կիսաարևադարձային շրջաններում հիվանդությունը հաճախ տարածվում է հորդառատ անձրևներից կամ ջրհեղեղից հետո։


[[File:Working at aaddy rice field without a footwear, is a risk factor for leptospirosis.png|thumb|upright=1.3|alt=Workers in a rice paddy field | Working in a paddy field barefoot is a risk factor for leptospirosis.]]

==Պատմություն==
Հիվանդությունն առաջին անգամ նկարագրվել է Ադոլֆ Վեյլի կողմից 1886 թվականին, երբ նա հայտնել է «սուր վարակիչ հիվանդություն՝ փայծաղի մեծացումով, դեղնուկով նեֆրիտով »&quot;&lt;ref name=&quot;Weil&quot; /&gt;Մինչ Վեյլի նկարագրությունը, հիվանդությունը հայտնի էր որպես «բրնձի դաշտի դեղնություն» հին չինական նյոթերոմ, «աշնանային տենդ», «յոթօրյա տենդ» և «նանուկայամի տենդ» Ճապոնիայում,&lt;ref name=&quot;Ben Adler 2015&quot;/&gt; and &quot;''nanukayami'' fever&quot;&lt;ref name=&quot;Elsevier/Saunders&quot;&gt;{{cite book|title=Dorland's illustrated medical dictionary|year=2012|publisher=[[Elsevier/Saunders]]|location=Philadelphia|isbn=9781455709854|page=1231|url=https://books.google.com/books?id=mNACisYwbZoC&amp;pg=PA1231|access-date=21 February 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20170908221631/https://books.google.com/books?id=mNACisYwbZoC&amp;pg=PA1231|archive-date=8 September 2017|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Եվրոպայում և Ավստրալիայում հիվանդությունը կապված էր որոշակի զբաղմունքների հետ և տրվեցին համապատասխան  անուններ, ինչպիսիք են «եղեգ կտրողներիհիվանդություն», «խոզ բուծողների հիվանդություն» և «Schlammfieber» (ցեխային տենդ):&lt;ref name=&quot;Ben Adler 2015&quot;&gt;{{cite journal | vauthors = Adler B | title = History of leptospirosis and leptospira | journal = Current Topics in Microbiology and Immunology | volume = 387 | pages = 1–9 | date = 2015 | pmid = 25388129 | doi = 10.1007/978-3-662-45059-8_1 | isbn = 978-3-662-45058-1 }}&lt;/ref&gt; Այն պատմականորեն հայտնի է որպես «սև դեղնախտ», [52] կամ «կաթնամթերքի ֆերմայի տենդ» Նոր Զելանդիայում։,&lt;ref&gt;{{cite book|title=Small Water Supplies: A Practical Guide|year=2004|publisher=[[Routledge]]|isbn=9781134457496|page=125|url=https://books.google.com/books?id=N1uBAgAAQBAJ&amp;pg=PA125| first = David | last = Clapham | name-list-style = vanc |access-date=21 February 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20170908221631/https://books.google.com/books?id=N1uBAgAAQBAJ&amp;pg=PA125|archive-date=8 September 2017|url-status=live}}&lt;/ref&gt; or &quot;dairy farm fever&quot; in New Zealand.&lt;ref&gt;{{cite journal | vauthors = Christmas BW, Tennent RB, Lindsay PG | title = Dairy farm fever in New Zealand: a local outbreak of human leptospirosis | journal = The New Zealand Medical Journal | volume = 79 | issue = 514 | pages = 901–4 | date = May 1974 | pmid = 4527727 }}&lt;/ref&gt;

Լեպտոսպիրան առաջին անգամ նկարագրվել է է 1907թ.-ին Արթուր Սթիմսոնի կողմից երիկամի հյուսվածքիը արծաթի նստվածքի ներկման տեխնիկայի միջոցով: Նա օրգանիզմը  անվանեց Spirocheta քանի որ բակտերիաները նման էին հարցականի նշանի&lt;ref name=&quot;Ben Adler 2015&quot;/&gt;&lt;ref&gt;{{Cite journal | vauthors = Stimson AM | year = 1907 | title = Note on an organism found in yellow-fever tissue | journal = [[Public Health Reports]] | volume = 22 | page = 541 | url = https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=umn.31951002763205f;view=1up;seq=551| doi = 10.2307/4559008 | issue = 18 | jstor = 4559008 }}&lt;/ref&gt;1908 թվականին ճապոնական հետազոտական ​​խումբը՝ Ռյուկիչի Ինադայի և Յուտակա Իտոյի գլխավորությամբ, առաջինը  բացահայտեցին այս բակտերիան որպես լեպտոսպիրոզի պատճառական գործոն և նկատեցին դրա առկայությունը առնետների մոտ 1916 թվականին &lt;ref&gt;{{cite journal |vauthors=Inada R, Ito Y |title=A report of the discovery of the causal organism (a new species of spirocheta) of Weil's disease |journal=Tokyo Ijishinshi |volume=1915 |pages=351–60 |year=1908 }}&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;{{cite journal | vauthors = Inada R, Ido Y, Hoki R, Kaneko R, Ito H | title = The Etiology, Mode of Infection, and Specific Therapy of Weil's Disease (Spirochætosis Icterohæmorrhagica) | journal = The Journal of Experimental Medicine | volume = 23 | issue = 3 | pages = 377–402 | date = March 1916 | pmid = 19867994 | pmc = 2125418 | doi = 10.1084/jem.23.3.377 }}&lt;/ref&gt;Ճապոնական ածխահանքի աշխատակիցները հաճախ հիվանդանում էին լեպտոսպիրոզով:Ճապոնիայում այն անվանեցին''Spirocheta icterohaemorrhagiae''.Ճապոնացի հետազոտողների խումբը խումբը նաև փորձարկել է ծովախոզուկների լեպտոսպիրալ իմունիզացիայի առաջին հետազոտությունները: Նրանք ցույց տվեցին, որ վարակված ծովախոզուկներին ապաքինվող մարդկանց կամ այծերի շիճուկներ ներարկելով՝ ծովախոզուկներին կարող են պասիվ իմունիտետ ձեռք բերել: 1917 թվականին ճապոնական խումբը հայտնաբերեց առնետներին՝ որպես լեպտոսպիրոզի կրողներ:Անտեղյակ լինելով  Ճապոնական խմբի աշխատանքից  երկու Գերմանական հետազոտողների խումբ գրեթե միաժամանակ հրապարակեցին 1915 թվականի հոկտեմբերին ծովախոզուկների վրա լեպտոսպիրալ վարակի փոխանցման իրենց առաջին հետազոտությունը: Նրանք օրգանիզմն անվանեցին համապատասխանաբար Spirochaeta nodosa և Spirochaeta Icterogenes  &lt;ref name=&quot;Ben Adler 2015&quot;/&gt;respectively.&lt;ref name=&quot;Ben Adler 2015&quot;/&gt; 
2002 թվականին «Լեպտանգամուշի սինդրոմը» ստեղծվեց՝ նկարագրելու լեպտոսպիրոզի մի շարք համընկնող ախտանիշներ՝ երիկամային համախտանիշով Հանտավիրուսային հեմոռագիկ տենդով և Orientia tsutsugamushi-ով առաջացած սկրաբ տիֆով&lt;ref&gt;{{cite journal | vauthors = Paniz-Mondolfi AE, Rodriguez-Morales AJ, Blohm G, Marquez M, Villamil-Gomez WE | title = ChikDenMaZika Syndrome: the challenge of diagnosing arboviral infections in the midst of concurrent epidemics | journal = Annals of Clinical Microbiology and Antimicrobials | volume = 15 | issue = 1 | pages = 42 | date = July 2016 | pmid = 27449770 | pmc = 4957883 | doi = 10.1186/s12941-016-0157-x }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |title=284184004: Lepthangamushi syndrome (disorder) |url=http://tx.fhir.org/r3/snomed/32506021000036107/?type=snomed&amp;id=284184004 |access-date=18 November 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20191118153525/http://tx.fhir.org/r3/snomed/32506021000036107/?type=snomed&amp;id=284184004 |archive-date=18 November 2019}}&lt;/ref&gt; 
ԱՀԿ-ն ստեղծեց Լեպտոսպիրոզի բեռի համաճարակաբանության տեղեկատու խումբը (LERG)՝ ուսումնասիրելու լեպտոսպիրոզի հիվանդության համաճարակաբանական վերջին տվյալները, ձևակերպելու հիվանդության փոխանցման մոդելը և բացահայտելու գիտելիքների և հետազոտությունների բացերը: Առաջին ժողովը գումարվեց 2009 թվականին: 2011 թվականին LERG-ը գնահատեց, որ լեպտոսպիրոզի համաշխարհային տարեկան մակարդակը կազմում է հինգից մինչև 14 դեպք 100,000 բնակչի հաշվով:&lt;ref name=&quot;Haake 2015&quot;/&gt;</text>
      <sha1>fe3lyzpqvkeqh0yc7wp320orh7jt1m4</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486278</id>
      <parentid>8486277</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T21:52:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>AnysanaM</username>
        <id>112104</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ախտաբանություն */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="78517" xml:space="preserve">
{{Տեղեկաքարտ Հիվանդություն
| պատկեր = Leptospirosis darkfield.jpg
| նկարագրում = ''Լեպտոսպիրա'' մեծացված է 200 անգամ magnified 200-fold with a [[dark-field microscope]].
| ախտանշաններ =  անախտանիշ, [[գլխացավ]], [[միալգիա|մկանացավ]], [[ջեևմություն]]&lt;ref name=&quot;Zoey2020&quot;/&gt;
| պատճառ = ''[[Լեպտոսպիրա]]ն'' տարածվում է [[կրծողներ]]ով&lt;ref name=&quot;Lane 2016&quot;/&gt;
| փոխանցման ձև = 
| ախտանիշ = 
| հետևանք = 
| վնասում է = 
| վարակ տարածող = 
| օժանդակող տարածող = 
| մասնագիտություն = 
| հայտնաբերող = | բուժաքննություն = 
| բուժում = 
| դեղամիջոց = [[Դոկսացիլին]], [[պենիցիլին]], [[ցեֆտրիաքսոն]]&lt;ref name=&quot;Lane 2016&quot;/&gt;
| անվանվել է = 
| հոմանիշներ =  Առնետի տենդ ,&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Berger |first1= Stephen | name-list-style = vanc |title=Leptospirosis: Global Status |date=2018 |publisher=GIDEON Informatics Inc |isbn=9781498820318 |page=7 |url=https://books.google.com/books?id=ekBLDwAAQBAJ&amp;pg=PA7 |language=en}}&lt;/ref&gt; դաշտային ջերմություն,&lt;ref name=Mos2013&gt;{{cite book|title=Mosby's Medical Dictionary|year=2013|publisher=[[Elsevier Health Sciences]]|isbn=9780323112581|page=697|url=https://books.google.com/books?id=aW0zkZl0JgQC&amp;pg=PA697|edition=9|access-date=21 February 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20170908221631/https://books.google.com/books?id=aW0zkZl0JgQC&amp;pg=PA697|archive-date=8 September 2017|url-status=live}}&lt;/ref&gt; առնետ բռնողնորի դեղնություն,&lt;ref name=Mckay2001&gt;{{cite book|last=McKay|first=James E. | name-list-style = vanc |title=Comprehensive Health Care for Dogs|year=2001|publisher=[[The Quarto Group|Creative Pub. International]]|location=Minnetonka, MN.|isbn=9781559717830|page=97}}&lt;/ref&gt; pretibial fever&lt;ref name=&quot;Andrews&quot;&gt;{{cite book| first1 = William D | last1 = James | first2 = Dirk M | last2 = Elston | first3 = Timothy G | last3 = Berger | first4 = George Clinton | last4 = Andrews | name-list-style = vanc |title=Andrews' Diseases of the Skin: Clinical Dermatology |publisher=[[Saunders (imprint)|Saunders Elsevier]] |year=2006 |isbn=978-0-7216-2921-6 }}{{rp|290}}&lt;/ref&gt;
| Վիքիպասեստ = 
| բարդություն = [[թոքային արնահոսություն]], [[մենինգիտ]], [[երիկամային անբավարարություն]]&lt;ref name=&quot;Zoey2020&quot;/&gt;&lt;ref name=McB2005&gt;{{cite journal | vauthors = McBride AJ, Athanazio DA, Reis MG, Ko AI | title = Leptospirosis | journal = Current Opinion in Infectious Diseases | volume = 18 | issue = 5 | pages = 376–86 | date = October 2005 | pmid = 16148523 | doi = 10.1097/01.qco.0000178824.05715.2c | s2cid = 220576544 }}&lt;/ref&gt;
| ռիսկ = Հիվան կենդանիների հետ շփումը կամ ախտոտված ջուրը&lt;ref name=&quot;Lane 2016&quot;/&gt;
| ախտորոշում = [[Հակամարմին]]ների հայտնաբերումը բակտերիայի կամ նրա ԴՆԹ ի նկատմամբ &lt;ref name=&quot;Zoey2020&quot;/&gt;
| տարբերակում = [[Մալարիա]], [[որովայնային տենդ]], [[ռիկետսիոզ]], [[արեվադարձային տենդ]]&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Farrar|first1=Jeremy|last2=Hotez|first2=Peter|last3=Junghanss|first3=Thomas|last4=Kang|first4=Gagandeep|last5=Lalloo|first5=David|last6=White|first6=Nicholas J. | name-list-style = vanc |title=Manson's Tropical Diseases E-Book|date=2013|publisher=Elsevier Health Sciences|isbn=9780702053061|page=438|url=https://books.google.com/books?id=GTjRAQAAQBAJ&amp;pg=PA438|language=en|access-date=2 September 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170908221631/https://books.google.com/books?id=GTjRAQAAQBAJ&amp;pg=PA438|archive-date=8 September 2017|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
| կանխարգելում = 
| հաճախություն = 
| մահացություն = Հավանականությունը ~7.5%&lt;ref name=&quot;Evangelista2010&quot; /&gt;
| սկիզբը = Մեկ կա, երկու շաբաթ&lt;ref name=&quot;Karpagm2020&quot;/&gt;
| տևողություն =
| կանխատեսում =
| հաճախականություն =
| մահեր =58,900  ամեն տարի &lt;ref name=Costa2015/&gt;
}}


'''Լեպտոսպիրոզը'''  զոոնոզ սուր ինֆեկցիա է, որը բնութագրվում է
ինտոքսիկացիայով, արտահայտված մկանացավերով, երիկամների, լյարդի, նյարդային և անոթային
համակարգերի ախտահարումով, հեմոռագիկ և դեղնուկային համախտանիշների զարգացումով՝ հարուցված Լեպտոսպիրա բակտերիայով։&lt;ref name=&quot;Lane 2016&quot;/&gt; Ախտանշանները կարող են բացակայել,լինել թեթև ([[գլխացավ]], [[Միալգիա|մկանային ցավ]], և [[ջերմություն]]) ծանր ([[թոքային արնահոսություն]] կամ [[մենինգիտ]])Ж&lt;ref name=&quot;Zoey2020&quot;&gt;{{cite journal | vauthors = Soo ZM, Khan NA, Siddiqui R | title = Leptospirosis: Increasing importance in developing countries | journal = Acta Tropica | volume = 201 | pages = 105183 | date = January 2020 | pmid = 31542372 | doi = 10.1016/j.actatropica.2019.105183 | doi-access = free }}&lt;/ref&gt; '''Վելսի հիվանդությունը''',լեպտոսպիրոզի ծանր  սուր տեսակն է երբ հիվանդ անձանց մոտ նկատվում է դեղնուկ (մաշկը և աչքերը դեղնում են),առաջանում է [[երիկամային անբավարարություն]], և արնահոսություն։&lt;ref name=McB2005/&gt;Լոպտոսպիրոզի հետ ասոցացված թոքային արնահոսությունը հայտնի է որպես  '''&quot;ծանր թոքային արնահոսության համախտանիշ&quot;'''
Լեպտոսպիրայինավելի քան տաս գենետիկ տիպերը մարդկանց մոտ առաջացնում են հիվանդություն։&lt;ref name=Picardeau2017&gt;{{cite journal | vauthors = Picardeau M | title = Virulence of the zoonotic agent of leptospirosis: still terra incognita? | journal =  [[Nature Reviews Microbiology|Nature Reviews. Microbiology]] | volume = 15 | issue = 5 | pages = 297–307 | date = May 2017 | pmid = 28260786 | doi = 10.1038/nrmicro.2017.5 | s2cid = 11626842 }}&lt;/ref&gt; Եվ վայրի և ընտանի կենդանինեը կարող են տարածել հիվանդությունը հիմնականում տարածում են կրծողները։&lt;ref name=&quot;Lane 2016&quot;/&gt; Բակտերիան ախտահարում է մարդկանց կենդանիների մեզով ախտոտված ջրի կամ հողի միջոցով,վերջիններս հպվում են աչքերին,բերանին քթին կամ մաշկով ներթափանցում են մաշկով։&lt;ref name=&quot;Lane 2016&quot;/&gt; ref name=&quot;Zoey2020&quot;/&gt; Զարգացած երկրներում հիվանդությունը տարածված է ագարակատերների և այն անձանց շրջանում ովքեր ապրում են վատ սանիտարահիգենիկ պայմաններում։Հիվանդանում են ամենից հաճախ այն անձիք, ովքեր աշխատում են ճահճացած
մարգագետիններում, մսակոմբինատներում, բրնձի տնտեսություններում և
անասնաբուծարաններում: Զարգացած երկրներում հորդառատ անձրևների ժամանակ  լեպտոսպիրոզով վարակվելու վտանգ է  առաջանում կոյուղու աշխատողների համար և տաք ու խոնավ տարածքներում բացօթյա գործունեությամբ զբաղվողները։&lt;ref&gt;{{cite journal|title=Leptospirosis Risk in Public Cleansing and Sewer Workers|date=16 October 1987|pmid=3446001|last1=Chan|fidownprst1=O. Y.|last2=Chia|first2=S. E.|last3=Nadarajah|first3=N.|last4=Sng|first4=E. H.|journal=Annals of the Academy of Medicine, Singapore|volume=16|issue=4|pages=586–90}}&lt;/ref&gt; and those involved in outdoor activities in warm and wet areas.&lt;ref name=&quot;Zoey2020&quot;/&gt; Ախտորոշումը հաստատում են հակամարմինների 
հայտնաբերմամաբ կամ բակտերայի  ԴՆԹի հայտնաբերմամբ արյան մեջ։&lt;ref name=&quot;Zoey2020&quot;/&gt;
ՀԻվանդության կանխարգելման համար օգտագործում են պաշտպանական միջոցներ կոնտակտը կենդանիների հետ սահմանափակելու համար,լվացվել շփումից հետո և առնետների վերացումը բնակելի տարածքներից։ .&lt;ref name=&quot;Karpagm2020&quot;/&gt; Դոկսացիկլինը էֆեկտիվ է լեպտոսպիրոզը կանխարգելու համար։&lt;ref name=&quot;Karpagm2020&quot;&gt;{{cite journal | vauthors = Karpagam KB, Ganesh B | title = Leptospirosis: a neglected tropical zoonotic infection of public health importance-an updated review | journal = European Journal of Clinical Microbiology &amp; Infectious Diseases | date = January 2020 | volume = 39 | issue = 5 | pages = 835–846 | pmid = 31898795 | doi = 10.1007/s10096-019-03797-4 | s2cid = 209669669 }}&lt;/ref&gt;Մարդկանց համար նախատեսված վակցինան  սահմանափակ օգտակարություն ունի;&lt;ref name=&quot;Teixeira2019&quot;/&gt; vaccines for other animals are more widely available.&lt;ref name=&quot;Ellis2015&quot;&gt;{{cite journal | vauthors = Ellis WA | title = Animal leptospirosis | journal = Current Topics in Microbiology and Immunology | volume = 387 | pages = 99–137 | date = 2015 | pmid = 25388134 | doi = 10.1007/978-3-662-45059-8_6 | isbn = 978-3-662-45058-1&lt;!-- |series=Current Topics in Microbiology and Immunology (including this removes italics from journal title - unnecessary?---&gt; }}&lt;/ref&gt;Բուժում իրականացնում են հակաբակտերիալներով՝ դոկսացիկլին պենիցիլին կամ ցեֆտրիաքսոն.&lt;ref name=&quot;Lane 2016&quot;/&gt;Մահվան հավանականությունը  5–10%. է։&lt;ref name=&quot;Evangelista2010&quot; /&gt; Երբ թոքերը ախտահարված են մահվան հավանականությունը ավելանում է մոտ 50–70%.&lt;ref name=&quot;Lane 2016&quot;/&gt;
Ամեն տարի լեպտոսպիրոզով ծանր մեկ միլիոն հիվանդների դեպքում գրանցվում է 58,900 մահ։&lt;ref name=Costa2015&gt;{{cite journal | vauthors = Costa F, Hagan JE, Calcagno J, Kane M, Torgerson P, Martinez-Silveira MS, Stein C, Abela-Ridder B, Ko AI | display-authors = 6 | title = Global Morbidity and Mortality of Leptospirosis: A Systematic Review | journal = PLOS Neglected Tropical Diseases | volume = 9 | issue = 9 | pages = e0003898 | year = 2015 | pmid = 26379143 | pmc = 4574773 | doi = 10.1371/journal.pntd.0003898 }}&lt;/ref&gt; Հիվանդությունը տարածված է տրոպիկական երկրներում բայց կաարող է հանդիպել ամենուրեք։&lt;ref name=&quot;Karpagm2020&quot;/&gt; Բռնկումները լինում են հորդառատ անձրևներից հետո։Հիվանդությունը առաջին անգամ նկարագրել է Ադոլֆ Վեյլ 1886թ․ Գերմանիայում &lt;ref name=AFP2010&gt;{{cite journal | vauthors = Slack A | title = Leptospirosis | journal = Australian Family Physician | volume = 39 | issue = 7 | pages = 495–8 | date = July 2010 | pmid = 20628664 }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Weil&quot;&gt;{{cite journal| vauthors = Weil A |title=Über eine eigenthümliche, mit Milztumor, Icterus und Nephritis einhergehende, acute Infektionskrankheit|journal=Deutsches Archiv für Klinische Medizin|date=1886|volume=39|pages=209–232|url=https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=uiug.30112112319931;view=1up;seq=221|trans-title=On a strange, acute infectious disease, accompanied by swelling of the spleen, icterus, and nephritis|language=de}}&lt;/ref&gt; 
{{TOC limit}}

==Նշաններ և ախտանիշներ==

[[Image:Conjunctival suffusion of the eyes due to leptospirosis.jpg|thumb|alt=Human eye showing symptomatic red and yellow patches on the white of the eye | [[Conjunctival suffusion]] (red [[conjunctiva]]) together with jaundice is a specific feature of leptospirosis.]]
Ախտանշանները հիմնականում  հայտնվում են հիվանդանալուց մեկ կամ երկու շաբաթ հետո&lt;ref name=&quot;Karpagm2020&quot;/&gt; բայց ինկուբացիոն շրջանկը կարող է տևելմինչև մեկ ամիս։&lt;ref name=&quot;Haake 2015&quot;/&gt;Հիվանդյունը երկփուլ է։Սիմպտոմատիկ հիվանդների մոտ հիվանդությունը հիմնականում երկփուլանի ընթացք ունի։Առաջին փուլի ախտանշանները(սուր կամ լեպտոսպիրեմիկ փուլ) տևում են հինգ կամ յոթ օր։Երկրորդ փուլում ( իմուն փուլ) ախտանիշները վերանում են, երբ մանրէների դեմ հակամարմիններ են առաջանում.&lt;ref name=&quot;Lane 2016&quot;/&gt; Հավելյալ ախտանշանները առաջանում են երկրորդ փուլում&lt;ref&gt;{{cite web |title=Factsheet about leptospirosis |url=https://www.ecdc.europa.eu/en/leptospirosis/factsheet |website=European Centre for Disease Prevention and Control |access-date=5 September 2020 |language=en}}&lt;/ref&gt; Հիվանդության փուլերը կարող են չտարբերվել միմյանցից հատկապես ծանր հիվանդություն ունեցող հիվանդների մոտ։&lt;ref name=&quot;Waggoner2016&quot;&gt;{{cite journal |vauthors=Waggoner JJ, Pinsky BA |title=Molecular diagnostics for human leptospirosis |journal=Current Opinion in Infectious Diseases |volume=29 |issue=5 |pages=440–5 |date=October 2016 |pmid=27537829 |pmc=5127924 |doi=10.1097/QCO.0000000000000295 }}&lt;/ref&gt; 90%ը ունենում է թեթև ընթացք մինչ 10%&amp;nbsp;ի մոտ ծանր է ընթանում։&lt;ref name=&quot;Cagliero 2018&quot;&gt;{{cite journal | vauthors = Cagliero J, Villanueva SY, Matsui M | title = Leptospirosis Pathophysiology: Into the Storm of Cytokines | journal = Frontiers in Cellular and Infection Microbiology | volume = 8 | issue = 204 | pages = 204 | date = 20 June 2018 | pmid = 29974037 | doi = 10.3389/fcimb.2018.00204 | pmc = 6019470 | doi-access = free }}&lt;/ref&gt;

Լեպտոսպիրալ ինֆեկցիան մարդկանց մոտ առաջացնում է մի շարք ախտանշաններ մինչ որոշ մարդկանց մոտ հիվանդությունը կարող է ընթանալ ասիմպտոմ։ Հիվանդությունը սկսում է հանկարծակի ջերմությամբ  ուղեկցվելով դողով ուժգին գլխացավերով ծանր [[միալգիա|մկանացավ]]ով և որովայնացավով։&lt;ref name=&quot;Zoey2020&quot;/&gt;&lt;ref name=&quot;Haake 2015&quot;/&gt;Լեպտոսպիրոզովի հետևանքով  առաջացած գլխացավը բաբախող տիպի է և տեղակայված է քունքային կամ ճակատային շրջանում։Հիվանդը կարող է նաև ունենալ նաև ցավ աչքերի հետևում և լուսավախություն։&lt;!-- &lt;ref name=&quot;Haake 2015&quot;/&gt; --&gt;Մկանացավեր բնորոշ են ձկնամկանին և գոտկային հատվածին։&lt;!-- &lt;ref name=&quot;Haake 2015&quot;/&gt; --&gt; ՀԻմնական բնորոշ նշանը կոնյուկտիվիտն է առաց էքսուդատի որը հազվադեպ է հանդիպում մյուս ֆիբրիլ հիվանդությունների ժամանակ։Մյուս բնորոշ նշաններն են սուբկոնյուտիվալ արնազեղումները և դեղնուկը։&lt;!-- &lt;ref name=&quot;Haake 2015&quot;/&gt; --&gt; Ցանավորում հազվադեպ է հանդիպում։ Չոր հազ հանդիպում է հիվանդների 20–57%ի մոտ   Ստամոքսաղիքային սիմպտոմները՝ սրտխառնոց փսխում որովայնացավ լուծ հաճախ են հանդիպում Փսխումը և լուծը կարող են բարդանալ դեհիդրատացիայով &lt;!-- &lt;ref name=&quot;Haake 2015&quot;/&gt; --&gt;Որովային ցավոտությունը կարող է պայմանավորված լինել ակալկուլյոզ խոլեցիստիտով կամ պանկրեասի բորբոքմամբ։&lt;ref name=&quot;Haake 2015&quot;/&gt; Հազվադեպ ավշային հագույցները լյարդը փայծաղը կարող են մեծանալ և դառնալ շոշափելի.&lt;ref name=&quot;Lane 2016&quot;/&gt;

Ախտանշանները վերանում են  մեկից երեք օր հետ։&lt;ref name=&quot;Karpagm2020&quot;/&gt; Իմուն փուլը սկսվում է սրանից հետո և տևում  չորսից երեսուն օր և կարող են առաջանալ բարդություններ գլխից մինչև երիկամներ։.&lt;ref name=&quot;Bennett 2015&quot;&gt;{{cite book |last1=Bennett |first1=John E |last2=Raphael |first2=Dolin |last3=Martin |first3=J Blaser |last4=Bart |first4=J Currie | name-list-style = vanc |title=Mandell, Douglas, and Bennett's Principles and Practice of Infectious Diseases|chapter=223 |date=2015 |publisher=[[Elsevier]] |isbn=978-1-4557-4801-3 |pages=2541–2549 |edition=Eighth}}&lt;/ref&gt; Այս փուլին բնորոշ է [[մենինգիտ]]ը։&lt;ref name=&quot;Karpagm2020&quot;/&gt;Մենինգիտի նշաններն են գլխացավը պարանոցի մկանների կարկամությունը։&lt;ref name=&quot;Karpagm2020&quot;/&gt;Երիկամի ներգրավումը այս ձուլում արտհայտվում է մեզի քանակի նվազմամբ կամ բացակայությամբ&lt;ref name=&quot;Karpagm2020&quot;/&gt;

Ծանր լեպտոսպիրոզի դասական տարբերակը՝ Վեյլսի հիվանդությունը բնորոշվում է լյարդի վնասմամբ (առաջացնում դեղնուկ), [[երիկամային անբավարարություն]], և արնահոսություն վերջինս հանդիպում է հիվանդների 5–10% ի մոտ։&lt;ref name=&quot;Karpagm2020&quot;/&gt;Թոքերի և ուղեղւ վնասում նույնպես կարող է լինել։ՄԵնինգոենցեֆալիտի զանգացման դեպքում կարող է զարգանալ գիտակցության խանգարում։Մի շարք նյարդաբանական խանգարումներ ինչպիսիք են  հեմիպլեգիան,լայնական միելիտը և պետեխիաներ էկխիմոզներ էպիստաքսիս  մելենա հեմատոմեզիս թոքային արնահոսություն կարող են հայտնաբերվել and [[Գիյեն-Բարե համախտանիշ]] լեպտոսպիրոզի բարդություններն են։&lt;!-- &lt;ref name=&quot;Haake 2015&quot;/&gt; --&gt;Արնահոսության նշանները ինչպիսիք են [[պետեխիա]]ն, [[էկխիմոզ]]ը, [[էպիստաքսիս|քթային արնահոսություն]], [[մելենա|մելենա]], [[հեմատոմեզիս]] and [[թոքային արնահոսոթյուն]] կարող են հայտնաբերվել։Պրոթրոմբինային ժամանակի երկարացումը պայմանավորում է արնահոսությունները։Սակայն թրոմբոցիտոպենիան ասոցացված չէ ծանր արնահոսությունների հետ։&lt;ref name=&quot;Haake 2015&quot;/&gt;Թոքային արնահոսությունները՝ ալվեոլյար արնահոսություններ են արյունը լցվում է ալվեոլ առաջացնելով մասիվ հեմոպտիզիս և դառնում [[սուր շնչառական դիսթրես համախտանիշ]]ի պատճառ,որի դեպքում մահվան ռիսկը կազմում է ավելի քան 50% .&lt;ref name=&quot;Haake 2015&quot;/&gt;Հազվադեպ կարող է առաջանալ միոկարդիտ,պերիկարդիտ, սրտային պաշարումներ, առիթմիաներ։&lt;ref name=&quot;Lane 2016&quot;/&gt;

==Պատճառ==
===Բակտերիա===
[[File:Leptospira scanning micrograph.jpg|thumb|left|upright=1.3|alt=A scanning electron micrograph of several lepitospira bacteria on a filter | [[Scanning electron micrograph]] of a number of ''Leptospira'' sp. bacteria atop a 0.1 µm [[polycarbonate]] filter]]Լեպտոսպիրոզի հարուցիչը  Լեպտոսպիրա ընտանիքին պատկանող աէրոբ  6ից–20 միկրոմետր երկարությամբ սպիրոխետ է։ Ինչպես  [[գրամ-բացասական]] բակտերիաները Լեպտոսպիրան ունի արտաքին թաղանթ հագեցած լիպոպոլիսախարիդներով և ներքին թաղանթ և պեպտիտեգլիկանային թաղանթ։ Ի տարբերություն Գրամ նեբացասական  բակտերիաների պեպտիտոգլիկանային թաղանթը ավելի մոտ է գտնվում ներքին թաղանթին քան արտաքին։Միկրոօրգանիզմները գրամբացասական են, ըստ Ռոմանովսկու
- Գիմզեի ներկվում են վարդագույն, անաէրոբ պայմաններում աճում են արհեստական սննդային
միջավայրերի վրա ճագարի շիճուկի ավելացմամբ, 25-350C և pH 7,2-7,4 պայմաններում:
Լեպտոսպիրաների աճը տեղի է ունենում դանդաղ` 10 օրվա ընթացքում: Բացի այդ, Լեպտոսպիրան ունի ծայրամասում գտնվող ֆլագելին, որը կապված է պտուտականման շարժման հետ։Քեմոռեցեպտորները բակտերիայի բևեռներում գտնվող զգում են տարբեր տարբեր քիմիական նյութերը և փոխում իրենց ուղղությունը։

Առանձնացվել է լեպտոսպիրաների 66 տեսակ.Գենային հաջորդականությամբ պայմանավորված բաժանում են երկու խմբի և չորս ենթախմբի P1, P2, S1, and S2.&lt;ref name=Caimi2020&gt;{{cite journal | vauthors = Caimi K, Ruybal P | title = Leptospira spp., a genus in the stage of diversity and genomic data expansion | journal = Infection, Genetics and Evolution | volume = 81 | pages = 104241 | date = February 2020 | pmid = 32061688 | doi = 10.1016/j.meegid.2020.104241 | s2cid = 211135356 }}&lt;/ref&gt;P1 երթախմբի 19 անդաները ներառում են այն 8 տեսակները, որոնք կարող են մարդկանց մոտ ծանր հիվանդություններ առաջացնել ՝ L. alexanderi, L. borgpetersenii, L. interrogans, L. kirschneri, L. mayottensis, L. noguchii, L. santarosai և L. weilii P2 դասը ներառում է 21 տեսակ, որոնք կարող են մարդկանց մոտ առաջացնել թեթև հիվանդություն: Մնացած 26 տեսակները ներառում են S1 և S2 ենթախմբերը որոնք «սապրոֆիտներ» են,Պաթոգեն Leptospira- ն չի բազմապատկվում միջավայրում: Լեպտոսպիրան գոյատևման համար պահանջում է բարձր խոնավություն, բայց կարող է կենդանի մնալ այնպիսի միջավայրերում, ինչպիսիք են լճացած ջուրը կամ աղտոտված հողը: Բակտերիան կարող է սպանվել 50 ° C (122 ° F) ջերմաստիճանի դեպքում և կարող է որնրանալ ենթարկվել 70% էթանոլով, 1% նատրիումի հիպոքլորիտով, ֆորմալդեհիդով, լվացող միջոցներով և թթուներով: &lt;ref name=Picardeau2017/&gt;&lt;ref name=Caimi2020/&gt; .&lt;ref name=&quot;Spickler 2013&quot;/&gt;

Լեպտոսպիրաները դասակարգվում են նաև ըստ շճատիպերի:Լիպոպոլիսախարիդի շաքարային բազմազան կոմպոզիցիանորը պատասխանատու են նրանց անտիգենային տարբերության համար։ Շճատիպերի
անտիգենային տարբերությունները հայտնաբերվում են շճաբանական թեստերում`
միկրոագլյուտինացիայի ռեակցիայով:&lt;ref name=Picardeau2017/&gt; Ավելի քան 250 ախտածին շճատիպեր են առանձնացավծ,մեծ շճատիպերը հավաքված են 26 ախտածին շճատիպերի մեջ&lt;ref name=&quot;Lane 2016&quot;/&gt;

===Փոխանցում===
Մանրէները կարող են հայտնաբերվել լճակներում, գետերում, ջրափոսերում, կոյուղագծերում, գյուղատնտեսական դաշտերում և խոնավ հողում։Լեպտոսպիրաները հիդրոբիոնտ են, որով և պայմանավորված են հիվանդության 
համաճարակաբանական առանձնահատկությունները: Իրենց կենսունակությունը երկար
պահպանում են քաղցրահամ ջրում, ապահովելով միկրոօրգանիզմների պահպանումը բնական
պայմաններում: 


ՀԻմնականում Լեպտոսպիրան հայտնաբերված է կաթնասունների մոտ&lt;ref name=&quot;Zoey2020&quot;/&gt;Այնուամենայնիվ սեղունները և սառնարյուն կենդանիները՝գորտ օձ կրիա  նույնպես հիվանդանում են։.&lt;ref name=&quot;Ellis2015&quot;/&gt; ՍԱկայն նրանց ինֆեկցիայի շտեմարան լինելը անհայտ է։Whether there are reservoirs of human infection  is unknown.&lt;ref name=&quot;Haake 2015&quot;/&gt;&lt;ref name=&quot;Ellis2015&quot;/&gt;Առնետները մկները կլուրդները կարևոր առաջնային տերեր են բայց մյուս կենդանիները շները  եղնիկները Ճագարները, ոզնիները, կովերը, ոչխարները, խոզերը,կրում են հիվանդությունը &lt;ref name=&quot;Ellis2015&quot;/&gt; Կան տարբեր մեխանիզմներ, որոնց միջոցով կենդանիները կարող են վարակել միմյանց: Շները կարող են լիզել վարակված կենդանու մեզը խոտից կամ հողից, կամ խմել վարակված ջրափոսից:այստեղ կան տարբեր մեխանիզմներ, որոնց միջոցով կենդանիները կարող են վարակել միմյանց: Շները կարող են լիզել վարակված կենդանու մեզը խոտից կամ հողից, կամ խմել վարակված ջրափոսից: Տնային շները վարակվել են լեպտոսպիրոզով, ըստ երևույթին, տանը վարակված մկների մեզի լիզումից: Լեպտոսպիրոզը կարող է փոխանցվել նաև վարակված կենդանիների սերմնահեղուկի միջոցով:&lt;ref name=&quot;Ellis2015&quot;/&gt;Կենդանիների մեզի մեջ մշտապես առկա բակտերիաների տևողությունը կարող է տևել։ &lt;ref name=&quot;Ellis2015&quot;/&gt;

Մարդիկ Լեպտոսպիրոզի վերջնական տերերն են։Մարդիկ վարակվում են շփվելով ինֆեկցված կենդանիների մեզով ախտոտված ջրի և խոնավ հողի հետ։  &lt;ref name=&quot;Zoey2020&quot;/&gt; &lt;ref name=&quot;Karpagm2020&quot;/&gt; Բակտերիաները թափանցում են վերքով  քերծվածքներով  ուտելով վարակված սնունդը կամ շփումը լորձաթաղանթի հետ (բերան քիթ աչք).&lt;ref name=&quot;Kin Chin 2019&quot;/&gt; Լեպտոսպիրոզով հիվանդանալու վտանգի տակ գտնվող զբաղմունքները ներառում են ֆերմերները, ձկնորսները, աղբահանները և կոյուղու աշխատողները:Հիվանդությունը կապված է նաև արկածային զբոսաշրջության և [[Ռեկրեացիա|ռեկրեացիոն ]]գործունեության հետ։&lt;ref name=&quot;Zoey2020&quot;/&gt; Այն տարածված է ջրային սպորտի սիրահարների շրջանում, ներառյալ տրիատլոն , ջրային ռաֆթինգը, կանոե վարելը և լողը, քանի որ ջրի մեջ երկար ընկղմվելը նպաստում է բակտերիաների մուտքին:Այնուամենայնիվ Լեպտոսպիրան ինտակտ մաշկով չի ներթափանցում։&lt;ref name=&quot;Lane 2016&quot;/&gt;ՀԻվանդության մարդուց մարդ վարակման մասին չկան տվյալներ և բակտերիայի դիսեմինացիան ապաքինման փոիլում շատ հազվադեպ է մարդկանց մոտ։vention|journal=World Journal of Clinical Infectious Diseases|volume=6|issue=4|year=2016|pages=61|issn=2220-3176|doi=10.5495/wjcid.v6.i4.61|doi-access=free}}&lt;/ref&gt; Երբ մարդիկ վարակվում են, երիկամներով բակտերիաների արտազատումը սովորաբար տևում է մինչև 60 օր .&lt;ref name=&quot;Spickler 2013&quot;/&gt;

Հազվադեպ, լեպտոսպիրոզը կարող է փոխանցվել օրգանների փոխպատվաստման միջոցով:&lt;ref&gt;{{cite journal | vauthors = Song AT, Abas L, Andrade LC, Andraus W, D'Albuquerque LA, Abdala E | title = A first report of leptospirosis after liver transplantation | journal = Transplant Infectious Disease | volume = 18 | issue = 1 | pages = 137–40 | date = February 2016 | pmid = 26671230 | doi = 10.1111/tid.12490 | s2cid = 3548455 }}&lt;/ref&gt; Հնարավոր է նաև հղիության ընթացքում պլասենցայի միջոցով վարակվել: Այն կարող է առաջացնել վիժում և վարակ նորածինների մոտ։ &lt;ref&gt;{{cite journal | vauthors = Puliyath G, Singh S | title = Leptospirosis in pregnancy | journal = European Journal of Clinical Microbiology &amp; Infectious Diseases | volume = 31 | issue = 10 | pages = 2491–6 | date = October 2012 | pmid = 22549729 | doi = 10.1007/s10096-012-1625-7 | s2cid = 14033595 }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite journal | vauthors = Carles G, Montoya E, Joly F, Peneau C | title = [Leptospirosis and pregnancy. Eleven cases in French Guyana] | journal = Journal de Gynécologie, Obstétrique et Biologie de la Reproduction | volume = 24 | issue = 4 | pages = 418–21 | date = 1995 | pmid = 7650320 }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite journal | vauthors = Koe SL, Tan KT, Tan TC | title = Leptospirosis in pregnancy with pathological fetal cardiotocography changes | journal = Singapore Medical Journal | volume = 55 | issue = 2 | pages = e20-4 | date = February 2014 | pmid = 24712035 | pmc = 4291937 | doi = 10.11622/smedj.2013194 }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite journal | vauthors = Shaked Y, Shpilberg O, Samra D, Samra Y | title = Leptospirosis in pregnancy and its effect on the fetus: case report and review | journal = Clinical Infectious Diseases | volume = 17 | issue = 2 | pages = 241–3 | date = August 1993 | pmid = 8399874 | doi = 10.1093/clinids/17.2.241 }}&lt;/ref&gt;  Հաղորդվում է նաև, որ լեպտոսպիրոզի փոխանցում վայրի բնության կենդանիների հում միս ուտելու միջոցով (օրինակ՝ ալոտրիոֆագիա ունեցող հոգեբուժական հիվանդներ)&lt;ref&gt;{{Cite journal|last1=Fabiani|first1=Adam|last2=Dal Bo|first2=Eugenia|last3=Di Bella|first3=Stefano|last4=Gabrielli|first4=Marco|last5=Bologna|first5=Alessandro|last6=Albert|first6=Umberto|last7=Sanson|first7=Gianfranco|date=2021-07-05|title=Pica (Allotriophagy): An Underestimated Risk Factor for Severe Leptospirosis (Weil's Diseases)? Report of a Leptospira Septic Shock Successfully Managed with ECMO|journal= Infectious Disease Reports|language=en|volume=13|issue=3|pages=619–626|doi=10.3390/idr13030058|pmid=34287302|pmc=8293114|issn=2036-7449|doi-access=free}}&lt;/ref&gt;

==Ախտաբանություն==
[[File:Pathogeneis of leptospirosis.svg|thumb|upright=1.3|alt= Diagram showing the pathogenesis of leptospirosis | Ways of ''Leptospira'' bacteria infecting human cells and blood stream.]]
Լոպտոսպիրաները ապրում են  վայրի և տնային կենդանիների երիկամներում''Leptospira'' live in the kidneys of various wild and domestic animals.Երբ կենդանին  կուլ է տալիս բակտերին նրանք անցնում են արյան հոսք հետո տեղակայվում երիկամներիում կծիկային կամ հարկծիկային մազանոջների միջոցով։Բակտերիան անցնում է երիկամային խողովակի լուսանց և գաղութացնում մոտակա հավաքող խողովակի  ապիկալ հատվածըՍա նպաստում է բակտերիայի  տարածմանը կենդանու մեզով առանց տվյալ կենդանու մոտ նկատելի հիվանդության ։Կենդանու և մակտերիայի միջև փոխհարաբերությունը  համարվում է կոմենսալ և կենդանին հայտի է որպես բնական տեր.&lt;ref name=&quot;Haake 2015&quot;&gt;{{cite journal | vauthors = Haake DA, Levett PN | title = Leptospirosis in humans | journal = Current Topics in Microbiology and Immunology | volume = 387 | issue = 387 | pages = 65–97 | date = 25 May 2015 | pmid = 25388133 | pmc = 4442676 | doi = 10.1007/978-3-662-45059-8_5 | isbn = 978-3-662-45058-1 }}&lt;/ref&gt;Չնայած հետազոտողների ջանքերի պաթոգենեզը դեռևս մասնակի է հայտնի։&lt;ref name=&quot;Karpagm2020&quot;/&gt;&lt;ref name=&quot;Kin Chin 2019&quot;&gt;{{cite journal | vauthors = Chin VK, Basir R, Nordin SA, Abdullah M, Sekawi Z | title = Pathology and Host Immune Evasion During Human Leptospirosis: a Review | journal = International Microbiology | pages = 127–136 | date = March 2019 | volume = 23 | issue = 2 | pmid = 30875033 | doi = 10.1007/s10123-019-00067-3 | s2cid = 78095369 }}&lt;/ref&gt;ԲԱկտերիան մտնում է մարդու օրգանիզմ կամ մաշկի ծակոտկենների կամ լորձաթաղանթի միջով դեպի արյուն։ՀԵտո այն ամրանում է արյունատար անոթների էնդոթելին և արտաբջջային մատրիքսին։Բակտերին օգտագործում է իր մտրակները բջջաթաղանթների միջով շարժվելու համար։  Այն միանում է  ֆիբրոբլաստներին մակրոֆագերին էնդոթելյան բջիջներին ր երիկաամի էպիթելյալ բջիջներին։&lt;!-- &lt;ref name=Picardeau2017/&gt; --&gt; Միանում է նաև մի շարք սպիտակուցների կոմպլիմենտի սպիտակուց թրոմբին ֆիբրինոգեն պլազմինոգեն օգտագորշելով իր մակերեսային լեպտոսպիրալ իմունոգլոբուլինը (leptospiral [[immunoglobulin superfamily|immunoglobulin-like]] (Lig)) ինչպիսիք են LigB and LipL32,սրանց գեները կան բոլոր պաթոգենիկ շճատիպերում։&lt;ref name=Picardeau2017/&gt;&lt;ref name=&quot;Kin Chin 2019&quot;/&gt;

Բնածին իմուն համակարգի միջոցով անոթների էնդոթելիալ բջիջները ակտիվանումեն  բակտերիայի ներկայությունից։Էնդոթելիալ բջիջները արտադրում են ցիտոկիններ հակաբակտերիալ պրոտեիններ։Այս նյութերը կարգավորում ենն կոագուլաթիոն կասկադը և լեյկոցիտների շարժը։Մակրոֆագերը կարող են լիպտոսպիրային փագոցիտոզի ենթարկել Այնուամենայնիվ Լեպտոսպիրան ընդունակ է բնակվել և բազմանալ ցիտոպլազմայում ֆագոցիտոզի ենթարկվելուց հետո։&lt;ref name=Picardeau2017/&gt;Ծանր հիվանդները ունենում են ցիտոկինների բարձր քանակ՝ինտերլեյիկին 1 ՈՆԳալֆա ինտերլեյկին 10։Ցիտոկինների բարձր քանակը առաջացնում է սեպսիսանման ախտանիշներ  որոնք ավելի շատ վնասում են քան օգնում պայքարել հարուցչի դեմ The high level of cytokines causes [[sepsis]]-like symptoms which is life-threatening instead of helping to fight against the infection.&lt;ref name=&quot;Cagliero 2018&quot;/&gt;Նրանք ովքեր ունեն  սեպսիսի բարձր ռիսկ հիվանդության ժամանակ հայտաբերել են[[HLA-DQ6]] [[գենոտիպը]], հավանաբար սուպերանտիգենի ակտիվացման շնորհիվ ինչը վնասում է օրգանները։&lt;ref name=&quot;Haake 2015&quot;/&gt;

Հումորալ իմունիտետը հիմնական իմուն պատասխանն է լեպտոսպիրային։ Իմունոգլոբուլին M  և իմունոգլոբուլին G արտադրվում են բակտերիայի նկատմամբ։Այս հակամարմիններ արտադրվում են հենց լիպոպոլիսախարիդի նկատմամբ։&lt;ref name=&quot;Kin Chin 2019&quot;/&gt; Լեպտեսպիրայի լիպոպոլիսախարիդը ակտիվացնում է միայն  մոնոցիտների[[toll-like receptor 2]] (TLR2)ը։ Իսկ լիպիդ  A մոլեկուլը ճանաչվում է [[TLR4]] ով Հետևաբար, TLR4 ընկալիչների կողմից Լեպտոսպիրայի ճանաչման բացակայությունը, նպաստում է հիվանդության զարգացմանը օրգանիզմում։&lt;ref name=Picardeau2017/&gt;

Կան նաև այլ մեխանիզմներ օրգանիզմում բակտերիայի դեմպայքարի։Լեպտոսպիրան բավականին ադապտացվաշ է բորբոքային պատասխանին։Արյան մեջ այն պլազմինոգենը վեածում է պլազմինի այն արտաբջջային մատրիքսը քանդում է  քայքայում ֆիբրինը  և կոմպլիմենցի C3b ևC5 ֆրակցիան խուսափելով օպսոնիզացիայից .&lt;!-- &lt;ref name=Picardeau2017/&gt; --&gt; Այն նաև կարող է ազդել ֆակտոր Hի C4b կապող պրոտեին վիտրոնեկտին կանխելով իր մակերեսին կոմպլիմենտի ակտիվացումը։Միարշամանակ արտադրում է պրոտեազներ քայքայելու կոմպլիմենտի համակարգը հատկապես C3 Կապվելով թրոմբինի հետ որը նվազեցնում է ֆիբրինի ձևավորումը։Նվազացնելով ֆիբրինի ձևավորումը մեծացնում է արնահոսության հավանականությունը։&lt;ref name=Picardeau2017/&gt; Լեպտոսպիրան արտադրում է նաև սֆինգոմիելինազ և հեմոլիզին որոնք ուղղվաշ են դեպի էրիթրոցիտներ &lt;ref name=&quot;Karpagm2020&quot;/&gt;

Լեպտոսպիրան շատ արագ արյան հոսքով տարաշվում է օրգանիզմում։&lt;ref name=Picardeau2017/&gt;Հիմնականում ախտահարում է լյարդը։ They mainly affect the liver.Ներխուժում էհեպատոցիտների միջև և ապոպտոզի ենթարկում։ Վնասվաշ հեպատոցիտները  միջբջջային կապը նպաստում է լեղու անցմանը արյուն նպաստելով բիլիռուբինի բարձրացմանը և դեղնուկի առաջացմանը։Կան տվյալներ լյարդի սինուսոիդների և պերիսինուսոիդային տարածությունների լեպտոսպիրաների գերլցվաշությամբ: Միևնույն ժամանակ, թոքերի մեջ պետեխիա կամ ակնհայտ արյունահոսություն կարող է հայտնաբերվել ալվեոլային միջնապատի և ալվեոլների միջև ընկած տարածություններում: Լեպտոսպիրան արտազատում է տոքսիններ, որոնք առաջացնում են մեղմ կամ ծանր երիկամային անբավարարություն կամ ինտերստիցիալ նեֆրիտ: Երիկամային անբավարարությունը կարող է ամբողջությամբ վերականգնվել կամ հանգեցնել ատրոֆիայի և ֆիբրոզի:Սրտի մկանների, կորոնար զարկերակների և աորտայի բորբոքումները հազվադեպ են հանդիպում։&lt;ref name=&quot;Haake 2015&quot;/&gt; &lt;ref name=&quot;Haake 2015&quot;/&gt; &lt;ref name=&quot;Bennett 2015&quot;/&gt;

==Ախտորոշում==
[[File: Leptospirosis in kidney.jpg|thumb|alt=Kidney tissue showing leptospira bacteria | Kidney tissue, using a [[silver stain]]ing technique, revealing the presence of ''Leptospira'' bacteria]]
[[File: Diffuse pulmonary haemorrhages of the lungs infected by leptospirosis.png|thumb|alt=X-ray showing lungs bleeding due to leptospirosis infection | Diffuse lungs bleeding due to leptospirosis infection.]]

===Լաբորատոր հետազոտություն===
Հիվանդների արյան ընդհանուր հետազոտությամբ էրրիթրեցիտոզ և թևոմբոցիտոպենիա։Երբ անեմիայի հետ կա լեյկոպենիա և թրոմբոցիտոպենիա պետք է մտածել հավանական ոսկրածուծի ճնշան մասին։&lt;ref name=&quot;Haake 2015&quot;/&gt;ԷՆԱ և C-ռեակտիվ սպիտակուցը բարձրացած են։&lt;ref name=&quot;Lane 2016&quot;/&gt;

Երիկամները բավական հաճախ ախտահարվում են։Արյան մեջ միզանյութի և կրեատինի քանակը պետք է ստուգվի։Լեպտոսպիրոզի ժամանակ մեծանու է կալիումի էքսկրեցիան մեզով ինչը բերում է հիպոկալեմիայի։ &lt;ref name=&quot;Lane 2016&quot;/&gt;&lt;ref name=&quot;Haake 2015&quot;/&gt; Մեզի անալիզը կարող է հայտաբերել սպիտակուց լեյկոցիտնոր  և միկրոհեմատուրիա: Քանի որ բակտերիաները նստում են երիկամներում, մեզի կուլտուրաները դրական կլինեն լեպտոսպիրոզի համար՝ սկսած հիվանդության երկրորդ շաբաթից մինչև 30 օրը։&lt;ref name=&quot;Lane 2016&quot;/&gt;

Լյարդի ախտահարման դեպքում ուղղակի բիլիռուբինը և տրանսամինազները բարձրանում են։Իկտերոհեմոռագիկ շճատտիպերը կապված են դեղնության և բիլիռուբինի բարձրացման հետ։[[Հեմոլիտիկ անեմիա]]ն նպաստում է դեղնության առաջացմանը։Լեպտոսպիրոզի առանձնահատկությունն է սուր հեմոլիտիկ անեմիան և կոնյուգացված հիպերբիլիրուբինեմիան, հատկապես գլյուկոզա-6-ֆոսֆատ դեհիդրոգենազի անբավարարությամբ հիվանդների մոտ։&lt;ref name=&quot;Haake 2015&quot;/&gt;Շիճուկում ամիլազի և լիպազի աննորմալ մակարդակները (կապված պանկրեատիտի հետ) հայտնաբերվում են լեպտոսպիրոզի պատճառով հիվանդանոց ընդունվածների մոտ:Երիկամների ֆունկցիայի խանգարումը 50 մլ/րոպից պակաս կրեատինինի դուրսբերման դեպքում կապված է ենթաստամոքսային գեղձի ֆերմենտների բարձրացման հետ:  &lt;ref name=&quot;Haake 2015&quot;/&gt;

Ուժեղ գլխացավ դեպքում  ովքեր ունեն մենինգիալ ախտանշաններ կատարում են գոտկային պունկցիա: Եթե վարակված է, ողնուղեղային հեղուկի (CSF) հետազոտությունը ցույց է տալիս լիմֆոցիտային գերակշռում մոտ 500/մմ3 բջիջների քանակով, 50-ից 100 մգ/մլ սպիտակուցներով և գլյուկոզայի նորմալ մակարդակով: Այս ամենը համապատասխանում է ասեպտիկ մենինգիտին։&lt;ref name=&quot;Haake 2015&quot;/&gt;

====Շճաբանական հետազոտություն====
Լեպտոսպիրայի արագ հայտնաբերումը կարող է իրականացվելIgM քանակական հայտնաբերմամբ ELISA ի միջոցով։ Որպես կանոն, L. biflexa անտիգենն օգտագործվում է IgM հակամարմինները հայտնաբերելու համար: Այս թեստը կարող է արագ որոշել ախտորոշումը և օգնել վաղ բուժմանը: Այնուամենայնիվ, թեստի առանձնահատկությունը կախված է օգտագործված հակածնի տեսակից և նախորդ վարակների հակամարմինների առկայությունից: Այլ հիվանդությունների առկայությունը, ինչպիսիք են Էպշտեյն-Բառի վիրուսային վարակը, վիրուսային հեպատիտը և ցիտոմեգալովիրուս վարակը, կարող են կեղծ դրական արդյունքների պատճառ դռնալ։&lt;ref name=&quot;Haake 2015&quot;/&gt; 

Մանրադիտակային ագլյուտինացիայի թեստը (MAT) լեպտոսպիրոզի ախտորոշման ուղեցույց է:&lt;ref name=&quot;Haake 2015&quot;/&gt;MAT-ը թեստ է, որտեղ հիվանդների շիճուկների մաս-մաս նոսրացումները խառնվում են լեպտոսպիրայի տարբեր սերովարների հետ: Այնուհետեւ խառնուրդը հետազոտվում է մութ դաշտի մանրադիտակի տակ՝ ագլյուտինացիա հայտնաբերելու համար: Ամենաբարձր նոսրացումը, որի ժամանակ տեղի է ունենում 50% ագլյուտինացիա, դրական արդյունքն է:Լեպտոսպիրոզի 1:100-ից մինչև 1:800 MAT տիտրերը ախտորոշիչ են։&lt;ref name=&quot;Haake 2015&quot;/&gt; &lt;ref name=&quot;Lane 2016&quot;/&gt; տիտրի քառապատիկ կամ ավելի բարձր աճը ախտանիշների սկզբում և երեքից 10 օր հիվանդության սկզբում հաստատում է ախտորոշումը:Հիվանդության սուր փուլում MAT-ը սպեցիֆիկ չէ լեպտոսպիրա սերոտիպի հայտնաբերման հարցում՝ սերովարների միջև խաչաձև ռեակտիվության պատճառով:[18] Վերականգնողական փուլում MAT-ն ավելի սպեցիֆիկ է սերովարների տեսակների հայտնաբերման հարցում:[18] MAT-ը պահանջում է կենդանի անտիգենների աշխատատար  է&lt;ref name=&quot;Haake 2015&quot;/&gt; &lt;ref name=&quot;Bennett 2015&quot;/&gt;

====Մոլեկուլյալ հետազոտություն====
«Լեպտոսպիրայի» ԴՆԹ-ն կարել է հայտնաբերել ՊՇՌ[[պոլիմերազային շղթայական ռեակցիա]]  հետազոտությամբ արյան շիճուկում մեզում ողնուղեղային հեղուկում։Այս հետազոտությամբ լեպտոսպիրան հայտնաբերում են նախքան հակամարմինների արտադրվելը։Քանի որ PCR-ն հայտնաբերում է «Leptospira» ԴՆԹ-ի առկայությունը, այն օգտակար է նույնիսկ հակաբիոտիկների բուժումը սկսելուց հետո։&lt;ref name=&quot;Haake 2015&quot;/&gt; &lt;ref name=&quot;Lane 2016&quot;/&gt;

===Պատկերային===
Ովքեր ունեն թոքերի ախտահարում կրծքավանդակի ռենտգեն հետազոտությունը ցույց է տալիս դիֆուզ ալվեոլյար մթագնում։&lt;ref name=&quot;Haake 2015&quot;/&gt;

===Ախտորոշիչ կրիտերիաներ===
1982 թվականին  Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպությունը առաջարկեց Ֆեյնի չափանիշները լեպտոսպիրոզի ախտորոշման համար:Այն բաղկացած է երեք մասից՝ A (կլինիկա ), B (համաճարակաբանական գործոններ) և C (լաբորատոր և մանրէաբանական տվյալներ): Քանի որ սկզբնական Faine-ի չափանիշները ներառում էին միայն բակտերաբանական կուլտուրան և MAT-ը C մասում, ինչը դժվար և բարդ է կատարել, 2004 թվականին առաջարկվեց փոփոխված Faine-ի չափորոշիչները՝ ներառելու ELISA և սլայդային ագլյուտինացիայի թեստեր, որոնք ավելի հեշտ են կատարել:2012-ին Ֆեյնի փոփոխված չափանիշները (փոփոխություններով) առաջարկվեցին ախտորոշման մեջ ներառել շնչահեղձություն և արյունահոսություն:2013 թվականին Հնդկաստանը առաջարկել է փոփոխել Ֆեյնի չափանիշները լեպտոսպիրոզի ախտորոշման հարցում:&lt;ref name=&quot;Kumar India&quot;&gt;{{cite book | vauthors = Kumar SS |title=Indian Guidelines for the Diagnosis and Management of Human Leptospirosis |date=2013 |location=India |pages=23–29 |chapter-url=http://www.apiindia.org/medicine_update_2013/chap07.pdf |access-date=16 November 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20161225181953/http://www.apiindia.org/medicine_update_2013/chap07.pdf |archive-date=25 December 2016 |chapter=7}}&lt;/ref&gt;


==Կանխարգելում==
[[File:A Leptospirosis warning notice board.jpg|thumb|alt=A sign warning against swimming in a lake with pathogenic Leptospira in Sarawak, Malaysia. | A notice board by a lakeside in [[Sarawak]], Malaysia that warns against swimming in the lake as it has tested positive for pathogenic ''Leptospira''.]]
[[File:Leptospirosis screening in Indonesia.png|thumb|alt=Blood samples being taken from several men| Blood samples being taken from a group of residents in [[Boyolali Regency]], Indonesia  for leptospirosis screening tests.]]
Լեպտոսպիրոզով հիվանդացության մակարդակը կարող է կրճատվել բնակարանային, ենթակառուցվածքների և սանիտարական չափանիշների բարելավման միջոցով: Կրծողների ոչնչացման ջանքերը և ջրհեղեղների նվազեցման ծրագրերը կարող են նաև օգնել կանխել այն: Անձնական պաշտպանիչ սարքավորումների  պատշաճ օգտագործումը այն մարդկանց կողմից, ովքեր ունեն մասնագիտական ազդեցության բարձր ռիսկ, կարող է կանխել լեպտոսպիրոզային վարակները շատ դեպքերում:.&lt;ref name=&quot;Haake 2015&quot;/&gt;

Համաշխարհային օգտագործման համար հարմար պատվաստանյութ չկա:&lt;ref name=&quot;Teixeira2019&quot;&gt;{{cite journal | vauthors = Teixeira AF, Fernandes LG, Cavenague MF, Takahashi MB, Santos JC, Passalia FJ, Daroz BB, Kochi LT, Vieira ML, Nascimento AL | display-authors = 6 | title = Adjuvanted leptospiral vaccines: Challenges and future development of new leptospirosis vaccines | journal = Vaccine | volume = 37 | issue = 30 | pages = 3961–3973 | date = July 2019 | pmid = 31186193 | doi = 10.1016/j.vaccine.2019.05.087 }}&lt;/ref&gt; Միայն Կուբան, Ճապոնիան, Ֆրանսիան և Չինաստանը հավանություն են տվել լեպտոսպիրոզի դեմ պատվաստանյութերի կիրառմանը, և դրանք կիրառվում են միայն բարձր ռիսկային գոտում գտնվողների ,ջրհեղեղներին և համաճարակներին ժամանակ &lt;ref name=&quot;Haake 2015&quot;/&gt;&lt;ref name=&quot;Teixeira2019&quot;/&gt;&lt;ref name=&quot;YingHua2018&quot;&gt;{{cite journal | vauthors = Xu Y, Ye Q | title = Human leptospirosis vaccines in China | journal = Human Vaccines &amp; Immunotherapeutics | volume = 14 | issue = 4 | pages = 984–993 | date = April 2018 | pmid = 29148958 | pmc = 5893195 | doi = 10.1080/21645515.2017.1405884 }}&lt;/ref&gt; Պատվաստանյութի ներարկումից հետո արձանագրվել են կողմնակի ազդեցություններ, ինչպիսիք են սրտխառնոցը, ներարկման տեղում կարմրությունը և այտուցը: Քանի որ Leptospira-ի մեկ սերովարի կողմից առաջացած իմունիտոտը պաշտպանում է միայն այդ հատուկի դեմ, ստեղծվել են եռավալենտ պատվաստանյութեր: Պատվաստումից հետո  առաջացած իմունիտետը տևում է մոտ մեկ տարի:&lt;ref name=&quot;YingHua2018&quot;/&gt; &lt;ref name=&quot;YingHua2018&quot;/&gt;

Դոքսիցիկլինը տրվում է շաբաթը մեկ անգամ՝ որպես պրոֆիլակտիկա և արդյունավետ է ջրհեղեղի ենթակա տարածքներում բարձր ռիսկային անձանց շրջանում լեպտոսպիրոզով վարակվելու մակարդակը նվազեցնելու համար:Հետազոտություններից մեկում այն նվազեցրել է ջունգլիներում վարժանք անցնող զինվորականների մոտ լեպտոսպիրոզի դեպքերը: Մեկ այլ ուսումնասիրության մեջ այն նվազեցրեց սիմպտոմատիկ դեպքերի թիվը էնդեմիկ տարածքներում հորդառատ անձրևների տակ մնալուց հետո&lt;ref&gt;{{cite journal | vauthors = Abd Rahim MA, Zaki AM, Atil A, Azme MH, Him NA, Rahim SS, Jeffree MS, Ahmad N, Hassan MR |title=Effectiveness of Antibiotic Prophylaxis for Leptospirosis among Adults: A Systematic Review |journal=Malaysian Journal of Applied Sciences |volume=3 |issue=2 |pages=46–56 |url= https://journal.unisza.edu.my/myjas/index.php/myjas/article/view/144 |access-date=1 March 2020 }}&lt;/ref&gt;  &lt;ref name=&quot;Haake 2015&quot;/&gt;


==Բուժում==
Լեպտոսպիրալ դեպքերի մեծ մասը ինքնաբերաբար անցնում է: Հակաբիոտիկների վաղ սկիզբը կարող է կանխել հիվանդության առաջընթացը:Հակաբիոտիկների սահմանափակ քանակի դեպքում այն նշանակում են հետազոտություն անցկացնելուց հետո։&lt;ref name=&quot;Haake 2015&quot;/&gt;

Թեթև ընթացքի դեպքում հակաբիոտիկներից խորհուրդ է տրվում դօքսիցիկլին ազիտրոմիցին ամպիցիլին ամոքսիցիլին հիմնված  բացառապես in vitro թեստավորման վրա &lt;ref name=&quot;Lane 2016&quot;/&gt;2001թ.-ին ԱՀԿ-ն առաջարկել է բանավոր դոքսիցիկլին (2 մգ/կգ մինչև 100 մգ յուրաքանչյուր 12 ժամը մեկ) հինգից յոթ օր տևողությամբ թեթև լեպտոսպիրոզ ունեցողների համար:&lt;ref name=&quot;WHO&quot;/&gt;  Նման դեպքերում կարող են օգտագործվել նաև տետրացիկլին, ամպիցիլին և ամոքսիցիլին: Այն տարածքներում, որտեղ ռիկեցիան և լեպտոսպիրոսը  էնդեմիկ են, ազիտրոմիցինը և դոքսիցիկլինը հիմնական ընտրության դեղամիջոցներն են:&lt;ref name=&quot;Lane 2016&quot;/&gt;

Հիմնվելով 1988 թվականի ուսումնասիրության վրա՝ ներերակային բենզիլպենիցիլինը (նաև հայտնի է որպես պենիցիլին G) խորհուրդ է տրվում ծանր լեպտոսպիրոզի բուժման համար:Այն  օգտագործվում է հինգից յոթ օր(30 մգ/կգ մինչև 1,2 գ յուրաքանչյուր վեց ժամը մեկ): Ամոքսիցիլինը, ամպիցիլինը և էրիթրոմիցինը կարող են նույնպես օգտագործվել ծանր դեպքերում:&lt;ref name=&quot;WHO&quot;&gt;{{cite book |title=WHO recommended strategies for the prevention and control of communicable diseases |date=2001 |publisher=World Health Organization – Department of Communicable Disease Control, Prevention and Eradication |page=104 |url=https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/67088/WHO_CDS_CPE_SMT_2001.13.pdf;jsessionid=8D354664DCE5C486C49F55D4C3F64378?sequence=1 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190505060537/https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/67088/WHO_CDS_CPE_SMT_2001.13.pdf;jsessionid=8D354664DCE5C486C49F55D4C3F64378?sequence=1 |archive-date=5 May 2019}}&lt;/ref&gt; Ցեֆտրիաքսոնը (1 գ  յուրաքանչյուր 24 ժամը յոթ օրվա ընթացքում) արդյունավետ է  ծանր լեպտոսպիրոզի դեպքում:&lt;ref name=&quot;Haake 2015&quot;/&gt;&lt;ref name=&quot;Lane 2016&quot;/&gt;&lt;ref&gt;{{cite journal | vauthors = Panaphut T, Domrongkitchaiporn S, Vibhagool A, Thinkamrop B, Susaengrat W | title = Ceftriaxone compared with sodium penicillin g for treatment of severe leptospirosis | journal = Clinical Infectious Diseases | volume = 36 | issue = 12 | pages = 1507–13 | date = June 2003 | pmid = 12802748 | doi = 10.1086/375226 | doi-access = free }}&lt;/ref&gt;  Ցեֆոտաքսիմը (1 գ ներերակային յուրաքանչյուր վեց ժամը յոթ օրվա ընթացքում) և դոքսիցիկլինը (սկզբում 200 մգ, որին հաջորդում է 100 մգ ներերակային յուրաքանչյուր 12 ժամը յոթ օրվա ընթացքում) հավասարապես արդյունավետ են, ինչպես բենզիլպենիցիլինը (1,5 միլիոն միավոր ներերակային յուրաքանչյուր վեց ժամը յոթ օրվա ընթացքում):&lt;ref name=&quot;Lane 2016&quot;/&gt;&lt;ref&gt;{{cite journal | vauthors = Suputtamongkol Y, Niwattayakul K, Suttinont C, Losuwanaluk K, Limpaiboon R, Chierakul W, Wuthiekanun V, Triengrim S, Chenchittikul M, White NJ | display-authors = 6 | title = An open, randomized, controlled trial of penicillin, doxycycline, and cefotaxime for patients with severe leptospirosis | journal = Clinical Infectious Diseases | volume = 39 | issue = 10 | pages = 1417–24 | date = November 2004 | pmid = 15546074 | doi = 10.1086/425001 | doi-access = free }}&lt;/ref&gt; Հետևաբար, մահացության նվազեցման տարբերությունների վերաբերյալ որևէ ապացույց չկա, երբ բենզիլպենիցիլինը համեմատվում է ցեֆտրիաքսոնի կամ ցեֆոտաքսիմի հետ:2007 թվականին անցկացված մեկ այլ ուսումնասիրություն նույնպես ցույց  տվեց, որ արդյունավետության տարբերություն չկա դոքսիցիկլինի (սկզբում 200 մգ, որին հաջորդում է 100 մգ բանավոր յուրաքանչյուր 12 ժամը յոթ օրվա ընթացքում) կամ ազիտրոմիցինի (առաջին օրը 2 գ, որից հետո 1 գ օրական ևս երկու օր) միջև: Ազիտրոմիցինի տանելիությունը ավելի լավ է, քան դոքսիցիկլինը&lt;ref&gt;{{cite journal | vauthors = Phimda K, Hoontrakul S, Suttinont C, Chareonwat S, Losuwanaluk K, Chueasuwanchai S, Chierakul W, Suwancharoen D, Silpasakorn S, Saisongkorh W, Peacock SJ, Day NP, Suputtamongkol Y | display-authors = 6 | title = Doxycycline versus azithromycin for treatment of leptospirosis and scrub typhus | journal = Antimicrobial Agents and Chemotherapy | volume = 51 | issue = 9 | pages = 3259–63 | date = September 2007 | pmid = 17638700 | pmc = 2043199 | doi = 10.1128/AAC.00508-07 }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=Fret2012/&gt;&lt;ref name=&quot;Jaykaran 2013&quot;/&gt;


Ամբուլատոր հիվանդներին տրվում է դոքսիցիկլին կամ ազիտրոմիցին: Դոքսիցիկլինը կարող է երկու օրով կրճատել լեպտոսպիրոզի տևողությունը, բարելավել ախտանիշները և կանխարգելում  օրգանիզմների տարածումը մեզով: Ազիտրոմիցինն ու ամոքսիցիլինը տրվում են հղի կանանց և երեխաներին&lt;ref name=&quot;Haake 2015&quot;/&gt; Հազվադեպ կարող է առաջանալ Յարիշ-Հերկսհեյմերի ռեակցիան հակաբիոտիկների ընդունումից հետո առաջին մի քանի ժամվա ընթացքում&lt;ref name=&quot;Lane 2016&quot;/&gt; Այնուամենայնիվ, 2012 թվականին կատարված մետավերլուծության համաձայն, հակաբիոտիկների օգուտը լեպտոսպիրոզի բուժման մեջ պարզ չէր, թեև հակաբիոտիկների օգտագործումը կարող է նվազեցնել հիվանդության տևողությունը երկու-չորս օրով: 2013 թվականին կատարված մեկ այլ մետավերլուծություն հանգեց նմանատիպ եզրակացության&lt;ref name=&quot;Lane 2016&quot;/&gt;&lt;ref name=Fret2012&gt;{{cite journal | vauthors = Brett-Major DM, Coldren R | title = Antibiotics for leptospirosis | journal = The Cochrane Database of Systematic Reviews | issue = 2 | pages = CD008264 | date = February 2012 | pmid = 22336839 | doi = 10.1002/14651858.CD008264.pub2 }}&lt;/ref&gt; &lt;ref name=&quot;Lane 2016&quot;/&gt;&lt;ref name=&quot;Jaykaran 2013&quot;&gt;{{cite journal | vauthors = Charan J, Saxena D, Mulla S, Yadav P | title = Antibiotics for the treatment of leptospirosis: systematic review and meta-analysis of controlled trials | journal = International Journal of Preventive Medicine | volume = 4 | issue = 5 | pages = 501–10 | date = May 2013 | pmid = 23930159 | pmc = 3733179 }}&lt;/ref&gt;

Լեպտոսպիրոզի ծանր ընթացքի դեպքոմ երբ կա հիպոկալիեմիա  երիկամների ֆլտրացիոն արագության բարձրացման հետևանքով  իրականացնում են դեհիդրատացիոն թերապիա ր կալիումի ներարկում Երբ When [[սուր երիկամային]] անբավարարություն է առաջանում  իրականացնոմ են հեմոդիալիզ կամ պերիտոնիալ դիալիզ։Շնրառական անբավարարության դեպքում իրականացնում են շնչափողային ինտուբացիա.&lt;ref name=&quot;Haake 2015&quot; 
Առաջարկվել են կորտիկոստերոիդներ՝ ճնշելու բորբոքումը, քանի որ լեպտոսպիրա վարակը կարող է հրահրել քիմիական ազդանշանների թողարկում, որոնք նպաստում են թոքերի արյունատար անոթների բորբոքմանը:Այնուամենայնիվ, բավարար ապացույցներ չկան որոշելու համար, թե արդյոք կորտիկոստերոիդների օգտագործումը ձեռնտու է&lt;ref name=&quot;Lane 2016&quot;/&gt;&lt;ref&gt;{{cite journal | vauthors = Rodrigo C, Lakshitha de Silva N, Goonaratne R, Samarasekara K, Wijesinghe I, Parththipan B, Rajapakse S | title = High dose corticosteroids in severe leptospirosis: a systematic review | journal = Transactions of the Royal Society of Tropical Medicine and Hygiene | volume = 108 | issue = 12 | pages = 743–50 | date = December 2014 | pmid = 25266477 | doi = 10.1093/trstmh/tru148 }}&lt;/ref&gt;

==Կանխատեսում==
Լեպտոսպիրոզից մահվան ընդհանուր ռիսկը կազմում է 5-10% Դեղնոկով հիվանդների դեպքում մահացությունը կարող է աճել մինչև 15%&lt;ref name=&quot;Spickler 2013&quot;/&gt;Ովքեր ունեն գիտակցության մթագնումն և նյարդաբանական նշաններ,կա մահվան բարձր ռիսկ &lt;ref name=&quot;Haake 2015&quot;/&gt; Մահվան վտանգը մեծացնող այլ գործոններն են՝ մեզի քանակի նվազում, 36 տարեկանից բարձր տարիք և շնչառական անբավարարություն:&lt;ref name=&quot;Haake 2015&quot;/&gt; Պատշաճ խնամքի դեպքում վարակվածների մեծ մասն ամբողջությամբ ապաքինվում են։Սուր երիկամային անբավարարություն ունեցողները կարող են ունենալ երիկամների կայուն թեթև անբավարարություն՝ ապաքինվելուց հետո:&lt;ref name=&quot;Haake 2015&quot;/&gt; Թոքերի ծանր ախտահարում ունեցողների մոտ մահվան վտանգը կազմում է 50–70%։&lt;ref name=&quot;Lane 2016&quot;/&gt;

Ըստ որոշ ուսումնասիրությունների սուր լեպտոսպիրոզից ապաքինված հիվանդների 30%-ը գանգատվել է երկարատև հոգնածությունից, թուլությունից, մկանային ցավից և գլխացավերից: Այս հիվանդների 21%-ի մոտ այս ախտանիշները տևել են ավելի քան 2 տարի&lt;ref name=&quot;Haake 2015&quot;/&gt; Աչքի հետ կապված խնդիրներ առաջանում են լեպտոսպիրոզից ապաքինվածների 10%-ի մոտ &lt;ref name=&quot;Spickler 2013&quot;/&gt; Այս բարդությունները տատանվում են թեթև առաջային ուվեիտից մինչև ծանր պանուվեիտ (որը ներառում է աչքի բոլոր երեք անոթային շերտերը) վերականգնումից հետո: Վարակվածների մինչև 80%-ի մոտ լեպտոսպիրա ԴՆԹ-ն հայտնաբերվում է աչքի հեղուկ բաղադրության մեջ &lt;ref name=&quot;Haake 2015&quot;/&gt;Աչքի խնդիրները սովորաբար ունենում են լավ կանխատեսում բուժումից հետո կամ դրանք անցնում են ինքնուրույն&lt;ref name=&quot;Spickler 2013&quot;/&gt;

==Epidemiology==
[[File:Global burden of leptospirosis in DALY per 100,000 per year.png|thumb|upright=1.3|alt=Disability-adjusted life year world map | Global burden of leptospirosis calculated as [[Disability-adjusted life year]] (DALY) lost per 100,000 people per year.]]
Ենթադրվում է, որ տարեկան գրանցվում է լեպտոսպիրոզի մեկ միլիոն ծանր դեպք, որոնցից 58900-ը մահանում է: Ծանր դեպքերը կազմում են լեպտոսպիրոզի բոլոր դեպքերի 5-15%-ը։ Լեպտոսպիրոզը հանդիպում է ինչպես քաղաքային, այնպես էլ գյուղական վայրերում՝ արևադարձային, մերձարևադարձային և բարեխառն շրջաններում: Հիվանդությունը համառորեն նկատվում է Ասիայի, Օվկիանիայի, Կարիբյան ավազանի, Լատինական Ամերիկայի և Աֆրիկայի որոշ մասերում&lt;ref name=&quot;Spickler 2013&quot;/&gt;Անտարկտիդան միակ վայրն է, որտեղ  լեպտոսպիրոզ չի գրանցվել։ &lt;ref name=&quot;Spickler 2013&quot;&gt;{{cite web | vauthors = Spickler AR, Leedom Larson KR |title=Leptospirosis (Fact sheet) |date=October 2013 |access-date=15 March 2019 |publisher=The Center for Food Security and Public Health |url=http://www.cfsph.iastate.edu/Factsheets/pdfs/leptospirosis.pdf |archive-url=https://web.archive.org/web/20141124082710/http://www.cfsph.iastate.edu/Factsheets/pdfs/leptospirosis.pdf |archive-date=24 November 2014 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;Միացյալ Նահանգներում տարեկան գրանցվում էր լեպտոսպիրոզի 100-150 դեպք։&lt;ref name=&quot;CDC 2017&quot;&gt;{{cite web |title=Healthcare Workers – Technical Information for Leptospirosis |url=https://www.cdc.gov/leptospirosis/health_care_workers/index.html |publisher=[[Centers for Disease Control and Prevention]] (CDC) |access-date=28 April 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190111230629/https://www.cdc.gov/leptospirosis/health_care_workers/index.html |archive-date=11 January 2019 |date=9 November 2017}}&lt;/ref&gt; Լեպտոսպիրոզի դեպքերի թիվն ուղղակիորեն կապված է տեղումների քանակի հետ՝ հիվանդությունը սեզոնային դարձնելով բարեխառն կլիմայական պայմաններում և ամբողջ տարվա ընթացքում՝ արևադարձային կլիմայական գոտիներում։ Լեպտոսպիրոզով հիվանդանալու վտանգը կախված է համայնքում հիվանդության փոխադրման վտանգից և ազդեցության հաճախականությունից:[18] Գյուղական վայրերում հողագործությունը և անասնապահությունը լեպտոսպիրոզով հիվանդանալու հիմնական ռիսկային գործոններն են: Վատ բնակարանային պայմանները և անբավարար սանիտարական պայմանները նույնպես մեծացնում են վարակվելու վտանգը: Արևադարձային և կիսաարևադարձային շրջաններում հիվանդությունը հաճախ տարածվում է հորդառատ անձրևներից կամ ջրհեղեղից հետո։


[[File:Working at aaddy rice field without a footwear, is a risk factor for leptospirosis.png|thumb|upright=1.3|alt=Workers in a rice paddy field | Working in a paddy field barefoot is a risk factor for leptospirosis.]]

==Պատմություն==
Հիվանդությունն առաջին անգամ նկարագրվել է Ադոլֆ Վեյլի կողմից 1886 թվականին, երբ նա հայտնել է «սուր վարակիչ հիվանդություն՝ փայծաղի մեծացումով, դեղնուկով նեֆրիտով »&quot;&lt;ref name=&quot;Weil&quot; /&gt;Մինչ Վեյլի նկարագրությունը, հիվանդությունը հայտնի էր որպես «բրնձի դաշտի դեղնություն» հին չինական նյոթերոմ, «աշնանային տենդ», «յոթօրյա տենդ» և «նանուկայամի տենդ» Ճապոնիայում,&lt;ref name=&quot;Ben Adler 2015&quot;/&gt; and &quot;''nanukayami'' fever&quot;&lt;ref name=&quot;Elsevier/Saunders&quot;&gt;{{cite book|title=Dorland's illustrated medical dictionary|year=2012|publisher=[[Elsevier/Saunders]]|location=Philadelphia|isbn=9781455709854|page=1231|url=https://books.google.com/books?id=mNACisYwbZoC&amp;pg=PA1231|access-date=21 February 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20170908221631/https://books.google.com/books?id=mNACisYwbZoC&amp;pg=PA1231|archive-date=8 September 2017|url-status=live}}&lt;/ref&gt; Եվրոպայում և Ավստրալիայում հիվանդությունը կապված էր որոշակի զբաղմունքների հետ և տրվեցին համապատասխան  անուններ, ինչպիսիք են «եղեգ կտրողներիհիվանդություն», «խոզ բուծողների հիվանդություն» և «Schlammfieber» (ցեխային տենդ):&lt;ref name=&quot;Ben Adler 2015&quot;&gt;{{cite journal | vauthors = Adler B | title = History of leptospirosis and leptospira | journal = Current Topics in Microbiology and Immunology | volume = 387 | pages = 1–9 | date = 2015 | pmid = 25388129 | doi = 10.1007/978-3-662-45059-8_1 | isbn = 978-3-662-45058-1 }}&lt;/ref&gt; Այն պատմականորեն հայտնի է որպես «սև դեղնախտ», [52] կամ «կաթնամթերքի ֆերմայի տենդ» Նոր Զելանդիայում։,&lt;ref&gt;{{cite book|title=Small Water Supplies: A Practical Guide|year=2004|publisher=[[Routledge]]|isbn=9781134457496|page=125|url=https://books.google.com/books?id=N1uBAgAAQBAJ&amp;pg=PA125| first = David | last = Clapham | name-list-style = vanc |access-date=21 February 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20170908221631/https://books.google.com/books?id=N1uBAgAAQBAJ&amp;pg=PA125|archive-date=8 September 2017|url-status=live}}&lt;/ref&gt; or &quot;dairy farm fever&quot; in New Zealand.&lt;ref&gt;{{cite journal | vauthors = Christmas BW, Tennent RB, Lindsay PG | title = Dairy farm fever in New Zealand: a local outbreak of human leptospirosis | journal = The New Zealand Medical Journal | volume = 79 | issue = 514 | pages = 901–4 | date = May 1974 | pmid = 4527727 }}&lt;/ref&gt;

Լեպտոսպիրան առաջին անգամ նկարագրվել է է 1907թ.-ին Արթուր Սթիմսոնի կողմից երիկամի հյուսվածքիը արծաթի նստվածքի ներկման տեխնիկայի միջոցով: Նա օրգանիզմը  անվանեց Spirocheta քանի որ բակտերիաները նման էին հարցականի նշանի&lt;ref name=&quot;Ben Adler 2015&quot;/&gt;&lt;ref&gt;{{Cite journal | vauthors = Stimson AM | year = 1907 | title = Note on an organism found in yellow-fever tissue | journal = [[Public Health Reports]] | volume = 22 | page = 541 | url = https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=umn.31951002763205f;view=1up;seq=551| doi = 10.2307/4559008 | issue = 18 | jstor = 4559008 }}&lt;/ref&gt;1908 թվականին ճապոնական հետազոտական ​​խումբը՝ Ռյուկիչի Ինադայի և Յուտակա Իտոյի գլխավորությամբ, առաջինը  բացահայտեցին այս բակտերիան որպես լեպտոսպիրոզի պատճառական գործոն և նկատեցին դրա առկայությունը առնետների մոտ 1916 թվականին &lt;ref&gt;{{cite journal |vauthors=Inada R, Ito Y |title=A report of the discovery of the causal organism (a new species of spirocheta) of Weil's disease |journal=Tokyo Ijishinshi |volume=1915 |pages=351–60 |year=1908 }}&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;{{cite journal | vauthors = Inada R, Ido Y, Hoki R, Kaneko R, Ito H | title = The Etiology, Mode of Infection, and Specific Therapy of Weil's Disease (Spirochætosis Icterohæmorrhagica) | journal = The Journal of Experimental Medicine | volume = 23 | issue = 3 | pages = 377–402 | date = March 1916 | pmid = 19867994 | pmc = 2125418 | doi = 10.1084/jem.23.3.377 }}&lt;/ref&gt;Ճապոնական ածխահանքի աշխատակիցները հաճախ հիվանդանում էին լեպտոսպիրոզով:Ճապոնիայում այն անվանեցին''Spirocheta icterohaemorrhagiae''.Ճապոնացի հետազոտողների խումբը խումբը նաև փորձարկել է ծովախոզուկների լեպտոսպիրալ իմունիզացիայի առաջին հետազոտությունները: Նրանք ցույց տվեցին, որ վարակված ծովախոզուկներին ապաքինվող մարդկանց կամ այծերի շիճուկներ ներարկելով՝ ծովախոզուկներին կարող են պասիվ իմունիտետ ձեռք բերել: 1917 թվականին ճապոնական խումբը հայտնաբերեց առնետներին՝ որպես լեպտոսպիրոզի կրողներ:Անտեղյակ լինելով  Ճապոնական խմբի աշխատանքից  երկու Գերմանական հետազոտողների խումբ գրեթե միաժամանակ հրապարակեցին 1915 թվականի հոկտեմբերին ծովախոզուկների վրա լեպտոսպիրալ վարակի փոխանցման իրենց առաջին հետազոտությունը: Նրանք օրգանիզմն անվանեցին համապատասխանաբար Spirochaeta nodosa և Spirochaeta Icterogenes  &lt;ref name=&quot;Ben Adler 2015&quot;/&gt;respectively.&lt;ref name=&quot;Ben Adler 2015&quot;/&gt; 
2002 թվականին «Լեպտանգամուշի սինդրոմը» ստեղծվեց՝ նկարագրելու լեպտոսպիրոզի մի շարք համընկնող ախտանիշներ՝ երիկամային համախտանիշով Հանտավիրուսային հեմոռագիկ տենդով և Orientia tsutsugamushi-ով առաջացած սկրաբ տիֆով&lt;ref&gt;{{cite journal | vauthors = Paniz-Mondolfi AE, Rodriguez-Morales AJ, Blohm G, Marquez M, Villamil-Gomez WE | title = ChikDenMaZika Syndrome: the challenge of diagnosing arboviral infections in the midst of concurrent epidemics | journal = Annals of Clinical Microbiology and Antimicrobials | volume = 15 | issue = 1 | pages = 42 | date = July 2016 | pmid = 27449770 | pmc = 4957883 | doi = 10.1186/s12941-016-0157-x }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |title=284184004: Lepthangamushi syndrome (disorder) |url=http://tx.fhir.org/r3/snomed/32506021000036107/?type=snomed&amp;id=284184004 |access-date=18 November 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20191118153525/http://tx.fhir.org/r3/snomed/32506021000036107/?type=snomed&amp;id=284184004 |archive-date=18 November 2019}}&lt;/ref&gt; 
ԱՀԿ-ն ստեղծեց Լեպտոսպիրոզի բեռի համաճարակաբանության տեղեկատու խումբը (LERG)՝ ուսումնասիրելու լեպտոսպիրոզի հիվանդության համաճարակաբանական վերջին տվյալները, ձևակերպելու հիվանդության փոխանցման մոդելը և բացահայտելու գիտելիքների և հետազոտությունների բացերը: Առաջին ժողովը գումարվեց 2009 թվականին: 2011 թվականին LERG-ը գնահատեց, որ լեպտոսպիրոզի համաշխարհային տարեկան մակարդակը կազմում է հինգից մինչև 14 դեպք 100,000 բնակչի հաշվով:&lt;ref name=&quot;Haake 2015&quot;/&gt;</text>
      <sha1>ekr19ic8qlcr52ognjssv7wzob2jgs9</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Աբդել Հալիմ Հաֆեզ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1071399</id>
    <revision>
      <id>8486232</id>
      <parentid>8481470</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T19:20:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Վահան Ֆարյան</username>
        <id>45740</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="32738" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Երաժիշտ|պատկեր=A.Hafez.jpg|գույն=solo_singer|անուն=Աբդել Հալիմ Հաֆեզ|նկարագրություն=Աբդել Հալիմ Հաֆեզ|բնօրինակ_անուն=عبد الحليم حافظ|ծննդյան օր={{Birth date|1929|06|21}}|ի ծնե անուն=Աբդել Հալիմ Ալի Շաբանա|ծննդավայր=Էլ Հալավատ, [[Շարկիա (մուհաֆազա)|Շարկիա]], Եգիպտոս|մահվան օր={{death date and age|1977|03|30|1929|06|21}}|մահվան վայր=[[Լոնդոն]], Անգլիա|մասնագիտություն=Երգիչ, դերասան, դիրիժոր, կինոպրոդյուսեր|գործունեության տարիներ=1952-1977|լեյբլեր=Mazzika|ժանրեր=[[Եգիպտական երաժշտություն]], [[օպերա]]}}
'''Աբդել Հալիմ Ալի Շաբանա''' ({{Lang-ar|عبد الحليم علي شبانة}}), ավելի հայտնի է որպես '''Աբդել Հալիմ Հաֆեզ''' ({{Lang-ar|عبد الحليم حافظ}}), եգիպտացի երգիչ, դերասան, դիրիժոր, գործարար, երաժշտության ուսուցիչ և կինոպրոդյուսեր &lt;ref name=&quot;El-Seket&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.almasryalyoum.com/en/node/470101|title=Remembering Abdel Halim Hafez, the voice of revolution|last=El-Saket|first=Ola|date=June 21, 2011|website=Al-Masry Al-Youm: Today's News from Egypt|accessdate=July 21, 2011}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Abdel Halim Hafez&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.imdb.com/name/nm0353102/bio|title=Abdel Halim Hafez|year=2011|publisher=IMDb|accessdate=September 17, 2011}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;The sound of resilience&quot;&gt;{{Cite web|url=http://weekly.ahram.org.eg/2011/1036/cu221.htm|title=The sound of resilience|year=2011|website=Al-Ahram|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110825031221/http://weekly.ahram.org.eg/2011/1036/cu221.htm|archivedate=August 25, 2011|accessdate=September 17, 2011}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://weekly.ahram.org.eg/2000/502/ec2.htm|title=The business of culture|year=2000|website=Al-Ahram|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120119144133/http://weekly.ahram.org.eg/2000/502/ec2.htm|archivedate=January 19, 2012|accessdate=September 17, 2011}}&lt;/ref&gt;։ Նա համարվում է եգիպտացի մեծագույն երաժիշտներից մեկը  &lt;ref name=&quot;abridgetoegypt.com&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.abridgetoegypt.com/entertainment/egyptian_artists/abdelhalim_hafez|title=Abdel Halim Hafez|year=2011|website=Arabic nights|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111121194852/http://www.abridgetoegypt.com/entertainment/egyptian_artists/abdelhalim_hafez|archivedate=November 21, 2011|accessdate=September 17, 2011}}&lt;/ref&gt;։ Երբ նրա ժողովրդականությունը մեծանում էր, նրան տրվեց «էլ-Անդալիբ էլ-Ասմար» ({{Lang-ar|العندليب الأسمر}}) մականունը, ինչը նշանակում է «սևամորթ սոխակ» &lt;ref name=&quot;Katti&quot;&gt;{{cite web|url=http://thefiendish.com/2009/05/abdel-halim-hafez-golden-voice-of-egypt/|title=Abdel Halim Hafez: Golden Voice of Egypt &amp;#124; The Fiendish|last=Katti|first=Madhuri|date=March 30, 2009|work=thefiendish.com|archive-url=https://web.archive.org/web/20110716235932/http://thefiendish.com/2009/05/abdel-halim-hafez-golden-voice-of-egypt/|archive-date=July 16, 2011|access-date=July 18, 2011|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;։ Մինչ օրս նա վաճառել է ավելի քան 80 միլիոն ձայնասկավառակ  &lt;ref name=&quot;Abd El Halim Hafez&quot;&gt;{{Cite web|url=http://entertainment.anayou.com/celebrities/profile/awards/185338|title=Abd El Halim Hafez|year=2011|website=anayou|archiveurl=https://web.archive.org/web/20141028103547/http://entertainment.anayou.com/celebrities/profile/awards/185338|archivedate=October 28, 2014|accessdate=September 17, 2011}}&lt;/ref&gt;։

== Վաղ կյանք ==
Աբդել Հալիմ Ալի Շաբանան ծնվել  է Էլ Շարկիայի Էլ Հալավատ բնակավայրում, որը Կահիրեից 80 կմ հյուսիս էր գտնվում։ Նա Ալի Իսմայիլ Շաբանայի չորրորդ երեխան էր։ Նա ուներ երկու եղբայրներ՝ Իսմայիլը և Մոհամեդը, և մեկ քույր՝ Ալյան։ Մայրը մահացավ ծննդաբերությունից երեք օր անց ծննդաբերության բարդություններից, ինչը շրջապատող մարդկանց ստիպեց հավատալ, որ նա վատ բախտ է բերել։ Նրա հայրը մահացավ հինգ տարի անց՝ երիտասարդ տարիքում նրան, իր եղբայրներին ու քրոջը թողնելով որբ։ Նա մի քանի տարի ապրել է աղքատ մանկատանը &lt;ref name=&quot;Abdel Halim Hafez&quot;&gt;&lt;/ref&gt;: Հետագայում նրան դաստիարակեցին մորաքույրն ու քեռին Կահիրեում։ Այս տարիների ընթացքում Աբդել Հալիմը ծայրաստիճան աղքատ էր &lt;ref name=&quot;imdb.com&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.imdb.com/name/nm0353102/bio|title=Abdel Halim Hafez|year=2011|publisher=IMDb|accessdate=September 18, 2011}}&lt;/ref&gt;։

Աբդել Հալիմի երաժշտական ունակությունները առաջին անգամ բացահայտվեցին, երբ նա տարրական դպրոցում էր, իսկ ավագ եղբայրը՝ Իսմայիլ Շաբանան, նրա առաջին երաժշտության ուսուցիչն էր։ 14 տարեկան հասակում նա միացավ Կահիրեի արաբական երաժշտական ինստիտուտին և հայտնի դարձավ Մուհամեդ Աբդել Վահաբի երգերը երգելով։ Նա դուրս մնաց Բարձրագույն թատերական երաժշտական ինստիտուտից՝ որպես [[հոբոյ]] նվագող &lt;ref name=&quot;aol&quot;&gt;{{Cite web|url=http://music.aol.com/artist/abdel-halim-hafez/biography|title=Abdel Halim Hafez Biography|year=2011|website=AOL Music|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120421022942/http://music.aol.com/artist/abdel-halim-hafez/biography|archivedate=April 21, 2012|accessdate=July 18, 2011}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.imdb.com/name/nm0353102/bio|title=Abdel Halim Hafez|year=2011|publisher=IMDb|accessdate=September 16, 2011}}&lt;/ref&gt;։

== Երաժշտական կարիերա ==
Աբդել Հալիմը հենց սկզբում աշխատում էր որպես երաժշտության ուսուցիչ [[Տանտա]]յի և Էլ-Մահալլա Էլ-Կուբրայի դպրոցներում։ 1953 թվականին [[Կահիրե]]ի ակումբներում երգելիս Աբդել Հալիմը վերջին պահին փոխարինեց երգիչ Քարեմ Մահմուդին, ով չկարողացավ երգել ծրագրված ռադիոհաղորդմանը &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.sis.gov.eg/vr/figures/english/html/hafez.htm|title=Abdel Halim Hafez|year=2011|website=Egyptian Figures|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111002160705/http://www.sis.gov.eg/vr/figures/english/html/hafez.htm|archivedate=October 2, 2011|accessdate=September 18, 2011}}&lt;/ref&gt;։ Աբդել Հալիմի կատարումը լսեց Եգիպտոսի ազգային ռադիոյի երաժշտական հաղորդումների ղեկավար Հաֆեզ Աբդել Վահաբը։ Աբդել Հալիմը որպես հովանավորության ճանաչում որպես իր բեմական ազգանունը վերցրեց «Հաֆեզ» անվանումը՝ Աբդել Վահաբի անունը &lt;ref name=&quot;Kjeilen 20112&quot;&gt;{{cite encyclopedia|url=http://www.lexicorient.com/e.o/hafez_abdel_halim.htm|title=Abdel Halim Hafez|encyclopedia=LookLex Encyclopaedia|first=TTore|last=Kjeilen|publisher=lexicorient.com|year=2011|access-date=July 18, 2011|archive-date=December 25, 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20181225213250/http://www.lexicorient.com/e.o/hafez_abdel_halim.htm%20|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;։

Իր կարիերայի առաջին օրերին Աբդել Հալիմը մերժվեց երգելու նոր ոճի համար։ Սակայն նա համառեց և հետագայում կարողացավ գնահատանքի արժանանալ &lt;ref name=&quot;Katti&quot;&gt;&lt;/ref&gt;։  Ի վերջո, նա դարձավ երգիչ, ում վայելում էին բոլոր սերունդները։ Նա նաև դարձավ Եգիպտոսի առաջին ռոմանտիկ երգիչը &lt;ref name=&quot;213.158.162.454&quot;&gt;{{cite web|url=http://213.158.162.45/~egyptian/index.php?action=news&amp;id=23578&amp;title=A%20revolutionary%20for%20every%20generation|title=A revolutionary for every generation|year=2012|work=The Egyptian Gazette|access-date=April 28, 2012}}{{Dead link|date=May 2019|bot=InternetArchiveBot|fix-attempted=yes}}&lt;/ref&gt;։

Համագործակցելով կոմպոզիտոր Մուհամմեդ Աբդել Վահաբի հետ, Աբդել Հալիմը շարունակեց պատրաստել շատ սիրված երգեր, ինչպիսիք են ''Ahwak'' («Պաշտում եմ քեզ»), ''Neowedi Minen el Hekaya'' («Որտեղի՞ց սկսենք պատմությունը») և ''Fatet Ganbena'' («Նա մեր կողքով անցավ») երգերը։ Հաֆեզը նաև աշխատել է եգիպտացի բանաստեղծ Մուհամեդ Համզայի հետ այնպիսի երգերի վրա, ինչպիսիք են ''Zay el Hawa'' («Դա կարծես սեր լինի»), ''Sawah'' («Թափառաշրջիկ»), ''Hawel Teftekerni'' («Փորձիր հիշել ինձ»), ''Aye Damiet Hozn'' («Յուրաքանչյուր արցունքի տխրություն») և ''Mawood'' («Կոչված») երգերը։
[[Պատկեր:Sabah_-_Al_Mawed.jpg|աջից|մինի| Լիբանանցի երգչուհի [[Սաբահ (երգչուհի)|Սաբահը]] կարդում է «Ալ Մավեդ» ամսագիրը, որի շապիկին Աբդել Հալիմն է, 1966 թվական]]
Իր կարիերայի ընթացքում նա շատ սիրված էր և միշտ հանդես էր գալիս վաճառված արենաներում և մարզադաշտերում &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.6lyrics.com/abdel_halim_hafez-biography.aspx#|title=Abdel Halim Hafez|year=2011|website=6lyrics|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110910142218/http://www.6lyrics.com/abdel_halim_hafez-biography.aspx|archivedate=September 10, 2011|accessdate=September 17, 2011}}&lt;/ref&gt;։  Չնայած իր ժողովրդականությանը, նա հազվադեպ էր թողարկում ստուդիական ալբոմ, քանի որ հանդես էր գալիս զուտ կենդանի կատարմամբ &lt;ref name=&quot;abridgetoegypt.com&quot;&gt;&lt;/ref&gt;։  Նա նաև նվագում էր շատ տարբեր գործիքներ, այդ թվում՝ [[հոբոյ]], հարվածային գործիքներ, դաշնամուր, [[ուդ]], [[Կլառնետ|կլարնետ]] և կիթառ &lt;ref name=&quot;Abdel Halim Hafez&quot;&gt;&lt;/ref&gt;։ Նա ներգրավված էր իր երգերի ստեղծման բոլոր ասպեկտներում &lt;ref name=&quot;El-Seket&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.almasryalyoum.com/en/node/470101|title=Remembering Abdel Halim Hafez, the voice of revolution|last=El-Saket|first=Ola|date=June 21, 2011|website=Al-Masry Al-Youm: Today's News from Egypt|accessdate=July 21, 2011}}&lt;cite class=&quot;citation web cs1&quot; data-ve-ignore=&quot;true&quot; id=&quot;CITEREFEl-Saket2011&quot;&gt;El-Saket, Ola (June 21, 2011). [http://www.almasryalyoum.com/en/node/470101 &quot;Remembering Abdel Halim Hafez, the voice of revolution&quot;]. ''Al-Masry Al-Youm: Today's News from Egypt''&lt;span class=&quot;reference-accessdate&quot;&gt;. Retrieved &lt;span class=&quot;nowrap&quot;&gt;July 21,&lt;/span&gt; 2011&lt;/span&gt;.&lt;/cite&gt;&lt;/ref&gt;։  Հալիմը [[արաբական աշխարհ]]ին ներկայացրեց բազմաթիվ նոր գործիքներ։ Նա հայտնի էր երգերում իր խոր կրքով և յուրահատուկ ձայնով։   Հալիմը ելույթ է ունեցել [[արաբական աշխարհ]]ի գրեթե բոլոր երկրներում, ինչպես նաև արաբական աշխարհից դուրս, այդ թվում`մի քանի համերգներ Եվրոպայում։ Ավելին, նա հայրենասիրական երգեր է երգել ոչ միայն իր հայրենի Եգիպտոսի համար, որին նվիրել է տասնյակ հայրենասիրական երգեր, այլ նաև [[արաբական աշխարհ]]ի այլ երկրներին՝ Լիբանանին, Սիրիային, Թունիսին, Ալժիրին և Մարոկկոյին նվիրված որոշ երգեր իրենց [[հեղափոխություն]]ների և պատերազմների ընթացքում &lt;ref name=&quot;213.158.162.454&quot;&gt;&lt;/ref&gt;։ Նա խրախուսում և օգնում էր շատ երիտասարդ նկարիչների և դերասանների հաջող կարիերա ունենալու համար &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://entertainment.anayou.com/celebrities/profile/awards/185739|title=Mervat Amin|year=2011|website=anayou|accessdate=September 17, 2011}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.magharebia.com/cocoon/awi/xhtml1/en_GB/features/awi/features/2005/02/09/feature-01|title=Singer Profile: A Moroccan Star Shines in the Arab World|year=2011|website=Magharebia|accessdate=September 17, 2011}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Hani Shaker&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.arabicnights.com.au/artists/hani_shaker.php|title=Hani Shaker|year=2011|website=Arabic nights|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110929234252/http://www.arabicnights.com.au/artists/hani_shaker.php|archivedate=September 29, 2011|accessdate=September 17, 2011}}&lt;/ref&gt;։

== Փառք ==
Եգիպտոսում Հալիմը հայտնի է որպես «Երաժշտության արքա», «Նեղոսի որդի», «Ժողովրդի ձայն», «Հեղափոխության որդի», «Հույզերի ու զգացմունքների արքա» &lt;ref name=&quot;El-Seket&quot;&gt;&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;imdb.com&quot;&gt;&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Halim&quot;&gt;{{Cite web|url=http://bossa.nerim.net/actualite/2006/halim/ecrans_halim/pb_halim.htm|title=Halim|year=2006|website=bossa|archiveurl=https://web.archive.org/web/20090504205631/http://bossa.nerim.net/actualite/2006/halim/ecrans_halim/pb_halim.htm|archivedate=May 4, 2009|accessdate=September 18, 2011}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;The Soundtrack of the Revolution&quot;&gt;{{Cite web|url=http://africasacountry.com/2011/02/07/the-soundtrack/|title=The Soundtrack of the Revolution|year=2011|website=Africa is a Country|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120104033628/http://africasacountry.com/2011/02/07/the-soundtrack/|archivedate=January 4, 2012|accessdate=March 10, 2012}}&lt;/ref&gt;։ Նրա հայրենասիրական երգերը շատ էր երգում բազմությունը [[Եգիպտական հեղափոխություն (2011)|2011 թվականի Եգիպտական հեղափոխության]] ժամանակ &lt;ref name=&quot;The sound of resilience&quot;&gt;{{Cite web|url=http://weekly.ahram.org.eg/2011/1036/cu221.htm|title=The sound of resilience|year=2011|website=Al-Ahram|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110825031221/http://weekly.ahram.org.eg/2011/1036/cu221.htm|archivedate=August 25, 2011|accessdate=September 17, 2011}}&lt;cite class=&quot;citation web cs1&quot; data-ve-ignore=&quot;true&quot;&gt;[https://web.archive.org/web/20110825031221/http://weekly.ahram.org.eg/2011/1036/cu221.htm &quot;The sound of resilience&quot;]. ''Al-Ahram''. 2011. Archived from [http://weekly.ahram.org.eg/2011/1036/cu221.htm the original] on August 25, 2011&lt;span class=&quot;reference-accessdate&quot;&gt;. Retrieved &lt;span class=&quot;nowrap&quot;&gt;September 17,&lt;/span&gt; 2011&lt;/span&gt;.&lt;/cite&gt;&lt;/ref&gt;։ [[Եգիպտական հեղափոխություն (2011)|Եգիպտոսի 2011 թվականի հեղափոխության]] հեղափոխականներից մեկը մեջբերեց, որ «Սոխակի երգերը մեզ ոգեշնչեցին հունվարի 25-ի հեղափոխության ժամանակ», - ավելացրեց նա, - «Չնայած նա մահացավ 35 տարեկան հասակում, բայց իր երգերը վստահաբար կոգեշնչեն եգիպտացիների շատ սերունդներ» &lt;ref name=&quot;213.158.162.454&quot; /&gt;։ Նրա մահից ի վեր նրա ալբոմներն ու ձայնասկավառակները ավելի շատ օրինակ են վաճառել, քան երբևէ որևէ արաբ երգիչ &lt;ref name=&quot;sis.gov.eg&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.sis.gov.eg/En/Story.aspx?sid=1302|title=Abdel Halim Hafez|year=2011|website=Egypt State Information Service|accessdate=September 17, 2011}}&lt;/ref&gt;։  Երգելու ոճը, երգերի ժողովրդականությունը և պահվածքը նրան օրինակելի դարձան ողջ տարածաշրջանի գրեթե յուրաքանչյուր ժամանակակից երգչի համար &lt;ref name=&quot;Hani Shaker&quot;&gt;&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.egyptiancastle.com/music/Halim/halim01.htm|title=Abdel Halim Hafez|year=2008|website=The Egyptian Castle|accessdate=September 17, 2011}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://casinopiscinealey.com/archive/index.php#TB_inline?height=600&amp;width=800&amp;inlineId=once|title=Abdel Halim Hafez|year=2011|website=casino piscinealey|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110906002859/http://www.casinopiscinealey.com/archive/index.php#TB_inline?height=600&amp;width=800&amp;inlineId=once|archivedate=September 6, 2011|accessdate=September 17, 2011}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=m4eodEw7ZvsC&amp;q=Abdel+Halim+Hafez+made+him+a+role+model&amp;pg=PA146|title=Pop culture Arab world!: media, arts, and life style|last=Hammond|first=Andrew|year=2005|isbn=9781851094493|access-date=September 17, 2011}}&lt;/ref&gt;։ Եգիպտացիները և բոլոր տարիքի արաբ մարդիկ Հալիմի երկրպագուներն են։ Հալիմը մինչ այժմ հիշվում է շատ մարդկանց սրտերում, նույնիսկ մահվանից տարիներ անց &lt;ref name=&quot;Abd El Halim Hafez&quot;&gt;&lt;/ref&gt;։

== Անձնական կյանք ==
[[Պատկեր:Abdel_Halim_Hafez_and_Gamal_Abdel_Nasser.jpg|ձախից|մինի| Հաֆեզը ձեռք է սեղմում նախագահ [[Գամալ Աբդել Նասեր]]ի հետ, որի հետ նա ընկեր էր, 1958 թվական]]
11 տարեկանում Աբդել Հալիմը հիվանդացավ [[շիստոսոմոզ]]ով&lt;ref name=&quot;Abdel Halim Hafez&quot;&gt;&lt;/ref&gt;, որը ջրից փոխանցվող հազվադեպ հանդիպող մակաբուծային հիվանդություն է&lt;ref name=&quot;Katti&quot;&gt;&lt;/ref&gt;, և դրանով տառապում էր իր կարիերայի մեծ մասի ընթացքում։ Չնայած դրան, նա շարունակեց ստեղծագործել և կատարել իր երգերը &lt;ref name=&quot;Halim&quot;&gt;{{Cite web|url=http://bossa.nerim.net/actualite/2006/halim/ecrans_halim/pb_halim.htm|title=Halim|year=2006|website=bossa|archiveurl=https://web.archive.org/web/20090504205631/http://bossa.nerim.net/actualite/2006/halim/ecrans_halim/pb_halim.htm|archivedate=May 4, 2009|accessdate=September 18, 2011}}&lt;cite class=&quot;citation web cs1&quot; data-ve-ignore=&quot;true&quot;&gt;[https://web.archive.org/web/20090504205631/http://bossa.nerim.net/actualite/2006/halim/ecrans_halim/pb_halim.htm &quot;Halim&quot;]. ''bossa''. 2006. Archived from [http://bossa.nerim.net/actualite/2006/halim/ecrans_halim/pb_halim.htm the original] on May 4, 2009&lt;span class=&quot;reference-accessdate&quot;&gt;. Retrieved &lt;span class=&quot;nowrap&quot;&gt;September 18,&lt;/span&gt; 2011&lt;/span&gt;.&lt;/cite&gt;&lt;/ref&gt;։

Չնայած Աբդել Հալիմը երբեք չի ամուսնացել, լուրեր տարածվեցին, որ նա վեց տարի գաղտնի ամուսնացած է եղել դերասանուհի [[Սոադ Հոսնի]]ի հետ։ Դա մինչ այժմ չի ապացուցվել։ Մարդիկ, ովքեր մտերիմ էին երկու արտիստների հետ, հերքում էին այս լուրերը &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.abridgetoegypt.com/entertainment/egyptian_artists/abdelhalim_hafez|title=Abdel Halim Hafez|year=2011|website=A Bridge To Egypt|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111121194852/http://www.abridgetoegypt.com/entertainment/egyptian_artists/abdelhalim_hafez|archivedate=November 21, 2011|accessdate=September 17, 2011}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.alamelphan.com/artist/abd-el-halim-hafez|title=Archived copy|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110906030613/http://www.alamelphan.com/artist/abd-el-halim-hafez|archivedate=September 6, 2011|accessdate=August 23, 2011}}&lt;/ref&gt;։

1969 թվականին Հալիմը հիվանդանոց կառուցեց [[Եգիպտոս]]ում։ Նա [[արաբական աշխարհ]]ում հավասարապես էր վերաբերվում աղքատներին, հարուստներին և նախագահներին &lt;ref name=&quot;Halim&quot;&gt;&lt;/ref&gt;։

Աբդել Հալիմը ամուր բարեկամություն հաստատեց արևելյան աշխարհի շատ ժամանակակից նախագահների և թագավորների, այդ թվում՝ Եգիպտոսի [[Գամալ Աբդել Նասեր]]ի և Մարոկկոյի թագավոր [[Հասան II|Հասան Երկրորդի]] հետ &lt;ref name=&quot;Abdel Halim Hafez&quot;&gt;&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;sis.gov.eg&quot;&gt;&lt;/ref&gt;։ Նա նաև շատ սերտ բարեկամական կապեր է ունեցել եգիպտացի բանաստեղծների մեծ մասի հետ &lt;ref name=&quot;El-Seket&quot;&gt;&lt;/ref&gt;։ Նա սերտ կապի մեջ է եղել Նասերի ռեժիմի հետ։ Նա մի քանի անգամ ուղղակիորեն երգում էր Եգիպտոսի նախագահի համար։ Այդ իսկ պատճառով, շատերը նրան մեղադրում էին ռեժիմի «ծառա» լինելու մեջ։

== Մահ ==
[[Պատկեր:COLLECTIE_TROPENMUSEUM_De_begrafenisstoet_voor_zanger_'Abd_al-Halim_Hafez_trekt_door_het_centrum_van_Cairo_TMnr_20017676.jpg|մինի|Աբդել Հալիմ Հաֆեզի հուղարկավորությունը]]
Աբդել Հալիմը մահացավ լյարդի անբավարարությունից՝ որպես  Schistosoma mansoni-ի բարդություն, 1977 թվականի մարտի 30-ին (նրա ծննդյան 48-ամյակից մի քանի ամիս առաջ), երբ նա [[շիստոսոմոզ]]ի համար բուժում էր անցնում Լոնդոնի Քինգս Քոլեջի հիվանդանոցում։ [[Կահիրե]]ում նրա հուղարկավորությանը մասնակցում էին միլիոնավոր մարդիկ․ &lt;ref name=&quot;Katti&quot;&gt;&lt;/ref&gt; ավելի շատ, քան Մերձավոր Արևելքի պատմության ցանկացած թաղում, բացի նախագահ Նասերի թաղումից &lt;ref name=&quot;NYT2&quot;&gt;{{cite news|title=ABDEL HAFEZ, 46, OF EGYPT, ARAB WORLD'S TOP SINGER|newspaper=[[The New York Times]]|location=New York|date=April 2, 1977}}&lt;/ref&gt;։ Հաղորդվում էր, որ Հալիմը շատ ավելի շատ երազանքներ ու նպատակներ ուներ, որոնք ցանկանում էր իրականացնել, չնայած նրա վաղ մահը խանգարեց նրան դա անել &lt;ref name=&quot;Halim&quot;&gt;&lt;/ref&gt;։  Հալիմի մահվանից հետո փաստվեց, որ մարդիկ ինքնասպան են եղել, այդ թվում առնվազն չորս կին ինքնասպանություն են գործել` պատշգամբից իրենց ցած գցելով նրա թաղման երթի ընթացքում &lt;ref name=&quot;Abdel Halim Hafez&quot;&gt;&lt;/ref&gt;։ Նրան թաղեցին Կահիրեի Ալ Բասատին գերեզմանատանը։

== Ժառանգություն ==
Աբդել Հալիմ Հաֆեզի «Khosara» ({{Lang-ar|خسارة}}) երգը արևմտյան աշխարհում ծանուցագիր է ստացել 1999 թվականին, երբ դրա տարրերն օգտագործվել են [[Ջեյ Զի]]ի «Big Pumpin'» ձայնագրության համար։ Երկու ամբողջական տներ «Khosara» երգից վերաձայնագրվել են, չեն նմուշառվել և օգտագործվել առանց երգի պրոդյուսերի և հեղինակային իրավունքի սեփականատիրոջ՝ Մագդի էլ-Ամրուսիի թույլտվության։ Ջեյ Զիի ինտերպոլացիայի օգտագործումը, այլ ոչ թե իրական նմուշը, թույլ տվեց նրան խուսափել երգի օգտագործման համար հոնորարներ վճարելուց &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://weekly.ahram.org.eg/2000/484/cu2.htm|title=Pimpin' a classic|last=Atia|first=Tarek|date=June 2000|website=Al-Ahram Weekly|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110605175828/http://weekly.ahram.org.eg/2000/484/cu2.htm|archivedate=June 5, 2011|accessdate=July 18, 2011}}&lt;/ref&gt;։

Աբդել Հալիմ Հաֆեզի ավելի քան 300 երգեր ձայնագրվել են, և նա նկարահանվել է 16 դասական և հաջողակ ֆիլմերում, այդ թվում՝ ''Դալիլա'' ({{Lang|ar|دليله}}) ֆիլմում, որը Մերձավոր Արևելքի առաջին գունավոր կինոնկարն էր &lt;ref name=&quot;imdb.com&quot;&gt;&lt;/ref&gt;։

Մուհամեդ Աբդել Վահաբի և Մագդի էլ-Ամրուսիի հետ միասին Աբդել Հալիմը եգիպտական «Soutelphan» ձայնագրման ընկերության հիմնադիրն է&lt;ref name=&quot;Abdel Halim Hafez&quot;&gt;&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;aol&quot;&gt;{{Cite web|url=http://music.aol.com/artist/abdel-halim-hafez/biography|title=Abdel Halim Hafez Biography|year=2011|website=AOL Music|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120421022942/http://music.aol.com/artist/abdel-halim-hafez/biography|archivedate=April 21, 2012|accessdate=July 18, 2011}}&lt;cite class=&quot;citation web cs1&quot; data-ve-ignore=&quot;true&quot;&gt;[https://web.archive.org/web/20120421022942/http://music.aol.com/artist/abdel-halim-hafez/biography &quot;Abdel Halim Hafez Biography&quot;]. ''AOL Music''. 2011. Archived from [http://music.aol.com/artist/abdel-halim-hafez/biography the original] on April 21, 2012&lt;span class=&quot;reference-accessdate&quot;&gt;. Retrieved &lt;span class=&quot;nowrap&quot;&gt;July 18,&lt;/span&gt; 2011&lt;/span&gt;.&lt;/cite&gt;&lt;/ref&gt;, որը շարունակում է գործել մինչ օրս՝  որպես «Mazzika»-ի դուստր ընկերություն։

Նրա կյանքի մասին պատմող գեղարվեստական կինոնկարը՝ «Հալիմը», թողարկվել է 2006 թվականին՝ Good News Group- ի կողմից արտադրված &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.imdb.com/title/tt0444641/|title=Halim (2006)|year=2011|publisher=IMDb|accessdate=July 19, 2011}}&lt;/ref&gt;։ Նույն թվականին Եգիպտոսում թողարկվեց «Ալ-անդալեաբ հիաքաթ շաբ» &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.imdb.com/title/tt0892855/|title=Al-andaleeb hikayt shaab (TV mini-series 2006)|year=2011|publisher=IMDb|accessdate=July 19, 2011}}&lt;/ref&gt; սերիալը, որում խաղում էր Շադի Շամելը՝ Աբդել Հալիմի դերում։ Հեռուստատեսային մրցույթում Շամելը գլխավոր դերը շահեց։

2011 թվականի հունիսի 21-ին [[Գուգլ (ընկերություն)|Գուգլը]] տոնեց իր 82-ամյակը [[Google Doodle|Google Doodle-ի]] հետ &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.google.com/doodles/abdel-halim-hafezs-82nd-birthday|title=Abdel Halim Hafez's 82nd Birthday|date=21 June 2011|website=Google}}&lt;/ref&gt;։

2019 թվականի ապրիլի 19-ին [[Նոր Կահիրե]]ի «Manara» սրահում լիբանանցի երգչուհի Կարոլե Սամահան ելույթ ունեցավ Աբդել Հալիմ Հաֆեզի հոլոգրամի հետ միասին։ «Սաղավարտ» (երազ) խորագիրը կրող համերգը Եգիպտոսի առաջին հոլոգրամային համերգն էր &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://egyptindependent.com/egypts-first-hologram-concert-features-iconic-abdel-halim-hafez-and-carole-samaha/|title=Egypt's first hologram concert to feature iconic Abdel Halim Hafez and Carole Samaha|last=Maged|first=Mira|date=11 April 2019|website=Egypt Independent|accessdate=9 October 2020}}&lt;/ref&gt;։

== Երգեր ==
Հալիմի ամենահայտնի երգերից են.&lt;ref name=&quot;last.fm&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.last.fm/music/Abdel+Halim+Hafez/+wiki|title=Abdel Halim Hafez|year=2011|website=last.fm|accessdate=September 17, 2011}}&lt;/ref&gt;

* «Ahwak» (Պաշտում եմ քեզ),
* «Ala Ad El Sho» (Որքան կարոտ),
* «Ala Hesb Wedad» (Ուր էլ որ սիրտս տանի ինձ),
* «Betlomooni Leih» (Ինչու եք ինձ մեղադրում),
* «El Massih» (Քրիստոս),
* «Fatet Ganbena» (Նա անցավ մեր կողքով),
* «Gabbar» (Գոռոզ),
* «Gana El Hawa» (Տրամադրությունը հարվածեց մեզ),
* «Sawwah» (Թափառող),
* «Maw'ood» (Կոչված),
* «Zai El Hawa» (Սիրո պես),
* «Qari'at Al Fingan» (Սուրճի գուշակ), նրա վերջին երգը կենդանի ժամանակ
* «Habibati Man-Takoon» (Իմ սեր, ով է նա), թողարկվել է հետմահու

== Կինոգրաֆիա ==
{| class=&quot;wikitable&quot;
!Վերնագիր
! Թողարկման ամսաթիվ
! Դերը
! Խաղընկերներ
! Ռեժիսոր
|-
| ''Lahn El Wafa''' (Հավատարմության երգը)
| 1955 թվականի մարտի 1
| Գալալ
| [[Շադիա]]
| Իբրահիմ Ամարա
|-
| ''Ayyamna al-Holwa'' (Մեր գեղեցիկ օրերը)
| 1955 թվականի մարտի 1
| Ալի
| [[Ֆաթեն Համամա]], [[Օմար Շարիֆ]], Ահմեդ Ռամզի
| Հելմի Հալիմ
|-
| ''Ayam We Layali'' (Օրեր և գիշերներ)
| 1955 թվականի սեպտեմբերի 8
| Յեհիա
| Էման
| Հենրի Բարաքաթ
|-
| ''Mawed Gharam'' (Սիրային ժամադրություն)
| 1956 թվականի հունվարի 3
| Սամիր
| [[Ֆաթեն Համամա]]
| Հենրի Բարաքաթ
|-
| ''Դալիլա''
| 1956 թվականի հոկտեմբերի 20
| Ահմեդ
| [[Շադիա]]
| Մոհամադ Քարիմ
|-
| ''Layali el hub'' (Սիրո գիշերներ)
| 1956 թվական
|
| Աբդել Հալիմ Հաֆեզ
| Հելմի Ռաֆլա
|-
| ''Banat El Yom'' (Այսօրվա աղջիկները)
| 1957 թվականի նոյեմբերի 10
| Խալեդ
| Մագդա, Ամալ Ֆարիդ
| Հենրի Բարաքաթ
|-
| ''Fata Ahlami'' (Իմ երազանքների մարդը)
| 1957 թվականի մարտի 7
| Ադել
| Ամալ Ֆարիդ
| Հելմի Ռաֆլա
|-
| ''Alwisada El Khalia'' (Դատարկ բարձ)
| 1957 թվականի դեկտեմբերի 20
| Սալահ
| Աբդել Հալիմ Հաֆեզ, Լուբնա Աբեդ Էլ Ազիզ
| Սալահ Աբու Յուսեֆ
|-
| ''Share 'El Hob'' (Սիրո փողոց)
| 1958 թվականի մարտի 5
| Աբդ-Էլ Մոնեյմ
| [[Սաբահ (երգչուհի)|Սաբահ]]
| Էզ Էլ Դին Զոլ Ֆաքար
|-
| ''Hekayit Hob'' (Սիրո պատմություն)
| 12 հունվարի 1959 թվականի հունվարի 12
| Ահմեդ Սամի
| Մարիամ Ֆախեր Էլ Դին
| Հելմի Հալիմ
|-
| ''El Banat Wel Seif'' (Աղջիկներ և ամառ)
| 1960 թվականի  սեպտեմբերի 5
| Մուհամեդ
| [[Սոադ Հոսնի|Սուադ Հոսնի]], Զիզի Էլ Բադրավի
| Սալահ Աբու Յուսեֆ, Էզ Էլ Դին olոլ Ֆաքար, Ֆաթին Աբեդ էլ Վահաբ
|-
| ''Yom Men Omri'' (Իմ կյանքի օր)
| 1961 թվականի փետրվարի 8
| Սալահ
| Զուբաիդա Թարվաթ
| Ատեֆ Սալեմ
|-
| ''El Khataya'' (Մեղքերը)
| 1962 թվականի նոյեմբերի 12
| Հյուսիեն
| Մադիխա Յուսրի, Հասան Յուսեֆ, Նադյա Լութֆի
| Հասան Էլ Իմամ
|-
| ''Maabodat El Gamahir'' (Սիրելի դիվան)
| 1963 թվականի հունվարի 13
| Իբրահիմ Ֆարիդ
| [[Շադիա]]
| Հելմի Հալիմ
|-
| ''Abi Foq El Shagara'' (Իմ հայրը ծառի վրա)
| 1969 թվականի փետրվարի 17
| Ադել
| Նադյա Լութֆի, Մերվաթ Ամին
| Հուսեյն Քամալ
|}

== Ծանոթագրություններ ==
{{Ծանցանկ}}{{Արտաքին հղումներ}}
[[Կատեգորիա:1977 մահեր]]
[[Կատեգորիա:1929 ծնունդներ]]
[[Կատեգորիա:Եգիպտացի երգիչներ]]</text>
      <sha1>avks14e3mknkgu7ekcj45l8a1bfw8t3</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486234</id>
      <parentid>8486232</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T19:30:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Վահան Ֆարյան</username>
        <id>45740</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="30643" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Երաժիշտ|պատկեր=A.Hafez.jpg|գույն=solo_singer|անուն=Աբդել Հալիմ Հաֆեզ|նկարագրություն=Աբդել Հալիմ Հաֆեզ|բնօրինակ_անուն=عبد الحليم حافظ|ծննդյան օր={{Birth date|1929|06|21}}|ի ծնե անուն=Աբդել Հալիմ Ալի Շաբանա|ծննդավայր=Էլ Հալավատ, [[Շարկիա (մուհաֆազա)|Շարկիա]], Եգիպտոս|մահվան օր={{death date and age|1977|03|30|1929|06|21}}|մահվան վայր=[[Լոնդոն]], Անգլիա|մասնագիտություն=Երգիչ, դերասան, դիրիժոր, կինոպրոդյուսեր|գործունեության տարիներ=1952-1977|լեյբլեր=Mazzika|ժանրեր=[[Եգիպտական երաժշտություն]], [[օպերա]]}}
'''Աբդել Հալիմ Ալի Շաբանա''' ({{Lang-ar|عبد الحليم علي شبانة}}), ավելի հայտնի է որպես '''Աբդել Հալիմ Հաֆեզ''' ({{Lang-ar|عبد الحليم حافظ}}), եգիպտացի երգիչ, դերասան, դիրիժոր, գործարար, երաժշտության ուսուցիչ և կինոպրոդյուսեր &lt;ref name=&quot;El-Seket&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.almasryalyoum.com/en/node/470101|title=Remembering Abdel Halim Hafez, the voice of revolution|last=El-Saket|first=Ola|date=June 21, 2011|website=Al-Masry Al-Youm: Today's News from Egypt|accessdate=July 21, 2011}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Abdel Halim Hafez&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.imdb.com/name/nm0353102/bio|title=Abdel Halim Hafez|year=2011|publisher=IMDb|accessdate=September 17, 2011}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;The sound of resilience&quot;&gt;{{Cite web|url=http://weekly.ahram.org.eg/2011/1036/cu221.htm|title=The sound of resilience|year=2011|website=Al-Ahram|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110825031221/http://weekly.ahram.org.eg/2011/1036/cu221.htm|archivedate=August 25, 2011|accessdate=September 17, 2011}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://weekly.ahram.org.eg/2000/502/ec2.htm|title=The business of culture|year=2000|website=Al-Ahram|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120119144133/http://weekly.ahram.org.eg/2000/502/ec2.htm|archivedate=January 19, 2012|accessdate=September 17, 2011}}&lt;/ref&gt;։ Նա համարվում է եգիպտացի մեծագույն երաժիշտներից մեկը  &lt;ref name=&quot;abridgetoegypt.com&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.abridgetoegypt.com/entertainment/egyptian_artists/abdelhalim_hafez|title=Abdel Halim Hafez|year=2011|website=Arabic nights|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111121194852/http://www.abridgetoegypt.com/entertainment/egyptian_artists/abdelhalim_hafez|archivedate=November 21, 2011|accessdate=September 17, 2011}}&lt;/ref&gt;։ Երբ նրա ժողովրդականությունը մեծանում էր, նրան տրվեց «էլ-Անդալիբ էլ-Ասմար» ({{Lang-ar|العندليب الأسمر}}) մականունը, ինչը նշանակում է «սևամորթ սոխակ» &lt;ref name=&quot;Katti&quot;&gt;{{cite web|url=http://thefiendish.com/2009/05/abdel-halim-hafez-golden-voice-of-egypt/|title=Abdel Halim Hafez: Golden Voice of Egypt &amp;#124; The Fiendish|last=Katti|first=Madhuri|date=March 30, 2009|work=thefiendish.com|archive-url=https://web.archive.org/web/20110716235932/http://thefiendish.com/2009/05/abdel-halim-hafez-golden-voice-of-egypt/|archive-date=July 16, 2011|access-date=July 18, 2011|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;։ Մինչ օրս նա վաճառել է ավելի քան 80 միլիոն ձայնասկավառակ  &lt;ref name=&quot;Abd El Halim Hafez&quot;&gt;{{Cite web|url=http://entertainment.anayou.com/celebrities/profile/awards/185338|title=Abd El Halim Hafez|year=2011|website=anayou|archiveurl=https://web.archive.org/web/20141028103547/http://entertainment.anayou.com/celebrities/profile/awards/185338|archivedate=October 28, 2014|accessdate=September 17, 2011}}&lt;/ref&gt;։

== Վաղ կյանք ==
Աբդել Հալիմ Ալի Շաբանան ծնվել  է Էլ Շարկիայի Էլ Հալավատ բնակավայրում, որը Կահիրեից 80 կմ հյուսիս էր գտնվում։ Նա Ալի Իսմայիլ Շաբանայի չորրորդ երեխան էր։ Նա ուներ երկու եղբայրներ՝ Իսմայիլը և Մոհամեդը, և մեկ քույր՝ Ալյան։ Մայրը մահացավ ծննդաբերությունից երեք օր անց ծննդաբերության բարդություններից, ինչը շրջապատող մարդկանց ստիպեց հավատալ, որ նա վատ բախտ է բերել։ Նրա հայրը մահացավ հինգ տարի անց՝ երիտասարդ տարիքում նրան, իր եղբայրներին ու քրոջը թողնելով որբ։ Նա մի քանի տարի ապրել է աղքատ մանկատանը &lt;ref name=&quot;Abdel Halim Hafez&quot;&gt;&lt;/ref&gt;: Հետագայում նրան դաստիարակեցին մորաքույրն ու քեռին Կահիրեում։ Այս տարիների ընթացքում Աբդել Հալիմը ծայրաստիճան աղքատ էր &lt;ref name=&quot;imdb.com&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.imdb.com/name/nm0353102/bio|title=Abdel Halim Hafez|year=2011|publisher=IMDb|accessdate=September 18, 2011}}&lt;/ref&gt;։

Աբդել Հալիմի երաժշտական ունակությունները առաջին անգամ բացահայտվեցին, երբ նա տարրական դպրոցում էր, իսկ ավագ եղբայրը՝ Իսմայիլ Շաբանան, նրա առաջին երաժշտության ուսուցիչն էր։ 14 տարեկան հասակում նա միացավ Կահիրեի արաբական երաժշտական ինստիտուտին և հայտնի դարձավ Մուհամեդ Աբդել Վահաբի երգերը երգելով։ Նա դուրս մնաց Բարձրագույն թատերական երաժշտական ինստիտուտից՝ որպես [[հոբոյ]] նվագող &lt;ref name=&quot;aol&quot;&gt;{{Cite web|url=http://music.aol.com/artist/abdel-halim-hafez/biography|title=Abdel Halim Hafez Biography|year=2011|website=AOL Music|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120421022942/http://music.aol.com/artist/abdel-halim-hafez/biography|archivedate=April 21, 2012|accessdate=July 18, 2011}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.imdb.com/name/nm0353102/bio|title=Abdel Halim Hafez|year=2011|publisher=IMDb|accessdate=September 16, 2011}}&lt;/ref&gt;։

== Երաժշտական կարիերա ==
Աբդել Հալիմը հենց սկզբում աշխատում էր որպես երաժշտության ուսուցիչ [[Տանտա]]յի և Էլ-Մահալլա Էլ-Կուբրայի դպրոցներում։ 1953 թվականին [[Կահիրե]]ի ակումբներում երգելիս Աբդել Հալիմը վերջին պահին փոխարինեց երգիչ Քարեմ Մահմուդին, ով չկարողացավ երգել ծրագրված ռադիոհաղորդմանը &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.sis.gov.eg/vr/figures/english/html/hafez.htm|title=Abdel Halim Hafez|year=2011|website=Egyptian Figures|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111002160705/http://www.sis.gov.eg/vr/figures/english/html/hafez.htm|archivedate=October 2, 2011|accessdate=September 18, 2011}}&lt;/ref&gt;։ Աբդել Հալիմի կատարումը լսեց Եգիպտոսի ազգային ռադիոյի երաժշտական հաղորդումների ղեկավար Հաֆեզ Աբդել Վահաբը։ Աբդել Հալիմը որպես հովանավորության ճանաչում որպես իր բեմական ազգանունը վերցրեց «Հաֆեզ» անվանումը՝ Աբդել Վահաբի անունը &lt;ref name=&quot;Kjeilen 20112&quot;&gt;{{cite encyclopedia|url=http://www.lexicorient.com/e.o/hafez_abdel_halim.htm|title=Abdel Halim Hafez|encyclopedia=LookLex Encyclopaedia|first=TTore|last=Kjeilen|publisher=lexicorient.com|year=2011|access-date=July 18, 2011|archive-date=December 25, 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20181225213250/http://www.lexicorient.com/e.o/hafez_abdel_halim.htm%20|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;։

Իր կարիերայի առաջին օրերին Աբդել Հալիմը մերժվեց երգելու նոր ոճի համար։ Սակայն նա համառեց և հետագայում կարողացավ գնահատանքի արժանանալ &lt;ref name=&quot;Katti&quot;&gt;&lt;/ref&gt;։  Ի վերջո, նա դարձավ երգիչ, ում վայելում էին բոլոր սերունդները։ Նա նաև դարձավ Եգիպտոսի առաջին ռոմանտիկ երգիչը &lt;ref name=&quot;213.158.162.454&quot;&gt;{{cite web|url=http://213.158.162.45/~egyptian/index.php?action=news&amp;id=23578&amp;title=A%20revolutionary%20for%20every%20generation|title=A revolutionary for every generation|year=2012|work=The Egyptian Gazette|access-date=April 28, 2012}}{{Dead link|date=May 2019|bot=InternetArchiveBot|fix-attempted=yes}}&lt;/ref&gt;։

Համագործակցելով կոմպոզիտոր Մուհամմեդ Աբդել Վահաբի հետ, Աբդել Հալիմը շարունակեց պատրաստել շատ սիրված երգեր, ինչպիսիք են ''Ahwak'' («Պաշտում եմ քեզ»), ''Neowedi Minen el Hekaya'' («Որտեղի՞ց սկսենք պատմությունը») և ''Fatet Ganbena'' («Նա մեր կողքով անցավ») երգերը։ Հաֆեզը նաև աշխատել է եգիպտացի բանաստեղծ Մուհամեդ Համզայի հետ այնպիսի երգերի վրա, ինչպիսիք են ''Zay el Hawa'' («Դա կարծես սեր լինի»), ''Sawah'' («Թափառաշրջիկ»), ''Hawel Teftekerni'' («Փորձիր հիշել ինձ»), ''Aye Damiet Hozn'' («Յուրաքանչյուր արցունքի տխրություն») և ''Mawood'' («Կոչված») երգերը։
[[Պատկեր:Sabah_-_Al_Mawed.jpg|աջից|մինի| Լիբանանցի երգչուհի [[Սաբահ (երգչուհի)|Սաբահը]] կարդում է «Ալ Մավեդ» ամսագիրը, որի շապիկին Աբդել Հալիմն է, 1966 թվական]]
Իր կարիերայի ընթացքում նա շատ սիրված էր և միշտ հանդես էր գալիս վաճառված արենաներում և մարզադաշտերում &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.6lyrics.com/abdel_halim_hafez-biography.aspx#|title=Abdel Halim Hafez|year=2011|website=6lyrics|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110910142218/http://www.6lyrics.com/abdel_halim_hafez-biography.aspx|archivedate=September 10, 2011|accessdate=September 17, 2011}}&lt;/ref&gt;։  Չնայած իր ժողովրդականությանը, նա հազվադեպ էր թողարկում ստուդիական ալբոմ, քանի որ հանդես էր գալիս զուտ կենդանի կատարմամբ &lt;ref name=&quot;abridgetoegypt.com&quot;&gt;&lt;/ref&gt;։  Նա նաև նվագում էր շատ տարբեր գործիքներ, այդ թվում՝ [[հոբոյ]], հարվածային գործիքներ, դաշնամուր, [[ուդ]], [[Կլառնետ|կլարնետ]] և կիթառ &lt;ref name=&quot;Abdel Halim Hafez&quot;&gt;&lt;/ref&gt;։ Նա ներգրավված էր իր երգերի ստեղծման բոլոր ասպեկտներում &lt;ref name=&quot;El-Seket&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.almasryalyoum.com/en/node/470101|title=Remembering Abdel Halim Hafez, the voice of revolution|last=El-Saket|first=Ola|date=June 21, 2011|website=Al-Masry Al-Youm: Today's News from Egypt|accessdate=July 21, 2011}}&lt;cite class=&quot;citation web cs1&quot; data-ve-ignore=&quot;true&quot; id=&quot;CITEREFEl-Saket2011&quot;&gt;El-Saket, Ola (June 21, 2011). [http://www.almasryalyoum.com/en/node/470101 &quot;Remembering Abdel Halim Hafez, the voice of revolution&quot;]. ''Al-Masry Al-Youm: Today's News from Egypt''&lt;span class=&quot;reference-accessdate&quot;&gt;. Retrieved &lt;span class=&quot;nowrap&quot;&gt;July 21,&lt;/span&gt; 2011&lt;/span&gt;.&lt;/cite&gt;&lt;/ref&gt;։  Հալիմը [[արաբական աշխարհ]]ին ներկայացրեց բազմաթիվ նոր գործիքներ։ Նա հայտնի էր երգերում իր խոր կրքով և յուրահատուկ ձայնով։   Հալիմը ելույթ է ունեցել [[արաբական աշխարհ]]ի գրեթե բոլոր երկրներում, ինչպես նաև արաբական աշխարհից դուրս, այդ թվում`մի քանի համերգներ Եվրոպայում։ Ավելին, նա հայրենասիրական երգեր է երգել ոչ միայն իր հայրենի Եգիպտոսի համար, որին նվիրել է տասնյակ հայրենասիրական երգեր, այլ նաև [[արաբական աշխարհ]]ի այլ երկրներին՝ Լիբանանին, Սիրիային, Թունիսին, Ալժիրին և Մարոկկոյին նվիրված որոշ երգեր իրենց [[հեղափոխություն]]ների և պատերազմների ընթացքում &lt;ref name=&quot;213.158.162.454&quot;&gt;&lt;/ref&gt;։ Նա խրախուսում և օգնում էր շատ երիտասարդ նկարիչների և դերասանների հաջող կարիերա ունենալու համար &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://entertainment.anayou.com/celebrities/profile/awards/185739|title=Mervat Amin|year=2011|website=anayou|accessdate=September 17, 2011}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.magharebia.com/cocoon/awi/xhtml1/en_GB/features/awi/features/2005/02/09/feature-01|title=Singer Profile: A Moroccan Star Shines in the Arab World|year=2011|website=Magharebia|accessdate=September 17, 2011}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Hani Shaker&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.arabicnights.com.au/artists/hani_shaker.php|title=Hani Shaker|year=2011|website=Arabic nights|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110929234252/http://www.arabicnights.com.au/artists/hani_shaker.php|archivedate=September 29, 2011|accessdate=September 17, 2011}}&lt;/ref&gt;։

== Փառք ==
Եգիպտոսում Հալիմը հայտնի է որպես «Երաժշտության արքա», «Նեղոսի որդի», «Ժողովրդի ձայն», «Հեղափոխության որդի», «Հույզերի ու զգացմունքների արքա» &lt;ref name=&quot;El-Seket&quot;&gt;&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;imdb.com&quot;&gt;&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Halim&quot;&gt;{{Cite web|url=http://bossa.nerim.net/actualite/2006/halim/ecrans_halim/pb_halim.htm|title=Halim|year=2006|website=bossa|archiveurl=https://web.archive.org/web/20090504205631/http://bossa.nerim.net/actualite/2006/halim/ecrans_halim/pb_halim.htm|archivedate=May 4, 2009|accessdate=September 18, 2011}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;The Soundtrack of the Revolution&quot;&gt;{{Cite web|url=http://africasacountry.com/2011/02/07/the-soundtrack/|title=The Soundtrack of the Revolution|year=2011|website=Africa is a Country|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120104033628/http://africasacountry.com/2011/02/07/the-soundtrack/|archivedate=January 4, 2012|accessdate=March 10, 2012}}&lt;/ref&gt;։ Նրա հայրենասիրական երգերը շատ էր երգում բազմությունը [[Եգիպտական հեղափոխություն (2011)|2011 թվականի Եգիպտական հեղափոխության]] ժամանակ &lt;ref name=&quot;The sound of resilience&quot;&gt;&lt;/ref&gt;։ [[Եգիպտական հեղափոխություն (2011)|Եգիպտոսի 2011 թվականի հեղափոխության]] հեղափոխականներից մեկը մեջբերեց, որ «Սոխակի երգերը մեզ ոգեշնչեցին հունվարի 25-ի հեղափոխության ժամանակ», - ավելացրեց նա, - «Չնայած նա մահացավ 35 տարեկան հասակում, բայց իր երգերը վստահաբար կոգեշնչեն եգիպտացիների շատ սերունդներ» &lt;ref name=&quot;213.158.162.454&quot; /&gt;։ Նրա մահից ի վեր նրա ալբոմներն ու ձայնասկավառակները ավելի շատ օրինակ են վաճառել, քան երբևէ որևէ արաբ երգիչ &lt;ref name=&quot;sis.gov.eg&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.sis.gov.eg/En/Story.aspx?sid=1302|title=Abdel Halim Hafez|year=2011|website=Egypt State Information Service|accessdate=September 17, 2011}}&lt;/ref&gt;։  Երգելու ոճը, երգերի ժողովրդականությունը և պահվածքը նրան օրինակելի դարձան ողջ տարածաշրջանի գրեթե յուրաքանչյուր ժամանակակից երգչի համար &lt;ref name=&quot;Hani Shaker&quot;&gt;&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.egyptiancastle.com/music/Halim/halim01.htm|title=Abdel Halim Hafez|year=2008|website=The Egyptian Castle|accessdate=September 17, 2011}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://casinopiscinealey.com/archive/index.php#TB_inline?height=600&amp;width=800&amp;inlineId=once|title=Abdel Halim Hafez|year=2011|website=casino piscinealey|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110906002859/http://www.casinopiscinealey.com/archive/index.php#TB_inline?height=600&amp;width=800&amp;inlineId=once|archivedate=September 6, 2011|accessdate=September 17, 2011}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=m4eodEw7ZvsC&amp;q=Abdel+Halim+Hafez+made+him+a+role+model&amp;pg=PA146|title=Pop culture Arab world!: media, arts, and life style|last=Hammond|first=Andrew|year=2005|isbn=9781851094493|access-date=September 17, 2011}}&lt;/ref&gt;։ Եգիպտացիները և բոլոր տարիքի արաբ մարդիկ Հալիմի երկրպագուներն են։ Հալիմը մինչ այժմ հիշվում է շատ մարդկանց սրտերում, նույնիսկ մահվանից տարիներ անց &lt;ref name=&quot;Abd El Halim Hafez&quot;&gt;&lt;/ref&gt;։

== Անձնական կյանք ==
[[Պատկեր:Abdel_Halim_Hafez_and_Gamal_Abdel_Nasser.jpg|ձախից|մինի| Հաֆեզը ձեռք է սեղմում նախագահ [[Գամալ Աբդել Նասեր]]ի հետ, որի հետ նա ընկեր էր, 1958 թվական]]
11 տարեկանում Աբդել Հալիմը հիվանդացավ [[շիստոսոմոզ]]ով&lt;ref name=&quot;Abdel Halim Hafez&quot;&gt;&lt;/ref&gt;, որը ջրից փոխանցվող հազվադեպ հանդիպող մակաբուծային հիվանդություն է&lt;ref name=&quot;Katti&quot;&gt;&lt;/ref&gt;, և դրանով տառապում էր իր կարիերայի մեծ մասի ընթացքում։ Չնայած դրան, նա շարունակեց ստեղծագործել և կատարել իր երգերը &lt;ref name=&quot;Halim&quot;&gt;&lt;/ref&gt;։

Չնայած Աբդել Հալիմը երբեք չի ամուսնացել, լուրեր տարածվեցին, որ նա վեց տարի գաղտնի ամուսնացած է եղել դերասանուհի [[Սոադ Հոսնի]]ի հետ։ Դա մինչ այժմ չի ապացուցվել։ Մարդիկ, ովքեր մտերիմ էին երկու արտիստների հետ, հերքում էին այս լուրերը &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.abridgetoegypt.com/entertainment/egyptian_artists/abdelhalim_hafez|title=Abdel Halim Hafez|year=2011|website=A Bridge To Egypt|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111121194852/http://www.abridgetoegypt.com/entertainment/egyptian_artists/abdelhalim_hafez|archivedate=November 21, 2011|accessdate=September 17, 2011}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.alamelphan.com/artist/abd-el-halim-hafez|title=Archived copy|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110906030613/http://www.alamelphan.com/artist/abd-el-halim-hafez|archivedate=September 6, 2011|accessdate=August 23, 2011}}&lt;/ref&gt;։

1969 թվականին Հալիմը հիվանդանոց կառուցեց [[Եգիպտոս]]ում։ Նա [[արաբական աշխարհ]]ում հավասարապես էր վերաբերվում աղքատներին, հարուստներին և նախագահներին &lt;ref name=&quot;Halim&quot;&gt;&lt;/ref&gt;։

Աբդել Հալիմը ամուր բարեկամություն հաստատեց արևելյան աշխարհի շատ ժամանակակից նախագահների և թագավորների, այդ թվում՝ Եգիպտոսի [[Գամալ Աբդել Նասեր]]ի և Մարոկկոյի թագավոր [[Հասան II|Հասան Երկրորդի]] հետ &lt;ref name=&quot;Abdel Halim Hafez&quot;&gt;&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;sis.gov.eg&quot;&gt;&lt;/ref&gt;։ Նա նաև շատ սերտ բարեկամական կապեր է ունեցել եգիպտացի բանաստեղծների մեծ մասի հետ &lt;ref name=&quot;El-Seket&quot;&gt;&lt;/ref&gt;։ Նա սերտ կապի մեջ է եղել Նասերի ռեժիմի հետ։ Նա մի քանի անգամ ուղղակիորեն երգում էր Եգիպտոսի նախագահի համար։ Այդ իսկ պատճառով, շատերը նրան մեղադրում էին ռեժիմի «ծառա» լինելու մեջ։

== Մահ ==
[[Պատկեր:COLLECTIE_TROPENMUSEUM_De_begrafenisstoet_voor_zanger_'Abd_al-Halim_Hafez_trekt_door_het_centrum_van_Cairo_TMnr_20017676.jpg|մինի|Աբդել Հալիմ Հաֆեզի հուղարկավորությունը]]
Աբդել Հալիմը մահացավ լյարդի անբավարարությունից՝ որպես  Schistosoma mansoni-ի բարդություն, 1977 թվականի մարտի 30-ին (նրա ծննդյան 48-ամյակից մի քանի ամիս առաջ), երբ նա [[շիստոսոմոզ]]ի համար բուժում էր անցնում Լոնդոնի Քինգս Քոլեջի հիվանդանոցում։ [[Կահիրե]]ում նրա հուղարկավորությանը մասնակցում էին միլիոնավոր մարդիկ․ &lt;ref name=&quot;Katti&quot;&gt;&lt;/ref&gt; ավելի շատ, քան Մերձավոր Արևելքի պատմության ցանկացած թաղում, բացի նախագահ Նասերի թաղումից &lt;ref name=&quot;NYT2&quot;&gt;{{cite news|title=ABDEL HAFEZ, 46, OF EGYPT, ARAB WORLD'S TOP SINGER|newspaper=[[The New York Times]]|location=New York|date=April 2, 1977}}&lt;/ref&gt;։ Հաղորդվում էր, որ Հալիմը շատ ավելի շատ երազանքներ ու նպատակներ ուներ, որոնք ցանկանում էր իրականացնել, չնայած նրա վաղ մահը խանգարեց նրան դա անել &lt;ref name=&quot;Halim&quot;&gt;&lt;/ref&gt;։  Հալիմի մահվանից հետո փաստվեց, որ մարդիկ ինքնասպան են եղել, այդ թվում առնվազն չորս կին ինքնասպանություն են գործել` պատշգամբից իրենց ցած գցելով նրա թաղման երթի ընթացքում &lt;ref name=&quot;Abdel Halim Hafez&quot;&gt;&lt;/ref&gt;։ Նրան թաղեցին Կահիրեի Ալ Բասատին գերեզմանատանը։

== Ժառանգություն ==
Աբդել Հալիմ Հաֆեզի «Khosara» ({{Lang-ar|خسارة}}) երգը արևմտյան աշխարհում ծանուցագիր է ստացել 1999 թվականին, երբ դրա տարրերն օգտագործվել են [[Ջեյ Զի]]ի «Big Pumpin'» ձայնագրության համար։ Երկու ամբողջական տներ «Khosara» երգից վերաձայնագրվել են, չեն նմուշառվել և օգտագործվել առանց երգի պրոդյուսերի և հեղինակային իրավունքի սեփականատիրոջ՝ Մագդի էլ-Ամրուսիի թույլտվության։ Ջեյ Զիի ինտերպոլացիայի օգտագործումը, այլ ոչ թե իրական նմուշը, թույլ տվեց նրան խուսափել երգի օգտագործման համար հոնորարներ վճարելուց &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://weekly.ahram.org.eg/2000/484/cu2.htm|title=Pimpin' a classic|last=Atia|first=Tarek|date=June 2000|website=Al-Ahram Weekly|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110605175828/http://weekly.ahram.org.eg/2000/484/cu2.htm|archivedate=June 5, 2011|accessdate=July 18, 2011}}&lt;/ref&gt;։

Աբդել Հալիմ Հաֆեզի ավելի քան 300 երգեր ձայնագրվել են, և նա նկարահանվել է 16 դասական և հաջողակ ֆիլմերում, այդ թվում՝ ''Դալիլա'' ({{Lang|ar|دليله}}) ֆիլմում, որը Մերձավոր Արևելքի առաջին գունավոր կինոնկարն էր &lt;ref name=&quot;imdb.com&quot;&gt;&lt;/ref&gt;։

Մուհամեդ Աբդել Վահաբի և Մագդի էլ-Ամրուսիի հետ միասին Աբդել Հալիմը եգիպտական «Soutelphan» ձայնագրման ընկերության հիմնադիրն է&lt;ref name=&quot;Abdel Halim Hafez&quot;&gt;&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;aol&quot;&gt;&lt;/ref&gt;, որը շարունակում է գործել մինչ օրս՝  որպես «Mazzika»-ի դուստր ընկերություն։

Նրա կյանքի մասին պատմող գեղարվեստական կինոնկարը՝ «Հալիմը», թողարկվել է 2006 թվականին՝ Good News Group- ի կողմից արտադրված &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.imdb.com/title/tt0444641/|title=Halim (2006)|year=2011|publisher=IMDb|accessdate=July 19, 2011}}&lt;/ref&gt;։ Նույն թվականին Եգիպտոսում թողարկվեց «Ալ-անդալեաբ հիաքաթ շաբ» &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.imdb.com/title/tt0892855/|title=Al-andaleeb hikayt shaab (TV mini-series 2006)|year=2011|publisher=IMDb|accessdate=July 19, 2011}}&lt;/ref&gt; սերիալը, որում խաղում էր Շադի Շամելը՝ Աբդել Հալիմի դերում։ Հեռուստատեսային մրցույթում Շամելը գլխավոր դերը շահեց։

2011 թվականի հունիսի 21-ին [[Գուգլ (ընկերություն)|Գուգլը]] տոնեց իր 82-ամյակը [[Google Doodle|Google Doodle-ի]] հետ &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.google.com/doodles/abdel-halim-hafezs-82nd-birthday|title=Abdel Halim Hafez's 82nd Birthday|date=21 June 2011|website=Google}}&lt;/ref&gt;։

2019 թվականի ապրիլի 19-ին [[Նոր Կահիրե]]ի «Manara» սրահում լիբանանցի երգչուհի Կարոլե Սամահան ելույթ ունեցավ Աբդել Հալիմ Հաֆեզի հոլոգրամի հետ միասին։ «Սաղավարտ» (երազ) խորագիրը կրող համերգը Եգիպտոսի առաջին հոլոգրամային համերգն էր &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://egyptindependent.com/egypts-first-hologram-concert-features-iconic-abdel-halim-hafez-and-carole-samaha/|title=Egypt's first hologram concert to feature iconic Abdel Halim Hafez and Carole Samaha|last=Maged|first=Mira|date=11 April 2019|website=Egypt Independent|accessdate=9 October 2020}}&lt;/ref&gt;։

== Երգեր ==
Հալիմի ամենահայտնի երգերից են.&lt;ref name=&quot;last.fm&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.last.fm/music/Abdel+Halim+Hafez/+wiki|title=Abdel Halim Hafez|year=2011|website=last.fm|accessdate=September 17, 2011}}&lt;/ref&gt;

* «Ahwak» (Պաշտում եմ քեզ),
* «Ala Ad El Sho» (Որքան կարոտ),
* «Ala Hesb Wedad» (Ուր էլ որ սիրտս տանի ինձ),
* «Betlomooni Leih» (Ինչու եք ինձ մեղադրում),
* «El Massih» (Քրիստոս),
* «Fatet Ganbena» (Նա անցավ մեր կողքով),
* «Gabbar» (Գոռոզ),
* «Gana El Hawa» (Տրամադրությունը հարվածեց մեզ),
* «Sawwah» (Թափառող),
* «Maw'ood» (Կոչված),
* «Zai El Hawa» (Սիրո պես),
* «Qari'at Al Fingan» (Սուրճի գուշակ), նրա վերջին երգը կենդանի ժամանակ
* «Habibati Man-Takoon» (Իմ սեր, ով է նա), թողարկվել է հետմահու

== Կինոգրաֆիա ==
{| class=&quot;wikitable&quot;
!Վերնագիր
! Թողարկման ամսաթիվ
! Դերը
! Խաղընկերներ
! Ռեժիսոր
|-
| ''Lahn El Wafa''' (Հավատարմության երգը)
| 1955 թվականի մարտի 1
| Գալալ
| [[Շադիա]]
| Իբրահիմ Ամարա
|-
| ''Ayyamna al-Holwa'' (Մեր գեղեցիկ օրերը)
| 1955 թվականի մարտի 1
| Ալի
| [[Ֆաթեն Համամա]], [[Օմար Շարիֆ]], Ահմեդ Ռամզի
| Հելմի Հալիմ
|-
| ''Ayam We Layali'' (Օրեր և գիշերներ)
| 1955 թվականի սեպտեմբերի 8
| Յեհիա
| Էման
| Հենրի Բարաքաթ
|-
| ''Mawed Gharam'' (Սիրային ժամադրություն)
| 1956 թվականի հունվարի 3
| Սամիր
| [[Ֆաթեն Համամա]]
| Հենրի Բարաքաթ
|-
| ''Դալիլա''
| 1956 թվականի հոկտեմբերի 20
| Ահմեդ
| [[Շադիա]]
| Մոհամադ Քարիմ
|-
| ''Layali el hub'' (Սիրո գիշերներ)
| 1956 թվական
|
| Աբդել Հալիմ Հաֆեզ
| Հելմի Ռաֆլա
|-
| ''Banat El Yom'' (Այսօրվա աղջիկները)
| 1957 թվականի նոյեմբերի 10
| Խալեդ
| Մագդա, Ամալ Ֆարիդ
| Հենրի Բարաքաթ
|-
| ''Fata Ahlami'' (Իմ երազանքների մարդը)
| 1957 թվականի մարտի 7
| Ադել
| Ամալ Ֆարիդ
| Հելմի Ռաֆլա
|-
| ''Alwisada El Khalia'' (Դատարկ բարձ)
| 1957 թվականի դեկտեմբերի 20
| Սալահ
| Աբդել Հալիմ Հաֆեզ, Լուբնա Աբեդ Էլ Ազիզ
| Սալահ Աբու Յուսեֆ
|-
| ''Share 'El Hob'' (Սիրո փողոց)
| 1958 թվականի մարտի 5
| Աբդ-Էլ Մոնեյմ
| [[Սաբահ (երգչուհի)|Սաբահ]]
| Էզ Էլ Դին Զոլ Ֆաքար
|-
| ''Hekayit Hob'' (Սիրո պատմություն)
| 12 հունվարի 1959 թվականի հունվարի 12
| Ահմեդ Սամի
| Մարիամ Ֆախեր Էլ Դին
| Հելմի Հալիմ
|-
| ''El Banat Wel Seif'' (Աղջիկներ և ամառ)
| 1960 թվականի  սեպտեմբերի 5
| Մուհամեդ
| [[Սոադ Հոսնի|Սուադ Հոսնի]], Զիզի Էլ Բադրավի
| Սալահ Աբու Յուսեֆ, Էզ Էլ Դին olոլ Ֆաքար, Ֆաթին Աբեդ էլ Վահաբ
|-
| ''Yom Men Omri'' (Իմ կյանքի օր)
| 1961 թվականի փետրվարի 8
| Սալահ
| Զուբաիդա Թարվաթ
| Ատեֆ Սալեմ
|-
| ''El Khataya'' (Մեղքերը)
| 1962 թվականի նոյեմբերի 12
| Հյուսիեն
| Մադիխա Յուսրի, Հասան Յուսեֆ, Նադյա Լութֆի
| Հասան Էլ Իմամ
|-
| ''Maabodat El Gamahir'' (Սիրելի դիվան)
| 1963 թվականի հունվարի 13
| Իբրահիմ Ֆարիդ
| [[Շադիա]]
| Հելմի Հալիմ
|-
| ''Abi Foq El Shagara'' (Իմ հայրը ծառի վրա)
| 1969 թվականի փետրվարի 17
| Ադել
| Նադյա Լութֆի, Մերվաթ Ամին
| Հուսեյն Քամալ
|}

== Ծանոթագրություններ ==
{{Ծանցանկ}}{{Արտաքին հղումներ}}
[[Կատեգորիա:1977 մահեր]]
[[Կատեգորիա:1929 ծնունդներ]]
[[Կատեգորիա:Եգիպտացի երգիչներ]]</text>
      <sha1>igsm0qggynjftfnzer6z13xe1ioroh4</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486235</id>
      <parentid>8486234</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T19:31:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Վահան Ֆարյան</username>
        <id>45740</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="30043" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Երաժիշտ|պատկեր=A.Hafez.jpg|գույն=solo_singer|անուն=Աբդել Հալիմ Հաֆեզ|նկարագրություն=Աբդել Հալիմ Հաֆեզ|բնօրինակ_անուն=عبد الحليم حافظ|ծննդյան օր={{Birth date|1929|06|21}}|ի ծնե անուն=Աբդել Հալիմ Ալի Շաբանա|ծննդավայր=Էլ Հալավատ, [[Շարկիա (մուհաֆազա)|Շարկիա]], Եգիպտոս|մահվան օր={{death date and age|1977|03|30|1929|06|21}}|մահվան վայր=[[Լոնդոն]], Անգլիա|մասնագիտություն=Երգիչ, դերասան, դիրիժոր, կինոպրոդյուսեր|գործունեության տարիներ=1952-1977|լեյբլեր=Mazzika|ժանրեր=[[Եգիպտական երաժշտություն]], [[օպերա]]}}
'''Աբդել Հալիմ Ալի Շաբանա''' ({{Lang-ar|عبد الحليم علي شبانة}}), ավելի հայտնի է որպես '''Աբդել Հալիմ Հաֆեզ''' ({{Lang-ar|عبد الحليم حافظ}}), եգիպտացի երգիչ, դերասան, դիրիժոր, գործարար, երաժշտության ուսուցիչ և կինոպրոդյուսեր &lt;ref name=&quot;El-Seket&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.almasryalyoum.com/en/node/470101|title=Remembering Abdel Halim Hafez, the voice of revolution|last=El-Saket|first=Ola|date=June 21, 2011|website=Al-Masry Al-Youm: Today's News from Egypt|accessdate=July 21, 2011}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Abdel Halim Hafez&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.imdb.com/name/nm0353102/bio|title=Abdel Halim Hafez|year=2011|publisher=IMDb|accessdate=September 17, 2011}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;The sound of resilience&quot;&gt;{{Cite web|url=http://weekly.ahram.org.eg/2011/1036/cu221.htm|title=The sound of resilience|year=2011|website=Al-Ahram|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110825031221/http://weekly.ahram.org.eg/2011/1036/cu221.htm|archivedate=August 25, 2011|accessdate=September 17, 2011}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://weekly.ahram.org.eg/2000/502/ec2.htm|title=The business of culture|year=2000|website=Al-Ahram|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120119144133/http://weekly.ahram.org.eg/2000/502/ec2.htm|archivedate=January 19, 2012|accessdate=September 17, 2011}}&lt;/ref&gt;։ Նա համարվում է եգիպտացի մեծագույն երաժիշտներից մեկը  &lt;ref name=&quot;abridgetoegypt.com&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.abridgetoegypt.com/entertainment/egyptian_artists/abdelhalim_hafez|title=Abdel Halim Hafez|year=2011|website=Arabic nights|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111121194852/http://www.abridgetoegypt.com/entertainment/egyptian_artists/abdelhalim_hafez|archivedate=November 21, 2011|accessdate=September 17, 2011}}&lt;/ref&gt;։ Երբ նրա ժողովրդականությունը մեծանում էր, նրան տրվեց «էլ-Անդալիբ էլ-Ասմար» ({{Lang-ar|العندليب الأسمر}}) մականունը, ինչը նշանակում է «սևամորթ սոխակ» &lt;ref name=&quot;Katti&quot;&gt;{{cite web|url=http://thefiendish.com/2009/05/abdel-halim-hafez-golden-voice-of-egypt/|title=Abdel Halim Hafez: Golden Voice of Egypt &amp;#124; The Fiendish|last=Katti|first=Madhuri|date=March 30, 2009|work=thefiendish.com|archive-url=https://web.archive.org/web/20110716235932/http://thefiendish.com/2009/05/abdel-halim-hafez-golden-voice-of-egypt/|archive-date=July 16, 2011|access-date=July 18, 2011|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;։ Մինչ օրս նա վաճառել է ավելի քան 80 միլիոն ձայնասկավառակ  &lt;ref name=&quot;Abd El Halim Hafez&quot;&gt;{{Cite web|url=http://entertainment.anayou.com/celebrities/profile/awards/185338|title=Abd El Halim Hafez|year=2011|website=anayou|archiveurl=https://web.archive.org/web/20141028103547/http://entertainment.anayou.com/celebrities/profile/awards/185338|archivedate=October 28, 2014|accessdate=September 17, 2011}}&lt;/ref&gt;։

== Վաղ կյանք ==
Աբդել Հալիմ Ալի Շաբանան ծնվել  է Էլ Շարկիայի Էլ Հալավատ բնակավայրում, որը Կահիրեից 80 կմ հյուսիս էր գտնվում։ Նա Ալի Իսմայիլ Շաբանայի չորրորդ երեխան էր։ Նա ուներ երկու եղբայրներ՝ Իսմայիլը և Մոհամեդը, և մեկ քույր՝ Ալյան։ Մայրը մահացավ ծննդաբերությունից երեք օր անց ծննդաբերության բարդություններից, ինչը շրջապատող մարդկանց ստիպեց հավատալ, որ նա վատ բախտ է բերել։ Նրա հայրը մահացավ հինգ տարի անց՝ երիտասարդ տարիքում նրան, իր եղբայրներին ու քրոջը թողնելով որբ։ Նա մի քանի տարի ապրել է աղքատ մանկատանը &lt;ref name=&quot;Abdel Halim Hafez&quot;&gt;&lt;/ref&gt;: Հետագայում նրան դաստիարակեցին մորաքույրն ու քեռին Կահիրեում։ Այս տարիների ընթացքում Աբդել Հալիմը ծայրաստիճան աղքատ էր &lt;ref name=&quot;imdb.com&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.imdb.com/name/nm0353102/bio|title=Abdel Halim Hafez|year=2011|publisher=IMDb|accessdate=September 18, 2011}}&lt;/ref&gt;։

Աբդել Հալիմի երաժշտական ունակությունները առաջին անգամ բացահայտվեցին, երբ նա տարրական դպրոցում էր, իսկ ավագ եղբայրը՝ Իսմայիլ Շաբանան, նրա առաջին երաժշտության ուսուցիչն էր։ 14 տարեկան հասակում նա միացավ Կահիրեի արաբական երաժշտական ինստիտուտին և հայտնի դարձավ Մուհամեդ Աբդել Վահաբի երգերը երգելով։ Նա դուրս մնաց Բարձրագույն թատերական երաժշտական ինստիտուտից՝ որպես [[հոբոյ]] նվագող &lt;ref name=&quot;aol&quot;&gt;{{Cite web|url=http://music.aol.com/artist/abdel-halim-hafez/biography|title=Abdel Halim Hafez Biography|year=2011|website=AOL Music|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120421022942/http://music.aol.com/artist/abdel-halim-hafez/biography|archivedate=April 21, 2012|accessdate=July 18, 2011}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.imdb.com/name/nm0353102/bio|title=Abdel Halim Hafez|year=2011|publisher=IMDb|accessdate=September 16, 2011}}&lt;/ref&gt;։

== Երաժշտական կարիերա ==
Աբդել Հալիմը հենց սկզբում աշխատում էր որպես երաժշտության ուսուցիչ [[Տանտա]]յի և Էլ-Մահալլա Էլ-Կուբրայի դպրոցներում։ 1953 թվականին [[Կահիրե]]ի ակումբներում երգելիս Աբդել Հալիմը վերջին պահին փոխարինեց երգիչ Քարեմ Մահմուդին, ով չկարողացավ երգել ծրագրված ռադիոհաղորդմանը &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.sis.gov.eg/vr/figures/english/html/hafez.htm|title=Abdel Halim Hafez|year=2011|website=Egyptian Figures|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111002160705/http://www.sis.gov.eg/vr/figures/english/html/hafez.htm|archivedate=October 2, 2011|accessdate=September 18, 2011}}&lt;/ref&gt;։ Աբդել Հալիմի կատարումը լսեց Եգիպտոսի ազգային ռադիոյի երաժշտական հաղորդումների ղեկավար Հաֆեզ Աբդել Վահաբը։ Աբդել Հալիմը որպես հովանավորության ճանաչում որպես իր բեմական ազգանունը վերցրեց «Հաֆեզ» անվանումը՝ Աբդել Վահաբի անունը &lt;ref name=&quot;Kjeilen 20112&quot;&gt;{{cite encyclopedia|url=http://www.lexicorient.com/e.o/hafez_abdel_halim.htm|title=Abdel Halim Hafez|encyclopedia=LookLex Encyclopaedia|first=TTore|last=Kjeilen|publisher=lexicorient.com|year=2011|access-date=July 18, 2011|archive-date=December 25, 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20181225213250/http://www.lexicorient.com/e.o/hafez_abdel_halim.htm%20|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;։

Իր կարիերայի առաջին օրերին Աբդել Հալիմը մերժվեց երգելու նոր ոճի համար։ Սակայն նա համառեց և հետագայում կարողացավ գնահատանքի արժանանալ &lt;ref name=&quot;Katti&quot;&gt;&lt;/ref&gt;։  Ի վերջո, նա դարձավ երգիչ, ում վայելում էին բոլոր սերունդները։ Նա նաև դարձավ Եգիպտոսի առաջին ռոմանտիկ երգիչը &lt;ref name=&quot;213.158.162.454&quot;&gt;{{cite web|url=http://213.158.162.45/~egyptian/index.php?action=news&amp;id=23578&amp;title=A%20revolutionary%20for%20every%20generation|title=A revolutionary for every generation|year=2012|work=The Egyptian Gazette|access-date=April 28, 2012}}{{Dead link|date=May 2019|bot=InternetArchiveBot|fix-attempted=yes}}&lt;/ref&gt;։

Համագործակցելով կոմպոզիտոր Մուհամմեդ Աբդել Վահաբի հետ, Աբդել Հալիմը շարունակեց պատրաստել շատ սիրված երգեր, ինչպիսիք են ''Ahwak'' («Պաշտում եմ քեզ»), ''Neowedi Minen el Hekaya'' («Որտեղի՞ց սկսենք պատմությունը») և ''Fatet Ganbena'' («Նա մեր կողքով անցավ») երգերը։ Հաֆեզը նաև աշխատել է եգիպտացի բանաստեղծ Մուհամեդ Համզայի հետ այնպիսի երգերի վրա, ինչպիսիք են ''Zay el Hawa'' («Դա կարծես սեր լինի»), ''Sawah'' («Թափառաշրջիկ»), ''Hawel Teftekerni'' («Փորձիր հիշել ինձ»), ''Aye Damiet Hozn'' («Յուրաքանչյուր արցունքի տխրություն») և ''Mawood'' («Կոչված») երգերը։
[[Պատկեր:Sabah_-_Al_Mawed.jpg|աջից|մինի| Լիբանանցի երգչուհի [[Սաբահ (երգչուհի)|Սաբահը]] կարդում է «Ալ Մավեդ» ամսագիրը, որի շապիկին Աբդել Հալիմն է, 1966 թվական]]
Իր կարիերայի ընթացքում նա շատ սիրված էր և միշտ հանդես էր գալիս վաճառված արենաներում և մարզադաշտերում &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.6lyrics.com/abdel_halim_hafez-biography.aspx#|title=Abdel Halim Hafez|year=2011|website=6lyrics|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110910142218/http://www.6lyrics.com/abdel_halim_hafez-biography.aspx|archivedate=September 10, 2011|accessdate=September 17, 2011}}&lt;/ref&gt;։  Չնայած իր ժողովրդականությանը, նա հազվադեպ էր թողարկում ստուդիական ալբոմ, քանի որ հանդես էր գալիս զուտ կենդանի կատարմամբ &lt;ref name=&quot;abridgetoegypt.com&quot;&gt;&lt;/ref&gt;։  Նա նաև նվագում էր շատ տարբեր գործիքներ, այդ թվում՝ [[հոբոյ]], հարվածային գործիքներ, դաշնամուր, [[ուդ]], [[Կլառնետ|կլարնետ]] և կիթառ &lt;ref name=&quot;Abdel Halim Hafez&quot;&gt;&lt;/ref&gt;։ Նա ներգրավված էր իր երգերի ստեղծման բոլոր ասպեկտներում &lt;ref name=&quot;El-Seket&quot;&gt;&lt;/ref&gt;։  Հալիմը [[արաբական աշխարհ]]ին ներկայացրեց բազմաթիվ նոր գործիքներ։ Նա հայտնի էր երգերում իր խոր կրքով և յուրահատուկ ձայնով։   Հալիմը ելույթ է ունեցել [[արաբական աշխարհ]]ի գրեթե բոլոր երկրներում, ինչպես նաև արաբական աշխարհից դուրս, այդ թվում`մի քանի համերգներ Եվրոպայում։ Ավելին, նա հայրենասիրական երգեր է երգել ոչ միայն իր հայրենի Եգիպտոսի համար, որին նվիրել է տասնյակ հայրենասիրական երգեր, այլ նաև [[արաբական աշխարհ]]ի այլ երկրներին՝ Լիբանանին, Սիրիային, Թունիսին, Ալժիրին և Մարոկկոյին նվիրված որոշ երգեր իրենց [[հեղափոխություն]]ների և պատերազմների ընթացքում &lt;ref name=&quot;213.158.162.454&quot;&gt;&lt;/ref&gt;։ Նա խրախուսում և օգնում էր շատ երիտասարդ նկարիչների և դերասանների հաջող կարիերա ունենալու համար &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://entertainment.anayou.com/celebrities/profile/awards/185739|title=Mervat Amin|year=2011|website=anayou|accessdate=September 17, 2011}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.magharebia.com/cocoon/awi/xhtml1/en_GB/features/awi/features/2005/02/09/feature-01|title=Singer Profile: A Moroccan Star Shines in the Arab World|year=2011|website=Magharebia|accessdate=September 17, 2011}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Hani Shaker&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.arabicnights.com.au/artists/hani_shaker.php|title=Hani Shaker|year=2011|website=Arabic nights|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110929234252/http://www.arabicnights.com.au/artists/hani_shaker.php|archivedate=September 29, 2011|accessdate=September 17, 2011}}&lt;/ref&gt;։

== Փառք ==
Եգիպտոսում Հալիմը հայտնի է որպես «Երաժշտության արքա», «Նեղոսի որդի», «Ժողովրդի ձայն», «Հեղափոխության որդի», «Հույզերի ու զգացմունքների արքա» &lt;ref name=&quot;El-Seket&quot;&gt;&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;imdb.com&quot;&gt;&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Halim&quot;&gt;{{Cite web|url=http://bossa.nerim.net/actualite/2006/halim/ecrans_halim/pb_halim.htm|title=Halim|year=2006|website=bossa|archiveurl=https://web.archive.org/web/20090504205631/http://bossa.nerim.net/actualite/2006/halim/ecrans_halim/pb_halim.htm|archivedate=May 4, 2009|accessdate=September 18, 2011}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;The Soundtrack of the Revolution&quot;&gt;{{Cite web|url=http://africasacountry.com/2011/02/07/the-soundtrack/|title=The Soundtrack of the Revolution|year=2011|website=Africa is a Country|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120104033628/http://africasacountry.com/2011/02/07/the-soundtrack/|archivedate=January 4, 2012|accessdate=March 10, 2012}}&lt;/ref&gt;։ Նրա հայրենասիրական երգերը շատ էր երգում բազմությունը [[Եգիպտական հեղափոխություն (2011)|2011 թվականի Եգիպտական հեղափոխության]] ժամանակ &lt;ref name=&quot;The sound of resilience&quot;&gt;&lt;/ref&gt;։ [[Եգիպտական հեղափոխություն (2011)|Եգիպտոսի 2011 թվականի հեղափոխության]] հեղափոխականներից մեկը մեջբերեց, որ «Սոխակի երգերը մեզ ոգեշնչեցին հունվարի 25-ի հեղափոխության ժամանակ», - ավելացրեց նա, - «Չնայած նա մահացավ 35 տարեկան հասակում, բայց իր երգերը վստահաբար կոգեշնչեն եգիպտացիների շատ սերունդներ» &lt;ref name=&quot;213.158.162.454&quot; /&gt;։ Նրա մահից ի վեր նրա ալբոմներն ու ձայնասկավառակները ավելի շատ օրինակ են վաճառել, քան երբևէ որևէ արաբ երգիչ &lt;ref name=&quot;sis.gov.eg&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.sis.gov.eg/En/Story.aspx?sid=1302|title=Abdel Halim Hafez|year=2011|website=Egypt State Information Service|accessdate=September 17, 2011}}&lt;/ref&gt;։  Երգելու ոճը, երգերի ժողովրդականությունը և պահվածքը նրան օրինակելի դարձան ողջ տարածաշրջանի գրեթե յուրաքանչյուր ժամանակակից երգչի համար &lt;ref name=&quot;Hani Shaker&quot;&gt;&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.egyptiancastle.com/music/Halim/halim01.htm|title=Abdel Halim Hafez|year=2008|website=The Egyptian Castle|accessdate=September 17, 2011}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://casinopiscinealey.com/archive/index.php#TB_inline?height=600&amp;width=800&amp;inlineId=once|title=Abdel Halim Hafez|year=2011|website=casino piscinealey|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110906002859/http://www.casinopiscinealey.com/archive/index.php#TB_inline?height=600&amp;width=800&amp;inlineId=once|archivedate=September 6, 2011|accessdate=September 17, 2011}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=m4eodEw7ZvsC&amp;q=Abdel+Halim+Hafez+made+him+a+role+model&amp;pg=PA146|title=Pop culture Arab world!: media, arts, and life style|last=Hammond|first=Andrew|year=2005|isbn=9781851094493|access-date=September 17, 2011}}&lt;/ref&gt;։ Եգիպտացիները և բոլոր տարիքի արաբ մարդիկ Հալիմի երկրպագուներն են։ Հալիմը մինչ այժմ հիշվում է շատ մարդկանց սրտերում, նույնիսկ մահվանից տարիներ անց &lt;ref name=&quot;Abd El Halim Hafez&quot;&gt;&lt;/ref&gt;։

== Անձնական կյանք ==
[[Պատկեր:Abdel_Halim_Hafez_and_Gamal_Abdel_Nasser.jpg|ձախից|մինի| Հաֆեզը ձեռք է սեղմում նախագահ [[Գամալ Աբդել Նասեր]]ի հետ, որի հետ նա ընկեր էր, 1958 թվական]]
11 տարեկանում Աբդել Հալիմը հիվանդացավ [[շիստոսոմոզ]]ով&lt;ref name=&quot;Abdel Halim Hafez&quot;&gt;&lt;/ref&gt;, որը ջրից փոխանցվող հազվադեպ հանդիպող մակաբուծային հիվանդություն է&lt;ref name=&quot;Katti&quot;&gt;&lt;/ref&gt;, և դրանով տառապում էր իր կարիերայի մեծ մասի ընթացքում։ Չնայած դրան, նա շարունակեց ստեղծագործել և կատարել իր երգերը &lt;ref name=&quot;Halim&quot;&gt;&lt;/ref&gt;։

Չնայած Աբդել Հալիմը երբեք չի ամուսնացել, լուրեր տարածվեցին, որ նա վեց տարի գաղտնի ամուսնացած է եղել դերասանուհի [[Սոադ Հոսնի]]ի հետ։ Դա մինչ այժմ չի ապացուցվել։ Մարդիկ, ովքեր մտերիմ էին երկու արտիստների հետ, հերքում էին այս լուրերը &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.abridgetoegypt.com/entertainment/egyptian_artists/abdelhalim_hafez|title=Abdel Halim Hafez|year=2011|website=A Bridge To Egypt|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111121194852/http://www.abridgetoegypt.com/entertainment/egyptian_artists/abdelhalim_hafez|archivedate=November 21, 2011|accessdate=September 17, 2011}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.alamelphan.com/artist/abd-el-halim-hafez|title=Archived copy|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110906030613/http://www.alamelphan.com/artist/abd-el-halim-hafez|archivedate=September 6, 2011|accessdate=August 23, 2011}}&lt;/ref&gt;։

1969 թվականին Հալիմը հիվանդանոց կառուցեց [[Եգիպտոս]]ում։ Նա [[արաբական աշխարհ]]ում հավասարապես էր վերաբերվում աղքատներին, հարուստներին և նախագահներին &lt;ref name=&quot;Halim&quot;&gt;&lt;/ref&gt;։

Աբդել Հալիմը ամուր բարեկամություն հաստատեց արևելյան աշխարհի շատ ժամանակակից նախագահների և թագավորների, այդ թվում՝ Եգիպտոսի [[Գամալ Աբդել Նասեր]]ի և Մարոկկոյի թագավոր [[Հասան II|Հասան Երկրորդի]] հետ &lt;ref name=&quot;Abdel Halim Hafez&quot;&gt;&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;sis.gov.eg&quot;&gt;&lt;/ref&gt;։ Նա նաև շատ սերտ բարեկամական կապեր է ունեցել եգիպտացի բանաստեղծների մեծ մասի հետ &lt;ref name=&quot;El-Seket&quot;&gt;&lt;/ref&gt;։ Նա սերտ կապի մեջ է եղել Նասերի ռեժիմի հետ։ Նա մի քանի անգամ ուղղակիորեն երգում էր Եգիպտոսի նախագահի համար։ Այդ իսկ պատճառով, շատերը նրան մեղադրում էին ռեժիմի «ծառա» լինելու մեջ։

== Մահ ==
[[Պատկեր:COLLECTIE_TROPENMUSEUM_De_begrafenisstoet_voor_zanger_'Abd_al-Halim_Hafez_trekt_door_het_centrum_van_Cairo_TMnr_20017676.jpg|մինի|Աբդել Հալիմ Հաֆեզի հուղարկավորությունը]]
Աբդել Հալիմը մահացավ լյարդի անբավարարությունից՝ որպես  Schistosoma mansoni-ի բարդություն, 1977 թվականի մարտի 30-ին (նրա ծննդյան 48-ամյակից մի քանի ամիս առաջ), երբ նա [[շիստոսոմոզ]]ի համար բուժում էր անցնում Լոնդոնի Քինգս Քոլեջի հիվանդանոցում։ [[Կահիրե]]ում նրա հուղարկավորությանը մասնակցում էին միլիոնավոր մարդիկ․ &lt;ref name=&quot;Katti&quot;&gt;&lt;/ref&gt; ավելի շատ, քան Մերձավոր Արևելքի պատմության ցանկացած թաղում, բացի նախագահ Նասերի թաղումից &lt;ref name=&quot;NYT2&quot;&gt;{{cite news|title=ABDEL HAFEZ, 46, OF EGYPT, ARAB WORLD'S TOP SINGER|newspaper=[[The New York Times]]|location=New York|date=April 2, 1977}}&lt;/ref&gt;։ Հաղորդվում էր, որ Հալիմը շատ ավելի շատ երազանքներ ու նպատակներ ուներ, որոնք ցանկանում էր իրականացնել, չնայած նրա վաղ մահը խանգարեց նրան դա անել &lt;ref name=&quot;Halim&quot;&gt;&lt;/ref&gt;։  Հալիմի մահվանից հետո փաստվեց, որ մարդիկ ինքնասպան են եղել, այդ թվում առնվազն չորս կին ինքնասպանություն են գործել` պատշգամբից իրենց ցած գցելով նրա թաղման երթի ընթացքում &lt;ref name=&quot;Abdel Halim Hafez&quot;&gt;&lt;/ref&gt;։ Նրան թաղեցին Կահիրեի Ալ Բասատին գերեզմանատանը։

== Ժառանգություն ==
Աբդել Հալիմ Հաֆեզի «Khosara» ({{Lang-ar|خسارة}}) երգը արևմտյան աշխարհում ծանուցագիր է ստացել 1999 թվականին, երբ դրա տարրերն օգտագործվել են [[Ջեյ Զի]]ի «Big Pumpin'» ձայնագրության համար։ Երկու ամբողջական տներ «Khosara» երգից վերաձայնագրվել են, չեն նմուշառվել և օգտագործվել առանց երգի պրոդյուսերի և հեղինակային իրավունքի սեփականատիրոջ՝ Մագդի էլ-Ամրուսիի թույլտվության։ Ջեյ Զիի ինտերպոլացիայի օգտագործումը, այլ ոչ թե իրական նմուշը, թույլ տվեց նրան խուսափել երգի օգտագործման համար հոնորարներ վճարելուց &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://weekly.ahram.org.eg/2000/484/cu2.htm|title=Pimpin' a classic|last=Atia|first=Tarek|date=June 2000|website=Al-Ahram Weekly|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110605175828/http://weekly.ahram.org.eg/2000/484/cu2.htm|archivedate=June 5, 2011|accessdate=July 18, 2011}}&lt;/ref&gt;։

Աբդել Հալիմ Հաֆեզի ավելի քան 300 երգեր ձայնագրվել են, և նա նկարահանվել է 16 դասական և հաջողակ ֆիլմերում, այդ թվում՝ ''Դալիլա'' ({{Lang|ar|دليله}}) ֆիլմում, որը Մերձավոր Արևելքի առաջին գունավոր կինոնկարն էր &lt;ref name=&quot;imdb.com&quot;&gt;&lt;/ref&gt;։

Մուհամեդ Աբդել Վահաբի և Մագդի էլ-Ամրուսիի հետ միասին Աբդել Հալիմը եգիպտական «Soutelphan» ձայնագրման ընկերության հիմնադիրն է&lt;ref name=&quot;Abdel Halim Hafez&quot;&gt;&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;aol&quot;&gt;&lt;/ref&gt;, որը շարունակում է գործել մինչ օրս՝  որպես «Mazzika»-ի դուստր ընկերություն։

Նրա կյանքի մասին պատմող գեղարվեստական կինոնկարը՝ «Հալիմը», թողարկվել է 2006 թվականին՝ Good News Group- ի կողմից արտադրված &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.imdb.com/title/tt0444641/|title=Halim (2006)|year=2011|publisher=IMDb|accessdate=July 19, 2011}}&lt;/ref&gt;։ Նույն թվականին Եգիպտոսում թողարկվեց «Ալ-անդալեաբ հիաքաթ շաբ» &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.imdb.com/title/tt0892855/|title=Al-andaleeb hikayt shaab (TV mini-series 2006)|year=2011|publisher=IMDb|accessdate=July 19, 2011}}&lt;/ref&gt; սերիալը, որում խաղում էր Շադի Շամելը՝ Աբդել Հալիմի դերում։ Հեռուստատեսային մրցույթում Շամելը գլխավոր դերը շահեց։

2011 թվականի հունիսի 21-ին [[Գուգլ (ընկերություն)|Գուգլը]] տոնեց իր 82-ամյակը [[Google Doodle|Google Doodle-ի]] հետ &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.google.com/doodles/abdel-halim-hafezs-82nd-birthday|title=Abdel Halim Hafez's 82nd Birthday|date=21 June 2011|website=Google}}&lt;/ref&gt;։

2019 թվականի ապրիլի 19-ին [[Նոր Կահիրե]]ի «Manara» սրահում լիբանանցի երգչուհի Կարոլե Սամահան ելույթ ունեցավ Աբդել Հալիմ Հաֆեզի հոլոգրամի հետ միասին։ «Սաղավարտ» (երազ) խորագիրը կրող համերգը Եգիպտոսի առաջին հոլոգրամային համերգն էր &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://egyptindependent.com/egypts-first-hologram-concert-features-iconic-abdel-halim-hafez-and-carole-samaha/|title=Egypt's first hologram concert to feature iconic Abdel Halim Hafez and Carole Samaha|last=Maged|first=Mira|date=11 April 2019|website=Egypt Independent|accessdate=9 October 2020}}&lt;/ref&gt;։

== Երգեր ==
Հալիմի ամենահայտնի երգերից են.&lt;ref name=&quot;last.fm&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.last.fm/music/Abdel+Halim+Hafez/+wiki|title=Abdel Halim Hafez|year=2011|website=last.fm|accessdate=September 17, 2011}}&lt;/ref&gt;

* «Ahwak» (Պաշտում եմ քեզ),
* «Ala Ad El Sho» (Որքան կարոտ),
* «Ala Hesb Wedad» (Ուր էլ որ սիրտս տանի ինձ),
* «Betlomooni Leih» (Ինչու եք ինձ մեղադրում),
* «El Massih» (Քրիստոս),
* «Fatet Ganbena» (Նա անցավ մեր կողքով),
* «Gabbar» (Գոռոզ),
* «Gana El Hawa» (Տրամադրությունը հարվածեց մեզ),
* «Sawwah» (Թափառող),
* «Maw'ood» (Կոչված),
* «Zai El Hawa» (Սիրո պես),
* «Qari'at Al Fingan» (Սուրճի գուշակ), նրա վերջին երգը կենդանի ժամանակ
* «Habibati Man-Takoon» (Իմ սեր, ով է նա), թողարկվել է հետմահու

== Կինոգրաֆիա ==
{| class=&quot;wikitable&quot;
!Վերնագիր
! Թողարկման ամսաթիվ
! Դերը
! Խաղընկերներ
! Ռեժիսոր
|-
| ''Lahn El Wafa''' (Հավատարմության երգը)
| 1955 թվականի մարտի 1
| Գալալ
| [[Շադիա]]
| Իբրահիմ Ամարա
|-
| ''Ayyamna al-Holwa'' (Մեր գեղեցիկ օրերը)
| 1955 թվականի մարտի 1
| Ալի
| [[Ֆաթեն Համամա]], [[Օմար Շարիֆ]], Ահմեդ Ռամզի
| Հելմի Հալիմ
|-
| ''Ayam We Layali'' (Օրեր և գիշերներ)
| 1955 թվականի սեպտեմբերի 8
| Յեհիա
| Էման
| Հենրի Բարաքաթ
|-
| ''Mawed Gharam'' (Սիրային ժամադրություն)
| 1956 թվականի հունվարի 3
| Սամիր
| [[Ֆաթեն Համամա]]
| Հենրի Բարաքաթ
|-
| ''Դալիլա''
| 1956 թվականի հոկտեմբերի 20
| Ահմեդ
| [[Շադիա]]
| Մոհամադ Քարիմ
|-
| ''Layali el hub'' (Սիրո գիշերներ)
| 1956 թվական
|
| Աբդել Հալիմ Հաֆեզ
| Հելմի Ռաֆլա
|-
| ''Banat El Yom'' (Այսօրվա աղջիկները)
| 1957 թվականի նոյեմբերի 10
| Խալեդ
| Մագդա, Ամալ Ֆարիդ
| Հենրի Բարաքաթ
|-
| ''Fata Ahlami'' (Իմ երազանքների մարդը)
| 1957 թվականի մարտի 7
| Ադել
| Ամալ Ֆարիդ
| Հելմի Ռաֆլա
|-
| ''Alwisada El Khalia'' (Դատարկ բարձ)
| 1957 թվականի դեկտեմբերի 20
| Սալահ
| Աբդել Հալիմ Հաֆեզ, Լուբնա Աբեդ Էլ Ազիզ
| Սալահ Աբու Յուսեֆ
|-
| ''Share 'El Hob'' (Սիրո փողոց)
| 1958 թվականի մարտի 5
| Աբդ-Էլ Մոնեյմ
| [[Սաբահ (երգչուհի)|Սաբահ]]
| Էզ Էլ Դին Զոլ Ֆաքար
|-
| ''Hekayit Hob'' (Սիրո պատմություն)
| 12 հունվարի 1959 թվականի հունվարի 12
| Ահմեդ Սամի
| Մարիամ Ֆախեր Էլ Դին
| Հելմի Հալիմ
|-
| ''El Banat Wel Seif'' (Աղջիկներ և ամառ)
| 1960 թվականի  սեպտեմբերի 5
| Մուհամեդ
| [[Սոադ Հոսնի|Սուադ Հոսնի]], Զիզի Էլ Բադրավի
| Սալահ Աբու Յուսեֆ, Էզ Էլ Դին olոլ Ֆաքար, Ֆաթին Աբեդ էլ Վահաբ
|-
| ''Yom Men Omri'' (Իմ կյանքի օր)
| 1961 թվականի փետրվարի 8
| Սալահ
| Զուբաիդա Թարվաթ
| Ատեֆ Սալեմ
|-
| ''El Khataya'' (Մեղքերը)
| 1962 թվականի նոյեմբերի 12
| Հյուսիեն
| Մադիխա Յուսրի, Հասան Յուսեֆ, Նադյա Լութֆի
| Հասան Էլ Իմամ
|-
| ''Maabodat El Gamahir'' (Սիրելի դիվան)
| 1963 թվականի հունվարի 13
| Իբրահիմ Ֆարիդ
| [[Շադիա]]
| Հելմի Հալիմ
|-
| ''Abi Foq El Shagara'' (Իմ հայրը ծառի վրա)
| 1969 թվականի փետրվարի 17
| Ադել
| Նադյա Լութֆի, Մերվաթ Ամին
| Հուսեյն Քամալ
|}

== Ծանոթագրություններ ==
{{Ծանցանկ}}{{Արտաքին հղումներ}}
[[Կատեգորիա:1977 մահեր]]
[[Կատեգորիա:1929 ծնունդներ]]
[[Կատեգորիա:Եգիպտացի երգիչներ]]</text>
      <sha1>lcgm9oe7zh3emdx140b5bn1gh1mldx3</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ԱՄՆ զորքերի դուրսբերումն Աֆղանստանից (2020-2021)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1076679</id>
    <revision>
      <id>8486430</id>
      <parentid>8468665</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T09:00:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ArmSirius</username>
        <id>64149</id>
      </contributor>
      <comment>/* Թրամփի վարչակազմ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="110483" xml:space="preserve">[[ԱՄՆ զինված ուժեր]]ը [[Աֆղանստան]]ից դուրս են բերվել 2021 թվականի օգոստոսի 31-ին, ինչն ավարտվել է [[ՆԱՏՕ]]-ի «Ազատության պահապան» և «Վճռական աջակցություն» գործողությունները։ [[ԱՄՆ]]-ը և նրա դաշնակիցները երկիր են ներխուժել 2001 թվականին՝ սեպտեմբերի 11-ի ահաբեկչություններից հետո, ինչի հետևանքով պատերազմը դարձել է ԱՄՆ-ի պատմության մեջ ամենաերկար զինված հակամարտությունը։ 2021 թվականի հուլիսի 2-ին (ՆԱՏՕ-ի հիմնական առաքելության ավարտից հետո) ստեղծվել են Աֆղանստանում ԱՄՆ-ի առաջատար զորքերն այն դիվանագիտական կորպուսի պաշտպանության համար, որն աշխատանքը շարունակել է [[Քաբուլ]]ում։

Հուլիսի 30-ին մեկնարկել է «Ապաստան դաշնակիցների համար» գործողությունը. ԱՄՆ-ի ավիացիան երկրից տարհանել է Աֆղանստանի ընտրված քաղաքացիներին (զինվորական թարգմանիչներին), որոնց բռնաճնշումների վտանգ էին սպառնում։

== Նախորդող իրադարձություններ ==

=== Օբամայի վարչակազմ ===
2011 թվականին [[ԱՄՆ նախագահ]] [[Բարաք Օբամա]]ն հայտարարել էր, որ ԱՄՆ-ն Աֆղանստանից դուրս կգա 2014 թվականի վերջին՝ ավարտելով «Անխորտակելի ազատություն» գործողությունը&lt;ref&gt;{{Cite news|author=DeYoung|first=Karen|title=Obama's drawdown in Afghanistan will shift tactics in war|url=https://www.washingtonpost.com/national/national-security/obamas-drawdown-in-afghanistan-will-shift-tactics-in-war/2011/06/22/AGsVJagH_story.html|accessdate=4 September 2012|website=The Washington Post|date=23 June 2011|archivedate=13 December 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201213091014/https://www.washingtonpost.com/national/national-security/obamas-drawdown-in-afghanistan-will-shift-tactics-in-war/2011/06/22/AGsVJagH_story.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|author=Landler|first=Mark|title=Obama Will Speed Pullout From War in Afghanistan|url=https://www.nytimes.com/2011/06/23/world/asia/23prexy.html|accessdate=21 March 2021|website=[[New York Times]]|date=22 June 2011|archivedate=1 February 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210201074114/https://www.nytimes.com/2011/06/23/world/asia/23prexy.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։ Չնայած այն բանին, որ 2014 թվականին ամերիկյան զորքերի զգալի մասը դուրս է բերվել, և ՆԱՏՕ-ի Անվտանգության աջակցման միջազգային ուժերն ավարտել են իրենց աշխատանքը, 9800 ամերիկացի զինվորներ մնացել են Աֆղանստանի ներսում տեղակայված «Ազատության պահապան» գործողության ժամանակ, որը ՆԱՏՕ-ի «Վճռական աջակցություն» առաքելության մաս է կազմում&lt;ref name=&quot;Sentinel&quot;&gt;{{Cite news|url=https://www.military.com/daily-news/2014/12/29/amid-confusion-dod-names-new-mission-operation-freedoms.html|title=Amid Confusion, DoD Names New Mission 'Operation Freedom's Sentinel'|author=Sisk|first=Richard|website=Military.com|date=29 December 2014}}&lt;/ref&gt;։ Գեներալ Ջոն Ֆ. Քեմփբելը նոր ռազմական գործողության համար լրացուցիչ 1000 ամերիկացի զինծառայող է խնդրել&lt;ref name=&quot;Sentinel&quot; /&gt;։

=== Թրամփի վարչակազմ ===
[[Պատկեր:President_Donald_J._Trump_and_President_Ashraf_Ghani_of_Afghanistan_at_the_United_Nations_General_Assembly_(36747065014).jpg|ձախից|մինի|[[ԱՄՆ նախագահ]] [[Դոնալդ Թրամփ]]ը և [[Աֆղանստանի նախագահ]] [[Աշրաֆ Հանի]]ն [[Միավորված ազգերի կազմակերպության գլխավոր ասամբլեա|ՄԱԿ-ի Գլխավոր ասամբլեայում]], 2017 թվականի հոկտեմբերի 2]]
2017 թվականի ամռանը, երբ Աֆղանստանում ԱՄՆ-ի զինծառայողների պաշտոնական թվաքանակը կազմում էր 8400 մարդ&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.defensenews.com/2017/07/21/mattis-authority-delegated-by-trump-in-afghanistan-is-tactical-not-strategic/|title=Mattis: Authority delegated by Trump in Afghanistan is tactical, not strategic|author=Copp|first=Tara|website=Military Times|date=21 July 2017|archive-url=https://archive.today/20170824164655/https://www.defensenews.com/2017/07/21/mattis-authority-delegated-by-trump-in-afghanistan-is-tactical-not-strategic/|archive-date=24 August 2017|access-date=24 August 2017|url-status=live}}&lt;/ref&gt;, նախագահ Դոնալդ Թրամփը ամերիկյան զինվորականներին լիազորություն տվեց որոշումներ կայացնել [[Սիրիա]]յում, [[Իրաք]]ում և Աֆղանստանում ռազմական գործողությունների համար զորքերի թվաքանակի ավելացման մասին՝ առանց [[Սպիտակ տուն|Սպիտակ տնից]] նախնական համաձայնության&lt;ref&gt;{{Cite news|author=Nicole Gaouette|title=Trump delegates troop decisions, to praise and concern|url=http://edition.cnn.com/2017/06/16/politics/trump-military-troops-afghanistan-mattis/index.html|accessdate=24 August 2017|publisher=CNN|date=17 June 2017|archiveurl=https://archive.today/20170824160855/http://edition.cnn.com/2017/06/16/politics/trump-military-troops-afghanistan-mattis/index.html|archivedate=24 August 2017|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|author=Gordon|first=Michael R.|title=Trump Gives Mattis Authority to Send More Troops to Afghanistan|url=https://www.nytimes.com/2017/06/13/world/asia/mattis-afghanistan-military.html?mcubz=0|accessdate=24 August 2017|website=The New York Times|date=13 June 2017|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170824163802/https://www.nytimes.com/2017/06/13/world/asia/mattis-afghanistan-military.html?mcubz=0&amp;mtrref=web.archive.org&amp;mtrref=web.archive.org&amp;mtrref=web.archive.org&amp;mtrref=web.archive.org&amp;mtrref=web.archive.org&amp;mtrref=web.archive.org&amp;mtrref=web.archive.org|archivedate=24 August 2017}}&lt;/ref&gt;։ ԱՄՆ-ի պաշտպանության նախարար [[Ջիմ Մեթիս]]ը գովել է այս որոշումը. «Դա երաշխավորում է, որ նախարարությունը կարող է հեշտացնել մեր առաքելությունների կատարումը և օպերատիվ կերպով համաձայնեցնել մեր պարտավորությունները տեղերում տիրող իրավիճակի հետ։ Աֆղանստանում մեր ընդհանուր առաքելությունը մնում է նույնը՝ կրթել, խորհուրդ տալ և օգնություն ցույց տալ աֆղանական ուժերին, որպեսզի նրանք կարողանան պաշտպանել աֆղանական ժողովրդին, իսկ ահաբեկիչները չկարողանան ապաստան գտնել Աֆղանստանում՝ մեզ կամ այլոց վրա հարձակվելու համար»,-ասել է նա&lt;ref&gt;{{Cite news|first=Barbara|author=Starr|title=Mattis confirms White House has given him authority to set Afghanistan troop levels|url=http://edition.cnn.com/2017/06/13/politics/pentagon-afghanistan-troop-levels/index.html|accessdate=24 August 2017|publisher=CNN|date=14 June 2017|archiveurl=https://archive.today/20170824161756/http://edition.cnn.com/2017/06/13/politics/pentagon-afghanistan-troop-levels/index.html|archivedate=24 August 2017|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։ Աֆղանստանում 2017 թվականի ապրիլից գործող ԱՄՆ-ի ռազմավարության ընդհանուր ուրվագծերը նկարագրվել են որպես աֆղանական ուժերին ուսուցման, խորհրդատվության և օգնության համար հատուկ գործողությունների ուժերի ավելացում, [[Պակիստան]]ում տարրերի դեմ պայքարի ավելի հուսալի ծրագիր, որոնք օգնում են թալիբներին, ավելի մեծ ավիացիայի և հրետանու տեղակայում, ինչպես նաև ներկայիս կառավարության գոյատևման քաղաքական հանձնառություն Քաբուլում&lt;ref&gt;{{Cite news|author=Eli Lake|title=Without plan, Trump allows more troops for Afghanistan|url=http://www.kansas.com/opinion/opn-columns-blogs/article156508114.html|accessdate=25 August 2017|website=The Wichita Eagle|date=16 June 2017|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170825055916/http://www.kansas.com/opinion/opn-columns-blogs/article156508114.html|archivedate=25 August 2017}}&lt;/ref&gt;։

2017 թվականի օգոստոսի 21-ին նախագահ Թրամփը հրապարակել էր Աֆղանստանում իր վարչակազմի ռազմավարությունը՝ հայտարարելով, որ «հաղթանակը հստակ սահմանում կունենա՝ հարձակում մեր թշնամիների վրա, ԻԼԻՊ-ի ոչնչացում, [[Ալ-Քաիդա]]յի փլուզում, թալիբների կողմից երկրի նկատմամբ վերահսկողության զավթման կանխարգելում և ամերիկացիների դեմ զանգվածային ահաբեկչական գործողությունների կանխարգելում»&lt;ref name=&quot;WP20170821&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;NYT20170821&quot;&gt;{{Cite news|author=Julie Hirschfeld Davis and Mark Landler|title=Trump Outlines New Afghanistan War Strategy With Few Details|url=https://www.nytimes.com/2017/08/21/world/asia/afghanistan-troops-trump.html?mcubz=3|accessdate=24 August 2017|website=The New York Times|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170824165338/https://www.nytimes.com/2017/08/21/world/asia/afghanistan-troops-trump.html?mcubz=3&amp;mtrref=web.archive.org|archivedate=24 August 2017}}&lt;/ref&gt;։ Օգոստոսի 24-ին Աֆղանստանում ԱՄՆ-ի և ՆԱՏՕ-ի ուժերի հրամանատար, գեներալ Ջոն Ու.Նիքոլսոն կրտսերը հաստատել է, որ զորքերի թվաքանակը, ռազմավարությունը և հաջողության պայմանները կախված են ռազմական գործողությունների տեմպից և ցամաքային պայմաններից, ոչ թե «կամայական ժամկետներից»&lt;ref&gt;{{Cite news|author=Mujib Mashal|title=U.S. Troop Increase in Afghanistan Is Underway, General Says|url=https://www.nytimes.com/2017/08/24/world/asia/afghanistan-troop-increase-trump-taliban.html?ribbon-ad-idx=3&amp;rref=world/asia|accessdate=25 August 2017|date=24 August 2017|archiveurl=https://archive.today/20170825054255/https://www.nytimes.com/2017/08/24/world/asia/afghanistan-troop-increase-trump-taliban.html?ribbon-ad-idx=3&amp;rref=world/asia|archivedate=25 August 2017|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։ Թրամփը չի հստակեցրել, թե քանի զինծառայող է գործի դրվելու իր նոր բաց ռազմավարությանը համապատասխան, սակայն Կոնգրեսի պաշտոնյաներին ասվել է, որ անհրաժեշտ է տեղակայել ևս 4000 զինծառայող&lt;ref name=&quot;WP20170821&quot;&gt;{{Cite news|author=David Nakamura and Abby Phillip|title=Politics Trump announces new strategy for Afghanistan that calls for a troop increase|url=https://www.washingtonpost.com/politics/trump-expected-to-announce-small-troop-increase-in-afghanistan-in-prime-time-address/2017/08/21/eb3a513e-868a-11e7-a94f-3139abce39f5_story.html|accessdate=25 August 2017|date=21 August 2017|archiveurl=https://archive.today/20170825055254/https://www.washingtonpost.com/politics/trump-expected-to-announce-small-troop-increase-in-afghanistan-in-prime-time-address/2017/08/21/eb3a513e-868a-11e7-a94f-3139abce39f5_story.html|archivedate=25 August 2017|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։ [[The Washington Post]]-ը օգոստոսի 30-ին հաղորդել է, որ Աֆղանստանի համար ԱՄՆ-ի լրացուցիչ ուժերը, հավանաբար, բաղկացած կլինեն ծովային հետևակի դեսանտայիններից և փոքր հրետանային ջոկատներից, որոնք բաղկացած են մոտավորապես 100 զինծառայողներից մեկ միավորի համար, որոնք պետք է ցրվեին ամբողջ երկրում, որպեսզի լրացնեն օդային աջակցության բացը&lt;ref name=&quot;WPAP20170830&quot;&gt;{{Cite news|author=Lolita C. Baldor|title=Pentagon: US troop total in Afghanistan larger than reported|url=https://www.washingtonpost.com/world/national-security/pentagon-us-troop-total-in-afghanistan-larger-than-reported/2017/08/30/e8d0bdea-8db3-11e7-9c53-6a169beb0953_story.html|accessdate=31 August 2017|website=The Washington Post|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170831205829/https://www.washingtonpost.com/world/national-security/pentagon-us-troop-total-in-afghanistan-larger-than-reported/2017/08/30/e8d0bdea-8db3-11e7-9c53-6a169beb0953_story.html|archivedate=31 August 2017}}&lt;/ref&gt;։ Զեկույցի համաձայն, հավանաբար, կօգտագործվի օդային աջակցությունը լրացուցիչ F-16 կործանիչների, A-10 գրոհիչների և լրացուցիչ B-52 ռմբակոծիչների կամ դրանց համակցության տեսքով&lt;ref name=&quot;WPAP20170830&quot; /&gt;։ Թերթը նաև հայտարարել է. «ԱՄՆ-ի լրացուցիչ ուժերը թույլ կտան ամերիկացիներին ավելի շատ տեղերով և մարտական գործողությունների վայրին մոտ խորհրդակցել աֆղանական զորքերին»,-հայտարարել են Քաբուլում ԱՄՆ-ի պաշտոնատար անձինք։ «Քանի որ ավելի մեծ թվով ստորաբաժանումներ հեռու են երկրի խոշորագույն բազաներից, այդ ուժերը քողարկելու համար կպահանջվի լրացուցիչ աջակցություն օդից և հրետանիից»&lt;ref name=&quot;WPAP20170830&quot; /&gt;''։'' [[New York Times]]-ը հավելել է, որ «ամերիկացի զինվորականները կկարողանան տեղում առանձին աֆղանական բրիգադներ կոնսուլտացիաներ անցկացնել՝ նրանց հեռավոր շտաբներից հրահանգելու փոխարեն։ Նրանք կարող են ակտիվացնել հատուկ գործողությունների ուժերի ուսուցման գործողությունները և այդպիսով զգալիորեն մեծացնել աֆղանական հատուկ ջոկատայինների քանակը։ Դա թույլ կտա ամերիկացի զինվորական հրամանատարներին և զինծառայողներին ավիացիոն և հրետանային հարվածներ հասցնել աֆղանական ավելի մեծ թվով ստորաբաժանումների անունից»&lt;ref name=&quot;NYT20170830&quot;&gt;{{Cite news|author=Cooper|first=Helene|title=U.S. Says It Has 11,000 Troops in Afghanistan, More Than Formerly Disclosed|url=https://www.nytimes.com/2017/08/30/world/asia/afghanistan-troop-totals.html?mcubz=3|accessdate=31 August 2017|website=The New York Times|date=30 August 2017|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170831215013/https://www.nytimes.com/2017/08/30/world/asia/afghanistan-troop-totals.html?mcubz=3|archivedate=31 August 2017}}&lt;/ref&gt;։

2017 թվականի օգոստոսի 30-ին պաշտպանության նախարարությունը հայտնել էր, որ Աֆղանստանում ավելի շատ զորքեր են գտնվում, քան ենթադրվում էր ավելի վաղ։ [[Պենտագոն]]ը հայտարարել է, որ կոնտինգենտի փաստացի քանակն ավելի մոտ էր 11 000-ին, քան նախկինում հայտարարված 8 400-ին, ընդ որում ավելի մեծ թիվ էր ներառում ինչպես գաղտնի, այնպես էլ ժամանակավոր ստորաբաժանումները&lt;ref name=&quot;NYT20170830&quot;/&gt;&lt;ref name=&quot;WP20170830&quot;&gt;{{Cite news|author=Thomas Gibbons-Neff|title=Checkpoint: Afghan troop surge likely to include thousands of paratroopers, Marines and heavy bombers|url=https://www.washingtonpost.com/news/checkpoint/wp/2017/08/30/afghan-troop-surge-likely-to-include-thousands-of-paratroopers-marines-and-heavy-bombers/|accessdate=31 August 2017|website=The Washington Post|date=30 August 2017|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170831212303/https://www.washingtonpost.com/news/checkpoint/wp/2017/08/30/afghan-troop-surge-likely-to-include-thousands-of-paratroopers-marines-and-heavy-bombers/|archivedate=31 August 2017}}&lt;/ref&gt;։  Զինծառայողների թվաքանակի ավելի ցածր գնահատականը եղել է հաշվապահական հաշվառման և բյուրոկրատիայի ապակողմնորոշիչ միջոցների արդյուն&lt;ref name=&quot;WPAP20170830&quot;/&gt;։
[[Պատկեր:General_Austin_S._Miller.jpg|մինի|Գեներալ [[Օսթին Միլեր]]ը Աֆղանստանում ԱՄՆ-ի և ՆԱՏՕ-ի ուժերի հրամանատար է դարձել 2018 թվականի սեպտեմբերին և ղեկավարել զորքերի դուրսբերումը մինչև 2021 թվականի հուլիսը:]]
2017 թվականի սեպտեմբերին Թրամփի վարչակազմը սկսել է Աֆղանստան ուղարկել ավելի քան 3000 լրացուցիչ զինծառայողներ, ինչի արդյունքում Աֆղանստանում ամերիկացի զինծառայողների ընդհանուր թիվը գերազանցել է 14 000-ը&lt;ref&gt;{{Cite news|author=Mitchell|first=Ellen|website=[[The Hill (newspaper)|The Hill]]|title=Mattis: US to send 3,000 more troops to Afghanistan|url=http://thehill.com/policy/defense/351222-mattis-us-to-send-3000-more-troops-to-afghanistan|accessdate=18 October 2017|date=18 September 2017|archiveurl=https://web.archive.org/web/20171018193100/http://thehill.com/policy/defense/351222-mattis-us-to-send-3000-more-troops-to-afghanistan|archivedate=18 October 2017}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|title=Mattis says over 3,000 additional U.S. troops will deploy to Afghanistan|url=https://www.cbsnews.com/news/mattis-says-over-3000-additional-u-s-troops-will-deploy-to-afghanistan/|accessdate=18 October 2017|publisher=CBS News|date=18 September 2017|archiveurl=https://web.archive.org/web/20171018193747/https://www.cbsnews.com/news/mattis-says-over-3000-additional-u-s-troops-will-deploy-to-afghanistan/|archivedate=18 October 2017}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.bbc.com/news/world-us-canada-41314428|title=US sends 3,000 more troops to Afghanistan|date=18 September 2017|publisher=BBC News US &amp; Canada|archive-url=https://web.archive.org/web/20171018193454/http://www.bbc.com/news/world-us-canada-41314428|archive-date=18 October 2017|access-date=18 October 2017}}&lt;/ref&gt;։ Երբ գեներալ Օսթին Սքոթ Միլերը 2018 թվականի սեպտեմբերին ընդունեց Աֆղանստանում ԱՄՆ-ի և ՆԱՏՕ-ի ուժերի հրամանատարությունը, երկրում տեղակայվեց 15 000 ամերիկացի զինծառայող։

2019 թվականի հոկտեմբերին մեկ ամիս առաջ թալիբների հետ խաղաղ բանակցությունների կտրուկ դադարեցումից հետո գեներալ Միլլերը հայտարարել էր, որ ամերիկյան ուժերը մեկ տարվա ընթացքում կրճատվել են մինչև 13 000՝ Քաբուլում ամերիկյան հրամանատարության միակողմանի որոշման արդյունքում։ Պաշտպանության նախարար [[Մարկ Էսպեր]]ը մեկնաբանել է զորքերի կրճատումը, ասելով, որ «Գեներալ Միլերը անում է այն, ինչ ես խնդրել եմ մեր բոլոր հրամանատարներին, երբ պաշտոնն ստանձնեց... տեսնել, թե որտեղ նրանք կարող են ազատ արձակել ժամանակը, փողը և աշխատուժը», որպես ազգային պաշտպանության ռազմավարության մաս, որը կոչված է աստիճանաբար տեղափոխել ԱՄՆ-ի գլոբալ ռազմական ռազմավարությունը ահաբեկչության դեմ պայքարի առաջնայնությունից և Ռուսաստանի և [[Չինաստան]]ի դեմ պայքարին&lt;ref name=&quot;George&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.washingtonpost.com/world/us-has-begun-reducing-troops-in-afghanistan-commander-says/2019/10/21/d17a9e30-f3f1-11e9-8cf0-4cc99f74d127_story.html|title=U.S. has begun reducing troops in Afghanistan, commander says|author=George|first=Susannah|website=The Washington Post|date=21 October 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20191021210354/https://www.washingtonpost.com/world/us-has-begun-reducing-troops-in-afghanistan-commander-says/2019/10/21/d17a9e30-f3f1-11e9-8cf0-4cc99f74d127_story.html|archive-date=21 October 2019|access-date=22 October 2019|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։ 2019 թվականի դեկտեմբերին «Աֆղանական փաստաթղթերում» պարզվել է, որ բարձրաստիճան զինվորականներն ու կառավարական պաշտոնյաները ընդհանուր առմամբ այն կարծիքին են եղել, որ Աֆղանստանում պատերազմում հնարավոր չէ հաղթել, բայց դա թաքցրել են հասարակությունից&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.washingtonpost.com/graphics/2019/investigations/afghanistan-papers/afghanistan-war-confidential-documents/|title=Confidential documents reveal U.S. officials failed to tell the truth about the war in Afghanistan|author=Craig Whitlock|website=The Washington Post|date=9 December 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20210602135802/https://www.washingtonpost.com/graphics/2019/investigations/afghanistan-papers/afghanistan-war-confidential-documents/|archive-date=2 June 2021|access-date=5 June 2021|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.businessinsider.com/us-officials-lied-about-afghan-war-failures-documents-reveal-2019-12|title=Top US officials knew the Afghanistan war was unwinnable and 'lied' — even as costs rose to $1 trillion and 2,351 American troop's lives|author=Ryan Pickrell|website=[[Business Insider]]|date=9 December 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20201023020752/https://www.businessinsider.com/us-officials-lied-about-afghan-war-failures-documents-reveal-2019-12|archive-date=23 October 2020|access-date=5 June 2021|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։ 2019 թվականի վերջին գրեթե 2400 ամերիկացիներ զոհվեցին պատերազմում, ավելի քան 20 000-ը վիրավորվեցին&lt;ref name=&quot;George&quot; /&gt;։

2020 թվականի փետրվարի 29-ին ԱՄՆ-ը և «[[Թալիբան]]» շարժումը «Դոհայի համաձայնագիր» անվանումով խաղաղ համաձայնագիր են ստորագրել այն դրույթներով&lt;ref&gt;{{Cite news|author=Qazi|first=Shereena|title=Afghanistan's Taliban, US sign agreement aimed at ending war|date=29 February 2020|accessdate=6 March 2020|url=https://www.aljazeera.com/news/2020/02/afghanistan-taliban-sign-deal-america-longest-war-200213063412531.html|publisher=[[Al-Jazeera]]|archivedate=12 September 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200912160729/https://www.aljazeera.com/news/2020/02/afghanistan-taliban-sign-deal-america-longest-war-200213063412531.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;, որոնք ներառում են Աֆղանստանից ԱՄՆ-ի և ՆԱՏՕ-ի բոլոր կանոնավոր զորքերի դուրսբերումը, «Թալիբանի» պարտավորությամբ կանխել «Ալ-Քաիդայի» գործողությունը Թալիբանի վերահսկողության տակ գտնվող շրջաններում, և որոնք ներառում են Թալիբանի և Աֆղանստանի այն ժամանակվա Իսլամական Հանրապետության կառավարության միջև բանակցությունները&lt;ref&gt;{{Cite news|title=US and Taliban sign deal to end 18-year Afghan war|date=29 February 2020|accessdate=6 March 2020|url=https://www.bbc.com/news/world-asia-51689443|website=[[BBC News]]|archivedate=5 January 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210105061052/https://www.bbc.com/news/world-asia-51689443|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։ Գործարքը պաշտպանել են Չինաստանը, Պակիստանը և Ռուսաստանը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://theprint.in/diplomacy/india-asserts-afghanistans-national-sovereignty-as-peace-talks-with-taliban-start-in-qatar/501335/|title=India asserts Afghanistan's 'national sovereignty' as peace talks with Taliban start in Qatar|author=Basu|first=Nayanima|website=ThePrint|date=12 September 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20210404200513/https://theprint.in/diplomacy/india-asserts-afghanistans-national-sovereignty-as-peace-talks-with-taliban-start-in-qatar/501335/|archive-date=4 April 2021|access-date=24 February 2021|url-status=live}}&lt;/ref&gt;, և միաձայն հավանություն է տվել ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհուրդը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://news.un.org/en/story/2020/03/1059161|title=Security Council resolution endorses moves towards long-sought Afghanistan peace|author=|first=|website=United Nations|date=10 March 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20210602212845/https://news.un.org/en/story/2020/03/1059161|archive-date=2 June 2021|access-date=29 May 2021|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։

Թրամփի վարչակազմը համաձայնել է մինչև 2020 թվականի հուլիսը 13 հազարից մինչև 8600 զինծառայողների սկզբնական կրճատման՝ հետագայում մինչև 2021 թվականի մայիսի 1-ը ամբողջական դուրսբերմամբ, եթե Թալիբանը կատարի իր պարտավորությունները&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://opedcolumn.news.blog/2020/03/21/us-taliban-deal-india-should-chalk-out-a-new-strategy/|title=U.S.-Taliban Deal: India should Chalk-out a New Strategy|author=Network|first=Readables|date=21 March 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20210103074450/https://opedcolumn.news.blog/2020/03/21/us-taliban-deal-india-should-chalk-out-a-new-strategy/|archive-date=3 January 2021|access-date=24 February 2021|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։ Սակայն Բայդենի վարչակազմը հայտարարել է, որ ԱՄՆ-ը զորքերի դուրսբերումը չի սկսի մինչև մայիսի 1-ը և դուրսբերումը կավարտի մինչև սեպտեմբերի 11-ը&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en-US|url=https://www.defense.gov/Explore/News/Article/Article/2573268/biden-announces-full-us-troop-withdrawal-from-afghanistan-by-sept-11/|title=Biden Announces Full U.S. Troop Withdrawal From Afghanistan by Sept. 11|author=Cronk|first=Terri Moon|website=U.S. Department of Defense|date=14 April 2021|access-date=2021-08-16|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en-US|url=https://www.whitehouse.gov/briefing-room/speeches-remarks/2021/04/14/remarks-by-president-biden-on-the-way-forward-in-afghanistan/|title=Remarks by President Biden on the Way Forward in Afghanistan|website=The White House|date=2021-04-14|access-date=2021-08-16}}&lt;/ref&gt;։ Հուլիսի 8-ին Բայդենը որոշել է ԱՄՆ-ի դուրս գալու վերջնաժամկետը՝ օգոստոսի 31-ը&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://apnews.com/article/joe-biden-afghanistan-government-and-politics-86f939c746c7bc56bb9f11f095a95366|title=Biden says US war in Afghanistan will end August 31|website=AP NEWS|date=8 July 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210708195329/https://apnews.com/article/joe-biden-afghanistan-government-and-politics-86f939c746c7bc56bb9f11f095a95366|archive-date=8 July 2021|access-date=8 July 2021|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։ Պաշտպանության նախարարությունը հայտարարել է, որ ԱՄՆ-ն շարունակելու է օդային հարվածներ հասցնել&lt;ref&gt;{{Cite news|author=Horton|first=Alex|date=25 July 2021|title=U.S. prepared to continue airstrikes against Taliban, top commander says|url=https://www.washingtonpost.com/world/2021/07/25/us-airstrikes-afghanistan-taliban-mckenzie/|website=The Washington Post|accessdate=6 August 2021}}&lt;/ref&gt;։

=== Խաղաղության համաձայնագիր ԱՄՆ-ի և Թալիբանի միջև ===
2020 թվականի փետրվարին նախագահ Թրամփը և ՆԱՏՕ-ի դաշնակիցները պայմանավորվել են գործարք կնքել թալիբների հետ, որը նախատեսում է ԱՄՆ-ի ռազմական ուժերի պաշտոնական դուրսբերում Աֆղանստանից։ Համաձայնագրի պայմանների համաձայն՝ թալիբները խոստացել են «թույլ չտալ» Ալ-Քաիդային «կամ ցանկացած այլ ծայրահեղական խմբավորման գործել իրենց կողմից վերահսկվող շրջաններում»։ Համաձայնագրում, որը վերնագրված է «Աֆղանստանում խաղաղության հասնելու մասին համաձայնագիր», ԱՄՆ-ի և ՆԱՏՕ-ի ուժերը լրջորեն դուրս են բերվել, և սահմանվել է վերջնաժամկետ՝ ԱՄՆ-ի զորքերի լիակատար դուրսբերման համար՝ 2021 թվականի մայիսի 1-ին&lt;ref name=&quot;Deal&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.bbc.com/news/world-asia-51689443|title=Afghan conflict: US and Taliban sign deal to end 18-year war|date=29 February 2020|publisher=[[BBC News]]}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://apnews.com/article/491544713df4879f399d0ff5523d369e|title=US and Taliban sign deal aimed at ending war in Afghanistan|author=Lee|first=Matthew|date=29 February 2020|publisher=[[Associated Press]]}}&lt;/ref&gt;։ Թրամփը բաց է թողել ռազմական գործողությունների վերսկսման հնարավորությունը, եթե թալիբները խախտեն համաձայնագրի պայմանները, խոստանալով, որ եթե պայմանները խախտվեն, մենք կվերադառնանք այն ուժի հետ, որը ոչ ոք երբեք չի տեսել&lt;ref name=&quot;Deal&quot; /&gt;։

2020 թվականի փետրվարի 29-ին ԱՄՆ-ն թալիբների հետ համաձայնագիր է ստորագրել 14 ամսից զորքերը դուրս բերելու մասին, եթե թալիբները պաշտպանեն համաձայնագրի պայմանները։ 2020 թվականի փետրվարի դրությամբ շուրջ 13 հազար ամերիկացի զինծառայողներ դեռևս գտնվում էին երկրում։ Երկու կողմերը պայմանավորվել են զորքերի աստիճանական դուրսբերման մասին 14 ամսվա ընթացքում պայմանների հիման վրա, և դուրսբերման համաձայնագիրը ներառում է «Միացյալ Նահանգների բոլոր զինված ուժերը, նրանց դաշնակիցները և կոալիցիոն գործընկերները, ներառյալ ամբողջ ոչ դիվանագիտական քաղաքացիական անձնակազմը, մասնավոր անվտանգության կապալառուները, հրահանգիչները, խորհրդականները և սպասարկող անձնակազմը»։ Առաջին փուլում ԱՄՆ-ն Աֆղանստանում իր ուժերը կկրճատի շուրջ 5 000 զինծառայողներով՝ մինչև 8 600, ԱՄՆ-ի և Թալիբանի միջև համաձայնագրի կնքումից հետո 135 օրվա ընթացքում։ Զորքերի աստիճանական դուրսբերման ընթացքում թալիբներն ու աֆղանական կառավարությունը ստիպված կլինեն իշխանության բաժանման մասին ավելի կոնկրետ համաձայնագիր մշակել։ Այդ ժամկետները կառավարությանը կտար բանակցությունների ժամանակ ամերիկյան ռազմական պաշտպանության քողարկում։ ԱՄՆ պետքարտուղար [[Մայք Պոմպեո]]ն հայտարարել է, որ ԱՄՆ մնացած զորքերը լծակ կծառայեն թալիբների կողմից իրենց խոստումների կատարումն ապահովելու համար։ Եթե Թալիբանը Կատարի «Ալ-Քաիդայից» հրաժարվելու իր պարտավորությունները և սկսի ներաֆղանական խաղաղ բանակցությունները, ԱՄՆ-ը կհամաձայնի տասը ամսվա ընթացքում Աֆղանստանից մնացած բոլոր ամերիկյան ուժերի ամբողջական դուրսբերմանը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.msn.com/en-us/news/world/us-to-withdraw-troops-from-afghanistan-in-14-months-if-taliban-conditions-met/ar-BB10yxIL?li=BBnb7Kz|title=U.S. to withdraw troops from Afghanistan in 14 months if Taliban conditions met|author=Greenfield|first=Charlotte|website=MSN|date=29 February 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200229233816/https://www.msn.com/en-us/news/world/us-to-withdraw-troops-from-afghanistan-in-14-months-if-taliban-conditions-met/ar-BB10yxIL?li=BBnb7Kz|archive-date=29 February 2020|access-date=29 February 2020}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|author=Mujib Mashal|title=Taliban and U.S. Strike Deal to Withdraw American Troops From Afghanistan|url=https://www.nytimes.com/2020/02/29/world/asia/us-taliban-deal.html|accessdate=29 February 2020|date=29 February 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200229235609/https://www.nytimes.com/2020/02/29/world/asia/us-taliban-deal.html|archivedate=29 February 2020|website=The New York Times}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|author=Mujib Mashal and Russell Goldman|title=4 Takeaways From the U.S. Deal With the Taliban|url=https://www.nytimes.com/2020/02/29/world/asia/us-taliban-afghanistan.html|accessdate=1 March 2020|website=The New York Times|date=29 February 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200301000422/https://www.nytimes.com/2020/02/29/world/asia/us-taliban-afghanistan.html|archivedate=1 March 2020}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|author=Tom Vanden Brook and Deirdre Shesgreen|title=Historic peace deal in Afghanistan reached with Taliban, allowing withdrawal of US troops|url=https://eu.usatoday.com/story/news/politics/2020/02/29/u-s-taliban-sign-deal-peace-talks-begin-u-s-troops-withdraw/4738736002/|accessdate=1 March 2020|website=USA Today|date=29 February 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200301001435/https://www.usatoday.com/story/news/politics/2020/02/29/u-s-taliban-sign-deal-peace-talks-begin-u-s-troops-withdraw/4738736002/|archivedate=1 March 2020}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|title=Afghan conflict: US and Taliban sign deal to end 18-year war|url=https://www.bbc.com/news/world-asia-51689443|accessdate=1 March 2020|website=BBC News|date=29 February 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200301002219/https://www.bbc.com/news/world-asia-51689443|archivedate=1 March 2020}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|author=Jennifer Hansler|title=US and Taliban sign historic agreement|url=https://edition.cnn.com/2020/02/29/politics/us-taliban-deal-signing/index.html|accessdate=1 March 2020|publisher=CNN|date=29 February 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200301004545/https://edition.cnn.com/2020/02/29/politics/us-taliban-deal-signing/|archivedate=1 March 2020}}&lt;/ref&gt;։ ԱՄՆ-ն և ՆԱՏՕ-ի գծով նրա դաշնակիցները համաձայնել են 14 ամսվա ընթացքում դուրս բերել բոլոր զորքերը, եթե գրոհայինները պաշտպանեն գործարքը&lt;ref name=&quot;bbcreject&quot;&gt;{{Cite news|url=https://www.bbc.com/news/world-asia-51695370|title=Afghan conflict: President Ashraf Ghani rejects Taliban prisoner release|website=BBC News|date=1 March 2020|accessdate=1 March 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200421043856/https://www.bbc.com/news/world-asia-51695370|archivedate=21 April 2020}}&lt;/ref&gt;։

2020 թվականի մարտի 1-ին խաղաղ համաձայնագիրը լուրջ խնդրի առաջ կանգնեց, երբ նախագահ Գանին մամուլի ասուլիսի ժամանակ հայտարարեց, որ Աֆղանստանի կառավարությունը, որը գործարքի կողմ չի եղել, կմերժի համաձայնության կոչը՝ գերիների փոխանակումը Թալիբանի հետ անցկացնելու վերաբերյալ, որը առաջարկվել էր 2020 թվականի մարտի 10-ին՝ ներաֆղանական բանակցությունների սկզբում, հայտարարելով, որ «Աֆղանստանի կառավարությունը ոչ մի պարտավորություն չի ստանձնել 5000 թալիբների բանտարկյալների ազատ արձակման համար»&lt;ref name=&quot;apreject&quot;&gt;{{Cite news|url=https://www.politico.com/news/2020/03/01/afghan-peace-deal-prisoner-release-118473|title=Afghan peace deal hits first snag over prisoner releases|website=Politico|accessdate=1 March 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200402215618/https://www.politico.com/news/2020/03/01/afghan-peace-deal-prisoner-release-118473|archivedate=2 April 2020}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;reject&quot;&gt;{{Cite web|url=https://tolonews.com/afghanistan/ghani-no-commitment-release-taliban-prisoners|title=Ghani: No Commitment to Release Taliban Prisoners|website=TOLOnews|date=1 March 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200403062215/https://tolonews.com/afghanistan/ghani-no-commitment-release-taliban-prisoners|archive-date=3 April 2020|access-date=1 March 2020}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;reject2&quot;&gt;{{Cite news|url=https://www.aljazeera.com/news/2020/03/president-ghani-rejects-peace-deal-prisoner-swap-taliban-200301082216180.html|title=President Ghani rejects peace deal's prisoner swap with Taliban|publisher=Al Jazeera|date=1 March 2020|accessdate=1 March 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200404193450/https://www.aljazeera.com/news/2020/03/president-ghani-rejects-peace-deal-prisoner-swap-taliban-200301082216180.html|archivedate=4 April 2020}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;nprreject&quot;&gt;{{Cite news|url=https://www.npr.org/2020/03/01/810949474/afghan-president-rejects-timeline-for-prisoner-swap-proposed-in-us-taliban-peace|title=Afghan President Rejects Timeline For Prisoner Swap Proposed In US-Taliban Peace Deal|first=Cat|author=Schuknecht|publisher=NPR|date=1 March 2020|accessdate=1 March 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200411202634/https://www.npr.org/2020/03/01/810949474/afghan-president-rejects-timeline-for-prisoner-swap-proposed-in-us-taliban-peace|archivedate=11 April 2020}}&lt;/ref&gt;։ Գանին նաև հայտարարել է, որ գերիների ցանկացած փոխանակում «չի կարող բանակցությունների նախադրյալ լինել», բայց պետք է լինի բանակցությունների մի մասը&lt;ref name=&quot;bbcreject&quot;/&gt;։

=== Զորքերի դուրսբերում ===
Ամերիկյան զորքերի մի մասը Աֆղանստանից դուրս է բերվել 2020 թվականի մարտի 9-ին, ինչպես դա պահանջում է ԱՄՆ-ի և Թալիբանի միջև խաղաղ համաձայնագիրը&lt;ref&gt;{{Cite news|author=Baldor|first=Lolita C.|title=US begins troop withdrawal from Afghanistan, official says|url=https://www.militarytimes.com/news/your-military/2020/03/09/us-begins-troop-withdrawal-from-afghanistan-official-says/|accessdate=25 April 2020|website=The Military Times|date=9 March 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200324014456/https://www.militarytimes.com/news/your-military/2020/03/09/us-begins-troop-withdrawal-from-afghanistan-official-says/|archivedate=24 March 2020}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|title=US starts troop pullout, seeks end to Afghan leaders' feud|url=https://apnews.com/2ac6e6ae6d805a5d067da8f36d3052d7|accessdate=25 April 2020|website=Associated Press|date=10 March 2020|archiveurl=https://archive.today/20200425184307/https://apnews.com/2ac6e6ae6d805a5d067da8f36d3052d7|archivedate=25 April 2020|author=Kathy Gannon and Rahim Faiez}}&lt;/ref&gt;։ 2020 թվականի մարտի 10-ին ԱՄՆ կենտրոնական հրամանատարությունը մերժել է տեղեկություններն այն մասին, որ ամերիկացի զինվորականները մշակել են Աֆղանստանից ամերիկյան բոլոր զորքերի դուրսբերման ծրագիր։ Գեներալ Քենեթ Ֆ. Մաքքենզի կրտսերը, Կենտրոնական հրամանատարության ղեկավարը նաև հայտարարել է, որ ծրագիրը 14 ամսվա ընթացքում Աֆղանստանում ամերիկյան զորքերի թվաքանակի կրճատումն էր՝ մինչև 8600&lt;ref name=&quot;partialonly&quot;&gt;{{Cite news|title=CENTCOM boss says military plans for withdrawal from Afghanistan not developed yet|url=https://www.militarytimes.com/flashpoints/2020/03/10/centcom-boss-say-military-plans-for-withdrawal-from-afghanistan-not-developed-yet/|accessdate=25 April 2020|website=Military Times|date=10 March 2020}}&lt;/ref&gt;։ Ավելի ուշ ԱՄՆ-ի բանակը հաստատել է, որ 2020 թվականի ամռանը Աֆղանստան լրացուցիչ զորքեր կուղարկվեն&lt;ref name=&quot;moretroops&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.stripes.com/news/europe/army-announces-summer-troop-moves-to-europe-iraq-and-afghanistan-1.627236|title=Army announces summer troop moves to Europe, Iraq and Afghanistan|author=Vandiver|first=John|website=Stars and Stripes|date=24 April 2020|publisher=Stars and Stripes|archive-url=https://web.archive.org/web/20200425182238/https://www.stripes.com/news/europe/army-announces-summer-troop-moves-to-europe-iraq-and-afghanistan-1.627236|archive-date=25 April 2020|access-date=25 April 2020}}&lt;/ref&gt;։ Կենտրոնական հրամանատարության տվյալներով՝ ԱՄՆ-ն աֆղանստանցի զինծառայողների թվաքանակը մինչև 2020 թվականի հունիսի 18-ը կրճատել է մինչև 8600՝ Թալիբանի՝ 2020 թվականի փետրվարի խաղաղ համաձայնագրի համաձայն&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://www.nytimes.com/2020/06/19/world/asia/afghanistan-us-troop-withdrawal.html|title=U.S. Troops in Afghanistan Reduced to 8,600, General Says|accessdate=19 June 2020|website=The New York Times|date=19 June 2020|author=Mashal|first=Mujib|archivedate=19 June 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200619080801/https://www.nytimes.com/2020/06/19/world/asia/afghanistan-us-troop-withdrawal.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։ 2020 թվականի հուլիսի 1-ին, ամերիկյան զորքերին ռուսական ենթադրյալ պարգևատրման ծրագրում թալիբների մասնակցության մասին ԶԼՄ-ներում հաղորդումներից հետո, ԱՄՆ-ի Ներկայացուցիչների պալատի զինված ուժերի կոմիտեն քվեարկել է պետական պաշտպանության մասին օրենքի ուղղման օգտին, որպեսզի լրացուցիչ պայմաններ սահմանվեն, որոնք պետք է կատարվեն նախքան ԱՄՆ նախագահ Թրամփը կկարողանա շարունակել Աֆղանստանից զորքերի դուրսբերումը, ներառյալ Այն գնահատման պահանջը, թե արդյոք որևէ երկիր առաջարկել է թալիբներին օգնություն՝ ԱՄՆ-ի և կոալիցիայի, ինչպես նաև արգելել ֆինանսավորման կրճատումը զորքերի պակաս, քան 8000 և կրկին 4000, եթե վարչակազմը չի հաստատել, որ դա չի վտանգել ամերիկյան շահերը Աֆղանստանում&lt;ref&gt;{{Cite news|title=House panel votes to constrain Afghan drawdown, ask for assessment on 'incentives' to attack US troops|url=https://thehill.com/policy/defense/505568-house-panel-votes-to-constrain-afghan-drawdown-ask-for-assessment-on|website=The Hill|date=1 July 2020}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|title=House Democrats, Working With Liz Cheney, Restrict Trump's Planned Withdrawal of Troops From Afghanistan and Germany|url=https://theintercept.com/2020/07/02/house-democrats-working-with-liz-cheney-restrict-trumps-planned-withdrawal-of-troops-from-afghanistan-and-germany/|website=The Intercept|date=2 July 2020|accessdate=5 June 2021|archivedate=21 January 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210121210750/https://theintercept.com/2020/07/02/house-democrats-working-with-liz-cheney-restrict-trumps-planned-withdrawal-of-troops-from-afghanistan-and-germany/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։
[[Պատկեր:Secretary_Pompeo_Meets_With_the_Taliban_Delegation_(50332459158).jpg|մինի|ԱՄՆ պետքարտուղար Մայք Պոմպեոն և Աբդուլ Գանի Բարադարը Դոհայում, Քաթարում Թալիբանի պատվիրակության հետ հանդիպման ժամանակ, 2020 թվականի սեպտեմբերի 12]]
2020 թվականի հուլիսի 1-ին ԱՄՆ-ի Սենատը մերժել է Ռենդ Փոլի կողմից ազգային պաշտպանության թույլտվության մասին օրենքում փոփոխություն կատարելու փորձը, որը կպահանջեր մեկ տարվա ընթացքում Աֆղանստանից ԱՄՆ-ի բոլոր ուժերի դուրսբերում և վերջ կդներ 19-ամյա պատերազմին&lt;ref&gt;{{Cite news|title=Senate rejects Paul proposal on withdrawing troops from Afghanistan|url=https://thehill.com/policy/defense/505555-senate-rejects-paul-proposal-on-withdrawing-troops-from-afghanistan|website=The Hill|date=1 June 2020|accessdate=5 June 2021|archivedate=5 June 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210605150936/https://thehill.com/policy/defense/505555-senate-rejects-paul-proposal-on-withdrawing-troops-from-afghanistan|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։ Օգոստոսի 8-ին պաշտպանության նախարար Մարկ Էսփերը հայտարարել է, որ Միացյալ Նահանգները կկրճատի զորքերի թիվը մինչև 5000-ից պակաս՝ մինչև 2020 թվականի նոյեմբերի վերջ&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://edition.cnn.com/2020/08/08/politics/mark-esper-afghanistan-troop-levels/index.html|title=Mark Esper says US troop levels in Afghanistan to go below 5,000 by end of November|publisher=CNN|archive-url=https://web.archive.org/web/20200809051145/https://edition.cnn.com/2020/08/08/politics/mark-esper-afghanistan-troop-levels/index.html|archive-date=9 August 2020|access-date=9 August 2020|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։ 2020 թվականի օգոստոսին ԱՄՆ հետախուզության աշխատակիցները հաշվարկել են, որ Իրանի կառավարությունը Թալիբանի հետ կապված ցանց Հաքանիի պարգև է առաջարկել Աֆղանստանում օտարերկրյա զինծառայողների, այդ թվում՝ ամերիկացիների սպանության համար։ [[CNN]]-ի համաձայն՝ Դոնալդ Թրամփի վարչակազմը «երբեք չի հիշատակել ռմբակոծություններին Իրանի մասնակցության մասին։ Այս բացթողումը, ներկա և նախկին պաշտոնյաների խոսքով, կապված էր խաղաղ համաձայնագրի և Աֆղանստանից զորքերի դուրսբերման մեծ առաջնահերթության հետ»&lt;ref&gt;{{Cite news|title=US intelligence indicates Iran paid bounties to Taliban for targeting American troops in Afghanistan|url=https://edition.cnn.com/2020/08/17/politics/iran-taliban-bounties-us-intelligence/index.html|publisher=CNN|date=17 August 2020|accessdate=5 June 2021|archivedate=15 February 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210215040830/https://edition.cnn.com/2020/08/17/politics/iran-taliban-bounties-us-intelligence/index.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։

2020 թվականի նոյեմբերի 17-ին ԱՄՆ-ի պաշտպանության նախարարի պաշտոնակատար Քրիստոֆեր Միլերը հայտարարել է զորքերի հետագա դուրսբերման մասին մինչև 2021 թվականի հունվարի 15-ը, ինչի հետևանքով Աֆղանստանում և Իրաքում կմնա համապատասխանաբար 2500 զինծառայող, նախորդ 4500 և 3000-ի համեմատությամբ։ ԱՄՆ նախագահի ազգային անվտանգության հարցերով խորհրդական Ռոբերտ Օ՛Բրայենը նախագահ Թրամփի անունից հանդես է եկել հայտարարությամբ, որում նա հույս է հայտնել, որ Բայդենի նոր վարչակազմը կհասնի նրան, որ ամերիկյան բոլոր զորքերը տուն վերադառնան ավելի վաղ համաձայնեցված ժամկետին՝ 2021 թվականի մայիսի 1-ին&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.cnn.com/2020/11/17/politics/afghanistan-iraq-withdrawal-pentagon/index.html|title=US announces further drawdown of troops in Afghanistan and Iraq before Biden takes office|author=Starr|first=Barbara|date=17 November 2020|publisher=[[CNN]]}}&lt;/ref&gt;։ Ջո Բայդենն ավելի վաղ հայտարարել էր, որ աջակցում է Աֆղանստանից ամերիկյան զորքերի դուրսբերմանը իր նախագահական ընտրարշավի ժամանակ&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.vox.com/policy-and-politics/21439556/2020-election-trump-biden-peace-war|title=Trump and Biden want you to believe they're more anti-war than they are|author=Ward|first=Alex|website=[[Vox (website)|Vox]]|date=21 September 2020}}&lt;/ref&gt;, թեև նա չէր բացառում այն բանի հավանականությունը, որ ԱՄՆ-ն «բաց կլինի երկրում փոքր քանակությամբ զորքերի պահպանման համար, որոնց առաքելությունը կլինի բացառապես հակաահաբեկչական գործողությունների վրա կենտրոնացումը»&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.vox.com/2021/4/25/22402539/afghanistan-military-withdrawal-final-biden-september-11th|title=The US military is finally withdrawing from Afghanistan|author=Peters|first=Cameron|website=[[Vox (website)|Vox]]|date=25 April 2021}}&lt;/ref&gt;։

2020 թվականի նոյեմբերի 17-ին Պենտագոնը հայտարարել է, որ Աֆղանստանում ամերիկյան զորքերի թվաքանակը 4500-ից կկրճատի մինչև 2500-ի հունվարի կեսերին, այսինքն՝ մինչև 2021 թվականի հունվարի 15-ը՝ մինչև 2021 թվականի հունվարի 20-ի նախագահ Թրամփի լիազորությունների ժամկետի ավարտը&lt;ref name=&quot;20201117AlJazeera&quot;&gt;{{Cite news|title=Donald Trump: US announces plans to cut troop levels in Afghanistan, Iraq|url=https://www.aljazeera.com/news/2020/11/17/pentagon-announces-drawdown-of-us-troops-in-afghanistan|accessdate=17 November 2020|date=17 November 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201117201251/https://www.aljazeera.com/news/2020/11/17/pentagon-announces-drawdown-of-us-troops-in-afghanistan|archivedate=17 November 2020}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;20201118ABCNewsMartinez&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;20201117NewYorkTimes&quot;&gt;{{Cite news|author=Faizi|first=Fatima|title=U.S. Troops Are Packing Up, Ready or Not|url=https://www.nytimes.com/2020/11/17/world/asia/afghanistan-troop-withdrawal.html|accessdate=18 November 2020|date=17 November 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201118074857/https://www.nytimes.com/2020/11/17/world/asia/afghanistan-troop-withdrawal.html|archivedate=18 November 2020}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;20201117CNNStarrBrowneandCohen&quot;&gt;{{Cite news|author=Browne|first=Ryan|title=US announces further drawdown of troops in Afghanistan and Iraq before Biden takes office|url=https://edition.cnn.com/2020/11/17/politics/afghanistan-iraq-withdrawal-pentagon/index.html|accessdate=18 November 2020|date=17 November 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201118061259/https://edition.cnn.com/2020/11/17/politics/afghanistan-iraq-withdrawal-pentagon/index.html|archivedate=18 November 2020}}&lt;/ref&gt;։ ԱՄՆ ազգային անվտանգության հարցերով խորհրդական Ռոբերտ Օ՛Բրայենը հայտարարել է, որ Աֆղանստանում մնացած զորքերը կպաշտպանեն ամերիկացի դիվանագետներին, ամերիկյան դեսպանատունն ու Աֆղանստանում կարևոր աշխատանք կատարող ԱՄՆ կառավարության այլ հաստատություններ, ինչը թույլ կտա ԱՄՆ դաշնակիցներին իրենց աշխատանքն իրականացնել Աֆղանստանում և զսպել ամերիկայի թշնամիներին Աֆղանստանում&lt;ref name=&quot;20201117CNNStarrBrowneandCohen&quot; /&gt;։ Հայտարարությունը քննադատության է ենթարկվել սենատորների անդամների կողմից, ինչպիսիք են Սենատի մեծամասնության առաջնորդ Միթչ Մակքոնելը կամ Ռոդ Այլենդից սենատոր Ջեք Ռիդը&lt;ref name=&quot;20201117AlJazeera&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;20201118ABCNewsMartinez&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;20201117CNNStarrBrowneandCohen&quot; /&gt;։ ՆԱՏՕ-ի գլխավոր քարտուղար Յենս Սթոլթենբերգը իր հայտարարության մեջ զգուշացրել է,որ «չափազանց վաղ կամ չհամաձայնեցված խնամքի գինը կարող է շատ բարձր լինել»&lt;ref name=&quot;20201117NewYorkTimes&quot; /&gt;։ Քննադատները հայտարարել են, որ աֆղանական զորքերի դուրսբերումը ոչ միայն կխաթարի առանց այդ էլ փխրուն անվտանգությունը տարածաշրջանում, այլև հայտարարել են, որ զորքերի կրճատումը ոչ միայն վնաս կհասցնի Թալիբանի զինյալների և Աֆղանստանի կառավարության միջև շարունակվող խաղաղ բանակցություններին, այլև կխաթարի փխրուն անվտանգությունն Աֆղանստանում&lt;ref name=&quot;20201117AlJazeera&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;20201118ABCNewsMartinez&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;20201117NewYorkTimes&quot; /&gt;։ Պաշտպանության նախարարության բարձրաստիճան ներկայացուցչի խոսքով՝ թվաքանակի կրճատման գնահատման համար օգտագործվող պայմաններն այժմ հիմնված են այն բանի վրա, թե արդյոք ազգային անվտանգության սպառնալիքի տակ կհայտնվի Աֆղանստանում զինծառայողների թվաքանակի կրճատումը մինչև 2500 մարդ։ «Մենք չենք կարծում, որ դա այդպես է»,-ասել է ներկայացուցիչը։ Մեկ այլ պայման էր այն, թե «կարող ենք արդյոք պահպանել մեր դիրքերն Աֆղանստանում, որոնք թույլ կտան մեզ մեր առաքելությունը կատարել մեր դաշնակիցների ու գործընկերների հետ միասին»&lt;ref name=&quot;20201118ABCNewsMartinez&quot;&gt;{{Cite news|author=Martinez|first=Luis|title=Pentagon announces troop reductions in Afghanistan and Iraq|url=https://abcnews.go.com/Politics/pentagon-announces-troop-reductions-afghanistan-iraq/story?id=74254056|accessdate=18 November 2020|date=18 November 2020|archivedate=17 November 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201117204809/https://abcnews.go.com/Politics/pentagon-announces-troop-reductions-afghanistan-iraq/story?id=74254056}}&lt;/ref&gt;։ Այս հայտարարությունը մտահոգություն է առաջացրել Աֆղանստանում, քանի որ ԱՄՆ զորքերը համարվում են թալիբների դեմ խոչընդոտ&lt;ref name=&quot;20201117NewYorkTimes&quot; /&gt;։[[Պատկեր:210321-D-BN624-1081_(51058752833).jpg|մինի|Գեներալ Օսթին Միլերը և պաշտպանության նախարար Լլոյդ Օսթինը Աֆղանստանում, 2021 թվականի մարտ]]Թրամփի վարչակազմը 2021 թվականի հունվարին ավարտել է զինծառայողների թվաքանակի կրճատումը մինչև 2500 մարդու, ինչը 2001 թվականից ի վեր Աֆղանստանում ամերիկյան զինվորների ամենացածր թիվն է ԱՄՆ-ի կենտրոնական հրամանատարության տվյալներով&lt;ref name=&quot;Ali&quot;&gt;{{Cite news|author=Ali|first=Idrees|title=U.S. troops in Afghanistan now down to 2,500, lowest since 2001: Pentagon|website=Reuters|accessdate=6 February 2021|date=15 January 2021|url=https://www.reuters.com/article/us-usa-afghanistan-military-idUSKBN29K229|archivedate=18 March 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210318045325/https://www.reuters.com/article/us-usa-afghanistan-military-idUSKBN29K229|url-status=live}}&lt;/ref&gt;՝ 2021 թվականի հունվարի դրությամբ Աֆղանստանում մնացած ԱՄՆ-ի յուրաքանչյուր զինծառայողի համար բաժին է ընկել ավելի քան յոթ պայմանագրային զինծառայողների, ինչը կազմում է ավելի քան 18 հազար պայմանագրային զինծառայող&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite news|author=Lawrence|first=J. P.|date=19 January 2021|title=Troop levels are down, but US says over 18,000 contractors remain in Afghanistan|website=Stars &amp; Stripes|url=https://www.stripes.com/news/middle-east/troop-levels-are-down-but-us-says-over-18-000-contractors-remain-in-afghanistan-1.659040|url-status=live|accessdate=22 February 2021|archivedate=14 April 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210414115023/https://www.stripes.com/news/middle-east/troop-levels-are-down-but-us-says-over-18-000-contractors-remain-in-afghanistan-1.659040}}&lt;/ref&gt;։

== Բայդենի վարչակազմ ==
2021 թվականի հունվարին նախագահ [[Ջո Բայդեն]]ի ազգային անվտանգության հարցերով խորհրդական [[Ջեյք Սալիվան]]ը հայտարարել էր, որ ԱՄՆ-ն կվերանայի խաղաղ համաձայնագիրը՝ Աֆղանստանից մնացած 2500 զինվորներին արդյունավետ դուրս բերելու համար&lt;ref&gt;{{Cite news|title=Biden administration will review deal with the Taliban: White House|url=https://www.yahoo.com/news/biden-administration-review-taliban-agreement-215107703.html|accessdate=22 January 2021|website=Yahoo! News|date=22 January 2021}}&lt;/ref&gt;։ Բայդենը հավանություն է տվել 2014 թվականին ամբողջական թողարկմանը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.theguardian.com/world/2012/may/26/joe-biden-withdrawal-iran-afghanistan|title=Joe Biden: withdrawal from Iraq and Afghanistan allows military to refocus|website=the Guardian|date=26 May 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20210308130648/https://www.theguardian.com/world/2012/may/26/joe-biden-withdrawal-iran-afghanistan|archive-date=8 March 2021|access-date=22 March 2021|url-status=live}}&lt;/ref&gt;, սակայն ի սկզբանե պարզ չէր, թե արդյոք նա կաջակցի 2021 թվականի մայիսին Թրամփի թողարկման վերջնաժամկետին&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.msn.com/en-us/news/world/exclusive-taliban-warns-biden-going-back-on-afghanistan-deal-causes-problems/ar-BB1dWRae|title=Exclusive: Taliban Warns Biden Going Back on Afghanistan Deal 'Causes Problems'|website=www.msn.com|archive-url=https://web.archive.org/web/20210224020840/https://www.msn.com/en-us/news/world/exclusive-taliban-warns-biden-going-back-on-afghanistan-deal-causes-problems/ar-BB1dWRae|archive-date=24 February 2021|access-date=24 February 2021|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.msn.com/en-us/news/world/biden-has-no-good-options-on-afghanistan-with-deadline-for-troop-withdrawal-looming/ar-BB1dFfX9|title=Biden has no good options on Afghanistan with deadline for troop withdrawal looming|website=www.msn.com|archive-url=https://web.archive.org/web/20210215011057/http://www.msn.com/en-us/news/world/biden-has-no-good-options-on-afghanistan-with-deadline-for-troop-withdrawal-looming/ar-BB1dFfX9|archive-date=15 February 2021|access-date=24 February 2021|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|author=Buchanan|first=Pat|title=Is Biden Prepared to Lose Afghanistan?|url=https://townhall.com/columnists/patbuchanan/2021/02/19/is-biden-prepared-to-lose-afghanistan-n2584979|accessdate=21 March 2021|website=Town Hall|date=19 February 2021|archivedate=6 March 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210306061312/https://townhall.com/columnists/patbuchanan/2021/02/19/is-biden-prepared-to-lose-afghanistan-n2584979|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։ 2021 թվականի մարտին լրատվական հաղորդագրություններում ասվում էր, որ նախագահ Բայդենը պոտենցիալ դիտարկում է Աֆղանստանում ԱՄՆ-ի ուժերի պահպանման հնարավորությունը մինչև 2021 թվականի նոյեմբեր&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://www.nbcnews.com/politics/national-security/biden-weighs-keeping-u-s-troops-afghanistan-until-november-n1261433|title=Biden weighs keeping U.S. troops in Afghanistan until November|publisher=[[NBC News]]|accessdate=21 March 2021|date=18 March 2021|archivedate=20 March 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210320234018/https://www.nbcnews.com/politics/national-security/biden-weighs-keeping-u-s-troops-afghanistan-until-november-n1261433|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։

2021 թվականի ապրիլի 14-ին Բայդենը հայտարարել է 2021 թվականի սեպտեմբերի 11-ին ԱՄՆ-ի բոլոր կանոնավոր զորքերը դուրս բերելու իր մտադրության մասին՝ սեպտեմբերի 11-ի ահաբեկչության 20-րդ տարելիցի և մայիսի 1-ի նախապես պլանավորված վերջնաժամկետից չորս ամիս անց&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.cnn.com/2021/04/13/politics/biden-afghanistan-withdrawal/index.html|title=Biden to announce withdrawal of US troops from Afghanistan by September 11|website=CNN|date=13 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210413160722/https://www.cnn.com/2021/04/13/politics/biden-afghanistan-withdrawal/index.html|archive-date=13 April 2021|access-date=13 April 2021|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;cnbc.com&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.cnbc.com/2021/04/13/biden-plans-to-withdraw-us-forces-from-afghanistan-by-sept-11.html|title=Biden plans to withdraw U.S. forces from Afghanistan by Sept. 11, missing May deadline, reports say|website=MSNBC|date=13 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210413155730/https://www.cnbc.com/2021/04/13/biden-plans-to-withdraw-us-forces-from-afghanistan-by-sept-11.html|archive-date=13 April 2021|access-date=13 April 2021|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;20210413CNNLiptak&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.cnn.com/2021/04/13/politics/biden-afghanistan-withdrawal/index.html|title=Biden to announce withdrawal of US troops from Afghanistan by September 11|author=Atwood|first=Kylie|website=CNN|date=13 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210421013604/https://edition.cnn.com/2021/04/13/politics/biden-afghanistan-withdrawal/index.html|archive-date=21 April 2021|access-date=13 April 2021}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.cnbc.com/2021/04/13/biden-plans-to-withdraw-us-forces-from-afghanistan-by-sept-11.html|title=Biden plans to withdraw U.S. forces from Afghanistan by Sept. 11, missing May deadline, reports say|author=Macias|first=Amanda|website=MSNBC|date=13 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210423013042/https://www.cnbc.com/2021/04/13/biden-plans-to-withdraw-us-forces-from-afghanistan-by-sept-11.html|archive-date=23 April 2021|access-date=13 April 2021}}&lt;/ref&gt;։ Հայտարարությունից մեկ օր առաջ Բայդենը զանգահարել է ԱՄՆ նախկին նախագահ [[Ջորջ Բուշ]]ին և [[Բարաք Օբամա]]յին՝ դուրս գալու մասին իր որոշման կապակցությամբ&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.businessinsider.com/biden-called-bush-before-announcing-afghanistan-troop-withdrawal-plan-2021-4|title=Biden called George W. Bush before he announced his Afghanistan troop withdrawal plan — but neither said whether Bush supported it|author=Colson|first=Thomas|website=Business Insider|archive-url=https://web.archive.org/web/20210510141222/https://www.businessinsider.com/biden-called-bush-before-announcing-afghanistan-troop-withdrawal-plan-2021-4|archive-date=10 May 2021|access-date=10 May 2021|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։ ԱՄՆ պետքարտուղար Էնթոնի Բլինկենը հայտարարել է, որ որոշումը կայացվել է Չինաստանի և [[COVID-19]] պանդեմիայի վրա ռեսուրսները կենտրոնացնելու համար&lt;ref name=&quot;20210413CNNLiptak&quot; /&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|date=18 April 2021|title=U.S. Focus Shifting to China From Afghanistan, Blinken Says|url=https://www.bloomberg.com/news/articles/2021-04-18/afghan-pullout-fits-with-u-s-shift-to-china-focus-blinken-says|accessdate=19 April 2021|archivedate=18 April 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210418141617/https://www.bloomberg.com/news/articles/2021-04-18/afghan-pullout-fits-with-u-s-shift-to-china-focus-blinken-says|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|author=Lubold|first=Gordon|title=Afghan Pullout Leaves U.S. Looking for Other Places to Station Its Troops|url=https://www.wsj.com/articles/afghan-pullout-leaves-u-s-looking-for-other-places-to-station-its-troops-11620482659|website=The Wall Street Journal|date=8 May 2021|accessdate=9 May 2021|archivedate=9 May 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210509184953/https://www.wsj.com/articles/afghan-pullout-leaves-u-s-looking-for-other-places-to-station-its-troops-11620482659|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;20210415TheDiplomatPutz&quot;&gt;{{Cite news|author=Putz|first=Catherine|title=Biden Announces Plan for US Exit from Afghan War, Urges Attention to Future Challenges|url=https://thediplomat.com/2021/04/biden-announces-plan-for-us-exit-from-afghan-war-urges-attention-to-future-challenges/|accessdate=8 July 2021|website=[[The Diplomat]]|date=15 April 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210419155542/https://thediplomat.com/2021/04/biden-announces-plan-for-us-exit-from-afghan-war-urges-attention-to-future-challenges/|archivedate=19 April 2021}}&lt;/ref&gt;։
[[Պատկեր:US_Forces_Afghanistan_Retrograde_2021.jpg|մինի|Զինվորները UH-60L Black Hawk ուղղաթիռը բեռնում են C-17 Globemaster III ինքնաթիռ՝ Բաղրամի օդանավակայանից թռչելու համար, 2021 թվականի հունիսի 16]]
2021 թվականի փետրվարի 18-ին ՆԱՏՕ-ի գլխավոր քարտուղար [[Յենս Ստոլտենբերգ]]ը հայտարարել է, որ դաշինքը որոշում չի կայացրել այն մասին, թե ինչպես գործել զորքերի դուրսբերման հարցում&lt;ref&gt;{{Cite news|author=Emmott|first=Robin|title=No decision on any NATO withdrawal from Afghanistan, Stoltenberg says|url=https://www.reuters.com/article/nato-afghanistan-int/no-decision-on-natos-afghanistan-withdrawal-stoltenberg-says-idUSKBN2AI2A7|accessdate=21 March 2021|website=[[Reuters]]|date=18 February 2021|archivedate=15 April 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210415032552/https://www.reuters.com/article/nato-afghanistan-int/no-decision-on-natos-afghanistan-withdrawal-stoltenberg-says-idUSKBN2AI2A7|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.washingtontimes.com/news/2021/feb/18/no-final-decision-nato-deadlocked-afghanistan-miss/|title='No final decision:' NATO deadlocked on Afghanistan mission as May 1 deadline looms|author=Wolfgang|first=Ben|website=The Washington Times|date=18 February 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210224074323/https://www.washingtontimes.com/news/2021/feb/18/no-final-decision-nato-deadlocked-afghanistan-miss/|archive-date=24 February 2021|access-date=24 February 2021|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։ Սպասվում է, որ Մեծ Բրիտանիան ԱՄՆ-ի հետ միաժամանակ դուրս կբերի «Վճռական աջակցություն» առաքելության իր մնացած 750 զինծառայողներին&lt;ref&gt;{{Cite news|date=14 April 2021|title=UK troops expected to leave Afghanistan by September|website=BBC News|url=https://www.bbc.com/news/uk-56744265|accessdate=14 April 2021|archivedate=14 April 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210414113836/https://www.bbc.com/news/uk-56744265|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։ Ծրագրի համաձայն՝ ՆԱՏՕ-ի զորքերը նույնպես դուրս կբերեն իրենց մնացած 750 զինծառայողներին։ ԱՄՆ-ն նշել է, որ որոշ զորքեր (ճշգրիտ թիվը դեռ որոշված չէ) կմնան երկրում դիվանագիտական անվտանգության ապահովման համար և պարզ չէ, թե ինչ տեղի կունենա ԱՄՆ-ի հատուկ գործողությունների մի քանի հարյուր ուժերի հետ&lt;ref name=&quot;20210413CNNLiptak&quot;/&gt;, որոնք աշխատում են ԿՀՎ-ում ահաբեկչական գործողություններին հակազդելու համար&lt;ref name=&quot;20210413CNNLiptak&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;20210415TheDiplomatPutz&quot;/&gt;&lt;ref name=&quot;20210415TheDiplomatPutz&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;20210419Stars&amp;StripesJPLawrence&quot;&gt;{{Cite news|author=Lawrence|first=J. P.|date=19 January 2021|title=Troop levels are down, but US says over 18,000 contractors remain in Afghanistan|website=Stars &amp; Stripes|url=https://www.stripes.com/news/middle-east/troop-levels-are-down-but-us-says-over-18-000-contractors-remain-in-afghanistan-1.659040|accessdate=22 February 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210420194751/https://www.stripes.com/news/middle-east/troop-levels-are-down-but-us-says-over-18-000-contractors-remain-in-afghanistan-1.659040|archivedate=20 April 2021}}&lt;/ref&gt;։

2021 թվականի հուլիսի 2-ին Գերմանիան և Իտալիան իրենց զորքերը դուրս բերեցին Աֆղանստանից&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.voanews.com/south-central-asia/germany-italy-complete-troop-exit-afghanistan|title=Germany, Italy Complete Troop Exit From Afghanistan|website=[[Voice of America]]|date=2 July 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210702130954/https://www.voanews.com/south-central-asia/germany-italy-complete-troop-exit-afghanistan|archive-date=2 July 2021|access-date=2 July 2021|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։ Նույն օրը ամերիկյան զորքերը լքեցին Բաղրամի օդանավակայանը։ Աֆղանստանի պաշտոնատար անձինք բողոքել են, որ ամերիկացիները հեռացել են՝ առանց աֆղանական նոր հրամանատարին տեղեկացնելու, ավելի քան երկու ժամ հետո, երբ լքել են բազան։ Արդյունքում բազան թալանվել է մարոդերների կողմից, նախքան Աֆղանստանի կառավարությունը կարողացավ իր վերահսկողության տակ վերցնել օդանավակայանը&lt;ref name=&quot;US left Bagram at night Aljazeera&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.aljazeera.com/news/2021/7/5/us-left-bagram-airfield-without-notice-afghan-officials-say|title=US left Bagram without telling new commander: Afghan officials|website=Aljazeera|date=5 July 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210708100755/https://www.aljazeera.com/news/2021/7/5/us-left-bagram-airfield-without-notice-afghan-officials-say|archive-date=8 July 2021|access-date=10 July 2021|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;US left Bagram at night Time&quot;&gt;{{Cite web|url=https://time.com/6078038/bagram-airfield-afghanistan/|title=U.S. Pulls Out of Afghanistan's Bagram Airfield in the Middle of the Night—Without Telling the New Commander|website=Time|date=6 July 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210708200133/https://time.com/6078038/bagram-airfield-afghanistan/|archive-date=8 July 2021|access-date=10 July 2021|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;bbc-20210702&quot;&gt;{{Cite news|date=2 July 2021|title=Bagram: Last US and Nato forces leave key Afghanistan base|website=BBC News|url=https://www.bbc.co.uk/news/world-asia-57692303|url-status=live|accessdate=10 July 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210709182442/https://www.bbc.co.uk/news/world-asia-57692303|archivedate=9 July 2021}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|date=2 July 2021|title=US forces leave Afghanistan's Bagram airbase after 20 years|url=https://www.aljazeera.com/news/2021/7/2/us-bagram-airbase-afghanistan-taliban|accessdate=2 July 2021|archivedate=2 July 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210702070425/https://www.aljazeera.com/news/2021/7/2/us-bagram-airbase-afghanistan-taliban|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։ 2021 թվականի հուլիսի 8-ին նախագահ Բայդենը հայտարարել է, որ Աֆղանստանում պատերազմի պաշտոնական ավարտը տեղի կունենա 2021 թվականի օգոստոսի 31-ին&lt;ref name=&quot;:1&quot;/&gt;։ 2021 թվականի հուլիսի 12-ին Օսթին Միլերը հեռացավ Աֆղանստանում ԱՄՆ-ի և ՆԱՏՕ-ի ուժերի հրամանատարի պաշտոնից&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.nbcnews.com/politics/national-security/commander-u-s-nato-forces-afghanistan-stepping-down-n1273665|title=Commander of U.S., NATO forces in Afghanistan is stepping down|author=Kube|first=Kourtney|publisher=NBC News|access-date=12 July 2021}}&lt;/ref&gt;։

2021 թվականի հուլիսի 21-ին ԱՄՆ ՌՕՈՒ-ն ավիահարվածներ հասցրեց Աֆղանստանում թալիբների դիրքերին&lt;ref&gt;
{{Cite web|lang=en|url=https://www.cnbc.com/2021/07/22/us-launched-overnight-airstrikes-on-the-taliban-to-support-afghan-forces.html|title=U.S. launched overnight airstrikes on the Taliban to support Afghan forces|author=Macias|first=Amanda|website=CNBC|date=22 July 2021|access-date=13 August 2021}}&lt;/ref&gt;։

== ԱՄՆ-ի առաջադեմ զորքերը Աֆղանստանում ==
Շուրջ 650 ամերիկացի զինծառայողներ Աֆղանստանում մնացել են 2021 թվականի օգոստոսի սկզբին՝ համաձայն մի քանի ամիս առաջ կազմված ժամանակացույցի։ Նրանց հանձնարարվել է պահպանել օդանավակայանն ու դեսպանատունը&lt;ref&gt;{{Cite web|author=Cooper, Helene|date=2021-08-08|title=As Taliban Capture Cities, U.S. Says Afghan Forces Must Fend for Themselves|lang=en|website=[[The New York Times]]|url=https://www.nytimes.com/2021/08/08/us/politics/taliban-afghanistan-united-states.html|accessdate=2021-08-13}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|author=Swanson, Ian |url=https://thehill.com/policy/defense/560237-roughly-650-troops-to-stay-in-afghanistan-after-withdrawal-report|title=Roughly 650 troops to stay in Afghanistan after withdrawal: report|website=[[The Hill]]|date=2021-06-25|access-date=2021-08-13}}&lt;/ref&gt;։ Սակայն օգոստոսի 12-ին, երբ թալիբներն ընդամենը մի քանի օրում զավթել էին 34 նահանգներից 18-ը, այդ թվում՝ Գերատ և Կանդագար, ԱՄՆ-ը և Մեծ Բրիտանիան հայտարարել էին, որ ավելի շատ զորք կուղարկեն դեսպանատան աշխատակիցներին, ԱՄՆ-ի և Մեծ Բրիտանիայի այլ քաղաքացիներին տարհանելու համար, ինչպես նաև նրանց տեղացի թարգմանիչները։ Այդ նպատակով ԱՄՆ-ը նախատեսում էր ուղարկել 3000 զինծառայող, իսկ Մեծ Բրիտանիան ծրագրում էր 600 զինծառայող ուղարկել Աֆղանստանում ԱՄՆ-ի ուժերի կազմում&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|title=Taliban reportedly captures city which housed Australian forces as US, UK, Canada prepare to send troops to extract civilians|url=https://www.abc.net.au/news/2021-08-13/afghanistan-united-states-troops-evacuate-embassy-kabul/100373520|website=[[Australian Broadcasting Corporation|ABC]]|date=2021-08-12|access-date=2021-08-13}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.militarytimes.com/news/your-military/2021/08/12/about-8000-us-troops-are-deploying-to-secure-evacuations-from-kabul/|title=About 8,000 US troops are deploying to secure evacuations from Kabul|author=Myers, Meghann|website=Military Times|date=2021-08-12|access-date=2021-08-13|lang=en}}&lt;/ref&gt;։ Օգոստոսի 14-ին Մազարի Շարիֆը վերցվել էր թալիբների կողմից։ Այդ օրը ԱՄՆ-ն ավելացրել է իր զորքերի թիվը մինչև 5 000 մարդ&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.huffpost.com/entry/joe-biden-afghanistan-troops-departure_n_61185e48e4b07c140315a2a3|title=Biden Orders 1,000 More U.S. Troops For 'Orderly' Afghanistan Departure|author=Burns, Robert|website=[[HuffPost]]|date=2021-08-14 |access-date=2021-08-15}}&lt;/ref&gt;։ Օգոստոսի 15-ին թալիբները գրավեցին Քաբուլը և տապալեցին Աֆղանստանի Իսլամական Հանրապետությունը, երբ նախագահ Աշրաֆ Ղանին փախավ երկրից&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.nbcdfw.com/news/national-international/taliban-fighters-enter-kabul-helicopters-land-at-us-embassy/2718840/ |title=Afghan President Flees the Country as Taliban Move on Kabul|lang=en|website=NBC 5 Dallas-Fort Worth|access-date=2021-08-15}}&lt;/ref&gt;, որից հետո թալիբները գրավեցին նախագահական պալատը&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://www.cnn.com/2021/08/15/politics/taliban-kabul-afghanistan-explainer/index.html|title=Chaos is unfolding in Afghanistan. Here's what you need to know|author=LeBlanc, Paul|lang=en|website=[[CNN]]|date=2021-08-15|access-date=2021-08-16}}&lt;/ref&gt;։ Սակայն 5000 ամերիկացի զինծառայողներ դեռևս մնում էին Քաբուլում, իսկ ՆԱՏՕ-ի զորքերը նախկինի պես ներկա էին Համիդ Քարզայի միջազգային օդանավակայանում&lt;ref name=&quot;natoairport&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.reuters.com/world/asia-pacific/nato-maintains-diplomatic-presence-kabul-despite-taliban-advances-2021-08-15/|title=NATO says it is helping keep Kabul airport open for evacuations|lang=en|website=[[Reuters]]|date=2021-08-15|deadlink=no|accessdate=2021-08-15|archivedate=2021-08-15|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210815160948/https://www.reuters.com/world/asia-pacific/nato-maintains-diplomatic-presence-kabul-despite-taliban-advances-2021-08-15/}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://www.nbcnews.com/news/world/taliban-enters-kabul-u-s-evacuation-efforts-continue-n1276855|title=Afghan president flees country as U.S. rushes to exit with Taliban on brink of power|website=[[NBC News]]|lang=en|author=Mengli, Ahmed|date=2021-08-15|accessdate=2021-08-15|archivedate=2021-08-15|deadlink=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210815183655/https://www.nbcnews.com/news/world/taliban-enters-kabul-u-s-evacuation-efforts-continue-n1276855}}&lt;/ref&gt;։ Նույն օրը ԱՄՆ կառավարությունը հրամայել է Աֆղանստան ուղարկել 82-րդ օդադեսանտային դիվիզիայի 1000 լրացուցիչ զինծառայողներ, ինչի արդյունքում Քաբուլում ամերիկացի զինծառայողների ընդհանուր թիվը հասել է 6000-ի&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://www.barrons.com/news/biden-sends-1-000-more-us-troops-to-kabul-to-aid-evacuations-pentagon-01629060306|title=Biden Sends 1,000 More US Troops To Kabul To Aid Evacuations: Pentagon|author=[[Agence France-Presse|AFP]]|lang=en |website=Barron's |date=2021-08-15|accessdate=2021-08-15}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|author=Schnell, Myhael|date=2021-08-15|title=Pentagon authorizes sending additional 1,000 troops to Afghanistan |lang=en|website=[[The Hill]]|url=https://thehill.com/policy/defense/567952-pentagon-authorizes-sending-additional-1000-troops-to-afghanistan|accessdate=}}&lt;/ref&gt;։ Օգոստոսի 16-ին նախագահ Բայդենը հայտարարել է 82-րդ օդադեսանտային դիվիզիայի ևս հազար զինծառայողների տեղակայման մասին, որի արդյունքում զինծառայողների ընդհանուր թիվը հասել է 7000-ի&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://abc11.com/10953480/|title=Another 1,000 82nd Airborne troops heading to Kabul to assist in evacuations, U.S. officials say|author=Perchick, Michael|lang=en |website=ABC11 Raleigh-Durham|date=2021-08-15|access-date=2021-08-16}}&lt;/ref&gt;։

Օգոստոսի 30-ի լույս 31-ի գիշերը ամերիկացի վերջին զինվորը (82-րդ օդադեսանտային դիվիզիայի հրամանատար, գեներալ-մայոր Քրիստոֆեր Դոնահյուն) լքել է Աֆղանստանը։ Թալիբներն այդ կապակցությամբ գիշերային հրավառություն են կազմակերպել Քաբուլի միջազգային օդանավակայանի տարածքում։

== Վերլուծություն ==
[[Պատկեր:P20210708AS-0744_(51360857092).jpg|մինի| Հուլիսի 8-ին նախագահ Ջո Բայդենը հայտարարել է, որ «Թալիբանի կողմից ամեն ինչ տիրանալու և ամբողջ երկիրը գրավելու հավանականությունը շատ քիչ է»&lt;ref&gt;{{Cite news|title=The Afghan government's collapse is a humiliation for the US and Joe Biden|url=https://www.newstatesman.com/world/asia/2021/08/afghan-government-s-collapse-humiliation-us-and-joe-biden|website=[[New Statesman]]|date=August 15, 2021}}&lt;/ref&gt;]]Ըստ որոշ լրատվամիջոցների վերլուծաբանների, ինչպիսիք են Ալեքսանդր Նազարյանը Yahoo! News-ը, հետկանչը ներառվել է այն մյուս խոստումների թվում, որոնք Բայդենը խախտել է Օբամայի և Թրամփի հետ միասին, և դիտարկվել է որպես Բայդենի տված խոստման պահպանում, նախքան նախագահ դառնալը, որ իր ժամկետը չի լինի «Օբամայի երրորդ ժամկետը», քանի որ «նախագահ Թրամփը փոխել է լանդշաֆտը»։ Փրինսթոնի պրոֆեսոր Ջուլիան Զելիզերը հայտարարել է, որ Բայդենն «ակնհայտորեն շատ բան է սովորել նախագահ Օբամայի պաշտոնավարման ընթացքում»։ Washington Post-ի լրագրող Սթիվեն Լիվինգսթոնը գրել է. Օբաման լսել է զորահրամանատարներին, որոնք նրան ասել են, որ հեռանալը սխալ կլինի։ Մինչդեռ Բայդենը վարչակազմի բարձրագույն պաշտոնյա էր, որը պաշտպանում էր Աֆղանստանում ամերիկյան զորքերի շատ ավելի սահմանափակ դերը։ Ավելի ուշ Բայդենը կասի, որ Օբամայի «մարմնի լեզվից» նա կարող էր ասել, որ համաձայն է այդ գնահատականի հետ, չնայած ի վերջո նա մերժել է այն&lt;ref&gt;{{Cite news|author=Nazaryan|first=Alexander|date=14 April 2021|url=https://news.yahoo.com/biden-breaks-with-obama-as-well-as-trump-on-everything-from-afghanistan-to-spending-211954060.html|title=Biden breaks with Obama, as well as Trump, on everything from Afghanistan to spending|accessdate=5 July 2021|archivedate=26 April 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210426222205/https://news.yahoo.com/biden-breaks-with-obama-as-well-as-trump-on-everything-from-afghanistan-to-spending-211954060.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։

2021 թվականի ապրիլի 17-ին ''The Diplomat'' հրատարակությունը հաղորդել էր Աֆղանստանի ներքին և արտաքին մարտահրավերների մասին՝ Աֆղանստանի քաղաքացիական հասարակության տեսանկյունից ԱՄՆ զորքերի դուրսբերումից հետո&lt;ref&gt;{{Cite news|first=Ritu|author=Mahendru|title=The US Exit: Views From Afghanistan's Civil Society|url=https://thediplomat.com/2021/04/the-us-exit-the-view-from-afghanistan/|accessdate=23 April 2021|website=[[The Diplomat]]|date=17 April 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210423211437/https://thediplomat.com/2021/04/the-us-exit-the-view-from-afghanistan/|archivedate=23 April 2021}}&lt;/ref&gt;։

''Washington Post''-ի խմբագրությունը քննադատաբար է արտահայտվել 2021 թվականի հուլիսի 2-ի հոդվածում հետ կանչվելու մասին՝ հայտարարելով, որ ԱՄՆ-ն իր դաշնակիցին թույլ է տալիս կանգնել իր համար՝ Թալիբանի դեմ, անբավարար ռեսուրսներով՝ գրելով, որ «փակուղուց դեպի պարտություն իջնելը կարող է կտրուկ և մռայլ լինել»։ Մեզ անհանգստացնում է այն հարցը, լիովին արդյոք [Բայդենը] հաշվի է առել հետևանքները&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.washingtonpost.com/opinions/2021/07/02/bidens-cold-response-afghanistans-collapse-will-have-far-reaching-consequences/|title=Opinion: Biden's cold response to Afghanistan's collapse will have far-reaching consequences|author=Editorial Board|website=[[The Washington Post]]|date=2 July 2021}}&lt;/ref&gt;։

== Արձագանք ==

=== Թալիբների պատասխանը ===
[[Պատկեր:2021_Taliban_Offensive.png|մինի|Թալիբանների առաջխաղացումը ցույց տվող աֆղանական քարտեզ]]
2021 թվականի մայիսին Բայդենի վարչակազմը հայտարարեց ԱՄՆ-ի և ՆԱՏՕ-ի ուժերի անվերապահ դուրսբերման մասին՝ փաստորեն չեղարկելով Դոհայի համաձայնագրի պայմանները, որը կնքել է Զալմայ Հալիլզադը 2020 թվականին&lt;ref name=&quot;preconditions&quot;&gt;{{Cite news|author=De Luce|first=Dan|title=U.S. envoy's years of peace negotiations go up in flames in Afghanistan. What went wrong?|url=https://www.nbcnews.com/news/world/u-s-envoy-touted-peace-afghanistan-18-months-later-peace-n1276811|accessdate=16 August 2021|publisher=NBC|date=13 August 2021}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|author=Hadid|first=Diaa|title=U.S. Unconditional Withdrawal Rattles Afghanistan's Shaky Peace Talks|url=https://www.npr.org/2021/04/28/990160846/u-s-unconditional-withdrawal-rattles-afghanistans-shaky-peace-talks|accessdate=16 August 2021|publisher=NPR|date=29 April 2021}}&lt;/ref&gt;։ Լսելով այդ լուրը՝ թալիբները սկսել են հարձակումը, արագ առաջ շարժվելով՝ առաջ անցնելով աֆղանական զինված ուժերից։ 2021 թվականի հուլիսի 12-ին թալիբները գրավել էին Աֆղանստանի ազգային բանակի 139 շրջան։ Ամերիկյան հետախուզության զեկույցի համաձայն՝ Աֆղանստանի կառավարությունը պետք է փլուզվեր զորքերի դուրսբերումից հետո վեց ամսվա ընթացքում&lt;ref&gt;{{Cite news|title=Afghan government could fall within six months of U.S. military withdrawal, new intelligence assessment says|lang=en-US|website=[[The Washington Post]]|url=https://www.washingtonpost.com/national-security/afghan-government-could-fall-within-six-months-of-us-military-withdrawal-new-intelligence-assessment-says/2021/06/24/42375b14-d52c-11eb-baed-4abcfa380a17_story.html|accessdate=14 July 2021|issn=0190-8286}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|author=Trofimov|first=Gordon Lubold and Yaroslav|date=23 June 2021|title=WSJ News Exclusive {{!}} Afghan Government Could Collapse Six Months After U.S. Withdrawal, New Intelligence Assessment Says|lang=|website=[[The Wall Street Journal]]|url=https://www.wsj.com/articles/afghan-government-could-collapse-six-months-after-u-s-withdrawal-new-intelligence-assessment-says-11624466743|accessdate=|issn=}}&lt;/ref&gt;, սակայն ավելի ուշ ամերիկացի զինվորականները փոխեցին գնահատականը՝ հայտարարելով, որ փլուզումը տեղի կունենա շատ ավելի վաղ&lt;ref name=&quot;bidenresponse&quot;&gt;{{Cite news|title=U.S. officials warn collapse of Afghan capital could come sooner than expected|url=https://www.washingtonpost.com/national-security/2021/08/10/afghanistan-intelligence-assessment/|accessdate=16 August 2021|website=The Washington Post|date=10 August 2021}}&lt;/ref&gt;։

«Թալիբան» շարժման տարբեր ներկայացուցիչներ, այդ թվում՝ Սուհայլ Շահինը և Մոհամմադ Նաիմը, հանդես են եկել հայտարարություններով այն մասին, որ օտարերկրյա բոլոր ուժերը պետք է դուրս բերվեն Աֆղանստանից։ Թալիբանը (ինքնահռչակ «իսլամական էմիրություն») հրաժարվել է մասնակցել որևէ բանակցությունների այնքան ժամանակ, քանի դեռ արտասահմանյան բոլոր ուժերը դուրս չեն բերվել երկրից&lt;ref name=&quot;preconditions&quot;/&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://www.bbc.com/news/world-asia-57714808|title=Afghanistan: All foreign troops must leave by deadline - Taliban|publisher=BBC|date=5 July 2021|accessdate=6 July 2021|archivedate=5 July 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210705235048/https://www.bbc.com/news/world-asia-57714808|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։

The Washington Post-ի տվյալներով՝ երկրի հյուսիսում տեղի աշխարհազորայինները մարտական գործողություններ են իրականացնում թալիբների դեմ&lt;ref&gt;{{Cite news|title=Militias in Afghanistan's north are taking up the fight against the Taliban|lang=en-US|website=[[The Washington Post]]|url=https://www.washingtonpost.com/world/asia_pacific/afghanistan-militias-taliban/2021/06/22/f8fa35c0-d34b-11eb-b39f-05a2d776b1f4_story.html|accessdate=14 July 2021|issn=0190-8286}}&lt;/ref&gt;։ Հունիսի 16-ին արված և հուլիսի 13-ին հրապարակված կադրերում երևում է, թե ինչպես են Թալիբանի զինյալները մահապատժի ենթարկել 22 աֆղանցի զինծառայողների, որոնք փորձել են հանձնվել&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.cnn.com/2021/07/13/asia/afghanistan-taliban-commandos-killed-intl-hnk/index.html|title=Taliban fighters execute 22 Afghan commandos as they try to surrender|author=Coren|first=Anna|date=14 July 2021|publisher=[[CNN]]}}&lt;/ref&gt;։

Հուլիսի 21-ին ԱՄՆ բանակի գեներալ, շտաբի պետերի միացյալ կոմիտեի նախագահ Մարկ Միլլին հայտնել է, որ Աֆղանստանի բոլոր շրջանների կեսը թալիբների վերահսկողության տակ է, և այդ հայտարարությունը «ինչ-որ կերպ» թալիբների կողմից էր&lt;ref&gt;{{Cite news|author=Ali|first=Idrees|title=Half of all Afghan district centers under Taliban control - U.S. general|url=https://www.reuters.com/world/asia-pacific/half-all-afghan-district-centers-under-taliban-control-us-general-2021-07-21/|website=Reuters|date=21 July 2021}}&lt;/ref&gt;։

2021 թվականի հուլիսին ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհուրդը հայտնել էր, որ «Ալ Քաիդայի» անդամները նախկինի պես ներկա են Աֆղանստանի 15 նահանգներում և թալիբների պաշտպանության ներքո գործում են Քանդահար, Գիլմենդ և Նիմրոզ Նահանգներում՝ ի խախտումն Դոհայի համաձայնագրի&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/world/middle-east/al-qaida-present-in-at-least-15-afghan-provinces-report/articleshow/84680961.cms|title=Al-Qaida present in at least 15 Afghan provinces: report|website=The Times of India}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://tolonews.com/afghanistan-173699|title=UN Warns of Expanding Threat from Daesh, al Qaeda in Afghanistan|website=TOLOnews|date=24 July 2021}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.atlanticcouncil.org/blogs/new-atlanticist/experts-react-the-taliban-has-taken-kabul-now-what/|title=Experts react: The Taliban has taken Kabul. Now what?|website=Atlantic Council|date=15 August 2021|access-date=16 August 2021}}&lt;/ref&gt;։

Նախագահ Ջո Բայդենը հանդես է եկել ի պաշտպանություն ԱՄՆ-ի զորքերի դուրսբերման՝ հայտարարելով, որ պետք է վստահել «աֆղանական զինված ուժերի ունակություններին, որոնք ավելի լավ են պատրաստված, ավելի լավ են հագեցած և ավելի կոմպետենտ՝ պատերազմ վարելու տեսանկյունից»&lt;ref name=&quot;bidenresponse&quot;/&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|author=Khan|first=Wajahat|title=Biden defends Afghanistan pullout as Taliban gain ground|url=https://asia.nikkei.com/Politics/International-relations/Biden-defends-Afghanistan-pullout-as-Taliban-gain-ground|website=[[Nikkei Asia]]|date=9 July 2021}}&lt;/ref&gt;։

=== Միջազգային արձագանք ===
Բայդենի վարչակազմի նախնական հայտարարությունը զորքերի ամբողջական դուրսբերման մասին 2021 թվականի սեպտեմբերի 11-ին հարուցել է ինչպես քննադատությունը, այնպես էլ ԱՄՆ-ում աջակցությունը&lt;ref name=&quot;20210413CNNLiptak&quot;/&gt;&lt;ref name=&quot;20210415TheDiplomatPutz&quot;/&gt;։ Սենատորներ Միթչ Մակքոնելը, Լինդսի Գրեմը, Ջիմ Ինհոֆը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.businessinsider.com/top-republicans-object-to-bidens-afghanistan-pullout-2021-4|title=Top GOP hawks come out in full force against an Afghanistan withdrawal by September 11|author=Teh|first=Cheryl|website=Business Insider|archive-url=https://web.archive.org/web/20210419194735/https://www.businessinsider.com/top-republicans-object-to-bidens-afghanistan-pullout-2021-4|archive-date=19 April 2021|access-date=19 April 2021|url-status=live}}&lt;/ref&gt;, Միթ Ռոմնին&lt;ref&gt;{{Cite news|title=Utah Sen. Mitt Romney opposes Biden plan to pull U.S. troops from Afghanistan|url=https://www.deseret.com/utah/2021/4/21/22395800/utah-sen-mitt-romney-opposes-biden-plan-to-pull-u-s-troops-from-afghanistan|website=[[Deseret News]]|date=21 April 2021}}&lt;/ref&gt;, Ջոնի Էռնստը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.radioiowa.com/2021/07/14/senator-ernst-president-not-considering-consequences-of-afghanistan-withdrawal/|title=Senator Ernst: President not considering consequences of Afghanistan withdrawal|website=Radio Iowa|date=14 July 2021|access-date=17 July 2021}}&lt;/ref&gt; և Ջին Շեյխինը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.wmur.com/article/shaheen-says-she-has-reservations-about-us-withdrawal-from-afghanistan/37052515|title=Shaheen says she has reservations about U.S. withdrawal from Afghanistan|website=WMUR TV|date=16 July 2021|access-date=17 July 2021}}&lt;/ref&gt; քննադատել են խնամքը, իսկ Պատրիկ Լիհին, Բարբարա Լին, Էլիզաբեթ Ուորենը&lt;ref&gt;{{Cite news|title=Biden sparks bipartisan backlash on Afghanistan withdrawal|url=https://thehill.com/homenews/senate/548007-biden-sparks-bipartisan-backlash-on-afghanistan-withdrawal|website=The Hill|date=13 April 2021}}&lt;/ref&gt;, Բեռնի Սանդերսը, Ռո Հաննան&lt;ref&gt;{{Cite news|title=Opinion: Withdrawing from Afghanistan is a courageous step. Here's what must come next|url=https://www.washingtonpost.com/opinions/2021/04/15/bernie-sanders-afghanistan-withdrawal-right-decision-ro-khanna/|website=The Washington Post|date=15 April 2021}}&lt;/ref&gt;, Ռանդ Փոլը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.14news.com/2021/04/15/senator-rand-paul-supports-pulling-troops-afghanistan/|title=Senator Rand Paul supports pulling troops from Afghanistan|website=14 News|access-date=17 July 2021}}&lt;/ref&gt; և Ջեք Ռիդը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.msn.com/en-us/news/other/biden-picked-best-of-many-poor-choices-in-afghanistan-says-senate-armed-services-chair/ar-AAM1F4v|title=Biden picked 'best of many poor choices' in Afghanistan says Senate Armed Services chair|website=NBC News|access-date=17 July 2021}}&lt;/ref&gt; աջակցել են որոշմանը։  Նախկին նախագահ Դոնալդ Թրամփը, պնդելով, որ հեռանալը «հիանալի և դրական գործ էր», քննադատել է Բայդենին այն բանի համար, որ նա ընտրել է սեպտեմբերի 11-ը որպես ելքի օր, դատապարտել է վերջնաժամկետի երկարաձգումը որպես «մենք կարող ենք և պետք է ավելի շուտ դուրս գանք», կոչ անելով ԱՄՆ-ին հեռանալ «որքան հնարավոր է շուտ» մինչև մայիսի 1-ը, և սեպտեմբերի 11-ը «պետք է մնա այն մեծ հոգիների հիշատակի օրը, որոնց մենք կորցրել են»&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.cnn.com/2021/04/18/politics/trump-afghanistan-troop-withdrawal/index.html|title=Trump calls Afghanistan withdrawal 'a wonderful and positive thing to do' and criticizes Biden's timeline|author=Hoffman|first=Jason|website=CNN|date=18 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210420112141/https://www.cnn.com/2021/04/18/politics/trump-afghanistan-troop-withdrawal/index.html|archive-date=20 April 2021|access-date=21 April 2021|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.axios.com/trump-praises-biden-afghanistan-withdrawal-5f4c2449-0725-40b7-b0c3-7892e6146344.html|title=Trump calls Biden's Afghanistan withdrawal &quot;wonderful&quot; and &quot;positive&quot;|author=Saric|first=Ivana|website=[[Axios (website)|Axios]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20210421141842/https://www.axios.com/trump-praises-biden-afghanistan-withdrawal-5f4c2449-0725-40b7-b0c3-7892e6146344.html|archive-date=21 April 2021|access-date=21 April 2021|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։ ԱՄՆ նախկին պետքարտուղար Հիլարի Քլինթոնը հայտարարել է, որ եղել են «ինչպես կանխատեսված, այնպես էլ անկանխատեսելի հետևանքներ մնալու և մեկնելու համար»։ Նրա խոսքով՝ նման հետևանքներից մեկը աֆղանական կառավարության պոտենցիալ փլուզումն էր, ինչը հանգեցրել է թալիբների կողմից իշխանության զավթմանը և նոր քաղաքացիական պատերազմին&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://www.bbc.co.uk/news/world-us-canada-56966473|title=Hillary Clinton warns of 'huge consequences' in Afghan US troop withdrawal|publisher=BBC|date=3 May 2021|accessdate=3 May 2021|archivedate=3 May 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210503172001/https://www.bbc.co.uk/news/world-us-canada-56966473|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։ Նախկին նախագահ Ջորջ Բուշը, որը 2001 թվականին ղեկավարում էր ԱՄՆ-ի ներխուժումն Աֆղանստան, ասել է, որ զորքերի դուրսբերումը «անհանգստացրել է» իրեն և որ նա կարծում էր, որ ինքը կարող է «վակուում ստեղծել, և այդ վակուումը, հավանաբար, կգան մարդիկ, որոնք կանանց համարում են երկրորդ կարգի քաղաքացիներ»&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.foxnews.com/politics/bush-concerned-troop-withdrawal-afghanistan-vacuum|title=Former President George W. Bush 'deeply concerned' Afghanistan troop withdrawal will 'create a vacuum'|author=Singman|first=Brooke|date=20 May 2021|publisher=[[Fox News]]}}&lt;/ref&gt;։ 2021 թվականի հուլիսի 14-ին Deutsche Welle-ին տված հարցազրույցում Բուշը հաստատել է իր անհամաձայնությունը զորքերի դուրսբերման հետ&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.washingtonpost.com/politics/afghanistan-war-bush-biden/2021/07/14/a8f3df36-e499-11eb-a41e-c8442c213fa8_story.html|title=George W. Bush says ending U.S. military mission in Afghanistan is a mistake|author=Sonmez|first=Felicia|website=[[The Washington Post]]|date=14 July 2021}}&lt;/ref&gt;։ 
[[Պատկեր:President_Joe_Biden_with_President_Ashraf_Ghani_and_Chairman_Abdullah_Abdullah.jpg|մինի|ԱՄՆ նախագահ Ջո Բայդենի հանդիպումը Աֆղանստանի նախագահ Աշրաֆ Ղանիի և խորհրդարանի նախագահ Աբդուլլահ Աբդուլայի հետ, 2021 թվականի հունիսի 25]]
Մեծ Բրիտանիայի պաշտպանության նախարար Բեն Ուոլեսը նշել է, որ ԱՄՆ-ն Մեծ Բրիտանիային «շատ դժվար դրության» մեջ է դրել զորքերի դուրսբերումից հետո, թեև հետագայում նրանք հետևել են նրանց օրինակին&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://www.politico.com/news/2021/07/08/johnson-british-troops-afghanistan-498793|title=Johnson confirms most British troops have left Afghanistan|website=[[Politico]]|date=8 July 2021|accessdate=16 July 2021}}&lt;/ref&gt;։ «Ռաիսինի» երկխոսության ժամանակ 2021 թվականին Իրանի արտգործնախարար Մոհամադ Ջավադ Զարիֆը հայտարարել էր, որ զորքերի դուրսբերումը սպասված քայլ էր՝ հավելելով, որ արտասահմանյան զորքերը չեն կարող խաղաղություն բերել Աֆղանստան&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://theprint.in/diplomacy/us-withdrawal-from-afghanistan-welcome-foreign-forces-cant-bring-peace-in-this-region-iran/641142/|title=US withdrawal from Afghanistan welcome, foreign forces can't bring peace in this region: Iran|author=Basu|first=Nayanima|website=The Print|date=16 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210416162033/https://theprint.in/diplomacy/us-withdrawal-from-afghanistan-welcome-foreign-forces-cant-bring-peace-in-this-region-iran/641142/|archive-date=16 April 2021|access-date=16 April 2021|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։

Կան մտավախություններ, որոնք վերաբերում են ԱՄՆ զորքերի դուրսբերումից հետո Աֆղանստանում բռնության աճին և անկայունությանը։ 2021 թվականի մայիսի 25-ին Ավստրալիան անվտանգության նկատառումներով փակել է Քաբուլում իր դեսպանատունը&lt;ref&gt;{{Cite news|title=Australia closes its embassy in Kabul, others scale back|url=https://apnews.com/article/kabul-australia-ebfe7a3f7ce96a54b5bfb2fb91552f3e|date=21 May 2021|publisher=The Associate Press|accessdate=9 July 2021|archivedate=9 July 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210709190534/https://apnews.com/article/kabul-australia-ebfe7a3f7ce96a54b5bfb2fb91552f3e|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։ Բելգիան և Ֆրանսիան հետ են կանչել իրենց դիվանագետներին&lt;ref&gt;{{Cite news|title=Echoes of 1989 as foreign forces withdraw from Afghanistan|url=https://www.bbc.com/news/world-asia-57724652|publisher=BBC News|date=6 July 2021|accessdate=9 July 2021|archivedate=8 July 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210708201412/https://www.bbc.com/news/world-asia-57724652|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։ Հունիսի 19-ին Աֆղանստանում Չինաստանի դեսպանատունը նախազգուշացրել է ուղևորությունների մասին՝ Չինաստանի քաղաքացիներին կոչ անելով «որքան հնարավոր է շուտ հեռանալ Աֆղանստանից» և չինական կազմակերպություններից պահանջելով «լրացուցիչ նախազգուշական միջոցներ ձեռնարկել և երկրում իրադրության վատթարացմանը զուգընթաց ուժեղացնել արտակարգ իրավիճակների նկատմամբ իր պատրաստակամությունը»&lt;ref&gt;{{Cite news|title=China tells its nationals to leave Afghanistan urgently as violence spirals|url=https://www.scmp.com/news/china/diplomacy/article/3138127/china-tells-its-nationals-leave-afghanistan-urgently-violence|publisher=South China Morning Post|date=21 June 2021|accessdate=9 July 2021|archivedate=7 July 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210707132224/https://www.scmp.com/news/china/diplomacy/article/3138127/china-tells-its-nationals-leave-afghanistan-urgently-violence|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։ Հուլիսի 2-ին Չինաստանի կառավարությունը XiamenAir ավիաընկերության չարտերային չվերթն էր ուղարկել Քաբուլից 210 չինացի քաղաքացիների տարհանելու համար&lt;ref&gt;{{Cite news|title=China evacuates more than 200 citizens from Afghanistan|url=https://www.aa.com.tr/en/asia-pacific/china-evacuates-more-than-200-citizens-from-afghanistan/2298196|publisher=Anadolu Agency|date=8 July 2021|accessdate=9 July 2021|archivedate=8 July 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210708140113/https://www.aa.com.tr/en/asia-pacific/china-evacuates-more-than-200-citizens-from-afghanistan/2298196|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։

2001 թվականի ներխուժումից հետո Աֆղանստանի երկու նախագահները, Համիդ Քարզայը և Աշրաֆ Գանին, քննադատել են ԱՄՆ-ի զորքերի հանկարծակի «դուրսբերումը երկրից որպես ազդակ հաղորդել թալիբների առաջխաղացմանը, իսկ Քարզայը կոչ է արել Միացյալ Նահանգներին&quot;վերջ դնել այս ձախողված առաքելությանը»&lt;ref&gt;{{Cite news|author=Crawford|first=Alex|title=Afghanistan: 'End this failed mission' says former Afghan president Hamid Karzai as he blames US and its allies for rise in terrorism|url=https://news.sky.com/story/afghanistan-end-this-failed-mission-says-former-afghan-president-hamid-karzai-as-he-blames-us-and-its-allies-for-rise-in-terrorism-12349017|accessdate=16 August 2021|website=[[Sky News]]|date=6 July 2021}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|title=Afghanistan's Ghani blames 'abrupt' US withdrawal for worsening security|url=https://www.france24.com/en/asia-pacific/20210802-afghanistan-s-ghani-blames-abrupt-us-withdrawal-for-worsening-security|accessdate=16 August 2021|website=[[France24]]|date=2 August 2021}}&lt;/ref&gt;։

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ2}}

{{Արտաքին հղումներ}}

[[Կատեգորիա:Դոնալդ Թրամփի նախագահություն]]
[[Կատեգորիա:Աֆղանստանի քաղաքականություն]]
[[Կատեգորիա:ԱՄՆ-ի արտաքին քաղաքականություն]]
[[Կատեգորիա:Աֆղանստանի պատմություն]]
[[Կատեգորիա:2020 քաղաքականությունում]]
[[Կատեգորիա:ԱՄՆ-ի զինված ուժեր]]</text>
      <sha1>b23bk1vuk7ymzz6qeizdcuir0ik0d38</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486436</id>
      <parentid>8486430</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T09:08:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ArmSirius</username>
        <id>64149</id>
      </contributor>
      <comment>/* Միջազգային արձագանք */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="110658" xml:space="preserve">[[ԱՄՆ զինված ուժեր]]ը [[Աֆղանստան]]ից դուրս են բերվել 2021 թվականի օգոստոսի 31-ին, ինչն ավարտվել է [[ՆԱՏՕ]]-ի «Ազատության պահապան» և «Վճռական աջակցություն» գործողությունները։ [[ԱՄՆ]]-ը և նրա դաշնակիցները երկիր են ներխուժել 2001 թվականին՝ սեպտեմբերի 11-ի ահաբեկչություններից հետո, ինչի հետևանքով պատերազմը դարձել է ԱՄՆ-ի պատմության մեջ ամենաերկար զինված հակամարտությունը։ 2021 թվականի հուլիսի 2-ին (ՆԱՏՕ-ի հիմնական առաքելության ավարտից հետո) ստեղծվել են Աֆղանստանում ԱՄՆ-ի առաջատար զորքերն այն դիվանագիտական կորպուսի պաշտպանության համար, որն աշխատանքը շարունակել է [[Քաբուլ]]ում։

Հուլիսի 30-ին մեկնարկել է «Ապաստան դաշնակիցների համար» գործողությունը. ԱՄՆ-ի ավիացիան երկրից տարհանել է Աֆղանստանի ընտրված քաղաքացիներին (զինվորական թարգմանիչներին), որոնց բռնաճնշումների վտանգ էին սպառնում։

== Նախորդող իրադարձություններ ==

=== Օբամայի վարչակազմ ===
2011 թվականին [[ԱՄՆ նախագահ]] [[Բարաք Օբամա]]ն հայտարարել էր, որ ԱՄՆ-ն Աֆղանստանից դուրս կգա 2014 թվականի վերջին՝ ավարտելով «Անխորտակելի ազատություն» գործողությունը&lt;ref&gt;{{Cite news|author=DeYoung|first=Karen|title=Obama's drawdown in Afghanistan will shift tactics in war|url=https://www.washingtonpost.com/national/national-security/obamas-drawdown-in-afghanistan-will-shift-tactics-in-war/2011/06/22/AGsVJagH_story.html|accessdate=4 September 2012|website=The Washington Post|date=23 June 2011|archivedate=13 December 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201213091014/https://www.washingtonpost.com/national/national-security/obamas-drawdown-in-afghanistan-will-shift-tactics-in-war/2011/06/22/AGsVJagH_story.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|author=Landler|first=Mark|title=Obama Will Speed Pullout From War in Afghanistan|url=https://www.nytimes.com/2011/06/23/world/asia/23prexy.html|accessdate=21 March 2021|website=[[New York Times]]|date=22 June 2011|archivedate=1 February 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210201074114/https://www.nytimes.com/2011/06/23/world/asia/23prexy.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։ Չնայած այն բանին, որ 2014 թվականին ամերիկյան զորքերի զգալի մասը դուրս է բերվել, և ՆԱՏՕ-ի Անվտանգության աջակցման միջազգային ուժերն ավարտել են իրենց աշխատանքը, 9800 ամերիկացի զինվորներ մնացել են Աֆղանստանի ներսում տեղակայված «Ազատության պահապան» գործողության ժամանակ, որը ՆԱՏՕ-ի «Վճռական աջակցություն» առաքելության մաս է կազմում&lt;ref name=&quot;Sentinel&quot;&gt;{{Cite news|url=https://www.military.com/daily-news/2014/12/29/amid-confusion-dod-names-new-mission-operation-freedoms.html|title=Amid Confusion, DoD Names New Mission 'Operation Freedom's Sentinel'|author=Sisk|first=Richard|website=Military.com|date=29 December 2014}}&lt;/ref&gt;։ Գեներալ Ջոն Ֆ. Քեմփբելը նոր ռազմական գործողության համար լրացուցիչ 1000 ամերիկացի զինծառայող է խնդրել&lt;ref name=&quot;Sentinel&quot; /&gt;։

=== Թրամփի վարչակազմ ===
[[Պատկեր:President_Donald_J._Trump_and_President_Ashraf_Ghani_of_Afghanistan_at_the_United_Nations_General_Assembly_(36747065014).jpg|ձախից|մինի|[[ԱՄՆ նախագահ]] [[Դոնալդ Թրամփ]]ը և [[Աֆղանստանի նախագահ]] [[Աշրաֆ Հանի]]ն [[Միավորված ազգերի կազմակերպության գլխավոր ասամբլեա|ՄԱԿ-ի Գլխավոր ասամբլեայում]], 2017 թվականի հոկտեմբերի 2]]
2017 թվականի ամռանը, երբ Աֆղանստանում ԱՄՆ-ի զինծառայողների պաշտոնական թվաքանակը կազմում էր 8400 մարդ&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.defensenews.com/2017/07/21/mattis-authority-delegated-by-trump-in-afghanistan-is-tactical-not-strategic/|title=Mattis: Authority delegated by Trump in Afghanistan is tactical, not strategic|author=Copp|first=Tara|website=Military Times|date=21 July 2017|archive-url=https://archive.today/20170824164655/https://www.defensenews.com/2017/07/21/mattis-authority-delegated-by-trump-in-afghanistan-is-tactical-not-strategic/|archive-date=24 August 2017|access-date=24 August 2017|url-status=live}}&lt;/ref&gt;, նախագահ Դոնալդ Թրամփը ամերիկյան զինվորականներին լիազորություն տվեց որոշումներ կայացնել [[Սիրիա]]յում, [[Իրաք]]ում և Աֆղանստանում ռազմական գործողությունների համար զորքերի թվաքանակի ավելացման մասին՝ առանց [[Սպիտակ տուն|Սպիտակ տնից]] նախնական համաձայնության&lt;ref&gt;{{Cite news|author=Nicole Gaouette|title=Trump delegates troop decisions, to praise and concern|url=http://edition.cnn.com/2017/06/16/politics/trump-military-troops-afghanistan-mattis/index.html|accessdate=24 August 2017|publisher=CNN|date=17 June 2017|archiveurl=https://archive.today/20170824160855/http://edition.cnn.com/2017/06/16/politics/trump-military-troops-afghanistan-mattis/index.html|archivedate=24 August 2017|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|author=Gordon|first=Michael R.|title=Trump Gives Mattis Authority to Send More Troops to Afghanistan|url=https://www.nytimes.com/2017/06/13/world/asia/mattis-afghanistan-military.html?mcubz=0|accessdate=24 August 2017|website=The New York Times|date=13 June 2017|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170824163802/https://www.nytimes.com/2017/06/13/world/asia/mattis-afghanistan-military.html?mcubz=0&amp;mtrref=web.archive.org&amp;mtrref=web.archive.org&amp;mtrref=web.archive.org&amp;mtrref=web.archive.org&amp;mtrref=web.archive.org&amp;mtrref=web.archive.org&amp;mtrref=web.archive.org|archivedate=24 August 2017}}&lt;/ref&gt;։ ԱՄՆ-ի պաշտպանության նախարար [[Ջիմ Մեթիս]]ը գովել է այս որոշումը. «Դա երաշխավորում է, որ նախարարությունը կարող է հեշտացնել մեր առաքելությունների կատարումը և օպերատիվ կերպով համաձայնեցնել մեր պարտավորությունները տեղերում տիրող իրավիճակի հետ։ Աֆղանստանում մեր ընդհանուր առաքելությունը մնում է նույնը՝ կրթել, խորհուրդ տալ և օգնություն ցույց տալ աֆղանական ուժերին, որպեսզի նրանք կարողանան պաշտպանել աֆղանական ժողովրդին, իսկ ահաբեկիչները չկարողանան ապաստան գտնել Աֆղանստանում՝ մեզ կամ այլոց վրա հարձակվելու համար»,-ասել է նա&lt;ref&gt;{{Cite news|first=Barbara|author=Starr|title=Mattis confirms White House has given him authority to set Afghanistan troop levels|url=http://edition.cnn.com/2017/06/13/politics/pentagon-afghanistan-troop-levels/index.html|accessdate=24 August 2017|publisher=CNN|date=14 June 2017|archiveurl=https://archive.today/20170824161756/http://edition.cnn.com/2017/06/13/politics/pentagon-afghanistan-troop-levels/index.html|archivedate=24 August 2017|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։ Աֆղանստանում 2017 թվականի ապրիլից գործող ԱՄՆ-ի ռազմավարության ընդհանուր ուրվագծերը նկարագրվել են որպես աֆղանական ուժերին ուսուցման, խորհրդատվության և օգնության համար հատուկ գործողությունների ուժերի ավելացում, [[Պակիստան]]ում տարրերի դեմ պայքարի ավելի հուսալի ծրագիր, որոնք օգնում են թալիբներին, ավելի մեծ ավիացիայի և հրետանու տեղակայում, ինչպես նաև ներկայիս կառավարության գոյատևման քաղաքական հանձնառություն Քաբուլում&lt;ref&gt;{{Cite news|author=Eli Lake|title=Without plan, Trump allows more troops for Afghanistan|url=http://www.kansas.com/opinion/opn-columns-blogs/article156508114.html|accessdate=25 August 2017|website=The Wichita Eagle|date=16 June 2017|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170825055916/http://www.kansas.com/opinion/opn-columns-blogs/article156508114.html|archivedate=25 August 2017}}&lt;/ref&gt;։

2017 թվականի օգոստոսի 21-ին նախագահ Թրամփը հրապարակել էր Աֆղանստանում իր վարչակազմի ռազմավարությունը՝ հայտարարելով, որ «հաղթանակը հստակ սահմանում կունենա՝ հարձակում մեր թշնամիների վրա, ԻԼԻՊ-ի ոչնչացում, [[Ալ-Քաիդա]]յի փլուզում, թալիբների կողմից երկրի նկատմամբ վերահսկողության զավթման կանխարգելում և ամերիկացիների դեմ զանգվածային ահաբեկչական գործողությունների կանխարգելում»&lt;ref name=&quot;WP20170821&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;NYT20170821&quot;&gt;{{Cite news|author=Julie Hirschfeld Davis and Mark Landler|title=Trump Outlines New Afghanistan War Strategy With Few Details|url=https://www.nytimes.com/2017/08/21/world/asia/afghanistan-troops-trump.html?mcubz=3|accessdate=24 August 2017|website=The New York Times|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170824165338/https://www.nytimes.com/2017/08/21/world/asia/afghanistan-troops-trump.html?mcubz=3&amp;mtrref=web.archive.org|archivedate=24 August 2017}}&lt;/ref&gt;։ Օգոստոսի 24-ին Աֆղանստանում ԱՄՆ-ի և ՆԱՏՕ-ի ուժերի հրամանատար, գեներալ Ջոն Ու.Նիքոլսոն կրտսերը հաստատել է, որ զորքերի թվաքանակը, ռազմավարությունը և հաջողության պայմանները կախված են ռազմական գործողությունների տեմպից և ցամաքային պայմաններից, ոչ թե «կամայական ժամկետներից»&lt;ref&gt;{{Cite news|author=Mujib Mashal|title=U.S. Troop Increase in Afghanistan Is Underway, General Says|url=https://www.nytimes.com/2017/08/24/world/asia/afghanistan-troop-increase-trump-taliban.html?ribbon-ad-idx=3&amp;rref=world/asia|accessdate=25 August 2017|date=24 August 2017|archiveurl=https://archive.today/20170825054255/https://www.nytimes.com/2017/08/24/world/asia/afghanistan-troop-increase-trump-taliban.html?ribbon-ad-idx=3&amp;rref=world/asia|archivedate=25 August 2017|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։ Թրամփը չի հստակեցրել, թե քանի զինծառայող է գործի դրվելու իր նոր բաց ռազմավարությանը համապատասխան, սակայն Կոնգրեսի պաշտոնյաներին ասվել է, որ անհրաժեշտ է տեղակայել ևս 4000 զինծառայող&lt;ref name=&quot;WP20170821&quot;&gt;{{Cite news|author=David Nakamura and Abby Phillip|title=Politics Trump announces new strategy for Afghanistan that calls for a troop increase|url=https://www.washingtonpost.com/politics/trump-expected-to-announce-small-troop-increase-in-afghanistan-in-prime-time-address/2017/08/21/eb3a513e-868a-11e7-a94f-3139abce39f5_story.html|accessdate=25 August 2017|date=21 August 2017|archiveurl=https://archive.today/20170825055254/https://www.washingtonpost.com/politics/trump-expected-to-announce-small-troop-increase-in-afghanistan-in-prime-time-address/2017/08/21/eb3a513e-868a-11e7-a94f-3139abce39f5_story.html|archivedate=25 August 2017|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։ [[The Washington Post]]-ը օգոստոսի 30-ին հաղորդել է, որ Աֆղանստանի համար ԱՄՆ-ի լրացուցիչ ուժերը, հավանաբար, բաղկացած կլինեն ծովային հետևակի դեսանտայիններից և փոքր հրետանային ջոկատներից, որոնք բաղկացած են մոտավորապես 100 զինծառայողներից մեկ միավորի համար, որոնք պետք է ցրվեին ամբողջ երկրում, որպեսզի լրացնեն օդային աջակցության բացը&lt;ref name=&quot;WPAP20170830&quot;&gt;{{Cite news|author=Lolita C. Baldor|title=Pentagon: US troop total in Afghanistan larger than reported|url=https://www.washingtonpost.com/world/national-security/pentagon-us-troop-total-in-afghanistan-larger-than-reported/2017/08/30/e8d0bdea-8db3-11e7-9c53-6a169beb0953_story.html|accessdate=31 August 2017|website=The Washington Post|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170831205829/https://www.washingtonpost.com/world/national-security/pentagon-us-troop-total-in-afghanistan-larger-than-reported/2017/08/30/e8d0bdea-8db3-11e7-9c53-6a169beb0953_story.html|archivedate=31 August 2017}}&lt;/ref&gt;։ Զեկույցի համաձայն, հավանաբար, կօգտագործվի օդային աջակցությունը լրացուցիչ F-16 կործանիչների, A-10 գրոհիչների և լրացուցիչ B-52 ռմբակոծիչների կամ դրանց համակցության տեսքով&lt;ref name=&quot;WPAP20170830&quot; /&gt;։ Թերթը նաև հայտարարել է. «ԱՄՆ-ի լրացուցիչ ուժերը թույլ կտան ամերիկացիներին ավելի շատ տեղերով և մարտական գործողությունների վայրին մոտ խորհրդակցել աֆղանական զորքերին»,-հայտարարել են Քաբուլում ԱՄՆ-ի պաշտոնատար անձինք։ «Քանի որ ավելի մեծ թվով ստորաբաժանումներ հեռու են երկրի խոշորագույն բազաներից, այդ ուժերը քողարկելու համար կպահանջվի լրացուցիչ աջակցություն օդից և հրետանիից»&lt;ref name=&quot;WPAP20170830&quot; /&gt;''։'' [[New York Times]]-ը հավելել է, որ «ամերիկացի զինվորականները կկարողանան տեղում առանձին աֆղանական բրիգադներ կոնսուլտացիաներ անցկացնել՝ նրանց հեռավոր շտաբներից հրահանգելու փոխարեն։ Նրանք կարող են ակտիվացնել հատուկ գործողությունների ուժերի ուսուցման գործողությունները և այդպիսով զգալիորեն մեծացնել աֆղանական հատուկ ջոկատայինների քանակը։ Դա թույլ կտա ամերիկացի զինվորական հրամանատարներին և զինծառայողներին ավիացիոն և հրետանային հարվածներ հասցնել աֆղանական ավելի մեծ թվով ստորաբաժանումների անունից»&lt;ref name=&quot;NYT20170830&quot;&gt;{{Cite news|author=Cooper|first=Helene|title=U.S. Says It Has 11,000 Troops in Afghanistan, More Than Formerly Disclosed|url=https://www.nytimes.com/2017/08/30/world/asia/afghanistan-troop-totals.html?mcubz=3|accessdate=31 August 2017|website=The New York Times|date=30 August 2017|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170831215013/https://www.nytimes.com/2017/08/30/world/asia/afghanistan-troop-totals.html?mcubz=3|archivedate=31 August 2017}}&lt;/ref&gt;։

2017 թվականի օգոստոսի 30-ին պաշտպանության նախարարությունը հայտնել էր, որ Աֆղանստանում ավելի շատ զորքեր են գտնվում, քան ենթադրվում էր ավելի վաղ։ [[Պենտագոն]]ը հայտարարել է, որ կոնտինգենտի փաստացի քանակն ավելի մոտ էր 11 000-ին, քան նախկինում հայտարարված 8 400-ին, ընդ որում ավելի մեծ թիվ էր ներառում ինչպես գաղտնի, այնպես էլ ժամանակավոր ստորաբաժանումները&lt;ref name=&quot;NYT20170830&quot;/&gt;&lt;ref name=&quot;WP20170830&quot;&gt;{{Cite news|author=Thomas Gibbons-Neff|title=Checkpoint: Afghan troop surge likely to include thousands of paratroopers, Marines and heavy bombers|url=https://www.washingtonpost.com/news/checkpoint/wp/2017/08/30/afghan-troop-surge-likely-to-include-thousands-of-paratroopers-marines-and-heavy-bombers/|accessdate=31 August 2017|website=The Washington Post|date=30 August 2017|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170831212303/https://www.washingtonpost.com/news/checkpoint/wp/2017/08/30/afghan-troop-surge-likely-to-include-thousands-of-paratroopers-marines-and-heavy-bombers/|archivedate=31 August 2017}}&lt;/ref&gt;։  Զինծառայողների թվաքանակի ավելի ցածր գնահատականը եղել է հաշվապահական հաշվառման և բյուրոկրատիայի ապակողմնորոշիչ միջոցների արդյուն&lt;ref name=&quot;WPAP20170830&quot;/&gt;։
[[Պատկեր:General_Austin_S._Miller.jpg|մինի|Գեներալ [[Օսթին Միլեր]]ը Աֆղանստանում ԱՄՆ-ի և ՆԱՏՕ-ի ուժերի հրամանատար է դարձել 2018 թվականի սեպտեմբերին և ղեկավարել զորքերի դուրսբերումը մինչև 2021 թվականի հուլիսը:]]
2017 թվականի սեպտեմբերին Թրամփի վարչակազմը սկսել է Աֆղանստան ուղարկել ավելի քան 3000 լրացուցիչ զինծառայողներ, ինչի արդյունքում Աֆղանստանում ամերիկացի զինծառայողների ընդհանուր թիվը գերազանցել է 14 000-ը&lt;ref&gt;{{Cite news|author=Mitchell|first=Ellen|website=[[The Hill (newspaper)|The Hill]]|title=Mattis: US to send 3,000 more troops to Afghanistan|url=http://thehill.com/policy/defense/351222-mattis-us-to-send-3000-more-troops-to-afghanistan|accessdate=18 October 2017|date=18 September 2017|archiveurl=https://web.archive.org/web/20171018193100/http://thehill.com/policy/defense/351222-mattis-us-to-send-3000-more-troops-to-afghanistan|archivedate=18 October 2017}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|title=Mattis says over 3,000 additional U.S. troops will deploy to Afghanistan|url=https://www.cbsnews.com/news/mattis-says-over-3000-additional-u-s-troops-will-deploy-to-afghanistan/|accessdate=18 October 2017|publisher=CBS News|date=18 September 2017|archiveurl=https://web.archive.org/web/20171018193747/https://www.cbsnews.com/news/mattis-says-over-3000-additional-u-s-troops-will-deploy-to-afghanistan/|archivedate=18 October 2017}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.bbc.com/news/world-us-canada-41314428|title=US sends 3,000 more troops to Afghanistan|date=18 September 2017|publisher=BBC News US &amp; Canada|archive-url=https://web.archive.org/web/20171018193454/http://www.bbc.com/news/world-us-canada-41314428|archive-date=18 October 2017|access-date=18 October 2017}}&lt;/ref&gt;։ Երբ գեներալ Օսթին Սքոթ Միլերը 2018 թվականի սեպտեմբերին ընդունեց Աֆղանստանում ԱՄՆ-ի և ՆԱՏՕ-ի ուժերի հրամանատարությունը, երկրում տեղակայվեց 15 000 ամերիկացի զինծառայող։

2019 թվականի հոկտեմբերին մեկ ամիս առաջ թալիբների հետ խաղաղ բանակցությունների կտրուկ դադարեցումից հետո գեներալ Միլլերը հայտարարել էր, որ ամերիկյան ուժերը մեկ տարվա ընթացքում կրճատվել են մինչև 13 000՝ Քաբուլում ամերիկյան հրամանատարության միակողմանի որոշման արդյունքում։ Պաշտպանության նախարար [[Մարկ Էսպեր]]ը մեկնաբանել է զորքերի կրճատումը, ասելով, որ «Գեներալ Միլերը անում է այն, ինչ ես խնդրել եմ մեր բոլոր հրամանատարներին, երբ պաշտոնն ստանձնեց... տեսնել, թե որտեղ նրանք կարող են ազատ արձակել ժամանակը, փողը և աշխատուժը», որպես ազգային պաշտպանության ռազմավարության մաս, որը կոչված է աստիճանաբար տեղափոխել ԱՄՆ-ի գլոբալ ռազմական ռազմավարությունը ահաբեկչության դեմ պայքարի առաջնայնությունից և Ռուսաստանի և [[Չինաստան]]ի դեմ պայքարին&lt;ref name=&quot;George&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.washingtonpost.com/world/us-has-begun-reducing-troops-in-afghanistan-commander-says/2019/10/21/d17a9e30-f3f1-11e9-8cf0-4cc99f74d127_story.html|title=U.S. has begun reducing troops in Afghanistan, commander says|author=George|first=Susannah|website=The Washington Post|date=21 October 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20191021210354/https://www.washingtonpost.com/world/us-has-begun-reducing-troops-in-afghanistan-commander-says/2019/10/21/d17a9e30-f3f1-11e9-8cf0-4cc99f74d127_story.html|archive-date=21 October 2019|access-date=22 October 2019|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։ 2019 թվականի դեկտեմբերին «Աֆղանական փաստաթղթերում» պարզվել է, որ բարձրաստիճան զինվորականներն ու կառավարական պաշտոնյաները ընդհանուր առմամբ այն կարծիքին են եղել, որ Աֆղանստանում պատերազմում հնարավոր չէ հաղթել, բայց դա թաքցրել են հասարակությունից&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.washingtonpost.com/graphics/2019/investigations/afghanistan-papers/afghanistan-war-confidential-documents/|title=Confidential documents reveal U.S. officials failed to tell the truth about the war in Afghanistan|author=Craig Whitlock|website=The Washington Post|date=9 December 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20210602135802/https://www.washingtonpost.com/graphics/2019/investigations/afghanistan-papers/afghanistan-war-confidential-documents/|archive-date=2 June 2021|access-date=5 June 2021|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.businessinsider.com/us-officials-lied-about-afghan-war-failures-documents-reveal-2019-12|title=Top US officials knew the Afghanistan war was unwinnable and 'lied' — even as costs rose to $1 trillion and 2,351 American troop's lives|author=Ryan Pickrell|website=[[Business Insider]]|date=9 December 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20201023020752/https://www.businessinsider.com/us-officials-lied-about-afghan-war-failures-documents-reveal-2019-12|archive-date=23 October 2020|access-date=5 June 2021|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։ 2019 թվականի վերջին գրեթե 2400 ամերիկացիներ զոհվեցին պատերազմում, ավելի քան 20 000-ը վիրավորվեցին&lt;ref name=&quot;George&quot; /&gt;։

2020 թվականի փետրվարի 29-ին ԱՄՆ-ը և «[[Թալիբան]]» շարժումը «Դոհայի համաձայնագիր» անվանումով խաղաղ համաձայնագիր են ստորագրել այն դրույթներով&lt;ref&gt;{{Cite news|author=Qazi|first=Shereena|title=Afghanistan's Taliban, US sign agreement aimed at ending war|date=29 February 2020|accessdate=6 March 2020|url=https://www.aljazeera.com/news/2020/02/afghanistan-taliban-sign-deal-america-longest-war-200213063412531.html|publisher=[[Al-Jazeera]]|archivedate=12 September 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200912160729/https://www.aljazeera.com/news/2020/02/afghanistan-taliban-sign-deal-america-longest-war-200213063412531.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;, որոնք ներառում են Աֆղանստանից ԱՄՆ-ի և ՆԱՏՕ-ի բոլոր կանոնավոր զորքերի դուրսբերումը, «Թալիբանի» պարտավորությամբ կանխել «Ալ-Քաիդայի» գործողությունը Թալիբանի վերահսկողության տակ գտնվող շրջաններում, և որոնք ներառում են Թալիբանի և Աֆղանստանի այն ժամանակվա Իսլամական Հանրապետության կառավարության միջև բանակցությունները&lt;ref&gt;{{Cite news|title=US and Taliban sign deal to end 18-year Afghan war|date=29 February 2020|accessdate=6 March 2020|url=https://www.bbc.com/news/world-asia-51689443|website=[[BBC News]]|archivedate=5 January 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210105061052/https://www.bbc.com/news/world-asia-51689443|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։ Գործարքը պաշտպանել են Չինաստանը, Պակիստանը և Ռուսաստանը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://theprint.in/diplomacy/india-asserts-afghanistans-national-sovereignty-as-peace-talks-with-taliban-start-in-qatar/501335/|title=India asserts Afghanistan's 'national sovereignty' as peace talks with Taliban start in Qatar|author=Basu|first=Nayanima|website=ThePrint|date=12 September 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20210404200513/https://theprint.in/diplomacy/india-asserts-afghanistans-national-sovereignty-as-peace-talks-with-taliban-start-in-qatar/501335/|archive-date=4 April 2021|access-date=24 February 2021|url-status=live}}&lt;/ref&gt;, և միաձայն հավանություն է տվել ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհուրդը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://news.un.org/en/story/2020/03/1059161|title=Security Council resolution endorses moves towards long-sought Afghanistan peace|author=|first=|website=United Nations|date=10 March 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20210602212845/https://news.un.org/en/story/2020/03/1059161|archive-date=2 June 2021|access-date=29 May 2021|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։

Թրամփի վարչակազմը համաձայնել է մինչև 2020 թվականի հուլիսը 13 հազարից մինչև 8600 զինծառայողների սկզբնական կրճատման՝ հետագայում մինչև 2021 թվականի մայիսի 1-ը ամբողջական դուրսբերմամբ, եթե Թալիբանը կատարի իր պարտավորությունները&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://opedcolumn.news.blog/2020/03/21/us-taliban-deal-india-should-chalk-out-a-new-strategy/|title=U.S.-Taliban Deal: India should Chalk-out a New Strategy|author=Network|first=Readables|date=21 March 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20210103074450/https://opedcolumn.news.blog/2020/03/21/us-taliban-deal-india-should-chalk-out-a-new-strategy/|archive-date=3 January 2021|access-date=24 February 2021|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։ Սակայն Բայդենի վարչակազմը հայտարարել է, որ ԱՄՆ-ը զորքերի դուրսբերումը չի սկսի մինչև մայիսի 1-ը և դուրսբերումը կավարտի մինչև սեպտեմբերի 11-ը&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en-US|url=https://www.defense.gov/Explore/News/Article/Article/2573268/biden-announces-full-us-troop-withdrawal-from-afghanistan-by-sept-11/|title=Biden Announces Full U.S. Troop Withdrawal From Afghanistan by Sept. 11|author=Cronk|first=Terri Moon|website=U.S. Department of Defense|date=14 April 2021|access-date=2021-08-16|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en-US|url=https://www.whitehouse.gov/briefing-room/speeches-remarks/2021/04/14/remarks-by-president-biden-on-the-way-forward-in-afghanistan/|title=Remarks by President Biden on the Way Forward in Afghanistan|website=The White House|date=2021-04-14|access-date=2021-08-16}}&lt;/ref&gt;։ Հուլիսի 8-ին Բայդենը որոշել է ԱՄՆ-ի դուրս գալու վերջնաժամկետը՝ օգոստոսի 31-ը&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://apnews.com/article/joe-biden-afghanistan-government-and-politics-86f939c746c7bc56bb9f11f095a95366|title=Biden says US war in Afghanistan will end August 31|website=AP NEWS|date=8 July 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210708195329/https://apnews.com/article/joe-biden-afghanistan-government-and-politics-86f939c746c7bc56bb9f11f095a95366|archive-date=8 July 2021|access-date=8 July 2021|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։ Պաշտպանության նախարարությունը հայտարարել է, որ ԱՄՆ-ն շարունակելու է օդային հարվածներ հասցնել&lt;ref&gt;{{Cite news|author=Horton|first=Alex|date=25 July 2021|title=U.S. prepared to continue airstrikes against Taliban, top commander says|url=https://www.washingtonpost.com/world/2021/07/25/us-airstrikes-afghanistan-taliban-mckenzie/|website=The Washington Post|accessdate=6 August 2021}}&lt;/ref&gt;։

=== Խաղաղության համաձայնագիր ԱՄՆ-ի և Թալիբանի միջև ===
2020 թվականի փետրվարին նախագահ Թրամփը և ՆԱՏՕ-ի դաշնակիցները պայմանավորվել են գործարք կնքել թալիբների հետ, որը նախատեսում է ԱՄՆ-ի ռազմական ուժերի պաշտոնական դուրսբերում Աֆղանստանից։ Համաձայնագրի պայմանների համաձայն՝ թալիբները խոստացել են «թույլ չտալ» Ալ-Քաիդային «կամ ցանկացած այլ ծայրահեղական խմբավորման գործել իրենց կողմից վերահսկվող շրջաններում»։ Համաձայնագրում, որը վերնագրված է «Աֆղանստանում խաղաղության հասնելու մասին համաձայնագիր», ԱՄՆ-ի և ՆԱՏՕ-ի ուժերը լրջորեն դուրս են բերվել, և սահմանվել է վերջնաժամկետ՝ ԱՄՆ-ի զորքերի լիակատար դուրսբերման համար՝ 2021 թվականի մայիսի 1-ին&lt;ref name=&quot;Deal&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.bbc.com/news/world-asia-51689443|title=Afghan conflict: US and Taliban sign deal to end 18-year war|date=29 February 2020|publisher=[[BBC News]]}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://apnews.com/article/491544713df4879f399d0ff5523d369e|title=US and Taliban sign deal aimed at ending war in Afghanistan|author=Lee|first=Matthew|date=29 February 2020|publisher=[[Associated Press]]}}&lt;/ref&gt;։ Թրամփը բաց է թողել ռազմական գործողությունների վերսկսման հնարավորությունը, եթե թալիբները խախտեն համաձայնագրի պայմանները, խոստանալով, որ եթե պայմանները խախտվեն, մենք կվերադառնանք այն ուժի հետ, որը ոչ ոք երբեք չի տեսել&lt;ref name=&quot;Deal&quot; /&gt;։

2020 թվականի փետրվարի 29-ին ԱՄՆ-ն թալիբների հետ համաձայնագիր է ստորագրել 14 ամսից զորքերը դուրս բերելու մասին, եթե թալիբները պաշտպանեն համաձայնագրի պայմանները։ 2020 թվականի փետրվարի դրությամբ շուրջ 13 հազար ամերիկացի զինծառայողներ դեռևս գտնվում էին երկրում։ Երկու կողմերը պայմանավորվել են զորքերի աստիճանական դուրսբերման մասին 14 ամսվա ընթացքում պայմանների հիման վրա, և դուրսբերման համաձայնագիրը ներառում է «Միացյալ Նահանգների բոլոր զինված ուժերը, նրանց դաշնակիցները և կոալիցիոն գործընկերները, ներառյալ ամբողջ ոչ դիվանագիտական քաղաքացիական անձնակազմը, մասնավոր անվտանգության կապալառուները, հրահանգիչները, խորհրդականները և սպասարկող անձնակազմը»։ Առաջին փուլում ԱՄՆ-ն Աֆղանստանում իր ուժերը կկրճատի շուրջ 5 000 զինծառայողներով՝ մինչև 8 600, ԱՄՆ-ի և Թալիբանի միջև համաձայնագրի կնքումից հետո 135 օրվա ընթացքում։ Զորքերի աստիճանական դուրսբերման ընթացքում թալիբներն ու աֆղանական կառավարությունը ստիպված կլինեն իշխանության բաժանման մասին ավելի կոնկրետ համաձայնագիր մշակել։ Այդ ժամկետները կառավարությանը կտար բանակցությունների ժամանակ ամերիկյան ռազմական պաշտպանության քողարկում։ ԱՄՆ պետքարտուղար [[Մայք Պոմպեո]]ն հայտարարել է, որ ԱՄՆ մնացած զորքերը լծակ կծառայեն թալիբների կողմից իրենց խոստումների կատարումն ապահովելու համար։ Եթե Թալիբանը Կատարի «Ալ-Քաիդայից» հրաժարվելու իր պարտավորությունները և սկսի ներաֆղանական խաղաղ բանակցությունները, ԱՄՆ-ը կհամաձայնի տասը ամսվա ընթացքում Աֆղանստանից մնացած բոլոր ամերիկյան ուժերի ամբողջական դուրսբերմանը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.msn.com/en-us/news/world/us-to-withdraw-troops-from-afghanistan-in-14-months-if-taliban-conditions-met/ar-BB10yxIL?li=BBnb7Kz|title=U.S. to withdraw troops from Afghanistan in 14 months if Taliban conditions met|author=Greenfield|first=Charlotte|website=MSN|date=29 February 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200229233816/https://www.msn.com/en-us/news/world/us-to-withdraw-troops-from-afghanistan-in-14-months-if-taliban-conditions-met/ar-BB10yxIL?li=BBnb7Kz|archive-date=29 February 2020|access-date=29 February 2020}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|author=Mujib Mashal|title=Taliban and U.S. Strike Deal to Withdraw American Troops From Afghanistan|url=https://www.nytimes.com/2020/02/29/world/asia/us-taliban-deal.html|accessdate=29 February 2020|date=29 February 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200229235609/https://www.nytimes.com/2020/02/29/world/asia/us-taliban-deal.html|archivedate=29 February 2020|website=The New York Times}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|author=Mujib Mashal and Russell Goldman|title=4 Takeaways From the U.S. Deal With the Taliban|url=https://www.nytimes.com/2020/02/29/world/asia/us-taliban-afghanistan.html|accessdate=1 March 2020|website=The New York Times|date=29 February 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200301000422/https://www.nytimes.com/2020/02/29/world/asia/us-taliban-afghanistan.html|archivedate=1 March 2020}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|author=Tom Vanden Brook and Deirdre Shesgreen|title=Historic peace deal in Afghanistan reached with Taliban, allowing withdrawal of US troops|url=https://eu.usatoday.com/story/news/politics/2020/02/29/u-s-taliban-sign-deal-peace-talks-begin-u-s-troops-withdraw/4738736002/|accessdate=1 March 2020|website=USA Today|date=29 February 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200301001435/https://www.usatoday.com/story/news/politics/2020/02/29/u-s-taliban-sign-deal-peace-talks-begin-u-s-troops-withdraw/4738736002/|archivedate=1 March 2020}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|title=Afghan conflict: US and Taliban sign deal to end 18-year war|url=https://www.bbc.com/news/world-asia-51689443|accessdate=1 March 2020|website=BBC News|date=29 February 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200301002219/https://www.bbc.com/news/world-asia-51689443|archivedate=1 March 2020}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|author=Jennifer Hansler|title=US and Taliban sign historic agreement|url=https://edition.cnn.com/2020/02/29/politics/us-taliban-deal-signing/index.html|accessdate=1 March 2020|publisher=CNN|date=29 February 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200301004545/https://edition.cnn.com/2020/02/29/politics/us-taliban-deal-signing/|archivedate=1 March 2020}}&lt;/ref&gt;։ ԱՄՆ-ն և ՆԱՏՕ-ի գծով նրա դաշնակիցները համաձայնել են 14 ամսվա ընթացքում դուրս բերել բոլոր զորքերը, եթե գրոհայինները պաշտպանեն գործարքը&lt;ref name=&quot;bbcreject&quot;&gt;{{Cite news|url=https://www.bbc.com/news/world-asia-51695370|title=Afghan conflict: President Ashraf Ghani rejects Taliban prisoner release|website=BBC News|date=1 March 2020|accessdate=1 March 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200421043856/https://www.bbc.com/news/world-asia-51695370|archivedate=21 April 2020}}&lt;/ref&gt;։

2020 թվականի մարտի 1-ին խաղաղ համաձայնագիրը լուրջ խնդրի առաջ կանգնեց, երբ նախագահ Գանին մամուլի ասուլիսի ժամանակ հայտարարեց, որ Աֆղանստանի կառավարությունը, որը գործարքի կողմ չի եղել, կմերժի համաձայնության կոչը՝ գերիների փոխանակումը Թալիբանի հետ անցկացնելու վերաբերյալ, որը առաջարկվել էր 2020 թվականի մարտի 10-ին՝ ներաֆղանական բանակցությունների սկզբում, հայտարարելով, որ «Աֆղանստանի կառավարությունը ոչ մի պարտավորություն չի ստանձնել 5000 թալիբների բանտարկյալների ազատ արձակման համար»&lt;ref name=&quot;apreject&quot;&gt;{{Cite news|url=https://www.politico.com/news/2020/03/01/afghan-peace-deal-prisoner-release-118473|title=Afghan peace deal hits first snag over prisoner releases|website=Politico|accessdate=1 March 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200402215618/https://www.politico.com/news/2020/03/01/afghan-peace-deal-prisoner-release-118473|archivedate=2 April 2020}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;reject&quot;&gt;{{Cite web|url=https://tolonews.com/afghanistan/ghani-no-commitment-release-taliban-prisoners|title=Ghani: No Commitment to Release Taliban Prisoners|website=TOLOnews|date=1 March 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200403062215/https://tolonews.com/afghanistan/ghani-no-commitment-release-taliban-prisoners|archive-date=3 April 2020|access-date=1 March 2020}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;reject2&quot;&gt;{{Cite news|url=https://www.aljazeera.com/news/2020/03/president-ghani-rejects-peace-deal-prisoner-swap-taliban-200301082216180.html|title=President Ghani rejects peace deal's prisoner swap with Taliban|publisher=Al Jazeera|date=1 March 2020|accessdate=1 March 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200404193450/https://www.aljazeera.com/news/2020/03/president-ghani-rejects-peace-deal-prisoner-swap-taliban-200301082216180.html|archivedate=4 April 2020}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;nprreject&quot;&gt;{{Cite news|url=https://www.npr.org/2020/03/01/810949474/afghan-president-rejects-timeline-for-prisoner-swap-proposed-in-us-taliban-peace|title=Afghan President Rejects Timeline For Prisoner Swap Proposed In US-Taliban Peace Deal|first=Cat|author=Schuknecht|publisher=NPR|date=1 March 2020|accessdate=1 March 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200411202634/https://www.npr.org/2020/03/01/810949474/afghan-president-rejects-timeline-for-prisoner-swap-proposed-in-us-taliban-peace|archivedate=11 April 2020}}&lt;/ref&gt;։ Գանին նաև հայտարարել է, որ գերիների ցանկացած փոխանակում «չի կարող բանակցությունների նախադրյալ լինել», բայց պետք է լինի բանակցությունների մի մասը&lt;ref name=&quot;bbcreject&quot;/&gt;։

=== Զորքերի դուրսբերում ===
Ամերիկյան զորքերի մի մասը Աֆղանստանից դուրս է բերվել 2020 թվականի մարտի 9-ին, ինչպես դա պահանջում է ԱՄՆ-ի և Թալիբանի միջև խաղաղ համաձայնագիրը&lt;ref&gt;{{Cite news|author=Baldor|first=Lolita C.|title=US begins troop withdrawal from Afghanistan, official says|url=https://www.militarytimes.com/news/your-military/2020/03/09/us-begins-troop-withdrawal-from-afghanistan-official-says/|accessdate=25 April 2020|website=The Military Times|date=9 March 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200324014456/https://www.militarytimes.com/news/your-military/2020/03/09/us-begins-troop-withdrawal-from-afghanistan-official-says/|archivedate=24 March 2020}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|title=US starts troop pullout, seeks end to Afghan leaders' feud|url=https://apnews.com/2ac6e6ae6d805a5d067da8f36d3052d7|accessdate=25 April 2020|website=Associated Press|date=10 March 2020|archiveurl=https://archive.today/20200425184307/https://apnews.com/2ac6e6ae6d805a5d067da8f36d3052d7|archivedate=25 April 2020|author=Kathy Gannon and Rahim Faiez}}&lt;/ref&gt;։ 2020 թվականի մարտի 10-ին ԱՄՆ կենտրոնական հրամանատարությունը մերժել է տեղեկություններն այն մասին, որ ամերիկացի զինվորականները մշակել են Աֆղանստանից ամերիկյան բոլոր զորքերի դուրսբերման ծրագիր։ Գեներալ Քենեթ Ֆ. Մաքքենզի կրտսերը, Կենտրոնական հրամանատարության ղեկավարը նաև հայտարարել է, որ ծրագիրը 14 ամսվա ընթացքում Աֆղանստանում ամերիկյան զորքերի թվաքանակի կրճատումն էր՝ մինչև 8600&lt;ref name=&quot;partialonly&quot;&gt;{{Cite news|title=CENTCOM boss says military plans for withdrawal from Afghanistan not developed yet|url=https://www.militarytimes.com/flashpoints/2020/03/10/centcom-boss-say-military-plans-for-withdrawal-from-afghanistan-not-developed-yet/|accessdate=25 April 2020|website=Military Times|date=10 March 2020}}&lt;/ref&gt;։ Ավելի ուշ ԱՄՆ-ի բանակը հաստատել է, որ 2020 թվականի ամռանը Աֆղանստան լրացուցիչ զորքեր կուղարկվեն&lt;ref name=&quot;moretroops&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.stripes.com/news/europe/army-announces-summer-troop-moves-to-europe-iraq-and-afghanistan-1.627236|title=Army announces summer troop moves to Europe, Iraq and Afghanistan|author=Vandiver|first=John|website=Stars and Stripes|date=24 April 2020|publisher=Stars and Stripes|archive-url=https://web.archive.org/web/20200425182238/https://www.stripes.com/news/europe/army-announces-summer-troop-moves-to-europe-iraq-and-afghanistan-1.627236|archive-date=25 April 2020|access-date=25 April 2020}}&lt;/ref&gt;։ Կենտրոնական հրամանատարության տվյալներով՝ ԱՄՆ-ն աֆղանստանցի զինծառայողների թվաքանակը մինչև 2020 թվականի հունիսի 18-ը կրճատել է մինչև 8600՝ Թալիբանի՝ 2020 թվականի փետրվարի խաղաղ համաձայնագրի համաձայն&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://www.nytimes.com/2020/06/19/world/asia/afghanistan-us-troop-withdrawal.html|title=U.S. Troops in Afghanistan Reduced to 8,600, General Says|accessdate=19 June 2020|website=The New York Times|date=19 June 2020|author=Mashal|first=Mujib|archivedate=19 June 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200619080801/https://www.nytimes.com/2020/06/19/world/asia/afghanistan-us-troop-withdrawal.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։ 2020 թվականի հուլիսի 1-ին, ամերիկյան զորքերին ռուսական ենթադրյալ պարգևատրման ծրագրում թալիբների մասնակցության մասին ԶԼՄ-ներում հաղորդումներից հետո, ԱՄՆ-ի Ներկայացուցիչների պալատի զինված ուժերի կոմիտեն քվեարկել է պետական պաշտպանության մասին օրենքի ուղղման օգտին, որպեսզի լրացուցիչ պայմաններ սահմանվեն, որոնք պետք է կատարվեն նախքան ԱՄՆ նախագահ Թրամփը կկարողանա շարունակել Աֆղանստանից զորքերի դուրսբերումը, ներառյալ Այն գնահատման պահանջը, թե արդյոք որևէ երկիր առաջարկել է թալիբներին օգնություն՝ ԱՄՆ-ի և կոալիցիայի, ինչպես նաև արգելել ֆինանսավորման կրճատումը զորքերի պակաս, քան 8000 և կրկին 4000, եթե վարչակազմը չի հաստատել, որ դա չի վտանգել ամերիկյան շահերը Աֆղանստանում&lt;ref&gt;{{Cite news|title=House panel votes to constrain Afghan drawdown, ask for assessment on 'incentives' to attack US troops|url=https://thehill.com/policy/defense/505568-house-panel-votes-to-constrain-afghan-drawdown-ask-for-assessment-on|website=The Hill|date=1 July 2020}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|title=House Democrats, Working With Liz Cheney, Restrict Trump's Planned Withdrawal of Troops From Afghanistan and Germany|url=https://theintercept.com/2020/07/02/house-democrats-working-with-liz-cheney-restrict-trumps-planned-withdrawal-of-troops-from-afghanistan-and-germany/|website=The Intercept|date=2 July 2020|accessdate=5 June 2021|archivedate=21 January 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210121210750/https://theintercept.com/2020/07/02/house-democrats-working-with-liz-cheney-restrict-trumps-planned-withdrawal-of-troops-from-afghanistan-and-germany/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։
[[Պատկեր:Secretary_Pompeo_Meets_With_the_Taliban_Delegation_(50332459158).jpg|մինի|ԱՄՆ պետքարտուղար Մայք Պոմպեոն և Աբդուլ Գանի Բարադարը Դոհայում, Քաթարում Թալիբանի պատվիրակության հետ հանդիպման ժամանակ, 2020 թվականի սեպտեմբերի 12]]
2020 թվականի հուլիսի 1-ին ԱՄՆ-ի Սենատը մերժել է Ռենդ Փոլի կողմից ազգային պաշտպանության թույլտվության մասին օրենքում փոփոխություն կատարելու փորձը, որը կպահանջեր մեկ տարվա ընթացքում Աֆղանստանից ԱՄՆ-ի բոլոր ուժերի դուրսբերում և վերջ կդներ 19-ամյա պատերազմին&lt;ref&gt;{{Cite news|title=Senate rejects Paul proposal on withdrawing troops from Afghanistan|url=https://thehill.com/policy/defense/505555-senate-rejects-paul-proposal-on-withdrawing-troops-from-afghanistan|website=The Hill|date=1 June 2020|accessdate=5 June 2021|archivedate=5 June 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210605150936/https://thehill.com/policy/defense/505555-senate-rejects-paul-proposal-on-withdrawing-troops-from-afghanistan|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։ Օգոստոսի 8-ին պաշտպանության նախարար Մարկ Էսփերը հայտարարել է, որ Միացյալ Նահանգները կկրճատի զորքերի թիվը մինչև 5000-ից պակաս՝ մինչև 2020 թվականի նոյեմբերի վերջ&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://edition.cnn.com/2020/08/08/politics/mark-esper-afghanistan-troop-levels/index.html|title=Mark Esper says US troop levels in Afghanistan to go below 5,000 by end of November|publisher=CNN|archive-url=https://web.archive.org/web/20200809051145/https://edition.cnn.com/2020/08/08/politics/mark-esper-afghanistan-troop-levels/index.html|archive-date=9 August 2020|access-date=9 August 2020|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։ 2020 թվականի օգոստոսին ԱՄՆ հետախուզության աշխատակիցները հաշվարկել են, որ Իրանի կառավարությունը Թալիբանի հետ կապված ցանց Հաքանիի պարգև է առաջարկել Աֆղանստանում օտարերկրյա զինծառայողների, այդ թվում՝ ամերիկացիների սպանության համար։ [[CNN]]-ի համաձայն՝ Դոնալդ Թրամփի վարչակազմը «երբեք չի հիշատակել ռմբակոծություններին Իրանի մասնակցության մասին։ Այս բացթողումը, ներկա և նախկին պաշտոնյաների խոսքով, կապված էր խաղաղ համաձայնագրի և Աֆղանստանից զորքերի դուրսբերման մեծ առաջնահերթության հետ»&lt;ref&gt;{{Cite news|title=US intelligence indicates Iran paid bounties to Taliban for targeting American troops in Afghanistan|url=https://edition.cnn.com/2020/08/17/politics/iran-taliban-bounties-us-intelligence/index.html|publisher=CNN|date=17 August 2020|accessdate=5 June 2021|archivedate=15 February 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210215040830/https://edition.cnn.com/2020/08/17/politics/iran-taliban-bounties-us-intelligence/index.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։

2020 թվականի նոյեմբերի 17-ին ԱՄՆ-ի պաշտպանության նախարարի պաշտոնակատար Քրիստոֆեր Միլերը հայտարարել է զորքերի հետագա դուրսբերման մասին մինչև 2021 թվականի հունվարի 15-ը, ինչի հետևանքով Աֆղանստանում և Իրաքում կմնա համապատասխանաբար 2500 զինծառայող, նախորդ 4500 և 3000-ի համեմատությամբ։ ԱՄՆ նախագահի ազգային անվտանգության հարցերով խորհրդական Ռոբերտ Օ՛Բրայենը նախագահ Թրամփի անունից հանդես է եկել հայտարարությամբ, որում նա հույս է հայտնել, որ Բայդենի նոր վարչակազմը կհասնի նրան, որ ամերիկյան բոլոր զորքերը տուն վերադառնան ավելի վաղ համաձայնեցված ժամկետին՝ 2021 թվականի մայիսի 1-ին&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.cnn.com/2020/11/17/politics/afghanistan-iraq-withdrawal-pentagon/index.html|title=US announces further drawdown of troops in Afghanistan and Iraq before Biden takes office|author=Starr|first=Barbara|date=17 November 2020|publisher=[[CNN]]}}&lt;/ref&gt;։ Ջո Բայդենն ավելի վաղ հայտարարել էր, որ աջակցում է Աֆղանստանից ամերիկյան զորքերի դուրսբերմանը իր նախագահական ընտրարշավի ժամանակ&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.vox.com/policy-and-politics/21439556/2020-election-trump-biden-peace-war|title=Trump and Biden want you to believe they're more anti-war than they are|author=Ward|first=Alex|website=[[Vox (website)|Vox]]|date=21 September 2020}}&lt;/ref&gt;, թեև նա չէր բացառում այն բանի հավանականությունը, որ ԱՄՆ-ն «բաց կլինի երկրում փոքր քանակությամբ զորքերի պահպանման համար, որոնց առաքելությունը կլինի բացառապես հակաահաբեկչական գործողությունների վրա կենտրոնացումը»&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.vox.com/2021/4/25/22402539/afghanistan-military-withdrawal-final-biden-september-11th|title=The US military is finally withdrawing from Afghanistan|author=Peters|first=Cameron|website=[[Vox (website)|Vox]]|date=25 April 2021}}&lt;/ref&gt;։

2020 թվականի նոյեմբերի 17-ին Պենտագոնը հայտարարել է, որ Աֆղանստանում ամերիկյան զորքերի թվաքանակը 4500-ից կկրճատի մինչև 2500-ի հունվարի կեսերին, այսինքն՝ մինչև 2021 թվականի հունվարի 15-ը՝ մինչև 2021 թվականի հունվարի 20-ի նախագահ Թրամփի լիազորությունների ժամկետի ավարտը&lt;ref name=&quot;20201117AlJazeera&quot;&gt;{{Cite news|title=Donald Trump: US announces plans to cut troop levels in Afghanistan, Iraq|url=https://www.aljazeera.com/news/2020/11/17/pentagon-announces-drawdown-of-us-troops-in-afghanistan|accessdate=17 November 2020|date=17 November 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201117201251/https://www.aljazeera.com/news/2020/11/17/pentagon-announces-drawdown-of-us-troops-in-afghanistan|archivedate=17 November 2020}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;20201118ABCNewsMartinez&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;20201117NewYorkTimes&quot;&gt;{{Cite news|author=Faizi|first=Fatima|title=U.S. Troops Are Packing Up, Ready or Not|url=https://www.nytimes.com/2020/11/17/world/asia/afghanistan-troop-withdrawal.html|accessdate=18 November 2020|date=17 November 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201118074857/https://www.nytimes.com/2020/11/17/world/asia/afghanistan-troop-withdrawal.html|archivedate=18 November 2020}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;20201117CNNStarrBrowneandCohen&quot;&gt;{{Cite news|author=Browne|first=Ryan|title=US announces further drawdown of troops in Afghanistan and Iraq before Biden takes office|url=https://edition.cnn.com/2020/11/17/politics/afghanistan-iraq-withdrawal-pentagon/index.html|accessdate=18 November 2020|date=17 November 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201118061259/https://edition.cnn.com/2020/11/17/politics/afghanistan-iraq-withdrawal-pentagon/index.html|archivedate=18 November 2020}}&lt;/ref&gt;։ ԱՄՆ ազգային անվտանգության հարցերով խորհրդական Ռոբերտ Օ՛Բրայենը հայտարարել է, որ Աֆղանստանում մնացած զորքերը կպաշտպանեն ամերիկացի դիվանագետներին, ամերիկյան դեսպանատունն ու Աֆղանստանում կարևոր աշխատանք կատարող ԱՄՆ կառավարության այլ հաստատություններ, ինչը թույլ կտա ԱՄՆ դաշնակիցներին իրենց աշխատանքն իրականացնել Աֆղանստանում և զսպել ամերիկայի թշնամիներին Աֆղանստանում&lt;ref name=&quot;20201117CNNStarrBrowneandCohen&quot; /&gt;։ Հայտարարությունը քննադատության է ենթարկվել սենատորների անդամների կողմից, ինչպիսիք են Սենատի մեծամասնության առաջնորդ Միթչ Մակքոնելը կամ Ռոդ Այլենդից սենատոր Ջեք Ռիդը&lt;ref name=&quot;20201117AlJazeera&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;20201118ABCNewsMartinez&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;20201117CNNStarrBrowneandCohen&quot; /&gt;։ ՆԱՏՕ-ի գլխավոր քարտուղար Յենս Սթոլթենբերգը իր հայտարարության մեջ զգուշացրել է,որ «չափազանց վաղ կամ չհամաձայնեցված խնամքի գինը կարող է շատ բարձր լինել»&lt;ref name=&quot;20201117NewYorkTimes&quot; /&gt;։ Քննադատները հայտարարել են, որ աֆղանական զորքերի դուրսբերումը ոչ միայն կխաթարի առանց այդ էլ փխրուն անվտանգությունը տարածաշրջանում, այլև հայտարարել են, որ զորքերի կրճատումը ոչ միայն վնաս կհասցնի Թալիբանի զինյալների և Աֆղանստանի կառավարության միջև շարունակվող խաղաղ բանակցություններին, այլև կխաթարի փխրուն անվտանգությունն Աֆղանստանում&lt;ref name=&quot;20201117AlJazeera&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;20201118ABCNewsMartinez&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;20201117NewYorkTimes&quot; /&gt;։ Պաշտպանության նախարարության բարձրաստիճան ներկայացուցչի խոսքով՝ թվաքանակի կրճատման գնահատման համար օգտագործվող պայմաններն այժմ հիմնված են այն բանի վրա, թե արդյոք ազգային անվտանգության սպառնալիքի տակ կհայտնվի Աֆղանստանում զինծառայողների թվաքանակի կրճատումը մինչև 2500 մարդ։ «Մենք չենք կարծում, որ դա այդպես է»,-ասել է ներկայացուցիչը։ Մեկ այլ պայման էր այն, թե «կարող ենք արդյոք պահպանել մեր դիրքերն Աֆղանստանում, որոնք թույլ կտան մեզ մեր առաքելությունը կատարել մեր դաշնակիցների ու գործընկերների հետ միասին»&lt;ref name=&quot;20201118ABCNewsMartinez&quot;&gt;{{Cite news|author=Martinez|first=Luis|title=Pentagon announces troop reductions in Afghanistan and Iraq|url=https://abcnews.go.com/Politics/pentagon-announces-troop-reductions-afghanistan-iraq/story?id=74254056|accessdate=18 November 2020|date=18 November 2020|archivedate=17 November 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201117204809/https://abcnews.go.com/Politics/pentagon-announces-troop-reductions-afghanistan-iraq/story?id=74254056}}&lt;/ref&gt;։ Այս հայտարարությունը մտահոգություն է առաջացրել Աֆղանստանում, քանի որ ԱՄՆ զորքերը համարվում են թալիբների դեմ խոչընդոտ&lt;ref name=&quot;20201117NewYorkTimes&quot; /&gt;։[[Պատկեր:210321-D-BN624-1081_(51058752833).jpg|մինի|Գեներալ Օսթին Միլերը և պաշտպանության նախարար Լլոյդ Օսթինը Աֆղանստանում, 2021 թվականի մարտ]]Թրամփի վարչակազմը 2021 թվականի հունվարին ավարտել է զինծառայողների թվաքանակի կրճատումը մինչև 2500 մարդու, ինչը 2001 թվականից ի վեր Աֆղանստանում ամերիկյան զինվորների ամենացածր թիվն է ԱՄՆ-ի կենտրոնական հրամանատարության տվյալներով&lt;ref name=&quot;Ali&quot;&gt;{{Cite news|author=Ali|first=Idrees|title=U.S. troops in Afghanistan now down to 2,500, lowest since 2001: Pentagon|website=Reuters|accessdate=6 February 2021|date=15 January 2021|url=https://www.reuters.com/article/us-usa-afghanistan-military-idUSKBN29K229|archivedate=18 March 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210318045325/https://www.reuters.com/article/us-usa-afghanistan-military-idUSKBN29K229|url-status=live}}&lt;/ref&gt;՝ 2021 թվականի հունվարի դրությամբ Աֆղանստանում մնացած ԱՄՆ-ի յուրաքանչյուր զինծառայողի համար բաժին է ընկել ավելի քան յոթ պայմանագրային զինծառայողների, ինչը կազմում է ավելի քան 18 հազար պայմանագրային զինծառայող&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite news|author=Lawrence|first=J. P.|date=19 January 2021|title=Troop levels are down, but US says over 18,000 contractors remain in Afghanistan|website=Stars &amp; Stripes|url=https://www.stripes.com/news/middle-east/troop-levels-are-down-but-us-says-over-18-000-contractors-remain-in-afghanistan-1.659040|url-status=live|accessdate=22 February 2021|archivedate=14 April 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210414115023/https://www.stripes.com/news/middle-east/troop-levels-are-down-but-us-says-over-18-000-contractors-remain-in-afghanistan-1.659040}}&lt;/ref&gt;։

== Բայդենի վարչակազմ ==
2021 թվականի հունվարին նախագահ [[Ջո Բայդեն]]ի ազգային անվտանգության հարցերով խորհրդական [[Ջեյք Սալիվան]]ը հայտարարել էր, որ ԱՄՆ-ն կվերանայի խաղաղ համաձայնագիրը՝ Աֆղանստանից մնացած 2500 զինվորներին արդյունավետ դուրս բերելու համար&lt;ref&gt;{{Cite news|title=Biden administration will review deal with the Taliban: White House|url=https://www.yahoo.com/news/biden-administration-review-taliban-agreement-215107703.html|accessdate=22 January 2021|website=Yahoo! News|date=22 January 2021}}&lt;/ref&gt;։ Բայդենը հավանություն է տվել 2014 թվականին ամբողջական թողարկմանը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.theguardian.com/world/2012/may/26/joe-biden-withdrawal-iran-afghanistan|title=Joe Biden: withdrawal from Iraq and Afghanistan allows military to refocus|website=the Guardian|date=26 May 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20210308130648/https://www.theguardian.com/world/2012/may/26/joe-biden-withdrawal-iran-afghanistan|archive-date=8 March 2021|access-date=22 March 2021|url-status=live}}&lt;/ref&gt;, սակայն ի սկզբանե պարզ չէր, թե արդյոք նա կաջակցի 2021 թվականի մայիսին Թրամփի թողարկման վերջնաժամկետին&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.msn.com/en-us/news/world/exclusive-taliban-warns-biden-going-back-on-afghanistan-deal-causes-problems/ar-BB1dWRae|title=Exclusive: Taliban Warns Biden Going Back on Afghanistan Deal 'Causes Problems'|website=www.msn.com|archive-url=https://web.archive.org/web/20210224020840/https://www.msn.com/en-us/news/world/exclusive-taliban-warns-biden-going-back-on-afghanistan-deal-causes-problems/ar-BB1dWRae|archive-date=24 February 2021|access-date=24 February 2021|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.msn.com/en-us/news/world/biden-has-no-good-options-on-afghanistan-with-deadline-for-troop-withdrawal-looming/ar-BB1dFfX9|title=Biden has no good options on Afghanistan with deadline for troop withdrawal looming|website=www.msn.com|archive-url=https://web.archive.org/web/20210215011057/http://www.msn.com/en-us/news/world/biden-has-no-good-options-on-afghanistan-with-deadline-for-troop-withdrawal-looming/ar-BB1dFfX9|archive-date=15 February 2021|access-date=24 February 2021|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|author=Buchanan|first=Pat|title=Is Biden Prepared to Lose Afghanistan?|url=https://townhall.com/columnists/patbuchanan/2021/02/19/is-biden-prepared-to-lose-afghanistan-n2584979|accessdate=21 March 2021|website=Town Hall|date=19 February 2021|archivedate=6 March 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210306061312/https://townhall.com/columnists/patbuchanan/2021/02/19/is-biden-prepared-to-lose-afghanistan-n2584979|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։ 2021 թվականի մարտին լրատվական հաղորդագրություններում ասվում էր, որ նախագահ Բայդենը պոտենցիալ դիտարկում է Աֆղանստանում ԱՄՆ-ի ուժերի պահպանման հնարավորությունը մինչև 2021 թվականի նոյեմբեր&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://www.nbcnews.com/politics/national-security/biden-weighs-keeping-u-s-troops-afghanistan-until-november-n1261433|title=Biden weighs keeping U.S. troops in Afghanistan until November|publisher=[[NBC News]]|accessdate=21 March 2021|date=18 March 2021|archivedate=20 March 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210320234018/https://www.nbcnews.com/politics/national-security/biden-weighs-keeping-u-s-troops-afghanistan-until-november-n1261433|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։

2021 թվականի ապրիլի 14-ին Բայդենը հայտարարել է 2021 թվականի սեպտեմբերի 11-ին ԱՄՆ-ի բոլոր կանոնավոր զորքերը դուրս բերելու իր մտադրության մասին՝ սեպտեմբերի 11-ի ահաբեկչության 20-րդ տարելիցի և մայիսի 1-ի նախապես պլանավորված վերջնաժամկետից չորս ամիս անց&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.cnn.com/2021/04/13/politics/biden-afghanistan-withdrawal/index.html|title=Biden to announce withdrawal of US troops from Afghanistan by September 11|website=CNN|date=13 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210413160722/https://www.cnn.com/2021/04/13/politics/biden-afghanistan-withdrawal/index.html|archive-date=13 April 2021|access-date=13 April 2021|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;cnbc.com&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.cnbc.com/2021/04/13/biden-plans-to-withdraw-us-forces-from-afghanistan-by-sept-11.html|title=Biden plans to withdraw U.S. forces from Afghanistan by Sept. 11, missing May deadline, reports say|website=MSNBC|date=13 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210413155730/https://www.cnbc.com/2021/04/13/biden-plans-to-withdraw-us-forces-from-afghanistan-by-sept-11.html|archive-date=13 April 2021|access-date=13 April 2021|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;20210413CNNLiptak&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.cnn.com/2021/04/13/politics/biden-afghanistan-withdrawal/index.html|title=Biden to announce withdrawal of US troops from Afghanistan by September 11|author=Atwood|first=Kylie|website=CNN|date=13 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210421013604/https://edition.cnn.com/2021/04/13/politics/biden-afghanistan-withdrawal/index.html|archive-date=21 April 2021|access-date=13 April 2021}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.cnbc.com/2021/04/13/biden-plans-to-withdraw-us-forces-from-afghanistan-by-sept-11.html|title=Biden plans to withdraw U.S. forces from Afghanistan by Sept. 11, missing May deadline, reports say|author=Macias|first=Amanda|website=MSNBC|date=13 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210423013042/https://www.cnbc.com/2021/04/13/biden-plans-to-withdraw-us-forces-from-afghanistan-by-sept-11.html|archive-date=23 April 2021|access-date=13 April 2021}}&lt;/ref&gt;։ Հայտարարությունից մեկ օր առաջ Բայդենը զանգահարել է ԱՄՆ նախկին նախագահ [[Ջորջ Բուշ]]ին և [[Բարաք Օբամա]]յին՝ դուրս գալու մասին իր որոշման կապակցությամբ&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.businessinsider.com/biden-called-bush-before-announcing-afghanistan-troop-withdrawal-plan-2021-4|title=Biden called George W. Bush before he announced his Afghanistan troop withdrawal plan — but neither said whether Bush supported it|author=Colson|first=Thomas|website=Business Insider|archive-url=https://web.archive.org/web/20210510141222/https://www.businessinsider.com/biden-called-bush-before-announcing-afghanistan-troop-withdrawal-plan-2021-4|archive-date=10 May 2021|access-date=10 May 2021|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։ ԱՄՆ պետքարտուղար Էնթոնի Բլինկենը հայտարարել է, որ որոշումը կայացվել է Չինաստանի և [[COVID-19]] պանդեմիայի վրա ռեսուրսները կենտրոնացնելու համար&lt;ref name=&quot;20210413CNNLiptak&quot; /&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|date=18 April 2021|title=U.S. Focus Shifting to China From Afghanistan, Blinken Says|url=https://www.bloomberg.com/news/articles/2021-04-18/afghan-pullout-fits-with-u-s-shift-to-china-focus-blinken-says|accessdate=19 April 2021|archivedate=18 April 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210418141617/https://www.bloomberg.com/news/articles/2021-04-18/afghan-pullout-fits-with-u-s-shift-to-china-focus-blinken-says|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|author=Lubold|first=Gordon|title=Afghan Pullout Leaves U.S. Looking for Other Places to Station Its Troops|url=https://www.wsj.com/articles/afghan-pullout-leaves-u-s-looking-for-other-places-to-station-its-troops-11620482659|website=The Wall Street Journal|date=8 May 2021|accessdate=9 May 2021|archivedate=9 May 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210509184953/https://www.wsj.com/articles/afghan-pullout-leaves-u-s-looking-for-other-places-to-station-its-troops-11620482659|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;20210415TheDiplomatPutz&quot;&gt;{{Cite news|author=Putz|first=Catherine|title=Biden Announces Plan for US Exit from Afghan War, Urges Attention to Future Challenges|url=https://thediplomat.com/2021/04/biden-announces-plan-for-us-exit-from-afghan-war-urges-attention-to-future-challenges/|accessdate=8 July 2021|website=[[The Diplomat]]|date=15 April 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210419155542/https://thediplomat.com/2021/04/biden-announces-plan-for-us-exit-from-afghan-war-urges-attention-to-future-challenges/|archivedate=19 April 2021}}&lt;/ref&gt;։
[[Պատկեր:US_Forces_Afghanistan_Retrograde_2021.jpg|մինի|Զինվորները UH-60L Black Hawk ուղղաթիռը բեռնում են C-17 Globemaster III ինքնաթիռ՝ Բաղրամի օդանավակայանից թռչելու համար, 2021 թվականի հունիսի 16]]
2021 թվականի փետրվարի 18-ին ՆԱՏՕ-ի գլխավոր քարտուղար [[Յենս Ստոլտենբերգ]]ը հայտարարել է, որ դաշինքը որոշում չի կայացրել այն մասին, թե ինչպես գործել զորքերի դուրսբերման հարցում&lt;ref&gt;{{Cite news|author=Emmott|first=Robin|title=No decision on any NATO withdrawal from Afghanistan, Stoltenberg says|url=https://www.reuters.com/article/nato-afghanistan-int/no-decision-on-natos-afghanistan-withdrawal-stoltenberg-says-idUSKBN2AI2A7|accessdate=21 March 2021|website=[[Reuters]]|date=18 February 2021|archivedate=15 April 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210415032552/https://www.reuters.com/article/nato-afghanistan-int/no-decision-on-natos-afghanistan-withdrawal-stoltenberg-says-idUSKBN2AI2A7|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.washingtontimes.com/news/2021/feb/18/no-final-decision-nato-deadlocked-afghanistan-miss/|title='No final decision:' NATO deadlocked on Afghanistan mission as May 1 deadline looms|author=Wolfgang|first=Ben|website=The Washington Times|date=18 February 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210224074323/https://www.washingtontimes.com/news/2021/feb/18/no-final-decision-nato-deadlocked-afghanistan-miss/|archive-date=24 February 2021|access-date=24 February 2021|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։ Սպասվում է, որ Մեծ Բրիտանիան ԱՄՆ-ի հետ միաժամանակ դուրս կբերի «Վճռական աջակցություն» առաքելության իր մնացած 750 զինծառայողներին&lt;ref&gt;{{Cite news|date=14 April 2021|title=UK troops expected to leave Afghanistan by September|website=BBC News|url=https://www.bbc.com/news/uk-56744265|accessdate=14 April 2021|archivedate=14 April 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210414113836/https://www.bbc.com/news/uk-56744265|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։ Ծրագրի համաձայն՝ ՆԱՏՕ-ի զորքերը նույնպես դուրս կբերեն իրենց մնացած 750 զինծառայողներին։ ԱՄՆ-ն նշել է, որ որոշ զորքեր (ճշգրիտ թիվը դեռ որոշված չէ) կմնան երկրում դիվանագիտական անվտանգության ապահովման համար և պարզ չէ, թե ինչ տեղի կունենա ԱՄՆ-ի հատուկ գործողությունների մի քանի հարյուր ուժերի հետ&lt;ref name=&quot;20210413CNNLiptak&quot;/&gt;, որոնք աշխատում են ԿՀՎ-ում ահաբեկչական գործողություններին հակազդելու համար&lt;ref name=&quot;20210413CNNLiptak&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;20210415TheDiplomatPutz&quot;/&gt;&lt;ref name=&quot;20210415TheDiplomatPutz&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;20210419Stars&amp;StripesJPLawrence&quot;&gt;{{Cite news|author=Lawrence|first=J. P.|date=19 January 2021|title=Troop levels are down, but US says over 18,000 contractors remain in Afghanistan|website=Stars &amp; Stripes|url=https://www.stripes.com/news/middle-east/troop-levels-are-down-but-us-says-over-18-000-contractors-remain-in-afghanistan-1.659040|accessdate=22 February 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210420194751/https://www.stripes.com/news/middle-east/troop-levels-are-down-but-us-says-over-18-000-contractors-remain-in-afghanistan-1.659040|archivedate=20 April 2021}}&lt;/ref&gt;։

2021 թվականի հուլիսի 2-ին Գերմանիան և Իտալիան իրենց զորքերը դուրս բերեցին Աֆղանստանից&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.voanews.com/south-central-asia/germany-italy-complete-troop-exit-afghanistan|title=Germany, Italy Complete Troop Exit From Afghanistan|website=[[Voice of America]]|date=2 July 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210702130954/https://www.voanews.com/south-central-asia/germany-italy-complete-troop-exit-afghanistan|archive-date=2 July 2021|access-date=2 July 2021|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։ Նույն օրը ամերիկյան զորքերը լքեցին Բաղրամի օդանավակայանը։ Աֆղանստանի պաշտոնատար անձինք բողոքել են, որ ամերիկացիները հեռացել են՝ առանց աֆղանական նոր հրամանատարին տեղեկացնելու, ավելի քան երկու ժամ հետո, երբ լքել են բազան։ Արդյունքում բազան թալանվել է մարոդերների կողմից, նախքան Աֆղանստանի կառավարությունը կարողացավ իր վերահսկողության տակ վերցնել օդանավակայանը&lt;ref name=&quot;US left Bagram at night Aljazeera&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.aljazeera.com/news/2021/7/5/us-left-bagram-airfield-without-notice-afghan-officials-say|title=US left Bagram without telling new commander: Afghan officials|website=Aljazeera|date=5 July 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210708100755/https://www.aljazeera.com/news/2021/7/5/us-left-bagram-airfield-without-notice-afghan-officials-say|archive-date=8 July 2021|access-date=10 July 2021|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;US left Bagram at night Time&quot;&gt;{{Cite web|url=https://time.com/6078038/bagram-airfield-afghanistan/|title=U.S. Pulls Out of Afghanistan's Bagram Airfield in the Middle of the Night—Without Telling the New Commander|website=Time|date=6 July 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210708200133/https://time.com/6078038/bagram-airfield-afghanistan/|archive-date=8 July 2021|access-date=10 July 2021|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;bbc-20210702&quot;&gt;{{Cite news|date=2 July 2021|title=Bagram: Last US and Nato forces leave key Afghanistan base|website=BBC News|url=https://www.bbc.co.uk/news/world-asia-57692303|url-status=live|accessdate=10 July 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210709182442/https://www.bbc.co.uk/news/world-asia-57692303|archivedate=9 July 2021}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|date=2 July 2021|title=US forces leave Afghanistan's Bagram airbase after 20 years|url=https://www.aljazeera.com/news/2021/7/2/us-bagram-airbase-afghanistan-taliban|accessdate=2 July 2021|archivedate=2 July 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210702070425/https://www.aljazeera.com/news/2021/7/2/us-bagram-airbase-afghanistan-taliban|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։ 2021 թվականի հուլիսի 8-ին նախագահ Բայդենը հայտարարել է, որ Աֆղանստանում պատերազմի պաշտոնական ավարտը տեղի կունենա 2021 թվականի օգոստոսի 31-ին&lt;ref name=&quot;:1&quot;/&gt;։ 2021 թվականի հուլիսի 12-ին Օսթին Միլերը հեռացավ Աֆղանստանում ԱՄՆ-ի և ՆԱՏՕ-ի ուժերի հրամանատարի պաշտոնից&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.nbcnews.com/politics/national-security/commander-u-s-nato-forces-afghanistan-stepping-down-n1273665|title=Commander of U.S., NATO forces in Afghanistan is stepping down|author=Kube|first=Kourtney|publisher=NBC News|access-date=12 July 2021}}&lt;/ref&gt;։

2021 թվականի հուլիսի 21-ին ԱՄՆ ՌՕՈՒ-ն ավիահարվածներ հասցրեց Աֆղանստանում թալիբների դիրքերին&lt;ref&gt;
{{Cite web|lang=en|url=https://www.cnbc.com/2021/07/22/us-launched-overnight-airstrikes-on-the-taliban-to-support-afghan-forces.html|title=U.S. launched overnight airstrikes on the Taliban to support Afghan forces|author=Macias|first=Amanda|website=CNBC|date=22 July 2021|access-date=13 August 2021}}&lt;/ref&gt;։

== ԱՄՆ-ի առաջադեմ զորքերը Աֆղանստանում ==
Շուրջ 650 ամերիկացի զինծառայողներ Աֆղանստանում մնացել են 2021 թվականի օգոստոսի սկզբին՝ համաձայն մի քանի ամիս առաջ կազմված ժամանակացույցի։ Նրանց հանձնարարվել է պահպանել օդանավակայանն ու դեսպանատունը&lt;ref&gt;{{Cite web|author=Cooper, Helene|date=2021-08-08|title=As Taliban Capture Cities, U.S. Says Afghan Forces Must Fend for Themselves|lang=en|website=[[The New York Times]]|url=https://www.nytimes.com/2021/08/08/us/politics/taliban-afghanistan-united-states.html|accessdate=2021-08-13}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|author=Swanson, Ian |url=https://thehill.com/policy/defense/560237-roughly-650-troops-to-stay-in-afghanistan-after-withdrawal-report|title=Roughly 650 troops to stay in Afghanistan after withdrawal: report|website=[[The Hill]]|date=2021-06-25|access-date=2021-08-13}}&lt;/ref&gt;։ Սակայն օգոստոսի 12-ին, երբ թալիբներն ընդամենը մի քանի օրում զավթել էին 34 նահանգներից 18-ը, այդ թվում՝ Գերատ և Կանդագար, ԱՄՆ-ը և Մեծ Բրիտանիան հայտարարել էին, որ ավելի շատ զորք կուղարկեն դեսպանատան աշխատակիցներին, ԱՄՆ-ի և Մեծ Բրիտանիայի այլ քաղաքացիներին տարհանելու համար, ինչպես նաև նրանց տեղացի թարգմանիչները։ Այդ նպատակով ԱՄՆ-ը նախատեսում էր ուղարկել 3000 զինծառայող, իսկ Մեծ Բրիտանիան ծրագրում էր 600 զինծառայող ուղարկել Աֆղանստանում ԱՄՆ-ի ուժերի կազմում&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|title=Taliban reportedly captures city which housed Australian forces as US, UK, Canada prepare to send troops to extract civilians|url=https://www.abc.net.au/news/2021-08-13/afghanistan-united-states-troops-evacuate-embassy-kabul/100373520|website=[[Australian Broadcasting Corporation|ABC]]|date=2021-08-12|access-date=2021-08-13}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.militarytimes.com/news/your-military/2021/08/12/about-8000-us-troops-are-deploying-to-secure-evacuations-from-kabul/|title=About 8,000 US troops are deploying to secure evacuations from Kabul|author=Myers, Meghann|website=Military Times|date=2021-08-12|access-date=2021-08-13|lang=en}}&lt;/ref&gt;։ Օգոստոսի 14-ին Մազարի Շարիֆը վերցվել էր թալիբների կողմից։ Այդ օրը ԱՄՆ-ն ավելացրել է իր զորքերի թիվը մինչև 5 000 մարդ&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.huffpost.com/entry/joe-biden-afghanistan-troops-departure_n_61185e48e4b07c140315a2a3|title=Biden Orders 1,000 More U.S. Troops For 'Orderly' Afghanistan Departure|author=Burns, Robert|website=[[HuffPost]]|date=2021-08-14 |access-date=2021-08-15}}&lt;/ref&gt;։ Օգոստոսի 15-ին թալիբները գրավեցին Քաբուլը և տապալեցին Աֆղանստանի Իսլամական Հանրապետությունը, երբ նախագահ Աշրաֆ Ղանին փախավ երկրից&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.nbcdfw.com/news/national-international/taliban-fighters-enter-kabul-helicopters-land-at-us-embassy/2718840/ |title=Afghan President Flees the Country as Taliban Move on Kabul|lang=en|website=NBC 5 Dallas-Fort Worth|access-date=2021-08-15}}&lt;/ref&gt;, որից հետո թալիբները գրավեցին նախագահական պալատը&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://www.cnn.com/2021/08/15/politics/taliban-kabul-afghanistan-explainer/index.html|title=Chaos is unfolding in Afghanistan. Here's what you need to know|author=LeBlanc, Paul|lang=en|website=[[CNN]]|date=2021-08-15|access-date=2021-08-16}}&lt;/ref&gt;։ Սակայն 5000 ամերիկացի զինծառայողներ դեռևս մնում էին Քաբուլում, իսկ ՆԱՏՕ-ի զորքերը նախկինի պես ներկա էին Համիդ Քարզայի միջազգային օդանավակայանում&lt;ref name=&quot;natoairport&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.reuters.com/world/asia-pacific/nato-maintains-diplomatic-presence-kabul-despite-taliban-advances-2021-08-15/|title=NATO says it is helping keep Kabul airport open for evacuations|lang=en|website=[[Reuters]]|date=2021-08-15|deadlink=no|accessdate=2021-08-15|archivedate=2021-08-15|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210815160948/https://www.reuters.com/world/asia-pacific/nato-maintains-diplomatic-presence-kabul-despite-taliban-advances-2021-08-15/}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://www.nbcnews.com/news/world/taliban-enters-kabul-u-s-evacuation-efforts-continue-n1276855|title=Afghan president flees country as U.S. rushes to exit with Taliban on brink of power|website=[[NBC News]]|lang=en|author=Mengli, Ahmed|date=2021-08-15|accessdate=2021-08-15|archivedate=2021-08-15|deadlink=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210815183655/https://www.nbcnews.com/news/world/taliban-enters-kabul-u-s-evacuation-efforts-continue-n1276855}}&lt;/ref&gt;։ Նույն օրը ԱՄՆ կառավարությունը հրամայել է Աֆղանստան ուղարկել 82-րդ օդադեսանտային դիվիզիայի 1000 լրացուցիչ զինծառայողներ, ինչի արդյունքում Քաբուլում ամերիկացի զինծառայողների ընդհանուր թիվը հասել է 6000-ի&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://www.barrons.com/news/biden-sends-1-000-more-us-troops-to-kabul-to-aid-evacuations-pentagon-01629060306|title=Biden Sends 1,000 More US Troops To Kabul To Aid Evacuations: Pentagon|author=[[Agence France-Presse|AFP]]|lang=en |website=Barron's |date=2021-08-15|accessdate=2021-08-15}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|author=Schnell, Myhael|date=2021-08-15|title=Pentagon authorizes sending additional 1,000 troops to Afghanistan |lang=en|website=[[The Hill]]|url=https://thehill.com/policy/defense/567952-pentagon-authorizes-sending-additional-1000-troops-to-afghanistan|accessdate=}}&lt;/ref&gt;։ Օգոստոսի 16-ին նախագահ Բայդենը հայտարարել է 82-րդ օդադեսանտային դիվիզիայի ևս հազար զինծառայողների տեղակայման մասին, որի արդյունքում զինծառայողների ընդհանուր թիվը հասել է 7000-ի&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://abc11.com/10953480/|title=Another 1,000 82nd Airborne troops heading to Kabul to assist in evacuations, U.S. officials say|author=Perchick, Michael|lang=en |website=ABC11 Raleigh-Durham|date=2021-08-15|access-date=2021-08-16}}&lt;/ref&gt;։

Օգոստոսի 30-ի լույս 31-ի գիշերը ամերիկացի վերջին զինվորը (82-րդ օդադեսանտային դիվիզիայի հրամանատար, գեներալ-մայոր Քրիստոֆեր Դոնահյուն) լքել է Աֆղանստանը։ Թալիբներն այդ կապակցությամբ գիշերային հրավառություն են կազմակերպել Քաբուլի միջազգային օդանավակայանի տարածքում։

== Վերլուծություն ==
[[Պատկեր:P20210708AS-0744_(51360857092).jpg|մինի| Հուլիսի 8-ին նախագահ Ջո Բայդենը հայտարարել է, որ «Թալիբանի կողմից ամեն ինչ տիրանալու և ամբողջ երկիրը գրավելու հավանականությունը շատ քիչ է»&lt;ref&gt;{{Cite news|title=The Afghan government's collapse is a humiliation for the US and Joe Biden|url=https://www.newstatesman.com/world/asia/2021/08/afghan-government-s-collapse-humiliation-us-and-joe-biden|website=[[New Statesman]]|date=August 15, 2021}}&lt;/ref&gt;]]Ըստ որոշ լրատվամիջոցների վերլուծաբանների, ինչպիսիք են Ալեքսանդր Նազարյանը Yahoo! News-ը, հետկանչը ներառվել է այն մյուս խոստումների թվում, որոնք Բայդենը խախտել է Օբամայի և Թրամփի հետ միասին, և դիտարկվել է որպես Բայդենի տված խոստման պահպանում, նախքան նախագահ դառնալը, որ իր ժամկետը չի լինի «Օբամայի երրորդ ժամկետը», քանի որ «նախագահ Թրամփը փոխել է լանդշաֆտը»։ Փրինսթոնի պրոֆեսոր Ջուլիան Զելիզերը հայտարարել է, որ Բայդենն «ակնհայտորեն շատ բան է սովորել նախագահ Օբամայի պաշտոնավարման ընթացքում»։ Washington Post-ի լրագրող Սթիվեն Լիվինգսթոնը գրել է. Օբաման լսել է զորահրամանատարներին, որոնք նրան ասել են, որ հեռանալը սխալ կլինի։ Մինչդեռ Բայդենը վարչակազմի բարձրագույն պաշտոնյա էր, որը պաշտպանում էր Աֆղանստանում ամերիկյան զորքերի շատ ավելի սահմանափակ դերը։ Ավելի ուշ Բայդենը կասի, որ Օբամայի «մարմնի լեզվից» նա կարող էր ասել, որ համաձայն է այդ գնահատականի հետ, չնայած ի վերջո նա մերժել է այն&lt;ref&gt;{{Cite news|author=Nazaryan|first=Alexander|date=14 April 2021|url=https://news.yahoo.com/biden-breaks-with-obama-as-well-as-trump-on-everything-from-afghanistan-to-spending-211954060.html|title=Biden breaks with Obama, as well as Trump, on everything from Afghanistan to spending|accessdate=5 July 2021|archivedate=26 April 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210426222205/https://news.yahoo.com/biden-breaks-with-obama-as-well-as-trump-on-everything-from-afghanistan-to-spending-211954060.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։

2021 թվականի ապրիլի 17-ին ''The Diplomat'' հրատարակությունը հաղորդել էր Աֆղանստանի ներքին և արտաքին մարտահրավերների մասին՝ Աֆղանստանի քաղաքացիական հասարակության տեսանկյունից ԱՄՆ զորքերի դուրսբերումից հետո&lt;ref&gt;{{Cite news|first=Ritu|author=Mahendru|title=The US Exit: Views From Afghanistan's Civil Society|url=https://thediplomat.com/2021/04/the-us-exit-the-view-from-afghanistan/|accessdate=23 April 2021|website=[[The Diplomat]]|date=17 April 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210423211437/https://thediplomat.com/2021/04/the-us-exit-the-view-from-afghanistan/|archivedate=23 April 2021}}&lt;/ref&gt;։

''Washington Post''-ի խմբագրությունը քննադատաբար է արտահայտվել 2021 թվականի հուլիսի 2-ի հոդվածում հետ կանչվելու մասին՝ հայտարարելով, որ ԱՄՆ-ն իր դաշնակիցին թույլ է տալիս կանգնել իր համար՝ Թալիբանի դեմ, անբավարար ռեսուրսներով՝ գրելով, որ «փակուղուց դեպի պարտություն իջնելը կարող է կտրուկ և մռայլ լինել»։ Մեզ անհանգստացնում է այն հարցը, լիովին արդյոք [Բայդենը] հաշվի է առել հետևանքները&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.washingtonpost.com/opinions/2021/07/02/bidens-cold-response-afghanistans-collapse-will-have-far-reaching-consequences/|title=Opinion: Biden's cold response to Afghanistan's collapse will have far-reaching consequences|author=Editorial Board|website=[[The Washington Post]]|date=2 July 2021}}&lt;/ref&gt;։

== Արձագանք ==

=== Թալիբների պատասխանը ===
[[Պատկեր:2021_Taliban_Offensive.png|մինի|Թալիբանների առաջխաղացումը ցույց տվող աֆղանական քարտեզ]]
2021 թվականի մայիսին Բայդենի վարչակազմը հայտարարեց ԱՄՆ-ի և ՆԱՏՕ-ի ուժերի անվերապահ դուրսբերման մասին՝ փաստորեն չեղարկելով Դոհայի համաձայնագրի պայմանները, որը կնքել է Զալմայ Հալիլզադը 2020 թվականին&lt;ref name=&quot;preconditions&quot;&gt;{{Cite news|author=De Luce|first=Dan|title=U.S. envoy's years of peace negotiations go up in flames in Afghanistan. What went wrong?|url=https://www.nbcnews.com/news/world/u-s-envoy-touted-peace-afghanistan-18-months-later-peace-n1276811|accessdate=16 August 2021|publisher=NBC|date=13 August 2021}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|author=Hadid|first=Diaa|title=U.S. Unconditional Withdrawal Rattles Afghanistan's Shaky Peace Talks|url=https://www.npr.org/2021/04/28/990160846/u-s-unconditional-withdrawal-rattles-afghanistans-shaky-peace-talks|accessdate=16 August 2021|publisher=NPR|date=29 April 2021}}&lt;/ref&gt;։ Լսելով այդ լուրը՝ թալիբները սկսել են հարձակումը, արագ առաջ շարժվելով՝ առաջ անցնելով աֆղանական զինված ուժերից։ 2021 թվականի հուլիսի 12-ին թալիբները գրավել էին Աֆղանստանի ազգային բանակի 139 շրջան։ Ամերիկյան հետախուզության զեկույցի համաձայն՝ Աֆղանստանի կառավարությունը պետք է փլուզվեր զորքերի դուրսբերումից հետո վեց ամսվա ընթացքում&lt;ref&gt;{{Cite news|title=Afghan government could fall within six months of U.S. military withdrawal, new intelligence assessment says|lang=en-US|website=[[The Washington Post]]|url=https://www.washingtonpost.com/national-security/afghan-government-could-fall-within-six-months-of-us-military-withdrawal-new-intelligence-assessment-says/2021/06/24/42375b14-d52c-11eb-baed-4abcfa380a17_story.html|accessdate=14 July 2021|issn=0190-8286}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|author=Trofimov|first=Gordon Lubold and Yaroslav|date=23 June 2021|title=WSJ News Exclusive {{!}} Afghan Government Could Collapse Six Months After U.S. Withdrawal, New Intelligence Assessment Says|lang=|website=[[The Wall Street Journal]]|url=https://www.wsj.com/articles/afghan-government-could-collapse-six-months-after-u-s-withdrawal-new-intelligence-assessment-says-11624466743|accessdate=|issn=}}&lt;/ref&gt;, սակայն ավելի ուշ ամերիկացի զինվորականները փոխեցին գնահատականը՝ հայտարարելով, որ փլուզումը տեղի կունենա շատ ավելի վաղ&lt;ref name=&quot;bidenresponse&quot;&gt;{{Cite news|title=U.S. officials warn collapse of Afghan capital could come sooner than expected|url=https://www.washingtonpost.com/national-security/2021/08/10/afghanistan-intelligence-assessment/|accessdate=16 August 2021|website=The Washington Post|date=10 August 2021}}&lt;/ref&gt;։

«Թալիբան» շարժման տարբեր ներկայացուցիչներ, այդ թվում՝ Սուհայլ Շահինը և Մոհամմադ Նաիմը, հանդես են եկել հայտարարություններով այն մասին, որ օտարերկրյա բոլոր ուժերը պետք է դուրս բերվեն Աֆղանստանից։ Թալիբանը (ինքնահռչակ «իսլամական էմիրություն») հրաժարվել է մասնակցել որևէ բանակցությունների այնքան ժամանակ, քանի դեռ արտասահմանյան բոլոր ուժերը դուրս չեն բերվել երկրից&lt;ref name=&quot;preconditions&quot;/&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://www.bbc.com/news/world-asia-57714808|title=Afghanistan: All foreign troops must leave by deadline - Taliban|publisher=BBC|date=5 July 2021|accessdate=6 July 2021|archivedate=5 July 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210705235048/https://www.bbc.com/news/world-asia-57714808|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։

The Washington Post-ի տվյալներով՝ երկրի հյուսիսում տեղի աշխարհազորայինները մարտական գործողություններ են իրականացնում թալիբների դեմ&lt;ref&gt;{{Cite news|title=Militias in Afghanistan's north are taking up the fight against the Taliban|lang=en-US|website=[[The Washington Post]]|url=https://www.washingtonpost.com/world/asia_pacific/afghanistan-militias-taliban/2021/06/22/f8fa35c0-d34b-11eb-b39f-05a2d776b1f4_story.html|accessdate=14 July 2021|issn=0190-8286}}&lt;/ref&gt;։ Հունիսի 16-ին արված և հուլիսի 13-ին հրապարակված կադրերում երևում է, թե ինչպես են Թալիբանի զինյալները մահապատժի ենթարկել 22 աֆղանցի զինծառայողների, որոնք փորձել են հանձնվել&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.cnn.com/2021/07/13/asia/afghanistan-taliban-commandos-killed-intl-hnk/index.html|title=Taliban fighters execute 22 Afghan commandos as they try to surrender|author=Coren|first=Anna|date=14 July 2021|publisher=[[CNN]]}}&lt;/ref&gt;։

Հուլիսի 21-ին ԱՄՆ բանակի գեներալ, շտաբի պետերի միացյալ կոմիտեի նախագահ Մարկ Միլլին հայտնել է, որ Աֆղանստանի բոլոր շրջանների կեսը թալիբների վերահսկողության տակ է, և այդ հայտարարությունը «ինչ-որ կերպ» թալիբների կողմից էր&lt;ref&gt;{{Cite news|author=Ali|first=Idrees|title=Half of all Afghan district centers under Taliban control - U.S. general|url=https://www.reuters.com/world/asia-pacific/half-all-afghan-district-centers-under-taliban-control-us-general-2021-07-21/|website=Reuters|date=21 July 2021}}&lt;/ref&gt;։

2021 թվականի հուլիսին ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհուրդը հայտնել էր, որ «Ալ Քաիդայի» անդամները նախկինի պես ներկա են Աֆղանստանի 15 նահանգներում և թալիբների պաշտպանության ներքո գործում են Քանդահար, Գիլմենդ և Նիմրոզ Նահանգներում՝ ի խախտումն Դոհայի համաձայնագրի&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/world/middle-east/al-qaida-present-in-at-least-15-afghan-provinces-report/articleshow/84680961.cms|title=Al-Qaida present in at least 15 Afghan provinces: report|website=The Times of India}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://tolonews.com/afghanistan-173699|title=UN Warns of Expanding Threat from Daesh, al Qaeda in Afghanistan|website=TOLOnews|date=24 July 2021}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.atlanticcouncil.org/blogs/new-atlanticist/experts-react-the-taliban-has-taken-kabul-now-what/|title=Experts react: The Taliban has taken Kabul. Now what?|website=Atlantic Council|date=15 August 2021|access-date=16 August 2021}}&lt;/ref&gt;։

Նախագահ Ջո Բայդենը հանդես է եկել ի պաշտպանություն ԱՄՆ-ի զորքերի դուրսբերման՝ հայտարարելով, որ պետք է վստահել «աֆղանական զինված ուժերի ունակություններին, որոնք ավելի լավ են պատրաստված, ավելի լավ են հագեցած և ավելի կոմպետենտ՝ պատերազմ վարելու տեսանկյունից»&lt;ref name=&quot;bidenresponse&quot;/&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|author=Khan|first=Wajahat|title=Biden defends Afghanistan pullout as Taliban gain ground|url=https://asia.nikkei.com/Politics/International-relations/Biden-defends-Afghanistan-pullout-as-Taliban-gain-ground|website=[[Nikkei Asia]]|date=9 July 2021}}&lt;/ref&gt;։

=== Միջազգային արձագանք ===
[[Ջո Բայդեն|Բայդենի]] վարչակազմի նախնական հայտարարությունը զորքերի ամբողջական դուրսբերման մասին 2021 թվականի սեպտեմբերի 11-ին հարուցել է ինչպես քննադատությունը, այնպես էլ ԱՄՆ-ում աջակցությունը&lt;ref name=&quot;20210413CNNLiptak&quot;/&gt;&lt;ref name=&quot;20210415TheDiplomatPutz&quot;/&gt;։ Սենատորներ [[Միթչ Մակքոնել]]ը, [[Լինդսի Գրեմ]]ը, [[Ջիմ Ինհոֆ]]ը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.businessinsider.com/top-republicans-object-to-bidens-afghanistan-pullout-2021-4|title=Top GOP hawks come out in full force against an Afghanistan withdrawal by September 11|author=Teh|first=Cheryl|website=Business Insider|archive-url=https://web.archive.org/web/20210419194735/https://www.businessinsider.com/top-republicans-object-to-bidens-afghanistan-pullout-2021-4|archive-date=19 April 2021|access-date=19 April 2021|url-status=live}}&lt;/ref&gt;, [[Միթ Ռոմնի]]ն&lt;ref&gt;{{Cite news|title=Utah Sen. Mitt Romney opposes Biden plan to pull U.S. troops from Afghanistan|url=https://www.deseret.com/utah/2021/4/21/22395800/utah-sen-mitt-romney-opposes-biden-plan-to-pull-u-s-troops-from-afghanistan|website=[[Deseret News]]|date=21 April 2021}}&lt;/ref&gt;, [[Ջոնի Էրնսթ]]ը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.radioiowa.com/2021/07/14/senator-ernst-president-not-considering-consequences-of-afghanistan-withdrawal/|title=Senator Ernst: President not considering consequences of Afghanistan withdrawal|website=Radio Iowa|date=14 July 2021|access-date=17 July 2021}}&lt;/ref&gt; և [[Ջին Շեյհին]]ը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.wmur.com/article/shaheen-says-she-has-reservations-about-us-withdrawal-from-afghanistan/37052515|title=Shaheen says she has reservations about U.S. withdrawal from Afghanistan|website=WMUR TV|date=16 July 2021|access-date=17 July 2021}}&lt;/ref&gt; քննադատել են խնամքը, իսկ [[Պատրիկ Լիհի]]ն, [[Բարբարա Լի]]ն, [[Էլիզաբեթ Ուորեն]]ը&lt;ref&gt;{{Cite news|title=Biden sparks bipartisan backlash on Afghanistan withdrawal|url=https://thehill.com/homenews/senate/548007-biden-sparks-bipartisan-backlash-on-afghanistan-withdrawal|website=The Hill|date=13 April 2021}}&lt;/ref&gt;, [[Բեռնի Սանդերս]]ը, [[Ռո Հաննա]]ն&lt;ref&gt;{{Cite news|title=Opinion: Withdrawing from Afghanistan is a courageous step. Here's what must come next|url=https://www.washingtonpost.com/opinions/2021/04/15/bernie-sanders-afghanistan-withdrawal-right-decision-ro-khanna/|website=The Washington Post|date=15 April 2021}}&lt;/ref&gt;, [[Ռենդ Փոլ]]ը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.14news.com/2021/04/15/senator-rand-paul-supports-pulling-troops-afghanistan/|title=Senator Rand Paul supports pulling troops from Afghanistan|website=14 News|access-date=17 July 2021}}&lt;/ref&gt; և [[Ջեք Ռիդ]]ը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.msn.com/en-us/news/other/biden-picked-best-of-many-poor-choices-in-afghanistan-says-senate-armed-services-chair/ar-AAM1F4v|title=Biden picked 'best of many poor choices' in Afghanistan says Senate Armed Services chair|website=NBC News|access-date=17 July 2021}}&lt;/ref&gt; աջակցել են որոշմանը։ Նախկին նախագահ Դոնալդ Թրամփը, պնդելով, որ հեռանալը «հիանալի և դրական գործ էր», քննադատել է Բայդենին այն բանի համար, որ նա ընտրել է սեպտեմբերի 11-ը որպես ելքի օր, դատապարտել է վերջնաժամկետի երկարաձգումը որպես «մենք կարող ենք և պետք է ավելի շուտ դուրս գանք», կոչ անելով ԱՄՆ-ին հեռանալ «որքան հնարավոր է շուտ» մինչև մայիսի 1-ը, և սեպտեմբերի 11-ը «պետք է մնա այն մեծ հոգիների հիշատակի օրը, որոնց մենք կորցրել են»&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.cnn.com/2021/04/18/politics/trump-afghanistan-troop-withdrawal/index.html|title=Trump calls Afghanistan withdrawal 'a wonderful and positive thing to do' and criticizes Biden's timeline|author=Hoffman|first=Jason|website=CNN|date=18 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210420112141/https://www.cnn.com/2021/04/18/politics/trump-afghanistan-troop-withdrawal/index.html|archive-date=20 April 2021|access-date=21 April 2021|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.axios.com/trump-praises-biden-afghanistan-withdrawal-5f4c2449-0725-40b7-b0c3-7892e6146344.html|title=Trump calls Biden's Afghanistan withdrawal &quot;wonderful&quot; and &quot;positive&quot;|author=Saric|first=Ivana|website=[[Axios (website)|Axios]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20210421141842/https://www.axios.com/trump-praises-biden-afghanistan-withdrawal-5f4c2449-0725-40b7-b0c3-7892e6146344.html|archive-date=21 April 2021|access-date=21 April 2021|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։ ԱՄՆ նախկին պետքարտուղար [[Հիլարի Քլինթոն]]ը հայտարարել է, որ եղել են «ինչպես կանխատեսված, այնպես էլ անկանխատեսելի հետևանքներ մնալու և մեկնելու համար»։ Նրա խոսքով՝ նման հետևանքներից մեկը աֆղանական կառավարության պոտենցիալ փլուզումն էր, ինչը հանգեցրել է թալիբների կողմից իշխանության զավթմանը և նոր քաղաքացիական պատերազմին&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://www.bbc.co.uk/news/world-us-canada-56966473|title=Hillary Clinton warns of 'huge consequences' in Afghan US troop withdrawal|publisher=BBC|date=3 May 2021|accessdate=3 May 2021|archivedate=3 May 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210503172001/https://www.bbc.co.uk/news/world-us-canada-56966473|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։ Նախկին նախագահ [[Ջորջ Ու. Բուշ|Ջորջ Բուշը]], որը 2001 թվականին ղեկավարում էր [[Աֆղանական պատերազմ (2001-2014)|ԱՄՆ-ի ներխուժումն Աֆղանստան]], ասել է, որ զորքերի դուրսբերումը «անհանգստացրել է» իրեն և որ նա կարծում էր, որ ինքը կարող է «վակուում ստեղծել, և այդ վակուումը, հավանաբար, կգան մարդիկ, որոնք կանանց համարում են երկրորդ կարգի քաղաքացիներ»&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.foxnews.com/politics/bush-concerned-troop-withdrawal-afghanistan-vacuum|title=Former President George W. Bush 'deeply concerned' Afghanistan troop withdrawal will 'create a vacuum'|author=Singman|first=Brooke|date=20 May 2021|publisher=[[Fox News]]}}&lt;/ref&gt;։ 2021 թվականի հուլիսի 14-ին [[Deutsche Welle]]-ին տված հարցազրույցում Բուշը հաստատել է իր անհամաձայնությունը զորքերի դուրսբերման հետ կապված&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.washingtonpost.com/politics/afghanistan-war-bush-biden/2021/07/14/a8f3df36-e499-11eb-a41e-c8442c213fa8_story.html|title=George W. Bush says ending U.S. military mission in Afghanistan is a mistake|author=Sonmez|first=Felicia|website=[[The Washington Post]]|date=14 July 2021}}&lt;/ref&gt;։ 
[[Պատկեր:President_Joe_Biden_with_President_Ashraf_Ghani_and_Chairman_Abdullah_Abdullah.jpg|մինի|ԱՄՆ նախագահ Ջո Բայդենի հանդիպումը Աֆղանստանի նախագահ Աշրաֆ Ղանիի և խորհրդարանի նախագահ Աբդուլլահ Աբդուլայի հետ, 2021 թվականի հունիսի 25]]

Մեծ Բրիտանիայի պաշտպանության նախարար Բեն Ուոլեսը նշել է, որ ԱՄՆ-ն Մեծ Բրիտանիային «շատ դժվար դրության» մեջ է դրել զորքերի դուրսբերումից հետո, թեև հետագայում նրանք հետևել են նրանց օրինակին&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://www.politico.com/news/2021/07/08/johnson-british-troops-afghanistan-498793|title=Johnson confirms most British troops have left Afghanistan|website=[[Politico]]|date=8 July 2021|accessdate=16 July 2021}}&lt;/ref&gt;։ «Ռաիսինի» երկխոսության ժամանակ 2021 թվականին Իրանի արտգործնախարար Մոհամադ Ջավադ Զարիֆը հայտարարել էր, որ զորքերի դուրսբերումը սպասված քայլ էր՝ հավելելով, որ արտասահմանյան զորքերը չեն կարող խաղաղություն բերել Աֆղանստան&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://theprint.in/diplomacy/us-withdrawal-from-afghanistan-welcome-foreign-forces-cant-bring-peace-in-this-region-iran/641142/|title=US withdrawal from Afghanistan welcome, foreign forces can't bring peace in this region: Iran|author=Basu|first=Nayanima|website=The Print|date=16 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210416162033/https://theprint.in/diplomacy/us-withdrawal-from-afghanistan-welcome-foreign-forces-cant-bring-peace-in-this-region-iran/641142/|archive-date=16 April 2021|access-date=16 April 2021|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։

Կան մտավախություններ, որոնք վերաբերում են ԱՄՆ զորքերի դուրսբերումից հետո Աֆղանստանում բռնության աճին և անկայունությանը։ 2021 թվականի մայիսի 25-ին Ավստրալիան անվտանգության նկատառումներով փակել է Քաբուլում իր դեսպանատունը&lt;ref&gt;{{Cite news|title=Australia closes its embassy in Kabul, others scale back|url=https://apnews.com/article/kabul-australia-ebfe7a3f7ce96a54b5bfb2fb91552f3e|date=21 May 2021|publisher=The Associate Press|accessdate=9 July 2021|archivedate=9 July 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210709190534/https://apnews.com/article/kabul-australia-ebfe7a3f7ce96a54b5bfb2fb91552f3e|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։ Բելգիան և Ֆրանսիան հետ են կանչել իրենց դիվանագետներին&lt;ref&gt;{{Cite news|title=Echoes of 1989 as foreign forces withdraw from Afghanistan|url=https://www.bbc.com/news/world-asia-57724652|publisher=BBC News|date=6 July 2021|accessdate=9 July 2021|archivedate=8 July 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210708201412/https://www.bbc.com/news/world-asia-57724652|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։ Հունիսի 19-ին Աֆղանստանում Չինաստանի դեսպանատունը նախազգուշացրել է ուղևորությունների մասին՝ Չինաստանի քաղաքացիներին կոչ անելով «որքան հնարավոր է շուտ հեռանալ Աֆղանստանից» և չինական կազմակերպություններից պահանջելով «լրացուցիչ նախազգուշական միջոցներ ձեռնարկել և երկրում իրադրության վատթարացմանը զուգընթաց ուժեղացնել արտակարգ իրավիճակների նկատմամբ իր պատրաստակամությունը»&lt;ref&gt;{{Cite news|title=China tells its nationals to leave Afghanistan urgently as violence spirals|url=https://www.scmp.com/news/china/diplomacy/article/3138127/china-tells-its-nationals-leave-afghanistan-urgently-violence|publisher=South China Morning Post|date=21 June 2021|accessdate=9 July 2021|archivedate=7 July 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210707132224/https://www.scmp.com/news/china/diplomacy/article/3138127/china-tells-its-nationals-leave-afghanistan-urgently-violence|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։ Հուլիսի 2-ին Չինաստանի կառավարությունը XiamenAir ավիաընկերության չարտերային չվերթն էր ուղարկել Քաբուլից 210 չինացի քաղաքացիների տարհանելու համար&lt;ref&gt;{{Cite news|title=China evacuates more than 200 citizens from Afghanistan|url=https://www.aa.com.tr/en/asia-pacific/china-evacuates-more-than-200-citizens-from-afghanistan/2298196|publisher=Anadolu Agency|date=8 July 2021|accessdate=9 July 2021|archivedate=8 July 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210708140113/https://www.aa.com.tr/en/asia-pacific/china-evacuates-more-than-200-citizens-from-afghanistan/2298196|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։

2001 թվականի ներխուժումից հետո Աֆղանստանի երկու նախագահները, Համիդ Քարզայը և Աշրաֆ Գանին, քննադատել են ԱՄՆ-ի զորքերի հանկարծակի «դուրսբերումը երկրից որպես ազդակ հաղորդել թալիբների առաջխաղացմանը, իսկ Քարզայը կոչ է արել Միացյալ Նահանգներին&quot;վերջ դնել այս ձախողված առաքելությանը»&lt;ref&gt;{{Cite news|author=Crawford|first=Alex|title=Afghanistan: 'End this failed mission' says former Afghan president Hamid Karzai as he blames US and its allies for rise in terrorism|url=https://news.sky.com/story/afghanistan-end-this-failed-mission-says-former-afghan-president-hamid-karzai-as-he-blames-us-and-its-allies-for-rise-in-terrorism-12349017|accessdate=16 August 2021|website=[[Sky News]]|date=6 July 2021}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|title=Afghanistan's Ghani blames 'abrupt' US withdrawal for worsening security|url=https://www.france24.com/en/asia-pacific/20210802-afghanistan-s-ghani-blames-abrupt-us-withdrawal-for-worsening-security|accessdate=16 August 2021|website=[[France24]]|date=2 August 2021}}&lt;/ref&gt;։

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ2}}

{{Արտաքին հղումներ}}

[[Կատեգորիա:Դոնալդ Թրամփի նախագահություն]]
[[Կատեգորիա:Աֆղանստանի քաղաքականություն]]
[[Կատեգորիա:ԱՄՆ-ի արտաքին քաղաքականություն]]
[[Կատեգորիա:Աֆղանստանի պատմություն]]
[[Կատեգորիա:2020 քաղաքականությունում]]
[[Կատեգորիա:ԱՄՆ-ի զինված ուժեր]]</text>
      <sha1>pwnxx852b79cp4ken1qlsr64fdyjq05</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486437</id>
      <parentid>8486436</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T09:10:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ArmSirius</username>
        <id>64149</id>
      </contributor>
      <comment>/* Միջազգային արձագանք */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="110678" xml:space="preserve">[[ԱՄՆ զինված ուժեր]]ը [[Աֆղանստան]]ից դուրս են բերվել 2021 թվականի օգոստոսի 31-ին, ինչն ավարտվել է [[ՆԱՏՕ]]-ի «Ազատության պահապան» և «Վճռական աջակցություն» գործողությունները։ [[ԱՄՆ]]-ը և նրա դաշնակիցները երկիր են ներխուժել 2001 թվականին՝ սեպտեմբերի 11-ի ահաբեկչություններից հետո, ինչի հետևանքով պատերազմը դարձել է ԱՄՆ-ի պատմության մեջ ամենաերկար զինված հակամարտությունը։ 2021 թվականի հուլիսի 2-ին (ՆԱՏՕ-ի հիմնական առաքելության ավարտից հետո) ստեղծվել են Աֆղանստանում ԱՄՆ-ի առաջատար զորքերն այն դիվանագիտական կորպուսի պաշտպանության համար, որն աշխատանքը շարունակել է [[Քաբուլ]]ում։

Հուլիսի 30-ին մեկնարկել է «Ապաստան դաշնակիցների համար» գործողությունը. ԱՄՆ-ի ավիացիան երկրից տարհանել է Աֆղանստանի ընտրված քաղաքացիներին (զինվորական թարգմանիչներին), որոնց բռնաճնշումների վտանգ էին սպառնում։

== Նախորդող իրադարձություններ ==

=== Օբամայի վարչակազմ ===
2011 թվականին [[ԱՄՆ նախագահ]] [[Բարաք Օբամա]]ն հայտարարել էր, որ ԱՄՆ-ն Աֆղանստանից դուրս կգա 2014 թվականի վերջին՝ ավարտելով «Անխորտակելի ազատություն» գործողությունը&lt;ref&gt;{{Cite news|author=DeYoung|first=Karen|title=Obama's drawdown in Afghanistan will shift tactics in war|url=https://www.washingtonpost.com/national/national-security/obamas-drawdown-in-afghanistan-will-shift-tactics-in-war/2011/06/22/AGsVJagH_story.html|accessdate=4 September 2012|website=The Washington Post|date=23 June 2011|archivedate=13 December 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201213091014/https://www.washingtonpost.com/national/national-security/obamas-drawdown-in-afghanistan-will-shift-tactics-in-war/2011/06/22/AGsVJagH_story.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|author=Landler|first=Mark|title=Obama Will Speed Pullout From War in Afghanistan|url=https://www.nytimes.com/2011/06/23/world/asia/23prexy.html|accessdate=21 March 2021|website=[[New York Times]]|date=22 June 2011|archivedate=1 February 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210201074114/https://www.nytimes.com/2011/06/23/world/asia/23prexy.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։ Չնայած այն բանին, որ 2014 թվականին ամերիկյան զորքերի զգալի մասը դուրս է բերվել, և ՆԱՏՕ-ի Անվտանգության աջակցման միջազգային ուժերն ավարտել են իրենց աշխատանքը, 9800 ամերիկացի զինվորներ մնացել են Աֆղանստանի ներսում տեղակայված «Ազատության պահապան» գործողության ժամանակ, որը ՆԱՏՕ-ի «Վճռական աջակցություն» առաքելության մաս է կազմում&lt;ref name=&quot;Sentinel&quot;&gt;{{Cite news|url=https://www.military.com/daily-news/2014/12/29/amid-confusion-dod-names-new-mission-operation-freedoms.html|title=Amid Confusion, DoD Names New Mission 'Operation Freedom's Sentinel'|author=Sisk|first=Richard|website=Military.com|date=29 December 2014}}&lt;/ref&gt;։ Գեներալ Ջոն Ֆ. Քեմփբելը նոր ռազմական գործողության համար լրացուցիչ 1000 ամերիկացի զինծառայող է խնդրել&lt;ref name=&quot;Sentinel&quot; /&gt;։

=== Թրամփի վարչակազմ ===
[[Պատկեր:President_Donald_J._Trump_and_President_Ashraf_Ghani_of_Afghanistan_at_the_United_Nations_General_Assembly_(36747065014).jpg|ձախից|մինի|[[ԱՄՆ նախագահ]] [[Դոնալդ Թրամփ]]ը և [[Աֆղանստանի նախագահ]] [[Աշրաֆ Հանի]]ն [[Միավորված ազգերի կազմակերպության գլխավոր ասամբլեա|ՄԱԿ-ի Գլխավոր ասամբլեայում]], 2017 թվականի հոկտեմբերի 2]]
2017 թվականի ամռանը, երբ Աֆղանստանում ԱՄՆ-ի զինծառայողների պաշտոնական թվաքանակը կազմում էր 8400 մարդ&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.defensenews.com/2017/07/21/mattis-authority-delegated-by-trump-in-afghanistan-is-tactical-not-strategic/|title=Mattis: Authority delegated by Trump in Afghanistan is tactical, not strategic|author=Copp|first=Tara|website=Military Times|date=21 July 2017|archive-url=https://archive.today/20170824164655/https://www.defensenews.com/2017/07/21/mattis-authority-delegated-by-trump-in-afghanistan-is-tactical-not-strategic/|archive-date=24 August 2017|access-date=24 August 2017|url-status=live}}&lt;/ref&gt;, նախագահ Դոնալդ Թրամփը ամերիկյան զինվորականներին լիազորություն տվեց որոշումներ կայացնել [[Սիրիա]]յում, [[Իրաք]]ում և Աֆղանստանում ռազմական գործողությունների համար զորքերի թվաքանակի ավելացման մասին՝ առանց [[Սպիտակ տուն|Սպիտակ տնից]] նախնական համաձայնության&lt;ref&gt;{{Cite news|author=Nicole Gaouette|title=Trump delegates troop decisions, to praise and concern|url=http://edition.cnn.com/2017/06/16/politics/trump-military-troops-afghanistan-mattis/index.html|accessdate=24 August 2017|publisher=CNN|date=17 June 2017|archiveurl=https://archive.today/20170824160855/http://edition.cnn.com/2017/06/16/politics/trump-military-troops-afghanistan-mattis/index.html|archivedate=24 August 2017|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|author=Gordon|first=Michael R.|title=Trump Gives Mattis Authority to Send More Troops to Afghanistan|url=https://www.nytimes.com/2017/06/13/world/asia/mattis-afghanistan-military.html?mcubz=0|accessdate=24 August 2017|website=The New York Times|date=13 June 2017|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170824163802/https://www.nytimes.com/2017/06/13/world/asia/mattis-afghanistan-military.html?mcubz=0&amp;mtrref=web.archive.org&amp;mtrref=web.archive.org&amp;mtrref=web.archive.org&amp;mtrref=web.archive.org&amp;mtrref=web.archive.org&amp;mtrref=web.archive.org&amp;mtrref=web.archive.org|archivedate=24 August 2017}}&lt;/ref&gt;։ ԱՄՆ-ի պաշտպանության նախարար [[Ջիմ Մեթիս]]ը գովել է այս որոշումը. «Դա երաշխավորում է, որ նախարարությունը կարող է հեշտացնել մեր առաքելությունների կատարումը և օպերատիվ կերպով համաձայնեցնել մեր պարտավորությունները տեղերում տիրող իրավիճակի հետ։ Աֆղանստանում մեր ընդհանուր առաքելությունը մնում է նույնը՝ կրթել, խորհուրդ տալ և օգնություն ցույց տալ աֆղանական ուժերին, որպեսզի նրանք կարողանան պաշտպանել աֆղանական ժողովրդին, իսկ ահաբեկիչները չկարողանան ապաստան գտնել Աֆղանստանում՝ մեզ կամ այլոց վրա հարձակվելու համար»,-ասել է նա&lt;ref&gt;{{Cite news|first=Barbara|author=Starr|title=Mattis confirms White House has given him authority to set Afghanistan troop levels|url=http://edition.cnn.com/2017/06/13/politics/pentagon-afghanistan-troop-levels/index.html|accessdate=24 August 2017|publisher=CNN|date=14 June 2017|archiveurl=https://archive.today/20170824161756/http://edition.cnn.com/2017/06/13/politics/pentagon-afghanistan-troop-levels/index.html|archivedate=24 August 2017|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։ Աֆղանստանում 2017 թվականի ապրիլից գործող ԱՄՆ-ի ռազմավարության ընդհանուր ուրվագծերը նկարագրվել են որպես աֆղանական ուժերին ուսուցման, խորհրդատվության և օգնության համար հատուկ գործողությունների ուժերի ավելացում, [[Պակիստան]]ում տարրերի դեմ պայքարի ավելի հուսալի ծրագիր, որոնք օգնում են թալիբներին, ավելի մեծ ավիացիայի և հրետանու տեղակայում, ինչպես նաև ներկայիս կառավարության գոյատևման քաղաքական հանձնառություն Քաբուլում&lt;ref&gt;{{Cite news|author=Eli Lake|title=Without plan, Trump allows more troops for Afghanistan|url=http://www.kansas.com/opinion/opn-columns-blogs/article156508114.html|accessdate=25 August 2017|website=The Wichita Eagle|date=16 June 2017|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170825055916/http://www.kansas.com/opinion/opn-columns-blogs/article156508114.html|archivedate=25 August 2017}}&lt;/ref&gt;։

2017 թվականի օգոստոսի 21-ին նախագահ Թրամփը հրապարակել էր Աֆղանստանում իր վարչակազմի ռազմավարությունը՝ հայտարարելով, որ «հաղթանակը հստակ սահմանում կունենա՝ հարձակում մեր թշնամիների վրա, ԻԼԻՊ-ի ոչնչացում, [[Ալ-Քաիդա]]յի փլուզում, թալիբների կողմից երկրի նկատմամբ վերահսկողության զավթման կանխարգելում և ամերիկացիների դեմ զանգվածային ահաբեկչական գործողությունների կանխարգելում»&lt;ref name=&quot;WP20170821&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;NYT20170821&quot;&gt;{{Cite news|author=Julie Hirschfeld Davis and Mark Landler|title=Trump Outlines New Afghanistan War Strategy With Few Details|url=https://www.nytimes.com/2017/08/21/world/asia/afghanistan-troops-trump.html?mcubz=3|accessdate=24 August 2017|website=The New York Times|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170824165338/https://www.nytimes.com/2017/08/21/world/asia/afghanistan-troops-trump.html?mcubz=3&amp;mtrref=web.archive.org|archivedate=24 August 2017}}&lt;/ref&gt;։ Օգոստոսի 24-ին Աֆղանստանում ԱՄՆ-ի և ՆԱՏՕ-ի ուժերի հրամանատար, գեներալ Ջոն Ու.Նիքոլսոն կրտսերը հաստատել է, որ զորքերի թվաքանակը, ռազմավարությունը և հաջողության պայմանները կախված են ռազմական գործողությունների տեմպից և ցամաքային պայմաններից, ոչ թե «կամայական ժամկետներից»&lt;ref&gt;{{Cite news|author=Mujib Mashal|title=U.S. Troop Increase in Afghanistan Is Underway, General Says|url=https://www.nytimes.com/2017/08/24/world/asia/afghanistan-troop-increase-trump-taliban.html?ribbon-ad-idx=3&amp;rref=world/asia|accessdate=25 August 2017|date=24 August 2017|archiveurl=https://archive.today/20170825054255/https://www.nytimes.com/2017/08/24/world/asia/afghanistan-troop-increase-trump-taliban.html?ribbon-ad-idx=3&amp;rref=world/asia|archivedate=25 August 2017|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։ Թրամփը չի հստակեցրել, թե քանի զինծառայող է գործի դրվելու իր նոր բաց ռազմավարությանը համապատասխան, սակայն Կոնգրեսի պաշտոնյաներին ասվել է, որ անհրաժեշտ է տեղակայել ևս 4000 զինծառայող&lt;ref name=&quot;WP20170821&quot;&gt;{{Cite news|author=David Nakamura and Abby Phillip|title=Politics Trump announces new strategy for Afghanistan that calls for a troop increase|url=https://www.washingtonpost.com/politics/trump-expected-to-announce-small-troop-increase-in-afghanistan-in-prime-time-address/2017/08/21/eb3a513e-868a-11e7-a94f-3139abce39f5_story.html|accessdate=25 August 2017|date=21 August 2017|archiveurl=https://archive.today/20170825055254/https://www.washingtonpost.com/politics/trump-expected-to-announce-small-troop-increase-in-afghanistan-in-prime-time-address/2017/08/21/eb3a513e-868a-11e7-a94f-3139abce39f5_story.html|archivedate=25 August 2017|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։ [[The Washington Post]]-ը օգոստոսի 30-ին հաղորդել է, որ Աֆղանստանի համար ԱՄՆ-ի լրացուցիչ ուժերը, հավանաբար, բաղկացած կլինեն ծովային հետևակի դեսանտայիններից և փոքր հրետանային ջոկատներից, որոնք բաղկացած են մոտավորապես 100 զինծառայողներից մեկ միավորի համար, որոնք պետք է ցրվեին ամբողջ երկրում, որպեսզի լրացնեն օդային աջակցության բացը&lt;ref name=&quot;WPAP20170830&quot;&gt;{{Cite news|author=Lolita C. Baldor|title=Pentagon: US troop total in Afghanistan larger than reported|url=https://www.washingtonpost.com/world/national-security/pentagon-us-troop-total-in-afghanistan-larger-than-reported/2017/08/30/e8d0bdea-8db3-11e7-9c53-6a169beb0953_story.html|accessdate=31 August 2017|website=The Washington Post|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170831205829/https://www.washingtonpost.com/world/national-security/pentagon-us-troop-total-in-afghanistan-larger-than-reported/2017/08/30/e8d0bdea-8db3-11e7-9c53-6a169beb0953_story.html|archivedate=31 August 2017}}&lt;/ref&gt;։ Զեկույցի համաձայն, հավանաբար, կօգտագործվի օդային աջակցությունը լրացուցիչ F-16 կործանիչների, A-10 գրոհիչների և լրացուցիչ B-52 ռմբակոծիչների կամ դրանց համակցության տեսքով&lt;ref name=&quot;WPAP20170830&quot; /&gt;։ Թերթը նաև հայտարարել է. «ԱՄՆ-ի լրացուցիչ ուժերը թույլ կտան ամերիկացիներին ավելի շատ տեղերով և մարտական գործողությունների վայրին մոտ խորհրդակցել աֆղանական զորքերին»,-հայտարարել են Քաբուլում ԱՄՆ-ի պաշտոնատար անձինք։ «Քանի որ ավելի մեծ թվով ստորաբաժանումներ հեռու են երկրի խոշորագույն բազաներից, այդ ուժերը քողարկելու համար կպահանջվի լրացուցիչ աջակցություն օդից և հրետանիից»&lt;ref name=&quot;WPAP20170830&quot; /&gt;''։'' [[New York Times]]-ը հավելել է, որ «ամերիկացի զինվորականները կկարողանան տեղում առանձին աֆղանական բրիգադներ կոնսուլտացիաներ անցկացնել՝ նրանց հեռավոր շտաբներից հրահանգելու փոխարեն։ Նրանք կարող են ակտիվացնել հատուկ գործողությունների ուժերի ուսուցման գործողությունները և այդպիսով զգալիորեն մեծացնել աֆղանական հատուկ ջոկատայինների քանակը։ Դա թույլ կտա ամերիկացի զինվորական հրամանատարներին և զինծառայողներին ավիացիոն և հրետանային հարվածներ հասցնել աֆղանական ավելի մեծ թվով ստորաբաժանումների անունից»&lt;ref name=&quot;NYT20170830&quot;&gt;{{Cite news|author=Cooper|first=Helene|title=U.S. Says It Has 11,000 Troops in Afghanistan, More Than Formerly Disclosed|url=https://www.nytimes.com/2017/08/30/world/asia/afghanistan-troop-totals.html?mcubz=3|accessdate=31 August 2017|website=The New York Times|date=30 August 2017|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170831215013/https://www.nytimes.com/2017/08/30/world/asia/afghanistan-troop-totals.html?mcubz=3|archivedate=31 August 2017}}&lt;/ref&gt;։

2017 թվականի օգոստոսի 30-ին պաշտպանության նախարարությունը հայտնել էր, որ Աֆղանստանում ավելի շատ զորքեր են գտնվում, քան ենթադրվում էր ավելի վաղ։ [[Պենտագոն]]ը հայտարարել է, որ կոնտինգենտի փաստացի քանակն ավելի մոտ էր 11 000-ին, քան նախկինում հայտարարված 8 400-ին, ընդ որում ավելի մեծ թիվ էր ներառում ինչպես գաղտնի, այնպես էլ ժամանակավոր ստորաբաժանումները&lt;ref name=&quot;NYT20170830&quot;/&gt;&lt;ref name=&quot;WP20170830&quot;&gt;{{Cite news|author=Thomas Gibbons-Neff|title=Checkpoint: Afghan troop surge likely to include thousands of paratroopers, Marines and heavy bombers|url=https://www.washingtonpost.com/news/checkpoint/wp/2017/08/30/afghan-troop-surge-likely-to-include-thousands-of-paratroopers-marines-and-heavy-bombers/|accessdate=31 August 2017|website=The Washington Post|date=30 August 2017|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170831212303/https://www.washingtonpost.com/news/checkpoint/wp/2017/08/30/afghan-troop-surge-likely-to-include-thousands-of-paratroopers-marines-and-heavy-bombers/|archivedate=31 August 2017}}&lt;/ref&gt;։  Զինծառայողների թվաքանակի ավելի ցածր գնահատականը եղել է հաշվապահական հաշվառման և բյուրոկրատիայի ապակողմնորոշիչ միջոցների արդյուն&lt;ref name=&quot;WPAP20170830&quot;/&gt;։
[[Պատկեր:General_Austin_S._Miller.jpg|մինի|Գեներալ [[Օսթին Միլեր]]ը Աֆղանստանում ԱՄՆ-ի և ՆԱՏՕ-ի ուժերի հրամանատար է դարձել 2018 թվականի սեպտեմբերին և ղեկավարել զորքերի դուրսբերումը մինչև 2021 թվականի հուլիսը:]]
2017 թվականի սեպտեմբերին Թրամփի վարչակազմը սկսել է Աֆղանստան ուղարկել ավելի քան 3000 լրացուցիչ զինծառայողներ, ինչի արդյունքում Աֆղանստանում ամերիկացի զինծառայողների ընդհանուր թիվը գերազանցել է 14 000-ը&lt;ref&gt;{{Cite news|author=Mitchell|first=Ellen|website=[[The Hill (newspaper)|The Hill]]|title=Mattis: US to send 3,000 more troops to Afghanistan|url=http://thehill.com/policy/defense/351222-mattis-us-to-send-3000-more-troops-to-afghanistan|accessdate=18 October 2017|date=18 September 2017|archiveurl=https://web.archive.org/web/20171018193100/http://thehill.com/policy/defense/351222-mattis-us-to-send-3000-more-troops-to-afghanistan|archivedate=18 October 2017}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|title=Mattis says over 3,000 additional U.S. troops will deploy to Afghanistan|url=https://www.cbsnews.com/news/mattis-says-over-3000-additional-u-s-troops-will-deploy-to-afghanistan/|accessdate=18 October 2017|publisher=CBS News|date=18 September 2017|archiveurl=https://web.archive.org/web/20171018193747/https://www.cbsnews.com/news/mattis-says-over-3000-additional-u-s-troops-will-deploy-to-afghanistan/|archivedate=18 October 2017}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.bbc.com/news/world-us-canada-41314428|title=US sends 3,000 more troops to Afghanistan|date=18 September 2017|publisher=BBC News US &amp; Canada|archive-url=https://web.archive.org/web/20171018193454/http://www.bbc.com/news/world-us-canada-41314428|archive-date=18 October 2017|access-date=18 October 2017}}&lt;/ref&gt;։ Երբ գեներալ Օսթին Սքոթ Միլերը 2018 թվականի սեպտեմբերին ընդունեց Աֆղանստանում ԱՄՆ-ի և ՆԱՏՕ-ի ուժերի հրամանատարությունը, երկրում տեղակայվեց 15 000 ամերիկացի զինծառայող։

2019 թվականի հոկտեմբերին մեկ ամիս առաջ թալիբների հետ խաղաղ բանակցությունների կտրուկ դադարեցումից հետո գեներալ Միլլերը հայտարարել էր, որ ամերիկյան ուժերը մեկ տարվա ընթացքում կրճատվել են մինչև 13 000՝ Քաբուլում ամերիկյան հրամանատարության միակողմանի որոշման արդյունքում։ Պաշտպանության նախարար [[Մարկ Էսպեր]]ը մեկնաբանել է զորքերի կրճատումը, ասելով, որ «Գեներալ Միլերը անում է այն, ինչ ես խնդրել եմ մեր բոլոր հրամանատարներին, երբ պաշտոնն ստանձնեց... տեսնել, թե որտեղ նրանք կարող են ազատ արձակել ժամանակը, փողը և աշխատուժը», որպես ազգային պաշտպանության ռազմավարության մաս, որը կոչված է աստիճանաբար տեղափոխել ԱՄՆ-ի գլոբալ ռազմական ռազմավարությունը ահաբեկչության դեմ պայքարի առաջնայնությունից և Ռուսաստանի և [[Չինաստան]]ի դեմ պայքարին&lt;ref name=&quot;George&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.washingtonpost.com/world/us-has-begun-reducing-troops-in-afghanistan-commander-says/2019/10/21/d17a9e30-f3f1-11e9-8cf0-4cc99f74d127_story.html|title=U.S. has begun reducing troops in Afghanistan, commander says|author=George|first=Susannah|website=The Washington Post|date=21 October 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20191021210354/https://www.washingtonpost.com/world/us-has-begun-reducing-troops-in-afghanistan-commander-says/2019/10/21/d17a9e30-f3f1-11e9-8cf0-4cc99f74d127_story.html|archive-date=21 October 2019|access-date=22 October 2019|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։ 2019 թվականի դեկտեմբերին «Աֆղանական փաստաթղթերում» պարզվել է, որ բարձրաստիճան զինվորականներն ու կառավարական պաշտոնյաները ընդհանուր առմամբ այն կարծիքին են եղել, որ Աֆղանստանում պատերազմում հնարավոր չէ հաղթել, բայց դա թաքցրել են հասարակությունից&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.washingtonpost.com/graphics/2019/investigations/afghanistan-papers/afghanistan-war-confidential-documents/|title=Confidential documents reveal U.S. officials failed to tell the truth about the war in Afghanistan|author=Craig Whitlock|website=The Washington Post|date=9 December 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20210602135802/https://www.washingtonpost.com/graphics/2019/investigations/afghanistan-papers/afghanistan-war-confidential-documents/|archive-date=2 June 2021|access-date=5 June 2021|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.businessinsider.com/us-officials-lied-about-afghan-war-failures-documents-reveal-2019-12|title=Top US officials knew the Afghanistan war was unwinnable and 'lied' — even as costs rose to $1 trillion and 2,351 American troop's lives|author=Ryan Pickrell|website=[[Business Insider]]|date=9 December 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20201023020752/https://www.businessinsider.com/us-officials-lied-about-afghan-war-failures-documents-reveal-2019-12|archive-date=23 October 2020|access-date=5 June 2021|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։ 2019 թվականի վերջին գրեթե 2400 ամերիկացիներ զոհվեցին պատերազմում, ավելի քան 20 000-ը վիրավորվեցին&lt;ref name=&quot;George&quot; /&gt;։

2020 թվականի փետրվարի 29-ին ԱՄՆ-ը և «[[Թալիբան]]» շարժումը «Դոհայի համաձայնագիր» անվանումով խաղաղ համաձայնագիր են ստորագրել այն դրույթներով&lt;ref&gt;{{Cite news|author=Qazi|first=Shereena|title=Afghanistan's Taliban, US sign agreement aimed at ending war|date=29 February 2020|accessdate=6 March 2020|url=https://www.aljazeera.com/news/2020/02/afghanistan-taliban-sign-deal-america-longest-war-200213063412531.html|publisher=[[Al-Jazeera]]|archivedate=12 September 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200912160729/https://www.aljazeera.com/news/2020/02/afghanistan-taliban-sign-deal-america-longest-war-200213063412531.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;, որոնք ներառում են Աֆղանստանից ԱՄՆ-ի և ՆԱՏՕ-ի բոլոր կանոնավոր զորքերի դուրսբերումը, «Թալիբանի» պարտավորությամբ կանխել «Ալ-Քաիդայի» գործողությունը Թալիբանի վերահսկողության տակ գտնվող շրջաններում, և որոնք ներառում են Թալիբանի և Աֆղանստանի այն ժամանակվա Իսլամական Հանրապետության կառավարության միջև բանակցությունները&lt;ref&gt;{{Cite news|title=US and Taliban sign deal to end 18-year Afghan war|date=29 February 2020|accessdate=6 March 2020|url=https://www.bbc.com/news/world-asia-51689443|website=[[BBC News]]|archivedate=5 January 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210105061052/https://www.bbc.com/news/world-asia-51689443|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։ Գործարքը պաշտպանել են Չինաստանը, Պակիստանը և Ռուսաստանը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://theprint.in/diplomacy/india-asserts-afghanistans-national-sovereignty-as-peace-talks-with-taliban-start-in-qatar/501335/|title=India asserts Afghanistan's 'national sovereignty' as peace talks with Taliban start in Qatar|author=Basu|first=Nayanima|website=ThePrint|date=12 September 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20210404200513/https://theprint.in/diplomacy/india-asserts-afghanistans-national-sovereignty-as-peace-talks-with-taliban-start-in-qatar/501335/|archive-date=4 April 2021|access-date=24 February 2021|url-status=live}}&lt;/ref&gt;, և միաձայն հավանություն է տվել ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհուրդը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://news.un.org/en/story/2020/03/1059161|title=Security Council resolution endorses moves towards long-sought Afghanistan peace|author=|first=|website=United Nations|date=10 March 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20210602212845/https://news.un.org/en/story/2020/03/1059161|archive-date=2 June 2021|access-date=29 May 2021|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։

Թրամփի վարչակազմը համաձայնել է մինչև 2020 թվականի հուլիսը 13 հազարից մինչև 8600 զինծառայողների սկզբնական կրճատման՝ հետագայում մինչև 2021 թվականի մայիսի 1-ը ամբողջական դուրսբերմամբ, եթե Թալիբանը կատարի իր պարտավորությունները&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://opedcolumn.news.blog/2020/03/21/us-taliban-deal-india-should-chalk-out-a-new-strategy/|title=U.S.-Taliban Deal: India should Chalk-out a New Strategy|author=Network|first=Readables|date=21 March 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20210103074450/https://opedcolumn.news.blog/2020/03/21/us-taliban-deal-india-should-chalk-out-a-new-strategy/|archive-date=3 January 2021|access-date=24 February 2021|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։ Սակայն Բայդենի վարչակազմը հայտարարել է, որ ԱՄՆ-ը զորքերի դուրսբերումը չի սկսի մինչև մայիսի 1-ը և դուրսբերումը կավարտի մինչև սեպտեմբերի 11-ը&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en-US|url=https://www.defense.gov/Explore/News/Article/Article/2573268/biden-announces-full-us-troop-withdrawal-from-afghanistan-by-sept-11/|title=Biden Announces Full U.S. Troop Withdrawal From Afghanistan by Sept. 11|author=Cronk|first=Terri Moon|website=U.S. Department of Defense|date=14 April 2021|access-date=2021-08-16|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en-US|url=https://www.whitehouse.gov/briefing-room/speeches-remarks/2021/04/14/remarks-by-president-biden-on-the-way-forward-in-afghanistan/|title=Remarks by President Biden on the Way Forward in Afghanistan|website=The White House|date=2021-04-14|access-date=2021-08-16}}&lt;/ref&gt;։ Հուլիսի 8-ին Բայդենը որոշել է ԱՄՆ-ի դուրս գալու վերջնաժամկետը՝ օգոստոսի 31-ը&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://apnews.com/article/joe-biden-afghanistan-government-and-politics-86f939c746c7bc56bb9f11f095a95366|title=Biden says US war in Afghanistan will end August 31|website=AP NEWS|date=8 July 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210708195329/https://apnews.com/article/joe-biden-afghanistan-government-and-politics-86f939c746c7bc56bb9f11f095a95366|archive-date=8 July 2021|access-date=8 July 2021|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։ Պաշտպանության նախարարությունը հայտարարել է, որ ԱՄՆ-ն շարունակելու է օդային հարվածներ հասցնել&lt;ref&gt;{{Cite news|author=Horton|first=Alex|date=25 July 2021|title=U.S. prepared to continue airstrikes against Taliban, top commander says|url=https://www.washingtonpost.com/world/2021/07/25/us-airstrikes-afghanistan-taliban-mckenzie/|website=The Washington Post|accessdate=6 August 2021}}&lt;/ref&gt;։

=== Խաղաղության համաձայնագիր ԱՄՆ-ի և Թալիբանի միջև ===
2020 թվականի փետրվարին նախագահ Թրամփը և ՆԱՏՕ-ի դաշնակիցները պայմանավորվել են գործարք կնքել թալիբների հետ, որը նախատեսում է ԱՄՆ-ի ռազմական ուժերի պաշտոնական դուրսբերում Աֆղանստանից։ Համաձայնագրի պայմանների համաձայն՝ թալիբները խոստացել են «թույլ չտալ» Ալ-Քաիդային «կամ ցանկացած այլ ծայրահեղական խմբավորման գործել իրենց կողմից վերահսկվող շրջաններում»։ Համաձայնագրում, որը վերնագրված է «Աֆղանստանում խաղաղության հասնելու մասին համաձայնագիր», ԱՄՆ-ի և ՆԱՏՕ-ի ուժերը լրջորեն դուրս են բերվել, և սահմանվել է վերջնաժամկետ՝ ԱՄՆ-ի զորքերի լիակատար դուրսբերման համար՝ 2021 թվականի մայիսի 1-ին&lt;ref name=&quot;Deal&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.bbc.com/news/world-asia-51689443|title=Afghan conflict: US and Taliban sign deal to end 18-year war|date=29 February 2020|publisher=[[BBC News]]}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://apnews.com/article/491544713df4879f399d0ff5523d369e|title=US and Taliban sign deal aimed at ending war in Afghanistan|author=Lee|first=Matthew|date=29 February 2020|publisher=[[Associated Press]]}}&lt;/ref&gt;։ Թրամփը բաց է թողել ռազմական գործողությունների վերսկսման հնարավորությունը, եթե թալիբները խախտեն համաձայնագրի պայմանները, խոստանալով, որ եթե պայմանները խախտվեն, մենք կվերադառնանք այն ուժի հետ, որը ոչ ոք երբեք չի տեսել&lt;ref name=&quot;Deal&quot; /&gt;։

2020 թվականի փետրվարի 29-ին ԱՄՆ-ն թալիբների հետ համաձայնագիր է ստորագրել 14 ամսից զորքերը դուրս բերելու մասին, եթե թալիբները պաշտպանեն համաձայնագրի պայմանները։ 2020 թվականի փետրվարի դրությամբ շուրջ 13 հազար ամերիկացի զինծառայողներ դեռևս գտնվում էին երկրում։ Երկու կողմերը պայմանավորվել են զորքերի աստիճանական դուրսբերման մասին 14 ամսվա ընթացքում պայմանների հիման վրա, և դուրսբերման համաձայնագիրը ներառում է «Միացյալ Նահանգների բոլոր զինված ուժերը, նրանց դաշնակիցները և կոալիցիոն գործընկերները, ներառյալ ամբողջ ոչ դիվանագիտական քաղաքացիական անձնակազմը, մասնավոր անվտանգության կապալառուները, հրահանգիչները, խորհրդականները և սպասարկող անձնակազմը»։ Առաջին փուլում ԱՄՆ-ն Աֆղանստանում իր ուժերը կկրճատի շուրջ 5 000 զինծառայողներով՝ մինչև 8 600, ԱՄՆ-ի և Թալիբանի միջև համաձայնագրի կնքումից հետո 135 օրվա ընթացքում։ Զորքերի աստիճանական դուրսբերման ընթացքում թալիբներն ու աֆղանական կառավարությունը ստիպված կլինեն իշխանության բաժանման մասին ավելի կոնկրետ համաձայնագիր մշակել։ Այդ ժամկետները կառավարությանը կտար բանակցությունների ժամանակ ամերիկյան ռազմական պաշտպանության քողարկում։ ԱՄՆ պետքարտուղար [[Մայք Պոմպեո]]ն հայտարարել է, որ ԱՄՆ մնացած զորքերը լծակ կծառայեն թալիբների կողմից իրենց խոստումների կատարումն ապահովելու համար։ Եթե Թալիբանը Կատարի «Ալ-Քաիդայից» հրաժարվելու իր պարտավորությունները և սկսի ներաֆղանական խաղաղ բանակցությունները, ԱՄՆ-ը կհամաձայնի տասը ամսվա ընթացքում Աֆղանստանից մնացած բոլոր ամերիկյան ուժերի ամբողջական դուրսբերմանը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.msn.com/en-us/news/world/us-to-withdraw-troops-from-afghanistan-in-14-months-if-taliban-conditions-met/ar-BB10yxIL?li=BBnb7Kz|title=U.S. to withdraw troops from Afghanistan in 14 months if Taliban conditions met|author=Greenfield|first=Charlotte|website=MSN|date=29 February 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200229233816/https://www.msn.com/en-us/news/world/us-to-withdraw-troops-from-afghanistan-in-14-months-if-taliban-conditions-met/ar-BB10yxIL?li=BBnb7Kz|archive-date=29 February 2020|access-date=29 February 2020}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|author=Mujib Mashal|title=Taliban and U.S. Strike Deal to Withdraw American Troops From Afghanistan|url=https://www.nytimes.com/2020/02/29/world/asia/us-taliban-deal.html|accessdate=29 February 2020|date=29 February 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200229235609/https://www.nytimes.com/2020/02/29/world/asia/us-taliban-deal.html|archivedate=29 February 2020|website=The New York Times}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|author=Mujib Mashal and Russell Goldman|title=4 Takeaways From the U.S. Deal With the Taliban|url=https://www.nytimes.com/2020/02/29/world/asia/us-taliban-afghanistan.html|accessdate=1 March 2020|website=The New York Times|date=29 February 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200301000422/https://www.nytimes.com/2020/02/29/world/asia/us-taliban-afghanistan.html|archivedate=1 March 2020}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|author=Tom Vanden Brook and Deirdre Shesgreen|title=Historic peace deal in Afghanistan reached with Taliban, allowing withdrawal of US troops|url=https://eu.usatoday.com/story/news/politics/2020/02/29/u-s-taliban-sign-deal-peace-talks-begin-u-s-troops-withdraw/4738736002/|accessdate=1 March 2020|website=USA Today|date=29 February 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200301001435/https://www.usatoday.com/story/news/politics/2020/02/29/u-s-taliban-sign-deal-peace-talks-begin-u-s-troops-withdraw/4738736002/|archivedate=1 March 2020}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|title=Afghan conflict: US and Taliban sign deal to end 18-year war|url=https://www.bbc.com/news/world-asia-51689443|accessdate=1 March 2020|website=BBC News|date=29 February 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200301002219/https://www.bbc.com/news/world-asia-51689443|archivedate=1 March 2020}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|author=Jennifer Hansler|title=US and Taliban sign historic agreement|url=https://edition.cnn.com/2020/02/29/politics/us-taliban-deal-signing/index.html|accessdate=1 March 2020|publisher=CNN|date=29 February 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200301004545/https://edition.cnn.com/2020/02/29/politics/us-taliban-deal-signing/|archivedate=1 March 2020}}&lt;/ref&gt;։ ԱՄՆ-ն և ՆԱՏՕ-ի գծով նրա դաշնակիցները համաձայնել են 14 ամսվա ընթացքում դուրս բերել բոլոր զորքերը, եթե գրոհայինները պաշտպանեն գործարքը&lt;ref name=&quot;bbcreject&quot;&gt;{{Cite news|url=https://www.bbc.com/news/world-asia-51695370|title=Afghan conflict: President Ashraf Ghani rejects Taliban prisoner release|website=BBC News|date=1 March 2020|accessdate=1 March 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200421043856/https://www.bbc.com/news/world-asia-51695370|archivedate=21 April 2020}}&lt;/ref&gt;։

2020 թվականի մարտի 1-ին խաղաղ համաձայնագիրը լուրջ խնդրի առաջ կանգնեց, երբ նախագահ Գանին մամուլի ասուլիսի ժամանակ հայտարարեց, որ Աֆղանստանի կառավարությունը, որը գործարքի կողմ չի եղել, կմերժի համաձայնության կոչը՝ գերիների փոխանակումը Թալիբանի հետ անցկացնելու վերաբերյալ, որը առաջարկվել էր 2020 թվականի մարտի 10-ին՝ ներաֆղանական բանակցությունների սկզբում, հայտարարելով, որ «Աֆղանստանի կառավարությունը ոչ մի պարտավորություն չի ստանձնել 5000 թալիբների բանտարկյալների ազատ արձակման համար»&lt;ref name=&quot;apreject&quot;&gt;{{Cite news|url=https://www.politico.com/news/2020/03/01/afghan-peace-deal-prisoner-release-118473|title=Afghan peace deal hits first snag over prisoner releases|website=Politico|accessdate=1 March 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200402215618/https://www.politico.com/news/2020/03/01/afghan-peace-deal-prisoner-release-118473|archivedate=2 April 2020}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;reject&quot;&gt;{{Cite web|url=https://tolonews.com/afghanistan/ghani-no-commitment-release-taliban-prisoners|title=Ghani: No Commitment to Release Taliban Prisoners|website=TOLOnews|date=1 March 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200403062215/https://tolonews.com/afghanistan/ghani-no-commitment-release-taliban-prisoners|archive-date=3 April 2020|access-date=1 March 2020}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;reject2&quot;&gt;{{Cite news|url=https://www.aljazeera.com/news/2020/03/president-ghani-rejects-peace-deal-prisoner-swap-taliban-200301082216180.html|title=President Ghani rejects peace deal's prisoner swap with Taliban|publisher=Al Jazeera|date=1 March 2020|accessdate=1 March 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200404193450/https://www.aljazeera.com/news/2020/03/president-ghani-rejects-peace-deal-prisoner-swap-taliban-200301082216180.html|archivedate=4 April 2020}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;nprreject&quot;&gt;{{Cite news|url=https://www.npr.org/2020/03/01/810949474/afghan-president-rejects-timeline-for-prisoner-swap-proposed-in-us-taliban-peace|title=Afghan President Rejects Timeline For Prisoner Swap Proposed In US-Taliban Peace Deal|first=Cat|author=Schuknecht|publisher=NPR|date=1 March 2020|accessdate=1 March 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200411202634/https://www.npr.org/2020/03/01/810949474/afghan-president-rejects-timeline-for-prisoner-swap-proposed-in-us-taliban-peace|archivedate=11 April 2020}}&lt;/ref&gt;։ Գանին նաև հայտարարել է, որ գերիների ցանկացած փոխանակում «չի կարող բանակցությունների նախադրյալ լինել», բայց պետք է լինի բանակցությունների մի մասը&lt;ref name=&quot;bbcreject&quot;/&gt;։

=== Զորքերի դուրսբերում ===
Ամերիկյան զորքերի մի մասը Աֆղանստանից դուրս է բերվել 2020 թվականի մարտի 9-ին, ինչպես դա պահանջում է ԱՄՆ-ի և Թալիբանի միջև խաղաղ համաձայնագիրը&lt;ref&gt;{{Cite news|author=Baldor|first=Lolita C.|title=US begins troop withdrawal from Afghanistan, official says|url=https://www.militarytimes.com/news/your-military/2020/03/09/us-begins-troop-withdrawal-from-afghanistan-official-says/|accessdate=25 April 2020|website=The Military Times|date=9 March 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200324014456/https://www.militarytimes.com/news/your-military/2020/03/09/us-begins-troop-withdrawal-from-afghanistan-official-says/|archivedate=24 March 2020}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|title=US starts troop pullout, seeks end to Afghan leaders' feud|url=https://apnews.com/2ac6e6ae6d805a5d067da8f36d3052d7|accessdate=25 April 2020|website=Associated Press|date=10 March 2020|archiveurl=https://archive.today/20200425184307/https://apnews.com/2ac6e6ae6d805a5d067da8f36d3052d7|archivedate=25 April 2020|author=Kathy Gannon and Rahim Faiez}}&lt;/ref&gt;։ 2020 թվականի մարտի 10-ին ԱՄՆ կենտրոնական հրամանատարությունը մերժել է տեղեկություններն այն մասին, որ ամերիկացի զինվորականները մշակել են Աֆղանստանից ամերիկյան բոլոր զորքերի դուրսբերման ծրագիր։ Գեներալ Քենեթ Ֆ. Մաքքենզի կրտսերը, Կենտրոնական հրամանատարության ղեկավարը նաև հայտարարել է, որ ծրագիրը 14 ամսվա ընթացքում Աֆղանստանում ամերիկյան զորքերի թվաքանակի կրճատումն էր՝ մինչև 8600&lt;ref name=&quot;partialonly&quot;&gt;{{Cite news|title=CENTCOM boss says military plans for withdrawal from Afghanistan not developed yet|url=https://www.militarytimes.com/flashpoints/2020/03/10/centcom-boss-say-military-plans-for-withdrawal-from-afghanistan-not-developed-yet/|accessdate=25 April 2020|website=Military Times|date=10 March 2020}}&lt;/ref&gt;։ Ավելի ուշ ԱՄՆ-ի բանակը հաստատել է, որ 2020 թվականի ամռանը Աֆղանստան լրացուցիչ զորքեր կուղարկվեն&lt;ref name=&quot;moretroops&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.stripes.com/news/europe/army-announces-summer-troop-moves-to-europe-iraq-and-afghanistan-1.627236|title=Army announces summer troop moves to Europe, Iraq and Afghanistan|author=Vandiver|first=John|website=Stars and Stripes|date=24 April 2020|publisher=Stars and Stripes|archive-url=https://web.archive.org/web/20200425182238/https://www.stripes.com/news/europe/army-announces-summer-troop-moves-to-europe-iraq-and-afghanistan-1.627236|archive-date=25 April 2020|access-date=25 April 2020}}&lt;/ref&gt;։ Կենտրոնական հրամանատարության տվյալներով՝ ԱՄՆ-ն աֆղանստանցի զինծառայողների թվաքանակը մինչև 2020 թվականի հունիսի 18-ը կրճատել է մինչև 8600՝ Թալիբանի՝ 2020 թվականի փետրվարի խաղաղ համաձայնագրի համաձայն&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://www.nytimes.com/2020/06/19/world/asia/afghanistan-us-troop-withdrawal.html|title=U.S. Troops in Afghanistan Reduced to 8,600, General Says|accessdate=19 June 2020|website=The New York Times|date=19 June 2020|author=Mashal|first=Mujib|archivedate=19 June 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200619080801/https://www.nytimes.com/2020/06/19/world/asia/afghanistan-us-troop-withdrawal.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։ 2020 թվականի հուլիսի 1-ին, ամերիկյան զորքերին ռուսական ենթադրյալ պարգևատրման ծրագրում թալիբների մասնակցության մասին ԶԼՄ-ներում հաղորդումներից հետո, ԱՄՆ-ի Ներկայացուցիչների պալատի զինված ուժերի կոմիտեն քվեարկել է պետական պաշտպանության մասին օրենքի ուղղման օգտին, որպեսզի լրացուցիչ պայմաններ սահմանվեն, որոնք պետք է կատարվեն նախքան ԱՄՆ նախագահ Թրամփը կկարողանա շարունակել Աֆղանստանից զորքերի դուրսբերումը, ներառյալ Այն գնահատման պահանջը, թե արդյոք որևէ երկիր առաջարկել է թալիբներին օգնություն՝ ԱՄՆ-ի և կոալիցիայի, ինչպես նաև արգելել ֆինանսավորման կրճատումը զորքերի պակաս, քան 8000 և կրկին 4000, եթե վարչակազմը չի հաստատել, որ դա չի վտանգել ամերիկյան շահերը Աֆղանստանում&lt;ref&gt;{{Cite news|title=House panel votes to constrain Afghan drawdown, ask for assessment on 'incentives' to attack US troops|url=https://thehill.com/policy/defense/505568-house-panel-votes-to-constrain-afghan-drawdown-ask-for-assessment-on|website=The Hill|date=1 July 2020}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|title=House Democrats, Working With Liz Cheney, Restrict Trump's Planned Withdrawal of Troops From Afghanistan and Germany|url=https://theintercept.com/2020/07/02/house-democrats-working-with-liz-cheney-restrict-trumps-planned-withdrawal-of-troops-from-afghanistan-and-germany/|website=The Intercept|date=2 July 2020|accessdate=5 June 2021|archivedate=21 January 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210121210750/https://theintercept.com/2020/07/02/house-democrats-working-with-liz-cheney-restrict-trumps-planned-withdrawal-of-troops-from-afghanistan-and-germany/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։
[[Պատկեր:Secretary_Pompeo_Meets_With_the_Taliban_Delegation_(50332459158).jpg|մինի|ԱՄՆ պետքարտուղար Մայք Պոմպեոն և Աբդուլ Գանի Բարադարը Դոհայում, Քաթարում Թալիբանի պատվիրակության հետ հանդիպման ժամանակ, 2020 թվականի սեպտեմբերի 12]]
2020 թվականի հուլիսի 1-ին ԱՄՆ-ի Սենատը մերժել է Ռենդ Փոլի կողմից ազգային պաշտպանության թույլտվության մասին օրենքում փոփոխություն կատարելու փորձը, որը կպահանջեր մեկ տարվա ընթացքում Աֆղանստանից ԱՄՆ-ի բոլոր ուժերի դուրսբերում և վերջ կդներ 19-ամյա պատերազմին&lt;ref&gt;{{Cite news|title=Senate rejects Paul proposal on withdrawing troops from Afghanistan|url=https://thehill.com/policy/defense/505555-senate-rejects-paul-proposal-on-withdrawing-troops-from-afghanistan|website=The Hill|date=1 June 2020|accessdate=5 June 2021|archivedate=5 June 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210605150936/https://thehill.com/policy/defense/505555-senate-rejects-paul-proposal-on-withdrawing-troops-from-afghanistan|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։ Օգոստոսի 8-ին պաշտպանության նախարար Մարկ Էսփերը հայտարարել է, որ Միացյալ Նահանգները կկրճատի զորքերի թիվը մինչև 5000-ից պակաս՝ մինչև 2020 թվականի նոյեմբերի վերջ&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://edition.cnn.com/2020/08/08/politics/mark-esper-afghanistan-troop-levels/index.html|title=Mark Esper says US troop levels in Afghanistan to go below 5,000 by end of November|publisher=CNN|archive-url=https://web.archive.org/web/20200809051145/https://edition.cnn.com/2020/08/08/politics/mark-esper-afghanistan-troop-levels/index.html|archive-date=9 August 2020|access-date=9 August 2020|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։ 2020 թվականի օգոստոսին ԱՄՆ հետախուզության աշխատակիցները հաշվարկել են, որ Իրանի կառավարությունը Թալիբանի հետ կապված ցանց Հաքանիի պարգև է առաջարկել Աֆղանստանում օտարերկրյա զինծառայողների, այդ թվում՝ ամերիկացիների սպանության համար։ [[CNN]]-ի համաձայն՝ Դոնալդ Թրամփի վարչակազմը «երբեք չի հիշատակել ռմբակոծություններին Իրանի մասնակցության մասին։ Այս բացթողումը, ներկա և նախկին պաշտոնյաների խոսքով, կապված էր խաղաղ համաձայնագրի և Աֆղանստանից զորքերի դուրսբերման մեծ առաջնահերթության հետ»&lt;ref&gt;{{Cite news|title=US intelligence indicates Iran paid bounties to Taliban for targeting American troops in Afghanistan|url=https://edition.cnn.com/2020/08/17/politics/iran-taliban-bounties-us-intelligence/index.html|publisher=CNN|date=17 August 2020|accessdate=5 June 2021|archivedate=15 February 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210215040830/https://edition.cnn.com/2020/08/17/politics/iran-taliban-bounties-us-intelligence/index.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։

2020 թվականի նոյեմբերի 17-ին ԱՄՆ-ի պաշտպանության նախարարի պաշտոնակատար Քրիստոֆեր Միլերը հայտարարել է զորքերի հետագա դուրսբերման մասին մինչև 2021 թվականի հունվարի 15-ը, ինչի հետևանքով Աֆղանստանում և Իրաքում կմնա համապատասխանաբար 2500 զինծառայող, նախորդ 4500 և 3000-ի համեմատությամբ։ ԱՄՆ նախագահի ազգային անվտանգության հարցերով խորհրդական Ռոբերտ Օ՛Բրայենը նախագահ Թրամփի անունից հանդես է եկել հայտարարությամբ, որում նա հույս է հայտնել, որ Բայդենի նոր վարչակազմը կհասնի նրան, որ ամերիկյան բոլոր զորքերը տուն վերադառնան ավելի վաղ համաձայնեցված ժամկետին՝ 2021 թվականի մայիսի 1-ին&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.cnn.com/2020/11/17/politics/afghanistan-iraq-withdrawal-pentagon/index.html|title=US announces further drawdown of troops in Afghanistan and Iraq before Biden takes office|author=Starr|first=Barbara|date=17 November 2020|publisher=[[CNN]]}}&lt;/ref&gt;։ Ջո Բայդենն ավելի վաղ հայտարարել էր, որ աջակցում է Աֆղանստանից ամերիկյան զորքերի դուրսբերմանը իր նախագահական ընտրարշավի ժամանակ&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.vox.com/policy-and-politics/21439556/2020-election-trump-biden-peace-war|title=Trump and Biden want you to believe they're more anti-war than they are|author=Ward|first=Alex|website=[[Vox (website)|Vox]]|date=21 September 2020}}&lt;/ref&gt;, թեև նա չէր բացառում այն բանի հավանականությունը, որ ԱՄՆ-ն «բաց կլինի երկրում փոքր քանակությամբ զորքերի պահպանման համար, որոնց առաքելությունը կլինի բացառապես հակաահաբեկչական գործողությունների վրա կենտրոնացումը»&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.vox.com/2021/4/25/22402539/afghanistan-military-withdrawal-final-biden-september-11th|title=The US military is finally withdrawing from Afghanistan|author=Peters|first=Cameron|website=[[Vox (website)|Vox]]|date=25 April 2021}}&lt;/ref&gt;։

2020 թվականի նոյեմբերի 17-ին Պենտագոնը հայտարարել է, որ Աֆղանստանում ամերիկյան զորքերի թվաքանակը 4500-ից կկրճատի մինչև 2500-ի հունվարի կեսերին, այսինքն՝ մինչև 2021 թվականի հունվարի 15-ը՝ մինչև 2021 թվականի հունվարի 20-ի նախագահ Թրամփի լիազորությունների ժամկետի ավարտը&lt;ref name=&quot;20201117AlJazeera&quot;&gt;{{Cite news|title=Donald Trump: US announces plans to cut troop levels in Afghanistan, Iraq|url=https://www.aljazeera.com/news/2020/11/17/pentagon-announces-drawdown-of-us-troops-in-afghanistan|accessdate=17 November 2020|date=17 November 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201117201251/https://www.aljazeera.com/news/2020/11/17/pentagon-announces-drawdown-of-us-troops-in-afghanistan|archivedate=17 November 2020}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;20201118ABCNewsMartinez&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;20201117NewYorkTimes&quot;&gt;{{Cite news|author=Faizi|first=Fatima|title=U.S. Troops Are Packing Up, Ready or Not|url=https://www.nytimes.com/2020/11/17/world/asia/afghanistan-troop-withdrawal.html|accessdate=18 November 2020|date=17 November 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201118074857/https://www.nytimes.com/2020/11/17/world/asia/afghanistan-troop-withdrawal.html|archivedate=18 November 2020}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;20201117CNNStarrBrowneandCohen&quot;&gt;{{Cite news|author=Browne|first=Ryan|title=US announces further drawdown of troops in Afghanistan and Iraq before Biden takes office|url=https://edition.cnn.com/2020/11/17/politics/afghanistan-iraq-withdrawal-pentagon/index.html|accessdate=18 November 2020|date=17 November 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201118061259/https://edition.cnn.com/2020/11/17/politics/afghanistan-iraq-withdrawal-pentagon/index.html|archivedate=18 November 2020}}&lt;/ref&gt;։ ԱՄՆ ազգային անվտանգության հարցերով խորհրդական Ռոբերտ Օ՛Բրայենը հայտարարել է, որ Աֆղանստանում մնացած զորքերը կպաշտպանեն ամերիկացի դիվանագետներին, ամերիկյան դեսպանատունն ու Աֆղանստանում կարևոր աշխատանք կատարող ԱՄՆ կառավարության այլ հաստատություններ, ինչը թույլ կտա ԱՄՆ դաշնակիցներին իրենց աշխատանքն իրականացնել Աֆղանստանում և զսպել ամերիկայի թշնամիներին Աֆղանստանում&lt;ref name=&quot;20201117CNNStarrBrowneandCohen&quot; /&gt;։ Հայտարարությունը քննադատության է ենթարկվել սենատորների անդամների կողմից, ինչպիսիք են Սենատի մեծամասնության առաջնորդ Միթչ Մակքոնելը կամ Ռոդ Այլենդից սենատոր Ջեք Ռիդը&lt;ref name=&quot;20201117AlJazeera&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;20201118ABCNewsMartinez&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;20201117CNNStarrBrowneandCohen&quot; /&gt;։ ՆԱՏՕ-ի գլխավոր քարտուղար Յենս Սթոլթենբերգը իր հայտարարության մեջ զգուշացրել է,որ «չափազանց վաղ կամ չհամաձայնեցված խնամքի գինը կարող է շատ բարձր լինել»&lt;ref name=&quot;20201117NewYorkTimes&quot; /&gt;։ Քննադատները հայտարարել են, որ աֆղանական զորքերի դուրսբերումը ոչ միայն կխաթարի առանց այդ էլ փխրուն անվտանգությունը տարածաշրջանում, այլև հայտարարել են, որ զորքերի կրճատումը ոչ միայն վնաս կհասցնի Թալիբանի զինյալների և Աֆղանստանի կառավարության միջև շարունակվող խաղաղ բանակցություններին, այլև կխաթարի փխրուն անվտանգությունն Աֆղանստանում&lt;ref name=&quot;20201117AlJazeera&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;20201118ABCNewsMartinez&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;20201117NewYorkTimes&quot; /&gt;։ Պաշտպանության նախարարության բարձրաստիճան ներկայացուցչի խոսքով՝ թվաքանակի կրճատման գնահատման համար օգտագործվող պայմաններն այժմ հիմնված են այն բանի վրա, թե արդյոք ազգային անվտանգության սպառնալիքի տակ կհայտնվի Աֆղանստանում զինծառայողների թվաքանակի կրճատումը մինչև 2500 մարդ։ «Մենք չենք կարծում, որ դա այդպես է»,-ասել է ներկայացուցիչը։ Մեկ այլ պայման էր այն, թե «կարող ենք արդյոք պահպանել մեր դիրքերն Աֆղանստանում, որոնք թույլ կտան մեզ մեր առաքելությունը կատարել մեր դաշնակիցների ու գործընկերների հետ միասին»&lt;ref name=&quot;20201118ABCNewsMartinez&quot;&gt;{{Cite news|author=Martinez|first=Luis|title=Pentagon announces troop reductions in Afghanistan and Iraq|url=https://abcnews.go.com/Politics/pentagon-announces-troop-reductions-afghanistan-iraq/story?id=74254056|accessdate=18 November 2020|date=18 November 2020|archivedate=17 November 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201117204809/https://abcnews.go.com/Politics/pentagon-announces-troop-reductions-afghanistan-iraq/story?id=74254056}}&lt;/ref&gt;։ Այս հայտարարությունը մտահոգություն է առաջացրել Աֆղանստանում, քանի որ ԱՄՆ զորքերը համարվում են թալիբների դեմ խոչընդոտ&lt;ref name=&quot;20201117NewYorkTimes&quot; /&gt;։[[Պատկեր:210321-D-BN624-1081_(51058752833).jpg|մինի|Գեներալ Օսթին Միլերը և պաշտպանության նախարար Լլոյդ Օսթինը Աֆղանստանում, 2021 թվականի մարտ]]Թրամփի վարչակազմը 2021 թվականի հունվարին ավարտել է զինծառայողների թվաքանակի կրճատումը մինչև 2500 մարդու, ինչը 2001 թվականից ի վեր Աֆղանստանում ամերիկյան զինվորների ամենացածր թիվն է ԱՄՆ-ի կենտրոնական հրամանատարության տվյալներով&lt;ref name=&quot;Ali&quot;&gt;{{Cite news|author=Ali|first=Idrees|title=U.S. troops in Afghanistan now down to 2,500, lowest since 2001: Pentagon|website=Reuters|accessdate=6 February 2021|date=15 January 2021|url=https://www.reuters.com/article/us-usa-afghanistan-military-idUSKBN29K229|archivedate=18 March 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210318045325/https://www.reuters.com/article/us-usa-afghanistan-military-idUSKBN29K229|url-status=live}}&lt;/ref&gt;՝ 2021 թվականի հունվարի դրությամբ Աֆղանստանում մնացած ԱՄՆ-ի յուրաքանչյուր զինծառայողի համար բաժին է ընկել ավելի քան յոթ պայմանագրային զինծառայողների, ինչը կազմում է ավելի քան 18 հազար պայմանագրային զինծառայող&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite news|author=Lawrence|first=J. P.|date=19 January 2021|title=Troop levels are down, but US says over 18,000 contractors remain in Afghanistan|website=Stars &amp; Stripes|url=https://www.stripes.com/news/middle-east/troop-levels-are-down-but-us-says-over-18-000-contractors-remain-in-afghanistan-1.659040|url-status=live|accessdate=22 February 2021|archivedate=14 April 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210414115023/https://www.stripes.com/news/middle-east/troop-levels-are-down-but-us-says-over-18-000-contractors-remain-in-afghanistan-1.659040}}&lt;/ref&gt;։

== Բայդենի վարչակազմ ==
2021 թվականի հունվարին նախագահ [[Ջո Բայդեն]]ի ազգային անվտանգության հարցերով խորհրդական [[Ջեյք Սալիվան]]ը հայտարարել էր, որ ԱՄՆ-ն կվերանայի խաղաղ համաձայնագիրը՝ Աֆղանստանից մնացած 2500 զինվորներին արդյունավետ դուրս բերելու համար&lt;ref&gt;{{Cite news|title=Biden administration will review deal with the Taliban: White House|url=https://www.yahoo.com/news/biden-administration-review-taliban-agreement-215107703.html|accessdate=22 January 2021|website=Yahoo! News|date=22 January 2021}}&lt;/ref&gt;։ Բայդենը հավանություն է տվել 2014 թվականին ամբողջական թողարկմանը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.theguardian.com/world/2012/may/26/joe-biden-withdrawal-iran-afghanistan|title=Joe Biden: withdrawal from Iraq and Afghanistan allows military to refocus|website=the Guardian|date=26 May 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20210308130648/https://www.theguardian.com/world/2012/may/26/joe-biden-withdrawal-iran-afghanistan|archive-date=8 March 2021|access-date=22 March 2021|url-status=live}}&lt;/ref&gt;, սակայն ի սկզբանե պարզ չէր, թե արդյոք նա կաջակցի 2021 թվականի մայիսին Թրամփի թողարկման վերջնաժամկետին&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.msn.com/en-us/news/world/exclusive-taliban-warns-biden-going-back-on-afghanistan-deal-causes-problems/ar-BB1dWRae|title=Exclusive: Taliban Warns Biden Going Back on Afghanistan Deal 'Causes Problems'|website=www.msn.com|archive-url=https://web.archive.org/web/20210224020840/https://www.msn.com/en-us/news/world/exclusive-taliban-warns-biden-going-back-on-afghanistan-deal-causes-problems/ar-BB1dWRae|archive-date=24 February 2021|access-date=24 February 2021|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.msn.com/en-us/news/world/biden-has-no-good-options-on-afghanistan-with-deadline-for-troop-withdrawal-looming/ar-BB1dFfX9|title=Biden has no good options on Afghanistan with deadline for troop withdrawal looming|website=www.msn.com|archive-url=https://web.archive.org/web/20210215011057/http://www.msn.com/en-us/news/world/biden-has-no-good-options-on-afghanistan-with-deadline-for-troop-withdrawal-looming/ar-BB1dFfX9|archive-date=15 February 2021|access-date=24 February 2021|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|author=Buchanan|first=Pat|title=Is Biden Prepared to Lose Afghanistan?|url=https://townhall.com/columnists/patbuchanan/2021/02/19/is-biden-prepared-to-lose-afghanistan-n2584979|accessdate=21 March 2021|website=Town Hall|date=19 February 2021|archivedate=6 March 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210306061312/https://townhall.com/columnists/patbuchanan/2021/02/19/is-biden-prepared-to-lose-afghanistan-n2584979|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։ 2021 թվականի մարտին լրատվական հաղորդագրություններում ասվում էր, որ նախագահ Բայդենը պոտենցիալ դիտարկում է Աֆղանստանում ԱՄՆ-ի ուժերի պահպանման հնարավորությունը մինչև 2021 թվականի նոյեմբեր&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://www.nbcnews.com/politics/national-security/biden-weighs-keeping-u-s-troops-afghanistan-until-november-n1261433|title=Biden weighs keeping U.S. troops in Afghanistan until November|publisher=[[NBC News]]|accessdate=21 March 2021|date=18 March 2021|archivedate=20 March 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210320234018/https://www.nbcnews.com/politics/national-security/biden-weighs-keeping-u-s-troops-afghanistan-until-november-n1261433|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։

2021 թվականի ապրիլի 14-ին Բայդենը հայտարարել է 2021 թվականի սեպտեմբերի 11-ին ԱՄՆ-ի բոլոր կանոնավոր զորքերը դուրս բերելու իր մտադրության մասին՝ սեպտեմբերի 11-ի ահաբեկչության 20-րդ տարելիցի և մայիսի 1-ի նախապես պլանավորված վերջնաժամկետից չորս ամիս անց&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.cnn.com/2021/04/13/politics/biden-afghanistan-withdrawal/index.html|title=Biden to announce withdrawal of US troops from Afghanistan by September 11|website=CNN|date=13 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210413160722/https://www.cnn.com/2021/04/13/politics/biden-afghanistan-withdrawal/index.html|archive-date=13 April 2021|access-date=13 April 2021|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;cnbc.com&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.cnbc.com/2021/04/13/biden-plans-to-withdraw-us-forces-from-afghanistan-by-sept-11.html|title=Biden plans to withdraw U.S. forces from Afghanistan by Sept. 11, missing May deadline, reports say|website=MSNBC|date=13 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210413155730/https://www.cnbc.com/2021/04/13/biden-plans-to-withdraw-us-forces-from-afghanistan-by-sept-11.html|archive-date=13 April 2021|access-date=13 April 2021|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;20210413CNNLiptak&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.cnn.com/2021/04/13/politics/biden-afghanistan-withdrawal/index.html|title=Biden to announce withdrawal of US troops from Afghanistan by September 11|author=Atwood|first=Kylie|website=CNN|date=13 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210421013604/https://edition.cnn.com/2021/04/13/politics/biden-afghanistan-withdrawal/index.html|archive-date=21 April 2021|access-date=13 April 2021}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.cnbc.com/2021/04/13/biden-plans-to-withdraw-us-forces-from-afghanistan-by-sept-11.html|title=Biden plans to withdraw U.S. forces from Afghanistan by Sept. 11, missing May deadline, reports say|author=Macias|first=Amanda|website=MSNBC|date=13 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210423013042/https://www.cnbc.com/2021/04/13/biden-plans-to-withdraw-us-forces-from-afghanistan-by-sept-11.html|archive-date=23 April 2021|access-date=13 April 2021}}&lt;/ref&gt;։ Հայտարարությունից մեկ օր առաջ Բայդենը զանգահարել է ԱՄՆ նախկին նախագահ [[Ջորջ Բուշ]]ին և [[Բարաք Օբամա]]յին՝ դուրս գալու մասին իր որոշման կապակցությամբ&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.businessinsider.com/biden-called-bush-before-announcing-afghanistan-troop-withdrawal-plan-2021-4|title=Biden called George W. Bush before he announced his Afghanistan troop withdrawal plan — but neither said whether Bush supported it|author=Colson|first=Thomas|website=Business Insider|archive-url=https://web.archive.org/web/20210510141222/https://www.businessinsider.com/biden-called-bush-before-announcing-afghanistan-troop-withdrawal-plan-2021-4|archive-date=10 May 2021|access-date=10 May 2021|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։ ԱՄՆ պետքարտուղար Էնթոնի Բլինկենը հայտարարել է, որ որոշումը կայացվել է Չինաստանի և [[COVID-19]] պանդեմիայի վրա ռեսուրսները կենտրոնացնելու համար&lt;ref name=&quot;20210413CNNLiptak&quot; /&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|date=18 April 2021|title=U.S. Focus Shifting to China From Afghanistan, Blinken Says|url=https://www.bloomberg.com/news/articles/2021-04-18/afghan-pullout-fits-with-u-s-shift-to-china-focus-blinken-says|accessdate=19 April 2021|archivedate=18 April 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210418141617/https://www.bloomberg.com/news/articles/2021-04-18/afghan-pullout-fits-with-u-s-shift-to-china-focus-blinken-says|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|author=Lubold|first=Gordon|title=Afghan Pullout Leaves U.S. Looking for Other Places to Station Its Troops|url=https://www.wsj.com/articles/afghan-pullout-leaves-u-s-looking-for-other-places-to-station-its-troops-11620482659|website=The Wall Street Journal|date=8 May 2021|accessdate=9 May 2021|archivedate=9 May 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210509184953/https://www.wsj.com/articles/afghan-pullout-leaves-u-s-looking-for-other-places-to-station-its-troops-11620482659|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;20210415TheDiplomatPutz&quot;&gt;{{Cite news|author=Putz|first=Catherine|title=Biden Announces Plan for US Exit from Afghan War, Urges Attention to Future Challenges|url=https://thediplomat.com/2021/04/biden-announces-plan-for-us-exit-from-afghan-war-urges-attention-to-future-challenges/|accessdate=8 July 2021|website=[[The Diplomat]]|date=15 April 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210419155542/https://thediplomat.com/2021/04/biden-announces-plan-for-us-exit-from-afghan-war-urges-attention-to-future-challenges/|archivedate=19 April 2021}}&lt;/ref&gt;։
[[Պատկեր:US_Forces_Afghanistan_Retrograde_2021.jpg|մինի|Զինվորները UH-60L Black Hawk ուղղաթիռը բեռնում են C-17 Globemaster III ինքնաթիռ՝ Բաղրամի օդանավակայանից թռչելու համար, 2021 թվականի հունիսի 16]]
2021 թվականի փետրվարի 18-ին ՆԱՏՕ-ի գլխավոր քարտուղար [[Յենս Ստոլտենբերգ]]ը հայտարարել է, որ դաշինքը որոշում չի կայացրել այն մասին, թե ինչպես գործել զորքերի դուրսբերման հարցում&lt;ref&gt;{{Cite news|author=Emmott|first=Robin|title=No decision on any NATO withdrawal from Afghanistan, Stoltenberg says|url=https://www.reuters.com/article/nato-afghanistan-int/no-decision-on-natos-afghanistan-withdrawal-stoltenberg-says-idUSKBN2AI2A7|accessdate=21 March 2021|website=[[Reuters]]|date=18 February 2021|archivedate=15 April 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210415032552/https://www.reuters.com/article/nato-afghanistan-int/no-decision-on-natos-afghanistan-withdrawal-stoltenberg-says-idUSKBN2AI2A7|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.washingtontimes.com/news/2021/feb/18/no-final-decision-nato-deadlocked-afghanistan-miss/|title='No final decision:' NATO deadlocked on Afghanistan mission as May 1 deadline looms|author=Wolfgang|first=Ben|website=The Washington Times|date=18 February 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210224074323/https://www.washingtontimes.com/news/2021/feb/18/no-final-decision-nato-deadlocked-afghanistan-miss/|archive-date=24 February 2021|access-date=24 February 2021|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։ Սպասվում է, որ Մեծ Բրիտանիան ԱՄՆ-ի հետ միաժամանակ դուրս կբերի «Վճռական աջակցություն» առաքելության իր մնացած 750 զինծառայողներին&lt;ref&gt;{{Cite news|date=14 April 2021|title=UK troops expected to leave Afghanistan by September|website=BBC News|url=https://www.bbc.com/news/uk-56744265|accessdate=14 April 2021|archivedate=14 April 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210414113836/https://www.bbc.com/news/uk-56744265|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։ Ծրագրի համաձայն՝ ՆԱՏՕ-ի զորքերը նույնպես դուրս կբերեն իրենց մնացած 750 զինծառայողներին։ ԱՄՆ-ն նշել է, որ որոշ զորքեր (ճշգրիտ թիվը դեռ որոշված չէ) կմնան երկրում դիվանագիտական անվտանգության ապահովման համար և պարզ չէ, թե ինչ տեղի կունենա ԱՄՆ-ի հատուկ գործողությունների մի քանի հարյուր ուժերի հետ&lt;ref name=&quot;20210413CNNLiptak&quot;/&gt;, որոնք աշխատում են ԿՀՎ-ում ահաբեկչական գործողություններին հակազդելու համար&lt;ref name=&quot;20210413CNNLiptak&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;20210415TheDiplomatPutz&quot;/&gt;&lt;ref name=&quot;20210415TheDiplomatPutz&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;20210419Stars&amp;StripesJPLawrence&quot;&gt;{{Cite news|author=Lawrence|first=J. P.|date=19 January 2021|title=Troop levels are down, but US says over 18,000 contractors remain in Afghanistan|website=Stars &amp; Stripes|url=https://www.stripes.com/news/middle-east/troop-levels-are-down-but-us-says-over-18-000-contractors-remain-in-afghanistan-1.659040|accessdate=22 February 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210420194751/https://www.stripes.com/news/middle-east/troop-levels-are-down-but-us-says-over-18-000-contractors-remain-in-afghanistan-1.659040|archivedate=20 April 2021}}&lt;/ref&gt;։

2021 թվականի հուլիսի 2-ին Գերմանիան և Իտալիան իրենց զորքերը դուրս բերեցին Աֆղանստանից&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.voanews.com/south-central-asia/germany-italy-complete-troop-exit-afghanistan|title=Germany, Italy Complete Troop Exit From Afghanistan|website=[[Voice of America]]|date=2 July 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210702130954/https://www.voanews.com/south-central-asia/germany-italy-complete-troop-exit-afghanistan|archive-date=2 July 2021|access-date=2 July 2021|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։ Նույն օրը ամերիկյան զորքերը լքեցին Բաղրամի օդանավակայանը։ Աֆղանստանի պաշտոնատար անձինք բողոքել են, որ ամերիկացիները հեռացել են՝ առանց աֆղանական նոր հրամանատարին տեղեկացնելու, ավելի քան երկու ժամ հետո, երբ լքել են բազան։ Արդյունքում բազան թալանվել է մարոդերների կողմից, նախքան Աֆղանստանի կառավարությունը կարողացավ իր վերահսկողության տակ վերցնել օդանավակայանը&lt;ref name=&quot;US left Bagram at night Aljazeera&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.aljazeera.com/news/2021/7/5/us-left-bagram-airfield-without-notice-afghan-officials-say|title=US left Bagram without telling new commander: Afghan officials|website=Aljazeera|date=5 July 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210708100755/https://www.aljazeera.com/news/2021/7/5/us-left-bagram-airfield-without-notice-afghan-officials-say|archive-date=8 July 2021|access-date=10 July 2021|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;US left Bagram at night Time&quot;&gt;{{Cite web|url=https://time.com/6078038/bagram-airfield-afghanistan/|title=U.S. Pulls Out of Afghanistan's Bagram Airfield in the Middle of the Night—Without Telling the New Commander|website=Time|date=6 July 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210708200133/https://time.com/6078038/bagram-airfield-afghanistan/|archive-date=8 July 2021|access-date=10 July 2021|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;bbc-20210702&quot;&gt;{{Cite news|date=2 July 2021|title=Bagram: Last US and Nato forces leave key Afghanistan base|website=BBC News|url=https://www.bbc.co.uk/news/world-asia-57692303|url-status=live|accessdate=10 July 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210709182442/https://www.bbc.co.uk/news/world-asia-57692303|archivedate=9 July 2021}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|date=2 July 2021|title=US forces leave Afghanistan's Bagram airbase after 20 years|url=https://www.aljazeera.com/news/2021/7/2/us-bagram-airbase-afghanistan-taliban|accessdate=2 July 2021|archivedate=2 July 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210702070425/https://www.aljazeera.com/news/2021/7/2/us-bagram-airbase-afghanistan-taliban|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։ 2021 թվականի հուլիսի 8-ին նախագահ Բայդենը հայտարարել է, որ Աֆղանստանում պատերազմի պաշտոնական ավարտը տեղի կունենա 2021 թվականի օգոստոսի 31-ին&lt;ref name=&quot;:1&quot;/&gt;։ 2021 թվականի հուլիսի 12-ին Օսթին Միլերը հեռացավ Աֆղանստանում ԱՄՆ-ի և ՆԱՏՕ-ի ուժերի հրամանատարի պաշտոնից&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.nbcnews.com/politics/national-security/commander-u-s-nato-forces-afghanistan-stepping-down-n1273665|title=Commander of U.S., NATO forces in Afghanistan is stepping down|author=Kube|first=Kourtney|publisher=NBC News|access-date=12 July 2021}}&lt;/ref&gt;։

2021 թվականի հուլիսի 21-ին ԱՄՆ ՌՕՈՒ-ն ավիահարվածներ հասցրեց Աֆղանստանում թալիբների դիրքերին&lt;ref&gt;
{{Cite web|lang=en|url=https://www.cnbc.com/2021/07/22/us-launched-overnight-airstrikes-on-the-taliban-to-support-afghan-forces.html|title=U.S. launched overnight airstrikes on the Taliban to support Afghan forces|author=Macias|first=Amanda|website=CNBC|date=22 July 2021|access-date=13 August 2021}}&lt;/ref&gt;։

== ԱՄՆ-ի առաջադեմ զորքերը Աֆղանստանում ==
Շուրջ 650 ամերիկացի զինծառայողներ Աֆղանստանում մնացել են 2021 թվականի օգոստոսի սկզբին՝ համաձայն մի քանի ամիս առաջ կազմված ժամանակացույցի։ Նրանց հանձնարարվել է պահպանել օդանավակայանն ու դեսպանատունը&lt;ref&gt;{{Cite web|author=Cooper, Helene|date=2021-08-08|title=As Taliban Capture Cities, U.S. Says Afghan Forces Must Fend for Themselves|lang=en|website=[[The New York Times]]|url=https://www.nytimes.com/2021/08/08/us/politics/taliban-afghanistan-united-states.html|accessdate=2021-08-13}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|author=Swanson, Ian |url=https://thehill.com/policy/defense/560237-roughly-650-troops-to-stay-in-afghanistan-after-withdrawal-report|title=Roughly 650 troops to stay in Afghanistan after withdrawal: report|website=[[The Hill]]|date=2021-06-25|access-date=2021-08-13}}&lt;/ref&gt;։ Սակայն օգոստոսի 12-ին, երբ թալիբներն ընդամենը մի քանի օրում զավթել էին 34 նահանգներից 18-ը, այդ թվում՝ Գերատ և Կանդագար, ԱՄՆ-ը և Մեծ Բրիտանիան հայտարարել էին, որ ավելի շատ զորք կուղարկեն դեսպանատան աշխատակիցներին, ԱՄՆ-ի և Մեծ Բրիտանիայի այլ քաղաքացիներին տարհանելու համար, ինչպես նաև նրանց տեղացի թարգմանիչները։ Այդ նպատակով ԱՄՆ-ը նախատեսում էր ուղարկել 3000 զինծառայող, իսկ Մեծ Բրիտանիան ծրագրում էր 600 զինծառայող ուղարկել Աֆղանստանում ԱՄՆ-ի ուժերի կազմում&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|title=Taliban reportedly captures city which housed Australian forces as US, UK, Canada prepare to send troops to extract civilians|url=https://www.abc.net.au/news/2021-08-13/afghanistan-united-states-troops-evacuate-embassy-kabul/100373520|website=[[Australian Broadcasting Corporation|ABC]]|date=2021-08-12|access-date=2021-08-13}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.militarytimes.com/news/your-military/2021/08/12/about-8000-us-troops-are-deploying-to-secure-evacuations-from-kabul/|title=About 8,000 US troops are deploying to secure evacuations from Kabul|author=Myers, Meghann|website=Military Times|date=2021-08-12|access-date=2021-08-13|lang=en}}&lt;/ref&gt;։ Օգոստոսի 14-ին Մազարի Շարիֆը վերցվել էր թալիբների կողմից։ Այդ օրը ԱՄՆ-ն ավելացրել է իր զորքերի թիվը մինչև 5 000 մարդ&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.huffpost.com/entry/joe-biden-afghanistan-troops-departure_n_61185e48e4b07c140315a2a3|title=Biden Orders 1,000 More U.S. Troops For 'Orderly' Afghanistan Departure|author=Burns, Robert|website=[[HuffPost]]|date=2021-08-14 |access-date=2021-08-15}}&lt;/ref&gt;։ Օգոստոսի 15-ին թալիբները գրավեցին Քաբուլը և տապալեցին Աֆղանստանի Իսլամական Հանրապետությունը, երբ նախագահ Աշրաֆ Ղանին փախավ երկրից&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.nbcdfw.com/news/national-international/taliban-fighters-enter-kabul-helicopters-land-at-us-embassy/2718840/ |title=Afghan President Flees the Country as Taliban Move on Kabul|lang=en|website=NBC 5 Dallas-Fort Worth|access-date=2021-08-15}}&lt;/ref&gt;, որից հետո թալիբները գրավեցին նախագահական պալատը&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://www.cnn.com/2021/08/15/politics/taliban-kabul-afghanistan-explainer/index.html|title=Chaos is unfolding in Afghanistan. Here's what you need to know|author=LeBlanc, Paul|lang=en|website=[[CNN]]|date=2021-08-15|access-date=2021-08-16}}&lt;/ref&gt;։ Սակայն 5000 ամերիկացի զինծառայողներ դեռևս մնում էին Քաբուլում, իսկ ՆԱՏՕ-ի զորքերը նախկինի պես ներկա էին Համիդ Քարզայի միջազգային օդանավակայանում&lt;ref name=&quot;natoairport&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.reuters.com/world/asia-pacific/nato-maintains-diplomatic-presence-kabul-despite-taliban-advances-2021-08-15/|title=NATO says it is helping keep Kabul airport open for evacuations|lang=en|website=[[Reuters]]|date=2021-08-15|deadlink=no|accessdate=2021-08-15|archivedate=2021-08-15|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210815160948/https://www.reuters.com/world/asia-pacific/nato-maintains-diplomatic-presence-kabul-despite-taliban-advances-2021-08-15/}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://www.nbcnews.com/news/world/taliban-enters-kabul-u-s-evacuation-efforts-continue-n1276855|title=Afghan president flees country as U.S. rushes to exit with Taliban on brink of power|website=[[NBC News]]|lang=en|author=Mengli, Ahmed|date=2021-08-15|accessdate=2021-08-15|archivedate=2021-08-15|deadlink=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210815183655/https://www.nbcnews.com/news/world/taliban-enters-kabul-u-s-evacuation-efforts-continue-n1276855}}&lt;/ref&gt;։ Նույն օրը ԱՄՆ կառավարությունը հրամայել է Աֆղանստան ուղարկել 82-րդ օդադեսանտային դիվիզիայի 1000 լրացուցիչ զինծառայողներ, ինչի արդյունքում Քաբուլում ամերիկացի զինծառայողների ընդհանուր թիվը հասել է 6000-ի&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://www.barrons.com/news/biden-sends-1-000-more-us-troops-to-kabul-to-aid-evacuations-pentagon-01629060306|title=Biden Sends 1,000 More US Troops To Kabul To Aid Evacuations: Pentagon|author=[[Agence France-Presse|AFP]]|lang=en |website=Barron's |date=2021-08-15|accessdate=2021-08-15}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|author=Schnell, Myhael|date=2021-08-15|title=Pentagon authorizes sending additional 1,000 troops to Afghanistan |lang=en|website=[[The Hill]]|url=https://thehill.com/policy/defense/567952-pentagon-authorizes-sending-additional-1000-troops-to-afghanistan|accessdate=}}&lt;/ref&gt;։ Օգոստոսի 16-ին նախագահ Բայդենը հայտարարել է 82-րդ օդադեսանտային դիվիզիայի ևս հազար զինծառայողների տեղակայման մասին, որի արդյունքում զինծառայողների ընդհանուր թիվը հասել է 7000-ի&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://abc11.com/10953480/|title=Another 1,000 82nd Airborne troops heading to Kabul to assist in evacuations, U.S. officials say|author=Perchick, Michael|lang=en |website=ABC11 Raleigh-Durham|date=2021-08-15|access-date=2021-08-16}}&lt;/ref&gt;։

Օգոստոսի 30-ի լույս 31-ի գիշերը ամերիկացի վերջին զինվորը (82-րդ օդադեսանտային դիվիզիայի հրամանատար, գեներալ-մայոր Քրիստոֆեր Դոնահյուն) լքել է Աֆղանստանը։ Թալիբներն այդ կապակցությամբ գիշերային հրավառություն են կազմակերպել Քաբուլի միջազգային օդանավակայանի տարածքում։

== Վերլուծություն ==
[[Պատկեր:P20210708AS-0744_(51360857092).jpg|մինի| Հուլիսի 8-ին նախագահ Ջո Բայդենը հայտարարել է, որ «Թալիբանի կողմից ամեն ինչ տիրանալու և ամբողջ երկիրը գրավելու հավանականությունը շատ քիչ է»&lt;ref&gt;{{Cite news|title=The Afghan government's collapse is a humiliation for the US and Joe Biden|url=https://www.newstatesman.com/world/asia/2021/08/afghan-government-s-collapse-humiliation-us-and-joe-biden|website=[[New Statesman]]|date=August 15, 2021}}&lt;/ref&gt;]]Ըստ որոշ լրատվամիջոցների վերլուծաբանների, ինչպիսիք են Ալեքսանդր Նազարյանը Yahoo! News-ը, հետկանչը ներառվել է այն մյուս խոստումների թվում, որոնք Բայդենը խախտել է Օբամայի և Թրամփի հետ միասին, և դիտարկվել է որպես Բայդենի տված խոստման պահպանում, նախքան նախագահ դառնալը, որ իր ժամկետը չի լինի «Օբամայի երրորդ ժամկետը», քանի որ «նախագահ Թրամփը փոխել է լանդշաֆտը»։ Փրինսթոնի պրոֆեսոր Ջուլիան Զելիզերը հայտարարել է, որ Բայդենն «ակնհայտորեն շատ բան է սովորել նախագահ Օբամայի պաշտոնավարման ընթացքում»։ Washington Post-ի լրագրող Սթիվեն Լիվինգսթոնը գրել է. Օբաման լսել է զորահրամանատարներին, որոնք նրան ասել են, որ հեռանալը սխալ կլինի։ Մինչդեռ Բայդենը վարչակազմի բարձրագույն պաշտոնյա էր, որը պաշտպանում էր Աֆղանստանում ամերիկյան զորքերի շատ ավելի սահմանափակ դերը։ Ավելի ուշ Բայդենը կասի, որ Օբամայի «մարմնի լեզվից» նա կարող էր ասել, որ համաձայն է այդ գնահատականի հետ, չնայած ի վերջո նա մերժել է այն&lt;ref&gt;{{Cite news|author=Nazaryan|first=Alexander|date=14 April 2021|url=https://news.yahoo.com/biden-breaks-with-obama-as-well-as-trump-on-everything-from-afghanistan-to-spending-211954060.html|title=Biden breaks with Obama, as well as Trump, on everything from Afghanistan to spending|accessdate=5 July 2021|archivedate=26 April 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210426222205/https://news.yahoo.com/biden-breaks-with-obama-as-well-as-trump-on-everything-from-afghanistan-to-spending-211954060.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։

2021 թվականի ապրիլի 17-ին ''The Diplomat'' հրատարակությունը հաղորդել էր Աֆղանստանի ներքին և արտաքին մարտահրավերների մասին՝ Աֆղանստանի քաղաքացիական հասարակության տեսանկյունից ԱՄՆ զորքերի դուրսբերումից հետո&lt;ref&gt;{{Cite news|first=Ritu|author=Mahendru|title=The US Exit: Views From Afghanistan's Civil Society|url=https://thediplomat.com/2021/04/the-us-exit-the-view-from-afghanistan/|accessdate=23 April 2021|website=[[The Diplomat]]|date=17 April 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210423211437/https://thediplomat.com/2021/04/the-us-exit-the-view-from-afghanistan/|archivedate=23 April 2021}}&lt;/ref&gt;։

''Washington Post''-ի խմբագրությունը քննադատաբար է արտահայտվել 2021 թվականի հուլիսի 2-ի հոդվածում հետ կանչվելու մասին՝ հայտարարելով, որ ԱՄՆ-ն իր դաշնակիցին թույլ է տալիս կանգնել իր համար՝ Թալիբանի դեմ, անբավարար ռեսուրսներով՝ գրելով, որ «փակուղուց դեպի պարտություն իջնելը կարող է կտրուկ և մռայլ լինել»։ Մեզ անհանգստացնում է այն հարցը, լիովին արդյոք [Բայդենը] հաշվի է առել հետևանքները&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.washingtonpost.com/opinions/2021/07/02/bidens-cold-response-afghanistans-collapse-will-have-far-reaching-consequences/|title=Opinion: Biden's cold response to Afghanistan's collapse will have far-reaching consequences|author=Editorial Board|website=[[The Washington Post]]|date=2 July 2021}}&lt;/ref&gt;։

== Արձագանք ==

=== Թալիբների պատասխանը ===
[[Պատկեր:2021_Taliban_Offensive.png|մինի|Թալիբանների առաջխաղացումը ցույց տվող աֆղանական քարտեզ]]
2021 թվականի մայիսին Բայդենի վարչակազմը հայտարարեց ԱՄՆ-ի և ՆԱՏՕ-ի ուժերի անվերապահ դուրսբերման մասին՝ փաստորեն չեղարկելով Դոհայի համաձայնագրի պայմանները, որը կնքել է Զալմայ Հալիլզադը 2020 թվականին&lt;ref name=&quot;preconditions&quot;&gt;{{Cite news|author=De Luce|first=Dan|title=U.S. envoy's years of peace negotiations go up in flames in Afghanistan. What went wrong?|url=https://www.nbcnews.com/news/world/u-s-envoy-touted-peace-afghanistan-18-months-later-peace-n1276811|accessdate=16 August 2021|publisher=NBC|date=13 August 2021}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|author=Hadid|first=Diaa|title=U.S. Unconditional Withdrawal Rattles Afghanistan's Shaky Peace Talks|url=https://www.npr.org/2021/04/28/990160846/u-s-unconditional-withdrawal-rattles-afghanistans-shaky-peace-talks|accessdate=16 August 2021|publisher=NPR|date=29 April 2021}}&lt;/ref&gt;։ Լսելով այդ լուրը՝ թալիբները սկսել են հարձակումը, արագ առաջ շարժվելով՝ առաջ անցնելով աֆղանական զինված ուժերից։ 2021 թվականի հուլիսի 12-ին թալիբները գրավել էին Աֆղանստանի ազգային բանակի 139 շրջան։ Ամերիկյան հետախուզության զեկույցի համաձայն՝ Աֆղանստանի կառավարությունը պետք է փլուզվեր զորքերի դուրսբերումից հետո վեց ամսվա ընթացքում&lt;ref&gt;{{Cite news|title=Afghan government could fall within six months of U.S. military withdrawal, new intelligence assessment says|lang=en-US|website=[[The Washington Post]]|url=https://www.washingtonpost.com/national-security/afghan-government-could-fall-within-six-months-of-us-military-withdrawal-new-intelligence-assessment-says/2021/06/24/42375b14-d52c-11eb-baed-4abcfa380a17_story.html|accessdate=14 July 2021|issn=0190-8286}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|author=Trofimov|first=Gordon Lubold and Yaroslav|date=23 June 2021|title=WSJ News Exclusive {{!}} Afghan Government Could Collapse Six Months After U.S. Withdrawal, New Intelligence Assessment Says|lang=|website=[[The Wall Street Journal]]|url=https://www.wsj.com/articles/afghan-government-could-collapse-six-months-after-u-s-withdrawal-new-intelligence-assessment-says-11624466743|accessdate=|issn=}}&lt;/ref&gt;, սակայն ավելի ուշ ամերիկացի զինվորականները փոխեցին գնահատականը՝ հայտարարելով, որ փլուզումը տեղի կունենա շատ ավելի վաղ&lt;ref name=&quot;bidenresponse&quot;&gt;{{Cite news|title=U.S. officials warn collapse of Afghan capital could come sooner than expected|url=https://www.washingtonpost.com/national-security/2021/08/10/afghanistan-intelligence-assessment/|accessdate=16 August 2021|website=The Washington Post|date=10 August 2021}}&lt;/ref&gt;։

«Թալիբան» շարժման տարբեր ներկայացուցիչներ, այդ թվում՝ Սուհայլ Շահինը և Մոհամմադ Նաիմը, հանդես են եկել հայտարարություններով այն մասին, որ օտարերկրյա բոլոր ուժերը պետք է դուրս բերվեն Աֆղանստանից։ Թալիբանը (ինքնահռչակ «իսլամական էմիրություն») հրաժարվել է մասնակցել որևէ բանակցությունների այնքան ժամանակ, քանի դեռ արտասահմանյան բոլոր ուժերը դուրս չեն բերվել երկրից&lt;ref name=&quot;preconditions&quot;/&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://www.bbc.com/news/world-asia-57714808|title=Afghanistan: All foreign troops must leave by deadline - Taliban|publisher=BBC|date=5 July 2021|accessdate=6 July 2021|archivedate=5 July 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210705235048/https://www.bbc.com/news/world-asia-57714808|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։

The Washington Post-ի տվյալներով՝ երկրի հյուսիսում տեղի աշխարհազորայինները մարտական գործողություններ են իրականացնում թալիբների դեմ&lt;ref&gt;{{Cite news|title=Militias in Afghanistan's north are taking up the fight against the Taliban|lang=en-US|website=[[The Washington Post]]|url=https://www.washingtonpost.com/world/asia_pacific/afghanistan-militias-taliban/2021/06/22/f8fa35c0-d34b-11eb-b39f-05a2d776b1f4_story.html|accessdate=14 July 2021|issn=0190-8286}}&lt;/ref&gt;։ Հունիսի 16-ին արված և հուլիսի 13-ին հրապարակված կադրերում երևում է, թե ինչպես են Թալիբանի զինյալները մահապատժի ենթարկել 22 աֆղանցի զինծառայողների, որոնք փորձել են հանձնվել&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.cnn.com/2021/07/13/asia/afghanistan-taliban-commandos-killed-intl-hnk/index.html|title=Taliban fighters execute 22 Afghan commandos as they try to surrender|author=Coren|first=Anna|date=14 July 2021|publisher=[[CNN]]}}&lt;/ref&gt;։

Հուլիսի 21-ին ԱՄՆ բանակի գեներալ, շտաբի պետերի միացյալ կոմիտեի նախագահ Մարկ Միլլին հայտնել է, որ Աֆղանստանի բոլոր շրջանների կեսը թալիբների վերահսկողության տակ է, և այդ հայտարարությունը «ինչ-որ կերպ» թալիբների կողմից էր&lt;ref&gt;{{Cite news|author=Ali|first=Idrees|title=Half of all Afghan district centers under Taliban control - U.S. general|url=https://www.reuters.com/world/asia-pacific/half-all-afghan-district-centers-under-taliban-control-us-general-2021-07-21/|website=Reuters|date=21 July 2021}}&lt;/ref&gt;։

2021 թվականի հուլիսին ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհուրդը հայտնել էր, որ «Ալ Քաիդայի» անդամները նախկինի պես ներկա են Աֆղանստանի 15 նահանգներում և թալիբների պաշտպանության ներքո գործում են Քանդահար, Գիլմենդ և Նիմրոզ Նահանգներում՝ ի խախտումն Դոհայի համաձայնագրի&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/world/middle-east/al-qaida-present-in-at-least-15-afghan-provinces-report/articleshow/84680961.cms|title=Al-Qaida present in at least 15 Afghan provinces: report|website=The Times of India}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://tolonews.com/afghanistan-173699|title=UN Warns of Expanding Threat from Daesh, al Qaeda in Afghanistan|website=TOLOnews|date=24 July 2021}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.atlanticcouncil.org/blogs/new-atlanticist/experts-react-the-taliban-has-taken-kabul-now-what/|title=Experts react: The Taliban has taken Kabul. Now what?|website=Atlantic Council|date=15 August 2021|access-date=16 August 2021}}&lt;/ref&gt;։

Նախագահ Ջո Բայդենը հանդես է եկել ի պաշտպանություն ԱՄՆ-ի զորքերի դուրսբերման՝ հայտարարելով, որ պետք է վստահել «աֆղանական զինված ուժերի ունակություններին, որոնք ավելի լավ են պատրաստված, ավելի լավ են հագեցած և ավելի կոմպետենտ՝ պատերազմ վարելու տեսանկյունից»&lt;ref name=&quot;bidenresponse&quot;/&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|author=Khan|first=Wajahat|title=Biden defends Afghanistan pullout as Taliban gain ground|url=https://asia.nikkei.com/Politics/International-relations/Biden-defends-Afghanistan-pullout-as-Taliban-gain-ground|website=[[Nikkei Asia]]|date=9 July 2021}}&lt;/ref&gt;։

=== Միջազգային արձագանք ===
[[Ջո Բայդեն|Բայդենի]] վարչակազմի նախնական հայտարարությունը զորքերի ամբողջական դուրսբերման մասին 2021 թվականի սեպտեմբերի 11-ին հարուցել է ինչպես քննադատությունը, այնպես էլ ԱՄՆ-ում աջակցությունը&lt;ref name=&quot;20210413CNNLiptak&quot;/&gt;&lt;ref name=&quot;20210415TheDiplomatPutz&quot;/&gt;։ Սենատորներ [[Միթչ Մակքոնել]]ը, [[Լինդսի Գրեմ]]ը, [[Ջիմ Ինհոֆ]]ը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.businessinsider.com/top-republicans-object-to-bidens-afghanistan-pullout-2021-4|title=Top GOP hawks come out in full force against an Afghanistan withdrawal by September 11|author=Teh|first=Cheryl|website=Business Insider|archive-url=https://web.archive.org/web/20210419194735/https://www.businessinsider.com/top-republicans-object-to-bidens-afghanistan-pullout-2021-4|archive-date=19 April 2021|access-date=19 April 2021|url-status=live}}&lt;/ref&gt;, [[Միթ Ռոմնի]]ն&lt;ref&gt;{{Cite news|title=Utah Sen. Mitt Romney opposes Biden plan to pull U.S. troops from Afghanistan|url=https://www.deseret.com/utah/2021/4/21/22395800/utah-sen-mitt-romney-opposes-biden-plan-to-pull-u-s-troops-from-afghanistan|website=[[Deseret News]]|date=21 April 2021}}&lt;/ref&gt;, [[Ջոնի Էրնսթ]]ը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.radioiowa.com/2021/07/14/senator-ernst-president-not-considering-consequences-of-afghanistan-withdrawal/|title=Senator Ernst: President not considering consequences of Afghanistan withdrawal|website=Radio Iowa|date=14 July 2021|access-date=17 July 2021}}&lt;/ref&gt; և [[Ջին Շեյհին]]ը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.wmur.com/article/shaheen-says-she-has-reservations-about-us-withdrawal-from-afghanistan/37052515|title=Shaheen says she has reservations about U.S. withdrawal from Afghanistan|website=WMUR TV|date=16 July 2021|access-date=17 July 2021}}&lt;/ref&gt; քննադատել են խնամքը, իսկ [[Պատրիկ Լիհի]]ն, [[Բարբարա Լի]]ն, [[Էլիզաբեթ Ուորեն]]ը&lt;ref&gt;{{Cite news|title=Biden sparks bipartisan backlash on Afghanistan withdrawal|url=https://thehill.com/homenews/senate/548007-biden-sparks-bipartisan-backlash-on-afghanistan-withdrawal|website=The Hill|date=13 April 2021}}&lt;/ref&gt;, [[Բեռնի Սանդերս]]ը, [[Ռո Հաննա]]ն&lt;ref&gt;{{Cite news|title=Opinion: Withdrawing from Afghanistan is a courageous step. Here's what must come next|url=https://www.washingtonpost.com/opinions/2021/04/15/bernie-sanders-afghanistan-withdrawal-right-decision-ro-khanna/|website=The Washington Post|date=15 April 2021}}&lt;/ref&gt;, [[Ռենդ Փոլ]]ը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.14news.com/2021/04/15/senator-rand-paul-supports-pulling-troops-afghanistan/|title=Senator Rand Paul supports pulling troops from Afghanistan|website=14 News|access-date=17 July 2021}}&lt;/ref&gt; և [[Ջեք Ռիդ]]ը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.msn.com/en-us/news/other/biden-picked-best-of-many-poor-choices-in-afghanistan-says-senate-armed-services-chair/ar-AAM1F4v|title=Biden picked 'best of many poor choices' in Afghanistan says Senate Armed Services chair|website=NBC News|access-date=17 July 2021}}&lt;/ref&gt; աջակցել են որոշմանը։ Նախկին նախագահ Դոնալդ Թրամփը, պնդելով, որ հեռանալը «հիանալի և դրական գործ էր», քննադատել է Բայդենին այն բանի համար, որ նա ընտրել է սեպտեմբերի 11-ը որպես ելքի օր, դատապարտել է վերջնաժամկետի երկարաձգումը որպես «մենք կարող ենք և պետք է ավելի շուտ դուրս գանք», կոչ անելով ԱՄՆ-ին հեռանալ «որքան հնարավոր է շուտ» մինչև մայիսի 1-ը, և սեպտեմբերի 11-ը «պետք է մնա այն մեծ հոգիների հիշատակի օրը, որոնց մենք կորցրել են»&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.cnn.com/2021/04/18/politics/trump-afghanistan-troop-withdrawal/index.html|title=Trump calls Afghanistan withdrawal 'a wonderful and positive thing to do' and criticizes Biden's timeline|author=Hoffman|first=Jason|website=CNN|date=18 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210420112141/https://www.cnn.com/2021/04/18/politics/trump-afghanistan-troop-withdrawal/index.html|archive-date=20 April 2021|access-date=21 April 2021|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.axios.com/trump-praises-biden-afghanistan-withdrawal-5f4c2449-0725-40b7-b0c3-7892e6146344.html|title=Trump calls Biden's Afghanistan withdrawal &quot;wonderful&quot; and &quot;positive&quot;|author=Saric|first=Ivana|website=[[Axios (website)|Axios]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20210421141842/https://www.axios.com/trump-praises-biden-afghanistan-withdrawal-5f4c2449-0725-40b7-b0c3-7892e6146344.html|archive-date=21 April 2021|access-date=21 April 2021|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։ ԱՄՆ նախկին պետքարտուղար [[Հիլարի Քլինթոն]]ը հայտարարել է, որ եղել են «ինչպես կանխատեսված, այնպես էլ անկանխատեսելի հետևանքներ մնալու և մեկնելու համար»։ Նրա խոսքով՝ նման հետևանքներից մեկը աֆղանական կառավարության պոտենցիալ փլուզումն էր, ինչը հանգեցրել է թալիբների կողմից իշխանության զավթմանը և նոր քաղաքացիական պատերազմին&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://www.bbc.co.uk/news/world-us-canada-56966473|title=Hillary Clinton warns of 'huge consequences' in Afghan US troop withdrawal|publisher=BBC|date=3 May 2021|accessdate=3 May 2021|archivedate=3 May 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210503172001/https://www.bbc.co.uk/news/world-us-canada-56966473|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։ Նախկին նախագահ [[Ջորջ Ու. Բուշ|Ջորջ Բուշը]], որը 2001 թվականին ղեկավարում էր [[Աֆղանական պատերազմ (2001-2014)|ԱՄՆ-ի ներխուժումն Աֆղանստան]], ասել է, որ զորքերի դուրսբերումը «անհանգստացրել է» իրեն և որ նա կարծում էր, որ ինքը կարող է «վակուում ստեղծել, և այդ վակուումը, հավանաբար, կգան մարդիկ, որոնք կանանց համարում են երկրորդ կարգի քաղաքացիներ»&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.foxnews.com/politics/bush-concerned-troop-withdrawal-afghanistan-vacuum|title=Former President George W. Bush 'deeply concerned' Afghanistan troop withdrawal will 'create a vacuum'|author=Singman|first=Brooke|date=20 May 2021|publisher=[[Fox News]]}}&lt;/ref&gt;։ 2021 թվականի հուլիսի 14-ին [[Deutsche Welle]]-ին տված հարցազրույցում Բուշը հաստատել է իր անհամաձայնությունը զորքերի դուրսբերման հետ կապված&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.washingtonpost.com/politics/afghanistan-war-bush-biden/2021/07/14/a8f3df36-e499-11eb-a41e-c8442c213fa8_story.html|title=George W. Bush says ending U.S. military mission in Afghanistan is a mistake|author=Sonmez|first=Felicia|website=[[The Washington Post]]|date=14 July 2021}}&lt;/ref&gt;։ 
[[Պատկեր:President_Joe_Biden_with_President_Ashraf_Ghani_and_Chairman_Abdullah_Abdullah.jpg|մինի|ԱՄՆ նախագահ Ջո Բայդենի հանդիպումը Աֆղանստանի նախագահ Աշրաֆ Ղանիի և խորհրդարանի նախագահ Աբդուլլահ Աբդուլայի հետ, 2021 թվականի հունիսի 25]]

Մեծ Բրիտանիայի պաշտպանության նախարար Բեն Ուոլեսը նշել է, որ ԱՄՆ-ն Մեծ Բրիտանիային «շատ դժվար դրության» մեջ է դրել զորքերի դուրսբերումից հետո, թեև հետագայում նրանք հետևել են նրանց օրինակին&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://www.politico.com/news/2021/07/08/johnson-british-troops-afghanistan-498793|title=Johnson confirms most British troops have left Afghanistan|website=[[Politico]]|date=8 July 2021|accessdate=16 July 2021}}&lt;/ref&gt;։ «Ռաիսինի» երկխոսության ժամանակ 2021 թվականին Իրանի արտգործնախարար [[Մոհամմադ Ջավադ Զարիֆ]]ը հայտարարել էր, որ զորքերի դուրսբերումը սպասված քայլ էր՝ հավելելով, որ արտասահմանյան զորքերը չեն կարող խաղաղություն բերել Աֆղանստան&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://theprint.in/diplomacy/us-withdrawal-from-afghanistan-welcome-foreign-forces-cant-bring-peace-in-this-region-iran/641142/|title=US withdrawal from Afghanistan welcome, foreign forces can't bring peace in this region: Iran|author=Basu|first=Nayanima|website=The Print|date=16 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210416162033/https://theprint.in/diplomacy/us-withdrawal-from-afghanistan-welcome-foreign-forces-cant-bring-peace-in-this-region-iran/641142/|archive-date=16 April 2021|access-date=16 April 2021|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։

Կան մտավախություններ, որոնք վերաբերում են ԱՄՆ զորքերի դուրսբերումից հետո Աֆղանստանում բռնության աճին և անկայունությանը։ 2021 թվականի մայիսի 25-ին Ավստրալիան անվտանգության նկատառումներով փակել է Քաբուլում իր դեսպանատունը&lt;ref&gt;{{Cite news|title=Australia closes its embassy in Kabul, others scale back|url=https://apnews.com/article/kabul-australia-ebfe7a3f7ce96a54b5bfb2fb91552f3e|date=21 May 2021|publisher=The Associate Press|accessdate=9 July 2021|archivedate=9 July 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210709190534/https://apnews.com/article/kabul-australia-ebfe7a3f7ce96a54b5bfb2fb91552f3e|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։ Բելգիան և Ֆրանսիան հետ են կանչել իրենց դիվանագետներին&lt;ref&gt;{{Cite news|title=Echoes of 1989 as foreign forces withdraw from Afghanistan|url=https://www.bbc.com/news/world-asia-57724652|publisher=BBC News|date=6 July 2021|accessdate=9 July 2021|archivedate=8 July 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210708201412/https://www.bbc.com/news/world-asia-57724652|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։ Հունիսի 19-ին Աֆղանստանում Չինաստանի դեսպանատունը նախազգուշացրել է ուղևորությունների մասին՝ Չինաստանի քաղաքացիներին կոչ անելով «որքան հնարավոր է շուտ հեռանալ Աֆղանստանից» և չինական կազմակերպություններից պահանջելով «լրացուցիչ նախազգուշական միջոցներ ձեռնարկել և երկրում իրադրության վատթարացմանը զուգընթաց ուժեղացնել արտակարգ իրավիճակների նկատմամբ իր պատրաստակամությունը»&lt;ref&gt;{{Cite news|title=China tells its nationals to leave Afghanistan urgently as violence spirals|url=https://www.scmp.com/news/china/diplomacy/article/3138127/china-tells-its-nationals-leave-afghanistan-urgently-violence|publisher=South China Morning Post|date=21 June 2021|accessdate=9 July 2021|archivedate=7 July 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210707132224/https://www.scmp.com/news/china/diplomacy/article/3138127/china-tells-its-nationals-leave-afghanistan-urgently-violence|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։ Հուլիսի 2-ին Չինաստանի կառավարությունը [[Xiamen Air]] ավիաընկերության չարտերային չվերթն էր ուղարկել Քաբուլից 210 չինացի քաղաքացիների տարհանելու համար&lt;ref&gt;{{Cite news|title=China evacuates more than 200 citizens from Afghanistan|url=https://www.aa.com.tr/en/asia-pacific/china-evacuates-more-than-200-citizens-from-afghanistan/2298196|publisher=Anadolu Agency|date=8 July 2021|accessdate=9 July 2021|archivedate=8 July 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210708140113/https://www.aa.com.tr/en/asia-pacific/china-evacuates-more-than-200-citizens-from-afghanistan/2298196|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։

2001 թվականի ներխուժումից հետո Աֆղանստանի երկու նախագահները՝ [[Համիդ Քարզայ]]ը և [[Աշրաֆ Հանի]]ն, քննադատել են ԱՄՆ-ի զորքերի հանկարծակի «դուրսբերումը երկրից որպես ազդակ հաղորդել թալիբների առաջխաղացմանը, իսկ Քարզայը կոչ է արել Միացյալ Նահանգներին&quot;վերջ դնել այս ձախողված առաքելությանը»&lt;ref&gt;{{Cite news|author=Crawford|first=Alex|title=Afghanistan: 'End this failed mission' says former Afghan president Hamid Karzai as he blames US and its allies for rise in terrorism|url=https://news.sky.com/story/afghanistan-end-this-failed-mission-says-former-afghan-president-hamid-karzai-as-he-blames-us-and-its-allies-for-rise-in-terrorism-12349017|accessdate=16 August 2021|website=[[Sky News]]|date=6 July 2021}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|title=Afghanistan's Ghani blames 'abrupt' US withdrawal for worsening security|url=https://www.france24.com/en/asia-pacific/20210802-afghanistan-s-ghani-blames-abrupt-us-withdrawal-for-worsening-security|accessdate=16 August 2021|website=[[France24]]|date=2 August 2021}}&lt;/ref&gt;։

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ2}}

{{Արտաքին հղումներ}}

[[Կատեգորիա:Դոնալդ Թրամփի նախագահություն]]
[[Կատեգորիա:Աֆղանստանի քաղաքականություն]]
[[Կատեգորիա:ԱՄՆ-ի արտաքին քաղաքականություն]]
[[Կատեգորիա:Աֆղանստանի պատմություն]]
[[Կատեգորիա:2020 քաղաքականությունում]]
[[Կատեգորիա:ԱՄՆ-ի զինված ուժեր]]</text>
      <sha1>odicue8f2tquro9zpgoeul55066unmy</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486439</id>
      <parentid>8486437</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T09:14:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ArmSirius</username>
        <id>64149</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="110678" xml:space="preserve">[[ԱՄՆ զինված ուժեր]]ը [[Աֆղանստան]]ից դուրս են բերվել 2021 թվականի օգոստոսի 31-ին, ինչն ավարտվել է [[ՆԱՏՕ]]-ի «Ազատության պահապան» և «Վճռական աջակցություն» գործողությունները։ [[ԱՄՆ]]-ը և նրա դաշնակիցները երկիր են ներխուժել 2001 թվականին՝ սեպտեմբերի 11-ի ահաբեկչություններից հետո, ինչի հետևանքով պատերազմը դարձել է ԱՄՆ-ի պատմության մեջ ամենաերկար զինված հակամարտությունը։ 2021 թվականի հուլիսի 2-ին (ՆԱՏՕ-ի հիմնական առաքելության ավարտից հետո) ստեղծվել են Աֆղանստանում ԱՄՆ-ի առաջատար զորքերն այն դիվանագիտական կորպուսի պաշտպանության համար, որն աշխատանքը շարունակել է [[Քաբուլ]]ում։

Հուլիսի 30-ին մեկնարկել է «Ապաստան դաշնակիցների համար» գործողությունը. ԱՄՆ-ի ավիացիան երկրից տարհանել է Աֆղանստանի ընտրված քաղաքացիներին (զինվորական թարգմանիչներին), որոնց բռնաճնշումների վտանգ էին սպառնում։

== Նախորդող իրադարձություններ ==

=== Օբամայի վարչակազմ ===
2011 թվականին [[ԱՄՆ նախագահ]] [[Բարաք Օբամա]]ն հայտարարել էր, որ ԱՄՆ-ն Աֆղանստանից դուրս կգա 2014 թվականի վերջին՝ ավարտելով «Անխորտակելի ազատություն» գործողությունը&lt;ref&gt;{{Cite news|author=DeYoung|first=Karen|title=Obama's drawdown in Afghanistan will shift tactics in war|url=https://www.washingtonpost.com/national/national-security/obamas-drawdown-in-afghanistan-will-shift-tactics-in-war/2011/06/22/AGsVJagH_story.html|accessdate=4 September 2012|website=The Washington Post|date=23 June 2011|archivedate=13 December 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201213091014/https://www.washingtonpost.com/national/national-security/obamas-drawdown-in-afghanistan-will-shift-tactics-in-war/2011/06/22/AGsVJagH_story.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|author=Landler|first=Mark|title=Obama Will Speed Pullout From War in Afghanistan|url=https://www.nytimes.com/2011/06/23/world/asia/23prexy.html|accessdate=21 March 2021|website=[[New York Times]]|date=22 June 2011|archivedate=1 February 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210201074114/https://www.nytimes.com/2011/06/23/world/asia/23prexy.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։ Չնայած այն բանին, որ 2014 թվականին ամերիկյան զորքերի զգալի մասը դուրս է բերվել, և ՆԱՏՕ-ի Անվտանգության աջակցման միջազգային ուժերն ավարտել են իրենց աշխատանքը, 9800 ամերիկացի զինվորներ մնացել են Աֆղանստանի ներսում տեղակայված «Ազատության պահապան» գործողության ժամանակ, որը ՆԱՏՕ-ի «Վճռական աջակցություն» առաքելության մաս է կազմում&lt;ref name=&quot;Sentinel&quot;&gt;{{Cite news|url=https://www.military.com/daily-news/2014/12/29/amid-confusion-dod-names-new-mission-operation-freedoms.html|title=Amid Confusion, DoD Names New Mission 'Operation Freedom's Sentinel'|author=Sisk|first=Richard|website=Military.com|date=29 December 2014}}&lt;/ref&gt;։ Գեներալ Ջոն Ֆ. Քեմփբելը նոր ռազմական գործողության համար լրացուցիչ 1000 ամերիկացի զինծառայող է խնդրել&lt;ref name=&quot;Sentinel&quot; /&gt;։

=== Թրամփի վարչակազմ ===
[[Պատկեր:President_Donald_J._Trump_and_President_Ashraf_Ghani_of_Afghanistan_at_the_United_Nations_General_Assembly_(36747065014).jpg|ձախից|մինի|[[ԱՄՆ նախագահ]] [[Դոնալդ Թրամփ]]ը և [[Աֆղանստանի նախագահ]] [[Աշրաֆ Հանի]]ն [[Միավորված ազգերի կազմակերպության գլխավոր ասամբլեա|ՄԱԿ-ի Գլխավոր ասամբլեայում]], 2017 թվականի հոկտեմբերի 2]]
2017 թվականի ամռանը, երբ Աֆղանստանում ԱՄՆ-ի զինծառայողների պաշտոնական թվաքանակը կազմում էր 8400 մարդ&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.defensenews.com/2017/07/21/mattis-authority-delegated-by-trump-in-afghanistan-is-tactical-not-strategic/|title=Mattis: Authority delegated by Trump in Afghanistan is tactical, not strategic|author=Copp|first=Tara|website=Military Times|date=21 July 2017|archive-url=https://archive.today/20170824164655/https://www.defensenews.com/2017/07/21/mattis-authority-delegated-by-trump-in-afghanistan-is-tactical-not-strategic/|archive-date=24 August 2017|access-date=24 August 2017|url-status=live}}&lt;/ref&gt;, նախագահ Դոնալդ Թրամփը ամերիկյան զինվորականներին լիազորություն տվեց որոշումներ կայացնել [[Սիրիա]]յում, [[Իրաք]]ում և Աֆղանստանում ռազմական գործողությունների համար զորքերի թվաքանակի ավելացման մասին՝ առանց [[Սպիտակ տուն|Սպիտակ տնից]] նախնական համաձայնության&lt;ref&gt;{{Cite news|author=Nicole Gaouette|title=Trump delegates troop decisions, to praise and concern|url=http://edition.cnn.com/2017/06/16/politics/trump-military-troops-afghanistan-mattis/index.html|accessdate=24 August 2017|publisher=CNN|date=17 June 2017|archiveurl=https://archive.today/20170824160855/http://edition.cnn.com/2017/06/16/politics/trump-military-troops-afghanistan-mattis/index.html|archivedate=24 August 2017|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|author=Gordon|first=Michael R.|title=Trump Gives Mattis Authority to Send More Troops to Afghanistan|url=https://www.nytimes.com/2017/06/13/world/asia/mattis-afghanistan-military.html?mcubz=0|accessdate=24 August 2017|website=The New York Times|date=13 June 2017|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170824163802/https://www.nytimes.com/2017/06/13/world/asia/mattis-afghanistan-military.html?mcubz=0&amp;mtrref=web.archive.org&amp;mtrref=web.archive.org&amp;mtrref=web.archive.org&amp;mtrref=web.archive.org&amp;mtrref=web.archive.org&amp;mtrref=web.archive.org&amp;mtrref=web.archive.org|archivedate=24 August 2017}}&lt;/ref&gt;։ ԱՄՆ-ի պաշտպանության նախարար [[Ջիմ Մեթիս]]ը գովել է այս որոշումը. «Դա երաշխավորում է, որ նախարարությունը կարող է հեշտացնել մեր առաքելությունների կատարումը և օպերատիվ կերպով համաձայնեցնել մեր պարտավորությունները տեղերում տիրող իրավիճակի հետ։ Աֆղանստանում մեր ընդհանուր առաքելությունը մնում է նույնը՝ կրթել, խորհուրդ տալ և օգնություն ցույց տալ աֆղանական ուժերին, որպեսզի նրանք կարողանան պաշտպանել աֆղանական ժողովրդին, իսկ ահաբեկիչները չկարողանան ապաստան գտնել Աֆղանստանում՝ մեզ կամ այլոց վրա հարձակվելու համար»,-ասել է նա&lt;ref&gt;{{Cite news|first=Barbara|author=Starr|title=Mattis confirms White House has given him authority to set Afghanistan troop levels|url=http://edition.cnn.com/2017/06/13/politics/pentagon-afghanistan-troop-levels/index.html|accessdate=24 August 2017|publisher=CNN|date=14 June 2017|archiveurl=https://archive.today/20170824161756/http://edition.cnn.com/2017/06/13/politics/pentagon-afghanistan-troop-levels/index.html|archivedate=24 August 2017|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։ Աֆղանստանում 2017 թվականի ապրիլից գործող ԱՄՆ-ի ռազմավարության ընդհանուր ուրվագծերը նկարագրվել են որպես աֆղանական ուժերին ուսուցման, խորհրդատվության և օգնության համար հատուկ գործողությունների ուժերի ավելացում, [[Պակիստան]]ում տարրերի դեմ պայքարի ավելի հուսալի ծրագիր, որոնք օգնում են թալիբներին, ավելի մեծ ավիացիայի և հրետանու տեղակայում, ինչպես նաև ներկայիս կառավարության գոյատևման քաղաքական հանձնառություն Քաբուլում&lt;ref&gt;{{Cite news|author=Eli Lake|title=Without plan, Trump allows more troops for Afghanistan|url=http://www.kansas.com/opinion/opn-columns-blogs/article156508114.html|accessdate=25 August 2017|website=The Wichita Eagle|date=16 June 2017|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170825055916/http://www.kansas.com/opinion/opn-columns-blogs/article156508114.html|archivedate=25 August 2017}}&lt;/ref&gt;։

2017 թվականի օգոստոսի 21-ին նախագահ Թրամփը հրապարակել էր Աֆղանստանում իր վարչակազմի ռազմավարությունը՝ հայտարարելով, որ «հաղթանակը հստակ սահմանում կունենա՝ հարձակում մեր թշնամիների վրա, ԻԼԻՊ-ի ոչնչացում, [[Ալ-Քաիդա]]յի փլուզում, թալիբների կողմից երկրի նկատմամբ վերահսկողության զավթման կանխարգելում և ամերիկացիների դեմ զանգվածային ահաբեկչական գործողությունների կանխարգելում»&lt;ref name=&quot;WP20170821&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;NYT20170821&quot;&gt;{{Cite news|author=Julie Hirschfeld Davis and Mark Landler|title=Trump Outlines New Afghanistan War Strategy With Few Details|url=https://www.nytimes.com/2017/08/21/world/asia/afghanistan-troops-trump.html?mcubz=3|accessdate=24 August 2017|website=The New York Times|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170824165338/https://www.nytimes.com/2017/08/21/world/asia/afghanistan-troops-trump.html?mcubz=3&amp;mtrref=web.archive.org|archivedate=24 August 2017}}&lt;/ref&gt;։ Օգոստոսի 24-ին Աֆղանստանում ԱՄՆ-ի և ՆԱՏՕ-ի ուժերի հրամանատար, գեներալ Ջոն Ու.Նիքոլսոն կրտսերը հաստատել է, որ զորքերի թվաքանակը, ռազմավարությունը և հաջողության պայմանները կախված են ռազմական գործողությունների տեմպից և ցամաքային պայմաններից, ոչ թե «կամայական ժամկետներից»&lt;ref&gt;{{Cite news|author=Mujib Mashal|title=U.S. Troop Increase in Afghanistan Is Underway, General Says|url=https://www.nytimes.com/2017/08/24/world/asia/afghanistan-troop-increase-trump-taliban.html?ribbon-ad-idx=3&amp;rref=world/asia|accessdate=25 August 2017|date=24 August 2017|archiveurl=https://archive.today/20170825054255/https://www.nytimes.com/2017/08/24/world/asia/afghanistan-troop-increase-trump-taliban.html?ribbon-ad-idx=3&amp;rref=world/asia|archivedate=25 August 2017|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։ Թրամփը չի հստակեցրել, թե քանի զինծառայող է գործի դրվելու իր նոր բաց ռազմավարությանը համապատասխան, սակայն Կոնգրեսի պաշտոնյաներին ասվել է, որ անհրաժեշտ է տեղակայել ևս 4000 զինծառայող&lt;ref name=&quot;WP20170821&quot;&gt;{{Cite news|author=David Nakamura and Abby Phillip|title=Politics Trump announces new strategy for Afghanistan that calls for a troop increase|url=https://www.washingtonpost.com/politics/trump-expected-to-announce-small-troop-increase-in-afghanistan-in-prime-time-address/2017/08/21/eb3a513e-868a-11e7-a94f-3139abce39f5_story.html|accessdate=25 August 2017|date=21 August 2017|archiveurl=https://archive.today/20170825055254/https://www.washingtonpost.com/politics/trump-expected-to-announce-small-troop-increase-in-afghanistan-in-prime-time-address/2017/08/21/eb3a513e-868a-11e7-a94f-3139abce39f5_story.html|archivedate=25 August 2017|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։ [[The Washington Post]]-ը օգոստոսի 30-ին հաղորդել է, որ Աֆղանստանի համար ԱՄՆ-ի լրացուցիչ ուժերը, հավանաբար, բաղկացած կլինեն ծովային հետևակի դեսանտայիններից և փոքր հրետանային ջոկատներից, որոնք բաղկացած են մոտավորապես 100 զինծառայողներից մեկ միավորի համար, որոնք պետք է ցրվեին ամբողջ երկրում, որպեսզի լրացնեն օդային աջակցության բացը&lt;ref name=&quot;WPAP20170830&quot;&gt;{{Cite news|author=Lolita C. Baldor|title=Pentagon: US troop total in Afghanistan larger than reported|url=https://www.washingtonpost.com/world/national-security/pentagon-us-troop-total-in-afghanistan-larger-than-reported/2017/08/30/e8d0bdea-8db3-11e7-9c53-6a169beb0953_story.html|accessdate=31 August 2017|website=The Washington Post|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170831205829/https://www.washingtonpost.com/world/national-security/pentagon-us-troop-total-in-afghanistan-larger-than-reported/2017/08/30/e8d0bdea-8db3-11e7-9c53-6a169beb0953_story.html|archivedate=31 August 2017}}&lt;/ref&gt;։ Զեկույցի համաձայն, հավանաբար, կօգտագործվի օդային աջակցությունը լրացուցիչ F-16 կործանիչների, A-10 գրոհիչների և լրացուցիչ B-52 ռմբակոծիչների կամ դրանց համակցության տեսքով&lt;ref name=&quot;WPAP20170830&quot; /&gt;։ Թերթը նաև հայտարարել է. «ԱՄՆ-ի լրացուցիչ ուժերը թույլ կտան ամերիկացիներին ավելի շատ տեղերով և մարտական գործողությունների վայրին մոտ խորհրդակցել աֆղանական զորքերին»,-հայտարարել են Քաբուլում ԱՄՆ-ի պաշտոնատար անձինք։ «Քանի որ ավելի մեծ թվով ստորաբաժանումներ հեռու են երկրի խոշորագույն բազաներից, այդ ուժերը քողարկելու համար կպահանջվի լրացուցիչ աջակցություն օդից և հրետանիից»&lt;ref name=&quot;WPAP20170830&quot; /&gt;''։'' [[New York Times]]-ը հավելել է, որ «ամերիկացի զինվորականները կկարողանան տեղում առանձին աֆղանական բրիգադներ կոնսուլտացիաներ անցկացնել՝ նրանց հեռավոր շտաբներից հրահանգելու փոխարեն։ Նրանք կարող են ակտիվացնել հատուկ գործողությունների ուժերի ուսուցման գործողությունները և այդպիսով զգալիորեն մեծացնել աֆղանական հատուկ ջոկատայինների քանակը։ Դա թույլ կտա ամերիկացի զինվորական հրամանատարներին և զինծառայողներին ավիացիոն և հրետանային հարվածներ հասցնել աֆղանական ավելի մեծ թվով ստորաբաժանումների անունից»&lt;ref name=&quot;NYT20170830&quot;&gt;{{Cite news|author=Cooper|first=Helene|title=U.S. Says It Has 11,000 Troops in Afghanistan, More Than Formerly Disclosed|url=https://www.nytimes.com/2017/08/30/world/asia/afghanistan-troop-totals.html?mcubz=3|accessdate=31 August 2017|website=The New York Times|date=30 August 2017|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170831215013/https://www.nytimes.com/2017/08/30/world/asia/afghanistan-troop-totals.html?mcubz=3|archivedate=31 August 2017}}&lt;/ref&gt;։

2017 թվականի օգոստոսի 30-ին պաշտպանության նախարարությունը հայտնել էր, որ Աֆղանստանում ավելի շատ զորքեր են գտնվում, քան ենթադրվում էր ավելի վաղ։ [[Պենտագոն]]ը հայտարարել է, որ կոնտինգենտի փաստացի քանակն ավելի մոտ էր 11 000-ին, քան նախկինում հայտարարված 8 400-ին, ընդ որում ավելի մեծ թիվ էր ներառում ինչպես գաղտնի, այնպես էլ ժամանակավոր ստորաբաժանումները&lt;ref name=&quot;NYT20170830&quot;/&gt;&lt;ref name=&quot;WP20170830&quot;&gt;{{Cite news|author=Thomas Gibbons-Neff|title=Checkpoint: Afghan troop surge likely to include thousands of paratroopers, Marines and heavy bombers|url=https://www.washingtonpost.com/news/checkpoint/wp/2017/08/30/afghan-troop-surge-likely-to-include-thousands-of-paratroopers-marines-and-heavy-bombers/|accessdate=31 August 2017|website=The Washington Post|date=30 August 2017|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170831212303/https://www.washingtonpost.com/news/checkpoint/wp/2017/08/30/afghan-troop-surge-likely-to-include-thousands-of-paratroopers-marines-and-heavy-bombers/|archivedate=31 August 2017}}&lt;/ref&gt;։  Զինծառայողների թվաքանակի ավելի ցածր գնահատականը եղել է հաշվապահական հաշվառման և բյուրոկրատիայի ապակողմնորոշիչ միջոցների արդյուն&lt;ref name=&quot;WPAP20170830&quot;/&gt;։
[[Պատկեր:General_Austin_S._Miller.jpg|մինի|Գեներալ [[Օսթին Միլեր]]ը Աֆղանստանում ԱՄՆ-ի և ՆԱՏՕ-ի ուժերի հրամանատար է դարձել 2018 թվականի սեպտեմբերին և ղեկավարել զորքերի դուրսբերումը մինչև 2021 թվականի հուլիսը:]]
2017 թվականի սեպտեմբերին Թրամփի վարչակազմը սկսել է Աֆղանստան ուղարկել ավելի քան 3000 լրացուցիչ զինծառայողներ, ինչի արդյունքում Աֆղանստանում ամերիկացի զինծառայողների ընդհանուր թիվը գերազանցել է 14 000-ը&lt;ref&gt;{{Cite news|author=Mitchell|first=Ellen|website=[[The Hill (newspaper)|The Hill]]|title=Mattis: US to send 3,000 more troops to Afghanistan|url=http://thehill.com/policy/defense/351222-mattis-us-to-send-3000-more-troops-to-afghanistan|accessdate=18 October 2017|date=18 September 2017|archiveurl=https://web.archive.org/web/20171018193100/http://thehill.com/policy/defense/351222-mattis-us-to-send-3000-more-troops-to-afghanistan|archivedate=18 October 2017}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|title=Mattis says over 3,000 additional U.S. troops will deploy to Afghanistan|url=https://www.cbsnews.com/news/mattis-says-over-3000-additional-u-s-troops-will-deploy-to-afghanistan/|accessdate=18 October 2017|publisher=CBS News|date=18 September 2017|archiveurl=https://web.archive.org/web/20171018193747/https://www.cbsnews.com/news/mattis-says-over-3000-additional-u-s-troops-will-deploy-to-afghanistan/|archivedate=18 October 2017}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.bbc.com/news/world-us-canada-41314428|title=US sends 3,000 more troops to Afghanistan|date=18 September 2017|publisher=BBC News US &amp; Canada|archive-url=https://web.archive.org/web/20171018193454/http://www.bbc.com/news/world-us-canada-41314428|archive-date=18 October 2017|access-date=18 October 2017}}&lt;/ref&gt;։ Երբ գեներալ Օսթին Սքոթ Միլերը 2018 թվականի սեպտեմբերին ընդունեց Աֆղանստանում ԱՄՆ-ի և ՆԱՏՕ-ի ուժերի հրամանատարությունը, երկրում տեղակայվեց 15 000 ամերիկացի զինծառայող։

2019 թվականի հոկտեմբերին մեկ ամիս առաջ թալիբների հետ խաղաղ բանակցությունների կտրուկ դադարեցումից հետո գեներալ Միլլերը հայտարարել էր, որ ամերիկյան ուժերը մեկ տարվա ընթացքում կրճատվել են մինչև 13 000՝ Քաբուլում ամերիկյան հրամանատարության միակողմանի որոշման արդյունքում։ Պաշտպանության նախարար [[Մարկ Էսպեր]]ը մեկնաբանել է զորքերի կրճատումը, ասելով, որ «Գեներալ Միլերը անում է այն, ինչ ես խնդրել եմ մեր բոլոր հրամանատարներին, երբ պաշտոնն ստանձնեց... տեսնել, թե որտեղ նրանք կարող են ազատ արձակել ժամանակը, փողը և աշխատուժը», որպես ազգային պաշտպանության ռազմավարության մաս, որը կոչված է աստիճանաբար տեղափոխել ԱՄՆ-ի գլոբալ ռազմական ռազմավարությունը ահաբեկչության դեմ պայքարի առաջնայնությունից և Ռուսաստանի և [[Չինաստան]]ի դեմ պայքարին&lt;ref name=&quot;George&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.washingtonpost.com/world/us-has-begun-reducing-troops-in-afghanistan-commander-says/2019/10/21/d17a9e30-f3f1-11e9-8cf0-4cc99f74d127_story.html|title=U.S. has begun reducing troops in Afghanistan, commander says|author=George|first=Susannah|website=The Washington Post|date=21 October 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20191021210354/https://www.washingtonpost.com/world/us-has-begun-reducing-troops-in-afghanistan-commander-says/2019/10/21/d17a9e30-f3f1-11e9-8cf0-4cc99f74d127_story.html|archive-date=21 October 2019|access-date=22 October 2019|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։ 2019 թվականի դեկտեմբերին «Աֆղանական փաստաթղթերում» պարզվել է, որ բարձրաստիճան զինվորականներն ու կառավարական պաշտոնյաները ընդհանուր առմամբ այն կարծիքին են եղել, որ Աֆղանստանում պատերազմում հնարավոր չէ հաղթել, բայց դա թաքցրել են հասարակությունից&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.washingtonpost.com/graphics/2019/investigations/afghanistan-papers/afghanistan-war-confidential-documents/|title=Confidential documents reveal U.S. officials failed to tell the truth about the war in Afghanistan|author=Craig Whitlock|website=The Washington Post|date=9 December 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20210602135802/https://www.washingtonpost.com/graphics/2019/investigations/afghanistan-papers/afghanistan-war-confidential-documents/|archive-date=2 June 2021|access-date=5 June 2021|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.businessinsider.com/us-officials-lied-about-afghan-war-failures-documents-reveal-2019-12|title=Top US officials knew the Afghanistan war was unwinnable and 'lied' — even as costs rose to $1 trillion and 2,351 American troop's lives|author=Ryan Pickrell|website=[[Business Insider]]|date=9 December 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20201023020752/https://www.businessinsider.com/us-officials-lied-about-afghan-war-failures-documents-reveal-2019-12|archive-date=23 October 2020|access-date=5 June 2021|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։ 2019 թվականի վերջին գրեթե 2400 ամերիկացիներ զոհվեցին պատերազմում, ավելի քան 20 000-ը վիրավորվեցին&lt;ref name=&quot;George&quot; /&gt;։

2020 թվականի փետրվարի 29-ին ԱՄՆ-ը և «[[Թալիբան]]» շարժումը «Դոհայի համաձայնագիր» անվանումով խաղաղ համաձայնագիր են ստորագրել այն դրույթներով&lt;ref&gt;{{Cite news|author=Qazi|first=Shereena|title=Afghanistan's Taliban, US sign agreement aimed at ending war|date=29 February 2020|accessdate=6 March 2020|url=https://www.aljazeera.com/news/2020/02/afghanistan-taliban-sign-deal-america-longest-war-200213063412531.html|publisher=[[Al-Jazeera]]|archivedate=12 September 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200912160729/https://www.aljazeera.com/news/2020/02/afghanistan-taliban-sign-deal-america-longest-war-200213063412531.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;, որոնք ներառում են Աֆղանստանից ԱՄՆ-ի և ՆԱՏՕ-ի բոլոր կանոնավոր զորքերի դուրսբերումը, «Թալիբանի» պարտավորությամբ կանխել «Ալ-Քաիդայի» գործողությունը Թալիբանի վերահսկողության տակ գտնվող շրջաններում, և որոնք ներառում են Թալիբանի և Աֆղանստանի այն ժամանակվա Իսլամական Հանրապետության կառավարության միջև բանակցությունները&lt;ref&gt;{{Cite news|title=US and Taliban sign deal to end 18-year Afghan war|date=29 February 2020|accessdate=6 March 2020|url=https://www.bbc.com/news/world-asia-51689443|website=[[BBC News]]|archivedate=5 January 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210105061052/https://www.bbc.com/news/world-asia-51689443|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։ Գործարքը պաշտպանել են Չինաստանը, Պակիստանը և Ռուսաստանը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://theprint.in/diplomacy/india-asserts-afghanistans-national-sovereignty-as-peace-talks-with-taliban-start-in-qatar/501335/|title=India asserts Afghanistan's 'national sovereignty' as peace talks with Taliban start in Qatar|author=Basu|first=Nayanima|website=ThePrint|date=12 September 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20210404200513/https://theprint.in/diplomacy/india-asserts-afghanistans-national-sovereignty-as-peace-talks-with-taliban-start-in-qatar/501335/|archive-date=4 April 2021|access-date=24 February 2021|url-status=live}}&lt;/ref&gt;, և միաձայն հավանություն է տվել ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհուրդը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://news.un.org/en/story/2020/03/1059161|title=Security Council resolution endorses moves towards long-sought Afghanistan peace|author=|first=|website=United Nations|date=10 March 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20210602212845/https://news.un.org/en/story/2020/03/1059161|archive-date=2 June 2021|access-date=29 May 2021|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։

Թրամփի վարչակազմը համաձայնել է մինչև 2020 թվականի հուլիսը 13 հազարից մինչև 8600 զինծառայողների սկզբնական կրճատման՝ հետագայում մինչև 2021 թվականի մայիսի 1-ը ամբողջական դուրսբերմամբ, եթե Թալիբանը կատարի իր պարտավորությունները&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://opedcolumn.news.blog/2020/03/21/us-taliban-deal-india-should-chalk-out-a-new-strategy/|title=U.S.-Taliban Deal: India should Chalk-out a New Strategy|author=Network|first=Readables|date=21 March 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20210103074450/https://opedcolumn.news.blog/2020/03/21/us-taliban-deal-india-should-chalk-out-a-new-strategy/|archive-date=3 January 2021|access-date=24 February 2021|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։ Սակայն Բայդենի վարչակազմը հայտարարել է, որ ԱՄՆ-ը զորքերի դուրսբերումը չի սկսի մինչև մայիսի 1-ը և դուրսբերումը կավարտի մինչև սեպտեմբերի 11-ը&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en-US|url=https://www.defense.gov/Explore/News/Article/Article/2573268/biden-announces-full-us-troop-withdrawal-from-afghanistan-by-sept-11/|title=Biden Announces Full U.S. Troop Withdrawal From Afghanistan by Sept. 11|author=Cronk|first=Terri Moon|website=U.S. Department of Defense|date=14 April 2021|access-date=2021-08-16|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en-US|url=https://www.whitehouse.gov/briefing-room/speeches-remarks/2021/04/14/remarks-by-president-biden-on-the-way-forward-in-afghanistan/|title=Remarks by President Biden on the Way Forward in Afghanistan|website=The White House|date=2021-04-14|access-date=2021-08-16}}&lt;/ref&gt;։ Հուլիսի 8-ին Բայդենը որոշել է ԱՄՆ-ի դուրս գալու վերջնաժամկետը՝ օգոստոսի 31-ը&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://apnews.com/article/joe-biden-afghanistan-government-and-politics-86f939c746c7bc56bb9f11f095a95366|title=Biden says US war in Afghanistan will end August 31|website=AP NEWS|date=8 July 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210708195329/https://apnews.com/article/joe-biden-afghanistan-government-and-politics-86f939c746c7bc56bb9f11f095a95366|archive-date=8 July 2021|access-date=8 July 2021|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։ Պաշտպանության նախարարությունը հայտարարել է, որ ԱՄՆ-ն շարունակելու է օդային հարվածներ հասցնել&lt;ref&gt;{{Cite news|author=Horton|first=Alex|date=25 July 2021|title=U.S. prepared to continue airstrikes against Taliban, top commander says|url=https://www.washingtonpost.com/world/2021/07/25/us-airstrikes-afghanistan-taliban-mckenzie/|website=The Washington Post|accessdate=6 August 2021}}&lt;/ref&gt;։

=== Խաղաղության համաձայնագիր ԱՄՆ-ի և Թալիբանի միջև ===
2020 թվականի փետրվարին նախագահ Թրամփը և ՆԱՏՕ-ի դաշնակիցները պայմանավորվել են գործարք կնքել թալիբների հետ, որը նախատեսում է ԱՄՆ-ի ռազմական ուժերի պաշտոնական դուրսբերում Աֆղանստանից։ Համաձայնագրի պայմանների համաձայն՝ թալիբները խոստացել են «թույլ չտալ» Ալ-Քաիդային «կամ ցանկացած այլ ծայրահեղական խմբավորման գործել իրենց կողմից վերահսկվող շրջաններում»։ Համաձայնագրում, որը վերնագրված է «Աֆղանստանում խաղաղության հասնելու մասին համաձայնագիր», ԱՄՆ-ի և ՆԱՏՕ-ի ուժերը լրջորեն դուրս են բերվել, և սահմանվել է վերջնաժամկետ՝ ԱՄՆ-ի զորքերի լիակատար դուրսբերման համար՝ 2021 թվականի մայիսի 1-ին&lt;ref name=&quot;Deal&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.bbc.com/news/world-asia-51689443|title=Afghan conflict: US and Taliban sign deal to end 18-year war|date=29 February 2020|publisher=[[BBC News]]}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://apnews.com/article/491544713df4879f399d0ff5523d369e|title=US and Taliban sign deal aimed at ending war in Afghanistan|author=Lee|first=Matthew|date=29 February 2020|publisher=[[Associated Press]]}}&lt;/ref&gt;։ Թրամփը բաց է թողել ռազմական գործողությունների վերսկսման հնարավորությունը, եթե թալիբները խախտեն համաձայնագրի պայմանները, խոստանալով, որ եթե պայմանները խախտվեն, մենք կվերադառնանք այն ուժի հետ, որը ոչ ոք երբեք չի տեսել&lt;ref name=&quot;Deal&quot; /&gt;։

2020 թվականի փետրվարի 29-ին ԱՄՆ-ն թալիբների հետ համաձայնագիր է ստորագրել 14 ամսից զորքերը դուրս բերելու մասին, եթե թալիբները պաշտպանեն համաձայնագրի պայմանները։ 2020 թվականի փետրվարի դրությամբ շուրջ 13 հազար ամերիկացի զինծառայողներ դեռևս գտնվում էին երկրում։ Երկու կողմերը պայմանավորվել են զորքերի աստիճանական դուրսբերման մասին 14 ամսվա ընթացքում պայմանների հիման վրա, և դուրսբերման համաձայնագիրը ներառում է «Միացյալ Նահանգների բոլոր զինված ուժերը, նրանց դաշնակիցները և կոալիցիոն գործընկերները, ներառյալ ամբողջ ոչ դիվանագիտական քաղաքացիական անձնակազմը, մասնավոր անվտանգության կապալառուները, հրահանգիչները, խորհրդականները և սպասարկող անձնակազմը»։ Առաջին փուլում ԱՄՆ-ն Աֆղանստանում իր ուժերը կկրճատի շուրջ 5 000 զինծառայողներով՝ մինչև 8 600, ԱՄՆ-ի և Թալիբանի միջև համաձայնագրի կնքումից հետո 135 օրվա ընթացքում։ Զորքերի աստիճանական դուրսբերման ընթացքում թալիբներն ու աֆղանական կառավարությունը ստիպված կլինեն իշխանության բաժանման մասին ավելի կոնկրետ համաձայնագիր մշակել։ Այդ ժամկետները կառավարությանը կտար բանակցությունների ժամանակ ամերիկյան ռազմական պաշտպանության քողարկում։ ԱՄՆ պետքարտուղար [[Մայք Պոմպեո]]ն հայտարարել է, որ ԱՄՆ մնացած զորքերը լծակ կծառայեն թալիբների կողմից իրենց խոստումների կատարումն ապահովելու համար։ Եթե Թալիբանը Կատարի «Ալ-Քաիդայից» հրաժարվելու իր պարտավորությունները և սկսի ներաֆղանական խաղաղ բանակցությունները, ԱՄՆ-ը կհամաձայնի տասը ամսվա ընթացքում Աֆղանստանից մնացած բոլոր ամերիկյան ուժերի ամբողջական դուրսբերմանը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.msn.com/en-us/news/world/us-to-withdraw-troops-from-afghanistan-in-14-months-if-taliban-conditions-met/ar-BB10yxIL?li=BBnb7Kz|title=U.S. to withdraw troops from Afghanistan in 14 months if Taliban conditions met|author=Greenfield|first=Charlotte|website=MSN|date=29 February 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200229233816/https://www.msn.com/en-us/news/world/us-to-withdraw-troops-from-afghanistan-in-14-months-if-taliban-conditions-met/ar-BB10yxIL?li=BBnb7Kz|archive-date=29 February 2020|access-date=29 February 2020}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|author=Mujib Mashal|title=Taliban and U.S. Strike Deal to Withdraw American Troops From Afghanistan|url=https://www.nytimes.com/2020/02/29/world/asia/us-taliban-deal.html|accessdate=29 February 2020|date=29 February 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200229235609/https://www.nytimes.com/2020/02/29/world/asia/us-taliban-deal.html|archivedate=29 February 2020|website=The New York Times}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|author=Mujib Mashal and Russell Goldman|title=4 Takeaways From the U.S. Deal With the Taliban|url=https://www.nytimes.com/2020/02/29/world/asia/us-taliban-afghanistan.html|accessdate=1 March 2020|website=The New York Times|date=29 February 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200301000422/https://www.nytimes.com/2020/02/29/world/asia/us-taliban-afghanistan.html|archivedate=1 March 2020}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|author=Tom Vanden Brook and Deirdre Shesgreen|title=Historic peace deal in Afghanistan reached with Taliban, allowing withdrawal of US troops|url=https://eu.usatoday.com/story/news/politics/2020/02/29/u-s-taliban-sign-deal-peace-talks-begin-u-s-troops-withdraw/4738736002/|accessdate=1 March 2020|website=USA Today|date=29 February 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200301001435/https://www.usatoday.com/story/news/politics/2020/02/29/u-s-taliban-sign-deal-peace-talks-begin-u-s-troops-withdraw/4738736002/|archivedate=1 March 2020}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|title=Afghan conflict: US and Taliban sign deal to end 18-year war|url=https://www.bbc.com/news/world-asia-51689443|accessdate=1 March 2020|website=BBC News|date=29 February 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200301002219/https://www.bbc.com/news/world-asia-51689443|archivedate=1 March 2020}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|author=Jennifer Hansler|title=US and Taliban sign historic agreement|url=https://edition.cnn.com/2020/02/29/politics/us-taliban-deal-signing/index.html|accessdate=1 March 2020|publisher=CNN|date=29 February 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200301004545/https://edition.cnn.com/2020/02/29/politics/us-taliban-deal-signing/|archivedate=1 March 2020}}&lt;/ref&gt;։ ԱՄՆ-ն և ՆԱՏՕ-ի գծով նրա դաշնակիցները համաձայնել են 14 ամսվա ընթացքում դուրս բերել բոլոր զորքերը, եթե գրոհայինները պաշտպանեն գործարքը&lt;ref name=&quot;bbcreject&quot;&gt;{{Cite news|url=https://www.bbc.com/news/world-asia-51695370|title=Afghan conflict: President Ashraf Ghani rejects Taliban prisoner release|website=BBC News|date=1 March 2020|accessdate=1 March 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200421043856/https://www.bbc.com/news/world-asia-51695370|archivedate=21 April 2020}}&lt;/ref&gt;։

2020 թվականի մարտի 1-ին խաղաղ համաձայնագիրը լուրջ խնդրի առաջ կանգնեց, երբ նախագահ Հանին մամուլի ասուլիսի ժամանակ հայտարարեց, որ Աֆղանստանի կառավարությունը, որը գործարքի կողմ չի եղել, կմերժի համաձայնության կոչը՝ գերիների փոխանակումը Թալիբանի հետ անցկացնելու վերաբերյալ, որը առաջարկվել էր 2020 թվականի մարտի 10-ին՝ ներաֆղանական բանակցությունների սկզբում, հայտարարելով, որ «Աֆղանստանի կառավարությունը ոչ մի պարտավորություն չի ստանձնել 5000 թալիբների բանտարկյալների ազատ արձակման համար»&lt;ref name=&quot;apreject&quot;&gt;{{Cite news|url=https://www.politico.com/news/2020/03/01/afghan-peace-deal-prisoner-release-118473|title=Afghan peace deal hits first snag over prisoner releases|website=Politico|accessdate=1 March 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200402215618/https://www.politico.com/news/2020/03/01/afghan-peace-deal-prisoner-release-118473|archivedate=2 April 2020}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;reject&quot;&gt;{{Cite web|url=https://tolonews.com/afghanistan/ghani-no-commitment-release-taliban-prisoners|title=Ghani: No Commitment to Release Taliban Prisoners|website=TOLOnews|date=1 March 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200403062215/https://tolonews.com/afghanistan/ghani-no-commitment-release-taliban-prisoners|archive-date=3 April 2020|access-date=1 March 2020}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;reject2&quot;&gt;{{Cite news|url=https://www.aljazeera.com/news/2020/03/president-ghani-rejects-peace-deal-prisoner-swap-taliban-200301082216180.html|title=President Ghani rejects peace deal's prisoner swap with Taliban|publisher=Al Jazeera|date=1 March 2020|accessdate=1 March 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200404193450/https://www.aljazeera.com/news/2020/03/president-ghani-rejects-peace-deal-prisoner-swap-taliban-200301082216180.html|archivedate=4 April 2020}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;nprreject&quot;&gt;{{Cite news|url=https://www.npr.org/2020/03/01/810949474/afghan-president-rejects-timeline-for-prisoner-swap-proposed-in-us-taliban-peace|title=Afghan President Rejects Timeline For Prisoner Swap Proposed In US-Taliban Peace Deal|first=Cat|author=Schuknecht|publisher=NPR|date=1 March 2020|accessdate=1 March 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200411202634/https://www.npr.org/2020/03/01/810949474/afghan-president-rejects-timeline-for-prisoner-swap-proposed-in-us-taliban-peace|archivedate=11 April 2020}}&lt;/ref&gt;։ Հանին նաև հայտարարել է, որ գերիների ցանկացած փոխանակում «չի կարող բանակցությունների նախադրյալ լինել», բայց պետք է լինի բանակցությունների մի մասը&lt;ref name=&quot;bbcreject&quot;/&gt;։

=== Զորքերի դուրսբերում ===
Ամերիկյան զորքերի մի մասը Աֆղանստանից դուրս է բերվել 2020 թվականի մարտի 9-ին, ինչպես դա պահանջում է ԱՄՆ-ի և Թալիբանի միջև խաղաղ համաձայնագիրը&lt;ref&gt;{{Cite news|author=Baldor|first=Lolita C.|title=US begins troop withdrawal from Afghanistan, official says|url=https://www.militarytimes.com/news/your-military/2020/03/09/us-begins-troop-withdrawal-from-afghanistan-official-says/|accessdate=25 April 2020|website=The Military Times|date=9 March 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200324014456/https://www.militarytimes.com/news/your-military/2020/03/09/us-begins-troop-withdrawal-from-afghanistan-official-says/|archivedate=24 March 2020}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|title=US starts troop pullout, seeks end to Afghan leaders' feud|url=https://apnews.com/2ac6e6ae6d805a5d067da8f36d3052d7|accessdate=25 April 2020|website=Associated Press|date=10 March 2020|archiveurl=https://archive.today/20200425184307/https://apnews.com/2ac6e6ae6d805a5d067da8f36d3052d7|archivedate=25 April 2020|author=Kathy Gannon and Rahim Faiez}}&lt;/ref&gt;։ 2020 թվականի մարտի 10-ին ԱՄՆ կենտրոնական հրամանատարությունը մերժել է տեղեկություններն այն մասին, որ ամերիկացի զինվորականները մշակել են Աֆղանստանից ամերիկյան բոլոր զորքերի դուրսբերման ծրագիր։ Գեներալ Քենեթ Ֆ. Մաքքենզի կրտսերը, Կենտրոնական հրամանատարության ղեկավարը նաև հայտարարել է, որ ծրագիրը 14 ամսվա ընթացքում Աֆղանստանում ամերիկյան զորքերի թվաքանակի կրճատումն էր՝ մինչև 8600&lt;ref name=&quot;partialonly&quot;&gt;{{Cite news|title=CENTCOM boss says military plans for withdrawal from Afghanistan not developed yet|url=https://www.militarytimes.com/flashpoints/2020/03/10/centcom-boss-say-military-plans-for-withdrawal-from-afghanistan-not-developed-yet/|accessdate=25 April 2020|website=Military Times|date=10 March 2020}}&lt;/ref&gt;։ Ավելի ուշ ԱՄՆ-ի բանակը հաստատել է, որ 2020 թվականի ամռանը Աֆղանստան լրացուցիչ զորքեր կուղարկվեն&lt;ref name=&quot;moretroops&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.stripes.com/news/europe/army-announces-summer-troop-moves-to-europe-iraq-and-afghanistan-1.627236|title=Army announces summer troop moves to Europe, Iraq and Afghanistan|author=Vandiver|first=John|website=Stars and Stripes|date=24 April 2020|publisher=Stars and Stripes|archive-url=https://web.archive.org/web/20200425182238/https://www.stripes.com/news/europe/army-announces-summer-troop-moves-to-europe-iraq-and-afghanistan-1.627236|archive-date=25 April 2020|access-date=25 April 2020}}&lt;/ref&gt;։ Կենտրոնական հրամանատարության տվյալներով՝ ԱՄՆ-ն աֆղանստանցի զինծառայողների թվաքանակը մինչև 2020 թվականի հունիսի 18-ը կրճատել է մինչև 8600՝ Թալիբանի՝ 2020 թվականի փետրվարի խաղաղ համաձայնագրի համաձայն&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://www.nytimes.com/2020/06/19/world/asia/afghanistan-us-troop-withdrawal.html|title=U.S. Troops in Afghanistan Reduced to 8,600, General Says|accessdate=19 June 2020|website=The New York Times|date=19 June 2020|author=Mashal|first=Mujib|archivedate=19 June 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200619080801/https://www.nytimes.com/2020/06/19/world/asia/afghanistan-us-troop-withdrawal.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։ 2020 թվականի հուլիսի 1-ին, ամերիկյան զորքերին ռուսական ենթադրյալ պարգևատրման ծրագրում թալիբների մասնակցության մասին ԶԼՄ-ներում հաղորդումներից հետո, ԱՄՆ-ի Ներկայացուցիչների պալատի զինված ուժերի կոմիտեն քվեարկել է պետական պաշտպանության մասին օրենքի ուղղման օգտին, որպեսզի լրացուցիչ պայմաններ սահմանվեն, որոնք պետք է կատարվեն նախքան ԱՄՆ նախագահ Թրամփը կկարողանա շարունակել Աֆղանստանից զորքերի դուրսբերումը, ներառյալ Այն գնահատման պահանջը, թե արդյոք որևէ երկիր առաջարկել է թալիբներին օգնություն՝ ԱՄՆ-ի և կոալիցիայի, ինչպես նաև արգելել ֆինանսավորման կրճատումը զորքերի պակաս, քան 8000 և կրկին 4000, եթե վարչակազմը չի հաստատել, որ դա չի վտանգել ամերիկյան շահերը Աֆղանստանում&lt;ref&gt;{{Cite news|title=House panel votes to constrain Afghan drawdown, ask for assessment on 'incentives' to attack US troops|url=https://thehill.com/policy/defense/505568-house-panel-votes-to-constrain-afghan-drawdown-ask-for-assessment-on|website=The Hill|date=1 July 2020}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|title=House Democrats, Working With Liz Cheney, Restrict Trump's Planned Withdrawal of Troops From Afghanistan and Germany|url=https://theintercept.com/2020/07/02/house-democrats-working-with-liz-cheney-restrict-trumps-planned-withdrawal-of-troops-from-afghanistan-and-germany/|website=The Intercept|date=2 July 2020|accessdate=5 June 2021|archivedate=21 January 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210121210750/https://theintercept.com/2020/07/02/house-democrats-working-with-liz-cheney-restrict-trumps-planned-withdrawal-of-troops-from-afghanistan-and-germany/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։
[[Պատկեր:Secretary_Pompeo_Meets_With_the_Taliban_Delegation_(50332459158).jpg|մինի|ԱՄՆ պետքարտուղար Մայք Պոմպեոն և Աբդուլ Հանի Բարադարը Դոհայում, Քաթարում Թալիբանի պատվիրակության հետ հանդիպման ժամանակ, 2020 թվականի սեպտեմբերի 12]]
2020 թվականի հուլիսի 1-ին ԱՄՆ-ի Սենատը մերժել է Ռենդ Փոլի կողմից ազգային պաշտպանության թույլտվության մասին օրենքում փոփոխություն կատարելու փորձը, որը կպահանջեր մեկ տարվա ընթացքում Աֆղանստանից ԱՄՆ-ի բոլոր ուժերի դուրսբերում և վերջ կդներ 19-ամյա պատերազմին&lt;ref&gt;{{Cite news|title=Senate rejects Paul proposal on withdrawing troops from Afghanistan|url=https://thehill.com/policy/defense/505555-senate-rejects-paul-proposal-on-withdrawing-troops-from-afghanistan|website=The Hill|date=1 June 2020|accessdate=5 June 2021|archivedate=5 June 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210605150936/https://thehill.com/policy/defense/505555-senate-rejects-paul-proposal-on-withdrawing-troops-from-afghanistan|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։ Օգոստոսի 8-ին պաշտպանության նախարար Մարկ Էսփերը հայտարարել է, որ Միացյալ Նահանգները կկրճատի զորքերի թիվը մինչև 5000-ից պակաս՝ մինչև 2020 թվականի նոյեմբերի վերջ&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://edition.cnn.com/2020/08/08/politics/mark-esper-afghanistan-troop-levels/index.html|title=Mark Esper says US troop levels in Afghanistan to go below 5,000 by end of November|publisher=CNN|archive-url=https://web.archive.org/web/20200809051145/https://edition.cnn.com/2020/08/08/politics/mark-esper-afghanistan-troop-levels/index.html|archive-date=9 August 2020|access-date=9 August 2020|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։ 2020 թվականի օգոստոսին ԱՄՆ հետախուզության աշխատակիցները հաշվարկել են, որ Իրանի կառավարությունը Թալիբանի հետ կապված ցանց Հաքանիի պարգև է առաջարկել Աֆղանստանում օտարերկրյա զինծառայողների, այդ թվում՝ ամերիկացիների սպանության համար։ [[CNN]]-ի համաձայն՝ Դոնալդ Թրամփի վարչակազմը «երբեք չի հիշատակել ռմբակոծություններին Իրանի մասնակցության մասին։ Այս բացթողումը, ներկա և նախկին պաշտոնյաների խոսքով, կապված էր խաղաղ համաձայնագրի և Աֆղանստանից զորքերի դուրսբերման մեծ առաջնահերթության հետ»&lt;ref&gt;{{Cite news|title=US intelligence indicates Iran paid bounties to Taliban for targeting American troops in Afghanistan|url=https://edition.cnn.com/2020/08/17/politics/iran-taliban-bounties-us-intelligence/index.html|publisher=CNN|date=17 August 2020|accessdate=5 June 2021|archivedate=15 February 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210215040830/https://edition.cnn.com/2020/08/17/politics/iran-taliban-bounties-us-intelligence/index.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։

2020 թվականի նոյեմբերի 17-ին ԱՄՆ-ի պաշտպանության նախարարի պաշտոնակատար Քրիստոֆեր Միլերը հայտարարել է զորքերի հետագա դուրսբերման մասին մինչև 2021 թվականի հունվարի 15-ը, ինչի հետևանքով Աֆղանստանում և Իրաքում կմնա համապատասխանաբար 2500 զինծառայող, նախորդ 4500 և 3000-ի համեմատությամբ։ ԱՄՆ նախագահի ազգային անվտանգության հարցերով խորհրդական Ռոբերտ Օ՛Բրայենը նախագահ Թրամփի անունից հանդես է եկել հայտարարությամբ, որում նա հույս է հայտնել, որ Բայդենի նոր վարչակազմը կհասնի նրան, որ ամերիկյան բոլոր զորքերը տուն վերադառնան ավելի վաղ համաձայնեցված ժամկետին՝ 2021 թվականի մայիսի 1-ին&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.cnn.com/2020/11/17/politics/afghanistan-iraq-withdrawal-pentagon/index.html|title=US announces further drawdown of troops in Afghanistan and Iraq before Biden takes office|author=Starr|first=Barbara|date=17 November 2020|publisher=[[CNN]]}}&lt;/ref&gt;։ Ջո Բայդենն ավելի վաղ հայտարարել էր, որ աջակցում է Աֆղանստանից ամերիկյան զորքերի դուրսբերմանը իր նախագահական ընտրարշավի ժամանակ&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.vox.com/policy-and-politics/21439556/2020-election-trump-biden-peace-war|title=Trump and Biden want you to believe they're more anti-war than they are|author=Ward|first=Alex|website=[[Vox (website)|Vox]]|date=21 September 2020}}&lt;/ref&gt;, թեև նա չէր բացառում այն բանի հավանականությունը, որ ԱՄՆ-ն «բաց կլինի երկրում փոքր քանակությամբ զորքերի պահպանման համար, որոնց առաքելությունը կլինի բացառապես հակաահաբեկչական գործողությունների վրա կենտրոնացումը»&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.vox.com/2021/4/25/22402539/afghanistan-military-withdrawal-final-biden-september-11th|title=The US military is finally withdrawing from Afghanistan|author=Peters|first=Cameron|website=[[Vox (website)|Vox]]|date=25 April 2021}}&lt;/ref&gt;։

2020 թվականի նոյեմբերի 17-ին Պենտագոնը հայտարարել է, որ Աֆղանստանում ամերիկյան զորքերի թվաքանակը 4500-ից կկրճատի մինչև 2500-ի հունվարի կեսերին, այսինքն՝ մինչև 2021 թվականի հունվարի 15-ը՝ մինչև 2021 թվականի հունվարի 20-ի նախագահ Թրամփի լիազորությունների ժամկետի ավարտը&lt;ref name=&quot;20201117AlJazeera&quot;&gt;{{Cite news|title=Donald Trump: US announces plans to cut troop levels in Afghanistan, Iraq|url=https://www.aljazeera.com/news/2020/11/17/pentagon-announces-drawdown-of-us-troops-in-afghanistan|accessdate=17 November 2020|date=17 November 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201117201251/https://www.aljazeera.com/news/2020/11/17/pentagon-announces-drawdown-of-us-troops-in-afghanistan|archivedate=17 November 2020}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;20201118ABCNewsMartinez&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;20201117NewYorkTimes&quot;&gt;{{Cite news|author=Faizi|first=Fatima|title=U.S. Troops Are Packing Up, Ready or Not|url=https://www.nytimes.com/2020/11/17/world/asia/afghanistan-troop-withdrawal.html|accessdate=18 November 2020|date=17 November 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201118074857/https://www.nytimes.com/2020/11/17/world/asia/afghanistan-troop-withdrawal.html|archivedate=18 November 2020}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;20201117CNNStarrBrowneandCohen&quot;&gt;{{Cite news|author=Browne|first=Ryan|title=US announces further drawdown of troops in Afghanistan and Iraq before Biden takes office|url=https://edition.cnn.com/2020/11/17/politics/afghanistan-iraq-withdrawal-pentagon/index.html|accessdate=18 November 2020|date=17 November 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201118061259/https://edition.cnn.com/2020/11/17/politics/afghanistan-iraq-withdrawal-pentagon/index.html|archivedate=18 November 2020}}&lt;/ref&gt;։ ԱՄՆ ազգային անվտանգության հարցերով խորհրդական Ռոբերտ Օ՛Բրայենը հայտարարել է, որ Աֆղանստանում մնացած զորքերը կպաշտպանեն ամերիկացի դիվանագետներին, ամերիկյան դեսպանատունն ու Աֆղանստանում կարևոր աշխատանք կատարող ԱՄՆ կառավարության այլ հաստատություններ, ինչը թույլ կտա ԱՄՆ դաշնակիցներին իրենց աշխատանքն իրականացնել Աֆղանստանում և զսպել ամերիկայի թշնամիներին Աֆղանստանում&lt;ref name=&quot;20201117CNNStarrBrowneandCohen&quot; /&gt;։ Հայտարարությունը քննադատության է ենթարկվել սենատորների անդամների կողմից, ինչպիսիք են Սենատի մեծամասնության առաջնորդ Միթչ Մակքոնելը կամ Ռոդ Այլենդից սենատոր Ջեք Ռիդը&lt;ref name=&quot;20201117AlJazeera&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;20201118ABCNewsMartinez&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;20201117CNNStarrBrowneandCohen&quot; /&gt;։ ՆԱՏՕ-ի գլխավոր քարտուղար Յենս Սթոլթենբերգը իր հայտարարության մեջ զգուշացրել է,որ «չափազանց վաղ կամ չհամաձայնեցված խնամքի գինը կարող է շատ բարձր լինել»&lt;ref name=&quot;20201117NewYorkTimes&quot; /&gt;։ Քննադատները հայտարարել են, որ աֆղանական զորքերի դուրսբերումը ոչ միայն կխաթարի առանց այդ էլ փխրուն անվտանգությունը տարածաշրջանում, այլև հայտարարել են, որ զորքերի կրճատումը ոչ միայն վնաս կհասցնի Թալիբանի զինյալների և Աֆղանստանի կառավարության միջև շարունակվող խաղաղ բանակցություններին, այլև կխաթարի փխրուն անվտանգությունն Աֆղանստանում&lt;ref name=&quot;20201117AlJazeera&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;20201118ABCNewsMartinez&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;20201117NewYorkTimes&quot; /&gt;։ Պաշտպանության նախարարության բարձրաստիճան ներկայացուցչի խոսքով՝ թվաքանակի կրճատման գնահատման համար օգտագործվող պայմաններն այժմ հիմնված են այն բանի վրա, թե արդյոք ազգային անվտանգության սպառնալիքի տակ կհայտնվի Աֆղանստանում զինծառայողների թվաքանակի կրճատումը մինչև 2500 մարդ։ «Մենք չենք կարծում, որ դա այդպես է»,-ասել է ներկայացուցիչը։ Մեկ այլ պայման էր այն, թե «կարող ենք արդյոք պահպանել մեր դիրքերն Աֆղանստանում, որոնք թույլ կտան մեզ մեր առաքելությունը կատարել մեր դաշնակիցների ու գործընկերների հետ միասին»&lt;ref name=&quot;20201118ABCNewsMartinez&quot;&gt;{{Cite news|author=Martinez|first=Luis|title=Pentagon announces troop reductions in Afghanistan and Iraq|url=https://abcnews.go.com/Politics/pentagon-announces-troop-reductions-afghanistan-iraq/story?id=74254056|accessdate=18 November 2020|date=18 November 2020|archivedate=17 November 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201117204809/https://abcnews.go.com/Politics/pentagon-announces-troop-reductions-afghanistan-iraq/story?id=74254056}}&lt;/ref&gt;։ Այս հայտարարությունը մտահոգություն է առաջացրել Աֆղանստանում, քանի որ ԱՄՆ զորքերը համարվում են թալիբների դեմ խոչընդոտ&lt;ref name=&quot;20201117NewYorkTimes&quot; /&gt;։[[Պատկեր:210321-D-BN624-1081_(51058752833).jpg|մինի|Գեներալ Օսթին Միլերը և պաշտպանության նախարար Լլոյդ Օսթինը Աֆղանստանում, 2021 թվականի մարտ]]Թրամփի վարչակազմը 2021 թվականի հունվարին ավարտել է զինծառայողների թվաքանակի կրճատումը մինչև 2500 մարդու, ինչը 2001 թվականից ի վեր Աֆղանստանում ամերիկյան զինվորների ամենացածր թիվն է ԱՄՆ-ի կենտրոնական հրամանատարության տվյալներով&lt;ref name=&quot;Ali&quot;&gt;{{Cite news|author=Ali|first=Idrees|title=U.S. troops in Afghanistan now down to 2,500, lowest since 2001: Pentagon|website=Reuters|accessdate=6 February 2021|date=15 January 2021|url=https://www.reuters.com/article/us-usa-afghanistan-military-idUSKBN29K229|archivedate=18 March 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210318045325/https://www.reuters.com/article/us-usa-afghanistan-military-idUSKBN29K229|url-status=live}}&lt;/ref&gt;՝ 2021 թվականի հունվարի դրությամբ Աֆղանստանում մնացած ԱՄՆ-ի յուրաքանչյուր զինծառայողի համար բաժին է ընկել ավելի քան յոթ պայմանագրային զինծառայողների, ինչը կազմում է ավելի քան 18 հազար պայմանագրային զինծառայող&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite news|author=Lawrence|first=J. P.|date=19 January 2021|title=Troop levels are down, but US says over 18,000 contractors remain in Afghanistan|website=Stars &amp; Stripes|url=https://www.stripes.com/news/middle-east/troop-levels-are-down-but-us-says-over-18-000-contractors-remain-in-afghanistan-1.659040|url-status=live|accessdate=22 February 2021|archivedate=14 April 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210414115023/https://www.stripes.com/news/middle-east/troop-levels-are-down-but-us-says-over-18-000-contractors-remain-in-afghanistan-1.659040}}&lt;/ref&gt;։

== Բայդենի վարչակազմ ==
2021 թվականի հունվարին նախագահ [[Ջո Բայդեն]]ի ազգային անվտանգության հարցերով խորհրդական [[Ջեյք Սալիվան]]ը հայտարարել էր, որ ԱՄՆ-ն կվերանայի խաղաղ համաձայնագիրը՝ Աֆղանստանից մնացած 2500 զինվորներին արդյունավետ դուրս բերելու համար&lt;ref&gt;{{Cite news|title=Biden administration will review deal with the Taliban: White House|url=https://www.yahoo.com/news/biden-administration-review-taliban-agreement-215107703.html|accessdate=22 January 2021|website=Yahoo! News|date=22 January 2021}}&lt;/ref&gt;։ Բայդենը հավանություն է տվել 2014 թվականին ամբողջական թողարկմանը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.theguardian.com/world/2012/may/26/joe-biden-withdrawal-iran-afghanistan|title=Joe Biden: withdrawal from Iraq and Afghanistan allows military to refocus|website=the Guardian|date=26 May 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20210308130648/https://www.theguardian.com/world/2012/may/26/joe-biden-withdrawal-iran-afghanistan|archive-date=8 March 2021|access-date=22 March 2021|url-status=live}}&lt;/ref&gt;, սակայն ի սկզբանե պարզ չէր, թե արդյոք նա կաջակցի 2021 թվականի մայիսին Թրամփի թողարկման վերջնաժամկետին&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.msn.com/en-us/news/world/exclusive-taliban-warns-biden-going-back-on-afghanistan-deal-causes-problems/ar-BB1dWRae|title=Exclusive: Taliban Warns Biden Going Back on Afghanistan Deal 'Causes Problems'|website=www.msn.com|archive-url=https://web.archive.org/web/20210224020840/https://www.msn.com/en-us/news/world/exclusive-taliban-warns-biden-going-back-on-afghanistan-deal-causes-problems/ar-BB1dWRae|archive-date=24 February 2021|access-date=24 February 2021|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.msn.com/en-us/news/world/biden-has-no-good-options-on-afghanistan-with-deadline-for-troop-withdrawal-looming/ar-BB1dFfX9|title=Biden has no good options on Afghanistan with deadline for troop withdrawal looming|website=www.msn.com|archive-url=https://web.archive.org/web/20210215011057/http://www.msn.com/en-us/news/world/biden-has-no-good-options-on-afghanistan-with-deadline-for-troop-withdrawal-looming/ar-BB1dFfX9|archive-date=15 February 2021|access-date=24 February 2021|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|author=Buchanan|first=Pat|title=Is Biden Prepared to Lose Afghanistan?|url=https://townhall.com/columnists/patbuchanan/2021/02/19/is-biden-prepared-to-lose-afghanistan-n2584979|accessdate=21 March 2021|website=Town Hall|date=19 February 2021|archivedate=6 March 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210306061312/https://townhall.com/columnists/patbuchanan/2021/02/19/is-biden-prepared-to-lose-afghanistan-n2584979|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։ 2021 թվականի մարտին լրատվական հաղորդագրություններում ասվում էր, որ նախագահ Բայդենը պոտենցիալ դիտարկում է Աֆղանստանում ԱՄՆ-ի ուժերի պահպանման հնարավորությունը մինչև 2021 թվականի նոյեմբեր&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://www.nbcnews.com/politics/national-security/biden-weighs-keeping-u-s-troops-afghanistan-until-november-n1261433|title=Biden weighs keeping U.S. troops in Afghanistan until November|publisher=[[NBC News]]|accessdate=21 March 2021|date=18 March 2021|archivedate=20 March 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210320234018/https://www.nbcnews.com/politics/national-security/biden-weighs-keeping-u-s-troops-afghanistan-until-november-n1261433|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։

2021 թվականի ապրիլի 14-ին Բայդենը հայտարարել է 2021 թվականի սեպտեմբերի 11-ին ԱՄՆ-ի բոլոր կանոնավոր զորքերը դուրս բերելու իր մտադրության մասին՝ սեպտեմբերի 11-ի ահաբեկչության 20-րդ տարելիցի և մայիսի 1-ի նախապես պլանավորված վերջնաժամկետից չորս ամիս անց&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.cnn.com/2021/04/13/politics/biden-afghanistan-withdrawal/index.html|title=Biden to announce withdrawal of US troops from Afghanistan by September 11|website=CNN|date=13 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210413160722/https://www.cnn.com/2021/04/13/politics/biden-afghanistan-withdrawal/index.html|archive-date=13 April 2021|access-date=13 April 2021|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;cnbc.com&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.cnbc.com/2021/04/13/biden-plans-to-withdraw-us-forces-from-afghanistan-by-sept-11.html|title=Biden plans to withdraw U.S. forces from Afghanistan by Sept. 11, missing May deadline, reports say|website=MSNBC|date=13 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210413155730/https://www.cnbc.com/2021/04/13/biden-plans-to-withdraw-us-forces-from-afghanistan-by-sept-11.html|archive-date=13 April 2021|access-date=13 April 2021|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;20210413CNNLiptak&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.cnn.com/2021/04/13/politics/biden-afghanistan-withdrawal/index.html|title=Biden to announce withdrawal of US troops from Afghanistan by September 11|author=Atwood|first=Kylie|website=CNN|date=13 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210421013604/https://edition.cnn.com/2021/04/13/politics/biden-afghanistan-withdrawal/index.html|archive-date=21 April 2021|access-date=13 April 2021}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.cnbc.com/2021/04/13/biden-plans-to-withdraw-us-forces-from-afghanistan-by-sept-11.html|title=Biden plans to withdraw U.S. forces from Afghanistan by Sept. 11, missing May deadline, reports say|author=Macias|first=Amanda|website=MSNBC|date=13 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210423013042/https://www.cnbc.com/2021/04/13/biden-plans-to-withdraw-us-forces-from-afghanistan-by-sept-11.html|archive-date=23 April 2021|access-date=13 April 2021}}&lt;/ref&gt;։ Հայտարարությունից մեկ օր առաջ Բայդենը զանգահարել է ԱՄՆ նախկին նախագահ [[Ջորջ Բուշ]]ին և [[Բարաք Օբամա]]յին՝ դուրս գալու մասին իր որոշման կապակցությամբ&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.businessinsider.com/biden-called-bush-before-announcing-afghanistan-troop-withdrawal-plan-2021-4|title=Biden called George W. Bush before he announced his Afghanistan troop withdrawal plan — but neither said whether Bush supported it|author=Colson|first=Thomas|website=Business Insider|archive-url=https://web.archive.org/web/20210510141222/https://www.businessinsider.com/biden-called-bush-before-announcing-afghanistan-troop-withdrawal-plan-2021-4|archive-date=10 May 2021|access-date=10 May 2021|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։ ԱՄՆ պետքարտուղար Էնթոնի Բլինկենը հայտարարել է, որ որոշումը կայացվել է Չինաստանի և [[COVID-19]] պանդեմիայի վրա ռեսուրսները կենտրոնացնելու համար&lt;ref name=&quot;20210413CNNLiptak&quot; /&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|date=18 April 2021|title=U.S. Focus Shifting to China From Afghanistan, Blinken Says|url=https://www.bloomberg.com/news/articles/2021-04-18/afghan-pullout-fits-with-u-s-shift-to-china-focus-blinken-says|accessdate=19 April 2021|archivedate=18 April 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210418141617/https://www.bloomberg.com/news/articles/2021-04-18/afghan-pullout-fits-with-u-s-shift-to-china-focus-blinken-says|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|author=Lubold|first=Gordon|title=Afghan Pullout Leaves U.S. Looking for Other Places to Station Its Troops|url=https://www.wsj.com/articles/afghan-pullout-leaves-u-s-looking-for-other-places-to-station-its-troops-11620482659|website=The Wall Street Journal|date=8 May 2021|accessdate=9 May 2021|archivedate=9 May 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210509184953/https://www.wsj.com/articles/afghan-pullout-leaves-u-s-looking-for-other-places-to-station-its-troops-11620482659|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;20210415TheDiplomatPutz&quot;&gt;{{Cite news|author=Putz|first=Catherine|title=Biden Announces Plan for US Exit from Afghan War, Urges Attention to Future Challenges|url=https://thediplomat.com/2021/04/biden-announces-plan-for-us-exit-from-afghan-war-urges-attention-to-future-challenges/|accessdate=8 July 2021|website=[[The Diplomat]]|date=15 April 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210419155542/https://thediplomat.com/2021/04/biden-announces-plan-for-us-exit-from-afghan-war-urges-attention-to-future-challenges/|archivedate=19 April 2021}}&lt;/ref&gt;։
[[Պատկեր:US_Forces_Afghanistan_Retrograde_2021.jpg|մինի|Զինվորները UH-60L Black Hawk ուղղաթիռը բեռնում են C-17 Globemaster III ինքնաթիռ՝ Բաղրամի օդանավակայանից թռչելու համար, 2021 թվականի հունիսի 16]]
2021 թվականի փետրվարի 18-ին ՆԱՏՕ-ի գլխավոր քարտուղար [[Յենս Ստոլտենբերգ]]ը հայտարարել է, որ դաշինքը որոշում չի կայացրել այն մասին, թե ինչպես գործել զորքերի դուրսբերման հարցում&lt;ref&gt;{{Cite news|author=Emmott|first=Robin|title=No decision on any NATO withdrawal from Afghanistan, Stoltenberg says|url=https://www.reuters.com/article/nato-afghanistan-int/no-decision-on-natos-afghanistan-withdrawal-stoltenberg-says-idUSKBN2AI2A7|accessdate=21 March 2021|website=[[Reuters]]|date=18 February 2021|archivedate=15 April 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210415032552/https://www.reuters.com/article/nato-afghanistan-int/no-decision-on-natos-afghanistan-withdrawal-stoltenberg-says-idUSKBN2AI2A7|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.washingtontimes.com/news/2021/feb/18/no-final-decision-nato-deadlocked-afghanistan-miss/|title='No final decision:' NATO deadlocked on Afghanistan mission as May 1 deadline looms|author=Wolfgang|first=Ben|website=The Washington Times|date=18 February 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210224074323/https://www.washingtontimes.com/news/2021/feb/18/no-final-decision-nato-deadlocked-afghanistan-miss/|archive-date=24 February 2021|access-date=24 February 2021|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։ Սպասվում է, որ Մեծ Բրիտանիան ԱՄՆ-ի հետ միաժամանակ դուրս կբերի «Վճռական աջակցություն» առաքելության իր մնացած 750 զինծառայողներին&lt;ref&gt;{{Cite news|date=14 April 2021|title=UK troops expected to leave Afghanistan by September|website=BBC News|url=https://www.bbc.com/news/uk-56744265|accessdate=14 April 2021|archivedate=14 April 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210414113836/https://www.bbc.com/news/uk-56744265|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։ Ծրագրի համաձայն՝ ՆԱՏՕ-ի զորքերը նույնպես դուրս կբերեն իրենց մնացած 750 զինծառայողներին։ ԱՄՆ-ն նշել է, որ որոշ զորքեր (ճշգրիտ թիվը դեռ որոշված չէ) կմնան երկրում դիվանագիտական անվտանգության ապահովման համար և պարզ չէ, թե ինչ տեղի կունենա ԱՄՆ-ի հատուկ գործողությունների մի քանի հարյուր ուժերի հետ&lt;ref name=&quot;20210413CNNLiptak&quot;/&gt;, որոնք աշխատում են ԿՀՎ-ում ահաբեկչական գործողություններին հակազդելու համար&lt;ref name=&quot;20210413CNNLiptak&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;20210415TheDiplomatPutz&quot;/&gt;&lt;ref name=&quot;20210415TheDiplomatPutz&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;20210419Stars&amp;StripesJPLawrence&quot;&gt;{{Cite news|author=Lawrence|first=J. P.|date=19 January 2021|title=Troop levels are down, but US says over 18,000 contractors remain in Afghanistan|website=Stars &amp; Stripes|url=https://www.stripes.com/news/middle-east/troop-levels-are-down-but-us-says-over-18-000-contractors-remain-in-afghanistan-1.659040|accessdate=22 February 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210420194751/https://www.stripes.com/news/middle-east/troop-levels-are-down-but-us-says-over-18-000-contractors-remain-in-afghanistan-1.659040|archivedate=20 April 2021}}&lt;/ref&gt;։

2021 թվականի հուլիսի 2-ին Գերմանիան և Իտալիան իրենց զորքերը դուրս բերեցին Աֆղանստանից&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.voanews.com/south-central-asia/germany-italy-complete-troop-exit-afghanistan|title=Germany, Italy Complete Troop Exit From Afghanistan|website=[[Voice of America]]|date=2 July 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210702130954/https://www.voanews.com/south-central-asia/germany-italy-complete-troop-exit-afghanistan|archive-date=2 July 2021|access-date=2 July 2021|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։ Նույն օրը ամերիկյան զորքերը լքեցին Բաղրամի օդանավակայանը։ Աֆղանստանի պաշտոնատար անձինք բողոքել են, որ ամերիկացիները հեռացել են՝ առանց աֆղանական նոր հրամանատարին տեղեկացնելու, ավելի քան երկու ժամ հետո, երբ լքել են բազան։ Արդյունքում բազան թալանվել է մարոդերների կողմից, նախքան Աֆղանստանի կառավարությունը կարողացավ իր վերահսկողության տակ վերցնել օդանավակայանը&lt;ref name=&quot;US left Bagram at night Aljazeera&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.aljazeera.com/news/2021/7/5/us-left-bagram-airfield-without-notice-afghan-officials-say|title=US left Bagram without telling new commander: Afghan officials|website=Aljazeera|date=5 July 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210708100755/https://www.aljazeera.com/news/2021/7/5/us-left-bagram-airfield-without-notice-afghan-officials-say|archive-date=8 July 2021|access-date=10 July 2021|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;US left Bagram at night Time&quot;&gt;{{Cite web|url=https://time.com/6078038/bagram-airfield-afghanistan/|title=U.S. Pulls Out of Afghanistan's Bagram Airfield in the Middle of the Night—Without Telling the New Commander|website=Time|date=6 July 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210708200133/https://time.com/6078038/bagram-airfield-afghanistan/|archive-date=8 July 2021|access-date=10 July 2021|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;bbc-20210702&quot;&gt;{{Cite news|date=2 July 2021|title=Bagram: Last US and Nato forces leave key Afghanistan base|website=BBC News|url=https://www.bbc.co.uk/news/world-asia-57692303|url-status=live|accessdate=10 July 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210709182442/https://www.bbc.co.uk/news/world-asia-57692303|archivedate=9 July 2021}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|date=2 July 2021|title=US forces leave Afghanistan's Bagram airbase after 20 years|url=https://www.aljazeera.com/news/2021/7/2/us-bagram-airbase-afghanistan-taliban|accessdate=2 July 2021|archivedate=2 July 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210702070425/https://www.aljazeera.com/news/2021/7/2/us-bagram-airbase-afghanistan-taliban|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։ 2021 թվականի հուլիսի 8-ին նախագահ Բայդենը հայտարարել է, որ Աֆղանստանում պատերազմի պաշտոնական ավարտը տեղի կունենա 2021 թվականի օգոստոսի 31-ին&lt;ref name=&quot;:1&quot;/&gt;։ 2021 թվականի հուլիսի 12-ին Օսթին Միլերը հեռացավ Աֆղանստանում ԱՄՆ-ի և ՆԱՏՕ-ի ուժերի հրամանատարի պաշտոնից&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.nbcnews.com/politics/national-security/commander-u-s-nato-forces-afghanistan-stepping-down-n1273665|title=Commander of U.S., NATO forces in Afghanistan is stepping down|author=Kube|first=Kourtney|publisher=NBC News|access-date=12 July 2021}}&lt;/ref&gt;։

2021 թվականի հուլիսի 21-ին ԱՄՆ ՌՕՈՒ-ն ավիահարվածներ հասցրեց Աֆղանստանում թալիբների դիրքերին&lt;ref&gt;
{{Cite web|lang=en|url=https://www.cnbc.com/2021/07/22/us-launched-overnight-airstrikes-on-the-taliban-to-support-afghan-forces.html|title=U.S. launched overnight airstrikes on the Taliban to support Afghan forces|author=Macias|first=Amanda|website=CNBC|date=22 July 2021|access-date=13 August 2021}}&lt;/ref&gt;։

== ԱՄՆ-ի առաջադեմ զորքերը Աֆղանստանում ==
Շուրջ 650 ամերիկացի զինծառայողներ Աֆղանստանում մնացել են 2021 թվականի օգոստոսի սկզբին՝ համաձայն մի քանի ամիս առաջ կազմված ժամանակացույցի։ Նրանց հանձնարարվել է պահպանել օդանավակայանն ու դեսպանատունը&lt;ref&gt;{{Cite web|author=Cooper, Helene|date=2021-08-08|title=As Taliban Capture Cities, U.S. Says Afghan Forces Must Fend for Themselves|lang=en|website=[[The New York Times]]|url=https://www.nytimes.com/2021/08/08/us/politics/taliban-afghanistan-united-states.html|accessdate=2021-08-13}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|author=Swanson, Ian |url=https://thehill.com/policy/defense/560237-roughly-650-troops-to-stay-in-afghanistan-after-withdrawal-report|title=Roughly 650 troops to stay in Afghanistan after withdrawal: report|website=[[The Hill]]|date=2021-06-25|access-date=2021-08-13}}&lt;/ref&gt;։ Սակայն օգոստոսի 12-ին, երբ թալիբներն ընդամենը մի քանի օրում զավթել էին 34 նահանգներից 18-ը, այդ թվում՝ Գերատ և Կանդագար, ԱՄՆ-ը և Մեծ Բրիտանիան հայտարարել էին, որ ավելի շատ զորք կուղարկեն դեսպանատան աշխատակիցներին, ԱՄՆ-ի և Մեծ Բրիտանիայի այլ քաղաքացիներին տարհանելու համար, ինչպես նաև նրանց տեղացի թարգմանիչները։ Այդ նպատակով ԱՄՆ-ը նախատեսում էր ուղարկել 3000 զինծառայող, իսկ Մեծ Բրիտանիան ծրագրում էր 600 զինծառայող ուղարկել Աֆղանստանում ԱՄՆ-ի ուժերի կազմում&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|title=Taliban reportedly captures city which housed Australian forces as US, UK, Canada prepare to send troops to extract civilians|url=https://www.abc.net.au/news/2021-08-13/afghanistan-united-states-troops-evacuate-embassy-kabul/100373520|website=[[Australian Broadcasting Corporation|ABC]]|date=2021-08-12|access-date=2021-08-13}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.militarytimes.com/news/your-military/2021/08/12/about-8000-us-troops-are-deploying-to-secure-evacuations-from-kabul/|title=About 8,000 US troops are deploying to secure evacuations from Kabul|author=Myers, Meghann|website=Military Times|date=2021-08-12|access-date=2021-08-13|lang=en}}&lt;/ref&gt;։ Օգոստոսի 14-ին Մազարի Շարիֆը վերցվել էր թալիբների կողմից։ Այդ օրը ԱՄՆ-ն ավելացրել է իր զորքերի թիվը մինչև 5 000 մարդ&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.huffpost.com/entry/joe-biden-afghanistan-troops-departure_n_61185e48e4b07c140315a2a3|title=Biden Orders 1,000 More U.S. Troops For 'Orderly' Afghanistan Departure|author=Burns, Robert|website=[[HuffPost]]|date=2021-08-14 |access-date=2021-08-15}}&lt;/ref&gt;։ Օգոստոսի 15-ին թալիբները գրավեցին Քաբուլը և տապալեցին Աֆղանստանի Իսլամական Հանրապետությունը, երբ նախագահ Աշրաֆ Հանին փախավ երկրից&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.nbcdfw.com/news/national-international/taliban-fighters-enter-kabul-helicopters-land-at-us-embassy/2718840/ |title=Afghan President Flees the Country as Taliban Move on Kabul|lang=en|website=NBC 5 Dallas-Fort Worth|access-date=2021-08-15}}&lt;/ref&gt;, որից հետո թալիբները գրավեցին նախագահական պալատը&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://www.cnn.com/2021/08/15/politics/taliban-kabul-afghanistan-explainer/index.html|title=Chaos is unfolding in Afghanistan. Here's what you need to know|author=LeBlanc, Paul|lang=en|website=[[CNN]]|date=2021-08-15|access-date=2021-08-16}}&lt;/ref&gt;։ Սակայն 5000 ամերիկացի զինծառայողներ դեռևս մնում էին Քաբուլում, իսկ ՆԱՏՕ-ի զորքերը նախկինի պես ներկա էին Համիդ Քարզայի միջազգային օդանավակայանում&lt;ref name=&quot;natoairport&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.reuters.com/world/asia-pacific/nato-maintains-diplomatic-presence-kabul-despite-taliban-advances-2021-08-15/|title=NATO says it is helping keep Kabul airport open for evacuations|lang=en|website=[[Reuters]]|date=2021-08-15|deadlink=no|accessdate=2021-08-15|archivedate=2021-08-15|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210815160948/https://www.reuters.com/world/asia-pacific/nato-maintains-diplomatic-presence-kabul-despite-taliban-advances-2021-08-15/}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://www.nbcnews.com/news/world/taliban-enters-kabul-u-s-evacuation-efforts-continue-n1276855|title=Afghan president flees country as U.S. rushes to exit with Taliban on brink of power|website=[[NBC News]]|lang=en|author=Mengli, Ahmed|date=2021-08-15|accessdate=2021-08-15|archivedate=2021-08-15|deadlink=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210815183655/https://www.nbcnews.com/news/world/taliban-enters-kabul-u-s-evacuation-efforts-continue-n1276855}}&lt;/ref&gt;։ Նույն օրը ԱՄՆ կառավարությունը հրամայել է Աֆղանստան ուղարկել 82-րդ օդադեսանտային դիվիզիայի 1000 լրացուցիչ զինծառայողներ, ինչի արդյունքում Քաբուլում ամերիկացի զինծառայողների ընդհանուր թիվը հասել է 6000-ի&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://www.barrons.com/news/biden-sends-1-000-more-us-troops-to-kabul-to-aid-evacuations-pentagon-01629060306|title=Biden Sends 1,000 More US Troops To Kabul To Aid Evacuations: Pentagon|author=[[Agence France-Presse|AFP]]|lang=en |website=Barron's |date=2021-08-15|accessdate=2021-08-15}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|author=Schnell, Myhael|date=2021-08-15|title=Pentagon authorizes sending additional 1,000 troops to Afghanistan |lang=en|website=[[The Hill]]|url=https://thehill.com/policy/defense/567952-pentagon-authorizes-sending-additional-1000-troops-to-afghanistan|accessdate=}}&lt;/ref&gt;։ Օգոստոսի 16-ին նախագահ Բայդենը հայտարարել է 82-րդ օդադեսանտային դիվիզիայի ևս հազար զինծառայողների տեղակայման մասին, որի արդյունքում զինծառայողների ընդհանուր թիվը հասել է 7000-ի&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://abc11.com/10953480/|title=Another 1,000 82nd Airborne troops heading to Kabul to assist in evacuations, U.S. officials say|author=Perchick, Michael|lang=en |website=ABC11 Raleigh-Durham|date=2021-08-15|access-date=2021-08-16}}&lt;/ref&gt;։

Օգոստոսի 30-ի լույս 31-ի գիշերը ամերիկացի վերջին զինվորը (82-րդ օդադեսանտային դիվիզիայի հրամանատար, գեներալ-մայոր Քրիստոֆեր Դոնահյուն) լքել է Աֆղանստանը։ Թալիբներն այդ կապակցությամբ գիշերային հրավառություն են կազմակերպել Քաբուլի միջազգային օդանավակայանի տարածքում։

== Վերլուծություն ==
[[Պատկեր:P20210708AS-0744_(51360857092).jpg|մինի| Հուլիսի 8-ին նախագահ Ջո Բայդենը հայտարարել է, որ «Թալիբանի կողմից ամեն ինչ տիրանալու և ամբողջ երկիրը գրավելու հավանականությունը շատ քիչ է»&lt;ref&gt;{{Cite news|title=The Afghan government's collapse is a humiliation for the US and Joe Biden|url=https://www.newstatesman.com/world/asia/2021/08/afghan-government-s-collapse-humiliation-us-and-joe-biden|website=[[New Statesman]]|date=August 15, 2021}}&lt;/ref&gt;]]Ըստ որոշ լրատվամիջոցների վերլուծաբանների, ինչպիսիք են Ալեքսանդր Նազարյանը Yahoo! News-ը, հետկանչը ներառվել է այն մյուս խոստումների թվում, որոնք Բայդենը խախտել է Օբամայի և Թրամփի հետ միասին, և դիտարկվել է որպես Բայդենի տված խոստման պահպանում, նախքան նախագահ դառնալը, որ իր ժամկետը չի լինի «Օբամայի երրորդ ժամկետը», քանի որ «նախագահ Թրամփը փոխել է լանդշաֆտը»։ Փրինսթոնի պրոֆեսոր Ջուլիան Զելիզերը հայտարարել է, որ Բայդենն «ակնհայտորեն շատ բան է սովորել նախագահ Օբամայի պաշտոնավարման ընթացքում»։ Washington Post-ի լրագրող Սթիվեն Լիվինգսթոնը գրել է. Օբաման լսել է զորահրամանատարներին, որոնք նրան ասել են, որ հեռանալը սխալ կլինի։ Մինչդեռ Բայդենը վարչակազմի բարձրագույն պաշտոնյա էր, որը պաշտպանում էր Աֆղանստանում ամերիկյան զորքերի շատ ավելի սահմանափակ դերը։ Ավելի ուշ Բայդենը կասի, որ Օբամայի «մարմնի լեզվից» նա կարող էր ասել, որ համաձայն է այդ գնահատականի հետ, չնայած ի վերջո նա մերժել է այն&lt;ref&gt;{{Cite news|author=Nazaryan|first=Alexander|date=14 April 2021|url=https://news.yahoo.com/biden-breaks-with-obama-as-well-as-trump-on-everything-from-afghanistan-to-spending-211954060.html|title=Biden breaks with Obama, as well as Trump, on everything from Afghanistan to spending|accessdate=5 July 2021|archivedate=26 April 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210426222205/https://news.yahoo.com/biden-breaks-with-obama-as-well-as-trump-on-everything-from-afghanistan-to-spending-211954060.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։

2021 թվականի ապրիլի 17-ին ''The Diplomat'' հրատարակությունը հաղորդել էր Աֆղանստանի ներքին և արտաքին մարտահրավերների մասին՝ Աֆղանստանի քաղաքացիական հասարակության տեսանկյունից ԱՄՆ զորքերի դուրսբերումից հետո&lt;ref&gt;{{Cite news|first=Ritu|author=Mahendru|title=The US Exit: Views From Afghanistan's Civil Society|url=https://thediplomat.com/2021/04/the-us-exit-the-view-from-afghanistan/|accessdate=23 April 2021|website=[[The Diplomat]]|date=17 April 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210423211437/https://thediplomat.com/2021/04/the-us-exit-the-view-from-afghanistan/|archivedate=23 April 2021}}&lt;/ref&gt;։

''Washington Post''-ի խմբագրությունը քննադատաբար է արտահայտվել 2021 թվականի հուլիսի 2-ի հոդվածում հետ կանչվելու մասին՝ հայտարարելով, որ ԱՄՆ-ն իր դաշնակիցին թույլ է տալիս կանգնել իր համար՝ Թալիբանի դեմ, անբավարար ռեսուրսներով՝ գրելով, որ «փակուղուց դեպի պարտություն իջնելը կարող է կտրուկ և մռայլ լինել»։ Մեզ անհանգստացնում է այն հարցը, լիովին արդյոք [Բայդենը] հաշվի է առել հետևանքները&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.washingtonpost.com/opinions/2021/07/02/bidens-cold-response-afghanistans-collapse-will-have-far-reaching-consequences/|title=Opinion: Biden's cold response to Afghanistan's collapse will have far-reaching consequences|author=Editorial Board|website=[[The Washington Post]]|date=2 July 2021}}&lt;/ref&gt;։

== Արձագանք ==

=== Թալիբների պատասխանը ===
[[Պատկեր:2021_Taliban_Offensive.png|մինի|Թալիբանների առաջխաղացումը ցույց տվող աֆղանական քարտեզ]]
2021 թվականի մայիսին Բայդենի վարչակազմը հայտարարեց ԱՄՆ-ի և ՆԱՏՕ-ի ուժերի անվերապահ դուրսբերման մասին՝ փաստորեն չեղարկելով Դոհայի համաձայնագրի պայմանները, որը կնքել է Զալմայ Հալիլզադը 2020 թվականին&lt;ref name=&quot;preconditions&quot;&gt;{{Cite news|author=De Luce|first=Dan|title=U.S. envoy's years of peace negotiations go up in flames in Afghanistan. What went wrong?|url=https://www.nbcnews.com/news/world/u-s-envoy-touted-peace-afghanistan-18-months-later-peace-n1276811|accessdate=16 August 2021|publisher=NBC|date=13 August 2021}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|author=Hadid|first=Diaa|title=U.S. Unconditional Withdrawal Rattles Afghanistan's Shaky Peace Talks|url=https://www.npr.org/2021/04/28/990160846/u-s-unconditional-withdrawal-rattles-afghanistans-shaky-peace-talks|accessdate=16 August 2021|publisher=NPR|date=29 April 2021}}&lt;/ref&gt;։ Լսելով այդ լուրը՝ թալիբները սկսել են հարձակումը, արագ առաջ շարժվելով՝ առաջ անցնելով աֆղանական զինված ուժերից։ 2021 թվականի հուլիսի 12-ին թալիբները գրավել էին Աֆղանստանի ազգային բանակի 139 շրջան։ Ամերիկյան հետախուզության զեկույցի համաձայն՝ Աֆղանստանի կառավարությունը պետք է փլուզվեր զորքերի դուրսբերումից հետո վեց ամսվա ընթացքում&lt;ref&gt;{{Cite news|title=Afghan government could fall within six months of U.S. military withdrawal, new intelligence assessment says|lang=en-US|website=[[The Washington Post]]|url=https://www.washingtonpost.com/national-security/afghan-government-could-fall-within-six-months-of-us-military-withdrawal-new-intelligence-assessment-says/2021/06/24/42375b14-d52c-11eb-baed-4abcfa380a17_story.html|accessdate=14 July 2021|issn=0190-8286}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|author=Trofimov|first=Gordon Lubold and Yaroslav|date=23 June 2021|title=WSJ News Exclusive {{!}} Afghan Government Could Collapse Six Months After U.S. Withdrawal, New Intelligence Assessment Says|lang=|website=[[The Wall Street Journal]]|url=https://www.wsj.com/articles/afghan-government-could-collapse-six-months-after-u-s-withdrawal-new-intelligence-assessment-says-11624466743|accessdate=|issn=}}&lt;/ref&gt;, սակայն ավելի ուշ ամերիկացի զինվորականները փոխեցին գնահատականը՝ հայտարարելով, որ փլուզումը տեղի կունենա շատ ավելի վաղ&lt;ref name=&quot;bidenresponse&quot;&gt;{{Cite news|title=U.S. officials warn collapse of Afghan capital could come sooner than expected|url=https://www.washingtonpost.com/national-security/2021/08/10/afghanistan-intelligence-assessment/|accessdate=16 August 2021|website=The Washington Post|date=10 August 2021}}&lt;/ref&gt;։

«Թալիբան» շարժման տարբեր ներկայացուցիչներ, այդ թվում՝ Սուհայլ Շահինը և Մոհամմադ Նաիմը, հանդես են եկել հայտարարություններով այն մասին, որ օտարերկրյա բոլոր ուժերը պետք է դուրս բերվեն Աֆղանստանից։ Թալիբանը (ինքնահռչակ «իսլամական էմիրություն») հրաժարվել է մասնակցել որևէ բանակցությունների այնքան ժամանակ, քանի դեռ արտասահմանյան բոլոր ուժերը դուրս չեն բերվել երկրից&lt;ref name=&quot;preconditions&quot;/&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://www.bbc.com/news/world-asia-57714808|title=Afghanistan: All foreign troops must leave by deadline - Taliban|publisher=BBC|date=5 July 2021|accessdate=6 July 2021|archivedate=5 July 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210705235048/https://www.bbc.com/news/world-asia-57714808|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։

The Washington Post-ի տվյալներով՝ երկրի հյուսիսում տեղի աշխարհազորայինները մարտական գործողություններ են իրականացնում թալիբների դեմ&lt;ref&gt;{{Cite news|title=Militias in Afghanistan's north are taking up the fight against the Taliban|lang=en-US|website=[[The Washington Post]]|url=https://www.washingtonpost.com/world/asia_pacific/afghanistan-militias-taliban/2021/06/22/f8fa35c0-d34b-11eb-b39f-05a2d776b1f4_story.html|accessdate=14 July 2021|issn=0190-8286}}&lt;/ref&gt;։ Հունիսի 16-ին արված և հուլիսի 13-ին հրապարակված կադրերում երևում է, թե ինչպես են Թալիբանի զինյալները մահապատժի ենթարկել 22 աֆղանցի զինծառայողների, որոնք փորձել են հանձնվել&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.cnn.com/2021/07/13/asia/afghanistan-taliban-commandos-killed-intl-hnk/index.html|title=Taliban fighters execute 22 Afghan commandos as they try to surrender|author=Coren|first=Anna|date=14 July 2021|publisher=[[CNN]]}}&lt;/ref&gt;։

Հուլիսի 21-ին ԱՄՆ բանակի գեներալ, շտաբի պետերի միացյալ կոմիտեի նախագահ Մարկ Միլլին հայտնել է, որ Աֆղանստանի բոլոր շրջանների կեսը թալիբների վերահսկողության տակ է, և այդ հայտարարությունը «ինչ-որ կերպ» թալիբների կողմից էր&lt;ref&gt;{{Cite news|author=Ali|first=Idrees|title=Half of all Afghan district centers under Taliban control - U.S. general|url=https://www.reuters.com/world/asia-pacific/half-all-afghan-district-centers-under-taliban-control-us-general-2021-07-21/|website=Reuters|date=21 July 2021}}&lt;/ref&gt;։

2021 թվականի հուլիսին ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհուրդը հայտնել էր, որ «Ալ Քաիդայի» անդամները նախկինի պես ներկա են Աֆղանստանի 15 նահանգներում և թալիբների պաշտպանության ներքո գործում են Քանդահար, Գիլմենդ և Նիմրոզ Նահանգներում՝ ի խախտումն Դոհայի համաձայնագրի&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/world/middle-east/al-qaida-present-in-at-least-15-afghan-provinces-report/articleshow/84680961.cms|title=Al-Qaida present in at least 15 Afghan provinces: report|website=The Times of India}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://tolonews.com/afghanistan-173699|title=UN Warns of Expanding Threat from Daesh, al Qaeda in Afghanistan|website=TOLOnews|date=24 July 2021}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.atlanticcouncil.org/blogs/new-atlanticist/experts-react-the-taliban-has-taken-kabul-now-what/|title=Experts react: The Taliban has taken Kabul. Now what?|website=Atlantic Council|date=15 August 2021|access-date=16 August 2021}}&lt;/ref&gt;։

Նախագահ Ջո Բայդենը հանդես է եկել ի պաշտպանություն ԱՄՆ-ի զորքերի դուրսբերման՝ հայտարարելով, որ պետք է վստահել «աֆղանական զինված ուժերի ունակություններին, որոնք ավելի լավ են պատրաստված, ավելի լավ են հագեցած և ավելի կոմպետենտ՝ պատերազմ վարելու տեսանկյունից»&lt;ref name=&quot;bidenresponse&quot;/&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|author=Khan|first=Wajahat|title=Biden defends Afghanistan pullout as Taliban gain ground|url=https://asia.nikkei.com/Politics/International-relations/Biden-defends-Afghanistan-pullout-as-Taliban-gain-ground|website=[[Nikkei Asia]]|date=9 July 2021}}&lt;/ref&gt;։

=== Միջազգային արձագանք ===
[[Ջո Բայդեն|Բայդենի]] վարչակազմի նախնական հայտարարությունը զորքերի ամբողջական դուրսբերման մասին 2021 թվականի սեպտեմբերի 11-ին հարուցել է ինչպես քննադատությունը, այնպես էլ ԱՄՆ-ում աջակցությունը&lt;ref name=&quot;20210413CNNLiptak&quot;/&gt;&lt;ref name=&quot;20210415TheDiplomatPutz&quot;/&gt;։ Սենատորներ [[Միթչ Մակքոնել]]ը, [[Լինդսի Գրեմ]]ը, [[Ջիմ Ինհոֆ]]ը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.businessinsider.com/top-republicans-object-to-bidens-afghanistan-pullout-2021-4|title=Top GOP hawks come out in full force against an Afghanistan withdrawal by September 11|author=Teh|first=Cheryl|website=Business Insider|archive-url=https://web.archive.org/web/20210419194735/https://www.businessinsider.com/top-republicans-object-to-bidens-afghanistan-pullout-2021-4|archive-date=19 April 2021|access-date=19 April 2021|url-status=live}}&lt;/ref&gt;, [[Միթ Ռոմնի]]ն&lt;ref&gt;{{Cite news|title=Utah Sen. Mitt Romney opposes Biden plan to pull U.S. troops from Afghanistan|url=https://www.deseret.com/utah/2021/4/21/22395800/utah-sen-mitt-romney-opposes-biden-plan-to-pull-u-s-troops-from-afghanistan|website=[[Deseret News]]|date=21 April 2021}}&lt;/ref&gt;, [[Ջոնի Էրնսթ]]ը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.radioiowa.com/2021/07/14/senator-ernst-president-not-considering-consequences-of-afghanistan-withdrawal/|title=Senator Ernst: President not considering consequences of Afghanistan withdrawal|website=Radio Iowa|date=14 July 2021|access-date=17 July 2021}}&lt;/ref&gt; և [[Ջին Շեյհին]]ը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.wmur.com/article/shaheen-says-she-has-reservations-about-us-withdrawal-from-afghanistan/37052515|title=Shaheen says she has reservations about U.S. withdrawal from Afghanistan|website=WMUR TV|date=16 July 2021|access-date=17 July 2021}}&lt;/ref&gt; քննադատել են խնամքը, իսկ [[Պատրիկ Լիհի]]ն, [[Բարբարա Լի]]ն, [[Էլիզաբեթ Ուորեն]]ը&lt;ref&gt;{{Cite news|title=Biden sparks bipartisan backlash on Afghanistan withdrawal|url=https://thehill.com/homenews/senate/548007-biden-sparks-bipartisan-backlash-on-afghanistan-withdrawal|website=The Hill|date=13 April 2021}}&lt;/ref&gt;, [[Բեռնի Սանդերս]]ը, [[Ռո Հաննա]]ն&lt;ref&gt;{{Cite news|title=Opinion: Withdrawing from Afghanistan is a courageous step. Here's what must come next|url=https://www.washingtonpost.com/opinions/2021/04/15/bernie-sanders-afghanistan-withdrawal-right-decision-ro-khanna/|website=The Washington Post|date=15 April 2021}}&lt;/ref&gt;, [[Ռենդ Փոլ]]ը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.14news.com/2021/04/15/senator-rand-paul-supports-pulling-troops-afghanistan/|title=Senator Rand Paul supports pulling troops from Afghanistan|website=14 News|access-date=17 July 2021}}&lt;/ref&gt; և [[Ջեք Ռիդ]]ը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.msn.com/en-us/news/other/biden-picked-best-of-many-poor-choices-in-afghanistan-says-senate-armed-services-chair/ar-AAM1F4v|title=Biden picked 'best of many poor choices' in Afghanistan says Senate Armed Services chair|website=NBC News|access-date=17 July 2021}}&lt;/ref&gt; աջակցել են որոշմանը։ Նախկին նախագահ Դոնալդ Թրամփը, պնդելով, որ հեռանալը «հիանալի և դրական գործ էր», քննադատել է Բայդենին այն բանի համար, որ նա ընտրել է սեպտեմբերի 11-ը որպես ելքի օր, դատապարտել է վերջնաժամկետի երկարաձգումը որպես «մենք կարող ենք և պետք է ավելի շուտ դուրս գանք», կոչ անելով ԱՄՆ-ին հեռանալ «որքան հնարավոր է շուտ» մինչև մայիսի 1-ը, և սեպտեմբերի 11-ը «պետք է մնա այն մեծ հոգիների հիշատակի օրը, որոնց մենք կորցրել են»&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.cnn.com/2021/04/18/politics/trump-afghanistan-troop-withdrawal/index.html|title=Trump calls Afghanistan withdrawal 'a wonderful and positive thing to do' and criticizes Biden's timeline|author=Hoffman|first=Jason|website=CNN|date=18 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210420112141/https://www.cnn.com/2021/04/18/politics/trump-afghanistan-troop-withdrawal/index.html|archive-date=20 April 2021|access-date=21 April 2021|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.axios.com/trump-praises-biden-afghanistan-withdrawal-5f4c2449-0725-40b7-b0c3-7892e6146344.html|title=Trump calls Biden's Afghanistan withdrawal &quot;wonderful&quot; and &quot;positive&quot;|author=Saric|first=Ivana|website=[[Axios (website)|Axios]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20210421141842/https://www.axios.com/trump-praises-biden-afghanistan-withdrawal-5f4c2449-0725-40b7-b0c3-7892e6146344.html|archive-date=21 April 2021|access-date=21 April 2021|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։ ԱՄՆ նախկին պետքարտուղար [[Հիլարի Քլինթոն]]ը հայտարարել է, որ եղել են «ինչպես կանխատեսված, այնպես էլ անկանխատեսելի հետևանքներ մնալու և մեկնելու համար»։ Նրա խոսքով՝ նման հետևանքներից մեկը աֆղանական կառավարության պոտենցիալ փլուզումն էր, ինչը հանգեցրել է թալիբների կողմից իշխանության զավթմանը և նոր քաղաքացիական պատերազմին&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://www.bbc.co.uk/news/world-us-canada-56966473|title=Hillary Clinton warns of 'huge consequences' in Afghan US troop withdrawal|publisher=BBC|date=3 May 2021|accessdate=3 May 2021|archivedate=3 May 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210503172001/https://www.bbc.co.uk/news/world-us-canada-56966473|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։ Նախկին նախագահ [[Ջորջ Ու. Բուշ|Ջորջ Բուշը]], որը 2001 թվականին ղեկավարում էր [[Աֆղանական պատերազմ (2001-2014)|ԱՄՆ-ի ներխուժումն Աֆղանստան]], ասել է, որ զորքերի դուրսբերումը «անհանգստացրել է» իրեն և որ նա կարծում էր, որ ինքը կարող է «վակուում ստեղծել, և այդ վակուումը, հավանաբար, կգան մարդիկ, որոնք կանանց համարում են երկրորդ կարգի քաղաքացիներ»&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.foxnews.com/politics/bush-concerned-troop-withdrawal-afghanistan-vacuum|title=Former President George W. Bush 'deeply concerned' Afghanistan troop withdrawal will 'create a vacuum'|author=Singman|first=Brooke|date=20 May 2021|publisher=[[Fox News]]}}&lt;/ref&gt;։ 2021 թվականի հուլիսի 14-ին [[Deutsche Welle]]-ին տված հարցազրույցում Բուշը հաստատել է իր անհամաձայնությունը զորքերի դուրսբերման հետ կապված&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.washingtonpost.com/politics/afghanistan-war-bush-biden/2021/07/14/a8f3df36-e499-11eb-a41e-c8442c213fa8_story.html|title=George W. Bush says ending U.S. military mission in Afghanistan is a mistake|author=Sonmez|first=Felicia|website=[[The Washington Post]]|date=14 July 2021}}&lt;/ref&gt;։ 
[[Պատկեր:President_Joe_Biden_with_President_Ashraf_Ghani_and_Chairman_Abdullah_Abdullah.jpg|մինի|ԱՄՆ նախագահ Ջո Բայդենի հանդիպումը Աֆղանստանի նախագահ Աշրաֆ Հանիի և խորհրդարանի նախագահ Աբդուլլահ Աբդուլայի հետ, 2021 թվականի հունիսի 25]]

Մեծ Բրիտանիայի պաշտպանության նախարար Բեն Ուոլեսը նշել է, որ ԱՄՆ-ն Մեծ Բրիտանիային «շատ դժվար դրության» մեջ է դրել զորքերի դուրսբերումից հետո, թեև հետագայում նրանք հետևել են նրանց օրինակին&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://www.politico.com/news/2021/07/08/johnson-british-troops-afghanistan-498793|title=Johnson confirms most British troops have left Afghanistan|website=[[Politico]]|date=8 July 2021|accessdate=16 July 2021}}&lt;/ref&gt;։ «Ռաիսինի» երկխոսության ժամանակ 2021 թվականին Իրանի արտգործնախարար [[Մոհամմադ Ջավադ Զարիֆ]]ը հայտարարել էր, որ զորքերի դուրսբերումը սպասված քայլ էր՝ հավելելով, որ արտասահմանյան զորքերը չեն կարող խաղաղություն բերել Աֆղանստան&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://theprint.in/diplomacy/us-withdrawal-from-afghanistan-welcome-foreign-forces-cant-bring-peace-in-this-region-iran/641142/|title=US withdrawal from Afghanistan welcome, foreign forces can't bring peace in this region: Iran|author=Basu|first=Nayanima|website=The Print|date=16 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210416162033/https://theprint.in/diplomacy/us-withdrawal-from-afghanistan-welcome-foreign-forces-cant-bring-peace-in-this-region-iran/641142/|archive-date=16 April 2021|access-date=16 April 2021|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։

Կան մտավախություններ, որոնք վերաբերում են ԱՄՆ զորքերի դուրսբերումից հետո Աֆղանստանում բռնության աճին և անկայունությանը։ 2021 թվականի մայիսի 25-ին Ավստրալիան անվտանգության նկատառումներով փակել է Քաբուլում իր դեսպանատունը&lt;ref&gt;{{Cite news|title=Australia closes its embassy in Kabul, others scale back|url=https://apnews.com/article/kabul-australia-ebfe7a3f7ce96a54b5bfb2fb91552f3e|date=21 May 2021|publisher=The Associate Press|accessdate=9 July 2021|archivedate=9 July 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210709190534/https://apnews.com/article/kabul-australia-ebfe7a3f7ce96a54b5bfb2fb91552f3e|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։ Բելգիան և Ֆրանսիան հետ են կանչել իրենց դիվանագետներին&lt;ref&gt;{{Cite news|title=Echoes of 1989 as foreign forces withdraw from Afghanistan|url=https://www.bbc.com/news/world-asia-57724652|publisher=BBC News|date=6 July 2021|accessdate=9 July 2021|archivedate=8 July 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210708201412/https://www.bbc.com/news/world-asia-57724652|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։ Հունիսի 19-ին Աֆղանստանում Չինաստանի դեսպանատունը նախազգուշացրել է ուղևորությունների մասին՝ Չինաստանի քաղաքացիներին կոչ անելով «որքան հնարավոր է շուտ հեռանալ Աֆղանստանից» և չինական կազմակերպություններից պահանջելով «լրացուցիչ նախազգուշական միջոցներ ձեռնարկել և երկրում իրադրության վատթարացմանը զուգընթաց ուժեղացնել արտակարգ իրավիճակների նկատմամբ իր պատրաստակամությունը»&lt;ref&gt;{{Cite news|title=China tells its nationals to leave Afghanistan urgently as violence spirals|url=https://www.scmp.com/news/china/diplomacy/article/3138127/china-tells-its-nationals-leave-afghanistan-urgently-violence|publisher=South China Morning Post|date=21 June 2021|accessdate=9 July 2021|archivedate=7 July 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210707132224/https://www.scmp.com/news/china/diplomacy/article/3138127/china-tells-its-nationals-leave-afghanistan-urgently-violence|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։ Հուլիսի 2-ին Չինաստանի կառավարությունը [[Xiamen Air]] ավիաընկերության չարտերային չվերթն էր ուղարկել Քաբուլից 210 չինացի քաղաքացիների տարհանելու համար&lt;ref&gt;{{Cite news|title=China evacuates more than 200 citizens from Afghanistan|url=https://www.aa.com.tr/en/asia-pacific/china-evacuates-more-than-200-citizens-from-afghanistan/2298196|publisher=Anadolu Agency|date=8 July 2021|accessdate=9 July 2021|archivedate=8 July 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210708140113/https://www.aa.com.tr/en/asia-pacific/china-evacuates-more-than-200-citizens-from-afghanistan/2298196|url-status=live}}&lt;/ref&gt;։

2001 թվականի ներխուժումից հետո Աֆղանստանի երկու նախագահները՝ [[Համիդ Քարզայ]]ը և [[Աշրաֆ Հանի]]ն, քննադատել են ԱՄՆ-ի զորքերի հանկարծակի «դուրսբերումը երկրից որպես ազդակ հաղորդել թալիբների առաջխաղացմանը, իսկ Քարզայը կոչ է արել Միացյալ Նահանգներին&quot;վերջ դնել այս ձախողված առաքելությանը»&lt;ref&gt;{{Cite news|author=Crawford|first=Alex|title=Afghanistan: 'End this failed mission' says former Afghan president Hamid Karzai as he blames US and its allies for rise in terrorism|url=https://news.sky.com/story/afghanistan-end-this-failed-mission-says-former-afghan-president-hamid-karzai-as-he-blames-us-and-its-allies-for-rise-in-terrorism-12349017|accessdate=16 August 2021|website=[[Sky News]]|date=6 July 2021}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|title=Afghanistan's Ghani blames 'abrupt' US withdrawal for worsening security|url=https://www.france24.com/en/asia-pacific/20210802-afghanistan-s-ghani-blames-abrupt-us-withdrawal-for-worsening-security|accessdate=16 August 2021|website=[[France24]]|date=2 August 2021}}&lt;/ref&gt;։

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ2}}

{{Արտաքին հղումներ}}

[[Կատեգորիա:Դոնալդ Թրամփի նախագահություն]]
[[Կատեգորիա:Աֆղանստանի քաղաքականություն]]
[[Կատեգորիա:ԱՄՆ-ի արտաքին քաղաքականություն]]
[[Կատեգորիա:Աֆղանստանի պատմություն]]
[[Կատեգորիա:2020 քաղաքականությունում]]
[[Կատեգորիա:ԱՄՆ-ի զինված ուժեր]]</text>
      <sha1>dvzc5ihtgkt4g1eyv9cggd8xemckgao</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Մասնակից:Նարե Իշխանյան/Ավազարկղ 1</title>
    <ns>2</ns>
    <id>1079928</id>
    <revision>
      <id>8485984</id>
      <parentid>8473096</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T12:40:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Նարե Իշխանյան</username>
        <id>115662</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1995" xml:space="preserve">Մարինետ Դյուպեն-Չենը ({{lang-fr|}} Marinette Dupain-Cheng) «[[Լեդի Բագ և Սուպեր կատու|Լեդի Բագ և Սուպեր կատու]]» անիմացիոն սերիալի գլխավոր հերոսուհին է, որի ռեժիսորը Թոմաս Աստրյուկն է։ [[Ֆրանսիացիներ|Ֆրանս]]ա-[[Չինացիներ|չինացի]] դեռահաս, ով ձգտում է դառնալ [[նորաձևություն|նորաձևության]] [[դիզայներ]] իսկ ծնողները ունեն [[Հացաբուլկեղեն|հացաբուլկեղեն]]ի խանութ: Այն բանից հետո, երբ նա անցավ վարպետ Ֆուի՝ կախարդական հրաշքների թալիսմանների պահապանի թեստը՝ օգնելով նրան անցնել ճանապարհը, Մարինետը Սուպեր կատվի հետ միասին ընտրվեց որպես ապագա սուպերհերոս։ Արդյունքում նա ստանում է մի զույգ ականջօղեր, որոնք հայտնի են որպես Լեդի Բագի թալիսման, որը Մարինետին հնարավորություն է տալիս վերափոխվել Լեդի Բագի (նրա [[Սուպերհերոս|սուպերհերոս]]ի կեղծանունը): Մարինետը տեղյակ չէ, որ իր գործընկեր Սուպեր կատուն Ադրիեն Ագրեստն է, որին ինքը սիրահարված է։ Մարինետին օգնում է Տիկկի անունով մի փոքրիկ կարմիր կին արարած, որը կախարդական է և հայտնի է որպես կվամի: Մարինետը հայտնվում է անիմացիոն սերիալի բոլոր դրվագներում, ներառյալ հատուկ դրվագները, պաշտոնական բջջային խաղը և կոմիքսները: Մարինետը բարի է, տաղանդավոր և ունի գեղեցիկ կազմվածք:</text>
      <sha1>4142sgzjzptlim4owtd0rcydnl24h6l</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8485990</id>
      <parentid>8485984</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T12:52:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Նարե Իշխանյան</username>
        <id>115662</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3856" xml:space="preserve">Մարինետ Դյուպեն-Չենը ({{lang-fr|}} Marinette Dupain-Cheng) «[[Լեդի Բագ և Սուպեր կատու|Լեդի Բագ և Սուպեր կատու]]» անիմացիոն սերիալի գլխավոր հերոսուհին է, որի ռեժիսորը Թոմաս Աստրյուկն է։ [[Ֆրանսիացիներ|Ֆրանս]]ա-[[Չինացիներ|չինացի]] դեռահաս, ով ձգտում է դառնալ [[նորաձևություն|նորաձևության]] [[դիզայներ]] իսկ ծնողները ունեն [[Հացաբուլկեղեն|հացաբուլկեղեն]]ի խանութ: Այն բանից հետո, երբ նա անցավ վարպետ Ֆուի՝ կախարդական հրաշքների թալիսմանների պահապանի թեստը՝ օգնելով նրան անցնել ճանապարհը, Մարինետը Սուպեր կատվի հետ միասին ընտրվեց որպես ապագա սուպերհերոս։ Արդյունքում նա ստանում է մի զույգ ականջօղեր, որոնք հայտնի են որպես Լեդի Բագի թալիսման, որը Մարինետին հնարավորություն է տալիս վերափոխվել Լեդի Բագի (նրա [[Սուպերհերոս|սուպերհերոս]]ի կեղծանունը): Մարինետը տեղյակ չէ, որ իր գործընկեր Սուպեր կատուն Ադրիեն Ագրեստն է, որին ինքը սիրահարված է։ Մարինետին օգնում է Տիկկի անունով մի փոքրիկ կարմիր կին արարած, որը կախարդական է և հայտնի է որպես կվամի: Մարինետը հայտնվում է անիմացիոն սերիալի բոլոր դրվագներում, ներառյալ հատուկ դրվագները, պաշտոնական բջջային խաղը և կոմիքսները: Մարինետը բարի է, տաղանդավոր և ունի գեղեցիկ կազմվածք:

Источником вдохновения для внешности Маринетт послужила молодая женщина в футболке с божьей коровкой, с которой однажды работал Томас Астрюк. После того, как Томас сделал эскиз женщины-супер-героини в костюме божьей коровки, художник понимал, что из неё получился хороший персонаж. Также он не знал, что существует другой супер-герой в образе божьей коровки. Стрижка женщины послужила вдохновением для причёски Маринетт. В английском дубляже Маринетт озвучивалась Кристиной Ви, во французском — Анук Отбуа, в русском — Дарьей Фроловой.
Մարինետի արտաքին տեսքը ոգեշնչվել է մի երիտասարդ կնոջից, ով կրում էր զատիկի նկարով շապիկ, ում հետ ժամանակին աշխատել է Թոմաս Աստրուկը: Այն բանից հետո, երբ Թոմասը կին սուպերհերոսի էսքիզ արեց տիկնոջ հագուստով, նկարիչը գիտեր, որ նա լավ կերպար կստեղծի: Նա նաև չգիտեր, որ կա ևս մեկ սուպերհերոս՝ ի դեմս ladybug-ի։ Կնոջ սանրվածքը Մարինետի սանրվածքի ոգեշնչումն էր։ Անգլերեն դուբլում Մարինետին հնչյունավորել է Քրիստինա Վին, ֆրանսիական դուբլում՝ Անուկ Օտբուան, իսկ ռուսերենում՝ Դարիա Ֆրոլովան։</text>
      <sha1>lcmjbwlnuoi2gi1ttsu394sbwyc7xsf</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Ռազմական հեղաշրջում Սուդանում (2021)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1080142</id>
    <revision>
      <id>8486317</id>
      <parentid>8485833</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T00:03:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ԱշբոտՏՆՂ</username>
        <id>48669</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Colon֊ը (:, U+003A) փոխարինում եմ հայերեն վերջակետով (։, U+0589)</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="17407" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Ճակատամարտ}}
'''Ռազմական հեղաշրջում Սուդանում''', տեղի է ունեցել 2021 թվական հոկտեմբերին 25-ին։ Հեղաշրջման ընթացքում առնվազն 5 բարձրաստիճան անձ է ձերբակալվել, այդ թվում՝ [[Վարչապետ|վարչապետ]] [[Աբդալա Համդուկ]]ը&lt;ref name=&quot;:7&quot;&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.theguardian.com/world/2021/oct/25/sudan-coup-fears-amid-claims-military-have-arrested-senior-government-officials|title=Sudan’s army detains PM and other civilian leaders in coup attempt|website=the Guardian|date=2021-10-25|access-date=2021-10-25}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=ru|url=https://www.gazeta.ru/politics/2021/10/25_a_14130229.shtml|title=Арестованный премьер Судана Хамдук призвал граждан «защищать революцию»|website=Газета.Ru|access-date=2021-10-25}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://lenta.ru/news/2021/10/25/perevorot/|title=В Судане начался военный переворот|website=lenta.ru|access-date=2021-10-25}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:9&quot;&gt;{{Cite web|lang=ru|url=https://ria.ru/20211025/sudan-1756066569.html|title=Министерство информации Судана подтвердило сообщения о задержании министров|website=РИА Новости|date=|access-date=2021-10-25}}&lt;/ref&gt;։ Քաղաքացիները հայտնել են երկրում բջջային կապի և ինտերնետի հասանելիության արգելափակման մասին&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|lang=ru|url=https://russian.rt.com/world/article/921122-sudan-krizis-voennye-perevorot|title=Похищение премьера, задержание министров и политических лидеров: что известно о попытке военного переворота в Судане|website=RT на русском|access-date=2021-10-25}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{Cite web|lang=ru|url=https://iz.ru/1240370/2021-10-25/stolitca-sudana-okazalas-bez-sviazi-i-interneta-v-khode-perevorota|title=Столица Судана оказалась без связи и интернета в ходе переворота|author=Глеб Гладков|website=Известия|date=2021-10-25|access-date=2021-10-25}}&lt;/ref&gt;։

Հայտարարվել է [[Արտակարգ դրություն|արտակարգ դրության]] ռեժիմի սահմանման և կառավարության լուծարման մասին&lt;ref name=&quot;:2&quot;&gt;{{Cite web|url=https://tass.ru/mezhdunarodnaya-panorama/12754201|title=Лидер Судана объявил о введении ЧП и роспуске Суверенного совета и кабмина|website=ТАСС|access-date=2021-10-25}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:3&quot;&gt;{{Cite web|lang=ru|url=https://www.bbc.com/russian/news-59033975|title=&quot;Это военный переворот&quot;. Армия Судана арестовала переходное правительство и объявила чрезвычайное положение|website=BBC News Русская служба|date=2021-10-25|access-date=2021-10-25}}&lt;/ref&gt;։

== Նախադրյալներ ==

=== 2019 թվականի ռազմական հեղաշրջումն ու ժողովրդավարությանն անցումը ===
{{Հիմնական հոդված|Ռազմական հեղաշրջում Սուդանում (2019)}} Նախագահ [[Օմար ալ-Բաշիր]]ը, որը ղեկավարում էր երկիրը 1989 թվականի պետական հեղաշրջման պահից ի վեր, 2019 թվականին մի քանի շաբաթվա ցույցերից հետո զինվորականների կողմից տապալվել է։ Ցուցարարները «ազատության և փոփոխությունների ուժերի» կողմնակիցներ են եղել, որոնք համաձայնել են իշխանությունը բաժանել զինվորականների հետ, ինչի արդյունքում ստեղծվել է Սուդանի սուվերեն խորհուրդը&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2021-10-25|date=2021-10-19|website=BBC News|title=Sudan on the brink amid scramble for democracy|url=https://www.bbc.com/news/world-africa-58970193}}&lt;/ref&gt;։

=== Ռազմական հեղաշրջման փորձը 2021 թվականի սեպտեմբերին ===
2021 թվականի սեպտեմբերին տեղի է ունեցել ռազմական հեղաշրջման անհաջող փորձ։ Տեղեկատվության նախարարի խոսքով՝ հանցագործները «նախկին ռեժիմի կողմնակիցներ են», որոնք փորձել են վերահսկողության տակ վերցնել պետական հեռուստառադիոհեռարձակման ընկերությունների շենքերն ու կենտրոնական ռազմական հրամանատարությունը։ Միջադեպից հետո ձերբակալվել է 40 ոստիկան&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://tass.ru/mezhdunarodnaya-panorama/12463249|title=СМИ: за попыткой переворота в Судане стоят офицеры из числа сторонников экс-президента|website=ТАСС|access-date=2021-10-25}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:10&quot;&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://abcnews.go.com/International/wireStory/sudanese-govt-officials-detained-group-sees-apparent-coup-80763796|title=Sudan's military takes power in coup, arrests prime minister|author=|website=ABC News|access-date=2021-10-25}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:4&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.cnn.com/2021/09/21/africa/sudan-failed-coup-attempt-intl-hnk/index.html|title=Sudanese government official says failed coup plotters were from Bashir regime|author=|website=CNN|access-date=2021-10-25}}&lt;/ref&gt;։

Այդ ժամանակից ի վեր լարվածությունը զինվորականների և քաղաքացիական անձանց միջև աճել է, քանի որ ռազմական առաջնորդները սկսել են բարեփոխումներ պահանջել «ազատության և փոփոխությունների ուժերի» կողմից և կոչ են արել պաշտոնաթող լինել նախարարների կաբինետից&lt;ref name=&quot;:5&quot;&gt;{{Cite news|accessdate=2021-10-25|date=2021-10-17|website=BBC News|title=Sudan: Protesters demand military coup as crisis deepens|url=https://www.bbc.com/news/world-africa-58943013}}&lt;/ref&gt;։

=== Բողոքի ցույցերը 2021 թվականի հոկտեմբերին ===
Հոկտեմբերի 16-ին ցուցարարները դուրս են եկել փողոց՝ պահանջելով իշխանափոխություն։ Նրանք կոչ են արել ինքնիշխան խորհրդի նախագահ գեներալ [[Աբդել Ֆաթահ ալ-Բուրհան]]ին՝ գրավել երկրի նկատմամբ վերահսկողությունը&lt;ref name=&quot;:5&quot; /&gt;։

Հոկտեմբերի 21-ին ռազմական ցուցարարները նստացույց են անցկացրել նախագահական պալատի մոտ, մինչդեռ հազարավոր մարդիկ փողոց են դուրս եկել՝ ի պաշտպանություն անցումային կառավարության&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.aljazeera.com/news/2021/10/21/supporters-of-civilian-rule-in-sudan-kick-off-rally-in-khartoum|title=Crowds take to Sudan’s streets after calls for rival protests|website=www.aljazeera.com|access-date=2021-10-25}}&lt;/ref&gt;։

Հոկտեմբեր 24-ին ցուցարարները փակել են Խաթումի հիմնական ճանապարհները։ Անվտանգության ուժերը արցունքաբեր գազ են կիրառել ամբոխը ցրելու համար&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.aljazeera.com/news/2021/10/24/sudan-political-tensions-continue-as-protesters-block-roads|title=Security forces fire tear gas to disperse protesters in Khartoum|website=www.aljazeera.com|access-date=2021-10-25}}&lt;/ref&gt;։

== Իրադարձությունների ընթացքը ==
2021 թվականի հոկտեմբերի լույս 25-ի գիշերը սուդանցի զինվորականները կալանավորել են Սուդանի առնվազն հինգ բարձրաստիճան պետական գործիչների։ Ավելի ուշ հաղորդվել էր Սուդանում ինտերնետի և բջջային կապի զանգվածային անջատումների մասին&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.msn.com/en-us/news/world/sudan-s-civilian-leaders-arrested-reports/ar-AAPUVmO|title=Sudan's civilian leaders arrested - reports|website=www.msn.com|access-date=2021-10-25}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:8&quot;&gt;{{Cite news|accessdate=2021-10-25|date=2021-10-25|website=Bloomberg.com|title=Sudan Officials Detained, Communication Lines Cut in Apparent Military Coup|url=https://www.bloomberg.com/news/articles/2021-10-25/sudanese-gov-t-officials-detained-group-sees-apparent-coup}}&lt;/ref&gt;։

Reuters գործակալության հաղորդմամբ՝ վկայակոչելով ականատեսներին, հեղաշրջման ժամանակ Խարթումի փողոցներ են դուրս եկել արագ աջակցության ուժերի մարտիկները&lt;ref name=&quot;:7&quot; /&gt;։

Հոկտեմբերի 25-ին գեներալ Աբդել Ֆաթահ ալ-Բուրհանը հայտարարել է արտակարգ դրության և կառավարության ու սուվերեն խորհրդի լուծարման մասին&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.aljazeera.com/news/2021/10/25/world-leaders-react-to-sudan-arrests|title=‘Utterly unacceptable’: World reacts to Sudan ‘coup’|website=www.aljazeera.com|access-date=2021-10-25}}&lt;/ref&gt;։ Հեռուստաուղերձում նա հայտարարել է, որ երկիրը կղեկավարի նոր տեխնոկրատական կառավարությունը միչև հաջորդ ընտրությունները, որոնք տեղի կունենան 2023 թվականի հուլիսին&lt;ref name=&quot;:13&quot;&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.france24.com/en/africa/20211025-live-sudan-s-armed-forces-detain-pm-hamdok-for-refusing-to-join-coup|title=Live: Sudan’s General Burhan dissolves government, declares state of emergency|website=France 24|date=2021-10-25|access-date=2021-10-25}}&lt;/ref&gt;։

=== Ձերբակալություններ ===
Սաուդյան Al Hadath TV հեռուստաընկերության տվյալներով՝ զինված ուժերը վարչապետ [[Աբդալա Համդուկ]]ին տնային կալանքի են ենթարկել իր տան պաշարումից հետո&lt;ref name=&quot;:9&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;:6&quot;&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.aljazeera.com/news/2021/10/25/sudans-abdalla-hamdok-under-arrest-report|title=Sudan security forces arrest PM Hamdok, civilian leaders|website=www.aljazeera.com|access-date=2021-10-25}}&lt;/ref&gt;։ Արդյունաբերության նախարար Իբրահիմ ալ Շեյխը, Խարթումի նահանգապետ Այման Հալիլը և տեղեկատվության նախարար Համզա Բահլուլը նույնպես կալանավորվել են&lt;ref name=&quot;:6&quot; /&gt;։

Ձերբակալվել են նաև կառավարող սուվերեն խորհրդի անդամներ Մոհամեդ ալ-Ֆակին և Ֆեյսալ Սալեհը՝  վարչապետի՝ ԶԼՄ-ների հարցերով խորհրդականը&lt;ref name=&quot;:7&quot; /&gt;։

Ավելի ուշ հաղորդագրություններում ասվում էր, որ դրանք տեղափոխվել են անհայտ վայր, և պարզ չէ, թե արդյոք նրանց մեջ Համդուկը կա&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.scmp.com/news/world/africa/article/3153564/signs-coup-sudan-armed-men-detain-government-officials|title=Sudan military dissolves government, arrests PM in ‘coup’|website=South China Morning Post|date=2021-10-25|access-date=2021-10-25}}&lt;/ref&gt;։ Ականատեսների խոսքով՝ զինվորականները տեղակայված են ամբողջ մայրաքաղաքում՝ սահմանափակելով քաղաքացիական անձանց տեղաշարժը։ Միջազգային չվերթները դադարեցվել են Խարթումի օդանավակայանի փակումից հետո&lt;ref name=&quot;:8&quot; /&gt;։

=== Ինտերնետ և բջջային կապի խափանումներ ===
Միջադեպից անմիջապես հետո միջազգային դիտորդական խմբերը հայտնել են Սուդանում ինտերնետի զանգվածային անջատումների մասին։ Այդ խափանումները հետագայում հաստատվել են Սուդանի տեղեկատվության նախարարության կողմից&lt;ref name=&quot;:10&quot; /&gt;։

Հաղորդվում է նաև բջջային կապի խափանումների մասին&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt;։

=== Բողոքի ցույցեր հեղաշրջման դեմ ===
Ռազմական հեղաշրջման դեմ հանդես եկող քաղաքացիները դուրս են եկել Խարթումի փողոցներ։ Աբդալլահ Համդուկը, որը ձերբակալվել է հեղաշրջման ընթացքում, կոչ է արել դուրս գալ ցույցերի&lt;ref name=&quot;:11&quot;&gt;{{Cite web|url=https://lenta.ru/news/2021/10/25/sudanstreet/|title=В Судане начались уличные протесты из-за госпереворота|website=lenta.ru|access-date=2021-10-25}}&lt;/ref&gt;։

Զինվորականները կրակ են բացել ցուցարարների վրա։ Զոհվել է 7 մարդ, 140-ը վիրավորվել են&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=ru|url=https://ria.ru/20211026/sudan-1756228489.html|title=Во время протестов в Судане погибли семь человек|website=РИА Новости|date=|access-date=2021-10-26}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;casualties&quot;&gt;{{cite news|url=https://www.bbc.com/news/world-africa-59045020|title=Sudan coup: Seven protesters killed and dozens injured|work=BBC|date=2021-10-26}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=ru|url=https://iz.ru/1240488/2021-10-25/voennye-v-sudane-otkryli-strelbu-po-uchastnikam-protesta|title=Военные в Судане открыли стрельбу по участникам протеста|author=Лейсан Давлетшина|website=Известия|date=2021-10-25|access-date=2021-10-25}}&lt;/ref&gt;։

=== Հետագա իրադարձությունները ===
2021 թվականի հոկտեմբերի 26-ին կայացած մամուլի ասուլիսում Աբդել Ֆաթահ ալ-Բուրհանը հայտարարել է, որ վարչապետ Համդուկն իր տանը գտնվում է «որպես հյուր, որպեսզի պաշտպանի նրան քաղաքական ուժերի կողմից իր վրա դրված սահմանափակումներից»։ Ավելի ուշ նույն օրը հաղորդվել էր, որ Համդուկը տուն է վերադարձել&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=ru|url=https://tass.ru/mezhdunarodnaya-panorama/12772391|title=СМИ: премьер-министр Судана Хамдук вернулся домой|website=ТАСС|date=2021-10-26|access-date=2021-10-26}}&lt;/ref&gt;։

2021 թվականի հոկտեմբերի 30-ին Խարթումում և այլ քաղաքներում տեղի ունեցան բազմահազարանոց բողոքի ցույցեր ռազմական հեղաշրջման դեմ։ Հոկտեմբերի լույս 30-ի գիշերը ցուցարարները բարիկադներ են կառուցել Խարթումի մի շարք շրջանների մուտքի մոտ՝ անվտանգության ուժերին խանգարելու նպատակով։ Նույն օրը Սուդանի բժիշկների Կենտրոնական կոմիտեն հայտնել է, որ երեք ցուցարարներ սպանվել են բախումների ընթացքում։ Ռազմական իշխանությունները սահմանափակել են երկրի ներսում տեղաշարժը, ինչպես նաև անջատել են [[Համացանց|համացանց]]ի և կապի այլ միջոցների հասանելիությունը&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=ru|url=https://www.bbc.com/russian/news-59105220|title=Переворот в Судане: тысячи людей протестуют против захвата власти военными, трое убиты|website=Би-би-си|date=2021-10-30|access-date=2021-10-26}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=ru|url=https://www.interfax.ru/world/800493|title=В столице Судана на акции протеста собрались тысячи людей|website=Интерфакс|date=2021-10-30|access-date=2021-11-1}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=ru|url=https://ru.euronews.com/2021/10/30/sudan-protests|title= Протесты в Судане: новые жертвы|website=Euronews|date=2021-10-30|access-date=2021-11-1}}&lt;/ref&gt;։

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ2}}

[[Կատեգորիա:2021 քաղաքականությունում]]</text>
      <sha1>iw8igx9vro6s5agytruxv4urb5grro4</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Ամբազոնիա</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1083440</id>
    <revision>
      <id>8486402</id>
      <parentid>8447143</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T08:08:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Վահան Ֆարյան</username>
        <id>45740</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="59193" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Երկիր|հայերեն_անվանում=Ամբազոնիայի Դաշնային Հանրապետություն|պաշտոնական_լեզուներ=[[Անգլերեն]]|currency=AmbaCoin (պաշտոնական կրիպտոարժույթ)&lt;br&gt;Կենտրոնաֆրիկյան ֆրանկ (դե ֆակտո)|հիմնադրում=2017 թվականի հոկտեմբերի 1|area=42,710|ղեկավարի_անուն_1=Սիսիկու Ջուլիուս Այակ Թաբե և Սամուել Իկոմե Սաքո․ երկուսն էլ իրենց հռչակել են Ամբազոնիայի լեգիտիմ նախագահներ|ղեկավար_կոչում_1=Նախագահ|կառավարության_տեսակը=Ժամանակավոր|ամենամեծ_քաղաք=[[Բամենդա]]|դրոշի_պատկեր=Flag of the Federal Republic of Southern Cameroons.svg|մայրաքաղաք=[[Բուեա]]|քարտեզի_նկարագիրը={{legend0|#ff2a2a|Ամբազոնիայի կողմից հռչակված տարածքը}}&lt;br&gt;{{legend0|#37c837|Անվիճելի Կամերունի տարածքը}}|քարտեզի_պատկեր=Map of the Federal Republic of Ambazonia (claimed).png|նշանաբան=Մեկ ազգ, մեկ ճակատագիր Աստծու հովանու ներքո|զինանշանի_նկարագրում=Զինանշան|դրոշի_նկարագրում=Դրոշ|զինանշանի_պատկեր=Emblem of Ambazonia.svg|time_zone=[[UTC+1]]}}

'''Ամբազոնիա''', պաշտոնապես '''Ամբազոնիայի Դաշնային Հանրապետություն''', [[Չճանաչված կամ մասամբ ճանաչված պետությունների ցանկ|ինքնահռչակ]] պետություն [[Արևմտյան Աֆրիկա|Արևմտյան Աֆրիկայում]], որը կազմում է [[Կամերուն|Կամերունի]] հյուսիսարևմտյան և հարավարևմտյան շրջանները, որը պատմականորեն հայտնի է որպես Հարավային Կամերուն։ Ոչ մի երկիր պաշտոնապես չի ճանաչել Ամբազոնիայի անկախությունը, և ներկայումս այն զինված հակամարտության վայր է ամբազոնյան անջատողականների և Կամերունի զինվորականների միջև, որը հայտնի է որպես Անգլոֆոն ճգնաժամ։ Ամբազոնիան գտնվում է Կամերունի արևմուտքում և [[Նիգերիա|Նիգերիայի]] հարավ-արևելքում՝ [[Գվինեական ծոց|Գվինեական ծոցի]] ափին։

Մինչև 1961 թվականը Հարավային Կամերունը բրիտանական գաղութ էր, մինչդեռ Կամերունի մնացած մասը ֆրանսիական գաղութ էր։ Անկախության ժամանակ անցկացվեց հանրաքվե, և Հարավային Կամերունի ընտրողները որոշեցին միանալ Կամերունին՝ որպես [[Կամերուն|դաշնային հանրապետության]] բաղկացուցիչ նահանգ&lt;ref&gt;Nohlen, D, Krennerich, M &amp; Thibaut, B (1999) ''Elections in Africa: A data handbook'', p177 {{ISBN|978-0-19-829645-4}}&lt;/ref&gt;։ Ժամանակի ընթացքում կենտրոնական կառավարության իշխանությունը ընդլայնվեց տարածաշրջանի ինքնավարության հաշվին։ Կառավարությունում գերակշռում էին ֆրանսախոսները։ Բնակիչներից շատերը նույնանում են որպես անգլախոսներ և նրանք ընկալում են որպես խտրականություն Կամերունի կառավարության կողմից անգլախոս իրավական, վարչական, կրթական և մշակութային հաստատությունների վերացումը։

2016 և 2017 թվականներին լայնածավալ բողոքի ակցիաները հանդիպեց կառավարության բռնի ճնշմանը, ինչը հանգեցրեց անկարգությունների և բռնությունի ոստիկանության ուժերի նկատմամբ, իսկ 2017 թվականին՝ Ամբազոնիայի ղեկավարների կողմից անկախության միակողմանի հռչակմանը &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.dw.com/en/who-are-cameroons-self-named-ambazonia-secessionists/a-50639426|title=Who are Cameroon's self-named Ambazonia secessionists?|date=30 September 2019|publisher=DW|language=en-GB|accessdate=2020-01-07}}&lt;/ref&gt;։ Բռնությունը վերածվեց [[Գերիլիա|պարտիզանական պատերազմի]], և 2021 թվականի դրությամբ բախումները շարունակվում են, խիտ բնակչությամբ կենտրոնները և ռազմավարական վայրերը հիմնականում վերահսկվում են կառավարության կողմից, որոնք ներգրավված են հակաապստամբների գործողություններում, իսկ ավելի հեռավոր, գյուղական շրջանները վերահսկվում են անջատողական զինյալների կողմից և օգտագործվում են պարտիզանական հարձակումներ իրականացնելու համար&lt;ref name=&quot;crisisgroupmay22019&quot;&gt;[https://www.crisisgroup.org/africa/central-africa/cameroon/272-crise-anglophone-au-cameroun-comment-arriver-aux-pourparlers Cameroon’s Anglophone Crisis: How to Get to Talks?], Crisis Group, 2 May 2019. Accessed 2 May 2019.&lt;/ref&gt;։ Ամբազոնյան ուժերը պայքարել են միասնական ճակատ ստեղծելու համար, իսկ ներքին հակամարտությունները խոչընդոտել են Կամերունի հետ բանակցելու կամ մարտերում ներգրավված տարբեր միլիցիայի խմբերի նկատմամբ վերահսկողություն հաստատելու ջանքերը&lt;ref name=&quot;newhumanitarianfeb62020&quot;&gt;[https://www.thenewhumanitarian.org/news/2020/02/06/Cameroon-elections-anglophone-separatist-insurgency-Ambazonia Briefing: Cameroon's intensifying conflict and what it means for civilians], The New Humanitarian, 6 February 2020. Accessed 18 August 2021.&lt;/ref&gt;։ Շարունակվող բռնությունը հանգեցրել է երկու կողմերի կողմից մարդու իրավունքների խախտումների, ներառյալ քաղաքացիական անձանց անխտիր սպանությունների, խոշտանգումների, բռնաբարությունների և գենդերային հիմքով հանցագործությունների, ինչպես նաև անհիմն կալանավորումների ու առևանգումների&lt;ref name=&quot;auto1&quot;&gt;{{Cite book|url=https://www.hrw.org/world-report/2020/country-chapters/cameroon#|title=HRW World Report 2020: Rights Trends in Cameroon|date=10 December 2019|work=hrw.org|publisher=Human Rights Watch|access-date=August 18, 2021}}&lt;/ref&gt;։

== Ստուգաբանություն և տերմինաբանություն ==
[[Պատկեր:Map_of_Cameroons_river_and_Victoria_p.207.jpg|աջից|մինի| Գաղութատիրության ժամանակաշրջանի քարտեզ, որի վրա Ամբասի ծոցը նշված է ձախ կողմում]]
«'''Ամբազոնիա'''» տերմինը առաջացել է ''Ambozes'' բառից՝ Վուրի գետի գետաբերանում գտնվող ծովածոցի տեղական անվանումից, որը անգլերենում անվանում են Ambas Bay (Ամբասի ծոց)&lt;ref name=&quot;Vine2004&quot;&gt;{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=ZVlzpwjhGqgC&amp;pg=PA6|title=Politics in Francophone Africa|last=Victor T. Le Vine|publisher=Lynne Rienner Publishers|year=2004|isbn=978-1-58826-249-3|pages=6–|access-date=9 May 2011}}&lt;/ref&gt;։ Անունը հորինել է Ֆոն Գորջի Դինկան 1984 թվականին՝ տարածաշրջանում ինքնավարության վերականգնման և անգլախոս հաստատությունների պահպանման արշավի շրջանակներում &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://cameroonpostline.com/gorji-dinka-releases-ambazonia-message/|title=Gorji Dinka Releases Ambazonia Message {{!}} CameroonPostline|website=cameroonpostline.com|accessdate=2020-01-08}}&lt;/ref&gt;։

''Ամբազոնիա'' տերմինը սովորաբար կապված է անջատողական կամ անկախության ձգտող խմբակցության հետ, մինչդեռ Կամերունի կառավարությունը և այլ պաշտոնական աղբյուրներ, ինչպիսին է ՄԱԿ-ը, շարունակում են անվանել «Հյուսիսարևմտյան շրջան» և «Հարավարևմտյան շրջան»&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.prc.cm/en/news/speeches-of-the-president/4058-head-of-state-s-new-year-message-to-the-nation-31-december-2019?highlight=WyJhbmdsb3Bob25lIl0=|title=Cameroon Head of State's Message to the Nation 2019|last=Biya|first=Paul|website=Republic of Cameroon: Presidency of the Republic|accessdate=18 August 2021}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://cameroon.un.org/sites/default/files/2021-07/Cameroon%20Humanitarian%20Response%20Plan%20%28March%202021%29.pdf|title=Cameroon Humanitarian Response Plan (March 2021)|website=UN.org|publisher=United Nations|accessdate=18 August 2021}}&lt;/ref&gt;։ Այլ աղբյուրներ անվանում են նաև «Հարավային Կամերուն», «Անգլախոս Կամերուն» կամ «Կամերունի անգլախոս շրջաններ»։

== Պատմություն ==

=== Վաղ գաղութացում և գերմանական Կամերուն ===
[[Պատկեր:Cameroon_boundary_changes.PNG|մինի| Կամերունի քաղաքական քարտեզը 1901 &amp;#x2013; 1972 թվականներին]]
Մի քանի ազգերից եվրոպացի առևտրականներ այցելեցին Ամբասի ծոց․ առաջինը [[Պորտուգալիա|պորտուգալացիներից]] էին 1470-ական թվականներին։ Տարածաշրջանում առաջին մշտական եվրոպական բնակավայրը հիմնադրվել է 1858 թվականին բրիտանացի մկրտական միսիոներ Ալֆրեդ Սակերի կողմից՝ որպես ազատված ստրուկների ապաստարան։ Այս բնակավայրը հետագայում անվանվել է Վիկտորիա (այժմ՝ Լիմբե)՝ այն ժամանակվա [[Վիկտորյա (Մեծ Բրիտանիայի թագուհի)|թագուհի Վիկտորիայի]] անունով։ Մինչև 1880-ական թվականները եվրոպացիների գործունեության մեջ գերակշռում էին առևտրական ընկերությունները և միսիոներները։ Այնուամենայնիվ, 1880-ականներին [[Աֆրիկայի գաղութային բաժանում|Աֆրիկայի համար պայքարը]] մեծ թափ ստացավ, երբ եվրոպական տերությունները շտապում էին դիվանագիտական կամ ռազմական վերահսկողություն ձեռք բերել Աֆրիկայում՝ գաղութատիրական պահանջներ ապահովելու համար։ Գերմանացիները, որոնք հիմնել էին զգալի առևտրային կենտրոններ դեպի հարավ-արևելք՝ Վուրի գետի դելտայում (ժամանակակից [[Դուալա (քաղաք)|Դուալա]]), և բրիտանացիները, որոնք մեծ հետաքրքրություններ ունեին դեպի արևմուտք՝ Նիգերիայում, երկուսն էլ մրցում էին տեղական կառավարիչների հետ համաձայնագրեր ստորագրելու համար։ Գերմանացի հետախույզ Գուստավ Նախտիգալը առանցքային պայմանագրեր է ստորագրել մի քանի նշանավոր թագավորների հետ։ Այս համաձայնագրերից դժգոհությունը հանգեցրեց 1884 թվականի Դուալայի կարճ պատերազմին, որում Գերմանիան օգնեց իր տեղական դաշնակիցներին հաղթել՝ էապես ամրապնդելով իր գաղութային դիրքը Կամերունում, և մինչև 1887 թվականը Բրիտանիան հրաժարվեց տարածաշրջանում իր հավակնություններից&lt;ref&gt;{{Cite book|title=Trade and Supremacy on the Cameroon Coast, 1879-1887|last=Fanso|first=Verkijika|date=1990|publisher=Palgrave MacMillan}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite book|title=Victoria – Southern Cameroons 1858 – 1958|last=Victoria|first=Centenary Committee|date=1958|publisher=Spottiswoode Ballantyne|location=London}}&lt;/ref&gt;։

Գերմանիան շարունակում էր ամրապնդել իր վերահսկողությունը ափի երկայնքով՝ տեղի ղեկավարների հետ համաձայնագրերի միջոցով, որոնց օժանդակում էին ռազմական արշավախմբերը։ Գերմանիան մի քանի տարվա կռիվներից հետո նվաճեց [[Բուեա|Բուեան]] 1891 թվականին՝ 1892 թվականին Դուալայից այնտեղ տեղափոխելով գաղութային մայրաքաղաքը։ Մինչև 1914 թվականը գերմանացիները ուղղակիորեն կամ տեղական ղեկավարների հետ համաձայնագրերի միջոցով վերահսկողություն հաստատեց ներկայիս Ամբազոնիայի տարածաշրջանում՝ գրավելով այնպիսի համայնքներ, ինչպիսին է Նկամբեն, և հիմնելով կայազոր բերդ [[Բամենդա|Բամենդայում]] 1912 թվականին։ Այնուամենայնիվ, շատ քաղաքներ և գյուղեր չունեին գերմանական վարչակազմ և կարող էին միայն մի քանի անգամ տեսել գերմանացի զինվորներին։ Գերմանական վարչակազմը կենտրոնացած էր պլանտացիաներ հիմնելու և տրանսպորտային ու կապի ենթակառուցվածքների բարելավման վրա՝ ապրանքներն ու բնական ռեսուրսները արագորեն նավահանգիստներ, իսկ այնտեղից Եվրոպա բերելու համար։ Կամերունի անհարթ տեղանքը և նավարկելի գետերի բացակայությունը Ամբազոնիայի մեծ մասում սահմանափակեցին գաղութային գործունեությունը ափամերձ շրջաններից դուրս։

=== Բրիտանական գաղութային շրջան (1914–1961) ===
1914 թվականին, երբ սկսվեց Առաջին համաշխարհային պատերազմը, բրիտանական ուժերը [[Նիգերիայի պրոտեկտորատ|բրիտանական Նիգերիայից]] և ֆրանսիական ուժերը ֆրանսիական Հասարակածային Աֆրիկայից և [[Գաբոն|Գաբոնից]] հարձակվեցին գերմանական Կամերունի վրա։ Դաշնակիցների ռազմածովային գերակայությունը թույլ տվեց արագ գրավել Կամերունի ափը՝ գերմանացիներին կտրելով ծովի միջոցով նոր ուժեր ստանալուց։ 1916 թվականի սկզբին վերջին գերմանացիները հանձնվեցին կամ հեռացան Կամերունից չեզոք Իսպանական Գվինեա։ 1919 թվականին Գերմանիան ստորագրեց [[Վերսալյան պայմանագիր|Վերսալյան պայմանագիրը]], որը պաշտոնապես հանձնեց իր գաղութները դաշնակիցներին։ Մի քանի շաբաթ անց Բրիտանիան և Ֆրանսիան հայտարարություն տարածեցին, որը հայտնի է որպես Սիմոն-Միլների հռչակագիր՝ սահմանելով բրիտանական Կամերունի և ֆրանսիական Կամերունի միջև սահմանները&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://jusmundi.com/fr/document/pdf/treaty/en-milner-simon-declaration-1919-milner-simon-declaration-1919-thursday-10th-july-1919|title=Simon-Milner Declaration|accessdate=20 August 2021}}&lt;/ref&gt;։ Այս սահմանը միջազգայնորեն ճանաչվեց 1922 թվականին, և Բրիտանիային և Ֆրանսիային տրվեց վերահսկողություն իրենց համապատասխան տարածաշրջանների նկատմամբ՝ որպես [[Մանդատային տարածքներ|Ազգերի լիգայի մանդատներ]]&lt;ref&gt;{{Cite journal|year=1923|title=British Mandate for the Cameroons|url=https://www.jstor.org/stable/2212948|journal=The American Journal of International Law|publisher=JSTOR|volume=17|issue=3|pages=138–141|doi=10.2307/2212948|jstor=2212948}}&lt;/ref&gt;։

1924 թվականի բրիտանական Կամերունի վարչակազմի հրամանագրով բրիտանական Կամերունը բաժանվեց Հյուսիսային Կամերունի (կառավարվում էր որպես Հյուսիսային Նիգերիայի մաս) և Հարավային Կամերունի (կառավարվում էր որպես Արևելյան Նիգերիայի մաս)։ Երբ 1946 թվականին Ազգերի լիգայի մանդատային համակարգը փոխարկվեց ՄԱԿ-ի հովանավորության համակարգով, այս պայմանավորվածությունը կրկին նախատեսվեց 1946 թվականի օգոստոսի 2-ի Խորհրդում, որը նախատեսում էր Նիգերիայի պրոտեկտորատի և Կամերունի կառավարումը բրիտանական հովանավորության ներքո&lt;ref&gt;{{Cite book|url=https://digitallibrary.un.org/record/3848399?ln=en|title=Report on the Administration of Cameroons under United Kindom Trusteeship 1947|last=Kingdom|first=United|date=June 16, 1948|publisher=United Nations|location=New York|page=14}}&lt;/ref&gt;։ 1953 թվականին Հարավային Կամերունի ներկայացուցիչները Արևելյան Նիգերիայի օրենսդիր մարմնում պահանջեցին առանձին տարածաշրջանային կառավարություն Հարավային Կամերունի համար՝ [[Բուեա]]&lt;nowiki/&gt;կենտրոնով։ 1954 թվականին, Նիգերիայի Լիթլթոնի Սահմանադրության համաձայն, Հարավային Կամերունը ձեռք բերեց սահմանափակ ինքնավարություն՝ որպես քվազի շրջան Նիգերիայի Դաշնության կազմում։ Է․Մ․Լ․ Էնդելին հայտնվեց որպես Հարավային Կամերունի քվազի տարածաշրջանի առաջնորդ, որի պաշտոնական կոչումը կառավարական բիզնեսի առաջնորդն էր&lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Njingti Budi|first=Reymond|date=June 2019|title=Colonial Administrative Integration of African Territories: Identity and Resistance in Nigeria's Southern Cameroons, 1922–1961|url=https://www.researchgate.net/publication/334043545|journal=IAFOR Journal of Arts &amp; Humanities|volume=6|issue=1|pages=109–122|doi=10.22492/ijah.6.1.09|access-date=20 August 2021}}&lt;/ref&gt;։

1957թվականին Միավորված ազգերի կազմակերպության 1957թվականի փետրվարի 26-ի 1064 (XI) և 1957թվականի դեկտեմբերի 13-ի 1207 (XII) բանաձևերը կոչ արեցին Վարչակազմի իշխանություններին արագացնել Հովանավորության տարածքների ինքնակառավարման կամ անկախության հասնելու միջոցառումները։ 1958 թվականին Հարավային Կամերունները ստացան Նիգերիայի Ֆեդերացիայի լիարժեք ինքնավար շրջանի կարգավիճակ և Էնդելիի պաշտոնական կոչումը համապատասխանաբար փոխվեց վարչապետի&lt;ref&gt;{{Cite book|title=Cameroon Political Story: Memories of an Authentic Eye Witness|last=Mbile|first=N.N.|date=2011|publisher=Langaa|location=Bamenda|pages=85–88}}&lt;/ref&gt;։ Միավորված ազգերի կազմակերպության 1959 թվականի մարտի 13-ի 1350 (XIII) և 1959 թվականի հոկտեմբերի 16-ի 1352 (XIV) բանաձևերը Հարավային և Հյուսիսային Կամերուններում կոչ էին անում հանրաքվեներ անցկացնել Հարավային Կամերունում և Հյուսիսային Կամերունում երկու այլընտրանքներով․ կա՛մ միանալ Նիգերիային, կա՛մ միանալ Կամերունին&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://digitallibrary.un.org/record/844465/files/T_1556_Appendix-EN.pdf|title=United Nations Trusteeship Council. 1961. Report of the United Nations Commissioner for the Supervision of the Plebiscites in the Southern and Northern Parts of the Trust Territory of the Cameroons Under United Kingdom Administration.|accessdate=2 August 2018}}&lt;/ref&gt;։

=== Անկախությունը և հանրաքվեն (1961) ===
[[Պատկեր:The_National_Archives_UK_-_CO_1069-20-9.jpg|մինի| Հարավային Կամերունի առաջին վարչապետը՝ դոկտոր Էնդելին, Բանմեդայում (առաջին շարք, երրորդը՝ աջից) ]]
Չնայած Հարավային Կամերունի առաջնորդների՝ լիակատար անկախության կոչերին, ՄԱԿ-ի 1959 թվականի մարտի 13-ի 1350 (XIII) և 1959 թվականի հոկտեմբերի 16-ի 1352 (XIV) բանաձևերը Բրիտանիային, Վարչական մարմնին կոչ արեցին ՄԱԿ-ի վերահսկողության ներքո կազմակերպել առանձին հանրաքվեներ Հարավային և Հյուսիսային Կամերուններում՝ երկու «այլընտրանքներով»․ կա՛մ միանալ Նիգերիային, կա՛մ միանալ Կամերունին &lt;ref name=&quot;auto&quot;&gt;{{Cite web|url=https://digitallibrary.un.org/record/844465/files/T_1556_Appendix-EN.pdf|title=United Nations Trusteeship Council. 1961. Report of the United Nations Commissioner for the Supervision of the Plebiscites in the Southern and Northern Parts of the Trust Territory of the Cameroons Under United Kingdom Administration.|accessdate=2 August 2018}}&lt;/ref&gt;։ Անգլիացի տնտեսագետների երկու զեկույցները՝ Ֆիլիպսոնի զեկույցը 1959 թվականին և Բեռիլի զեկույցը 1960 թվականին, եզրակացրեցին, որ Հարավային Կամերունը չի կարողանա շարունակել ֆինանսավորել զարգացումը և աճը՝ որպես անկախ պետություն&lt;ref&gt;{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=0u9bWHQzDnIC&amp;q=Phillipson+Report++cameroon&amp;pg=PA33|title=Negotiating an Anglophone Identity: A Study of the Politics of Recognition and Representation in Cameroon|last=Konings|first=Piet|last2=Nyamnjoh|first2=Francis Beng|date=1 January 2003|publisher=BRILL|isbn=978-90-04-13295-5|via=Google Books}}&lt;/ref&gt;։ Միավորված ազգերի կազմակերպությունը ֆրանսիական Կամերունի հետ քննարկումներ նախաձեռնեց Հարավային Կամերունի ասոցացման պայմանների վերաբերյալ, եթե հանրաքվեի արդյունքը ձեռնտու լինի երկու երկրների դաշնությանը&lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Lynn (editor)|first=M.|date=2001|title=The future of the Southern Cameroons': co brief for Mr Macleod. British Documents on the End of Empire Project.|journal=British Documents on the End of Empire Project Volumes Published and Forthcoming|volume=7}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://researchbriefings.files.parliament.uk/documents/CBP-8331/CBP-8331.pdf|title=The Anglophone Cameroon Crisis. Briefing House of Commons Library|last=Lunn|first=J.|last2=Brooke-Holland|first2=L.|accessdate=1 August 2018}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Lynn (editor)|first=M.|date=2001|title=Lennox-Boyd. 1959. CO 554/1659 31 Jan 1959. [Cameroons]: minutes from Mr Lennox-Boyd to Mr Macmillan. Outlining Possible Courses of Action for the Future of the Cameroons.|journal=British Documents on the End of Empire Project Volumes Published and Forthcoming|volume=7}}&lt;/ref&gt;։ Թեև հարավային կամերունցիներից շատերը դժգոհում էին անկախության տարբերակի բացակայությունից, Նիգերիայի վարչակազմից հիասթափությունը, որը սնուցում էր հետագա ինքնավարության մղումը և հույսը, որ Կամերունի հետ ավելի հավասար դաշնություն կարող է լինել, հանգեցրեց մեծամասնությանը Կամերունի հետ «վերամիավորման» օգտին։

1961 թվականի ապրիլի 21-ին ՄԱԿ-ի 1608 (XV) բանաձևը սահմանեց 1961 թվականի հոկտեմբերի 1-ը որպես Հարավային Կամերունի անկախության օր&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.worldlii.org/int/other/UNGA/1961/14.pdf|title=1608 (XV) The future of the Trust Territory of the Cameroons under United Kingdom administration. 994th Plenary meeting. 21 April 1961. Addendum document A/4727|publisher=United Nations|accessdate=22 August 2021}}&lt;/ref&gt;։ 1961 թվականի հուլիսին Հարավային Կամերունի և Ֆրանսիական Կամերունի Հանրապետության պատվիրակությունները հանդիպեցին Ֆումբան քաղաքում, որը գտնվում է ֆրանսիական Կամերունի տարածքում՝ Հարավային Կամերունի հետ սահմանի մոտ։ Հարավային Կամերունի պատվիրակությունը չուներ մեծ լծակներ, քանի որ ՄԱԿ-ի և գաղութատիրական ուժերի շահերն էին արագացնել միավորումը, այլ ոչ թե երաշխավորել Հարավային Կամերունի ինքնավարությունը&lt;ref name=&quot;auto4&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.crisisgroup.org/africa/central-africa/cameroon/250-cameroons-anglophone-crisis-crossroads|title=Cameroon's Anglophone Crisis at the Crossroads|date=2 August 2017|publisher=International Crisis Group|accessdate=3 August 2018}}&lt;/ref&gt;։ Արդյունքը եղավ սահմանադրությունը, որը նախատեսում էր դաշնային կառույց երկու բաղկացուցիչ նահանգներով՝ Արևելյան Կամերուն (նախկին Ֆրանսիական Կամերուն) և Արևմտյան Կամերուն (նախկին Հարավային Կամերուն), բայց վերջինս կարևորագույն հարցերի վրա իշխանությունը տվեց ազգային կառավարությանը (որում գերակշռում էին ֆրանախոսները)։ Կարևոր զիջումներից մեկն այն էր, որ երկու նահանգների վրա կիրառվող օրենքները կարող են ընդունվել միայն Դաշնային ժողովի կողմից, եթե երկու դաշնային նահանգների պատգամավորների մեծամասնությունը քվեարկի դրանց օգտին&lt;ref name=&quot;auto4&quot;&gt;&lt;/ref&gt;։

=== Կամերունի Դաշնային Հանրապետություն և 1972 թվականի սահմանադրություն (1961–1972) ===
[[Պատկեր:JFKWHP-AR7092-J.jpg|աջից|մինի| Կամերունի նախագահ Ահմադու Ահիդջոն հանդիպում է ԱՄՆ նախագահ Ջոն Ֆ. Քենեդիի հետ 1962 թվականին]]
1961 թվականին Կամերունի կառավարությունը, Ֆրանսիայի շարունակական աջակցությամբ, քաղաքացիական պատերազմ էր մղում անկախության կողմնակիցների մնացորդների դեմ, որոնք դեռ դժգոհ էին Կամերունում ֆրանսիական ազդեցությունից կամ հույս ունեն տապալել արևմտամետ կառավարությունը և իրականացնել [[Մարքսիզմ|մարքսիստական]] ծրագիր։ Նախագահ Ահմադու Ահիդջոն օգտագործեց շարունակվող պատերազմը և Սահմանադրության բազմաթիվ դրույթների անորոշությունը՝ իշխանությունը համախմբելու համար։ 1962 թվականին դիվերսիոն մեղադրանքով ձերբակալել և բանտարկել է մի շարք հայտնի ֆրանսախոս քաղաքական հակառակորդների։ 1966 թվականին նրան հաջողվեց արգելել ընդդիմադիր քաղաքական կուսակցությունների գործունեությունը՝ հիմնելով միակուսակցական պետություն։ Այս ընթացքում Արևմտյան Կամերունի առաջնորդները քննադատում էին Արևմտյան Կամերունի ֆրանսախոս ղեկավարության կողմից իրենց ինքնավարությունը նվազեցնելու ջանքերը։ Անգլախոսները նաև դժգոհ էին Արևմտյան Կամերունում երկլեզու դպրոցների ներդրումից՝ որպես անգլախոսներին ուծացնելու փորձ&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://mendafilms.com/film-projects/freely-expressed-wishes-southern-cameroons-ambazonia.html|title=memo of 12th April 1966 of the french ambassador in Cameroon to the french foreign minister|last=Hure|first=Francis|website=Mendafilms|accessdate=18 August 2018}}&lt;/ref&gt;։ 

Արևելյան Կամերունի նկատմամբ գրեթե ամբողջական վերահսկողություն ձեռք բերելուց հետո, 1972 թվականի գարնանը նախագահ Ահիդջոն թիրախավորեց Արևմտյան Կամերունի ինքնավար իշխանություններին։ Կամերունի թերզարգացման և վատ իրականացված հանրային քաղաքականության մեղք գցելով դաշնային կառավարման և պնդելով, որ առաձին կառավարությունների առկայությունը աղքատ երկրում շատ թանկ է՝ նա հայտարարեց հանրաքվեի դնել նոր սահմանադրությունը, որով դաշնային կառավարումը փոխարինվում էր ունիտարով և նախագահը ավելի շատ իշխանություն էր ձեռք բերում։ Հանրաքվեն տեղի ունեցավ 1972 թվականի մայիսի 20-ին միակուսակցական պետությունում ու արդյունքը երբեք կասկածի տակ չի դրվել։ Պաշտոնական տվյալներով մասնակցել է ընտրողների 98,2%-ը, որոնց 99,99%-ը կողմ էր նոր սահմանադրությանը&lt;ref&gt;[http://africanelections.tripod.com/cm.html Elections in Cameroon] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110903053954/http://africanelections.tripod.com/cm.html|date=3 September 2011}} African Elections Database&lt;/ref&gt;։ Ամբազոնյան ազգայնականները հանրաքվեն համարեցին ոչ ազատ և անարդար&lt;ref&gt;Roger, Jules, and Sombaye Eyango. ''Inside the Virtual Ambazonia: Separatism, Hate Speech, Disinformation and Diaspora in the Cameroonian Anglophone Crisis'', p. 28 (2018).&lt;/ref&gt;։ Նրանք նաև կասկածի տակ դրեցին նոր սահմադրության լեգիտիմությունը, քանի որ 1961 թվականի սահմանադրության փոփոխությունների համար անհրաժեշտ էր Դաշնային ժողովի (օրենսդիր մարմին) անդամների մեծամասնության ու երկու բաղկացուցիչ երկրներից յուրաքանչյուրի համաձայնությունը և նոր սահմանադրությունը երբեք չի հաստատվել Արևմտյան Կամերունի օրենսդիրների մեծամասնության կողմից&lt;ref name=&quot;auto4&quot;&gt;&lt;/ref&gt;։ Ըստ նոր սահմանադրության՝ երկրի անվանումը «Կամերունի Դաշնային Հանրապետությունից» փոխվեց և դարձավ «Կամերունի Միացյալ Հանրապետություն»։ Արևմտյան Կամերունը բաժանվեց երկու վարչական շրջանների, որոնք գոյություն մինչ օրս գոյություն ունեն՝ Հյուսիսարևմտյան և Հարավարևմտյան շրջանների&lt;ref&gt;{{cite book|title=Post-Colonial Cameroon: Politics, Economics, and Society|last1=Takougang|first1=J.|last2=Amin|first2=J. A.|date=2018|publisher=Lexington Books|location=New York|pages=78–80}}&lt;/ref&gt;։

=== Միասնական պետություն և անգլախոսների աճող դժգոհություն (1972–2015) ===
&lt;gallery&gt;
Պատկեր:Flag of Cameroon (1961-1975).svg|1961-1975 թվականների Կամերունի դրոշի երկու աստղերը ներկայացնում էին դաշնության մեջ միավորված երկու երկրներին
Պատկեր:Flag of Cameroon.svg|1975 թվականից դրոշի վրա մեկ աստղ է
&lt;/gallery&gt;1975 թվականին կառավարությունը դրոշից հանեց երկու աստղերից մեկը, երկու պետությունների միջև դաշնության մեկ այլ խորհրդանիշ վերացրեց՝ ստեղծելով նոր դրոշ՝ մեկ աստղով&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.britannica.com/topic/flag-of-Cameroon|title=Flag of Cameroon|website=Encyclopedia Britannica|language=en|accessdate=2020-01-07}}&lt;/ref&gt;։ 1982 թվականի նոյեմբերի 6-ին Ահիջոն հրաժարական տվեց և իշխանությունը փոխանցեց [[Փոլ Բիյա|Փոլ Բիյային,]] ով շարունակեց Ահիջոյի քաղաքականությունը և Ահիջոյի հետ վիճաբանությունից ու Ահիջոյի կողմնակիցների կողմից անհաջող հեղաշրջման փորձից հետո ամրապնդեց իր իշխանությունը&lt;ref&gt;{{Citation|last=Takougang|first=Joseph|chapter=Nationalism and Decolonization in Cameroon|date=2019-01-25|journal=Oxford Research Encyclopedia of African History|publisher=Oxford University Press|isbn=978-0-19-027773-4|doi=10.1093/acrefore/9780190277734.013.619}}&lt;/ref&gt;։ 1984 թվականի փետրվարին Բիյան փոխեց երկրի պաշտոնական անվանումը՝ Կամերունի Միացյալ Հանրապետությունը դարձնելով Կամերունի Հանրապետություն&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://thecommonwealth.org/our-member-countries/cameroon/history|title=Cameroon : History {{!}} The Commonwealth|website=thecommonwealth.org|accessdate=2020-01-07}}&lt;/ref&gt;։ Բիյան հայտարարեց, որ ինքը քայլ է կատարել՝ հաստատելու Կամերունի քաղաքական հասունությունը և ցույց տալու, որ ժողովուրդը հաղթահարել է իրենց լեզվական և մշակութային խոչընդոտները, սակայն Հարավային Կամերունում շատերը դա համարում էին իրենց առանձին մշակույթն ու պատմությունը ջնջելու ևս մեկ քայլ։

1980-ականների կեսերից Հարավային Կամերունի վերնախավի և կենտրոնական կառավարության միջև խզումը գնալով ավելի ակնհայտ դարձավ։ 1985 թվականի սկզբին անգլախոս իրավաբան և Կամերունի իրավաբանների ասոցիացիայի նախագահ Ֆոն Գորջի Դինկան տարածեց մի շարք էսսեներ և բրոշյուրներ, որոնք պնդում էին, որ Բիյայի կառավարությունը հակասահմանադրական է և կոչ էր անում ճանաչել անկախ Ամբազոնիայի Հանրապետությունը։ Գորջի Դինկան դարձավ Ամբազոնիայի վերականգնման խորհրդի առաջին ղեկավարը։ 1985 թվականի մայիսին նա ձերբակալվեց, բանտարկվեց, իսկ հետո երեք տարի տնային կալանքի տակ դրվեց, այնուհետև փախավ նախ Նիգերիա, ապա Միացյալ Թագավորություն&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.worldcourts.com/hrc/eng/decisions/2005.03.17_Gorji-Dinka_v_Cameroon.htm|title=Gorji-Dinka v. Cameroon, Comm. 1134/2002, U.N. Doc. A/60/40, Vol. II, at 194 (HRC 2005)|website=www.worldcourts.com|accessdate=2020-01-07}}&lt;/ref&gt;։

1990 թվականին ընդդիմադիր քաղաքական կուսակցությունները օրինականացվեցին, և Ջոն Նգու Ֆոնչան՝ Կամերունի կառավարությունում անգլախոսների առաջնորդը, հեռացավ կառավարող կուսակցությունից և իր հրապարակային հրաժարականի նամակում ներառեց անգլախոս շրջանների նկատմամբ կենտրոնական կառավարության վերաբերմունքի վերաբերյալ դժգոհությունը։

1993 թվականին Բուեայում տեղի ունեցավ առաջին Համայն Անգլախոսների Կոնֆերանսը, որը համախմբեց Հարավային Կամերունի բոլոր քաղաքացիներին, ովքեր կոչ էին անում վերականգնել դաշնային համակարգը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.martinjumbam.net/2018/04/the-all-anglophone-conference-april-2-3-1993-.html#more|title=The All Anglophone Conference (April 2–3, 1993)|last=Jumbam|first=M.|accessdate=29 June 2018}}&lt;/ref&gt;։ Բամենդայում տեղի ունեցած երկրորդ Համայն Անգլախոսների Կոնֆերանսում Կամերունի կառավարությանը կոչ արվեց՝ ընդունելու երկու պետությունների դաշնությանը վերադարձը։ 1995 թվականին որոշ անգլախոս կամերունցիների առարկության պատճառով Կամերունն անդամակցեց [[Ազգերի համագործակցություն|Ազգերի Համագործակցությունը]]՝ ճանաչելով Հարավային Կամերունի նախկին պատմությունը որպես բրիտանական գաղութ։ Այս ժամանակահատվածում տարբեր անկախության և ֆեդերալիստական խմբակցություններ միացան՝ ձևավորելու Հարավային Կամերունի ազգային խորհուրդը (ՀԿԱԽ), որը նախաձեռնություններ էր ձեռնարկում ՄԱԿ-ում, Մարդու և ժողովուրդների իրավունքների աֆրիկյան դատարանում, Ազգերի Համագործակցությունում և ազգային դեսպանատներում՝ ուշադրություն հրավիրելու տարածաշրջանի և անգլախոսների խնդիրներին Կամերունում։ 2005 թվականին Հարավային Կամերունը (Ամբազոնիայի Հանրապետությունը) դարձավ [[Ներկայացուցչություն չունեցող ազգերի կազմակերպություն|Ներկայացուցչություն չունեցող ազգերի կազմակերպության]] (UNPO) անդամ&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://unpo.org/nations-peoples|title=Nations &amp; Peoples|website=Unrepresented Nations and Peoples Organisation|accessdate=18 August 2018}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://unpo.org/article/20710|title=News 28th of March 2018|website=Unrepresented Nations and Peoples Organisation|accessdate=18 August 2018}}&lt;/ref&gt;։ Կառավարության կողմից ոտնձգությունների և ձերբակալությունների պատճառով ՀԿԱԽ-ի և այլ կազմակերպությունների բազմաթիվ ղեկավարներ փախան երկրից։ Թե՛ 1999 թվականին, թե՛ 2009 թվականին ամբազոնյան ազգայնականների կողմից անկախության խորհրդանշական հռչակագրեր են գրանցվել, ինչը հանգեցրել է ձերբակալությունների, բայց կոնկրետ գործողությունների չի հանգեցրել&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.crisisgroup.org/africa/central-africa/cameroon/250-cameroons-anglophone-crisis-crossroads|title=Cameroon's Anglophone Crisis at the Crossroads|date=2 August 2017|publisher=International Crisis Group|accessdate=3 August 2018}}&lt;/ref&gt;։ 

Ինքնավարության կամ անկախության համար ճնշումների աճը նվազեցրեց վստահությունն ու ներգրավվածությունը կառավարության և անգլախոս փոքրամասնության միջև, ինչի արդյունքում մինչև 2017 թվականը Կամերունի կառավարությունում պորտֆել ունեցող 36 նախարարներից միայն մեկ անգլախոս կար&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.crisisgroup.org/africa/central-africa/cameroon/250-cameroons-anglophone-crisis-crossroads|title=Cameroon's Anglophone Crisis at the Crossroads|date=2 August 2017|publisher=International Crisis Group|accessdate=3 August 2018}}&lt;/ref&gt;։

=== Բողոքի ցույցեր և քաղաքացիական պատերազմ (2016–ներկա) ===
[[Պատկեր:Federal_ambazonia.png|մինի| Հռչակված ամբազոնյան տարածքը]]
2016 թվականի նոյեմբերին մի շարք խոշոր բողոքի ցույցեր և գործադուլներ կազմակերպվեցին, սկզբում անգլախոս իրավաբանների, ուսանողների և ուսուցիչների կողմից, որոնք ուղղված էին օրենսդրության և կրթության ոլորտում անգլիական և անգլալեզու հաստատությունների աճող մարգինալացմանը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.aljazeera.com/news/2016/12/cameroon-teachers-lawyers-strike-english-161205095929616.html|title=Cameroon teachers, lawyers strike in battle for English|website=www.aljazeera.com|accessdate=2020-01-08}}&lt;/ref&gt;։ Մի քանի ցույցեր դաժանաբար ցրվեցին ոստիկանական ուժերի կողմից, ինչը հանգեցրեց բախումների ցուցարարների և ոստիկանների միջև, որոնց արդյունքում մի քանի մարդ զոհվեց։ Երկու կողմերի բռնությունները խաթարեցին բանակցությունները 2017 թվականի սկզբին, ինչը ընդատվեց առանց համաձայնության&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.crisisgroup.org/africa/central-africa/cameroon/250-cameroons-anglophone-crisis-crossroads|title=Cameroon's Anglophone Crisis at the Crossroads|date=2 August 2017|publisher=International Crisis Group|accessdate=24 August 2021}}&lt;/ref&gt;։ Բռնությունը հանգեցրեց համընդհանուր գործադուլների։ Կառավարությունը արգելեց քաղաքացիական հասարակության կազմակերպությունների գործունեությունը, հեռախոսի և ինտերնետ կապի անջատվեց հունվարից մինչև ապրիլ և ցուցարարները ձերբակալվեցին&lt;ref name=&quot;auto2&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.amnesty.org/en/documents/afr17/8481/2018/en/|title=A Turn for the Worse: Violence and Human Rights Violations in Anglophone Cameroon|website=amnesty.org|publisher=Amnesty International|accessdate=24 August 2021}}&lt;/ref&gt;։ Թեև կառավարությունը ստեղծեց հանձնաժողով, որը կկենտրոնանա անգլախոսների բողոքների վրա և քայլեր ձեռնարկեց դատարաններում ու դպրոցներում լեզվի հավասարության խնդիրները լուծելու համար, շարունակական անվստահությունը և բողոքի ակցիաներին կոշտ արձագանքները կանխեցին զգալի դեէսկալացիան։

2017 թվականի վերջին, երբ երկխոսության ջանքերը մարում էին և բռնությունը շարունակվում էր երկու կողմից էլ, ամբազոնյան առաջատար ազգայնական շարժումները կազմակերպեցին Հարավային Կամերունի Ամբազոնիայի Կոնսորցիումի Միացյալ ճակատ (ՀԿԱԿՄՃ) հովանավոր կազմակերպությունը։ ՀԿԱԿՄՃ-ը հոկտեմբերի 1-ին՝ Միացյալ Թագավորությունից Հարավային Կամերունի անկախության տարեդարձի օրը, միակողմանիորեն հայտարարեց տարածաշրջանի անկախությունը՝ որպես Ամբազոնիա։ ՀԿԱԿՄՃ-ը փորձում էր ստեղծել ժամանակավոր կառավարություն՝ իր առաջնորդ Սիսիկու Այուկ Թաբե Ջուլիուսով նախագահությամբ&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://cameroon-concord.com/headlines/southern-cameroons-gets-new-government-with-sessekou-ayuk-julius-tabe-as-interim-president|title=Southern Cameroons gets new government with Sessekou Ayuk Tabe as Interim President|publisher=Cameroon Concord|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200725051906/http://cameroon-concord.com/headlines/southern-cameroons-gets-new-government-with-sessekou-ayuk-julius-tabe-as-interim-president|archivedate=July 25, 2020|accessdate=3 August 2018}}&lt;/ref&gt;։ Առնվազն 17 մարդ է զոհվել անկախության հռչակումից հետո բողոքի ցույցերի ժամանակ, մինչդեռ Կամերունի տասնչորս ոստիկաններ սպանվել են հարձակումների հետևանքով, որոնց պատասխանատվությունը ստանձնել են Ամբազոնիայի պաշտպանության ուժերը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.irinnews.org/analysis/2017/12/04/cameroon-government-declares-war-secessionist-rebels|title=Cameroon government 'declares war' on secessionist rebels|date=4 December 2017}}&lt;/ref&gt;։ Կամերունի կառավարությունը հայտարարեց, որ հռչակագիրը իրավական նշանակություն չունի։  Սա ժամանակավորապես դադարեցրեց շարունակական երկխոսության հույսերը և սկիզբ դրեց Հարավային Կամերունում լիարժեք պարտիզանական պատերազմին։ Մի քանի տարբեր զինված խմբակցություններ են ի հայտ եկել, ինչպիսիք են Կարմիր վիշապները, Վագրերը, ARA-ն, Յոթ Կատան, ABL-ը, որոնք ունեն տարբեր մակարդակի համակարգում և հավատարմություն Ամբազոնիայի քաղաքական առաջնորդների հետ&lt;ref name=&quot;BBCoct42018&quot;&gt;[https://www.bbc.com/news/world-africa-45723211 Cameroon's Anglophone crisis: Red Dragons and Tigers – the rebels fighting for independence], BBC, Oct 4, 2018. Accessed Oct 4, 2018.&lt;/ref&gt;։ Գործնականում անկախության կողմնակից աշխարհազորայինները հիմնականում գործում են անկախ քաղաքական առաջնորդներից, որոնց հիմնականում աքսորում են։
[[Պատկեր:Wreckage_of_vehicles_at_Mile_16,_September_11,_2018.jpg|ձախից|մինի| Հարավարևմտյան Կամերունի [[Բուեա]] քաղաքում տեղի ունեցած բախումից հետո մեքենաներ են ոչնչացվել]]
2018 թվականի հունվարի 5-ին Նիգերիայի [[Աբուջա|Աբուջայում]] վտարանդի Ամբազոնիայի ժամանակավոր կառավարության անդամները, այդ թվում՝ նախագահ Սիսիկու Ջուլիուս Այուկ Թաբեն, ձերբակալվեցին և արտաքսվեցին Կամերուն՝ կառավարական ուժերի կալանքի տակ քրեական պատասխանատվության ենթարկվելու համար &lt;ref name=&quot;Sako&quot;&gt;[http://cameroonnewsagency.com/just-dr-samuel-ikome-sako-new-acting-interim-president-federal-republic-ambazonia/ Just In-Dr Samuel Ikome Sako Is New Acting Interim President of The ‘Federal Republic of Ambazonia’], Cameroon News Agency, Feb 4, 2018. Accessed Apr 19, 2018.&lt;/ref&gt;։ 2018 թվականի փետրվարի 4-ին հայտարարվեց, որ ԱՄՆ-ում բնակվող քարոզիչ դոկտոր Սամուել Իկոմե Սաքոն կդառնա Ամբազոնիայի Դաշնային Հանրապետության ժամանակավոր նախագահը, որը ժամանակավորապես կփոխարինի Այուկ Թաբեին&lt;ref name=&quot;cameroonnewsagency.com&quot;&gt;{{Cite web|url=http://cameroonnewsagency.com/just-dr-samuel-ikome-sako-new-acting-interim-president-federal-republic-ambazonia/|title=Just In-Dr Samuel Ikome Sako Is New Acting Interim President of The 'Federal Republic of Ambazonia' – Cameroon News Agency|date=4 February 2018}}&lt;/ref&gt;։ Այնուամենայնիվ, չնայած Կամերունի դատարանից ահաբեկչության մեղադրանքով ցմահ ազատազրկում էր ստացել&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.dw.com/en/cameroon-separatist-leader-and-followers-handed-life-sentences/a-50101586|title=Cameroon: Separatist leader and followers handed life sentences {{!}} DW {{!}} 20.08.2019|website=DW.COM|language=en-GB|accessdate=2020-01-08}}&lt;/ref&gt;, 2019 թվականի մայիսի 2-ին Այուկ Թաբեն բանտից հայտարարեց Սաքոյի ժամանակավոր կառավարության լուծարման և սեփական կառավարության վերականգնման մասին&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://cameroonnewsagency.com/ambazonia-leader-sisiku-ayuktabe-dissolves-sako-government-re-installs-own-cabinet/|title=Ambazonia Leader Sisiku Ayuktabe Dissolves Sako Caretaker Government, Re-installs Own Cabinet|last=admins|website=Cameroon News Agency|language=en-US|accessdate=2020-01-07}}&lt;/ref&gt;։ Սաքոն ընդդիմացավ՝ հանգեցնելով 2019 թվականի Ամբազոնյան ղեկավարության ճգնաժամին։
[[Պատկեր:Government_Bilingual_High_School_in_Fontem,_South_West_Cameroon.jpg|աջից|մինի| Ավերված դպրոց Ֆոնտեմում, Հարավարևմտյան Կամերուն]]
Բռնության ուժեղացմանը զուգընթաց, ճգնաժամի կարգավորմանն ուղղված միջազգային ջանքերը ակտիվացան։ 2019 թվականի մայիսի 13-ին [[ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհուրդ|ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհուրդը]] ոչ պաշտոնական հանդիպում ունեցավ՝ քննարկելու Անգլախոսների ճգնաժամը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.voanews.com/africa/un-security-council-discuss-cameroons-escalating-crisis|title=UN Security Council to Discuss Cameroon's Escalating Crisis|website=Voice of America|language=en|accessdate=2020-01-07}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.journalducameroun.com/en/cameroon-un-security-council-to-discuss-anglophone-crisis/|title=Cameroon: UN Security Council to discuss Anglophone crisis|date=2019-05-05|website=Journal du Cameroun|language=fr|accessdate=2020-01-07}}&lt;/ref&gt;։ Շվեյցարիայի կառավարության միջնորդությամբ խաղաղության բանակցությունները բազմիցս տապալվել են ։

== Բանակ ==
Ամբազոնիայի պաշտպանության ուժերը անջատված պետության փաստացի զինված ուժերն են&lt;ref&gt;[http://en.rfi.fr/africa/20180614-cameroon-i-spent-week-embedded-anglophone-armed-separatists Cameroon: I spent a week embedded with Anglophone armed separatists], RFI, Jun 14, 2018. Accessed Jun 14, 2018.&lt;/ref&gt;։

== Աշխարհագրություն ==
[[Պատկեր:Koppen-Geiger_Map_Ambazonia_present.png|մինի| [[Կյոպպենի կլիմաների դասակարգում|Կյոպպենի կլիմայական դասակարգման]] Ամբազոնիայի քարտեզը]]
Ամբազոնիան բնութագրվում է երկու հիմնական լանդշաֆտներով․ արևմուտքում՝ դեպի Նիգերիայի սահմանը, Մամֆեի ավազանի ցածրադիր գոտիներն են։ Տարածքը ծածկված է խիտ խոնավ անտառով։ Կան պահպանվող տարածքներ, ինչպիսիք են Կորուպ ազգային պարկը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://ambazonia.org/en/67-korup-national-park|title=Korup National Park|website=ambazonia.org|accessdate=2020-01-16}}&lt;/ref&gt; կամ Տակամադա ազգային պարկը։ Ավելի դեպի արևելք՝ դեպի Կամերուն, կարելի է գտնել մի շարք հրաբուխներ, ինչպիսիք են Մանենգուբան կամ Կուպեն։ Նրանք ձգվում են Կամերունի սահմանի երկայնքով դեպի հյուսիս, որտեղ նրանք միանում են [[Բամենդա|Բամենդայի]] բարձրավանդակին։ Մի քիչ մյուս հրաբուխներից մեկուսացված է Ֆակոյի լեռը (Կամերունի լեռ), որը Ամբազոնիայի ամենահարավում է գտնվում։ Այն Արևմտյան Աֆրիկայի ամենաբարձր լեռն է և 28-րդը՝ Աֆրիկայում։

=== Կլիմա ===
Քանի որ Ամբազոնիայի մեծ հատվածները գտնվում են Արևմտյան բարձրավանդակում, այն ունի մի փոքր ավելի զով կլիմա, քան Կամերունի և Նիգերիայի շրջակա տարածքները։ Ամբազոնիայի մեծ մասն ունի [[հասարակածային մուսոնային կլիմա]], ափամերձ հարթավայրում են գտնվում աշխարհի ամենաանձրևոտ վայրերից մի քանիսը (օրինակ, Դեբունդշա գյուղը)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.worldatlas.com/articles/the-ten-wettest-places-in-the-world.html|title=Wettest Places on Earth by Annual Rainfall|last=Sawe|first=Benjamin Elisha|date=27 March 2019|website=worldatlas.com|publisher=World Atlas|accessdate=2021-08-28}}&lt;/ref&gt;։ Հյուսիսարևմտյան շրջանի հյուսիս-արևելյան հատվածները (ներառյալ [[Բամենդա]] քաղաքը) ունեն հասարակածային սավաննայի կլիմա՝ հստակ խոնավ և չոր եղանակներով։ Կամերուն լեռան գագաթն ունի [[Տունդրա|տունդրային]] բնորոշ [[բևեռային կլիմա]], որը եզակի է Արևմտյան Աֆրիկայում և չափազանց հազվադեպ, քանի որ այդքան մոտ է [[Հասարակած|հասարակածին]]&lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Beck|first=Hylke E.|last2=Zimmermann|first2=Niklaus E.|last3=McVicar|first3=Tim R.|last4=Vergopolan|first4=Noemi|last5=Berg|first5=Alexis|last6=Wood|first6=Eric F.|author-link6=|date=|year=2018|title=Present and future Köppen-Geiger climate classification maps at 1-km resolution|journal=Scientific Data|volume=5|pages=180214|bibcode=2018NatSD...580214B|doi=10.1038/sdata.2018.214|pmc=6207062|pmid=30375988}}&lt;/ref&gt;։ 

== Վարչական բաժանում ==
Ամբազոնիան բաժանված է 13 շրջանների&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.ambazoniagov.org/index.php/states|title=Counties|website=AmbazoniaGov}}&lt;/ref&gt; և 61 տեղական ինքնակառավարման տարածքների (ՏԻՏ)։
{| class=&quot;wikitable&quot;
!Շրջաններ
! Շրջկենտրոններ
|-
| Ֆակո
| Վիկտորիա
|-
| Մեմե
| [[Կումբա (Կամերուն)|Կումբա]]
|-
| Նդիան
| Մունդեմբա
|-
| Կուպե-Մանենգուբա
| Բանգեմ
|-
| Լեբիալեմ
| Մենջի
|-
| Մանյու
| Մամֆե
|-
| Մոմո
| Մբենվի
|-
| Մեզամ
| [[Բամենդա]]
|-
| Նգոկետունջիա
| Նդոպ
|-
| Բույ
| Կումբո
|-
| Բոյո
| Ֆունդոնգ
|-
| Մենչում
| Վում
|-
| Դոնգա Մանթունգ
| Նկամբե
|-
|}

== Ծանոթագրություններ ==
{{Ծանցանկ}} 
[[Կատեգորիա:Անկախության շարժումներ]]
[[Կատեգորիա:Կամերունի պատմություն]]
[[Կատեգորիա:Կամերունի աշխարհագրություն]]
[[Կատեգորիա:2017 հիմնադրված պետություններ և տարածքներ]]
[[Կատեգորիա:Աֆրիկայի երկրներ]]
[[Կատեգորիա:Անգլիախոս երկրներ և տարածքներ]]
[[Կատեգորիա:Նախկին բրիտանական գաղութներ]]
[[Կատեգորիա:Կամերուն]]
[[Կատեգորիա:Չճանաչված կամ մասամբ ճանաչված պետություններ]]</text>
      <sha1>sdjaw17hzjta6tsxjb27ndabmeizemz</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Մասնակցի քննարկում:Վահե Աղաբեկյան</title>
    <ns>3</ns>
    <id>1084492</id>
    <revision>
      <id>8486352</id>
      <parentid>8216414</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T05:18:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>23artashes</username>
        <id>2675</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>23artashes տեղափոխեց էջը «[[Մասնակցի քննարկում:Վահե Աղաբեկյան]]»-ից «[[Մասնակցի քննարկում:Վահե Աղաբեկյան/Ավազարկղ]]» առանց վերահղում թողնելու: Մասնակցային էջում հոդված չի գրվում</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7985" xml:space="preserve">== Ողջույն ==
{| style=&quot;width:100%; background:transparent; font-size:100%&quot;
 | style=&quot;background:#e0f0ff; border:1px solid silver; -moz-border-radius-topleft:12px; -webkit-border-top-left-radius:12px; border-top-left-radius:12px; width:20%; height:30px&quot; | &amp;nbsp;&amp;nbsp; [[Պատկեր:Help-browser.svg|18px|link=Վիքիպեդիա:Ինչ չէ Վիքիպեդիան]] [[Վիքիպեդիա:Ինչ չէ Վիքիպեդիան|Ի՞նչ չէ Վիքիպեդիան]]
 | style=&quot;background:#6495ed; color:white; padding:0.5em 0.5em 0.5em 1em; font-size:130%; border:1px solid silver; -moz-border-radius-topright:12px; -webkit-border-top-right-radius:12px; border-top-right-radius:12px; width:80%&quot; | Բարի գալուստ Վիքիպեդիա, [[Մասնակից:{{ROOTPAGENAME}}|&lt;span style=&quot;color:white&quot;&gt;{{ROOTPAGENAME}}&lt;/span&gt;]] {{-)}}&lt;/span&gt;
 |-
 | style=&quot;background:#e0e6ff; border:1px solid silver; height:30px; padding-left:1em&quot; | [[Պատկեր:Crystal Clear app ktip.png|18px|link=Վիքիպեդիա:Խորհրդարան]] [[Վիքիպեդիա:Խորհրդարան|Խորհրդարան]]
 | rowspan=&quot;8&quot; style=&quot;background:#fffff0; border:1px solid silver; -moz-border-radius-bottomright:12px; -webkit-border-bottom-right-radius:12px; border-bottom-right-radius:12px; padding:0.5em 1em&quot; | Վիքիպեդիայի մասնակիցների անունից ողջունում եմ Ձեզ Վիքիպեդիայի հայերեն բաժնում։ Հուսով ենք՝ մեծ բավականություն կստանաք՝ մասնակցելով այս նախագծին։

Ուշադրությո՛ւն դարձրեք աշխատանքի հիմնական սկզբունքներին, գործե՛ք վստահ ու մի՛շտ ունեցեք լավ ձգտումներ։

[[Պատկեր:Signature button.png|thumb|ստորագրելու համար պետք է սեղմել այստեղ]] Վիքիպեդիայում հոդվածները չեն ստորագրվում (խմբագրողների ցուցակը ավտոմատաբար ձևավորվում է հոդվածի «Պատմություն» պատուհանում), բայց եթե Դուք ցանկանաք մասնակցել [[Վիքիպեդիա:Խորհրդարան|Խորհրդարանում]] կամ առանձին հոդվածի քննարկմանը, ապա խնդրում ենք չմոռանալ [[Վիքիպեդիա:Ստորագրություն|ստորագրել]]՝ Ձեր մեկնաբանությունների վերջում ավելացնելով 4 ալիքանշաններից (&lt;nowiki&gt;~~~~&lt;/nowiki&gt;) կազմված նշանագիրը կամ սեղմելով կապույտ մատիտի նշանով սեղմակին (խմբագրման պատուհանիկի վերևում)։ 
{| class=&quot;infobox&quot; style=&quot;width: 40em; background-color:transparent; border:1px solid #f2a800; float:right; clear:right; font-size:100%&quot; cellspacing=&quot;4&quot;
|- style=&quot;vertical-align: top;&quot;
|[[Պատկեր:Writing star.svg|40px]]'''Մասնակցի՛ր այս ամիս կազմակերպվող նախագծերին։'''
[[Պատկեր:Շուշիի ռեալական ուսումնարանի տնօրեն Տեր-Աստվածատուրյանցի դիմանկարը -Ter-Astvatsaturyan (1900) (cropped).jpg|90px|frameless|աջից|link=Վիքինախագիծ:Հին լուսանկարների հավաքագրում]]
* [[Վիքինախագիծ:Հին լուսանկարների հավաքագրում|Հին լուսանկարների հավաքագրում]]
* [[Վիքիպեդիա:Շաբաթը մեկ հոդված|Շաբաթը մեկ հոդված]]
* [[Վիքիպեդիա:Համագործակցություն/Ամենադիտվող հոդվածների բարելավում|Ամենադիտվող հոդվածների բարելավում]]
* [[Վիքիպեդիա:Կրթական ծրագիր|«Վիքիպեդիա» կրթական ծրագիր]]
* [[Վիքիպեդիա:50000 կարևորագույն հոդվածներ|Ես ստեղծում եմ կարևորագույն հոդված]]
* [[Վիքիպեդիա:Բժշկական կարևորագույն հոդվածներ|Բժշկական կարևորագույն հոդվածներ]]
* [[Վիքիպեդիա:Համագործակցություն/Այլ|Այլ նախագծեր]]
|}
Ձեր [[Մասնակից:{{BASEPAGENAME}}|մասնակցային էջում]] Դուք կարող եք գրել որոշ տեղեկություն Ձեր մասին. ասենք այս կամ այն լեզուների տիրապետելու կամ էլ հետաքրքրությունների մասին։ 

Եթե հարցեր ունեք, դիմե՛ք [[Օգնություն:Գլխացանկ|օգնության համակարգին]], գրե՛ք [[Վիքիպեդիա:Հարցեր|Հարցեր]] բաժնում կամ էլ խմբագրե՛ք [[Special:MyTalk|Ձեր քննարկման էջը]]. գրե՛ք &lt;nowiki&gt;{{Օգնեք ինձ}}&lt;/nowiki&gt; և շարադրեք տեքստը, և Ձեզ անպայման կօգնեն։

Հաճելի խմբագրումներ ենք մաղթում։ Եվս մեկ անգամ բարի գալուստ [[Հայերեն Վիքիպեդիա]]։ Հարգանքներով՝ [[User:Beko|&lt;font face=&quot;Helvetica=&quot;black&quot;&gt;'''Բեքո'''&lt;/font&gt;]][[User talk:Beko|&lt;sup&gt;&lt;span style=&quot;color:blue;cursor:help&quot;&gt;Քննարկում&lt;/span&gt;&lt;/sup&gt;]] 08:16, 16 Հունվարի 2022 (UTC) 
&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #eee; padding-top:0.17em; padding-bottom:0.5em&quot;&gt;&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;font-size:90%; font-style:italic&quot;&gt;{{Դրոշ|Մեծ Բրիտանիա}} {{Դրոշ|ԱՄՆ}} Hello and welcome to the Armenian Wikipedia! We appreciate your contributions. If your Armenian skills are not good enough, that’s no problem. We have an [[Վիքիպեդիա:Դեսպանատուն|embassy]] where you can inquire for further information in your native language. We hope you enjoy your time here!&lt;/div&gt;
 |-
 | style=&quot;background:#e5e0ff; border:1px solid silver; height:30px; padding-left:1em&quot; | [[Պատկեր:Հօ (Բառգիրք հայկազեան լեզուի).png|18px|link=b:Ինչպես գրել հայերեն]] [[b:Ինչպես գրել հայերեն|Ինչպե՞ս գրել հայերեն]]
 |-
 | style=&quot;background:#f9e0ff; border:1px solid silver; height:30px; padding-left:1em&quot; | [[Պատկեր:View-refresh.svg|18px|link=Օգնություն:Դասընթաց]] [[Օգնություն:Դասընթաց|Խմբագրման ուղեցույց]]
 |-
 | style=&quot;background:#ffe0f1; border:1px solid silver; height:30px; padding-left:1em&quot; | [[Պատկեր:Accessories-text-editor.svg|18px|link=Վիքիպեդիա:Խուսափեք տարածված սխալներից]] [[Վիքիպեդիա:Խուսափեք տարածված սխալներից|Խուսափե՛ք տարածված սխալներից]]
 |-
 | style=&quot;background:#ffe0e6; border:1px solid silver; height:30px; padding-left:1em&quot; | [[Պատկեր:Wikipedia-logo-v2.svg|18px|link=Վիքիպեդիա:Վիքիպեդիայի մասին]] [[Վիքիպեդիա:Վիքիպեդիայի մասին|Վիքիպեդիայի մասին]]
 |-
 | style=&quot;background:#ffe5e0; border:1px solid silver; height:30px; padding-left:1em&quot; | [[Պատկեր:Green copyright.svg|18px|link=Վիքիպեդիա:Հեղինակային իրավունքներ]] [[Վիքիպեդիա:Հեղինակային իրավունքներ|Հեղինակային իրավունքներ]]
 |-
 | style=&quot;background:#ffefe0; border:1px solid silver; height:30px; padding-left:1em&quot; | [[Պատկեր:Nuvola apps bookcase.svg|18px|link=Վիքիպեդիա:Գլոսարիում]] [[Վիքիպեդիա:Գլոսարիում|Գլոսարիում]]
 |-
 | style=&quot;background:#ffefe0; border:1px solid silver; -moz-border-radius-bottomleft:12px; -webkit-border-bottom-left-radius:12px; border-bottom-left-radius:12px; height:30px; padding-left:1em&quot; | [[Պատկեր:BluePillar.svg|18px|link=Վիքիպեդիա:Հինգ սյուներ]] [[Վիքիպեդիա:Հինգ սյուներ|Հինգ սյուներ]]
|}</text>
      <sha1>fqontjlsu6k5vysds60hvi9jjvocm4c</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486353</id>
      <parentid>8486352</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T05:19:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>23artashes</username>
        <id>2675</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>23artashes տեղափոխեց էջը «[[Մասնակցի քննարկում:Վահե Աղաբեկյան/Ավազարկղ]]»-ից «[[Մասնակցի քննարկում:Վահե Աղաբեկյան]]» առանց վերահղում թողնելու</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7985" xml:space="preserve">== Ողջույն ==
{| style=&quot;width:100%; background:transparent; font-size:100%&quot;
 | style=&quot;background:#e0f0ff; border:1px solid silver; -moz-border-radius-topleft:12px; -webkit-border-top-left-radius:12px; border-top-left-radius:12px; width:20%; height:30px&quot; | &amp;nbsp;&amp;nbsp; [[Պատկեր:Help-browser.svg|18px|link=Վիքիպեդիա:Ինչ չէ Վիքիպեդիան]] [[Վիքիպեդիա:Ինչ չէ Վիքիպեդիան|Ի՞նչ չէ Վիքիպեդիան]]
 | style=&quot;background:#6495ed; color:white; padding:0.5em 0.5em 0.5em 1em; font-size:130%; border:1px solid silver; -moz-border-radius-topright:12px; -webkit-border-top-right-radius:12px; border-top-right-radius:12px; width:80%&quot; | Բարի գալուստ Վիքիպեդիա, [[Մասնակից:{{ROOTPAGENAME}}|&lt;span style=&quot;color:white&quot;&gt;{{ROOTPAGENAME}}&lt;/span&gt;]] {{-)}}&lt;/span&gt;
 |-
 | style=&quot;background:#e0e6ff; border:1px solid silver; height:30px; padding-left:1em&quot; | [[Պատկեր:Crystal Clear app ktip.png|18px|link=Վիքիպեդիա:Խորհրդարան]] [[Վիքիպեդիա:Խորհրդարան|Խորհրդարան]]
 | rowspan=&quot;8&quot; style=&quot;background:#fffff0; border:1px solid silver; -moz-border-radius-bottomright:12px; -webkit-border-bottom-right-radius:12px; border-bottom-right-radius:12px; padding:0.5em 1em&quot; | Վիքիպեդիայի մասնակիցների անունից ողջունում եմ Ձեզ Վիքիպեդիայի հայերեն բաժնում։ Հուսով ենք՝ մեծ բավականություն կստանաք՝ մասնակցելով այս նախագծին։

Ուշադրությո՛ւն դարձրեք աշխատանքի հիմնական սկզբունքներին, գործե՛ք վստահ ու մի՛շտ ունեցեք լավ ձգտումներ։

[[Պատկեր:Signature button.png|thumb|ստորագրելու համար պետք է սեղմել այստեղ]] Վիքիպեդիայում հոդվածները չեն ստորագրվում (խմբագրողների ցուցակը ավտոմատաբար ձևավորվում է հոդվածի «Պատմություն» պատուհանում), բայց եթե Դուք ցանկանաք մասնակցել [[Վիքիպեդիա:Խորհրդարան|Խորհրդարանում]] կամ առանձին հոդվածի քննարկմանը, ապա խնդրում ենք չմոռանալ [[Վիքիպեդիա:Ստորագրություն|ստորագրել]]՝ Ձեր մեկնաբանությունների վերջում ավելացնելով 4 ալիքանշաններից (&lt;nowiki&gt;~~~~&lt;/nowiki&gt;) կազմված նշանագիրը կամ սեղմելով կապույտ մատիտի նշանով սեղմակին (խմբագրման պատուհանիկի վերևում)։ 
{| class=&quot;infobox&quot; style=&quot;width: 40em; background-color:transparent; border:1px solid #f2a800; float:right; clear:right; font-size:100%&quot; cellspacing=&quot;4&quot;
|- style=&quot;vertical-align: top;&quot;
|[[Պատկեր:Writing star.svg|40px]]'''Մասնակցի՛ր այս ամիս կազմակերպվող նախագծերին։'''
[[Պատկեր:Շուշիի ռեալական ուսումնարանի տնօրեն Տեր-Աստվածատուրյանցի դիմանկարը -Ter-Astvatsaturyan (1900) (cropped).jpg|90px|frameless|աջից|link=Վիքինախագիծ:Հին լուսանկարների հավաքագրում]]
* [[Վիքինախագիծ:Հին լուսանկարների հավաքագրում|Հին լուսանկարների հավաքագրում]]
* [[Վիքիպեդիա:Շաբաթը մեկ հոդված|Շաբաթը մեկ հոդված]]
* [[Վիքիպեդիա:Համագործակցություն/Ամենադիտվող հոդվածների բարելավում|Ամենադիտվող հոդվածների բարելավում]]
* [[Վիքիպեդիա:Կրթական ծրագիր|«Վիքիպեդիա» կրթական ծրագիր]]
* [[Վիքիպեդիա:50000 կարևորագույն հոդվածներ|Ես ստեղծում եմ կարևորագույն հոդված]]
* [[Վիքիպեդիա:Բժշկական կարևորագույն հոդվածներ|Բժշկական կարևորագույն հոդվածներ]]
* [[Վիքիպեդիա:Համագործակցություն/Այլ|Այլ նախագծեր]]
|}
Ձեր [[Մասնակից:{{BASEPAGENAME}}|մասնակցային էջում]] Դուք կարող եք գրել որոշ տեղեկություն Ձեր մասին. ասենք այս կամ այն լեզուների տիրապետելու կամ էլ հետաքրքրությունների մասին։ 

Եթե հարցեր ունեք, դիմե՛ք [[Օգնություն:Գլխացանկ|օգնության համակարգին]], գրե՛ք [[Վիքիպեդիա:Հարցեր|Հարցեր]] բաժնում կամ էլ խմբագրե՛ք [[Special:MyTalk|Ձեր քննարկման էջը]]. գրե՛ք &lt;nowiki&gt;{{Օգնեք ինձ}}&lt;/nowiki&gt; և շարադրեք տեքստը, և Ձեզ անպայման կօգնեն։

Հաճելի խմբագրումներ ենք մաղթում։ Եվս մեկ անգամ բարի գալուստ [[Հայերեն Վիքիպեդիա]]։ Հարգանքներով՝ [[User:Beko|&lt;font face=&quot;Helvetica=&quot;black&quot;&gt;'''Բեքո'''&lt;/font&gt;]][[User talk:Beko|&lt;sup&gt;&lt;span style=&quot;color:blue;cursor:help&quot;&gt;Քննարկում&lt;/span&gt;&lt;/sup&gt;]] 08:16, 16 Հունվարի 2022 (UTC) 
&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #eee; padding-top:0.17em; padding-bottom:0.5em&quot;&gt;&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;font-size:90%; font-style:italic&quot;&gt;{{Դրոշ|Մեծ Բրիտանիա}} {{Դրոշ|ԱՄՆ}} Hello and welcome to the Armenian Wikipedia! We appreciate your contributions. If your Armenian skills are not good enough, that’s no problem. We have an [[Վիքիպեդիա:Դեսպանատուն|embassy]] where you can inquire for further information in your native language. We hope you enjoy your time here!&lt;/div&gt;
 |-
 | style=&quot;background:#e5e0ff; border:1px solid silver; height:30px; padding-left:1em&quot; | [[Պատկեր:Հօ (Բառգիրք հայկազեան լեզուի).png|18px|link=b:Ինչպես գրել հայերեն]] [[b:Ինչպես գրել հայերեն|Ինչպե՞ս գրել հայերեն]]
 |-
 | style=&quot;background:#f9e0ff; border:1px solid silver; height:30px; padding-left:1em&quot; | [[Պատկեր:View-refresh.svg|18px|link=Օգնություն:Դասընթաց]] [[Օգնություն:Դասընթաց|Խմբագրման ուղեցույց]]
 |-
 | style=&quot;background:#ffe0f1; border:1px solid silver; height:30px; padding-left:1em&quot; | [[Պատկեր:Accessories-text-editor.svg|18px|link=Վիքիպեդիա:Խուսափեք տարածված սխալներից]] [[Վիքիպեդիա:Խուսափեք տարածված սխալներից|Խուսափե՛ք տարածված սխալներից]]
 |-
 | style=&quot;background:#ffe0e6; border:1px solid silver; height:30px; padding-left:1em&quot; | [[Պատկեր:Wikipedia-logo-v2.svg|18px|link=Վիքիպեդիա:Վիքիպեդիայի մասին]] [[Վիքիպեդիա:Վիքիպեդիայի մասին|Վիքիպեդիայի մասին]]
 |-
 | style=&quot;background:#ffe5e0; border:1px solid silver; height:30px; padding-left:1em&quot; | [[Պատկեր:Green copyright.svg|18px|link=Վիքիպեդիա:Հեղինակային իրավունքներ]] [[Վիքիպեդիա:Հեղինակային իրավունքներ|Հեղինակային իրավունքներ]]
 |-
 | style=&quot;background:#ffefe0; border:1px solid silver; height:30px; padding-left:1em&quot; | [[Պատկեր:Nuvola apps bookcase.svg|18px|link=Վիքիպեդիա:Գլոսարիում]] [[Վիքիպեդիա:Գլոսարիում|Գլոսարիում]]
 |-
 | style=&quot;background:#ffefe0; border:1px solid silver; -moz-border-radius-bottomleft:12px; -webkit-border-bottom-left-radius:12px; border-bottom-left-radius:12px; height:30px; padding-left:1em&quot; | [[Պատկեր:BluePillar.svg|18px|link=Վիքիպեդիա:Հինգ սյուներ]] [[Վիքիպեդիա:Հինգ սյուներ|Հինգ սյուներ]]
|}</text>
      <sha1>fqontjlsu6k5vysds60hvi9jjvocm4c</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Շնորհակալություն (մուլտֆիլմ)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1084812</id>
    <revision>
      <id>8485942</id>
      <parentid>8232553</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T12:05:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Voskanyan</username>
        <id>23951</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ստեղծողներ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4565" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Մուլտֆիլմ}}
'''«Շնորհակալություն»''' ({{lang-ru|«Спасибо»}}), [[Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն|խորհրդային]] մուլտիպլիկացիոն ֆիլմ  այն մարդկանց մասին, ովքեր ստեղծում և վարում են [[Ինքնաթիռ|ինքնաթիռներ]]&lt;ref&gt;[https://www.kino-teatr.ru/mult/movie/sov/84501/annot/ «Շնորհակալություն» մուլտֆիլմը] ''kino-teatr.ru'' կայքում&lt;/ref&gt;։ 

== Սյուժե ==
Երեխաները թռչում են ինքնաթիռով։  Թռիչքից հետո նրանք ասացին․ «Շատ  շնորհակալություն, ընկե՛ր օդաչու»։ Օդաչուն պատասխանեց․ «Ես ուրախ եմ, որ ձեզ դուր եկավ ինքնաթիռը։ Բայց եթե շնորհակալություն եք ուզում հայտնել, ավելի լավ է շնորհակալություն հայտնեք կոնստրուկտորին»։ Երեխաները գնացին կոնստրուկտորի մոտ և ասացին․ «Շնորհակալությո՛ւն։ Մեզ շատ դուր եկավ Ձեր ինքնաթիռը»։ Կոնստրուկտորը պատասխանեց․ «Ավելի լավ է շնորհակալություն հայտնեք բանվորներին»։ Հավաքման արտադրամասում  բանվորը պատասխանեց երեխաներին․ «Այստեղ կարևորը լավ մետաղ ունենալն է։ Ավելի լավ է շնորհակալություն հայտնեք ձուլորդին»։ «Իսկ դուք գիտե՞ք, որ մետաղը հանքից է բերվում։ Դուք ավելի լավ է շնորհակալություն հայտնեք հանքափորին»։ Հանքափորը տղաներին ասաց, որ շնորհակալություն պետք է ասել երկրաբանին, որը գտել է հանքը։

Երբ վերջապես տղաները դիմավորեցին երկրաբանին, ասացին. «Շնորհակալությո՛ւն։ Չէ՞ որ դուք եք գտել հանքը սարերի ետևում, որից զոդել են մետաղը, որը դարձել է շողշողացող օդաավ»։ «Դուք ավելի լավ է շնորհակալություն հայտնեք օդաչուին այն բանի համար, որ երկրաբանների արշավախումբը տարել է հեռու տայգա»։

Եվ այն ժամանակ տղաները որոշեցին․ «Մենք բոլորս ուղարկում ենք շատ շնորհակալություն նրան, ով ստեղծել և վարում է թևավոր հրաշքը»։

== Ստեղծողներ ==
{| class=&quot;standard&quot;
|-
| Ռեժիսոր || [[Վլադիմիր Տարասով]]
|-
| Սցենարիստ || [[Հենրիխ Սապգիր]] 
|-
| Բեմադրող նկարիչ || [[Դանիիլ Մենդելևիչ]]
|-
| Նկարիչ-մուլտիպլիկատորներ || Ալեքսանդր Դավիդով&lt;br&gt;[[Վլադիմիր Արբեկով]] &lt;br&gt; [[Գալինա Բարինովա]]&lt;br&gt;[[Ալեքսանդր Մազաև]] &lt;br&gt; [[Յուրի Բատանին]]&lt;br&gt;[[Վիկտոր Արսենտև]] 
|-
| Օպերատոր || [[Միխայիլ Դրույան]]
|-
| Կոմպազիտոր || Բորիս Շպաներ
|-
| Հնչյունային ռեժիսոր || [[Վլադիմիր Կուտուզով]]
|-
| Խմբագիր || Պյոտր Ֆրոլով
|-
| Մոնտաժող || Տ․ Սազոնովա
|-
| Տնօրեն || Ֆեոդոր Իվանով
|-
| Տեքստը կարդում են || Տանյա Ռուբցովա&lt;br&gt;Վերա Ստերլիկովա &lt;br&gt;Գալյա Շոպինով
|-
| Դերերը հնչյունավորել են || [[Մարիա Վինոգրադովա]] (կարդում է տեքստը)&lt;br&gt;[[Լև Լյուբեցկի]] (կոնստրուկտոր)&lt;br&gt;[[Վասիլի Լիվանով]] (բանվոր)&lt;br&gt;Ռոման Ֆիլիպով (հանքափոր)
|}

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

== Արտաքին հղումներ ==
* {{Animator.ru|2631|«Շնորհակալություն»}}
{{Արտաքին հղումներ}}
[[Կատեգորիա:Խորհրդային մուլտֆիլմեր]]
[[Կատեգորիա:1973 մուլտֆիլմեր]]
[[Կատեգորիա:«Սոյուզմուլտֆիլմ» ստուդիայի մուլտֆիլմեր]]
[[Կատեգորիա:Բնօրինակում անաղբյուր հոդվածներ]]</text>
      <sha1>02psqtd97ote8x7d79gv7hrbaa6gyv1</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Հարություն (ֆիլմ, 1960)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1087883</id>
    <revision>
      <id>8485964</id>
      <parentid>8339726</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T12:18:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Voskanyan</username>
        <id>23951</id>
      </contributor>
      <comment>/* Դերերում */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8479" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Ֆիլմ}}
'''«Հարություն»''' ({{lang-ru|«Воскресение»}}), ռեժիսոր Միխայիլ Շվեյցերի գեղարվեստական ֆիլմը, [[Լև Տոլստոյ]]ի [[Հարություն (վեպ)|համանուն վեպի]] էկրանավորումը (1899)։ Ֆիլմի առաջին սերիան էկրան է բարձրացել 1960 թվականի նոյեմբերի 20-ին, երկրորդը՝ 1962 թվականի մարտի 23-ին։

== Սյուժե ==
Լ. Տոլստոյի վեպի դասական էկրանավորումը, որն ամբողջությամբ կրկնում է նրա սյուժե&lt;ref name=&quot;ррВ&quot;&gt;[http://tolstoy.ru/upload/iblock/de1/de1872f3366927b0e60030c9dab3c4ae.pdf Издание: Л. Н. Толстой, Полное собрание сочинений в 90 томах, академическое юбилейное издание, Государственное Издательство Художественной Литературы, Москва — 1958. Том 32. Обзор содержания по главам. стр. 529—536.]{{dead link|date=April 2018 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;feb-web.ru&quot;&gt;[http://feb-web.ru/feb/tolstoy/texts/selectpr/vsk/vsk-483-.htm?cmd=0 Н. Гудзий и др. Роман Л. Н. Толстого «Воскресение». Москва. 1964]&lt;/ref&gt;։

== Դերերում ==
* Թամարա Սյոմինա&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://bulvar.com.ua/gazeta/archive/s2_65136/7256.html|publisher=Bulvar Gordona|title=Народная артистка России Тамара СЕМИНА}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.dialogi.su/news/culture/292.html|publisher=dialogi.su|title=Актриса Тамара Семина отмечает юбилей}}&lt;/ref&gt; - Կատյուշա Մասլովա
* Եվգենի Մատվեև - իշխան Դմիտրի Նեխլյուդով
* Պավել Մասսալսկի - դատարանի նախագահ
* Վիկտոր Կուլակով - դատարանի անդամ
* Վասիլի Բոկարև - Մատվեյ Նիկիտիչ, դատարանի անդամ
* Լև Զոլոտուխին - Բրևե, դատախազի ընկերը
* Նադեժդա Սամսոնովա - Եվֆիմիա Բոչկովա
* Վլադիմիր Բորիսկին - Սիմոն Կարտինկին
* Վալենտինա Տելեգինա - Կորավլյովա
* Նիկոլայ Սերգեև - բանտապահ
* Անաստասիա Զուևա - Մատրյոնա Խարինա
* Վլադիմիր Գուսև - Վլադիմիր Իվանովիչ Սիմոնսոն
* [[Կլարա Ռումյանովա]] - Վերա Եֆրեմովնա Բոգոդուխովսկայա
* Վալենտինա Լանովա - Մարիա Պավլովնա Շչետինինա
* [[Վասիլի Լիվանով]] - Կռիլցով, նարոդովոլեց
* Վլադիմիր Բելոկուրով - Մասլեննիկով, փոխնահանգապետ
* Միխայիլ Սիդորկին - Ֆոնարին, փաստաբան
* Նիկոլայ Սվոբոդին - պաշտոնաթող գնդապետ, երդվյալ ատենակալ (լուսագրերում նշված չէ)
* Ալեքսանդր Խվիլյա - Պյոտր Բակլաշով, 2-րդ գիլդիայի վաճառական, երդվյալ ատենակալ (լուսագրերում նշված չէ)
* Ալեքսանդր Սմիրնով - Նիկիֆորով, ստատիկ խորհրդական, երդվյալ ատենակալ (լուսագրերում նշված չէ)
* Սերգեյ Կալինին - արտելշիկ, երդվյալ ատենակալ (լուսագրերում նշված չէ)
* [[Մարիա Վինոգրադովա]] - Խորոշավկա (լուսագրերում նշված չէ)
* Օլեսյա Իվանովա - Ռիժայա (լուսագրերում նշված չէ)
* Վերա Բուրլակովա - պահակ (լուսագրերում նշված չէ)
* Սոֆյա Գարել - Մարյա Իվանովնա (լուսագրերում նշված չէ)
* Ալեքսանդր Պետրովնա - Ագրաֆենա Պետրովնա (լուսագրերում նշված չէ)
* Անաստասիա Գեորգիևսկայա - Կիտաևա, որը հանդուրժողականության տուն է պահում (լուսագրերում նշված չէ)
* Գրիգորի Կոնսկի - Կորչագին (լուսագրերում նշված չէ)
* Օլեգ Գոլուբիցկի - Կորչագինի հյուրը (լուսագրերում նշված չէ)
* Ֆեոդոր Մենիկով - բանտապահ № 587 (լուսագրերում նշված չէ)
* Վլադիմիր Մարենկով - ուղեկցորդ պահակ (լուսագրերում նշված չէ)
* Վալենտինա Վլադիմիրովա - բանտարկյալ (լուսագրերում նշված չէ)
* Նիկոլայ Գրաբբե - բանտապահ (լուսագրերում նշված չէ)
* Գենադի Յուխտին - Նաբատով, քաղբանտարկյալ (լուսագրերում նշված չէ)
* Ստեպան Կռիլով - քաղբանտարկյալ (լուսագրերում նշված չէ)
* Նինա Ագապովա - Աննա Իգնատևնա (լուսագրերում նշված չէ)
* Վլադիսլավ Ստրժելչիկ - Կոմս Շենբոկ (լուսագրերում նշված չէ)
* Եկատերինա Մազուրովա - հիվանդապահուհի (լուսագրերում նշված չէ)
* Ալևտինա Ռումյանցևա - Մաշա, բանտի պահապանի դուստրը (լուսագրերում նշված չէ)
* Մայա Բուլգակովա - Անիսիա (լուսագրերում նշված չէ)
* Լարիսա Արխիպովա - Ֆենեչկա (լուսագրերում նշված չէ)
* [[Ռոլան Բիկով]] - խելագար (լուսագրերում նշված չէ)
* Ռաիսա Մաքսիմովա - դրվագ (լուսագրերում նշված չէ)
* [[Եվգենի Մորգունով]] - մասնավոր անձ (լուսագրերում նշված չէ)
* Ալեքսեյ Կոնսովսկի - հեղինակի տեքստը

== Նկարահանող խումբ ==
* Սցենարի հեղինակ՝ Եվգենի Գաբրիլովիչ, Միխայիլ Շվեյցերի մասնակցությամբ
* Բեմադրող ռեժիսոր՝ Միխայիլ Շվեյցեր
* Օպերատոր (1 սերիա) - Էրա Սավելևա
* Օպերատոր (2-րդ սերիա) - Սերգեյ Պոլույանով
* Կոմպոզիտոր՝ [[Գեորգի Սվիրիդով]]
* Հնչյունային Ռեժիսորներ՝ Կոնստանտին Գորդոն, [[Վալերի Պոպով]]
* Բեմադրող նկարիչ (1-ին սերիա) - Դավիթ Վինիցկի
* Բեմադրող նկարիչ (2-րդ սերիա) - Աբրամ Ֆրեյդին
* Կոստյումների նկարիչ՝ Գաննա Գանևսկայա

== Նկարահանումների պատմությունից ==
Գլխավոր դերի համար փորձերի են մասնակցել նաև Տատյանա Լավրովը, Զինաիդա Կիրիենկոն և Վալենտինա Մալյավինան։

== Փառատոներ և մրցանակներ ==
* 1962 թվական - Լոկառնոյի միջազգային կինոփառատոնի ''FIPRESCI'' մրցանակ լավագույն դերասանուհուն (Թամարա Սյոմինա)

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

== Արտաքին հղումներ ==
*{{IMDb title|id=0054449|title=Voskreseneye}}
*[http://www.kino-teatr.ru/kino/movie/sov/1129/annot/  ''Resurrection'' at kino-teatr.ru]
*[http://tolstoymuseum.ru/collect/audiovideo.html Leo Tolstoi State Memorial Museum] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100115200334/http://www.tolstoymuseum.ru/collect/audiovideo.html |date=2010-01-15 }}
{{Արտաքին հղումներ}}

[[Կատեգորիա:Ռուսերեն ֆիլմեր]]
[[Կատեգորիա:1960 ֆիլմեր]]
[[Կատեգորիա:Խորհրդային ֆիլմեր]]
[[Կատեգորիա:«Մոսֆիլմ» ստուդիայի ֆիլմեր]]
[[Կատեգորիա:Խորհրդային դրամա ֆիլմեր]]
[[Կատեգորիա:Լև Տոլստոյի ստեղծագործությունների էկրանավորումներ]]
[[Կատեգորիա:Խորհրդային սև-սպիտակ ֆիլմեր]]
[[Կատեգորիա:Բնօրինակում անաղբյուր հոդվածներ]]</text>
      <sha1>l9vv13trx0wwyvuntid5p8nxcw6kmrw</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Յարոսլավնան՝ Ֆրանսիայի թագուհին</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1087961</id>
    <revision>
      <id>8485967</id>
      <parentid>8282189</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T12:19:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Voskanyan</username>
        <id>23951</id>
      </contributor>
      <comment>/* Դերերում */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5502" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Ֆիլմ}}
«'''Յարոսլավնան՝ Ֆրանսիայի թագուհին'''» ({{lang-ru|«Ярославна, королева Франции»}}), [[Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն|խորհրդային]] լայնէկրան գեղարվեստական ֆիլմ, որը նկարահանել է  ռեժիսոր Իգոր Մասլեննիկովը Անտոնին Լադինսկու  «Աննա Յարոսլավնան՝ Ֆրանսիայի թագուհին» վեպի հիման վրա&lt;ref&gt;[https://bigenc.ru/literature/text/2131186 Ладинский // БРЭ]&lt;/ref&gt;։

== Սյուժե ==
Ֆիլմի գործողությունները տեղի է ունենում 1048 թվականին Ռուսաստանում և Կենտրոնական Եվրոպայում։ [[Կիև]] են ժամանում Ֆրանսիայի թագավոր [[Հենրի I (Ֆրանսիայի թագավոր)|Հենրի I]]-ի դեսպանները՝ իշխան [[Յարոսլավ Իմաստուն]]ից խնդրելով նրա կրտսեր դստեր՝ [[Աննա Յարոսլավնա|Աննայի]] ձեռքը ։

Դեսպանների, ռուս և ֆրանսիացի զինվորների ուղեկցությամբ Աննա Յարոսլավնան՝ Ֆրանսիայի ապագա թագուհին, ճանապարհ է ընկնում։

Ճամփորդության ընթացքում տեղի են ունենում բազմաթիվ արկածներ, որոնք կապված են վարյագների, լեհերի, բյուզանդացիների հետ։ Աննա Յարոսլավնան շատ վտանգների է ենթարկվում, բայց հասնում է Ֆրանսիա միայն մեկ թիկնապահի (Զլատ) ուղեկցությամբ․ մյուսները կամ մահացել են, կամ էլ փախել, ինչպես ֆրանսիական զինվորները։

== Դերերում ==
* Կիրիլ Լավրով – ''Մեծ իշխան [[Յարոսլավ Իմաստուն]]
* Ելենա Կորենևա – ''[[Աննա Յարոսլավնա]], Յարոսլավի դուստրը
* Վիկտոր Եվգրաֆով – ''Դանիել, դպիր վանական
* Հաննա Միկուց – ''Յանկա
* [[Նիկոլայ Կարաչենցով]] – ''Զլատ
* Սերգեյ Մարտինսոն – ''եպիսկոպոս Ռոժե
* [[Վասիլի Լիվանով]] – ''Բենեդիկտուս (երգում է [[Միխայիլ Բոյարսկի|Միխայիլ Բոյարսկին]])
* Վլադիմիր Իզոտով – ''Ռոմուալդ
* [[Իգոր Դմիտրիև]] – ''Խալցեդոնի
* [[Արմեն Ջիգարխանյան]] – ''մետրոպոլիտ Ֆեոպեմպտ (հնչյունավորել է Իգոր Եֆիմովը)
* Վեսլավ Գոլաս – ''լեհական Իշխան [[Կազիմիր I|Կազիմիր]]
* Բոժենա Դիկել – ''լեհական իշխանուհի Դաբրոգնևա , Աննայի մորաքույրը (Յարոսլավի քույրը)
* Ալեքսանդր Սուսնին – ''յարլ Ռագնվալդ
* Մարեկ Դովմունտ – ''Սև ասպետ
* Գեորգի Տեյխ

== Փորձեր դերի համար ==
* Դանիելի դերի համար կինոփորձերի է մասնակցել [[Սերգեյ Շակուրով]]ը։
* Ռոմուալդի դերի համար՝ [[Օլեգ Յանկովսկի|Օլեգ Յանկովսկին]] և [[Վիտալի Բագանով]]ը։
* Խալցեդոնիայի դերի համար՝ Նիկոլայ Կարաչենցովը։

== Նկարահանող խումբ ==
* Ռեժիսոր՝ Իգոր Մասլեննիկով
* Օպերատոր՝ Վալերի Ֆեդոսով
* Սցենարիստ՝ Վլադիմիր Վալուցկի
* Նկարիչ՝ Եվգենի Գուկով
* Կոստյումների նկարիչ՝ Նատալյա Վասիլևա
* Կոմպոզիտոր՝ Վլադիմիր Դաշկևիչ
* Հնչյունային օպերատորներ՝ Ասյա Զվերևա, Բորիս Անդրեև
* Երգերի տեքստի հեղինակ՝ Յու․ Միխայլով (Յուլի Կիմ)
* Երգերը կատարում են՝ Ելենա Կամբուրովա, [[Վալերի Զոլոտուխին]], [[Միխայիլ Բոյարսկի]]

== Նկարահանումներ ==
Ֆիլմի նկարահանումները տեղի են ունեցել 1977 թվականի աշնանը և ավարտվել են 1978 թվականի ձմռան սկզբին։

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

== Արտաքին  հղումներ ==
* {{imdb title | id=0078514| title=«Յարոսլավնան՝ Ֆրանսիայի թագուհին»}}
* [http://i1.fastpic.ru/big/2009/1226/fa/40dc1fa7cee0103dcab1ad76eea794fa.jpg Կադր ֆիլմից]
* [https://www.youtube.com/results?search_query=%D0%AF%D1%80%D0%BE%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D0%BD%D0%B0%2C+%D0%BA%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D0%B2%D0%B0+%D0%A4%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%86%D0%B8%D0%B8 Ֆիլմը Youtube-ում]
{{Արտաքին հղումներ}}
[[Կատեգորիա:«Լենֆիլմ» ստուդիայի ֆիլմեր]]
[[Կատեգորիա:Ռուսերեն ֆիլմեր]]
[[Կատեգորիա:1978 ֆիլմեր]]
[[Կատեգորիա:Խորհրդային կենսագրական ֆիլմեր]]
[[Կատեգորիա:Խորհրդային դրամա ֆիլմեր]]
[[Կատեգորիա:Գրական ստեղծագործությունների էկրանավորումներ]]</text>
      <sha1>dn8uspqgmimn9dxyagf4jahhl0q9w47</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Մասնակցի քննարկում:Armenmir/Արխիվ/2022</title>
    <ns>3</ns>
    <id>1089341</id>
    <revision>
      <id>8486289</id>
      <parentid>8448935</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T23:39:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ԱշբոտՏՆՂ</username>
        <id>48669</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Ռոբոտ։ Արխիվացվում է 2 քննարկման բաժիններ [[Մասնակցի քննարկում:Armenmir]]-ից</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="25962" xml:space="preserve">{{talk archive}}

== ''This Month in GLAM'': December 2021 ==

{| style=&quot;width:100%;&quot;
| valign=&quot;top&quot; align=&quot;center&quot; style=&quot;border:1px gray solid; padding:1em;&quot; |
{| align=&quot;center&quot;
|-
| style=&quot;text-align: center;&quot; | [[File:This Month in GLAM logo 2018.png|350px|center|link=outreach:GLAM/Newsletter]]&lt;br /&gt;
&lt;hr /&gt;
&lt;div style=&quot;font-size:12pt; font-family:Times New Roman; text-align:center;&quot;&gt;[[outreach:GLAM/Newsletter/December 2021|&lt;span style=&quot;color:darkslategray;&quot;&gt;This Month in GLAM – Volume XI, Issue XII, December 2021&lt;/span&gt;]]&lt;/div&gt;
&lt;hr /&gt;&lt;br /&gt;

|- style=&quot;text-align: center;&quot;
| &lt;span style=&quot;font-size:12pt; font-family:Times New Roman;&quot;&gt; '''&lt;u&gt;Headlines&lt;/u&gt;'''&lt;/span&gt;
|- style=&quot;font-size:10pt; font-family:Times New Roman; text-align:center;&quot;
| &lt;div style=&quot;text-align:left; column-count:2; column-width:28em; -moz-column-count:2; -moz-column-width:28em; -webkit-column-count:2; -webkit-column-width:28em; vertical-align:top;&quot;&gt;

* [[outreach:GLAM/Newsletter/December 2021/Contents/Australia report|Australia report]]: Writing The Record: the Australian Music Wikipedia project launches
* [[outreach:GLAM/Newsletter/December 2021/Contents/Colombia report|Colombia report]]: We were editing about Bogotan writers
* [[outreach:GLAM/Newsletter/December 2021/Contents/Croatia report|Croatia report]]: Ab ovo. Towards future reports... 
* [[outreach:GLAM/Newsletter/December 2021/Contents/New Zealand report|New Zealand report]]: The New Zealand Wikidata thesis project
* [[outreach:GLAM/Newsletter/December 2021/Contents/Poland report|Poland report]]: Safeguarding the heritage of a community
* [[outreach:GLAM/Newsletter/December 2021/Contents/Sweden report|Sweden report]]: Commons project with Göteborg museums was a success; Digital humaniora meets Wikidata; HBTQI, Europeana and WiR
* [[outreach:GLAM/Newsletter/December 2021/Contents/UK report|UK report]]: 2021 in Review
* [[outreach:GLAM/Newsletter/December 2021/Contents/USA report|USA report]]: Smithsonian Institution Training
* [[outreach:GLAM/Newsletter/December 2021/Contents/Content Partnerships Hub report|Content Partnerships Hub report]]: Adding more Structured Data on Commons statements
* [[outreach:GLAM/Newsletter/December 2021/Contents/WMF GLAM report|WMF GLAM report]]: Some structured data developments
* [[outreach:GLAM/Newsletter/December 2021/Contents/Events|Calendar]]: January's GLAM events

&lt;/div&gt;
|-
| style=&quot;font-family:Times New Roman; text-align:center; font-size:85%;&quot; | [[outreach:GLAM/Newsletter|Read this edition in full]] &amp;bull; [[outreach:GLAM/Newsletter/December 2021/Single|Single-page]]
|-
| valign=&quot;top&quot; colspan=&quot;2&quot; style=&quot;padding:0.5em; font-family:Times New Roman;text-align:center; font-size:85%;&quot; |
To assist with preparing the newsletter, please visit the [[outreach:GLAM/Newsletter/Newsroom|newsroom]]. Past editions may be viewed [[outreach:GLAM/Newsletter/Archives|here]].
|-
|}
|}
&lt;div style=&quot;margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;&quot;&gt;[[m:GLAM/Newsletter/About|About ''This Month in GLAM'']] · [[m:Global message delivery/Targets/GLAM|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] · [[:m:User:Romaine|Romaine]] 10:46, 12 Հունվարի 2022 (UTC)&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Romaine@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/GLAM&amp;oldid=22518926 --&gt;
== ''This Month in GLAM'': December 2021 ==

{| style=&quot;width:100%;&quot;
| valign=&quot;top&quot; align=&quot;center&quot; style=&quot;border:1px gray solid; padding:1em;&quot; |
{| align=&quot;center&quot;
|-
| style=&quot;text-align: center;&quot; | [[File:This Month in GLAM logo 2018.png|350px|center|link=outreach:GLAM/Newsletter]]&lt;br /&gt;
&lt;hr /&gt;
&lt;div style=&quot;font-size:12pt; font-family:Times New Roman; text-align:center;&quot;&gt;[[outreach:GLAM/Newsletter/December 2021|&lt;span style=&quot;color:darkslategray;&quot;&gt;This Month in GLAM – Volume XI, Issue XII, December 2021&lt;/span&gt;]]&lt;/div&gt;
&lt;hr /&gt;&lt;br /&gt;

|- style=&quot;text-align: center;&quot;
| &lt;span style=&quot;font-size:12pt; font-family:Times New Roman;&quot;&gt; '''&lt;u&gt;Headlines&lt;/u&gt;'''&lt;/span&gt;
|- style=&quot;font-size:10pt; font-family:Times New Roman; text-align:center;&quot;
| &lt;div style=&quot;text-align:left; column-count:2; column-width:28em; -moz-column-count:2; -moz-column-width:28em; -webkit-column-count:2; -webkit-column-width:28em; vertical-align:top;&quot;&gt;

* [[outreach:GLAM/Newsletter/December 2021/Contents/Australia report|Australia report]]: Writing The Record: the Australian Music Wikipedia project launches
* [[outreach:GLAM/Newsletter/December 2021/Contents/Colombia report|Colombia report]]: We were editing about Bogotan writers
* [[outreach:GLAM/Newsletter/December 2021/Contents/Croatia report|Croatia report]]: Ab ovo. Towards future reports... 
* [[outreach:GLAM/Newsletter/December 2021/Contents/New Zealand report|New Zealand report]]: The New Zealand Wikidata thesis project
* [[outreach:GLAM/Newsletter/December 2021/Contents/Poland report|Poland report]]: Safeguarding the heritage of a community
* [[outreach:GLAM/Newsletter/December 2021/Contents/Sweden report|Sweden report]]: Commons project with Göteborg museums was a success; Digital humaniora meets Wikidata; HBTQI, Europeana and WiR
* [[outreach:GLAM/Newsletter/December 2021/Contents/UK report|UK report]]: 2021 in Review
* [[outreach:GLAM/Newsletter/December 2021/Contents/USA report|USA report]]: Smithsonian Institution Training
* [[outreach:GLAM/Newsletter/December 2021/Contents/Content Partnerships Hub report|Content Partnerships Hub report]]: Adding more Structured Data on Commons statements
* [[outreach:GLAM/Newsletter/December 2021/Contents/WMF GLAM report|WMF GLAM report]]: Some structured data developments
* [[outreach:GLAM/Newsletter/December 2021/Contents/Events|Calendar]]: January's GLAM events

&lt;/div&gt;
|-
| style=&quot;font-family:Times New Roman; text-align:center; font-size:85%;&quot; | [[outreach:GLAM/Newsletter|Read this edition in full]] &amp;bull; [[outreach:GLAM/Newsletter/December 2021/Single|Single-page]]
|-
| valign=&quot;top&quot; colspan=&quot;2&quot; style=&quot;padding:0.5em; font-family:Times New Roman;text-align:center; font-size:85%;&quot; |
To assist with preparing the newsletter, please visit the [[outreach:GLAM/Newsletter/Newsroom|newsroom]]. Past editions may be viewed [[outreach:GLAM/Newsletter/Archives|here]].
|-
|}
|}
&lt;div style=&quot;margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;&quot;&gt;[[m:GLAM/Newsletter/About|About ''This Month in GLAM'']] · [[m:Global message delivery/Targets/GLAM|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] · [[:m:User:Romaine|Romaine]] 16:23, 12 Հունվարի 2022 (UTC)&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Romaine@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/GLAM&amp;oldid=22518926 --&gt;

== ''This Month in GLAM'': January 2022 ==

{| style=&quot;width:100%;&quot;
| valign=&quot;top&quot; align=&quot;center&quot; style=&quot;border:1px gray solid; padding:1em;&quot; |
{| align=&quot;center&quot;
|-
| style=&quot;text-align: center;&quot; | [[File:This Month in GLAM logo 2018.png|350px|center|link=outreach:GLAM/Newsletter]]&lt;br /&gt;
&lt;hr /&gt;
&lt;div style=&quot;font-size:12pt; font-family:Times New Roman; text-align:center;&quot;&gt;[[outreach:GLAM/Newsletter/January 2022|&lt;span style=&quot;color:darkslategray;&quot;&gt;This Month in GLAM – Volume XII, Issue I, January 2022&lt;/span&gt;]]&lt;/div&gt;
&lt;hr /&gt;&lt;br /&gt;

|- style=&quot;text-align: center;&quot;
| &lt;span style=&quot;font-size:12pt; font-family:Times New Roman;&quot;&gt; '''&lt;u&gt;Headlines&lt;/u&gt;'''&lt;/span&gt;
|- style=&quot;font-size:10pt; font-family:Times New Roman; text-align:center;&quot;
| &lt;div style=&quot;text-align:left; column-count:2; column-width:28em; -moz-column-count:2; -moz-column-width:28em; -webkit-column-count:2; -webkit-column-width:28em; vertical-align:top;&quot;&gt;

* [[outreach:GLAM/Newsletter/January 2022/Contents/Belgium report|Belgium report]]: Belgium report
* [[outreach:GLAM/Newsletter/January 2022/Contents/Brazil report|Brazil report]]: A portable museum experience to digitize and share collections online
* [[outreach:GLAM/Newsletter/January 2022/Contents/Colombia report|Colombia report]]: Let's celebrate the Public domain day with Wikisource
* [[outreach:GLAM/Newsletter/January 2022/Contents/Estonia report|Estonia report]]: Mobile Photo Studio + New Cooperations
* [[outreach:GLAM/Newsletter/January 2022/Contents/Finland report|Finland report]]: Photowalks in Helsinki, autumn 2021
* [[outreach:GLAM/Newsletter/January 2022/Contents/France report|France report]]: Training course for Musée de l'armée staff members; Journée Wikimédia Culture et numérique 2022; Wikiway
* [[outreach:GLAM/Newsletter/January 2022/Contents/Indonesia report|Indonesia report]]: GLAM Indonesia wrap-up; Public Domain Day 2022 in Indonesia; #1Lib1Ref
* [[outreach:GLAM/Newsletter/January 2022/Contents/Italy report|Italy report]]: Collaborations and new projects in January
* [[outreach:GLAM/Newsletter/January 2022/Contents/Romania report|Romania report]]: About #1lib1ref activities in Romania (and Moldova)
* [[outreach:GLAM/Newsletter/January 2022/Contents/Serbia report|Serbia report]]: Successful end of the Old and even more successful beginning of the New year
* [[outreach:GLAM/Newsletter/January 2022/Contents/Spain report|Spain report]]: BiBat Museum and libraries
* [[outreach:GLAM/Newsletter/January 2022/Contents/Sweden report|Sweden report]]: Uploads of photographs taken by Swedish missionaries in China; Sörmlands museum's first contributions
* [[outreach:GLAM/Newsletter/January 2022/Contents/UK report|UK report]]: Khalili Collections and British Library
* [[outreach:GLAM/Newsletter/January 2022/Contents/USA report|USA report]]: Report from DPLA
* [[outreach:GLAM/Newsletter/January 2022/Contents/AvoinGLAM report|AvoinGLAM report]]: Hello, world!
* [[outreach:GLAM/Newsletter/January 2022/Contents/Content Partnerships Hub report|Content Partnerships Hub report]]: Results and summaries; Helping with getting Pattypan back on track; Working with partners to make content available 
* [[outreach:GLAM/Newsletter/January 2022/Contents/Structured Data on Wikimedia Commons report|Structured Data on Wikimedia Commons report]]: February 22: Meetup about SDC support in OpenRefine
* [[outreach:GLAM/Newsletter/January 2022/Contents/WMF GLAM report|WMF GLAM report]]: Wikimedia campaigns for librarians and museum workers; Community Wishlist Survey; and Wikimedia query services
* [[outreach:GLAM/Newsletter/January 2022/Contents/Events|Calendar]]: February's GLAM events

&lt;/div&gt;
|-
| style=&quot;font-family:Times New Roman; text-align:center; font-size:85%;&quot; | [[outreach:GLAM/Newsletter|Read this edition in full]] &amp;bull; [[outreach:GLAM/Newsletter/January 2022/Single|Single-page]]
|-
| valign=&quot;top&quot; colspan=&quot;2&quot; style=&quot;padding:0.5em; font-family:Times New Roman;text-align:center; font-size:85%;&quot; |
To assist with preparing the newsletter, please visit the [[outreach:GLAM/Newsletter/Newsroom|newsroom]]. Past editions may be viewed [[outreach:GLAM/Newsletter/Archives|here]].
|-
|}
|}
&lt;div style=&quot;margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;&quot;&gt;[[m:GLAM/Newsletter/About|About ''This Month in GLAM'']] · [[m:Global message delivery/Targets/GLAM|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] · [[:m:User:Romaine|Romaine]] 18:31, 12 Փետրվարի 2022 (UTC)&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Romaine@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/GLAM&amp;oldid=22740271 --&gt;
== ''This Month in GLAM'': February 2022 ==

{| style=&quot;width:100%;&quot;
| valign=&quot;top&quot; align=&quot;center&quot; style=&quot;border:1px gray solid; padding:1em;&quot; |
{| align=&quot;center&quot;
|-
| style=&quot;text-align: center;&quot; | [[File:This Month in GLAM logo 2018.png|350px|center|link=outreach:GLAM/Newsletter]]&lt;br /&gt;
&lt;hr /&gt;
&lt;div style=&quot;font-size:12pt; font-family:Times New Roman; text-align:center;&quot;&gt;[[outreach:GLAM/Newsletter/February 2022|&lt;span style=&quot;color:darkslategray;&quot;&gt;This Month in GLAM – Volume XII, Issue II, February 2022&lt;/span&gt;]]&lt;/div&gt;
&lt;hr /&gt;&lt;br /&gt;

|- style=&quot;text-align: center;&quot;
| &lt;span style=&quot;font-size:12pt; font-family:Times New Roman;&quot;&gt; '''&lt;u&gt;Headlines&lt;/u&gt;'''&lt;/span&gt;
|- style=&quot;font-size:10pt; font-family:Times New Roman; text-align:center;&quot;
| &lt;div style=&quot;text-align:left; column-count:2; column-width:28em; -moz-column-count:2; -moz-column-width:28em; -webkit-column-count:2; -webkit-column-width:28em; vertical-align:top;&quot;&gt;

* [[outreach:GLAM/Newsletter/February 2022/Contents/Albania report|Albania report]]: Traditional Food Photography
* [[outreach:GLAM/Newsletter/February 2022/Contents/Belgium report|Belgium report]]: Shakespeare is dead - Contemporary playwriting festival; Public Domain Day Belgium 2022 (10/02) report
* [[outreach:GLAM/Newsletter/February 2022/Contents/Estonia report|Estonia report]]: An examples of a visual storytelling – two virtual exhibitions
* [[outreach:GLAM/Newsletter/February 2022/Contents/France report|France report]]: Wikimedian in Residence in Clermont Auvergne
* [[outreach:GLAM/Newsletter/February 2022/Contents/Italy report|Italy report]]: New agreement for Wiki Loves Monument Italy 2022
* [[outreach:GLAM/Newsletter/February 2022/Contents/Kosovo report|Kosovo report]]: Traditional Food Photography
* [[outreach:GLAM/Newsletter/February 2022/Contents/Netherlands report|Netherlands report]]: New photo collections of Alkmaar, Wiki goes Caribbean meeting, contemporary art Wikidata import and knowledge platform for GLAMS
* [[outreach:GLAM/Newsletter/February 2022/Contents/New Zealand report|New Zealand report]]: National Digital Forum and Editing in a Time of COVID
* [[outreach:GLAM/Newsletter/February 2022/Contents/Nigeria report|Nigeria report]]: 1Lib1Ref 2022 Kwara
* [[outreach:GLAM/Newsletter/February 2022/Contents/Poland report|Poland report]]: New GLAM-Wiki partnerships and cooperations
* [[outreach:GLAM/Newsletter/February 2022/Contents/Serbia report|Serbia report]]: A month in the sign of 1Lib1Ref
* [[outreach:GLAM/Newsletter/February 2022/Contents/Sweden report|Sweden report]]: Additional photos from Swedish missionairies; Historical maps of Ukraine
* [[outreach:GLAM/Newsletter/February 2022/Contents/UK report|UK report]]: Khalili Collections
* [[outreach:GLAM/Newsletter/February 2022/Contents/Ukraine report|Ukraine report]]: Stand with Ukraine!
* [[outreach:GLAM/Newsletter/February 2022/Contents/USA report|USA report]]: Women's History Month activities
* [[outreach:GLAM/Newsletter/February 2022/Contents/AvoinGLAM report|AvoinGLAM report]]: February in AvoinGLAM
* [[outreach:GLAM/Newsletter/February 2022/Contents/Content Partnerships Hub report|Content Partnerships Hub report]]: Encyclopaedia of Life release their 2 million species descriptions under CC0
* [[outreach:GLAM/Newsletter/February 2022/Contents/Structured Data on Wikimedia Commons report|Structured Data on Wikimedia Commons report]]: Editing SDC with OpenRefine; Monthly OpenRefine and Wikimedia office hours
* [[outreach:GLAM/Newsletter/February 2022/Contents/Events|Calendar]]: March's GLAM events

&lt;/div&gt;
|-
| style=&quot;font-family:Times New Roman; text-align:center; font-size:85%;&quot; | [[outreach:GLAM/Newsletter|Read this edition in full]] &amp;bull; [[outreach:GLAM/Newsletter/February 2022/Single|Single-page]]
|-
| valign=&quot;top&quot; colspan=&quot;2&quot; style=&quot;padding:0.5em; font-family:Times New Roman;text-align:center; font-size:85%;&quot; |
To assist with preparing the newsletter, please visit the [[outreach:GLAM/Newsletter/Newsroom|newsroom]]. Past editions may be viewed [[outreach:GLAM/Newsletter/Archives|here]].
|-
|}
|}
&lt;div style=&quot;margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;&quot;&gt;[[m:GLAM/Newsletter/About|About ''This Month in GLAM'']] · [[m:Global message delivery/Targets/GLAM|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] · [[:m:User:Romaine|Romaine]] 16:19, 12 Մարտի 2022 (UTC)&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Romaine@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/GLAM&amp;oldid=22892827 --&gt;

== ''This Month in GLAM'': March 2022 ==

{| style=&quot;width:100%;&quot;
| valign=&quot;top&quot; align=&quot;center&quot; style=&quot;border:1px gray solid; padding:1em;&quot; |
{| align=&quot;center&quot;
|-
| style=&quot;text-align: center;&quot; | [[File:This Month in GLAM logo 2018.png|350px|center|link=outreach:GLAM/Newsletter]]&lt;br /&gt;
&lt;hr /&gt;
&lt;div style=&quot;font-size:12pt; font-family:Times New Roman; text-align:center;&quot;&gt;[[outreach:GLAM/Newsletter/March 2022|&lt;span style=&quot;color:darkslategray;&quot;&gt;This Month in GLAM – Volume XII, Issue III, March 2022&lt;/span&gt;]]&lt;/div&gt;
&lt;hr /&gt;&lt;br /&gt;

|- style=&quot;text-align: center;&quot;
| &lt;span style=&quot;font-size:12pt; font-family:Times New Roman;&quot;&gt; '''&lt;u&gt;Headlines&lt;/u&gt;'''&lt;/span&gt;
|- style=&quot;font-size:10pt; font-family:Times New Roman; text-align:center;&quot;
| &lt;div style=&quot;text-align:left; column-count:2; column-width:28em; -moz-column-count:2; -moz-column-width:28em; -webkit-column-count:2; -webkit-column-width:28em; vertical-align:top;&quot;&gt;

* [[outreach:GLAM/Newsletter/March 2022/Contents/Argentina report|Argentina report]]: Visual culture, human rights and digitization 
* [[outreach:GLAM/Newsletter/March 2022/Contents/Australia report|Australia report]]: Australia grows gender equity for International Women's Day
* [[outreach:GLAM/Newsletter/March 2022/Contents/Belgium report|Belgium report]]: Collaboration with GLAM institutes in Belgium
* [[outreach:GLAM/Newsletter/March 2022/Contents/Brazil report|Brazil report]]: Pills of GLAM
* [[outreach:GLAM/Newsletter/March 2022/Contents/Croatia report|Croatia report]]: ...starting bottom-up in indie archive! 
* [[outreach:GLAM/Newsletter/March 2022/Contents/Estonia report|Estonia report]]: Glass, Books and Paintings
* [[outreach:GLAM/Newsletter/March 2022/Contents/France report|France report]]: Mooc Wikidata
* [[outreach:GLAM/Newsletter/March 2022/Contents/India report|India report]]: Wikimedian-in-Residence program initiated at the Research Institute of World's Ancient Traditions, Cultures and Heritage in Arunachal Pradesh
* [[outreach:GLAM/Newsletter/March 2022/Contents/Italy report|Italy report]]: The growth of sharing on Wikimedia projects 
* [[outreach:GLAM/Newsletter/March 2022/Contents/Netherlands report|Netherlands report]]: Letters from Sierra Leone: the Sjoerd Hofstra photo collection in a new light
* [[outreach:GLAM/Newsletter/March 2022/Contents/New Zealand report|New Zealand report]]: Forming Wikimedia Aotearoa and the Aotearoa New Zealand Theses Project
* [[outreach:GLAM/Newsletter/March 2022/Contents/Serbia report|Serbia report]]: News in Wikipedian in residence projects
* [[outreach:GLAM/Newsletter/March 2022/Contents/Spain report|Spain report]]: WikiToro
* [[outreach:GLAM/Newsletter/March 2022/Contents/Sweden report|Sweden report]]: The Unique Historical Kalmar County project continues ...; WikiGap x 3; Students writing articles
* [[outreach:GLAM/Newsletter/March 2022/Contents/UK report|UK report]]: Khalili Collections
* [[outreach:GLAM/Newsletter/March 2022/Contents/Uruguay report|Uruguay report]]: GLAM Activities by Wikimedia Uruguay
* [[outreach:GLAM/Newsletter/March 2022/Contents/USA report|USA report]]: Women's History Month
* [[outreach:GLAM/Newsletter/March 2022/Contents/Content Partnerships Hub report|Content Partnerships Hub report]]: UN Environment Programme sharing their knowledge on Wikipedia. Logo competition
* [[outreach:GLAM/Newsletter/March 2022/Contents/Structured Data on Wikimedia Commons report|Structured Data on Wikimedia Commons report]]: OpenRefine: survey for Structured Data on Commons features
* [[outreach:GLAM/Newsletter/March 2022/Contents/WMF GLAM report|WMF GLAM report]]: Commons APP calls, Bophana documentaries, and Image Description Week
* [[outreach:GLAM/Newsletter/March 2022/Contents/Events|Calendar]]: April's GLAM events

&lt;/div&gt;
|-
| style=&quot;font-family:Times New Roman; text-align:center; font-size:85%;&quot; | [[outreach:GLAM/Newsletter|Read this edition in full]] &amp;bull; [[outreach:GLAM/Newsletter/March 2022/Single|Single-page]]
|-
| valign=&quot;top&quot; colspan=&quot;2&quot; style=&quot;padding:0.5em; font-family:Times New Roman;text-align:center; font-size:85%;&quot; |
To assist with preparing the newsletter, please visit the [[outreach:GLAM/Newsletter/Newsroom|newsroom]]. Past editions may be viewed [[outreach:GLAM/Newsletter/Archives|here]].
|-
|}
|}
&lt;div style=&quot;margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;&quot;&gt;[[m:GLAM/Newsletter/About|About ''This Month in GLAM'']] · [[m:Global message delivery/Targets/GLAM|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] · [[:m:User:Romaine|Romaine]] 08:45, 13 Ապրիլի 2022 (UTC)&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Romaine@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/GLAM&amp;oldid=23092895 --&gt;
== ''This Month in GLAM'': April 2022 ==

{| style=&quot;width:100%;&quot;
| valign=&quot;top&quot; align=&quot;center&quot; style=&quot;border:1px gray solid; padding:1em;&quot; |
{| align=&quot;center&quot;
|-
| style=&quot;text-align: center;&quot; | [[File:This Month in GLAM logo 2018.png|350px|center|link=outreach:GLAM/Newsletter]]&lt;br /&gt;
&lt;hr /&gt;
&lt;div style=&quot;font-size:12pt; font-family:Times New Roman; text-align:center;&quot;&gt;[[outreach:GLAM/Newsletter/April 2022|&lt;span style=&quot;color:darkslategray;&quot;&gt;This Month in GLAM – Volume XII, Issue IV, April 2022&lt;/span&gt;]]&lt;/div&gt;
&lt;hr /&gt;&lt;br /&gt;

|- style=&quot;text-align: center;&quot;
| &lt;span style=&quot;font-size:12pt; font-family:Times New Roman;&quot;&gt; '''&lt;u&gt;Headlines&lt;/u&gt;'''&lt;/span&gt;
|- style=&quot;font-size:10pt; font-family:Times New Roman; text-align:center;&quot;
| &lt;div style=&quot;text-align:left; column-count:2; column-width:28em; -moz-column-count:2; -moz-column-width:28em; -webkit-column-count:2; -webkit-column-width:28em; vertical-align:top;&quot;&gt;

* [[outreach:GLAM/Newsletter/April 2022/Contents/Australia report|Australia report]]: Growing the record of Australian Music
* [[outreach:GLAM/Newsletter/April 2022/Contents/Belgium report|Belgium report]]: About African Pagnes and Belgian music
* [[outreach:GLAM/Newsletter/April 2022/Contents/Brazil report|Brazil report]]: Brazil wins the first place in WLM 2021
* [[outreach:GLAM/Newsletter/April 2022/Contents/France report|France report]]: French GLAM meeting
* [[outreach:GLAM/Newsletter/April 2022/Contents/Italy report|Italy report]]: Work with GLAMs on Wikisourse and Wikimedia Commons
* [[outreach:GLAM/Newsletter/April 2022/Contents/Mexico report|Mexico report]]: GLAM professionals add an image and become Wikipedians; Edificio Carolino Edit-a-thon
* [[outreach:GLAM/Newsletter/April 2022/Contents/New Zealand report|New Zealand report]]: People in Paleontology, Digikult, and copyright term extension for New Zealand
* [[outreach:GLAM/Newsletter/April 2022/Contents/Nigeria report|Nigeria report]]: Wikidata for Nigerian Novelist and Novel
* [[outreach:GLAM/Newsletter/April 2022/Contents/Poland report|Poland report]]: Wikiresidence in progress and workshop Evolution in GLAM in Poland
* [[outreach:GLAM/Newsletter/April 2022/Contents/Serbia report|Serbia report]]: Important activities within the GLAM
* [[outreach:GLAM/Newsletter/April 2022/Contents/Sweden report|Sweden report]]: Training at the National Archives of Sweden; Training at the Stockholm City Museum; Training at the Swedish National Museum of Science and Technology; Improved images from Swedish Performing Arts Agency
* [[outreach:GLAM/Newsletter/April 2022/Contents/Switzerland report|Switzerland report]]: Wikidata Coffee Breaks
* [[outreach:GLAM/Newsletter/April 2022/Contents/UK report|UK report]]: Khalili Collections
* [[outreach:GLAM/Newsletter/April 2022/Contents/Uruguay report|Uruguay report]]: Wikimedistas de Uruguay report
* [[outreach:GLAM/Newsletter/April 2022/Contents/USA report|USA report]]: WVU Libraries; Earth Day-2022-SWC; Wiki-Gap
* [[outreach:GLAM/Newsletter/April 2022/Contents/AvoinGLAM report|AvoinGLAM report]]: Open Access vs NFT, GLAM School, Saami language, family trees
* [[outreach:GLAM/Newsletter/April 2022/Contents/Content Partnerships Hub report|Content Partnerships Hub report]]: Enter our logo competition; IGO/INGO; Needs assessments research results; Wrapping up some ISA-things
* [[outreach:GLAM/Newsletter/April 2022/Contents/WMF GLAM report|WMF GLAM report]]: 1Lib1Ref, Image Description Week, Commons calls, and the Add an image events
* [[outreach:GLAM/Newsletter/April 2022/Contents/Events|Calendar]]: May's GLAM events

&lt;/div&gt;
|-
| style=&quot;font-family:Times New Roman; text-align:center; font-size:85%;&quot; | [[outreach:GLAM/Newsletter|Read this edition in full]] &amp;bull; [[outreach:GLAM/Newsletter/April 2022/Single|Single-page]]
|-
| valign=&quot;top&quot; colspan=&quot;2&quot; style=&quot;padding:0.5em; font-family:Times New Roman;text-align:center; font-size:85%;&quot; |
To assist with preparing the newsletter, please visit the [[outreach:GLAM/Newsletter/Newsroom|newsroom]]. Past editions may be viewed [[outreach:GLAM/Newsletter/Archives|here]].
|-
|}
|}
&lt;div style=&quot;margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;&quot;&gt;[[m:GLAM/Newsletter/About|About ''This Month in GLAM'']] · [[m:Global message delivery/Targets/GLAM|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] · [[:m:User:Romaine|Romaine]] 04:22, 10 Մայիսի 2022 (UTC)&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Romaine@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/GLAM&amp;oldid=23247018 --&gt;

== Հոդված ==

Բարի օր, խնդրում եմ օգնեք ինձ ավելի պարզ և ճիշտ թարգմանել հոդվածը հայերեն, շատ շնորհակալ կլինեմ: @[[Մասնակից:Armenmir|Armenmir]] [[Մասնակից:Karol DEO|Karol DEO]] ([[Մասնակցի քննարկում:Karol DEO|քննարկում]]) 13:24, 12 Հունիսի 2022 (UTC)</text>
      <sha1>mwbxo4ohpcqd8zj441tboig31zvrfgh</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Վիքիպեդիա:Ադմինիստրատորների տեղեկատախտակ/Արխիվ/2022</title>
    <ns>4</ns>
    <id>1089342</id>
    <revision>
      <id>8486291</id>
      <parentid>8480691</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T23:39:40Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ԱշբոտՏՆՂ</username>
        <id>48669</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Ռոբոտ։ Արխիվացվում է 1 քննարկման բաժին [[Վիքիպեդիա:Ադմինիստրատորների տեղեկատախտակ]]-ից</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="67633" xml:space="preserve">{{talk archive}}

== Gardmanahay մասնակիցը և անհիմն հետշրջումներ ==

Ողջույն բոլորին։ Ուզում եմ Ձեր ուշադրությունը հրավիրել երկու փաստի վրա՝ [[Այգեստան (Մարտակերտի շրջան)|Այգեստան]] և [[Մարաղա (գյուղ)|Մարաղա]] գյուղերը ադրբեջանցիները գրավել ու հայաթափել էին դեռ 1992 թվականին, իսկ մասնակիցը պարբերաբար հետ է շրջում և տանում նրան, որ դրանք գրավվել են 2020 թվականին։ Սա անհերքելի, անշրջելի փաստ է, որ 24 գյուղ՝ Շահումյանի բոլոր 16 և Մարտակերտի 8 գյուղեր (Այգեստան, Հայկաջուր, Հացավան (Յարմջա), Մարալյան Սարով, Մարաղա, իսկ Կարմիրավան, Ջրաբերդ և Սեյսուլան բնակավայրերը` չեզոք գոտի), այդպես էլ չեն ազատագրվել։ Եթե պետք է մասնակիցը տանի «միևնույնն է իմ ասածն է» դաշտը, ուրեմն սա հերթական անգամ կապացուցի Վիքիպեդիայի՝ բլոգի վերածվելը։ Վստահ եմ, որ կայքի գոնե մեկ ադմինիստրատոր ուշադրություն կդարձնի։ --[[Սպասարկող:Ներդրումները/37.252.81.123|37.252.81.123]] 17:41, 14 Նոյեմբերի 2021 (UTC)
:[[Սպասարկող:Ներդրումները/37.252.81.123|37.252.81.123]], [https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=%D4%B1%D5%B5%D5%A3%D5%A5%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%B6_(%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%BF%D5%A1%D5%AF%D5%A5%D6%80%D5%BF%D5%AB_%D5%B7%D6%80%D5%BB%D5%A1%D5%B6)&amp;diff=prev&amp;oldid=8137357 այստեղ իմ կատարած խմբագրման] մեջ սխալը ո՞րն է։--[[Մասնակից:Gardmanahay|Գարդմանահայ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Gardmanahay|քննարկում]]) 19:12, 14 Նոյեմբերի 2021 (UTC)
:Իսկ [https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B2%D5%A1_(%D5%A3%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B2)&amp;diff=8137360&amp;oldid=8137331 այստեղ] ի՞նչն եմ սխալ փոխել բացի 2020 թվականի պատերազմի բաժինը վերականգնելը, որը հետ շրջելուց ավտոմատ վերականգնվել էր։ Ի դեպ, այդ բաժինը հոդվածում ես չեմ ավելացրել։ Մնացածի մասով ի՞նչն եմ սխալ արել։--[[Մասնակից:Gardmanahay|Գարդմանահայ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Gardmanahay|քննարկում]]) 19:46, 14 Նոյեմբերի 2021 (UTC)
::Ենթադրում եմ, որ խնդրո առարկան [https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:%D4%B1%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%AD%D5%AB_%D5%80%D5%A1%D5%B6%D6%80%D5%A1%D5%BA%D5%A5%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D6%84%D5%A1%D6%80%D5%BF%D5%A5%D5%A6_2021.png այս քարտեզն] է, որը տեղադրվել է քարտեզի հետ կապ չունեցող հոդվածում։ --[[User:GeoO|&lt;font color = &quot;red&quot;&gt;&lt;big&gt;'''ջ'''&lt;/big&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color = &quot;black&quot;&gt;'''եօ'''&lt;/font&gt;]] &lt;sup&gt;[[Մասնակցի քննարկում:GeoO|&lt;font color = &quot;black&quot;&gt;'''(✡)'''&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 06:44, 18 Նոյեմբերի 2021 (UTC)
:::Մարաղա և Այգեստան բնակավայրերը հայտնվել են Ադրբեջանի վերահսկողության ներքո 1992 թվականին՝ չնայած Արցախի Հանրապետությունը դրանք համարում է իր բնակավայրերը (եթե չեմ սխալվում, դրանք նաև ԼՂԻՄ-ի տարածքում են)։ Մինչև 2020 թվականի հայ-ադրբեջանական պատերազմը կարծում եմ կհիշեք, որ քարտեզներում Արցախի Հանրապետության տարածքը հաճախ ներկայացվում էր 2 գույնով (մեծ մասը Արցախի վերահսկողության ներքո, փոքր մասը՝ Ադրբեջանի)։ Ադրբեջանի վերահսկողության տարածք էր նշվում հյուսիսում (բուն Շահումյանի շրջանը առանց Քարվաճառի հատվածի), հյուսիս-արևելքում (փոքր տարածք) և հարավ-արևելքում (փոքր տարածք)։ Նշված գյուղերը գտնվում են հյուսիս-արևելքում նշված այդ փոքր տարածքում, և ըստ Արցախի՝ դրանք իր բնակավայրերն են (կարող եք նայել [https://web.archive.org/web/20211006090746/https://artsakhlib.am/2018/06/06/%D5%BF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D5%AF%D5%A1%D5%BF%D5%B8%D6%82-%D5%AC%D5%B2%D5%B0-%D5%BE%D5%A1%D6%80%D5%B9%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%AE%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6-%D5%B4%D5%AB%D5%A1%D5%BE%D5%B8/ «Տեղեկատու ԼՂՀ վարչատարածքային միավորների սոցիալ-տնտեսական բնութագրերի» գիրքը])։ Այսինքն՝ իմ կարծիքով այդ քարտեզը տվյալ հոդվածներում դնելը ճիշտ է, եթե իհարկե ԱյՓի-ով խմբագրող մասնակցի խնդիրը քարտեզն է։--[[Մասնակից:Gardmanahay|Գարդմանահայ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Gardmanahay|քննարկում]]) 08:48, 18 Նոյեմբերի 2021 (UTC)

Շնորհակալություն արձագանքների համար։ Gardmanahay մասնակիցը նշում է [https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=%D4%B1%D5%B5%D5%A3%D5%A5%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%B6_(%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%BF%D5%A1%D5%AF%D5%A5%D6%80%D5%BF%D5%AB_%D5%B7%D6%80%D5%BB%D5%A1%D5%B6)&amp;diff=prev&amp;oldid=8137357 այս] հղումը և հարցնում, թե ինչն է սխալ արել իմ այն հարցից հետո, երբ ես ասում եմ՝ որ ադրբեջանցիները գրավել ու հայաթափել էին դեռ 1992 թվականին, իսկ մասնակիցը պարբերաբար հետ է շրջում և տանում նրան, որ դրանք գրավվել են 2020 թվականին։ Հենց այդ իսկ հղման մեջ հստակ երևում է, որ նախ՝ հանել է «և գտնվում է Ադրբեջանի հսկողության ներքո 1992 թվականից» բառերը, ապա նաև՝ դարձյալ նույն հղման մեջ, երևում է որ հանել է «Ի պատասխան 1992 թվականի Խոջալուի արյունահեղության և Շուշիի ազատագրման» բառերը, ինչը խիստ կարևոր է և ցույց է տալիս պատճառը, թե ինչու են նրանք սկսել կոտորածը հենց այդ ժամանակ։ Այնուհետև նշում է, որ Ադրբեջանին մնացին «նաև ամբողջ Շահումյանի շրջանի մեծ մասը» արտահայտությունը. ինչ է նշանակում ամբողջ շրջանի մեծ մասը։ Լինում է կամ ամբողջ շրջան, կամ շրջանի մեծ մասը։ Իսկ իրականում եղել է ամբողջ շրջանը, որովհետև 1992 թվականի դրությամբ Շահումյանը ամբողջությամբ մտավ Ադրբեջանի կազմի մեջ, ու ոչ թե դրա մեծ մասը։ Իսկ եթե մասնակիցը ուզում է նշել մեծ մասը՝ ի նկատի ունենալով Արցախի 2006 թվականի Շահումյանի շրջանը (մինչ այդ՝ Քարվաճառ կամ Քելբաջար), ապա այստեղ դա կիրառելի չէ, քանի որ խոսքը 90-ականներին է վերաբերում։ Իսկ վերջում, նույն այդ հղման մեջ, Այգեստանը նշվում է որպես «Ադրբեջանի բնակավայրեր, Ադրբեջանի կողմից օկուպացված տարածքներ» կատեգորիաներում։ Ադրբեջանի բնակավայրերն են Բաքուն, Սումգայիթը և մյուսները, բայց Այգեստանը Ադրբեջանի բնակավայր չէ, այլ Մարտակերտի շրջանի բնակավայր՝ օկուպացված Ադրբեջանի կողմից։ Ադրբեջանի օկուպացրած տարածքները Արցախն ու Ուտիքը, Նախիջևանն ու Շիրվանն են, կոնկրետ վերջին երեսուն տարում՝ ԼՂԻՄ, ապա նաև ԱՀ տարածքները, բայց ոչ՝ գյուղը։ Գյուղը օկուպացված տարածք չէ, այլ օկուպացված բնակավայր։ Անցնեմ [https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B2%D5%A1_(%D5%A3%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B2)&amp;diff=8137360&amp;oldid=8137331 երկրորդ հղմանը]։ Ավելացվել է 2020 թվականի մասին մի ենթավերնագիր, ու նշվում է, որ 2020 թվականի հայ-ադրբեջանական պատերազմի հետևանքով գյուղը հայաթափվել և անցել է Ադրբեջանի զինված ուժերի վերահսկողության ներքո։ Մարաղան 1992 թվականից երբեք այլևս չի եղել հայերինը, և չէր կարող գրավվել ադրբեջանցիների կողմից 2020 թվականից, եթե 1992-ից արդեն հայերինը չէր։ Դեռ մի բան էլ՝ նշվում է ազատություն ռադիոկայանի հղումը, որը առհասարակ վերաբերում է բոլոր բնակավայրերին։ Մարաղան գրավվել էր 1992-ից, ու դրա փաստերը հարյուրավոր են ու լցված ինտերնետում, դրանցից [https://www.civilnet.am/news/198959/%D5%B4%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B2%D5%A1-%D5%B0%D5%A1%D5%B5%D5%A5%D6%80%D5%AB-%D5%BB%D5%A1%D6%80%D5%A4-1992-%D5%AB-%D5%A1%D5%BA%D6%80%D5%AB%D5%AC%D5%AB-10-%D5%AB%D5%B6/ միայն մեկը] արդեն լիուլի հերիք կլինի։ Ի դեպ, այդ ցուցակում Ադրբեջանին է անցել նաև Թաղավարդը, իսկ բոլորս գիտենք, որ այն առնվազն կիսով չափ Արցախինն է, Հացավանը, Սեյսուլանը, Ջրաբերդը։ Հիմա քարտեզին, և վերջ։ Քարտեզը, իրականում՝ պատկերը, որպես շաբլոն ստեղծված, չեմ կարծում, որ իմաստ ունի հարյուրներով տարածել։ Վիքիպեդիայում նույն բանը հազար անգամ չեն գրում։ Արդեն իսկ հարյուր հոդվածում դրված է այս պատկերը՝ տակի նույն բովանդակությամբ։ Հիմա միայն ԼՂԻՄ-ում հաշվվում էր 310 բնակավայր, իսկ «յոթ շրջաններում»՝ ևս 780 բնակավայր։ Այս պատկերը արժե՞ արդյոք դնել բոլոր 1090 հոդվածներում։ Կարծում եմ՝ բաց հարցեր չթողեցի և բոլոր կետերին անդրադարձա։ --[[Սպասարկող:Ներդրումները/37.252.81.123|37.252.81.123]] 16:55, 19 Նոյեմբերի 2021 (UTC)

Հարգելի՛ մասնակից, շնորհակալություն պարզաբանելու, ինչպես նաև խմբագրելու և հոդվածների որակի բարելավմանն ուղղված Ձեր աշխատանքի համար։ --[[Մասնակից:Voskanyan|Voskanyan]] ([[Մասնակցի քննարկում:Voskanyan|քննարկում]]) 05:38, 20 Նոյեմբերի 2021 (UTC)
:{{Նշել|Gardmanahay}}, մասնակցի դիտարկումներին պատասխանելու՞ եք։ --[[User:GeoO|&lt;font color = &quot;red&quot;&gt;&lt;big&gt;'''ջ'''&lt;/big&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color = &quot;black&quot;&gt;'''եօ'''&lt;/font&gt;]] &lt;sup&gt;[[Մասնակցի քննարկում:GeoO|&lt;font color = &quot;black&quot;&gt;'''(✡)'''&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 11:48, 25 Նոյեմբերի 2021 (UTC)
::Այո, արձագանքելու եմ, քանի որ իր նախնական մեղադրանքն ու իր վերջին մեկնաբանությունը, իմ կարծիքով, իրար հետ չեն համընկնում։ Բացի այդ, տվյալ խմբագիրը որոշ պնդումներ է կատարում, որոնք ես չեմ արել կամ իմ խմբագրումների հետ ընդհանրապես կապ չունեն։ Առայժմ կխնդրեմ [[Սպասարկող:Ներդրումները/37.252.81.123|37.252.81.123 այփի հասցեով խմբագրող մասնակցին]], որպեսզի այնուամենայնիվ պատասխանի, թե [https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=%D4%B1%D5%B5%D5%A3%D5%A5%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%B6_(%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%BF%D5%A1%D5%AF%D5%A5%D6%80%D5%BF%D5%AB_%D5%B7%D6%80%D5%BB%D5%A1%D5%B6)&amp;diff=prev&amp;oldid=8137357 այստեղ իմ կատարած խմբագրման] մեջ սխալը ո՞րն է, ինչո՞ւ է իմ խմբագրումից հետո Մարտակերտի շրջանը [https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=%D4%B1%D5%B5%D5%A3%D5%A5%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%B6_(%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%BF%D5%A1%D5%AF%D5%A5%D6%80%D5%BF%D5%AB_%D5%B7%D6%80%D5%BB%D5%A1%D5%B6)&amp;diff=next&amp;oldid=8137357 դարձրել] Թարթառի շրջան։ Բացի այդ, մասնակիցը պնդում է, որ ադրբեջանցիները իրականացրել են Մարաղայի կոտորածը ի պատասխան 1992 թվականին տեղի ունեցած [[Խոջալուի արյունահեղություն|Խոջալուի արյունահեղության]] և [[Շուշիի ազատագրում|Շուշիի ազատագրման]]։ Այդ պնդման համար աղբյուր է պետք նշել։ Չի կարելի հենց այնպես նման պնդումներ կատարել, քանի որ այդ ձևակերպմամբ տվյալ խմբագիրը կասկածի տակ է դնում այն հանգամանքը, որ հայկական ստորաբաժանումներն ուղղակի կերպով կարող է և կապ չեն ունեցել Խոջալուի դեպքերի հետ ինչպես ներկայացված է համապատասխան հոդվածում Ադրբեջանի նախագահ Այազ Մութալիբովի մեկնաբանության տեսքով։ Բացի այդ, կրկնեմ տվյալ խմբագրի համար, որ ես քննարկվող հոդվածում չեմ ավելացրել 2020 թվականին տեղի ունեցած հայ-ադրբեջանական բաժինը։ Տվյալ խմբագիրը նշում է, թե իմաստ չունի [https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:%D4%B1%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%AD%D5%AB_%D5%80%D5%A1%D5%B6%D6%80%D5%A1%D5%BA%D5%A5%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D6%84%D5%A1%D6%80%D5%BF%D5%A5%D5%A6_2021.png այս քարտեզը] իր բառերով ասած «հարյուրներով տարածել»։ Նախ եթե կարծում է, որ իմաստ չունի, ապա պետք է բացի համապատասխան (առանձին) քննարկում։ Այդ քարտեզը ուղիղ կապ ունի քննարկվող գյուղերի հետ, քանի որ դրանք Արցախի Հանրապետության վարչատարածքային բաժանմամբ համարվում են այդ երկրի բնակավայրեր, իսկ քարտեզն էլ ներկայացնում է Արցախի Հանրապետության քարտեզը և ներկայում գոյություն ունեցող ռազմաքաղաքական իրավիճակը։ Այստեղ որևէ կապ չունի թե որ բնակավայրը երբ է գրավվել կամ ազատագրվել, քանի որ քարտեզում ներկայացված է Արցախի տեսանկյունից գրավված տարածքները (բոլոր ժամանակների) և Արցախի վերահսկողության ներքո գտնվող տարածքները։ Ակընկալում եմ, որ տվյալ խմբագիրը առավել հստակ արձագանքի ասվածին և չներկայացնի թե որ բնակավայրը երբ է գրավվել կամ ազատագրվել, համենայն դեպս ես շատ լավ գիտեմ այդ տեղեկությունները։--[[Մասնակից:Gardmanahay|Գարդմանահայ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Gardmanahay|քննարկում]]) 12:13, 25 Նոյեմբերի 2021 (UTC)

Քանի որ երկար ժամանակ արձագանք չեղավ, կատարեցի որոշ փոփոխություններ, որպեսզի հոդվածները համապատասխանեն Հայերեն Վիքիպեդիայում ընդունված չափորոշիչներին։--[[Մասնակից:Gardmanahay|Գարդմանահայ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Gardmanahay|քննարկում]]) 10:15, 11 Հունվարի 2022 (UTC)
== Գլխավոր էջի խնդիր ==

Հարգելի ադմինիստրատորներ, ՀՎ-ի գլխավոր էջի Շաբաթվա հոդված բաժնի կաղապարը սխալ է․ գրված է «Կաղապար:Գիտեի՞ք որ/Շաբաթ 52, 2022 թ.‎», այնինչ Շաբաթվա հոդված նախագծի մեջ հերթական շաբաթն ունի «Կաղապար:Շաբաթվա հոդված/Շաբաթ 01, 2022 թ.» վերնագիրը։ Անհրաժեշտ է Գլխավոր էջում փոփոխություն կատարել այնպես, որ կաղապարի վերնագիրը լինի ոչ թե «․․․Շաբաթ 52, 53, 54․․․ 2022 թ.‎», այլ՝ «․․․Շաբաթ 01, 02, 03 ․․․15, 16․․․ 2022 թ.»։ Հակառակ դեպքում խառնաշփոթ է լինում․ նախագծի էջում լրացված է բաժինը, իսկ Գլխավոր էջում՝ դատարկ (կարմիր հղում)։ Ես երկուսն էլ՝ «․․․Շաբաթ 52, 2022 թ.‎» և «․․․Շաբաթ 01, 2022 թ.» լրացրել եմ նույն տեքստով, բայց ամեն անգամ այդպես անելն անտրամաբանական կլինի։--[[Մասնակից:Gardmanahay|Գարդմանահայ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Gardmanahay|քննարկում]]) 08:04, 1 Հունվարի 2022 (UTC)
:Հավանաբար խնդիրը միայն այս երկու օրը կլինի, հետո կլինի առաջին շաբաթվանը։--[[Մասնակից:Voskanyan|Voskanyan]] ([[Մասնակցի քննարկում:Voskanyan|քննարկում]]) 09:03, 1 Հունվարի 2022 (UTC)
::Այո, տեխնիկական խնդիր էր, հաջորդ շաբաթվանից նորմալ կգնա։ Ես նախապես բոլոր 1-ին շաբաթվա կաղապարները սարքել էի, բայց ծրագիրը որոշեց իր ձևով շարունակել։ Շնորհակալություն ուշադիր լինելու համար։--[[User:Beko|&lt;font face=&quot;Helvetica=&quot;black&quot;&gt;'''Բեքո'''&lt;/font&gt;]][[User talk:Beko|&lt;sup&gt;&lt;span style=&quot;color:blue;cursor:help&quot;&gt;Քննարկում&lt;/span&gt;&lt;/sup&gt;]] 10:49, 1 Հունվարի 2022 (UTC)

Խնդիրն ավտոմատ կերպով չլուծվեց։ «Շաբաթվա հոդված» նախագծի էջում հոդվածները թվագրված են «Կաղապար:Շաբաթվա հոդված/Շաբաթ 02, 03, 04, 05․․․ 2022 թ.», իսկ գլխավոր էջում կաղապարի անունը «Կաղապար:Շաբաթվա հոդված/Շաբաթ 2, 2022 թ.» (ենթադրելի է հետագայում էլ կլինի «Շաբաթ 3, 2022 թ.», «Շաբաթ 4, 2022 թ.» և այլն)։ Գլխավոր էջը կարծես միայն ադմինիստրատորները կարող են խմբագրել, այդ իսկ պատճառով ինքս չեմ կարող լուծել այդ հարցը։ Անհրաժեշտ է գլխավոր էջի թվագրումը/դասակարգումը փոխել և 2, 3, 4, 5-ից դարձնել 02, 03, 04, 05։--[[Մասնակից:Gardmanahay|Գարդմանահայ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Gardmanahay|քննարկում]]) 22:28, 9 Հունվարի 2022 (UTC)
:Գլխավոր էջում կաղապարը ման է գալիս «Կաղապար:Շաբաթվա հոդված/Շաբաթ 2, 2022 թ.», ««Կաղապար:Շաբաթվա հոդված/Շաբաթ 3, 2022 թ.» և այլն։ Դա ոչ միայն շաբաթվա հոդվածի համար է ճիշտ, այլ մնացած դեպքերի համար, նույն մոտեցումն է։ Քանի որ ընդհանուր մոտեցում է, խառնաշփոթը միայն կշատանա, եթե մի տեղ մի ձև լինի, այլ տեղ այլ ձև։ Առայժմ եկեք վերահղումներ օգտագործենք այդ 9 էջի համար, մինչև միասնական ու օպտիմալ լուծումը հասկանալու ժամանակ լինի։--[[Մասնակից:Xelgen|Ալեքսեյ a.k.a. Xelgen]] ([[Մասնակցի_քննարկում:Xelgen|քննարկում]]) 11:38, 10 Հունվարի 2022 (UTC)

Հավանաբար կապված է [https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:%D4%B3%D5%AC%D5%AD%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80_%D5%A7%D5%BB&amp;diff=7888040&amp;oldid=7682022 այս խմբագրման] հետ, քանի որ նախկինում նման խնդիր չի եղել։--[[Մասնակից:Voskanyan|Voskanyan]] ([[Մասնակցի քննարկում:Voskanyan|քննարկում]]) 12:30, 10 Հունվարի 2022 (UTC)
:: Այստեղ հենց վերականգնել էի սա, քանի որ նախկինում իմ արած ձևով էր,  [https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:%D4%B3%D5%AC%D5%AD%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80_%D5%A7%D5%BB&amp;diff=prev&amp;oldid=6153386&amp;diffmode=source մինչ այս խմբագրումը 2019–ին]։ 2021-ի առաջին ամիսներին, մուտք չգրոծած այցելութները ուղակի չէին տեսնում Շաբաթվա հոդվածը։ Ինչ–որ տարբերություն կա այս հարցում մուտք չգործած ու գործած մասնակիցնեիրի դեպքում։ --[[Մասնակից:Xelgen|Ալեքսեյ a.k.a. Xelgen]] ([[Մասնակցի_քննարկում:Xelgen|քննարկում]]) 19:27, 10 Հունվարի 2022 (UTC)
:{{արված է}}, սակայն եղածի ամեն ինչի հետ համատեղելիությունը պահելու համար տեխնիկապես ոչ օպտիմալ, «տապոռային» ձևով։--[[Մասնակից:Xelgen|Ալեքսեյ a.k.a. Xelgen]] ([[Մասնակցի_քննարկում:Xelgen|քննարկում]]) 12:11, 13 Հունվարի 2022 (UTC)
::Շնորհակալություն, այս դեպքում կարևորը արդյունքն է։--[[Մասնակից:Gardmanahay|Գարդմանահայ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Gardmanahay|քննարկում]]) 13:31, 13 Հունվարի 2022 (UTC)
== Նախագծեր բաժին ==

Հարգելի ադմինիստրատորներ, քանի որ Գլխավոր էջը Հայերեն Վիքիպեդիայի «դեմքն է» և պետք է պատշաճ կերպով ներկայացվի, ուստի առաջարկում եմ թարմացնել Գլխավոր էջի «Մասնակցի՛ր այս ամիս կազմակերպվող նախագծերին» բաժինը՝ հեռացնելով վաղուց ավարտված, այդ թվում՝ վաղուց մասնակիցներ չունեցող նախագծերի անուններն իրենց հղումներով։ Իմ ուսումնասիրությամբ դրանք են՝ [[Վիքինախագիծ:Վիքիդասընթաց, 2021|«Վիքիդասընթաց, 2021»]] ''(ավարտվել է 22․12․2021թ․)'', [[Վիքինախագիծ:Զբոսանք աշխարհով|«Զբոսանք աշխարհով»]] ''(ավարտվել է 2021թ․-ի դեկտեմբեր)'', [[Վիքիպեդիա:Շաբաթը մեկ հոդված|«Շաբաթը մեկ հոդված»]] ''(կարծես ավարտվել է 2021 թվականի սկզբին, վերջին մասնակիցը գրանցվել է 05․08․2021թ․-ին)''։ Հետևյալ նախագծերը կարծես թե նույնպես վաղուց ավարտված են՝ [[Վիքիպեդիա:Հայերեն Վիքիպեդիայի ստուգաթոն|«Հայերեն Վիքիպեդիայի ստուգաթոն»]] ''(վերջին անգամ մասնակից է գրանցվել 07․09․2021թ․-ին, իսկ  ցանկեր բաժնում ստորագրել 03․10․2021թ․-ին)'', [[Վիքիպեդիա:Համագործակցություն/Ամենադիտվող հոդվածների բարելավում|«Ամենադիտվող հոդվածների բարելավում»]] ''(կարծես նախագիծն ավարտվել է 2020թ․-ին, իսկ վերջին անգամ էջը խմբագրվել 27․04․2021թ․-ին)'', [[Վիքիպեդիա:50000 կարևորագույն հոդվածներ|«50000 կարևորագույն հոդվածներ»]] ''(վերջին անգամ նախագծի էջերը խմբագրվել են հիմնականում 2020թ․-ին, իսկ 2021թ․-ին հիմնականում կատարվել են տեխնիկական խմբագրումներ)'', [[Վիքիպեդիա:Բժշկական կարևորագույն հոդվածներ|«Բժշկական կարևորագույն հոդվածներ»]] ''(2021թ․-ի կեսերից հետո գրեթե չի խմբագրվել)''։ Քանի որ վերջին 3-ը ցանկեր են պարունակում, ապա կարելի է պարզապես դրանց հղումները դնել [[Վիքիպեդիա:Համագործակցություն/Այլ|«Այլ նախագծեր»]] բաժնում «Ցանկեր» կետի մեջ։ Առաջարկում եմ [[Վիքիպեդիա:Համագործակցություն/Այլ|«Այլ նախագծեր»]] բաժինը վերանվանել «Ցանկեր» և այնտեղից հեռացնել նաև հետևյալ ավարտված նախագծերը՝ [[Վիքիպեդիա:Նախագիծ:Գյումրու Վիքիմարաթոն|«Գյումրու Վիքիմարաթոն»]] ''(կարծես ավարտվել է 2019թ․-ին)'', [[Վիքիպեդիա:Կարճ էջերի բարելավում|«Կարճ էջերի բարելավում»]] ''(վերջին անգամ մասնակից է գրանցվել 23․06․2019թ․-ին, իսկ ցանկում վերջին խմբագրումը կարելի է ասել կատարվել է 2019թ․-ին)'', [[Վիքիպեդիա:ՀՍՀ հոդվածների վիքիֆիկացում|«ՀՍՀ հոդվածների վիքիֆիկացում»]] ''(կարծես ավարտվել է 2014թ․-ին, ցանկերում ստորագրություններ դնելը մեծամասամբ ավարտվել է 2014թ․-ին)'', [[Վիքիպեդիա:Համագործակցություն ՀՊԹ-ի հետ|«Համագործակցություն ՀՊԹ-ի հետ»]] ''(կարծես ավարտվել է 2017թ․-ին)'', [[Վիքիպեդիա:Շաբաթը մեկ հոդված|«Շաբաթը մեկ հոդված»]] ''(կարծես ավարտվել է 2021 թվականի սկզբին, վերջին մասնակիցը գրանցվել է 05․08․2021թ․-ին)'', [[Վիքինախագիծ:Վիքիընկեր|«Վիքիընկեր»]] ''(կարծես ավարտվել է 2021թ․-ի կեսերին)''։ «Այլ նախագծեր» բաժնի «Առաջարկվող ցանկեր», «Տարբեր ցանկեր» կետերը միավորել։--[[Մասնակից:Gardmanahay|Գարդմանահայ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Gardmanahay|քննարկում]]) 15:14, 11 Հունվարի 2022 (UTC)
:Քանի որ արձագանք չեղավ, ամփոփեմ բացված քննարկումը։ Իմ գրելուց հետո Beko-ն որոշ փոփոխություններ կատարեց Գլխավոր էջի «Մասնակցի՛ր այս ամիս կազմակերպվող նախագծերին» բաժնում։ Ես էլ որոշ փոփոխություններ կատարեցի ըստ վերևում ներկայացվածի։--[[Մասնակից:Gardmanahay|Գարդմանահայ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Gardmanahay|քննարկում]]) 23:34, 15 Հունվարի 2022 (UTC)
::[[Վիքիպեդիա:Բժշկական կարևորագույն հոդվածներ|Բժշկական կարևորագույն հոդվածներ]], [[Վիքիպեդիա:50000 կարևորագույն հոդվածներ|50000 կարևորագույն հոդվածներ]], [[Վիքիպեդիա:Համագործակցություն/Ամենադիտվող հոդվածների բարելավում|Ամենադիտվող հոդվածների բարելավում]] նախագծերի վերաբերյալ հարցը բաց մնաց։ Եթե նշվածները ընթացիկ նախագծեր չեն, իսկ ես կարծես ներկայացրեցի, որ ընթացիկ չեն, վաղուց ավարևտված են, ապա դրանց ցանկեր ենթաբաժինները նույնպես կտեղափոխեմ Գլխավոր էջի «Այլ նախագծեր» բաժնի [[Վիքիպեդիա:Ցանկեր|«Ցանկեր»]] էջ։ Գլխավոր էջում չպետք է թողնել վաղուց ավարտված նախագծերի հղումները։ --[[Մասնակից:Gardmanahay|Գարդմանահայ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Gardmanahay|քննարկում]]) 23:43, 15 Հունվարի 2022 (UTC)
:Առաջարկում եմ քննարկումը տեղափոխել Խորհրդարան։ Ճիշտ է, գլխավոր էջում խմբագրում անելու իրավունք միայն ադմինները ունեն, բայց բովանդակությունը պետք է համայնքը որոշի, ոչ թե միայն ադմինները։ --[[Մասնակից:ԱշոտՏՆՂ|ԱշոտՏՆՂ]] ([[Մասնակցի քննարկում:ԱշոտՏՆՂ|քննարկում]]) 00:39, 16 Հունվարի 2022 (UTC)
== Հոդվածի պաշտպանություն ==

Հարգելի ադմինիստրատորներ, խնդրում եմ ժամանակավորապես պաշտպանել նոր և չգրանցված մասնակիցներից Ռուբեն Ռուբինյան հոդվածը։ Կարող եք կարդալ նաև հոդվածի քննարկման էջում իմ [[Քննարկում:Ռուբեն Ռուբինյան|գրածը]]։--[[Մասնակից:Gardmanahay|Գարդմանահայ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Gardmanahay|քննարկում]]) 19:48, 19 Հունվարի 2022 (UTC)
:{{Արված է}}։ --[[User:GeoO|&lt;font color = &quot;red&quot;&gt;&lt;big&gt;'''ջ'''&lt;/big&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color = &quot;black&quot;&gt;'''եօ'''&lt;/font&gt;]] &lt;sup&gt;[[Մասնակցի քննարկում:GeoO|&lt;font color = &quot;black&quot;&gt;'''(✡)'''&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 20:42, 19 Հունվարի 2022 (UTC)
::Շնորհակալություն--[[Մասնակից:Gardmanahay|Գարդմանահայ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Gardmanahay|քննարկում]]) 21:12, 19 Հունվարի 2022 (UTC)

* [[Կամո Աղաջանյան]] հոդվածը պաշտպանել նոր և չգրանցված մասնակիցներից։--[[Մասնակից:Ավետիսյան91|Ավետիսյան91]] ([[Մասնակցի քննարկում:Ավետիսյան91|քննարկում]])  12:56, 27 հունվարի 2022 (UTC)

{{արված է}}--[[Մասնակից:Voskanyan|Voskanyan]] ([[Մասնակցի քննարկում:Voskanyan|քննարկում]]) 13:02, 27 հունվարի 2022 (UTC)
== ԱյՓի արգելափակման դիմում ==

Հարգելի ադմինիստրատորներ, խնդրում եմ արգելափակել [https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%86%D5%A5%D6%80%D5%A4%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/109.75.41.15 այս ԱյՓի հասցեն] պարբերաբար կատարվող վանդալությունների համար։--[[Մասնակից:Gardmanahay|Գարդմանահայ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Gardmanahay|քննարկում]]) 18:53, 2 Դեկտեմբերի 2021 (UTC)
:{{արված է}} --[[Մասնակից:23artashes|23artashes]] ([[Մասնակցի քննարկում:23artashes|քննարկում]]) 19:09, 2 Դեկտեմբերի 2021 (UTC)

* [https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%86%D5%A5%D6%80%D5%A4%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/87.241.184.70 87.241.184.70] --[[Մասնակից:Ավետիսյան91|Ավետիսյան91]] ([[Մասնակցի քննարկում:Ավետիսյան91|քննարկում]])  08:30, 13 Դեկտեմբերի 2021 (UTC)
:Հոդվածը պաշտպանեցի երեք օրով։ Հուսամ՝ վանդալությունը կդադարեցնի։ --[[User:GeoO|&lt;font color = &quot;red&quot;&gt;&lt;big&gt;'''ջ'''&lt;/big&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color = &quot;black&quot;&gt;'''եօ'''&lt;/font&gt;]] &lt;sup&gt;[[Մասնակցի քննարկում:GeoO|&lt;font color = &quot;black&quot;&gt;'''(✡)'''&lt;/font&gt;]]&lt;/sup&gt; 12:16, 13 Դեկտեմբերի 2021 (UTC)
* [https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%86%D5%A5%D6%80%D5%A4%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/46.71.3.111 46.71.3.111]--[[Մասնակից:Ավետիսյան91|Ավետիսյան91]] ([[Մասնակցի քննարկում:Ավետիսյան91|քննարկում]])  21:47, 27 Դեկտեմբերի 2021 (UTC)

{{արված է}}--[[Մասնակից:Voskanyan|Voskanyan]] ([[Մասնակցի քննարկում:Voskanyan|քննարկում]]) 05:37, 28 Դեկտեմբերի 2021 (UTC)

* [https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%86%D5%A5%D6%80%D5%A4%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/87.241.189.195 87.241.189.195]--[[Մասնակից:Ավետիսյան91|Ավետիսյան91]] ([[Մասնակցի քննարկում:Ավետիսյան91|քննարկում]])  12:59, 1 Փետրվարի 2022 (UTC)

{{արված է}}--[[Մասնակից:Voskanyan|Voskanyan]] ([[Մասնակցի քննարկում:Voskanyan|քննարկում]]) 13:29, 1 Փետրվարի 2022 (UTC)
== Ջնջման սպասող հոդված ==

Անհրաժեշտ է ավարտին հասցնել [https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D5%8B%D5%B6%D5%BB%D5%B4%D5%A1%D5%B6_%D5%A1%D5%BC%D5%A1%D5%BB%D5%A1%D5%A4%D6%80%D5%BE%D5%A1%D5%AE_%D5%B0%D5%B8%D5%A4%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%B6%D5%A5%D6%80#%D4%B1%D6%80%D6%87%D5%AB%D5%AF_%D5%88%D6%82%D5%A4%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%B5%D5%A1%D5%B6 փակված այս քննարկումը]։ Նաև ազատ ժամանակ ունենալու և հետաքրքրված լինելու դեպքում անհրաժեշտ է որոշում կայացնել [https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D5%8B%D5%B6%D5%BB%D5%B4%D5%A1%D5%B6_%D5%A1%D5%BC%D5%A1%D5%BB%D5%A1%D5%A4%D6%80%D5%BE%D5%A1%D5%AE_%D5%B0%D5%B8%D5%A4%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%B6%D5%A5%D6%80#%D4%B1%D5%A4%D6%80%D5%A2%D5%A5%D5%BB%D5%A1%D5%B6%D5%AB_%D5%BE%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%BC%D5%B8%D6%82%D6%81%D5%B4%D5%A1%D5%B6_%D6%84%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D6%84%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A8_%D5%82%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B2%D5%B8%D6%82%D5%B4 այս քննարկման] վերաբերյալ (ինքս չեմ անում, քանզի ակտիվ մասնակիցներից մեկն եմ եղել)։--[[Մասնակից:Gardmanahay|Գարդմանահայ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Gardmanahay|քննարկում]]) 09:26, 15 Փետրվարի 2022 (UTC)
== Արգելափակման հայտ ==

Անհրաժեշտ է ուշադրություն դարձնել [https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%86%D5%A5%D6%80%D5%A4%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/87.241.185.247 այս] ԱյՓի հասցեին։--[[Մասնակից:Gardmanahay|Գարդմանահայ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Gardmanahay|քննարկում]]) 09:39, 13 Փետրվարի 2022 (UTC)

:Քանի որ այփի հասցեով խմբագիրը միայն այսօր է սկսել վանդալություններ անել, հոդվածը երեք օրով պաշտպանեցի։ --[[Մասնակից:GeoO|&lt;font color = &quot;red&quot;&gt;&lt;big&gt;'''ջ'''&lt;/big&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color = &quot;black&quot;&gt;'''եօ'''&lt;/font&gt;]] [[Մասնակցի քննարկում:GeoO|🌱]] 09:55, 13 Փետրվարի 2022 (UTC)

Արգելափակվել է մեկ օրով։--[[Մասնակից:Voskanyan|Voskanyan]] ([[Մասնակցի քննարկում:Voskanyan|քննարկում]]) 09:54, 13 Փետրվարի 2022 (UTC)
::Շնորհակալություն բոլորին։--[[Մասնակից:Gardmanahay|Գարդմանահայ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Gardmanahay|քննարկում]]) 10:18, 13 Փետրվարի 2022 (UTC)

Այս [[Մասնակից:Salamsalam12|օգտատիրոջ]] [https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D5%B5%D5%A1%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%B6&amp;type=revision&amp;diff=8276338&amp;oldid=8265355 խմբագրումը]։ --[[Մասնակից:Narek75|Narek75]] ([[Մասնակցի քննարկում:Narek75|քննարկում]]) 22:42, 19 փետրվարի 2022 (UTC)

[https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%86%D5%A5%D6%80%D5%A4%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/5.197.252.175 5.197.252.175], ակնհայտ վանդալություն։--[[Մասնակից:Gardmanahay|Գարդմանահայ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Gardmanahay|քննարկում]]) 15:54, 23 փետրվարի 2022 (UTC)

[https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%86%D5%A5%D6%80%D5%A4%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/37.252.81.14 Վիրավորանք, վանդալություն։]--[[Մասնակից:Gardmanahay|Գարդմանահայ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Gardmanahay|քննարկում]]) 16:28, 1 Մարտի 2022 (UTC)
== Հոդվածի վերնագրի վերականգնում ==

Հարգելի ադմինիստրատորներ, [[Մասնակից:Aramjan11|Aramjan11]] մասնակիցը [[Ռուս-ուկրաինական պատերազմ (2022)]] հոդվածը առանց անվանափոխման առաջադրման և առանց հիմնավոր պատճառի վերանվանել է [[Ռուսաստանի ներխուժումը Ուկրաինա (2022)]]։ Խնդրում եմ հետ շրջել [https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=%D5%8C%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A1%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%B6%D5%AB_%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AD%D5%B8%D6%82%D5%AA%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%A8_%D5%88%D6%82%D5%AF%D6%80%D5%A1%D5%AB%D5%B6%D5%A1_(2022)&amp;diff=8294403&amp;oldid=8286897 այս] խմբագրումը։ Եթե [[Մասնակից:Aramjan11|մասնակիցը]] ցանկանում է հոդվածը վերանվանել, ապա առաջարկում եմ [[Վիքիպեդիա:Անվանափոխման առաջադրված հոդվածներ|Անվանափոխման առաջադրված հոդվածների էջում]] բացել համապատասխան քննարկում։--[[Մասնակից:Gardmanahay|Գարդմանահայ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Gardmanahay|քննարկում]]) 13:48, 2 Մարտի 2022 (UTC)

{{արված է}}--[[Մասնակից:Voskanyan|Voskanyan]] ([[Մասնակցի քննարկում:Voskanyan|քննարկում]]) 14:03, 2 Մարտի 2022 (UTC)
:Շնորհակալություն։--[[Մասնակից:Gardmanahay|Գարդմանահայ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Gardmanahay|քննարկում]]) 15:54, 2 Մարտի 2022 (UTC)
== Պաշտպանված էջի հասանելիության վերաբերյալ ==

Հարգելի ադմինիստրատորներ, անհրաժեշտ է ուշադրություն դարձնել [[Քննարկում:Սուրեն Քրմոյան|այս էջի 2-րդ քննարկմանը]]։ ԱյՓիով խմբագրումներ կատարող մասնակիցը չի կարողանում իր դիրքորոշումն արտահայտի [https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D5%8B%D5%B6%D5%BB%D5%B4%D5%A1%D5%B6_%D5%A1%D5%BC%D5%A1%D5%BB%D5%A1%D5%A4%D6%80%D5%BE%D5%A1%D5%AE_%D5%B0%D5%B8%D5%A4%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%B6%D5%A5%D6%80#%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A5%D5%B6_%D5%94%D6%80%D5%B4%D5%B8%D5%B5%D5%A1%D5%B6 այստեղ], քանի որ, ըստ նրա, այդ էջը պաշտպանված է և ինքը չի կարողանում խմբագրել։--[[Մասնակից:Gardmanahay|Գարդմանահայ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Gardmanahay|քննարկում]]) 11:45, 4 Մարտի 2022 (UTC)
:[[Վիքիպեդիա:Հարցումներ/Մասնակցության_կանոնակարգ_և_լրացուցիչ_այլ_պայմաններ#Ջնջման_ներկայացված_հոդվածների_քննարկում/քվեարկության_մասնակցության_կանոնակարգ|Հարցում է եղել]], որով որոշվել է, թե ովքեր կարող են մասնակցել քննարկումներին։ Ըստ այդ հարցման արդյունքի էլ պաշտպանվել է էջը։ --[[Մասնակից:GeoO|&lt;font color = &quot;red&quot;&gt;&lt;big&gt;'''ջ'''&lt;/big&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color = &quot;black&quot;&gt;'''եօ'''&lt;/font&gt;]] [[Մասնակցի քննարկում:GeoO|🌱]] 12:00, 4 Մարտի 2022 (UTC)
::Շնորհակալություն պատասխանի համար։--[[Մասնակից:Gardmanahay|Գարդմանահայ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Gardmanahay|քննարկում]]) 12:06, 4 Մարտի 2022 (UTC)
== Խմբագրական պատերազմ ==

Հարգելի ադմինիստրատերներ խնդրում եմ ևս մեկ անգամ ուշադրություն դարձնել [[մասնակից:Pavlik Avdalyan|մասնակցի]] խմբագրումներին, քանի որ նա արդեն որերորդ անգամն է խմբագրական պատերազմ է վարում նույն հոդվածի շուրջ: Դեռևս ոչ մի հստակ տվյալ չկա [[Եվրատեսիլ 2022 երգի մրցույթ]] հոդվածում հայաստանյան ներկայացուցչի որոշման մասին: Հիշեցնեմ, որ մասնակիցը այս խնդրի համար արգելափակվել էր 3 օրով, բայց նա դեռևս շարունակում է խմբագրական պատերազմը: Խնդրում եմ այս հարցին վերջնական լուծում տալ՝ պաշտպանել հոդվածն ու արգելափակել մասնակցին, քանզի մարդկանց մոտ թյուրիմացություն է առաջանում:--[[Մասնակից:Sophy Abrahamyan|Sophy Abrahamyan]] ([[Մասնակցի քննարկում:Sophy Abrahamyan|քննարկում]]) 19:13, 6 Մարտի 2022 (UTC)

:Շնորհակալ եմ տեղեկացման համար, կզբաղվեմ հարցով։ --[[Մասնակից:GeoO|&lt;font color = &quot;red&quot;&gt;&lt;big&gt;'''ջ'''&lt;/big&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color = &quot;black&quot;&gt;'''եօ'''&lt;/font&gt;]] [[Մասնակցի քննարկում:GeoO|🌱]] 19:18, 6 Մարտի 2022 (UTC)
:Մասնակցին զգուշացում տվեցի, նախկինում արգելափակված չի եղել։ Կարո՞ղ եք ներկայացնել արգելափակման ծանուցումը։ --[[Մասնակից:GeoO|&lt;font color = &quot;red&quot;&gt;&lt;big&gt;'''ջ'''&lt;/big&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color = &quot;black&quot;&gt;'''եօ'''&lt;/font&gt;]] [[Մասնակցի քննարկում:GeoO|🌱]] 19:24, 6 Մարտի 2022 (UTC)
::@[[Մասնակից:GeoO|GeoO]] ջան, երկու անգամ եղել է արգելափակված։ Առաջինը մեկ օրով Ոսկանյանն է արգելափակել, [https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%8F%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D5%AF%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%BF%D5%B5%D5%A1%D5%B6&amp;logid=1084067 երկրորդը]` երեք օրով դու հենց խմբագրական պատերազմի համար։ [[Մասնակից:23artashes|23artashes]] ([[Մասնակցի քննարկում:23artashes|քննարկում]]) 19:48, 6 Մարտի 2022 (UTC)
:::@[[Մասնակից:GeoO|GeoO]] ջան, նոր նայեցի, ուրիշ մասնակցի ես զգուշացրել {{-)}}։ [[Մասնակից:23artashes|23artashes]] ([[Մասնակցի քննարկում:23artashes|քննարկում]]) 19:53, 6 Մարտի 2022 (UTC)
::::Ուփս, բայց կարծես թե հենց այնպես չեմ զգուշացրել, էլի ավելացնում էր Աթենայի անվանումը։ Հիմա «սխալս» կուղղեմ ։) Շնորհակալ եմ տեղեկացնելու համար @[[Մասնակից:23artashes|23artashes]] ջան։ --[[Մասնակից:GeoO|&lt;font color = &quot;red&quot;&gt;&lt;big&gt;'''ջ'''&lt;/big&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color = &quot;black&quot;&gt;'''եօ'''&lt;/font&gt;]] [[Մասնակցի քննարկում:GeoO|🌱]] [[Մասնակից:GeoO|&lt;font color = &quot;red&quot;&gt;&lt;big&gt;'''ջ'''&lt;/big&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color = &quot;black&quot;&gt;'''եօ'''&lt;/font&gt;]] [[Մասնակցի քննարկում:GeoO|🌱]] 06:26, 7 Մարտի 2022 (UTC)
Շնորհակալ եմ շատ արձագանքելու համար, բայց վերոհիշյալ մասնակիցը նոր էջ է բացել [[Մասնակից:Pavlik Star|Pavlik Star]] մասնակցային անվամբ և շարունակում է խմբագրական պատերազմը:--[[Մասնակից:Sophy Abrahamyan|Sophy Abrahamyan]] ([[Մասնակցի քննարկում:Sophy Abrahamyan|քննարկում]]) 19:42, 7 Մարտի 2022 (UTC)

:Շնորհակալ եմ տեղեկացնելու համար։ Հոդվածը մեկ ամսով պաշտպանվեց չգրանցված և նոր գրանցված մասնակիցների խմբագրումներից, իսկ Pavlik Star մասնակցային հաշիվն արգելափակվեց անժամկետ։ --[[Մասնակից:GeoO|&lt;font color = &quot;red&quot;&gt;&lt;big&gt;'''ջ'''&lt;/big&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color = &quot;black&quot;&gt;'''եօ'''&lt;/font&gt;]] [[Մասնակցի քննարկում:GeoO|🌱]] 22:26, 7 Մարտի 2022 (UTC)
== Քննարկման փակում ==

Հարգելի ադմիններ, խնդրում եմ ըստ կանոնակարգի որոշում կայացնել [[Վիքիպեդիա:Ջնջման առաջադրված հոդվածներ#Ադրբեջանի վերակառուցման քաղաքականությունը Ղարաբաղում|այս]] հոդվածի հետ կապված։ Վերջին խմբագրումից անցել է ավելի քան 30 օր։ Ինքս չեմ ամփոփում, քանզի դիրքորոշում եմ հայտնել քննարկման մեջ։--[[Մասնակից:Ավետիսյան91|Ավետիսյան91]] ([[Մասնակցի քննարկում:Ավետիսյան91|քննարկում]])  17:34, 9 Մարտի 2022 (UTC)

:Ես իհարկե կարող եմ ամփոփել քննարկումը, սակայն հաշվի առնելով, որ հոդվածը ես եմ ջնջման առաջադրել, այս դեպքում ձեռնպահ կմնամ։ --[[Մասնակից:GeoO|&lt;font color = &quot;red&quot;&gt;&lt;big&gt;'''ջ'''&lt;/big&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color = &quot;black&quot;&gt;'''եօ'''&lt;/font&gt;]] [[Մասնակցի քննարկում:GeoO|🌱]] 07:28, 10 Մարտի 2022 (UTC)

Բայց այսպես էլ թողնել չենք կարող, կամ պիտակը հանենք, կամ ջնջենք։--[[Մասնակից:Ավետիսյան91|Ավետիսյան91]] ([[Մասնակցի քննարկում:Ավետիսյան91|քննարկում]])  10:42, 18 Մարտի 2022 (UTC)
== Remove and delete ==

please remove and delete adding [https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Oshakan&amp;type=revision&amp;diff=1060296381&amp;oldid=1033937098 like this] in english wikipedia. this user with any source adding yezidi settlement to Armenia villages and towns

all the editions in english wikipedia around 17:01, 14 December 2021 of this user without any sources add yezidi setthlemt to the articles   [[Մասնակից:Luckie Luke|Luckie Luke]] ([[Մասնակցի քննարկում:Luckie Luke|քննարկում]]) 15:32, 23 Մարտի 2022 (UTC)
== Արգելափակման հայտ 37.252.93.76 մանսկցի ==

Եվ ծածկել խմբագրումնըրը։ - [[Մասնակից:Kareyac|Kareyac]] ([[Մասնակցի քննարկում:Kareyac|քննարկում]]) 10:50, 27 Մարտի 2022 (UTC)
:Նաև [https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%86%D5%A5%D6%80%D5%A4%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/37.252.80.183 սա]։--[[Մասնակից:Gardmanahay|Գարդմանահայ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Gardmanahay|քննարկում]]) 15:42, 27 Մարտի 2022 (UTC)
== Արցախի Հանրապետության քարտեզ ==

Հարգելի՛ ադմիններ, Խորհրդարանում Հայերեն Վիքիպեդիայում օգտագործվող Արցախի Հանրապետության քարտեզի փոփոխության վերաբերյալ [[Վիքիպեդիա:Խորհրդարան#Արցախի Հանրապետության քարտեզ|քննարկում]] եմ բացել։ Կցանկանայի ձեր կարծիքն էլ լսել։ --[[Մասնակից:GeoO|&lt;font color = &quot;red&quot;&gt;&lt;big&gt;'''ջ'''&lt;/big&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color = &quot;black&quot;&gt;'''եօ'''&lt;/font&gt;]] [[Մասնակցի քննարկում:GeoO|🌱]] 07:56, 28 Մարտի 2022 (UTC)
== Արգելափակում ==

Հարգելի ադմիններ, խնդրում եմ ծանոթանալ [[Քննարկում:Սերժ Սարգսյան#Ի ծնե անուն|այս]] քննարկմանը և անհրաժեշտության դեպքում մասնակցի նկատմամբ կիրառել համապատասխան արգելափակում։ Քննարկումներով մասնակցին չկարողացա համոզել, որ ամեն ինչ կանոնակարգով է, վերջինս կրկին հեռացրեց՝ անտեսելով քննարկումը։--[[Մասնակից:Ավետիսյան91|Ավետիսյան91]] ([[Մասնակցի քննարկում:Ավետիսյան91|քննարկում]])  17:29, 29 Մարտի 2022 (UTC)
: Հարգելի {{u|Ավետիսյան91}}, կխնդրեմ իմ մասնակցային հաշվի արգելափակման հայտ ներկայացնելուց, ճիշտ ներկայացնել հարցը։ Ես չեմ անտեսել ոչ մի քննարկում։ Նաև պետք չէ ինձ համոզել ինչ որ հարցում, ուղղակի պետք էր ներկայացնել այն ճիշտ տեղեկատվությունը, որը կփաստեր Ձեր ասածներ։ Հարգանքներով՝ --[[Մասնակից:Dejong25|Dejong25]] ([[Մասնակցի քննարկում:Dejong25|քննարկում]]) 22:01, 29 Մարտի 2022 (UTC)

Խնդրում եմ ուշադրություն դարձնել այս մասնակցի [https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=%D5%8D%D5%A5%D6%80%D5%AA_%D5%8D%D5%A1%D6%80%D5%A3%D5%BD%D5%B5%D5%A1%D5%B6&amp;action=history վերջին խմբագրումներին]։--[[Մասնակից:Ավետիսյան91|Ավետիսյան91]] ([[Մասնակցի քննարկում:Ավետիսյան91|քննարկում]])  10:05, 1 Ապրիլի 2022 (UTC)
== Իմ չստեղծած հոդվածներ ==

Ողջույններ։ Չգիտեի՝ որտեղ է ճիշտ գրելը։ Իմ ստեղծած հոդվածների ցանկում կան որոշները (որպես ջնջված և վերստեղծված), որոնց հետ կարծես թե առնչություն չունեմ, օրինակ՝ [[Ստրելեցյան ապստամբություն]], [[Լատիշերեն]], [[Հայնրիխ ֆոն Քլայսթ]], [[Անթոնի Մարսիալ]] և այլն։ Ուզում էի պատճառը հասկանալ, նաև եթե հնարավոր է՝ էլ չբերի ցանկումս :) --[[Մասնակից:A.arpi.a|A.arpi.a]] ([[Մասնակցի քննարկում:A.arpi.a|քննարկում]]) 12:58, 11 Ապրիլի 2022 (UTC)

:@[[Մասնակից:A.arpi.a|A.arpi.a]] ջան, [[xtools:pages/hy.wikipedia.org/A.arpi.a|այստե՞ղ]] է նշված, որ հեղինակը դու ես։ --[[Մասնակից:GeoO|&lt;font color = &quot;red&quot;&gt;&lt;big&gt;'''ջ'''&lt;/big&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color = &quot;black&quot;&gt;'''եօ'''&lt;/font&gt;]] [[Մասնակցի քննարկում:GeoO|🌱]] 14:15, 11 Ապրիլի 2022 (UTC)
::Այո, {{user|GeoO}} ջան։--[[Մասնակից:A.arpi.a|A.arpi.a]] ([[Մասնակցի քննարկում:A.arpi.a|քննարկում]]) 16:41, 11 Ապրիլի 2022 (UTC)
:::Ամենայն հավանականությամբ ինր-որ տեխնիկական խնդիր է։ @[[Մասնակից:ԱշոտՏՆՂ|ԱշոտՏՆՂ]] ջան, կնայե՞ս մի հատ։ --[[Մասնակից:GeoO|&lt;font color = &quot;red&quot;&gt;&lt;big&gt;'''ջ'''&lt;/big&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color = &quot;black&quot;&gt;'''եօ'''&lt;/font&gt;]] [[Մասնակցի քննարկում:GeoO|🌱]] 19:19, 11 Ապրիլի 2022 (UTC)
::::Ողջույն, ժողովուրդ ջան (@[[Մասնակից:A.arpi.a|A.arpi.a]], @[[Մասնակից:GeoO|GeoO]])։ Այս խնդրի մասին Արմենն էլ էր [https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D4%BD%D5%B8%D6%80%D5%B0%D6%80%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6/%D5%BF%D5%A5%D5%AD%D5%B6%D5%AB%D5%AF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6&amp;diff=prev&amp;oldid=8237829 գրել]։ Խնդիրը առաջանում է այն դեպքում, երբ հոդվածը անվանափոխում ենք, հետո հին տարբերակը ջնջման դնում ([https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D4%BD%D5%B8%D6%80%D5%B0%D6%80%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6/%D5%BF%D5%A5%D5%AD%D5%B6%D5%AB%D5%AF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6&amp;diff=next&amp;oldid=8237829 ավելի մանրամասն])։ Վերևի հոդվածներից երեքը առաջացել են, որովհետև Արփինեն սկզբում ստեղծել է վերհղում այդ անվամբ, հետո ինչ-որ մեկը որոշել է, որ ճիշտ անվանումը հենց այդ վերահղումն է ու տեղափոխել է (Վիքիպեդիան այդ դեպքում ջնջում է հին վերահղումը՝ տեղափոխման տեղ ազատելու համար), իսկ Անթոնի Մարսիալի դեպքում չգիտեմ։ Որտե՞ղ է երևում, որ դա դու ես ստեղծել, Արփինե ջան։ [[Մասնակից:ԱշոտՏՆՂ|ԱշոտՏՆՂ]] ([[Մասնակցի քննարկում:ԱշոտՏՆՂ|քննարկում]]) 08:12, 12 Ապրիլի 2022 (UTC)

Տեղափոխումից հետո մնացած վերահղման էջերը ջնջելիս նման խնդիր չի առաջանում, դա լինում է միայն որպես վերահղում ստեղծված էջերի դեպքում։ Իսկ չորրորդը ''[[Անտոնի Մարսյալ]]'' էջն է, որն էլի ստեղծվել է որպես վերահղում։--[[Մասնակից:Voskanyan|Voskanyan]] ([[Մասնակցի քննարկում:Voskanyan|քննարկում]]) 09:57, 12 Ապրիլի 2022 (UTC)
:[https://xtools.wmflabs.org/pages/hy.wikipedia.org/A.arpi.a/0//deleted Այստեղի] համարյա բոլոր հոդվածները (բացի այլ կիրառումների էջերից) իմ ստեղծած ու ջնջված է ցույց տալիս։ Ուղղակի պատմության մեջ անգամ չի երևում, որ ես կապ եմ ունեցել վերահղման, վերանվանման հետ։--[[Մասնակից:A.arpi.a|A.arpi.a]] ([[Մասնակցի քննարկում:A.arpi.a|քննարկում]]) 11:05, 12 Ապրիլի 2022 (UTC)

Ջնջված խմբագրումները կարող են տեսնել ադմինները։--[[Մասնակից:Voskanyan|Voskanyan]] ([[Մասնակցի քննարկում:Voskanyan|քննարկում]]) 14:28, 12 Ապրիլի 2022 (UTC)։
== Արգելափակում ==

* [https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%86%D5%A5%D6%80%D5%A4%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/50.7.93.85 50.7.93.85]։ Նաև թաքցնել խմբագրումների տեսանելիությունը։--[[Մասնակից:Ավետիսյան91|Ավետիսյան91]] ([[Մասնակցի քննարկում:Ավետիսյան91|քննարկում]])  15:05, 8 Ապրիլի 2022 (UTC)
*:Շնորհակալ ենք տեղեկացման համար, Արտաշեսն արդեն զբաղվում է։ --[[Մասնակից:GeoO|&lt;font color = &quot;red&quot;&gt;&lt;big&gt;'''ջ'''&lt;/big&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color = &quot;black&quot;&gt;'''եօ'''&lt;/font&gt;]] [[Մասնակցի քննարկում:GeoO|🌱]] 15:40, 8 Ապրիլի 2022 (UTC)
* [https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%86%D5%A5%D6%80%D5%A4%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/81.16.2.160 81.16.2.160]--[[Մասնակից:Ավետիսյան91|Ավետիսյան91]] ([[Մասնակցի քննարկում:Ավետիսյան91|քննարկում]])  05:09, 24 Ապրիլի 2022 (UTC)
* {{արված է}}, շնորհակալություն տեղեկացնելու համար։ --[[Մասնակից:23artashes|23artashes]] ([[Մասնակցի քննարկում:23artashes|քննարկում]]) 05:32, 24 Ապրիլի 2022 (UTC)
== Հոդվածի անվանափոխում ==

Անհրաժեշտ է [https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D4%B1%D5%B6%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D6%83%D5%B8%D5%AD%D5%B4%D5%A1%D5%B6_%D5%A1%D5%BC%D5%A1%D5%BB%D5%A1%D5%A4%D6%80%D5%BE%D5%A1%D5%AE_%D5%B0%D5%B8%D5%A4%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%B6%D5%A5%D6%80#%D5%8E%D5%AB%D5%B7%D5%A1%D5%BA_(%D5%B0%D5%B8%D6%82%D5%B7%D5%A1%D6%80%D5%B1%D5%A1%D5%B6) այս քննարկմանը] տալ համապատասխան տեխնիկական լուծում։--[[Մասնակից:Gardmanahay|Գարդմանահայ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Gardmanahay|քննարկում]]) 11:44, 4 Մայիսի 2022 (UTC)
:Նաև [https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D4%B1%D5%B6%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D6%83%D5%B8%D5%AD%D5%B4%D5%A1%D5%B6_%D5%A1%D5%BC%D5%A1%D5%BB%D5%A1%D5%A4%D6%80%D5%BE%D5%A1%D5%AE_%D5%B0%D5%B8%D5%A4%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%B6%D5%A5%D6%80#%D5%80%D5%A1%D5%B5%D5%A1%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%B6%D5%AB_%D5%80%D5%A1%D5%B6%D6%80%D5%A1%D5%BA%D5%A5%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%A3%D5%A5%D5%BF%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%AF այս] քննարկման համար։--[[Մասնակից:Gardmanahay|Գարդմանահայ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Gardmanahay|քննարկում]]) 11:58, 4 Մայիսի 2022 (UTC)

Հարգելի ադմինիստրատորներ, հիշեցնում եմ, որ անհրաժեշտ է [https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D4%B1%D5%B6%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D6%83%D5%B8%D5%AD%D5%B4%D5%A1%D5%B6_%D5%A1%D5%BC%D5%A1%D5%BB%D5%A1%D5%A4%D6%80%D5%BE%D5%A1%D5%AE_%D5%B0%D5%B8%D5%A4%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%B6%D5%A5%D6%80#%D5%8E%D5%AB%D5%B7%D5%A1%D5%BA_(%D5%B0%D5%B8%D6%82%D5%B7%D5%A1%D6%80%D5%B1%D5%A1%D5%B6) այս քննարկման] հետ կապված կատարել տեխնիկական բնույթի գործողություն, այն է՝ գործող վերնագիրը փոխել և դարձնել Վիշապաքար։--[[Մասնակից:Gardmanahay|Գարդմանահայ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Gardmanahay|քննարկում]]) 09:22, 5 Մայիսի 2022 (UTC)

{{արված է}}--[[Մասնակից:Voskanyan|Voskanyan]] ([[Մասնակցի քննարկում:Voskanyan|քննարկում]]) 10:12, 5 Մայիսի 2022 (UTC)
== Please review ==

Sorry for writing in English. Can someone please review the latest edits on [[Հոբիթ։ Անսպասելի ճանապարհորդություն]]. [[Մասնակից:Yahya|Yahya]] ([[Մասնակցի քննարկում:Yahya|քննարկում]]) 11:39, 8 Մայիսի 2022 (UTC)

:Hi @[[Մասնակից:Yahya|Yahya]]. Thank you for your attention. It was vandalism and I turned over all the edits of this user. --[[Մասնակից:GeoO|&lt;font color = &quot;red&quot;&gt;&lt;big&gt;'''ջ'''&lt;/big&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color = &quot;black&quot;&gt;'''եօ'''&lt;/font&gt;]] [[Մասնակցի քննարկում:GeoO|🌱]] 11:50, 8 Մայիսի 2022 (UTC)
== Հոդվածի ձուլում ==

Ունենք Չափնի (Շահումյանի շրջան) և Չափնի (Արցախ) հոդվածներ։ Ես ձուլեցի 2021 թվականին գրված հոդվածը 2019 թվականին գրվածին։ Սակայն ունենք վերնագրի խնդիր, այն է՝ հոդվածի վերնագիրը պետք է լինի ոչ թե Չափնի (Արցախ), այլ ընդունված ձևով՝ Չափնի (Շահումյանի շրջան)։ Ուստի անհրաժեշտ է [[Չափնի (Արցախ)]] հոդվածը վերանվանել [[Չափնի (Շահումյանի շրջան)]]-ի, որն արդեն գոյություն ունի։ Մի խոսքով զուտ տեխնիկական հարց է։ Իսկ ինչո՞ւ Չափնի (Շահումյանի շրջան), այլ ոչ թե Չափնի։ Որովհետև Սյունիքի մարզում ևս կա այդ անունով հոդված։--[[Մասնակից:Gardmanahay|Գարդմանահայ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Gardmanahay|քննարկում]]) 09:41, 11 Մայիսի 2022 (UTC)

Դատարկ էջը ջնջեցի, կարող եք տեղափոխել։--[[Մասնակից:Voskanyan|Voskanyan]] ([[Մասնակցի քննարկում:Voskanyan|քննարկում]]) 10:08, 11 Մայիսի 2022 (UTC)
:Շնորհակալություն։--[[Մասնակից:Gardmanahay|Գարդմանահայ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Gardmanahay|քննարկում]]) 10:19, 11 Մայիսի 2022 (UTC)

=== Հոդվածի ձուլում 2 ===
[[Խրխափոր]] և [[Խարխափուտ]] հոդվածները ձուլեցի, քանի որ դրանք նույն բնակավայրի մասին են։ Հոդվածը պետք է ունենա Խարխափուտ վերնագիրը, այլ ոչ թե Խրխափոր, քանի որ Արցախի Հանրապետության պետական թղթերում, դրանց հղում տրված բնակավայրերի մասին հեղինակավոր գրքում Խարխափուտ է գրված։ Խրխափորն ավելի հին անուն է կարծես (շատ չեմ ուսումնասիրել, որ հստակ ասեմ) և օգտագործվում է առավելապես պատմամշակութային ուղղվածություն ունեցող հեղինակավոր գրքում։ Ես ձուլել եմ հոդվածները, որքանով որ առկա բովանդակությունը թույլ էր տալիս, բայց մի տեխնիկական խնդիր կա։ Խրխափոր հոդվածն ավելի շուտ է գրված (2021-06-02), քան Խարխափուտը (2021-07-06), ուստի, ըստ ընդունված կարգի, պետք է հոդվածի բովանդակությունը թողնել ավելի շուտ գրված էջում (Խրխափորում), բայց վերնագիրը դարձնել Խարխափուտ։ Այսքան մանրամասն գրեցի, որպեսզի փոփոխություն կատարող ադմինի համար հստակ լինի պատճառաբանությունը։--[[Մասնակից:Gardmanahay|Գարդմանահայ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Gardmanahay|քննարկում]]) 14:13, 27 Մայիսի 2022 (UTC)

{{արված է}}--[[Մասնակից:Voskanyan|Voskanyan]] ([[Մասնակցի քննարկում:Voskanyan|քննարկում]]) 17:03, 27 Մայիսի 2022 (UTC)
::Շնորհակալություն։--[[Մասնակից:Gardmanahay|Գարդմանահայ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Gardmanahay|քննարկում]]) 07:43, 28 Մայիսի 2022 (UTC)
== Զանգվածային սխալներ ==

Հարգելի՛ ադմիններ, խնդրում եմ ուշադրություն դարձնել {{user|Զոր Ջան}}-ի ստեղծած զանգվածային հոդվածներին, որոնք մեքենայական թարգմանության նմուշներ են։ Մի քանի անգամ զգուշացվել է այդ մասին, բազմաթիվ հոդվածներ պիտակվել են կամ տեղափոխվել սևագրություն, սակայն կրկին վերստեղծվել են աննշան փոփոխություններով։ Փորձելու համար թարգմանած որոշ հոդվածների բնօրինակներ նայել եմ ավտոմատ թարգմանչով, նույնական են իր ստեղծածների հետ։ --[[Մասնակից:A.arpi.a|A.arpi.a]] ([[Մասնակցի քննարկում:A.arpi.a|քննարկում]]) 08:14, 30 Մայիսի 2022 (UTC)

:Բարև ձեզ, կարող եք էջի անուները ա՞սեք։ [[Մասնակից:Զոր Ջան|Զոր Ջան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Զոր Ջան|քննարկում]]) 09:34, 30 Մայիսի 2022 (UTC)
::@[[Մասնակից:Զոր Ջան|Զոր Ջան]], հոդվածները ձեր քննարկման էջում դրված են։ --[[Մասնակից:GeoO|&lt;font color = &quot;red&quot;&gt;&lt;big&gt;'''ջ'''&lt;/big&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color = &quot;black&quot;&gt;'''եօ'''&lt;/font&gt;]] [[Մասնակցի քննարկում:GeoO|🌱]] 18:52, 30 Մայիսի 2022 (UTC)
:::[[Մասնակից:Զոր Ջան|Զոր Ջան]], բացածս բոլոր հոդվածները մեքենայական թարգմանության օրինակ էին և ենթակա արագ ջնջման, բոլո՞րը նշեմ։--[[Մասնակից:A.arpi.a|A.arpi.a]] ([[Մասնակցի քննարկում:A.arpi.a|քննարկում]]) 19:31, 30 Մայիսի 2022 (UTC)
&lt;br&gt;Հարգելի՛ ադմիններ, մասնակցի ստեղծած հոդվածները խառը նայում եմ, բոլորում նույն պատմությունն է։ Հոդվածների թիվը գրեթե 200-ն է, մեքենայական թարգմանությամբ։ Խնդրում եմ դիտարկել և որոշել, միգուցե ավելի ճիշտ լինի ամբողջությամբ ջնջել։--[[Մասնակից:A.arpi.a|A.arpi.a]] ([[Մասնակցի քննարկում:A.arpi.a|քննարկում]]) 06:02, 3 Հունիսի 2022 (UTC)
== 185.79.2.174 ==

խնդրեմ ուշադրություն դարձրեք [https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%86%D5%A5%D6%80%D5%A4%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/185.79.2.174 այս գործողություններին]։ [[Մասնակից:ERJANIK|ERJANIK]] ([[Մասնակցի քննարկում:ERJANIK|քննարկում]]) 22:24, 9 Հունիսի 2022 (UTC)

:Շնորհակալ եմ, @[[Մասնակից:ERJANIK|ERJANIK]] ջան, արգելափակեցի: [[Մասնակից:Sigma'am|∑ίγμα]] &lt;sup&gt;([[Մասնակցի քննարկում:Sigma'am|քնն.]])&lt;/sup&gt; 00:39, 10 Հունիսի 2022 (UTC)</text>
      <sha1>ba5au3ujp2sn228i745oa1ycv8js6mt</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Վիքինախագիծ:Հայկական թեմատիկայով վիքիարշավ 2022/Մասնակիցներ</title>
    <ns>102</ns>
    <id>1094493</id>
    <revision>
      <id>8486054</id>
      <parentid>8485723</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T13:54:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Քրմապետ</username>
        <id>122702</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* Քրմապետ (քննարկում) 15:37, 10 Հունիսի 2022 (UTC) */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="13622" xml:space="preserve">{{Հայկական թեմատիկայով վիքիարշավ 2022/գլխագիր}}

== Օրինակ ==
Ստորև ներկայացված օրինակը ավելացրեք ցանկի ներքևում և լրացրեք ձեր տվյալները։
&lt;div style=&quot;width:470px; background:#E6F2FF; border:1px solid lightsteelblue; padding:0.5em 1em 0.5em 1em;&quot;&gt;
&lt;pre style=&quot;overflow:auto;&quot;&gt;
== Մասնակցային անուն ==
# Հոդված
# Հոդված
&lt;/pre&gt;&lt;/div&gt;


&lt;!-- ՄԱՍՆԱԿՑԱՅԻՆ ԱՆՈՒՆՆԵՐԸ ԱՎԵԼԱՑՆԵԼ ԱՅՍՏԵՂԻՑ ՆԵՐՔԵՎ --&gt;

== Հասմիկ Խլոյան==

== ERJANIK ==
# [[Սահակ Կարապետյան (պետական գործիչ)]] [[:ru:Карапетян, Саак Альбертович]]

== [[Մասնակից:ԳՄԱ1286|ԳՄԱ1286]] ==
# Հոդված
# Հոդված

== [[Մասնակից:Son Melkumyan|Son Melkumyan]] ([[Մասնակցի քննարկում:Son Melkumyan|քննարկում]]) 12:59, 2 Հունիսի 2022 (UTC) ==
# [[Խորանաշատի Ավետարան (4823)]] (բարելավում)
# [[Վանի թագավորության ճարտարապետություն]]
# [[Աշուղ]]
# [[Հայ Ավետարանական Փիթեր և Ելիզաբեթ Թորոսյան դպրոց]]
# [[Հայ Ավետարանական Կենտրոնական Ավագ դպրոց]]
'''Վ. Սուրենյանցի կտավներ'''
# [[Ոտնահարված սրբություն]]
# [[Զաբել թագուհու վերադարձը]]
# [[Ֆիրդուսին կարդում է «Շահ-Նամե» պոեմը Շահ Մահմուդ Ղազնևիին]]
# [[Ջարդից հետո]]
# [[Սերենադ (նկար)]]
# [[Հռիփսիմեի վանքը (Սուրենյանց)]]
# [[Անի։ Կանանց ելքը եկեղեցուց]]
# [[Թափորի ելքը Էջմիածնի Մայր տաճարից]]

== [[Մասնակից:Արևիկ Սոֆյան|Արևիկ Սոֆյան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Արևիկ Սոֆյան|քննարկում]]) 14:17, 3 Հունիսի 2022 (UTC) ==
# [[Հայկական ասեղնագործություն]]
# [[Հռոմի հայկական կաթոլիկ եկեղեցի]]
# [[Հայ կաթողիկե եկեղեցի]] (բարելավում)

== [[Մասնակից:Մարիամ Գևորգ|Մարիամ Գևորգ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Մարիամ Գևորգ|քննարկում]]) 17:44, 3 Հունիսի 2022 (UTC) ==
1. [[Հելլենիստական դարաշրջանի հայկական մշակույթի բնույթն ու զարգացման փուլերը]]

== [[Մասնակից:Arm89S|Arm89S]] ([[Մասնակցի քննարկում:Arm89S|քննարկում]]) 06:18, 5 Հունիսի 2022 (UTC) ==
# [[Ասպարեզ (օրաթերթ)]]

== [[Մասնակից:Beko|Բեքո]]== 
# [[Ջամգարով եղբայրներ]] - բարելավում (19,626 բայթ)
# [[Գառնիկ Մեհրաբյան]]
# [[Սուրբ Նիկողայոս եկեղեցի (Կամենեց-Պոդոլսկ, 13-14-րդ դարեր)]]
# [[Հայկական պատարագ]] - բարելավում (10,435 բայթ)
# [[Նահատակաց եկեղեցի (Հալեպ)]]
# [[Բեթել եկեղեցի]]
# [[Հերհերի ձոր]]
# [[Բեթել երկրորդական վարժարան (Հալեպ)]]
# [[Հայհուրումներ]]
# [[Խրիմյան Հայրիկ կաթողիկոսի դիմանկարը]]
# [[Սրբոց Հրեշտակապետաց եկեղեցի (Երուսաղեմ)]]
# [[Էդվարդ Ասրյան]]
# [[Սուրբ Պողոս-Պետրոս տաճար]] - բարելավում (5,832 բայթ)
# [[Օղուզլուի եկեղեցի]]
# [[Սուրբ Սիոն եկեղեցի (Գառնի)]]
# [[Բրդաձորի քարակոթող]]
# [[Ֆելիքս Տեր-Մարտիրոսով]]
# [[Ծաղկահովիտ (քաղաքատեղի)]]
# [[Քրիստոսի դեմքը. Դաստառակ]]
# [[Ադրբեջանի ռազմական գործողություններ Արցախում (օգոստոս, 2022)]]

== [[Մասնակից:KhachKar|KhachKar]] ==
# [[Սուրբ Հակոբ ազգային վարժարան]]
# [[Գռուզյան-Զաքարյան-Վասպուրական ազգային վարժարան]]
# [[Բարսեղ Շահպազ]]
# [[Հովհաննես Լռակյաց]]
# [[ArmSat-1]]
# [[Ռաֆայել Հակոբյան]]
# [[Մարգարիտա Մոնե]]
# [[Ռոբերտ Նալբանդյան (քիմիկոս)]]
# [[Մարիաննա Մուկուչյան]]
# [[Սարան Ալեքսանդրյան]]
# [[Ռոժե Բալյան]]
# [[Ալեք Կոստանդինոս]]
# [[Օննիկ Դինքջյան]]
# [[Արման Մալումյան]]
# [[Աստղիկ Սիրանոսյան]]
# [[Միշել Պետրոսյան]]
# [[Լեա Սալամե]]
# [[Կատրին Ռոբ-Գրիյե]]
# [[Մկրտիչ Գարդաշյան]]
# [[Րաֆֆի Շարտ]]
# [[Աշոտ Արիյան]]
# [[Սաֆինազ]]
# [[Միխայիլ Սիմոնյան]]
# [[Վլադիմիր Թաթոսով]]
# [[Յուհաննա ալ-Արմանի]]
# [[Ջորջ Գազազյան]]
# [[Վահրամ Մանավյան]]
# [[Նուրիցա Մաթոսյան]]
# [[Բոյ Էդգար]]
# [[Աննա Պողիկյան]]
# [[Արմին Կիոմյագի]]
# [[Ստեֆանի Թենսի]]
# [[Միսակ Թերզիբաշյան]]
# [[Արմեն Հակոբ]]
# [[Շուշան Սիրանոսյան]]
# [[Արման (լուսանկարիչ)]]
# [[Պիետրո Քուչուկյան]]
# [[Ժերար Սվազլյան]]
# [[Գաբրիել Լեքեջյան]]
# [[Դեմիս Օհանջանյան]]
# [[Ալեքսանդր Ռաֆայել]]
# [[Յուրի Մելիքով]]
# [[Հովսեփ Ազնավուր]]
# [[Ֆելիքս Աբրահամյան]]
# [[Ջուլիան Բիզանտին]]
# [[Ալեն Ջոն]]
# [[Գրեգորի Փոլ Ջորդան]]
# [[Ժակ Քալայջյան]]
# [[Ջեյմս Արաթուն Մալքոլմ]]
# [[Հայկական դիմադրությունը Հայոց ցեղասպանության տարիներին]]
# [[Սևան Մալիքյան]]
# [[Ջեննի Շիրքոր]]
# [[Տանյա Սեղաչյան]]
# [[Դանիել Բիլալյան]]
# [[Ժիլբեր Բիլեզիկյան]]
# [[Ալեն Միկլի]]
# [[Գի Թերջանյան]]
# [[Զոլտան Նուրիջանի]]
# [[Գաբրիելե Մարտիրոսյան]]
# [[Վիգեն Չըթըրյան]]
# [[Ատոսա Արաքսյա Աբրահամյան]]
# [[Ջեյմս Կառնուսյան]]
# [[Ջոն Բասմաջյան]]
# [[ՏերՀովա]]
# [[Սթիվեն Հանեսյան]]
# [[Բրյուս Պողոսյան]]
# [[Վարուժան Գորջյան]]
# [[Տիգրան Կույումջյան]] (բարելավում)
# [[Գարեգին Մարգարյան]]
# [[Բորիս Մարտիրոսյան]]
# [[Լյուդմիլա Նիկոյան]]
# [[Գաբրիել Վահանյան]]
# [[Փիթեր Ջուքս]]
# [[Ալեքսանդր Բաղդասարյան]]
# [[Հովան Սիմոնյան]]
# [[Եսայի Մինասյան]]
# [[Մարի-Գայանե Միքայելյան]]
# [[Bbno$]]

== [[Մասնակից:Քրմապետ|Քրմապետ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Քրմապետ|քննարկում]]) 15:37, 10 Հունիսի 2022 (UTC) ==
# [[1993 թվականի ամառային հարձակումներ]]
# [[Մարտունու և Մարտակերտի գրոհներ]]
# [[Երկիր (օրաթերթ)]]
# [[Բագրատ Եսայան]]
# [[Արևելյան թատրոն (Թուրքիա)]] - բարելավում +756
#  [[Հակոբ Վարդովյան]]  - բարելավում +7585
#  [[Մարտիրոս Մնակյան]] - բարելավում +4617
#  [[Ձեռագիր MS 7117]]
#  [[Վադիմ Արությունով]] - բարելավում +1044
#  [[Արցախի Հանրապետության պետական օրհներգ]] - բարելավում +1361
#  [[Հայ ավետարանական Կերթմենյան վարժարան]] 
#  [[Թրատի հայ ավետարանական դպրոց]]
#  [[Օրդոյան եղբայրներ]] 
#  [[Հայ Ավետարանական Շամլյան Թաթիկյան երկրորդական վարժարան]]
#  [[Եփրեմ և Մարթա Ֆիլիպոսյան հայ ավետարանական քոլեջ]]
#  [[Անջարի հայ ավետարանական միջնակարգ դպրոց]]
#  [[Սուրբ Ստեփանոս հայկական տարրական դպրոց]]
#  [[Հայկական Մեսրոպյան դպրոց]]
#  [[Ցիպնավանք]]
#  [[Փասադենայի Ալֆրեդ և Մարգրիտ Հավսեփյան վարժարան]]
#  [[Սուրբ Գրիգոր Նարեկացու անվան վարժարան]]
#  [[Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ եկեղեցի (Փասադենա)]]
#  [[Սուրբ Երրորդության եկեղեցի (Ֆրեզնո)]]
#  [[Հին հայկական քաղաք (Ֆրեզնո)]]
#  [[Սուրբ Աննայի հայկական կաթոլիկ տաճար (Նյու Յորք)]]
#  [[Գրիգոր Գերգերյան]]
#  [[Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ տաճար (Գլենդել)]]
#  [[Մանուել Բաթակյան]]
#  [[Միքաիլ Ներսես Սեթյան]]
#  [[Պոլ Կուսսա]]
#  [[Միքայել Անտուան Մուրադյան]]
#  [[Նենսի Չայլյան]]
== [[Մասնակից:Armineaghayan|Armineaghayan]] ==
=== Նոր հոդվածներ ===
# [[Զարի Էլմասյան]] 
# [[Կազարատ]] 
# [[Նելլի Սահակյան]]  
# [[Հովհաննես Ոսկերիչյան]] 
# [[Թամարա Տեր-Եղիազարյան]] 
# [[Հոսպիտալային փողոց (Կամենեց-Պոդոլսկ)]] 
# [[Հայկական եկեղեցի (Բոգատոե)]]
# [[Հովհաննես Սահակյանի հուշամրցաշար]] 
# [[Ուկրաինայի հայերի միության գավաթ 2012]] 
# [[Սուրբ Հովհաննես Մկրտիչ եկեղեցի (Յանգոն)]]
# [[Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ եկեղեցի (Տալլին)]]
# [[Հայերը Հյուսիսային Մակեդոնիայում]]
# [[Գարրի Թադևոսյան]]
# [[Արման Նազարյան]]
# [[Սուրբ Սարգիս եկեղեցի (Տոպոլևկա)]]
# [[Սուրբ Նիկողայոս եկեղեցի (Եվպատորիա)]]
# [[Ղրիմ գյուղի թանգարան]]
# [[Մուշեղ Տեր-Եղիազարյանց]]
# [[Սամվել Մաթևոսյան]]
# [[Կորյուն Նահապետյան (նկարիչ)]]
# [[Հրայր Ղարիբյան]]
# [[Սերգեյ Ցիգալ]]
# [[Հովհաննես Իսահակյան]]
# [[Գրիգոր Գրիգորյան (գիտնական)]]
# [[Լարիսա Պետրոսյան]]
# [[Բենիկ Աբրահամյան]]
# [[Իրակլի Գրուզինսկի]]
# [[Ռուբեն Ռուբենով]]
# [[Լարիսա Վասիլյան]]
# [[Հայ Առաքելական եկեղեցու հայագիտության կենտրոն]]
# [[Հովսեփ Թեոդորովիչ]]
# [[Եժի Սեմիգինովսկի-Էլեուտեր]]
# [[Արտյոմ Դալաքյան]]
# [[Նատելլա Կրապիվինա]]
# [[Դավիթ Մանուկյան (ըմբիշ)]]
# [[Վլադիմիր Օմելյան]]
# [[Ալեքսանդր Կասյան (ֆուտբոլիստ)]]
# [[Մարկ Տկաչուկ]]
# [[Վալերի Պորկույան]]
# [[Արսեն Սավադով]]
# [[Տիգրան Ուզլյան]]
# [[Մերի Դերոս]]
# [[Սերոբ Բեջանյան]]
# [[Գարո Եփրեմյան]]
# [[Ավակ Ուզլյան]]
# [[Վլադիմիր Գևորկյան]]
# [[Դենիս Կուրյան]]
# [[Գալուստ Գեդել]]
# [[Բարբարա Սահակյան]]
# [[Վահրամ Կևորկյան (ֆուտբոլիստ)]]
# [[Արիֆ Յունուսով]]
# [[Վազգեն Մանասյան]]
# [[Ուկրաինայի հայերի միության գավաթ]]

=== Բարելումներ ===
# [[Հայերն Ուկրաինայում]] / +50 265
# [[Արմյանսկ]] / +20 758
# [[Հայերը Քուվեյթում]] / +9475
# [[Հայերը Լատվիայում]] / + 27 266
# [[Հայերը Մալթայում]] / +12 553
# [[Երուսաղեմի հայկական թաղամաս]] / +46 517
# [[Գյումրու նկարչական դպրոց]] / +1260
# [[Երվանդ Կողբետլյանց]] / +42 807
# [[Մոսկվայի հայկական գերեզմանոց]] / +9563
# [[Սուրբ Հարություն եկեղեցի (Մոսկվա)]] / +6405
# [[Մոսկվայի հայկական եկեղեցական համալիր]] /+20 133
# [[Անդրեյ Բաբաև]] /+18 210
# [[Ռուսաստանի և Նոր Նախիջևանի հայոց թեմ]] /+8362
# [[Միքայել Չայլախյան]] /+ 32 396
# [[Լևոն Միրզոյան]] /+35 176
# [[Նորա Ադամյան]] /+5823

==--[[Մասնակից:Արարատ Թրվանց|Արարատ Թրվանց]] ([[Մասնակցի քննարկում:Արարատ Թրվանց|քննարկում]]) 19:43, 28 Հունիսի 2022 (UTC)==
== --[[Մասնակից:Թրվանց Արա|Թրվանց Արա]] ([[Մասնակցի քննարկում:Թրվանց Արա|քննարկում]]) 19:55, 28 Հունիսի 2022 (UTC) ==

== [[Մասնակից:Ապատ63|Ապատ63]] ([[Մասնակցի քննարկում:Ապատ63|քննարկում]]) ==
# [[Հանրապետության հրապարակ (Երևան)]] (բարելավում)
# [[Աբրահամ Աբրահամյան (գիտնական)]] (բարելավում)
# [[Մարիոս Գարոյան]] (բարելավում)
# [[Վարդգես Մահտեսյան]] 
# [[Հայ երիտասարդների ասոցիացիա (Կիպրոս)]]
# [[Վարուժան Հերկելյան]]
# [[Մանգասար Մանգասարյան]]</text>
      <sha1>kkja9pjiwpt5sg6le2hexyz6l0da3uq</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486101</id>
      <parentid>8486054</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T14:59:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Քրմապետ</username>
        <id>122702</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* Քրմապետ (քննարկում) 15:37, 10 Հունիսի 2022 (UTC) */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="13663" xml:space="preserve">{{Հայկական թեմատիկայով վիքիարշավ 2022/գլխագիր}}

== Օրինակ ==
Ստորև ներկայացված օրինակը ավելացրեք ցանկի ներքևում և լրացրեք ձեր տվյալները։
&lt;div style=&quot;width:470px; background:#E6F2FF; border:1px solid lightsteelblue; padding:0.5em 1em 0.5em 1em;&quot;&gt;
&lt;pre style=&quot;overflow:auto;&quot;&gt;
== Մասնակցային անուն ==
# Հոդված
# Հոդված
&lt;/pre&gt;&lt;/div&gt;


&lt;!-- ՄԱՍՆԱԿՑԱՅԻՆ ԱՆՈՒՆՆԵՐԸ ԱՎԵԼԱՑՆԵԼ ԱՅՍՏԵՂԻՑ ՆԵՐՔԵՎ --&gt;

== Հասմիկ Խլոյան==

== ERJANIK ==
# [[Սահակ Կարապետյան (պետական գործիչ)]] [[:ru:Карапетян, Саак Альбертович]]

== [[Մասնակից:ԳՄԱ1286|ԳՄԱ1286]] ==
# Հոդված
# Հոդված

== [[Մասնակից:Son Melkumyan|Son Melkumyan]] ([[Մասնակցի քննարկում:Son Melkumyan|քննարկում]]) 12:59, 2 Հունիսի 2022 (UTC) ==
# [[Խորանաշատի Ավետարան (4823)]] (բարելավում)
# [[Վանի թագավորության ճարտարապետություն]]
# [[Աշուղ]]
# [[Հայ Ավետարանական Փիթեր և Ելիզաբեթ Թորոսյան դպրոց]]
# [[Հայ Ավետարանական Կենտրոնական Ավագ դպրոց]]
'''Վ. Սուրենյանցի կտավներ'''
# [[Ոտնահարված սրբություն]]
# [[Զաբել թագուհու վերադարձը]]
# [[Ֆիրդուսին կարդում է «Շահ-Նամե» պոեմը Շահ Մահմուդ Ղազնևիին]]
# [[Ջարդից հետո]]
# [[Սերենադ (նկար)]]
# [[Հռիփսիմեի վանքը (Սուրենյանց)]]
# [[Անի։ Կանանց ելքը եկեղեցուց]]
# [[Թափորի ելքը Էջմիածնի Մայր տաճարից]]

== [[Մասնակից:Արևիկ Սոֆյան|Արևիկ Սոֆյան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Արևիկ Սոֆյան|քննարկում]]) 14:17, 3 Հունիսի 2022 (UTC) ==
# [[Հայկական ասեղնագործություն]]
# [[Հռոմի հայկական կաթոլիկ եկեղեցի]]
# [[Հայ կաթողիկե եկեղեցի]] (բարելավում)

== [[Մասնակից:Մարիամ Գևորգ|Մարիամ Գևորգ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Մարիամ Գևորգ|քննարկում]]) 17:44, 3 Հունիսի 2022 (UTC) ==
1. [[Հելլենիստական դարաշրջանի հայկական մշակույթի բնույթն ու զարգացման փուլերը]]

== [[Մասնակից:Arm89S|Arm89S]] ([[Մասնակցի քննարկում:Arm89S|քննարկում]]) 06:18, 5 Հունիսի 2022 (UTC) ==
# [[Ասպարեզ (օրաթերթ)]]

== [[Մասնակից:Beko|Բեքո]]== 
# [[Ջամգարով եղբայրներ]] - բարելավում (19,626 բայթ)
# [[Գառնիկ Մեհրաբյան]]
# [[Սուրբ Նիկողայոս եկեղեցի (Կամենեց-Պոդոլսկ, 13-14-րդ դարեր)]]
# [[Հայկական պատարագ]] - բարելավում (10,435 բայթ)
# [[Նահատակաց եկեղեցի (Հալեպ)]]
# [[Բեթել եկեղեցի]]
# [[Հերհերի ձոր]]
# [[Բեթել երկրորդական վարժարան (Հալեպ)]]
# [[Հայհուրումներ]]
# [[Խրիմյան Հայրիկ կաթողիկոսի դիմանկարը]]
# [[Սրբոց Հրեշտակապետաց եկեղեցի (Երուսաղեմ)]]
# [[Էդվարդ Ասրյան]]
# [[Սուրբ Պողոս-Պետրոս տաճար]] - բարելավում (5,832 բայթ)
# [[Օղուզլուի եկեղեցի]]
# [[Սուրբ Սիոն եկեղեցի (Գառնի)]]
# [[Բրդաձորի քարակոթող]]
# [[Ֆելիքս Տեր-Մարտիրոսով]]
# [[Ծաղկահովիտ (քաղաքատեղի)]]
# [[Քրիստոսի դեմքը. Դաստառակ]]
# [[Ադրբեջանի ռազմական գործողություններ Արցախում (օգոստոս, 2022)]]

== [[Մասնակից:KhachKar|KhachKar]] ==
# [[Սուրբ Հակոբ ազգային վարժարան]]
# [[Գռուզյան-Զաքարյան-Վասպուրական ազգային վարժարան]]
# [[Բարսեղ Շահպազ]]
# [[Հովհաննես Լռակյաց]]
# [[ArmSat-1]]
# [[Ռաֆայել Հակոբյան]]
# [[Մարգարիտա Մոնե]]
# [[Ռոբերտ Նալբանդյան (քիմիկոս)]]
# [[Մարիաննա Մուկուչյան]]
# [[Սարան Ալեքսանդրյան]]
# [[Ռոժե Բալյան]]
# [[Ալեք Կոստանդինոս]]
# [[Օննիկ Դինքջյան]]
# [[Արման Մալումյան]]
# [[Աստղիկ Սիրանոսյան]]
# [[Միշել Պետրոսյան]]
# [[Լեա Սալամե]]
# [[Կատրին Ռոբ-Գրիյե]]
# [[Մկրտիչ Գարդաշյան]]
# [[Րաֆֆի Շարտ]]
# [[Աշոտ Արիյան]]
# [[Սաֆինազ]]
# [[Միխայիլ Սիմոնյան]]
# [[Վլադիմիր Թաթոսով]]
# [[Յուհաննա ալ-Արմանի]]
# [[Ջորջ Գազազյան]]
# [[Վահրամ Մանավյան]]
# [[Նուրիցա Մաթոսյան]]
# [[Բոյ Էդգար]]
# [[Աննա Պողիկյան]]
# [[Արմին Կիոմյագի]]
# [[Ստեֆանի Թենսի]]
# [[Միսակ Թերզիբաշյան]]
# [[Արմեն Հակոբ]]
# [[Շուշան Սիրանոսյան]]
# [[Արման (լուսանկարիչ)]]
# [[Պիետրո Քուչուկյան]]
# [[Ժերար Սվազլյան]]
# [[Գաբրիել Լեքեջյան]]
# [[Դեմիս Օհանջանյան]]
# [[Ալեքսանդր Ռաֆայել]]
# [[Յուրի Մելիքով]]
# [[Հովսեփ Ազնավուր]]
# [[Ֆելիքս Աբրահամյան]]
# [[Ջուլիան Բիզանտին]]
# [[Ալեն Ջոն]]
# [[Գրեգորի Փոլ Ջորդան]]
# [[Ժակ Քալայջյան]]
# [[Ջեյմս Արաթուն Մալքոլմ]]
# [[Հայկական դիմադրությունը Հայոց ցեղասպանության տարիներին]]
# [[Սևան Մալիքյան]]
# [[Ջեննի Շիրքոր]]
# [[Տանյա Սեղաչյան]]
# [[Դանիել Բիլալյան]]
# [[Ժիլբեր Բիլեզիկյան]]
# [[Ալեն Միկլի]]
# [[Գի Թերջանյան]]
# [[Զոլտան Նուրիջանի]]
# [[Գաբրիելե Մարտիրոսյան]]
# [[Վիգեն Չըթըրյան]]
# [[Ատոսա Արաքսյա Աբրահամյան]]
# [[Ջեյմս Կառնուսյան]]
# [[Ջոն Բասմաջյան]]
# [[ՏերՀովա]]
# [[Սթիվեն Հանեսյան]]
# [[Բրյուս Պողոսյան]]
# [[Վարուժան Գորջյան]]
# [[Տիգրան Կույումջյան]] (բարելավում)
# [[Գարեգին Մարգարյան]]
# [[Բորիս Մարտիրոսյան]]
# [[Լյուդմիլա Նիկոյան]]
# [[Գաբրիել Վահանյան]]
# [[Փիթեր Ջուքս]]
# [[Ալեքսանդր Բաղդասարյան]]
# [[Հովան Սիմոնյան]]
# [[Եսայի Մինասյան]]
# [[Մարի-Գայանե Միքայելյան]]
# [[Bbno$]]

== [[Մասնակից:Քրմապետ|Քրմապետ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Քրմապետ|քննարկում]]) 15:37, 10 Հունիսի 2022 (UTC) ==
# [[1993 թվականի ամառային հարձակումներ]]
# [[Մարտունու և Մարտակերտի գրոհներ]]
# [[Երկիր (օրաթերթ)]]
# [[Բագրատ Եսայան]]
# [[Արևելյան թատրոն (Թուրքիա)]] - բարելավում +756
#  [[Հակոբ Վարդովյան]]  - բարելավում +7585
#  [[Մարտիրոս Մնակյան]] - բարելավում +4617
#  [[Ձեռագիր MS 7117]]
#  [[Վադիմ Արությունով]] - բարելավում +1044
#  [[Արցախի Հանրապետության պետական օրհներգ]] - բարելավում +1361
#  [[Հայ ավետարանական Կերթմենյան վարժարան]] 
#  [[Թրատի հայ ավետարանական դպրոց]]
#  [[Օրդոյան եղբայրներ]] 
#  [[Հայ Ավետարանական Շամլյան Թաթիկյան երկրորդական վարժարան]]
#  [[Եփրեմ և Մարթա Ֆիլիպոսյան հայ ավետարանական քոլեջ]]
#  [[Անջարի հայ ավետարանական միջնակարգ դպրոց]]
#  [[Սուրբ Ստեփանոս հայկական տարրական դպրոց]]
#  [[Հայկական Մեսրոպյան դպրոց]]
#  [[Ցիպնավանք]]
#  [[Փասադենայի Ալֆրեդ և Մարգրիտ Հավսեփյան վարժարան]]
#  [[Սուրբ Գրիգոր Նարեկացու անվան վարժարան]]
#  [[Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ եկեղեցի (Փասադենա)]]
#  [[Սուրբ Երրորդության եկեղեցի (Ֆրեզնո)]]
#  [[Հին հայկական քաղաք (Ֆրեզնո)]]
#  [[Սուրբ Աննայի հայկական կաթոլիկ տաճար (Նյու Յորք)]]
#  [[Գրիգոր Գերգերյան]]
#  [[Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ տաճար (Գլենդել)]]
#  [[Մանուել Բաթակյան]]
#  [[Միքաիլ Ներսես Սեթյան]]
#  [[Պոլ Կուսսա]]
#  [[Միքայել Անտուան Մուրադյան]]
#  [[Նենսի Չայլյան]]
#  [[Գայանե Կոստասնյան]]
== [[Մասնակից:Armineaghayan|Armineaghayan]] ==
=== Նոր հոդվածներ ===
# [[Զարի Էլմասյան]] 
# [[Կազարատ]] 
# [[Նելլի Սահակյան]]  
# [[Հովհաննես Ոսկերիչյան]] 
# [[Թամարա Տեր-Եղիազարյան]] 
# [[Հոսպիտալային փողոց (Կամենեց-Պոդոլսկ)]] 
# [[Հայկական եկեղեցի (Բոգատոե)]]
# [[Հովհաննես Սահակյանի հուշամրցաշար]] 
# [[Ուկրաինայի հայերի միության գավաթ 2012]] 
# [[Սուրբ Հովհաննես Մկրտիչ եկեղեցի (Յանգոն)]]
# [[Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ եկեղեցի (Տալլին)]]
# [[Հայերը Հյուսիսային Մակեդոնիայում]]
# [[Գարրի Թադևոսյան]]
# [[Արման Նազարյան]]
# [[Սուրբ Սարգիս եկեղեցի (Տոպոլևկա)]]
# [[Սուրբ Նիկողայոս եկեղեցի (Եվպատորիա)]]
# [[Ղրիմ գյուղի թանգարան]]
# [[Մուշեղ Տեր-Եղիազարյանց]]
# [[Սամվել Մաթևոսյան]]
# [[Կորյուն Նահապետյան (նկարիչ)]]
# [[Հրայր Ղարիբյան]]
# [[Սերգեյ Ցիգալ]]
# [[Հովհաննես Իսահակյան]]
# [[Գրիգոր Գրիգորյան (գիտնական)]]
# [[Լարիսա Պետրոսյան]]
# [[Բենիկ Աբրահամյան]]
# [[Իրակլի Գրուզինսկի]]
# [[Ռուբեն Ռուբենով]]
# [[Լարիսա Վասիլյան]]
# [[Հայ Առաքելական եկեղեցու հայագիտության կենտրոն]]
# [[Հովսեփ Թեոդորովիչ]]
# [[Եժի Սեմիգինովսկի-Էլեուտեր]]
# [[Արտյոմ Դալաքյան]]
# [[Նատելլա Կրապիվինա]]
# [[Դավիթ Մանուկյան (ըմբիշ)]]
# [[Վլադիմիր Օմելյան]]
# [[Ալեքսանդր Կասյան (ֆուտբոլիստ)]]
# [[Մարկ Տկաչուկ]]
# [[Վալերի Պորկույան]]
# [[Արսեն Սավադով]]
# [[Տիգրան Ուզլյան]]
# [[Մերի Դերոս]]
# [[Սերոբ Բեջանյան]]
# [[Գարո Եփրեմյան]]
# [[Ավակ Ուզլյան]]
# [[Վլադիմիր Գևորկյան]]
# [[Դենիս Կուրյան]]
# [[Գալուստ Գեդել]]
# [[Բարբարա Սահակյան]]
# [[Վահրամ Կևորկյան (ֆուտբոլիստ)]]
# [[Արիֆ Յունուսով]]
# [[Վազգեն Մանասյան]]
# [[Ուկրաինայի հայերի միության գավաթ]]

=== Բարելումներ ===
# [[Հայերն Ուկրաինայում]] / +50 265
# [[Արմյանսկ]] / +20 758
# [[Հայերը Քուվեյթում]] / +9475
# [[Հայերը Լատվիայում]] / + 27 266
# [[Հայերը Մալթայում]] / +12 553
# [[Երուսաղեմի հայկական թաղամաս]] / +46 517
# [[Գյումրու նկարչական դպրոց]] / +1260
# [[Երվանդ Կողբետլյանց]] / +42 807
# [[Մոսկվայի հայկական գերեզմանոց]] / +9563
# [[Սուրբ Հարություն եկեղեցի (Մոսկվա)]] / +6405
# [[Մոսկվայի հայկական եկեղեցական համալիր]] /+20 133
# [[Անդրեյ Բաբաև]] /+18 210
# [[Ռուսաստանի և Նոր Նախիջևանի հայոց թեմ]] /+8362
# [[Միքայել Չայլախյան]] /+ 32 396
# [[Լևոն Միրզոյան]] /+35 176
# [[Նորա Ադամյան]] /+5823

==--[[Մասնակից:Արարատ Թրվանց|Արարատ Թրվանց]] ([[Մասնակցի քննարկում:Արարատ Թրվանց|քննարկում]]) 19:43, 28 Հունիսի 2022 (UTC)==
== --[[Մասնակից:Թրվանց Արա|Թրվանց Արա]] ([[Մասնակցի քննարկում:Թրվանց Արա|քննարկում]]) 19:55, 28 Հունիսի 2022 (UTC) ==

== [[Մասնակից:Ապատ63|Ապատ63]] ([[Մասնակցի քննարկում:Ապատ63|քննարկում]]) ==
# [[Հանրապետության հրապարակ (Երևան)]] (բարելավում)
# [[Աբրահամ Աբրահամյան (գիտնական)]] (բարելավում)
# [[Մարիոս Գարոյան]] (բարելավում)
# [[Վարդգես Մահտեսյան]] 
# [[Հայ երիտասարդների ասոցիացիա (Կիպրոս)]]
# [[Վարուժան Հերկելյան]]
# [[Մանգասար Մանգասարյան]]</text>
      <sha1>t4kxmy4ump5lx7x3bu5tiapnrbvcgrb</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486271</id>
      <parentid>8486101</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T21:33:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Armineaghayan</username>
        <id>25187</id>
      </contributor>
      <comment>/* Նոր հոդվածներ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="13741" xml:space="preserve">{{Հայկական թեմատիկայով վիքիարշավ 2022/գլխագիր}}

== Օրինակ ==
Ստորև ներկայացված օրինակը ավելացրեք ցանկի ներքևում և լրացրեք ձեր տվյալները։
&lt;div style=&quot;width:470px; background:#E6F2FF; border:1px solid lightsteelblue; padding:0.5em 1em 0.5em 1em;&quot;&gt;
&lt;pre style=&quot;overflow:auto;&quot;&gt;
== Մասնակցային անուն ==
# Հոդված
# Հոդված
&lt;/pre&gt;&lt;/div&gt;


&lt;!-- ՄԱՍՆԱԿՑԱՅԻՆ ԱՆՈՒՆՆԵՐԸ ԱՎԵԼԱՑՆԵԼ ԱՅՍՏԵՂԻՑ ՆԵՐՔԵՎ --&gt;

== Հասմիկ Խլոյան==

== ERJANIK ==
# [[Սահակ Կարապետյան (պետական գործիչ)]] [[:ru:Карапетян, Саак Альбертович]]

== [[Մասնակից:ԳՄԱ1286|ԳՄԱ1286]] ==
# Հոդված
# Հոդված

== [[Մասնակից:Son Melkumyan|Son Melkumyan]] ([[Մասնակցի քննարկում:Son Melkumyan|քննարկում]]) 12:59, 2 Հունիսի 2022 (UTC) ==
# [[Խորանաշատի Ավետարան (4823)]] (բարելավում)
# [[Վանի թագավորության ճարտարապետություն]]
# [[Աշուղ]]
# [[Հայ Ավետարանական Փիթեր և Ելիզաբեթ Թորոսյան դպրոց]]
# [[Հայ Ավետարանական Կենտրոնական Ավագ դպրոց]]
'''Վ. Սուրենյանցի կտավներ'''
# [[Ոտնահարված սրբություն]]
# [[Զաբել թագուհու վերադարձը]]
# [[Ֆիրդուսին կարդում է «Շահ-Նամե» պոեմը Շահ Մահմուդ Ղազնևիին]]
# [[Ջարդից հետո]]
# [[Սերենադ (նկար)]]
# [[Հռիփսիմեի վանքը (Սուրենյանց)]]
# [[Անի։ Կանանց ելքը եկեղեցուց]]
# [[Թափորի ելքը Էջմիածնի Մայր տաճարից]]

== [[Մասնակից:Արևիկ Սոֆյան|Արևիկ Սոֆյան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Արևիկ Սոֆյան|քննարկում]]) 14:17, 3 Հունիսի 2022 (UTC) ==
# [[Հայկական ասեղնագործություն]]
# [[Հռոմի հայկական կաթոլիկ եկեղեցի]]
# [[Հայ կաթողիկե եկեղեցի]] (բարելավում)

== [[Մասնակից:Մարիամ Գևորգ|Մարիամ Գևորգ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Մարիամ Գևորգ|քննարկում]]) 17:44, 3 Հունիսի 2022 (UTC) ==
1. [[Հելլենիստական դարաշրջանի հայկական մշակույթի բնույթն ու զարգացման փուլերը]]

== [[Մասնակից:Arm89S|Arm89S]] ([[Մասնակցի քննարկում:Arm89S|քննարկում]]) 06:18, 5 Հունիսի 2022 (UTC) ==
# [[Ասպարեզ (օրաթերթ)]]

== [[Մասնակից:Beko|Բեքո]]== 
# [[Ջամգարով եղբայրներ]] - բարելավում (19,626 բայթ)
# [[Գառնիկ Մեհրաբյան]]
# [[Սուրբ Նիկողայոս եկեղեցի (Կամենեց-Պոդոլսկ, 13-14-րդ դարեր)]]
# [[Հայկական պատարագ]] - բարելավում (10,435 բայթ)
# [[Նահատակաց եկեղեցի (Հալեպ)]]
# [[Բեթել եկեղեցի]]
# [[Հերհերի ձոր]]
# [[Բեթել երկրորդական վարժարան (Հալեպ)]]
# [[Հայհուրումներ]]
# [[Խրիմյան Հայրիկ կաթողիկոսի դիմանկարը]]
# [[Սրբոց Հրեշտակապետաց եկեղեցի (Երուսաղեմ)]]
# [[Էդվարդ Ասրյան]]
# [[Սուրբ Պողոս-Պետրոս տաճար]] - բարելավում (5,832 բայթ)
# [[Օղուզլուի եկեղեցի]]
# [[Սուրբ Սիոն եկեղեցի (Գառնի)]]
# [[Բրդաձորի քարակոթող]]
# [[Ֆելիքս Տեր-Մարտիրոսով]]
# [[Ծաղկահովիտ (քաղաքատեղի)]]
# [[Քրիստոսի դեմքը. Դաստառակ]]
# [[Ադրբեջանի ռազմական գործողություններ Արցախում (օգոստոս, 2022)]]

== [[Մասնակից:KhachKar|KhachKar]] ==
# [[Սուրբ Հակոբ ազգային վարժարան]]
# [[Գռուզյան-Զաքարյան-Վասպուրական ազգային վարժարան]]
# [[Բարսեղ Շահպազ]]
# [[Հովհաննես Լռակյաց]]
# [[ArmSat-1]]
# [[Ռաֆայել Հակոբյան]]
# [[Մարգարիտա Մոնե]]
# [[Ռոբերտ Նալբանդյան (քիմիկոս)]]
# [[Մարիաննա Մուկուչյան]]
# [[Սարան Ալեքսանդրյան]]
# [[Ռոժե Բալյան]]
# [[Ալեք Կոստանդինոս]]
# [[Օննիկ Դինքջյան]]
# [[Արման Մալումյան]]
# [[Աստղիկ Սիրանոսյան]]
# [[Միշել Պետրոսյան]]
# [[Լեա Սալամե]]
# [[Կատրին Ռոբ-Գրիյե]]
# [[Մկրտիչ Գարդաշյան]]
# [[Րաֆֆի Շարտ]]
# [[Աշոտ Արիյան]]
# [[Սաֆինազ]]
# [[Միխայիլ Սիմոնյան]]
# [[Վլադիմիր Թաթոսով]]
# [[Յուհաննա ալ-Արմանի]]
# [[Ջորջ Գազազյան]]
# [[Վահրամ Մանավյան]]
# [[Նուրիցա Մաթոսյան]]
# [[Բոյ Էդգար]]
# [[Աննա Պողիկյան]]
# [[Արմին Կիոմյագի]]
# [[Ստեֆանի Թենսի]]
# [[Միսակ Թերզիբաշյան]]
# [[Արմեն Հակոբ]]
# [[Շուշան Սիրանոսյան]]
# [[Արման (լուսանկարիչ)]]
# [[Պիետրո Քուչուկյան]]
# [[Ժերար Սվազլյան]]
# [[Գաբրիել Լեքեջյան]]
# [[Դեմիս Օհանջանյան]]
# [[Ալեքսանդր Ռաֆայել]]
# [[Յուրի Մելիքով]]
# [[Հովսեփ Ազնավուր]]
# [[Ֆելիքս Աբրահամյան]]
# [[Ջուլիան Բիզանտին]]
# [[Ալեն Ջոն]]
# [[Գրեգորի Փոլ Ջորդան]]
# [[Ժակ Քալայջյան]]
# [[Ջեյմս Արաթուն Մալքոլմ]]
# [[Հայկական դիմադրությունը Հայոց ցեղասպանության տարիներին]]
# [[Սևան Մալիքյան]]
# [[Ջեննի Շիրքոր]]
# [[Տանյա Սեղաչյան]]
# [[Դանիել Բիլալյան]]
# [[Ժիլբեր Բիլեզիկյան]]
# [[Ալեն Միկլի]]
# [[Գի Թերջանյան]]
# [[Զոլտան Նուրիջանի]]
# [[Գաբրիելե Մարտիրոսյան]]
# [[Վիգեն Չըթըրյան]]
# [[Ատոսա Արաքսյա Աբրահամյան]]
# [[Ջեյմս Կառնուսյան]]
# [[Ջոն Բասմաջյան]]
# [[ՏերՀովա]]
# [[Սթիվեն Հանեսյան]]
# [[Բրյուս Պողոսյան]]
# [[Վարուժան Գորջյան]]
# [[Տիգրան Կույումջյան]] (բարելավում)
# [[Գարեգին Մարգարյան]]
# [[Բորիս Մարտիրոսյան]]
# [[Լյուդմիլա Նիկոյան]]
# [[Գաբրիել Վահանյան]]
# [[Փիթեր Ջուքս]]
# [[Ալեքսանդր Բաղդասարյան]]
# [[Հովան Սիմոնյան]]
# [[Եսայի Մինասյան]]
# [[Մարի-Գայանե Միքայելյան]]
# [[Bbno$]]

== [[Մասնակից:Քրմապետ|Քրմապետ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Քրմապետ|քննարկում]]) 15:37, 10 Հունիսի 2022 (UTC) ==
# [[1993 թվականի ամառային հարձակումներ]]
# [[Մարտունու և Մարտակերտի գրոհներ]]
# [[Երկիր (օրաթերթ)]]
# [[Բագրատ Եսայան]]
# [[Արևելյան թատրոն (Թուրքիա)]] - բարելավում +756
#  [[Հակոբ Վարդովյան]]  - բարելավում +7585
#  [[Մարտիրոս Մնակյան]] - բարելավում +4617
#  [[Ձեռագիր MS 7117]]
#  [[Վադիմ Արությունով]] - բարելավում +1044
#  [[Արցախի Հանրապետության պետական օրհներգ]] - բարելավում +1361
#  [[Հայ ավետարանական Կերթմենյան վարժարան]] 
#  [[Թրատի հայ ավետարանական դպրոց]]
#  [[Օրդոյան եղբայրներ]] 
#  [[Հայ Ավետարանական Շամլյան Թաթիկյան երկրորդական վարժարան]]
#  [[Եփրեմ և Մարթա Ֆիլիպոսյան հայ ավետարանական քոլեջ]]
#  [[Անջարի հայ ավետարանական միջնակարգ դպրոց]]
#  [[Սուրբ Ստեփանոս հայկական տարրական դպրոց]]
#  [[Հայկական Մեսրոպյան դպրոց]]
#  [[Ցիպնավանք]]
#  [[Փասադենայի Ալֆրեդ և Մարգրիտ Հավսեփյան վարժարան]]
#  [[Սուրբ Գրիգոր Նարեկացու անվան վարժարան]]
#  [[Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ եկեղեցի (Փասադենա)]]
#  [[Սուրբ Երրորդության եկեղեցի (Ֆրեզնո)]]
#  [[Հին հայկական քաղաք (Ֆրեզնո)]]
#  [[Սուրբ Աննայի հայկական կաթոլիկ տաճար (Նյու Յորք)]]
#  [[Գրիգոր Գերգերյան]]
#  [[Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ տաճար (Գլենդել)]]
#  [[Մանուել Բաթակյան]]
#  [[Միքաիլ Ներսես Սեթյան]]
#  [[Պոլ Կուսսա]]
#  [[Միքայել Անտուան Մուրադյան]]
#  [[Նենսի Չայլյան]]
#  [[Գայանե Կոստասնյան]]
== [[Մասնակից:Armineaghayan|Armineaghayan]] ==
=== Նոր հոդվածներ ===
# [[Զարի Էլմասյան]] 
# [[Կազարատ]] 
# [[Նելլի Սահակյան]]  
# [[Հովհաննես Ոսկերիչյան]] 
# [[Թամարա Տեր-Եղիազարյան]] 
# [[Հոսպիտալային փողոց (Կամենեց-Պոդոլսկ)]] 
# [[Հայկական եկեղեցի (Բոգատոե)]]
# [[Հովհաննես Սահակյանի հուշամրցաշար]] 
# [[Ուկրաինայի հայերի միության գավաթ 2012]] 
# [[Սուրբ Հովհաննես Մկրտիչ եկեղեցի (Յանգոն)]]
# [[Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ եկեղեցի (Տալլին)]]
# [[Հայերը Հյուսիսային Մակեդոնիայում]]
# [[Գարրի Թադևոսյան]]
# [[Արման Նազարյան]]
# [[Սուրբ Սարգիս եկեղեցի (Տոպոլևկա)]]
# [[Սուրբ Նիկողայոս եկեղեցի (Եվպատորիա)]]
# [[Ղրիմ գյուղի թանգարան]]
# [[Մուշեղ Տեր-Եղիազարյանց]]
# [[Սամվել Մաթևոսյան]]
# [[Կորյուն Նահապետյան (նկարիչ)]]
# [[Հրայր Ղարիբյան]]
# [[Սերգեյ Ցիգալ]]
# [[Հովհաննես Իսահակյան]]
# [[Գրիգոր Գրիգորյան (գիտնական)]]
# [[Լարիսա Պետրոսյան]]
# [[Բենիկ Աբրահամյան]]
# [[Իրակլի Գրուզինսկի]]
# [[Ռուբեն Ռուբենով]]
# [[Լարիսա Վասիլյան]]
# [[Հայ Առաքելական եկեղեցու հայագիտության կենտրոն]]
# [[Հովսեփ Թեոդորովիչ]]
# [[Եժի Սեմիգինովսկի-Էլեուտեր]]
# [[Արտյոմ Դալաքյան]]
# [[Նատելլա Կրապիվինա]]
# [[Դավիթ Մանուկյան (ըմբիշ)]]
# [[Վլադիմիր Օմելյան]]
# [[Ալեքսանդր Կասյան (ֆուտբոլիստ)]]
# [[Մարկ Տկաչուկ]]
# [[Վալերի Պորկույան]]
# [[Արսեն Սավադով]]
# [[Տիգրան Ուզլյան]]
# [[Մերի Դերոս]]
# [[Սերոբ Բեջանյան]]
# [[Գարո Եփրեմյան]]
# [[Ավակ Ուզլյան]]
# [[Վլադիմիր Գևորկյան]]
# [[Դենիս Կուրյան]]
# [[Գալուստ Գեդել]]
# [[Բարբարա Սահակյան]]
# [[Վահրամ Կևորկյան (ֆուտբոլիստ)]]
# [[Արիֆ Յունուսով]]
# [[Վազգեն Մանասյան]]
# [[Ուկրաինայի հայերի միության գավաթ]]
# [[Էդուարդ Սողոմոնյան]]
# [[Խոակին Պողոսյան]]

=== Բարելումներ ===
# [[Հայերն Ուկրաինայում]] / +50 265
# [[Արմյանսկ]] / +20 758
# [[Հայերը Քուվեյթում]] / +9475
# [[Հայերը Լատվիայում]] / + 27 266
# [[Հայերը Մալթայում]] / +12 553
# [[Երուսաղեմի հայկական թաղամաս]] / +46 517
# [[Գյումրու նկարչական դպրոց]] / +1260
# [[Երվանդ Կողբետլյանց]] / +42 807
# [[Մոսկվայի հայկական գերեզմանոց]] / +9563
# [[Սուրբ Հարություն եկեղեցի (Մոսկվա)]] / +6405
# [[Մոսկվայի հայկական եկեղեցական համալիր]] /+20 133
# [[Անդրեյ Բաբաև]] /+18 210
# [[Ռուսաստանի և Նոր Նախիջևանի հայոց թեմ]] /+8362
# [[Միքայել Չայլախյան]] /+ 32 396
# [[Լևոն Միրզոյան]] /+35 176
# [[Նորա Ադամյան]] /+5823

==--[[Մասնակից:Արարատ Թրվանց|Արարատ Թրվանց]] ([[Մասնակցի քննարկում:Արարատ Թրվանց|քննարկում]]) 19:43, 28 Հունիսի 2022 (UTC)==
== --[[Մասնակից:Թրվանց Արա|Թրվանց Արա]] ([[Մասնակցի քննարկում:Թրվանց Արա|քննարկում]]) 19:55, 28 Հունիսի 2022 (UTC) ==

== [[Մասնակից:Ապատ63|Ապատ63]] ([[Մասնակցի քննարկում:Ապատ63|քննարկում]]) ==
# [[Հանրապետության հրապարակ (Երևան)]] (բարելավում)
# [[Աբրահամ Աբրահամյան (գիտնական)]] (բարելավում)
# [[Մարիոս Գարոյան]] (բարելավում)
# [[Վարդգես Մահտեսյան]] 
# [[Հայ երիտասարդների ասոցիացիա (Կիպրոս)]]
# [[Վարուժան Հերկելյան]]
# [[Մանգասար Մանգասարյան]]</text>
      <sha1>0k6sdu6y1uaiqh89tnwm372z52hbdss</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486354</id>
      <parentid>8486271</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T05:36:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Beko</username>
        <id>1511</id>
      </contributor>
      <comment>/* KhachKar */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="13739" xml:space="preserve">{{Հայկական թեմատիկայով վիքիարշավ 2022/գլխագիր}}

== Օրինակ ==
Ստորև ներկայացված օրինակը ավելացրեք ցանկի ներքևում և լրացրեք ձեր տվյալները։
&lt;div style=&quot;width:470px; background:#E6F2FF; border:1px solid lightsteelblue; padding:0.5em 1em 0.5em 1em;&quot;&gt;
&lt;pre style=&quot;overflow:auto;&quot;&gt;
== Մասնակցային անուն ==
# Հոդված
# Հոդված
&lt;/pre&gt;&lt;/div&gt;


&lt;!-- ՄԱՍՆԱԿՑԱՅԻՆ ԱՆՈՒՆՆԵՐԸ ԱՎԵԼԱՑՆԵԼ ԱՅՍՏԵՂԻՑ ՆԵՐՔԵՎ --&gt;

== Հասմիկ Խլոյան==

== ERJANIK ==
# [[Սահակ Կարապետյան (պետական գործիչ)]] [[:ru:Карапетян, Саак Альбертович]]

== [[Մասնակից:ԳՄԱ1286|ԳՄԱ1286]] ==
# Հոդված
# Հոդված

== [[Մասնակից:Son Melkumyan|Son Melkumyan]] ([[Մասնակցի քննարկում:Son Melkumyan|քննարկում]]) 12:59, 2 Հունիսի 2022 (UTC) ==
# [[Խորանաշատի Ավետարան (4823)]] (բարելավում)
# [[Վանի թագավորության ճարտարապետություն]]
# [[Աշուղ]]
# [[Հայ Ավետարանական Փիթեր և Ելիզաբեթ Թորոսյան դպրոց]]
# [[Հայ Ավետարանական Կենտրոնական Ավագ դպրոց]]
'''Վ. Սուրենյանցի կտավներ'''
# [[Ոտնահարված սրբություն]]
# [[Զաբել թագուհու վերադարձը]]
# [[Ֆիրդուսին կարդում է «Շահ-Նամե» պոեմը Շահ Մահմուդ Ղազնևիին]]
# [[Ջարդից հետո]]
# [[Սերենադ (նկար)]]
# [[Հռիփսիմեի վանքը (Սուրենյանց)]]
# [[Անի։ Կանանց ելքը եկեղեցուց]]
# [[Թափորի ելքը Էջմիածնի Մայր տաճարից]]

== [[Մասնակից:Արևիկ Սոֆյան|Արևիկ Սոֆյան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Արևիկ Սոֆյան|քննարկում]]) 14:17, 3 Հունիսի 2022 (UTC) ==
# [[Հայկական ասեղնագործություն]]
# [[Հռոմի հայկական կաթոլիկ եկեղեցի]]
# [[Հայ կաթողիկե եկեղեցի]] (բարելավում)

== [[Մասնակից:Մարիամ Գևորգ|Մարիամ Գևորգ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Մարիամ Գևորգ|քննարկում]]) 17:44, 3 Հունիսի 2022 (UTC) ==
1. [[Հելլենիստական դարաշրջանի հայկական մշակույթի բնույթն ու զարգացման փուլերը]]

== [[Մասնակից:Arm89S|Arm89S]] ([[Մասնակցի քննարկում:Arm89S|քննարկում]]) 06:18, 5 Հունիսի 2022 (UTC) ==
# [[Ասպարեզ (օրաթերթ)]]

== [[Մասնակից:Beko|Բեքո]]== 
# [[Ջամգարով եղբայրներ]] - բարելավում (19,626 բայթ)
# [[Գառնիկ Մեհրաբյան]]
# [[Սուրբ Նիկողայոս եկեղեցի (Կամենեց-Պոդոլսկ, 13-14-րդ դարեր)]]
# [[Հայկական պատարագ]] - բարելավում (10,435 բայթ)
# [[Նահատակաց եկեղեցի (Հալեպ)]]
# [[Բեթել եկեղեցի]]
# [[Հերհերի ձոր]]
# [[Բեթել երկրորդական վարժարան (Հալեպ)]]
# [[Հայհուրումներ]]
# [[Խրիմյան Հայրիկ կաթողիկոսի դիմանկարը]]
# [[Սրբոց Հրեշտակապետաց եկեղեցի (Երուսաղեմ)]]
# [[Էդվարդ Ասրյան]]
# [[Սուրբ Պողոս-Պետրոս տաճար]] - բարելավում (5,832 բայթ)
# [[Օղուզլուի եկեղեցի]]
# [[Սուրբ Սիոն եկեղեցի (Գառնի)]]
# [[Բրդաձորի քարակոթող]]
# [[Ֆելիքս Տեր-Մարտիրոսով]]
# [[Ծաղկահովիտ (քաղաքատեղի)]]
# [[Քրիստոսի դեմքը. Դաստառակ]]
# [[Ադրբեջանի ռազմական գործողություններ Արցախում (օգոստոս, 2022)]]

== [[Մասնակից:KhachKar|KhachKar]] ==
# [[Սուրբ Հակոբ ազգային վարժարան]]
# [[Գռուզյան-Զաքարյան-Վասպուրական ազգային վարժարան]]
# [[Բարսեղ Շահպազ]]
# [[Հովհաննես Լռակյաց]]
# [[ArmSat-1]]
# [[Ռաֆայել Հակոբյան]]
# [[Մարգարիտա Մոնե]]
# [[Ռոբերտ Նալբանդյան (քիմիկոս)]]
# [[Մարիաննա Մուկուչյան]]
# [[Սարան Ալեքսանդրյան]]
# [[Ռոժե Բալյան]]
# [[Ալեք Կոստանդինոս]]
# [[Օննիկ Դինքջյան]]
# [[Արման Մալումյան]]
# [[Աստղիկ Սիրանոսյան]]
# [[Միշել Պետրոսյան]]
# [[Լեա Սալամե]]
# [[Կատրին Ռոբ-Գրիյե]]
# [[Մկրտիչ Գարդաշյան]]
# [[Րաֆֆի Շարտ]]
# [[Աշոտ Արիյան]]
# [[Սաֆինազ]]
# [[Միխայիլ Սիմոնյան]]
# [[Վլադիմիր Թաթոսով]]
# [[Յուհաննա ալ-Արմանի]]
# [[Ջորջ Գազազյան]]
# [[Վահրամ Մանավյան]]
# [[Նուրիցա Մաթոսյան]]
# [[Բոյ Էդգար]]
# [[Աննա Պողիկյան]]
# [[Արմին Կիոմյագի]]
# [[Ստեֆանի Թենսի]]
# [[Միսակ Թերզիբաշյան]]
# [[Արմեն Հակոբ]]
# [[Շուշան Սիրանոսյան]]
# [[Արման (լուսանկարիչ)]]
# [[Պիետրո Քուչուկյան]]
# [[Ժերար Սվազլյան]]
# [[Գաբրիել Լեքեջյան]]
# [[Դեմիս Օհանջանյան]]
# [[Ալեքսանդր Ռաֆայել]]
# [[Յուրի Մելիքով]]
# [[Հովսեփ Ազնավուր]]
# [[Ֆելիքս Աբրահամյան]]
# [[Ջուլիան Բիզանտին]]
# [[Ալեն Ջոն]]
# [[Գրեգորի Փոլ Ջորդան]]
# [[Ժակ Քալայջյան]]
# [[Ջեյմս Արաթուն Մալքոլմ]]
# [[Հայկական դիմադրությունը Հայոց ցեղասպանության տարիներին]]
# [[Սևան Մալիքյան]]
# [[Ջեննի Շիրքոր]]
# [[Տանյա Սեղաչյան]]
# [[Դանիել Բիլալյան]]
# [[Ժիլբեր Բիլեզիկյան]]
# [[Ալեն Միկլի]]
# [[Գի Թերջանյան]]
# [[Զոլտան Նուրիջանի]]
# [[Գաբրիելե Մարտիրոսյան]]
# [[Վիգեն Չըթըրյան]]
# [[Ատոսա Արաքսյա Աբրահամյան]]
# [[Ջեյմս Կառնուսյան]]
# [[Ջոն Բասմաջյան]]
# [[ՏերՀովա]]
# [[Սթիվեն Հանեսյան]]
# [[Բրյուս Պողոսյան]]
# [[Վարուժան Գորջյան]]
# [[Տիգրան Կույումջյան]] (բարելավում)
# [[Գարեգին Մարգարյան]]
# [[Բորիս Մարտիրոսյան]]
# [[Լյուդմիլա Նիկոյան]]
# [[Գաբրիել Վահանյան]]
# [[Փիթեր Ջուքս]]
# [[Ալեքսանդր Բաղդասարյան]]
# [[Հովան Սիմոնյան]]
# [[Եսայի Մինասյան]]
# [[Մարի-Գայանե Միքայելյան]]
# [[Bbno$]]

== [[Մասնակից:Քրմապետ|Քրմապետ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Քրմապետ|քննարկում]]) 15:37, 10 Հունիսի 2022 (UTC) ==
# [[1993 թվականի ամառային հարձակումներ]]
# [[Մարտունու և Մարտակերտի գրոհներ]]
# [[Երկիր (օրաթերթ)]]
# [[Բագրատ Եսայան]]
# [[Արևելյան թատրոն (Թուրքիա)]] - բարելավում +756
#  [[Հակոբ Վարդովյան]]  - բարելավում +7585
#  [[Մարտիրոս Մնակյան]] - բարելավում +4617
#  [[Ձեռագիր MS 7117]]
#  [[Վադիմ Արությունով]] - բարելավում +1044
#  [[Արցախի Հանրապետության պետական օրհներգ]] - բարելավում +1361
#  [[Հայ ավետարանական Կերթմենյան վարժարան]] 
#  [[Թրատի հայ ավետարանական դպրոց]]
#  [[Օրդոյան եղբայրներ]] 
#  [[Հայ Ավետարանական Շամլյան Թաթիկյան երկրորդական վարժարան]]
#  [[Եփրեմ և Մարթա Ֆիլիպոսյան հայ ավետարանական քոլեջ]]
#  [[Անջարի հայ ավետարանական միջնակարգ դպրոց]]
#  [[Սուրբ Ստեփանոս հայկական տարրական դպրոց]]
#  [[Հայկական Մեսրոպյան դպրոց]]
#  [[Ցիպնավանք]]
#  [[Փասադենայի Ալֆրեդ և Մարգրիտ Հավսեփյան վարժարան]]
#  [[Սուրբ Գրիգոր Նարեկացու անվան վարժարան]]
#  [[Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ եկեղեցի (Փասադենա)]]
#  [[Սուրբ Երրորդության եկեղեցի (Ֆրեզնո)]]
#  [[Հին հայկական քաղաք (Ֆրեզնո)]]
#  [[Սուրբ Աննայի հայկական կաթոլիկ տաճար (Նյու Յորք)]]
#  [[Գրիգոր Գերգերյան]]
#  [[Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ տաճար (Գլենդել)]]
#  [[Մանուել Բաթակյան]]
#  [[Միքաիլ Ներսես Սեթյան]]
#  [[Պոլ Կուսսա]]
#  [[Միքայել Անտուան Մուրադյան]]
#  [[Նենսի Չայլյան]]
#  [[Գայանե Կոստանյան]]
== [[Մասնակից:Armineaghayan|Armineaghayan]] ==
=== Նոր հոդվածներ ===
# [[Զարի Էլմասյան]] 
# [[Կազարատ]] 
# [[Նելլի Սահակյան]]  
# [[Հովհաննես Ոսկերիչյան]] 
# [[Թամարա Տեր-Եղիազարյան]] 
# [[Հոսպիտալային փողոց (Կամենեց-Պոդոլսկ)]] 
# [[Հայկական եկեղեցի (Բոգատոե)]]
# [[Հովհաննես Սահակյանի հուշամրցաշար]] 
# [[Ուկրաինայի հայերի միության գավաթ 2012]] 
# [[Սուրբ Հովհաննես Մկրտիչ եկեղեցի (Յանգոն)]]
# [[Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ եկեղեցի (Տալլին)]]
# [[Հայերը Հյուսիսային Մակեդոնիայում]]
# [[Գարրի Թադևոսյան]]
# [[Արման Նազարյան]]
# [[Սուրբ Սարգիս եկեղեցի (Տոպոլևկա)]]
# [[Սուրբ Նիկողայոս եկեղեցի (Եվպատորիա)]]
# [[Ղրիմ գյուղի թանգարան]]
# [[Մուշեղ Տեր-Եղիազարյանց]]
# [[Սամվել Մաթևոսյան]]
# [[Կորյուն Նահապետյան (նկարիչ)]]
# [[Հրայր Ղարիբյան]]
# [[Սերգեյ Ցիգալ]]
# [[Հովհաննես Իսահակյան]]
# [[Գրիգոր Գրիգորյան (գիտնական)]]
# [[Լարիսա Պետրոսյան]]
# [[Բենիկ Աբրահամյան]]
# [[Իրակլի Գրուզինսկի]]
# [[Ռուբեն Ռուբենով]]
# [[Լարիսա Վասիլյան]]
# [[Հայ Առաքելական եկեղեցու հայագիտության կենտրոն]]
# [[Հովսեփ Թեոդորովիչ]]
# [[Եժի Սեմիգինովսկի-Էլեուտեր]]
# [[Արտյոմ Դալաքյան]]
# [[Նատելլա Կրապիվինա]]
# [[Դավիթ Մանուկյան (ըմբիշ)]]
# [[Վլադիմիր Օմելյան]]
# [[Ալեքսանդր Կասյան (ֆուտբոլիստ)]]
# [[Մարկ Տկաչուկ]]
# [[Վալերի Պորկույան]]
# [[Արսեն Սավադով]]
# [[Տիգրան Ուզլյան]]
# [[Մերի Դերոս]]
# [[Սերոբ Բեջանյան]]
# [[Գարո Եփրեմյան]]
# [[Ավակ Ուզլյան]]
# [[Վլադիմիր Գևորկյան]]
# [[Դենիս Կուրյան]]
# [[Գալուստ Գեդել]]
# [[Բարբարա Սահակյան]]
# [[Վահրամ Կևորկյան (ֆուտբոլիստ)]]
# [[Արիֆ Յունուսով]]
# [[Վազգեն Մանասյան]]
# [[Ուկրաինայի հայերի միության գավաթ]]
# [[Էդուարդ Սողոմոնյան]]
# [[Խոակին Պողոսյան]]

=== Բարելումներ ===
# [[Հայերն Ուկրաինայում]] / +50 265
# [[Արմյանսկ]] / +20 758
# [[Հայերը Քուվեյթում]] / +9475
# [[Հայերը Լատվիայում]] / + 27 266
# [[Հայերը Մալթայում]] / +12 553
# [[Երուսաղեմի հայկական թաղամաս]] / +46 517
# [[Գյումրու նկարչական դպրոց]] / +1260
# [[Երվանդ Կողբետլյանց]] / +42 807
# [[Մոսկվայի հայկական գերեզմանոց]] / +9563
# [[Սուրբ Հարություն եկեղեցի (Մոսկվա)]] / +6405
# [[Մոսկվայի հայկական եկեղեցական համալիր]] /+20 133
# [[Անդրեյ Բաբաև]] /+18 210
# [[Ռուսաստանի և Նոր Նախիջևանի հայոց թեմ]] /+8362
# [[Միքայել Չայլախյան]] /+ 32 396
# [[Լևոն Միրզոյան]] /+35 176
# [[Նորա Ադամյան]] /+5823

==--[[Մասնակից:Արարատ Թրվանց|Արարատ Թրվանց]] ([[Մասնակցի քննարկում:Արարատ Թրվանց|քննարկում]]) 19:43, 28 Հունիսի 2022 (UTC)==
== --[[Մասնակից:Թրվանց Արա|Թրվանց Արա]] ([[Մասնակցի քննարկում:Թրվանց Արա|քննարկում]]) 19:55, 28 Հունիսի 2022 (UTC) ==

== [[Մասնակից:Ապատ63|Ապատ63]] ([[Մասնակցի քննարկում:Ապատ63|քննարկում]]) ==
# [[Հանրապետության հրապարակ (Երևան)]] (բարելավում)
# [[Աբրահամ Աբրահամյան (գիտնական)]] (բարելավում)
# [[Մարիոս Գարոյան]] (բարելավում)
# [[Վարդգես Մահտեսյան]] 
# [[Հայ երիտասարդների ասոցիացիա (Կիպրոս)]]
# [[Վարուժան Հերկելյան]]
# [[Մանգասար Մանգասարյան]]</text>
      <sha1>otwwgg5vyku3mpfu00af7a38n5ptqch</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Իննա Խոջամիրյան</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1095651</id>
    <revision>
      <id>8486462</id>
      <parentid>8448050</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T11:23:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>37.252.92.151</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5395" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Դերասան
| անուն = Իննա Խոջամիրյան
| Բնագիր ԱԱՀ = 
| պատկեր = 
| պատկերի չափ = 250px
| նկարագիր = 
| Հասակը՝ = 
| Ծնվել է՝ = [[սեպտեմբերի 25]], [[1995]]
| Ծնվելու վայր՝ = [[Տաշիր]], [[Լոռու մարզ]], [[Հայաստան]]
| Վախճանի օր՝ = 
| Վախճանվել է՝ =
| Քաղաքացիություն՝ = {{դրոշ|Հայաստան}} [[Հայաստան]]
| Հպատակություն՝ = 
| Ազգություն՝ = հայ
| Կրոն՝ = քրիստոնյա
| Այլ անուն(ներ) = 
| Մասնագիտություն = [[դերասանուհի]]
| Ակտիվ շրջան = 2013-ից մինչ օրս
| Ժանրեր = 
| Ընտրանի = 
| հայր՝ = 
| Ամուսին(ներ) = 
| Համատեղ ապրող(ներ) = 
| Երեխա(ներ) = 
| Պարգևներ և մրցանակներ՝ = 
| imdb_id = 
| ԿինոՊոիսկ_id = 
| Վեբկայք =
| Վիքիպահեստ =  
| Օսկար = 
| afiawards = 
| arielaward = 
| BAFTA = 
| bfjaawards = 
| Սեզար = 
| emmyawards = 
| filmfareawards = 
| geminiawards = 
| goldencalfawards = 
| Ոսկե Գլոբուս = 
| Սատուրն = 
| Ոսկե Ազնվամորի = 
| Վենետիկի կինոփառատոն = 
| Գոյա (կինոմրցանակ) = 
| Բեռլինի կինոփառատոն = 
| Ոսկե ծիրան = 
| Կաննի կինոփառատոն = 
| Նիկա (կինոմրցանակ) = 
| grammyawards = 
| laurenceolivierawards = 
| iftaawards = 
| naacpimageawards = 
| nationalfilmawards = 
| sagawards = 
| tonyawards = 
| awards = 
}}
'''Իննա Վաղինակի Խոջամիրյան''' (սեպտեմբերի 25, 1995, [[Տաշիր]], [[Լոռի]], [[Հայաստան]]), [[հայ]] [[դերասանուհի]]։

== Կենսագրություն ==
Իննա Խոջամիրյանը ծնվել է 1995 թվականի սեպտեմբերի 25-ին [[Լոռու մարզ|Լոռու մարզի]] [[Տաշիր]] քաղաքում։ Նախ ուսում է ստացել Տաշիրի թիվ 2 միջնակարգ դպրոցում, ապա Ստեփանավանի Հովհաննես Թումանյանի անվան ավագ դպրոցում։ Դպրոցն ավարտելուց հետո ընդունվել է [[Երևանի պետական համալսարան|Երևանի Պետական Համալսարան]]ի Փիլիսոփայության և հոգեբանության ֆակուլտետ։ 2012-2016 թվականների սովորել է հոգեբանության բաժնում, 2016 թվականից շարունակել ուսումը նույն բաժնում՝ ստանալով մագիստրոսի կոչում։ 

== Ստեղծագործական գործունեությունը ==
Որպես հոգեբան աշխատել է շատ կարճ ժամանակ։ Դերասանական գործունեությունը սկսել է 2013 թվականին։ Դերասանուհին նկարահանվել է հետևյալ հեռուստասերիալներում՝ «Անցյալի ստվերներ» (2013-2014, Շանթ ՀԸ), «Սահմանին 1/2» (2016-2017), «Էլենի օրագիրը 1/2» (2017-2019, Շանթ ՀԸ), «Երկուսով» (2019-2020, Շանթ ՀԸ), «Կհանդիպենք Անտառի տնակում» (2021), «Բեկորներ» (2021-2022, Շանթ ՀԸ)։ 

Դերասանուհին իր գործունեությունը թատրոնում սկսել է հանդես գալով [[Գաբրիել Գարսիա Մարկես]]ի «Երկնագույն շան աչքերը» ներկայացման մեջ հանդես գալով։ Ներկայացման առաջնախաղը տեղի է ունեցել 2019 թվականի սեպտեմբերի 25-ին [[Գյումրու Վարդան Աճեմյանի անվան պետական դրամատիկական թատրոն]]ի «Մհեր Մկրտչյան» փոքր դահլիճում&lt;ref&gt;[https://escs.am/am/news/5101 «Երկնագույն շան աչքերը». պրեմիերա Գյումրու թատրոնում]&lt;/ref&gt;։ «Երկնագույն շան աչքերը» ներկայացվել է նաև [[Հրաչյա Ղափլանյանի անվան դրամատիկական թատրոն|Երևանի Հրաչյա Ղափլանյանի անվան դրամատիկական թատրոն]]ի, Երևանի Հովհաննես Թումանյանի անվան պետական տիկնիկային թատրոնի, [[Վանաձորի Հովհաննես Աբելյանի անվան պետական դրամատիկական թատրոն|Վանաձորի Հովհաննես Աբելյանի անվան պետական դրամատիկական թատրոնի]] բեմերում։

Հյուրախաղերով հանդես է եկել նաև ''Սանկտ Պետերբուրգ''ում` «Балтийский дом» թատրոնում։

== Անձնական կյանք ==
Իննա Խոջամիրյանը ամուսնացած չէ, երեխաներ չունի։

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

[[Կատեգորիա:1995 ծնունդներ]]
[[Կատեգորիա:Սեպտեմբերի 25 ծնունդներ]]
[[Կատեգորիա:Տաշիր քաղաքում ծնվածներ]]
[[Կատեգորիա:Հայ դերասանուհիներ]]
[[Կատեգորիա:Թատրոնի դերասանուհիներ]]</text>
      <sha1>bdmvvg8n3md60mrx7jv9n4qebszz3kb</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486463</id>
      <parentid>8486462</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T11:23:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>37.252.92.151</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5307" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Դերասան
| անուն = Իննա Խոջամիրյան
| Բնագիր ԱԱՀ = 
| պատկեր = 
| պատկերի չափ = 250px
| նկարագիր = 
| Հասակը՝ = 
| Ծնվել է՝ = [[սեպտեմբերի 25]], [[1995]]
| Ծնվելու վայր՝ = [[Տաշիր]], [[Լոռու մարզ]], [[Հայաստան]]
| Վախճանի օր՝ = 
| Վախճանվել է՝ =
| Քաղաքացիություն՝ = {{դրոշ|Հայաստան}} [[Հայաստան]]
| Հպատակություն՝ = 
| Ազգություն՝ = հայ
| Կրոն՝ = քրիստոնյա
| Այլ անուն(ներ) = 
| Մասնագիտություն = [[դերասանուհի]]
| Ակտիվ շրջան = 2013-ից մինչ օրս
| Ժանրեր = 
| Ընտրանի = 
| հայր՝ = 
| Ամուսին(ներ) = 
| Համատեղ ապրող(ներ) = 
| Երեխա(ներ) = 
| Պարգևներ և մրցանակներ՝ = 
| imdb_id = 
| ԿինոՊոիսկ_id = 
| Վեբկայք =
| Վիքիպահեստ =  
| Օսկար = 
| afiawards = 
| arielaward = 
| BAFTA = 
| bfjaawards = 
| Սեզար = 
| emmyawards = 
| filmfareawards = 
| geminiawards = 
| goldencalfawards = 
| Ոսկե Գլոբուս = 
| Սատուրն = 
| Ոսկե Ազնվամորի = 
| Վենետիկի կինոփառատոն = 
| Գոյա (կինոմրցանակ) = 
| Բեռլինի կինոփառատոն = 
| Ոսկե ծիրան = 
| Կաննի կինոփառատոն = 
| Նիկա (կինոմրցանակ) = 
| grammyawards = 
| laurenceolivierawards = 
| iftaawards = 
| naacpimageawards = 
| nationalfilmawards = 
| sagawards = 
| tonyawards = 
| awards = 
}}
'''Իննա Վաղինակի Խոջամիրյան''' (սեպտեմբերի 25, 1995, [[Տաշիր]], [[Լոռի]], [[Հայաստան]]), [[հայ]] [[դերասանուհի]]։

== Կենսագրություն ==
Իննա Խոջամիրյանը ծնվել է 1995 թվականի սեպտեմբերի 25-ին [[Լոռու մարզ|Լոռու մարզի]] [[Տաշիր]] քաղաքում։ Նախ ուսում է ստացել Տաշիրի թիվ 2 միջնակարգ դպրոցում, ապա Ստեփանավանի Հովհաննես Թումանյանի անվան ավագ դպրոցում։ Դպրոցն ավարտելուց հետո ընդունվել է [[Երևանի պետական համալսարան|Երևանի Պետական Համալսարան]]ի Փիլիսոփայության և հոգեբանության ֆակուլտետ։ 2012-2016 թվականների սովորել է հոգեբանության բաժնում, 2016 թվականից շարունակել ուսումը նույն բաժնում՝ ստանալով մագիստրոսի կոչում։ 

== Ստեղծագործական գործունեությունը ==
Որպես հոգեբան աշխատել է շատ կարճ ժամանակ։ Դերասանական գործունեությունը սկսել է 2013 թվականին։ Դերասանուհին նկարահանվել է հետևյալ հեռուստասերիալներում՝ «Անցյալի ստվերներ» (2013-2014, Շանթ ՀԸ), «Սահմանին 1/2» (2016-2017), «Էլենի օրագիրը 1/2» (2017-2019, Շանթ ՀԸ), «Երկուսով» (2019-2020, Շանթ ՀԸ), «Կհանդիպենք Անտառի տնակում» (2021), «Բեկորներ» (2021-2022, Շանթ ՀԸ)։ 

Դերասանուհին իր գործունեությունը թատրոնում սկսել է հանդես գալով [[Գաբրիել Գարսիա Մարկես]]ի «Երկնագույն շան աչքերը» ներկայացման մեջ հանդես գալով։ Ներկայացման առաջնախաղը տեղի է ունեցել 2019 թվականի սեպտեմբերի 25-ին [[Գյումրու Վարդան Աճեմյանի անվան պետական դրամատիկական թատրոն]]ի «Մհեր Մկրտչյան» փոքր դահլիճում&lt;ref&gt;[https://escs.am/am/news/5101 «Երկնագույն շան աչքերը». պրեմիերա Գյումրու թատրոնում]&lt;/ref&gt;։ «Երկնագույն շան աչքերը» ներկայացվել է նաև [[Հրաչյա Ղափլանյանի անվան դրամատիկական թատրոն|Երևանի Հրաչյա Ղափլանյանի անվան դրամատիկական թատրոն]]ի, Երևանի Հովհաննես Թումանյանի անվան պետական տիկնիկային թատրոնի, [[Վանաձորի Հովհաննես Աբելյանի անվան պետական դրամատիկական թատրոն|Վանաձորի Հովհաննես Աբելյանի անվան պետական դրամատիկական թատրոնի]] բեմերում։

Հյուրախաղերով հանդես է եկել նաև ''Սանկտ Պետերբուրգ''ում` «Балтийский дом» թատրոնում։

== Ֆիլմագրոոթյուն ==

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

[[Կատեգորիա:1995 ծնունդներ]]
[[Կատեգորիա:Սեպտեմբերի 25 ծնունդներ]]
[[Կատեգորիա:Տաշիր քաղաքում ծնվածներ]]
[[Կատեգորիա:Հայ դերասանուհիներ]]
[[Կատեգորիա:Թատրոնի դերասանուհիներ]]</text>
      <sha1>g8c3axf78xdt8il29rczaoqjmnoq8bt</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486464</id>
      <parentid>8486463</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T11:24:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>37.252.92.151</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5523" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Դերասան
| անուն = Իննա Խոջամիրյան
| Բնագիր ԱԱՀ = 
| պատկեր = 
| պատկերի չափ = 250px
| նկարագիր = 
| Հասակը՝ = 
| Ծնվել է՝ = [[սեպտեմբերի 25]], [[1995]]
| Ծնվելու վայր՝ = [[Տաշիր]], [[Լոռու մարզ]], [[Հայաստան]]
| Վախճանի օր՝ = 
| Վախճանվել է՝ =
| Քաղաքացիություն՝ = {{դրոշ|Հայաստան}} [[Հայաստան]]
| Հպատակություն՝ = 
| Ազգություն՝ = հայ
| Կրոն՝ = քրիստոնյա
| Այլ անուն(ներ) = 
| Մասնագիտություն = [[դերասանուհի]]
| Ակտիվ շրջան = 2013-ից մինչ օրս
| Ժանրեր = 
| Ընտրանի = 
| հայր՝ = 
| Ամուսին(ներ) = 
| Համատեղ ապրող(ներ) = 
| Երեխա(ներ) = 
| Պարգևներ և մրցանակներ՝ = 
| imdb_id = 
| ԿինոՊոիսկ_id = 
| Վեբկայք =
| Վիքիպահեստ =  
| Օսկար = 
| afiawards = 
| arielaward = 
| BAFTA = 
| bfjaawards = 
| Սեզար = 
| emmyawards = 
| filmfareawards = 
| geminiawards = 
| goldencalfawards = 
| Ոսկե Գլոբուս = 
| Սատուրն = 
| Ոսկե Ազնվամորի = 
| Վենետիկի կինոփառատոն = 
| Գոյա (կինոմրցանակ) = 
| Բեռլինի կինոփառատոն = 
| Ոսկե ծիրան = 
| Կաննի կինոփառատոն = 
| Նիկա (կինոմրցանակ) = 
| grammyawards = 
| laurenceolivierawards = 
| iftaawards = 
| naacpimageawards = 
| nationalfilmawards = 
| sagawards = 
| tonyawards = 
| awards = 
}}
'''Իննա Վաղինակի Խոջամիրյան''' (սեպտեմբերի 25, 1995, [[Տաշիր]], [[Լոռի]], [[Հայաստան]]), [[հայ]] [[դերասանուհի]]։

== Կենսագրություն ==
Իննա Խոջամիրյանը ծնվել է 1995 թվականի սեպտեմբերի 25-ին [[Լոռու մարզ|Լոռու մարզի]] [[Տաշիր]] քաղաքում։ Նախ ուսում է ստացել Տաշիրի թիվ 2 միջնակարգ դպրոցում, ապա Ստեփանավանի Հովհաննես Թումանյանի անվան ավագ դպրոցում։ Դպրոցն ավարտելուց հետո ընդունվել է [[Երևանի պետական համալսարան|Երևանի Պետական Համալսարան]]ի Փիլիսոփայության և հոգեբանության ֆակուլտետ։ 2012-2016 թվականների սովորել է հոգեբանության բաժնում, 2016 թվականից շարունակել ուսումը նույն բաժնում՝ ստանալով մագիստրոսի կոչում։ 

== Ստեղծագործական գործունեությունը ==
Որպես հոգեբան աշխատել է շատ կարճ ժամանակ։ Դերասանական գործունեությունը սկսել է 2013 թվականին։ Դերասանուհին նկարահանվել է հետևյալ հեռուստասերիալներում՝ «Անցյալի ստվերներ» (2013-2014, Շանթ ՀԸ), «Սահմանին 1/2» (2016-2017), «Էլենի օրագիրը 1/2» (2017-2019, Շանթ ՀԸ), «Երկուսով» (2019-2020, Շանթ ՀԸ), «Կհանդիպենք Անտառի տնակում» (2021), «Բեկորներ» (2021-2022, Շանթ ՀԸ)։ 

Դերասանուհին իր գործունեությունը թատրոնում սկսել է հանդես գալով [[Գաբրիել Գարսիա Մարկես]]ի «Երկնագույն շան աչքերը» ներկայացման մեջ հանդես գալով։ Ներկայացման առաջնախաղը տեղի է ունեցել 2019 թվականի սեպտեմբերի 25-ին [[Գյումրու Վարդան Աճեմյանի անվան պետական դրամատիկական թատրոն]]ի «Մհեր Մկրտչյան» փոքր դահլիճում&lt;ref&gt;[https://escs.am/am/news/5101 «Երկնագույն շան աչքերը». պրեմիերա Գյումրու թատրոնում]&lt;/ref&gt;։ «Երկնագույն շան աչքերը» ներկայացվել է նաև [[Հրաչյա Ղափլանյանի անվան դրամատիկական թատրոն|Երևանի Հրաչյա Ղափլանյանի անվան դրամատիկական թատրոն]]ի, Երևանի Հովհաննես Թումանյանի անվան պետական տիկնիկային թատրոնի, [[Վանաձորի Հովհաննես Աբելյանի անվան պետական դրամատիկական թատրոն|Վանաձորի Հովհաննես Աբելյանի անվան պետական դրամատիկական թատրոնի]] բեմերում։

Հյուրախաղերով հանդես է եկել նաև ''Սանկտ Պետերբուրգ''ում` «Балтийский дом» թատրոնում։

== Ֆիլմագրոոթյուն ==

== ՖիլմագրությունԽմբագրել ==
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
|+
!Տարի
!Անվանում
!Կերպար
|-
|[[2014]]-[[2015]]
|[[Սիրո գերին (սերիալ)|«Սիրո գերին»]]
|}

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

[[Կատեգորիա:1995 ծնունդներ]]
[[Կատեգորիա:Սեպտեմբերի 25 ծնունդներ]]
[[Կատեգորիա:Տաշիր քաղաքում ծնվածներ]]
[[Կատեգորիա:Հայ դերասանուհիներ]]
[[Կատեգորիա:Թատրոնի դերասանուհիներ]]</text>
      <sha1>qchego8jt9do4080iy556i9gonh5t05</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486465</id>
      <parentid>8486464</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T11:24:55Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>37.252.92.151</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5307" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Դերասան
| անուն = Իննա Խոջամիրյան
| Բնագիր ԱԱՀ = 
| պատկեր = 
| պատկերի չափ = 250px
| նկարագիր = 
| Հասակը՝ = 
| Ծնվել է՝ = [[սեպտեմբերի 25]], [[1995]]
| Ծնվելու վայր՝ = [[Տաշիր]], [[Լոռու մարզ]], [[Հայաստան]]
| Վախճանի օր՝ = 
| Վախճանվել է՝ =
| Քաղաքացիություն՝ = {{դրոշ|Հայաստան}} [[Հայաստան]]
| Հպատակություն՝ = 
| Ազգություն՝ = հայ
| Կրոն՝ = քրիստոնյա
| Այլ անուն(ներ) = 
| Մասնագիտություն = [[դերասանուհի]]
| Ակտիվ շրջան = 2013-ից մինչ օրս
| Ժանրեր = 
| Ընտրանի = 
| հայր՝ = 
| Ամուսին(ներ) = 
| Համատեղ ապրող(ներ) = 
| Երեխա(ներ) = 
| Պարգևներ և մրցանակներ՝ = 
| imdb_id = 
| ԿինոՊոիսկ_id = 
| Վեբկայք =
| Վիքիպահեստ =  
| Օսկար = 
| afiawards = 
| arielaward = 
| BAFTA = 
| bfjaawards = 
| Սեզար = 
| emmyawards = 
| filmfareawards = 
| geminiawards = 
| goldencalfawards = 
| Ոսկե Գլոբուս = 
| Սատուրն = 
| Ոսկե Ազնվամորի = 
| Վենետիկի կինոփառատոն = 
| Գոյա (կինոմրցանակ) = 
| Բեռլինի կինոփառատոն = 
| Ոսկե ծիրան = 
| Կաննի կինոփառատոն = 
| Նիկա (կինոմրցանակ) = 
| grammyawards = 
| laurenceolivierawards = 
| iftaawards = 
| naacpimageawards = 
| nationalfilmawards = 
| sagawards = 
| tonyawards = 
| awards = 
}}
'''Իննա Վաղինակի Խոջամիրյան''' (սեպտեմբերի 25, 1995, [[Տաշիր]], [[Լոռի]], [[Հայաստան]]), [[հայ]] [[դերասանուհի]]։

== Կենսագրություն ==
Իննա Խոջամիրյանը ծնվել է 1995 թվականի սեպտեմբերի 25-ին [[Լոռու մարզ|Լոռու մարզի]] [[Տաշիր]] քաղաքում։ Նախ ուսում է ստացել Տաշիրի թիվ 2 միջնակարգ դպրոցում, ապա Ստեփանավանի Հովհաննես Թումանյանի անվան ավագ դպրոցում։ Դպրոցն ավարտելուց հետո ընդունվել է [[Երևանի պետական համալսարան|Երևանի Պետական Համալսարան]]ի Փիլիսոփայության և հոգեբանության ֆակուլտետ։ 2012-2016 թվականների սովորել է հոգեբանության բաժնում, 2016 թվականից շարունակել ուսումը նույն բաժնում՝ ստանալով մագիստրոսի կոչում։ 

== Ստեղծագործական գործունեությունը ==
Որպես հոգեբան աշխատել է շատ կարճ ժամանակ։ Դերասանական գործունեությունը սկսել է 2013 թվականին։ Դերասանուհին նկարահանվել է հետևյալ հեռուստասերիալներում՝ «Անցյալի ստվերներ» (2013-2014, Շանթ ՀԸ), «Սահմանին 1/2» (2016-2017), «Էլենի օրագիրը 1/2» (2017-2019, Շանթ ՀԸ), «Երկուսով» (2019-2020, Շանթ ՀԸ), «Կհանդիպենք Անտառի տնակում» (2021), «Բեկորներ» (2021-2022, Շանթ ՀԸ)։ 

Դերասանուհին իր գործունեությունը թատրոնում սկսել է հանդես գալով [[Գաբրիել Գարսիա Մարկես]]ի «Երկնագույն շան աչքերը» ներկայացման մեջ հանդես գալով։ Ներկայացման առաջնախաղը տեղի է ունեցել 2019 թվականի սեպտեմբերի 25-ին [[Գյումրու Վարդան Աճեմյանի անվան պետական դրամատիկական թատրոն]]ի «Մհեր Մկրտչյան» փոքր դահլիճում&lt;ref&gt;[https://escs.am/am/news/5101 «Երկնագույն շան աչքերը». պրեմիերա Գյումրու թատրոնում]&lt;/ref&gt;։ «Երկնագույն շան աչքերը» ներկայացվել է նաև [[Հրաչյա Ղափլանյանի անվան դրամատիկական թատրոն|Երևանի Հրաչյա Ղափլանյանի անվան դրամատիկական թատրոն]]ի, Երևանի Հովհաննես Թումանյանի անվան պետական տիկնիկային թատրոնի, [[Վանաձորի Հովհաննես Աբելյանի անվան պետական դրամատիկական թատրոն|Վանաձորի Հովհաննես Աբելյանի անվան պետական դրամատիկական թատրոնի]] բեմերում։

Հյուրախաղերով հանդես է եկել նաև ''Սանկտ Պետերբուրգ''ում` «Балтийский дом» թատրոնում։

== Ֆիլմագրոոթյուն ==

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

[[Կատեգորիա:1995 ծնունդներ]]
[[Կատեգորիա:Սեպտեմբերի 25 ծնունդներ]]
[[Կատեգորիա:Տաշիր քաղաքում ծնվածներ]]
[[Կատեգորիա:Հայ դերասանուհիներ]]
[[Կատեգորիա:Թատրոնի դերասանուհիներ]]</text>
      <sha1>g8c3axf78xdt8il29rczaoqjmnoq8bt</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486468</id>
      <parentid>8486465</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T11:33:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>37.252.92.151</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5914" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Դերասան
| անուն = Իննա Խոջամիրյան
| Բնագիր ԱԱՀ = 
| պատկեր = 
| պատկերի չափ = 250px
| նկարագիր = 
| Հասակը՝ = 
| Ծնվել է՝ = [[սեպտեմբերի 25]], [[1995]]
| Ծնվելու վայր՝ = [[Տաշիր]], [[Լոռու մարզ]], [[Հայաստան]]
| Վախճանի օր՝ = 
| Վախճանվել է՝ =
| Քաղաքացիություն՝ = {{դրոշ|Հայաստան}} [[Հայաստան]]
| Հպատակություն՝ = 
| Ազգություն՝ = հայ
| Կրոն՝ = քրիստոնյա
| Այլ անուն(ներ) = 
| Մասնագիտություն = [[դերասանուհի]]
| Ակտիվ շրջան = 2013-ից մինչ օրս
| Ժանրեր = 
| Ընտրանի = 
| հայր՝ = 
| Ամուսին(ներ) = 
| Համատեղ ապրող(ներ) = 
| Երեխա(ներ) = 
| Պարգևներ և մրցանակներ՝ = 
| imdb_id = 
| ԿինոՊոիսկ_id = 
| Վեբկայք =
| Վիքիպահեստ =  
| Օսկար = 
| afiawards = 
| arielaward = 
| BAFTA = 
| bfjaawards = 
| Սեզար = 
| emmyawards = 
| filmfareawards = 
| geminiawards = 
| goldencalfawards = 
| Ոսկե Գլոբուս = 
| Սատուրն = 
| Ոսկե Ազնվամորի = 
| Վենետիկի կինոփառատոն = 
| Գոյա (կինոմրցանակ) = 
| Բեռլինի կինոփառատոն = 
| Ոսկե ծիրան = 
| Կաննի կինոփառատոն = 
| Նիկա (կինոմրցանակ) = 
| grammyawards = 
| laurenceolivierawards = 
| iftaawards = 
| naacpimageawards = 
| nationalfilmawards = 
| sagawards = 
| tonyawards = 
| awards = 
}}
'''Իննա Վաղինակի Խոջամիրյան''' (սեպտեմբերի 25, 1995, [[Տաշիր]], [[Լոռի]], [[Հայաստան]]), [[հայ]] [[դերասանուհի]]։

== Կենսագրություն ==
Իննա Խոջամիրյանը ծնվել է 1995 թվականի սեպտեմբերի 25-ին [[Լոռու մարզ|Լոռու մարզի]] [[Տաշիր]] քաղաքում։ Նախ ուսում է ստացել Տաշիրի թիվ 2 միջնակարգ դպրոցում, ապա Ստեփանավանի Հովհաննես Թումանյանի անվան ավագ դպրոցում։ Դպրոցն ավարտելուց հետո ընդունվել է [[Երևանի պետական համալսարան|Երևանի Պետական Համալսարան]]ի Փիլիսոփայության և հոգեբանության ֆակուլտետ։ 2012-2016 թվականների սովորել է հոգեբանության բաժնում, 2016 թվականից շարունակել ուսումը նույն բաժնում՝ ստանալով մագիստրոսի կոչում։ 

== Ստեղծագործական գործունեությունը ==
Որպես հոգեբան աշխատել է շատ կարճ ժամանակ։ Դերասանական գործունեությունը սկսել է 2013 թվականին։ Դերասանուհին նկարահանվել է հետևյալ հեռուստասերիալներում՝ «Անցյալի ստվերներ» (2013-2014, Շանթ ՀԸ), «Սահմանին 1/2» (2016-2017), «Էլենի օրագիրը 1/2» (2017-2019, Շանթ ՀԸ), «Երկուսով» (2019-2020, Շանթ ՀԸ), «Կհանդիպենք Անտառի տնակում» (2021), «Բեկորներ» (2021-2022, Շանթ ՀԸ)։ 

Դերասանուհին իր գործունեությունը թատրոնում սկսել է հանդես գալով [[Գաբրիել Գարսիա Մարկես]]ի «Երկնագույն շան աչքերը» ներկայացման մեջ հանդես գալով։ Ներկայացման առաջնախաղը տեղի է ունեցել 2019 թվականի սեպտեմբերի 25-ին [[Գյումրու Վարդան Աճեմյանի անվան պետական դրամատիկական թատրոն]]ի «Մհեր Մկրտչյան» փոքր դահլիճում&lt;ref&gt;[https://escs.am/am/news/5101 «Երկնագույն շան աչքերը». պրեմիերա Գյումրու թատրոնում]&lt;/ref&gt;։ «Երկնագույն շան աչքերը» ներկայացվել է նաև [[Հրաչյա Ղափլանյանի անվան դրամատիկական թատրոն|Երևանի Հրաչյա Ղափլանյանի անվան դրամատիկական թատրոն]]ի, Երևանի Հովհաննես Թումանյանի անվան պետական տիկնիկային թատրոնի, [[Վանաձորի Հովհաննես Աբելյանի անվան պետական դրամատիկական թատրոն|Վանաձորի Հովհաննես Աբելյանի անվան պետական դրամատիկական թատրոնի]] բեմերում։

Հյուրախաղերով հանդես է եկել նաև ''Սանկտ Պետերբուրգ''ում` «Балтийский дом» թատրոնում։

== Ֆիլմագրոոթյուն ==
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
!Տարի
!Անվանում
!Կերպար
|-
|[[2013]]-[[2014]]
|«Անցյալի ստվերներ»
|Սոնա
|-
|[[2015]]-[[2017]]
|«Սահմանին»
|Շուշան/Մանե
|-
|[[2016]]
|«Թաքնված սեր»
|Լիզա/Անի
|-
|[[2017]]
|«Օտարը»
|Վիկա
|-
|[[2017]]-[[2019]]
|«Էլենի օրագիրը»
|Էլեն
|-
|[[2019]]-[[2021]]
|«Երկուսով»
|Մանե
|-
|[[2020]]
|«Why womens womens»
|Մերի
|-
|[[2021]]
|«Կհանդիպենք անտառի տնակում»
|Լյուսի
|-
|[[2021]]-[[2022]]
|«Բեկորներ»
|Մարթա
|}

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

[[Կատեգորիա:1995 ծնունդներ]]
[[Կատեգորիա:Սեպտեմբերի 25 ծնունդներ]]
[[Կատեգորիա:Տաշիր քաղաքում ծնվածներ]]
[[Կատեգորիա:Հայ դերասանուհիներ]]
[[Կատեգորիա:Թատրոնի դերասանուհիներ]]</text>
      <sha1>83edbp21hab1ef10lgsyeb0oofg0y8p</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486469</id>
      <parentid>8486468</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T11:34:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>37.252.92.151</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5926" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Դերասան
| անուն = Իննա Խոջամիրյան
| Բնագիր ԱԱՀ = 
| պատկեր = 
| պատկերի չափ = 250px
| նկարագիր = 
| Հասակը՝ = 
| Ծնվել է՝ = [[սեպտեմբերի 25]], [[1995]]
| Ծնվելու վայր՝ = [[Տաշիր]], [[Լոռու մարզ]], [[Հայաստան]]
| Վախճանի օր՝ = 
| Վախճանվել է՝ =
| Քաղաքացիություն՝ = {{դրոշ|Հայաստան}} [[Հայաստան]]
| Հպատակություն՝ = 
| Ազգություն՝ = հայ
| Կրոն՝ = քրիստոնյա
| Այլ անուն(ներ) = 
| Մասնագիտություն = [[դերասանուհի]]
| Ակտիվ շրջան = 2013-ից մինչ օրս
| Ժանրեր = 
| Ընտրանի = 
| հայր՝ = 
| Ամուսին(ներ) = 
| Համատեղ ապրող(ներ) = 
| Երեխա(ներ) = 
| Պարգևներ և մրցանակներ՝ = 
| imdb_id = 
| ԿինոՊոիսկ_id = 
| Վեբկայք =
| Վիքիպահեստ =  
| Օսկար = 
| afiawards = 
| arielaward = 
| BAFTA = 
| bfjaawards = 
| Սեզար = 
| emmyawards = 
| filmfareawards = 
| geminiawards = 
| goldencalfawards = 
| Ոսկե Գլոբուս = 
| Սատուրն = 
| Ոսկե Ազնվամորի = 
| Վենետիկի կինոփառատոն = 
| Գոյա (կինոմրցանակ) = 
| Բեռլինի կինոփառատոն = 
| Ոսկե ծիրան = 
| Կաննի կինոփառատոն = 
| Նիկա (կինոմրցանակ) = 
| grammyawards = 
| laurenceolivierawards = 
| iftaawards = 
| naacpimageawards = 
| nationalfilmawards = 
| sagawards = 
| tonyawards = 
| awards = 
}}
'''Իննա Վաղինակի Խոջամիրյան''' 


([[սեպտեմբերի 25]], [[1995]], [[Տաշիր]], [[Լոռի]], [[Հայաստան]]), [[հայ]] [[դերասանուհի]]։

== Կենսագրություն ==
Իննա Խոջամիրյանը ծնվել է 1995 թվականի սեպտեմբերի 25-ին [[Լոռու մարզ|Լոռու մարզի]] [[Տաշիր]] քաղաքում։ Նախ ուսում է ստացել Տաշիրի թիվ 2 միջնակարգ դպրոցում, ապա Ստեփանավանի Հովհաննես Թումանյանի անվան ավագ դպրոցում։ Դպրոցն ավարտելուց հետո ընդունվել է [[Երևանի պետական համալսարան|Երևանի Պետական Համալսարան]]ի Փիլիսոփայության և հոգեբանության ֆակուլտետ։ 2012-2016 թվականների սովորել է հոգեբանության բաժնում, 2016 թվականից շարունակել ուսումը նույն բաժնում՝ ստանալով մագիստրոսի կոչում։ 

== Ստեղծագործական գործունեությունը ==
Որպես հոգեբան աշխատել է շատ կարճ ժամանակ։ Դերասանական գործունեությունը սկսել է 2013 թվականին։ Դերասանուհին նկարահանվել է հետևյալ հեռուստասերիալներում՝ «Անցյալի ստվերներ» (2013-2014, Շանթ ՀԸ), «Սահմանին 1/2» (2016-2017), «Էլենի օրագիրը 1/2» (2017-2019, Շանթ ՀԸ), «Երկուսով» (2019-2020, Շանթ ՀԸ), «Կհանդիպենք Անտառի տնակում» (2021), «Բեկորներ» (2021-2022, Շանթ ՀԸ)։ 

Դերասանուհին իր գործունեությունը թատրոնում սկսել է հանդես գալով [[Գաբրիել Գարսիա Մարկես]]ի «Երկնագույն շան աչքերը» ներկայացման մեջ հանդես գալով։ Ներկայացման առաջնախաղը տեղի է ունեցել 2019 թվականի սեպտեմբերի 25-ին [[Գյումրու Վարդան Աճեմյանի անվան պետական դրամատիկական թատրոն]]ի «Մհեր Մկրտչյան» փոքր դահլիճում&lt;ref&gt;[https://escs.am/am/news/5101 «Երկնագույն շան աչքերը». պրեմիերա Գյումրու թատրոնում]&lt;/ref&gt;։ «Երկնագույն շան աչքերը» ներկայացվել է նաև [[Հրաչյա Ղափլանյանի անվան դրամատիկական թատրոն|Երևանի Հրաչյա Ղափլանյանի անվան դրամատիկական թատրոն]]ի, Երևանի Հովհաննես Թումանյանի անվան պետական տիկնիկային թատրոնի, [[Վանաձորի Հովհաննես Աբելյանի անվան պետական դրամատիկական թատրոն|Վանաձորի Հովհաննես Աբելյանի անվան պետական դրամատիկական թատրոնի]] բեմերում։

Հյուրախաղերով հանդես է եկել նաև ''Սանկտ Պետերբուրգ''ում` «Балтийский дом» թատրոնում։

== Ֆիլմագրոոթյուն ==
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
!Տարի
!Անվանում
!Կերպար
|-
|[[2013]]-[[2014]]
|«Անցյալի ստվերներ»
|Սոնա
|-
|[[2015]]-[[2017]]
|«Սահմանին»
|Շուշան/Մանե
|-
|[[2016]]
|«Թաքնված սեր»
|Լիզա/Անի
|-
|[[2017]]
|«Օտարը»
|Վիկա
|-
|[[2017]]-[[2019]]
|«Էլենի օրագիրը»
|Էլեն
|-
|[[2019]]-[[2021]]
|«Երկուսով»
|Մանե
|-
|[[2020]]
|«Why womens womens»
|Մերի
|-
|[[2021]]
|«Կհանդիպենք անտառի տնակում»
|Լյուսի
|-
|[[2021]]-[[2022]]
|«Բեկորներ»
|Մարթա
|}

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

[[Կատեգորիա:1995 ծնունդներ]]
[[Կատեգորիա:Սեպտեմբերի 25 ծնունդներ]]
[[Կատեգորիա:Տաշիր քաղաքում ծնվածներ]]
[[Կատեգորիա:Հայ դերասանուհիներ]]
[[Կատեգորիա:Թատրոնի դերասանուհիներ]]</text>
      <sha1>4fa2s2thu7xtlikz5pzgku7lt6583p2</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486471</id>
      <parentid>8486469</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T11:34:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>37.252.92.151</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5925" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Դերասան
| անուն = Իննա Խոջամիրյան
| Բնագիր ԱԱՀ = 
| պատկեր = 
| պատկերի չափ = 250px
| նկարագիր = 
| Հասակը՝ = 
| Ծնվել է՝ = [[սեպտեմբերի 25]], [[1995]]
| Ծնվելու վայր՝ = [[Տաշիր]], [[Լոռու մարզ]], [[Հայաստան]]
| Վախճանի օր՝ = 
| Վախճանվել է՝ =
| Քաղաքացիություն՝ = {{դրոշ|Հայաստան}} [[Հայաստան]]
| Հպատակություն՝ = 
| Ազգություն՝ = հայ
| Կրոն՝ = քրիստոնյա
| Այլ անուն(ներ) = 
| Մասնագիտություն = [[դերասանուհի]]
| Ակտիվ շրջան = 2013-ից մինչ օրս
| Ժանրեր = 
| Ընտրանի = 
| հայր՝ = 
| Ամուսին(ներ) = 
| Համատեղ ապրող(ներ) = 
| Երեխա(ներ) = 
| Պարգևներ և մրցանակներ՝ = 
| imdb_id = 
| ԿինոՊոիսկ_id = 
| Վեբկայք =
| Վիքիպահեստ =  
| Օսկար = 
| afiawards = 
| arielaward = 
| BAFTA = 
| bfjaawards = 
| Սեզար = 
| emmyawards = 
| filmfareawards = 
| geminiawards = 
| goldencalfawards = 
| Ոսկե Գլոբուս = 
| Սատուրն = 
| Ոսկե Ազնվամորի = 
| Վենետիկի կինոփառատոն = 
| Գոյա (կինոմրցանակ) = 
| Բեռլինի կինոփառատոն = 
| Ոսկե ծիրան = 
| Կաննի կինոփառատոն = 
| Նիկա (կինոմրցանակ) = 
| grammyawards = 
| laurenceolivierawards = 
| iftaawards = 
| naacpimageawards = 
| nationalfilmawards = 
| sagawards = 
| tonyawards = 
| awards = 
}}
'''Իննա Վաղինակի Խոջամիրյան'''( 

([[սեպտեմբերի 25]], [[1995]], [[Տաշիր]], [[Լոռի]], [[Հայաստան]]), [[հայ]] [[դերասանուհի]]։

== Կենսագրություն ==
Իննա Խոջամիրյանը ծնվել է 1995 թվականի սեպտեմբերի 25-ին [[Լոռու մարզ|Լոռու մարզի]] [[Տաշիր]] քաղաքում։ Նախ ուսում է ստացել Տաշիրի թիվ 2 միջնակարգ դպրոցում, ապա Ստեփանավանի Հովհաննես Թումանյանի անվան ավագ դպրոցում։ Դպրոցն ավարտելուց հետո ընդունվել է [[Երևանի պետական համալսարան|Երևանի Պետական Համալսարան]]ի Փիլիսոփայության և հոգեբանության ֆակուլտետ։ 2012-2016 թվականների սովորել է հոգեբանության բաժնում, 2016 թվականից շարունակել ուսումը նույն բաժնում՝ ստանալով մագիստրոսի կոչում։ 

== Ստեղծագործական գործունեությունը ==
Որպես հոգեբան աշխատել է շատ կարճ ժամանակ։ Դերասանական գործունեությունը սկսել է 2013 թվականին։ Դերասանուհին նկարահանվել է հետևյալ հեռուստասերիալներում՝ «Անցյալի ստվերներ» (2013-2014, Շանթ ՀԸ), «Սահմանին 1/2» (2016-2017), «Էլենի օրագիրը 1/2» (2017-2019, Շանթ ՀԸ), «Երկուսով» (2019-2020, Շանթ ՀԸ), «Կհանդիպենք Անտառի տնակում» (2021), «Բեկորներ» (2021-2022, Շանթ ՀԸ)։ 

Դերասանուհին իր գործունեությունը թատրոնում սկսել է հանդես գալով [[Գաբրիել Գարսիա Մարկես]]ի «Երկնագույն շան աչքերը» ներկայացման մեջ հանդես գալով։ Ներկայացման առաջնախաղը տեղի է ունեցել 2019 թվականի սեպտեմբերի 25-ին [[Գյումրու Վարդան Աճեմյանի անվան պետական դրամատիկական թատրոն]]ի «Մհեր Մկրտչյան» փոքր դահլիճում&lt;ref&gt;[https://escs.am/am/news/5101 «Երկնագույն շան աչքերը». պրեմիերա Գյումրու թատրոնում]&lt;/ref&gt;։ «Երկնագույն շան աչքերը» ներկայացվել է նաև [[Հրաչյա Ղափլանյանի անվան դրամատիկական թատրոն|Երևանի Հրաչյա Ղափլանյանի անվան դրամատիկական թատրոն]]ի, Երևանի Հովհաննես Թումանյանի անվան պետական տիկնիկային թատրոնի, [[Վանաձորի Հովհաննես Աբելյանի անվան պետական դրամատիկական թատրոն|Վանաձորի Հովհաննես Աբելյանի անվան պետական դրամատիկական թատրոնի]] բեմերում։

Հյուրախաղերով հանդես է եկել նաև ''Սանկտ Պետերբուրգ''ում` «Балтийский дом» թատրոնում։

== Ֆիլմագրոոթյուն ==
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
!Տարի
!Անվանում
!Կերպար
|-
|[[2013]]-[[2014]]
|«Անցյալի ստվերներ»
|Սոնա
|-
|[[2015]]-[[2017]]
|«Սահմանին»
|Շուշան/Մանե
|-
|[[2016]]
|«Թաքնված սեր»
|Լիզա/Անի
|-
|[[2017]]
|«Օտարը»
|Վիկա
|-
|[[2017]]-[[2019]]
|«Էլենի օրագիրը»
|Էլեն
|-
|[[2019]]-[[2021]]
|«Երկուսով»
|Մանե
|-
|[[2020]]
|«Why womens womens»
|Մերի
|-
|[[2021]]
|«Կհանդիպենք անտառի տնակում»
|Լյուսի
|-
|[[2021]]-[[2022]]
|«Բեկորներ»
|Մարթա
|}

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

[[Կատեգորիա:1995 ծնունդներ]]
[[Կատեգորիա:Սեպտեմբերի 25 ծնունդներ]]
[[Կատեգորիա:Տաշիր քաղաքում ծնվածներ]]
[[Կատեգորիա:Հայ դերասանուհիներ]]
[[Կատեգորիա:Թատրոնի դերասանուհիներ]]</text>
      <sha1>0b7udjunlqnypwsrokrzv77oa4ngjm0</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486472</id>
      <parentid>8486471</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T11:35:40Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>37.252.92.151</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5739" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Դերասան
| անուն = Իննա Խոջամիրյան
| Բնագիր ԱԱՀ = 
| պատկեր = 
| պատկերի չափ = 250px
| նկարագիր = 
| Հասակը՝ = 
| Ծնվել է՝ = [[սեպտեմբերի 25]], [[1995]]
| Ծնվելու վայր՝ = [[Տաշիր]], [[Լոռու մարզ]], [[Հայաստան]]
| Վախճանի օր՝ = 
| Վախճանվել է՝ =
| Քաղաքացիություն՝ = {{դրոշ|Հայաստան}} [[Հայաստան]]
| Հպատակություն՝ = 
| Ազգություն՝ = հայ
| Կրոն՝ = քրիստոնյա
| Այլ անուն(ներ) = 
| Մասնագիտություն = [[դերասանուհի]]
| Ակտիվ շրջան = 2013-ից մինչ օրս
| Ժանրեր = 
| Ընտրանի = 
| հայր՝ = 
| Ամուսին(ներ) = 
| Համատեղ ապրող(ներ) = 
| Երեխա(ներ) = 
| Պարգևներ և մրցանակներ՝ = 
| imdb_id = 
| ԿինոՊոիսկ_id = 
| Վեբկայք =
| Վիքիպահեստ =  
| Օսկար = 
| afiawards = 
| arielaward = 
| BAFTA = 
| bfjaawards = 
| Սեզար = 
| emmyawards = 
| filmfareawards = 
| geminiawards = 
| goldencalfawards = 
| Ոսկե Գլոբուս = 
| Սատուրն = 
| Ոսկե Ազնվամորի = 
| Վենետիկի կինոփառատոն = 
| Գոյա (կինոմրցանակ) = 
| Բեռլինի կինոփառատոն = 
| Ոսկե ծիրան = 
| Կաննի կինոփառատոն = 
| Նիկա (կինոմրցանակ) = 
| grammyawards = 
| laurenceolivierawards = 
| iftaawards = 
| naacpimageawards = 
| nationalfilmawards = 
| sagawards = 
| tonyawards = 
| awards = 
}}   

== Կենսագրություն ==
Իննա Խոջամիրյանը ծնվել է 1995 թվականի սեպտեմբերի 25-ին [[Լոռու մարզ|Լոռու մարզի]] [[Տաշիր]] քաղաքում։ Նախ ուսում է ստացել Տաշիրի թիվ 2 միջնակարգ դպրոցում, ապա Ստեփանավանի Հովհաննես Թումանյանի անվան ավագ դպրոցում։ Դպրոցն ավարտելուց հետո ընդունվել է [[Երևանի պետական համալսարան|Երևանի Պետական Համալսարան]]ի Փիլիսոփայության և հոգեբանության ֆակուլտետ։ 2012-2016 թվականների սովորել է հոգեբանության բաժնում, 2016 թվականից շարունակել ուսումը նույն բաժնում՝ ստանալով մագիստրոսի կոչում։ 

== Ստեղծագործական գործունեությունը ==
Որպես հոգեբան աշխատել է շատ կարճ ժամանակ։ Դերասանական գործունեությունը սկսել է 2013 թվականին։ Դերասանուհին նկարահանվել է հետևյալ հեռուստասերիալներում՝ «Անցյալի ստվերներ» (2013-2014, Շանթ ՀԸ), «Սահմանին 1/2» (2016-2017), «Էլենի օրագիրը 1/2» (2017-2019, Շանթ ՀԸ), «Երկուսով» (2019-2020, Շանթ ՀԸ), «Կհանդիպենք Անտառի տնակում» (2021), «Բեկորներ» (2021-2022, Շանթ ՀԸ)։ 

Դերասանուհին իր գործունեությունը թատրոնում սկսել է հանդես գալով [[Գաբրիել Գարսիա Մարկես]]ի «Երկնագույն շան աչքերը» ներկայացման մեջ հանդես գալով։ Ներկայացման առաջնախաղը տեղի է ունեցել 2019 թվականի սեպտեմբերի 25-ին [[Գյումրու Վարդան Աճեմյանի անվան պետական դրամատիկական թատրոն]]ի «Մհեր Մկրտչյան» փոքր դահլիճում&lt;ref&gt;[https://escs.am/am/news/5101 «Երկնագույն շան աչքերը». պրեմիերա Գյումրու թատրոնում]&lt;/ref&gt;։ «Երկնագույն շան աչքերը» ներկայացվել է նաև [[Հրաչյա Ղափլանյանի անվան դրամատիկական թատրոն|Երևանի Հրաչյա Ղափլանյանի անվան դրամատիկական թատրոն]]ի, Երևանի Հովհաննես Թումանյանի անվան պետական տիկնիկային թատրոնի, [[Վանաձորի Հովհաննես Աբելյանի անվան պետական դրամատիկական թատրոն|Վանաձորի Հովհաննես Աբելյանի անվան պետական դրամատիկական թատրոնի]] բեմերում։

Հյուրախաղերով հանդես է եկել նաև ''Սանկտ Պետերբուրգ''ում` «Балтийский дом» թատրոնում։

== Ֆիլմագրոոթյուն ==
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
!Տարի
!Անվանում
!Կերպար
|-
|[[2013]]-[[2014]]
|«Անցյալի ստվերներ»
|Սոնա
|-
|[[2015]]-[[2017]]
|«Սահմանին»
|Շուշան/Մանե
|-
|[[2016]]
|«Թաքնված սեր»
|Լիզա/Անի
|-
|[[2017]]
|«Օտարը»
|Վիկա
|-
|[[2017]]-[[2019]]
|«Էլենի օրագիրը»
|Էլեն
|-
|[[2019]]-[[2021]]
|«Երկուսով»
|Մանե
|-
|[[2020]]
|«Why womens womens»
|Մերի
|-
|[[2021]]
|«Կհանդիպենք անտառի տնակում»
|Լյուսի
|-
|[[2021]]-[[2022]]
|«Բեկորներ»
|Մարթա
|}

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

[[Կատեգորիա:1995 ծնունդներ]]
[[Կատեգորիա:Սեպտեմբերի 25 ծնունդներ]]
[[Կատեգորիա:Տաշիր քաղաքում ծնվածներ]]
[[Կատեգորիա:Հայ դերասանուհիներ]]
[[Կատեգորիա:Թատրոնի դերասանուհիներ]]</text>
      <sha1>kw6v52am29eanwzyyzwh715u9ssbo1p</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486474</id>
      <parentid>8486472</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T11:37:39Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>37.252.92.151</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5891" xml:space="preserve">'''Իննա Վաղինակի Խոջամիրյան''' ([[սեպտեմբերի 25]], [[1955]], [[Տաշիր]], [[Լոռի բերդ (գյուղ)|Լոռի]]{{Տեղեկաքարտ Դերասան
| անուն = Իննա Խոջամիրյան
| Բնագիր ԱԱՀ = 
| պատկեր = 
| պատկերի չափ = 250px
| նկարագիր = 
| Հասակը՝ = 
| Ծնվել է՝ = [[սեպտեմբերի 25]], [[1995]]
| Ծնվելու վայր՝ = [[Տաշիր]], [[Լոռու մարզ]], [[Հայաստան]]
| Վախճանի օր՝ = 
| Վախճանվել է՝ =
| Քաղաքացիություն՝ = {{դրոշ|Հայաստան}} [[Հայաստան]]
| Հպատակություն՝ = 
| Ազգություն՝ = հայ
| Կրոն՝ = քրիստոնյա
| Այլ անուն(ներ) = 
| Մասնագիտություն = [[դերասանուհի]]
| Ակտիվ շրջան = 2013-ից մինչ օրս
| Ժանրեր = 
| Ընտրանի = 
| հայր՝ = 
| Ամուսին(ներ) = 
| Համատեղ ապրող(ներ) = 
| Երեխա(ներ) = 
| Պարգևներ և մրցանակներ՝ = 
| imdb_id = 
| ԿինոՊոիսկ_id = 
| Վեբկայք =
| Վիքիպահեստ =  
| Օսկար = 
| afiawards = 
| arielaward = 
| BAFTA = 
| bfjaawards = 
| Սեզար = 
| emmyawards = 
| filmfareawards = 
| geminiawards = 
| goldencalfawards = 
| Ոսկե Գլոբուս = 
| Սատուրն = 
| Ոսկե Ազնվամորի = 
| Վենետիկի կինոփառատոն = 
| Գոյա (կինոմրցանակ) = 
| Բեռլինի կինոփառատոն = 
| Ոսկե ծիրան = 
| Կաննի կինոփառատոն = 
| Նիկա (կինոմրցանակ) = 
| grammyawards = 
| laurenceolivierawards = 
| iftaawards = 
| naacpimageawards = 
| nationalfilmawards = 
| sagawards = 
| tonyawards = 
| awards = 
}}   

== Կենսագրություն ==
Իննա Խոջամիրյանը ծնվել է 1995 թվականի սեպտեմբերի 25-ին [[Լոռու մարզ|Լոռու մարզի]] [[Տաշիր]] քաղաքում։ Նախ ուսում է ստացել Տաշիրի թիվ 2 միջնակարգ դպրոցում, ապա Ստեփանավանի Հովհաննես Թումանյանի անվան ավագ դպրոցում։ Դպրոցն ավարտելուց հետո ընդունվել է [[Երևանի պետական համալսարան|Երևանի Պետական Համալսարան]]ի Փիլիսոփայության և հոգեբանության ֆակուլտետ։ 2012-2016 թվականների սովորել է հոգեբանության բաժնում, 2016 թվականից շարունակել ուսումը նույն բաժնում՝ ստանալով մագիստրոսի կոչում։ 

== Ստեղծագործական գործունեությունը ==
Որպես հոգեբան աշխատել է շատ կարճ ժամանակ։ Դերասանական գործունեությունը սկսել է 2013 թվականին։ Դերասանուհին նկարահանվել է հետևյալ հեռուստասերիալներում՝ «Անցյալի ստվերներ» (2013-2014, Շանթ ՀԸ), «Սահմանին 1/2» (2016-2017), «Էլենի օրագիրը 1/2» (2017-2019, Շանթ ՀԸ), «Երկուսով» (2019-2020, Շանթ ՀԸ), «Կհանդիպենք Անտառի տնակում» (2021), «Բեկորներ» (2021-2022, Շանթ ՀԸ)։ 

Դերասանուհին իր գործունեությունը թատրոնում սկսել է հանդես գալով [[Գաբրիել Գարսիա Մարկես]]ի «Երկնագույն շան աչքերը» ներկայացման մեջ հանդես գալով։ Ներկայացման առաջնախաղը տեղի է ունեցել 2019 թվականի սեպտեմբերի 25-ին [[Գյումրու Վարդան Աճեմյանի անվան պետական դրամատիկական թատրոն]]ի «Մհեր Մկրտչյան» փոքր դահլիճում&lt;ref&gt;[https://escs.am/am/news/5101 «Երկնագույն շան աչքերը». պրեմիերա Գյումրու թատրոնում]&lt;/ref&gt;։ «Երկնագույն շան աչքերը» ներկայացվել է նաև [[Հրաչյա Ղափլանյանի անվան դրամատիկական թատրոն|Երևանի Հրաչյա Ղափլանյանի անվան դրամատիկական թատրոն]]ի, Երևանի Հովհաննես Թումանյանի անվան պետական տիկնիկային թատրոնի, [[Վանաձորի Հովհաննես Աբելյանի անվան պետական դրամատիկական թատրոն|Վանաձորի Հովհաննես Աբելյանի անվան պետական դրամատիկական թատրոնի]] բեմերում։

Հյուրախաղերով հանդես է եկել նաև ''Սանկտ Պետերբուրգ''ում` «Балтийский дом» թատրոնում։

== Ֆիլմագրոոթյուն ==
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
!Տարի
!Անվանում
!Կերպար
|-
|[[2013]]-[[2014]]
|«Անցյալի ստվերներ»
|Սոնա
|-
|[[2015]]-[[2017]]
|«Սահմանին»
|Շուշան/Մանե
|-
|[[2016]]
|«Թաքնված սեր»
|Լիզա/Անի
|-
|[[2017]]
|«Օտարը»
|Վիկա
|-
|[[2017]]-[[2019]]
|«Էլենի օրագիրը»
|Էլեն
|-
|[[2019]]-[[2021]]
|«Երկուսով»
|Մանե
|-
|[[2020]]
|«Why womens womens»
|Մերի
|-
|[[2021]]
|«Կհանդիպենք անտառի տնակում»
|Լյուսի
|-
|[[2021]]-[[2022]]
|«Բեկորներ»
|Մարթա
|}

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

[[Կատեգորիա:1995 ծնունդներ]]
[[Կատեգորիա:Սեպտեմբերի 25 ծնունդներ]]
[[Կատեգորիա:Տաշիր քաղաքում ծնվածներ]]
[[Կատեգորիա:Հայ դերասանուհիներ]]
[[Կատեգորիա:Թատրոնի դերասանուհիներ]]</text>
      <sha1>hbvrb79wr0uz9k7e6m75fm3v31xab5t</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486475</id>
      <parentid>8486474</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T11:41:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>23artashes</username>
        <id>2675</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5948" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Դերասան
| անուն = Իննա Խոջամիրյան
| Բնագիր ԱԱՀ = 
| պատկեր = 
| պատկերի չափ = 250px
| նկարագիր = 
| Հասակը՝ = 
| Ծնվել է՝ = [[սեպտեմբերի 25]], [[1995]]
| Ծնվելու վայր՝ = [[Տաշիր]], [[Լոռու մարզ]], [[Հայաստան]]
| Վախճանի օր՝ = 
| Վախճանվել է՝ =
| Քաղաքացիություն՝ = {{դրոշ|Հայաստան}} [[Հայաստան]]
| Հպատակություն՝ = 
| Ազգություն՝ = հայ
| Կրոն՝ = քրիստոնյա
| Այլ անուն(ներ) = 
| Մասնագիտություն = [[դերասանուհի]]
| Ակտիվ շրջան = 2013-ից մինչ օրս
| Ժանրեր = 
| Ընտրանի = 
| հայր՝ = 
| Ամուսին(ներ) = 
| Համատեղ ապրող(ներ) = 
| Երեխա(ներ) = 
| Պարգևներ և մրցանակներ՝ = 
| imdb_id = 
| ԿինոՊոիսկ_id = 
| Վեբկայք =
| Վիքիպահեստ =  
| Օսկար = 
| afiawards = 
| arielaward = 
| BAFTA = 
| bfjaawards = 
| Սեզար = 
| emmyawards = 
| filmfareawards = 
| geminiawards = 
| goldencalfawards = 
| Ոսկե Գլոբուս = 
| Սատուրն = 
| Ոսկե Ազնվամորի = 
| Վենետիկի կինոփառատոն = 
| Գոյա (կինոմրցանակ) = 
| Բեռլինի կինոփառատոն = 
| Ոսկե ծիրան = 
| Կաննի կինոփառատոն = 
| Նիկա (կինոմրցանակ) = 
| grammyawards = 
| laurenceolivierawards = 
| iftaawards = 
| naacpimageawards = 
| nationalfilmawards = 
| sagawards = 
| tonyawards = 
| awards = 
}}   
'''Իննա Վաղինակի Խոջամիրյան''' ([[սեպտեմբերի 25]], [[1995]], [[Տաշիր]], [[Լոռի բերդ (գյուղ)|Լոռի]], [[Հայաստան]]), հայ դերասանուհի։

== Կենսագրություն ==
Իննա Խոջամիրյանը ծնվել է 1995 թվականի սեպտեմբերի 25-ին [[Լոռու մարզ|Լոռու մարզի]] [[Տաշիր]] քաղաքում։ Նախ ուսում է ստացել Տաշիրի թիվ 2 միջնակարգ դպրոցում, ապա Ստեփանավանի Հովհաննես Թումանյանի անվան ավագ դպրոցում։ Դպրոցն ավարտելուց հետո ընդունվել է [[Երևանի պետական համալսարան|Երևանի Պետական Համալսարան]]ի Փիլիսոփայության և հոգեբանության ֆակուլտետ։ 2012-2016 թվականների սովորել է հոգեբանության բաժնում, 2016 թվականից շարունակել ուսումը նույն բաժնում՝ ստանալով մագիստրոսի կոչում։ 

== Ստեղծագործական գործունեությունը ==
Որպես հոգեբան աշխատել է շատ կարճ ժամանակ։ Դերասանական գործունեությունը սկսել է 2013 թվականին։ Դերասանուհին նկարահանվել է հետևյալ հեռուստասերիալներում՝ «Անցյալի ստվերներ» (2013-2014, Շանթ ՀԸ), «Սահմանին 1/2» (2016-2017), «Էլենի օրագիրը 1/2» (2017-2019, Շանթ ՀԸ), «Երկուսով» (2019-2020, Շանթ ՀԸ), «Կհանդիպենք Անտառի տնակում» (2021), «Բեկորներ» (2021-2022, Շանթ ՀԸ)։ 

Դերասանուհին իր գործունեությունը թատրոնում սկսել է հանդես գալով [[Գաբրիել Գարսիա Մարկես]]ի «Երկնագույն շան աչքերը» ներկայացման մեջ հանդես գալով։ Ներկայացման առաջնախաղը տեղի է ունեցել 2019 թվականի սեպտեմբերի 25-ին [[Գյումրու Վարդան Աճեմյանի անվան պետական դրամատիկական թատրոն]]ի «Մհեր Մկրտչյան» փոքր դահլիճում&lt;ref&gt;[https://escs.am/am/news/5101 «Երկնագույն շան աչքերը». պրեմիերա Գյումրու թատրոնում]&lt;/ref&gt;։ «Երկնագույն շան աչքերը» ներկայացվել է նաև [[Հրաչյա Ղափլանյանի անվան դրամատիկական թատրոն|Երևանի Հրաչյա Ղափլանյանի անվան դրամատիկական թատրոն]]ի, Երևանի Հովհաննես Թումանյանի անվան պետական տիկնիկային թատրոնի, [[Վանաձորի Հովհաննես Աբելյանի անվան պետական դրամատիկական թատրոն|Վանաձորի Հովհաննես Աբելյանի անվան պետական դրամատիկական թատրոնի]] բեմերում։

Հյուրախաղերով հանդես է եկել նաև ''Սանկտ Պետերբուրգ''ում` «Балтийский дом» թատրոնում։

== Ֆիլմագրոոթյուն ==
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
!Տարի
!Անվանում
!Կերպար
|-
|[[2013]]-[[2014]]
|«Անցյալի ստվերներ»
|Սոնա
|-
|[[2015]]-[[2017]]
|«Սահմանին»
|Շուշան/Մանե
|-
|[[2016]]
|«Թաքնված սեր»
|Լիզա/Անի
|-
|[[2017]]
|«Օտարը»
|Վիկա
|-
|[[2017]]-[[2019]]
|«Էլենի օրագիրը»
|Էլեն
|-
|[[2019]]-[[2021]]
|«Երկուսով»
|Մանե
|-
|[[2020]]
|«Why womens womens»
|Մերի
|-
|[[2021]]
|«Կհանդիպենք անտառի տնակում»
|Լյուսի
|-
|[[2021]]-[[2022]]
|«Բեկորներ»
|Մարթա
|}

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

[[Կատեգորիա:1995 ծնունդներ]]
[[Կատեգորիա:Սեպտեմբերի 25 ծնունդներ]]
[[Կատեգորիա:Տաշիր քաղաքում ծնվածներ]]
[[Կատեգորիա:Հայ դերասանուհիներ]]
[[Կատեգորիա:Թատրոնի դերասանուհիներ]]</text>
      <sha1>s7ty73efkm4fxeffe7ilr4j7f4i3tc1</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486476</id>
      <parentid>8486475</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T11:42:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>23artashes</username>
        <id>2675</id>
      </contributor>
      <comment>անաղբյուր հոդված</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5986" xml:space="preserve">{{Անաղբյուր էջ|2022,8,10}}
{{Տեղեկաքարտ Դերասան
| անուն = Իննա Խոջամիրյան
| Բնագիր ԱԱՀ = 
| պատկեր = 
| պատկերի չափ = 250px
| նկարագիր = 
| Հասակը՝ = 
| Ծնվել է՝ = [[սեպտեմբերի 25]], [[1995]]
| Ծնվելու վայր՝ = [[Տաշիր]], [[Լոռու մարզ]], [[Հայաստան]]
| Վախճանի օր՝ = 
| Վախճանվել է՝ =
| Քաղաքացիություն՝ = {{դրոշ|Հայաստան}} [[Հայաստան]]
| Հպատակություն՝ = 
| Ազգություն՝ = հայ
| Կրոն՝ = քրիստոնյա
| Այլ անուն(ներ) = 
| Մասնագիտություն = [[դերասանուհի]]
| Ակտիվ շրջան = 2013-ից մինչ օրս
| Ժանրեր = 
| Ընտրանի = 
| հայր՝ = 
| Ամուսին(ներ) = 
| Համատեղ ապրող(ներ) = 
| Երեխա(ներ) = 
| Պարգևներ և մրցանակներ՝ = 
| imdb_id = 
| ԿինոՊոիսկ_id = 
| Վեբկայք =
| Վիքիպահեստ =  
| Օսկար = 
| afiawards = 
| arielaward = 
| BAFTA = 
| bfjaawards = 
| Սեզար = 
| emmyawards = 
| filmfareawards = 
| geminiawards = 
| goldencalfawards = 
| Ոսկե Գլոբուս = 
| Սատուրն = 
| Ոսկե Ազնվամորի = 
| Վենետիկի կինոփառատոն = 
| Գոյա (կինոմրցանակ) = 
| Բեռլինի կինոփառատոն = 
| Ոսկե ծիրան = 
| Կաննի կինոփառատոն = 
| Նիկա (կինոմրցանակ) = 
| grammyawards = 
| laurenceolivierawards = 
| iftaawards = 
| naacpimageawards = 
| nationalfilmawards = 
| sagawards = 
| tonyawards = 
| awards = 
}}   
'''Իննա Վաղինակի Խոջամիրյան''' ([[սեպտեմբերի 25]], [[1995]], [[Տաշիր]], [[Լոռի բերդ (գյուղ)|Լոռի]], [[Հայաստան]]), հայ դերասանուհի։

== Կենսագրություն ==
Իննա Խոջամիրյանը ծնվել է 1995 թվականի սեպտեմբերի 25-ին [[Լոռու մարզ|Լոռու մարզի]] [[Տաշիր]] քաղաքում։ Նախ ուսում է ստացել Տաշիրի թիվ 2 միջնակարգ դպրոցում, ապա Ստեփանավանի Հովհաննես Թումանյանի անվան ավագ դպրոցում։ Դպրոցն ավարտելուց հետո ընդունվել է [[Երևանի պետական համալսարան|Երևանի Պետական Համալսարան]]ի Փիլիսոփայության և հոգեբանության ֆակուլտետ։ 2012-2016 թվականների սովորել է հոգեբանության բաժնում, 2016 թվականից շարունակել ուսումը նույն բաժնում՝ ստանալով մագիստրոսի կոչում։ 

== Ստեղծագործական գործունեությունը ==
Որպես հոգեբան աշխատել է շատ կարճ ժամանակ։ Դերասանական գործունեությունը սկսել է 2013 թվականին։ Դերասանուհին նկարահանվել է հետևյալ հեռուստասերիալներում՝ «Անցյալի ստվերներ» (2013-2014, Շանթ ՀԸ), «Սահմանին 1/2» (2016-2017), «Էլենի օրագիրը 1/2» (2017-2019, Շանթ ՀԸ), «Երկուսով» (2019-2020, Շանթ ՀԸ), «Կհանդիպենք Անտառի տնակում» (2021), «Բեկորներ» (2021-2022, Շանթ ՀԸ)։ 

Դերասանուհին իր գործունեությունը թատրոնում սկսել է հանդես գալով [[Գաբրիել Գարսիա Մարկես]]ի «Երկնագույն շան աչքերը» ներկայացման մեջ հանդես գալով։ Ներկայացման առաջնախաղը տեղի է ունեցել 2019 թվականի սեպտեմբերի 25-ին [[Գյումրու Վարդան Աճեմյանի անվան պետական դրամատիկական թատրոն]]ի «Մհեր Մկրտչյան» փոքր դահլիճում&lt;ref&gt;[https://escs.am/am/news/5101 «Երկնագույն շան աչքերը». պրեմիերա Գյումրու թատրոնում]&lt;/ref&gt;։ «Երկնագույն շան աչքերը» ներկայացվել է նաև [[Հրաչյա Ղափլանյանի անվան դրամատիկական թատրոն|Երևանի Հրաչյա Ղափլանյանի անվան դրամատիկական թատրոն]]ի, Երևանի Հովհաննես Թումանյանի անվան պետական տիկնիկային թատրոնի, [[Վանաձորի Հովհաննես Աբելյանի անվան պետական դրամատիկական թատրոն|Վանաձորի Հովհաննես Աբելյանի անվան պետական դրամատիկական թատրոնի]] բեմերում։

Հյուրախաղերով հանդես է եկել նաև ''Սանկտ Պետերբուրգ''ում` «Балтийский дом» թատրոնում։

== Ֆիլմագրոոթյուն ==
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
!Տարի
!Անվանում
!Կերպար
|-
|[[2013]]-[[2014]]
|«Անցյալի ստվերներ»
|Սոնա
|-
|[[2015]]-[[2017]]
|«Սահմանին»
|Շուշան/Մանե
|-
|[[2016]]
|«Թաքնված սեր»
|Լիզա/Անի
|-
|[[2017]]
|«Օտարը»
|Վիկա
|-
|[[2017]]-[[2019]]
|«Էլենի օրագիրը»
|Էլեն
|-
|[[2019]]-[[2021]]
|«Երկուսով»
|Մանե
|-
|[[2020]]
|«Why womens womens»
|Մերի
|-
|[[2021]]
|«Կհանդիպենք անտառի տնակում»
|Լյուսի
|-
|[[2021]]-[[2022]]
|«Բեկորներ»
|Մարթա
|}

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

[[Կատեգորիա:1995 ծնունդներ]]
[[Կատեգորիա:Սեպտեմբերի 25 ծնունդներ]]
[[Կատեգորիա:Տաշիր քաղաքում ծնվածներ]]
[[Կատեգորիա:Հայ դերասանուհիներ]]
[[Կատեգորիա:Թատրոնի դերասանուհիներ]]</text>
      <sha1>hg1a5o7nl9451idszvo8eqx7lvb3bib</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486478</id>
      <parentid>8486476</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T11:44:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>37.252.92.151</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5947" xml:space="preserve">'''Իննա Վաղինակի Խոջամիրյան''' ([[սեպտեմբերի 25]], [[1995]], [[Տաշիր]], [[Լոռի բերդ (գյուղ)|Լոռի]], [[Հայաստան]]), հայ դերասանուհի։{{Տեղեկաքարտ Դերասան
| անուն = Իննա Խոջամիրյան
| Բնագիր ԱԱՀ = 
| պատկեր = 
| պատկերի չափ = 250px
| նկարագիր = 
| Հասակը՝ = 
| Ծնվել է՝ = [[սեպտեմբերի 25]], [[1995]]
| Ծնվելու վայր՝ = [[Տաշիր]], [[Լոռու մարզ]], [[Հայաստան]]
| Վախճանի օր՝ = 
| Վախճանվել է՝ =
| Քաղաքացիություն՝ = {{դրոշ|Հայաստան}} [[Հայաստան]]
| Հպատակություն՝ = 
| Ազգություն՝ = հայ
| Կրոն՝ = քրիստոնյա
| Այլ անուն(ներ) = 
| Մասնագիտություն = [[դերասանուհի]]
| Ակտիվ շրջան = 2013-ից մինչ օրս
| Ժանրեր = 
| Ընտրանի = 
| հայր՝ = 
| Ամուսին(ներ) = 
| Համատեղ ապրող(ներ) = 
| Երեխա(ներ) = 
| Պարգևներ և մրցանակներ՝ = 
| imdb_id = 
| ԿինոՊոիսկ_id = 
| Վեբկայք =
| Վիքիպահեստ =  
| Օսկար = 
| afiawards = 
| arielaward = 
| BAFTA = 
| bfjaawards = 
| Սեզար = 
| emmyawards = 
| filmfareawards = 
| geminiawards = 
| goldencalfawards = 
| Ոսկե Գլոբուս = 
| Սատուրն = 
| Ոսկե Ազնվամորի = 
| Վենետիկի կինոփառատոն = 
| Գոյա (կինոմրցանակ) = 
| Բեռլինի կինոփառատոն = 
| Ոսկե ծիրան = 
| Կաննի կինոփառատոն = 
| Նիկա (կինոմրցանակ) = 
| grammyawards = 
| laurenceolivierawards = 
| iftaawards = 
| naacpimageawards = 
| nationalfilmawards = 
| sagawards = 
| tonyawards = 
| awards = 
}}   

== Կենսագրություն ==
Իննա Խոջամիրյանը ծնվել է 1995 թվականի սեպտեմբերի 25-ին [[Լոռու մարզ|Լոռու մարզի]] [[Տաշիր]] քաղաքում։ Նախ ուսում է ստացել Տաշիրի թիվ 2 միջնակարգ դպրոցում, ապա Ստեփանավանի Հովհաննես Թումանյանի անվան ավագ դպրոցում։ Դպրոցն ավարտելուց հետո ընդունվել է [[Երևանի պետական համալսարան|Երևանի Պետական Համալսարան]]ի Փիլիսոփայության և հոգեբանության ֆակուլտետ։ 2012-2016 թվականների սովորել է հոգեբանության բաժնում, 2016 թվականից շարունակել ուսումը նույն բաժնում՝ ստանալով մագիստրոսի կոչում։ 

== Ստեղծագործական գործունեությունը ==
Որպես հոգեբան աշխատել է շատ կարճ ժամանակ։ Դերասանական գործունեությունը սկսել է 2013 թվականին։ Դերասանուհին նկարահանվել է հետևյալ հեռուստասերիալներում՝ «Անցյալի ստվերներ» (2013-2014, Շանթ ՀԸ), «Սահմանին 1/2» (2016-2017), «Էլենի օրագիրը 1/2» (2017-2019, Շանթ ՀԸ), «Երկուսով» (2019-2020, Շանթ ՀԸ), «Կհանդիպենք Անտառի տնակում» (2021), «Բեկորներ» (2021-2022, Շանթ ՀԸ)։ 

Դերասանուհին իր գործունեությունը թատրոնում սկսել է հանդես գալով [[Գաբրիել Գարսիա Մարկես]]ի «Երկնագույն շան աչքերը» ներկայացման մեջ հանդես գալով։ Ներկայացման առաջնախաղը տեղի է ունեցել 2019 թվականի սեպտեմբերի 25-ին [[Գյումրու Վարդան Աճեմյանի անվան պետական դրամատիկական թատրոն]]ի «Մհեր Մկրտչյան» փոքր դահլիճում&lt;ref&gt;[https://escs.am/am/news/5101 «Երկնագույն շան աչքերը». պրեմիերա Գյումրու թատրոնում]&lt;/ref&gt;։ «Երկնագույն շան աչքերը» ներկայացվել է նաև [[Հրաչյա Ղափլանյանի անվան դրամատիկական թատրոն|Երևանի Հրաչյա Ղափլանյանի անվան դրամատիկական թատրոն]]ի, Երևանի Հովհաննես Թումանյանի անվան պետական տիկնիկային թատրոնի, [[Վանաձորի Հովհաննես Աբելյանի անվան պետական դրամատիկական թատրոն|Վանաձորի Հովհաննես Աբելյանի անվան պետական դրամատիկական թատրոնի]] բեմերում։

Հյուրախաղերով հանդես է եկել նաև ''Սանկտ Պետերբուրգ''ում` «Балтийский дом» թատրոնում։

== Ֆիլմագրոոթյուն ==
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
!Տարի
!Անվանում
!Կերպար
|-
|[[2013]]-[[2014]]
|«Անցյալի ստվերներ»
|Սոնա
|-
|[[2015]]-[[2017]]
|«Սահմանին»
|Շուշան/Մանե
|-
|[[2016]]
|«Թաքնված սեր»
|Լիզա/Անի
|-
|[[2017]]
|«Օտարը»
|Վիկա
|-
|[[2017]]-[[2019]]
|«Էլենի օրագիրը»
|Էլեն
|-
|[[2019]]-[[2021]]
|«Երկուսով»
|Մանե
|-
|[[2020]]
|«Why womens womens»
|Մերի
|-
|[[2021]]
|«Կհանդիպենք անտառի տնակում»
|Լյուսի
|-
|[[2021]]-[[2022]]
|«Բեկորներ»
|Մարթա
|}

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

[[Կատեգորիա:1995 ծնունդներ]]
[[Կատեգորիա:Սեպտեմբերի 25 ծնունդներ]]
[[Կատեգորիա:Տաշիր քաղաքում ծնվածներ]]
[[Կատեգորիա:Հայ դերասանուհիներ]]
[[Կատեգորիա:Թատրոնի դերասանուհիներ]]</text>
      <sha1>fmha9dauv71tvdon0vo0c32zu3tj0rf</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486480</id>
      <parentid>8486478</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T11:44:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>37.252.92.151</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5958" xml:space="preserve">'''Իննա Վաղինակի Խոջամիրյան''' ([[սեպտեմբերի 25]], [[1995]], [[Տաշիր]], [[Լոռի բերդ (գյուղ)|Լոռու մարզ]], [[Հայաստան]]), հայ դերասանուհի։{{Տեղեկաքարտ Դերասան
| անուն = Իննա Խոջամիրյան
| Բնագիր ԱԱՀ = 
| պատկեր = 
| պատկերի չափ = 250px
| նկարագիր = 
| Հասակը՝ = 
| Ծնվել է՝ = [[սեպտեմբերի 25]], [[1995]]
| Ծնվելու վայր՝ = [[Տաշիր]], [[Լոռու մարզ]], [[Հայաստան]]
| Վախճանի օր՝ = 
| Վախճանվել է՝ =
| Քաղաքացիություն՝ = {{դրոշ|Հայաստան}} [[Հայաստան]]
| Հպատակություն՝ = 
| Ազգություն՝ = հայ
| Կրոն՝ = քրիստոնյա
| Այլ անուն(ներ) = 
| Մասնագիտություն = [[դերասանուհի]]
| Ակտիվ շրջան = 2013-ից մինչ օրս
| Ժանրեր = 
| Ընտրանի = 
| հայր՝ = 
| Ամուսին(ներ) = 
| Համատեղ ապրող(ներ) = 
| Երեխա(ներ) = 
| Պարգևներ և մրցանակներ՝ = 
| imdb_id = 
| ԿինոՊոիսկ_id = 
| Վեբկայք =
| Վիքիպահեստ =  
| Օսկար = 
| afiawards = 
| arielaward = 
| BAFTA = 
| bfjaawards = 
| Սեզար = 
| emmyawards = 
| filmfareawards = 
| geminiawards = 
| goldencalfawards = 
| Ոսկե Գլոբուս = 
| Սատուրն = 
| Ոսկե Ազնվամորի = 
| Վենետիկի կինոփառատոն = 
| Գոյա (կինոմրցանակ) = 
| Բեռլինի կինոփառատոն = 
| Ոսկե ծիրան = 
| Կաննի կինոփառատոն = 
| Նիկա (կինոմրցանակ) = 
| grammyawards = 
| laurenceolivierawards = 
| iftaawards = 
| naacpimageawards = 
| nationalfilmawards = 
| sagawards = 
| tonyawards = 
| awards = 
}}   

== Կենսագրություն ==
Իննա Խոջամիրյանը ծնվել է 1995 թվականի սեպտեմբերի 25-ին [[Լոռու մարզ|Լոռու մարզի]] [[Տաշիր]] քաղաքում։ Նախ ուսում է ստացել Տաշիրի թիվ 2 միջնակարգ դպրոցում, ապա Ստեփանավանի Հովհաննես Թումանյանի անվան ավագ դպրոցում։ Դպրոցն ավարտելուց հետո ընդունվել է [[Երևանի պետական համալսարան|Երևանի Պետական Համալսարան]]ի Փիլիսոփայության և հոգեբանության ֆակուլտետ։ 2012-2016 թվականների սովորել է հոգեբանության բաժնում, 2016 թվականից շարունակել ուսումը նույն բաժնում՝ ստանալով մագիստրոսի կոչում։ 

== Ստեղծագործական գործունեությունը ==
Որպես հոգեբան աշխատել է շատ կարճ ժամանակ։ Դերասանական գործունեությունը սկսել է 2013 թվականին։ Դերասանուհին նկարահանվել է հետևյալ հեռուստասերիալներում՝ «Անցյալի ստվերներ» (2013-2014, Շանթ ՀԸ), «Սահմանին 1/2» (2016-2017), «Էլենի օրագիրը 1/2» (2017-2019, Շանթ ՀԸ), «Երկուսով» (2019-2020, Շանթ ՀԸ), «Կհանդիպենք Անտառի տնակում» (2021), «Բեկորներ» (2021-2022, Շանթ ՀԸ)։ 

Դերասանուհին իր գործունեությունը թատրոնում սկսել է հանդես գալով [[Գաբրիել Գարսիա Մարկես]]ի «Երկնագույն շան աչքերը» ներկայացման մեջ հանդես գալով։ Ներկայացման առաջնախաղը տեղի է ունեցել 2019 թվականի սեպտեմբերի 25-ին [[Գյումրու Վարդան Աճեմյանի անվան պետական դրամատիկական թատրոն]]ի «Մհեր Մկրտչյան» փոքր դահլիճում&lt;ref&gt;[https://escs.am/am/news/5101 «Երկնագույն շան աչքերը». պրեմիերա Գյումրու թատրոնում]&lt;/ref&gt;։ «Երկնագույն շան աչքերը» ներկայացվել է նաև [[Հրաչյա Ղափլանյանի անվան դրամատիկական թատրոն|Երևանի Հրաչյա Ղափլանյանի անվան դրամատիկական թատրոն]]ի, Երևանի Հովհաննես Թումանյանի անվան պետական տիկնիկային թատրոնի, [[Վանաձորի Հովհաննես Աբելյանի անվան պետական դրամատիկական թատրոն|Վանաձորի Հովհաննես Աբելյանի անվան պետական դրամատիկական թատրոնի]] բեմերում։

Հյուրախաղերով հանդես է եկել նաև ''Սանկտ Պետերբուրգ''ում` «Балтийский дом» թատրոնում։

== Ֆիլմագրոոթյուն ==
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
!Տարի
!Անվանում
!Կերպար
|-
|[[2013]]-[[2014]]
|«Անցյալի ստվերներ»
|Սոնա
|-
|[[2015]]-[[2017]]
|«Սահմանին»
|Շուշան/Մանե
|-
|[[2016]]
|«Թաքնված սեր»
|Լիզա/Անի
|-
|[[2017]]
|«Օտարը»
|Վիկա
|-
|[[2017]]-[[2019]]
|«Էլենի օրագիրը»
|Էլեն
|-
|[[2019]]-[[2021]]
|«Երկուսով»
|Մանե
|-
|[[2020]]
|«Why womens womens»
|Մերի
|-
|[[2021]]
|«Կհանդիպենք անտառի տնակում»
|Լյուսի
|-
|[[2021]]-[[2022]]
|«Բեկորներ»
|Մարթա
|}

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

[[Կատեգորիա:1995 ծնունդներ]]
[[Կատեգորիա:Սեպտեմբերի 25 ծնունդներ]]
[[Կատեգորիա:Տաշիր քաղաքում ծնվածներ]]
[[Կատեգորիա:Հայ դերասանուհիներ]]
[[Կատեգորիա:Թատրոնի դերասանուհիներ]]</text>
      <sha1>bhv2c6igk8kirmtucdaro6hmr69pylh</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486481</id>
      <parentid>8486480</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T11:45:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>37.252.92.151</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5978" xml:space="preserve">'''Իննա Վաղինակի Խոջամիրյան''' ([[սեպտեմբերի 25]], [[1995]], [[Տաշիր]], [[Լոռի բերդ (գյուղ)|Լոռու մարզ]], [[Հայաստան]]), հայ դերասանուհի։{{Տեղեկաքարտ Դերասան
| անուն = Իննա Խոջամիրյան
| Բնագիր ԱԱՀ = 
| պատկեր = 
| պատկերի չափ = 250px
| նկարագիր = 
| Հասակը՝ = 
| Ծնվել է՝ = [[սեպտեմբերի 25]], [[1995]] (26 տարեկան)
| Ծնվելու վայր՝ = [[Տաշիր]], [[Լոռու մարզ]], [[Հայաստան]]
| Վախճանի օր՝ = 
| Վախճանվել է՝ =
| Քաղաքացիություն՝ = {{դրոշ|Հայաստան}} [[Հայաստան]]
| Հպատակություն՝ = 
| Ազգություն՝ = հայ
| Կրոն՝ = քրիստոնյա
| Այլ անուն(ներ) = 
| Մասնագիտություն = [[դերասանուհի]]
| Ակտիվ շրջան = 2013-ից մինչ օրս
| Ժանրեր = 
| Ընտրանի = 
| հայր՝ = 
| Ամուսին(ներ) = 
| Համատեղ ապրող(ներ) = 
| Երեխա(ներ) = 
| Պարգևներ և մրցանակներ՝ = 
| imdb_id = 
| ԿինոՊոիսկ_id = 
| Վեբկայք =
| Վիքիպահեստ =  
| Օսկար = 
| afiawards = 
| arielaward = 
| BAFTA = 
| bfjaawards = 
| Սեզար = 
| emmyawards = 
| filmfareawards = 
| geminiawards = 
| goldencalfawards = 
| Ոսկե Գլոբուս = 
| Սատուրն = 
| Ոսկե Ազնվամորի = 
| Վենետիկի կինոփառատոն = 
| Գոյա (կինոմրցանակ) = 
| Բեռլինի կինոփառատոն = 
| Ոսկե ծիրան = 
| Կաննի կինոփառատոն = 
| Նիկա (կինոմրցանակ) = 
| grammyawards = 
| laurenceolivierawards = 
| iftaawards = 
| naacpimageawards = 
| nationalfilmawards = 
| sagawards = 
| tonyawards = 
| awards = 
}}   

== Կենսագրություն ==
Իննա Խոջամիրյանը ծնվել է 1995 թվականի սեպտեմբերի 25-ին [[Լոռու մարզ|Լոռու մարզի]] [[Տաշիր]] քաղաքում։ Նախ ուսում է ստացել Տաշիրի թիվ 2 միջնակարգ դպրոցում, ապա Ստեփանավանի Հովհաննես Թումանյանի անվան ավագ դպրոցում։ Դպրոցն ավարտելուց հետո ընդունվել է [[Երևանի պետական համալսարան|Երևանի Պետական Համալսարան]]ի Փիլիսոփայության և հոգեբանության ֆակուլտետ։ 2012-2016 թվականների սովորել է հոգեբանության բաժնում, 2016 թվականից շարունակել ուսումը նույն բաժնում՝ ստանալով մագիստրոսի կոչում։ 

== Ստեղծագործական գործունեությունը ==
Որպես հոգեբան աշխատել է շատ կարճ ժամանակ։ Դերասանական գործունեությունը սկսել է 2013 թվականին։ Դերասանուհին նկարահանվել է հետևյալ հեռուստասերիալներում՝ «Անցյալի ստվերներ» (2013-2014, Շանթ ՀԸ), «Սահմանին 1/2» (2016-2017), «Էլենի օրագիրը 1/2» (2017-2019, Շանթ ՀԸ), «Երկուսով» (2019-2020, Շանթ ՀԸ), «Կհանդիպենք Անտառի տնակում» (2021), «Բեկորներ» (2021-2022, Շանթ ՀԸ)։ 

Դերասանուհին իր գործունեությունը թատրոնում սկսել է հանդես գալով [[Գաբրիել Գարսիա Մարկես]]ի «Երկնագույն շան աչքերը» ներկայացման մեջ հանդես գալով։ Ներկայացման առաջնախաղը տեղի է ունեցել 2019 թվականի սեպտեմբերի 25-ին [[Գյումրու Վարդան Աճեմյանի անվան պետական դրամատիկական թատրոն]]ի «Մհեր Մկրտչյան» փոքր դահլիճում&lt;ref&gt;[https://escs.am/am/news/5101 «Երկնագույն շան աչքերը». պրեմիերա Գյումրու թատրոնում]&lt;/ref&gt;։ «Երկնագույն շան աչքերը» ներկայացվել է նաև [[Հրաչյա Ղափլանյանի անվան դրամատիկական թատրոն|Երևանի Հրաչյա Ղափլանյանի անվան դրամատիկական թատրոն]]ի, Երևանի Հովհաննես Թումանյանի անվան պետական տիկնիկային թատրոնի, [[Վանաձորի Հովհաննես Աբելյանի անվան պետական դրամատիկական թատրոն|Վանաձորի Հովհաննես Աբելյանի անվան պետական դրամատիկական թատրոնի]] բեմերում։

Հյուրախաղերով հանդես է եկել նաև ''Սանկտ Պետերբուրգ''ում` «Балтийский дом» թատրոնում։

== Ֆիլմագրոոթյուն ==
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
!Տարի
!Անվանում
!Կերպար
|-
|[[2013]]-[[2014]]
|«Անցյալի ստվերներ»
|Սոնա
|-
|[[2015]]-[[2017]]
|«Սահմանին»
|Շուշան/Մանե
|-
|[[2016]]
|«Թաքնված սեր»
|Լիզա/Անի
|-
|[[2017]]
|«Օտարը»
|Վիկա
|-
|[[2017]]-[[2019]]
|«Էլենի օրագիրը»
|Էլեն
|-
|[[2019]]-[[2021]]
|«Երկուսով»
|Մանե
|-
|[[2020]]
|«Why womens womens»
|Մերի
|-
|[[2021]]
|«Կհանդիպենք անտառի տնակում»
|Լյուսի
|-
|[[2021]]-[[2022]]
|«Բեկորներ»
|Մարթա
|}

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

[[Կատեգորիա:1995 ծնունդներ]]
[[Կատեգորիա:Սեպտեմբերի 25 ծնունդներ]]
[[Կատեգորիա:Տաշիր քաղաքում ծնվածներ]]
[[Կատեգորիա:Հայ դերասանուհիներ]]
[[Կատեգորիա:Թատրոնի դերասանուհիներ]]</text>
      <sha1>b1mlly3qm0egz07a5lgaz309vjka8h1</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486482</id>
      <parentid>8486481</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T11:45:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>23artashes</username>
        <id>2675</id>
      </contributor>
      <comment>Կաղապարը մի հեռացրեք</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6016" xml:space="preserve">{{Անաղբյուր էջ|2022,8,10}}
'''Իննա Վաղինակի Խոջամիրյան''' ([[սեպտեմբերի 25]], [[1995]], [[Տաշիր]], [[Լոռի բերդ (գյուղ)|Լոռու մարզ]], [[Հայաստան]]), հայ դերասանուհի։{{Տեղեկաքարտ Դերասան
| անուն = Իննա Խոջամիրյան
| Բնագիր ԱԱՀ = 
| պատկեր = 
| պատկերի չափ = 250px
| նկարագիր = 
| Հասակը՝ = 
| Ծնվել է՝ = [[սեպտեմբերի 25]], [[1995]] (26 տարեկան)
| Ծնվելու վայր՝ = [[Տաշիր]], [[Լոռու մարզ]], [[Հայաստան]]
| Վախճանի օր՝ = 
| Վախճանվել է՝ =
| Քաղաքացիություն՝ = {{դրոշ|Հայաստան}} [[Հայաստան]]
| Հպատակություն՝ = 
| Ազգություն՝ = հայ
| Կրոն՝ = քրիստոնյա
| Այլ անուն(ներ) = 
| Մասնագիտություն = [[դերասանուհի]]
| Ակտիվ շրջան = 2013-ից մինչ օրս
| Ժանրեր = 
| Ընտրանի = 
| հայր՝ = 
| Ամուսին(ներ) = 
| Համատեղ ապրող(ներ) = 
| Երեխա(ներ) = 
| Պարգևներ և մրցանակներ՝ = 
| imdb_id = 
| ԿինոՊոիսկ_id = 
| Վեբկայք =
| Վիքիպահեստ =  
| Օսկար = 
| afiawards = 
| arielaward = 
| BAFTA = 
| bfjaawards = 
| Սեզար = 
| emmyawards = 
| filmfareawards = 
| geminiawards = 
| goldencalfawards = 
| Ոսկե Գլոբուս = 
| Սատուրն = 
| Ոսկե Ազնվամորի = 
| Վենետիկի կինոփառատոն = 
| Գոյա (կինոմրցանակ) = 
| Բեռլինի կինոփառատոն = 
| Ոսկե ծիրան = 
| Կաննի կինոփառատոն = 
| Նիկա (կինոմրցանակ) = 
| grammyawards = 
| laurenceolivierawards = 
| iftaawards = 
| naacpimageawards = 
| nationalfilmawards = 
| sagawards = 
| tonyawards = 
| awards = 
}}   

== Կենսագրություն ==
Իննա Խոջամիրյանը ծնվել է 1995 թվականի սեպտեմբերի 25-ին [[Լոռու մարզ|Լոռու մարզի]] [[Տաշիր]] քաղաքում։ Նախ ուսում է ստացել Տաշիրի թիվ 2 միջնակարգ դպրոցում, ապա Ստեփանավանի Հովհաննես Թումանյանի անվան ավագ դպրոցում։ Դպրոցն ավարտելուց հետո ընդունվել է [[Երևանի պետական համալսարան|Երևանի Պետական Համալսարան]]ի Փիլիսոփայության և հոգեբանության ֆակուլտետ։ 2012-2016 թվականների սովորել է հոգեբանության բաժնում, 2016 թվականից շարունակել ուսումը նույն բաժնում՝ ստանալով մագիստրոսի կոչում։ 

== Ստեղծագործական գործունեությունը ==
Որպես հոգեբան աշխատել է շատ կարճ ժամանակ։ Դերասանական գործունեությունը սկսել է 2013 թվականին։ Դերասանուհին նկարահանվել է հետևյալ հեռուստասերիալներում՝ «Անցյալի ստվերներ» (2013-2014, Շանթ ՀԸ), «Սահմանին 1/2» (2016-2017), «Էլենի օրագիրը 1/2» (2017-2019, Շանթ ՀԸ), «Երկուսով» (2019-2020, Շանթ ՀԸ), «Կհանդիպենք Անտառի տնակում» (2021), «Բեկորներ» (2021-2022, Շանթ ՀԸ)։ 

Դերասանուհին իր գործունեությունը թատրոնում սկսել է հանդես գալով [[Գաբրիել Գարսիա Մարկես]]ի «Երկնագույն շան աչքերը» ներկայացման մեջ հանդես գալով։ Ներկայացման առաջնախաղը տեղի է ունեցել 2019 թվականի սեպտեմբերի 25-ին [[Գյումրու Վարդան Աճեմյանի անվան պետական դրամատիկական թատրոն]]ի «Մհեր Մկրտչյան» փոքր դահլիճում&lt;ref&gt;[https://escs.am/am/news/5101 «Երկնագույն շան աչքերը». պրեմիերա Գյումրու թատրոնում]&lt;/ref&gt;։ «Երկնագույն շան աչքերը» ներկայացվել է նաև [[Հրաչյա Ղափլանյանի անվան դրամատիկական թատրոն|Երևանի Հրաչյա Ղափլանյանի անվան դրամատիկական թատրոն]]ի, Երևանի Հովհաննես Թումանյանի անվան պետական տիկնիկային թատրոնի, [[Վանաձորի Հովհաննես Աբելյանի անվան պետական դրամատիկական թատրոն|Վանաձորի Հովհաննես Աբելյանի անվան պետական դրամատիկական թատրոնի]] բեմերում։

Հյուրախաղերով հանդես է եկել նաև ''Սանկտ Պետերբուրգ''ում` «Балтийский дом» թատրոնում։

== Ֆիլմագրոոթյուն ==
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
!Տարի
!Անվանում
!Կերպար
|-
|[[2013]]-[[2014]]
|«Անցյալի ստվերներ»
|Սոնա
|-
|[[2015]]-[[2017]]
|«Սահմանին»
|Շուշան/Մանե
|-
|[[2016]]
|«Թաքնված սեր»
|Լիզա/Անի
|-
|[[2017]]
|«Օտարը»
|Վիկա
|-
|[[2017]]-[[2019]]
|«Էլենի օրագիրը»
|Էլեն
|-
|[[2019]]-[[2021]]
|«Երկուսով»
|Մանե
|-
|[[2020]]
|«Why womens womens»
|Մերի
|-
|[[2021]]
|«Կհանդիպենք անտառի տնակում»
|Լյուսի
|-
|[[2021]]-[[2022]]
|«Բեկորներ»
|Մարթա
|}

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

[[Կատեգորիա:1995 ծնունդներ]]
[[Կատեգորիա:Սեպտեմբերի 25 ծնունդներ]]
[[Կատեգորիա:Տաշիր քաղաքում ծնվածներ]]
[[Կատեգորիա:Հայ դերասանուհիներ]]
[[Կատեգորիա:Թատրոնի դերասանուհիներ]]</text>
      <sha1>8zzvg29j6nyv0xvxp74g1vu1l4ncab0</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486483</id>
      <parentid>8486482</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T11:45:55Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>23artashes</username>
        <id>2675</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6017" xml:space="preserve">{{Անաղբյուր էջ|2022,8,10}}
{{Տեղեկաքարտ Դերասան
| անուն = Իննա Խոջամիրյան
| Բնագիր ԱԱՀ = 
| պատկեր = 
| պատկերի չափ = 250px
| նկարագիր = 
| Հասակը՝ = 
| Ծնվել է՝ = [[սեպտեմբերի 25]], [[1995]] (26 տարեկան)
| Ծնվելու վայր՝ = [[Տաշիր]], [[Լոռու մարզ]], [[Հայաստան]]
| Վախճանի օր՝ = 
| Վախճանվել է՝ =
| Քաղաքացիություն՝ = {{դրոշ|Հայաստան}} [[Հայաստան]]
| Հպատակություն՝ = 
| Ազգություն՝ = հայ
| Կրոն՝ = քրիստոնյա
| Այլ անուն(ներ) = 
| Մասնագիտություն = [[դերասանուհի]]
| Ակտիվ շրջան = 2013-ից մինչ օրս
| Ժանրեր = 
| Ընտրանի = 
| հայր՝ = 
| Ամուսին(ներ) = 
| Համատեղ ապրող(ներ) = 
| Երեխա(ներ) = 
| Պարգևներ և մրցանակներ՝ = 
| imdb_id = 
| ԿինոՊոիսկ_id = 
| Վեբկայք =
| Վիքիպահեստ =  
| Օսկար = 
| afiawards = 
| arielaward = 
| BAFTA = 
| bfjaawards = 
| Սեզար = 
| emmyawards = 
| filmfareawards = 
| geminiawards = 
| goldencalfawards = 
| Ոսկե Գլոբուս = 
| Սատուրն = 
| Ոսկե Ազնվամորի = 
| Վենետիկի կինոփառատոն = 
| Գոյա (կինոմրցանակ) = 
| Բեռլինի կինոփառատոն = 
| Ոսկե ծիրան = 
| Կաննի կինոփառատոն = 
| Նիկա (կինոմրցանակ) = 
| grammyawards = 
| laurenceolivierawards = 
| iftaawards = 
| naacpimageawards = 
| nationalfilmawards = 
| sagawards = 
| tonyawards = 
| awards = 
}}   
'''Իննա Վաղինակի Խոջամիրյան''' ([[սեպտեմբերի 25]], [[1995]], [[Տաշիր]], [[Լոռի բերդ (գյուղ)|Լոռու մարզ]], [[Հայաստան]]), հայ դերասանուհի։

== Կենսագրություն ==
Իննա Խոջամիրյանը ծնվել է 1995 թվականի սեպտեմբերի 25-ին [[Լոռու մարզ|Լոռու մարզի]] [[Տաշիր]] քաղաքում։ Նախ ուսում է ստացել Տաշիրի թիվ 2 միջնակարգ դպրոցում, ապա Ստեփանավանի Հովհաննես Թումանյանի անվան ավագ դպրոցում։ Դպրոցն ավարտելուց հետո ընդունվել է [[Երևանի պետական համալսարան|Երևանի Պետական Համալսարան]]ի Փիլիսոփայության և հոգեբանության ֆակուլտետ։ 2012-2016 թվականների սովորել է հոգեբանության բաժնում, 2016 թվականից շարունակել ուսումը նույն բաժնում՝ ստանալով մագիստրոսի կոչում։ 

== Ստեղծագործական գործունեությունը ==
Որպես հոգեբան աշխատել է շատ կարճ ժամանակ։ Դերասանական գործունեությունը սկսել է 2013 թվականին։ Դերասանուհին նկարահանվել է հետևյալ հեռուստասերիալներում՝ «Անցյալի ստվերներ» (2013-2014, Շանթ ՀԸ), «Սահմանին 1/2» (2016-2017), «Էլենի օրագիրը 1/2» (2017-2019, Շանթ ՀԸ), «Երկուսով» (2019-2020, Շանթ ՀԸ), «Կհանդիպենք Անտառի տնակում» (2021), «Բեկորներ» (2021-2022, Շանթ ՀԸ)։ 

Դերասանուհին իր գործունեությունը թատրոնում սկսել է հանդես գալով [[Գաբրիել Գարսիա Մարկես]]ի «Երկնագույն շան աչքերը» ներկայացման մեջ հանդես գալով։ Ներկայացման առաջնախաղը տեղի է ունեցել 2019 թվականի սեպտեմբերի 25-ին [[Գյումրու Վարդան Աճեմյանի անվան պետական դրամատիկական թատրոն]]ի «Մհեր Մկրտչյան» փոքր դահլիճում&lt;ref&gt;[https://escs.am/am/news/5101 «Երկնագույն շան աչքերը». պրեմիերա Գյումրու թատրոնում]&lt;/ref&gt;։ «Երկնագույն շան աչքերը» ներկայացվել է նաև [[Հրաչյա Ղափլանյանի անվան դրամատիկական թատրոն|Երևանի Հրաչյա Ղափլանյանի անվան դրամատիկական թատրոն]]ի, Երևանի Հովհաննես Թումանյանի անվան պետական տիկնիկային թատրոնի, [[Վանաձորի Հովհաննես Աբելյանի անվան պետական դրամատիկական թատրոն|Վանաձորի Հովհաննես Աբելյանի անվան պետական դրամատիկական թատրոնի]] բեմերում։

Հյուրախաղերով հանդես է եկել նաև ''Սանկտ Պետերբուրգ''ում` «Балтийский дом» թատրոնում։

== Ֆիլմագրոոթյուն ==
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
!Տարի
!Անվանում
!Կերպար
|-
|[[2013]]-[[2014]]
|«Անցյալի ստվերներ»
|Սոնա
|-
|[[2015]]-[[2017]]
|«Սահմանին»
|Շուշան/Մանե
|-
|[[2016]]
|«Թաքնված սեր»
|Լիզա/Անի
|-
|[[2017]]
|«Օտարը»
|Վիկա
|-
|[[2017]]-[[2019]]
|«Էլենի օրագիրը»
|Էլեն
|-
|[[2019]]-[[2021]]
|«Երկուսով»
|Մանե
|-
|[[2020]]
|«Why womens womens»
|Մերի
|-
|[[2021]]
|«Կհանդիպենք անտառի տնակում»
|Լյուսի
|-
|[[2021]]-[[2022]]
|«Բեկորներ»
|Մարթա
|}

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

[[Կատեգորիա:1995 ծնունդներ]]
[[Կատեգորիա:Սեպտեմբերի 25 ծնունդներ]]
[[Կատեգորիա:Տաշիր քաղաքում ծնվածներ]]
[[Կատեգորիա:Հայ դերասանուհիներ]]
[[Կատեգորիա:Թատրոնի դերասանուհիներ]]</text>
      <sha1>6vumta6znp6ii55o86so9725skw62kz</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486484</id>
      <parentid>8486483</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T11:46:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>37.252.92.151</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6188" xml:space="preserve">{{Անաղբյուր էջ|2022,8,10}}
{{Տեղեկաքարտ Դերասան
| անուն = Իննա Խոջամիրյան
| Բնագիր ԱԱՀ = 
| պատկեր = 
| պատկերի չափ = 250px
| նկարագիր = 
| Հասակը՝ = 
| Ծնվել է՝ = [[սեպտեմբերի 25]], [[1995]] (26 տարեկան)
| Ծնվելու վայր՝ = [[Տաշիր]], [[Լոռու մարզ]], [[Հայաստան]]
| Վախճանի օր՝ = 
| Վախճանվել է՝ =
| Քաղաքացիություն՝ = {{դրոշ|Հայաստան}} [[Հայաստան]]
| Հպատակություն՝ = 
| Ազգություն՝ = հայ
| Կրոն՝ = քրիստոնյա
| Այլ անուն(ներ) = 
| Մասնագիտություն = [[դերասանուհի]]
| Ակտիվ շրջան = 2013-ից մինչ օրս
| Ժանրեր = 
| Ընտրանի = 
| հայր՝ = 
| Ամուսին(ներ) = 
| Համատեղ ապրող(ներ) = 
| Երեխա(ներ) = 
| Պարգևներ և մրցանակներ՝ = 
| imdb_id = 
| ԿինոՊոիսկ_id = 
| Վեբկայք =
| Վիքիպահեստ =  
| Օսկար = 
| afiawards = 
| arielaward = 
| BAFTA = 
| bfjaawards = 
| Սեզար = 
| emmyawards = 
| filmfareawards = 
| geminiawards = 
| goldencalfawards = 
| Ոսկե Գլոբուս = 
| Սատուրն = 
| Ոսկե Ազնվամորի = 
| Վենետիկի կինոփառատոն = 
| Գոյա (կինոմրցանակ) = 
| Բեռլինի կինոփառատոն = 
| Ոսկե ծիրան = 
| Կաննի կինոփառատոն = 
| Նիկա (կինոմրցանակ) = 
| grammyawards = 
| laurenceolivierawards = 
| iftaawards = 
| naacpimageawards = 
| nationalfilmawards = 
| sagawards = 
| tonyawards = 
| awards = 
}}   
'''Իննա Վաղինակի Խոջամիրյան''' ([[սեպտեմբերի 25]], [[1995]], [[Տաշիր]], [[Լոռի բերդ (գյուղ)|Լոռու մարզ]], [[Հայաստան]]), հայ դերասանուհի։

== Կենսագրություն ==
Իննա Խոջամիրյանը ծնվել է 1995 թվականի սեպտեմբերի 25-ին [[Լոռու մարզ|Լոռու մարզի]] [[Տաշիր]] քաղաքում։ Նախ ուսում է ստացել Տաշիրի թիվ 2 միջնակարգ դպրոցում, ապա Ստեփանավանի Հովհաննես Թումանյանի անվան ավագ դպրոցում։ Դպրոցն ավարտելուց հետո ընդունվել է [[Երևանի պետական համալսարան|Երևանի Պետական Համալսարան]]ի Փիլիսոփայության և հոգեբանության ֆակուլտետ։ 2012-2016 թվականների սովորել է հոգեբանության բաժնում, 2016 թվականից շարունակել ուսումը նույն բաժնում՝ ստանալով մագիստրոսի կոչում։ Որպես հոգեբան աշխատել է շատ կարճ ժամանակ։ Դերասանական գործունեությունը սկսել է 2013 թվականից։ 

== Ստեղծագործական գործունեությունը ==
Որպես հոգեբան աշխատել է շատ կարճ ժամանակ։ Դերասանական գործունեությունը սկսել է 2013 թվականին։ Դերասանուհին նկարահանվել է հետևյալ հեռուստասերիալներում՝ «Անցյալի ստվերներ» (2013-2014, Շանթ ՀԸ), «Սահմանին 1/2» (2016-2017), «Էլենի օրագիրը 1/2» (2017-2019, Շանթ ՀԸ), «Երկուսով» (2019-2020, Շանթ ՀԸ), «Կհանդիպենք Անտառի տնակում» (2021), «Բեկորներ» (2021-2022, Շանթ ՀԸ)։ 

Դերասանուհին իր գործունեությունը թատրոնում սկսել է հանդես գալով [[Գաբրիել Գարսիա Մարկես]]ի «Երկնագույն շան աչքերը» ներկայացման մեջ հանդես գալով։ Ներկայացման առաջնախաղը տեղի է ունեցել 2019 թվականի սեպտեմբերի 25-ին [[Գյումրու Վարդան Աճեմյանի անվան պետական դրամատիկական թատրոն]]ի «Մհեր Մկրտչյան» փոքր դահլիճում&lt;ref&gt;[https://escs.am/am/news/5101 «Երկնագույն շան աչքերը». պրեմիերա Գյումրու թատրոնում]&lt;/ref&gt;։ «Երկնագույն շան աչքերը» ներկայացվել է նաև [[Հրաչյա Ղափլանյանի անվան դրամատիկական թատրոն|Երևանի Հրաչյա Ղափլանյանի անվան դրամատիկական թատրոն]]ի, Երևանի Հովհաննես Թումանյանի անվան պետական տիկնիկային թատրոնի, [[Վանաձորի Հովհաննես Աբելյանի անվան պետական դրամատիկական թատրոն|Վանաձորի Հովհաննես Աբելյանի անվան պետական դրամատիկական թատրոնի]] բեմերում։

Հյուրախաղերով հանդես է եկել նաև ''Սանկտ Պետերբուրգ''ում` «Балтийский дом» թատրոնում։

== Ֆիլմագրոոթյուն ==
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
!Տարի
!Անվանում
!Կերպար
|-
|[[2013]]-[[2014]]
|«Անցյալի ստվերներ»
|Սոնա
|-
|[[2015]]-[[2017]]
|«Սահմանին»
|Շուշան/Մանե
|-
|[[2016]]
|«Թաքնված սեր»
|Լիզա/Անի
|-
|[[2017]]
|«Օտարը»
|Վիկա
|-
|[[2017]]-[[2019]]
|«Էլենի օրագիրը»
|Էլեն
|-
|[[2019]]-[[2021]]
|«Երկուսով»
|Մանե
|-
|[[2020]]
|«Why womens womens»
|Մերի
|-
|[[2021]]
|«Կհանդիպենք անտառի տնակում»
|Լյուսի
|-
|[[2021]]-[[2022]]
|«Բեկորներ»
|Մարթա
|}

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

[[Կատեգորիա:1995 ծնունդներ]]
[[Կատեգորիա:Սեպտեմբերի 25 ծնունդներ]]
[[Կատեգորիա:Տաշիր քաղաքում ծնվածներ]]
[[Կատեգորիա:Հայ դերասանուհիներ]]
[[Կատեգորիա:Թատրոնի դերասանուհիներ]]</text>
      <sha1>jhun9bqlmpjzg6sdtgfa2msspxbqhrt</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486485</id>
      <parentid>8486484</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T11:49:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>37.252.92.151</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6016" xml:space="preserve">{{Անաղբյուր էջ|2022,8,10}}
{{Տեղեկաքարտ Դերասան
| անուն = Իննա Խոջամիրյան
| Բնագիր ԱԱՀ = 
| պատկեր = 
| պատկերի չափ = 250px
| նկարագիր = 
| Հասակը՝ = 
| Ծնվել է՝ = [[սեպտեմբերի 25]], [[1995]] (26 տարեկան)
| Ծնվելու վայր՝ = [[Տաշիր]], [[Լոռու մարզ]], [[Հայաստան]]
| Վախճանի օր՝ = 
| Վախճանվել է՝ =
| Քաղաքացիություն՝ = {{դրոշ|Հայաստան}} [[Հայաստան]]
| Հպատակություն՝ = 
| Ազգություն՝ = հայ
| Կրոն՝ = քրիստոնյա
| Այլ անուն(ներ) = 
| Մասնագիտություն = [[դերասանուհի]]
| Ակտիվ շրջան = 2013-ից մինչ օրս
| Ժանրեր = 
| Ընտրանի = 
| հայր՝ = 
| Ամուսին(ներ) = 
| Համատեղ ապրող(ներ) = 
| Երեխա(ներ) = 
| Պարգևներ և մրցանակներ՝ = 
| imdb_id = 
| ԿինոՊոիսկ_id = 
| Վեբկայք =
| Վիքիպահեստ =  
| Օսկար = 
| afiawards = 
| arielaward = 
| BAFTA = 
| bfjaawards = 
| Սեզար = 
| emmyawards = 
| filmfareawards = 
| geminiawards = 
| goldencalfawards = 
| Ոսկե Գլոբուս = 
| Սատուրն = 
| Ոսկե Ազնվամորի = 
| Վենետիկի կինոփառատոն = 
| Գոյա (կինոմրցանակ) = 
| Բեռլինի կինոփառատոն = 
| Ոսկե ծիրան = 
| Կաննի կինոփառատոն = 
| Նիկա (կինոմրցանակ) = 
| grammyawards = 
| laurenceolivierawards = 
| iftaawards = 
| naacpimageawards = 
| nationalfilmawards = 
| sagawards = 
| tonyawards = 
| awards = 
}}   
'''Իննա Վաղինակի Խոջամիրյան''' ([[սեպտեմբերի 25]], [[1995]], [[Տաշիր]], [[Լոռի բերդ (գյուղ)|Լոռու մարզ]], [[Հայաստան]]), հայ դերասանուհի։

== Կենսագրություն ==
Իննա Խոջամիրյանը ծնվել է 1995 թվականի սեպտեմբերի 25-ին [[Լոռու մարզ|Լոռու մարզի]] [[Տաշիր]] քաղաքում։ Նախ ուսում է ստացել Տաշիրի թիվ 2 միջնակարգ դպրոցում, ապա Ստեփանավանի Հովհաննես Թումանյանի անվան ավագ դպրոցում։ Դպրոցն ավարտելուց հետո ընդունվել է [[Երևանի պետական համալսարան|Երևանի Պետական Համալսարան]]ի Փիլիսոփայության և հոգեբանության ֆակուլտետ։ 2012-2016 թվականների սովորել է հոգեբանության բաժնում, 2016 թվականից շարունակել ուսումը նույն բաժնում՝ ստանալով մագիստրոսի կոչում: 

== Ստեղծագործական գործունեությունը ==
Որպես հոգեբան աշխատել է շատ կարճ ժամանակ։ Դերասանական գործունեությունը սկսել է 2013 թվականին։ Դերասանուհին նկարահանվել է հետևյալ հեռուստասերիալներում՝ «Անցյալի ստվերներ» (2013-2014, Շանթ ՀԸ), «Սահմանին 1/2» (2016-2017), «Էլենի օրագիրը 1/2» (2017-2019, Շանթ ՀԸ), «Երկուսով» (2019-2020, Շանթ ՀԸ), «Կհանդիպենք Անտառի տնակում» (2021), «Բեկորներ» (2021-2022, Շանթ ՀԸ)։ 

Դերասանուհին իր գործունեությունը թատրոնում սկսել է հանդես գալով [[Գաբրիել Գարսիա Մարկես]]ի «Երկնագույն շան աչքերը» ներկայացման մեջ հանդես գալով։ Ներկայացման առաջնախաղը տեղի է ունեցել 2019 թվականի սեպտեմբերի 25-ին [[Գյումրու Վարդան Աճեմյանի անվան պետական դրամատիկական թատրոն]]ի «Մհեր Մկրտչյան» փոքր դահլիճում&lt;ref&gt;[https://escs.am/am/news/5101 «Երկնագույն շան աչքերը». պրեմիերա Գյումրու թատրոնում]&lt;/ref&gt;։ «Երկնագույն շան աչքերը» ներկայացվել է նաև [[Հրաչյա Ղափլանյանի անվան դրամատիկական թատրոն|Երևանի Հրաչյա Ղափլանյանի անվան դրամատիկական թատրոն]]ի, Երևանի Հովհաննես Թումանյանի անվան պետական տիկնիկային թատրոնի, [[Վանաձորի Հովհաննես Աբելյանի անվան պետական դրամատիկական թատրոն|Վանաձորի Հովհաննես Աբելյանի անվան պետական դրամատիկական թատրոնի]] բեմերում։

Հյուրախաղերով հանդես է եկել նաև ''Սանկտ Պետերբուրգ''ում` «Балтийский дом» թատրոնում։

== Ֆիլմագրոոթյուն ==
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
!Տարի
!Անվանում
!Կերպար
|-
|[[2013]]-[[2014]]
|«Անցյալի ստվերներ»
|Սոնա
|-
|[[2015]]-[[2017]]
|«Սահմանին»
|Շուշան/Մանե
|-
|[[2016]]
|«Թաքնված սեր»
|Լիզա/Անի
|-
|[[2017]]
|«Օտարը»
|Վիկա
|-
|[[2017]]-[[2019]]
|«Էլենի օրագիրը»
|Էլեն
|-
|[[2019]]-[[2021]]
|«Երկուսով»
|Մանե
|-
|[[2020]]
|«Why womens womens»
|Մերի
|-
|[[2021]]
|«Կհանդիպենք անտառի տնակում»
|Լյուսի
|-
|[[2021]]-[[2022]]
|«Բեկորներ»
|Մարթա
|}

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

[[Կատեգորիա:1995 ծնունդներ]]
[[Կատեգորիա:Սեպտեմբերի 25 ծնունդներ]]
[[Կատեգորիա:Տաշիր քաղաքում ծնվածներ]]
[[Կատեգորիա:Հայ դերասանուհիներ]]
[[Կատեգորիա:Թատրոնի դերասանուհիներ]]</text>
      <sha1>fti2kgks2hh027w5a16eimrvypzysw3</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486486</id>
      <parentid>8486485</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T11:55:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>37.252.92.151</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6169" xml:space="preserve">{{Անաղբյուր էջ|2022,8,10}}
{{Տեղեկաքարտ Դերասան
| անուն = Իննա Խոջամիրյան
| Բնագիր ԱԱՀ = 
| պատկեր = 
| պատկերի չափ = 250px
| նկարագիր = 
| Հասակը՝ = 
| Ծնվել է՝ = [[սեպտեմբերի 25]], [[1995]] (26 տարեկան)
| Ծնվելու վայր՝ = [[Տաշիր]], [[Լոռու մարզ]], [[Հայաստան]]
| Վախճանի օր՝ = 
| Վախճանվել է՝ =
| Քաղաքացիություն՝ = {{դրոշ|Հայաստան}} [[Հայաստան]]
| Հպատակություն՝ = 
| Ազգություն՝ = հայ
| Կրոն՝ = քրիստոնյա
| Այլ անուն(ներ) = 
| Մասնագիտություն = [[դերասանուհի]]
| Ակտիվ շրջան = 2013-ից մինչ օրս
| Ժանրեր = 
| Ընտրանի = 
| հայր՝ = 
| Ամուսին(ներ) = 
| Համատեղ ապրող(ներ) = 
| Երեխա(ներ) = 
| Պարգևներ և մրցանակներ՝ = 
| imdb_id = 
| ԿինոՊոիսկ_id = 
| Վեբկայք =
| Վիքիպահեստ =  
| Օսկար = 
| afiawards = 
| arielaward = 
| BAFTA = 
| bfjaawards = 
| Սեզար = 
| emmyawards = 
| filmfareawards = 
| geminiawards = 
| goldencalfawards = 
| Ոսկե Գլոբուս = 
| Սատուրն = 
| Ոսկե Ազնվամորի = 
| Վենետիկի կինոփառատոն = 
| Գոյա (կինոմրցանակ) = 
| Բեռլինի կինոփառատոն = 
| Ոսկե ծիրան = 
| Կաննի կինոփառատոն = 
| Նիկա (կինոմրցանակ) = 
| grammyawards = 
| laurenceolivierawards = 
| iftaawards = 
| naacpimageawards = 
| nationalfilmawards = 
| sagawards = 
| tonyawards = 
| awards = 
}}   
'''Իննա Վաղինակի Խոջամիրյան''' ([[սեպտեմբերի 25]], [[1995]], [[Տաշիր]], [[Լոռի բերդ (գյուղ)|Լոռու մարզ]], [[Հայաստան]]), հայ դերասանուհի։

== Կենսագրություն ==
Իննա Խոջամիրյանը ծնվել է 1995 թվականի սեպտեմբերի 25-ին [[Լոռու մարզ|Լոռու մարզի]] [[Տաշիր]] քաղաքում։ Նախ ուսում է ստացել Տաշիրի թիվ 2 միջնակարգ դպրոցում, ապա Ստեփանավանի Հովհաննես Թումանյանի անվան ավագ դպրոցում։ Դպրոցն ավարտելուց հետո ընդունվել է [[Երևանի պետական համալսարան|Երևանի Պետական Համալսարան]]ի Փիլիսոփայության և հոգեբանության ֆակուլտետ։ 2012-2016 թվականների սովորել է հոգեբանության բաժնում, 2016 թվականից շարունակել ուսումը նույն բաժնում՝ ստանալով մագիստրոսի կոչում: 

== Ստեղծագործական գործունեությունը ==
Որպես հոգեբան աշխատել է շատ կարճ ժամանակ։ Դերասանական գործունեությունը սկսել է 2013 թվականին։ Դերասանուհին նկարահանվել է հետևյալ նախագծերում` «Անցյալի ստվերներ» (2013-2014, Շանթ ՀԸ), «Սահմանին 1/2» (2015-2017, Շանթ ՀԸ), «Թաքնված սեր» (2016, Շանթ ՀԸ), «Օտարը» (2017, Շանթ ՀԸ), «Էլենի օրագիրը 1/2» (2017-2019, Շանթ ՀԸ), «Երկուսով» (2019-2021, Շանթ ՀԸ), «Why women's women's» (2020, Շանթ ՀԸ) «Կհանդիպենք Անտառի տնակում» (2021, Նոր Հայաստան) «Բեկորներ» (2021-2022, Շանթ ՀԸ)։ 

Դերասանուհին իր գործունեությունը թատրոնում սկսել է հանդես գալով [[Գաբրիել Գարսիա Մարկես]]ի «Երկնագույն շան աչքերը» ներկայացման մեջ հանդես գալով։ Ներկայացման առաջնախաղը տեղի է ունեցել 2019 թվականի սեպտեմբերի 25-ին [[Գյումրու Վարդան Աճեմյանի անվան պետական դրամատիկական թատրոն]]ի «Մհեր Մկրտչյան» փոքր դահլիճում&lt;ref&gt;[https://escs.am/am/news/5101 «Երկնագույն շան աչքերը». պրեմիերա Գյումրու թատրոնում]&lt;/ref&gt;։ «Երկնագույն շան աչքերը» ներկայացվել է նաև [[Հրաչյա Ղափլանյանի անվան դրամատիկական թատրոն|Երևանի Հրաչյա Ղափլանյանի անվան դրամատիկական թատրոն]]ի, Երևանի Հովհաննես Թումանյանի անվան պետական տիկնիկային թատրոնի, [[Վանաձորի Հովհաննես Աբելյանի անվան պետական դրամատիկական թատրոն|Վանաձորի Հովհաննես Աբելյանի անվան պետական դրամատիկական թատրոնի]] բեմերում։

Հյուրախաղերով հանդես է եկել նաև ''Սանկտ Պետերբուրգ''ում` «Балтийский дом» թատրոնում։

== Ֆիլմագրոոթյուն ==
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
!Տարի
!Անվանում
!Կերպար
|-
|[[2013]]-[[2014]]
|«Անցյալի ստվերներ»
|Սոնա
|-
|[[2015]]-[[2017]]
|«Սահմանին»
|Շուշան/Մանե
|-
|[[2016]]
|«Թաքնված սեր»
|Լիզա/Անի
|-
|[[2017]]
|«Օտարը»
|Վիկա
|-
|[[2017]]-[[2019]]
|«Էլենի օրագիրը»
|Էլեն
|-
|[[2019]]-[[2021]]
|«Երկուսով»
|Մանե
|-
|[[2020]]
|«Why womens womens»
|Մերի
|-
|[[2021]]
|«Կհանդիպենք անտառի տնակում»
|Լյուսի
|-
|[[2021]]-[[2022]]
|«Բեկորներ»
|Մարթա
|}

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

[[Կատեգորիա:1995 ծնունդներ]]
[[Կատեգորիա:Սեպտեմբերի 25 ծնունդներ]]
[[Կատեգորիա:Տաշիր քաղաքում ծնվածներ]]
[[Կատեգորիա:Հայ դերասանուհիներ]]
[[Կատեգորիա:Թատրոնի դերասանուհիներ]]</text>
      <sha1>n69z1b3ofbvepxcpy87ujazktcxvo64</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Մասնակից:Քրմապետ</title>
    <ns>2</ns>
    <id>1095655</id>
    <revision>
      <id>8486062</id>
      <parentid>8468678</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T14:00:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Քրմապետ</username>
        <id>122702</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="230" xml:space="preserve">Սա ես եմ
{{Բաբելոն|hy|ru|en-4|zh-1}}
{{Հայկական թեմատիկայով վիքիարշավ 2022/մասնակից}}
|{{Մասնակցի տարիք|day=23|month=10|year=2005}}
{{Մասնակից/Interwiki Women}}</text>
      <sha1>k0fuajqu7gkmkze9b1femgiq48rmy2v</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Չուհ ար Կանա</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1095842</id>
    <revision>
      <id>8486341</id>
      <parentid>8468474</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T04:24:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Armineaghayan</username>
        <id>25187</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1839" xml:space="preserve">
{{Տեղեկաքարտ Բնակավայր|lat_dir=N|lat_deg=31|lat_min=45|lat_sec=00|lon_dir=E|lon_deg=73|lon_min=48|lon_sec=0|CoordAddon=|CoordScale=|DST=|կարգավիճակ=Քաղաք|երկիր=Պակիստան|շրջանի տեսակ=Նահանգ|շրջան=Փենջաբ (Պակիստան)|կենտրոնի բարձրություն=204|բնակչություն=77,734|ժամային գոտի=+5:00}}
'''Չուհ ար Կանա''' ({{Lang-en|Chuhar Kana}}), փոքր քաղաք [[Պակիստան|Պակիստանում]] ։

== Աշխարհագրական դիրքը ==
Քաղաքի կենտրոնի բարձրությունը [[Բացարձակ բարձրություն|ծովի մակարդակից]] 204 մետր է &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.fallingrain.com/world/PK/04/Chuhar_Kana.html|title=Chuhar Kana, Pakistan Page|publisher=|language=en|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160304202943/http://www.fallingrain.com/world/PK/04/Chuhar_Kana.html|archivedate=2016-03-04|dead-url=yes|accessdate=2011-06-14}}&lt;/ref&gt; ։

== Ժողովրդագրություն ==
Քաղաքի բնակչությունն ըստ տարիների &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://world-gazetteer.com/wg.php?x=&amp;men=gpro&amp;lng=en&amp;des=wg&amp;geo=-172&amp;srt=pnan&amp;col=abcdefghinoq&amp;msz=1500&amp;pt=c&amp;va=&amp;geo=438325382|title=Chūhar Kāna|publisher=World Gazetteer|language=en|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110622020159/http://www.world-gazetteer.com/wg.php?x=|archivedate=2011-06-22|dead-url=yes|accessdate=2011-06-14}}&lt;/ref&gt; :
{| class=&quot;wikitable&quot; border=&quot;1&quot;
|+
!1961 թ
! 1972 թ
! 1981 թ
! 1998 թ
! 2010 թ
|-
| 8 682
| 15 146
| 34 995
| 57 601
| 77 734
|}

== Նշումներ ==
{{Ծանցանկ}}
[[Կատեգորիա:Պակիստանի քաղաքներ]]
[[Կատեգորիա:Փենջաբ (Պակիստան)]]
[[Կատեգորիա:Պակիստան]]</text>
      <sha1>c38ai91vzm2cogrg1ync0cxrbta3odm</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Հայաստանի պաուերլիֆտինգի ֆեդերացիա</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1096197</id>
    <revision>
      <id>8486412</id>
      <parentid>8463041</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T08:36:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Apfpower</username>
        <id>124496</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* top */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8205" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Կազմակերպություն|երկիր=[[Հայաստան]]|պատկեր=Pawerlifting Federation of Armenia.jpg|ղեկավարի պաշտոն=նախագահ|ղեկավարի անուն=Գագիկ Վաչիկի Սարոյան|հիմնադրված=2001թ-ից|նկարագրում1=Ուժային եռամարտ - մարզաձև|տեսակ=[[սպորտային Ֆեդերացիա]]|ծանոթագրոթւյուններ=Ուժային եռամարտ մարզաձև|color=Lavender|հապավում=ՀՊՖ|լեզուներ=հայերեն}}'''

'''Հայաստանի պաուերլիֆտինգի ֆեդերացիա (Powerlifting Federation of Armenia)''', Հայաստանի Հանրապետությունում գործող ֆեդերացիա&lt;ref&gt;[https://www.spyur.am/am/companies/powerlifting-federation-of-armenia/86852 Կազմակերպության մասին տեղեկություններ Սփյուռ տեղեկատվական կայքում։]&lt;/ref&gt;, որը զբաղվում է Հայաստանում, Արցախում, Սփյուռքում և Ջավախքում պաուերլիֆտինգի (ուժային եռամարտ) առաջնությունների կազմակերպմամբ և անցկացմամբ։ Մարզական ֆեդերացիան գրանցված է ՀՀ կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարարության պետական աջակցության ֆեդերացիաների կազմում&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://escs.am/am/static/federacia|title=Մարզաձևերի ազգային ֆեդերացիաներ|last=ԿԳՄՍՆ|first=ՀՀ|website=ՀՀ ԿԳՄՍՆ|language=am|accessdate=2022-06-15}}&lt;/ref&gt;։

== Պատմություն ==
Ֆեդերացիան հիմնադրվել է 2001 թվականին ՀՀ վաստակավոր մարզիչ, ՀՀ ֆիզիկական կուլտուրայի  և սպորտի վաստակավոր վարպետ Գագիկ Սարոյանի նախաձեռնությամբ&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://newinfo.am/am/post/44679|title=Հայաստանի պաուերլիֆտինգի ֆեդերացիան ունի 34 տարվա պատմություն|last=|website=&quot;NewInfo&quot; լրատվական հարթակ|accessdate=}}&lt;/ref&gt;։ Անվանվել է Հայաստանի պաուերլիֆտինգի ֆեդերացիա (ՀՊՖ), ունի ներկայացուցչություններ Հայաստանի բոլոր մարզերում։ Հանդես է գալիս միջազգային մրցահարթակներում։

Սկսած 20-րդ դարի 70-ական թվականներից ինչպես նախկին ԽՍՀՄ մի շարք խոշոր հանրապետություններում, այնպես էլ [[Հայաստան|Հայաստանում]] վերստին զարթոնք ապրեցին ուժային մարզաձևերը, որոնք մեկ անվանումով կոչվեցին [[Սպորտ|աթլետիզմ]]։ 

ՀՀ Սպիտակ քաղաքի ավերիչ երկրաշարժից հետո, 1988 թ․-ին, սպորտում արդեն լուրջ առաջընթացներ գրանցած, ՀՀ ֆիզիկական կուլտուրայի  և սպորտի վաստակավոր վարպետ, սպիտակցի մարզիկ ու մարզիչ Գագիկ Սարոյանը հավաքագրեց  երկրաշարժից տուժած անապահով և ծնողազուրկ երեխաներին, հաշմանդամներին, բացեց մարզական ակումբ,    որոնցով  և դրվեց ուժային եռամարտի հիմքը, նպատակ ունենալով նեցուկ լինել ազգային բանակին։

Իսկ  1990թ․-ին սպորտի վարպետ  Ռազմիկ   Այվազյանը հիմնադրեց աթլետիզմ մարզաձևերը, որի կազմում ներառվեցին 6 ուժային մարզաձևեր՝ բոդիբիլդինգ (կուլտուրիզմ), պաուերլիֆտինգ (ուժային եռամարտ), արմռիստլինգ (բազկամարտ), ծանրագնդամարտ, հաշմանդամների ուժային եռամարտ, բազկամարտ։        

2001թ-ին պետական գրանցում ստացավ Հայաստանի պաուերլիֆտինգի ֆեդերացիան (ՀՊՖ)։ 2002թ-ին ՀՊՖ-ն դարձավ Միջազգային պաուերլիֆտինգի ֆեդերացիայի&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.powerlifting.sport/|title=International Powerlifting Federation IPF - International Powerlifting Federation IPF|website=www.powerlifting.sport|accessdate=2022-06-14}}&lt;/ref&gt; անդամ և սկցեց իր հաղթարշավը ողջ աշխարհով։ 

Ներկայումս [[Մարզական ֆեդերացիա|մարզական ֆեդերացիան]]&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://escs.am/am/static/federacia|title=Մարզաձևերի ազգային ֆեդերացիաներ|last=ԿԳՄՍՆ|first=ՀՀ|website=ՀՀ ԿԳՄՍՆ|language=am|accessdate=2022-06-15}}&lt;/ref&gt; ունի շուրջ 40 մարզիչ և 3000 մարզիկ, ինչպես նաև ներկայացուցչություններ Երևան քաղաքում, Հայաստանի մարզերում, ինչպես նաև ՀՀ բուհերում և ուժային կառույցներում։ Համագործակցում է Հայաստանի «Հակադոպինգային գործակալություն» ՊՈԱԿ-ի հետ և պարբերաբար մասնակցում են դասընթացների և սեմինարների։ 

ՀՊՖ-ն անց է կացնում Հայաստանի պաուերլիֆտինգի առաջնություններ&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://newinfo.am/am/post/44641|title=Կայացավ Պաուերլիֆտինգի Հայաստանի առաջնությունը. հայտնի են հաղթողները|last=|website=&quot;NewInfo&quot; լրատվական հարթակ|accessdate=2022-07-04}}&lt;/ref&gt;՝ մեծահասակների, երիտասարդների, պատանիների, կանանց, հաշմանդամների, ուսանողական և դասախոսական։ Անց են կացվում նաև հուշամրցաշարեր, գավաթի առաջնություններ և ուսումնամարզական հավաքներ։ Մասնակցում են աշխարհի, Եվրոպայի, ԱՊՀ երկրների, և միջազգային մրցաշարերի։

Հայաստանի Պաուերլիֆտինգի ֆեդերացիայի  կարգախոսն է՝ «Այսօրվա մարզիկը մեր վաղվա զինվորն է»։

== ՀՊՖ տեխնիկական բնութագիր և կանոնակարգ ==

Հայաստանի պաուերլիֆտինգի ֆեդերացիան գործում է Միջազգային պաուերլիֆտինգի ֆեդերացիայի կանոնակարգով և օրենքներով, ինպես նաև համագործակցում է WADA-ի (World Anti-Doping Agency) ներկայացուցիչ Հայաստանի «Հակադոպինգային գործակալություն» ՊՈԱԿ-ի հետ (ARM-NADO)։ 

Հայաստանի Պաուերլիֆտինգի Ֆեդերացիան՝ ուժային եռամարտը,  իր մեջ ներառում է երեք վարժություն․

- Կքանիստ՝ ծանրաձողը ուսերին,

- Սեղմում պառկած դիրքից՝  ծանրաձողով,

- Ձգում  հարթակից՝  ծանրաձողով մինչ գոտկատեղը։


Մրցումները մասնակիցների միջև անցկացվում են՝ ելնելով սեռից, քաշից և տարիքից։

Սույն կանոնակարգը տարածվում է բոլոր տեսակի մրցաշարերի վրա՝ շրջանային, քաղաքային, հանրապետական, միջազգային և այլն, որոնք անցկացվում են Միջազգային պաուերլիֆտինգի ֆեդերացիայի կանոնակարգով։

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

== Արտաքին հղումներ ==
* [https://www.facebook.com/pfa.info/ Հայաստանի պաուերլիֆտինգի ֆեդերացիա հասարակական կազմակերպության ֆեյսբուքյան էջ]</text>
      <sha1>igvefnsp4ct5axat4lpi34jmghy8xii</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486427</id>
      <parentid>8486412</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T08:55:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Apfpower</username>
        <id>124496</id>
      </contributor>
      <comment>/* top */  կազմակերպության տեղեքարտի համալրում</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8644" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Կազմակերպություն|երկիր=[[Հայաստան]]|պատկեր=Pawerlifting Federation of Armenia.jpg|ղեկավարի պաշտոն=նախագահ|ղեկավարի անուն=[[Գագիկ Վաչիկի Սարոյան]]|հիմնադրված=2001թ-ից|նկարագրում1=Ուժային եռամարտ - մարզաձև|տեսակ=[[սպորտային Ֆեդերացիա]]|ծանոթագրոթւյուններ=Ուժային եռամարտ մարզաձև|color=Lavender|հապավում=ՀՊՖ|լեզուներ=հայերեն|նախորդող=Հայաստանի աթլետիզմի ֆեդերացիա|տարածաշրջան=[[Հայաստան]], [[Արցախ]]|գլխավոր քարտուղար=[[Արա Մարտիրոսյան]]|կարևոր անձինք=Փոխնախագահներ՝ [[Միխաիլ Աբրահամյան]] [[Արթուր Սեդրակյան]]|հիմնադիր=[[Գագիկ Վաչիկի Սարոյան]]|կայք=https://www.facebook.com/pfa.info/}}'''

'''Հայաստանի պաուերլիֆտինգի ֆեդերացիա (Powerlifting Federation of Armenia)''', Հայաստանի Հանրապետությունում գործող ֆեդերացիա&lt;ref&gt;[https://www.spyur.am/am/companies/powerlifting-federation-of-armenia/86852 Կազմակերպության մասին տեղեկություններ Սփյուռ տեղեկատվական կայքում։]&lt;/ref&gt;, որը զբաղվում է Հայաստանում, Արցախում, Սփյուռքում և Ջավախքում պաուերլիֆտինգի (ուժային եռամարտ) առաջնությունների կազմակերպմամբ և անցկացմամբ։ Մարզական ֆեդերացիան գրանցված է ՀՀ կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարարության պետական աջակցության ֆեդերացիաների կազմում&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://escs.am/am/static/federacia|title=Մարզաձևերի ազգային ֆեդերացիաներ|last=ԿԳՄՍՆ|first=ՀՀ|website=ՀՀ ԿԳՄՍՆ|language=am|accessdate=2022-06-15}}&lt;/ref&gt;։

== Պատմություն ==
Ֆեդերացիան հիմնադրվել է 2001 թվականին ՀՀ վաստակավոր մարզիչ, ՀՀ ֆիզիկական կուլտուրայի  և սպորտի վաստակավոր վարպետ Գագիկ Սարոյանի նախաձեռնությամբ&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://newinfo.am/am/post/44679|title=Հայաստանի պաուերլիֆտինգի ֆեդերացիան ունի 34 տարվա պատմություն|last=|website=&quot;NewInfo&quot; լրատվական հարթակ|accessdate=}}&lt;/ref&gt;։ Անվանվել է Հայաստանի պաուերլիֆտինգի ֆեդերացիա (ՀՊՖ), ունի ներկայացուցչություններ Հայաստանի բոլոր մարզերում։ Հանդես է գալիս միջազգային մրցահարթակներում։

Սկսած 20-րդ դարի 70-ական թվականներից ինչպես նախկին ԽՍՀՄ մի շարք խոշոր հանրապետություններում, այնպես էլ [[Հայաստան|Հայաստանում]] վերստին զարթոնք ապրեցին ուժային մարզաձևերը, որոնք մեկ անվանումով կոչվեցին [[Սպորտ|աթլետիզմ]]։ 

ՀՀ Սպիտակ քաղաքի ավերիչ երկրաշարժից հետո, 1988 թ․-ին, սպորտում արդեն լուրջ առաջընթացներ գրանցած, ՀՀ ֆիզիկական կուլտուրայի  և սպորտի վաստակավոր վարպետ, սպիտակցի մարզիկ ու մարզիչ Գագիկ Սարոյանը հավաքագրեց  երկրաշարժից տուժած անապահով և ծնողազուրկ երեխաներին, հաշմանդամներին, բացեց մարզական ակումբ,    որոնցով  և դրվեց ուժային եռամարտի հիմքը, նպատակ ունենալով նեցուկ լինել ազգային բանակին։

Իսկ  1990թ․-ին սպորտի վարպետ  Ռազմիկ   Այվազյանը հիմնադրեց աթլետիզմ մարզաձևերը, որի կազմում ներառվեցին 6 ուժային մարզաձևեր՝ բոդիբիլդինգ (կուլտուրիզմ), պաուերլիֆտինգ (ուժային եռամարտ), արմռիստլինգ (բազկամարտ), ծանրագնդամարտ, հաշմանդամների ուժային եռամարտ, բազկամարտ։        

2001թ-ին պետական գրանցում ստացավ Հայաստանի պաուերլիֆտինգի ֆեդերացիան (ՀՊՖ)։ 2002թ-ին ՀՊՖ-ն դարձավ Միջազգային պաուերլիֆտինգի ֆեդերացիայի&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.powerlifting.sport/|title=International Powerlifting Federation IPF - International Powerlifting Federation IPF|website=www.powerlifting.sport|accessdate=2022-06-14}}&lt;/ref&gt; անդամ և սկցեց իր հաղթարշավը ողջ աշխարհով։ 

Ներկայումս [[Մարզական ֆեդերացիա|մարզական ֆեդերացիան]]&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://escs.am/am/static/federacia|title=Մարզաձևերի ազգային ֆեդերացիաներ|last=ԿԳՄՍՆ|first=ՀՀ|website=ՀՀ ԿԳՄՍՆ|language=am|accessdate=2022-06-15}}&lt;/ref&gt; ունի շուրջ 40 մարզիչ և 3000 մարզիկ, ինչպես նաև ներկայացուցչություններ Երևան քաղաքում, Հայաստանի մարզերում, ինչպես նաև ՀՀ բուհերում և ուժային կառույցներում։ Համագործակցում է Հայաստանի «Հակադոպինգային գործակալություն» ՊՈԱԿ-ի հետ և պարբերաբար մասնակցում են դասընթացների և սեմինարների։ 

ՀՊՖ-ն անց է կացնում Հայաստանի պաուերլիֆտինգի առաջնություններ&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://newinfo.am/am/post/44641|title=Կայացավ Պաուերլիֆտինգի Հայաստանի առաջնությունը. հայտնի են հաղթողները|last=|website=&quot;NewInfo&quot; լրատվական հարթակ|accessdate=2022-07-04}}&lt;/ref&gt;՝ մեծահասակների, երիտասարդների, պատանիների, կանանց, հաշմանդամների, ուսանողական և դասախոսական։ Անց են կացվում նաև հուշամրցաշարեր, գավաթի առաջնություններ և ուսումնամարզական հավաքներ։ Մասնակցում են աշխարհի, Եվրոպայի, ԱՊՀ երկրների, և միջազգային մրցաշարերի։

Հայաստանի Պաուերլիֆտինգի ֆեդերացիայի  կարգախոսն է՝ «Այսօրվա մարզիկը մեր վաղվա զինվորն է»։

== ՀՊՖ տեխնիկական բնութագիր և կանոնակարգ ==

Հայաստանի պաուերլիֆտինգի ֆեդերացիան գործում է Միջազգային պաուերլիֆտինգի ֆեդերացիայի կանոնակարգով և օրենքներով, ինպես նաև համագործակցում է WADA-ի (World Anti-Doping Agency) ներկայացուցիչ Հայաստանի «Հակադոպինգային գործակալություն» ՊՈԱԿ-ի հետ (ARM-NADO)։ 

Հայաստանի Պաուերլիֆտինգի Ֆեդերացիան՝ ուժային եռամարտը,  իր մեջ ներառում է երեք վարժություն․

- Կքանիստ՝ ծանրաձողը ուսերին,

- Սեղմում պառկած դիրքից՝  ծանրաձողով,

- Ձգում  հարթակից՝  ծանրաձողով մինչ գոտկատեղը։


Մրցումները մասնակիցների միջև անցկացվում են՝ ելնելով սեռից, քաշից և տարիքից։

Սույն կանոնակարգը տարածվում է բոլոր տեսակի մրցաշարերի վրա՝ շրջանային, քաղաքային, հանրապետական, միջազգային և այլն, որոնք անցկացվում են Միջազգային պաուերլիֆտինգի ֆեդերացիայի կանոնակարգով։

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

== Արտաքին հղումներ ==
* [https://www.facebook.com/pfa.info/ Հայաստանի պաուերլիֆտինգի ֆեդերացիա հասարակական կազմակերպության ֆեյսբուքյան էջ]</text>
      <sha1>fokl0p52vbdnt0dpjhgi2plugxh0bh4</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486435</id>
      <parentid>8486427</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T09:05:58Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Apfpower</username>
        <id>124496</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* top */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8683" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Կազմակերպություն|երկիր=[[Հայաստան]]|պատկեր=Pawerlifting Federation of Armenia.jpg|ղեկավարի պաշտոն=նախագահ|ղեկավարի անուն=[[Գագիկ Վաչիկի Սարոյան]]|հիմնադրված=2001թ-ից|նկարագրում1=Ուժային եռամարտ - մարզաձև|տեսակ=[[սպորտային Ֆեդերացիա]]|ծանոթագրոթւյուններ=Ուժային եռամարտ մարզաձև|color=Lavender|հապավում=ՀՊՖ|լեզուներ=հայերեն|նախորդող=Հայաստանի աթլետիզմի ֆեդերացիա|տարածաշրջան=[[Հայաստան]], [[Արցախ]], [[Սփյուռք]], [[Ջավախք]],|գլխավոր քարտուղար=[[Արա Մարտիրոսյան]]|կարևոր անձինք=Փոխնախագահներ՝ [[Միխաիլ Աբրահամյան]] [[Արթուր Սեդրակյան]]|հիմնադիր=[[Գագիկ Վաչիկի Սարոյան]]|կայք=https://www.facebook.com/pfa.info/}}'''

'''Հայաստանի պաուերլիֆտինգի ֆեդերացիա (Powerlifting Federation of Armenia)''', Հայաստանի Հանրապետությունում գործող ֆեդերացիա&lt;ref&gt;[https://www.spyur.am/am/companies/powerlifting-federation-of-armenia/86852 Կազմակերպության մասին տեղեկություններ Սփյուռ տեղեկատվական կայքում։]&lt;/ref&gt;, որը զբաղվում է Հայաստանում, Արցախում, Սփյուռքում և Ջավախքում պաուերլիֆտինգի (ուժային եռամարտ) առաջնությունների կազմակերպմամբ և անցկացմամբ։ Մարզական ֆեդերացիան գրանցված է ՀՀ կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարարության պետական աջակցության ֆեդերացիաների կազմում&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://escs.am/am/static/federacia|title=Մարզաձևերի ազգային ֆեդերացիաներ|last=ԿԳՄՍՆ|first=ՀՀ|website=ՀՀ ԿԳՄՍՆ|language=am|accessdate=2022-06-15}}&lt;/ref&gt;։

== Պատմություն ==
Ֆեդերացիան հիմնադրվել է 2001 թվականին ՀՀ վաստակավոր մարզիչ, ՀՀ ֆիզիկական կուլտուրայի  և սպորտի վաստակավոր վարպետ Գագիկ Սարոյանի նախաձեռնությամբ&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://newinfo.am/am/post/44679|title=Հայաստանի պաուերլիֆտինգի ֆեդերացիան ունի 34 տարվա պատմություն|last=|website=&quot;NewInfo&quot; լրատվական հարթակ|accessdate=}}&lt;/ref&gt;։ Անվանվել է Հայաստանի պաուերլիֆտինգի ֆեդերացիա (ՀՊՖ), ունի ներկայացուցչություններ Հայաստանի բոլոր մարզերում։ Հանդես է գալիս միջազգային մրցահարթակներում։

Սկսած 20-րդ դարի 70-ական թվականներից ինչպես նախկին ԽՍՀՄ մի շարք խոշոր հանրապետություններում, այնպես էլ [[Հայաստան|Հայաստանում]] վերստին զարթոնք ապրեցին ուժային մարզաձևերը, որոնք մեկ անվանումով կոչվեցին [[Սպորտ|աթլետիզմ]]։ 

ՀՀ Սպիտակ քաղաքի ավերիչ երկրաշարժից հետո, 1988 թ․-ին, սպորտում արդեն լուրջ առաջընթացներ գրանցած, ՀՀ ֆիզիկական կուլտուրայի  և սպորտի վաստակավոր վարպետ, սպիտակցի մարզիկ ու մարզիչ Գագիկ Սարոյանը հավաքագրեց  երկրաշարժից տուժած անապահով և ծնողազուրկ երեխաներին, հաշմանդամներին, բացեց մարզական ակումբ,    որոնցով  և դրվեց ուժային եռամարտի հիմքը, նպատակ ունենալով նեցուկ լինել ազգային բանակին։

Իսկ  1990թ․-ին սպորտի վարպետ  Ռազմիկ   Այվազյանը հիմնադրեց աթլետիզմ մարզաձևերը, որի կազմում ներառվեցին 6 ուժային մարզաձևեր՝ բոդիբիլդինգ (կուլտուրիզմ), պաուերլիֆտինգ (ուժային եռամարտ), արմռիստլինգ (բազկամարտ), ծանրագնդամարտ, հաշմանդամների ուժային եռամարտ, բազկամարտ։        

2001թ-ին պետական գրանցում ստացավ Հայաստանի պաուերլիֆտինգի ֆեդերացիան (ՀՊՖ)։ 2002թ-ին ՀՊՖ-ն դարձավ Միջազգային պաուերլիֆտինգի ֆեդերացիայի&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.powerlifting.sport/|title=International Powerlifting Federation IPF - International Powerlifting Federation IPF|website=www.powerlifting.sport|accessdate=2022-06-14}}&lt;/ref&gt; անդամ և սկցեց իր հաղթարշավը ողջ աշխարհով։ 

Ներկայումս [[Մարզական ֆեդերացիա|մարզական ֆեդերացիան]]&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://escs.am/am/static/federacia|title=Մարզաձևերի ազգային ֆեդերացիաներ|last=ԿԳՄՍՆ|first=ՀՀ|website=ՀՀ ԿԳՄՍՆ|language=am|accessdate=2022-06-15}}&lt;/ref&gt; ունի շուրջ 40 մարզիչ և 3000 մարզիկ, ինչպես նաև ներկայացուցչություններ Երևան քաղաքում, Հայաստանի մարզերում, ինչպես նաև ՀՀ բուհերում և ուժային կառույցներում։ Համագործակցում է Հայաստանի «Հակադոպինգային գործակալություն» ՊՈԱԿ-ի հետ և պարբերաբար մասնակցում են դասընթացների և սեմինարների։ 

ՀՊՖ-ն անց է կացնում Հայաստանի պաուերլիֆտինգի առաջնություններ&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://newinfo.am/am/post/44641|title=Կայացավ Պաուերլիֆտինգի Հայաստանի առաջնությունը. հայտնի են հաղթողները|last=|website=&quot;NewInfo&quot; լրատվական հարթակ|accessdate=2022-07-04}}&lt;/ref&gt;՝ մեծահասակների, երիտասարդների, պատանիների, կանանց, հաշմանդամների, ուսանողական և դասախոսական։ Անց են կացվում նաև հուշամրցաշարեր, գավաթի առաջնություններ և ուսումնամարզական հավաքներ։ Մասնակցում են աշխարհի, Եվրոպայի, ԱՊՀ երկրների, և միջազգային մրցաշարերի։

Հայաստանի Պաուերլիֆտինգի ֆեդերացիայի  կարգախոսն է՝ «Այսօրվա մարզիկը մեր վաղվա զինվորն է»։

== ՀՊՖ տեխնիկական բնութագիր և կանոնակարգ ==

Հայաստանի պաուերլիֆտինգի ֆեդերացիան գործում է Միջազգային պաուերլիֆտինգի ֆեդերացիայի կանոնակարգով և օրենքներով, ինպես նաև համագործակցում է WADA-ի (World Anti-Doping Agency) ներկայացուցիչ Հայաստանի «Հակադոպինգային գործակալություն» ՊՈԱԿ-ի հետ (ARM-NADO)։ 

Հայաստանի Պաուերլիֆտինգի Ֆեդերացիան՝ ուժային եռամարտը,  իր մեջ ներառում է երեք վարժություն․

- Կքանիստ՝ ծանրաձողը ուսերին,

- Սեղմում պառկած դիրքից՝  ծանրաձողով,

- Ձգում  հարթակից՝  ծանրաձողով մինչ գոտկատեղը։


Մրցումները մասնակիցների միջև անցկացվում են՝ ելնելով սեռից, քաշից և տարիքից։

Սույն կանոնակարգը տարածվում է բոլոր տեսակի մրցաշարերի վրա՝ շրջանային, քաղաքային, հանրապետական, միջազգային և այլն, որոնք անցկացվում են Միջազգային պաուերլիֆտինգի ֆեդերացիայի կանոնակարգով։

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

== Արտաքին հղումներ ==
* [https://www.facebook.com/pfa.info/ Հայաստանի պաուերլիֆտինգի ֆեդերացիա հասարակական կազմակերպության ֆեյսբուքյան էջ]</text>
      <sha1>923wi57qwrcuig6crnv7udp2zw4rqw3</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486440</id>
      <parentid>8486435</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T09:31:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Apfpower</username>
        <id>124496</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* top */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8709" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Կազմակերպություն|երկիր=[[Հայաստան]]|պատկեր=Pawerlifting Federation of Armenia.jpg|ղեկավարի պաշտոն=նախագահ|ղեկավարի անուն=[[Գագիկ Վաչիկի Սարոյան]]|հիմնադրված=2001թ-ից|նկարագրում1=Ուժային եռամարտ - մարզաձև|տեսակ=[[սպորտային Ֆեդերացիա]]|ծանոթագրոթւյուններ=Ուժային եռամարտ մարզաձև|color=Lavender|հապավում=ՀՊՖ|լեզուներ=հայերեն|նախորդող=Հայաստանի աթլետիզմի ֆեդերացիա|տարածաշրջան=[[Հայաստան]], [[Արցախ]], [[Սփյուռք]], [[Ջավախք]],|գլխավոր քարտուղար=[[Արա Մարտիրոսյան]]|հիմնադիր=[[Գագիկ Վաչիկի Սարոյան]]|կայք=https://www.facebook.com/pfa.info/|ղեկավարի պաշտոն2=Փոխնախագահ|ղեկավարի անուն2=[[Միխաիլ Աբրահամյան]] [[Արթուր Սեդրակյան]]}}'''

'''Հայաստանի պաուերլիֆտինգի ֆեդերացիա (Powerlifting Federation of Armenia)''', Հայաստանի Հանրապետությունում գործող ֆեդերացիա&lt;ref&gt;[https://www.spyur.am/am/companies/powerlifting-federation-of-armenia/86852 Կազմակերպության մասին տեղեկություններ Սփյուռ տեղեկատվական կայքում։]&lt;/ref&gt;, որը զբաղվում է Հայաստանում, Արցախում, Սփյուռքում և Ջավախքում պաուերլիֆտինգի (ուժային եռամարտ) առաջնությունների կազմակերպմամբ և անցկացմամբ։ Մարզական ֆեդերացիան գրանցված է ՀՀ կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարարության պետական աջակցության ֆեդերացիաների կազմում&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://escs.am/am/static/federacia|title=Մարզաձևերի ազգային ֆեդերացիաներ|last=ԿԳՄՍՆ|first=ՀՀ|website=ՀՀ ԿԳՄՍՆ|language=am|accessdate=2022-06-15}}&lt;/ref&gt;։

== Պատմություն ==
Ֆեդերացիան հիմնադրվել է 2001 թվականին ՀՀ վաստակավոր մարզիչ, ՀՀ ֆիզիկական կուլտուրայի  և սպորտի վաստակավոր վարպետ Գագիկ Սարոյանի նախաձեռնությամբ&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://newinfo.am/am/post/44679|title=Հայաստանի պաուերլիֆտինգի ֆեդերացիան ունի 34 տարվա պատմություն|last=|website=&quot;NewInfo&quot; լրատվական հարթակ|accessdate=}}&lt;/ref&gt;։ Անվանվել է Հայաստանի պաուերլիֆտինգի ֆեդերացիա (ՀՊՖ), ունի ներկայացուցչություններ Հայաստանի բոլոր մարզերում։ Հանդես է գալիս միջազգային մրցահարթակներում։

Սկսած 20-րդ դարի 70-ական թվականներից ինչպես նախկին ԽՍՀՄ մի շարք խոշոր հանրապետություններում, այնպես էլ [[Հայաստան|Հայաստանում]] վերստին զարթոնք ապրեցին ուժային մարզաձևերը, որոնք մեկ անվանումով կոչվեցին [[Սպորտ|աթլետիզմ]]։ 

ՀՀ Սպիտակ քաղաքի ավերիչ երկրաշարժից հետո, 1988 թ․-ին, սպորտում արդեն լուրջ առաջընթացներ գրանցած, ՀՀ ֆիզիկական կուլտուրայի  և սպորտի վաստակավոր վարպետ, սպիտակցի մարզիկ ու մարզիչ Գագիկ Սարոյանը հավաքագրեց  երկրաշարժից տուժած անապահով և ծնողազուրկ երեխաներին, հաշմանդամներին, բացեց մարզական ակումբ,    որոնցով  և դրվեց ուժային եռամարտի հիմքը, նպատակ ունենալով նեցուկ լինել ազգային բանակին։

Իսկ  1990թ․-ին սպորտի վարպետ  Ռազմիկ   Այվազյանը հիմնադրեց աթլետիզմ մարզաձևերը, որի կազմում ներառվեցին 6 ուժային մարզաձևեր՝ բոդիբիլդինգ (կուլտուրիզմ), պաուերլիֆտինգ (ուժային եռամարտ), արմռիստլինգ (բազկամարտ), ծանրագնդամարտ, հաշմանդամների ուժային եռամարտ, բազկամարտ։        

2001թ-ին պետական գրանցում ստացավ Հայաստանի պաուերլիֆտինգի ֆեդերացիան (ՀՊՖ)։ 2002թ-ին ՀՊՖ-ն դարձավ Միջազգային պաուերլիֆտինգի ֆեդերացիայի&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.powerlifting.sport/|title=International Powerlifting Federation IPF - International Powerlifting Federation IPF|website=www.powerlifting.sport|accessdate=2022-06-14}}&lt;/ref&gt; անդամ և սկցեց իր հաղթարշավը ողջ աշխարհով։ 

Ներկայումս [[Մարզական ֆեդերացիա|մարզական ֆեդերացիան]]&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://escs.am/am/static/federacia|title=Մարզաձևերի ազգային ֆեդերացիաներ|last=ԿԳՄՍՆ|first=ՀՀ|website=ՀՀ ԿԳՄՍՆ|language=am|accessdate=2022-06-15}}&lt;/ref&gt; ունի շուրջ 40 մարզիչ և 3000 մարզիկ, ինչպես նաև ներկայացուցչություններ Երևան քաղաքում, Հայաստանի մարզերում, ինչպես նաև ՀՀ բուհերում և ուժային կառույցներում։ Համագործակցում է Հայաստանի «Հակադոպինգային գործակալություն» ՊՈԱԿ-ի հետ և պարբերաբար մասնակցում են դասընթացների և սեմինարների։ 

ՀՊՖ-ն անց է կացնում Հայաստանի պաուերլիֆտինգի առաջնություններ&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://newinfo.am/am/post/44641|title=Կայացավ Պաուերլիֆտինգի Հայաստանի առաջնությունը. հայտնի են հաղթողները|last=|website=&quot;NewInfo&quot; լրատվական հարթակ|accessdate=2022-07-04}}&lt;/ref&gt;՝ մեծահասակների, երիտասարդների, պատանիների, կանանց, հաշմանդամների, ուսանողական և դասախոսական։ Անց են կացվում նաև հուշամրցաշարեր, գավաթի առաջնություններ և ուսումնամարզական հավաքներ։ Մասնակցում են աշխարհի, Եվրոպայի, ԱՊՀ երկրների, և միջազգային մրցաշարերի։

Հայաստանի Պաուերլիֆտինգի ֆեդերացիայի  կարգախոսն է՝ «Այսօրվա մարզիկը մեր վաղվա զինվորն է»։

== ՀՊՖ տեխնիկական բնութագիր և կանոնակարգ ==

Հայաստանի պաուերլիֆտինգի ֆեդերացիան գործում է Միջազգային պաուերլիֆտինգի ֆեդերացիայի կանոնակարգով և օրենքներով, ինպես նաև համագործակցում է WADA-ի (World Anti-Doping Agency) ներկայացուցիչ Հայաստանի «Հակադոպինգային գործակալություն» ՊՈԱԿ-ի հետ (ARM-NADO)։ 

Հայաստանի Պաուերլիֆտինգի Ֆեդերացիան՝ ուժային եռամարտը,  իր մեջ ներառում է երեք վարժություն․

- Կքանիստ՝ ծանրաձողը ուսերին,

- Սեղմում պառկած դիրքից՝  ծանրաձողով,

- Ձգում  հարթակից՝  ծանրաձողով մինչ գոտկատեղը։


Մրցումները մասնակիցների միջև անցկացվում են՝ ելնելով սեռից, քաշից և տարիքից։

Սույն կանոնակարգը տարածվում է բոլոր տեսակի մրցաշարերի վրա՝ շրջանային, քաղաքային, հանրապետական, միջազգային և այլն, որոնք անցկացվում են Միջազգային պաուերլիֆտինգի ֆեդերացիայի կանոնակարգով։

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

== Արտաքին հղումներ ==
* [https://www.facebook.com/pfa.info/ Հայաստանի պաուերլիֆտինգի ֆեդերացիա հասարակական կազմակերպության ֆեյսբուքյան էջ]</text>
      <sha1>elrd2rtunoygxol86ye4ub0bdm9p19b</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486443</id>
      <parentid>8486440</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T09:37:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Apfpower</username>
        <id>124496</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* top */  պատմության մեջ փոփոխություն</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8748" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Կազմակերպություն|երկիր=[[Հայաստան]]|պատկեր=Pawerlifting Federation of Armenia.jpg|ղեկավարի պաշտոն=նախագահ|ղեկավարի անուն=[[Գագիկ Վաչիկի Սարոյան]]|հիմնադրված=2001թ-ից|նկարագրում1=Ուժային եռամարտ - մարզաձև|տեսակ=[[սպորտային Ֆեդերացիա]]|ծանոթագրոթւյուններ=Ուժային եռամարտ մարզաձև|color=Lavender|հապավում=ՀՊՖ|լեզուներ=հայերեն|նախորդող=Հայաստանի աթլետիզմի ֆեդերացիա|տարածաշրջան=[[Հայաստան]], [[Արցախ]], [[Սփյուռք]], [[Ջավախք]],|գլխավոր քարտուղար=[[Արա Մարտիրոսյան]]|հիմնադիր=[[Գագիկ Վաչիկի Սարոյան]]|կայք=https://www.facebook.com/pfa.info/|ղեկավարի պաշտոն2=Փոխնախագահ|ղեկավարի անուն2=[[Միխաիլ Աբրահամյան]] [[Արթուր Սեդրակյան]]}}'''

'''Հայաստանի պաուերլիֆտինգի ֆեդերացիա (Powerlifting Federation of Armenia)''', Հայաստանի Հանրապետությունում գործող ֆեդերացիա&lt;ref&gt;[https://www.spyur.am/am/companies/powerlifting-federation-of-armenia/86852 Կազմակերպության մասին տեղեկություններ Սփյուռ տեղեկատվական կայքում։]&lt;/ref&gt;, որը զբաղվում է Հայաստանում, Արցախում, Սփյուռքում և Ջավախքում պաուերլիֆտինգի (ուժային եռամարտ) առաջնությունների կազմակերպմամբ և անցկացմամբ։ Մարզական ֆեդերացիան գրանցված է ՀՀ կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարարության պետական աջակցության ֆեդերացիաների կազմում&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://escs.am/am/static/federacia|title=Մարզաձևերի ազգային ֆեդերացիաներ|last=ԿԳՄՍՆ|first=ՀՀ|website=ՀՀ ԿԳՄՍՆ|language=am|accessdate=2022-06-15}}&lt;/ref&gt;։

== Պատմություն ==
Ֆեդերացիան հիմնադրվել է 2001 թվականին ՀՀ վաստակավոր մարզիչ, ՀՀ սպորտի վաստակավոր վարպետ, ՀՀ Ֆիզկուլտուրայի և սպորտի վաստակավոր գործիչ Գագիկ Սարոյանի նախաձեռնությամբ&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://newinfo.am/am/post/44679|title=Հայաստանի պաուերլիֆտինգի ֆեդերացիան ունի 34 տարվա պատմություն|last=|website=&quot;NewInfo&quot; լրատվական հարթակ|accessdate=}}&lt;/ref&gt;։ Անվանվել է Հայաստանի պաուերլիֆտինգի ֆեդերացիա (ՀՊՖ), ունի ներկայացուցչություններ Հայաստանի բոլոր մարզերում։ Հանդես է գալիս միջազգային մրցահարթակներում։

Սկսած 20-րդ դարի 70-ական թվականներից ինչպես նախկին ԽՍՀՄ մի շարք խոշոր հանրապետություններում, այնպես էլ [[Հայաստան|Հայաստանում]] վերստին զարթոնք ապրեցին ուժային մարզաձևերը, որոնք մեկ անվանումով կոչվեցին [[Սպորտ|աթլետիզմ]]։ 

ՀՀ Սպիտակ քաղաքի ավերիչ երկրաշարժից հետո, 1988 թ․-ին, սպորտում արդեն լուրջ առաջընթացներ գրանցած, ՀՀ ֆիզիկական կուլտուրայի  և սպորտի վաստակավոր վարպետ, սպիտակցի մարզիկ ու մարզիչ Գագիկ Սարոյանը հավաքագրեց  երկրաշարժից տուժած անապահով և ծնողազուրկ երեխաներին, հաշմանդամներին, բացեց մարզական ակումբ,    որոնցով  և դրվեց ուժային եռամարտի հիմքը, նպատակ ունենալով նեցուկ լինել ազգային բանակին։

Իսկ  1990թ․-ին սպորտի վարպետ  Ռազմիկ   Այվազյանը հիմնադրեց աթլետիզմ մարզաձևերը, որի կազմում ներառվեցին 6 ուժային մարզաձևեր՝ բոդիբիլդինգ (կուլտուրիզմ), պաուերլիֆտինգ (ուժային եռամարտ), արմռիստլինգ (բազկամարտ), ծանրագնդամարտ, հաշմանդամների ուժային եռամարտ, բազկամարտ։        

2001թ-ին պետական գրանցում ստացավ Հայաստանի պաուերլիֆտինգի ֆեդերացիան (ՀՊՖ)։ 2002թ-ին ՀՊՖ-ն դարձավ Միջազգային պաուերլիֆտինգի ֆեդերացիայի&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.powerlifting.sport/|title=International Powerlifting Federation IPF - International Powerlifting Federation IPF|website=www.powerlifting.sport|accessdate=2022-06-14}}&lt;/ref&gt; անդամ և սկցեց իր հաղթարշավը ողջ աշխարհով։ 

Ներկայումս [[Մարզական ֆեդերացիա|մարզական ֆեդերացիան]]&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://escs.am/am/static/federacia|title=Մարզաձևերի ազգային ֆեդերացիաներ|last=ԿԳՄՍՆ|first=ՀՀ|website=ՀՀ ԿԳՄՍՆ|language=am|accessdate=2022-06-15}}&lt;/ref&gt; ունի շուրջ 40 մարզիչ և 3000 մարզիկ, ինչպես նաև ներկայացուցչություններ Երևան քաղաքում, Հայաստանի մարզերում, ինչպես նաև ՀՀ բուհերում և ուժային կառույցներում։ Համագործակցում է Հայաստանի «Հակադոպինգային գործակալություն» ՊՈԱԿ-ի հետ և պարբերաբար մասնակցում են դասընթացների և սեմինարների։ 

ՀՊՖ-ն անց է կացնում Հայաստանի պաուերլիֆտինգի առաջնություններ&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://newinfo.am/am/post/44641|title=Կայացավ Պաուերլիֆտինգի Հայաստանի առաջնությունը. հայտնի են հաղթողները|last=|website=&quot;NewInfo&quot; լրատվական հարթակ|accessdate=2022-07-04}}&lt;/ref&gt;՝ մեծահասակների, երիտասարդների, պատանիների, կանանց, հաշմանդամների, ուսանողական և դասախոսական։ Անց են կացվում նաև հուշամրցաշարեր, գավաթի առաջնություններ և ուսումնամարզական հավաքներ։ Մասնակցում են աշխարհի, Եվրոպայի, ԱՊՀ երկրների, և միջազգային մրցաշարերի։

Հայաստանի Պաուերլիֆտինգի ֆեդերացիայի  կարգախոսն է՝ «Այսօրվա մարզիկը մեր վաղվա զինվորն է»։

== ՀՊՖ տեխնիկական բնութագիր և կանոնակարգ ==

Հայաստանի պաուերլիֆտինգի ֆեդերացիան գործում է Միջազգային պաուերլիֆտինգի ֆեդերացիայի կանոնակարգով և օրենքներով, ինպես նաև համագործակցում է WADA-ի (World Anti-Doping Agency) ներկայացուցիչ Հայաստանի «Հակադոպինգային գործակալություն» ՊՈԱԿ-ի հետ (ARM-NADO)։ 

Հայաստանի Պաուերլիֆտինգի Ֆեդերացիան՝ ուժային եռամարտը,  իր մեջ ներառում է երեք վարժություն․

- Կքանիստ՝ ծանրաձողը ուսերին,

- Սեղմում պառկած դիրքից՝  ծանրաձողով,

- Ձգում  հարթակից՝  ծանրաձողով մինչ գոտկատեղը։


Մրցումները մասնակիցների միջև անցկացվում են՝ ելնելով սեռից, քաշից և տարիքից։

Սույն կանոնակարգը տարածվում է բոլոր տեսակի մրցաշարերի վրա՝ շրջանային, քաղաքային, հանրապետական, միջազգային և այլն, որոնք անցկացվում են Միջազգային պաուերլիֆտինգի ֆեդերացիայի կանոնակարգով։

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

== Արտաքին հղումներ ==
* [https://www.facebook.com/pfa.info/ Հայաստանի պաուերլիֆտինգի ֆեդերացիա հասարակական կազմակերպության ֆեյսբուքյան էջ]</text>
      <sha1>mno99735kuj8t81d9alezjc55574uom</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486450</id>
      <parentid>8486443</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T10:12:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Apfpower</username>
        <id>124496</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* top */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8648" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Կազմակերպություն|երկիր=[[Հայաստան]]|պատկեր=Pawerlifting Federation of Armenia.jpg|ղեկավարի պաշտոն=նախագահ|ղեկավարի անուն=[[Գագիկ Վաչիկի Սարոյան]]|հիմնադրված=2001թ-ից|նկարագրում1=Ուժային եռամարտ - մարզաձև|տեսակ=[[սպորտային Ֆեդերացիա]]|ծանոթագրոթւյուններ=Ուժային եռամարտ մարզաձև|color=Lavender|հապավում=ՀՊՖ|լեզուներ=հայերեն|նախորդող=Հայաստանի աթլետիզմի ֆեդերացիա|տարածաշրջան=[[Հայաստան]], [[Արցախ]], [[Սփյուռք]], [[Ջավախք]],|գլխավոր քարտուղար=[[Արա Մարտիրոսյան]]|հիմնադիր=[[Գագիկ Վաչիկի Սարոյան]]|կայք=https://www.facebook.com/pfa.info/|ղեկավարի պաշտոն2=Փոխնախագահ|ղեկավարի անուն2=[[Միխաիլ Աբրահամյան]] [[Արթուր Սեդրակյան]]}}'''

'''Հայաստանի պաուերլիֆտինգի ֆեդերացիա (Powerlifting Federation of Armenia)''', Հայաստանի Հանրապետությունում գործող ֆեդերացիա&lt;ref&gt;[https://www.spyur.am/am/companies/powerlifting-federation-of-armenia/86852 Կազմակերպության մասին տեղեկություններ Սփյուռ տեղեկատվական կայքում։]&lt;/ref&gt;, որը զբաղվում է Հայաստանում, Արցախում, Սփյուռքում և Ջավախքում պաուերլիֆտինգի (ուժային եռամարտ) առաջնությունների կազմակերպմամբ և անցկացմամբ։ Մարզական ֆեդերացիան գրանցված է ՀՀ կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարարության պետական աջակցության ֆեդերացիաների կազմում&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://escs.am/am/static/federacia|title=Մարզաձևերի ազգային ֆեդերացիաներ|last=ԿԳՄՍՆ|first=ՀՀ|website=ՀՀ ԿԳՄՍՆ|language=am|accessdate=2022-06-15}}&lt;/ref&gt;։

== Պատմություն ==
Ֆեդերացիան հիմնադրվել է 2001 թվականին ՀՀ վաստակավոր մարզիչ, ՀՀ սպորտի վաստակավոր վարպետ, ՀՀ Ֆիզկուլտուրայի և սպորտի վաստակավոր գործիչ Գագիկ Սարոյանի նախաձեռնությամբ&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://newinfo.am/am/post/44679|title=Հայաստանի պաուերլիֆտինգի ֆեդերացիան ունի 34 տարվա պատմություն|last=|website=&quot;NewInfo&quot; լրատվական հարթակ|accessdate=}}&lt;/ref&gt;։ Անվանվել է Հայաստանի պաուերլիֆտինգի ֆեդերացիա (ՀՊՖ), ունի ներկայացուցչություններ Հայաստանի բոլոր մարզերում։ Հանդես է գալիս միջազգային մրցահարթակներում։

Սկսած 20-րդ դարի 70-ական թվականներից ինչպես նախկին ԽՍՀՄ մի շարք խոշոր հանրապետություններում, այնպես էլ [[Հայաստան|Հայաստանում]] վերստին զարթոնք ապրեցին ուժային մարզաձևերը, որոնք մեկ անվանումով կոչվեցին [[Սպորտ|աթլետիզմ]]։ 

ՀՀ Սպիտակ քաղաքի ավերիչ երկրաշարժից հետո, 1988 թ․-ին, սպորտում արդեն լուրջ առաջընթացներ գրանցած, ՀՀ  սպորտի վաստակավոր վարպետ, սպիտակցի մարզիկ ու մարզիչ Գագիկ Սարոյանը հավաքագրեց  երկրաշարժից տուժած անապահով և ծնողազուրկ երեխաներին, հաշմանդամներին, բացեց մարզական ակումբ,    որոնցով  և դրվեց ուժային եռամարտի հիմքը, նպատակ ունենալով նեցուկ լինել ազգային բանակին։

Իսկ  1990թ․-ին սպորտի վարպետ  Ռազմիկ   Այվազյանը հիմնադրեց աթլետիզմ մարզաձևերը, որի կազմում ներառվեցին 6 ուժային մարզաձևեր՝ բոդիբիլդինգ (կուլտուրիզմ), պաուերլիֆտինգ (ուժային եռամարտ), արմռեստլինգ (բազկամարտ), ծանրագնդամարտ, հաշմանդամների ուժային եռամարտ։        

2001թ-ին պետական գրանցում ստացավ Հայաստանի պաուերլիֆտինգի ֆեդերացիան (ՀՊՖ)։ 2002թ-ին ՀՊՖ-ն դարձավ Միջազգային պաուերլիֆտինգի ֆեդերացիայի&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.powerlifting.sport/|title=International Powerlifting Federation IPF - International Powerlifting Federation IPF|website=www.powerlifting.sport|accessdate=2022-06-14}}&lt;/ref&gt; անդամ և սկցեց իր հաղթարշավը ողջ աշխարհով։ 

Ներկայումս [[Մարզական ֆեդերացիա|մարզական ֆեդերացիան]]&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://escs.am/am/static/federacia|title=Մարզաձևերի ազգային ֆեդերացիաներ|last=ԿԳՄՍՆ|first=ՀՀ|website=ՀՀ ԿԳՄՍՆ|language=am|accessdate=2022-06-15}}&lt;/ref&gt; ունի շուրջ 40 մարզիչ և 3000 մարզիկ, ինչպես նաև ներկայացուցչություններ Երևան քաղաքում, Հայաստանի մարզերում, ինչպես նաև ՀՀ բուհերում և ուժային կառույցներում։ Համագործակցում է Հայաստանի «Հակադոպինգային գործակալություն» ՊՈԱԿ-ի հետ և պարբերաբար մասնակցում են դասընթացների և սեմինարների։ 

ՀՊՖ-ն անց է կացնում Հայաստանի պաուերլիֆտինգի առաջնություններ&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://newinfo.am/am/post/44641|title=Կայացավ Պաուերլիֆտինգի Հայաստանի առաջնությունը. հայտնի են հաղթողները|last=|website=&quot;NewInfo&quot; լրատվական հարթակ|accessdate=2022-07-04}}&lt;/ref&gt;՝ մեծահասակների, երիտասարդների, պատանիների, կանանց, հաշմանդամների, ուսանողական և դասախոսական։ Անց են կացվում նաև հուշամրցաշարեր, գավաթի առաջնություններ և ուսումնամարզական հավաքներ։ Մասնակցում են աշխարհի, Եվրոպայի, ԱՊՀ երկրների, և միջազգային մրցաշարերի։

Հայաստանի Պաուերլիֆտինգի ֆեդերացիայի  կարգախոսն է՝ «Այսօրվա մարզիկը մեր վաղվա զինվորն է»։

== ՀՊՖ տեխնիկական բնութագիր և կանոնակարգ ==

Հայաստանի պաուերլիֆտինգի ֆեդերացիան գործում է Միջազգային պաուերլիֆտինգի ֆեդերացիայի կանոնակարգով և օրենքներով, ինպես նաև համագործակցում է WADA-ի (World Anti-Doping Agency) ներկայացուցիչ Հայաստանի «Հակադոպինգային գործակալություն» ՊՈԱԿ-ի հետ (ARM-NADO)։ 

Հայաստանի Պաուերլիֆտինգի Ֆեդերացիան՝ ուժային եռամարտը,  իր մեջ ներառում է երեք վարժություն․

- Կքանիստ՝ ծանրաձողը ուսերին,

- Սեղմում պառկած դիրքից՝  ծանրաձողով,

- Ձգում  հարթակից՝  ծանրաձողով մինչ գոտկատեղը։


Մրցումները մասնակիցների միջև անցկացվում են՝ ելնելով սեռից, քաշից և տարիքից։

Կանոնակարգը տարածվում է բոլոր տեսակի մրցաշարերի վրա՝ շրջանային, քաղաքային, հանրապետական և այլն, որոնք անցկացվում են Հայաստանի պաուերլիֆտինգի ֆեդերացիայի կանոնակարգով։

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

== Արտաքին հղումներ ==
* [https://www.facebook.com/pfa.info/ Հայաստանի պաուերլիֆտինգի ֆեդերացիա հասարակական կազմակերպության ֆեյսբուքյան էջ]</text>
      <sha1>r6xc7orksu9r0ax9ombjycxvig0qejm</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Հատուկ դասարան</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1096237</id>
    <revision>
      <id>8486199</id>
      <parentid>8481546</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T18:14:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>37.252.92.151</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="10495" xml:space="preserve">'''Հատուկ դասարան''', հայկական, երիտասարդական, դրամատիկ հեռուստասերիալ։ Հեռաձարկվում է [[Շանթ ՀԸ|Շանթ հեռուստաընկերության]] եթերում։ Պրեմիերան տեղի է ունեցել [[2022]] թվականի [[մարտի 28]]-ին։

{{Տեղեկաքարտ Հեռուստաշոու|անվանում=Հատուկ դասարան|բնագիր անվանում=|պատկերանիշ=|պատկեր=|նկարագրություն=|տեսակ=հեռուստասերիալ|նաև հայտնի է որպես=|ժանր=երիտասարդական դրամա|ձևաչափ=|ստեղծող=|զարգացնող=|սցենարիստ=Անի Մաղաքյան|ռեժիսոր=Հովհաննես Ղազարյան|գեղարվեստական ռեժիսոր=|կատարող պրոդյուսեր=Հունան Սողոյան|ներկայացնող=|դերերում=Հրանտ Հովսեփյան Դալիթա Ավանեսյան Բորիս Մելքոնյան Լյովա Խուրշուդյան|ժյուրի=|ձայներ=|պատմող=|թեմայի երաժշտության երգահան=|սկզբի երաժշտություն=|վերջի երաժշտություն=|երգահան=|արտադրող երկիր=Հայաստան|լեզու=հայերեն|սեզոնների քանակ=|սերիաների քանակ=|էպիզոդների քանակ=|էպիզոդների ցանկ=|կերպարներ=|կատարողական բեմադրող=|բեմադրող=|խմբագիր=|վայր=[[Երևան]] ([[Հայաստան]])|գործողության վայր=[[Երևան]] ([[Հայաստան]])|կինեմատոգրաֆիա=|տեսախցիկ=|տևողություն=|ընկերություն=|ներկայացուցիչ=|ալիք=[[Շանթ ՀԸ]]|հեռուստաընկերություն=[[Շանթ ՀԸ]]|պատկերի ձևաչափ=1080p|ձայնային ձևաչափ=|առաջին ցուցադրման երկիր=Հայաստան|առաջին ցուցադրում=|առաջին եթեր=մարտի 28, 2022|վերջին եթեր=|կարգավիճակ=եթերում|նախորդ=|հաջորդ=|կապված=|IMDb=|կայք=}}

== Սյուժե ==
Քրեական պատասխանատվության առջև հայտնած մի խումբ դեռահասների հնարավորություն է տրվում խուսափել պատժից՝ սովորելով հատուկ՝ էքսպերիմենտալ դասարանում, առանց խնդիրների, ինչին խոչընդոտում են դպրոցի աշակերտները, ուսուցիչները և անցանկալի ուրվականները։

== Դերերում ==
{| class=&quot;wikitable&quot;
!Դերակատար
!Կերպար
!Նկարագրություն
|-
|Վիլեն Սարգսյան
|Դավիթ Սերոբյան
|«Հատուկ դասարան»-ի դասղեկը, հայոց պատմության ուսուցիչը։
|-
|Հրանտ Հովսեփյան
|Կարեն Մելքոնյան
|«Հատուկ դասարան»-ի լուրջ և սկզբունքային աշակերտը, մեղադրվում է՝ փողոցային կռիվ, դանահակահարության ելքով, բարեբախտաբար այս դեպքը մահվան դեպքով չէ, սիրահարված է Մերիին։
|-
|Դալիթա Ավանեսյան
|Մերի Առաքելյան
|«Հատուկ դասարան»-ի խելացի և կարգապահ աշակերտուհին, դասարանի աղջիկը, մեղադրվում է՝ փախուստ տանից, անչափահաս երեխայի արևանգում, սիրահարված է Կարենին։
|-
|Բորիս Մելքոնյան
|Սմբատ Ստեփանյան
|«Հատուկ դասարան»-ի աշակերտը, մեղադրվում է՝ խորթ հոր մահափորձի, ինչպես նաև մարմնական ծանր վնասվածքներ հասցնելու համար, սիրահարված է Նանեին։
|-
|Լյովա Խուրշուդյան
|Ալբերտ (Աբել) Մարկոսյան
|«Հատուկ դասարան»-ի հումորով աշակերտը, մեղադրվում է՝ գրպանահատություն, գողություն, խմբային կողոպուտներ, վերջին դեպքը թանկարժեք խանութի կողոպուտ է եղել, որի ժամանակ էլ ձերբակալվել է, սիրահարված է Վիկային։
|-
|Հայկ Դարբինյան
|Ալեքսանդր 
(Սաշ) Գրիգորյան
|12-րդ դասարանի ամենաչար աշակերտը, Մելոյի և Արշոյի ընկերը։
|-
|Արսեն Ներսիսյան
|Մելիք (Մելո)
|12-րդ դասարանի ընկերասեր աշակերտը, Սաշի և Արշոյի ընկերը, սիրահարված է Օլյային։
|-
|Մերի Քոչարյան
|Նանե
|12-րդ դասարանի կամակոր աշակերտուհին, տնօրենի աղջիկը, ավտովթարի հետևանքով գամված է սայլակին, սիրահարված է Սմբատին։
|-
|Արաքսյա Խաչատրյան
|Օլյա
|12-րդ դասարանի թիթիզ աշակերտուհին, Վիկայի մոտիկ ընկերուհին, սիրահարված է Մելոյին։
|-
|Էվելինա Շահիրյան
|Վիկտորյա
(Վիկա)
|12-րդ դասարանի միամիտ աշակերտուհին, ընկեր Կարապետյանի աղջիկը, Օլյայի մոտիկ ընկերուհին։
|-
|Մարտին Բաբախանյան
|Արշակ
(Արշո)
|12-րդ դասարանի ընկերասեր աշակերտը, Սաշի և Մելոյի ընկերը։
|-
|[[Նելլի Խերանյան]]
|Սոնա Արամյան
|Դպրոցի տնօրենը, Նանեի մայրը։
|-
|Անի Պետրոսյան
|Լարիսա Կարապետյան
|Քիմիայի ուսուցչուհին, 12-րդ դասարանի դասղեկը, Վիկայի մայրը, մոտիկ է ընկեր Մարկոսյանի հետ։
|-
|Մանվել Խաչատրյան
|Արման Մարկոսյան
|Հանրահաշիվ և երկրաչափության ուսուցիչը, մոտիկ է ընկեր Կարապետյանի հետ։
|-
|[[Տիգրան Ներսիսյան (դերասան)|Տիգրան Ներսիսյան]]
|Ռոբերտ Կարենիչ
|Կարենի հայրը, բժիշկ։
|-
|Սուրեն Թումասյան
|Լևոն
|Մերիի և Մանեի հայրը, դպրոցի պահակը։
|-
|Լիզա Ենգիբարյան
|Ժաննա
|Աբելի մայրը։
|-
|Տաթևիկ Ղարիբյան
|Անետ
|Սմբատի մայրը։
|-
|Աստղիկ Մարկոսյան
|Ասյա
|Մերիի և Մանեի մայրը։
|-
|Սյուզան-Մարի Բարսեղյան
|Մանե
|Մերիի քույրը։
|-
|Էլեն Սաֆարյան
|Աննա
|12-րդ դասարանի ընկերասեր աշակերտուհին։ Մոտիկ է Գարիկի հետ։
|-
|Մարիամ Մացակյան
|Սեդա
|«Հատուկ դասարան» ծրագրի ղեկավարը։
|-
|Տրդատ Մակարյան
|Արտյոմ Հակոբյան
|Սմբատի խորթ հայրը։
|-
|Հայկուհի Կարայան
|Հովնանյան
|Հայոց լեզվի և գրականության ուսուցչուհին։
|-
|Վահե Հակոբյան
|Վահե Սարգսյան
|Ֆիզիկայի ուսուցիչը։
|-
|Արթուր Պետրոսյան
|Վարդանյան
|Աշխարհագրության ուսուցիչը։
|-
|Արթուր Կարապետյան
|Վարդան
|Ֆիզկուլտուրայի ուսուցիչը։
|-
|Մարիաննա Գևորգյան
|Սիրան
|Բուֆետի պատասխանատուն, Մանանի և Տիգրանի  տատիկը։
|-
|Աիդա Կարապետյան 
|Մանան
|Նանեի խնամակալը, Սիրանի թոռնուհին, Տիգրանի  քույրը։ 
|-
|Գառնիկ Մելքոնյան
|Գրիշ
|Դպրոցի պահակը։
|-
|Լիլիթ Գալստյան
|Լիլիթ
|Օլյայի մայրը, ունի հոգեկան խնդիրներ։ 
|-
|Սևակ Սանթրոսյան
|Վռամ
|Սաշի հայրը։
|-
|Համլետ Դովլաթյան
|Տիգրան (Տիկո)
|«Հատուկ դասարան»-ի նոր աշակերտը, մեղադրվում է՝ մանր-միջին խուլիգանությունների մեջ, թղթախաղ, դրամական շորթումներ, ֆինանսական խարդախություններ, Սիրանի թոռնիկը, Մանանի եղբայրը։
|-
|Լիլիա Բայադյան
|Արինա
|«Հատուկ դասարան»-ի նոր ազատամիտ աշակերտուհին, մեղադրվում է՝ թմրանյութի վաճառքի մեջ
|-
|Ալեքսանդր Հակոբյան
|Գարիկ Ադամյան
|«Հատուկ դասարան»-ի նոր աշակերտը, մեղադրվում է՝ կողոպուտի փորձ, փողոցային հարձակում, թալանել է՝ Նանեին։
|-
|Համլետ Ղազարյան
|Նարեկ Բարսեղյան
|Սեդայի օգնականը։
|-
|Ռուբեն Եսայան
|Սևակ
|Նանեի մանկության ընկերը։
|}

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

== Արտաքին հղումներ ==
* {{Cite web|url=https://style.news.am/arm/news/87618/haytni-u-tsanot-demqer-inchpes-naev-nor-derasanakan-kazm-ani-maxaqyany-bekorner-ic-heto-veradarnum-e-hatuk-dasaran-serialov.html|title=Հայտնի ու ծանոթ դեմքեր, ինչպես նաև՝ նոր դերասանական կազմ. Անի Մաղաքյանը «Բեկորներ»-ից հետո վերադառնում է «Հատուկ դասարան» սերիալով|website=style.news.am|accessdate=2022-06-15}}
* {{Cite web|url=https://www.tert.am/life/am/news/2022/05/02/hatukdasaran/79243|title=«Հատուկ դասարան». Անի Մաղաքյանի նոր հեռուստասերիալը (լուսանկարներ)|website=www.tert.am|accessdate=2022-06-15}}{{Չաշխատող արտաքին հղում|bot=InternetArchiveBot }}
* {{Cite web|url=https://www.tert.am/life/am/news/2022/04/07/mery/78358|title=«Շատ բարդ ու պատասխանատու է մարմնավորել հաշմանդամություն ունեցող աղջկա»․ երգչուհի Մերի Քոչարյանը՝ հեռուստասերիալում խաղալու մասին|website=www.tert.am|accessdate=2022-06-15}}{{Չաշխատող արտաքին հղում|bot=InternetArchiveBot }}</text>
      <sha1>92jc3cslefltgh9wrk7prkf0z1wv1jq</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486342</id>
      <parentid>8486199</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T04:26:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>37.252.92.151</ip>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="10608" xml:space="preserve">'''Հատուկ դասարան''', հայկական, երիտասարդական, դրամատիկ հեռուստասերիալ։ Հեռաձարկվում է [[Շանթ ՀԸ|Շանթ հեռուստաընկերության]] եթերում։ Պրեմիերան տեղի է ունեցել [[2022]] թվականի [[մարտի 28]]-ին։

{{Տեղեկաքարտ Հեռուստաշոու|անվանում=Հատուկ դասարան|բնագիր անվանում=|պատկերանիշ=|պատկեր=|նկարագրություն=|տեսակ=հեռուստասերիալ|նաև հայտնի է որպես=|ժանր=երիտասարդական դրամա|ձևաչափ=|ստեղծող=|զարգացնող=|սցենարիստ=Անի Մաղաքյան|ռեժիսոր=Հովհաննես Ղազարյան|գեղարվեստական ռեժիսոր=|կատարող պրոդյուսեր=Հունան Սողոյան|ներկայացնող=|դերերում=Հրանտ Հովսեփյան Դալիթա Ավանեսյան Բորիս Մելքոնյան Լյովա Խուրշուդյան|ժյուրի=|ձայներ=|պատմող=|թեմայի երաժշտության երգահան=|սկզբի երաժշտություն=|վերջի երաժշտություն=|երգահան=|արտադրող երկիր=Հայաստան|լեզու=հայերեն|սեզոնների քանակ=|սերիաների քանակ=|էպիզոդների քանակ=|էպիզոդների ցանկ=|կերպարներ=|կատարողական բեմադրող=|բեմադրող=|խմբագիր=|վայր=[[Երևան]] ([[Հայաստան]])|գործողության վայր=[[Երևան]] ([[Հայաստան]])|կինեմատոգրաֆիա=|տեսախցիկ=|տևողություն=|ընկերություն=|ներկայացուցիչ=|ալիք=[[Շանթ ՀԸ]]|հեռուստաընկերություն=[[Շանթ ՀԸ]]|պատկերի ձևաչափ=1080p|ձայնային ձևաչափ=|առաջին ցուցադրման երկիր=Հայաստան|առաջին ցուցադրում=|առաջին եթեր=մարտի 28, 2022|վերջին եթեր=|կարգավիճակ=եթերում|նախորդ=|հաջորդ=|կապված=|IMDb=|կայք=}}

== Սյուժե ==
Քրեական պատասխանատվության առջև հայտնած մի խումբ դեռահասների հնարավորություն է տրվում խուսափել պատժից՝ սովորելով հատուկ՝ էքսպերիմենտալ դասարանում, առանց խնդիրների, ինչին խոչընդոտում են դպրոցի աշակերտները, ուսուցիչները և անցանկալի ուրվականները։

== Դերերում ==
{| class=&quot;wikitable&quot;
!Դերակատար
!Կերպար
!Նկարագրություն
|-
|Վիլեն Սարգսյան
|Դավիթ Սերոբյան
|«Հատուկ դասարան»-ի դասղեկը, հայոց պատմության ուսուցիչը։
|-
|Հրանտ Հովսեփյան
|Կարեն Մելքոնյան
|«Հատուկ դասարան»-ի լուրջ և սկզբունքային աշակերտը, մեղադրվում է՝ փողոցային կռիվ, դանահակահարության ելքով, բարեբախտաբար այս դեպքը մահվան դեպքով չէ, սիրահարված է Մերիին։
|-
|Դալիթա Ավանեսյան
|Մերի Առաքելյան
|«Հատուկ դասարան»-ի խելացի և կարգապահ աշակերտուհին, դասարանի աղջիկը, մեղադրվում է՝ փախուստ տանից, անչափահաս երեխայի արևանգում, սիրահարված է Կարենին։
|-
|Բորիս Մելքոնյան
|Սմբատ Ստեփանյան
|«Հատուկ դասարան»-ի աշակերտը, մեղադրվում է՝ խորթ հոր մահափորձի, ինչպես նաև մարմնական ծանր վնասվածքներ հասցնելու համար, սիրահարված է Նանեին։
|-
|Լյովա Խուրշուդյան
|Ալբերտ (Աբել) Մարկոսյան
|«Հատուկ դասարան»-ի հումորով աշակերտը, մեղադրվում է՝ գրպանահատություն, գողություն, խմբային կողոպուտներ, վերջին դեպքը թանկարժեք խանութի կողոպուտ է եղել, որի ժամանակ էլ ձերբակալվել է, սիրահարված է Վիկային։
|-
|Հայկ Դարբինյան
|Ալեքսանդր 
(Սաշ) Գրիգորյան
|12-րդ դասարանի ամենաչար աշակերտը, Մելոյի և Արշոյի ընկերը։
|-
|Արսեն Ներսիսյան
|Մելիք (Մելո)
|12-րդ դասարանի ընկերասեր աշակերտը, Սաշի և Արշոյի ընկերը, սիրահարված է Օլյային։
|-
|Մերի Քոչարյան
|Նանե
|12-րդ դասարանի կամակոր աշակերտուհին, տնօրենի աղջիկը, ավտովթարի հետևանքով գամված է սայլակին, սիրահարված է Սմբատին։
|-
|Արաքսյա Խաչատրյան
|Օլյա
|12-րդ դասարանի թիթիզ աշակերտուհին, Վիկայի մոտիկ ընկերուհին, սիրահարված է Մելոյին հետագայում Տիգրանին։
|-
|Էվելինա Շահիրյան
|Վիկտորյա
(Վիկա)
|12-րդ դասարանի միամիտ աշակերտուհին, ընկեր Կարապետյանի աղջիկը, Օլյայի մոտիկ ընկերուհին։
|-
|Մարտին Բաբախանյան
|Արշակ
(Արշո)
|12-րդ դասարանի ընկերասեր աշակերտը, Սաշի և Մելոյի ընկերը։
|-
|[[Նելլի Խերանյան]]
|Սոնա Արամյան
|Դպրոցի տնօրենը, Նանեի մայրը։
|-
|Անի Պետրոսյան
|Լարիսա Կարապետյան
|Քիմիայի ուսուցչուհին, 12-րդ դասարանի դասղեկը, Վիկայի մայրը, մոտիկ է ընկեր Մարկոսյանի հետ։
|-
|Մանվել Խաչատրյան
|Արման Մարկոսյան
|Հանրահաշիվ և երկրաչափության ուսուցիչը, մոտիկ է ընկեր Կարապետյանի հետ։
|-
|[[Տիգրան Ներսիսյան (դերասան)|Տիգրան Ներսիսյան]]
|Ռոբերտ Կարենիչ
|Կարենի հայրը, բժիշկ։
|-
|Սուրեն Թումասյան
|Լևոն
|Մերիի և Մանեի հայրը, դպրոցի պահակը։
|-
|Լիզա Ենգիբարյան
|Ժաննա
|Աբելի մայրը։
|-
|Տաթևիկ Ղարիբյան
|Անետ
|Սմբատի մայրը։
|-
|Աստղիկ Մարկոսյան
|Ասյա
|Մերիի և Մանեի մայրը։
|-
|Սյուզան-Մարի Բարսեղյան
|Մանե
|Մերիի քույրը։
|-
|Էլեն Սաֆարյան
|Աննա
|12-րդ դասարանի ընկերասեր աշակերտուհին։ Մոտիկ է Գարիկի հետ։
|-
|Մարիամ Մացակյան
|Սեդա
|«Հատուկ դասարան» ծրագրի ղեկավարը։
|-
|Տրդատ Մակարյան
|Արտյոմ Հակոբյան
|Սմբատի խորթ հայրը։
|-
|Հայկուհի Կարայան
|Հովնանյան
|Հայոց լեզվի և գրականության ուսուցչուհին։
|-
|Վահե Հակոբյան
|Վահե Սարգսյան
|Ֆիզիկայի ուսուցիչը։
|-
|Արթուր Պետրոսյան
|Վարդանյան
|Աշխարհագրության ուսուցիչը։
|-
|Արթուր Կարապետյան
|Վարդան
|Ֆիզկուլտուրայի ուսուցիչը։
|-
|Մարիաննա Գևորգյան
|Սիրան
|Բուֆետի պատասխանատուն, Մանանի և Տիգրանի  տատիկը։
|-
|Աիդա Կարապետյան 
|Մանան
|Նանեի խնամակալը, Սիրանի թոռնուհին, Տիգրանի  քույրը։ 
|-
|Գառնիկ Մելքոնյան
|Գրիշ
|Դպրոցի պահակը։
|-
|Լիլիթ Գալստյան
|Լիլիթ
|Օլյայի մայրը, ունի հոգեկան խնդիրներ։ 
|-
|Սևակ Սանթրոսյան
|Վռամ
|Սաշի հայրը։
|-
|Համլետ Դովլաթյան
|Տիգրան (Տիկո)
|«Հատուկ դասարան»-ի նոր աշակերտը, մեղադրվում է՝ մանր-միջին խուլիգանությունների մեջ, թղթախաղ, դրամական շորթումներ, ֆինանսական խարդախություններ, Սիրանի թոռնիկը, Մանանի եղբայրը։ Սիրահարված է Օլյային:
|-
|Լիլիա Բայադյան
|Արինա
|«Հատուկ դասարան»-ի նոր ազատամիտ աշակերտուհին, մեղադրվում է՝ թմրանյութի վաճառքի մեջ
|-
|Ալեքսանդր Հակոբյան
|Գարիկ Ադամյան
|«Հատուկ դասարան»-ի նոր աշակերտը, մեղադրվում է՝ կողոպուտի փորձ, փողոցային հարձակում, թալանել է՝ Նանեին։ Մոտիկ է Աննայի հետ:
|-
|Համլետ Ղազարյան
|Նարեկ Բարսեղյան
|Սեդայի օգնականը։
|-
|Ռուբեն Եսայան
|Սևակ
|Նանեի մանկության ընկերը։
|}

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

== Արտաքին հղումներ ==
* {{Cite web|url=https://style.news.am/arm/news/87618/haytni-u-tsanot-demqer-inchpes-naev-nor-derasanakan-kazm-ani-maxaqyany-bekorner-ic-heto-veradarnum-e-hatuk-dasaran-serialov.html|title=Հայտնի ու ծանոթ դեմքեր, ինչպես նաև՝ նոր դերասանական կազմ. Անի Մաղաքյանը «Բեկորներ»-ից հետո վերադառնում է «Հատուկ դասարան» սերիալով|website=style.news.am|accessdate=2022-06-15}}
* {{Cite web|url=https://www.tert.am/life/am/news/2022/05/02/hatukdasaran/79243|title=«Հատուկ դասարան». Անի Մաղաքյանի նոր հեռուստասերիալը (լուսանկարներ)|website=www.tert.am|accessdate=2022-06-15}}{{Չաշխատող արտաքին հղում|bot=InternetArchiveBot }}
* {{Cite web|url=https://www.tert.am/life/am/news/2022/04/07/mery/78358|title=«Շատ բարդ ու պատասխանատու է մարմնավորել հաշմանդամություն ունեցող աղջկա»․ երգչուհի Մերի Քոչարյանը՝ հեռուստասերիալում խաղալու մասին|website=www.tert.am|accessdate=2022-06-15}}{{Չաշխատող արտաքին հղում|bot=InternetArchiveBot }}</text>
      <sha1>1mj3mdcn18svhz4rtyiu0btrncjhcq6</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Վիքիպեդիա:Խորհրդարան/Արխիվ/Հունիս 2022</title>
    <ns>4</ns>
    <id>1097240</id>
    <revision>
      <id>8486294</id>
      <parentid>8485570</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T23:40:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ԱշբոտՏՆՂ</username>
        <id>48669</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Ռոբոտ։ Արխիվացվում է 3 քննարկման բաժիններ [[Վիքիպեդիա:Խորհրդարան]]-ից</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="163350" xml:space="preserve">{{talk archive}}

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Revisions to the Universal Code of Conduct (UCoC) Enforcement Guidelines&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Revision discussions/Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Revision discussions/Announcement}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''
Hello all,

We'd like to provide an update on the work on the Enforcement Guidelines for the Universal Code of Conduct.  After the conclusion of the community vote on the guidelines in March, the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Community Affairs Committee|Community Affairs committee (CAC)]] of the Board [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikimedia-l@lists.wikimedia.org/thread/JAYQN3NYKCHQHONMUONYTI6WRKZFQNSC/ asked that several areas of the guidelines be reviewed for improvements] before the Board does its final review. These areas were identified based on community discussions and comments provided during the vote. The CAC also requested review of the controversial Note in 3.1 of the UCoC itself.

Once more, a big thank you to all who voted, especially to all who left constructive feedback and comments!  The project team is working with the Board to establish a timeline for this work, and will communicate this next month. 

Members of the two prior [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee|UCoC Drafting Committees]] have generously offered their time to help shape improvements to the Guidelines. You can read more about them and their work [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee#Revisions_Committee|here]], as well as read [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Drafting_committee/Phase_2_meeting_summaries#2022|summaries of their weekly meetings in 2022]]. 

Wikimedians have provided many valuable comments together with the vote and in other conversations. Given the size and diversity of the Wikimedia community, there are even more voices out there who can give ideas on how to improve the enforcement guidelines and add even more valuable ideas to the process. To help the Revisions committee identify improvements, input on several questions for the committee’s review is requested. Visit the Meta-wiki pages ([[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines/Revision_discussions|Enforcement Guidelines revision discussions]], [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Policy text/Revision_discussions|Policy text revision discussions]]) to get your ideas to the Committee - it is very important that viewpoints are heard from different communities before the Committee begins drafting revision proposals.

On behalf of the UCoC project team &lt;br /&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] 22:56, 3 Հունիսի 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Xeno (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&amp;oldid=23215441 --&gt;
== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Revisions to the Universal Code of Conduct (UCoC) Enforcement Guidelines&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Revision discussions/Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Revision discussions/Announcement}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''
Hello all,

We'd like to provide an update on the work on the Enforcement Guidelines for the Universal Code of Conduct.  After the conclusion of the community vote on the guidelines in March, the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Community Affairs Committee|Community Affairs committee (CAC)]] of the Board [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikimedia-l@lists.wikimedia.org/thread/JAYQN3NYKCHQHONMUONYTI6WRKZFQNSC/ asked that several areas of the guidelines be reviewed for improvements] before the Board does its final review. These areas were identified based on community discussions and comments provided during the vote. The CAC also requested review of the controversial Note in 3.1 of the UCoC itself.

Once more, a big thank you to all who voted, especially to all who left constructive feedback and comments!  The project team is working with the Board to establish a timeline for this work, and will communicate this next month. 

Members of the two prior [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee|UCoC Drafting Committees]] have generously offered their time to help shape improvements to the Guidelines. You can read more about them and their work [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee#Revisions_Committee|here]], as well as read [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Drafting_committee/Phase_2_meeting_summaries#2022|summaries of their weekly meetings in 2022]]. 

Wikimedians have provided many valuable comments together with the vote and in other conversations. Given the size and diversity of the Wikimedia community, there are even more voices out there who can give ideas on how to improve the enforcement guidelines and add even more valuable ideas to the process. To help the Revisions committee identify improvements, input on several questions for the committee’s review is requested. Visit the Meta-wiki pages ([[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines/Revision_discussions|Enforcement Guidelines revision discussions]], [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Policy text/Revision_discussions|Policy text revision discussions]]) to get your ideas to the Committee - it is very important that viewpoints are heard from different communities before the Committee begins drafting revision proposals.

On behalf of the UCoC project team &lt;br /&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] 22:56, 3 Հունիսի 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Xeno (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&amp;oldid=23215441 --&gt;
== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Revisions to the Universal Code of Conduct (UCoC) Enforcement Guidelines&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Revision discussions/Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Revision discussions/Announcement}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''
Hello all,

We'd like to provide an update on the work on the Enforcement Guidelines for the Universal Code of Conduct.  After the conclusion of the community vote on the guidelines in March, the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Community Affairs Committee|Community Affairs committee (CAC)]] of the Board [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikimedia-l@lists.wikimedia.org/thread/JAYQN3NYKCHQHONMUONYTI6WRKZFQNSC/ asked that several areas of the guidelines be reviewed for improvements] before the Board does its final review. These areas were identified based on community discussions and comments provided during the vote. The CAC also requested review of the controversial Note in 3.1 of the UCoC itself.

Once more, a big thank you to all who voted, especially to all who left constructive feedback and comments!  The project team is working with the Board to establish a timeline for this work, and will communicate this next month. 

Members of the two prior [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee|UCoC Drafting Committees]] have generously offered their time to help shape improvements to the Guidelines. You can read more about them and their work [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee#Revisions_Committee|here]], as well as read [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Drafting_committee/Phase_2_meeting_summaries#2022|summaries of their weekly meetings in 2022]]. 

Wikimedians have provided many valuable comments together with the vote and in other conversations. Given the size and diversity of the Wikimedia community, there are even more voices out there who can give ideas on how to improve the enforcement guidelines and add even more valuable ideas to the process. To help the Revisions committee identify improvements, input on several questions for the committee’s review is requested. Visit the Meta-wiki pages ([[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines/Revision_discussions|Enforcement Guidelines revision discussions]], [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Policy text/Revision_discussions|Policy text revision discussions]]) to get your ideas to the Committee - it is very important that viewpoints are heard from different communities before the Committee begins drafting revision proposals.

On behalf of the UCoC project team &lt;br /&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] 22:56, 3 Հունիսի 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Xeno (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&amp;oldid=23215441 --&gt;
== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Revisions to the Universal Code of Conduct (UCoC) Enforcement Guidelines&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Revision discussions/Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Revision discussions/Announcement}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''
Hello all,

We'd like to provide an update on the work on the Enforcement Guidelines for the Universal Code of Conduct.  After the conclusion of the community vote on the guidelines in March, the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Community Affairs Committee|Community Affairs committee (CAC)]] of the Board [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikimedia-l@lists.wikimedia.org/thread/JAYQN3NYKCHQHONMUONYTI6WRKZFQNSC/ asked that several areas of the guidelines be reviewed for improvements] before the Board does its final review. These areas were identified based on community discussions and comments provided during the vote. The CAC also requested review of the controversial Note in 3.1 of the UCoC itself.

Once more, a big thank you to all who voted, especially to all who left constructive feedback and comments!  The project team is working with the Board to establish a timeline for this work, and will communicate this next month. 

Members of the two prior [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee|UCoC Drafting Committees]] have generously offered their time to help shape improvements to the Guidelines. You can read more about them and their work [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee#Revisions_Committee|here]], as well as read [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Drafting_committee/Phase_2_meeting_summaries#2022|summaries of their weekly meetings in 2022]]. 

Wikimedians have provided many valuable comments together with the vote and in other conversations. Given the size and diversity of the Wikimedia community, there are even more voices out there who can give ideas on how to improve the enforcement guidelines and add even more valuable ideas to the process. To help the Revisions committee identify improvements, input on several questions for the committee’s review is requested. Visit the Meta-wiki pages ([[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines/Revision_discussions|Enforcement Guidelines revision discussions]], [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Policy text/Revision_discussions|Policy text revision discussions]]) to get your ideas to the Committee - it is very important that viewpoints are heard from different communities before the Committee begins drafting revision proposals.

On behalf of the UCoC project team &lt;br /&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] 22:56, 3 Հունիսի 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Xeno (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&amp;oldid=23215441 --&gt;
== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Revisions to the Universal Code of Conduct (UCoC) Enforcement Guidelines&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Revision discussions/Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Revision discussions/Announcement}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''
Hello all,

We'd like to provide an update on the work on the Enforcement Guidelines for the Universal Code of Conduct.  After the conclusion of the community vote on the guidelines in March, the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Community Affairs Committee|Community Affairs committee (CAC)]] of the Board [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikimedia-l@lists.wikimedia.org/thread/JAYQN3NYKCHQHONMUONYTI6WRKZFQNSC/ asked that several areas of the guidelines be reviewed for improvements] before the Board does its final review. These areas were identified based on community discussions and comments provided during the vote. The CAC also requested review of the controversial Note in 3.1 of the UCoC itself.

Once more, a big thank you to all who voted, especially to all who left constructive feedback and comments!  The project team is working with the Board to establish a timeline for this work, and will communicate this next month. 

Members of the two prior [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee|UCoC Drafting Committees]] have generously offered their time to help shape improvements to the Guidelines. You can read more about them and their work [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee#Revisions_Committee|here]], as well as read [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Drafting_committee/Phase_2_meeting_summaries#2022|summaries of their weekly meetings in 2022]]. 

Wikimedians have provided many valuable comments together with the vote and in other conversations. Given the size and diversity of the Wikimedia community, there are even more voices out there who can give ideas on how to improve the enforcement guidelines and add even more valuable ideas to the process. To help the Revisions committee identify improvements, input on several questions for the committee’s review is requested. Visit the Meta-wiki pages ([[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines/Revision_discussions|Enforcement Guidelines revision discussions]], [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Policy text/Revision_discussions|Policy text revision discussions]]) to get your ideas to the Committee - it is very important that viewpoints are heard from different communities before the Committee begins drafting revision proposals.

On behalf of the UCoC project team &lt;br /&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] 22:56, 3 Հունիսի 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Xeno (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&amp;oldid=23215441 --&gt;
== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Revisions to the Universal Code of Conduct (UCoC) Enforcement Guidelines&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Revision discussions/Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Revision discussions/Announcement}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''
Hello all,

We'd like to provide an update on the work on the Enforcement Guidelines for the Universal Code of Conduct.  After the conclusion of the community vote on the guidelines in March, the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Community Affairs Committee|Community Affairs committee (CAC)]] of the Board [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikimedia-l@lists.wikimedia.org/thread/JAYQN3NYKCHQHONMUONYTI6WRKZFQNSC/ asked that several areas of the guidelines be reviewed for improvements] before the Board does its final review. These areas were identified based on community discussions and comments provided during the vote. The CAC also requested review of the controversial Note in 3.1 of the UCoC itself.

Once more, a big thank you to all who voted, especially to all who left constructive feedback and comments!  The project team is working with the Board to establish a timeline for this work, and will communicate this next month. 

Members of the two prior [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee|UCoC Drafting Committees]] have generously offered their time to help shape improvements to the Guidelines. You can read more about them and their work [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee#Revisions_Committee|here]], as well as read [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Drafting_committee/Phase_2_meeting_summaries#2022|summaries of their weekly meetings in 2022]]. 

Wikimedians have provided many valuable comments together with the vote and in other conversations. Given the size and diversity of the Wikimedia community, there are even more voices out there who can give ideas on how to improve the enforcement guidelines and add even more valuable ideas to the process. To help the Revisions committee identify improvements, input on several questions for the committee’s review is requested. Visit the Meta-wiki pages ([[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines/Revision_discussions|Enforcement Guidelines revision discussions]], [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Policy text/Revision_discussions|Policy text revision discussions]]) to get your ideas to the Committee - it is very important that viewpoints are heard from different communities before the Committee begins drafting revision proposals.

On behalf of the UCoC project team &lt;br /&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] 22:56, 3 Հունիսի 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Xeno (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&amp;oldid=23215441 --&gt;
== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Revisions to the Universal Code of Conduct (UCoC) Enforcement Guidelines&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Revision discussions/Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Revision discussions/Announcement}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''
Hello all,

We'd like to provide an update on the work on the Enforcement Guidelines for the Universal Code of Conduct.  After the conclusion of the community vote on the guidelines in March, the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Community Affairs Committee|Community Affairs committee (CAC)]] of the Board [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikimedia-l@lists.wikimedia.org/thread/JAYQN3NYKCHQHONMUONYTI6WRKZFQNSC/ asked that several areas of the guidelines be reviewed for improvements] before the Board does its final review. These areas were identified based on community discussions and comments provided during the vote. The CAC also requested review of the controversial Note in 3.1 of the UCoC itself.

Once more, a big thank you to all who voted, especially to all who left constructive feedback and comments!  The project team is working with the Board to establish a timeline for this work, and will communicate this next month. 

Members of the two prior [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee|UCoC Drafting Committees]] have generously offered their time to help shape improvements to the Guidelines. You can read more about them and their work [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee#Revisions_Committee|here]], as well as read [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Drafting_committee/Phase_2_meeting_summaries#2022|summaries of their weekly meetings in 2022]]. 

Wikimedians have provided many valuable comments together with the vote and in other conversations. Given the size and diversity of the Wikimedia community, there are even more voices out there who can give ideas on how to improve the enforcement guidelines and add even more valuable ideas to the process. To help the Revisions committee identify improvements, input on several questions for the committee’s review is requested. Visit the Meta-wiki pages ([[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines/Revision_discussions|Enforcement Guidelines revision discussions]], [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Policy text/Revision_discussions|Policy text revision discussions]]) to get your ideas to the Committee - it is very important that viewpoints are heard from different communities before the Committee begins drafting revision proposals.

On behalf of the UCoC project team &lt;br /&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] 22:56, 3 Հունիսի 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Xeno (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&amp;oldid=23215441 --&gt;
== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Revisions to the Universal Code of Conduct (UCoC) Enforcement Guidelines&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Revision discussions/Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Revision discussions/Announcement}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''
Hello all,

We'd like to provide an update on the work on the Enforcement Guidelines for the Universal Code of Conduct.  After the conclusion of the community vote on the guidelines in March, the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Community Affairs Committee|Community Affairs committee (CAC)]] of the Board [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikimedia-l@lists.wikimedia.org/thread/JAYQN3NYKCHQHONMUONYTI6WRKZFQNSC/ asked that several areas of the guidelines be reviewed for improvements] before the Board does its final review. These areas were identified based on community discussions and comments provided during the vote. The CAC also requested review of the controversial Note in 3.1 of the UCoC itself.

Once more, a big thank you to all who voted, especially to all who left constructive feedback and comments!  The project team is working with the Board to establish a timeline for this work, and will communicate this next month. 

Members of the two prior [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee|UCoC Drafting Committees]] have generously offered their time to help shape improvements to the Guidelines. You can read more about them and their work [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee#Revisions_Committee|here]], as well as read [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Drafting_committee/Phase_2_meeting_summaries#2022|summaries of their weekly meetings in 2022]]. 

Wikimedians have provided many valuable comments together with the vote and in other conversations. Given the size and diversity of the Wikimedia community, there are even more voices out there who can give ideas on how to improve the enforcement guidelines and add even more valuable ideas to the process. To help the Revisions committee identify improvements, input on several questions for the committee’s review is requested. Visit the Meta-wiki pages ([[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines/Revision_discussions|Enforcement Guidelines revision discussions]], [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Policy text/Revision_discussions|Policy text revision discussions]]) to get your ideas to the Committee - it is very important that viewpoints are heard from different communities before the Committee begins drafting revision proposals.

On behalf of the UCoC project team &lt;br /&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] 22:56, 3 Հունիսի 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Xeno (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&amp;oldid=23215441 --&gt;
== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Revisions to the Universal Code of Conduct (UCoC) Enforcement Guidelines&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Revision discussions/Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Revision discussions/Announcement}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''
Hello all,

We'd like to provide an update on the work on the Enforcement Guidelines for the Universal Code of Conduct.  After the conclusion of the community vote on the guidelines in March, the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Community Affairs Committee|Community Affairs committee (CAC)]] of the Board [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikimedia-l@lists.wikimedia.org/thread/JAYQN3NYKCHQHONMUONYTI6WRKZFQNSC/ asked that several areas of the guidelines be reviewed for improvements] before the Board does its final review. These areas were identified based on community discussions and comments provided during the vote. The CAC also requested review of the controversial Note in 3.1 of the UCoC itself.

Once more, a big thank you to all who voted, especially to all who left constructive feedback and comments!  The project team is working with the Board to establish a timeline for this work, and will communicate this next month. 

Members of the two prior [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee|UCoC Drafting Committees]] have generously offered their time to help shape improvements to the Guidelines. You can read more about them and their work [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee#Revisions_Committee|here]], as well as read [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Drafting_committee/Phase_2_meeting_summaries#2022|summaries of their weekly meetings in 2022]]. 

Wikimedians have provided many valuable comments together with the vote and in other conversations. Given the size and diversity of the Wikimedia community, there are even more voices out there who can give ideas on how to improve the enforcement guidelines and add even more valuable ideas to the process. To help the Revisions committee identify improvements, input on several questions for the committee’s review is requested. Visit the Meta-wiki pages ([[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines/Revision_discussions|Enforcement Guidelines revision discussions]], [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Policy text/Revision_discussions|Policy text revision discussions]]) to get your ideas to the Committee - it is very important that viewpoints are heard from different communities before the Committee begins drafting revision proposals.

On behalf of the UCoC project team &lt;br /&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] 22:56, 3 Հունիսի 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Xeno (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&amp;oldid=23215441 --&gt;
== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Revisions to the Universal Code of Conduct (UCoC) Enforcement Guidelines&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Revision discussions/Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Revision discussions/Announcement}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''
Hello all,

We'd like to provide an update on the work on the Enforcement Guidelines for the Universal Code of Conduct.  After the conclusion of the community vote on the guidelines in March, the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Community Affairs Committee|Community Affairs committee (CAC)]] of the Board [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikimedia-l@lists.wikimedia.org/thread/JAYQN3NYKCHQHONMUONYTI6WRKZFQNSC/ asked that several areas of the guidelines be reviewed for improvements] before the Board does its final review. These areas were identified based on community discussions and comments provided during the vote. The CAC also requested review of the controversial Note in 3.1 of the UCoC itself.

Once more, a big thank you to all who voted, especially to all who left constructive feedback and comments!  The project team is working with the Board to establish a timeline for this work, and will communicate this next month. 

Members of the two prior [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee|UCoC Drafting Committees]] have generously offered their time to help shape improvements to the Guidelines. You can read more about them and their work [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee#Revisions_Committee|here]], as well as read [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Drafting_committee/Phase_2_meeting_summaries#2022|summaries of their weekly meetings in 2022]]. 

Wikimedians have provided many valuable comments together with the vote and in other conversations. Given the size and diversity of the Wikimedia community, there are even more voices out there who can give ideas on how to improve the enforcement guidelines and add even more valuable ideas to the process. To help the Revisions committee identify improvements, input on several questions for the committee’s review is requested. Visit the Meta-wiki pages ([[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines/Revision_discussions|Enforcement Guidelines revision discussions]], [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Policy text/Revision_discussions|Policy text revision discussions]]) to get your ideas to the Committee - it is very important that viewpoints are heard from different communities before the Committee begins drafting revision proposals.

On behalf of the UCoC project team &lt;br /&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] 22:56, 3 Հունիսի 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Xeno (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&amp;oldid=23215441 --&gt;
== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Revisions to the Universal Code of Conduct (UCoC) Enforcement Guidelines&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Revision discussions/Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Revision discussions/Announcement}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''
Hello all,

We'd like to provide an update on the work on the Enforcement Guidelines for the Universal Code of Conduct.  After the conclusion of the community vote on the guidelines in March, the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Community Affairs Committee|Community Affairs committee (CAC)]] of the Board [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikimedia-l@lists.wikimedia.org/thread/JAYQN3NYKCHQHONMUONYTI6WRKZFQNSC/ asked that several areas of the guidelines be reviewed for improvements] before the Board does its final review. These areas were identified based on community discussions and comments provided during the vote. The CAC also requested review of the controversial Note in 3.1 of the UCoC itself.

Once more, a big thank you to all who voted, especially to all who left constructive feedback and comments!  The project team is working with the Board to establish a timeline for this work, and will communicate this next month. 

Members of the two prior [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee|UCoC Drafting Committees]] have generously offered their time to help shape improvements to the Guidelines. You can read more about them and their work [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee#Revisions_Committee|here]], as well as read [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Drafting_committee/Phase_2_meeting_summaries#2022|summaries of their weekly meetings in 2022]]. 

Wikimedians have provided many valuable comments together with the vote and in other conversations. Given the size and diversity of the Wikimedia community, there are even more voices out there who can give ideas on how to improve the enforcement guidelines and add even more valuable ideas to the process. To help the Revisions committee identify improvements, input on several questions for the committee’s review is requested. Visit the Meta-wiki pages ([[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines/Revision_discussions|Enforcement Guidelines revision discussions]], [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Policy text/Revision_discussions|Policy text revision discussions]]) to get your ideas to the Committee - it is very important that viewpoints are heard from different communities before the Committee begins drafting revision proposals.

On behalf of the UCoC project team &lt;br /&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] 22:56, 3 Հունիսի 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Xeno (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&amp;oldid=23215441 --&gt;
== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Revisions to the Universal Code of Conduct (UCoC) Enforcement Guidelines&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Revision discussions/Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Revision discussions/Announcement}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''
Hello all,

We'd like to provide an update on the work on the Enforcement Guidelines for the Universal Code of Conduct.  After the conclusion of the community vote on the guidelines in March, the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Community Affairs Committee|Community Affairs committee (CAC)]] of the Board [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikimedia-l@lists.wikimedia.org/thread/JAYQN3NYKCHQHONMUONYTI6WRKZFQNSC/ asked that several areas of the guidelines be reviewed for improvements] before the Board does its final review. These areas were identified based on community discussions and comments provided during the vote. The CAC also requested review of the controversial Note in 3.1 of the UCoC itself.

Once more, a big thank you to all who voted, especially to all who left constructive feedback and comments!  The project team is working with the Board to establish a timeline for this work, and will communicate this next month. 

Members of the two prior [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee|UCoC Drafting Committees]] have generously offered their time to help shape improvements to the Guidelines. You can read more about them and their work [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee#Revisions_Committee|here]], as well as read [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Drafting_committee/Phase_2_meeting_summaries#2022|summaries of their weekly meetings in 2022]]. 

Wikimedians have provided many valuable comments together with the vote and in other conversations. Given the size and diversity of the Wikimedia community, there are even more voices out there who can give ideas on how to improve the enforcement guidelines and add even more valuable ideas to the process. To help the Revisions committee identify improvements, input on several questions for the committee’s review is requested. Visit the Meta-wiki pages ([[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines/Revision_discussions|Enforcement Guidelines revision discussions]], [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Policy text/Revision_discussions|Policy text revision discussions]]) to get your ideas to the Committee - it is very important that viewpoints are heard from different communities before the Committee begins drafting revision proposals.

On behalf of the UCoC project team &lt;br /&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] 22:56, 3 Հունիսի 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Xeno (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&amp;oldid=23215441 --&gt;
== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Revisions to the Universal Code of Conduct (UCoC) Enforcement Guidelines&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Revision discussions/Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Revision discussions/Announcement}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''
Hello all,

We'd like to provide an update on the work on the Enforcement Guidelines for the Universal Code of Conduct.  After the conclusion of the community vote on the guidelines in March, the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Community Affairs Committee|Community Affairs committee (CAC)]] of the Board [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikimedia-l@lists.wikimedia.org/thread/JAYQN3NYKCHQHONMUONYTI6WRKZFQNSC/ asked that several areas of the guidelines be reviewed for improvements] before the Board does its final review. These areas were identified based on community discussions and comments provided during the vote. The CAC also requested review of the controversial Note in 3.1 of the UCoC itself.

Once more, a big thank you to all who voted, especially to all who left constructive feedback and comments!  The project team is working with the Board to establish a timeline for this work, and will communicate this next month. 

Members of the two prior [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee|UCoC Drafting Committees]] have generously offered their time to help shape improvements to the Guidelines. You can read more about them and their work [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee#Revisions_Committee|here]], as well as read [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Drafting_committee/Phase_2_meeting_summaries#2022|summaries of their weekly meetings in 2022]]. 

Wikimedians have provided many valuable comments together with the vote and in other conversations. Given the size and diversity of the Wikimedia community, there are even more voices out there who can give ideas on how to improve the enforcement guidelines and add even more valuable ideas to the process. To help the Revisions committee identify improvements, input on several questions for the committee’s review is requested. Visit the Meta-wiki pages ([[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines/Revision_discussions|Enforcement Guidelines revision discussions]], [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Policy text/Revision_discussions|Policy text revision discussions]]) to get your ideas to the Committee - it is very important that viewpoints are heard from different communities before the Committee begins drafting revision proposals.

On behalf of the UCoC project team &lt;br /&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] 22:56, 3 Հունիսի 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Xeno (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&amp;oldid=23215441 --&gt;
== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Revisions to the Universal Code of Conduct (UCoC) Enforcement Guidelines&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Revision discussions/Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Revision discussions/Announcement}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''
Hello all,

We'd like to provide an update on the work on the Enforcement Guidelines for the Universal Code of Conduct.  After the conclusion of the community vote on the guidelines in March, the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Community Affairs Committee|Community Affairs committee (CAC)]] of the Board [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikimedia-l@lists.wikimedia.org/thread/JAYQN3NYKCHQHONMUONYTI6WRKZFQNSC/ asked that several areas of the guidelines be reviewed for improvements] before the Board does its final review. These areas were identified based on community discussions and comments provided during the vote. The CAC also requested review of the controversial Note in 3.1 of the UCoC itself.

Once more, a big thank you to all who voted, especially to all who left constructive feedback and comments!  The project team is working with the Board to establish a timeline for this work, and will communicate this next month. 

Members of the two prior [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee|UCoC Drafting Committees]] have generously offered their time to help shape improvements to the Guidelines. You can read more about them and their work [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee#Revisions_Committee|here]], as well as read [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Drafting_committee/Phase_2_meeting_summaries#2022|summaries of their weekly meetings in 2022]]. 

Wikimedians have provided many valuable comments together with the vote and in other conversations. Given the size and diversity of the Wikimedia community, there are even more voices out there who can give ideas on how to improve the enforcement guidelines and add even more valuable ideas to the process. To help the Revisions committee identify improvements, input on several questions for the committee’s review is requested. Visit the Meta-wiki pages ([[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines/Revision_discussions|Enforcement Guidelines revision discussions]], [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Policy text/Revision_discussions|Policy text revision discussions]]) to get your ideas to the Committee - it is very important that viewpoints are heard from different communities before the Committee begins drafting revision proposals.

On behalf of the UCoC project team &lt;br /&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] 22:56, 3 Հունիսի 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Xeno (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&amp;oldid=23215441 --&gt;
== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Revisions to the Universal Code of Conduct (UCoC) Enforcement Guidelines&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Revision discussions/Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Revision discussions/Announcement}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''
Hello all,

We'd like to provide an update on the work on the Enforcement Guidelines for the Universal Code of Conduct.  After the conclusion of the community vote on the guidelines in March, the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Community Affairs Committee|Community Affairs committee (CAC)]] of the Board [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikimedia-l@lists.wikimedia.org/thread/JAYQN3NYKCHQHONMUONYTI6WRKZFQNSC/ asked that several areas of the guidelines be reviewed for improvements] before the Board does its final review. These areas were identified based on community discussions and comments provided during the vote. The CAC also requested review of the controversial Note in 3.1 of the UCoC itself.

Once more, a big thank you to all who voted, especially to all who left constructive feedback and comments!  The project team is working with the Board to establish a timeline for this work, and will communicate this next month. 

Members of the two prior [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee|UCoC Drafting Committees]] have generously offered their time to help shape improvements to the Guidelines. You can read more about them and their work [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee#Revisions_Committee|here]], as well as read [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Drafting_committee/Phase_2_meeting_summaries#2022|summaries of their weekly meetings in 2022]]. 

Wikimedians have provided many valuable comments together with the vote and in other conversations. Given the size and diversity of the Wikimedia community, there are even more voices out there who can give ideas on how to improve the enforcement guidelines and add even more valuable ideas to the process. To help the Revisions committee identify improvements, input on several questions for the committee’s review is requested. Visit the Meta-wiki pages ([[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines/Revision_discussions|Enforcement Guidelines revision discussions]], [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Policy text/Revision_discussions|Policy text revision discussions]]) to get your ideas to the Committee - it is very important that viewpoints are heard from different communities before the Committee begins drafting revision proposals.

On behalf of the UCoC project team &lt;br /&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] 22:56, 3 Հունիսի 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Xeno (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&amp;oldid=23215441 --&gt;
== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Revisions to the Universal Code of Conduct (UCoC) Enforcement Guidelines&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Revision discussions/Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Revision discussions/Announcement}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''
Hello all,

We'd like to provide an update on the work on the Enforcement Guidelines for the Universal Code of Conduct.  After the conclusion of the community vote on the guidelines in March, the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Community Affairs Committee|Community Affairs committee (CAC)]] of the Board [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikimedia-l@lists.wikimedia.org/thread/JAYQN3NYKCHQHONMUONYTI6WRKZFQNSC/ asked that several areas of the guidelines be reviewed for improvements] before the Board does its final review. These areas were identified based on community discussions and comments provided during the vote. The CAC also requested review of the controversial Note in 3.1 of the UCoC itself.

Once more, a big thank you to all who voted, especially to all who left constructive feedback and comments!  The project team is working with the Board to establish a timeline for this work, and will communicate this next month. 

Members of the two prior [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee|UCoC Drafting Committees]] have generously offered their time to help shape improvements to the Guidelines. You can read more about them and their work [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee#Revisions_Committee|here]], as well as read [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Drafting_committee/Phase_2_meeting_summaries#2022|summaries of their weekly meetings in 2022]]. 

Wikimedians have provided many valuable comments together with the vote and in other conversations. Given the size and diversity of the Wikimedia community, there are even more voices out there who can give ideas on how to improve the enforcement guidelines and add even more valuable ideas to the process. To help the Revisions committee identify improvements, input on several questions for the committee’s review is requested. Visit the Meta-wiki pages ([[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines/Revision_discussions|Enforcement Guidelines revision discussions]], [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Policy text/Revision_discussions|Policy text revision discussions]]) to get your ideas to the Committee - it is very important that viewpoints are heard from different communities before the Committee begins drafting revision proposals.

On behalf of the UCoC project team &lt;br /&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] 22:56, 3 Հունիսի 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Xeno (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&amp;oldid=23215441 --&gt;

== Քննարկման փակում ==

Վիքիհամայնքի, այդ թվում՝ ադմինիստրատորների, ուշադրությունն եմ հերթական անգամ հրավիրում [https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D5%8B%D5%B6%D5%BB%D5%B4%D5%A1%D5%B6_%D5%A1%D5%BC%D5%A1%D5%BB%D5%A1%D5%A4%D6%80%D5%BE%D5%A1%D5%AE_%D5%B0%D5%B8%D5%A4%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%B6%D5%A5%D6%80#%D4%B1%D5%A4%D6%80%D5%A2%D5%A5%D5%BB%D5%A1%D5%B6%D5%AB_%D5%BE%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%BC%D5%B8%D6%82%D6%81%D5%B4%D5%A1%D5%B6_%D6%84%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D6%84%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A8_%D5%82%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B2%D5%B8%D6%82%D5%B4  այս քննարկման] փակման անհրաժեշտության վրա։ Քննարկումը բացվել է 2021 թվականի դեկտեմբերին, իսկ վերջին գրառումը կատարվել 2022 թվականի ապրիլի 4-ին։ --[[Մասնակից:Gardmanahay|Գարդմանահայ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Gardmanahay|քննարկում]]) 14:10, 18 Հունիսի 2022 (UTC)
== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Revisions to the Universal Code of Conduct (UCoC) Enforcement Guidelines&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Revision discussions/Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Revision discussions/Announcement}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''
Hello all,

We'd like to provide an update on the work on the Enforcement Guidelines for the Universal Code of Conduct.  After the conclusion of the community vote on the guidelines in March, the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Community Affairs Committee|Community Affairs committee (CAC)]] of the Board [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikimedia-l@lists.wikimedia.org/thread/JAYQN3NYKCHQHONMUONYTI6WRKZFQNSC/ asked that several areas of the guidelines be reviewed for improvements] before the Board does its final review. These areas were identified based on community discussions and comments provided during the vote. The CAC also requested review of the controversial Note in 3.1 of the UCoC itself.

Once more, a big thank you to all who voted, especially to all who left constructive feedback and comments!  The project team is working with the Board to establish a timeline for this work, and will communicate this next month. 

Members of the two prior [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee|UCoC Drafting Committees]] have generously offered their time to help shape improvements to the Guidelines. You can read more about them and their work [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee#Revisions_Committee|here]], as well as read [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Drafting_committee/Phase_2_meeting_summaries#2022|summaries of their weekly meetings in 2022]]. 

Wikimedians have provided many valuable comments together with the vote and in other conversations. Given the size and diversity of the Wikimedia community, there are even more voices out there who can give ideas on how to improve the enforcement guidelines and add even more valuable ideas to the process. To help the Revisions committee identify improvements, input on several questions for the committee’s review is requested. Visit the Meta-wiki pages ([[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines/Revision_discussions|Enforcement Guidelines revision discussions]], [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Policy text/Revision_discussions|Policy text revision discussions]]) to get your ideas to the Committee - it is very important that viewpoints are heard from different communities before the Committee begins drafting revision proposals.

On behalf of the UCoC project team &lt;br /&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] 22:56, 3 Հունիսի 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Xeno (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&amp;oldid=23215441 --&gt;

== Քննարկման փակում ==

Վիքիհամայնքի, այդ թվում՝ ադմինիստրատորների, ուշադրությունն եմ հերթական անգամ հրավիրում [https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D5%8B%D5%B6%D5%BB%D5%B4%D5%A1%D5%B6_%D5%A1%D5%BC%D5%A1%D5%BB%D5%A1%D5%A4%D6%80%D5%BE%D5%A1%D5%AE_%D5%B0%D5%B8%D5%A4%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%B6%D5%A5%D6%80#%D4%B1%D5%A4%D6%80%D5%A2%D5%A5%D5%BB%D5%A1%D5%B6%D5%AB_%D5%BE%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%BC%D5%B8%D6%82%D6%81%D5%B4%D5%A1%D5%B6_%D6%84%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D6%84%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A8_%D5%82%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B2%D5%B8%D6%82%D5%B4  այս քննարկման] փակման անհրաժեշտության վրա։ Քննարկումը բացվել է 2021 թվականի դեկտեմբերին, իսկ վերջին գրառումը կատարվել 2022 թվականի ապրիլի 4-ին։ --[[Մասնակից:Gardmanahay|Գարդմանահայ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Gardmanahay|քննարկում]]) 14:10, 18 Հունիսի 2022 (UTC)
== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Revisions to the Universal Code of Conduct (UCoC) Enforcement Guidelines&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Revision discussions/Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Revision discussions/Announcement}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''
Hello all,

We'd like to provide an update on the work on the Enforcement Guidelines for the Universal Code of Conduct.  After the conclusion of the community vote on the guidelines in March, the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Community Affairs Committee|Community Affairs committee (CAC)]] of the Board [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikimedia-l@lists.wikimedia.org/thread/JAYQN3NYKCHQHONMUONYTI6WRKZFQNSC/ asked that several areas of the guidelines be reviewed for improvements] before the Board does its final review. These areas were identified based on community discussions and comments provided during the vote. The CAC also requested review of the controversial Note in 3.1 of the UCoC itself.

Once more, a big thank you to all who voted, especially to all who left constructive feedback and comments!  The project team is working with the Board to establish a timeline for this work, and will communicate this next month. 

Members of the two prior [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee|UCoC Drafting Committees]] have generously offered their time to help shape improvements to the Guidelines. You can read more about them and their work [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee#Revisions_Committee|here]], as well as read [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Drafting_committee/Phase_2_meeting_summaries#2022|summaries of their weekly meetings in 2022]]. 

Wikimedians have provided many valuable comments together with the vote and in other conversations. Given the size and diversity of the Wikimedia community, there are even more voices out there who can give ideas on how to improve the enforcement guidelines and add even more valuable ideas to the process. To help the Revisions committee identify improvements, input on several questions for the committee’s review is requested. Visit the Meta-wiki pages ([[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines/Revision_discussions|Enforcement Guidelines revision discussions]], [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Policy text/Revision_discussions|Policy text revision discussions]]) to get your ideas to the Committee - it is very important that viewpoints are heard from different communities before the Committee begins drafting revision proposals.

On behalf of the UCoC project team &lt;br /&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] 22:56, 3 Հունիսի 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Xeno (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&amp;oldid=23215441 --&gt;

== Քննարկման փակում ==

Վիքիհամայնքի, այդ թվում՝ ադմինիստրատորների, ուշադրությունն եմ հերթական անգամ հրավիրում [https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D5%8B%D5%B6%D5%BB%D5%B4%D5%A1%D5%B6_%D5%A1%D5%BC%D5%A1%D5%BB%D5%A1%D5%A4%D6%80%D5%BE%D5%A1%D5%AE_%D5%B0%D5%B8%D5%A4%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%B6%D5%A5%D6%80#%D4%B1%D5%A4%D6%80%D5%A2%D5%A5%D5%BB%D5%A1%D5%B6%D5%AB_%D5%BE%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%BC%D5%B8%D6%82%D6%81%D5%B4%D5%A1%D5%B6_%D6%84%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D6%84%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A8_%D5%82%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B2%D5%B8%D6%82%D5%B4  այս քննարկման] փակման անհրաժեշտության վրա։ Քննարկումը բացվել է 2021 թվականի դեկտեմբերին, իսկ վերջին գրառումը կատարվել 2022 թվականի ապրիլի 4-ին։ --[[Մասնակից:Gardmanahay|Գարդմանահայ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Gardmanahay|քննարկում]]) 14:10, 18 Հունիսի 2022 (UTC)
== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Revisions to the Universal Code of Conduct (UCoC) Enforcement Guidelines&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Revision discussions/Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Revision discussions/Announcement}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''
Hello all,

We'd like to provide an update on the work on the Enforcement Guidelines for the Universal Code of Conduct.  After the conclusion of the community vote on the guidelines in March, the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Community Affairs Committee|Community Affairs committee (CAC)]] of the Board [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikimedia-l@lists.wikimedia.org/thread/JAYQN3NYKCHQHONMUONYTI6WRKZFQNSC/ asked that several areas of the guidelines be reviewed for improvements] before the Board does its final review. These areas were identified based on community discussions and comments provided during the vote. The CAC also requested review of the controversial Note in 3.1 of the UCoC itself.

Once more, a big thank you to all who voted, especially to all who left constructive feedback and comments!  The project team is working with the Board to establish a timeline for this work, and will communicate this next month. 

Members of the two prior [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee|UCoC Drafting Committees]] have generously offered their time to help shape improvements to the Guidelines. You can read more about them and their work [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee#Revisions_Committee|here]], as well as read [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Drafting_committee/Phase_2_meeting_summaries#2022|summaries of their weekly meetings in 2022]]. 

Wikimedians have provided many valuable comments together with the vote and in other conversations. Given the size and diversity of the Wikimedia community, there are even more voices out there who can give ideas on how to improve the enforcement guidelines and add even more valuable ideas to the process. To help the Revisions committee identify improvements, input on several questions for the committee’s review is requested. Visit the Meta-wiki pages ([[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines/Revision_discussions|Enforcement Guidelines revision discussions]], [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Policy text/Revision_discussions|Policy text revision discussions]]) to get your ideas to the Committee - it is very important that viewpoints are heard from different communities before the Committee begins drafting revision proposals.

On behalf of the UCoC project team &lt;br /&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] 22:56, 3 Հունիսի 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Xeno (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&amp;oldid=23215441 --&gt;

== Քննարկման փակում ==

Վիքիհամայնքի, այդ թվում՝ ադմինիստրատորների, ուշադրությունն եմ հերթական անգամ հրավիրում [https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D5%8B%D5%B6%D5%BB%D5%B4%D5%A1%D5%B6_%D5%A1%D5%BC%D5%A1%D5%BB%D5%A1%D5%A4%D6%80%D5%BE%D5%A1%D5%AE_%D5%B0%D5%B8%D5%A4%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%B6%D5%A5%D6%80#%D4%B1%D5%A4%D6%80%D5%A2%D5%A5%D5%BB%D5%A1%D5%B6%D5%AB_%D5%BE%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%BC%D5%B8%D6%82%D6%81%D5%B4%D5%A1%D5%B6_%D6%84%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D6%84%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A8_%D5%82%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B2%D5%B8%D6%82%D5%B4  այս քննարկման] փակման անհրաժեշտության վրա։ Քննարկումը բացվել է 2021 թվականի դեկտեմբերին, իսկ վերջին գրառումը կատարվել 2022 թվականի ապրիլի 4-ին։ --[[Մասնակից:Gardmanahay|Գարդմանահայ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Gardmanahay|քննարկում]]) 14:10, 18 Հունիսի 2022 (UTC)
== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Revisions to the Universal Code of Conduct (UCoC) Enforcement Guidelines&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Revision discussions/Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Revision discussions/Announcement}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''
Hello all,

We'd like to provide an update on the work on the Enforcement Guidelines for the Universal Code of Conduct.  After the conclusion of the community vote on the guidelines in March, the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Community Affairs Committee|Community Affairs committee (CAC)]] of the Board [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikimedia-l@lists.wikimedia.org/thread/JAYQN3NYKCHQHONMUONYTI6WRKZFQNSC/ asked that several areas of the guidelines be reviewed for improvements] before the Board does its final review. These areas were identified based on community discussions and comments provided during the vote. The CAC also requested review of the controversial Note in 3.1 of the UCoC itself.

Once more, a big thank you to all who voted, especially to all who left constructive feedback and comments!  The project team is working with the Board to establish a timeline for this work, and will communicate this next month. 

Members of the two prior [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee|UCoC Drafting Committees]] have generously offered their time to help shape improvements to the Guidelines. You can read more about them and their work [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee#Revisions_Committee|here]], as well as read [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Drafting_committee/Phase_2_meeting_summaries#2022|summaries of their weekly meetings in 2022]]. 

Wikimedians have provided many valuable comments together with the vote and in other conversations. Given the size and diversity of the Wikimedia community, there are even more voices out there who can give ideas on how to improve the enforcement guidelines and add even more valuable ideas to the process. To help the Revisions committee identify improvements, input on several questions for the committee’s review is requested. Visit the Meta-wiki pages ([[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines/Revision_discussions|Enforcement Guidelines revision discussions]], [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Policy text/Revision_discussions|Policy text revision discussions]]) to get your ideas to the Committee - it is very important that viewpoints are heard from different communities before the Committee begins drafting revision proposals.

On behalf of the UCoC project team &lt;br /&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] 22:56, 3 Հունիսի 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Xeno (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&amp;oldid=23215441 --&gt;

== Քննարկման փակում ==

Վիքիհամայնքի, այդ թվում՝ ադմինիստրատորների, ուշադրությունն եմ հերթական անգամ հրավիրում [https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D5%8B%D5%B6%D5%BB%D5%B4%D5%A1%D5%B6_%D5%A1%D5%BC%D5%A1%D5%BB%D5%A1%D5%A4%D6%80%D5%BE%D5%A1%D5%AE_%D5%B0%D5%B8%D5%A4%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%B6%D5%A5%D6%80#%D4%B1%D5%A4%D6%80%D5%A2%D5%A5%D5%BB%D5%A1%D5%B6%D5%AB_%D5%BE%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%BC%D5%B8%D6%82%D6%81%D5%B4%D5%A1%D5%B6_%D6%84%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D6%84%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A8_%D5%82%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B2%D5%B8%D6%82%D5%B4  այս քննարկման] փակման անհրաժեշտության վրա։ Քննարկումը բացվել է 2021 թվականի դեկտեմբերին, իսկ վերջին գրառումը կատարվել 2022 թվականի ապրիլի 4-ին։ --[[Մասնակից:Gardmanahay|Գարդմանահայ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Gardmanahay|քննարկում]]) 14:10, 18 Հունիսի 2022 (UTC)
== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Revisions to the Universal Code of Conduct (UCoC) Enforcement Guidelines&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Revision discussions/Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Revision discussions/Announcement}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''
Hello all,

We'd like to provide an update on the work on the Enforcement Guidelines for the Universal Code of Conduct.  After the conclusion of the community vote on the guidelines in March, the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Community Affairs Committee|Community Affairs committee (CAC)]] of the Board [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikimedia-l@lists.wikimedia.org/thread/JAYQN3NYKCHQHONMUONYTI6WRKZFQNSC/ asked that several areas of the guidelines be reviewed for improvements] before the Board does its final review. These areas were identified based on community discussions and comments provided during the vote. The CAC also requested review of the controversial Note in 3.1 of the UCoC itself.

Once more, a big thank you to all who voted, especially to all who left constructive feedback and comments!  The project team is working with the Board to establish a timeline for this work, and will communicate this next month. 

Members of the two prior [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee|UCoC Drafting Committees]] have generously offered their time to help shape improvements to the Guidelines. You can read more about them and their work [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee#Revisions_Committee|here]], as well as read [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Drafting_committee/Phase_2_meeting_summaries#2022|summaries of their weekly meetings in 2022]]. 

Wikimedians have provided many valuable comments together with the vote and in other conversations. Given the size and diversity of the Wikimedia community, there are even more voices out there who can give ideas on how to improve the enforcement guidelines and add even more valuable ideas to the process. To help the Revisions committee identify improvements, input on several questions for the committee’s review is requested. Visit the Meta-wiki pages ([[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines/Revision_discussions|Enforcement Guidelines revision discussions]], [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Policy text/Revision_discussions|Policy text revision discussions]]) to get your ideas to the Committee - it is very important that viewpoints are heard from different communities before the Committee begins drafting revision proposals.

On behalf of the UCoC project team &lt;br /&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] 22:56, 3 Հունիսի 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Xeno (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&amp;oldid=23215441 --&gt;

== Քննարկման փակում ==

Վիքիհամայնքի, այդ թվում՝ ադմինիստրատորների, ուշադրությունն եմ հերթական անգամ հրավիրում [https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D5%8B%D5%B6%D5%BB%D5%B4%D5%A1%D5%B6_%D5%A1%D5%BC%D5%A1%D5%BB%D5%A1%D5%A4%D6%80%D5%BE%D5%A1%D5%AE_%D5%B0%D5%B8%D5%A4%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%B6%D5%A5%D6%80#%D4%B1%D5%A4%D6%80%D5%A2%D5%A5%D5%BB%D5%A1%D5%B6%D5%AB_%D5%BE%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%BC%D5%B8%D6%82%D6%81%D5%B4%D5%A1%D5%B6_%D6%84%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D6%84%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A8_%D5%82%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B2%D5%B8%D6%82%D5%B4  այս քննարկման] փակման անհրաժեշտության վրա։ Քննարկումը բացվել է 2021 թվականի դեկտեմբերին, իսկ վերջին գրառումը կատարվել 2022 թվականի ապրիլի 4-ին։ --[[Մասնակից:Gardmanahay|Գարդմանահայ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Gardmanahay|քննարկում]]) 14:10, 18 Հունիսի 2022 (UTC)
== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Revisions to the Universal Code of Conduct (UCoC) Enforcement Guidelines&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Revision discussions/Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Revision discussions/Announcement}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''
Hello all,

We'd like to provide an update on the work on the Enforcement Guidelines for the Universal Code of Conduct.  After the conclusion of the community vote on the guidelines in March, the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Community Affairs Committee|Community Affairs committee (CAC)]] of the Board [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikimedia-l@lists.wikimedia.org/thread/JAYQN3NYKCHQHONMUONYTI6WRKZFQNSC/ asked that several areas of the guidelines be reviewed for improvements] before the Board does its final review. These areas were identified based on community discussions and comments provided during the vote. The CAC also requested review of the controversial Note in 3.1 of the UCoC itself.

Once more, a big thank you to all who voted, especially to all who left constructive feedback and comments!  The project team is working with the Board to establish a timeline for this work, and will communicate this next month. 

Members of the two prior [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee|UCoC Drafting Committees]] have generously offered their time to help shape improvements to the Guidelines. You can read more about them and their work [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee#Revisions_Committee|here]], as well as read [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Drafting_committee/Phase_2_meeting_summaries#2022|summaries of their weekly meetings in 2022]]. 

Wikimedians have provided many valuable comments together with the vote and in other conversations. Given the size and diversity of the Wikimedia community, there are even more voices out there who can give ideas on how to improve the enforcement guidelines and add even more valuable ideas to the process. To help the Revisions committee identify improvements, input on several questions for the committee’s review is requested. Visit the Meta-wiki pages ([[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines/Revision_discussions|Enforcement Guidelines revision discussions]], [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Policy text/Revision_discussions|Policy text revision discussions]]) to get your ideas to the Committee - it is very important that viewpoints are heard from different communities before the Committee begins drafting revision proposals.

On behalf of the UCoC project team &lt;br /&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] 22:56, 3 Հունիսի 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Xeno (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&amp;oldid=23215441 --&gt;

== Քննարկման փակում ==

Վիքիհամայնքի, այդ թվում՝ ադմինիստրատորների, ուշադրությունն եմ հերթական անգամ հրավիրում [https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D5%8B%D5%B6%D5%BB%D5%B4%D5%A1%D5%B6_%D5%A1%D5%BC%D5%A1%D5%BB%D5%A1%D5%A4%D6%80%D5%BE%D5%A1%D5%AE_%D5%B0%D5%B8%D5%A4%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%B6%D5%A5%D6%80#%D4%B1%D5%A4%D6%80%D5%A2%D5%A5%D5%BB%D5%A1%D5%B6%D5%AB_%D5%BE%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%BC%D5%B8%D6%82%D6%81%D5%B4%D5%A1%D5%B6_%D6%84%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D6%84%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A8_%D5%82%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B2%D5%B8%D6%82%D5%B4  այս քննարկման] փակման անհրաժեշտության վրա։ Քննարկումը բացվել է 2021 թվականի դեկտեմբերին, իսկ վերջին գրառումը կատարվել 2022 թվականի ապրիլի 4-ին։ --[[Մասնակից:Gardmanahay|Գարդմանահայ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Gardmanahay|քննարկում]]) 14:10, 18 Հունիսի 2022 (UTC)
== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Revisions to the Universal Code of Conduct (UCoC) Enforcement Guidelines&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Revision discussions/Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Revision discussions/Announcement}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''
Hello all,

We'd like to provide an update on the work on the Enforcement Guidelines for the Universal Code of Conduct.  After the conclusion of the community vote on the guidelines in March, the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Community Affairs Committee|Community Affairs committee (CAC)]] of the Board [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikimedia-l@lists.wikimedia.org/thread/JAYQN3NYKCHQHONMUONYTI6WRKZFQNSC/ asked that several areas of the guidelines be reviewed for improvements] before the Board does its final review. These areas were identified based on community discussions and comments provided during the vote. The CAC also requested review of the controversial Note in 3.1 of the UCoC itself.

Once more, a big thank you to all who voted, especially to all who left constructive feedback and comments!  The project team is working with the Board to establish a timeline for this work, and will communicate this next month. 

Members of the two prior [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee|UCoC Drafting Committees]] have generously offered their time to help shape improvements to the Guidelines. You can read more about them and their work [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee#Revisions_Committee|here]], as well as read [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Drafting_committee/Phase_2_meeting_summaries#2022|summaries of their weekly meetings in 2022]]. 

Wikimedians have provided many valuable comments together with the vote and in other conversations. Given the size and diversity of the Wikimedia community, there are even more voices out there who can give ideas on how to improve the enforcement guidelines and add even more valuable ideas to the process. To help the Revisions committee identify improvements, input on several questions for the committee’s review is requested. Visit the Meta-wiki pages ([[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines/Revision_discussions|Enforcement Guidelines revision discussions]], [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Policy text/Revision_discussions|Policy text revision discussions]]) to get your ideas to the Committee - it is very important that viewpoints are heard from different communities before the Committee begins drafting revision proposals.

On behalf of the UCoC project team &lt;br /&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] 22:56, 3 Հունիսի 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Xeno (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&amp;oldid=23215441 --&gt;

== Քննարկման փակում ==

Վիքիհամայնքի, այդ թվում՝ ադմինիստրատորների, ուշադրությունն եմ հերթական անգամ հրավիրում [https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D5%8B%D5%B6%D5%BB%D5%B4%D5%A1%D5%B6_%D5%A1%D5%BC%D5%A1%D5%BB%D5%A1%D5%A4%D6%80%D5%BE%D5%A1%D5%AE_%D5%B0%D5%B8%D5%A4%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%B6%D5%A5%D6%80#%D4%B1%D5%A4%D6%80%D5%A2%D5%A5%D5%BB%D5%A1%D5%B6%D5%AB_%D5%BE%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%BC%D5%B8%D6%82%D6%81%D5%B4%D5%A1%D5%B6_%D6%84%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D6%84%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A8_%D5%82%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B2%D5%B8%D6%82%D5%B4  այս քննարկման] փակման անհրաժեշտության վրա։ Քննարկումը բացվել է 2021 թվականի դեկտեմբերին, իսկ վերջին գրառումը կատարվել 2022 թվականի ապրիլի 4-ին։ --[[Մասնակից:Gardmanahay|Գարդմանահայ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Gardmanahay|քննարկում]]) 14:10, 18 Հունիսի 2022 (UTC)
== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Revisions to the Universal Code of Conduct (UCoC) Enforcement Guidelines&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Revision discussions/Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Revision discussions/Announcement}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''
Hello all,

We'd like to provide an update on the work on the Enforcement Guidelines for the Universal Code of Conduct.  After the conclusion of the community vote on the guidelines in March, the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Community Affairs Committee|Community Affairs committee (CAC)]] of the Board [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikimedia-l@lists.wikimedia.org/thread/JAYQN3NYKCHQHONMUONYTI6WRKZFQNSC/ asked that several areas of the guidelines be reviewed for improvements] before the Board does its final review. These areas were identified based on community discussions and comments provided during the vote. The CAC also requested review of the controversial Note in 3.1 of the UCoC itself.

Once more, a big thank you to all who voted, especially to all who left constructive feedback and comments!  The project team is working with the Board to establish a timeline for this work, and will communicate this next month. 

Members of the two prior [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee|UCoC Drafting Committees]] have generously offered their time to help shape improvements to the Guidelines. You can read more about them and their work [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee#Revisions_Committee|here]], as well as read [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Drafting_committee/Phase_2_meeting_summaries#2022|summaries of their weekly meetings in 2022]]. 

Wikimedians have provided many valuable comments together with the vote and in other conversations. Given the size and diversity of the Wikimedia community, there are even more voices out there who can give ideas on how to improve the enforcement guidelines and add even more valuable ideas to the process. To help the Revisions committee identify improvements, input on several questions for the committee’s review is requested. Visit the Meta-wiki pages ([[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines/Revision_discussions|Enforcement Guidelines revision discussions]], [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Policy text/Revision_discussions|Policy text revision discussions]]) to get your ideas to the Committee - it is very important that viewpoints are heard from different communities before the Committee begins drafting revision proposals.

On behalf of the UCoC project team &lt;br /&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] 22:56, 3 Հունիսի 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Xeno (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&amp;oldid=23215441 --&gt;

== Քննարկման փակում ==

Վիքիհամայնքի, այդ թվում՝ ադմինիստրատորների, ուշադրությունն եմ հերթական անգամ հրավիրում [https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D5%8B%D5%B6%D5%BB%D5%B4%D5%A1%D5%B6_%D5%A1%D5%BC%D5%A1%D5%BB%D5%A1%D5%A4%D6%80%D5%BE%D5%A1%D5%AE_%D5%B0%D5%B8%D5%A4%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%B6%D5%A5%D6%80#%D4%B1%D5%A4%D6%80%D5%A2%D5%A5%D5%BB%D5%A1%D5%B6%D5%AB_%D5%BE%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%BC%D5%B8%D6%82%D6%81%D5%B4%D5%A1%D5%B6_%D6%84%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D6%84%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A8_%D5%82%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B2%D5%B8%D6%82%D5%B4  այս քննարկման] փակման անհրաժեշտության վրա։ Քննարկումը բացվել է 2021 թվականի դեկտեմբերին, իսկ վերջին գրառումը կատարվել 2022 թվականի ապրիլի 4-ին։ --[[Մասնակից:Gardmanahay|Գարդմանահայ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Gardmanahay|քննարկում]]) 14:10, 18 Հունիսի 2022 (UTC)
== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Revisions to the Universal Code of Conduct (UCoC) Enforcement Guidelines&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Revision discussions/Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Revision discussions/Announcement}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''
Hello all,

We'd like to provide an update on the work on the Enforcement Guidelines for the Universal Code of Conduct.  After the conclusion of the community vote on the guidelines in March, the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Community Affairs Committee|Community Affairs committee (CAC)]] of the Board [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikimedia-l@lists.wikimedia.org/thread/JAYQN3NYKCHQHONMUONYTI6WRKZFQNSC/ asked that several areas of the guidelines be reviewed for improvements] before the Board does its final review. These areas were identified based on community discussions and comments provided during the vote. The CAC also requested review of the controversial Note in 3.1 of the UCoC itself.

Once more, a big thank you to all who voted, especially to all who left constructive feedback and comments!  The project team is working with the Board to establish a timeline for this work, and will communicate this next month. 

Members of the two prior [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee|UCoC Drafting Committees]] have generously offered their time to help shape improvements to the Guidelines. You can read more about them and their work [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee#Revisions_Committee|here]], as well as read [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Drafting_committee/Phase_2_meeting_summaries#2022|summaries of their weekly meetings in 2022]]. 

Wikimedians have provided many valuable comments together with the vote and in other conversations. Given the size and diversity of the Wikimedia community, there are even more voices out there who can give ideas on how to improve the enforcement guidelines and add even more valuable ideas to the process. To help the Revisions committee identify improvements, input on several questions for the committee’s review is requested. Visit the Meta-wiki pages ([[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines/Revision_discussions|Enforcement Guidelines revision discussions]], [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Policy text/Revision_discussions|Policy text revision discussions]]) to get your ideas to the Committee - it is very important that viewpoints are heard from different communities before the Committee begins drafting revision proposals.

On behalf of the UCoC project team &lt;br /&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] 22:56, 3 Հունիսի 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Xeno (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&amp;oldid=23215441 --&gt;

== Քննարկման փակում ==

Վիքիհամայնքի, այդ թվում՝ ադմինիստրատորների, ուշադրությունն եմ հերթական անգամ հրավիրում [https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D5%8B%D5%B6%D5%BB%D5%B4%D5%A1%D5%B6_%D5%A1%D5%BC%D5%A1%D5%BB%D5%A1%D5%A4%D6%80%D5%BE%D5%A1%D5%AE_%D5%B0%D5%B8%D5%A4%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%B6%D5%A5%D6%80#%D4%B1%D5%A4%D6%80%D5%A2%D5%A5%D5%BB%D5%A1%D5%B6%D5%AB_%D5%BE%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%BC%D5%B8%D6%82%D6%81%D5%B4%D5%A1%D5%B6_%D6%84%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D6%84%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A8_%D5%82%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B2%D5%B8%D6%82%D5%B4  այս քննարկման] փակման անհրաժեշտության վրա։ Քննարկումը բացվել է 2021 թվականի դեկտեմբերին, իսկ վերջին գրառումը կատարվել 2022 թվականի ապրիլի 4-ին։ --[[Մասնակից:Gardmanahay|Գարդմանահայ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Gardmanahay|քննարկում]]) 14:10, 18 Հունիսի 2022 (UTC)
== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Revisions to the Universal Code of Conduct (UCoC) Enforcement Guidelines&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Revision discussions/Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Revision discussions/Announcement}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''
Hello all,

We'd like to provide an update on the work on the Enforcement Guidelines for the Universal Code of Conduct.  After the conclusion of the community vote on the guidelines in March, the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Community Affairs Committee|Community Affairs committee (CAC)]] of the Board [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikimedia-l@lists.wikimedia.org/thread/JAYQN3NYKCHQHONMUONYTI6WRKZFQNSC/ asked that several areas of the guidelines be reviewed for improvements] before the Board does its final review. These areas were identified based on community discussions and comments provided during the vote. The CAC also requested review of the controversial Note in 3.1 of the UCoC itself.

Once more, a big thank you to all who voted, especially to all who left constructive feedback and comments!  The project team is working with the Board to establish a timeline for this work, and will communicate this next month. 

Members of the two prior [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee|UCoC Drafting Committees]] have generously offered their time to help shape improvements to the Guidelines. You can read more about them and their work [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee#Revisions_Committee|here]], as well as read [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Drafting_committee/Phase_2_meeting_summaries#2022|summaries of their weekly meetings in 2022]]. 

Wikimedians have provided many valuable comments together with the vote and in other conversations. Given the size and diversity of the Wikimedia community, there are even more voices out there who can give ideas on how to improve the enforcement guidelines and add even more valuable ideas to the process. To help the Revisions committee identify improvements, input on several questions for the committee’s review is requested. Visit the Meta-wiki pages ([[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines/Revision_discussions|Enforcement Guidelines revision discussions]], [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Policy text/Revision_discussions|Policy text revision discussions]]) to get your ideas to the Committee - it is very important that viewpoints are heard from different communities before the Committee begins drafting revision proposals.

On behalf of the UCoC project team &lt;br /&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] 22:56, 3 Հունիսի 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Xeno (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&amp;oldid=23215441 --&gt;

== Քննարկման փակում ==

Վիքիհամայնքի, այդ թվում՝ ադմինիստրատորների, ուշադրությունն եմ հերթական անգամ հրավիրում [https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D5%8B%D5%B6%D5%BB%D5%B4%D5%A1%D5%B6_%D5%A1%D5%BC%D5%A1%D5%BB%D5%A1%D5%A4%D6%80%D5%BE%D5%A1%D5%AE_%D5%B0%D5%B8%D5%A4%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%B6%D5%A5%D6%80#%D4%B1%D5%A4%D6%80%D5%A2%D5%A5%D5%BB%D5%A1%D5%B6%D5%AB_%D5%BE%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%BC%D5%B8%D6%82%D6%81%D5%B4%D5%A1%D5%B6_%D6%84%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D6%84%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A8_%D5%82%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B2%D5%B8%D6%82%D5%B4  այս քննարկման] փակման անհրաժեշտության վրա։ Քննարկումը բացվել է 2021 թվականի դեկտեմբերին, իսկ վերջին գրառումը կատարվել 2022 թվականի ապրիլի 4-ին։ --[[Մասնակից:Gardmanahay|Գարդմանահայ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Gardmanahay|քննարկում]]) 14:10, 18 Հունիսի 2022 (UTC)
== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Revisions to the Universal Code of Conduct (UCoC) Enforcement Guidelines&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Revision discussions/Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Revision discussions/Announcement}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''
Hello all,

We'd like to provide an update on the work on the Enforcement Guidelines for the Universal Code of Conduct.  After the conclusion of the community vote on the guidelines in March, the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Community Affairs Committee|Community Affairs committee (CAC)]] of the Board [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikimedia-l@lists.wikimedia.org/thread/JAYQN3NYKCHQHONMUONYTI6WRKZFQNSC/ asked that several areas of the guidelines be reviewed for improvements] before the Board does its final review. These areas were identified based on community discussions and comments provided during the vote. The CAC also requested review of the controversial Note in 3.1 of the UCoC itself.

Once more, a big thank you to all who voted, especially to all who left constructive feedback and comments!  The project team is working with the Board to establish a timeline for this work, and will communicate this next month. 

Members of the two prior [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee|UCoC Drafting Committees]] have generously offered their time to help shape improvements to the Guidelines. You can read more about them and their work [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee#Revisions_Committee|here]], as well as read [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Drafting_committee/Phase_2_meeting_summaries#2022|summaries of their weekly meetings in 2022]]. 

Wikimedians have provided many valuable comments together with the vote and in other conversations. Given the size and diversity of the Wikimedia community, there are even more voices out there who can give ideas on how to improve the enforcement guidelines and add even more valuable ideas to the process. To help the Revisions committee identify improvements, input on several questions for the committee’s review is requested. Visit the Meta-wiki pages ([[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines/Revision_discussions|Enforcement Guidelines revision discussions]], [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Policy text/Revision_discussions|Policy text revision discussions]]) to get your ideas to the Committee - it is very important that viewpoints are heard from different communities before the Committee begins drafting revision proposals.

On behalf of the UCoC project team &lt;br /&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] 22:56, 3 Հունիսի 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Xeno (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&amp;oldid=23215441 --&gt;

== Քննարկման փակում ==

Վիքիհամայնքի, այդ թվում՝ ադմինիստրատորների, ուշադրությունն եմ հերթական անգամ հրավիրում [https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D5%8B%D5%B6%D5%BB%D5%B4%D5%A1%D5%B6_%D5%A1%D5%BC%D5%A1%D5%BB%D5%A1%D5%A4%D6%80%D5%BE%D5%A1%D5%AE_%D5%B0%D5%B8%D5%A4%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%B6%D5%A5%D6%80#%D4%B1%D5%A4%D6%80%D5%A2%D5%A5%D5%BB%D5%A1%D5%B6%D5%AB_%D5%BE%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%BC%D5%B8%D6%82%D6%81%D5%B4%D5%A1%D5%B6_%D6%84%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D6%84%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A8_%D5%82%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B2%D5%B8%D6%82%D5%B4  այս քննարկման] փակման անհրաժեշտության վրա։ Քննարկումը բացվել է 2021 թվականի դեկտեմբերին, իսկ վերջին գրառումը կատարվել 2022 թվականի ապրիլի 4-ին։ --[[Մասնակից:Gardmanahay|Գարդմանահայ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Gardmanahay|քննարկում]]) 14:10, 18 Հունիսի 2022 (UTC)

== Նոր քվեարկություն՝ «[[Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն]]» ==

[[Պատկեր:Vote3 final.png|60px|left]]Հարգելի՛ վիքիհամայնք, «[[Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն]]» հոդվածն առաջադրվել է քվեարկության որպես '''ընտրյալ հոդված'''։ Խնդրում ենք քվեարկել [[Վիքիպեդիա:Ընտրյալ հոդվածներ/Թեկնածուներ/Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն|այստեղ]]։ --[[Մասնակից:GeoO|&lt;font color = &quot;red&quot;&gt;&lt;big&gt;'''ջ'''&lt;/big&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color = &quot;black&quot;&gt;'''եօ'''&lt;/font&gt;]] [[Մասնակցի քննարկում:GeoO|🌱]] 09:28, 29 Հունիսի 2022 (UTC)
== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Revisions to the Universal Code of Conduct (UCoC) Enforcement Guidelines&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Revision discussions/Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Revision discussions/Announcement}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''
Hello all,

We'd like to provide an update on the work on the Enforcement Guidelines for the Universal Code of Conduct.  After the conclusion of the community vote on the guidelines in March, the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Community Affairs Committee|Community Affairs committee (CAC)]] of the Board [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikimedia-l@lists.wikimedia.org/thread/JAYQN3NYKCHQHONMUONYTI6WRKZFQNSC/ asked that several areas of the guidelines be reviewed for improvements] before the Board does its final review. These areas were identified based on community discussions and comments provided during the vote. The CAC also requested review of the controversial Note in 3.1 of the UCoC itself.

Once more, a big thank you to all who voted, especially to all who left constructive feedback and comments!  The project team is working with the Board to establish a timeline for this work, and will communicate this next month. 

Members of the two prior [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee|UCoC Drafting Committees]] have generously offered their time to help shape improvements to the Guidelines. You can read more about them and their work [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee#Revisions_Committee|here]], as well as read [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Drafting_committee/Phase_2_meeting_summaries#2022|summaries of their weekly meetings in 2022]]. 

Wikimedians have provided many valuable comments together with the vote and in other conversations. Given the size and diversity of the Wikimedia community, there are even more voices out there who can give ideas on how to improve the enforcement guidelines and add even more valuable ideas to the process. To help the Revisions committee identify improvements, input on several questions for the committee’s review is requested. Visit the Meta-wiki pages ([[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines/Revision_discussions|Enforcement Guidelines revision discussions]], [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Policy text/Revision_discussions|Policy text revision discussions]]) to get your ideas to the Committee - it is very important that viewpoints are heard from different communities before the Committee begins drafting revision proposals.

On behalf of the UCoC project team &lt;br /&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] 22:56, 3 Հունիսի 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Xeno (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&amp;oldid=23215441 --&gt;

== Քննարկման փակում ==

Վիքիհամայնքի, այդ թվում՝ ադմինիստրատորների, ուշադրությունն եմ հերթական անգամ հրավիրում [https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D5%8B%D5%B6%D5%BB%D5%B4%D5%A1%D5%B6_%D5%A1%D5%BC%D5%A1%D5%BB%D5%A1%D5%A4%D6%80%D5%BE%D5%A1%D5%AE_%D5%B0%D5%B8%D5%A4%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%B6%D5%A5%D6%80#%D4%B1%D5%A4%D6%80%D5%A2%D5%A5%D5%BB%D5%A1%D5%B6%D5%AB_%D5%BE%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%BC%D5%B8%D6%82%D6%81%D5%B4%D5%A1%D5%B6_%D6%84%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D6%84%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A8_%D5%82%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B2%D5%B8%D6%82%D5%B4  այս քննարկման] փակման անհրաժեշտության վրա։ Քննարկումը բացվել է 2021 թվականի դեկտեմբերին, իսկ վերջին գրառումը կատարվել 2022 թվականի ապրիլի 4-ին։ --[[Մասնակից:Gardmanahay|Գարդմանահայ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Gardmanahay|քննարկում]]) 14:10, 18 Հունիսի 2022 (UTC)

== Նոր քվեարկություն՝ «[[Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն]]» ==

[[Պատկեր:Vote3 final.png|60px|left]]Հարգելի՛ վիքիհամայնք, «[[Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն]]» հոդվածն առաջադրվել է քվեարկության որպես '''ընտրյալ հոդված'''։ Խնդրում ենք քվեարկել [[Վիքիպեդիա:Ընտրյալ հոդվածներ/Թեկնածուներ/Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն|այստեղ]]։ --[[Մասնակից:GeoO|&lt;font color = &quot;red&quot;&gt;&lt;big&gt;'''ջ'''&lt;/big&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color = &quot;black&quot;&gt;'''եօ'''&lt;/font&gt;]] [[Մասնակցի քննարկում:GeoO|🌱]] 09:28, 29 Հունիսի 2022 (UTC)
== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Revisions to the Universal Code of Conduct (UCoC) Enforcement Guidelines&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Revision discussions/Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Revision discussions/Announcement}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''
Hello all,

We'd like to provide an update on the work on the Enforcement Guidelines for the Universal Code of Conduct.  After the conclusion of the community vote on the guidelines in March, the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Community Affairs Committee|Community Affairs committee (CAC)]] of the Board [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikimedia-l@lists.wikimedia.org/thread/JAYQN3NYKCHQHONMUONYTI6WRKZFQNSC/ asked that several areas of the guidelines be reviewed for improvements] before the Board does its final review. These areas were identified based on community discussions and comments provided during the vote. The CAC also requested review of the controversial Note in 3.1 of the UCoC itself.

Once more, a big thank you to all who voted, especially to all who left constructive feedback and comments!  The project team is working with the Board to establish a timeline for this work, and will communicate this next month. 

Members of the two prior [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee|UCoC Drafting Committees]] have generously offered their time to help shape improvements to the Guidelines. You can read more about them and their work [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee#Revisions_Committee|here]], as well as read [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Drafting_committee/Phase_2_meeting_summaries#2022|summaries of their weekly meetings in 2022]]. 

Wikimedians have provided many valuable comments together with the vote and in other conversations. Given the size and diversity of the Wikimedia community, there are even more voices out there who can give ideas on how to improve the enforcement guidelines and add even more valuable ideas to the process. To help the Revisions committee identify improvements, input on several questions for the committee’s review is requested. Visit the Meta-wiki pages ([[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines/Revision_discussions|Enforcement Guidelines revision discussions]], [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Policy text/Revision_discussions|Policy text revision discussions]]) to get your ideas to the Committee - it is very important that viewpoints are heard from different communities before the Committee begins drafting revision proposals.

On behalf of the UCoC project team &lt;br /&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] 22:56, 3 Հունիսի 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Xeno (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&amp;oldid=23215441 --&gt;

== Քննարկման փակում ==

Վիքիհամայնքի, այդ թվում՝ ադմինիստրատորների, ուշադրությունն եմ հերթական անգամ հրավիրում [https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D5%8B%D5%B6%D5%BB%D5%B4%D5%A1%D5%B6_%D5%A1%D5%BC%D5%A1%D5%BB%D5%A1%D5%A4%D6%80%D5%BE%D5%A1%D5%AE_%D5%B0%D5%B8%D5%A4%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%B6%D5%A5%D6%80#%D4%B1%D5%A4%D6%80%D5%A2%D5%A5%D5%BB%D5%A1%D5%B6%D5%AB_%D5%BE%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%BC%D5%B8%D6%82%D6%81%D5%B4%D5%A1%D5%B6_%D6%84%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D6%84%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A8_%D5%82%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B2%D5%B8%D6%82%D5%B4  այս քննարկման] փակման անհրաժեշտության վրա։ Քննարկումը բացվել է 2021 թվականի դեկտեմբերին, իսկ վերջին գրառումը կատարվել 2022 թվականի ապրիլի 4-ին։ --[[Մասնակից:Gardmanahay|Գարդմանահայ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Gardmanahay|քննարկում]]) 14:10, 18 Հունիսի 2022 (UTC)

== Նոր քվեարկություն՝ «[[Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն]]» ==

[[Պատկեր:Vote3 final.png|60px|left]]Հարգելի՛ վիքիհամայնք, «[[Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն]]» հոդվածն առաջադրվել է քվեարկության որպես '''ընտրյալ հոդված'''։ Խնդրում ենք քվեարկել [[Վիքիպեդիա:Ընտրյալ հոդվածներ/Թեկնածուներ/Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն|այստեղ]]։ --[[Մասնակից:GeoO|&lt;font color = &quot;red&quot;&gt;&lt;big&gt;'''ջ'''&lt;/big&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color = &quot;black&quot;&gt;'''եօ'''&lt;/font&gt;]] [[Մասնակցի քննարկում:GeoO|🌱]] 09:28, 29 Հունիսի 2022 (UTC)
== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Revisions to the Universal Code of Conduct (UCoC) Enforcement Guidelines&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Revision discussions/Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Revision discussions/Announcement}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''
Hello all,

We'd like to provide an update on the work on the Enforcement Guidelines for the Universal Code of Conduct.  After the conclusion of the community vote on the guidelines in March, the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Community Affairs Committee|Community Affairs committee (CAC)]] of the Board [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikimedia-l@lists.wikimedia.org/thread/JAYQN3NYKCHQHONMUONYTI6WRKZFQNSC/ asked that several areas of the guidelines be reviewed for improvements] before the Board does its final review. These areas were identified based on community discussions and comments provided during the vote. The CAC also requested review of the controversial Note in 3.1 of the UCoC itself.

Once more, a big thank you to all who voted, especially to all who left constructive feedback and comments!  The project team is working with the Board to establish a timeline for this work, and will communicate this next month. 

Members of the two prior [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee|UCoC Drafting Committees]] have generously offered their time to help shape improvements to the Guidelines. You can read more about them and their work [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee#Revisions_Committee|here]], as well as read [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Drafting_committee/Phase_2_meeting_summaries#2022|summaries of their weekly meetings in 2022]]. 

Wikimedians have provided many valuable comments together with the vote and in other conversations. Given the size and diversity of the Wikimedia community, there are even more voices out there who can give ideas on how to improve the enforcement guidelines and add even more valuable ideas to the process. To help the Revisions committee identify improvements, input on several questions for the committee’s review is requested. Visit the Meta-wiki pages ([[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines/Revision_discussions|Enforcement Guidelines revision discussions]], [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Policy text/Revision_discussions|Policy text revision discussions]]) to get your ideas to the Committee - it is very important that viewpoints are heard from different communities before the Committee begins drafting revision proposals.

On behalf of the UCoC project team &lt;br /&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] 22:56, 3 Հունիսի 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Xeno (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&amp;oldid=23215441 --&gt;

== Քննարկման փակում ==

Վիքիհամայնքի, այդ թվում՝ ադմինիստրատորների, ուշադրությունն եմ հերթական անգամ հրավիրում [https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D5%8B%D5%B6%D5%BB%D5%B4%D5%A1%D5%B6_%D5%A1%D5%BC%D5%A1%D5%BB%D5%A1%D5%A4%D6%80%D5%BE%D5%A1%D5%AE_%D5%B0%D5%B8%D5%A4%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%B6%D5%A5%D6%80#%D4%B1%D5%A4%D6%80%D5%A2%D5%A5%D5%BB%D5%A1%D5%B6%D5%AB_%D5%BE%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%BC%D5%B8%D6%82%D6%81%D5%B4%D5%A1%D5%B6_%D6%84%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D6%84%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A8_%D5%82%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B2%D5%B8%D6%82%D5%B4  այս քննարկման] փակման անհրաժեշտության վրա։ Քննարկումը բացվել է 2021 թվականի դեկտեմբերին, իսկ վերջին գրառումը կատարվել 2022 թվականի ապրիլի 4-ին։ --[[Մասնակից:Gardmanahay|Գարդմանահայ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Gardmanahay|քննարկում]]) 14:10, 18 Հունիսի 2022 (UTC)

== Նոր քվեարկություն՝ «[[Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն]]» ==

[[Պատկեր:Vote3 final.png|60px|left]]Հարգելի՛ վիքիհամայնք, «[[Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն]]» հոդվածն առաջադրվել է քվեարկության որպես '''ընտրյալ հոդված'''։ Խնդրում ենք քվեարկել [[Վիքիպեդիա:Ընտրյալ հոդվածներ/Թեկնածուներ/Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն|այստեղ]]։ --[[Մասնակից:GeoO|&lt;font color = &quot;red&quot;&gt;&lt;big&gt;'''ջ'''&lt;/big&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color = &quot;black&quot;&gt;'''եօ'''&lt;/font&gt;]] [[Մասնակցի քննարկում:GeoO|🌱]] 09:28, 29 Հունիսի 2022 (UTC)
== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Revisions to the Universal Code of Conduct (UCoC) Enforcement Guidelines&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Revision discussions/Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Revision discussions/Announcement}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''
Hello all,

We'd like to provide an update on the work on the Enforcement Guidelines for the Universal Code of Conduct.  After the conclusion of the community vote on the guidelines in March, the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Community Affairs Committee|Community Affairs committee (CAC)]] of the Board [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikimedia-l@lists.wikimedia.org/thread/JAYQN3NYKCHQHONMUONYTI6WRKZFQNSC/ asked that several areas of the guidelines be reviewed for improvements] before the Board does its final review. These areas were identified based on community discussions and comments provided during the vote. The CAC also requested review of the controversial Note in 3.1 of the UCoC itself.

Once more, a big thank you to all who voted, especially to all who left constructive feedback and comments!  The project team is working with the Board to establish a timeline for this work, and will communicate this next month. 

Members of the two prior [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee|UCoC Drafting Committees]] have generously offered their time to help shape improvements to the Guidelines. You can read more about them and their work [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee#Revisions_Committee|here]], as well as read [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Drafting_committee/Phase_2_meeting_summaries#2022|summaries of their weekly meetings in 2022]]. 

Wikimedians have provided many valuable comments together with the vote and in other conversations. Given the size and diversity of the Wikimedia community, there are even more voices out there who can give ideas on how to improve the enforcement guidelines and add even more valuable ideas to the process. To help the Revisions committee identify improvements, input on several questions for the committee’s review is requested. Visit the Meta-wiki pages ([[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines/Revision_discussions|Enforcement Guidelines revision discussions]], [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Policy text/Revision_discussions|Policy text revision discussions]]) to get your ideas to the Committee - it is very important that viewpoints are heard from different communities before the Committee begins drafting revision proposals.

On behalf of the UCoC project team &lt;br /&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] 22:56, 3 Հունիսի 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Xeno (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&amp;oldid=23215441 --&gt;

== Քննարկման փակում ==

Վիքիհամայնքի, այդ թվում՝ ադմինիստրատորների, ուշադրությունն եմ հերթական անգամ հրավիրում [https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D5%8B%D5%B6%D5%BB%D5%B4%D5%A1%D5%B6_%D5%A1%D5%BC%D5%A1%D5%BB%D5%A1%D5%A4%D6%80%D5%BE%D5%A1%D5%AE_%D5%B0%D5%B8%D5%A4%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%B6%D5%A5%D6%80#%D4%B1%D5%A4%D6%80%D5%A2%D5%A5%D5%BB%D5%A1%D5%B6%D5%AB_%D5%BE%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%BC%D5%B8%D6%82%D6%81%D5%B4%D5%A1%D5%B6_%D6%84%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D6%84%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A8_%D5%82%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B2%D5%B8%D6%82%D5%B4  այս քննարկման] փակման անհրաժեշտության վրա։ Քննարկումը բացվել է 2021 թվականի դեկտեմբերին, իսկ վերջին գրառումը կատարվել 2022 թվականի ապրիլի 4-ին։ --[[Մասնակից:Gardmanahay|Գարդմանահայ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Gardmanahay|քննարկում]]) 14:10, 18 Հունիսի 2022 (UTC)

== Նոր քվեարկություն՝ «[[Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն]]» ==

[[Պատկեր:Vote3 final.png|60px|left]]Հարգելի՛ վիքիհամայնք, «[[Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն]]» հոդվածն առաջադրվել է քվեարկության որպես '''ընտրյալ հոդված'''։ Խնդրում ենք քվեարկել [[Վիքիպեդիա:Ընտրյալ հոդվածներ/Թեկնածուներ/Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն|այստեղ]]։ --[[Մասնակից:GeoO|&lt;font color = &quot;red&quot;&gt;&lt;big&gt;'''ջ'''&lt;/big&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color = &quot;black&quot;&gt;'''եօ'''&lt;/font&gt;]] [[Մասնակցի քննարկում:GeoO|🌱]] 09:28, 29 Հունիսի 2022 (UTC)
== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Revisions to the Universal Code of Conduct (UCoC) Enforcement Guidelines&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Revision discussions/Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Revision discussions/Announcement}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''
Hello all,

We'd like to provide an update on the work on the Enforcement Guidelines for the Universal Code of Conduct.  After the conclusion of the community vote on the guidelines in March, the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Community Affairs Committee|Community Affairs committee (CAC)]] of the Board [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikimedia-l@lists.wikimedia.org/thread/JAYQN3NYKCHQHONMUONYTI6WRKZFQNSC/ asked that several areas of the guidelines be reviewed for improvements] before the Board does its final review. These areas were identified based on community discussions and comments provided during the vote. The CAC also requested review of the controversial Note in 3.1 of the UCoC itself.

Once more, a big thank you to all who voted, especially to all who left constructive feedback and comments!  The project team is working with the Board to establish a timeline for this work, and will communicate this next month. 

Members of the two prior [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee|UCoC Drafting Committees]] have generously offered their time to help shape improvements to the Guidelines. You can read more about them and their work [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee#Revisions_Committee|here]], as well as read [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Drafting_committee/Phase_2_meeting_summaries#2022|summaries of their weekly meetings in 2022]]. 

Wikimedians have provided many valuable comments together with the vote and in other conversations. Given the size and diversity of the Wikimedia community, there are even more voices out there who can give ideas on how to improve the enforcement guidelines and add even more valuable ideas to the process. To help the Revisions committee identify improvements, input on several questions for the committee’s review is requested. Visit the Meta-wiki pages ([[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines/Revision_discussions|Enforcement Guidelines revision discussions]], [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Policy text/Revision_discussions|Policy text revision discussions]]) to get your ideas to the Committee - it is very important that viewpoints are heard from different communities before the Committee begins drafting revision proposals.

On behalf of the UCoC project team &lt;br /&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] 22:56, 3 Հունիսի 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Xeno (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&amp;oldid=23215441 --&gt;

== Քննարկման փակում ==

Վիքիհամայնքի, այդ թվում՝ ադմինիստրատորների, ուշադրությունն եմ հերթական անգամ հրավիրում [https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D5%8B%D5%B6%D5%BB%D5%B4%D5%A1%D5%B6_%D5%A1%D5%BC%D5%A1%D5%BB%D5%A1%D5%A4%D6%80%D5%BE%D5%A1%D5%AE_%D5%B0%D5%B8%D5%A4%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%B6%D5%A5%D6%80#%D4%B1%D5%A4%D6%80%D5%A2%D5%A5%D5%BB%D5%A1%D5%B6%D5%AB_%D5%BE%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%BC%D5%B8%D6%82%D6%81%D5%B4%D5%A1%D5%B6_%D6%84%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D6%84%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A8_%D5%82%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B2%D5%B8%D6%82%D5%B4  այս քննարկման] փակման անհրաժեշտության վրա։ Քննարկումը բացվել է 2021 թվականի դեկտեմբերին, իսկ վերջին գրառումը կատարվել 2022 թվականի ապրիլի 4-ին։ --[[Մասնակից:Gardmanahay|Գարդմանահայ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Gardmanahay|քննարկում]]) 14:10, 18 Հունիսի 2022 (UTC)

== Նոր քվեարկություն՝ «[[Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն]]» ==

[[Պատկեր:Vote3 final.png|60px|left]]Հարգելի՛ վիքիհամայնք, «[[Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն]]» հոդվածն առաջադրվել է քվեարկության որպես '''ընտրյալ հոդված'''։ Խնդրում ենք քվեարկել [[Վիքիպեդիա:Ընտրյալ հոդվածներ/Թեկնածուներ/Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն|այստեղ]]։ --[[Մասնակից:GeoO|&lt;font color = &quot;red&quot;&gt;&lt;big&gt;'''ջ'''&lt;/big&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color = &quot;black&quot;&gt;'''եօ'''&lt;/font&gt;]] [[Մասնակցի քննարկում:GeoO|🌱]] 09:28, 29 Հունիսի 2022 (UTC)
== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Revisions to the Universal Code of Conduct (UCoC) Enforcement Guidelines&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Revision discussions/Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Revision discussions/Announcement}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''
Hello all,

We'd like to provide an update on the work on the Enforcement Guidelines for the Universal Code of Conduct.  After the conclusion of the community vote on the guidelines in March, the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Community Affairs Committee|Community Affairs committee (CAC)]] of the Board [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikimedia-l@lists.wikimedia.org/thread/JAYQN3NYKCHQHONMUONYTI6WRKZFQNSC/ asked that several areas of the guidelines be reviewed for improvements] before the Board does its final review. These areas were identified based on community discussions and comments provided during the vote. The CAC also requested review of the controversial Note in 3.1 of the UCoC itself.

Once more, a big thank you to all who voted, especially to all who left constructive feedback and comments!  The project team is working with the Board to establish a timeline for this work, and will communicate this next month. 

Members of the two prior [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee|UCoC Drafting Committees]] have generously offered their time to help shape improvements to the Guidelines. You can read more about them and their work [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee#Revisions_Committee|here]], as well as read [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Drafting_committee/Phase_2_meeting_summaries#2022|summaries of their weekly meetings in 2022]]. 

Wikimedians have provided many valuable comments together with the vote and in other conversations. Given the size and diversity of the Wikimedia community, there are even more voices out there who can give ideas on how to improve the enforcement guidelines and add even more valuable ideas to the process. To help the Revisions committee identify improvements, input on several questions for the committee’s review is requested. Visit the Meta-wiki pages ([[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines/Revision_discussions|Enforcement Guidelines revision discussions]], [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Policy text/Revision_discussions|Policy text revision discussions]]) to get your ideas to the Committee - it is very important that viewpoints are heard from different communities before the Committee begins drafting revision proposals.

On behalf of the UCoC project team &lt;br /&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] 22:56, 3 Հունիսի 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Xeno (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&amp;oldid=23215441 --&gt;

== Քննարկման փակում ==

Վիքիհամայնքի, այդ թվում՝ ադմինիստրատորների, ուշադրությունն եմ հերթական անգամ հրավիրում [https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D5%8B%D5%B6%D5%BB%D5%B4%D5%A1%D5%B6_%D5%A1%D5%BC%D5%A1%D5%BB%D5%A1%D5%A4%D6%80%D5%BE%D5%A1%D5%AE_%D5%B0%D5%B8%D5%A4%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%B6%D5%A5%D6%80#%D4%B1%D5%A4%D6%80%D5%A2%D5%A5%D5%BB%D5%A1%D5%B6%D5%AB_%D5%BE%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%BC%D5%B8%D6%82%D6%81%D5%B4%D5%A1%D5%B6_%D6%84%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D6%84%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A8_%D5%82%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B2%D5%B8%D6%82%D5%B4  այս քննարկման] փակման անհրաժեշտության վրա։ Քննարկումը բացվել է 2021 թվականի դեկտեմբերին, իսկ վերջին գրառումը կատարվել 2022 թվականի ապրիլի 4-ին։ --[[Մասնակից:Gardmanahay|Գարդմանահայ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Gardmanahay|քննարկում]]) 14:10, 18 Հունիսի 2022 (UTC)

== Նոր քվեարկություն՝ «[[Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն]]» ==

[[Պատկեր:Vote3 final.png|60px|left]]Հարգելի՛ վիքիհամայնք, «[[Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն]]» հոդվածն առաջադրվել է քվեարկության որպես '''ընտրյալ հոդված'''։ Խնդրում ենք քվեարկել [[Վիքիպեդիա:Ընտրյալ հոդվածներ/Թեկնածուներ/Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն|այստեղ]]։ --[[Մասնակից:GeoO|&lt;font color = &quot;red&quot;&gt;&lt;big&gt;'''ջ'''&lt;/big&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color = &quot;black&quot;&gt;'''եօ'''&lt;/font&gt;]] [[Մասնակցի քննարկում:GeoO|🌱]] 09:28, 29 Հունիսի 2022 (UTC)
== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Revisions to the Universal Code of Conduct (UCoC) Enforcement Guidelines&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Revision discussions/Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Revision discussions/Announcement}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''
Hello all,

We'd like to provide an update on the work on the Enforcement Guidelines for the Universal Code of Conduct.  After the conclusion of the community vote on the guidelines in March, the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Community Affairs Committee|Community Affairs committee (CAC)]] of the Board [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikimedia-l@lists.wikimedia.org/thread/JAYQN3NYKCHQHONMUONYTI6WRKZFQNSC/ asked that several areas of the guidelines be reviewed for improvements] before the Board does its final review. These areas were identified based on community discussions and comments provided during the vote. The CAC also requested review of the controversial Note in 3.1 of the UCoC itself.

Once more, a big thank you to all who voted, especially to all who left constructive feedback and comments!  The project team is working with the Board to establish a timeline for this work, and will communicate this next month. 

Members of the two prior [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee|UCoC Drafting Committees]] have generously offered their time to help shape improvements to the Guidelines. You can read more about them and their work [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee#Revisions_Committee|here]], as well as read [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Drafting_committee/Phase_2_meeting_summaries#2022|summaries of their weekly meetings in 2022]]. 

Wikimedians have provided many valuable comments together with the vote and in other conversations. Given the size and diversity of the Wikimedia community, there are even more voices out there who can give ideas on how to improve the enforcement guidelines and add even more valuable ideas to the process. To help the Revisions committee identify improvements, input on several questions for the committee’s review is requested. Visit the Meta-wiki pages ([[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines/Revision_discussions|Enforcement Guidelines revision discussions]], [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Policy text/Revision_discussions|Policy text revision discussions]]) to get your ideas to the Committee - it is very important that viewpoints are heard from different communities before the Committee begins drafting revision proposals.

On behalf of the UCoC project team &lt;br /&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] 22:56, 3 Հունիսի 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Xeno (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&amp;oldid=23215441 --&gt;

== Քննարկման փակում ==

Վիքիհամայնքի, այդ թվում՝ ադմինիստրատորների, ուշադրությունն եմ հերթական անգամ հրավիրում [https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D5%8B%D5%B6%D5%BB%D5%B4%D5%A1%D5%B6_%D5%A1%D5%BC%D5%A1%D5%BB%D5%A1%D5%A4%D6%80%D5%BE%D5%A1%D5%AE_%D5%B0%D5%B8%D5%A4%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%B6%D5%A5%D6%80#%D4%B1%D5%A4%D6%80%D5%A2%D5%A5%D5%BB%D5%A1%D5%B6%D5%AB_%D5%BE%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%BC%D5%B8%D6%82%D6%81%D5%B4%D5%A1%D5%B6_%D6%84%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D6%84%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A8_%D5%82%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B2%D5%B8%D6%82%D5%B4  այս քննարկման] փակման անհրաժեշտության վրա։ Քննարկումը բացվել է 2021 թվականի դեկտեմբերին, իսկ վերջին գրառումը կատարվել 2022 թվականի ապրիլի 4-ին։ --[[Մասնակից:Gardmanahay|Գարդմանահայ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Gardmanahay|քննարկում]]) 14:10, 18 Հունիսի 2022 (UTC)

== Նոր քվեարկություն՝ «[[Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն]]» ==

[[Պատկեր:Vote3 final.png|60px|left]]Հարգելի՛ վիքիհամայնք, «[[Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն]]» հոդվածն առաջադրվել է քվեարկության որպես '''ընտրյալ հոդված'''։ Խնդրում ենք քվեարկել [[Վիքիպեդիա:Ընտրյալ հոդվածներ/Թեկնածուներ/Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն|այստեղ]]։ --[[Մասնակից:GeoO|&lt;font color = &quot;red&quot;&gt;&lt;big&gt;'''ջ'''&lt;/big&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color = &quot;black&quot;&gt;'''եօ'''&lt;/font&gt;]] [[Մասնակցի քննարկում:GeoO|🌱]] 09:28, 29 Հունիսի 2022 (UTC)
== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Revisions to the Universal Code of Conduct (UCoC) Enforcement Guidelines&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Revision discussions/Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Revision discussions/Announcement}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''
Hello all,

We'd like to provide an update on the work on the Enforcement Guidelines for the Universal Code of Conduct.  After the conclusion of the community vote on the guidelines in March, the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Community Affairs Committee|Community Affairs committee (CAC)]] of the Board [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikimedia-l@lists.wikimedia.org/thread/JAYQN3NYKCHQHONMUONYTI6WRKZFQNSC/ asked that several areas of the guidelines be reviewed for improvements] before the Board does its final review. These areas were identified based on community discussions and comments provided during the vote. The CAC also requested review of the controversial Note in 3.1 of the UCoC itself.

Once more, a big thank you to all who voted, especially to all who left constructive feedback and comments!  The project team is working with the Board to establish a timeline for this work, and will communicate this next month. 

Members of the two prior [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee|UCoC Drafting Committees]] have generously offered their time to help shape improvements to the Guidelines. You can read more about them and their work [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee#Revisions_Committee|here]], as well as read [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Drafting_committee/Phase_2_meeting_summaries#2022|summaries of their weekly meetings in 2022]]. 

Wikimedians have provided many valuable comments together with the vote and in other conversations. Given the size and diversity of the Wikimedia community, there are even more voices out there who can give ideas on how to improve the enforcement guidelines and add even more valuable ideas to the process. To help the Revisions committee identify improvements, input on several questions for the committee’s review is requested. Visit the Meta-wiki pages ([[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines/Revision_discussions|Enforcement Guidelines revision discussions]], [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Policy text/Revision_discussions|Policy text revision discussions]]) to get your ideas to the Committee - it is very important that viewpoints are heard from different communities before the Committee begins drafting revision proposals.

On behalf of the UCoC project team &lt;br /&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] 22:56, 3 Հունիսի 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Xeno (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&amp;oldid=23215441 --&gt;

== Քննարկման փակում ==

Վիքիհամայնքի, այդ թվում՝ ադմինիստրատորների, ուշադրությունն եմ հերթական անգամ հրավիրում [https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D5%8B%D5%B6%D5%BB%D5%B4%D5%A1%D5%B6_%D5%A1%D5%BC%D5%A1%D5%BB%D5%A1%D5%A4%D6%80%D5%BE%D5%A1%D5%AE_%D5%B0%D5%B8%D5%A4%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%B6%D5%A5%D6%80#%D4%B1%D5%A4%D6%80%D5%A2%D5%A5%D5%BB%D5%A1%D5%B6%D5%AB_%D5%BE%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%BC%D5%B8%D6%82%D6%81%D5%B4%D5%A1%D5%B6_%D6%84%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D6%84%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A8_%D5%82%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B2%D5%B8%D6%82%D5%B4  այս քննարկման] փակման անհրաժեշտության վրա։ Քննարկումը բացվել է 2021 թվականի դեկտեմբերին, իսկ վերջին գրառումը կատարվել 2022 թվականի ապրիլի 4-ին։ --[[Մասնակից:Gardmanahay|Գարդմանահայ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Gardmanahay|քննարկում]]) 14:10, 18 Հունիսի 2022 (UTC)

== Նոր քվեարկություն՝ «[[Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն]]» ==

[[Պատկեր:Vote3 final.png|60px|left]]Հարգելի՛ վիքիհամայնք, «[[Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն]]» հոդվածն առաջադրվել է քվեարկության որպես '''ընտրյալ հոդված'''։ Խնդրում ենք քվեարկել [[Վիքիպեդիա:Ընտրյալ հոդվածներ/Թեկնածուներ/Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն|այստեղ]]։ --[[Մասնակից:GeoO|&lt;font color = &quot;red&quot;&gt;&lt;big&gt;'''ջ'''&lt;/big&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color = &quot;black&quot;&gt;'''եօ'''&lt;/font&gt;]] [[Մասնակցի քննարկում:GeoO|🌱]] 09:28, 29 Հունիսի 2022 (UTC)
== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Revisions to the Universal Code of Conduct (UCoC) Enforcement Guidelines&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Revision discussions/Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Revision discussions/Announcement}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''
Hello all,

We'd like to provide an update on the work on the Enforcement Guidelines for the Universal Code of Conduct.  After the conclusion of the community vote on the guidelines in March, the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Community Affairs Committee|Community Affairs committee (CAC)]] of the Board [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikimedia-l@lists.wikimedia.org/thread/JAYQN3NYKCHQHONMUONYTI6WRKZFQNSC/ asked that several areas of the guidelines be reviewed for improvements] before the Board does its final review. These areas were identified based on community discussions and comments provided during the vote. The CAC also requested review of the controversial Note in 3.1 of the UCoC itself.

Once more, a big thank you to all who voted, especially to all who left constructive feedback and comments!  The project team is working with the Board to establish a timeline for this work, and will communicate this next month. 

Members of the two prior [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee|UCoC Drafting Committees]] have generously offered their time to help shape improvements to the Guidelines. You can read more about them and their work [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee#Revisions_Committee|here]], as well as read [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Drafting_committee/Phase_2_meeting_summaries#2022|summaries of their weekly meetings in 2022]]. 

Wikimedians have provided many valuable comments together with the vote and in other conversations. Given the size and diversity of the Wikimedia community, there are even more voices out there who can give ideas on how to improve the enforcement guidelines and add even more valuable ideas to the process. To help the Revisions committee identify improvements, input on several questions for the committee’s review is requested. Visit the Meta-wiki pages ([[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines/Revision_discussions|Enforcement Guidelines revision discussions]], [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Policy text/Revision_discussions|Policy text revision discussions]]) to get your ideas to the Committee - it is very important that viewpoints are heard from different communities before the Committee begins drafting revision proposals.

On behalf of the UCoC project team &lt;br /&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] 22:56, 3 Հունիսի 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Xeno (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&amp;oldid=23215441 --&gt;

== Քննարկման փակում ==

Վիքիհամայնքի, այդ թվում՝ ադմինիստրատորների, ուշադրությունն եմ հերթական անգամ հրավիրում [https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D5%8B%D5%B6%D5%BB%D5%B4%D5%A1%D5%B6_%D5%A1%D5%BC%D5%A1%D5%BB%D5%A1%D5%A4%D6%80%D5%BE%D5%A1%D5%AE_%D5%B0%D5%B8%D5%A4%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%B6%D5%A5%D6%80#%D4%B1%D5%A4%D6%80%D5%A2%D5%A5%D5%BB%D5%A1%D5%B6%D5%AB_%D5%BE%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%BC%D5%B8%D6%82%D6%81%D5%B4%D5%A1%D5%B6_%D6%84%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D6%84%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A8_%D5%82%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B2%D5%B8%D6%82%D5%B4  այս քննարկման] փակման անհրաժեշտության վրա։ Քննարկումը բացվել է 2021 թվականի դեկտեմբերին, իսկ վերջին գրառումը կատարվել 2022 թվականի ապրիլի 4-ին։ --[[Մասնակից:Gardmanahay|Գարդմանահայ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Gardmanahay|քննարկում]]) 14:10, 18 Հունիսի 2022 (UTC)

== Նոր քվեարկություն՝ «[[Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն]]» ==

[[Պատկեր:Vote3 final.png|60px|left]]Հարգելի՛ վիքիհամայնք, «[[Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն]]» հոդվածն առաջադրվել է քվեարկության որպես '''ընտրյալ հոդված'''։ Խնդրում ենք քվեարկել [[Վիքիպեդիա:Ընտրյալ հոդվածներ/Թեկնածուներ/Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն|այստեղ]]։ --[[Մասնակից:GeoO|&lt;font color = &quot;red&quot;&gt;&lt;big&gt;'''ջ'''&lt;/big&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color = &quot;black&quot;&gt;'''եօ'''&lt;/font&gt;]] [[Մասնակցի քննարկում:GeoO|🌱]] 09:28, 29 Հունիսի 2022 (UTC)
== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Revisions to the Universal Code of Conduct (UCoC) Enforcement Guidelines&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Revision discussions/Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Revision discussions/Announcement}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''
Hello all,

We'd like to provide an update on the work on the Enforcement Guidelines for the Universal Code of Conduct.  After the conclusion of the community vote on the guidelines in March, the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Community Affairs Committee|Community Affairs committee (CAC)]] of the Board [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikimedia-l@lists.wikimedia.org/thread/JAYQN3NYKCHQHONMUONYTI6WRKZFQNSC/ asked that several areas of the guidelines be reviewed for improvements] before the Board does its final review. These areas were identified based on community discussions and comments provided during the vote. The CAC also requested review of the controversial Note in 3.1 of the UCoC itself.

Once more, a big thank you to all who voted, especially to all who left constructive feedback and comments!  The project team is working with the Board to establish a timeline for this work, and will communicate this next month. 

Members of the two prior [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee|UCoC Drafting Committees]] have generously offered their time to help shape improvements to the Guidelines. You can read more about them and their work [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee#Revisions_Committee|here]], as well as read [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Drafting_committee/Phase_2_meeting_summaries#2022|summaries of their weekly meetings in 2022]]. 

Wikimedians have provided many valuable comments together with the vote and in other conversations. Given the size and diversity of the Wikimedia community, there are even more voices out there who can give ideas on how to improve the enforcement guidelines and add even more valuable ideas to the process. To help the Revisions committee identify improvements, input on several questions for the committee’s review is requested. Visit the Meta-wiki pages ([[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines/Revision_discussions|Enforcement Guidelines revision discussions]], [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Policy text/Revision_discussions|Policy text revision discussions]]) to get your ideas to the Committee - it is very important that viewpoints are heard from different communities before the Committee begins drafting revision proposals.

On behalf of the UCoC project team &lt;br /&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] 22:56, 3 Հունիսի 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Xeno (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&amp;oldid=23215441 --&gt;

== Քննարկման փակում ==

Վիքիհամայնքի, այդ թվում՝ ադմինիստրատորների, ուշադրությունն եմ հերթական անգամ հրավիրում [https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D5%8B%D5%B6%D5%BB%D5%B4%D5%A1%D5%B6_%D5%A1%D5%BC%D5%A1%D5%BB%D5%A1%D5%A4%D6%80%D5%BE%D5%A1%D5%AE_%D5%B0%D5%B8%D5%A4%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%B6%D5%A5%D6%80#%D4%B1%D5%A4%D6%80%D5%A2%D5%A5%D5%BB%D5%A1%D5%B6%D5%AB_%D5%BE%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%BC%D5%B8%D6%82%D6%81%D5%B4%D5%A1%D5%B6_%D6%84%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D6%84%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A8_%D5%82%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B2%D5%B8%D6%82%D5%B4  այս քննարկման] փակման անհրաժեշտության վրա։ Քննարկումը բացվել է 2021 թվականի դեկտեմբերին, իսկ վերջին գրառումը կատարվել 2022 թվականի ապրիլի 4-ին։ --[[Մասնակից:Gardmanahay|Գարդմանահայ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Gardmanahay|քննարկում]]) 14:10, 18 Հունիսի 2022 (UTC)

== Նոր քվեարկություն՝ «[[Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն]]» ==

[[Պատկեր:Vote3 final.png|60px|left]]Հարգելի՛ վիքիհամայնք, «[[Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն]]» հոդվածն առաջադրվել է քվեարկության որպես '''ընտրյալ հոդված'''։ Խնդրում ենք քվեարկել [[Վիքիպեդիա:Ընտրյալ հոդվածներ/Թեկնածուներ/Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն|այստեղ]]։ --[[Մասնակից:GeoO|&lt;font color = &quot;red&quot;&gt;&lt;big&gt;'''ջ'''&lt;/big&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color = &quot;black&quot;&gt;'''եօ'''&lt;/font&gt;]] [[Մասնակցի քննարկում:GeoO|🌱]] 09:28, 29 Հունիսի 2022 (UTC)
== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;Revisions to the Universal Code of Conduct (UCoC) Enforcement Guidelines&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Revision discussions/Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Revision discussions/Announcement}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;''
Hello all,

We'd like to provide an update on the work on the Enforcement Guidelines for the Universal Code of Conduct.  After the conclusion of the community vote on the guidelines in March, the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Community Affairs Committee|Community Affairs committee (CAC)]] of the Board [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikimedia-l@lists.wikimedia.org/thread/JAYQN3NYKCHQHONMUONYTI6WRKZFQNSC/ asked that several areas of the guidelines be reviewed for improvements] before the Board does its final review. These areas were identified based on community discussions and comments provided during the vote. The CAC also requested review of the controversial Note in 3.1 of the UCoC itself.

Once more, a big thank you to all who voted, especially to all who left constructive feedback and comments!  The project team is working with the Board to establish a timeline for this work, and will communicate this next month. 

Members of the two prior [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee|UCoC Drafting Committees]] have generously offered their time to help shape improvements to the Guidelines. You can read more about them and their work [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee#Revisions_Committee|here]], as well as read [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Drafting_committee/Phase_2_meeting_summaries#2022|summaries of their weekly meetings in 2022]]. 

Wikimedians have provided many valuable comments together with the vote and in other conversations. Given the size and diversity of the Wikimedia community, there are even more voices out there who can give ideas on how to improve the enforcement guidelines and add even more valuable ideas to the process. To help the Revisions committee identify improvements, input on several questions for the committee’s review is requested. Visit the Meta-wiki pages ([[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines/Revision_discussions|Enforcement Guidelines revision discussions]], [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Policy text/Revision_discussions|Policy text revision discussions]]) to get your ideas to the Committee - it is very important that viewpoints are heard from different communities before the Committee begins drafting revision proposals.

On behalf of the UCoC project team &lt;br /&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

[[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] 22:56, 3 Հունիսի 2022 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Xeno (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&amp;oldid=23215441 --&gt;

== Քննարկման փակում ==

Վիքիհամայնքի, այդ թվում՝ ադմինիստրատորների, ուշադրությունն եմ հերթական անգամ հրավիրում [https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D5%8B%D5%B6%D5%BB%D5%B4%D5%A1%D5%B6_%D5%A1%D5%BC%D5%A1%D5%BB%D5%A1%D5%A4%D6%80%D5%BE%D5%A1%D5%AE_%D5%B0%D5%B8%D5%A4%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%B6%D5%A5%D6%80#%D4%B1%D5%A4%D6%80%D5%A2%D5%A5%D5%BB%D5%A1%D5%B6%D5%AB_%D5%BE%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%BC%D5%B8%D6%82%D6%81%D5%B4%D5%A1%D5%B6_%D6%84%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D6%84%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A8_%D5%82%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B2%D5%B8%D6%82%D5%B4  այս քննարկման] փակման անհրաժեշտության վրա։ Քննարկումը բացվել է 2021 թվականի դեկտեմբերին, իսկ վերջին գրառումը կատարվել 2022 թվականի ապրիլի 4-ին։ --[[Մասնակից:Gardmanahay|Գարդմանահայ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Gardmanahay|քննարկում]]) 14:10, 18 Հունիսի 2022 (UTC)

== Նոր քվեարկություն՝ «[[Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն]]» ==

[[Պատկեր:Vote3 final.png|60px|left]]Հարգելի՛ վիքիհամայնք, «[[Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն]]» հոդվածն առաջադրվել է քվեարկության որպես '''ընտրյալ հոդված'''։ Խնդրում ենք քվեարկել [[Վիքիպեդիա:Ընտրյալ հոդվածներ/Թեկնածուներ/Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն|այստեղ]]։ --[[Մասնակից:GeoO|&lt;font color = &quot;red&quot;&gt;&lt;big&gt;'''ջ'''&lt;/big&gt;&lt;/font&gt;&lt;font color = &quot;black&quot;&gt;'''եօ'''&lt;/font&gt;]] [[Մասնակցի քննարկում:GeoO|🌱]] 09:28, 29 Հունիսի 2022 (UTC)</text>
      <sha1>neefoax9f8v8emy2lnqusi1x1vmbvgi</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Վիքինախագիծ:Interwiki Women 6/Մասնակիցներ</title>
    <ns>102</ns>
    <id>1097574</id>
    <revision>
      <id>8485989</id>
      <parentid>8484994</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T12:52:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Քրմապետ</username>
        <id>122702</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7740" xml:space="preserve">{| style=&quot;width:100%; padding:0; margin:0; border:0; border-spacing:0;&quot;
| style=&quot;height:100%; width:75%; margin:0; padding:0; vertical-align:top; -moz-box-shadow: 5px 0px 5px #ccc; -webkit-box-shadow: 5px 0px 5px #ccc; box-shadow: 5px 0px 5px #ccc;&quot; |
{| style=&quot;height:100%; width:100%; background:transparent; padding:0 10px 0 0; margin:0; border:0; border-spacing:0;&quot;
| style=&quot;font:32px/1.5 Gill Sans MT, GillSansSA, Calibri, sans-serif; color:#4a4a4a; padding:5px 0; -moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; vertical-align:middle;&quot; | &lt;span style=&quot;float:right;padding-right:20px;&quot;&gt; 
'''Interwiki Women 6 նախագծի մասնակիցներ'''&lt;/span&gt;&lt;br /&gt;&lt;span style=&quot;float: right; color: #666; font-size: 50%;padding-right:20px;&quot;&gt;
&lt;!--T:19--&gt;
Օգոստոսի 8, 2022 - օգոստոսի 21, 2022&lt;/span&gt;
|-
| style=&quot;padding:10px 0; font-family: sans-serif; font-size: 15px; vertical-align:top;&quot; |
&lt;span style=&quot;font-size:18px;&quot;&gt;&lt;!--T:2--&gt;
'''&lt;!--T:1--&gt;
Ողջույն, այս էջը նախատեսված է այս նախագծի մասնակիցների համար։ Ստորագրի՛ր ստորև, եթե դու ցանկանում ես մասնակցել նախագծին (կամ արդեն մասնակցում ես)`

# --[[Մասնակից:Արարատ Թրվանց|Արարատ Թրվանց]] ([[Մասնակցի քննարկում:Արարատ Թրվանց|քննարկում]]) 19:16, 3 Օգոստոսի 2022 (UTC)
# --[[Մասնակից:Թրվանց Արա|Թրվանց Արա]] ([[Մասնակցի քննարկում:Թրվանց Արա|քննարկում]]) 19:17, 3 Օգոստոսի 2022 (UTC)
# --[[Մասնակից:A.arpi.a|A.arpi.a]] ([[Մասնակցի քննարկում:A.arpi.a|քննարկում]]) 07:35, 4 Օգոստոսի 2022 (UTC)
# --[[Մասնակից:Slava Sahakyan70|Slava Sahakyan70]] ([[Մասնակցի քննարկում:Slava Sahakyan70|քննարկում]]) 10:13, 8 Օգոստոսի 2022 (UTC)
#--[[Մասնակից:Ան2020|Ան2020]] ([[Մասնակցի քննարկում:Ան2020|քննարկում]]) 10:55, 8 Օգոստոսի 2022 (UTC)
#--[[Մասնակից:Քրմապետ|Քրմապետ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Քրմապետ|քննարկում]]) 12:51, 10 Օգոստոսի 2022 (UTC)


|}
| style=&quot;height:100%; margin:0; width:25%; background:#f6f6f6; padding:10px 20px; -moz-border-radius:0 10px 10px 0; -webkit-border-radius:0 10px 10px 0; border-radius:0 10px 10px 0; -moz-box-shadow: 0px 0px 5px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 0px 5px #ccc; box-shadow: 0px 0px 5px #ccc; vertical-align:top;&quot; |
&lt;div style=&quot;padding-bottom:10px; margin-bottom:15px; -moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #A7D7F9; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #A7D7F9; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #A7D7F9;&quot;&gt;[[File:Interwiki Women Collab 2022 4 banner (dates).png|center|400px|link=Interwiki Women 6]]&lt;/div&gt;
{| style=&quot;background:none; width:100%; border:0; padding:0; margin:0; font-family:Georgia, serif;&quot;
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #A7D7F9; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
{|
|-
|width=&quot;250&quot;|&lt;!--T:7--&gt;
'''[[Վիքինախագիծ:Interwiki Women 6/Մրցույթի մասին|Նախագծի մանրամասներ]]'''
|[[File:Gnome-emblem-photos.svg|60px|right|link=|alt=Interwiki Women 6 Challenge]]
|}
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
{|
{|
|-
|width=&quot;250&quot;|&lt;!--T:8--&gt;
'''[[Վիքինախագիծ:Interwiki Women 6/Ցանկեր|Առաջարկվող ցանկ]]'''
|[[File:WikiFont uniE100 - article - blue.svg|70px|right|link=|alt=Interwiki Women 6]]
|}
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
{|
|-
|width=&quot;250&quot;|&lt;!--T:10--&gt;
'''[[Վիքինախագիծ:Interwiki Women 6/Մասնակիցներ|Մասնակիցներ]]'''
|[[File:Nuvola apps kuser.svg|60px|right|link=|alt=Interwiki Women 6]]
|}
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
{|
|-
|width=&quot;250&quot;|&lt;!--T:10--&gt;
'''[[Վիքինախագիծ:Interwiki Women 6/Օժանդակ նյութեր|Օժանդակ նյութեր]]'''
|[[File:Nuvola_apps_important_JS.svg|60px|right|link=|alt=Interwiki Women]]
|}
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
{|
|-
|width=&quot;250&quot;|&lt;!--T:11--&gt;
'''[[Վիքինախագիծ:Interwiki Women 6/Հոդվածներ|Նորաստեղծ հոդվածներ]]'''
|[[File:Nuvola apps kate.svg|right|60px|link=|alt=Այս բաժինը նախատեսված է նոր հոդվածների համար:]]
|}
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px;&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
{|
|-
|width=&quot;250&quot;|&lt;!--T:11--&gt;
'''[[Վիքինախագիծ:Interwiki Women 6/Արդյունքներ|Արդյունքներ]]'''
|[[File:Nuvola apps kchart.svg|right|60px|link=|alt=Նախագիծն ամփոփվում է]]
|}
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px;&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
|-
|-
{|
|}
|}</text>
      <sha1>6n8k66sf8renk4s4a2sxqucpcaofowv</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486011</id>
      <parentid>8485989</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T13:22:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Karakhanyan Gayane</username>
        <id>100381</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7918" xml:space="preserve">{| style=&quot;width:100%; padding:0; margin:0; border:0; border-spacing:0;&quot;
| style=&quot;height:100%; width:75%; margin:0; padding:0; vertical-align:top; -moz-box-shadow: 5px 0px 5px #ccc; -webkit-box-shadow: 5px 0px 5px #ccc; box-shadow: 5px 0px 5px #ccc;&quot; |
{| style=&quot;height:100%; width:100%; background:transparent; padding:0 10px 0 0; margin:0; border:0; border-spacing:0;&quot;
| style=&quot;font:32px/1.5 Gill Sans MT, GillSansSA, Calibri, sans-serif; color:#4a4a4a; padding:5px 0; -moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; vertical-align:middle;&quot; | &lt;span style=&quot;float:right;padding-right:20px;&quot;&gt; 
'''Interwiki Women 6 նախագծի մասնակիցներ'''&lt;/span&gt;&lt;br /&gt;&lt;span style=&quot;float: right; color: #666; font-size: 50%;padding-right:20px;&quot;&gt;
&lt;!--T:19--&gt;
Օգոստոսի 8, 2022 - օգոստոսի 21, 2022&lt;/span&gt;
|-
| style=&quot;padding:10px 0; font-family: sans-serif; font-size: 15px; vertical-align:top;&quot; |
&lt;span style=&quot;font-size:18px;&quot;&gt;&lt;!--T:2--&gt;
'''&lt;!--T:1--&gt;
Ողջույն, այս էջը նախատեսված է այս նախագծի մասնակիցների համար։ Ստորագրի՛ր ստորև, եթե դու ցանկանում ես մասնակցել նախագծին (կամ արդեն մասնակցում ես)`

# --[[Մասնակից:Արարատ Թրվանց|Արարատ Թրվանց]] ([[Մասնակցի քննարկում:Արարատ Թրվանց|քննարկում]]) 19:16, 3 Օգոստոսի 2022 (UTC)
# --[[Մասնակից:Թրվանց Արա|Թրվանց Արա]] ([[Մասնակցի քննարկում:Թրվանց Արա|քննարկում]]) 19:17, 3 Օգոստոսի 2022 (UTC)
# --[[Մասնակից:A.arpi.a|A.arpi.a]] ([[Մասնակցի քննարկում:A.arpi.a|քննարկում]]) 07:35, 4 Օգոստոսի 2022 (UTC)
# --[[Մասնակից:Slava Sahakyan70|Slava Sahakyan70]] ([[Մասնակցի քննարկում:Slava Sahakyan70|քննարկում]]) 10:13, 8 Օգոստոսի 2022 (UTC)
#--[[Մասնակից:Ան2020|Ան2020]] ([[Մասնակցի քննարկում:Ան2020|քննարկում]]) 10:55, 8 Օգոստոսի 2022 (UTC)
#--[[Մասնակից:Քրմապետ|Քրմապետ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Քրմապետ|քննարկում]]) 12:51, 10 Օգոստոսի 2022 (UTC)
#--[[Մասնակից:Karakhanyan Gayane|Karakhanyan Gayane]] ([[Մասնակցի քննարկում:Karakhanyan Gayane|քննարկում]]) 13:22, 9 Օգոստոսի 2022 (UTC)


|}
| style=&quot;height:100%; margin:0; width:25%; background:#f6f6f6; padding:10px 20px; -moz-border-radius:0 10px 10px 0; -webkit-border-radius:0 10px 10px 0; border-radius:0 10px 10px 0; -moz-box-shadow: 0px 0px 5px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 0px 5px #ccc; box-shadow: 0px 0px 5px #ccc; vertical-align:top;&quot; |
&lt;div style=&quot;padding-bottom:10px; margin-bottom:15px; -moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #A7D7F9; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #A7D7F9; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #A7D7F9;&quot;&gt;[[File:Interwiki Women Collab 2022 4 banner (dates).png|center|400px|link=Interwiki Women 6]]&lt;/div&gt;
{| style=&quot;background:none; width:100%; border:0; padding:0; margin:0; font-family:Georgia, serif;&quot;
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #A7D7F9; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
{|
|-
|width=&quot;250&quot;|&lt;!--T:7--&gt;
'''[[Վիքինախագիծ:Interwiki Women 6/Մրցույթի մասին|Նախագծի մանրամասներ]]'''
|[[File:Gnome-emblem-photos.svg|60px|right|link=|alt=Interwiki Women 6 Challenge]]
|}
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
{|
{|
|-
|width=&quot;250&quot;|&lt;!--T:8--&gt;
'''[[Վիքինախագիծ:Interwiki Women 6/Ցանկեր|Առաջարկվող ցանկ]]'''
|[[File:WikiFont uniE100 - article - blue.svg|70px|right|link=|alt=Interwiki Women 6]]
|}
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
{|
|-
|width=&quot;250&quot;|&lt;!--T:10--&gt;
'''[[Վիքինախագիծ:Interwiki Women 6/Մասնակիցներ|Մասնակիցներ]]'''
|[[File:Nuvola apps kuser.svg|60px|right|link=|alt=Interwiki Women 6]]
|}
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
{|
|-
|width=&quot;250&quot;|&lt;!--T:10--&gt;
'''[[Վիքինախագիծ:Interwiki Women 6/Օժանդակ նյութեր|Օժանդակ նյութեր]]'''
|[[File:Nuvola_apps_important_JS.svg|60px|right|link=|alt=Interwiki Women]]
|}
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
{|
|-
|width=&quot;250&quot;|&lt;!--T:11--&gt;
'''[[Վիքինախագիծ:Interwiki Women 6/Հոդվածներ|Նորաստեղծ հոդվածներ]]'''
|[[File:Nuvola apps kate.svg|right|60px|link=|alt=Այս բաժինը նախատեսված է նոր հոդվածների համար:]]
|}
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px;&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
{|
|-
|width=&quot;250&quot;|&lt;!--T:11--&gt;
'''[[Վիքինախագիծ:Interwiki Women 6/Արդյունքներ|Արդյունքներ]]'''
|[[File:Nuvola apps kchart.svg|right|60px|link=|alt=Նախագիծն ամփոփվում է]]
|}
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px;&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
|-
|-
{|
|}
|}</text>
      <sha1>aj4n6xwcfdrl5xy5tu3k5g464vl3l4h</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486266</id>
      <parentid>8486011</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T20:50:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Armineaghayan</username>
        <id>25187</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8080" xml:space="preserve">{| style=&quot;width:100%; padding:0; margin:0; border:0; border-spacing:0;&quot;
| style=&quot;height:100%; width:75%; margin:0; padding:0; vertical-align:top; -moz-box-shadow: 5px 0px 5px #ccc; -webkit-box-shadow: 5px 0px 5px #ccc; box-shadow: 5px 0px 5px #ccc;&quot; |
{| style=&quot;height:100%; width:100%; background:transparent; padding:0 10px 0 0; margin:0; border:0; border-spacing:0;&quot;
| style=&quot;font:32px/1.5 Gill Sans MT, GillSansSA, Calibri, sans-serif; color:#4a4a4a; padding:5px 0; -moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; vertical-align:middle;&quot; | &lt;span style=&quot;float:right;padding-right:20px;&quot;&gt; 
'''Interwiki Women 6 նախագծի մասնակիցներ'''&lt;/span&gt;&lt;br /&gt;&lt;span style=&quot;float: right; color: #666; font-size: 50%;padding-right:20px;&quot;&gt;
&lt;!--T:19--&gt;
Օգոստոսի 8, 2022 - օգոստոսի 21, 2022&lt;/span&gt;
|-
| style=&quot;padding:10px 0; font-family: sans-serif; font-size: 15px; vertical-align:top;&quot; |
&lt;span style=&quot;font-size:18px;&quot;&gt;&lt;!--T:2--&gt;
'''&lt;!--T:1--&gt;
Ողջույն, այս էջը նախատեսված է այս նախագծի մասնակիցների համար։ Ստորագրի՛ր ստորև, եթե դու ցանկանում ես մասնակցել նախագծին (կամ արդեն մասնակցում ես)`

# --[[Մասնակից:Արարատ Թրվանց|Արարատ Թրվանց]] ([[Մասնակցի քննարկում:Արարատ Թրվանց|քննարկում]]) 19:16, 3 Օգոստոսի 2022 (UTC)
# --[[Մասնակից:Թրվանց Արա|Թրվանց Արա]] ([[Մասնակցի քննարկում:Թրվանց Արա|քննարկում]]) 19:17, 3 Օգոստոսի 2022 (UTC)
# --[[Մասնակից:A.arpi.a|A.arpi.a]] ([[Մասնակցի քննարկում:A.arpi.a|քննարկում]]) 07:35, 4 Օգոստոսի 2022 (UTC)
# --[[Մասնակից:Slava Sahakyan70|Slava Sahakyan70]] ([[Մասնակցի քննարկում:Slava Sahakyan70|քննարկում]]) 10:13, 8 Օգոստոսի 2022 (UTC)
#--[[Մասնակից:Ան2020|Ան2020]] ([[Մասնակցի քննարկում:Ան2020|քննարկում]]) 10:55, 8 Օգոստոսի 2022 (UTC)
#--[[Մասնակից:Քրմապետ|Քրմապետ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Քրմապետ|քննարկում]]) 12:51, 10 Օգոստոսի 2022 (UTC)
#--[[Մասնակից:Karakhanyan Gayane|Karakhanyan Gayane]] ([[Մասնակցի քննարկում:Karakhanyan Gayane|քննարկում]]) 13:22, 9 Օգոստոսի 2022 (UTC)
# [[Մասնակից:Armineaghayan|Armineaghayan]] ([[Մասնակցի քննարկում:Armineaghayan|քննարկում]]) 20:50, 9 Օգոստոսի 2022 (UTC)


|}
| style=&quot;height:100%; margin:0; width:25%; background:#f6f6f6; padding:10px 20px; -moz-border-radius:0 10px 10px 0; -webkit-border-radius:0 10px 10px 0; border-radius:0 10px 10px 0; -moz-box-shadow: 0px 0px 5px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 0px 5px #ccc; box-shadow: 0px 0px 5px #ccc; vertical-align:top;&quot; |
&lt;div style=&quot;padding-bottom:10px; margin-bottom:15px; -moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #A7D7F9; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #A7D7F9; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #A7D7F9;&quot;&gt;[[File:Interwiki Women Collab 2022 4 banner (dates).png|center|400px|link=Interwiki Women 6]]&lt;/div&gt;
{| style=&quot;background:none; width:100%; border:0; padding:0; margin:0; font-family:Georgia, serif;&quot;
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #A7D7F9; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
{|
|-
|width=&quot;250&quot;|&lt;!--T:7--&gt;
'''[[Վիքինախագիծ:Interwiki Women 6/Մրցույթի մասին|Նախագծի մանրամասներ]]'''
|[[File:Gnome-emblem-photos.svg|60px|right|link=|alt=Interwiki Women 6 Challenge]]
|}
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
{|
{|
|-
|width=&quot;250&quot;|&lt;!--T:8--&gt;
'''[[Վիքինախագիծ:Interwiki Women 6/Ցանկեր|Առաջարկվող ցանկ]]'''
|[[File:WikiFont uniE100 - article - blue.svg|70px|right|link=|alt=Interwiki Women 6]]
|}
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
{|
|-
|width=&quot;250&quot;|&lt;!--T:10--&gt;
'''[[Վիքինախագիծ:Interwiki Women 6/Մասնակիցներ|Մասնակիցներ]]'''
|[[File:Nuvola apps kuser.svg|60px|right|link=|alt=Interwiki Women 6]]
|}
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
{|
|-
|width=&quot;250&quot;|&lt;!--T:10--&gt;
'''[[Վիքինախագիծ:Interwiki Women 6/Օժանդակ նյութեր|Օժանդակ նյութեր]]'''
|[[File:Nuvola_apps_important_JS.svg|60px|right|link=|alt=Interwiki Women]]
|}
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
{|
|-
|width=&quot;250&quot;|&lt;!--T:11--&gt;
'''[[Վիքինախագիծ:Interwiki Women 6/Հոդվածներ|Նորաստեղծ հոդվածներ]]'''
|[[File:Nuvola apps kate.svg|right|60px|link=|alt=Այս բաժինը նախատեսված է նոր հոդվածների համար:]]
|}
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px;&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
{|
|-
|width=&quot;250&quot;|&lt;!--T:11--&gt;
'''[[Վիքինախագիծ:Interwiki Women 6/Արդյունքներ|Արդյունքներ]]'''
|[[File:Nuvola apps kchart.svg|right|60px|link=|alt=Նախագիծն ամփոփվում է]]
|}
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px;&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
|-
|-
{|
|}
|}</text>
      <sha1>imjxl9n1rkejkhbbl8tfl09087k1r2w</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Վիքինախագիծ:Interwiki Women 6/Հոդվածներ</title>
    <ns>102</ns>
    <id>1097575</id>
    <revision>
      <id>8486060</id>
      <parentid>8485091</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T13:59:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Քրմապետ</username>
        <id>122702</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6917" xml:space="preserve">{| style=&quot;width:100%; padding:0; margin:0; border:0; border-spacing:0;&quot;
| style=&quot;height:100%; width:75%; margin:0; padding:0; vertical-align:top; -moz-box-shadow: 5px 0px 5px #ccc; -webkit-box-shadow: 5px 0px 5px #ccc; box-shadow: 5px 0px 5px #ccc;&quot; |
{| style=&quot;height:100%; width:100%; background:transparent; padding:0 10px 0 0; margin:0; border:0; border-spacing:0;&quot;
| style=&quot;font:32px/1.5 Gill Sans MT, GillSansSA, Calibri, sans-serif; color:#4a4a4a; padding:5px 0; -moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; vertical-align:middle;&quot; |
&lt;span style=&quot;float:right;padding-right:20px;&quot;&gt;

&lt;span style=&quot;float:right;padding-right:20px;&quot;&gt;  '''Նորաստեղծ հոդվածներ'''&lt;br /&gt;&lt;span style=&quot;float: right; color: #666; font-size: 50%;padding-right:20px;&quot;&gt; &lt;!--T:19--&gt; Օգոստոսի 8, 2022 - օգոստոսի 21, 2022&lt;/span&gt;
|-
|
|-
| style=&quot;padding:10px 0; font-family: sans-serif; font-size: 15px; vertical-align:top;&quot; |
&lt;span style=&quot;font-size:18px;&quot;&gt;&lt;!--T:2--&gt;
'''&lt;!--T:1--&gt;'''
Ողջույն, այս էջում տեղադրե՛ք Ձեր կողմից ստեղծված հոդվածները՝ ըստ ներկայացված ձևի:


== [[Մասնակից:Ան2020|Ան2020]] ==
* [[Վալենտինա Բերգամասկի]]

== [[Մասնակից:Slava Sahakyan70|Slava Sahakyan70]] ==
* [[Սանդի Յանելլա]]


|}

== [[Մասնակից:Քրմապետ|Քրմապետ]] ==
[[Նենսի Չայլյան]]
| style=&quot;height:100%; margin:0; width:25%; background:#f6f6f6; padding:10px 20px; -moz-border-radius:0 10px 10px 0; -webkit-border-radius:0 10px 10px 0; border-radius:0 10px 10px 0; -moz-box-shadow: 0px 0px 5px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 0px 5px #ccc; box-shadow: 0px 0px 5px #ccc; vertical-align:top;&quot; |
&lt;div style=&quot;padding-bottom:10px; margin-bottom:15px; -moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #A7D7F9; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #A7D7F9; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #A7D7F9;&quot;&gt;[[File:Interwiki Women Collab 2022 4 banner (dates).png|center|400px|link=Interwiki Women 3]]&lt;/div&gt;
{| style=&quot;background:none; width:100%; border:0; padding:0; margin:0; font-family:Georgia, serif;&quot;
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #A7D7F9; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
{|
|-
| width=&quot;250&quot; |&lt;!--T:7--&gt;
'''[[Վիքինախագիծ:Interwiki Women 6/Մրցույթի մասին|Նախագծի մանրամասներ]]'''
|[[File:Gnome-emblem-photos.svg|60px|right|link=|alt=Interwiki Women 3 Challenge]]
|}
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
{|
|}
{|
|-
| width=&quot;250&quot; |&lt;!--T:8--&gt;
'''[[Վիքինախագիծ:Interwiki Women 6/Ցանկեր|Առաջարկվող ցանկ]]'''
|[[File:WikiFont uniE100 - article - blue.svg|70px|right|link=|alt=Interwiki Women 3]]
|}
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
{|
|-
| width=&quot;250&quot; |&lt;!--T:10--&gt;
'''[[Վիքինախագիծ:Interwiki Women 6/Մասնակիցներ|Մասնակիցներ]]'''
|[[File:Nuvola apps kuser.svg|60px|right|link=|alt=Interwiki Women 3]]
|}
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
{|
|-
| width=&quot;250&quot; |&lt;!--T:10--&gt;
'''[[Վիքինախագիծ:Interwiki Women 6/Օժանդակ նյութեր|Օժանդակ նյութեր]]'''
|[[File:Nuvola_apps_important_JS.svg|60px|right|link=|alt=Interwiki Women]]
|}
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
{|
|-
| width=&quot;250&quot; |&lt;!--T:11--&gt;
'''[[Վիքինախագիծ:Interwiki Women 6/Հոդվածներ|Նորաստեղծ հոդվածներ]]'''
|[[File:Nuvola apps kate.svg|right|60px|link=|alt=Այս բաժինը նախատեսված է նոր հոդվածների համար:]]
|}
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px;&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
{|
|-
| width=&quot;250&quot; |&lt;!--T:11--&gt;
'''[[Վիքինախագիծ:Interwiki Women 6/Արդյունքներ|Արդյունքներ]]'''
|[[File:Nuvola apps kchart.svg|right|60px|link=|alt=Նախագիծն ամփոփվում է]]
|}
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px;&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
|-
|-
|}
{|
|}
|}</text>
      <sha1>t1jyyxslkp4mrhwaqrxamqur2aalq1t</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486061</id>
      <parentid>8486060</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T14:00:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Քրմապետ</username>
        <id>122702</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* Քրմապետ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6919" xml:space="preserve">{| style=&quot;width:100%; padding:0; margin:0; border:0; border-spacing:0;&quot;
| style=&quot;height:100%; width:75%; margin:0; padding:0; vertical-align:top; -moz-box-shadow: 5px 0px 5px #ccc; -webkit-box-shadow: 5px 0px 5px #ccc; box-shadow: 5px 0px 5px #ccc;&quot; |
{| style=&quot;height:100%; width:100%; background:transparent; padding:0 10px 0 0; margin:0; border:0; border-spacing:0;&quot;
| style=&quot;font:32px/1.5 Gill Sans MT, GillSansSA, Calibri, sans-serif; color:#4a4a4a; padding:5px 0; -moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; vertical-align:middle;&quot; |
&lt;span style=&quot;float:right;padding-right:20px;&quot;&gt;

&lt;span style=&quot;float:right;padding-right:20px;&quot;&gt;  '''Նորաստեղծ հոդվածներ'''&lt;br /&gt;&lt;span style=&quot;float: right; color: #666; font-size: 50%;padding-right:20px;&quot;&gt; &lt;!--T:19--&gt; Օգոստոսի 8, 2022 - օգոստոսի 21, 2022&lt;/span&gt;
|-
|
|-
| style=&quot;padding:10px 0; font-family: sans-serif; font-size: 15px; vertical-align:top;&quot; |
&lt;span style=&quot;font-size:18px;&quot;&gt;&lt;!--T:2--&gt;
'''&lt;!--T:1--&gt;'''
Ողջույն, այս էջում տեղադրե՛ք Ձեր կողմից ստեղծված հոդվածները՝ ըստ ներկայացված ձևի:


== [[Մասնակից:Ան2020|Ան2020]] ==
* [[Վալենտինա Բերգամասկի]]

== [[Մասնակից:Slava Sahakyan70|Slava Sahakyan70]] ==
* [[Սանդի Յանելլա]]


|}

== [[Մասնակից:Քրմապետ|Քրմապետ]] ==
* [[Նենսի Չայլյան]]
| style=&quot;height:100%; margin:0; width:25%; background:#f6f6f6; padding:10px 20px; -moz-border-radius:0 10px 10px 0; -webkit-border-radius:0 10px 10px 0; border-radius:0 10px 10px 0; -moz-box-shadow: 0px 0px 5px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 0px 5px #ccc; box-shadow: 0px 0px 5px #ccc; vertical-align:top;&quot; |
&lt;div style=&quot;padding-bottom:10px; margin-bottom:15px; -moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #A7D7F9; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #A7D7F9; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #A7D7F9;&quot;&gt;[[File:Interwiki Women Collab 2022 4 banner (dates).png|center|400px|link=Interwiki Women 3]]&lt;/div&gt;
{| style=&quot;background:none; width:100%; border:0; padding:0; margin:0; font-family:Georgia, serif;&quot;
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #A7D7F9; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
{|
|-
| width=&quot;250&quot; |&lt;!--T:7--&gt;
'''[[Վիքինախագիծ:Interwiki Women 6/Մրցույթի մասին|Նախագծի մանրամասներ]]'''
|[[File:Gnome-emblem-photos.svg|60px|right|link=|alt=Interwiki Women 3 Challenge]]
|}
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
{|
|}
{|
|-
| width=&quot;250&quot; |&lt;!--T:8--&gt;
'''[[Վիքինախագիծ:Interwiki Women 6/Ցանկեր|Առաջարկվող ցանկ]]'''
|[[File:WikiFont uniE100 - article - blue.svg|70px|right|link=|alt=Interwiki Women 3]]
|}
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
{|
|-
| width=&quot;250&quot; |&lt;!--T:10--&gt;
'''[[Վիքինախագիծ:Interwiki Women 6/Մասնակիցներ|Մասնակիցներ]]'''
|[[File:Nuvola apps kuser.svg|60px|right|link=|alt=Interwiki Women 3]]
|}
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
{|
|-
| width=&quot;250&quot; |&lt;!--T:10--&gt;
'''[[Վիքինախագիծ:Interwiki Women 6/Օժանդակ նյութեր|Օժանդակ նյութեր]]'''
|[[File:Nuvola_apps_important_JS.svg|60px|right|link=|alt=Interwiki Women]]
|}
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
{|
|-
| width=&quot;250&quot; |&lt;!--T:11--&gt;
'''[[Վիքինախագիծ:Interwiki Women 6/Հոդվածներ|Նորաստեղծ հոդվածներ]]'''
|[[File:Nuvola apps kate.svg|right|60px|link=|alt=Այս բաժինը նախատեսված է նոր հոդվածների համար:]]
|}
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px;&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
{|
|-
| width=&quot;250&quot; |&lt;!--T:11--&gt;
'''[[Վիքինախագիծ:Interwiki Women 6/Արդյունքներ|Արդյունքներ]]'''
|[[File:Nuvola apps kchart.svg|right|60px|link=|alt=Նախագիծն ամփոփվում է]]
|}
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px;&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
|-
|-
|}
{|
|}
|}</text>
      <sha1>oataehcpzfjys0z76btr1ixklhf5gde</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486108</id>
      <parentid>8486061</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T15:06:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Քրմապետ</username>
        <id>122702</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6957" xml:space="preserve">{| style=&quot;width:100%; padding:0; margin:0; border:0; border-spacing:0;&quot;
| style=&quot;height:100%; width:75%; margin:0; padding:0; vertical-align:top; -moz-box-shadow: 5px 0px 5px #ccc; -webkit-box-shadow: 5px 0px 5px #ccc; box-shadow: 5px 0px 5px #ccc;&quot; |
{| style=&quot;height:100%; width:100%; background:transparent; padding:0 10px 0 0; margin:0; border:0; border-spacing:0;&quot;
| style=&quot;font:32px/1.5 Gill Sans MT, GillSansSA, Calibri, sans-serif; color:#4a4a4a; padding:5px 0; -moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; vertical-align:middle;&quot; |
&lt;span style=&quot;float:right;padding-right:20px;&quot;&gt;

&lt;span style=&quot;float:right;padding-right:20px;&quot;&gt;  '''Նորաստեղծ հոդվածներ'''&lt;br /&gt;&lt;span style=&quot;float: right; color: #666; font-size: 50%;padding-right:20px;&quot;&gt; &lt;!--T:19--&gt; Օգոստոսի 8, 2022 - օգոստոսի 21, 2022&lt;/span&gt;
|-
|
|-
| style=&quot;padding:10px 0; font-family: sans-serif; font-size: 15px; vertical-align:top;&quot; |
&lt;span style=&quot;font-size:18px;&quot;&gt;&lt;!--T:2--&gt;
'''&lt;!--T:1--&gt;'''
Ողջույն, այս էջում տեղադրե՛ք Ձեր կողմից ստեղծված հոդվածները՝ ըստ ներկայացված ձևի:


== [[Մասնակից:Ան2020|Ան2020]] ==
* [[Վալենտինա Բերգամասկի]]

== [[Մասնակից:Slava Sahakyan70|Slava Sahakyan70]] ==
* [[Սանդի Յանելլա]]


|}

== [[Մասնակից:Քրմապետ|Քրմապետ]] ==
* [[Նենսի Չայլյան]]
* [[Գայանե Կոստանյան]]
| style=&quot;height:100%; margin:0; width:25%; background:#f6f6f6; padding:10px 20px; -moz-border-radius:0 10px 10px 0; -webkit-border-radius:0 10px 10px 0; border-radius:0 10px 10px 0; -moz-box-shadow: 0px 0px 5px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 0px 5px #ccc; box-shadow: 0px 0px 5px #ccc; vertical-align:top;&quot; |
&lt;div style=&quot;padding-bottom:10px; margin-bottom:15px; -moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #A7D7F9; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #A7D7F9; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #A7D7F9;&quot;&gt;[[File:Interwiki Women Collab 2022 4 banner (dates).png|center|400px|link=Interwiki Women 3]]&lt;/div&gt;
{| style=&quot;background:none; width:100%; border:0; padding:0; margin:0; font-family:Georgia, serif;&quot;
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #A7D7F9; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
{|
|-
| width=&quot;250&quot; |&lt;!--T:7--&gt;
'''[[Վիքինախագիծ:Interwiki Women 6/Մրցույթի մասին|Նախագծի մանրամասներ]]'''
|[[File:Gnome-emblem-photos.svg|60px|right|link=|alt=Interwiki Women 3 Challenge]]
|}
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
{|
|}
{|
|-
| width=&quot;250&quot; |&lt;!--T:8--&gt;
'''[[Վիքինախագիծ:Interwiki Women 6/Ցանկեր|Առաջարկվող ցանկ]]'''
|[[File:WikiFont uniE100 - article - blue.svg|70px|right|link=|alt=Interwiki Women 3]]
|}
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
{|
|-
| width=&quot;250&quot; |&lt;!--T:10--&gt;
'''[[Վիքինախագիծ:Interwiki Women 6/Մասնակիցներ|Մասնակիցներ]]'''
|[[File:Nuvola apps kuser.svg|60px|right|link=|alt=Interwiki Women 3]]
|}
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
{|
|-
| width=&quot;250&quot; |&lt;!--T:10--&gt;
'''[[Վիքինախագիծ:Interwiki Women 6/Օժանդակ նյութեր|Օժանդակ նյութեր]]'''
|[[File:Nuvola_apps_important_JS.svg|60px|right|link=|alt=Interwiki Women]]
|}
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
{|
|-
| width=&quot;250&quot; |&lt;!--T:11--&gt;
'''[[Վիքինախագիծ:Interwiki Women 6/Հոդվածներ|Նորաստեղծ հոդվածներ]]'''
|[[File:Nuvola apps kate.svg|right|60px|link=|alt=Այս բաժինը նախատեսված է նոր հոդվածների համար:]]
|}
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px;&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
{|
|-
| width=&quot;250&quot; |&lt;!--T:11--&gt;
'''[[Վիքինախագիծ:Interwiki Women 6/Արդյունքներ|Արդյունքներ]]'''
|[[File:Nuvola apps kchart.svg|right|60px|link=|alt=Նախագիծն ամփոփվում է]]
|}
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px;&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
|-
|-
|}
{|
|}
|}</text>
      <sha1>nanq64ghqex3r538nvfjyhk5cpbru7d</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486110</id>
      <parentid>8486108</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T15:07:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Karakhanyan Gayane</username>
        <id>100381</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7053" xml:space="preserve">{| style=&quot;width:100%; padding:0; margin:0; border:0; border-spacing:0;&quot;
| style=&quot;height:100%; width:75%; margin:0; padding:0; vertical-align:top; -moz-box-shadow: 5px 0px 5px #ccc; -webkit-box-shadow: 5px 0px 5px #ccc; box-shadow: 5px 0px 5px #ccc;&quot; |
{| style=&quot;height:100%; width:100%; background:transparent; padding:0 10px 0 0; margin:0; border:0; border-spacing:0;&quot;
| style=&quot;font:32px/1.5 Gill Sans MT, GillSansSA, Calibri, sans-serif; color:#4a4a4a; padding:5px 0; -moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; vertical-align:middle;&quot; |
&lt;span style=&quot;float:right;padding-right:20px;&quot;&gt;

&lt;span style=&quot;float:right;padding-right:20px;&quot;&gt;  '''Նորաստեղծ հոդվածներ'''&lt;br /&gt;&lt;span style=&quot;float: right; color: #666; font-size: 50%;padding-right:20px;&quot;&gt; &lt;!--T:19--&gt; Օգոստոսի 8, 2022 - օգոստոսի 21, 2022&lt;/span&gt;
|-
|
|-
| style=&quot;padding:10px 0; font-family: sans-serif; font-size: 15px; vertical-align:top;&quot; |
&lt;span style=&quot;font-size:18px;&quot;&gt;&lt;!--T:2--&gt;
'''&lt;!--T:1--&gt;'''
Ողջույն, այս էջում տեղադրե՛ք Ձեր կողմից ստեղծված հոդվածները՝ ըստ ներկայացված ձևի:


== [[Մասնակից:Ան2020|Ան2020]] ==
* [[Վալենտինա Բերգամասկի]]

== [[Մասնակից:Slava Sahakyan70|Slava Sahakyan70]] ==
* [[Սանդի Յանելլա]]

== [[Մասնակից:Karakhanyan Gayane|Karakhanyan Gayane]] ==
* [[Ռամոնա Բախման]]
|}

== [[Մասնակից:Քրմապետ|Քրմապետ]] ==
* [[Նենսի Չայլյան]]
* [[Գայանե Կոստանյան]]
| style=&quot;height:100%; margin:0; width:25%; background:#f6f6f6; padding:10px 20px; -moz-border-radius:0 10px 10px 0; -webkit-border-radius:0 10px 10px 0; border-radius:0 10px 10px 0; -moz-box-shadow: 0px 0px 5px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 0px 5px #ccc; box-shadow: 0px 0px 5px #ccc; vertical-align:top;&quot; |
&lt;div style=&quot;padding-bottom:10px; margin-bottom:15px; -moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #A7D7F9; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #A7D7F9; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #A7D7F9;&quot;&gt;[[File:Interwiki Women Collab 2022 4 banner (dates).png|center|400px|link=Interwiki Women 3]]&lt;/div&gt;
{| style=&quot;background:none; width:100%; border:0; padding:0; margin:0; font-family:Georgia, serif;&quot;
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #A7D7F9; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
{|
|-
| width=&quot;250&quot; |&lt;!--T:7--&gt;
'''[[Վիքինախագիծ:Interwiki Women 6/Մրցույթի մասին|Նախագծի մանրամասներ]]'''
|[[File:Gnome-emblem-photos.svg|60px|right|link=|alt=Interwiki Women 3 Challenge]]
|}
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
{|
|}
{|
|-
| width=&quot;250&quot; |&lt;!--T:8--&gt;
'''[[Վիքինախագիծ:Interwiki Women 6/Ցանկեր|Առաջարկվող ցանկ]]'''
|[[File:WikiFont uniE100 - article - blue.svg|70px|right|link=|alt=Interwiki Women 3]]
|}
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
{|
|-
| width=&quot;250&quot; |&lt;!--T:10--&gt;
'''[[Վիքինախագիծ:Interwiki Women 6/Մասնակիցներ|Մասնակիցներ]]'''
|[[File:Nuvola apps kuser.svg|60px|right|link=|alt=Interwiki Women 3]]
|}
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
{|
|-
| width=&quot;250&quot; |&lt;!--T:10--&gt;
'''[[Վիքինախագիծ:Interwiki Women 6/Օժանդակ նյութեր|Օժանդակ նյութեր]]'''
|[[File:Nuvola_apps_important_JS.svg|60px|right|link=|alt=Interwiki Women]]
|}
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
{|
|-
| width=&quot;250&quot; |&lt;!--T:11--&gt;
'''[[Վիքինախագիծ:Interwiki Women 6/Հոդվածներ|Նորաստեղծ հոդվածներ]]'''
|[[File:Nuvola apps kate.svg|right|60px|link=|alt=Այս բաժինը նախատեսված է նոր հոդվածների համար:]]
|}
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px;&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
{|
|-
| width=&quot;250&quot; |&lt;!--T:11--&gt;
'''[[Վիքինախագիծ:Interwiki Women 6/Արդյունքներ|Արդյունքներ]]'''
|[[File:Nuvola apps kchart.svg|right|60px|link=|alt=Նախագիծն ամփոփվում է]]
|}
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px;&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
|-
|-
|}
{|
|}
|}</text>
      <sha1>l9vc8najyh7wlowadew8tu14xv0binz</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486154</id>
      <parentid>8486110</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T17:02:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Armineaghayan</username>
        <id>25187</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7154" xml:space="preserve">{| style=&quot;width:100%; padding:0; margin:0; border:0; border-spacing:0;&quot;
| style=&quot;height:100%; width:75%; margin:0; padding:0; vertical-align:top; -moz-box-shadow: 5px 0px 5px #ccc; -webkit-box-shadow: 5px 0px 5px #ccc; box-shadow: 5px 0px 5px #ccc;&quot; |
{| style=&quot;height:100%; width:100%; background:transparent; padding:0 10px 0 0; margin:0; border:0; border-spacing:0;&quot;
| style=&quot;font:32px/1.5 Gill Sans MT, GillSansSA, Calibri, sans-serif; color:#4a4a4a; padding:5px 0; -moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; vertical-align:middle;&quot; |
&lt;span style=&quot;float:right;padding-right:20px;&quot;&gt;

&lt;span style=&quot;float:right;padding-right:20px;&quot;&gt;  '''Նորաստեղծ հոդվածներ'''&lt;br /&gt;&lt;span style=&quot;float: right; color: #666; font-size: 50%;padding-right:20px;&quot;&gt; &lt;!--T:19--&gt; Օգոստոսի 8, 2022 - օգոստոսի 21, 2022&lt;/span&gt;
|-
|
|-
| style=&quot;padding:10px 0; font-family: sans-serif; font-size: 15px; vertical-align:top;&quot; |
&lt;span style=&quot;font-size:18px;&quot;&gt;&lt;!--T:2--&gt;
'''&lt;!--T:1--&gt;'''
Ողջույն, այս էջում տեղադրե՛ք Ձեր կողմից ստեղծված հոդվածները՝ ըստ ներկայացված ձևի:
|}

== [[Մասնակից:Ան2020|Ան2020]] ==
* [[Վալենտինա Բերգամասկի]]

== [[Մասնակից:Slava Sahakyan70|Slava Sahakyan70]] ==
* [[Սանդի Յանելլա]]

== [[Մասնակից:Karakhanyan Gayane|Karakhanyan Gayane]] ==
* [[Ռամոնա Բախման]]

== [[Մասնակից:Քրմապետ|Քրմապետ]] ==
* [[Նենսի Չայլյան]]
* [[Գայանե Կոստանյան]]

== [[Մասնակից:Armineaghayan|Armineaghayan]] ==
* [[Վալենտինա Չերնոյա]]


| style=&quot;height:100%; margin:0; width:25%; background:#f6f6f6; padding:10px 20px; -moz-border-radius:0 10px 10px 0; -webkit-border-radius:0 10px 10px 0; border-radius:0 10px 10px 0; -moz-box-shadow: 0px 0px 5px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 0px 5px #ccc; box-shadow: 0px 0px 5px #ccc; vertical-align:top;&quot; |
&lt;div style=&quot;padding-bottom:10px; margin-bottom:15px; -moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #A7D7F9; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #A7D7F9; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #A7D7F9;&quot;&gt;[[File:Interwiki Women Collab 2022 4 banner (dates).png|center|400px|link=Interwiki Women 3]]&lt;/div&gt;
{| style=&quot;background:none; width:100%; border:0; padding:0; margin:0; font-family:Georgia, serif;&quot;
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #A7D7F9; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
{|
|-
| width=&quot;250&quot; |&lt;!--T:7--&gt;
'''[[Վիքինախագիծ:Interwiki Women 6/Մրցույթի մասին|Նախագծի մանրամասներ]]'''
|[[File:Gnome-emblem-photos.svg|60px|right|link=|alt=Interwiki Women 3 Challenge]]
|}
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
{|
|}
{|
|-
| width=&quot;250&quot; |&lt;!--T:8--&gt;
'''[[Վիքինախագիծ:Interwiki Women 6/Ցանկեր|Առաջարկվող ցանկ]]'''
|[[File:WikiFont uniE100 - article - blue.svg|70px|right|link=|alt=Interwiki Women 3]]
|}
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
{|
|-
| width=&quot;250&quot; |&lt;!--T:10--&gt;
'''[[Վիքինախագիծ:Interwiki Women 6/Մասնակիցներ|Մասնակիցներ]]'''
|[[File:Nuvola apps kuser.svg|60px|right|link=|alt=Interwiki Women 3]]
|}
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
{|
|-
| width=&quot;250&quot; |&lt;!--T:10--&gt;
'''[[Վիքինախագիծ:Interwiki Women 6/Օժանդակ նյութեր|Օժանդակ նյութեր]]'''
|[[File:Nuvola_apps_important_JS.svg|60px|right|link=|alt=Interwiki Women]]
|}
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
{|
|-
| width=&quot;250&quot; |&lt;!--T:11--&gt;
'''[[Վիքինախագիծ:Interwiki Women 6/Հոդվածներ|Նորաստեղծ հոդվածներ]]'''
|[[File:Nuvola apps kate.svg|right|60px|link=|alt=Այս բաժինը նախատեսված է նոր հոդվածների համար:]]
|}
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px;&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
{|
|-
| width=&quot;250&quot; |&lt;!--T:11--&gt;
'''[[Վիքինախագիծ:Interwiki Women 6/Արդյունքներ|Արդյունքներ]]'''
|[[File:Nuvola apps kchart.svg|right|60px|link=|alt=Նախագիծն ամփոփվում է]]
|}
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px;&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
|-
|-
|}
{|
|}
|}</text>
      <sha1>rch4iqm5oxx85e87wycdvptgw19atd2</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486265</id>
      <parentid>8486154</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T20:49:40Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Armineaghayan</username>
        <id>25187</id>
      </contributor>
      <comment>/* Armineaghayan */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7193" xml:space="preserve">{| style=&quot;width:100%; padding:0; margin:0; border:0; border-spacing:0;&quot;
| style=&quot;height:100%; width:75%; margin:0; padding:0; vertical-align:top; -moz-box-shadow: 5px 0px 5px #ccc; -webkit-box-shadow: 5px 0px 5px #ccc; box-shadow: 5px 0px 5px #ccc;&quot; |
{| style=&quot;height:100%; width:100%; background:transparent; padding:0 10px 0 0; margin:0; border:0; border-spacing:0;&quot;
| style=&quot;font:32px/1.5 Gill Sans MT, GillSansSA, Calibri, sans-serif; color:#4a4a4a; padding:5px 0; -moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; vertical-align:middle;&quot; |
&lt;span style=&quot;float:right;padding-right:20px;&quot;&gt;

&lt;span style=&quot;float:right;padding-right:20px;&quot;&gt;  '''Նորաստեղծ հոդվածներ'''&lt;br /&gt;&lt;span style=&quot;float: right; color: #666; font-size: 50%;padding-right:20px;&quot;&gt; &lt;!--T:19--&gt; Օգոստոսի 8, 2022 - օգոստոսի 21, 2022&lt;/span&gt;
|-
|
|-
| style=&quot;padding:10px 0; font-family: sans-serif; font-size: 15px; vertical-align:top;&quot; |
&lt;span style=&quot;font-size:18px;&quot;&gt;&lt;!--T:2--&gt;
'''&lt;!--T:1--&gt;'''
Ողջույն, այս էջում տեղադրե՛ք Ձեր կողմից ստեղծված հոդվածները՝ ըստ ներկայացված ձևի:
|}

== [[Մասնակից:Ան2020|Ան2020]] ==
* [[Վալենտինա Բերգամասկի]]

== [[Մասնակից:Slava Sahakyan70|Slava Sahakyan70]] ==
* [[Սանդի Յանելլա]]

== [[Մասնակից:Karakhanyan Gayane|Karakhanyan Gayane]] ==
* [[Ռամոնա Բախման]]

== [[Մասնակից:Քրմապետ|Քրմապետ]] ==
* [[Նենսի Չայլյան]]
* [[Գայանե Կոստանյան]]

== [[Մասնակից:Armineaghayan|Armineaghayan]] ==
* [[Վալենտինա Չերնոյա]]
* [[Ջուլիա Դոմենիկետտի]]


| style=&quot;height:100%; margin:0; width:25%; background:#f6f6f6; padding:10px 20px; -moz-border-radius:0 10px 10px 0; -webkit-border-radius:0 10px 10px 0; border-radius:0 10px 10px 0; -moz-box-shadow: 0px 0px 5px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 0px 5px #ccc; box-shadow: 0px 0px 5px #ccc; vertical-align:top;&quot; |
&lt;div style=&quot;padding-bottom:10px; margin-bottom:15px; -moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #A7D7F9; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #A7D7F9; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #A7D7F9;&quot;&gt;[[File:Interwiki Women Collab 2022 4 banner (dates).png|center|400px|link=Interwiki Women 3]]&lt;/div&gt;
{| style=&quot;background:none; width:100%; border:0; padding:0; margin:0; font-family:Georgia, serif;&quot;
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #A7D7F9; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
{|
|-
| width=&quot;250&quot; |&lt;!--T:7--&gt;
'''[[Վիքինախագիծ:Interwiki Women 6/Մրցույթի մասին|Նախագծի մանրամասներ]]'''
|[[File:Gnome-emblem-photos.svg|60px|right|link=|alt=Interwiki Women 3 Challenge]]
|}
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
{|
|}
{|
|-
| width=&quot;250&quot; |&lt;!--T:8--&gt;
'''[[Վիքինախագիծ:Interwiki Women 6/Ցանկեր|Առաջարկվող ցանկ]]'''
|[[File:WikiFont uniE100 - article - blue.svg|70px|right|link=|alt=Interwiki Women 3]]
|}
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
{|
|-
| width=&quot;250&quot; |&lt;!--T:10--&gt;
'''[[Վիքինախագիծ:Interwiki Women 6/Մասնակիցներ|Մասնակիցներ]]'''
|[[File:Nuvola apps kuser.svg|60px|right|link=|alt=Interwiki Women 3]]
|}
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
{|
|-
| width=&quot;250&quot; |&lt;!--T:10--&gt;
'''[[Վիքինախագիծ:Interwiki Women 6/Օժանդակ նյութեր|Օժանդակ նյութեր]]'''
|[[File:Nuvola_apps_important_JS.svg|60px|right|link=|alt=Interwiki Women]]
|}
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
{|
|-
| width=&quot;250&quot; |&lt;!--T:11--&gt;
'''[[Վիքինախագիծ:Interwiki Women 6/Հոդվածներ|Նորաստեղծ հոդվածներ]]'''
|[[File:Nuvola apps kate.svg|right|60px|link=|alt=Այս բաժինը նախատեսված է նոր հոդվածների համար:]]
|}
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px;&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
{|
|-
| width=&quot;250&quot; |&lt;!--T:11--&gt;
'''[[Վիքինախագիծ:Interwiki Women 6/Արդյունքներ|Արդյունքներ]]'''
|[[File:Nuvola apps kchart.svg|right|60px|link=|alt=Նախագիծն ամփոփվում է]]
|}
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px;&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
|-
|-
|}
{|
|}
|}</text>
      <sha1>1rmg9vbicsqlyrtwrupcuw2svz4kqb1</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Վիքինախագիծ:Interwiki Women 6/Արդյունքներ</title>
    <ns>102</ns>
    <id>1097576</id>
    <revision>
      <id>8486260</id>
      <parentid>8485084</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T20:32:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Armineaghayan</username>
        <id>25187</id>
      </contributor>
      <comment>/* Կատեգորիաներ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7138" xml:space="preserve">{| style=&quot;width:100%; padding:0; margin:0; border:0; border-spacing:0;&quot;
| style=&quot;height:100%; width:75%; margin:0; padding:0; vertical-align:top; -moz-box-shadow: 5px 0px 5px #ccc; -webkit-box-shadow: 5px 0px 5px #ccc; box-shadow: 5px 0px 5px #ccc;&quot; |
{| style=&quot;height:100%; width:100%; background:transparent; padding:0 10px 0 0; margin:0; border:0; border-spacing:0;&quot;
| style=&quot;font:32px/1.5 Gill Sans MT, GillSansSA, Calibri, sans-serif; color:#4a4a4a; padding:5px 0; -moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; vertical-align:middle;&quot; | &lt;span style=&quot;float:right;padding-right:20px;&quot;&gt; 
'''Նախագծի արդյունքներ'''&lt;/span&gt;&lt;br /&gt;&lt;span style=&quot;float: right; color: #666; font-size: 50%;padding-right:20px;&quot;&gt;
&lt;!--T:19--&gt;
Օգոստոսի 8, 2022 - օգոստոսի 21, 2022&lt;/span&gt;
|-
| style=&quot;padding:10px 0; font-family: sans-serif; font-size: 15px; vertical-align:top;&quot; |
&lt;span style=&quot;font-size:18px;&quot;&gt;&lt;!--T:2--&gt;
'''&lt;!--T:1--&gt;
Այստեղ նախագծի ավարտից հետո կամփոփվեն արդյունքները:


== Կատեգորիաներ ==
* [https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D4%BB%D5%BF%D5%A1%D5%AC%D5%A1%D6%81%D5%AB_%D5%AF%D5%AB%D5%B6_%D6%86%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A2%D5%B8%D5%AC%D5%AB%D5%BD%D5%BF%D5%B6%D5%A5%D6%80 Իտալացի կին ֆուտբոլիստներ]
* [https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D5%87%D5%BE%D5%A5%D5%B5%D6%81%D5%A1%D6%80%D5%A1%D6%81%D5%AB_%D5%AF%D5%AB%D5%B6_%D6%86%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A2%D5%B8%D5%AC%D5%AB%D5%BD%D5%BF%D5%B6%D5%A5%D6%80 Շվեյցարացի կին ֆուտբոլիստներ]


|}
| style=&quot;height:100%; margin:0; width:25%; background:#f6f6f6; padding:10px 20px; -moz-border-radius:0 10px 10px 0; -webkit-border-radius:0 10px 10px 0; border-radius:0 10px 10px 0; -moz-box-shadow: 0px 0px 5px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 0px 5px #ccc; box-shadow: 0px 0px 5px #ccc; vertical-align:top;&quot; |
&lt;div style=&quot;padding-bottom:10px; margin-bottom:15px; -moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #A7D7F9; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #A7D7F9; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #A7D7F9;&quot;&gt;[[File:Interwiki Women Collab 2022 4 banner (dates).png|center|400px|link=Interwiki Women 3]]&lt;/div&gt;
{| style=&quot;background:none; width:100%; border:0; padding:0; margin:0; font-family:Georgia, serif;&quot;
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #A7D7F9; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
{|
|-
|width=&quot;250&quot;|&lt;!--T:7--&gt;
'''[[Վիքինախագիծ:Interwiki Women 6/Մրցույթի մասին|Նախագծի մանրամասներ]]'''
|[[File:Gnome-emblem-photos.svg|60px|right|link=|alt=Interwiki Women 3 Challenge]]
|}
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
{|
{|
|-
|width=&quot;250&quot;|&lt;!--T:8--&gt;
'''[[Վիքինախագիծ:Interwiki Women 6/Ցանկեր|Առաջարկվող ցանկ]]'''
|[[File:WikiFont uniE100 - article - blue.svg|70px|right|link=|alt=Interwiki Women 3]]
|}
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
{|
|-
|width=&quot;250&quot;|&lt;!--T:10--&gt;
'''[[Վիքինախագիծ:Interwiki Women 6/Մասնակիցներ|Մասնակիցներ]]'''
|[[File:Nuvola apps kuser.svg|60px|right|link=|alt=Interwiki Women 3]]
|}
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
{|
|-
|width=&quot;250&quot;|&lt;!--T:10--&gt;
'''[[Վիքինախագիծ:Interwiki Women 6/Օժանդակ նյութեր|Օժանդակ նյութեր]]'''
|[[File:Nuvola_apps_important_JS.svg|60px|right|link=|alt=Interwiki Women]]
|}
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
{|
|-
|width=&quot;250&quot;|&lt;!--T:11--&gt;
'''[[Վիքինախագիծ:Interwiki Women 6/Հոդվածներ|Նորաստեղծ հոդվածներ]]'''
|[[File:Nuvola apps kate.svg|right|60px|link=|alt=Այս բաժինը նախատեսված է նոր հոդվածների համար:]]
|}
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px;&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
{|
|-
|width=&quot;250&quot;|&lt;!--T:11--&gt;
'''[[Վիքինախագիծ:Interwiki Women 6/Արդյունքներ|Արդյունքներ]]'''
|[[File:Nuvola apps kchart.svg|right|60px|link=|alt=Նախագիծն ամփոփվում է]]
|}
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px;&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
|-
| style=&quot;-moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; font-size: 18px&quot; |
|-
|-
{|
|}
|}</text>
      <sha1>nv2x8s20oocvijvr8st5fdmywablli6</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Վիքինախագիծ:Interwiki Women 6/Ցանկեր</title>
    <ns>102</ns>
    <id>1097581</id>
    <revision>
      <id>8486006</id>
      <parentid>8485072</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T13:18:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Karakhanyan Gayane</username>
        <id>100381</id>
      </contributor>
      <comment>/* Կանանց ԵՎՐՈ 2022 */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8482" xml:space="preserve">{| style=&quot;width:100%; padding:0; margin:0; border:0; border-spacing:0;&quot;
| style=&quot;height:100%; width:75%; margin:0; padding:0; vertical-align:top; -moz-box-shadow: 5px 0px 5px #ccc; -webkit-box-shadow: 5px 0px 5px #ccc; box-shadow: 5px 0px 5px #ccc;&quot; |
{| style=&quot;height:100%; width:100%; background:transparent; padding:0 10px 0 0; margin:0; border:0; border-spacing:0;&quot;
| style=&quot;font:32px/1.5 Gill Sans MT, GillSansSA, Calibri, sans-serif; color:#4a4a4a; padding:5px 0; -moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; vertical-align:middle;&quot; | &lt;span style=&quot;float:right;padding-right:20px;&quot;&gt; 
'''Առաջարկվող ցանկ'''&lt;/span&gt;&lt;br /&gt;&lt;span style=&quot;float: right; color: #666; font-size: 50%;padding-right:20px;&quot;&gt;
&lt;!--T:19--&gt;
Օգոստոսի 8, 2022 - օգոստոսի 21, 2022&lt;/span&gt;
|-
| style=&quot;padding:10px 0; font-family: sans-serif; font-size: 15px; vertical-align:top;&quot; |
&lt;span style=&quot;font-size:18px;&quot;&gt;&lt;!--T:2--&gt;
'''&lt;!--T:1--&gt;
Նախագծի առաջարկվող հոդվածների ցանկը, որտեղից պետք է գրվեն հոդվածներ:
&lt;!-- ՀՈԴՎԱԾՆԵՐԻ ՑԱՆԿՆ ԱՎԵԼԱՑՆԵԼ ԱՅՍ ՏՈՂԻՑ ՆԵՐՔԵՎ --&gt;
'''Interwiki Women Collaboration 6'''
__TOC__
&lt;div style=&quot;background-color:none; border-width:1,5px; border-style: solid; border-color:#FF6363;&quot;&gt;&lt;table align=&quot;center&quot; style=&quot;background-color:#FFEEEE;&quot;&gt;&lt;tr&gt;&lt;td&gt;[[Պատկեր:Gnome-emblem-important.svg|64px]]&lt;/td&gt;&lt;td&gt;&lt;strong style=&quot;font-size: 97%;&quot;&gt;Հարգելի՛ խմբագիրներ,&lt;br&gt;
Խնդրում եմ ստորագրել միայն մեկ հոդվածի դիմաց, որն ավարտելուց հետո նորից կարող եք ստորագրել մեկ այլ հոդվածի մոտ  --[[Մասնակից:Armineaghayan|Armineaghayan]] ([[Մասնակցի քննարկում:Armineaghayan|քննարկում]]) 22:21, 8 Հուլիսի 2022 (UTC)&lt;/strong&gt;&lt;br/&gt;&lt;/td&gt;&lt;td&gt;&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;&lt;/table&gt;&lt;/div&gt;
== Կանանց ԵՎՐՈ 2022 ==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! # !! Հայերեն անվանում !! Այլ լեզուներ !! Պատկեր !! Վիքիտվյալներ !! {{comment|Ես խմբագրում եմ&lt;br&gt;այս հոդվածը|Ստորագրե՛ք ստորև մինչ հոդվածի խմբագրմանն անցնելը թյուրիմացություններից խուսափելու համար}}
|-
| 1 || [[ՈւԵՖԱ-ի կանանց ֆուտբոլի Եվրոպայի առաջնություն 2022]]  || [[:en:UEFA Women's Euro 2022]] &lt;br&gt; [[:ru:Чемпионат Европы по футболу среди женщин 2022]]||  || [[:d:Q36110353|Q36110353]] ||
|-
| 2 || [[Կլարա Բյուլ]]  || [[:en:Klara Bühl]]|| [[Պատկեր:2022-06-24 Fussball, Frauen, Länderspiel, Deutschland - Schweiz 1DX 1056 by Stepro.jpg|200px]]   || [[:d:Q27077870|Q27077870]] ||
|-
| 3 || [[Շերիդա Սպիցե]]  || [[:en:Sherida Spitse]] &lt;br&gt; [[:ru:Спице, Шерида]]|| [[Պատկեր:Sherida Spitse 2014 (cropped).jpg|200px]]   || [[:d:Q1887704|Q1887704]] ||--[[Մասնակից:A.arpi.a|A.arpi.a]] ([[Մասնակցի քննարկում:A.arpi.a|քննարկում]]) 11:30, 3 Օգոստոսի 2022 (UTC)
|-
| 4 || [[Ռամոնա Բախման]]  || [[:en:Ramona Bachmann]] &lt;br&gt; [[:ru:Бахманн, Рамона]]|| [[Պատկեր:Ramona Bachmann 2017.jpg|200px]]   || [[:d:Q448323|Q448323]] ||
|-
| 5 || [[Ալեքսանդրա Փոփ]]  || [[:en:Alexandra Popp]] &lt;br&gt; [[:ru:Бахманн, Рамона]]|| [[Պատկեր:Alexandra Popp 2011.jpg|200px]]   || [[:d:Q432932|Q432932]] ||--[[Մասնակից:Karakhanyan Gayane|Karakhanyan Gayane]] ([[Մասնակցի քննարկում:Karakhanyan Gayane|քննարկում]]) 13:18, 9 Օգոստոսի 2022 (UTC)
|-
| 6 || [[Բեթ Միդլ]]  || [[:en:Beth Meadl]]|| [[Պատկեր:Beth Mead.jpg|200px]]   || [[:d:Q20706960|Q20706960]] ||
|-
| 7 || [[Գուրո Ռեյտեն]]  || [[:en:Guro Reiten]] &lt;br&gt; [[:ru:Рейтен, Гуро]]|| [[Պատկեր:Guroreiten.jpg|200px]]   || [[:d:Q11973397|Q11973397]] ||--[[Մասնակից:Ան2020|Ան2020]] ([[Մասնակցի քննարկում:Ան2020|քննարկում]]) 11:42, 3 Օգոստոսի 2022 (UTC)
|-
| 8 || [[Այտանա Բոնմատի]]  || [[:en:Aitana Bonmatí]]|| [[Պատկեր:2019-05-17 Fußball, Frauen, UEFA Women's Champions League, Olympique Lyonnais - FC Barcelona StP 0804 LR10 by Stepro.jpg|200px]]   || [[:d:Q27995553|Q27995553]] ||
|-
| 9 || [[Պերնիլե Հարդեր]]  || [[:en:Pernille Harder]]|| [[Պատկեր:20170706 OEFB AUT-DEN Pernille Harder DSC 8228.jpg|200px]]   || [[:d:Q7169410|Q7169410]] ||
|-
| 10 || [[Վալենտինա Բերգամասկի]]  || [[:en:Valentina Bergamaschi]] &lt;br&gt; [[:ru:Бергамаски, Валентина]]|| [[Պատկեր:Valentina Bergamaschi (Italy World Cup 2019).jpg|200px]]   || [[:d:Q17399538|Q17399538]] ||--[[Մասնակից:Ան2020|Ան2020]] ([[Մասնակցի քննարկում:Ան2020|քննարկում]]) 10:55, 8 Օգոստոսի 2022 (UTC)
|}

== Հայ ֆուտբոլիստներ ==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! # !! Հայերեն անվանում !! Այլ լեզուներ !! Պատկեր !! Վիքիտվյալներ !! {{comment|Ես խմբագրում եմ&lt;br&gt;այս հոդվածը|Ստորագրե՛ք ստորև մինչ հոդվածի խմբագրմանն անցնելը թյուրիմացություններից խուսափելու համար}}
|-
|-
| 1 || [[Նենսի Չայլյան]] || [[:en:Nancy Tchaylian]]||  [[Պատկեր:2020 SAS vs Safa (friendly) 07 (Nancy Tchaylian).jpg|200px]] || [[:d:Q98069105|Q98069105]] ||
|-
| 2 || [[Լիանա Հայրապետյան]]  || [[:en:Liana Hayrapetyan]]||   || [[:d:Q29452617|Q29452617]] ||
|-
| 3 || [[Գայանե Կոստանյան]]  || [[:en:Gayane Kostanyan]] &lt;br&gt;[[:ru:Костанян, Гаяне]]||  || [[:d:Q5528707|Q5528707]] ||
|-
| 4 || [[Նելլի Ստեփանյան]]  || [[:en:Nelli Stepanyan]]||   || [[:d:Q104165221|Q104165221]] ||
|}

== Հավաքականներ ==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! # !! Հայերեն անվանում !! Այլ լեզուներ !! Պատկեր !! Վիքիտվյալներ !! {{comment|Ես խմբագրում եմ&lt;br&gt;այս հոդվածը|Ստորագրե՛ք ստորև մինչ հոդվածի խմբագրմանն անցնելը թյուրիմացություններից խուսափելու համար}}
|-
| 1 || [[Հայաստանի ֆուտբոլի կանանց ազգային հավաքական]] (բարելավում)  || [[:en:Armenia women's national football team]]||   || [[:d:Q268070|Q268070]] ||
|-
| 2 || [[Իտալիայի ֆուտբոլի կանանց ազգային հավաքական]] || [[:en:Italy women's national football team]]&lt;br&gt;[[:ru:Женская сборная Италии по футболу]]||  [[Պատկեր:FIGC Logo 2017 (no stars).svg|200px]] || [[:d:Q775805|Q775805]] ||
|}

===  Մարզադաշտեր ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! # !! Հայերեն անվանում !! Այլ լեզուներ !! Պատկեր !! Վիքիտվյալներ !! {{comment|Ես խմբագրում եմ&lt;br&gt;այս հոդվածը|Ստորագրե՛ք ստորև մինչ հոդվածի խմբագրմանն անցնելը թյուրիմացություններից խուսափելու համար}}
|-
| 1 || [[Ուեմբլի մարզադաշտ]] (բարելավում) || [[:en:Wembley Stadium]] &lt;br&gt; [[:ru:Уэмбли]]|| [[Պատկեր:Wembley Stadium interior.jpg|200px]] || [[:d:Q128468|Q128468]] ||--[[Մասնակից:Slava Sahakyan70|Slava Sahakyan70]] ([[Մասնակցի քննարկում:Slava Sahakyan70|քննարկում]]) 09:27, 8 Օգոստոսի 2022 (UTC)
|-
| 2 || [[Օլդ Թրաֆորդ]] (բարելավում) || [[:en:Old Trafford]] &lt;br&gt; [[:ru:Олд Траффорд]]|| [[Պատկեր:Manchester United Panorama (8051523746).jpg|200px]] || [[:d:Q83457|Q83457]] ||
|-
|3 || [[MK մարզադաշտ]] || [[:en:Stadium MK]]|| [[Պատկեր:Stadium MK.jpg|200px]] || [[:d:Q1144973|Q1144973]] ||
|-
|4 || [[Նյու Յորք մարզադաշտ]] || [[:en:New York Stadium]]|| [[Պատկեր:New York Stadium (23883331196) (2).jpg|200px]] || [[:d:Q1983118|Q1983118]] ||
|-
|5 || [[Ֆալմեր մարզադաշտ]] || [[:en:Falmer Stadium]] &lt;br&gt; [[:ru:Фалмер (стадион)]]|| [[Պատկեր:American Express Community Stadium, Falmer (July 2015, seen from Hollingbury Hill) (5).JPG|200px]] || [[:d:Q619409|Q619409]] ||
|}</text>
      <sha1>rweau31ityfwgqra1ts33smldk8cuf8</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486008</id>
      <parentid>8486006</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T13:19:55Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Karakhanyan Gayane</username>
        <id>100381</id>
      </contributor>
      <comment>/* Կանանց ԵՎՐՈ 2022 */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8482" xml:space="preserve">{| style=&quot;width:100%; padding:0; margin:0; border:0; border-spacing:0;&quot;
| style=&quot;height:100%; width:75%; margin:0; padding:0; vertical-align:top; -moz-box-shadow: 5px 0px 5px #ccc; -webkit-box-shadow: 5px 0px 5px #ccc; box-shadow: 5px 0px 5px #ccc;&quot; |
{| style=&quot;height:100%; width:100%; background:transparent; padding:0 10px 0 0; margin:0; border:0; border-spacing:0;&quot;
| style=&quot;font:32px/1.5 Gill Sans MT, GillSansSA, Calibri, sans-serif; color:#4a4a4a; padding:5px 0; -moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; vertical-align:middle;&quot; | &lt;span style=&quot;float:right;padding-right:20px;&quot;&gt; 
'''Առաջարկվող ցանկ'''&lt;/span&gt;&lt;br /&gt;&lt;span style=&quot;float: right; color: #666; font-size: 50%;padding-right:20px;&quot;&gt;
&lt;!--T:19--&gt;
Օգոստոսի 8, 2022 - օգոստոսի 21, 2022&lt;/span&gt;
|-
| style=&quot;padding:10px 0; font-family: sans-serif; font-size: 15px; vertical-align:top;&quot; |
&lt;span style=&quot;font-size:18px;&quot;&gt;&lt;!--T:2--&gt;
'''&lt;!--T:1--&gt;
Նախագծի առաջարկվող հոդվածների ցանկը, որտեղից պետք է գրվեն հոդվածներ:
&lt;!-- ՀՈԴՎԱԾՆԵՐԻ ՑԱՆԿՆ ԱՎԵԼԱՑՆԵԼ ԱՅՍ ՏՈՂԻՑ ՆԵՐՔԵՎ --&gt;
'''Interwiki Women Collaboration 6'''
__TOC__
&lt;div style=&quot;background-color:none; border-width:1,5px; border-style: solid; border-color:#FF6363;&quot;&gt;&lt;table align=&quot;center&quot; style=&quot;background-color:#FFEEEE;&quot;&gt;&lt;tr&gt;&lt;td&gt;[[Պատկեր:Gnome-emblem-important.svg|64px]]&lt;/td&gt;&lt;td&gt;&lt;strong style=&quot;font-size: 97%;&quot;&gt;Հարգելի՛ խմբագիրներ,&lt;br&gt;
Խնդրում եմ ստորագրել միայն մեկ հոդվածի դիմաց, որն ավարտելուց հետո նորից կարող եք ստորագրել մեկ այլ հոդվածի մոտ  --[[Մասնակից:Armineaghayan|Armineaghayan]] ([[Մասնակցի քննարկում:Armineaghayan|քննարկում]]) 22:21, 8 Հուլիսի 2022 (UTC)&lt;/strong&gt;&lt;br/&gt;&lt;/td&gt;&lt;td&gt;&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;&lt;/table&gt;&lt;/div&gt;
== Կանանց ԵՎՐՈ 2022 ==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! # !! Հայերեն անվանում !! Այլ լեզուներ !! Պատկեր !! Վիքիտվյալներ !! {{comment|Ես խմբագրում եմ&lt;br&gt;այս հոդվածը|Ստորագրե՛ք ստորև մինչ հոդվածի խմբագրմանն անցնելը թյուրիմացություններից խուսափելու համար}}
|-
| 1 || [[ՈւԵՖԱ-ի կանանց ֆուտբոլի Եվրոպայի առաջնություն 2022]]  || [[:en:UEFA Women's Euro 2022]] &lt;br&gt; [[:ru:Чемпионат Европы по футболу среди женщин 2022]]||  || [[:d:Q36110353|Q36110353]] ||
|-
| 2 || [[Կլարա Բյուլ]]  || [[:en:Klara Bühl]]|| [[Պատկեր:2022-06-24 Fussball, Frauen, Länderspiel, Deutschland - Schweiz 1DX 1056 by Stepro.jpg|200px]]   || [[:d:Q27077870|Q27077870]] ||
|-
| 3 || [[Շերիդա Սպիցե]]  || [[:en:Sherida Spitse]] &lt;br&gt; [[:ru:Спице, Шерида]]|| [[Պատկեր:Sherida Spitse 2014 (cropped).jpg|200px]]   || [[:d:Q1887704|Q1887704]] ||--[[Մասնակից:A.arpi.a|A.arpi.a]] ([[Մասնակցի քննարկում:A.arpi.a|քննարկում]]) 11:30, 3 Օգոստոսի 2022 (UTC)
|-
| 4 || [[Ռամոնա Բախման]]  || [[:en:Ramona Bachmann]] &lt;br&gt; [[:ru:Бахманн, Рамона]]|| [[Պատկեր:Ramona Bachmann 2017.jpg|200px]]   || [[:d:Q448323|Q448323]] ||--[[Մասնակից:Karakhanyan Gayane|Karakhanyan Gayane]] ([[Մասնակցի քննարկում:Karakhanyan Gayane|քննարկում]]) 13:19, 9 Օգոստոսի 2022 (UTC)
|-
| 5 || [[Ալեքսանդրա Փոփ]]  || [[:en:Alexandra Popp]] &lt;br&gt; [[:ru:Бахманн, Рамона]]|| [[Պատկեր:Alexandra Popp 2011.jpg|200px]]   || [[:d:Q432932|Q432932]] ||
|-
| 6 || [[Բեթ Միդլ]]  || [[:en:Beth Meadl]]|| [[Պատկեր:Beth Mead.jpg|200px]]   || [[:d:Q20706960|Q20706960]] ||
|-
| 7 || [[Գուրո Ռեյտեն]]  || [[:en:Guro Reiten]] &lt;br&gt; [[:ru:Рейтен, Гуро]]|| [[Պատկեր:Guroreiten.jpg|200px]]   || [[:d:Q11973397|Q11973397]] ||--[[Մասնակից:Ան2020|Ան2020]] ([[Մասնակցի քննարկում:Ան2020|քննարկում]]) 11:42, 3 Օգոստոսի 2022 (UTC)
|-
| 8 || [[Այտանա Բոնմատի]]  || [[:en:Aitana Bonmatí]]|| [[Պատկեր:2019-05-17 Fußball, Frauen, UEFA Women's Champions League, Olympique Lyonnais - FC Barcelona StP 0804 LR10 by Stepro.jpg|200px]]   || [[:d:Q27995553|Q27995553]] ||
|-
| 9 || [[Պերնիլե Հարդեր]]  || [[:en:Pernille Harder]]|| [[Պատկեր:20170706 OEFB AUT-DEN Pernille Harder DSC 8228.jpg|200px]]   || [[:d:Q7169410|Q7169410]] ||
|-
| 10 || [[Վալենտինա Բերգամասկի]]  || [[:en:Valentina Bergamaschi]] &lt;br&gt; [[:ru:Бергамаски, Валентина]]|| [[Պատկեր:Valentina Bergamaschi (Italy World Cup 2019).jpg|200px]]   || [[:d:Q17399538|Q17399538]] ||--[[Մասնակից:Ան2020|Ան2020]] ([[Մասնակցի քննարկում:Ան2020|քննարկում]]) 10:55, 8 Օգոստոսի 2022 (UTC)
|}

== Հայ ֆուտբոլիստներ ==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! # !! Հայերեն անվանում !! Այլ լեզուներ !! Պատկեր !! Վիքիտվյալներ !! {{comment|Ես խմբագրում եմ&lt;br&gt;այս հոդվածը|Ստորագրե՛ք ստորև մինչ հոդվածի խմբագրմանն անցնելը թյուրիմացություններից խուսափելու համար}}
|-
|-
| 1 || [[Նենսի Չայլյան]] || [[:en:Nancy Tchaylian]]||  [[Պատկեր:2020 SAS vs Safa (friendly) 07 (Nancy Tchaylian).jpg|200px]] || [[:d:Q98069105|Q98069105]] ||
|-
| 2 || [[Լիանա Հայրապետյան]]  || [[:en:Liana Hayrapetyan]]||   || [[:d:Q29452617|Q29452617]] ||
|-
| 3 || [[Գայանե Կոստանյան]]  || [[:en:Gayane Kostanyan]] &lt;br&gt;[[:ru:Костанян, Гаяне]]||  || [[:d:Q5528707|Q5528707]] ||
|-
| 4 || [[Նելլի Ստեփանյան]]  || [[:en:Nelli Stepanyan]]||   || [[:d:Q104165221|Q104165221]] ||
|}

== Հավաքականներ ==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! # !! Հայերեն անվանում !! Այլ լեզուներ !! Պատկեր !! Վիքիտվյալներ !! {{comment|Ես խմբագրում եմ&lt;br&gt;այս հոդվածը|Ստորագրե՛ք ստորև մինչ հոդվածի խմբագրմանն անցնելը թյուրիմացություններից խուսափելու համար}}
|-
| 1 || [[Հայաստանի ֆուտբոլի կանանց ազգային հավաքական]] (բարելավում)  || [[:en:Armenia women's national football team]]||   || [[:d:Q268070|Q268070]] ||
|-
| 2 || [[Իտալիայի ֆուտբոլի կանանց ազգային հավաքական]] || [[:en:Italy women's national football team]]&lt;br&gt;[[:ru:Женская сборная Италии по футболу]]||  [[Պատկեր:FIGC Logo 2017 (no stars).svg|200px]] || [[:d:Q775805|Q775805]] ||
|}

===  Մարզադաշտեր ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! # !! Հայերեն անվանում !! Այլ լեզուներ !! Պատկեր !! Վիքիտվյալներ !! {{comment|Ես խմբագրում եմ&lt;br&gt;այս հոդվածը|Ստորագրե՛ք ստորև մինչ հոդվածի խմբագրմանն անցնելը թյուրիմացություններից խուսափելու համար}}
|-
| 1 || [[Ուեմբլի մարզադաշտ]] (բարելավում) || [[:en:Wembley Stadium]] &lt;br&gt; [[:ru:Уэмбли]]|| [[Պատկեր:Wembley Stadium interior.jpg|200px]] || [[:d:Q128468|Q128468]] ||--[[Մասնակից:Slava Sahakyan70|Slava Sahakyan70]] ([[Մասնակցի քննարկում:Slava Sahakyan70|քննարկում]]) 09:27, 8 Օգոստոսի 2022 (UTC)
|-
| 2 || [[Օլդ Թրաֆորդ]] (բարելավում) || [[:en:Old Trafford]] &lt;br&gt; [[:ru:Олд Траффорд]]|| [[Պատկեր:Manchester United Panorama (8051523746).jpg|200px]] || [[:d:Q83457|Q83457]] ||
|-
|3 || [[MK մարզադաշտ]] || [[:en:Stadium MK]]|| [[Պատկեր:Stadium MK.jpg|200px]] || [[:d:Q1144973|Q1144973]] ||
|-
|4 || [[Նյու Յորք մարզադաշտ]] || [[:en:New York Stadium]]|| [[Պատկեր:New York Stadium (23883331196) (2).jpg|200px]] || [[:d:Q1983118|Q1983118]] ||
|-
|5 || [[Ֆալմեր մարզադաշտ]] || [[:en:Falmer Stadium]] &lt;br&gt; [[:ru:Фалмер (стадион)]]|| [[Պատկեր:American Express Community Stadium, Falmer (July 2015, seen from Hollingbury Hill) (5).JPG|200px]] || [[:d:Q619409|Q619409]] ||
|}</text>
      <sha1>0pqup94o5leeo094saf8q5id2o5ok9d</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486051</id>
      <parentid>8486008</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T13:53:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Քրմապետ</username>
        <id>122702</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* Հայ ֆուտբոլիստներ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8650" xml:space="preserve">{| style=&quot;width:100%; padding:0; margin:0; border:0; border-spacing:0;&quot;
| style=&quot;height:100%; width:75%; margin:0; padding:0; vertical-align:top; -moz-box-shadow: 5px 0px 5px #ccc; -webkit-box-shadow: 5px 0px 5px #ccc; box-shadow: 5px 0px 5px #ccc;&quot; |
{| style=&quot;height:100%; width:100%; background:transparent; padding:0 10px 0 0; margin:0; border:0; border-spacing:0;&quot;
| style=&quot;font:32px/1.5 Gill Sans MT, GillSansSA, Calibri, sans-serif; color:#4a4a4a; padding:5px 0; -moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; vertical-align:middle;&quot; | &lt;span style=&quot;float:right;padding-right:20px;&quot;&gt; 
'''Առաջարկվող ցանկ'''&lt;/span&gt;&lt;br /&gt;&lt;span style=&quot;float: right; color: #666; font-size: 50%;padding-right:20px;&quot;&gt;
&lt;!--T:19--&gt;
Օգոստոսի 8, 2022 - օգոստոսի 21, 2022&lt;/span&gt;
|-
| style=&quot;padding:10px 0; font-family: sans-serif; font-size: 15px; vertical-align:top;&quot; |
&lt;span style=&quot;font-size:18px;&quot;&gt;&lt;!--T:2--&gt;
'''&lt;!--T:1--&gt;
Նախագծի առաջարկվող հոդվածների ցանկը, որտեղից պետք է գրվեն հոդվածներ:
&lt;!-- ՀՈԴՎԱԾՆԵՐԻ ՑԱՆԿՆ ԱՎԵԼԱՑՆԵԼ ԱՅՍ ՏՈՂԻՑ ՆԵՐՔԵՎ --&gt;
'''Interwiki Women Collaboration 6'''
__TOC__
&lt;div style=&quot;background-color:none; border-width:1,5px; border-style: solid; border-color:#FF6363;&quot;&gt;&lt;table align=&quot;center&quot; style=&quot;background-color:#FFEEEE;&quot;&gt;&lt;tr&gt;&lt;td&gt;[[Պատկեր:Gnome-emblem-important.svg|64px]]&lt;/td&gt;&lt;td&gt;&lt;strong style=&quot;font-size: 97%;&quot;&gt;Հարգելի՛ խմբագիրներ,&lt;br&gt;
Խնդրում եմ ստորագրել միայն մեկ հոդվածի դիմաց, որն ավարտելուց հետո նորից կարող եք ստորագրել մեկ այլ հոդվածի մոտ  --[[Մասնակից:Armineaghayan|Armineaghayan]] ([[Մասնակցի քննարկում:Armineaghayan|քննարկում]]) 22:21, 8 Հուլիսի 2022 (UTC)&lt;/strong&gt;&lt;br/&gt;&lt;/td&gt;&lt;td&gt;&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;&lt;/table&gt;&lt;/div&gt;
== Կանանց ԵՎՐՈ 2022 ==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! # !! Հայերեն անվանում !! Այլ լեզուներ !! Պատկեր !! Վիքիտվյալներ !! {{comment|Ես խմբագրում եմ&lt;br&gt;այս հոդվածը|Ստորագրե՛ք ստորև մինչ հոդվածի խմբագրմանն անցնելը թյուրիմացություններից խուսափելու համար}}
|-
| 1 || [[ՈւԵՖԱ-ի կանանց ֆուտբոլի Եվրոպայի առաջնություն 2022]]  || [[:en:UEFA Women's Euro 2022]] &lt;br&gt; [[:ru:Чемпионат Европы по футболу среди женщин 2022]]||  || [[:d:Q36110353|Q36110353]] ||
|-
| 2 || [[Կլարա Բյուլ]]  || [[:en:Klara Bühl]]|| [[Պատկեր:2022-06-24 Fussball, Frauen, Länderspiel, Deutschland - Schweiz 1DX 1056 by Stepro.jpg|200px]]   || [[:d:Q27077870|Q27077870]] ||
|-
| 3 || [[Շերիդա Սպիցե]]  || [[:en:Sherida Spitse]] &lt;br&gt; [[:ru:Спице, Шерида]]|| [[Պատկեր:Sherida Spitse 2014 (cropped).jpg|200px]]   || [[:d:Q1887704|Q1887704]] ||--[[Մասնակից:A.arpi.a|A.arpi.a]] ([[Մասնակցի քննարկում:A.arpi.a|քննարկում]]) 11:30, 3 Օգոստոսի 2022 (UTC)
|-
| 4 || [[Ռամոնա Բախման]]  || [[:en:Ramona Bachmann]] &lt;br&gt; [[:ru:Бахманн, Рамона]]|| [[Պատկեր:Ramona Bachmann 2017.jpg|200px]]   || [[:d:Q448323|Q448323]] ||--[[Մասնակից:Karakhanyan Gayane|Karakhanyan Gayane]] ([[Մասնակցի քննարկում:Karakhanyan Gayane|քննարկում]]) 13:19, 9 Օգոստոսի 2022 (UTC)
|-
| 5 || [[Ալեքսանդրա Փոփ]]  || [[:en:Alexandra Popp]] &lt;br&gt; [[:ru:Бахманн, Рамона]]|| [[Պատկեր:Alexandra Popp 2011.jpg|200px]]   || [[:d:Q432932|Q432932]] ||
|-
| 6 || [[Բեթ Միդլ]]  || [[:en:Beth Meadl]]|| [[Պատկեր:Beth Mead.jpg|200px]]   || [[:d:Q20706960|Q20706960]] ||
|-
| 7 || [[Գուրո Ռեյտեն]]  || [[:en:Guro Reiten]] &lt;br&gt; [[:ru:Рейтен, Гуро]]|| [[Պատկեր:Guroreiten.jpg|200px]]   || [[:d:Q11973397|Q11973397]] ||--[[Մասնակից:Ան2020|Ան2020]] ([[Մասնակցի քննարկում:Ան2020|քննարկում]]) 11:42, 3 Օգոստոսի 2022 (UTC)
|-
| 8 || [[Այտանա Բոնմատի]]  || [[:en:Aitana Bonmatí]]|| [[Պատկեր:2019-05-17 Fußball, Frauen, UEFA Women's Champions League, Olympique Lyonnais - FC Barcelona StP 0804 LR10 by Stepro.jpg|200px]]   || [[:d:Q27995553|Q27995553]] ||
|-
| 9 || [[Պերնիլե Հարդեր]]  || [[:en:Pernille Harder]]|| [[Պատկեր:20170706 OEFB AUT-DEN Pernille Harder DSC 8228.jpg|200px]]   || [[:d:Q7169410|Q7169410]] ||
|-
| 10 || [[Վալենտինա Բերգամասկի]]  || [[:en:Valentina Bergamaschi]] &lt;br&gt; [[:ru:Бергамаски, Валентина]]|| [[Պատկեր:Valentina Bergamaschi (Italy World Cup 2019).jpg|200px]]   || [[:d:Q17399538|Q17399538]] ||--[[Մասնակից:Ան2020|Ան2020]] ([[Մասնակցի քննարկում:Ան2020|քննարկում]]) 10:55, 8 Օգոստոսի 2022 (UTC)
|}

== Հայ ֆուտբոլիստներ ==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+
|-
! # !! Հայերեն անվանում !! Այլ լեզուներ !! Պատկեր !! Վիքիտվյալներ !! {{comment|Ես խմբագրում եմ&lt;br&gt;այս հոդվածը|Ստորագրե՛ք ստորև մինչ հոդվածի խմբագրմանն անցնելը թյուրիմացություններից խուսափելու համար}}
|-
|-
| 1 || [[Նենսի Չայլյան]] || [[:en:Nancy Tchaylian]]||  [[Պատկեր:2020 SAS vs Safa (friendly) 07 (Nancy Tchaylian).jpg|200px]] || [[:d:Q98069105|Q98069105]] ||[[Մասնակից:Քրմապետ|Քրմապետ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Քրմապետ|քննարկում]]) 12:51, 10 Օգոստոսի 2022 (UTC)
|-
| 2 || [[Լիանա Հայրապետյան]]  || [[:en:Liana Hayrapetyan]]|| || [[:d:Q29452617|Q29452617]] ||
|-
| 3 || [[Գայանե Կոստանյան]]  || [[:en:Gayane Kostanyan]] &lt;br&gt;[[:ru:Костанян, Гаяне]]|| || [[:d:Q5528707|Q5528707]] ||
|-
| 4 || [[Նելլի Ստեփանյան]]  || [[:en:Nelli Stepanyan]]|| || [[:d:Q104165221|Q104165221]] ||
|}

== Հավաքականներ ==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! # !! Հայերեն անվանում !! Այլ լեզուներ !! Պատկեր !! Վիքիտվյալներ !! {{comment|Ես խմբագրում եմ&lt;br&gt;այս հոդվածը|Ստորագրե՛ք ստորև մինչ հոդվածի խմբագրմանն անցնելը թյուրիմացություններից խուսափելու համար}}
|-
| 1 || [[Հայաստանի ֆուտբոլի կանանց ազգային հավաքական]] (բարելավում)  || [[:en:Armenia women's national football team]]||   || [[:d:Q268070|Q268070]] ||
|-
| 2 || [[Իտալիայի ֆուտբոլի կանանց ազգային հավաքական]] || [[:en:Italy women's national football team]]&lt;br&gt;[[:ru:Женская сборная Италии по футболу]]||  [[Պատկեր:FIGC Logo 2017 (no stars).svg|200px]] || [[:d:Q775805|Q775805]] ||
|}

===  Մարզադաշտեր ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! # !! Հայերեն անվանում !! Այլ լեզուներ !! Պատկեր !! Վիքիտվյալներ !! {{comment|Ես խմբագրում եմ&lt;br&gt;այս հոդվածը|Ստորագրե՛ք ստորև մինչ հոդվածի խմբագրմանն անցնելը թյուրիմացություններից խուսափելու համար}}
|-
| 1 || [[Ուեմբլի մարզադաշտ]] (բարելավում) || [[:en:Wembley Stadium]] &lt;br&gt; [[:ru:Уэмбли]]|| [[Պատկեր:Wembley Stadium interior.jpg|200px]] || [[:d:Q128468|Q128468]] ||--[[Մասնակից:Slava Sahakyan70|Slava Sahakyan70]] ([[Մասնակցի քննարկում:Slava Sahakyan70|քննարկում]]) 09:27, 8 Օգոստոսի 2022 (UTC)
|-
| 2 || [[Օլդ Թրաֆորդ]] (բարելավում) || [[:en:Old Trafford]] &lt;br&gt; [[:ru:Олд Траффорд]]|| [[Պատկեր:Manchester United Panorama (8051523746).jpg|200px]] || [[:d:Q83457|Q83457]] ||
|-
|3 || [[MK մարզադաշտ]] || [[:en:Stadium MK]]|| [[Պատկեր:Stadium MK.jpg|200px]] || [[:d:Q1144973|Q1144973]] ||
|-
|4 || [[Նյու Յորք մարզադաշտ]] || [[:en:New York Stadium]]|| [[Պատկեր:New York Stadium (23883331196) (2).jpg|200px]] || [[:d:Q1983118|Q1983118]] ||
|-
|5 || [[Ֆալմեր մարզադաշտ]] || [[:en:Falmer Stadium]] &lt;br&gt; [[:ru:Фалмер (стадион)]]|| [[Պատկեր:American Express Community Stadium, Falmer (July 2015, seen from Hollingbury Hill) (5).JPG|200px]] || [[:d:Q619409|Q619409]] ||
|}
|}
|}</text>
      <sha1>56gwkos7f5vd46bfyf2n9164dyrmjli</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486107</id>
      <parentid>8486051</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T15:04:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Քրմապետ</username>
        <id>122702</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* Հայ ֆուտբոլիստներ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8814" xml:space="preserve">{| style=&quot;width:100%; padding:0; margin:0; border:0; border-spacing:0;&quot;
| style=&quot;height:100%; width:75%; margin:0; padding:0; vertical-align:top; -moz-box-shadow: 5px 0px 5px #ccc; -webkit-box-shadow: 5px 0px 5px #ccc; box-shadow: 5px 0px 5px #ccc;&quot; |
{| style=&quot;height:100%; width:100%; background:transparent; padding:0 10px 0 0; margin:0; border:0; border-spacing:0;&quot;
| style=&quot;font:32px/1.5 Gill Sans MT, GillSansSA, Calibri, sans-serif; color:#4a4a4a; padding:5px 0; -moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; vertical-align:middle;&quot; | &lt;span style=&quot;float:right;padding-right:20px;&quot;&gt; 
'''Առաջարկվող ցանկ'''&lt;/span&gt;&lt;br /&gt;&lt;span style=&quot;float: right; color: #666; font-size: 50%;padding-right:20px;&quot;&gt;
&lt;!--T:19--&gt;
Օգոստոսի 8, 2022 - օգոստոսի 21, 2022&lt;/span&gt;
|-
| style=&quot;padding:10px 0; font-family: sans-serif; font-size: 15px; vertical-align:top;&quot; |
&lt;span style=&quot;font-size:18px;&quot;&gt;&lt;!--T:2--&gt;
'''&lt;!--T:1--&gt;
Նախագծի առաջարկվող հոդվածների ցանկը, որտեղից պետք է գրվեն հոդվածներ:
&lt;!-- ՀՈԴՎԱԾՆԵՐԻ ՑԱՆԿՆ ԱՎԵԼԱՑՆԵԼ ԱՅՍ ՏՈՂԻՑ ՆԵՐՔԵՎ --&gt;
'''Interwiki Women Collaboration 6'''
__TOC__
&lt;div style=&quot;background-color:none; border-width:1,5px; border-style: solid; border-color:#FF6363;&quot;&gt;&lt;table align=&quot;center&quot; style=&quot;background-color:#FFEEEE;&quot;&gt;&lt;tr&gt;&lt;td&gt;[[Պատկեր:Gnome-emblem-important.svg|64px]]&lt;/td&gt;&lt;td&gt;&lt;strong style=&quot;font-size: 97%;&quot;&gt;Հարգելի՛ խմբագիրներ,&lt;br&gt;
Խնդրում եմ ստորագրել միայն մեկ հոդվածի դիմաց, որն ավարտելուց հետո նորից կարող եք ստորագրել մեկ այլ հոդվածի մոտ  --[[Մասնակից:Armineaghayan|Armineaghayan]] ([[Մասնակցի քննարկում:Armineaghayan|քննարկում]]) 22:21, 8 Հուլիսի 2022 (UTC)&lt;/strong&gt;&lt;br/&gt;&lt;/td&gt;&lt;td&gt;&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;&lt;/table&gt;&lt;/div&gt;
== Կանանց ԵՎՐՈ 2022 ==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! # !! Հայերեն անվանում !! Այլ լեզուներ !! Պատկեր !! Վիքիտվյալներ !! {{comment|Ես խմբագրում եմ&lt;br&gt;այս հոդվածը|Ստորագրե՛ք ստորև մինչ հոդվածի խմբագրմանն անցնելը թյուրիմացություններից խուսափելու համար}}
|-
| 1 || [[ՈւԵՖԱ-ի կանանց ֆուտբոլի Եվրոպայի առաջնություն 2022]]  || [[:en:UEFA Women's Euro 2022]] &lt;br&gt; [[:ru:Чемпионат Европы по футболу среди женщин 2022]]||  || [[:d:Q36110353|Q36110353]] ||
|-
| 2 || [[Կլարա Բյուլ]]  || [[:en:Klara Bühl]]|| [[Պատկեր:2022-06-24 Fussball, Frauen, Länderspiel, Deutschland - Schweiz 1DX 1056 by Stepro.jpg|200px]]   || [[:d:Q27077870|Q27077870]] ||
|-
| 3 || [[Շերիդա Սպիցե]]  || [[:en:Sherida Spitse]] &lt;br&gt; [[:ru:Спице, Шерида]]|| [[Պատկեր:Sherida Spitse 2014 (cropped).jpg|200px]]   || [[:d:Q1887704|Q1887704]] ||--[[Մասնակից:A.arpi.a|A.arpi.a]] ([[Մասնակցի քննարկում:A.arpi.a|քննարկում]]) 11:30, 3 Օգոստոսի 2022 (UTC)
|-
| 4 || [[Ռամոնա Բախման]]  || [[:en:Ramona Bachmann]] &lt;br&gt; [[:ru:Бахманн, Рамона]]|| [[Պատկեր:Ramona Bachmann 2017.jpg|200px]]   || [[:d:Q448323|Q448323]] ||--[[Մասնակից:Karakhanyan Gayane|Karakhanyan Gayane]] ([[Մասնակցի քննարկում:Karakhanyan Gayane|քննարկում]]) 13:19, 9 Օգոստոսի 2022 (UTC)
|-
| 5 || [[Ալեքսանդրա Փոփ]]  || [[:en:Alexandra Popp]] &lt;br&gt; [[:ru:Бахманн, Рамона]]|| [[Պատկեր:Alexandra Popp 2011.jpg|200px]]   || [[:d:Q432932|Q432932]] ||
|-
| 6 || [[Բեթ Միդլ]]  || [[:en:Beth Meadl]]|| [[Պատկեր:Beth Mead.jpg|200px]]   || [[:d:Q20706960|Q20706960]] ||
|-
| 7 || [[Գուրո Ռեյտեն]]  || [[:en:Guro Reiten]] &lt;br&gt; [[:ru:Рейтен, Гуро]]|| [[Պատկեր:Guroreiten.jpg|200px]]   || [[:d:Q11973397|Q11973397]] ||--[[Մասնակից:Ան2020|Ան2020]] ([[Մասնակցի քննարկում:Ան2020|քննարկում]]) 11:42, 3 Օգոստոսի 2022 (UTC)
|-
| 8 || [[Այտանա Բոնմատի]]  || [[:en:Aitana Bonmatí]]|| [[Պատկեր:2019-05-17 Fußball, Frauen, UEFA Women's Champions League, Olympique Lyonnais - FC Barcelona StP 0804 LR10 by Stepro.jpg|200px]]   || [[:d:Q27995553|Q27995553]] ||
|-
| 9 || [[Պերնիլե Հարդեր]]  || [[:en:Pernille Harder]]|| [[Պատկեր:20170706 OEFB AUT-DEN Pernille Harder DSC 8228.jpg|200px]]   || [[:d:Q7169410|Q7169410]] ||
|-
| 10 || [[Վալենտինա Բերգամասկի]]  || [[:en:Valentina Bergamaschi]] &lt;br&gt; [[:ru:Бергамаски, Валентина]]|| [[Պատկեր:Valentina Bergamaschi (Italy World Cup 2019).jpg|200px]]   || [[:d:Q17399538|Q17399538]] ||--[[Մասնակից:Ան2020|Ան2020]] ([[Մասնակցի քննարկում:Ան2020|քննարկում]]) 10:55, 8 Օգոստոսի 2022 (UTC)
|}

== Հայ ֆուտբոլիստներ ==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+
|-
! # !! Հայերեն անվանում !! Այլ լեզուներ !! Պատկեր !! Վիքիտվյալներ !! {{comment|Ես խմբագրում եմ&lt;br&gt;այս հոդվածը|Ստորագրե՛ք ստորև մինչ հոդվածի խմբագրմանն անցնելը թյուրիմացություններից խուսափելու համար}}
|-
|-
| 1 || [[Նենսի Չայլյան]] || [[:en:Nancy Tchaylian]]||  [[Պատկեր:2020 SAS vs Safa (friendly) 07 (Nancy Tchaylian).jpg|200px]] || [[:d:Q98069105|Q98069105]] ||[[Մասնակից:Քրմապետ|Քրմապետ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Քրմապետ|քննարկում]]) 12:51, 10 Օգոստոսի 2022 (UTC)
|-
| 2 || [[Լիանա Հայրապետյան]]  || [[:en:Liana Hayrapetyan]]|| || [[:d:Q29452617|Q29452617]] ||
|-
| 3 || [[Գայանե Կոստանյան]]  || [[:en:Gayane Kostanyan]] &lt;br&gt;[[:ru:Костанян, Гаяне]]|| || [[:d:Q5528707|Q5528707]] ||[[Մասնակից:Քրմապետ|Քրմապետ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Քրմապետ|քննարկում]]) 12:51, 10 Օգոստոսի 2022 (UTC)
|-
| 4 || [[Նելլի Ստեփանյան]]  || [[:en:Nelli Stepanyan]]|| || [[:d:Q104165221|Q104165221]] ||
|}

== Հավաքականներ ==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! # !! Հայերեն անվանում !! Այլ լեզուներ !! Պատկեր !! Վիքիտվյալներ !! {{comment|Ես խմբագրում եմ&lt;br&gt;այս հոդվածը|Ստորագրե՛ք ստորև մինչ հոդվածի խմբագրմանն անցնելը թյուրիմացություններից խուսափելու համար}}
|-
| 1 || [[Հայաստանի ֆուտբոլի կանանց ազգային հավաքական]] (բարելավում)  || [[:en:Armenia women's national football team]]||   || [[:d:Q268070|Q268070]] ||
|-
| 2 || [[Իտալիայի ֆուտբոլի կանանց ազգային հավաքական]] || [[:en:Italy women's national football team]]&lt;br&gt;[[:ru:Женская сборная Италии по футболу]]||  [[Պատկեր:FIGC Logo 2017 (no stars).svg|200px]] || [[:d:Q775805|Q775805]] ||
|}

===  Մարզադաշտեր ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! # !! Հայերեն անվանում !! Այլ լեզուներ !! Պատկեր !! Վիքիտվյալներ !! {{comment|Ես խմբագրում եմ&lt;br&gt;այս հոդվածը|Ստորագրե՛ք ստորև մինչ հոդվածի խմբագրմանն անցնելը թյուրիմացություններից խուսափելու համար}}
|-
| 1 || [[Ուեմբլի մարզադաշտ]] (բարելավում) || [[:en:Wembley Stadium]] &lt;br&gt; [[:ru:Уэмбли]]|| [[Պատկեր:Wembley Stadium interior.jpg|200px]] || [[:d:Q128468|Q128468]] ||--[[Մասնակից:Slava Sahakyan70|Slava Sahakyan70]] ([[Մասնակցի քննարկում:Slava Sahakyan70|քննարկում]]) 09:27, 8 Օգոստոսի 2022 (UTC)
|-
| 2 || [[Օլդ Թրաֆորդ]] (բարելավում) || [[:en:Old Trafford]] &lt;br&gt; [[:ru:Олд Траффорд]]|| [[Պատկեր:Manchester United Panorama (8051523746).jpg|200px]] || [[:d:Q83457|Q83457]] ||
|-
|3 || [[MK մարզադաշտ]] || [[:en:Stadium MK]]|| [[Պատկեր:Stadium MK.jpg|200px]] || [[:d:Q1144973|Q1144973]] ||
|-
|4 || [[Նյու Յորք մարզադաշտ]] || [[:en:New York Stadium]]|| [[Պատկեր:New York Stadium (23883331196) (2).jpg|200px]] || [[:d:Q1983118|Q1983118]] ||
|-
|5 || [[Ֆալմեր մարզադաշտ]] || [[:en:Falmer Stadium]] &lt;br&gt; [[:ru:Фалмер (стадион)]]|| [[Պատկեր:American Express Community Stadium, Falmer (July 2015, seen from Hollingbury Hill) (5).JPG|200px]] || [[:d:Q619409|Q619409]] ||
|}
|}
|}</text>
      <sha1>qc78mdo96latiln7z5nchdeebpqizmx</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486112</id>
      <parentid>8486107</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T15:10:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Karakhanyan Gayane</username>
        <id>100381</id>
      </contributor>
      <comment>/* Կանանց ԵՎՐՈ 2022 */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8831" xml:space="preserve">{| style=&quot;width:100%; padding:0; margin:0; border:0; border-spacing:0;&quot;
| style=&quot;height:100%; width:75%; margin:0; padding:0; vertical-align:top; -moz-box-shadow: 5px 0px 5px #ccc; -webkit-box-shadow: 5px 0px 5px #ccc; box-shadow: 5px 0px 5px #ccc;&quot; |
{| style=&quot;height:100%; width:100%; background:transparent; padding:0 10px 0 0; margin:0; border:0; border-spacing:0;&quot;
| style=&quot;font:32px/1.5 Gill Sans MT, GillSansSA, Calibri, sans-serif; color:#4a4a4a; padding:5px 0; -moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; vertical-align:middle;&quot; | &lt;span style=&quot;float:right;padding-right:20px;&quot;&gt; 
'''Առաջարկվող ցանկ'''&lt;/span&gt;&lt;br /&gt;&lt;span style=&quot;float: right; color: #666; font-size: 50%;padding-right:20px;&quot;&gt;
&lt;!--T:19--&gt;
Օգոստոսի 8, 2022 - օգոստոսի 21, 2022&lt;/span&gt;
|-
| style=&quot;padding:10px 0; font-family: sans-serif; font-size: 15px; vertical-align:top;&quot; |
&lt;span style=&quot;font-size:18px;&quot;&gt;&lt;!--T:2--&gt;
'''&lt;!--T:1--&gt;
Նախագծի առաջարկվող հոդվածների ցանկը, որտեղից պետք է գրվեն հոդվածներ:
&lt;!-- ՀՈԴՎԱԾՆԵՐԻ ՑԱՆԿՆ ԱՎԵԼԱՑՆԵԼ ԱՅՍ ՏՈՂԻՑ ՆԵՐՔԵՎ --&gt;
'''Interwiki Women Collaboration 6'''
__TOC__
&lt;div style=&quot;background-color:none; border-width:1,5px; border-style: solid; border-color:#FF6363;&quot;&gt;&lt;table align=&quot;center&quot; style=&quot;background-color:#FFEEEE;&quot;&gt;&lt;tr&gt;&lt;td&gt;[[Պատկեր:Gnome-emblem-important.svg|64px]]&lt;/td&gt;&lt;td&gt;&lt;strong style=&quot;font-size: 97%;&quot;&gt;Հարգելի՛ խմբագիրներ,&lt;br&gt;
Խնդրում եմ ստորագրել միայն մեկ հոդվածի դիմաց, որն ավարտելուց հետո նորից կարող եք ստորագրել մեկ այլ հոդվածի մոտ  --[[Մասնակից:Armineaghayan|Armineaghayan]] ([[Մասնակցի քննարկում:Armineaghayan|քննարկում]]) 22:21, 8 Հուլիսի 2022 (UTC)&lt;/strong&gt;&lt;br/&gt;&lt;/td&gt;&lt;td&gt;&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;&lt;/table&gt;&lt;/div&gt;
== Կանանց ԵՎՐՈ 2022 ==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! # !! Հայերեն անվանում !! Այլ լեզուներ !! Պատկեր !! Վիքիտվյալներ !! {{comment|Ես խմբագրում եմ&lt;br&gt;այս հոդվածը|Ստորագրե՛ք ստորև մինչ հոդվածի խմբագրմանն անցնելը թյուրիմացություններից խուսափելու համար}}
|-
| 1 || [[ՈւԵՖԱ-ի կանանց ֆուտբոլի Եվրոպայի առաջնություն 2022]]  || [[:en:UEFA Women's Euro 2022]] &lt;br&gt; [[:ru:Чемпионат Европы по футболу среди женщин 2022]]||  || [[:d:Q36110353|Q36110353]] ||
|-
| 2 || [[Կլարա Բյուլ]]  || [[:en:Klara Bühl]]|| [[Պատկեր:2022-06-24 Fussball, Frauen, Länderspiel, Deutschland - Schweiz 1DX 1056 by Stepro.jpg|200px]]   || [[:d:Q27077870|Q27077870]] ||
|-
| 3 || [[Շերիդա Սպիցե]]  || [[:en:Sherida Spitse]] &lt;br&gt; [[:ru:Спице, Шерида]]|| [[Պատկեր:Sherida Spitse 2014 (cropped).jpg|200px]]   || [[:d:Q1887704|Q1887704]] ||--[[Մասնակից:A.arpi.a|A.arpi.a]] ([[Մասնակցի քննարկում:A.arpi.a|քննարկում]]) 11:30, 3 Օգոստոսի 2022 (UTC)
|-
| 4 || [[Ռամոնա Բախման]]  || [[:en:Ramona Bachmann]] &lt;br&gt; [[:ru:Бахманн, Рамона]]|| [[Պատկեր:Ramona Bachmann 2017.jpg|200px]]   || [[:d:Q448323|Q448323]] ||--[[Մասնակից:Karakhanyan Gayane|Karakhanyan Gayane]] ([[Մասնակցի քննարկում:Karakhanyan Gayane|քննարկում]]) 13:19, 9 Օգոստոսի 2022 (UTC){{արված է}}
|-
| 5 || [[Ալեքսանդրա Փոփ]]  || [[:en:Alexandra Popp]] &lt;br&gt; [[:ru:Бахманн, Рамона]]|| [[Պատկեր:Alexandra Popp 2011.jpg|200px]]   || [[:d:Q432932|Q432932]] ||
|-
| 6 || [[Բեթ Միդլ]]  || [[:en:Beth Meadl]]|| [[Պատկեր:Beth Mead.jpg|200px]]   || [[:d:Q20706960|Q20706960]] ||
|-
| 7 || [[Գուրո Ռեյտեն]]  || [[:en:Guro Reiten]] &lt;br&gt; [[:ru:Рейтен, Гуро]]|| [[Պատկեր:Guroreiten.jpg|200px]]   || [[:d:Q11973397|Q11973397]] ||--[[Մասնակից:Ան2020|Ան2020]] ([[Մասնակցի քննարկում:Ան2020|քննարկում]]) 11:42, 3 Օգոստոսի 2022 (UTC)
|-
| 8 || [[Այտանա Բոնմատի]]  || [[:en:Aitana Bonmatí]]|| [[Պատկեր:2019-05-17 Fußball, Frauen, UEFA Women's Champions League, Olympique Lyonnais - FC Barcelona StP 0804 LR10 by Stepro.jpg|200px]]   || [[:d:Q27995553|Q27995553]] ||
|-
| 9 || [[Պերնիլե Հարդեր]]  || [[:en:Pernille Harder]]|| [[Պատկեր:20170706 OEFB AUT-DEN Pernille Harder DSC 8228.jpg|200px]]   || [[:d:Q7169410|Q7169410]] ||
|-
| 10 || [[Վալենտինա Բերգամասկի]]  || [[:en:Valentina Bergamaschi]] &lt;br&gt; [[:ru:Бергамаски, Валентина]]|| [[Պատկեր:Valentina Bergamaschi (Italy World Cup 2019).jpg|200px]]   || [[:d:Q17399538|Q17399538]] ||--[[Մասնակից:Ան2020|Ան2020]] ([[Մասնակցի քննարկում:Ան2020|քննարկում]]) 10:55, 8 Օգոստոսի 2022 (UTC)
|}

== Հայ ֆուտբոլիստներ ==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+
|-
! # !! Հայերեն անվանում !! Այլ լեզուներ !! Պատկեր !! Վիքիտվյալներ !! {{comment|Ես խմբագրում եմ&lt;br&gt;այս հոդվածը|Ստորագրե՛ք ստորև մինչ հոդվածի խմբագրմանն անցնելը թյուրիմացություններից խուսափելու համար}}
|-
|-
| 1 || [[Նենսի Չայլյան]] || [[:en:Nancy Tchaylian]]||  [[Պատկեր:2020 SAS vs Safa (friendly) 07 (Nancy Tchaylian).jpg|200px]] || [[:d:Q98069105|Q98069105]] ||[[Մասնակից:Քրմապետ|Քրմապետ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Քրմապետ|քննարկում]]) 12:51, 10 Օգոստոսի 2022 (UTC)
|-
| 2 || [[Լիանա Հայրապետյան]]  || [[:en:Liana Hayrapetyan]]|| || [[:d:Q29452617|Q29452617]] ||
|-
| 3 || [[Գայանե Կոստանյան]]  || [[:en:Gayane Kostanyan]] &lt;br&gt;[[:ru:Костанян, Гаяне]]|| || [[:d:Q5528707|Q5528707]] ||[[Մասնակից:Քրմապետ|Քրմապետ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Քրմապետ|քննարկում]]) 12:51, 10 Օգոստոսի 2022 (UTC)
|-
| 4 || [[Նելլի Ստեփանյան]]  || [[:en:Nelli Stepanyan]]|| || [[:d:Q104165221|Q104165221]] ||
|}

== Հավաքականներ ==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! # !! Հայերեն անվանում !! Այլ լեզուներ !! Պատկեր !! Վիքիտվյալներ !! {{comment|Ես խմբագրում եմ&lt;br&gt;այս հոդվածը|Ստորագրե՛ք ստորև մինչ հոդվածի խմբագրմանն անցնելը թյուրիմացություններից խուսափելու համար}}
|-
| 1 || [[Հայաստանի ֆուտբոլի կանանց ազգային հավաքական]] (բարելավում)  || [[:en:Armenia women's national football team]]||   || [[:d:Q268070|Q268070]] ||
|-
| 2 || [[Իտալիայի ֆուտբոլի կանանց ազգային հավաքական]] || [[:en:Italy women's national football team]]&lt;br&gt;[[:ru:Женская сборная Италии по футболу]]||  [[Պատկեր:FIGC Logo 2017 (no stars).svg|200px]] || [[:d:Q775805|Q775805]] ||
|}

===  Մարզադաշտեր ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! # !! Հայերեն անվանում !! Այլ լեզուներ !! Պատկեր !! Վիքիտվյալներ !! {{comment|Ես խմբագրում եմ&lt;br&gt;այս հոդվածը|Ստորագրե՛ք ստորև մինչ հոդվածի խմբագրմանն անցնելը թյուրիմացություններից խուսափելու համար}}
|-
| 1 || [[Ուեմբլի մարզադաշտ]] (բարելավում) || [[:en:Wembley Stadium]] &lt;br&gt; [[:ru:Уэмбли]]|| [[Պատկեր:Wembley Stadium interior.jpg|200px]] || [[:d:Q128468|Q128468]] ||--[[Մասնակից:Slava Sahakyan70|Slava Sahakyan70]] ([[Մասնակցի քննարկում:Slava Sahakyan70|քննարկում]]) 09:27, 8 Օգոստոսի 2022 (UTC)
|-
| 2 || [[Օլդ Թրաֆորդ]] (բարելավում) || [[:en:Old Trafford]] &lt;br&gt; [[:ru:Олд Траффорд]]|| [[Պատկեր:Manchester United Panorama (8051523746).jpg|200px]] || [[:d:Q83457|Q83457]] ||
|-
|3 || [[MK մարզադաշտ]] || [[:en:Stadium MK]]|| [[Պատկեր:Stadium MK.jpg|200px]] || [[:d:Q1144973|Q1144973]] ||
|-
|4 || [[Նյու Յորք մարզադաշտ]] || [[:en:New York Stadium]]|| [[Պատկեր:New York Stadium (23883331196) (2).jpg|200px]] || [[:d:Q1983118|Q1983118]] ||
|-
|5 || [[Ֆալմեր մարզադաշտ]] || [[:en:Falmer Stadium]] &lt;br&gt; [[:ru:Фалмер (стадион)]]|| [[Պատկեր:American Express Community Stadium, Falmer (July 2015, seen from Hollingbury Hill) (5).JPG|200px]] || [[:d:Q619409|Q619409]] ||
|}
|}
|}</text>
      <sha1>gm97e19an2vgl5fu3v2o8zrdvx10mg8</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486113</id>
      <parentid>8486112</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T15:13:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Karakhanyan Gayane</username>
        <id>100381</id>
      </contributor>
      <comment>/* Կանանց ԵՎՐՈ 2022 */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9010" xml:space="preserve">{| style=&quot;width:100%; padding:0; margin:0; border:0; border-spacing:0;&quot;
| style=&quot;height:100%; width:75%; margin:0; padding:0; vertical-align:top; -moz-box-shadow: 5px 0px 5px #ccc; -webkit-box-shadow: 5px 0px 5px #ccc; box-shadow: 5px 0px 5px #ccc;&quot; |
{| style=&quot;height:100%; width:100%; background:transparent; padding:0 10px 0 0; margin:0; border:0; border-spacing:0;&quot;
| style=&quot;font:32px/1.5 Gill Sans MT, GillSansSA, Calibri, sans-serif; color:#4a4a4a; padding:5px 0; -moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; vertical-align:middle;&quot; | &lt;span style=&quot;float:right;padding-right:20px;&quot;&gt; 
'''Առաջարկվող ցանկ'''&lt;/span&gt;&lt;br /&gt;&lt;span style=&quot;float: right; color: #666; font-size: 50%;padding-right:20px;&quot;&gt;
&lt;!--T:19--&gt;
Օգոստոսի 8, 2022 - օգոստոսի 21, 2022&lt;/span&gt;
|-
| style=&quot;padding:10px 0; font-family: sans-serif; font-size: 15px; vertical-align:top;&quot; |
&lt;span style=&quot;font-size:18px;&quot;&gt;&lt;!--T:2--&gt;
'''&lt;!--T:1--&gt;
Նախագծի առաջարկվող հոդվածների ցանկը, որտեղից պետք է գրվեն հոդվածներ:
&lt;!-- ՀՈԴՎԱԾՆԵՐԻ ՑԱՆԿՆ ԱՎԵԼԱՑՆԵԼ ԱՅՍ ՏՈՂԻՑ ՆԵՐՔԵՎ --&gt;
'''Interwiki Women Collaboration 6'''
__TOC__
&lt;div style=&quot;background-color:none; border-width:1,5px; border-style: solid; border-color:#FF6363;&quot;&gt;&lt;table align=&quot;center&quot; style=&quot;background-color:#FFEEEE;&quot;&gt;&lt;tr&gt;&lt;td&gt;[[Պատկեր:Gnome-emblem-important.svg|64px]]&lt;/td&gt;&lt;td&gt;&lt;strong style=&quot;font-size: 97%;&quot;&gt;Հարգելի՛ խմբագիրներ,&lt;br&gt;
Խնդրում եմ ստորագրել միայն մեկ հոդվածի դիմաց, որն ավարտելուց հետո նորից կարող եք ստորագրել մեկ այլ հոդվածի մոտ  --[[Մասնակից:Armineaghayan|Armineaghayan]] ([[Մասնակցի քննարկում:Armineaghayan|քննարկում]]) 22:21, 8 Հուլիսի 2022 (UTC)&lt;/strong&gt;&lt;br/&gt;&lt;/td&gt;&lt;td&gt;&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;&lt;/table&gt;&lt;/div&gt;
== Կանանց ԵՎՐՈ 2022 ==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! # !! Հայերեն անվանում !! Այլ լեզուներ !! Պատկեր !! Վիքիտվյալներ !! {{comment|Ես խմբագրում եմ&lt;br&gt;այս հոդվածը|Ստորագրե՛ք ստորև մինչ հոդվածի խմբագրմանն անցնելը թյուրիմացություններից խուսափելու համար}}
|-
| 1 || [[ՈւԵՖԱ-ի կանանց ֆուտբոլի Եվրոպայի առաջնություն 2022]]  || [[:en:UEFA Women's Euro 2022]] &lt;br&gt; [[:ru:Чемпионат Европы по футболу среди женщин 2022]]||  || [[:d:Q36110353|Q36110353]] ||
|-
| 2 || [[Կլարա Բյուլ]]  || [[:en:Klara Bühl]]|| [[Պատկեր:2022-06-24 Fussball, Frauen, Länderspiel, Deutschland - Schweiz 1DX 1056 by Stepro.jpg|200px]]   || [[:d:Q27077870|Q27077870]] ||
|-
| 3 || [[Շերիդա Սպիցե]]  || [[:en:Sherida Spitse]] &lt;br&gt; [[:ru:Спице, Шерида]]|| [[Պատկեր:Sherida Spitse 2014 (cropped).jpg|200px]]   || [[:d:Q1887704|Q1887704]] ||--[[Մասնակից:A.arpi.a|A.arpi.a]] ([[Մասնակցի քննարկում:A.arpi.a|քննարկում]]) 11:30, 3 Օգոստոսի 2022 (UTC)
|-
| 4 || [[Ռամոնա Բախման]]  || [[:en:Ramona Bachmann]] &lt;br&gt; [[:ru:Бахманн, Рамона]]|| [[Պատկեր:Ramona Bachmann 2017.jpg|200px]]   || [[:d:Q448323|Q448323]] ||--[[Մասնակից:Karakhanyan Gayane|Karakhanyan Gayane]] ([[Մասնակցի քննարկում:Karakhanyan Gayane|քննարկում]]) 13:19, 9 Օգոստոսի 2022 (UTC){{արված է}}
|-
| 5 || [[Ալեքսանդրա Փոփ]]  || [[:en:Alexandra Popp]] &lt;br&gt; [[:ru:Попп, Александра]]|| [[Պատկեր:Alexandra Popp 2011.jpg|200px]]   || [[:d:Q432932|Q432932]] ||--[[Մասնակից:Karakhanyan Gayane|Karakhanyan Gayane]] ([[Մասնակցի քննարկում:Karakhanyan Gayane|քննարկում]]) 15:13, 9 Օգոստոսի 2022 (UTC)
|-
| 6 || [[Բեթ Միդլ]]  || [[:en:Beth Meadl]]|| [[Պատկեր:Beth Mead.jpg|200px]]   || [[:d:Q20706960|Q20706960]] ||
|-
| 7 || [[Գուրո Ռեյտեն]]  || [[:en:Guro Reiten]] &lt;br&gt; [[:ru:Рейтен, Гуро]]|| [[Պատկեր:Guroreiten.jpg|200px]]   || [[:d:Q11973397|Q11973397]] ||--[[Մասնակից:Ան2020|Ան2020]] ([[Մասնակցի քննարկում:Ան2020|քննարկում]]) 11:42, 3 Օգոստոսի 2022 (UTC)
|-
| 8 || [[Այտանա Բոնմատի]]  || [[:en:Aitana Bonmatí]]|| [[Պատկեր:2019-05-17 Fußball, Frauen, UEFA Women's Champions League, Olympique Lyonnais - FC Barcelona StP 0804 LR10 by Stepro.jpg|200px]]   || [[:d:Q27995553|Q27995553]] ||
|-
| 9 || [[Պերնիլե Հարդեր]]  || [[:en:Pernille Harder]]|| [[Պատկեր:20170706 OEFB AUT-DEN Pernille Harder DSC 8228.jpg|200px]]   || [[:d:Q7169410|Q7169410]] ||
|-
| 10 || [[Վալենտինա Բերգամասկի]]  || [[:en:Valentina Bergamaschi]] &lt;br&gt; [[:ru:Бергамаски, Валентина]]|| [[Պատկեր:Valentina Bergamaschi (Italy World Cup 2019).jpg|200px]]   || [[:d:Q17399538|Q17399538]] ||--[[Մասնակից:Ան2020|Ան2020]] ([[Մասնակցի քննարկում:Ան2020|քննարկում]]) 10:55, 8 Օգոստոսի 2022 (UTC)
|}

== Հայ ֆուտբոլիստներ ==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+
|-
! # !! Հայերեն անվանում !! Այլ լեզուներ !! Պատկեր !! Վիքիտվյալներ !! {{comment|Ես խմբագրում եմ&lt;br&gt;այս հոդվածը|Ստորագրե՛ք ստորև մինչ հոդվածի խմբագրմանն անցնելը թյուրիմացություններից խուսափելու համար}}
|-
|-
| 1 || [[Նենսի Չայլյան]] || [[:en:Nancy Tchaylian]]||  [[Պատկեր:2020 SAS vs Safa (friendly) 07 (Nancy Tchaylian).jpg|200px]] || [[:d:Q98069105|Q98069105]] ||[[Մասնակից:Քրմապետ|Քրմապետ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Քրմապետ|քննարկում]]) 12:51, 10 Օգոստոսի 2022 (UTC)
|-
| 2 || [[Լիանա Հայրապետյան]]  || [[:en:Liana Hayrapetyan]]|| || [[:d:Q29452617|Q29452617]] ||
|-
| 3 || [[Գայանե Կոստանյան]]  || [[:en:Gayane Kostanyan]] &lt;br&gt;[[:ru:Костанян, Гаяне]]|| || [[:d:Q5528707|Q5528707]] ||[[Մասնակից:Քրմապետ|Քրմապետ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Քրմապետ|քննարկում]]) 12:51, 10 Օգոստոսի 2022 (UTC)
|-
| 4 || [[Նելլի Ստեփանյան]]  || [[:en:Nelli Stepanyan]]|| || [[:d:Q104165221|Q104165221]] ||
|}

== Հավաքականներ ==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! # !! Հայերեն անվանում !! Այլ լեզուներ !! Պատկեր !! Վիքիտվյալներ !! {{comment|Ես խմբագրում եմ&lt;br&gt;այս հոդվածը|Ստորագրե՛ք ստորև մինչ հոդվածի խմբագրմանն անցնելը թյուրիմացություններից խուսափելու համար}}
|-
| 1 || [[Հայաստանի ֆուտբոլի կանանց ազգային հավաքական]] (բարելավում)  || [[:en:Armenia women's national football team]]||   || [[:d:Q268070|Q268070]] ||
|-
| 2 || [[Իտալիայի ֆուտբոլի կանանց ազգային հավաքական]] || [[:en:Italy women's national football team]]&lt;br&gt;[[:ru:Женская сборная Италии по футболу]]||  [[Պատկեր:FIGC Logo 2017 (no stars).svg|200px]] || [[:d:Q775805|Q775805]] ||
|}

===  Մարզադաշտեր ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! # !! Հայերեն անվանում !! Այլ լեզուներ !! Պատկեր !! Վիքիտվյալներ !! {{comment|Ես խմբագրում եմ&lt;br&gt;այս հոդվածը|Ստորագրե՛ք ստորև մինչ հոդվածի խմբագրմանն անցնելը թյուրիմացություններից խուսափելու համար}}
|-
| 1 || [[Ուեմբլի մարզադաշտ]] (բարելավում) || [[:en:Wembley Stadium]] &lt;br&gt; [[:ru:Уэмбли]]|| [[Պատկեր:Wembley Stadium interior.jpg|200px]] || [[:d:Q128468|Q128468]] ||--[[Մասնակից:Slava Sahakyan70|Slava Sahakyan70]] ([[Մասնակցի քննարկում:Slava Sahakyan70|քննարկում]]) 09:27, 8 Օգոստոսի 2022 (UTC)
|-
| 2 || [[Օլդ Թրաֆորդ]] (բարելավում) || [[:en:Old Trafford]] &lt;br&gt; [[:ru:Олд Траффорд]]|| [[Պատկեր:Manchester United Panorama (8051523746).jpg|200px]] || [[:d:Q83457|Q83457]] ||
|-
|3 || [[MK մարզադաշտ]] || [[:en:Stadium MK]]|| [[Պատկեր:Stadium MK.jpg|200px]] || [[:d:Q1144973|Q1144973]] ||
|-
|4 || [[Նյու Յորք մարզադաշտ]] || [[:en:New York Stadium]]|| [[Պատկեր:New York Stadium (23883331196) (2).jpg|200px]] || [[:d:Q1983118|Q1983118]] ||
|-
|5 || [[Ֆալմեր մարզադաշտ]] || [[:en:Falmer Stadium]] &lt;br&gt; [[:ru:Фалмер (стадион)]]|| [[Պատկեր:American Express Community Stadium, Falmer (July 2015, seen from Hollingbury Hill) (5).JPG|200px]] || [[:d:Q619409|Q619409]] ||
|}
|}
|}</text>
      <sha1>mx3nggxwofd02znyj1zjcdghden1qsj</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486257</id>
      <parentid>8486113</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T20:22:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Armineaghayan</username>
        <id>25187</id>
      </contributor>
      <comment>/* Կանանց ԵՎՐՈ 2022 */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9161" xml:space="preserve">{| style=&quot;width:100%; padding:0; margin:0; border:0; border-spacing:0;&quot;
| style=&quot;height:100%; width:75%; margin:0; padding:0; vertical-align:top; -moz-box-shadow: 5px 0px 5px #ccc; -webkit-box-shadow: 5px 0px 5px #ccc; box-shadow: 5px 0px 5px #ccc;&quot; |
{| style=&quot;height:100%; width:100%; background:transparent; padding:0 10px 0 0; margin:0; border:0; border-spacing:0;&quot;
| style=&quot;font:32px/1.5 Gill Sans MT, GillSansSA, Calibri, sans-serif; color:#4a4a4a; padding:5px 0; -moz-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; -webkit-box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; box-shadow: 0px 5px 5px -6px #ccc; vertical-align:middle;&quot; | &lt;span style=&quot;float:right;padding-right:20px;&quot;&gt; 
'''Առաջարկվող ցանկ'''&lt;/span&gt;&lt;br /&gt;&lt;span style=&quot;float: right; color: #666; font-size: 50%;padding-right:20px;&quot;&gt;
&lt;!--T:19--&gt;
Օգոստոսի 8, 2022 - օգոստոսի 21, 2022&lt;/span&gt;
|-
| style=&quot;padding:10px 0; font-family: sans-serif; font-size: 15px; vertical-align:top;&quot; |
&lt;span style=&quot;font-size:18px;&quot;&gt;&lt;!--T:2--&gt;
'''&lt;!--T:1--&gt;
Նախագծի առաջարկվող հոդվածների ցանկը, որտեղից պետք է գրվեն հոդվածներ:
&lt;!-- ՀՈԴՎԱԾՆԵՐԻ ՑԱՆԿՆ ԱՎԵԼԱՑՆԵԼ ԱՅՍ ՏՈՂԻՑ ՆԵՐՔԵՎ --&gt;
'''Interwiki Women Collaboration 6'''
__TOC__
&lt;div style=&quot;background-color:none; border-width:1,5px; border-style: solid; border-color:#FF6363;&quot;&gt;&lt;table align=&quot;center&quot; style=&quot;background-color:#FFEEEE;&quot;&gt;&lt;tr&gt;&lt;td&gt;[[Պատկեր:Gnome-emblem-important.svg|64px]]&lt;/td&gt;&lt;td&gt;&lt;strong style=&quot;font-size: 97%;&quot;&gt;Հարգելի՛ խմբագիրներ,&lt;br&gt;
Խնդրում եմ ստորագրել միայն մեկ հոդվածի դիմաց, որն ավարտելուց հետո նորից կարող եք ստորագրել մեկ այլ հոդվածի մոտ  --[[Մասնակից:Armineaghayan|Armineaghayan]] ([[Մասնակցի քննարկում:Armineaghayan|քննարկում]]) 22:21, 8 Հուլիսի 2022 (UTC)&lt;/strong&gt;&lt;br/&gt;&lt;/td&gt;&lt;td&gt;&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;&lt;/table&gt;&lt;/div&gt;
== Կանանց ԵՎՐՈ 2022 ==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! # !! Հայերեն անվանում !! Այլ լեզուներ !! Պատկեր !! Վիքիտվյալներ !! {{comment|Ես խմբագրում եմ&lt;br&gt;այս հոդվածը|Ստորագրե՛ք ստորև մինչ հոդվածի խմբագրմանն անցնելը թյուրիմացություններից խուսափելու համար}}
|-
| 1 || [[ՈւԵՖԱ-ի կանանց ֆուտբոլի Եվրոպայի առաջնություն 2022]]  || [[:en:UEFA Women's Euro 2022]] &lt;br&gt; [[:ru:Чемпионат Европы по футболу среди женщин 2022]]||  || [[:d:Q36110353|Q36110353]] ||
|-
| 2 || [[Կլարա Բյուլ]]  || [[:en:Klara Bühl]]|| [[Պատկեր:2022-06-24 Fussball, Frauen, Länderspiel, Deutschland - Schweiz 1DX 1056 by Stepro.jpg|200px]]   || [[:d:Q27077870|Q27077870]] ||
|-
| 3 || [[Շերիդա Սպիցե]]  || [[:en:Sherida Spitse]] &lt;br&gt; [[:ru:Спице, Шерида]]|| [[Պատկեր:Sherida Spitse 2014 (cropped).jpg|200px]]   || [[:d:Q1887704|Q1887704]] ||--[[Մասնակից:A.arpi.a|A.arpi.a]] ([[Մասնակցի քննարկում:A.arpi.a|քննարկում]]) 11:30, 3 Օգոստոսի 2022 (UTC)
|-
| 4 || [[Ռամոնա Բախման]]  || [[:en:Ramona Bachmann]] &lt;br&gt; [[:ru:Бахманн, Рамона]]|| [[Պատկեր:Ramona Bachmann 2017.jpg|200px]]   || [[:d:Q448323|Q448323]] ||--[[Մասնակից:Karakhanyan Gayane|Karakhanyan Gayane]] ([[Մասնակցի քննարկում:Karakhanyan Gayane|քննարկում]]) 13:19, 9 Օգոստոսի 2022 (UTC){{արված է}}
|-
| 5 || [[Ալեքսանդրա Փոփ]]  || [[:en:Alexandra Popp]] &lt;br&gt; [[:ru:Попп, Александра]]|| [[Պատկեր:Alexandra Popp 2011.jpg|200px]]   || [[:d:Q432932|Q432932]] ||--[[Մասնակից:Karakhanyan Gayane|Karakhanyan Gayane]] ([[Մասնակցի քննարկում:Karakhanyan Gayane|քննարկում]]) 15:13, 9 Օգոստոսի 2022 (UTC)
|-
| 6 || [[Բեթ Միդլ]]  || [[:en:Beth Meadl]]|| [[Պատկեր:Beth Mead.jpg|200px]]   || [[:d:Q20706960|Q20706960]] ||
|-
| 7 || [[Գուրո Ռեյտեն]]  || [[:en:Guro Reiten]] &lt;br&gt; [[:ru:Рейтен, Гуро]]|| [[Պատկեր:Guroreiten.jpg|200px]]   || [[:d:Q11973397|Q11973397]] ||--[[Մասնակից:Ան2020|Ան2020]] ([[Մասնակցի քննարկում:Ան2020|քննարկում]]) 11:42, 3 Օգոստոսի 2022 (UTC)
|-
| 8 || [[Այտանա Բոնմատի]]  || [[:en:Aitana Bonmatí]]|| [[Պատկեր:2019-05-17 Fußball, Frauen, UEFA Women's Champions League, Olympique Lyonnais - FC Barcelona StP 0804 LR10 by Stepro.jpg|200px]]   || [[:d:Q27995553|Q27995553]] ||
|-
| 9 || [[Պերնիլե Հարդեր]]  || [[:en:Pernille Harder]]|| [[Պատկեր:20170706 OEFB AUT-DEN Pernille Harder DSC 8228.jpg|200px]]   || [[:d:Q7169410|Q7169410]] ||
|-
| 10 || [[Վալենտինա Բերգամասկի]]  || [[:en:Valentina Bergamaschi]] &lt;br&gt; [[:ru:Бергамаски, Валентина]]|| [[Պատկեր:Valentina Bergamaschi (Italy World Cup 2019).jpg|200px]]   || [[:d:Q17399538|Q17399538]] ||--[[Մասնակից:Ան2020|Ան2020]] ([[Մասնակցի քննարկում:Ան2020|քննարկում]]) 10:55, 8 Օգոստոսի 2022 (UTC)
|-
| 11 || [[Նադին Անգերեր]]  || [[:en:Nadine Angerer]]|| [[Պատկեր:2011-08 Nadine Angerer.JPG|200px]]   || [[:d:Q273530|Q273530]] ||
|}

== Հայ ֆուտբոլիստներ ==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|+
|-
! # !! Հայերեն անվանում !! Այլ լեզուներ !! Պատկեր !! Վիքիտվյալներ !! {{comment|Ես խմբագրում եմ&lt;br&gt;այս հոդվածը|Ստորագրե՛ք ստորև մինչ հոդվածի խմբագրմանն անցնելը թյուրիմացություններից խուսափելու համար}}
|-
|-
| 1 || [[Նենսի Չայլյան]] || [[:en:Nancy Tchaylian]]||  [[Պատկեր:2020 SAS vs Safa (friendly) 07 (Nancy Tchaylian).jpg|200px]] || [[:d:Q98069105|Q98069105]] ||[[Մասնակից:Քրմապետ|Քրմապետ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Քրմապետ|քննարկում]]) 12:51, 10 Օգոստոսի 2022 (UTC)
|-
| 2 || [[Լիանա Հայրապետյան]]  || [[:en:Liana Hayrapetyan]]|| || [[:d:Q29452617|Q29452617]] ||
|-
| 3 || [[Գայանե Կոստանյան]]  || [[:en:Gayane Kostanyan]] &lt;br&gt;[[:ru:Костанян, Гаяне]]|| || [[:d:Q5528707|Q5528707]] ||[[Մասնակից:Քրմապետ|Քրմապետ]] ([[Մասնակցի քննարկում:Քրմապետ|քննարկում]]) 12:51, 10 Օգոստոսի 2022 (UTC)
|-
| 4 || [[Նելլի Ստեփանյան]]  || [[:en:Nelli Stepanyan]]|| || [[:d:Q104165221|Q104165221]] ||
|}

== Հավաքականներ ==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! # !! Հայերեն անվանում !! Այլ լեզուներ !! Պատկեր !! Վիքիտվյալներ !! {{comment|Ես խմբագրում եմ&lt;br&gt;այս հոդվածը|Ստորագրե՛ք ստորև մինչ հոդվածի խմբագրմանն անցնելը թյուրիմացություններից խուսափելու համար}}
|-
| 1 || [[Հայաստանի ֆուտբոլի կանանց ազգային հավաքական]] (բարելավում)  || [[:en:Armenia women's national football team]]||   || [[:d:Q268070|Q268070]] ||
|-
| 2 || [[Իտալիայի ֆուտբոլի կանանց ազգային հավաքական]] || [[:en:Italy women's national football team]]&lt;br&gt;[[:ru:Женская сборная Италии по футболу]]||  [[Պատկեր:FIGC Logo 2017 (no stars).svg|200px]] || [[:d:Q775805|Q775805]] ||
|}

===  Մարզադաշտեր ===
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! # !! Հայերեն անվանում !! Այլ լեզուներ !! Պատկեր !! Վիքիտվյալներ !! {{comment|Ես խմբագրում եմ&lt;br&gt;այս հոդվածը|Ստորագրե՛ք ստորև մինչ հոդվածի խմբագրմանն անցնելը թյուրիմացություններից խուսափելու համար}}
|-
| 1 || [[Ուեմբլի մարզադաշտ]] (բարելավում) || [[:en:Wembley Stadium]] &lt;br&gt; [[:ru:Уэмбли]]|| [[Պատկեր:Wembley Stadium interior.jpg|200px]] || [[:d:Q128468|Q128468]] ||--[[Մասնակից:Slava Sahakyan70|Slava Sahakyan70]] ([[Մասնակցի քննարկում:Slava Sahakyan70|քննարկում]]) 09:27, 8 Օգոստոսի 2022 (UTC)
|-
| 2 || [[Օլդ Թրաֆորդ]] (բարելավում) || [[:en:Old Trafford]] &lt;br&gt; [[:ru:Олд Траффорд]]|| [[Պատկեր:Manchester United Panorama (8051523746).jpg|200px]] || [[:d:Q83457|Q83457]] ||
|-
|3 || [[MK մարզադաշտ]] || [[:en:Stadium MK]]|| [[Պատկեր:Stadium MK.jpg|200px]] || [[:d:Q1144973|Q1144973]] ||
|-
|4 || [[Նյու Յորք մարզադաշտ]] || [[:en:New York Stadium]]|| [[Պատկեր:New York Stadium (23883331196) (2).jpg|200px]] || [[:d:Q1983118|Q1983118]] ||
|-
|5 || [[Ֆալմեր մարզադաշտ]] || [[:en:Falmer Stadium]] &lt;br&gt; [[:ru:Фалмер (стадион)]]|| [[Պատկեր:American Express Community Stadium, Falmer (July 2015, seen from Hollingbury Hill) (5).JPG|200px]] || [[:d:Q619409|Q619409]] ||
|}
|}
|}</text>
      <sha1>bone9m2w4jla08hn9yk3sfl8verl1oy</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Շախմատային օլիմպիադա 2022</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1098582</id>
    <revision>
      <id>8486184</id>
      <parentid>8479521</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T17:45:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Արարատ Թրվանց</username>
        <id>44694</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="15490" xml:space="preserve">{{ընթացիկ իրադարձություն|20220728}}
{{Տեղեկաքարտ Շախմատի օլիմպիադա}}
'''Շախմատի 44-րդ համաշխարհային օլիմպիադա''', [[ՖԻԴԵ]]-ի կողմից կազմակերպված բաց և կանանց շախմատային մրցաշար, որը տեղի է ունեցել [[Հնդկաստան]]ի [[Չեննայ]] քաղաքում։ Այն իր մեջ ներառել է նաև շախմատի մասսայականացմանն ուղղված տարբեր միջոցառումներ։ Սկզբում մրցաշարը նախատեսված էր անցկացնել [[Խանտի Մանսիյսկ]]ում, որտեղ տեղի է ունեցել 2010 թվականի [[Շախմատային օլիմպիադա 2010|շախմատի օլիմպիադան]], սակայն հետագայում ՖԻԴԵ-ի որոշմամբ մրցաշարի անցկացման վայրը տեղափոխել է [[Մոսկվա]]&lt;ref name=&quot;move&quot;&gt;{{cite web |url=https://tass.com/sport/1086966 |title=FIDE: 2020 Chess Olympiad to be in Moscow; Khanty-Mansiysk to host opening ceremony |website=tass.com |lang=en |date=5 November 2019 |publisher=TASS|access-date=14 February 2020 |archive-date=2022-01-07 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220107022341/https://tass.com/sport/1086966 |deadlink=no }}&lt;/ref&gt;։ Օլիմպիադան պետք է տեղի ունենար 2020 թվականի օգոստոսի 5-17-ը, սակայն [[COVID-19 համավարակ]]ի պատճառով այն հետաձգվել է։

Ուկրաինա ռուսների [[Ռուսաստանի ներխուժում Ուկրաինա|ներխուժման]] կապակցությամբ ՖԻԴԵ֊ն հանդես է եկել Ռուսաստանից մրցաշարերը հանելու հայտարարությամբ&lt;ref name=&quot;автоссылка1&quot;&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.fide.com/news/1598|title=44th Chess Olympiad and FIDE Congress will not take place in Russia|website=www.fide.com|access-date=2022-02-25|archive-date=2022-02-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20220225142939/https://fide.com/news/1598|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;։

2022 թվականի մարտի 15-ին [[Շախմատի միջազգային ֆեդերացիա]]ն հանդես է եկել օլիմպիադայի անցկացման վայրի մասին նոր հայտարարությամբ՝ այն առաջին անգամ անցկացվում է [[Հնդկաստան]]ում՝ Չեննայ քաղաքում&lt;ref name=&quot;автоссылка2&quot;&gt;[https://www.thehindu.com/sport/other-sports/chennai-to-host-chess-olympiad/article65229167.ece Chennai to host Chess Olympiad — The Hindu&lt;!-- Заголовок добавлен ботом --&gt;]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://sportstar.thehindu.com/chess/chess-olympiad-chennai-july-india-russia-ukraine-war-aicf-fide-sports-news/article38472034.ece |title=Chennai to host first ever Chess Olympiad in India from July 28 |date=12 April 2022 |publisher=Sportstar |access-date=23 July 2022}}&lt;/ref&gt;։

Օլիմպիադային մասնակցել է 1733 շախմատիստ, որոնցից 935-ը բաց մրցաշարին, 798-ը՝ կանանց&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://chess-results.com/tnr653631.aspx?lan=1&amp;art=15&amp;turdet=YES&amp;flag=30&amp;zeilen=99999 |title=44th Olympiad Chennai 2022 Open – Alphabetical list of players in the Open event |publisher=Chess-results.com }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://chess-results.com/tnr653632.aspx?lan=1&amp;art=15&amp;turdet=YES&amp;flag=30&amp;zeilen=99999 |title=44th Olympiad Chennai 2022 Women |publisher=Chess-results.com }}&lt;/ref&gt;։

== Քաղաքի ընտրության կանոնակարգ ==
2015 թվականի վերջին սկսվել է 44-րդ շախմատային օլիմպիադայի անցկացման վայրի հայտերի ներկայացման ընթացակարգը։ Մրցաշարով հետաքրքրված յուրաքանչյուր քաղաք պետք է մինչև 2016 թվականի մարտի 31-ը հայտ ներկայացներ ՖԻԴԵ-ին։ Հայտերը պետք է համապատասխաներ ՖԻԴԵ֊ի կանոնակարգին&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://azertag.az/en/xeber/2020_Chess_Olympiad_to_be_held_in_Khanty_Mansiysk-992328 |title=2020 Chess Olympiad to be held in Khanty-Mansiysk |date=14 September 2016 |website=asertac.az |publisher=AZERTAC |access-date=14 February 2020 |archive-date=2022-01-09 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220109223230/https://azertag.az/en/xeber/2020_Chess_Olympiad_to_be_held_in_Khanty_Mansiysk-992328 |deadlink=no }}&lt;/ref&gt;։ 

Օլիմպիադայի անցկացման համար հայտ է ներկայացրել Խանտի Մանսիյսկը։ Բացի Խանտի Մանսիյսկից, շախմատի օլիմպիադայի անցկացման համար հետաքրքրություն են ցուցաբերել Արգենտինայի և Սլովակիայի ազգային ֆեդերացիաները&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://azertag.az/en/xeber/2020_Chess_Olympiad_to_be_held_in_Khanty_Mansiysk-992328 |title=2020 Chess Olympiad to be held in Khanty-Mansiysk |date=14 September 2016 |website=asertac.az |publisher=AZERTAC|access-date=14 February 2020 |archive-date=2022-01-09 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220109223230/https://azertag.az/en/xeber/2020_Chess_Olympiad_to_be_held_in_Khanty_Mansiysk-992328 |deadlink=no }}&lt;/ref&gt;։

Վերջնական որոշումը կայացվել է ՖԻԴԵ-ի 87-րդ կոնգրեսում, որը տեղի է ունեցել 2016 թվականի սեպտեմբերին, Բաքվում․  ՖԻԴԵ-ի այդ ժամանակվա նախագահ [[Կիրսան Իլյումժինով]]ը հավանություն է տվել Խանտի Մանսիյսկի հայտին&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://old.fide.com/images/stories/NEWS_2016/FIDE_News/GA_Agenda_2016/2016_General_Assembly_Minutes_Baku.pdf |title=87th FIDE Congress Baku, Azerbaijan General Assembly 11-13 September 2016 |website=fide.com |publisher=FIDE |access-date=14 February 2020 |archive-date=2022-01-09 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220109223231/https://old.fide.com/images/stories/NEWS_2016/FIDE_News/GA_Agenda_2016/2016_General_Assembly_Minutes_Baku.pdf |deadlink=no }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://tass.com/sport/899436 |title=Russia to host 2020 World Chess Olympiad |date=13 September 2016 |website=tass.com |publisher=TASS |access-date=14 February 2020 |archive-date=2022-01-09 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220109223232/https://tass.com/sport/899436 |deadlink=no }}&lt;/ref&gt;։

== Խնդիրներ և տարաձայնություններ ==
=== COVID-19 համավարակ ===
2019 թվականի նոյեմբերին Համբուրգում տեղի ունեցած ՖԻԴԵ-ի Շախմատի համաշխարհային Գրան-պրիի խաղի բացման արարողության ժամանակ ՖԻԴԵ֊ի նորընտիր նախակահ Արկադի Դվորկովիչը հայտարարել է, որ  շախմատի 44֊րդ օլիմպիադան Խանտի Մանսիյսկից կտեղափոխվի կտեղափոխվի Մոսկվա, ավելին՝ Խանտի-Մանսիյսկում պետք է տեղի ունենար մրցաշարի բացման արարողությունն ու հաշմանդամություն ունեցող մարդկանց համար նախատեսված անդրանիկ խաղերը&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://en.chessbase.com/post/top-tournaments-coming-2020-candidates-olympiad |title=High profile tournaments coming in 2020! |author=Andre Schulz |date=23 November 2019 |publisher=ChessBase |access-date=14 February 2020 }}&lt;/ref&gt;։

2020 թվականի մարտի 24-ին ՖԻԴԵ-ն պաշտոնական հայտարարել է, որ COVID-19 համաճարակի աճման պատճառով օլիմպիադան կհետաձգվի և այն տեղի կունենա 2021 թվականի ամռանը՝ նույն վայրերում&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://www.fide.com/news/460 |title=Statement by the FIDE Council regarding the Chess Olympiad |date=24 March 2020 |website=fide.com |publisher=FIDE |access-date=24 March 2020 |archive-date=2020-05-11 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200511114410/https://www.fide.com/news/460 |deadlink=no }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;postponed&quot;&gt;{{cite web |url=https://www.chess.com/news/view/fide-postpones-chess-olympiad-to-2021 |title=FIDE Postpones Chess Olympiad To 2021 |author=Peter Doggers |date=24 March 2020 |publisher=[[Chess.com]] |access-date=24 March 2020 |archive-date=2020-05-25 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200525083520/https://www.chess.com/news/view/fide-postpones-chess-olympiad-to-2021 |deadlink=no }}&lt;/ref&gt;։

=== Ռուսաստանի ներխուժումն Ուկրաինա ===
2022 թվականի փետրվարի 25-ին՝ ռուսական զորքերի Ուկրաինա ներխուժման հաջորդ օրը ՖԻԴԵ֊ն հանդես է եկել նոր հայտարաությամբ՝ {{քաղվածք|''ՖԻԴԵ֊ի խորհուրդը որոշել է, որ 44-րդ շախմատային օլիմպիադան, հաշմանդամություն ունեցող շախմատիստների մրցույթը և ՖԻԴԵ-ի կոնգրեսը տեղի չեն ունենա Ռուսաստանում։ Մենք կանենք ամեն ինչ, որպեսզի գտնենք օլիմպիադայի կազմակերպիչ երկրին և ժամանակին տեղեկատվություն տրամադրենք ՖԻԴԵ-ի 2022 թվականի կոնգրեսի անցկացման վայրի և ժամկետների մասին։|&lt;ref&gt;[https://www.fide.com/news/1598 44th Chess Olympiad and FIDE Congress will not take place in Russia]&lt;/ref&gt;}}
2022 թվականի մարտի 15-ին ՖԻԴԵ-ն հայտարարել է, որ մրցաշարը տեղի կունենա Հնդկաստանի Չենայ քաղաքում։ Շախմատի միջազգային ֆեդերացիան նաև հավելել է, որ Ռուսաստանի հավաքականը զրկված է օլիմպիադայում հանդես գալու իրավունքից''&lt;ref name=&quot;Шахматная олимпиада недосчиталась фигур&quot;&gt;{{cite web|title=Шахматная олимпиада недосчиталась фигур|url=https://www.kommersant.ru/doc/5482313|publisher=КоммерсантЪ|date=28 июля 2022}}&lt;/ref&gt;։

== Մասնակից թիմեր ==
Մրցաշարին մասնակցել են 186 ազգային ֆեդերացիա ներկայացնող 188 թիմ, ինչը սահմանել է նոր ռեկորդ։ Հնդկաստանը, որպես հյուրընկալող երկիր, ներկայացրել է երեք թիմ։ Կանանց մրցաշարին մասնակցել են 160 ֆեդերացիա ներկայացնող 162 թիմ&lt;ref&gt;[https://chess-results.com/tnr653632.aspx?lan=1&amp;art=0&amp;flag=30 Chess-Results Server Chess-results.com — 44th Olympiad Chennai 2022]&lt;/ref&gt;։

Չինաստանի տղամարդկանց և կանանց հավաքականները, որոնք սովորաբար համարվում են ֆավորիտներ, հրաժարվել են մասնակցել մրցաշարին՝ կորոնավիրուսի համաճարակի հետևանքով առաջացած ռիսկերի պատճառով&lt;ref&gt;[https://www.kommersant.ru/doc/5482313 Шахматная олимпиада недосчиталась фигур]&lt;/ref&gt;։
{| class=&quot;wikitable collapsible&quot; style=&quot;width:100%;&quot;
|-
! Շախմատի 44-րդ օլիմպիադայի մասնակից թիմեր
|-
| {{div col|colwidth=17em}}
* ''{{AFG}}''
* {{ALB}}
* {{ALG}}
* {{AND}}
* {{ANG}}
* {{ARG}}
* {{ARM}}
* {{ARU}}
* {{AUS}}
* {{AUT}}
* {{AZE}}
* {{BAH}}
* {{BHR}}
* {{BAN}}
* {{BAR}}
* {{BEL}}
* ''{{BER}}''
* {{BHU}}
* {{BOL}}
* {{BOT}}
* {{BRA}}
* ''{{դրոշավորում|Բրիտանական Վիրջինյան կղզիներ}}''
* ''{{BRU}}''
* {{BUL}}
* {{BDI}}
* {{CMR}}
* {{CAN}}
* {{CPV}}
* ''{{դրոշավորում|Կայմանյան կղզիներ}}''
* {{CAF}}
* ''{{CHA}}''
* {{CHI}}
* {{TPE}}
* {{COL}}
* {{CMR}}
* {{CRC}}
* {{CRO}}
* {{CUB}}
* {{CYP}}
* {{CZE}}
* ''{{դրոշավորում|Կոնգոյի Դեմոկրատական Հանրապետություն}}''
* {{DEN}}
* {{DJI}}
* ''{{DMA}}''
* {{DOM}}
* {{ECU}}
* {{EGY}}
* {{ESA}}
* {{ENG}}
* {{GNQ}}
* {{ERI}}
* {{EST}}
* {{ETH}}
* ''{{FRO}}''
* {{FIN}}
* {{FRA}}
* {{GAB}}
* {{GAM}}
* {{GEO}}
* {{GER}}
* {{GHA}}
* {{GRE}}
* {{GUM}}
* ''{{դրոշավորում|Գերնսի}}''
* {{GUY}}
* ''{{դրոշավորում|Հայիթի}}''
* ''{{դրոշավորում|Հոնդուրաս}}''
* {{HKG}}
* {{HUN}}
* {{ISL}}
* {{IND}} '''(հյուրընկալող երկիր)'''
* {{IND}}-2
* {{IND}}-3
* {{INA}}
* {{IRI}}
* {{IRQ}}
* {{IRL}}
* {{ISR}}
* {{ITA}}
* {{CIV}}
* {{JAM}}
* {{JPN}}
* ''{{դրոշավորում|Ջերսի}}''
* ''{{դրոշավորում|Հորդանան}}''
* {{KAZ}}
* {{KEN}}
* {{KOS}}
* {{KUW}}
* {{KGZ}}
* {{LAT}}
* {{LBN}}
* ''{{դրոշավորում|Լեսոթո}}''
* {{LBR}}
* {{LBA}}
* ''{{LIE}}''
* {{LTU}}
* ''{{LUX}}''
* ''{{MAC}}''
* ''{{դրոշավորում|Մադագասկար}}''
* ''Մալավի''
* {{MAS}}
* {{MDV}}
* {{MLI}}
* {{MLT}}
* ''Մավրիտանիա''
* ''{{դրոշավորում|Մավրիկիոս}}''
* {{MEX}}
* {{MDA}}
* {{MON}}
* {{MGL}}
* {{MNE}}
* ''{{MAR}}''
* {{MOZ}}
* {{MYA}}
* {{NAM}}
* ''{{NRU}}''
* ''{{դրոշավորում|Նեպալ}}''
* {{NED}}
* ''{{դրոշավորում|Նիդերլանդական Անտիլներ}}''
* {{NZL}}
* ''{{NGR}}''
* {{MKD}}
* {{NOR}}
* ''{{դրոշավորում|Օման}}''
* &lt;s&gt;{{PAK}}&lt;/s&gt;&lt;!--- PLEASE DO NOT REMOVE PAKISTAN AND LET IT REMAIN STRICKEN BECAUSE OF THE LAST-MINUTE BOYCOTT.---&gt;
* {{PLW}}
* {{PLE}}
* {{PAN}}
* ''{{PNG}}''
* ''{{դրոշավորում|Պարագվայ}}''
* {{PER}}
* {{PHI}}
* {{POL}}
* {{POR}}
* ''{{դրոշավորում|Պուերտո Ռիկո}}''
* ''{{QAT}}''
* {{ROU}}
* {{RWA}}
* ''{{SKN}}''
* ''{{LCA}}''
* ''{{VCT}}''
* ''{{SMR}}''
* {{STP}}
* {{KSA}}
* {{SCO}}
* {{SEN}}
* {{SRB}}
* ''{{դրոշավորում|Սեյշելյան կղզիներ}}''
* {{SLE}}
* ''{{դրոշավորում|Սինգապուր}}''
* {{SVK}}
* ''{{դրոշավորում|Սլովենիա}}''
* {{SOM}}
* {{RSA}}
* {{KOR}}
* {{SSD}}
* {{ESP}}
* {{SRI}}
* {{SUD}}
* {{SUR}}
* {{SWE}}
* {{SUI}}
* {{SYR}}
* {{TJK}}
* {{TAN}}
* {{THA}}
* {{TLS}}
* {{TOG}}
* {{TTO}}
* {{TUN}}
* {{TUR}}
* {{TKM}}
* {{UGA}}
* {{UKR}}
* {{UAE}}
* {{USA}}
* ''{{դրոշավորում|Ամերիկյան Վիրջինյան կղզիներ}}''
* {{URU}}
* {{UZB}}
* {{VEN}}
* '''{{VIE}}'''
* {{WAL}}
* ''{{YEM}}''
* {{ZAM}}
* {{ZIM}}
{{div col end}}
|}

;Նշումներ
{{refbegin}}
* ''Շեղատառ'' նշված երկրները մասնակցում են օլիմպիադայի միայն բաց մրցաշարին։
* '''Թավատառ''' նշված երկրները մասնակցում են օլիմպիադայի միայն կանանց մրցաշարին։
* Պակիստանը բոյկոտել է միջոցառումը։
{{refend}}

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}
== Արտաքին հղումներ ==
* [https://chessolympiad.fide.com// Պաշտոնական կայք]
{{Արտաքին հղումներ}}

[[Կատեգորիա:Շախմատային օլիմպիադաներ]]
[[Կատեգորիա:Ընթացիկ իրադարձություններ սպորտում]]</text>
      <sha1>l3zy5zssfoak2q3swojy7343egjgurj</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486208</id>
      <parentid>8486184</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T18:28:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>23artashes</username>
        <id>2675</id>
      </contributor>
      <comment>/* Մասնակից թիմեր */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="15544" xml:space="preserve">{{ընթացիկ իրադարձություն|20220728}}
{{Տեղեկաքարտ Շախմատի օլիմպիադա}}
'''Շախմատի 44-րդ համաշխարհային օլիմպիադա''', [[ՖԻԴԵ]]-ի կողմից կազմակերպված բաց և կանանց շախմատային մրցաշար, որը տեղի է ունեցել [[Հնդկաստան]]ի [[Չեննայ]] քաղաքում։ Այն իր մեջ ներառել է նաև շախմատի մասսայականացմանն ուղղված տարբեր միջոցառումներ։ Սկզբում մրցաշարը նախատեսված էր անցկացնել [[Խանտի Մանսիյսկ]]ում, որտեղ տեղի է ունեցել 2010 թվականի [[Շախմատային օլիմպիադա 2010|շախմատի օլիմպիադան]], սակայն հետագայում ՖԻԴԵ-ի որոշմամբ մրցաշարի անցկացման վայրը տեղափոխել է [[Մոսկվա]]&lt;ref name=&quot;move&quot;&gt;{{cite web |url=https://tass.com/sport/1086966 |title=FIDE: 2020 Chess Olympiad to be in Moscow; Khanty-Mansiysk to host opening ceremony |website=tass.com |lang=en |date=5 November 2019 |publisher=TASS|access-date=14 February 2020 |archive-date=2022-01-07 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220107022341/https://tass.com/sport/1086966 |deadlink=no }}&lt;/ref&gt;։ Օլիմպիադան պետք է տեղի ունենար 2020 թվականի օգոստոսի 5-17-ը, սակայն [[COVID-19 համավարակ]]ի պատճառով այն հետաձգվել է։

Ուկրաինա ռուսների [[Ռուսաստանի ներխուժում Ուկրաինա|ներխուժման]] կապակցությամբ ՖԻԴԵ֊ն հանդես է եկել Ռուսաստանից մրցաշարերը հանելու հայտարարությամբ&lt;ref name=&quot;автоссылка1&quot;&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.fide.com/news/1598|title=44th Chess Olympiad and FIDE Congress will not take place in Russia|website=www.fide.com|access-date=2022-02-25|archive-date=2022-02-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20220225142939/https://fide.com/news/1598|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;։

2022 թվականի մարտի 15-ին [[Շախմատի միջազգային ֆեդերացիա]]ն հանդես է եկել օլիմպիադայի անցկացման վայրի մասին նոր հայտարարությամբ՝ այն առաջին անգամ անցկացվում է [[Հնդկաստան]]ում՝ Չեննայ քաղաքում&lt;ref name=&quot;автоссылка2&quot;&gt;[https://www.thehindu.com/sport/other-sports/chennai-to-host-chess-olympiad/article65229167.ece Chennai to host Chess Olympiad — The Hindu&lt;!-- Заголовок добавлен ботом --&gt;]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://sportstar.thehindu.com/chess/chess-olympiad-chennai-july-india-russia-ukraine-war-aicf-fide-sports-news/article38472034.ece |title=Chennai to host first ever Chess Olympiad in India from July 28 |date=12 April 2022 |publisher=Sportstar |access-date=23 July 2022}}&lt;/ref&gt;։

Օլիմպիադային մասնակցել է 1733 շախմատիստ, որոնցից 935-ը բաց մրցաշարին, 798-ը՝ կանանց&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://chess-results.com/tnr653631.aspx?lan=1&amp;art=15&amp;turdet=YES&amp;flag=30&amp;zeilen=99999 |title=44th Olympiad Chennai 2022 Open – Alphabetical list of players in the Open event |publisher=Chess-results.com }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://chess-results.com/tnr653632.aspx?lan=1&amp;art=15&amp;turdet=YES&amp;flag=30&amp;zeilen=99999 |title=44th Olympiad Chennai 2022 Women |publisher=Chess-results.com }}&lt;/ref&gt;։

== Քաղաքի ընտրության կանոնակարգ ==
2015 թվականի վերջին սկսվել է 44-րդ շախմատային օլիմպիադայի անցկացման վայրի հայտերի ներկայացման ընթացակարգը։ Մրցաշարով հետաքրքրված յուրաքանչյուր քաղաք պետք է մինչև 2016 թվականի մարտի 31-ը հայտ ներկայացներ ՖԻԴԵ-ին։ Հայտերը պետք է համապատասխաներ ՖԻԴԵ֊ի կանոնակարգին&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://azertag.az/en/xeber/2020_Chess_Olympiad_to_be_held_in_Khanty_Mansiysk-992328 |title=2020 Chess Olympiad to be held in Khanty-Mansiysk |date=14 September 2016 |website=asertac.az |publisher=AZERTAC |access-date=14 February 2020 |archive-date=2022-01-09 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220109223230/https://azertag.az/en/xeber/2020_Chess_Olympiad_to_be_held_in_Khanty_Mansiysk-992328 |deadlink=no }}&lt;/ref&gt;։ 

Օլիմպիադայի անցկացման համար հայտ է ներկայացրել Խանտի Մանսիյսկը։ Բացի Խանտի Մանսիյսկից, շախմատի օլիմպիադայի անցկացման համար հետաքրքրություն են ցուցաբերել Արգենտինայի և Սլովակիայի ազգային ֆեդերացիաները&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://azertag.az/en/xeber/2020_Chess_Olympiad_to_be_held_in_Khanty_Mansiysk-992328 |title=2020 Chess Olympiad to be held in Khanty-Mansiysk |date=14 September 2016 |website=asertac.az |publisher=AZERTAC|access-date=14 February 2020 |archive-date=2022-01-09 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220109223230/https://azertag.az/en/xeber/2020_Chess_Olympiad_to_be_held_in_Khanty_Mansiysk-992328 |deadlink=no }}&lt;/ref&gt;։

Վերջնական որոշումը կայացվել է ՖԻԴԵ-ի 87-րդ կոնգրեսում, որը տեղի է ունեցել 2016 թվականի սեպտեմբերին, Բաքվում․  ՖԻԴԵ-ի այդ ժամանակվա նախագահ [[Կիրսան Իլյումժինով]]ը հավանություն է տվել Խանտի Մանսիյսկի հայտին&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://old.fide.com/images/stories/NEWS_2016/FIDE_News/GA_Agenda_2016/2016_General_Assembly_Minutes_Baku.pdf |title=87th FIDE Congress Baku, Azerbaijan General Assembly 11-13 September 2016 |website=fide.com |publisher=FIDE |access-date=14 February 2020 |archive-date=2022-01-09 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220109223231/https://old.fide.com/images/stories/NEWS_2016/FIDE_News/GA_Agenda_2016/2016_General_Assembly_Minutes_Baku.pdf |deadlink=no }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://tass.com/sport/899436 |title=Russia to host 2020 World Chess Olympiad |date=13 September 2016 |website=tass.com |publisher=TASS |access-date=14 February 2020 |archive-date=2022-01-09 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220109223232/https://tass.com/sport/899436 |deadlink=no }}&lt;/ref&gt;։

== Խնդիրներ և տարաձայնություններ ==
=== COVID-19 համավարակ ===
2019 թվականի նոյեմբերին Համբուրգում տեղի ունեցած ՖԻԴԵ-ի Շախմատի համաշխարհային Գրան-պրիի խաղի բացման արարողության ժամանակ ՖԻԴԵ֊ի նորընտիր նախակահ Արկադի Դվորկովիչը հայտարարել է, որ  շախմատի 44֊րդ օլիմպիադան Խանտի Մանսիյսկից կտեղափոխվի կտեղափոխվի Մոսկվա, ավելին՝ Խանտի-Մանսիյսկում պետք է տեղի ունենար մրցաշարի բացման արարողությունն ու հաշմանդամություն ունեցող մարդկանց համար նախատեսված անդրանիկ խաղերը&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://en.chessbase.com/post/top-tournaments-coming-2020-candidates-olympiad |title=High profile tournaments coming in 2020! |author=Andre Schulz |date=23 November 2019 |publisher=ChessBase |access-date=14 February 2020 }}&lt;/ref&gt;։

2020 թվականի մարտի 24-ին ՖԻԴԵ-ն պաշտոնական հայտարարել է, որ COVID-19 համաճարակի աճման պատճառով օլիմպիադան կհետաձգվի և այն տեղի կունենա 2021 թվականի ամռանը՝ նույն վայրերում&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://www.fide.com/news/460 |title=Statement by the FIDE Council regarding the Chess Olympiad |date=24 March 2020 |website=fide.com |publisher=FIDE |access-date=24 March 2020 |archive-date=2020-05-11 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200511114410/https://www.fide.com/news/460 |deadlink=no }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;postponed&quot;&gt;{{cite web |url=https://www.chess.com/news/view/fide-postpones-chess-olympiad-to-2021 |title=FIDE Postpones Chess Olympiad To 2021 |author=Peter Doggers |date=24 March 2020 |publisher=[[Chess.com]] |access-date=24 March 2020 |archive-date=2020-05-25 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200525083520/https://www.chess.com/news/view/fide-postpones-chess-olympiad-to-2021 |deadlink=no }}&lt;/ref&gt;։

=== Ռուսաստանի ներխուժումն Ուկրաինա ===
2022 թվականի փետրվարի 25-ին՝ ռուսական զորքերի Ուկրաինա ներխուժման հաջորդ օրը ՖԻԴԵ֊ն հանդես է եկել նոր հայտարաությամբ՝ {{քաղվածք|''ՖԻԴԵ֊ի խորհուրդը որոշել է, որ 44-րդ շախմատային օլիմպիադան, հաշմանդամություն ունեցող շախմատիստների մրցույթը և ՖԻԴԵ-ի կոնգրեսը տեղի չեն ունենա Ռուսաստանում։ Մենք կանենք ամեն ինչ, որպեսզի գտնենք օլիմպիադայի կազմակերպիչ երկրին և ժամանակին տեղեկատվություն տրամադրենք ՖԻԴԵ-ի 2022 թվականի կոնգրեսի անցկացման վայրի և ժամկետների մասին։|&lt;ref&gt;[https://www.fide.com/news/1598 44th Chess Olympiad and FIDE Congress will not take place in Russia]&lt;/ref&gt;}}
2022 թվականի մարտի 15-ին ՖԻԴԵ-ն հայտարարել է, որ մրցաշարը տեղի կունենա Հնդկաստանի Չենայ քաղաքում։ Շախմատի միջազգային ֆեդերացիան նաև հավելել է, որ Ռուսաստանի հավաքականը զրկված է օլիմպիադայում հանդես գալու իրավունքից''&lt;ref name=&quot;Шахматная олимпиада недосчиталась фигур&quot;&gt;{{cite web|title=Шахматная олимпиада недосчиталась фигур|url=https://www.kommersant.ru/doc/5482313|publisher=КоммерсантЪ|date=28 июля 2022}}&lt;/ref&gt;։

== Մասնակից թիմեր ==
Մրցաշարին մասնակցել են 186 ազգային ֆեդերացիա ներկայացնող 188 թիմ, ինչը սահմանել է նոր ռեկորդ։ Հնդկաստանը, որպես հյուրընկալող երկիր, ներկայացրել է երեք թիմ։ Կանանց մրցաշարին մասնակցել են 160 ֆեդերացիա ներկայացնող 162 թիմ&lt;ref&gt;[https://chess-results.com/tnr653632.aspx?lan=1&amp;art=0&amp;flag=30 Chess-Results Server Chess-results.com — 44th Olympiad Chennai 2022]&lt;/ref&gt;։

Չինաստանի տղամարդկանց և կանանց հավաքականները, որոնք սովորաբար համարվում են ֆավորիտներ, հրաժարվել են մասնակցել մրցաշարին՝ կորոնավիրուսի համաճարակի հետևանքով առաջացած ռիսկերի պատճառով&lt;ref&gt;[https://www.kommersant.ru/doc/5482313 Шахматная олимпиада недосчиталась фигур]&lt;/ref&gt;։
{| class=&quot;wikitable collapsible&quot; style=&quot;width:100%;&quot;
|-
! Շախմատի 44-րդ օլիմպիադայի մասնակից թիմեր
|-
| {{div col|colwidth=17em}}
* ''{{AFG}}''
* {{ALB}}
* {{ALG}}
* {{AND}}
* {{ANG}}
* {{ARG}}
* {{ARM}}
* {{ARU}}
* {{AUS}}
* {{AUT}}
* {{AZE}}
* {{BAH}}
* {{BHR}}
* {{BAN}}
* {{BAR}}
* {{BEL}}
* ''{{BER}}''
* {{BHU}}
* {{BOL}}
* {{BOT}}
* {{BRA}}
* ''{{դրոշավորում|Բրիտանական Վիրջինյան կղզիներ}}''
* ''{{BRU}}''
* {{BUL}}
* {{BDI}}
* {{CMR}}
* {{CAN}}
* {{CPV}}
* ''{{դրոշավորում|Կայմանյան կղզիներ}}''
* {{CAF}}
* ''{{CHA}}''
* {{CHI}}
* {{TPE}}
* {{COL}}
* {{CMR}}
* {{CRC}}
* {{CRO}}
* {{CUB}}
* {{CYP}}
* {{CZE}}
* ''{{դրոշավորում|Կոնգոյի Դեմոկրատական Հանրապետություն}}''
* {{DEN}}
* {{DJI}}
* ''{{DMA}}''
* {{DOM}}
* {{ECU}}
* {{EGY}}
* {{ESA}}
* {{ENG}}
* {{GNQ}}
* {{ERI}}
* {{EST}}
* {{ETH}}
* ''{{FRO}}''
* {{FIN}}
* {{FRA}}
* {{GAB}}
* {{GAM}}
* {{GEO}}
* {{GER}}
* {{GHA}}
* {{GRE}}
* {{GUM}}
* ''{{դրոշավորում|Գերնսի}}''
* {{GUY}}
* ''{{դրոշավորում|Հայիթի}}''
* ''{{դրոշավորում|Հոնդուրաս}}''
* {{HKG}}
* {{HUN}}
* {{ISL}}
* {{IND}} '''(հյուրընկալող երկիր)'''
* {{IND}}-2
* {{IND}}-3
* {{INA}}
* {{IRI}}
* {{IRQ}}
* {{IRL}}
* {{ISR}}
* {{ITA}}
* {{CIV}}
* {{JAM}}
* {{JPN}}
* ''{{դրոշավորում|Ջերսի}}''
* ''{{դրոշավորում|Հորդանան}}''
* {{KAZ}}
* {{KEN}}
* {{KOS}}
* {{KUW}}
* {{KGZ}}
* {{LAT}}
* {{LBN}}
* ''{{դրոշավորում|Լեսոթո}}''
* {{LBR}}
* {{LBA}}
* ''{{LIE}}''
* {{LTU}}
* ''{{LUX}}''
* ''{{MAC}}''
* ''{{դրոշավորում|Մադագասկար}}''
* ''{{դրոշավորում|Մալավի}}''
* {{MAS}}
* {{MDV}}
* {{MLI}}
* {{MLT}}
* ''{{դրոշավորում|Մավրիտանիա}}''
* ''{{դրոշավորում|Մավրիկիոս}}''
* {{MEX}}
* {{MDA}}
* {{MON}}
* {{MGL}}
* {{MNE}}
* ''{{MAR}}''
* {{MOZ}}
* {{MYA}}
* {{NAM}}
* ''{{NRU}}''
* ''{{դրոշավորում|Նեպալ}}''
* {{NED}}
* ''{{դրոշավորում|Նիդերլանդական Անտիլներ}}''
* {{NZL}}
* ''{{NGR}}''
* {{MKD}}
* {{NOR}}
* ''{{դրոշավորում|Օման}}''
* &lt;s&gt;{{PAK}}&lt;/s&gt;&lt;!--- PLEASE DO NOT REMOVE PAKISTAN AND LET IT REMAIN STRICKEN BECAUSE OF THE LAST-MINUTE BOYCOTT.---&gt;
* {{PLW}}
* {{PLE}}
* {{PAN}}
* ''{{PNG}}''
* ''{{դրոշավորում|Պարագվայ}}''
* {{PER}}
* {{PHI}}
* {{POL}}
* {{POR}}
* ''{{դրոշավորում|Պուերտո Ռիկո}}''
* ''{{QAT}}''
* {{ROU}}
* {{RWA}}
* ''{{SKN}}''
* ''{{LCA}}''
* ''{{VCT}}''
* ''{{SMR}}''
* {{STP}}
* {{KSA}}
* {{SCO}}
* {{SEN}}
* {{SRB}}
* ''{{դրոշավորում|Սեյշելյան կղզիներ}}''
* {{SLE}}
* ''{{դրոշավորում|Սինգապուր}}''
* {{SVK}}
* ''{{դրոշավորում|Սլովենիա}}''
* {{SOM}}
* {{RSA}}
* {{KOR}}
* {{SSD}}
* {{ESP}}
* {{SRI}}
* {{SUD}}
* {{SUR}}
* {{SWE}}
* {{SUI}}
* {{SYR}}
* {{TJK}}
* {{TAN}}
* {{THA}}
* {{TLS}}
* {{TOG}}
* {{TTO}}
* {{TUN}}
* {{TUR}}
* {{TKM}}
* {{UGA}}
* {{UKR}}
* {{UAE}}
* {{USA}}
* ''{{դրոշավորում|Ամերիկյան Վիրջինյան կղզիներ}}''
* {{URU}}
* {{UZB}}
* {{VEN}}
* '''{{VIE}}'''
* {{WAL}}
* ''{{YEM}}''
* {{ZAM}}
* {{ZIM}}
{{div col end}}
|}

;Նշումներ
{{refbegin}}
* ''Շեղատառ'' նշված երկրները մասնակցում են օլիմպիադայի միայն բաց մրցաշարին։
* '''Թավատառ''' նշված երկրները մասնակցում են օլիմպիադայի միայն կանանց մրցաշարին։
* Պակիստանը բոյկոտել է միջոցառումը։
{{refend}}

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}
== Արտաքին հղումներ ==
* [https://chessolympiad.fide.com// Պաշտոնական կայք]
{{Արտաքին հղումներ}}

[[Կատեգորիա:Շախմատային օլիմպիադաներ]]
[[Կատեգորիա:Ընթացիկ իրադարձություններ սպորտում]]</text>
      <sha1>iy38gsq8cuflrn8yr08yajyohr7f9ct</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486223</id>
      <parentid>8486208</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T18:50:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Արարատ Թրվանց</username>
        <id>44694</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="16225" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Շախմատի օլիմպիադա}}
'''Շախմատի 44-րդ համաշխարհային օլիմպիադա''', [[ՖԻԴԵ]]-ի կողմից կազմակերպված բաց և կանանց շախմատային մրցաշար, որը տեղի է ունեցել [[Հնդկաստան]]ի [[Չեննայ]] քաղաքում։ Այն իր մեջ ներառել է նաև շախմատի մասսայականացմանն ուղղված տարբեր միջոցառումներ։ Սկզբում մրցաշարը նախատեսված էր անցկացնել [[Խանտի Մանսիյսկ]]ում, որտեղ տեղի է ունեցել 2010 թվականի [[Շախմատային օլիմպիադա 2010|շախմատի օլիմպիադան]], սակայն հետագայում ՖԻԴԵ-ի որոշմամբ մրցաշարի անցկացման վայրը տեղափոխել է [[Մոսկվա]]&lt;ref name=&quot;move&quot;&gt;{{cite web |url=https://tass.com/sport/1086966 |title=FIDE: 2020 Chess Olympiad to be in Moscow; Khanty-Mansiysk to host opening ceremony |website=tass.com |lang=en |date=5 November 2019 |publisher=TASS|access-date=14 February 2020 |archive-date=2022-01-07 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220107022341/https://tass.com/sport/1086966 |deadlink=no }}&lt;/ref&gt;։ Օլիմպիադան պետք է տեղի ունենար 2020 թվականի օգոստոսի 5-17-ը, սակայն [[COVID-19 համավարակ]]ի պատճառով այն հետաձգվել է։

Ուկրաինա ռուսների [[Ռուսաստանի ներխուժում Ուկրաինա|ներխուժման]] կապակցությամբ ՖԻԴԵ֊ն հանդես է եկել Ռուսաստանից մրցաշարերը հանելու հայտարարությամբ&lt;ref name=&quot;автоссылка1&quot;&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.fide.com/news/1598|title=44th Chess Olympiad and FIDE Congress will not take place in Russia|website=www.fide.com|access-date=2022-02-25|archive-date=2022-02-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20220225142939/https://fide.com/news/1598|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;։

2022 թվականի մարտի 15-ին [[Շախմատի միջազգային ֆեդերացիա]]ն հանդես է եկել օլիմպիադայի անցկացման վայրի մասին նոր հայտարարությամբ՝ այն առաջին անգամ անցկացվում է [[Հնդկաստան]]ում՝ Չեննայ քաղաքում&lt;ref name=&quot;автоссылка2&quot;&gt;[https://www.thehindu.com/sport/other-sports/chennai-to-host-chess-olympiad/article65229167.ece Chennai to host Chess Olympiad — The Hindu&lt;!-- Заголовок добавлен ботом --&gt;]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://sportstar.thehindu.com/chess/chess-olympiad-chennai-july-india-russia-ukraine-war-aicf-fide-sports-news/article38472034.ece |title=Chennai to host first ever Chess Olympiad in India from July 28 |date=12 April 2022 |publisher=Sportstar |access-date=23 July 2022}}&lt;/ref&gt;։

Օլիմպիադային մասնակցել է 1733 շախմատիստ, որոնցից 935-ը բաց մրցաշարին, 798-ը՝ կանանց&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://chess-results.com/tnr653631.aspx?lan=1&amp;art=15&amp;turdet=YES&amp;flag=30&amp;zeilen=99999 |title=44th Olympiad Chennai 2022 Open – Alphabetical list of players in the Open event |publisher=Chess-results.com }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://chess-results.com/tnr653632.aspx?lan=1&amp;art=15&amp;turdet=YES&amp;flag=30&amp;zeilen=99999 |title=44th Olympiad Chennai 2022 Women |publisher=Chess-results.com }}&lt;/ref&gt;։

Մրցաշարի բաց հատվածում հաղթող է ճանաչվել Ուզբեկստանի հավաքականը։ Նրանք եղել են մրցաշարի միակ անպարտելի թիմը՝ ութ հաղթանակ, երեք ոչ-ոքի՝ ընդհանուր 19 միավոր։ 19 միավոր է վաստակել նաև երկրորդ տեղը զբաղեցրած Հայաստանի հավաքականը, որը 9-րդ տուրում Ուզբեկստանից կրած պարտության և ավելի ցածր գործակիցների պատճառով արժանացել է արծաթե մեդալի։ Օլիմպիադայի բրոնզե մեդալը բաժին է հասել Հնդկաստանի երկրորդ թիմին։

== Քաղաքի ընտրության կանոնակարգ ==
2015 թվականի վերջին սկսվել է 44-րդ շախմատային օլիմպիադայի անցկացման վայրի հայտերի ներկայացման ընթացակարգը։ Մրցաշարով հետաքրքրված յուրաքանչյուր քաղաք պետք է մինչև 2016 թվականի մարտի 31-ը հայտ ներկայացներ ՖԻԴԵ-ին։ Հայտերը պետք է համապատասխաներ ՖԻԴԵ֊ի կանոնակարգին&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://azertag.az/en/xeber/2020_Chess_Olympiad_to_be_held_in_Khanty_Mansiysk-992328 |title=2020 Chess Olympiad to be held in Khanty-Mansiysk |date=14 September 2016 |website=asertac.az |publisher=AZERTAC |access-date=14 February 2020 |archive-date=2022-01-09 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220109223230/https://azertag.az/en/xeber/2020_Chess_Olympiad_to_be_held_in_Khanty_Mansiysk-992328 |deadlink=no }}&lt;/ref&gt;։ 

Օլիմպիադայի անցկացման համար հայտ է ներկայացրել Խանտի Մանսիյսկը։ Բացի Խանտի Մանսիյսկից, շախմատի օլիմպիադայի անցկացման համար հետաքրքրություն են ցուցաբերել Արգենտինայի և Սլովակիայի ազգային ֆեդերացիաները&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://azertag.az/en/xeber/2020_Chess_Olympiad_to_be_held_in_Khanty_Mansiysk-992328 |title=2020 Chess Olympiad to be held in Khanty-Mansiysk |date=14 September 2016 |website=asertac.az |publisher=AZERTAC|access-date=14 February 2020 |archive-date=2022-01-09 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220109223230/https://azertag.az/en/xeber/2020_Chess_Olympiad_to_be_held_in_Khanty_Mansiysk-992328 |deadlink=no }}&lt;/ref&gt;։

Վերջնական որոշումը կայացվել է ՖԻԴԵ-ի 87-րդ կոնգրեսում, որը տեղի է ունեցել 2016 թվականի սեպտեմբերին, Բաքվում․  ՖԻԴԵ-ի այդ ժամանակվա նախագահ [[Կիրսան Իլյումժինով]]ը հավանություն է տվել Խանտի Մանսիյսկի հայտին&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://old.fide.com/images/stories/NEWS_2016/FIDE_News/GA_Agenda_2016/2016_General_Assembly_Minutes_Baku.pdf |title=87th FIDE Congress Baku, Azerbaijan General Assembly 11-13 September 2016 |website=fide.com |publisher=FIDE |access-date=14 February 2020 |archive-date=2022-01-09 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220109223231/https://old.fide.com/images/stories/NEWS_2016/FIDE_News/GA_Agenda_2016/2016_General_Assembly_Minutes_Baku.pdf |deadlink=no }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://tass.com/sport/899436 |title=Russia to host 2020 World Chess Olympiad |date=13 September 2016 |website=tass.com |publisher=TASS |access-date=14 February 2020 |archive-date=2022-01-09 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220109223232/https://tass.com/sport/899436 |deadlink=no }}&lt;/ref&gt;։

== Խնդիրներ և տարաձայնություններ ==
=== COVID-19 համավարակ ===
2019 թվականի նոյեմբերին Համբուրգում տեղի ունեցած ՖԻԴԵ-ի Շախմատի համաշխարհային Գրան-պրիի խաղի բացման արարողության ժամանակ ՖԻԴԵ֊ի նորընտիր նախակահ Արկադի Դվորկովիչը հայտարարել է, որ  շախմատի 44֊րդ օլիմպիադան Խանտի Մանսիյսկից կտեղափոխվի կտեղափոխվի Մոսկվա, ավելին՝ Խանտի-Մանսիյսկում պետք է տեղի ունենար մրցաշարի բացման արարողությունն ու հաշմանդամություն ունեցող մարդկանց համար նախատեսված անդրանիկ խաղերը&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://en.chessbase.com/post/top-tournaments-coming-2020-candidates-olympiad |title=High profile tournaments coming in 2020! |author=Andre Schulz |date=23 November 2019 |publisher=ChessBase |access-date=14 February 2020 }}&lt;/ref&gt;։

2020 թվականի մարտի 24-ին ՖԻԴԵ-ն պաշտոնական հայտարարել է, որ COVID-19 համաճարակի աճման պատճառով օլիմպիադան կհետաձգվի և այն տեղի կունենա 2021 թվականի ամռանը՝ նույն վայրերում&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://www.fide.com/news/460 |title=Statement by the FIDE Council regarding the Chess Olympiad |date=24 March 2020 |website=fide.com |publisher=FIDE |access-date=24 March 2020 |archive-date=2020-05-11 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200511114410/https://www.fide.com/news/460 |deadlink=no }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;postponed&quot;&gt;{{cite web |url=https://www.chess.com/news/view/fide-postpones-chess-olympiad-to-2021 |title=FIDE Postpones Chess Olympiad To 2021 |author=Peter Doggers |date=24 March 2020 |publisher=[[Chess.com]] |access-date=24 March 2020 |archive-date=2020-05-25 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200525083520/https://www.chess.com/news/view/fide-postpones-chess-olympiad-to-2021 |deadlink=no }}&lt;/ref&gt;։

=== Ռուսաստանի ներխուժումն Ուկրաինա ===
2022 թվականի փետրվարի 25-ին՝ ռուսական զորքերի Ուկրաինա ներխուժման հաջորդ օրը ՖԻԴԵ֊ն հանդես է եկել նոր հայտարաությամբ՝ {{քաղվածք|''ՖԻԴԵ֊ի խորհուրդը որոշել է, որ 44-րդ շախմատային օլիմպիադան, հաշմանդամություն ունեցող շախմատիստների մրցույթը և ՖԻԴԵ-ի կոնգրեսը տեղի չեն ունենա Ռուսաստանում։ Մենք կանենք ամեն ինչ, որպեսզի գտնենք օլիմպիադայի կազմակերպիչ երկրին և ժամանակին տեղեկատվություն տրամադրենք ՖԻԴԵ-ի 2022 թվականի կոնգրեսի անցկացման վայրի և ժամկետների մասին։|&lt;ref&gt;[https://www.fide.com/news/1598 44th Chess Olympiad and FIDE Congress will not take place in Russia]&lt;/ref&gt;}}
2022 թվականի մարտի 15-ին ՖԻԴԵ-ն հայտարարել է, որ մրցաշարը տեղի կունենա Հնդկաստանի Չենայ քաղաքում։ Շախմատի միջազգային ֆեդերացիան նաև հավելել է, որ Ռուսաստանի հավաքականը զրկված է օլիմպիադայում հանդես գալու իրավունքից''&lt;ref name=&quot;Шахматная олимпиада недосчиталась фигур&quot;&gt;{{cite web|title=Шахматная олимпиада недосчиталась фигур|url=https://www.kommersant.ru/doc/5482313|publisher=КоммерсантЪ|date=28 июля 2022}}&lt;/ref&gt;։

== Մասնակից թիմեր ==
Մրցաշարին մասնակցել են 186 ազգային ֆեդերացիա ներկայացնող 188 թիմ, ինչը սահմանել է նոր ռեկորդ։ Հնդկաստանը, որպես հյուրընկալող երկիր, ներկայացրել է երեք թիմ։ Կանանց մրցաշարին մասնակցել են 160 ֆեդերացիա ներկայացնող 162 թիմ&lt;ref&gt;[https://chess-results.com/tnr653632.aspx?lan=1&amp;art=0&amp;flag=30 Chess-Results Server Chess-results.com — 44th Olympiad Chennai 2022]&lt;/ref&gt;։

Չինաստանի տղամարդկանց և կանանց հավաքականները, որոնք սովորաբար համարվում են ֆավորիտներ, հրաժարվել են մասնակցել մրցաշարին՝ կորոնավիրուսի համաճարակի հետևանքով առաջացած ռիսկերի պատճառով&lt;ref&gt;[https://www.kommersant.ru/doc/5482313 Шахматная олимпиада недосчиталась фигур]&lt;/ref&gt;։
{| class=&quot;wikitable collapsible&quot; style=&quot;width:100%;&quot;
|-
! Շախմատի 44-րդ օլիմպիադայի մասնակից թիմեր
|-
| {{div col|colwidth=17em}}
* ''{{AFG}}''
* {{ALB}}
* {{ALG}}
* {{AND}}
* {{ANG}}
* {{ARG}}
* {{ARM}}
* {{ARU}}
* {{AUS}}
* {{AUT}}
* {{AZE}}
* {{BAH}}
* {{BHR}}
* {{BAN}}
* {{BAR}}
* {{BEL}}
* ''{{BER}}''
* {{BHU}}
* {{BOL}}
* {{BOT}}
* {{BRA}}
* ''{{դրոշավորում|Բրիտանական Վիրջինյան կղզիներ}}''
* ''{{BRU}}''
* {{BUL}}
* {{BDI}}
* {{CMR}}
* {{CAN}}
* {{CPV}}
* ''{{դրոշավորում|Կայմանյան կղզիներ}}''
* {{CAF}}
* ''{{CHA}}''
* {{CHI}}
* {{TPE}}
* {{COL}}
* {{CMR}}
* {{CRC}}
* {{CRO}}
* {{CUB}}
* {{CYP}}
* {{CZE}}
* ''{{դրոշավորում|Կոնգոյի Դեմոկրատական Հանրապետություն}}''
* {{DEN}}
* {{DJI}}
* ''{{DMA}}''
* {{DOM}}
* {{ECU}}
* {{EGY}}
* {{ESA}}
* {{ENG}}
* {{GNQ}}
* {{ERI}}
* {{EST}}
* {{ETH}}
* ''{{FRO}}''
* {{FIN}}
* {{FRA}}
* {{GAB}}
* {{GAM}}
* {{GEO}}
* {{GER}}
* {{GHA}}
* {{GRE}}
* {{GUM}}
* ''{{դրոշավորում|Գերնսի}}''
* {{GUY}}
* ''{{դրոշավորում|Հայիթի}}''
* ''{{դրոշավորում|Հոնդուրաս}}''
* {{HKG}}
* {{HUN}}
* {{ISL}}
* {{IND}} '''(հյուրընկալող երկիր)'''
* {{IND}}-2
* {{IND}}-3
* {{INA}}
* {{IRI}}
* {{IRQ}}
* {{IRL}}
* {{ISR}}
* {{ITA}}
* {{CIV}}
* {{JAM}}
* {{JPN}}
* ''{{դրոշավորում|Ջերսի}}''
* ''{{դրոշավորում|Հորդանան}}''
* {{KAZ}}
* {{KEN}}
* {{KOS}}
* {{KUW}}
* {{KGZ}}
* {{LAT}}
* {{LBN}}
* ''{{դրոշավորում|Լեսոթո}}''
* {{LBR}}
* {{LBA}}
* ''{{LIE}}''
* {{LTU}}
* ''{{LUX}}''
* ''{{MAC}}''
* ''{{դրոշավորում|Մադագասկար}}''
* ''{{դրոշավորում|Մալավի}}''
* {{MAS}}
* {{MDV}}
* {{MLI}}
* {{MLT}}
* ''{{դրոշավորում|Մավրիտանիա}}''
* ''{{դրոշավորում|Մավրիկիոս}}''
* {{MEX}}
* {{MDA}}
* {{MON}}
* {{MGL}}
* {{MNE}}
* ''{{MAR}}''
* {{MOZ}}
* {{MYA}}
* {{NAM}}
* ''{{NRU}}''
* ''{{դրոշավորում|Նեպալ}}''
* {{NED}}
* ''{{դրոշավորում|Նիդերլանդական Անտիլներ}}''
* {{NZL}}
* ''{{NGR}}''
* {{MKD}}
* {{NOR}}
* ''{{դրոշավորում|Օման}}''
* &lt;s&gt;{{PAK}}&lt;/s&gt;&lt;!--- PLEASE DO NOT REMOVE PAKISTAN AND LET IT REMAIN STRICKEN BECAUSE OF THE LAST-MINUTE BOYCOTT.---&gt;
* {{PLW}}
* {{PLE}}
* {{PAN}}
* ''{{PNG}}''
* ''{{դրոշավորում|Պարագվայ}}''
* {{PER}}
* {{PHI}}
* {{POL}}
* {{POR}}
* ''{{դրոշավորում|Պուերտո Ռիկո}}''
* ''{{QAT}}''
* {{ROU}}
* {{RWA}}
* ''{{SKN}}''
* ''{{LCA}}''
* ''{{VCT}}''
* ''{{SMR}}''
* {{STP}}
* {{KSA}}
* {{SCO}}
* {{SEN}}
* {{SRB}}
* ''{{դրոշավորում|Սեյշելյան կղզիներ}}''
* {{SLE}}
* ''{{դրոշավորում|Սինգապուր}}''
* {{SVK}}
* ''{{դրոշավորում|Սլովենիա}}''
* {{SOM}}
* {{RSA}}
* {{KOR}}
* {{SSD}}
* {{ESP}}
* {{SRI}}
* {{SUD}}
* {{SUR}}
* {{SWE}}
* {{SUI}}
* {{SYR}}
* {{TJK}}
* {{TAN}}
* {{THA}}
* {{TLS}}
* {{TOG}}
* {{TTO}}
* {{TUN}}
* {{TUR}}
* {{TKM}}
* {{UGA}}
* {{UKR}}
* {{UAE}}
* {{USA}}
* ''{{դրոշավորում|Ամերիկյան Վիրջինյան կղզիներ}}''
* {{URU}}
* {{UZB}}
* {{VEN}}
* '''{{VIE}}'''
* {{WAL}}
* ''{{YEM}}''
* {{ZAM}}
* {{ZIM}}
{{div col end}}
|}

;Նշումներ
{{refbegin}}
* ''Շեղատառ'' նշված երկրները մասնակցում են օլիմպիադայի միայն բաց մրցաշարին։
* '''Թավատառ''' նշված երկրները մասնակցում են օլիմպիադայի միայն կանանց մրցաշարին։
* Պակիստանը բոյկոտել է միջոցառումը։
{{refend}}

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}
== Արտաքին հղումներ ==
* [https://chessolympiad.fide.com// Պաշտոնական կայք]
{{Արտաքին հղումներ}}

[[Կատեգորիա:Շախմատային օլիմպիադաներ]]
[[Կատեգորիա:Ընթացիկ իրադարձություններ սպորտում]]</text>
      <sha1>5vmc4e6gk6yayi48aexdk3qvkvv9sd2</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486247</id>
      <parentid>8486223</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T19:51:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Արարատ Թրվանց</username>
        <id>44694</id>
      </contributor>
      <comment>/* top */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="16336" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Շախմատի օլիմպիադա}}
'''Շախմատի 44-րդ համաշխարհային օլիմպիադա''', [[ՖԻԴԵ]]-ի կողմից կազմակերպված բաց և կանանց շախմատային մրցաշար, որը տեղի է ունեցել [[Հնդկաստան]]ի [[Չեննայ]] քաղաքում։ Այն իր մեջ ներառել է նաև շախմատի մասսայականացմանն ուղղված տարբեր միջոցառումներ։ Սկզբում մրցաշարը նախատեսված էր անցկացնել [[Խանտի Մանսիյսկ]]ում, որտեղ տեղի է ունեցել 2010 թվականի [[Շախմատային օլիմպիադա 2010|շախմատի օլիմպիադան]], սակայն հետագայում ՖԻԴԵ-ի որոշմամբ մրցաշարի անցկացման վայրը տեղափոխել է [[Մոսկվա]]&lt;ref name=&quot;move&quot;&gt;{{cite web |url=https://tass.com/sport/1086966 |title=FIDE: 2020 Chess Olympiad to be in Moscow; Khanty-Mansiysk to host opening ceremony |website=tass.com |lang=en |date=5 November 2019 |publisher=TASS|access-date=14 February 2020 |archive-date=2022-01-07 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220107022341/https://tass.com/sport/1086966 |deadlink=no }}&lt;/ref&gt;։ Օլիմպիադան պետք է տեղի ունենար 2020 թվականի օգոստոսի 5-17-ը, սակայն [[COVID-19 համավարակ]]ի պատճառով այն հետաձգվել է։

Ուկրաինա ռուսների [[Ռուսաստանի ներխուժում Ուկրաինա|ներխուժման]] կապակցությամբ ՖԻԴԵ֊ն հանդես է եկել Ռուսաստանից մրցաշարերը հանելու հայտարարությամբ&lt;ref name=&quot;автоссылка1&quot;&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.fide.com/news/1598|title=44th Chess Olympiad and FIDE Congress will not take place in Russia|website=www.fide.com|access-date=2022-02-25|archive-date=2022-02-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20220225142939/https://fide.com/news/1598|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;։

2022 թվականի մարտի 15-ին [[Շախմատի միջազգային ֆեդերացիա]]ն հանդես է եկել օլիմպիադայի անցկացման վայրի մասին նոր հայտարարությամբ՝ այն առաջին անգամ անցկացվում է [[Հնդկաստան]]ում՝ Չեննայ քաղաքում&lt;ref name=&quot;автоссылка2&quot;&gt;[https://www.thehindu.com/sport/other-sports/chennai-to-host-chess-olympiad/article65229167.ece Chennai to host Chess Olympiad — The Hindu&lt;!-- Заголовок добавлен ботом --&gt;]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://sportstar.thehindu.com/chess/chess-olympiad-chennai-july-india-russia-ukraine-war-aicf-fide-sports-news/article38472034.ece |title=Chennai to host first ever Chess Olympiad in India from July 28 |date=12 April 2022 |publisher=Sportstar |access-date=23 July 2022}}&lt;/ref&gt;։

Օլիմպիադային մասնակցել է 1733 շախմատիստ, որոնցից 935-ը բաց մրցաշարին, 798-ը՝ կանանց&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://chess-results.com/tnr653631.aspx?lan=1&amp;art=15&amp;turdet=YES&amp;flag=30&amp;zeilen=99999 |title=44th Olympiad Chennai 2022 Open – Alphabetical list of players in the Open event |publisher=Chess-results.com }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://chess-results.com/tnr653632.aspx?lan=1&amp;art=15&amp;turdet=YES&amp;flag=30&amp;zeilen=99999 |title=44th Olympiad Chennai 2022 Women |publisher=Chess-results.com }}&lt;/ref&gt;։

Մրցաշարի բաց հատվածում հաղթող է ճանաչվել Ուզբեկստանի հավաքականը։ Նրանք եղել են մրցաշարի միակ անպարտելի թիմը՝ ութ հաղթանակ, երեք ոչ-ոքի՝ ընդհանուր 19 միավոր։ 19 միավոր է վաստակել նաև երկրորդ տեղը զբաղեցրած Հայաստանի հավաքականը, որը 9-րդ տուրում Ուզբեկստանից կրած պարտության և ավելի ցածր գործակիցների պատճառով արժանացել է արծաթե մեդալի։ Օլիմպիադայի բրոնզե մեդալը բաժին է հասել Հնդկաստանի երկրորդ թիմին&lt;ref&gt;[https://chess-results.com/tnr653631.aspx?lan=1&amp;art=0&amp;rd=11&amp;flag=30 44th Olympiad Chennai 2022 Open]&lt;/ref&gt;։

== Քաղաքի ընտրության կանոնակարգ ==
2015 թվականի վերջին սկսվել է 44-րդ շախմատային օլիմպիադայի անցկացման վայրի հայտերի ներկայացման ընթացակարգը։ Մրցաշարով հետաքրքրված յուրաքանչյուր քաղաք պետք է մինչև 2016 թվականի մարտի 31-ը հայտ ներկայացներ ՖԻԴԵ-ին։ Հայտերը պետք է համապատասխաներ ՖԻԴԵ֊ի կանոնակարգին&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://azertag.az/en/xeber/2020_Chess_Olympiad_to_be_held_in_Khanty_Mansiysk-992328 |title=2020 Chess Olympiad to be held in Khanty-Mansiysk |date=14 September 2016 |website=asertac.az |publisher=AZERTAC |access-date=14 February 2020 |archive-date=2022-01-09 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220109223230/https://azertag.az/en/xeber/2020_Chess_Olympiad_to_be_held_in_Khanty_Mansiysk-992328 |deadlink=no }}&lt;/ref&gt;։ 

Օլիմպիադայի անցկացման համար հայտ է ներկայացրել Խանտի Մանսիյսկը։ Բացի Խանտի Մանսիյսկից, շախմատի օլիմպիադայի անցկացման համար հետաքրքրություն են ցուցաբերել Արգենտինայի և Սլովակիայի ազգային ֆեդերացիաները&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://azertag.az/en/xeber/2020_Chess_Olympiad_to_be_held_in_Khanty_Mansiysk-992328 |title=2020 Chess Olympiad to be held in Khanty-Mansiysk |date=14 September 2016 |website=asertac.az |publisher=AZERTAC|access-date=14 February 2020 |archive-date=2022-01-09 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220109223230/https://azertag.az/en/xeber/2020_Chess_Olympiad_to_be_held_in_Khanty_Mansiysk-992328 |deadlink=no }}&lt;/ref&gt;։

Վերջնական որոշումը կայացվել է ՖԻԴԵ-ի 87-րդ կոնգրեսում, որը տեղի է ունեցել 2016 թվականի սեպտեմբերին, Բաքվում․  ՖԻԴԵ-ի այդ ժամանակվա նախագահ [[Կիրսան Իլյումժինով]]ը հավանություն է տվել Խանտի Մանսիյսկի հայտին&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://old.fide.com/images/stories/NEWS_2016/FIDE_News/GA_Agenda_2016/2016_General_Assembly_Minutes_Baku.pdf |title=87th FIDE Congress Baku, Azerbaijan General Assembly 11-13 September 2016 |website=fide.com |publisher=FIDE |access-date=14 February 2020 |archive-date=2022-01-09 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220109223231/https://old.fide.com/images/stories/NEWS_2016/FIDE_News/GA_Agenda_2016/2016_General_Assembly_Minutes_Baku.pdf |deadlink=no }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://tass.com/sport/899436 |title=Russia to host 2020 World Chess Olympiad |date=13 September 2016 |website=tass.com |publisher=TASS |access-date=14 February 2020 |archive-date=2022-01-09 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220109223232/https://tass.com/sport/899436 |deadlink=no }}&lt;/ref&gt;։

== Խնդիրներ և տարաձայնություններ ==
=== COVID-19 համավարակ ===
2019 թվականի նոյեմբերին Համբուրգում տեղի ունեցած ՖԻԴԵ-ի Շախմատի համաշխարհային Գրան-պրիի խաղի բացման արարողության ժամանակ ՖԻԴԵ֊ի նորընտիր նախակահ Արկադի Դվորկովիչը հայտարարել է, որ  շախմատի 44֊րդ օլիմպիադան Խանտի Մանսիյսկից կտեղափոխվի կտեղափոխվի Մոսկվա, ավելին՝ Խանտի-Մանսիյսկում պետք է տեղի ունենար մրցաշարի բացման արարողությունն ու հաշմանդամություն ունեցող մարդկանց համար նախատեսված անդրանիկ խաղերը&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://en.chessbase.com/post/top-tournaments-coming-2020-candidates-olympiad |title=High profile tournaments coming in 2020! |author=Andre Schulz |date=23 November 2019 |publisher=ChessBase |access-date=14 February 2020 }}&lt;/ref&gt;։

2020 թվականի մարտի 24-ին ՖԻԴԵ-ն պաշտոնական հայտարարել է, որ COVID-19 համաճարակի աճման պատճառով օլիմպիադան կհետաձգվի և այն տեղի կունենա 2021 թվականի ամռանը՝ նույն վայրերում&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://www.fide.com/news/460 |title=Statement by the FIDE Council regarding the Chess Olympiad |date=24 March 2020 |website=fide.com |publisher=FIDE |access-date=24 March 2020 |archive-date=2020-05-11 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200511114410/https://www.fide.com/news/460 |deadlink=no }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;postponed&quot;&gt;{{cite web |url=https://www.chess.com/news/view/fide-postpones-chess-olympiad-to-2021 |title=FIDE Postpones Chess Olympiad To 2021 |author=Peter Doggers |date=24 March 2020 |publisher=[[Chess.com]] |access-date=24 March 2020 |archive-date=2020-05-25 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200525083520/https://www.chess.com/news/view/fide-postpones-chess-olympiad-to-2021 |deadlink=no }}&lt;/ref&gt;։

=== Ռուսաստանի ներխուժումն Ուկրաինա ===
2022 թվականի փետրվարի 25-ին՝ ռուսական զորքերի Ուկրաինա ներխուժման հաջորդ օրը ՖԻԴԵ֊ն հանդես է եկել նոր հայտարաությամբ՝ {{քաղվածք|''ՖԻԴԵ֊ի խորհուրդը որոշել է, որ 44-րդ շախմատային օլիմպիադան, հաշմանդամություն ունեցող շախմատիստների մրցույթը և ՖԻԴԵ-ի կոնգրեսը տեղի չեն ունենա Ռուսաստանում։ Մենք կանենք ամեն ինչ, որպեսզի գտնենք օլիմպիադայի կազմակերպիչ երկրին և ժամանակին տեղեկատվություն տրամադրենք ՖԻԴԵ-ի 2022 թվականի կոնգրեսի անցկացման վայրի և ժամկետների մասին։|&lt;ref&gt;[https://www.fide.com/news/1598 44th Chess Olympiad and FIDE Congress will not take place in Russia]&lt;/ref&gt;}}
2022 թվականի մարտի 15-ին ՖԻԴԵ-ն հայտարարել է, որ մրցաշարը տեղի կունենա Հնդկաստանի Չենայ քաղաքում։ Շախմատի միջազգային ֆեդերացիան նաև հավելել է, որ Ռուսաստանի հավաքականը զրկված է օլիմպիադայում հանդես գալու իրավունքից''&lt;ref name=&quot;Шахматная олимпиада недосчиталась фигур&quot;&gt;{{cite web|title=Шахматная олимпиада недосчиталась фигур|url=https://www.kommersant.ru/doc/5482313|publisher=КоммерсантЪ|date=28 июля 2022}}&lt;/ref&gt;։

== Մասնակից թիմեր ==
Մրցաշարին մասնակցել են 186 ազգային ֆեդերացիա ներկայացնող 188 թիմ, ինչը սահմանել է նոր ռեկորդ։ Հնդկաստանը, որպես հյուրընկալող երկիր, ներկայացրել է երեք թիմ։ Կանանց մրցաշարին մասնակցել են 160 ֆեդերացիա ներկայացնող 162 թիմ&lt;ref&gt;[https://chess-results.com/tnr653632.aspx?lan=1&amp;art=0&amp;flag=30 Chess-Results Server Chess-results.com — 44th Olympiad Chennai 2022]&lt;/ref&gt;։

Չինաստանի տղամարդկանց և կանանց հավաքականները, որոնք սովորաբար համարվում են ֆավորիտներ, հրաժարվել են մասնակցել մրցաշարին՝ կորոնավիրուսի համաճարակի հետևանքով առաջացած ռիսկերի պատճառով&lt;ref&gt;[https://www.kommersant.ru/doc/5482313 Шахматная олимпиада недосчиталась фигур]&lt;/ref&gt;։
{| class=&quot;wikitable collapsible&quot; style=&quot;width:100%;&quot;
|-
! Շախմատի 44-րդ օլիմպիադայի մասնակից թիմեր
|-
| {{div col|colwidth=17em}}
* ''{{AFG}}''
* {{ALB}}
* {{ALG}}
* {{AND}}
* {{ANG}}
* {{ARG}}
* {{ARM}}
* {{ARU}}
* {{AUS}}
* {{AUT}}
* {{AZE}}
* {{BAH}}
* {{BHR}}
* {{BAN}}
* {{BAR}}
* {{BEL}}
* ''{{BER}}''
* {{BHU}}
* {{BOL}}
* {{BOT}}
* {{BRA}}
* ''{{դրոշավորում|Բրիտանական Վիրջինյան կղզիներ}}''
* ''{{BRU}}''
* {{BUL}}
* {{BDI}}
* {{CMR}}
* {{CAN}}
* {{CPV}}
* ''{{դրոշավորում|Կայմանյան կղզիներ}}''
* {{CAF}}
* ''{{CHA}}''
* {{CHI}}
* {{TPE}}
* {{COL}}
* {{CMR}}
* {{CRC}}
* {{CRO}}
* {{CUB}}
* {{CYP}}
* {{CZE}}
* ''{{դրոշավորում|Կոնգոյի Դեմոկրատական Հանրապետություն}}''
* {{DEN}}
* {{DJI}}
* ''{{DMA}}''
* {{DOM}}
* {{ECU}}
* {{EGY}}
* {{ESA}}
* {{ENG}}
* {{GNQ}}
* {{ERI}}
* {{EST}}
* {{ETH}}
* ''{{FRO}}''
* {{FIN}}
* {{FRA}}
* {{GAB}}
* {{GAM}}
* {{GEO}}
* {{GER}}
* {{GHA}}
* {{GRE}}
* {{GUM}}
* ''{{դրոշավորում|Գերնսի}}''
* {{GUY}}
* ''{{դրոշավորում|Հայիթի}}''
* ''{{դրոշավորում|Հոնդուրաս}}''
* {{HKG}}
* {{HUN}}
* {{ISL}}
* {{IND}} '''(հյուրընկալող երկիր)'''
* {{IND}}-2
* {{IND}}-3
* {{INA}}
* {{IRI}}
* {{IRQ}}
* {{IRL}}
* {{ISR}}
* {{ITA}}
* {{CIV}}
* {{JAM}}
* {{JPN}}
* ''{{դրոշավորում|Ջերսի}}''
* ''{{դրոշավորում|Հորդանան}}''
* {{KAZ}}
* {{KEN}}
* {{KOS}}
* {{KUW}}
* {{KGZ}}
* {{LAT}}
* {{LBN}}
* ''{{դրոշավորում|Լեսոթո}}''
* {{LBR}}
* {{LBA}}
* ''{{LIE}}''
* {{LTU}}
* ''{{LUX}}''
* ''{{MAC}}''
* ''{{դրոշավորում|Մադագասկար}}''
* ''{{դրոշավորում|Մալավի}}''
* {{MAS}}
* {{MDV}}
* {{MLI}}
* {{MLT}}
* ''{{դրոշավորում|Մավրիտանիա}}''
* ''{{դրոշավորում|Մավրիկիոս}}''
* {{MEX}}
* {{MDA}}
* {{MON}}
* {{MGL}}
* {{MNE}}
* ''{{MAR}}''
* {{MOZ}}
* {{MYA}}
* {{NAM}}
* ''{{NRU}}''
* ''{{դրոշավորում|Նեպալ}}''
* {{NED}}
* ''{{դրոշավորում|Նիդերլանդական Անտիլներ}}''
* {{NZL}}
* ''{{NGR}}''
* {{MKD}}
* {{NOR}}
* ''{{դրոշավորում|Օման}}''
* &lt;s&gt;{{PAK}}&lt;/s&gt;&lt;!--- PLEASE DO NOT REMOVE PAKISTAN AND LET IT REMAIN STRICKEN BECAUSE OF THE LAST-MINUTE BOYCOTT.---&gt;
* {{PLW}}
* {{PLE}}
* {{PAN}}
* ''{{PNG}}''
* ''{{դրոշավորում|Պարագվայ}}''
* {{PER}}
* {{PHI}}
* {{POL}}
* {{POR}}
* ''{{դրոշավորում|Պուերտո Ռիկո}}''
* ''{{QAT}}''
* {{ROU}}
* {{RWA}}
* ''{{SKN}}''
* ''{{LCA}}''
* ''{{VCT}}''
* ''{{SMR}}''
* {{STP}}
* {{KSA}}
* {{SCO}}
* {{SEN}}
* {{SRB}}
* ''{{դրոշավորում|Սեյշելյան կղզիներ}}''
* {{SLE}}
* ''{{դրոշավորում|Սինգապուր}}''
* {{SVK}}
* ''{{դրոշավորում|Սլովենիա}}''
* {{SOM}}
* {{RSA}}
* {{KOR}}
* {{SSD}}
* {{ESP}}
* {{SRI}}
* {{SUD}}
* {{SUR}}
* {{SWE}}
* {{SUI}}
* {{SYR}}
* {{TJK}}
* {{TAN}}
* {{THA}}
* {{TLS}}
* {{TOG}}
* {{TTO}}
* {{TUN}}
* {{TUR}}
* {{TKM}}
* {{UGA}}
* {{UKR}}
* {{UAE}}
* {{USA}}
* ''{{դրոշավորում|Ամերիկյան Վիրջինյան կղզիներ}}''
* {{URU}}
* {{UZB}}
* {{VEN}}
* '''{{VIE}}'''
* {{WAL}}
* ''{{YEM}}''
* {{ZAM}}
* {{ZIM}}
{{div col end}}
|}

;Նշումներ
{{refbegin}}
* ''Շեղատառ'' նշված երկրները մասնակցում են օլիմպիադայի միայն բաց մրցաշարին։
* '''Թավատառ''' նշված երկրները մասնակցում են օլիմպիադայի միայն կանանց մրցաշարին։
* Պակիստանը բոյկոտել է միջոցառումը։
{{refend}}

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}
== Արտաքին հղումներ ==
* [https://chessolympiad.fide.com// Պաշտոնական կայք]
{{Արտաքին հղումներ}}

[[Կատեգորիա:Շախմատային օլիմպիադաներ]]
[[Կատեգորիա:Ընթացիկ իրադարձություններ սպորտում]]</text>
      <sha1>h2j8pqry8ndzrkh3ux72cth6f55s0fz</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486248</id>
      <parentid>8486247</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T19:54:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Արարատ Թրվանց</username>
        <id>44694</id>
      </contributor>
      <comment>/* top */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="16441" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Շախմատի օլիմպիադա}}
'''Շախմատի 44-րդ համաշխարհային օլիմպիադա''', [[ՖԻԴԵ]]-ի կողմից կազմակերպված բաց և կանանց շախմատային մրցաշար, որը տեղի է ունեցել [[Հնդկաստան]]ի [[Չեննայ]] քաղաքում։ Այն իր մեջ ներառել է նաև շախմատի մասսայականացմանն ուղղված տարբեր միջոցառումներ։ Սկզբում մրցաշարը նախատեսված էր անցկացնել [[Խանտի Մանսիյսկ]]ում, որտեղ տեղի է ունեցել 2010 թվականի [[Շախմատային օլիմպիադա 2010|շախմատի օլիմպիադան]], սակայն հետագայում ՖԻԴԵ-ի որոշմամբ մրցաշարի անցկացման վայրը տեղափոխել է [[Մոսկվա]]&lt;ref name=&quot;move&quot;&gt;{{cite web |url=https://tass.com/sport/1086966 |title=FIDE: 2020 Chess Olympiad to be in Moscow; Khanty-Mansiysk to host opening ceremony |website=tass.com |lang=en |date=5 November 2019 |publisher=TASS|access-date=14 February 2020 |archive-date=2022-01-07 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220107022341/https://tass.com/sport/1086966 |deadlink=no }}&lt;/ref&gt;։ Օլիմպիադան պետք է տեղի ունենար 2020 թվականի օգոստոսի 5-17-ը, սակայն [[COVID-19 համավարակ]]ի պատճառով այն հետաձգվել է։

Ուկրաինա ռուսների [[Ռուսաստանի ներխուժում Ուկրաինա|ներխուժման]] կապակցությամբ ՖԻԴԵ֊ն հանդես է եկել Ռուսաստանից մրցաշարերը հանելու հայտարարությամբ&lt;ref name=&quot;автоссылка1&quot;&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.fide.com/news/1598|title=44th Chess Olympiad and FIDE Congress will not take place in Russia|website=www.fide.com|access-date=2022-02-25|archive-date=2022-02-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20220225142939/https://fide.com/news/1598|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;։

2022 թվականի մարտի 15-ին [[Շախմատի միջազգային ֆեդերացիա]]ն հանդես է եկել օլիմպիադայի անցկացման վայրի մասին նոր հայտարարությամբ՝ այն առաջին անգամ անցկացվում է [[Հնդկաստան]]ում՝ Չեննայ քաղաքում&lt;ref name=&quot;автоссылка2&quot;&gt;[https://www.thehindu.com/sport/other-sports/chennai-to-host-chess-olympiad/article65229167.ece Chennai to host Chess Olympiad — The Hindu&lt;!-- Заголовок добавлен ботом --&gt;]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://sportstar.thehindu.com/chess/chess-olympiad-chennai-july-india-russia-ukraine-war-aicf-fide-sports-news/article38472034.ece |title=Chennai to host first ever Chess Olympiad in India from July 28 |date=12 April 2022 |publisher=Sportstar |access-date=23 July 2022}}&lt;/ref&gt;։

Օլիմպիադային մասնակցել է 1733 շախմատիստ, որոնցից 935-ը բաց մրցաշարին, 798-ը՝ կանանց&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://chess-results.com/tnr653631.aspx?lan=1&amp;art=15&amp;turdet=YES&amp;flag=30&amp;zeilen=99999 |title=44th Olympiad Chennai 2022 Open – Alphabetical list of players in the Open event |publisher=Chess-results.com }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://chess-results.com/tnr653632.aspx?lan=1&amp;art=15&amp;turdet=YES&amp;flag=30&amp;zeilen=99999 |title=44th Olympiad Chennai 2022 Women |publisher=Chess-results.com }}&lt;/ref&gt;։

Մրցաշարի բաց հատվածում հաղթող է ճանաչվել Ուզբեկստանի հավաքականը։ Նրանք եղել են մրցաշարի միակ անպարտելի թիմը՝ ութ հաղթանակ, երեք ոչ-ոքի՝ ընդհանուր 19 միավոր&lt;ref&gt;[https://www.fide.com/news/1915 Uzbekistan youngsters surprise winners of 44th Chess Olympiad]&lt;/ref&gt;։ 19 միավոր է վաստակել նաև երկրորդ տեղը զբաղեցրած Հայաստանի հավաքականը, որը 9-րդ տուրում Ուզբեկստանից կրած պարտության և ավելի ցածր գործակիցների պատճառով արժանացել է արծաթե մեդալի։ Օլիմպիադայի բրոնզե մեդալը բաժին է հասել Հնդկաստանի երկրորդ թիմին&lt;ref&gt;[https://chess-results.com/tnr653631.aspx?lan=1&amp;art=0&amp;rd=11&amp;flag=30 44th Olympiad Chennai 2022 Open]&lt;/ref&gt;։

== Քաղաքի ընտրության կանոնակարգ ==
2015 թվականի վերջին սկսվել է 44-րդ շախմատային օլիմպիադայի անցկացման վայրի հայտերի ներկայացման ընթացակարգը։ Մրցաշարով հետաքրքրված յուրաքանչյուր քաղաք պետք է մինչև 2016 թվականի մարտի 31-ը հայտ ներկայացներ ՖԻԴԵ-ին։ Հայտերը պետք է համապատասխաներ ՖԻԴԵ֊ի կանոնակարգին&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://azertag.az/en/xeber/2020_Chess_Olympiad_to_be_held_in_Khanty_Mansiysk-992328 |title=2020 Chess Olympiad to be held in Khanty-Mansiysk |date=14 September 2016 |website=asertac.az |publisher=AZERTAC |access-date=14 February 2020 |archive-date=2022-01-09 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220109223230/https://azertag.az/en/xeber/2020_Chess_Olympiad_to_be_held_in_Khanty_Mansiysk-992328 |deadlink=no }}&lt;/ref&gt;։ 

Օլիմպիադայի անցկացման համար հայտ է ներկայացրել Խանտի Մանսիյսկը։ Բացի Խանտի Մանսիյսկից, շախմատի օլիմպիադայի անցկացման համար հետաքրքրություն են ցուցաբերել Արգենտինայի և Սլովակիայի ազգային ֆեդերացիաները&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://azertag.az/en/xeber/2020_Chess_Olympiad_to_be_held_in_Khanty_Mansiysk-992328 |title=2020 Chess Olympiad to be held in Khanty-Mansiysk |date=14 September 2016 |website=asertac.az |publisher=AZERTAC|access-date=14 February 2020 |archive-date=2022-01-09 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220109223230/https://azertag.az/en/xeber/2020_Chess_Olympiad_to_be_held_in_Khanty_Mansiysk-992328 |deadlink=no }}&lt;/ref&gt;։

Վերջնական որոշումը կայացվել է ՖԻԴԵ-ի 87-րդ կոնգրեսում, որը տեղի է ունեցել 2016 թվականի սեպտեմբերին, Բաքվում․  ՖԻԴԵ-ի այդ ժամանակվա նախագահ [[Կիրսան Իլյումժինով]]ը հավանություն է տվել Խանտի Մանսիյսկի հայտին&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://old.fide.com/images/stories/NEWS_2016/FIDE_News/GA_Agenda_2016/2016_General_Assembly_Minutes_Baku.pdf |title=87th FIDE Congress Baku, Azerbaijan General Assembly 11-13 September 2016 |website=fide.com |publisher=FIDE |access-date=14 February 2020 |archive-date=2022-01-09 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220109223231/https://old.fide.com/images/stories/NEWS_2016/FIDE_News/GA_Agenda_2016/2016_General_Assembly_Minutes_Baku.pdf |deadlink=no }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://tass.com/sport/899436 |title=Russia to host 2020 World Chess Olympiad |date=13 September 2016 |website=tass.com |publisher=TASS |access-date=14 February 2020 |archive-date=2022-01-09 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220109223232/https://tass.com/sport/899436 |deadlink=no }}&lt;/ref&gt;։

== Խնդիրներ և տարաձայնություններ ==
=== COVID-19 համավարակ ===
2019 թվականի նոյեմբերին Համբուրգում տեղի ունեցած ՖԻԴԵ-ի Շախմատի համաշխարհային Գրան-պրիի խաղի բացման արարողության ժամանակ ՖԻԴԵ֊ի նորընտիր նախակահ Արկադի Դվորկովիչը հայտարարել է, որ  շախմատի 44֊րդ օլիմպիադան Խանտի Մանսիյսկից կտեղափոխվի կտեղափոխվի Մոսկվա, ավելին՝ Խանտի-Մանսիյսկում պետք է տեղի ունենար մրցաշարի բացման արարողությունն ու հաշմանդամություն ունեցող մարդկանց համար նախատեսված անդրանիկ խաղերը&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://en.chessbase.com/post/top-tournaments-coming-2020-candidates-olympiad |title=High profile tournaments coming in 2020! |author=Andre Schulz |date=23 November 2019 |publisher=ChessBase |access-date=14 February 2020 }}&lt;/ref&gt;։

2020 թվականի մարտի 24-ին ՖԻԴԵ-ն պաշտոնական հայտարարել է, որ COVID-19 համաճարակի աճման պատճառով օլիմպիադան կհետաձգվի և այն տեղի կունենա 2021 թվականի ամռանը՝ նույն վայրերում&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://www.fide.com/news/460 |title=Statement by the FIDE Council regarding the Chess Olympiad |date=24 March 2020 |website=fide.com |publisher=FIDE |access-date=24 March 2020 |archive-date=2020-05-11 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200511114410/https://www.fide.com/news/460 |deadlink=no }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;postponed&quot;&gt;{{cite web |url=https://www.chess.com/news/view/fide-postpones-chess-olympiad-to-2021 |title=FIDE Postpones Chess Olympiad To 2021 |author=Peter Doggers |date=24 March 2020 |publisher=[[Chess.com]] |access-date=24 March 2020 |archive-date=2020-05-25 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200525083520/https://www.chess.com/news/view/fide-postpones-chess-olympiad-to-2021 |deadlink=no }}&lt;/ref&gt;։

=== Ռուսաստանի ներխուժումն Ուկրաինա ===
2022 թվականի փետրվարի 25-ին՝ ռուսական զորքերի Ուկրաինա ներխուժման հաջորդ օրը ՖԻԴԵ֊ն հանդես է եկել նոր հայտարաությամբ՝ {{քաղվածք|''ՖԻԴԵ֊ի խորհուրդը որոշել է, որ 44-րդ շախմատային օլիմպիադան, հաշմանդամություն ունեցող շախմատիստների մրցույթը և ՖԻԴԵ-ի կոնգրեսը տեղի չեն ունենա Ռուսաստանում։ Մենք կանենք ամեն ինչ, որպեսզի գտնենք օլիմպիադայի կազմակերպիչ երկրին և ժամանակին տեղեկատվություն տրամադրենք ՖԻԴԵ-ի 2022 թվականի կոնգրեսի անցկացման վայրի և ժամկետների մասին։|&lt;ref&gt;[https://www.fide.com/news/1598 44th Chess Olympiad and FIDE Congress will not take place in Russia]&lt;/ref&gt;}}
2022 թվականի մարտի 15-ին ՖԻԴԵ-ն հայտարարել է, որ մրցաշարը տեղի կունենա Հնդկաստանի Չենայ քաղաքում։ Շախմատի միջազգային ֆեդերացիան նաև հավելել է, որ Ռուսաստանի հավաքականը զրկված է օլիմպիադայում հանդես գալու իրավունքից''&lt;ref name=&quot;Шахматная олимпиада недосчиталась фигур&quot;&gt;{{cite web|title=Шахматная олимпиада недосчиталась фигур|url=https://www.kommersant.ru/doc/5482313|publisher=КоммерсантЪ|date=28 июля 2022}}&lt;/ref&gt;։

== Մասնակից թիմեր ==
Մրցաշարին մասնակցել են 186 ազգային ֆեդերացիա ներկայացնող 188 թիմ, ինչը սահմանել է նոր ռեկորդ։ Հնդկաստանը, որպես հյուրընկալող երկիր, ներկայացրել է երեք թիմ։ Կանանց մրցաշարին մասնակցել են 160 ֆեդերացիա ներկայացնող 162 թիմ&lt;ref&gt;[https://chess-results.com/tnr653632.aspx?lan=1&amp;art=0&amp;flag=30 Chess-Results Server Chess-results.com — 44th Olympiad Chennai 2022]&lt;/ref&gt;։

Չինաստանի տղամարդկանց և կանանց հավաքականները, որոնք սովորաբար համարվում են ֆավորիտներ, հրաժարվել են մասնակցել մրցաշարին՝ կորոնավիրուսի համաճարակի հետևանքով առաջացած ռիսկերի պատճառով&lt;ref&gt;[https://www.kommersant.ru/doc/5482313 Шахматная олимпиада недосчиталась фигур]&lt;/ref&gt;։
{| class=&quot;wikitable collapsible&quot; style=&quot;width:100%;&quot;
|-
! Շախմատի 44-րդ օլիմպիադայի մասնակից թիմեր
|-
| {{div col|colwidth=17em}}
* ''{{AFG}}''
* {{ALB}}
* {{ALG}}
* {{AND}}
* {{ANG}}
* {{ARG}}
* {{ARM}}
* {{ARU}}
* {{AUS}}
* {{AUT}}
* {{AZE}}
* {{BAH}}
* {{BHR}}
* {{BAN}}
* {{BAR}}
* {{BEL}}
* ''{{BER}}''
* {{BHU}}
* {{BOL}}
* {{BOT}}
* {{BRA}}
* ''{{դրոշավորում|Բրիտանական Վիրջինյան կղզիներ}}''
* ''{{BRU}}''
* {{BUL}}
* {{BDI}}
* {{CMR}}
* {{CAN}}
* {{CPV}}
* ''{{դրոշավորում|Կայմանյան կղզիներ}}''
* {{CAF}}
* ''{{CHA}}''
* {{CHI}}
* {{TPE}}
* {{COL}}
* {{CMR}}
* {{CRC}}
* {{CRO}}
* {{CUB}}
* {{CYP}}
* {{CZE}}
* ''{{դրոշավորում|Կոնգոյի Դեմոկրատական Հանրապետություն}}''
* {{DEN}}
* {{DJI}}
* ''{{DMA}}''
* {{DOM}}
* {{ECU}}
* {{EGY}}
* {{ESA}}
* {{ENG}}
* {{GNQ}}
* {{ERI}}
* {{EST}}
* {{ETH}}
* ''{{FRO}}''
* {{FIN}}
* {{FRA}}
* {{GAB}}
* {{GAM}}
* {{GEO}}
* {{GER}}
* {{GHA}}
* {{GRE}}
* {{GUM}}
* ''{{դրոշավորում|Գերնսի}}''
* {{GUY}}
* ''{{դրոշավորում|Հայիթի}}''
* ''{{դրոշավորում|Հոնդուրաս}}''
* {{HKG}}
* {{HUN}}
* {{ISL}}
* {{IND}} '''(հյուրընկալող երկիր)'''
* {{IND}}-2
* {{IND}}-3
* {{INA}}
* {{IRI}}
* {{IRQ}}
* {{IRL}}
* {{ISR}}
* {{ITA}}
* {{CIV}}
* {{JAM}}
* {{JPN}}
* ''{{դրոշավորում|Ջերսի}}''
* ''{{դրոշավորում|Հորդանան}}''
* {{KAZ}}
* {{KEN}}
* {{KOS}}
* {{KUW}}
* {{KGZ}}
* {{LAT}}
* {{LBN}}
* ''{{դրոշավորում|Լեսոթո}}''
* {{LBR}}
* {{LBA}}
* ''{{LIE}}''
* {{LTU}}
* ''{{LUX}}''
* ''{{MAC}}''
* ''{{դրոշավորում|Մադագասկար}}''
* ''{{դրոշավորում|Մալավի}}''
* {{MAS}}
* {{MDV}}
* {{MLI}}
* {{MLT}}
* ''{{դրոշավորում|Մավրիտանիա}}''
* ''{{դրոշավորում|Մավրիկիոս}}''
* {{MEX}}
* {{MDA}}
* {{MON}}
* {{MGL}}
* {{MNE}}
* ''{{MAR}}''
* {{MOZ}}
* {{MYA}}
* {{NAM}}
* ''{{NRU}}''
* ''{{դրոշավորում|Նեպալ}}''
* {{NED}}
* ''{{դրոշավորում|Նիդերլանդական Անտիլներ}}''
* {{NZL}}
* ''{{NGR}}''
* {{MKD}}
* {{NOR}}
* ''{{դրոշավորում|Օման}}''
* &lt;s&gt;{{PAK}}&lt;/s&gt;&lt;!--- PLEASE DO NOT REMOVE PAKISTAN AND LET IT REMAIN STRICKEN BECAUSE OF THE LAST-MINUTE BOYCOTT.---&gt;
* {{PLW}}
* {{PLE}}
* {{PAN}}
* ''{{PNG}}''
* ''{{դրոշավորում|Պարագվայ}}''
* {{PER}}
* {{PHI}}
* {{POL}}
* {{POR}}
* ''{{դրոշավորում|Պուերտո Ռիկո}}''
* ''{{QAT}}''
* {{ROU}}
* {{RWA}}
* ''{{SKN}}''
* ''{{LCA}}''
* ''{{VCT}}''
* ''{{SMR}}''
* {{STP}}
* {{KSA}}
* {{SCO}}
* {{SEN}}
* {{SRB}}
* ''{{դրոշավորում|Սեյշելյան կղզիներ}}''
* {{SLE}}
* ''{{դրոշավորում|Սինգապուր}}''
* {{SVK}}
* ''{{դրոշավորում|Սլովենիա}}''
* {{SOM}}
* {{RSA}}
* {{KOR}}
* {{SSD}}
* {{ESP}}
* {{SRI}}
* {{SUD}}
* {{SUR}}
* {{SWE}}
* {{SUI}}
* {{SYR}}
* {{TJK}}
* {{TAN}}
* {{THA}}
* {{TLS}}
* {{TOG}}
* {{TTO}}
* {{TUN}}
* {{TUR}}
* {{TKM}}
* {{UGA}}
* {{UKR}}
* {{UAE}}
* {{USA}}
* ''{{դրոշավորում|Ամերիկյան Վիրջինյան կղզիներ}}''
* {{URU}}
* {{UZB}}
* {{VEN}}
* '''{{VIE}}'''
* {{WAL}}
* ''{{YEM}}''
* {{ZAM}}
* {{ZIM}}
{{div col end}}
|}

;Նշումներ
{{refbegin}}
* ''Շեղատառ'' նշված երկրները մասնակցում են օլիմպիադայի միայն բաց մրցաշարին։
* '''Թավատառ''' նշված երկրները մասնակցում են օլիմպիադայի միայն կանանց մրցաշարին։
* Պակիստանը բոյկոտել է միջոցառումը։
{{refend}}

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}
== Արտաքին հղումներ ==
* [https://chessolympiad.fide.com// Պաշտոնական կայք]
{{Արտաքին հղումներ}}

[[Կատեգորիա:Շախմատային օլիմպիադաներ]]
[[Կատեգորիա:Ընթացիկ իրադարձություններ սպորտում]]</text>
      <sha1>lzraep4hfcro85pp1ohk8o9s0cdv7vn</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486253</id>
      <parentid>8486248</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T20:05:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>23artashes</username>
        <id>2675</id>
      </contributor>
      <comment>/* top */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="16521" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Շախմատի օլիմպիադա}}
'''Շախմատի 44-րդ համաշխարհային օլիմպիադա''', [[ՖԻԴԵ]]-ի կողմից կազմակերպված բաց և կանանց շախմատային մրցաշար, որը տեղի է ունեցել [[Հնդկաստան]]ի [[Չեննայ]] քաղաքում։ Այն իր մեջ ներառել է նաև շախմատի մասսայականացմանն ուղղված տարբեր միջոցառումներ։ Սկզբում մրցաշարը նախատեսված էր անցկացնել [[Խանտի Մանսիյսկ]]ում, որտեղ տեղի է ունեցել 2010 թվականի [[Շախմատային օլիմպիադա 2010|շախմատի օլիմպիադան]], սակայն հետագայում ՖԻԴԵ-ի որոշմամբ մրցաշարի անցկացման վայրը տեղափոխել է [[Մոսկվա]]&lt;ref name=&quot;move&quot;&gt;{{cite web |url=https://tass.com/sport/1086966 |title=FIDE: 2020 Chess Olympiad to be in Moscow; Khanty-Mansiysk to host opening ceremony |website=tass.com |lang=en |date=5 November 2019 |publisher=TASS|access-date=14 February 2020 |archive-date=2022-01-07 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220107022341/https://tass.com/sport/1086966 |deadlink=no }}&lt;/ref&gt;։ Օլիմպիադան պետք է տեղի ունենար 2020 թվականի օգոստոսի 5-17-ը, սակայն [[COVID-19 համավարակ]]ի պատճառով այն հետաձգվել է։

Ուկրաինա ռուսների [[Ռուսաստանի ներխուժում Ուկրաինա|ներխուժման]] կապակցությամբ ՖԻԴԵ֊ն հանդես է եկել Ռուսաստանից մրցաշարերը հանելու հայտարարությամբ&lt;ref name=&quot;автоссылка1&quot;&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.fide.com/news/1598|title=44th Chess Olympiad and FIDE Congress will not take place in Russia|website=www.fide.com|access-date=2022-02-25|archive-date=2022-02-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20220225142939/https://fide.com/news/1598|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;։

2022 թվականի մարտի 15-ին [[Շախմատի միջազգային ֆեդերացիա]]ն հանդես է եկել օլիմպիադայի անցկացման վայրի մասին նոր հայտարարությամբ՝ այն առաջին անգամ անցկացվում է [[Հնդկաստան]]ում՝ Չեննայ քաղաքում&lt;ref name=&quot;автоссылка2&quot;&gt;[https://www.thehindu.com/sport/other-sports/chennai-to-host-chess-olympiad/article65229167.ece Chennai to host Chess Olympiad — The Hindu&lt;!-- Заголовок добавлен ботом --&gt;]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://sportstar.thehindu.com/chess/chess-olympiad-chennai-july-india-russia-ukraine-war-aicf-fide-sports-news/article38472034.ece |title=Chennai to host first ever Chess Olympiad in India from July 28 |date=12 April 2022 |publisher=Sportstar |access-date=23 July 2022}}&lt;/ref&gt;։

Օլիմպիադային մասնակցել է 1733 շախմատիստ, որոնցից 935-ը բաց մրցաշարին, 798-ը՝ կանանց&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://chess-results.com/tnr653631.aspx?lan=1&amp;art=15&amp;turdet=YES&amp;flag=30&amp;zeilen=99999 |title=44th Olympiad Chennai 2022 Open – Alphabetical list of players in the Open event |publisher=Chess-results.com }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://chess-results.com/tnr653632.aspx?lan=1&amp;art=15&amp;turdet=YES&amp;flag=30&amp;zeilen=99999 |title=44th Olympiad Chennai 2022 Women |publisher=Chess-results.com }}&lt;/ref&gt;։

Մրցաշարի բաց հատվածում հաղթող է ճանաչվել Ուզբեկստանի հավաքականը։ Նրանք եղել են մրցաշարի միակ անպարտելի թիմը՝ ութ հաղթանակ, երեք ոչ-ոքի՝ ընդհանուր 19 միավոր&lt;ref&gt;[https://www.fide.com/news/1915 Uzbekistan youngsters surprise winners of 44th Chess Olympiad]&lt;/ref&gt;։ 19 միավոր է վաստակել նաև երկրորդ տեղը զբաղեցրած [[Հայաստանի շախմատի տղամարդկանց հավաքական|Հայաստանի հավաքականը]], որը 9-րդ տուրում Ուզբեկստանից կրած պարտության և ավելի ցածր գործակիցների պատճառով արժանացել է արծաթե մեդալի։ Օլիմպիադայի բրոնզե մեդալը բաժին է հասել Հնդկաստանի երկրորդ թիմին&lt;ref&gt;[https://chess-results.com/tnr653631.aspx?lan=1&amp;art=0&amp;rd=11&amp;flag=30 44th Olympiad Chennai 2022 Open]&lt;/ref&gt;։

== Քաղաքի ընտրության կանոնակարգ ==
2015 թվականի վերջին սկսվել է 44-րդ շախմատային օլիմպիադայի անցկացման վայրի հայտերի ներկայացման ընթացակարգը։ Մրցաշարով հետաքրքրված յուրաքանչյուր քաղաք պետք է մինչև 2016 թվականի մարտի 31-ը հայտ ներկայացներ ՖԻԴԵ-ին։ Հայտերը պետք է համապատասխաներ ՖԻԴԵ֊ի կանոնակարգին&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://azertag.az/en/xeber/2020_Chess_Olympiad_to_be_held_in_Khanty_Mansiysk-992328 |title=2020 Chess Olympiad to be held in Khanty-Mansiysk |date=14 September 2016 |website=asertac.az |publisher=AZERTAC |access-date=14 February 2020 |archive-date=2022-01-09 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220109223230/https://azertag.az/en/xeber/2020_Chess_Olympiad_to_be_held_in_Khanty_Mansiysk-992328 |deadlink=no }}&lt;/ref&gt;։ 

Օլիմպիադայի անցկացման համար հայտ է ներկայացրել Խանտի Մանսիյսկը։ Բացի Խանտի Մանսիյսկից, շախմատի օլիմպիադայի անցկացման համար հետաքրքրություն են ցուցաբերել Արգենտինայի և Սլովակիայի ազգային ֆեդերացիաները&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://azertag.az/en/xeber/2020_Chess_Olympiad_to_be_held_in_Khanty_Mansiysk-992328 |title=2020 Chess Olympiad to be held in Khanty-Mansiysk |date=14 September 2016 |website=asertac.az |publisher=AZERTAC|access-date=14 February 2020 |archive-date=2022-01-09 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220109223230/https://azertag.az/en/xeber/2020_Chess_Olympiad_to_be_held_in_Khanty_Mansiysk-992328 |deadlink=no }}&lt;/ref&gt;։

Վերջնական որոշումը կայացվել է ՖԻԴԵ-ի 87-րդ կոնգրեսում, որը տեղի է ունեցել 2016 թվականի սեպտեմբերին, Բաքվում․  ՖԻԴԵ-ի այդ ժամանակվա նախագահ [[Կիրսան Իլյումժինով]]ը հավանություն է տվել Խանտի Մանսիյսկի հայտին&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://old.fide.com/images/stories/NEWS_2016/FIDE_News/GA_Agenda_2016/2016_General_Assembly_Minutes_Baku.pdf |title=87th FIDE Congress Baku, Azerbaijan General Assembly 11-13 September 2016 |website=fide.com |publisher=FIDE |access-date=14 February 2020 |archive-date=2022-01-09 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220109223231/https://old.fide.com/images/stories/NEWS_2016/FIDE_News/GA_Agenda_2016/2016_General_Assembly_Minutes_Baku.pdf |deadlink=no }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://tass.com/sport/899436 |title=Russia to host 2020 World Chess Olympiad |date=13 September 2016 |website=tass.com |publisher=TASS |access-date=14 February 2020 |archive-date=2022-01-09 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220109223232/https://tass.com/sport/899436 |deadlink=no }}&lt;/ref&gt;։

== Խնդիրներ և տարաձայնություններ ==
=== COVID-19 համավարակ ===
2019 թվականի նոյեմբերին Համբուրգում տեղի ունեցած ՖԻԴԵ-ի Շախմատի համաշխարհային Գրան-պրիի խաղի բացման արարողության ժամանակ ՖԻԴԵ֊ի նորընտիր նախակահ Արկադի Դվորկովիչը հայտարարել է, որ  շախմատի 44֊րդ օլիմպիադան Խանտի Մանսիյսկից կտեղափոխվի կտեղափոխվի Մոսկվա, ավելին՝ Խանտի-Մանսիյսկում պետք է տեղի ունենար մրցաշարի բացման արարողությունն ու հաշմանդամություն ունեցող մարդկանց համար նախատեսված անդրանիկ խաղերը&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://en.chessbase.com/post/top-tournaments-coming-2020-candidates-olympiad |title=High profile tournaments coming in 2020! |author=Andre Schulz |date=23 November 2019 |publisher=ChessBase |access-date=14 February 2020 }}&lt;/ref&gt;։

2020 թվականի մարտի 24-ին ՖԻԴԵ-ն պաշտոնական հայտարարել է, որ COVID-19 համաճարակի աճման պատճառով օլիմպիադան կհետաձգվի և այն տեղի կունենա 2021 թվականի ամռանը՝ նույն վայրերում&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://www.fide.com/news/460 |title=Statement by the FIDE Council regarding the Chess Olympiad |date=24 March 2020 |website=fide.com |publisher=FIDE |access-date=24 March 2020 |archive-date=2020-05-11 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200511114410/https://www.fide.com/news/460 |deadlink=no }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;postponed&quot;&gt;{{cite web |url=https://www.chess.com/news/view/fide-postpones-chess-olympiad-to-2021 |title=FIDE Postpones Chess Olympiad To 2021 |author=Peter Doggers |date=24 March 2020 |publisher=[[Chess.com]] |access-date=24 March 2020 |archive-date=2020-05-25 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200525083520/https://www.chess.com/news/view/fide-postpones-chess-olympiad-to-2021 |deadlink=no }}&lt;/ref&gt;։

=== Ռուսաստանի ներխուժումն Ուկրաինա ===
2022 թվականի փետրվարի 25-ին՝ ռուսական զորքերի Ուկրաինա ներխուժման հաջորդ օրը ՖԻԴԵ֊ն հանդես է եկել նոր հայտարաությամբ՝ {{քաղվածք|''ՖԻԴԵ֊ի խորհուրդը որոշել է, որ 44-րդ շախմատային օլիմպիադան, հաշմանդամություն ունեցող շախմատիստների մրցույթը և ՖԻԴԵ-ի կոնգրեսը տեղի չեն ունենա Ռուսաստանում։ Մենք կանենք ամեն ինչ, որպեսզի գտնենք օլիմպիադայի կազմակերպիչ երկրին և ժամանակին տեղեկատվություն տրամադրենք ՖԻԴԵ-ի 2022 թվականի կոնգրեսի անցկացման վայրի և ժամկետների մասին։|&lt;ref&gt;[https://www.fide.com/news/1598 44th Chess Olympiad and FIDE Congress will not take place in Russia]&lt;/ref&gt;}}
2022 թվականի մարտի 15-ին ՖԻԴԵ-ն հայտարարել է, որ մրցաշարը տեղի կունենա Հնդկաստանի Չենայ քաղաքում։ Շախմատի միջազգային ֆեդերացիան նաև հավելել է, որ Ռուսաստանի հավաքականը զրկված է օլիմպիադայում հանդես գալու իրավունքից''&lt;ref name=&quot;Шахматная олимпиада недосчиталась фигур&quot;&gt;{{cite web|title=Шахматная олимпиада недосчиталась фигур|url=https://www.kommersant.ru/doc/5482313|publisher=КоммерсантЪ|date=28 июля 2022}}&lt;/ref&gt;։

== Մասնակից թիմեր ==
Մրցաշարին մասնակցել են 186 ազգային ֆեդերացիա ներկայացնող 188 թիմ, ինչը սահմանել է նոր ռեկորդ։ Հնդկաստանը, որպես հյուրընկալող երկիր, ներկայացրել է երեք թիմ։ Կանանց մրցաշարին մասնակցել են 160 ֆեդերացիա ներկայացնող 162 թիմ&lt;ref&gt;[https://chess-results.com/tnr653632.aspx?lan=1&amp;art=0&amp;flag=30 Chess-Results Server Chess-results.com — 44th Olympiad Chennai 2022]&lt;/ref&gt;։

Չինաստանի տղամարդկանց և կանանց հավաքականները, որոնք սովորաբար համարվում են ֆավորիտներ, հրաժարվել են մասնակցել մրցաշարին՝ կորոնավիրուսի համաճարակի հետևանքով առաջացած ռիսկերի պատճառով&lt;ref&gt;[https://www.kommersant.ru/doc/5482313 Шахматная олимпиада недосчиталась фигур]&lt;/ref&gt;։
{| class=&quot;wikitable collapsible&quot; style=&quot;width:100%;&quot;
|-
! Շախմատի 44-րդ օլիմպիադայի մասնակից թիմեր
|-
| {{div col|colwidth=17em}}
* ''{{AFG}}''
* {{ALB}}
* {{ALG}}
* {{AND}}
* {{ANG}}
* {{ARG}}
* {{ARM}}
* {{ARU}}
* {{AUS}}
* {{AUT}}
* {{AZE}}
* {{BAH}}
* {{BHR}}
* {{BAN}}
* {{BAR}}
* {{BEL}}
* ''{{BER}}''
* {{BHU}}
* {{BOL}}
* {{BOT}}
* {{BRA}}
* ''{{դրոշավորում|Բրիտանական Վիրջինյան կղզիներ}}''
* ''{{BRU}}''
* {{BUL}}
* {{BDI}}
* {{CMR}}
* {{CAN}}
* {{CPV}}
* ''{{դրոշավորում|Կայմանյան կղզիներ}}''
* {{CAF}}
* ''{{CHA}}''
* {{CHI}}
* {{TPE}}
* {{COL}}
* {{CMR}}
* {{CRC}}
* {{CRO}}
* {{CUB}}
* {{CYP}}
* {{CZE}}
* ''{{դրոշավորում|Կոնգոյի Դեմոկրատական Հանրապետություն}}''
* {{DEN}}
* {{DJI}}
* ''{{DMA}}''
* {{DOM}}
* {{ECU}}
* {{EGY}}
* {{ESA}}
* {{ENG}}
* {{GNQ}}
* {{ERI}}
* {{EST}}
* {{ETH}}
* ''{{FRO}}''
* {{FIN}}
* {{FRA}}
* {{GAB}}
* {{GAM}}
* {{GEO}}
* {{GER}}
* {{GHA}}
* {{GRE}}
* {{GUM}}
* ''{{դրոշավորում|Գերնսի}}''
* {{GUY}}
* ''{{դրոշավորում|Հայիթի}}''
* ''{{դրոշավորում|Հոնդուրաս}}''
* {{HKG}}
* {{HUN}}
* {{ISL}}
* {{IND}} '''(հյուրընկալող երկիր)'''
* {{IND}}-2
* {{IND}}-3
* {{INA}}
* {{IRI}}
* {{IRQ}}
* {{IRL}}
* {{ISR}}
* {{ITA}}
* {{CIV}}
* {{JAM}}
* {{JPN}}
* ''{{դրոշավորում|Ջերսի}}''
* ''{{դրոշավորում|Հորդանան}}''
* {{KAZ}}
* {{KEN}}
* {{KOS}}
* {{KUW}}
* {{KGZ}}
* {{LAT}}
* {{LBN}}
* ''{{դրոշավորում|Լեսոթո}}''
* {{LBR}}
* {{LBA}}
* ''{{LIE}}''
* {{LTU}}
* ''{{LUX}}''
* ''{{MAC}}''
* ''{{դրոշավորում|Մադագասկար}}''
* ''{{դրոշավորում|Մալավի}}''
* {{MAS}}
* {{MDV}}
* {{MLI}}
* {{MLT}}
* ''{{դրոշավորում|Մավրիտանիա}}''
* ''{{դրոշավորում|Մավրիկիոս}}''
* {{MEX}}
* {{MDA}}
* {{MON}}
* {{MGL}}
* {{MNE}}
* ''{{MAR}}''
* {{MOZ}}
* {{MYA}}
* {{NAM}}
* ''{{NRU}}''
* ''{{դրոշավորում|Նեպալ}}''
* {{NED}}
* ''{{դրոշավորում|Նիդերլանդական Անտիլներ}}''
* {{NZL}}
* ''{{NGR}}''
* {{MKD}}
* {{NOR}}
* ''{{դրոշավորում|Օման}}''
* &lt;s&gt;{{PAK}}&lt;/s&gt;&lt;!--- PLEASE DO NOT REMOVE PAKISTAN AND LET IT REMAIN STRICKEN BECAUSE OF THE LAST-MINUTE BOYCOTT.---&gt;
* {{PLW}}
* {{PLE}}
* {{PAN}}
* ''{{PNG}}''
* ''{{դրոշավորում|Պարագվայ}}''
* {{PER}}
* {{PHI}}
* {{POL}}
* {{POR}}
* ''{{դրոշավորում|Պուերտո Ռիկո}}''
* ''{{QAT}}''
* {{ROU}}
* {{RWA}}
* ''{{SKN}}''
* ''{{LCA}}''
* ''{{VCT}}''
* ''{{SMR}}''
* {{STP}}
* {{KSA}}
* {{SCO}}
* {{SEN}}
* {{SRB}}
* ''{{դրոշավորում|Սեյշելյան կղզիներ}}''
* {{SLE}}
* ''{{դրոշավորում|Սինգապուր}}''
* {{SVK}}
* ''{{դրոշավորում|Սլովենիա}}''
* {{SOM}}
* {{RSA}}
* {{KOR}}
* {{SSD}}
* {{ESP}}
* {{SRI}}
* {{SUD}}
* {{SUR}}
* {{SWE}}
* {{SUI}}
* {{SYR}}
* {{TJK}}
* {{TAN}}
* {{THA}}
* {{TLS}}
* {{TOG}}
* {{TTO}}
* {{TUN}}
* {{TUR}}
* {{TKM}}
* {{UGA}}
* {{UKR}}
* {{UAE}}
* {{USA}}
* ''{{դրոշավորում|Ամերիկյան Վիրջինյան կղզիներ}}''
* {{URU}}
* {{UZB}}
* {{VEN}}
* '''{{VIE}}'''
* {{WAL}}
* ''{{YEM}}''
* {{ZAM}}
* {{ZIM}}
{{div col end}}
|}

;Նշումներ
{{refbegin}}
* ''Շեղատառ'' նշված երկրները մասնակցում են օլիմպիադայի միայն բաց մրցաշարին։
* '''Թավատառ''' նշված երկրները մասնակցում են օլիմպիադայի միայն կանանց մրցաշարին։
* Պակիստանը բոյկոտել է միջոցառումը։
{{refend}}

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}
== Արտաքին հղումներ ==
* [https://chessolympiad.fide.com// Պաշտոնական կայք]
{{Արտաքին հղումներ}}

[[Կատեգորիա:Շախմատային օլիմպիադաներ]]
[[Կատեգորիա:Ընթացիկ իրադարձություններ սպորտում]]</text>
      <sha1>0oohsim6idgi159u09szesuqx039a7m</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Գիտական կրեացիոնիզմ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1098617</id>
    <revision>
      <id>8486460</id>
      <parentid>8484810</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T11:18:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ապատ63</username>
        <id>36683</id>
      </contributor>
      <comment>/* top */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="46753" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Գիտնական|պատկեր=Michelangelo - Creation of Adam (cropped).jpg|caption=Հատված [[Միքելանջելո]]յի '''«[[Ադամի արարումը]]»''' ({{lang-it|La creazione di Adamo}}) [[ֆրեսկո]]յից}}

'''«Գիտական կրեացիոնիզմ»''' ({{lang-en|creation science}}, «արարման մասին գիտություն», կամ ''scientific creationism, «'''''գիտական արարչագործություն'''»), [[Կրեացիոնիզմ|կրեացիոնիզմի]] տարատեսակ կամ հոսանք, ըստ որի գիտականորեն հիմնավորվում է [[Հին Կտակարան]]ի [[Ծննդոց]] գրքում և աստվածաշնչյան պատմության մի շարք այլ դրվագներում (մասնավորապես՝ [[Մեծ ջրհեղեղ|Ջրհեղեղը]]) նկարագրված աստվածաշնչյան արարչագործության բառացի մեկնաբանությունները։ Միևնույն ժամանակ, այս հոսանքի կողմնակիցները մերժում են [[Երկրի պատմություն|Երկրի պատմության]], [[Տիեզերագիտություն|տիեզերագիտության]] և [[Էվոլյուցիոն կենսաբանություն|կենսաբանական]] [[Էվոլյուցիա|էվոլյուցիայի]] վերաբերյալ գիտական տեսությունները և [[Պարադիգմ|պարադիգմները]]{{ref+|Սկսած 1960-ական թվականներից Միացյալ Նահանգներում, իսկ այնուհետև Արևմտյան Եվրոպայում ձևավորվել է «գիտական կրեաիոնիզմի» շարժումը, առաջացել են բազմաթիվ միություններ և ակադեմիաներ, որոնք պաշտպանում էին այն թեզը, որ բնական գիտությունը լիովին հաստատում է տիեզերքի և մարդու ստեղծման մասին աստվածաշնչյան պատմվածքի ճշգրտությունը, իսկ էվոլյուցիայի տեսությունը օրգանական աշխարհի զարգացման հնարավոր բացատրություններից միայն մեկն է։{{sfn|БРЭ|2010|с=661}}|Ն}}&lt;ref&gt;''Plavcan, J. Michael''. The Invisible Bible: The Logic of Creation Science // {{книга|автор=Andrew J. Petto and Laurie R. Godfrey.|заглавие=Scientists Confront Creationism|ссылка=https://archive.org/details/scientistsconfro0000unse_h5f5|издательство=New York, London: Norton|год=2007|страницы=[https://archive.org/details/scientistsconfro0000unse_h5f5/page/361 361]|isbn=978-0-393-33073-1}}{{ref-en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{книга|автор=Ronald Numbers.|заглавие=The Creationists: From Scientific Creationism to Intelligent Design, Expanded Edition|ссылка=https://archive.org/details/creationistsfrom0000numb|издательство=Harvard University Press|год=2006|isbn=0674023390}}{{ref-en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://chronologia.org/rusangl/rusangl.htm|title=Новая хронология Руси, Англии и Рима|date=2009-04-29|website=web.archive.org|accessdate=2022-08-02|archive-date=2009-04-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20090429035225/http://chronologia.org/rusangl/rusangl.htm|dead-url=}}&lt;/ref&gt;։

Սա քրիստոնյա [[Ֆունդամենտալիզմ|ֆունդամենտալիստների]] (առաջին հերթին՝ [[Բողոքականություն|բողոքականների]]) ''գիտական կրեացիոնիզմն'' ամենաակտիվ շարժումներից է, որն առաջացել և ակտիվորեն զարգանում է ԱՄՆ-ում և որոշակի տարածում է ստանում նաև այլ երկրներում։ Այն ձգտում է ապացուցել աստվածաշնչյան բացարձակ անսխալությունը բնական գիտությունների հարցերում և հերքել էվոլյուցիայի գիտական [[Էվոլյուցիայի ապացույցներ|ապացույցները]]&lt;ref name=&quot;Edward J. Larson&quot;&gt;{{книга|автор=Edward J. Larson.|заглавие=Evolution: The Remarkable History of a Scientific Theory|ссылка=https://archive.org/details/evolutionremarka00lars|издательство=Modern Library|год=2004|isbn=978-0679642886}}{{ref-en}}&lt;/ref&gt;։ Նման հետազոտության փաստացի վավերականությունը գրեթե միաձայն մերժվում է գիտական հանրության կողմից, որը «գիտական կրեացիոնիզմը» համարում է որպես [[Գաղափարախոսություն|գաղափարական]] մոտիվացված [[կեղծ գիտություն]]{{ref+|Կենսաբանների մեծամասնությունը, հիմնվելով ընդհանրապես էվոլյուցիայի և մասնավորապես բնական ընտրության իրողության վրա, մերժում է «խելացի արարչագործության տեսությունը» և կարծում է, որ «գիտական արարչագործության» ապացույցները հիմնված են էվոլյուցիայի ժամանակակից տեսության թյուրըմբռնման վրա{{sfn|БРЭ|2010|с=661}}։|Ն}}&lt;ref&gt;Академик Е. Б. Александров, доктор биологических наук, профессор П. М. Бородин, академики В. Л. Гинзбург, А. П. Деревянко, доктор биологических наук, профессор И. К. Захаров, академик С. Г. Инге-Вечтомов, член-корреспондент РАН А. В. Каныгин, доктор физ.-мат. наук, профессор С. П. Капица, академики Э. П. Кругляков, В. И. Молодин, В. Н. Пармон, М. В. Садовский, А. С. Спирин, В. Н. Чарушин, В. К. Шумный. [https://iz.ru/news/312143 Новый обезьяний процесс?] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20220223122351/https://iz.ru/news/312143 |date=2022-02-23 }} // Известия], 20.03.2006&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://talkorigins.org/faqs/steve/|title=Project Steve: Humorous Test of Scientists' Attitudes Towards Intelligent Design|archive-url=https://web.archive.org/web/20211115043922/http://www.talkorigins.org/faqs/steve/|archive-date=2021-11-15|access-date=2007-02-19|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://talkorigins.org/faqs/edwards-v-aguillard/amicus1.html|title=Edwards v. Aguillard: Amicus Curiae Brief of 72 Nobel Laureates|archive-url=https://web.archive.org/web/20070304025010/http://www.talkorigins.org/faqs/edwards-v-aguillard/amicus1.html|archive-date=2007-03-04|access-date=2007-02-19|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Dze&quot;&gt;''Дзеверин И. И., Пучков П. В., Довгаль И. В., Акуленко Н. М.'' [http://www.philos.msu.ru/libfiles/Dzeverin1.doc «Научный креационизм»: насколько он научен?] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20061009212102/http://www.philos.msu.ru/libfiles/Dzeverin1.doc |date=2006-10-09 }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;''Gregory Neil Derry.'' What Science Is and How It Works. ''Princeton University Press.'' 2002. p. 170—174. ISBN 9780691095509.&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Martin&quot;&gt;''Michael Martin''. Pseudoscience, the paranormal, and science education // Science &amp; Education. 1994. Volume 3, Number 4, 357—371&lt;/ref&gt;։

== Հիմնական դրույթներ ==
«Գիտական կրեացիոնիզմի» հիմնական դրույթները հետեւյալն են&lt;ref name=&quot;Scott&quot;&gt;''Eugenie C. Scott''. Evolution vs. Creationism: An Introduction. Greenwood Press. 2004. p.100 [https://books.google.com/books/about/Evolution_vs_creationism.html?id=03b_a0monNYC Книга на Google Books] {{Wayback|url=https://books.google.com/books/about/Evolution_vs_creationism.html?id=03b_a0monNYC|date=20161226014257}}&lt;/ref&gt;.

* ընդունել Աստվածաշունչը որպես վստահելի աղբյուր ոչ միայն հավատքի և բարոյականության, այլև բնական գիտության հարցերում
* ոչնչից ստեղծման նկատմամբ հավատ
* պնդում, որ երկիրը ստեղծվել է ոչ ավելի, քան 10000 տարի առաջ
* պնդում, որ կենդանիների բոլոր մեծ խմբերը (կրեացիոնիստական ​​տերմինաբանությամբ՝ «ստեղծված տեսակներ» կամ «բարամիներ») ստեղծվել են «ֆունկցիոնալ առումով ամբողջական» և չեն առաջացել օրգանիզմների այլ խմբերից։ Օրգանիզմները կարող են միայն մի փոքր փոփոխվել «ստեղծված տեսակների» ներսում կամ մահանալ
* պնդում, որ մարդիկ չեն առաջացել էվոլյուցիոն ճանապարհով, այլ նաև ստեղծվել են ավարտուն ձևով
* վարկած, որ աշխարհի ժամանակակից երկրաբանական պատկերը ձևավորվել է [[Մեծ ջրհեղեղ|Համաշխարհային Ջրհեղեղով]], որն ամբողջությամբ ծածկել է ողջ Երկիրը
* համոզմունք, որ ի սկզբանե ստեղծվել է «իդեալական կարգ», և բոլոր բացասական գործընթացները (մահ, անհետացում և այլն) ի սկզբանե ստեղծված կարգի հետագա փոփոխությունների արդյունք են։

Որպես հետևանք, «գիտական կրեացիոնիզմը» մերժում է ոչ միայն [[Էվոլյուցիա|էվոլյուցիոն զարգացումը]], այլև ընդունված [[Երկրաբանություն|երկրաբանական]] և [[Աստղաֆիզիկա|աստղաֆիզիկական]] տեսությունները [[Երկրի տարիք|Երկրի]] և [[Տիեզերքի տարիք|Տիեզերքի]] [[Ռադիոածխածնային թվագրում|տարիքի]] և [[Երկրի պատմություն|պատմության]] վերաբերյալ, որոնք նա ընդունում է որպես աստվածաշնչյան պատմությանը հակասում։ «Գիտական կրեացիոնիզմի» կողմնակիցները (օրինակ՝ ԱՄՆ-ի Ստեղծագործական հետազոտությունների ինստիտուտի աշխատակիցները) պնդում են, որ անհրաժեշտ է [[Ծննդոց]] գիրքը բառացի ընթերցել (ներառյալ աշխարհի համեմատաբար վերջերս ստեղծման և [[Մեծ ջրհեղեղ|Ջրհեղեղի]] մասին)՝ իրանց դիրքորոշումը հիմնավորելով ինչպես աստվածաբանական փաստարկներով, այնպես էլ՝ [[Հնէաբանություն|պալեոնտոլոգիայի]], կենսաքիմիայի, երկրաբանության, [[Էնտրոպիա (թերմոդինամիկա)|թերմոդինամիկայի]] և այլ ոլորտներում բարձրաձայնած կեղծ գիտական վարկածներով{{ref+|ԱՄՆ ''Կրեացիոն հետազոտությունների ինստիտուտի'' (Institute for Creation Research) աշխատակիցների կարծիքով (Դ. Գիշ, Գ. Մորիս և այլք) կան բազմաթիվ փաստեր, որոնք կասկածի տակ են դնում կամ պարզապես հերքում են էվոլյուցիայի տեսությունը (մասնավորապես՝ Երկրի պեղումների տվյալները, թերմոդինամիկայի ոլորտի ուսումնասիրությունները)։ Այնուամենայնիվ, [[գիտական հանրություն]]ն ինքը կասկածի տակ չի դնում էվոլյուցիայի փաստը, քանի որ կան էվոլյուցիան ապացուցող մեծաթիվ գիտական փաստեր&lt;ref name=&quot;McLean_vs_Arkansas&quot;&gt;{{cite web |url=http://www.talkorigins.org/faqs/mclean-v-arkansas.html |title=McLean v. Arkansas Board of Education |last=Dorman |first=Clark |date=January 30, 1996 |website=TalkOrigins Archive |publisher=The TalkOrigins Foundation, Inc. |location=Houston, TX |type=Transcription |access-date=2013-09-01}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.talkorigins.org/faqs/helium/zircons.html |title=Dr. Humphreys' Young-Earth Helium Diffusion 'Dates': Numerous Fallacies Based on Bad Assumptions and Questionable Data |last=Henke |first=Kevin R. |author-link=Kevin Henke |date=June 20, 2010 |website=TalkOrigins Archive |publisher=The TalkOrigins Foundation, Inc. |location=Houston, TX |access-date=2014-09-18}} Original version: March 17, 2005; Revisions: November 24, 2005; July 25, 2006 and June 20, 2010.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://gondwanaresearch.com/rate.htm |title=R.A.T.E: More Faulty Creation Science from The Institute for Creation Research |last=Meert |first=Joseph G. |date=February 6, 2003 |website=Gondwana Research |publisher=Joseph Meert |location=Gainesville, FL |access-date=2014-09-18}}&lt;/ref&gt;։|Ն}}.

== Պատմություն ==
[[File:Big Valley Creation Science Museum.jpg|thumb|Բիգ Վալի Կրիացիոն թանգրան [[Ալբերտա]]յի Բիգ Վալի գյուղում ([[Կանադա]])]]

Աշխարհի ստեղծման նկատմամբ հավատը մի քանի հազար տարի եղել է աշխարհի ծագման գերիշխող գաղափարը։ Միևնույն ժամանակ, աստվածաշնչյան տեքստի մեկնաբանությունները միշտ չէ, որ ենթադրում են բառացի մեկնաբանություն։ Ներկայումս [[Կրեացիոնիզմ|կրեացիոնիսների]] միջև կա տեսակետների զգալի տարանջատում։

«Գիտական կրեացիոնիզմը»՝ որպես կազմակերպված շարժում, առաջացել է 1960-ական թվականներին կանադացի բողոքական, ''յոթերորդ օրվա ադվենտիստ'' Ջորջ ՄակՔրիդի Փրայսի ավելի վաղ գրությունների ազդեցության տակ։ Իր աշխատությունները, ինչպիսին է «Նոր երկրաբանությունը» (''The New Geology''), նա անվանել է [[Աղետների տեսություն|«Աղետների նոր տեսություն]]»։ Սակայն նրա գաղափարները աջակցություն չեն գտել՝ առաջացնելով գիտական հանրության հետևողական քննադատությունը&lt;ref&gt;{{книга|автор=Ronald L. Numbers.|заглавие=The creationists: from scientific creationism to intelligent design|ссылка=https://archive.org/details/creationistsfrom0000numb|издательство=Harvard University Press|год=2006|страницы=[https://archive.org/details/creationistsfrom0000numb/page/106 106]|isbn=0674023390, 9780674023390}}{{ref-en}}&lt;/ref&gt;։ 

Նոր աղետի տեսությունը նույնպես մեծապես աննկատ է մնացել այլ կրեացիոնիստների կողմից մինչև իր վերածնունդը 1961 թվականին՝ Հենրի Մորիսի և Ջոն Ուիթքոմբի «Ծննդոց Ջրհեղեղ. Աստվածաշնչի գրառումը և դրա ներգրավվածությունը գիտության մեջ» գրքի հրապարակումը։ Այս հրապարակումը արագորեն դարձել է [[Ֆունդամենտալիզմ|բողոքական ֆունդամենտալիստների]] կարևոր տեքստ և նպաստել է լայն շրջանակներում «գիտական կրեացիոնիզմի» տարածմանը։ Այս հրապարակմամբ կազմակերպված շարժման շնորհիվ Հենրի Մորիսը համարվում է ժամանակակից «գիտական կրեացիոնիզմի» դե ֆակտո հիմնադիրը&lt;ref&gt;''Scott, Eugenie C.'' Creation Science Lite // {{книга|автор=Andrew J. Petto and Laurie R. Godfrey.|заглавие=Scientists Confront Creationism|ссылка=https://archive.org/details/scientistsconfro0000unse_h5f5|издательство=New York, London: Norton|год=2007|страницы=[https://archive.org/details/scientistsconfro0000unse_h5f5/page/59 59]|isbn=978-0-393-33073-1}}{{ref-en}}&lt;/ref&gt;, ինչպես նաև այն պատճառով, որ 1972 թվականին նա ստեղծել է ''Կրեացիոն հետազոտությունների ինստիտուտը'', որը դարձել է «գիտական կրեացիոնիզմի» հիմնական կենտրոնը։

«Գիտական կրեացիոնիզմի» վաղ աշխատությունները կենտրոնացած են եղել աստվածաշնչյան տեքստերի գաղափարների բառացի ընկալման վրա և բացահայտ կրոնական բնույթ են կրել։ Այս աշխատանքները մեծ ուշադրություն չեն գրավել պահպանողական բողոքական ֆունդամենտալիստական և ավետարանական քրիստոնեական ժողովներից դուրս մինչև 1970-ականները, երբ նրա հետևորդները դեմ էին Միացյալ Նահանգների հանրակրթական դպրոցներում և այլ կրթական հաստատություններում էվոլյուցիոնիզմի ուսումնասիրությանը՝ գրավելով հանրության և, մասնավորապես, գիտական հանրության ուշադրությունը։

Այն ժամանակ շատ ուսումնական հաստատությունների ղեկավարներ և օրենսդիրներ անհրաժեշտ են համարել իրենց ուսումնական ծրագրերում ներառել «գիտական կրեացիոնիզմի» ուսումնասիրությունը էվոլյուցիոնիզմի հետ մեկտեղ&lt;ref name=&quot;Gary B. Ferngren&quot;&gt;{{книга|автор=Gary B. Ferngren.|заглавие=Science and religion: a historical introduction|издательство=JHU Press|год=2002|страницы=277|isbn=0801870380, 9780801870385}}{{ref-en}}&lt;/ref&gt;։ Եկեղեցիներում և քրիստոնեական դպրոցներում օգտագործվող «գիտական կրեացիոնիզմի» մասին տեքստերը վերաձևակերպվել են՝ հեռացնելու համար դրանց աստվածաշնչյան և աստվածաբանական հղումները, և ավելի քիչ բացահայտ աղանդավորական տարբերակները ներառվել են [[Լուիզիանա]]յի, [[Արկանզաս (նահանգ)|Արկանզասի]] և [[Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ|Միացյալ Նահանգների]] այլ վայրերի հանրային դպրոցների ուսումնասիրություններում&lt;ref name=&quot;Gary B. Ferngren&quot; /&gt;&lt;ref&gt;{{книга|автор=Christopher P. Toumey.|заглавие=God's Own Scientists: Creationists in a Secular World|издательство=New Brunswick, New Jersey: Rutgers University Press|год=1997|страницы=38|isbn=978-0813520445}}{{ref-en}}&lt;/ref&gt;։ Թեև Միացյալ Նահանգների որոշ նահանգներ 1920-ականներից ունեին էվոլյուցիայի ուսուցման դեմ օրենքներ, որոնք չեղարկվել են միայն 1968 թվականին, երբ ԱՄՆ Գերագույն դատարանը նման օրենքները «Էփերսոնն ընդդեմ Արկանզասի» գործում հակասահմանադրական է ճանաչել&lt;ref name=&quot;McLean_vs_Arkansas&quot; /&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://www.law.cornell.edu/supremecourt/text/393/97 |title=Susan EPPERSON et al., Appellants, v. ARKANSAS. |website=LII / Legal Information Institute |language=en |accessdate=2022-08-07}}&lt;/ref&gt;։

Դպրոցներում «գիտական կրեացիոնիզմի» ուսուցումը երկար չի տևել։ 1982 թվականին Մաք Լիլն ընդեմ Էպերսոնի հայցի&lt;ref&gt;{{Cite journal|date=|title=Rev. Bill McLEAN, et al., Plaintiffs, v. The ARKANSAS BOARD OF EDUCATION, et al., Defendants.|url=https://scholar.google.com.au/scholar_case?case=12064726535843283781&amp;q=McLean+creation&amp;hl=en&amp;as_sdt=2006|journal=}}&lt;/ref&gt; դատավարության ժամանակ հիմնավորվել է, որ «գիտական կրեացիոնիզմը» չի համապատասխանում գիտության անհրաժեշտ չափանիշներին, և որ դրա հիմնական ուղղվածությունը հատուկ կրոնական է&lt;ref name=&quot;McLean v. Arkansas&quot;&gt;{{книга|автор=Edward J. Larson.|заглавие=Trial and Error: The American Controversy over Evolution|издательство=Oxford University Press|год=2003|страницы=288|isbn=978-0813520445}}{{ref-en}}&lt;/ref&gt;։ «Գիտական կրեացիոնիզմի» ուսումնասիրությունն ԱՄՆ-ում փաստացի ավարտվել է 1987 թվականին՝ ԱՄՆ Գերագույն դատարանի հետագա որոշմամբ՝ Էդվարդսն ընդդեմ Ագիլարի գործով&lt;ref name=&quot;Edward J. Larson&quot; /&gt;։ Դատարանը վճռել է, որ [[Լուիզիանա]]յի օրենքը, որը պահանջում է էվոլյուցիոնիզմի հետ մեկտեղ ուսումնասիրել «գիտական կրեացիոնիզմը», հակասահմանադրական է, քանի որ դրա միակ նպատակը հատուկ կրոնական համոզմունքների պաշտպանությունն է&lt;ref name=&quot;McLean v. Arkansas&quot; /&gt;։ Այս որոշմանն աջակցել են գիտական բնագավառներում [[Նոբելյան մրցանակ]]ի 72 դափնեկիրներ, գիտությունների 17 պետական ակադեմիաներ, ինչպես նաև այլ գիտական կազմակերպություններ, որոնք կազմել են «գիտական կրեացիոնիզմը» բնորոշող փորձագիտական եզրակացություն՝ բաղկացած կրոնական դոկտրիններից&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.talkorigins.org/faqs/edwards-v-aguillard/amicus1.html|title=Edwards v. Aguillard: Amicus Curiae Brief of 72 Nobel Laureates|archive-url=https://web.archive.org/web/20210125214910/http://www.talkorigins.org/faqs/edwards-v-aguillard/amicus1.html|archive-date=2021-01-25|access-date=2010-07-10|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;։

== Գիտական կրեացիոնիզմի հիմնավորումներ ==
«Գիտական կրեացիոնիզմի» կողմնակիցները պնդում են, որ իրենց տեսություններն ու վարկածները հիմնավորված են բազմաթիվ փաստացի ապացույցներով։ Ի հավելումն դրան՝ նրանք վկայակոչում են երկրաբանական գտածոները և դրանց տարիքը որոշելու տվյալները՝ «գիտական կրեացիոնիստների» տեսանկյունից նշելով Երկրի երիտասարդ տարիքը (նորերկրային կրեացիոնիզմ) կամ էլ հակասում են էվոլյուցիայի տեսությանը։

Կրեացիոնիստական գրականությունը հաճախ անդրադառնում է այս տարիքային որոշումներին ժամանակակից կենդանիների մնացորդների և ժամանակակից երկրաբանական հանքավայրերի երկրաբանության ավանդական մեթոդներով (վերջին [[Հրաբխային նետվածքներ|հրաբխային ժայթքումներ]])։ Ըստ այդ հրապարակումների հեղինակների՝ շատ դեպքերում նման նմուշները ցույց են տվել տասնյակ միլիոնավոր տարվա տարիք, որը չի համապատասխանում նրանց իրական տարիքին։

Նաև «գիտական կրեացիոնիստները» հղում են [[Անպատեհ գտածոներ|«անպատեհ արտեֆակտներին»]], որոնք, նրանց կարծիքով, վկայում են միլիոնավոր տարիներ առաջ մահացած մարդկանց և կենդանիների միաժամանակյա գոյության մասին (ըստ ժամանակակից գիտական տվյալների), օրինակ՝ [[Դինոզավրեր|դինոզավրերի]]։ «Գիտական կրեացիոնիզմի» կողմնակիցների շրջանում լայնորեն հայտնի էին այնպիսի արտեֆակտներ, ինչպիսիք են [[Իկայի քարեր|Իկայի քարերը]] ([[Պերու]]), [[Ակամբարոյի արձանիկներ|Ակամբարոյի արձանիկները]] ([[Մեքսիկա]]) և նմանատիպ այլ գտածոներ։

== Գիտական կրեացիոնիզմի քննադատություն ==

=== Մետաֆիզիկական քննադատություն ===
Կրեացիան գիտությունը [[Ապրիորի|առաջնահերթ]] մետաֆիզիկական ենթադրություն է անում, որ գոյություն ունի կյանքի ստեղծող, որի ծագումը ուսումնասիրվում է։ Քրիստոնեական կրեացիոն գիտությունը կարծում է, որ արարչության նկարագրությունը տրված է Աստվածաշնչում, և որ Աստվածաշունչն անսխալական է այս նկարագրության մեջ (և այլուր), և, հետևաբար, էմպիրիկ գիտական ապացույցները պետք է համապատասխանեն այդ նկարագրությանը։ Կրեացիոնիստները նաև դիտարկում են գիտությունների շրջանակներում բոլոր գերբնական բացատրությունների բացառումը որպես գերագույն էությունը և հրաշքները բացառելու վարդապետական պարտավորություն։ Նրանք պնդում են, որ դա գիտությանը դրդել է ընդունել [[Դարվինիզմ|դարվինիզմը]], տերմին, որն օգտագործվում է արարչագործության գիտության մեջ՝ կենսաբանական էվոլյուիան մատնանշելու համար, որը նաև հաճախ օգտագործվում է նվաստացման իմաստով։ Քննադատները պնդում են, որ կրեացիոն գիտությունն ավելի շուտ կրոնական է, քան գիտական, քանի որ այն բխում է կրոնական տեքստի նկատմամբ հավատքից, այլ ոչ թե գիտական մեթոդի կիրառումից&lt;ref name=&quot;McLean_vs_Arkansas&quot; /&gt;։ [[ԱՄՆ գիտությունների ազգային ակադեմիա|Միացյալ Նահանգների Գիտությունների ազգային ակադեմիան]] միանշանակ հայտարարել է. «Էվոլյուցիան ներթափանցում է բոլոր կենսաբանական երևույթները։ Անտեսել, որ այն տեղի է ունեցել կամ դասակարգել որպես դոգմայի ձև, նշանակում է ուսումնասիրողին զրկել կենսաբանական գիտություններում ամենաֆունդամենտալ կազմակերպչական հայեցակարգից։ Ոչ մի այլ կենսաբանական հայեցակարգ չի եղել ավելի լայնորեն փորձարկված և ավելի հիմնովին հաստատված, քան օրգանիզմների էվոլյուցիոն պատմությունը»։ Հետագայում [[Մարդաբանություն|մարդաբան]] Էուգենի Սկոտը նշել է։ «Էվոլյուցիայի դեմ կրոնական հակադրությունը խթանում է հակաէվոլյուցիոնիզմը։ Չնայած հակաէվոլյուցիոնիստները խոսքերով ընդունում են էվոլյուցիայի հետ կապված ենթադրյալ գիտական խնդիրները, գործնականում նրանք պայքարում են այդ ուսմունքի դեմ՝ կրոնի համար էվոլյուցիայի հետևանքների վերաբերյալ մտավախությունն ունենալով»&lt;ref name=&quot;Scott_1997&quot;&gt;{{cite journal |last=Scott |first=Eugenie C. year=1997 |url=http://bio.classes.ucsc.edu/bio175/Other/Scott_1997.pdf |title=Antievolutionism and Creationism in the United States |journal=Annual Review of Anthropology |volume=26 |pages=263–289 |issn=0084-6570 |access-date=2014-09-18 |doi=10.1146/annurev.anthro.26.1.263 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150613195924/http://bio.classes.ucsc.edu/bio175/Other/Scott_1997.pdf |archive-date=2015-06-13 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;։

Կրեացիոն գիտության ջատագովները պնդում են, որ Տիեզերքի, Երկրի և կյանքի ծագման գիտական տեսությունները հիմնված են մեթոդաբանական [[Նատուրալիզմ|նատուրալիզմի]] և միանմանականության [[Ապրիորի|a priori]] ենթադրությունների վրա, որոնցից յուրաքանչյուրը նրանք մերժում են&lt;ref name=&quot;Scott_1997&quot; /&gt;։ Գիտության որոշ ոլորտներում, ինչպիսիք են [[Քիմիա|քիմիան]], [[Օդերևութաբանություն|օդերևութաբանությունը]] կամ [[Բժշկություն|բժշկությունը]], արարչագործական գիտության կողմնակիցները պարտադիր չէ, որ վիճարկեն նատուրալիստական կամ միատեսակ ենթադրությունների կիրառումը, այլ փոխարենը առանձնացնում են այն գիտական տեսությունները, որոնք նրանք համարում են, որ հակասում են իրենց կրոնական համոզմունքներին, և հենց այդ տեսությունների դեմ էլ նրանք կենտրոնացնում են իրենց ուժերը&lt;ref name=&quot;Ruse&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;Scott_1997&quot; /&gt;։

=== Գիտական քննադատություն ===
Չնայած «գիտական կրեացիոնիզմը» հավակնում է լինել գիտական շարժում, այն իրականում ակադեմիական շրջանակներում միաձայն ճանաչվում է որպես [[Կրոն|կրոնական]], այլ ոչ թե [[Գիտություն|գիտական]] դոկտրին։ «Գիտական կրեացիոնիզմը» չի ճանաչվում որպես գիտական, քանի որ այն չունի [[Էմպիրիզմ|էմպիրիկ]] տվյալներ, չի տրամադրում փորձարարական [[Հիպոթեզ|վարկածներ]] և բացատրում է բնության պատմությունը անստուգելի [[գերբնական]] պատճառների միջամտությամբ&lt;ref&gt;[http://www.nap.edu/catalog.php?record_id=6024 Science and Creationism: A View from the National Academy of Sciences, 2nd edition] {{Wayback|url=http://www.nap.edu/catalog.php?record_id=6024|date=20070709085757}} // ԱՄՆ National Academy of Science, 1999, National Academy Press. p. 48&lt;/ref&gt;։ Թեև «գիտական կրեացիոնիստները» պնդում են գիտական մեթոդներով աշխարհի ստեղծման հաստատման հնարավորությունը, գիտությունը երբեք չի դիմում երևույթների բացատրությանը գերբնական պատճառներով, քանի որ վերջիններս հնարավոր չէ հայտնաբերել փորձնականորեն։ Ուստի գիտնականների ճնշող մեծամասնությունը՝ թե՛ անհավատ, թե՛ հավատացյալ, կրոնը համարում է բացառապես հավատքի ոլորտ, այլ ոչ թե գիտություն։

Ինչ վերաբերում է գիտական կրեացիոնիզմին, ապա դրա գիտական բնույթի դեմ առաջ են քաշվում նույն փաստարկները, ինչ արարչապաշտությունն ընդհանրապես, իսկ մասնավորապես&lt;ref name=&quot;Ruse&quot; &gt;''Ruse M.'' [https://www.jstor.org/stable/688792 Creation Science Is Not Science // Science, Technology, &amp; Human Values, 1982. Vol. 7, No. 40. p.72-78] {{Wayback|url=https://www.jstor.org/stable/688792|date=20210506124747}}&lt;/ref&gt;.

* [[Հերքելիություն|փորձարարական ստուգման հնարավորության սկզբունքորեն բացակայությունը]]
* Ստուգվող դրույթները պարզվում են, որ չեն համապատասխանում իրականությանը,
* կանխատեսող ուժի սկզբունքայի բացակայություն։

Այսպիսով, [[Հնէաբանություն|պալեոնտոլոգ]] և [[Գիտության պատմություն|գիտության պատմաբան]] [[Սթիվեն Ջեյ Գուլդ|Սթիվեն Ջեյ Գուլդը]] նշել է, որ «գիտական կրեացիոնիզմը» իր հիմնական կետերով [[Հերքելիություն|անսխալական]] է, իսկ մյուսներում՝ սխալական։

Կրեացիոնիզմի ոչ գիտական բնույթը բացահայտվում է երկու եղանակով. նրա կենտրոնական դրույթները չեն կարող փորձարկվել, և որոշակի պնդումներ, որոնք կարող էին ստուգվել, պարզվել են, որ սխալ են։

{{քաղվածք|Կրեացիոնիզմի ոչ գիտական բնույթը բացահայտվում է երկու եղանակով. նրա կենտրոնական դրույթները չեն կարող փորձարկվել, և մասնավոր պնդումները, որոնք կարող էին ստուգվել, ճանաչվել են կեղծ&lt;ref&gt;Ronald L. Numbers. The Creationists: The Evolution of Scientific Creationism. University of California Press. 1993. p. 249
&lt;/ref&gt;։{{oq|en|Creationism reveals its nonscientific character in two ways: its central tenets cannot be tested and its peripheral claims, which can be tested, have been proven false}}|}}

{{քաղվածք|Եթե դուք ուսումնասիրեք կեղծ հնէաբանության և կրեացիոնիզմի մեթոդաբանությունը՝ ինչպես են նրանք կառուցում իրենց փաստարկները, ապա դուք կգտնեք, որ դրանք գրեթե նույնական են։ Ըստ էության, օգտագործվում են ոչ թե ինտելեկտուալ, այլ քաղաքական փաստարկներ։ Կարծես թե գիտություն է, բայց դա այդպես չէ։ Նրանք սոցիալական բազմաթիվ հիվանդությունների համար մեղադրում են գիտությանը և էվոլյուցիայի տեսությանը և իրենց հիմնական նպատակն են համարում գիտության խարխլումն ու ոչնչացումը{{sfn|O’Hehir|2005}}։|Պատմաբան Ֆեգան Գարետ}}

=== Աստվածաբանական քննադատություն ===
Բացի գիտական հանրության քննադատությունից՝ «գիտական կրեացիոնիզմը» քննադատվում է նաև կրոնի ներկայացուցիչների կողմից, ովքեր կանգնած են թե՛ մետաֆորիկ/հին երկրային կրեացիոնիզմի, թե՛ թեիստական էվոլյուցիոնիզմի դիրքերում (վերջիններս կարծում են, որ էվոլյուցիայի ժամանակակից տեսությունը ընդհանուր առմամբ չի հակասում Ս. Սուրբ Գրքին և Սուրբ Ավանդությանը) և ըստ այդմ՝ համաձայն չեն գիտական կրեացիոնիզմի բիբլիական տառացիության հետ&lt;ref name=&quot;Кураев&quot;&gt;Սարկավագ՝ Кураев, Андрей Вячеславович| [http://www.evolbiol.ru/kuraev.htm Может ли православный быть эволюционистом?] {{Wayback|url=http://www.evolbiol.ru/kuraev.htm|date=20100202071751}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Քահանայապետ՝ Александр Борисов. [http://www.damian.ru/Pravoslavie_i_nauka/borisov_o_darvinizme.html Алексей Константинович Толстой и его Послание к М. Н. Лонгинову о дарвинизме] {{Wayback|url=http://www.damian.ru/Pravoslavie_i_nauka/borisov_o_darvinizme.html|date=20130512041618}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;''Галина Муравник''. [http://www.damian.ru/Pravoslavie_i_nauka/2_Ni_Shagu_vpered.htm Ни шагу вперед!] {{Wayback|url=http://www.damian.ru/Pravoslavie_i_nauka/2_Ni_Shagu_vpered.htm|date=20081028223305}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;''Священник Леонид Цыпин''. [http://www.kiev-orthodox.org/site/faithscience/1124/ Правы ли современные «креационисты»?] {{Wayback|url=http://www.kiev-orthodox.org/site/faithscience/1124/|date=20100720084609}}&lt;/ref&gt;։ 2010 թվականի փետրվարին «Богослов.Ru» ուղղափառ մեծ պորտալում հրապարակվել են մի խումբ պրոֆեսիոնալ կենսաբանների կողմից պատրաստված էվոլյուցիայի ապացույցներ, որոնք նախկինում տեղադրված էին «Էվոլյուցիայի խնդիրները» կայքում։ Հրատարակությունը պարունակում է մի հատված, որը հերքում է [[Էվոլյուցիա|էվոլյուցիային]] դեմ հանդես եկող կրեացիոնիստների փաստարկները&lt;ref name=&quot;Доказательства&quot;&gt;[http://www.bogoslov.ru/text/601165.html Доказательства эволюции] {{Wayback|url=http://www.bogoslov.ru/text/601165.html|date=20110814093200}} // Богослов. Ru, 22 февраля 2010&lt;/ref&gt;։ Ուղղափառության որոշ ներկայացուցիչներ գիտական կրեացիոնիզմը համարում են բողոքականության հատուկ դրսևորում, և ուղղափառ ավանդույթում աջակցության որևէ հիմնավոր պատճառ չի գտնում&lt;ref name=&quot;Кураев&quot; /&gt;&lt;ref&gt;[https://web.archive.org/web/20180125073733/http://www.bogoslov.ru/text/393452.html О сектантском происхождении так называемого «научного креационизма»] // БогословРу, 25 марта 2009&lt;/ref&gt;։

=== Պատմական, փիլիսոփայական և սոցիոլոգիական քննադատություն ===
Պատմականորեն, այն բանավեճը, թե արդյոք կրեացիոնիզմը համատեղելի է գիտության հետ, կարելի է գտնել մինչև 1874 թվականը, երբ գիտության պատմաբան Ջոն Ուիլյամ Դրեյփերը հրապարակել է իր «Կրոնի և գիտության միջև կոնֆլիկտի պատմությունը»։ Դրանում Դրեյփերը պատկերել է գիտության զարգացման ողջ պատմությունը որպես կրոնի դեմ պատերազմ։ Պատմության այս ներկայացումը հետագայում տարածվել է հետևորդների կողմից, ինչպիսիք են [[Էնդրյու Ուայթ|Էնդրյու Դիքսոն Ուայթն]] իր երկհատորյակում «Գիտության պատերազմի պատմությունը աստվածաբանության հետ քրիստոնեական աշխարհում» (1896 թ.): Նրանց եզրակացությունները վիճարկվել են&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.bede.org.uk/university.htm|title=Medieval Science, the Church and Universities|last=Hannam|first=James|date=December 8, 2009|website=Bede's Library|publisher=James Hannam|location=Maidstone, England|access-date=2013-09-01}}&lt;/ref&gt;։

Միացյալ Նահանգներում կրիացիոն գիտության ջատագովների հիմնական ուշադրությունը կառավարության կողմից աջակցվող հանրակրթական դպրոցների համակարգերի վրա է, որոնց Հիմնադրման դրույթով արգելված է հատուկ կրոններ քարոզել։ Պատմական համայնքները պնդում են, որ Աստվածաշնչի թարգմանությունները պարունակում են բազմաթիվ թարգմանական սխալներ և վրիպակներ, և, հետևաբար, աստվածաշնչյան տառացի օգտագործումն արարման գիտության մեջ հակասական է{{sfn|Alston|2003|p=[https://books.google.com/books?id=YGRKhtWCh2cC&amp;pg=PA23 23]|ps=}}{{sfn|Moore|2002|p=[https://archive.org/details/fromgenesistogen0000moor/page/27 27]|ps=}}։

== Տես նաև ==
* [[Գիտական սկեպտիցիզմ]]

== Նշումներ ==
{{ծանցանկ|group=&quot;Ն&quot;}}

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանտուփ}}

== Գրականություն ==
* {{БРЭ|статья=Креационизм|id=2108427|автор=Резвых П. В., Колчинский Э. И. (Креационизм в биологии)|том=15|страницы=661|ref=БРЭ}}
* {{книга|автор=[[Ստանիսլավ Դրոբիշևսկի|Дробышевский С. В.]]|заглавие=Достающее звено. (Հասանելի օղակ)|том=1|место=М.|издательство=Corpus|год=2017|страниц=668|isbn=978-5-17-137077-0|ref=Дробышевский}}
* {{книга|часть=Креационизм, креационистская наука|ссылка часть=http://skepdic.ru/kreacionizm-kreacionistskaya-nauka/|заглавие=Энциклопедия заблуждений: собрание невероятных фактов, удивительных открытий и опасных поверий|оригинал=|ссылка=|викитека=|ответственный=|издание=|место=М.|издательство=Издательский дом «Вильямс»|год=2005|том=|страницы=|столбцы=|страниц=672|серия=|isbn=5-8459-0830-2, ISBN 0-471-27242-6|тираж=|ref=Кэрролл|автор=Кэрролл Р. Т.}}
* Дж. С. Маклин, Роджер Окленд, Л. Маклин. Очевидность сотворения мира. Происхождение планеты Земля. Принт Хаус. 2005
* Рос А. В начале…: Пер. с англ. — Заокский: Источник жизни, 2001.
* {{книга|автор=Соколов А. Б.|заглавие=Мифы об эволюции человека|ссылка=|ответственный=Գիտական խմբագիր՝ կենսաբանական գիտությունների դոկտոր Ելենա Նայմարկ|место=М.|издательство=Альпина нон-фикшн հրատարակչություն|год=2015|страниц=390|серия=|isbn=978-5-91671-403-6|тираж=|ref=Соколов}} ([https://vsenauka.ru/free_books_cache/mufi_ob_evolucuu_cheloveka.pdf pdf] Всенаука կայքում).
* {{книга|автор=Соколов А. Б.|заглавие=Ученые скрывают? Мифы XXI века|ссылка=|ответственный=Գիտական խմբագիրներ՝ Սվետլանա Բորինսկայա, Կենսաբանական գիտությունների դոկտոր, Պատմական գիտությունների դոկտոր, Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիայի թղթակից անդամ Ասկոլդ Իվանչիկ|место=М.|издательство=Альпина нон-фикшн|год=2017|страниц=370|isbn=978-5-91671-742-6|ref=Соколов}} ([https://vsenauka.ru/free_books_cache/ychenie_skrivaut__mufi_xxi_veka.pdf pdf] Всенаука կայքում).
* {{книга|автор=Соколов А. Б.|заглавие=Странная обезьяна. Куда делась шерсть и почему люди разного цвета|ссылка=|ответственный=գիտական խմբագիր՝ կենսաբանական գիտությունների թեկնածում պատմական գիտությունների դոկտոր Մարիյա Մեդնիկովա|место=М.|издательство=Альпина нон-фикшн|год=2020|страниц=576|isbn=978-5-00139-302-3|тираж=|ref=Соколов}}
* ''Уайт Эдмунд, Браун Дейл М.'' Первые люди / Пер. с англ. И. Г. Гуровой. — М.: Мир, 1978. — 156 с.: ил. — (Возникновение человека).
* Священник Тимофей. Православное мировоззрение и современное естествознание. М.: Паломникъ, 2004

{{ՎՊԵ}}
{{Արտաքին հղումներ}}

[[Կատեգորիա:Կեղծ գիտություն]]
[[Կատեգորիա:Կրեացիոնիզմ]]
[[Կատեգորիա:Քրիստոնեական աստվածաբանություն]]
[[Կատեգորիա:Փիլիսոփայական ուղղություններ և դպրոցներ]]
[[Կատեգորիա:Դավադրության տեսություն]]
[[Կատեգորիա:Հակաինտելեկտուալիզմ]]
[[Կատեգորիա:Գիտական խաբեություններ]]
[[Կատեգորիա:Բողոքականություն]]</text>
      <sha1>nu5g1gt10skvt3fphc6wbjfvtrbd81w</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Ռիգայի կինոստուդիա</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1098636</id>
    <revision>
      <id>8486431</id>
      <parentid>8484981</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T09:00:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Voskanyan</username>
        <id>23951</id>
      </contributor>
      <comment>/* 1980—1989 */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="26646" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Ընկերություն
}}
'''Ռիգայի կինոստուդիա''' ({{lang-lv|Rīgas kinostudija}}), գեղարվեստական, անիմացիոն և վավերագրական ֆիլմերի լատվիական կինոստուդիա, բաժնետիրական ընկերություն, որը ստեղծվել է [[Լատվիայի Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետություն|Խորհրդային Լատվիայում]]՝ բոլոր [[Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն|միութենական]] հանրապետություններում կինոարտադրության զարգացման ծրագրի շրջանակներում։

== Պատմություն ==
Հիմնադրվել է 1940 թվականին, Նախկինում գոյություն ունեցող մասնավոր կինոընկերությունների հիման վրա։ 1948 թվականին՝ երկու արտադրությունների միավորումից հետո, ստեղծվել է գեղարվեստական և ժամանակագրական-վավերագրական ֆիլմերի ստուդիա, որը 1958 թվականին կոչվել է Ռիգայի կինոստուդիա։

1946-1952 թվականներին Լատվիայում նկարահանվել է ընդամենը երեք ֆիլմ՝ «Որդիներ», «[[Վերադարձ հաղթանակով]]» և «Ռայնիս»&lt;ref&gt;''Фомин В. И.'' История российской кинематографии (1941—1968 гг.). — М.: Канон+ РООИ «Реабилитация», 2018. — С. 270.&lt;/ref&gt;։

Ստուդիայի տաղավարները ցրված էին ողջ քաղաքով մեկ՝ Լաչպլեշի փողոցում գտնվող շենքում, որն ավելի ուշ զբաղվեցրել է Պատանի հանդիսատեսի թատրոնը, նախկին «Պիոներ» կինոթատրոնում, ֆիլհարմոնիայի կամերային դահլիճում և «Զիեմելբլազմա» մշակույթի պալատում։ Ստուդիայի ղեկավարությունը գտնվել է դպրոցական փողոցում։

1954 թվականին ԽՍՀՄ Նախարարների խորհրդի առընթեր կինեմատոգրաֆիական և տպագրական արդյունաբերության «Գիպրոկինոպոլիգրաֆ»  պետական նախագծային ինստիտուտի կինեմատոգրաֆիայի  կոմիտեն ստեղծել է Ռիգայի կինոստուդիայի շենքերի համալիրի նախագիծ (ճարտարապետներ՝ Վ. Վորոնով և Ա. Օկունև)։ Երկու հերթով՝ 1961 և 1963 թվականներինին, շահագործման են հանձնվել երեք նկարահանման տաղավարներ՝ 950, 800, 140 մ² մակերեսներով&lt;ref&gt;''Jānis Krastiņš'', ''Ivars Strautmanis'' «Riga. The Completе Guide to Architecture»; Rīga, Projekts 2004.{{ref-en}}&lt;/ref&gt;։ Բոլոր ծառայությունները տեղափոխվել են նոր վայր՝ Շմերլ փողոց, 3 հասցեում։

Խորհրդային տարիներին ստուդիան ապահովել է կինոարտադրության ամբողջական շարքը՝ սկսած սցենարի գրելու գործընթացից մինչև ֆիլմը վարձույթի հանելը։ 1970-80-ական թվականներին նկարահանվել է տարեկան 10-15 ֆիլմ (որոնց կեսը՝ [[Լիամետրաժ ֆիլմ|լիամետրաժ]] [[Խաղարկային կինո|խաղարկային]] ֆիլմեր), ինչն ապահովում էր մոտ 1000 աշխատակիցների աշխատանքը։

Տարբեր տարիների կինոստուդիայի գեղարվեստական խորհրդի անդամներ են եղել լատվիացի նշանավոր թատերական գործիչներ, հայտնի ռեժիսորներ և դերասաններ, ինչպիսիք էին [[Ալֆրեդ Ամտման-Բրիենդիտ]]ը, [[Վիյա Արտմանե]]ն, [[Յուրի Յուրովսկի]]ն, [[Էդուարդ Սմիլգիս]]ը և Էլզա Ռաձինյան։

1965 թվականից կինոստուդիային կից աշխատել է Կինոդերասանի ժողովրդական ստուդիան, որը ղեկավարել է  Լիվիա Ակուրատերեն։ Ստուդիան ստեղծագործական մրցույթ անցած հայցորդներին հնարավորություն է տվել պատրաստվել պրոֆիլային ուսումնական հաստատություններ ընդունվելուն։ Ստուդիան ունակ երիտասարդներին ուղարկել է կինեմատոգրաֆիական մասնագիտություններ ստանալու Մոսկվայի և Լենինգրադի բուհերում։

Կինոստուդիայի տրամադրության տակ եղել են լավ սարքավորված նկարահանման տաղավարները, որոնք մինչ օրս ամենամեծն են [[Հյուսիսային Եվրոպայի երկրներ|Հյուսիսային Եվրոպայում]]։

Ռիգայի կինոստուդիայում պահվում է փաստաթղթերի, լուսանկարների, հագուստների էսքիզների, դեկորացիաների տարրերի և տեխնիկական հարմարանքների հավաքածու, որը պատկանում է [[Ռիգայի կինոթանգարան|Ռիգայի կինոթանգարանին]]։

Լատվիայի պետական անկախության վերականգնմամբ կինոարտադրությունը ստուդիայում գրեթե դադարել է։ Ստուդիան գումար է վաստակում տարածքների ու գույքի վարձակալության, մասնագետների ծառայությունների հաշվին։ Ստուդիայի տարածքում գտնվող կինոկենտրոնն իրականացնում է վարչական գործառույթներ։

«Ես երբեմն փորձ եմ անում նախկին Ռիգայի կինոստուդիայի շենքում։ Նրա դատարկված միջանցքներն ասես գերեզմանատուն լինեն։ Միայն նկարներ են պատերին։ Իսկ ինչ կյանք էր եռում նրա պատերի ներսում։ Ի՜նչ ֆիլմեր են նկարահանվել։ Ափսո՜ս, շատ ցավալի է»,- խոստովանել Է 20-րդ դարի ամենահանրաճանաչ լատվիացի կոմպոզիտոր [[Ռայմոնդ Պաուլս|Ռայմոնդ Պաուլսը]]&lt;ref name=&quot;:2&quot;&gt;{{Cite web|lang=ru|url=https://gazeta.fi/cultura/v-obektive-maestro-rajmond-pauls/|title=В объективе: Маэстро Раймонд Паулс|author=Челышева, Оксана|website=Инфо-портал gazeta.fi|date=2021-03-08|access-date=2021-03-10|archive-date=2021-03-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20210308211222/https://gazeta.fi/cultura/v-obektive-maestro-rajmond-pauls/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;։

== Ստուդիայի ղեկավարներ ==
* 1948—1964 — Պ. Յանկովսկիս
* 1964—1968 — Ֆ. Կորոլկևիչ
* 1968—? — Հ. Լեպեշկո
* 1987—1990 — Ռիխարդ Պիքս

== Սցենարի բաժնի ղեկավարներ ==
* 1962—1967 — [[Արվիդ Գրիգուլիս]]
* 1967—1972 — Յա. Օսմանիս
* 1973—1976 — Ու. Նորիետիս
* 1976—1993 — Օսվալդ Կուպլանով

== Ռիգայի կինոստուդիայի ֆիլմերի ցանկ ==
''Ֆիլմի անվանում'' / ''Բնօրինակ անվանում'' — ''Ռեժիսոր''

=== 1940—1949 ===
'''1940'''
* Կաուգերնի ապստամբություն / ''Kaugurieši'' — Վոլդեմար Պուցե
'''1946'''
* Որդիներ / ''Dēli'' — Ալեքսանդր Իվանով
'''1947'''
* [[Վերադարձ հաղթանակով]] / ''Mājup ar uzvaru'' — Ալեքսանդր Իվանով
'''1949'''
* Ռայնիս / ''Rainis'' — [[Յուլի Ռայզման]]

=== 1950—1959 ===
'''1955'''
* Գարնանային ցրտահարություններ / ''Salna pavasarī'' — [[Պավել Արմանդ]], [[Լեոնիդ Լեյմանիս]]
* Դեպի նոր ափ / ''Uz jauno krastu'' — [[Լեոնիդ Լուկով]] &lt;small&gt;([[Մաքսիմ Գորկու անվան կինոստուդիա]]յի հետ համատեղ)&lt;/small&gt;
'''1956'''
* Պատճառներ և հետևանքներ / ''Cēloņi un sekas'' — [[Վարիս Կրումինշ]]
* Կարապաերամ ամպերից այն կողմ / ''Kā gulbji balti padebeši iet'' — Պավել Արմանդ
* Փոթորկից հետ / ''Pēc vētras'' — Էդուարդ Պենցլին, [[Ֆեոդոր Կնորե]]
'''1957'''
* Նաուրիս / ''Nauris'' — [[Լեոնիդ Լեյմանիս]]
* [[Ռիտա (ֆիլմ, 1957)|Ռիտա]] / ''Rita'' — [[Ադա Ներետնիեցե]]
* Ձկնորսի որդին / ''Zvejnieka dēls''— Վարիս Կրումինշ
'''1958'''
* [[Օտարը գյուղում]] / ''Svešiniece ciema'' — [[Ադա Ներետնիեցե]]
* Պատմություն լատիշ նշանառուի մասին / ''Latviešu strēlnieka stāsts'' — Պավել Արմանդ
'''1959'''
* Ձայնը — Վարիս Կրումինշ
* Սխալի ընդունում / ''Atzītā kļūda'' — [[Ալեքսանդր Լեյմանիս]]
* Իլզե / ''Ilze''— [[Ալեքսանդր Լեյմանիս]]
* Սուր և վարդ / ''Šķēps un roze''— [[Լեոմիդ Լեյմանիս]]
* Արձագանք / ''Atbalss''— Վարիս Կրումինշ

=== 1960—1969 ===
'''1960'''
* Քո երջանկությունը / ''Tava laime'' — [[Ադա Ներետնիեցե]]
* Փոթորիկ / ''Vētra''— Վարիս Կրումինշ, Ռոլանդ Կալնինշ
'''1961'''
* Մոխրագույն ուռին ծաղկում է (Շնորհակալություն գարնան համար) / ''Kārkli pelēkie zied'' — [[Գունար Պիեսիս]]
* Սատանայի դյուժին / ''Velna ducis'' — [[Պավել Արմանդ]]
* Սպիտակ զանգակներ / ''Baltie zvaniņi''— Իվար Կրաուլիտիս
* Խաբվածները / ''Pieviltie''— [[Ադա Ներետնիեցե]], [[Մարիս Ռուձիտիս]]

'''1962'''
* Օր առանց երեկոյի / ''Diena bez vakara'' — Մարիս Ռուձիտիս
* [[Մոցարտ և Սալիերի (ֆիլմ)|Մոցարտ և Սալիերի]] / ''Mocarts un Saljēri'' — Վլադիմիր Գորիկկեր

'''1963'''
* Տունն ավազաբլուրներում / ''Mājiņa kāpās'' — [[Արկադի Կոլցատի]] և Անատոլի Մարկելով
* Իոլանտա / ''Jolanta'' — Վլադիմիր Գորիկկեր
* [[Երեքին գումարած երկու (ֆիլմ)|Երեքին գումարած երկու]] / ''Trīs plus divas'' — [[Հենրիկ Հովհաննիսյան (ռեժիսոր)|Հենրիկ Հովհաննիսյան]] &lt;small&gt;([[Մաքսիմ Գորկու անվան կինոստուդիա]]յի հետ համատեղ)&lt;/small&gt;
* Նա ողջ է / ''Viņš dzīvs'' — [[Ադա Ներետնիեցե]]
* Գետնի տակ / ''Pazemē'' — Ռոլանդ Կալնինշ
* Մայրուղի / ''Uz trases'' – Ռոստիսլավ Գորյաև
* Դու պետք ես / ''Nekur vairs nav jāiet'' — Գունար Պիեսիս

'''1964'''
* Խաղատուտի բանակը / ''Cielaviņas armija'' — Ալեքսանդր Լեյմանիս
* Նավապետ Նուլը / ''Kapteinis Nulle'' — Լեոնիդ Լեյմանիս
* [[Աշունը դեռ հեռու է]] / ''Līdz rudenim vēl tālu'' — [[Ալոիզ Բրենչ]]
* Ցարի հարսնացուն / ''Cara līgava'' — Վլադիմիր Գորիկկեր

'''1965'''
* Երկուսը / ''Divi'' — Միխայիլ Բոգին
* [[«Տոբագոն» փոխում է ուղղությունը]] / ''Tobago maina kursu'' — [[Ալեքսանդր Լեյմանիս]]
* [[Հիպոկրատի երդումը (ֆիլմ)|Հիպոկրատի երդումը]] / ''Hipokrāta zvērests'' — [[Ադա Ներետնիեցե]]
* [[Դեսպանների դավադրությունը]] / ''Sūtņu sazvērestība'' — Նիկոլայ Ռոզանցև

'''1966'''
* Նոկտյուրն / ''Noktirne'' — Ռոստիսլավ Գորյաև
* Վերջին խաբեբան / ''Pēdējais blēdis'' — Վադիմ Մասս և Յան Էբներ
* [[Էդգար և Քրիստինա]] / ''Purva bridējs'' — Լեոնիդ Լեյմանիս
* Նախաարշալույսային ծխում / ''Rīta migla'' — Իմանտս Կրենբերգս
* «Ցիկլոնն» սկսվում է գիշերը / ''«Ciklons» sāksies naktī'' — Ադա Ներետնիեցե
* Օր առանց ամսաթվի / ''Diena bez datuma'' — Վլադիմիր Կոչետով
* Նավապետ Էնրիկոյի ժամացույցը / ''Kapteiņa Enriko pulkstenis'' — Յանիս Ստրեյչ և Էրիկ Լացիս
* Ես ամեն ինչ հիշում եմ, Ռիչարդ (Քար և բեկորներ) / ''Es visu atceros, Ričard!'' — Ռոլանդ Կալնինշ

'''1967'''
* Արտույտներն առաջինն են գալիս / ''Cīruļi atlido pirmie'' — Մարիս Ռուձիտիս
* [[Երբ անձրևն ու քամին թակում են պատուհանը]] / ''Kad lietus un vēji sitas logā'' — Ալոիզ Բրենչ
* «Խաղատուտների» բանակը նորից պայքարում է / ''Cielaviņas armija atkal cīnās'' — Ալեքսանդր Լեյմանիս
* [[Խորը շնչեք]] (Չորս սպիտակ վերնաշապիկներ) / ''Elpojiet dziļi!'' — Ռոլանդ Կալնինշ
 
'''1968'''
* Երկար օրվա առավոտը / ''Ilgās dienas rīts'' — [[Ադա Ներետնիեցե]]
* [[24-25 չի վերադառնում]] / ''24-25 neatgriežas'' — Ալոիզ Բրենչ և Ռոստիսլավ Գորյաև
* [[Հողաչափների ժամանակները]] / ''Mērnieku laiki'' — Վոլդեմար Պուցե
* Շրջադարձ շրջադարձի հետևից / ''Ceļazīmes'' — Օլգերտ Դունկերս

'''1969'''
* Հարուստ տիկնոջ մոտ / ''Pie bagātās kundzes'' — Լեոնիդ Լեյմանիս
* Լիվեր կղզիների տղաները / ''Līvsalas zēni'' — Յանիս Ստրեյչ և Էրիկ Լացիս
* Եռակի ստուգում / ''Trīskārtējā pārbaude'' — Ալոիզ Բրենչ
* Շողեր ապակու մեջ / ''Stari stiklā'' — Իմանտս Կրենբերգս
* Սպիտակ ավազաբլուրներ / ''Baltās kāpas'' — [[Սերգեյ Տարասով]]

=== 1970—1979 ===
'''1970'''
* Սատանայի սպասավորները / ''Vella kalpi'' — [[Ալեքսանդր Լեյմանիս]]
* Կրակիր իմ փոխարեն / ''Šauj manā vietā'' — [[Յանիս Ստրեյչ]]
* Հողաթումբ / ''Uzbērums'' — [[Էրիկ Լացիս]]
* Կլավը՝ Մարտինի որդին / ''Klāvs, Mārtiņa dēls'' — [[Օլգերտ Դունկերս]]
* Ճոճանակ / ''Šūpoles'' — [[Ռոստիսլավ Գորյաև]]
* Թագուհու ասպետը / ''Karalienes bruņinieks'' — [[Ռոլանդ Կալնինշ]]
* Ագռավի փողոցի հանրապետությունը / ''Vārnu ielas republika'' — [[Ադա Ներետնիեցե]]

'''1971'''
* [[Քաղաքը լորենիների ներքո]] / ''Pilsēta zem liepām'' — [[Ալոիզ Բրենչ]]
* Եղեգի անտառ / ''Meldru mežs'' — [[Էրիկ Լացիս]]
* [[Մահվան ստվերում]] / ''Nāves ēnā'' — [[Գունար Պիեսիս]]
* Ռազմական ճանապարհի ժառանգները / ''Kara ceļa mantinieki'' — [[Վարիս Կրումինշ]]
* [[Թիթեռնիկի պարը]] / ''Tauriņdeja'' — [[Օլգերտ Դունկերս]]
* Ամուսնացավ ծերունին ու պառավի հետ / ''Apprecējās vecītis ar večiņu savu'' — [[Գառնիկ Արազյան]]
*  ''Salātiņš'' — [[Վարիս Բրասլա]]

'''1972'''
* Մեծ սաթ / ''Lielais dzintars'' — [[Ալոիզ Բրենչ]]
* Եղևնին աշորայի մեջ / ''Egle rudzu laukā'' — [[Իմանտս Կրենբերգս]]
* Իլգա-Իվոլգա / ''Vālodzīte'' — [[Յանիս Ստրեյչ]]
* Նավապետ Ջեքը / ''Kapteinis Džeks'' — [[Ադա Ներետնիեցե]]
* Պետերս / ''Peterss'' — [[Սերգեյ Տարասով]]
* Սատանայի սպասավորները սատանայական ջրաղացում / ''Vella kalpi vella dzirnavās'' — [[Ալեքսանդր Լեյմանիս]]
* Ցեպլիս / ''Ceplis'' — Ռոլանդ Կալնինշ

'''1973'''
* [[Շախ ադամանդների թագուհուն]] / ''Šahs briljantu karalienei'' — [[Ալոիզ Բրենչ]]
* Հպում / ''Pieskāriens'' — [[Ռոստիսլավ Գորյաև]]
* [[Օլեգ և Այնա]] / ''Oļegs un Aina'' — [[Ալեքսանդր Լեյմանիս]]
* [[Ճտերն աշնանն են հաշվում]] / ''Cāļus skaita rudenī'' — [[Օլգերտ Դունկերս]]
* [[Նվեր միայնակ կնոջը]] / ''Dāvana vientuļai sievietei'' — [[Էրիկ Լացիս]]
* Փչի՛ր, քամի / ''Pūt, vējiņi!'' — [[Գունար Պիեսիս]]
* Քաղաքի բանալիները / ''Pilsētas atslēgas'' — [[Իմանտս Կրենբերգս]]

'''1974'''
* [[Լույս թունելի վերջում]] / ''Gaisma tuneļa galā'' — [[Ալոիզ Բրենչ]]
* Մի՛ վախեցիր, չեմ տա / ''Dunduriņš'' — [[Բոլեսլավ Ռուժ]]
* Հարձակում գաղտնի ոստիկանության վրա / ''Uzbrukums slepenpolicijai'' — [[Օլգերտ Դունկերս]]
* Հավատարիմ ընկեր Սանչոն / ''Uzticamais draugs Sančo'' — [[Յանիս Ստրեյչ]]
* Ծովային դարպասներ / ''Jūras vārti'' — [[Սերգեյ Տարասով]]
* [[Խնձորը գետում]] / ''Ābols upē'' — [[Այվարս Ֆրեյմանիս]]
* Առաջին ամառը / ''Pirmā vasara'' — [[Ադա Ներետնիեցե]]
* Ծովափնյա կլիմա / ''Piejūras klimats'' — Ռոլանդ Կալնինշ

'''1975'''
* [[Դրախտի բանալիները]] / ''Paradīzes atslēgas'' — [[Ալոիզ Բրենչ]]
* [[Մոտոցիկլիստների ամառը]] / ''Motociklu vasara'' — [[Ուլդիս Բրաունս]]
* Սև խեցգետնի չանչերում / ''Melnā vēža spīlēs'' — [[Ալեքսանդր Լեյմանիս]]
* Չորս գարուն / ''Četri pavasari'' — [[Ռոլանդ Կալնինշ]]
* Ճակատագրին հակառակ / ''Liktenim spītējot'' — [[Էրիկ Լացիս]]
* [[Իմ ընկերն անլուրջ մարդ է]] / ''Mans draugs — nenopietns cilvēks'' — [[Յանիս Ստրեյչ]]
* Ռոբին Հուդի նետերը / ''Robina Huda bultas'' — [[Սերգեյ Տարասով]]
* Խոսիր ինձ հետ / ''Parunā ar mani'' — Բիրուտա Վելդրե

'''1976'''
* Իսկ պատուհանից այն կողմ մեկ անձրև է, մեկ էլ ձյուն / ''Un aiz loga, tad lietus, tad sniegs''
* Սոնատ լճի վրա / ''Ezera sonāte'' — Գունար Ցիլինսկի, [[Վարիս Բրասլա]]
* [[Սրի ստվերում]] / ''Zobena ēnā'' — [[Իմանտս Կրենբերգս]]
* Այս վտանգավոր դուռը դեպի պատշգամբ / ''Šīs bīstamās balkons durvis'' — Ձիդրա Ռիտենբերգա
* Ընետանեկան մելոդրամա / ''Ģimenes melodrāma'' — [[Բորիս Ֆրումին]]
* [[Լինել ավելորդ]] / ''Liekam būt'' — [[Ալոիզ Բրենչ]]
* Վարպետ / ''Meistars'' — [[Յանիս Ստրեյչ]]
* Մահն առագաստի վրա / ''Nāve zem buras'' — [[Ադա Ներետնիեցե]]

'''1977'''
* Խորտակված լուսնի ներքո / ''Zem apgāztā mēness'' — [[Էրիկ Լացիս]]
* Տղամարդ ուժերի ծաղկման շրջանում / ''Vīrietis labākajos gados'' — [[Օլգերտ Դունկերս]]
* Եղե՛ք իմ զոքանչը / ''Kļūstiet mana sievasmāte!'' — [[Կառլիս Մարսոնս]]
* Ցոլք ջրի մեջ / ''Atspulgs ūdenī'' — [[Անդրիս Ռոզենբերգս]]
* Նվերներ հեռախոսով / ''Dāvanas pa telefonu'' — [[Ալոիզ Բրենչ]]
* Եվ ցողի կաթիլներն արշալույսին / ''Un rasas lāses rītausmā'' — Պետերիս Կռիլովս
* Առագաստներ / ''Buras'' — [[Իմանտս Կրենբերգս]]
* Մանչուկը / ''Puika'' — [[Այվարս Ֆրեյմանիս]]
'''1978'''
* [[Քո որդին]] / ''Tavs dēls'' — [[Գունար Պիեսիս]]
* Որովհետև ես Այվար Լիդակն եմ / ''Tāpēc, ka es esmu Aivars Līdaks'' — Բիրուտա Վելդրե
* Տղամարդկային խաղեր թարմ օդում / ''Vīru spēles brīvā dabā'' — Ռոլանդ Կալնինշ, [[Գունար Պիեսիս]]
* [[Գարնանային ուղեգիր]] / ''Pavasara ceļazīme'' — [[Վարիս Բրասլա]]
* Ռալլի / ''Rallijs'' — [[Ալոիզ Բրենչ]]
* Ապակե դռան հետևում / ''Aiz stikla durvīm'' — [[Օլգերտ Դունկերս]]
* [[Թատրոն (ֆիլմ, 1978)|Թատրոն]] / ''Teātris'' — [[Յանիս Ստրեյչ]]
* Ընտանեկան ալբոմ / ''Ģimenes albums'' — [[Էրիկ Լացիս]]
* [[Ամանորյա մեծ գիշեր]] / ''Lielā Jaungada nakts'' — [[Ադա Ներետնիեցե]]

'''1979'''
* Բաց երկիր / ''Atklātā pasaule'' — [[Ալեքսանդր Լեյմանիս]]
* Գիշեր առանց թռչունների / ''Nakts bez putniem'' — [[Գունար Ցիլինսկի]]
* [[Վաղ ժանգ]] / ''Agrā rūsa'' — [[Գունար Ցիլինսկի]]
* Թռիչքի երեք րոպեներ / ''Trīs minūšu lidojums'' — [[Ձիդրա Ռիտենբերգա]]
* Սպասեք «Ջոն Գրաֆտոնին» / ''Gaidiet «Džonu Graftonu»'' — [[Անդրիս Ռոզենբերգս]]
* Անավարտ ընթրիք / ''Nepabeigtās vakariņas'' — [[Յանիս Ստրեյչ]]
* Հարված / ''Sitiens'' — Ռիխարդ Պիկս
* Մեղավորը / ''Vainīgais'' — Արվիդս Կրիևս
* Հանդիպում / ''Satikšanās'' — Օլեգ Ռոզենբերգս
* Ամեն ինչ այս խելառ Պաուլինայի պատճառով է / ''Tās dullās Paulīnes dēļ'' — Վիա Բեյներտե (Ռամանե)

=== 1980—1989 ===
'''1980'''
* Մաղթիր ինձ ոչ թռիչքային եղանակ / ''Novēli man lidojumam nelabvēlīgu laiku'' — [[Վարիս Բրասլա]]
* [[Երեկոյան տարբերակ]] / ''Vakara variants'' — [[Ձիդրա Ռիտենբերգա]]
* Արտույտներ / ''Cīrulīši'' — [[Օլգերտ Դունկերս]]
* Ամառը միայն մեկ օր էր / ''Vasara bija tikai vienu dienu'' — Պետերիս Կռիլովս
* Իսպանական տարբերակ / ''Spāņu variants'' — Էրիկ Լացիս
* Երեք օր մտածելու համար / ''Trīs dienas pārdomām'' — [[Ռոլանդ Կալնինշ]]

'''1981'''
* [[Եթե չլիներ այս աղջիկը]] / ''Ja nebūtu šī skuķa…'' — Ռիխարդ Պիկս
* Դարերի սահմանին / ''Laikmetu griežos'' — [[Գունար Պիեսիս]]
* [[Սպիտակ գիշերվա գույնի լիմուզին]] / ''Limuzīns jāņu nakts krāsā'' — Յանիս Ստրեյչ
* Հետաքննությունը պարզել է / ''Izmeklēšanā noskaidrots'' — [[Ադա Ներետնիեցե]]
* [[Հիշել կամ մոռանալ]] / ''Atcerēties vai aizmirst'' — Յանիս Ստրեյչ
* Խաղ / ''Spēle'' — [[Արվիդս Կրիևս]]
* Երկար ճանապարհ ավազաբլուրներում / ''Ilgais ceļš kāpās'' — [[Ալոիզ Բրենչ]]
* Դարչնագույն ահաբեկիչը / ''Rudais terorists'' — Լյուցիա Լոչմելե

'''1982'''
*  ''Tarāns'' — [[Գունար Ցիլինսկի]]
* Տերեոնի գլուխը / ''Tereona galva'' — [[Վարիս Բրասլա]]
* Ձմեռ պապի անձնական կյանքը / ''Salavecīša personīgā dzīve'' — [[Անդրիս Ռոզենբերգս]]
* Բլյուզ անձրևի ներքո / ''Lietus blūzs'' — [[Օլգերտ Դունկերս]]
* Իմ ընտանիքը / ''Mana ģimene'' — [[Պետերիս Կռիլովս]]
* [[Ամենաերկար ծղոտիկը]] / ''Pats garākais salmiņš'' — [[Ձիդրա Ռիտենբերգա]]
* Կարճ խրատ սիրո մասին / ''Īsa pamācība mīlēšanā'' — [[Իմանտս Կրենբերգս]]
* Մոռացված իրեր / ''Aizmirstās lietas'' — [[Վիյա Բեյներտե (Ռամանե)]]
* Սովորելու ժամանակն է / ''laiks mācīties'' — Ա. Սուկուտս

'''1983'''
* Օտար կրքեր / ''Svešās kaislības'' — Յանիս Ստրեյչ
* Քարքարոտ ուղի/ ''Akmeņainais ceļš'' — [[Ռոլանդ Կալնինշ]]
* Փոխակերպուկ Թոմը / ''Vilkatis Toms'' — [[Էրիկ Լացիս]]
* Պատրանք / ''Mirāža'' — [[Ալոիզ Բրենչ]]
* Եղանակը օգոստոսի համար / ''Laika prognoze augustam'' — [[Լուցիա Լոչմելե]]
* Ուրվականով այգի / ''Dārzs ar spoku'' — [[Օլգերտ Դունկերս]]
* Երեք կիտրոն սիրելիի համար / ''Trīs citorni mīlotajai'' — Օ․ Ռոզենբերգս
* Կրակոց անտառում / ''Šāviens mežā'' — [[Ռիխարդ Պիկս]]

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

== Գրականություն ==
* Рижская киностудия // Рига : Энциклопедия = Enciklopēdija Rīga / [пер. с латыш. ; гл. ред. П. П. Еран]. — Рига : Главная редакция энциклопедий, 1989. — С. 362-363. — ISBN 5-89960-002-0.

== Արտաքին հղումներ ==
* https://web.archive.org/web/20140910195855/http://rigaskinostudija.ru/o-kinostudii.html
{{Արտաքին հղումներ}}
[[Կատեգորիա:Կինոստուդիաներ]]
[[Կատեգորիա:1948 հիմնադրված ընկերություններ]]
[[Կատեգորիա:Լատվիայի կազմակերպություններ]]</text>
      <sha1>pdkk2gukixeytoahhq79dsfbz82u6lj</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486433</id>
      <parentid>8486431</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T09:05:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Voskanyan</username>
        <id>23951</id>
      </contributor>
      <comment>/* 1980—1989 */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="28169" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Ընկերություն
}}
'''Ռիգայի կինոստուդիա''' ({{lang-lv|Rīgas kinostudija}}), գեղարվեստական, անիմացիոն և վավերագրական ֆիլմերի լատվիական կինոստուդիա, բաժնետիրական ընկերություն, որը ստեղծվել է [[Լատվիայի Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետություն|Խորհրդային Լատվիայում]]՝ բոլոր [[Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն|միութենական]] հանրապետություններում կինոարտադրության զարգացման ծրագրի շրջանակներում։

== Պատմություն ==
Հիմնադրվել է 1940 թվականին, Նախկինում գոյություն ունեցող մասնավոր կինոընկերությունների հիման վրա։ 1948 թվականին՝ երկու արտադրությունների միավորումից հետո, ստեղծվել է գեղարվեստական և ժամանակագրական-վավերագրական ֆիլմերի ստուդիա, որը 1958 թվականին կոչվել է Ռիգայի կինոստուդիա։

1946-1952 թվականներին Լատվիայում նկարահանվել է ընդամենը երեք ֆիլմ՝ «Որդիներ», «[[Վերադարձ հաղթանակով]]» և «Ռայնիս»&lt;ref&gt;''Фомин В. И.'' История российской кинематографии (1941—1968 гг.). — М.: Канон+ РООИ «Реабилитация», 2018. — С. 270.&lt;/ref&gt;։

Ստուդիայի տաղավարները ցրված էին ողջ քաղաքով մեկ՝ Լաչպլեշի փողոցում գտնվող շենքում, որն ավելի ուշ զբաղվեցրել է Պատանի հանդիսատեսի թատրոնը, նախկին «Պիոներ» կինոթատրոնում, ֆիլհարմոնիայի կամերային դահլիճում և «Զիեմելբլազմա» մշակույթի պալատում։ Ստուդիայի ղեկավարությունը գտնվել է դպրոցական փողոցում։

1954 թվականին ԽՍՀՄ Նախարարների խորհրդի առընթեր կինեմատոգրաֆիական և տպագրական արդյունաբերության «Գիպրոկինոպոլիգրաֆ»  պետական նախագծային ինստիտուտի կինեմատոգրաֆիայի  կոմիտեն ստեղծել է Ռիգայի կինոստուդիայի շենքերի համալիրի նախագիծ (ճարտարապետներ՝ Վ. Վորոնով և Ա. Օկունև)։ Երկու հերթով՝ 1961 և 1963 թվականներինին, շահագործման են հանձնվել երեք նկարահանման տաղավարներ՝ 950, 800, 140 մ² մակերեսներով&lt;ref&gt;''Jānis Krastiņš'', ''Ivars Strautmanis'' «Riga. The Completе Guide to Architecture»; Rīga, Projekts 2004.{{ref-en}}&lt;/ref&gt;։ Բոլոր ծառայությունները տեղափոխվել են նոր վայր՝ Շմերլ փողոց, 3 հասցեում։

Խորհրդային տարիներին ստուդիան ապահովել է կինոարտադրության ամբողջական շարքը՝ սկսած սցենարի գրելու գործընթացից մինչև ֆիլմը վարձույթի հանելը։ 1970-80-ական թվականներին նկարահանվել է տարեկան 10-15 ֆիլմ (որոնց կեսը՝ [[Լիամետրաժ ֆիլմ|լիամետրաժ]] [[Խաղարկային կինո|խաղարկային]] ֆիլմեր), ինչն ապահովում էր մոտ 1000 աշխատակիցների աշխատանքը։

Տարբեր տարիների կինոստուդիայի գեղարվեստական խորհրդի անդամներ են եղել լատվիացի նշանավոր թատերական գործիչներ, հայտնի ռեժիսորներ և դերասաններ, ինչպիսիք էին [[Ալֆրեդ Ամտման-Բրիենդիտ]]ը, [[Վիյա Արտմանե]]ն, [[Յուրի Յուրովսկի]]ն, [[Էդուարդ Սմիլգիս]]ը և Էլզա Ռաձինյան։

1965 թվականից կինոստուդիային կից աշխատել է Կինոդերասանի ժողովրդական ստուդիան, որը ղեկավարել է  Լիվիա Ակուրատերեն։ Ստուդիան ստեղծագործական մրցույթ անցած հայցորդներին հնարավորություն է տվել պատրաստվել պրոֆիլային ուսումնական հաստատություններ ընդունվելուն։ Ստուդիան ունակ երիտասարդներին ուղարկել է կինեմատոգրաֆիական մասնագիտություններ ստանալու Մոսկվայի և Լենինգրադի բուհերում։

Կինոստուդիայի տրամադրության տակ եղել են լավ սարքավորված նկարահանման տաղավարները, որոնք մինչ օրս ամենամեծն են [[Հյուսիսային Եվրոպայի երկրներ|Հյուսիսային Եվրոպայում]]։

Ռիգայի կինոստուդիայում պահվում է փաստաթղթերի, լուսանկարների, հագուստների էսքիզների, դեկորացիաների տարրերի և տեխնիկական հարմարանքների հավաքածու, որը պատկանում է [[Ռիգայի կինոթանգարան|Ռիգայի կինոթանգարանին]]։

Լատվիայի պետական անկախության վերականգնմամբ կինոարտադրությունը ստուդիայում գրեթե դադարել է։ Ստուդիան գումար է վաստակում տարածքների ու գույքի վարձակալության, մասնագետների ծառայությունների հաշվին։ Ստուդիայի տարածքում գտնվող կինոկենտրոնն իրականացնում է վարչական գործառույթներ։

«Ես երբեմն փորձ եմ անում նախկին Ռիգայի կինոստուդիայի շենքում։ Նրա դատարկված միջանցքներն ասես գերեզմանատուն լինեն։ Միայն նկարներ են պատերին։ Իսկ ինչ կյանք էր եռում նրա պատերի ներսում։ Ի՜նչ ֆիլմեր են նկարահանվել։ Ափսո՜ս, շատ ցավալի է»,- խոստովանել Է 20-րդ դարի ամենահանրաճանաչ լատվիացի կոմպոզիտոր [[Ռայմոնդ Պաուլս|Ռայմոնդ Պաուլսը]]&lt;ref name=&quot;:2&quot;&gt;{{Cite web|lang=ru|url=https://gazeta.fi/cultura/v-obektive-maestro-rajmond-pauls/|title=В объективе: Маэстро Раймонд Паулс|author=Челышева, Оксана|website=Инфо-портал gazeta.fi|date=2021-03-08|access-date=2021-03-10|archive-date=2021-03-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20210308211222/https://gazeta.fi/cultura/v-obektive-maestro-rajmond-pauls/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;։

== Ստուդիայի ղեկավարներ ==
* 1948—1964 — Պ. Յանկովսկիս
* 1964—1968 — Ֆ. Կորոլկևիչ
* 1968—? — Հ. Լեպեշկո
* 1987—1990 — Ռիխարդ Պիքս

== Սցենարի բաժնի ղեկավարներ ==
* 1962—1967 — [[Արվիդ Գրիգուլիս]]
* 1967—1972 — Յա. Օսմանիս
* 1973—1976 — Ու. Նորիետիս
* 1976—1993 — Օսվալդ Կուպլանով

== Ռիգայի կինոստուդիայի ֆիլմերի ցանկ ==
''Ֆիլմի անվանում'' / ''Բնօրինակ անվանում'' — ''Ռեժիսոր''

=== 1940—1949 ===
'''1940'''
* Կաուգերնի ապստամբություն / ''Kaugurieši'' — Վոլդեմար Պուցե
'''1946'''
* Որդիներ / ''Dēli'' — Ալեքսանդր Իվանով
'''1947'''
* [[Վերադարձ հաղթանակով]] / ''Mājup ar uzvaru'' — Ալեքսանդր Իվանով
'''1949'''
* Ռայնիս / ''Rainis'' — [[Յուլի Ռայզման]]

=== 1950—1959 ===
'''1955'''
* Գարնանային ցրտահարություններ / ''Salna pavasarī'' — [[Պավել Արմանդ]], [[Լեոնիդ Լեյմանիս]]
* Դեպի նոր ափ / ''Uz jauno krastu'' — [[Լեոնիդ Լուկով]] &lt;small&gt;([[Մաքսիմ Գորկու անվան կինոստուդիա]]յի հետ համատեղ)&lt;/small&gt;
'''1956'''
* Պատճառներ և հետևանքներ / ''Cēloņi un sekas'' — [[Վարիս Կրումինշ]]
* Կարապաերամ ամպերից այն կողմ / ''Kā gulbji balti padebeši iet'' — Պավել Արմանդ
* Փոթորկից հետ / ''Pēc vētras'' — Էդուարդ Պենցլին, [[Ֆեոդոր Կնորե]]
'''1957'''
* Նաուրիս / ''Nauris'' — [[Լեոնիդ Լեյմանիս]]
* [[Ռիտա (ֆիլմ, 1957)|Ռիտա]] / ''Rita'' — [[Ադա Ներետնիեցե]]
* Ձկնորսի որդին / ''Zvejnieka dēls''— Վարիս Կրումինշ
'''1958'''
* [[Օտարը գյուղում]] / ''Svešiniece ciema'' — [[Ադա Ներետնիեցե]]
* Պատմություն լատիշ նշանառուի մասին / ''Latviešu strēlnieka stāsts'' — Պավել Արմանդ
'''1959'''
* Ձայնը — Վարիս Կրումինշ
* Սխալի ընդունում / ''Atzītā kļūda'' — [[Ալեքսանդր Լեյմանիս]]
* Իլզե / ''Ilze''— [[Ալեքսանդր Լեյմանիս]]
* Սուր և վարդ / ''Šķēps un roze''— [[Լեոմիդ Լեյմանիս]]
* Արձագանք / ''Atbalss''— Վարիս Կրումինշ

=== 1960—1969 ===
'''1960'''
* Քո երջանկությունը / ''Tava laime'' — [[Ադա Ներետնիեցե]]
* Փոթորիկ / ''Vētra''— Վարիս Կրումինշ, Ռոլանդ Կալնինշ
'''1961'''
* Մոխրագույն ուռին ծաղկում է (Շնորհակալություն գարնան համար) / ''Kārkli pelēkie zied'' — [[Գունար Պիեսիս]]
* Սատանայի դյուժին / ''Velna ducis'' — [[Պավել Արմանդ]]
* Սպիտակ զանգակներ / ''Baltie zvaniņi''— Իվար Կրաուլիտիս
* Խաբվածները / ''Pieviltie''— [[Ադա Ներետնիեցե]], [[Մարիս Ռուձիտիս]]

'''1962'''
* Օր առանց երեկոյի / ''Diena bez vakara'' — Մարիս Ռուձիտիս
* [[Մոցարտ և Սալիերի (ֆիլմ)|Մոցարտ և Սալիերի]] / ''Mocarts un Saljēri'' — Վլադիմիր Գորիկկեր

'''1963'''
* Տունն ավազաբլուրներում / ''Mājiņa kāpās'' — [[Արկադի Կոլցատի]] և Անատոլի Մարկելով
* Իոլանտա / ''Jolanta'' — Վլադիմիր Գորիկկեր
* [[Երեքին գումարած երկու (ֆիլմ)|Երեքին գումարած երկու]] / ''Trīs plus divas'' — [[Հենրիկ Հովհաննիսյան (ռեժիսոր)|Հենրիկ Հովհաննիսյան]] &lt;small&gt;([[Մաքսիմ Գորկու անվան կինոստուդիա]]յի հետ համատեղ)&lt;/small&gt;
* Նա ողջ է / ''Viņš dzīvs'' — [[Ադա Ներետնիեցե]]
* Գետնի տակ / ''Pazemē'' — Ռոլանդ Կալնինշ
* Մայրուղի / ''Uz trases'' – Ռոստիսլավ Գորյաև
* Դու պետք ես / ''Nekur vairs nav jāiet'' — Գունար Պիեսիս

'''1964'''
* Խաղատուտի բանակը / ''Cielaviņas armija'' — Ալեքսանդր Լեյմանիս
* Նավապետ Նուլը / ''Kapteinis Nulle'' — Լեոնիդ Լեյմանիս
* [[Աշունը դեռ հեռու է]] / ''Līdz rudenim vēl tālu'' — [[Ալոիզ Բրենչ]]
* Ցարի հարսնացուն / ''Cara līgava'' — Վլադիմիր Գորիկկեր

'''1965'''
* Երկուսը / ''Divi'' — Միխայիլ Բոգին
* [[«Տոբագոն» փոխում է ուղղությունը]] / ''Tobago maina kursu'' — [[Ալեքսանդր Լեյմանիս]]
* [[Հիպոկրատի երդումը (ֆիլմ)|Հիպոկրատի երդումը]] / ''Hipokrāta zvērests'' — [[Ադա Ներետնիեցե]]
* [[Դեսպանների դավադրությունը]] / ''Sūtņu sazvērestība'' — Նիկոլայ Ռոզանցև

'''1966'''
* Նոկտյուրն / ''Noktirne'' — Ռոստիսլավ Գորյաև
* Վերջին խաբեբան / ''Pēdējais blēdis'' — Վադիմ Մասս և Յան Էբներ
* [[Էդգար և Քրիստինա]] / ''Purva bridējs'' — Լեոնիդ Լեյմանիս
* Նախաարշալույսային ծխում / ''Rīta migla'' — Իմանտս Կրենբերգս
* «Ցիկլոնն» սկսվում է գիշերը / ''«Ciklons» sāksies naktī'' — Ադա Ներետնիեցե
* Օր առանց ամսաթվի / ''Diena bez datuma'' — Վլադիմիր Կոչետով
* Նավապետ Էնրիկոյի ժամացույցը / ''Kapteiņa Enriko pulkstenis'' — Յանիս Ստրեյչ և Էրիկ Լացիս
* Ես ամեն ինչ հիշում եմ, Ռիչարդ (Քար և բեկորներ) / ''Es visu atceros, Ričard!'' — Ռոլանդ Կալնինշ

'''1967'''
* Արտույտներն առաջինն են գալիս / ''Cīruļi atlido pirmie'' — Մարիս Ռուձիտիս
* [[Երբ անձրևն ու քամին թակում են պատուհանը]] / ''Kad lietus un vēji sitas logā'' — Ալոիզ Բրենչ
* «Խաղատուտների» բանակը նորից պայքարում է / ''Cielaviņas armija atkal cīnās'' — Ալեքսանդր Լեյմանիս
* [[Խորը շնչեք]] (Չորս սպիտակ վերնաշապիկներ) / ''Elpojiet dziļi!'' — Ռոլանդ Կալնինշ
 
'''1968'''
* Երկար օրվա առավոտը / ''Ilgās dienas rīts'' — [[Ադա Ներետնիեցե]]
* [[24-25 չի վերադառնում]] / ''24-25 neatgriežas'' — Ալոիզ Բրենչ և Ռոստիսլավ Գորյաև
* [[Հողաչափների ժամանակները]] / ''Mērnieku laiki'' — Վոլդեմար Պուցե
* Շրջադարձ շրջադարձի հետևից / ''Ceļazīmes'' — Օլգերտ Դունկերս

'''1969'''
* Հարուստ տիկնոջ մոտ / ''Pie bagātās kundzes'' — Լեոնիդ Լեյմանիս
* Լիվեր կղզիների տղաները / ''Līvsalas zēni'' — Յանիս Ստրեյչ և Էրիկ Լացիս
* Եռակի ստուգում / ''Trīskārtējā pārbaude'' — Ալոիզ Բրենչ
* Շողեր ապակու մեջ / ''Stari stiklā'' — Իմանտս Կրենբերգս
* Սպիտակ ավազաբլուրներ / ''Baltās kāpas'' — [[Սերգեյ Տարասով]]

=== 1970—1979 ===
'''1970'''
* Սատանայի սպասավորները / ''Vella kalpi'' — [[Ալեքսանդր Լեյմանիս]]
* Կրակիր իմ փոխարեն / ''Šauj manā vietā'' — [[Յանիս Ստրեյչ]]
* Հողաթումբ / ''Uzbērums'' — [[Էրիկ Լացիս]]
* Կլավը՝ Մարտինի որդին / ''Klāvs, Mārtiņa dēls'' — [[Օլգերտ Դունկերս]]
* Ճոճանակ / ''Šūpoles'' — [[Ռոստիսլավ Գորյաև]]
* Թագուհու ասպետը / ''Karalienes bruņinieks'' — [[Ռոլանդ Կալնինշ]]
* Ագռավի փողոցի հանրապետությունը / ''Vārnu ielas republika'' — [[Ադա Ներետնիեցե]]

'''1971'''
* [[Քաղաքը լորենիների ներքո]] / ''Pilsēta zem liepām'' — [[Ալոիզ Բրենչ]]
* Եղեգի անտառ / ''Meldru mežs'' — [[Էրիկ Լացիս]]
* [[Մահվան ստվերում]] / ''Nāves ēnā'' — [[Գունար Պիեսիս]]
* Ռազմական ճանապարհի ժառանգները / ''Kara ceļa mantinieki'' — [[Վարիս Կրումինշ]]
* [[Թիթեռնիկի պարը]] / ''Tauriņdeja'' — [[Օլգերտ Դունկերս]]
* Ամուսնացավ ծերունին ու պառավի հետ / ''Apprecējās vecītis ar večiņu savu'' — [[Գառնիկ Արազյան]]
*  ''Salātiņš'' — [[Վարիս Բրասլա]]

'''1972'''
* Մեծ սաթ / ''Lielais dzintars'' — [[Ալոիզ Բրենչ]]
* Եղևնին աշորայի մեջ / ''Egle rudzu laukā'' — [[Իմանտս Կրենբերգս]]
* Իլգա-Իվոլգա / ''Vālodzīte'' — [[Յանիս Ստրեյչ]]
* Նավապետ Ջեքը / ''Kapteinis Džeks'' — [[Ադա Ներետնիեցե]]
* Պետերս / ''Peterss'' — [[Սերգեյ Տարասով]]
* Սատանայի սպասավորները սատանայական ջրաղացում / ''Vella kalpi vella dzirnavās'' — [[Ալեքսանդր Լեյմանիս]]
* Ցեպլիս / ''Ceplis'' — Ռոլանդ Կալնինշ

'''1973'''
* [[Շախ ադամանդների թագուհուն]] / ''Šahs briljantu karalienei'' — [[Ալոիզ Բրենչ]]
* Հպում / ''Pieskāriens'' — [[Ռոստիսլավ Գորյաև]]
* [[Օլեգ և Այնա]] / ''Oļegs un Aina'' — [[Ալեքսանդր Լեյմանիս]]
* [[Ճտերն աշնանն են հաշվում]] / ''Cāļus skaita rudenī'' — [[Օլգերտ Դունկերս]]
* [[Նվեր միայնակ կնոջը]] / ''Dāvana vientuļai sievietei'' — [[Էրիկ Լացիս]]
* Փչի՛ր, քամի / ''Pūt, vējiņi!'' — [[Գունար Պիեսիս]]
* Քաղաքի բանալիները / ''Pilsētas atslēgas'' — [[Իմանտս Կրենբերգս]]

'''1974'''
* [[Լույս թունելի վերջում]] / ''Gaisma tuneļa galā'' — [[Ալոիզ Բրենչ]]
* Մի՛ վախեցիր, չեմ տա / ''Dunduriņš'' — [[Բոլեսլավ Ռուժ]]
* Հարձակում գաղտնի ոստիկանության վրա / ''Uzbrukums slepenpolicijai'' — [[Օլգերտ Դունկերս]]
* Հավատարիմ ընկեր Սանչոն / ''Uzticamais draugs Sančo'' — [[Յանիս Ստրեյչ]]
* Ծովային դարպասներ / ''Jūras vārti'' — [[Սերգեյ Տարասով]]
* [[Խնձորը գետում]] / ''Ābols upē'' — [[Այվարս Ֆրեյմանիս]]
* Առաջին ամառը / ''Pirmā vasara'' — [[Ադա Ներետնիեցե]]
* Ծովափնյա կլիմա / ''Piejūras klimats'' — Ռոլանդ Կալնինշ

'''1975'''
* [[Դրախտի բանալիները]] / ''Paradīzes atslēgas'' — [[Ալոիզ Բրենչ]]
* [[Մոտոցիկլիստների ամառը]] / ''Motociklu vasara'' — [[Ուլդիս Բրաունս]]
* Սև խեցգետնի չանչերում / ''Melnā vēža spīlēs'' — [[Ալեքսանդր Լեյմանիս]]
* Չորս գարուն / ''Četri pavasari'' — [[Ռոլանդ Կալնինշ]]
* Ճակատագրին հակառակ / ''Liktenim spītējot'' — [[Էրիկ Լացիս]]
* [[Իմ ընկերն անլուրջ մարդ է]] / ''Mans draugs — nenopietns cilvēks'' — [[Յանիս Ստրեյչ]]
* Ռոբին Հուդի նետերը / ''Robina Huda bultas'' — [[Սերգեյ Տարասով]]
* Խոսիր ինձ հետ / ''Parunā ar mani'' — Բիրուտա Վելդրե

'''1976'''
* Իսկ պատուհանից այն կողմ մեկ անձրև է, մեկ էլ ձյուն / ''Un aiz loga, tad lietus, tad sniegs''
* Սոնատ լճի վրա / ''Ezera sonāte'' — Գունար Ցիլինսկի, [[Վարիս Բրասլա]]
* [[Սրի ստվերում]] / ''Zobena ēnā'' — [[Իմանտս Կրենբերգս]]
* Այս վտանգավոր դուռը դեպի պատշգամբ / ''Šīs bīstamās balkons durvis'' — Ձիդրա Ռիտենբերգա
* Ընետանեկան մելոդրամա / ''Ģimenes melodrāma'' — [[Բորիս Ֆրումին]]
* [[Լինել ավելորդ]] / ''Liekam būt'' — [[Ալոիզ Բրենչ]]
* Վարպետ / ''Meistars'' — [[Յանիս Ստրեյչ]]
* Մահն առագաստի վրա / ''Nāve zem buras'' — [[Ադա Ներետնիեցե]]

'''1977'''
* Խորտակված լուսնի ներքո / ''Zem apgāztā mēness'' — [[Էրիկ Լացիս]]
* Տղամարդ ուժերի ծաղկման շրջանում / ''Vīrietis labākajos gados'' — [[Օլգերտ Դունկերս]]
* Եղե՛ք իմ զոքանչը / ''Kļūstiet mana sievasmāte!'' — [[Կառլիս Մարսոնս]]
* Ցոլք ջրի մեջ / ''Atspulgs ūdenī'' — [[Անդրիս Ռոզենբերգս]]
* Նվերներ հեռախոսով / ''Dāvanas pa telefonu'' — [[Ալոիզ Բրենչ]]
* Եվ ցողի կաթիլներն արշալույսին / ''Un rasas lāses rītausmā'' — Պետերիս Կռիլովս
* Առագաստներ / ''Buras'' — [[Իմանտս Կրենբերգս]]
* Մանչուկը / ''Puika'' — [[Այվարս Ֆրեյմանիս]]
'''1978'''
* [[Քո որդին]] / ''Tavs dēls'' — [[Գունար Պիեսիս]]
* Որովհետև ես Այվար Լիդակն եմ / ''Tāpēc, ka es esmu Aivars Līdaks'' — Բիրուտա Վելդրե
* Տղամարդկային խաղեր թարմ օդում / ''Vīru spēles brīvā dabā'' — Ռոլանդ Կալնինշ, [[Գունար Պիեսիս]]
* [[Գարնանային ուղեգիր]] / ''Pavasara ceļazīme'' — [[Վարիս Բրասլա]]
* Ռալլի / ''Rallijs'' — [[Ալոիզ Բրենչ]]
* Ապակե դռան հետևում / ''Aiz stikla durvīm'' — [[Օլգերտ Դունկերս]]
* [[Թատրոն (ֆիլմ, 1978)|Թատրոն]] / ''Teātris'' — [[Յանիս Ստրեյչ]]
* Ընտանեկան ալբոմ / ''Ģimenes albums'' — [[Էրիկ Լացիս]]
* [[Ամանորյա մեծ գիշեր]] / ''Lielā Jaungada nakts'' — [[Ադա Ներետնիեցե]]

'''1979'''
* Բաց երկիր / ''Atklātā pasaule'' — [[Ալեքսանդր Լեյմանիս]]
* Գիշեր առանց թռչունների / ''Nakts bez putniem'' — [[Գունար Ցիլինսկի]]
* [[Վաղ ժանգ]] / ''Agrā rūsa'' — [[Գունար Ցիլինսկի]]
* Թռիչքի երեք րոպեներ / ''Trīs minūšu lidojums'' — [[Ձիդրա Ռիտենբերգա]]
* Սպասեք «Ջոն Գրաֆտոնին» / ''Gaidiet «Džonu Graftonu»'' — [[Անդրիս Ռոզենբերգս]]
* Անավարտ ընթրիք / ''Nepabeigtās vakariņas'' — [[Յանիս Ստրեյչ]]
* Հարված / ''Sitiens'' — Ռիխարդ Պիկս
* Մեղավորը / ''Vainīgais'' — Արվիդս Կրիևս
* Հանդիպում / ''Satikšanās'' — Օլեգ Ռոզենբերգս
* Ամեն ինչ այս խելառ Պաուլինայի պատճառով է / ''Tās dullās Paulīnes dēļ'' — Վիա Բեյներտե (Ռամանե)

=== 1980—1989 ===
'''1980'''
* Մաղթիր ինձ ոչ թռիչքային եղանակ / ''Novēli man lidojumam nelabvēlīgu laiku'' — [[Վարիս Բրասլա]]
* [[Երեկոյան տարբերակ]] / ''Vakara variants'' — [[Ձիդրա Ռիտենբերգա]]
* Արտույտներ / ''Cīrulīši'' — [[Օլգերտ Դունկերս]]
* Ամառը միայն մեկ օր էր / ''Vasara bija tikai vienu dienu'' — Պետերիս Կռիլովս
* Իսպանական տարբերակ / ''Spāņu variants'' — Էրիկ Լացիս
* Երեք օր մտածելու համար / ''Trīs dienas pārdomām'' — [[Ռոլանդ Կալնինշ]]

'''1981'''
* [[Եթե չլիներ այս աղջիկը]] / ''Ja nebūtu šī skuķa…'' — Ռիխարդ Պիկս
* Դարերի սահմանին / ''Laikmetu griežos'' — [[Գունար Պիեսիս]]
* [[Սպիտակ գիշերվա գույնի լիմուզին]] / ''Limuzīns jāņu nakts krāsā'' — Յանիս Ստրեյչ
* Հետաքննությունը պարզել է / ''Izmeklēšanā noskaidrots'' — [[Ադա Ներետնիեցե]]
* [[Հիշել կամ մոռանալ]] / ''Atcerēties vai aizmirst'' — Յանիս Ստրեյչ
* Խաղ / ''Spēle'' — [[Արվիդս Կրիևս]]
* Երկար ճանապարհ ավազաբլուրներում / ''Ilgais ceļš kāpās'' — [[Ալոիզ Բրենչ]]
* Դարչնագույն ահաբեկիչը / ''Rudais terorists'' — Լյուցիա Լոչմելե

'''1982'''
*  ''Tarāns'' — [[Գունար Ցիլինսկի]]
* Տերեոնի գլուխը / ''Tereona galva'' — [[Վարիս Բրասլա]]
* Ձմեռ պապի անձնական կյանքը / ''Salavecīša personīgā dzīve'' — [[Անդրիս Ռոզենբերգս]]
* Բլյուզ անձրևի ներքո / ''Lietus blūzs'' — [[Օլգերտ Դունկերս]]
* Իմ ընտանիքը / ''Mana ģimene'' — [[Պետերիս Կռիլովս]]
* [[Ամենաերկար ծղոտիկը]] / ''Pats garākais salmiņš'' — [[Ձիդրա Ռիտենբերգա]]
* Կարճ խրատ սիրո մասին / ''Īsa pamācība mīlēšanā'' — [[Իմանտս Կրենբերգս]]
* Մոռացված իրեր / ''Aizmirstās lietas'' — [[Վիյա Բեյներտե (Ռամանե)]]
* Սովորելու ժամանակն է / ''laiks mācīties'' — Ա. Սուկուտս

'''1983'''
* Օտար կրքեր / ''Svešās kaislības'' — Յանիս Ստրեյչ
* Քարքարոտ ուղի/ ''Akmeņainais ceļš'' — [[Ռոլանդ Կալնինշ]]
* Փոխակերպուկ Թոմը / ''Vilkatis Toms'' — [[Էրիկ Լացիս]]
* Պատրանք / ''Mirāža'' — [[Ալոիզ Բրենչ]]
* Եղանակը օգոստոսի համար / ''Laika prognoze augustam'' — [[Լուցիա Լոչմելե]]
* Ուրվականով այգի / ''Dārzs ar spoku'' — [[Օլգերտ Դունկերս]]
* Երեք կիտրոն սիրելիի համար / ''Trīs citorni mīlotajai'' — Օ․ Ռոզենբերգս
* Կրակոց անտառում / ''Šāviens mežā'' — [[Ռիխարդ Պիկս]]

'''1984'''
* [[Անհրաժեշտ է մենակատարուհի]] / ''Vajadzīga soliste'' — [[Գենադի Զեմել]]
* Սիրո պարտք / ''Parāds mīlestībā'' — [[Վարիս Բրասլա]]
*  ''Kad bremzes netur'' — [[Գունար Ցիլինսկի]]
* Ազնվամորու գինի / ''Aveņu vīns'' — [[Արվիդս Կրիևս]]
* [[Ռազմաճակատ հայրական տանը]] / ''Fronte tēva pagalmā'' — [[Էրիկ Լացիս]]
* Վերջին այցը / ''Pēdējā vizīte'' — [[Ադա Ներետնիեցե]]
* Դուռը, որ բացվել է քեզ համար / ''Durvis, kas tev atvērtas'' — [[Պետերիս Կռիլովս]]
* Իմ ընկեր Սոկրատիկը / ''Mans draugs Sokrātiņš'' — [[Անդրիս Ռոզենբերգս]]

'''1985'''
* Օտար դեպք / ''Svešs gadījums'' — [[Ձիդրա Ռիտենբերգա]]
* Երկակի թակարդ / ''Dubultslazds'' — [[Ալոիզ Բրենչ]]
* Խաղը կկայանա ցանկացած եղանակի / ''Spēle notiks tik un tā'' — [[Ռոլանդ Կալնինշ]]
* [[Չարաճճիի արարքները]] / ''Emīla nedarbi'' — [[Վարիս Բրասլա]]
* Ժամադրություն Ծիր Կաթինում / ''Tikšanās uz piena ceļa'' — Յանիս Ստրեյչ
* Վերջին ինդուլհենցիան / ''Pēdējā indulgence'' — [[Ադա Ներետնիեցե]]
* [[Մատնաչափիկը (ֆիլմ, 1985)|Մատնաչափիկը]] / ''Sprīdītis'' — [[Գունար Պիեսիս]]

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

== Գրականություն ==
* Рижская киностудия // Рига : Энциклопедия = Enciklopēdija Rīga / [пер. с латыш. ; гл. ред. П. П. Еран]. — Рига : Главная редакция энциклопедий, 1989. — С. 362-363. — ISBN 5-89960-002-0.

== Արտաքին հղումներ ==
* https://web.archive.org/web/20140910195855/http://rigaskinostudija.ru/o-kinostudii.html
{{Արտաքին հղումներ}}
[[Կատեգորիա:Կինոստուդիաներ]]
[[Կատեգորիա:1948 հիմնադրված ընկերություններ]]
[[Կատեգորիա:Լատվիայի կազմակերպություններ]]</text>
      <sha1>tcg2tg2udi020jc8rmphijxaxux27t0</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Վաղազին (համայնք, Քաշաթաղի շրջան)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1098715</id>
    <revision>
      <id>8485975</id>
      <parentid>8481670</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T12:29:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Լինա Մուսայելյան</username>
        <id>119703</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="14690" xml:space="preserve">{{Այլ կիրառումներ|Վաղազին (այլ կիրառումներ)}}
{{Չշփոթել|Վաղազին (գյուղ, Քաշաթաղի շրջան)}}
{{Տեղեկաքարտ Վարչական միավոր
 |հայերեն անվանում = Վաղազին համայնք
 |բնօրինակ անվանում = -
 |զինանշան = 
 |զինանշանի նկարագրում = 
 |դրոշ = 
 |դրոշի նկարագրում = 
 |կնիք = 
 |կնիքի նկարագրում = 
 |պատկեր = Vaghazin village, Republic of Artsakh.jpg
 |նկարագրություն = [[Վաղազին (գյուղ, Քաշաթաղի շրջան)|Վաղազին գյուղի]] համայնապատկերը, 2017թ․
 |երկիր = Արցախի Հանրապետություն
 |մասն է = 
 |հիմն = 
 |կարգավիճակ = Համայնք
 |մտնում է = [[Քաշաթաղի շրջան]]
 |ներառում է = [[Վաղազին (գյուղ, Քաշաթաղի շրջան)|Վաղազին]] գյուղ, &lt;br&gt;[[Մարտիրոս (Քաշաթաղի շրջան)|Մարտիրոս]] գյուղ,
 |վարչական կենտրոն = [[Վաղազին (գյուղ, Քաշաթաղի շրջան)|Վաղազին]] գյուղ
 |խոշորագույն քաղաք = 
 |ամենաբարձր կետ = 
 |բծմ = 
 |օրենսդրական մարմին = 
 |դատական մարմին = 
 |ղեկավար = 
 |ղեկավարի պաշտոն =
 |ղեկավար2 = 
 |ղեկավարի պաշտոն2 =  
 |ՀՆԱ = 
 |ՀՆԱ-ի թվական = 
 |տեղը ըստ ՀՆԱ-ի = 
 |ՀՆԱ մեկ շնչի հաշվով = 
 |տեղը ըստ ՀՆԱ-ի մեկ շնչի հաշվով = 
 |լեզու = [[Հայերեն]]
 |լեզուներ = -
 |բնակչություն = 54
 |մարդահամարի թվական = 2015
 |տոկոսը բնակչությունից = 
 |տեղը ըստ բնակչության = 
 |խտություն = 
 |տեղը ըստ խտության = 
 |ազգային կազմ = 
 |կրոնական կազմ = 
 |տարածք = 3279,6 հա
 |տոկոսը տարածքից = 
 |տեղը ըստ տարածքի = 
 |առավելագույն բարձրություն =  
 |միջին բարձրություն = 
 |նվազագույն բարձրություն = 
 |միավորը երկրի քարտեզին = 
 |քարտեզի չափ =
 |վարչական միավորի քարտեզ = 
 |հիմնադրման թվական = 
 |առաջին հիշատակում = 
 |պատմական շրջան = 
 |սահմանակցում է = 
 |ժամային գոտի = +4
 |հապավում = 
 |նախորդ = 
 |փոխարինեց = 
 |ISO = 
 |հեռախոսային կոդ = 
 |փոստային ինդեքսներ = 
 |Ինտերնետ-դոմեն = 
 |ավտոմոբիլային կոդ = 
 |անվանված է = 
 |մականուն = 
 |կայք = 
 |ծանոթագրություններ = 
}}
[[Պատկեր:Արցախի Հանրապետության քարտեզ 2021.png|300px|մինի|աջից|Արցախի Հանրապետության քարտեզը, որտեղ մուգ շագանակագույնով պատկերված են Ադրբեջանի զինված ուժերի վերահսկողության ներքո գտնվող տարածքները, իսկ մարմնագույնով՝ Արցախի վերահսկողության ներքո գտնվող տարածքները 2021 թվականի հունվարի 1-ի դրությամբ&lt;ref name=&quot;armenpress.am օկուպացված տարածքներ&quot;&gt;[https://armenpress.am/arm/news/1044795.html Արցախի տարածքները համարվում են օկուպացված Ադրբեջանի կողմից. ԱՀ ԱԺ հայտարարությունը,] ''([https://web.archive.org/web/20210307040659/https://armenpress.am/arm/news/1044795.html արխիվացված 05․04․2021թ․])''&lt;/ref&gt;]]
'''Վաղազին''', համայնք [[Արցախի Հանրապետություն|Արցախի Հանրապետության]] [[Քաշաթաղի շրջան]]ում&lt;ref name=&quot;Հակոբ Ղահրամանյան Տեղեկատու 2015&quot;&gt;[https://artsakhlib.am/2018/06/06/%D5%BF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D5%AF%D5%A1%D5%BF%D5%B8%D6%82-%D5%AC%D5%B2%D5%B0-%D5%BE%D5%A1%D6%80%D5%B9%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%AE%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6-%D5%B4%D5%AB%D5%A1%D5%BE%D5%B8/ Հակոբ Ղահրամանյան, Տեղեկատու Արցախի Հանրապետության վարչատարածքային միավորների սոցիալ-տնտեսական բնութագրերի, Երևան, Ճարտարագետ, 2015 թ.։]&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Արցախի վարչատարածքային բաժանման մասին օրենք&quot;&gt;{{Cite web |url=http://nkrcadastre.am/?p=189 |title=Արցախի Հանրապետության բնակավայրերի ցանկը հանրապետության Ազգային ժողովի կայքում (Արցախի Հանրապետության օրենքը երկրի վարչատարածքային բաժանման մասին, 25 մարտի 2005 թ., ք.Ստեփանակերտ, ՀՕ-178, ստորագրված նախագահ Ա․Ղուկասյանի կողմից)։ |accessdate=2021 թ․ մարտի 14 |archive-date=2016 թ․ մարտի 4 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160304140959/http://nkrcadastre.am/?p=189 |dead-url=yes }}&lt;/ref&gt;։ Ներկայում համայնքի ամբողջ տարածքը գտնվում է [[Ադրբեջանի զինված ուժեր]]ի վերահսկողության ներքո&lt;ref name=&quot;ԱՀ ՏԿԶՆ կորցրած բնակավայրերի ցանկ&quot;&gt;[https://drive.google.com/file/d/1ipkvWkKgiePtBVhrWepUuDqWPBcCQDKS/view Արցախի Հանրապետության այն բնակավայրերի ցանկը, որոնք գտնվում են Ադրբեջանի զինված ուժերի վերահսկողության ներքո /հրապարակված Արցախի Հանրապետության Տարածքային կառավարման և ենթակառուցվածքների նախարարության կողմից/], ([https://web.archive.org/web/20210305142549/https://drive.google.com/file/d/1ipkvWkKgiePtBVhrWepUuDqWPBcCQDKS/view արխիվացված 05․03․2021թ․])։&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;armenpress.am կորցրած բնակավայրերի ցանկ&quot;&gt;[https://armenpress.am/arm/news/1037303.html «Հրապարակվել է Արցախի՝ Ադրբեջանի հսկողության տակ անցած համայնքների և բնակավայրերի ցանկը»]։&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;artsakhpress.am կորցրած բնակավայրերի ցանկ&quot;&gt;[https://artsakhpress.am/arm/news/136007/hraparakvel-e-arcakhi-adrbejani-hskoxutyan-tak-ancats-hamaynqneri-ev-bnakavayreri-canky.html «Հրապարակվել է Արցախի՝ Ադրբեջանի հսկողության տակ անցած համայնքների և բնակավայրերի ցանկը»,] ([https://web.archive.org/web/20210305141921/https://artsakhpress.am/arm/news/136007/hraparakvel-e-arcakhi-adrbejani-hskoxutyan-tak-ancats-hamaynqneri-ev-bnakavayreri-canky.html արխիվացված])։&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;hetq.am կորցրած բնակավայրերի ցանկ&quot;&gt;[https://hetq.am/hy/article/125210 «Ադրբեջանի վերահսկողության տակ անցած՝ Արցախի համայնքների և բնակավայրերի ցանկը»]։&lt;/ref&gt; և Արցախի Հանրապետության կողմից համարվում է օկուպացված&lt;ref name=&quot;armenpress.am օկուպացված տարածքներ&quot;/&gt;։

== Աշխարհագրություն ==
Գյուղը տեղակայված է [[Արցախի Հանրապետություն|ԱՀ]] արևմտյան հատվածում՝ [[Քաշաթաղի շրջան|Քաշաթաղի շրջանում]]՝ նախկինում՝ Արցախի [[Վայկունիք]] գավառում։ Այն տեղաբաշխված է Շալվա գետի միջին հոսանքի ձախակողմյա Վաղազնագետ վտակի աջափնյա անտառապատ լանջին։ 1246 թվականին [[Գտչավանք|Գտիչ վանքի]] շինարարական արձանագրության մեջ ներկայացված է վերոհիշյալ գետի պատմական անունը՝ «․․․Վակունիս Վաղազնագետո․․․»։

Համայնքը տեղաբաշխված է Արցախի Հանրապետության արևմտյան մասում։ Ունի բարձրլեռնային տեղանք։ Համայնքի տարածքն 3279,6 հա է, որից 1664,2 հա-ն անտառային հողեր են։ Համայնքի սահմաններով է հոսում [[Շալվա]] գետի վտակը&lt;ref name=&quot;Հակոբ Ղահրամանյան Տեղեկատու 2015&quot; /&gt;։

[[Բերձոր]] շրջկենտրոնից հեռու է 46 կմ, իսկ մայրաքաղաք [[Ստեփանակերտ]]ից` 96 կմ&lt;ref name=&quot;Հակոբ Ղահրամանյան Տեղեկատու 2015&quot;/&gt;։

== Պատմություն ==
18-րդ դարի երկրորդ կեսին և 19-րդ դարի սկզբներին [[Քրդեր|քրդական ցեղերի]] և [[Ղարաբաղի խանություն|Ղարաբաղի խաների]] ճնշման տակ տարածաշրջանի բնակավայրերը հայաթափվել էին։ Այս ամենն էլ պատճառ հանդիսացավ, որ տվյալ գավառի գյուղերի, այդ թվում՝ [[Վաղազին (գյուղ, Քաշաթաղի շրջան)|Վաղազինի,]] պատմական անցյալի մանրամասները մոռացվեն։ Պահպանվել է բնակավայրի միայն պատմական անունը։

19-րդ դարի սկզբներին լքված գյուղում հաստատվել էին մի քանի [[Քրդեր|քուրդ]] քոչվոր ընտանիքներ։

Տասնամյակների ընթացքում գյուղում հաստատված եկվորները հիմնովին ավերել են հայկական պատմամշակութային արժեքները։ Խորհրդային տարիներին դա առավել ծրագրված բնույթ ստացավ։ Այսօր այդ հուշարձաններից հետք անգամ չի մնացել։

[[Ադրբեջան|Ադրբեջանում]] խորհրդային կարգերի հաստատվելուց հետո վերոհիշյալ տարածքները բռնակցվեցին [[Ադրբեջանական Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետություն|ԱԽՍՀ]]- ին։ [[Վաղազին (գյուղ, Քաշաթաղի շրջան)|Վաղազինը]] 1923 թվականին տեղակայված էր [[Ադրբեջանական Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետություն|ԱԽՍՀ]] [[Կարմիր Քուրդիստան|Կարմիր Քուրդիստանի օկրուգի]], իսկ 1930 թվականին՝ [[Լաչինի շրջան (Ադրբեջան)|Լաչինի շրջանի]] կազմում։

1993 թվականին [[Արցախի Հանրապետություն|ԱՀ Պաշտպանության բանակի]] հարվածների տակ գյուղը ազատագրվեց։

ՀՀ տարածաշրջանի որոշ ընտանիքներ՝ վերաբնակների կարգավիճակով, 1995 թվականին հաստատվել են ազատագրված գյուղում։

== Վարչատարածքային բաժանում և համայնքային կյանք ==
Համաձայն [[Արցախի վարչական բաժանում|Արցախի Հանրապետության վարչատարածքային բաժանման]]՝ Վաղազին համայնքն իր մեջ ներառում է [[Վաղազին (գյուղ, Քաշաթաղի շրջան)|Վաղազին]] և [[Մարտիրոս (Քաշաթաղի շրջան)|Մարտիրոս]] գյուղերը&lt;ref name=&quot;Հակոբ Ղահրամանյան Տեղեկատու 2015&quot;/&gt;։

Համայնքում գործում էր գյուղապետարան, բուժկետ, միջնակարգ դպրոց&lt;ref name=&quot;Հակոբ Ղահրամանյան Տեղեկատու 2015&quot;/&gt;։ 

Համայնքն ապահովված էր էլեկտրաէներգիայով, հասանելի էին բջջային, ինտերնետ կապի միջոցներն ու ռադիոհեռուստատեսությամբ&lt;ref name=&quot;Հակոբ Ղահրամանյան Տեղեկատու 2015&quot;/&gt;։

Գործում էր անհատական ջրամատակարարման համակարգ, որը սնվում էր տարբեր բնական աղբյուրներից։ Համայնքի տարածքում առկա են խմելու ջրի բնական աղբյուր-առվակներ&lt;ref name=&quot;Հակոբ Ղահրամանյան Տեղեկատու 2015&quot;/&gt;:։

2015 թվականի դրությամբ համայնքային ճանապարհները բնահողային էին&lt;ref name=&quot;Հակոբ Ղահրամանյան Տեղեկատու 2015&quot;/&gt;։

Համայնքը միացված էր հանրապետության տրանսպորտային կապին&lt;ref name=&quot;Հակոբ Ղահրամանյան Տեղեկատու 2015&quot;/&gt;։ 

== Բնակչություն ==
Վաղազին համայնքի բնակչությունը 2015 թվականի դրությամբ կազմել է 54 մարդ, որոնք կազմել են 14 տուն։ Նույն թվականի դրությամբ Վաղազին գյուղում բնակվել է 53 մարդ, որոնք կազմել են 13 տուն։ Մարտիրոս գյուղում բնակվել է 1 մարդ&lt;ref name=&quot;Հակոբ Ղահրամանյան Տեղեկատու 2015&quot;/&gt;։

== Կրթություն ==
Վաղազին համայնքում գործում էր միջնակարգ դպրոց, որտեղ 2015 թվականի դրությամբ սովորում էր 14 աշակերտ&lt;ref name=&quot;Հակոբ Ղահրամանյան Տեղեկատու 2015&quot;/&gt;։ Տարբեր տարիների դպրոցի տնօրեններ են աշխատել Ա․Տոնոյանը, Մ․Մամիկոնյանը,Վ․Հարությունյանը,Ա․Մկրտչյանը։

== Տնտեսություն ==
Համայնքի բնակչությունը հիմնականում զբաղվել է [[Գյուղատնտեսություն|գյուղատնտեսությամբ]]՝ [[Երկրագործություն|հողագործությամբ]] և [[Անասնապահություն|անասնապահությամբ]]։ Համայնքի տարածքի 1434,5 հա-ը գյուղատնտեսական նշանակության են&lt;ref name=&quot;Հակոբ Ղահրամանյան Տեղեկատու 2015&quot;/&gt;։

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

[[Կատեգորիա:Արցախի Հանրապետության համայնքներ]]</text>
      <sha1>1fwsyp1ibd7jhmlnt0e297cb6p2mmh8</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8485978</id>
      <parentid>8485975</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T12:31:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Լինա Մուսայելյան</username>
        <id>119703</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="15067" xml:space="preserve">{{Այլ կիրառումներ|Վաղազին (այլ կիրառումներ)}}
{{Չշփոթել|Վաղազին (գյուղ, Քաշաթաղի շրջան)}}
{{Տեղեկաքարտ Վարչական միավոր
 |հայերեն անվանում = Վաղազին համայնք
 |բնօրինակ անվանում = -
 |զինանշան = 
 |զինանշանի նկարագրում = 
 |դրոշ = 
 |դրոշի նկարագրում = 
 |կնիք = 
 |կնիքի նկարագրում = 
 |պատկեր = Vaghazin village, Republic of Artsakh.jpg
 |նկարագրություն = [[Վաղազին (գյուղ, Քաշաթաղի շրջան)|Վաղազին գյուղի]] համայնապատկերը, 2017թ․
 |երկիր = Արցախի Հանրապետություն
 |մասն է = 
 |հիմն = 
 |կարգավիճակ = Համայնք
 |մտնում է = [[Քաշաթաղի շրջան]]
 |ներառում է = [[Վաղազին (գյուղ, Քաշաթաղի շրջան)|Վաղազին]] գյուղ, &lt;br&gt;[[Մարտիրոս (Քաշաթաղի շրջան)|Մարտիրոս]] գյուղ,
 |վարչական կենտրոն = [[Վաղազին (գյուղ, Քաշաթաղի շրջան)|Վաղազին]] գյուղ
 |խոշորագույն քաղաք = 
 |ամենաբարձր կետ = 
 |բծմ = 
 |օրենսդրական մարմին = 
 |դատական մարմին = 
 |ղեկավար = 
 |ղեկավարի պաշտոն =
 |ղեկավար2 = 
 |ղեկավարի պաշտոն2 =  
 |ՀՆԱ = 
 |ՀՆԱ-ի թվական = 
 |տեղը ըստ ՀՆԱ-ի = 
 |ՀՆԱ մեկ շնչի հաշվով = 
 |տեղը ըստ ՀՆԱ-ի մեկ շնչի հաշվով = 
 |լեզու = [[Հայերեն]]
 |լեզուներ = -
 |բնակչություն = 54
 |մարդահամարի թվական = 2015
 |տոկոսը բնակչությունից = 
 |տեղը ըստ բնակչության = 
 |խտություն = 
 |տեղը ըստ խտության = 
 |ազգային կազմ = 
 |կրոնական կազմ = 
 |տարածք = 3279,6 հա
 |տոկոսը տարածքից = 
 |տեղը ըստ տարածքի = 
 |առավելագույն բարձրություն =  
 |միջին բարձրություն = 
 |նվազագույն բարձրություն = 
 |միավորը երկրի քարտեզին = 
 |քարտեզի չափ =
 |վարչական միավորի քարտեզ = 
 |հիմնադրման թվական = 
 |առաջին հիշատակում = 
 |պատմական շրջան = 
 |սահմանակցում է = 
 |ժամային գոտի = +4
 |հապավում = 
 |նախորդ = 
 |փոխարինեց = 
 |ISO = 
 |հեռախոսային կոդ = 
 |փոստային ինդեքսներ = 
 |Ինտերնետ-դոմեն = 
 |ավտոմոբիլային կոդ = 
 |անվանված է = 
 |մականուն = 
 |կայք = 
 |ծանոթագրություններ = 
}}
[[Պատկեր:Արցախի Հանրապետության քարտեզ 2021.png|300px|մինի|աջից|Արցախի Հանրապետության քարտեզը, որտեղ մուգ շագանակագույնով պատկերված են Ադրբեջանի զինված ուժերի վերահսկողության ներքո գտնվող տարածքները, իսկ մարմնագույնով՝ Արցախի վերահսկողության ներքո գտնվող տարածքները 2021 թվականի հունվարի 1-ի դրությամբ&lt;ref name=&quot;armenpress.am օկուպացված տարածքներ&quot;&gt;[https://armenpress.am/arm/news/1044795.html Արցախի տարածքները համարվում են օկուպացված Ադրբեջանի կողմից. ԱՀ ԱԺ հայտարարությունը,] ''([https://web.archive.org/web/20210307040659/https://armenpress.am/arm/news/1044795.html արխիվացված 05․04․2021թ․])''&lt;/ref&gt;]]
'''Վաղազին''', համայնք [[Արցախի Հանրապետություն|Արցախի Հանրապետության]] [[Քաշաթաղի շրջան]]ում&lt;ref name=&quot;Հակոբ Ղահրամանյան Տեղեկատու 2015&quot;&gt;[https://artsakhlib.am/2018/06/06/%D5%BF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D5%AF%D5%A1%D5%BF%D5%B8%D6%82-%D5%AC%D5%B2%D5%B0-%D5%BE%D5%A1%D6%80%D5%B9%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%AE%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6-%D5%B4%D5%AB%D5%A1%D5%BE%D5%B8/ Հակոբ Ղահրամանյան, Տեղեկատու Արցախի Հանրապետության վարչատարածքային միավորների սոցիալ-տնտեսական բնութագրերի, Երևան, Ճարտարագետ, 2015 թ.։]&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Արցախի վարչատարածքային բաժանման մասին օրենք&quot;&gt;{{Cite web |url=http://nkrcadastre.am/?p=189 |title=Արցախի Հանրապետության բնակավայրերի ցանկը հանրապետության Ազգային ժողովի կայքում (Արցախի Հանրապետության օրենքը երկրի վարչատարածքային բաժանման մասին, 25 մարտի 2005 թ., ք.Ստեփանակերտ, ՀՕ-178, ստորագրված նախագահ Ա․Ղուկասյանի կողմից)։ |accessdate=2021 թ․ մարտի 14 |archive-date=2016 թ․ մարտի 4 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160304140959/http://nkrcadastre.am/?p=189 |dead-url=yes }}&lt;/ref&gt;։ Ներկայում համայնքի ամբողջ տարածքը գտնվում է [[Ադրբեջանի զինված ուժեր]]ի վերահսկողության ներքո&lt;ref name=&quot;ԱՀ ՏԿԶՆ կորցրած բնակավայրերի ցանկ&quot;&gt;[https://drive.google.com/file/d/1ipkvWkKgiePtBVhrWepUuDqWPBcCQDKS/view Արցախի Հանրապետության այն բնակավայրերի ցանկը, որոնք գտնվում են Ադրբեջանի զինված ուժերի վերահսկողության ներքո /հրապարակված Արցախի Հանրապետության Տարածքային կառավարման և ենթակառուցվածքների նախարարության կողմից/], ([https://web.archive.org/web/20210305142549/https://drive.google.com/file/d/1ipkvWkKgiePtBVhrWepUuDqWPBcCQDKS/view արխիվացված 05․03․2021թ․])։&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;armenpress.am կորցրած բնակավայրերի ցանկ&quot;&gt;[https://armenpress.am/arm/news/1037303.html «Հրապարակվել է Արցախի՝ Ադրբեջանի հսկողության տակ անցած համայնքների և բնակավայրերի ցանկը»]։&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;artsakhpress.am կորցրած բնակավայրերի ցանկ&quot;&gt;[https://artsakhpress.am/arm/news/136007/hraparakvel-e-arcakhi-adrbejani-hskoxutyan-tak-ancats-hamaynqneri-ev-bnakavayreri-canky.html «Հրապարակվել է Արցախի՝ Ադրբեջանի հսկողության տակ անցած համայնքների և բնակավայրերի ցանկը»,] ([https://web.archive.org/web/20210305141921/https://artsakhpress.am/arm/news/136007/hraparakvel-e-arcakhi-adrbejani-hskoxutyan-tak-ancats-hamaynqneri-ev-bnakavayreri-canky.html արխիվացված])։&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;hetq.am կորցրած բնակավայրերի ցանկ&quot;&gt;[https://hetq.am/hy/article/125210 «Ադրբեջանի վերահսկողության տակ անցած՝ Արցախի համայնքների և բնակավայրերի ցանկը»]։&lt;/ref&gt; և Արցախի Հանրապետության կողմից համարվում է օկուպացված&lt;ref name=&quot;armenpress.am օկուպացված տարածքներ&quot;/&gt;։

== Աշխարհագրություն ==
Գյուղը տեղակայված է [[Արցախի Հանրապետություն|ԱՀ]] արևմտյան հատվածում՝ [[Քաշաթաղի շրջան|Քաշաթաղի շրջանում]]՝ նախկինում՝ Արցախի [[Վայկունիք]] գավառում։ Այն տեղաբաշխված է Շալվա գետի միջին հոսանքի ձախակողմյա Վաղազնագետ վտակի աջափնյա անտառապատ լանջին։ 1246 թվականին [[Գտչավանք|Գտիչ վանքի]] շինարարական արձանագրության մեջ ներկայացված է վերոհիշյալ գետի պատմական անունը՝ «․․․Վակունիս Վաղազնագետո․․․»&lt;ref name=&quot;Վաղազին&quot;&gt;{{Cite book|title=ԱՐՑԱԽԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԲՆԱԿԱՎԱՅՐԵՐԻ ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ՈՒՐՎԱԳԾԵՐ|last=Բալայան|first=Վահրամ|publisher=Զանգակ|year=2020|location=Երևան|pages=706}}&lt;/ref&gt;։

Համայնքը տեղաբաշխված է Արցախի Հանրապետության արևմտյան մասում։ Ունի բարձրլեռնային տեղանք։ Համայնքի տարածքն 3279,6 հա է, որից 1664,2 հա-ն անտառային հողեր են։ Համայնքի սահմաններով է հոսում [[Շալվա]] գետի վտակը&lt;ref name=&quot;Հակոբ Ղահրամանյան Տեղեկատու 2015&quot; /&gt;։

[[Բերձոր]] շրջկենտրոնից հեռու է 46 կմ, իսկ մայրաքաղաք [[Ստեփանակերտ]]ից` 96 կմ&lt;ref name=&quot;Հակոբ Ղահրամանյան Տեղեկատու 2015&quot;/&gt;։

== Պատմություն ==
18-րդ դարի երկրորդ կեսին և 19-րդ դարի սկզբներին [[Քրդեր|քրդական ցեղերի]] և [[Ղարաբաղի խանություն|Ղարաբաղի խաների]] ճնշման տակ տարածաշրջանի բնակավայրերը հայաթափվել էին։ Այս ամենն էլ պատճառ հանդիսացավ, որ տվյալ գավառի գյուղերի, այդ թվում՝ [[Վաղազին (գյուղ, Քաշաթաղի շրջան)|Վաղազինի,]] պատմական անցյալի մանրամասները մոռացվեն։ Պահպանվել է բնակավայրի միայն պատմական անունը&lt;ref name=&quot;Վաղազին&quot; /&gt;։

19-րդ դարի սկզբներին լքված գյուղում հաստատվել էին մի քանի [[Քրդեր|քուրդ]] քոչվոր ընտանիքներ։

Տասնամյակների ընթացքում գյուղում հաստատված եկվորները հիմնովին ավերել են հայկական պատմամշակութային արժեքները։ Խորհրդային տարիներին դա առավել ծրագրված բնույթ ստացավ։ Այսօր այդ հուշարձաններից հետք անգամ չի մնացել&lt;ref name=&quot;Վաղազին&quot; /&gt;։

[[Ադրբեջան|Ադրբեջանում]] խորհրդային կարգերի հաստատվելուց հետո վերոհիշյալ տարածքները բռնակցվեցին [[Ադրբեջանական Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետություն|ԱԽՍՀ]]- ին։ [[Վաղազին (գյուղ, Քաշաթաղի շրջան)|Վաղազինը]] 1923 թվականին տեղակայված էր [[Ադրբեջանական Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետություն|ԱԽՍՀ]] [[Կարմիր Քուրդիստան|Կարմիր Քուրդիստանի օկրուգի]], իսկ 1930 թվականին՝ [[Լաչինի շրջան (Ադրբեջան)|Լաչինի շրջանի]] կազմում։

1993 թվականին [[Արցախի Հանրապետություն|ԱՀ Պաշտպանության բանակի]] հարվածների տակ գյուղը ազատագրվեց&lt;ref name=&quot;Վաղազին&quot; /&gt;։

ՀՀ տարածաշրջանի որոշ ընտանիքներ՝ վերաբնակների կարգավիճակով, 1995 թվականին հաստատվել են ազատագրված գյուղում։

== Վարչատարածքային բաժանում և համայնքային կյանք ==
Համաձայն [[Արցախի վարչական բաժանում|Արցախի Հանրապետության վարչատարածքային բաժանման]]՝ Վաղազին համայնքն իր մեջ ներառում է [[Վաղազին (գյուղ, Քաշաթաղի շրջան)|Վաղազին]] և [[Մարտիրոս (Քաշաթաղի շրջան)|Մարտիրոս]] գյուղերը&lt;ref name=&quot;Հակոբ Ղահրամանյան Տեղեկատու 2015&quot;/&gt;։

Համայնքում գործում էր գյուղապետարան, բուժկետ, միջնակարգ դպրոց&lt;ref name=&quot;Հակոբ Ղահրամանյան Տեղեկատու 2015&quot;/&gt;։ 

Համայնքն ապահովված էր էլեկտրաէներգիայով, հասանելի էին բջջային, ինտերնետ կապի միջոցներն ու ռադիոհեռուստատեսությամբ&lt;ref name=&quot;Հակոբ Ղահրամանյան Տեղեկատու 2015&quot;/&gt;։

Գործում էր անհատական ջրամատակարարման համակարգ, որը սնվում էր տարբեր բնական աղբյուրներից։ Համայնքի տարածքում առկա են խմելու ջրի բնական աղբյուր-առվակներ&lt;ref name=&quot;Հակոբ Ղահրամանյան Տեղեկատու 2015&quot;/&gt;:։

2015 թվականի դրությամբ համայնքային ճանապարհները բնահողային էին&lt;ref name=&quot;Հակոբ Ղահրամանյան Տեղեկատու 2015&quot;/&gt;։

Համայնքը միացված էր հանրապետության տրանսպորտային կապին&lt;ref name=&quot;Հակոբ Ղահրամանյան Տեղեկատու 2015&quot;/&gt;։ 

== Բնակչություն ==
Վաղազին համայնքի բնակչությունը 2015 թվականի դրությամբ կազմել է 54 մարդ, որոնք կազմել են 14 տուն։ Նույն թվականի դրությամբ Վաղազին գյուղում բնակվել է 53 մարդ, որոնք կազմել են 13 տուն։ Մարտիրոս գյուղում բնակվել է 1 մարդ&lt;ref name=&quot;Հակոբ Ղահրամանյան Տեղեկատու 2015&quot;/&gt;։

== Կրթություն ==
Վաղազին համայնքում գործում էր միջնակարգ դպրոց, որտեղ 2015 թվականի դրությամբ սովորում էր 14 աշակերտ&lt;ref name=&quot;Հակոբ Ղահրամանյան Տեղեկատու 2015&quot;/&gt;։ Տարբեր տարիների դպրոցի տնօրեններ են աշխատել Ա․Տոնոյանը, Մ․Մամիկոնյանը,Վ․Հարությունյանը,Ա․Մկրտչյանը&lt;ref name=&quot;Վաղազին&quot; /&gt;։

== Տնտեսություն ==
Համայնքի բնակչությունը հիմնականում զբաղվել է [[Գյուղատնտեսություն|գյուղատնտեսությամբ]]՝ [[Երկրագործություն|հողագործությամբ]] և [[Անասնապահություն|անասնապահությամբ]]։ Համայնքի տարածքի 1434,5 հա-ը գյուղատնտեսական նշանակության են&lt;ref name=&quot;Հակոբ Ղահրամանյան Տեղեկատու 2015&quot;/&gt;։

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

[[Կատեգորիա:Արցախի Հանրապետության համայնքներ]]</text>
      <sha1>2mqzud62mkda8ftstlst9v3nectt4jb</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8485982</id>
      <parentid>8485978</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T12:39:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Լինա Մուսայելյան</username>
        <id>119703</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="11371" xml:space="preserve">{{Այլ կիրառումներ|Վաղազին (այլ կիրառումներ)}}
{{Չշփոթել|Վաղազին (գյուղ, Քաշաթաղի շրջան)}}
{{Տեղեկաքարտ Վարչական միավոր
 |հայերեն անվանում = Վաղազին համայնք
 |բնօրինակ անվանում = -
 |զինանշան = 
 |զինանշանի նկարագրում = 
 |դրոշ = 
 |դրոշի նկարագրում = 
 |կնիք = 
 |կնիքի նկարագրում = 
 |պատկեր = Vaghazin village, Republic of Artsakh.jpg
 |նկարագրություն = [[Վաղազին (գյուղ, Քաշաթաղի շրջան)|Վաղազին գյուղի]] համայնապատկերը, 2017թ․
 |երկիր = Արցախի Հանրապետություն
 |մասն է = 
 |հիմն = 
 |կարգավիճակ = Համայնք
 |մտնում է = [[Քաշաթաղի շրջան]]
 |ներառում է = [[Վաղազին (գյուղ, Քաշաթաղի շրջան)|Վաղազին]] գյուղ, &lt;br&gt;[[Մարտիրոս (Քաշաթաղի շրջան)|Մարտիրոս]] գյուղ,
 |վարչական կենտրոն = [[Վաղազին (գյուղ, Քաշաթաղի շրջան)|Վաղազին]] գյուղ
 |խոշորագույն քաղաք = 
 |ամենաբարձր կետ = 
 |բծմ = 
 |օրենսդրական մարմին = 
 |դատական մարմին = 
 |ղեկավար = 
 |ղեկավարի պաշտոն =
 |ղեկավար2 = 
 |ղեկավարի պաշտոն2 =  
 |ՀՆԱ = 
 |ՀՆԱ-ի թվական = 
 |տեղը ըստ ՀՆԱ-ի = 
 |ՀՆԱ մեկ շնչի հաշվով = 
 |տեղը ըստ ՀՆԱ-ի մեկ շնչի հաշվով = 
 |լեզու = [[Հայերեն]]
 |լեզուներ = -
 |բնակչություն = 54
 |մարդահամարի թվական = 2015
 |տոկոսը բնակչությունից = 
 |տեղը ըստ բնակչության = 
 |խտություն = 
 |տեղը ըստ խտության = 
 |ազգային կազմ = 
 |կրոնական կազմ = 
 |տարածք = 3279,6 հա
 |տոկոսը տարածքից = 
 |տեղը ըստ տարածքի = 
 |առավելագույն բարձրություն =  
 |միջին բարձրություն = 
 |նվազագույն բարձրություն = 
 |միավորը երկրի քարտեզին = 
 |քարտեզի չափ =
 |վարչական միավորի քարտեզ = 
 |հիմնադրման թվական = 
 |առաջին հիշատակում = 
 |պատմական շրջան = 
 |սահմանակցում է = 
 |ժամային գոտի = +4
 |հապավում = 
 |նախորդ = 
 |փոխարինեց = 
 |ISO = 
 |հեռախոսային կոդ = 
 |փոստային ինդեքսներ = 
 |Ինտերնետ-դոմեն = 
 |ավտոմոբիլային կոդ = 
 |անվանված է = 
 |մականուն = 
 |կայք = 
 |ծանոթագրություններ = 
}}
[[Պատկեր:Արցախի Հանրապետության քարտեզ 2021.png|300px|մինի|աջից|Արցախի Հանրապետության քարտեզը, որտեղ մուգ շագանակագույնով պատկերված են Ադրբեջանի զինված ուժերի վերահսկողության ներքո գտնվող տարածքները, իսկ մարմնագույնով՝ Արցախի վերահսկողության ներքո գտնվող տարածքները 2021 թվականի հունվարի 1-ի դրությամբ&lt;ref name=&quot;armenpress.am օկուպացված տարածքներ&quot;&gt;[https://armenpress.am/arm/news/1044795.html Արցախի տարածքները համարվում են օկուպացված Ադրբեջանի կողմից. ԱՀ ԱԺ հայտարարությունը,] ''([https://web.archive.org/web/20210307040659/https://armenpress.am/arm/news/1044795.html արխիվացված 05․04․2021թ․])''&lt;/ref&gt;]]
'''Վաղազին''', համայնք [[Արցախի Հանրապետություն|Արցախի Հանրապետության]] [[Քաշաթաղի շրջան]]ում&lt;ref name=&quot;Հակոբ Ղահրամանյան Տեղեկատու 2015&quot;&gt;[https://artsakhlib.am/2018/06/06/%D5%BF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D5%AF%D5%A1%D5%BF%D5%B8%D6%82-%D5%AC%D5%B2%D5%B0-%D5%BE%D5%A1%D6%80%D5%B9%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%AE%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6-%D5%B4%D5%AB%D5%A1%D5%BE%D5%B8/ Հակոբ Ղահրամանյան, Տեղեկատու Արցախի Հանրապետության վարչատարածքային միավորների սոցիալ-տնտեսական բնութագրերի, Երևան, Ճարտարագետ, 2015 թ.։]&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Արցախի վարչատարածքային բաժանման մասին օրենք&quot;&gt;{{Cite web |url=http://nkrcadastre.am/?p=189 |title=Արցախի Հանրապետության բնակավայրերի ցանկը հանրապետության Ազգային ժողովի կայքում (Արցախի Հանրապետության օրենքը երկրի վարչատարածքային բաժանման մասին, 25 մարտի 2005 թ., ք.Ստեփանակերտ, ՀՕ-178, ստորագրված նախագահ Ա․Ղուկասյանի կողմից)։ |accessdate=2021 թ․ մարտի 14 |archive-date=2016 թ․ մարտի 4 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160304140959/http://nkrcadastre.am/?p=189 |dead-url=yes }}&lt;/ref&gt;։ Ներկայում համայնքի ամբողջ տարածքը գտնվում է [[Ադրբեջանի զինված ուժեր]]ի վերահսկողության ներքո&lt;ref name=&quot;ԱՀ ՏԿԶՆ կորցրած բնակավայրերի ցանկ&quot;&gt;[https://drive.google.com/file/d/1ipkvWkKgiePtBVhrWepUuDqWPBcCQDKS/view Արցախի Հանրապետության այն բնակավայրերի ցանկը, որոնք գտնվում են Ադրբեջանի զինված ուժերի վերահսկողության ներքո /հրապարակված Արցախի Հանրապետության Տարածքային կառավարման և ենթակառուցվածքների նախարարության կողմից/], ([https://web.archive.org/web/20210305142549/https://drive.google.com/file/d/1ipkvWkKgiePtBVhrWepUuDqWPBcCQDKS/view արխիվացված 05․03․2021թ․])։&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;armenpress.am կորցրած բնակավայրերի ցանկ&quot;&gt;[https://armenpress.am/arm/news/1037303.html «Հրապարակվել է Արցախի՝ Ադրբեջանի հսկողության տակ անցած համայնքների և բնակավայրերի ցանկը»]։&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;artsakhpress.am կորցրած բնակավայրերի ցանկ&quot;&gt;[https://artsakhpress.am/arm/news/136007/hraparakvel-e-arcakhi-adrbejani-hskoxutyan-tak-ancats-hamaynqneri-ev-bnakavayreri-canky.html «Հրապարակվել է Արցախի՝ Ադրբեջանի հսկողության տակ անցած համայնքների և բնակավայրերի ցանկը»,] ([https://web.archive.org/web/20210305141921/https://artsakhpress.am/arm/news/136007/hraparakvel-e-arcakhi-adrbejani-hskoxutyan-tak-ancats-hamaynqneri-ev-bnakavayreri-canky.html արխիվացված])։&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;hetq.am կորցրած բնակավայրերի ցանկ&quot;&gt;[https://hetq.am/hy/article/125210 «Ադրբեջանի վերահսկողության տակ անցած՝ Արցախի համայնքների և բնակավայրերի ցանկը»]։&lt;/ref&gt; և Արցախի Հանրապետության կողմից համարվում է օկուպացված&lt;ref name=&quot;armenpress.am օկուպացված տարածքներ&quot;/&gt;։

== Աշխարհագրություն ==
Համայնքը տեղաբաշխված է Արցախի Հանրապետության արևմտյան մասում։ Ունի բարձրլեռնային տեղանք։ Համայնքի տարածքն 3279,6 հա է, որից 1664,2 հա-ն անտառային հողեր են։ Համայնքի սահմաններով է հոսում [[Շալվա]] գետի վտակը&lt;ref name=&quot;Հակոբ Ղահրամանյան Տեղեկատու 2015&quot; /&gt;։

[[Բերձոր]] շրջկենտրոնից հեռու է 46 կմ, իսկ մայրաքաղաք [[Ստեփանակերտ]]ից` 96 կմ&lt;ref name=&quot;Հակոբ Ղահրամանյան Տեղեկատու 2015&quot;/&gt;։


== Վարչատարածքային բաժանում և համայնքային կյանք ==
Համաձայն [[Արցախի վարչական բաժանում|Արցախի Հանրապետության վարչատարածքային բաժանման]]՝ Վաղազին համայնքն իր մեջ ներառում է [[Վաղազին (գյուղ, Քաշաթաղի շրջան)|Վաղազին]] և [[Մարտիրոս (Քաշաթաղի շրջան)|Մարտիրոս]] գյուղերը&lt;ref name=&quot;Հակոբ Ղահրամանյան Տեղեկատու 2015&quot;/&gt;։

Համայնքում գործում էր գյուղապետարան, բուժկետ, միջնակարգ դպրոց&lt;ref name=&quot;Հակոբ Ղահրամանյան Տեղեկատու 2015&quot;/&gt;։ 

Համայնքն ապահովված էր էլեկտրաէներգիայով, հասանելի էին բջջային, ինտերնետ կապի միջոցներն ու ռադիոհեռուստատեսությամբ&lt;ref name=&quot;Հակոբ Ղահրամանյան Տեղեկատու 2015&quot;/&gt;։

Գործում էր անհատական ջրամատակարարման համակարգ, որը սնվում էր տարբեր բնական աղբյուրներից։ Համայնքի տարածքում առկա են խմելու ջրի բնական աղբյուր-առվակներ&lt;ref name=&quot;Հակոբ Ղահրամանյան Տեղեկատու 2015&quot;/&gt;:։

2015 թվականի դրությամբ համայնքային ճանապարհները բնահողային էին&lt;ref name=&quot;Հակոբ Ղահրամանյան Տեղեկատու 2015&quot;/&gt;։

Համայնքը միացված էր հանրապետության տրանսպորտային կապին&lt;ref name=&quot;Հակոբ Ղահրամանյան Տեղեկատու 2015&quot;/&gt;։ 

== Բնակչություն ==
Վաղազին համայնքի բնակչությունը 2015 թվականի դրությամբ կազմել է 54 մարդ, որոնք կազմել են 14 տուն։ Նույն թվականի դրությամբ Վաղազին գյուղում բնակվել է 53 մարդ, որոնք կազմել են 13 տուն։ Մարտիրոս գյուղում բնակվել է 1 մարդ&lt;ref name=&quot;Հակոբ Ղահրամանյան Տեղեկատու 2015&quot;/&gt;։

== Կրթություն ==
Վաղազին համայնքում գործում էր միջնակարգ դպրոց, որտեղ 2015 թվականի դրությամբ սովորում էր 14 աշակերտ&lt;ref name=&quot;Հակոբ Ղահրամանյան Տեղեկատու 2015&quot;/&gt;։ 

== Տնտեսություն ==
Համայնքի բնակչությունը հիմնականում զբաղվել է [[Գյուղատնտեսություն|գյուղատնտեսությամբ]]՝ [[Երկրագործություն|հողագործությամբ]] և [[Անասնապահություն|անասնապահությամբ]]։ Համայնքի տարածքի 1434,5 հա-ը գյուղատնտեսական նշանակության են&lt;ref name=&quot;Հակոբ Ղահրամանյան Տեղեկատու 2015&quot;/&gt;։

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

[[Կատեգորիա:Արցախի Հանրապետության համայնքներ]]</text>
      <sha1>h2qw78hjuhaqww5tg4vkk3wd2x1w1g4</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8485983</id>
      <parentid>8485982</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T12:40:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Լինա Մուսայելյան</username>
        <id>119703</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="11369" xml:space="preserve">{{Այլ կիրառումներ|Վաղազին (այլ կիրառումներ)}}
{{Չշփոթել|Վաղազին (գյուղ, Քաշաթաղի շրջան)}}
{{Տեղեկաքարտ Վարչական միավոր
 |հայերեն անվանում = Վաղազին համայնք
 |բնօրինակ անվանում = -
 |զինանշան = 
 |զինանշանի նկարագրում = 
 |դրոշ = 
 |դրոշի նկարագրում = 
 |կնիք = 
 |կնիքի նկարագրում = 
 |պատկեր = Vaghazin village, Republic of Artsakh.jpg
 |նկարագրություն = [[Վաղազին (գյուղ, Քաշաթաղի շրջան)|Վաղազին գյուղի]] համայնապատկերը, 2017թ․
 |երկիր = Արցախի Հանրապետություն
 |մասն է = 
 |հիմն = 
 |կարգավիճակ = Համայնք
 |մտնում է = [[Քաշաթաղի շրջան]]
 |ներառում է = [[Վաղազին (գյուղ, Քաշաթաղի շրջան)|Վաղազին]] գյուղ, &lt;br&gt;[[Մարտիրոս (Քաշաթաղի շրջան)|Մարտիրոս]] գյուղ,
 |վարչական կենտրոն = [[Վաղազին (գյուղ, Քաշաթաղի շրջան)|Վաղազին]] գյուղ
 |խոշորագույն քաղաք = 
 |ամենաբարձր կետ = 
 |բծմ = 
 |օրենսդրական մարմին = 
 |դատական մարմին = 
 |ղեկավար = 
 |ղեկավարի պաշտոն =
 |ղեկավար2 = 
 |ղեկավարի պաշտոն2 =  
 |ՀՆԱ = 
 |ՀՆԱ-ի թվական = 
 |տեղը ըստ ՀՆԱ-ի = 
 |ՀՆԱ մեկ շնչի հաշվով = 
 |տեղը ըստ ՀՆԱ-ի մեկ շնչի հաշվով = 
 |լեզու = [[Հայերեն]]
 |լեզուներ = -
 |բնակչություն = 54
 |մարդահամարի թվական = 2015
 |տոկոսը բնակչությունից = 
 |տեղը ըստ բնակչության = 
 |խտություն = 
 |տեղը ըստ խտության = 
 |ազգային կազմ = 
 |կրոնական կազմ = 
 |տարածք = 3279,6 հա
 |տոկոսը տարածքից = 
 |տեղը ըստ տարածքի = 
 |առավելագույն բարձրություն =  
 |միջին բարձրություն = 
 |նվազագույն բարձրություն = 
 |միավորը երկրի քարտեզին = 
 |քարտեզի չափ =
 |վարչական միավորի քարտեզ = 
 |հիմնադրման թվական = 
 |առաջին հիշատակում = 
 |պատմական շրջան = 
 |սահմանակցում է = 
 |ժամային գոտի = +4
 |հապավում = 
 |նախորդ = 
 |փոխարինեց = 
 |ISO = 
 |հեռախոսային կոդ = 
 |փոստային ինդեքսներ = 
 |Ինտերնետ-դոմեն = 
 |ավտոմոբիլային կոդ = 
 |անվանված է = 
 |մականուն = 
 |կայք = 
 |ծանոթագրություններ = 
}}
[[Պատկեր:Արցախի Հանրապետության քարտեզ 2021.png|300px|մինի|աջից|Արցախի Հանրապետության քարտեզը, որտեղ մուգ շագանակագույնով պատկերված են Ադրբեջանի զինված ուժերի վերահսկողության ներքո գտնվող տարածքները, իսկ մարմնագույնով՝ Արցախի վերահսկողության ներքո գտնվող տարածքները 2021 թվականի հունվարի 1-ի դրությամբ&lt;ref name=&quot;armenpress.am օկուպացված տարածքներ&quot;&gt;[https://armenpress.am/arm/news/1044795.html Արցախի տարածքները համարվում են օկուպացված Ադրբեջանի կողմից. ԱՀ ԱԺ հայտարարությունը,] ''([https://web.archive.org/web/20210307040659/https://armenpress.am/arm/news/1044795.html արխիվացված 05․04․2021թ․])''&lt;/ref&gt;]]
'''Վաղազին''', համայնք [[Արցախի Հանրապետություն|Արցախի Հանրապետության]] [[Քաշաթաղի շրջան]]ում&lt;ref name=&quot;Հակոբ Ղահրամանյան Տեղեկատու 2015&quot;&gt;[https://artsakhlib.am/2018/06/06/%D5%BF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D5%AF%D5%A1%D5%BF%D5%B8%D6%82-%D5%AC%D5%B2%D5%B0-%D5%BE%D5%A1%D6%80%D5%B9%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%AE%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6-%D5%B4%D5%AB%D5%A1%D5%BE%D5%B8/ Հակոբ Ղահրամանյան, Տեղեկատու Արցախի Հանրապետության վարչատարածքային միավորների սոցիալ-տնտեսական բնութագրերի, Երևան, Ճարտարագետ, 2015 թ.։]&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Արցախի վարչատարածքային բաժանման մասին օրենք&quot;&gt;{{Cite web |url=http://nkrcadastre.am/?p=189 |title=Արցախի Հանրապետության բնակավայրերի ցանկը հանրապետության Ազգային ժողովի կայքում (Արցախի Հանրապետության օրենքը երկրի վարչատարածքային բաժանման մասին, 25 մարտի 2005 թ., ք.Ստեփանակերտ, ՀՕ-178, ստորագրված նախագահ Ա․Ղուկասյանի կողմից)։ |accessdate=2021 թ․ մարտի 14 |archive-date=2016 թ․ մարտի 4 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160304140959/http://nkrcadastre.am/?p=189 |dead-url=yes }}&lt;/ref&gt;։ Ներկայում համայնքի ամբողջ տարածքը գտնվում է [[Ադրբեջանի զինված ուժեր]]ի վերահսկողության ներքո&lt;ref name=&quot;ԱՀ ՏԿԶՆ կորցրած բնակավայրերի ցանկ&quot;&gt;[https://drive.google.com/file/d/1ipkvWkKgiePtBVhrWepUuDqWPBcCQDKS/view Արցախի Հանրապետության այն բնակավայրերի ցանկը, որոնք գտնվում են Ադրբեջանի զինված ուժերի վերահսկողության ներքո /հրապարակված Արցախի Հանրապետության Տարածքային կառավարման և ենթակառուցվածքների նախարարության կողմից/], ([https://web.archive.org/web/20210305142549/https://drive.google.com/file/d/1ipkvWkKgiePtBVhrWepUuDqWPBcCQDKS/view արխիվացված 05․03․2021թ․])։&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;armenpress.am կորցրած բնակավայրերի ցանկ&quot;&gt;[https://armenpress.am/arm/news/1037303.html «Հրապարակվել է Արցախի՝ Ադրբեջանի հսկողության տակ անցած համայնքների և բնակավայրերի ցանկը»]։&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;artsakhpress.am կորցրած բնակավայրերի ցանկ&quot;&gt;[https://artsakhpress.am/arm/news/136007/hraparakvel-e-arcakhi-adrbejani-hskoxutyan-tak-ancats-hamaynqneri-ev-bnakavayreri-canky.html «Հրապարակվել է Արցախի՝ Ադրբեջանի հսկողության տակ անցած համայնքների և բնակավայրերի ցանկը»,] ([https://web.archive.org/web/20210305141921/https://artsakhpress.am/arm/news/136007/hraparakvel-e-arcakhi-adrbejani-hskoxutyan-tak-ancats-hamaynqneri-ev-bnakavayreri-canky.html արխիվացված])։&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;hetq.am կորցրած բնակավայրերի ցանկ&quot;&gt;[https://hetq.am/hy/article/125210 «Ադրբեջանի վերահսկողության տակ անցած՝ Արցախի համայնքների և բնակավայրերի ցանկը»]։&lt;/ref&gt; և Արցախի Հանրապետության կողմից համարվում է օկուպացված&lt;ref name=&quot;armenpress.am օկուպացված տարածքներ&quot;/&gt;։

== Աշխարհագրություն ==
Համայնքը տեղաբաշխված է Արցախի Հանրապետության արևմտյան մասում։ Ունի բարձրլեռնային տեղանք։ Համայնքի տարածքն 3279,6 հա է, որից 1664,2 հա-ն անտառային հողեր են։ Համայնքի սահմաններով է հոսում [[Շալվա]] գետի վտակը&lt;ref name=&quot;Հակոբ Ղահրամանյան Տեղեկատու 2015&quot; /&gt;։

[[Բերձոր]] շրջկենտրոնից հեռու է 46 կմ, իսկ մայրաքաղաք [[Ստեփանակերտ]]ից` 96 կմ&lt;ref name=&quot;Հակոբ Ղահրամանյան Տեղեկատու 2015&quot;/&gt;։
== Վարչատարածքային բաժանում և համայնքային կյանք ==
Համաձայն [[Արցախի վարչական բաժանում|Արցախի Հանրապետության վարչատարածքային բաժանման]]՝ Վաղազին համայնքն իր մեջ ներառում է [[Վաղազին (գյուղ, Քաշաթաղի շրջան)|Վաղազին]] և [[Մարտիրոս (Քաշաթաղի շրջան)|Մարտիրոս]] գյուղերը&lt;ref name=&quot;Հակոբ Ղահրամանյան Տեղեկատու 2015&quot;/&gt;։

Համայնքում գործում էր գյուղապետարան, բուժկետ, միջնակարգ դպրոց&lt;ref name=&quot;Հակոբ Ղահրամանյան Տեղեկատու 2015&quot;/&gt;։ 

Համայնքն ապահովված էր էլեկտրաէներգիայով, հասանելի էին բջջային, ինտերնետ կապի միջոցներն ու ռադիոհեռուստատեսությամբ&lt;ref name=&quot;Հակոբ Ղահրամանյան Տեղեկատու 2015&quot;/&gt;։

Գործում էր անհատական ջրամատակարարման համակարգ, որը սնվում էր տարբեր բնական աղբյուրներից։ Համայնքի տարածքում առկա են խմելու ջրի բնական աղբյուր-առվակներ&lt;ref name=&quot;Հակոբ Ղահրամանյան Տեղեկատու 2015&quot;/&gt;:։

2015 թվականի դրությամբ համայնքային ճանապարհները բնահողային էին&lt;ref name=&quot;Հակոբ Ղահրամանյան Տեղեկատու 2015&quot;/&gt;։

Համայնքը միացված էր հանրապետության տրանսպորտային կապին&lt;ref name=&quot;Հակոբ Ղահրամանյան Տեղեկատու 2015&quot;/&gt;։ 

== Բնակչություն ==
Վաղազին համայնքի բնակչությունը 2015 թվականի դրությամբ կազմել է 54 մարդ, որոնք կազմել են 14 տուն։ Նույն թվականի դրությամբ Վաղազին գյուղում բնակվել է 53 մարդ, որոնք կազմել են 13 տուն։ Մարտիրոս գյուղում բնակվել է 1 մարդ&lt;ref name=&quot;Հակոբ Ղահրամանյան Տեղեկատու 2015&quot;/&gt;։

== Կրթություն ==
Վաղազին համայնքում գործում էր միջնակարգ դպրոց, որտեղ 2015 թվականի դրությամբ սովորում էր 14 աշակերտ&lt;ref name=&quot;Հակոբ Ղահրամանյան Տեղեկատու 2015&quot;/&gt;։ 

== Տնտեսություն ==
Համայնքի բնակչությունը հիմնականում զբաղվել է [[Գյուղատնտեսություն|գյուղատնտեսությամբ]]՝ [[Երկրագործություն|հողագործությամբ]] և [[Անասնապահություն|անասնապահությամբ]]։ Համայնքի տարածքի 1434,5 հա-ը գյուղատնտեսական նշանակության են&lt;ref name=&quot;Հակոբ Ղահրամանյան Տեղեկատու 2015&quot;/&gt;։

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

[[Կատեգորիա:Արցախի Հանրապետության համայնքներ]]</text>
      <sha1>1gr46uhofpve8ztne911aasff1sne01</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Ադրբեջանի ռազմական գործողություններ Արցախում (օգոստոս, 2022)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1098743</id>
    <revision>
      <id>8486320</id>
      <parentid>8485784</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T00:03:55Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ԱշբոտՏՆՂ</username>
        <id>48669</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Colon֊ը (:, U+003A) փոխարինում եմ հայերեն վերջակետով (։, U+0589)</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="29874" xml:space="preserve">{{Ընթացիկ|03.08.2022}}
{{Տեղեկաքարտ Ռազմական հակամարտություն|հակամարտություն=Ադրբեջանի ռազմական գործողություններ Արցախում|մաս=Հայ-ադրբեջանական հակամարտություն|հրամանատար2=|ընդհանուր կորուստներ=|կորուստներ4=|կորուստներ3=|կորուստներ2=Հայկական աղբյուրներ՝
* 2 զոհ (զինծառայող)
* 19 վիրավոր|կորուստներ1= Ադրբեջանական աղբյուրներ՝
* 1 զոհ (Ադրբեջանի ԶՈւ-ի)
|ուժեր4=|ուժեր3=Արցախում ռուսական խաղաղապահ զորամիավորում|ուժեր2= [[Պատկեր:Army Artsakh.jpg|20px]]  [[Արցախի Հանրապետության Պաշտպանության բանակ|Արցախի պաշտպանության բանակ]]|ուժեր1=[[Պատկեր:Azerbaijan Armed Forces.png|30px]] [[Ադրբեջանի զինված ուժեր]]|հրամանատար4=|հրամանատար3=|հրամանատար1=|հակառակորդ4=|հակառակորդ3={{Դրոշ|Ռուսաստան}} [[Ռուսաստանի Դաշնություն]]&lt;br&gt;(խաղաղապահ գործառույթներով)|հակառակորդ2={{Դրոշ|Արցախ}} [[Արցախի Հանրապետություն]]|հակառակորդ1={{Դրոշ|Ադրբեջան}} [[Ադրբեջանի Հանրապետություն]]|փոփոխություններ=|արդյունք=Ադրբեջանական ստորաբաժանումներ վերահսկողության տակ են վերցվել մի շարք գերիշխող բարձունքներ&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://www.azatutyun.am/a/31972433.html |title=Ադրբեջանական բանակը հայտնում է Ղարաբաղում մի շարք բարձունքների գրավման մասին |website=«Ազատ Եվրոպա/Ազատություն» ռադիոկայան |language=hy |accessdate=2022-08-09}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;eadaily2&quot; /&gt;։|պատճառ=|վայր=[[Բերձոր]], [[Քաշաթաղի շրջան]]&lt;/br&gt; [[Հաթերք (Արցախ)|Հաթերք]]|թվական=[[օգոստոս]], [[2022]]|վերնագիր=|պատկեր=|ծանոթագրություն=}}
'''Ադրբեջանի ռազմական գործողություններ Արցախում''', [[2022]] թվականի [[օգոստոսի 1]]-ից սկսած [[Ադրբեջանի Հանրապետություն|Ադրբեջանի Հանրապետության]] զինված  ստորաբաժանումները Արցախի հյուսիսային ու հյուսիս-արևմտյան սահմանագոտու մի շարք հատվածներում փորձել են հատել շփման գիծը։ Հայկական կողմը կասեցրել է հարձակումը։

== Կոնֆլիկտի պատճառ ==
Ադրբեջանը [[Արցախի Հանրապետություն|Արցախ]]ը [[Հայաստան]]ին կապող նոր այլընտրանքային ճանապարհ է կառուցել, որը ապահովելու է Լեռնային Ղարաբաղի կապը Հայաստանի հետ և միևնույն ժամանակ չի շոշափելու Շուշին&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://www.civilnet.am/news/666571/լաչինի-միջանցքի-նոր-երթուղին/ |title=Լաչինի միջանցքի նոր երթուղին |date=2022-06-29 |website=CIVILNET |language=hy-AM |accessdate=2022-08-03}}&lt;/ref&gt; և մնալու է [[Ռուսաստանի Դաշնություն|Ռուսաստանի Դաշնության]] խաղաղապահ առաքելության վերահսկողության տակ&lt;ref name=&quot;pastinfo&quot;&gt;{{Cite web |url=https://www.pastinfo.am/hy/news/2022/04/07/jyttcfxzm/1376695 |title=Ադրբեջանը լայն թափով այլընտրանքային ճանապարհ է կառուցում. ցանկացած պահի կարող են կտրել Լաչինը. «Հրապարակ» |last=LLC |first=Helix Consulting |website=www.pastinfo.am |accessdate=2022-08-03}}&lt;/ref&gt;։ Հայաստանի անվտանգության խորհրդի քարտուղար Արմեն Գրիգորյանը օգոստոսի 3-ին հայտարարել է, որ Արցախը Հայաստանի հետ կապող երթևեկությունը Լաչինի միջանցքի փոխարեն այլ երթուղով կազմակերպելու Ադրբեջանի պահանջը լեգիտիմ չէ&lt;ref name=&quot;armenpress&quot;&gt;{{Cite web |url=https://www.armenpress.am/arm/news/1089544/ |title=Ադրբեջանի պահանջը լեգիտիմ չէ. Արմեն Գրիգորյանը՝ Լաչինի միջանցքն այլ երթուղով փոխարինելու Ադրբեջանի պահանջի մասին |website=armenpress.am |language=hy |accessdate=2022-08-03}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;civilnet&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.civilnet.am/news/669991/երթևեկությունը-լաչինի-միջանցքի-նոր-երթուղով-կազմակերպելու-ադրբեջանի-պահանջը-լեգիտիմ-չէ․-արմեն-գրիգորյան/|title=Լաչինի միջանցքի նոր երթուղին գործարկելու Ադրբեջանի պահանջը լեգիտիմ չէ․ Արմեն Գրիգորյան|date=2022-08-03|website=CIVILNET|language=hy-AM|accessdate=2022-08-03}}&lt;/ref&gt;։

Ադրբեջանական կողմը Արցախում տեղակայված խաղաղապահ զորակազմի միջոցով հուլիսի վերջին պահանջ է ներկայացրել առաջիկայում երթևեկությունը նոր երթուղով կազմակերպելու վերաբերյալ&lt;ref name=&quot;pastinfo&quot; /&gt;։  

== Ժամանակագրություն ==
[[2022]] թվականի [[հուլիսի 28]]-ին Արցախի Ներքին գործերի նախարարությունը հաղորդել է, որ ադրբեջանական կողմից մոտ 20 րոպե տևողությամբ հրաձգային տարբեր զինատեսակներից ինտենսիվ կրակ են վարել [[Թաղավարդ]] և [[Կարմիր Շուկա]] համայնքների ուղղությամբ։ [[Հուլիսի 30]]-ին Ռուսական խաղաղապահ զորակազմը հաստատել է այս տեղեկությունը, բայց Ադրբեջանական կողմը հերքել է իրողությունը&lt;ref name=&quot;azatutyun 1&quot;&gt;{{Cite web |url=https://www.azatutyun.am/a/31969248.html |title=Ադրբեջանական ուժերը դիմել են սադրանքի, իրադրությունը մնում է լարված. ՊԲ |website=«Ազատ Եվրոպա/Ազատություն» ռադիոկայան |language=hy |accessdate=2022-08-03}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://eadaily.com/ru/news/2022/08/01/nagornyy-karabah-vmenil-azerbaydzhanu-popytku-prodvizheniya-situaciya-napryazhennaya |title=Нагорный Карабах вменил Азербайджану попытку продвижения: ситуация напряжëнная |website=EADaily |language=ru |accessdate=2022-08-03}}&lt;/ref&gt;։

[[Օգոստոսի 1]]-ի առավոտյան ժամը 09:00-ից սկսած, Արցախի հյուսիսային և հյուսիս-արևմտյան սահմանագոտու մի շարք հատվածներում ադրբեջանական ստորաբաժանումները «դիմել են սադրանքի՝ կատարելով շփման գիծը հատելու փորձեր, որոնք կասեցվել են ՊԲ ստորաբաժանումների ուժերով»&lt;ref name=&quot;azatutyun 1&quot; /&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://www.24news.am/news/247584 |title=Գանձասարի համար մարտեր չեն մղվել. հակառակորդը հետ է շպրտվել Նարեշտարի ուղղությամբ | 24news |website=www.24news.am |language=hy |accessdate=2022-08-03}}&lt;/ref&gt;։

Օգոստոսի 2- ին և լույս 3-ի գիշերը օպերատիվ մարտավարական իրադրությունը փոփոխությունների չի ենթարկվել, լարվածությունը շփման գծի որոշ հատվածներում պահպանվել է&lt;ref name=&quot;civilnet1&quot; /&gt;։

Oգոստոսի 3-ի առավոտյան Արցախի պաշտպանության բանակի հաղորդման՝ ադրբեջանական ստորաբաժանումները առավոտից կոպտորեն խախտելով հրադադարի պահպանման ռեժիմը` թիրախավորել են ՊԲ մարտական դիրքերն ու զորամասերից մեկի մշտական տեղակայման վայրը՝ բացի տարբեր տրամաչափի հրաձգային զինատեսակներից կիրառելով նաև ականանետեր, նռնականետեր և հարվածային ԱԹՍ-ներ&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://eadaily.com/ru/news/2022/08/03/azerbaydzhan-primenyaet-drony-armiya-oborony-nagornogo-karabahe-neset-poteri |title=Азербайджан применяет дроны, Армия обороны Нагорного Карабахе несëт потери |website=EADaily |language=ru |accessdate=2022-08-03}}&lt;/ref&gt;։  Արցախում մասնակի զորահավաք են սկսել&lt;ref name=&quot;azatutyun2&quot;&gt;{{Cite web |url=https://www.azatutyun.am/a/31972415.html |title=Հայկական ու ադրբեջանական կողմերը հաղորդել են զոհերի մասին. Արցախում հայտարարվել է մասնակի զորահավաք |website=«Ազատ Եվրոպա/Ազատություն» ռադիոկայան |language=hy |accessdate=2022-08-03}}&lt;/ref&gt;։ Օգոստոսի 3-ի երեկոյան տվյալներով հայկական կողմից երկու հոգի զոհվել են&lt;ref name=&quot;eadaily2&quot;&gt;{{Cite web |url=https://eadaily.com/ru/news/2022/08/03/azerbaydzhan-otchitalsya-ob-itogah-operacii-vozmezdie-v-karabahe-vzyaty-vysoty |title=Азербайджан отчитался об итогах операции «Возмездие» в Карабахе: взяты высоты |website=EADaily |language=ru |accessdate=2022-08-03}}&lt;/ref&gt;, Արցախի առողջապահության նախարար Միքայել Հայրիյանը հայտնել է, որ վիրավոր զինծառայողների թիվը 19-ի է հասել, 4-ի վիճակը բժիշկները ծանր են գնահատում, որոնցից մեկինը՝ ծայրահեղ ծանր&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://www.aysor.am/am/news/2022/08/03/%C3%95%C2%BE%C3%95%C2%AB%C3%96%C2%80%C3%95%C2%A1%C3%95%C2%BE%C3%95%C2%B8%C3%96%C2%80%C3%95%C2%B6%C3%95%C2%A5%C3%96%C2%80-19/1993983 |title=Արցախում վիրավորների թիվը հասել է 19-ի, մեկի վիճակը գնահատվում է ծայրահեղ ծանր - Այսօր` թարմ լուրեր Հայաստանից |last=LLC |first=Helix Consulting |website=www.aysor.am |language=en |accessdate=2022-08-04}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://www.azatutyun.am/a/31973137.html |title=Իրադրությունը շփման գծում հարաբերականորեն կայուն է․ Արցախի ՊՆ |website=«Ազատ Եվրոպա/Ազատություն» ռադիոկայան |language=hy |accessdate=2022-08-04}}&lt;/ref&gt;։

Ադրբեջանական կողմը հաղորդել էր, թե առավոտյան [[Արցախի Հանրապետության Պաշտպանության բանակ|Արցախի Պաշտպանության բանակը]] ինտենսիվ գնդակոծության է ենթարկել ադրբեջանական բանակի՝ Բերձորի ուղղությամբ տեղակայված ստորաբաժանումների դիրքերը, ինչի հետևանքով ադրբեջանցի զինծառայող է մահացել։ Հայկական կողմն այս հաղորդագրությանը չի արձագանքել&lt;ref name=&quot;azatutyun2&quot; /&gt;։ Ադրբեջանական կողմը հայտարարել է, որ բանակի ստորաբաժանումների կողմից իրականացված «Հատուցում» փոխադարձ գործողության արդյունքում վերահսկողության տակ են վերցվել Գիրխգիզի (Կրխկըզ) և Սարիբաբա, ինչպես նաև  մի շարք այլ գերիշխող բարձունքներ&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://eadaily.com/ru/news/2022/08/03/azerbaydzhan-otchitalsya-ob-itogah-operacii-vozmezdie-v-karabahe-vzyaty-vysoty |title=Азербайджан отчитался об итогах операции «Возмездие» в Карабахе: взяты высоты |website=EADaily |language=ru |accessdate=2022-08-03}}&lt;/ref&gt;։ Բայց «Sentinel-2A» արբանյակից արված լուսանկարները ցույց են տալիս, որ Գիրխգիզի բարձրունքը մինչև օգոստոսի 3-ը ևս գտնվել է ադրբեջանական վերահսկողության տակ&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://hetq.am/hy/article/147071 |title=Թշնամու քարոզչամեքենան ստում է․ արբանյակային լուսանկարները հերքում են Ադրբեջանի ՊՆ-ի պնդումը |website=Hetq.am |language=hy |accessdate=2022-08-04}}&lt;/ref&gt;։ 

[[Օգոստոսի 3]]-ի երեկոյան ռուս խաղաղապահները սկսել են բանակցել ադրբեջանցիների հետ։ Ըստ Արցախի օմբուդսմենի՝ բանակցության ընթացքում հայկական կողմը զիջումների է գնացել, քանի որ «կոպտագույն ձևով խախտվում է մարդկանց կյանքի իրավունքը»&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://news.5tv.am/news/iravichakn-arcaxoum-haykakan-koghmy-stipvac-gnoum-e-zijoumneri |title=Իրավիճակն Արցախում. «Հայկական կողմը ստիպված գնում է զիջումների» |website=5tv |language=hy |accessdate=2022-08-03}}&lt;/ref&gt;։

[[Օգոստոսի 4]]-ին Արցախում տեղակայված ռուս խաղաղապահ զորախմբի հրամանատար Անդրեյ Վոլկովը հանդիպել է Արցախի ընդդիմադիր և հասարակական գործիչների հետ&lt;ref&gt;[https://factor.am/540933.html Ռուս խաղաղապահների հրամանատարը հանդիպել է Արցախի հասարակական և ընդդիմադիր գործիչներին]&lt;/ref&gt;, տեղեկացրել, որ «ընթացիկ իրադարձությունների վերաբերյալ խաղաղապահ զորախմբի դիրքորոշումը, ինչպես նաև վստահեցրել է, որ Ռուսաստանի Դաշնությունը ձեռնարկում է բոլոր միջոցները իրավիճակի հետագա լարում թույլ չտալու համար»&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://hetq.am/hy/article/147095 |title=Խաղաղապահ զորախմբի հրամանատարը հանդիպել է Արցախի հասարակական և ընդդիմադիր գործիչներին |website=Hetq.am |language=hy |accessdate=2022-08-05}}&lt;/ref&gt;։

Օգոստոսի 4-ի [[օգոստոսի 5|լույս 5]]-ի գիշերը Արցախի պաշտպանական գերատեսչության տեղեկությամբ օպերատիվ իրադրությունը շփման գծում հարաբերականորեն կայուն է եղել։ Լարվածությունն ընդհանուր առմամբ պահպանվել է&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://artsakhpress.am/arm/news/167547/apatexekatvutyun-e-te-arcakhi-pb-n-9-angam-khakhtel-e-hradadari-pahpanman-rezhimy-haytararutyun.html |title=Ապատեղեկատվություն է, թե Արցախի ՊԲ-ն 9 անգամ խախտել է հրադադարի պահպանման ռեժիմը. հայտարարություն |website=artsakhpress.am |accessdate=2022-08-05}}&lt;/ref&gt;։

== Անդրադարձ ==
* {{Դրոշ|Արցախ}} - Արցախի նախագահ [[Արայիկ Հարությունյան (Արցախի նախագահ)|Արայիկ Հարությունյան]]ն օգոստոսի 2-ին հրավիրել է Անվտանգության խորհրդի ընդլայնված նիստ, որի ընթացքում քննարկվել է Արցախը Հայաստանին կապող միջանցքի հարցը։ Նախագահը դիմել է բոլոր հայրենակիցներին՝ խնդրելով պահպանել զսպվածություն և հանգստություն&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://news.5tv.am/news/karogh-enq-ardzanagrel-or-ays-pouloum-oroshaki-popoxoutyounner-kan-berdzori-mijancqi-het-kapvac-ah-naxagah |title=Կարող ենք արձանագրել, որ այս փուլում որոշակի փոփոխություններ կան Բերձորի միջանցքի հետ կապված. ԱՀ նախագահ |website=5tv |language=hy |accessdate=2022-08-03}}&lt;/ref&gt;։  
* {{Դրոշ|Ռուսաստան}} - Օգոստոսի 2-ին ռուսական խաղաղապահները հայտարարել են, որ «Շփման գծի փոփոխություն չի թույլատրվել, և ռուս խաղաղապահների անվտանգությունը ապահովելու և հնարավոր նոր միջադեպերը կանխելու համար շարունական համագործակցություն է պահպանվում Հայաստանի և Ադրբեջանի զինված ուժերի գլխավոր շտաբերի հետ»&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://www.azatutyun.am/a/31970879.html |title=Ադրբեջանական կողմը ԼՂ-ում հրադադարը խախտել է երեք անգամ. ՌԴ ՊՆ |website=«Ազատ Եվրոպա/Ազատություն» ռադիոկայան |language=hy |accessdate=2022-08-03}}&lt;/ref&gt;։
* {{Դրոշ|ՆԱՏՕ}} - [[Կովկաս|Կովկասում]] ու [[Կենտրոնական Ասիա|Կենտրոնական Ասիայում]] [[ՆԱՏՕ]]-ի գլխավոր քարտուղարի հատուկ ներկայացուցիչ Խավիեր Կոլոմինա Պիրիսը մտահոգիչ է համարել հայ-ադրբեջանական լարվածության մասին հաղորդումները&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://www.azatutyun.am/a/31972206.html |title=ՆԱՏՕ-ն մտահոգություն է հայտնում հայ-ադրբեջանական լարվածության առթիվ |website=«Ազատ Եվրոպա/Ազատություն» ռադիոկայան |language=hy |accessdate=2022-08-03}}&lt;/ref&gt;։
* {{Դրոշ|Հայաստան}} - Հայաստանի անվտանգության խորհրդի քարտուղար [[Արմեն Գրիգորյան (քաղաքական գործիչ)|Արմեն Գրիգորյան]]ը օգոստոսի 3-ին հայտարարել է, որ ճանապարհի ուղղությամբ որոշակի աշխատանք կատարվել է, բայց այս պահի դրությամբ համաձայնեցված պլան գոյություն չունի և որ Հայաստանը որևէ պլանի համաձայնություն չի տվել&lt;ref name=&quot;armenpress&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;eadaily1&quot;&gt;{{Cite web |url=https://eadaily.com/ru/news/2022/08/03/erevan-opredelil-nelegitimnym-trebovanie-baku-o-zamene-lachinskogo-koridora |title=Ереван определил нелегитимным требование Баку о замене Лачинского коридора |website=EADaily |language=ru |accessdate=2022-08-03}}&lt;/ref&gt;։
* {{Դրոշ|Եվրամիություն}} - Հարավային Կովկասում Եվրամիության հատուկ ներկայացուցիչ Տոյվո Կլաարը մտահոգություն է հայտնել վերջին օրերին հայ-ադրբեջանական կողմերի միջև լարվածության առթիվ և կարևորել է նվազեցնել լարվածությունը և բաց չթողնել տասնամյակների վեճերի էջը շրջելու պատմական հնարավորությունը&lt;ref name=&quot;civilnet1&quot;&gt;{{Cite web |url=https://www.civilnet.am/news/669962/եվրամիությունը-մտահոգություն-է-հայտնել-հայ-ադրբեջանական-լարվածության-առթիվ/ |title=Եվրամիությունը մտահոգություն է հայտնել հայ-ադրբեջանական լարվածության առթիվ |date=2022-08-03 |website=CIVILNET |language=hy-AM |accessdate=2022-08-03}}&lt;/ref&gt;։
* {{Դրոշ|Ադրբեջան}} - Ադրբեջանի արտաքին գործերի նախարարությունը օգոստոսի 3-ին մեկնաբանել է Բերձորում տեղի ունեցած միջադեպը, հաստատել է, որ ադրբեջանցի զինծառայող է զոհվել և մեղադրել է Հայաստանի  ղեկավարությանը, որը մինչ օրս դուրս չի բերել իր զինված կազմավորումները հարևան պետության տարածքից, հավելել, որ «Հետագայում ևս բոլոր անհրաժեշտ միջոցները կձեռնարկվեն Ադրբեջանի սահմանների անվտանգությունն ու ամբողջականությունն ապահովելու համար»&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://www.azatutyun.am/a/31971984.html |title=Բաքուն Հայաստանին մեղադրում է եռակողմ հայտարարության դրույթները խախտելու մեջ |website=«Ազատ Եվրոպա/Ազատություն» ռադիոկայան |language=hy |accessdate=2022-08-03}}&lt;/ref&gt;։
* {{Դրոշ|ԱՄՆ}} - Միացյալ Նահանգների Պետդեպարտամենտը հայտարարել է, որ խորապես անհանգստացած է և ուշադիր հետևում է Լեռնային Ղարաբաղի շուրջ ինտենսիվ մարտերի, զոհերի և մարդկային կորուստների մասին հաղորդումներին։ Կոչ է արել անհապաղ քայլեր ձեռնարկել լարվածությունը նվազեցնելու և հետագա սրացումից խուսափելու համար&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://mediamax.am/am/news/karabakh/48227/ |title=ԱՄՆ պետդեպը Ղարաբաղում հետագա էսկալացիայից խուսափելու կոչ է արել |website=mediamax.am |language=en |accessdate=2022-08-04}}&lt;/ref&gt;։
* {{Դրոշ|Հայաստան}} - Օգոստոսի 4-ին [[Նիկոլ Փաշինյան|Նիկոլ Փաշինյանը]] ՀՀ կառավարության նիստի ժամանակ հայտարարել է․ «ԼՂ հայությանը խաղաղապահների ներկայությամբ ֆիզիկապես և հոգեբանորեն ահաբեկելու դեպքերը պարզապես անընդունելի են։ Այս համատեքստում խիստ անհրաժեշտ է դառնում ԼՂ-ում խաղաղապահ օպերացիայի մանրամասների ճշտումը։»&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://www.armenpress.am/arm/news/1089623/ |title=Խիստ անհրաժեշտ է դառնում ԼՂ-ում խաղաղապահ օպերացիայի մանրամասների ճշտումը. Փաշինյան |website=armenpress.am |language=hy |accessdate=2022-08-04}}&lt;/ref&gt;։
* {{Դրոշ|Հայաստան}} - Օգոստոսի 4-ին ՀՀ ԱԳ նախարար [[Արարատ Միրզոյան|Արարատ Միրզոյանն]] ընդունել է Հայաստանում հավատարմագրված դիվանագիտական ներկայացուցչությունների ղեկավարներին և դեսպանների ուշադրությունն է հրավիրել վերջին օրերին [[Արցախի Հանրապետություն|Արցախում]] Ադրբեջանի կողմից սադրիչ և ագրեսիվ գործողությունների արդյունքում ստեղծված իրավիճակին։ Արարատ Միրզոյանը ընդգծել է, որ հայկական կողմի՝ տարածաշրջանում կայունության և խաղաղության հասնելու ուղղությամբ իրականացվող ջանքերին Ադրբեջանի իշխանությունները պատասխանում են հայատյաց հռետորաբանությամբ, ագրեսիվ հայտարարություններով, ուժի կիրառման անթաքույց սպառնալիքներով։ Նա անընդունելի է համարել ադրբեջանական կողմի՝ Լեռնային Ղարաբաղը էթնիկ զտման ենթարկելու շարունակական քաղաքականությունը&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://www.mfa.am/hy/press-releases/2022/08/04/meeting_ambs/11573 |title=ՀՀ ԱԳ նախարար Արարատ Միրզոյանի հանդիպումը Հայաստանում հավատարմագրված դիվանագիտական ներկայացուցչությունների ղեկավարների հետ |website=www.mfa.am |language=hy |accessdate=2022-08-04}}&lt;/ref&gt;։
* {{Դրոշ|Ֆրանսիա}} - [[Ֆրանսիայի Հանրապետության նախագահ|Ֆրանսիայի նախագահ]] [[Էմանուել Մակրոն]]ը հեռախոսով զրուցել է Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի և Ադրբեջանի նախագահ [[Իլհամ Ալիև]]ի հետ,  հորդորել է ամեն ջանք գործադրել էսկալացիայից խուսափելու և բանակցությունների սեղանի շուրջ նստելու համար։ Մակրոնն ընդգծել է 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի` հրադադարի մասին պայմանավորվածությունների շրջանակում ստանձնած պարտավորությունների կատարման կարևորությունը&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://armeniasputnik.am/20220805/makrvony-pashinjani-u-alievi-het-qnnarkel-e-lernajin-gharabaghi-iradrutjuny-46250434.html |title=Մակրոնը Փաշինյանի ու Ալիևի հետ քննարկել է Լեռնային Ղարաբաղի իրադրությունը |last=Արմենիա |first=Sputnik |date=20220805T1017+0400 |website=Sputnik Արմենիա |language=am |accessdate=2022-08-05}}&lt;/ref&gt;։
* {{Դրոշ|Ռուսաստան}} - [[Ռուսաստանի նախագահ|Ռուսաստանի Դաշնության նախագահ]]ի մամուլի քարտուղար [[Դմիտրի Պեսկով]]ը նշել է , որ [[Վլադիմիր Պուտին]]ը Անվտանգության խորհրդի անդամների հետ օպերատիվ խորհրդակցության ժամանակ քննարկել է Լեռնային Ղարաբաղում տիրող իրավիճակը  և ասել, որ, «Իսկապես, մենք շատ ուշադիր հետևում ենք, բնականաբար, մտահոգված ենք իրավիճակի սրման կապակցությամբ։ Կողմերին զսպվածության կոչ ենք անում»։ Անդրադառնալով Նիկոլ Փաշինյանի հայտարարությանը Պեսկովն ասել է․ «․․․վերջին օրերի իրադարձությունները հայ հանրության շրջանում առաջ են բերում ԼՂ-ում խաղաղապահ օպերացիայի բովանդակության և էության հետ կապված հարցեր։ Եթե հարցեր կան, ապա, անշուշտ, դրանց պետք է պատասխանել։ Միևնույն ժամանակ, տարբեր մակարդակներում սերտ շփումները, որոնք մենք ունենք հայկական կողմի հետ, մեզ թույլ կտան պարզաբանել այն հարցերը, որոնք առկա են»&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://www.civilnet.am/news/670202/պուտինն-անվտանգության-խորհրդի-անդամների-հետ-քննարկել-է-լղ-ում-տիրող-իրավիճակը․-պեսկով/ |title=Պուտինն անվտանգության խորհրդի անդամների հետ քննարկել է ԼՂ-ում տիրող իրավիճակը․ Պեսկով |date=2022-08-04 |website=CIVILNET |language=hy-AM |accessdate=2022-08-05}}&lt;/ref&gt;։
* {{Դրոշ|Բելառուս}} - [[Բելառուս]]ի արտաքին գործերի նախարարությունը  հայտարարել է․ «Բելառուսի Հանրապետությունն ուշադրությամբ հետևում է հայ– ադրբեջանական հարաբերությունների կարգավորման գործընթացի դրական զարգացումներին և անկեղծորեն շահագրգռված է խաղաղության ու կայունության հաստատմամբ և տրանսպորտային հաղորդակցությունների ապաշրջափակմամբ հարավկովկասյան տարածաշրջանում։ Այս կապակցությամբ մեզ խորը մտահոգել է Լեռնային Ղարաբաղում զինված դիմակայության հերթական սրումը»&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://armeniasputnik.am/20220804/minsky-mtahvogvats-e-lgh-um-iravitshaki-srmamb-belarusi-agn-46243272.html |title=Մինսկը մտահոգված է ԼՂ-ում իրավիճակի սրմամբ. Բելառուսի ԱԳՆ |last=Արմենիա |first=Sputnik |date=20220804T2041+0400 |website=Sputnik Արմենիա |language=am |accessdate=2022-08-05}}&lt;/ref&gt;։

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ|2}}

[[Կատեգորիա:2022 Արցախում]]
[[Կատեգորիա:Հայ-ադրբեջանական հարաբերություններ]]
[[Կատեգորիա:Հայ-ադրբեջանական զինված ընդհարումներ]]</text>
      <sha1>ddga5b1x579sqg8uxmmpce3msgflxzq</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Ինդոնեզիայի զինանշան</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1098854</id>
    <revision>
      <id>8486374</id>
      <parentid>8484896</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T07:31:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>GeoO</username>
        <id>14988</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="15768" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Զինանշան}}

'''Ինդոնեզիայի զինանշան''' ({{Lang-id|Lambang Negara Republik Indonesia}})&lt;ref name=&quot;Embassy of the Republic of Indonesia - Washington D.C.&quot;&gt;{{cite web|url=https://www.embassyofindonesia.org/index.php/national-symbols/|title=National Symbols|publisher=Embassy of the Republic of Indonesia, Washington D.C.|archive-url=https://web.archive.org/web/20200115174309/https://www.embassyofindonesia.org/index.php/national-symbols/|archive-date=2020-01-15|access-date=2020-07-18|url-status=live}}&lt;/ref&gt;, ոսկեգույն [[Գարուդա|Գարուդա թռչնի]] պատկեր է՝ կրծքին [[Վահան (հերալդիկա)|վահան]]։ Վահանը քառամաս է՝ սրտում փոքրիկ վահանով։ Զինանշանի հինգ տարրերը խորհրդանշում են [[Պանչա շիլա|Պանչա Սիլային]]՝ [[Ինդոնեզիա|Ինդոնեզիայի]] ազգային փիլիսոփայության հինգ սկզբունքները, այդ իսկ պատճառով զինանշանը կոչվում է նաև '''Գարուդա Պանչա Սիլա'''&lt;ref name=&quot;Indonesia.go.id&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.indonesia.go.id/en/indonesia-glance/symbol-and-the-state/state-emblem.html|title=State Emblem|publisher=Indonesia.go.id|archive-url=https://web.archive.org/web/20120409202218/http://indonesia.go.id/en/indonesia-glance/symbol-and-the-state/state-emblem.html|archive-date=9 April 2012|access-date=23 March 2012|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;։ Գարուդայի ճանկերում ազգային նշանաբանով ժապավեն է։ 

Զինանշանը նախագծվել է [[Պոնտյանակ|Պոնտյանակի]] [[սուլթան]] [[Սուլթան Համիդ II|Համիդ II-ի]] կողմից։ Նկարիչն է՝ Դուլլահը։ Գերբն ընդունվել է որպես ազգային խորհրդանիշ 1950 թվականի փետրվարի 11-ին&lt;ref name=&quot;IR&quot;&gt;{{cite web|url=http://storiesfromtheroad.wordpress.com/2009/09/04/lagu-indonesia-raya-asli-dan-yang-dilecehkan-oleh-malaysia/|title=Lagu Indonesia Raya asli dan yang dilecehkan oleh Malaysia|publisher=|archiveurl=https://www.webcitation.org/616oMukBd?url=http://storiesfromtheroad.wordpress.com/2009/09/04/lagu-indonesia-raya-asli-dan-yang-dilecehkan-oleh-malaysia/|archivedate=2011 թ․ օգոստոսի 21|dead-url=no|accessdate=12 июля 2010|author=|datepublished=4 сентябрря 2009 года|lang=id|description=}}&lt;/ref&gt;։

== Գարուդա ==
[[Պատկեր:Airlangga.jpg|մինի|320x320փքս|Աիրլանգգա թագավորի արձանը պատկերված է որպես [[Վիշնու]]՝ Գարուդայի վրա:]]
[[Գարուդա|Գարուդան]] առասպելական թռչուն է, [[Հինդուիզմ|հինդուիզմի]] և [[Բուդդիզմ|բուդդիզմի]] դիցաբանության տարր։ Այն հաճախ օգտագործվում է [[Զինանշանագիտություն|հերալդիկայի]], [[Ճարտարապետություն|ճարտարապետության]], [[Կերպարվեստ|կերպարվեստի]] և [[Մոնումենտալ արվեստ|մոնումենտալ արվեստում]] [[Հարավային Ասիա|Հարավային]] և [[Հարավարևելյան Ասիա|Հարավարևելյան Ասիայում]]։ Գարուդան՝ [[Վիշնու|Վիշնու աստծու]] ձիավոր թռչունը (վահանա) հայտնվում է հին Ինդոնեզիայի բազմաթիվ տաճարներում։ Տաճարները, ինչպիսիք են [[Պրամբանան]], Պետնատարան, Բելահանը և Սուկուխը, պատկերում են Գարուդայի պատկերները ([[խորաքանդակ]] կամ արձան)։ Պրամբանան տաճարային համալիրն ունի մեկ տաճար, որը գտնվում է Գարուդային նվիրված Վիշնուի տաճարի դիմաց։ Այսօր պալատում Գարուդայի արձանն այլևս չկա։ Շիվայի տաճարում՝ Պրամբանանի համալիրում, պատկեր կա, ասում են, որ սա [[Ռամայանա|Ռամայանայի]] դրվագ է Գարուդա Ջատայուի մասին, ով փորձել է Սիտային փրկել Ռավանաի ձեռքից։ Էյրլանգգա թագավորի աստվածացված արձանը պատկերված է, որպես Գարուդայի վրա կանգնած Վիշնու (Բելանահում)։ Համարվում է հին Ճավայի ամենահայտնի Գարուդայի արձանը։ Այժմ արձանը Արևելյան Ճավայի Թրոուլանի թանգարանի հավաքածուի կարևոր մասն է։

Գարուդան հայտնվում է բազմաթիվ ավանդույթներում և պատմություններում, հատկապես [[Ճավա|Ճավայում]] և [[Բալի|Բալիում]]։ Շատ պատմություններում Գարուդան խորհրդանշում է գիտելիքի, զորության, քաջության, հավատարմության և կարգապահության արժանիքները։ Որպես Վիշնուի փոխադրամիջոց՝ Գարուդան կրում է Վիշնուի ատրիբուտները, որոնք խորհրդանշում են տիեզերական կարգի պահպանումը։ Բալիում մինչև իսլամի գալուստը հարգվել և մեծարվել է Գարուդային որպես «բոլոր արարածների տեր, որոնք կարող են թռչել» և «թռչունների հոյակապ թագավոր»։ 

Բալիում Գարուդան ավանդաբար պատկերվել է որպես աստվածային էակ՝ արծվի գլխով, կտուցով, թեւերով և ճանկով, մինչդեռ ունի մարդու մարմին։ Սովորաբար պատկերված է ոսկեգույն և վառ գույներով բարդ փորագրության մեջ՝ որպես Վիշնուի փոխադրամիջոց կամ Նագա ([[Վիշապ (գերբնական էակ)|վիշապի]], ջրային օձի) [[Օձ (դիցաբանություն)|օձի]] դեմ ճակատամարտի տեսարանում։ Գարուդայի կարևոր և վեհ դիրքը ինդոնեզական ավանդույթներում հնագույն ժամանակներից հարգում է Գարուդային որպես [[Ինդոնեզիա|Ինդոնեզիայի]] ազգային խորհրդանիշ, ինդոնեզական գաղափարախոսության մարմնավորում՝ [[Պանչա Շիլա|Պանչա Սիլային]]։ Գարուդան, որը նաև ընտրվել է որպես Ինդոնեզիայի ազգային ավիաընկերության Garuda Indonesia անվանումը։ Ինդոնեզիայի հետ մեկտեղ Թաիլանդի թագավորությունը նաև օգտագործում է Գարուդան որպես իրենց ազգային խորհրդանիշ՝ [[Թաիլանդի զինանշան]]։

Ինդոնեզիայի զինանշանի գարուդան վերաբերում է Ինդոնեզիայի արշիպելագի նախագաղութային հինդուական թագավորություններին։ Գարուդան ինքնին խորհրդանշում է ուժն ու զորությունը, իսկ ոսկեգույնը՝ փառքը։ Գարուդայի յուրաքանչյուր թևի վրա կա 17 փետուր, 8-ը՝ պոչում, 19-ը՝ պոչի վերում (վահանի տակ), և 45-ը՝ պարանոցի շուրջը։ «17/8/1945» թվերը նշանակում են՝ օգոստոսի 17, 1945 թվական - Ինդոնեզիայի անկախության ամսաթիվ։ 

== Խորհրդանիշներ ==
[[Պատկեր:Garuda_Pancasila.jpg|աջից|մինի|280x280փքս|Գարուդա Պանկասիլայի արձանը ցուցադրված է [[Ջակարտա|Ջակարտայի]] Ազգային հուշարձանի (Մոնաս) Անկախության սրահում:]]
[[Պատկեր:Pancasila_Perisai.svg|ձախից|98x98փքս]]

== Վահան ==
Վահանը քառամաս է՝ սրտում փոքրիկ վահանով։ Առաջին մասում ցուլի արծաթագույն և սև գլուխը կարմիր դաշտում, երկրորդում՝ բնական գույնի ծառ՝ կանաչ թագով արծաթե դաշտում, երրորդում՝ արծաթե դաշտում, ոսկեգույն բրնձի ընձյուղ բամբակի աջ կողում, չորրորդում՝ ոսկե շղթա կարմիր դաշտում։ Վահանի սև դաշտում ոսկե հնգաթև աստղ է։ Վահանի վերին և ստորին մասերը բաժանված են [[Հասարակած|հասարակածի]] գիծը խորհրդանշող սև շերտով։ Վահանի յուրաքանչյուր տարր, բացի սև շերտից, նախատեսված է խորհրդանշելու Ինդոնեզիայի պետական ​​գաղափարախոսության սկզբունքներից մեկը՝ Պանչա Սիլային։
[[Պատկեր:Pancasila_Sila_1_Star.svg|ձախից|80x80փքս]]

=== Աստղ ===
Կենտոնում, փոքր վահանի վրա, սև դաշտում ոսկե աստղը համապատասխանում է Պանչա Սիլայի (Պանչա շիլա) ''առաջին սկզբունքին''՝ հավատ միակ [[Աստված|Աստծուն]]&lt;ref name=&quot;Indonesia.go.id&quot; /&gt;։ Սև գույնը սովորաբար հասկացվում է որպես [[Մուհամմադ|Մուհամմեդի]] (Մուհամմադ) խորհրդանիշ՝ Իսլամի մարգարեի խորհրդանիշ, որը Ինդոնեզիայի ամենակարևոր կրոնն է։ Ոսկե աստղը [[Սոցիալիզմ|սոցիալիստական]] գաղափարախոսության խորհրդանիշն է։

Պանչա Սիլայի այս սկզբունքը միշտ վիճելի է եղել, քանի որ այն ենթադրում է պարտադիր հավատ մեկ Աստծո հանդեպ։ [[Սուկառնո|Սուկառնոյի]] ժառանգության (Սուկառնո) կողմնակիցները կարծում են, որ այս սկզբունքը նպատակ ուներ համախմբել Ինդոնեզիայի բնակչությանը, որոնց թվում կան տարբեր կրոններ և հավատքներ։

Աստղը տարածված է ոչ միայն Ինդոնեզիայում տարածված կրոնների՝ Իսլամի, [[Քրիստոնեություն|Քրիստոնեության]], [[Հինդուիզմ|Հինդուիզմի]], [[Կաթոլիկ եկեղեցի|Կաթոլիկության]] և [[Բուդդայականություն|Բուդդայականության]] խորհրդանիշն է, այլև սոցիալիզմի աշխարհիկ գաղափարախոսության մեջ&lt;ref name=&quot;DEPTINFO4647&quot;&gt;Department of Information, Republic of Indonesia (1999), pp46-47&lt;/ref&gt;։
[[Պատկեր:Pancasila_Sila_4_Buffalo's_Head.svg|ձախից|80x80փքս]]

=== Ցուլ ===
Կարմիր դաշտի առաջին քառորդում գտնվում է ճավայական վայրի ցլի գլուխը՝ [[Բանտենգ|բանտենգը]], որը խորհրդանշում է Պանչա Սիլայի չորրորդ սկզբունքը՝ [[ժողովրդավարություն]]՝ առաջնորդվելով խորհրդատվության և ներկայացուցչության ողջամիտ քաղաքականությամբ։ Բանտենգը սոցիալական կենդանի է, որով պայմանավորված է ողջ բնակչության կողմից կարևոր որոշումների ընդունումը։ Բանտենգը Ինդոնեզիայի ազգային կուսակցության խորհրդանիշն էր, որը հիմնադրվել էր երկրի առաջին նախագահ [[Սուկառնո|Սուկարնոն]] և հետագայում, համառության և պայքարի խորհրդանիշ ընդունվել է նրա իրավահաջորդների՝ Ինդոնեզիայի դեմոկրատական ​​կուսակցության և Ինդոնեզիայի դեմոկրատական ​​պայքարի կուսակցությունների կողմից (վերջինս գլխավորում է Սուկարնոյի դուստրը՝ [[Մեգավատի Սուկարնոպուտրի|Մեգավատի Սուկարնոպուտրին]])։ 
[[Պատկեր:Pancasila_Sila_3_Banyan_Tree.svg|ձախից|81x81փքս]]

=== Ծառ ===
Երկրորդ քառորդ մասում, արծաթե դաշտում, [[Թզենի բենգալական|բանյանի ծառ]] է, որը խորհրդանշում է Պանչա Սիլայի երրորդ սկզբունքը` Ինդոնեզիայի միասնությունը։ Բանյանը հայտնի է զարգացած արմատներով և ճյուղերով։ Իրականում, Սուկարնոյի և նրա կուսակցության ստեղծած Ինդոնեզիայի Հանրապետությունը մի երկիր է, որը կազմված է բազմաթիվ մշակույթներից։
[[Պատկեր:Pancasila_Sila_5_Rice_and_Cotton.svg|ձախից|80x80փքս]]

=== Բրինձ և բամբակ ===
Երրորդ քառորդում, արծաթե դաշտում, բրնձի ոսկե ցողուն է և բամբակի կանաչ գլուխներ։ Նրանք ներկայացնում են Պանչա Սիլի հինգերորդ սկզբունքը՝ սոցիալական արդարությունը։ Բրինձը և բամբակը ներկայացնում են հացն հանապազօրյա և ապրուստի միջոցներ։
[[Պատկեր:Pancasila_Sila_2_Chain.svg|ձախից|80x80փքս]]

=== Շղթա ===
Չորրորդ քառորդում, կարմիր դաշտում, ոսկե շղթա է։ Այս շղթան ներկայացնում է սերնդափոխությունը՝ կլոր և քառակուսի օղակներով, որոնք ներկայացնում են համապատասխանաբար արական և իգական։ Շղթան համապատասխանում է Պանչա Սիլայի երկրորդ սկզբունքին՝ արդարամիտ և քաղաքակիրթ մարդասիրության։

== Կարգախոս ==
Գարուդայի ճանկերում Ինդոնեզիայի ազգային նշանաբանով ժապավեն է '''Bhinneka Tunggal lka''' բառերով։ Սա [[Ճավայերեն|հին ճավայական]] արտահայտություն է, որը բառացի նշանակում է «(Չնայած) մասերով, բայց միասնական» կամ այլ կերպ՝ «Միասնությունը բազմազանության մեջ»։

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

{{ՎՊԵ}}
{{Արտաքին հղումներ}}

[[Կատեգորիա:Ինդոնեզիայի պետական խորհրդանիշեր]]
[[Կատեգորիա:Աստղերով զինանշաններ]]
[[Կատեգորիա:Արծիվներով զինանշաններ]]
[[Կատեգորիա:Ինդոնեզիայի մշակույթ]]
[[Կատեգորիա:Շղթաներով զինանշաններ]]
[[Կատեգորիա:Թռչուններիվ զինանշաններ]]
[[Կատեգորիա:Ինդոնեզիայի պատմություն]]
[[Կատեգորիա:Պատկերանիշներ]]
[[Կատեգորիա:1950 հիմնադրումներ]]
[[Կատեգորիա:Բնօրինակում անաղբյուր հոդվածներ]]</text>
      <sha1>ndotrryzmal8gwnkllx7l4wtzz91vug</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486375</id>
      <parentid>8486374</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T07:32:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>GeoO</username>
        <id>14988</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="15731" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Զինանշան}}

'''Ինդոնեզիայի զինանշան''' ({{Lang-id|Lambang Negara Republik Indonesia}})&lt;ref name=&quot;Embassy of the Republic of Indonesia - Washington D.C.&quot;&gt;{{cite web|url=https://www.embassyofindonesia.org/index.php/national-symbols/|title=National Symbols|publisher=Embassy of the Republic of Indonesia, Washington D.C.|archive-url=https://web.archive.org/web/20200115174309/https://www.embassyofindonesia.org/index.php/national-symbols/|archive-date=2020-01-15|access-date=2020-07-18|url-status=live}}&lt;/ref&gt;, ոսկեգույն [[Գարուդա|Գարուդա թռչնի]] պատկեր է՝ կրծքին [[Վահան (հերալդիկա)|վահան]]։ Վահանը քառամաս է՝ սրտում փոքրիկ վահանով։ Զինանշանի հինգ տարրերը խորհրդանշում են [[Պանչա շիլա|Պանչա Սիլային]]՝ [[Ինդոնեզիա|Ինդոնեզիայի]] ազգային փիլիսոփայության հինգ սկզբունքները, այդ իսկ պատճառով զինանշանը կոչվում է նաև '''Գարուդա Պանչա Սիլա'''&lt;ref name=&quot;Indonesia.go.id&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.indonesia.go.id/en/indonesia-glance/symbol-and-the-state/state-emblem.html|title=State Emblem|publisher=Indonesia.go.id|archive-url=https://web.archive.org/web/20120409202218/http://indonesia.go.id/en/indonesia-glance/symbol-and-the-state/state-emblem.html|archive-date=9 April 2012|access-date=23 March 2012|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;։ Գարուդայի ճանկերում ազգային նշանաբանով ժապավեն է։ 

Զինանշանը նախագծվել է [[Պոնտյանակ|Պոնտյանակի]] [[սուլթան]] [[Սուլթան Համիդ II|Համիդ II-ի]] կողմից։ Նկարիչն է՝ Դուլլահը։ Գերբն ընդունվել է որպես ազգային խորհրդանիշ 1950 թվականի փետրվարի 11-ին&lt;ref name=&quot;IR&quot;&gt;{{cite web|url=http://storiesfromtheroad.wordpress.com/2009/09/04/lagu-indonesia-raya-asli-dan-yang-dilecehkan-oleh-malaysia/|title=Lagu Indonesia Raya asli dan yang dilecehkan oleh Malaysia|publisher=|archiveurl=https://www.webcitation.org/616oMukBd?url=http://storiesfromtheroad.wordpress.com/2009/09/04/lagu-indonesia-raya-asli-dan-yang-dilecehkan-oleh-malaysia/|archivedate=2011 թ․ օգոստոսի 21|dead-url=no|accessdate=12 июля 2010|author=|datepublished=4 сентябрря 2009 года|lang=id|description=}}&lt;/ref&gt;։

== Գարուդա ==
[[Պատկեր:Airlangga.jpg|մինի|Աիրլանգգա թագավորի արձանը պատկերված է որպես [[Վիշնու]]՝ Գարուդայի վրա:]]
[[Գարուդա|Գարուդան]] առասպելական թռչուն է, [[Հինդուիզմ|հինդուիզմի]] և [[Բուդդիզմ|բուդդիզմի]] դիցաբանության տարր։ Այն հաճախ օգտագործվում է [[Զինանշանագիտություն|հերալդիկայի]], [[Ճարտարապետություն|ճարտարապետության]], [[Կերպարվեստ|կերպարվեստի]] և [[Մոնումենտալ արվեստ|մոնումենտալ արվեստում]] [[Հարավային Ասիա|Հարավային]] և [[Հարավարևելյան Ասիա|Հարավարևելյան Ասիայում]]։ Գարուդան՝ [[Վիշնու|Վիշնու աստծու]] ձիավոր թռչունը (վահանա) հայտնվում է հին Ինդոնեզիայի բազմաթիվ տաճարներում։ Տաճարները, ինչպիսիք են [[Պրամբանան]], Պետնատարան, Բելահանը և Սուկուխը, պատկերում են Գարուդայի պատկերները ([[խորաքանդակ]] կամ արձան)։ Պրամբանան տաճարային համալիրն ունի մեկ տաճար, որը գտնվում է Գարուդային նվիրված Վիշնուի տաճարի դիմաց։ Այսօր պալատում Գարուդայի արձանն այլևս չկա։ Շիվայի տաճարում՝ Պրամբանանի համալիրում, պատկեր կա, ասում են, որ սա [[Ռամայանա|Ռամայանայի]] դրվագ է Գարուդա Ջատայուի մասին, ով փորձել է Սիտային փրկել Ռավանաի ձեռքից։ Էյրլանգգա թագավորի աստվածացված արձանը պատկերված է, որպես Գարուդայի վրա կանգնած Վիշնու (Բելանահում)։ Համարվում է հին Ճավայի ամենահայտնի Գարուդայի արձանը։ Այժմ արձանը Արևելյան Ճավայի Թրոուլանի թանգարանի հավաքածուի կարևոր մասն է։

Գարուդան հայտնվում է բազմաթիվ ավանդույթներում և պատմություններում, հատկապես [[Ճավա|Ճավայում]] և [[Բալի|Բալիում]]։ Շատ պատմություններում Գարուդան խորհրդանշում է գիտելիքի, զորության, քաջության, հավատարմության և կարգապահության արժանիքները։ Որպես Վիշնուի փոխադրամիջոց՝ Գարուդան կրում է Վիշնուի ատրիբուտները, որոնք խորհրդանշում են տիեզերական կարգի պահպանումը։ Բալիում մինչև իսլամի գալուստը հարգվել և մեծարվել է Գարուդային որպես «բոլոր արարածների տեր, որոնք կարող են թռչել» և «թռչունների հոյակապ թագավոր»։ 

Բալիում Գարուդան ավանդաբար պատկերվել է որպես աստվածային էակ՝ արծվի գլխով, կտուցով, թեւերով և ճանկով, մինչդեռ ունի մարդու մարմին։ Սովորաբար պատկերված է ոսկեգույն և վառ գույներով բարդ փորագրության մեջ՝ որպես Վիշնուի փոխադրամիջոց կամ Նագա ([[Վիշապ (գերբնական էակ)|վիշապի]], ջրային օձի) [[Օձ (դիցաբանություն)|օձի]] դեմ ճակատամարտի տեսարանում։ Գարուդայի կարևոր և վեհ դիրքը ինդոնեզական ավանդույթներում հնագույն ժամանակներից հարգում է Գարուդային որպես [[Ինդոնեզիա|Ինդոնեզիայի]] ազգային խորհրդանիշ, ինդոնեզական գաղափարախոսության մարմնավորում՝ [[Պանչա Շիլա|Պանչա Սիլային]]։ Գարուդան, որը նաև ընտրվել է որպես Ինդոնեզիայի ազգային ավիաընկերության Garuda Indonesia անվանումը։ Ինդոնեզիայի հետ մեկտեղ Թաիլանդի թագավորությունը նաև օգտագործում է Գարուդան որպես իրենց ազգային խորհրդանիշ՝ [[Թաիլանդի զինանշան]]։

Ինդոնեզիայի զինանշանի գարուդան վերաբերում է Ինդոնեզիայի արշիպելագի նախագաղութային հինդուական թագավորություններին։ Գարուդան ինքնին խորհրդանշում է ուժն ու զորությունը, իսկ ոսկեգույնը՝ փառքը։ Գարուդայի յուրաքանչյուր թևի վրա կա 17 փետուր, 8-ը՝ պոչում, 19-ը՝ պոչի վերում (վահանի տակ), և 45-ը՝ պարանոցի շուրջը։ «17/8/1945» թվերը նշանակում են՝ օգոստոսի 17, 1945 թվական - Ինդոնեզիայի անկախության ամսաթիվ։ 

== Խորհրդանիշներ ==
[[Պատկեր:Garuda_Pancasila.jpg|մինի|Գարուդա Պանկասիլայի արձանը ցուցադրված է [[Ջակարտա|Ջակարտայի]] Ազգային հուշարձանի (Մոնաս) Անկախության սրահում:]]
[[Պատկեր:Pancasila_Perisai.svg|ձախից|98x98փքս]]

== Վահան ==
Վահանը քառամաս է՝ սրտում փոքրիկ վահանով։ Առաջին մասում ցուլի արծաթագույն և սև գլուխը կարմիր դաշտում, երկրորդում՝ բնական գույնի ծառ՝ կանաչ թագով արծաթե դաշտում, երրորդում՝ արծաթե դաշտում, ոսկեգույն բրնձի ընձյուղ բամբակի աջ կողում, չորրորդում՝ ոսկե շղթա կարմիր դաշտում։ Վահանի սև դաշտում ոսկե հնգաթև աստղ է։ Վահանի վերին և ստորին մասերը բաժանված են [[Հասարակած|հասարակածի]] գիծը խորհրդանշող սև շերտով։ Վահանի յուրաքանչյուր տարր, բացի սև շերտից, նախատեսված է խորհրդանշելու Ինդոնեզիայի պետական ​​գաղափարախոսության սկզբունքներից մեկը՝ Պանչա Սիլային։
[[Պատկեր:Pancasila_Sila_1_Star.svg|ձախից|80x80փքս]]

=== Աստղ ===
Կենտոնում, փոքր վահանի վրա, սև դաշտում ոսկե աստղը համապատասխանում է Պանչա Սիլայի (Պանչա շիլա) ''առաջին սկզբունքին''՝ հավատ միակ [[Աստված|Աստծուն]]&lt;ref name=&quot;Indonesia.go.id&quot; /&gt;։ Սև գույնը սովորաբար հասկացվում է որպես [[Մուհամմադ|Մուհամմեդի]] (Մուհամմադ) խորհրդանիշ՝ Իսլամի մարգարեի խորհրդանիշ, որը Ինդոնեզիայի ամենակարևոր կրոնն է։ Ոսկե աստղը [[Սոցիալիզմ|սոցիալիստական]] գաղափարախոսության խորհրդանիշն է։

Պանչա Սիլայի այս սկզբունքը միշտ վիճելի է եղել, քանի որ այն ենթադրում է պարտադիր հավատ մեկ Աստծո հանդեպ։ [[Սուկառնո|Սուկառնոյի]] ժառանգության (Սուկառնո) կողմնակիցները կարծում են, որ այս սկզբունքը նպատակ ուներ համախմբել Ինդոնեզիայի բնակչությանը, որոնց թվում կան տարբեր կրոններ և հավատքներ։

Աստղը տարածված է ոչ միայն Ինդոնեզիայում տարածված կրոնների՝ Իսլամի, [[Քրիստոնեություն|Քրիստոնեության]], [[Հինդուիզմ|Հինդուիզմի]], [[Կաթոլիկ եկեղեցի|Կաթոլիկության]] և [[Բուդդայականություն|Բուդդայականության]] խորհրդանիշն է, այլև սոցիալիզմի աշխարհիկ գաղափարախոսության մեջ&lt;ref name=&quot;DEPTINFO4647&quot;&gt;Department of Information, Republic of Indonesia (1999), pp46-47&lt;/ref&gt;։
[[Պատկեր:Pancasila_Sila_4_Buffalo's_Head.svg|ձախից|80x80փքս]]

=== Ցուլ ===
Կարմիր դաշտի առաջին քառորդում գտնվում է ճավայական վայրի ցլի գլուխը՝ [[Բանտենգ|բանտենգը]], որը խորհրդանշում է Պանչա Սիլայի չորրորդ սկզբունքը՝ [[ժողովրդավարություն]]՝ առաջնորդվելով խորհրդատվության և ներկայացուցչության ողջամիտ քաղաքականությամբ։ Բանտենգը սոցիալական կենդանի է, որով պայմանավորված է ողջ բնակչության կողմից կարևոր որոշումների ընդունումը։ Բանտենգը Ինդոնեզիայի ազգային կուսակցության խորհրդանիշն էր, որը հիմնադրվել էր երկրի առաջին նախագահ [[Սուկառնո|Սուկարնոն]] և հետագայում, համառության և պայքարի խորհրդանիշ ընդունվել է նրա իրավահաջորդների՝ Ինդոնեզիայի դեմոկրատական ​​կուսակցության և Ինդոնեզիայի դեմոկրատական ​​պայքարի կուսակցությունների կողմից (վերջինս գլխավորում է Սուկարնոյի դուստրը՝ [[Մեգավատի Սուկարնոպուտրի|Մեգավատի Սուկարնոպուտրին]])։ 
[[Պատկեր:Pancasila_Sila_3_Banyan_Tree.svg|ձախից|81x81փքս]]

=== Ծառ ===
Երկրորդ քառորդ մասում, արծաթե դաշտում, [[Թզենի բենգալական|բանյանի ծառ]] է, որը խորհրդանշում է Պանչա Սիլայի երրորդ սկզբունքը` Ինդոնեզիայի միասնությունը։ Բանյանը հայտնի է զարգացած արմատներով և ճյուղերով։ Իրականում, Սուկարնոյի և նրա կուսակցության ստեղծած Ինդոնեզիայի Հանրապետությունը մի երկիր է, որը կազմված է բազմաթիվ մշակույթներից։
[[Պատկեր:Pancasila_Sila_5_Rice_and_Cotton.svg|ձախից|80x80փքս]]

=== Բրինձ և բամբակ ===
Երրորդ քառորդում, արծաթե դաշտում, բրնձի ոսկե ցողուն է և բամբակի կանաչ գլուխներ։ Նրանք ներկայացնում են Պանչա Սիլի հինգերորդ սկզբունքը՝ սոցիալական արդարությունը։ Բրինձը և բամբակը ներկայացնում են հացն հանապազօրյա և ապրուստի միջոցներ։
[[Պատկեր:Pancasila_Sila_2_Chain.svg|ձախից|80x80փքս]]

=== Շղթա ===
Չորրորդ քառորդում, կարմիր դաշտում, ոսկե շղթա է։ Այս շղթան ներկայացնում է սերնդափոխությունը՝ կլոր և քառակուսի օղակներով, որոնք ներկայացնում են համապատասխանաբար արական և իգական։ Շղթան համապատասխանում է Պանչա Սիլայի երկրորդ սկզբունքին՝ արդարամիտ և քաղաքակիրթ մարդասիրության։

== Կարգախոս ==
Գարուդայի ճանկերում Ինդոնեզիայի ազգային նշանաբանով ժապավեն է '''Bhinneka Tunggal lka''' բառերով։ Սա [[Ճավայերեն|հին ճավայական]] արտահայտություն է, որը բառացի նշանակում է «(Չնայած) մասերով, բայց միասնական» կամ այլ կերպ՝ «Միասնությունը բազմազանության մեջ»։

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

{{ՎՊԵ}}
{{Արտաքին հղումներ}}

[[Կատեգորիա:Ինդոնեզիայի պետական խորհրդանիշեր]]
[[Կատեգորիա:Աստղերով զինանշաններ]]
[[Կատեգորիա:Արծիվներով զինանշաններ]]
[[Կատեգորիա:Ինդոնեզիայի մշակույթ]]
[[Կատեգորիա:Շղթաներով զինանշաններ]]
[[Կատեգորիա:Թռչուններիվ զինանշաններ]]
[[Կատեգորիա:Ինդոնեզիայի պատմություն]]
[[Կատեգորիա:Պատկերանիշներ]]
[[Կատեգորիա:1950 հիմնադրումներ]]
[[Կատեգորիա:Բնօրինակում անաղբյուր հոդվածներ]]</text>
      <sha1>kbhtgdykrd24otqwrglhe5kmsa0xftp</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Քեթի Փայփեր</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1098857</id>
    <revision>
      <id>8486371</id>
      <parentid>8483513</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T07:31:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>GeoO</username>
        <id>14988</id>
      </contributor>
      <comment>ավելացվեց [[Կատեգորիա:Բրիտանացի լրագրողներ]] [[Վիքիպեդիա:ՀոթՔաթ|ՀոթՔաթ]] գործիքով</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4947" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Դերասան}}
'''Քեյթ Էլիզաբեթ Փայփեր''' ('''Քեթի Փայփեր'''), ({{lang-en|Kate Elizabeth «Katie» Piper}}), {{ԱԾ}}), բրիտանացի լրագրող, հեռուստահաղորդավար և մոդել&lt;ref&gt;{{cite news|url=https://www.bbc.co.uk/news/uk-england-sussex-16918223|title=Acid attack model Katie Piper gets sight back|date=7 February 2012|publisher=BBC|access-date=7 February 2012}}&lt;/ref&gt; ։

== Կենսագրություն ==
Փայփերը ծնվել է Հեմփշիր կոմսությունում՝ Անդովերում։ Հայրը եղել է վարսահարդար։ Դպրոցն ավարտելուց հետո կոսմետոլոգ է սովորել։ Հետագայում նա սկսել է մոդելի կարիերան, մասնակցել տարբեր նորաձևության և գովազդային ֆոտոսեսիաների, այդ թվում՝ ազգային թերթերի համար։ Նա նաև սկսել է աշխատել որպես գովազդային մոդել, կատարել է կենդանի միջոցառումներ՝ մարտարվեստի մրցումներում աշխատել ռինգում։

==Հարձակում և բռնություն ==
Դենիել Լինչը, որը եղել է մարտարվեստի մարզիկ, նրա հետ ծանոթացել է «Facebook» սոցիալական ցանցի միջոցով ծանոթացել է նրա հետ։  Նրանք առաջին անգամ հանդիպել են այնտեղ, որտեղ աշխատել է Փայփերը։ Վերջինս գոհ է մնացել իրենց հանդիպումից, չիմանալով, որ նախկինում Դենիելը բանտարկվել էր մարդու դեմքին եռացող ջուր լցնելու համար։

Նրանց հարաբերություններից երկու շաբաթ անց՝ 2008 թվականի մարտի 29-ին, ճաշից հետո նրանք հյուրանոցային համար են պատվիրել։ Հյուրանոցի համարում Լինչը ծեծել և բռնաբարել է Փայփերին՝ սպառնալով նրան դանակահարել և կախել։ Միևնույն ժամանակ Լինչը վնասվածքներ է հասցրել Փայփերի ձեռքին։ Փայփերը ստացած վնասվածքների համար բուժվել է, սակայն վախեցել է տեղյակ պահել ոստիկաններին&lt;ref name=&quot;BBCNews1&quot;&gt;{{cite news|url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/programmes/breakfast/8314689.stm|title=My Beautiful Face|date=19 October 2009|publisher=BBC |access-date=20 October 2009}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.katiepiper.co.uk/showthread.php?tid=29 |title=Images of Katie Piper working as a 'ring girl' |publisher=Katiepiper.co.uk |access-date=27 August 2011 |archive-url=https://web.archive.org/web/20111012101614/http://katiepiper.co.uk/showthread.php?tid=29 |archive-date=12 October 2011 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;։

Քեյթին բազմաթիվ հեռախոսազանգեր ու ներողություն է ստացել Լինչից։  2008 թվականի մարտի 31-ին՝ առաջին հարձակումից երկու օր անց, Լինչը համոզել Քեյթին գնալ ինտերնետ սրճարան՝ կարդալու իր ֆեյսբուքյան նամակը։ Ավելի ուշ, Լինչի հանցակիցը՝ Ստեֆան Սիլվեստրը հետևել է Քեյթին և [[ծծմբական թթու]] լցրել Քեյթի դեմքին։ Փողոցային տեսախցիկները ֆիքսել են հարձակումը, իսկ Լինչն ու Սիլվեստրը ավելի ուշ ձերբակալվել են։  Փայփերը 40-ից ավելի պլաստիկ վիրահատության է ենթարկվել, սակայն ի վերջո նա մի աչքով կույր է մնացել։

== Անձնական կյանք ==
2015 թվականի նոյեմբերի 6-ից Քեյթին ամուսնացած է Ռիչարդ Ջեյմս Սաթոնի հետ, որի հետ հանդիպել է չորս տարի՝ մինչև իրենց հարսանիքը։ Զույգն ունի երկու դուստր՝ Բել Էլիզաբեթ Սաթոնը (ծնված 2014 թվականի մարտի 14-ին)&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://twitter.com/KatiePiper_/status/444450230650814464/ |title=I am delighted to tell you that our daughter Belle Elizabeth was born today! Overwhelmed with happiness. We can’t wait to get to know her! |access-date=2014-03-16 |archive-date=2014-03-24 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140324225146/https://twitter.com/KatiePiper_/status/444450230650814464 |deadlink=no }}&lt;/ref&gt; և Պենելոպա Դայան Սաթոնը (ծնված 2017 թվականի դեկտեմբերի 10-ին)։

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

[[Կատեգորիա:Բրիտանացի լրագրողներ]]</text>
      <sha1>0uggheikrqtcqi85mxzq4zpkyoxpkac</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486372</id>
      <parentid>8486371</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T07:31:39Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>GeoO</username>
        <id>14988</id>
      </contributor>
      <comment>ավելացվեց [[Կատեգորիա:Բրիտանացի մոդելներ]] [[Վիքիպեդիա:ՀոթՔաթ|ՀոթՔաթ]] գործիքով</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5006" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Դերասան}}
'''Քեյթ Էլիզաբեթ Փայփեր''' ('''Քեթի Փայփեր'''), ({{lang-en|Kate Elizabeth «Katie» Piper}}), {{ԱԾ}}), բրիտանացի լրագրող, հեռուստահաղորդավար և մոդել&lt;ref&gt;{{cite news|url=https://www.bbc.co.uk/news/uk-england-sussex-16918223|title=Acid attack model Katie Piper gets sight back|date=7 February 2012|publisher=BBC|access-date=7 February 2012}}&lt;/ref&gt; ։

== Կենսագրություն ==
Փայփերը ծնվել է Հեմփշիր կոմսությունում՝ Անդովերում։ Հայրը եղել է վարսահարդար։ Դպրոցն ավարտելուց հետո կոսմետոլոգ է սովորել։ Հետագայում նա սկսել է մոդելի կարիերան, մասնակցել տարբեր նորաձևության և գովազդային ֆոտոսեսիաների, այդ թվում՝ ազգային թերթերի համար։ Նա նաև սկսել է աշխատել որպես գովազդային մոդել, կատարել է կենդանի միջոցառումներ՝ մարտարվեստի մրցումներում աշխատել ռինգում։

==Հարձակում և բռնություն ==
Դենիել Լինչը, որը եղել է մարտարվեստի մարզիկ, նրա հետ ծանոթացել է «Facebook» սոցիալական ցանցի միջոցով ծանոթացել է նրա հետ։  Նրանք առաջին անգամ հանդիպել են այնտեղ, որտեղ աշխատել է Փայփերը։ Վերջինս գոհ է մնացել իրենց հանդիպումից, չիմանալով, որ նախկինում Դենիելը բանտարկվել էր մարդու դեմքին եռացող ջուր լցնելու համար։

Նրանց հարաբերություններից երկու շաբաթ անց՝ 2008 թվականի մարտի 29-ին, ճաշից հետո նրանք հյուրանոցային համար են պատվիրել։ Հյուրանոցի համարում Լինչը ծեծել և բռնաբարել է Փայփերին՝ սպառնալով նրան դանակահարել և կախել։ Միևնույն ժամանակ Լինչը վնասվածքներ է հասցրել Փայփերի ձեռքին։ Փայփերը ստացած վնասվածքների համար բուժվել է, սակայն վախեցել է տեղյակ պահել ոստիկաններին&lt;ref name=&quot;BBCNews1&quot;&gt;{{cite news|url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/programmes/breakfast/8314689.stm|title=My Beautiful Face|date=19 October 2009|publisher=BBC |access-date=20 October 2009}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.katiepiper.co.uk/showthread.php?tid=29 |title=Images of Katie Piper working as a 'ring girl' |publisher=Katiepiper.co.uk |access-date=27 August 2011 |archive-url=https://web.archive.org/web/20111012101614/http://katiepiper.co.uk/showthread.php?tid=29 |archive-date=12 October 2011 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;։

Քեյթին բազմաթիվ հեռախոսազանգեր ու ներողություն է ստացել Լինչից։  2008 թվականի մարտի 31-ին՝ առաջին հարձակումից երկու օր անց, Լինչը համոզել Քեյթին գնալ ինտերնետ սրճարան՝ կարդալու իր ֆեյսբուքյան նամակը։ Ավելի ուշ, Լինչի հանցակիցը՝ Ստեֆան Սիլվեստրը հետևել է Քեյթին և [[ծծմբական թթու]] լցրել Քեյթի դեմքին։ Փողոցային տեսախցիկները ֆիքսել են հարձակումը, իսկ Լինչն ու Սիլվեստրը ավելի ուշ ձերբակալվել են։  Փայփերը 40-ից ավելի պլաստիկ վիրահատության է ենթարկվել, սակայն ի վերջո նա մի աչքով կույր է մնացել։

== Անձնական կյանք ==
2015 թվականի նոյեմբերի 6-ից Քեյթին ամուսնացած է Ռիչարդ Ջեյմս Սաթոնի հետ, որի հետ հանդիպել է չորս տարի՝ մինչև իրենց հարսանիքը։ Զույգն ունի երկու դուստր՝ Բել Էլիզաբեթ Սաթոնը (ծնված 2014 թվականի մարտի 14-ին)&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://twitter.com/KatiePiper_/status/444450230650814464/ |title=I am delighted to tell you that our daughter Belle Elizabeth was born today! Overwhelmed with happiness. We can’t wait to get to know her! |access-date=2014-03-16 |archive-date=2014-03-24 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140324225146/https://twitter.com/KatiePiper_/status/444450230650814464 |deadlink=no }}&lt;/ref&gt; և Պենելոպա Դայան Սաթոնը (ծնված 2017 թվականի դեկտեմբերի 10-ին)։

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

[[Կատեգորիա:Բրիտանացի լրագրողներ]]
[[Կատեգորիա:Բրիտանացի մոդելներ]]</text>
      <sha1>6quhqh0ohcg1po4anb62m62nh401lg9</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Սոֆի</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1098860</id>
    <revision>
      <id>8486369</id>
      <parentid>8484570</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T07:30:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>GeoO</username>
        <id>14988</id>
      </contributor>
      <comment>/* top */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5449" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ երաժիշտ|անուն=Սոֆի|բնօրինակ_անուն=|լոգո=|լոգոյի_լայնություն=|պատկեր=SOPHIE at LadyLand Festival.png|նկարագրություն=|լայնություն=|Landscape=|Born=[[սեպտեմբերի 17]], [[1986]]&lt;br /&gt; {{դրոշ|Շոտլանդիա}} [[Գլազգո]], [[Շոտլանդիա]]|Died=[[հունվարի 30]], [[2021]]&lt;br /&gt; {{դրոշ|Հունաստան}} [[Աթենք]], [[Հունաստան]]|մասնագիտություն=պրոդյուսեր, երգչուհի, դիջեյ|Influences=|Label=}}

'''Սոֆի Քսեոնը''' ({{ԱԾ}})&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.imdb.com/name/nm3146383/bio|title=Sophie|website=IMDb|accessdate=2022-08-06}}&lt;/ref&gt;, նաև հայտնի որպես SOPHIE, շոտլանդացի երաժիշտ է, պրոդյուսեր, երգչուհի և դիջեյ, հայտնի է իր փորձարարական մոտեցմամբ փոփ երաժշտությանը։ 2010ականներին նա կարևոր դեր է խաղացել հայփերփոփ ժանրի ձեւավորման մեջ, աշխատելով PC Music լեյբլի երաժիշտների հետ&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.allmusic.com/artist/sophie-mn0003301582/biography|title=SOPHIE Biography, Songs, &amp; Albums|website=AllMusic|language=en|accessdate=2022-08-05}}&lt;/ref&gt;։ Սոֆին որպես պրոդյուսեր աշխատել է [[Չարլի ԷքսՍիԷքս|Չարլի ԷքսՍիԷքսի]], [[Vince Staples]]-ի, [[Kim Petras]]-ի, [[Մադոննա|Մադոննայի]], [[Let's Eat Grandma]]-ի և [[Namie Amuro]]-ի հետ&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;։

Ի սկզբանե Սոֆին կիսվում էր իր երաժշտությամբ անանուն կերպով։ Նա հայտնի դարձավ իր &quot;Bipp&quot; (2013) և &quot;Lemonade&quot; (2014) սինգլներով, որոնք հետագայում ընդգրկվեցին իր Product (2015) սկավառակի ցանկում։ Սոֆիի առաջին ալբոմը՝ Oil of Every Pearl's Un-Insides-ը (2018), արժանացավ Գրեմմի մրցանակի՝ լավագույն էլեկտրոնիկ/պարային ալբոմ կատեգորիայում։

== Կենսագրություն ==
Սոֆին ծնվել է 1986թ սեպտեմբերի 17-ին [[Գլազգո|Գլասգոյում]]։ Նրա հայրը [[Էլեկտրոնային երաժշտություն|էլեկտրոնային երաժշտության]] սիրահար էր ու փոքր տարիքից տարել է Սոֆիին ռեյվերի՝ պարային էլեկտրոնային երաժշտությանը նվիրված միջացարումների։ Հարցազրույցում Սոֆին ասել է, որ ամբողջ մանկությունը տրամադրել է երաժշտություն լսելուն, վերցնելով հոր սկավառակները։ Որպես ծննդյան օրվա նվեր ստեղնաշար ստանալուց հետո նա սկսել է հետաքրքրվել երաժշտություն ստեղծելով։ Նա վաղ տարիքում ցանկություն է հայտնել թողնել դպրոցը և լիովին նվիրվել երաժշտությանը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.lennyletter.com/story/sophie-interview|title=SOPHIE On Criticism, Collaborating and Childhood {{!}} LENNY|website=www.lennyletter.com|accessdate=2022-08-05}}&lt;/ref&gt;։

Սոֆին [[Տրանսգենդեր|տրանս կին]] է&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.teenvogue.com/story/sophie-producer|title=SOPHIE Finds Her Voice|last=Nast|first=Condé|date=2017-12-07|website=Teen Vogue|language=en-US|accessdate=2022-08-06}}&lt;/ref&gt;։

Սոֆին մահացել է 2021թ Հունվարի 30-ին ժամը 04:00-ին, [[Աթենք|Աթենքում]]։ Transgressive և Future Classic լեյբլները հայտարարության մեջ նշել են՝ «Իր ոգուն համապատասխան, նա դուրս էր եկել պատշգամբ լիալուսինը դիտելու համար և պատահաբար ընկնելու արդյունքում մահացել։ Նա միշտ կմնա մեզ հետ»&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://pitchfork.com/news/sophie-has-died/|title=SOPHIE Has Died|last=Nast|first=Condé|date=2021-01-30|website=Pitchfork|language=en-US|accessdate=2022-08-05}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20210131000620/https://www.theguardian.com/music/2021/jan/30/sophie-acclaimed-avant-pop-producer-dies-aged-34|title=Sophie, acclaimed avant-pop producer, dies aged 34 {{!}} Electronic music {{!}} The Guardian|date=2021-01-31|website=web.archive.org|accessdate=2022-08-06}}&lt;/ref&gt;։

== Սկավառակագրություն ==

* ''Product'' (2015)
* ''Oil of Every Pearl's Un-Insides'' (2018)
* ''Oil of Every Pearl's Un-Insides Non-Stop Remix Album'' (2019)

== Ծանոթագրություններ ==
&lt;references /&gt;
[[Կատեգորիա:Երաժիշտներ]]
[[Կատեգորիա:Քվիր]]
[[Կատեգորիա:Տրանսգենդեր ինքնություններ]]
[[Կատեգորիա:ԼԳԲՏ]]
[[Կատեգորիա:ԼԳԲՏ-ն երաժշտության մեջ]]
[[Կատեգորիա:ԼԳԲՏ-ն մշակույթի և արվեստի մեջ]]
[[Կատեգորիա:Էլեկտրոնային երաժշտություն]]
[[Կատեգորիա:Արվեստ]]
[[Կատեգորիա:Արվեստ ըստ երկրի]]
[[Կատեգորիա:Արվեստ ըստ ժամանակաշրջանի]]</text>
      <sha1>8olxr396o13v7egdf1h6tanp97q138c</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Աղեր (թմրանյութեր)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1098914</id>
    <revision>
      <id>8486229</id>
      <parentid>8484819</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T19:04:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jemma Petrosyan</username>
        <id>121994</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="34463" xml:space="preserve">
''Պետք չէ շփոթել ներշնչման համար նախատեսված աղերի հետ, որոնք օգտագործվում են ուշագնացության ժամանակ։''

'''Լոգանքի աղերը''' (այլ կերպ՝ '''հոգեակտիվ լոգանքի աղեր''', '''PABS'''&lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Gray|first=Bobbe Ann|last2=Holland|first2=Cindra|date=June 2014|title=Implications of Psychoactive 'Bath Salts' Use During Pregnancy|journal=Nursing for Women's Health|volume=18|issue=3|pages=220–30|doi=10.1111/1751-486X.12123|pmid=24939199}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Ross|first=Edward A.|last2=Watson|first2=Mary|last3=Goldberger|first3=Bruce|date=8 September 2011|title=&quot;Bath Salts&quot; Intoxication|journal=New England Journal of Medicine|volume=365|issue=10|pages=967–8|doi=10.1056/NEJMc1107097|pmid=21899474}}&lt;/ref&gt;, կամ Միացյալ Թագավորությունում Monkey Dust (կապիկի փոշի)&lt;ref&gt;[https://www.newsweek.com/what-monkey-dust-bath-salt-mpvd-drug-causing-epidemic-violent-hallucinations-1068295 Monkey dust &quot;epidemic&quot; causing drug users to experience violent hallucinations&quot;]. ''Newsweek''. 10-Օգոստոս-2018։ Վերցված է 17-Օգոստոս-2018&lt;/ref&gt;) [[Հանգստի դեղամիջոց|ռեկրեացիոն]] [[Դիզայներական դեղամիջոց|դիզայներական դեղամիջոցների]] խումբ են&lt;ref name=&quot;DEA&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.justice.gov/dea/divisions/hq/2011/hq102111.shtml|title=DEA: Chemicals Used in &quot;Bath Salts&quot; Now Under Federal Control and Regulation|accessdate=28-Դեկտեմբեր-2013}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.justice.gov/archive/ndic/pubs44/44571/44571p.pdf|title=Situation Report. Synthetic Cathinones (Bath Salts): An Emerging Domestic Threat|publisher=United States Department of Justice: National Drug Intelligence Center|accessdate=1-Հունիս-2013}}&lt;/ref&gt;։ Անվանումը ծագել է այն բանից հետո, երբ թմրանյութերը քողարկվել են որպես [[լոգանքի աղեր]] &lt;ref name=&quot;CBC&quot;&gt;Black, Matthew (25 June 2012). &quot;What are 'bath salts'? A look at Canada's newest illegal drug&quot;. ''CBC News''. Canadian Broadcasting Corporation. Վերցված է 28-Դեկտեմբեր-2013&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;spiller&quot;&gt;{{Cite journal|year=2011|title=Clinical experience with and analytical confirmation of &quot;bath salts&quot; and &quot;legal highs&quot; (synthetic cathinones) in the United States|journal=Clinical Toxicology|volume=49|issue=6|pages=499–505|doi=10.3109/15563650.2011.590812|pmid=21824061}}&lt;/ref&gt;։ Սպիտակ փոշին, հատիկները կամ [[Բյուրեղ|բյուրեղները]] հաճախ հիշեցնում են [[Մագնեզիումի սուլֆատ|Epsom աղերը]], բայց քիմիապես տարբերվում են։ Դեղերի փաթեթավորման վրա հաճախ գրված է «նախատեսված չէ մարդկանց կողմից օգտագործման համար»՝ փորձելով շրջանցել [[Թմրամիջոցների արգելման մասին օրենքը|թմրամիջոցների արգելման մասին օրենքները]]&lt;ref name=&quot;CBC&quot; /&gt;։ Բացի այդ, դրանք կարող են սխալ պիտակավորվել, որպես պարարտանյութ, մաքրող միջոց և այլ նմանատիպ ապրանքներ։

== Պատմությունը ==
Սինթետիկ կատինոնները, ինչպիսիք են [[Մեֆեդրոն|մեֆեդրոնը]], որոնք քիմիապես նման են Catha ''edulis'' բույսում  հայտնաբերված կատինոնին, առաջին անգամ սինթեզվել են 1920-ականներին&lt;ref name=&quot;coppola&quot;&gt;{{Cite journal|year=2012|title=Synthetic cathinones: Chemistry, pharmacology and toxicology of a new class of designer drugs of abuse marketed as &quot;bath salts&quot; or &quot;plant food&quot;|journal=Toxicology Letters|volume=211|issue=2|pages=144–149|doi=10.1016/j.toxlet.2012.03.009|pmid=22459606}}&lt;/ref&gt;։ Նրանք մնացին անհայտ մինչև 21-րդ դարի առաջին տասնամյակը, երբ գաղտնի քիմիկոսները վերահայտնաբերեցին դրանք և սկսեցին օգտագործել դիզայներական դեղամիջոցներում, քանի որ միացությունները օրինական էին բազմաթիվ իրավասություններում&lt;ref name=&quot;hamilton&quot;&gt;Morris, H. (5 April 2010). [https://www.vice.com/en/article/nndnxk/hamilton-s-pharmacopeia-455-v17n6 &quot;Hamilton's Pharmacopeia. Mephedrone: the phantom menace&quot;]. ''Vice Magazine''. Արխիվացված է օրիգինալից 30-Հոկտեմբեր-2011&lt;/ref&gt;։ 2009 և 2010 թվականներին սինթետիկ կատինոնների օգտագործման զգալի աճ է գրանցվել սկզբում [[Միացյալ Թագավորություն|Միացյալ Թագավորությունում]] և մնացած [[Եվրոպա|Եվրոպայում]], իսկ այնուհետև [[Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ|Միացյալ Նահանգներում]]։ Որպես «լոգանքի աղ» վաճառվող դեղերն առաջին անգամ հայտնվել են ԱՄՆ-ի իշխանությունների ուշադրության կենտրոնում 2010 թվականին այն բանից հետո, երբ հաղորդումներ ստացվեցին ԱՄՆ թունավորման կենտրոններին&lt;ref name=&quot;spiller&quot;&gt;{{Cite journal|year=2011|title=Clinical experience with and analytical confirmation of &quot;bath salts&quot; and &quot;legal highs&quot; (synthetic cathinones) in the United States|journal=Clinical Toxicology|volume=49|issue=6|pages=499–505|doi=10.3109/15563650.2011.590812|pmid=21824061}}&lt;/ref&gt;։ Եվրոպայում դեղերը հիմնականում գնում էին կայքերից, սակայն ԱՄՆ-ում դրանք հիմնականում վաճառվում էին փոքր անկախ խանութներում, ինչպիսիք են բենզալցակայանները և [[Գլխավոր խանութ|հեդշոփերը]] (անգլերենից՝ pothead, «մարիխուանա ծխող» + shop, «խանութ»)&lt;ref name=&quot;spiller&quot; /&gt;։ Լոգանքի աղերը վաճառվել են նաև առցանց՝ փոքր փաթեթներով&lt;ref name=&quot;Good Morning America&quot;&gt;Dolak, Kevin (5 June 2012). [https://abcnews.go.com/health/bath-salts-dangerous-drug-increasing-us/story?id=16496076 &quot;'Bath Salts': Use of Dangerous Drug Increasing Across U.S.&quot;] ABC News: Good Morning America. Վերցված է 28-Դեկտեմբեր-2013&lt;/ref&gt;։

Հաղորդվել է հարյուրավոր այլ դիզայներական թմրանյութերի մասին, ներառյալ արհեստական քիմիական նյութեր, ինչպիսիք են [[Սինթետիկ կանեփ|սինթետիկ կանեփը]] և կիսասինթետիկ նյութերը, ինչպիսիք են [[Մեթիլհեքսանամին|մեթիլհեքսանամինը]]&lt;ref name=&quot;McElrath&quot; /&gt;։ Այս դեղերը հիմնականում մշակվել են անօրինական դեղերի դեմ օրենքներով վերահսկվելուց խուսափելու համար՝ այդպիսով տալով նրանց ''դիզայներական դեղեր'' պիտակը&lt;ref name=&quot;McElrath&quot;&gt;{{Cite journal|last=McElrath, K|last2=O'Neill, C|date=March 2011|title=Experiences with mephedrone pre- and post-legislative controls: perceptions of safety and sources of supply|journal=The International Journal on Drug Policy|volume=22|issue=2|pages=120–7|doi=10.1016/j.drugpo.2010.11.001|pmid=21242082}}&lt;/ref&gt;։

ԱՄՆ-ում թունավորման կենտրոններ «լոգանքի աղերի» հետ կապված զանգերի թիվը 2010 թվականին 304-ից հասել է 6138-ի՝ 2011 թվականին, ըստ Թունավորման վերահսկման կենտրոնների ամերիկյան ասոցիացիայի։ Այնուհետև սկսեցին նվազել լոգանքի աղերի հետ կապված զանգերը. մինչև 2015 թվականը այդ թիվը նվազել է մինչև 522&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.aapcc.org/alerts/bath-salts|title=Bath Salts|publisher=American Association of Poison Control Centers|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170119053143/http://www.aapcc.org/alerts/bath-salts/|archivedate=19-Հունվար-2017|accessdate=18-Հունվար-2017|quote=}}&lt;/ref&gt;։

== Դեղաբանությունը ==
[[Դեղագիտություն|Դեղաբանորեն]] լոգանքի աղերը սովորաբար պարունակում են [[Կաթինոն|կատինոն]], սովորաբար [[մեթիլենդիօքսիպիրովալերոն]] (MDPV), [[մեթիլոն]] կամ [[մեֆեդրոն]]։ Այնուամենայնիվ, [[Նյութ|քիմիական]] բաղադրությունը շատ տարբեր է&lt;ref name=&quot;spiller&quot;&gt;{{Cite journal|year=2011|title=Clinical experience with and analytical confirmation of &quot;bath salts&quot; and &quot;legal highs&quot; (synthetic cathinones) in the United States|journal=Clinical Toxicology|volume=49|issue=6|pages=499–505|doi=10.3109/15563650.2011.590812|pmid=21824061}}&lt;/ref&gt; և նույն անունով պիտակավորված արտադրանքը կարող է նաև պարունակել [[Պիրովալերոն|պիրովալերոնի]] կամ [[Պիպրադրոլ|պիպրադրոլի]] ածանցյալներ։ Եվրոպայում հիմնական սինթետիկ կատինոնը մեֆեդրոնն է, մինչդեռ ԱՄՆ-ում MDPV-ն ավելի տարածված է&lt;ref name=&quot;spiller&quot; /&gt;։

Շատ քիչ բան է հայտնի, թե ինչպես են լոգանքի աղերը փոխազդում ուղեղի հետ և ինչպես են դրանք [[Դեղերի նյութափոխանակություն|նյութափոխանակվում]] օրգանիզմում։ Գիտնականները հակված են կարծելու, որ լոգանքի աղերը կախվածություն առաջացնելու հզոր պոտենցիալ ունեն և կարող են մեծացնել օգտագործողների տոլերանտությունը&lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Ross|first=EA|last2=Watson|first2=M|last3=Goldberger|first3=B|date=8 September 2011|title=&quot;Bath Salts&quot; Intoxication|journal=The New England Journal of Medicine|volume=365|issue=10|pages=967–968|doi=10.1056/NEJMc1107097|pmid=21899474}}&lt;/ref&gt;։ Նրանք նման են ամֆետամիններին նրանով, որ առաջացնում են խթանիչ ազդեցություն՝ մեծացնելով [[Մոնոամին նեյրոհաղորդիչ|մոնոամինների]] կոնցենտրացիան, ինչպիսիք են [[Դոֆամին|դոֆամինը]], [[Սերոտոնին|սերոտոնինը]] և [[Նորադրենալին|նորեպինեֆրինը]] [[Սինապս|սինապսներում]]&lt;ref name=&quot;Kehr&quot;&gt;{{Cite journal|last=Kehr|first=J.|last2=Ichinose|first2=F.|last3=Yoshitake|first3=S.|last4=Goiny|first4=M.|last5=Sievertsson|first5=T.|last6=Nyberg|first6=F.|last7=Yoshitake|first7=T.|date=April 2011|title=Mephedrone, compared to MDMA (ecstasy) and amphetamine, rapidly increases both dopamine and serotonin levels in nucleus accumbens of awake rats|journal=British Journal of Pharmacology|volume=164|issue=8|pages=1949–58|doi=10.1111/j.1476-5381.2011.01499.x|pmc=3246659|pmid=21615721}}&lt;/ref&gt;։ Նրանք, ընդհանուր առմամբ, ավելի քիչ են կարողանում անցնել [[Արյուն-ուղեղային պատնեշ|արյան ուղեղի պատնեշը]], քան ամֆետամինները՝ [[Կետոններ|բետա-կետո խմբի]] առկայության պատճառով, որը մեծացնում է միացության [[Քիմիական բևեռականություն|բևեռականությունը]]&lt;ref name=&quot;coppola&quot; /&gt;։

== Օգտագործումը ==
Լոգանքի աղերը սովորաբար ընդունում են օրալ, ներշնչման, ծխելու կամ [[Ներարկում (դեղորայք)|ներարկման]] եղանակով։ Լոգանքի աղերը կարող են վնասակար լինել մարդու առողջության համար և կարող են առաջացնել անկանոն վարքագիծ, հալյուցինացիաներ և զառանցանքներ&lt;ref name=&quot;emcdda&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.emcdda.europa.eu/attachements.cfm/att_102496_EN_Europol-EMCDDA_Joint_Report_Mephedrone.pdf|title=Europol–EMCDDA Joint Report on a new psychoactive substance: 4-methylmethcathinone (mephedrone)|date=|publisher=European Monitoring Centre for Drugs and Drug Addiction|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110408215242/http://www.emcdda.europa.eu/attachements.cfm/att_102496_EN_Europol-EMCDDA_Joint_Report_Mephedrone.pdf|archivedate=8-Ապրիլ-2011}}&lt;/ref&gt;։ Սա հաճախ պայմանավորված է նրանց արթունությունը խթանող ազդեցությամբ, ինչը հանգեցնում է անքնության։

=== Փոխազդեցությունը ալկոհոլի հետ ===
Լոգանքի աղերը հաճախ օգտագործում են [[Մեֆեդրոն|ալկոհոլի]]&lt;nowiki/&gt;հետ միաժամանակ։ 2015 թվականի ուսումնասիրությունը&lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Ciudad-Roberts|first=Andrés|last2=Camarasa|first2=Jorge|last3=Ciudad|first3=Carlos J.|last4=Pubill|first4=David|last5=Escubedo|first5=Elena|date=2015|title=Alcohol enhances the psychostimulant and conditioning effects of mephedrone in adolescent mice; postulation of unique roles of D receptors and BDNF in place preference acquisition|journal=British Journal of Pharmacology|volume=172|issue=20|pages=4970–4984|doi=10.1111/bph.13266|pmc=4621996|pmid=26228024}}&lt;/ref&gt; ուսումնասիրել է [[Մեֆեդրոն|մեֆեդրոնի]] և ալկոհոլի փոխկապակցվածությունը՝ կենտրոնանալով հոգեմետ խթանիչ և «պարգևատրող» ազդեցությունների վրա։ Այն ցույց է տվել, որ ալկոհոլը ցածր (ոչ խթանող) չափաբաժիններով զգալիորեն ուժեղացնում է մեֆեդրոնի հոգեմետ խթանիչ ազդեցությունը։ Այս էֆեկտը պայմանավորված է սինապտիկ [[Դոֆամին|դոֆամինի]] ավելացմամբ, քանի որ [[Հալոպերիդոլ|հալոպերիդոլը]], բայց ոչ [[Կետանսերին|կետանսերինը]], կարող էր արգելափակել ալկոհոլի ուժեղացումը։ 

=== Սուբյեկտիվ էֆեկտներ ===
Լոգանքի աղերը կամ կապիկի փոշին հանդես են գալիս  փոշու կամ բյուրեղացված ձևով, որը կարելի է կուլ տալ, ծխել, ներարկել կամ ներշնչել։ Սուբյեկտիվ ազդեցությունները նման են MDMA-ին կամ կոկաինին&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://erowid.org/experiences/subs/exp_Products_Bath_Salts_Plant_Food_etc.shtml|title=Products - Bath Salts, Plant Food, etc (also Bath Salts; Plant Food; Fertilizer) {{!}} Erowid experience vaults|website=erowid.org|accessdate=2020-08-08}}&lt;/ref&gt;, բայց 5-6 ժամ տևողությամբ։ Երկու նյութերն էլ առաջացնում են կենտրոնական նյարդային համակարգում գործողության արագ սկիզբ&lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Penders|first=Thomas M.|last2=Gestring|first2=Richard|date=2011-09-01|title=Hallucinatory delirium following use of MDPV: 'Bath Salts'|journal=General Hospital Psychiatry|volume=33|issue=5|pages=525–526|doi=10.1016/j.genhosppsych.2011.05.014|issn=0163-8343|pmid=21762997}}&lt;/ref&gt; և խթանիչ թունավորություն։ Ավելի մեծ չափաբաժինների դեպքում՝ այս դասը կարող է առաջացնել այնպիսի էֆեկտներ, ինչպիսին նկատվում է [[Սերոտոնինային համախտանիշ (սինդրոմ)|սերոտոնինի համախտանիշի]] դեպքում&lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Mugele|first=Josh|last2=Nañagas|first2=Kristine A.|last3=Tormoehlen|first3=Laura M.|date=July 2012|title=Serotonin Syndrome Associated with MDPV Use: A Case Report|journal=Annals of Emergency Medicine|language=en|volume=60|issue=1|pages=100–102|doi=10.1016/j.annemergmed.2011.11.033|issn=0196-0644|pmid=22237165}}&lt;/ref&gt;։ Իրենց արագ ազդեցության շնորհիվ սինթետիկ կատինոնները հզոր պարգևատրողներ են՝ կախվածության բարձր ներուժով&lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Aarde|first=S. M.|last2=Huang|first2=P. K.|last3=Dickerson|first3=T. J.|last4=Taffe|first4=M. A.|date=2015-06-01|title=Binge-like acquisition of 3,4-methylenedioxypyrovalerone (MDPV) self-administration and wheel activity in rats|journal=Psychopharmacology|language=en|volume=232|issue=11|pages=1867–1877|doi=10.1007/s00213-014-3819-4|issn=1432-2072|pmc=4426253|pmid=25424056}}&lt;/ref&gt;։ Monkey Dust (կապիկի փոշի), «լոգանքի աղերը» կամ բույսերի սննդանյութը հաճախ օգտագործվում է դասական հոգեակտիվ դեղամիջոցների հետ միաժամանակ։ Օգտատերերը, ովքեր չափից մեծ դոզա են ընդունել, հաճախ դրսևորում են գրգռվածության, զառանցանքի, [[Զգայապատրանք|հալյուցինացիաների]], ավելորդ շարժիչ ակտիվության, նոպաների, [[Հաճախասրտություն|տախիկարդիայի]], հիպերտոնիայի և/կամ հիպերթերմիայի ախտանիշներ&lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Beck|first=Olof|last2=Bäckberg|first2=Matilda|last3=Signell|first3=Patrick|last4=Helander|first4=Anders|year=2017|title=Intoxications in the STRIDA project involving a panorama of psychostimulant pyrovalerone derivatives, MDPV copycats|journal=Clinical Toxicology|volume=56|issue=4|pages=256–263|doi=10.1080/15563650.2017.1370097|pmid=28895757}}&lt;/ref&gt;։

== Առողջական խնդիրներ ==
Լոգանքի աղի/Կապիկի փոշու օգտագործողները հայտնել են ախտանիշներ, որոնք ներառում են [[գլխացավ]], [[սրտխփոց|սրտի բաբախյուն]], [[սրտխառնոց]], սառը մատներ, [[Զգայապատրանք|հալյուցինացիաներ]], [[պարանոյա]] և [[Խուճապային գրոհ|խուճապի նոպաներ]]&lt;ref name=&quot;reed1301&quot;&gt;Reed, Jim (13 January 2010). [https://www.bbc.co.uk/news/newsbeat-10004366 &quot;Clubbers are 'turning to new legal high mephedrone'&quot;]. ''BBC News''. Վերցված է 4-Հուլիս-2010&lt;/ref&gt;։ Լրատվամիջոցները հաղորդում են ռեակցիաներ, որոնք ներառում են [[Բռնություն|բռնի]] վարքագիծ&lt;ref&gt;Dolak, Kevin (5 June 2012). [https://abcnews.go.com/Health/bath-salts-dangerous-drug-increasing-us/story?id=16496076 &quot;'Bath Salts': Use of Dangerous Drug Increasing Across U.S.&quot;] ''ABC News''. Վերցված է 28-Դեկտեմբեր-2013&lt;/ref&gt;, [[Սրտամկանի ինֆարկտ|սրտի կաթված]], [[երիկամային անբավարարություն]], լյարդի անբավարարություն, [[ինքնասպանություն]], [[Ցավ|ցավի]] նկատմամբ հանդուրժողականության բարձրացում, [[ջրազրկում]] և կմախքի մկանային հյուսվածքի քայքայում&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.drugabuse.gov/publications/drugfacts/synthetic-cathinones-bath-salts|title=DrugFacts: Synthetic Cathinones ('Bath Salts')|date=|website=DrugAbuse.gov|publisher=National Institute on Drug Abuse|accessdate=18-Դեկտեմբեր-2013}}&lt;/ref&gt;։ Ավելին, կան ապացույցներ, որոնք հաստատում են այն պնդումը, որ հոգեակտիվ միացությունը կարող է խթանել փսիխոզը մի մարդու մոտ, որն արդեն ենթակա է հոգեկան խանգարումների։

Տեսողական ախտանշանները, որոնք նման են խթանիչի չափից մեծ դոզաներին, ներառում են լայնացած բբեր, մկանների ակամա շարժում, արագ սրտի բաբախյուն և հիպերտոնիա&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;Miller, Michael C. (September 2011). [https://www.health.harvard.edu/newsletters/Harvard_Mental_Health_Letter/2011/September &quot;Ask the Doctor: Bath salts—a new way to get high?&quot;]. ''Harvard Mental Health Letter''. Վերցված է 18-Դեկտեմբեր-2013&lt;/ref&gt;։

== Հայտնաբերումը ==
MDPV-ն և այլ սինթետիկ կատինոնները չեն կարող հոտոտվել [[Հայտնաբերող շուն|հայտնաբերող շների]] կողմից և չեն հայտնաբերվում սովորական [[մեզի անալիզ|մեզի անալիզով]]&lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Winder|first=G. S.|last2=Stern|first2=N.|last3=Hosanagar|first3=A.|date=March 2012|title=Are &quot;Bath Salts&quot; the next generation of stimulant abuse?|journal=J Subst Abuse Treat|volume=44|issue=1|pages=42–45|doi=10.1016/j.jsat.2012.02.003|pmid=22445773}}&lt;/ref&gt;, թեև դրանք կարող են հայտնաբերվել մեզի և մազերի մեջ՝ օգտագործելով [[գազային քրոմատոգրաֆիա-զանգվածային սպեկտրոմետրիա]] կամ հեղուկ քրոմատոգրաֆիա-զանգվածային սպեկտրոմետրիա&lt;ref&gt;{{Cite book|url=http://www.biomedicalpublications.com/mephedrone.pdf|title=Disposition of Toxic Drugs and Chemicals in Man|last=Baselt|first=R.|publisher=Biomedical Publications|year=2017|edition=11th|location=Seal Beach, CA|pages=1280–1282|access-date=29-Հունիս-2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20120425083904/http://www.biomedicalpublications.com/mephedrone.pdf|archive-date=25-Ապրիլ-2012}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite journal|year=2012|title=Prevalence of new psychoactive substances: A retrospective study in hair|journal=Drug Testing and Analysis|volume=4|issue=6|pages=402–408|doi=10.1002/dta.1338|pmid=22522922}}&lt;/ref&gt;։ Դիստրիբյուտորները կարող են քողարկել դեղը որպես ամենօրյա նյութեր, ինչպիսիք են [[Պարարտանյութեր|պարարտանյութը]] կամ [[Միջատներ վանող միջոց|միջատներին վանող միջոցը]]&lt;ref name=&quot;CBC&quot; /&gt;&lt;ref&gt;[https://www.newsday.com/news/new-york/bath-salts-synthetic-drugs-targeted-in-schneiderman-lawsuits-1.3829630 &quot;'Bath salts,' synthetic drugs targeted in Schneiderman lawsuits&quot;]. Long Island Newsday. Արխիվացված է [https://web.archive.org/web/20131228075413/http://www.newsday.com/news/new-york/bath-salts-synthetic-drugs-targeted-in-schneiderman-lawsuits-1.3829630 օրիգինալից] 28-Դեկտեմբեր-2013։ Վերցված է 18-Դեկտեմբեր-2013&lt;/ref&gt;։

== Տարածվածությունը ==
Քիչ է հայտնի, թե քանի մարդ է օգտագործում լոգանքի աղերը։ Մեծ Բրիտանիայում մեֆեդրոնը, որը սովորաբար հայտնի է որպես MCAT, չորրորդ ամենատարածված ապօրինի [[Մարիխուանա|թմրանյութն]] է [[գիշերային ակումբ]] այցելողների շրջանում կանեփից, MDMA- ից և [[Կոկաին|կոկաինից]] հետո։ [[Թույնի վերահսկման կենտրոնների ամերիկյան ասոցիացիան|Թույնի վերահսկման կենտրոնների ամերիկյան ասոցիացիայի]] զեկույցների հիման վրա ենթադրվում է, որ լոգանքի աղերի օգտագործումը ԱՄՆ-ում զգալիորեն աճել է 2010-ից 2011 թվականներին&lt;ref name=&quot;coppola&quot; /&gt;։ Կարծիքներ կան, որ օգտագործման աճը պայմանավորված է դրանց լայն տարածմամբ, շատ թմրամիջոցների թեստերի ժամանակ չհայտնաբերվածությամբ և լրատվամիջոցների սենսացիոն լուսաբանմամբ&lt;ref name=&quot;prosser&quot;&gt;{{Cite journal|year=2011|title=The Toxicology of Bath Salts: A Review of Synthetic Cathinones|journal=Journal of Medical Toxicology|volume=8|issue=1|pages=33–42|doi=10.1007/s13181-011-0193-z|pmc=3550219|pmid=22108839}}&lt;/ref&gt;։

Օգտագործողների տարիքը տատանվում է 15-ից 55 միջակայքում, միջին տարիքը՝ 28&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;։

== Իրավական կարգավիճակը ==
[[Կանադայի թմրամիջոցների քաղաքականությունը]] 2012 թվականի աշնանից ի վեր դասակարգում է մեթիլենդիօքսիպիրովալերոնը (MDPV), որպես առաջին կանոնակարգի նյութ (schedule I)՝ վերահսկվող դեղերի և նյութերի մասին օրենքի համաձայն ՝ դասելով այն նույն կատեգորիայի, ինչ [[Հերոին|հերոինը]] և [[MDMA|MDMA-]] ն։ Մեֆեդրոնն ու մեթիլոնն արդեն անօրինական են Կանադայում և Միացյալ Նահանգների զգալի մասում &lt;ref name=&quot;CBC&quot; /&gt;։

[[Միացյալ Թագավորություն|Միացյալ Թագավորությունում]] բոլոր փոխարինված կատինոնները ապօրինի ճանաչվեցին 2010 թվականի ապրիլին&lt;ref name=&quot;bbc0704&quot;&gt;[http://news.bbc.co.uk/democracylive/hi/house_of_commons/newsid_8605000/8605939.stm &quot;BBC – Democracy Live – MPs move to ban mephedrone&quot;]. ''BBC News''. Վերցված է 28-Դեկտեմբեր-2013&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;opsi.gov&quot;&gt;[https://web.archive.org/web/20110105053256/http://www.legislation.gov.uk/uksi/2010/1144/made &quot;The Misuse of Drugs (Amendment) (England, Wales and Scotland) Regulations 2010 No. 1144&quot;]. Office of Public Sector Information. Արխիվացված է [https://www.legislation.gov.uk/uksi/2010/1144/made օրիգինալից] 5-Հունվար-2011&lt;/ref&gt;, 1971 թմրամիջոցների չարաշահման մասին օրենքի համաձայն, սակայն այլ դիզայներական դեղամիջոցներ, ինչպիսին է [[Նաֆիրոն|նաֆիրոնը]], անօրինական միացություններ պարունակելով հանդերձ, համարվում է օրինական&lt;ref name=&quot;brandt&quot;&gt;{{Cite journal|last=Brandt|first=SD|last2=Sumnall|first2=HR|last3=Measham|first3=F|last4=Cole|first4=J|date=July 2010|title=Second generation mephedrone: The confusing case of NRG-1|journal=British Medical Journal|volume=341|pages=c3564|doi=10.1136/bmj.c3564|pmid=20605894}}&lt;/ref&gt;։ [[Դեղերի մասին օրենքը 1968 թ|Դեղերի մասին օրենքի]] կողմից վերահսկվելուց խուսափելու համար դիզայներական դեղամիջոցները, ինչպիսին է մեֆեդրոնը, նկարագրվել են որպես «լոգանքի աղեր» կամ «պարարտանյութ», չնայած,որ այս նպատակների համար օգտագործելու պատմություն չունեն&lt;ref name=&quot;acmdreport&quot;&gt;{{Cite web|url=http://drugs.homeoffice.gov.uk/publication-search/acmd/ACMD-cathinones-report.pdf|title=Consideration of the Cathinones|date=31 March 2010|publisher=Advisory Council on the Misuse of Drugs|page=25|archiveurl=http://webarchive.nationalarchives.gov.uk/20100402214933/http%3A//drugs.homeoffice.gov.uk/publication%2Dsearch/acmd/ACMD%2Dcathinones%2Dreport.pdf|archivedate=2-Ապրիլ-2010|accessdate=1-Ապրիլ-2010}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;bbc2711&quot;&gt;[http://news.bbc.co.uk/2/hi/uk_news/england/tees/8370130.stm &quot;Police warning over 'bubble' drug&quot;]. ''BBC News''. Վերցված է 28-Դեկտեմբեր-2013&lt;/ref&gt;։

2012 թվականի հուլիսին [[Միացյալ Նահանգների դաշնային թմրամիջոցների քաղաքականությունը|ԱՄՆ դաշնային թմրամիջոցների քաղաքականությունը]] փոփոխվեց՝ արգելելու համար լոգանքի աղերում սովորաբար հայտնաբերված դեղամիջոցները&lt;ref name=&quot;Obama&quot;&gt;Haggin, Patience (10 July 2012). [https://newsfeed.time.com/2012/07/10/obama-signs-federal-ban-on-bath-salt-drugs/ &quot;Obama Signs Federal Ban on 'Bath Salt' Drugs&quot;.] ''Time''. Newsfeed. Վերցված է 28-Դեկտեմբեր-2013&lt;/ref&gt;։ Մինչ այդ լոգանքի աղերը օրինական էին առնվազն 41 նահանգներում&lt;ref&gt;[https://www.ncsl.org/research/civil-and-criminal-justice/synthetic-drug-threats.aspx &quot;Synthetic Drug Threats&quot;]. National Conference of State Legislatures. Վերցված է 28-Դեկտեմբեր-2013&lt;/ref&gt;։

== Հասարակություն և լրատվամիջոցներ ==
Լոգանքի աղերի կամ կապիկի փոշու օգտագործումը տարածվել է սոցիալական ցանցերի միջոցով&lt;ref&gt;Marsh, Sarah (17 August 2018). [https://www.theguardian.com/society/2018/aug/17/surge-in-monkey-dust-drug-use-linked-to-social-media-police-say &quot;Surge in monkey dust drug use linked to social media, police say&quot;]. ''The Guardian''. ISSN 0261-3077. Վերցված է 8-Փետրվար-2019&lt;/ref&gt;։ [[Սթոք-օն-Թրենտ|Stoke-on-Trent]] քաղաքում&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.stokesentinel.co.uk/news/stoke-on-trent-news/theres-people-coming-us-what-2157927|title=Monkey dust couple's warning before setting their house on fire|last=Davies|first=Ruby|date=2018-11-20|website=stokesentinel|accessdate=8-Փետրվար-2019}}&lt;/ref&gt; հաղորդվում է, որ Monkey Dust-ը բոլորովին նոր միացություն է, երբ իրականում MDPV-ի և MDPHP-ի կամ «լոգանքի աղերի» պատրաստուկները հասանելի են եղել 2000-ականների սկզբից&lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Baumann|first=Michael H.|last2=Bukhari|first2=Mohammad O.|last3=Lehner|first3=Kurt R.|last4=Anizan|first4=Sebastien|last5=Rice|first5=Kenner C.|last6=Concheiro|first6=Marta|last7=Huestis|first7=Marilyn A.|date=2017|title=Neuropharmacology of 3,4-Methylenedioxypyrovalerone (MDPV), Its Metabolites, and Related Analogs|journal=Current Topics in Behavioral Neurosciences|volume=32|pages=93–117|doi=10.1007/7854_2016_53|isbn=978-3-319-52442-9|issn=1866-3370|pmc=5392131|pmid=27830575}}&lt;/ref&gt;։ Տպագիր մամուլը և հեռարձակող մամուլը հաճախ օգտագործում են տեքստային շրջանակի մեթոդներ՝ հասարակության առավել խոցելի խավերի շրջանում սինթետիկ կատինոնի օգտագործման մասին հաղորդելու համար։ Օգտատերերին նկարագրելիս հաճախ օգտագործվում են այնպիսի տերմիններ, ինչպիսիք են «համաճարակը», «զոմբիների հարձակումը» և վերջերս «անհավանական Հալկ»&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://methods.sagepub.com/case/media-drug-epidemics-neuroscience-communication-studies-textual-framing|title=How Broadcast Media Discuss New Drug &quot;Epidemics&quot;: Integrating Neuroscience With Communication Studies Through Textual Framing - SAGE Research Methods|website=methods.sagepub.com|language=en|accessdate=8-Փետրվար-2019}}&lt;/ref&gt;։ 2018 թվականի օգոստոսին Ստաֆորդշիրի ոստիկանությունն ասաց, որ իրենք օրական մոտ տասը զանգ են ստանում Monkey Dust-ի հետ կապված։ Այնուամենայնիվ, պարզ չէ, թե միջադեպերն իրականում կապված են Monkey Dust-ի հետ, թե նյութերի համակցության հետ&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://theconversation.com/monkey-dust-mayhem-the-english-city-reportedly-at-the-centre-of-a-drug-fuelled-epidemic-102066|title=Monkey Dust mayhem: the English city reportedly at the centre of a drug-fuelled 'epidemic'|last=Page|first=Sarah|website=The Conversation|language=en|accessdate=8-Փետրվար-2019}}&lt;/ref&gt;։

Հակառակ տարածված կարծիքի, «Մայամիի մարդակերների հարձակման» հետաքննության ընթացքում թունաբանները հարձակվողի դիահերձման ժամանակ լոգանքի աղերի բաղադրիչների հետք չեն հայտնաբերել&lt;ref name=&quot;Laboy 2012&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.bostonglobe.com/news/nation/2012/06/27/tests-find-only-marijuana-face-chewer-system/SZdUjP57vNQHdFEOxBWXBK/story.html|title=Tests find only marijuana in face-chewer's system|last=Laboy|first=Suzette|date=27 June 2012}}&lt;/ref&gt;։ Սակայն որոշ գիտնականներ կասկածում են այն պնդումներին, որ լոգանքի աղերը չեն ներգրավվել փորձության մեջ և ասում են, որ փորձարկման սուղ հնարավորությունների պատճառով լոգանքի աղը կարող էր չբացահայտվել&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://articles.sun-sentinel.com/2012-07-06/news/fl-bath-salts-tests-20120706_1_bath-salts-synthetic-marijuana-clandestine-labs|title=Causeway Cannibal: Toxicology reports say Rudy Eugene was not on bath salts, but not everyone believes them - Sun Sentinel|date=2012-08-20|website=|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120820120733/http://articles.sun-sentinel.com/2012-07-06/news/fl-bath-salts-tests-20120706_1_bath-salts-synthetic-marijuana-clandestine-labs|archivedate=20-Օգոստոս-2012|accessdate=25-Հունվար-2022}}&lt;/ref&gt;։

== Տեսնել նաև ==

* [[Թմրավաճառություն|Թմրամիջոցների ապօրինի առևտուր]]

== Ծանոթագրություններ ==

[[Կատեգորիա:Դեղերի մշակույթ]]
[[Կատեգորիա:Թմրանյութ]]
[[Կատեգորիա:Թմրամիջոցներ]]
[[Կատեգորիա:Թմրամոլություն]]</text>
      <sha1>ocgenuxfi8jrnarvsxky8wnazx285o2</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Դորիան Էլեկտրա</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1098916</id>
    <revision>
      <id>8486366</id>
      <parentid>8484915</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T07:29:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>GeoO</username>
        <id>14988</id>
      </contributor>
      <comment>/* top */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4654" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Երաժիշտ}}

'''Դորիան Էլեկտրա Ֆրիդկին Գոմբերգը'''  ({{ԱԾ}}, {{lang-en|Dorian Electra Fridkin Gomberg}}), ամերիկացի երգիչ, երգահան և կատարողական արտիստ։ Առավել հայտնի է իր ոչ նորմատիվ հագուստներով ու վիզուալ և երաժշտական ոճով, որն, ի թիվս այլի, ներառում է High Concept ժանրի տեսահոլովակներ ։ Էլեկտրայի գործերում բարձրացվում են այնպիսի թեմաներ, ինչպիսիք են գենդերն և սեռականությունը՝ միաժամանակ հարցադրելով պահպանողական ու ճնշող նորմերին։ Էլեկտրան թողարկել է երկու ալբոմ․ առաջինը՝ Flamboyant-ը, թողարկվել է 2019 թվականին, երկրորդը՝ My Agenda-ն, 2020 թվականին։

== Գործունեություն ==
Էլեկտրային հայտնիություն բերած առաջին գործերից էր «I'm in Love with Friedrich Hayek» տեսահոլովակը, որում արտիստն անդրադառնում է ավստրիացի տնտեսագետ [[Ֆրիդրիխ Հայեկ|Ֆրիդրիխ Հայեկի]] գաղափարախոսությանը։ &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20121220083524/http://studentsforliberty.org/blog/this-is-the-best-they-can-do/|title=This is the Best They Can Do? - Students For Liberty|date=2012-12-20|website=web.archive.org|accessdate=2022-08-06}}&lt;/ref&gt;

Քաղաքական ու տնտեսական հարցերին վերաբերող մյուս գործերից են  «Roll with the Flow», «FA$T CA$H» և «Party Milk» տեսահոովակները։ 

Էլեկտրայի երգերում քննարկվող թեմաներում  գերակշռում են գենդերային ինքնության, ինտերսեկցիոնալ ֆեմինիզմի, քվիր հիմնահարցերի ու տոքսիկ մասկուլինության թեմաները։ 

Այս կոնտեքստում նրա հայտնի գործերից են Man To Man-ը, Adam and Steve-ը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.gaytimes.co.uk/culture/dorian-electra-calls-out-youtube-for-giving-an-18-rating-to-their-adam-steve-music-video/|title=Dorian Electra calls out YouTube for giving an 18+ rating to their Adam &amp; Steve music video|date=2020-02-28|website=GAY TIMES|language=en-GB|accessdate=2022-08-06}}&lt;/ref&gt;, Flamboyant-&lt;ref&gt;{{Citation|title=Dorian Electra - Flamboyant (Official Video)|url=https://www.youtube.com/watch?v=BDb1oTfcmCI|accessdate=2022-08-06|language=hy-AM}}&lt;/ref&gt;ը, Emasculate-&lt;ref&gt;{{Citation|title=Dorian Electra - Emasculate (Official Audio)|url=https://www.youtube.com/watch?v=eyThMuOzAuM|accessdate=2022-08-06|language=hy-AM}}&lt;/ref&gt;ը և այլք։  
== Անձնական կյանք ==
Դորիան  Էլեկտրան նույնականանում է որպես [[քվիր]] և [[Ոչ-բինար գենդեր|գենդերֆլյուիդ]]&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.dazeddigital.com/music/article/44167/1/dorian-electra-new-song-video-flamboyant-interview|title=Get to know Dorian Electra, the Liberace of fantasy pop music|last=Dazed|date=2019-04-25|website=Dazed|language=en|accessdate=2022-08-06}}&lt;/ref&gt;։ Անգլերենում օգտագործում է {{Չի թարգմանված|պետք է=Եզակի they|բնագիր=they/them դերանունները|կա=:en:Singular they|լեզուն=անգլ․}}։ Նրա մոտ ախտորոշվել է [[Ուշադրության պակասի և հիպերակտիվության համախտանիշ|Ուշադրության պակասի և հիպերակտիվության խանգարում]]։ Էլեկտրան ծագումով [[Հրեաներ|հրեա]] է&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.billboard.com/culture/pride/dorian-electra-interview-flamboyant-debut-album-8520161/|title=How Dorian Electra Channels Camp &amp; Queer Culture On Their ‘Whimsically Self-Aware’ Debut Album|last=Russell|first=Erica|last2=Russell|first2=Erica|date=2019-07-17|website=Billboard|language=en-US|accessdate=2022-08-07}}&lt;/ref&gt;։

== Ծանոթագրություններ ==
[[Կատեգորիա:1992 ծնունդներ]]
[[Կատեգորիա:Էլեկտրոփոփ երաժիշտներ]]
[[Կատեգորիա:21-րդ դարի ամերիկացի երգիչներ]]
[[Կատեգորիա:ԼԳԲՏ-ն երաժշտության մեջ]]
[[Կատեգորիա:ԼԳԲՏ-ն մշակույթի և արվեստի մեջ]]
[[Կատեգորիա:Հրեա երաժիշտներ]]
&lt;references /&gt;</text>
      <sha1>qto9685lzpk5h7hux9rdkmb28c5txz5</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486367</id>
      <parentid>8486366</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T07:29:39Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>GeoO</username>
        <id>14988</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4654" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Երաժիշտ}}

'''Դորիան Էլեկտրա Ֆրիդկին Գոմբերգը'''  ({{lang-en|Dorian Electra Fridkin Gomberg}}, {{ԱԾ}}), ամերիկացի երգիչ, երգահան և կատարողական արտիստ։ Առավել հայտնի է իր ոչ նորմատիվ հագուստներով ու վիզուալ և երաժշտական ոճով, որն, ի թիվս այլի, ներառում է High Concept ժանրի տեսահոլովակներ ։ Էլեկտրայի գործերում բարձրացվում են այնպիսի թեմաներ, ինչպիսիք են գենդերն և սեռականությունը՝ միաժամանակ հարցադրելով պահպանողական ու ճնշող նորմերին։ Էլեկտրան թողարկել է երկու ալբոմ․ առաջինը՝ Flamboyant-ը, թողարկվել է 2019 թվականին, երկրորդը՝ My Agenda-ն, 2020 թվականին։

== Գործունեություն ==
Էլեկտրային հայտնիություն բերած առաջին գործերից էր «I'm in Love with Friedrich Hayek» տեսահոլովակը, որում արտիստն անդրադառնում է ավստրիացի տնտեսագետ [[Ֆրիդրիխ Հայեկ|Ֆրիդրիխ Հայեկի]] գաղափարախոսությանը։ &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20121220083524/http://studentsforliberty.org/blog/this-is-the-best-they-can-do/|title=This is the Best They Can Do? - Students For Liberty|date=2012-12-20|website=web.archive.org|accessdate=2022-08-06}}&lt;/ref&gt;

Քաղաքական ու տնտեսական հարցերին վերաբերող մյուս գործերից են  «Roll with the Flow», «FA$T CA$H» և «Party Milk» տեսահոովակները։ 

Էլեկտրայի երգերում քննարկվող թեմաներում  գերակշռում են գենդերային ինքնության, ինտերսեկցիոնալ ֆեմինիզմի, քվիր հիմնահարցերի ու տոքսիկ մասկուլինության թեմաները։ 

Այս կոնտեքստում նրա հայտնի գործերից են Man To Man-ը, Adam and Steve-ը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.gaytimes.co.uk/culture/dorian-electra-calls-out-youtube-for-giving-an-18-rating-to-their-adam-steve-music-video/|title=Dorian Electra calls out YouTube for giving an 18+ rating to their Adam &amp; Steve music video|date=2020-02-28|website=GAY TIMES|language=en-GB|accessdate=2022-08-06}}&lt;/ref&gt;, Flamboyant-&lt;ref&gt;{{Citation|title=Dorian Electra - Flamboyant (Official Video)|url=https://www.youtube.com/watch?v=BDb1oTfcmCI|accessdate=2022-08-06|language=hy-AM}}&lt;/ref&gt;ը, Emasculate-&lt;ref&gt;{{Citation|title=Dorian Electra - Emasculate (Official Audio)|url=https://www.youtube.com/watch?v=eyThMuOzAuM|accessdate=2022-08-06|language=hy-AM}}&lt;/ref&gt;ը և այլք։  
== Անձնական կյանք ==
Դորիան  Էլեկտրան նույնականանում է որպես [[քվիր]] և [[Ոչ-բինար գենդեր|գենդերֆլյուիդ]]&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.dazeddigital.com/music/article/44167/1/dorian-electra-new-song-video-flamboyant-interview|title=Get to know Dorian Electra, the Liberace of fantasy pop music|last=Dazed|date=2019-04-25|website=Dazed|language=en|accessdate=2022-08-06}}&lt;/ref&gt;։ Անգլերենում օգտագործում է {{Չի թարգմանված|պետք է=Եզակի they|բնագիր=they/them դերանունները|կա=:en:Singular they|լեզուն=անգլ․}}։ Նրա մոտ ախտորոշվել է [[Ուշադրության պակասի և հիպերակտիվության համախտանիշ|Ուշադրության պակասի և հիպերակտիվության խանգարում]]։ Էլեկտրան ծագումով [[Հրեաներ|հրեա]] է&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.billboard.com/culture/pride/dorian-electra-interview-flamboyant-debut-album-8520161/|title=How Dorian Electra Channels Camp &amp; Queer Culture On Their ‘Whimsically Self-Aware’ Debut Album|last=Russell|first=Erica|last2=Russell|first2=Erica|date=2019-07-17|website=Billboard|language=en-US|accessdate=2022-08-07}}&lt;/ref&gt;։

== Ծանոթագրություններ ==
[[Կատեգորիա:1992 ծնունդներ]]
[[Կատեգորիա:Էլեկտրոփոփ երաժիշտներ]]
[[Կատեգորիա:21-րդ դարի ամերիկացի երգիչներ]]
[[Կատեգորիա:ԼԳԲՏ-ն երաժշտության մեջ]]
[[Կատեգորիա:ԼԳԲՏ-ն մշակույթի և արվեստի մեջ]]
[[Կատեգորիա:Հրեա երաժիշտներ]]
&lt;references /&gt;</text>
      <sha1>tg0b3yu7gi4sq7kfxa0ypxllwrvzz8z</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Սպիտակամորթների ցեղասպանություն</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1098988</id>
    <revision>
      <id>8486324</id>
      <parentid>8485678</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T00:04:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ԱշբոտՏՆՂ</username>
        <id>48669</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Colon֊ը (:, U+003A) փոխարինում եմ հայերեն վերջակետով (։, U+0589)</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="32480" xml:space="preserve">[[Պատկեր:Calais - Manifestation contre les clandestins, l'immigration-invasion et l'islamisation de l'Europe, 8 novembre 2015 (22).JPG|thumb|270px|2015 թվականի նոյեմբերի 8-ին [[Կալե]]ում հակամիգրանտական տրամադրություններ ունեցող ցուցարարները [[ֆրանսերեն]] լեզվով պաստառ են պահել՝ «Բազմազանություն» (կոդային բառ սպիտակամորթների ցեղասպանությունը մատնանշելու համար) գրությամբ]]
«'''[[Եվրոպեոիդ ռասա|Սպիտակ ռասայի]] ցեղասպանություն'''», «'''սպիտակամորթների ցեղասպանություն'''», «'''սպիտակամորթների ոչնչացում'''»&lt;ref&gt;{{bulleted list|{{cite news |title=How Deeply Has Germany's Murderous Far Right Penetrated the Security Forces? |url=https://www.thedailybeast.com/germanys-murderous-far-right-how-deeply-has-it-penetrated-the-security-forces |first=Josephine |last=Huetlin |work=[[The Daily Beast]] |date=June 19, 2019 |quote=Andre S. (Hannibal) has views that echo the white extinction conspiracy that the Christchurch shooter propagated: when officials went to his barracks in 2017 to question him, he told them that &quot;Islam will be the No. 1 state religion in the Netherlands in 10 years time.&quot; |accessdate=2022-05-17 |archivedate=2020-11-08 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20201108003451/https://www.thedailybeast.com/germanys-murderous-far-right-how-deeply-has-it-penetrated-the-security-forces }}|{{cite news |title=Alabama's Abortion Bill Is Great News For White Supremacists |url=https://www.huffpost.com/entry/alabama-abortion-bill-white-supremacists_n_5cdc4247e4b066205c602829 |first=Andy |last=Campbell |work=[[HuffPost]] |date=May 15, 2019 |quote=Many white supremacists subscribe to the bogus conspiracy theory that white people are going extinct due to immigration and falling birthrates among white women. |accessdate=2022-05-17 |archivedate=2021-11-21 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20211121021812/https://www.huffpost.com/entry/alabama-abortion-bill-white-supremacists_n_5cdc4247e4b066205c602829 }}|{{cite news |title=Hateful graffiti turns up in Winnipeg, alarming residents, Jewish group |url=https://www.cbc.ca/news/canada/manitoba/anti-semitic-graffiti-1.4248969 |publisher=[[Canadian Broadcasting Corporation]] |date=August 16, 2017 |quote=The words under 'Soros' in the graffiti are 'white extinction,' and this refers to a conspiracy theory that is common on the far right. One might even say on the alt-right, and among white supremacists and neo-Nazis, that George Soros is the frontman for some sort of Jewish plot to exterminate the white race. |accessdate=2022-05-17 |archivedate=2021-11-10 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20211110012556/https://www.cbc.ca/news/canada/manitoba/anti-semitic-graffiti-1.4248969 }}|{{cite news |title=US higher ed: A system of meritocracy that never was |url=https://mg.co.za/article/2019-03-27-00-us-higher-ed-a-system-of-meritocracy-that-never-was |work=[[:en:Mail &amp; Guardian|Mail &amp; Guardian]] |date=March 27, 2019 |quote=The Trump administration – supported by many adherents to the white supremacist conspiracy theory that whites are threatened with extinction due to an assault by inferior people of colour through immigration, affirmative action and demographic changes |accessdate=2022-05-17 |archivedate=2021-02-25 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20210225024602/https://mg.co.za/article/2019-03-27-00-us-higher-ed-a-system-of-meritocracy-that-never-was/ }}|{{cite news |title=Far right groups have Winnipeg supporters and must be opposed, says activist, former professor |url=https://www.cbc.ca/news/canada/manitoba/manitoba-professor-hate-groups-1.4250745 |publisher=[[Canadian Broadcasting Corporation]] |date=August 17, 2017 |quote=One of the graffiti here mentions Soros and then spoke about white extinction, and that's a very interesting trope which is being used by a number of far-right groups these days, to claim that there is a so-called white genocide that is being orchestrated by the government through immigration policies, by anti-racists, human rights activists and so on. |accessdate=2022-05-17 |archivedate=2021-11-10 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20211110013158/https://www.cbc.ca/news/canada/manitoba/manitoba-professor-hate-groups-1.4250745 }}}}&lt;/ref&gt; կամ «'''սպիտակամորթների փոխարինում'''»&lt;ref&gt;{{cite news |title='These People Aren't Coming From Norway': Refugees in a Minnesota City Face a Backlash |url=https://www.nytimes.com/2019/06/20/us/politics/minnesota-refugees-trump.html |first=Astead W. |last=Herndon |work=[[New York Times]] |date=June 20, 2019 |quote=But for others, the changes have fueled talk about 'white replacement,' a racist conspiracy theory tied to the declining birthrates of white Americans that has spread in far-right circles and online chat rooms and is now surfacing in some communities. |accessdate=2022-05-17 |archivedate=2019-08-04 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20190804083857/https://www.nytimes.com/2019/06/20/us/politics/minnesota-refugees-trump.html }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=A splintered movement: How the far-right found a foothold on campus |url=https://www.ubyssey.ca/features/a-splintered-movement-far-right-on-campus/ |work=[[:en:The Ubyssey|The Ubyssey]] |date=April 20, 2019 |quote='White replacement' does not just refer to a demographic change. It is a conspiracy theory spread by white supremacists who believe international governments are intentionally 'replacing' white people with non-white immigrants through liberal immigration policies. |accessdate=2022-05-17 |archivedate=2019-07-30 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20190730182254/https://www.ubyssey.ca/features/a-splintered-movement-far-right-on-campus/ }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;GQ - white replacement&quot;&gt;{{cite news |title=How the &quot;White Replacement&quot; Conspiracy Theory Spread Around the Globe |url=https://www.gq.com/story/white-replacement-conspiracy-theory |work=[[GQ]] |date=June 21, 2019 |quote=The &quot;great replacement,&quot; also known as &quot;white genocide,&quot; is summed up by its name: a secretive cabal of elites, often Jewish, is trying to deliberately destroy the white race through demographic change in importing immigrants and refugees. |accessdate=2022-05-17 |archivedate=2019-07-24 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20190724230410/https://www.gq.com/story/white-replacement-conspiracy-theory }}&lt;/ref&gt;, դավադրության տեսություն, որը կիսում են «սպիտակ ռասայի» գերազանցության կողմնակիցները&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{cite journal|last1=Wilson|first1=Andrew Fergus|date=February 16, 2018|title=#whitegenocide, the alt-right and conspiracy theory: How secrecy and suspicion contributed to the mainstreaming of hate|journal=Secrecy and Society|volume=1|issue=2|doi=10.31979/2377-6188.2018.010201|hdl=10545/622321|doi-access=free}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite journal|last1=Kelly|first1=Annie|date=August 15, 2017|title=The alt-right: reactionary rehabilitation for white masculinity|journal=Soundings|volume=66|issue=66|pages=68–78|doi=10.3898/136266217821733688}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite journal|last1=Thompson|first1=Kevin C.|date=April 2001|title=Watching the Stormfront: White Nationalists and the Building of Community in Cyberspace|journal=Social Analysis: The International Journal of Social and Cultural Practice|volume=45|issue=1|pages=32–52|jstor=23169989}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt;, ըստ որի, սպիտակամորթներին ոչնչացնելու համար դավադրություն կա։ Նշվում է, որ սպիտակամորթներին ոչնչացնելու նպատակով երկրներում գաղտնի ուժերը խրախուսում են ցեղերի խառնումը&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;, ոչ մեծերի զանգվածային ներգաղթը&lt;ref name=&quot;urlThe alt-right is fueled by toxic masculinity — and vice versa&quot;&gt;{{cite web|last=Futrelle|first=David|date=April 1, 2019|title=The 'alt-right' is fueled by toxic masculinity — and vice versa|url=https://www.nbcnews.com/think/opinion/alt-right-fueled-toxic-masculinity-vice-versa-ncna989031|publisher=[[NBC News]]|access-date=2022-05-17|archive-date=2019-11-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20191124173015/https://www.nbcnews.com/think/opinion/alt-right-fueled-toxic-masculinity-vice-versa-ncna989031|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;, ռասայական ինտեգրացիան, ծնելիության ցածր մակարդակը, աբորտները, սպիտակներից հողի պետական բռնագրավումը, կազմակերպված բռնությունը&lt;ref name=&quot;smh&quot;&gt;{{cite news |url=https://www.smh.com.au/world/oceania/the-high-price-of-white-genocide-politics-for-australia-20180724-p4zt9k.html |title=The high price of 'white genocide' politics for Australia |newspaper=[[The Sydney Morning Herald]] |date=August 12, 2018 |accessdate=2022-05-17 |archivedate=2019-07-12 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20190712195921/https://www.smh.com.au/world/oceania/the-high-price-of-white-genocide-politics-for-australia-20180724-p4zt9k.html }}&lt;/ref&gt; և էլիմինացիան&lt;ref name=&quot;smh&quot; /&gt;՝ ստիպողական ձուլման, զանգվածային ներգաղթի կամ ուղղակի [[Ցեղասպանություն|ցեղասպանության]] միջոցով&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Kaplan|first1=Jeffrey|title=Encyclopedia of White Power: A Sourcebook on the Radical Racist Right|date=2000|publisher=AltaMira Press|isbn=9780742503403|page=539|url=https://books.google.com/books?id=nNWbbhUYv8oC&amp;pg=PA539|access-date=May 1, 2015}} {{Wayback|url=https://books.google.com/books?id=nNWbbhUYv8oC&amp;pg=PA539 |date=20200804020153 }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title='White Genocide' Billboard Removed|url=https://www.nbcnews.com/video/white-genocide-billboard-removed-384737859715|work=[[NBC News]]|access-date=May 1, 2015|archive-date=2021-11-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20211104213640/https://www.nbcnews.com/video/white-genocide-billboard-removed-384737859715|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book|last=Eager|first=Paige Whaley|title=From Freedom Fighters to Terrorists: Women and Political Violence|year=2013|publisher=Ashgate Publishing, Ltd.|isbn=9781409498575|page=[https://books.google.com/books?id=WQ2UytrgOkIC&amp;pg=PA90 90]}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=KivistoRundblad&gt;{{cite book|last1=Kivisto|first1=Peter|last2=Rundblad|first2=Georganne|title=Multiculturalism in the United States: Current Issues, Contemporary Voices|date=2000|publisher=SAGE Knowledge|isbn=978-0-7619-8648-5|pages=57–60|url=https://books.google.com/books?id=Co-4x6OXLiIC&amp;pg=PA59|access-date=May 1, 2015}} {{Wayback|url=https://books.google.com/books?id=Co-4x6OXLiIC&amp;pg=PA59 |date=20200803191000 }}&lt;/ref&gt;։

Սպիտակամորթների ցեղասպանության կազմակերպմանը դավադրության տեսության կողմնակիցները հաճախ մեղադրում են [[հրեաներ]]ին&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{cite web|url=https://www.abc.net.au/religion/white-genocide-is-incitement-to-murder/10442966|title='White Genocide' and the Pittsburgh synagogue massacre|last=Nathan|first=Julie|date=October 29, 2018|website=ABC Religion &amp; Ethics|language=en|access-date=May 8, 2019|archive-date=2019-06-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20190602040239/https://www.abc.net.au/religion/white-genocide-is-incitement-to-murder/10442966|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;։ Ավելի քիչ են գաղտնի դավադրությանը մասնակցելու մեջ մեղադրվում [[սևամորթներ]]ը&lt;ref name=&quot;Pogue&quot;&gt;{{cite news|last1=Pogue|first1=James|title=The Myth of White Genocide: An unfinished civil war inspires a global delusion|url=https://harpers.org/archive/2019/03/the-myth-of-white-genocide-in-south-africa/|date=March 28, 2019|work=Harper's Magazine|access-date=November 3, 2019|accessdate=2022-05-17|archivedate=2021-11-02|archiveurl=https://web.archive.org/web/20211102044040/https://harpers.org/archive/2019/03/the-myth-of-white-genocide-in-south-africa/}}&lt;/ref&gt;, [[լատինամերիկացիներ]]ը&lt;ref name=&quot;white baby challenge&quot;&gt;{{cite news|last1=Stern|first1=Alexandra Minna|title=Alt-right women and the 'white baby challenge'|url=https://www.salon.com/2019/07/14/alt-right-handmaidens-and-the-white-baby-challenge/|access-date=November 3, 2019|work=Salon|date=July 14, 2019|language=en|accessdate=2022-05-17|archivedate=2019-08-04|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190804063954/https://www.salon.com/2019/07/14/alt-right-handmaidens-and-the-white-baby-challenge/}}&lt;/ref&gt; և [[մուսուլման|մահմեդականներ]]ը&lt;ref name=&quot;ABC - white replacement&quot;&gt;{{cite news|title=The far right, the 'White Replacement' myth and the 'Race War' brewing|url=https://www.ecaj.org.au/the-far-right-the-white-replacement-myth-and-the-race-war-brewing/|publisher=[[Australian Broadcasting Corporation]]|date=February 12, 2019|quote=What is new is the concept of 'White Replacement' (sometimes called 'White Genocide') which claims that there is a global Jewish plot to 'import' non-Europeans ― especially Africans, Asians and Arabs ― into Europe, North America and Australasia for the express purpose of 'destroying' European culture, subjugating and ultimately decimating people who are of European ethnicity.|accessdate=2022-05-17|archivedate=2019-06-02|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190602113423/http://www.ecaj.org.au/2019/the-far-right-the-white-replacement-myth-and-the-race-war-brewing/}}&lt;/ref&gt;, բայց նրանք դիտարկվում են որպես [[Եվրոպեոիդ ռասա|սպիտակամորթներ]]ի ցեղասպանության հանցակիցներ&lt;ref name=&quot;debunking&quot;&gt;{{cite news|last1=Saletan|first1=William|title=White Nationalists Are Debunking White Supremacy|url=https://slate.com/news-and-politics/2019/08/white-nationalists-debunking-white-supremacy.html|access-date=August 15, 2019|work=Slate Magazine|date=August 7, 2019|language=en|quote=Crusius claimed to be fighting a 'Hispanic invasion of Texas. They are the instigators, not me,' he wrote. 'I am simply defending my country from cultural and ethnic replacement brought on by an invasion.'|accessdate=2022-05-17|archivedate=2021-11-10|archiveurl=https://web.archive.org/web/20211110011816/https://slate.com/news-and-politics/2019/08/white-nationalists-debunking-white-supremacy.html}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;common&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;echoed&quot;&gt;{{cite news|last1=Peters|first1=Jeremy W.|last2=Grynbaum|first2=Michael M.|last3=Collins|first3=Keith|last4=Harris|first4=Rich|last5=Taylor|first5=Rumsey|title=How the El Paso Killer Echoed the Incendiary Words of Conservative Media Stars|url=https://www.nytimes.com/interactive/2019/08/11/business/media/el-paso-killer-conservative-media.html|access-date=August 12, 2019|work=[[The New York Times]]|date=August 12, 2019|accessdate=2022-05-17|archivedate=2022-05-16|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220516143827/https://www.nytimes.com/interactive/2019/08/11/business/media/el-paso-killer-conservative-media.html}}&lt;/ref&gt;, բայց ոչ դրա կազմակերպիչները&lt;ref name=&quot;ADirkMoses&quot; /&gt;։

«Սպիտակամորթների ցեղասպանությունը» քաղաքական միֆ է&lt;ref name=&quot;PerryB&quot;&gt;{{cite book|title=Home-grown hate: gender and organized racism|last1=Perry|first1=Barbara|date=November 2003|publisher=Routledge|isbn=978-0-203-64405-8|editor1-last=Ferber|editor1-first=Abby L.|pages=75–95|chapter='White Genocide': White Supremacists and the Politics of Reproduction|doi=10.4324/9780203644058|chapter-url={{Google books|LCI6Y-4BmT0C|page=75|plainurl=yes}}}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;myth&quot;&gt;{{cite news|date=August 23, 2018|title=The dangerous myth of 'white genocide' in South Africa|publisher=[[Southern Poverty Law Center]]|url=https://www.splcenter.org/hatewatch/2018/08/23/dangerous-myth-white-genocide-south-africa|accessdate=2022-05-17|archivedate=2019-07-11|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190711012735/https://www.splcenter.org/hatewatch/2018/08/23/dangerous-myth-white-genocide-south-africa}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Pogue&quot; /&gt;, որը հիմնված է կեղծ գիտական, ներառյալ կեղծ պատմական հայացքների և էթնիկ ատելության վրա&lt;ref name=&quot;RisingE&quot;&gt;{{cite book |last1=Saslow |first1=Eli |title=Rising out of hatred: the awakening of a former white nationalist |date=September 2018 |publisher=Penguin Random House |isbn=978-0385542876 |url=https://www.penguinrandomhouse.com/books/557516/rising-out-of-hatred-by-eli-saslow/9780385542869/ }} {{Wayback|url=https://www.penguinrandomhouse.com/books/557516/rising-out-of-hatred-by-eli-saslow/9780385542869/ |date=20190805051203 }}&lt;/ref&gt;, որը պայմանավորված է հոգեբանական խուճապով, որը հաճախ անվանում են «սպիտակների ոչնչացման վախ»&lt;ref name=&quot;White Extinction Panic&quot;&gt;{{cite web|url=https://reason.com/2018/06/26/stoking-white-ethnic-fears-about-immigra//|title=We Are in the Midst of the Third Bogus 'White Extinction' Panic in Just as Many Centuries|publisher=[[:en:Reason (magazine)|Reason]]|date=June 26, 2018|access-date=2022-05-17|archive-date=2019-07-12|archive-url=https://web.archive.org/web/20190712130035/https://reason.com/2018/06/26/stoking-white-ethnic-fears-about-immigra/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;white baby challenge&quot; /&gt;։ Գիտնականների կարծիքով&lt;ref name=&quot;TaylorK&quot;&gt;{{cite journal |last1=Taylor |first1=Keeanga-Yamahtta |title=The White Power Presidency: Race and Class in the Trump Era |journal=New Political Science |date=February 16, 2018 |volume=40 |issue=1 |pages=103–112 |doi=10.1080/07393148.2018.1420555 }}&lt;/ref&gt;՝ սպիտակամորթները կանգնած չեն ոչնչացման վտանգի առաջ&lt;ref name=&quot;MarcotteA&quot;&gt;{{cite news |last1=Marcotte |first1=Amanda |title=Donald Trump's &quot;white genocide&quot; rhetoric: A dangerous escalation of racism |url=https://www.salon.com/2018/08/27/donald-trumps-white-genocide-rhetoric-a-dangerous-escalation-of-racism/ |work=Salon |date=August 27, 2018 |language=en |accessdate=2022-05-17 |archivedate=2019-08-04 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20190804065823/https://www.salon.com/2018/08/27/donald-trumps-white-genocide-rhetoric-a-dangerous-escalation-of-racism/ }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=NewStatesmanNoWhiteGenocide&gt;{{cite news |url=https://www.newstatesman.com/world/2018/05/no-katie-hopkins-there-no-white-genocide-south-africa |first=Joe |last=Walsh |date=May 22, 2018 |newspaper=[[New Statesman]] |access-date=September 30, 2021 |title=No, Katie Hopkins, there is no white genocide in South Africa |accessdate=2022-05-17 |archivedate=2021-11-04 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20211104220040/https://www.newstatesman.com/world/2018/05/no-katie-hopkins-there-no-white-genocide-south-africa }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;DeVegaC&quot;&gt;{{cite news |last1=DeVega |first1=Chauncey |title=Author and activist Tim Wise: 'The Republican Party is a white identity cult' |url=https://www.salon.com/2018/09/05/author-and-activist-tim-wise-the-republican-party-is-a-white-identity-cult/ |work=Salon |date=September 5, 2018 |language=en |accessdate=2022-05-17 |archivedate=2019-08-04 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20190804113741/https://www.salon.com/2018/09/05/author-and-activist-tim-wise-the-republican-party-is-a-white-identity-cult/ }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=ADirkMoses&gt;{{cite journal |last1=Moses |first1=A. Dirk |title='White Genocide' and the Ethics of Public Analysis |journal=Journal of Genocide Research |date=March 29, 2019 |volume=21 |issue=2 |pages=201–213 |doi=10.1080/14623528.2019.1599493 }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;PerryB&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;echoed&quot;/&gt;&lt;ref name=&quot;common&quot;&gt;{{cite news |title=NY Times reporter: The white nationalist &quot;great replacement&quot; theory is &quot;startlingly common&quot; in right-wing media |url=https://www.mediamatters.org/fox-news/ny-times-reporter-white-nationalist-great-replacement-theory-startlingly-common-right-wing |access-date=August 17, 2019 |work=Media Matters for America |date=August 12, 2019 |language=en |accessdate=2022-05-17 |archivedate=2021-09-30 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20210930224315/https://www.mediamatters.org/fox-news/ny-times-reporter-white-nationalist-great-replacement-theory-startlingly-common-right-wing }}&lt;/ref&gt;։

Դավադրության այս տեսությունը տարածվեց անջատողական և նեոնացիստ [[Դևիդ Լեյն]]ի կողմից 1995 թվականին և քարոզվեց [[Եվրոպա]]յում, [[Հյուսիսային Ամերիկա]]յում, [[Հարավային Աֆրիկա]]յում և [[Ավստրալիա]]յում։ Դավադրության նման տեսություններն ավելի վաղ տարածվել էին [[Նացիստական Գերմանիա]]յում&lt;ref name=&quot;DrFB&quot;&gt;{{cite book |last1=Burgdörfer |first1=Friedrich |title=Sterben die weissen Völker: die Zukunft der weissen und farbigen Völker im Lichte der biologischen Statistik |trans-title=The white peoples die: the future of the white and colored peoples in the light of biological statistics |language=de |date=1934 |publisher=G.D.W. Callwey |oclc=938037846 }}&lt;/ref&gt; և հիշատակվել [[Ռենո Կամյու]]ի «Մեծ փոխարինում» գրքում&lt;ref name=&quot;Day trope&quot;&gt;{{cite news|url=https://www.splcenter.org/hatewatch/2018/04/19/day-trope-white-nationalist-memes-thrive-reddits-rthedonald|title=Day of the trope: White nationalist memes thrive on Reddit's r/The_Donald|date=April 19, 2018|publisher=[[Southern Poverty Law Center]]|accessdate=2022-05-17|archivedate=2019-02-01|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190201162606/https://www.splcenter.org/hatewatch/2018/04/19/day-trope-white-nationalist-memes-thrive-reddits-rthedonald}}&lt;/ref&gt;, որը նվիրված էր [[Ֆրանսիա]]յի սպիտակամորթ բնակչությանը&lt;ref name=&quot;Overland&quot;&gt;{{cite news|url=https://overland.org.au/2018/07/why-the-alt-right-want-to-call-australia-home|title=Why the alt-right want to call Australia home|date=July 18, 2018|publisher=[[:en:Overland (magazine)|Overland]]|accessdate=2022-05-17|archivedate=2019-04-19|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190419184325/https://overland.org.au/2018/07/why-the-alt-right-want-to-call-australia-home/}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;New face&quot;&gt;{{cite news |last1=Poulter |first1=James |title=Meet the Snowflakes Who Are the New Face of Race Hate |url=https://www.vice.com/en/article/wj45zy/meet-the-snowflakes-who-are-the-new-face-of-race-hate |work=Vice |date=12 March 2018 |accessdate=2022-05-17 |archivedate=2019-06-22 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20190622072656/https://www.vice.com/en_uk/article/wj45zy/meet-the-snowflakes-who-are-the-new-face-of-race-hate }}&lt;/ref&gt;։ 2019 թվականին ահաբեկչություններ են տեղի ունեցել Քրայսթչերչի և Էլ Պասոյի մզկիթներում։ Ահաբեկիչներն իրենց ցույցերում դատապարտել են սպիտակամորթների փոխարինումը և վկայակոչել «Մեծ փոխարինման» հայեցակարգը։ Այս իրադարձություններից հետո, որպես «սպիտակամորթների ցեղասպանության» հոմանիշներ և դավադրության այս տեսության սորտեր, սկսեցին դիտարկվել «մեծ փոխարինման» գաղափարը (հաճախ կոչվում է «փոխարինման տեսություն» կամ «բնակչության փոխարինում»)&lt;ref name=&quot;Spinoff - eurabia&quot;&gt;{{cite news |title=How the swarm of white extremism spreads itself online |url=https://thespinoff.co.nz/media/28-03-2019/how-the-swarm-of-white-extremism-spreads-itself-online/ |work=[[:en:The Spinoff|The Spinoff]] |date=March 28, 2019 |quote=In French, introduced by Renaud Camus, it is called Le Grand Remplacement (The Great Replacement). It comes in different guises, such as the Eurabia thesis that argues that Muslims are &quot;invading&quot; Europe and are a fifth column waiting to take control of the continent. In English, the most famous iteration is &quot;white genocide&quot; |accessdate=2022-05-17 |archivedate=2019-04-23 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20190423004445/https://thespinoff.co.nz/media/28-03-2019/how-the-swarm-of-white-extremism-spreads-itself-online/ }}&lt;/ref&gt;, 2002 թվականի Եվրաբիա Բատ Յեորի հայեցակարգը&lt;ref name=&quot;BI - eurabia&quot;&gt;{{cite news|date=March 15, 2019|title=A white nationalist conspiracy theory was at the heart of the New Zealand shooting. This isn't the first time it's been associated with terror attacks.|work=[[Business Insider]]|url=https://www.businessinsider.sg/white-genocide-racist-conspiracy-theory-fueled-new-zealand-shooting-2019-3/|quote=Breivik wrote in his 1,518-page manifesto that Islamic immigrants and the European Union were on a mission to create &quot;Eurabia.&quot; The idea was a variation on the white genocide conspiracy theory, which purported that anti-Israel powers were attempting to &quot;Arabise&quot; Europe.|access-date=June 21, 2019|archive-date=January 10, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200110131225/https://www.businessinsider.sg/white-genocide-racist-conspiracy-theory-fueled-new-zealand-shooting-2019-3/|url-status=dead|accessdate=2022-05-17|archivedate=2020-01-10|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200110131225/https://www.businessinsider.sg/white-genocide-racist-conspiracy-theory-fueled-new-zealand-shooting-2019-3/}}&lt;/ref&gt; և 1970-ական թվականներին Գերդ Հոնզիկի կողմից ստեղծված Կալերգայի պլանի վերածնվող միֆը&lt;ref name=&quot;Day trope&quot; /&gt;։

2018 թվականի օգոստոսին [[ԱՄՆ]]-ի [[ԱՄՆ նախագահ|նախագահ]] [[Դոնալդ Թրամփ]]ը մեղադրվում էր արտաքին քաղաքականության մասին թվիթում դավադրության տեսությանն աջակցելու մեջ, որում պետքարտուղար [[Մայք Պոմպեո]]յին հանձնարարել էր հետաքննել «ՀԱՀ-ում հողերի և ֆերմաների զավթումն ու օտարումը, ինչպես նաև ֆերմերների բազմաթիվ սպանությունները»&lt;ref name=&quot;The Washington Post&quot;&gt;{{cite news|url=https://www.latimes.com/world/la-fg-south-africa-trump-farmers-land-20180823-story.html|newspaper=Los Angeles Times|title=South Africa blasts Trump over racially divisive tweet|date=August 23, 2018|agency=[[Associated Press]]|accessdate=2022-05-17|archivedate=2021-03-14|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210314005731/https://www.latimes.com/world/la-fg-south-africa-trump-farmers-land-20180823-story.html}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;WP1&quot;&gt;{{cite news |url=https://www.washingtonpost.com/politics/dangerous-and-poisoned-critics-blast-trump-for-endorsing-white-nationalist-conspiracy-theory-on-south-africa/2018/08/23/6c3b160e-a6df-11e8-a656-943eefab5daf_story.html |first1=David |last1=Nakamura |first2=John |last2=Hudson |first3=Isaac |last3=Stanley-Becker |title='Dangerous and poisoned': Critics blast Trump for endorsing white nationalist conspiracy theory on South Africa |date=August 23, 2018 |newspaper=[[The Washington Post]] |accessdate=2022-05-17 |archivedate=2020-12-06 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20201206105141/https://www.washingtonpost.com/politics/dangerous-and-poisoned-critics-blast-trump-for-endorsing-white-nationalist-conspiracy-theory-on-south-africa/2018/08/23/6c3b160e-a6df-11e8-a656-943eefab5daf_story.html }}&lt;/ref&gt;՝ պնդելով, որ ՀԱՀ-ի կառավարությունը ներկայում հող է բռնազավթում սպիտակամորթ ֆերմերներից&lt;ref name=&quot;NYmag&quot;&gt;{{cite magazine |title=Trump Echoes Neo-Nazi Propaganda About South Africa (That He Heard on Fox News) |url=https://nymag.com/daily/intelligencer/2018/08/south-african-farmers-land-trump-tweet-white-genocide.html |magazine=[[New York (magazine)|New York]] |date=August 23, 2018 |quote=White nationalists in the West love the idea that their 'people' are facing imminent threat of oppression and/or genocide. This fantasy serves to justify white supremacy, by positing white dominance as the only alternative to white subjugation. |access-date=2022-05-17 |archive-date=2018-09-25 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180925120942/http://nymag.com/daily/intelligencer/2018/08/south-african-farmers-land-trump-tweet-white-genocide.html |deadlink=no }}&lt;/ref&gt;։ ՀԱՀ-ում ֆերմայի վրա հարձակումների և հողային բարեփոխումների շուրջ ծագած կոնսպիրոլոգիական գաղափարները զանգվածային լրատվության միջոցներում ներկայացված թեմաների թվում են որպես «սպիտակամորթների ցեղասպանության» իրականացման միջոց&lt;ref name=&quot;MarcotteA&quot;/&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|url=https://www.washingtonpost.com/education/2018/10/02/castrate-their-corpses-professor-says-gop-senators-white-genocide-tucker-carlson-cries|title='Castrate their corpses', professor says of GOP senators. White 'genocide!' Tucker Carlson cries.|date=October 2, 2018|newspaper=[[The Washington Post]]|quote=Carlson had been flogging the issue of land seizures in South Africa – a known proxy issue for those who believe in 'white genocide'.|accessdate=2022-05-17|archivedate=2020-09-21|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200921043449/https://www.washingtonpost.com/education/2018/10/02/castrate-their-corpses-professor-says-gop-senators-white-genocide-tucker-carlson-cries/}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;NYmag&quot; /&gt;։ [[Հարավային Աֆրիկա]]յում և [[Զիմբաբվե]]ում տնտեսությունների բռնագրավման թեման միավորող է դարձել սպիտակ ազգայնականների և այլընտրանքային աջ խմբերի համար&lt;ref name=&quot;NBC&quot;&gt;{{cite news|title=Trump under fire for claim of 'large scale killing' of white farmers in South Africa|url=https://www.nbcnews.com/politics/donald-trump/trump-under-fire-claim-large-scale-killing-white-farmers-south-n903171|work=[[NBC News]]|date=August 23, 2018|accessdate=2022-05-17|archivedate=2021-02-14|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210214065443/https://www.nbcnews.com/politics/donald-trump/trump-under-fire-claim-large-scale-killing-white-farmers-south-n903171}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Vox explained&quot;&gt;{{Cite news|url=https://www.vox.com/policy-and-politics/2018/8/23/17772056/south-africa-trump-tweet-afriforum-white-farmers-violence|title=Trump's tweet echoing white nationalist propaganda about South African farmers, explained|work=Vox|access-date=September 4, 2018|accessdate=2022-05-17|archivedate=2019-07-29|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190729203727/https://www.vox.com/policy-and-politics/2018/8/23/17772056/south-africa-trump-tweet-afriforum-white-farmers-violence}}&lt;/ref&gt;, որոնք օգտագործում են այն սպիտակամորթների գերազանցության գաղափարը արդարացնելու համար&lt;ref name=&quot;far-right idea&quot;&gt;{{cite news|url=https://www.theguardian.com/world/2018/aug/23/white-farmers-trump-south-africa-tucker-carlson-far-right-influence|title=White farmers: how a far-right idea was planted in Donald Trump's mind|last=Wilson|first=Jason|date=August 24, 2018|newspaper=[[The Guardian]]|language=en|access-date=September 4, 2018|quote=...South Africa and Zimbabwe in particular have exerted a fascination on the racist far right because in the mind of white nationalists, they show what happens to a white minority after they lose control of countries they once ruled.|accessdate=2022-05-17|archivedate=2021-10-22|archiveurl=https://web.archive.org/web/20211022083425/https://www.theguardian.com/world/2018/aug/23/white-farmers-trump-south-africa-tucker-carlson-far-right-influence}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;NYmag&quot;/&gt;։

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ2}}

{{Արտաքին հղումներ}}

[[Կատեգորիա:Դավադրության տեսություն]]
[[Կատեգորիա:Նեոնացիզմ]]
[[Կատեգորիա:Հակասեմականություն]]</text>
      <sha1>70cpf2iovz4xwnp9tkimu5xujov9wp0</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Դանելագ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1098993</id>
    <revision>
      <id>8486323</id>
      <parentid>8485696</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T00:04:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ԱշբոտՏՆՂ</username>
        <id>48669</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Colon֊ը (:, U+003A) փոխարինում եմ հայերեն վերջակետով (։, U+0589)</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="15704" xml:space="preserve">[[Պատկեր:England_878.svg|մինի|Դանելագը (Դենլոուն) Մեծ Բրիտանիայի 878 թվականի քարտեզի վրա]]
'''Դանելագ''' ('''Danelag''', անգլ.՝ '''Danelaw''' նաև '''Danelagh''', հին անգլ.՝ '''Dena lagu''', դան.՝ '''Danelagen'''), դանիական իրավունքի տարածք Մեծ Բրիտանիայի արևելյան կամ Անգլիայի հյուսիս-արևելյան մասում, որտեղ առանձնանում էին 9-րդ դարում այդ տարածքը գրաված գերմանացի վիկինգներից ժառանգած հատուկ իրավական և սոցիալական համակարգեր։ 10-րդ դարի սկզբին Դանելագում անգլո-սաքսոնական թագավորների իշխանության վերականգնումից հետո սկանդինավյան օրենքն ու սովորույթները պահպանվեցին և շատերն անցան ընդհանուր անգլիական պրակտիկային։ Հյուսիսարևելյան Անգլիայի հատուկ իրավական համակարգը վերապրեց նորմանական նվաճումը և շարունակեց գոյություն ունենալ ողջ միջնադարում։

== Աշխարհագրություն ==
[[Պատկեր:Midland Map - 5 Boroughs 912 Ad.svg|ձախից|մինի|Դանելագի սահմանները 912 թվականի դրությամբ]]
Աշխարհագրորեն Դանելագը բաժանված էր չորս խոշոր շրջանների.

* Նորթումբրիա
* Հինգ բուրգերի շրջան, կամ Հինգ քաղաքների միություն ([[Լինքոլն (Անգլիա)|Լինքոլն]], [[Նոթինգհեմ]], [[Լեսթեր]], [[Դերբի (քաղաք)|Դերբի]] և Սթեմֆորդ)
* Արևելյան Անգլիա
* Միջին Անգլիայի հարավ-արևելյան մասը ([[Էսսեքս]], Քեմբրիջշիր, Բեդֆորդշիր, Բուքինգհեմշիր)։

Դանելագի և անգլո-սաքսոնական տարածքների միջև մոտավոր սահմանն անցնում էր հյուսիսարևմտյան ուղղությամբ՝ [[Լոնդոն|Լոնդոնից]] [[Չեստեր]]։ Թեև Դանելագի տարբեր մասերի սոցիալական կառուցվածքը խիստ տարբերվում էր, ընդհանուր առմամբ, բոլոր Դենլոյի տարածքները, իրենց էթնիկ և սոցիալ-իրավական ինքնության պատճառով, կազմում էին մեկ տարածք, որը կտրուկ տարբերվում էր մնացած Անգլիայից։

== Պատմություն ==
Սկանդինավյան վիկինգների հարձակումները Բրիտանիայի ափին սկսվեցին 8-րդ դարի վերջին։ Ժամանակակից Նորվեգիայից ժամանած զինյալները [[793]] թվականին նրանք թալանեցին Լինդիսֆարն կղզին և շուտով գաղութներ հիմնեցին [[Իռլանդիա|Իռլանդիայում]]՝ [[Օրկնեյան կղզիներ|Օրկնի]] և [[Շետլանդյան կղզիներ|Շեթլանդ]] կղզիներում։ 9-րդ դարի առաջին կեսին սկսվեցին [[Յուտլանդիա|Յուտլանդիայի]] (ժամանակակից [[Դանիա|Դանիայի]]) տարածքից արշավները։ 9-րդ դարի կեսերին անգլիական պետության կազմալուծումը թույլ տվեց վիկինգներին անցնել [[Անգլիա|Անգլիայի]] սիստեմատիկ նվաճմանը։ Դանիական առաջին մեծ բանակը իջավ Արևելյան Անգլիայի ափին [[865]] թվականին՝ Դանիայի թագավոր [[Ռագնար Լոդբրոկ|Ռագնար Լոթբրոկի]] որդիների՝ Իվարի և Հալֆդանի գլխավորությամբ։ Արևելյան Անգլիան իրենց ցամաքային բազան դարձնելով, [[866]] թվականին վիկինգները գրավեցին [[Յորք|Յորքը]], իսկ հաջորդ տարի նրանք հաղթեցին Նորթումբրիայի բանակին և գահին բարձրացրեցին Էգբերտ I: Հպատակեցնելով ամբողջ Արևելյան Անգլիան՝ [[870]] թվականին նրանք տեղափոխվեցին [[Ուեսեքս]] և ճամբար հիմնեցին [[Ռեդինգ (Անգլիա)|Ռեդինգի]] տարածքում։ Չնայած անգլո-սաքսոններին հաջողվեց հաղթել Էշդաունի ճակատամարտում, դա չխանգարեց վիկինգների առաջխաղացմանը, և թագավոր [[Ալֆրեդ Մեծ|Ալֆրեդ Մեծը]] ստիպված եղավ զինադադար գնել։ [[873]] թվականին վիկինգները գրավեցին [[Մերսիա|Մերսիայի]] արևելյան մասը և գահին նստեցին իրենց հովանավորյալ Կյոլվուլֆին։ Դանիական ռազմական ուժերը մշտապես ամրապնդվում էին սկանդինավյան նոր զորքերի Անգլիա ժամանմամբ։
[[Պատկեր:Statue d'Alfred le Grand à Winchester.jpg|մինի|[[Ալֆրեդ Մեծ|Ալֆրեդ Մեծի]] արձանը [[Վինչեսթեր (Անգլիա)|Վինչեսթերում]]]]
[[876]] թվականին դանիական բանակների միջև նվաճված հողերի առաջին տարածքային բաժանումը վկայում է վիկինգների անցումը հաստատուն կյանքի։ [[877]] թվականին դանիացիների մի քանի բանակներ հաստատվեցին արևելյան Մերսիայում՝ հիմք դնելով Հինգ բուրգերի (քաղաքների) շրջանին։ [[Վիկինգներ|Վիկինգների]] առաջխաղացումը կասեցվեց միայն [[878]] թվականին Էդինգտոնում Ալֆրեդ Մեծի անգլո-սաքսոնական բանակի հաղթանակի արդյունքում, որն ապահովեց [[Ուեսեքս|Ուեսեքսի]] անկախության պահպանումը և հանգեցրեց անգլո-սաքսոնական շրջանների միավորմանը մեկ Սաքսոնական թագավորությունները կազմում։ [[886]] թվականին [[Ալֆրեդ Մեծ|Ալֆրեդ Մեծը]] հետ գրավեց [[Լոնդոն|Լոնդոնը]] դանիացիներից և խաղաղության պայմանագիր կնքեց Արևելյան Անգլիայի վիկինգների առաջնորդ Գութրումի հետ, ըստ որի ճանաչվեց երկու պետությունների անկախությունը և սահմանվեց դանիական ունեցվածքի արևմտյան սահմանը։ Այս փաստաթուղթը նշանավորեց Դանելագի գոյության սկիզբը՝ որպես հատուկ պետական ​​սուբյեկտ, որը ղեկավարվում է իր օրենքներով։ 

[[886]] թվականի պայմանագրով ամրագրվեց նաև անգլո-սաքսոնների և վիկինգների քաղաքացիական իրավահավասարությունը Դանելագի տարածքում։ 892-896 թվականներին վիկինգների նոր բանակը վայրէջք կատարեց [[Ուեսեքս|Ուեսեքսի]] ափին, որին օգնեցին Արևելյան Անգլիայի և Յորքշիրի գերմանացիները։ Սակայն Ալֆրեդ թագավորին հաջողվեց ստեղծել ազգային պաշտպանության համակարգ և սեփական նավատորմ, ինչը հնարավորություն տվեց հետ մղել վիկինգներին։ 

10-րդ դարի սկզբին սկանդինավացիները գրավեցին [[Թեմզա|Թեմզայից]] մինչև Թիզ գետը ընկած տարածքը, անցան հաստատուն տնտեսության և ստեղծեցին իրենց սոցիալական կազմակերպությունը։ Դանելագի տարբեր տարածքների միջև չկար քաղաքական միասնություն, սակայն պատերազմի դեպքում նրանք միավորվում են անգլո-սաքսոնների դեմ։ Անգլո-սաքսոնական պետությունը [[Էդուարդ Ավագ|Էդուարդ Ավագի]] օրոք անցավ համակարգված հարձակման դանիական հողերի վրա։ [[919]] թվականին, Դանելագում մի քանի տարի շարունակական արշավներից հետո անգլո-սաքսոնական միապետների իշխանությունը ճանաչվեց Համբերից հարավ գտնվող ողջ Անգլիայի կողմից։ Անգլիային միանալը, սակայն, չի հանգեցրել էթնիկ կազմի, սոցիալական կառուցվածքի փոփոխության կամ անգլո-սաքսոնական իրավական նորմերի ներդրմանը։ Դանելագը մնաց փաստացի ինքնավար մարզ։ Այնուամենայնիվ, մինչ անգլիական թագավորները վերահաստատում էին իրենց իշխանությունը Միջին Անգլիայում, Իռլանդիայից սկանդինավյան վիկինգները ներխուժեցին Նորթումբրիա և հիմնեցին իրենց անկախ թագավորությունը [[Յորք|Յորքում]]։ [[937]] թվականին  անգլո-սաքսոններին հաջողվեց ջախջախիչ պարտություն պատճառել [[Յորք|Յորքի]] և [[Դուբլին|Դուբլինի]] սկանդինավյան թագավորների միավորված զորքերին Բրունանբուրգում, սակայն արդեն [[939]] թվականին Դուբլինի թագավոր Օլաֆ I Գուտֆրիցսոնը կրկին գրավեց Յորքը և հաջորդ տարի ներխուժեց Անգլիա։ [[940]] թվականիի համաձայնությամբ նախկին հինգ քաղաքների միության տարածքը հանձնվեց նրան, թեև երկու տարի անց այս տարածքը վերադարձավ անգլո-սաքսոնների տիրապետությանը։ [[944]] թվականին Յորքի նոր թագավոր Օլաֆ II Քուարանը գլխավորեց [[Նորվեգիա|Նորվեգիայի]] ներխուժումը Անգլիա, բայց հարձակումը հետ մղվեց, և Դանելագի բնակիչները աջակցեցին անգլո-սաքսոնական թագավորին, ինչը թույլ տվեց թագավոր [[Էդմունդ I|Էդմունդ I-ին]] վերականգնել թագավորների իշխանությունը։ [[947]] թվականին վիկինգները վերագրավեցին քաղաքը։ Յորքի համար պայքարը տարբեր հաջողությամբ շարունակվեց մի քանի տասնամյակ, մինչև [[954]] թվականին Յորքի թագավորությունը վերջնականապես դարձավ Անգլիայի մի մասը։

[[Էդգար (Անգլիայի արքա)|Էդգարը]] (958-975) անգլիական առաջին թագավորն էր, ով իրավաբանորեն ճանաչեց, որ դանիական իրավունքի տարածքը ոչ թե թշնամու բանակի կողմից նվաճված նահանգ էր, այլ անգլիական միապետության անբաժանելի մասը, ինչը Դանելագին շնորհեց ներքին ինքնավարություն սոցիալական և իրավական առումով։ 

Դանիական նոր արշավանքները սկսվեցին 990-ականներին։ 991 թվականին վիկինգների զորքերը կողոպտեցին արևմտյան [[Ուեսեքս|Ուեսեքսը]]՝ ստիպելով անգլիացի թագավորներին սկսել հավաքել հարկեր՝ առաջին պատմականորեն հայտնի ընդհանուր հարկը Բրիտանիայում։ Ի պատասխան հետագա արշավանքների՝ անգլո-սաքսոնական արքա [[Էթելրեդ II|Էթելրեդ II Անխոհեմը]] [[1002]] թվականին կազմակերպեց Անգլիայում բնակվող գերմանացիների զանգվածային ջարդեր։ Բայց դա չխանգարեց վիկինգներին, և 1009-1012 թվականներին բանակը Թորկել Երկարի հրամանատարությամբ ավերեց երկրի հարավային շրջանները։ Երկրի պաշտպանությունն ու նրա բարոյականությունը խարխլվեցին։ Երբ [[1013]] թվականին Դանիայի թագավոր [[Կանութ Դանիացի|Սվենը]] գլխավորեց վիկինգների բանակը, անգլո-սաքսոնական պետությունը չկարողացավ դիմադրել զավթիչներին։ Դանելագի բնակիչները և անգլո-սաքսոնական թեգների մի մասը անցան դանիացիների կողմը։ Էթելրեդ II թագավորը ընտանիքի հետ փախնում է [[Նորմանդիա]]։ Թեև [[1014]] թվականին Սվենի մահից հետո Էթելրեդը կարճ ժամանակով վերականգնեց իր իշխանությունը Անգլիայում, [[1016]] թվականին ազնվականության զինվորական ղեկավարությունը, ինչպես նաև Վեսեքսի և Դանելագի հոգևորականները թագավոր ճանաչեցին [[Կանութ Դանիացի|Սվեն Կանութի]] որդուն։ Չնայած Էդմունդ Այրոնսայդի հերոսական դիմադրությանը՝ անգլո-սաքսոնական զորքերը պարտություն կրեցին, և երկիրը միավորվեց դանիական Կանուտ Մեծ դինաստիայի տիրապետության ներքո։ Կնուդի օրոք անգլիական նահանգում սկանդինավյան տարրը կտրուկ աճեց, և դանիական արիստոկրատիան ստանձնեց գլխավոր դերերը երկրում։ [[1018]] թվականին [[Օքսֆորդ|Օքսֆորդում]] կայացած ազգային ժողովում, որին մասնակցել են թագավորության և՛ սկանդինավյան, և՛ անգլո-սաքսոնական ազնվականները, համաձայնեցվել են երկու ազգերի համակեցության պայմանները մեկ պետության շրջանակներում։ Դանելագը վերջապես դարձավ Անգլիայի մի մասը։

== Ծանոթագրություններ ==

* [https://issuu.com/piro.co.uk/docs/according_to_ancient_custom_-_thynghowe?backgroundColor=%23222222 According to Ancient Custom: Research on the possible Origins and Purpose of Thynghowe Sherwood Forest]
* [http://news.bbc.co.uk/2/hi/uk_news/england/1689955.stm Viking blood still flowing]

[[Կատեգորիա:Անավարտ հոդվածներ Միացյալ Թագավորության մասին]]
[[Կատեգորիա:Անգլիայի պատմություն]]
[[Կատեգորիա:Վիկինգներ]]</text>
      <sha1>gt0w94f6lyla4juyr6ysyynk0m9wong</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Քրիստիան Վուլֆ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1098994</id>
    <revision>
      <id>8486322</id>
      <parentid>8485714</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T00:04:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ԱշբոտՏՆՂ</username>
        <id>48669</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Colon֊ը (:, U+003A) փոխարինում եմ հայերեն վերջակետով (։, U+0589)</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="15724" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Պետական գործիչ}}
'''Քրիստիան Վիլհելմ Վալտեր Վուլֆ''' ({{lang-de|Christian Wilhelm Walter Wulff}}, {{ԱԾ}}), գերմանացի քաղաքական գործիչ, պահպանողական քրիստոնեա-դեմոկրատական միության անդամ։ 2003-2010 թվականներին եղել է [[Ստորին Սաքսոնիա]]յի դաշնային երկրամասի վարչապետ։ 2010 թվականի հուլիսի 2-ից մինչև 2012 թվականի փետրվարի 17-ը՝ [[Գերմանիա|Գերմանիայի Դաշնային Հանրապետության]] նախագահ։

== Վաղ տարիներ ==
Քրիստիան Վիլհելմ Վալտեր Վուլֆը ծնվել է Գերմանիայի [[Օսնաբրյուկ]] քաղաքում (Ստորին Սաքսոնիա)։ Նա Ռուդոլֆ և Դագմար Վուլֆների ընտանիքում երկրորդ երեխան էր։ Հայրը լքել է ընտանիքը այն ժամանակ, երբ Քրիստիանը չորս տարեկան էր։ Մայրը կրկին է ամուսնացել, սակայն ամուսնությունը կարճատև է եղել։ Դագմարայի երկրորդ ամուսինը՝ Վոլֆգանգ Կարստենսը, իմանալով, որ նրա մոտ լուրջ հիվանդություն՝ [[ցրված սկլերոզ]] է հայտնաբերվել, լքել է ընտանիքը։ 14 տարեկանից տղան ստիպված է եղել ինքնուրույն հոգ տանել փոքր քրոջ մասին և խնամել մորը։ Քրիստիանը ուսանել է Օսնաբրյուկում՝ Ելիզավետայի դպրոցում և Էրնստ-Մորիցա-Արնդտի վարժարանում, որտեղ էլ հանձնել է ատեստատ ստանալու քննությունը։ Դեռ դեռահաս տարիքում սկսել է զբաղվել քաղաքականությամբ։

== Քաղաքական քաղաքականությունը Ստորին Սաքսոնիայում ==
1975 թվականին՝ 16 տարեկանում միացել է ՔԴՄ-ին&lt;ref&gt;[http://www.vedomosti.ru/newspaper/article/2010/07/06/239644 ''Антон Осипов, Ирина Скрынник, Полина Химшиашвили.'' Кристиан Вульф, президент Германии] {{Wayback|url=http://www.vedomosti.ru/newspaper/article/2010/07/06/239644 |date=20100708155848 }} // [[Ведомости]], № 122 (2640), 6 июля 2010&lt;/ref&gt;։ 1978-1980 թվականներին եղել է «Աշակերտական միություն» (ՔԴՄ) կազմակերպության Ստորին Սաքսոնիայի հողային բաժանմունքի նախագահը։ 1979-1983 թվականներին եղել է երիտասարդական միության դաշնային գործադիր մարմնի անդամ, որի հողային բաժանմունքը նա ղեկավարել է 1983 թվականից մինչև 1985 թվականը:1984 թվականից եղել է Ստորին Սաքսոնիայում ՔԴՄ-ի գործադիր մարմնի փաստաբան է։ 1989 թվականից մինչև 1994 թվականը՝ Օսնաբրյուկի քաղաքային խորհրդի ՔԴՄ խմբի պատգամավոր և նախագահ։

1994 թվականին առաջին անգամ առաջադրվել է Լանդթագի պատգամավոր Ստորին Սաքսոնիայում։ Նույն թվականին նա դարձել է ՔԴՄ խորհրդարանական խմբի նախագահ և այդ պաշտոնում մնաց մինչև 2003 թվականը։ 1994 թվականից մինչև 2008 թվականը Ստորին Սաքսոնիայում ՔԴՄ-ի բաժանմունքի նախագահն է։ 1998 թվականից՝ ՔԴՄ ազգային նախագահի տեղակալ։ 2003 թվականի մարտի 4-ից մինչև 2010 թվականի հունիսի 30-ը՝ Ստորին Սաքսոնիայի երկրի վարչապետ։

== Գերմանիայի դաշնային նախագահ ==
2010 թվականի հունիսի 3-ին [[Հորսթ Քյոլեր]]ի հրաժարականից հետո Գերմանիայի Ազատ դեմոկրատական կուսակցության և ՔԴՄ/ՔՍՄ դաշինքի կողմից ընտրվել է Գերմանիայի նախագահի թեկնածու&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.inright.ru/news/id_1809/ |title=Кристиан Вульф стал кандидатом в президенты Германии |access-date=2010-07-11 |archive-date=2010-06-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100606023852/http://www.inright.ru/news/id_1809/ |deadlink=no }}&lt;/ref&gt;։

2010 թվականի հունիսի 30-ին տեղի ունեցան Գերմանիայի դաշնային նախագահի ընտրությունները։ Ընտրությունները տեղի են ունեցել երեք փուլով։ Առաջին կամ երկրորդ փուլում հաղթելու համար թեկնածուին անհրաժեշտ էր հավաքել Դաշնային ժողովի անդամների 623 ձայնի բացարձակ մեծամասնությունը։ Առաջին փուլում Վուլֆի օգտին քվեարկել է 600 ընտրող, իսկ երկրորդում՝ 615: Երրորդ փուլում հաղթելու համար անհրաժեշտ էր ստանալ ընտրողների պարզ մեծամասնության ձայները։ Վուլֆը երրորդ փուլում հավաքել է 625 ձայն՝ իր հիմնական մրցակից [[Յոախիմ Գաուկ]]ի 490-ի դեմ և դարձել Գերմանիայի տասներորդ դաշնային նախագահը։ Նա դարձել է Գերմանիայի պատմության ամենաերիտասարդ նախագահը&lt;ref name=&quot;БИО1&quot;&gt;{{Cite web |url=http://www.rodon.org/society-100708105848 |title=Кристиан Вульф — новый президент Германии |access-date=2010-07-11 |archive-date=2010-11-29 |archive-url=https://web.archive.org/web/20101129092623/http://rodon.org/society-100708105848 |deadlink=no }}&lt;/ref&gt;։ 2010 թվականի հուլիսի 2-ին տեղի է ունեցել երդման արարողություն&lt;ref name=&quot;БИО1&quot; /&gt;։

=== Մասնավոր վարկ և մամուլի սկանդալներ ===
2011 թվականի դեկտեմբերին նախագահ Քրիստիան Վուլֆի հասցեին մեղադրանքներ էին առաջադրվել ընկերոջ և գործարար միլիոնատեր Էգոն Հերկենսի հետ նրա նախկին կապերի վերաբերյալ։ Դեռևս 2010 թվականի փետրվարի 18-ին Ստորին Սաքսոնիայի վարչապետ եղած ժամանակ խորհրդարանում հարց է բարձրացվել.{{քաղվածքի սկիզբ}}
Եղել են արդյո՞ք գործնական հարաբերություններ Քրիսթիան Վուլֆի և պարոն Էգոն Հերկենսի կամ մի ընկերության միջև, որտեղ պարոն Հերկենսը մասնակից կլիներ:{{oq|de|Gab es geschäftliche Beziehungen zwischen Christian Wulff […] und Herrn Egon Geerkens oder […] irgendeiner Firma, an der […] Herr Geerkens als Gesellschafter beteiligt war […]?}}
{{քաղվածքի ավարտ}}Ի պատասխան&lt;ref name=&quot;NLSitzung16-63&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.landtag-niedersachsen.de/infothek/steno/steno_16_WP/2010/endber063.pdf|title=Mündliche Anfragen: Antwort, Anlage&amp;nbsp;4|accessdate=2011-12-16|publisher=16. Niedersächsischer Landtag, Stenografischer Bericht 63. Sitzung|date=2010-02-18|archiveurl=https://www.webcitation.org/68WAOyqWx?url=http://www.landtag-niedersachsen.de/ps/tools/download.php?file=%2Fltnds%2Flive%2Fcms%2Fdms%2Fpsfile%2Fdocfile%2F5%2Fendber0634c0ce7715bc5b.pdf|archivedate=2012-06-18}}&lt;/ref&gt;.
{{քաղվածքի սկիզբ}}
Վարչապետ Վուլֆի և հարցման մեջ նշված անձի միջև վերջին 10 տարիների ընթացքում որևէ գործնական հարաբերություն չի եղել{{oq|de|Zwischen Ministerpräsident Wulff und den in der Anfrage genannten Personen und Gesellschaften hat es in den letzten zehn Jahren keine geschäftlichen Beziehungen gegeben.“}}
{{քաղվածքի ավարտ}}

Ավելի ուշ պարզվել է, որ 2008 թվականի հոկտեմբերի 25-ին նրանք վերցրել են մասնավոր վարկ մոտ 500 հազար եվրո, 4 % տարեկան տոկոսադրույքով Էգոնի կնոջ Էդիտայի համար տուն ձեռք բերելու նպատակով (նվազագույն տոկոսադրույքը շինարարության վարկերի այդ տարի Գերմանիայում կազմել է 4,6 % տարեկան&lt;ref&gt;{{cite web|author=Dirk Müller|url=http://www.dradio.de/dlf/sendungen/interview_dlf/1636392/|title=Finanzexperte: Banken müssen versuchen, Geld zu verdienen|publisher=[[Deutschlandfunk]]|date=2011-12-23|accessdate=2012-01-14|archiveurl=https://www.webcitation.org/68WAPuaZ9?url=http://www.dradio.de/dlf/sendungen/interview_dlf/1636392/|archivedate=2012-06-18}}&lt;/ref&gt;): Ավելի ուշ Հերկենսը հայտնել է, որ հենց ինքն է բանակցություններ վարել վարկի տրամադրման պայմանների շուրջ&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.spiegel.de/international/germany/0,1518,804631,00.html |title='President Wulff Lied' SPIEGEL ONLINE International |access-date=2012-01-04 |archive-date=2012-01-04 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120104192340/http://www.spiegel.de/international/germany/0,1518,804631,00.html |deadlink=no }}&lt;/ref&gt;։ 2011 թվականի դեկտեմբերի 21-ին Վուլֆը հրապարակային հայտարարություն է արել, որում ներողություն է խնդրել վարկային գործի հետ կապված իր գործողությունների համար և խոստովանել, որ պետք է հրապարակեր այդ տեղեկատվությունը. «Դա անազնիվ էր, և ես ներողություն եմ խնդրում»,-հավելել է նա&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.spiegel.de/international/germany/0,1518,805409,00.html |title='German President Apologizes for Handling of Loan Affair' (SPIEGEL ONLINE International) |access-date=2012-01-04 |archive-date=2012-01-04 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120104192253/http://www.spiegel.de/international/germany/0,1518,805409,00.html |deadlink=no }}&lt;/ref&gt;։

Երբ գործը կարծես թե արդեն հանդարտվել էր, հայտնի դարձավ, որ նախագահ Վուլֆը ճնշում է գործադրել Springer Press-ի վրա, որպեսզի ճնշի վարկային սկանդալի մասին առաջին տեղեկատվության տարածումը։ Երբ Վուլֆին հայտնի է դարձել, որ Bild տաբլոիդը պատրաստվում է պատմել վարկի մասին, նա զանգահարել է գլխավոր խմբագիր Դիկմանին, որը չի պատասխանել, Վուլֆը ձայնային հաղորդագրություն է թողել, որում զայրույթով սպառնացել է «վերջնականապես խզել» հարաբերությունները Springer հրատարակչական տան հետ և դիմել դատարան&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.spiegel.de/international/germany/0,1518,806665,00.html |title='President Accused of Threatening Tabloid Newspaper' (SPIEGEL ONLINE International) |access-date=2012-01-04 |archive-date=2012-01-04 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120104184424/http://www.spiegel.de/international/germany/0,1518,806665,00.html |deadlink=no }}&lt;/ref&gt;։ 2012 թվականի հունվարի սկզբի դրությամբ նախագահ Վուլֆը կորցրել է հասարակության աջակցությունը, մեկնաբանները նրան կոչ են արել հրաժարական տալ, ընդդիմությունը բարձրացրել է նրա վրա ճնշումը, իսկ նրա սեփական կուսակցությունը նրանից հեռացել է մամուլի ազատությունը ոտնահարելու նրա փորձի պատճառով&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.spiegel.de/international/germany/0,1518,806899,00.html |title='Wulff Has Destroyed His Last Remnants of Credibility' (SPIEGEL ONLINE International) |access-date=2012-01-04 |archive-date=2012-01-04 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120104182327/http://www.spiegel.de/international/germany/0,1518,806899,00.html |deadlink=no }}&lt;/ref&gt;։ Այս ամենից հետո 2012 թվականիի փետրվարի 17-ին նա հրաժարական է տվել&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.ria.ru/world/20120217/568127836.html |title=Президент Германии Кристиан Вульф объявил об отставке |access-date=2012-02-17 |archive-date=2012-02-19 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120219230025/http://www.ria.ru/world/20120217/568127836.html |deadlink=no }}&lt;/ref&gt;։

Հրաժարականից հետո դատախազությունը շարունակել է հետաքննությունը և ավելի ուշ դիմել դատարան։ Մեղադրական եզրակացության համաձայն՝ 2008 թվականին, երբ Քրիստիան Վուլֆը դեռ զբաղեցնում էր Ստորին Սաքսոնիայի դաշնային երկրամասի վարչապետի պաշտոնը, նա թույլ էր տվել իր ընկեր, կինոպրոդյուսեր Դավիթ Գրենևոլդին վճարել [[Մյունխեն]]ի հյուրանոցում գիշերելու իր հաշիվների մի մասը և ռեստորանում 753,60 եվրո ընդհանուր արժողությամբ ընթրիք։ Ի երախտագիտություն դրա նախագահը նամակ է գրել Siemens կոնցեռնի ղեկավարությանը՝ Գրենևոլդի կինոնախագծերից մեկը ֆինանսավորելու խնդրանքով։ 2014 թվականի փետրվարի 27-ին առաջին ատյանի դատարանն արդարացրել է Քրիստիան Վուլֆին՝ համոզիչ ապացույցների բացակայության պատճառով&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://dw.de/p/1BH3y |title=В Германии обсуждают приговор экс-президенту Вульфу|author=Никита Жолквер, Берлин|date=27.02.2014 |publisher=Deutsche Welle|accessdate=2014-03-05}}&lt;/ref&gt;։ Դատախազությունը բողոքարկել է դատավճիռը&lt;ref&gt;{{cite news|url=http://www.spiegel.de/politik/deutschland/wulff-staatsanwaltschaft-legt-revision-gegen-freispruch-ein-a-956996.html|title=Korruptionsprozess: Staatsanwalt legt Revision gegen Wulff-Freispruch ein|author=als/dpa|date=5.3.2014|work=Der Spiegel|publisher=Spiegel-Verlag|lang=de|accessdate=2014-03-05|archivedate=2014-03-05|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140305122452/http://www.spiegel.de/politik/deutschland/wulff-staatsanwaltschaft-legt-revision-gegen-freispruch-ein-a-956996.html}}&lt;/ref&gt;։

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

{{Արտաքին հղումներ}}

[[Կատեգորիա:20-րդ դարի քաղաքական գործիչներ]]
[[Կատեգորիա:Գերմանիայի քրիստոնեական-դեմոկրատական միության անդամներ]]</text>
      <sha1>rwpu6crdyutkxyokk1xl7jx4qatlsze</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Մանգասար Մանգասարյան</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1098995</id>
    <revision>
      <id>8486321</id>
      <parentid>8485770</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T00:04:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ԱշբոտՏՆՂ</username>
        <id>48669</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Colon֊ը (:, U+003A) փոխարինում եմ հայերեն վերջակետով (։, U+0589)</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="11252" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Գրող}}

'''Մանգասար Մկրտիչի Մանգասարյան''' ({{lang-en|Mangasarian Mangasar Magurditch}}, {{ԱԾ}}), [[Հայերն ԱՄՆ-ում|հայազգի]] [[Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ|ամերիկացի]] [[Իրատեսություն|ռացիոնալիստ]] և [[Աշխարհիկ հոգևորություն|աշխարհիկ]] գրող, բանասեր և փիլիսոփա&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.anunner.com/name/biography/%D5%84%D4%B1%D5%86%D4%B3%D4%B1%D5%8D%D4%B1%D5%90_%D5%84%D4%B1%D5%86%D4%B3%D4%B1%D5%8D%D4%B1%D5%90%D5%85%D4%B1%D5%86|title=Anunner.com - ՄԱՆԳԱՍԱՐ ՄԱՆԳԱՍԱՐՅԱՆ|last=studio|first=5165m|website=www.anunner.com|language=am|accessdate=2022-08-09}}&lt;/ref&gt;։

== Կենսագրություն ==
Մանգասար Մանգասրյանը ծնվել է [[Օսմանյան կայսրություն|Օսմանյան կայսրության]] Մաշգերում (այժմ՝ [[Թուրքիա|Թուրքիայում]])։ Սովորել է [[Կոստանդնուպոլիս|Կոստանդնուպոլսի]] Ռոբերթ քոլեջում և 1878 թվականին ձեռնադրվել է Մարսովանում որպես [[քահանա]]։ 

Մոտ 1881 թվականին մեկնել է ԱՄՆ, ընդունվել է [[Փրինսթոնի համալսարան]], ուսանել աստվածաբանություն&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;։ 1882-1885 թվականներին Մանգասար Մանգասարյանը [[Ֆիլադելֆիա|Ֆիլադելֆիայի]] [[Պրեսբիտերականներ|Պրեսբիտերական եկեղեցում]] հոգևոր հովիվ (պաստոր) է եղել. Նա հրաժարական տալով՝ դարձել է անկախ քարոզիչ և «անկախ կրոնի» դասախոս Նյու Յորքում։ 1892 թվականին նա դարձել է ''Չիկագոյի Էթիկական մշակույթի միության'' ղեկավար, որը հիմնադրել էր Ֆելիքս Ադլերը։ 1900 թվականին նա կազմակերպել է [[Չիկագո|Չիկագոյի]] Անկախ Կրոնական Միություն՝ [[Իրատեսություն|իրատեսական]] խումբ, որի հովիվը մնացել է մինչև 1925 թվականը։ Նա թոշակի է անցել Պիեմոնտում (Կալիֆորնիա), որտեղ ապրել է մինչև իր կյանքի վերջը&lt;ref name=&quot;atheists&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.atheists.org/Atheism/roots/mangasarian|title=Mangasar Magurditch Mangasarian|work=American Atheists|access-date=2007-12-01}}&lt;/ref&gt;։

Մանգասարյանը գրել է մի շարք գրքեր, որոնք թարգմանվել են ֆրանսերեն, գերմաներեն, իսպաներեն և այլ օտար լեզուներով։ Նար հիմնականում կենտրոնացել է կրոնական քննադատության ու կրոնի փիլիսոփայության վրա։

Մանգասարյանն իրեն համարել է ռացիոնալիստ կամ աշխարհիկ մարդ, ոչ թե [[Աթեիզմ|աթեիստ]], քանի որ նա աթեիզմը դասում էր չստուգելի հավատամքների շարքում&lt;ref&gt;{{Cite book|url=https://catalog.hathitrust.org/Record/008623376|title=The story of my mind; or, How I became a rationalist|last=Mangasarian|first=M. M.|date=1909|publisher=Independent Religious Society|location=Chicago}}&lt;/ref&gt;։

== Գրական գործունեություն ==
Մանգասար Մանգասարյանն աշխատակցել է ամերիկյան մամուլին։ 1890-ականներին առանձին գրքերով հրատարակել է «Ավետարանը քողազերծված», «ճշմարտությունը Հիսուսի մասին», «Վոլտեր», «Հրեան և քրիստոնյան», «Շեքսպիրի հայացքով», «Կին և ոճիր», «Ինչի եմ հավատում» և այլ աշխատություններ։ Նրա ամենահայտնի՝ «Ճշմարտությունը [[Հիսուս|Հիսուսի]] մասին. Նա առասպել է» (1909) և «Ավետարանը քողազերծված» (1911) գրքերը վերաբերում են պատմական Հիսուսի գոյության դեմ ապացույցներին։ Նա նաև գրել է հարյուրավոր էսսեներ և դասախոսություններ ժամանակի հարցերի վերաբերյալ։ Նրա գրքերն ու էսսեները թարգմանվել են ֆրանսերեն, գերմաներեն, իսպաներեն և այլ օտար լեզուներով։ Նրա գրելու ընդհանուր թեման կրոնական քննադատությունն ու կրոնի փիլիսոփայությունն էր։

=== Մատենագրություն ===
* 1885 - «Ձայնը արևելքից»&lt;ref&gt;[https://catalog.hathitrust.org/Record/100139481 ''A Voice from the Orient''] (J. G. Ditman, 1885)&lt;/ref&gt;
* 1902 - «Մի նոր Վարդապետություն»&lt;ref&gt;[https://catalog.hathitrust.org/Record/008631991 ''A New Catechism''] (Chicago: Independent Religious Society, 1902)&lt;/ref&gt;
* 1903 - «Քրիստոնեական գիտություն, կատակերգություն չորս գործողությամբ»&lt;ref&gt;[https://catalog.hathitrust.org/Record/100562810 ''Christian Science, a Comedy in Four Acts''] (Chicago: Independent Religious Society, 1903)&lt;/ref&gt;
* 1905 - «Բարոյականություն առանց Աստծո. ներառյալ Խիստ Վերապատվելի եպիսկոպոս Անդերսոնին ուղղված նամակ»&lt;ref&gt;[https://catalog.hathitrust.org/Record/007666534 ''Morality Without God: Including Letter to Right Rev. Bishop Anderson''] (Chicago: Independent Religious Society, 1905)&lt;/ref&gt;
* 1908 - «Մանգասարյան-Կրեպսի բանավեճը «Արդյո՞ք Հիսուսը երբևէ ապրել է» հարցի շուրջ»&lt;ref&gt;[[iarchive:didjesusreallyl00manggoog|''The Mangasarian-Crapsey Debate on The Question: &quot;Did Jesus Ever Live?&quot;'']] (Chicago: Independent Religious Society, 1908)&lt;/ref&gt;
* 1909 - «Իմ մտքի պատմությունը կամ ինչպես ես դարձա [[Իրատեսություն|ռացիոնալիստ]]»&lt;ref&gt;[https://catalog.hathitrust.org/Record/008623376 ''The Story of My Mind; or, How I Became a Rationalist''] (Chicago: Independent Religious Society, 1909)&lt;/ref&gt;
* 1909 - «Ճշմարտությունը Հիսուսի մասին, արդյոք նա առասպել է»&lt;ref&gt;[https://catalog.hathitrust.org/Record/008623478 ''The Truth About Jesus, Is He a Myth?''] (Chicago: Independent Religious Society, 1909)&lt;/ref&gt;
* 1910 - «Ինչպես հորինվեց Աստվածաշունչը»&lt;ref&gt;[https://catalog.hathitrust.org/Record/007666530 ''How the Bible was Invented''] (Chicago: Independent Religious Society, 1910)&lt;/ref&gt;
* 1910 - «Արժե՞ արդյոք կյանքն ապրել առանց անմահանալու»&lt;ref&gt;[https://catalog.hathitrust.org/Record/007666531 ''Is Life Worth Living Without Immortality?''] (Chicago: Independent Religious Society, 1910)&lt;/ref&gt;
* 1911 - «Ավետարանը քողազերծված»&lt;ref&gt;[https://catalog.hathitrust.org/Record/005783503 ''The Bible Unveiled''] (Chicago: Independent Religious Society, 1911)&lt;/ref&gt;
* 1913 - «Ճիզվիտները և նրանց բարոյականությունը, (Ռացիոնալիստը)»&lt;ref&gt;''The Jesuits and Their Morals, (The Rationalist)'' (Unknown publisher, 1913)&lt;/ref&gt;
* 1913 - «Սուրբ-կախարդ Ժաննա դ Արկի պատմությունը»&lt;ref&gt;[[iarchive:storyofjoanofarc00mang|''The Story of Joan of Arc the Witch-Saint'']] (Chicago: Independent Religious Society, 1913)&lt;/ref&gt;
* 1919 - «Իռլանդական հարցը. Անկախ կրոնական հասարակությանը տրված դասախոսության հաշվետվություն»&lt;ref&gt;''The Irish Question: Report of a Lecture Delivered Before the Independent Religious Society'' (Chicago: Independent Religious Society, 1919)&lt;/ref&gt;
* 1922 - «Ի՞նչ է քրիստոնեական գիտությունը»&lt;ref&gt;[https://catalog.hathitrust.org/Record/006110193 ''What is Christian Science?''] (London: Watts &amp; Co, 1922)&lt;/ref&gt;
* 1926 - «Անուշադրության մատված Գիրքը կամ Բացահայտված Աստվածաշունչը»&lt;ref&gt;[https://catalog.hathitrust.org/Record/009928603 ''The Neglected Book or The Bible Unveiled''] (New York: Truth Seeker Company, 1926)&lt;/ref&gt;

==== Վերահրապարակումներ ====
* «Ճշմարտությունը Հիսուսի մասին, արդյոք նա առասպել է»&lt;ref&gt;{{cite book|title=The Truth About Jesus, Is He a Myth?|last=Mangasarian|first=Mangasar Magurditch|publisher=BiblioBazaar|year=2006|isbn=1-4264-1499-4|location=[[Չարլսթոն (Հարավային Կարոլինա)|Charleston, South Carolina]]}}&lt;/ref&gt;
* «Ինչպես հորինվեց Աստվածաշունչը. Դասախոսություն»&lt;ref&gt;{{cite book|title=How The Bible Was Invented: A Lecture|last=Mangasarian|first=Mangasar Magurditch|publisher=Kessinger Publishing|year=2008|isbn=978-0-548-90823-5|location=Whitefish, Montana}}&lt;/ref&gt;
* «Արժե՞ արդյոք կյանքն ապրել առանց անմահության»&lt;ref&gt;{{cite book|title=Is Life Worth Living Without Immortality?|last=Mangasarian|first=Mangasar Magurditch|publisher=Kessinger Publishing|year=2008|isbn=978-0-548-85500-3|location=Whitefish, Montana}}&lt;/ref&gt;
* «Բարոյականություն Առանց Աստծո. Ներառյալ Նամակ ուղղված Խիստ Վերապատվելի Եպիսկոպոս Անդերսոնին»&lt;ref&gt;{{cite book|title=Morality Without God: Including Letter To Right Reverend Bishop Anderson|last=Mangasarian|first=Mangasar Magurditch|publisher=Kessinger Publishing|year=2008|isbn=978-0-548-84313-0|location=Whitefish, Montana}}&lt;/ref&gt;
* «Հռոմի օրենքն Իռլանդիայում. Դասախոսություն Անկախ կրոնական հասարակության առջև»&lt;ref&gt;{{cite book|title=Rome Rule In Ireland: A Lecture Delivered Before The Independent Religious Society, Orchestra Hall, Chicago (1909)|last=Mangasarian|first=Mangasar Magurditch|publisher=Kessinger Publishing|year=2008|isbn=978-0-548-88281-8|location=Whitefish, Montana|trans-title=Հռոմի օրենք Իռլանդիայում. Դասախոսություն Անկախ կրոնական հասարակության առջև}} նվագախմբի դահլիճում, [[Չիկագո]]&lt;/ref&gt;

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանտուփ}}

== Արտաքին հղումներ ==

* {{Gutenberg author|id=Mangasarian,+M.+M.+(Mangasar+Mugurditch)}} 

{{Authority control}}
{{DEFAULTSORT:Մանգասարյան, Մանգասար}}
[[Կատեգորիա:Հայերն Օսմանյան կայսրությունում]]
[[Կատեգորիա:ԱՄՆ-ում օսմանյան ներգաղթյալներ]]
[[Կատեգորիա:Ամերիկահայ գրողներ]]
[[Կատեգորիա:Աթեիստներ]]
[[Կատեգորիա:Նախկին հայ քրիստոնյաներ]]
[[Կատեգորիա:Աթեիստ ակտիվիստներ]]</text>
      <sha1>9m5eo1n12zkcn6jo68govrrajuo5lsm</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Վասիլի Լիվանով</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1098999</id>
    <revision>
      <id>8485937</id>
      <parentid>8485778</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T12:00:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Voskanyan</username>
        <id>23951</id>
      </contributor>
      <comment>/* Արտաքին հղումներ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="25938" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Դերասան}}
'''Վասիլի Բորիսովիչ Լիվանով''' ({{lang-ru|Василий Борисович Ливанов}}, {{ԱԾ}}), խորհրդային ռուս կինոդերասան, կինոյի և մուլտիպլիկացիայի ռեժիսոր, գրող, [[ՌԽՖՍՀ ժողովրդական արտիստ]] (1988)։

Առավել մեծ ճանաչման է արժանացել [[Շերլոք Հոլմս]]ի կերպարի շնորհիվ, որը կերտել է [[Իգոր Մասլեննիկով|Իգոր Մասլեննիկովի]]՝ [[Արթուր Կոնան Դոյլ|Արթուր Կոնան Դոյլի]] ստեղծագործությունների հիման վրա նկարահանված «Շերլոկ Հոլմսի և դոկտոր Վաթսոնի արկածները» հեռուստաֆիլմերի շարքում, ինչի համար 2006 թվականին պարգևատրվել է Բրիտանական կայսրության շքանշանի պատվավոր անդամությամբ&lt;ref name=&quot;MBE&quot;&gt;{{cite web|url=https://web.archive.org/web/20081002182953/http://foi.fco.gov.uk/content/en/foi-releases/2006-releases/2.1-awards|title=List of Honorary Awards January-June 2006|quote=''Mr Vasily Borisovitch Livanov formally approved 20 February 2006 for service to the theatre and performing arts…''|format=PDF|publisher=gov.uk; archive.org|accessdate=2013-05-28|lang=en|description=Список награждённых почётным членством Ордена Британской империи в январе—июне 2006 года|archiveurl=https://www.webcitation.org/6GzZWfcmP?url=http://wayback.archive.org/web/20081002182953/http://foi.fco.gov.uk/content/en/foi-releases/2006-releases/2.1-awards|archivedate=2013-05-30|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;&lt;!-- Есть в источнике — 3 стр. 2-я фамилия сверху; Mr Vasily Borisovitch LIVANOV --&gt;։

== Կենսագրություն ==
Ծնվել է 1935 թվականի հուլիսի 19-ին Մոսկվայում, ԽՍՀՄ ժողովրդական արտիստ Բորիս Նիկոլաևիչ Լիվանովի (1904-1972) և Եվգենյա Կազիմիրովնա Լիվանովայի (օրիորդական ազգանունը՝ Պրավդզից-Ֆիլիպովիչ, 1907-1978) ընտանիքում: Լիվանովների տան մշտական հյուրերն են եղել [[Վասիլի Կաչալով|Վասիլի Կաչալովը]], [[Բորիս Պաստեռնակ|Բորիս Պաստեռնակը]], [[Ալեքսանդր Դովժենկո|Ալեքսանդր Դովժենկոն]], [[Նիկոլայ Չերկասով|Նիկոլայ Չերկասովը]], [[Միխայիլ Տարխանով|Միխայիլ Տարխանովը]], [[Պյոտր Կոնչալովսկի|Պյոտր Կոնչալովսկին]]։ 1954 թվականին Վասիլի Լիվանովը ավարտել է [[ԽՍՀՄ գեղարվեստի ակադեմիա|ԽՍՀՄ գեղարվեստի ակադեմիային]] կից Մոսկվայի միջնակարգ գեղարվեստական դպրոցը, իսկ ավելի ուշ՝ Շչուկինի անվան թատերական ուսումնարանը (1958) և [[Սցենարիստների և ռեժիսորների բարձրագույն դասընթացներ|ԽՍՀՄ Պետկինոյի բարձրագույն ռեժիսորական դասընթացները]] ([[Միխայիլ Ռոմ|Միխայիլ Ռոմի]] արհեստանոց, 1966):

Մտավորականության, հոգեկան նրբակրթության, ռոմանտիզմի, զգացմունքների անկեղծության համադրությունը որոշիչ են եղել Վասիլի Լիվանովի վաղ էկրանային կերպարներում: Ձայնի եզակի տեմբրը Լիվանովի մոտ հայտնվել է այն պատճառով, որ ռեժիսոր [[Միխայիլ Կալատոզով|Միխայիլ Կալատոզովն]] առաջարկել է «Չուղարկված նամակ» ֆիլմի ձմեռային տեսարանները հնչյունավորել հենց փողոցում՝ 40 աստիճան սառնամանիքի պայմաններում: Դերասանները փորձել են բղավել քամու ուժեղ պոռթկումներից ավելի բարձր, և Լիվանովի ձայնը խզվել է&lt;ref&gt;[http://lifenews.ru/video/13423 Василий Ливанов: «В современных „Шерлоках“ нет никакого Конана Дойла»] {{Wayback|url=http://lifenews.ru/video/13423 |date=20150723031402 }} // ''lifenews''.''ru''&lt;/ref&gt;։

1966-1973 թվականներին աշխատել է «[[Սոյուզմուլտֆիլմ]]» կինոստուդիայում որպես բեմադրող ռեժիսոր։ Հնչյունավորել է մոտ 300 մուլտիպլիկացիոն կերպարներ, այդ թվում՝ [[Կառլսոն|Կառլսոնին]], [[կոկորդիլոս Գենա|կոկորդիլոս Գենային]] և վիշապօձին «[[38 թութակներ]]» մուլտֆիլմում{{sfn|Кино|1986|с=236}}։ [[Յուրի Էնտին|Յուրի Էնտինի]] և Գենադի Գլադկովի հետ միասին ստեղծել են «[[Բրեմենյան երաժիշտներ (մուլտֆիլմ)|Բրեմենյան երաժիշտներ]]» և «Բրեմենյան երաժիշտների հետքերով» մուլտֆիլմերը:

Պատրաստվելով ֆիլմ նկարահանել  [[Շերլոք Հոլմս|Շերլոկ Հոլմսի]] և դոկտոր Վաթսոնի մասին՝  Իգոր Մասլեննիկովը անմիջապես Լիվանովին դիտարկել է որպես Հոլմսի դերի հիմնական թեկնածու: Մասլեննիկովը մինչ այդ աշխատել էր Լիվանովի հետ «[[Յարոսլավնան՝ Ֆրանսիայի թագուհին]]» ֆիլմում։ Ութ տարվա ընթացքում (1979-1986) նկարահանվել է չորս երկսերիանոց և մեկ եռասերիա հեռուստաֆիլմ, որոնք միանգամից մեծ ժողովրդականություն են ձեռք բերել ԽՍՀՄ-ում: Նկարահանումների ընթացքում Լիվանովը ընկերացել է Վաթսոնի դերակատար Վիտալի Սոլոմինի հետ, իսկ Մասլեննիկովի հետ 1980-ականների կեսերին Լիվանովի հարաբերությունները խզվել են։

1986 թվականին թողարկվել է «[[Իմ սիրելի ծաղրածուն]]» ֆիլմը, որը նկարահանվել էր ռեժիսոր Յուրի Կուշներևի կողմից՝ Վասիլի Լիվանովի համանուն վիպակի մոտիվներով։ Ֆիլմի սցենարը գրել են [[Նիկիտա Միխալկով|Նիկիտա Միխալկովը]] և [[Ալեքսանդր Ադաբաշյան]]ը:

Շերլոկ Հոլմսի մասին հեռուստասերիալի նկարահանումների ավարտից հետո Լիվանովը, որն այդ ժամանակ ընդամենը 50 տարեկան էր, աստիճանաբար գրեթե դադարել է հայտնվել էկրանին՝ նախկինի պես երբեմն աշխատելով որպես հնչյունավորող դերասան: Կինոյում միակ խոշոր աշխատանքը եղել է [[Դոն Կիխոտ (վեպ)|Դոն Կիխոտի]] դերը 1997 թվականի «[[Դոն Կիխոտը վերադառնում է]]» ֆիլմում, որը բեմադրվել էր հենց Լիվանովի կողմից Օլեգ Գրիգորովիչի հետ միասին: Լիվանովն այդ ֆիլմում հանդես է եկել նաև որպես սցենարիստ և պրոդյուսեր։ 2005 թվականին Լիվանովը նկարահանվել է Վլադիմիր Բորտկոյի «[[Վարպետը և Մարգարիտան (հեռուստասերիալ)|Վարպետը և Մարգարիտան]]» հեռուստասերիալում՝ կատարելով պրոֆեսոր Ստրավինսկու ոչ մեծ դերը: Վերջին անգամ Լիվանովը էկրանին հայտնվել է ռեժիսոր Վալերի Նիկոլաևի «Արջի որս» 2007 թվականի ֆիլմում:

1988 թվականին Վասիլի Լիվանովին շնորհվել է [[ՌԽՖՍՀ ժողովրդական արտիստ|ՌԽՖՍՀ ժողովրդական արտիստի]] կոչում: Նույն թվականին Լիվանովը (Յուլիան Սեմյոնովի հետ համատեղ) Մոսկվայում ստեղծել է «Դետեկտիվ» փորձարարական թատրոնը, որը տեղակայված էր Լուբյանկայում՝ ՆԳՆ սպաների կենտրոնական տանը: Թատրոնի ֆինանսավորումն իրականացվել է Մոսկվայի քաղաքապետարանի մշակույթի կոմիտեի կողմից, իսկ թատրոնը մինչև 1992 թվականը ինքնուրույն ապահովել է իր ծախսերի ընդամենը 10 տոկոսը։ 1992 թվականի կեսերին Սպաների կենտրոնական տունը խզել է թատրոնի հետ տարածքի վարձակալության պայմանագիրը։ Գեղարվեստական ղեկավար Լիվանովը միաժամանակ մեղադրվել է ալկոհոլի հետ կապված խնդիրների պատճառով թատրոնի աշխատանքը և Սպաների կենտրոնական տան միջոցառումները խափանելու մեջ (դերասանն այդ ժամանակ բուժվել է նևրոզների կլինիկայում): Դերասաններն ընդհանուր ժողովում որոշում են կայացրել լքել «Դետեկտիվ» թատրոնը և նրա հիման վրա ստեղծել ՆԳՆ կենտրոնական թատրոն&lt;ref&gt;''Самошин С.'' [https://www.kommersant.ru/doc/5044 От Василия Ливанова ушёл театр «Детектив»: Шерлок Холмс запил, солдаты выносят мебель] {{Wayback|url=https://www.kommersant.ru/doc/5044 |date=20201128013401 }} // «''Коммерсантъ-Власть''»: журнал. — 1992. — № 122. — 1 июня.&lt;/ref&gt;։

1990-2000-ական թվականներին Լիվանովը հիմնականում զբաղվել է գրական գործունեությամբ, գրել է հուշեր։ Հեղինակել է «Մեր ընկերը Շերլոկ Հոլմսն է» ({{lang-ru|«Наш друг — Шерлок Холмс»}}) էսսեն։

2003 թվականին խաղացել է ծովահեն Ֆուրայի դերը «[[Ֆորտ Բոյար (հեռուստախաղ)|Ֆորտ Բոյար]]» հեռուստախաղում&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://iz.ru/news/279453|title=Миллион долларов за восемьдесят минут|date=2003-03-28|publisher=Известия|access-date=2021-10-04|archive-date=2021-10-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20211004102644/https://iz.ru/news/279453|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;։ Ծրագրի ղեկավարության հետ կազմակերպչական տարաձայնությունների պատճառով հրաժարվել է մասնակցել հաջորդ տարվա սեզոնի նկարահանումներին&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.kp.ru/daily/23343/31353/|title=Василий Ливанов: Меня не выгоняли, я ушел сам! Почему актер отказался сниматься в игре «Форт Байяр»?|date=2004-08-20|publisher=[[Комсомольская правда]]|access-date=2021-10-04|archive-date=2021-10-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20211004102639/https://www.kp.ru/daily/23343/31353/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;։

2006 թվականի հունիսի 15-ին Մոսկվայում Մեծ Բրիտանիայի դեսպան Էնթոնի Բրենտոնը 70-ամյա Վասիլի Լիվանովին է հանձնել Բրիտանական կայսրության շքանշանի նշանները, դերասանը դարձել է շքանշանի պատվավոր անդամ «թատրոնին և կատարողական արվեստին ծառայելու համար»&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://foi.fco.gov.uk/content/en/foi-releases/2006-releases/2.1-awards|title=List of Honorary Awards January-June 2006|format=PDF|lang=en|website=Foreign and Commonwealth Office|accessdate=2020-11-20 |description=Список награждённых почётным членством Ордена Британской империи в январе—июне 2006 года |archiveurl=https://web.archive.org/web/20081002182953/http://foi.fco.gov.uk/content/en/foi-releases/2006-releases/2.1-awards|archivedate=2008-10-02|deadlink=yes}}&lt;/ref&gt;։ Ավելի ուշ անգլիացի շերլոքականների համար ոչ պաշտոնական մեկնաբանության մեջ Նախարարների կաբինետի արարողակարգային քարտուղարության աշխատակից Ալան Թուոմին հայտարարել է․
{{քաղվածքի սկիզբ}}Ես, սակայն, կարող եմ ասել ձեզ, որ պարոն Լիվանովը պարգևատրվել է 1979-1986 թվականներին նախկին ԽՍՀՄ-ում արտադրված հեռուստատեսային ֆիլմերի շարքում Շերլոկ Հոլմսի դերը կատարելու համար:
{{բք|en|I can tell you, however, that Mr. Livanov was honoured for his portrayal of the character Sherlock Holmes in a series of television films made in the former USSR during the period 1979-86.}}
{{քաղվածքի ավարտ|աղբյուր=Ալան Թուոմի&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.sherlock-holmes.org.uk/pdf/DM261.pdf|title=The Newsletter The Sherlock Holmes Society of London|format=PDF|lang=en|website=The Sherlock Holmes Society of London|date=2006-04-04|accessdate=2020-11-20|archive-date=2015-09-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20150924101237/http://www.sherlock-holmes.org.uk/pdf/DM261.pdf|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;}}

== Ընտանիք ==
* Առաջին կինը (1958-1970) – Ալինա Վլադիմիրովնա Էնգելգարդտ (ծնվ.՝ 21 մարտի, 1933), կենսաքիմիկոս Վլադիմիր Էնգելգարդտի դուստրը (1894-1984),
** Դուստրը՝ Անաստասիա (ծնվ.՝ 1963), ավարտել է [[Մոսկվայի պետական համալսարան|ՄՊՀ]] կենսաբանության ֆակուլտետը, դարձել քանդակագործ&lt;ref name=&quot;Василий Ливанов, дети&quot; /&gt;&lt;ref&gt;''Пахомова А.'' [http://sobesednik.ru/scandals/20120419-vasilii-livanov-pytalsya-vzorvat-mashinu-zheny Василий Ливанов пытался взорвать машину жены] {{Wayback|url=http://sobesednik.ru/scandals/20120419-vasilii-livanov-pytalsya-vzorvat-mashinu-zheny |date=20141213123750 }} // Собеседник. — 2012. — апреля.&lt;/ref&gt;,
***Թոռը՝ Վլադիմիր (ծնվ.՝ 1984)&lt;ref name=&quot;Василий Ливанов стал дедом в четвертый раз&quot; /&gt;, 
*** Թոռնուհին՝ Քսենյա&lt;ref name=&quot;Василий Ливанов стал дедом в четвертый раз&quot; /&gt;:
* Երկրորդ կինը (1972 թվականից) – Ելենա Լիվանովա (ծնվ.՝ 11 սեպտեմբերի, 1949), մուլտիպլիկատոր&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.russiancinema.ru/names/name8996/|title=Елена Ливанова|work=Энциклопедия отечественного кино|publisher=russiancinema.ru|accessdate=2013-05-28|deadlink=yes}}&lt;/ref&gt;,
** Որդին՝ Բորիս (ծնվ.՝ 2 ապրիլի, 1974), դերասան, հեռուստահաղորդավար, նկարիչ, գրող, բանաստեղծ: 2009 թվականին դատապարտվել է սպանության համար, պատիժը կրել է մասամբ, ազատ է արձակվել ժամկետից շուտ 2014 թվականին&lt;ref name=&quot;Василий Ливанов, дети&quot;&gt;[http://bez-makiyazha.ru/publ/deti_znamenitostej/vasilij_livanov_deti/12-1-0-2374 Дети Василия Ливанова] {{Wayback|url=http://bez-makiyazha.ru/publ/deti_znamenitostej/vasilij_livanov_deti/12-1-0-2374 |date=20181109071336 }} // ''bez-makiyazha''.''ru''&lt;/ref&gt;,
*** Թոռնուհին՝ Եվա (ծնվ.՝ 2002)&lt;ref name=&quot;Василий Ливанов стал дедом в четвертый раз&quot;&gt;[http://www.starhit.ru/novosti/vasiliy-livanov-stal-dedom-v-chetvertyiy-raz-134415/ Василий Ливанов стал дедом в четвёртый раз] {{Wayback|url=http://www.starhit.ru/novosti/vasiliy-livanov-stal-dedom-v-chetvertyiy-raz-134415/ |date=20181109111956 }} // ''StarHit''.''ru''&lt;/ref&gt;,
** Որդին՝ Նիկոլայ (ծնվ.՝ 3 մայիսի, 1984), նկարիչ, մուլտիպլիկատոր, դերասան, ավարտել է [[Մոսկվայի Գերասիմովի անվան կինեմատոգրաֆիայի համառուսական պետական ինստիտուտ|ՎԳԻԿ]]-ը&lt;ref name=&quot;Василий Ливанов, дети&quot; /&gt;, 
**** Թոռնուհին՝ Ալիսա (ծնվ.՝ 2017)&lt;ref name=&quot;Василий Ливанов стал дедом в четвертый раз&quot; /&gt;։

== Մրցանակներ և պարգևներ ==
''Ռուսական մրցանակներ''
* [[ՌԽՖՍՀ վաստակավոր արտիստների ցանկ|ՌԽՖՍՀ վաստակավոր արտիստ]] (27 նոյեմբերի, 1981)
* [[ՌԽՖՍՀ ժողովրդական արտիստ]] (18 ապրիլի, 1988)
* «Հայրենիքին մատուցած ծառայությունների համար» IV աստիճանի շքանշան (1 դեկտեմբերի, 2005) – ''Հայրենական կինեմատոգրաֆիայի զարգացման գործում ունեցած մեծ ավանդի և բազմամյա ստեղծագործական գործունեության համար''&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.kremlin.ru/acts/bank/23127 |title=Указ Президента Российской Федерации от 1 декабря 2005 г. № 1381 |access-date=2021-01-29 |archive-date=2017-12-01 |archive-url=https://web.archive.org/web/20171201080943/http://www.kremlin.ru/acts/bank/23127 |deadlink=no }}&lt;/ref&gt;,
* Պատվո շքանշան (27 հոկտեմբերի, 2016) – ''հայրենական մշակույթի և արվեստի զարգացման գործում ունեցած մեծ վաստակի, երկարամյա բեղմնավոր գործունեության համար''&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.kremlin.ru/acts/bank/41340/page/2 |title=Указ президента Российской Федерации от 26 октября 2016 года № 572 «О награждении государственными наградами Российской Федерации» |access-date=2021-01-29 |archive-date=2021-11-07 |archive-url=https://web.archive.org/web/20211107032326/http://www.kremlin.ru/acts/bank/41340/page/2 |deadlink=no }}&lt;/ref&gt;,
* «Հայրենիքի հերոսների հիշատակին» մեդալ – ''պատմահայրենասիրական ուղղվածության նախագծերի իրականացման համար'' (Ռուսաստանի Դաշնության պաշտպանության նախարարի 2016 թվականի դեկտեմբերի 19-ի № 870 հրաման)&lt;ref&gt;[https://news.rambler.ru/culture/35722108-oleg-gazmanov-poluchil-medal-minoborony/?updated=news Василий Ливанов получил медаль Минобороны России «Памяти героев Отечества»] {{Wayback|url=https://news.rambler.ru/culture/35722108-oleg-gazmanov-poluchil-medal-minoborony/?updated=news |date=20170116175318 }} // ''Рамблер-новости''&lt;/ref&gt;։

''Օտարերկրյա մրցանակներ''
* Հենրիխ Գրայֆի մրցանակի դափնեկիր (1969)&lt;ref&gt;[https://www.defa-stiftung.de/defa/geschichte/defa-chronik/1969/ DEFA-Chronik für das Jahr 1969] {{Wayback|url=https://www.defa-stiftung.de/defa/geschichte/defa-chronik/1969/ |date=20201018154932 }} // ''defa-stiftung.de''&lt;/ref&gt;,
* Բրիտանական կայսրության շքանշանի պատվավոր անդամ (20 փետրվարի, 2006) – ''թատրոնի և կատարողական արվեստի բնագավառում ունեցած վաստակի համար''&lt;ref name=&quot;MBE&quot;/&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://news.bbc.co.uk/hi/russian/entertainment/newsid_4741000/4741474.stm|title=Ливанов — Кавалер ордена Британской Империи|date=2006-02-22|publisher=bbc.co.uk|accessdate=2013-05-28|lang=ru|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120211131707/http://news.bbc.co.uk/hi/russian/entertainment/newsid_4741000/4741474.stm|archivedate=2012-02-11|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;։

''Հանրային ճանաչում''
* ՌԴ Կինեմատոգրաֆիական արվեստների և գիտությունների ազգային ակադեմիայի պատվավոր ակադեմիկոս (2002),
* «Ոսկե արծիվ-2017» հատուկ մրցանակ «կինեմատոգրաֆիայի բնագավառում ունեցած ավանդի համար» (2016 թվականի արդյունքներով)&lt;ref&gt;[https://kinoacademy.ru/page/winners-award-2016 Лауреаты премии «Золотой Орёл» за 2016 год] {{Wayback|url=https://kinoacademy.ru/page/winners-award-2016 |date=20210224170813 }} // Портал Национальной академии кинематографических искусств и наук России&lt;/ref&gt;։

== Մատենագրություն ==
* {{публикация|автор=Ливанов В. Б.|заглавие=Неизвестный Шерлок Холмс|заглавие2=Помни о белой вороне|место=М.|издательство=Эксмо|год=2010|страниц=272|isbn=978-5-699-43373-5}}
* {{публикация|автор=Ливанов В. Б.|заглавие=Путь из детства|заглавие2=Эхо одного тире|место=М.|издательство=АСТ|год=2013|страниц=256|isbn=978-5-170-77885-0}}
* {{публикация|автор=Ливанов В. Б.|заглавие=Люди и куклы|вид=[сб.]|место=М.|издательство=Litres|год=2014|isbn=5457423026|isbn2=9785457423022}}
* {{публикация|автор=Ливанов В. Б.|заглавие=Мой отец — Борис Ливанов|год=2015|страниц=205|isdn=5443810227|isbn2=9785443810225}}

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ|2}}

== Գրականություն ==
* {{публикация|часть=Ливанов Василий Борисович|заглавие=Кино|подзаголовок=Энциклопедический словарь|ответственный=гл. ред. С. И. Юткевич|место=М.|издательство=Советская энциклопедия|год=1986|страницы=236|ref=Кино}}

== Արտաքին հղումներ ==
* [http://vasily-livanov.narod.ru/ Վասիլի Լիվանովին նվիրված կայք] {{ref-ru}}
* [https://web.archive.org/web/20110405214500/http://angelina-tihonova.ru/category/vasiliy_livanov/ Василий Ливанов. «Смотрите, сын полка!»] Воспоминания Василия Ливанова о военном детстве
* {{cite web |author=Евгений Перемышлев |url=https://www.krugosvet.ru/enc/teatr-i-kino/livanov-vasiliy-borisovich |title=Ливанов Василий Борисович |lang=ru |website=www.krugosvet.ru |publisher=Кругосвет |date= |access-date=2021-10-02}}
* {{cite web |author=Денис Абрамов |url=https://tass.ru/encyclopedia/person/livanov-vasiliy-borisovich |title=Ливанов Василий Борисович |lang=ru |website=tass.ru |publisher=ТАСС |date= |access-date=2021-10-02}}
{{Արտաքին հղումներ}}
{{DEFAULTSORT:Լիվանով, Վասիլի}}

[[Կատեգորիա:Ռուս դերասաններ]]
[[Կատեգորիա:Խորհրդային դերասաններ]]
[[Կատեգորիա:Խորհրդային սցենարիստներ]]
[[Կատեգորիա:Ռուս կինոռեժիսորներ]]
[[Կատեգորիա:Ռուս սցենարիստներ]]
[[Կատեգորիա:Խորհրդային կինոռեժիսորներ]]
[[Կատեգորիա:Ռուսաստանի «Հայրենիքին մատուցած ծառայությունների համար» շքանշանակիրներ]]
[[Կատեգորիա:Ռուս հնչյունավորողներ]]
[[Կատեգորիա:Ռուս հուշավիպագիրներ]]
[[Կատեգորիա:Ռուս մանկագիրներ]]
[[Կատեգորիա:Ռուս գրողներ]]
[[Կատեգորիա:Ռուս մուլտիպլիկատորներ]]
[[Կատեգորիա:Ռուսաստանի կինեմատոգրաֆիական արվեստների և գիտության ազգային ակադեմիայի ակադեմիկոսներ]]
[[Կատեգորիա:Ռուսաստանի հրեաներ]]
[[Կատեգորիա:20-րդ դարի տղամարդ գրողներ]]
[[Կատեգորիա:20-րդ դարի դերասաններ]]
[[Կատեգորիա:Խորհրդային գրողներ]]
[[Կատեգորիա:21-րդ դարի դերասաններ]]
[[Կատեգորիա:Ռուս կինոդերասաններ]]
[[Կատեգորիա:Ռուսաստանի հեռուստատեսության դերասաններ]]
[[Կատեգորիա:Ռուսաստանի Դաշնության վաստակավոր արտիստներ]]</text>
      <sha1>2d80dn2fqv2sm6nvqyq1iirxhfpfoza</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486314</id>
      <parentid>8485937</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T00:02:55Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ԱշբոտՏՆՂ</username>
        <id>48669</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Colon֊ը (:, U+003A) փոխարինում եմ հայերեն վերջակետով (։, U+0589)</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="25956" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Դերասան}}
'''Վասիլի Բորիսովիչ Լիվանով''' ({{lang-ru|Василий Борисович Ливанов}}, {{ԱԾ}}), խորհրդային ռուս կինոդերասան, կինոյի և մուլտիպլիկացիայի ռեժիսոր, գրող, [[ՌԽՖՍՀ ժողովրդական արտիստ]] (1988)։

Առավել մեծ ճանաչման է արժանացել [[Շերլոք Հոլմս]]ի կերպարի շնորհիվ, որը կերտել է [[Իգոր Մասլեննիկով|Իգոր Մասլեննիկովի]]՝ [[Արթուր Կոնան Դոյլ|Արթուր Կոնան Դոյլի]] ստեղծագործությունների հիման վրա նկարահանված «Շերլոկ Հոլմսի և դոկտոր Վաթսոնի արկածները» հեռուստաֆիլմերի շարքում, ինչի համար 2006 թվականին պարգևատրվել է Բրիտանական կայսրության շքանշանի պատվավոր անդամությամբ&lt;ref name=&quot;MBE&quot;&gt;{{cite web|url=https://web.archive.org/web/20081002182953/http://foi.fco.gov.uk/content/en/foi-releases/2006-releases/2.1-awards|title=List of Honorary Awards January-June 2006|quote=''Mr Vasily Borisovitch Livanov formally approved 20 February 2006 for service to the theatre and performing arts…''|format=PDF|publisher=gov.uk; archive.org|accessdate=2013-05-28|lang=en|description=Список награждённых почётным членством Ордена Британской империи в январе—июне 2006 года|archiveurl=https://www.webcitation.org/6GzZWfcmP?url=http://wayback.archive.org/web/20081002182953/http://foi.fco.gov.uk/content/en/foi-releases/2006-releases/2.1-awards|archivedate=2013-05-30|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;&lt;!-- Есть в источнике — 3 стр. 2-я фамилия сверху; Mr Vasily Borisovitch LIVANOV --&gt;։

== Կենսագրություն ==
Ծնվել է 1935 թվականի հուլիսի 19-ին Մոսկվայում, ԽՍՀՄ ժողովրդական արտիստ Բորիս Նիկոլաևիչ Լիվանովի (1904-1972) և Եվգենյա Կազիմիրովնա Լիվանովայի (օրիորդական ազգանունը՝ Պրավդզից-Ֆիլիպովիչ, 1907-1978) ընտանիքում։ Լիվանովների տան մշտական հյուրերն են եղել [[Վասիլի Կաչալով|Վասիլի Կաչալովը]], [[Բորիս Պաստեռնակ|Բորիս Պաստեռնակը]], [[Ալեքսանդր Դովժենկո|Ալեքսանդր Դովժենկոն]], [[Նիկոլայ Չերկասով|Նիկոլայ Չերկասովը]], [[Միխայիլ Տարխանով|Միխայիլ Տարխանովը]], [[Պյոտր Կոնչալովսկի|Պյոտր Կոնչալովսկին]]։ 1954 թվականին Վասիլի Լիվանովը ավարտել է [[ԽՍՀՄ գեղարվեստի ակադեմիա|ԽՍՀՄ գեղարվեստի ակադեմիային]] կից Մոսկվայի միջնակարգ գեղարվեստական դպրոցը, իսկ ավելի ուշ՝ Շչուկինի անվան թատերական ուսումնարանը (1958) և [[Սցենարիստների և ռեժիսորների բարձրագույն դասընթացներ|ԽՍՀՄ Պետկինոյի բարձրագույն ռեժիսորական դասընթացները]] ([[Միխայիլ Ռոմ|Միխայիլ Ռոմի]] արհեստանոց, 1966)։

Մտավորականության, հոգեկան նրբակրթության, ռոմանտիզմի, զգացմունքների անկեղծության համադրությունը որոշիչ են եղել Վասիլի Լիվանովի վաղ էկրանային կերպարներում։ Ձայնի եզակի տեմբրը Լիվանովի մոտ հայտնվել է այն պատճառով, որ ռեժիսոր [[Միխայիլ Կալատոզով|Միխայիլ Կալատոզովն]] առաջարկել է «Չուղարկված նամակ» ֆիլմի ձմեռային տեսարանները հնչյունավորել հենց փողոցում՝ 40 աստիճան սառնամանիքի պայմաններում։ Դերասանները փորձել են բղավել քամու ուժեղ պոռթկումներից ավելի բարձր, և Լիվանովի ձայնը խզվել է&lt;ref&gt;[http://lifenews.ru/video/13423 Василий Ливанов: «В современных „Шерлоках“ нет никакого Конана Дойла»] {{Wayback|url=http://lifenews.ru/video/13423 |date=20150723031402 }} // ''lifenews''.''ru''&lt;/ref&gt;։

1966-1973 թվականներին աշխատել է «[[Սոյուզմուլտֆիլմ]]» կինոստուդիայում որպես բեմադրող ռեժիսոր։ Հնչյունավորել է մոտ 300 մուլտիպլիկացիոն կերպարներ, այդ թվում՝ [[Կառլսոն|Կառլսոնին]], [[կոկորդիլոս Գենա|կոկորդիլոս Գենային]] և վիշապօձին «[[38 թութակներ]]» մուլտֆիլմում{{sfn|Кино|1986|с=236}}։ [[Յուրի Էնտին|Յուրի Էնտինի]] և Գենադի Գլադկովի հետ միասին ստեղծել են «[[Բրեմենյան երաժիշտներ (մուլտֆիլմ)|Բրեմենյան երաժիշտներ]]» և «Բրեմենյան երաժիշտների հետքերով» մուլտֆիլմերը։

Պատրաստվելով ֆիլմ նկարահանել  [[Շերլոք Հոլմս|Շերլոկ Հոլմսի]] և դոկտոր Վաթսոնի մասին՝  Իգոր Մասլեննիկովը անմիջապես Լիվանովին դիտարկել է որպես Հոլմսի դերի հիմնական թեկնածու։ Մասլեննիկովը մինչ այդ աշխատել էր Լիվանովի հետ «[[Յարոսլավնան՝ Ֆրանսիայի թագուհին]]» ֆիլմում։ Ութ տարվա ընթացքում (1979-1986) նկարահանվել է չորս երկսերիանոց և մեկ եռասերիա հեռուստաֆիլմ, որոնք միանգամից մեծ ժողովրդականություն են ձեռք բերել ԽՍՀՄ-ում։ Նկարահանումների ընթացքում Լիվանովը ընկերացել է Վաթսոնի դերակատար Վիտալի Սոլոմինի հետ, իսկ Մասլեննիկովի հետ 1980-ականների կեսերին Լիվանովի հարաբերությունները խզվել են։

1986 թվականին թողարկվել է «[[Իմ սիրելի ծաղրածուն]]» ֆիլմը, որը նկարահանվել էր ռեժիսոր Յուրի Կուշներևի կողմից՝ Վասիլի Լիվանովի համանուն վիպակի մոտիվներով։ Ֆիլմի սցենարը գրել են [[Նիկիտա Միխալկով|Նիկիտա Միխալկովը]] և [[Ալեքսանդր Ադաբաշյան]]ը։

Շերլոկ Հոլմսի մասին հեռուստասերիալի նկարահանումների ավարտից հետո Լիվանովը, որն այդ ժամանակ ընդամենը 50 տարեկան էր, աստիճանաբար գրեթե դադարել է հայտնվել էկրանին՝ նախկինի պես երբեմն աշխատելով որպես հնչյունավորող դերասան։ Կինոյում միակ խոշոր աշխատանքը եղել է [[Դոն Կիխոտ (վեպ)|Դոն Կիխոտի]] դերը 1997 թվականի «[[Դոն Կիխոտը վերադառնում է]]» ֆիլմում, որը բեմադրվել էր հենց Լիվանովի կողմից Օլեգ Գրիգորովիչի հետ միասին։ Լիվանովն այդ ֆիլմում հանդես է եկել նաև որպես սցենարիստ և պրոդյուսեր։ 2005 թվականին Լիվանովը նկարահանվել է Վլադիմիր Բորտկոյի «[[Վարպետը և Մարգարիտան (հեռուստասերիալ)|Վարպետը և Մարգարիտան]]» հեռուստասերիալում՝ կատարելով պրոֆեսոր Ստրավինսկու ոչ մեծ դերը։ Վերջին անգամ Լիվանովը էկրանին հայտնվել է ռեժիսոր Վալերի Նիկոլաևի «Արջի որս» 2007 թվականի ֆիլմում։

1988 թվականին Վասիլի Լիվանովին շնորհվել է [[ՌԽՖՍՀ ժողովրդական արտիստ|ՌԽՖՍՀ ժողովրդական արտիստի]] կոչում։ Նույն թվականին Լիվանովը (Յուլիան Սեմյոնովի հետ համատեղ) Մոսկվայում ստեղծել է «Դետեկտիվ» փորձարարական թատրոնը, որը տեղակայված էր Լուբյանկայում՝ ՆԳՆ սպաների կենտրոնական տանը։ Թատրոնի ֆինանսավորումն իրականացվել է Մոսկվայի քաղաքապետարանի մշակույթի կոմիտեի կողմից, իսկ թատրոնը մինչև 1992 թվականը ինքնուրույն ապահովել է իր ծախսերի ընդամենը 10 տոկոսը։ 1992 թվականի կեսերին Սպաների կենտրոնական տունը խզել է թատրոնի հետ տարածքի վարձակալության պայմանագիրը։ Գեղարվեստական ղեկավար Լիվանովը միաժամանակ մեղադրվել է ալկոհոլի հետ կապված խնդիրների պատճառով թատրոնի աշխատանքը և Սպաների կենտրոնական տան միջոցառումները խափանելու մեջ (դերասանն այդ ժամանակ բուժվել է նևրոզների կլինիկայում)։ Դերասաններն ընդհանուր ժողովում որոշում են կայացրել լքել «Դետեկտիվ» թատրոնը և նրա հիման վրա ստեղծել ՆԳՆ կենտրոնական թատրոն&lt;ref&gt;''Самошин С.'' [https://www.kommersant.ru/doc/5044 От Василия Ливанова ушёл театр «Детектив»: Шерлок Холмс запил, солдаты выносят мебель] {{Wayback|url=https://www.kommersant.ru/doc/5044 |date=20201128013401 }} // «''Коммерсантъ-Власть''»: журнал. — 1992. — № 122. — 1 июня.&lt;/ref&gt;։

1990-2000-ական թվականներին Լիվանովը հիմնականում զբաղվել է գրական գործունեությամբ, գրել է հուշեր։ Հեղինակել է «Մեր ընկերը Շերլոկ Հոլմսն է» ({{lang-ru|«Наш друг — Шерлок Холмс»}}) էսսեն։

2003 թվականին խաղացել է ծովահեն Ֆուրայի դերը «[[Ֆորտ Բոյար (հեռուստախաղ)|Ֆորտ Բոյար]]» հեռուստախաղում&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://iz.ru/news/279453|title=Миллион долларов за восемьдесят минут|date=2003-03-28|publisher=Известия|access-date=2021-10-04|archive-date=2021-10-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20211004102644/https://iz.ru/news/279453|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;։ Ծրագրի ղեկավարության հետ կազմակերպչական տարաձայնությունների պատճառով հրաժարվել է մասնակցել հաջորդ տարվա սեզոնի նկարահանումներին&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.kp.ru/daily/23343/31353/|title=Василий Ливанов: Меня не выгоняли, я ушел сам! Почему актер отказался сниматься в игре «Форт Байяр»?|date=2004-08-20|publisher=[[Комсомольская правда]]|access-date=2021-10-04|archive-date=2021-10-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20211004102639/https://www.kp.ru/daily/23343/31353/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;։

2006 թվականի հունիսի 15-ին Մոսկվայում Մեծ Բրիտանիայի դեսպան Էնթոնի Բրենտոնը 70-ամյա Վասիլի Լիվանովին է հանձնել Բրիտանական կայսրության շքանշանի նշանները, դերասանը դարձել է շքանշանի պատվավոր անդամ «թատրոնին և կատարողական արվեստին ծառայելու համար»&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://foi.fco.gov.uk/content/en/foi-releases/2006-releases/2.1-awards|title=List of Honorary Awards January-June 2006|format=PDF|lang=en|website=Foreign and Commonwealth Office|accessdate=2020-11-20 |description=Список награждённых почётным членством Ордена Британской империи в январе—июне 2006 года |archiveurl=https://web.archive.org/web/20081002182953/http://foi.fco.gov.uk/content/en/foi-releases/2006-releases/2.1-awards|archivedate=2008-10-02|deadlink=yes}}&lt;/ref&gt;։ Ավելի ուշ անգլիացի շերլոքականների համար ոչ պաշտոնական մեկնաբանության մեջ Նախարարների կաբինետի արարողակարգային քարտուղարության աշխատակից Ալան Թուոմին հայտարարել է․
{{քաղվածքի սկիզբ}}Ես, սակայն, կարող եմ ասել ձեզ, որ պարոն Լիվանովը պարգևատրվել է 1979-1986 թվականներին նախկին ԽՍՀՄ-ում արտադրված հեռուստատեսային ֆիլմերի շարքում Շերլոկ Հոլմսի դերը կատարելու համար։
{{բք|en|I can tell you, however, that Mr. Livanov was honoured for his portrayal of the character Sherlock Holmes in a series of television films made in the former USSR during the period 1979-86.}}
{{քաղվածքի ավարտ|աղբյուր=Ալան Թուոմի&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.sherlock-holmes.org.uk/pdf/DM261.pdf|title=The Newsletter The Sherlock Holmes Society of London|format=PDF|lang=en|website=The Sherlock Holmes Society of London|date=2006-04-04|accessdate=2020-11-20|archive-date=2015-09-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20150924101237/http://www.sherlock-holmes.org.uk/pdf/DM261.pdf|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;}}

== Ընտանիք ==
* Առաջին կինը (1958-1970) – Ալինա Վլադիմիրովնա Էնգելգարդտ (ծնվ.՝ 21 մարտի, 1933), կենսաքիմիկոս Վլադիմիր Էնգելգարդտի դուստրը (1894-1984),
** Դուստրը՝ Անաստասիա (ծնվ.՝ 1963), ավարտել է [[Մոսկվայի պետական համալսարան|ՄՊՀ]] կենսաբանության ֆակուլտետը, դարձել քանդակագործ&lt;ref name=&quot;Василий Ливанов, дети&quot; /&gt;&lt;ref&gt;''Пахомова А.'' [http://sobesednik.ru/scandals/20120419-vasilii-livanov-pytalsya-vzorvat-mashinu-zheny Василий Ливанов пытался взорвать машину жены] {{Wayback|url=http://sobesednik.ru/scandals/20120419-vasilii-livanov-pytalsya-vzorvat-mashinu-zheny |date=20141213123750 }} // Собеседник. — 2012. — апреля.&lt;/ref&gt;,
***Թոռը՝ Վլադիմիր (ծնվ.՝ 1984)&lt;ref name=&quot;Василий Ливанов стал дедом в четвертый раз&quot; /&gt;, 
*** Թոռնուհին՝ Քսենյա&lt;ref name=&quot;Василий Ливанов стал дедом в четвертый раз&quot; /&gt;։
* Երկրորդ կինը (1972 թվականից) – Ելենա Լիվանովա (ծնվ.՝ 11 սեպտեմբերի, 1949), մուլտիպլիկատոր&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.russiancinema.ru/names/name8996/|title=Елена Ливанова|work=Энциклопедия отечественного кино|publisher=russiancinema.ru|accessdate=2013-05-28|deadlink=yes}}&lt;/ref&gt;,
** Որդին՝ Բորիս (ծնվ.՝ 2 ապրիլի, 1974), դերասան, հեռուստահաղորդավար, նկարիչ, գրող, բանաստեղծ։ 2009 թվականին դատապարտվել է սպանության համար, պատիժը կրել է մասամբ, ազատ է արձակվել ժամկետից շուտ 2014 թվականին&lt;ref name=&quot;Василий Ливанов, дети&quot;&gt;[http://bez-makiyazha.ru/publ/deti_znamenitostej/vasilij_livanov_deti/12-1-0-2374 Дети Василия Ливанова] {{Wayback|url=http://bez-makiyazha.ru/publ/deti_znamenitostej/vasilij_livanov_deti/12-1-0-2374 |date=20181109071336 }} // ''bez-makiyazha''.''ru''&lt;/ref&gt;,
*** Թոռնուհին՝ Եվա (ծնվ.՝ 2002)&lt;ref name=&quot;Василий Ливанов стал дедом в четвертый раз&quot;&gt;[http://www.starhit.ru/novosti/vasiliy-livanov-stal-dedom-v-chetvertyiy-raz-134415/ Василий Ливанов стал дедом в четвёртый раз] {{Wayback|url=http://www.starhit.ru/novosti/vasiliy-livanov-stal-dedom-v-chetvertyiy-raz-134415/ |date=20181109111956 }} // ''StarHit''.''ru''&lt;/ref&gt;,
** Որդին՝ Նիկոլայ (ծնվ.՝ 3 մայիսի, 1984), նկարիչ, մուլտիպլիկատոր, դերասան, ավարտել է [[Մոսկվայի Գերասիմովի անվան կինեմատոգրաֆիայի համառուսական պետական ինստիտուտ|ՎԳԻԿ]]-ը&lt;ref name=&quot;Василий Ливанов, дети&quot; /&gt;, 
**** Թոռնուհին՝ Ալիսա (ծնվ.՝ 2017)&lt;ref name=&quot;Василий Ливанов стал дедом в четвертый раз&quot; /&gt;։

== Մրցանակներ և պարգևներ ==
''Ռուսական մրցանակներ''
* [[ՌԽՖՍՀ վաստակավոր արտիստների ցանկ|ՌԽՖՍՀ վաստակավոր արտիստ]] (27 նոյեմբերի, 1981)
* [[ՌԽՖՍՀ ժողովրդական արտիստ]] (18 ապրիլի, 1988)
* «Հայրենիքին մատուցած ծառայությունների համար» IV աստիճանի շքանշան (1 դեկտեմբերի, 2005) – ''Հայրենական կինեմատոգրաֆիայի զարգացման գործում ունեցած մեծ ավանդի և բազմամյա ստեղծագործական գործունեության համար''&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.kremlin.ru/acts/bank/23127 |title=Указ Президента Российской Федерации от 1 декабря 2005 г. № 1381 |access-date=2021-01-29 |archive-date=2017-12-01 |archive-url=https://web.archive.org/web/20171201080943/http://www.kremlin.ru/acts/bank/23127 |deadlink=no }}&lt;/ref&gt;,
* Պատվո շքանշան (27 հոկտեմբերի, 2016) – ''հայրենական մշակույթի և արվեստի զարգացման գործում ունեցած մեծ վաստակի, երկարամյա բեղմնավոր գործունեության համար''&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.kremlin.ru/acts/bank/41340/page/2 |title=Указ президента Российской Федерации от 26 октября 2016 года № 572 «О награждении государственными наградами Российской Федерации» |access-date=2021-01-29 |archive-date=2021-11-07 |archive-url=https://web.archive.org/web/20211107032326/http://www.kremlin.ru/acts/bank/41340/page/2 |deadlink=no }}&lt;/ref&gt;,
* «Հայրենիքի հերոսների հիշատակին» մեդալ – ''պատմահայրենասիրական ուղղվածության նախագծերի իրականացման համար'' (Ռուսաստանի Դաշնության պաշտպանության նախարարի 2016 թվականի դեկտեմբերի 19-ի № 870 հրաման)&lt;ref&gt;[https://news.rambler.ru/culture/35722108-oleg-gazmanov-poluchil-medal-minoborony/?updated=news Василий Ливанов получил медаль Минобороны России «Памяти героев Отечества»] {{Wayback|url=https://news.rambler.ru/culture/35722108-oleg-gazmanov-poluchil-medal-minoborony/?updated=news |date=20170116175318 }} // ''Рамблер-новости''&lt;/ref&gt;։

''Օտարերկրյա մրցանակներ''
* Հենրիխ Գրայֆի մրցանակի դափնեկիր (1969)&lt;ref&gt;[https://www.defa-stiftung.de/defa/geschichte/defa-chronik/1969/ DEFA-Chronik für das Jahr 1969] {{Wayback|url=https://www.defa-stiftung.de/defa/geschichte/defa-chronik/1969/ |date=20201018154932 }} // ''defa-stiftung.de''&lt;/ref&gt;,
* Բրիտանական կայսրության շքանշանի պատվավոր անդամ (20 փետրվարի, 2006) – ''թատրոնի և կատարողական արվեստի բնագավառում ունեցած վաստակի համար''&lt;ref name=&quot;MBE&quot;/&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://news.bbc.co.uk/hi/russian/entertainment/newsid_4741000/4741474.stm|title=Ливанов — Кавалер ордена Британской Империи|date=2006-02-22|publisher=bbc.co.uk|accessdate=2013-05-28|lang=ru|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120211131707/http://news.bbc.co.uk/hi/russian/entertainment/newsid_4741000/4741474.stm|archivedate=2012-02-11|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;։

''Հանրային ճանաչում''
* ՌԴ Կինեմատոգրաֆիական արվեստների և գիտությունների ազգային ակադեմիայի պատվավոր ակադեմիկոս (2002),
* «Ոսկե արծիվ-2017» հատուկ մրցանակ «կինեմատոգրաֆիայի բնագավառում ունեցած ավանդի համար» (2016 թվականի արդյունքներով)&lt;ref&gt;[https://kinoacademy.ru/page/winners-award-2016 Лауреаты премии «Золотой Орёл» за 2016 год] {{Wayback|url=https://kinoacademy.ru/page/winners-award-2016 |date=20210224170813 }} // Портал Национальной академии кинематографических искусств и наук России&lt;/ref&gt;։

== Մատենագրություն ==
* {{публикация|автор=Ливанов В. Б.|заглавие=Неизвестный Шерлок Холмс|заглавие2=Помни о белой вороне|место=М.|издательство=Эксмо|год=2010|страниц=272|isbn=978-5-699-43373-5}}
* {{публикация|автор=Ливанов В. Б.|заглавие=Путь из детства|заглавие2=Эхо одного тире|место=М.|издательство=АСТ|год=2013|страниц=256|isbn=978-5-170-77885-0}}
* {{публикация|автор=Ливанов В. Б.|заглавие=Люди и куклы|вид=[сб.]|место=М.|издательство=Litres|год=2014|isbn=5457423026|isbn2=9785457423022}}
* {{публикация|автор=Ливанов В. Б.|заглавие=Мой отец — Борис Ливанов|год=2015|страниц=205|isdn=5443810227|isbn2=9785443810225}}

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ|2}}

== Գրականություն ==
* {{публикация|часть=Ливанов Василий Борисович|заглавие=Кино|подзаголовок=Энциклопедический словарь|ответственный=гл. ред. С. И. Юткевич|место=М.|издательство=Советская энциклопедия|год=1986|страницы=236|ref=Кино}}

== Արտաքին հղումներ ==
* [http://vasily-livanov.narod.ru/ Վասիլի Լիվանովին նվիրված կայք] {{ref-ru}}
* [https://web.archive.org/web/20110405214500/http://angelina-tihonova.ru/category/vasiliy_livanov/ Василий Ливанов. «Смотрите, сын полка!»] Воспоминания Василия Ливанова о военном детстве
* {{cite web |author=Евгений Перемышлев |url=https://www.krugosvet.ru/enc/teatr-i-kino/livanov-vasiliy-borisovich |title=Ливанов Василий Борисович |lang=ru |website=www.krugosvet.ru |publisher=Кругосвет |date= |access-date=2021-10-02}}
* {{cite web |author=Денис Абрамов |url=https://tass.ru/encyclopedia/person/livanov-vasiliy-borisovich |title=Ливанов Василий Борисович |lang=ru |website=tass.ru |publisher=ТАСС |date= |access-date=2021-10-02}}
{{Արտաքին հղումներ}}
{{DEFAULTSORT:Լիվանով, Վասիլի}}

[[Կատեգորիա:Ռուս դերասաններ]]
[[Կատեգորիա:Խորհրդային դերասաններ]]
[[Կատեգորիա:Խորհրդային սցենարիստներ]]
[[Կատեգորիա:Ռուս կինոռեժիսորներ]]
[[Կատեգորիա:Ռուս սցենարիստներ]]
[[Կատեգորիա:Խորհրդային կինոռեժիսորներ]]
[[Կատեգորիա:Ռուսաստանի «Հայրենիքին մատուցած ծառայությունների համար» շքանշանակիրներ]]
[[Կատեգորիա:Ռուս հնչյունավորողներ]]
[[Կատեգորիա:Ռուս հուշավիպագիրներ]]
[[Կատեգորիա:Ռուս մանկագիրներ]]
[[Կատեգորիա:Ռուս գրողներ]]
[[Կատեգորիա:Ռուս մուլտիպլիկատորներ]]
[[Կատեգորիա:Ռուսաստանի կինեմատոգրաֆիական արվեստների և գիտության ազգային ակադեմիայի ակադեմիկոսներ]]
[[Կատեգորիա:Ռուսաստանի հրեաներ]]
[[Կատեգորիա:20-րդ դարի տղամարդ գրողներ]]
[[Կատեգորիա:20-րդ դարի դերասաններ]]
[[Կատեգորիա:Խորհրդային գրողներ]]
[[Կատեգորիա:21-րդ դարի դերասաններ]]
[[Կատեգորիա:Ռուս կինոդերասաններ]]
[[Կատեգորիա:Ռուսաստանի հեռուստատեսության դերասաններ]]
[[Կատեգորիա:Ռուսաստանի Դաշնության վաստակավոր արտիստներ]]</text>
      <sha1>5u04qgcbbzw02qfkl1e2odt3b56njui</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ՆԱՏՕ-ի գագաթնաժողովը Բրյուսելում (2022)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1099002</id>
    <revision>
      <id>8486319</id>
      <parentid>8485824</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T00:03:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ԱշբոտՏՆՂ</username>
        <id>48669</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Colon֊ը (:, U+003A) փոխարինում եմ հայերեն վերջակետով (։, U+0589)</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="11242" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ իրադարձություն
| title = ՆԱՏՕ-ի գագաթնաժողով 2022
| պատկեր = P20220324AS-0301 (52036132899).jpg
| թվական = [[2022]] թվական
| ժամանակ = [[մարտ]]ի 24
| տեղը = [[Բրյուսել]], [[Բելգիա]]
| վեբկայք = [https://www.nato.int/]
}}

'''Արտահերթ գագաթնաժողով''', որտեղ հանդիպել են [[ՆԱՏՕ]]-ի պետությունների ղեկավարները և կառավարությունների ղեկավարները, տեղի է ունեցել [[Բրյուսել]]ում ([[Բելգիա]]) 2022 թվականի մարտի 24-ին&lt;ref&gt;{{cite news |title=Extraordinary NATO Summit |url=https://www.nato.int/cps/en/natohq/news_193325.htm |access-date=2022-03-24 |work=[[NATO]] |date=2022-03-24 |language=en |accessdate=2022-05-17 |archivedate=2022-06-01 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20220601114237/https://www.nato.int/cps/en/natohq/news_193325.htm }}&lt;/ref&gt;։ Հանդիպումը տեղի է ունեցել 2022 թվականին [[Ռուսաստանի ներխուժում Ուկրաինա|ռուսական զորքերի Ուկրաինա ներխուժման]] պատճառով։

Նույն օրը կայացել են «[[Մեծ յոթնյակ]]ի» առաջնորդների հանդիպումները&lt;ref&gt;{{cite news |title=NATO hosts meeting of G7 Leaders |url=https://www.nato.int/cps/en/natohq/photos_193850.htm?selectedLocale=en |date=2022-03-24 |language=en |work=[[NATO]] |access-date=2022-03-25 |accessdate=2022-05-17 |archivedate=2022-04-05 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20220405034452/https://www.nato.int/cps/en/natohq/photos_193850.htm?selectedLocale=en }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=NATO hosts meeting of G7 Leaders (revised) |url=https://www.nato.int/cps/en/natohq/news_193670.htm |date=2022-03-24 |language=en |work=[[NATO]] |access-date=2022-03-25 |accessdate=2022-05-17 |archivedate=2022-04-05 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20220405034452/https://www.nato.int/cps/en/natohq/news_193670.htm }}&lt;/ref&gt;։ [[Ուկրաինայի նախագահ]] [[Վոլոդիմիր Զելենսկի]]ն մասնակցել է տեսակոնֆերանսի ձևաչափով և ելույթ ունեցել գագաթնաժողովում&lt;ref name=&quot;Brewster1&quot;&gt;{{cite news |first=Murray |last=Brewster |date=2022-03-24 |title=Ukrainian president presses NATO for more support as alliance meets in Brussels |work=[[CBC News]] |url=https://www.cbc.ca/news/politics/trudeau-nato-summit-march24-1.6395576 |access-date=2022-03-31 |accessdate=2022-05-17 |archivedate=2022-06-04 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20220604232919/https://www.cbc.ca/news/politics/trudeau-nato-summit-march24-1.6395576 }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|date=2022-03-24|title=NATO, G7, EU hold crisis meetings as Russia-Ukraine war grinds on|url=https://www.aljazeera.com/news/2022/3/24/leaders-of-nato-g7-eu-to-meet-as-russia-ukraine-war-grinds-on|work=[[Aljazeera]]|access-date=2022-03-31|language=en|accessdate=2022-05-17|archivedate=2022-06-15|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220615133916/https://www.aljazeera.com/news/2022/3/24/leaders-of-nato-g7-eu-to-meet-as-russia-ukraine-war-grinds-on}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|date=2022-03-24|title=Zelenskyy claims new Russian war crimes, asks for help as Biden joins NATO partners for emergency summit on Ukraine war|url=https://www.cbsnews.com/news/russia-ukraine-war-nato-summit-zelensky|work=[[CBS News]]|access-date=2022-03-31|language=en|accessdate=2022-05-17|archivedate=2022-06-04|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220604233651/https://www.cbsnews.com/news/russia-ukraine-war-nato-summit-zelensky/}}&lt;/ref&gt;։ Զելենսկին ՆԱՏՕ-ի երկրներին խնդրել է Ուկրաինային ռազմական տեխնիկա տրամադրել, այդ թվում՝ մարտական ինքնաթիռներ, տանկեր և զրահատեխնիկա&lt;ref name=&quot;Brewster1&quot; /&gt;։ Նա նաև ՆԱՏՕ-ին կոչ է արել ոչ թռիչքային գոտի սահմանել Ուկրանիայի վրա օդային ու հրթիռային հարվածները կանխելու համար&lt;ref name=&quot;Brewster1&quot; /&gt;։ Գագաթնաժողովում ՆԱՏՕ-ի որոշ պետություններ պարտավորվել են ավելացնել ռազմական ծախսերը&lt;ref name=&quot;Brewster2&quot;&gt;{{cite news |first=Murray |last=Brewster |date=2022-03-31 |title=Canada's defence spending fell behind NATO's forecast last year, alliance says |work=[[CBC News]] |url=https://www.cbc.ca/news/politics/defence-spending-canada-nato-ukraine-russia-1.6404092 |access-date=2022-03-31 |accessdate=2022-05-17 |archivedate=2022-04-26 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20220426071756/https://www.cbc.ca/news/politics/defence-spending-canada-nato-ukraine-russia-1.6404092 }}&lt;/ref&gt;։

Գագաթնաժողովում ղեկավարները նաև պայմանավորվել են գլխավոր քարտուղար [[Ենս Սթոլթենբերգ]]ի լիազորությունների ժամկետը ևս մեկ տարով երկարացնել մինչև 2023 թվականի սեպտեմբեր&lt;ref&gt;{{Cite web |last=NATO |title=North Atlantic Council extends mandate of the Secretary General |url=https://www.nato.int/cps/en/natohq/news_193675.htm |access-date=2022-04-16 |website=NATO |language=en |archive-date=2022-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220615023217/http://www.nato.int/cps/en/natohq/news_193675.htm |deadlink=no }}&lt;/ref&gt;։

Գագաթնաժողովից հետո ղեկավարները համատեղ հայտարարություն են հրապարակել, որում դատապարտել են խաղաղ բնակիչների վրա Ռուսաստանի հարձակումները և կոչ են արել Ռուսաստանին անհապաղ դադարեցնել ռազմական գործողություններն Ուկրաինայում, ինչպես սահմանվել էր մեկ շաբաթ առաջ [[Միջազգային դատական մարմիններ|Միջազգային դատարանի]] կողմից&lt;ref&gt;{{cite web |author=&lt;!--Not stated--&gt; |title=Statement by NATO Heads of State and Government |url=https://www.nato.int/cps/en/natohq/official_texts_193719.htm |date=2022-03-24 |website=[[NATO]] |access-date=2022-03-30 |location=Brussels |archive-date=2022-06-29 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220629060751/https://www.nato.int/cps/en/natohq/official_texts_193719.htm |deadlink=no }}&lt;/ref&gt;։

== Ներկա առաջնորդներ ==
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
|-  style=&quot;background:LightSteelBlue; text-align:center;&quot;
| '''Երկիր'''
| '''Ներկայացուցիչ'''
| '''Պաշտոն'''
|-
| {{Դրոշավորում|Ալբանիա}}
| [[Էդի Ռամա]]
| վարչապետ
|-
| {{Դրոշավորում|Բելգիա}}
| [[Ալեքսանդր Դե Կրո]]
| վարչապետ
|-
| {{Դրոշավորում|Բուլղարիա}}
| [[Ռումեն Ռադև]]
| նախագահ
|-
| {{Դրոշավորում|Կանադա}}
| [[Ջասթին Թրյուդո]]
| վարչապետ
|-
| {{Դրոշավորում|Խորվաթիա}}
| [[Զորան Միլանովիչ]]
| [[Խորվաթիայի նախագահ|նախագահ]]
|-
| {{Դրոշավորում|Չեխիա}}
| [[Պետր Ֆիալա]]
| [[Չեխիայի վարչապետների ցանկ|վարչապետ]]
|-
| {{Դրոշավորում|Դանիա}}
| [[Մետե Ֆրեդերիկսեն]]
| վարչապետ
|-
| {{Դրոշավորում|Էստոնիա}}
| [[Կայա Կալաս]]
| վարչապետ
|-
| {{Դրոշավորում|Ֆրանսիա}}
| [[Էմանուել Մակրոն]]
| [[Ֆրանսիայի Հանրապետության նախագահ|նախագահ]]
|-
| {{Դրոշավորում|Գերմանիա}}
| [[Օլաֆ Շոլց]]
| կանցլեր
|-
| {{Դրոշավորում|Հունաստան}}
| [[Կիրիակոս Միցոտակիս]]
| [[Հունաստանի վարչապետ|վարչապետ]]
|-
| {{Դրոշավորում|Հունգարիա}}
| [[Վիկտոր Օրբան]]
| վարչապետ
|-
| {{Դրոշավորում|Իսլանդիա}}
| [[Կատրին Յակոբսդոուտիր]]
| վարչապետ
|-
| {{Դրոշավորում|Իտալիա}}
| [[Մարիո Դրագի]]
| [[Իտալիայի վարչապետների ցանկ|վարչապետ]]
|-
| {{Դրոշավորում|Ճապոնիա}}
| [[Ֆումիո Կիսիդա]]
| վարչապետ
|-
| {{Դրոշավորում|Լատվիա}}
| [[Էգիլս Լևիտս]]
| նախագահ
|-
| {{Դրոշավորում|Լիտվա}}
| [[Գիտանաս Նաուսեդա]]
| նախագահ
|-
| {{Դրոշավորում|Լյուքսեմբուրգ}}
| [[Քսավյե Բետել]]
| վարչապետ
|-
| {{Դրոշավորում|Չեռնոգորիա}}
| [[Միլո Ջուկանովիչ]]
| [[Չեռնոգորիայի նախագահ|նախագահ]]
|-
| {{Դրոշավորում|Նիդերլանդներ}}
| [[Մարկ Ռյուտե]]
| [[Նիդերլանդների վարչապետների ցանկ|վարչապետ]]
|-
| {{Դրոշավորում|Հյուսիսային Մակեդոնիա}}
| [[Դիմիտար Կովաչևսկի]]
| վարչապետ
|-
| {{Դրոշավորում|Նորվեգիա}}
| [[Յոնաս Գար Ստյորե]]
| [[Նորվեգիայի վարչապետների ցանկ|վարչապետ]]
|-
| {{Դրոշավորում|Լեհաստան}}
| [[Անջեյ Դուդա]]
| [[Լեհաստանի նախագահ|նախագահ]]
|-
| {{Դրոշավորում|Պորտուգալիա}}
| [[Անտոնիու Կոշտա]]
| վարչապետ
|-
| {{Դրոշավորում|Ռումինիա}}
| [[Կլաուս Յոհաննես]]
| նախագահ
|-
| {{Դրոշավորում|Սլովակիա}}
| [[Զուզանա Չապուտովա]]
| նախագահ
|-
| {{Դրոշավորում|Սլովենիա}}
| [[Յանեզ Յանշա]]
| վարչապետ
|-
| {{Դրոշավորում|Իսպանիա}}
| [[Պեդրո Սանչես]]
| [[Իսպանիայի վարչապետ|վարչապետ]]
|-
| {{Դրոշավորում|Թուրքիա}}
| [[Ռեջեփ Թայիփ Էրդողան]]
| [[Թուրքիայի նախագահների ցանկ|նախագահ]]
|-
| {{Դրոշավորում|Ուկրաինա}}
| [[Վոլոդիմիր Զելենսկի]]
| [[Ուկրաինայի նախագահ|նախագահ]] (տեսաուղերձ)
|-
| {{Դրոշավորում|Միացյալ Թագավորություն}}
| [[Բորիս Ջոնսոն]]
| [[Միացյալ Թագավորության վարչապետ|վարչապետ]]
|-
| {{Դրոշավորում|Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ}}
| [[Ջո Բայդեն]]
| [[ԱՄՆ նախագահ|նախագահ]]
|-
| {{Դրոշավորում|ՆԱՏՕ}}
| [[Ենս Սթոլթենբերգ]]
| գլխավոր քարտուղար
|-
|  {{Դրոշավորում|Եվրամիություն}}
| [[Ուրսուլա ֆոն դեր Լեյեն]]
| [[Եվրոպական հանձնաժողովի նախագահ|հանձնաժողովի նախագահ]]
|}

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

[[Կատեգորիա:ՆԱՏՕ-ի գագաթնաժողովներ]]
[[Կատեգորիա:2022 քաղաքականությունում]]</text>
      <sha1>71i42hekkhm3hlyabhmbfmpd2wrbdm3</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Աջափնյակ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1099014</id>
    <redirect title="Աջափնյակ (վարչական շրջան)" />
    <revision>
      <id>8485956</id>
      <timestamp>2022-08-09T12:11:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>GeoO</username>
        <id>14988</id>
      </contributor>
      <comment>GeoO տեղափոխեց էջը «[[Աջափնյակ]]»-ից «[[Աջափնյակ (վարչական շրջան)]]» վերահղման վրայով</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="70" xml:space="preserve">#ՎԵՐԱՀՂՈՒՄ [[Աջափնյակ (վարչական շրջան)]]</text>
      <sha1>s3rnd4m0owmp2waj3ix7paeyqq3v1kb</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Միացյալ համաշխարհային քոլեջ Թաիլանդում</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1099015</id>
    <revision>
      <id>8485959</id>
      <timestamp>2022-08-09T12:16:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Վանիկ Մեժլումյան</username>
        <id>116712</id>
      </contributor>
      <comment>Նոր էջ «{{Տեղեկաքարտ Դպրոց}} '''Միացյալ Համաշխարհային քոլեջ Թաիլանդում''' ({{lang-en|'''U'''nited '''W'''orld '''C'''ollege '''T'''hailand '''I'''nternational '''S'''chool}} ('''UWCT'''), {{lang-th|VKUรระเทททยรรงเรียนนนนาาา}}) միջազգային դպրոց՝ 2-18 տարեկան երեխաների համար և գիշերօթիկ դպրոց՝ 16-18 տարեկան երեխաների համ...»:</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5375" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Դպրոց}}
'''Միացյալ Համաշխարհային քոլեջ Թաիլանդում''' ({{lang-en|'''U'''nited '''W'''orld '''C'''ollege '''T'''hailand '''I'''nternational '''S'''chool}} ('''UWCT'''), {{lang-th|VKUรระเทททยรรงเรียนนนนาาา}}) միջազգային դպրոց՝ 2-18 տարեկան երեխաների համար և գիշերօթիկ դպրոց՝ 16-18 տարեկան երեխաների համար: Այն կրթություն է ապահովում [[Միջազգային Բակալավրիատ|միջազգային բակալավրիատի]] ծրագրով (IB Primary Years Programme, en_IB Middle Years Programme, en_IB Diploma Programme), և համարվում է «&lt;nowiki/&gt;[[Միացյալ Համաշխարհային Քոլեջներ]]&lt;nowiki/&gt;» շարժման 18 քոլեջներից մեկը։ Դպրոցը հիմնադրվել է 2008 թվականին և մինչև 2016 թվականին «[[Միացյալ Համաշխարհային Քոլեջներ|Միացյալ Աշխարհի Քոլեջներ]]» շարժման միանալը&lt;ref name=&quot;Thai&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.th.uwc.org/news/?pid=2559&amp;nid=8&amp;storyid=22&amp;lang=th|title=UWC Thailand|website=UWC Thailand|date=|publisher=|archive-url=https://web.archive.org/web/20210918172714/https://www.th.uwc.org/news/?pid=2559&amp;nid=8&amp;storyid=22&amp;lang=th|archive-date=2021-09-18|access-date=18 сентября 2021|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;, կրում էր «Պխուկետի միջազգային ակադեմիա» (Phuket International Academy Day School, PIADS ) անվանումը.

Դպրոցը գտնվում է արևադարձային «Խաո Պրա Տեո» անձրևային ջունգլիների ազգային պարկի ստորոտում՝ ({{lang-th|เตตห้ามล่าสัตว่่าเ .าพระททว}}, {{lang-en|Khao Phra Thaeo Non-Hunting Area}}&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://phuket.zagranitsa.com/place/16047/natsionalnyi-park-kkhao-pra-teo-khao-phra-thaeo-na|title=Национальный парк Кхао Пра Тео (Khao Phra Thaeo National Park)|website=ЗАГРА&lt;big&gt;'''N'''&lt;/big&gt;ИЦА|date=|publisher=|archive-url=https://web.archive.org/web/20210918172705/https://phuket.zagranitsa.com/place/16047/natsionalnyi-park-kkhao-pra-teo-khao-phra-thaeo-na|archive-date=2021-09-18|access-date=18 сентября 2021|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;) Թաիլանդի Պխուկետ կղզում։ Քոլեջը գտնվում է  wellness «Tanyapura» սպորտային համալիրի  հարևանությամբ և 2019 թվականի ապրիլի 21-ից «&lt;nowiki/&gt;[[Wayback Machine|Wayback Machine»]]-ում ({{lang-en|Thanyapura}}&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://uwcthailand.ac.th/thanyapura/|title=Thanyapura Phuket|website=UWC Thailand|date=|publisher=|archive-url=https://web.archive.org/web/20211123121415/https://uwcthailand.ac.th/thanyapura/|archive-date=2021-11-23|access-date=18 сентября 2021|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;), որը հանդիսանում է շահույթ չհետապնդող գործընկեր՝ մասնագիտացած պրոֆեսիոնալ մարզիկների մարզման մեջ։ Այսպիսով, դպրոցի աշակերտները հնարավորություն ունեն մուտք գործել համալիրի ենթակառուցվածքներ, ինչպես նաև սպորտային, առողջարարական և հոգեբանական ծրագրերին, ինչպես դպրոցական ծրագրի շրջանակներում, այնպես էլ որպես լրացուցիչ դասընթացներ՝ մասնագիտական աճի կամ ակտիվ հանգստի համար՝ կախված նրանց հետաքրքրություններից: Դրա շնորհիվ աշակերտներն ու շրջանավարտները պարբերաբար մասնակցում և մրցանակային տեղեր են զբաղեցնում տեղական և միջազգային մրցումներում, ներառյալ Հարավասիական խաղերը և [[Օլիմպիական խաղեր]]ը&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://uwcthailand.ac.th/zh/3-gold-1-silver-and-2-bronze-medals/|title=3 Gold, 1 Silver and 2 Bronze medals|date=2019}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.thephuketnews.com/uwc-swimming-champ-has-tokyo-2020-in-her-sights-74200.php|title=Phuket Sport: UWC swimming champ has Tokyo 2020 in her sights|author=The Phuket News Com|website=The Phuket News Com|date=2021-07-30|access-date=2021-09-18|archive-date=2021-06-28|archive-url=https://web.archive.org/web/20210628213944/https://www.thephuketnews.com/uwc-swimming-champ-has-tokyo-2020-in-her-sights-74200.php|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;։ 

== Պատկերասրահ ==
&lt;gallery&gt;
Պատկեր:UWC Thailand campus canteen.jpg
Պատկեր:UWC Thailand community.jpg
Պատկեր:UWC Thailand campus.jpg
Պատկեր:UWC Thailand multicultural day.jpg
Պատկեր:UWC Thailand mindfulness.jpg
Պատկեր:UWC Thailand Opening.jpg
Պատկեր:UWC Thailand olympic pool.jpg
Պատկեր:UWC Thailand recess.jpg
Պատկեր:UWC Thailand swim team.jpg
Պատկեր:UWC Thailand sailing.jpg
Պատկեր:UWC Thailand workshop.jpg
Պատկեր:UWC Thailand walkway.jpg
Պատկեր:UWC THAILAND AERIAL.jpg
&lt;/gallery&gt;

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}</text>
      <sha1>st42yfx4uxl469zysyls6pugaosl14w</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486203</id>
      <parentid>8485959</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T18:25:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>23artashes</username>
        <id>2675</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>23artashes տեղափոխեց էջը «[[Միացյալ Համաշխարհային քոլեջ Թաիլանդում]]»-ից «[[Միացյալ համաշխարհային քոլեջ Թաիլանդում]]»</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5375" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Դպրոց}}
'''Միացյալ Համաշխարհային քոլեջ Թաիլանդում''' ({{lang-en|'''U'''nited '''W'''orld '''C'''ollege '''T'''hailand '''I'''nternational '''S'''chool}} ('''UWCT'''), {{lang-th|VKUรระเทททยรรงเรียนนนนาาา}}) միջազգային դպրոց՝ 2-18 տարեկան երեխաների համար և գիշերօթիկ դպրոց՝ 16-18 տարեկան երեխաների համար: Այն կրթություն է ապահովում [[Միջազգային Բակալավրիատ|միջազգային բակալավրիատի]] ծրագրով (IB Primary Years Programme, en_IB Middle Years Programme, en_IB Diploma Programme), և համարվում է «&lt;nowiki/&gt;[[Միացյալ Համաշխարհային Քոլեջներ]]&lt;nowiki/&gt;» շարժման 18 քոլեջներից մեկը։ Դպրոցը հիմնադրվել է 2008 թվականին և մինչև 2016 թվականին «[[Միացյալ Համաշխարհային Քոլեջներ|Միացյալ Աշխարհի Քոլեջներ]]» շարժման միանալը&lt;ref name=&quot;Thai&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.th.uwc.org/news/?pid=2559&amp;nid=8&amp;storyid=22&amp;lang=th|title=UWC Thailand|website=UWC Thailand|date=|publisher=|archive-url=https://web.archive.org/web/20210918172714/https://www.th.uwc.org/news/?pid=2559&amp;nid=8&amp;storyid=22&amp;lang=th|archive-date=2021-09-18|access-date=18 сентября 2021|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;, կրում էր «Պխուկետի միջազգային ակադեմիա» (Phuket International Academy Day School, PIADS ) անվանումը.

Դպրոցը գտնվում է արևադարձային «Խաո Պրա Տեո» անձրևային ջունգլիների ազգային պարկի ստորոտում՝ ({{lang-th|เตตห้ามล่าสัตว่่าเ .าพระททว}}, {{lang-en|Khao Phra Thaeo Non-Hunting Area}}&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://phuket.zagranitsa.com/place/16047/natsionalnyi-park-kkhao-pra-teo-khao-phra-thaeo-na|title=Национальный парк Кхао Пра Тео (Khao Phra Thaeo National Park)|website=ЗАГРА&lt;big&gt;'''N'''&lt;/big&gt;ИЦА|date=|publisher=|archive-url=https://web.archive.org/web/20210918172705/https://phuket.zagranitsa.com/place/16047/natsionalnyi-park-kkhao-pra-teo-khao-phra-thaeo-na|archive-date=2021-09-18|access-date=18 сентября 2021|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;) Թաիլանդի Պխուկետ կղզում։ Քոլեջը գտնվում է  wellness «Tanyapura» սպորտային համալիրի  հարևանությամբ և 2019 թվականի ապրիլի 21-ից «&lt;nowiki/&gt;[[Wayback Machine|Wayback Machine»]]-ում ({{lang-en|Thanyapura}}&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://uwcthailand.ac.th/thanyapura/|title=Thanyapura Phuket|website=UWC Thailand|date=|publisher=|archive-url=https://web.archive.org/web/20211123121415/https://uwcthailand.ac.th/thanyapura/|archive-date=2021-11-23|access-date=18 сентября 2021|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;), որը հանդիսանում է շահույթ չհետապնդող գործընկեր՝ մասնագիտացած պրոֆեսիոնալ մարզիկների մարզման մեջ։ Այսպիսով, դպրոցի աշակերտները հնարավորություն ունեն մուտք գործել համալիրի ենթակառուցվածքներ, ինչպես նաև սպորտային, առողջարարական և հոգեբանական ծրագրերին, ինչպես դպրոցական ծրագրի շրջանակներում, այնպես էլ որպես լրացուցիչ դասընթացներ՝ մասնագիտական աճի կամ ակտիվ հանգստի համար՝ կախված նրանց հետաքրքրություններից: Դրա շնորհիվ աշակերտներն ու շրջանավարտները պարբերաբար մասնակցում և մրցանակային տեղեր են զբաղեցնում տեղական և միջազգային մրցումներում, ներառյալ Հարավասիական խաղերը և [[Օլիմպիական խաղեր]]ը&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://uwcthailand.ac.th/zh/3-gold-1-silver-and-2-bronze-medals/|title=3 Gold, 1 Silver and 2 Bronze medals|date=2019}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.thephuketnews.com/uwc-swimming-champ-has-tokyo-2020-in-her-sights-74200.php|title=Phuket Sport: UWC swimming champ has Tokyo 2020 in her sights|author=The Phuket News Com|website=The Phuket News Com|date=2021-07-30|access-date=2021-09-18|archive-date=2021-06-28|archive-url=https://web.archive.org/web/20210628213944/https://www.thephuketnews.com/uwc-swimming-champ-has-tokyo-2020-in-her-sights-74200.php|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;։ 

== Պատկերասրահ ==
&lt;gallery&gt;
Պատկեր:UWC Thailand campus canteen.jpg
Պատկեր:UWC Thailand community.jpg
Պատկեր:UWC Thailand campus.jpg
Պատկեր:UWC Thailand multicultural day.jpg
Պատկեր:UWC Thailand mindfulness.jpg
Պատկեր:UWC Thailand Opening.jpg
Պատկեր:UWC Thailand olympic pool.jpg
Պատկեր:UWC Thailand recess.jpg
Պատկեր:UWC Thailand swim team.jpg
Պատկեր:UWC Thailand sailing.jpg
Պատկեր:UWC Thailand workshop.jpg
Պատկեր:UWC Thailand walkway.jpg
Պատկեր:UWC THAILAND AERIAL.jpg
&lt;/gallery&gt;

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}</text>
      <sha1>st42yfx4uxl469zysyls6pugaosl14w</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486365</id>
      <parentid>8486203</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T07:25:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>GeoO</username>
        <id>14988</id>
      </contributor>
      <comment>ավելացվեց [[Կատեգորիա:Թաիլանդի մասնավոր դպրոցներ]] [[Վիքիպեդիա:ՀոթՔաթ|ՀոթՔաթ]] գործիքով</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5450" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Դպրոց}}
'''Միացյալ Համաշխարհային քոլեջ Թաիլանդում''' ({{lang-en|'''U'''nited '''W'''orld '''C'''ollege '''T'''hailand '''I'''nternational '''S'''chool}} ('''UWCT'''), {{lang-th|VKUรระเทททยรรงเรียนนนนาาา}}) միջազգային դպրոց՝ 2-18 տարեկան երեխաների համար և գիշերօթիկ դպրոց՝ 16-18 տարեկան երեխաների համար: Այն կրթություն է ապահովում [[Միջազգային Բակալավրիատ|միջազգային բակալավրիատի]] ծրագրով (IB Primary Years Programme, en_IB Middle Years Programme, en_IB Diploma Programme), և համարվում է «&lt;nowiki/&gt;[[Միացյալ Համաշխարհային Քոլեջներ]]&lt;nowiki/&gt;» շարժման 18 քոլեջներից մեկը։ Դպրոցը հիմնադրվել է 2008 թվականին և մինչև 2016 թվականին «[[Միացյալ Համաշխարհային Քոլեջներ|Միացյալ Աշխարհի Քոլեջներ]]» շարժման միանալը&lt;ref name=&quot;Thai&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.th.uwc.org/news/?pid=2559&amp;nid=8&amp;storyid=22&amp;lang=th|title=UWC Thailand|website=UWC Thailand|date=|publisher=|archive-url=https://web.archive.org/web/20210918172714/https://www.th.uwc.org/news/?pid=2559&amp;nid=8&amp;storyid=22&amp;lang=th|archive-date=2021-09-18|access-date=18 сентября 2021|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;, կրում էր «Պխուկետի միջազգային ակադեմիա» (Phuket International Academy Day School, PIADS ) անվանումը.

Դպրոցը գտնվում է արևադարձային «Խաո Պրա Տեո» անձրևային ջունգլիների ազգային պարկի ստորոտում՝ ({{lang-th|เตตห้ามล่าสัตว่่าเ .าพระททว}}, {{lang-en|Khao Phra Thaeo Non-Hunting Area}}&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://phuket.zagranitsa.com/place/16047/natsionalnyi-park-kkhao-pra-teo-khao-phra-thaeo-na|title=Национальный парк Кхао Пра Тео (Khao Phra Thaeo National Park)|website=ЗАГРА&lt;big&gt;'''N'''&lt;/big&gt;ИЦА|date=|publisher=|archive-url=https://web.archive.org/web/20210918172705/https://phuket.zagranitsa.com/place/16047/natsionalnyi-park-kkhao-pra-teo-khao-phra-thaeo-na|archive-date=2021-09-18|access-date=18 сентября 2021|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;) Թաիլանդի Պխուկետ կղզում։ Քոլեջը գտնվում է  wellness «Tanyapura» սպորտային համալիրի  հարևանությամբ և 2019 թվականի ապրիլի 21-ից «&lt;nowiki/&gt;[[Wayback Machine|Wayback Machine»]]-ում ({{lang-en|Thanyapura}}&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://uwcthailand.ac.th/thanyapura/|title=Thanyapura Phuket|website=UWC Thailand|date=|publisher=|archive-url=https://web.archive.org/web/20211123121415/https://uwcthailand.ac.th/thanyapura/|archive-date=2021-11-23|access-date=18 сентября 2021|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;), որը հանդիսանում է շահույթ չհետապնդող գործընկեր՝ մասնագիտացած պրոֆեսիոնալ մարզիկների մարզման մեջ։ Այսպիսով, դպրոցի աշակերտները հնարավորություն ունեն մուտք գործել համալիրի ենթակառուցվածքներ, ինչպես նաև սպորտային, առողջարարական և հոգեբանական ծրագրերին, ինչպես դպրոցական ծրագրի շրջանակներում, այնպես էլ որպես լրացուցիչ դասընթացներ՝ մասնագիտական աճի կամ ակտիվ հանգստի համար՝ կախված նրանց հետաքրքրություններից: Դրա շնորհիվ աշակերտներն ու շրջանավարտները պարբերաբար մասնակցում և մրցանակային տեղեր են զբաղեցնում տեղական և միջազգային մրցումներում, ներառյալ Հարավասիական խաղերը և [[Օլիմպիական խաղեր]]ը&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://uwcthailand.ac.th/zh/3-gold-1-silver-and-2-bronze-medals/|title=3 Gold, 1 Silver and 2 Bronze medals|date=2019}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.thephuketnews.com/uwc-swimming-champ-has-tokyo-2020-in-her-sights-74200.php|title=Phuket Sport: UWC swimming champ has Tokyo 2020 in her sights|author=The Phuket News Com|website=The Phuket News Com|date=2021-07-30|access-date=2021-09-18|archive-date=2021-06-28|archive-url=https://web.archive.org/web/20210628213944/https://www.thephuketnews.com/uwc-swimming-champ-has-tokyo-2020-in-her-sights-74200.php|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;։ 

== Պատկերասրահ ==
&lt;gallery&gt;
Պատկեր:UWC Thailand campus canteen.jpg
Պատկեր:UWC Thailand community.jpg
Պատկեր:UWC Thailand campus.jpg
Պատկեր:UWC Thailand multicultural day.jpg
Պատկեր:UWC Thailand mindfulness.jpg
Պատկեր:UWC Thailand Opening.jpg
Պատկեր:UWC Thailand olympic pool.jpg
Պատկեր:UWC Thailand recess.jpg
Պատկեր:UWC Thailand swim team.jpg
Պատկեր:UWC Thailand sailing.jpg
Պատկեր:UWC Thailand workshop.jpg
Պատկեր:UWC Thailand walkway.jpg
Պատկեր:UWC THAILAND AERIAL.jpg
&lt;/gallery&gt;

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

[[Կատեգորիա:Թաիլանդի մասնավոր դպրոցներ]]</text>
      <sha1>pl15hjcb9ksfsez47ns3u4hx1eur5v1</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Քննարկում:Միացյալ համաշխարհային քոլեջ Թաիլանդում</title>
    <ns>1</ns>
    <id>1099016</id>
    <revision>
      <id>8485960</id>
      <timestamp>2022-08-09T12:17:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Վանիկ Մեժլումյան</username>
        <id>116712</id>
      </contributor>
      <comment>+{{ԹՀ|ru|United World College Thailand|120693301}}</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="51" xml:space="preserve">{{ԹՀ|ru|United World College Thailand|120693301}}</text>
      <sha1>5w4fcdxmoiy6r54hatei8vd5zx3y640</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486205</id>
      <parentid>8485960</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T18:25:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>23artashes</username>
        <id>2675</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>23artashes տեղափոխեց էջը «[[Քննարկում:Միացյալ Համաշխարհային քոլեջ Թաիլանդում]]»-ից «[[Քննարկում:Միացյալ համաշխարհային քոլեջ Թաիլանդում]]»</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="51" xml:space="preserve">{{ԹՀ|ru|United World College Thailand|120693301}}</text>
      <sha1>5w4fcdxmoiy6r54hatei8vd5zx3y640</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Կառավարական ճգնաժամ Մեծ Բրիտանիայում (2022)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1099017</id>
    <revision>
      <id>8485996</id>
      <timestamp>2022-08-09T13:10:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ArmSirius</username>
        <id>64149</id>
      </contributor>
      <comment>Նոր էջ «{{խմբագրում եմ|~~~|{{subst:#time: Y-m-d H:i:s|4 hours}}}} 2022 թվականի հուլիսի սկզբին վարչապետ և Պահպանողական կուսակցության առաջնորդ Բորիս Ջոնսոնի երկրորդ աշխատասենյակում ավելի քան վաթսուն պատգամավորներ հրաժարական են տվել իրենց պաշտոններից: Հուլիսի 7-ին իր հրաժարականի մասին հայտ...»:</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4857" xml:space="preserve">{{խմբագրում եմ|[[User:ArmSirius|&lt;font face=&quot;Comic Sans MS&quot; color=&quot;black&quot;&gt;'''ArmSirius'''&lt;/font&gt;]][[User talk:ArmSirius|&lt;sup&gt;&lt;span style=&quot;color:purple;cursor:help&quot;&gt;Քննարկում&lt;/span&gt;&lt;/sup&gt;]]|2022-08-09 17:10:06}}
2022 թվականի հուլիսի սկզբին վարչապետ և Պահպանողական կուսակցության առաջնորդ Բորիս Ջոնսոնի երկրորդ աշխատասենյակում ավելի քան վաթսուն պատգամավորներ հրաժարական են տվել իրենց պաշտոններից: Հուլիսի 7-ին իր հրաժարականի մասին հայտարարել է նաև Ջոնսոնը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.cnn.com/2022/07/07/europe/boris-johnson-resignation-intl/index.html|title=UK Prime Minister Boris Johnson resigns after mutiny in his party|author=|website=CNN|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707173327/https://www.cnn.com/2022/07/07/europe/boris-johnson-resignation-intl/index.html|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

Հուլիսի 5-ին Քրիս Պինչերի հետ կապված սկանդալի ֆոնին, Գանձապետարանի կանցլեր Ռիշի Սունակը և առողջապահության նախարար Սաջիդ Ջավիդը հրաժարական են տվել&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.independent.co.uk/news/uk/politics/rishi-sunak-resigns-chancellor-boris-johnson-b2116399.html|title=Rishi Sunak resigns as chancellor in devastating blow to Boris Johnson|website=The Independent|date=2022-07-05|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-05|archive-url=https://web.archive.org/web/20220705174013/https://www.independent.co.uk/news/uk/politics/rishi-sunak-resigns-chancellor-boris-johnson-b2116399.html|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;: Մեծ թվով այլ կառավարության անդամներ նույնպես սկսել են հրաժարական տալ&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.thenorthernecho.co.uk/news/20259951.listed-tory-mps-resigned-far/|title=LISTED: All the Tory MPs who have resigned since Sajid Javid and Rishi Sunak quit|website=The Northern Echo|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707020148/https://www.thenorthernecho.co.uk/news/20259951.listed-tory-mps-resigned-far/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;: Հուլիսի 7-ին խորհրդարանի վաթսուն անդամներ հրաժարական են տվել կառավարական և կուսակցական պաշտոններից: Մեծ Բրիտանիայի բնակարանային կոմունալ տնտեսության, համայնքների և տեղական ինքնակառավարման նախարար Մայքլ Գոուվը հուլիսի 6-ին ազատվել է պաշտոնից&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://inews.co.uk/news/politics/michael-gove-sacked-cabinet-boris-johnson-prime-minister-to-resign-1728008|title=Michael Gove sacked by PM, Welsh Secretary Simon Hart quits Cabinet as fallout continues|author=Poppy Wood|website=inews.co.uk|date=2022-07-06|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707020147/https://inews.co.uk/news/politics/michael-gove-sacked-cabinet-boris-johnson-prime-minister-to-resign-1728008|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

Հուլիսի 7-ին Ջոնսոնը հայտարարել էր Պահպանողական կուսակցության առաջնորդի պաշտոնից հեռանալու մտադրության մասին՝ նշելով, որ դա կանի նոր առաջնորդի հայտարարությունից հետո&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.washingtonpost.com/world/2022/07/07/uk-boris-johnson-resignation/|title=Boris Johnson blames ‘the herd,’ resigns to make way for new U.K. leader|website=The Washington Post|date=2022-07-07|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707194307/https://www.washingtonpost.com/world/2022/07/07/uk-boris-johnson-resignation/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|date=2022-07-07|website=BBC News|title=Boris Johnson facing calls to quit as PM as soon as possible|url=https://www.bbc.com/news/uk-politics-62064789|archivedate=2022-07-07|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220707082742/https://www.bbc.com/news/uk-politics-62064789}}&lt;/ref&gt;: Մինչ այդ նա հերքել էր պաշտոնից հնարավոր հեռացումը&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=ru|url=https://regnum.ru/news/3628145.html|title=Джонсон не покинет свой пост из-за неудачи консерваторов на выборах|website=ИА REGNUM|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20220708074156/https://regnum.ru/news/3628145.html|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:</text>
      <sha1>6geavefa7rxewg8ogmg3gb54152zk2i</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8485999</id>
      <parentid>8485996</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T13:11:39Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ArmSirius</username>
        <id>64149</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4911" xml:space="preserve">{{խմբագրում եմ|[[User:ArmSirius|&lt;font face=&quot;Comic Sans MS&quot; color=&quot;black&quot;&gt;'''ArmSirius'''&lt;/font&gt;]][[User talk:ArmSirius|&lt;sup&gt;&lt;span style=&quot;color:purple;cursor:help&quot;&gt;Քննարկում&lt;/span&gt;&lt;/sup&gt;]]|2022-08-09 17:10:06}}
{{Տեղեկաքարտ իրադարձություն}}
2022 թվականի հուլիսի սկզբին վարչապետ և Պահպանողական կուսակցության առաջնորդ Բորիս Ջոնսոնի երկրորդ աշխատասենյակում ավելի քան վաթսուն պատգամավորներ հրաժարական են տվել իրենց պաշտոններից: Հուլիսի 7-ին իր հրաժարականի մասին հայտարարել է նաև Ջոնսոնը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.cnn.com/2022/07/07/europe/boris-johnson-resignation-intl/index.html|title=UK Prime Minister Boris Johnson resigns after mutiny in his party|author=|website=CNN|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707173327/https://www.cnn.com/2022/07/07/europe/boris-johnson-resignation-intl/index.html|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

Հուլիսի 5-ին Քրիս Պինչերի հետ կապված սկանդալի ֆոնին, Գանձապետարանի կանցլեր Ռիշի Սունակը և առողջապահության նախարար Սաջիդ Ջավիդը հրաժարական են տվել&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.independent.co.uk/news/uk/politics/rishi-sunak-resigns-chancellor-boris-johnson-b2116399.html|title=Rishi Sunak resigns as chancellor in devastating blow to Boris Johnson|website=The Independent|date=2022-07-05|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-05|archive-url=https://web.archive.org/web/20220705174013/https://www.independent.co.uk/news/uk/politics/rishi-sunak-resigns-chancellor-boris-johnson-b2116399.html|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;: Մեծ թվով այլ կառավարության անդամներ նույնպես սկսել են հրաժարական տալ&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.thenorthernecho.co.uk/news/20259951.listed-tory-mps-resigned-far/|title=LISTED: All the Tory MPs who have resigned since Sajid Javid and Rishi Sunak quit|website=The Northern Echo|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707020148/https://www.thenorthernecho.co.uk/news/20259951.listed-tory-mps-resigned-far/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;: Հուլիսի 7-ին խորհրդարանի վաթսուն անդամներ հրաժարական են տվել կառավարական և կուսակցական պաշտոններից: Մեծ Բրիտանիայի բնակարանային կոմունալ տնտեսության, համայնքների և տեղական ինքնակառավարման նախարար Մայքլ Գոուվը հուլիսի 6-ին ազատվել է պաշտոնից&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://inews.co.uk/news/politics/michael-gove-sacked-cabinet-boris-johnson-prime-minister-to-resign-1728008|title=Michael Gove sacked by PM, Welsh Secretary Simon Hart quits Cabinet as fallout continues|author=Poppy Wood|website=inews.co.uk|date=2022-07-06|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707020147/https://inews.co.uk/news/politics/michael-gove-sacked-cabinet-boris-johnson-prime-minister-to-resign-1728008|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

Հուլիսի 7-ին Ջոնսոնը հայտարարել էր Պահպանողական կուսակցության առաջնորդի պաշտոնից հեռանալու մտադրության մասին՝ նշելով, որ դա կանի նոր առաջնորդի հայտարարությունից հետո&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.washingtonpost.com/world/2022/07/07/uk-boris-johnson-resignation/|title=Boris Johnson blames ‘the herd,’ resigns to make way for new U.K. leader|website=The Washington Post|date=2022-07-07|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707194307/https://www.washingtonpost.com/world/2022/07/07/uk-boris-johnson-resignation/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|date=2022-07-07|website=BBC News|title=Boris Johnson facing calls to quit as PM as soon as possible|url=https://www.bbc.com/news/uk-politics-62064789|archivedate=2022-07-07|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220707082742/https://www.bbc.com/news/uk-politics-62064789}}&lt;/ref&gt;: Մինչ այդ նա հերքել էր պաշտոնից հնարավոր հեռացումը&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=ru|url=https://regnum.ru/news/3628145.html|title=Джонсон не покинет свой пост из-за неудачи консерваторов на выборах|website=ИА REGNUM|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20220708074156/https://regnum.ru/news/3628145.html|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:</text>
      <sha1>p1wl229c71e9to50c2b88irezjzpsjc</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486000</id>
      <parentid>8485999</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T13:12:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ArmSirius</username>
        <id>64149</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4974" xml:space="preserve">{{խմբագրում եմ|[[User:ArmSirius|&lt;font face=&quot;Comic Sans MS&quot; color=&quot;black&quot;&gt;'''ArmSirius'''&lt;/font&gt;]][[User talk:ArmSirius|&lt;sup&gt;&lt;span style=&quot;color:purple;cursor:help&quot;&gt;Քննարկում&lt;/span&gt;&lt;/sup&gt;]]|2022-08-09 17:10:06}}
{{Տեղեկաքարտ իրադարձություն}}
2022 թվականի հուլիսի սկզբին վարչապետ և Պահպանողական կուսակցության առաջնորդ Բորիս Ջոնսոնի երկրորդ աշխատասենյակում ավելի քան վաթսուն պատգամավորներ հրաժարական են տվել իրենց պաշտոններից: Հուլիսի 7-ին իր հրաժարականի մասին հայտարարել է նաև Ջոնսոնը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.cnn.com/2022/07/07/europe/boris-johnson-resignation-intl/index.html|title=UK Prime Minister Boris Johnson resigns after mutiny in his party|author=|website=CNN|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707173327/https://www.cnn.com/2022/07/07/europe/boris-johnson-resignation-intl/index.html|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

Հուլիսի 5-ին Քրիս Պինչերի հետ կապված սկանդալի ֆոնին, Գանձապետարանի կանցլեր Ռիշի Սունակը և առողջապահության նախարար Սաջիդ Ջավիդը հրաժարական են տվել&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.independent.co.uk/news/uk/politics/rishi-sunak-resigns-chancellor-boris-johnson-b2116399.html|title=Rishi Sunak resigns as chancellor in devastating blow to Boris Johnson|website=The Independent|date=2022-07-05|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-05|archive-url=https://web.archive.org/web/20220705174013/https://www.independent.co.uk/news/uk/politics/rishi-sunak-resigns-chancellor-boris-johnson-b2116399.html|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;: Մեծ թվով այլ կառավարության անդամներ նույնպես սկսել են հրաժարական տալ&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.thenorthernecho.co.uk/news/20259951.listed-tory-mps-resigned-far/|title=LISTED: All the Tory MPs who have resigned since Sajid Javid and Rishi Sunak quit|website=The Northern Echo|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707020148/https://www.thenorthernecho.co.uk/news/20259951.listed-tory-mps-resigned-far/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;: Հուլիսի 7-ին խորհրդարանի վաթսուն անդամներ հրաժարական են տվել կառավարական և կուսակցական պաշտոններից: Մեծ Բրիտանիայի բնակարանային կոմունալ տնտեսության, համայնքների և տեղական ինքնակառավարման նախարար Մայքլ Գոուվը հուլիսի 6-ին ազատվել է պաշտոնից&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://inews.co.uk/news/politics/michael-gove-sacked-cabinet-boris-johnson-prime-minister-to-resign-1728008|title=Michael Gove sacked by PM, Welsh Secretary Simon Hart quits Cabinet as fallout continues|author=Poppy Wood|website=inews.co.uk|date=2022-07-06|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707020147/https://inews.co.uk/news/politics/michael-gove-sacked-cabinet-boris-johnson-prime-minister-to-resign-1728008|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

Հուլիսի 7-ին Ջոնսոնը հայտարարել էր Պահպանողական կուսակցության առաջնորդի պաշտոնից հեռանալու մտադրության մասին՝ նշելով, որ դա կանի նոր առաջնորդի հայտարարությունից հետո&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.washingtonpost.com/world/2022/07/07/uk-boris-johnson-resignation/|title=Boris Johnson blames ‘the herd,’ resigns to make way for new U.K. leader|website=The Washington Post|date=2022-07-07|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707194307/https://www.washingtonpost.com/world/2022/07/07/uk-boris-johnson-resignation/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|date=2022-07-07|website=BBC News|title=Boris Johnson facing calls to quit as PM as soon as possible|url=https://www.bbc.com/news/uk-politics-62064789|archivedate=2022-07-07|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220707082742/https://www.bbc.com/news/uk-politics-62064789}}&lt;/ref&gt;: Մինչ այդ նա հերքել էր պաշտոնից հնարավոր հեռացումը&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=ru|url=https://regnum.ru/news/3628145.html|title=Джонсон не покинет свой пост из-за неудачи консерваторов на выборах|website=ИА REGNUM|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20220708074156/https://regnum.ru/news/3628145.html|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}</text>
      <sha1>bjvshzb34jzbw0fskjer04cickh4qdc</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486001</id>
      <parentid>8486000</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T13:12:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ArmSirius</username>
        <id>64149</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7433" xml:space="preserve">{{խմբագրում եմ|[[User:ArmSirius|&lt;font face=&quot;Comic Sans MS&quot; color=&quot;black&quot;&gt;'''ArmSirius'''&lt;/font&gt;]][[User talk:ArmSirius|&lt;sup&gt;&lt;span style=&quot;color:purple;cursor:help&quot;&gt;Քննարկում&lt;/span&gt;&lt;/sup&gt;]]|2022-08-09 17:10:06}}
{{Տեղեկաքարտ իրադարձություն}}
2022 թվականի հուլիսի սկզբին վարչապետ և Պահպանողական կուսակցության առաջնորդ Բորիս Ջոնսոնի երկրորդ աշխատասենյակում ավելի քան վաթսուն պատգամավորներ հրաժարական են տվել իրենց պաշտոններից: Հուլիսի 7-ին իր հրաժարականի մասին հայտարարել է նաև Ջոնսոնը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.cnn.com/2022/07/07/europe/boris-johnson-resignation-intl/index.html|title=UK Prime Minister Boris Johnson resigns after mutiny in his party|author=|website=CNN|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707173327/https://www.cnn.com/2022/07/07/europe/boris-johnson-resignation-intl/index.html|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

Հուլիսի 5-ին Քրիս Պինչերի հետ կապված սկանդալի ֆոնին, Գանձապետարանի կանցլեր Ռիշի Սունակը և առողջապահության նախարար Սաջիդ Ջավիդը հրաժարական են տվել&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.independent.co.uk/news/uk/politics/rishi-sunak-resigns-chancellor-boris-johnson-b2116399.html|title=Rishi Sunak resigns as chancellor in devastating blow to Boris Johnson|website=The Independent|date=2022-07-05|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-05|archive-url=https://web.archive.org/web/20220705174013/https://www.independent.co.uk/news/uk/politics/rishi-sunak-resigns-chancellor-boris-johnson-b2116399.html|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;: Մեծ թվով այլ կառավարության անդամներ նույնպես սկսել են հրաժարական տալ&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.thenorthernecho.co.uk/news/20259951.listed-tory-mps-resigned-far/|title=LISTED: All the Tory MPs who have resigned since Sajid Javid and Rishi Sunak quit|website=The Northern Echo|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707020148/https://www.thenorthernecho.co.uk/news/20259951.listed-tory-mps-resigned-far/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;: Հուլիսի 7-ին խորհրդարանի վաթսուն անդամներ հրաժարական են տվել կառավարական և կուսակցական պաշտոններից: Մեծ Բրիտանիայի բնակարանային կոմունալ տնտեսության, համայնքների և տեղական ինքնակառավարման նախարար Մայքլ Գոուվը հուլիսի 6-ին ազատվել է պաշտոնից&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://inews.co.uk/news/politics/michael-gove-sacked-cabinet-boris-johnson-prime-minister-to-resign-1728008|title=Michael Gove sacked by PM, Welsh Secretary Simon Hart quits Cabinet as fallout continues|author=Poppy Wood|website=inews.co.uk|date=2022-07-06|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707020147/https://inews.co.uk/news/politics/michael-gove-sacked-cabinet-boris-johnson-prime-minister-to-resign-1728008|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

Հուլիսի 7-ին Ջոնսոնը հայտարարել էր Պահպանողական կուսակցության առաջնորդի պաշտոնից հեռանալու մտադրության մասին՝ նշելով, որ դա կանի նոր առաջնորդի հայտարարությունից հետո&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.washingtonpost.com/world/2022/07/07/uk-boris-johnson-resignation/|title=Boris Johnson blames ‘the herd,’ resigns to make way for new U.K. leader|website=The Washington Post|date=2022-07-07|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707194307/https://www.washingtonpost.com/world/2022/07/07/uk-boris-johnson-resignation/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|date=2022-07-07|website=BBC News|title=Boris Johnson facing calls to quit as PM as soon as possible|url=https://www.bbc.com/news/uk-politics-62064789|archivedate=2022-07-07|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220707082742/https://www.bbc.com/news/uk-politics-62064789}}&lt;/ref&gt;: Մինչ այդ նա հերքել էր պաշտոնից հնարավոր հեռացումը&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=ru|url=https://regnum.ru/news/3628145.html|title=Джонсон не покинет свой пост из-за неудачи консерваторов на выборах|website=ИА REGNUM|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20220708074156/https://regnum.ru/news/3628145.html|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

== Նախապատմություն ==
Պահպանողական կուսակցությունը պարտություն է կրել 2022 թվականի հունիսի 23-ի լրացուցիչ ընտրություններում Ուեյքֆիլդ և Թիվերտոն և Հոնիտոն ընտրատարածքներում՝ համապատասխանաբար զիջելով Լեյբորիստական կուսակցությանը և Լիբերալ դեմոկրատների կուսակցությանը: Դա հանգեցրել է Պահպանողական կուսակցության նախագահ Օլիվեր Դոուդենի հրաժարականին&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://news.sky.com/story/we-cannot-carry-on-with-business-as-usual-oliver-dowden-quits-as-tory-chair-after-by-election-mauling-12639482|title=Oliver Dowden quits as Tory chair after by-election mauling - 'We cannot carry on with business as usual'|website=Sky News|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707135129/https://news.sky.com/story/we-cannot-carry-on-with-business-as-usual-oliver-dowden-quits-as-tory-chair-after-by-election-mauling-12639482|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

2022 թվականի հունիսի վերջին սկանդալ էր հասունացել Քրիս Պինչերի անվան շուրջ։ Նրան մեղադրել են երկու տղամարդկանց նկատմամբ սեռական ոտնձգություններ իրականացնելու մեջ&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|date=2022-07-01|website=BBC News|title=Chris Pincher suspended as Tory MP after groping allegation|url=https://www.bbc.com/news/uk-politics-62014765|archivedate=2022-07-01|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220701160833/https://www.bbc.com/news/uk-politics-62014765}}&lt;/ref&gt;: Մի քանի օր անց նրա դեմ նոր մեղադրանքներ են առաջադրվել&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/03/boris-johnson-accused-of-ignoring-warnings-about-chris-pincher-amid-new-allegations|title=Boris Johnson accused of ignoring warnings about Chris Pincher amid new allegations|website=the Guardian|date=2022-07-03|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20220703092938/https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/03/boris-johnson-accused-of-ignoring-warnings-about-chris-pincher-amid-new-allegations|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}</text>
      <sha1>9bs1bofqf0pps5yq0yle5tup9n839h5</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486005</id>
      <parentid>8486001</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T13:15:40Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ArmSirius</username>
        <id>64149</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9257" xml:space="preserve">{{խմբագրում եմ|[[User:ArmSirius|&lt;font face=&quot;Comic Sans MS&quot; color=&quot;black&quot;&gt;'''ArmSirius'''&lt;/font&gt;]][[User talk:ArmSirius|&lt;sup&gt;&lt;span style=&quot;color:purple;cursor:help&quot;&gt;Քննարկում&lt;/span&gt;&lt;/sup&gt;]]|2022-08-09 17:10:06}}
{{Տեղեկաքարտ իրադարձություն}}
2022 թվականի հուլիսի սկզբին վարչապետ և Պահպանողական կուսակցության առաջնորդ Բորիս Ջոնսոնի երկրորդ աշխատասենյակում ավելի քան վաթսուն պատգամավորներ հրաժարական են տվել իրենց պաշտոններից: Հուլիսի 7-ին իր հրաժարականի մասին հայտարարել է նաև Ջոնսոնը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.cnn.com/2022/07/07/europe/boris-johnson-resignation-intl/index.html|title=UK Prime Minister Boris Johnson resigns after mutiny in his party|author=|website=CNN|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707173327/https://www.cnn.com/2022/07/07/europe/boris-johnson-resignation-intl/index.html|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

Հուլիսի 5-ին Քրիս Պինչերի հետ կապված սկանդալի ֆոնին, Գանձապետարանի կանցլեր Ռիշի Սունակը և առողջապահության նախարար Սաջիդ Ջավիդը հրաժարական են տվել&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.independent.co.uk/news/uk/politics/rishi-sunak-resigns-chancellor-boris-johnson-b2116399.html|title=Rishi Sunak resigns as chancellor in devastating blow to Boris Johnson|website=The Independent|date=2022-07-05|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-05|archive-url=https://web.archive.org/web/20220705174013/https://www.independent.co.uk/news/uk/politics/rishi-sunak-resigns-chancellor-boris-johnson-b2116399.html|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;: Մեծ թվով այլ կառավարության անդամներ նույնպես սկսել են հրաժարական տալ&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.thenorthernecho.co.uk/news/20259951.listed-tory-mps-resigned-far/|title=LISTED: All the Tory MPs who have resigned since Sajid Javid and Rishi Sunak quit|website=The Northern Echo|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707020148/https://www.thenorthernecho.co.uk/news/20259951.listed-tory-mps-resigned-far/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;: Հուլիսի 7-ին խորհրդարանի վաթսուն անդամներ հրաժարական են տվել կառավարական և կուսակցական պաշտոններից: Մեծ Բրիտանիայի բնակարանային կոմունալ տնտեսության, համայնքների և տեղական ինքնակառավարման նախարար Մայքլ Գոուվը հուլիսի 6-ին ազատվել է պաշտոնից&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://inews.co.uk/news/politics/michael-gove-sacked-cabinet-boris-johnson-prime-minister-to-resign-1728008|title=Michael Gove sacked by PM, Welsh Secretary Simon Hart quits Cabinet as fallout continues|author=Poppy Wood|website=inews.co.uk|date=2022-07-06|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707020147/https://inews.co.uk/news/politics/michael-gove-sacked-cabinet-boris-johnson-prime-minister-to-resign-1728008|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

Հուլիսի 7-ին Ջոնսոնը հայտարարել էր Պահպանողական կուսակցության առաջնորդի պաշտոնից հեռանալու մտադրության մասին՝ նշելով, որ դա կանի նոր առաջնորդի հայտարարությունից հետո&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.washingtonpost.com/world/2022/07/07/uk-boris-johnson-resignation/|title=Boris Johnson blames ‘the herd,’ resigns to make way for new U.K. leader|website=The Washington Post|date=2022-07-07|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707194307/https://www.washingtonpost.com/world/2022/07/07/uk-boris-johnson-resignation/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|date=2022-07-07|website=BBC News|title=Boris Johnson facing calls to quit as PM as soon as possible|url=https://www.bbc.com/news/uk-politics-62064789|archivedate=2022-07-07|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220707082742/https://www.bbc.com/news/uk-politics-62064789}}&lt;/ref&gt;: Մինչ այդ նա հերքել էր պաշտոնից հնարավոր հեռացումը&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=ru|url=https://regnum.ru/news/3628145.html|title=Джонсон не покинет свой пост из-за неудачи консерваторов на выборах|website=ИА REGNUM|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20220708074156/https://regnum.ru/news/3628145.html|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

== Նախապատմություն ==
Պահպանողական կուսակցությունը պարտություն է կրել 2022 թվականի հունիսի 23-ի լրացուցիչ ընտրություններում Ուեյքֆիլդ և Թիվերտոն և Հոնիտոն ընտրատարածքներում՝ համապատասխանաբար զիջելով Լեյբորիստական կուսակցությանը և Լիբերալ դեմոկրատների կուսակցությանը: Դա հանգեցրել է Պահպանողական կուսակցության նախագահ Օլիվեր Դոուդենի հրաժարականին&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://news.sky.com/story/we-cannot-carry-on-with-business-as-usual-oliver-dowden-quits-as-tory-chair-after-by-election-mauling-12639482|title=Oliver Dowden quits as Tory chair after by-election mauling - 'We cannot carry on with business as usual'|website=Sky News|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707135129/https://news.sky.com/story/we-cannot-carry-on-with-business-as-usual-oliver-dowden-quits-as-tory-chair-after-by-election-mauling-12639482|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

2022 թվականի հունիսի վերջին սկանդալ էր հասունացել Քրիս Պինչերի անվան շուրջ։ Նրան մեղադրել են երկու տղամարդկանց նկատմամբ սեռական ոտնձգություններ իրականացնելու մեջ&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|date=2022-07-01|website=BBC News|title=Chris Pincher suspended as Tory MP after groping allegation|url=https://www.bbc.com/news/uk-politics-62014765|archivedate=2022-07-01|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220701160833/https://www.bbc.com/news/uk-politics-62014765}}&lt;/ref&gt;: Մի քանի օր անց նրա դեմ նոր մեղադրանքներ են առաջադրվել&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/03/boris-johnson-accused-of-ignoring-warnings-about-chris-pincher-amid-new-allegations|title=Boris Johnson accused of ignoring warnings about Chris Pincher amid new allegations|website=the Guardian|date=2022-07-03|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20220703092938/https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/03/boris-johnson-accused-of-ignoring-warnings-about-chris-pincher-amid-new-allegations|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

== Իրադարձություններ ==
2022 թվականի հուլիսի 5-ին առողջապահության նախարար Սաջիդ Ջավիդը և գանձապետարանի կանցլեր Ռիշի Սունակը հրաժարական են տվել վարչապետ Բորիս Ջոնսոնի այն հայտարարությունից հետո, թե սխալ էր Քրիս Պինչերին պաշտոնում նշանակել սեռական ոտնձգությունների մեղադրանքներից հետո: Ջավիդի և Սուդակի հրաժարականները հանգեցրել են նրան, որ խորհրդարանի մյուս նախարարները և անձնական քարտուղարները նույնպես հրաժարական են տվել: Նրանց մեծ մասը վկայակոչում էր Ջոնսոնի ազնվության և պարկեշտության բացակայությունը: Հաջորդ 24 ժամվա ընթացքում 36 մարդ հրաժարական է տվել կառավարությունում իր պաշտոններից։ Պետական կառավարման ինստիտուտի գնահատականներով՝ պաշտոնանկությունների այս շարքը ամենախոշորն է դարձել առնվազն 1900 թվականից ի վեր&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|first=Camilla|last=Turner|date=2022-07-06|id=0307-1235|website=The Telegraph|title=Boris Johnson suffers most ministerial resignations in modern history|url=https://www.telegraph.co.uk/politics/2022/07/06/boris-johnson-suffers-ministerial-resignations-24-hours-since/|archivedate=2022-07-07|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220707020152/https://www.telegraph.co.uk/politics/2022/07/06/boris-johnson-suffers-ministerial-resignations-24-hours-since/}}&lt;/ref&gt;:

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}</text>
      <sha1>g8uj7w5akyfbguqewih8wgzo98qdn2e</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486009</id>
      <parentid>8486005</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T13:20:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ArmSirius</username>
        <id>64149</id>
      </contributor>
      <comment>/* Իրադարձություններ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="13229" xml:space="preserve">{{խմբագրում եմ|[[User:ArmSirius|&lt;font face=&quot;Comic Sans MS&quot; color=&quot;black&quot;&gt;'''ArmSirius'''&lt;/font&gt;]][[User talk:ArmSirius|&lt;sup&gt;&lt;span style=&quot;color:purple;cursor:help&quot;&gt;Քննարկում&lt;/span&gt;&lt;/sup&gt;]]|2022-08-09 17:10:06}}
{{Տեղեկաքարտ իրադարձություն}}
2022 թվականի հուլիսի սկզբին վարչապետ և Պահպանողական կուսակցության առաջնորդ Բորիս Ջոնսոնի երկրորդ աշխատասենյակում ավելի քան վաթսուն պատգամավորներ հրաժարական են տվել իրենց պաշտոններից: Հուլիսի 7-ին իր հրաժարականի մասին հայտարարել է նաև Ջոնսոնը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.cnn.com/2022/07/07/europe/boris-johnson-resignation-intl/index.html|title=UK Prime Minister Boris Johnson resigns after mutiny in his party|author=|website=CNN|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707173327/https://www.cnn.com/2022/07/07/europe/boris-johnson-resignation-intl/index.html|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

Հուլիսի 5-ին Քրիս Պինչերի հետ կապված սկանդալի ֆոնին, Գանձապետարանի կանցլեր Ռիշի Սունակը և առողջապահության նախարար Սաջիդ Ջավիդը հրաժարական են տվել&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.independent.co.uk/news/uk/politics/rishi-sunak-resigns-chancellor-boris-johnson-b2116399.html|title=Rishi Sunak resigns as chancellor in devastating blow to Boris Johnson|website=The Independent|date=2022-07-05|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-05|archive-url=https://web.archive.org/web/20220705174013/https://www.independent.co.uk/news/uk/politics/rishi-sunak-resigns-chancellor-boris-johnson-b2116399.html|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;: Մեծ թվով այլ կառավարության անդամներ նույնպես սկսել են հրաժարական տալ&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.thenorthernecho.co.uk/news/20259951.listed-tory-mps-resigned-far/|title=LISTED: All the Tory MPs who have resigned since Sajid Javid and Rishi Sunak quit|website=The Northern Echo|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707020148/https://www.thenorthernecho.co.uk/news/20259951.listed-tory-mps-resigned-far/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;: Հուլիսի 7-ին խորհրդարանի վաթսուն անդամներ հրաժարական են տվել կառավարական և կուսակցական պաշտոններից: Մեծ Բրիտանիայի բնակարանային կոմունալ տնտեսության, համայնքների և տեղական ինքնակառավարման նախարար Մայքլ Գոուվը հուլիսի 6-ին ազատվել է պաշտոնից&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://inews.co.uk/news/politics/michael-gove-sacked-cabinet-boris-johnson-prime-minister-to-resign-1728008|title=Michael Gove sacked by PM, Welsh Secretary Simon Hart quits Cabinet as fallout continues|author=Poppy Wood|website=inews.co.uk|date=2022-07-06|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707020147/https://inews.co.uk/news/politics/michael-gove-sacked-cabinet-boris-johnson-prime-minister-to-resign-1728008|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

Հուլիսի 7-ին Ջոնսոնը հայտարարել էր Պահպանողական կուսակցության առաջնորդի պաշտոնից հեռանալու մտադրության մասին՝ նշելով, որ դա կանի նոր առաջնորդի հայտարարությունից հետո&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.washingtonpost.com/world/2022/07/07/uk-boris-johnson-resignation/|title=Boris Johnson blames ‘the herd,’ resigns to make way for new U.K. leader|website=The Washington Post|date=2022-07-07|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707194307/https://www.washingtonpost.com/world/2022/07/07/uk-boris-johnson-resignation/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|date=2022-07-07|website=BBC News|title=Boris Johnson facing calls to quit as PM as soon as possible|url=https://www.bbc.com/news/uk-politics-62064789|archivedate=2022-07-07|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220707082742/https://www.bbc.com/news/uk-politics-62064789}}&lt;/ref&gt;: Մինչ այդ նա հերքել էր պաշտոնից հնարավոր հեռացումը&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=ru|url=https://regnum.ru/news/3628145.html|title=Джонсон не покинет свой пост из-за неудачи консерваторов на выборах|website=ИА REGNUM|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20220708074156/https://regnum.ru/news/3628145.html|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

== Նախապատմություն ==
Պահպանողական կուսակցությունը պարտություն է կրել 2022 թվականի հունիսի 23-ի լրացուցիչ ընտրություններում Ուեյքֆիլդ և Թիվերտոն և Հոնիտոն ընտրատարածքներում՝ համապատասխանաբար զիջելով Լեյբորիստական կուսակցությանը և Լիբերալ դեմոկրատների կուսակցությանը: Դա հանգեցրել է Պահպանողական կուսակցության նախագահ Օլիվեր Դոուդենի հրաժարականին&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://news.sky.com/story/we-cannot-carry-on-with-business-as-usual-oliver-dowden-quits-as-tory-chair-after-by-election-mauling-12639482|title=Oliver Dowden quits as Tory chair after by-election mauling - 'We cannot carry on with business as usual'|website=Sky News|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707135129/https://news.sky.com/story/we-cannot-carry-on-with-business-as-usual-oliver-dowden-quits-as-tory-chair-after-by-election-mauling-12639482|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

2022 թվականի հունիսի վերջին սկանդալ էր հասունացել Քրիս Պինչերի անվան շուրջ։ Նրան մեղադրել են երկու տղամարդկանց նկատմամբ սեռական ոտնձգություններ իրականացնելու մեջ&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|date=2022-07-01|website=BBC News|title=Chris Pincher suspended as Tory MP after groping allegation|url=https://www.bbc.com/news/uk-politics-62014765|archivedate=2022-07-01|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220701160833/https://www.bbc.com/news/uk-politics-62014765}}&lt;/ref&gt;: Մի քանի օր անց նրա դեմ նոր մեղադրանքներ են առաջադրվել&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/03/boris-johnson-accused-of-ignoring-warnings-about-chris-pincher-amid-new-allegations|title=Boris Johnson accused of ignoring warnings about Chris Pincher amid new allegations|website=the Guardian|date=2022-07-03|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20220703092938/https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/03/boris-johnson-accused-of-ignoring-warnings-about-chris-pincher-amid-new-allegations|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

== Իրադարձություններ ==
2022 թվականի հուլիսի 5-ին առողջապահության նախարար Սաջիդ Ջավիդը և գանձապետարանի կանցլեր Ռիշի Սունակը հրաժարական են տվել վարչապետ Բորիս Ջոնսոնի այն հայտարարությունից հետո, թե սխալ էր Քրիս Պինչերին պաշտոնում նշանակել սեռական ոտնձգությունների մեղադրանքներից հետո: Ջավիդի և Սուդակի հրաժարականները հանգեցրել են նրան, որ խորհրդարանի մյուս նախարարները և անձնական քարտուղարները նույնպես հրաժարական են տվել: Նրանց մեծ մասը վկայակոչում էր Ջոնսոնի ազնվության և պարկեշտության բացակայությունը: Հաջորդ 24 ժամվա ընթացքում 36 մարդ հրաժարական է տվել կառավարությունում իր պաշտոններից։ Պետական կառավարման ինստիտուտի գնահատականներով՝ պաշտոնանկությունների այս շարքը ամենախոշորն է դարձել առնվազն 1900 թվականից ի վեր&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|first=Camilla|last=Turner|date=2022-07-06|id=0307-1235|website=The Telegraph|title=Boris Johnson suffers most ministerial resignations in modern history|url=https://www.telegraph.co.uk/politics/2022/07/06/boris-johnson-suffers-ministerial-resignations-24-hours-since/|archivedate=2022-07-07|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220707020152/https://www.telegraph.co.uk/politics/2022/07/06/boris-johnson-suffers-ministerial-resignations-24-hours-since/}}&lt;/ref&gt;:

Հուլիսի 6-ին Ջոնսոնը, չնայած ինչպես ընդդիմության, այնպես էլ կառավարության ճնշումներին, հերքել է հնարավոր պաշտոնաթողությունը: Գանձապետարանի նոր կանցլեր Նադիմ Զահավին և ներքին գործերի նախարար Փրիթի Պատելը հավաքվել են Դաունինգ սթրիթում, որպեսզի Ջոնսոնին կոչ անեն հրաժարական տալ: Դրանից հետո Ջոնսոնի մյուս կաբինետի անդամները, ինչպիսիք են Նադին Դորիսը, նույնպես հավաքվել են թիվ 10 տանը&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|date=2022-07-06|website=BBC News|title=Boris Johnson digs in amid growing cabinet mutiny|url=https://www.bbc.com/news/uk-politics-62065534|archivedate=2022-07-06|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220706120301/https://www.bbc.com/news/uk-politics-62065534}}&lt;/ref&gt;:

Հուլիսի 6-ի երեկոյան, չնայած այն հանգամանքին, որ այլ բարձրաստիճան նախարարները, այդ թվում՝ ներքին գործերի նախարար Փրիթի Պատելը, բնակարանային կոմունալ տնտեսության, համայնքների և տեղական ինքնակառավարման նախարար Մայքլ Գոուվը և տրանսպորտի նախարար Գրանթ Շեփփսը, հաղորդվում է, որ վարչապետին կոչ են արել հրաժարական տալ, հայտարարություն է տարածվել, որը հաստատում է, որ Ջոնսոնը կամավոր հրաժարական չի տա&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://news.sky.com/story/boris-johnson-resigns-live-updates-12593360|title=Politics live: Johnson appoints more ministers and indicates his future after Downing Street; first leadership contender declares|website=Sky News|archive-url=https://web.archive.org/web/20220708002218/https://news.sky.com/story/boris-johnson-resigns-live-updates-12593360|archive-date=2022-07-08|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;: Նույն օրը Ջոնսոնը աշխատանքից ազատել է Մայքլ Գոուվին&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/06/michael-gove-sacked-for-disloyalty-allies-reveal-how-it-happened|title=Michael Gove sacked ‘for disloyalty’: allies reveal how it happened|date=2022-07-06|website=the Guardian|archive-url=https://web.archive.org/web/20220706210916/https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/06/michael-gove-sacked-for-disloyalty-allies-reveal-how-it-happened|archive-date=2022-07-06|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|first=|last=|id=0140-0460|title=Boris Johnson fights on after day of chaos|url=https://www.thetimes.co.uk/article/boris-johnson-resign-rishi-sunak-sajid-javid-uk-politics-pmqs-live-20pjmhbwj|website=The Times|archivedate=2022-07-06|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220706110646/https://www.thetimes.co.uk/article/boris-johnson-resign-rishi-sunak-sajid-javid-uk-politics-pmqs-live-20pjmhbwj}}&lt;/ref&gt;: Ավելի ուշ նույն երեկոյան Սայմոն Հարթը՝ Ուելսի գործերի նախարարը, հրաժարական է տվել նախարարների կաբինետից՝ հայտարարելով, որ «իրեն այլ ընտրություն չի մնացել»&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://nation.cymru/news/welsh-secretary-simon-hart-resigns-from-uk-government-no-other-option-left/|title=Welsh Secretary Simon Hart resigns from UK Government - 'no other option left'|date=2022-07-06|website=Nation.Cymru|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707020151/https://nation.cymru/news/welsh-secretary-simon-hart-resigns-from-uk-government-no-other-option-left/|archive-date=2022-07-07|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}</text>
      <sha1>t5zjykcep2zeela2uq2zu1i2ocikjql</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486013</id>
      <parentid>8486009</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T13:25:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ArmSirius</username>
        <id>64149</id>
      </contributor>
      <comment>/* Իրադարձություններ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="16713" xml:space="preserve">{{խմբագրում եմ|[[User:ArmSirius|&lt;font face=&quot;Comic Sans MS&quot; color=&quot;black&quot;&gt;'''ArmSirius'''&lt;/font&gt;]][[User talk:ArmSirius|&lt;sup&gt;&lt;span style=&quot;color:purple;cursor:help&quot;&gt;Քննարկում&lt;/span&gt;&lt;/sup&gt;]]|2022-08-09 17:10:06}}
{{Տեղեկաքարտ իրադարձություն}}
2022 թվականի հուլիսի սկզբին վարչապետ և Պահպանողական կուսակցության առաջնորդ Բորիս Ջոնսոնի երկրորդ աշխատասենյակում ավելի քան վաթսուն պատգամավորներ հրաժարական են տվել իրենց պաշտոններից: Հուլիսի 7-ին իր հրաժարականի մասին հայտարարել է նաև Ջոնսոնը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.cnn.com/2022/07/07/europe/boris-johnson-resignation-intl/index.html|title=UK Prime Minister Boris Johnson resigns after mutiny in his party|author=|website=CNN|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707173327/https://www.cnn.com/2022/07/07/europe/boris-johnson-resignation-intl/index.html|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

Հուլիսի 5-ին Քրիս Պինչերի հետ կապված սկանդալի ֆոնին, Գանձապետարանի կանցլեր Ռիշի Սունակը և առողջապահության նախարար Սաջիդ Ջավիդը հրաժարական են տվել&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.independent.co.uk/news/uk/politics/rishi-sunak-resigns-chancellor-boris-johnson-b2116399.html|title=Rishi Sunak resigns as chancellor in devastating blow to Boris Johnson|website=The Independent|date=2022-07-05|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-05|archive-url=https://web.archive.org/web/20220705174013/https://www.independent.co.uk/news/uk/politics/rishi-sunak-resigns-chancellor-boris-johnson-b2116399.html|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;: Մեծ թվով այլ կառավարության անդամներ նույնպես սկսել են հրաժարական տալ&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.thenorthernecho.co.uk/news/20259951.listed-tory-mps-resigned-far/|title=LISTED: All the Tory MPs who have resigned since Sajid Javid and Rishi Sunak quit|website=The Northern Echo|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707020148/https://www.thenorthernecho.co.uk/news/20259951.listed-tory-mps-resigned-far/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;: Հուլիսի 7-ին խորհրդարանի վաթսուն անդամներ հրաժարական են տվել կառավարական և կուսակցական պաշտոններից: Մեծ Բրիտանիայի բնակարանային կոմունալ տնտեսության, համայնքների և տեղական ինքնակառավարման նախարար Մայքլ Գոուվը հուլիսի 6-ին ազատվել է պաշտոնից&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://inews.co.uk/news/politics/michael-gove-sacked-cabinet-boris-johnson-prime-minister-to-resign-1728008|title=Michael Gove sacked by PM, Welsh Secretary Simon Hart quits Cabinet as fallout continues|author=Poppy Wood|website=inews.co.uk|date=2022-07-06|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707020147/https://inews.co.uk/news/politics/michael-gove-sacked-cabinet-boris-johnson-prime-minister-to-resign-1728008|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

Հուլիսի 7-ին Ջոնսոնը հայտարարել էր Պահպանողական կուսակցության առաջնորդի պաշտոնից հեռանալու մտադրության մասին՝ նշելով, որ դա կանի նոր առաջնորդի հայտարարությունից հետո&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.washingtonpost.com/world/2022/07/07/uk-boris-johnson-resignation/|title=Boris Johnson blames ‘the herd,’ resigns to make way for new U.K. leader|website=The Washington Post|date=2022-07-07|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707194307/https://www.washingtonpost.com/world/2022/07/07/uk-boris-johnson-resignation/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|date=2022-07-07|website=BBC News|title=Boris Johnson facing calls to quit as PM as soon as possible|url=https://www.bbc.com/news/uk-politics-62064789|archivedate=2022-07-07|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220707082742/https://www.bbc.com/news/uk-politics-62064789}}&lt;/ref&gt;: Մինչ այդ նա հերքել էր պաշտոնից հնարավոր հեռացումը&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=ru|url=https://regnum.ru/news/3628145.html|title=Джонсон не покинет свой пост из-за неудачи консерваторов на выборах|website=ИА REGNUM|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20220708074156/https://regnum.ru/news/3628145.html|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

== Նախապատմություն ==
Պահպանողական կուսակցությունը պարտություն է կրել 2022 թվականի հունիսի 23-ի լրացուցիչ ընտրություններում Ուեյքֆիլդ և Թիվերտոն և Հոնիտոն ընտրատարածքներում՝ համապատասխանաբար զիջելով Լեյբորիստական կուսակցությանը և Լիբերալ դեմոկրատների կուսակցությանը: Դա հանգեցրել է Պահպանողական կուսակցության նախագահ Օլիվեր Դոուդենի հրաժարականին&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://news.sky.com/story/we-cannot-carry-on-with-business-as-usual-oliver-dowden-quits-as-tory-chair-after-by-election-mauling-12639482|title=Oliver Dowden quits as Tory chair after by-election mauling - 'We cannot carry on with business as usual'|website=Sky News|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707135129/https://news.sky.com/story/we-cannot-carry-on-with-business-as-usual-oliver-dowden-quits-as-tory-chair-after-by-election-mauling-12639482|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

2022 թվականի հունիսի վերջին սկանդալ էր հասունացել Քրիս Պինչերի անվան շուրջ։ Նրան մեղադրել են երկու տղամարդկանց նկատմամբ սեռական ոտնձգություններ իրականացնելու մեջ&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|date=2022-07-01|website=BBC News|title=Chris Pincher suspended as Tory MP after groping allegation|url=https://www.bbc.com/news/uk-politics-62014765|archivedate=2022-07-01|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220701160833/https://www.bbc.com/news/uk-politics-62014765}}&lt;/ref&gt;: Մի քանի օր անց նրա դեմ նոր մեղադրանքներ են առաջադրվել&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/03/boris-johnson-accused-of-ignoring-warnings-about-chris-pincher-amid-new-allegations|title=Boris Johnson accused of ignoring warnings about Chris Pincher amid new allegations|website=the Guardian|date=2022-07-03|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20220703092938/https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/03/boris-johnson-accused-of-ignoring-warnings-about-chris-pincher-amid-new-allegations|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

== Իրադարձություններ ==
2022 թվականի հուլիսի 5-ին առողջապահության նախարար Սաջիդ Ջավիդը և գանձապետարանի կանցլեր Ռիշի Սունակը հրաժարական են տվել վարչապետ Բորիս Ջոնսոնի այն հայտարարությունից հետո, թե սխալ էր Քրիս Պինչերին պաշտոնում նշանակել սեռական ոտնձգությունների մեղադրանքներից հետո: Ջավիդի և Սուդակի հրաժարականները հանգեցրել են նրան, որ խորհրդարանի մյուս նախարարները և անձնական քարտուղարները նույնպես հրաժարական են տվել: Նրանց մեծ մասը վկայակոչում էր Ջոնսոնի ազնվության և պարկեշտության բացակայությունը: Հաջորդ 24 ժամվա ընթացքում 36 մարդ հրաժարական է տվել կառավարությունում իր պաշտոններից։ Պետական կառավարման ինստիտուտի գնահատականներով՝ պաշտոնանկությունների այս շարքը ամենախոշորն է դարձել առնվազն 1900 թվականից ի վեր&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|first=Camilla|last=Turner|date=2022-07-06|id=0307-1235|website=The Telegraph|title=Boris Johnson suffers most ministerial resignations in modern history|url=https://www.telegraph.co.uk/politics/2022/07/06/boris-johnson-suffers-ministerial-resignations-24-hours-since/|archivedate=2022-07-07|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220707020152/https://www.telegraph.co.uk/politics/2022/07/06/boris-johnson-suffers-ministerial-resignations-24-hours-since/}}&lt;/ref&gt;:

Հուլիսի 6-ին Ջոնսոնը, չնայած ինչպես ընդդիմության, այնպես էլ կառավարության ճնշումներին, հերքել է հնարավոր պաշտոնաթողությունը: Գանձապետարանի նոր կանցլեր Նադիմ Զահավին և ներքին գործերի նախարար Փրիթի Պատելը հավաքվել են Դաունինգ սթրիթում, որպեսզի Ջոնսոնին կոչ անեն հրաժարական տալ: Դրանից հետո Ջոնսոնի մյուս կաբինետի անդամները, ինչպիսիք են Նադին Դորիսը, նույնպես հավաքվել են թիվ 10 տանը&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|date=2022-07-06|website=BBC News|title=Boris Johnson digs in amid growing cabinet mutiny|url=https://www.bbc.com/news/uk-politics-62065534|archivedate=2022-07-06|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220706120301/https://www.bbc.com/news/uk-politics-62065534}}&lt;/ref&gt;:

Հուլիսի 6-ի երեկոյան, չնայած այն հանգամանքին, որ այլ բարձրաստիճան նախարարները, այդ թվում՝ ներքին գործերի նախարար Փրիթի Պատելը, բնակարանային կոմունալ տնտեսության, համայնքների և տեղական ինքնակառավարման նախարար Մայքլ Գոուվը և տրանսպորտի նախարար Գրանթ Շեփփսը, հաղորդվում է, որ վարչապետին կոչ են արել հրաժարական տալ, հայտարարություն է տարածվել, որը հաստատում է, որ Ջոնսոնը կամավոր հրաժարական չի տա&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://news.sky.com/story/boris-johnson-resigns-live-updates-12593360|title=Politics live: Johnson appoints more ministers and indicates his future after Downing Street; first leadership contender declares|website=Sky News|archive-url=https://web.archive.org/web/20220708002218/https://news.sky.com/story/boris-johnson-resigns-live-updates-12593360|archive-date=2022-07-08|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;: Նույն օրը Ջոնսոնը աշխատանքից ազատել է Մայքլ Գոուվին&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/06/michael-gove-sacked-for-disloyalty-allies-reveal-how-it-happened|title=Michael Gove sacked ‘for disloyalty’: allies reveal how it happened|date=2022-07-06|website=the Guardian|archive-url=https://web.archive.org/web/20220706210916/https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/06/michael-gove-sacked-for-disloyalty-allies-reveal-how-it-happened|archive-date=2022-07-06|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|first=|last=|id=0140-0460|title=Boris Johnson fights on after day of chaos|url=https://www.thetimes.co.uk/article/boris-johnson-resign-rishi-sunak-sajid-javid-uk-politics-pmqs-live-20pjmhbwj|website=The Times|archivedate=2022-07-06|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220706110646/https://www.thetimes.co.uk/article/boris-johnson-resign-rishi-sunak-sajid-javid-uk-politics-pmqs-live-20pjmhbwj}}&lt;/ref&gt;: Ավելի ուշ նույն երեկոյան Սայմոն Հարթը՝ Ուելսի գործերի նախարարը, հրաժարական է տվել նախարարների կաբինետից՝ հայտարարելով, որ «իրեն այլ ընտրություն չի մնացել»&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://nation.cymru/news/welsh-secretary-simon-hart-resigns-from-uk-government-no-other-option-left/|title=Welsh Secretary Simon Hart resigns from UK Government - 'no other option left'|date=2022-07-06|website=Nation.Cymru|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707020151/https://nation.cymru/news/welsh-secretary-simon-hart-resigns-from-uk-government-no-other-option-left/|archive-date=2022-07-07|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

Գլխավոր հավատարմատար Սուելա Բրավերմանը միացել է Ջոնսոնի՝ հրաժարական տալու կոչերին, սակայն հրաժարվել է հրաժարական տալ կառավարությունում՝ պատճառաբանելով պարտքի զգացումով: Նա նաև հայտարարել է, որ առաջադրվելու է պահպանողական կուսակցությունում առաջնորդության համար կայանալիք ցանկացած մրցույթում&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.itv.com/news/2022-07-06/attorney-general-suella-braverman-calls-for-boris-johnson-to-step-down|title=Attorney General Suella Braverman calls for Boris Johnson to 'step down'|date=2022-07-06|website=ITV News|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707020157/https://www.itv.com/news/2022-07-06/attorney-general-suella-braverman-calls-for-boris-johnson-to-step-down|archive-date=2022-07-07|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;: Բրեկոնից և Ռեդնորշիրից խորհրդարանի անդամ Ֆեյ Ջոնսը հայտարարել է, որ եթե Ջոնսոնը հուլիսի 7-ին հրաժարական չտա, նա կհեռանա պաշտոնից&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.fayjones.org.uk/news/my-letter-leader-house-mark-spencer|title=My letter to the Leader of the House, Mark Spencer|website=Fay Jones|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190257/https://www.fayjones.org.uk/news/my-letter-leader-house-mark-spencer|archive-date=2022-07-07|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

Հուլիսի 7-ի առավոտյան{{Efn|Որոշ աղբյուրներում սխալմամբ նշվում է հուլիսի 6-ի երեկոն&lt;ref&gt;{{cite news |title=UK N.Ireland minister Brandon Lewis has not resigned -media |url=https://www.reuters.com/world/uk/uk-nireland-minister-brandon-lewis-resigns-bbc-2022-07-06/ |access-date=2022-07-08 |work=Reuters |date=2022-07-07 |language=en |accessdate=2022-07-08 |archivedate=2022-07-07 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20220707020151/https://www.reuters.com/world/uk/uk-nireland-minister-brandon-lewis-resigns-bbc-2022-07-06/ }}&lt;/ref&gt;.}} Հյուսիսային Իռլանդիայի գործերի նախարար Բրենդոն Լյուիսը հրաժարական է տվել&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://news.sky.com/story/brandon-lewis-resigns-as-northern-ireland-secretary-12647183|title=Brandon Lewis quits as Northern Ireland secretary as more ministers call for Boris Johnson to go|website=Sky News|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190257/https://news.sky.com/story/brandon-lewis-resigns-as-northern-ireland-secretary-12647183|archive-date=2022-07-07|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;: Միշել Դոունլանը կրթության նախարարի պաշտոնում նշանակվելուց երկու օր անց նույնպես հրաժարական է տվել&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.birminghammail.co.uk/news/midlands-news/michelle-donelan-quits-education-secretary-24421991|title=Michelle Donelan quits as Education Secretary - 24 hours after appointment|date=2022-07-07|website=BirminghamLive|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190257/https://www.birminghammail.co.uk/news/midlands-news/michelle-donelan-quits-education-secretary-24421991|archive-date=2022-07-07|lang=en|author=James Rodger|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}</text>
      <sha1>fr9ilgvpt0byvmfilmztbnznj8vypdw</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486015</id>
      <parentid>8486013</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T13:27:00Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ArmSirius</username>
        <id>64149</id>
      </contributor>
      <comment>/* Իրադարձություններ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="18022" xml:space="preserve">{{խմբագրում եմ|[[User:ArmSirius|&lt;font face=&quot;Comic Sans MS&quot; color=&quot;black&quot;&gt;'''ArmSirius'''&lt;/font&gt;]][[User talk:ArmSirius|&lt;sup&gt;&lt;span style=&quot;color:purple;cursor:help&quot;&gt;Քննարկում&lt;/span&gt;&lt;/sup&gt;]]|2022-08-09 17:10:06}}
{{Տեղեկաքարտ իրադարձություն}}
2022 թվականի հուլիսի սկզբին վարչապետ և Պահպանողական կուսակցության առաջնորդ Բորիս Ջոնսոնի երկրորդ աշխատասենյակում ավելի քան վաթսուն պատգամավորներ հրաժարական են տվել իրենց պաշտոններից: Հուլիսի 7-ին իր հրաժարականի մասին հայտարարել է նաև Ջոնսոնը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.cnn.com/2022/07/07/europe/boris-johnson-resignation-intl/index.html|title=UK Prime Minister Boris Johnson resigns after mutiny in his party|author=|website=CNN|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707173327/https://www.cnn.com/2022/07/07/europe/boris-johnson-resignation-intl/index.html|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

Հուլիսի 5-ին Քրիս Պինչերի հետ կապված սկանդալի ֆոնին, Գանձապետարանի կանցլեր Ռիշի Սունակը և առողջապահության նախարար Սաջիդ Ջավիդը հրաժարական են տվել&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.independent.co.uk/news/uk/politics/rishi-sunak-resigns-chancellor-boris-johnson-b2116399.html|title=Rishi Sunak resigns as chancellor in devastating blow to Boris Johnson|website=The Independent|date=2022-07-05|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-05|archive-url=https://web.archive.org/web/20220705174013/https://www.independent.co.uk/news/uk/politics/rishi-sunak-resigns-chancellor-boris-johnson-b2116399.html|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;: Մեծ թվով այլ կառավարության անդամներ նույնպես սկսել են հրաժարական տալ&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.thenorthernecho.co.uk/news/20259951.listed-tory-mps-resigned-far/|title=LISTED: All the Tory MPs who have resigned since Sajid Javid and Rishi Sunak quit|website=The Northern Echo|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707020148/https://www.thenorthernecho.co.uk/news/20259951.listed-tory-mps-resigned-far/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;: Հուլիսի 7-ին խորհրդարանի վաթսուն անդամներ հրաժարական են տվել կառավարական և կուսակցական պաշտոններից: Մեծ Բրիտանիայի բնակարանային կոմունալ տնտեսության, համայնքների և տեղական ինքնակառավարման նախարար Մայքլ Գոուվը հուլիսի 6-ին ազատվել է պաշտոնից&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://inews.co.uk/news/politics/michael-gove-sacked-cabinet-boris-johnson-prime-minister-to-resign-1728008|title=Michael Gove sacked by PM, Welsh Secretary Simon Hart quits Cabinet as fallout continues|author=Poppy Wood|website=inews.co.uk|date=2022-07-06|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707020147/https://inews.co.uk/news/politics/michael-gove-sacked-cabinet-boris-johnson-prime-minister-to-resign-1728008|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

Հուլիսի 7-ին Ջոնսոնը հայտարարել էր Պահպանողական կուսակցության առաջնորդի պաշտոնից հեռանալու մտադրության մասին՝ նշելով, որ դա կանի նոր առաջնորդի հայտարարությունից հետո&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.washingtonpost.com/world/2022/07/07/uk-boris-johnson-resignation/|title=Boris Johnson blames ‘the herd,’ resigns to make way for new U.K. leader|website=The Washington Post|date=2022-07-07|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707194307/https://www.washingtonpost.com/world/2022/07/07/uk-boris-johnson-resignation/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|date=2022-07-07|website=BBC News|title=Boris Johnson facing calls to quit as PM as soon as possible|url=https://www.bbc.com/news/uk-politics-62064789|archivedate=2022-07-07|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220707082742/https://www.bbc.com/news/uk-politics-62064789}}&lt;/ref&gt;: Մինչ այդ նա հերքել էր պաշտոնից հնարավոր հեռացումը&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=ru|url=https://regnum.ru/news/3628145.html|title=Джонсон не покинет свой пост из-за неудачи консерваторов на выборах|website=ИА REGNUM|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20220708074156/https://regnum.ru/news/3628145.html|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

== Նախապատմություն ==
Պահպանողական կուսակցությունը պարտություն է կրել 2022 թվականի հունիսի 23-ի լրացուցիչ ընտրություններում Ուեյքֆիլդ և Թիվերտոն և Հոնիտոն ընտրատարածքներում՝ համապատասխանաբար զիջելով Լեյբորիստական կուսակցությանը և Լիբերալ դեմոկրատների կուսակցությանը: Դա հանգեցրել է Պահպանողական կուսակցության նախագահ Օլիվեր Դոուդենի հրաժարականին&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://news.sky.com/story/we-cannot-carry-on-with-business-as-usual-oliver-dowden-quits-as-tory-chair-after-by-election-mauling-12639482|title=Oliver Dowden quits as Tory chair after by-election mauling - 'We cannot carry on with business as usual'|website=Sky News|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707135129/https://news.sky.com/story/we-cannot-carry-on-with-business-as-usual-oliver-dowden-quits-as-tory-chair-after-by-election-mauling-12639482|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

2022 թվականի հունիսի վերջին սկանդալ էր հասունացել Քրիս Պինչերի անվան շուրջ։ Նրան մեղադրել են երկու տղամարդկանց նկատմամբ սեռական ոտնձգություններ իրականացնելու մեջ&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|date=2022-07-01|website=BBC News|title=Chris Pincher suspended as Tory MP after groping allegation|url=https://www.bbc.com/news/uk-politics-62014765|archivedate=2022-07-01|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220701160833/https://www.bbc.com/news/uk-politics-62014765}}&lt;/ref&gt;: Մի քանի օր անց նրա դեմ նոր մեղադրանքներ են առաջադրվել&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/03/boris-johnson-accused-of-ignoring-warnings-about-chris-pincher-amid-new-allegations|title=Boris Johnson accused of ignoring warnings about Chris Pincher amid new allegations|website=the Guardian|date=2022-07-03|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20220703092938/https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/03/boris-johnson-accused-of-ignoring-warnings-about-chris-pincher-amid-new-allegations|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

== Իրադարձություններ ==
2022 թվականի հուլիսի 5-ին առողջապահության նախարար Սաջիդ Ջավիդը և գանձապետարանի կանցլեր Ռիշի Սունակը հրաժարական են տվել վարչապետ Բորիս Ջոնսոնի այն հայտարարությունից հետո, թե սխալ էր Քրիս Պինչերին պաշտոնում նշանակել սեռական ոտնձգությունների մեղադրանքներից հետո: Ջավիդի և Սուդակի հրաժարականները հանգեցրել են նրան, որ խորհրդարանի մյուս նախարարները և անձնական քարտուղարները նույնպես հրաժարական են տվել: Նրանց մեծ մասը վկայակոչում էր Ջոնսոնի ազնվության և պարկեշտության բացակայությունը: Հաջորդ 24 ժամվա ընթացքում 36 մարդ հրաժարական է տվել կառավարությունում իր պաշտոններից։ Պետական կառավարման ինստիտուտի գնահատականներով՝ պաշտոնանկությունների այս շարքը ամենախոշորն է դարձել առնվազն 1900 թվականից ի վեր&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|first=Camilla|last=Turner|date=2022-07-06|id=0307-1235|website=The Telegraph|title=Boris Johnson suffers most ministerial resignations in modern history|url=https://www.telegraph.co.uk/politics/2022/07/06/boris-johnson-suffers-ministerial-resignations-24-hours-since/|archivedate=2022-07-07|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220707020152/https://www.telegraph.co.uk/politics/2022/07/06/boris-johnson-suffers-ministerial-resignations-24-hours-since/}}&lt;/ref&gt;:

Հուլիսի 6-ին Ջոնսոնը, չնայած ինչպես ընդդիմության, այնպես էլ կառավարության ճնշումներին, հերքել է հնարավոր պաշտոնաթողությունը: Գանձապետարանի նոր կանցլեր Նադիմ Զահավին և ներքին գործերի նախարար Փրիթի Պատելը հավաքվել են Դաունինգ սթրիթում, որպեսզի Ջոնսոնին կոչ անեն հրաժարական տալ: Դրանից հետո Ջոնսոնի մյուս կաբինետի անդամները, ինչպիսիք են Նադին Դորիսը, նույնպես հավաքվել են թիվ 10 տանը&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|date=2022-07-06|website=BBC News|title=Boris Johnson digs in amid growing cabinet mutiny|url=https://www.bbc.com/news/uk-politics-62065534|archivedate=2022-07-06|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220706120301/https://www.bbc.com/news/uk-politics-62065534}}&lt;/ref&gt;:

Հուլիսի 6-ի երեկոյան, չնայած այն հանգամանքին, որ այլ բարձրաստիճան նախարարները, այդ թվում՝ ներքին գործերի նախարար Փրիթի Պատելը, բնակարանային կոմունալ տնտեսության, համայնքների և տեղական ինքնակառավարման նախարար Մայքլ Գոուվը և տրանսպորտի նախարար Գրանթ Շեփփսը, հաղորդվում է, որ վարչապետին կոչ են արել հրաժարական տալ, հայտարարություն է տարածվել, որը հաստատում է, որ Ջոնսոնը կամավոր հրաժարական չի տա&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://news.sky.com/story/boris-johnson-resigns-live-updates-12593360|title=Politics live: Johnson appoints more ministers and indicates his future after Downing Street; first leadership contender declares|website=Sky News|archive-url=https://web.archive.org/web/20220708002218/https://news.sky.com/story/boris-johnson-resigns-live-updates-12593360|archive-date=2022-07-08|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;: Նույն օրը Ջոնսոնը աշխատանքից ազատել է Մայքլ Գոուվին&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/06/michael-gove-sacked-for-disloyalty-allies-reveal-how-it-happened|title=Michael Gove sacked ‘for disloyalty’: allies reveal how it happened|date=2022-07-06|website=the Guardian|archive-url=https://web.archive.org/web/20220706210916/https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/06/michael-gove-sacked-for-disloyalty-allies-reveal-how-it-happened|archive-date=2022-07-06|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|first=|last=|id=0140-0460|title=Boris Johnson fights on after day of chaos|url=https://www.thetimes.co.uk/article/boris-johnson-resign-rishi-sunak-sajid-javid-uk-politics-pmqs-live-20pjmhbwj|website=The Times|archivedate=2022-07-06|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220706110646/https://www.thetimes.co.uk/article/boris-johnson-resign-rishi-sunak-sajid-javid-uk-politics-pmqs-live-20pjmhbwj}}&lt;/ref&gt;: Ավելի ուշ նույն երեկոյան Սայմոն Հարթը՝ Ուելսի գործերի նախարարը, հրաժարական է տվել նախարարների կաբինետից՝ հայտարարելով, որ «իրեն այլ ընտրություն չի մնացել»&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://nation.cymru/news/welsh-secretary-simon-hart-resigns-from-uk-government-no-other-option-left/|title=Welsh Secretary Simon Hart resigns from UK Government - 'no other option left'|date=2022-07-06|website=Nation.Cymru|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707020151/https://nation.cymru/news/welsh-secretary-simon-hart-resigns-from-uk-government-no-other-option-left/|archive-date=2022-07-07|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

Գլխավոր հավատարմատար Սուելա Բրավերմանը միացել է Ջոնսոնի՝ հրաժարական տալու կոչերին, սակայն հրաժարվել է հրաժարական տալ կառավարությունում՝ պատճառաբանելով պարտքի զգացումով: Նա նաև հայտարարել է, որ առաջադրվելու է պահպանողական կուսակցությունում առաջնորդության համար կայանալիք ցանկացած մրցույթում&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.itv.com/news/2022-07-06/attorney-general-suella-braverman-calls-for-boris-johnson-to-step-down|title=Attorney General Suella Braverman calls for Boris Johnson to 'step down'|date=2022-07-06|website=ITV News|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707020157/https://www.itv.com/news/2022-07-06/attorney-general-suella-braverman-calls-for-boris-johnson-to-step-down|archive-date=2022-07-07|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;: Բրեկոնից և Ռեդնորշիրից խորհրդարանի անդամ Ֆեյ Ջոնսը հայտարարել է, որ եթե Ջոնսոնը հուլիսի 7-ին հրաժարական չտա, նա կհեռանա պաշտոնից&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.fayjones.org.uk/news/my-letter-leader-house-mark-spencer|title=My letter to the Leader of the House, Mark Spencer|website=Fay Jones|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190257/https://www.fayjones.org.uk/news/my-letter-leader-house-mark-spencer|archive-date=2022-07-07|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

Հուլիսի 7-ի առավոտյան{{Efn|Որոշ աղբյուրներում սխալմամբ նշվում է հուլիսի 6-ի երեկոն&lt;ref&gt;{{cite news |title=UK N.Ireland minister Brandon Lewis has not resigned -media |url=https://www.reuters.com/world/uk/uk-nireland-minister-brandon-lewis-resigns-bbc-2022-07-06/ |access-date=2022-07-08 |work=Reuters |date=2022-07-07 |language=en |accessdate=2022-07-08 |archivedate=2022-07-07 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20220707020151/https://www.reuters.com/world/uk/uk-nireland-minister-brandon-lewis-resigns-bbc-2022-07-06/ }}&lt;/ref&gt;.}} Հյուսիսային Իռլանդիայի գործերի նախարար Բրենդոն Լյուիսը հրաժարական է տվել&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://news.sky.com/story/brandon-lewis-resigns-as-northern-ireland-secretary-12647183|title=Brandon Lewis quits as Northern Ireland secretary as more ministers call for Boris Johnson to go|website=Sky News|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190257/https://news.sky.com/story/brandon-lewis-resigns-as-northern-ireland-secretary-12647183|archive-date=2022-07-07|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;: Միշել Դոունլանը կրթության նախարարի պաշտոնում նշանակվելուց երկու օր անց նույնպես հրաժարական է տվել&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.birminghammail.co.uk/news/midlands-news/michelle-donelan-quits-education-secretary-24421991|title=Michelle Donelan quits as Education Secretary - 24 hours after appointment|date=2022-07-07|website=BirminghamLive|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190257/https://www.birminghammail.co.uk/news/midlands-news/michelle-donelan-quits-education-secretary-24421991|archive-date=2022-07-07|lang=en|author=James Rodger|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

60-ից ավելի պատգամավորներ հրաժարական են տվել&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|date=2022-07-08|website=BBC News|title=Boris Johnson resigns: First leadership bids to become next prime minister|url=https://www.bbc.com/news/uk-62088847|archivedate=2022-07-08|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220708022420/https://www.bbc.com/news/uk-62088847}}&lt;/ref&gt;: Հրաժարականները հանգեցրել են նրան, որ շատ կառավարական գերատեսչություններ կորցրել են իրենց գրեթե բոլոր պատասխանատու նախարարներին: Կրթության նախարարությունում, օրինակ, մնացել է խորհրդարանական քարտուղարի միայն մեկ տեղակալ, իսկ բոլոր նախարարները հրաժարական են տվել&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.tes.com/magazine/news/general/michelle-donelan-resigns-education-secretary-boris-johnson|title=Michelle Donelan resigns as education secretary|website=Tes Magazine|archive-url=https://web.archive.org/web/20220708045133/https://www.tes.com/magazine/news/general/michelle-donelan-resigns-education-secretary-boris-johnson|archive-date=2022-07-08|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}</text>
      <sha1>989b0vu4b87fri5uc7sit0bgmp3aygn</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486021</id>
      <parentid>8486015</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T13:32:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ArmSirius</username>
        <id>64149</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="21262" xml:space="preserve">{{խմբագրում եմ|[[User:ArmSirius|&lt;font face=&quot;Comic Sans MS&quot; color=&quot;black&quot;&gt;'''ArmSirius'''&lt;/font&gt;]][[User talk:ArmSirius|&lt;sup&gt;&lt;span style=&quot;color:purple;cursor:help&quot;&gt;Քննարկում&lt;/span&gt;&lt;/sup&gt;]]|2022-08-09 17:10:06}}
{{Տեղեկաքարտ իրադարձություն}}
2022 թվականի հուլիսի սկզբին վարչապետ և Պահպանողական կուսակցության առաջնորդ Բորիս Ջոնսոնի երկրորդ աշխատասենյակում ավելի քան վաթսուն պատգամավորներ հրաժարական են տվել իրենց պաշտոններից: Հուլիսի 7-ին իր հրաժարականի մասին հայտարարել է նաև Ջոնսոնը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.cnn.com/2022/07/07/europe/boris-johnson-resignation-intl/index.html|title=UK Prime Minister Boris Johnson resigns after mutiny in his party|author=|website=CNN|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707173327/https://www.cnn.com/2022/07/07/europe/boris-johnson-resignation-intl/index.html|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

Հուլիսի 5-ին Քրիս Պինչերի հետ կապված սկանդալի ֆոնին, Գանձապետարանի կանցլեր Ռիշի Սունակը և առողջապահության նախարար Սաջիդ Ջավիդը հրաժարական են տվել&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.independent.co.uk/news/uk/politics/rishi-sunak-resigns-chancellor-boris-johnson-b2116399.html|title=Rishi Sunak resigns as chancellor in devastating blow to Boris Johnson|website=The Independent|date=2022-07-05|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-05|archive-url=https://web.archive.org/web/20220705174013/https://www.independent.co.uk/news/uk/politics/rishi-sunak-resigns-chancellor-boris-johnson-b2116399.html|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;: Մեծ թվով այլ կառավարության անդամներ նույնպես սկսել են հրաժարական տալ&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.thenorthernecho.co.uk/news/20259951.listed-tory-mps-resigned-far/|title=LISTED: All the Tory MPs who have resigned since Sajid Javid and Rishi Sunak quit|website=The Northern Echo|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707020148/https://www.thenorthernecho.co.uk/news/20259951.listed-tory-mps-resigned-far/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;: Հուլիսի 7-ին խորհրդարանի վաթսուն անդամներ հրաժարական են տվել կառավարական և կուսակցական պաշտոններից: Մեծ Բրիտանիայի բնակարանային կոմունալ տնտեսության, համայնքների և տեղական ինքնակառավարման նախարար Մայքլ Գոուվը հուլիսի 6-ին ազատվել է պաշտոնից&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://inews.co.uk/news/politics/michael-gove-sacked-cabinet-boris-johnson-prime-minister-to-resign-1728008|title=Michael Gove sacked by PM, Welsh Secretary Simon Hart quits Cabinet as fallout continues|author=Poppy Wood|website=inews.co.uk|date=2022-07-06|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707020147/https://inews.co.uk/news/politics/michael-gove-sacked-cabinet-boris-johnson-prime-minister-to-resign-1728008|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

Հուլիսի 7-ին Ջոնսոնը հայտարարել էր Պահպանողական կուսակցության առաջնորդի պաշտոնից հեռանալու մտադրության մասին՝ նշելով, որ դա կանի նոր առաջնորդի հայտարարությունից հետո&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.washingtonpost.com/world/2022/07/07/uk-boris-johnson-resignation/|title=Boris Johnson blames ‘the herd,’ resigns to make way for new U.K. leader|website=The Washington Post|date=2022-07-07|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707194307/https://www.washingtonpost.com/world/2022/07/07/uk-boris-johnson-resignation/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|date=2022-07-07|website=BBC News|title=Boris Johnson facing calls to quit as PM as soon as possible|url=https://www.bbc.com/news/uk-politics-62064789|archivedate=2022-07-07|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220707082742/https://www.bbc.com/news/uk-politics-62064789}}&lt;/ref&gt;: Մինչ այդ նա հերքել էր պաշտոնից հնարավոր հեռացումը&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=ru|url=https://regnum.ru/news/3628145.html|title=Джонсон не покинет свой пост из-за неудачи консерваторов на выборах|website=ИА REGNUM|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20220708074156/https://regnum.ru/news/3628145.html|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

== Նախապատմություն ==
Պահպանողական կուսակցությունը պարտություն է կրել 2022 թվականի հունիսի 23-ի լրացուցիչ ընտրություններում Ուեյքֆիլդ և Թիվերտոն և Հոնիտոն ընտրատարածքներում՝ համապատասխանաբար զիջելով Լեյբորիստական կուսակցությանը և Լիբերալ դեմոկրատների կուսակցությանը: Դա հանգեցրել է Պահպանողական կուսակցության նախագահ Օլիվեր Դոուդենի հրաժարականին&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://news.sky.com/story/we-cannot-carry-on-with-business-as-usual-oliver-dowden-quits-as-tory-chair-after-by-election-mauling-12639482|title=Oliver Dowden quits as Tory chair after by-election mauling - 'We cannot carry on with business as usual'|website=Sky News|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707135129/https://news.sky.com/story/we-cannot-carry-on-with-business-as-usual-oliver-dowden-quits-as-tory-chair-after-by-election-mauling-12639482|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

2022 թվականի հունիսի վերջին սկանդալ էր հասունացել Քրիս Պինչերի անվան շուրջ։ Նրան մեղադրել են երկու տղամարդկանց նկատմամբ սեռական ոտնձգություններ իրականացնելու մեջ&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|date=2022-07-01|website=BBC News|title=Chris Pincher suspended as Tory MP after groping allegation|url=https://www.bbc.com/news/uk-politics-62014765|archivedate=2022-07-01|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220701160833/https://www.bbc.com/news/uk-politics-62014765}}&lt;/ref&gt;: Մի քանի օր անց նրա դեմ նոր մեղադրանքներ են առաջադրվել&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/03/boris-johnson-accused-of-ignoring-warnings-about-chris-pincher-amid-new-allegations|title=Boris Johnson accused of ignoring warnings about Chris Pincher amid new allegations|website=the Guardian|date=2022-07-03|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20220703092938/https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/03/boris-johnson-accused-of-ignoring-warnings-about-chris-pincher-amid-new-allegations|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

== Իրադարձություններ ==
2022 թվականի հուլիսի 5-ին առողջապահության նախարար Սաջիդ Ջավիդը և գանձապետարանի կանցլեր Ռիշի Սունակը հրաժարական են տվել վարչապետ Բորիս Ջոնսոնի այն հայտարարությունից հետո, թե սխալ էր Քրիս Պինչերին պաշտոնում նշանակել սեռական ոտնձգությունների մեղադրանքներից հետո: Ջավիդի և Սուդակի հրաժարականները հանգեցրել են նրան, որ խորհրդարանի մյուս նախարարները և անձնական քարտուղարները նույնպես հրաժարական են տվել: Նրանց մեծ մասը վկայակոչում էր Ջոնսոնի ազնվության և պարկեշտության բացակայությունը: Հաջորդ 24 ժամվա ընթացքում 36 մարդ հրաժարական է տվել կառավարությունում իր պաշտոններից։ Պետական կառավարման ինստիտուտի գնահատականներով՝ պաշտոնանկությունների այս շարքը ամենախոշորն է դարձել առնվազն 1900 թվականից ի վեր&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|first=Camilla|last=Turner|date=2022-07-06|id=0307-1235|website=The Telegraph|title=Boris Johnson suffers most ministerial resignations in modern history|url=https://www.telegraph.co.uk/politics/2022/07/06/boris-johnson-suffers-ministerial-resignations-24-hours-since/|archivedate=2022-07-07|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220707020152/https://www.telegraph.co.uk/politics/2022/07/06/boris-johnson-suffers-ministerial-resignations-24-hours-since/}}&lt;/ref&gt;:

Հուլիսի 6-ին Ջոնսոնը, չնայած ինչպես ընդդիմության, այնպես էլ կառավարության ճնշումներին, հերքել է հնարավոր պաշտոնաթողությունը: Գանձապետարանի նոր կանցլեր Նադիմ Զահավին և ներքին գործերի նախարար Փրիթի Պատելը հավաքվել են Դաունինգ սթրիթում, որպեսզի Ջոնսոնին կոչ անեն հրաժարական տալ: Դրանից հետո Ջոնսոնի մյուս կաբինետի անդամները, ինչպիսիք են Նադին Դորիսը, նույնպես հավաքվել են թիվ 10 տանը&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|date=2022-07-06|website=BBC News|title=Boris Johnson digs in amid growing cabinet mutiny|url=https://www.bbc.com/news/uk-politics-62065534|archivedate=2022-07-06|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220706120301/https://www.bbc.com/news/uk-politics-62065534}}&lt;/ref&gt;:

Հուլիսի 6-ի երեկոյան, չնայած այն հանգամանքին, որ այլ բարձրաստիճան նախարարները, այդ թվում՝ ներքին գործերի նախարար Փրիթի Պատելը, բնակարանային կոմունալ տնտեսության, համայնքների և տեղական ինքնակառավարման նախարար Մայքլ Գոուվը և տրանսպորտի նախարար Գրանթ Շեփփսը, հաղորդվում է, որ վարչապետին կոչ են արել հրաժարական տալ, հայտարարություն է տարածվել, որը հաստատում է, որ Ջոնսոնը կամավոր հրաժարական չի տա&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://news.sky.com/story/boris-johnson-resigns-live-updates-12593360|title=Politics live: Johnson appoints more ministers and indicates his future after Downing Street; first leadership contender declares|website=Sky News|archive-url=https://web.archive.org/web/20220708002218/https://news.sky.com/story/boris-johnson-resigns-live-updates-12593360|archive-date=2022-07-08|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;: Նույն օրը Ջոնսոնը աշխատանքից ազատել է Մայքլ Գոուվին&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/06/michael-gove-sacked-for-disloyalty-allies-reveal-how-it-happened|title=Michael Gove sacked ‘for disloyalty’: allies reveal how it happened|date=2022-07-06|website=the Guardian|archive-url=https://web.archive.org/web/20220706210916/https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/06/michael-gove-sacked-for-disloyalty-allies-reveal-how-it-happened|archive-date=2022-07-06|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|first=|last=|id=0140-0460|title=Boris Johnson fights on after day of chaos|url=https://www.thetimes.co.uk/article/boris-johnson-resign-rishi-sunak-sajid-javid-uk-politics-pmqs-live-20pjmhbwj|website=The Times|archivedate=2022-07-06|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220706110646/https://www.thetimes.co.uk/article/boris-johnson-resign-rishi-sunak-sajid-javid-uk-politics-pmqs-live-20pjmhbwj}}&lt;/ref&gt;: Ավելի ուշ նույն երեկոյան Սայմոն Հարթը՝ Ուելսի գործերի նախարարը, հրաժարական է տվել նախարարների կաբինետից՝ հայտարարելով, որ «իրեն այլ ընտրություն չի մնացել»&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://nation.cymru/news/welsh-secretary-simon-hart-resigns-from-uk-government-no-other-option-left/|title=Welsh Secretary Simon Hart resigns from UK Government - 'no other option left'|date=2022-07-06|website=Nation.Cymru|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707020151/https://nation.cymru/news/welsh-secretary-simon-hart-resigns-from-uk-government-no-other-option-left/|archive-date=2022-07-07|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

Գլխավոր հավատարմատար Սուելա Բրավերմանը միացել է Ջոնսոնի՝ հրաժարական տալու կոչերին, սակայն հրաժարվել է հրաժարական տալ կառավարությունում՝ պատճառաբանելով պարտքի զգացումով: Նա նաև հայտարարել է, որ առաջադրվելու է պահպանողական կուսակցությունում առաջնորդության համար կայանալիք ցանկացած մրցույթում&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.itv.com/news/2022-07-06/attorney-general-suella-braverman-calls-for-boris-johnson-to-step-down|title=Attorney General Suella Braverman calls for Boris Johnson to 'step down'|date=2022-07-06|website=ITV News|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707020157/https://www.itv.com/news/2022-07-06/attorney-general-suella-braverman-calls-for-boris-johnson-to-step-down|archive-date=2022-07-07|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;: Բրեկոնից և Ռեդնորշիրից խորհրդարանի անդամ Ֆեյ Ջոնսը հայտարարել է, որ եթե Ջոնսոնը հուլիսի 7-ին հրաժարական չտա, նա կհեռանա պաշտոնից&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.fayjones.org.uk/news/my-letter-leader-house-mark-spencer|title=My letter to the Leader of the House, Mark Spencer|website=Fay Jones|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190257/https://www.fayjones.org.uk/news/my-letter-leader-house-mark-spencer|archive-date=2022-07-07|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

Հուլիսի 7-ի առավոտյան{{Efn|Որոշ աղբյուրներում սխալմամբ նշվում է հուլիսի 6-ի երեկոն&lt;ref&gt;{{cite news |title=UK N.Ireland minister Brandon Lewis has not resigned -media |url=https://www.reuters.com/world/uk/uk-nireland-minister-brandon-lewis-resigns-bbc-2022-07-06/ |access-date=2022-07-08 |work=Reuters |date=2022-07-07 |language=en |accessdate=2022-07-08 |archivedate=2022-07-07 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20220707020151/https://www.reuters.com/world/uk/uk-nireland-minister-brandon-lewis-resigns-bbc-2022-07-06/ }}&lt;/ref&gt;.}} Հյուսիսային Իռլանդիայի գործերի նախարար Բրենդոն Լյուիսը հրաժարական է տվել&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://news.sky.com/story/brandon-lewis-resigns-as-northern-ireland-secretary-12647183|title=Brandon Lewis quits as Northern Ireland secretary as more ministers call for Boris Johnson to go|website=Sky News|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190257/https://news.sky.com/story/brandon-lewis-resigns-as-northern-ireland-secretary-12647183|archive-date=2022-07-07|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;: Միշել Դոունլանը կրթության նախարարի պաշտոնում նշանակվելուց երկու օր անց նույնպես հրաժարական է տվել&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.birminghammail.co.uk/news/midlands-news/michelle-donelan-quits-education-secretary-24421991|title=Michelle Donelan quits as Education Secretary - 24 hours after appointment|date=2022-07-07|website=BirminghamLive|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190257/https://www.birminghammail.co.uk/news/midlands-news/michelle-donelan-quits-education-secretary-24421991|archive-date=2022-07-07|lang=en|author=James Rodger|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

60-ից ավելի պատգամավորներ հրաժարական են տվել&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|date=2022-07-08|website=BBC News|title=Boris Johnson resigns: First leadership bids to become next prime minister|url=https://www.bbc.com/news/uk-62088847|archivedate=2022-07-08|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220708022420/https://www.bbc.com/news/uk-62088847}}&lt;/ref&gt;: Հրաժարականները հանգեցրել են նրան, որ շատ կառավարական գերատեսչություններ կորցրել են իրենց գրեթե բոլոր պատասխանատու նախարարներին: Կրթության նախարարությունում, օրինակ, մնացել է խորհրդարանական քարտուղարի միայն մեկ տեղակալ, իսկ բոլոր նախարարները հրաժարական են տվել&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.tes.com/magazine/news/general/michelle-donelan-resigns-education-secretary-boris-johnson|title=Michelle Donelan resigns as education secretary|website=Tes Magazine|archive-url=https://web.archive.org/web/20220708045133/https://www.tes.com/magazine/news/general/michelle-donelan-resigns-education-secretary-boris-johnson|archive-date=2022-07-08|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

Պահպանողական պատգամավորներից ոմանք աջակցություն են հայտնել Ջոնսոնին, այդ թվում  մշակույթի նախարար Նադին Դորիսին&lt;ref&gt;{{Cite tweet|user=NadineDorries|number=1544384582467964928|title=I'm not sure anyone actually doubted this, however, I am 💯 behind @BorisJohnson the PM who consistently gets all the big decisions right.|author-link=Доррис, Надин|date=2022-07-06}}&lt;/ref&gt;, Brexit-ի հնարավորությունների կրտսեր նախարար Ջեյքոբ Ռիս-Մոգը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.irishtimes.com/world/uk/2022/07/05/jacob-rees-mogg-backs-johnson-following-resignations/|title=Jacob Rees-Mogg backs Johnson following resignations|website=The Irish Times|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707020154/https://www.irishtimes.com/world/uk/2022/07/05/jacob-rees-mogg-backs-johnson-following-resignations/|archive-date=2022-07-07|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;, Շոտլանդիայի գործերի նախարար Ալիսթեր Ջեքը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.scotsman.com/news/politics/alister-jack-launches-defence-of-boris-johnson-as-he-claims-prime-minister-was-mugged-by-cake-3758890|title=Alister Jack launches defence of Boris Johnson as he claims Prime Minister was ‘mugged by cake’|website=www.scotsman.com|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190258/https://www.scotsman.com/news/politics/alister-jack-launches-defence-of-boris-johnson-as-he-claims-prime-minister-was-mugged-by-cake-3758890|archive-date=2022-07-07|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;, Հյուսիսային Իռլանդիայի գործերի պետական նախարար Քոնոր Բըրնսը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.bournemouthecho.co.uk/news/20258381.bournemouth-mp-conor-burns-gives-boris-johnson-full-support/|title=Boris Johnson has &quot;ongoing and full support&quot; of Bournemouth MP Conor Burns|website=Bournemouth Echo|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190259/https://www.bournemouthecho.co.uk/news/20258381.bournemouth-mp-conor-burns-gives-boris-johnson-full-support/|archive-date=2022-07-07|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;, Ջոնսոնի անձնական քարտուղար Լիա Նիքին&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.gi-media.co.uk/2022/07/06/grimsby-mp-lia-nici-says-no-other-leader-will-have-grimsby-in-their-interest-as-she-backs-pm11/|title=Grimsby MP Lia Nici says 'I will continue to support him' as she backs PM|date=2022-07-06|website=Gi Media|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707020156/https://www.gi-media.co.uk/2022/07/06/grimsby-mp-lia-nici-says-no-other-leader-will-have-grimsby-in-their-interest-as-she-backs-pm11/|archive-date=2022-07-07|lang=en|author=Jack Gray|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt; և Ուելինգբորոյի խորհրդարանի անդամ Փիթեր Բոունը&lt;ref&gt;{{Cite tweet|user=PiersUncensored|number=1544402675067912194|title=&quot;It's about policy, not individual... my constituents wouldn't have the foggiest who Chris Pincher was.&quot; Conservative MP Peter Bone is standing by Boris Johnson as his Cabinet falls apart.|date=2022-07-05}}&lt;/ref&gt;:

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}</text>
      <sha1>o5h3ml78d5uy9udxdptb0m2hbij36pm</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486022</id>
      <parentid>8486021</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T13:34:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ArmSirius</username>
        <id>64149</id>
      </contributor>
      <comment>/* Իրադարձություններ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="22099" xml:space="preserve">{{խմբագրում եմ|[[User:ArmSirius|&lt;font face=&quot;Comic Sans MS&quot; color=&quot;black&quot;&gt;'''ArmSirius'''&lt;/font&gt;]][[User talk:ArmSirius|&lt;sup&gt;&lt;span style=&quot;color:purple;cursor:help&quot;&gt;Քննարկում&lt;/span&gt;&lt;/sup&gt;]]|2022-08-09 17:10:06}}
{{Տեղեկաքարտ իրադարձություն}}
2022 թվականի հուլիսի սկզբին վարչապետ և Պահպանողական կուսակցության առաջնորդ Բորիս Ջոնսոնի երկրորդ աշխատասենյակում ավելի քան վաթսուն պատգամավորներ հրաժարական են տվել իրենց պաշտոններից: Հուլիսի 7-ին իր հրաժարականի մասին հայտարարել է նաև Ջոնսոնը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.cnn.com/2022/07/07/europe/boris-johnson-resignation-intl/index.html|title=UK Prime Minister Boris Johnson resigns after mutiny in his party|author=|website=CNN|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707173327/https://www.cnn.com/2022/07/07/europe/boris-johnson-resignation-intl/index.html|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

Հուլիսի 5-ին Քրիս Պինչերի հետ կապված սկանդալի ֆոնին, Գանձապետարանի կանցլեր Ռիշի Սունակը և առողջապահության նախարար Սաջիդ Ջավիդը հրաժարական են տվել&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.independent.co.uk/news/uk/politics/rishi-sunak-resigns-chancellor-boris-johnson-b2116399.html|title=Rishi Sunak resigns as chancellor in devastating blow to Boris Johnson|website=The Independent|date=2022-07-05|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-05|archive-url=https://web.archive.org/web/20220705174013/https://www.independent.co.uk/news/uk/politics/rishi-sunak-resigns-chancellor-boris-johnson-b2116399.html|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;: Մեծ թվով այլ կառավարության անդամներ նույնպես սկսել են հրաժարական տալ&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.thenorthernecho.co.uk/news/20259951.listed-tory-mps-resigned-far/|title=LISTED: All the Tory MPs who have resigned since Sajid Javid and Rishi Sunak quit|website=The Northern Echo|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707020148/https://www.thenorthernecho.co.uk/news/20259951.listed-tory-mps-resigned-far/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;: Հուլիսի 7-ին խորհրդարանի վաթսուն անդամներ հրաժարական են տվել կառավարական և կուսակցական պաշտոններից: Մեծ Բրիտանիայի բնակարանային կոմունալ տնտեսության, համայնքների և տեղական ինքնակառավարման նախարար Մայքլ Գոուվը հուլիսի 6-ին ազատվել է պաշտոնից&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://inews.co.uk/news/politics/michael-gove-sacked-cabinet-boris-johnson-prime-minister-to-resign-1728008|title=Michael Gove sacked by PM, Welsh Secretary Simon Hart quits Cabinet as fallout continues|author=Poppy Wood|website=inews.co.uk|date=2022-07-06|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707020147/https://inews.co.uk/news/politics/michael-gove-sacked-cabinet-boris-johnson-prime-minister-to-resign-1728008|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

Հուլիսի 7-ին Ջոնսոնը հայտարարել էր Պահպանողական կուսակցության առաջնորդի պաշտոնից հեռանալու մտադրության մասին՝ նշելով, որ դա կանի նոր առաջնորդի հայտարարությունից հետո&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.washingtonpost.com/world/2022/07/07/uk-boris-johnson-resignation/|title=Boris Johnson blames ‘the herd,’ resigns to make way for new U.K. leader|website=The Washington Post|date=2022-07-07|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707194307/https://www.washingtonpost.com/world/2022/07/07/uk-boris-johnson-resignation/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|date=2022-07-07|website=BBC News|title=Boris Johnson facing calls to quit as PM as soon as possible|url=https://www.bbc.com/news/uk-politics-62064789|archivedate=2022-07-07|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220707082742/https://www.bbc.com/news/uk-politics-62064789}}&lt;/ref&gt;: Մինչ այդ նա հերքել էր պաշտոնից հնարավոր հեռացումը&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=ru|url=https://regnum.ru/news/3628145.html|title=Джонсон не покинет свой пост из-за неудачи консерваторов на выборах|website=ИА REGNUM|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20220708074156/https://regnum.ru/news/3628145.html|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

== Նախապատմություն ==
Պահպանողական կուսակցությունը պարտություն է կրել 2022 թվականի հունիսի 23-ի լրացուցիչ ընտրություններում Ուեյքֆիլդ և Թիվերտոն և Հոնիտոն ընտրատարածքներում՝ համապատասխանաբար զիջելով Լեյբորիստական կուսակցությանը և Լիբերալ դեմոկրատների կուսակցությանը: Դա հանգեցրել է Պահպանողական կուսակցության նախագահ Օլիվեր Դոուդենի հրաժարականին&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://news.sky.com/story/we-cannot-carry-on-with-business-as-usual-oliver-dowden-quits-as-tory-chair-after-by-election-mauling-12639482|title=Oliver Dowden quits as Tory chair after by-election mauling - 'We cannot carry on with business as usual'|website=Sky News|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707135129/https://news.sky.com/story/we-cannot-carry-on-with-business-as-usual-oliver-dowden-quits-as-tory-chair-after-by-election-mauling-12639482|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

2022 թվականի հունիսի վերջին սկանդալ էր հասունացել Քրիս Պինչերի անվան շուրջ։ Նրան մեղադրել են երկու տղամարդկանց նկատմամբ սեռական ոտնձգություններ իրականացնելու մեջ&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|date=2022-07-01|website=BBC News|title=Chris Pincher suspended as Tory MP after groping allegation|url=https://www.bbc.com/news/uk-politics-62014765|archivedate=2022-07-01|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220701160833/https://www.bbc.com/news/uk-politics-62014765}}&lt;/ref&gt;: Մի քանի օր անց նրա դեմ նոր մեղադրանքներ են առաջադրվել&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/03/boris-johnson-accused-of-ignoring-warnings-about-chris-pincher-amid-new-allegations|title=Boris Johnson accused of ignoring warnings about Chris Pincher amid new allegations|website=the Guardian|date=2022-07-03|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20220703092938/https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/03/boris-johnson-accused-of-ignoring-warnings-about-chris-pincher-amid-new-allegations|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

== Իրադարձություններ ==
2022 թվականի հուլիսի 5-ին առողջապահության նախարար Սաջիդ Ջավիդը և գանձապետարանի կանցլեր Ռիշի Սունակը հրաժարական են տվել վարչապետ Բորիս Ջոնսոնի այն հայտարարությունից հետո, թե սխալ էր Քրիս Պինչերին պաշտոնում նշանակել սեռական ոտնձգությունների մեղադրանքներից հետո: Ջավիդի և Սուդակի հրաժարականները հանգեցրել են նրան, որ խորհրդարանի մյուս նախարարները և անձնական քարտուղարները նույնպես հրաժարական են տվել: Նրանց մեծ մասը վկայակոչում էր Ջոնսոնի ազնվության և պարկեշտության բացակայությունը: Հաջորդ 24 ժամվա ընթացքում 36 մարդ հրաժարական է տվել կառավարությունում իր պաշտոններից։ Պետական կառավարման ինստիտուտի գնահատականներով՝ պաշտոնանկությունների այս շարքը ամենախոշորն է դարձել առնվազն 1900 թվականից ի վեր&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|first=Camilla|last=Turner|date=2022-07-06|id=0307-1235|website=The Telegraph|title=Boris Johnson suffers most ministerial resignations in modern history|url=https://www.telegraph.co.uk/politics/2022/07/06/boris-johnson-suffers-ministerial-resignations-24-hours-since/|archivedate=2022-07-07|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220707020152/https://www.telegraph.co.uk/politics/2022/07/06/boris-johnson-suffers-ministerial-resignations-24-hours-since/}}&lt;/ref&gt;:

Հուլիսի 6-ին Ջոնսոնը, չնայած ինչպես ընդդիմության, այնպես էլ կառավարության ճնշումներին, հերքել է հնարավոր պաշտոնաթողությունը: Գանձապետարանի նոր կանցլեր Նադիմ Զահավին և ներքին գործերի նախարար Փրիթի Պատելը հավաքվել են Դաունինգ սթրիթում, որպեսզի Ջոնսոնին կոչ անեն հրաժարական տալ: Դրանից հետո Ջոնսոնի մյուս կաբինետի անդամները, ինչպիսիք են Նադին Դորիսը, նույնպես հավաքվել են թիվ 10 տանը&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|date=2022-07-06|website=BBC News|title=Boris Johnson digs in amid growing cabinet mutiny|url=https://www.bbc.com/news/uk-politics-62065534|archivedate=2022-07-06|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220706120301/https://www.bbc.com/news/uk-politics-62065534}}&lt;/ref&gt;:

Հուլիսի 6-ի երեկոյան, չնայած այն հանգամանքին, որ այլ բարձրաստիճան նախարարները, այդ թվում՝ ներքին գործերի նախարար Փրիթի Պատելը, բնակարանային կոմունալ տնտեսության, համայնքների և տեղական ինքնակառավարման նախարար Մայքլ Գոուվը և տրանսպորտի նախարար Գրանթ Շեփփսը, հաղորդվում է, որ վարչապետին կոչ են արել հրաժարական տալ, հայտարարություն է տարածվել, որը հաստատում է, որ Ջոնսոնը կամավոր հրաժարական չի տա&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://news.sky.com/story/boris-johnson-resigns-live-updates-12593360|title=Politics live: Johnson appoints more ministers and indicates his future after Downing Street; first leadership contender declares|website=Sky News|archive-url=https://web.archive.org/web/20220708002218/https://news.sky.com/story/boris-johnson-resigns-live-updates-12593360|archive-date=2022-07-08|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;: Նույն օրը Ջոնսոնը աշխատանքից ազատել է Մայքլ Գոուվին&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/06/michael-gove-sacked-for-disloyalty-allies-reveal-how-it-happened|title=Michael Gove sacked ‘for disloyalty’: allies reveal how it happened|date=2022-07-06|website=the Guardian|archive-url=https://web.archive.org/web/20220706210916/https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/06/michael-gove-sacked-for-disloyalty-allies-reveal-how-it-happened|archive-date=2022-07-06|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|first=|last=|id=0140-0460|title=Boris Johnson fights on after day of chaos|url=https://www.thetimes.co.uk/article/boris-johnson-resign-rishi-sunak-sajid-javid-uk-politics-pmqs-live-20pjmhbwj|website=The Times|archivedate=2022-07-06|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220706110646/https://www.thetimes.co.uk/article/boris-johnson-resign-rishi-sunak-sajid-javid-uk-politics-pmqs-live-20pjmhbwj}}&lt;/ref&gt;: Ավելի ուշ նույն երեկոյան Սայմոն Հարթը՝ Ուելսի գործերի նախարարը, հրաժարական է տվել նախարարների կաբինետից՝ հայտարարելով, որ «իրեն այլ ընտրություն չի մնացել»&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://nation.cymru/news/welsh-secretary-simon-hart-resigns-from-uk-government-no-other-option-left/|title=Welsh Secretary Simon Hart resigns from UK Government - 'no other option left'|date=2022-07-06|website=Nation.Cymru|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707020151/https://nation.cymru/news/welsh-secretary-simon-hart-resigns-from-uk-government-no-other-option-left/|archive-date=2022-07-07|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

Գլխավոր հավատարմատար Սուելա Բրավերմանը միացել է Ջոնսոնի՝ հրաժարական տալու կոչերին, սակայն հրաժարվել է հրաժարական տալ կառավարությունում՝ պատճառաբանելով պարտքի զգացումով: Նա նաև հայտարարել է, որ առաջադրվելու է պահպանողական կուսակցությունում առաջնորդության համար կայանալիք ցանկացած մրցույթում&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.itv.com/news/2022-07-06/attorney-general-suella-braverman-calls-for-boris-johnson-to-step-down|title=Attorney General Suella Braverman calls for Boris Johnson to 'step down'|date=2022-07-06|website=ITV News|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707020157/https://www.itv.com/news/2022-07-06/attorney-general-suella-braverman-calls-for-boris-johnson-to-step-down|archive-date=2022-07-07|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;: Բրեկոնից և Ռեդնորշիրից խորհրդարանի անդամ Ֆեյ Ջոնսը հայտարարել է, որ եթե Ջոնսոնը հուլիսի 7-ին հրաժարական չտա, նա կհեռանա պաշտոնից&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.fayjones.org.uk/news/my-letter-leader-house-mark-spencer|title=My letter to the Leader of the House, Mark Spencer|website=Fay Jones|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190257/https://www.fayjones.org.uk/news/my-letter-leader-house-mark-spencer|archive-date=2022-07-07|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

Հուլիսի 7-ի առավոտյան{{Efn|Որոշ աղբյուրներում սխալմամբ նշվում է հուլիսի 6-ի երեկոն&lt;ref&gt;{{cite news |title=UK N.Ireland minister Brandon Lewis has not resigned -media |url=https://www.reuters.com/world/uk/uk-nireland-minister-brandon-lewis-resigns-bbc-2022-07-06/ |access-date=2022-07-08 |work=Reuters |date=2022-07-07 |language=en |accessdate=2022-07-08 |archivedate=2022-07-07 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20220707020151/https://www.reuters.com/world/uk/uk-nireland-minister-brandon-lewis-resigns-bbc-2022-07-06/ }}&lt;/ref&gt;.}} Հյուսիսային Իռլանդիայի գործերի նախարար Բրենդոն Լյուիսը հրաժարական է տվել&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://news.sky.com/story/brandon-lewis-resigns-as-northern-ireland-secretary-12647183|title=Brandon Lewis quits as Northern Ireland secretary as more ministers call for Boris Johnson to go|website=Sky News|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190257/https://news.sky.com/story/brandon-lewis-resigns-as-northern-ireland-secretary-12647183|archive-date=2022-07-07|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;: Միշել Դոունլանը կրթության նախարարի պաշտոնում նշանակվելուց երկու օր անց նույնպես հրաժարական է տվել&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.birminghammail.co.uk/news/midlands-news/michelle-donelan-quits-education-secretary-24421991|title=Michelle Donelan quits as Education Secretary - 24 hours after appointment|date=2022-07-07|website=BirminghamLive|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190257/https://www.birminghammail.co.uk/news/midlands-news/michelle-donelan-quits-education-secretary-24421991|archive-date=2022-07-07|lang=en|author=James Rodger|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

60-ից ավելի պատգամավորներ հրաժարական են տվել&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|date=2022-07-08|website=BBC News|title=Boris Johnson resigns: First leadership bids to become next prime minister|url=https://www.bbc.com/news/uk-62088847|archivedate=2022-07-08|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220708022420/https://www.bbc.com/news/uk-62088847}}&lt;/ref&gt;: Հրաժարականները հանգեցրել են նրան, որ շատ կառավարական գերատեսչություններ կորցրել են իրենց գրեթե բոլոր պատասխանատու նախարարներին: Կրթության նախարարությունում, օրինակ, մնացել է խորհրդարանական քարտուղարի միայն մեկ տեղակալ, իսկ բոլոր նախարարները հրաժարական են տվել&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.tes.com/magazine/news/general/michelle-donelan-resigns-education-secretary-boris-johnson|title=Michelle Donelan resigns as education secretary|website=Tes Magazine|archive-url=https://web.archive.org/web/20220708045133/https://www.tes.com/magazine/news/general/michelle-donelan-resigns-education-secretary-boris-johnson|archive-date=2022-07-08|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

Պահպանողական պատգամավորներից ոմանք աջակցություն են հայտնել Ջոնսոնին, այդ թվում  մշակույթի նախարար Նադին Դորիսին&lt;ref&gt;{{Cite tweet|user=NadineDorries|number=1544384582467964928|title=I'm not sure anyone actually doubted this, however, I am 💯 behind @BorisJohnson the PM who consistently gets all the big decisions right.|author-link=Доррис, Надин|date=2022-07-06}}&lt;/ref&gt;, Brexit-ի հնարավորությունների կրտսեր նախարար Ջեյքոբ Ռիս-Մոգը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.irishtimes.com/world/uk/2022/07/05/jacob-rees-mogg-backs-johnson-following-resignations/|title=Jacob Rees-Mogg backs Johnson following resignations|website=The Irish Times|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707020154/https://www.irishtimes.com/world/uk/2022/07/05/jacob-rees-mogg-backs-johnson-following-resignations/|archive-date=2022-07-07|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;, Շոտլանդիայի գործերի նախարար Ալիսթեր Ջեքը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.scotsman.com/news/politics/alister-jack-launches-defence-of-boris-johnson-as-he-claims-prime-minister-was-mugged-by-cake-3758890|title=Alister Jack launches defence of Boris Johnson as he claims Prime Minister was ‘mugged by cake’|website=www.scotsman.com|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190258/https://www.scotsman.com/news/politics/alister-jack-launches-defence-of-boris-johnson-as-he-claims-prime-minister-was-mugged-by-cake-3758890|archive-date=2022-07-07|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;, Հյուսիսային Իռլանդիայի գործերի պետական նախարար Քոնոր Բըրնսը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.bournemouthecho.co.uk/news/20258381.bournemouth-mp-conor-burns-gives-boris-johnson-full-support/|title=Boris Johnson has &quot;ongoing and full support&quot; of Bournemouth MP Conor Burns|website=Bournemouth Echo|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190259/https://www.bournemouthecho.co.uk/news/20258381.bournemouth-mp-conor-burns-gives-boris-johnson-full-support/|archive-date=2022-07-07|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;, Ջոնսոնի անձնական քարտուղար Լիա Նիքին&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.gi-media.co.uk/2022/07/06/grimsby-mp-lia-nici-says-no-other-leader-will-have-grimsby-in-their-interest-as-she-backs-pm11/|title=Grimsby MP Lia Nici says 'I will continue to support him' as she backs PM|date=2022-07-06|website=Gi Media|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707020156/https://www.gi-media.co.uk/2022/07/06/grimsby-mp-lia-nici-says-no-other-leader-will-have-grimsby-in-their-interest-as-she-backs-pm11/|archive-date=2022-07-07|lang=en|author=Jack Gray|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt; և Ուելինգբորոյի խորհրդարանի անդամ Փիթեր Բոունը&lt;ref&gt;{{Cite tweet|user=PiersUncensored|number=1544402675067912194|title=&quot;It's about policy, not individual... my constituents wouldn't have the foggiest who Chris Pincher was.&quot; Conservative MP Peter Bone is standing by Boris Johnson as his Cabinet falls apart.|date=2022-07-05}}&lt;/ref&gt;:

Ընդդիմության առաջնորդ Քեյր Սթարմերը քննադատել է Ջոնսոնին և կաբինետում մնացած պահպանողականներին՝ հայտարարելով, որ վարչապետին հավատարմության պահպանումը նշանակում է, որ «նրանք ոչ մի կաթիլ ազնվություն չունեն»&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/06/keir-starmer-pmqs-mock-boris-johnson-tories|title=‘Charge of the lightweight brigade’: Starmer uses PMQs to mock Tories|date=2022-07-06|website=the Guardian|archive-url=https://web.archive.org/web/20220706143620/https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/06/keir-starmer-pmqs-mock-boris-johnson-tories|archive-date=2022-07-06|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}</text>
      <sha1>n112jlw2wwdfyiubou1kvftgwar2iqc</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486028</id>
      <parentid>8486022</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T13:35:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ArmSirius</username>
        <id>64149</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="27134" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ իրադարձություն}}
2022 թվականի հուլիսի սկզբին վարչապետ և Պահպանողական կուսակցության առաջնորդ Բորիս Ջոնսոնի երկրորդ աշխատասենյակում ավելի քան վաթսուն պատգամավորներ հրաժարական են տվել իրենց պաշտոններից: Հուլիսի 7-ին իր հրաժարականի մասին հայտարարել է նաև Ջոնսոնը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.cnn.com/2022/07/07/europe/boris-johnson-resignation-intl/index.html|title=UK Prime Minister Boris Johnson resigns after mutiny in his party|author=|website=CNN|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707173327/https://www.cnn.com/2022/07/07/europe/boris-johnson-resignation-intl/index.html|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

Հուլիսի 5-ին Քրիս Պինչերի հետ կապված սկանդալի ֆոնին, Գանձապետարանի կանցլեր Ռիշի Սունակը և առողջապահության նախարար Սաջիդ Ջավիդը հրաժարական են տվել&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.independent.co.uk/news/uk/politics/rishi-sunak-resigns-chancellor-boris-johnson-b2116399.html|title=Rishi Sunak resigns as chancellor in devastating blow to Boris Johnson|website=The Independent|date=2022-07-05|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-05|archive-url=https://web.archive.org/web/20220705174013/https://www.independent.co.uk/news/uk/politics/rishi-sunak-resigns-chancellor-boris-johnson-b2116399.html|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;: Մեծ թվով այլ կառավարության անդամներ նույնպես սկսել են հրաժարական տալ&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.thenorthernecho.co.uk/news/20259951.listed-tory-mps-resigned-far/|title=LISTED: All the Tory MPs who have resigned since Sajid Javid and Rishi Sunak quit|website=The Northern Echo|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707020148/https://www.thenorthernecho.co.uk/news/20259951.listed-tory-mps-resigned-far/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;: Հուլիսի 7-ին խորհրդարանի վաթսուն անդամներ հրաժարական են տվել կառավարական և կուսակցական պաշտոններից: Մեծ Բրիտանիայի բնակարանային կոմունալ տնտեսության, համայնքների և տեղական ինքնակառավարման նախարար Մայքլ Գոուվը հուլիսի 6-ին ազատվել է պաշտոնից&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://inews.co.uk/news/politics/michael-gove-sacked-cabinet-boris-johnson-prime-minister-to-resign-1728008|title=Michael Gove sacked by PM, Welsh Secretary Simon Hart quits Cabinet as fallout continues|author=Poppy Wood|website=inews.co.uk|date=2022-07-06|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707020147/https://inews.co.uk/news/politics/michael-gove-sacked-cabinet-boris-johnson-prime-minister-to-resign-1728008|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

Հուլիսի 7-ին Ջոնսոնը հայտարարել էր Պահպանողական կուսակցության առաջնորդի պաշտոնից հեռանալու մտադրության մասին՝ նշելով, որ դա կանի նոր առաջնորդի հայտարարությունից հետո&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.washingtonpost.com/world/2022/07/07/uk-boris-johnson-resignation/|title=Boris Johnson blames ‘the herd,’ resigns to make way for new U.K. leader|website=The Washington Post|date=2022-07-07|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707194307/https://www.washingtonpost.com/world/2022/07/07/uk-boris-johnson-resignation/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|date=2022-07-07|website=BBC News|title=Boris Johnson facing calls to quit as PM as soon as possible|url=https://www.bbc.com/news/uk-politics-62064789|archivedate=2022-07-07|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220707082742/https://www.bbc.com/news/uk-politics-62064789}}&lt;/ref&gt;: Մինչ այդ նա հերքել էր պաշտոնից հնարավոր հեռացումը&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=ru|url=https://regnum.ru/news/3628145.html|title=Джонсон не покинет свой пост из-за неудачи консерваторов на выборах|website=ИА REGNUM|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20220708074156/https://regnum.ru/news/3628145.html|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

== Նախապատմություն ==
Պահպանողական կուսակցությունը պարտություն է կրել 2022 թվականի հունիսի 23-ի լրացուցիչ ընտրություններում Ուեյքֆիլդ և Թիվերտոն և Հոնիտոն ընտրատարածքներում՝ համապատասխանաբար զիջելով Լեյբորիստական կուսակցությանը և Լիբերալ դեմոկրատների կուսակցությանը: Դա հանգեցրել է Պահպանողական կուսակցության նախագահ Օլիվեր Դոուդենի հրաժարականին&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://news.sky.com/story/we-cannot-carry-on-with-business-as-usual-oliver-dowden-quits-as-tory-chair-after-by-election-mauling-12639482|title=Oliver Dowden quits as Tory chair after by-election mauling - 'We cannot carry on with business as usual'|website=Sky News|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707135129/https://news.sky.com/story/we-cannot-carry-on-with-business-as-usual-oliver-dowden-quits-as-tory-chair-after-by-election-mauling-12639482|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

2022 թվականի հունիսի վերջին սկանդալ էր հասունացել Քրիս Պինչերի անվան շուրջ։ Նրան մեղադրել են երկու տղամարդկանց նկատմամբ սեռական ոտնձգություններ իրականացնելու մեջ&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|date=2022-07-01|website=BBC News|title=Chris Pincher suspended as Tory MP after groping allegation|url=https://www.bbc.com/news/uk-politics-62014765|archivedate=2022-07-01|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220701160833/https://www.bbc.com/news/uk-politics-62014765}}&lt;/ref&gt;: Մի քանի օր անց նրա դեմ նոր մեղադրանքներ են առաջադրվել&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/03/boris-johnson-accused-of-ignoring-warnings-about-chris-pincher-amid-new-allegations|title=Boris Johnson accused of ignoring warnings about Chris Pincher amid new allegations|website=the Guardian|date=2022-07-03|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20220703092938/https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/03/boris-johnson-accused-of-ignoring-warnings-about-chris-pincher-amid-new-allegations|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

== Իրադարձություններ ==
2022 թվականի հուլիսի 5-ին առողջապահության նախարար Սաջիդ Ջավիդը և գանձապետարանի կանցլեր Ռիշի Սունակը հրաժարական են տվել վարչապետ Բորիս Ջոնսոնի այն հայտարարությունից հետո, թե սխալ էր Քրիս Պինչերին պաշտոնում նշանակել սեռական ոտնձգությունների մեղադրանքներից հետո: Ջավիդի և Սուդակի հրաժարականները հանգեցրել են նրան, որ խորհրդարանի մյուս նախարարները և անձնական քարտուղարները նույնպես հրաժարական են տվել: Նրանց մեծ մասը վկայակոչում էր Ջոնսոնի ազնվության և պարկեշտության բացակայությունը: Հաջորդ 24 ժամվա ընթացքում 36 մարդ հրաժարական է տվել կառավարությունում իր պաշտոններից։ Պետական կառավարման ինստիտուտի գնահատականներով՝ պաշտոնանկությունների այս շարքը ամենախոշորն է դարձել առնվազն 1900 թվականից ի վեր&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|first=Camilla|last=Turner|date=2022-07-06|id=0307-1235|website=The Telegraph|title=Boris Johnson suffers most ministerial resignations in modern history|url=https://www.telegraph.co.uk/politics/2022/07/06/boris-johnson-suffers-ministerial-resignations-24-hours-since/|archivedate=2022-07-07|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220707020152/https://www.telegraph.co.uk/politics/2022/07/06/boris-johnson-suffers-ministerial-resignations-24-hours-since/}}&lt;/ref&gt;:

Հուլիսի 6-ին Ջոնսոնը, չնայած ինչպես ընդդիմության, այնպես էլ կառավարության ճնշումներին, հերքել է հնարավոր պաշտոնաթողությունը: Գանձապետարանի նոր կանցլեր Նադիմ Զահավին և ներքին գործերի նախարար Փրիթի Պատելը հավաքվել են Դաունինգ սթրիթում, որպեսզի Ջոնսոնին կոչ անեն հրաժարական տալ: Դրանից հետո Ջոնսոնի մյուս կաբինետի անդամները, ինչպիսիք են Նադին Դորիսը, նույնպես հավաքվել են թիվ 10 տանը&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|date=2022-07-06|website=BBC News|title=Boris Johnson digs in amid growing cabinet mutiny|url=https://www.bbc.com/news/uk-politics-62065534|archivedate=2022-07-06|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220706120301/https://www.bbc.com/news/uk-politics-62065534}}&lt;/ref&gt;:

Հուլիսի 6-ի երեկոյան, չնայած այն հանգամանքին, որ այլ բարձրաստիճան նախարարները, այդ թվում՝ ներքին գործերի նախարար Փրիթի Պատելը, բնակարանային կոմունալ տնտեսության, համայնքների և տեղական ինքնակառավարման նախարար Մայքլ Գոուվը և տրանսպորտի նախարար Գրանթ Շեփփսը, հաղորդվում է, որ վարչապետին կոչ են արել հրաժարական տալ, հայտարարություն է տարածվել, որը հաստատում է, որ Ջոնսոնը կամավոր հրաժարական չի տա&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://news.sky.com/story/boris-johnson-resigns-live-updates-12593360|title=Politics live: Johnson appoints more ministers and indicates his future after Downing Street; first leadership contender declares|website=Sky News|archive-url=https://web.archive.org/web/20220708002218/https://news.sky.com/story/boris-johnson-resigns-live-updates-12593360|archive-date=2022-07-08|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;: Նույն օրը Ջոնսոնը աշխատանքից ազատել է Մայքլ Գոուվին&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/06/michael-gove-sacked-for-disloyalty-allies-reveal-how-it-happened|title=Michael Gove sacked ‘for disloyalty’: allies reveal how it happened|date=2022-07-06|website=the Guardian|archive-url=https://web.archive.org/web/20220706210916/https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/06/michael-gove-sacked-for-disloyalty-allies-reveal-how-it-happened|archive-date=2022-07-06|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|first=|last=|id=0140-0460|title=Boris Johnson fights on after day of chaos|url=https://www.thetimes.co.uk/article/boris-johnson-resign-rishi-sunak-sajid-javid-uk-politics-pmqs-live-20pjmhbwj|website=The Times|archivedate=2022-07-06|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220706110646/https://www.thetimes.co.uk/article/boris-johnson-resign-rishi-sunak-sajid-javid-uk-politics-pmqs-live-20pjmhbwj}}&lt;/ref&gt;: Ավելի ուշ նույն երեկոյան Սայմոն Հարթը՝ Ուելսի գործերի նախարարը, հրաժարական է տվել նախարարների կաբինետից՝ հայտարարելով, որ «իրեն այլ ընտրություն չի մնացել»&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://nation.cymru/news/welsh-secretary-simon-hart-resigns-from-uk-government-no-other-option-left/|title=Welsh Secretary Simon Hart resigns from UK Government - 'no other option left'|date=2022-07-06|website=Nation.Cymru|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707020151/https://nation.cymru/news/welsh-secretary-simon-hart-resigns-from-uk-government-no-other-option-left/|archive-date=2022-07-07|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

Գլխավոր հավատարմատար Սուելա Բրավերմանը միացել է Ջոնսոնի՝ հրաժարական տալու կոչերին, սակայն հրաժարվել է հրաժարական տալ կառավարությունում՝ պատճառաբանելով պարտքի զգացումով: Նա նաև հայտարարել է, որ առաջադրվելու է պահպանողական կուսակցությունում առաջնորդության համար կայանալիք ցանկացած մրցույթում&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.itv.com/news/2022-07-06/attorney-general-suella-braverman-calls-for-boris-johnson-to-step-down|title=Attorney General Suella Braverman calls for Boris Johnson to 'step down'|date=2022-07-06|website=ITV News|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707020157/https://www.itv.com/news/2022-07-06/attorney-general-suella-braverman-calls-for-boris-johnson-to-step-down|archive-date=2022-07-07|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;: Բրեկոնից և Ռեդնորշիրից խորհրդարանի անդամ Ֆեյ Ջոնսը հայտարարել է, որ եթե Ջոնսոնը հուլիսի 7-ին հրաժարական չտա, նա կհեռանա պաշտոնից&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.fayjones.org.uk/news/my-letter-leader-house-mark-spencer|title=My letter to the Leader of the House, Mark Spencer|website=Fay Jones|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190257/https://www.fayjones.org.uk/news/my-letter-leader-house-mark-spencer|archive-date=2022-07-07|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

Հուլիսի 7-ի առավոտյան{{Efn|Որոշ աղբյուրներում սխալմամբ նշվում է հուլիսի 6-ի երեկոն&lt;ref&gt;{{cite news |title=UK N.Ireland minister Brandon Lewis has not resigned -media |url=https://www.reuters.com/world/uk/uk-nireland-minister-brandon-lewis-resigns-bbc-2022-07-06/ |access-date=2022-07-08 |work=Reuters |date=2022-07-07 |language=en |accessdate=2022-07-08 |archivedate=2022-07-07 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20220707020151/https://www.reuters.com/world/uk/uk-nireland-minister-brandon-lewis-resigns-bbc-2022-07-06/ }}&lt;/ref&gt;.}} Հյուսիսային Իռլանդիայի գործերի նախարար Բրենդոն Լյուիսը հրաժարական է տվել&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://news.sky.com/story/brandon-lewis-resigns-as-northern-ireland-secretary-12647183|title=Brandon Lewis quits as Northern Ireland secretary as more ministers call for Boris Johnson to go|website=Sky News|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190257/https://news.sky.com/story/brandon-lewis-resigns-as-northern-ireland-secretary-12647183|archive-date=2022-07-07|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;: Միշել Դոունլանը կրթության նախարարի պաշտոնում նշանակվելուց երկու օր անց նույնպես հրաժարական է տվել&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.birminghammail.co.uk/news/midlands-news/michelle-donelan-quits-education-secretary-24421991|title=Michelle Donelan quits as Education Secretary - 24 hours after appointment|date=2022-07-07|website=BirminghamLive|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190257/https://www.birminghammail.co.uk/news/midlands-news/michelle-donelan-quits-education-secretary-24421991|archive-date=2022-07-07|lang=en|author=James Rodger|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

60-ից ավելի պատգամավորներ հրաժարական են տվել&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|date=2022-07-08|website=BBC News|title=Boris Johnson resigns: First leadership bids to become next prime minister|url=https://www.bbc.com/news/uk-62088847|archivedate=2022-07-08|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220708022420/https://www.bbc.com/news/uk-62088847}}&lt;/ref&gt;: Հրաժարականները հանգեցրել են նրան, որ շատ կառավարական գերատեսչություններ կորցրել են իրենց գրեթե բոլոր պատասխանատու նախարարներին: Կրթության նախարարությունում, օրինակ, մնացել է խորհրդարանական քարտուղարի միայն մեկ տեղակալ, իսկ բոլոր նախարարները հրաժարական են տվել&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.tes.com/magazine/news/general/michelle-donelan-resigns-education-secretary-boris-johnson|title=Michelle Donelan resigns as education secretary|website=Tes Magazine|archive-url=https://web.archive.org/web/20220708045133/https://www.tes.com/magazine/news/general/michelle-donelan-resigns-education-secretary-boris-johnson|archive-date=2022-07-08|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

Պահպանողական պատգամավորներից ոմանք աջակցություն են հայտնել Ջոնսոնին, այդ թվում  մշակույթի նախարար Նադին Դորիսին&lt;ref&gt;{{Cite tweet|user=NadineDorries|number=1544384582467964928|title=I'm not sure anyone actually doubted this, however, I am 💯 behind @BorisJohnson the PM who consistently gets all the big decisions right.|author-link=Доррис, Надин|date=2022-07-06}}&lt;/ref&gt;, Brexit-ի հնարավորությունների կրտսեր նախարար Ջեյքոբ Ռիս-Մոգը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.irishtimes.com/world/uk/2022/07/05/jacob-rees-mogg-backs-johnson-following-resignations/|title=Jacob Rees-Mogg backs Johnson following resignations|website=The Irish Times|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707020154/https://www.irishtimes.com/world/uk/2022/07/05/jacob-rees-mogg-backs-johnson-following-resignations/|archive-date=2022-07-07|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;, Շոտլանդիայի գործերի նախարար Ալիսթեր Ջեքը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.scotsman.com/news/politics/alister-jack-launches-defence-of-boris-johnson-as-he-claims-prime-minister-was-mugged-by-cake-3758890|title=Alister Jack launches defence of Boris Johnson as he claims Prime Minister was ‘mugged by cake’|website=www.scotsman.com|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190258/https://www.scotsman.com/news/politics/alister-jack-launches-defence-of-boris-johnson-as-he-claims-prime-minister-was-mugged-by-cake-3758890|archive-date=2022-07-07|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;, Հյուսիսային Իռլանդիայի գործերի պետական նախարար Քոնոր Բըրնսը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.bournemouthecho.co.uk/news/20258381.bournemouth-mp-conor-burns-gives-boris-johnson-full-support/|title=Boris Johnson has &quot;ongoing and full support&quot; of Bournemouth MP Conor Burns|website=Bournemouth Echo|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190259/https://www.bournemouthecho.co.uk/news/20258381.bournemouth-mp-conor-burns-gives-boris-johnson-full-support/|archive-date=2022-07-07|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;, Ջոնսոնի անձնական քարտուղար Լիա Նիքին&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.gi-media.co.uk/2022/07/06/grimsby-mp-lia-nici-says-no-other-leader-will-have-grimsby-in-their-interest-as-she-backs-pm11/|title=Grimsby MP Lia Nici says 'I will continue to support him' as she backs PM|date=2022-07-06|website=Gi Media|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707020156/https://www.gi-media.co.uk/2022/07/06/grimsby-mp-lia-nici-says-no-other-leader-will-have-grimsby-in-their-interest-as-she-backs-pm11/|archive-date=2022-07-07|lang=en|author=Jack Gray|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt; և Ուելինգբորոյի խորհրդարանի անդամ Փիթեր Բոունը&lt;ref&gt;{{Cite tweet|user=PiersUncensored|number=1544402675067912194|title=&quot;It's about policy, not individual... my constituents wouldn't have the foggiest who Chris Pincher was.&quot; Conservative MP Peter Bone is standing by Boris Johnson as his Cabinet falls apart.|date=2022-07-05}}&lt;/ref&gt;:

Ընդդիմության առաջնորդ Քեյր Սթարմերը քննադատել է Ջոնսոնին և կաբինետում մնացած պահպանողականներին՝ հայտարարելով, որ վարչապետին հավատարմության պահպանումը նշանակում է, որ «նրանք ոչ մի կաթիլ ազնվություն չունեն»&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/06/keir-starmer-pmqs-mock-boris-johnson-tories|title=‘Charge of the lightweight brigade’: Starmer uses PMQs to mock Tories|date=2022-07-06|website=the Guardian|archive-url=https://web.archive.org/web/20220706143620/https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/06/keir-starmer-pmqs-mock-boris-johnson-tories|archive-date=2022-07-06|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

== Բորիս Ջոնսոնի հրաժարականը ==
Հուլիսի 7-ի առավոտյան Ջոնսոնը զանգահարել է թագուհուն, որպեսզի նրան հայտնի հրաժարական տալու իր մտադրության մասին&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.independent.co.uk/news/uk/boris-johnson-prime-windsor-castle-theresa-may-parliament-b2118277.html|title=Boris Johnson phoned the Queen before resigning|website=The Independent|date=2022-07-07|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20220708001509/https://www.independent.co.uk/news/uk/boris-johnson-prime-windsor-castle-theresa-may-parliament-b2118277.html|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;: Հուլիսի 7-ին ժամը 12:30-ին նա Դաունինգ սթրիթում հայտարարել է կուսակցության առաջնորդի և վարչապետի պաշտոնից իր հրաժարականի մասին՝ նշելով, որ ժամանակավորապես կշարունակի պաշտոնավարել այնքան ժամանակ, քանի դեռ չի ընտրվել կուսակցության նոր առաջնորդը&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.itv.com/news/2022-07-07/boris-johnson-set-to-resign-say-reports|title='Sad to be giving up': PM resigning but will stay until new leader found|website=ITV News|date=2022-07-07|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190309/https://www.itv.com/news/2022-07-07/boris-johnson-set-to-resign-say-reports|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

Ուկրաինայի նախագահ Վոլոդիմիր Զելենսկին կարեկցանք է հայտնել, ինչպես նաև շնորհակալություն է հայտնել Ջոնսոնին՝ Ռուսաստանի ներխուժման ժամանակ Ուկրաինային աջակցելու համար&lt;ref name=&quot;автоссылка1&quot;&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|date=2022-07-07|website=BBC News|title=Boris Johnson: World reacts as UK PM resigns|url=https://www.bbc.com/news/world-62077691|archivedate=2022-07-07|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220707180414/https://www.bbc.com/news/world-62077691}}&lt;/ref&gt;:

Ռուսաստանի նախագահի մամուլի քարտուղար Դմիտրի Պեսկովը արձագանքել է իրավիճակին՝ հայտարարելով. «Նա (Բորիս Ջոնսոնը) մեզ չի սիրում։ Մենք էլ նրան չենք սիրում»&lt;ref name=&quot;автоссылка2&quot;&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/07/glee-in-russia-and-sadness-in-ukraine-as-boris-johnson-quits|title=Glee in Russia and sadness in Ukraine as Boris Johnson quits|website=the Guardian|date=2022-07-07|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707143456/https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/07/glee-in-russia-and-sadness-in-ukraine-as-boris-johnson-quits|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=ru|url=https://www.interfax-russia.ru/rossiya-i-mir/v-kremle-obratili-vnimanie-na-pravitelstvennyy-krizis-v-velikobritanii|title=В Кремле обратили внимание на правительственный кризис в Великобритании - Россия {{!}}{{!}} Интерфакс Россия|website=www.interfax-russia.ru|date=2022-07-07|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20220708074157/https://www.interfax-russia.ru/rossiya-i-mir/v-kremle-obratili-vnimanie-na-pravitelstvennyy-krizis-v-velikobritanii|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;: Ռուսաստանի ԱԳՆ պաշտոնական ներկայացուցիչ Մարիա Զախարովան հայտարարել է, որ Ջոնսոնը «ապշած էր արձակված բումերանգից»&lt;ref name=&quot;автоссылка1&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;автоссылка2&quot; /&gt;:

ԱՄՆ նախագահ Ջո Բայդենը հայտարարել է, որ ԱՄՆ-ն ու Մեծ Բրիտանիան կմնան «ամենամտերիմ ընկերներն ու դաշնակիցները», և որ երկրների միջև հարաբերությունները մնում են ամուր: Բայդենը նաև հույս է հայտնել, որ Ջոնսոնի հետնորդը հավատարիմ կմնա Ուկրաինային աջակցելու գործին: Սակայն Սպիտակ տան պաշտոնյաները հրաժարվել են մեկնաբանել Ջոնսոնի հեռանալը՝ հայտարարելով, որ նրանք «չեն պատրաստվում մեկնաբանել այլ կառավարության ժողովրդավարական գործընթացը»&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.independent.co.uk/news/world/americas/us-politics/biden-statement-boris-johnson-resignation-b2118255.html|title=Biden says ‘close cooperation’ with UK will continue after Johnson announces exit|website=The Independent|date=2022-07-07|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190942/https://www.independent.co.uk/news/world/americas/us-politics/biden-statement-boris-johnson-resignation-b2118255.html|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

{{Արտաքին հղումներ}}</text>
      <sha1>1bm7ol5nu5nnz3983lowk1pxiq1d4iq</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486029</id>
      <parentid>8486028</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T13:36:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ArmSirius</username>
        <id>64149</id>
      </contributor>
      <comment>/* Ծանոթագրություններ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="27135" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ իրադարձություն}}
2022 թվականի հուլիսի սկզբին վարչապետ և Պահպանողական կուսակցության առաջնորդ Բորիս Ջոնսոնի երկրորդ աշխատասենյակում ավելի քան վաթսուն պատգամավորներ հրաժարական են տվել իրենց պաշտոններից: Հուլիսի 7-ին իր հրաժարականի մասին հայտարարել է նաև Ջոնսոնը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.cnn.com/2022/07/07/europe/boris-johnson-resignation-intl/index.html|title=UK Prime Minister Boris Johnson resigns after mutiny in his party|author=|website=CNN|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707173327/https://www.cnn.com/2022/07/07/europe/boris-johnson-resignation-intl/index.html|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

Հուլիսի 5-ին Քրիս Պինչերի հետ կապված սկանդալի ֆոնին, Գանձապետարանի կանցլեր Ռիշի Սունակը և առողջապահության նախարար Սաջիդ Ջավիդը հրաժարական են տվել&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.independent.co.uk/news/uk/politics/rishi-sunak-resigns-chancellor-boris-johnson-b2116399.html|title=Rishi Sunak resigns as chancellor in devastating blow to Boris Johnson|website=The Independent|date=2022-07-05|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-05|archive-url=https://web.archive.org/web/20220705174013/https://www.independent.co.uk/news/uk/politics/rishi-sunak-resigns-chancellor-boris-johnson-b2116399.html|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;: Մեծ թվով այլ կառավարության անդամներ նույնպես սկսել են հրաժարական տալ&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.thenorthernecho.co.uk/news/20259951.listed-tory-mps-resigned-far/|title=LISTED: All the Tory MPs who have resigned since Sajid Javid and Rishi Sunak quit|website=The Northern Echo|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707020148/https://www.thenorthernecho.co.uk/news/20259951.listed-tory-mps-resigned-far/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;: Հուլիսի 7-ին խորհրդարանի վաթսուն անդամներ հրաժարական են տվել կառավարական և կուսակցական պաշտոններից: Մեծ Բրիտանիայի բնակարանային կոմունալ տնտեսության, համայնքների և տեղական ինքնակառավարման նախարար Մայքլ Գոուվը հուլիսի 6-ին ազատվել է պաշտոնից&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://inews.co.uk/news/politics/michael-gove-sacked-cabinet-boris-johnson-prime-minister-to-resign-1728008|title=Michael Gove sacked by PM, Welsh Secretary Simon Hart quits Cabinet as fallout continues|author=Poppy Wood|website=inews.co.uk|date=2022-07-06|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707020147/https://inews.co.uk/news/politics/michael-gove-sacked-cabinet-boris-johnson-prime-minister-to-resign-1728008|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

Հուլիսի 7-ին Ջոնսոնը հայտարարել էր Պահպանողական կուսակցության առաջնորդի պաշտոնից հեռանալու մտադրության մասին՝ նշելով, որ դա կանի նոր առաջնորդի հայտարարությունից հետո&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.washingtonpost.com/world/2022/07/07/uk-boris-johnson-resignation/|title=Boris Johnson blames ‘the herd,’ resigns to make way for new U.K. leader|website=The Washington Post|date=2022-07-07|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707194307/https://www.washingtonpost.com/world/2022/07/07/uk-boris-johnson-resignation/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|date=2022-07-07|website=BBC News|title=Boris Johnson facing calls to quit as PM as soon as possible|url=https://www.bbc.com/news/uk-politics-62064789|archivedate=2022-07-07|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220707082742/https://www.bbc.com/news/uk-politics-62064789}}&lt;/ref&gt;: Մինչ այդ նա հերքել էր պաշտոնից հնարավոր հեռացումը&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=ru|url=https://regnum.ru/news/3628145.html|title=Джонсон не покинет свой пост из-за неудачи консерваторов на выборах|website=ИА REGNUM|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20220708074156/https://regnum.ru/news/3628145.html|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

== Նախապատմություն ==
Պահպանողական կուսակցությունը պարտություն է կրել 2022 թվականի հունիսի 23-ի լրացուցիչ ընտրություններում Ուեյքֆիլդ և Թիվերտոն և Հոնիտոն ընտրատարածքներում՝ համապատասխանաբար զիջելով Լեյբորիստական կուսակցությանը և Լիբերալ դեմոկրատների կուսակցությանը: Դա հանգեցրել է Պահպանողական կուսակցության նախագահ Օլիվեր Դոուդենի հրաժարականին&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://news.sky.com/story/we-cannot-carry-on-with-business-as-usual-oliver-dowden-quits-as-tory-chair-after-by-election-mauling-12639482|title=Oliver Dowden quits as Tory chair after by-election mauling - 'We cannot carry on with business as usual'|website=Sky News|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707135129/https://news.sky.com/story/we-cannot-carry-on-with-business-as-usual-oliver-dowden-quits-as-tory-chair-after-by-election-mauling-12639482|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

2022 թվականի հունիսի վերջին սկանդալ էր հասունացել Քրիս Պինչերի անվան շուրջ։ Նրան մեղադրել են երկու տղամարդկանց նկատմամբ սեռական ոտնձգություններ իրականացնելու մեջ&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|date=2022-07-01|website=BBC News|title=Chris Pincher suspended as Tory MP after groping allegation|url=https://www.bbc.com/news/uk-politics-62014765|archivedate=2022-07-01|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220701160833/https://www.bbc.com/news/uk-politics-62014765}}&lt;/ref&gt;: Մի քանի օր անց նրա դեմ նոր մեղադրանքներ են առաջադրվել&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/03/boris-johnson-accused-of-ignoring-warnings-about-chris-pincher-amid-new-allegations|title=Boris Johnson accused of ignoring warnings about Chris Pincher amid new allegations|website=the Guardian|date=2022-07-03|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20220703092938/https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/03/boris-johnson-accused-of-ignoring-warnings-about-chris-pincher-amid-new-allegations|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

== Իրադարձություններ ==
2022 թվականի հուլիսի 5-ին առողջապահության նախարար Սաջիդ Ջավիդը և գանձապետարանի կանցլեր Ռիշի Սունակը հրաժարական են տվել վարչապետ Բորիս Ջոնսոնի այն հայտարարությունից հետո, թե սխալ էր Քրիս Պինչերին պաշտոնում նշանակել սեռական ոտնձգությունների մեղադրանքներից հետո: Ջավիդի և Սուդակի հրաժարականները հանգեցրել են նրան, որ խորհրդարանի մյուս նախարարները և անձնական քարտուղարները նույնպես հրաժարական են տվել: Նրանց մեծ մասը վկայակոչում էր Ջոնսոնի ազնվության և պարկեշտության բացակայությունը: Հաջորդ 24 ժամվա ընթացքում 36 մարդ հրաժարական է տվել կառավարությունում իր պաշտոններից։ Պետական կառավարման ինստիտուտի գնահատականներով՝ պաշտոնանկությունների այս շարքը ամենախոշորն է դարձել առնվազն 1900 թվականից ի վեր&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|first=Camilla|last=Turner|date=2022-07-06|id=0307-1235|website=The Telegraph|title=Boris Johnson suffers most ministerial resignations in modern history|url=https://www.telegraph.co.uk/politics/2022/07/06/boris-johnson-suffers-ministerial-resignations-24-hours-since/|archivedate=2022-07-07|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220707020152/https://www.telegraph.co.uk/politics/2022/07/06/boris-johnson-suffers-ministerial-resignations-24-hours-since/}}&lt;/ref&gt;:

Հուլիսի 6-ին Ջոնսոնը, չնայած ինչպես ընդդիմության, այնպես էլ կառավարության ճնշումներին, հերքել է հնարավոր պաշտոնաթողությունը: Գանձապետարանի նոր կանցլեր Նադիմ Զահավին և ներքին գործերի նախարար Փրիթի Պատելը հավաքվել են Դաունինգ սթրիթում, որպեսզի Ջոնսոնին կոչ անեն հրաժարական տալ: Դրանից հետո Ջոնսոնի մյուս կաբինետի անդամները, ինչպիսիք են Նադին Դորիսը, նույնպես հավաքվել են թիվ 10 տանը&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|date=2022-07-06|website=BBC News|title=Boris Johnson digs in amid growing cabinet mutiny|url=https://www.bbc.com/news/uk-politics-62065534|archivedate=2022-07-06|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220706120301/https://www.bbc.com/news/uk-politics-62065534}}&lt;/ref&gt;:

Հուլիսի 6-ի երեկոյան, չնայած այն հանգամանքին, որ այլ բարձրաստիճան նախարարները, այդ թվում՝ ներքին գործերի նախարար Փրիթի Պատելը, բնակարանային կոմունալ տնտեսության, համայնքների և տեղական ինքնակառավարման նախարար Մայքլ Գոուվը և տրանսպորտի նախարար Գրանթ Շեփփսը, հաղորդվում է, որ վարչապետին կոչ են արել հրաժարական տալ, հայտարարություն է տարածվել, որը հաստատում է, որ Ջոնսոնը կամավոր հրաժարական չի տա&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://news.sky.com/story/boris-johnson-resigns-live-updates-12593360|title=Politics live: Johnson appoints more ministers and indicates his future after Downing Street; first leadership contender declares|website=Sky News|archive-url=https://web.archive.org/web/20220708002218/https://news.sky.com/story/boris-johnson-resigns-live-updates-12593360|archive-date=2022-07-08|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;: Նույն օրը Ջոնսոնը աշխատանքից ազատել է Մայքլ Գոուվին&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/06/michael-gove-sacked-for-disloyalty-allies-reveal-how-it-happened|title=Michael Gove sacked ‘for disloyalty’: allies reveal how it happened|date=2022-07-06|website=the Guardian|archive-url=https://web.archive.org/web/20220706210916/https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/06/michael-gove-sacked-for-disloyalty-allies-reveal-how-it-happened|archive-date=2022-07-06|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|first=|last=|id=0140-0460|title=Boris Johnson fights on after day of chaos|url=https://www.thetimes.co.uk/article/boris-johnson-resign-rishi-sunak-sajid-javid-uk-politics-pmqs-live-20pjmhbwj|website=The Times|archivedate=2022-07-06|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220706110646/https://www.thetimes.co.uk/article/boris-johnson-resign-rishi-sunak-sajid-javid-uk-politics-pmqs-live-20pjmhbwj}}&lt;/ref&gt;: Ավելի ուշ նույն երեկոյան Սայմոն Հարթը՝ Ուելսի գործերի նախարարը, հրաժարական է տվել նախարարների կաբինետից՝ հայտարարելով, որ «իրեն այլ ընտրություն չի մնացել»&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://nation.cymru/news/welsh-secretary-simon-hart-resigns-from-uk-government-no-other-option-left/|title=Welsh Secretary Simon Hart resigns from UK Government - 'no other option left'|date=2022-07-06|website=Nation.Cymru|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707020151/https://nation.cymru/news/welsh-secretary-simon-hart-resigns-from-uk-government-no-other-option-left/|archive-date=2022-07-07|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

Գլխավոր հավատարմատար Սուելա Բրավերմանը միացել է Ջոնսոնի՝ հրաժարական տալու կոչերին, սակայն հրաժարվել է հրաժարական տալ կառավարությունում՝ պատճառաբանելով պարտքի զգացումով: Նա նաև հայտարարել է, որ առաջադրվելու է պահպանողական կուսակցությունում առաջնորդության համար կայանալիք ցանկացած մրցույթում&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.itv.com/news/2022-07-06/attorney-general-suella-braverman-calls-for-boris-johnson-to-step-down|title=Attorney General Suella Braverman calls for Boris Johnson to 'step down'|date=2022-07-06|website=ITV News|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707020157/https://www.itv.com/news/2022-07-06/attorney-general-suella-braverman-calls-for-boris-johnson-to-step-down|archive-date=2022-07-07|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;: Բրեկոնից և Ռեդնորշիրից խորհրդարանի անդամ Ֆեյ Ջոնսը հայտարարել է, որ եթե Ջոնսոնը հուլիսի 7-ին հրաժարական չտա, նա կհեռանա պաշտոնից&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.fayjones.org.uk/news/my-letter-leader-house-mark-spencer|title=My letter to the Leader of the House, Mark Spencer|website=Fay Jones|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190257/https://www.fayjones.org.uk/news/my-letter-leader-house-mark-spencer|archive-date=2022-07-07|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

Հուլիսի 7-ի առավոտյան{{Efn|Որոշ աղբյուրներում սխալմամբ նշվում է հուլիսի 6-ի երեկոն&lt;ref&gt;{{cite news |title=UK N.Ireland minister Brandon Lewis has not resigned -media |url=https://www.reuters.com/world/uk/uk-nireland-minister-brandon-lewis-resigns-bbc-2022-07-06/ |access-date=2022-07-08 |work=Reuters |date=2022-07-07 |language=en |accessdate=2022-07-08 |archivedate=2022-07-07 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20220707020151/https://www.reuters.com/world/uk/uk-nireland-minister-brandon-lewis-resigns-bbc-2022-07-06/ }}&lt;/ref&gt;.}} Հյուսիսային Իռլանդիայի գործերի նախարար Բրենդոն Լյուիսը հրաժարական է տվել&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://news.sky.com/story/brandon-lewis-resigns-as-northern-ireland-secretary-12647183|title=Brandon Lewis quits as Northern Ireland secretary as more ministers call for Boris Johnson to go|website=Sky News|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190257/https://news.sky.com/story/brandon-lewis-resigns-as-northern-ireland-secretary-12647183|archive-date=2022-07-07|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;: Միշել Դոունլանը կրթության նախարարի պաշտոնում նշանակվելուց երկու օր անց նույնպես հրաժարական է տվել&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.birminghammail.co.uk/news/midlands-news/michelle-donelan-quits-education-secretary-24421991|title=Michelle Donelan quits as Education Secretary - 24 hours after appointment|date=2022-07-07|website=BirminghamLive|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190257/https://www.birminghammail.co.uk/news/midlands-news/michelle-donelan-quits-education-secretary-24421991|archive-date=2022-07-07|lang=en|author=James Rodger|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

60-ից ավելի պատգամավորներ հրաժարական են տվել&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|date=2022-07-08|website=BBC News|title=Boris Johnson resigns: First leadership bids to become next prime minister|url=https://www.bbc.com/news/uk-62088847|archivedate=2022-07-08|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220708022420/https://www.bbc.com/news/uk-62088847}}&lt;/ref&gt;: Հրաժարականները հանգեցրել են նրան, որ շատ կառավարական գերատեսչություններ կորցրել են իրենց գրեթե բոլոր պատասխանատու նախարարներին: Կրթության նախարարությունում, օրինակ, մնացել է խորհրդարանական քարտուղարի միայն մեկ տեղակալ, իսկ բոլոր նախարարները հրաժարական են տվել&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.tes.com/magazine/news/general/michelle-donelan-resigns-education-secretary-boris-johnson|title=Michelle Donelan resigns as education secretary|website=Tes Magazine|archive-url=https://web.archive.org/web/20220708045133/https://www.tes.com/magazine/news/general/michelle-donelan-resigns-education-secretary-boris-johnson|archive-date=2022-07-08|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

Պահպանողական պատգամավորներից ոմանք աջակցություն են հայտնել Ջոնսոնին, այդ թվում  մշակույթի նախարար Նադին Դորիսին&lt;ref&gt;{{Cite tweet|user=NadineDorries|number=1544384582467964928|title=I'm not sure anyone actually doubted this, however, I am 💯 behind @BorisJohnson the PM who consistently gets all the big decisions right.|author-link=Доррис, Надин|date=2022-07-06}}&lt;/ref&gt;, Brexit-ի հնարավորությունների կրտսեր նախարար Ջեյքոբ Ռիս-Մոգը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.irishtimes.com/world/uk/2022/07/05/jacob-rees-mogg-backs-johnson-following-resignations/|title=Jacob Rees-Mogg backs Johnson following resignations|website=The Irish Times|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707020154/https://www.irishtimes.com/world/uk/2022/07/05/jacob-rees-mogg-backs-johnson-following-resignations/|archive-date=2022-07-07|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;, Շոտլանդիայի գործերի նախարար Ալիսթեր Ջեքը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.scotsman.com/news/politics/alister-jack-launches-defence-of-boris-johnson-as-he-claims-prime-minister-was-mugged-by-cake-3758890|title=Alister Jack launches defence of Boris Johnson as he claims Prime Minister was ‘mugged by cake’|website=www.scotsman.com|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190258/https://www.scotsman.com/news/politics/alister-jack-launches-defence-of-boris-johnson-as-he-claims-prime-minister-was-mugged-by-cake-3758890|archive-date=2022-07-07|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;, Հյուսիսային Իռլանդիայի գործերի պետական նախարար Քոնոր Բըրնսը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.bournemouthecho.co.uk/news/20258381.bournemouth-mp-conor-burns-gives-boris-johnson-full-support/|title=Boris Johnson has &quot;ongoing and full support&quot; of Bournemouth MP Conor Burns|website=Bournemouth Echo|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190259/https://www.bournemouthecho.co.uk/news/20258381.bournemouth-mp-conor-burns-gives-boris-johnson-full-support/|archive-date=2022-07-07|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;, Ջոնսոնի անձնական քարտուղար Լիա Նիքին&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.gi-media.co.uk/2022/07/06/grimsby-mp-lia-nici-says-no-other-leader-will-have-grimsby-in-their-interest-as-she-backs-pm11/|title=Grimsby MP Lia Nici says 'I will continue to support him' as she backs PM|date=2022-07-06|website=Gi Media|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707020156/https://www.gi-media.co.uk/2022/07/06/grimsby-mp-lia-nici-says-no-other-leader-will-have-grimsby-in-their-interest-as-she-backs-pm11/|archive-date=2022-07-07|lang=en|author=Jack Gray|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt; և Ուելինգբորոյի խորհրդարանի անդամ Փիթեր Բոունը&lt;ref&gt;{{Cite tweet|user=PiersUncensored|number=1544402675067912194|title=&quot;It's about policy, not individual... my constituents wouldn't have the foggiest who Chris Pincher was.&quot; Conservative MP Peter Bone is standing by Boris Johnson as his Cabinet falls apart.|date=2022-07-05}}&lt;/ref&gt;:

Ընդդիմության առաջնորդ Քեյր Սթարմերը քննադատել է Ջոնսոնին և կաբինետում մնացած պահպանողականներին՝ հայտարարելով, որ վարչապետին հավատարմության պահպանումը նշանակում է, որ «նրանք ոչ մի կաթիլ ազնվություն չունեն»&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/06/keir-starmer-pmqs-mock-boris-johnson-tories|title=‘Charge of the lightweight brigade’: Starmer uses PMQs to mock Tories|date=2022-07-06|website=the Guardian|archive-url=https://web.archive.org/web/20220706143620/https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/06/keir-starmer-pmqs-mock-boris-johnson-tories|archive-date=2022-07-06|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

== Բորիս Ջոնսոնի հրաժարականը ==
Հուլիսի 7-ի առավոտյան Ջոնսոնը զանգահարել է թագուհուն, որպեսզի նրան հայտնի հրաժարական տալու իր մտադրության մասին&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.independent.co.uk/news/uk/boris-johnson-prime-windsor-castle-theresa-may-parliament-b2118277.html|title=Boris Johnson phoned the Queen before resigning|website=The Independent|date=2022-07-07|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20220708001509/https://www.independent.co.uk/news/uk/boris-johnson-prime-windsor-castle-theresa-may-parliament-b2118277.html|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;: Հուլիսի 7-ին ժամը 12:30-ին նա Դաունինգ սթրիթում հայտարարել է կուսակցության առաջնորդի և վարչապետի պաշտոնից իր հրաժարականի մասին՝ նշելով, որ ժամանակավորապես կշարունակի պաշտոնավարել այնքան ժամանակ, քանի դեռ չի ընտրվել կուսակցության նոր առաջնորդը&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.itv.com/news/2022-07-07/boris-johnson-set-to-resign-say-reports|title='Sad to be giving up': PM resigning but will stay until new leader found|website=ITV News|date=2022-07-07|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190309/https://www.itv.com/news/2022-07-07/boris-johnson-set-to-resign-say-reports|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

Ուկրաինայի նախագահ Վոլոդիմիր Զելենսկին կարեկցանք է հայտնել, ինչպես նաև շնորհակալություն է հայտնել Ջոնսոնին՝ Ռուսաստանի ներխուժման ժամանակ Ուկրաինային աջակցելու համար&lt;ref name=&quot;автоссылка1&quot;&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|date=2022-07-07|website=BBC News|title=Boris Johnson: World reacts as UK PM resigns|url=https://www.bbc.com/news/world-62077691|archivedate=2022-07-07|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220707180414/https://www.bbc.com/news/world-62077691}}&lt;/ref&gt;:

Ռուսաստանի նախագահի մամուլի քարտուղար Դմիտրի Պեսկովը արձագանքել է իրավիճակին՝ հայտարարելով. «Նա (Բորիս Ջոնսոնը) մեզ չի սիրում։ Մենք էլ նրան չենք սիրում»&lt;ref name=&quot;автоссылка2&quot;&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/07/glee-in-russia-and-sadness-in-ukraine-as-boris-johnson-quits|title=Glee in Russia and sadness in Ukraine as Boris Johnson quits|website=the Guardian|date=2022-07-07|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707143456/https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/07/glee-in-russia-and-sadness-in-ukraine-as-boris-johnson-quits|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=ru|url=https://www.interfax-russia.ru/rossiya-i-mir/v-kremle-obratili-vnimanie-na-pravitelstvennyy-krizis-v-velikobritanii|title=В Кремле обратили внимание на правительственный кризис в Великобритании - Россия {{!}}{{!}} Интерфакс Россия|website=www.interfax-russia.ru|date=2022-07-07|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20220708074157/https://www.interfax-russia.ru/rossiya-i-mir/v-kremle-obratili-vnimanie-na-pravitelstvennyy-krizis-v-velikobritanii|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;: Ռուսաստանի ԱԳՆ պաշտոնական ներկայացուցիչ Մարիա Զախարովան հայտարարել է, որ Ջոնսոնը «ապշած էր արձակված բումերանգից»&lt;ref name=&quot;автоссылка1&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;автоссылка2&quot; /&gt;:

ԱՄՆ նախագահ Ջո Բայդենը հայտարարել է, որ ԱՄՆ-ն ու Մեծ Բրիտանիան կմնան «ամենամտերիմ ընկերներն ու դաշնակիցները», և որ երկրների միջև հարաբերությունները մնում են ամուր: Բայդենը նաև հույս է հայտնել, որ Ջոնսոնի հետնորդը հավատարիմ կմնա Ուկրաինային աջակցելու գործին: Սակայն Սպիտակ տան պաշտոնյաները հրաժարվել են մեկնաբանել Ջոնսոնի հեռանալը՝ հայտարարելով, որ նրանք «չեն պատրաստվում մեկնաբանել այլ կառավարության ժողովրդավարական գործընթացը»&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.independent.co.uk/news/world/americas/us-politics/biden-statement-boris-johnson-resignation-b2118255.html|title=Biden says ‘close cooperation’ with UK will continue after Johnson announces exit|website=The Independent|date=2022-07-07|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190942/https://www.independent.co.uk/news/world/americas/us-politics/biden-statement-boris-johnson-resignation-b2118255.html|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ2}}

{{Արտաքին հղումներ}}</text>
      <sha1>el9z6f44wpmi1ekr9fxj040odfw7jy7</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486030</id>
      <parentid>8486029</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T13:37:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ArmSirius</username>
        <id>64149</id>
      </contributor>
      <comment>/* top */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="27241" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ իրադարձություն}}
2022 թվականի հուլիսի սկզբին վարչապետ և [[Մեծ Բրիտանիայի պահպանողական կուսակցություն|Պահպանողական կուսակցության]] առաջնորդ [[Բորիս Ջոնսոն]]ի երկրորդ աշխատասենյակում ավելի քան վաթսուն պատգամավորներ հրաժարական են տվել իրենց պաշտոններից: Հուլիսի 7-ին իր հրաժարականի մասին հայտարարել է նաև Ջոնսոնը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.cnn.com/2022/07/07/europe/boris-johnson-resignation-intl/index.html|title=UK Prime Minister Boris Johnson resigns after mutiny in his party|author=|website=CNN|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707173327/https://www.cnn.com/2022/07/07/europe/boris-johnson-resignation-intl/index.html|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

Հուլիսի 5-ին [[Քրիս Պինչեր]]ի հետ կապված սկանդալի ֆոնին, Գանձապետարանի կանցլեր [[Ռիշի Սունակ]]ը և առողջապահության նախարար [[Սաջիդ Ջավիդ]]ը հրաժարական են տվել&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.independent.co.uk/news/uk/politics/rishi-sunak-resigns-chancellor-boris-johnson-b2116399.html|title=Rishi Sunak resigns as chancellor in devastating blow to Boris Johnson|website=The Independent|date=2022-07-05|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-05|archive-url=https://web.archive.org/web/20220705174013/https://www.independent.co.uk/news/uk/politics/rishi-sunak-resigns-chancellor-boris-johnson-b2116399.html|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;: Մեծ թվով այլ կառավարության անդամներ նույնպես սկսել են հրաժարական տալ&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.thenorthernecho.co.uk/news/20259951.listed-tory-mps-resigned-far/|title=LISTED: All the Tory MPs who have resigned since Sajid Javid and Rishi Sunak quit|website=The Northern Echo|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707020148/https://www.thenorthernecho.co.uk/news/20259951.listed-tory-mps-resigned-far/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;: Հուլիսի 7-ին խորհրդարանի վաթսուն անդամներ հրաժարական են տվել կառավարական և կուսակցական պաշտոններից: Մեծ Բրիտանիայի բնակարանային կոմունալ տնտեսության, համայնքների և տեղական ինքնակառավարման նախարար [[Մայքլ Գոուվ]]ը հուլիսի 6-ին ազատվել է պաշտոնից&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://inews.co.uk/news/politics/michael-gove-sacked-cabinet-boris-johnson-prime-minister-to-resign-1728008|title=Michael Gove sacked by PM, Welsh Secretary Simon Hart quits Cabinet as fallout continues|author=Poppy Wood|website=inews.co.uk|date=2022-07-06|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707020147/https://inews.co.uk/news/politics/michael-gove-sacked-cabinet-boris-johnson-prime-minister-to-resign-1728008|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

Հուլիսի 7-ին Ջոնսոնը հայտարարել էր Պահպանողական կուսակցության առաջնորդի պաշտոնից հեռանալու մտադրության մասին՝ նշելով, որ դա կանի նոր առաջնորդի հայտարարությունից հետո&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.washingtonpost.com/world/2022/07/07/uk-boris-johnson-resignation/|title=Boris Johnson blames ‘the herd,’ resigns to make way for new U.K. leader|website=The Washington Post|date=2022-07-07|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707194307/https://www.washingtonpost.com/world/2022/07/07/uk-boris-johnson-resignation/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|date=2022-07-07|website=BBC News|title=Boris Johnson facing calls to quit as PM as soon as possible|url=https://www.bbc.com/news/uk-politics-62064789|archivedate=2022-07-07|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220707082742/https://www.bbc.com/news/uk-politics-62064789}}&lt;/ref&gt;: Մինչ այդ նա հերքել էր պաշտոնից հնարավոր հեռացումը&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=ru|url=https://regnum.ru/news/3628145.html|title=Джонсон не покинет свой пост из-за неудачи консерваторов на выборах|website=ИА REGNUM|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20220708074156/https://regnum.ru/news/3628145.html|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

== Նախապատմություն ==
Պահպանողական կուսակցությունը պարտություն է կրել 2022 թվականի հունիսի 23-ի լրացուցիչ ընտրություններում Ուեյքֆիլդ և Թիվերտոն և Հոնիտոն ընտրատարածքներում՝ համապատասխանաբար զիջելով Լեյբորիստական կուսակցությանը և Լիբերալ դեմոկրատների կուսակցությանը: Դա հանգեցրել է Պահպանողական կուսակցության նախագահ Օլիվեր Դոուդենի հրաժարականին&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://news.sky.com/story/we-cannot-carry-on-with-business-as-usual-oliver-dowden-quits-as-tory-chair-after-by-election-mauling-12639482|title=Oliver Dowden quits as Tory chair after by-election mauling - 'We cannot carry on with business as usual'|website=Sky News|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707135129/https://news.sky.com/story/we-cannot-carry-on-with-business-as-usual-oliver-dowden-quits-as-tory-chair-after-by-election-mauling-12639482|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

2022 թվականի հունիսի վերջին սկանդալ էր հասունացել Քրիս Պինչերի անվան շուրջ։ Նրան մեղադրել են երկու տղամարդկանց նկատմամբ սեռական ոտնձգություններ իրականացնելու մեջ&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|date=2022-07-01|website=BBC News|title=Chris Pincher suspended as Tory MP after groping allegation|url=https://www.bbc.com/news/uk-politics-62014765|archivedate=2022-07-01|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220701160833/https://www.bbc.com/news/uk-politics-62014765}}&lt;/ref&gt;: Մի քանի օր անց նրա դեմ նոր մեղադրանքներ են առաջադրվել&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/03/boris-johnson-accused-of-ignoring-warnings-about-chris-pincher-amid-new-allegations|title=Boris Johnson accused of ignoring warnings about Chris Pincher amid new allegations|website=the Guardian|date=2022-07-03|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20220703092938/https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/03/boris-johnson-accused-of-ignoring-warnings-about-chris-pincher-amid-new-allegations|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

== Իրադարձություններ ==
2022 թվականի հուլիսի 5-ին առողջապահության նախարար Սաջիդ Ջավիդը և գանձապետարանի կանցլեր Ռիշի Սունակը հրաժարական են տվել վարչապետ Բորիս Ջոնսոնի այն հայտարարությունից հետո, թե սխալ էր Քրիս Պինչերին պաշտոնում նշանակել սեռական ոտնձգությունների մեղադրանքներից հետո: Ջավիդի և Սուդակի հրաժարականները հանգեցրել են նրան, որ խորհրդարանի մյուս նախարարները և անձնական քարտուղարները նույնպես հրաժարական են տվել: Նրանց մեծ մասը վկայակոչում էր Ջոնսոնի ազնվության և պարկեշտության բացակայությունը: Հաջորդ 24 ժամվա ընթացքում 36 մարդ հրաժարական է տվել կառավարությունում իր պաշտոններից։ Պետական կառավարման ինստիտուտի գնահատականներով՝ պաշտոնանկությունների այս շարքը ամենախոշորն է դարձել առնվազն 1900 թվականից ի վեր&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|first=Camilla|last=Turner|date=2022-07-06|id=0307-1235|website=The Telegraph|title=Boris Johnson suffers most ministerial resignations in modern history|url=https://www.telegraph.co.uk/politics/2022/07/06/boris-johnson-suffers-ministerial-resignations-24-hours-since/|archivedate=2022-07-07|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220707020152/https://www.telegraph.co.uk/politics/2022/07/06/boris-johnson-suffers-ministerial-resignations-24-hours-since/}}&lt;/ref&gt;:

Հուլիսի 6-ին Ջոնսոնը, չնայած ինչպես ընդդիմության, այնպես էլ կառավարության ճնշումներին, հերքել է հնարավոր պաշտոնաթողությունը: Գանձապետարանի նոր կանցլեր Նադիմ Զահավին և ներքին գործերի նախարար Փրիթի Պատելը հավաքվել են Դաունինգ սթրիթում, որպեսզի Ջոնսոնին կոչ անեն հրաժարական տալ: Դրանից հետո Ջոնսոնի մյուս կաբինետի անդամները, ինչպիսիք են Նադին Դորիսը, նույնպես հավաքվել են թիվ 10 տանը&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|date=2022-07-06|website=BBC News|title=Boris Johnson digs in amid growing cabinet mutiny|url=https://www.bbc.com/news/uk-politics-62065534|archivedate=2022-07-06|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220706120301/https://www.bbc.com/news/uk-politics-62065534}}&lt;/ref&gt;:

Հուլիսի 6-ի երեկոյան, չնայած այն հանգամանքին, որ այլ բարձրաստիճան նախարարները, այդ թվում՝ ներքին գործերի նախարար Փրիթի Պատելը, բնակարանային կոմունալ տնտեսության, համայնքների և տեղական ինքնակառավարման նախարար Մայքլ Գոուվը և տրանսպորտի նախարար Գրանթ Շեփփսը, հաղորդվում է, որ վարչապետին կոչ են արել հրաժարական տալ, հայտարարություն է տարածվել, որը հաստատում է, որ Ջոնսոնը կամավոր հրաժարական չի տա&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://news.sky.com/story/boris-johnson-resigns-live-updates-12593360|title=Politics live: Johnson appoints more ministers and indicates his future after Downing Street; first leadership contender declares|website=Sky News|archive-url=https://web.archive.org/web/20220708002218/https://news.sky.com/story/boris-johnson-resigns-live-updates-12593360|archive-date=2022-07-08|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;: Նույն օրը Ջոնսոնը աշխատանքից ազատել է Մայքլ Գոուվին&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/06/michael-gove-sacked-for-disloyalty-allies-reveal-how-it-happened|title=Michael Gove sacked ‘for disloyalty’: allies reveal how it happened|date=2022-07-06|website=the Guardian|archive-url=https://web.archive.org/web/20220706210916/https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/06/michael-gove-sacked-for-disloyalty-allies-reveal-how-it-happened|archive-date=2022-07-06|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|first=|last=|id=0140-0460|title=Boris Johnson fights on after day of chaos|url=https://www.thetimes.co.uk/article/boris-johnson-resign-rishi-sunak-sajid-javid-uk-politics-pmqs-live-20pjmhbwj|website=The Times|archivedate=2022-07-06|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220706110646/https://www.thetimes.co.uk/article/boris-johnson-resign-rishi-sunak-sajid-javid-uk-politics-pmqs-live-20pjmhbwj}}&lt;/ref&gt;: Ավելի ուշ նույն երեկոյան Սայմոն Հարթը՝ Ուելսի գործերի նախարարը, հրաժարական է տվել նախարարների կաբինետից՝ հայտարարելով, որ «իրեն այլ ընտրություն չի մնացել»&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://nation.cymru/news/welsh-secretary-simon-hart-resigns-from-uk-government-no-other-option-left/|title=Welsh Secretary Simon Hart resigns from UK Government - 'no other option left'|date=2022-07-06|website=Nation.Cymru|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707020151/https://nation.cymru/news/welsh-secretary-simon-hart-resigns-from-uk-government-no-other-option-left/|archive-date=2022-07-07|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

Գլխավոր հավատարմատար Սուելա Բրավերմանը միացել է Ջոնսոնի՝ հրաժարական տալու կոչերին, սակայն հրաժարվել է հրաժարական տալ կառավարությունում՝ պատճառաբանելով պարտքի զգացումով: Նա նաև հայտարարել է, որ առաջադրվելու է պահպանողական կուսակցությունում առաջնորդության համար կայանալիք ցանկացած մրցույթում&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.itv.com/news/2022-07-06/attorney-general-suella-braverman-calls-for-boris-johnson-to-step-down|title=Attorney General Suella Braverman calls for Boris Johnson to 'step down'|date=2022-07-06|website=ITV News|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707020157/https://www.itv.com/news/2022-07-06/attorney-general-suella-braverman-calls-for-boris-johnson-to-step-down|archive-date=2022-07-07|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;: Բրեկոնից և Ռեդնորշիրից խորհրդարանի անդամ Ֆեյ Ջոնսը հայտարարել է, որ եթե Ջոնսոնը հուլիսի 7-ին հրաժարական չտա, նա կհեռանա պաշտոնից&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.fayjones.org.uk/news/my-letter-leader-house-mark-spencer|title=My letter to the Leader of the House, Mark Spencer|website=Fay Jones|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190257/https://www.fayjones.org.uk/news/my-letter-leader-house-mark-spencer|archive-date=2022-07-07|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

Հուլիսի 7-ի առավոտյան{{Efn|Որոշ աղբյուրներում սխալմամբ նշվում է հուլիսի 6-ի երեկոն&lt;ref&gt;{{cite news |title=UK N.Ireland minister Brandon Lewis has not resigned -media |url=https://www.reuters.com/world/uk/uk-nireland-minister-brandon-lewis-resigns-bbc-2022-07-06/ |access-date=2022-07-08 |work=Reuters |date=2022-07-07 |language=en |accessdate=2022-07-08 |archivedate=2022-07-07 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20220707020151/https://www.reuters.com/world/uk/uk-nireland-minister-brandon-lewis-resigns-bbc-2022-07-06/ }}&lt;/ref&gt;.}} Հյուսիսային Իռլանդիայի գործերի նախարար Բրենդոն Լյուիսը հրաժարական է տվել&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://news.sky.com/story/brandon-lewis-resigns-as-northern-ireland-secretary-12647183|title=Brandon Lewis quits as Northern Ireland secretary as more ministers call for Boris Johnson to go|website=Sky News|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190257/https://news.sky.com/story/brandon-lewis-resigns-as-northern-ireland-secretary-12647183|archive-date=2022-07-07|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;: Միշել Դոունլանը կրթության նախարարի պաշտոնում նշանակվելուց երկու օր անց նույնպես հրաժարական է տվել&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.birminghammail.co.uk/news/midlands-news/michelle-donelan-quits-education-secretary-24421991|title=Michelle Donelan quits as Education Secretary - 24 hours after appointment|date=2022-07-07|website=BirminghamLive|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190257/https://www.birminghammail.co.uk/news/midlands-news/michelle-donelan-quits-education-secretary-24421991|archive-date=2022-07-07|lang=en|author=James Rodger|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

60-ից ավելի պատգամավորներ հրաժարական են տվել&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|date=2022-07-08|website=BBC News|title=Boris Johnson resigns: First leadership bids to become next prime minister|url=https://www.bbc.com/news/uk-62088847|archivedate=2022-07-08|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220708022420/https://www.bbc.com/news/uk-62088847}}&lt;/ref&gt;: Հրաժարականները հանգեցրել են նրան, որ շատ կառավարական գերատեսչություններ կորցրել են իրենց գրեթե բոլոր պատասխանատու նախարարներին: Կրթության նախարարությունում, օրինակ, մնացել է խորհրդարանական քարտուղարի միայն մեկ տեղակալ, իսկ բոլոր նախարարները հրաժարական են տվել&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.tes.com/magazine/news/general/michelle-donelan-resigns-education-secretary-boris-johnson|title=Michelle Donelan resigns as education secretary|website=Tes Magazine|archive-url=https://web.archive.org/web/20220708045133/https://www.tes.com/magazine/news/general/michelle-donelan-resigns-education-secretary-boris-johnson|archive-date=2022-07-08|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

Պահպանողական պատգամավորներից ոմանք աջակցություն են հայտնել Ջոնսոնին, այդ թվում  մշակույթի նախարար Նադին Դորիսին&lt;ref&gt;{{Cite tweet|user=NadineDorries|number=1544384582467964928|title=I'm not sure anyone actually doubted this, however, I am 💯 behind @BorisJohnson the PM who consistently gets all the big decisions right.|author-link=Доррис, Надин|date=2022-07-06}}&lt;/ref&gt;, Brexit-ի հնարավորությունների կրտսեր նախարար Ջեյքոբ Ռիս-Մոգը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.irishtimes.com/world/uk/2022/07/05/jacob-rees-mogg-backs-johnson-following-resignations/|title=Jacob Rees-Mogg backs Johnson following resignations|website=The Irish Times|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707020154/https://www.irishtimes.com/world/uk/2022/07/05/jacob-rees-mogg-backs-johnson-following-resignations/|archive-date=2022-07-07|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;, Շոտլանդիայի գործերի նախարար Ալիսթեր Ջեքը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.scotsman.com/news/politics/alister-jack-launches-defence-of-boris-johnson-as-he-claims-prime-minister-was-mugged-by-cake-3758890|title=Alister Jack launches defence of Boris Johnson as he claims Prime Minister was ‘mugged by cake’|website=www.scotsman.com|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190258/https://www.scotsman.com/news/politics/alister-jack-launches-defence-of-boris-johnson-as-he-claims-prime-minister-was-mugged-by-cake-3758890|archive-date=2022-07-07|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;, Հյուսիսային Իռլանդիայի գործերի պետական նախարար Քոնոր Բըրնսը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.bournemouthecho.co.uk/news/20258381.bournemouth-mp-conor-burns-gives-boris-johnson-full-support/|title=Boris Johnson has &quot;ongoing and full support&quot; of Bournemouth MP Conor Burns|website=Bournemouth Echo|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190259/https://www.bournemouthecho.co.uk/news/20258381.bournemouth-mp-conor-burns-gives-boris-johnson-full-support/|archive-date=2022-07-07|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;, Ջոնսոնի անձնական քարտուղար Լիա Նիքին&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.gi-media.co.uk/2022/07/06/grimsby-mp-lia-nici-says-no-other-leader-will-have-grimsby-in-their-interest-as-she-backs-pm11/|title=Grimsby MP Lia Nici says 'I will continue to support him' as she backs PM|date=2022-07-06|website=Gi Media|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707020156/https://www.gi-media.co.uk/2022/07/06/grimsby-mp-lia-nici-says-no-other-leader-will-have-grimsby-in-their-interest-as-she-backs-pm11/|archive-date=2022-07-07|lang=en|author=Jack Gray|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt; և Ուելինգբորոյի խորհրդարանի անդամ Փիթեր Բոունը&lt;ref&gt;{{Cite tweet|user=PiersUncensored|number=1544402675067912194|title=&quot;It's about policy, not individual... my constituents wouldn't have the foggiest who Chris Pincher was.&quot; Conservative MP Peter Bone is standing by Boris Johnson as his Cabinet falls apart.|date=2022-07-05}}&lt;/ref&gt;:

Ընդդիմության առաջնորդ Քեյր Սթարմերը քննադատել է Ջոնսոնին և կաբինետում մնացած պահպանողականներին՝ հայտարարելով, որ վարչապետին հավատարմության պահպանումը նշանակում է, որ «նրանք ոչ մի կաթիլ ազնվություն չունեն»&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/06/keir-starmer-pmqs-mock-boris-johnson-tories|title=‘Charge of the lightweight brigade’: Starmer uses PMQs to mock Tories|date=2022-07-06|website=the Guardian|archive-url=https://web.archive.org/web/20220706143620/https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/06/keir-starmer-pmqs-mock-boris-johnson-tories|archive-date=2022-07-06|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

== Բորիս Ջոնսոնի հրաժարականը ==
Հուլիսի 7-ի առավոտյան Ջոնսոնը զանգահարել է թագուհուն, որպեսզի նրան հայտնի հրաժարական տալու իր մտադրության մասին&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.independent.co.uk/news/uk/boris-johnson-prime-windsor-castle-theresa-may-parliament-b2118277.html|title=Boris Johnson phoned the Queen before resigning|website=The Independent|date=2022-07-07|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20220708001509/https://www.independent.co.uk/news/uk/boris-johnson-prime-windsor-castle-theresa-may-parliament-b2118277.html|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;: Հուլիսի 7-ին ժամը 12:30-ին նա Դաունինգ սթրիթում հայտարարել է կուսակցության առաջնորդի և վարչապետի պաշտոնից իր հրաժարականի մասին՝ նշելով, որ ժամանակավորապես կշարունակի պաշտոնավարել այնքան ժամանակ, քանի դեռ չի ընտրվել կուսակցության նոր առաջնորդը&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.itv.com/news/2022-07-07/boris-johnson-set-to-resign-say-reports|title='Sad to be giving up': PM resigning but will stay until new leader found|website=ITV News|date=2022-07-07|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190309/https://www.itv.com/news/2022-07-07/boris-johnson-set-to-resign-say-reports|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

Ուկրաինայի նախագահ Վոլոդիմիր Զելենսկին կարեկցանք է հայտնել, ինչպես նաև շնորհակալություն է հայտնել Ջոնսոնին՝ Ռուսաստանի ներխուժման ժամանակ Ուկրաինային աջակցելու համար&lt;ref name=&quot;автоссылка1&quot;&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|date=2022-07-07|website=BBC News|title=Boris Johnson: World reacts as UK PM resigns|url=https://www.bbc.com/news/world-62077691|archivedate=2022-07-07|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220707180414/https://www.bbc.com/news/world-62077691}}&lt;/ref&gt;:

Ռուսաստանի նախագահի մամուլի քարտուղար Դմիտրի Պեսկովը արձագանքել է իրավիճակին՝ հայտարարելով. «Նա (Բորիս Ջոնսոնը) մեզ չի սիրում։ Մենք էլ նրան չենք սիրում»&lt;ref name=&quot;автоссылка2&quot;&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/07/glee-in-russia-and-sadness-in-ukraine-as-boris-johnson-quits|title=Glee in Russia and sadness in Ukraine as Boris Johnson quits|website=the Guardian|date=2022-07-07|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707143456/https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/07/glee-in-russia-and-sadness-in-ukraine-as-boris-johnson-quits|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=ru|url=https://www.interfax-russia.ru/rossiya-i-mir/v-kremle-obratili-vnimanie-na-pravitelstvennyy-krizis-v-velikobritanii|title=В Кремле обратили внимание на правительственный кризис в Великобритании - Россия {{!}}{{!}} Интерфакс Россия|website=www.interfax-russia.ru|date=2022-07-07|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20220708074157/https://www.interfax-russia.ru/rossiya-i-mir/v-kremle-obratili-vnimanie-na-pravitelstvennyy-krizis-v-velikobritanii|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;: Ռուսաստանի ԱԳՆ պաշտոնական ներկայացուցիչ Մարիա Զախարովան հայտարարել է, որ Ջոնսոնը «ապշած էր արձակված բումերանգից»&lt;ref name=&quot;автоссылка1&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;автоссылка2&quot; /&gt;:

ԱՄՆ նախագահ Ջո Բայդենը հայտարարել է, որ ԱՄՆ-ն ու Մեծ Բրիտանիան կմնան «ամենամտերիմ ընկերներն ու դաշնակիցները», և որ երկրների միջև հարաբերությունները մնում են ամուր: Բայդենը նաև հույս է հայտնել, որ Ջոնսոնի հետնորդը հավատարիմ կմնա Ուկրաինային աջակցելու գործին: Սակայն Սպիտակ տան պաշտոնյաները հրաժարվել են մեկնաբանել Ջոնսոնի հեռանալը՝ հայտարարելով, որ նրանք «չեն պատրաստվում մեկնաբանել այլ կառավարության ժողովրդավարական գործընթացը»&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.independent.co.uk/news/world/americas/us-politics/biden-statement-boris-johnson-resignation-b2118255.html|title=Biden says ‘close cooperation’ with UK will continue after Johnson announces exit|website=The Independent|date=2022-07-07|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190942/https://www.independent.co.uk/news/world/americas/us-politics/biden-statement-boris-johnson-resignation-b2118255.html|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ2}}

{{Արտաքին հղումներ}}</text>
      <sha1>sfllxsmfw8mn9cvcqpyssugkxa7wk1f</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486035</id>
      <parentid>8486030</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T13:38:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ArmSirius</username>
        <id>64149</id>
      </contributor>
      <comment>/* Նախապատմություն */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="27285" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ իրադարձություն}}
2022 թվականի հուլիսի սկզբին վարչապետ և [[Մեծ Բրիտանիայի պահպանողական կուսակցություն|Պահպանողական կուսակցության]] առաջնորդ [[Բորիս Ջոնսոն]]ի երկրորդ աշխատասենյակում ավելի քան վաթսուն պատգամավորներ հրաժարական են տվել իրենց պաշտոններից: Հուլիսի 7-ին իր հրաժարականի մասին հայտարարել է նաև Ջոնսոնը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.cnn.com/2022/07/07/europe/boris-johnson-resignation-intl/index.html|title=UK Prime Minister Boris Johnson resigns after mutiny in his party|author=|website=CNN|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707173327/https://www.cnn.com/2022/07/07/europe/boris-johnson-resignation-intl/index.html|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

Հուլիսի 5-ին [[Քրիս Պինչեր]]ի հետ կապված սկանդալի ֆոնին, Գանձապետարանի կանցլեր [[Ռիշի Սունակ]]ը և առողջապահության նախարար [[Սաջիդ Ջավիդ]]ը հրաժարական են տվել&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.independent.co.uk/news/uk/politics/rishi-sunak-resigns-chancellor-boris-johnson-b2116399.html|title=Rishi Sunak resigns as chancellor in devastating blow to Boris Johnson|website=The Independent|date=2022-07-05|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-05|archive-url=https://web.archive.org/web/20220705174013/https://www.independent.co.uk/news/uk/politics/rishi-sunak-resigns-chancellor-boris-johnson-b2116399.html|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;: Մեծ թվով այլ կառավարության անդամներ նույնպես սկսել են հրաժարական տալ&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.thenorthernecho.co.uk/news/20259951.listed-tory-mps-resigned-far/|title=LISTED: All the Tory MPs who have resigned since Sajid Javid and Rishi Sunak quit|website=The Northern Echo|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707020148/https://www.thenorthernecho.co.uk/news/20259951.listed-tory-mps-resigned-far/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;: Հուլիսի 7-ին խորհրդարանի վաթսուն անդամներ հրաժարական են տվել կառավարական և կուսակցական պաշտոններից: Մեծ Բրիտանիայի բնակարանային կոմունալ տնտեսության, համայնքների և տեղական ինքնակառավարման նախարար [[Մայքլ Գոուվ]]ը հուլիսի 6-ին ազատվել է պաշտոնից&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://inews.co.uk/news/politics/michael-gove-sacked-cabinet-boris-johnson-prime-minister-to-resign-1728008|title=Michael Gove sacked by PM, Welsh Secretary Simon Hart quits Cabinet as fallout continues|author=Poppy Wood|website=inews.co.uk|date=2022-07-06|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707020147/https://inews.co.uk/news/politics/michael-gove-sacked-cabinet-boris-johnson-prime-minister-to-resign-1728008|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

Հուլիսի 7-ին Ջոնսոնը հայտարարել էր Պահպանողական կուսակցության առաջնորդի պաշտոնից հեռանալու մտադրության մասին՝ նշելով, որ դա կանի նոր առաջնորդի հայտարարությունից հետո&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.washingtonpost.com/world/2022/07/07/uk-boris-johnson-resignation/|title=Boris Johnson blames ‘the herd,’ resigns to make way for new U.K. leader|website=The Washington Post|date=2022-07-07|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707194307/https://www.washingtonpost.com/world/2022/07/07/uk-boris-johnson-resignation/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|date=2022-07-07|website=BBC News|title=Boris Johnson facing calls to quit as PM as soon as possible|url=https://www.bbc.com/news/uk-politics-62064789|archivedate=2022-07-07|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220707082742/https://www.bbc.com/news/uk-politics-62064789}}&lt;/ref&gt;: Մինչ այդ նա հերքել էր պաշտոնից հնարավոր հեռացումը&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=ru|url=https://regnum.ru/news/3628145.html|title=Джонсон не покинет свой пост из-за неудачи консерваторов на выборах|website=ИА REGNUM|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20220708074156/https://regnum.ru/news/3628145.html|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

== Նախապատմություն ==
Պահպանողական կուսակցությունը պարտություն է կրել 2022 թվականի հունիսի 23-ի լրացուցիչ ընտրություններում Ուեյքֆիլդ և Թիվերտոն և Հոնիտոն ընտրատարածքներում՝ համապատասխանաբար զիջելով Լեյբորիստական կուսակցությանը և Լիբերալ դեմոկրատների կուսակցությանը: Դա հանգեցրել է Պահպանողական կուսակցության նախագահ [[Օլիվեր Դոուդեն]]ի հրաժարականին&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://news.sky.com/story/we-cannot-carry-on-with-business-as-usual-oliver-dowden-quits-as-tory-chair-after-by-election-mauling-12639482|title=Oliver Dowden quits as Tory chair after by-election mauling - 'We cannot carry on with business as usual'|website=Sky News|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707135129/https://news.sky.com/story/we-cannot-carry-on-with-business-as-usual-oliver-dowden-quits-as-tory-chair-after-by-election-mauling-12639482|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

2022 թվականի հունիսի վերջին սկանդալ էր հասունացել Քրիս Պինչերի անվան շուրջ։ Նրան մեղադրել են երկու տղամարդկանց նկատմամբ [[Սեռական բռնություն|սեռական ոտնձգություններ]] իրականացնելու մեջ&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|date=2022-07-01|website=BBC News|title=Chris Pincher suspended as Tory MP after groping allegation|url=https://www.bbc.com/news/uk-politics-62014765|archivedate=2022-07-01|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220701160833/https://www.bbc.com/news/uk-politics-62014765}}&lt;/ref&gt;: Մի քանի օր անց նրա դեմ նոր մեղադրանքներ են առաջադրվել&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/03/boris-johnson-accused-of-ignoring-warnings-about-chris-pincher-amid-new-allegations|title=Boris Johnson accused of ignoring warnings about Chris Pincher amid new allegations|website=the Guardian|date=2022-07-03|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20220703092938/https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/03/boris-johnson-accused-of-ignoring-warnings-about-chris-pincher-amid-new-allegations|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

== Իրադարձություններ ==
2022 թվականի հուլիսի 5-ին առողջապահության նախարար Սաջիդ Ջավիդը և գանձապետարանի կանցլեր Ռիշի Սունակը հրաժարական են տվել վարչապետ Բորիս Ջոնսոնի այն հայտարարությունից հետո, թե սխալ էր Քրիս Պինչերին պաշտոնում նշանակել սեռական ոտնձգությունների մեղադրանքներից հետո: Ջավիդի և Սուդակի հրաժարականները հանգեցրել են նրան, որ խորհրդարանի մյուս նախարարները և անձնական քարտուղարները նույնպես հրաժարական են տվել: Նրանց մեծ մասը վկայակոչում էր Ջոնսոնի ազնվության և պարկեշտության բացակայությունը: Հաջորդ 24 ժամվա ընթացքում 36 մարդ հրաժարական է տվել կառավարությունում իր պաշտոններից։ Պետական կառավարման ինստիտուտի գնահատականներով՝ պաշտոնանկությունների այս շարքը ամենախոշորն է դարձել առնվազն 1900 թվականից ի վեր&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|first=Camilla|last=Turner|date=2022-07-06|id=0307-1235|website=The Telegraph|title=Boris Johnson suffers most ministerial resignations in modern history|url=https://www.telegraph.co.uk/politics/2022/07/06/boris-johnson-suffers-ministerial-resignations-24-hours-since/|archivedate=2022-07-07|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220707020152/https://www.telegraph.co.uk/politics/2022/07/06/boris-johnson-suffers-ministerial-resignations-24-hours-since/}}&lt;/ref&gt;:

Հուլիսի 6-ին Ջոնսոնը, չնայած ինչպես ընդդիմության, այնպես էլ կառավարության ճնշումներին, հերքել է հնարավոր պաշտոնաթողությունը: Գանձապետարանի նոր կանցլեր Նադիմ Զահավին և ներքին գործերի նախարար Փրիթի Պատելը հավաքվել են Դաունինգ սթրիթում, որպեսզի Ջոնսոնին կոչ անեն հրաժարական տալ: Դրանից հետո Ջոնսոնի մյուս կաբինետի անդամները, ինչպիսիք են Նադին Դորիսը, նույնպես հավաքվել են թիվ 10 տանը&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|date=2022-07-06|website=BBC News|title=Boris Johnson digs in amid growing cabinet mutiny|url=https://www.bbc.com/news/uk-politics-62065534|archivedate=2022-07-06|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220706120301/https://www.bbc.com/news/uk-politics-62065534}}&lt;/ref&gt;:

Հուլիսի 6-ի երեկոյան, չնայած այն հանգամանքին, որ այլ բարձրաստիճան նախարարները, այդ թվում՝ ներքին գործերի նախարար Փրիթի Պատելը, բնակարանային կոմունալ տնտեսության, համայնքների և տեղական ինքնակառավարման նախարար Մայքլ Գոուվը և տրանսպորտի նախարար Գրանթ Շեփփսը, հաղորդվում է, որ վարչապետին կոչ են արել հրաժարական տալ, հայտարարություն է տարածվել, որը հաստատում է, որ Ջոնսոնը կամավոր հրաժարական չի տա&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://news.sky.com/story/boris-johnson-resigns-live-updates-12593360|title=Politics live: Johnson appoints more ministers and indicates his future after Downing Street; first leadership contender declares|website=Sky News|archive-url=https://web.archive.org/web/20220708002218/https://news.sky.com/story/boris-johnson-resigns-live-updates-12593360|archive-date=2022-07-08|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;: Նույն օրը Ջոնսոնը աշխատանքից ազատել է Մայքլ Գոուվին&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/06/michael-gove-sacked-for-disloyalty-allies-reveal-how-it-happened|title=Michael Gove sacked ‘for disloyalty’: allies reveal how it happened|date=2022-07-06|website=the Guardian|archive-url=https://web.archive.org/web/20220706210916/https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/06/michael-gove-sacked-for-disloyalty-allies-reveal-how-it-happened|archive-date=2022-07-06|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|first=|last=|id=0140-0460|title=Boris Johnson fights on after day of chaos|url=https://www.thetimes.co.uk/article/boris-johnson-resign-rishi-sunak-sajid-javid-uk-politics-pmqs-live-20pjmhbwj|website=The Times|archivedate=2022-07-06|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220706110646/https://www.thetimes.co.uk/article/boris-johnson-resign-rishi-sunak-sajid-javid-uk-politics-pmqs-live-20pjmhbwj}}&lt;/ref&gt;: Ավելի ուշ նույն երեկոյան Սայմոն Հարթը՝ Ուելսի գործերի նախարարը, հրաժարական է տվել նախարարների կաբինետից՝ հայտարարելով, որ «իրեն այլ ընտրություն չի մնացել»&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://nation.cymru/news/welsh-secretary-simon-hart-resigns-from-uk-government-no-other-option-left/|title=Welsh Secretary Simon Hart resigns from UK Government - 'no other option left'|date=2022-07-06|website=Nation.Cymru|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707020151/https://nation.cymru/news/welsh-secretary-simon-hart-resigns-from-uk-government-no-other-option-left/|archive-date=2022-07-07|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

Գլխավոր հավատարմատար Սուելա Բրավերմանը միացել է Ջոնսոնի՝ հրաժարական տալու կոչերին, սակայն հրաժարվել է հրաժարական տալ կառավարությունում՝ պատճառաբանելով պարտքի զգացումով: Նա նաև հայտարարել է, որ առաջադրվելու է պահպանողական կուսակցությունում առաջնորդության համար կայանալիք ցանկացած մրցույթում&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.itv.com/news/2022-07-06/attorney-general-suella-braverman-calls-for-boris-johnson-to-step-down|title=Attorney General Suella Braverman calls for Boris Johnson to 'step down'|date=2022-07-06|website=ITV News|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707020157/https://www.itv.com/news/2022-07-06/attorney-general-suella-braverman-calls-for-boris-johnson-to-step-down|archive-date=2022-07-07|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;: Բրեկոնից և Ռեդնորշիրից խորհրդարանի անդամ Ֆեյ Ջոնսը հայտարարել է, որ եթե Ջոնսոնը հուլիսի 7-ին հրաժարական չտա, նա կհեռանա պաշտոնից&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.fayjones.org.uk/news/my-letter-leader-house-mark-spencer|title=My letter to the Leader of the House, Mark Spencer|website=Fay Jones|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190257/https://www.fayjones.org.uk/news/my-letter-leader-house-mark-spencer|archive-date=2022-07-07|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

Հուլիսի 7-ի առավոտյան{{Efn|Որոշ աղբյուրներում սխալմամբ նշվում է հուլիսի 6-ի երեկոն&lt;ref&gt;{{cite news |title=UK N.Ireland minister Brandon Lewis has not resigned -media |url=https://www.reuters.com/world/uk/uk-nireland-minister-brandon-lewis-resigns-bbc-2022-07-06/ |access-date=2022-07-08 |work=Reuters |date=2022-07-07 |language=en |accessdate=2022-07-08 |archivedate=2022-07-07 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20220707020151/https://www.reuters.com/world/uk/uk-nireland-minister-brandon-lewis-resigns-bbc-2022-07-06/ }}&lt;/ref&gt;.}} Հյուսիսային Իռլանդիայի գործերի նախարար Բրենդոն Լյուիսը հրաժարական է տվել&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://news.sky.com/story/brandon-lewis-resigns-as-northern-ireland-secretary-12647183|title=Brandon Lewis quits as Northern Ireland secretary as more ministers call for Boris Johnson to go|website=Sky News|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190257/https://news.sky.com/story/brandon-lewis-resigns-as-northern-ireland-secretary-12647183|archive-date=2022-07-07|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;: Միշել Դոունլանը կրթության նախարարի պաշտոնում նշանակվելուց երկու օր անց նույնպես հրաժարական է տվել&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.birminghammail.co.uk/news/midlands-news/michelle-donelan-quits-education-secretary-24421991|title=Michelle Donelan quits as Education Secretary - 24 hours after appointment|date=2022-07-07|website=BirminghamLive|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190257/https://www.birminghammail.co.uk/news/midlands-news/michelle-donelan-quits-education-secretary-24421991|archive-date=2022-07-07|lang=en|author=James Rodger|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

60-ից ավելի պատգամավորներ հրաժարական են տվել&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|date=2022-07-08|website=BBC News|title=Boris Johnson resigns: First leadership bids to become next prime minister|url=https://www.bbc.com/news/uk-62088847|archivedate=2022-07-08|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220708022420/https://www.bbc.com/news/uk-62088847}}&lt;/ref&gt;: Հրաժարականները հանգեցրել են նրան, որ շատ կառավարական գերատեսչություններ կորցրել են իրենց գրեթե բոլոր պատասխանատու նախարարներին: Կրթության նախարարությունում, օրինակ, մնացել է խորհրդարանական քարտուղարի միայն մեկ տեղակալ, իսկ բոլոր նախարարները հրաժարական են տվել&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.tes.com/magazine/news/general/michelle-donelan-resigns-education-secretary-boris-johnson|title=Michelle Donelan resigns as education secretary|website=Tes Magazine|archive-url=https://web.archive.org/web/20220708045133/https://www.tes.com/magazine/news/general/michelle-donelan-resigns-education-secretary-boris-johnson|archive-date=2022-07-08|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

Պահպանողական պատգամավորներից ոմանք աջակցություն են հայտնել Ջոնսոնին, այդ թվում  մշակույթի նախարար Նադին Դորիսին&lt;ref&gt;{{Cite tweet|user=NadineDorries|number=1544384582467964928|title=I'm not sure anyone actually doubted this, however, I am 💯 behind @BorisJohnson the PM who consistently gets all the big decisions right.|author-link=Доррис, Надин|date=2022-07-06}}&lt;/ref&gt;, Brexit-ի հնարավորությունների կրտսեր նախարար Ջեյքոբ Ռիս-Մոգը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.irishtimes.com/world/uk/2022/07/05/jacob-rees-mogg-backs-johnson-following-resignations/|title=Jacob Rees-Mogg backs Johnson following resignations|website=The Irish Times|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707020154/https://www.irishtimes.com/world/uk/2022/07/05/jacob-rees-mogg-backs-johnson-following-resignations/|archive-date=2022-07-07|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;, Շոտլանդիայի գործերի նախարար Ալիսթեր Ջեքը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.scotsman.com/news/politics/alister-jack-launches-defence-of-boris-johnson-as-he-claims-prime-minister-was-mugged-by-cake-3758890|title=Alister Jack launches defence of Boris Johnson as he claims Prime Minister was ‘mugged by cake’|website=www.scotsman.com|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190258/https://www.scotsman.com/news/politics/alister-jack-launches-defence-of-boris-johnson-as-he-claims-prime-minister-was-mugged-by-cake-3758890|archive-date=2022-07-07|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;, Հյուսիսային Իռլանդիայի գործերի պետական նախարար Քոնոր Բըրնսը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.bournemouthecho.co.uk/news/20258381.bournemouth-mp-conor-burns-gives-boris-johnson-full-support/|title=Boris Johnson has &quot;ongoing and full support&quot; of Bournemouth MP Conor Burns|website=Bournemouth Echo|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190259/https://www.bournemouthecho.co.uk/news/20258381.bournemouth-mp-conor-burns-gives-boris-johnson-full-support/|archive-date=2022-07-07|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;, Ջոնսոնի անձնական քարտուղար Լիա Նիքին&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.gi-media.co.uk/2022/07/06/grimsby-mp-lia-nici-says-no-other-leader-will-have-grimsby-in-their-interest-as-she-backs-pm11/|title=Grimsby MP Lia Nici says 'I will continue to support him' as she backs PM|date=2022-07-06|website=Gi Media|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707020156/https://www.gi-media.co.uk/2022/07/06/grimsby-mp-lia-nici-says-no-other-leader-will-have-grimsby-in-their-interest-as-she-backs-pm11/|archive-date=2022-07-07|lang=en|author=Jack Gray|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt; և Ուելինգբորոյի խորհրդարանի անդամ Փիթեր Բոունը&lt;ref&gt;{{Cite tweet|user=PiersUncensored|number=1544402675067912194|title=&quot;It's about policy, not individual... my constituents wouldn't have the foggiest who Chris Pincher was.&quot; Conservative MP Peter Bone is standing by Boris Johnson as his Cabinet falls apart.|date=2022-07-05}}&lt;/ref&gt;:

Ընդդիմության առաջնորդ Քեյր Սթարմերը քննադատել է Ջոնսոնին և կաբինետում մնացած պահպանողականներին՝ հայտարարելով, որ վարչապետին հավատարմության պահպանումը նշանակում է, որ «նրանք ոչ մի կաթիլ ազնվություն չունեն»&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/06/keir-starmer-pmqs-mock-boris-johnson-tories|title=‘Charge of the lightweight brigade’: Starmer uses PMQs to mock Tories|date=2022-07-06|website=the Guardian|archive-url=https://web.archive.org/web/20220706143620/https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/06/keir-starmer-pmqs-mock-boris-johnson-tories|archive-date=2022-07-06|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

== Բորիս Ջոնսոնի հրաժարականը ==
Հուլիսի 7-ի առավոտյան Ջոնսոնը զանգահարել է թագուհուն, որպեսզի նրան հայտնի հրաժարական տալու իր մտադրության մասին&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.independent.co.uk/news/uk/boris-johnson-prime-windsor-castle-theresa-may-parliament-b2118277.html|title=Boris Johnson phoned the Queen before resigning|website=The Independent|date=2022-07-07|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20220708001509/https://www.independent.co.uk/news/uk/boris-johnson-prime-windsor-castle-theresa-may-parliament-b2118277.html|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;: Հուլիսի 7-ին ժամը 12:30-ին նա Դաունինգ սթրիթում հայտարարել է կուսակցության առաջնորդի և վարչապետի պաշտոնից իր հրաժարականի մասին՝ նշելով, որ ժամանակավորապես կշարունակի պաշտոնավարել այնքան ժամանակ, քանի դեռ չի ընտրվել կուսակցության նոր առաջնորդը&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.itv.com/news/2022-07-07/boris-johnson-set-to-resign-say-reports|title='Sad to be giving up': PM resigning but will stay until new leader found|website=ITV News|date=2022-07-07|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190309/https://www.itv.com/news/2022-07-07/boris-johnson-set-to-resign-say-reports|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

Ուկրաինայի նախագահ Վոլոդիմիր Զելենսկին կարեկցանք է հայտնել, ինչպես նաև շնորհակալություն է հայտնել Ջոնսոնին՝ Ռուսաստանի ներխուժման ժամանակ Ուկրաինային աջակցելու համար&lt;ref name=&quot;автоссылка1&quot;&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|date=2022-07-07|website=BBC News|title=Boris Johnson: World reacts as UK PM resigns|url=https://www.bbc.com/news/world-62077691|archivedate=2022-07-07|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220707180414/https://www.bbc.com/news/world-62077691}}&lt;/ref&gt;:

Ռուսաստանի նախագահի մամուլի քարտուղար Դմիտրի Պեսկովը արձագանքել է իրավիճակին՝ հայտարարելով. «Նա (Բորիս Ջոնսոնը) մեզ չի սիրում։ Մենք էլ նրան չենք սիրում»&lt;ref name=&quot;автоссылка2&quot;&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/07/glee-in-russia-and-sadness-in-ukraine-as-boris-johnson-quits|title=Glee in Russia and sadness in Ukraine as Boris Johnson quits|website=the Guardian|date=2022-07-07|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707143456/https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/07/glee-in-russia-and-sadness-in-ukraine-as-boris-johnson-quits|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=ru|url=https://www.interfax-russia.ru/rossiya-i-mir/v-kremle-obratili-vnimanie-na-pravitelstvennyy-krizis-v-velikobritanii|title=В Кремле обратили внимание на правительственный кризис в Великобритании - Россия {{!}}{{!}} Интерфакс Россия|website=www.interfax-russia.ru|date=2022-07-07|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20220708074157/https://www.interfax-russia.ru/rossiya-i-mir/v-kremle-obratili-vnimanie-na-pravitelstvennyy-krizis-v-velikobritanii|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;: Ռուսաստանի ԱԳՆ պաշտոնական ներկայացուցիչ Մարիա Զախարովան հայտարարել է, որ Ջոնսոնը «ապշած էր արձակված բումերանգից»&lt;ref name=&quot;автоссылка1&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;автоссылка2&quot; /&gt;:

ԱՄՆ նախագահ Ջո Բայդենը հայտարարել է, որ ԱՄՆ-ն ու Մեծ Բրիտանիան կմնան «ամենամտերիմ ընկերներն ու դաշնակիցները», և որ երկրների միջև հարաբերությունները մնում են ամուր: Բայդենը նաև հույս է հայտնել, որ Ջոնսոնի հետնորդը հավատարիմ կմնա Ուկրաինային աջակցելու գործին: Սակայն Սպիտակ տան պաշտոնյաները հրաժարվել են մեկնաբանել Ջոնսոնի հեռանալը՝ հայտարարելով, որ նրանք «չեն պատրաստվում մեկնաբանել այլ կառավարության ժողովրդավարական գործընթացը»&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.independent.co.uk/news/world/americas/us-politics/biden-statement-boris-johnson-resignation-b2118255.html|title=Biden says ‘close cooperation’ with UK will continue after Johnson announces exit|website=The Independent|date=2022-07-07|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190942/https://www.independent.co.uk/news/world/americas/us-politics/biden-statement-boris-johnson-resignation-b2118255.html|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ2}}

{{Արտաքին հղումներ}}</text>
      <sha1>bonbtrrk0cqksoac7gea2yu2bdkqlzu</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486037</id>
      <parentid>8486035</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T13:41:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ArmSirius</username>
        <id>64149</id>
      </contributor>
      <comment>/* Իրադարձություններ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="27353" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ իրադարձություն}}
2022 թվականի հուլիսի սկզբին վարչապետ և [[Մեծ Բրիտանիայի պահպանողական կուսակցություն|Պահպանողական կուսակցության]] առաջնորդ [[Բորիս Ջոնսոն]]ի երկրորդ աշխատասենյակում ավելի քան վաթսուն պատգամավորներ հրաժարական են տվել իրենց պաշտոններից: Հուլիսի 7-ին իր հրաժարականի մասին հայտարարել է նաև Ջոնսոնը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.cnn.com/2022/07/07/europe/boris-johnson-resignation-intl/index.html|title=UK Prime Minister Boris Johnson resigns after mutiny in his party|author=|website=CNN|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707173327/https://www.cnn.com/2022/07/07/europe/boris-johnson-resignation-intl/index.html|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

Հուլիսի 5-ին [[Քրիս Պինչեր]]ի հետ կապված սկանդալի ֆոնին, Գանձապետարանի կանցլեր [[Ռիշի Սունակ]]ը և առողջապահության նախարար [[Սաջիդ Ջավիդ]]ը հրաժարական են տվել&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.independent.co.uk/news/uk/politics/rishi-sunak-resigns-chancellor-boris-johnson-b2116399.html|title=Rishi Sunak resigns as chancellor in devastating blow to Boris Johnson|website=The Independent|date=2022-07-05|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-05|archive-url=https://web.archive.org/web/20220705174013/https://www.independent.co.uk/news/uk/politics/rishi-sunak-resigns-chancellor-boris-johnson-b2116399.html|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;: Մեծ թվով այլ կառավարության անդամներ նույնպես սկսել են հրաժարական տալ&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.thenorthernecho.co.uk/news/20259951.listed-tory-mps-resigned-far/|title=LISTED: All the Tory MPs who have resigned since Sajid Javid and Rishi Sunak quit|website=The Northern Echo|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707020148/https://www.thenorthernecho.co.uk/news/20259951.listed-tory-mps-resigned-far/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;: Հուլիսի 7-ին խորհրդարանի վաթսուն անդամներ հրաժարական են տվել կառավարական և կուսակցական պաշտոններից: Մեծ Բրիտանիայի բնակարանային կոմունալ տնտեսության, համայնքների և տեղական ինքնակառավարման նախարար [[Մայքլ Գոուվ]]ը հուլիսի 6-ին ազատվել է պաշտոնից&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://inews.co.uk/news/politics/michael-gove-sacked-cabinet-boris-johnson-prime-minister-to-resign-1728008|title=Michael Gove sacked by PM, Welsh Secretary Simon Hart quits Cabinet as fallout continues|author=Poppy Wood|website=inews.co.uk|date=2022-07-06|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707020147/https://inews.co.uk/news/politics/michael-gove-sacked-cabinet-boris-johnson-prime-minister-to-resign-1728008|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

Հուլիսի 7-ին Ջոնսոնը հայտարարել էր Պահպանողական կուսակցության առաջնորդի պաշտոնից հեռանալու մտադրության մասին՝ նշելով, որ դա կանի նոր առաջնորդի հայտարարությունից հետո&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.washingtonpost.com/world/2022/07/07/uk-boris-johnson-resignation/|title=Boris Johnson blames ‘the herd,’ resigns to make way for new U.K. leader|website=The Washington Post|date=2022-07-07|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707194307/https://www.washingtonpost.com/world/2022/07/07/uk-boris-johnson-resignation/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|date=2022-07-07|website=BBC News|title=Boris Johnson facing calls to quit as PM as soon as possible|url=https://www.bbc.com/news/uk-politics-62064789|archivedate=2022-07-07|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220707082742/https://www.bbc.com/news/uk-politics-62064789}}&lt;/ref&gt;: Մինչ այդ նա հերքել էր պաշտոնից հնարավոր հեռացումը&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=ru|url=https://regnum.ru/news/3628145.html|title=Джонсон не покинет свой пост из-за неудачи консерваторов на выборах|website=ИА REGNUM|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20220708074156/https://regnum.ru/news/3628145.html|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

== Նախապատմություն ==
Պահպանողական կուսակցությունը պարտություն է կրել 2022 թվականի հունիսի 23-ի լրացուցիչ ընտրություններում Ուեյքֆիլդ և Թիվերտոն և Հոնիտոն ընտրատարածքներում՝ համապատասխանաբար զիջելով Լեյբորիստական կուսակցությանը և Լիբերալ դեմոկրատների կուսակցությանը: Դա հանգեցրել է Պահպանողական կուսակցության նախագահ [[Օլիվեր Դոուդեն]]ի հրաժարականին&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://news.sky.com/story/we-cannot-carry-on-with-business-as-usual-oliver-dowden-quits-as-tory-chair-after-by-election-mauling-12639482|title=Oliver Dowden quits as Tory chair after by-election mauling - 'We cannot carry on with business as usual'|website=Sky News|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707135129/https://news.sky.com/story/we-cannot-carry-on-with-business-as-usual-oliver-dowden-quits-as-tory-chair-after-by-election-mauling-12639482|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

2022 թվականի հունիսի վերջին սկանդալ էր հասունացել Քրիս Պինչերի անվան շուրջ։ Նրան մեղադրել են երկու տղամարդկանց նկատմամբ [[Սեռական բռնություն|սեռական ոտնձգություններ]] իրականացնելու մեջ&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|date=2022-07-01|website=BBC News|title=Chris Pincher suspended as Tory MP after groping allegation|url=https://www.bbc.com/news/uk-politics-62014765|archivedate=2022-07-01|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220701160833/https://www.bbc.com/news/uk-politics-62014765}}&lt;/ref&gt;: Մի քանի օր անց նրա դեմ նոր մեղադրանքներ են առաջադրվել&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/03/boris-johnson-accused-of-ignoring-warnings-about-chris-pincher-amid-new-allegations|title=Boris Johnson accused of ignoring warnings about Chris Pincher amid new allegations|website=the Guardian|date=2022-07-03|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20220703092938/https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/03/boris-johnson-accused-of-ignoring-warnings-about-chris-pincher-amid-new-allegations|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

== Իրադարձություններ ==
2022 թվականի հուլիսի 5-ին առողջապահության նախարար Սաջիդ Ջավիդը և գանձապետարանի կանցլեր Ռիշի Սունակը հրաժարական են տվել վարչապետ Բորիս Ջոնսոնի այն հայտարարությունից հետո, թե սխալ էր Քրիս Պինչերին պաշտոնում նշանակել սեռական ոտնձգությունների մեղադրանքներից հետո: Ջավիդի և Սուդակի հրաժարականները հանգեցրել են նրան, որ խորհրդարանի մյուս նախարարները և անձնական քարտուղարները նույնպես հրաժարական են տվել: Նրանց մեծ մասը վկայակոչում էր Ջոնսոնի ազնվության և պարկեշտության բացակայությունը: Հաջորդ 24 ժամվա ընթացքում 36 մարդ հրաժարական է տվել կառավարությունում իր պաշտոններից։ Պետական կառավարման ինստիտուտի գնահատականներով՝ պաշտոնանկությունների այս շարքը ամենախոշորն է դարձել առնվազն 1900 թվականից ի վեր&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|first=Camilla|last=Turner|date=2022-07-06|id=0307-1235|website=The Telegraph|title=Boris Johnson suffers most ministerial resignations in modern history|url=https://www.telegraph.co.uk/politics/2022/07/06/boris-johnson-suffers-ministerial-resignations-24-hours-since/|archivedate=2022-07-07|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220707020152/https://www.telegraph.co.uk/politics/2022/07/06/boris-johnson-suffers-ministerial-resignations-24-hours-since/}}&lt;/ref&gt;:

Հուլիսի 6-ին Ջոնսոնը, չնայած ինչպես ընդդիմության, այնպես էլ կառավարության ճնշումներին, հերքել է հնարավոր պաշտոնաթողությունը: Գանձապետարանի նոր կանցլեր Նադիմ Զահավին և ներքին գործերի նախարար [[Պրիտի Պատել]]ը հավաքվել են [[Դաունինգ սթրիթ, 10|Դաունինգ սթրիթում, 10]], որպեսզի Ջոնսոնին կոչ անեն հրաժարական տալ: Դրանից հետո Ջոնսոնի մյուս կաբինետի անդամները, ինչպիսիք են Նադին Դորիսը, նույնպես հավաքվել են թիվ 10 տանը&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|date=2022-07-06|website=BBC News|title=Boris Johnson digs in amid growing cabinet mutiny|url=https://www.bbc.com/news/uk-politics-62065534|archivedate=2022-07-06|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220706120301/https://www.bbc.com/news/uk-politics-62065534}}&lt;/ref&gt;:

Հուլիսի 6-ի երեկոյան, չնայած այն հանգամանքին, որ այլ բարձրաստիճան նախարարները, այդ թվում՝ ներքին գործերի նախարար Փրիթի Պատելը, բնակարանային կոմունալ տնտեսության, համայնքների և տեղական ինքնակառավարման նախարար Մայքլ Գոուվը և տրանսպորտի նախարար Գրանթ Շեփփսը, հաղորդվում է, որ վարչապետին կոչ են արել հրաժարական տալ, հայտարարություն է տարածվել, որը հաստատում է, որ Ջոնսոնը կամավոր հրաժարական չի տա&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://news.sky.com/story/boris-johnson-resigns-live-updates-12593360|title=Politics live: Johnson appoints more ministers and indicates his future after Downing Street; first leadership contender declares|website=Sky News|archive-url=https://web.archive.org/web/20220708002218/https://news.sky.com/story/boris-johnson-resigns-live-updates-12593360|archive-date=2022-07-08|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;: Նույն օրը Ջոնսոնը աշխատանքից ազատել է Մայքլ Գոուվին&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/06/michael-gove-sacked-for-disloyalty-allies-reveal-how-it-happened|title=Michael Gove sacked ‘for disloyalty’: allies reveal how it happened|date=2022-07-06|website=the Guardian|archive-url=https://web.archive.org/web/20220706210916/https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/06/michael-gove-sacked-for-disloyalty-allies-reveal-how-it-happened|archive-date=2022-07-06|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|first=|last=|id=0140-0460|title=Boris Johnson fights on after day of chaos|url=https://www.thetimes.co.uk/article/boris-johnson-resign-rishi-sunak-sajid-javid-uk-politics-pmqs-live-20pjmhbwj|website=The Times|archivedate=2022-07-06|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220706110646/https://www.thetimes.co.uk/article/boris-johnson-resign-rishi-sunak-sajid-javid-uk-politics-pmqs-live-20pjmhbwj}}&lt;/ref&gt;: Ավելի ուշ նույն երեկոյան Սայմոն Հարթը՝ Ուելսի գործերի նախարարը, հրաժարական է տվել նախարարների կաբինետից՝ հայտարարելով, որ «իրեն այլ ընտրություն չի մնացել»&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://nation.cymru/news/welsh-secretary-simon-hart-resigns-from-uk-government-no-other-option-left/|title=Welsh Secretary Simon Hart resigns from UK Government - 'no other option left'|date=2022-07-06|website=Nation.Cymru|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707020151/https://nation.cymru/news/welsh-secretary-simon-hart-resigns-from-uk-government-no-other-option-left/|archive-date=2022-07-07|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

Գլխավոր հավատարմատար [[Սուելա Բրավերման]]ը միացել է Ջոնսոնի՝ հրաժարական տալու կոչերին, սակայն հրաժարվել է հրաժարական տալ կառավարությունում՝ պատճառաբանելով պարտքի զգացումով: Նա նաև հայտարարել է, որ առաջադրվելու է պահպանողական կուսակցությունում առաջնորդության համար կայանալիք ցանկացած մրցույթում&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.itv.com/news/2022-07-06/attorney-general-suella-braverman-calls-for-boris-johnson-to-step-down|title=Attorney General Suella Braverman calls for Boris Johnson to 'step down'|date=2022-07-06|website=ITV News|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707020157/https://www.itv.com/news/2022-07-06/attorney-general-suella-braverman-calls-for-boris-johnson-to-step-down|archive-date=2022-07-07|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;: Բրեկոնից և Ռեդնորշիրից խորհրդարանի անդամ Ֆեյ Ջոնսը հայտարարել է, որ եթե Ջոնսոնը հուլիսի 7-ին հրաժարական չտա, նա կհեռանա պաշտոնից&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.fayjones.org.uk/news/my-letter-leader-house-mark-spencer|title=My letter to the Leader of the House, Mark Spencer|website=Fay Jones|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190257/https://www.fayjones.org.uk/news/my-letter-leader-house-mark-spencer|archive-date=2022-07-07|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

Հուլիսի 7-ի առավոտյան{{Efn|Որոշ աղբյուրներում սխալմամբ նշվում է հուլիսի 6-ի երեկոն&lt;ref&gt;{{cite news |title=UK N.Ireland minister Brandon Lewis has not resigned -media |url=https://www.reuters.com/world/uk/uk-nireland-minister-brandon-lewis-resigns-bbc-2022-07-06/ |access-date=2022-07-08 |work=Reuters |date=2022-07-07 |language=en |accessdate=2022-07-08 |archivedate=2022-07-07 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20220707020151/https://www.reuters.com/world/uk/uk-nireland-minister-brandon-lewis-resigns-bbc-2022-07-06/ }}&lt;/ref&gt;.}} Հյուսիսային Իռլանդիայի գործերի նախարար [[Բրենդոն Լյուիս]]ը հրաժարական է տվել&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://news.sky.com/story/brandon-lewis-resigns-as-northern-ireland-secretary-12647183|title=Brandon Lewis quits as Northern Ireland secretary as more ministers call for Boris Johnson to go|website=Sky News|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190257/https://news.sky.com/story/brandon-lewis-resigns-as-northern-ireland-secretary-12647183|archive-date=2022-07-07|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;: Միշել Դոունլանը կրթության նախարարի պաշտոնում նշանակվելուց երկու օր անց նույնպես հրաժարական է տվել&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.birminghammail.co.uk/news/midlands-news/michelle-donelan-quits-education-secretary-24421991|title=Michelle Donelan quits as Education Secretary - 24 hours after appointment|date=2022-07-07|website=BirminghamLive|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190257/https://www.birminghammail.co.uk/news/midlands-news/michelle-donelan-quits-education-secretary-24421991|archive-date=2022-07-07|lang=en|author=James Rodger|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

60-ից ավելի պատգամավորներ հրաժարական են տվել&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|date=2022-07-08|website=BBC News|title=Boris Johnson resigns: First leadership bids to become next prime minister|url=https://www.bbc.com/news/uk-62088847|archivedate=2022-07-08|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220708022420/https://www.bbc.com/news/uk-62088847}}&lt;/ref&gt;: Հրաժարականները հանգեցրել են նրան, որ շատ կառավարական գերատեսչություններ կորցրել են իրենց գրեթե բոլոր պատասխանատու նախարարներին: Կրթության նախարարությունում, օրինակ, մնացել է խորհրդարանական քարտուղարի միայն մեկ տեղակալ, իսկ բոլոր նախարարները հրաժարական են տվել&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.tes.com/magazine/news/general/michelle-donelan-resigns-education-secretary-boris-johnson|title=Michelle Donelan resigns as education secretary|website=Tes Magazine|archive-url=https://web.archive.org/web/20220708045133/https://www.tes.com/magazine/news/general/michelle-donelan-resigns-education-secretary-boris-johnson|archive-date=2022-07-08|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

Պահպանողական պատգամավորներից ոմանք աջակցություն են հայտնել Ջոնսոնին, այդ թվում՝ մշակույթի նախարար Նադին Դորիսին&lt;ref&gt;{{Cite tweet|user=NadineDorries|number=1544384582467964928|title=I'm not sure anyone actually doubted this, however, I am 💯 behind @BorisJohnson the PM who consistently gets all the big decisions right.|author-link=Доррис, Надин|date=2022-07-06}}&lt;/ref&gt;, [[Brexit]]-ի հնարավորությունների կրտսեր նախարար Ջեյքոբ Ռիս-Մոգը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.irishtimes.com/world/uk/2022/07/05/jacob-rees-mogg-backs-johnson-following-resignations/|title=Jacob Rees-Mogg backs Johnson following resignations|website=The Irish Times|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707020154/https://www.irishtimes.com/world/uk/2022/07/05/jacob-rees-mogg-backs-johnson-following-resignations/|archive-date=2022-07-07|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;, [[Շոտլանդիա]]յի գործերի նախարար Ալիսթեր Ջեքը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.scotsman.com/news/politics/alister-jack-launches-defence-of-boris-johnson-as-he-claims-prime-minister-was-mugged-by-cake-3758890|title=Alister Jack launches defence of Boris Johnson as he claims Prime Minister was ‘mugged by cake’|website=www.scotsman.com|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190258/https://www.scotsman.com/news/politics/alister-jack-launches-defence-of-boris-johnson-as-he-claims-prime-minister-was-mugged-by-cake-3758890|archive-date=2022-07-07|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;, [[Հյուսիսային Իռլանդիա]]յի գործերի պետական նախարար Քոնոր Բըրնսը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.bournemouthecho.co.uk/news/20258381.bournemouth-mp-conor-burns-gives-boris-johnson-full-support/|title=Boris Johnson has &quot;ongoing and full support&quot; of Bournemouth MP Conor Burns|website=Bournemouth Echo|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190259/https://www.bournemouthecho.co.uk/news/20258381.bournemouth-mp-conor-burns-gives-boris-johnson-full-support/|archive-date=2022-07-07|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;, Ջոնսոնի անձնական քարտուղար Լիա Նիքին&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.gi-media.co.uk/2022/07/06/grimsby-mp-lia-nici-says-no-other-leader-will-have-grimsby-in-their-interest-as-she-backs-pm11/|title=Grimsby MP Lia Nici says 'I will continue to support him' as she backs PM|date=2022-07-06|website=Gi Media|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707020156/https://www.gi-media.co.uk/2022/07/06/grimsby-mp-lia-nici-says-no-other-leader-will-have-grimsby-in-their-interest-as-she-backs-pm11/|archive-date=2022-07-07|lang=en|author=Jack Gray|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt; և [[Ուելինգբորո]]յի խորհրդարանի անդամ Փիթեր Բոունը&lt;ref&gt;{{Cite tweet|user=PiersUncensored|number=1544402675067912194|title=&quot;It's about policy, not individual... my constituents wouldn't have the foggiest who Chris Pincher was.&quot; Conservative MP Peter Bone is standing by Boris Johnson as his Cabinet falls apart.|date=2022-07-05}}&lt;/ref&gt;:

Ընդդիմության առաջնորդ Քեյր Սթարմերը քննադատել է Ջոնսոնին և կաբինետում մնացած պահպանողականներին՝ հայտարարելով, որ վարչապետին հավատարմության պահպանումը նշանակում է, որ «նրանք ոչ մի կաթիլ ազնվություն չունեն»&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/06/keir-starmer-pmqs-mock-boris-johnson-tories|title=‘Charge of the lightweight brigade’: Starmer uses PMQs to mock Tories|date=2022-07-06|website=the Guardian|archive-url=https://web.archive.org/web/20220706143620/https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/06/keir-starmer-pmqs-mock-boris-johnson-tories|archive-date=2022-07-06|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

== Բորիս Ջոնսոնի հրաժարականը ==
Հուլիսի 7-ի առավոտյան Ջոնսոնը զանգահարել է թագուհուն, որպեսզի նրան հայտնի հրաժարական տալու իր մտադրության մասին&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.independent.co.uk/news/uk/boris-johnson-prime-windsor-castle-theresa-may-parliament-b2118277.html|title=Boris Johnson phoned the Queen before resigning|website=The Independent|date=2022-07-07|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20220708001509/https://www.independent.co.uk/news/uk/boris-johnson-prime-windsor-castle-theresa-may-parliament-b2118277.html|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;: Հուլիսի 7-ին ժամը 12:30-ին նա Դաունինգ սթրիթում հայտարարել է կուսակցության առաջնորդի և վարչապետի պաշտոնից իր հրաժարականի մասին՝ նշելով, որ ժամանակավորապես կշարունակի պաշտոնավարել այնքան ժամանակ, քանի դեռ չի ընտրվել կուսակցության նոր առաջնորդը&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.itv.com/news/2022-07-07/boris-johnson-set-to-resign-say-reports|title='Sad to be giving up': PM resigning but will stay until new leader found|website=ITV News|date=2022-07-07|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190309/https://www.itv.com/news/2022-07-07/boris-johnson-set-to-resign-say-reports|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

Ուկրաինայի նախագահ Վոլոդիմիր Զելենսկին կարեկցանք է հայտնել, ինչպես նաև շնորհակալություն է հայտնել Ջոնսոնին՝ Ռուսաստանի ներխուժման ժամանակ Ուկրաինային աջակցելու համար&lt;ref name=&quot;автоссылка1&quot;&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|date=2022-07-07|website=BBC News|title=Boris Johnson: World reacts as UK PM resigns|url=https://www.bbc.com/news/world-62077691|archivedate=2022-07-07|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220707180414/https://www.bbc.com/news/world-62077691}}&lt;/ref&gt;:

Ռուսաստանի նախագահի մամուլի քարտուղար Դմիտրի Պեսկովը արձագանքել է իրավիճակին՝ հայտարարելով. «Նա (Բորիս Ջոնսոնը) մեզ չի սիրում։ Մենք էլ նրան չենք սիրում»&lt;ref name=&quot;автоссылка2&quot;&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/07/glee-in-russia-and-sadness-in-ukraine-as-boris-johnson-quits|title=Glee in Russia and sadness in Ukraine as Boris Johnson quits|website=the Guardian|date=2022-07-07|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707143456/https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/07/glee-in-russia-and-sadness-in-ukraine-as-boris-johnson-quits|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=ru|url=https://www.interfax-russia.ru/rossiya-i-mir/v-kremle-obratili-vnimanie-na-pravitelstvennyy-krizis-v-velikobritanii|title=В Кремле обратили внимание на правительственный кризис в Великобритании - Россия {{!}}{{!}} Интерфакс Россия|website=www.interfax-russia.ru|date=2022-07-07|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20220708074157/https://www.interfax-russia.ru/rossiya-i-mir/v-kremle-obratili-vnimanie-na-pravitelstvennyy-krizis-v-velikobritanii|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;: Ռուսաստանի ԱԳՆ պաշտոնական ներկայացուցիչ Մարիա Զախարովան հայտարարել է, որ Ջոնսոնը «ապշած էր արձակված բումերանգից»&lt;ref name=&quot;автоссылка1&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;автоссылка2&quot; /&gt;:

ԱՄՆ նախագահ Ջո Բայդենը հայտարարել է, որ ԱՄՆ-ն ու Մեծ Բրիտանիան կմնան «ամենամտերիմ ընկերներն ու դաշնակիցները», և որ երկրների միջև հարաբերությունները մնում են ամուր: Բայդենը նաև հույս է հայտնել, որ Ջոնսոնի հետնորդը հավատարիմ կմնա Ուկրաինային աջակցելու գործին: Սակայն Սպիտակ տան պաշտոնյաները հրաժարվել են մեկնաբանել Ջոնսոնի հեռանալը՝ հայտարարելով, որ նրանք «չեն պատրաստվում մեկնաբանել այլ կառավարության ժողովրդավարական գործընթացը»&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.independent.co.uk/news/world/americas/us-politics/biden-statement-boris-johnson-resignation-b2118255.html|title=Biden says ‘close cooperation’ with UK will continue after Johnson announces exit|website=The Independent|date=2022-07-07|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190942/https://www.independent.co.uk/news/world/americas/us-politics/biden-statement-boris-johnson-resignation-b2118255.html|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ2}}

{{Արտաքին հղումներ}}</text>
      <sha1>j8sclv3xco8gw0ycwuz10zhez201whc</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486039</id>
      <parentid>8486037</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T13:43:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ArmSirius</username>
        <id>64149</id>
      </contributor>
      <comment>/* Բորիս Ջոնսոնի հրաժարականը */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="27590" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ իրադարձություն}}
2022 թվականի հուլիսի սկզբին վարչապետ և [[Մեծ Բրիտանիայի պահպանողական կուսակցություն|Պահպանողական կուսակցության]] առաջնորդ [[Բորիս Ջոնսոն]]ի երկրորդ աշխատասենյակում ավելի քան վաթսուն պատգամավորներ հրաժարական են տվել իրենց պաշտոններից: Հուլիսի 7-ին իր հրաժարականի մասին հայտարարել է նաև Ջոնսոնը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.cnn.com/2022/07/07/europe/boris-johnson-resignation-intl/index.html|title=UK Prime Minister Boris Johnson resigns after mutiny in his party|author=|website=CNN|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707173327/https://www.cnn.com/2022/07/07/europe/boris-johnson-resignation-intl/index.html|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

Հուլիսի 5-ին [[Քրիս Պինչեր]]ի հետ կապված սկանդալի ֆոնին, Գանձապետարանի կանցլեր [[Ռիշի Սունակ]]ը և առողջապահության նախարար [[Սաջիդ Ջավիդ]]ը հրաժարական են տվել&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.independent.co.uk/news/uk/politics/rishi-sunak-resigns-chancellor-boris-johnson-b2116399.html|title=Rishi Sunak resigns as chancellor in devastating blow to Boris Johnson|website=The Independent|date=2022-07-05|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-05|archive-url=https://web.archive.org/web/20220705174013/https://www.independent.co.uk/news/uk/politics/rishi-sunak-resigns-chancellor-boris-johnson-b2116399.html|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;: Մեծ թվով այլ կառավարության անդամներ նույնպես սկսել են հրաժարական տալ&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.thenorthernecho.co.uk/news/20259951.listed-tory-mps-resigned-far/|title=LISTED: All the Tory MPs who have resigned since Sajid Javid and Rishi Sunak quit|website=The Northern Echo|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707020148/https://www.thenorthernecho.co.uk/news/20259951.listed-tory-mps-resigned-far/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;: Հուլիսի 7-ին խորհրդարանի վաթսուն անդամներ հրաժարական են տվել կառավարական և կուսակցական պաշտոններից: Մեծ Բրիտանիայի բնակարանային կոմունալ տնտեսության, համայնքների և տեղական ինքնակառավարման նախարար [[Մայքլ Գոուվ]]ը հուլիսի 6-ին ազատվել է պաշտոնից&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://inews.co.uk/news/politics/michael-gove-sacked-cabinet-boris-johnson-prime-minister-to-resign-1728008|title=Michael Gove sacked by PM, Welsh Secretary Simon Hart quits Cabinet as fallout continues|author=Poppy Wood|website=inews.co.uk|date=2022-07-06|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707020147/https://inews.co.uk/news/politics/michael-gove-sacked-cabinet-boris-johnson-prime-minister-to-resign-1728008|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

Հուլիսի 7-ին Ջոնսոնը հայտարարել էր Պահպանողական կուսակցության առաջնորդի պաշտոնից հեռանալու մտադրության մասին՝ նշելով, որ դա կանի նոր առաջնորդի հայտարարությունից հետո&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.washingtonpost.com/world/2022/07/07/uk-boris-johnson-resignation/|title=Boris Johnson blames ‘the herd,’ resigns to make way for new U.K. leader|website=The Washington Post|date=2022-07-07|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707194307/https://www.washingtonpost.com/world/2022/07/07/uk-boris-johnson-resignation/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|date=2022-07-07|website=BBC News|title=Boris Johnson facing calls to quit as PM as soon as possible|url=https://www.bbc.com/news/uk-politics-62064789|archivedate=2022-07-07|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220707082742/https://www.bbc.com/news/uk-politics-62064789}}&lt;/ref&gt;: Մինչ այդ նա հերքել էր պաշտոնից հնարավոր հեռացումը&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=ru|url=https://regnum.ru/news/3628145.html|title=Джонсон не покинет свой пост из-за неудачи консерваторов на выборах|website=ИА REGNUM|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20220708074156/https://regnum.ru/news/3628145.html|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

== Նախապատմություն ==
Պահպանողական կուսակցությունը պարտություն է կրել 2022 թվականի հունիսի 23-ի լրացուցիչ ընտրություններում Ուեյքֆիլդ և Թիվերտոն և Հոնիտոն ընտրատարածքներում՝ համապատասխանաբար զիջելով Լեյբորիստական կուսակցությանը և Լիբերալ դեմոկրատների կուսակցությանը: Դա հանգեցրել է Պահպանողական կուսակցության նախագահ [[Օլիվեր Դոուդեն]]ի հրաժարականին&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://news.sky.com/story/we-cannot-carry-on-with-business-as-usual-oliver-dowden-quits-as-tory-chair-after-by-election-mauling-12639482|title=Oliver Dowden quits as Tory chair after by-election mauling - 'We cannot carry on with business as usual'|website=Sky News|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707135129/https://news.sky.com/story/we-cannot-carry-on-with-business-as-usual-oliver-dowden-quits-as-tory-chair-after-by-election-mauling-12639482|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

2022 թվականի հունիսի վերջին սկանդալ էր հասունացել Քրիս Պինչերի անվան շուրջ։ Նրան մեղադրել են երկու տղամարդկանց նկատմամբ [[Սեռական բռնություն|սեռական ոտնձգություններ]] իրականացնելու մեջ&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|date=2022-07-01|website=BBC News|title=Chris Pincher suspended as Tory MP after groping allegation|url=https://www.bbc.com/news/uk-politics-62014765|archivedate=2022-07-01|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220701160833/https://www.bbc.com/news/uk-politics-62014765}}&lt;/ref&gt;: Մի քանի օր անց նրա դեմ նոր մեղադրանքներ են առաջադրվել&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/03/boris-johnson-accused-of-ignoring-warnings-about-chris-pincher-amid-new-allegations|title=Boris Johnson accused of ignoring warnings about Chris Pincher amid new allegations|website=the Guardian|date=2022-07-03|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20220703092938/https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/03/boris-johnson-accused-of-ignoring-warnings-about-chris-pincher-amid-new-allegations|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

== Իրադարձություններ ==
2022 թվականի հուլիսի 5-ին առողջապահության նախարար Սաջիդ Ջավիդը և գանձապետարանի կանցլեր Ռիշի Սունակը հրաժարական են տվել վարչապետ Բորիս Ջոնսոնի այն հայտարարությունից հետո, թե սխալ էր Քրիս Պինչերին պաշտոնում նշանակել սեռական ոտնձգությունների մեղադրանքներից հետո: Ջավիդի և Սուդակի հրաժարականները հանգեցրել են նրան, որ խորհրդարանի մյուս նախարարները և անձնական քարտուղարները նույնպես հրաժարական են տվել: Նրանց մեծ մասը վկայակոչում էր Ջոնսոնի ազնվության և պարկեշտության բացակայությունը: Հաջորդ 24 ժամվա ընթացքում 36 մարդ հրաժարական է տվել կառավարությունում իր պաշտոններից։ Պետական կառավարման ինստիտուտի գնահատականներով՝ պաշտոնանկությունների այս շարքը ամենախոշորն է դարձել առնվազն 1900 թվականից ի վեր&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|first=Camilla|last=Turner|date=2022-07-06|id=0307-1235|website=The Telegraph|title=Boris Johnson suffers most ministerial resignations in modern history|url=https://www.telegraph.co.uk/politics/2022/07/06/boris-johnson-suffers-ministerial-resignations-24-hours-since/|archivedate=2022-07-07|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220707020152/https://www.telegraph.co.uk/politics/2022/07/06/boris-johnson-suffers-ministerial-resignations-24-hours-since/}}&lt;/ref&gt;:

Հուլիսի 6-ին Ջոնսոնը, չնայած ինչպես ընդդիմության, այնպես էլ կառավարության ճնշումներին, հերքել է հնարավոր պաշտոնաթողությունը: Գանձապետարանի նոր կանցլեր Նադիմ Զահավին և ներքին գործերի նախարար [[Պրիտի Պատել]]ը հավաքվել են [[Դաունինգ սթրիթ, 10|Դաունինգ սթրիթում, 10]], որպեսզի Ջոնսոնին կոչ անեն հրաժարական տալ: Դրանից հետո Ջոնսոնի մյուս կաբինետի անդամները, ինչպիսիք են Նադին Դորիսը, նույնպես հավաքվել են թիվ 10 տանը&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|date=2022-07-06|website=BBC News|title=Boris Johnson digs in amid growing cabinet mutiny|url=https://www.bbc.com/news/uk-politics-62065534|archivedate=2022-07-06|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220706120301/https://www.bbc.com/news/uk-politics-62065534}}&lt;/ref&gt;:

Հուլիսի 6-ի երեկոյան, չնայած այն հանգամանքին, որ այլ բարձրաստիճան նախարարները, այդ թվում՝ ներքին գործերի նախարար Փրիթի Պատելը, բնակարանային կոմունալ տնտեսության, համայնքների և տեղական ինքնակառավարման նախարար Մայքլ Գոուվը և տրանսպորտի նախարար Գրանթ Շեփփսը, հաղորդվում է, որ վարչապետին կոչ են արել հրաժարական տալ, հայտարարություն է տարածվել, որը հաստատում է, որ Ջոնսոնը կամավոր հրաժարական չի տա&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://news.sky.com/story/boris-johnson-resigns-live-updates-12593360|title=Politics live: Johnson appoints more ministers and indicates his future after Downing Street; first leadership contender declares|website=Sky News|archive-url=https://web.archive.org/web/20220708002218/https://news.sky.com/story/boris-johnson-resigns-live-updates-12593360|archive-date=2022-07-08|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;: Նույն օրը Ջոնսոնը աշխատանքից ազատել է Մայքլ Գոուվին&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/06/michael-gove-sacked-for-disloyalty-allies-reveal-how-it-happened|title=Michael Gove sacked ‘for disloyalty’: allies reveal how it happened|date=2022-07-06|website=the Guardian|archive-url=https://web.archive.org/web/20220706210916/https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/06/michael-gove-sacked-for-disloyalty-allies-reveal-how-it-happened|archive-date=2022-07-06|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|first=|last=|id=0140-0460|title=Boris Johnson fights on after day of chaos|url=https://www.thetimes.co.uk/article/boris-johnson-resign-rishi-sunak-sajid-javid-uk-politics-pmqs-live-20pjmhbwj|website=The Times|archivedate=2022-07-06|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220706110646/https://www.thetimes.co.uk/article/boris-johnson-resign-rishi-sunak-sajid-javid-uk-politics-pmqs-live-20pjmhbwj}}&lt;/ref&gt;: Ավելի ուշ նույն երեկոյան Սայմոն Հարթը՝ Ուելսի գործերի նախարարը, հրաժարական է տվել նախարարների կաբինետից՝ հայտարարելով, որ «իրեն այլ ընտրություն չի մնացել»&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://nation.cymru/news/welsh-secretary-simon-hart-resigns-from-uk-government-no-other-option-left/|title=Welsh Secretary Simon Hart resigns from UK Government - 'no other option left'|date=2022-07-06|website=Nation.Cymru|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707020151/https://nation.cymru/news/welsh-secretary-simon-hart-resigns-from-uk-government-no-other-option-left/|archive-date=2022-07-07|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

Գլխավոր հավատարմատար [[Սուելա Բրավերման]]ը միացել է Ջոնսոնի՝ հրաժարական տալու կոչերին, սակայն հրաժարվել է հրաժարական տալ կառավարությունում՝ պատճառաբանելով պարտքի զգացումով: Նա նաև հայտարարել է, որ առաջադրվելու է պահպանողական կուսակցությունում առաջնորդության համար կայանալիք ցանկացած մրցույթում&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.itv.com/news/2022-07-06/attorney-general-suella-braverman-calls-for-boris-johnson-to-step-down|title=Attorney General Suella Braverman calls for Boris Johnson to 'step down'|date=2022-07-06|website=ITV News|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707020157/https://www.itv.com/news/2022-07-06/attorney-general-suella-braverman-calls-for-boris-johnson-to-step-down|archive-date=2022-07-07|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;: Բրեկոնից և Ռեդնորշիրից խորհրդարանի անդամ Ֆեյ Ջոնսը հայտարարել է, որ եթե Ջոնսոնը հուլիսի 7-ին հրաժարական չտա, նա կհեռանա պաշտոնից&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.fayjones.org.uk/news/my-letter-leader-house-mark-spencer|title=My letter to the Leader of the House, Mark Spencer|website=Fay Jones|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190257/https://www.fayjones.org.uk/news/my-letter-leader-house-mark-spencer|archive-date=2022-07-07|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

Հուլիսի 7-ի առավոտյան{{Efn|Որոշ աղբյուրներում սխալմամբ նշվում է հուլիսի 6-ի երեկոն&lt;ref&gt;{{cite news |title=UK N.Ireland minister Brandon Lewis has not resigned -media |url=https://www.reuters.com/world/uk/uk-nireland-minister-brandon-lewis-resigns-bbc-2022-07-06/ |access-date=2022-07-08 |work=Reuters |date=2022-07-07 |language=en |accessdate=2022-07-08 |archivedate=2022-07-07 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20220707020151/https://www.reuters.com/world/uk/uk-nireland-minister-brandon-lewis-resigns-bbc-2022-07-06/ }}&lt;/ref&gt;.}} Հյուսիսային Իռլանդիայի գործերի նախարար [[Բրենդոն Լյուիս]]ը հրաժարական է տվել&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://news.sky.com/story/brandon-lewis-resigns-as-northern-ireland-secretary-12647183|title=Brandon Lewis quits as Northern Ireland secretary as more ministers call for Boris Johnson to go|website=Sky News|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190257/https://news.sky.com/story/brandon-lewis-resigns-as-northern-ireland-secretary-12647183|archive-date=2022-07-07|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;: Միշել Դոունլանը կրթության նախարարի պաշտոնում նշանակվելուց երկու օր անց նույնպես հրաժարական է տվել&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.birminghammail.co.uk/news/midlands-news/michelle-donelan-quits-education-secretary-24421991|title=Michelle Donelan quits as Education Secretary - 24 hours after appointment|date=2022-07-07|website=BirminghamLive|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190257/https://www.birminghammail.co.uk/news/midlands-news/michelle-donelan-quits-education-secretary-24421991|archive-date=2022-07-07|lang=en|author=James Rodger|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

60-ից ավելի պատգամավորներ հրաժարական են տվել&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|date=2022-07-08|website=BBC News|title=Boris Johnson resigns: First leadership bids to become next prime minister|url=https://www.bbc.com/news/uk-62088847|archivedate=2022-07-08|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220708022420/https://www.bbc.com/news/uk-62088847}}&lt;/ref&gt;: Հրաժարականները հանգեցրել են նրան, որ շատ կառավարական գերատեսչություններ կորցրել են իրենց գրեթե բոլոր պատասխանատու նախարարներին: Կրթության նախարարությունում, օրինակ, մնացել է խորհրդարանական քարտուղարի միայն մեկ տեղակալ, իսկ բոլոր նախարարները հրաժարական են տվել&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.tes.com/magazine/news/general/michelle-donelan-resigns-education-secretary-boris-johnson|title=Michelle Donelan resigns as education secretary|website=Tes Magazine|archive-url=https://web.archive.org/web/20220708045133/https://www.tes.com/magazine/news/general/michelle-donelan-resigns-education-secretary-boris-johnson|archive-date=2022-07-08|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

Պահպանողական պատգամավորներից ոմանք աջակցություն են հայտնել Ջոնսոնին, այդ թվում՝ մշակույթի նախարար Նադին Դորիսին&lt;ref&gt;{{Cite tweet|user=NadineDorries|number=1544384582467964928|title=I'm not sure anyone actually doubted this, however, I am 💯 behind @BorisJohnson the PM who consistently gets all the big decisions right.|author-link=Доррис, Надин|date=2022-07-06}}&lt;/ref&gt;, [[Brexit]]-ի հնարավորությունների կրտսեր նախարար Ջեյքոբ Ռիս-Մոգը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.irishtimes.com/world/uk/2022/07/05/jacob-rees-mogg-backs-johnson-following-resignations/|title=Jacob Rees-Mogg backs Johnson following resignations|website=The Irish Times|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707020154/https://www.irishtimes.com/world/uk/2022/07/05/jacob-rees-mogg-backs-johnson-following-resignations/|archive-date=2022-07-07|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;, [[Շոտլանդիա]]յի գործերի նախարար Ալիսթեր Ջեքը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.scotsman.com/news/politics/alister-jack-launches-defence-of-boris-johnson-as-he-claims-prime-minister-was-mugged-by-cake-3758890|title=Alister Jack launches defence of Boris Johnson as he claims Prime Minister was ‘mugged by cake’|website=www.scotsman.com|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190258/https://www.scotsman.com/news/politics/alister-jack-launches-defence-of-boris-johnson-as-he-claims-prime-minister-was-mugged-by-cake-3758890|archive-date=2022-07-07|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;, [[Հյուսիսային Իռլանդիա]]յի գործերի պետական նախարար Քոնոր Բըրնսը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.bournemouthecho.co.uk/news/20258381.bournemouth-mp-conor-burns-gives-boris-johnson-full-support/|title=Boris Johnson has &quot;ongoing and full support&quot; of Bournemouth MP Conor Burns|website=Bournemouth Echo|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190259/https://www.bournemouthecho.co.uk/news/20258381.bournemouth-mp-conor-burns-gives-boris-johnson-full-support/|archive-date=2022-07-07|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;, Ջոնսոնի անձնական քարտուղար Լիա Նիքին&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.gi-media.co.uk/2022/07/06/grimsby-mp-lia-nici-says-no-other-leader-will-have-grimsby-in-their-interest-as-she-backs-pm11/|title=Grimsby MP Lia Nici says 'I will continue to support him' as she backs PM|date=2022-07-06|website=Gi Media|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707020156/https://www.gi-media.co.uk/2022/07/06/grimsby-mp-lia-nici-says-no-other-leader-will-have-grimsby-in-their-interest-as-she-backs-pm11/|archive-date=2022-07-07|lang=en|author=Jack Gray|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt; և [[Ուելինգբորո]]յի խորհրդարանի անդամ Փիթեր Բոունը&lt;ref&gt;{{Cite tweet|user=PiersUncensored|number=1544402675067912194|title=&quot;It's about policy, not individual... my constituents wouldn't have the foggiest who Chris Pincher was.&quot; Conservative MP Peter Bone is standing by Boris Johnson as his Cabinet falls apart.|date=2022-07-05}}&lt;/ref&gt;:

Ընդդիմության առաջնորդ Քեյր Սթարմերը քննադատել է Ջոնսոնին և կաբինետում մնացած պահպանողականներին՝ հայտարարելով, որ վարչապետին հավատարմության պահպանումը նշանակում է, որ «նրանք ոչ մի կաթիլ ազնվություն չունեն»&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/06/keir-starmer-pmqs-mock-boris-johnson-tories|title=‘Charge of the lightweight brigade’: Starmer uses PMQs to mock Tories|date=2022-07-06|website=the Guardian|archive-url=https://web.archive.org/web/20220706143620/https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/06/keir-starmer-pmqs-mock-boris-johnson-tories|archive-date=2022-07-06|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

== Բորիս Ջոնսոնի հրաժարականը ==
Հուլիսի 7-ի առավոտյան Ջոնսոնը զանգահարել է [[Եղիսաբեթ II|թագուհուն]], որպեսզի նրան հայտնի հրաժարական տալու իր մտադրության մասին&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.independent.co.uk/news/uk/boris-johnson-prime-windsor-castle-theresa-may-parliament-b2118277.html|title=Boris Johnson phoned the Queen before resigning|website=The Independent|date=2022-07-07|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20220708001509/https://www.independent.co.uk/news/uk/boris-johnson-prime-windsor-castle-theresa-may-parliament-b2118277.html|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;: Հուլիսի 7-ին ժամը 12:30-ին նա Դաունինգ սթրիթում հայտարարել է կուսակցության առաջնորդի և վարչապետի պաշտոնից իր հրաժարականի մասին՝ նշելով, որ ժամանակավորապես կշարունակի պաշտոնավարել այնքան ժամանակ, քանի դեռ չի ընտրվել կուսակցության նոր առաջնորդը&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.itv.com/news/2022-07-07/boris-johnson-set-to-resign-say-reports|title='Sad to be giving up': PM resigning but will stay until new leader found|website=ITV News|date=2022-07-07|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190309/https://www.itv.com/news/2022-07-07/boris-johnson-set-to-resign-say-reports|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

[[Ուկրաինայի նախագահ]] [[Վոլոդիմիր Զելենսկի]]ն կարեկցանք է հայտնել, ինչպես նաև շնորհակալություն է հայտնել Ջոնսոնին՝ [[Ռուսաստանի ներխուժում Ուկրաինա|Ռուսաստանի ներխուժման]] ժամանակ [[Ուկրաինա]]յին աջակցելու համար&lt;ref name=&quot;автоссылка1&quot;&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|date=2022-07-07|website=BBC News|title=Boris Johnson: World reacts as UK PM resigns|url=https://www.bbc.com/news/world-62077691|archivedate=2022-07-07|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220707180414/https://www.bbc.com/news/world-62077691}}&lt;/ref&gt;:

[[Ռուսաստանի նախագահ]]ի մամուլի քարտուղար [[Դմիտրի Պեսկով]]ը արձագանքել է իրավիճակին՝ հայտարարելով. «Նա (Բորիս Ջոնսոնը) մեզ չի սիրում։ Մենք էլ նրան չենք սիրում»&lt;ref name=&quot;автоссылка2&quot;&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/07/glee-in-russia-and-sadness-in-ukraine-as-boris-johnson-quits|title=Glee in Russia and sadness in Ukraine as Boris Johnson quits|website=the Guardian|date=2022-07-07|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707143456/https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/07/glee-in-russia-and-sadness-in-ukraine-as-boris-johnson-quits|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=ru|url=https://www.interfax-russia.ru/rossiya-i-mir/v-kremle-obratili-vnimanie-na-pravitelstvennyy-krizis-v-velikobritanii|title=В Кремле обратили внимание на правительственный кризис в Великобритании - Россия {{!}}{{!}} Интерфакс Россия|website=www.interfax-russia.ru|date=2022-07-07|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20220708074157/https://www.interfax-russia.ru/rossiya-i-mir/v-kremle-obratili-vnimanie-na-pravitelstvennyy-krizis-v-velikobritanii|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;: [[Ռուսաստանի արտաքին գործերի նախարարություն|Ռուսաստանի ԱԳՆ]] պաշտոնական ներկայացուցիչ [[Մարիա Զախարովա]]ն հայտարարել է, որ Ջոնսոնը «ապշած էր արձակված բումերանգից»&lt;ref name=&quot;автоссылка1&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;автоссылка2&quot; /&gt;:

[[ԱՄՆ նախագահ]] [[Ջո Բայդեն]]ը հայտարարել է, որ [[ԱՄՆ]]-ն ու [[Մեծ Բրիտանիա]]ն կմնան «ամենամտերիմ ընկերներն ու դաշնակիցները», և որ երկրների միջև հարաբերությունները մնում են ամուր: Բայդենը նաև հույս է հայտնել, որ Ջոնսոնի հետնորդը հավատարիմ կմնա Ուկրաինային աջակցելու գործին: Սակայն [[Սպիտակ տուն|Սպիտակ տան]] պաշտոնյաները հրաժարվել են մեկնաբանել Ջոնսոնի հեռանալը՝ հայտարարելով, որ նրանք «չեն պատրաստվում մեկնաբանել այլ կառավարության ժողովրդավարական գործընթացը»&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.independent.co.uk/news/world/americas/us-politics/biden-statement-boris-johnson-resignation-b2118255.html|title=Biden says ‘close cooperation’ with UK will continue after Johnson announces exit|website=The Independent|date=2022-07-07|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190942/https://www.independent.co.uk/news/world/americas/us-politics/biden-statement-boris-johnson-resignation-b2118255.html|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ2}}

{{Արտաքին հղումներ}}</text>
      <sha1>5diouhrgkwafvwjnzf2izvf0lo3wn0n</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486046</id>
      <parentid>8486039</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T13:49:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ArmSirius</username>
        <id>64149</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="28340" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ իրադարձություն
| title = Կառավարական ճգնաժամ [[Մեծ Բրիտանիա]]յում
| պատկեր = Prime Minister Boris Johnson's statement in Downing Street 7 July 2022.png
| մեկնաբանություն = [[Բորիս Ջոնսոն]]ը հայտարարել է Մեծ Բրիտանիայի Պահպանողական կուսակցության առաջնորդի պաշտոնից հեռանալու մտադրության մասին
| թվական = 2022 թվականի հուլիսի 5
| պատճառը = Մեծ Բրիտանիայի Պահպանողական կուսակցության անհաջողությունը լրացուցիչ ընտրություններում և սկանդալ Քրիս Պինչերի շուրջ
| մասնակիցներ = Մեծ Բրիտանիայի Պահպանողական կուսակցության պատգամավորներ
}}
2022 թվականի հուլիսի սկզբին վարչապետ և [[Մեծ Բրիտանիայի պահպանողական կուսակցություն|Պահպանողական կուսակցության]] առաջնորդ [[Բորիս Ջոնսոն]]ի երկրորդ աշխատասենյակում ավելի քան վաթսուն պատգամավորներ հրաժարական են տվել իրենց պաշտոններից: Հուլիսի 7-ին իր հրաժարականի մասին հայտարարել է նաև Ջոնսոնը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.cnn.com/2022/07/07/europe/boris-johnson-resignation-intl/index.html|title=UK Prime Minister Boris Johnson resigns after mutiny in his party|author=|website=CNN|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707173327/https://www.cnn.com/2022/07/07/europe/boris-johnson-resignation-intl/index.html|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

Հուլիսի 5-ին [[Քրիս Պինչեր]]ի հետ կապված սկանդալի ֆոնին, Գանձապետարանի կանցլեր [[Ռիշի Սունակ]]ը և առողջապահության նախարար [[Սաջիդ Ջավիդ]]ը հրաժարական են տվել&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.independent.co.uk/news/uk/politics/rishi-sunak-resigns-chancellor-boris-johnson-b2116399.html|title=Rishi Sunak resigns as chancellor in devastating blow to Boris Johnson|website=The Independent|date=2022-07-05|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-05|archive-url=https://web.archive.org/web/20220705174013/https://www.independent.co.uk/news/uk/politics/rishi-sunak-resigns-chancellor-boris-johnson-b2116399.html|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;: Մեծ թվով այլ կառավարության անդամներ նույնպես սկսել են հրաժարական տալ&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.thenorthernecho.co.uk/news/20259951.listed-tory-mps-resigned-far/|title=LISTED: All the Tory MPs who have resigned since Sajid Javid and Rishi Sunak quit|website=The Northern Echo|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707020148/https://www.thenorthernecho.co.uk/news/20259951.listed-tory-mps-resigned-far/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;: Հուլիսի 7-ին խորհրդարանի վաթսուն անդամներ հրաժարական են տվել կառավարական և կուսակցական պաշտոններից: Մեծ Բրիտանիայի բնակարանային կոմունալ տնտեսության, համայնքների և տեղական ինքնակառավարման նախարար [[Մայքլ Գոուվ]]ը հուլիսի 6-ին ազատվել է պաշտոնից&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://inews.co.uk/news/politics/michael-gove-sacked-cabinet-boris-johnson-prime-minister-to-resign-1728008|title=Michael Gove sacked by PM, Welsh Secretary Simon Hart quits Cabinet as fallout continues|author=Poppy Wood|website=inews.co.uk|date=2022-07-06|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707020147/https://inews.co.uk/news/politics/michael-gove-sacked-cabinet-boris-johnson-prime-minister-to-resign-1728008|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

Հուլիսի 7-ին Ջոնսոնը հայտարարել էր Պահպանողական կուսակցության առաջնորդի պաշտոնից հեռանալու մտադրության մասին՝ նշելով, որ դա կանի նոր առաջնորդի հայտարարությունից հետո&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.washingtonpost.com/world/2022/07/07/uk-boris-johnson-resignation/|title=Boris Johnson blames ‘the herd,’ resigns to make way for new U.K. leader|website=The Washington Post|date=2022-07-07|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707194307/https://www.washingtonpost.com/world/2022/07/07/uk-boris-johnson-resignation/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|date=2022-07-07|website=BBC News|title=Boris Johnson facing calls to quit as PM as soon as possible|url=https://www.bbc.com/news/uk-politics-62064789|archivedate=2022-07-07|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220707082742/https://www.bbc.com/news/uk-politics-62064789}}&lt;/ref&gt;: Մինչ այդ նա հերքել էր պաշտոնից հնարավոր հեռացումը&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=ru|url=https://regnum.ru/news/3628145.html|title=Джонсон не покинет свой пост из-за неудачи консерваторов на выборах|website=ИА REGNUM|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20220708074156/https://regnum.ru/news/3628145.html|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

== Նախապատմություն ==
Պահպանողական կուսակցությունը պարտություն է կրել 2022 թվականի հունիսի 23-ի լրացուցիչ ընտրություններում Ուեյքֆիլդ և Թիվերտոն և Հոնիտոն ընտրատարածքներում՝ համապատասխանաբար զիջելով Լեյբորիստական կուսակցությանը և Լիբերալ դեմոկրատների կուսակցությանը: Դա հանգեցրել է Պահպանողական կուսակցության նախագահ [[Օլիվեր Դոուդեն]]ի հրաժարականին&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://news.sky.com/story/we-cannot-carry-on-with-business-as-usual-oliver-dowden-quits-as-tory-chair-after-by-election-mauling-12639482|title=Oliver Dowden quits as Tory chair after by-election mauling - 'We cannot carry on with business as usual'|website=Sky News|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707135129/https://news.sky.com/story/we-cannot-carry-on-with-business-as-usual-oliver-dowden-quits-as-tory-chair-after-by-election-mauling-12639482|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

2022 թվականի հունիսի վերջին սկանդալ էր հասունացել Քրիս Պինչերի անվան շուրջ։ Նրան մեղադրել են երկու տղամարդկանց նկատմամբ [[Սեռական բռնություն|սեռական ոտնձգություններ]] իրականացնելու մեջ&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|date=2022-07-01|website=BBC News|title=Chris Pincher suspended as Tory MP after groping allegation|url=https://www.bbc.com/news/uk-politics-62014765|archivedate=2022-07-01|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220701160833/https://www.bbc.com/news/uk-politics-62014765}}&lt;/ref&gt;: Մի քանի օր անց նրա դեմ նոր մեղադրանքներ են առաջադրվել&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/03/boris-johnson-accused-of-ignoring-warnings-about-chris-pincher-amid-new-allegations|title=Boris Johnson accused of ignoring warnings about Chris Pincher amid new allegations|website=the Guardian|date=2022-07-03|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20220703092938/https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/03/boris-johnson-accused-of-ignoring-warnings-about-chris-pincher-amid-new-allegations|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

== Իրադարձություններ ==
2022 թվականի հուլիսի 5-ին առողջապահության նախարար Սաջիդ Ջավիդը և գանձապետարանի կանցլեր Ռիշի Սունակը հրաժարական են տվել վարչապետ Բորիս Ջոնսոնի այն հայտարարությունից հետո, թե սխալ էր Քրիս Պինչերին պաշտոնում նշանակել սեռական ոտնձգությունների մեղադրանքներից հետո: Ջավիդի և Սուդակի հրաժարականները հանգեցրել են նրան, որ խորհրդարանի մյուս նախարարները և անձնական քարտուղարները նույնպես հրաժարական են տվել: Նրանց մեծ մասը վկայակոչում էր Ջոնսոնի ազնվության և պարկեշտության բացակայությունը: Հաջորդ 24 ժամվա ընթացքում 36 մարդ հրաժարական է տվել կառավարությունում իր պաշտոններից։ Պետական կառավարման ինստիտուտի գնահատականներով՝ պաշտոնանկությունների այս շարքը ամենախոշորն է դարձել առնվազն 1900 թվականից ի վեր&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|first=Camilla|last=Turner|date=2022-07-06|id=0307-1235|website=The Telegraph|title=Boris Johnson suffers most ministerial resignations in modern history|url=https://www.telegraph.co.uk/politics/2022/07/06/boris-johnson-suffers-ministerial-resignations-24-hours-since/|archivedate=2022-07-07|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220707020152/https://www.telegraph.co.uk/politics/2022/07/06/boris-johnson-suffers-ministerial-resignations-24-hours-since/}}&lt;/ref&gt;:

Հուլիսի 6-ին Ջոնսոնը, չնայած ինչպես ընդդիմության, այնպես էլ կառավարության ճնշումներին, հերքել է հնարավոր պաշտոնաթողությունը: Գանձապետարանի նոր կանցլեր Նադիմ Զահավին և ներքին գործերի նախարար [[Պրիտի Պատել]]ը հավաքվել են [[Դաունինգ սթրիթ, 10|Դաունինգ սթրիթում, 10]], որպեսզի Ջոնսոնին կոչ անեն հրաժարական տալ: Դրանից հետո Ջոնսոնի մյուս կաբինետի անդամները, ինչպիսիք են Նադին Դորիսը, նույնպես հավաքվել են թիվ 10 տանը&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|date=2022-07-06|website=BBC News|title=Boris Johnson digs in amid growing cabinet mutiny|url=https://www.bbc.com/news/uk-politics-62065534|archivedate=2022-07-06|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220706120301/https://www.bbc.com/news/uk-politics-62065534}}&lt;/ref&gt;:

Հուլիսի 6-ի երեկոյան, չնայած այն հանգամանքին, որ այլ բարձրաստիճան նախարարները, այդ թվում՝ ներքին գործերի նախարար Փրիթի Պատելը, բնակարանային կոմունալ տնտեսության, համայնքների և տեղական ինքնակառավարման նախարար Մայքլ Գոուվը և տրանսպորտի նախարար Գրանթ Շեփփսը, հաղորդվում է, որ վարչապետին կոչ են արել հրաժարական տալ, հայտարարություն է տարածվել, որը հաստատում է, որ Ջոնսոնը կամավոր հրաժարական չի տա&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://news.sky.com/story/boris-johnson-resigns-live-updates-12593360|title=Politics live: Johnson appoints more ministers and indicates his future after Downing Street; first leadership contender declares|website=Sky News|archive-url=https://web.archive.org/web/20220708002218/https://news.sky.com/story/boris-johnson-resigns-live-updates-12593360|archive-date=2022-07-08|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;: Նույն օրը Ջոնսոնը աշխատանքից ազատել է Մայքլ Գոուվին&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/06/michael-gove-sacked-for-disloyalty-allies-reveal-how-it-happened|title=Michael Gove sacked ‘for disloyalty’: allies reveal how it happened|date=2022-07-06|website=the Guardian|archive-url=https://web.archive.org/web/20220706210916/https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/06/michael-gove-sacked-for-disloyalty-allies-reveal-how-it-happened|archive-date=2022-07-06|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|first=|last=|id=0140-0460|title=Boris Johnson fights on after day of chaos|url=https://www.thetimes.co.uk/article/boris-johnson-resign-rishi-sunak-sajid-javid-uk-politics-pmqs-live-20pjmhbwj|website=The Times|archivedate=2022-07-06|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220706110646/https://www.thetimes.co.uk/article/boris-johnson-resign-rishi-sunak-sajid-javid-uk-politics-pmqs-live-20pjmhbwj}}&lt;/ref&gt;: Ավելի ուշ նույն երեկոյան Սայմոն Հարթը՝ Ուելսի գործերի նախարարը, հրաժարական է տվել նախարարների կաբինետից՝ հայտարարելով, որ «իրեն այլ ընտրություն չի մնացել»&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://nation.cymru/news/welsh-secretary-simon-hart-resigns-from-uk-government-no-other-option-left/|title=Welsh Secretary Simon Hart resigns from UK Government - 'no other option left'|date=2022-07-06|website=Nation.Cymru|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707020151/https://nation.cymru/news/welsh-secretary-simon-hart-resigns-from-uk-government-no-other-option-left/|archive-date=2022-07-07|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

Գլխավոր հավատարմատար [[Սուելա Բրավերման]]ը միացել է Ջոնսոնի՝ հրաժարական տալու կոչերին, սակայն հրաժարվել է հրաժարական տալ կառավարությունում՝ պատճառաբանելով պարտքի զգացումով: Նա նաև հայտարարել է, որ առաջադրվելու է պահպանողական կուսակցությունում առաջնորդության համար կայանալիք ցանկացած մրցույթում&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.itv.com/news/2022-07-06/attorney-general-suella-braverman-calls-for-boris-johnson-to-step-down|title=Attorney General Suella Braverman calls for Boris Johnson to 'step down'|date=2022-07-06|website=ITV News|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707020157/https://www.itv.com/news/2022-07-06/attorney-general-suella-braverman-calls-for-boris-johnson-to-step-down|archive-date=2022-07-07|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;: Բրեկոնից և Ռեդնորշիրից խորհրդարանի անդամ Ֆեյ Ջոնսը հայտարարել է, որ եթե Ջոնսոնը հուլիսի 7-ին հրաժարական չտա, նա կհեռանա պաշտոնից&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.fayjones.org.uk/news/my-letter-leader-house-mark-spencer|title=My letter to the Leader of the House, Mark Spencer|website=Fay Jones|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190257/https://www.fayjones.org.uk/news/my-letter-leader-house-mark-spencer|archive-date=2022-07-07|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

Հուլիսի 7-ի առավոտյան&lt;ref&gt;{{cite news |title=UK N.Ireland minister Brandon Lewis has not resigned -media |url=https://www.reuters.com/world/uk/uk-nireland-minister-brandon-lewis-resigns-bbc-2022-07-06/ |access-date=2022-07-08 |work=Reuters |date=2022-07-07 |language=en |accessdate=2022-07-08 |archivedate=2022-07-07 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20220707020151/https://www.reuters.com/world/uk/uk-nireland-minister-brandon-lewis-resigns-bbc-2022-07-06/ }}&lt;/ref&gt; Հյուսիսային Իռլանդիայի գործերի նախարար [[Բրենդոն Լյուիս]]ը հրաժարական է տվել&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://news.sky.com/story/brandon-lewis-resigns-as-northern-ireland-secretary-12647183|title=Brandon Lewis quits as Northern Ireland secretary as more ministers call for Boris Johnson to go|website=Sky News|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190257/https://news.sky.com/story/brandon-lewis-resigns-as-northern-ireland-secretary-12647183|archive-date=2022-07-07|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;: Միշել Դոունլանը կրթության նախարարի պաշտոնում նշանակվելուց երկու օր անց նույնպես հրաժարական է տվել&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.birminghammail.co.uk/news/midlands-news/michelle-donelan-quits-education-secretary-24421991|title=Michelle Donelan quits as Education Secretary - 24 hours after appointment|date=2022-07-07|website=BirminghamLive|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190257/https://www.birminghammail.co.uk/news/midlands-news/michelle-donelan-quits-education-secretary-24421991|archive-date=2022-07-07|lang=en|author=James Rodger|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

60-ից ավելի պատգամավորներ հրաժարական են տվել&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|date=2022-07-08|website=BBC News|title=Boris Johnson resigns: First leadership bids to become next prime minister|url=https://www.bbc.com/news/uk-62088847|archivedate=2022-07-08|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220708022420/https://www.bbc.com/news/uk-62088847}}&lt;/ref&gt;: Հրաժարականները հանգեցրել են նրան, որ շատ կառավարական գերատեսչություններ կորցրել են իրենց գրեթե բոլոր պատասխանատու նախարարներին: Կրթության նախարարությունում, օրինակ, մնացել է խորհրդարանական քարտուղարի միայն մեկ տեղակալ, իսկ բոլոր նախարարները հրաժարական են տվել&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.tes.com/magazine/news/general/michelle-donelan-resigns-education-secretary-boris-johnson|title=Michelle Donelan resigns as education secretary|website=Tes Magazine|archive-url=https://web.archive.org/web/20220708045133/https://www.tes.com/magazine/news/general/michelle-donelan-resigns-education-secretary-boris-johnson|archive-date=2022-07-08|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

Պահպանողական պատգամավորներից ոմանք աջակցություն են հայտնել Ջոնսոնին, այդ թվում՝ մշակույթի նախարար Նադին Դորիսին&lt;ref&gt;{{Cite tweet|user=NadineDorries|number=1544384582467964928|title=I'm not sure anyone actually doubted this, however, I am 💯 behind @BorisJohnson the PM who consistently gets all the big decisions right.|author-link=Доррис, Надин|date=2022-07-06}}&lt;/ref&gt;, [[Brexit]]-ի հնարավորությունների կրտսեր նախարար Ջեյքոբ Ռիս-Մոգը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.irishtimes.com/world/uk/2022/07/05/jacob-rees-mogg-backs-johnson-following-resignations/|title=Jacob Rees-Mogg backs Johnson following resignations|website=The Irish Times|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707020154/https://www.irishtimes.com/world/uk/2022/07/05/jacob-rees-mogg-backs-johnson-following-resignations/|archive-date=2022-07-07|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;, [[Շոտլանդիա]]յի գործերի նախարար Ալիսթեր Ջեքը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.scotsman.com/news/politics/alister-jack-launches-defence-of-boris-johnson-as-he-claims-prime-minister-was-mugged-by-cake-3758890|title=Alister Jack launches defence of Boris Johnson as he claims Prime Minister was ‘mugged by cake’|website=www.scotsman.com|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190258/https://www.scotsman.com/news/politics/alister-jack-launches-defence-of-boris-johnson-as-he-claims-prime-minister-was-mugged-by-cake-3758890|archive-date=2022-07-07|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;, [[Հյուսիսային Իռլանդիա]]յի գործերի պետական նախարար Քոնոր Բըրնսը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.bournemouthecho.co.uk/news/20258381.bournemouth-mp-conor-burns-gives-boris-johnson-full-support/|title=Boris Johnson has &quot;ongoing and full support&quot; of Bournemouth MP Conor Burns|website=Bournemouth Echo|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190259/https://www.bournemouthecho.co.uk/news/20258381.bournemouth-mp-conor-burns-gives-boris-johnson-full-support/|archive-date=2022-07-07|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;, Ջոնսոնի անձնական քարտուղար Լիա Նիքին&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.gi-media.co.uk/2022/07/06/grimsby-mp-lia-nici-says-no-other-leader-will-have-grimsby-in-their-interest-as-she-backs-pm11/|title=Grimsby MP Lia Nici says 'I will continue to support him' as she backs PM|date=2022-07-06|website=Gi Media|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707020156/https://www.gi-media.co.uk/2022/07/06/grimsby-mp-lia-nici-says-no-other-leader-will-have-grimsby-in-their-interest-as-she-backs-pm11/|archive-date=2022-07-07|lang=en|author=Jack Gray|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt; և [[Ուելինգբորո]]յի խորհրդարանի անդամ Փիթեր Բոունը&lt;ref&gt;{{Cite tweet|user=PiersUncensored|number=1544402675067912194|title=&quot;It's about policy, not individual... my constituents wouldn't have the foggiest who Chris Pincher was.&quot; Conservative MP Peter Bone is standing by Boris Johnson as his Cabinet falls apart.|date=2022-07-05}}&lt;/ref&gt;:

Ընդդիմության առաջնորդ Քեյր Սթարմերը քննադատել է Ջոնսոնին և կաբինետում մնացած պահպանողականներին՝ հայտարարելով, որ վարչապետին հավատարմության պահպանումը նշանակում է, որ «նրանք ոչ մի կաթիլ ազնվություն չունեն»&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/06/keir-starmer-pmqs-mock-boris-johnson-tories|title=‘Charge of the lightweight brigade’: Starmer uses PMQs to mock Tories|date=2022-07-06|website=the Guardian|archive-url=https://web.archive.org/web/20220706143620/https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/06/keir-starmer-pmqs-mock-boris-johnson-tories|archive-date=2022-07-06|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

== Բորիս Ջոնսոնի հրաժարականը ==
Հուլիսի 7-ի առավոտյան Ջոնսոնը զանգահարել է [[Եղիսաբեթ II|թագուհուն]], որպեսզի նրան հայտնի հրաժարական տալու իր մտադրության մասին&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.independent.co.uk/news/uk/boris-johnson-prime-windsor-castle-theresa-may-parliament-b2118277.html|title=Boris Johnson phoned the Queen before resigning|website=The Independent|date=2022-07-07|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20220708001509/https://www.independent.co.uk/news/uk/boris-johnson-prime-windsor-castle-theresa-may-parliament-b2118277.html|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;: Հուլիսի 7-ին ժամը 12:30-ին նա Դաունինգ սթրիթում հայտարարել է կուսակցության առաջնորդի և վարչապետի պաշտոնից իր հրաժարականի մասին՝ նշելով, որ ժամանակավորապես կշարունակի պաշտոնավարել այնքան ժամանակ, քանի դեռ չի ընտրվել կուսակցության նոր առաջնորդը&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.itv.com/news/2022-07-07/boris-johnson-set-to-resign-say-reports|title='Sad to be giving up': PM resigning but will stay until new leader found|website=ITV News|date=2022-07-07|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190309/https://www.itv.com/news/2022-07-07/boris-johnson-set-to-resign-say-reports|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

[[Ուկրաինայի նախագահ]] [[Վոլոդիմիր Զելենսկի]]ն կարեկցանք է հայտնել, ինչպես նաև շնորհակալություն է հայտնել Ջոնսոնին՝ [[Ռուսաստանի ներխուժում Ուկրաինա|Ռուսաստանի ներխուժման]] ժամանակ [[Ուկրաինա]]յին աջակցելու համար&lt;ref name=&quot;автоссылка1&quot;&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|date=2022-07-07|website=BBC News|title=Boris Johnson: World reacts as UK PM resigns|url=https://www.bbc.com/news/world-62077691|archivedate=2022-07-07|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220707180414/https://www.bbc.com/news/world-62077691}}&lt;/ref&gt;:

[[Ռուսաստանի նախագահ]]ի մամուլի քարտուղար [[Դմիտրի Պեսկով]]ը արձագանքել է իրավիճակին՝ հայտարարելով. «Նա (Բորիս Ջոնսոնը) մեզ չի սիրում։ Մենք էլ նրան չենք սիրում»&lt;ref name=&quot;автоссылка2&quot;&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/07/glee-in-russia-and-sadness-in-ukraine-as-boris-johnson-quits|title=Glee in Russia and sadness in Ukraine as Boris Johnson quits|website=the Guardian|date=2022-07-07|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707143456/https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/07/glee-in-russia-and-sadness-in-ukraine-as-boris-johnson-quits|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=ru|url=https://www.interfax-russia.ru/rossiya-i-mir/v-kremle-obratili-vnimanie-na-pravitelstvennyy-krizis-v-velikobritanii|title=В Кремле обратили внимание на правительственный кризис в Великобритании - Россия {{!}}{{!}} Интерфакс Россия|website=www.interfax-russia.ru|date=2022-07-07|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20220708074157/https://www.interfax-russia.ru/rossiya-i-mir/v-kremle-obratili-vnimanie-na-pravitelstvennyy-krizis-v-velikobritanii|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;: [[Ռուսաստանի արտաքին գործերի նախարարություն|Ռուսաստանի ԱԳՆ]] պաշտոնական ներկայացուցիչ [[Մարիա Զախարովա]]ն հայտարարել է, որ Ջոնսոնը «ապշած էր արձակված բումերանգից»&lt;ref name=&quot;автоссылка1&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;автоссылка2&quot; /&gt;:

[[ԱՄՆ նախագահ]] [[Ջո Բայդեն]]ը հայտարարել է, որ [[ԱՄՆ]]-ն ու [[Մեծ Բրիտանիա]]ն կմնան «ամենամտերիմ ընկերներն ու դաշնակիցները», և որ երկրների միջև հարաբերությունները մնում են ամուր: Բայդենը նաև հույս է հայտնել, որ Ջոնսոնի հետնորդը հավատարիմ կմնա Ուկրաինային աջակցելու գործին: Սակայն [[Սպիտակ տուն|Սպիտակ տան]] պաշտոնյաները հրաժարվել են մեկնաբանել Ջոնսոնի հեռանալը՝ հայտարարելով, որ նրանք «չեն պատրաստվում մեկնաբանել այլ կառավարության ժողովրդավարական գործընթացը»&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.independent.co.uk/news/world/americas/us-politics/biden-statement-boris-johnson-resignation-b2118255.html|title=Biden says ‘close cooperation’ with UK will continue after Johnson announces exit|website=The Independent|date=2022-07-07|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190942/https://www.independent.co.uk/news/world/americas/us-politics/biden-statement-boris-johnson-resignation-b2118255.html|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ2}}

{{Արտաքին հղումներ}}</text>
      <sha1>g5ztmdkz9m1fsaz50p179nh0bsmxidh</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486048</id>
      <parentid>8486046</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T13:50:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ArmSirius</username>
        <id>64149</id>
      </contributor>
      <comment>ավելացվեց [[Կատեգորիա:Քաղաքական ճգնաժամեր]] [[Վիքիպեդիա:ՀոթՔաթ|ՀոթՔաթ]] գործիքով</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="28402" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ իրադարձություն
| title = Կառավարական ճգնաժամ [[Մեծ Բրիտանիա]]յում
| պատկեր = Prime Minister Boris Johnson's statement in Downing Street 7 July 2022.png
| մեկնաբանություն = [[Բորիս Ջոնսոն]]ը հայտարարել է Մեծ Բրիտանիայի Պահպանողական կուսակցության առաջնորդի պաշտոնից հեռանալու մտադրության մասին
| թվական = 2022 թվականի հուլիսի 5
| պատճառը = Մեծ Բրիտանիայի Պահպանողական կուսակցության անհաջողությունը լրացուցիչ ընտրություններում և սկանդալ Քրիս Պինչերի շուրջ
| մասնակիցներ = Մեծ Բրիտանիայի Պահպանողական կուսակցության պատգամավորներ
}}
2022 թվականի հուլիսի սկզբին վարչապետ և [[Մեծ Բրիտանիայի պահպանողական կուսակցություն|Պահպանողական կուսակցության]] առաջնորդ [[Բորիս Ջոնսոն]]ի երկրորդ աշխատասենյակում ավելի քան վաթսուն պատգամավորներ հրաժարական են տվել իրենց պաշտոններից: Հուլիսի 7-ին իր հրաժարականի մասին հայտարարել է նաև Ջոնսոնը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.cnn.com/2022/07/07/europe/boris-johnson-resignation-intl/index.html|title=UK Prime Minister Boris Johnson resigns after mutiny in his party|author=|website=CNN|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707173327/https://www.cnn.com/2022/07/07/europe/boris-johnson-resignation-intl/index.html|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

Հուլիսի 5-ին [[Քրիս Պինչեր]]ի հետ կապված սկանդալի ֆոնին, Գանձապետարանի կանցլեր [[Ռիշի Սունակ]]ը և առողջապահության նախարար [[Սաջիդ Ջավիդ]]ը հրաժարական են տվել&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.independent.co.uk/news/uk/politics/rishi-sunak-resigns-chancellor-boris-johnson-b2116399.html|title=Rishi Sunak resigns as chancellor in devastating blow to Boris Johnson|website=The Independent|date=2022-07-05|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-05|archive-url=https://web.archive.org/web/20220705174013/https://www.independent.co.uk/news/uk/politics/rishi-sunak-resigns-chancellor-boris-johnson-b2116399.html|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;: Մեծ թվով այլ կառավարության անդամներ նույնպես սկսել են հրաժարական տալ&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.thenorthernecho.co.uk/news/20259951.listed-tory-mps-resigned-far/|title=LISTED: All the Tory MPs who have resigned since Sajid Javid and Rishi Sunak quit|website=The Northern Echo|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707020148/https://www.thenorthernecho.co.uk/news/20259951.listed-tory-mps-resigned-far/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;: Հուլիսի 7-ին խորհրդարանի վաթսուն անդամներ հրաժարական են տվել կառավարական և կուսակցական պաշտոններից: Մեծ Բրիտանիայի բնակարանային կոմունալ տնտեսության, համայնքների և տեղական ինքնակառավարման նախարար [[Մայքլ Գոուվ]]ը հուլիսի 6-ին ազատվել է պաշտոնից&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://inews.co.uk/news/politics/michael-gove-sacked-cabinet-boris-johnson-prime-minister-to-resign-1728008|title=Michael Gove sacked by PM, Welsh Secretary Simon Hart quits Cabinet as fallout continues|author=Poppy Wood|website=inews.co.uk|date=2022-07-06|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707020147/https://inews.co.uk/news/politics/michael-gove-sacked-cabinet-boris-johnson-prime-minister-to-resign-1728008|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

Հուլիսի 7-ին Ջոնսոնը հայտարարել էր Պահպանողական կուսակցության առաջնորդի պաշտոնից հեռանալու մտադրության մասին՝ նշելով, որ դա կանի նոր առաջնորդի հայտարարությունից հետո&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.washingtonpost.com/world/2022/07/07/uk-boris-johnson-resignation/|title=Boris Johnson blames ‘the herd,’ resigns to make way for new U.K. leader|website=The Washington Post|date=2022-07-07|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707194307/https://www.washingtonpost.com/world/2022/07/07/uk-boris-johnson-resignation/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|date=2022-07-07|website=BBC News|title=Boris Johnson facing calls to quit as PM as soon as possible|url=https://www.bbc.com/news/uk-politics-62064789|archivedate=2022-07-07|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220707082742/https://www.bbc.com/news/uk-politics-62064789}}&lt;/ref&gt;: Մինչ այդ նա հերքել էր պաշտոնից հնարավոր հեռացումը&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=ru|url=https://regnum.ru/news/3628145.html|title=Джонсон не покинет свой пост из-за неудачи консерваторов на выборах|website=ИА REGNUM|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20220708074156/https://regnum.ru/news/3628145.html|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

== Նախապատմություն ==
Պահպանողական կուսակցությունը պարտություն է կրել 2022 թվականի հունիսի 23-ի լրացուցիչ ընտրություններում Ուեյքֆիլդ և Թիվերտոն և Հոնիտոն ընտրատարածքներում՝ համապատասխանաբար զիջելով Լեյբորիստական կուսակցությանը և Լիբերալ դեմոկրատների կուսակցությանը: Դա հանգեցրել է Պահպանողական կուսակցության նախագահ [[Օլիվեր Դոուդեն]]ի հրաժարականին&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://news.sky.com/story/we-cannot-carry-on-with-business-as-usual-oliver-dowden-quits-as-tory-chair-after-by-election-mauling-12639482|title=Oliver Dowden quits as Tory chair after by-election mauling - 'We cannot carry on with business as usual'|website=Sky News|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707135129/https://news.sky.com/story/we-cannot-carry-on-with-business-as-usual-oliver-dowden-quits-as-tory-chair-after-by-election-mauling-12639482|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

2022 թվականի հունիսի վերջին սկանդալ էր հասունացել Քրիս Պինչերի անվան շուրջ։ Նրան մեղադրել են երկու տղամարդկանց նկատմամբ [[Սեռական բռնություն|սեռական ոտնձգություններ]] իրականացնելու մեջ&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|date=2022-07-01|website=BBC News|title=Chris Pincher suspended as Tory MP after groping allegation|url=https://www.bbc.com/news/uk-politics-62014765|archivedate=2022-07-01|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220701160833/https://www.bbc.com/news/uk-politics-62014765}}&lt;/ref&gt;: Մի քանի օր անց նրա դեմ նոր մեղադրանքներ են առաջադրվել&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/03/boris-johnson-accused-of-ignoring-warnings-about-chris-pincher-amid-new-allegations|title=Boris Johnson accused of ignoring warnings about Chris Pincher amid new allegations|website=the Guardian|date=2022-07-03|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20220703092938/https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/03/boris-johnson-accused-of-ignoring-warnings-about-chris-pincher-amid-new-allegations|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

== Իրադարձություններ ==
2022 թվականի հուլիսի 5-ին առողջապահության նախարար Սաջիդ Ջավիդը և գանձապետարանի կանցլեր Ռիշի Սունակը հրաժարական են տվել վարչապետ Բորիս Ջոնսոնի այն հայտարարությունից հետո, թե սխալ էր Քրիս Պինչերին պաշտոնում նշանակել սեռական ոտնձգությունների մեղադրանքներից հետո: Ջավիդի և Սուդակի հրաժարականները հանգեցրել են նրան, որ խորհրդարանի մյուս նախարարները և անձնական քարտուղարները նույնպես հրաժարական են տվել: Նրանց մեծ մասը վկայակոչում էր Ջոնսոնի ազնվության և պարկեշտության բացակայությունը: Հաջորդ 24 ժամվա ընթացքում 36 մարդ հրաժարական է տվել կառավարությունում իր պաշտոններից։ Պետական կառավարման ինստիտուտի գնահատականներով՝ պաշտոնանկությունների այս շարքը ամենախոշորն է դարձել առնվազն 1900 թվականից ի վեր&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|first=Camilla|last=Turner|date=2022-07-06|id=0307-1235|website=The Telegraph|title=Boris Johnson suffers most ministerial resignations in modern history|url=https://www.telegraph.co.uk/politics/2022/07/06/boris-johnson-suffers-ministerial-resignations-24-hours-since/|archivedate=2022-07-07|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220707020152/https://www.telegraph.co.uk/politics/2022/07/06/boris-johnson-suffers-ministerial-resignations-24-hours-since/}}&lt;/ref&gt;:

Հուլիսի 6-ին Ջոնսոնը, չնայած ինչպես ընդդիմության, այնպես էլ կառավարության ճնշումներին, հերքել է հնարավոր պաշտոնաթողությունը: Գանձապետարանի նոր կանցլեր Նադիմ Զահավին և ներքին գործերի նախարար [[Պրիտի Պատել]]ը հավաքվել են [[Դաունինգ սթրիթ, 10|Դաունինգ սթրիթում, 10]], որպեսզի Ջոնսոնին կոչ անեն հրաժարական տալ: Դրանից հետո Ջոնսոնի մյուս կաբինետի անդամները, ինչպիսիք են Նադին Դորիսը, նույնպես հավաքվել են թիվ 10 տանը&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|date=2022-07-06|website=BBC News|title=Boris Johnson digs in amid growing cabinet mutiny|url=https://www.bbc.com/news/uk-politics-62065534|archivedate=2022-07-06|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220706120301/https://www.bbc.com/news/uk-politics-62065534}}&lt;/ref&gt;:

Հուլիսի 6-ի երեկոյան, չնայած այն հանգամանքին, որ այլ բարձրաստիճան նախարարները, այդ թվում՝ ներքին գործերի նախարար Փրիթի Պատելը, բնակարանային կոմունալ տնտեսության, համայնքների և տեղական ինքնակառավարման նախարար Մայքլ Գոուվը և տրանսպորտի նախարար Գրանթ Շեփփսը, հաղորդվում է, որ վարչապետին կոչ են արել հրաժարական տալ, հայտարարություն է տարածվել, որը հաստատում է, որ Ջոնսոնը կամավոր հրաժարական չի տա&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://news.sky.com/story/boris-johnson-resigns-live-updates-12593360|title=Politics live: Johnson appoints more ministers and indicates his future after Downing Street; first leadership contender declares|website=Sky News|archive-url=https://web.archive.org/web/20220708002218/https://news.sky.com/story/boris-johnson-resigns-live-updates-12593360|archive-date=2022-07-08|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;: Նույն օրը Ջոնսոնը աշխատանքից ազատել է Մայքլ Գոուվին&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/06/michael-gove-sacked-for-disloyalty-allies-reveal-how-it-happened|title=Michael Gove sacked ‘for disloyalty’: allies reveal how it happened|date=2022-07-06|website=the Guardian|archive-url=https://web.archive.org/web/20220706210916/https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/06/michael-gove-sacked-for-disloyalty-allies-reveal-how-it-happened|archive-date=2022-07-06|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|first=|last=|id=0140-0460|title=Boris Johnson fights on after day of chaos|url=https://www.thetimes.co.uk/article/boris-johnson-resign-rishi-sunak-sajid-javid-uk-politics-pmqs-live-20pjmhbwj|website=The Times|archivedate=2022-07-06|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220706110646/https://www.thetimes.co.uk/article/boris-johnson-resign-rishi-sunak-sajid-javid-uk-politics-pmqs-live-20pjmhbwj}}&lt;/ref&gt;: Ավելի ուշ նույն երեկոյան Սայմոն Հարթը՝ Ուելսի գործերի նախարարը, հրաժարական է տվել նախարարների կաբինետից՝ հայտարարելով, որ «իրեն այլ ընտրություն չի մնացել»&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://nation.cymru/news/welsh-secretary-simon-hart-resigns-from-uk-government-no-other-option-left/|title=Welsh Secretary Simon Hart resigns from UK Government - 'no other option left'|date=2022-07-06|website=Nation.Cymru|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707020151/https://nation.cymru/news/welsh-secretary-simon-hart-resigns-from-uk-government-no-other-option-left/|archive-date=2022-07-07|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

Գլխավոր հավատարմատար [[Սուելա Բրավերման]]ը միացել է Ջոնսոնի՝ հրաժարական տալու կոչերին, սակայն հրաժարվել է հրաժարական տալ կառավարությունում՝ պատճառաբանելով պարտքի զգացումով: Նա նաև հայտարարել է, որ առաջադրվելու է պահպանողական կուսակցությունում առաջնորդության համար կայանալիք ցանկացած մրցույթում&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.itv.com/news/2022-07-06/attorney-general-suella-braverman-calls-for-boris-johnson-to-step-down|title=Attorney General Suella Braverman calls for Boris Johnson to 'step down'|date=2022-07-06|website=ITV News|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707020157/https://www.itv.com/news/2022-07-06/attorney-general-suella-braverman-calls-for-boris-johnson-to-step-down|archive-date=2022-07-07|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;: Բրեկոնից և Ռեդնորշիրից խորհրդարանի անդամ Ֆեյ Ջոնսը հայտարարել է, որ եթե Ջոնսոնը հուլիսի 7-ին հրաժարական չտա, նա կհեռանա պաշտոնից&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.fayjones.org.uk/news/my-letter-leader-house-mark-spencer|title=My letter to the Leader of the House, Mark Spencer|website=Fay Jones|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190257/https://www.fayjones.org.uk/news/my-letter-leader-house-mark-spencer|archive-date=2022-07-07|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

Հուլիսի 7-ի առավոտյան&lt;ref&gt;{{cite news |title=UK N.Ireland minister Brandon Lewis has not resigned -media |url=https://www.reuters.com/world/uk/uk-nireland-minister-brandon-lewis-resigns-bbc-2022-07-06/ |access-date=2022-07-08 |work=Reuters |date=2022-07-07 |language=en |accessdate=2022-07-08 |archivedate=2022-07-07 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20220707020151/https://www.reuters.com/world/uk/uk-nireland-minister-brandon-lewis-resigns-bbc-2022-07-06/ }}&lt;/ref&gt; Հյուսիսային Իռլանդիայի գործերի նախարար [[Բրենդոն Լյուիս]]ը հրաժարական է տվել&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://news.sky.com/story/brandon-lewis-resigns-as-northern-ireland-secretary-12647183|title=Brandon Lewis quits as Northern Ireland secretary as more ministers call for Boris Johnson to go|website=Sky News|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190257/https://news.sky.com/story/brandon-lewis-resigns-as-northern-ireland-secretary-12647183|archive-date=2022-07-07|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;: Միշել Դոունլանը կրթության նախարարի պաշտոնում նշանակվելուց երկու օր անց նույնպես հրաժարական է տվել&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.birminghammail.co.uk/news/midlands-news/michelle-donelan-quits-education-secretary-24421991|title=Michelle Donelan quits as Education Secretary - 24 hours after appointment|date=2022-07-07|website=BirminghamLive|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190257/https://www.birminghammail.co.uk/news/midlands-news/michelle-donelan-quits-education-secretary-24421991|archive-date=2022-07-07|lang=en|author=James Rodger|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

60-ից ավելի պատգամավորներ հրաժարական են տվել&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|date=2022-07-08|website=BBC News|title=Boris Johnson resigns: First leadership bids to become next prime minister|url=https://www.bbc.com/news/uk-62088847|archivedate=2022-07-08|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220708022420/https://www.bbc.com/news/uk-62088847}}&lt;/ref&gt;: Հրաժարականները հանգեցրել են նրան, որ շատ կառավարական գերատեսչություններ կորցրել են իրենց գրեթե բոլոր պատասխանատու նախարարներին: Կրթության նախարարությունում, օրինակ, մնացել է խորհրդարանական քարտուղարի միայն մեկ տեղակալ, իսկ բոլոր նախարարները հրաժարական են տվել&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.tes.com/magazine/news/general/michelle-donelan-resigns-education-secretary-boris-johnson|title=Michelle Donelan resigns as education secretary|website=Tes Magazine|archive-url=https://web.archive.org/web/20220708045133/https://www.tes.com/magazine/news/general/michelle-donelan-resigns-education-secretary-boris-johnson|archive-date=2022-07-08|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

Պահպանողական պատգամավորներից ոմանք աջակցություն են հայտնել Ջոնսոնին, այդ թվում՝ մշակույթի նախարար Նադին Դորիսին&lt;ref&gt;{{Cite tweet|user=NadineDorries|number=1544384582467964928|title=I'm not sure anyone actually doubted this, however, I am 💯 behind @BorisJohnson the PM who consistently gets all the big decisions right.|author-link=Доррис, Надин|date=2022-07-06}}&lt;/ref&gt;, [[Brexit]]-ի հնարավորությունների կրտսեր նախարար Ջեյքոբ Ռիս-Մոգը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.irishtimes.com/world/uk/2022/07/05/jacob-rees-mogg-backs-johnson-following-resignations/|title=Jacob Rees-Mogg backs Johnson following resignations|website=The Irish Times|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707020154/https://www.irishtimes.com/world/uk/2022/07/05/jacob-rees-mogg-backs-johnson-following-resignations/|archive-date=2022-07-07|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;, [[Շոտլանդիա]]յի գործերի նախարար Ալիսթեր Ջեքը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.scotsman.com/news/politics/alister-jack-launches-defence-of-boris-johnson-as-he-claims-prime-minister-was-mugged-by-cake-3758890|title=Alister Jack launches defence of Boris Johnson as he claims Prime Minister was ‘mugged by cake’|website=www.scotsman.com|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190258/https://www.scotsman.com/news/politics/alister-jack-launches-defence-of-boris-johnson-as-he-claims-prime-minister-was-mugged-by-cake-3758890|archive-date=2022-07-07|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;, [[Հյուսիսային Իռլանդիա]]յի գործերի պետական նախարար Քոնոր Բըրնսը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.bournemouthecho.co.uk/news/20258381.bournemouth-mp-conor-burns-gives-boris-johnson-full-support/|title=Boris Johnson has &quot;ongoing and full support&quot; of Bournemouth MP Conor Burns|website=Bournemouth Echo|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190259/https://www.bournemouthecho.co.uk/news/20258381.bournemouth-mp-conor-burns-gives-boris-johnson-full-support/|archive-date=2022-07-07|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;, Ջոնսոնի անձնական քարտուղար Լիա Նիքին&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.gi-media.co.uk/2022/07/06/grimsby-mp-lia-nici-says-no-other-leader-will-have-grimsby-in-their-interest-as-she-backs-pm11/|title=Grimsby MP Lia Nici says 'I will continue to support him' as she backs PM|date=2022-07-06|website=Gi Media|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707020156/https://www.gi-media.co.uk/2022/07/06/grimsby-mp-lia-nici-says-no-other-leader-will-have-grimsby-in-their-interest-as-she-backs-pm11/|archive-date=2022-07-07|lang=en|author=Jack Gray|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt; և [[Ուելինգբորո]]յի խորհրդարանի անդամ Փիթեր Բոունը&lt;ref&gt;{{Cite tweet|user=PiersUncensored|number=1544402675067912194|title=&quot;It's about policy, not individual... my constituents wouldn't have the foggiest who Chris Pincher was.&quot; Conservative MP Peter Bone is standing by Boris Johnson as his Cabinet falls apart.|date=2022-07-05}}&lt;/ref&gt;:

Ընդդիմության առաջնորդ Քեյր Սթարմերը քննադատել է Ջոնսոնին և կաբինետում մնացած պահպանողականներին՝ հայտարարելով, որ վարչապետին հավատարմության պահպանումը նշանակում է, որ «նրանք ոչ մի կաթիլ ազնվություն չունեն»&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/06/keir-starmer-pmqs-mock-boris-johnson-tories|title=‘Charge of the lightweight brigade’: Starmer uses PMQs to mock Tories|date=2022-07-06|website=the Guardian|archive-url=https://web.archive.org/web/20220706143620/https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/06/keir-starmer-pmqs-mock-boris-johnson-tories|archive-date=2022-07-06|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

== Բորիս Ջոնսոնի հրաժարականը ==
Հուլիսի 7-ի առավոտյան Ջոնսոնը զանգահարել է [[Եղիսաբեթ II|թագուհուն]], որպեսզի նրան հայտնի հրաժարական տալու իր մտադրության մասին&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.independent.co.uk/news/uk/boris-johnson-prime-windsor-castle-theresa-may-parliament-b2118277.html|title=Boris Johnson phoned the Queen before resigning|website=The Independent|date=2022-07-07|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20220708001509/https://www.independent.co.uk/news/uk/boris-johnson-prime-windsor-castle-theresa-may-parliament-b2118277.html|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;: Հուլիսի 7-ին ժամը 12:30-ին նա Դաունինգ սթրիթում հայտարարել է կուսակցության առաջնորդի և վարչապետի պաշտոնից իր հրաժարականի մասին՝ նշելով, որ ժամանակավորապես կշարունակի պաշտոնավարել այնքան ժամանակ, քանի դեռ չի ընտրվել կուսակցության նոր առաջնորդը&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.itv.com/news/2022-07-07/boris-johnson-set-to-resign-say-reports|title='Sad to be giving up': PM resigning but will stay until new leader found|website=ITV News|date=2022-07-07|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190309/https://www.itv.com/news/2022-07-07/boris-johnson-set-to-resign-say-reports|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

[[Ուկրաինայի նախագահ]] [[Վոլոդիմիր Զելենսկի]]ն կարեկցանք է հայտնել, ինչպես նաև շնորհակալություն է հայտնել Ջոնսոնին՝ [[Ռուսաստանի ներխուժում Ուկրաինա|Ռուսաստանի ներխուժման]] ժամանակ [[Ուկրաինա]]յին աջակցելու համար&lt;ref name=&quot;автоссылка1&quot;&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|date=2022-07-07|website=BBC News|title=Boris Johnson: World reacts as UK PM resigns|url=https://www.bbc.com/news/world-62077691|archivedate=2022-07-07|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220707180414/https://www.bbc.com/news/world-62077691}}&lt;/ref&gt;:

[[Ռուսաստանի նախագահ]]ի մամուլի քարտուղար [[Դմիտրի Պեսկով]]ը արձագանքել է իրավիճակին՝ հայտարարելով. «Նա (Բորիս Ջոնսոնը) մեզ չի սիրում։ Մենք էլ նրան չենք սիրում»&lt;ref name=&quot;автоссылка2&quot;&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/07/glee-in-russia-and-sadness-in-ukraine-as-boris-johnson-quits|title=Glee in Russia and sadness in Ukraine as Boris Johnson quits|website=the Guardian|date=2022-07-07|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707143456/https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/07/glee-in-russia-and-sadness-in-ukraine-as-boris-johnson-quits|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=ru|url=https://www.interfax-russia.ru/rossiya-i-mir/v-kremle-obratili-vnimanie-na-pravitelstvennyy-krizis-v-velikobritanii|title=В Кремле обратили внимание на правительственный кризис в Великобритании - Россия {{!}}{{!}} Интерфакс Россия|website=www.interfax-russia.ru|date=2022-07-07|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20220708074157/https://www.interfax-russia.ru/rossiya-i-mir/v-kremle-obratili-vnimanie-na-pravitelstvennyy-krizis-v-velikobritanii|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;: [[Ռուսաստանի արտաքին գործերի նախարարություն|Ռուսաստանի ԱԳՆ]] պաշտոնական ներկայացուցիչ [[Մարիա Զախարովա]]ն հայտարարել է, որ Ջոնսոնը «ապշած էր արձակված բումերանգից»&lt;ref name=&quot;автоссылка1&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;автоссылка2&quot; /&gt;:

[[ԱՄՆ նախագահ]] [[Ջո Բայդեն]]ը հայտարարել է, որ [[ԱՄՆ]]-ն ու [[Մեծ Բրիտանիա]]ն կմնան «ամենամտերիմ ընկերներն ու դաշնակիցները», և որ երկրների միջև հարաբերությունները մնում են ամուր: Բայդենը նաև հույս է հայտնել, որ Ջոնսոնի հետնորդը հավատարիմ կմնա Ուկրաինային աջակցելու գործին: Սակայն [[Սպիտակ տուն|Սպիտակ տան]] պաշտոնյաները հրաժարվել են մեկնաբանել Ջոնսոնի հեռանալը՝ հայտարարելով, որ նրանք «չեն պատրաստվում մեկնաբանել այլ կառավարության ժողովրդավարական գործընթացը»&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.independent.co.uk/news/world/americas/us-politics/biden-statement-boris-johnson-resignation-b2118255.html|title=Biden says ‘close cooperation’ with UK will continue after Johnson announces exit|website=The Independent|date=2022-07-07|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190942/https://www.independent.co.uk/news/world/americas/us-politics/biden-statement-boris-johnson-resignation-b2118255.html|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ2}}

{{Արտաքին հղումներ}}

[[Կատեգորիա:Քաղաքական ճգնաժամեր]]</text>
      <sha1>4390klkgdlvmotok6pfry8lqo56zkbe</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486049</id>
      <parentid>8486048</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T13:50:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ArmSirius</username>
        <id>64149</id>
      </contributor>
      <comment>ավելացվեց [[Կատեգորիա:2022 քաղաքականությունում]] [[Վիքիպեդիա:ՀոթՔաթ|ՀոթՔաթ]] գործիքով</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="28469" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ իրադարձություն
| title = Կառավարական ճգնաժամ [[Մեծ Բրիտանիա]]յում
| պատկեր = Prime Minister Boris Johnson's statement in Downing Street 7 July 2022.png
| մեկնաբանություն = [[Բորիս Ջոնսոն]]ը հայտարարել է Մեծ Բրիտանիայի Պահպանողական կուսակցության առաջնորդի պաշտոնից հեռանալու մտադրության մասին
| թվական = 2022 թվականի հուլիսի 5
| պատճառը = Մեծ Բրիտանիայի Պահպանողական կուսակցության անհաջողությունը լրացուցիչ ընտրություններում և սկանդալ Քրիս Պինչերի շուրջ
| մասնակիցներ = Մեծ Բրիտանիայի Պահպանողական կուսակցության պատգամավորներ
}}
2022 թվականի հուլիսի սկզբին վարչապետ և [[Մեծ Բրիտանիայի պահպանողական կուսակցություն|Պահպանողական կուսակցության]] առաջնորդ [[Բորիս Ջոնսոն]]ի երկրորդ աշխատասենյակում ավելի քան վաթսուն պատգամավորներ հրաժարական են տվել իրենց պաշտոններից: Հուլիսի 7-ին իր հրաժարականի մասին հայտարարել է նաև Ջոնսոնը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.cnn.com/2022/07/07/europe/boris-johnson-resignation-intl/index.html|title=UK Prime Minister Boris Johnson resigns after mutiny in his party|author=|website=CNN|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707173327/https://www.cnn.com/2022/07/07/europe/boris-johnson-resignation-intl/index.html|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

Հուլիսի 5-ին [[Քրիս Պինչեր]]ի հետ կապված սկանդալի ֆոնին, Գանձապետարանի կանցլեր [[Ռիշի Սունակ]]ը և առողջապահության նախարար [[Սաջիդ Ջավիդ]]ը հրաժարական են տվել&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.independent.co.uk/news/uk/politics/rishi-sunak-resigns-chancellor-boris-johnson-b2116399.html|title=Rishi Sunak resigns as chancellor in devastating blow to Boris Johnson|website=The Independent|date=2022-07-05|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-05|archive-url=https://web.archive.org/web/20220705174013/https://www.independent.co.uk/news/uk/politics/rishi-sunak-resigns-chancellor-boris-johnson-b2116399.html|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;: Մեծ թվով այլ կառավարության անդամներ նույնպես սկսել են հրաժարական տալ&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.thenorthernecho.co.uk/news/20259951.listed-tory-mps-resigned-far/|title=LISTED: All the Tory MPs who have resigned since Sajid Javid and Rishi Sunak quit|website=The Northern Echo|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707020148/https://www.thenorthernecho.co.uk/news/20259951.listed-tory-mps-resigned-far/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;: Հուլիսի 7-ին խորհրդարանի վաթսուն անդամներ հրաժարական են տվել կառավարական և կուսակցական պաշտոններից: Մեծ Բրիտանիայի բնակարանային կոմունալ տնտեսության, համայնքների և տեղական ինքնակառավարման նախարար [[Մայքլ Գոուվ]]ը հուլիսի 6-ին ազատվել է պաշտոնից&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://inews.co.uk/news/politics/michael-gove-sacked-cabinet-boris-johnson-prime-minister-to-resign-1728008|title=Michael Gove sacked by PM, Welsh Secretary Simon Hart quits Cabinet as fallout continues|author=Poppy Wood|website=inews.co.uk|date=2022-07-06|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707020147/https://inews.co.uk/news/politics/michael-gove-sacked-cabinet-boris-johnson-prime-minister-to-resign-1728008|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

Հուլիսի 7-ին Ջոնսոնը հայտարարել էր Պահպանողական կուսակցության առաջնորդի պաշտոնից հեռանալու մտադրության մասին՝ նշելով, որ դա կանի նոր առաջնորդի հայտարարությունից հետո&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.washingtonpost.com/world/2022/07/07/uk-boris-johnson-resignation/|title=Boris Johnson blames ‘the herd,’ resigns to make way for new U.K. leader|website=The Washington Post|date=2022-07-07|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707194307/https://www.washingtonpost.com/world/2022/07/07/uk-boris-johnson-resignation/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|date=2022-07-07|website=BBC News|title=Boris Johnson facing calls to quit as PM as soon as possible|url=https://www.bbc.com/news/uk-politics-62064789|archivedate=2022-07-07|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220707082742/https://www.bbc.com/news/uk-politics-62064789}}&lt;/ref&gt;: Մինչ այդ նա հերքել էր պաշտոնից հնարավոր հեռացումը&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=ru|url=https://regnum.ru/news/3628145.html|title=Джонсон не покинет свой пост из-за неудачи консерваторов на выборах|website=ИА REGNUM|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20220708074156/https://regnum.ru/news/3628145.html|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

== Նախապատմություն ==
Պահպանողական կուսակցությունը պարտություն է կրել 2022 թվականի հունիսի 23-ի լրացուցիչ ընտրություններում Ուեյքֆիլդ և Թիվերտոն և Հոնիտոն ընտրատարածքներում՝ համապատասխանաբար զիջելով Լեյբորիստական կուսակցությանը և Լիբերալ դեմոկրատների կուսակցությանը: Դա հանգեցրել է Պահպանողական կուսակցության նախագահ [[Օլիվեր Դոուդեն]]ի հրաժարականին&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://news.sky.com/story/we-cannot-carry-on-with-business-as-usual-oliver-dowden-quits-as-tory-chair-after-by-election-mauling-12639482|title=Oliver Dowden quits as Tory chair after by-election mauling - 'We cannot carry on with business as usual'|website=Sky News|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707135129/https://news.sky.com/story/we-cannot-carry-on-with-business-as-usual-oliver-dowden-quits-as-tory-chair-after-by-election-mauling-12639482|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

2022 թվականի հունիսի վերջին սկանդալ էր հասունացել Քրիս Պինչերի անվան շուրջ։ Նրան մեղադրել են երկու տղամարդկանց նկատմամբ [[Սեռական բռնություն|սեռական ոտնձգություններ]] իրականացնելու մեջ&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|date=2022-07-01|website=BBC News|title=Chris Pincher suspended as Tory MP after groping allegation|url=https://www.bbc.com/news/uk-politics-62014765|archivedate=2022-07-01|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220701160833/https://www.bbc.com/news/uk-politics-62014765}}&lt;/ref&gt;: Մի քանի օր անց նրա դեմ նոր մեղադրանքներ են առաջադրվել&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/03/boris-johnson-accused-of-ignoring-warnings-about-chris-pincher-amid-new-allegations|title=Boris Johnson accused of ignoring warnings about Chris Pincher amid new allegations|website=the Guardian|date=2022-07-03|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20220703092938/https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/03/boris-johnson-accused-of-ignoring-warnings-about-chris-pincher-amid-new-allegations|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

== Իրադարձություններ ==
2022 թվականի հուլիսի 5-ին առողջապահության նախարար Սաջիդ Ջավիդը և գանձապետարանի կանցլեր Ռիշի Սունակը հրաժարական են տվել վարչապետ Բորիս Ջոնսոնի այն հայտարարությունից հետո, թե սխալ էր Քրիս Պինչերին պաշտոնում նշանակել սեռական ոտնձգությունների մեղադրանքներից հետո: Ջավիդի և Սուդակի հրաժարականները հանգեցրել են նրան, որ խորհրդարանի մյուս նախարարները և անձնական քարտուղարները նույնպես հրաժարական են տվել: Նրանց մեծ մասը վկայակոչում էր Ջոնսոնի ազնվության և պարկեշտության բացակայությունը: Հաջորդ 24 ժամվա ընթացքում 36 մարդ հրաժարական է տվել կառավարությունում իր պաշտոններից։ Պետական կառավարման ինստիտուտի գնահատականներով՝ պաշտոնանկությունների այս շարքը ամենախոշորն է դարձել առնվազն 1900 թվականից ի վեր&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|first=Camilla|last=Turner|date=2022-07-06|id=0307-1235|website=The Telegraph|title=Boris Johnson suffers most ministerial resignations in modern history|url=https://www.telegraph.co.uk/politics/2022/07/06/boris-johnson-suffers-ministerial-resignations-24-hours-since/|archivedate=2022-07-07|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220707020152/https://www.telegraph.co.uk/politics/2022/07/06/boris-johnson-suffers-ministerial-resignations-24-hours-since/}}&lt;/ref&gt;:

Հուլիսի 6-ին Ջոնսոնը, չնայած ինչպես ընդդիմության, այնպես էլ կառավարության ճնշումներին, հերքել է հնարավոր պաշտոնաթողությունը: Գանձապետարանի նոր կանցլեր Նադիմ Զահավին և ներքին գործերի նախարար [[Պրիտի Պատել]]ը հավաքվել են [[Դաունինգ սթրիթ, 10|Դաունինգ սթրիթում, 10]], որպեսզի Ջոնսոնին կոչ անեն հրաժարական տալ: Դրանից հետո Ջոնսոնի մյուս կաբինետի անդամները, ինչպիսիք են Նադին Դորիսը, նույնպես հավաքվել են թիվ 10 տանը&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|date=2022-07-06|website=BBC News|title=Boris Johnson digs in amid growing cabinet mutiny|url=https://www.bbc.com/news/uk-politics-62065534|archivedate=2022-07-06|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220706120301/https://www.bbc.com/news/uk-politics-62065534}}&lt;/ref&gt;:

Հուլիսի 6-ի երեկոյան, չնայած այն հանգամանքին, որ այլ բարձրաստիճան նախարարները, այդ թվում՝ ներքին գործերի նախարար Փրիթի Պատելը, բնակարանային կոմունալ տնտեսության, համայնքների և տեղական ինքնակառավարման նախարար Մայքլ Գոուվը և տրանսպորտի նախարար Գրանթ Շեփփսը, հաղորդվում է, որ վարչապետին կոչ են արել հրաժարական տալ, հայտարարություն է տարածվել, որը հաստատում է, որ Ջոնսոնը կամավոր հրաժարական չի տա&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://news.sky.com/story/boris-johnson-resigns-live-updates-12593360|title=Politics live: Johnson appoints more ministers and indicates his future after Downing Street; first leadership contender declares|website=Sky News|archive-url=https://web.archive.org/web/20220708002218/https://news.sky.com/story/boris-johnson-resigns-live-updates-12593360|archive-date=2022-07-08|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;: Նույն օրը Ջոնսոնը աշխատանքից ազատել է Մայքլ Գոուվին&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/06/michael-gove-sacked-for-disloyalty-allies-reveal-how-it-happened|title=Michael Gove sacked ‘for disloyalty’: allies reveal how it happened|date=2022-07-06|website=the Guardian|archive-url=https://web.archive.org/web/20220706210916/https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/06/michael-gove-sacked-for-disloyalty-allies-reveal-how-it-happened|archive-date=2022-07-06|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|first=|last=|id=0140-0460|title=Boris Johnson fights on after day of chaos|url=https://www.thetimes.co.uk/article/boris-johnson-resign-rishi-sunak-sajid-javid-uk-politics-pmqs-live-20pjmhbwj|website=The Times|archivedate=2022-07-06|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220706110646/https://www.thetimes.co.uk/article/boris-johnson-resign-rishi-sunak-sajid-javid-uk-politics-pmqs-live-20pjmhbwj}}&lt;/ref&gt;: Ավելի ուշ նույն երեկոյան Սայմոն Հարթը՝ Ուելսի գործերի նախարարը, հրաժարական է տվել նախարարների կաբինետից՝ հայտարարելով, որ «իրեն այլ ընտրություն չի մնացել»&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://nation.cymru/news/welsh-secretary-simon-hart-resigns-from-uk-government-no-other-option-left/|title=Welsh Secretary Simon Hart resigns from UK Government - 'no other option left'|date=2022-07-06|website=Nation.Cymru|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707020151/https://nation.cymru/news/welsh-secretary-simon-hart-resigns-from-uk-government-no-other-option-left/|archive-date=2022-07-07|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

Գլխավոր հավատարմատար [[Սուելա Բրավերման]]ը միացել է Ջոնսոնի՝ հրաժարական տալու կոչերին, սակայն հրաժարվել է հրաժարական տալ կառավարությունում՝ պատճառաբանելով պարտքի զգացումով: Նա նաև հայտարարել է, որ առաջադրվելու է պահպանողական կուսակցությունում առաջնորդության համար կայանալիք ցանկացած մրցույթում&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.itv.com/news/2022-07-06/attorney-general-suella-braverman-calls-for-boris-johnson-to-step-down|title=Attorney General Suella Braverman calls for Boris Johnson to 'step down'|date=2022-07-06|website=ITV News|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707020157/https://www.itv.com/news/2022-07-06/attorney-general-suella-braverman-calls-for-boris-johnson-to-step-down|archive-date=2022-07-07|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;: Բրեկոնից և Ռեդնորշիրից խորհրդարանի անդամ Ֆեյ Ջոնսը հայտարարել է, որ եթե Ջոնսոնը հուլիսի 7-ին հրաժարական չտա, նա կհեռանա պաշտոնից&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.fayjones.org.uk/news/my-letter-leader-house-mark-spencer|title=My letter to the Leader of the House, Mark Spencer|website=Fay Jones|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190257/https://www.fayjones.org.uk/news/my-letter-leader-house-mark-spencer|archive-date=2022-07-07|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

Հուլիսի 7-ի առավոտյան&lt;ref&gt;{{cite news |title=UK N.Ireland minister Brandon Lewis has not resigned -media |url=https://www.reuters.com/world/uk/uk-nireland-minister-brandon-lewis-resigns-bbc-2022-07-06/ |access-date=2022-07-08 |work=Reuters |date=2022-07-07 |language=en |accessdate=2022-07-08 |archivedate=2022-07-07 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20220707020151/https://www.reuters.com/world/uk/uk-nireland-minister-brandon-lewis-resigns-bbc-2022-07-06/ }}&lt;/ref&gt; Հյուսիսային Իռլանդիայի գործերի նախարար [[Բրենդոն Լյուիս]]ը հրաժարական է տվել&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://news.sky.com/story/brandon-lewis-resigns-as-northern-ireland-secretary-12647183|title=Brandon Lewis quits as Northern Ireland secretary as more ministers call for Boris Johnson to go|website=Sky News|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190257/https://news.sky.com/story/brandon-lewis-resigns-as-northern-ireland-secretary-12647183|archive-date=2022-07-07|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;: Միշել Դոունլանը կրթության նախարարի պաշտոնում նշանակվելուց երկու օր անց նույնպես հրաժարական է տվել&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.birminghammail.co.uk/news/midlands-news/michelle-donelan-quits-education-secretary-24421991|title=Michelle Donelan quits as Education Secretary - 24 hours after appointment|date=2022-07-07|website=BirminghamLive|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190257/https://www.birminghammail.co.uk/news/midlands-news/michelle-donelan-quits-education-secretary-24421991|archive-date=2022-07-07|lang=en|author=James Rodger|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

60-ից ավելի պատգամավորներ հրաժարական են տվել&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|date=2022-07-08|website=BBC News|title=Boris Johnson resigns: First leadership bids to become next prime minister|url=https://www.bbc.com/news/uk-62088847|archivedate=2022-07-08|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220708022420/https://www.bbc.com/news/uk-62088847}}&lt;/ref&gt;: Հրաժարականները հանգեցրել են նրան, որ շատ կառավարական գերատեսչություններ կորցրել են իրենց գրեթե բոլոր պատասխանատու նախարարներին: Կրթության նախարարությունում, օրինակ, մնացել է խորհրդարանական քարտուղարի միայն մեկ տեղակալ, իսկ բոլոր նախարարները հրաժարական են տվել&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.tes.com/magazine/news/general/michelle-donelan-resigns-education-secretary-boris-johnson|title=Michelle Donelan resigns as education secretary|website=Tes Magazine|archive-url=https://web.archive.org/web/20220708045133/https://www.tes.com/magazine/news/general/michelle-donelan-resigns-education-secretary-boris-johnson|archive-date=2022-07-08|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

Պահպանողական պատգամավորներից ոմանք աջակցություն են հայտնել Ջոնսոնին, այդ թվում՝ մշակույթի նախարար Նադին Դորիսին&lt;ref&gt;{{Cite tweet|user=NadineDorries|number=1544384582467964928|title=I'm not sure anyone actually doubted this, however, I am 💯 behind @BorisJohnson the PM who consistently gets all the big decisions right.|author-link=Доррис, Надин|date=2022-07-06}}&lt;/ref&gt;, [[Brexit]]-ի հնարավորությունների կրտսեր նախարար Ջեյքոբ Ռիս-Մոգը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.irishtimes.com/world/uk/2022/07/05/jacob-rees-mogg-backs-johnson-following-resignations/|title=Jacob Rees-Mogg backs Johnson following resignations|website=The Irish Times|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707020154/https://www.irishtimes.com/world/uk/2022/07/05/jacob-rees-mogg-backs-johnson-following-resignations/|archive-date=2022-07-07|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;, [[Շոտլանդիա]]յի գործերի նախարար Ալիսթեր Ջեքը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.scotsman.com/news/politics/alister-jack-launches-defence-of-boris-johnson-as-he-claims-prime-minister-was-mugged-by-cake-3758890|title=Alister Jack launches defence of Boris Johnson as he claims Prime Minister was ‘mugged by cake’|website=www.scotsman.com|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190258/https://www.scotsman.com/news/politics/alister-jack-launches-defence-of-boris-johnson-as-he-claims-prime-minister-was-mugged-by-cake-3758890|archive-date=2022-07-07|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;, [[Հյուսիսային Իռլանդիա]]յի գործերի պետական նախարար Քոնոր Բըրնսը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.bournemouthecho.co.uk/news/20258381.bournemouth-mp-conor-burns-gives-boris-johnson-full-support/|title=Boris Johnson has &quot;ongoing and full support&quot; of Bournemouth MP Conor Burns|website=Bournemouth Echo|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190259/https://www.bournemouthecho.co.uk/news/20258381.bournemouth-mp-conor-burns-gives-boris-johnson-full-support/|archive-date=2022-07-07|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;, Ջոնսոնի անձնական քարտուղար Լիա Նիքին&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.gi-media.co.uk/2022/07/06/grimsby-mp-lia-nici-says-no-other-leader-will-have-grimsby-in-their-interest-as-she-backs-pm11/|title=Grimsby MP Lia Nici says 'I will continue to support him' as she backs PM|date=2022-07-06|website=Gi Media|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707020156/https://www.gi-media.co.uk/2022/07/06/grimsby-mp-lia-nici-says-no-other-leader-will-have-grimsby-in-their-interest-as-she-backs-pm11/|archive-date=2022-07-07|lang=en|author=Jack Gray|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt; և [[Ուելինգբորո]]յի խորհրդարանի անդամ Փիթեր Բոունը&lt;ref&gt;{{Cite tweet|user=PiersUncensored|number=1544402675067912194|title=&quot;It's about policy, not individual... my constituents wouldn't have the foggiest who Chris Pincher was.&quot; Conservative MP Peter Bone is standing by Boris Johnson as his Cabinet falls apart.|date=2022-07-05}}&lt;/ref&gt;:

Ընդդիմության առաջնորդ Քեյր Սթարմերը քննադատել է Ջոնսոնին և կաբինետում մնացած պահպանողականներին՝ հայտարարելով, որ վարչապետին հավատարմության պահպանումը նշանակում է, որ «նրանք ոչ մի կաթիլ ազնվություն չունեն»&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/06/keir-starmer-pmqs-mock-boris-johnson-tories|title=‘Charge of the lightweight brigade’: Starmer uses PMQs to mock Tories|date=2022-07-06|website=the Guardian|archive-url=https://web.archive.org/web/20220706143620/https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/06/keir-starmer-pmqs-mock-boris-johnson-tories|archive-date=2022-07-06|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

== Բորիս Ջոնսոնի հրաժարականը ==
Հուլիսի 7-ի առավոտյան Ջոնսոնը զանգահարել է [[Եղիսաբեթ II|թագուհուն]], որպեսզի նրան հայտնի հրաժարական տալու իր մտադրության մասին&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.independent.co.uk/news/uk/boris-johnson-prime-windsor-castle-theresa-may-parliament-b2118277.html|title=Boris Johnson phoned the Queen before resigning|website=The Independent|date=2022-07-07|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20220708001509/https://www.independent.co.uk/news/uk/boris-johnson-prime-windsor-castle-theresa-may-parliament-b2118277.html|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;: Հուլիսի 7-ին ժամը 12:30-ին նա Դաունինգ սթրիթում հայտարարել է կուսակցության առաջնորդի և վարչապետի պաշտոնից իր հրաժարականի մասին՝ նշելով, որ ժամանակավորապես կշարունակի պաշտոնավարել այնքան ժամանակ, քանի դեռ չի ընտրվել կուսակցության նոր առաջնորդը&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.itv.com/news/2022-07-07/boris-johnson-set-to-resign-say-reports|title='Sad to be giving up': PM resigning but will stay until new leader found|website=ITV News|date=2022-07-07|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190309/https://www.itv.com/news/2022-07-07/boris-johnson-set-to-resign-say-reports|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

[[Ուկրաինայի նախագահ]] [[Վոլոդիմիր Զելենսկի]]ն կարեկցանք է հայտնել, ինչպես նաև շնորհակալություն է հայտնել Ջոնսոնին՝ [[Ռուսաստանի ներխուժում Ուկրաինա|Ռուսաստանի ներխուժման]] ժամանակ [[Ուկրաինա]]յին աջակցելու համար&lt;ref name=&quot;автоссылка1&quot;&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|date=2022-07-07|website=BBC News|title=Boris Johnson: World reacts as UK PM resigns|url=https://www.bbc.com/news/world-62077691|archivedate=2022-07-07|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220707180414/https://www.bbc.com/news/world-62077691}}&lt;/ref&gt;:

[[Ռուսաստանի նախագահ]]ի մամուլի քարտուղար [[Դմիտրի Պեսկով]]ը արձագանքել է իրավիճակին՝ հայտարարելով. «Նա (Բորիս Ջոնսոնը) մեզ չի սիրում։ Մենք էլ նրան չենք սիրում»&lt;ref name=&quot;автоссылка2&quot;&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/07/glee-in-russia-and-sadness-in-ukraine-as-boris-johnson-quits|title=Glee in Russia and sadness in Ukraine as Boris Johnson quits|website=the Guardian|date=2022-07-07|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707143456/https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/07/glee-in-russia-and-sadness-in-ukraine-as-boris-johnson-quits|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=ru|url=https://www.interfax-russia.ru/rossiya-i-mir/v-kremle-obratili-vnimanie-na-pravitelstvennyy-krizis-v-velikobritanii|title=В Кремле обратили внимание на правительственный кризис в Великобритании - Россия {{!}}{{!}} Интерфакс Россия|website=www.interfax-russia.ru|date=2022-07-07|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20220708074157/https://www.interfax-russia.ru/rossiya-i-mir/v-kremle-obratili-vnimanie-na-pravitelstvennyy-krizis-v-velikobritanii|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;: [[Ռուսաստանի արտաքին գործերի նախարարություն|Ռուսաստանի ԱԳՆ]] պաշտոնական ներկայացուցիչ [[Մարիա Զախարովա]]ն հայտարարել է, որ Ջոնսոնը «ապշած էր արձակված բումերանգից»&lt;ref name=&quot;автоссылка1&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;автоссылка2&quot; /&gt;:

[[ԱՄՆ նախագահ]] [[Ջո Բայդեն]]ը հայտարարել է, որ [[ԱՄՆ]]-ն ու [[Մեծ Բրիտանիա]]ն կմնան «ամենամտերիմ ընկերներն ու դաշնակիցները», և որ երկրների միջև հարաբերությունները մնում են ամուր: Բայդենը նաև հույս է հայտնել, որ Ջոնսոնի հետնորդը հավատարիմ կմնա Ուկրաինային աջակցելու գործին: Սակայն [[Սպիտակ տուն|Սպիտակ տան]] պաշտոնյաները հրաժարվել են մեկնաբանել Ջոնսոնի հեռանալը՝ հայտարարելով, որ նրանք «չեն պատրաստվում մեկնաբանել այլ կառավարության ժողովրդավարական գործընթացը»&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.independent.co.uk/news/world/americas/us-politics/biden-statement-boris-johnson-resignation-b2118255.html|title=Biden says ‘close cooperation’ with UK will continue after Johnson announces exit|website=The Independent|date=2022-07-07|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190942/https://www.independent.co.uk/news/world/americas/us-politics/biden-statement-boris-johnson-resignation-b2118255.html|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ2}}

{{Արտաքին հղումներ}}

[[Կատեգորիա:Քաղաքական ճգնաժամեր]]
[[Կատեգորիա:2022 քաղաքականությունում]]</text>
      <sha1>7v48u5jhx0sb2jlmgt7asgg26rjdchw</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486312</id>
      <parentid>8486049</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T00:02:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ԱշբոտՏՆՂ</username>
        <id>48669</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Colon֊ը (:, U+003A) փոխարինում եմ հայերեն վերջակետով (։, U+0589)</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="28509" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ իրադարձություն
| title = Կառավարական ճգնաժամ [[Մեծ Բրիտանիա]]յում
| պատկեր = Prime Minister Boris Johnson's statement in Downing Street 7 July 2022.png
| մեկնաբանություն = [[Բորիս Ջոնսոն]]ը հայտարարել է Մեծ Բրիտանիայի Պահպանողական կուսակցության առաջնորդի պաշտոնից հեռանալու մտադրության մասին
| թվական = 2022 թվականի հուլիսի 5
| պատճառը = Մեծ Բրիտանիայի Պահպանողական կուսակցության անհաջողությունը լրացուցիչ ընտրություններում և սկանդալ Քրիս Պինչերի շուրջ
| մասնակիցներ = Մեծ Բրիտանիայի Պահպանողական կուսակցության պատգամավորներ
}}
2022 թվականի հուլիսի սկզբին վարչապետ և [[Մեծ Բրիտանիայի պահպանողական կուսակցություն|Պահպանողական կուսակցության]] առաջնորդ [[Բորիս Ջոնսոն]]ի երկրորդ աշխատասենյակում ավելի քան վաթսուն պատգամավորներ հրաժարական են տվել իրենց պաշտոններից։ Հուլիսի 7-ին իր հրաժարականի մասին հայտարարել է նաև Ջոնսոնը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.cnn.com/2022/07/07/europe/boris-johnson-resignation-intl/index.html|title=UK Prime Minister Boris Johnson resigns after mutiny in his party|author=|website=CNN|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707173327/https://www.cnn.com/2022/07/07/europe/boris-johnson-resignation-intl/index.html|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;։

Հուլիսի 5-ին [[Քրիս Պինչեր]]ի հետ կապված սկանդալի ֆոնին, Գանձապետարանի կանցլեր [[Ռիշի Սունակ]]ը և առողջապահության նախարար [[Սաջիդ Ջավիդ]]ը հրաժարական են տվել&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.independent.co.uk/news/uk/politics/rishi-sunak-resigns-chancellor-boris-johnson-b2116399.html|title=Rishi Sunak resigns as chancellor in devastating blow to Boris Johnson|website=The Independent|date=2022-07-05|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-05|archive-url=https://web.archive.org/web/20220705174013/https://www.independent.co.uk/news/uk/politics/rishi-sunak-resigns-chancellor-boris-johnson-b2116399.html|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;։ Մեծ թվով այլ կառավարության անդամներ նույնպես սկսել են հրաժարական տալ&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.thenorthernecho.co.uk/news/20259951.listed-tory-mps-resigned-far/|title=LISTED: All the Tory MPs who have resigned since Sajid Javid and Rishi Sunak quit|website=The Northern Echo|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707020148/https://www.thenorthernecho.co.uk/news/20259951.listed-tory-mps-resigned-far/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;։ Հուլիսի 7-ին խորհրդարանի վաթսուն անդամներ հրաժարական են տվել կառավարական և կուսակցական պաշտոններից։ Մեծ Բրիտանիայի բնակարանային կոմունալ տնտեսության, համայնքների և տեղական ինքնակառավարման նախարար [[Մայքլ Գոուվ]]ը հուլիսի 6-ին ազատվել է պաշտոնից&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://inews.co.uk/news/politics/michael-gove-sacked-cabinet-boris-johnson-prime-minister-to-resign-1728008|title=Michael Gove sacked by PM, Welsh Secretary Simon Hart quits Cabinet as fallout continues|author=Poppy Wood|website=inews.co.uk|date=2022-07-06|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707020147/https://inews.co.uk/news/politics/michael-gove-sacked-cabinet-boris-johnson-prime-minister-to-resign-1728008|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;։

Հուլիսի 7-ին Ջոնսոնը հայտարարել էր Պահպանողական կուսակցության առաջնորդի պաշտոնից հեռանալու մտադրության մասին՝ նշելով, որ դա կանի նոր առաջնորդի հայտարարությունից հետո&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.washingtonpost.com/world/2022/07/07/uk-boris-johnson-resignation/|title=Boris Johnson blames ‘the herd,’ resigns to make way for new U.K. leader|website=The Washington Post|date=2022-07-07|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707194307/https://www.washingtonpost.com/world/2022/07/07/uk-boris-johnson-resignation/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|date=2022-07-07|website=BBC News|title=Boris Johnson facing calls to quit as PM as soon as possible|url=https://www.bbc.com/news/uk-politics-62064789|archivedate=2022-07-07|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220707082742/https://www.bbc.com/news/uk-politics-62064789}}&lt;/ref&gt;։ Մինչ այդ նա հերքել էր պաշտոնից հնարավոր հեռացումը&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=ru|url=https://regnum.ru/news/3628145.html|title=Джонсон не покинет свой пост из-за неудачи консерваторов на выборах|website=ИА REGNUM|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20220708074156/https://regnum.ru/news/3628145.html|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;։

== Նախապատմություն ==
Պահպանողական կուսակցությունը պարտություն է կրել 2022 թվականի հունիսի 23-ի լրացուցիչ ընտրություններում Ուեյքֆիլդ և Թիվերտոն և Հոնիտոն ընտրատարածքներում՝ համապատասխանաբար զիջելով Լեյբորիստական կուսակցությանը և Լիբերալ դեմոկրատների կուսակցությանը։ Դա հանգեցրել է Պահպանողական կուսակցության նախագահ [[Օլիվեր Դոուդեն]]ի հրաժարականին&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://news.sky.com/story/we-cannot-carry-on-with-business-as-usual-oliver-dowden-quits-as-tory-chair-after-by-election-mauling-12639482|title=Oliver Dowden quits as Tory chair after by-election mauling - 'We cannot carry on with business as usual'|website=Sky News|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707135129/https://news.sky.com/story/we-cannot-carry-on-with-business-as-usual-oliver-dowden-quits-as-tory-chair-after-by-election-mauling-12639482|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;։

2022 թվականի հունիսի վերջին սկանդալ էր հասունացել Քրիս Պինչերի անվան շուրջ։ Նրան մեղադրել են երկու տղամարդկանց նկատմամբ [[Սեռական բռնություն|սեռական ոտնձգություններ]] իրականացնելու մեջ&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|date=2022-07-01|website=BBC News|title=Chris Pincher suspended as Tory MP after groping allegation|url=https://www.bbc.com/news/uk-politics-62014765|archivedate=2022-07-01|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220701160833/https://www.bbc.com/news/uk-politics-62014765}}&lt;/ref&gt;։ Մի քանի օր անց նրա դեմ նոր մեղադրանքներ են առաջադրվել&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/03/boris-johnson-accused-of-ignoring-warnings-about-chris-pincher-amid-new-allegations|title=Boris Johnson accused of ignoring warnings about Chris Pincher amid new allegations|website=the Guardian|date=2022-07-03|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20220703092938/https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/03/boris-johnson-accused-of-ignoring-warnings-about-chris-pincher-amid-new-allegations|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;։

== Իրադարձություններ ==
2022 թվականի հուլիսի 5-ին առողջապահության նախարար Սաջիդ Ջավիդը և գանձապետարանի կանցլեր Ռիշի Սունակը հրաժարական են տվել վարչապետ Բորիս Ջոնսոնի այն հայտարարությունից հետո, թե սխալ էր Քրիս Պինչերին պաշտոնում նշանակել սեռական ոտնձգությունների մեղադրանքներից հետո։ Ջավիդի և Սուդակի հրաժարականները հանգեցրել են նրան, որ խորհրդարանի մյուս նախարարները և անձնական քարտուղարները նույնպես հրաժարական են տվել։ Նրանց մեծ մասը վկայակոչում էր Ջոնսոնի ազնվության և պարկեշտության բացակայությունը։ Հաջորդ 24 ժամվա ընթացքում 36 մարդ հրաժարական է տվել կառավարությունում իր պաշտոններից։ Պետական կառավարման ինստիտուտի գնահատականներով՝ պաշտոնանկությունների այս շարքը ամենախոշորն է դարձել առնվազն 1900 թվականից ի վեր&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|first=Camilla|last=Turner|date=2022-07-06|id=0307-1235|website=The Telegraph|title=Boris Johnson suffers most ministerial resignations in modern history|url=https://www.telegraph.co.uk/politics/2022/07/06/boris-johnson-suffers-ministerial-resignations-24-hours-since/|archivedate=2022-07-07|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220707020152/https://www.telegraph.co.uk/politics/2022/07/06/boris-johnson-suffers-ministerial-resignations-24-hours-since/}}&lt;/ref&gt;։

Հուլիսի 6-ին Ջոնսոնը, չնայած ինչպես ընդդիմության, այնպես էլ կառավարության ճնշումներին, հերքել է հնարավոր պաշտոնաթողությունը։ Գանձապետարանի նոր կանցլեր Նադիմ Զահավին և ներքին գործերի նախարար [[Պրիտի Պատել]]ը հավաքվել են [[Դաունինգ սթրիթ, 10|Դաունինգ սթրիթում, 10]], որպեսզի Ջոնսոնին կոչ անեն հրաժարական տալ։ Դրանից հետո Ջոնսոնի մյուս կաբինետի անդամները, ինչպիսիք են Նադին Դորիսը, նույնպես հավաքվել են թիվ 10 տանը&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|date=2022-07-06|website=BBC News|title=Boris Johnson digs in amid growing cabinet mutiny|url=https://www.bbc.com/news/uk-politics-62065534|archivedate=2022-07-06|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220706120301/https://www.bbc.com/news/uk-politics-62065534}}&lt;/ref&gt;։

Հուլիսի 6-ի երեկոյան, չնայած այն հանգամանքին, որ այլ բարձրաստիճան նախարարները, այդ թվում՝ ներքին գործերի նախարար Փրիթի Պատելը, բնակարանային կոմունալ տնտեսության, համայնքների և տեղական ինքնակառավարման նախարար Մայքլ Գոուվը և տրանսպորտի նախարար Գրանթ Շեփփսը, հաղորդվում է, որ վարչապետին կոչ են արել հրաժարական տալ, հայտարարություն է տարածվել, որը հաստատում է, որ Ջոնսոնը կամավոր հրաժարական չի տա&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://news.sky.com/story/boris-johnson-resigns-live-updates-12593360|title=Politics live: Johnson appoints more ministers and indicates his future after Downing Street; first leadership contender declares|website=Sky News|archive-url=https://web.archive.org/web/20220708002218/https://news.sky.com/story/boris-johnson-resigns-live-updates-12593360|archive-date=2022-07-08|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;։ Նույն օրը Ջոնսոնը աշխատանքից ազատել է Մայքլ Գոուվին&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/06/michael-gove-sacked-for-disloyalty-allies-reveal-how-it-happened|title=Michael Gove sacked ‘for disloyalty’: allies reveal how it happened|date=2022-07-06|website=the Guardian|archive-url=https://web.archive.org/web/20220706210916/https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/06/michael-gove-sacked-for-disloyalty-allies-reveal-how-it-happened|archive-date=2022-07-06|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|first=|last=|id=0140-0460|title=Boris Johnson fights on after day of chaos|url=https://www.thetimes.co.uk/article/boris-johnson-resign-rishi-sunak-sajid-javid-uk-politics-pmqs-live-20pjmhbwj|website=The Times|archivedate=2022-07-06|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220706110646/https://www.thetimes.co.uk/article/boris-johnson-resign-rishi-sunak-sajid-javid-uk-politics-pmqs-live-20pjmhbwj}}&lt;/ref&gt;։ Ավելի ուշ նույն երեկոյան Սայմոն Հարթը՝ Ուելսի գործերի նախարարը, հրաժարական է տվել նախարարների կաբինետից՝ հայտարարելով, որ «իրեն այլ ընտրություն չի մնացել»&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://nation.cymru/news/welsh-secretary-simon-hart-resigns-from-uk-government-no-other-option-left/|title=Welsh Secretary Simon Hart resigns from UK Government - 'no other option left'|date=2022-07-06|website=Nation.Cymru|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707020151/https://nation.cymru/news/welsh-secretary-simon-hart-resigns-from-uk-government-no-other-option-left/|archive-date=2022-07-07|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;։

Գլխավոր հավատարմատար [[Սուելա Բրավերման]]ը միացել է Ջոնսոնի՝ հրաժարական տալու կոչերին, սակայն հրաժարվել է հրաժարական տալ կառավարությունում՝ պատճառաբանելով պարտքի զգացումով։ Նա նաև հայտարարել է, որ առաջադրվելու է պահպանողական կուսակցությունում առաջնորդության համար կայանալիք ցանկացած մրցույթում&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.itv.com/news/2022-07-06/attorney-general-suella-braverman-calls-for-boris-johnson-to-step-down|title=Attorney General Suella Braverman calls for Boris Johnson to 'step down'|date=2022-07-06|website=ITV News|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707020157/https://www.itv.com/news/2022-07-06/attorney-general-suella-braverman-calls-for-boris-johnson-to-step-down|archive-date=2022-07-07|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;։ Բրեկոնից և Ռեդնորշիրից խորհրդարանի անդամ Ֆեյ Ջոնսը հայտարարել է, որ եթե Ջոնսոնը հուլիսի 7-ին հրաժարական չտա, նա կհեռանա պաշտոնից&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.fayjones.org.uk/news/my-letter-leader-house-mark-spencer|title=My letter to the Leader of the House, Mark Spencer|website=Fay Jones|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190257/https://www.fayjones.org.uk/news/my-letter-leader-house-mark-spencer|archive-date=2022-07-07|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;։

Հուլիսի 7-ի առավոտյան&lt;ref&gt;{{cite news |title=UK N.Ireland minister Brandon Lewis has not resigned -media |url=https://www.reuters.com/world/uk/uk-nireland-minister-brandon-lewis-resigns-bbc-2022-07-06/ |access-date=2022-07-08 |work=Reuters |date=2022-07-07 |language=en |accessdate=2022-07-08 |archivedate=2022-07-07 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20220707020151/https://www.reuters.com/world/uk/uk-nireland-minister-brandon-lewis-resigns-bbc-2022-07-06/ }}&lt;/ref&gt; Հյուսիսային Իռլանդիայի գործերի նախարար [[Բրենդոն Լյուիս]]ը հրաժարական է տվել&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://news.sky.com/story/brandon-lewis-resigns-as-northern-ireland-secretary-12647183|title=Brandon Lewis quits as Northern Ireland secretary as more ministers call for Boris Johnson to go|website=Sky News|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190257/https://news.sky.com/story/brandon-lewis-resigns-as-northern-ireland-secretary-12647183|archive-date=2022-07-07|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;։ Միշել Դոունլանը կրթության նախարարի պաշտոնում նշանակվելուց երկու օր անց նույնպես հրաժարական է տվել&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.birminghammail.co.uk/news/midlands-news/michelle-donelan-quits-education-secretary-24421991|title=Michelle Donelan quits as Education Secretary - 24 hours after appointment|date=2022-07-07|website=BirminghamLive|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190257/https://www.birminghammail.co.uk/news/midlands-news/michelle-donelan-quits-education-secretary-24421991|archive-date=2022-07-07|lang=en|author=James Rodger|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;։

60-ից ավելի պատգամավորներ հրաժարական են տվել&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|date=2022-07-08|website=BBC News|title=Boris Johnson resigns: First leadership bids to become next prime minister|url=https://www.bbc.com/news/uk-62088847|archivedate=2022-07-08|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220708022420/https://www.bbc.com/news/uk-62088847}}&lt;/ref&gt;։ Հրաժարականները հանգեցրել են նրան, որ շատ կառավարական գերատեսչություններ կորցրել են իրենց գրեթե բոլոր պատասխանատու նախարարներին։ Կրթության նախարարությունում, օրինակ, մնացել է խորհրդարանական քարտուղարի միայն մեկ տեղակալ, իսկ բոլոր նախարարները հրաժարական են տվել&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.tes.com/magazine/news/general/michelle-donelan-resigns-education-secretary-boris-johnson|title=Michelle Donelan resigns as education secretary|website=Tes Magazine|archive-url=https://web.archive.org/web/20220708045133/https://www.tes.com/magazine/news/general/michelle-donelan-resigns-education-secretary-boris-johnson|archive-date=2022-07-08|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;։

Պահպանողական պատգամավորներից ոմանք աջակցություն են հայտնել Ջոնսոնին, այդ թվում՝ մշակույթի նախարար Նադին Դորիսին&lt;ref&gt;{{Cite tweet|user=NadineDorries|number=1544384582467964928|title=I'm not sure anyone actually doubted this, however, I am 💯 behind @BorisJohnson the PM who consistently gets all the big decisions right.|author-link=Доррис, Надин|date=2022-07-06}}&lt;/ref&gt;, [[Brexit]]-ի հնարավորությունների կրտսեր նախարար Ջեյքոբ Ռիս-Մոգը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.irishtimes.com/world/uk/2022/07/05/jacob-rees-mogg-backs-johnson-following-resignations/|title=Jacob Rees-Mogg backs Johnson following resignations|website=The Irish Times|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707020154/https://www.irishtimes.com/world/uk/2022/07/05/jacob-rees-mogg-backs-johnson-following-resignations/|archive-date=2022-07-07|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;, [[Շոտլանդիա]]յի գործերի նախարար Ալիսթեր Ջեքը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.scotsman.com/news/politics/alister-jack-launches-defence-of-boris-johnson-as-he-claims-prime-minister-was-mugged-by-cake-3758890|title=Alister Jack launches defence of Boris Johnson as he claims Prime Minister was ‘mugged by cake’|website=www.scotsman.com|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190258/https://www.scotsman.com/news/politics/alister-jack-launches-defence-of-boris-johnson-as-he-claims-prime-minister-was-mugged-by-cake-3758890|archive-date=2022-07-07|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;, [[Հյուսիսային Իռլանդիա]]յի գործերի պետական նախարար Քոնոր Բըրնսը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.bournemouthecho.co.uk/news/20258381.bournemouth-mp-conor-burns-gives-boris-johnson-full-support/|title=Boris Johnson has &quot;ongoing and full support&quot; of Bournemouth MP Conor Burns|website=Bournemouth Echo|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190259/https://www.bournemouthecho.co.uk/news/20258381.bournemouth-mp-conor-burns-gives-boris-johnson-full-support/|archive-date=2022-07-07|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;, Ջոնսոնի անձնական քարտուղար Լիա Նիքին&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.gi-media.co.uk/2022/07/06/grimsby-mp-lia-nici-says-no-other-leader-will-have-grimsby-in-their-interest-as-she-backs-pm11/|title=Grimsby MP Lia Nici says 'I will continue to support him' as she backs PM|date=2022-07-06|website=Gi Media|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707020156/https://www.gi-media.co.uk/2022/07/06/grimsby-mp-lia-nici-says-no-other-leader-will-have-grimsby-in-their-interest-as-she-backs-pm11/|archive-date=2022-07-07|lang=en|author=Jack Gray|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt; և [[Ուելինգբորո]]յի խորհրդարանի անդամ Փիթեր Բոունը&lt;ref&gt;{{Cite tweet|user=PiersUncensored|number=1544402675067912194|title=&quot;It's about policy, not individual... my constituents wouldn't have the foggiest who Chris Pincher was.&quot; Conservative MP Peter Bone is standing by Boris Johnson as his Cabinet falls apart.|date=2022-07-05}}&lt;/ref&gt;։

Ընդդիմության առաջնորդ Քեյր Սթարմերը քննադատել է Ջոնսոնին և կաբինետում մնացած պահպանողականներին՝ հայտարարելով, որ վարչապետին հավատարմության պահպանումը նշանակում է, որ «նրանք ոչ մի կաթիլ ազնվություն չունեն»&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/06/keir-starmer-pmqs-mock-boris-johnson-tories|title=‘Charge of the lightweight brigade’: Starmer uses PMQs to mock Tories|date=2022-07-06|website=the Guardian|archive-url=https://web.archive.org/web/20220706143620/https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/06/keir-starmer-pmqs-mock-boris-johnson-tories|archive-date=2022-07-06|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;։

== Բորիս Ջոնսոնի հրաժարականը ==
Հուլիսի 7-ի առավոտյան Ջոնսոնը զանգահարել է [[Եղիսաբեթ II|թագուհուն]], որպեսզի նրան հայտնի հրաժարական տալու իր մտադրության մասին&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.independent.co.uk/news/uk/boris-johnson-prime-windsor-castle-theresa-may-parliament-b2118277.html|title=Boris Johnson phoned the Queen before resigning|website=The Independent|date=2022-07-07|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20220708001509/https://www.independent.co.uk/news/uk/boris-johnson-prime-windsor-castle-theresa-may-parliament-b2118277.html|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;։ Հուլիսի 7-ին ժամը 12:30-ին նա Դաունինգ սթրիթում հայտարարել է կուսակցության առաջնորդի և վարչապետի պաշտոնից իր հրաժարականի մասին՝ նշելով, որ ժամանակավորապես կշարունակի պաշտոնավարել այնքան ժամանակ, քանի դեռ չի ընտրվել կուսակցության նոր առաջնորդը&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.itv.com/news/2022-07-07/boris-johnson-set-to-resign-say-reports|title='Sad to be giving up': PM resigning but will stay until new leader found|website=ITV News|date=2022-07-07|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190309/https://www.itv.com/news/2022-07-07/boris-johnson-set-to-resign-say-reports|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;։

[[Ուկրաինայի նախագահ]] [[Վոլոդիմիր Զելենսկի]]ն կարեկցանք է հայտնել, ինչպես նաև շնորհակալություն է հայտնել Ջոնսոնին՝ [[Ռուսաստանի ներխուժում Ուկրաինա|Ռուսաստանի ներխուժման]] ժամանակ [[Ուկրաինա]]յին աջակցելու համար&lt;ref name=&quot;автоссылка1&quot;&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|date=2022-07-07|website=BBC News|title=Boris Johnson: World reacts as UK PM resigns|url=https://www.bbc.com/news/world-62077691|archivedate=2022-07-07|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220707180414/https://www.bbc.com/news/world-62077691}}&lt;/ref&gt;։

[[Ռուսաստանի նախագահ]]ի մամուլի քարտուղար [[Դմիտրի Պեսկով]]ը արձագանքել է իրավիճակին՝ հայտարարելով. «Նա (Բորիս Ջոնսոնը) մեզ չի սիրում։ Մենք էլ նրան չենք սիրում»&lt;ref name=&quot;автоссылка2&quot;&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/07/glee-in-russia-and-sadness-in-ukraine-as-boris-johnson-quits|title=Glee in Russia and sadness in Ukraine as Boris Johnson quits|website=the Guardian|date=2022-07-07|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707143456/https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/07/glee-in-russia-and-sadness-in-ukraine-as-boris-johnson-quits|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=ru|url=https://www.interfax-russia.ru/rossiya-i-mir/v-kremle-obratili-vnimanie-na-pravitelstvennyy-krizis-v-velikobritanii|title=В Кремле обратили внимание на правительственный кризис в Великобритании - Россия {{!}}{{!}} Интерфакс Россия|website=www.interfax-russia.ru|date=2022-07-07|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20220708074157/https://www.interfax-russia.ru/rossiya-i-mir/v-kremle-obratili-vnimanie-na-pravitelstvennyy-krizis-v-velikobritanii|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;։ [[Ռուսաստանի արտաքին գործերի նախարարություն|Ռուսաստանի ԱԳՆ]] պաշտոնական ներկայացուցիչ [[Մարիա Զախարովա]]ն հայտարարել է, որ Ջոնսոնը «ապշած էր արձակված բումերանգից»&lt;ref name=&quot;автоссылка1&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;автоссылка2&quot; /&gt;։

[[ԱՄՆ նախագահ]] [[Ջո Բայդեն]]ը հայտարարել է, որ [[ԱՄՆ]]-ն ու [[Մեծ Բրիտանիա]]ն կմնան «ամենամտերիմ ընկերներն ու դաշնակիցները», և որ երկրների միջև հարաբերությունները մնում են ամուր։ Բայդենը նաև հույս է հայտնել, որ Ջոնսոնի հետնորդը հավատարիմ կմնա Ուկրաինային աջակցելու գործին։ Սակայն [[Սպիտակ տուն|Սպիտակ տան]] պաշտոնյաները հրաժարվել են մեկնաբանել Ջոնսոնի հեռանալը՝ հայտարարելով, որ նրանք «չեն պատրաստվում մեկնաբանել այլ կառավարության ժողովրդավարական գործընթացը»&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.independent.co.uk/news/world/americas/us-politics/biden-statement-boris-johnson-resignation-b2118255.html|title=Biden says ‘close cooperation’ with UK will continue after Johnson announces exit|website=The Independent|date=2022-07-07|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190942/https://www.independent.co.uk/news/world/americas/us-politics/biden-statement-boris-johnson-resignation-b2118255.html|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;։

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ2}}

{{Արտաքին հղումներ}}

[[Կատեգորիա:Քաղաքական ճգնաժամեր]]
[[Կատեգորիա:2022 քաղաքականությունում]]</text>
      <sha1>p3o30xqlgwfgr8tgmd14mec3su75gyx</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486363</id>
      <parentid>8486312</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T07:24:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>GeoO</username>
        <id>14988</id>
      </contributor>
      <comment>ավելացվեց [[Կատեգորիա:Բորիս Ջոնսոն]] [[Վիքիպեդիա:ՀոթՔաթ|ՀոթՔաթ]] գործիքով</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="28556" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ իրադարձություն
| title = Կառավարական ճգնաժամ [[Մեծ Բրիտանիա]]յում
| պատկեր = Prime Minister Boris Johnson's statement in Downing Street 7 July 2022.png
| մեկնաբանություն = [[Բորիս Ջոնսոն]]ը հայտարարել է Մեծ Բրիտանիայի Պահպանողական կուսակցության առաջնորդի պաշտոնից հեռանալու մտադրության մասին
| թվական = 2022 թվականի հուլիսի 5
| պատճառը = Մեծ Բրիտանիայի Պահպանողական կուսակցության անհաջողությունը լրացուցիչ ընտրություններում և սկանդալ Քրիս Պինչերի շուրջ
| մասնակիցներ = Մեծ Բրիտանիայի Պահպանողական կուսակցության պատգամավորներ
}}
2022 թվականի հուլիսի սկզբին վարչապետ և [[Մեծ Բրիտանիայի պահպանողական կուսակցություն|Պահպանողական կուսակցության]] առաջնորդ [[Բորիս Ջոնսոն]]ի երկրորդ աշխատասենյակում ավելի քան վաթսուն պատգամավորներ հրաժարական են տվել իրենց պաշտոններից։ Հուլիսի 7-ին իր հրաժարականի մասին հայտարարել է նաև Ջոնսոնը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.cnn.com/2022/07/07/europe/boris-johnson-resignation-intl/index.html|title=UK Prime Minister Boris Johnson resigns after mutiny in his party|author=|website=CNN|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707173327/https://www.cnn.com/2022/07/07/europe/boris-johnson-resignation-intl/index.html|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;։

Հուլիսի 5-ին [[Քրիս Պինչեր]]ի հետ կապված սկանդալի ֆոնին, Գանձապետարանի կանցլեր [[Ռիշի Սունակ]]ը և առողջապահության նախարար [[Սաջիդ Ջավիդ]]ը հրաժարական են տվել&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.independent.co.uk/news/uk/politics/rishi-sunak-resigns-chancellor-boris-johnson-b2116399.html|title=Rishi Sunak resigns as chancellor in devastating blow to Boris Johnson|website=The Independent|date=2022-07-05|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-05|archive-url=https://web.archive.org/web/20220705174013/https://www.independent.co.uk/news/uk/politics/rishi-sunak-resigns-chancellor-boris-johnson-b2116399.html|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;։ Մեծ թվով այլ կառավարության անդամներ նույնպես սկսել են հրաժարական տալ&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.thenorthernecho.co.uk/news/20259951.listed-tory-mps-resigned-far/|title=LISTED: All the Tory MPs who have resigned since Sajid Javid and Rishi Sunak quit|website=The Northern Echo|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707020148/https://www.thenorthernecho.co.uk/news/20259951.listed-tory-mps-resigned-far/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;։ Հուլիսի 7-ին խորհրդարանի վաթսուն անդամներ հրաժարական են տվել կառավարական և կուսակցական պաշտոններից։ Մեծ Բրիտանիայի բնակարանային կոմունալ տնտեսության, համայնքների և տեղական ինքնակառավարման նախարար [[Մայքլ Գոուվ]]ը հուլիսի 6-ին ազատվել է պաշտոնից&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://inews.co.uk/news/politics/michael-gove-sacked-cabinet-boris-johnson-prime-minister-to-resign-1728008|title=Michael Gove sacked by PM, Welsh Secretary Simon Hart quits Cabinet as fallout continues|author=Poppy Wood|website=inews.co.uk|date=2022-07-06|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707020147/https://inews.co.uk/news/politics/michael-gove-sacked-cabinet-boris-johnson-prime-minister-to-resign-1728008|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;։

Հուլիսի 7-ին Ջոնսոնը հայտարարել էր Պահպանողական կուսակցության առաջնորդի պաշտոնից հեռանալու մտադրության մասին՝ նշելով, որ դա կանի նոր առաջնորդի հայտարարությունից հետո&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.washingtonpost.com/world/2022/07/07/uk-boris-johnson-resignation/|title=Boris Johnson blames ‘the herd,’ resigns to make way for new U.K. leader|website=The Washington Post|date=2022-07-07|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707194307/https://www.washingtonpost.com/world/2022/07/07/uk-boris-johnson-resignation/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|date=2022-07-07|website=BBC News|title=Boris Johnson facing calls to quit as PM as soon as possible|url=https://www.bbc.com/news/uk-politics-62064789|archivedate=2022-07-07|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220707082742/https://www.bbc.com/news/uk-politics-62064789}}&lt;/ref&gt;։ Մինչ այդ նա հերքել էր պաշտոնից հնարավոր հեռացումը&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=ru|url=https://regnum.ru/news/3628145.html|title=Джонсон не покинет свой пост из-за неудачи консерваторов на выборах|website=ИА REGNUM|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20220708074156/https://regnum.ru/news/3628145.html|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;։

== Նախապատմություն ==
Պահպանողական կուսակցությունը պարտություն է կրել 2022 թվականի հունիսի 23-ի լրացուցիչ ընտրություններում Ուեյքֆիլդ և Թիվերտոն և Հոնիտոն ընտրատարածքներում՝ համապատասխանաբար զիջելով Լեյբորիստական կուսակցությանը և Լիբերալ դեմոկրատների կուսակցությանը։ Դա հանգեցրել է Պահպանողական կուսակցության նախագահ [[Օլիվեր Դոուդեն]]ի հրաժարականին&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://news.sky.com/story/we-cannot-carry-on-with-business-as-usual-oliver-dowden-quits-as-tory-chair-after-by-election-mauling-12639482|title=Oliver Dowden quits as Tory chair after by-election mauling - 'We cannot carry on with business as usual'|website=Sky News|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707135129/https://news.sky.com/story/we-cannot-carry-on-with-business-as-usual-oliver-dowden-quits-as-tory-chair-after-by-election-mauling-12639482|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;։

2022 թվականի հունիսի վերջին սկանդալ էր հասունացել Քրիս Պինչերի անվան շուրջ։ Նրան մեղադրել են երկու տղամարդկանց նկատմամբ [[Սեռական բռնություն|սեռական ոտնձգություններ]] իրականացնելու մեջ&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|date=2022-07-01|website=BBC News|title=Chris Pincher suspended as Tory MP after groping allegation|url=https://www.bbc.com/news/uk-politics-62014765|archivedate=2022-07-01|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220701160833/https://www.bbc.com/news/uk-politics-62014765}}&lt;/ref&gt;։ Մի քանի օր անց նրա դեմ նոր մեղադրանքներ են առաջադրվել&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/03/boris-johnson-accused-of-ignoring-warnings-about-chris-pincher-amid-new-allegations|title=Boris Johnson accused of ignoring warnings about Chris Pincher amid new allegations|website=the Guardian|date=2022-07-03|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20220703092938/https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/03/boris-johnson-accused-of-ignoring-warnings-about-chris-pincher-amid-new-allegations|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;։

== Իրադարձություններ ==
2022 թվականի հուլիսի 5-ին առողջապահության նախարար Սաջիդ Ջավիդը և գանձապետարանի կանցլեր Ռիշի Սունակը հրաժարական են տվել վարչապետ Բորիս Ջոնսոնի այն հայտարարությունից հետո, թե սխալ էր Քրիս Պինչերին պաշտոնում նշանակել սեռական ոտնձգությունների մեղադրանքներից հետո։ Ջավիդի և Սուդակի հրաժարականները հանգեցրել են նրան, որ խորհրդարանի մյուս նախարարները և անձնական քարտուղարները նույնպես հրաժարական են տվել։ Նրանց մեծ մասը վկայակոչում էր Ջոնսոնի ազնվության և պարկեշտության բացակայությունը։ Հաջորդ 24 ժամվա ընթացքում 36 մարդ հրաժարական է տվել կառավարությունում իր պաշտոններից։ Պետական կառավարման ինստիտուտի գնահատականներով՝ պաշտոնանկությունների այս շարքը ամենախոշորն է դարձել առնվազն 1900 թվականից ի վեր&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|first=Camilla|last=Turner|date=2022-07-06|id=0307-1235|website=The Telegraph|title=Boris Johnson suffers most ministerial resignations in modern history|url=https://www.telegraph.co.uk/politics/2022/07/06/boris-johnson-suffers-ministerial-resignations-24-hours-since/|archivedate=2022-07-07|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220707020152/https://www.telegraph.co.uk/politics/2022/07/06/boris-johnson-suffers-ministerial-resignations-24-hours-since/}}&lt;/ref&gt;։

Հուլիսի 6-ին Ջոնսոնը, չնայած ինչպես ընդդիմության, այնպես էլ կառավարության ճնշումներին, հերքել է հնարավոր պաշտոնաթողությունը։ Գանձապետարանի նոր կանցլեր Նադիմ Զահավին և ներքին գործերի նախարար [[Պրիտի Պատել]]ը հավաքվել են [[Դաունինգ սթրիթ, 10|Դաունինգ սթրիթում, 10]], որպեսզի Ջոնսոնին կոչ անեն հրաժարական տալ։ Դրանից հետո Ջոնսոնի մյուս կաբինետի անդամները, ինչպիսիք են Նադին Դորիսը, նույնպես հավաքվել են թիվ 10 տանը&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|date=2022-07-06|website=BBC News|title=Boris Johnson digs in amid growing cabinet mutiny|url=https://www.bbc.com/news/uk-politics-62065534|archivedate=2022-07-06|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220706120301/https://www.bbc.com/news/uk-politics-62065534}}&lt;/ref&gt;։

Հուլիսի 6-ի երեկոյան, չնայած այն հանգամանքին, որ այլ բարձրաստիճան նախարարները, այդ թվում՝ ներքին գործերի նախարար Փրիթի Պատելը, բնակարանային կոմունալ տնտեսության, համայնքների և տեղական ինքնակառավարման նախարար Մայքլ Գոուվը և տրանսպորտի նախարար Գրանթ Շեփփսը, հաղորդվում է, որ վարչապետին կոչ են արել հրաժարական տալ, հայտարարություն է տարածվել, որը հաստատում է, որ Ջոնսոնը կամավոր հրաժարական չի տա&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://news.sky.com/story/boris-johnson-resigns-live-updates-12593360|title=Politics live: Johnson appoints more ministers and indicates his future after Downing Street; first leadership contender declares|website=Sky News|archive-url=https://web.archive.org/web/20220708002218/https://news.sky.com/story/boris-johnson-resigns-live-updates-12593360|archive-date=2022-07-08|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;։ Նույն օրը Ջոնսոնը աշխատանքից ազատել է Մայքլ Գոուվին&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/06/michael-gove-sacked-for-disloyalty-allies-reveal-how-it-happened|title=Michael Gove sacked ‘for disloyalty’: allies reveal how it happened|date=2022-07-06|website=the Guardian|archive-url=https://web.archive.org/web/20220706210916/https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/06/michael-gove-sacked-for-disloyalty-allies-reveal-how-it-happened|archive-date=2022-07-06|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|first=|last=|id=0140-0460|title=Boris Johnson fights on after day of chaos|url=https://www.thetimes.co.uk/article/boris-johnson-resign-rishi-sunak-sajid-javid-uk-politics-pmqs-live-20pjmhbwj|website=The Times|archivedate=2022-07-06|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220706110646/https://www.thetimes.co.uk/article/boris-johnson-resign-rishi-sunak-sajid-javid-uk-politics-pmqs-live-20pjmhbwj}}&lt;/ref&gt;։ Ավելի ուշ նույն երեկոյան Սայմոն Հարթը՝ Ուելսի գործերի նախարարը, հրաժարական է տվել նախարարների կաբինետից՝ հայտարարելով, որ «իրեն այլ ընտրություն չի մնացել»&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://nation.cymru/news/welsh-secretary-simon-hart-resigns-from-uk-government-no-other-option-left/|title=Welsh Secretary Simon Hart resigns from UK Government - 'no other option left'|date=2022-07-06|website=Nation.Cymru|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707020151/https://nation.cymru/news/welsh-secretary-simon-hart-resigns-from-uk-government-no-other-option-left/|archive-date=2022-07-07|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;։

Գլխավոր հավատարմատար [[Սուելա Բրավերման]]ը միացել է Ջոնսոնի՝ հրաժարական տալու կոչերին, սակայն հրաժարվել է հրաժարական տալ կառավարությունում՝ պատճառաբանելով պարտքի զգացումով։ Նա նաև հայտարարել է, որ առաջադրվելու է պահպանողական կուսակցությունում առաջնորդության համար կայանալիք ցանկացած մրցույթում&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.itv.com/news/2022-07-06/attorney-general-suella-braverman-calls-for-boris-johnson-to-step-down|title=Attorney General Suella Braverman calls for Boris Johnson to 'step down'|date=2022-07-06|website=ITV News|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707020157/https://www.itv.com/news/2022-07-06/attorney-general-suella-braverman-calls-for-boris-johnson-to-step-down|archive-date=2022-07-07|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;։ Բրեկոնից և Ռեդնորշիրից խորհրդարանի անդամ Ֆեյ Ջոնսը հայտարարել է, որ եթե Ջոնսոնը հուլիսի 7-ին հրաժարական չտա, նա կհեռանա պաշտոնից&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.fayjones.org.uk/news/my-letter-leader-house-mark-spencer|title=My letter to the Leader of the House, Mark Spencer|website=Fay Jones|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190257/https://www.fayjones.org.uk/news/my-letter-leader-house-mark-spencer|archive-date=2022-07-07|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;։

Հուլիսի 7-ի առավոտյան&lt;ref&gt;{{cite news |title=UK N.Ireland minister Brandon Lewis has not resigned -media |url=https://www.reuters.com/world/uk/uk-nireland-minister-brandon-lewis-resigns-bbc-2022-07-06/ |access-date=2022-07-08 |work=Reuters |date=2022-07-07 |language=en |accessdate=2022-07-08 |archivedate=2022-07-07 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20220707020151/https://www.reuters.com/world/uk/uk-nireland-minister-brandon-lewis-resigns-bbc-2022-07-06/ }}&lt;/ref&gt; Հյուսիսային Իռլանդիայի գործերի նախարար [[Բրենդոն Լյուիս]]ը հրաժարական է տվել&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://news.sky.com/story/brandon-lewis-resigns-as-northern-ireland-secretary-12647183|title=Brandon Lewis quits as Northern Ireland secretary as more ministers call for Boris Johnson to go|website=Sky News|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190257/https://news.sky.com/story/brandon-lewis-resigns-as-northern-ireland-secretary-12647183|archive-date=2022-07-07|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;։ Միշել Դոունլանը կրթության նախարարի պաշտոնում նշանակվելուց երկու օր անց նույնպես հրաժարական է տվել&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.birminghammail.co.uk/news/midlands-news/michelle-donelan-quits-education-secretary-24421991|title=Michelle Donelan quits as Education Secretary - 24 hours after appointment|date=2022-07-07|website=BirminghamLive|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190257/https://www.birminghammail.co.uk/news/midlands-news/michelle-donelan-quits-education-secretary-24421991|archive-date=2022-07-07|lang=en|author=James Rodger|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;։

60-ից ավելի պատգամավորներ հրաժարական են տվել&lt;ref&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|date=2022-07-08|website=BBC News|title=Boris Johnson resigns: First leadership bids to become next prime minister|url=https://www.bbc.com/news/uk-62088847|archivedate=2022-07-08|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220708022420/https://www.bbc.com/news/uk-62088847}}&lt;/ref&gt;։ Հրաժարականները հանգեցրել են նրան, որ շատ կառավարական գերատեսչություններ կորցրել են իրենց գրեթե բոլոր պատասխանատու նախարարներին։ Կրթության նախարարությունում, օրինակ, մնացել է խորհրդարանական քարտուղարի միայն մեկ տեղակալ, իսկ բոլոր նախարարները հրաժարական են տվել&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.tes.com/magazine/news/general/michelle-donelan-resigns-education-secretary-boris-johnson|title=Michelle Donelan resigns as education secretary|website=Tes Magazine|archive-url=https://web.archive.org/web/20220708045133/https://www.tes.com/magazine/news/general/michelle-donelan-resigns-education-secretary-boris-johnson|archive-date=2022-07-08|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;։

Պահպանողական պատգամավորներից ոմանք աջակցություն են հայտնել Ջոնսոնին, այդ թվում՝ մշակույթի նախարար Նադին Դորիսին&lt;ref&gt;{{Cite tweet|user=NadineDorries|number=1544384582467964928|title=I'm not sure anyone actually doubted this, however, I am 💯 behind @BorisJohnson the PM who consistently gets all the big decisions right.|author-link=Доррис, Надин|date=2022-07-06}}&lt;/ref&gt;, [[Brexit]]-ի հնարավորությունների կրտսեր նախարար Ջեյքոբ Ռիս-Մոգը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.irishtimes.com/world/uk/2022/07/05/jacob-rees-mogg-backs-johnson-following-resignations/|title=Jacob Rees-Mogg backs Johnson following resignations|website=The Irish Times|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707020154/https://www.irishtimes.com/world/uk/2022/07/05/jacob-rees-mogg-backs-johnson-following-resignations/|archive-date=2022-07-07|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;, [[Շոտլանդիա]]յի գործերի նախարար Ալիսթեր Ջեքը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.scotsman.com/news/politics/alister-jack-launches-defence-of-boris-johnson-as-he-claims-prime-minister-was-mugged-by-cake-3758890|title=Alister Jack launches defence of Boris Johnson as he claims Prime Minister was ‘mugged by cake’|website=www.scotsman.com|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190258/https://www.scotsman.com/news/politics/alister-jack-launches-defence-of-boris-johnson-as-he-claims-prime-minister-was-mugged-by-cake-3758890|archive-date=2022-07-07|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;, [[Հյուսիսային Իռլանդիա]]յի գործերի պետական նախարար Քոնոր Բըրնսը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.bournemouthecho.co.uk/news/20258381.bournemouth-mp-conor-burns-gives-boris-johnson-full-support/|title=Boris Johnson has &quot;ongoing and full support&quot; of Bournemouth MP Conor Burns|website=Bournemouth Echo|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190259/https://www.bournemouthecho.co.uk/news/20258381.bournemouth-mp-conor-burns-gives-boris-johnson-full-support/|archive-date=2022-07-07|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;, Ջոնսոնի անձնական քարտուղար Լիա Նիքին&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.gi-media.co.uk/2022/07/06/grimsby-mp-lia-nici-says-no-other-leader-will-have-grimsby-in-their-interest-as-she-backs-pm11/|title=Grimsby MP Lia Nici says 'I will continue to support him' as she backs PM|date=2022-07-06|website=Gi Media|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707020156/https://www.gi-media.co.uk/2022/07/06/grimsby-mp-lia-nici-says-no-other-leader-will-have-grimsby-in-their-interest-as-she-backs-pm11/|archive-date=2022-07-07|lang=en|author=Jack Gray|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt; և [[Ուելինգբորո]]յի խորհրդարանի անդամ Փիթեր Բոունը&lt;ref&gt;{{Cite tweet|user=PiersUncensored|number=1544402675067912194|title=&quot;It's about policy, not individual... my constituents wouldn't have the foggiest who Chris Pincher was.&quot; Conservative MP Peter Bone is standing by Boris Johnson as his Cabinet falls apart.|date=2022-07-05}}&lt;/ref&gt;։

Ընդդիմության առաջնորդ Քեյր Սթարմերը քննադատել է Ջոնսոնին և կաբինետում մնացած պահպանողականներին՝ հայտարարելով, որ վարչապետին հավատարմության պահպանումը նշանակում է, որ «նրանք ոչ մի կաթիլ ազնվություն չունեն»&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/06/keir-starmer-pmqs-mock-boris-johnson-tories|title=‘Charge of the lightweight brigade’: Starmer uses PMQs to mock Tories|date=2022-07-06|website=the Guardian|archive-url=https://web.archive.org/web/20220706143620/https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/06/keir-starmer-pmqs-mock-boris-johnson-tories|archive-date=2022-07-06|lang=en|access-date=2022-07-08|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;։

== Բորիս Ջոնսոնի հրաժարականը ==
Հուլիսի 7-ի առավոտյան Ջոնսոնը զանգահարել է [[Եղիսաբեթ II|թագուհուն]], որպեսզի նրան հայտնի հրաժարական տալու իր մտադրության մասին&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.independent.co.uk/news/uk/boris-johnson-prime-windsor-castle-theresa-may-parliament-b2118277.html|title=Boris Johnson phoned the Queen before resigning|website=The Independent|date=2022-07-07|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20220708001509/https://www.independent.co.uk/news/uk/boris-johnson-prime-windsor-castle-theresa-may-parliament-b2118277.html|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;։ Հուլիսի 7-ին ժամը 12:30-ին նա Դաունինգ սթրիթում հայտարարել է կուսակցության առաջնորդի և վարչապետի պաշտոնից իր հրաժարականի մասին՝ նշելով, որ ժամանակավորապես կշարունակի պաշտոնավարել այնքան ժամանակ, քանի դեռ չի ընտրվել կուսակցության նոր առաջնորդը&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.itv.com/news/2022-07-07/boris-johnson-set-to-resign-say-reports|title='Sad to be giving up': PM resigning but will stay until new leader found|website=ITV News|date=2022-07-07|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190309/https://www.itv.com/news/2022-07-07/boris-johnson-set-to-resign-say-reports|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;։

[[Ուկրաինայի նախագահ]] [[Վոլոդիմիր Զելենսկի]]ն կարեկցանք է հայտնել, ինչպես նաև շնորհակալություն է հայտնել Ջոնսոնին՝ [[Ռուսաստանի ներխուժում Ուկրաինա|Ռուսաստանի ներխուժման]] ժամանակ [[Ուկրաինա]]յին աջակցելու համար&lt;ref name=&quot;автоссылка1&quot;&gt;{{Cite news|accessdate=2022-07-08|date=2022-07-07|website=BBC News|title=Boris Johnson: World reacts as UK PM resigns|url=https://www.bbc.com/news/world-62077691|archivedate=2022-07-07|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220707180414/https://www.bbc.com/news/world-62077691}}&lt;/ref&gt;։

[[Ռուսաստանի նախագահ]]ի մամուլի քարտուղար [[Դմիտրի Պեսկով]]ը արձագանքել է իրավիճակին՝ հայտարարելով. «Նա (Բորիս Ջոնսոնը) մեզ չի սիրում։ Մենք էլ նրան չենք սիրում»&lt;ref name=&quot;автоссылка2&quot;&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/07/glee-in-russia-and-sadness-in-ukraine-as-boris-johnson-quits|title=Glee in Russia and sadness in Ukraine as Boris Johnson quits|website=the Guardian|date=2022-07-07|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707143456/https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/07/glee-in-russia-and-sadness-in-ukraine-as-boris-johnson-quits|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=ru|url=https://www.interfax-russia.ru/rossiya-i-mir/v-kremle-obratili-vnimanie-na-pravitelstvennyy-krizis-v-velikobritanii|title=В Кремле обратили внимание на правительственный кризис в Великобритании - Россия {{!}}{{!}} Интерфакс Россия|website=www.interfax-russia.ru|date=2022-07-07|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20220708074157/https://www.interfax-russia.ru/rossiya-i-mir/v-kremle-obratili-vnimanie-na-pravitelstvennyy-krizis-v-velikobritanii|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;։ [[Ռուսաստանի արտաքին գործերի նախարարություն|Ռուսաստանի ԱԳՆ]] պաշտոնական ներկայացուցիչ [[Մարիա Զախարովա]]ն հայտարարել է, որ Ջոնսոնը «ապշած էր արձակված բումերանգից»&lt;ref name=&quot;автоссылка1&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;автоссылка2&quot; /&gt;։

[[ԱՄՆ նախագահ]] [[Ջո Բայդեն]]ը հայտարարել է, որ [[ԱՄՆ]]-ն ու [[Մեծ Բրիտանիա]]ն կմնան «ամենամտերիմ ընկերներն ու դաշնակիցները», և որ երկրների միջև հարաբերությունները մնում են ամուր։ Բայդենը նաև հույս է հայտնել, որ Ջոնսոնի հետնորդը հավատարիմ կմնա Ուկրաինային աջակցելու գործին։ Սակայն [[Սպիտակ տուն|Սպիտակ տան]] պաշտոնյաները հրաժարվել են մեկնաբանել Ջոնսոնի հեռանալը՝ հայտարարելով, որ նրանք «չեն պատրաստվում մեկնաբանել այլ կառավարության ժողովրդավարական գործընթացը»&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=en|url=https://www.independent.co.uk/news/world/americas/us-politics/biden-statement-boris-johnson-resignation-b2118255.html|title=Biden says ‘close cooperation’ with UK will continue after Johnson announces exit|website=The Independent|date=2022-07-07|access-date=2022-07-08|archive-date=2022-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190942/https://www.independent.co.uk/news/world/americas/us-politics/biden-statement-boris-johnson-resignation-b2118255.html|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;։

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ2}}

{{Արտաքին հղումներ}}

[[Կատեգորիա:Քաղաքական ճգնաժամեր]]
[[Կատեգորիա:2022 քաղաքականությունում]]
[[Կատեգորիա:Բորիս Ջոնսոն]]</text>
      <sha1>hu1moaitaqpnitk694hf6bc7789eebc</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Քննարկում:Կառավարական ճգնաժամ Մեծ Բրիտանիայում (2022)</title>
    <ns>1</ns>
    <id>1099018</id>
    <revision>
      <id>8485998</id>
      <timestamp>2022-08-09T13:11:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ArmSirius</username>
        <id>64149</id>
      </contributor>
      <comment>+{{ԹՀ|ru|Правительственный кризис в Великобритании (2022)|124348007}}</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="108" xml:space="preserve">{{ԹՀ|ru|Правительственный кризис в Великобритании (2022)|124348007}}</text>
      <sha1>blqgiz0x59td3vogdcv7hmz40ukpw0e</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Նենսի Չայլյան</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1099019</id>
    <revision>
      <id>8486045</id>
      <timestamp>2022-08-09T13:49:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Քրմապետ</username>
        <id>122702</id>
      </contributor>
      <comment>Ստեղծվել է «[[:en:Special:Redirect/revision/1101620274|Nancy Tchaylian]]» էջի թարգմանությամբ</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5186" xml:space="preserve">
 
 {{Տեղեկաքարտ Ֆուտբոլիստ|անուն=Նենսի Չայլյան|ամբողջական անուն=Նենսի Գրիգոր Չայլյան|ծննդավայր=[[Բուրջ Համուդ]], [[Լիբանան]]|ծննդյան ամասիվ=[[մայիսի 21]], [[1991]]|հասակ=167 սմ|դիրք=[[կիսապաշտպան]]|ազգությունը=հայ|քաղաքացիությունը={{դրոշավորում|Լիբանան}}|ներկա ակումբ=ՍԱՍ|ակումբի համար=10|ակումբ=Ալ Անսար ՖԱ (կանայք)|տարի=2007 - 2009|ակումբ2=Ատլետիկո ՖԱ (Լիբանան)|տարի2=2009 - 2010|ակումբ3=Սադակա|տարի3=2010 - 2014|ակումբ4=ՍԱՍ|տարի4=2014 - 2016|ակումբ5=Բեյրութ ՖԱ|տարի5=2016|ակումբ6=Շութերզ (ֆուտզալ)|տարի6=2017|ակումբ7=Զուկ Մոսբեհ|տարի7=2017 - 2019|ակումբ8=[[Ալաշկերտ ՖԱ]]|տարի8=2019|ակումբ9=ՍԱՍ|տարի9=2019 - 2020|գոլ9=3|ակումբ10=Ալ-Արաբի (ֆուտզալ)|տարի10=2020|ակումբ11=ՍԱՍ|տարի11=2020 - 2021|գոլ11=9|ակումբ12=Փոլիս Քլաբ (ֆուտզալ)|տարի12=2021|ակումբ13=ՍԱՍ|տարի13=2021-|ազգային թիմ=Լիբանանի կանանց ֆուտբոլի ազգային հավաքական|ազգային տարի=2010-|ազգային թիմ2=Լիբանանի կանանց ֆուտբոլի ազգային հավաքական (ֆուտզալ)|ազգային տարի2=2012-}}

'''Նենսի Գրիգոր Չայլյան''' ({{Lang-ar|نانسي كريكور تشايليان}}, {{Lang-hy-western|Նենսի Գրիգոր Չայլեան}}  , [[մայիսի 28]] [[1991]]), լիբանանահայ [[:Կատեգորիա:Կանանց ֆուտբոլ|ֆուտբոլիստ]], [[Կիսապաշտպան (ֆուտբոլ)|կիսապաշտպան]], լիբանանյան SAS ակումբի և Լիբանանի կանանց ֆուտբոլի ազգային հավաքականի խաղացող։

== Ակումբային կարիերա ==
2019 թվականի օգոստոսի 27-ին Չայլյանը սկսում է խաղալ է ՍԱՍ (Stars Association for Sports) ակումբի կողմից&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.facebook.com/Stars.ac/posts/2814928308521857|title=The wait is over|date=27 August 2019|website=Facebook|publisher=Stars Association for Sports|language=en|accessdate=5 April 2021}}&lt;/ref&gt;։  Նա օգնեց իր թիմին զբաղեցնել 2019 թվականի WAFF կանանց ակումբային առաջնության փոխչեմպիոնի տիտղոսը, և նա ճանաչվեց որպես մրցաշարի լավագույն խաղացող&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.the-waff.com/post.php?id=1171|title=الأمير علي يتوّج شباب الأردن بكأس بطولة أندية السيدات|website=The WAFF|language=en|accessdate=2021-04-05}}&lt;/ref&gt;:  2020 թվականի հունվարի 21-ին Չայլյանը միանում է [[Քուվեյթ|Քուվեյթի]] ֆուտզալի «Ալ-Արաբի» ակումբին&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.elsport.com/news/show/530150/نانسي-تشايليان-تنضم-لنادي-العربي-الكويتي|title=نانسي تشايليان تنضم لنادي العربي الكويتي|website=Elsport News|language=ar|accessdate=2021-04-05}}&lt;/ref&gt;։ 2021 թվականի դեկտեմբերին Չայլյանը խաղում էր Մալդիվների Police Club ակումբում։ 

== Նվաճումները ==
'''Սադակա'''

* Լիբանանի կանանց ֆուտբոլային լիգա՝ 2010–11, 2011–12, 2012–13
* Լիբանանի կանանց ՖԱ գավաթ՝ 2010–11, 2011–12

'''ՍԱՍ'''

* Լիբանանի կանանց ֆուտբոլային լիգա՝ 2014–15, 2019–20, 2021–22
* Լիբանանի կանանց ՖԱ գավաթ. 2014–15

'''ՖԱ Բեյրութ'''

* Լիբանանի կանանց ՖԱ գավաթ՝ 2015–16
* Լիբանանի կանանց սուպերգավաթ՝ 2015–16

'''Զուկ Մոսբեհ'''

* Լիբանանի կանանց ֆուտբոլային լիգա՝ 2017–18
* Լիբանանի կանանց ՖԱ գավաթ՝ 2016–17, 2017–18
* Լիբանանի կանանց սուպերգավաթ՝ 2017թ

'''Անհատական'''

* WAFF-ի կանանց ակումբային առաջնություն հավագույն խաղացողի՝ 2019 թ
* Լիբանանի կանանց ֆուտբոլային լիգայի լավագույն խաղացող՝ 2010–11թթ
* Լիբանանի կանանց ֆուտբոլային լիգայի լավագույն ռմբարկու՝ 2008–09, 2016–17

*

== Ծանոթագրություններ ==
{{Ծանցանկ}}

== Արտաքին հղումներ ==

* {{Soccerway|621770}}
* Nancy Tchaylian at Goalzz.com (also in Arabic at Kooora.com)
* https://www.falebanon.com/player/24203/
[[Կատեգորիա:Ապրող անձինք]]
[[Կատեգորիա:1991 ծնունդներ]]
[[Կատեգորիա:Լիբանանահայեր]]
[[Կատեգորիա:Հայ ֆուտբոլիստներ]]
[[Կատեգորիա:Կանանց ֆուտբոլ]]</text>
      <sha1>76z8qu0m8t2sby8nwykami2cziipcew</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486109</id>
      <parentid>8486045</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T15:06:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>23artashes</username>
        <id>2675</id>
      </contributor>
      <comment>/* top */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5145" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Ֆուտբոլիստ|անուն=Նենսի Չայլյան|ամբողջական անուն=Նենսի Գրիգոր Չայլյան|ծննդավայր=[[Բուրջ Համուդ]], [[Լիբանան]]|ծննդյան ամասիվ=[[մայիսի 21]], [[1991]]|հասակ=167 սմ|դիրք=[[կիսապաշտպան]]|ազգությունը=հայ|քաղաքացիությունը={{դրոշավորում|Լիբանան}}|ներկա ակումբ=ՍԱՍ|ակումբի համար=10|ակումբ=Ալ Անսար ՖԱ (կանայք)|տարի=2007 - 2009|ակումբ2=Ատլետիկո ՖԱ (Լիբանան)|տարի2=2009 - 2010|ակումբ3=Սադակա|տարի3=2010 - 2014|ակումբ4=ՍԱՍ|տարի4=2014 - 2016|ակումբ5=Բեյրութ ՖԱ|տարի5=2016|ակումբ6=Շութերզ (ֆուտզալ)|տարի6=2017|ակումբ7=Զուկ Մոսբեհ|տարի7=2017 - 2019|ակումբ8=[[Ալաշկերտ ՖԱ]]|տարի8=2019|ակումբ9=ՍԱՍ|տարի9=2019 - 2020|գոլ9=3|ակումբ10=Ալ-Արաբի (ֆուտզալ)|տարի10=2020|ակումբ11=ՍԱՍ|տարի11=2020 - 2021|գոլ11=9|ակումբ12=Փոլիս Քլաբ (ֆուտզալ)|տարի12=2021|ակումբ13=ՍԱՍ|տարի13=2021-|ազգային թիմ=Լիբանանի կանանց ֆուտբոլի ազգային հավաքական|ազգային տարի=2010-|ազգային թիմ2=Լիբանանի կանանց ֆուտբոլի ազգային հավաքական (ֆուտզալ)|ազգային տարի2=2012-}}

'''Նենսի Գրիգոր Չայլյան''' ({{Lang-ar|نانسي كريكور تشايليان}}, {{Lang-hy-western|Նենսի Գրիգոր Չայլեան}}, [[մայիսի 28]] [[1991]]), լիբանանահայ [[Ֆուտբոլ|ֆուտբոլիստ]], [[Կիսապաշտպան (ֆուտբոլ)|կիսապաշտպան]], լիբանանյան SAS ակումբի և Լիբանանի կանանց ֆուտբոլի ազգային հավաքականի խաղացող։

== Ակումբային կարիերա ==
2019 թվականի օգոստոսի 27-ին Չայլյանը սկսում է խաղալ է ՍԱՍ (Stars Association for Sports) ակումբի կողմից&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.facebook.com/Stars.ac/posts/2814928308521857|title=The wait is over|date=27 August 2019|website=Facebook|publisher=Stars Association for Sports|language=en|accessdate=5 April 2021}}&lt;/ref&gt;։  Նա օգնեց իր թիմին զբաղեցնել 2019 թվականի WAFF կանանց ակումբային առաջնության փոխչեմպիոնի տիտղոսը, և նա ճանաչվեց որպես մրցաշարի լավագույն խաղացող&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.the-waff.com/post.php?id=1171|title=الأمير علي يتوّج شباب الأردن بكأس بطولة أندية السيدات|website=The WAFF|language=en|accessdate=2021-04-05}}&lt;/ref&gt;:  2020 թվականի հունվարի 21-ին Չայլյանը միանում է [[Քուվեյթ|Քուվեյթի]] ֆուտզալի «Ալ-Արաբի» ակումբին&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.elsport.com/news/show/530150/نانسي-تشايليان-تنضم-لنادي-العربي-الكويتي|title=نانسي تشايليان تنضم لنادي العربي الكويتي|website=Elsport News|language=ar|accessdate=2021-04-05}}&lt;/ref&gt;։ 2021 թվականի դեկտեմբերին Չայլյանը խաղում էր Մալդիվների Police Club ակումբում։ 

== Նվաճումները ==
'''Սադակա'''

* Լիբանանի կանանց ֆուտբոլային լիգա՝ 2010–11, 2011–12, 2012–13
* Լիբանանի կանանց ՖԱ գավաթ՝ 2010–11, 2011–12

'''ՍԱՍ'''

* Լիբանանի կանանց ֆուտբոլային լիգա՝ 2014–15, 2019–20, 2021–22
* Լիբանանի կանանց ՖԱ գավաթ. 2014–15

'''ՖԱ Բեյրութ'''

* Լիբանանի կանանց ՖԱ գավաթ՝ 2015–16
* Լիբանանի կանանց սուպերգավաթ՝ 2015–16

'''Զուկ Մոսբեհ'''

* Լիբանանի կանանց ֆուտբոլային լիգա՝ 2017–18
* Լիբանանի կանանց ՖԱ գավաթ՝ 2016–17, 2017–18
* Լիբանանի կանանց սուպերգավաթ՝ 2017թ

'''Անհատական'''

* WAFF-ի կանանց ակումբային առաջնություն հավագույն խաղացողի՝ 2019 թ
* Լիբանանի կանանց ֆուտբոլային լիգայի լավագույն խաղացող՝ 2010–11թթ
* Լիբանանի կանանց ֆուտբոլային լիգայի լավագույն ռմբարկու՝ 2008–09, 2016–17

*

== Ծանոթագրություններ ==
{{Ծանցանկ}}

== Արտաքին հղումներ ==

* {{Soccerway|621770}}
* Nancy Tchaylian at Goalzz.com (also in Arabic at Kooora.com)
* https://www.falebanon.com/player/24203/
[[Կատեգորիա:Ապրող անձինք]]
[[Կատեգորիա:1991 ծնունդներ]]
[[Կատեգորիա:Լիբանանահայեր]]
[[Կատեգորիա:Հայ ֆուտբոլիստներ]]
[[Կատեգորիա:Կանանց ֆուտբոլ]]</text>
      <sha1>l691lt9h5ggiog9cbne5tkl7f602mra</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486111</id>
      <parentid>8486109</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T15:07:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>23artashes</username>
        <id>2675</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5153" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Ֆուտբոլիստ|անուն=Նենսի Չայլյան|ամբողջական անուն=Նենսի Գրիգոր Չայլյան|ծննդավայր=[[Բուրջ Համուդ]], [[Լիբանան]]|ծննդյան ամասիվ=[[մայիսի 21]], [[1991]]|հասակ=167 սմ|դիրք=[[կիսապաշտպան]]|ազգությունը=հայ|քաղաքացիությունը={{դրոշավորում|Լիբանան}}|ներկա ակումբ=ՍԱՍ|ակումբի համար=10|ակումբ=Ալ Անսար ՖԱ (կանայք)|տարի=2007 - 2009|ակումբ2=Ատլետիկո ՖԱ (Լիբանան)|տարի2=2009 - 2010|ակումբ3=Սադակա|տարի3=2010 - 2014|ակումբ4=ՍԱՍ|տարի4=2014 - 2016|ակումբ5=Բեյրութ ՖԱ|տարի5=2016|ակումբ6=Շութերզ (ֆուտզալ)|տարի6=2017|ակումբ7=Զուկ Մոսբեհ|տարի7=2017 - 2019|ակումբ8=[[Ալաշկերտ ՖԱ]]|տարի8=2019|ակումբ9=ՍԱՍ|տարի9=2019 - 2020|գոլ9=3|ակումբ10=Ալ-Արաբի (ֆուտզալ)|տարի10=2020|ակումբ11=ՍԱՍ|տարի11=2020 - 2021|գոլ11=9|ակումբ12=Փոլիս Քլաբ (ֆուտզալ)|տարի12=2021|ակումբ13=ՍԱՍ|տարի13=2021-|ազգային թիմ=Լիբանանի կանանց ֆուտբոլի &lt;br&gt;ազգային հավաքական|ազգային տարի=2010-|ազգային թիմ2=Լիբանանի կանանց ֆուտբոլի &lt;br&gt;ազգային հավաքական (ֆուտզալ)|ազգային տարի2=2012-}}

'''Նենսի Գրիգոր Չայլյան''' ({{Lang-ar|نانسي كريكور تشايليان}}, {{Lang-hy-western|Նենսի Գրիգոր Չայլեան}}, [[մայիսի 28]] [[1991]]), լիբանանահայ [[Ֆուտբոլ|ֆուտբոլիստ]], [[Կիսապաշտպան (ֆուտբոլ)|կիսապաշտպան]], լիբանանյան SAS ակումբի և Լիբանանի կանանց ֆուտբոլի ազգային հավաքականի խաղացող։

== Ակումբային կարիերա ==
2019 թվականի օգոստոսի 27-ին Չայլյանը սկսում է խաղալ է ՍԱՍ (Stars Association for Sports) ակումբի կողմից&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.facebook.com/Stars.ac/posts/2814928308521857|title=The wait is over|date=27 August 2019|website=Facebook|publisher=Stars Association for Sports|language=en|accessdate=5 April 2021}}&lt;/ref&gt;։  Նա օգնեց իր թիմին զբաղեցնել 2019 թվականի WAFF կանանց ակումբային առաջնության փոխչեմպիոնի տիտղոսը, և նա ճանաչվեց որպես մրցաշարի լավագույն խաղացող&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.the-waff.com/post.php?id=1171|title=الأمير علي يتوّج شباب الأردن بكأس بطولة أندية السيدات|website=The WAFF|language=en|accessdate=2021-04-05}}&lt;/ref&gt;:  2020 թվականի հունվարի 21-ին Չայլյանը միանում է [[Քուվեյթ|Քուվեյթի]] ֆուտզալի «Ալ-Արաբի» ակումբին&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.elsport.com/news/show/530150/نانسي-تشايليان-تنضم-لنادي-العربي-الكويتي|title=نانسي تشايليان تنضم لنادي العربي الكويتي|website=Elsport News|language=ar|accessdate=2021-04-05}}&lt;/ref&gt;։ 2021 թվականի դեկտեմբերին Չայլյանը խաղում էր Մալդիվների Police Club ակումբում։ 

== Նվաճումները ==
'''Սադակա'''

* Լիբանանի կանանց ֆուտբոլային լիգա՝ 2010–11, 2011–12, 2012–13
* Լիբանանի կանանց ՖԱ գավաթ՝ 2010–11, 2011–12

'''ՍԱՍ'''

* Լիբանանի կանանց ֆուտբոլային լիգա՝ 2014–15, 2019–20, 2021–22
* Լիբանանի կանանց ՖԱ գավաթ. 2014–15

'''ՖԱ Բեյրութ'''

* Լիբանանի կանանց ՖԱ գավաթ՝ 2015–16
* Լիբանանի կանանց սուպերգավաթ՝ 2015–16

'''Զուկ Մոսբեհ'''

* Լիբանանի կանանց ֆուտբոլային լիգա՝ 2017–18
* Լիբանանի կանանց ՖԱ գավաթ՝ 2016–17, 2017–18
* Լիբանանի կանանց սուպերգավաթ՝ 2017թ

'''Անհատական'''

* WAFF-ի կանանց ակումբային առաջնություն հավագույն խաղացողի՝ 2019 թ
* Լիբանանի կանանց ֆուտբոլային լիգայի լավագույն խաղացող՝ 2010–11թթ
* Լիբանանի կանանց ֆուտբոլային լիգայի լավագույն ռմբարկու՝ 2008–09, 2016–17

*

== Ծանոթագրություններ ==
{{Ծանցանկ}}

== Արտաքին հղումներ ==

* {{Soccerway|621770}}
* Nancy Tchaylian at Goalzz.com (also in Arabic at Kooora.com)
* https://www.falebanon.com/player/24203/
[[Կատեգորիա:Ապրող անձինք]]
[[Կատեգորիա:1991 ծնունդներ]]
[[Կատեգորիա:Լիբանանահայեր]]
[[Կատեգորիա:Հայ ֆուտբոլիստներ]]
[[Կատեգորիա:Կանանց ֆուտբոլ]]</text>
      <sha1>8decxq81ovup08g3uu67twqdefjp5c7</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486311</id>
      <parentid>8486111</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T00:02:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ԱշբոտՏՆՂ</username>
        <id>48669</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Colon֊ը (:, U+003A) փոխարինում եմ հայերեն վերջակետով (։, U+0589)</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5154" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Ֆուտբոլիստ|անուն=Նենսի Չայլյան|ամբողջական անուն=Նենսի Գրիգոր Չայլյան|ծննդավայր=[[Բուրջ Համուդ]], [[Լիբանան]]|ծննդյան ամասիվ=[[մայիսի 21]], [[1991]]|հասակ=167 սմ|դիրք=[[կիսապաշտպան]]|ազգությունը=հայ|քաղաքացիությունը={{դրոշավորում|Լիբանան}}|ներկա ակումբ=ՍԱՍ|ակումբի համար=10|ակումբ=Ալ Անսար ՖԱ (կանայք)|տարի=2007 - 2009|ակումբ2=Ատլետիկո ՖԱ (Լիբանան)|տարի2=2009 - 2010|ակումբ3=Սադակա|տարի3=2010 - 2014|ակումբ4=ՍԱՍ|տարի4=2014 - 2016|ակումբ5=Բեյրութ ՖԱ|տարի5=2016|ակումբ6=Շութերզ (ֆուտզալ)|տարի6=2017|ակումբ7=Զուկ Մոսբեհ|տարի7=2017 - 2019|ակումբ8=[[Ալաշկերտ ՖԱ]]|տարի8=2019|ակումբ9=ՍԱՍ|տարի9=2019 - 2020|գոլ9=3|ակումբ10=Ալ-Արաբի (ֆուտզալ)|տարի10=2020|ակումբ11=ՍԱՍ|տարի11=2020 - 2021|գոլ11=9|ակումբ12=Փոլիս Քլաբ (ֆուտզալ)|տարի12=2021|ակումբ13=ՍԱՍ|տարի13=2021-|ազգային թիմ=Լիբանանի կանանց ֆուտբոլի &lt;br&gt;ազգային հավաքական|ազգային տարի=2010-|ազգային թիմ2=Լիբանանի կանանց ֆուտբոլի &lt;br&gt;ազգային հավաքական (ֆուտզալ)|ազգային տարի2=2012-}}

'''Նենսի Գրիգոր Չայլյան''' ({{Lang-ar|نانسي كريكور تشايليان}}, {{Lang-hy-western|Նենսի Գրիգոր Չայլեան}}, [[մայիսի 28]] [[1991]]), լիբանանահայ [[Ֆուտբոլ|ֆուտբոլիստ]], [[Կիսապաշտպան (ֆուտբոլ)|կիսապաշտպան]], լիբանանյան SAS ակումբի և Լիբանանի կանանց ֆուտբոլի ազգային հավաքականի խաղացող։

== Ակումբային կարիերա ==
2019 թվականի օգոստոսի 27-ին Չայլյանը սկսում է խաղալ է ՍԱՍ (Stars Association for Sports) ակումբի կողմից&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.facebook.com/Stars.ac/posts/2814928308521857|title=The wait is over|date=27 August 2019|website=Facebook|publisher=Stars Association for Sports|language=en|accessdate=5 April 2021}}&lt;/ref&gt;։  Նա օգնեց իր թիմին զբաղեցնել 2019 թվականի WAFF կանանց ակումբային առաջնության փոխչեմպիոնի տիտղոսը, և նա ճանաչվեց որպես մրցաշարի լավագույն խաղացող&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.the-waff.com/post.php?id=1171|title=الأمير علي يتوّج شباب الأردن بكأس بطولة أندية السيدات|website=The WAFF|language=en|accessdate=2021-04-05}}&lt;/ref&gt;։  2020 թվականի հունվարի 21-ին Չայլյանը միանում է [[Քուվեյթ|Քուվեյթի]] ֆուտզալի «Ալ-Արաբի» ակումբին&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.elsport.com/news/show/530150/نانسي-تشايليان-تنضم-لنادي-العربي-الكويتي|title=نانسي تشايليان تنضم لنادي العربي الكويتي|website=Elsport News|language=ar|accessdate=2021-04-05}}&lt;/ref&gt;։ 2021 թվականի դեկտեմբերին Չայլյանը խաղում էր Մալդիվների Police Club ակումբում։ 

== Նվաճումները ==
'''Սադակա'''

* Լիբանանի կանանց ֆուտբոլային լիգա՝ 2010–11, 2011–12, 2012–13
* Լիբանանի կանանց ՖԱ գավաթ՝ 2010–11, 2011–12

'''ՍԱՍ'''

* Լիբանանի կանանց ֆուտբոլային լիգա՝ 2014–15, 2019–20, 2021–22
* Լիբանանի կանանց ՖԱ գավաթ. 2014–15

'''ՖԱ Բեյրութ'''

* Լիբանանի կանանց ՖԱ գավաթ՝ 2015–16
* Լիբանանի կանանց սուպերգավաթ՝ 2015–16

'''Զուկ Մոսբեհ'''

* Լիբանանի կանանց ֆուտբոլային լիգա՝ 2017–18
* Լիբանանի կանանց ՖԱ գավաթ՝ 2016–17, 2017–18
* Լիբանանի կանանց սուպերգավաթ՝ 2017թ

'''Անհատական'''

* WAFF-ի կանանց ակումբային առաջնություն հավագույն խաղացողի՝ 2019 թ
* Լիբանանի կանանց ֆուտբոլային լիգայի լավագույն խաղացող՝ 2010–11թթ
* Լիբանանի կանանց ֆուտբոլային լիգայի լավագույն ռմբարկու՝ 2008–09, 2016–17

*

== Ծանոթագրություններ ==
{{Ծանցանկ}}

== Արտաքին հղումներ ==

* {{Soccerway|621770}}
* Nancy Tchaylian at Goalzz.com (also in Arabic at Kooora.com)
* https://www.falebanon.com/player/24203/
[[Կատեգորիա:Ապրող անձինք]]
[[Կատեգորիա:1991 ծնունդներ]]
[[Կատեգորիա:Լիբանանահայեր]]
[[Կատեգորիա:Հայ ֆուտբոլիստներ]]
[[Կատեգորիա:Կանանց ֆուտբոլ]]</text>
      <sha1>gi9b9gpnp330hk17kjskwv6vizgyey5</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Ռամոնա Բախման</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1099021</id>
    <revision>
      <id>8486092</id>
      <timestamp>2022-08-09T14:51:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Karakhanyan Gayane</username>
        <id>100381</id>
      </contributor>
      <comment>Նոր էջ «{{Ֆուտբոլիստ}} '''Ռամոնա Բախման''' ({{lang-de|''Ramona Bachmann''}}, {{ԱԾ}}), [[Շվեյցարիա|շվեյցարացի]] [[Ֆուտբոլ|ֆուտբոլիստ]], ֆրանսիական [[«Պարի Սեն Ժերմեն» ակումբ|«Պարի Սեն Ժերմեն» ակումբի]] և Շվեյցարիայի հավաքականի [[Հարձակվող (ֆուտբոլ)|հարձակվող]]։  == Ակումբային կարիերա == Պատկեր:Ramona...»:</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12078" xml:space="preserve">{{Ֆուտբոլիստ}}
'''Ռամոնա Բախման''' ({{lang-de|''Ramona Bachmann''}}, {{ԱԾ}}), [[Շվեյցարիա|շվեյցարացի]] [[Ֆուտբոլ|ֆուտբոլիստ]], ֆրանսիական [[«Պարի Սեն Ժերմեն» ակումբ|«Պարի Սեն Ժերմեն» ակումբի]] և Շվեյցարիայի հավաքականի [[Հարձակվող (ֆուտբոլ)|հարձակվող]]։

== Ակումբային կարիերա ==
[[Պատկեր:Ramona Bachmann 2011-07-24 (4).JPG|thumb|left|«Ումեա» ակումբի կազմում 2011 թվականի հուլիսին]]
«Մալթեր» ակումբի ֆուտբոլային դպրոցի սան: Մեկ մրցաշրջան Շվեյցարիայի երկրորդ դիվիզիոնում իր հարազատ ակումբում խաղալուց հետո Ռամոննա Բախմանը տեղափոխվեց Շվեյցարիայի չեմպիոն «Լյուցեռն» ակումբ։ Սակայն կես մրցաշրջանից հետո՝ 16 տարեկանում, նա նկատվում է շվեդական «Ումեա» ակումբի սկաուտների կողմից և 2007 թվականի մարտին դառնում այս թիմի խաղացող։ 2009 թվականի մրցաշրջանի մեկնարկից առաջ բրազիլուհի [[Մարթա (ֆուտբոլիստուհի)|Մարթայի]] հեռանալուց հետո Ռամոնան դարձավ թիմի առանցքային խաղացողներից մեկը՝ մրցաշրջանի ընթացքում Շվեդիայի առաջնության 19 հանդիպումներում խփելով 14 գոլ։ Տարեվերջին նա ընտրվեց որպես Շվեյցարիայի լավագույն խաղացող&lt;ref name=&quot;best2009&quot;&gt;{{Cite web|url=https://sponsorship.credit-suisse.com/app/article/index.cfm?fuseaction=OpenArticle&amp;aoid=266234&amp;lang=EN|title=Diego and Ramona: Switzerland’s Best Footballers|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120724163930/https://sponsorship.credit-suisse.com/app/article/index.cfm?fuseaction=OpenArticle&amp;aoid=266234&amp;lang=EN|archivedate=2012-07-24|accessdate=2011-07-25|deadlink=yes}}&lt;/ref&gt;։

2009 թվականի դեկտեմբերին Ռամոնա Բախմանը մեկնեց ամերիկյան «Ատլանտա Բիթ» ակումբ  (''Atlanta Beat''), որը խաղում էր [[WPS]] ({{lang-en|''Women’s Professional Soccer''}}) լիգայում&lt;ref&gt;[http://www.foot2day.ru/news/show/19318 Новый тренер «Умео» «подписывает» финскую полузащитницу] {{Wayback|url=http://www.foot2day.ru/news/show/19318|date=20220506184820}} // Футбол сегодня&lt;/ref&gt;: Սակայն ԱՄՆ-ում ֆուտբոլիստի խաղը չստացվեց։ Մրցաշրջանի ընթացքում ընդամենը 10 հանդիպում անցկացնելուց և միայն մեկ գոլ խփելուց հետո, հաջորդ տարի Ռամոնա Բախմանը վերադարձավ «Ումեա», չնայած մի շարք առաջարկներ ուներ [[Գերմանիա|Գերմանիայի]], [[Անգլիա|Անգլիայի]] և [[Շվեդիա|Շվեդիայի]] այլ ակումբներից&lt;ref&gt;[http://wsoccernews.com/fullStory.php?id=1522 Ramona Bachman to UMEA IK again]{{Недоступная ссылка|date=Ноябрь 2019|bot=InternetArchiveBot}}{{ref-en}}&lt;/ref&gt;:  

Բախմանը ճանաչվել է Damallsvenskan-ի ({{lang-sv|''Damallsvenskan''՝ Շվեդիայի կանանց ֆուտբոլի բարձրագույն լիգա}}) լավագույն կին խաղացող 2011 թվականի մրցաշրջանում և դրա ավարտից հետո տեղափոխվել է «&lt;nowiki/&gt;[[Մալմյո]]&lt;nowiki/&gt;» ակումբ, որը դարձել է մրցաշարի հաղթող&lt;ref&gt;[http://www.football.ch/nm/de/Frauen-Nationalteam.aspx?cid=77370 Bachmann: Auszeichnung und Wechsel nach Malmö] {{Wayback|url=http://www.football.ch/nm/de/Frauen-Nationalteam.aspx?cid=77370|date=20111111223044}}{{ref-de}}&lt;/ref&gt;:

2015 թվականին Ռամոնան 3 տարվա պայմանագիր է կնքել գերմանական «Վոլֆսբուրգ» ({{lang-de|''Verein für Leibesübungen Wolfsburg-Fußball GmbH''}}՝ գերմանական կանանց ֆուտբոլային ակումբ) ակումբի հետ։

2021 թվականի հունիսի 7-ին Բախմանը հաղթել է Ֆրանսիայի 2020/21 առաջնությունը [[«Պարի Սեն Ժերմենի»]] հետ&lt;ref name=&quot;чемпипонФранции2021&quot;&gt;{{cite web|author=|url=https://www.football.ch/sfv/nationalteams/a-team-frauen/news/franzoesischer-meistertitel-fuer-ramona-bachmann.aspx|title=FRANZÖSISCHER MEISTERTITEL FÜR RAMONA BACHMANN|lang=de|website=football.ch|publisher=[[Швейцарский футбольный союз]]|date=2021-06-07|accessdate=2021-06-10|archive-date=2021-06-10|archive-url=https://web.archive.org/web/20210610194009/https://www.football.ch/sfv/nationalteams/a-team-frauen/news/franzoesischer-meistertitel-fuer-ramona-bachmann.aspx|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

== Կարիերա հավաքականում ==
[[Պատկեր:C10 Ramona Bachmann 111023 Sverige-Schweiz 3-0 8310.jpg|thumb|150px|left|Ռամոնա Բախմանը Շվեյցարիայի հավաքականի կազմում, 2012 թվականի հոկտեմբեր]]
2007 թվականի ապրիլի 10-ին Ռամոնա Բախմանը իր նորամուտը նշեց Շվեյցարիայի երիտասարդական հավաքականում (մինչև 19 տարեկան աղջիկներ)։ 2009 թվականին նա իրավունք է ստացել մասնակցելու Եվրոպայի երիտասարդական առաջնությանը ազգային հավաքականի կազմում։ Բախմանը թիմի առաջատարն էր, և հենց նրա խաղի շնորհիվ էր, որ թիմը կարողացավ քառորդ եզրափակիչում հաղթել Գերմանիայի ուժեղ թիմին և պատմության մեջ առաջին անգամ հայտնվել կիսաեզրափակչում&lt;ref&gt;[http://ru.uefa.com/womensunder19/history/season=2009/index.html Чисто английская победа] {{Wayback|url=http://ru.uefa.com/womensunder19/history/season=2009/index.html|date=20121023150807}} // Официальный сайт [[УЕФА]]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://ru.uefa.com/womensunder19/news/newsid=1618483.html Швейцария на чемпионате Европы среди девушек до 19 лет 2011] // Официальный сайт [[УЕФА]]&lt;/ref&gt;:

2007 թվականի հունիսի 15-ին Բախմանը նորամուտը նշեց իր երկրի հիմնական կազմում։ Մինչև 2009 թվականի մարտը նա անցկացրել է 14 հանդիպում՝ դառնալով 4 գոլի հեղինակ&lt;ref name=&quot;best20092&quot;&gt;{{Cite web|url=https://sponsorship.credit-suisse.com/app/article/index.cfm?fuseaction=OpenArticle&amp;aoid=266234&amp;lang=EN|title=Diego and Ramona: Switzerland’s Best Footballers|accessdate=2011-07-25|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120724163930/https://sponsorship.credit-suisse.com/app/article/index.cfm?fuseaction=OpenArticle&amp;aoid=266234&amp;lang=EN|archivedate=2012-07-24|deadlink=yes}}&lt;/ref&gt;: 2011 թվականի Աշխարհի առաջնության ընտրական փուլում, որը մեկնարկել է 2009 թվականի սեպտեմբերին, Բախմանը մասնակցել է 7 հանդիպման, որոնցում խփել է 4 գոլ, սակայն Շվեյցարիայի հավաքականը որակավորման փլեյ-օֆֆում պարտվեց Անգլիային և չհայտնվեց առաջնությունում։

== Խաղային որակներ ==
Մասնագետները նշում են Ռամոնա Բախմանի տեխնիկական բարձր մակարդակն ու ինքնավստահությունը&lt;ref&gt;[http://ru.uefa.com/womensunder19/news/newsid=864245.html Десятка звезд будущего] {{Wayback|url=http://ru.uefa.com/womensunder19/news/newsid=864245.html|date=20160309022102}} // Официальный сайт [[УЕФА]]&lt;/ref&gt;: [[Իգոր Շալիմով|Իգոր Շալիմովը]] 2011 թվականի աշխարհի առաջնության ընտրական Ռուսաստան-Շվեյցարիա խաղից հետո նշել է նաև հարձակվողի բարձր արագությունը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.rusfootball.info/pliga/1146119867-igor-shalimov-uroven-chempionata-rossii-ochen.html|title=Игорь Шалимов: уровень женского чемпионата России очень низкий|access-date=2011-07-25|archive-date=2010-06-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20100624085334/http://www.rusfootball.info/pliga/1146119867-igor-shalimov-uroven-chempionata-rossii-ochen.html|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

== Ձեռքբերումներ ==

=== «Վոլֆսբուրգ» ===

* Գերմանիայի գավաթակիր՝ 2015/2016

=== «Չելսի» ===

* Անգլիայի չեմպիոն՝ 2017/2018, 2019/2020
* Անգլիայի գավաթի հաղթող՝ 2017/2018

=== «Պարի Սեն Ժերմեն» ===

* Ֆրանսիայի չեմպիոն՝ 2020/2021&lt;ref name=&quot;&quot;&gt;FRANZÖSISCHER MEISTERTITEL FÜR RAMONA BACHMANN (нем.). football.ch. Швейцарский футбольный союз (7 июня 2021). Дата обращения: 10 июня 2021. Архивировано 10 июня 2021 года&lt;/ref&gt;:

== Անձնական կյանք ==
Կանադայում 2015 թվականի կանանց աշխարհի գավաթի խաղարկության ժամանակ կատարել է [[Քամինգ աութ|քամինգ աութ՝]] հանդես է եկել որպես [[լեսբուհի]]&lt;ref&gt;{{cite news|title=Swiss football star comes out as gay|url=http://www.gaystarnews.com/article/swiss-football-star-comes-out-gay160615/|date=2015-06-16|accessdate=2015-08-26|work=[[Gay Star News]]|archivedate=2015-08-16|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150816003523/http://www.gaystarnews.com/article/swiss-football-star-comes-out-gay160615/}}&lt;/ref&gt;: Ռամոնան նախկինում հարաբերությունների մեջ է եղել Շվեյցարիայի հավաքականի խաղացող [[Ալիշա Լեման|Ալիշա Լեմանի]] հետ, ով տեղափոխվել է Լոնդոն՝ խաղալու «Վեսթ Հեմ Յունայթեդում»&lt;ref&gt;{{cite news|last=Santschi|first=Stephan|title=Alisha Lehmann and Ramona Bachmann: inspired by love|url=https://vaaju.com/austriaeng/alisha-lehmann-and-ramona-bachmann-inspired-by-love/|accessdate=2018-12-16|publisher=Aargauer Zeitung|date=2018-10-09|archivedate=2018-12-16|archiveurl=https://web.archive.org/web/20181216212315/https://vaaju.com/austriaeng/alisha-lehmann-and-ramona-bachmann-inspired-by-love/}}&lt;/ref&gt;: Նրանց ազգային հավաքականի մարզիչ [[Մարտինա Վոս-Տեկլենբուրգ|Մարտինա Վոս-Տեկլենբուրգը]] պարզաբանել է. «Կանանց ֆուտբոլում իրավիճակը բացառիկ չէ»&lt;ref&gt;{{cite news|title=Bachmann und Lehmann im Sturm der Liebe|url=https://www.schweizer-illustrierte.ch/stars/schweiz/ramona-bachmann-und-alisha-lehmann-sollen-fussball-nati-an-die-wm-bringen|accessdate=2018-12-16|publisher=Schweizer Illustrierte|date=2018-10-09|language=de|archivedate=2018-10-19|archiveurl=https://web.archive.org/web/20181019164212/https://www.schweizer-illustrierte.ch/stars/schweiz/ramona-bachmann-und-alisha-lehmann-sollen-fussball-nati-an-die-wm-bringen}}&lt;/ref&gt;:

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}
== Արտաքին հղումներ ==
* [https://www.psg.fr/equipes/football-feminin/effectif/ramona-bachmann Профиль] на официальном сайте [[Пари Сен-Жермен (женский футбольный клуб)|ФК «Пари Сен-Жермен»]]{{ref-fr}}
{{Արտաքին հղումներ}}</text>
      <sha1>fm2nueqayc7fmoarzll1pfak6jpziuo</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486093</id>
      <parentid>8486092</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T14:53:39Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Karakhanyan Gayane</username>
        <id>100381</id>
      </contributor>
      <comment>/* Արտաքին հղումներ */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="11785" xml:space="preserve">{{Ֆուտբոլիստ}}
'''Ռամոնա Բախման''' ({{lang-de|''Ramona Bachmann''}}, {{ԱԾ}}), [[Շվեյցարիա|շվեյցարացի]] [[Ֆուտբոլ|ֆուտբոլիստ]], ֆրանսիական [[«Պարի Սեն Ժերմեն» ակումբ|«Պարի Սեն Ժերմեն» ակումբի]] և Շվեյցարիայի հավաքականի [[Հարձակվող (ֆուտբոլ)|հարձակվող]]։

== Ակումբային կարիերա ==
[[Պատկեր:Ramona Bachmann 2011-07-24 (4).JPG|thumb|left|«Ումեա» ակումբի կազմում 2011 թվականի հուլիսին]]
«Մալթեր» ակումբի ֆուտբոլային դպրոցի սան: Մեկ մրցաշրջան Շվեյցարիայի երկրորդ դիվիզիոնում իր հարազատ ակումբում խաղալուց հետո Ռամոննա Բախմանը տեղափոխվեց Շվեյցարիայի չեմպիոն «Լյուցեռն» ակումբ։ Սակայն կես մրցաշրջանից հետո՝ 16 տարեկանում, նա նկատվում է շվեդական «Ումեա» ակումբի սկաուտների կողմից և 2007 թվականի մարտին դառնում այս թիմի խաղացող։ 2009 թվականի մրցաշրջանի մեկնարկից առաջ բրազիլուհի [[Մարթա (ֆուտբոլիստուհի)|Մարթայի]] հեռանալուց հետո Ռամոնան դարձավ թիմի առանցքային խաղացողներից մեկը՝ մրցաշրջանի ընթացքում Շվեդիայի առաջնության 19 հանդիպումներում խփելով 14 գոլ։ Տարեվերջին նա ընտրվեց որպես Շվեյցարիայի լավագույն խաղացող&lt;ref name=&quot;best2009&quot;&gt;{{Cite web|url=https://sponsorship.credit-suisse.com/app/article/index.cfm?fuseaction=OpenArticle&amp;aoid=266234&amp;lang=EN|title=Diego and Ramona: Switzerland’s Best Footballers|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120724163930/https://sponsorship.credit-suisse.com/app/article/index.cfm?fuseaction=OpenArticle&amp;aoid=266234&amp;lang=EN|archivedate=2012-07-24|accessdate=2011-07-25|deadlink=yes}}&lt;/ref&gt;։

2009 թվականի դեկտեմբերին Ռամոնա Բախմանը մեկնեց ամերիկյան «Ատլանտա Բիթ» ակումբ  (''Atlanta Beat''), որը խաղում էր [[WPS]] ({{lang-en|''Women’s Professional Soccer''}}) լիգայում&lt;ref&gt;[http://www.foot2day.ru/news/show/19318 Новый тренер «Умео» «подписывает» финскую полузащитницу] {{Wayback|url=http://www.foot2day.ru/news/show/19318|date=20220506184820}} // Футбол сегодня&lt;/ref&gt;: Սակայն ԱՄՆ-ում ֆուտբոլիստի խաղը չստացվեց։ Մրցաշրջանի ընթացքում ընդամենը 10 հանդիպում անցկացնելուց և միայն մեկ գոլ խփելուց հետո, հաջորդ տարի Ռամոնա Բախմանը վերադարձավ «Ումեա», չնայած մի շարք առաջարկներ ուներ [[Գերմանիա|Գերմանիայի]], [[Անգլիա|Անգլիայի]] և [[Շվեդիա|Շվեդիայի]] այլ ակումբներից&lt;ref&gt;[http://wsoccernews.com/fullStory.php?id=1522 Ramona Bachman to UMEA IK again]{{Недоступная ссылка|date=Ноябрь 2019|bot=InternetArchiveBot}}{{ref-en}}&lt;/ref&gt;:  

Բախմանը ճանաչվել է Damallsvenskan-ի ({{lang-sv|''Damallsvenskan''՝ Շվեդիայի կանանց ֆուտբոլի բարձրագույն լիգա}}) լավագույն կին խաղացող 2011 թվականի մրցաշրջանում և դրա ավարտից հետո տեղափոխվել է «&lt;nowiki/&gt;[[Մալմյո]]&lt;nowiki/&gt;» ակումբ, որը դարձել է մրցաշարի հաղթող&lt;ref&gt;[http://www.football.ch/nm/de/Frauen-Nationalteam.aspx?cid=77370 Bachmann: Auszeichnung und Wechsel nach Malmö] {{Wayback|url=http://www.football.ch/nm/de/Frauen-Nationalteam.aspx?cid=77370|date=20111111223044}}{{ref-de}}&lt;/ref&gt;:

2015 թվականին Ռամոնան 3 տարվա պայմանագիր է կնքել գերմանական «Վոլֆսբուրգ» ({{lang-de|''Verein für Leibesübungen Wolfsburg-Fußball GmbH''}}՝ գերմանական կանանց ֆուտբոլային ակումբ) ակումբի հետ։

2021 թվականի հունիսի 7-ին Բախմանը հաղթել է Ֆրանսիայի 2020/21 առաջնությունը [[«Պարի Սեն Ժերմենի»]] հետ&lt;ref name=&quot;чемпипонФранции2021&quot;&gt;{{cite web|author=|url=https://www.football.ch/sfv/nationalteams/a-team-frauen/news/franzoesischer-meistertitel-fuer-ramona-bachmann.aspx|title=FRANZÖSISCHER MEISTERTITEL FÜR RAMONA BACHMANN|lang=de|website=football.ch|publisher=[[Швейцарский футбольный союз]]|date=2021-06-07|accessdate=2021-06-10|archive-date=2021-06-10|archive-url=https://web.archive.org/web/20210610194009/https://www.football.ch/sfv/nationalteams/a-team-frauen/news/franzoesischer-meistertitel-fuer-ramona-bachmann.aspx|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

== Կարիերա հավաքականում ==
[[Պատկեր:C10 Ramona Bachmann 111023 Sverige-Schweiz 3-0 8310.jpg|thumb|150px|left|Ռամոնա Բախմանը Շվեյցարիայի հավաքականի կազմում, 2012 թվականի հոկտեմբեր]]
2007 թվականի ապրիլի 10-ին Ռամոնա Բախմանը իր նորամուտը նշեց Շվեյցարիայի երիտասարդական հավաքականում (մինչև 19 տարեկան աղջիկներ)։ 2009 թվականին նա իրավունք է ստացել մասնակցելու Եվրոպայի երիտասարդական առաջնությանը ազգային հավաքականի կազմում։ Բախմանը թիմի առաջատարն էր, և հենց նրա խաղի շնորհիվ էր, որ թիմը կարողացավ քառորդ եզրափակիչում հաղթել Գերմանիայի ուժեղ թիմին և պատմության մեջ առաջին անգամ հայտնվել կիսաեզրափակչում&lt;ref&gt;[http://ru.uefa.com/womensunder19/history/season=2009/index.html Чисто английская победа] {{Wayback|url=http://ru.uefa.com/womensunder19/history/season=2009/index.html|date=20121023150807}} // Официальный сайт [[УЕФА]]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://ru.uefa.com/womensunder19/news/newsid=1618483.html Швейцария на чемпионате Европы среди девушек до 19 лет 2011] // Официальный сайт [[УЕФА]]&lt;/ref&gt;:

2007 թվականի հունիսի 15-ին Բախմանը նորամուտը նշեց իր երկրի հիմնական կազմում։ Մինչև 2009 թվականի մարտը նա անցկացրել է 14 հանդիպում՝ դառնալով 4 գոլի հեղինակ&lt;ref name=&quot;best20092&quot;&gt;{{Cite web|url=https://sponsorship.credit-suisse.com/app/article/index.cfm?fuseaction=OpenArticle&amp;aoid=266234&amp;lang=EN|title=Diego and Ramona: Switzerland’s Best Footballers|accessdate=2011-07-25|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120724163930/https://sponsorship.credit-suisse.com/app/article/index.cfm?fuseaction=OpenArticle&amp;aoid=266234&amp;lang=EN|archivedate=2012-07-24|deadlink=yes}}&lt;/ref&gt;: 2011 թվականի Աշխարհի առաջնության ընտրական փուլում, որը մեկնարկել է 2009 թվականի սեպտեմբերին, Բախմանը մասնակցել է 7 հանդիպման, որոնցում խփել է 4 գոլ, սակայն Շվեյցարիայի հավաքականը որակավորման փլեյ-օֆֆում պարտվեց Անգլիային և չհայտնվեց առաջնությունում։

== Խաղային որակներ ==
Մասնագետները նշում են Ռամոնա Բախմանի տեխնիկական բարձր մակարդակն ու ինքնավստահությունը&lt;ref&gt;[http://ru.uefa.com/womensunder19/news/newsid=864245.html Десятка звезд будущего] {{Wayback|url=http://ru.uefa.com/womensunder19/news/newsid=864245.html|date=20160309022102}} // Официальный сайт [[УЕФА]]&lt;/ref&gt;: [[Իգոր Շալիմով|Իգոր Շալիմովը]] 2011 թվականի աշխարհի առաջնության ընտրական Ռուսաստան-Շվեյցարիա խաղից հետո նշել է նաև հարձակվողի բարձր արագությունը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.rusfootball.info/pliga/1146119867-igor-shalimov-uroven-chempionata-rossii-ochen.html|title=Игорь Шалимов: уровень женского чемпионата России очень низкий|access-date=2011-07-25|archive-date=2010-06-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20100624085334/http://www.rusfootball.info/pliga/1146119867-igor-shalimov-uroven-chempionata-rossii-ochen.html|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

== Ձեռքբերումներ ==

=== «Վոլֆսբուրգ» ===

* Գերմանիայի գավաթակիր՝ 2015/2016

=== «Չելսի» ===

* Անգլիայի չեմպիոն՝ 2017/2018, 2019/2020
* Անգլիայի գավաթի հաղթող՝ 2017/2018

=== «Պարի Սեն Ժերմեն» ===

* Ֆրանսիայի չեմպիոն՝ 2020/2021&lt;ref name=&quot;&quot;&gt;FRANZÖSISCHER MEISTERTITEL FÜR RAMONA BACHMANN (нем.). football.ch. Швейцарский футбольный союз (7 июня 2021). Дата обращения: 10 июня 2021. Архивировано 10 июня 2021 года&lt;/ref&gt;:

== Անձնական կյանք ==
Կանադայում 2015 թվականի կանանց աշխարհի գավաթի խաղարկության ժամանակ կատարել է [[Քամինգ աութ|քամինգ աութ՝]] հանդես է եկել որպես [[լեսբուհի]]&lt;ref&gt;{{cite news|title=Swiss football star comes out as gay|url=http://www.gaystarnews.com/article/swiss-football-star-comes-out-gay160615/|date=2015-06-16|accessdate=2015-08-26|work=[[Gay Star News]]|archivedate=2015-08-16|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150816003523/http://www.gaystarnews.com/article/swiss-football-star-comes-out-gay160615/}}&lt;/ref&gt;: Ռամոնան նախկինում հարաբերությունների մեջ է եղել Շվեյցարիայի հավաքականի խաղացող [[Ալիշա Լեման|Ալիշա Լեմանի]] հետ, ով տեղափոխվել է Լոնդոն՝ խաղալու «Վեսթ Հեմ Յունայթեդում»&lt;ref&gt;{{cite news|last=Santschi|first=Stephan|title=Alisha Lehmann and Ramona Bachmann: inspired by love|url=https://vaaju.com/austriaeng/alisha-lehmann-and-ramona-bachmann-inspired-by-love/|accessdate=2018-12-16|publisher=Aargauer Zeitung|date=2018-10-09|archivedate=2018-12-16|archiveurl=https://web.archive.org/web/20181216212315/https://vaaju.com/austriaeng/alisha-lehmann-and-ramona-bachmann-inspired-by-love/}}&lt;/ref&gt;: Նրանց ազգային հավաքականի մարզիչ [[Մարտինա Վոս-Տեկլենբուրգ|Մարտինա Վոս-Տեկլենբուրգը]] պարզաբանել է. «Կանանց ֆուտբոլում իրավիճակը բացառիկ չէ»&lt;ref&gt;{{cite news|title=Bachmann und Lehmann im Sturm der Liebe|url=https://www.schweizer-illustrierte.ch/stars/schweiz/ramona-bachmann-und-alisha-lehmann-sollen-fussball-nati-an-die-wm-bringen|accessdate=2018-12-16|publisher=Schweizer Illustrierte|date=2018-10-09|language=de|archivedate=2018-10-19|archiveurl=https://web.archive.org/web/20181019164212/https://www.schweizer-illustrierte.ch/stars/schweiz/ramona-bachmann-und-alisha-lehmann-sollen-fussball-nati-an-die-wm-bringen}}&lt;/ref&gt;:

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}
{{Արտաքին հղումներ}}</text>
      <sha1>op4x9da72rdw2dmk8fw4nlyyjqo4qh9</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486094</id>
      <parentid>8486093</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T14:54:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Karakhanyan Gayane</username>
        <id>100381</id>
      </contributor>
      <comment>ավելացվեց [[Կատեգորիա:Կին ֆուտբոլիստներ ըստ ազգության]] [[Վիքիպեդիա:ՀոթՔաթ|ՀոթՔաթ]] գործիքով</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="11869" xml:space="preserve">{{Ֆուտբոլիստ}}
'''Ռամոնա Բախման''' ({{lang-de|''Ramona Bachmann''}}, {{ԱԾ}}), [[Շվեյցարիա|շվեյցարացի]] [[Ֆուտբոլ|ֆուտբոլիստ]], ֆրանսիական [[«Պարի Սեն Ժերմեն» ակումբ|«Պարի Սեն Ժերմեն» ակումբի]] և Շվեյցարիայի հավաքականի [[Հարձակվող (ֆուտբոլ)|հարձակվող]]։

== Ակումբային կարիերա ==
[[Պատկեր:Ramona Bachmann 2011-07-24 (4).JPG|thumb|left|«Ումեա» ակումբի կազմում 2011 թվականի հուլիսին]]
«Մալթեր» ակումբի ֆուտբոլային դպրոցի սան: Մեկ մրցաշրջան Շվեյցարիայի երկրորդ դիվիզիոնում իր հարազատ ակումբում խաղալուց հետո Ռամոննա Բախմանը տեղափոխվեց Շվեյցարիայի չեմպիոն «Լյուցեռն» ակումբ։ Սակայն կես մրցաշրջանից հետո՝ 16 տարեկանում, նա նկատվում է շվեդական «Ումեա» ակումբի սկաուտների կողմից և 2007 թվականի մարտին դառնում այս թիմի խաղացող։ 2009 թվականի մրցաշրջանի մեկնարկից առաջ բրազիլուհի [[Մարթա (ֆուտբոլիստուհի)|Մարթայի]] հեռանալուց հետո Ռամոնան դարձավ թիմի առանցքային խաղացողներից մեկը՝ մրցաշրջանի ընթացքում Շվեդիայի առաջնության 19 հանդիպումներում խփելով 14 գոլ։ Տարեվերջին նա ընտրվեց որպես Շվեյցարիայի լավագույն խաղացող&lt;ref name=&quot;best2009&quot;&gt;{{Cite web|url=https://sponsorship.credit-suisse.com/app/article/index.cfm?fuseaction=OpenArticle&amp;aoid=266234&amp;lang=EN|title=Diego and Ramona: Switzerland’s Best Footballers|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120724163930/https://sponsorship.credit-suisse.com/app/article/index.cfm?fuseaction=OpenArticle&amp;aoid=266234&amp;lang=EN|archivedate=2012-07-24|accessdate=2011-07-25|deadlink=yes}}&lt;/ref&gt;։

2009 թվականի դեկտեմբերին Ռամոնա Բախմանը մեկնեց ամերիկյան «Ատլանտա Բիթ» ակումբ  (''Atlanta Beat''), որը խաղում էր [[WPS]] ({{lang-en|''Women’s Professional Soccer''}}) լիգայում&lt;ref&gt;[http://www.foot2day.ru/news/show/19318 Новый тренер «Умео» «подписывает» финскую полузащитницу] {{Wayback|url=http://www.foot2day.ru/news/show/19318|date=20220506184820}} // Футбол сегодня&lt;/ref&gt;: Սակայն ԱՄՆ-ում ֆուտբոլիստի խաղը չստացվեց։ Մրցաշրջանի ընթացքում ընդամենը 10 հանդիպում անցկացնելուց և միայն մեկ գոլ խփելուց հետո, հաջորդ տարի Ռամոնա Բախմանը վերադարձավ «Ումեա», չնայած մի շարք առաջարկներ ուներ [[Գերմանիա|Գերմանիայի]], [[Անգլիա|Անգլիայի]] և [[Շվեդիա|Շվեդիայի]] այլ ակումբներից&lt;ref&gt;[http://wsoccernews.com/fullStory.php?id=1522 Ramona Bachman to UMEA IK again]{{Недоступная ссылка|date=Ноябрь 2019|bot=InternetArchiveBot}}{{ref-en}}&lt;/ref&gt;:  

Բախմանը ճանաչվել է Damallsvenskan-ի ({{lang-sv|''Damallsvenskan''՝ Շվեդիայի կանանց ֆուտբոլի բարձրագույն լիգա}}) լավագույն կին խաղացող 2011 թվականի մրցաշրջանում և դրա ավարտից հետո տեղափոխվել է «&lt;nowiki/&gt;[[Մալմյո]]&lt;nowiki/&gt;» ակումբ, որը դարձել է մրցաշարի հաղթող&lt;ref&gt;[http://www.football.ch/nm/de/Frauen-Nationalteam.aspx?cid=77370 Bachmann: Auszeichnung und Wechsel nach Malmö] {{Wayback|url=http://www.football.ch/nm/de/Frauen-Nationalteam.aspx?cid=77370|date=20111111223044}}{{ref-de}}&lt;/ref&gt;:

2015 թվականին Ռամոնան 3 տարվա պայմանագիր է կնքել գերմանական «Վոլֆսբուրգ» ({{lang-de|''Verein für Leibesübungen Wolfsburg-Fußball GmbH''}}՝ գերմանական կանանց ֆուտբոլային ակումբ) ակումբի հետ։

2021 թվականի հունիսի 7-ին Բախմանը հաղթել է Ֆրանսիայի 2020/21 առաջնությունը [[«Պարի Սեն Ժերմենի»]] հետ&lt;ref name=&quot;чемпипонФранции2021&quot;&gt;{{cite web|author=|url=https://www.football.ch/sfv/nationalteams/a-team-frauen/news/franzoesischer-meistertitel-fuer-ramona-bachmann.aspx|title=FRANZÖSISCHER MEISTERTITEL FÜR RAMONA BACHMANN|lang=de|website=football.ch|publisher=[[Швейцарский футбольный союз]]|date=2021-06-07|accessdate=2021-06-10|archive-date=2021-06-10|archive-url=https://web.archive.org/web/20210610194009/https://www.football.ch/sfv/nationalteams/a-team-frauen/news/franzoesischer-meistertitel-fuer-ramona-bachmann.aspx|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

== Կարիերա հավաքականում ==
[[Պատկեր:C10 Ramona Bachmann 111023 Sverige-Schweiz 3-0 8310.jpg|thumb|150px|left|Ռամոնա Բախմանը Շվեյցարիայի հավաքականի կազմում, 2012 թվականի հոկտեմբեր]]
2007 թվականի ապրիլի 10-ին Ռամոնա Բախմանը իր նորամուտը նշեց Շվեյցարիայի երիտասարդական հավաքականում (մինչև 19 տարեկան աղջիկներ)։ 2009 թվականին նա իրավունք է ստացել մասնակցելու Եվրոպայի երիտասարդական առաջնությանը ազգային հավաքականի կազմում։ Բախմանը թիմի առաջատարն էր, և հենց նրա խաղի շնորհիվ էր, որ թիմը կարողացավ քառորդ եզրափակիչում հաղթել Գերմանիայի ուժեղ թիմին և պատմության մեջ առաջին անգամ հայտնվել կիսաեզրափակչում&lt;ref&gt;[http://ru.uefa.com/womensunder19/history/season=2009/index.html Чисто английская победа] {{Wayback|url=http://ru.uefa.com/womensunder19/history/season=2009/index.html|date=20121023150807}} // Официальный сайт [[УЕФА]]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://ru.uefa.com/womensunder19/news/newsid=1618483.html Швейцария на чемпионате Европы среди девушек до 19 лет 2011] // Официальный сайт [[УЕФА]]&lt;/ref&gt;:

2007 թվականի հունիսի 15-ին Բախմանը նորամուտը նշեց իր երկրի հիմնական կազմում։ Մինչև 2009 թվականի մարտը նա անցկացրել է 14 հանդիպում՝ դառնալով 4 գոլի հեղինակ&lt;ref name=&quot;best20092&quot;&gt;{{Cite web|url=https://sponsorship.credit-suisse.com/app/article/index.cfm?fuseaction=OpenArticle&amp;aoid=266234&amp;lang=EN|title=Diego and Ramona: Switzerland’s Best Footballers|accessdate=2011-07-25|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120724163930/https://sponsorship.credit-suisse.com/app/article/index.cfm?fuseaction=OpenArticle&amp;aoid=266234&amp;lang=EN|archivedate=2012-07-24|deadlink=yes}}&lt;/ref&gt;: 2011 թվականի Աշխարհի առաջնության ընտրական փուլում, որը մեկնարկել է 2009 թվականի սեպտեմբերին, Բախմանը մասնակցել է 7 հանդիպման, որոնցում խփել է 4 գոլ, սակայն Շվեյցարիայի հավաքականը որակավորման փլեյ-օֆֆում պարտվեց Անգլիային և չհայտնվեց առաջնությունում։

== Խաղային որակներ ==
Մասնագետները նշում են Ռամոնա Բախմանի տեխնիկական բարձր մակարդակն ու ինքնավստահությունը&lt;ref&gt;[http://ru.uefa.com/womensunder19/news/newsid=864245.html Десятка звезд будущего] {{Wayback|url=http://ru.uefa.com/womensunder19/news/newsid=864245.html|date=20160309022102}} // Официальный сайт [[УЕФА]]&lt;/ref&gt;: [[Իգոր Շալիմով|Իգոր Շալիմովը]] 2011 թվականի աշխարհի առաջնության ընտրական Ռուսաստան-Շվեյցարիա խաղից հետո նշել է նաև հարձակվողի բարձր արագությունը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.rusfootball.info/pliga/1146119867-igor-shalimov-uroven-chempionata-rossii-ochen.html|title=Игорь Шалимов: уровень женского чемпионата России очень низкий|access-date=2011-07-25|archive-date=2010-06-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20100624085334/http://www.rusfootball.info/pliga/1146119867-igor-shalimov-uroven-chempionata-rossii-ochen.html|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

== Ձեռքբերումներ ==

=== «Վոլֆսբուրգ» ===

* Գերմանիայի գավաթակիր՝ 2015/2016

=== «Չելսի» ===

* Անգլիայի չեմպիոն՝ 2017/2018, 2019/2020
* Անգլիայի գավաթի հաղթող՝ 2017/2018

=== «Պարի Սեն Ժերմեն» ===

* Ֆրանսիայի չեմպիոն՝ 2020/2021&lt;ref name=&quot;&quot;&gt;FRANZÖSISCHER MEISTERTITEL FÜR RAMONA BACHMANN (нем.). football.ch. Швейцарский футбольный союз (7 июня 2021). Дата обращения: 10 июня 2021. Архивировано 10 июня 2021 года&lt;/ref&gt;:

== Անձնական կյանք ==
Կանադայում 2015 թվականի կանանց աշխարհի գավաթի խաղարկության ժամանակ կատարել է [[Քամինգ աութ|քամինգ աութ՝]] հանդես է եկել որպես [[լեսբուհի]]&lt;ref&gt;{{cite news|title=Swiss football star comes out as gay|url=http://www.gaystarnews.com/article/swiss-football-star-comes-out-gay160615/|date=2015-06-16|accessdate=2015-08-26|work=[[Gay Star News]]|archivedate=2015-08-16|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150816003523/http://www.gaystarnews.com/article/swiss-football-star-comes-out-gay160615/}}&lt;/ref&gt;: Ռամոնան նախկինում հարաբերությունների մեջ է եղել Շվեյցարիայի հավաքականի խաղացող [[Ալիշա Լեման|Ալիշա Լեմանի]] հետ, ով տեղափոխվել է Լոնդոն՝ խաղալու «Վեսթ Հեմ Յունայթեդում»&lt;ref&gt;{{cite news|last=Santschi|first=Stephan|title=Alisha Lehmann and Ramona Bachmann: inspired by love|url=https://vaaju.com/austriaeng/alisha-lehmann-and-ramona-bachmann-inspired-by-love/|accessdate=2018-12-16|publisher=Aargauer Zeitung|date=2018-10-09|archivedate=2018-12-16|archiveurl=https://web.archive.org/web/20181216212315/https://vaaju.com/austriaeng/alisha-lehmann-and-ramona-bachmann-inspired-by-love/}}&lt;/ref&gt;: Նրանց ազգային հավաքականի մարզիչ [[Մարտինա Վոս-Տեկլենբուրգ|Մարտինա Վոս-Տեկլենբուրգը]] պարզաբանել է. «Կանանց ֆուտբոլում իրավիճակը բացառիկ չէ»&lt;ref&gt;{{cite news|title=Bachmann und Lehmann im Sturm der Liebe|url=https://www.schweizer-illustrierte.ch/stars/schweiz/ramona-bachmann-und-alisha-lehmann-sollen-fussball-nati-an-die-wm-bringen|accessdate=2018-12-16|publisher=Schweizer Illustrierte|date=2018-10-09|language=de|archivedate=2018-10-19|archiveurl=https://web.archive.org/web/20181019164212/https://www.schweizer-illustrierte.ch/stars/schweiz/ramona-bachmann-und-alisha-lehmann-sollen-fussball-nati-an-die-wm-bringen}}&lt;/ref&gt;:

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}
{{Արտաքին հղումներ}}

[[Կատեգորիա:Կին ֆուտբոլիստներ ըստ ազգության]]</text>
      <sha1>jlm0kg4bjn7roemau37fveoqrx3en34</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486095</id>
      <parentid>8486094</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T14:54:58Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Karakhanyan Gayane</username>
        <id>100381</id>
      </contributor>
      <comment>ավելացվեց [[Կատեգորիա:Սպորտ]] [[Վիքիպեդիա:ՀոթՔաթ|ՀոթՔաթ]] գործիքով</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="11903" xml:space="preserve">{{Ֆուտբոլիստ}}
'''Ռամոնա Բախման''' ({{lang-de|''Ramona Bachmann''}}, {{ԱԾ}}), [[Շվեյցարիա|շվեյցարացի]] [[Ֆուտբոլ|ֆուտբոլիստ]], ֆրանսիական [[«Պարի Սեն Ժերմեն» ակումբ|«Պարի Սեն Ժերմեն» ակումբի]] և Շվեյցարիայի հավաքականի [[Հարձակվող (ֆուտբոլ)|հարձակվող]]։

== Ակումբային կարիերա ==
[[Պատկեր:Ramona Bachmann 2011-07-24 (4).JPG|thumb|left|«Ումեա» ակումբի կազմում 2011 թվականի հուլիսին]]
«Մալթեր» ակումբի ֆուտբոլային դպրոցի սան: Մեկ մրցաշրջան Շվեյցարիայի երկրորդ դիվիզիոնում իր հարազատ ակումբում խաղալուց հետո Ռամոննա Բախմանը տեղափոխվեց Շվեյցարիայի չեմպիոն «Լյուցեռն» ակումբ։ Սակայն կես մրցաշրջանից հետո՝ 16 տարեկանում, նա նկատվում է շվեդական «Ումեա» ակումբի սկաուտների կողմից և 2007 թվականի մարտին դառնում այս թիմի խաղացող։ 2009 թվականի մրցաշրջանի մեկնարկից առաջ բրազիլուհի [[Մարթա (ֆուտբոլիստուհի)|Մարթայի]] հեռանալուց հետո Ռամոնան դարձավ թիմի առանցքային խաղացողներից մեկը՝ մրցաշրջանի ընթացքում Շվեդիայի առաջնության 19 հանդիպումներում խփելով 14 գոլ։ Տարեվերջին նա ընտրվեց որպես Շվեյցարիայի լավագույն խաղացող&lt;ref name=&quot;best2009&quot;&gt;{{Cite web|url=https://sponsorship.credit-suisse.com/app/article/index.cfm?fuseaction=OpenArticle&amp;aoid=266234&amp;lang=EN|title=Diego and Ramona: Switzerland’s Best Footballers|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120724163930/https://sponsorship.credit-suisse.com/app/article/index.cfm?fuseaction=OpenArticle&amp;aoid=266234&amp;lang=EN|archivedate=2012-07-24|accessdate=2011-07-25|deadlink=yes}}&lt;/ref&gt;։

2009 թվականի դեկտեմբերին Ռամոնա Բախմանը մեկնեց ամերիկյան «Ատլանտա Բիթ» ակումբ  (''Atlanta Beat''), որը խաղում էր [[WPS]] ({{lang-en|''Women’s Professional Soccer''}}) լիգայում&lt;ref&gt;[http://www.foot2day.ru/news/show/19318 Новый тренер «Умео» «подписывает» финскую полузащитницу] {{Wayback|url=http://www.foot2day.ru/news/show/19318|date=20220506184820}} // Футбол сегодня&lt;/ref&gt;: Սակայն ԱՄՆ-ում ֆուտբոլիստի խաղը չստացվեց։ Մրցաշրջանի ընթացքում ընդամենը 10 հանդիպում անցկացնելուց և միայն մեկ գոլ խփելուց հետո, հաջորդ տարի Ռամոնա Բախմանը վերադարձավ «Ումեա», չնայած մի շարք առաջարկներ ուներ [[Գերմանիա|Գերմանիայի]], [[Անգլիա|Անգլիայի]] և [[Շվեդիա|Շվեդիայի]] այլ ակումբներից&lt;ref&gt;[http://wsoccernews.com/fullStory.php?id=1522 Ramona Bachman to UMEA IK again]{{Недоступная ссылка|date=Ноябрь 2019|bot=InternetArchiveBot}}{{ref-en}}&lt;/ref&gt;:  

Բախմանը ճանաչվել է Damallsvenskan-ի ({{lang-sv|''Damallsvenskan''՝ Շվեդիայի կանանց ֆուտբոլի բարձրագույն լիգա}}) լավագույն կին խաղացող 2011 թվականի մրցաշրջանում և դրա ավարտից հետո տեղափոխվել է «&lt;nowiki/&gt;[[Մալմյո]]&lt;nowiki/&gt;» ակումբ, որը դարձել է մրցաշարի հաղթող&lt;ref&gt;[http://www.football.ch/nm/de/Frauen-Nationalteam.aspx?cid=77370 Bachmann: Auszeichnung und Wechsel nach Malmö] {{Wayback|url=http://www.football.ch/nm/de/Frauen-Nationalteam.aspx?cid=77370|date=20111111223044}}{{ref-de}}&lt;/ref&gt;:

2015 թվականին Ռամոնան 3 տարվա պայմանագիր է կնքել գերմանական «Վոլֆսբուրգ» ({{lang-de|''Verein für Leibesübungen Wolfsburg-Fußball GmbH''}}՝ գերմանական կանանց ֆուտբոլային ակումբ) ակումբի հետ։

2021 թվականի հունիսի 7-ին Բախմանը հաղթել է Ֆրանսիայի 2020/21 առաջնությունը [[«Պարի Սեն Ժերմենի»]] հետ&lt;ref name=&quot;чемпипонФранции2021&quot;&gt;{{cite web|author=|url=https://www.football.ch/sfv/nationalteams/a-team-frauen/news/franzoesischer-meistertitel-fuer-ramona-bachmann.aspx|title=FRANZÖSISCHER MEISTERTITEL FÜR RAMONA BACHMANN|lang=de|website=football.ch|publisher=[[Швейцарский футбольный союз]]|date=2021-06-07|accessdate=2021-06-10|archive-date=2021-06-10|archive-url=https://web.archive.org/web/20210610194009/https://www.football.ch/sfv/nationalteams/a-team-frauen/news/franzoesischer-meistertitel-fuer-ramona-bachmann.aspx|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

== Կարիերա հավաքականում ==
[[Պատկեր:C10 Ramona Bachmann 111023 Sverige-Schweiz 3-0 8310.jpg|thumb|150px|left|Ռամոնա Բախմանը Շվեյցարիայի հավաքականի կազմում, 2012 թվականի հոկտեմբեր]]
2007 թվականի ապրիլի 10-ին Ռամոնա Բախմանը իր նորամուտը նշեց Շվեյցարիայի երիտասարդական հավաքականում (մինչև 19 տարեկան աղջիկներ)։ 2009 թվականին նա իրավունք է ստացել մասնակցելու Եվրոպայի երիտասարդական առաջնությանը ազգային հավաքականի կազմում։ Բախմանը թիմի առաջատարն էր, և հենց նրա խաղի շնորհիվ էր, որ թիմը կարողացավ քառորդ եզրափակիչում հաղթել Գերմանիայի ուժեղ թիմին և պատմության մեջ առաջին անգամ հայտնվել կիսաեզրափակչում&lt;ref&gt;[http://ru.uefa.com/womensunder19/history/season=2009/index.html Чисто английская победа] {{Wayback|url=http://ru.uefa.com/womensunder19/history/season=2009/index.html|date=20121023150807}} // Официальный сайт [[УЕФА]]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://ru.uefa.com/womensunder19/news/newsid=1618483.html Швейцария на чемпионате Европы среди девушек до 19 лет 2011] // Официальный сайт [[УЕФА]]&lt;/ref&gt;:

2007 թվականի հունիսի 15-ին Բախմանը նորամուտը նշեց իր երկրի հիմնական կազմում։ Մինչև 2009 թվականի մարտը նա անցկացրել է 14 հանդիպում՝ դառնալով 4 գոլի հեղինակ&lt;ref name=&quot;best20092&quot;&gt;{{Cite web|url=https://sponsorship.credit-suisse.com/app/article/index.cfm?fuseaction=OpenArticle&amp;aoid=266234&amp;lang=EN|title=Diego and Ramona: Switzerland’s Best Footballers|accessdate=2011-07-25|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120724163930/https://sponsorship.credit-suisse.com/app/article/index.cfm?fuseaction=OpenArticle&amp;aoid=266234&amp;lang=EN|archivedate=2012-07-24|deadlink=yes}}&lt;/ref&gt;: 2011 թվականի Աշխարհի առաջնության ընտրական փուլում, որը մեկնարկել է 2009 թվականի սեպտեմբերին, Բախմանը մասնակցել է 7 հանդիպման, որոնցում խփել է 4 գոլ, սակայն Շվեյցարիայի հավաքականը որակավորման փլեյ-օֆֆում պարտվեց Անգլիային և չհայտնվեց առաջնությունում։

== Խաղային որակներ ==
Մասնագետները նշում են Ռամոնա Բախմանի տեխնիկական բարձր մակարդակն ու ինքնավստահությունը&lt;ref&gt;[http://ru.uefa.com/womensunder19/news/newsid=864245.html Десятка звезд будущего] {{Wayback|url=http://ru.uefa.com/womensunder19/news/newsid=864245.html|date=20160309022102}} // Официальный сайт [[УЕФА]]&lt;/ref&gt;: [[Իգոր Շալիմով|Իգոր Շալիմովը]] 2011 թվականի աշխարհի առաջնության ընտրական Ռուսաստան-Շվեյցարիա խաղից հետո նշել է նաև հարձակվողի բարձր արագությունը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.rusfootball.info/pliga/1146119867-igor-shalimov-uroven-chempionata-rossii-ochen.html|title=Игорь Шалимов: уровень женского чемпионата России очень низкий|access-date=2011-07-25|archive-date=2010-06-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20100624085334/http://www.rusfootball.info/pliga/1146119867-igor-shalimov-uroven-chempionata-rossii-ochen.html|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

== Ձեռքբերումներ ==

=== «Վոլֆսբուրգ» ===

* Գերմանիայի գավաթակիր՝ 2015/2016

=== «Չելսի» ===

* Անգլիայի չեմպիոն՝ 2017/2018, 2019/2020
* Անգլիայի գավաթի հաղթող՝ 2017/2018

=== «Պարի Սեն Ժերմեն» ===

* Ֆրանսիայի չեմպիոն՝ 2020/2021&lt;ref name=&quot;&quot;&gt;FRANZÖSISCHER MEISTERTITEL FÜR RAMONA BACHMANN (нем.). football.ch. Швейцарский футбольный союз (7 июня 2021). Дата обращения: 10 июня 2021. Архивировано 10 июня 2021 года&lt;/ref&gt;:

== Անձնական կյանք ==
Կանադայում 2015 թվականի կանանց աշխարհի գավաթի խաղարկության ժամանակ կատարել է [[Քամինգ աութ|քամինգ աութ՝]] հանդես է եկել որպես [[լեսբուհի]]&lt;ref&gt;{{cite news|title=Swiss football star comes out as gay|url=http://www.gaystarnews.com/article/swiss-football-star-comes-out-gay160615/|date=2015-06-16|accessdate=2015-08-26|work=[[Gay Star News]]|archivedate=2015-08-16|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150816003523/http://www.gaystarnews.com/article/swiss-football-star-comes-out-gay160615/}}&lt;/ref&gt;: Ռամոնան նախկինում հարաբերությունների մեջ է եղել Շվեյցարիայի հավաքականի խաղացող [[Ալիշա Լեման|Ալիշա Լեմանի]] հետ, ով տեղափոխվել է Լոնդոն՝ խաղալու «Վեսթ Հեմ Յունայթեդում»&lt;ref&gt;{{cite news|last=Santschi|first=Stephan|title=Alisha Lehmann and Ramona Bachmann: inspired by love|url=https://vaaju.com/austriaeng/alisha-lehmann-and-ramona-bachmann-inspired-by-love/|accessdate=2018-12-16|publisher=Aargauer Zeitung|date=2018-10-09|archivedate=2018-12-16|archiveurl=https://web.archive.org/web/20181216212315/https://vaaju.com/austriaeng/alisha-lehmann-and-ramona-bachmann-inspired-by-love/}}&lt;/ref&gt;: Նրանց ազգային հավաքականի մարզիչ [[Մարտինա Վոս-Տեկլենբուրգ|Մարտինա Վոս-Տեկլենբուրգը]] պարզաբանել է. «Կանանց ֆուտբոլում իրավիճակը բացառիկ չէ»&lt;ref&gt;{{cite news|title=Bachmann und Lehmann im Sturm der Liebe|url=https://www.schweizer-illustrierte.ch/stars/schweiz/ramona-bachmann-und-alisha-lehmann-sollen-fussball-nati-an-die-wm-bringen|accessdate=2018-12-16|publisher=Schweizer Illustrierte|date=2018-10-09|language=de|archivedate=2018-10-19|archiveurl=https://web.archive.org/web/20181019164212/https://www.schweizer-illustrierte.ch/stars/schweiz/ramona-bachmann-und-alisha-lehmann-sollen-fussball-nati-an-die-wm-bringen}}&lt;/ref&gt;:

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}
{{Արտաքին հղումներ}}

[[Կատեգորիա:Կին ֆուտբոլիստներ ըստ ազգության]]
[[Կատեգորիա:Սպորտ]]</text>
      <sha1>qjvsbjfi82i7p889x90jvwcqqwdcp1i</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486098</id>
      <parentid>8486095</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T14:57:00Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Karakhanyan Gayane</username>
        <id>100381</id>
      </contributor>
      <comment>ավելացվեց [[Կատեգորիա:Շվեյցարիայի ֆուտբոլի ազգային հավաքական]] [[Վիքիպեդիա:ՀոթՔաթ|ՀոթՔաթ]] գործիքով</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12000" xml:space="preserve">{{Ֆուտբոլիստ}}
'''Ռամոնա Բախման''' ({{lang-de|''Ramona Bachmann''}}, {{ԱԾ}}), [[Շվեյցարիա|շվեյցարացի]] [[Ֆուտբոլ|ֆուտբոլիստ]], ֆրանսիական [[«Պարի Սեն Ժերմեն» ակումբ|«Պարի Սեն Ժերմեն» ակումբի]] և Շվեյցարիայի հավաքականի [[Հարձակվող (ֆուտբոլ)|հարձակվող]]։

== Ակումբային կարիերա ==
[[Պատկեր:Ramona Bachmann 2011-07-24 (4).JPG|thumb|left|«Ումեա» ակումբի կազմում 2011 թվականի հուլիսին]]
«Մալթեր» ակումբի ֆուտբոլային դպրոցի սան: Մեկ մրցաշրջան Շվեյցարիայի երկրորդ դիվիզիոնում իր հարազատ ակումբում խաղալուց հետո Ռամոննա Բախմանը տեղափոխվեց Շվեյցարիայի չեմպիոն «Լյուցեռն» ակումբ։ Սակայն կես մրցաշրջանից հետո՝ 16 տարեկանում, նա նկատվում է շվեդական «Ումեա» ակումբի սկաուտների կողմից և 2007 թվականի մարտին դառնում այս թիմի խաղացող։ 2009 թվականի մրցաշրջանի մեկնարկից առաջ բրազիլուհի [[Մարթա (ֆուտբոլիստուհի)|Մարթայի]] հեռանալուց հետո Ռամոնան դարձավ թիմի առանցքային խաղացողներից մեկը՝ մրցաշրջանի ընթացքում Շվեդիայի առաջնության 19 հանդիպումներում խփելով 14 գոլ։ Տարեվերջին նա ընտրվեց որպես Շվեյցարիայի լավագույն խաղացող&lt;ref name=&quot;best2009&quot;&gt;{{Cite web|url=https://sponsorship.credit-suisse.com/app/article/index.cfm?fuseaction=OpenArticle&amp;aoid=266234&amp;lang=EN|title=Diego and Ramona: Switzerland’s Best Footballers|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120724163930/https://sponsorship.credit-suisse.com/app/article/index.cfm?fuseaction=OpenArticle&amp;aoid=266234&amp;lang=EN|archivedate=2012-07-24|accessdate=2011-07-25|deadlink=yes}}&lt;/ref&gt;։

2009 թվականի դեկտեմբերին Ռամոնա Բախմանը մեկնեց ամերիկյան «Ատլանտա Բիթ» ակումբ  (''Atlanta Beat''), որը խաղում էր [[WPS]] ({{lang-en|''Women’s Professional Soccer''}}) լիգայում&lt;ref&gt;[http://www.foot2day.ru/news/show/19318 Новый тренер «Умео» «подписывает» финскую полузащитницу] {{Wayback|url=http://www.foot2day.ru/news/show/19318|date=20220506184820}} // Футбол сегодня&lt;/ref&gt;: Սակայն ԱՄՆ-ում ֆուտբոլիստի խաղը չստացվեց։ Մրցաշրջանի ընթացքում ընդամենը 10 հանդիպում անցկացնելուց և միայն մեկ գոլ խփելուց հետո, հաջորդ տարի Ռամոնա Բախմանը վերադարձավ «Ումեա», չնայած մի շարք առաջարկներ ուներ [[Գերմանիա|Գերմանիայի]], [[Անգլիա|Անգլիայի]] և [[Շվեդիա|Շվեդիայի]] այլ ակումբներից&lt;ref&gt;[http://wsoccernews.com/fullStory.php?id=1522 Ramona Bachman to UMEA IK again]{{Недоступная ссылка|date=Ноябрь 2019|bot=InternetArchiveBot}}{{ref-en}}&lt;/ref&gt;:  

Բախմանը ճանաչվել է Damallsvenskan-ի ({{lang-sv|''Damallsvenskan''՝ Շվեդիայի կանանց ֆուտբոլի բարձրագույն լիգա}}) լավագույն կին խաղացող 2011 թվականի մրցաշրջանում և դրա ավարտից հետո տեղափոխվել է «&lt;nowiki/&gt;[[Մալմյո]]&lt;nowiki/&gt;» ակումբ, որը դարձել է մրցաշարի հաղթող&lt;ref&gt;[http://www.football.ch/nm/de/Frauen-Nationalteam.aspx?cid=77370 Bachmann: Auszeichnung und Wechsel nach Malmö] {{Wayback|url=http://www.football.ch/nm/de/Frauen-Nationalteam.aspx?cid=77370|date=20111111223044}}{{ref-de}}&lt;/ref&gt;:

2015 թվականին Ռամոնան 3 տարվա պայմանագիր է կնքել գերմանական «Վոլֆսբուրգ» ({{lang-de|''Verein für Leibesübungen Wolfsburg-Fußball GmbH''}}՝ գերմանական կանանց ֆուտբոլային ակումբ) ակումբի հետ։

2021 թվականի հունիսի 7-ին Բախմանը հաղթել է Ֆրանսիայի 2020/21 առաջնությունը [[«Պարի Սեն Ժերմենի»]] հետ&lt;ref name=&quot;чемпипонФранции2021&quot;&gt;{{cite web|author=|url=https://www.football.ch/sfv/nationalteams/a-team-frauen/news/franzoesischer-meistertitel-fuer-ramona-bachmann.aspx|title=FRANZÖSISCHER MEISTERTITEL FÜR RAMONA BACHMANN|lang=de|website=football.ch|publisher=[[Швейцарский футбольный союз]]|date=2021-06-07|accessdate=2021-06-10|archive-date=2021-06-10|archive-url=https://web.archive.org/web/20210610194009/https://www.football.ch/sfv/nationalteams/a-team-frauen/news/franzoesischer-meistertitel-fuer-ramona-bachmann.aspx|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

== Կարիերա հավաքականում ==
[[Պատկեր:C10 Ramona Bachmann 111023 Sverige-Schweiz 3-0 8310.jpg|thumb|150px|left|Ռամոնա Բախմանը Շվեյցարիայի հավաքականի կազմում, 2012 թվականի հոկտեմբեր]]
2007 թվականի ապրիլի 10-ին Ռամոնա Բախմանը իր նորամուտը նշեց Շվեյցարիայի երիտասարդական հավաքականում (մինչև 19 տարեկան աղջիկներ)։ 2009 թվականին նա իրավունք է ստացել մասնակցելու Եվրոպայի երիտասարդական առաջնությանը ազգային հավաքականի կազմում։ Բախմանը թիմի առաջատարն էր, և հենց նրա խաղի շնորհիվ էր, որ թիմը կարողացավ քառորդ եզրափակիչում հաղթել Գերմանիայի ուժեղ թիմին և պատմության մեջ առաջին անգամ հայտնվել կիսաեզրափակչում&lt;ref&gt;[http://ru.uefa.com/womensunder19/history/season=2009/index.html Чисто английская победа] {{Wayback|url=http://ru.uefa.com/womensunder19/history/season=2009/index.html|date=20121023150807}} // Официальный сайт [[УЕФА]]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://ru.uefa.com/womensunder19/news/newsid=1618483.html Швейцария на чемпионате Европы среди девушек до 19 лет 2011] // Официальный сайт [[УЕФА]]&lt;/ref&gt;:

2007 թվականի հունիսի 15-ին Բախմանը նորամուտը նշեց իր երկրի հիմնական կազմում։ Մինչև 2009 թվականի մարտը նա անցկացրել է 14 հանդիպում՝ դառնալով 4 գոլի հեղինակ&lt;ref name=&quot;best20092&quot;&gt;{{Cite web|url=https://sponsorship.credit-suisse.com/app/article/index.cfm?fuseaction=OpenArticle&amp;aoid=266234&amp;lang=EN|title=Diego and Ramona: Switzerland’s Best Footballers|accessdate=2011-07-25|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120724163930/https://sponsorship.credit-suisse.com/app/article/index.cfm?fuseaction=OpenArticle&amp;aoid=266234&amp;lang=EN|archivedate=2012-07-24|deadlink=yes}}&lt;/ref&gt;: 2011 թվականի Աշխարհի առաջնության ընտրական փուլում, որը մեկնարկել է 2009 թվականի սեպտեմբերին, Բախմանը մասնակցել է 7 հանդիպման, որոնցում խփել է 4 գոլ, սակայն Շվեյցարիայի հավաքականը որակավորման փլեյ-օֆֆում պարտվեց Անգլիային և չհայտնվեց առաջնությունում։

== Խաղային որակներ ==
Մասնագետները նշում են Ռամոնա Բախմանի տեխնիկական բարձր մակարդակն ու ինքնավստահությունը&lt;ref&gt;[http://ru.uefa.com/womensunder19/news/newsid=864245.html Десятка звезд будущего] {{Wayback|url=http://ru.uefa.com/womensunder19/news/newsid=864245.html|date=20160309022102}} // Официальный сайт [[УЕФА]]&lt;/ref&gt;: [[Իգոր Շալիմով|Իգոր Շալիմովը]] 2011 թվականի աշխարհի առաջնության ընտրական Ռուսաստան-Շվեյցարիա խաղից հետո նշել է նաև հարձակվողի բարձր արագությունը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.rusfootball.info/pliga/1146119867-igor-shalimov-uroven-chempionata-rossii-ochen.html|title=Игорь Шалимов: уровень женского чемпионата России очень низкий|access-date=2011-07-25|archive-date=2010-06-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20100624085334/http://www.rusfootball.info/pliga/1146119867-igor-shalimov-uroven-chempionata-rossii-ochen.html|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

== Ձեռքբերումներ ==

=== «Վոլֆսբուրգ» ===

* Գերմանիայի գավաթակիր՝ 2015/2016

=== «Չելսի» ===

* Անգլիայի չեմպիոն՝ 2017/2018, 2019/2020
* Անգլիայի գավաթի հաղթող՝ 2017/2018

=== «Պարի Սեն Ժերմեն» ===

* Ֆրանսիայի չեմպիոն՝ 2020/2021&lt;ref name=&quot;&quot;&gt;FRANZÖSISCHER MEISTERTITEL FÜR RAMONA BACHMANN (нем.). football.ch. Швейцарский футбольный союз (7 июня 2021). Дата обращения: 10 июня 2021. Архивировано 10 июня 2021 года&lt;/ref&gt;:

== Անձնական կյանք ==
Կանադայում 2015 թվականի կանանց աշխարհի գավաթի խաղարկության ժամանակ կատարել է [[Քամինգ աութ|քամինգ աութ՝]] հանդես է եկել որպես [[լեսբուհի]]&lt;ref&gt;{{cite news|title=Swiss football star comes out as gay|url=http://www.gaystarnews.com/article/swiss-football-star-comes-out-gay160615/|date=2015-06-16|accessdate=2015-08-26|work=[[Gay Star News]]|archivedate=2015-08-16|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150816003523/http://www.gaystarnews.com/article/swiss-football-star-comes-out-gay160615/}}&lt;/ref&gt;: Ռամոնան նախկինում հարաբերությունների մեջ է եղել Շվեյցարիայի հավաքականի խաղացող [[Ալիշա Լեման|Ալիշա Լեմանի]] հետ, ով տեղափոխվել է Լոնդոն՝ խաղալու «Վեսթ Հեմ Յունայթեդում»&lt;ref&gt;{{cite news|last=Santschi|first=Stephan|title=Alisha Lehmann and Ramona Bachmann: inspired by love|url=https://vaaju.com/austriaeng/alisha-lehmann-and-ramona-bachmann-inspired-by-love/|accessdate=2018-12-16|publisher=Aargauer Zeitung|date=2018-10-09|archivedate=2018-12-16|archiveurl=https://web.archive.org/web/20181216212315/https://vaaju.com/austriaeng/alisha-lehmann-and-ramona-bachmann-inspired-by-love/}}&lt;/ref&gt;: Նրանց ազգային հավաքականի մարզիչ [[Մարտինա Վոս-Տեկլենբուրգ|Մարտինա Վոս-Տեկլենբուրգը]] պարզաբանել է. «Կանանց ֆուտբոլում իրավիճակը բացառիկ չէ»&lt;ref&gt;{{cite news|title=Bachmann und Lehmann im Sturm der Liebe|url=https://www.schweizer-illustrierte.ch/stars/schweiz/ramona-bachmann-und-alisha-lehmann-sollen-fussball-nati-an-die-wm-bringen|accessdate=2018-12-16|publisher=Schweizer Illustrierte|date=2018-10-09|language=de|archivedate=2018-10-19|archiveurl=https://web.archive.org/web/20181019164212/https://www.schweizer-illustrierte.ch/stars/schweiz/ramona-bachmann-und-alisha-lehmann-sollen-fussball-nati-an-die-wm-bringen}}&lt;/ref&gt;:

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}
{{Արտաքին հղումներ}}

[[Կատեգորիա:Կին ֆուտբոլիստներ ըստ ազգության]]
[[Կատեգորիա:Սպորտ]]
[[Կատեգորիա:Շվեյցարիայի ֆուտբոլի ազգային հավաքական]]</text>
      <sha1>4rqpojg1sx9snhpaxzjd4qte1so65jt</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486258</id>
      <parentid>8486098</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T20:30:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Armineaghayan</username>
        <id>25187</id>
      </contributor>
      <comment>չաշխատող հղման հեռացում</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12240" xml:space="preserve">{{Ֆուտբոլիստ}}
'''Ռամոնա Բախման''' ({{lang-de|''Ramona Bachmann''}}, {{ԱԾ}}), [[Շվեյցարիա|շվեյցարացի]] [[Ֆուտբոլ|ֆուտբոլիստ]], ֆրանսիական [[«Պարի Սեն Ժերմեն» ակումբ|«Պարի Սեն Ժերմեն» ակումբի]] և [[Շվեյցարիայի կանանց ֆուտբոլի ազգային հավաքական|Շվեյցարիայի հավաքականի]] [[Հարձակվող (ֆուտբոլ)|հարձակվող]]։

== Ակումբային կարիերա ==
[[Պատկեր:Ramona Bachmann 2011-07-24 (4).JPG|thumb|left|«Ումեա» ակումբի կազմում 2011 թվականի հուլիսին]]
«Մալթեր» ակումբի ֆուտբոլային դպրոցի սան: Մեկ մրցաշրջան Շվեյցարիայի երկրորդ դիվիզիոնում իր հարազատ ակումբում խաղալուց հետո Ռամոննա Բախմանը տեղափոխվեց Շվեյցարիայի չեմպիոն «Լյուցեռն» ակումբ։ Սակայն կես մրցաշրջանից հետո՝ 16 տարեկանում, նա նկատվում է շվեդական «Ումեա» ակումբի սկաուտների կողմից և 2007 թվականի մարտին դառնում այս թիմի խաղացող։ 2009 թվականի մրցաշրջանի մեկնարկից առաջ բրազիլուհի [[Մարթա (ֆուտբոլիստուհի)|Մարթայի]] հեռանալուց հետո Ռամոնան դարձավ թիմի առանցքային խաղացողներից մեկը՝ մրցաշրջանի ընթացքում Շվեդիայի առաջնության 19 հանդիպումներում խփելով 14 գոլ։ Տարեվերջին նա ընտրվեց որպես Շվեյցարիայի լավագույն խաղացող&lt;ref name=&quot;best2009&quot;&gt;{{Cite web|url=https://sponsorship.credit-suisse.com/app/article/index.cfm?fuseaction=OpenArticle&amp;aoid=266234&amp;lang=EN|title=Diego and Ramona: Switzerland’s Best Footballers|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120724163930/https://sponsorship.credit-suisse.com/app/article/index.cfm?fuseaction=OpenArticle&amp;aoid=266234&amp;lang=EN|archivedate=2012-07-24|accessdate=2011-07-25|deadlink=yes}}&lt;/ref&gt;։

2009 թվականի դեկտեմբերին Ռամոնա Բախմանը մեկնեց ամերիկյան «Ատլանտա Բիթ» ակումբ  (''Atlanta Beat''), որը խաղում էր [[WPS]] ({{lang-en|''Women’s Professional Soccer''}}) լիգայում&lt;ref&gt;[http://www.foot2day.ru/news/show/19318 Новый тренер «Умео» «подписывает» финскую полузащитницу] {{Wayback|url=http://www.foot2day.ru/news/show/19318|date=20220506184820}} // Футбол сегодня&lt;/ref&gt;: Սակայն ԱՄՆ-ում ֆուտբոլիստի խաղը չստացվեց։ Մրցաշրջանի ընթացքում ընդամենը 10 հանդիպում անցկացնելուց և միայն մեկ գոլ խփելուց հետո, հաջորդ տարի Ռամոնա Բախմանը վերադարձավ «Ումեա», չնայած մի շարք առաջարկներ ուներ [[Գերմանիա|Գերմանիայի]], [[Անգլիա|Անգլիայի]] և [[Շվեդիա|Շվեդիայի]] այլ ակումբներից:  

Բախմանը ճանաչվել է Damallsvenskan-ի ({{lang-sv|''Damallsvenskan''՝ Շվեդիայի կանանց ֆուտբոլի բարձրագույն լիգա}}) լավագույն կին խաղացող 2011 թվականի մրցաշրջանում և դրա ավարտից հետո տեղափոխվել է «&lt;nowiki/&gt;[[Մալմյո]]&lt;nowiki/&gt;» ակումբ, որը դարձել է մրցաշարի հաղթող&lt;ref&gt;[http://www.football.ch/nm/de/Frauen-Nationalteam.aspx?cid=77370 Bachmann: Auszeichnung und Wechsel nach Malmö] {{Wayback|url=http://www.football.ch/nm/de/Frauen-Nationalteam.aspx?cid=77370|date=20111111223044}}{{ref-de}}&lt;/ref&gt;:

2015 թվականին Ռամոնան 3 տարվա պայմանագիր է կնքել գերմանական «Վոլֆսբուրգ» ({{lang-de|''Verein für Leibesübungen Wolfsburg-Fußball GmbH''}}՝ գերմանական կանանց ֆուտբոլային ակումբ) ակումբի հետ։

2021 թվականի հունիսի 7-ին Բախմանը հաղթել է Ֆրանսիայի 2020/21 առաջնությունը [[«Պարի Սեն Ժերմենի»]] հետ&lt;ref name=&quot;чемпипонФранции2021&quot;&gt;{{cite web|author=|url=https://www.football.ch/sfv/nationalteams/a-team-frauen/news/franzoesischer-meistertitel-fuer-ramona-bachmann.aspx|title=FRANZÖSISCHER MEISTERTITEL FÜR RAMONA BACHMANN|lang=de|website=football.ch|publisher=Швейцарский футбольный союз|date=2021-06-07|accessdate=2021-06-10|archive-date=2021-06-10|archive-url=https://web.archive.org/web/20210610194009/https://www.football.ch/sfv/nationalteams/a-team-frauen/news/franzoesischer-meistertitel-fuer-ramona-bachmann.aspx|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

== Կարիերա հավաքականում ==
[[Պատկեր:C10 Ramona Bachmann 111023 Sverige-Schweiz 3-0 8310.jpg|thumb|150px|left|Ռամոնա Բախմանը Շվեյցարիայի հավաքականի կազմում, 2012 թվականի հոկտեմբեր]]
2007 թվականի ապրիլի 10-ին Ռամոնա Բախմանը իր նորամուտը նշեց Շվեյցարիայի երիտասարդական հավաքականում (մինչև 19 տարեկան աղջիկներ)։ 2009 թվականին նա իրավունք է ստացել մասնակցելու Եվրոպայի երիտասարդական առաջնությանը ազգային հավաքականի կազմում։ Բախմանը թիմի առաջատարն էր, և հենց նրա խաղի շնորհիվ էր, որ թիմը կարողացավ քառորդ եզրափակիչում հաղթել Գերմանիայի ուժեղ թիմին և պատմության մեջ առաջին անգամ հայտնվել կիսաեզրափակչում&lt;ref&gt;[http://ru.uefa.com/womensunder19/history/season=2009/index.html Чисто английская победа] {{Wayback|url=http://ru.uefa.com/womensunder19/history/season=2009/index.html|date=20121023150807}} // Официальный сайт УЕФА&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://ru.uefa.com/womensunder19/news/newsid=1618483.html Швейцария на чемпионате Европы среди девушек до 19 лет 2011] // Официальный сайт УЕФА&lt;/ref&gt;:

2007 թվականի հունիսի 15-ին Բախմանը նորամուտը նշեց իր երկրի հիմնական կազմում։ Մինչև 2009 թվականի մարտը նա անցկացրել է 14 հանդիպում՝ դառնալով 4 գոլի հեղինակ&lt;ref name=&quot;best20092&quot;&gt;{{Cite web|url=https://sponsorship.credit-suisse.com/app/article/index.cfm?fuseaction=OpenArticle&amp;aoid=266234&amp;lang=EN|title=Diego and Ramona: Switzerland’s Best Footballers|accessdate=2011-07-25|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120724163930/https://sponsorship.credit-suisse.com/app/article/index.cfm?fuseaction=OpenArticle&amp;aoid=266234&amp;lang=EN|archivedate=2012-07-24|deadlink=yes}}&lt;/ref&gt;: 2011 թվականի Աշխարհի առաջնության ընտրական փուլում, որը մեկնարկել է 2009 թվականի սեպտեմբերին, Բախմանը մասնակցել է 7 հանդիպման, որոնցում խփել է 4 գոլ, սակայն Շվեյցարիայի հավաքականը որակավորման փլեյ-օֆֆում պարտվեց Անգլիային և չհայտնվեց առաջնությունում։

== Խաղային որակներ ==
Մասնագետները նշում են Ռամոնա Բախմանի տեխնիկական բարձր մակարդակն ու ինքնավստահությունը&lt;ref&gt;[http://ru.uefa.com/womensunder19/news/newsid=864245.html Десятка звезд будущего] {{Wayback|url=http://ru.uefa.com/womensunder19/news/newsid=864245.html|date=20160309022102}} // Официальный сайт УЕФА&lt;/ref&gt;: [[Իգոր Շալիմով|Իգոր Շալիմովը]] 2011 թվականի աշխարհի առաջնության ընտրական Ռուսաստան-Շվեյցարիա խաղից հետո նշել է նաև հարձակվողի բարձր արագությունը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.rusfootball.info/pliga/1146119867-igor-shalimov-uroven-chempionata-rossii-ochen.html|title=Игорь Шалимов: уровень женского чемпионата России очень низкий|access-date=2011-07-25|archive-date=2010-06-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20100624085334/http://www.rusfootball.info/pliga/1146119867-igor-shalimov-uroven-chempionata-rossii-ochen.html|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;:

== Ձեռքբերումներ ==

=== «Վոլֆսբուրգ» ===

* Գերմանիայի գավաթակիր՝ 2015/2016

=== «Չելսի» ===

* Անգլիայի չեմպիոն՝ 2017/2018, 2019/2020
* Անգլիայի գավաթի հաղթող՝ 2017/2018

=== «Պարի Սեն Ժերմեն» ===

* Ֆրանսիայի չեմպիոն՝ 2020/2021&lt;ref name=&quot;&quot;&gt;FRANZÖSISCHER MEISTERTITEL FÜR RAMONA BACHMANN (нем.). football.ch. Швейцарский футбольный союз (7 июня 2021). Дата обращения: 10 июня 2021. Архивировано 10 июня 2021 года&lt;/ref&gt;:

== Անձնական կյանք ==
Կանադայում 2015 թվականի կանանց աշխարհի գավաթի խաղարկության ժամանակ կատարել է [[Քամինգ աութ|քամինգ աութ՝]] հանդես է եկել որպես [[լեսբուհի]]&lt;ref&gt;{{cite news|title=Swiss football star comes out as gay|url=http://www.gaystarnews.com/article/swiss-football-star-comes-out-gay160615/|date=2015-06-16|accessdate=2015-08-26|work=Gay Star News|archivedate=2015-08-16|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150816003523/http://www.gaystarnews.com/article/swiss-football-star-comes-out-gay160615/}}&lt;/ref&gt;: Ռամոնան նախկինում հարաբերությունների մեջ է եղել Շվեյցարիայի հավաքականի խաղացող [[Ալիշա Լեման|Ալիշա Լեմանի]] հետ, ով տեղափոխվել է Լոնդոն՝ խաղալու «Վեսթ Հեմ Յունայթեդում»&lt;ref&gt;{{cite news|last=Santschi|first=Stephan|title=Alisha Lehmann and Ramona Bachmann: inspired by love|url=https://vaaju.com/austriaeng/alisha-lehmann-and-ramona-bachmann-inspired-by-love/|accessdate=2018-12-16|publisher=Aargauer Zeitung|date=2018-10-09|archivedate=2018-12-16|archiveurl=https://web.archive.org/web/20181216212315/https://vaaju.com/austriaeng/alisha-lehmann-and-ramona-bachmann-inspired-by-love/}}&lt;/ref&gt;: Նրանց ազգային հավաքականի մարզիչ [[Մարտինա Վոս-Տեկլենբուրգ|Մարտինա Վոս-Տեկլենբուրգը]] պարզաբանել է. «Կանանց ֆուտբոլում իրավիճակը բացառիկ չէ»&lt;ref&gt;{{cite news|title=Bachmann und Lehmann im Sturm der Liebe|url=https://www.schweizer-illustrierte.ch/stars/schweiz/ramona-bachmann-und-alisha-lehmann-sollen-fussball-nati-an-die-wm-bringen|accessdate=2018-12-16|publisher=Schweizer Illustrierte|date=2018-10-09|language=de|archivedate=2018-10-19|archiveurl=https://web.archive.org/web/20181019164212/https://www.schweizer-illustrierte.ch/stars/schweiz/ramona-bachmann-und-alisha-lehmann-sollen-fussball-nati-an-die-wm-bringen}}&lt;/ref&gt;:

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ|2}}
{{Արտաքին հղումներ}}
{{DEFAULTSORT:Բախման, Ռամոնա}}
[[Կատեգորիա:Շվեյցարացի կին ֆուտբոլիստներ]]
[[Կատեգորիա:Ֆուտբոլի հարձակվողներ]]
[[Կատեգորիա:Շվեյցարիայի հավաքականի ֆուտբոլիստներ]]
[[Կատեգորիա:Լյուցերնի ֆուտբոլիստներ]]
[[Կատեգորիա:Չելսիի ֆուտբոլիստներ]]
[[Կատեգորիա:Պարի Սեն Ժերմենի ֆուտբոլիստներ]]
[[Կատեգորիա:Վոլֆսբուրգի ֆուտբոլիստներ]]</text>
      <sha1>1v5b95i16i6wy14rdl9g6d1grmyx14n</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486304</id>
      <parentid>8486258</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T00:01:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ԱշբոտՏՆՂ</username>
        <id>48669</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Colon֊ը (:, U+003A) փոխարինում եմ հայերեն վերջակետով (։, U+0589)</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12252" xml:space="preserve">{{Ֆուտբոլիստ}}
'''Ռամոնա Բախման''' ({{lang-de|''Ramona Bachmann''}}, {{ԱԾ}}), [[Շվեյցարիա|շվեյցարացի]] [[Ֆուտբոլ|ֆուտբոլիստ]], ֆրանսիական [[«Պարի Սեն Ժերմեն» ակումբ|«Պարի Սեն Ժերմեն» ակումբի]] և [[Շվեյցարիայի կանանց ֆուտբոլի ազգային հավաքական|Շվեյցարիայի հավաքականի]] [[Հարձակվող (ֆուտբոլ)|հարձակվող]]։

== Ակումբային կարիերա ==
[[Պատկեր:Ramona Bachmann 2011-07-24 (4).JPG|thumb|left|«Ումեա» ակումբի կազմում 2011 թվականի հուլիսին]]
«Մալթեր» ակումբի ֆուտբոլային դպրոցի սան։ Մեկ մրցաշրջան Շվեյցարիայի երկրորդ դիվիզիոնում իր հարազատ ակումբում խաղալուց հետո Ռամոննա Բախմանը տեղափոխվեց Շվեյցարիայի չեմպիոն «Լյուցեռն» ակումբ։ Սակայն կես մրցաշրջանից հետո՝ 16 տարեկանում, նա նկատվում է շվեդական «Ումեա» ակումբի սկաուտների կողմից և 2007 թվականի մարտին դառնում այս թիմի խաղացող։ 2009 թվականի մրցաշրջանի մեկնարկից առաջ բրազիլուհի [[Մարթա (ֆուտբոլիստուհի)|Մարթայի]] հեռանալուց հետո Ռամոնան դարձավ թիմի առանցքային խաղացողներից մեկը՝ մրցաշրջանի ընթացքում Շվեդիայի առաջնության 19 հանդիպումներում խփելով 14 գոլ։ Տարեվերջին նա ընտրվեց որպես Շվեյցարիայի լավագույն խաղացող&lt;ref name=&quot;best2009&quot;&gt;{{Cite web|url=https://sponsorship.credit-suisse.com/app/article/index.cfm?fuseaction=OpenArticle&amp;aoid=266234&amp;lang=EN|title=Diego and Ramona: Switzerland’s Best Footballers|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120724163930/https://sponsorship.credit-suisse.com/app/article/index.cfm?fuseaction=OpenArticle&amp;aoid=266234&amp;lang=EN|archivedate=2012-07-24|accessdate=2011-07-25|deadlink=yes}}&lt;/ref&gt;։

2009 թվականի դեկտեմբերին Ռամոնա Բախմանը մեկնեց ամերիկյան «Ատլանտա Բիթ» ակումբ  (''Atlanta Beat''), որը խաղում էր [[WPS]] ({{lang-en|''Women’s Professional Soccer''}}) լիգայում&lt;ref&gt;[http://www.foot2day.ru/news/show/19318 Новый тренер «Умео» «подписывает» финскую полузащитницу] {{Wayback|url=http://www.foot2day.ru/news/show/19318|date=20220506184820}} // Футбол сегодня&lt;/ref&gt;։ Սակայն ԱՄՆ-ում ֆուտբոլիստի խաղը չստացվեց։ Մրցաշրջանի ընթացքում ընդամենը 10 հանդիպում անցկացնելուց և միայն մեկ գոլ խփելուց հետո, հաջորդ տարի Ռամոնա Բախմանը վերադարձավ «Ումեա», չնայած մի շարք առաջարկներ ուներ [[Գերմանիա|Գերմանիայի]], [[Անգլիա|Անգլիայի]] և [[Շվեդիա|Շվեդիայի]] այլ ակումբներից։  

Բախմանը ճանաչվել է Damallsvenskan-ի ({{lang-sv|''Damallsvenskan''՝ Շվեդիայի կանանց ֆուտբոլի բարձրագույն լիգա}}) լավագույն կին խաղացող 2011 թվականի մրցաշրջանում և դրա ավարտից հետո տեղափոխվել է «&lt;nowiki/&gt;[[Մալմյո]]&lt;nowiki/&gt;» ակումբ, որը դարձել է մրցաշարի հաղթող&lt;ref&gt;[http://www.football.ch/nm/de/Frauen-Nationalteam.aspx?cid=77370 Bachmann: Auszeichnung und Wechsel nach Malmö] {{Wayback|url=http://www.football.ch/nm/de/Frauen-Nationalteam.aspx?cid=77370|date=20111111223044}}{{ref-de}}&lt;/ref&gt;։

2015 թվականին Ռամոնան 3 տարվա պայմանագիր է կնքել գերմանական «Վոլֆսբուրգ» ({{lang-de|''Verein für Leibesübungen Wolfsburg-Fußball GmbH''}}՝ գերմանական կանանց ֆուտբոլային ակումբ) ակումբի հետ։

2021 թվականի հունիսի 7-ին Բախմանը հաղթել է Ֆրանսիայի 2020/21 առաջնությունը [[«Պարի Սեն Ժերմենի»]] հետ&lt;ref name=&quot;чемпипонФранции2021&quot;&gt;{{cite web|author=|url=https://www.football.ch/sfv/nationalteams/a-team-frauen/news/franzoesischer-meistertitel-fuer-ramona-bachmann.aspx|title=FRANZÖSISCHER MEISTERTITEL FÜR RAMONA BACHMANN|lang=de|website=football.ch|publisher=Швейцарский футбольный союз|date=2021-06-07|accessdate=2021-06-10|archive-date=2021-06-10|archive-url=https://web.archive.org/web/20210610194009/https://www.football.ch/sfv/nationalteams/a-team-frauen/news/franzoesischer-meistertitel-fuer-ramona-bachmann.aspx|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;։

== Կարիերա հավաքականում ==
[[Պատկեր:C10 Ramona Bachmann 111023 Sverige-Schweiz 3-0 8310.jpg|thumb|150px|left|Ռամոնա Բախմանը Շվեյցարիայի հավաքականի կազմում, 2012 թվականի հոկտեմբեր]]
2007 թվականի ապրիլի 10-ին Ռամոնա Բախմանը իր նորամուտը նշեց Շվեյցարիայի երիտասարդական հավաքականում (մինչև 19 տարեկան աղջիկներ)։ 2009 թվականին նա իրավունք է ստացել մասնակցելու Եվրոպայի երիտասարդական առաջնությանը ազգային հավաքականի կազմում։ Բախմանը թիմի առաջատարն էր, և հենց նրա խաղի շնորհիվ էր, որ թիմը կարողացավ քառորդ եզրափակիչում հաղթել Գերմանիայի ուժեղ թիմին և պատմության մեջ առաջին անգամ հայտնվել կիսաեզրափակչում&lt;ref&gt;[http://ru.uefa.com/womensunder19/history/season=2009/index.html Чисто английская победа] {{Wayback|url=http://ru.uefa.com/womensunder19/history/season=2009/index.html|date=20121023150807}} // Официальный сайт УЕФА&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://ru.uefa.com/womensunder19/news/newsid=1618483.html Швейцария на чемпионате Европы среди девушек до 19 лет 2011] // Официальный сайт УЕФА&lt;/ref&gt;։

2007 թվականի հունիսի 15-ին Բախմանը նորամուտը նշեց իր երկրի հիմնական կազմում։ Մինչև 2009 թվականի մարտը նա անցկացրել է 14 հանդիպում՝ դառնալով 4 գոլի հեղինակ&lt;ref name=&quot;best20092&quot;&gt;{{Cite web|url=https://sponsorship.credit-suisse.com/app/article/index.cfm?fuseaction=OpenArticle&amp;aoid=266234&amp;lang=EN|title=Diego and Ramona: Switzerland’s Best Footballers|accessdate=2011-07-25|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120724163930/https://sponsorship.credit-suisse.com/app/article/index.cfm?fuseaction=OpenArticle&amp;aoid=266234&amp;lang=EN|archivedate=2012-07-24|deadlink=yes}}&lt;/ref&gt;։ 2011 թվականի Աշխարհի առաջնության ընտրական փուլում, որը մեկնարկել է 2009 թվականի սեպտեմբերին, Բախմանը մասնակցել է 7 հանդիպման, որոնցում խփել է 4 գոլ, սակայն Շվեյցարիայի հավաքականը որակավորման փլեյ-օֆֆում պարտվեց Անգլիային և չհայտնվեց առաջնությունում։

== Խաղային որակներ ==
Մասնագետները նշում են Ռամոնա Բախմանի տեխնիկական բարձր մակարդակն ու ինքնավստահությունը&lt;ref&gt;[http://ru.uefa.com/womensunder19/news/newsid=864245.html Десятка звезд будущего] {{Wayback|url=http://ru.uefa.com/womensunder19/news/newsid=864245.html|date=20160309022102}} // Официальный сайт УЕФА&lt;/ref&gt;։ [[Իգոր Շալիմով|Իգոր Շալիմովը]] 2011 թվականի աշխարհի առաջնության ընտրական Ռուսաստան-Շվեյցարիա խաղից հետո նշել է նաև հարձակվողի բարձր արագությունը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.rusfootball.info/pliga/1146119867-igor-shalimov-uroven-chempionata-rossii-ochen.html|title=Игорь Шалимов: уровень женского чемпионата России очень низкий|access-date=2011-07-25|archive-date=2010-06-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20100624085334/http://www.rusfootball.info/pliga/1146119867-igor-shalimov-uroven-chempionata-rossii-ochen.html|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;։

== Ձեռքբերումներ ==

=== «Վոլֆսբուրգ» ===

* Գերմանիայի գավաթակիր՝ 2015/2016

=== «Չելսի» ===

* Անգլիայի չեմպիոն՝ 2017/2018, 2019/2020
* Անգլիայի գավաթի հաղթող՝ 2017/2018

=== «Պարի Սեն Ժերմեն» ===

* Ֆրանսիայի չեմպիոն՝ 2020/2021&lt;ref name=&quot;&quot;&gt;FRANZÖSISCHER MEISTERTITEL FÜR RAMONA BACHMANN (нем.). football.ch. Швейцарский футбольный союз (7 июня 2021). Дата обращения: 10 июня 2021. Архивировано 10 июня 2021 года&lt;/ref&gt;:

== Անձնական կյանք ==
Կանադայում 2015 թվականի կանանց աշխարհի գավաթի խաղարկության ժամանակ կատարել է [[Քամինգ աութ|քամինգ աութ՝]] հանդես է եկել որպես [[լեսբուհի]]&lt;ref&gt;{{cite news|title=Swiss football star comes out as gay|url=http://www.gaystarnews.com/article/swiss-football-star-comes-out-gay160615/|date=2015-06-16|accessdate=2015-08-26|work=Gay Star News|archivedate=2015-08-16|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150816003523/http://www.gaystarnews.com/article/swiss-football-star-comes-out-gay160615/}}&lt;/ref&gt;։ Ռամոնան նախկինում հարաբերությունների մեջ է եղել Շվեյցարիայի հավաքականի խաղացող [[Ալիշա Լեման|Ալիշա Լեմանի]] հետ, ով տեղափոխվել է Լոնդոն՝ խաղալու «Վեսթ Հեմ Յունայթեդում»&lt;ref&gt;{{cite news|last=Santschi|first=Stephan|title=Alisha Lehmann and Ramona Bachmann: inspired by love|url=https://vaaju.com/austriaeng/alisha-lehmann-and-ramona-bachmann-inspired-by-love/|accessdate=2018-12-16|publisher=Aargauer Zeitung|date=2018-10-09|archivedate=2018-12-16|archiveurl=https://web.archive.org/web/20181216212315/https://vaaju.com/austriaeng/alisha-lehmann-and-ramona-bachmann-inspired-by-love/}}&lt;/ref&gt;։ Նրանց ազգային հավաքականի մարզիչ [[Մարտինա Վոս-Տեկլենբուրգ|Մարտինա Վոս-Տեկլենբուրգը]] պարզաբանել է. «Կանանց ֆուտբոլում իրավիճակը բացառիկ չէ»&lt;ref&gt;{{cite news|title=Bachmann und Lehmann im Sturm der Liebe|url=https://www.schweizer-illustrierte.ch/stars/schweiz/ramona-bachmann-und-alisha-lehmann-sollen-fussball-nati-an-die-wm-bringen|accessdate=2018-12-16|publisher=Schweizer Illustrierte|date=2018-10-09|language=de|archivedate=2018-10-19|archiveurl=https://web.archive.org/web/20181019164212/https://www.schweizer-illustrierte.ch/stars/schweiz/ramona-bachmann-und-alisha-lehmann-sollen-fussball-nati-an-die-wm-bringen}}&lt;/ref&gt;։

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ|2}}
{{Արտաքին հղումներ}}
{{DEFAULTSORT:Բախման, Ռամոնա}}
[[Կատեգորիա:Շվեյցարացի կին ֆուտբոլիստներ]]
[[Կատեգորիա:Ֆուտբոլի հարձակվողներ]]
[[Կատեգորիա:Շվեյցարիայի հավաքականի ֆուտբոլիստներ]]
[[Կատեգորիա:Լյուցերնի ֆուտբոլիստներ]]
[[Կատեգորիա:Չելսիի ֆուտբոլիստներ]]
[[Կատեգորիա:Պարի Սեն Ժերմենի ֆուտբոլիստներ]]
[[Կատեգորիա:Վոլֆսբուրգի ֆուտբոլիստներ]]</text>
      <sha1>1znc7tz4zhhg9qbeh3avc1b2oj8tbuj</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Գայանե Կոստանյան</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1099022</id>
    <revision>
      <id>8486096</id>
      <timestamp>2022-08-09T14:55:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Քրմապետ</username>
        <id>122702</id>
      </contributor>
      <comment>Ստեղծվել է «[[:ru:Special:Redirect/revision/121517092|Костанян, Гаяне]]» էջի թարգմանությամբ</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6341" xml:space="preserve"> {{Տեղեկաքարտ Ֆուտբոլիստ|անուն=Գայանե Կոստասնյան|ծննդյան ամասիվ=[[հուլիսի 20]], [[1988]]|ծննդավայր=[[Երևան]], [[Հայկական Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետություն]], [[ԽՍՀՄ]]|հասակ=164 սմ|ազգությունը=հայ|քաղաքացիությունը={{դրոշավորում|Հայաստան}}|դիրք=[[հարձակվող (ֆուտբոլ)|հարձակվող]]|ակումբ=Քոլեջ (Հայաստան)|տարի=2002 - 2008|ակումբ2=Օմենմեն (Լիբանան)|տարի2=2008 - 2012|ակումբ3=Նեֆտեխիմիկ (Ուկրաինա)|տարի3=2012|ակումբ4=Կուբանոչկա (Ռուսաստան)|տարի4=2013 - 2014|ակումբ5=Կոկշե (Ղազախստան)|տարի5=2015-|խաղ4=27|գոլ4=9|խաղ3=12|գոլ3=8|ազգային թիմ2=[[Հայաստանի ֆուտբոլի կանանց ազգային հավաքական|Հայաստան]]|ազգային խաղ2=+17|ազգային գոլ2=+1|ազգային տարի2=2009—2012|ազգային խաղ=200? - 2011|ազգային թիմ1=Հայաստանի ֆուտբոլի կանանց ազգային հավաքական (մինչ 19)}}
[[Категория:Проект:Футбол:Последняя правка в 2022 году]]
[[Категория:Википедия:Статьи о футболистах без портретов]]
[[Категория:Персоналии по алфавиту]]
[[Категория:Спортсмены по алфавиту]]
[[Категория:Футболисты по алфавиту]]
'''Գայանե Կոստանյան''' (հուլիսի 20, 1988, [[Երևան]] ) հայ [[Ֆուտբոլ|ֆուտբոլիստ]], [[Հարձակվող (ֆուտբոլ)|հարձակվող]]։ Նա խաղացել է [[Հայաստանի ֆուտբոլի կանանց ազգային հավաքական|Հայաստանի ֆուտբոլի կանանց ազգային հավաքականի]] կողմից։

== Կենսագրություն ==
Գայանե Կոստանյանը կարիերան սկսել է երևանյան Քոլեջ ակումբում։ Քոլեջի հետ միասին բազմիցս դարձել է Հայաստանի գավաթի չեմպիոնատի գավաթակիր։ 2004 թվականին 16 տարեկան հասակում ճանաչվել է երկրի լավագույն կին ֆուտբոլիստ&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://a1plus.am/ru/article/223212|title=16-ЛЕТНЯЯ ГАЯНЕ КОСТАНЯН — ЛУЧШАЯ ФУТБОЛИСТКА|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200207114837/https://a1plus.am/ru/article/223212|archivedate=2020-02-07|dead-url=no|accessdate=2020-02-07}}&lt;/ref&gt;։ Այնուհետև նա մի քանի մրցաշրջան անցկացրել է լիբանանյան «Օմենմեն» ակումբում։

2012 թվականին նա տեղափոխվել է ուկրաինական «Նեֆտեխիմիկ» ([[Կալուշ]]) ակումբ։Ուկրաինայի առաջնությունում 12 խաղի ընթացքում դարձել 8 գոլի հեղինակ։ Մրցաշրջանի ավարտին նա դարձավ Ուկրաինայի գավաթի գավաթակիր&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.ua-football.com/ukrainian/amateur/1349006169-kaluskiy-naftohimik-volodar-kubka-ukrayini-2012-sered-zhinok.html|title=Калуський «Нафтохімік» — володар Кубка України 2012 серед жінок|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200207114837/https://www.ua-football.com/ukrainian/amateur/1349006169-kaluskiy-naftohimik-volodar-kubka-ukrayini-2012-sered-zhinok.html|archivedate=2020-02-07|dead-url=no|accessdate=2020-02-07}}&lt;/ref&gt; և ազգային առաջնության արծաթե մեդալակիր։

2013 թվականի հունվարին տեղափոխվել է ռուսական Կուբանոչկա կանանց ակումբ&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.saratov.kp.ru/online/news/1352126/|title=В ФК «Кубаночка» перешли футболистки сборной Армении|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200207121849/https://www.saratov.kp.ru/online/news/1352126/|archivedate=2020-02-07|dead-url=no|accessdate=2020-02-07}}&lt;/ref&gt;։ Ռուսաստանի բարձրագույն դիվիզիոնում երեք չավարտված մրցաշրջանների ընթացքում նա մասնակցել է 27 հանդիպման մեջ, որտեղ 9 գոլի հեղինակ դարձավ։ 2014 թվականին Կուբանոչկան Ռուսաստանի գավաթի եզրափակչին հասավ, բայց Գայանե Կոստանյանը չմասնակցեց այդ եզրափակիչ հանդիպմանը։

2015 թվականին նա հանդես է եկել Ղազախստանի «Կոկշե»-ի կազմում, որի հետ դարձել է Ղազախստանի առաջնության բրոնզե մեդալակիր և հասել է մինչ ազգային գավաթի եզրափակիչ։

Իր  կարիերայի ավարտից հետո Ֆրանսիայում աշխատել է որպես երեխաների մարզիչ։ 

Նա հանդես է եկել Հայաստանի երիտասարդական հավաքականում։ Երիտասարդ տարիքից խաղացել է նաև [[Հայաստանի ֆուտբոլի կանանց ազգային հավաքական|ազգային հավաքականում]], 2010-ականների սկզբին եղել է թիմի ավագ։ Պաշտոնական մրցաշարերում նա ազգային հավաքականի կազմում մասնակցել է առնվազն 17 հանդիպման մեջ։

== Ծանոթագրություններ ==
{{Ծանցանկ}}

== Արտաքին հղումներ ==

* {{Soccerway|97724}}
* [http://wfpl.com.ua/team/player/?id=349&amp;id_team=214 Профиль на сайте wfpl.com.ua]
[[Կատեգորիա:Հայ կին ֆուտբոլիստներ]]
[[Կատեգորիա:Երևան քաղաքում ծնվածներ]]
[[Կատեգորիա:Անձինք այբբենական կարգով]]
[[Կատեգորիա:Ապրող անձինք]]
[[Կատեգորիա:1988 ծնունդներ]]
[[Կատեգորիա:Հուլիսի 20 ծնունդներ]]</text>
      <sha1>77lrcr79n1013xylvnk9x8xrizmzmit</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486097</id>
      <parentid>8486096</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T14:56:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Քրմապետ</username>
        <id>122702</id>
      </contributor>
      <comment>Ստեղծվել է «[[:ru:Special:Redirect/revision/121517092|Костанян, Гаяне]]» էջի թարգմանությամբ</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6340" xml:space="preserve"> {{Տեղեկաքարտ Ֆուտբոլիստ|անուն=Գայանե Կոստասնյան|ծննդյան ամասիվ=[[հուլիսի 20]], [[1988]]|ծննդավայր=[[Երևան]], [[Հայկական Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետություն]], [[ԽՍՀՄ]]|հասակ=164 սմ|ազգությունը=հայ|քաղաքացիությունը={{դրոշավորում|Հայաստան}}|դիրք=[[հարձակվող (ֆուտբոլ)|հարձակվող]]|ակումբ=Քոլեջ (Հայաստան)|տարի=2002 - 2008|ակումբ2=Օմենմեն (Լիբանան)|տարի2=2008 - 2012|ակումբ3=Նեֆտեխիմիկ (Ուկրաինա)|տարի3=2012|ակումբ4=Կուբանոչկա (Ռուսաստան)|տարի4=2013 - 2014|ակումբ5=Կոկշե (Ղազախստան)|տարի5=2015-|խաղ4=27|գոլ4=9|խաղ3=12|գոլ3=8|ազգային թիմ2=[[Հայաստանի ֆուտբոլի կանանց ազգային հավաքական|Հայաստան]]|ազգային խաղ2=+17|ազգային գոլ2=+1|ազգային տարի2=2009—2012|ազգային խաղ=200? - 2011|ազգային թիմ1=Հայաստանի ֆուտբոլի կանանց ազգային հավաքական (մինչ 19)}}
[[Категория:Проект:Футбол:Последняя правка в 2022 году]]
[[Категория:Википедия:Статьи о футболистах без портретов]]
[[Категория:Персоналии по алфавиту]]
[[Категория:Спортсмены по алфавиту]]
[[Категория:Футболисты по алфавиту]]
'''Գայանե Կոստանյան''' (հուլիսի 20, 1988, [[Երևան]]) հայ [[Ֆուտբոլ|ֆուտբոլիստ]], [[Հարձակվող (ֆուտբոլ)|հարձակվող]]։ Նա խաղացել է [[Հայաստանի ֆուտբոլի կանանց ազգային հավաքական|Հայաստանի ֆուտբոլի կանանց ազգային հավաքականի]] կողմից։

== Կենսագրություն ==
Գայանե Կոստանյանը կարիերան սկսել է երևանյան Քոլեջ ակումբում։ Քոլեջի հետ միասին բազմիցս դարձել է Հայաստանի գավաթի չեմպիոնատի գավաթակիր։ 2004 թվականին 16 տարեկան հասակում ճանաչվել է երկրի լավագույն կին ֆուտբոլիստ&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://a1plus.am/ru/article/223212|title=16-ЛЕТНЯЯ ГАЯНЕ КОСТАНЯН — ЛУЧШАЯ ФУТБОЛИСТКА|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200207114837/https://a1plus.am/ru/article/223212|archivedate=2020-02-07|dead-url=no|accessdate=2020-02-07}}&lt;/ref&gt;։ Այնուհետև նա մի քանի մրցաշրջան անցկացրել է լիբանանյան «Օմենմեն» ակումբում։

2012 թվականին նա տեղափոխվել է ուկրաինական «Նեֆտեխիմիկ» ([[Կալուշ]]) ակումբ։Ուկրաինայի առաջնությունում 12 խաղի ընթացքում դարձել 8 գոլի հեղինակ։ Մրցաշրջանի ավարտին նա դարձավ Ուկրաինայի գավաթի գավաթակիր&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.ua-football.com/ukrainian/amateur/1349006169-kaluskiy-naftohimik-volodar-kubka-ukrayini-2012-sered-zhinok.html|title=Калуський «Нафтохімік» — володар Кубка України 2012 серед жінок|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200207114837/https://www.ua-football.com/ukrainian/amateur/1349006169-kaluskiy-naftohimik-volodar-kubka-ukrayini-2012-sered-zhinok.html|archivedate=2020-02-07|dead-url=no|accessdate=2020-02-07}}&lt;/ref&gt; և ազգային առաջնության արծաթե մեդալակիր։

2013 թվականի հունվարին տեղափոխվել է ռուսական Կուբանոչկա կանանց ակումբ&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.saratov.kp.ru/online/news/1352126/|title=В ФК «Кубаночка» перешли футболистки сборной Армении|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200207121849/https://www.saratov.kp.ru/online/news/1352126/|archivedate=2020-02-07|dead-url=no|accessdate=2020-02-07}}&lt;/ref&gt;։ Ռուսաստանի բարձրագույն դիվիզիոնում երեք չավարտված մրցաշրջանների ընթացքում նա մասնակցել է 27 հանդիպման մեջ, որտեղ 9 գոլի հեղինակ դարձավ։ 2014 թվականին Կուբանոչկան Ռուսաստանի գավաթի եզրափակչին հասավ, բայց Գայանե Կոստանյանը չմասնակցեց այդ եզրափակիչ հանդիպմանը։

2015 թվականին նա հանդես է եկել Ղազախստանի «Կոկշե»-ի կազմում, որի հետ դարձել է Ղազախստանի առաջնության բրոնզե մեդալակիր և հասել է մինչ ազգային գավաթի եզրափակիչ։

Իր  կարիերայի ավարտից հետո Ֆրանսիայում աշխատել է որպես երեխաների մարզիչ։ 

Նա հանդես է եկել Հայաստանի երիտասարդական հավաքականում։ Երիտասարդ տարիքից խաղացել է նաև [[Հայաստանի ֆուտբոլի կանանց ազգային հավաքական|ազգային հավաքականում]], 2010-ականների սկզբին եղել է թիմի ավագ։ Պաշտոնական մրցաշարերում նա ազգային հավաքականի կազմում մասնակցել է առնվազն 17 հանդիպման մեջ։

== Ծանոթագրություններ ==
{{Ծանցանկ}}

== Արտաքին հղումներ ==

* {{Soccerway|97724}}
* [http://wfpl.com.ua/team/player/?id=349&amp;id_team=214 Профиль на сайте wfpl.com.ua]
[[Կատեգորիա:Հայ կին ֆուտբոլիստներ]]
[[Կատեգորիա:Երևան քաղաքում ծնվածներ]]
[[Կատեգորիա:Անձինք այբբենական կարգով]]
[[Կատեգորիա:Ապրող անձինք]]
[[Կատեգորիա:1988 ծնունդներ]]
[[Կատեգորիա:Հուլիսի 20 ծնունդներ]]</text>
      <sha1>lg7nhyesqzmqfd40fn1jjfm794267pe</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486099</id>
      <parentid>8486097</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T14:57:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Քրմապետ</username>
        <id>122702</id>
      </contributor>
      <minor />
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4685" xml:space="preserve">'''Գայանե Կոստանյան''' (հուլիսի 20, 1988, [[Երևան]]) հայ [[Ֆուտբոլ|ֆուտբոլիստ]], [[Հարձակվող (ֆուտբոլ)|հարձակվող]]։ Նա խաղացել է [[Հայաստանի ֆուտբոլի կանանց ազգային հավաքական|Հայաստանի ֆուտբոլի կանանց ազգային հավաքականի]] կողմից։
== Կենսագրություն ==
Գայանե Կոստանյանը կարիերան սկսել է երևանյան Քոլեջ ակումբում։ Քոլեջի հետ միասին բազմիցս դարձել է Հայաստանի գավաթի չեմպիոնատի գավաթակիր։ 2004 թվականին 16 տարեկան հասակում ճանաչվել է երկրի լավագույն կին ֆուտբոլիստ&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://a1plus.am/ru/article/223212|title=16-ЛЕТНЯЯ ГАЯНЕ КОСТАНЯН — ЛУЧШАЯ ФУТБОЛИСТКА|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200207114837/https://a1plus.am/ru/article/223212|archivedate=2020-02-07|dead-url=no|accessdate=2020-02-07}}&lt;/ref&gt;։ Այնուհետև նա մի քանի մրցաշրջան անցկացրել է լիբանանյան «Օմենմեն» ակումբում։

2012 թվականին նա տեղափոխվել է ուկրաինական «Նեֆտեխիմիկ» ([[Կալուշ]]) ակումբ։Ուկրաինայի առաջնությունում 12 խաղի ընթացքում դարձել 8 գոլի հեղինակ։ Մրցաշրջանի ավարտին նա դարձավ Ուկրաինայի գավաթի գավաթակիր&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.ua-football.com/ukrainian/amateur/1349006169-kaluskiy-naftohimik-volodar-kubka-ukrayini-2012-sered-zhinok.html|title=Калуський «Нафтохімік» — володар Кубка України 2012 серед жінок|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200207114837/https://www.ua-football.com/ukrainian/amateur/1349006169-kaluskiy-naftohimik-volodar-kubka-ukrayini-2012-sered-zhinok.html|archivedate=2020-02-07|dead-url=no|accessdate=2020-02-07}}&lt;/ref&gt; և ազգային առաջնության արծաթե մեդալակիր։

2013 թվականի հունվարին տեղափոխվել է ռուսական Կուբանոչկա կանանց ակումբ&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.saratov.kp.ru/online/news/1352126/|title=В ФК «Кубаночка» перешли футболистки сборной Армении|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200207121849/https://www.saratov.kp.ru/online/news/1352126/|archivedate=2020-02-07|dead-url=no|accessdate=2020-02-07}}&lt;/ref&gt;։ Ռուսաստանի բարձրագույն դիվիզիոնում երեք չավարտված մրցաշրջանների ընթացքում նա մասնակցել է 27 հանդիպման մեջ, որտեղ 9 գոլի հեղինակ դարձավ։ 2014 թվականին Կուբանոչկան Ռուսաստանի գավաթի եզրափակչին հասավ, բայց Գայանե Կոստանյանը չմասնակցեց այդ եզրափակիչ հանդիպմանը։

2015 թվականին նա հանդես է եկել Ղազախստանի «Կոկշե»-ի կազմում, որի հետ դարձել է Ղազախստանի առաջնության բրոնզե մեդալակիր և հասել է մինչ ազգային գավաթի եզրափակիչ։

Իր  կարիերայի ավարտից հետո Ֆրանսիայում աշխատել է որպես երեխաների մարզիչ։ 

Նա հանդես է եկել Հայաստանի երիտասարդական հավաքականում։ Երիտասարդ տարիքից խաղացել է նաև [[Հայաստանի ֆուտբոլի կանանց ազգային հավաքական|ազգային հավաքականում]], 2010-ականների սկզբին եղել է թիմի ավագ։ Պաշտոնական մրցաշարերում նա ազգային հավաքականի կազմում մասնակցել է առնվազն 17 հանդիպման մեջ։

== Ծանոթագրություններ ==
{{Ծանցանկ}}

== Արտաքին հղումներ ==

* {{Soccerway|97724}}
* [http://wfpl.com.ua/team/player/?id=349&amp;id_team=214 Профиль на сайте wfpl.com.ua]
[[Կատեգորիա:Հայ կին ֆուտբոլիստներ]]
[[Կատեգորիա:Երևան քաղաքում ծնվածներ]]
[[Կատեգորիա:Անձինք այբբենական կարգով]]
[[Կատեգորիա:Ապրող անձինք]]
[[Կատեգորիա:1988 ծնունդներ]]
[[Կատեգորիա:Հուլիսի 20 ծնունդներ]]</text>
      <sha1>gugofkw6pq84fmm7xaodi37c0rfnog3</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486104</id>
      <parentid>8486099</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T15:01:40Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>23artashes</username>
        <id>2675</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>23artashes տեղափոխեց էջը «[[Գայանե Կոստասնյան]]»-ից «[[Գայանե Կոստանյան]]» առանց վերահղում թողնելու: վրիպակ</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4685" xml:space="preserve">'''Գայանե Կոստանյան''' (հուլիսի 20, 1988, [[Երևան]]) հայ [[Ֆուտբոլ|ֆուտբոլիստ]], [[Հարձակվող (ֆուտբոլ)|հարձակվող]]։ Նա խաղացել է [[Հայաստանի ֆուտբոլի կանանց ազգային հավաքական|Հայաստանի ֆուտբոլի կանանց ազգային հավաքականի]] կողմից։
== Կենսագրություն ==
Գայանե Կոստանյանը կարիերան սկսել է երևանյան Քոլեջ ակումբում։ Քոլեջի հետ միասին բազմիցս դարձել է Հայաստանի գավաթի չեմպիոնատի գավաթակիր։ 2004 թվականին 16 տարեկան հասակում ճանաչվել է երկրի լավագույն կին ֆուտբոլիստ&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://a1plus.am/ru/article/223212|title=16-ЛЕТНЯЯ ГАЯНЕ КОСТАНЯН — ЛУЧШАЯ ФУТБОЛИСТКА|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200207114837/https://a1plus.am/ru/article/223212|archivedate=2020-02-07|dead-url=no|accessdate=2020-02-07}}&lt;/ref&gt;։ Այնուհետև նա մի քանի մրցաշրջան անցկացրել է լիբանանյան «Օմենմեն» ակումբում։

2012 թվականին նա տեղափոխվել է ուկրաինական «Նեֆտեխիմիկ» ([[Կալուշ]]) ակումբ։Ուկրաինայի առաջնությունում 12 խաղի ընթացքում դարձել 8 գոլի հեղինակ։ Մրցաշրջանի ավարտին նա դարձավ Ուկրաինայի գավաթի գավաթակիր&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.ua-football.com/ukrainian/amateur/1349006169-kaluskiy-naftohimik-volodar-kubka-ukrayini-2012-sered-zhinok.html|title=Калуський «Нафтохімік» — володар Кубка України 2012 серед жінок|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200207114837/https://www.ua-football.com/ukrainian/amateur/1349006169-kaluskiy-naftohimik-volodar-kubka-ukrayini-2012-sered-zhinok.html|archivedate=2020-02-07|dead-url=no|accessdate=2020-02-07}}&lt;/ref&gt; և ազգային առաջնության արծաթե մեդալակիր։

2013 թվականի հունվարին տեղափոխվել է ռուսական Կուբանոչկա կանանց ակումբ&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.saratov.kp.ru/online/news/1352126/|title=В ФК «Кубаночка» перешли футболистки сборной Армении|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200207121849/https://www.saratov.kp.ru/online/news/1352126/|archivedate=2020-02-07|dead-url=no|accessdate=2020-02-07}}&lt;/ref&gt;։ Ռուսաստանի բարձրագույն դիվիզիոնում երեք չավարտված մրցաշրջանների ընթացքում նա մասնակցել է 27 հանդիպման մեջ, որտեղ 9 գոլի հեղինակ դարձավ։ 2014 թվականին Կուբանոչկան Ռուսաստանի գավաթի եզրափակչին հասավ, բայց Գայանե Կոստանյանը չմասնակցեց այդ եզրափակիչ հանդիպմանը։

2015 թվականին նա հանդես է եկել Ղազախստանի «Կոկշե»-ի կազմում, որի հետ դարձել է Ղազախստանի առաջնության բրոնզե մեդալակիր և հասել է մինչ ազգային գավաթի եզրափակիչ։

Իր  կարիերայի ավարտից հետո Ֆրանսիայում աշխատել է որպես երեխաների մարզիչ։ 

Նա հանդես է եկել Հայաստանի երիտասարդական հավաքականում։ Երիտասարդ տարիքից խաղացել է նաև [[Հայաստանի ֆուտբոլի կանանց ազգային հավաքական|ազգային հավաքականում]], 2010-ականների սկզբին եղել է թիմի ավագ։ Պաշտոնական մրցաշարերում նա ազգային հավաքականի կազմում մասնակցել է առնվազն 17 հանդիպման մեջ։

== Ծանոթագրություններ ==
{{Ծանցանկ}}

== Արտաքին հղումներ ==

* {{Soccerway|97724}}
* [http://wfpl.com.ua/team/player/?id=349&amp;id_team=214 Профиль на сайте wfpl.com.ua]
[[Կատեգորիա:Հայ կին ֆուտբոլիստներ]]
[[Կատեգորիա:Երևան քաղաքում ծնվածներ]]
[[Կատեգորիա:Անձինք այբբենական կարգով]]
[[Կատեգորիա:Ապրող անձինք]]
[[Կատեգորիա:1988 ծնունդներ]]
[[Կատեգորիա:Հուլիսի 20 ծնունդներ]]</text>
      <sha1>gugofkw6pq84fmm7xaodi37c0rfnog3</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486105</id>
      <parentid>8486104</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T15:02:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>23artashes</username>
        <id>2675</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4701" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Ֆուտբոլիստ}}
'''Գայանե Կոստանյան''' ({{ԱԾ}}), հայ [[Ֆուտբոլ|ֆուտբոլիստ]], [[Հարձակվող (ֆուտբոլ)|հարձակվող]]։ Նա խաղացել է [[Հայաստանի ֆուտբոլի կանանց ազգային հավաքական|Հայաստանի ֆուտբոլի կանանց ազգային հավաքականի]] կողմից։
== Կենսագրություն ==
Գայանե Կոստանյանը կարիերան սկսել է երևանյան Քոլեջ ակումբում։ Քոլեջի հետ միասին բազմիցս դարձել է Հայաստանի գավաթի չեմպիոնատի գավաթակիր։ 2004 թվականին 16 տարեկան հասակում ճանաչվել է երկրի լավագույն կին ֆուտբոլիստ&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://a1plus.am/ru/article/223212|title=16-ЛЕТНЯЯ ГАЯНЕ КОСТАНЯН — ЛУЧШАЯ ФУТБОЛИСТКА|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200207114837/https://a1plus.am/ru/article/223212|archivedate=2020-02-07|dead-url=no|accessdate=2020-02-07}}&lt;/ref&gt;։ Այնուհետև նա մի քանի մրցաշրջան անցկացրել է լիբանանյան «Օմենմեն» ակումբում։

2012 թվականին նա տեղափոխվել է ուկրաինական «Նեֆտեխիմիկ» ([[Կալուշ]]) ակումբ։Ուկրաինայի առաջնությունում 12 խաղի ընթացքում դարձել 8 գոլի հեղինակ։ Մրցաշրջանի ավարտին նա դարձավ Ուկրաինայի գավաթի գավաթակիր&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.ua-football.com/ukrainian/amateur/1349006169-kaluskiy-naftohimik-volodar-kubka-ukrayini-2012-sered-zhinok.html|title=Калуський «Нафтохімік» — володар Кубка України 2012 серед жінок|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200207114837/https://www.ua-football.com/ukrainian/amateur/1349006169-kaluskiy-naftohimik-volodar-kubka-ukrayini-2012-sered-zhinok.html|archivedate=2020-02-07|dead-url=no|accessdate=2020-02-07}}&lt;/ref&gt; և ազգային առաջնության արծաթե մեդալակիր։

2013 թվականի հունվարին տեղափոխվել է ռուսական Կուբանոչկա կանանց ակումբ&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.saratov.kp.ru/online/news/1352126/|title=В ФК «Кубаночка» перешли футболистки сборной Армении|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200207121849/https://www.saratov.kp.ru/online/news/1352126/|archivedate=2020-02-07|dead-url=no|accessdate=2020-02-07}}&lt;/ref&gt;։ Ռուսաստանի բարձրագույն դիվիզիոնում երեք չավարտված մրցաշրջանների ընթացքում նա մասնակցել է 27 հանդիպման մեջ, որտեղ 9 գոլի հեղինակ դարձավ։ 2014 թվականին Կուբանոչկան Ռուսաստանի գավաթի եզրափակչին հասավ, բայց Գայանե Կոստանյանը չմասնակցեց այդ եզրափակիչ հանդիպմանը։

2015 թվականին նա հանդես է եկել Ղազախստանի «Կոկշե»-ի կազմում, որի հետ դարձել է Ղազախստանի առաջնության բրոնզե մեդալակիր և հասել է մինչ ազգային գավաթի եզրափակիչ։

Իր  կարիերայի ավարտից հետո Ֆրանսիայում աշխատել է որպես երեխաների մարզիչ։ 

Նա հանդես է եկել Հայաստանի երիտասարդական հավաքականում։ Երիտասարդ տարիքից խաղացել է նաև [[Հայաստանի ֆուտբոլի կանանց ազգային հավաքական|ազգային հավաքականում]], 2010-ականների սկզբին եղել է թիմի ավագ։ Պաշտոնական մրցաշարերում նա ազգային հավաքականի կազմում մասնակցել է առնվազն 17 հանդիպման մեջ։

== Ծանոթագրություններ ==
{{Ծանցանկ}}

== Արտաքին հղումներ ==

* {{Soccerway|97724}}
* [http://wfpl.com.ua/team/player/?id=349&amp;id_team=214 Профиль на сайте wfpl.com.ua]
[[Կատեգորիա:Հայ կին ֆուտբոլիստներ]]
[[Կատեգորիա:Երևան քաղաքում ծնվածներ]]
[[Կատեգորիա:Անձինք այբբենական կարգով]]
[[Կատեգորիա:Ապրող անձինք]]
[[Կատեգորիա:1988 ծնունդներ]]
[[Կատեգորիա:Հուլիսի 20 ծնունդներ]]</text>
      <sha1>5v0kztyouylmpf4pvyqj55tko9nulx6</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486106</id>
      <parentid>8486105</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T15:03:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>23artashes</username>
        <id>2675</id>
      </contributor>
      <comment>/* top */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4704" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Ֆուտբոլիստ}}
'''Գայանե Կոստանյան''' ({{ԱԾ}}), հայ [[Ֆուտբոլ|ֆուտբոլիստ]], [[Հարձակվող (ֆուտբոլ)|հարձակվող]]։ Նա խաղացել է [[Հայաստանի ֆուտբոլի կանանց ազգային հավաքական|Հայաստանի ֆուտբոլի կանանց ազգային հավաքականի]] կազմում։

== Կենսագրություն ==
Գայանե Կոստանյանը կարիերան սկսել է երևանյան Քոլեջ ակումբում։ Քոլեջի հետ միասին բազմիցս դարձել է Հայաստանի գավաթի չեմպիոնատի գավաթակիր։ 2004 թվականին 16 տարեկան հասակում ճանաչվել է երկրի լավագույն կին ֆուտբոլիստ&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://a1plus.am/ru/article/223212|title=16-ЛЕТНЯЯ ГАЯНЕ КОСТАНЯН — ЛУЧШАЯ ФУТБОЛИСТКА|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200207114837/https://a1plus.am/ru/article/223212|archivedate=2020-02-07|dead-url=no|accessdate=2020-02-07}}&lt;/ref&gt;։ Այնուհետև նա մի քանի մրցաշրջան անցկացրել է լիբանանյան «Օմենմեն» ակումբում։

2012 թվականին նա տեղափոխվել է ուկրաինական «Նեֆտեխիմիկ» ([[Կալուշ]]) ակումբ։Ուկրաինայի առաջնությունում 12 խաղի ընթացքում դարձել 8 գոլի հեղինակ։ Մրցաշրջանի ավարտին նա դարձավ Ուկրաինայի գավաթի գավաթակիր&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.ua-football.com/ukrainian/amateur/1349006169-kaluskiy-naftohimik-volodar-kubka-ukrayini-2012-sered-zhinok.html|title=Калуський «Нафтохімік» — володар Кубка України 2012 серед жінок|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200207114837/https://www.ua-football.com/ukrainian/amateur/1349006169-kaluskiy-naftohimik-volodar-kubka-ukrayini-2012-sered-zhinok.html|archivedate=2020-02-07|dead-url=no|accessdate=2020-02-07}}&lt;/ref&gt; և ազգային առաջնության արծաթե մեդալակիր։

2013 թվականի հունվարին տեղափոխվել է ռուսական Կուբանոչկա կանանց ակումբ&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.saratov.kp.ru/online/news/1352126/|title=В ФК «Кубаночка» перешли футболистки сборной Армении|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200207121849/https://www.saratov.kp.ru/online/news/1352126/|archivedate=2020-02-07|dead-url=no|accessdate=2020-02-07}}&lt;/ref&gt;։ Ռուսաստանի բարձրագույն դիվիզիոնում երեք չավարտված մրցաշրջանների ընթացքում նա մասնակցել է 27 հանդիպման մեջ, որտեղ 9 գոլի հեղինակ դարձավ։ 2014 թվականին Կուբանոչկան Ռուսաստանի գավաթի եզրափակչին հասավ, բայց Գայանե Կոստանյանը չմասնակցեց այդ եզրափակիչ հանդիպմանը։

2015 թվականին նա հանդես է եկել Ղազախստանի «Կոկշե»-ի կազմում, որի հետ դարձել է Ղազախստանի առաջնության բրոնզե մեդալակիր և հասել է մինչ ազգային գավաթի եզրափակիչ։

Իր  կարիերայի ավարտից հետո Ֆրանսիայում աշխատել է որպես երեխաների մարզիչ։ 

Նա հանդես է եկել Հայաստանի երիտասարդական հավաքականում։ Երիտասարդ տարիքից խաղացել է նաև [[Հայաստանի ֆուտբոլի կանանց ազգային հավաքական|ազգային հավաքականում]], 2010-ականների սկզբին եղել է թիմի ավագ։ Պաշտոնական մրցաշարերում նա ազգային հավաքականի կազմում մասնակցել է առնվազն 17 հանդիպման մեջ։

== Ծանոթագրություններ ==
{{Ծանցանկ}}

== Արտաքին հղումներ ==

* {{Soccerway|97724}}
* [http://wfpl.com.ua/team/player/?id=349&amp;id_team=214 Профиль на сайте wfpl.com.ua]
[[Կատեգորիա:Հայ կին ֆուտբոլիստներ]]
[[Կատեգորիա:Երևան քաղաքում ծնվածներ]]
[[Կատեգորիա:Անձինք այբբենական կարգով]]
[[Կատեգորիա:Ապրող անձինք]]
[[Կատեգորիա:1988 ծնունդներ]]
[[Կատեգորիա:Հուլիսի 20 ծնունդներ]]</text>
      <sha1>0s5a9szwfacorw3utca0ntp97q7c4iy</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Քննարկում:Ռամոնա Բախման</title>
    <ns>1</ns>
    <id>1099023</id>
    <revision>
      <id>8486100</id>
      <timestamp>2022-08-09T14:59:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Karakhanyan Gayane</username>
        <id>100381</id>
      </contributor>
      <comment>Նոր էջ «{{Interwiki Women6/հոդված}} {{ԹՀ|ru|Бахманн, Рамона}}»:</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="74" xml:space="preserve">{{Interwiki Women6/հոդված}}
{{ԹՀ|ru|Бахманн, Рамона}}</text>
      <sha1>4bs1fphw8z25oo9kwaiy3s791vx65nv</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Քննարկում:Նենսի Չայլյան</title>
    <ns>1</ns>
    <id>1099024</id>
    <revision>
      <id>8486115</id>
      <timestamp>2022-08-09T15:22:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Beko</username>
        <id>1511</id>
      </contributor>
      <comment>Նոր էջ «{{Հայկական թեմատիկայով վիքիարշավ 2022/հոդված}}»:</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="80" xml:space="preserve">{{Հայկական թեմատիկայով վիքիարշավ 2022/հոդված}}</text>
      <sha1>obglv9uxzd21cidr2wv78km5w9yrorb</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486156</id>
      <parentid>8486115</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T17:02:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Armineaghayan</username>
        <id>25187</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="114" xml:space="preserve">{{Հայկական թեմատիկայով վիքիարշավ 2022/հոդված}}
{{Interwiki Women6/հոդված}}</text>
      <sha1>c9d5ogr0gb3ar7u9jogb61qthm5evsl</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Քննարկում:Գայանե Կոստանյան</title>
    <ns>1</ns>
    <id>1099025</id>
    <revision>
      <id>8486116</id>
      <timestamp>2022-08-09T15:23:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Beko</username>
        <id>1511</id>
      </contributor>
      <comment>Նոր էջ «{{Հայկական թեմատիկայով վիքիարշավ 2022/հոդված}}»:</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="80" xml:space="preserve">{{Հայկական թեմատիկայով վիքիարշավ 2022/հոդված}}</text>
      <sha1>obglv9uxzd21cidr2wv78km5w9yrorb</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486157</id>
      <parentid>8486116</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T17:02:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Armineaghayan</username>
        <id>25187</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="114" xml:space="preserve">{{Հայկական թեմատիկայով վիքիարշավ 2022/հոդված}}
{{Interwiki Women6/հոդված}}</text>
      <sha1>c9d5ogr0gb3ar7u9jogb61qthm5evsl</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Կատեգորիա:Ադիգենի մունիցիպալիտետ</title>
    <ns>14</ns>
    <id>1099026</id>
    <revision>
      <id>8486131</id>
      <timestamp>2022-08-09T16:43:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ERJANIK</username>
        <id>12604</id>
      </contributor>
      <comment>Նոր էջ «[[Կատեգորիա:Ադիգենի շրջան]]»:</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="48" xml:space="preserve">[[Կատեգորիա:Ադիգենի շրջան]]</text>
      <sha1>d01dtv2zz3g7ovlgf30vzbewoj7jhq1</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Կատեգորիա:Բորժոմի մունիցիպալիտետ</title>
    <ns>14</ns>
    <id>1099027</id>
    <revision>
      <id>8486134</id>
      <timestamp>2022-08-09T16:46:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ERJANIK</username>
        <id>12604</id>
      </contributor>
      <comment>Նոր էջ «[[Կատեգորիա:Բորժոմի շրջանի բնակավայրեր]]»:</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="73" xml:space="preserve">[[Կատեգորիա:Բորժոմի շրջանի բնակավայրեր]]</text>
      <sha1>rcntd9hra6v8mlsyfgqly0828y52pid</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Կատեգորիա:Լոնդոնի ֆոնդային բորսայում տեղադրված ընկերություններ</title>
    <ns>14</ns>
    <id>1099028</id>
    <revision>
      <id>8486135</id>
      <timestamp>2022-08-09T16:48:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ERJANIK</username>
        <id>12604</id>
      </contributor>
      <comment>Նոր էջ «[[Կատեգորիա:Լոնդոնի ֆոնդային բորսա]]»:</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="65" xml:space="preserve">[[Կատեգորիա:Լոնդոնի ֆոնդային բորսա]]</text>
      <sha1>dkzp4pw5rbty4wgt8n1pn531fsrpp9r</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486152</id>
      <parentid>8486135</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T16:59:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ERJANIK</username>
        <id>12604</id>
      </contributor>
      <comment>ավելացվեց [[Կատեգորիա:Ընկերություններ ըստ արժեթղթերի բորսայի]] [[Վիքիպեդիա:ՀոթՔաթ|ՀոթՔաթ]] գործիքով</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="162" xml:space="preserve">[[Կատեգորիա:Լոնդոնի ֆոնդային բորսա]]
[[Կատեգորիա:Ընկերություններ ըստ արժեթղթերի բորսայի]]</text>
      <sha1>0kpkw1vkw6zvnj3vjethc1edgst1n8p</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486178</id>
      <parentid>8486152</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T17:39:55Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>23artashes</username>
        <id>2675</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>23artashes տեղափոխեց էջը «[[Կատեգորիա:Լոնդոնյան Արժեթղթերի Բորսայում տեղադրված ընկերություններ]]»-ից «[[Կատեգորիա:Լոնդոնի ֆոնդային բորսայում տեղադրված ընկերություններ]]» առանց վերահղում թողնելու: ըստ հիմնական հոդվածի (Կատեգորիայի վարպետի միջոցով)</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="162" xml:space="preserve">[[Կատեգորիա:Լոնդոնի ֆոնդային բորսա]]
[[Կատեգորիա:Ընկերություններ ըստ արժեթղթերի բորսայի]]</text>
      <sha1>0kpkw1vkw6zvnj3vjethc1edgst1n8p</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Կատեգորիա:Անավարտ հոդվածներ ըմպելիքի մասին</title>
    <ns>14</ns>
    <id>1099029</id>
    <revision>
      <id>8486139</id>
      <timestamp>2022-08-09T16:52:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ERJANIK</username>
        <id>12604</id>
      </contributor>
      <comment>Նոր էջ «[[Կատեգորիա:Անավարտ հոդվածներ]]»:</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="56" xml:space="preserve">[[Կատեգորիա:Անավարտ հոդվածներ]]</text>
      <sha1>qnbp1vu526ri02e6wn16betbfy97ixj</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Ջնար</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1099030</id>
    <redirect title="Լյուտնյա" />
    <revision>
      <id>8486140</id>
      <timestamp>2022-08-09T16:53:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Son Melkumyan</username>
        <id>122343</id>
      </contributor>
      <comment>Վերահղվում է դեպի [[Լյուտնյա]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="40" xml:space="preserve">#ՎԵՐԱՀՂՈՒՄ [[Լյուտնյա]]</text>
      <sha1>k5fmqga5719sodcw8qa4zu2v5wl4mtt</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Քննարկում:Լյուտնյա</title>
    <ns>1</ns>
    <id>1099031</id>
    <revision>
      <id>8486142</id>
      <timestamp>2022-08-09T16:55:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Son Melkumyan</username>
        <id>122343</id>
      </contributor>
      <comment>+{{ԹՀ|ru|Лютня|123961245}}</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="32" xml:space="preserve">{{ԹՀ|ru|Лютня|123961245}}</text>
      <sha1>4c95jbydmzljzmfl3w1s8994byp1htj</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Վալենտինա Չեռնոյա</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1099032</id>
    <revision>
      <id>8486143</id>
      <timestamp>2022-08-09T16:55:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Armineaghayan</username>
        <id>25187</id>
      </contributor>
      <comment>#InterwikiWomen6</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="30217" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Ֆուտբոլիստ}}
'''Վալենտինա Չերնոյա''' ({{lang-it|Valentina Cernoia}}, {{ԱԾ}}), [[Իտալացիներ|իտալացի]] ֆուտբոլիստ, «Յուվենտուս» կանանց ակումբի և [[Իտալիայի ֆուտբոլի կանանց ազգային հավաքական|Իտալիայի հավաքականի կիսապաշտպան]]։ [[Ֆուտբոլի կանանց Եվրոպայի առաջնություն 2017|Եվրոպայի 2017 թվականի առաջնության]] և [[ՖԻՖԱ-ի կանանց աշխարհի առաջնություն 2019|2019 թվականի աշխարհի առաջնության]] մասնակից։

== Ակումբային կարիերա ==  
=== «Բրեշիա» === 
Չերնոյան ծնունդով [[Բրեշիա (գավառ)|Բրեշիա գավառի]]ի [[Մաներբիո]]յից է, ֆուտբոլով սկսել է զբաղվել 8 տարեկանից «Կինձանեզի» մարզական համայնքում (1999-2002): 2002 թվականից մինչև 2008 թվականը խաղացել է իր հայրենի քաղաքի «Մաներբիո Վիրտուս» թիմում:

2008 թվականի ամռանը պայմանագիր է կնքել «Բրեշիա» պրոֆեսիոնալ ֆուտբոլային ակումբի հետ, որը հանդես է եկել A2- Սերիայում։ 2008/09 մրցաշրջանում թիմի հետ միասին նա հաղթել է A2-Սերիայի առաջնությունում, հասնելով դասի բարձրացման։ «Բրեշիա»-ի կազմում նա երկու անգամ դարձել է Իտալիայի չեմպիոն 2013/14 և 2015/16 մրցաշրջաններում, երեք անգամ դարձել Իտալիայի գավաթակիր (2012/13, 2014/15 և 2015/16), ինչպես նաև երեք անգամ նվաճել Իտալիայի Սուպերգավաթը՝ (2014, 2015, 2016): 

2014 թվականի հոկտեմբերի 9-ին նա իր նորամուտը նշել է «Բրեշիա»-ի կազմում [[ՈւԵՖԱ-ի կանանց չեմպիոնների լիգա 2014/2015|ՈւԵՖԱ-ի Չեմպիոնների լիգայի 2014/15 մրցաշրջանի]] 1/32 եզրափակիչի Լիոնի դեմ առաջին խաղում (0:5)։ Պատասխան խաղում նորից հաղթանակ է տարել Լիոնը (0:9): 2015/16 մրցաշրջանի Չեմպիոնների լիգայում նա «Բրեշիա»-ի հետ հասել է քառորդ եզրափակիչ, որտեղ թիմը երկու անգամ պարտվել է գերմանական «Վոլֆսբուրգ»-ին (0:3, 0:3)։

2016 թվականի հոկտեմբերի 5-ին [[ՈւԵՖԱ-ի կանանց չեմպիոնների լիգա 2016/2017|Չեմպիոնների լիգայի 2016/17 մրցաշրջանի]] 1/32 եզրափակչի առաջին խաղում Չերնոյան խփել է իր դեբյուտային գոլը եվրոպական առաջնությունում լեհական «Մեդիկի» հետ խաղում դառնալով գոլի հեղինակ խաղի 36-րդ րոպեին։ «Բրեշիա»-ն դուրս է եկել 1/16 եզրափակիչ, որտեղ չի կարողացել շրջանցել «Ֆորտունային» (Յորինգ)՝ 0:1 և 1:3:

Իտալիայի գավաթի 2017 թվականի հունիսի 16-ին կայացած «Ֆիորենտինայի» դեմ եզրափակիչը «Բրեշիա»-ի կազմում նրա վերջին հանդիպումն է եղել։ 2017 թվականի հունիսի 30-ին նա պաշտոնապես հեռացավ թիմից, նրա կազմում անցկացնելով 218 հանդիպում բոլոր մրցաշարերում, ինչը դարձել է ակումբային ռեկորդ։ 

=== «Յուվենտուս» === 
2017 թվականի հուլիսի 1-ին, որպես ազատ գործակալ, նա պայմանագիր է կնքել Թուրինի«Յուվենտուս» նորաստեղծ ակումբի հետ, որը «Յուվենտուս» ՖԱ-ի մասնաճյուղն է եղել, որը պետք է հանդես գար կանանց Ա Սերիայում՝ սկսած 2017/18 մրցաշրջանից։ 2017 թվականի Եվրոպայի առաջնությունում Գերմանիայի հետ խաղում նա վնասվածք էր ստացել&lt;ref name=&quot;ГерманияИталияЧЕ2017&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.figc.it/it/nazionali/news/italia-eliminata-cuore-e-carattere-le-azzurre-lottano-fino-all-ultimo-con-la-germania/|title=Italia eliminata. Cuore e carattere, le Azzurre lottano fino all’ultimo con la Germania|publisher=Итальянская федерация футбола|website=figc.it|lang=it|date=2017-07-21|accessdate=2021-06-08}}&lt;/ref&gt;՝  ձախ ոտքի առաջի խաչաձև կապանների պատռվածք&lt;ref name=&quot;Ювентусдебют&quot;&gt;{{cite web |author= |url=https://www.juventus.com/it/news/articoli/juventus-women-vs-sassuolo-match-report-2503|title= JUVENTUS WOMEN: 5-0 A SASSUOLO E QUALIFICAZIONE IN CHAMPIONS|lang= it |website= juventus.com |publisher = Официальный сайт ФК «Ювентус»|date= 2018-03-25|accessdate=2021-06-07}}&lt;/ref&gt; և բաց թողեց մրցաշրջանի առաջին կեսը։ Ապաքինվելով վնասվածքից՝ նա իր նորամուտը նշեց «Յուվենտուս» -ի կազմում 2018 թվականի մարտի 25-ին Ա Սերիայի 17-րդ տուրի «Սասուոլոյի» հետ արտագնա խաղում (5:0)՝ 65-րդ րոպեին փոխարինելով Բարբարա Բոնանսիային&lt;ref name=&quot;Ювентусдебют&quot;/&gt;։ 2018 թվականի ապրիլի 28-ին առաջին անգամ խաղացել է Յուվենտուսի մեկնարկային կազմում Ա Սերիայի «Սան Զակարիայի» (Ռավեննա) հետ խաղում (2: 1)&lt;ref&gt;{{cite web |author= |url=https://www.juventus.com/it/news/articoli/women-serie-a-juventus-ravenna-match-report|title= WOMEN: LA JUVE BATTE IL RAVENNA!|lang= it |website= juventus.com |publisher = Официальный сайт ФК «Ювентус» |date= 2018-05-28|accessdate=2021-06-07}}&lt;/ref&gt;։ 2018 թվականի մայիսի 12-ին նա խփեց իր առաջին գոլը «Յուվենտուս»-ի կազմում Ա Սերիայի 22-րդ տուրի «Տավանյակոյի» հետ տնային խաղում (4:0)՝ գոլի հեղինակ դառնալով 83-րդ րոպեին&lt;ref&gt;{{cite web |author= |url=https://www.juventus.com/it/news/articoli/women-juve-tavagnacco-match-report|title= WOMEN, QUATTRO GOL VERSO LO SPAREGGIO|lang= it |website= juventus.com |publisher = Официальный сайт ФК «Ювентус» |date= 2018-05-12|accessdate=2021-06-09}}&lt;/ref&gt;։ 2017/18 մրցաշրջանի վերջում «Յուվենտուս»-ի կազմում դարձել է Իտալիայի չեմպիոն, դա ակումբի պատմության մեջ առաջին սկուդետտոն է եղել: Ընդհանուր առմամբ, իր դեբյուտային մրցաշրջանում նա 7 հանդիպում է անցկացրել «Յուվենտուս»-ի կազմում (6-ը՝ Ա Սերիայում և 1-ը՝ Իտալիայի գավաթում)։

2018 թվականի հոկտեմբերի 13-ին նա խաղացել է Իտալիայի Սուպերգավաթի 2018-ի եզրափակիչում, որտեղ «Յուվենտուս»-ը պարտվել է Ֆիորենտինային 0:1 հաշվով&lt;ref name=&quot;Суперкубок2018&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.figc.it/it/femminile/news/la-fiorentina-vince-la-supercoppa-contro-la-juventus/|title=La Fiorentina vince la Supercoppa contro la Juventus|publisher= Итальянская федерация футбола |website=figc.it|lang=it|date=2018-10-18|accessdate=2021-06-08}}&lt;/ref&gt;։ Եվրոպայի առաջնությունում՝ 2018/19 Չեմպիոնների լիգայի 2018/19 մրցաշրջանում, «Յուվենտուս»-ը 1/16 եզրափակիչ փուլում պարտվեց դանիական «Բրոնդբիին» (2:2, 0:1): Ակումբի կազմում երկրորդ մրցաշրջանում նա դարձել է Իտալիայի չեմպիոն 2018/19 թվականներին՝ Ա Սերիայում անցկացնելով 21 հանդիպում, դառնալով 4 գոլի հեղինակ։ 2019 թվականի ապրիլի 19-ին նա դարձել է 2019 թվականի Իտալիայի գավաթակիր՝ եզրափակիչ խաղում խփելով հաղթական գոլը «Ֆիորենտինա»-ի հետ խաղում (2: 1)&lt;ref name=&quot;Кубок2019&quot;&gt;{{cite web |author= |url=https://www.juventus.com/en/news/articles/the-coppa-italia-is-bianconera|title= THE COPPA ITALIA IS BIANCONERA!|lang= en |website= juventus.com |publisher = Официальный сайт ФК «Ювентус»|date= 2019-04-28|accessdate=2021-06-09}}&lt;/ref&gt;։ Ընդհանուր առմամբ, նա «Յուվենտուս»-ի կազմում բոլոր մրցաշարերում մասնակցել է 27 հանդիպման և դարձել 6 գոլի հեղինակ։

2019 թվականի սեպտեմբերի 19-ին նա երկարաձգել է պայմանագիրը «Յուվենտուս»-ի հետ մինչև 2021 թվականի ավարտը&lt;ref&gt;{{cite web |author= |url=https://www.juventus.com/en/news/articles/giuliani-and-cernoia-with-us-until-2021|title= GIULIANI AND CERNOIA WITH US UNTIL 2021!|lang= en |website= juventus.com |publisher = Официальный сайт ФК «Ювентус» |date= 2019-09-19|accessdate=2021-06-09}}&lt;/ref&gt;։ 2019 թվականի սեպտեմբերին մասնակցել է [[ՈւԵՖԱ-ի կանանց չեմպիոնների լիգա 2019/2020|Չեմպիոնների լիգայի 2019/20 մրցաշրջանի]] 1/16 եզրափակիչի հանդիպումներին, այդ խաղերում «Յուվենտուս»-ը երկու անգամ պարտվել է «Բարսելոնային»՝ 0:2 և 1:2 հաշվով&lt;ref&gt;{{cite web |author= |url=https://www.juventus.com/it/news/articoli/barca-juve-report|title= WOMEN, A TESTA ALTA|lang= it |website= juventus.com |publisher = Официальный сайт ФК «Ювентус» |date= 2019-09-25|accessdate=2021-06-09}}&lt;/ref&gt;։ 2019 թվականի հոկտեմբերի 27-ին նա դարձել է Իտալիայի Սուպերգավաթի 2019 թվականի հաղթող, որտեղ «Յուվենտուս»-ը եզրափակչում 2:0 հաշվով հաղթեց «Ֆիորենտինա»-ին&lt;ref name=&quot;Суперкубок2019&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.figc.it/it/femminile/news/la-juventus-di-rita-guarino-%C3%A8-una-macchina-perfetta-alle-bianconere-la-supercoppa-timvision/|title=La Juventus di Rita Guarino è una macchina perfetta: alle Bianconere la Supercoppa TIMVISION|publisher=Итальянская федерация футбола|website=figc.it|lang=it|date=2019-10-27|accessdate=2021-06-09}}&lt;/ref&gt;։ 2019 թվականի դեկտեմբերի 2-ին նա ընդգրկվել է «Տարվա թիմում»՝ Իտալիայի ֆուտբոլային ասոցիացիայի վարկածով&lt;ref name=&quot;Командагода2019&quot;&gt;{{cite web |author= |url=https://www.juventus.com/en/news/articles/so-many-juventus-winners-at-the-gran-gal-del-calcio-aic-2019|title=SO MANY JUVENTUS WINNERS AT THE GRAN GALÀ DEL CALCIO AIC 2019!|lang= en |website= juventus.com |publisher = Официальный сайт ФК «Ювентус» |date= 2019-12-02|accessdate=2021-06-09}}&lt;/ref&gt;։ 2019/20 մրցաշրջանում նա «Յուվենտուս»-ի հետ անընդմեջ նվաճել է երրորդ Սկուդետտոն, առաջնությունն ինքնին կասեցվել է և չի խաղարկվել [[COVID-19-ի տարածումը Իտալիայում|Իտալիայում COVID-19-ի տարածման]] պատճառով և «Յուվենտուս»-ը ժամանակից շուտ հաղթող ճանաչվեց&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://figc.it/it/federazione/news/futuro-del-calcio-femminile-nuove-norme-e-via-al-professionismo-nel-2022/|title=Futuro del Calcio Femminile: nuove norme e via al professionismo nel 2022. Scudetto alla Juventus, Serie B a 14|publisher=Итальянская федерация футбола|website=figc.it|lang=it|date=2020-06-25|accessdate=2021-06-09}}&lt;/ref&gt;: Համաճարակի պատճառով չի ավարտվել նաև Իտալիայի գավաթի 2019/20 մրցաշրջանը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.figc.it/it/femminile/news/ufficializzato-lo-stop-alla-serie-a-timvision-e-alla-serie-b-ogni-ulteriore-adempimento-verr%C3%A0-deciso-dal-consiglio-federale/|title=Ufficializzato lo stop alla Serie A TimVision e alla Serie B. Ogni ulteriore adempimento verrà deciso dal Consiglio Federale|publisher= Итальянская федерация футбола |website=figc.it|lang=it|date=2020-06-16|accessdate=2021-06-09}}&lt;/ref&gt;։ «Յուվենտուս»-ի կազմում նա մրցաշրջանի ընթացքում անցկացրել է 18 խաղ, դառնալով 6 գոլի հեղինակ։ 

2020 թվականի սեպտեմբերի 7-ին J|Medical-ի բժշկական ախտորոշման արդյունքներով պարզվել է, որ Չեռնոյը ձախ աճուկի մկանային վնասվածք է ստացել և առաջիկայում պետք է անցնի վերականգնողական գործընթաց&lt;ref&gt;{{cite web |author= |url=https://www.juventus.com/en/news/articles/medical-update-valentina-cernoia|title= MEDICAL UPDATE. VALENTINA CERNOIA|lang= en |website= juventus.com |publisher = Официальный сайт  ФК «Ювентус» |date= 2020-09-07|accessdate=2021-06-09}}&lt;/ref&gt;։ 2021 թվականի հունվարի 10-ին նա դարձավ Իտալիայի Սուպերգավաթի 2020-ի հաղթող, որի եզրափակիչում «Յուվենտուս»-ը հաղթեց «Ֆիորենտինա»-ին (2:0)&lt;ref name=&quot;Суперкубок2020&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.figc.it/it/femminile/news/ancora-juventus-straordinaria-bonansea-una-doppietta-dell-azzurra-regala-il-trofeo-alle-bianconere-10-01-2021/|title=Ancora Juventus, straordinaria Bonansea: una doppietta dell’azzurra regala il trofeo alle bianconere|publisher= Итальянская федерация футбола |website=figc.it|lang=it|date=2021-01-10|accessdate=2021-06-08}}&lt;/ref&gt;։ 2021 թվականի մայիսի 5-ին նա երկարաձգեց պայմանագիրը «Յուվենտուս»-ի հետ՝ մինչև 2022 թվականի ավարտը&lt;ref name=&quot;контрактЮвентус2021&quot;&gt;{{cite web |author= |url=https://www.juventus.com/en/news/articles/valentina-cernoia-renews-until-2022|title= VALENTINA CERNOIA RENEWS UNTIL 2022!|lang= en |website= juventus.com |publisher = Официальный сайт ФК «Ювентус»|date= 2021-05-05|accessdate=2021-06-07}}&lt;/ref&gt;։ 2020/21 մրցաշրջանի վերջում «Յուվենտուս»-ը գրավել է 1-ին տեղը Ա Սերիայում՝ 4-րդ անգամ անընդմեջ դառնալով չեմպիոն&lt;ref name=&quot;Скудетто2021&quot;/&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |author= |url=https://www.juventus.com/it/news/articoli/juventus-women-e-quarto-scudetto|title= JUVENTUS WOMEN, E' QUARTO SCUDETTO!|lang= it |website= juventus.com |publisher = Официальный сайт ФК «Ювентус» |date= 2021-05-08|accessdate=2021-06-09}}&lt;/ref&gt;։ Առաջնության 22 հանդիպումներից թիմը հաղթել է 22 խաղում՝ սահմանելով ազգային ռեկորդ իտալական ֆուտբոլում (ինչպես տղամարդկանց, այնպես էլ կանանց)&lt;ref name=&quot;Скудетто2021&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.figc.it/it/femminile/news/la-juventus-centra-la-22a-vittoria-ed-entra-nella-storia-2-2-del-milan-goleada-del-sassuolo/|title=La Juventus centra la 22ª vittoria ed entra nella storia, 2-2 del Milan, goleada del Sassuolo|publisher=Итальянская федерация футбола|website=figc.it|lang=it|date=2021-05-23|accessdate=2021-06-08}}&lt;/ref&gt;։ Ա Սերիայում նա անցկացրել է 16 հանդիպում, դառնալով 5 գոլի և 5 գոլային փոխանցման հեղինակ&lt;ref name=&quot;контрактЮвентус2021&quot;/&gt;, ինչպես նաև 5 հանդիպում Իտալիայի գավաթում (1 գոլ), 1՝ Իտալիայի Սուպերգավաթում և 2՝ ՈւԵՖԱ-ի Չեմպիոնների լիգայում։

== Կարիերան հավաքականում ==   
2007 թվականին Չերնոյան խաղացել է Իտալիայի մինչև 17 տարեկանների հավաքականում, որտեղ անցկացրել է 3 հանդիպում։ 2008 թվականին խաղացել է Իտալիայի մինչև 19 տարեկանների հավաքականում, որի կազմում անցկացրել է 13 հանդիպում և դարձել 4 գոլի հեղինակ։

2013 թվականի օգոստոսին Իտալիայի հավաքականի գլխավոր մարզիչ [[Անտոնիո Կաբրինի]]ն առաջին անգամ զանգահարել է Չեռնոյային, նրան հրավիրել մասնակցելու 2015 թվականի աշխարհի առաջնության ընտրական խաղերին&lt;ref&gt;{{cite web |author= |url=http://it.uefa.com/womensworldcup/season=2015/matches/round=2000433/match=2012017/index.html|title= Spagna 2–0 Italia|lang= it |website= uefa.com |publisher = Официальный сайт УЕФА |date= 2013-10-31|accessdate=2021-06-08}}&lt;/ref&gt;։ 2013 թվականի հոկտեմբերի 31-ին նա իր նորամուտը նշել է Իտալիայի հավաքականի կազմում Իսպանիայի դեմ արտագնա խաղում՝ փոխարինելով Էլիզ Կամպորեզեին 80-րդ րոպեին։ Նա իր առաջին գոլն ազգային հավաքականի կազմում խփել է 2014 թվականի սեպտեմբերի 13-ին Էստոնիայի ազգային հավաքականի հետ տնային խաղում (4:0)՝ գոլի հեղինակ դառնալով խաղի 27-րդ րոպեին&lt;ref&gt;{{cite web |author= |url=https://it.uefa.com/womensworldcup/match/2011919--italy-vs-estonia/?referrer=%2Fwomensworldcup%2Fseason%3D2015%2Fmatches%2Fround%3D2000433%2Fmatch%3D2011919%2Findex|title= Italia 4-0 Estonia|lang= it |website= uefa.com |publisher = Официальный сайт УЕФА |date= 2014-09-13|accessdate=2021-06-08}}&lt;/ref&gt;։ 2014 թվականի հոկտեմբերին նա գոլ է խփել Ուկրաինայի հետ խաղում (2:1) 2015 թվականի աշխարհի առաջնության 1/2 եզրափակիչ փուլի 1-ին րոպեին, սակայն փլեյ-օֆֆի վերջին խաղում Իտալիան ի վերջո պարտվել է [[Նիդերլանդների ֆուտբոլի կանանց ազգային հավաքական|Հոլանդիայի հավաքականին]] (1:1, 1:2)։ 2015 թվականի մարտին նա գոլ է խփել Մեքսիկայի հետ [[Կիպրոսի կանանց ֆուտբոլի գավաթ|Կիպրոսի գավաթի]] խաղարկության 3-րդ տեղի համար խաղում, որտեղ Իտալիան պարտվել է 2:3 հաշվով։

2017 թվականի հուլիսի 5-ը ընդգրկվել է Իտալիայի հավաքականի հայտացուցակում՝ մասնակցելով 2017 թվականի Եվրոպայի առաջնության Նիդերլանդներում կայացած հանդիպումներին, որտեղ թիմը պետք է խաղար B խմբում Ռուսաստանի, Գերմանիայի և Շվեդիայի հավաքականների հետ&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.figc.it/it/nazionali/news/ufficializzata-la-lista-delle-23-azzurre-convocate-per-il-campionato-europeo/|title=Ufficializzata la lista delle 23 Azzurre convocate per il Campionato Europeo|publisher=Итальянская федерация футбола|website=figc.it|lang=it|date=2017-07-05|accessdate=2021-06-08}}&lt;/ref&gt;: Եվրոպայի առաջնությունում անցկացրել է ընդամենը մեկ հանդիպում՝ Գերմանիայի հետ խաղում (1:2), որտեղ վնասվածք է ստացել և փոխարինվել&lt;ref name=&quot;ГерманияИталияЧЕ2017&quot;/&gt;, իսկ Իտալիայի հավաքականը խմբում զբաղեցրել է 4-րդ տեղը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.figc.it/it/nazionali/news/nell-ultima-notte-olandese-l-italia-lascia-il-segno-battuta-la-svezia-vice-campione-olimpico/|title=Nell’ultima notte olandese l’Italia lascia il segno. Battuta la Svezia vice campione olimpico|publisher=Итальянская федерация футбола|website=figc.it|lang=it|date=2017-07-25|accessdate=2021-06-08}}&lt;/ref&gt;։ 2019 թվականի մարտին նա մասնակցեց Կիպրոսի 2019 թվականի գավաթի խաղարկությանը, որտեղ եզրափակչում գոլ է խփել ԿԺԴՀ-ի հավաքականին, որի հետ Իտալիան ոչ-ոքի է խաղացել 3-3, բայց 11 մետրանոց հարվածաշարում պարտվել է 6-7 հաշվով&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://figc.it/it/nazionali/news/cyprus-cup-italia-a-un-passo-dal-successo-azzurre-sconfitte-ai-rigori-nella-finale-con-la-corea-del-nord/|title=Cyprus Cup: Italia a un passo dal successo, Azzurre sconfitte ai rigori nella finale con la Corea del Nord|publisher=Итальянская федерация футбола|website=figc.it|lang=it|date=2019-03-06|accessdate=2021-06-09}}&lt;/ref&gt;։

2019 թվականի մայիսի 24-ին Իտալիայի հավաքականի գլխավոր մարզիչ Միլենա Բերտոլինին Չեռնոյային ընդգրկել է թիմի հայտացուցակում՝ մասնակցելու Ֆրանսիայի 2019 թվականի աշխարհի առաջնության խաղերին, որտեղ Իտալիան C խմբում է եղել [[Բրազիլիայի կանանց ֆուտբոլի ազգային հավաքական|Բրազիլիայի]], [[Ավստրալիայի կանանց ֆուտբոլի ազգային հավաքական|Ավստրալիայի]] և Ջամայկայի հավաքականների հետ&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.figc.it/it/nazionali/news/nazionale-femminile-ecco-le-23-convocate-per-il-mondiale-il-2-giugno-la-partenza-per-la-francia/|title=Ecco le 23 convocate per il Mondiale: il 2 giugno la partenza per la Francia|publisher=Итальянская федерация футбола|website=figc.it|lang=it|date=2019-05-24|accessdate=2021-06-08}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |author= |url=https://www.juventus.com/en/news/articles/women-national-teams|title= THE BIANCONERE CALLED UP FOR THE WORLD CUP|lang= en |website= juventus.com |publisher = Официальный сайт ФК «Ювентус» |date= 2019-05-24|accessdate=2021-06-09}}&lt;/ref&gt;։ Մրցաշարում մասնակցել է իր ազգային հավաքականի բոլոր 3 հանդիպումներին խմբային փուլում, ինչպես նաև 1/8 եզրափակչում Չինաստանի հետ խաղին (2:0)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.figc.it/it/nazionali/news/litalia-non-si-ferma-pi%C3%B9-le-azzurre-battono-anche-la-cina-e-volano-ai-quarti-del-mondiale/|title=L’Italia non si ferma più! Le Azzurre battono anche la Cina e volano ai Quarti del Mondiale|publisher=Итальянская федерация футбола|website=figc.it|lang=it|date=2019-06-25|accessdate=2021-06-08}}&lt;/ref&gt; և քառորդ եզրափակիչի խաղին, որտեղ Իտալիան պարտվել է Նիդերլանդներին (0:2)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.figc.it/it/nazionali/news/finisce-ai-quarti-il-mondiale-dell-italia-esulta-l-olanda-ma-le-azzurre-escono-a-testa-alta/|title=Finisce ai Quarti il Mondiale dell’Italia: esulta l’Olanda, ma le Azzurre escono a testa alta|publisher=Итальянская федерация футбола|website=figc.it|lang=it|date=2019-06-29|accessdate=2021-06-08}}&lt;/ref&gt;։

== Վիճակագրություն ==

=== Թիմային գոլեր ===
{{updated|13 апреля 2021}}
{| class=&quot;wikitable sortable&quot; style=&quot;font-size:90%&quot;
|+Վալենտինա Չեռնոյի գոլերը Իտալիայում
!№
!Ավսաթիվ
!Ստադիոն
!Մրցակից
!Հաշիվ
!արդյունք
!Խաղ
!&lt;abbr&gt;Прим.&lt;/abbr&gt;
|-
|1
|13 սեպտեմբերի, 2014
|rowspan=&quot;2&quot;|«Սիլվիո Պիոլա», [[Վերչելլի]], [[Իտալիա]]
|{{Դրոշ|Էստոնիա}}
|'''3''':0
|4:0
|rowspan=&quot;2&quot;|Աշխարհի առաջնության ընտրական փուլի հանդիպումներ 2015
|&lt;ref&gt;[http://www.uefa.com/womensworldcup/season=2015/matches/round=2000433/match=2011919/index.html Италия 4:0 Эстония] на официальном сайте УЕФА&lt;/ref&gt;
|-
|2
|17 սեպտեմբերի, 2014
|{{Դրոշ|Հյուսիսային Մակեդոնիա}}
|'''11''':0
|15:0
|&lt;ref&gt;[http://www.uefa.com/womensworldcup/season=2015/matches/round=2000433/match=2011906/index.html Италия 15:0 Македония] на официальном сайте УЕФА&lt;/ref&gt;
|-
|3
|25 հոկտեմբերի, 2014
|«Մանիլո Սկոպինո», [[Ռիետի]], Իտալիա
|{{Դրոշ|Ուկրաինա}}
|'''1''':0
|2:1
|Աշխարհի առաջնության Փլեյ-օֆֆ 2015
|&lt;ref&gt;[http://www.uefa.com/womensworldcup/season=2015/matches/round=2000434/match=2015243/index.html Италия 2:1 Украина] на официальном сайте УЕФА&lt;/ref&gt;
|-
|4
|11 марта 2015
|«Զենոն» մարմնամարզական միության մարզադաշտ, [[Լառնակա]], [[Կիպրոս]]
|{{Դրոշ|Մեքսիկա}}
|'''1''':1
|2:3
|Կիպրոսի գավաթ 2015
|&lt;ref&gt;[http://www.figc.it/it/204/2527183/2015/03/News.shtml Италия 2:3 Мексика] на официальном сайте Итальянской федерации футбола&lt;/ref&gt;
|-
|5
|18 սեպտեմբերի, 2015
|«Ալբերտո Պիկկո», [[Սպեցիա]], Իտալիա
|{{Դրոշ|Վրաստան}}
|'''1''':1
|6:1
|Աշխարհի առաջնության որակավորման հանդիպումներ 2017
|&lt;ref&gt;[http://www.uefa.com/womenseuro/season=2017/matches/round=2000628/match=2016561/index.html Италия 6:1 Грузия] на официальном сайте УЕФА&lt;/ref&gt;
|-
|6
|7 ապրիլի, 2017
|«Վեյլ Փարք», [[Սթոք-օն-Թրենտ]], [[Անգլիա]]
|{{Դրոշ|Անգլիա}}
|'''1''':1
|1:1
|Ընկերական խաղ
|&lt;ref&gt;[https://www.thefa.com/news/2017/apr/07/england-women-italy-vale-park-port-vale-match-report-070417 Италия 2:3 Мексика] на официальном сайте Футбольной ассоциации Англии&lt;/ref&gt;
|-
|7
|6 մարտի, 2019
|«Էնթոնի Պապադոպուլոս», Լարնակա, Կիպրոս
|{{Դրոշ|Հյուսիսային Կորեա}}
|'''3''':3
|3:3 ([[Ավելացրած ժամանակ (սպորտ)|Ավելացրած ժամանակ]])
|Կիպրոսի գավաթ 2019
|&lt;ref&gt;[https://www.figc.it/it/nazionali/news/cyprus-cup-italia-a-un-passo-dal-successo-azzurre-sconfitte-ai-rigori-nella-finale-con-la-corea-del-nord/ КНДР 3:3 Италия (п. 7:6)] на официальном сайте Итальянской федерации футбола&lt;/ref&gt;
|-
|8
|5 ապրիլի, 2019
|[[Լյուբլին]], [[Լեհաստան]]
|{{Դրոշ|Լեհաստան}}
|'''1''':0
|1:1
|Ընկերական խաղ
|&lt;ref&gt;[https://www.figc.it/it/nazionali/news/prove-di-mondiale-un-gran-gol-di-cernoia-non-basta-per-battere-la-polonia-a-lublino-finisce-1-1/ Польша 1:1 Италия] на официальном сайте Итальянской федерации футбола&lt;/ref&gt;
|-
|9
|rowspan=&quot;2&quot;|12 նոյեմբերի, 2019
|rowspan=&quot;2&quot;|«Թեոֆիլո Պատինի», Կաստել-դի-Սանգրո, Իտալիա
|rowspan=&quot;2&quot;|{{Դրոշ|Մալթա}}
|'''1''':0
|rowspan=&quot;2&quot;|5:0
|rowspan=&quot;2&quot;|Աշխարհի առաջնության որակավորման հանդիպումներ 2022
|rowspan=&quot;2&quot;|&lt;ref name=&quot;автоссылка1&quot;&gt;[https://it.uefa.com/womenseuro/season=2021/matches/round=2001107/match=2027252/index.html Италия 5:0 Мальта] на официальном сайте УЕФА&lt;/ref&gt;
|-
|10
|'''2''':0
|-
|}

== Նվաճումներ == 
=== Թիմային === 
;«Բրեշիա»
* Իտալիայի չեմպիոն (2)՝ 2013/14, 2015/16
* Իտալիայի առաջնության արծաթե մեդալակիր (2)՝ 2014/15, 2016/17
* Իտալիայի գավաթակիր (3)՝ 2012/13, 2014/15, 2015/16
* Իտալիայի գավաթի եզրափակիչի մասնակից՝ 2016/17
* Իտալիայի Սուպերգավաթի հաղթող (3)՝ 2014, 2015, 2016

;«Յուվենտուս»
* Իտալիայի չեմպիոն (4)՝ 2017/2018, 2018/19, 2019/20, 2020/21&lt;ref name=&quot;Скудетто2021&quot;/&gt;
* Իտալիայի գավաթի հաղթող՝ 2018/19&lt;ref name=&quot;Кубок2019&quot;/&gt;
* Իտալիայի սուպերգավաթի հաղթող (2)՝ 2019&lt;ref name=&quot;Суперкубок2019&quot;/&gt;, 2020&lt;ref name=&quot;Суперкубок2020&quot;/&gt;
* Իտալիայի Սուպերգավաթի եզրափակիչի մասնակից՝ 2018&lt;ref name=&quot;Суперкубок2018&quot;/&gt;
;Իտալիայի հավաքական 
* 2019 թվականի կիպրոսի գավաթի եզրափակիչի մասնակից

=== Անձնական === 
* Տարվա թիմ AIC վարկածով՝ 2019&lt;ref name=&quot;Командагода2019&quot;/&gt;, 2020

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ|2}}
{{Արտաքին հղումներ}}
{{DEFAULTSORT:Չերնոյա, Վալենտինա}}
[[Կատեգորիա:Իտալացի կին ֆուտբոլիստներ]]
[[Կատեգորիա:2019 ՖԻՖԱ-ի կանանց աշխարհի գավաթի խաղարկության մասնակիցներ]]</text>
      <sha1>56cfic9713v9duxqlszzbeob4gp0dip</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486180</id>
      <parentid>8486143</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T17:44:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>23artashes</username>
        <id>2675</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>23artashes տեղափոխեց էջը «[[Վալենտինա Չերնոյա]]»-ից «[[Վալենտինա Չեռնոյա]]»</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="30217" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Ֆուտբոլիստ}}
'''Վալենտինա Չերնոյա''' ({{lang-it|Valentina Cernoia}}, {{ԱԾ}}), [[Իտալացիներ|իտալացի]] ֆուտբոլիստ, «Յուվենտուս» կանանց ակումբի և [[Իտալիայի ֆուտբոլի կանանց ազգային հավաքական|Իտալիայի հավաքականի կիսապաշտպան]]։ [[Ֆուտբոլի կանանց Եվրոպայի առաջնություն 2017|Եվրոպայի 2017 թվականի առաջնության]] և [[ՖԻՖԱ-ի կանանց աշխարհի առաջնություն 2019|2019 թվականի աշխարհի առաջնության]] մասնակից։

== Ակումբային կարիերա ==  
=== «Բրեշիա» === 
Չերնոյան ծնունդով [[Բրեշիա (գավառ)|Բրեշիա գավառի]]ի [[Մաներբիո]]յից է, ֆուտբոլով սկսել է զբաղվել 8 տարեկանից «Կինձանեզի» մարզական համայնքում (1999-2002): 2002 թվականից մինչև 2008 թվականը խաղացել է իր հայրենի քաղաքի «Մաներբիո Վիրտուս» թիմում:

2008 թվականի ամռանը պայմանագիր է կնքել «Բրեշիա» պրոֆեսիոնալ ֆուտբոլային ակումբի հետ, որը հանդես է եկել A2- Սերիայում։ 2008/09 մրցաշրջանում թիմի հետ միասին նա հաղթել է A2-Սերիայի առաջնությունում, հասնելով դասի բարձրացման։ «Բրեշիա»-ի կազմում նա երկու անգամ դարձել է Իտալիայի չեմպիոն 2013/14 և 2015/16 մրցաշրջաններում, երեք անգամ դարձել Իտալիայի գավաթակիր (2012/13, 2014/15 և 2015/16), ինչպես նաև երեք անգամ նվաճել Իտալիայի Սուպերգավաթը՝ (2014, 2015, 2016): 

2014 թվականի հոկտեմբերի 9-ին նա իր նորամուտը նշել է «Բրեշիա»-ի կազմում [[ՈւԵՖԱ-ի կանանց չեմպիոնների լիգա 2014/2015|ՈւԵՖԱ-ի Չեմպիոնների լիգայի 2014/15 մրցաշրջանի]] 1/32 եզրափակիչի Լիոնի դեմ առաջին խաղում (0:5)։ Պատասխան խաղում նորից հաղթանակ է տարել Լիոնը (0:9): 2015/16 մրցաշրջանի Չեմպիոնների լիգայում նա «Բրեշիա»-ի հետ հասել է քառորդ եզրափակիչ, որտեղ թիմը երկու անգամ պարտվել է գերմանական «Վոլֆսբուրգ»-ին (0:3, 0:3)։

2016 թվականի հոկտեմբերի 5-ին [[ՈւԵՖԱ-ի կանանց չեմպիոնների լիգա 2016/2017|Չեմպիոնների լիգայի 2016/17 մրցաշրջանի]] 1/32 եզրափակչի առաջին խաղում Չերնոյան խփել է իր դեբյուտային գոլը եվրոպական առաջնությունում լեհական «Մեդիկի» հետ խաղում դառնալով գոլի հեղինակ խաղի 36-րդ րոպեին։ «Բրեշիա»-ն դուրս է եկել 1/16 եզրափակիչ, որտեղ չի կարողացել շրջանցել «Ֆորտունային» (Յորինգ)՝ 0:1 և 1:3:

Իտալիայի գավաթի 2017 թվականի հունիսի 16-ին կայացած «Ֆիորենտինայի» դեմ եզրափակիչը «Բրեշիա»-ի կազմում նրա վերջին հանդիպումն է եղել։ 2017 թվականի հունիսի 30-ին նա պաշտոնապես հեռացավ թիմից, նրա կազմում անցկացնելով 218 հանդիպում բոլոր մրցաշարերում, ինչը դարձել է ակումբային ռեկորդ։ 

=== «Յուվենտուս» === 
2017 թվականի հուլիսի 1-ին, որպես ազատ գործակալ, նա պայմանագիր է կնքել Թուրինի«Յուվենտուս» նորաստեղծ ակումբի հետ, որը «Յուվենտուս» ՖԱ-ի մասնաճյուղն է եղել, որը պետք է հանդես գար կանանց Ա Սերիայում՝ սկսած 2017/18 մրցաշրջանից։ 2017 թվականի Եվրոպայի առաջնությունում Գերմանիայի հետ խաղում նա վնասվածք էր ստացել&lt;ref name=&quot;ГерманияИталияЧЕ2017&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.figc.it/it/nazionali/news/italia-eliminata-cuore-e-carattere-le-azzurre-lottano-fino-all-ultimo-con-la-germania/|title=Italia eliminata. Cuore e carattere, le Azzurre lottano fino all’ultimo con la Germania|publisher=Итальянская федерация футбола|website=figc.it|lang=it|date=2017-07-21|accessdate=2021-06-08}}&lt;/ref&gt;՝  ձախ ոտքի առաջի խաչաձև կապանների պատռվածք&lt;ref name=&quot;Ювентусдебют&quot;&gt;{{cite web |author= |url=https://www.juventus.com/it/news/articoli/juventus-women-vs-sassuolo-match-report-2503|title= JUVENTUS WOMEN: 5-0 A SASSUOLO E QUALIFICAZIONE IN CHAMPIONS|lang= it |website= juventus.com |publisher = Официальный сайт ФК «Ювентус»|date= 2018-03-25|accessdate=2021-06-07}}&lt;/ref&gt; և բաց թողեց մրցաշրջանի առաջին կեսը։ Ապաքինվելով վնասվածքից՝ նա իր նորամուտը նշեց «Յուվենտուս» -ի կազմում 2018 թվականի մարտի 25-ին Ա Սերիայի 17-րդ տուրի «Սասուոլոյի» հետ արտագնա խաղում (5:0)՝ 65-րդ րոպեին փոխարինելով Բարբարա Բոնանսիային&lt;ref name=&quot;Ювентусдебют&quot;/&gt;։ 2018 թվականի ապրիլի 28-ին առաջին անգամ խաղացել է Յուվենտուսի մեկնարկային կազմում Ա Սերիայի «Սան Զակարիայի» (Ռավեննա) հետ խաղում (2: 1)&lt;ref&gt;{{cite web |author= |url=https://www.juventus.com/it/news/articoli/women-serie-a-juventus-ravenna-match-report|title= WOMEN: LA JUVE BATTE IL RAVENNA!|lang= it |website= juventus.com |publisher = Официальный сайт ФК «Ювентус» |date= 2018-05-28|accessdate=2021-06-07}}&lt;/ref&gt;։ 2018 թվականի մայիսի 12-ին նա խփեց իր առաջին գոլը «Յուվենտուս»-ի կազմում Ա Սերիայի 22-րդ տուրի «Տավանյակոյի» հետ տնային խաղում (4:0)՝ գոլի հեղինակ դառնալով 83-րդ րոպեին&lt;ref&gt;{{cite web |author= |url=https://www.juventus.com/it/news/articoli/women-juve-tavagnacco-match-report|title= WOMEN, QUATTRO GOL VERSO LO SPAREGGIO|lang= it |website= juventus.com |publisher = Официальный сайт ФК «Ювентус» |date= 2018-05-12|accessdate=2021-06-09}}&lt;/ref&gt;։ 2017/18 մրցաշրջանի վերջում «Յուվենտուս»-ի կազմում դարձել է Իտալիայի չեմպիոն, դա ակումբի պատմության մեջ առաջին սկուդետտոն է եղել: Ընդհանուր առմամբ, իր դեբյուտային մրցաշրջանում նա 7 հանդիպում է անցկացրել «Յուվենտուս»-ի կազմում (6-ը՝ Ա Սերիայում և 1-ը՝ Իտալիայի գավաթում)։

2018 թվականի հոկտեմբերի 13-ին նա խաղացել է Իտալիայի Սուպերգավաթի 2018-ի եզրափակիչում, որտեղ «Յուվենտուս»-ը պարտվել է Ֆիորենտինային 0:1 հաշվով&lt;ref name=&quot;Суперкубок2018&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.figc.it/it/femminile/news/la-fiorentina-vince-la-supercoppa-contro-la-juventus/|title=La Fiorentina vince la Supercoppa contro la Juventus|publisher= Итальянская федерация футбола |website=figc.it|lang=it|date=2018-10-18|accessdate=2021-06-08}}&lt;/ref&gt;։ Եվրոպայի առաջնությունում՝ 2018/19 Չեմպիոնների լիգայի 2018/19 մրցաշրջանում, «Յուվենտուս»-ը 1/16 եզրափակիչ փուլում պարտվեց դանիական «Բրոնդբիին» (2:2, 0:1): Ակումբի կազմում երկրորդ մրցաշրջանում նա դարձել է Իտալիայի չեմպիոն 2018/19 թվականներին՝ Ա Սերիայում անցկացնելով 21 հանդիպում, դառնալով 4 գոլի հեղինակ։ 2019 թվականի ապրիլի 19-ին նա դարձել է 2019 թվականի Իտալիայի գավաթակիր՝ եզրափակիչ խաղում խփելով հաղթական գոլը «Ֆիորենտինա»-ի հետ խաղում (2: 1)&lt;ref name=&quot;Кубок2019&quot;&gt;{{cite web |author= |url=https://www.juventus.com/en/news/articles/the-coppa-italia-is-bianconera|title= THE COPPA ITALIA IS BIANCONERA!|lang= en |website= juventus.com |publisher = Официальный сайт ФК «Ювентус»|date= 2019-04-28|accessdate=2021-06-09}}&lt;/ref&gt;։ Ընդհանուր առմամբ, նա «Յուվենտուս»-ի կազմում բոլոր մրցաշարերում մասնակցել է 27 հանդիպման և դարձել 6 գոլի հեղինակ։

2019 թվականի սեպտեմբերի 19-ին նա երկարաձգել է պայմանագիրը «Յուվենտուս»-ի հետ մինչև 2021 թվականի ավարտը&lt;ref&gt;{{cite web |author= |url=https://www.juventus.com/en/news/articles/giuliani-and-cernoia-with-us-until-2021|title= GIULIANI AND CERNOIA WITH US UNTIL 2021!|lang= en |website= juventus.com |publisher = Официальный сайт ФК «Ювентус» |date= 2019-09-19|accessdate=2021-06-09}}&lt;/ref&gt;։ 2019 թվականի սեպտեմբերին մասնակցել է [[ՈւԵՖԱ-ի կանանց չեմպիոնների լիգա 2019/2020|Չեմպիոնների լիգայի 2019/20 մրցաշրջանի]] 1/16 եզրափակիչի հանդիպումներին, այդ խաղերում «Յուվենտուս»-ը երկու անգամ պարտվել է «Բարսելոնային»՝ 0:2 և 1:2 հաշվով&lt;ref&gt;{{cite web |author= |url=https://www.juventus.com/it/news/articoli/barca-juve-report|title= WOMEN, A TESTA ALTA|lang= it |website= juventus.com |publisher = Официальный сайт ФК «Ювентус» |date= 2019-09-25|accessdate=2021-06-09}}&lt;/ref&gt;։ 2019 թվականի հոկտեմբերի 27-ին նա դարձել է Իտալիայի Սուպերգավաթի 2019 թվականի հաղթող, որտեղ «Յուվենտուս»-ը եզրափակչում 2:0 հաշվով հաղթեց «Ֆիորենտինա»-ին&lt;ref name=&quot;Суперкубок2019&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.figc.it/it/femminile/news/la-juventus-di-rita-guarino-%C3%A8-una-macchina-perfetta-alle-bianconere-la-supercoppa-timvision/|title=La Juventus di Rita Guarino è una macchina perfetta: alle Bianconere la Supercoppa TIMVISION|publisher=Итальянская федерация футбола|website=figc.it|lang=it|date=2019-10-27|accessdate=2021-06-09}}&lt;/ref&gt;։ 2019 թվականի դեկտեմբերի 2-ին նա ընդգրկվել է «Տարվա թիմում»՝ Իտալիայի ֆուտբոլային ասոցիացիայի վարկածով&lt;ref name=&quot;Командагода2019&quot;&gt;{{cite web |author= |url=https://www.juventus.com/en/news/articles/so-many-juventus-winners-at-the-gran-gal-del-calcio-aic-2019|title=SO MANY JUVENTUS WINNERS AT THE GRAN GALÀ DEL CALCIO AIC 2019!|lang= en |website= juventus.com |publisher = Официальный сайт ФК «Ювентус» |date= 2019-12-02|accessdate=2021-06-09}}&lt;/ref&gt;։ 2019/20 մրցաշրջանում նա «Յուվենտուս»-ի հետ անընդմեջ նվաճել է երրորդ Սկուդետտոն, առաջնությունն ինքնին կասեցվել է և չի խաղարկվել [[COVID-19-ի տարածումը Իտալիայում|Իտալիայում COVID-19-ի տարածման]] պատճառով և «Յուվենտուս»-ը ժամանակից շուտ հաղթող ճանաչվեց&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://figc.it/it/federazione/news/futuro-del-calcio-femminile-nuove-norme-e-via-al-professionismo-nel-2022/|title=Futuro del Calcio Femminile: nuove norme e via al professionismo nel 2022. Scudetto alla Juventus, Serie B a 14|publisher=Итальянская федерация футбола|website=figc.it|lang=it|date=2020-06-25|accessdate=2021-06-09}}&lt;/ref&gt;: Համաճարակի պատճառով չի ավարտվել նաև Իտալիայի գավաթի 2019/20 մրցաշրջանը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.figc.it/it/femminile/news/ufficializzato-lo-stop-alla-serie-a-timvision-e-alla-serie-b-ogni-ulteriore-adempimento-verr%C3%A0-deciso-dal-consiglio-federale/|title=Ufficializzato lo stop alla Serie A TimVision e alla Serie B. Ogni ulteriore adempimento verrà deciso dal Consiglio Federale|publisher= Итальянская федерация футбола |website=figc.it|lang=it|date=2020-06-16|accessdate=2021-06-09}}&lt;/ref&gt;։ «Յուվենտուս»-ի կազմում նա մրցաշրջանի ընթացքում անցկացրել է 18 խաղ, դառնալով 6 գոլի հեղինակ։ 

2020 թվականի սեպտեմբերի 7-ին J|Medical-ի բժշկական ախտորոշման արդյունքներով պարզվել է, որ Չեռնոյը ձախ աճուկի մկանային վնասվածք է ստացել և առաջիկայում պետք է անցնի վերականգնողական գործընթաց&lt;ref&gt;{{cite web |author= |url=https://www.juventus.com/en/news/articles/medical-update-valentina-cernoia|title= MEDICAL UPDATE. VALENTINA CERNOIA|lang= en |website= juventus.com |publisher = Официальный сайт  ФК «Ювентус» |date= 2020-09-07|accessdate=2021-06-09}}&lt;/ref&gt;։ 2021 թվականի հունվարի 10-ին նա դարձավ Իտալիայի Սուպերգավաթի 2020-ի հաղթող, որի եզրափակիչում «Յուվենտուս»-ը հաղթեց «Ֆիորենտինա»-ին (2:0)&lt;ref name=&quot;Суперкубок2020&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.figc.it/it/femminile/news/ancora-juventus-straordinaria-bonansea-una-doppietta-dell-azzurra-regala-il-trofeo-alle-bianconere-10-01-2021/|title=Ancora Juventus, straordinaria Bonansea: una doppietta dell’azzurra regala il trofeo alle bianconere|publisher= Итальянская федерация футбола |website=figc.it|lang=it|date=2021-01-10|accessdate=2021-06-08}}&lt;/ref&gt;։ 2021 թվականի մայիսի 5-ին նա երկարաձգեց պայմանագիրը «Յուվենտուս»-ի հետ՝ մինչև 2022 թվականի ավարտը&lt;ref name=&quot;контрактЮвентус2021&quot;&gt;{{cite web |author= |url=https://www.juventus.com/en/news/articles/valentina-cernoia-renews-until-2022|title= VALENTINA CERNOIA RENEWS UNTIL 2022!|lang= en |website= juventus.com |publisher = Официальный сайт ФК «Ювентус»|date= 2021-05-05|accessdate=2021-06-07}}&lt;/ref&gt;։ 2020/21 մրցաշրջանի վերջում «Յուվենտուս»-ը գրավել է 1-ին տեղը Ա Սերիայում՝ 4-րդ անգամ անընդմեջ դառնալով չեմպիոն&lt;ref name=&quot;Скудетто2021&quot;/&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |author= |url=https://www.juventus.com/it/news/articoli/juventus-women-e-quarto-scudetto|title= JUVENTUS WOMEN, E' QUARTO SCUDETTO!|lang= it |website= juventus.com |publisher = Официальный сайт ФК «Ювентус» |date= 2021-05-08|accessdate=2021-06-09}}&lt;/ref&gt;։ Առաջնության 22 հանդիպումներից թիմը հաղթել է 22 խաղում՝ սահմանելով ազգային ռեկորդ իտալական ֆուտբոլում (ինչպես տղամարդկանց, այնպես էլ կանանց)&lt;ref name=&quot;Скудетто2021&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.figc.it/it/femminile/news/la-juventus-centra-la-22a-vittoria-ed-entra-nella-storia-2-2-del-milan-goleada-del-sassuolo/|title=La Juventus centra la 22ª vittoria ed entra nella storia, 2-2 del Milan, goleada del Sassuolo|publisher=Итальянская федерация футбола|website=figc.it|lang=it|date=2021-05-23|accessdate=2021-06-08}}&lt;/ref&gt;։ Ա Սերիայում նա անցկացրել է 16 հանդիպում, դառնալով 5 գոլի և 5 գոլային փոխանցման հեղինակ&lt;ref name=&quot;контрактЮвентус2021&quot;/&gt;, ինչպես նաև 5 հանդիպում Իտալիայի գավաթում (1 գոլ), 1՝ Իտալիայի Սուպերգավաթում և 2՝ ՈւԵՖԱ-ի Չեմպիոնների լիգայում։

== Կարիերան հավաքականում ==   
2007 թվականին Չերնոյան խաղացել է Իտալիայի մինչև 17 տարեկանների հավաքականում, որտեղ անցկացրել է 3 հանդիպում։ 2008 թվականին խաղացել է Իտալիայի մինչև 19 տարեկանների հավաքականում, որի կազմում անցկացրել է 13 հանդիպում և դարձել 4 գոլի հեղինակ։

2013 թվականի օգոստոսին Իտալիայի հավաքականի գլխավոր մարզիչ [[Անտոնիո Կաբրինի]]ն առաջին անգամ զանգահարել է Չեռնոյային, նրան հրավիրել մասնակցելու 2015 թվականի աշխարհի առաջնության ընտրական խաղերին&lt;ref&gt;{{cite web |author= |url=http://it.uefa.com/womensworldcup/season=2015/matches/round=2000433/match=2012017/index.html|title= Spagna 2–0 Italia|lang= it |website= uefa.com |publisher = Официальный сайт УЕФА |date= 2013-10-31|accessdate=2021-06-08}}&lt;/ref&gt;։ 2013 թվականի հոկտեմբերի 31-ին նա իր նորամուտը նշել է Իտալիայի հավաքականի կազմում Իսպանիայի դեմ արտագնա խաղում՝ փոխարինելով Էլիզ Կամպորեզեին 80-րդ րոպեին։ Նա իր առաջին գոլն ազգային հավաքականի կազմում խփել է 2014 թվականի սեպտեմբերի 13-ին Էստոնիայի ազգային հավաքականի հետ տնային խաղում (4:0)՝ գոլի հեղինակ դառնալով խաղի 27-րդ րոպեին&lt;ref&gt;{{cite web |author= |url=https://it.uefa.com/womensworldcup/match/2011919--italy-vs-estonia/?referrer=%2Fwomensworldcup%2Fseason%3D2015%2Fmatches%2Fround%3D2000433%2Fmatch%3D2011919%2Findex|title= Italia 4-0 Estonia|lang= it |website= uefa.com |publisher = Официальный сайт УЕФА |date= 2014-09-13|accessdate=2021-06-08}}&lt;/ref&gt;։ 2014 թվականի հոկտեմբերին նա գոլ է խփել Ուկրաինայի հետ խաղում (2:1) 2015 թվականի աշխարհի առաջնության 1/2 եզրափակիչ փուլի 1-ին րոպեին, սակայն փլեյ-օֆֆի վերջին խաղում Իտալիան ի վերջո պարտվել է [[Նիդերլանդների ֆուտբոլի կանանց ազգային հավաքական|Հոլանդիայի հավաքականին]] (1:1, 1:2)։ 2015 թվականի մարտին նա գոլ է խփել Մեքսիկայի հետ [[Կիպրոսի կանանց ֆուտբոլի գավաթ|Կիպրոսի գավաթի]] խաղարկության 3-րդ տեղի համար խաղում, որտեղ Իտալիան պարտվել է 2:3 հաշվով։

2017 թվականի հուլիսի 5-ը ընդգրկվել է Իտալիայի հավաքականի հայտացուցակում՝ մասնակցելով 2017 թվականի Եվրոպայի առաջնության Նիդերլանդներում կայացած հանդիպումներին, որտեղ թիմը պետք է խաղար B խմբում Ռուսաստանի, Գերմանիայի և Շվեդիայի հավաքականների հետ&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.figc.it/it/nazionali/news/ufficializzata-la-lista-delle-23-azzurre-convocate-per-il-campionato-europeo/|title=Ufficializzata la lista delle 23 Azzurre convocate per il Campionato Europeo|publisher=Итальянская федерация футбола|website=figc.it|lang=it|date=2017-07-05|accessdate=2021-06-08}}&lt;/ref&gt;: Եվրոպայի առաջնությունում անցկացրել է ընդամենը մեկ հանդիպում՝ Գերմանիայի հետ խաղում (1:2), որտեղ վնասվածք է ստացել և փոխարինվել&lt;ref name=&quot;ГерманияИталияЧЕ2017&quot;/&gt;, իսկ Իտալիայի հավաքականը խմբում զբաղեցրել է 4-րդ տեղը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.figc.it/it/nazionali/news/nell-ultima-notte-olandese-l-italia-lascia-il-segno-battuta-la-svezia-vice-campione-olimpico/|title=Nell’ultima notte olandese l’Italia lascia il segno. Battuta la Svezia vice campione olimpico|publisher=Итальянская федерация футбола|website=figc.it|lang=it|date=2017-07-25|accessdate=2021-06-08}}&lt;/ref&gt;։ 2019 թվականի մարտին նա մասնակցեց Կիպրոսի 2019 թվականի գավաթի խաղարկությանը, որտեղ եզրափակչում գոլ է խփել ԿԺԴՀ-ի հավաքականին, որի հետ Իտալիան ոչ-ոքի է խաղացել 3-3, բայց 11 մետրանոց հարվածաշարում պարտվել է 6-7 հաշվով&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://figc.it/it/nazionali/news/cyprus-cup-italia-a-un-passo-dal-successo-azzurre-sconfitte-ai-rigori-nella-finale-con-la-corea-del-nord/|title=Cyprus Cup: Italia a un passo dal successo, Azzurre sconfitte ai rigori nella finale con la Corea del Nord|publisher=Итальянская федерация футбола|website=figc.it|lang=it|date=2019-03-06|accessdate=2021-06-09}}&lt;/ref&gt;։

2019 թվականի մայիսի 24-ին Իտալիայի հավաքականի գլխավոր մարզիչ Միլենա Բերտոլինին Չեռնոյային ընդգրկել է թիմի հայտացուցակում՝ մասնակցելու Ֆրանսիայի 2019 թվականի աշխարհի առաջնության խաղերին, որտեղ Իտալիան C խմբում է եղել [[Բրազիլիայի կանանց ֆուտբոլի ազգային հավաքական|Բրազիլիայի]], [[Ավստրալիայի կանանց ֆուտբոլի ազգային հավաքական|Ավստրալիայի]] և Ջամայկայի հավաքականների հետ&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.figc.it/it/nazionali/news/nazionale-femminile-ecco-le-23-convocate-per-il-mondiale-il-2-giugno-la-partenza-per-la-francia/|title=Ecco le 23 convocate per il Mondiale: il 2 giugno la partenza per la Francia|publisher=Итальянская федерация футбола|website=figc.it|lang=it|date=2019-05-24|accessdate=2021-06-08}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |author= |url=https://www.juventus.com/en/news/articles/women-national-teams|title= THE BIANCONERE CALLED UP FOR THE WORLD CUP|lang= en |website= juventus.com |publisher = Официальный сайт ФК «Ювентус» |date= 2019-05-24|accessdate=2021-06-09}}&lt;/ref&gt;։ Մրցաշարում մասնակցել է իր ազգային հավաքականի բոլոր 3 հանդիպումներին խմբային փուլում, ինչպես նաև 1/8 եզրափակչում Չինաստանի հետ խաղին (2:0)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.figc.it/it/nazionali/news/litalia-non-si-ferma-pi%C3%B9-le-azzurre-battono-anche-la-cina-e-volano-ai-quarti-del-mondiale/|title=L’Italia non si ferma più! Le Azzurre battono anche la Cina e volano ai Quarti del Mondiale|publisher=Итальянская федерация футбола|website=figc.it|lang=it|date=2019-06-25|accessdate=2021-06-08}}&lt;/ref&gt; և քառորդ եզրափակիչի խաղին, որտեղ Իտալիան պարտվել է Նիդերլանդներին (0:2)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.figc.it/it/nazionali/news/finisce-ai-quarti-il-mondiale-dell-italia-esulta-l-olanda-ma-le-azzurre-escono-a-testa-alta/|title=Finisce ai Quarti il Mondiale dell’Italia: esulta l’Olanda, ma le Azzurre escono a testa alta|publisher=Итальянская федерация футбола|website=figc.it|lang=it|date=2019-06-29|accessdate=2021-06-08}}&lt;/ref&gt;։

== Վիճակագրություն ==

=== Թիմային գոլեր ===
{{updated|13 апреля 2021}}
{| class=&quot;wikitable sortable&quot; style=&quot;font-size:90%&quot;
|+Վալենտինա Չեռնոյի գոլերը Իտալիայում
!№
!Ավսաթիվ
!Ստադիոն
!Մրցակից
!Հաշիվ
!արդյունք
!Խաղ
!&lt;abbr&gt;Прим.&lt;/abbr&gt;
|-
|1
|13 սեպտեմբերի, 2014
|rowspan=&quot;2&quot;|«Սիլվիո Պիոլա», [[Վերչելլի]], [[Իտալիա]]
|{{Դրոշ|Էստոնիա}}
|'''3''':0
|4:0
|rowspan=&quot;2&quot;|Աշխարհի առաջնության ընտրական փուլի հանդիպումներ 2015
|&lt;ref&gt;[http://www.uefa.com/womensworldcup/season=2015/matches/round=2000433/match=2011919/index.html Италия 4:0 Эстония] на официальном сайте УЕФА&lt;/ref&gt;
|-
|2
|17 սեպտեմբերի, 2014
|{{Դրոշ|Հյուսիսային Մակեդոնիա}}
|'''11''':0
|15:0
|&lt;ref&gt;[http://www.uefa.com/womensworldcup/season=2015/matches/round=2000433/match=2011906/index.html Италия 15:0 Македония] на официальном сайте УЕФА&lt;/ref&gt;
|-
|3
|25 հոկտեմբերի, 2014
|«Մանիլո Սկոպինո», [[Ռիետի]], Իտալիա
|{{Դրոշ|Ուկրաինա}}
|'''1''':0
|2:1
|Աշխարհի առաջնության Փլեյ-օֆֆ 2015
|&lt;ref&gt;[http://www.uefa.com/womensworldcup/season=2015/matches/round=2000434/match=2015243/index.html Италия 2:1 Украина] на официальном сайте УЕФА&lt;/ref&gt;
|-
|4
|11 марта 2015
|«Զենոն» մարմնամարզական միության մարզադաշտ, [[Լառնակա]], [[Կիպրոս]]
|{{Դրոշ|Մեքսիկա}}
|'''1''':1
|2:3
|Կիպրոսի գավաթ 2015
|&lt;ref&gt;[http://www.figc.it/it/204/2527183/2015/03/News.shtml Италия 2:3 Мексика] на официальном сайте Итальянской федерации футбола&lt;/ref&gt;
|-
|5
|18 սեպտեմբերի, 2015
|«Ալբերտո Պիկկո», [[Սպեցիա]], Իտալիա
|{{Դրոշ|Վրաստան}}
|'''1''':1
|6:1
|Աշխարհի առաջնության որակավորման հանդիպումներ 2017
|&lt;ref&gt;[http://www.uefa.com/womenseuro/season=2017/matches/round=2000628/match=2016561/index.html Италия 6:1 Грузия] на официальном сайте УЕФА&lt;/ref&gt;
|-
|6
|7 ապրիլի, 2017
|«Վեյլ Փարք», [[Սթոք-օն-Թրենտ]], [[Անգլիա]]
|{{Դրոշ|Անգլիա}}
|'''1''':1
|1:1
|Ընկերական խաղ
|&lt;ref&gt;[https://www.thefa.com/news/2017/apr/07/england-women-italy-vale-park-port-vale-match-report-070417 Италия 2:3 Мексика] на официальном сайте Футбольной ассоциации Англии&lt;/ref&gt;
|-
|7
|6 մարտի, 2019
|«Էնթոնի Պապադոպուլոս», Լարնակա, Կիպրոս
|{{Դրոշ|Հյուսիսային Կորեա}}
|'''3''':3
|3:3 ([[Ավելացրած ժամանակ (սպորտ)|Ավելացրած ժամանակ]])
|Կիպրոսի գավաթ 2019
|&lt;ref&gt;[https://www.figc.it/it/nazionali/news/cyprus-cup-italia-a-un-passo-dal-successo-azzurre-sconfitte-ai-rigori-nella-finale-con-la-corea-del-nord/ КНДР 3:3 Италия (п. 7:6)] на официальном сайте Итальянской федерации футбола&lt;/ref&gt;
|-
|8
|5 ապրիլի, 2019
|[[Լյուբլին]], [[Լեհաստան]]
|{{Դրոշ|Լեհաստան}}
|'''1''':0
|1:1
|Ընկերական խաղ
|&lt;ref&gt;[https://www.figc.it/it/nazionali/news/prove-di-mondiale-un-gran-gol-di-cernoia-non-basta-per-battere-la-polonia-a-lublino-finisce-1-1/ Польша 1:1 Италия] на официальном сайте Итальянской федерации футбола&lt;/ref&gt;
|-
|9
|rowspan=&quot;2&quot;|12 նոյեմբերի, 2019
|rowspan=&quot;2&quot;|«Թեոֆիլո Պատինի», Կաստել-դի-Սանգրո, Իտալիա
|rowspan=&quot;2&quot;|{{Դրոշ|Մալթա}}
|'''1''':0
|rowspan=&quot;2&quot;|5:0
|rowspan=&quot;2&quot;|Աշխարհի առաջնության որակավորման հանդիպումներ 2022
|rowspan=&quot;2&quot;|&lt;ref name=&quot;автоссылка1&quot;&gt;[https://it.uefa.com/womenseuro/season=2021/matches/round=2001107/match=2027252/index.html Италия 5:0 Мальта] на официальном сайте УЕФА&lt;/ref&gt;
|-
|10
|'''2''':0
|-
|}

== Նվաճումներ == 
=== Թիմային === 
;«Բրեշիա»
* Իտալիայի չեմպիոն (2)՝ 2013/14, 2015/16
* Իտալիայի առաջնության արծաթե մեդալակիր (2)՝ 2014/15, 2016/17
* Իտալիայի գավաթակիր (3)՝ 2012/13, 2014/15, 2015/16
* Իտալիայի գավաթի եզրափակիչի մասնակից՝ 2016/17
* Իտալիայի Սուպերգավաթի հաղթող (3)՝ 2014, 2015, 2016

;«Յուվենտուս»
* Իտալիայի չեմպիոն (4)՝ 2017/2018, 2018/19, 2019/20, 2020/21&lt;ref name=&quot;Скудетто2021&quot;/&gt;
* Իտալիայի գավաթի հաղթող՝ 2018/19&lt;ref name=&quot;Кубок2019&quot;/&gt;
* Իտալիայի սուպերգավաթի հաղթող (2)՝ 2019&lt;ref name=&quot;Суперкубок2019&quot;/&gt;, 2020&lt;ref name=&quot;Суперкубок2020&quot;/&gt;
* Իտալիայի Սուպերգավաթի եզրափակիչի մասնակից՝ 2018&lt;ref name=&quot;Суперкубок2018&quot;/&gt;
;Իտալիայի հավաքական 
* 2019 թվականի կիպրոսի գավաթի եզրափակիչի մասնակից

=== Անձնական === 
* Տարվա թիմ AIC վարկածով՝ 2019&lt;ref name=&quot;Командагода2019&quot;/&gt;, 2020

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ|2}}
{{Արտաքին հղումներ}}
{{DEFAULTSORT:Չերնոյա, Վալենտինա}}
[[Կատեգորիա:Իտալացի կին ֆուտբոլիստներ]]
[[Կատեգորիա:2019 ՖԻՖԱ-ի կանանց աշխարհի գավաթի խաղարկության մասնակիցներ]]</text>
      <sha1>56cfic9713v9duxqlszzbeob4gp0dip</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486187</id>
      <parentid>8486180</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T17:52:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Armineaghayan</username>
        <id>25187</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="30239" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Ֆուտբոլիստ}}
'''Վալենտինա Չերնոյա''' ({{lang-it|Valentina Cernoia}}, {{ԱԾ}}), [[Իտալացիներ|իտալացի]] ֆուտբոլիստ, «Յուվենտուս» կանանց ակումբի և [[Իտալիայի ֆուտբոլի կանանց ազգային հավաքական|Իտալիայի հավաքականի կիսապաշտպան]]։ [[Ֆուտբոլի կանանց Եվրոպայի առաջնություն 2017|Եվրոպայի 2017 թվականի առաջնության]] և [[ՖԻՖԱ-ի կանանց աշխարհի առաջնություն 2019|2019 թվականի աշխարհի առաջնության]] մասնակից։

== Ակումբային կարիերա ==  
=== «Բրեշիա» === 
Չերնոյան ծնունդով [[Բրեշիա (գավառ)|Բրեշիա գավառ]]ի [[Մաներբիո]]յից է, ֆուտբոլով սկսել է զբաղվել 8 տարեկանից «Կինձանեզի» մարզական համայնքում (1999-2002): 2002 թվականից մինչև 2008 թվականը խաղացել է իր հայրենի քաղաքի «Մաներբիո Վիրտուս» թիմում:

2008 թվականի ամռանը պայմանագիր է կնքել «Բրեշիա» պրոֆեսիոնալ ֆուտբոլային ակումբի հետ, որը հանդես է եկել A2- Սերիայում։ 2008/09 մրցաշրջանում թիմի հետ միասին նա հաղթել է A2-Սերիայի առաջնությունում, հասնելով դասի բարձրացման։ «Բրեշիա»-ի կազմում նա երկու անգամ դարձել է Իտալիայի չեմպիոն 2013/14 և 2015/16 մրցաշրջաններում, երեք անգամ դարձել Իտալիայի գավաթակիր (2012/13, 2014/15 և 2015/16), ինչպես նաև երեք անգամ նվաճել Իտալիայի Սուպերգավաթը՝ (2014, 2015, 2016): 

2014 թվականի հոկտեմբերի 9-ին նա իր նորամուտը նշել է «Բրեշիա»-ի կազմում [[ՈւԵՖԱ-ի կանանց չեմպիոնների լիգա 2014/2015|ՈւԵՖԱ-ի Չեմպիոնների լիգայի 2014/15 մրցաշրջանի]] 1/32 եզրափակիչի Լիոնի դեմ առաջին խաղում (0:5)։ Պատասխան խաղում նորից հաղթանակ է տարել Լիոնը (0:9): 2015/16 մրցաշրջանի Չեմպիոնների լիգայում նա «Բրեշիա»-ի հետ հասել է քառորդ եզրափակիչ, որտեղ թիմը երկու անգամ պարտվել է գերմանական «Վոլֆսբուրգ»-ին (0:3, 0:3)։

2016 թվականի հոկտեմբերի 5-ին [[ՈւԵՖԱ-ի կանանց չեմպիոնների լիգա 2016/2017|Չեմպիոնների լիգայի 2016/17 մրցաշրջանի]] 1/32 եզրափակչի առաջին խաղում Չերնոյան խփել է իր դեբյուտային գոլը եվրոպական առաջնությունում լեհական «Մեդիկի» հետ խաղում դառնալով գոլի հեղինակ խաղի 36-րդ րոպեին։ «Բրեշիա»-ն դուրս է եկել 1/16 եզրափակիչ, որտեղ չի կարողացել շրջանցել «Ֆորտունային» (Յորինգ)՝ 0:1 և 1:3:

Իտալիայի գավաթի 2017 թվականի հունիսի 16-ին կայացած «Ֆիորենտինայի» դեմ եզրափակիչը «Բրեշիա»-ի կազմում նրա վերջին հանդիպումն է եղել։ 2017 թվականի հունիսի 30-ին նա պաշտոնապես հեռացավ թիմից, նրա կազմում անցկացնելով 218 հանդիպում բոլոր մրցաշարերում, ինչը դարձել է ակումբային ռեկորդ։ 

=== «Յուվենտուս» === 
2017 թվականի հուլիսի 1-ին, որպես ազատ գործակալ, նա պայմանագիր է կնքել Թուրինի «Յուվենտուս» նորաստեղծ ակումբի հետ, որը «Յուվենտուս» ՖԱ-ի մասնաճյուղն է եղել, որը պետք է հանդես գար կանանց Ա Սերիայում՝ սկսած 2017/18 մրցաշրջանից։ 2017 թվականի Եվրոպայի առաջնությունում Գերմանիայի հետ խաղում նա վնասվածք էր ստացել&lt;ref name=&quot;ГерманияИталияЧЕ2017&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.figc.it/it/nazionali/news/italia-eliminata-cuore-e-carattere-le-azzurre-lottano-fino-all-ultimo-con-la-germania/|title=Italia eliminata. Cuore e carattere, le Azzurre lottano fino all’ultimo con la Germania|publisher=Итальянская федерация футбола|website=figc.it|lang=it|date=2017-07-21|accessdate=2021-06-08}}&lt;/ref&gt;՝  ձախ ոտքի առաջի խաչաձև կապանների պատռվածք&lt;ref name=&quot;Ювентусдебют&quot;&gt;{{cite web |author= |url=https://www.juventus.com/it/news/articoli/juventus-women-vs-sassuolo-match-report-2503|title= JUVENTUS WOMEN: 5-0 A SASSUOLO E QUALIFICAZIONE IN CHAMPIONS|lang= it |website= juventus.com |publisher = Официальный сайт ФК «Ювентус»|date= 2018-03-25|accessdate=2021-06-07}}&lt;/ref&gt; և բաց թողեց մրցաշրջանի առաջին կեսը։ Ապաքինվելով վնասվածքից՝ նա իր նորամուտը նշեց «Յուվենտուս» -ի կազմում 2018 թվականի մարտի 25-ին Ա Սերիայի 17-րդ տուրի «Սասուոլոյի» հետ արտագնա խաղում (5:0)՝ 65-րդ րոպեին փոխարինելով Բարբարա Բոնանսիային&lt;ref name=&quot;Ювентусдебют&quot;/&gt;։ 2018 թվականի ապրիլի 28-ին առաջին անգամ խաղացել է Յուվենտուսի մեկնարկային կազմում Ա Սերիայի «Սան Զակարիայի» (Ռավեննա) հետ խաղում (2: 1)&lt;ref&gt;{{cite web |author= |url=https://www.juventus.com/it/news/articoli/women-serie-a-juventus-ravenna-match-report|title= WOMEN: LA JUVE BATTE IL RAVENNA!|lang= it |website= juventus.com |publisher = Официальный сайт ФК «Ювентус» |date= 2018-05-28|accessdate=2021-06-07}}&lt;/ref&gt;։ 2018 թվականի մայիսի 12-ին նա խփեց իր առաջին գոլը «Յուվենտուս»-ի կազմում Ա Սերիայի 22-րդ տուրի «Տավանյակոյի» հետ տնային խաղում (4:0)՝ գոլի հեղինակ դառնալով 83-րդ րոպեին&lt;ref&gt;{{cite web |author= |url=https://www.juventus.com/it/news/articoli/women-juve-tavagnacco-match-report|title= WOMEN, QUATTRO GOL VERSO LO SPAREGGIO|lang= it |website= juventus.com |publisher = Официальный сайт ФК «Ювентус» |date= 2018-05-12|accessdate=2021-06-09}}&lt;/ref&gt;։ 2017/18 մրցաշրջանի վերջում «Յուվենտուս»-ի կազմում դարձել է Իտալիայի չեմպիոն, դա ակումբի պատմության մեջ առաջին սկուդետտոն է եղել: Ընդհանուր առմամբ, իր դեբյուտային մրցաշրջանում նա 7 հանդիպում է անցկացրել «Յուվենտուս»-ի կազմում (6-ը՝ Ա Սերիայում և 1-ը՝ Իտալիայի գավաթում)։

2018 թվականի հոկտեմբերի 13-ին նա խաղացել է Իտալիայի Սուպերգավաթի 2018 թվականի եզրափակիչում, որտեղ «Յուվենտուս»-ը պարտվել է Ֆիորենտինային 0:1 հաշվով&lt;ref name=&quot;Суперкубок2018&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.figc.it/it/femminile/news/la-fiorentina-vince-la-supercoppa-contro-la-juventus/|title=La Fiorentina vince la Supercoppa contro la Juventus|publisher= Итальянская федерация футбола |website=figc.it|lang=it|date=2018-10-18|accessdate=2021-06-08}}&lt;/ref&gt;։ Եվրոպայի առաջնությունում՝ 2018/19 Չեմպիոնների լիգայի 2018/19 մրցաշրջանում, «Յուվենտուս»-ը 1/16 եզրափակիչ փուլում պարտվեց դանիական «Բրոնդբիին» (2:2, 0:1): Ակումբի կազմում երկրորդ մրցաշրջանում նա դարձել է Իտալիայի չեմպիոն 2018/19 թվականներին՝ Ա Սերիայում անցկացնելով 21 հանդիպում, դառնալով 4 գոլի հեղինակ։ 2019 թվականի ապրիլի 19-ին նա դարձել է 2019 թվականի Իտալիայի գավաթակիր՝ եզրափակիչ խաղում խփելով հաղթական գոլը «Ֆիորենտինա»-ի հետ խաղում (2:1)&lt;ref name=&quot;Кубок2019&quot;&gt;{{cite web |author= |url=https://www.juventus.com/en/news/articles/the-coppa-italia-is-bianconera|title= THE COPPA ITALIA IS BIANCONERA!|lang= en |website= juventus.com |publisher = Официальный сайт ФК «Ювентус»|date= 2019-04-28|accessdate=2021-06-09}}&lt;/ref&gt;։ Ընդհանուր առմամբ, նա «Յուվենտուս»-ի կազմում բոլոր մրցաշարերում մասնակցել է 27 հանդիպման և դարձել 6 գոլի հեղինակ։

2019 թվականի սեպտեմբերի 19-ին նա երկարաձգել է պայմանագիրը «Յուվենտուս»-ի հետ մինչև 2021 թվականի ավարտը&lt;ref&gt;{{cite web |author= |url=https://www.juventus.com/en/news/articles/giuliani-and-cernoia-with-us-until-2021|title= GIULIANI AND CERNOIA WITH US UNTIL 2021!|lang= en |website= juventus.com |publisher = Официальный сайт ФК «Ювентус» |date= 2019-09-19|accessdate=2021-06-09}}&lt;/ref&gt;։ 2019 թվականի սեպտեմբերին մասնակցել է [[ՈւԵՖԱ-ի կանանց չեմպիոնների լիգա 2019/2020|Չեմպիոնների լիգայի 2019/20 մրցաշրջանի]] 1/16 եզրափակիչի հանդիպումներին, այդ խաղերում «Յուվենտուս»-ը երկու անգամ պարտվել է «Բարսելոնային»՝ 0:2 և 1:2 հաշվով&lt;ref&gt;{{cite web |author= |url=https://www.juventus.com/it/news/articoli/barca-juve-report|title= WOMEN, A TESTA ALTA|lang= it |website= juventus.com |publisher = Официальный сайт ФК «Ювентус» |date= 2019-09-25|accessdate=2021-06-09}}&lt;/ref&gt;։ 2019 թվականի հոկտեմբերի 27-ին նա դարձել է Իտալիայի Սուպերգավաթի 2019 թվականի հաղթող, որտեղ «Յուվենտուս»-ը եզրափակչում 2:0 հաշվով հաղթեց «Ֆիորենտինա»-ին&lt;ref name=&quot;Суперкубок2019&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.figc.it/it/femminile/news/la-juventus-di-rita-guarino-%C3%A8-una-macchina-perfetta-alle-bianconere-la-supercoppa-timvision/|title=La Juventus di Rita Guarino è una macchina perfetta: alle Bianconere la Supercoppa TIMVISION|publisher=Итальянская федерация футбола|website=figc.it|lang=it|date=2019-10-27|accessdate=2021-06-09}}&lt;/ref&gt;։ 2019 թվականի դեկտեմբերի 2-ին նա ընդգրկվել է «Տարվա թիմում»՝ Իտալիայի ֆուտբոլային ասոցիացիայի վարկածով&lt;ref name=&quot;Командагода2019&quot;&gt;{{cite web |author= |url=https://www.juventus.com/en/news/articles/so-many-juventus-winners-at-the-gran-gal-del-calcio-aic-2019|title=SO MANY JUVENTUS WINNERS AT THE GRAN GALÀ DEL CALCIO AIC 2019!|lang= en |website= juventus.com |publisher = Официальный сайт ФК «Ювентус» |date= 2019-12-02|accessdate=2021-06-09}}&lt;/ref&gt;։ 2019/20 մրցաշրջանում նա «Յուվենտուս»-ի հետ անընդմեջ նվաճել է երրորդ Սկուդետտոն, առաջնությունն ինքնին կասեցվել է և չի խաղարկվել [[COVID-19-ի տարածումը Իտալիայում|Իտալիայում COVID-19-ի տարածման]] պատճառով և «Յուվենտուս»-ը ժամանակից շուտ հաղթող ճանաչվեց&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://figc.it/it/federazione/news/futuro-del-calcio-femminile-nuove-norme-e-via-al-professionismo-nel-2022/|title=Futuro del Calcio Femminile: nuove norme e via al professionismo nel 2022. Scudetto alla Juventus, Serie B a 14|publisher=Итальянская федерация футбола|website=figc.it|lang=it|date=2020-06-25|accessdate=2021-06-09}}&lt;/ref&gt;: Համաճարակի պատճառով չի ավարտվել նաև Իտալիայի գավաթի 2019/20 մրցաշրջանը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.figc.it/it/femminile/news/ufficializzato-lo-stop-alla-serie-a-timvision-e-alla-serie-b-ogni-ulteriore-adempimento-verr%C3%A0-deciso-dal-consiglio-federale/|title=Ufficializzato lo stop alla Serie A TimVision e alla Serie B. Ogni ulteriore adempimento verrà deciso dal Consiglio Federale|publisher= Итальянская федерация футбола |website=figc.it|lang=it|date=2020-06-16|accessdate=2021-06-09}}&lt;/ref&gt;։ «Յուվենտուս»-ի կազմում նա մրցաշրջանի ընթացքում անցկացրել է 18 խաղ, դառնալով 6 գոլի հեղինակ։ 

2020 թվականի սեպտեմբերի 7-ին J|Medical-ի բժշկական ախտորոշման արդյունքներով պարզվել է, որ Չեռնոյը ձախ աճուկի մկանային վնասվածք է ստացել և առաջիկայում պետք է անցնի վերականգնողական գործընթաց&lt;ref&gt;{{cite web |author= |url=https://www.juventus.com/en/news/articles/medical-update-valentina-cernoia|title= MEDICAL UPDATE. VALENTINA CERNOIA|lang= en |website= juventus.com |publisher = Официальный сайт  ФК «Ювентус» |date= 2020-09-07|accessdate=2021-06-09}}&lt;/ref&gt;։ 2021 թվականի հունվարի 10-ին նա դարձավ Իտալիայի Սուպերգավաթի 2020 թվականի հաղթող, որի եզրափակիչում «Յուվենտուս»-ը հաղթեց «Ֆիորենտինա»-ին (2:0)&lt;ref name=&quot;Суперкубок2020&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.figc.it/it/femminile/news/ancora-juventus-straordinaria-bonansea-una-doppietta-dell-azzurra-regala-il-trofeo-alle-bianconere-10-01-2021/|title=Ancora Juventus, straordinaria Bonansea: una doppietta dell’azzurra regala il trofeo alle bianconere|publisher= Итальянская федерация футбола |website=figc.it|lang=it|date=2021-01-10|accessdate=2021-06-08}}&lt;/ref&gt;։ 2021 թվականի մայիսի 5-ին նա երկարաձգեց պայմանագիրը «Յուվենտուս»-ի հետ՝ մինչև 2022 թվականի ավարտը&lt;ref name=&quot;контрактЮвентус2021&quot;&gt;{{cite web |author= |url=https://www.juventus.com/en/news/articles/valentina-cernoia-renews-until-2022|title= VALENTINA CERNOIA RENEWS UNTIL 2022!|lang= en |website= juventus.com |publisher = Официальный сайт ФК «Ювентус»|date= 2021-05-05|accessdate=2021-06-07}}&lt;/ref&gt;։ 2020/21 մրցաշրջանի վերջում «Յուվենտուս»-ը գրավել է 1-ին տեղը Ա Սերիայում՝ 4-րդ անգամ անընդմեջ դառնալով չեմպիոն&lt;ref name=&quot;Скудетто2021&quot;/&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |author= |url=https://www.juventus.com/it/news/articoli/juventus-women-e-quarto-scudetto|title= JUVENTUS WOMEN, E' QUARTO SCUDETTO!|lang= it |website= juventus.com |publisher = Официальный сайт ФК «Ювентус» |date= 2021-05-08|accessdate=2021-06-09}}&lt;/ref&gt;։ Առաջնության 22 հանդիպումներից թիմը հաղթել է 22 խաղում՝ սահմանելով ազգային ռեկորդ իտալական ֆուտբոլում (ինչպես տղամարդկանց, այնպես էլ կանանց)&lt;ref name=&quot;Скудетто2021&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.figc.it/it/femminile/news/la-juventus-centra-la-22a-vittoria-ed-entra-nella-storia-2-2-del-milan-goleada-del-sassuolo/|title=La Juventus centra la 22ª vittoria ed entra nella storia, 2-2 del Milan, goleada del Sassuolo|publisher=Итальянская федерация футбола|website=figc.it|lang=it|date=2021-05-23|accessdate=2021-06-08}}&lt;/ref&gt;։ Ա Սերիայում նա անցկացրել է 16 հանդիպում, դառնալով 5 գոլի և 5 գոլային փոխանցման հեղինակ&lt;ref name=&quot;контрактЮвентус2021&quot;/&gt;, ինչպես նաև 5 հանդիպում Իտալիայի գավաթում (1 գոլ), 1՝ Իտալիայի Սուպերգավաթում և 2՝ ՈւԵՖԱ-ի Չեմպիոնների լիգայում։

== Կարիերան հավաքականում ==   
2007 թվականին Չերնոյան խաղացել է Իտալիայի մինչև 17 տարեկանների հավաքականում, որտեղ անցկացրել է 3 հանդիպում։ 2008 թվականին խաղացել է Իտալիայի մինչև 19 տարեկանների հավաքականում, որի կազմում անցկացրել է 13 հանդիպում և դարձել 4 գոլի հեղինակ։

2013 թվականի օգոստոսին Իտալիայի հավաքականի գլխավոր մարզիչ [[Անտոնիո Կաբրինի]]ն առաջին անգամ զանգահարել է Չեռնոյային, նրան հրավիրել մասնակցելու 2015 թվականի աշխարհի առաջնության ընտրական խաղերին&lt;ref&gt;{{cite web |author= |url=http://it.uefa.com/womensworldcup/season=2015/matches/round=2000433/match=2012017/index.html|title= Spagna 2–0 Italia|lang= it |website= uefa.com |publisher = Официальный сайт УЕФА |date= 2013-10-31|accessdate=2021-06-08}}&lt;/ref&gt;։ 2013 թվականի հոկտեմբերի 31-ին նա իր նորամուտը նշել է Իտալիայի հավաքականի կազմում Իսպանիայի դեմ արտագնա խաղում՝ փոխարինելով Էլիզ Կամպորեզեին 80-րդ րոպեին։ Նա իր առաջին գոլն ազգային հավաքականի կազմում խփել է 2014 թվականի սեպտեմբերի 13-ին Էստոնիայի ազգային հավաքականի հետ տնային խաղում (4:0)՝ գոլի հեղինակ դառնալով խաղի 27-րդ րոպեին&lt;ref&gt;{{cite web |author= |url=https://it.uefa.com/womensworldcup/match/2011919--italy-vs-estonia/?referrer=%2Fwomensworldcup%2Fseason%3D2015%2Fmatches%2Fround%3D2000433%2Fmatch%3D2011919%2Findex|title= Italia 4-0 Estonia|lang= it |website= uefa.com |publisher = Официальный сайт УЕФА |date= 2014-09-13|accessdate=2021-06-08}}&lt;/ref&gt;։ 2014 թվականի հոկտեմբերին նա գոլ է խփել Ուկրաինայի հետ խաղում (2:1) 2015 թվականի աշխարհի առաջնության 1/2 եզրափակիչ փուլի 1-ին րոպեին, սակայն փլեյ-օֆֆի վերջին խաղում Իտալիան ի վերջո պարտվել է [[Նիդերլանդների ֆուտբոլի կանանց ազգային հավաքական|Հոլանդիայի հավաքականին]] (1:1, 1:2)։ 2015 թվականի մարտին նա գոլ է խփել Մեքսիկայի հետ [[Կիպրոսի կանանց ֆուտբոլի գավաթ|Կիպրոսի գավաթի]] խաղարկության 3-րդ տեղի համար խաղում, որտեղ Իտալիան պարտվել է 2:3 հաշվով։

2017 թվականի հուլիսի 5-ը ընդգրկվել է Իտալիայի հավաքականի հայտացուցակում՝ մասնակցելով 2017 թվականի Եվրոպայի առաջնության Նիդերլանդներում կայացած հանդիպումներին, որտեղ թիմը պետք է խաղար B խմբում Ռուսաստանի, Գերմանիայի և Շվեդիայի հավաքականների հետ&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.figc.it/it/nazionali/news/ufficializzata-la-lista-delle-23-azzurre-convocate-per-il-campionato-europeo/|title=Ufficializzata la lista delle 23 Azzurre convocate per il Campionato Europeo|publisher=Итальянская федерация футбола|website=figc.it|lang=it|date=2017-07-05|accessdate=2021-06-08}}&lt;/ref&gt;: Եվրոպայի առաջնությունում անցկացրել է ընդամենը մեկ հանդիպում՝ Գերմանիայի հետ խաղում (1:2), որտեղ վնասվածք է ստացել և փոխարինվել&lt;ref name=&quot;ГерманияИталияЧЕ2017&quot;/&gt;, իսկ Իտալիայի հավաքականը խմբում զբաղեցրել է 4-րդ տեղը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.figc.it/it/nazionali/news/nell-ultima-notte-olandese-l-italia-lascia-il-segno-battuta-la-svezia-vice-campione-olimpico/|title=Nell’ultima notte olandese l’Italia lascia il segno. Battuta la Svezia vice campione olimpico|publisher=Итальянская федерация футбола|website=figc.it|lang=it|date=2017-07-25|accessdate=2021-06-08}}&lt;/ref&gt;։ 2019 թվականի մարտին նա մասնակցեց Կիպրոսի 2019 թվականի գավաթի խաղարկությանը, որտեղ եզրափակչում գոլ է խփել ԿԺԴՀ-ի հավաքականին, որի հետ Իտալիան ոչ-ոքի է խաղացել 3-3, բայց 11 մետրանոց հարվածաշարում պարտվել է 6-7 հաշվով&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://figc.it/it/nazionali/news/cyprus-cup-italia-a-un-passo-dal-successo-azzurre-sconfitte-ai-rigori-nella-finale-con-la-corea-del-nord/|title=Cyprus Cup: Italia a un passo dal successo, Azzurre sconfitte ai rigori nella finale con la Corea del Nord|publisher=Итальянская федерация футбола|website=figc.it|lang=it|date=2019-03-06|accessdate=2021-06-09}}&lt;/ref&gt;։

2019 թվականի մայիսի 24-ին Իտալիայի հավաքականի գլխավոր մարզիչ Միլենա Բերտոլինին Չեռնոյային ընդգրկել է թիմի հայտացուցակում՝ մասնակցելու Ֆրանսիայի 2019 թվականի աշխարհի առաջնության խաղերին, որտեղ Իտալիան C խմբում է եղել [[Բրազիլիայի կանանց ֆուտբոլի ազգային հավաքական|Բրազիլիայի]], [[Ավստրալիայի կանանց ֆուտբոլի ազգային հավաքական|Ավստրալիայի]] և Ջամայկայի հավաքականների հետ&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.figc.it/it/nazionali/news/nazionale-femminile-ecco-le-23-convocate-per-il-mondiale-il-2-giugno-la-partenza-per-la-francia/|title=Ecco le 23 convocate per il Mondiale: il 2 giugno la partenza per la Francia|publisher=Итальянская федерация футбола|website=figc.it|lang=it|date=2019-05-24|accessdate=2021-06-08}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |author= |url=https://www.juventus.com/en/news/articles/women-national-teams|title= THE BIANCONERE CALLED UP FOR THE WORLD CUP|lang= en |website= juventus.com |publisher = Официальный сайт ФК «Ювентус» |date= 2019-05-24|accessdate=2021-06-09}}&lt;/ref&gt;։ Մրցաշարում մասնակցել է իր ազգային հավաքականի բոլոր 3 հանդիպումներին խմբային փուլում, ինչպես նաև 1/8 եզրափակչում Չինաստանի հետ խաղին (2:0)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.figc.it/it/nazionali/news/litalia-non-si-ferma-pi%C3%B9-le-azzurre-battono-anche-la-cina-e-volano-ai-quarti-del-mondiale/|title=L’Italia non si ferma più! Le Azzurre battono anche la Cina e volano ai Quarti del Mondiale|publisher=Итальянская федерация футбола|website=figc.it|lang=it|date=2019-06-25|accessdate=2021-06-08}}&lt;/ref&gt; և քառորդ եզրափակիչի խաղին, որտեղ Իտալիան պարտվել է Նիդերլանդներին (0:2)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.figc.it/it/nazionali/news/finisce-ai-quarti-il-mondiale-dell-italia-esulta-l-olanda-ma-le-azzurre-escono-a-testa-alta/|title=Finisce ai Quarti il Mondiale dell’Italia: esulta l’Olanda, ma le Azzurre escono a testa alta|publisher=Итальянская федерация футбола|website=figc.it|lang=it|date=2019-06-29|accessdate=2021-06-08}}&lt;/ref&gt;։

== Վիճակագրություն ==

=== Թիմային գոլեր ===
{{updated|13 апреля 2021}}
{| class=&quot;wikitable sortable&quot; style=&quot;font-size:90%&quot;
|+Վալենտինա Չեռնոյի գոլերը Իտալիայում
!№
!Ավսաթիվ
!Ստադիոն
!Մրցակից
!Հաշիվ
!արդյունք
!Խաղ
!&lt;abbr&gt;Прим.&lt;/abbr&gt;
|-
|1
|13 սեպտեմբերի, 2014
|rowspan=&quot;2&quot;|«Սիլվիո Պիոլա», [[Վերչելլի]], [[Իտալիա]]
|{{Դրոշ|Էստոնիա}}
|'''3''':0
|4:0
|rowspan=&quot;2&quot;|Աշխարհի առաջնության ընտրական փուլի հանդիպումներ 2015
|&lt;ref&gt;[http://www.uefa.com/womensworldcup/season=2015/matches/round=2000433/match=2011919/index.html Италия 4:0 Эстония] на официальном сайте УЕФА&lt;/ref&gt;
|-
|2
|17 սեպտեմբերի, 2014
|{{Դրոշ|Հյուսիսային Մակեդոնիա}}
|'''11''':0
|15:0
|&lt;ref&gt;[http://www.uefa.com/womensworldcup/season=2015/matches/round=2000433/match=2011906/index.html Италия 15:0 Македония] на официальном сайте УЕФА&lt;/ref&gt;
|-
|3
|25 հոկտեմբերի, 2014
|«Մանիլո Սկոպինո», [[Ռիետի]], Իտալիա
|{{Դրոշ|Ուկրաինա}}
|'''1''':0
|2:1
|Աշխարհի առաջնության Փլեյ-օֆֆ 2015
|&lt;ref&gt;[http://www.uefa.com/womensworldcup/season=2015/matches/round=2000434/match=2015243/index.html Италия 2:1 Украина] на официальном сайте УЕФА&lt;/ref&gt;
|-
|4
|11 марта 2015
|«Զենոն» մարմնամարզական միության մարզադաշտ, [[Լառնակա]], [[Կիպրոս]]
|{{Դրոշ|Մեքսիկա}}
|'''1''':1
|2:3
|Կիպրոսի գավաթ 2015
|&lt;ref&gt;[http://www.figc.it/it/204/2527183/2015/03/News.shtml Италия 2:3 Мексика] на официальном сайте Итальянской федерации футбола&lt;/ref&gt;
|-
|5
|18 սեպտեմբերի, 2015
|«Ալբերտո Պիկկո», [[Սպեցիա]], Իտալիա
|{{Դրոշ|Վրաստան}}
|'''1''':1
|6:1
|Աշխարհի առաջնության որակավորման հանդիպումներ 2017
|&lt;ref&gt;[http://www.uefa.com/womenseuro/season=2017/matches/round=2000628/match=2016561/index.html Италия 6:1 Грузия] на официальном сайте УЕФА&lt;/ref&gt;
|-
|6
|7 ապրիլի, 2017
|«Վեյլ Փարք», [[Սթոք-օն-Թրենտ]], [[Անգլիա]]
|{{Դրոշ|Անգլիա}}
|'''1''':1
|1:1
|Ընկերական խաղ
|&lt;ref&gt;[https://www.thefa.com/news/2017/apr/07/england-women-italy-vale-park-port-vale-match-report-070417 Италия 2:3 Мексика] на официальном сайте Футбольной ассоциации Англии&lt;/ref&gt;
|-
|7
|6 մարտի, 2019
|«Էնթոնի Պապադոպուլոս», Լարնակա, Կիպրոս
|{{Դրոշ|Հյուսիսային Կորեա}}
|'''3''':3
|3:3 ([[Ավելացրած ժամանակ (սպորտ)|Ավելացրած ժամանակ]])
|Կիպրոսի գավաթ 2019
|&lt;ref&gt;[https://www.figc.it/it/nazionali/news/cyprus-cup-italia-a-un-passo-dal-successo-azzurre-sconfitte-ai-rigori-nella-finale-con-la-corea-del-nord/ КНДР 3:3 Италия (п. 7:6)] на официальном сайте Итальянской федерации футбола&lt;/ref&gt;
|-
|8
|5 ապրիլի, 2019
|[[Լյուբլին]], [[Լեհաստան]]
|{{Դրոշ|Լեհաստան}}
|'''1''':0
|1:1
|Ընկերական խաղ
|&lt;ref&gt;[https://www.figc.it/it/nazionali/news/prove-di-mondiale-un-gran-gol-di-cernoia-non-basta-per-battere-la-polonia-a-lublino-finisce-1-1/ Польша 1:1 Италия] на официальном сайте Итальянской федерации футбола&lt;/ref&gt;
|-
|9
|rowspan=&quot;2&quot;|12 նոյեմբերի, 2019
|rowspan=&quot;2&quot;|«Թեոֆիլո Պատինի», Կաստել-դի-Սանգրո, Իտալիա
|rowspan=&quot;2&quot;|{{Դրոշ|Մալթա}}
|'''1''':0
|rowspan=&quot;2&quot;|5:0
|rowspan=&quot;2&quot;|Աշխարհի առաջնության որակավորման հանդիպումներ 2022
|rowspan=&quot;2&quot;|&lt;ref name=&quot;автоссылка1&quot;&gt;[https://it.uefa.com/womenseuro/season=2021/matches/round=2001107/match=2027252/index.html Италия 5:0 Мальта] на официальном сайте УЕФА&lt;/ref&gt;
|-
|10
|'''2''':0
|-
|}

== Նվաճումներ == 
=== Թիմային === 
;«Բրեշիա»
* Իտալիայի չեմպիոն (2)՝ 2013/14, 2015/16
* Իտալիայի առաջնության արծաթե մեդալակիր (2)՝ 2014/15, 2016/17
* Իտալիայի գավաթակիր (3)՝ 2012/13, 2014/15, 2015/16
* Իտալիայի գավաթի եզրափակիչի մասնակից՝ 2016/17
* Իտալիայի Սուպերգավաթի հաղթող (3)՝ 2014, 2015, 2016

;«Յուվենտուս»
* Իտալիայի չեմպիոն (4)՝ 2017/2018, 2018/19, 2019/20, 2020/21&lt;ref name=&quot;Скудетто2021&quot;/&gt;
* Իտալիայի գավաթի հաղթող՝ 2018/19&lt;ref name=&quot;Кубок2019&quot;/&gt;
* Իտալիայի սուպերգավաթի հաղթող (2)՝ 2019&lt;ref name=&quot;Суперкубок2019&quot;/&gt;, 2020&lt;ref name=&quot;Суперкубок2020&quot;/&gt;
* Իտալիայի Սուպերգավաթի եզրափակիչի մասնակից՝ 2018&lt;ref name=&quot;Суперкубок2018&quot;/&gt;
;Իտալիայի հավաքական 
* 2019 թվականի Կիպրոսի գավաթի եզրափակիչի մասնակից

=== Անձնական === 
* Տարվա թիմ AIC վարկածով՝ 2019&lt;ref name=&quot;Командагода2019&quot;/&gt;, 2020

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ|2}}
{{Արտաքին հղումներ}}
{{DEFAULTSORT:Չերնոյա, Վալենտինա}}
[[Կատեգորիա:Իտալացի կին ֆուտբոլիստներ]]
[[Կատեգորիա:2019 ՖԻՖԱ-ի կանանց աշխարհի գավաթի խաղարկության մասնակիցներ]]</text>
      <sha1>6643v4d124aghsx89ihr1tbyuv1zifb</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486192</id>
      <parentid>8486187</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T18:02:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>23artashes</username>
        <id>2675</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="30239" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Ֆուտբոլիստ}}
'''Վալենտինա Չեռնոյա''' ({{lang-it|Valentina Cernoia}}, {{ԱԾ}}), [[Իտալացիներ|իտալացի]] ֆուտբոլիստ, «Յուվենտուս» կանանց ակումբի և [[Իտալիայի ֆուտբոլի կանանց ազգային հավաքական|Իտալիայի հավաքականի կիսապաշտպան]]։ [[Ֆուտբոլի կանանց Եվրոպայի առաջնություն 2017|Եվրոպայի 2017 թվականի առաջնության]] և [[ՖԻՖԱ-ի կանանց աշխարհի առաջնություն 2019|2019 թվականի աշխարհի առաջնության]] մասնակից։

== Ակումբային կարիերա ==  
=== «Բրեշիա» === 
Չեռնոյան ծնունդով [[Բրեշիա (գավառ)|Բրեշիա գավառ]]ի [[Մաներբիո]]յից է, ֆուտբոլով սկսել է զբաղվել 8 տարեկանից «Կինձանեզի» մարզական համայնքում (1999-2002): 2002 թվականից մինչև 2008 թվականը խաղացել է իր հայրենի քաղաքի «Մաներբիո Վիրտուս» թիմում:

2008 թվականի ամռանը պայմանագիր է կնքել «Բրեշիա» պրոֆեսիոնալ ֆուտբոլային ակումբի հետ, որը հանդես է եկել A2- Սերիայում։ 2008/09 մրցաշրջանում թիմի հետ միասին նա հաղթել է A2-Սերիայի առաջնությունում, հասնելով դասի բարձրացման։ «Բրեշիա»-ի կազմում նա երկու անգամ դարձել է Իտալիայի չեմպիոն 2013/14 և 2015/16 մրցաշրջաններում, երեք անգամ դարձել Իտալիայի գավաթակիր (2012/13, 2014/15 և 2015/16), ինչպես նաև երեք անգամ նվաճել Իտալիայի Սուպերգավաթը՝ (2014, 2015, 2016): 

2014 թվականի հոկտեմբերի 9-ին նա իր նորամուտը նշել է «Բրեշիա»-ի կազմում [[ՈւԵՖԱ-ի կանանց չեմպիոնների լիգա 2014/2015|ՈւԵՖԱ-ի Չեմպիոնների լիգայի 2014/15 մրցաշրջանի]] 1/32 եզրափակիչի Լիոնի դեմ առաջին խաղում (0:5)։ Պատասխան խաղում նորից հաղթանակ է տարել Լիոնը (0:9): 2015/16 մրցաշրջանի Չեմպիոնների լիգայում նա «Բրեշիա»-ի հետ հասել է քառորդ եզրափակիչ, որտեղ թիմը երկու անգամ պարտվել է գերմանական «Վոլֆսբուրգ»-ին (0:3, 0:3)։

2016 թվականի հոկտեմբերի 5-ին [[ՈւԵՖԱ-ի կանանց չեմպիոնների լիգա 2016/2017|Չեմպիոնների լիգայի 2016/17 մրցաշրջանի]] 1/32 եզրափակչի առաջին խաղում Չեռնոյան խփել է իր դեբյուտային գոլը եվրոպական առաջնությունում լեհական «Մեդիկի» հետ խաղում դառնալով գոլի հեղինակ խաղի 36-րդ րոպեին։ «Բրեշիա»-ն դուրս է եկել 1/16 եզրափակիչ, որտեղ չի կարողացել շրջանցել «Ֆորտունային» (Յորինգ)՝ 0:1 և 1:3:

Իտալիայի գավաթի 2017 թվականի հունիսի 16-ին կայացած «Ֆիորենտինայի» դեմ եզրափակիչը «Բրեշիա»-ի կազմում նրա վերջին հանդիպումն է եղել։ 2017 թվականի հունիսի 30-ին նա պաշտոնապես հեռացավ թիմից, նրա կազմում անցկացնելով 218 հանդիպում բոլոր մրցաշարերում, ինչը դարձել է ակումբային ռեկորդ։ 

=== «Յուվենտուս» === 
2017 թվականի հուլիսի 1-ին, որպես ազատ գործակալ, նա պայմանագիր է կնքել Թուրինի «Յուվենտուս» նորաստեղծ ակումբի հետ, որը «Յուվենտուս» ՖԱ-ի մասնաճյուղն է եղել, որը պետք է հանդես գար կանանց Ա Սերիայում՝ սկսած 2017/18 մրցաշրջանից։ 2017 թվականի Եվրոպայի առաջնությունում Գերմանիայի հետ խաղում նա վնասվածք էր ստացել&lt;ref name=&quot;ГерманияИталияЧЕ2017&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.figc.it/it/nazionali/news/italia-eliminata-cuore-e-carattere-le-azzurre-lottano-fino-all-ultimo-con-la-germania/|title=Italia eliminata. Cuore e carattere, le Azzurre lottano fino all’ultimo con la Germania|publisher=Итальянская федерация футбола|website=figc.it|lang=it|date=2017-07-21|accessdate=2021-06-08}}&lt;/ref&gt;՝  ձախ ոտքի առաջի խաչաձև կապանների պատռվածք&lt;ref name=&quot;Ювентусдебют&quot;&gt;{{cite web |author= |url=https://www.juventus.com/it/news/articoli/juventus-women-vs-sassuolo-match-report-2503|title= JUVENTUS WOMEN: 5-0 A SASSUOLO E QUALIFICAZIONE IN CHAMPIONS|lang= it |website= juventus.com |publisher = Официальный сайт ФК «Ювентус»|date= 2018-03-25|accessdate=2021-06-07}}&lt;/ref&gt; և բաց թողեց մրցաշրջանի առաջին կեսը։ Ապաքինվելով վնասվածքից՝ նա իր նորամուտը նշեց «Յուվենտուս» -ի կազմում 2018 թվականի մարտի 25-ին Ա Սերիայի 17-րդ տուրի «Սասուոլոյի» հետ արտագնա խաղում (5:0)՝ 65-րդ րոպեին փոխարինելով Բարբարա Բոնանսիային&lt;ref name=&quot;Ювентусдебют&quot;/&gt;։ 2018 թվականի ապրիլի 28-ին առաջին անգամ խաղացել է Յուվենտուսի մեկնարկային կազմում Ա Սերիայի «Սան Զակարիայի» (Ռավեննա) հետ խաղում (2: 1)&lt;ref&gt;{{cite web |author= |url=https://www.juventus.com/it/news/articoli/women-serie-a-juventus-ravenna-match-report|title= WOMEN: LA JUVE BATTE IL RAVENNA!|lang= it |website= juventus.com |publisher = Официальный сайт ФК «Ювентус» |date= 2018-05-28|accessdate=2021-06-07}}&lt;/ref&gt;։ 2018 թվականի մայիսի 12-ին նա խփեց իր առաջին գոլը «Յուվենտուս»-ի կազմում Ա Սերիայի 22-րդ տուրի «Տավանյակոյի» հետ տնային խաղում (4:0)՝ գոլի հեղինակ դառնալով 83-րդ րոպեին&lt;ref&gt;{{cite web |author= |url=https://www.juventus.com/it/news/articoli/women-juve-tavagnacco-match-report|title= WOMEN, QUATTRO GOL VERSO LO SPAREGGIO|lang= it |website= juventus.com |publisher = Официальный сайт ФК «Ювентус» |date= 2018-05-12|accessdate=2021-06-09}}&lt;/ref&gt;։ 2017/18 մրցաշրջանի վերջում «Յուվենտուս»-ի կազմում դարձել է Իտալիայի չեմպիոն, դա ակումբի պատմության մեջ առաջին սկուդետտոն է եղել: Ընդհանուր առմամբ, իր դեբյուտային մրցաշրջանում նա 7 հանդիպում է անցկացրել «Յուվենտուս»-ի կազմում (6-ը՝ Ա Սերիայում և 1-ը՝ Իտալիայի գավաթում)։

2018 թվականի հոկտեմբերի 13-ին նա խաղացել է Իտալիայի Սուպերգավաթի 2018 թվականի եզրափակիչում, որտեղ «Յուվենտուս»-ը պարտվել է Ֆիորենտինային 0:1 հաշվով&lt;ref name=&quot;Суперкубок2018&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.figc.it/it/femminile/news/la-fiorentina-vince-la-supercoppa-contro-la-juventus/|title=La Fiorentina vince la Supercoppa contro la Juventus|publisher= Итальянская федерация футбола |website=figc.it|lang=it|date=2018-10-18|accessdate=2021-06-08}}&lt;/ref&gt;։ Եվրոպայի առաջնությունում՝ 2018/19 Չեմպիոնների լիգայի 2018/19 մրցաշրջանում, «Յուվենտուս»-ը 1/16 եզրափակիչ փուլում պարտվեց դանիական «Բրոնդբիին» (2:2, 0:1): Ակումբի կազմում երկրորդ մրցաշրջանում նա դարձել է Իտալիայի չեմպիոն 2018/19 թվականներին՝ Ա Սերիայում անցկացնելով 21 հանդիպում, դառնալով 4 գոլի հեղինակ։ 2019 թվականի ապրիլի 19-ին նա դարձել է 2019 թվականի Իտալիայի գավաթակիր՝ եզրափակիչ խաղում խփելով հաղթական գոլը «Ֆիորենտինա»-ի հետ խաղում (2:1)&lt;ref name=&quot;Кубок2019&quot;&gt;{{cite web |author= |url=https://www.juventus.com/en/news/articles/the-coppa-italia-is-bianconera|title= THE COPPA ITALIA IS BIANCONERA!|lang= en |website= juventus.com |publisher = Официальный сайт ФК «Ювентус»|date= 2019-04-28|accessdate=2021-06-09}}&lt;/ref&gt;։ Ընդհանուր առմամբ, նա «Յուվենտուս»-ի կազմում բոլոր մրցաշարերում մասնակցել է 27 հանդիպման և դարձել 6 գոլի հեղինակ։

2019 թվականի սեպտեմբերի 19-ին նա երկարաձգել է պայմանագիրը «Յուվենտուս»-ի հետ մինչև 2021 թվականի ավարտը&lt;ref&gt;{{cite web |author= |url=https://www.juventus.com/en/news/articles/giuliani-and-cernoia-with-us-until-2021|title= GIULIANI AND CERNOIA WITH US UNTIL 2021!|lang= en |website= juventus.com |publisher = Официальный сайт ФК «Ювентус» |date= 2019-09-19|accessdate=2021-06-09}}&lt;/ref&gt;։ 2019 թվականի սեպտեմբերին մասնակցել է [[ՈւԵՖԱ-ի կանանց չեմպիոնների լիգա 2019/2020|Չեմպիոնների լիգայի 2019/20 մրցաշրջանի]] 1/16 եզրափակիչի հանդիպումներին, այդ խաղերում «Յուվենտուս»-ը երկու անգամ պարտվել է «Բարսելոնային»՝ 0:2 և 1:2 հաշվով&lt;ref&gt;{{cite web |author= |url=https://www.juventus.com/it/news/articoli/barca-juve-report|title= WOMEN, A TESTA ALTA|lang= it |website= juventus.com |publisher = Официальный сайт ФК «Ювентус» |date= 2019-09-25|accessdate=2021-06-09}}&lt;/ref&gt;։ 2019 թվականի հոկտեմբերի 27-ին նա դարձել է Իտալիայի Սուպերգավաթի 2019 թվականի հաղթող, որտեղ «Յուվենտուս»-ը եզրափակչում 2:0 հաշվով հաղթեց «Ֆիորենտինա»-ին&lt;ref name=&quot;Суперкубок2019&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.figc.it/it/femminile/news/la-juventus-di-rita-guarino-%C3%A8-una-macchina-perfetta-alle-bianconere-la-supercoppa-timvision/|title=La Juventus di Rita Guarino è una macchina perfetta: alle Bianconere la Supercoppa TIMVISION|publisher=Итальянская федерация футбола|website=figc.it|lang=it|date=2019-10-27|accessdate=2021-06-09}}&lt;/ref&gt;։ 2019 թվականի դեկտեմբերի 2-ին նա ընդգրկվել է «Տարվա թիմում»՝ Իտալիայի ֆուտբոլային ասոցիացիայի վարկածով&lt;ref name=&quot;Командагода2019&quot;&gt;{{cite web |author= |url=https://www.juventus.com/en/news/articles/so-many-juventus-winners-at-the-gran-gal-del-calcio-aic-2019|title=SO MANY JUVENTUS WINNERS AT THE GRAN GALÀ DEL CALCIO AIC 2019!|lang= en |website= juventus.com |publisher = Официальный сайт ФК «Ювентус» |date= 2019-12-02|accessdate=2021-06-09}}&lt;/ref&gt;։ 2019/20 մրցաշրջանում նա «Յուվենտուս»-ի հետ անընդմեջ նվաճել է երրորդ Սկուդետտոն, առաջնությունն ինքնին կասեցվել է և չի խաղարկվել [[COVID-19-ի տարածումը Իտալիայում|Իտալիայում COVID-19-ի տարածման]] պատճառով և «Յուվենտուս»-ը ժամանակից շուտ հաղթող ճանաչվեց&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://figc.it/it/federazione/news/futuro-del-calcio-femminile-nuove-norme-e-via-al-professionismo-nel-2022/|title=Futuro del Calcio Femminile: nuove norme e via al professionismo nel 2022. Scudetto alla Juventus, Serie B a 14|publisher=Итальянская федерация футбола|website=figc.it|lang=it|date=2020-06-25|accessdate=2021-06-09}}&lt;/ref&gt;: Համաճարակի պատճառով չի ավարտվել նաև Իտալիայի գավաթի 2019/20 մրցաշրջանը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.figc.it/it/femminile/news/ufficializzato-lo-stop-alla-serie-a-timvision-e-alla-serie-b-ogni-ulteriore-adempimento-verr%C3%A0-deciso-dal-consiglio-federale/|title=Ufficializzato lo stop alla Serie A TimVision e alla Serie B. Ogni ulteriore adempimento verrà deciso dal Consiglio Federale|publisher= Итальянская федерация футбола |website=figc.it|lang=it|date=2020-06-16|accessdate=2021-06-09}}&lt;/ref&gt;։ «Յուվենտուս»-ի կազմում նա մրցաշրջանի ընթացքում անցկացրել է 18 խաղ, դառնալով 6 գոլի հեղինակ։ 

2020 թվականի սեպտեմբերի 7-ին J|Medical-ի բժշկական ախտորոշման արդյունքներով պարզվել է, որ Չեռնոյը ձախ աճուկի մկանային վնասվածք է ստացել և առաջիկայում պետք է անցնի վերականգնողական գործընթաց&lt;ref&gt;{{cite web |author= |url=https://www.juventus.com/en/news/articles/medical-update-valentina-cernoia|title= MEDICAL UPDATE. VALENTINA CERNOIA|lang= en |website= juventus.com |publisher = Официальный сайт  ФК «Ювентус» |date= 2020-09-07|accessdate=2021-06-09}}&lt;/ref&gt;։ 2021 թվականի հունվարի 10-ին նա դարձավ Իտալիայի Սուպերգավաթի 2020 թվականի հաղթող, որի եզրափակիչում «Յուվենտուս»-ը հաղթեց «Ֆիորենտինա»-ին (2:0)&lt;ref name=&quot;Суперкубок2020&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.figc.it/it/femminile/news/ancora-juventus-straordinaria-bonansea-una-doppietta-dell-azzurra-regala-il-trofeo-alle-bianconere-10-01-2021/|title=Ancora Juventus, straordinaria Bonansea: una doppietta dell’azzurra regala il trofeo alle bianconere|publisher= Итальянская федерация футбола |website=figc.it|lang=it|date=2021-01-10|accessdate=2021-06-08}}&lt;/ref&gt;։ 2021 թվականի մայիսի 5-ին նա երկարաձգեց պայմանագիրը «Յուվենտուս»-ի հետ՝ մինչև 2022 թվականի ավարտը&lt;ref name=&quot;контрактЮвентус2021&quot;&gt;{{cite web |author= |url=https://www.juventus.com/en/news/articles/valentina-cernoia-renews-until-2022|title= VALENTINA CERNOIA RENEWS UNTIL 2022!|lang= en |website= juventus.com |publisher = Официальный сайт ФК «Ювентус»|date= 2021-05-05|accessdate=2021-06-07}}&lt;/ref&gt;։ 2020/21 մրցաշրջանի վերջում «Յուվենտուս»-ը գրավել է 1-ին տեղը Ա Սերիայում՝ 4-րդ անգամ անընդմեջ դառնալով չեմպիոն&lt;ref name=&quot;Скудетто2021&quot;/&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |author= |url=https://www.juventus.com/it/news/articoli/juventus-women-e-quarto-scudetto|title= JUVENTUS WOMEN, E' QUARTO SCUDETTO!|lang= it |website= juventus.com |publisher = Официальный сайт ФК «Ювентус» |date= 2021-05-08|accessdate=2021-06-09}}&lt;/ref&gt;։ Առաջնության 22 հանդիպումներից թիմը հաղթել է 22 խաղում՝ սահմանելով ազգային ռեկորդ իտալական ֆուտբոլում (ինչպես տղամարդկանց, այնպես էլ կանանց)&lt;ref name=&quot;Скудетто2021&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.figc.it/it/femminile/news/la-juventus-centra-la-22a-vittoria-ed-entra-nella-storia-2-2-del-milan-goleada-del-sassuolo/|title=La Juventus centra la 22ª vittoria ed entra nella storia, 2-2 del Milan, goleada del Sassuolo|publisher=Итальянская федерация футбола|website=figc.it|lang=it|date=2021-05-23|accessdate=2021-06-08}}&lt;/ref&gt;։ Ա Սերիայում նա անցկացրել է 16 հանդիպում, դառնալով 5 գոլի և 5 գոլային փոխանցման հեղինակ&lt;ref name=&quot;контрактЮвентус2021&quot;/&gt;, ինչպես նաև 5 հանդիպում Իտալիայի գավաթում (1 գոլ), 1՝ Իտալիայի Սուպերգավաթում և 2՝ ՈւԵՖԱ-ի Չեմպիոնների լիգայում։

== Կարիերան հավաքականում ==   
2007 թվականին Չեռնոյան խաղացել է Իտալիայի մինչև 17 տարեկանների հավաքականում, որտեղ անցկացրել է 3 հանդիպում։ 2008 թվականին խաղացել է Իտալիայի մինչև 19 տարեկանների հավաքականում, որի կազմում անցկացրել է 13 հանդիպում և դարձել 4 գոլի հեղինակ։

2013 թվականի օգոստոսին Իտալիայի հավաքականի գլխավոր մարզիչ [[Անտոնիո Կաբրինի]]ն առաջին անգամ զանգահարել է Չեռնոյային, նրան հրավիրել մասնակցելու 2015 թվականի աշխարհի առաջնության ընտրական խաղերին&lt;ref&gt;{{cite web |author= |url=http://it.uefa.com/womensworldcup/season=2015/matches/round=2000433/match=2012017/index.html|title= Spagna 2–0 Italia|lang= it |website= uefa.com |publisher = Официальный сайт УЕФА |date= 2013-10-31|accessdate=2021-06-08}}&lt;/ref&gt;։ 2013 թվականի հոկտեմբերի 31-ին նա իր նորամուտը նշել է Իտալիայի հավաքականի կազմում Իսպանիայի դեմ արտագնա խաղում՝ փոխարինելով Էլիզ Կամպորեզեին 80-րդ րոպեին։ Նա իր առաջին գոլն ազգային հավաքականի կազմում խփել է 2014 թվականի սեպտեմբերի 13-ին Էստոնիայի ազգային հավաքականի հետ տնային խաղում (4:0)՝ գոլի հեղինակ դառնալով խաղի 27-րդ րոպեին&lt;ref&gt;{{cite web |author= |url=https://it.uefa.com/womensworldcup/match/2011919--italy-vs-estonia/?referrer=%2Fwomensworldcup%2Fseason%3D2015%2Fmatches%2Fround%3D2000433%2Fmatch%3D2011919%2Findex|title= Italia 4-0 Estonia|lang= it |website= uefa.com |publisher = Официальный сайт УЕФА |date= 2014-09-13|accessdate=2021-06-08}}&lt;/ref&gt;։ 2014 թվականի հոկտեմբերին նա գոլ է խփել Ուկրաինայի հետ խաղում (2:1) 2015 թվականի աշխարհի առաջնության 1/2 եզրափակիչ փուլի 1-ին րոպեին, սակայն փլեյ-օֆֆի վերջին խաղում Իտալիան ի վերջո պարտվել է [[Նիդերլանդների ֆուտբոլի կանանց ազգային հավաքական|Հոլանդիայի հավաքականին]] (1:1, 1:2)։ 2015 թվականի մարտին նա գոլ է խփել Մեքսիկայի հետ [[Կիպրոսի կանանց ֆուտբոլի գավաթ|Կիպրոսի գավաթի]] խաղարկության 3-րդ տեղի համար խաղում, որտեղ Իտալիան պարտվել է 2:3 հաշվով։

2017 թվականի հուլիսի 5-ը ընդգրկվել է Իտալիայի հավաքականի հայտացուցակում՝ մասնակցելով 2017 թվականի Եվրոպայի առաջնության Նիդերլանդներում կայացած հանդիպումներին, որտեղ թիմը պետք է խաղար B խմբում Ռուսաստանի, Գերմանիայի և Շվեդիայի հավաքականների հետ&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.figc.it/it/nazionali/news/ufficializzata-la-lista-delle-23-azzurre-convocate-per-il-campionato-europeo/|title=Ufficializzata la lista delle 23 Azzurre convocate per il Campionato Europeo|publisher=Итальянская федерация футбола|website=figc.it|lang=it|date=2017-07-05|accessdate=2021-06-08}}&lt;/ref&gt;: Եվրոպայի առաջնությունում անցկացրել է ընդամենը մեկ հանդիպում՝ Գերմանիայի հետ խաղում (1:2), որտեղ վնասվածք է ստացել և փոխարինվել&lt;ref name=&quot;ГерманияИталияЧЕ2017&quot;/&gt;, իսկ Իտալիայի հավաքականը խմբում զբաղեցրել է 4-րդ տեղը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.figc.it/it/nazionali/news/nell-ultima-notte-olandese-l-italia-lascia-il-segno-battuta-la-svezia-vice-campione-olimpico/|title=Nell’ultima notte olandese l’Italia lascia il segno. Battuta la Svezia vice campione olimpico|publisher=Итальянская федерация футбола|website=figc.it|lang=it|date=2017-07-25|accessdate=2021-06-08}}&lt;/ref&gt;։ 2019 թվականի մարտին նա մասնակցեց Կիպրոսի 2019 թվականի գավաթի խաղարկությանը, որտեղ եզրափակչում գոլ է խփել ԿԺԴՀ-ի հավաքականին, որի հետ Իտալիան ոչ-ոքի է խաղացել 3-3, բայց 11 մետրանոց հարվածաշարում պարտվել է 6-7 հաշվով&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://figc.it/it/nazionali/news/cyprus-cup-italia-a-un-passo-dal-successo-azzurre-sconfitte-ai-rigori-nella-finale-con-la-corea-del-nord/|title=Cyprus Cup: Italia a un passo dal successo, Azzurre sconfitte ai rigori nella finale con la Corea del Nord|publisher=Итальянская федерация футбола|website=figc.it|lang=it|date=2019-03-06|accessdate=2021-06-09}}&lt;/ref&gt;։

2019 թվականի մայիսի 24-ին Իտալիայի հավաքականի գլխավոր մարզիչ Միլենա Բերտոլինին Չեռնոյային ընդգրկել է թիմի հայտացուցակում՝ մասնակցելու Ֆրանսիայի 2019 թվականի աշխարհի առաջնության խաղերին, որտեղ Իտալիան C խմբում է եղել [[Բրազիլիայի կանանց ֆուտբոլի ազգային հավաքական|Բրազիլիայի]], [[Ավստրալիայի կանանց ֆուտբոլի ազգային հավաքական|Ավստրալիայի]] և Ջամայկայի հավաքականների հետ&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.figc.it/it/nazionali/news/nazionale-femminile-ecco-le-23-convocate-per-il-mondiale-il-2-giugno-la-partenza-per-la-francia/|title=Ecco le 23 convocate per il Mondiale: il 2 giugno la partenza per la Francia|publisher=Итальянская федерация футбола|website=figc.it|lang=it|date=2019-05-24|accessdate=2021-06-08}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |author= |url=https://www.juventus.com/en/news/articles/women-national-teams|title= THE BIANCONERE CALLED UP FOR THE WORLD CUP|lang= en |website= juventus.com |publisher = Официальный сайт ФК «Ювентус» |date= 2019-05-24|accessdate=2021-06-09}}&lt;/ref&gt;։ Մրցաշարում մասնակցել է իր ազգային հավաքականի բոլոր 3 հանդիպումներին խմբային փուլում, ինչպես նաև 1/8 եզրափակչում Չինաստանի հետ խաղին (2:0)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.figc.it/it/nazionali/news/litalia-non-si-ferma-pi%C3%B9-le-azzurre-battono-anche-la-cina-e-volano-ai-quarti-del-mondiale/|title=L’Italia non si ferma più! Le Azzurre battono anche la Cina e volano ai Quarti del Mondiale|publisher=Итальянская федерация футбола|website=figc.it|lang=it|date=2019-06-25|accessdate=2021-06-08}}&lt;/ref&gt; և քառորդ եզրափակիչի խաղին, որտեղ Իտալիան պարտվել է Նիդերլանդներին (0:2)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.figc.it/it/nazionali/news/finisce-ai-quarti-il-mondiale-dell-italia-esulta-l-olanda-ma-le-azzurre-escono-a-testa-alta/|title=Finisce ai Quarti il Mondiale dell’Italia: esulta l’Olanda, ma le Azzurre escono a testa alta|publisher=Итальянская федерация футбола|website=figc.it|lang=it|date=2019-06-29|accessdate=2021-06-08}}&lt;/ref&gt;։

== Վիճակագրություն ==

=== Թիմային գոլեր ===
{{updated|13 апреля 2021}}
{| class=&quot;wikitable sortable&quot; style=&quot;font-size:90%&quot;
|+Վալենտինա Չեռնոյի գոլերը Իտալիայում
!№
!Ավսաթիվ
!Ստադիոն
!Մրցակից
!Հաշիվ
!արդյունք
!Խաղ
!&lt;abbr&gt;Прим.&lt;/abbr&gt;
|-
|1
|13 սեպտեմբերի, 2014
|rowspan=&quot;2&quot;|«Սիլվիո Պիոլա», [[Վերչելլի]], [[Իտալիա]]
|{{Դրոշ|Էստոնիա}}
|'''3''':0
|4:0
|rowspan=&quot;2&quot;|Աշխարհի առաջնության ընտրական փուլի հանդիպումներ 2015
|&lt;ref&gt;[http://www.uefa.com/womensworldcup/season=2015/matches/round=2000433/match=2011919/index.html Италия 4:0 Эстония] на официальном сайте УЕФА&lt;/ref&gt;
|-
|2
|17 սեպտեմբերի, 2014
|{{Դրոշ|Հյուսիսային Մակեդոնիա}}
|'''11''':0
|15:0
|&lt;ref&gt;[http://www.uefa.com/womensworldcup/season=2015/matches/round=2000433/match=2011906/index.html Италия 15:0 Македония] на официальном сайте УЕФА&lt;/ref&gt;
|-
|3
|25 հոկտեմբերի, 2014
|«Մանիլո Սկոպինո», [[Ռիետի]], Իտալիա
|{{Դրոշ|Ուկրաինա}}
|'''1''':0
|2:1
|Աշխարհի առաջնության Փլեյ-օֆֆ 2015
|&lt;ref&gt;[http://www.uefa.com/womensworldcup/season=2015/matches/round=2000434/match=2015243/index.html Италия 2:1 Украина] на официальном сайте УЕФА&lt;/ref&gt;
|-
|4
|11 марта 2015
|«Զենոն» մարմնամարզական միության մարզադաշտ, [[Լառնակա]], [[Կիպրոս]]
|{{Դրոշ|Մեքսիկա}}
|'''1''':1
|2:3
|Կիպրոսի գավաթ 2015
|&lt;ref&gt;[http://www.figc.it/it/204/2527183/2015/03/News.shtml Италия 2:3 Мексика] на официальном сайте Итальянской федерации футбола&lt;/ref&gt;
|-
|5
|18 սեպտեմբերի, 2015
|«Ալբերտո Պիկկո», [[Սպեցիա]], Իտալիա
|{{Դրոշ|Վրաստան}}
|'''1''':1
|6:1
|Աշխարհի առաջնության որակավորման հանդիպումներ 2017
|&lt;ref&gt;[http://www.uefa.com/womenseuro/season=2017/matches/round=2000628/match=2016561/index.html Италия 6:1 Грузия] на официальном сайте УЕФА&lt;/ref&gt;
|-
|6
|7 ապրիլի, 2017
|«Վեյլ Փարք», [[Սթոք-օն-Թրենտ]], [[Անգլիա]]
|{{Դրոշ|Անգլիա}}
|'''1''':1
|1:1
|Ընկերական խաղ
|&lt;ref&gt;[https://www.thefa.com/news/2017/apr/07/england-women-italy-vale-park-port-vale-match-report-070417 Италия 2:3 Мексика] на официальном сайте Футбольной ассоциации Англии&lt;/ref&gt;
|-
|7
|6 մարտի, 2019
|«Էնթոնի Պապադոպուլոս», Լարնակա, Կիպրոս
|{{Դրոշ|Հյուսիսային Կորեա}}
|'''3''':3
|3:3 ([[Ավելացրած ժամանակ (սպորտ)|Ավելացրած ժամանակ]])
|Կիպրոսի գավաթ 2019
|&lt;ref&gt;[https://www.figc.it/it/nazionali/news/cyprus-cup-italia-a-un-passo-dal-successo-azzurre-sconfitte-ai-rigori-nella-finale-con-la-corea-del-nord/ КНДР 3:3 Италия (п. 7:6)] на официальном сайте Итальянской федерации футбола&lt;/ref&gt;
|-
|8
|5 ապրիլի, 2019
|[[Լյուբլին]], [[Լեհաստան]]
|{{Դրոշ|Լեհաստան}}
|'''1''':0
|1:1
|Ընկերական խաղ
|&lt;ref&gt;[https://www.figc.it/it/nazionali/news/prove-di-mondiale-un-gran-gol-di-cernoia-non-basta-per-battere-la-polonia-a-lublino-finisce-1-1/ Польша 1:1 Италия] на официальном сайте Итальянской федерации футбола&lt;/ref&gt;
|-
|9
|rowspan=&quot;2&quot;|12 նոյեմբերի, 2019
|rowspan=&quot;2&quot;|«Թեոֆիլո Պատինի», Կաստել-դի-Սանգրո, Իտալիա
|rowspan=&quot;2&quot;|{{Դրոշ|Մալթա}}
|'''1''':0
|rowspan=&quot;2&quot;|5:0
|rowspan=&quot;2&quot;|Աշխարհի առաջնության որակավորման հանդիպումներ 2022
|rowspan=&quot;2&quot;|&lt;ref name=&quot;автоссылка1&quot;&gt;[https://it.uefa.com/womenseuro/season=2021/matches/round=2001107/match=2027252/index.html Италия 5:0 Мальта] на официальном сайте УЕФА&lt;/ref&gt;
|-
|10
|'''2''':0
|-
|}

== Նվաճումներ == 
=== Թիմային === 
;«Բրեշիա»
* Իտալիայի չեմպիոն (2)՝ 2013/14, 2015/16
* Իտալիայի առաջնության արծաթե մեդալակիր (2)՝ 2014/15, 2016/17
* Իտալիայի գավաթակիր (3)՝ 2012/13, 2014/15, 2015/16
* Իտալիայի գավաթի եզրափակիչի մասնակից՝ 2016/17
* Իտալիայի Սուպերգավաթի հաղթող (3)՝ 2014, 2015, 2016

;«Յուվենտուս»
* Իտալիայի չեմպիոն (4)՝ 2017/2018, 2018/19, 2019/20, 2020/21&lt;ref name=&quot;Скудетто2021&quot;/&gt;
* Իտալիայի գավաթի հաղթող՝ 2018/19&lt;ref name=&quot;Кубок2019&quot;/&gt;
* Իտալիայի սուպերգավաթի հաղթող (2)՝ 2019&lt;ref name=&quot;Суперкубок2019&quot;/&gt;, 2020&lt;ref name=&quot;Суперкубок2020&quot;/&gt;
* Իտալիայի Սուպերգավաթի եզրափակիչի մասնակից՝ 2018&lt;ref name=&quot;Суперкубок2018&quot;/&gt;
;Իտալիայի հավաքական 
* 2019 թվականի Կիպրոսի գավաթի եզրափակիչի մասնակից

=== Անձնական === 
* Տարվա թիմ AIC վարկածով՝ 2019&lt;ref name=&quot;Командагода2019&quot;/&gt;, 2020

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ|2}}
{{Արտաքին հղումներ}}
{{DEFAULTSORT:Չեռնոյա, Վալենտինա}}
[[Կատեգորիա:Իտալացի կին ֆուտբոլիստներ]]
[[Կատեգորիա:2019 ՖԻՖԱ-ի կանանց աշխարհի գավաթի խաղարկության մասնակիցներ]]</text>
      <sha1>frtorizl6qourxqdwypges2bhvkya90</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486308</id>
      <parentid>8486192</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T00:01:55Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ԱշբոտՏՆՂ</username>
        <id>48669</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Colon֊ը (:, U+003A) փոխարինում եմ հայերեն վերջակետով (։, U+0589)</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="30248" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Ֆուտբոլիստ}}
'''Վալենտինա Չեռնոյա''' ({{lang-it|Valentina Cernoia}}, {{ԱԾ}}), [[Իտալացիներ|իտալացի]] ֆուտբոլիստ, «Յուվենտուս» կանանց ակումբի և [[Իտալիայի ֆուտբոլի կանանց ազգային հավաքական|Իտալիայի հավաքականի կիսապաշտպան]]։ [[Ֆուտբոլի կանանց Եվրոպայի առաջնություն 2017|Եվրոպայի 2017 թվականի առաջնության]] և [[ՖԻՖԱ-ի կանանց աշխարհի առաջնություն 2019|2019 թվականի աշխարհի առաջնության]] մասնակից։

== Ակումբային կարիերա ==  
=== «Բրեշիա» === 
Չեռնոյան ծնունդով [[Բրեշիա (գավառ)|Բրեշիա գավառ]]ի [[Մաներբիո]]յից է, ֆուտբոլով սկսել է զբաղվել 8 տարեկանից «Կինձանեզի» մարզական համայնքում (1999-2002)։ 2002 թվականից մինչև 2008 թվականը խաղացել է իր հայրենի քաղաքի «Մաներբիո Վիրտուս» թիմում։

2008 թվականի ամռանը պայմանագիր է կնքել «Բրեշիա» պրոֆեսիոնալ ֆուտբոլային ակումբի հետ, որը հանդես է եկել A2- Սերիայում։ 2008/09 մրցաշրջանում թիմի հետ միասին նա հաղթել է A2-Սերիայի առաջնությունում, հասնելով դասի բարձրացման։ «Բրեշիա»-ի կազմում նա երկու անգամ դարձել է Իտալիայի չեմպիոն 2013/14 և 2015/16 մրցաշրջաններում, երեք անգամ դարձել Իտալիայի գավաթակիր (2012/13, 2014/15 և 2015/16), ինչպես նաև երեք անգամ նվաճել Իտալիայի Սուպերգավաթը՝ (2014, 2015, 2016): 

2014 թվականի հոկտեմբերի 9-ին նա իր նորամուտը նշել է «Բրեշիա»-ի կազմում [[ՈւԵՖԱ-ի կանանց չեմպիոնների լիգա 2014/2015|ՈւԵՖԱ-ի Չեմպիոնների լիգայի 2014/15 մրցաշրջանի]] 1/32 եզրափակիչի Լիոնի դեմ առաջին խաղում (0:5)։ Պատասխան խաղում նորից հաղթանակ է տարել Լիոնը (0:9)։ 2015/16 մրցաշրջանի Չեմպիոնների լիգայում նա «Բրեշիա»-ի հետ հասել է քառորդ եզրափակիչ, որտեղ թիմը երկու անգամ պարտվել է գերմանական «Վոլֆսբուրգ»-ին (0:3, 0:3)։

2016 թվականի հոկտեմբերի 5-ին [[ՈւԵՖԱ-ի կանանց չեմպիոնների լիգա 2016/2017|Չեմպիոնների լիգայի 2016/17 մրցաշրջանի]] 1/32 եզրափակչի առաջին խաղում Չեռնոյան խփել է իր դեբյուտային գոլը եվրոպական առաջնությունում լեհական «Մեդիկի» հետ խաղում դառնալով գոլի հեղինակ խաղի 36-րդ րոպեին։ «Բրեշիա»-ն դուրս է եկել 1/16 եզրափակիչ, որտեղ չի կարողացել շրջանցել «Ֆորտունային» (Յորինգ)՝ 0:1 և 1:3։

Իտալիայի գավաթի 2017 թվականի հունիսի 16-ին կայացած «Ֆիորենտինայի» դեմ եզրափակիչը «Բրեշիա»-ի կազմում նրա վերջին հանդիպումն է եղել։ 2017 թվականի հունիսի 30-ին նա պաշտոնապես հեռացավ թիմից, նրա կազմում անցկացնելով 218 հանդիպում բոլոր մրցաշարերում, ինչը դարձել է ակումբային ռեկորդ։ 

=== «Յուվենտուս» === 
2017 թվականի հուլիսի 1-ին, որպես ազատ գործակալ, նա պայմանագիր է կնքել Թուրինի «Յուվենտուս» նորաստեղծ ակումբի հետ, որը «Յուվենտուս» ՖԱ-ի մասնաճյուղն է եղել, որը պետք է հանդես գար կանանց Ա Սերիայում՝ սկսած 2017/18 մրցաշրջանից։ 2017 թվականի Եվրոպայի առաջնությունում Գերմանիայի հետ խաղում նա վնասվածք էր ստացել&lt;ref name=&quot;ГерманияИталияЧЕ2017&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.figc.it/it/nazionali/news/italia-eliminata-cuore-e-carattere-le-azzurre-lottano-fino-all-ultimo-con-la-germania/|title=Italia eliminata. Cuore e carattere, le Azzurre lottano fino all’ultimo con la Germania|publisher=Итальянская федерация футбола|website=figc.it|lang=it|date=2017-07-21|accessdate=2021-06-08}}&lt;/ref&gt;՝  ձախ ոտքի առաջի խաչաձև կապանների պատռվածք&lt;ref name=&quot;Ювентусдебют&quot;&gt;{{cite web |author= |url=https://www.juventus.com/it/news/articoli/juventus-women-vs-sassuolo-match-report-2503|title= JUVENTUS WOMEN: 5-0 A SASSUOLO E QUALIFICAZIONE IN CHAMPIONS|lang= it |website= juventus.com |publisher = Официальный сайт ФК «Ювентус»|date= 2018-03-25|accessdate=2021-06-07}}&lt;/ref&gt; և բաց թողեց մրցաշրջանի առաջին կեսը։ Ապաքինվելով վնասվածքից՝ նա իր նորամուտը նշեց «Յուվենտուս» -ի կազմում 2018 թվականի մարտի 25-ին Ա Սերիայի 17-րդ տուրի «Սասուոլոյի» հետ արտագնա խաղում (5:0)՝ 65-րդ րոպեին փոխարինելով Բարբարա Բոնանսիային&lt;ref name=&quot;Ювентусдебют&quot;/&gt;։ 2018 թվականի ապրիլի 28-ին առաջին անգամ խաղացել է Յուվենտուսի մեկնարկային կազմում Ա Սերիայի «Սան Զակարիայի» (Ռավեննա) հետ խաղում (2։ 1)&lt;ref&gt;{{cite web |author= |url=https://www.juventus.com/it/news/articoli/women-serie-a-juventus-ravenna-match-report|title= WOMEN: LA JUVE BATTE IL RAVENNA!|lang= it |website= juventus.com |publisher = Официальный сайт ФК «Ювентус» |date= 2018-05-28|accessdate=2021-06-07}}&lt;/ref&gt;։ 2018 թվականի մայիսի 12-ին նա խփեց իր առաջին գոլը «Յուվենտուս»-ի կազմում Ա Սերիայի 22-րդ տուրի «Տավանյակոյի» հետ տնային խաղում (4:0)՝ գոլի հեղինակ դառնալով 83-րդ րոպեին&lt;ref&gt;{{cite web |author= |url=https://www.juventus.com/it/news/articoli/women-juve-tavagnacco-match-report|title= WOMEN, QUATTRO GOL VERSO LO SPAREGGIO|lang= it |website= juventus.com |publisher = Официальный сайт ФК «Ювентус» |date= 2018-05-12|accessdate=2021-06-09}}&lt;/ref&gt;։ 2017/18 մրցաշրջանի վերջում «Յուվենտուս»-ի կազմում դարձել է Իտալիայի չեմպիոն, դա ակումբի պատմության մեջ առաջին սկուդետտոն է եղել։ Ընդհանուր առմամբ, իր դեբյուտային մրցաշրջանում նա 7 հանդիպում է անցկացրել «Յուվենտուս»-ի կազմում (6-ը՝ Ա Սերիայում և 1-ը՝ Իտալիայի գավաթում)։

2018 թվականի հոկտեմբերի 13-ին նա խաղացել է Իտալիայի Սուպերգավաթի 2018 թվականի եզրափակիչում, որտեղ «Յուվենտուս»-ը պարտվել է Ֆիորենտինային 0:1 հաշվով&lt;ref name=&quot;Суперкубок2018&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.figc.it/it/femminile/news/la-fiorentina-vince-la-supercoppa-contro-la-juventus/|title=La Fiorentina vince la Supercoppa contro la Juventus|publisher= Итальянская федерация футбола |website=figc.it|lang=it|date=2018-10-18|accessdate=2021-06-08}}&lt;/ref&gt;։ Եվրոպայի առաջնությունում՝ 2018/19 Չեմպիոնների լիգայի 2018/19 մրցաշրջանում, «Յուվենտուս»-ը 1/16 եզրափակիչ փուլում պարտվեց դանիական «Բրոնդբիին» (2:2, 0:1)։ Ակումբի կազմում երկրորդ մրցաշրջանում նա դարձել է Իտալիայի չեմպիոն 2018/19 թվականներին՝ Ա Սերիայում անցկացնելով 21 հանդիպում, դառնալով 4 գոլի հեղինակ։ 2019 թվականի ապրիլի 19-ին նա դարձել է 2019 թվականի Իտալիայի գավաթակիր՝ եզրափակիչ խաղում խփելով հաղթական գոլը «Ֆիորենտինա»-ի հետ խաղում (2:1)&lt;ref name=&quot;Кубок2019&quot;&gt;{{cite web |author= |url=https://www.juventus.com/en/news/articles/the-coppa-italia-is-bianconera|title= THE COPPA ITALIA IS BIANCONERA!|lang= en |website= juventus.com |publisher = Официальный сайт ФК «Ювентус»|date= 2019-04-28|accessdate=2021-06-09}}&lt;/ref&gt;։ Ընդհանուր առմամբ, նա «Յուվենտուս»-ի կազմում բոլոր մրցաշարերում մասնակցել է 27 հանդիպման և դարձել 6 գոլի հեղինակ։

2019 թվականի սեպտեմբերի 19-ին նա երկարաձգել է պայմանագիրը «Յուվենտուս»-ի հետ մինչև 2021 թվականի ավարտը&lt;ref&gt;{{cite web |author= |url=https://www.juventus.com/en/news/articles/giuliani-and-cernoia-with-us-until-2021|title= GIULIANI AND CERNOIA WITH US UNTIL 2021!|lang= en |website= juventus.com |publisher = Официальный сайт ФК «Ювентус» |date= 2019-09-19|accessdate=2021-06-09}}&lt;/ref&gt;։ 2019 թվականի սեպտեմբերին մասնակցել է [[ՈւԵՖԱ-ի կանանց չեմպիոնների լիգա 2019/2020|Չեմպիոնների լիգայի 2019/20 մրցաշրջանի]] 1/16 եզրափակիչի հանդիպումներին, այդ խաղերում «Յուվենտուս»-ը երկու անգամ պարտվել է «Բարսելոնային»՝ 0:2 և 1:2 հաշվով&lt;ref&gt;{{cite web |author= |url=https://www.juventus.com/it/news/articoli/barca-juve-report|title= WOMEN, A TESTA ALTA|lang= it |website= juventus.com |publisher = Официальный сайт ФК «Ювентус» |date= 2019-09-25|accessdate=2021-06-09}}&lt;/ref&gt;։ 2019 թվականի հոկտեմբերի 27-ին նա դարձել է Իտալիայի Սուպերգավաթի 2019 թվականի հաղթող, որտեղ «Յուվենտուս»-ը եզրափակչում 2:0 հաշվով հաղթեց «Ֆիորենտինա»-ին&lt;ref name=&quot;Суперкубок2019&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.figc.it/it/femminile/news/la-juventus-di-rita-guarino-%C3%A8-una-macchina-perfetta-alle-bianconere-la-supercoppa-timvision/|title=La Juventus di Rita Guarino è una macchina perfetta: alle Bianconere la Supercoppa TIMVISION|publisher=Итальянская федерация футбола|website=figc.it|lang=it|date=2019-10-27|accessdate=2021-06-09}}&lt;/ref&gt;։ 2019 թվականի դեկտեմբերի 2-ին նա ընդգրկվել է «Տարվա թիմում»՝ Իտալիայի ֆուտբոլային ասոցիացիայի վարկածով&lt;ref name=&quot;Командагода2019&quot;&gt;{{cite web |author= |url=https://www.juventus.com/en/news/articles/so-many-juventus-winners-at-the-gran-gal-del-calcio-aic-2019|title=SO MANY JUVENTUS WINNERS AT THE GRAN GALÀ DEL CALCIO AIC 2019!|lang= en |website= juventus.com |publisher = Официальный сайт ФК «Ювентус» |date= 2019-12-02|accessdate=2021-06-09}}&lt;/ref&gt;։ 2019/20 մրցաշրջանում նա «Յուվենտուս»-ի հետ անընդմեջ նվաճել է երրորդ Սկուդետտոն, առաջնությունն ինքնին կասեցվել է և չի խաղարկվել [[COVID-19-ի տարածումը Իտալիայում|Իտալիայում COVID-19-ի տարածման]] պատճառով և «Յուվենտուս»-ը ժամանակից շուտ հաղթող ճանաչվեց&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://figc.it/it/federazione/news/futuro-del-calcio-femminile-nuove-norme-e-via-al-professionismo-nel-2022/|title=Futuro del Calcio Femminile: nuove norme e via al professionismo nel 2022. Scudetto alla Juventus, Serie B a 14|publisher=Итальянская федерация футбола|website=figc.it|lang=it|date=2020-06-25|accessdate=2021-06-09}}&lt;/ref&gt;։ Համաճարակի պատճառով չի ավարտվել նաև Իտալիայի գավաթի 2019/20 մրցաշրջանը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.figc.it/it/femminile/news/ufficializzato-lo-stop-alla-serie-a-timvision-e-alla-serie-b-ogni-ulteriore-adempimento-verr%C3%A0-deciso-dal-consiglio-federale/|title=Ufficializzato lo stop alla Serie A TimVision e alla Serie B. Ogni ulteriore adempimento verrà deciso dal Consiglio Federale|publisher= Итальянская федерация футбола |website=figc.it|lang=it|date=2020-06-16|accessdate=2021-06-09}}&lt;/ref&gt;։ «Յուվենտուս»-ի կազմում նա մրցաշրջանի ընթացքում անցկացրել է 18 խաղ, դառնալով 6 գոլի հեղինակ։ 

2020 թվականի սեպտեմբերի 7-ին J|Medical-ի բժշկական ախտորոշման արդյունքներով պարզվել է, որ Չեռնոյը ձախ աճուկի մկանային վնասվածք է ստացել և առաջիկայում պետք է անցնի վերականգնողական գործընթաց&lt;ref&gt;{{cite web |author= |url=https://www.juventus.com/en/news/articles/medical-update-valentina-cernoia|title= MEDICAL UPDATE. VALENTINA CERNOIA|lang= en |website= juventus.com |publisher = Официальный сайт  ФК «Ювентус» |date= 2020-09-07|accessdate=2021-06-09}}&lt;/ref&gt;։ 2021 թվականի հունվարի 10-ին նա դարձավ Իտալիայի Սուպերգավաթի 2020 թվականի հաղթող, որի եզրափակիչում «Յուվենտուս»-ը հաղթեց «Ֆիորենտինա»-ին (2:0)&lt;ref name=&quot;Суперкубок2020&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.figc.it/it/femminile/news/ancora-juventus-straordinaria-bonansea-una-doppietta-dell-azzurra-regala-il-trofeo-alle-bianconere-10-01-2021/|title=Ancora Juventus, straordinaria Bonansea: una doppietta dell’azzurra regala il trofeo alle bianconere|publisher= Итальянская федерация футбола |website=figc.it|lang=it|date=2021-01-10|accessdate=2021-06-08}}&lt;/ref&gt;։ 2021 թվականի մայիսի 5-ին նա երկարաձգեց պայմանագիրը «Յուվենտուս»-ի հետ՝ մինչև 2022 թվականի ավարտը&lt;ref name=&quot;контрактЮвентус2021&quot;&gt;{{cite web |author= |url=https://www.juventus.com/en/news/articles/valentina-cernoia-renews-until-2022|title= VALENTINA CERNOIA RENEWS UNTIL 2022!|lang= en |website= juventus.com |publisher = Официальный сайт ФК «Ювентус»|date= 2021-05-05|accessdate=2021-06-07}}&lt;/ref&gt;։ 2020/21 մրցաշրջանի վերջում «Յուվենտուս»-ը գրավել է 1-ին տեղը Ա Սերիայում՝ 4-րդ անգամ անընդմեջ դառնալով չեմպիոն&lt;ref name=&quot;Скудетто2021&quot;/&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |author= |url=https://www.juventus.com/it/news/articoli/juventus-women-e-quarto-scudetto|title= JUVENTUS WOMEN, E' QUARTO SCUDETTO!|lang= it |website= juventus.com |publisher = Официальный сайт ФК «Ювентус» |date= 2021-05-08|accessdate=2021-06-09}}&lt;/ref&gt;։ Առաջնության 22 հանդիպումներից թիմը հաղթել է 22 խաղում՝ սահմանելով ազգային ռեկորդ իտալական ֆուտբոլում (ինչպես տղամարդկանց, այնպես էլ կանանց)&lt;ref name=&quot;Скудетто2021&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.figc.it/it/femminile/news/la-juventus-centra-la-22a-vittoria-ed-entra-nella-storia-2-2-del-milan-goleada-del-sassuolo/|title=La Juventus centra la 22ª vittoria ed entra nella storia, 2-2 del Milan, goleada del Sassuolo|publisher=Итальянская федерация футбола|website=figc.it|lang=it|date=2021-05-23|accessdate=2021-06-08}}&lt;/ref&gt;։ Ա Սերիայում նա անցկացրել է 16 հանդիպում, դառնալով 5 գոլի և 5 գոլային փոխանցման հեղինակ&lt;ref name=&quot;контрактЮвентус2021&quot;/&gt;, ինչպես նաև 5 հանդիպում Իտալիայի գավաթում (1 գոլ), 1՝ Իտալիայի Սուպերգավաթում և 2՝ ՈւԵՖԱ-ի Չեմպիոնների լիգայում։

== Կարիերան հավաքականում ==   
2007 թվականին Չեռնոյան խաղացել է Իտալիայի մինչև 17 տարեկանների հավաքականում, որտեղ անցկացրել է 3 հանդիպում։ 2008 թվականին խաղացել է Իտալիայի մինչև 19 տարեկանների հավաքականում, որի կազմում անցկացրել է 13 հանդիպում և դարձել 4 գոլի հեղինակ։

2013 թվականի օգոստոսին Իտալիայի հավաքականի գլխավոր մարզիչ [[Անտոնիո Կաբրինի]]ն առաջին անգամ զանգահարել է Չեռնոյային, նրան հրավիրել մասնակցելու 2015 թվականի աշխարհի առաջնության ընտրական խաղերին&lt;ref&gt;{{cite web |author= |url=http://it.uefa.com/womensworldcup/season=2015/matches/round=2000433/match=2012017/index.html|title= Spagna 2–0 Italia|lang= it |website= uefa.com |publisher = Официальный сайт УЕФА |date= 2013-10-31|accessdate=2021-06-08}}&lt;/ref&gt;։ 2013 թվականի հոկտեմբերի 31-ին նա իր նորամուտը նշել է Իտալիայի հավաքականի կազմում Իսպանիայի դեմ արտագնա խաղում՝ փոխարինելով Էլիզ Կամպորեզեին 80-րդ րոպեին։ Նա իր առաջին գոլն ազգային հավաքականի կազմում խփել է 2014 թվականի սեպտեմբերի 13-ին Էստոնիայի ազգային հավաքականի հետ տնային խաղում (4:0)՝ գոլի հեղինակ դառնալով խաղի 27-րդ րոպեին&lt;ref&gt;{{cite web |author= |url=https://it.uefa.com/womensworldcup/match/2011919--italy-vs-estonia/?referrer=%2Fwomensworldcup%2Fseason%3D2015%2Fmatches%2Fround%3D2000433%2Fmatch%3D2011919%2Findex|title= Italia 4-0 Estonia|lang= it |website= uefa.com |publisher = Официальный сайт УЕФА |date= 2014-09-13|accessdate=2021-06-08}}&lt;/ref&gt;։ 2014 թվականի հոկտեմբերին նա գոլ է խփել Ուկրաինայի հետ խաղում (2:1) 2015 թվականի աշխարհի առաջնության 1/2 եզրափակիչ փուլի 1-ին րոպեին, սակայն փլեյ-օֆֆի վերջին խաղում Իտալիան ի վերջո պարտվել է [[Նիդերլանդների ֆուտբոլի կանանց ազգային հավաքական|Հոլանդիայի հավաքականին]] (1:1, 1:2)։ 2015 թվականի մարտին նա գոլ է խփել Մեքսիկայի հետ [[Կիպրոսի կանանց ֆուտբոլի գավաթ|Կիպրոսի գավաթի]] խաղարկության 3-րդ տեղի համար խաղում, որտեղ Իտալիան պարտվել է 2:3 հաշվով։

2017 թվականի հուլիսի 5-ը ընդգրկվել է Իտալիայի հավաքականի հայտացուցակում՝ մասնակցելով 2017 թվականի Եվրոպայի առաջնության Նիդերլանդներում կայացած հանդիպումներին, որտեղ թիմը պետք է խաղար B խմբում Ռուսաստանի, Գերմանիայի և Շվեդիայի հավաքականների հետ&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.figc.it/it/nazionali/news/ufficializzata-la-lista-delle-23-azzurre-convocate-per-il-campionato-europeo/|title=Ufficializzata la lista delle 23 Azzurre convocate per il Campionato Europeo|publisher=Итальянская федерация футбола|website=figc.it|lang=it|date=2017-07-05|accessdate=2021-06-08}}&lt;/ref&gt;։ Եվրոպայի առաջնությունում անցկացրել է ընդամենը մեկ հանդիպում՝ Գերմանիայի հետ խաղում (1:2), որտեղ վնասվածք է ստացել և փոխարինվել&lt;ref name=&quot;ГерманияИталияЧЕ2017&quot;/&gt;, իսկ Իտալիայի հավաքականը խմբում զբաղեցրել է 4-րդ տեղը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.figc.it/it/nazionali/news/nell-ultima-notte-olandese-l-italia-lascia-il-segno-battuta-la-svezia-vice-campione-olimpico/|title=Nell’ultima notte olandese l’Italia lascia il segno. Battuta la Svezia vice campione olimpico|publisher=Итальянская федерация футбола|website=figc.it|lang=it|date=2017-07-25|accessdate=2021-06-08}}&lt;/ref&gt;։ 2019 թվականի մարտին նա մասնակցեց Կիպրոսի 2019 թվականի գավաթի խաղարկությանը, որտեղ եզրափակչում գոլ է խփել ԿԺԴՀ-ի հավաքականին, որի հետ Իտալիան ոչ-ոքի է խաղացել 3-3, բայց 11 մետրանոց հարվածաշարում պարտվել է 6-7 հաշվով&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://figc.it/it/nazionali/news/cyprus-cup-italia-a-un-passo-dal-successo-azzurre-sconfitte-ai-rigori-nella-finale-con-la-corea-del-nord/|title=Cyprus Cup: Italia a un passo dal successo, Azzurre sconfitte ai rigori nella finale con la Corea del Nord|publisher=Итальянская федерация футбола|website=figc.it|lang=it|date=2019-03-06|accessdate=2021-06-09}}&lt;/ref&gt;։

2019 թվականի մայիսի 24-ին Իտալիայի հավաքականի գլխավոր մարզիչ Միլենա Բերտոլինին Չեռնոյային ընդգրկել է թիմի հայտացուցակում՝ մասնակցելու Ֆրանսիայի 2019 թվականի աշխարհի առաջնության խաղերին, որտեղ Իտալիան C խմբում է եղել [[Բրազիլիայի կանանց ֆուտբոլի ազգային հավաքական|Բրազիլիայի]], [[Ավստրալիայի կանանց ֆուտբոլի ազգային հավաքական|Ավստրալիայի]] և Ջամայկայի հավաքականների հետ&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.figc.it/it/nazionali/news/nazionale-femminile-ecco-le-23-convocate-per-il-mondiale-il-2-giugno-la-partenza-per-la-francia/|title=Ecco le 23 convocate per il Mondiale: il 2 giugno la partenza per la Francia|publisher=Итальянская федерация футбола|website=figc.it|lang=it|date=2019-05-24|accessdate=2021-06-08}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |author= |url=https://www.juventus.com/en/news/articles/women-national-teams|title= THE BIANCONERE CALLED UP FOR THE WORLD CUP|lang= en |website= juventus.com |publisher = Официальный сайт ФК «Ювентус» |date= 2019-05-24|accessdate=2021-06-09}}&lt;/ref&gt;։ Մրցաշարում մասնակցել է իր ազգային հավաքականի բոլոր 3 հանդիպումներին խմբային փուլում, ինչպես նաև 1/8 եզրափակչում Չինաստանի հետ խաղին (2:0)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.figc.it/it/nazionali/news/litalia-non-si-ferma-pi%C3%B9-le-azzurre-battono-anche-la-cina-e-volano-ai-quarti-del-mondiale/|title=L’Italia non si ferma più! Le Azzurre battono anche la Cina e volano ai Quarti del Mondiale|publisher=Итальянская федерация футбола|website=figc.it|lang=it|date=2019-06-25|accessdate=2021-06-08}}&lt;/ref&gt; և քառորդ եզրափակիչի խաղին, որտեղ Իտալիան պարտվել է Նիդերլանդներին (0:2)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.figc.it/it/nazionali/news/finisce-ai-quarti-il-mondiale-dell-italia-esulta-l-olanda-ma-le-azzurre-escono-a-testa-alta/|title=Finisce ai Quarti il Mondiale dell’Italia: esulta l’Olanda, ma le Azzurre escono a testa alta|publisher=Итальянская федерация футбола|website=figc.it|lang=it|date=2019-06-29|accessdate=2021-06-08}}&lt;/ref&gt;։

== Վիճակագրություն ==

=== Թիմային գոլեր ===
{{updated|13 апреля 2021}}
{| class=&quot;wikitable sortable&quot; style=&quot;font-size:90%&quot;
|+Վալենտինա Չեռնոյի գոլերը Իտալիայում
!№
!Ավսաթիվ
!Ստադիոն
!Մրցակից
!Հաշիվ
!արդյունք
!Խաղ
!&lt;abbr&gt;Прим.&lt;/abbr&gt;
|-
|1
|13 սեպտեմբերի, 2014
|rowspan=&quot;2&quot;|«Սիլվիո Պիոլա», [[Վերչելլի]], [[Իտալիա]]
|{{Դրոշ|Էստոնիա}}
|'''3''':0
|4:0
|rowspan=&quot;2&quot;|Աշխարհի առաջնության ընտրական փուլի հանդիպումներ 2015
|&lt;ref&gt;[http://www.uefa.com/womensworldcup/season=2015/matches/round=2000433/match=2011919/index.html Италия 4:0 Эстония] на официальном сайте УЕФА&lt;/ref&gt;
|-
|2
|17 սեպտեմբերի, 2014
|{{Դրոշ|Հյուսիսային Մակեդոնիա}}
|'''11''':0
|15:0
|&lt;ref&gt;[http://www.uefa.com/womensworldcup/season=2015/matches/round=2000433/match=2011906/index.html Италия 15:0 Македония] на официальном сайте УЕФА&lt;/ref&gt;
|-
|3
|25 հոկտեմբերի, 2014
|«Մանիլո Սկոպինո», [[Ռիետի]], Իտալիա
|{{Դրոշ|Ուկրաինա}}
|'''1''':0
|2:1
|Աշխարհի առաջնության Փլեյ-օֆֆ 2015
|&lt;ref&gt;[http://www.uefa.com/womensworldcup/season=2015/matches/round=2000434/match=2015243/index.html Италия 2:1 Украина] на официальном сайте УЕФА&lt;/ref&gt;
|-
|4
|11 марта 2015
|«Զենոն» մարմնամարզական միության մարզադաշտ, [[Լառնակա]], [[Կիպրոս]]
|{{Դրոշ|Մեքսիկա}}
|'''1''':1
|2:3
|Կիպրոսի գավաթ 2015
|&lt;ref&gt;[http://www.figc.it/it/204/2527183/2015/03/News.shtml Италия 2:3 Мексика] на официальном сайте Итальянской федерации футбола&lt;/ref&gt;
|-
|5
|18 սեպտեմբերի, 2015
|«Ալբերտո Պիկկո», [[Սպեցիա]], Իտալիա
|{{Դրոշ|Վրաստան}}
|'''1''':1
|6:1
|Աշխարհի առաջնության որակավորման հանդիպումներ 2017
|&lt;ref&gt;[http://www.uefa.com/womenseuro/season=2017/matches/round=2000628/match=2016561/index.html Италия 6:1 Грузия] на официальном сайте УЕФА&lt;/ref&gt;
|-
|6
|7 ապրիլի, 2017
|«Վեյլ Փարք», [[Սթոք-օն-Թրենտ]], [[Անգլիա]]
|{{Դրոշ|Անգլիա}}
|'''1''':1
|1:1
|Ընկերական խաղ
|&lt;ref&gt;[https://www.thefa.com/news/2017/apr/07/england-women-italy-vale-park-port-vale-match-report-070417 Италия 2:3 Мексика] на официальном сайте Футбольной ассоциации Англии&lt;/ref&gt;
|-
|7
|6 մարտի, 2019
|«Էնթոնի Պապադոպուլոս», Լարնակա, Կիպրոս
|{{Դրոշ|Հյուսիսային Կորեա}}
|'''3''':3
|3:3 ([[Ավելացրած ժամանակ (սպորտ)|Ավելացրած ժամանակ]])
|Կիպրոսի գավաթ 2019
|&lt;ref&gt;[https://www.figc.it/it/nazionali/news/cyprus-cup-italia-a-un-passo-dal-successo-azzurre-sconfitte-ai-rigori-nella-finale-con-la-corea-del-nord/ КНДР 3:3 Италия (п. 7:6)] на официальном сайте Итальянской федерации футбола&lt;/ref&gt;
|-
|8
|5 ապրիլի, 2019
|[[Լյուբլին]], [[Լեհաստան]]
|{{Դրոշ|Լեհաստան}}
|'''1''':0
|1:1
|Ընկերական խաղ
|&lt;ref&gt;[https://www.figc.it/it/nazionali/news/prove-di-mondiale-un-gran-gol-di-cernoia-non-basta-per-battere-la-polonia-a-lublino-finisce-1-1/ Польша 1:1 Италия] на официальном сайте Итальянской федерации футбола&lt;/ref&gt;
|-
|9
|rowspan=&quot;2&quot;|12 նոյեմբերի, 2019
|rowspan=&quot;2&quot;|«Թեոֆիլո Պատինի», Կաստել-դի-Սանգրո, Իտալիա
|rowspan=&quot;2&quot;|{{Դրոշ|Մալթա}}
|'''1''':0
|rowspan=&quot;2&quot;|5:0
|rowspan=&quot;2&quot;|Աշխարհի առաջնության որակավորման հանդիպումներ 2022
|rowspan=&quot;2&quot;|&lt;ref name=&quot;автоссылка1&quot;&gt;[https://it.uefa.com/womenseuro/season=2021/matches/round=2001107/match=2027252/index.html Италия 5:0 Мальта] на официальном сайте УЕФА&lt;/ref&gt;
|-
|10
|'''2''':0
|-
|}

== Նվաճումներ == 
=== Թիմային === 
;«Բրեշիա»
* Իտալիայի չեմպիոն (2)՝ 2013/14, 2015/16
* Իտալիայի առաջնության արծաթե մեդալակիր (2)՝ 2014/15, 2016/17
* Իտալիայի գավաթակիր (3)՝ 2012/13, 2014/15, 2015/16
* Իտալիայի գավաթի եզրափակիչի մասնակից՝ 2016/17
* Իտալիայի Սուպերգավաթի հաղթող (3)՝ 2014, 2015, 2016

;«Յուվենտուս»
* Իտալիայի չեմպիոն (4)՝ 2017/2018, 2018/19, 2019/20, 2020/21&lt;ref name=&quot;Скудетто2021&quot;/&gt;
* Իտալիայի գավաթի հաղթող՝ 2018/19&lt;ref name=&quot;Кубок2019&quot;/&gt;
* Իտալիայի սուպերգավաթի հաղթող (2)՝ 2019&lt;ref name=&quot;Суперкубок2019&quot;/&gt;, 2020&lt;ref name=&quot;Суперкубок2020&quot;/&gt;
* Իտալիայի Սուպերգավաթի եզրափակիչի մասնակից՝ 2018&lt;ref name=&quot;Суперкубок2018&quot;/&gt;
;Իտալիայի հավաքական 
* 2019 թվականի Կիպրոսի գավաթի եզրափակիչի մասնակից

=== Անձնական === 
* Տարվա թիմ AIC վարկածով՝ 2019&lt;ref name=&quot;Командагода2019&quot;/&gt;, 2020

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ|2}}
{{Արտաքին հղումներ}}
{{DEFAULTSORT:Չեռնոյա, Վալենտինա}}
[[Կատեգորիա:Իտալացի կին ֆուտբոլիստներ]]
[[Կատեգորիա:2019 ՖԻՖԱ-ի կանանց աշխարհի գավաթի խաղարկության մասնակիցներ]]</text>
      <sha1>nlcldq418a1408glv79qgc56fb3rkqf</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Քննարկում:Վալենտինա Չեռնոյա</title>
    <ns>1</ns>
    <id>1099033</id>
    <revision>
      <id>8486145</id>
      <timestamp>2022-08-09T16:56:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Armineaghayan</username>
        <id>25187</id>
      </contributor>
      <comment>+{{ԹՀ|ru|Черноя, Валентина|123770828}}</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="54" xml:space="preserve">{{ԹՀ|ru|Черноя, Валентина|123770828}}</text>
      <sha1>gooymesi5bwfyx8k84to1qafd6v5g6u</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486146</id>
      <parentid>8486145</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T16:57:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Armineaghayan</username>
        <id>25187</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="88" xml:space="preserve">{{ԹՀ|ru|Черноя, Валентина|123770828}}
{{Interwiki Women6/հոդված}}</text>
      <sha1>pe87or37fpy43pa41ahxn0vjqm2lc9g</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486182</id>
      <parentid>8486146</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T17:44:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>23artashes</username>
        <id>2675</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>23artashes տեղափոխեց էջը «[[Քննարկում:Վալենտինա Չերնոյա]]»-ից «[[Քննարկում:Վալենտինա Չեռնոյա]]»</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="88" xml:space="preserve">{{ԹՀ|ru|Черноя, Валентина|123770828}}
{{Interwiki Women6/հոդված}}</text>
      <sha1>pe87or37fpy43pa41ahxn0vjqm2lc9g</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Կատեգորիա:Լքված բնակավայրերի ցանկ</title>
    <ns>14</ns>
    <id>1099034</id>
    <revision>
      <id>8486148</id>
      <timestamp>2022-08-09T16:57:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ERJANIK</username>
        <id>12604</id>
      </contributor>
      <comment>Նոր էջ «[[Կատեգորիա:ՀՀ բնակավայրեր]]»:</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="50" xml:space="preserve">[[Կատեգորիա:ՀՀ բնակավայրեր]]</text>
      <sha1>tqia1we02aapvivze00jgecprecjjs2</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486149</id>
      <parentid>8486148</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T16:57:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ERJANIK</username>
        <id>12604</id>
      </contributor>
      <comment>հեռացվել է [[Կատեգորիա:ՀՀ բնակավայրեր]], ավելացվեց [[Կատեգորիա:Հայաստանի բնակավայրեր]] [[Վիքիպեդիա:ՀոթՔաթ|ՀոթՔաթ]] գործիքով</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="64" xml:space="preserve">[[Կատեգորիա:Հայաստանի բնակավայրեր]]</text>
      <sha1>pug57tniey9sn3rxzi8c942mtjzcztx</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Կատեգորիա:Ֆրանկֆուրտի Արժեթղթերի Բորսայում տեղադրված ընկերություններ</title>
    <ns>14</ns>
    <id>1099035</id>
    <revision>
      <id>8486150</id>
      <timestamp>2022-08-09T16:59:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ERJANIK</username>
        <id>12604</id>
      </contributor>
      <comment>Նոր էջ «[[Կատեգորիա:Ընկերություններ ըստ արժեթղթերի բորսայի]]»:</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="96" xml:space="preserve">[[Կատեգորիա:Ընկերություններ ըստ արժեթղթերի բորսայի]]</text>
      <sha1>owhj34mjv4fdgkd5eknt9ku3n85ipv9</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Կատեգորիա:Վիքինախագիծ:Interwiki Women 6 նախագծի հոդվածներ</title>
    <ns>14</ns>
    <id>1099036</id>
    <revision>
      <id>8486151</id>
      <timestamp>2022-08-09T16:59:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Armineaghayan</username>
        <id>25187</id>
      </contributor>
      <comment>Նոր էջ «[[Կատեգորիա:Վիքիպեդիա:Interwiki Women նախագծի հոդվածներ]] [[Կատեգորիա:Վիքինախագիծ:Interwiki Women նախագծի հոդվածներ]]»:</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="187" xml:space="preserve">[[Կատեգորիա:Վիքիպեդիա:Interwiki Women նախագծի հոդվածներ]]
[[Կատեգորիա:Վիքինախագիծ:Interwiki Women նախագծի հոդվածներ]]</text>
      <sha1>bfefzmv2n750caizcccawwp1aq0ze9l</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Կատեգորիա:Բրազիլիայի ազգային անտառներ</title>
    <ns>14</ns>
    <id>1099037</id>
    <revision>
      <id>8486155</id>
      <timestamp>2022-08-09T17:02:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ERJANIK</username>
        <id>12604</id>
      </contributor>
      <comment>Նոր էջ «[[Կատեգորիա:Բրազիլիայի բնության հատուկ պահպանվող տարածքներ]]»:</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="111" xml:space="preserve">[[Կատեգորիա:Բրազիլիայի բնության հատուկ պահպանվող տարածքներ]]</text>
      <sha1>hycnsj1382xn8tyvqgfcpekr5hpr47m</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Կատեգորիա:Կատակերգություն մուլտֆիլմեր</title>
    <ns>14</ns>
    <id>1099038</id>
    <revision>
      <id>8486160</id>
      <timestamp>2022-08-09T17:08:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ERJANIK</username>
        <id>12604</id>
      </contributor>
      <comment>Նոր էջ «[[Կատեգորիա:Մուլտֆիլմեր ըստ ժանրի]]»:</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="63" xml:space="preserve">[[Կատեգորիա:Մուլտֆիլմեր ըստ ժանրի]]</text>
      <sha1>dorcudj95j4m8pi23del963hlr86nzt</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Կատեգորիա:2013 հեռուստասերիալներ</title>
    <ns>14</ns>
    <id>1099039</id>
    <revision>
      <id>8486162</id>
      <timestamp>2022-08-09T17:10:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ERJANIK</username>
        <id>12604</id>
      </contributor>
      <comment>Նոր էջ «[[Կատեգորիա:2013 արվեստում]]»:</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="46" xml:space="preserve">[[Կատեգորիա:2013 արվեստում]]</text>
      <sha1>jgdzslyl2wjcxru1n02n6jfh4ststa1</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Կատեգորիա:1983 սինգլներ</title>
    <ns>14</ns>
    <id>1099040</id>
    <revision>
      <id>8486163</id>
      <timestamp>2022-08-09T17:12:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ERJANIK</username>
        <id>12604</id>
      </contributor>
      <comment>Նոր էջ «[[Կատեգորիա:Սինգլներ ըստ տարեթվի]]»:</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="61" xml:space="preserve">[[Կատեգորիա:Սինգլներ ըստ տարեթվի]]</text>
      <sha1>ejvmwiksiowg67mlfmh2ybijnak2jbf</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Կատեգորիա:1970-ականների սինգլներ</title>
    <ns>14</ns>
    <id>1099041</id>
    <revision>
      <id>8486164</id>
      <timestamp>2022-08-09T17:13:40Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ERJANIK</username>
        <id>12604</id>
      </contributor>
      <comment>Նոր էջ «[[Կատեգորիա:Սինգլներ ըստ տասնամյակի]]»:</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="67" xml:space="preserve">[[Կատեգորիա:Սինգլներ ըստ տասնամյակի]]</text>
      <sha1>nw5ca6gwgokehs5ka15tx2dc6uw630l</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Կատեգորիա:1980-ականների սինգլներ</title>
    <ns>14</ns>
    <id>1099042</id>
    <revision>
      <id>8486166</id>
      <timestamp>2022-08-09T17:13:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ERJANIK</username>
        <id>12604</id>
      </contributor>
      <comment>Նոր էջ «[[Կատեգորիա:Սինգլներ ըստ տասնամյակի]]»:</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="67" xml:space="preserve">[[Կատեգորիա:Սինգլներ ըստ տասնամյակի]]</text>
      <sha1>nw5ca6gwgokehs5ka15tx2dc6uw630l</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Կատեգորիա:1990-ականների սինգլներ</title>
    <ns>14</ns>
    <id>1099043</id>
    <revision>
      <id>8486168</id>
      <timestamp>2022-08-09T17:15:00Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ERJANIK</username>
        <id>12604</id>
      </contributor>
      <comment>Նոր էջ «[[Կատեգորիա:Սինգլներ ըստ տասնամյակի]]»:</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="67" xml:space="preserve">[[Կատեգորիա:Սինգլներ ըստ տասնամյակի]]</text>
      <sha1>nw5ca6gwgokehs5ka15tx2dc6uw630l</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Վալենտինա Չերնոյա</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1099044</id>
    <redirect title="Վալենտինա Չեռնոյա" />
    <revision>
      <id>8486181</id>
      <timestamp>2022-08-09T17:44:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>23artashes</username>
        <id>2675</id>
      </contributor>
      <comment>23artashes տեղափոխեց էջը «[[Վալենտինա Չերնոյա]]»-ից «[[Վալենտինա Չեռնոյա]]»</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="57" xml:space="preserve">#ՎԵՐԱՀՂՈՒՄ [[Վալենտինա Չեռնոյա]]</text>
      <sha1>cdmyilj72m6frbojp9fi7zp6ft8u4vk</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Միացյալ Համաշխարհային քոլեջ Թաիլանդում</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1099046</id>
    <redirect title="Միացյալ համաշխարհային քոլեջ Թաիլանդում" />
    <revision>
      <id>8486204</id>
      <timestamp>2022-08-09T18:25:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>23artashes</username>
        <id>2675</id>
      </contributor>
      <comment>23artashes տեղափոխեց էջը «[[Միացյալ Համաշխարհային քոլեջ Թաիլանդում]]»-ից «[[Միացյալ համաշխարհային քոլեջ Թաիլանդում]]»</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="97" xml:space="preserve">#ՎԵՐԱՀՂՈՒՄ [[Միացյալ համաշխարհային քոլեջ Թաիլանդում]]</text>
      <sha1>jdu0twpy96cj7xxx6ly3a0fx71gxowo</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Թագալերեն</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1099048</id>
    <redirect title="Տագալերեն" />
    <revision>
      <id>8486238</id>
      <timestamp>2022-08-09T19:38:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Սերգեյ Սաֆարյան</username>
        <id>41007</id>
      </contributor>
      <comment>Սերգեյ Սաֆարյան տեղափոխեց էջը «[[Թագալերեն]]»-ից «[[Տագալոգերեն]]»: ակնհայտ սխալ</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="46" xml:space="preserve">#ՎԵՐԱՀՂՈՒՄ [[Տագալոգերեն]]</text>
      <sha1>k1k44cxk9e21zf49qbl2mswueoy3z5o</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486244</id>
      <parentid>8486238</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T19:44:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Սերգեյ Սաֆարյան</username>
        <id>41007</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Changed redirect target from [[Տագալոգերեն]] to [[Տագալերեն]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="42" xml:space="preserve">#ՎԵՐԱՀՂՈՒՄ [[Տագալերեն]]</text>
      <sha1>rzh2pxw5kh5h019a94ao5uygs0gjup2</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Տագալոգերեն</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1099049</id>
    <redirect title="Տագալերեն" />
    <revision>
      <id>8486243</id>
      <timestamp>2022-08-09T19:42:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Սերգեյ Սաֆարյան</username>
        <id>41007</id>
      </contributor>
      <comment>Սերգեյ Սաֆարյան տեղափոխեց էջը «[[Տագալոգերեն]]»-ից «[[Տագալերեն]]»: վերահղում</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="42" xml:space="preserve">#ՎԵՐԱՀՂՈՒՄ [[Տագալերեն]]</text>
      <sha1>rzh2pxw5kh5h019a94ao5uygs0gjup2</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Տագալոգ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1099050</id>
    <redirect title="Տագալերեն" />
    <revision>
      <id>8486251</id>
      <timestamp>2022-08-09T19:56:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Սերգեյ Սաֆարյան</username>
        <id>41007</id>
      </contributor>
      <comment>Վերահղվում է դեպի [[Տագալերեն]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="42" xml:space="preserve">#ՎԵՐԱՀՂՈՒՄ [[Տագալերեն]]</text>
      <sha1>rzh2pxw5kh5h019a94ao5uygs0gjup2</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Կատեգորիա:Շվեյցարացի կին ֆուտբոլիստներ</title>
    <ns>14</ns>
    <id>1099051</id>
    <revision>
      <id>8486259</id>
      <timestamp>2022-08-09T20:31:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Armineaghayan</username>
        <id>25187</id>
      </contributor>
      <comment>Նոր էջ «[[Կատեգորիա:Շվեյցարացի ֆուտբոլիստներ]] [[Կատեգորիա:Կին ֆուտբոլիստներ ըստ ազգության]]»:</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="153" xml:space="preserve">[[Կատեգորիա:Շվեյցարացի ֆուտբոլիստներ]]
[[Կատեգորիա:Կին ֆուտբոլիստներ ըստ ազգության]]</text>
      <sha1>rz9bzo050dtjtvft5txjg45xd0hkbch</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Ջուլիա Դոմենիկետտի</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1099052</id>
    <revision>
      <id>8486261</id>
      <timestamp>2022-08-09T20:48:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Armineaghayan</username>
        <id>25187</id>
      </contributor>
      <comment>Նոր էջ «{{Տեղեկաքարտ Ֆուտբոլիստ}} '''Ջուլիա Դոմենիկետտի''' ({{lang-it|Giulia Domenichetti}}, {{ԱԾ}}), իտալացի ֆուտբոլիստ, կիսապաշտպան, հանդես է եկել «Ֆիորենտինա» թիմում, հիմնականում խաղացել է «Սասարի Տորեսի» կազմում Իտալիայի [[Սերիա A (կանանց ֆուտբոլ)|Ա Սերիայում]]: Մոտ մեկ տասնամյակ հանդես...»:</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6701" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Ֆուտբոլիստ}}
'''Ջուլիա Դոմենիկետտի''' ({{lang-it|Giulia Domenichetti}}, {{ԱԾ}}), իտալացի ֆուտբոլիստ, կիսապաշտպան, հանդես է եկել «Ֆիորենտինա» թիմում, հիմնականում խաղացել է «Սասարի Տորեսի» կազմում Իտալիայի [[Սերիա A (կանանց ֆուտբոլ)|Ա Սերիայում]]: Մոտ մեկ տասնամյակ հանդես է եկել [[Իտալիայի ֆուտբոլի կանանց ազգային հավաքական|Իտալիայի հավաքականի]] կազմում՝ մասնակցելով Եվրոպայի երեք առաջնության։

== Կարիերա == 
=== Թիմային === 
Ջուլիա Դոմենիկետտին եղել է Անկոնայի «Անկոսպեդ» ակումբի սան, մարզվել է Անտոնելո Պելատիի ղեկավարությամբ, մինչև 14 տարեկանը հանդես է եկել C Սերիայում: 1999 թվականից հանդես է եկել «Վիգոր Սենիգալլիա» թիմում, որի կազմում խաղացել է մինչև 2003 թվականը՝ երեք մրցաշրջան հանդես գալով B Սերիայում, իսկ 2002/2003 մրցաշրջանում հանդես է եկել A2 Սերիայում: 2003/2004 մրցաշրջանում հանդես է եկել Սարդինիայի «Սասարի Տորես» թիմում և դարձել Իտալիայի լավագույն կիսապաշտպաններից մեկը՝ գրեթե 12 մրցաշրջան անընդմեջ անցկացնելով այդ ակումբում (բացառությամբ 2011/2012 մրցաշրջանի «Կիազիելիս»-ում ելույթներից)&lt;ref&gt;[http://messaggeroveneto.gelocal.it/sport/2011/07/01/news/colpo-del-chiasiellis-arriva-l-azzurra-giulia-domenichetti-1.710528 Colpo del Chiasiellis: arriva l'azzurra Giulia Domenichetti] {{Wayback|url=http://messaggeroveneto.gelocal.it/sport/2011/07/01/news/colpo-del-chiasiellis-arriva-l-azzurra-giulia-domenichetti-1.710528 |date=20160701052221 }} {{ref-it}}&lt;/ref&gt;: 2014/2015 մրցաշրջանում հայտարարել է իր կարիերան ավարտելու մասին, խաղում է «Չիտտա-դի-Ֆալկոնարա» թիմում Իտալիայի 5x5 ֆուտբոլի առաջնության՝ Ա Սերիայում&lt;ref&gt;{{cite web|author=Nicola Ciatti|url=http://www.calcioa5mercato.it/?com=articolo&amp;id=2420|title=Femminile: Giulia Domenichetti passa al Città di Falconara|accessdate=26 settembre 2015|publisher=Calcioa5mercato.it|date=4 agosto 2015|language=it|archive-date=2015-09-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20150927160008/http://www.calcioa5mercato.it/?com=articolo&amp;id=2420|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;։ 2016 թվականին տեղափոխվել է Մոնտեսիլվանո ակումբ, որի հետ անմիջապես նվաճել է Իտալիայի Սուպերգավաթը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.divisionecalcioa5.it/supercoppafutsal-montesilvano-e-lazio-si-giocano-il-trofeo-live-e-streaming/|title=#Supercoppafutsal, Montesilvano e Lazio si giocano il trofeo. LIVE e STREAMING » Divisione Calcio a cinque|lang=it|date=2017-01-11|access-date=2019-06-30|archive-date=2019-06-30|archive-url=https://web.archive.org/web/20190630222245/https://www.divisionecalcioa5.it/supercoppafutsal-montesilvano-e-lazio-si-giocano-il-trofeo-live-e-streaming/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;։

=== Հավաքականում === 
Խաղացել է Իտալիայի մինչև 19 և մինչև 21 տարեկանների հավաքականներում։ Իր նորամուտը հիմնական կազմում նշել է 2005 թվականի ապրիլի 13-ին՝ [[Դանիայի ֆուտբոլի կանանց ազգային հավաքական|Դանիայի]] հետ ընկերական խաղում&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.figc.it/other/Brochure2013/ITALIA_EuropeoFemminile2013_Bassa.pdf|publisher=Итальянская футбольная федерация|language=it|accessdate=8 December 2013|title=Italia Campionato Europeo Femminile Svezia 10 - 28 Luglio 2013|format=PDF|archiveurl=https://web.archive.org/web/20131028015701/http://www.figc.it/other/Brochure2013/ITALIA_EuropeoFemminile2013_Bassa.pdf#12|archivedate=2013-10-28|deadlink=yes}}&lt;/ref&gt;։ Ազգային հավաքականի կազմում անցկացրել է ավելի քան 80 հանդիպում, այդ թվում՝ ընկերական։ Խաղացել է 2005 թվականի&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.theguardian.com/football/2005/may/26/womensfootball.sport8|title=Italy An Azzurre masterclass|accessdate=8 December 2013|date=26 May 2005|publisher=The Guardian|first=Georgina|last=Turner|lang=en|archive-date=2017-08-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20170804214348/https://www.theguardian.com/football/2005/may/26/womensfootball.sport8|deadlink=no}}&lt;/ref&gt; [[ՈւԵՖԱ-ի կանանց ֆուտբոլի Եվրոպայի առաջնություն 2005|Եվրոպայի առաջնություններում]] (բոլոր երեք հանդիպումները խմբային փուլում), 2009 թվականի (երեք հանդիպումները խմբային փուլում և քառորդ եզրափակիչում)&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://en.archive.dr.infra.uefa.com/competitions/woco/players/Player=70013/index.html|title=Giulia Domenichetti|accessdate=8 December 2013|work=uefa.com|publisher=[[UEFA]]|archiveurl=https://archive.is/20120709073059/http://en.archive.dr.infra.uefa.com/competitions/woco/players/Player=70013/index.html|archivedate=2012-07-09|lang=en}}&lt;/ref&gt; և 2013 թվականին&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.uefa.com/womenseuro/news/newsid=1968336.html|title=Cabrini finalises Italy's Women's EURO squad|date=1 July 2013|accessdate=8 December 2013|work=uefa.com|publisher=UEFA|archive-date=2017-09-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20170914095257/http://www.uefa.com/womenseuro/news/newsid=1968336.html|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;։ Դոմենիկետիի խաղը Չեխիայի դեմ փլեյ-օֆֆում իտալացիներին թույլ է տվել հասնել Եվրո 2005-ին և Եվրո-2009-ին:

== Նվաճումներ ==   
* Իտալիայի չեմպիոն՝ 2009/2010, 2010/2011, 2012/2013
* Իտալիայի գավաթի հաղթող՝ 2003/2004, 2007/2008
* Իտալիայի Սուպերգավաթի հաղթող՝ 2009, 2010, 2013

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}
{{Արտաքին հղումներ}}
{{DEFAULTSORT:Դոմենիկետտի, Ջուլիա}}
[[Կատեգորիա:Իտալացի կին ֆուտբոլիստներ]]</text>
      <sha1>bcbmrwtwl68z63ekoko0mt549uzx094</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486263</id>
      <parentid>8486261</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T20:48:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Armineaghayan</username>
        <id>25187</id>
      </contributor>
      <comment>catSuggest-ով +[[Կատեգորիա:Իտալիայի հավաքականի ֆուտբոլիստներ]], [[Կատեգորիա:Իտալացի ֆուտբոլային մարզիչներ]]</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6869" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Ֆուտբոլիստ}}
'''Ջուլիա Դոմենիկետտի''' ({{lang-it|Giulia Domenichetti}}, {{ԱԾ}}), իտալացի ֆուտբոլիստ, կիսապաշտպան, հանդես է եկել «Ֆիորենտինա» թիմում, հիմնականում խաղացել է «Սասարի Տորեսի» կազմում Իտալիայի [[Սերիա A (կանանց ֆուտբոլ)|Ա Սերիայում]]: Մոտ մեկ տասնամյակ հանդես է եկել [[Իտալիայի ֆուտբոլի կանանց ազգային հավաքական|Իտալիայի հավաքականի]] կազմում՝ մասնակցելով Եվրոպայի երեք առաջնության։

== Կարիերա == 
=== Թիմային === 
Ջուլիա Դոմենիկետտին եղել է Անկոնայի «Անկոսպեդ» ակումբի սան, մարզվել է Անտոնելո Պելատիի ղեկավարությամբ, մինչև 14 տարեկանը հանդես է եկել C Սերիայում: 1999 թվականից հանդես է եկել «Վիգոր Սենիգալլիա» թիմում, որի կազմում խաղացել է մինչև 2003 թվականը՝ երեք մրցաշրջան հանդես գալով B Սերիայում, իսկ 2002/2003 մրցաշրջանում հանդես է եկել A2 Սերիայում: 2003/2004 մրցաշրջանում հանդես է եկել Սարդինիայի «Սասարի Տորես» թիմում և դարձել Իտալիայի լավագույն կիսապաշտպաններից մեկը՝ գրեթե 12 մրցաշրջան անընդմեջ անցկացնելով այդ ակումբում (բացառությամբ 2011/2012 մրցաշրջանի «Կիազիելիս»-ում ելույթներից)&lt;ref&gt;[http://messaggeroveneto.gelocal.it/sport/2011/07/01/news/colpo-del-chiasiellis-arriva-l-azzurra-giulia-domenichetti-1.710528 Colpo del Chiasiellis: arriva l'azzurra Giulia Domenichetti] {{Wayback|url=http://messaggeroveneto.gelocal.it/sport/2011/07/01/news/colpo-del-chiasiellis-arriva-l-azzurra-giulia-domenichetti-1.710528 |date=20160701052221 }} {{ref-it}}&lt;/ref&gt;: 2014/2015 մրցաշրջանում հայտարարել է իր կարիերան ավարտելու մասին, խաղում է «Չիտտա-դի-Ֆալկոնարա» թիմում Իտալիայի 5x5 ֆուտբոլի առաջնության՝ Ա Սերիայում&lt;ref&gt;{{cite web|author=Nicola Ciatti|url=http://www.calcioa5mercato.it/?com=articolo&amp;id=2420|title=Femminile: Giulia Domenichetti passa al Città di Falconara|accessdate=26 settembre 2015|publisher=Calcioa5mercato.it|date=4 agosto 2015|language=it|archive-date=2015-09-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20150927160008/http://www.calcioa5mercato.it/?com=articolo&amp;id=2420|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;։ 2016 թվականին տեղափոխվել է Մոնտեսիլվանո ակումբ, որի հետ անմիջապես նվաճել է Իտալիայի Սուպերգավաթը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.divisionecalcioa5.it/supercoppafutsal-montesilvano-e-lazio-si-giocano-il-trofeo-live-e-streaming/|title=#Supercoppafutsal, Montesilvano e Lazio si giocano il trofeo. LIVE e STREAMING » Divisione Calcio a cinque|lang=it|date=2017-01-11|access-date=2019-06-30|archive-date=2019-06-30|archive-url=https://web.archive.org/web/20190630222245/https://www.divisionecalcioa5.it/supercoppafutsal-montesilvano-e-lazio-si-giocano-il-trofeo-live-e-streaming/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;։

=== Հավաքականում === 
Խաղացել է Իտալիայի մինչև 19 և մինչև 21 տարեկանների հավաքականներում։ Իր նորամուտը հիմնական կազմում նշել է 2005 թվականի ապրիլի 13-ին՝ [[Դանիայի ֆուտբոլի կանանց ազգային հավաքական|Դանիայի]] հետ ընկերական խաղում&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.figc.it/other/Brochure2013/ITALIA_EuropeoFemminile2013_Bassa.pdf|publisher=Итальянская футбольная федерация|language=it|accessdate=8 December 2013|title=Italia Campionato Europeo Femminile Svezia 10 - 28 Luglio 2013|format=PDF|archiveurl=https://web.archive.org/web/20131028015701/http://www.figc.it/other/Brochure2013/ITALIA_EuropeoFemminile2013_Bassa.pdf#12|archivedate=2013-10-28|deadlink=yes}}&lt;/ref&gt;։ Ազգային հավաքականի կազմում անցկացրել է ավելի քան 80 հանդիպում, այդ թվում՝ ընկերական։ Խաղացել է 2005 թվականի&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.theguardian.com/football/2005/may/26/womensfootball.sport8|title=Italy An Azzurre masterclass|accessdate=8 December 2013|date=26 May 2005|publisher=The Guardian|first=Georgina|last=Turner|lang=en|archive-date=2017-08-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20170804214348/https://www.theguardian.com/football/2005/may/26/womensfootball.sport8|deadlink=no}}&lt;/ref&gt; [[ՈւԵՖԱ-ի կանանց ֆուտբոլի Եվրոպայի առաջնություն 2005|Եվրոպայի առաջնություններում]] (բոլոր երեք հանդիպումները խմբային փուլում), 2009 թվականի (երեք հանդիպումները խմբային փուլում և քառորդ եզրափակիչում)&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://en.archive.dr.infra.uefa.com/competitions/woco/players/Player=70013/index.html|title=Giulia Domenichetti|accessdate=8 December 2013|work=uefa.com|publisher=[[UEFA]]|archiveurl=https://archive.is/20120709073059/http://en.archive.dr.infra.uefa.com/competitions/woco/players/Player=70013/index.html|archivedate=2012-07-09|lang=en}}&lt;/ref&gt; և 2013 թվականին&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.uefa.com/womenseuro/news/newsid=1968336.html|title=Cabrini finalises Italy's Women's EURO squad|date=1 July 2013|accessdate=8 December 2013|work=uefa.com|publisher=UEFA|archive-date=2017-09-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20170914095257/http://www.uefa.com/womenseuro/news/newsid=1968336.html|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;։ Դոմենիկետիի խաղը Չեխիայի դեմ փլեյ-օֆֆում իտալացիներին թույլ է տվել հասնել Եվրո 2005-ին և Եվրո-2009-ին:

== Նվաճումներ ==   
* Իտալիայի չեմպիոն՝ 2009/2010, 2010/2011, 2012/2013
* Իտալիայի գավաթի հաղթող՝ 2003/2004, 2007/2008
* Իտալիայի Սուպերգավաթի հաղթող՝ 2009, 2010, 2013

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}
{{Արտաքին հղումներ}}
{{DEFAULTSORT:Դոմենիկետտի, Ջուլիա}}
[[Կատեգորիա:Իտալացի կին ֆուտբոլիստներ]]
[[Կատեգորիա:Իտալիայի հավաքականի ֆուտբոլիստներ]]
[[Կատեգորիա:Իտալացի ֆուտբոլային մարզիչներ]]</text>
      <sha1>9mf0jc4e2xp9aim6i0qdikn607osi11</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486302</id>
      <parentid>8486263</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T00:01:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ԱշբոտՏՆՂ</username>
        <id>48669</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Colon֊ը (:, U+003A) փոխարինում եմ հայերեն վերջակետով (։, U+0589)</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6874" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Ֆուտբոլիստ}}
'''Ջուլիա Դոմենիկետտի''' ({{lang-it|Giulia Domenichetti}}, {{ԱԾ}}), իտալացի ֆուտբոլիստ, կիսապաշտպան, հանդես է եկել «Ֆիորենտինա» թիմում, հիմնականում խաղացել է «Սասարի Տորեսի» կազմում Իտալիայի [[Սերիա A (կանանց ֆուտբոլ)|Ա Սերիայում]]։ Մոտ մեկ տասնամյակ հանդես է եկել [[Իտալիայի ֆուտբոլի կանանց ազգային հավաքական|Իտալիայի հավաքականի]] կազմում՝ մասնակցելով Եվրոպայի երեք առաջնության։

== Կարիերա == 
=== Թիմային === 
Ջուլիա Դոմենիկետտին եղել է Անկոնայի «Անկոսպեդ» ակումբի սան, մարզվել է Անտոնելո Պելատիի ղեկավարությամբ, մինչև 14 տարեկանը հանդես է եկել C Սերիայում։ 1999 թվականից հանդես է եկել «Վիգոր Սենիգալլիա» թիմում, որի կազմում խաղացել է մինչև 2003 թվականը՝ երեք մրցաշրջան հանդես գալով B Սերիայում, իսկ 2002/2003 մրցաշրջանում հանդես է եկել A2 Սերիայում։ 2003/2004 մրցաշրջանում հանդես է եկել Սարդինիայի «Սասարի Տորես» թիմում և դարձել Իտալիայի լավագույն կիսապաշտպաններից մեկը՝ գրեթե 12 մրցաշրջան անընդմեջ անցկացնելով այդ ակումբում (բացառությամբ 2011/2012 մրցաշրջանի «Կիազիելիս»-ում ելույթներից)&lt;ref&gt;[http://messaggeroveneto.gelocal.it/sport/2011/07/01/news/colpo-del-chiasiellis-arriva-l-azzurra-giulia-domenichetti-1.710528 Colpo del Chiasiellis: arriva l'azzurra Giulia Domenichetti] {{Wayback|url=http://messaggeroveneto.gelocal.it/sport/2011/07/01/news/colpo-del-chiasiellis-arriva-l-azzurra-giulia-domenichetti-1.710528 |date=20160701052221 }} {{ref-it}}&lt;/ref&gt;։ 2014/2015 մրցաշրջանում հայտարարել է իր կարիերան ավարտելու մասին, խաղում է «Չիտտա-դի-Ֆալկոնարա» թիմում Իտալիայի 5x5 ֆուտբոլի առաջնության՝ Ա Սերիայում&lt;ref&gt;{{cite web|author=Nicola Ciatti|url=http://www.calcioa5mercato.it/?com=articolo&amp;id=2420|title=Femminile: Giulia Domenichetti passa al Città di Falconara|accessdate=26 settembre 2015|publisher=Calcioa5mercato.it|date=4 agosto 2015|language=it|archive-date=2015-09-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20150927160008/http://www.calcioa5mercato.it/?com=articolo&amp;id=2420|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;։ 2016 թվականին տեղափոխվել է Մոնտեսիլվանո ակումբ, որի հետ անմիջապես նվաճել է Իտալիայի Սուպերգավաթը&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.divisionecalcioa5.it/supercoppafutsal-montesilvano-e-lazio-si-giocano-il-trofeo-live-e-streaming/|title=#Supercoppafutsal, Montesilvano e Lazio si giocano il trofeo. LIVE e STREAMING » Divisione Calcio a cinque|lang=it|date=2017-01-11|access-date=2019-06-30|archive-date=2019-06-30|archive-url=https://web.archive.org/web/20190630222245/https://www.divisionecalcioa5.it/supercoppafutsal-montesilvano-e-lazio-si-giocano-il-trofeo-live-e-streaming/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;։

=== Հավաքականում === 
Խաղացել է Իտալիայի մինչև 19 և մինչև 21 տարեկանների հավաքականներում։ Իր նորամուտը հիմնական կազմում նշել է 2005 թվականի ապրիլի 13-ին՝ [[Դանիայի ֆուտբոլի կանանց ազգային հավաքական|Դանիայի]] հետ ընկերական խաղում&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.figc.it/other/Brochure2013/ITALIA_EuropeoFemminile2013_Bassa.pdf|publisher=Итальянская футбольная федерация|language=it|accessdate=8 December 2013|title=Italia Campionato Europeo Femminile Svezia 10 - 28 Luglio 2013|format=PDF|archiveurl=https://web.archive.org/web/20131028015701/http://www.figc.it/other/Brochure2013/ITALIA_EuropeoFemminile2013_Bassa.pdf#12|archivedate=2013-10-28|deadlink=yes}}&lt;/ref&gt;։ Ազգային հավաքականի կազմում անցկացրել է ավելի քան 80 հանդիպում, այդ թվում՝ ընկերական։ Խաղացել է 2005 թվականի&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.theguardian.com/football/2005/may/26/womensfootball.sport8|title=Italy An Azzurre masterclass|accessdate=8 December 2013|date=26 May 2005|publisher=The Guardian|first=Georgina|last=Turner|lang=en|archive-date=2017-08-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20170804214348/https://www.theguardian.com/football/2005/may/26/womensfootball.sport8|deadlink=no}}&lt;/ref&gt; [[ՈւԵՖԱ-ի կանանց ֆուտբոլի Եվրոպայի առաջնություն 2005|Եվրոպայի առաջնություններում]] (բոլոր երեք հանդիպումները խմբային փուլում), 2009 թվականի (երեք հանդիպումները խմբային փուլում և քառորդ եզրափակիչում)&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://en.archive.dr.infra.uefa.com/competitions/woco/players/Player=70013/index.html|title=Giulia Domenichetti|accessdate=8 December 2013|work=uefa.com|publisher=[[UEFA]]|archiveurl=https://archive.is/20120709073059/http://en.archive.dr.infra.uefa.com/competitions/woco/players/Player=70013/index.html|archivedate=2012-07-09|lang=en}}&lt;/ref&gt; և 2013 թվականին&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.uefa.com/womenseuro/news/newsid=1968336.html|title=Cabrini finalises Italy's Women's EURO squad|date=1 July 2013|accessdate=8 December 2013|work=uefa.com|publisher=UEFA|archive-date=2017-09-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20170914095257/http://www.uefa.com/womenseuro/news/newsid=1968336.html|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;։ Դոմենիկետիի խաղը Չեխիայի դեմ փլեյ-օֆֆում իտալացիներին թույլ է տվել հասնել Եվրո 2005-ին և Եվրո-2009-ին։

== Նվաճումներ ==   
* Իտալիայի չեմպիոն՝ 2009/2010, 2010/2011, 2012/2013
* Իտալիայի գավաթի հաղթող՝ 2003/2004, 2007/2008
* Իտալիայի Սուպերգավաթի հաղթող՝ 2009, 2010, 2013

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}
{{Արտաքին հղումներ}}
{{DEFAULTSORT:Դոմենիկետտի, Ջուլիա}}
[[Կատեգորիա:Իտալացի կին ֆուտբոլիստներ]]
[[Կատեգորիա:Իտալիայի հավաքականի ֆուտբոլիստներ]]
[[Կատեգորիա:Իտալացի ֆուտբոլային մարզիչներ]]</text>
      <sha1>4cp98bka8em2uuacl73tsipg3kdc3f1</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Քննարկում:Ջուլիա Դոմենիկետտի</title>
    <ns>1</ns>
    <id>1099053</id>
    <revision>
      <id>8486262</id>
      <timestamp>2022-08-09T20:48:39Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Armineaghayan</username>
        <id>25187</id>
      </contributor>
      <comment>+{{ԹՀ|ru|Доменикетти, Джулия|123560378}}</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="58" xml:space="preserve">{{ԹՀ|ru|Доменикетти, Джулия|123560378}}</text>
      <sha1>4y8h5akqs4x78g1apzu6j3q2936cmzz</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486264</id>
      <parentid>8486262</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T20:49:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Armineaghayan</username>
        <id>25187</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="92" xml:space="preserve">{{ԹՀ|ru|Доменикетти, Джулия|123560378}}
{{Interwiki Women6/հոդված}}</text>
      <sha1>2lk7uh1un0lsy5ew1cjbmeso14xhn6q</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Խոակին Պողոսյան</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1099054</id>
    <revision>
      <id>8486267</id>
      <timestamp>2022-08-09T21:14:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Armineaghayan</username>
        <id>25187</id>
      </contributor>
      <comment>Նոր էջ «{{Տեղեկաքարտ Ֆուտբոլիստ}} '''Խոակին Անտոնիո Պողոսյան''' ({{lang-es|Joaquín Antonio Boghossian Lorenzo}}, {{ԱԾ}}), [[Հայեր|հայկական]] ծագումով (հայրը հայ է, մայրը՝ իսպանացի)&lt;ref&gt;{{cite web|title=Antonio Joaquin Boghossian: The Next Armenian Superstar?|url=http://www.armenianweekly.com/2011/01/10/antonio-joaquin-boghossian-the-next-armenian-superstar/|publisher=The Armenian Weekly|accessda...»:</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8831" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Ֆուտբոլիստ}}
'''Խոակին Անտոնիո Պողոսյան''' ({{lang-es|Joaquín Antonio Boghossian Lorenzo}}, {{ԱԾ}}), [[Հայեր|հայկական]] ծագումով (հայրը հայ է, մայրը՝ իսպանացի)&lt;ref&gt;{{cite web|title=Antonio Joaquin Boghossian: The Next Armenian Superstar?|url=http://www.armenianweekly.com/2011/01/10/antonio-joaquin-boghossian-the-next-armenian-superstar/|publisher=The Armenian Weekly|accessdate=29 March 2013}}&lt;/ref&gt; ուրուգվայցի ֆուտբոլիստ, «Սերրո» ակումբի հարձակվող։

== Կենսագրություն == 
=== Ակումբային կարիերա ===
Խոակին Պողոսյանը ծնվել է 1987 թվականի հունիսի 19-ին, [[Մոնտեվիդեո]]յում, որտեղ իր կարիերան սկսել է «Սերրո» ֆուտբոլային ակումբում: 2005 թվականին իր նորամուտը նշել է առաջին դիվիզիոնում, իսկ 4 տարի անց իր մեծ տաղանդի ու ռմբարկուական  ընդունակության շնորհիվ տեղափոխվել է Արգենտինա։ 2009 թվականի Ուրուգվայի Պրեմիեր լիգայում նա 55 խաղում խփել է 23 գոլ և օգնել «Սերրո» ակումբին Արտիգասի գավաթին մասնակցելու միջոցով բարձրացնել որակավորումը և նվաճել Լիբերտադորեսի գավաթը՝ դառնալով թիմի լավագույն ռմբարկուն։

2009 թվականին տեղափոխվել է «Նյուելս Օլդ Բոյզ»։ Արգենտինայի առաջնությունում Պողոսյանը 18 խաղում խփել է 11 գոլ՝ դառնալով թիմի լավագույն ռմբարկուն և լավագույններից մեկը առաջնությունում։ 2010 թվականի ամռանը «Նյուելս Օլդ Բոյզում» վարձավճարով հանդես գալուց հետո Պողոսյանը տեղափոխվել է Ավստրիայի Բունդեսլիգայի չեմպիոն «Ռեդ Բուլ Զալցբուրգ» ակումբ, որի հետ կնքել է 4 տարվա պայմանագիր։ Սակայն Զալցբուրգում անցկացրած մրցաշրջանում Պողոսյանը ցույց չի տվել այն ակտիվությունը, որն առկա է եղել նախորդ ակումբում իր ելույթների ժամանակ, 18 խաղում խփելով ընդամենը մեկ գոլ։ Այդ պատճառով էլ ղեկավարության մոտ  ցանկություն է առաջացել խաղացողին վարձավճարով տրամադրել այլ ակումբի&lt;ref&gt;{{cite web
 |date = 28.06.2011
 |url           = http://www.armsport.am/ru/news/2/48/22629/
 |title         = Богоссян расстанется с Зальцбургом
 |publisher     = Armsport.am
 |access-date    = 13.08.2011
 |lang          = ru
 |deadlink      = yes
 |archive-url    = https://web.archive.org/web/20110705081756/http://armsport.am/ru/news/2/48/22629/
 |archive-date   = 2011-07-05
}}&lt;/ref&gt;։

Պողոսյանի ծառայություններով հետաքրքրվել են այնպիսի ակումբներ, ինչպիսիք են պարագվայական «Օլիմպիան», ուրուգվայական «Նասիոնալը» և հունական ՊԱՕԿ-ը։ Հետագայում ուրուգվայական մի շարք լրատվամիջոցներում տեղեկություններ են հայտնվել, որ խաղացողը նախընտրել է տեղափոխվել ՊԱՕԿ։ Ակումբն առաջարկել է 350,000 եվրո և մեկ տարվա պայմանագիր նույն աշխատավարձով, որը Պողոսյանը ստացել է «Ռեդ Բուլ Զալցբուրգ»-ի կազմում։ Սակայն պարզվել է, որ տեղեկությունը հավաստի չի եղել, և Պողոսյանը տեղափոխվել է «Նասիոնալ», որտեղ 2011/12 մրցաշրջանի վերջում դարձել է Ուրուգվայի չեմպիոն։ 2013 թվականին տեղափոխվել է բելգիական «Սերկլ Բրյուգե», այնտեղ անցկացրել ընդամենը 6 հանդիպում՝ միայն մեկում դառնալով գոլի հեղինակ։

2013-2014 թվականներին խաղացել է արգենտինական «Կիլմեսի» կազմում՝ անցկացնելով 24 հանդիպում՝ դառնալով 2 գոլի հեղինակ։ 2014 թվականին պայմանագիր է կնքել «Դեֆենսոր Սպորտինգի» հետ, անցկացրել 5 հանդիպում, մեկ անգամ գրավելով մրցակցի դարպասը։ 2015 թվականին տեղափոխվել է «Սերրո», որտեղ խաղացել է երկու տարի՝ 23 հանդիպումներում խփելով 4 գոլ։ 2016 թվականին վարձավճարով խաղացել է «Արսենալ»-ի (Սարանդի) կազմում, անցկացրել 16 հանդիպում՝ դառնալով 3 գոլի հեղինակ։
2017 թվականին տեղափոխվել է «Ատլետիկո Սարմիենտո»՝ մեկ տարի խաղալով ակումբում, մասնակցել 12 հանդիպման։ Մեկ տարի անց պայմանագիր է կնքել պերուական «Սպորտ Ուանկայո»-ի հետ, այնտեղ անցկացրել է 17 հանդիպում, որոնցից երեքում դարձել է գոլի հեղինակ։ 2019 թվականին փոխել է 2 ակումբ՝ 11 հանդիպում անցկացրել «Պլասա Կոլոնի»-ում՝ դառնալով մեկ գոլի հեղինակ և «Սուդ Ամերիկա»-ում՝ այնտեղ անցկացնելով 10 հանդիպում։

2020 թվականից խաղում է «Սերրո» ակումբում, որտեղից սկսել է իր պրոֆեսիոնալ կարիերան որպես ֆուտբոլիստ։

=== Կարիերան հավաքականում === 
2007 թվականին Պողոսյանը հանդես է եկել Ուրուգվայի մինչև 20 տարեկանների հավաքականում։ Իսկ Ուրուգվայի հավաքականում նա չի խաղացել, այնպիսի հարձակվողների ուժեղ մրցակցության պատճառով, ինչպիսիք են [[Դիեգո Ֆորլան]]ը, [[Լուիս Սուարես]]ը և [[Էդինսոն Կավանի]]ն։ Նրա խոսքով, եթե Ուրուգվայի հավաքականի գլխավոր մարզիչն իրեն չհրավիրի 2010 թվականին [[Հարավային Աֆրիկա]]յում կայանալիք [[Ֆուտբոլի աշխարհի առաջնություն 2010|աշխարհի առաջնությանը]], նա կխաղա [[Հայաստանի ֆուտբոլի ազգային հավաքական|Հայաստանի հավաքականում]], սակայն հետագայում պարզվել է, որ նա փորձել է ազդել Ուրուգվայի ազգային հավաքականի մարզչի վրա, բայց նա չի պատրաստվել խաղալ Հայաստանի հավաքականի կազմում։

== Տիտղոսներ ==
=== Ակումբային նվաճումներ ===
'''«Նասիոնալ»'''
* Ուրուգվայի չեմպիոն 2011/12 (1):  

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

== Արտաքին հղումներ ==
* [http://www.goal.com/en/people/uruguay/32034/joaqu%C3%ADn-boghossian Goal Profile]
* [https://web.archive.org/web/20091128014949/http://www.calcionews24.net/joaquin-antonio-boghossian-scheda-e-video.html Detailed profile and video]
* [https://web.archive.org/web/20120726143247/http://www.futbolxxi.com/Futbolista.aspx?ID=14202&amp;SEOFutbolista=Boghossian+Joaquin+Antonio Primera División statistics] at Fútbol XXI 
{{Արտաքին հղումներ}}
{{DEFAULTSORT:Պողոսյան, Խոակին}}
[[Կատեգորիա:Ֆուտբոլի հարձակվողներ]]
[[Կատեգորիա:Արսենալ Սարանդիի ֆուտբոլիստներ]]
[[Կատեգորիա:Ուրուգվայցի ֆուտբոլիստներ]]
[[Կատեգորիա:Նյուելս Օլդ Բոյզի ֆուտբոլիստներ]]
[[Կատեգորիա:Ռեդ Բուլ Զալցբուրգի ֆուտբոլիստներ]]
[[Կատեգորիա:Նասիոնալ Մոնտեվիդեոյի ֆուտբոլիստներ]]
[[Կատեգորիա:Սերկլ Բրյուգեի ֆուտբոլիստներ]]
[[Կատեգորիա:Կիլմեսի ֆուտբոլիստներ]]
[[Կատեգորիա:Դեֆենսոր Սպորտինգի ֆուտբոլիստներ]]</text>
      <sha1>dfymvjes0o451xvonobqndl21qmmhh3</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486301</id>
      <parentid>8486267</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T00:01:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ԱշբոտՏՆՂ</username>
        <id>48669</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Colon֊ը (:, U+003A) փոխարինում եմ հայերեն վերջակետով (։, U+0589)</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8832" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Ֆուտբոլիստ}}
'''Խոակին Անտոնիո Պողոսյան''' ({{lang-es|Joaquín Antonio Boghossian Lorenzo}}, {{ԱԾ}}), [[Հայեր|հայկական]] ծագումով (հայրը հայ է, մայրը՝ իսպանացի)&lt;ref&gt;{{cite web|title=Antonio Joaquin Boghossian: The Next Armenian Superstar?|url=http://www.armenianweekly.com/2011/01/10/antonio-joaquin-boghossian-the-next-armenian-superstar/|publisher=The Armenian Weekly|accessdate=29 March 2013}}&lt;/ref&gt; ուրուգվայցի ֆուտբոլիստ, «Սերրո» ակումբի հարձակվող։

== Կենսագրություն == 
=== Ակումբային կարիերա ===
Խոակին Պողոսյանը ծնվել է 1987 թվականի հունիսի 19-ին, [[Մոնտեվիդեո]]յում, որտեղ իր կարիերան սկսել է «Սերրո» ֆուտբոլային ակումբում։ 2005 թվականին իր նորամուտը նշել է առաջին դիվիզիոնում, իսկ 4 տարի անց իր մեծ տաղանդի ու ռմբարկուական  ընդունակության շնորհիվ տեղափոխվել է Արգենտինա։ 2009 թվականի Ուրուգվայի Պրեմիեր լիգայում նա 55 խաղում խփել է 23 գոլ և օգնել «Սերրո» ակումբին Արտիգասի գավաթին մասնակցելու միջոցով բարձրացնել որակավորումը և նվաճել Լիբերտադորեսի գավաթը՝ դառնալով թիմի լավագույն ռմբարկուն։

2009 թվականին տեղափոխվել է «Նյուելս Օլդ Բոյզ»։ Արգենտինայի առաջնությունում Պողոսյանը 18 խաղում խփել է 11 գոլ՝ դառնալով թիմի լավագույն ռմբարկուն և լավագույններից մեկը առաջնությունում։ 2010 թվականի ամռանը «Նյուելս Օլդ Բոյզում» վարձավճարով հանդես գալուց հետո Պողոսյանը տեղափոխվել է Ավստրիայի Բունդեսլիգայի չեմպիոն «Ռեդ Բուլ Զալցբուրգ» ակումբ, որի հետ կնքել է 4 տարվա պայմանագիր։ Սակայն Զալցբուրգում անցկացրած մրցաշրջանում Պողոսյանը ցույց չի տվել այն ակտիվությունը, որն առկա է եղել նախորդ ակումբում իր ելույթների ժամանակ, 18 խաղում խփելով ընդամենը մեկ գոլ։ Այդ պատճառով էլ ղեկավարության մոտ  ցանկություն է առաջացել խաղացողին վարձավճարով տրամադրել այլ ակումբի&lt;ref&gt;{{cite web
 |date = 28.06.2011
 |url           = http://www.armsport.am/ru/news/2/48/22629/
 |title         = Богоссян расстанется с Зальцбургом
 |publisher     = Armsport.am
 |access-date    = 13.08.2011
 |lang          = ru
 |deadlink      = yes
 |archive-url    = https://web.archive.org/web/20110705081756/http://armsport.am/ru/news/2/48/22629/
 |archive-date   = 2011-07-05
}}&lt;/ref&gt;։

Պողոսյանի ծառայություններով հետաքրքրվել են այնպիսի ակումբներ, ինչպիսիք են պարագվայական «Օլիմպիան», ուրուգվայական «Նասիոնալը» և հունական ՊԱՕԿ-ը։ Հետագայում ուրուգվայական մի շարք լրատվամիջոցներում տեղեկություններ են հայտնվել, որ խաղացողը նախընտրել է տեղափոխվել ՊԱՕԿ։ Ակումբն առաջարկել է 350,000 եվրո և մեկ տարվա պայմանագիր նույն աշխատավարձով, որը Պողոսյանը ստացել է «Ռեդ Բուլ Զալցբուրգ»-ի կազմում։ Սակայն պարզվել է, որ տեղեկությունը հավաստի չի եղել, և Պողոսյանը տեղափոխվել է «Նասիոնալ», որտեղ 2011/12 մրցաշրջանի վերջում դարձել է Ուրուգվայի չեմպիոն։ 2013 թվականին տեղափոխվել է բելգիական «Սերկլ Բրյուգե», այնտեղ անցկացրել ընդամենը 6 հանդիպում՝ միայն մեկում դառնալով գոլի հեղինակ։

2013-2014 թվականներին խաղացել է արգենտինական «Կիլմեսի» կազմում՝ անցկացնելով 24 հանդիպում՝ դառնալով 2 գոլի հեղինակ։ 2014 թվականին պայմանագիր է կնքել «Դեֆենսոր Սպորտինգի» հետ, անցկացրել 5 հանդիպում, մեկ անգամ գրավելով մրցակցի դարպասը։ 2015 թվականին տեղափոխվել է «Սերրո», որտեղ խաղացել է երկու տարի՝ 23 հանդիպումներում խփելով 4 գոլ։ 2016 թվականին վարձավճարով խաղացել է «Արսենալ»-ի (Սարանդի) կազմում, անցկացրել 16 հանդիպում՝ դառնալով 3 գոլի հեղինակ։
2017 թվականին տեղափոխվել է «Ատլետիկո Սարմիենտո»՝ մեկ տարի խաղալով ակումբում, մասնակցել 12 հանդիպման։ Մեկ տարի անց պայմանագիր է կնքել պերուական «Սպորտ Ուանկայո»-ի հետ, այնտեղ անցկացրել է 17 հանդիպում, որոնցից երեքում դարձել է գոլի հեղինակ։ 2019 թվականին փոխել է 2 ակումբ՝ 11 հանդիպում անցկացրել «Պլասա Կոլոնի»-ում՝ դառնալով մեկ գոլի հեղինակ և «Սուդ Ամերիկա»-ում՝ այնտեղ անցկացնելով 10 հանդիպում։

2020 թվականից խաղում է «Սերրո» ակումբում, որտեղից սկսել է իր պրոֆեսիոնալ կարիերան որպես ֆուտբոլիստ։

=== Կարիերան հավաքականում === 
2007 թվականին Պողոսյանը հանդես է եկել Ուրուգվայի մինչև 20 տարեկանների հավաքականում։ Իսկ Ուրուգվայի հավաքականում նա չի խաղացել, այնպիսի հարձակվողների ուժեղ մրցակցության պատճառով, ինչպիսիք են [[Դիեգո Ֆորլան]]ը, [[Լուիս Սուարես]]ը և [[Էդինսոն Կավանի]]ն։ Նրա խոսքով, եթե Ուրուգվայի հավաքականի գլխավոր մարզիչն իրեն չհրավիրի 2010 թվականին [[Հարավային Աֆրիկա]]յում կայանալիք [[Ֆուտբոլի աշխարհի առաջնություն 2010|աշխարհի առաջնությանը]], նա կխաղա [[Հայաստանի ֆուտբոլի ազգային հավաքական|Հայաստանի հավաքականում]], սակայն հետագայում պարզվել է, որ նա փորձել է ազդել Ուրուգվայի ազգային հավաքականի մարզչի վրա, բայց նա չի պատրաստվել խաղալ Հայաստանի հավաքականի կազմում։

== Տիտղոսներ ==
=== Ակումբային նվաճումներ ===
'''«Նասիոնալ»'''
* Ուրուգվայի չեմպիոն 2011/12 (1):  

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

== Արտաքին հղումներ ==
* [http://www.goal.com/en/people/uruguay/32034/joaqu%C3%ADn-boghossian Goal Profile]
* [https://web.archive.org/web/20091128014949/http://www.calcionews24.net/joaquin-antonio-boghossian-scheda-e-video.html Detailed profile and video]
* [https://web.archive.org/web/20120726143247/http://www.futbolxxi.com/Futbolista.aspx?ID=14202&amp;SEOFutbolista=Boghossian+Joaquin+Antonio Primera División statistics] at Fútbol XXI 
{{Արտաքին հղումներ}}
{{DEFAULTSORT:Պողոսյան, Խոակին}}
[[Կատեգորիա:Ֆուտբոլի հարձակվողներ]]
[[Կատեգորիա:Արսենալ Սարանդիի ֆուտբոլիստներ]]
[[Կատեգորիա:Ուրուգվայցի ֆուտբոլիստներ]]
[[Կատեգորիա:Նյուելս Օլդ Բոյզի ֆուտբոլիստներ]]
[[Կատեգորիա:Ռեդ Բուլ Զալցբուրգի ֆուտբոլիստներ]]
[[Կատեգորիա:Նասիոնալ Մոնտեվիդեոյի ֆուտբոլիստներ]]
[[Կատեգորիա:Սերկլ Բրյուգեի ֆուտբոլիստներ]]
[[Կատեգորիա:Կիլմեսի ֆուտբոլիստներ]]
[[Կատեգորիա:Դեֆենսոր Սպորտինգի ֆուտբոլիստներ]]</text>
      <sha1>lds4zhiuqlpkogjzvrdplsg56677u4i</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Քննարկում:Խոակին Պողոսյան</title>
    <ns>1</ns>
    <id>1099055</id>
    <revision>
      <id>8486268</id>
      <timestamp>2022-08-09T21:14:55Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Armineaghayan</username>
        <id>25187</id>
      </contributor>
      <comment>+{{ԹՀ|ru|Богоссян, Хоакин|120270815}}</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="52" xml:space="preserve">{{ԹՀ|ru|Богоссян, Хоакин|120270815}}</text>
      <sha1>tcav0v64y0bve7tx1mbd02i5y65k1pl</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486273</id>
      <parentid>8486268</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T21:34:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Armineaghayan</username>
        <id>25187</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="133" xml:space="preserve">{{ԹՀ|ru|Богоссян, Хоакин|120270815}}
{{Հայկական թեմատիկայով վիքիարշավ 2022/հոդված}}</text>
      <sha1>p3eshch4nhydqnc7ob1nappzxamepem</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Էդուարդ Սողոմոնյան</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1099056</id>
    <revision>
      <id>8486269</id>
      <timestamp>2022-08-09T21:32:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Armineaghayan</username>
        <id>25187</id>
      </contributor>
      <comment>Նոր էջ «{{Տեղեկաքարտ Մարզիկ}} '''Էդուարդ Սողոմոնյան''' ({{lang-pt|Eduard Soghomonyan}}, {{ԱԾ}}), [[Հայաստան]]ում ծնված բրազիլացի [[Հունահռոմեական ըմբշամարտ|հունահռոմեական]] ոճի ըմբիշ, [[Ամառային օլիմպիական խաղեր 2016|2016 թվականին Ռիո դե Ժանեյրոի]] և 2020 թվականին Ամառային օլիմպիական խաղեր 2020|Տոկ...»:</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4658" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Մարզիկ}}
'''Էդուարդ Սողոմոնյան''' ({{lang-pt|Eduard Soghomonyan}}, {{ԱԾ}}), [[Հայաստան]]ում ծնված բրազիլացի [[Հունահռոմեական ըմբշամարտ|հունահռոմեական]] ոճի ըմբիշ, [[Ամառային օլիմպիական խաղեր 2016|2016 թվականին Ռիո դե Ժանեյրոի]] և 2020 թվականին [[Ամառային օլիմպիական խաղեր 2020|Տոկիոյի օլիմպիական խաղերի]] մասնակից։

== Կարիերա ==
Էդուարդ Սողոմոնյանը ծնվել է [[Երևան]]ում, 2012 թվականից բնակվում է [[Բրազիլիա]]յում։ 2015 թվականի մայիսին հաղթել է Բրազիլիայի առաջնությունում&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://www.ra.am/archives/4656/ |title=Согомонян поборется за Бразилию |access-date=2021-08-21 |archive-date=2021-08-21 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210821065831/https://www.ra.am/archives/4656/ |deadlink=no }}&lt;/ref&gt;։ 2015 թվականի նոյեմբերին Բուենոս Այրեսում՝ Հարավային Ամերիկայի առաջնությունում, Էդուարդ Սողոմոնյանը նվաճել է չեմպիոնի տիտղոսը՝ դրանով իսկ հնարավորություն ստանալով հանդես գալ Ռիո դե Ժանեյրոյի Օլիմպիական խաղերում&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://sport.news.am/rus/news/62205/eduard-sogomonyanchempion-yuzhnoiy-ameriki.html |title=Эдуард Согомонян — чемпион Южной Америки |access-date=2021-08-21 |archive-date=2021-08-21 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210821065817/https://sport.news.am/rus/news/62205/eduard-sogomonyanchempion-yuzhnoiy-ameriki.html |deadlink=no }}&lt;/ref&gt;։ 2016 թվականի օգոստոսի Օլիմպիական խաղերում նա անհաջող է հանդես եկել՝ 1/8 եզրափակիչ փուլում պարտվելով վրացի [[Յակոբ Կաջայա]]յին և գրավել 16-րդ տեղը&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://sport.news.am/rus/news/70242/rio-2016-eduard-soxomonyany-evs-partvec-meknarkum.html |title=Рио-2016. Эдуард Согомонян также уступил в стартовом поединке |access-date=2021-08-21 |archive-date=2021-08-21 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210821065819/https://sport.news.am/rus/news/70242/rio-2016-eduard-soxomonyany-evs-partvec-meknarkum.html |deadlink=no }}&lt;/ref&gt;։ 2020 թվականի մարտին [[Օտտավա]]յում անցկացվող համաամերիկյան օլիմպիական որակավորման մրցաշարում արտոնագիր է ստացել Տոկիոյի Օլիմպիական խաղերին մասնակցելու համար&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://wrestdag.ru/news/ru/v_mire/u_kubinskih_klassikov_polnij_komplekt_olimpijskih_licenzij/ |title=У кубинских «классиков» полный комплект олимпийских лицензий |access-date=2021-08-21 |archive-date=2021-10-05 |archive-url=https://web.archive.org/web/20211005100328/http://wrestdag.ru/news/ru/v_mire/u_kubinskih_klassikov_polnij_komplekt_olimpijskih_licenzij/ |deadlink=no }}&lt;/ref&gt;։ 2021 թվականի օգոստոսին Օլիմպիական խաղերի 1/8 եզրափակիչում պարտվել է գերմանացի [[Էդուարդ Պոպ]]ին՝ վերջնական արդյունքում գրավելով 13-րդ տեղը&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://www.ra.am/archives/44737/ |title=Представляющий Бразилию Эдуард Согомонян покидает Олимпиаду |access-date=2021-08-21 |archive-date=2021-08-21 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210821071320/https://www.ra.am/archives/44737/ |deadlink=no }}&lt;/ref&gt;։

== Նվաճումներ ==
* Ըմբշամարտի աշխարհի առաջնություն 2015 - 14
* Հարավային Ամերիկայի ըմբշամարտի առաջնություն 2015 - 1
* Ըմբշամարտի պանամերիկյան առաջնություն 2016 - 2
* Օլիմպիական խաղեր 2016 - 16
* Ըմբշամարտի պանամերիկյան առաջնություն 2019 - 8
* Օլիմպիական խաղեր 2020 - 13

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}
{{Արտաքին հղումներ}}
{{DEFAULTSORT:Սողոմոնյան, Էդուարդ}}
[[Կատեգորիա:Հայ ըմբշամարտիկներ]]
[[Կատեգորիա:Բրազիլացի ըմբշամարտիկներ]]</text>
      <sha1>0z4a935w6r5m5js731iwolsogx2bl0y</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Քննարկում:Էդուարդ Սողոմոնյան</title>
    <ns>1</ns>
    <id>1099057</id>
    <revision>
      <id>8486270</id>
      <timestamp>2022-08-09T21:32:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Armineaghayan</username>
        <id>25187</id>
      </contributor>
      <comment>+{{ԹՀ|ru|Согомонян, Эдуард|124611778}}</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="54" xml:space="preserve">{{ԹՀ|ru|Согомонян, Эдуард|124611778}}</text>
      <sha1>3m5v5liemhcg503xwq5ebq8xxonoj9f</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486272</id>
      <parentid>8486270</parentid>
      <timestamp>2022-08-09T21:33:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Armineaghayan</username>
        <id>25187</id>
      </contributor>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="135" xml:space="preserve">{{ԹՀ|ru|Согомонян, Эдуард|124611778}}
{{Հայկական թեմատիկայով վիքիարշավ 2022/հոդված}}</text>
      <sha1>h5pvtp2lzugdcywyfrp9h664brhtn06</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Վիքիպեդիա:Խորհրդարան/Արխիվ/Հուլիս 2022</title>
    <ns>4</ns>
    <id>1099058</id>
    <revision>
      <id>8486293</id>
      <timestamp>2022-08-09T23:40:00Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ԱշբոտՏՆՂ</username>
        <id>48669</id>
      </contributor>
      <comment>Ռոբոտ։ Արխիվացվում է 1 քննարկման բաժին [[Վիքիպեդիա:Խորհրդարան]]-ից</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="10814" xml:space="preserve">{{talk archive}}

== Ադմինական իրավունքների չարաշահում ==

Հարգելի վիքիհամայնք, ուզում եմ քննարկման ներկայացնել մի հարց, որի հետ, վստահ եմ, շատերը բախվել են։ Արդեն որերորդ անգամ [[Մասնակից:Voskanyan|Voskanyan]] մասնակիցը առանց որևէ զգուշացման կամ պիտակման ջնջում է իմ կամ ակումբիս անդամների գրած հոդվածները։ Այնպիսի տպավորություն ունեմ, որ վերոնշյալ անձը գիշեր-ցերեկ նստած հետևում է մեր ստեղծած հոդվածներին և առանց հիմնավորման ջնջում։ 

Առաջարկում եմ տվյալ ադմին նկատողություն տալ և/կամ արգելափակել։ [[Մասնակից:Նարինե Մուրադյան|Նարինե Մուրադյան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Նարինե Մուրադյան|քննարկում]]) 12:26, 8 Հուլիսի 2022 (UTC)
:Հարգելի [[Մասնակից:Նարինե Մուրադյան|Նարինե Մուրադյան]], խնդրում եմ ներկայացնել օրինակներ: Հիշեցնում եմ, որ մենք ունենք [[Վիքիպեդիա:Ջնջման կանոնակարգ#Արագ ջնջում|արագ ջնջման]] կանոնակագ: - [[Մասնակից:Kareyac|Kareyac]] ([[Մասնակցի քննարկում:Kareyac|քննարկում]]) 12:59, 8 Հուլիսի 2022 (UTC)
:Հարգելի Նարինե, հավաստիացնում եմ, որ որքան այս 16 տարին հիշում եմ հայերեն Վիքիպեդիա չի եղել որևէ ադմին, ով «գիշեր–ցերեկ նստած հետևում է ու սպասում է ջնջի»։ Համաձայն [[Վիքիպեդիա:Վարվելակարգ]]ի «Ենթադրեք բարի մտադրություններ»։ Ադմինական աշխտանքը տեղով բավականին անշնորհակալ է, և ոչ հաճելի և պետք չէ այդ կամավորներին հավելյալ ապամոտիվացնել Վիքիէտիկետին ոչ համապատասխան խոսքերով։ Ես նայեցի [https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%8F%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D5%AF%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%BF%D5%B5%D5%A1%D5%B6?type=delete&amp;user=Voskanyan&amp;page=&amp;wpdate=&amp;tagfilter=&amp;wpfilters%5B%5D=newusers ջնջման տեղեկամատյանները] և վերջին օրերին Ոսկանյանը ջնջել է վերահղումներ, դատարկ էջեր, տառասխալներով էջեր։ Այս էջերի թվով ես չգտա թե ինչի մասին կարող է լինել խոսքը։ Վիքիպեդիայում ցանկացած մեղադրանք/քննության առաջարկ պետք է ուղղորդվի կոնկրետ գործողությունների վրա հղումներով։ Խնդրում եմ նշեք կոնկրետ օրինակներ, հատկապես եթե պնդում եք, որ դա ոչ թե 1-2 միջադեպ է, այլ տևական երևույթ։  --[[Մասնակից:Xelgen|Ալեքսեյ a.k.a. Xelgen]] ([[Մասնակցի_քննարկում:Xelgen|քննարկում]]) 13:16, 8 Հուլիսի 2022 (UTC)

Հոդվածը ջնջելիս ես դրա ստեղծողի ակումբային պատկանելությունը ու ակումբավարների սեփականատիրական իրավունքները հաշվի չեմ առնում (դա բնավ էլ պարտադիր չէ), բայց երևի նկատելի է, որ վերջերս ես քիչ եմ խմբագրում (անձնական պատճառներով, այնպես չէ, որ մեղադրանքները առանձնապես ծանր եմ տանում), եթե խոսքը վերաբերում է [[Մխիթար Մոս-Մուշեղյան]] հոդվածին, ապա այն ջնջվել է որպես դատարկ էջ, կարող էիք ուղղակի գրել, որ վերականգնվի, ի՞նչ կարիք կա չեղած ենթադրություններ անել. ինձ թվացել էր՝ սկսնակ մասնակցի կողմից ստեղծված ոչ այնքան նշանակալի անձի մասին հերթական հոդվածներից է, (գոնե կարելի էր մի քանի հղում ավելացնել. եթե այդքան կարևոր կազմակերպություններ են, որոնց անդամակցումը անձին նշանակալի են դարձնում, հավանաբար դրանց մասին էլ հոդվածներ պետք է լինեն, բացի այդ՝ առաջին հայացքից աչքի է զարնում այն հանգամանքը, որ հոդվածում ներկայացված են հիմնականում ոչ երկրորդային աղբյուրներ), Ձեր անունը չէի նկատել։ 

Հիշեցնեմ նաև նախորդ անգամ հոդվածը ջնջվել էր ոչ առանց հիմնավորման (ես մի դեպք եմ հիշում, ինչո՞ւ է նշվում, թե հոդվածները ջնջվում են գիշեր-ցերեկ), հետո Ձեր նախաձեռնությամբ  (ոչ առանց անհիմն մեղադրանքների) մի քանի քննարկում եղավ, ու մասնակիցների մեծ մասը հոդվածի ջնջումը համարեց հիմնավոր ու տեղին, այլ հարց է, որ Դուք մինչև հիմա փորձում եք առանց լուրջ հիմնավորման հակառակը պնդել (եթե անգամ հոդվածը շուտով վերստեղծվի, ու  մյուս մասնակիցները չանդրադառնան դրան, և հոդվածը մնա, դա դեռ չի նշանակում, որ նախկինում դրա ջնջվելը սխալ էր. ուղղակի բոլորի համար չէ, որ նախագծի սկզբունքներն առաջին տեղում են)։

Չեմ առաջարկում տվյալ մասնակցին արդեն որերորդ անգամ անհիմն մեղադրանքների համար «նկատողություն տալ և/կամ արգելափակել», բայց խնդրում եմ իմ խմբագրումների մեջ հետին մտքեր չենթադրել, եթե սխալմամբ հոդվածի ջնջումը այդքան մեծ մեղք է, ներողություն եմ խնդրում, արդեն վերականգնել եմ։--[[Մասնակից:Voskanyan|Voskanyan]] ([[Մասնակցի քննարկում:Voskanyan|քննարկում]]) 13:53, 8 Հուլիսի 2022 (UTC)
::Հարգելի [[Մասնակից:Voskanyan|Voskanyan]], կարծում եմ՝ հասցրել եք ծանոթանալ իմ վիքիգործունեությանը և համոզվել, թե որքան սրտացավ վերաբերմունք ունեմ իմ ստեղծած յուրաքանչյուր հոդվածի ու, առհասարակ, վիքիպեդիայի ու վիքիաշխարհի նկատմամբ։ Ուստի հոդված ջնջելիս խնդրում եմ մի պահ մտածել, թե այն ստեղծողը (խոսքը միայն իմ մասին չէ) ինչքան ժամանակ ու էներգիա է ներդրել, ինչ հիասթափությունների պատճառ կարող է դառնալ առանց պիտակման ջնջումը (հատկապես սկսնակ խմբագիրների պարագայում) և հետո միայն կիրառել ադմինական լիազորությունները։ Իսկ հոդվածը վերականգնելու համար շնորհակալություն։ Քննարկման մյուս մասնակիցներին ևս շնորհակալություն։ Քանի որ այս անգամ խնդիրը լուծվեց, կարծում եմ՝ հարկ չկա քննարկումը շարունակել։ --[[Մասնակից:Նարինե Մուրադյան|Նարինե Մուրադյան]] ([[Մասնակցի քննարկում:Նարինե Մուրադյան|քննարկում]]) 21:13, 8 Հուլիսի 2022 (UTC)

{{u|Նարինե Մուրադյան}} ջան, ասեմ, որ Voskanyan ադմինի կողմից ինքս չեմ նկատել նման «խմբագրական հետապնդումներ»։ Քանի որ վերջինս առավել ակտիվ ադմիններից է, հավանական է, որ իր ադմինական որոշ գործողություններ կարող են տարընկալման առիթ տալ։ Իհարկե եթե նկատել ես խնդրահարույց կոնկրետ գործողություններ, խնդրում եմ նշել այստեղ, անպայման միասին կուսումնասիրենք ու հետևություններ կարվեն։--[[Մասնակից:Ավետիսյան91|Ավետիսյան91]] ([[Մասնակցի քննարկում:Ավետիսյան91|քննարկում]])  18:40, 8 Հուլիսի 2022 (UTC)
:Կարծես թե կա ընդհանուր դիրքորոշում, սակայն նախադեպը ինձ բավականին մտահոգիչ է թվում ընդհանուր առմամբ վերցրած։ Այստեղ հնչում են լուրջ մեղադրանքներ, որոնք կարող են վիրավորական լինել կամ «ստիպել» աչառու քայլեր կատարել, այն է թե՝ հատուկ ստուգել, թե ում ստեղծած հոդվածի հետ գործ ունի ադմինը կամ կամայական խմբագիրը, շրջանցի որոշակի մարդկանց խմբագրումներ, քանի որ «բողոք է ներկայացվել կամ կարող է ներկայացվել»։ Կրկնում եմ. սա վատ նախադեպ է, կարող է շահարկվել, քանի որ խմբագրումների մի որոշակի տեսակ կարող է ծածկվել հետապնդման անունի տակ և ուղղակի դադարել նկատվելուց։ Խնդրում եմ հետևողական լինել բոլոր արտահայտությունների, հատկապես նման լուրջ մեղադրանքների ապացուցման պարագայում, այլապես ցանկացած ակտիվ խմբագիր կարող է հայտնվել նույն իրավիճակում որպես «չուզող»։ (Կարծում եմ՝ կարիք չկա ասելու, որ որևէ մեկի շահը չեմ պաշտպանում։ Սա առաջին հերթին վիքիէթիկետի հետ կապված հարց է)։ --[[Մասնակից:A.arpi.a|A.arpi.a]] ([[Մասնակցի քննարկում:A.arpi.a|քննարկում]]) 17:45, 10 Հուլիսի 2022 (UTC)</text>
      <sha1>0v1q9mqp8021k85hcuusrt6lef25pxr</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Մասնակցի քննարկում:KarenWunderkind</title>
    <ns>3</ns>
    <id>1099059</id>
    <redirect title="Մասնակցի քննարկում:Karenchik Kasabian" />
    <revision>
      <id>8486334</id>
      <timestamp>2022-08-10T02:58:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>QueerEcofeminist</username>
        <id>81414</id>
      </contributor>
      <comment>QueerEcofeminist տեղափոխեց էջը «[[Մասնակցի քննարկում:KarenWunderkind]]»-ից «[[Մասնակցի քննարկում:Karenchik Kasabian]]»: Automatically moved page while renaming the user &quot;[[Special:CentralAuth/KarenWunderkind|KarenWunderkind]]&quot; to &quot;[[Special:CentralAuth/Karenchik Kasabian|Karenchik Kasabian]]&quot;</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="78" xml:space="preserve">#ՎԵՐԱՀՂՈՒՄ [[Մասնակցի քննարկում:Karenchik Kasabian]]</text>
      <sha1>8fywtfzs35u37l415w39w1rvjc04xpj</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Մասնակից:Վահե Աղաբեկյան/Ավազարկղ</title>
    <ns>2</ns>
    <id>1099060</id>
    <revision>
      <id>8486348</id>
      <timestamp>2022-08-10T05:05:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Վահե Աղաբեկյան</username>
        <id>118091</id>
      </contributor>
      <comment>Նոր էջ «Ռոմա Աղաբեկյան  Կենսագրություն  ''Ռոմա Աղաբեկյանը ծնվել է 1942թ. հունվարի 2-ին Մարտակերտի շրջանի Վաղուհաս գյուղում:''  ''1960թ. ավարտել է տեղի միջնակարգ դպրոցը: 1960-1962թթ. աշխատել է որպես Շուշի-Ստեփանակերտ ճանապարհաշինարարության բանվոր: 1960-1967թթ. սովորել է Երևանի Վ. Բրյուս...»:</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4779" xml:space="preserve">Ռոմա Աղաբեկյան

Կենսագրություն

''Ռոմա Աղաբեկյանը ծնվել է 1942թ. հունվարի 2-ին Մարտակերտի շրջանի Վաղուհաս գյուղում:''

''1960թ. ավարտել է տեղի միջնակարգ դպրոցը: 1960-1962թթ. աշխատել է որպես Շուշի-Ստեփանակերտ ճանապարհաշինարարության բանվոր: 1960-1967թթ. սովորել է Երևանի Վ. Բրյուսովի անվան ինստիտուտի գերմաներենի ֆակուլտետում և գերազանցությամբ ավարտել այն: Ուսանելու հետ մեկտեղ մեկ տարի թարգմանիչ էր աշխատում Երևանում: 1967թ.-ից Մարտակերտի շրջանի Թալիշ գյուղում գերմաներենի ուսուցիչ էր: 1970թ. նշանակվել է Վաղուհասի միջնակարգ դպրոցի տնօրեն, 1973-1975թթ.` Վաղուհասի կուսկոմիտեի քարտուղար:''

''1975-1992թթ.դասավանդել է Վաղուհասի միջնակարգ դպրոցում՝ որպես գերմաներենի ուսուցիչ:''

''1991թ. դեկտեմբերի 28 -ին Գետավանի թիվ 56 ընտրատարածքից ընտրվել է առաջին գումարման Գերագույն խորհրդի պատգամավոր: Եղել է կրթության և գիտության հանձնաժողովի անդամ:''

''1992-1993թթ. կազմակերպել է Նժդեհի անվան կոլտնտեսություն և եղել նրա լիազոր ներկայացուցիչը: 1994թ. Վաղուհասի միջնակարգ դպրոցի տնօրենն էր, 1995թ.՝ Մարտակերտի շրջանի պատմական հուշարձանների պահպանման տեսուչ: 2002-2010թթ.՝ Վաղուհասի միջնակարգ դպրոցի օտար լեզվի ուսուցիչն էր:''

''Արցախյան շարժման մասնակից է, Արցախյան շարժման 30-ամյակի կապակցությամբ ԱՀ նախագահի կողմից պարգևատրվել է «Երախտագիտություն» մեդալով, 1970թ.՝ «Անբասիր աշխատանքի համար» մեդալով:''

''Ամուսնացած էր, ունի չորս զավակ:Մահացել է 2018թ. նոյեմբերի 16-ին, քաղցկեղից:''

Վերոնշյալ կենսագրական հակիրճ տվյալներն, անշուշտ, չեն արտացոլում Ռոմա Աղաբեկյանի ողջ կերպարը, բնավորությունն ու մտածելակերպը, իսկ այդ առումով 76 տարեկանում կյանքին հրաժեշտ տված մանկավարժը փոխանցելու շատ բան ուներ, որը փորձել ենք քաղել նրա տիկնոջ՝ Նինայի, ընկերների պատմածներից:

Ռոմա Աղաբեկյանը ՀՅԴ անդամ էր, շարքերը համալրել է 1988թ.: Առաջին գումարման գերագույն խորհրդի պատգամավոր է ընտրվել, եղել է ՀՅԴ խմբակցության անդամ:

Ընտանիքը

Կնոջ հետ ծանոթացել է Թալիշում դասավանդելու տարիներին, Նինան դասվար էր: Վերջինս ապագա ամուսնու մեջ գնահատել է առաջին հերթին խստապահանջությունը, նպատակասրացությունը՝ «ինչ-որ որոշել էր պիտի աներ»:

Ռոման ազգային ուժեղ մտածելակերպ ուներ, որով և դաստիարակել է իր երեք տղաներին ու դստերը: Որդիները մասնակցել են Արցախյան պատերազմին: Հայկը սկզբում Բեկորի ջոկատի կազմում էր, այնուհետև գյուղի ջոկատի հրամանատարը: Երկրորդ որդին՝ Աշոտը, երկրորդ կարգի հաշմանդամ է, վիրավորվել է Գանձասարի մոտակայքում: Իսկ կրտսերը՝ Ավետը, պայմանագրային զինծառայող էր, այժմ թոշակի է անցել և աշխատում է Մարտակերտում որպես հնություններրի տեսուչ: Աղաբեկյան ամուսինների միակ աղջիկը՝ Շողերը, ընտրել է հոր մասնագիտությունը, այժմ ապրում է Երևանում:

Տիկին Նինան Ռոմայի դաստիարակության արդյունքն է համարում այն, որ բոլոր որդիները նախընտրել են բնակվել գյուղում, շենացնել այն:

Կարծիքներ


''գյուղում:''</text>
      <sha1>qhibuwox4re9h0c6m13pzsz7f98ynej</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486349</id>
      <parentid>8486348</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T05:10:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Վահե Աղաբեկյան</username>
        <id>118091</id>
      </contributor>
      <comment>Նոր հրապարակում</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="13908" xml:space="preserve">Ռոմա Աղաբեկյան

Կենսագրություն

''Ռոմա Աղաբեկյանը ծնվել է 1942թ. հունվարի 2-ին Մարտակերտի շրջանի Վաղուհաս գյուղում:''

''1960թ. ավարտել է տեղի միջնակարգ դպրոցը: 1960-1962թթ. աշխատել է որպես Շուշի-Ստեփանակերտ ճանապարհաշինարարության բանվոր: 1960-1967թթ. սովորել է Երևանի Վ. Բրյուսովի անվան ինստիտուտի գերմաներենի ֆակուլտետում և գերազանցությամբ ավարտել այն: Ուսանելու հետ մեկտեղ մեկ տարի թարգմանիչ էր աշխատում Երևանում: 1967թ.-ից Մարտակերտի շրջանի Թալիշ գյուղում գերմաներենի ուսուցիչ էր: 1970թ. նշանակվել է Վաղուհասի միջնակարգ դպրոցի տնօրեն, 1973-1975թթ.` Վաղուհասի կուսկոմիտեի քարտուղար:''

''1975-1992թթ.դասավանդել է Վաղուհասի միջնակարգ դպրոցում՝ որպես գերմաներենի ուսուցիչ:''

''1991թ. դեկտեմբերի 28 -ին Գետավանի թիվ 56 ընտրատարածքից ընտրվել է առաջին գումարման Գերագույն խորհրդի պատգամավոր: Եղել է կրթության և գիտության հանձնաժողովի անդամ:''

''1992-1993թթ. կազմակերպել է Նժդեհի անվան կոլտնտեսություն և եղել նրա լիազոր ներկայացուցիչը: 1994թ. Վաղուհասի միջնակարգ դպրոցի տնօրենն էր, 1995թ.՝ Մարտակերտի շրջանի պատմական հուշարձանների պահպանման տեսուչ: 2002-2010թթ.՝ Վաղուհասի միջնակարգ դպրոցի օտար լեզվի ուսուցիչն էր:''

''Արցախյան շարժման մասնակից է, Արցախյան շարժման 30-ամյակի կապակցությամբ ԱՀ նախագահի կողմից պարգևատրվել է «Երախտագիտություն» մեդալով, 1970թ.՝ «Անբասիր աշխատանքի համար» մեդալով:''

''Ամուսնացած էր, ունի չորս զավակ:Մահացել է 2018թ. նոյեմբերի 16-ին, քաղցկեղից:''

Վերոնշյալ կենսագրական հակիրճ տվյալներն, անշուշտ, չեն արտացոլում Ռոմա Աղաբեկյանի ողջ կերպարը, բնավորությունն ու մտածելակերպը, իսկ այդ առումով 76 տարեկանում կյանքին հրաժեշտ տված մանկավարժը փոխանցելու շատ բան ուներ, որը փորձել ենք քաղել նրա տիկնոջ՝ Նինայի, ընկերների պատմածներից:

Ռոմա Աղաբեկյանը ՀՅԴ անդամ էր, շարքերը համալրել է 1988թ.: Առաջին գումարման գերագույն խորհրդի պատգամավոր է ընտրվել, եղել է ՀՅԴ խմբակցության անդամ:

Ընտանիքը

Կնոջ հետ ծանոթացել է Թալիշում դասավանդելու տարիներին, Նինան դասվար էր: Վերջինս ապագա ամուսնու մեջ գնահատել է առաջին հերթին խստապահանջությունը, նպատակասրացությունը՝ «ինչ-որ որոշել էր պիտի աներ»:

Ռոման ազգային ուժեղ մտածելակերպ ուներ, որով և դաստիարակել է իր երեք տղաներին ու դստերը: Որդիները մասնակցել են Արցախյան պատերազմին: Հայկը սկզբում Բեկորի ջոկատի կազմում էր, այնուհետև գյուղի ջոկատի հրամանատարը: Երկրորդ որդին՝ Աշոտը, երկրորդ կարգի հաշմանդամ է, վիրավորվել է Գանձասարի մոտակայքում: Իսկ կրտսերը՝ Ավետը, պայմանագրային զինծառայող էր, այժմ թոշակի է անցել և աշխատում է Մարտակերտում որպես հնություններրի տեսուչ: Աղաբեկյան ամուսինների միակ աղջիկը՝ Շողերը, ընտրել է հոր մասնագիտությունը, այժմ ապրում է Երևանում:

Տիկին Նինան Ռոմայի դաստիարակության արդյունքն է համարում այն, որ բոլոր որդիները նախընտրել են բնակվել գյուղում, շենացնել այն:

Կարծիքներ

Հողից դուրս եկած և հողի մեջ մտած անձնավորություն է Ռոման. Գեորգի Պետրոսյան

Գերագույն խորհրդի առաջին գումարման պատգամավորության ժամանակ եմ ծանոթացել Ռոմայի հետ: Վաղուհասի Ռոման էությամբ ազգային մարդ էր, ուրիշի մշակույթը լրիվությամբ ուսումնասիրած մարդ, որի շնորհիվ էլ ինքը դարձել է ազգային, ապրել Վաղուհաս գյուղում: Այդ տեսակետից ինքը իսկական մտավորական էր: Այսօր իրեն ինտելիգենտ համարող ցանկացած մարդ պետք է Ռոմայից ներողություն խնդրի: Ինտելիգենտը կրթությունը չի, նրա հատկանիշներն են՝ հողը, ուրիշի տեսածը և իր մեջ մնացածը: Հողից դուրս եկած և հողի մեջ մտած անձնավորություն է Ռոման:

Ափսոսանք էր ապրում, որ դեռևս չի հաջողվել պայքարը ամբողջական ավարտին հասցնել. Դավիթ Իշխանյան

Մեզ մի քանի կապող թելեր կային: Նախ գաղափարական ընկերներ էինք: Դրան գումարվել է ուսանողական տարիների, գաղափարական ու մարտական ընկերությունը նրա որդու ՝ Հայկ Աղաբեկյանի հետ, ով իմ համակուրսերցին էր:

Մենք 1991-195-95թթ. Գերագույն խորհրդի առաջին գումարման պատգամավորներ էինք միասին և այդ օրերին առիթ եմ ունեցել որպես Դաշնակցության խմբակցության անդամ պատգամավոր ավելի հանգամանակից ծանոթնալու Ռոմա Աղաբեկյանի հետ: Ճիշտ է, հետագա տարիներին աշխարհագրական պատճառներով, հեռավորությունը հնարավորություն չի տվել հաճախ իրար հետ շփվելու, բայց տարբեր առիթներով միմյանց հետ հանդիպելով, միշտ էլ ջերմություն ու մտերմություն ենք զգացել: Ավանդապահ, ավանդապաշտ, ընտանիքի սկզբունքներին և ներքին օրենքներին հավատարիմ անձնավորություն էր, երեխաներին տվել է խիստ դաստիարակություն, ինքն էլ խստություն ուներ:

Ռոման կյանքում բավականին դժվարություններ է տարել, հատկապես Արցախյան շարժման տարիներին: Վերջերս Ռոմայի մեջ մտահոգություն, կարծես թե սկսած աշխատանքը ավարտին չհասցրած մարդու հոգեաբանական վիճակ կար: Համոզված եմ, որ ինքն իր ապրած կյանքը երբեք չի ափսոսացել, բայց ափսոսանք էր ապրում, որ դեռևս չի հաջողվել պայքարը ամբողջական ավարտին հասցնել:

Նա ոչ միայն հայերին, այլև մարդկությունն էր սիրում. Արկադի Կարապետյան

Եթե մի քանի բառով նկարագրեմ Ռոմային, ապա նա մեծ ուժեղ երեխա էր, շատ անկեղծ, երեխայի նման անհավանական պարզ, մաքուր մարդ էր: Շիրազի հետ էր մտերիմ, ով նույնպես մարդկանց մեջ գնահատում էր պարզությունը, անմիջականությունը:

Նաև ազգայնական էր, Արցախի հարցի վերաբերյալ գտնում էր, որ դեռ պիտի ընդարձակենք, վերականգնինք մեր հայրենիքը: Ինքը չէր մտածում իր քայլերն արդարացնելու համար, որովհետև հաստատ գիտեր, որ ամեն գնով ճշմարտությունը պիտի հաղթի:

Դեպի Հայաստան, Ղարաբաղ, դեպի մարդկությունը, բնությունը անսահման սեր կար նրա մեջ: Շատ լավ գիտեր գերմաներենը և այն ավելի լավ իմանալու համար ուսումնասիրել էր գերմանացի փիլիսոփաներին: Նա ոչ միայն հայերին, այլև մարդկությունն էր սիրում:

Հետաքրքիր է, որ մտածելակերպով, արդարության ձգտմամբ, մաքրությամբ իրար նման են ընտանիքի բոլոր անդամները: Ամբողջ ընտանիքն է այդպիսին, իսկական ավանդական, հայկական ընտանիք է: Տղաներն էլ վերին աստիճանի քաջ, սառնասիրտ են:

Երբ ժողովուրդը սկսեց հետ վերադառնալ ազատագրված գյուղ, այդ ընտանիքն է գյուղը ոտքի կանգնեցրել: Առաջին նախագահը Ռոման էր, հետո իր կինը: Նրանք չեն մտածել միայն իրենց տան, տնտեսության վերականգնման մասին, այլ օգնել են ամբողջ գյուղին: Օրինակ, մենք 150 գլուխ անասուն ենք տվել և համոզված էինք, որ ոչ վաճառելու, ոչ էլ սեփականացնելու են,այլ ծառայեցնելու են գյուղին:

Հովհաննես Շիրազի հետ մտերմությունը

Շիրազը վստահ էր, որ ազգային զարթոնքը սկսվելու է հենց Ղարաբաղից

Ուսանողական տարիներից Ռոման ընկերական կապեր ուներ բանաստեղծ Հովհ. Շիրազի հետ: Ստորև ներկայացնում ենք 2014թ. հունիսի 3-ին, «Ազատ Արցախ» թերթում լույս տեսած «Շիրազը վստահ էր, որ ազգային զարթոնքը սկսվելու է հենց Ղարաբաղից» հոդվածից մի հատված.

1964թ. հրատարակվել էր «Քնար Հայաստանի»-ի երկրորդ հատորը: Երբ իմացա, որ գիրքը տպագրվել է, Երևանի բոլոր գրախանութները ման եկա, չգտա` արագորեն սպառվել էր: Ճարահատյալ գնացի Շիրազի մոտ:

Գիրքը նվիրեց, մակագրված էր. «Ղարաբաղը մորս կանչն է, Ինձ է կանչում հույսով տրտում, Ղարաբաղը իմ կակաչն է, Կարմիր, բայց սև ունի սրտում»: Այնուհետև ավելացրել է. «Իմ սիրելի ղարաբաղցի-արցախցի Ռոմա Աղաբեկյանին»: Երբ գիրքը վերցրած` ուրախ-ուրախ իջնում էի աստիճաններով, հետևիցս գոռաց. «Է՛յ, էդ ո՞ւր, էդ ո՞ւր»: Մտածեցի` կարո՞ղ է փոշմանել է: Հետ վերադարձա: Թևիցս բռնած տարավ աշխատասենյակ: Գիրքը ձեռքիցս վերցրեց, նստեց աթոռին, մի թուղթ վերցրեց և արտագրեց գրքի քառատողը, ասելով. «Ազիզ ջան, միայն քեզ համա՞ր եմ գրել, որ տանում ես»: Ու գիրքը նորից ինձ տվեց:

Ժամանակ անց Շիրազին հրավիրեցի Ղարաբաղ: Ասաց. «Ռոմա ջան, լավ կլինի, որ պաշտոնական կանչ լինի, ինքնակոչ չստացվի»:

Պաշտոնական հրավերի համար եկա Ստեփանակերտ` հույս ունենալով, որ Աբգար Դանիելյանը (տատիս եղբոր տղան էր, «Սովետական Ղարաբաղ» թերթի խմբագրության կուսկազմակերպության քարտուղարը) կաջակցի ինձ: Նա զարմացավ, կանչեց Բոգդան Ջանյանին` հետը խորհրդակցելու: Հրաժարվեցին: Ինձ հետ տարել էի Շիրազի անտիպներից, խնդրեցի գոնե դրանցից մի շարք տպագրել: Չէի հասկանում, որ նրանց ուժերից վեր բան էի խնդրում:

Դառնացած վերադարձա Երևան, ամեն ինչ պատմեցի Շիրազին: Նա տոն չտվեց, սկսեց մանրամասն հարցուփորձ անել Ղարաբաղից` ինչպե՞ս է վիճակը, տնտեսությունը և այլն:

Անցավ մեկուկես ամիս: Զանգեցի Շիրազին: Ասաց, որ գնամ տպարան: Ռիմայի (թե՞ Ռիտայի) մոտ տեսա «Ղարաբաղի ողբը»՝ մեքենագրած: Այն սկսվում էր ինձ մակագրած գրքի քառատողով: «Ղարաբաղի ողբը» ահա այսպիսի հետաքրքիր նախապատմություն ունի:</text>
      <sha1>em2rvjv8poj4v4ivj0a3ayaiwwg2xrc</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486350</id>
      <parentid>8486349</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T05:16:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Վահե Աղաբեկյան</username>
        <id>118091</id>
      </contributor>
      <comment>Նոր հրապարակում</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="13909" xml:space="preserve">Ռոմա Աղաբեկյան

Կենսագրություն

''Ռոմա Աղաբեկյանը ծնվել է 1942թ. հունվարի 2-ին Մարտակերտի շրջանի Վաղուհաս գյուղում:''

''1960թ. ավարտել է տեղի միջնակարգ դպրոցը: 1960-1962թթ. աշխատել է որպես Շուշի-Ստեփանակերտ ճանապարհաշինարարության բանվոր: 1960-1967թթ. սովորել է Երևանի Վ. Բրյուսովի անվան ինստիտուտի գերմաներենի ֆակուլտետում և գերազանցությամբ ավարտել այն: Ուսանելու հետ մեկտեղ մեկ տարի թարգմանիչ էր աշխատում Երևանում: 1967թ.-ից Մարտակերտի շրջանի Թալիշ գյուղում գերմաներենի ուսուցիչ էր: 1970թ. նշանակվել է Վաղուհասի միջնակարգ դպրոցի տնօրեն, 1973-1975թթ.` Վաղուհասի կուսկոմիտեի քարտուղար:''

''1975-1992թթ.դասավանդել է Վաղուհասի միջնակարգ դպրոցում՝ որպես գերմաներենի ուսուցիչ:''

''1991թ. դեկտեմբերի 28 -ին Գետավանի թիվ 56 ընտրատարածքից ընտրվել է առաջին գումարման Գերագույն խորհրդի պատգամավոր: Եղել է կրթության և գիտության հանձնաժողովի անդամ:''

''1992-1993թթ. կազմակերպել է Նժդեհի անվան կոլտնտեսություն և եղել նրա լիազոր ներկայացուցիչը: 1994թ. Վաղուհասի միջնակարգ դպրոցի տնօրենն էր, 1995թ.՝ Մարտակերտի շրջանի պատմական հուշարձանների պահպանման տեսուչ: 2002-2010թթ.՝ Վաղուհասի միջնակարգ դպրոցի օտար լեզվի ուսուցիչն էր:''

''Արցախյան շարժման մասնակից է, Արցախյան շարժման 30-ամյակի կապակցությամբ ԱՀ նախագահի կողմից պարգևատրվել է «Երախտագիտություն» մեդալով, 1970թ.՝ «Անբասիր աշխատանքի համար» մեդալով:''

''Ամուսնացած էր, ունի չորս զավակ:Մահացել է 2018թ. նոյեմբերի 16-ին, քաղցկեղից:''

Վերոնշյալ կենսագրական հակիրճ տվյալներն, անշուշտ, չեն արտացոլում Ռոմա Աղաբեկյանի ողջ կերպարը, բնավորությունն ու մտածելակերպը, իսկ այդ առումով 76 տարեկանում կյանքին հրաժեշտ տված մանկավարժը փոխանցելու շատ բան ուներ, որը փորձել ենք քաղել նրա տիկնոջ՝ Նինայի, ընկերների պատմածներից:

Ռոմա Աղաբեկյանը ՀՅԴ անդամ էր, շարքերը համալրել է 1988թ.: Առաջին գումարման գերագույն խորհրդի պատգամավոր է ընտրվել, եղել է ՀՅԴ խմբակցության անդամ:

Ընտանիքը

Կնոջ հետ ծանոթացել է Թալիշում դասավանդելու տարիներին, Նինան դասվար էր: Վերջինս ապագա ամուսնու մեջ գնահատել է առաջին հերթին խստապահանջությունը, նպատակասրացությունը՝ «ինչ-որ որոշել էր պիտի աներ»:

Ռոման ազգային ուժեղ մտածելակերպ ուներ, որով և դաստիարակել է իր երեք տղաներին ու դստերը: Որդիները մասնակցել են Արցախյան պատերազմին: Հայկը սկզբում Բեկորի ջոկատի կազմում էր, այնուհետև գյուղի ջոկատի հրամանատարը: Երկրորդ որդին՝ Աշոտը, երկրորդ կարգի հաշմանդամ է, վիրավորվել է Գանձասարի մոտակայքում: Իսկ կրտսերը՝ Ավետը, պայմանագրային զինծառայող էր, այժմ թոշակի է անցել և աշխատում է Մարտակերտում որպես հնություններրի տեսուչ: Աղաբեկյան ամուսինների միակ աղջիկը՝ Շողերը, ընտրել է հոր մասնագիտությունը, այժմ ապրում է Երևանում:

Տիկին Նինան Ռոմայի դաստիարակության արդյունքն է համարում այն, որ բոլոր որդիները նախընտրել են բնակվել գյուղում, շենացնել այն:

Կարծիքներ

Հողից դուրս եկած և հողի մեջ մտած անձնավորություն է Ռոման. Գեորգի Պետրոսյան

Գերագույն խորհրդի առաջին գումարման պատգամավորության ժամանակ եմ ծանոթացել Ռոմայի հետ: Վաղուհասի Ռոման էությամբ ազգային մարդ էր, ուրիշի մշակույթը լրիվությամբ ուսումնասիրած մարդ, որի շնորհիվ էլ ինքը դարձել է ազգային, ապրել Վաղուհաս գյուղում: Այդ տեսակետից ինքը իսկական մտավորական էր: Այսօր իրեն ինտելիգենտ համարող ցանկացած մարդ պետք է Ռոմայից ներողություն խնդրի: Ինտելիգենտը կրթությունը չի, նրա հատկանիշներն են՝ հողը, ուրիշի տեսածը և իր մեջ մնացածը: Հողից դուրս եկած և հողի մեջ մտած անձնավորություն է Ռոման:

Ափսոսանք էր ապրում, որ դեռևս չի հաջողվել պայքարը ամբողջական ավարտին հասցնել. Դավիթ Իշխանյան

Մեզ մի քանի կապող թելեր կային: Նախ գաղափարական ընկերներ էինք: Դրան գումարվել է ուսանողական տարիների, գաղափարական ու մարտական ընկերությունը նրա որդու ՝ Հայկ Աղաբեկյանի հետ, ով իմ համակուրսերցին էր:

Մենք 1991-195-95թթ. Գերագույն խորհրդի առաջին գումարման պատգամավորներ էինք միասին և այդ օրերին առիթ եմ ունեցել որպես Դաշնակցության խմբակցության անդամ պատգամավոր ավելի հանգամանակից ծանոթնալու Ռոմա Աղաբեկյանի հետ: Ճիշտ է, հետագա տարիներին աշխարհագրական պատճառներով, հեռավորությունը հնարավորություն չի տվել հաճախ իրար հետ շփվելու, բայց տարբեր առիթներով միմյանց հետ հանդիպելով, միշտ էլ ջերմություն ու մտերմություն ենք զգացել: Ավանդապահ, ավանդապաշտ, ընտանիքի սկզբունքներին և ներքին օրենքներին հավատարիմ անձնավորություն էր, երեխաներին տվել է խիստ դաստիարակություն, ինքն էլ խստություն ուներ:

Ռոման կյանքում բավականին դժվարություններ է տարել, հատկապես Արցախյան շարժման տարիներին: Վերջերս Ռոմայի մեջ մտահոգություն, կարծես թե սկսած աշխատանքը ավարտին չհասցրած մարդու հոգեաբանական վիճակ կար: Համոզված եմ, որ ինքն իր ապրած կյանքը երբեք չի ափսոսացել, բայց ափսոսանք էր ապրում, որ դեռևս չի հաջողվել պայքարը ամբողջական ավարտին հասցնել:

Նա ոչ միայն հայերին, այլև մարդկությունն էր սիրում. Արկադի Կարապետյան

Եթե մի քանի բառով նկարագրեմ Ռոմային, ապա նա մեծ ուժեղ երեխա էր, շատ անկեղծ, երեխայի նման անհավանական պարզ, մաքուր մարդ էր: Շիրազի հետ էր մտերիմ, ով նույնպես մարդկանց մեջ գնահատում էր պարզությունը, անմիջականությունը:

Նաև ազգայնական էր, Արցախի հարցի վերաբերյալ գտնում էր, որ դեռ պիտի ընդարձակենք, վերականգնինք մեր հայրենիքը: Ինքը չէր մտածում իր քայլերն արդարացնելու համար, որովհետև հաստատ գիտեր, որ ամեն գնով ճշմարտությունը պիտի հաղթի:

Դեպի Հայաստան, Ղարաբաղ, դեպի մարդկությունը, բնությունը անսահման սեր կար նրա մեջ: Շատ լավ գիտեր գերմաներենը և այն ավելի լավ իմանալու համար ուսումնասիրել էր գերմանացի փիլիսոփաներին: Նա ոչ միայն հայերին, այլև մարդկությունն էր սիրում:

Հետաքրքիր է, որ մտածելակերպով, արդարության ձգտմամբ, մաքրությամբ իրար նման են ընտանիքի բոլոր անդամները: Ամբողջ ընտանիքն է այդպիսին, իսկական ավանդական, հայկական ընտանիք է: Տղաներն էլ վերին աստիճանի քաջ, սառնասիրտ են:

Երբ ժողովուրդը սկսեց հետ վերադառնալ ազատագրված գյուղ, այդ ընտանիքն է գյուղը ոտքի կանգնեցրել: Առաջին նախագահը Ռոման էր, հետո իր կինը: Նրանք չեն մտածել միայն իրենց տան, տնտեսության վերականգնման մասին, այլ օգնել են ամբողջ գյուղին: Օրինակ, մենք 150 գլուխ անասուն ենք տվել և համոզված էինք, որ ոչ վաճառելու, ոչ էլ սեփականացնելու են,այլ ծառայեցնելու են գյուղին:

Հովհաննես Շիրազի հետ մտերմությունը

Շիրազը վստահ էր, որ ազգային զարթոնքը սկսվելու է հենց Ղարաբաղից

Ուսանողական տարիներից Ռոման ընկերական կապեր ուներ բանաստեղծ Հովհ. Շիրազի հետ: Ստորև ներկայացնում ենք 2014թ. հունիսի 3-ին, «Ազատ Արցախ» թերթում լույս տեսած «Շիրազը վստահ էր, որ ազգային զարթոնքը սկսվելու է հենց Ղարաբաղից» հոդվածից մի հատված.

1964թ. հրատարակվել էր «Քնար Հայաստանի»-ի երկրորդ հատորը: Երբ իմացա, որ գիրքը տպագրվել է, Երևանի բոլոր գրախանութները ման եկա, չգտա` արագորեն սպառվել էր: Ճարահատյալ գնացի Շիրազի մոտ:

Գիրքը նվիրեց, մակագրված էր. «Ղարաբաղը մորս կանչն է, Ինձ է կանչում հույսով տրտում, Ղարաբաղը իմ կակաչն է, Կարմիր, բայց սև ունի սրտում»: Այնուհետև ավելացրել է. «Իմ սիրելի ղարաբաղցի-արցախցի Ռոմա Աղաբեկյանին»: Երբ գիրքը վերցրած` ուրախ-ուրախ իջնում էի աստիճաններով, հետևիցս գոռաց. «Է՛յ, էդ ո՞ւր, էդ ո՞ւր»: Մտածեցի` կարո՞ղ է փոշմանել է: Հետ վերադարձա: Թևիցս բռնած տարավ աշխատասենյակ: Գիրքը ձեռքիցս վերցրեց, նստեց աթոռին, մի թուղթ վերցրեց և արտագրեց գրքի քառատողը, ասելով. «Ազիզ ջան, միայն քեզ համա՞ր եմ գրել, որ տանում ես»: Ու գիրքը նորից ինձ տվեց:

Ժամանակ անց Շիրազին հրավիրեցի Ղարաբաղ: Ասաց. «Ռոմա ջան, լավ կլինի, որ պաշտոնական կանչ լինի, ինքնակոչ չստացվի»:

Պաշտոնական հրավերի համար եկա Ստեփանակերտ` հույս ունենալով, որ Աբգար Դանիելյանը (տատիս եղբոր տղան էր, «Սովետական Ղարաբաղ» թերթի խմբագրության կուսկազմակերպության քարտուղարը) կաջակցի ինձ: Նա զարմացավ, կանչեց Բոգդան Ջանյանին` հետը խորհրդակցելու: Հրաժարվեցին: Ինձ հետ տարել էի Շիրազի անտիպներից, խնդրեցի գոնե դրանցից մի շարք տպագրել: Չէի հասկանում, որ նրանց ուժերից վեր բան էի խնդրում:

Դառնացած վերադարձա Երևան, ամեն ինչ պատմեցի Շիրազին: Նա տոն չտվեց, սկսեց մանրամասն հարցուփորձ անել Ղարաբաղից` ինչպե՞ս է վիճակը, տնտեսությունը և այլն:

Անցավ մեկուկես ամիս: Զանգեցի Շիրազին: Ասաց, որ գնամ տպարան: Ռիմայի (թե՞ Ռիտայի) մոտ տեսա «Ղարաբաղի ողբը»՝ մեքենագրած: Այն սկսվում էր ինձ մակագրած գրքի քառատողով: «Ղարաբաղի ողբը» ահա այսպիսի հետաքրքիր նախապատմություն ունի։</text>
      <sha1>hvn69679cewcjokw0cqdxb574wwuybd</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486351</id>
      <parentid>8486350</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T05:18:19Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>23artashes</username>
        <id>2675</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>23artashes տեղափոխեց էջը «[[Մասնակից:Վահե Աղաբեկյան]]»-ից «[[Մասնակից:Վահե Աղաբեկյան/Ավազարկղ]]» առանց վերահղում թողնելու: Մասնակցային էջում հոդված չի գրվում</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="13909" xml:space="preserve">Ռոմա Աղաբեկյան

Կենսագրություն

''Ռոմա Աղաբեկյանը ծնվել է 1942թ. հունվարի 2-ին Մարտակերտի շրջանի Վաղուհաս գյուղում:''

''1960թ. ավարտել է տեղի միջնակարգ դպրոցը: 1960-1962թթ. աշխատել է որպես Շուշի-Ստեփանակերտ ճանապարհաշինարարության բանվոր: 1960-1967թթ. սովորել է Երևանի Վ. Բրյուսովի անվան ինստիտուտի գերմաներենի ֆակուլտետում և գերազանցությամբ ավարտել այն: Ուսանելու հետ մեկտեղ մեկ տարի թարգմանիչ էր աշխատում Երևանում: 1967թ.-ից Մարտակերտի շրջանի Թալիշ գյուղում գերմաներենի ուսուցիչ էր: 1970թ. նշանակվել է Վաղուհասի միջնակարգ դպրոցի տնօրեն, 1973-1975թթ.` Վաղուհասի կուսկոմիտեի քարտուղար:''

''1975-1992թթ.դասավանդել է Վաղուհասի միջնակարգ դպրոցում՝ որպես գերմաներենի ուսուցիչ:''

''1991թ. դեկտեմբերի 28 -ին Գետավանի թիվ 56 ընտրատարածքից ընտրվել է առաջին գումարման Գերագույն խորհրդի պատգամավոր: Եղել է կրթության և գիտության հանձնաժողովի անդամ:''

''1992-1993թթ. կազմակերպել է Նժդեհի անվան կոլտնտեսություն և եղել նրա լիազոր ներկայացուցիչը: 1994թ. Վաղուհասի միջնակարգ դպրոցի տնօրենն էր, 1995թ.՝ Մարտակերտի շրջանի պատմական հուշարձանների պահպանման տեսուչ: 2002-2010թթ.՝ Վաղուհասի միջնակարգ դպրոցի օտար լեզվի ուսուցիչն էր:''

''Արցախյան շարժման մասնակից է, Արցախյան շարժման 30-ամյակի կապակցությամբ ԱՀ նախագահի կողմից պարգևատրվել է «Երախտագիտություն» մեդալով, 1970թ.՝ «Անբասիր աշխատանքի համար» մեդալով:''

''Ամուսնացած էր, ունի չորս զավակ:Մահացել է 2018թ. նոյեմբերի 16-ին, քաղցկեղից:''

Վերոնշյալ կենսագրական հակիրճ տվյալներն, անշուշտ, չեն արտացոլում Ռոմա Աղաբեկյանի ողջ կերպարը, բնավորությունն ու մտածելակերպը, իսկ այդ առումով 76 տարեկանում կյանքին հրաժեշտ տված մանկավարժը փոխանցելու շատ բան ուներ, որը փորձել ենք քաղել նրա տիկնոջ՝ Նինայի, ընկերների պատմածներից:

Ռոմա Աղաբեկյանը ՀՅԴ անդամ էր, շարքերը համալրել է 1988թ.: Առաջին գումարման գերագույն խորհրդի պատգամավոր է ընտրվել, եղել է ՀՅԴ խմբակցության անդամ:

Ընտանիքը

Կնոջ հետ ծանոթացել է Թալիշում դասավանդելու տարիներին, Նինան դասվար էր: Վերջինս ապագա ամուսնու մեջ գնահատել է առաջին հերթին խստապահանջությունը, նպատակասրացությունը՝ «ինչ-որ որոշել էր պիտի աներ»:

Ռոման ազգային ուժեղ մտածելակերպ ուներ, որով և դաստիարակել է իր երեք տղաներին ու դստերը: Որդիները մասնակցել են Արցախյան պատերազմին: Հայկը սկզբում Բեկորի ջոկատի կազմում էր, այնուհետև գյուղի ջոկատի հրամանատարը: Երկրորդ որդին՝ Աշոտը, երկրորդ կարգի հաշմանդամ է, վիրավորվել է Գանձասարի մոտակայքում: Իսկ կրտսերը՝ Ավետը, պայմանագրային զինծառայող էր, այժմ թոշակի է անցել և աշխատում է Մարտակերտում որպես հնություններրի տեսուչ: Աղաբեկյան ամուսինների միակ աղջիկը՝ Շողերը, ընտրել է հոր մասնագիտությունը, այժմ ապրում է Երևանում:

Տիկին Նինան Ռոմայի դաստիարակության արդյունքն է համարում այն, որ բոլոր որդիները նախընտրել են բնակվել գյուղում, շենացնել այն:

Կարծիքներ

Հողից դուրս եկած և հողի մեջ մտած անձնավորություն է Ռոման. Գեորգի Պետրոսյան

Գերագույն խորհրդի առաջին գումարման պատգամավորության ժամանակ եմ ծանոթացել Ռոմայի հետ: Վաղուհասի Ռոման էությամբ ազգային մարդ էր, ուրիշի մշակույթը լրիվությամբ ուսումնասիրած մարդ, որի շնորհիվ էլ ինքը դարձել է ազգային, ապրել Վաղուհաս գյուղում: Այդ տեսակետից ինքը իսկական մտավորական էր: Այսօր իրեն ինտելիգենտ համարող ցանկացած մարդ պետք է Ռոմայից ներողություն խնդրի: Ինտելիգենտը կրթությունը չի, նրա հատկանիշներն են՝ հողը, ուրիշի տեսածը և իր մեջ մնացածը: Հողից դուրս եկած և հողի մեջ մտած անձնավորություն է Ռոման:

Ափսոսանք էր ապրում, որ դեռևս չի հաջողվել պայքարը ամբողջական ավարտին հասցնել. Դավիթ Իշխանյան

Մեզ մի քանի կապող թելեր կային: Նախ գաղափարական ընկերներ էինք: Դրան գումարվել է ուսանողական տարիների, գաղափարական ու մարտական ընկերությունը նրա որդու ՝ Հայկ Աղաբեկյանի հետ, ով իմ համակուրսերցին էր:

Մենք 1991-195-95թթ. Գերագույն խորհրդի առաջին գումարման պատգամավորներ էինք միասին և այդ օրերին առիթ եմ ունեցել որպես Դաշնակցության խմբակցության անդամ պատգամավոր ավելի հանգամանակից ծանոթնալու Ռոմա Աղաբեկյանի հետ: Ճիշտ է, հետագա տարիներին աշխարհագրական պատճառներով, հեռավորությունը հնարավորություն չի տվել հաճախ իրար հետ շփվելու, բայց տարբեր առիթներով միմյանց հետ հանդիպելով, միշտ էլ ջերմություն ու մտերմություն ենք զգացել: Ավանդապահ, ավանդապաշտ, ընտանիքի սկզբունքներին և ներքին օրենքներին հավատարիմ անձնավորություն էր, երեխաներին տվել է խիստ դաստիարակություն, ինքն էլ խստություն ուներ:

Ռոման կյանքում բավականին դժվարություններ է տարել, հատկապես Արցախյան շարժման տարիներին: Վերջերս Ռոմայի մեջ մտահոգություն, կարծես թե սկսած աշխատանքը ավարտին չհասցրած մարդու հոգեաբանական վիճակ կար: Համոզված եմ, որ ինքն իր ապրած կյանքը երբեք չի ափսոսացել, բայց ափսոսանք էր ապրում, որ դեռևս չի հաջողվել պայքարը ամբողջական ավարտին հասցնել:

Նա ոչ միայն հայերին, այլև մարդկությունն էր սիրում. Արկադի Կարապետյան

Եթե մի քանի բառով նկարագրեմ Ռոմային, ապա նա մեծ ուժեղ երեխա էր, շատ անկեղծ, երեխայի նման անհավանական պարզ, մաքուր մարդ էր: Շիրազի հետ էր մտերիմ, ով նույնպես մարդկանց մեջ գնահատում էր պարզությունը, անմիջականությունը:

Նաև ազգայնական էր, Արցախի հարցի վերաբերյալ գտնում էր, որ դեռ պիտի ընդարձակենք, վերականգնինք մեր հայրենիքը: Ինքը չէր մտածում իր քայլերն արդարացնելու համար, որովհետև հաստատ գիտեր, որ ամեն գնով ճշմարտությունը պիտի հաղթի:

Դեպի Հայաստան, Ղարաբաղ, դեպի մարդկությունը, բնությունը անսահման սեր կար նրա մեջ: Շատ լավ գիտեր գերմաներենը և այն ավելի լավ իմանալու համար ուսումնասիրել էր գերմանացի փիլիսոփաներին: Նա ոչ միայն հայերին, այլև մարդկությունն էր սիրում:

Հետաքրքիր է, որ մտածելակերպով, արդարության ձգտմամբ, մաքրությամբ իրար նման են ընտանիքի բոլոր անդամները: Ամբողջ ընտանիքն է այդպիսին, իսկական ավանդական, հայկական ընտանիք է: Տղաներն էլ վերին աստիճանի քաջ, սառնասիրտ են:

Երբ ժողովուրդը սկսեց հետ վերադառնալ ազատագրված գյուղ, այդ ընտանիքն է գյուղը ոտքի կանգնեցրել: Առաջին նախագահը Ռոման էր, հետո իր կինը: Նրանք չեն մտածել միայն իրենց տան, տնտեսության վերականգնման մասին, այլ օգնել են ամբողջ գյուղին: Օրինակ, մենք 150 գլուխ անասուն ենք տվել և համոզված էինք, որ ոչ վաճառելու, ոչ էլ սեփականացնելու են,այլ ծառայեցնելու են գյուղին:

Հովհաննես Շիրազի հետ մտերմությունը

Շիրազը վստահ էր, որ ազգային զարթոնքը սկսվելու է հենց Ղարաբաղից

Ուսանողական տարիներից Ռոման ընկերական կապեր ուներ բանաստեղծ Հովհ. Շիրազի հետ: Ստորև ներկայացնում ենք 2014թ. հունիսի 3-ին, «Ազատ Արցախ» թերթում լույս տեսած «Շիրազը վստահ էր, որ ազգային զարթոնքը սկսվելու է հենց Ղարաբաղից» հոդվածից մի հատված.

1964թ. հրատարակվել էր «Քնար Հայաստանի»-ի երկրորդ հատորը: Երբ իմացա, որ գիրքը տպագրվել է, Երևանի բոլոր գրախանութները ման եկա, չգտա` արագորեն սպառվել էր: Ճարահատյալ գնացի Շիրազի մոտ:

Գիրքը նվիրեց, մակագրված էր. «Ղարաբաղը մորս կանչն է, Ինձ է կանչում հույսով տրտում, Ղարաբաղը իմ կակաչն է, Կարմիր, բայց սև ունի սրտում»: Այնուհետև ավելացրել է. «Իմ սիրելի ղարաբաղցի-արցախցի Ռոմա Աղաբեկյանին»: Երբ գիրքը վերցրած` ուրախ-ուրախ իջնում էի աստիճաններով, հետևիցս գոռաց. «Է՛յ, էդ ո՞ւր, էդ ո՞ւր»: Մտածեցի` կարո՞ղ է փոշմանել է: Հետ վերադարձա: Թևիցս բռնած տարավ աշխատասենյակ: Գիրքը ձեռքիցս վերցրեց, նստեց աթոռին, մի թուղթ վերցրեց և արտագրեց գրքի քառատողը, ասելով. «Ազիզ ջան, միայն քեզ համա՞ր եմ գրել, որ տանում ես»: Ու գիրքը նորից ինձ տվեց:

Ժամանակ անց Շիրազին հրավիրեցի Ղարաբաղ: Ասաց. «Ռոմա ջան, լավ կլինի, որ պաշտոնական կանչ լինի, ինքնակոչ չստացվի»:

Պաշտոնական հրավերի համար եկա Ստեփանակերտ` հույս ունենալով, որ Աբգար Դանիելյանը (տատիս եղբոր տղան էր, «Սովետական Ղարաբաղ» թերթի խմբագրության կուսկազմակերպության քարտուղարը) կաջակցի ինձ: Նա զարմացավ, կանչեց Բոգդան Ջանյանին` հետը խորհրդակցելու: Հրաժարվեցին: Ինձ հետ տարել էի Շիրազի անտիպներից, խնդրեցի գոնե դրանցից մի շարք տպագրել: Չէի հասկանում, որ նրանց ուժերից վեր բան էի խնդրում:

Դառնացած վերադարձա Երևան, ամեն ինչ պատմեցի Շիրազին: Նա տոն չտվեց, սկսեց մանրամասն հարցուփորձ անել Ղարաբաղից` ինչպե՞ս է վիճակը, տնտեսությունը և այլն:

Անցավ մեկուկես ամիս: Զանգեցի Շիրազին: Ասաց, որ գնամ տպարան: Ռիմայի (թե՞ Ռիտայի) մոտ տեսա «Ղարաբաղի ողբը»՝ մեքենագրած: Այն սկսվում էր ինձ մակագրած գրքի քառատողով: «Ղարաբաղի ողբը» ահա այսպիսի հետաքրքիր նախապատմություն ունի։</text>
      <sha1>hvn69679cewcjokw0cqdxb574wwuybd</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Ռետինե խողովակային անիմացիա</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1099061</id>
    <revision>
      <id>8486401</id>
      <timestamp>2022-08-10T08:06:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>517design</username>
        <id>18540</id>
      </contributor>
      <comment>Նոր էջ «[[Պատկեր:A Picnic Panic.png|մինի|Պատկեր «A Picnic Panic» (1935) անիմացիոն ֆիլմից]] '''Ռետինե խողովակային անիմացիա`''' առաջին անիմացիոն ոճն էր, որը համընդհանուր կիրառվում էր ամերիկյան անիմացիոն ոլորտում: Որոշիչ հատկանիշը իրերի մեծամասնության չափազանց ճկուն շարժումն է, ինչի արդյուն...»:</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1393" xml:space="preserve">[[Պատկեր:A Picnic Panic.png|մինի|Պատկեր «A Picnic Panic» (1935) անիմացիոն ֆիլմից]]
'''Ռետինե խողովակային անիմացիա`''' առաջին անիմացիոն ոճն էր, որը համընդհանուր կիրառվում էր ամերիկյան անիմացիոն ոլորտում: Որոշիչ հատկանիշը իրերի մեծամասնության չափազանց ճկուն շարժումն է, ինչի արդյունքում բոլոր առարկաներն ու կերպարները նմանվում են ռետինե խողովակի:&lt;ref&gt;{{Cite book|url=https://books.google.am/books?id=-bqrDgAAQBAJ&amp;q=Rubber+hose+animation&amp;pg=PA70&amp;redir_esc=y|title=Animated Performance: Bringing Imaginary Animal, Human and Fantasy Characters to Life|last=Beiman|first=Nancy|date=2017-08-06|publisher=Bloomsbury Publishing|isbn=978-1-350-03962-9|language=en}}&lt;/ref&gt; Թեև ոճը դուրս եկավ կիրառումից 1930-ական թվականներին, վերջին տարիներին այն կրկին որոշ չափով վերածնվեց՝ «Cuphead», «Bendy and the Ink Machine» և «Steven Universe» մուլտիպլիկացիոն ֆիլմերի միջոցով:

== Ծանոթագրություններ ==
&lt;references /&gt;
[[Կատեգորիա:Մուլտիպլիկացիա]]
[[Կատեգորիա:Անավարտ հոդվածներ]]</text>
      <sha1>7l3r29dv0vt5t7yrar1zp9a19vc7dew</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Նավապետ Նուլը</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1099062</id>
    <revision>
      <id>8486404</id>
      <timestamp>2022-08-10T08:19:40Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Արևիկ Ոսկանյան</username>
        <id>35053</id>
      </contributor>
      <comment>Նոր էջ «{{Տեղեկաքարտ Ֆիլմ |imdb_id = 0351163 }}  '''«Նավապետ Նուլը»''' ({{lang-lv|'''Kapteinis Nulle'''}}), [[1964]] թվականի խորհրդային գեղարվեստական ֆիլմ, որը նկարահանել է ռեժիսոր Լեոնիդ Լեյմանիսը Էգոնս Լիվսի համանուն վիպակի հիման վրա։  == Սյուժե == Վալդիս Նուլը «Ձինտարս» ձկնորսանավի երիտասարդ, հավակ...»:</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="10239" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Ֆիլմ
|imdb_id = 0351163
}}

'''«Նավապետ Նուլը»''' ({{lang-lv|'''Kapteinis Nulle'''}}), [[1964]] թվականի խորհրդային գեղարվեստական ֆիլմ, որը նկարահանել է ռեժիսոր Լեոնիդ Լեյմանիսը Էգոնս Լիվսի համանուն վիպակի հիման վրա։

== Սյուժե ==
Վալդիս Նուլը «Ձինտարս» ձկնորսանավի երիտասարդ, հավակնոտ նավապետն է։ Նա ունի իր ժամանակակից հայացքը ձկնորսության մեթոդաբանության վերաբերյալ, բայց ձկան որսաշրջանը թելադրում է իր պայմանները։ Ստեղծված հանգամանքների բերումով կոլտնտեսության ղեկավարությունը ստիպված է անձնակազմի կազմում ընդգրկել նախկին նավապետ Բաուզեին, հարբեցող Յուհանին և այլ, ոչ պակաս կասկածելի աշխատողների: Նավապետին պակասող  փորձն ու հմտությունը շատ է պարտադրված ձկնորսների մոտ։

== Դերերում ==
* Էդուարդ Պավուլս - նավապետ Վալդիս Նուլ
* Կառլիս Սեբրիս - Յուհան
* Աուսմա Կանտանե - Սաբինա
* Գունար Ցիլինսկի - Իմանտ
* [[Արթուր Դիմիտերս]] - Բաուզե
* [[Էվալդս Վալտերս]] - Դունդուր
* Ռուդոլֆ Կրեյցումս - ձկնորս
* Էգոնս Բեսերիս - Ուկա
* [[Ալֆոնս Կալպակս]] - Օրկանս Էնկիս
* Վալդեմար Զանդբերգ - կոլտնտեսության նախագահ
* Ալֆրեդ Վիդենիեկս - Գլուդա
* Լույս Շմիտս - Տետերիս
* Գունար Պլացենս - կոկ Լակստիգալա
* Հերբերտ Զոմմեր - արշավախմբի ղեկավար
* Էդգար Մուցենիեքկս - Այնիս
* Էդուարդ Չակստե - Չուրկստե

== Քննադատություն ==
Ֆիլմը քննադատական բացասական արձագանքներ է ստացել ժամանակաշրջանի իշխող սոցիալիստական գաղափարախոսության տեսանկյունից․
{{քաղվածքի սկիզբ}}
Սցենարների ժանրային շերտընդմիջությունը, բազմաթիվ խնդիրներ բեմադրելու ձգտումը, երբ անկարող է կապել դրանք  միասնական կոնֆլիկտի մեջ, հանգեցրել է և հանգեցնում է լուրջ սխալների նաև ավելի պահանջկոտ և իրենց նկատմամբ ավելի խստապահանջ վարպետների  մոտ։ Ռեժիսոր Լ. Լեյմանիսը «Նավապետ Նուլը» (1964) ֆիլմում նկարահանել է յուրաքանչյուր դրվագ՝ մանրակրկիտ իմաստավորելով նրա մանրուքները։ Ֆիլմում շատ տպավորիչ կադրեր կան (օպերատոր Մ. Զվիրբուլիս), հստակ կառուցված միզանսցեն, դերասանական կատարումը փոքր-ինչ չափազանցված է կինեմատոգրաֆի համար, այն մոտ է թատերական ներկայացմանը, ինչը ակտիվորեն հակասում է վավերագրական կինոյի ոճով նկարահանված ֆիլմի սկզբին: Մի քանի ձգձգված ներածական տեսարաններին հետևում է Նուլի (է. Պավուլս) առաջին հանդիպման դրամատիկ ուժեղ դրվագը իր թիմի հետ: Նավապետը երիտասարդ է, ավյունով լեցուն, նավը հագեցած է նորագույն տեխնիկայով, իսկ թիմը անկարգապահ, անկազմակերպ նավաստիների խումբ է։ Լ. Լեյմանիսը կարող էր սահմանափակվել գլխավորով՝ ուշադրություն դարձնելով մարդկանց վերադաստիարակման գործընթացին։ Բայց հետո հայտնվում է ևս մեկ կոնֆլիկտ։ Տրաուլերում հայտնվում է աղջիկ՝ ինժեներ Սաբինան։ Նա, հակառակ թիմի անդամների մեծամասնության ցանկության, ցանկանում է փորձարկել իր ստեղծած ցանցը։ Մի շարք անհաջող փորձերից հետո (դրանք կարող էին ավելի կամ պակաս լինել, դրանից ոչինչ չէր փոխվի) ամեն ինչ բարեհաջող է ավարտվում։ Եվ պարզվում է նաև, որ Սաբինան և նավապետ Զուլը սիրում են միմյանց։ Ինչո՞ւ Լ. Լեյմանիսը՝ շնորհալի ռեժիսոր և դրամատուրգ, չմշակեց հիմնական կոնֆլիկտը, իսկ իր բոլոր ջանքերն ուղղեց մտացածին իրավիճակներին և տրաֆարետորեն լուծված սիրային պատմությանը։ Դա թուլացնում է մեծ, կարևոր թեմայի հնչողությունը։ Թուլացնում է հեղինակային մտքի տարակուսանքի պատճառով, շատ բան ասելու ցանկության պատճառով՝  այն գլխավորի նկատմամբ պատշաճ ուշադրության բացակայության դեպքում, առանց որի դրամատուրգիան կորցնում է կապող օղակները։
{{բք|ru|Жанровая чересполосица в сценариях, стремление к постановке многих проблем при неумении связать их в единый конфликт приводили и приводят к серьёзным просчётам и мастеров более требовательных и взыскательных к себе. Режиссёр Л. Лейманис в картине «Капитан Нуль» (1964) снимал каждый эпизод, тщательно осмысливая мельчайшие его детали. В фильме много эффектных кадров (оператор М. Звирбулис), четко выстроенных мизансцен; актерское исполнение несколько утрировано для кинематографа, оно близко к театральному, что активно противоречит началу фильма, снятому в манере документального кино. После несколько затянутого вступления следует яркий драматически сильный эпизод первой встречи Нуля (Э. Павулс) со своей командой. Капитан молод, полон задора, корабль оснащен новейшей техникой, а команда — группа недисциплинированных, разболтанных матросов. Л. Лейманис мог бы ограничиться главным, обратив все своё внимание на процесс перевоспитания людей. Но затем появился ещё один конфликт. На траулере оказалась девушка — инженер Сабина. Она, вопреки желанию большинства членов команды, хочет испытать изобретённую ею сеть. После ряда безуспешных попыток (их могло быть больше или меньше, от этого ничего не изменилось бы) все кончается благополучно. И выясняется также, что Сабина и капитан Нуль любят друг друга. Почему Л. Лейманис, одаренный режиссёр и драматург, не разработал основной конфликт, а все свои усилия обратил на надуманные ситуации и трафаретно решенную любовную историю? Это ослабляет звучание большой, важной темы. Ослабляет из-за рассредоточенности авторской мысли, из-за желания сказать многое при отсутствии должного внимания к тому главному, без чего драматургия теряет связующие звенья.}}{{քաղվածքի ավարտ|աղբյուր=«Кино Советской Латвии»{{Sfn|Сосновский|1976}}}}

== Նկարահանող խումբ ==
* Սցենարի հեղինակ՝ Էգոնս Լիվս
* Բեմադրող ռեժիսոր՝ Լեոնիդ Լեյմանիս
* Բեմադրող օպերատոր՝ Միկս Զվիրբուլիս
* Բեմադրող նկարիչներ՝ Վիկտոր Շիլդկնեխտ, Հերբերտ Լիկումս
* Կոմպոզիտոր՝ Ինդուլիս Կալնինշ
* Հնչյունային ռեժիսոր՝ Գլեբ Կորոտեև

== Մրցանակներ ==
Էդուարդ Պավուլսը պարգևատրվել է Մերձբալթյան հանրապետությունների, Բելառուսի և Մոլդովայի կինոփառատոնի դիպլոմով (1965) տղամարդու դերի լավագույն կատարման համար:

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

== Գրականություն ==
* {{книга|автор=Сосновский И. Л.|заглавие=Кино Советской Латвии|место=М.|издательство=Искусство|год=1976|страниц=|ref=Сосновский}}

== Արտաքին հղումներ ==
* [http://www.kino-teatr.ru/kino/movie/sov/8648/annot/ Ֆիլմի մասին Кино-Театр. Ру կայքում]
{{Արտաքին հղումներ}}</text>
      <sha1>g9auswteov81rmld786a1lix66zf5pt</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486406</id>
      <parentid>8486404</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T08:20:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Արևիկ Ոսկանյան</username>
        <id>35053</id>
      </contributor>
      <comment>ավելացվեց [[Կատեգորիա:Խորհրդային ֆիլմեր]] [[Վիքիպեդիա:ՀոթՔաթ|ՀոթՔաթ]] գործիքով</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="10297" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Ֆիլմ
|imdb_id = 0351163
}}

'''«Նավապետ Նուլը»''' ({{lang-lv|'''Kapteinis Nulle'''}}), [[1964]] թվականի խորհրդային գեղարվեստական ֆիլմ, որը նկարահանել է ռեժիսոր Լեոնիդ Լեյմանիսը Էգոնս Լիվսի համանուն վիպակի հիման վրա։

== Սյուժե ==
Վալդիս Նուլը «Ձինտարս» ձկնորսանավի երիտասարդ, հավակնոտ նավապետն է։ Նա ունի իր ժամանակակից հայացքը ձկնորսության մեթոդաբանության վերաբերյալ, բայց ձկան որսաշրջանը թելադրում է իր պայմանները։ Ստեղծված հանգամանքների բերումով կոլտնտեսության ղեկավարությունը ստիպված է անձնակազմի կազմում ընդգրկել նախկին նավապետ Բաուզեին, հարբեցող Յուհանին և այլ, ոչ պակաս կասկածելի աշխատողների: Նավապետին պակասող  փորձն ու հմտությունը շատ է պարտադրված ձկնորսների մոտ։

== Դերերում ==
* Էդուարդ Պավուլս - նավապետ Վալդիս Նուլ
* Կառլիս Սեբրիս - Յուհան
* Աուսմա Կանտանե - Սաբինա
* Գունար Ցիլինսկի - Իմանտ
* [[Արթուր Դիմիտերս]] - Բաուզե
* [[Էվալդս Վալտերս]] - Դունդուր
* Ռուդոլֆ Կրեյցումս - ձկնորս
* Էգոնս Բեսերիս - Ուկա
* [[Ալֆոնս Կալպակս]] - Օրկանս Էնկիս
* Վալդեմար Զանդբերգ - կոլտնտեսության նախագահ
* Ալֆրեդ Վիդենիեկս - Գլուդա
* Լույս Շմիտս - Տետերիս
* Գունար Պլացենս - կոկ Լակստիգալա
* Հերբերտ Զոմմեր - արշավախմբի ղեկավար
* Էդգար Մուցենիեքկս - Այնիս
* Էդուարդ Չակստե - Չուրկստե

== Քննադատություն ==
Ֆիլմը քննադատական բացասական արձագանքներ է ստացել ժամանակաշրջանի իշխող սոցիալիստական գաղափարախոսության տեսանկյունից․
{{քաղվածքի սկիզբ}}
Սցենարների ժանրային շերտընդմիջությունը, բազմաթիվ խնդիրներ բեմադրելու ձգտումը, երբ անկարող է կապել դրանք  միասնական կոնֆլիկտի մեջ, հանգեցրել է և հանգեցնում է լուրջ սխալների նաև ավելի պահանջկոտ և իրենց նկատմամբ ավելի խստապահանջ վարպետների  մոտ։ Ռեժիսոր Լ. Լեյմանիսը «Նավապետ Նուլը» (1964) ֆիլմում նկարահանել է յուրաքանչյուր դրվագ՝ մանրակրկիտ իմաստավորելով նրա մանրուքները։ Ֆիլմում շատ տպավորիչ կադրեր կան (օպերատոր Մ. Զվիրբուլիս), հստակ կառուցված միզանսցեն, դերասանական կատարումը փոքր-ինչ չափազանցված է կինեմատոգրաֆի համար, այն մոտ է թատերական ներկայացմանը, ինչը ակտիվորեն հակասում է վավերագրական կինոյի ոճով նկարահանված ֆիլմի սկզբին: Մի քանի ձգձգված ներածական տեսարաններին հետևում է Նուլի (է. Պավուլս) առաջին հանդիպման դրամատիկ ուժեղ դրվագը իր թիմի հետ: Նավապետը երիտասարդ է, ավյունով լեցուն, նավը հագեցած է նորագույն տեխնիկայով, իսկ թիմը անկարգապահ, անկազմակերպ նավաստիների խումբ է։ Լ. Լեյմանիսը կարող էր սահմանափակվել գլխավորով՝ ուշադրություն դարձնելով մարդկանց վերադաստիարակման գործընթացին։ Բայց հետո հայտնվում է ևս մեկ կոնֆլիկտ։ Տրաուլերում հայտնվում է աղջիկ՝ ինժեներ Սաբինան։ Նա, հակառակ թիմի անդամների մեծամասնության ցանկության, ցանկանում է փորձարկել իր ստեղծած ցանցը։ Մի շարք անհաջող փորձերից հետո (դրանք կարող էին ավելի կամ պակաս լինել, դրանից ոչինչ չէր փոխվի) ամեն ինչ բարեհաջող է ավարտվում։ Եվ պարզվում է նաև, որ Սաբինան և նավապետ Զուլը սիրում են միմյանց։ Ինչո՞ւ Լ. Լեյմանիսը՝ շնորհալի ռեժիսոր և դրամատուրգ, չմշակեց հիմնական կոնֆլիկտը, իսկ իր բոլոր ջանքերն ուղղեց մտացածին իրավիճակներին և տրաֆարետորեն լուծված սիրային պատմությանը։ Դա թուլացնում է մեծ, կարևոր թեմայի հնչողությունը։ Թուլացնում է հեղինակային մտքի տարակուսանքի պատճառով, շատ բան ասելու ցանկության պատճառով՝  այն գլխավորի նկատմամբ պատշաճ ուշադրության բացակայության դեպքում, առանց որի դրամատուրգիան կորցնում է կապող օղակները։
{{բք|ru|Жанровая чересполосица в сценариях, стремление к постановке многих проблем при неумении связать их в единый конфликт приводили и приводят к серьёзным просчётам и мастеров более требовательных и взыскательных к себе. Режиссёр Л. Лейманис в картине «Капитан Нуль» (1964) снимал каждый эпизод, тщательно осмысливая мельчайшие его детали. В фильме много эффектных кадров (оператор М. Звирбулис), четко выстроенных мизансцен; актерское исполнение несколько утрировано для кинематографа, оно близко к театральному, что активно противоречит началу фильма, снятому в манере документального кино. После несколько затянутого вступления следует яркий драматически сильный эпизод первой встречи Нуля (Э. Павулс) со своей командой. Капитан молод, полон задора, корабль оснащен новейшей техникой, а команда — группа недисциплинированных, разболтанных матросов. Л. Лейманис мог бы ограничиться главным, обратив все своё внимание на процесс перевоспитания людей. Но затем появился ещё один конфликт. На траулере оказалась девушка — инженер Сабина. Она, вопреки желанию большинства членов команды, хочет испытать изобретённую ею сеть. После ряда безуспешных попыток (их могло быть больше или меньше, от этого ничего не изменилось бы) все кончается благополучно. И выясняется также, что Сабина и капитан Нуль любят друг друга. Почему Л. Лейманис, одаренный режиссёр и драматург, не разработал основной конфликт, а все свои усилия обратил на надуманные ситуации и трафаретно решенную любовную историю? Это ослабляет звучание большой, важной темы. Ослабляет из-за рассредоточенности авторской мысли, из-за желания сказать многое при отсутствии должного внимания к тому главному, без чего драматургия теряет связующие звенья.}}{{քաղվածքի ավարտ|աղբյուր=«Кино Советской Латвии»{{Sfn|Сосновский|1976}}}}

== Նկարահանող խումբ ==
* Սցենարի հեղինակ՝ Էգոնս Լիվս
* Բեմադրող ռեժիսոր՝ Լեոնիդ Լեյմանիս
* Բեմադրող օպերատոր՝ Միկս Զվիրբուլիս
* Բեմադրող նկարիչներ՝ Վիկտոր Շիլդկնեխտ, Հերբերտ Լիկումս
* Կոմպոզիտոր՝ Ինդուլիս Կալնինշ
* Հնչյունային ռեժիսոր՝ Գլեբ Կորոտեև

== Մրցանակներ ==
Էդուարդ Պավուլսը պարգևատրվել է Մերձբալթյան հանրապետությունների, Բելառուսի և Մոլդովայի կինոփառատոնի դիպլոմով (1965) տղամարդու դերի լավագույն կատարման համար:

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

== Գրականություն ==
* {{книга|автор=Сосновский И. Л.|заглавие=Кино Советской Латвии|место=М.|издательство=Искусство|год=1976|страниц=|ref=Сосновский}}

== Արտաքին հղումներ ==
* [http://www.kino-teatr.ru/kino/movie/sov/8648/annot/ Ֆիլմի մասին Кино-Театр. Ру կայքում]
{{Արտաքին հղումներ}}

[[Կատեգորիա:Խորհրդային ֆիլմեր]]</text>
      <sha1>a5t3hxdsrwhhf262d8yxncispx1lq02</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Քննարկում:Նավապետ Նուլը</title>
    <ns>1</ns>
    <id>1099063</id>
    <revision>
      <id>8486405</id>
      <timestamp>2022-08-10T08:20:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Արևիկ Ոսկանյան</username>
        <id>35053</id>
      </contributor>
      <comment>+{{ԹՀ|ru|Капитан Нуль (фильм)|122935026}}</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="58" xml:space="preserve">{{ԹՀ|ru|Капитан Нуль (фильм)|122935026}}</text>
      <sha1>mqkcpnci3c8amley23xljnh9iogx3s4</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Այգեձոր (Երևանի թաղամաս)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1099064</id>
    <revision>
      <id>8486417</id>
      <timestamp>2022-08-10T08:45:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>517design</username>
        <id>18540</id>
      </contributor>
      <comment>Նոր էջ «[[Պատկեր:Aygedzor_district_of_Yerevan_in_2009.jpg|մինի|Այգեձոր թաղամասի մի մասը՝ զուգահեռ անցնող Մարշալ Բաղրամյան պողոտայի հարևանությամբ (2009)]] '''Այգեձոր'''` [[Երևան|Երևանի]] թաղամասերից մեկը, որն այժմ [[Արաբկիր (վարչական շրջան)|Արաբկիր]] վարչական շրջանի մաս է կազմում: Չնայած այն փաստի...»:</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4209" xml:space="preserve">[[Պատկեր:Aygedzor_district_of_Yerevan_in_2009.jpg|մինի|Այգեձոր թաղամասի մի մասը՝ զուգահեռ անցնող Մարշալ Բաղրամյան պողոտայի հարևանությամբ (2009)]]
'''Այգեձոր'''` [[Երևան|Երևանի]] թաղամասերից մեկը, որն այժմ [[Արաբկիր (վարչական շրջան)|Արաբկիր]] վարչական շրջանի մաս է կազմում: Չնայած այն փաստին, որ թաղամասի սահմանները ստույգ գծանշված չեն, կարելի է ասել, որ այն զբաղեցնում է մոտավորապես 4000 քառակուսի մետր տարածք: Այն հիմնականում զբաղցված է առանձնատներով ու այգիներով:

== Պատմությունը ==
19-րդ դարի դրությամբ Այգեձորը կազմել է [[Կոնդ]] թաղամասից հյուսիս-արևմուտք ու Կոնդի մաս կազմող [[Ձորագյուղ (Երևան)|Ձորագյուղ]] թաղամասից հյուսիս ընկած տարածքը՝ հանդիսանալով փաստորեն Ձորագյուղի բնական հյուսիսային շարունակությունը: 20-րդ դարում Ձորագյուղի հերթական սողանքից հետո որոշվում է քանդել Ձորագյուղի՝ Սուրբ Սարգիս եկեղեցու հարևանությամբ Հրազդանի կիրճում գտնվող թաղամասը: Սակայն Այգեձորը չի վնասվել ու քանդվել: 

Այն գտնվել է Երևանից ու Կոզեռն գերեզմանատնից դեպի Աբուհայաթ ու Եղվարդի բարձրունքները ընկած ճանապարհի հարևանությամբ, հանդիսանալով Երևանից դուրս գտնվող տարածք:

20-րդ դարում ըստ [[Ալեքսանդր Թամանյան|Ալեքսանդր Թամանյանի]] Երևանի գլխավոր նախագծի [[Կոզեռնի գերեզմանատուն|Կոզեռնը]] քանդվեց, իսկ նորակառույց [[Ա. Սպենդիարյանի անվան օպերայի և բալետի ազգային ակադեմիական թատրոն|Օպերայից]] դեպի [[Արաբկիր (վարչական շրջան)|Արաբկիր]] նորակառույց շրջանը կառուցվեց պողոտա, որը ստացավ [[Մարշալ Բաղրամյան պողոտա (Երևան)|Մարշալ Բաղրամյանի]] անունը: Պողոտան դարձավ Այգեձորի հյուսիսային սահմանագիծը: Արևելյան սահմանագիծը [[Պռոշյան փողոց (Երևան)|Պռոշյան փողոցն]] է: Հարավ-արևմտյան սահմանագիծը ի սկզբանե հանդիսացել է [[Հրազդան գետ|Հրազդանի]] կիրճը: Այգեձորի հարավային սահմանագիծը կիրճում կառուցված Կառավարական առանձնատներն են: Ինչը համարել Այգեձորի հյուսիս-արևմտյան սահմանագիծ բարդ է ասել: Կիրճը հարավից հյուսիս անցնում է՝ հասնելով Կիևյան կամրջին, այնուհետև վերածվելով Բլուր կոչվող թաղամասին:

21-րդ դարի սկզբի դրությամբ Այգեձորում գտնվող տարածքները ունեն բարձր արժեք: Այստեղ են գտնվում դիվանագիտական մի շարք ծառայություններին պատկանող կամ վարձակալվող առանձնատներ, ինչպես նաև բազմաթիվ հյուրատներ: Թաղամասի գրեթե ողջ երկայնքով անցնում է Այգեձորի փողոցը:

== Գրականություն ==

* Երվանդ Շահազիզ — «Հին Երևանը» — Մուղնի Հրատարակչություն, 2003
* Թադևոս Հակոբյան — «Երևանի պատմությունը»

[[Կատեգորիա:Երևանի թաղամասեր]]
[[Կատեգորիա:Անավարտ հոդվածներ Երևանի մասին]]</text>
      <sha1>ogwgc1evgro7ongpb94vy1of5ei0nzt</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486466</id>
      <parentid>8486417</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T11:25:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>GeoO</username>
        <id>14988</id>
      </contributor>
      <comment>/* Գրականություն */</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4241" xml:space="preserve">[[Պատկեր:Aygedzor_district_of_Yerevan_in_2009.jpg|մինի|Այգեձոր թաղամասի մի մասը՝ զուգահեռ անցնող Մարշալ Բաղրամյան պողոտայի հարևանությամբ (2009)]]
'''Այգեձոր'''` [[Երևան|Երևանի]] թաղամասերից մեկը, որն այժմ [[Արաբկիր (վարչական շրջան)|Արաբկիր]] վարչական շրջանի մաս է կազմում: Չնայած այն փաստին, որ թաղամասի սահմանները ստույգ գծանշված չեն, կարելի է ասել, որ այն զբաղեցնում է մոտավորապես 4000 քառակուսի մետր տարածք: Այն հիմնականում զբաղցված է առանձնատներով ու այգիներով:

== Պատմությունը ==
19-րդ դարի դրությամբ Այգեձորը կազմել է [[Կոնդ]] թաղամասից հյուսիս-արևմուտք ու Կոնդի մաս կազմող [[Ձորագյուղ (Երևան)|Ձորագյուղ]] թաղամասից հյուսիս ընկած տարածքը՝ հանդիսանալով փաստորեն Ձորագյուղի բնական հյուսիսային շարունակությունը: 20-րդ դարում Ձորագյուղի հերթական սողանքից հետո որոշվում է քանդել Ձորագյուղի՝ Սուրբ Սարգիս եկեղեցու հարևանությամբ Հրազդանի կիրճում գտնվող թաղամասը: Սակայն Այգեձորը չի վնասվել ու քանդվել: 

Այն գտնվել է Երևանից ու Կոզեռն գերեզմանատնից դեպի Աբուհայաթ ու Եղվարդի բարձրունքները ընկած ճանապարհի հարևանությամբ, հանդիսանալով Երևանից դուրս գտնվող տարածք:

20-րդ դարում ըստ [[Ալեքսանդր Թամանյան|Ալեքսանդր Թամանյանի]] Երևանի գլխավոր նախագծի [[Կոզեռնի գերեզմանատուն|Կոզեռնը]] քանդվեց, իսկ նորակառույց [[Ա. Սպենդիարյանի անվան օպերայի և բալետի ազգային ակադեմիական թատրոն|Օպերայից]] դեպի [[Արաբկիր (վարչական շրջան)|Արաբկիր]] նորակառույց շրջանը կառուցվեց պողոտա, որը ստացավ [[Մարշալ Բաղրամյան պողոտա (Երևան)|Մարշալ Բաղրամյանի]] անունը: Պողոտան դարձավ Այգեձորի հյուսիսային սահմանագիծը: Արևելյան սահմանագիծը [[Պռոշյան փողոց (Երևան)|Պռոշյան փողոցն]] է: Հարավ-արևմտյան սահմանագիծը ի սկզբանե հանդիսացել է [[Հրազդան գետ|Հրազդանի]] կիրճը: Այգեձորի հարավային սահմանագիծը կիրճում կառուցված Կառավարական առանձնատներն են: Ինչը համարել Այգեձորի հյուսիս-արևմտյան սահմանագիծ բարդ է ասել: Կիրճը հարավից հյուսիս անցնում է՝ հասնելով Կիևյան կամրջին, այնուհետև վերածվելով Բլուր կոչվող թաղամասին:

21-րդ դարի սկզբի դրությամբ Այգեձորում գտնվող տարածքները ունեն բարձր արժեք: Այստեղ են գտնվում դիվանագիտական մի շարք ծառայություններին պատկանող կամ վարձակալվող առանձնատներ, ինչպես նաև բազմաթիվ հյուրատներ: Թաղամասի գրեթե ողջ երկայնքով անցնում է Այգեձորի փողոցը:

== Գրականություն ==

* Երվանդ Շահազիզ — «Հին Երևանը» — Մուղնի Հրատարակչություն, 2003
* Թադևոս Հակոբյան — «Երևանի պատմությունը»

[[Կատեգորիա:Արաբկիր վարչական շրջանի թաղամասեր]]
[[Կատեգորիա:Անավարտ հոդվածներ Երևանի մասին]]</text>
      <sha1>bztah90sz6gyyafneqy8yrz5scd59n3</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Քննարկում:Հենրի Ուոլես</title>
    <ns>1</ns>
    <id>1099065</id>
    <revision>
      <id>8486418</id>
      <timestamp>2022-08-10T08:45:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ArmSirius</username>
        <id>64149</id>
      </contributor>
      <comment>+{{ԹՀ|ru|Уоллес, Генри Эгард|121962828}}</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="57" xml:space="preserve">{{ԹՀ|ru|Уоллес, Генри Эгард|121962828}}</text>
      <sha1>bchceoicq1gr3m80oxep7xowmeux365</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Իլգա-Իվոլգա</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1099066</id>
    <revision>
      <id>8486420</id>
      <timestamp>2022-08-10T08:47:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Լուսի2021</username>
        <id>112517</id>
      </contributor>
      <comment>Նոր էջ «{{Տեղեկաքարտ Ֆիլմ }} «'''Իլգա-Իվոլգա'''» ({{lang-lv|Vālodzīte}}), 1972 թվականի [[Կինոարդյունաբերությունը Խորհրդային Միությունում|խորհրդային]] գեղարվեստական ֆիլմ, որը նկարահանել է  ռեժիսոր Յանիս Սթրեյչը Վոլդեմար Բաալի սցենարով [[Ռիգայի կինոստուդիա|Ռիգայի կինոստուդիայում]]&lt;ref&gt;[ht...»:</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3798" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Ֆիլմ
}}
«'''Իլգա-Իվոլգա'''» ({{lang-lv|Vālodzīte}}), 1972 թվականի [[Կինոարդյունաբերությունը Խորհրդային Միությունում|խորհրդային]] գեղարվեստական ֆիլմ, որը նկարահանել է  ռեժիսոր Յանիս Սթրեյչը Վոլդեմար Բաալի սցենարով [[Ռիգայի կինոստուդիա|Ռիգայի կինոստուդիայում]]&lt;ref&gt;[https://www.kino-teatr.ru/kino/movie/sov/2694/annot/ «Իլգա-Իվոլգա» ֆիլմը] ''kino-teatr.ru'' կայքում&lt;/ref&gt;։

== Սյուժե ==
[[Հայրենական մեծ պատերազմ|Պատերազմի]] հենց սկզբում [[ԽՍՀՄ Զինված ուժեր|Կարմիր բանակի]] սպա Ֆեոդոր Պոլիգինը գերի է ընկել։ Գերությունից փախչելուց հետո նա, լինելով ծանր վիրավոր, ապաստան է գտնում «Իվոլգի» խուտորում՝ ծեր Յազեպի մոտ։ Վերքը Ֆեոդորին հնարավորություն չէր տալիս անհապաղ հեռանալ, և նա որոշ ժամանակ թաքնվում էր մեծ գոմում։

Յազեպի թոռնուհին՝ Իլգան և Ֆեոդորը սիրահարվում են միմյանց, սակայն ստիպված են լինում իրենց հետապնդող ոստիկանության պատճառով այլ ապաստան փնտրել: Պարտիզաններին հաջողվում է վիրավոր սպային տեղափոխել ռազմաճակատի գծից այն կողմ։ Իլգային պատսպարում է պարտիզանական կապավորի ընտանիքը, սակայն շուտով նրան մատնում է գյուղացիներից մեկը։

Իլգան ձերբակալության ժամանակ սպանվում է պատժիչների կողմից։ Քրիստինեին հաջողվում  է փրկել նրա նորածին դստերը, որին Ֆեոդորը տեսնում է միայն երկար տարիներ անց՝ արդեն որպես հասուն աղջիկ, որն արտասովոր նման է մորը:

== Դերերում ==
* [[Լիգա Լիեպինյա]] - Իլգա
* Գենադի Կորոլկով - Ֆեոդոր Պոլիգին
* Նիկոլայ Երյոմենկո (ավագ) — Ֆեոդորը հասուն տարիներին
* Վալենտինս Սկուլմե - Յազեպ
* [[Իվար Կալնինշ]] - Յուրիս
* Դինա Կուպլե - Քրիստինա
* Յուրիս Պլյավինշ - Արթուր
* Ալիտա Ալկնե-Բրուգանե - Արթուրի մայրը
* [[Էվալդս Վալտերս]] - ավտոբուսի ուղևոր

Էպիզոդներում
* Յանիս Զեննե, Ա. Բանդիերիս, Առնո Ուպենիեկս, Ռոբերտս Ցեպլիտիս

== Նկարահանող խումբ ==
* Սցենարի հեղինակ՝ Վոլդեմար Բաալ
* Բեմադրող ռեժիսոր՝ Յանիս Սթրեյչ
* Բեմադրող օպերատոր՝ Մարիս Ռուձիտիս
* Կոմպոզիտոր՝ Պետերիս Պլակիդիս
* Բեմադրող նկարիչ՝ [[Ինարա Անտոնե]]
* Հնչյունային օպերատոր՝ Սաիդա Տրեգուլովա
* Օպերատոր՝ Գ. Կրիևս
* Կոստյումների նկարիչ՝ Նատալյա Շապորինա
* Նկարիչ-գրիմարար՝ Էդիտե Բարկևիչա
* Մոնտաժող՝ Մ. Սուրդեկո
* Խմբագիր՝ Ի. Չերևիչնիկ
* Տնօրեն՝ Գ. Բլումենտալս&lt;ref&gt;[https://www.kinopoisk.ru/film/521688/ «Իլգա-Իվոլգա» ֆիլմը] ''kinopoisk.ru'' կայքում&lt;/ref&gt;

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}</text>
      <sha1>e7vm9zui6437w6cw9z1wg861zr1yc6a</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>8486459</id>
      <parentid>8486420</parentid>
      <timestamp>2022-08-10T11:14:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Voskanyan</username>
        <id>23951</id>
      </contributor>
      <comment>ավելացվեց [[Կատեգորիա:Խորհրդային ֆիլմեր]] [[Վիքիպեդիա:ՀոթՔաթ|ՀոթՔաթ]] գործիքով</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3856" xml:space="preserve">{{Տեղեկաքարտ Ֆիլմ
}}
«'''Իլգա-Իվոլգա'''» ({{lang-lv|Vālodzīte}}), 1972 թվականի [[Կինոարդյունաբերությունը Խորհրդային Միությունում|խորհրդային]] գեղարվեստական ֆիլմ, որը նկարահանել է  ռեժիսոր Յանիս Սթրեյչը Վոլդեմար Բաալի սցենարով [[Ռիգայի կինոստուդիա|Ռիգայի կինոստուդիայում]]&lt;ref&gt;[https://www.kino-teatr.ru/kino/movie/sov/2694/annot/ «Իլգա-Իվոլգա» ֆիլմը] ''kino-teatr.ru'' կայքում&lt;/ref&gt;։

== Սյուժե ==
[[Հայրենական մեծ պատերազմ|Պատերազմի]] հենց սկզբում [[ԽՍՀՄ Զինված ուժեր|Կարմիր բանակի]] սպա Ֆեոդոր Պոլիգինը գերի է ընկել։ Գերությունից փախչելուց հետո նա, լինելով ծանր վիրավոր, ապաստան է գտնում «Իվոլգի» խուտորում՝ ծեր Յազեպի մոտ։ Վերքը Ֆեոդորին հնարավորություն չէր տալիս անհապաղ հեռանալ, և նա որոշ ժամանակ թաքնվում էր մեծ գոմում։

Յազեպի թոռնուհին՝ Իլգան և Ֆեոդորը սիրահարվում են միմյանց, սակայն ստիպված են լինում իրենց հետապնդող ոստիկանության պատճառով այլ ապաստան փնտրել: Պարտիզաններին հաջողվում է վիրավոր սպային տեղափոխել ռազմաճակատի գծից այն կողմ։ Իլգային պատսպարում է պարտիզանական կապավորի ընտանիքը, սակայն շուտով նրան մատնում է գյուղացիներից մեկը։

Իլգան ձերբակալության ժամանակ սպանվում է պատժիչների կողմից։ Քրիստինեին հաջողվում  է փրկել նրա նորածին դստերը, որին Ֆեոդորը տեսնում է միայն երկար տարիներ անց՝ արդեն որպես հասուն աղջիկ, որն արտասովոր նման է մորը:

== Դերերում ==
* [[Լիգա Լիեպինյա]] - Իլգա
* Գենադի Կորոլկով - Ֆեոդոր Պոլիգին
* Նիկոլայ Երյոմենկո (ավագ) — Ֆեոդորը հասուն տարիներին
* Վալենտինս Սկուլմե - Յազեպ
* [[Իվար Կալնինշ]] - Յուրիս
* Դինա Կուպլե - Քրիստինա
* Յուրիս Պլյավինշ - Արթուր
* Ալիտա Ալկնե-Բրուգանե - Արթուրի մայրը
* [[Էվալդս Վալտերս]] - ավտոբուսի ուղևոր

Էպիզոդներում
* Յանիս Զեննե, Ա. Բանդիերիս, Առնո Ուպենիեկս, Ռոբերտս Ցեպլիտիս

== Նկարահանող խումբ ==
* Սցենարի հեղինակ՝ Վոլդեմար Բաալ
* Բեմադրող ռեժիսոր՝ Յանիս Սթրեյչ
* Բեմադրող օպերատոր՝ Մարիս Ռուձիտիս
* Կոմպոզիտոր՝ Պետերիս Պլակիդիս
* Բեմադրող նկարիչ՝ [[Ինարա Անտոնե]]
* Հնչյունային օպերատոր՝ Սաիդա Տրեգուլովա
* Օպերատոր՝ Գ. Կրիևս
* Կոստյումների նկարիչ՝ Նատալյա Շապորինա
* Նկարիչ-գրիմարար՝ Էդիտե Բարկևիչա
* Մոնտաժող՝ Մ. Սուրդեկո
* Խմբագիր՝ Ի. Չերևիչնիկ
* Տնօրեն՝ Գ. Բլումենտալս&lt;ref&gt;[https://www.kinopoisk.ru/film/521688/ «Իլգա-Իվոլգա» ֆիլմը] ''kinopoisk.ru'' կայքում&lt;/ref&gt;

== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}

[[Կատեգորիա:Խորհրդային ֆիլմեր]]</text>
      <sha1>an6uu2afoyq2qpylno8zvea0cvsjl4d</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Քննարկում:Իլգա-Իվոլգա</title>
    <ns>1</ns>
    <id>1099067</id>
    <revision>
      <id>8486423</id>
      <timestamp>2022-08-10T08:48:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Լուսի2021</username>
        <id>112517</id>
      </contributor>
      <comment>+{{ԹՀ|ru|Илга-Иволга|95070164}}</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="42" xml:space="preserve">{{ԹՀ|ru|Илга-Иволга|95070164}}</text>
      <sha1>2hzelzn3ctg7pudrn8y6ti4c4hjdqiy</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Մասնակցի քննարկում:Ալեքս999</title>
    <ns>3</ns>
    <id>1099068</id>
    <revision>
      <id>8486457</id>
      <timestamp>2022-08-10T11:14:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Voskanyan</username>
        <id>23951</id>
      </contributor>
      <comment>+{{subst:ողջույն}}</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7845" xml:space="preserve">== Ողջույն ==
{| style=&quot;width:100%; background:transparent; font-size:100%&quot;
 | style=&quot;background:#e0f0ff; border:1px solid silver; -moz-border-radius-topleft:12px; -webkit-border-top-left-radius:12px; border-top-left-radius:12px; width:20%; height:30px&quot; | &amp;nbsp;&amp;nbsp; [[Պատկեր:Help-browser.svg|18px|link=Վիքիպեդիա:Ինչ չէ Վիքիպեդիան]] [[Վիքիպեդիա:Ինչ չէ Վիքիպեդիան|Ի՞նչ չէ Վիքիպեդիան]]
 | style=&quot;background:#6495ed; color:white; padding:0.5em 0.5em 0.5em 1em; font-size:130%; border:1px solid silver; -moz-border-radius-topright:12px; -webkit-border-top-right-radius:12px; border-top-right-radius:12px; width:80%&quot; | Բարի գալուստ Վիքիպեդիա, [[Մասնակից:{{ROOTPAGENAME}}|&lt;span style=&quot;color:white&quot;&gt;{{ROOTPAGENAME}}&lt;/span&gt;]] {{-)}}&lt;/span&gt;
 |-
 | style=&quot;background:#e0e6ff; border:1px solid silver; height:30px; padding-left:1em&quot; | [[Պատկեր:Crystal Clear app ktip.png|18px|link=Վիքիպեդիա:Խորհրդարան]] [[Վիքիպեդիա:Խորհրդարան|Խորհրդարան]]
 | rowspan=&quot;8&quot; style=&quot;background:#fffff0; border:1px solid silver; -moz-border-radius-bottomright:12px; -webkit-border-bottom-right-radius:12px; border-bottom-right-radius:12px; padding:0.5em 1em&quot; | Վիքիպեդիայի մասնակիցների անունից ողջունում եմ Ձեզ Վիքիպեդիայի հայերեն բաժնում։ Հուսով ենք՝ մեծ բավականություն կստանաք՝ մասնակցելով այս նախագծին։

Ուշադրությո՛ւն դարձրեք աշխատանքի հիմնական սկզբունքներին, գործե՛ք վստահ ու մի՛շտ ունեցեք լավ ձգտումներ։

[[Պատկեր:Signature button.png|thumb|ստորագրելու համար պետք է սեղմել այստեղ]] Վիքիպեդիայում հոդվածները չեն ստորագրվում (խմբագրողների ցուցակը ավտոմատաբար ձևավորվում է հոդվածի «Պատմություն» պատուհանում), բայց եթե Դուք ցանկանաք մասնակցել [[Վիքիպեդիա:Խորհրդարան|Խորհրդարանում]] կամ առանձին հոդվածի քննարկմանը, ապա խնդրում ենք չմոռանալ [[Վիքիպեդիա:Ստորագրություն|ստորագրել]]՝ Ձեր մեկնաբանությունների վերջում ավելացնելով 4 ալիքանշաններից (&lt;nowiki&gt;~~~~&lt;/nowiki&gt;) կազմված նշանագիրը կամ սեղմելով կապույտ մատիտի նշանով սեղմակին (խմբագրման պատուհանիկի վերևում)։ 
{| class=&quot;infobox&quot; style=&quot;width: 40em; background-color:transparent; border:1px solid #f2a800; float:right; clear:right; font-size:100%&quot; cellspacing=&quot;4&quot;
|- style=&quot;vertical-align: top;&quot;
|[[Պատկեր:Writing star.svg|40px]]'''Մասնակցի՛ր այս ամիս կազմակերպվող նախագծերին։'''
[[Պատկեր:Round logo of the Edit-a-thon on Armenian topics.png|80px|frameless|աջից|link=Վիքինախագիծ:Հայկական թեմատիկայով վիքիարշավ 2022]]
* [[Վիքինախագիծ:Հայկական թեմատիկայով վիքիարշավ 2022|Հայկական թեմատիկայով վիքիարշավ 2022]]
* [[Վիքիպեդիա:Շաբաթը մեկ հոդված|Շաբաթը մեկ հոդված]]
* [[Վիքիպեդիա:Համագործակցություն/Ամենադիտվող հոդվածների բարելավում|Ամենադիտվող հոդվածների բարելավում]]
* [[Վիքիպեդիա:Կրթական ծրագիր|«Վիքիպեդիա» կրթական ծրագիր]]
* [[Վիքիպեդիա:50000 կարևորագույն հոդվածներ|Ես ստեղծում եմ կարևորագույն հոդված]]
* [[Վիքիպեդիա:Բժշկական կարևորագույն հոդվածներ|Բժշկական կարևորագույն հոդվածներ]]
* [[Վիքիպեդիա:Համագործակցություն/Այլ|Այլ նախագծեր]]
|}
Ձեր [[Մասնակից:{{BASEPAGENAME}}|մասնակցային էջում]] Դուք կարող եք գրել որոշ տեղեկություն Ձեր մասին. ասենք այս կամ այն լեզուների տիրապետելու կամ էլ հետաքրքրությունների մասին։ 

Եթե հարցեր ունեք, դիմե՛ք [[Օգնություն:Գլխացանկ|օգնության համակարգին]], գրե՛ք [[Վիքիպեդիա:Հարցեր|Հարցեր]] բաժնում կամ էլ խմբագրե՛ք [[Special:MyTalk|Ձեր քննարկման էջը]]. գրե՛ք &lt;nowiki&gt;{{Օգնեք ինձ}}&lt;/nowiki&gt; և շարադրեք տեքստը, և Ձեզ անպայման կօգնեն։

Հաճելի խմբագրումներ ենք մաղթում։ Եվս մեկ անգամ բարի գալուստ [[Հայերեն Վիքիպեդիա]]։ Հարգանքներով՝ [[Մասնակից:Voskanyan|Voskanyan]] ([[Մասնակցի քննարկում:Voskanyan|քննարկում]]) 11:14, 10 Օգոստոսի 2022 (UTC) 
&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #eee; padding-top:0.17em; padding-bottom:0.5em&quot;&gt;&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;font-size:90%; font-style:italic&quot;&gt;{{Դրոշ|Մեծ Բրիտանիա}} {{Դրոշ|ԱՄՆ}} Hello and welcome to the Armenian Wikipedia! We appreciate your contributions. If your Armenian skills are not good enough, that’s no problem. We have an [[Վիքիպեդիա:Դեսպանատուն|embassy]] where you can inquire for further information in your native language. We hope you enjoy your time here!&lt;/div&gt;
 |-
 | style=&quot;background:#e5e0ff; border:1px solid silver; height:30px; padding-left:1em&quot; | [[Պատկեր:Հօ (Բառգիրք հայկազեան լեզուի).png|18px|link=b:Ինչպես գրել հայերեն]] [[b:Ինչպես գրել հայերեն|Ինչպե՞ս գրել հայերեն]]
 |-
 | style=&quot;background:#f9e0ff; border:1px solid silver; height:30px; padding-left:1em&quot; | [[Պատկեր:View-refresh.svg|18px|link=Օգնություն:Դասընթաց]] [[Օգնություն:Դասընթաց|Խմբագրման ուղեցույց]]
 |-
 | style=&quot;background:#ffe0f1; border:1px solid silver; height:30px; padding-left:1em&quot; | [[Պատկեր:Accessories-text-editor.svg|18px|link=Վիքիպեդիա:Խուսափեք տարածված սխալներից]] [[Վիքիպեդիա:Խուսափեք տարածված սխալներից|Խուսափե՛ք տարածված սխալներից]]
 |-
 | style=&quot;background:#ffe0e6; border:1px solid silver; height:30px; padding-left:1em&quot; | [[Պատկեր:Wikipedia-logo-v2.svg|18px|link=Վիքիպեդիա:Վիքիպեդիայի մասին]] [[Վիքիպեդիա:Վիքիպեդիայի մասին|Վիքիպեդիայի մասին]]
 |-
 | style=&quot;background:#ffe5e0; border:1px solid silver; height:30px; padding-left:1em&quot; | [[Պատկեր:Green copyright.svg|18px|link=Վիքիպեդիա:Հեղինակային իրավունքներ]] [[Վիքիպեդիա:Հեղինակային իրավունքներ|Հեղինակային իրավունքներ]]
 |-
 | style=&quot;background:#ffefe0; border:1px solid silver; height:30px; padding-left:1em&quot; | [[Պատկեր:Nuvola apps bookcase.svg|18px|link=Վիքիպեդիա:Գլոսարիում]] [[Վիքիպեդիա:Գլոսարիում|Գլոսարիում]]
 |-
 | style=&quot;background:#ffefe0; border:1px solid silver; -moz-border-radius-bottomleft:12px; -webkit-border-bottom-left-radius:12px; border-bottom-left-radius:12px; height:30px; padding-left:1em&quot; | [[Պատկեր:BluePillar.svg|18px|link=Վիքիպեդիա:Հինգ սյուներ]] [[Վիքիպեդիա:Հինգ սյուներ|Հինգ սյուներ]]
|}</text>
      <sha1>hw5e6edot6hf3q2c1v2fj2ypbyi1qnt</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Մասնակցի քննարկում:Narek0077</title>
    <ns>3</ns>
    <id>1099069</id>
    <revision>
      <id>8486458</id>
      <timestamp>2022-08-10T11:14:19Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Voskanyan</username>
        <id>23951</id>
      </contributor>
      <comment>+{{subst:ողջույն}}</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7845" xml:space="preserve">== Ողջույն ==
{| style=&quot;width:100%; background:transparent; font-size:100%&quot;
 | style=&quot;background:#e0f0ff; border:1px solid silver; -moz-border-radius-topleft:12px; -webkit-border-top-left-radius:12px; border-top-left-radius:12px; width:20%; height:30px&quot; | &amp;nbsp;&amp;nbsp; [[Պատկեր:Help-browser.svg|18px|link=Վիքիպեդիա:Ինչ չէ Վիքիպեդիան]] [[Վիքիպեդիա:Ինչ չէ Վիքիպեդիան|Ի՞նչ չէ Վիքիպեդիան]]
 | style=&quot;background:#6495ed; color:white; padding:0.5em 0.5em 0.5em 1em; font-size:130%; border:1px solid silver; -moz-border-radius-topright:12px; -webkit-border-top-right-radius:12px; border-top-right-radius:12px; width:80%&quot; | Բարի գալուստ Վիքիպեդիա, [[Մասնակից:{{ROOTPAGENAME}}|&lt;span style=&quot;color:white&quot;&gt;{{ROOTPAGENAME}}&lt;/span&gt;]] {{-)}}&lt;/span&gt;
 |-
 | style=&quot;background:#e0e6ff; border:1px solid silver; height:30px; padding-left:1em&quot; | [[Պատկեր:Crystal Clear app ktip.png|18px|link=Վիքիպեդիա:Խորհրդարան]] [[Վիքիպեդիա:Խորհրդարան|Խորհրդարան]]
 | rowspan=&quot;8&quot; style=&quot;background:#fffff0; border:1px solid silver; -moz-border-radius-bottomright:12px; -webkit-border-bottom-right-radius:12px; border-bottom-right-radius:12px; padding:0.5em 1em&quot; | Վիքիպեդիայի մասնակիցների անունից ողջունում եմ Ձեզ Վիքիպեդիայի հայերեն բաժնում։ Հուսով ենք՝ մեծ բավականություն կստանաք՝ մասնակցելով այս նախագծին։

Ուշադրությո՛ւն դարձրեք աշխատանքի հիմնական սկզբունքներին, գործե՛ք վստահ ու մի՛շտ ունեցեք լավ ձգտումներ։

[[Պատկեր:Signature button.png|thumb|ստորագրելու համար պետք է սեղմել այստեղ]] Վիքիպեդիայում հոդվածները չեն ստորագրվում (խմբագրողների ցուցակը ավտոմատաբար ձևավորվում է հոդվածի «Պատմություն» պատուհանում), բայց եթե Դուք ցանկանաք մասնակցել [[Վիքիպեդիա:Խորհրդարան|Խորհրդարանում]] կամ առանձին հոդվածի քննարկմանը, ապա խնդրում ենք չմոռանալ [[Վիքիպեդիա:Ստորագրություն|ստորագրել]]՝ Ձեր մեկնաբանությունների վերջում ավելացնելով 4 ալիքանշաններից (&lt;nowiki&gt;~~~~&lt;/nowiki&gt;) կազմված նշանագիրը կամ սեղմելով կապույտ մատիտի նշանով սեղմակին (խմբագրման պատուհանիկի վերևում)։ 
{| class=&quot;infobox&quot; style=&quot;width: 40em; background-color:transparent; border:1px solid #f2a800; float:right; clear:right; font-size:100%&quot; cellspacing=&quot;4&quot;
|- style=&quot;vertical-align: top;&quot;
|[[Պատկեր:Writing star.svg|40px]]'''Մասնակցի՛ր այս ամիս կազմակերպվող նախագծերին։'''
[[Պատկեր:Round logo of the Edit-a-thon on Armenian topics.png|80px|frameless|աջից|link=Վիքինախագիծ:Հայկական թեմատիկայով վիքիարշավ 2022]]
* [[Վիքինախագիծ:Հայկական թեմատիկայով վիքիարշավ 2022|Հայկական թեմատիկայով վիքիարշավ 2022]]
* [[Վիքիպեդիա:Շաբաթը մեկ հոդված|Շաբաթը մեկ հոդված]]
* [[Վիքիպեդիա:Համագործակցություն/Ամենադիտվող հոդվածների բարելավում|Ամենադիտվող հոդվածների բարելավում]]
* [[Վիքիպեդիա:Կրթական ծրագիր|«Վիքիպեդիա» կրթական ծրագիր]]
* [[Վիքիպեդիա:50000 կարևորագույն հոդվածներ|Ես ստեղծում եմ կարևորագույն հոդված]]
* [[Վիքիպեդիա:Բժշկական կարևորագույն հոդվածներ|Բժշկական կարևորագույն հոդվածներ]]
* [[Վիքիպեդիա:Համագործակցություն/Այլ|Այլ նախագծեր]]
|}
Ձեր [[Մասնակից:{{BASEPAGENAME}}|մասնակցային էջում]] Դուք կարող եք գրել որոշ տեղեկություն Ձեր մասին. ասենք այս կամ այն լեզուների տիրապետելու կամ էլ հետաքրքրությունների մասին։ 

Եթե հարցեր ունեք, դիմե՛ք [[Օգնություն:Գլխացանկ|օգնության համակարգին]], գրե՛ք [[Վիքիպեդիա:Հարցեր|Հարցեր]] բաժնում կամ էլ խմբագրե՛ք [[Special:MyTalk|Ձեր քննարկման էջը]]. գրե՛ք &lt;nowiki&gt;{{Օգնեք ինձ}}&lt;/nowiki&gt; և շարադրեք տեքստը, և Ձեզ անպայման կօգնեն։

Հաճելի խմբագրումներ ենք մաղթում։ Եվս մեկ անգամ բարի գալուստ [[Հայերեն Վիքիպեդիա]]։ Հարգանքներով՝ [[Մասնակից:Voskanyan|Voskanyan]] ([[Մասնակցի քննարկում:Voskanyan|քննարկում]]) 11:14, 10 Օգոստոսի 2022 (UTC) 
&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;border-bottom:1px solid #eee; padding-top:0.17em; padding-bottom:0.5em&quot;&gt;&lt;/div&gt;
&lt;div style=&quot;font-size:90%; font-style:italic&quot;&gt;{{Դրոշ|Մեծ Բրիտանիա}} {{Դրոշ|ԱՄՆ}} Hello and welcome to the Armenian Wikipedia! We appreciate your contributions. If your Armenian skills are not good enough, that’s no problem. We have an [[Վիքիպեդիա:Դեսպանատուն|embassy]] where you can inquire for further information in your native language. We hope you enjoy your time here!&lt;/div&gt;
 |-
 | style=&quot;background:#e5e0ff; border:1px solid silver; height:30px; padding-left:1em&quot; | [[Պատկեր:Հօ (Բառգիրք հայկազեան լեզուի).png|18px|link=b:Ինչպես գրել հայերեն]] [[b:Ինչպես գրել հայերեն|Ինչպե՞ս գրել հայերեն]]
 |-
 | style=&quot;background:#f9e0ff; border:1px solid silver; height:30px; padding-left:1em&quot; | [[Պատկեր:View-refresh.svg|18px|link=Օգնություն:Դասընթաց]] [[Օգնություն:Դասընթաց|Խմբագրման ուղեցույց]]
 |-
 | style=&quot;background:#ffe0f1; border:1px solid silver; height:30px; padding-left:1em&quot; | [[Պատկեր:Accessories-text-editor.svg|18px|link=Վիքիպեդիա:Խուսափեք տարածված սխալներից]] [[Վիքիպեդիա:Խուսափեք տարածված սխալներից|Խուսափե՛ք տարածված սխալներից]]
 |-
 | style=&quot;background:#ffe0e6; border:1px solid silver; height:30px; padding-left:1em&quot; | [[Պատկեր:Wikipedia-logo-v2.svg|18px|link=Վիքիպեդիա:Վիքիպեդիայի մասին]] [[Վիքիպեդիա:Վիքիպեդիայի մասին|Վիքիպեդիայի մասին]]
 |-
 | style=&quot;background:#ffe5e0; border:1px solid silver; height:30px; padding-left:1em&quot; | [[Պատկեր:Green copyright.svg|18px|link=Վիքիպեդիա:Հեղինակային իրավունքներ]] [[Վիքիպեդիա:Հեղինակային իրավունքներ|Հեղինակային իրավունքներ]]
 |-
 | style=&quot;background:#ffefe0; border:1px solid silver; height:30px; padding-left:1em&quot; | [[Պատկեր:Nuvola apps bookcase.svg|18px|link=Վիքիպեդիա:Գլոսարիում]] [[Վիքիպեդիա:Գլոսարիում|Գլոսարիում]]
 |-
 | style=&quot;background:#ffefe0; border:1px solid silver; -moz-border-radius-bottomleft:12px; -webkit-border-bottom-left-radius:12px; border-bottom-left-radius:12px; height:30px; padding-left:1em&quot; | [[Պատկեր:BluePillar.svg|18px|link=Վիքիպեդիա:Հինգ սյուներ]] [[Վիքիպեդիա:Հինգ սյուներ|Հինգ սյուներ]]
|}</text>
      <sha1>hw5e6edot6hf3q2c1v2fj2ypbyi1qnt</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Կատեգորիա:Արաբկիր վարչական շրջանի թաղամասեր</title>
    <ns>14</ns>
    <id>1099070</id>
    <revision>
      <id>8486467</id>
      <timestamp>2022-08-10T11:26:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>GeoO</username>
        <id>14988</id>
      </contributor>
      <comment>Նոր էջ «[[Կատեգորիա:Երևանի վարչական բաժանում|Ա]]»:</comment>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="72" xml:space="preserve">[[Կատեգորիա:Երևանի վարչական բաժանում|Ա]]</text>
      <sha1>6h7dgfvuth0wm2sye5vomtcanzbl13z</sha1>
    </revision>
  </page>
</mediawiki>