Wikipedia
glkwiki
https://glk.wikipedia.org/wiki/%DA%AF%D8%AA%CB%87_%D9%88%D9%84%DA%AF
MediaWiki 1.39.0-wmf.26
first-letter
مديا
خاص
گب
کارگير
کارگيرˇ گب
Wikipedia
مدي Wikipedia
فاىل
فاىلˇ گب
مدياويکي
مدياويکي گب
قالب
قالبˇ گب
رانما
رانما گب
جرگه
جرگه گب
TimedText
TimedText talk
پودمان
بحث پودمان
ابزار
بحث ابزار
توضیحات ابزار
بحث توضیحات ابزار
هۊشنگ ايبتهاج
0
3329
62403
62402
2022-08-24T12:50:31Z
Dokkōdō
9956
/* زندگی */
wikitext
text/x-wiki
{{زيوشنامه جعبه
| نام= هۊشنگ ايبتهاج
|تصویر=Hushang Ebtehaj - هوشنگ ابتهاج.jpg
|تاتايي تؤضيح= ايبتهاج ۱۳۹۲ سال ٚ مئن
|أصلي نام= أمير هۊشنگ ايبتهاج سميعي گيلاني<ref>مجله بخارا، ۹۲ صفحهٔ ۲۸۹</ref>
|فعاليت ٚ زمينه= أدبيات
|مليت= [[ايران|ايراني]]
|بزارۊج= ۱۳۰۶ اسفند ۶
|بزاجيگا= [[گيلان]]، [[رشت]]
|والدین= ميرزا آقاخان ايبتهاج، فاطمه رفعت
|بمردن ٚ رۊج= ۱۴۰۱ مرداد ۱۹
|بمردن ٚ جيگا= [[آلمان]]، کؤلن
|زيوش ٚ جيگا=
|مختصات محل زندگی=
|مدفن=
|باخي نامان= هـ.ا. سایه
|پیشه= شاعر، نيويشتنکس
|کار گۊدن ٚ سالان=
|نقش برجسته=
|همسر= آلما مایکیال (۱۳۳۷–۱۴۰۰)
|زيوش ٚ شريکان=
|زاکان= ۴
|تأثير بنأ=
|تأثير بيگيته= حافظ
|وبجيگا=
|ايمضا= Saayeh-emzaa.png
}}
'''أمير هۊشنگ ايبتهاج سميعي گيلاني''' (۱۳۰۶ اسفند ۶، ۱۴۰۱ مرداد ۱۹) کي هۊشنگ ايبتهاج ٚ نام ٚ أمرأ معرۊف بۊ ؤ اۊن ٚ تخلص ني '''سایه''' بۊ، ايته [[ايران|ايراني]] شاعر ؤ نيويشتنکس بۊ.<ref>{cite web|title=سایه، شاعر ایرانی درگذشت|website=BBC News فارسی|date=2022-08-09|url=https://www.bbc.com/persian/iran-features-50558317|language=fa|accessdate=2022-08-10}}</ref> اۊن خۊ أوولي کيتاب-أ ''نخستین نغمهها'' نام ٚ أمرأ ۱۳۲۵ سال ٚ مئن مؤنتشر-أ گۊده. اۊن ٚ باخي أثران ٚ جه شأ «سپیده»، «در کوچهسار شب»، «حصار» ؤ «ارغوان»-أ نام بؤردن کي همه ته [[فارسي زوؤن|فارسي]] مئن بينيويشته بۊبؤستده. اۊن هأتؤني، «گلها» برنامه مئن کي ايته راديؤئي برنامه بۊ کار گۊدي ؤ دؤجئه مزقان ٚ پخش ٚ گۊدن ٚ بنانأنکس بۊ. ايبتهاج با أنکي [[گيلان]] ٚ شين بۊ ولي أن ٚ شعران همه [[فارسي زوؤن|فارسي]] ايسد ؤ حتی ايته شعر ؤ ايته بیت-أ ني [[گيلکي]] زوان ٚ مئن نينيويشته. اۊن خۊ ايته بۊگۊ بيشتاو ٚ مئن گه کي من مي عۊمر ٚ مئن ده دئقه ني گيلکي گب نزئمه<ref>https://diyarmirza.ir/1397/12/%D8%AF%D8%B1-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87-%D9%85%D8%A7-%DA%AF%DB%8C%D9%84%DA%A9%DB%8C-%D8%AD%D8%B1%D9%81%E2%80%8C%D8%B2%D8%AF%D9%86-%D8%B9%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%AA-%D8%B5%D9%85%DB%8C%D9%85%DB%8C%D8%AA/</ref> ؤ أصلاً مي أصلي زوان گيلکي نيه ؤ خؤره گيلک نأنستي.<ref>https://dastan.ourmag.ir/entries/21749/</ref>
== زندگی ==
أمير هۊشنگ ايبتهاج ۱۳۰۶ ايسفند ۶ مئن، [[رشت]] ٚ [[اۊستاسرا]] محله دۊرۊن ايته بهايي خانواده مئن دۊنیا بأمؤ.<ref>https://ir.voanews.com/a/iran-poet-sayeh/6695397.html</ref>
اۊن ٚ پئر «آقاخان ايبتهاج» رشت ٚ مئن پجشک بۊ ؤ پۊرسينا ناخۊشخانه مئن ريئيس بۊ. اۊن ٚ پيله پئر «ايبراهيم ايبتهاج الملک» گَرکان ٚ شين بۊ کي ايته جه [[مرکزي اۊستان]] ٚ رۊستایان ایسه<ref>از کتاب پیر پرنیاناندیش؛ در صحبت سایه، در بخش اول کتاب با عنوان «غفلت پاکی بود» صفحه 7</ref> ؤ اۊن پيله مار رشت ٚ شين بۊ.<ref>{یادکرد وب|عنوان=درگذشت هوشنگ ابتهاج / سایه با هفت هزار سالگان سر به سر شد|نشانی=https://www.irna.ir/news/84848894/درگذشت-هوشنگ-ابتهاج-سایه-با-هفت-هزار-سالگان-سر-به-سر-شد|وبگاه=ایرنا|تاریخ=۱۹ مرداد ۱۴۰۱|بازبینی=2022-08-10|کد زبان=fa|نام خانوادگی=}}</ref>
اۊن ٚ پيله پئر-أ جنگليئن ٚ زمات ايته افراطي ايسلامگرا داز ٚ أمرأ بۊکۊشته.<ref>{یادکرد وب|عنوان=شاعر «ارغوان» درگذشت؛ نگاهی به زندگی و آثار امیر هوشنگ ابتهاج مشهور به سایه|نشانی=https://ir.voanews.com/a/iran-poet-sayeh/6695397.html|وبگاه=صدای آمریکا|بازبینی=2022-08-10|کد زبان=fa|تاریخ=۱۹ مرداد ۱۴۰۱}}</ref><ref name=":0">{یادکرد کتاب|عنوان=عابدی، کامیار (۱۳۹۰). در زلالِ شعر ص۱۷تا۱۹؛ بررسی زندگی و شعر هوشنگ ابتهاج. تهران: ثالث. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۳۸۰-۲۶۱-۵.}}</ref><ref>{یادکرد کتاب|عنوان=خاطرات ابوالحسن ابتهاج - جلد ۱ - انتشارات علمی - بهار ۷۱ - صفحهٔ ۱۳}}</ref>
آقاخان ايبتهاج سۊ ته برار دأشتي کي اۊشان ٚ نامان غلامحسین ايبتهاج، أبۊالحسن ايبتهاج ؤ أحمدعلي ايبتهاج بۊ ؤ هۊشنگ ٚ عامۊیان بۊد.
هۊشنگ ايبتهاج خۊ ايبتدايي تحصيل-أ [[رشت]] ٚ مئن بخانده ؤ دبيرستان ٚ ره بۊشؤ [[تئران]] ؤ هۊ زمات خۊ أوولي شعر ٚ دفتر-أ بينيويشته کي اۊن ٚ نام ''نخستین نغمهها'' بۊ.
ايبتهاج خۊ أوَرنايي زمات ايته أرمني کؤر-أ ديل دوسته کي گاليا نام دأشتي ؤ رشت ٚ مئن ايسا بۊ. هۊشنگ اۊ زمات أ عشق ٚ وأسي پۊر عاشقانه شعر بينيويشته.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=معشوق زیبا|نشانی=https://article.tebyan.net/92717|وبگاه=تبیان|تاریخ=1388-05-03|بازبینی=2022-08-10|نام=|نام خانوادگی=|نویسنده=مریم امامی|کد زبان=fa}}</ref>
سایه ۱۳۴۶ سال مئن بۊشؤ حافظ ٚ مقبره ؤ شيراز ٚ هۊنر ٚ جشن ٚ دۊرۊن شعر بخانده ؤ باستاني پاريزي خۊ سفرنامه مئن کي اۊن ٚ نام ''پاريز تا پاريس'' ايسه، بينيويشته کي مردۊم هۊشنگ ٚ شعر خاندن-أ پۊر خۊش بدأشتد ؤ نيويسه کي تا هأسأ نيده بۊ مردۊم ايته نؤ شعر ٚ ايشتاوستن ٚ پسي أندر هیجاني ببد.
ايبتهاج ۱۳۵۰ تا ۱۳۵۶ سالان ٚ جه «گلها» راديؤيي برنامه مئن سرپرست بۊ ؤ هفته دؤجئه مزقانان ٚ برنامه بنانأنکس بۊ. اي سري جه اۊن ٚ غزلان ؤ شعران ؤ تصنيفان-أ خانشگراني محمدرضا شجريان، أحمدظاهر، عليرضا افتخاری، شهرام ناظري، حسین قوامي و محمد اصفهاني مأنستن ايجرا بۊگۊدئد. اۊن معرۊف تصنيفان جه شأ تو «ای پری کجایی» ؤ «سپیده»-أ نام بؤردن.
سایه ژاله میدان ٚ واقعه پسي کي ۱۳۵۷ شهريور ٚ ۱۷ مئن رؤخ بدأ محمدرضا لطفي ؤ محمدرضا شجريان ؤ حسین عليزاده أمرأ، پألوي حؤکۊمت ٚ اعتراض گۊدن ٚ وأسي راديؤ جه استعفا بدأ.<ref>{یادکرد وب|عنوان=ابتهاج: نمیتوانم ایران را بی بودن شجریان تصور کنم|نشانی=http://www.taadolnewspaper.ir/بخش-صفحه-شانزدهم-97/172166-ابتهاج-نمی-توانم-ایران-را-بی-بودن-شجریان-تصور-کنم|وبگاه=روزنامه تعادل|بازبینی=2022-08-10|کد زبان=fa|تاریخ=1399-07-27}}</ref>
ايبتهاج اينقلاب ٚ پسي پؤست بيگيته ؤ تئران ٚ سيمان ٚ دؤلتي شرکت ٚ مۊدير بۊبؤست.<ref>{یادکرد وب|عنوان=هوشنگ ابتهاج؛ از سایه تا ارغوان + زندگینامه|نشانی=https://www.imna.ir/news/412197/هوشنگ-ابتهاج-از-سایه-تا-ارغوان-زندگینامه|وبگاه=ایمنا|تاریخ=۶ اسفند ۱۳۹۸|بازبینی=2022-08-10|کد زبان=fa}}</ref>
اۊن ۱۳۶۶ سال ٚ مئن خۊ خانواده أمرأ بۊشؤ [[آلمان]] ؤ هۊیه بئسا ؤ هر چن وخت سفر ٚ ره آمؤيي ايران.<ref>{یادکرد وب|نویسنده=اصلاحات نو|کد زبان=فا|تاریخ=۱۲ اسفند ۹۶|وبگاه=اصلاحات پرس|نشانی=https://eslahaatpress.com|عنوان=هوشنگ ابتهاج: به تماشای دیوانه خانه دنیا نشستهام}}</ref>
هۊشنگ ٚ شخصي خانه کي خؤره اۊن-أ چأگۊده، ۱۳۸۷ سال ٚ مئن ''أرغوان ٚ خانه'' نام ٚ أمرأ فرهنگي ميراث ٚ سازمان ٚ مئن ثبت بۊبؤسته. أ نام-أ أن ٚ وأسي بنأده کي ايته أرغوان ٚ دار اۊن ٚ سأرا مئن دره ؤ سایه خۊ أرغوان ٚ شعر-أ اۊ دار ٚ ره بينيويشته.<ref>رد خاطرات «هوشنگ ابتهاج» را کجا بگیریم؟ - ایسنا (isna.ir)</ref>
«حافظ به سعی سایه» ايته جه مۊهمترين ايبتهاج ٚ أثران ايسه کي ۱۳۷۲ سال ٚ مئن کارنامه نشر، اۊن-أ مۊنتشر-أ گۊده. أ أثر حافظ ٚ غزلان ٚ تصحيح ايسه ؤ سایه دراز ٚ سالان اۊن ٚ ره کۊنۊش بۊگۊده ؤ بأزين أ أثر-أ خۊ زناک-أ تقديم بۊگۊده.<ref>{یادکرد وب |url=http://www.ketabnews.com/detail-6239-fa-1.html |title=از هوشنگ ابتهاج چه خبر؟ |accessdate=۲۶ اکتبر ۲۰۱۰ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20101229083151/http://www.ketabnews.com/detail-6239-fa-1.html |archivedate=۲۹ دسامبر ۲۰۱۰ |dead-url=yes}}</ref>
۱۳۹۵ مهر ٚ ۱۰ مئن بيس ؤ سوؤمي محمۊد أفشار یزدي أدبي ؤ تاريخي جائزه-یأ أفشار ٚ مؤقۊفات ٚ باغ ٚ مئن جائزه هیئت ٚ اينتخاب أمرأ، هۊشنگ ايبتهاج-أ فدأده.
<ref>{یادکرد وب|عنوان=امیرهوشنگ ابتهاج (سایه)|نشانی=http://mahmoudafshar.ir/afsharawarder/استاد-امیرهوشنگ-ابتهاجشاعر-نامدار-ای/|وبگاه=بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار|بازبینی=2022-08-10|کد زبان=fa-IR}}</ref>
۱۳۹۷ مهر ۱۲ مئن، هۊنر صۊل ٚ ره بینالمللي جشن ٚ مئن، هۊنر صۊل ٚ ره نيشان-أ ايبتهاج ؤ سۊته دئه شاعر-أ فدأده.<ref>{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=fa|تاریخ=۱۳ مهر ۱۳۹۷|وبگاه=خبرگزاری مهر|نشانی=https://www.mehrnews.com/news/4421076/۴-هنرمند-نشان-عالی-صلح-دریافت-کردند-انتقاد-از-بی-مهری-ها|عنوان=۴ هنرمند نشان عالی صلح دریافت کردند/ انتقاد از بیمهریها|تاریخ بازبینی=2022-08-10}}</ref>
هۊشنگ ايبتهاج ۱۴۰۱ مرداد ۱۹ مئن ۹۴ سال سند ٚ أمرأ کۊليه نارسايي وأسي آلمان ٚ کؤلن ٚ فؤت بۊگۊده.<ref>{یادکرد وب|نشانی=https://www.asriran.com/fa/news/852675/هوشنگ-ابتهاج-سایه-درگذشت|عنوان=هوشنگ ابتهاج (سایه) درگذشت}}</ref><ref name="BBC News فارسی 2022"/><ref>{یادکرد وب|عنوان=هوشنگ ابتهاج (سایه) درگذشت|نشانی=https://www.radiofarda.com/a/iranian-poet-houshang-ebtehaj-passed-away/31980921.html|وبگاه=رادیو فردا|بازبینی=2022-08-10|کد زبان=fa|تاریخ=1401-05-19}}</ref><ref>{یادکرد وب|عنوان=پیکر هوشنگ ابتهاج به ایران می آید/ تشییع از کنار درخت «ارغوان»|نشانی=https://www.ilna.ir/بخش-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%D9%87%D9%86%D8%B1-6/1264898-%D9%BE%DB%8C%DA%A9%D8%B1-%D9%87%D9%88%D8%B4%D9%86%DA%AF-%D8%A7%D8%A8%D8%AA%D9%87%D8%A7%D8%AC-%D8%A8%D9%87-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D9%85%DB%8C-%D8%A2%DB%8C%D8%AF-%D8%AA%D8%B4%DB%8C%DB%8C%D8%B9-%D8%A7%D8%B2-%DA%A9%D9%86%D8%A7%D8%B1-%D8%AF%D8%B1%D8%AE%D8%AA-%D8%A7%D8%B1%D8%BA%D9%88%D8%A7%D9%86|وبگاه=خبرگزاری ایلنا|بازبینی=2022-08-16|کد زبان=fa}}</ref>
== کيتاب شينأسي ==
[[فاىل:هوشنگ ابتهاج (ه.ا.سایه)- Hooshang Ebtehaj.jpg|thumb]]
* ''نخستین نغمهها''، ۱۳۲۵
* ''سراب''، ۱۳۳۰
* ''سیاهمشق''، ۱۳۳۲ فروردین، آخري نؤسخه: ۱۳۷۸، کارنامه اينتشارات<ref>{Cite journal|last=آیتی|first=عبدالمحمد|date=1332-04-01|title=نقدی بر غزل معاصر (به مناسبت انتشار سیاه مشق)|url=http://noo.rs/mMA20|journal=فرهنگ نو|language=fa|volume=9|issue=1|pages=41–59}}</ref>
* ''شبگیر''، ۱۳۳۲ مرداد
* ''زمین''، ۱۳۳۴ دی ۱۳۳۴
* ''چند برگ از یلدا''، ۱۳۳۴ آبان
* ''یادنامه''، ۱۳۴۸ مهر (هؤهانس تۊمانيان ٚ أرمني شعر ٚ ترجۊمه کي نادر نادرپۊر، گالۊست خاننتس ؤ رؤبن ٚ ليلجار ٚ أمرأ أنجام بيگيته)
* ''تا صبح شب یلدا''، ۱۳۶۰ مهر
* ''یادگار خون سرو''، ۱۳۶۰ بهمن
* ''حافظ به سعی سایه'' (حافظ ٚ دیوان، ايبتهاج ٚ تصحيح ٚ أمرأ)
* ''آینه در آینه'' (دؤجئه شعران)، محمدرضا شفيعي کدکني دؤجئن ٚ أمرأ، ۱۳۶۹
* ''تاسیان'' (ايبتهاج ٚ شعران، نؤ قالب ٚ مئن)، کارنامه اينتشارات، ۱۳۸۵ مهر. با أنکي أ کيتاب ٚ نام ايته گيلکي واجه ايسه ولي اۊن ٚ شعران همه دانه فارسي ايسد.
* ''پیر پرنیاناندیش'' (سایه خاطرهئن کي ايته بۊگۊ بيشتاو ٚ مئن ميلاد عظيمي ؤ عاطفه طيه أمرأ بۊگۊته بۊبؤسته)، سخن ٚ انتشارات، ۱۳۹۱
* ''بانگ نی''، کارنامه اينتشارات، ۱۳۹۵
* ''هديه'' (دؤجئه شعران)، عبدالله فرادي، محمۊد أفشار ٚ اينتشارات، ۱۳۹۷<ref>{یادکرد وب|عنوان=جدیدترین اثر ابتهاج منتشر شد/ «هدیه» سایه به غزل دوستان- اخبار فرهنگی تسنیم {{!}} Tasnim|نشانی=https://www.tasnimnews.com/fa/news/1397/06/03/1809738/%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86-%D8%A7%D8%AB%D8%B1-%D8%A7%D8%A8%D8%AA%D9%87%D8%A7%D8%AC-%D9%85%D9%86%D8%AA%D8%B4%D8%B1-%D8%B4%D8%AF-%D9%87%D8%AF%DB%8C%D9%87-%D8%B3%D8%A7%DB%8C%D9%87-%D8%A8%D9%87-%D8%BA%D8%B2%D9%84-%D8%AF%D9%88%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86|وبگاه=خبرگزاری تسنیم {{!}} Tasnim|بازبینی=1397-06-03|کد زبان=fa}}</ref>
==سربس==
[[جرگه:نويشتنکسؤن]]
[[رده:ادب]]
[[رده:مردوم]]
[[رده:۱۵۰۱]]
[[رده:امیر ما]]
[[رده:حىاتي وانويسؤن]]
[[جرگه:شاعرؤن]]
i4yjuga0pzols3def1r3eml5qf71sg5
62404
62403
2022-08-24T12:51:21Z
Dokkōdō
9956
/* زندگی */
wikitext
text/x-wiki
{{زيوشنامه جعبه
| نام= هۊشنگ ايبتهاج
|تصویر=Hushang Ebtehaj - هوشنگ ابتهاج.jpg
|تاتايي تؤضيح= ايبتهاج ۱۳۹۲ سال ٚ مئن
|أصلي نام= أمير هۊشنگ ايبتهاج سميعي گيلاني<ref>مجله بخارا، ۹۲ صفحهٔ ۲۸۹</ref>
|فعاليت ٚ زمينه= أدبيات
|مليت= [[ايران|ايراني]]
|بزارۊج= ۱۳۰۶ اسفند ۶
|بزاجيگا= [[گيلان]]، [[رشت]]
|والدین= ميرزا آقاخان ايبتهاج، فاطمه رفعت
|بمردن ٚ رۊج= ۱۴۰۱ مرداد ۱۹
|بمردن ٚ جيگا= [[آلمان]]، کؤلن
|زيوش ٚ جيگا=
|مختصات محل زندگی=
|مدفن=
|باخي نامان= هـ.ا. سایه
|پیشه= شاعر، نيويشتنکس
|کار گۊدن ٚ سالان=
|نقش برجسته=
|همسر= آلما مایکیال (۱۳۳۷–۱۴۰۰)
|زيوش ٚ شريکان=
|زاکان= ۴
|تأثير بنأ=
|تأثير بيگيته= حافظ
|وبجيگا=
|ايمضا= Saayeh-emzaa.png
}}
'''أمير هۊشنگ ايبتهاج سميعي گيلاني''' (۱۳۰۶ اسفند ۶، ۱۴۰۱ مرداد ۱۹) کي هۊشنگ ايبتهاج ٚ نام ٚ أمرأ معرۊف بۊ ؤ اۊن ٚ تخلص ني '''سایه''' بۊ، ايته [[ايران|ايراني]] شاعر ؤ نيويشتنکس بۊ.<ref>{cite web|title=سایه، شاعر ایرانی درگذشت|website=BBC News فارسی|date=2022-08-09|url=https://www.bbc.com/persian/iran-features-50558317|language=fa|accessdate=2022-08-10}}</ref> اۊن خۊ أوولي کيتاب-أ ''نخستین نغمهها'' نام ٚ أمرأ ۱۳۲۵ سال ٚ مئن مؤنتشر-أ گۊده. اۊن ٚ باخي أثران ٚ جه شأ «سپیده»، «در کوچهسار شب»، «حصار» ؤ «ارغوان»-أ نام بؤردن کي همه ته [[فارسي زوؤن|فارسي]] مئن بينيويشته بۊبؤستده. اۊن هأتؤني، «گلها» برنامه مئن کي ايته راديؤئي برنامه بۊ کار گۊدي ؤ دؤجئه مزقان ٚ پخش ٚ گۊدن ٚ بنانأنکس بۊ. ايبتهاج با أنکي [[گيلان]] ٚ شين بۊ ولي أن ٚ شعران همه [[فارسي زوؤن|فارسي]] ايسد ؤ حتی ايته شعر ؤ ايته بیت-أ ني [[گيلکي]] زوان ٚ مئن نينيويشته. اۊن خۊ ايته بۊگۊ بيشتاو ٚ مئن گه کي من مي عۊمر ٚ مئن ده دئقه ني گيلکي گب نزئمه<ref>https://diyarmirza.ir/1397/12/%D8%AF%D8%B1-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87-%D9%85%D8%A7-%DA%AF%DB%8C%D9%84%DA%A9%DB%8C-%D8%AD%D8%B1%D9%81%E2%80%8C%D8%B2%D8%AF%D9%86-%D8%B9%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%AA-%D8%B5%D9%85%DB%8C%D9%85%DB%8C%D8%AA/</ref> ؤ أصلاً مي أصلي زوان گيلکي نيه ؤ خؤره گيلک نأنستي.<ref>https://dastan.ourmag.ir/entries/21749/</ref>
== زندگی ==
أمير هۊشنگ ايبتهاج ۱۳۰۶ ايسفند ۶ مئن، [[رشت]] ٚ [[اۊستاسرا]] محله دۊرۊن ايته بهايي خانواده مئن دۊنیا بأمؤ.<ref>https://ir.voanews.com/a/iran-poet-sayeh/6695397.html</ref>
اۊن ٚ پئر «آقاخان ايبتهاج» رشت ٚ مئن پجشک بۊ ؤ پۊرسينا ناخۊشخانه مئن ريئيس بۊ. اۊن ٚ پيله پئر «ايبراهيم ايبتهاج الملک» گَرکان ٚ شين بۊ کي ايته جه [[مرکزي اۊستان]] ٚ رۊستایان ایسه<ref>از کتاب پیر پرنیاناندیش؛ در صحبت سایه، در بخش اول کتاب با عنوان «غفلت پاکی بود» صفحه 7</ref> ؤ اۊن پيله مار رشت ٚ شين بۊ.<ref>{یادکرد وب|عنوان=درگذشت هوشنگ ابتهاج / سایه با هفت هزار سالگان سر به سر شد|نشانی=https://www.irna.ir/news/84848894/درگذشت-هوشنگ-ابتهاج-سایه-با-هفت-هزار-سالگان-سر-به-سر-شد|وبگاه=ایرنا|تاریخ=۱۹ مرداد ۱۴۰۱|بازبینی=2022-08-10|کد زبان=fa|نام خانوادگی=}}</ref>
اۊن ٚ پيله پئر-أ جنگليئن ٚ زمات ايته افراطي ايسلامگرا داز ٚ أمرأ بۊکۊشته.<ref>{یادکرد وب|عنوان=شاعر «ارغوان» درگذشت؛ نگاهی به زندگی و آثار امیر هوشنگ ابتهاج مشهور به سایه|نشانی=https://ir.voanews.com/a/iran-poet-sayeh/6695397.html|وبگاه=صدای آمریکا|بازبینی=2022-08-10|کد زبان=fa|تاریخ=۱۹ مرداد ۱۴۰۱}}</ref><ref name=":0">{یادکرد کتاب|عنوان=عابدی، کامیار (۱۳۹۰). در زلالِ شعر ص۱۷تا۱۹؛ بررسی زندگی و شعر هوشنگ ابتهاج. تهران: ثالث. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۳۸۰-۲۶۱-۵.}}</ref><ref>{یادکرد کتاب|عنوان=خاطرات ابوالحسن ابتهاج - جلد ۱ - انتشارات علمی - بهار ۷۱ - صفحهٔ ۱۳}}</ref>
آقاخان ايبتهاج سۊ ته برار دأشتي کي اۊشان ٚ نامان غلامحسین ايبتهاج، أبۊالحسن ايبتهاج ؤ أحمدعلي ايبتهاج بۊ ؤ هۊشنگ ٚ عامۊیان بۊد.
هۊشنگ ايبتهاج خۊ ايبتدايي تحصيل-أ [[رشت]] ٚ مئن بخانده ؤ دبيرستان ٚ ره بۊشؤ [[تئران]] ؤ هۊ زمات خۊ أوولي شعر ٚ دفتر-أ بينيويشته کي اۊن ٚ نام ''نخستین نغمهها'' بۊ.
ايبتهاج خۊ أوَرنايي زمات ايته أرمني کؤر-أ ديل دوسته کي گاليا نام دأشتي ؤ رشت ٚ مئن ايسا بۊ. هۊشنگ اۊ زمات أ عشق ٚ وأسي پۊر عاشقانه شعر بينيويشته.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=معشوق زیبا|نشانی=https://article.tebyan.net/92717|وبگاه=تبیان|تاریخ=1388-05-03|بازبینی=2022-08-10|نام=|نام خانوادگی=|نویسنده=مریم امامی|کد زبان=fa}}</ref>
سایه ۱۳۴۶ سال مئن بۊشؤ حافظ ٚ مقبره ؤ شيراز ٚ هۊنر ٚ جشن ٚ دۊرۊن شعر بخانده ؤ باستاني پاريزي خۊ سفرنامه مئن کي اۊن ٚ نام ''پاريز تا پاريس'' ايسه، بينيويشته کي مردۊم هۊشنگ ٚ شعر خاندن-أ پۊر خۊش بدأشتد ؤ نيويسه کي تا هأسأ نيده بۊ مردۊم ايته نؤ شعر ٚ ايشتاوستن ٚ پسي أندر هیجاني ببد.
ايبتهاج ۱۳۵۰ تا ۱۳۵۶ سالان ٚ جه «گلها» راديؤيي برنامه مئن سرپرست بۊ ؤ هفته دؤجئه مزقانان ٚ برنامه بنانأنکس بۊ. اي سري جه اۊن ٚ غزلان ؤ شعران ؤ تصنيفان-أ خانشگراني محمدرضا شجريان، أحمدظاهر، عليرضا افتخاری، شهرام ناظري، حسین قوامي و محمد اصفهاني مأنستن ايجرا بۊگۊدئد. اۊن معرۊف تصنيفان جه شأ تو «ای پری کجایی» ؤ «سپیده»-أ نام بؤردن.
سایه ژاله میدان ٚ واقعه پسي کي ۱۳۵۷ شهريور ٚ ۱۷ مئن رؤخ بدأ محمدرضا لطفي ؤ محمدرضا شجريان ؤ حسین عليزاده أمرأ، پألوي حؤکۊمت ٚ اعتراض گۊدن ٚ وأسي راديؤ جه استعفا بدأ.<ref>{یادکرد وب|عنوان=ابتهاج: نمیتوانم ایران را بی بودن شجریان تصور کنم|نشانی=http://www.taadolnewspaper.ir/بخش-صفحه-شانزدهم-97/172166-ابتهاج-نمی-توانم-ایران-را-بی-بودن-شجریان-تصور-کنم|وبگاه=روزنامه تعادل|بازبینی=2022-08-10|کد زبان=fa|تاریخ=1399-07-27}}</ref>
ايبتهاج اينقلاب ٚ پسي پؤست بيگيته ؤ تئران ٚ سيمان ٚ دؤلتي شرکت ٚ مۊدير بۊبؤست.<ref>{یادکرد وب|عنوان=هوشنگ ابتهاج؛ از سایه تا ارغوان + زندگینامه|نشانی=https://www.imna.ir/news/412197/هوشنگ-ابتهاج-از-سایه-تا-ارغوان-زندگینامه|وبگاه=ایمنا|تاریخ=۶ اسفند ۱۳۹۸|بازبینی=2022-08-10|کد زبان=fa}}</ref>
اۊن ۱۳۶۶ سال ٚ مئن خۊ خانواده أمرأ بۊشؤ [[آلمان]] ؤ هۊیه بئسا ؤ هر چن وخت سفر ٚ ره آمؤيي ايران.<ref>{یادکرد وب|نویسنده=اصلاحات نو|کد زبان=فا|تاریخ=۱۲ اسفند ۹۶|وبگاه=اصلاحات پرس|نشانی=https://eslahaatpress.com|عنوان=هوشنگ ابتهاج: به تماشای دیوانه خانه دنیا نشستهام}}</ref>
هۊشنگ ٚ شخصي خانه کي خؤره اۊن-أ چأگۊده، ۱۳۸۷ سال ٚ مئن ''أرغوان ٚ خانه'' نام ٚ أمرأ فرهنگي ميراث ٚ سازمان ٚ مئن ثبت بۊبؤسته. أ نام-أ أن ٚ وأسي بنأده کي ايته أرغوان ٚ دار اۊن ٚ سأرا مئن دره ؤ سایه خۊ أرغوان ٚ شعر-أ اۊ دار ٚ ره بينيويشته.<ref>رد خاطرات «هوشنگ ابتهاج» را کجا بگیریم؟ - ایسنا (isna.ir)</ref>
«حافظ به سعی سایه» ايته جه مۊهمترين ايبتهاج ٚ أثران ايسه کي ۱۳۷۲ سال ٚ مئن کارنامه نشر، اۊن-أ مۊنتشر-أ گۊده. أ أثر حافظ ٚ غزلان ٚ تصحيح ايسه ؤ سایه دراز ٚ سالان اۊن ٚ ره کۊنۊش بۊگۊده ؤ بأزين أ أثر-أ خۊ زناک-أ تقديم بۊگۊده.<ref>{یادکرد وب |url=http://www.ketabnews.com/detail-6239-fa-1.html |title=از هوشنگ ابتهاج چه خبر؟ |accessdate=۲۶ اکتبر ۲۰۱۰ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20101229083151/http://www.ketabnews.com/detail-6239-fa-1.html |archivedate=۲۹ دسامبر ۲۰۱۰ |dead-url=yes}}</ref>
۱۳۹۵ مهر ٚ ۱۰ مئن بيس ؤ سوؤمي محمۊد أفشار یزدي أدبي ؤ تاريخي جائزه-یأ أفشار ٚ مؤقۊفات ٚ باغ ٚ مئن جائزه هیئت ٚ اينتخاب أمرأ، هۊشنگ ايبتهاج-أ فدأده.
<ref>{یادکرد وب|عنوان=امیرهوشنگ ابتهاج (سایه)|نشانی=http://mahmoudafshar.ir/afsharawarder/استاد-امیرهوشنگ-ابتهاجشاعر-نامدار-ای/|وبگاه=بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار|بازبینی=2022-08-10|کد زبان=fa-IR}}</ref>
۱۳۹۷ مهر ۱۲ مئن، هۊنر صۊل ٚ ره بینالمللي جشن ٚ مئن، هۊنر صۊل ٚ ره نيشان-أ ايبتهاج ؤ سۊته دئه شاعر-أ فدأده.<ref>{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=fa|تاریخ=۱۳ مهر ۱۳۹۷|وبگاه=خبرگزاری مهر|نشانی=https://www.mehrnews.com/news/4421076/۴-هنرمند-نشان-عالی-صلح-دریافت-کردند-انتقاد-از-بی-مهری-ها|عنوان=۴ هنرمند نشان عالی صلح دریافت کردند/ انتقاد از بیمهریها|تاریخ بازبینی=2022-08-10}}</ref>
هۊشنگ ايبتهاج ۱۴۰۱ مرداد ۱۹ مئن ۹۴ سال سند ٚ أمرأ کۊليه نارسايي وأسي آلمان ٚ کؤلن ٚ فؤت بۊگۊده.<ref>{یادکرد وب|نشانی=https://www.asriran.com/fa/news/852675/هوشنگ-ابتهاج-سایه-درگذشت|عنوان=هوشنگ ابتهاج (سایه) درگذشت}}</ref><ref>{یادکرد وب|عنوان=هوشنگ ابتهاج (سایه) درگذشت|نشانی=https://www.radiofarda.com/a/iranian-poet-houshang-ebtehaj-passed-away/31980921.html|وبگاه=رادیو فردا|بازبینی=2022-08-10|کد زبان=fa|تاریخ=1401-05-19}}</ref><ref>{یادکرد وب|عنوان=پیکر هوشنگ ابتهاج به ایران می آید/ تشییع از کنار درخت «ارغوان»|نشانی=https://www.ilna.ir/بخش-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%D9%87%D9%86%D8%B1-6/1264898-%D9%BE%DB%8C%DA%A9%D8%B1-%D9%87%D9%88%D8%B4%D9%86%DA%AF-%D8%A7%D8%A8%D8%AA%D9%87%D8%A7%D8%AC-%D8%A8%D9%87-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D9%85%DB%8C-%D8%A2%DB%8C%D8%AF-%D8%AA%D8%B4%DB%8C%DB%8C%D8%B9-%D8%A7%D8%B2-%DA%A9%D9%86%D8%A7%D8%B1-%D8%AF%D8%B1%D8%AE%D8%AA-%D8%A7%D8%B1%D8%BA%D9%88%D8%A7%D9%86|وبگاه=خبرگزاری ایلنا|بازبینی=2022-08-16|کد زبان=fa}}</ref>
== کيتاب شينأسي ==
[[فاىل:هوشنگ ابتهاج (ه.ا.سایه)- Hooshang Ebtehaj.jpg|thumb]]
* ''نخستین نغمهها''، ۱۳۲۵
* ''سراب''، ۱۳۳۰
* ''سیاهمشق''، ۱۳۳۲ فروردین، آخري نؤسخه: ۱۳۷۸، کارنامه اينتشارات<ref>{Cite journal|last=آیتی|first=عبدالمحمد|date=1332-04-01|title=نقدی بر غزل معاصر (به مناسبت انتشار سیاه مشق)|url=http://noo.rs/mMA20|journal=فرهنگ نو|language=fa|volume=9|issue=1|pages=41–59}}</ref>
* ''شبگیر''، ۱۳۳۲ مرداد
* ''زمین''، ۱۳۳۴ دی ۱۳۳۴
* ''چند برگ از یلدا''، ۱۳۳۴ آبان
* ''یادنامه''، ۱۳۴۸ مهر (هؤهانس تۊمانيان ٚ أرمني شعر ٚ ترجۊمه کي نادر نادرپۊر، گالۊست خاننتس ؤ رؤبن ٚ ليلجار ٚ أمرأ أنجام بيگيته)
* ''تا صبح شب یلدا''، ۱۳۶۰ مهر
* ''یادگار خون سرو''، ۱۳۶۰ بهمن
* ''حافظ به سعی سایه'' (حافظ ٚ دیوان، ايبتهاج ٚ تصحيح ٚ أمرأ)
* ''آینه در آینه'' (دؤجئه شعران)، محمدرضا شفيعي کدکني دؤجئن ٚ أمرأ، ۱۳۶۹
* ''تاسیان'' (ايبتهاج ٚ شعران، نؤ قالب ٚ مئن)، کارنامه اينتشارات، ۱۳۸۵ مهر. با أنکي أ کيتاب ٚ نام ايته گيلکي واجه ايسه ولي اۊن ٚ شعران همه دانه فارسي ايسد.
* ''پیر پرنیاناندیش'' (سایه خاطرهئن کي ايته بۊگۊ بيشتاو ٚ مئن ميلاد عظيمي ؤ عاطفه طيه أمرأ بۊگۊته بۊبؤسته)، سخن ٚ انتشارات، ۱۳۹۱
* ''بانگ نی''، کارنامه اينتشارات، ۱۳۹۵
* ''هديه'' (دؤجئه شعران)، عبدالله فرادي، محمۊد أفشار ٚ اينتشارات، ۱۳۹۷<ref>{یادکرد وب|عنوان=جدیدترین اثر ابتهاج منتشر شد/ «هدیه» سایه به غزل دوستان- اخبار فرهنگی تسنیم {{!}} Tasnim|نشانی=https://www.tasnimnews.com/fa/news/1397/06/03/1809738/%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86-%D8%A7%D8%AB%D8%B1-%D8%A7%D8%A8%D8%AA%D9%87%D8%A7%D8%AC-%D9%85%D9%86%D8%AA%D8%B4%D8%B1-%D8%B4%D8%AF-%D9%87%D8%AF%DB%8C%D9%87-%D8%B3%D8%A7%DB%8C%D9%87-%D8%A8%D9%87-%D8%BA%D8%B2%D9%84-%D8%AF%D9%88%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86|وبگاه=خبرگزاری تسنیم {{!}} Tasnim|بازبینی=1397-06-03|کد زبان=fa}}</ref>
==سربس==
[[جرگه:نويشتنکسؤن]]
[[رده:ادب]]
[[رده:مردوم]]
[[رده:۱۵۰۱]]
[[رده:امیر ما]]
[[رده:حىاتي وانويسؤن]]
[[جرگه:شاعرؤن]]
3xh8rxmd9pymkqw83ziv0oor161bkes
62405
62404
2022-08-24T12:52:00Z
Dokkōdō
9956
wikitext
text/x-wiki
{{زيوشنامه جعبه
| نام= هۊشنگ ايبتهاج
|تصویر=Hushang Ebtehaj - هوشنگ ابتهاج.jpg
|تاتايي تؤضيح= ايبتهاج ۱۳۹۲ سال ٚ مئن
|أصلي نام= أمير هۊشنگ ايبتهاج سميعي گيلاني<ref>مجله بخارا، ۹۲ صفحهٔ ۲۸۹</ref>
|فعاليت ٚ زمينه= أدبيات
|مليت= [[ايران|ايراني]]
|بزارۊج= ۱۳۰۶ اسفند ۶
|بزاجيگا= [[گيلان]]، [[رشت]]
|والدین= ميرزا آقاخان ايبتهاج، فاطمه رفعت
|بمردن ٚ رۊج= ۱۴۰۱ مرداد ۱۹
|بمردن ٚ جيگا= [[آلمان]]، کؤلن
|زيوش ٚ جيگا=
|مختصات محل زندگی=
|مدفن=
|باخي نامان= هـ.ا. سایه
|پیشه= شاعر، نيويشتنکس
|کار گۊدن ٚ سالان=
|نقش برجسته=
|همسر= آلما مایکیال (۱۳۳۷–۱۴۰۰)
|زيوش ٚ شريکان=
|زاکان= ۴
|تأثير بنأ=
|تأثير بيگيته= حافظ
|وبجيگا=
|ايمضا= Saayeh-emzaa.png
}}
'''أمير هۊشنگ ايبتهاج سميعي گيلاني''' (۱۳۰۶ اسفند ۶، ۱۴۰۱ مرداد ۱۹) کي هۊشنگ ايبتهاج ٚ نام ٚ أمرأ معرۊف بۊ ؤ اۊن ٚ تخلص ني '''سایه''' بۊ، ايته [[ايران|ايراني]] شاعر ؤ نيويشتنکس بۊ.<ref>{cite web|title=سایه، شاعر ایرانی درگذشت|website=BBC News فارسی|date=2022-08-09|url=https://www.bbc.com/persian/iran-features-50558317|language=fa|accessdate=2022-08-10}}</ref> اۊن خۊ أوولي کيتاب-أ ''نخستین نغمهها'' نام ٚ أمرأ ۱۳۲۵ سال ٚ مئن مؤنتشر-أ گۊده. اۊن ٚ باخي أثران ٚ جه شأ «سپیده»، «در کوچهسار شب»، «حصار» ؤ «ارغوان»-أ نام بؤردن کي همه ته [[فارسي زوؤن|فارسي]] مئن بينيويشته بۊبؤستده. اۊن هأتؤني، «گلها» برنامه مئن کي ايته راديؤئي برنامه بۊ کار گۊدي ؤ دؤجئه مزقان ٚ پخش ٚ گۊدن ٚ بنانأنکس بۊ. ايبتهاج با أنکي [[گيلان]] ٚ شين بۊ ولي أن ٚ شعران همه [[فارسي زوؤن|فارسي]] ايسد ؤ حتی ايته شعر ؤ ايته بیت-أ ني [[گيلکي]] زوان ٚ مئن نينيويشته. اۊن خۊ ايته بۊگۊ بيشتاو ٚ مئن گه کي من مي عۊمر ٚ مئن ده دئقه ني گيلکي گب نزئمه<ref>https://diyarmirza.ir/1397/12/%D8%AF%D8%B1-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87-%D9%85%D8%A7-%DA%AF%DB%8C%D9%84%DA%A9%DB%8C-%D8%AD%D8%B1%D9%81%E2%80%8C%D8%B2%D8%AF%D9%86-%D8%B9%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%AA-%D8%B5%D9%85%DB%8C%D9%85%DB%8C%D8%AA/</ref> ؤ أصلاً مي أصلي زوان گيلکي نيه ؤ خؤره گيلک نأنستي.<ref>https://dastan.ourmag.ir/entries/21749/</ref>
== زندگی ==
أمير هۊشنگ ايبتهاج ۱۳۰۶ ايسفند ۶ مئن، [[رشت]] ٚ [[اۊستاسرا]] محله دۊرۊن ايته بهايي خانواده مئن دۊنیا بأمؤ.<ref>https://ir.voanews.com/a/iran-poet-sayeh/6695397.html</ref>
اۊن ٚ پئر «آقاخان ايبتهاج» رشت ٚ مئن پجشک بۊ ؤ پۊرسينا ناخۊشخانه مئن ريئيس بۊ. اۊن ٚ پيله پئر «ايبراهيم ايبتهاج الملک» گَرکان ٚ شين بۊ کي ايته جه [[مرکزي اۊستان]] ٚ رۊستایان ایسه<ref>از کتاب پیر پرنیاناندیش؛ در صحبت سایه، در بخش اول کتاب با عنوان «غفلت پاکی بود» صفحه 7</ref> ؤ اۊن پيله مار رشت ٚ شين بۊ.<ref>{یادکرد وب|عنوان=درگذشت هوشنگ ابتهاج / سایه با هفت هزار سالگان سر به سر شد|نشانی=https://www.irna.ir/news/84848894/درگذشت-هوشنگ-ابتهاج-سایه-با-هفت-هزار-سالگان-سر-به-سر-شد|وبگاه=ایرنا|تاریخ=۱۹ مرداد ۱۴۰۱|بازبینی=2022-08-10|کد زبان=fa|نام خانوادگی=}}</ref>
اۊن ٚ پيله پئر-أ جنگليئن ٚ زمات ايته افراطي ايسلامگرا داز ٚ أمرأ بۊکۊشته.<ref>{یادکرد وب|عنوان=شاعر «ارغوان» درگذشت؛ نگاهی به زندگی و آثار امیر هوشنگ ابتهاج مشهور به سایه|نشانی=https://ir.voanews.com/a/iran-poet-sayeh/6695397.html|وبگاه=صدای آمریکا|بازبینی=2022-08-10|کد زبان=fa|تاریخ=۱۹ مرداد ۱۴۰۱}}</ref><ref name=":0">{یادکرد کتاب|عنوان=عابدی، کامیار (۱۳۹۰). در زلالِ شعر ص۱۷تا۱۹؛ بررسی زندگی و شعر هوشنگ ابتهاج. تهران: ثالث. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۳۸۰-۲۶۱-۵.}}</ref><ref>{یادکرد کتاب|عنوان=خاطرات ابوالحسن ابتهاج - جلد ۱ - انتشارات علمی - بهار ۷۱ - صفحهٔ ۱۳}}</ref>
آقاخان ايبتهاج سۊ ته برار دأشتي کي اۊشان ٚ نامان غلامحسین ايبتهاج، أبۊالحسن ايبتهاج ؤ أحمدعلي ايبتهاج بۊ ؤ هۊشنگ ٚ عامۊیان بۊد.
هۊشنگ ايبتهاج خۊ ايبتدايي تحصيل-أ [[رشت]] ٚ مئن بخانده ؤ دبيرستان ٚ ره بۊشؤ [[تئران]] ؤ هۊ زمات خۊ أوولي شعر ٚ دفتر-أ بينيويشته کي اۊن ٚ نام ''نخستین نغمهها'' بۊ.
ايبتهاج خۊ أوَرنايي زمات ايته أرمني کؤر-أ ديل دوسته کي گاليا نام دأشتي ؤ رشت ٚ مئن ايسا بۊ. هۊشنگ اۊ زمات أ عشق ٚ وأسي پۊر عاشقانه شعر بينيويشته.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=معشوق زیبا|نشانی=https://article.tebyan.net/92717|وبگاه=تبیان|تاریخ=1388-05-03|بازبینی=2022-08-10|نام=|نام خانوادگی=|نویسنده=مریم امامی|کد زبان=fa}}</ref>
سایه ۱۳۴۶ سال مئن بۊشؤ حافظ ٚ مقبره ؤ شيراز ٚ هۊنر ٚ جشن ٚ دۊرۊن شعر بخانده ؤ باستاني پاريزي خۊ سفرنامه مئن کي اۊن ٚ نام ''پاريز تا پاريس'' ايسه، بينيويشته کي مردۊم هۊشنگ ٚ شعر خاندن-أ پۊر خۊش بدأشتد ؤ نيويسه کي تا هأسأ نيده بۊ مردۊم ايته نؤ شعر ٚ ايشتاوستن ٚ پسي أندر هیجاني ببد.
ايبتهاج ۱۳۵۰ تا ۱۳۵۶ سالان ٚ جه «گلها» راديؤيي برنامه مئن سرپرست بۊ ؤ هفته دؤجئه مزقانان ٚ برنامه بنانأنکس بۊ. اي سري جه اۊن ٚ غزلان ؤ شعران ؤ تصنيفان-أ خانشگراني محمدرضا شجريان، أحمدظاهر، عليرضا افتخاری، شهرام ناظري، حسین قوامي و محمد اصفهاني مأنستن ايجرا بۊگۊدئد. اۊن معرۊف تصنيفان جه شأ تو «ای پری کجایی» ؤ «سپیده»-أ نام بؤردن.
سایه ژاله میدان ٚ واقعه پسي کي ۱۳۵۷ شهريور ٚ ۱۷ مئن رؤخ بدأ محمدرضا لطفي ؤ محمدرضا شجريان ؤ حسین عليزاده أمرأ، پألوي حؤکۊمت ٚ اعتراض گۊدن ٚ وأسي راديؤ جه استعفا بدأ.<ref>{یادکرد وب|عنوان=ابتهاج: نمیتوانم ایران را بی بودن شجریان تصور کنم|نشانی=http://www.taadolnewspaper.ir/بخش-صفحه-شانزدهم-97/172166-ابتهاج-نمی-توانم-ایران-را-بی-بودن-شجریان-تصور-کنم|وبگاه=روزنامه تعادل|بازبینی=2022-08-10|کد زبان=fa|تاریخ=1399-07-27}}</ref>
ايبتهاج اينقلاب ٚ پسي پؤست بيگيته ؤ تئران ٚ سيمان ٚ دؤلتي شرکت ٚ مۊدير بۊبؤست.<ref>{یادکرد وب|عنوان=هوشنگ ابتهاج؛ از سایه تا ارغوان + زندگینامه|نشانی=https://www.imna.ir/news/412197/هوشنگ-ابتهاج-از-سایه-تا-ارغوان-زندگینامه|وبگاه=ایمنا|تاریخ=۶ اسفند ۱۳۹۸|بازبینی=2022-08-10|کد زبان=fa}}</ref>
اۊن ۱۳۶۶ سال ٚ مئن خۊ خانواده أمرأ بۊشؤ [[آلمان]] ؤ هۊیه بئسا ؤ هر چن وخت سفر ٚ ره آمؤيي ايران.<ref>{یادکرد وب|نویسنده=اصلاحات نو|کد زبان=فا|تاریخ=۱۲ اسفند ۹۶|وبگاه=اصلاحات پرس|نشانی=https://eslahaatpress.com|عنوان=هوشنگ ابتهاج: به تماشای دیوانه خانه دنیا نشستهام}}</ref>
هۊشنگ ٚ شخصي خانه کي خؤره اۊن-أ چأگۊده، ۱۳۸۷ سال ٚ مئن ''أرغوان ٚ خانه'' نام ٚ أمرأ فرهنگي ميراث ٚ سازمان ٚ مئن ثبت بۊبؤسته. أ نام-أ أن ٚ وأسي بنأده کي ايته أرغوان ٚ دار اۊن ٚ سأرا مئن دره ؤ سایه خۊ أرغوان ٚ شعر-أ اۊ دار ٚ ره بينيويشته.<ref>رد خاطرات «هوشنگ ابتهاج» را کجا بگیریم؟ - ایسنا (isna.ir)</ref>
«حافظ به سعی سایه» ايته جه مۊهمترين ايبتهاج ٚ أثران ايسه کي ۱۳۷۲ سال ٚ مئن کارنامه نشر، اۊن-أ مۊنتشر-أ گۊده. أ أثر حافظ ٚ غزلان ٚ تصحيح ايسه ؤ سایه دراز ٚ سالان اۊن ٚ ره کۊنۊش بۊگۊده ؤ بأزين أ أثر-أ خۊ زناک-أ تقديم بۊگۊده.<ref>{یادکرد وب |url=http://www.ketabnews.com/detail-6239-fa-1.html |title=از هوشنگ ابتهاج چه خبر؟ |accessdate=۲۶ اکتبر ۲۰۱۰ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20101229083151/http://www.ketabnews.com/detail-6239-fa-1.html |archivedate=۲۹ دسامبر ۲۰۱۰ |dead-url=yes}}</ref>
۱۳۹۵ مهر ٚ ۱۰ مئن بيس ؤ سوؤمي محمۊد أفشار یزدي أدبي ؤ تاريخي جائزه-یأ أفشار ٚ مؤقۊفات ٚ باغ ٚ مئن جائزه هیئت ٚ اينتخاب أمرأ، هۊشنگ ايبتهاج-أ فدأده.
<ref>{یادکرد وب|عنوان=امیرهوشنگ ابتهاج (سایه)|نشانی=http://mahmoudafshar.ir/afsharawarder/استاد-امیرهوشنگ-ابتهاجشاعر-نامدار-ای/|وبگاه=بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار|بازبینی=2022-08-10|کد زبان=fa-IR}}</ref>
۱۳۹۷ مهر ۱۲ مئن، هۊنر صۊل ٚ ره بینالمللي جشن ٚ مئن، هۊنر صۊل ٚ ره نيشان-أ ايبتهاج ؤ سۊته دئه شاعر-أ فدأده.<ref>{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=fa|تاریخ=۱۳ مهر ۱۳۹۷|وبگاه=خبرگزاری مهر|نشانی=https://www.mehrnews.com/news/4421076/۴-هنرمند-نشان-عالی-صلح-دریافت-کردند-انتقاد-از-بی-مهری-ها|عنوان=۴ هنرمند نشان عالی صلح دریافت کردند/ انتقاد از بیمهریها|تاریخ بازبینی=2022-08-10}}</ref>
هۊشنگ ايبتهاج ۱۴۰۱ مرداد ۱۹ مئن، ۹۴ سال سند ٚ أمرأ کۊليه نارسايي وأسي آلمان ٚ کؤلن ٚ مئن فؤت بۊگۊده.<ref>{یادکرد وب|نشانی=https://www.asriran.com/fa/news/852675/هوشنگ-ابتهاج-سایه-درگذشت|عنوان=هوشنگ ابتهاج (سایه) درگذشت}}</ref><ref>{یادکرد وب|عنوان=هوشنگ ابتهاج (سایه) درگذشت|نشانی=https://www.radiofarda.com/a/iranian-poet-houshang-ebtehaj-passed-away/31980921.html|وبگاه=رادیو فردا|بازبینی=2022-08-10|کد زبان=fa|تاریخ=1401-05-19}}</ref><ref>{یادکرد وب|عنوان=پیکر هوشنگ ابتهاج به ایران می آید/ تشییع از کنار درخت «ارغوان»|نشانی=https://www.ilna.ir/بخش-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%D9%87%D9%86%D8%B1-6/1264898-%D9%BE%DB%8C%DA%A9%D8%B1-%D9%87%D9%88%D8%B4%D9%86%DA%AF-%D8%A7%D8%A8%D8%AA%D9%87%D8%A7%D8%AC-%D8%A8%D9%87-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D9%85%DB%8C-%D8%A2%DB%8C%D8%AF-%D8%AA%D8%B4%DB%8C%DB%8C%D8%B9-%D8%A7%D8%B2-%DA%A9%D9%86%D8%A7%D8%B1-%D8%AF%D8%B1%D8%AE%D8%AA-%D8%A7%D8%B1%D8%BA%D9%88%D8%A7%D9%86|وبگاه=خبرگزاری ایلنا|بازبینی=2022-08-16|کد زبان=fa}}</ref>
== کيتاب شينأسي ==
[[فاىل:هوشنگ ابتهاج (ه.ا.سایه)- Hooshang Ebtehaj.jpg|thumb]]
* ''نخستین نغمهها''، ۱۳۲۵
* ''سراب''، ۱۳۳۰
* ''سیاهمشق''، ۱۳۳۲ فروردین، آخري نؤسخه: ۱۳۷۸، کارنامه اينتشارات<ref>{Cite journal|last=آیتی|first=عبدالمحمد|date=1332-04-01|title=نقدی بر غزل معاصر (به مناسبت انتشار سیاه مشق)|url=http://noo.rs/mMA20|journal=فرهنگ نو|language=fa|volume=9|issue=1|pages=41–59}}</ref>
* ''شبگیر''، ۱۳۳۲ مرداد
* ''زمین''، ۱۳۳۴ دی ۱۳۳۴
* ''چند برگ از یلدا''، ۱۳۳۴ آبان
* ''یادنامه''، ۱۳۴۸ مهر (هؤهانس تۊمانيان ٚ أرمني شعر ٚ ترجۊمه کي نادر نادرپۊر، گالۊست خاننتس ؤ رؤبن ٚ ليلجار ٚ أمرأ أنجام بيگيته)
* ''تا صبح شب یلدا''، ۱۳۶۰ مهر
* ''یادگار خون سرو''، ۱۳۶۰ بهمن
* ''حافظ به سعی سایه'' (حافظ ٚ دیوان، ايبتهاج ٚ تصحيح ٚ أمرأ)
* ''آینه در آینه'' (دؤجئه شعران)، محمدرضا شفيعي کدکني دؤجئن ٚ أمرأ، ۱۳۶۹
* ''تاسیان'' (ايبتهاج ٚ شعران، نؤ قالب ٚ مئن)، کارنامه اينتشارات، ۱۳۸۵ مهر. با أنکي أ کيتاب ٚ نام ايته گيلکي واجه ايسه ولي اۊن ٚ شعران همه دانه فارسي ايسد.
* ''پیر پرنیاناندیش'' (سایه خاطرهئن کي ايته بۊگۊ بيشتاو ٚ مئن ميلاد عظيمي ؤ عاطفه طيه أمرأ بۊگۊته بۊبؤسته)، سخن ٚ انتشارات، ۱۳۹۱
* ''بانگ نی''، کارنامه اينتشارات، ۱۳۹۵
* ''هديه'' (دؤجئه شعران)، عبدالله فرادي، محمۊد أفشار ٚ اينتشارات، ۱۳۹۷<ref>{یادکرد وب|عنوان=جدیدترین اثر ابتهاج منتشر شد/ «هدیه» سایه به غزل دوستان- اخبار فرهنگی تسنیم {{!}} Tasnim|نشانی=https://www.tasnimnews.com/fa/news/1397/06/03/1809738/%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86-%D8%A7%D8%AB%D8%B1-%D8%A7%D8%A8%D8%AA%D9%87%D8%A7%D8%AC-%D9%85%D9%86%D8%AA%D8%B4%D8%B1-%D8%B4%D8%AF-%D9%87%D8%AF%DB%8C%D9%87-%D8%B3%D8%A7%DB%8C%D9%87-%D8%A8%D9%87-%D8%BA%D8%B2%D9%84-%D8%AF%D9%88%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86|وبگاه=خبرگزاری تسنیم {{!}} Tasnim|بازبینی=1397-06-03|کد زبان=fa}}</ref>
==سربس==
[[جرگه:نويشتنکسؤن]]
[[رده:ادب]]
[[رده:مردوم]]
[[رده:۱۵۰۱]]
[[رده:امیر ما]]
[[رده:حىاتي وانويسؤن]]
[[جرگه:شاعرؤن]]
fhy0yvhiz8fohljghjerr0gnvezisx3
62406
62405
2022-08-24T12:53:11Z
Dokkōdō
9956
wikitext
text/x-wiki
{{زيوشنامه جعبه
| نام= هۊشنگ ايبتهاج
|تصویر=Hushang Ebtehaj - هوشنگ ابتهاج.jpg
|تاتايي تؤضيح= ايبتهاج ۱۳۹۲ سال ٚ مئن
|أصلي نام= أمير هۊشنگ ايبتهاج سميعي گيلاني<ref>مجله بخارا، ۹۲ صفحهٔ ۲۸۹</ref>
|فعاليت ٚ زمينه= أدبيات
|مليت= [[ايران|ايراني]]
|بزارۊج= ۱۳۰۶ اسفند ۶
|بزاجيگا= [[گيلان]]، [[رشت]]
|والدین= ميرزا آقاخان ايبتهاج، فاطمه رفعت
|بمردن ٚ رۊج= ۱۴۰۱ مرداد ۱۹
|بمردن ٚ جيگا= [[آلمان]]، کؤلن
|زيوش ٚ جيگا=
|مختصات محل زندگی=
|مدفن=
|باخي نامان= هـ.ا. سایه
|پیشه= شاعر، نيويشتنکس
|کار گۊدن ٚ سالان=
|نقش برجسته=
|همسر= آلما مایکیال (۱۳۳۷–۱۴۰۰)
|زيوش ٚ شريکان=
|زاکان= ۴
|تأثير بنأ=
|تأثير بيگيته= حافظ
|وبجيگا=
|ايمضا= Saayeh-emzaa.png
}}
'''أمير هۊشنگ ايبتهاج سميعي گيلاني''' (۱۳۰۶ اسفند ۶، ۱۴۰۱ مرداد ۱۹) کي هۊشنگ ايبتهاج ٚ نام ٚ أمرأ معرۊف بۊ ؤ اۊن ٚ تخلص ني '''سایه''' بۊ، ايته [[ايران|ايراني]] شاعر ؤ نيويشتنکس بۊ.<ref>{cite web|title=سایه، شاعر ایرانی درگذشت|website=BBC News فارسی|date=2022-08-09|url=https://www.bbc.com/persian/iran-features-50558317|language=fa|accessdate=2022-08-10}}</ref> اۊن خۊ أوولي کيتاب-أ ''نخستین نغمهها'' نام ٚ أمرأ ۱۳۲۵ سال ٚ مئن مؤنتشر-أ گۊده. اۊن ٚ باخي أثران ٚ جه شأ «سپیده»، «در کوچهسار شب»، «حصار» ؤ «ارغوان»-أ نام بؤردن کي همه ته [[فارسي زوؤن|فارسي]] مئن بينيويشته بۊبؤستده. اۊن هأتؤني، «گلها» برنامه مئن کي ايته راديؤئي برنامه بۊ کار گۊدي ؤ دؤجئه مزقان ٚ پخش ٚ گۊدن ٚ بنانأنکس بۊ. ايبتهاج با أنکي [[گيلان]] ٚ شين بۊ ولي أن ٚ شعران همه [[فارسي زوؤن|فارسي]] ايسد ؤ حتی ايته شعر ؤ ايته بیت-أ ني [[گيلکي]] زوان ٚ مئن نينيويشته. اۊن خۊ ايته بۊگۊ بيشتاو ٚ مئن گئه کي من مي عۊمر ٚ مئن ده دئقه ني [[گيلکي]] گب نزئمه<ref>https://diyarmirza.ir/1397/12/%D8%AF%D8%B1-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87-%D9%85%D8%A7-%DA%AF%DB%8C%D9%84%DA%A9%DB%8C-%D8%AD%D8%B1%D9%81%E2%80%8C%D8%B2%D8%AF%D9%86-%D8%B9%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%AA-%D8%B5%D9%85%DB%8C%D9%85%DB%8C%D8%AA/</ref> ؤ أصلاً مي أصلي زوان گيلکي نيه ؤ خؤره [[گيلک]] نأنستي.<ref>https://dastan.ourmag.ir/entries/21749/</ref>
== زندگی ==
أمير هۊشنگ ايبتهاج ۱۳۰۶ ايسفند ۶ مئن، [[رشت]] ٚ [[اۊستاسرا]] محله دۊرۊن ايته بهايي خانواده مئن دۊنیا بأمؤ.<ref>https://ir.voanews.com/a/iran-poet-sayeh/6695397.html</ref>
اۊن ٚ پئر «آقاخان ايبتهاج» رشت ٚ مئن پجشک بۊ ؤ پۊرسينا ناخۊشخانه مئن ريئيس بۊ. اۊن ٚ پيله پئر «ايبراهيم ايبتهاج الملک» گَرکان ٚ شين بۊ کي ايته جه [[مرکزي اۊستان]] ٚ رۊستایان ایسه<ref>از کتاب پیر پرنیاناندیش؛ در صحبت سایه، در بخش اول کتاب با عنوان «غفلت پاکی بود» صفحه 7</ref> ؤ اۊن پيله مار رشت ٚ شين بۊ.<ref>{یادکرد وب|عنوان=درگذشت هوشنگ ابتهاج / سایه با هفت هزار سالگان سر به سر شد|نشانی=https://www.irna.ir/news/84848894/درگذشت-هوشنگ-ابتهاج-سایه-با-هفت-هزار-سالگان-سر-به-سر-شد|وبگاه=ایرنا|تاریخ=۱۹ مرداد ۱۴۰۱|بازبینی=2022-08-10|کد زبان=fa|نام خانوادگی=}}</ref>
اۊن ٚ پيله پئر-أ جنگليئن ٚ زمات ايته افراطي ايسلامگرا داز ٚ أمرأ بۊکۊشته.<ref>{یادکرد وب|عنوان=شاعر «ارغوان» درگذشت؛ نگاهی به زندگی و آثار امیر هوشنگ ابتهاج مشهور به سایه|نشانی=https://ir.voanews.com/a/iran-poet-sayeh/6695397.html|وبگاه=صدای آمریکا|بازبینی=2022-08-10|کد زبان=fa|تاریخ=۱۹ مرداد ۱۴۰۱}}</ref><ref name=":0">{یادکرد کتاب|عنوان=عابدی، کامیار (۱۳۹۰). در زلالِ شعر ص۱۷تا۱۹؛ بررسی زندگی و شعر هوشنگ ابتهاج. تهران: ثالث. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۳۸۰-۲۶۱-۵.}}</ref><ref>{یادکرد کتاب|عنوان=خاطرات ابوالحسن ابتهاج - جلد ۱ - انتشارات علمی - بهار ۷۱ - صفحهٔ ۱۳}}</ref>
آقاخان ايبتهاج سۊ ته برار دأشتي کي اۊشان ٚ نامان غلامحسین ايبتهاج، أبۊالحسن ايبتهاج ؤ أحمدعلي ايبتهاج بۊ ؤ هۊشنگ ٚ عامۊیان بۊد.
هۊشنگ ايبتهاج خۊ ايبتدايي تحصيل-أ [[رشت]] ٚ مئن بخانده ؤ دبيرستان ٚ ره بۊشؤ [[تئران]] ؤ هۊ زمات خۊ أوولي شعر ٚ دفتر-أ بينيويشته کي اۊن ٚ نام ''نخستین نغمهها'' بۊ.
ايبتهاج خۊ أوَرنايي زمات ايته أرمني کؤر-أ ديل دوسته کي گاليا نام دأشتي ؤ رشت ٚ مئن ايسا بۊ. هۊشنگ اۊ زمات أ عشق ٚ وأسي پۊر عاشقانه شعر بينيويشته.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=معشوق زیبا|نشانی=https://article.tebyan.net/92717|وبگاه=تبیان|تاریخ=1388-05-03|بازبینی=2022-08-10|نام=|نام خانوادگی=|نویسنده=مریم امامی|کد زبان=fa}}</ref>
سایه ۱۳۴۶ سال مئن بۊشؤ حافظ ٚ مقبره ؤ شيراز ٚ هۊنر ٚ جشن ٚ دۊرۊن شعر بخانده ؤ باستاني پاريزي خۊ سفرنامه مئن کي اۊن ٚ نام ''پاريز تا پاريس'' ايسه، بينيويشته کي مردۊم هۊشنگ ٚ شعر خاندن-أ پۊر خۊش بدأشتد ؤ نيويسه کي تا هأسأ نيده بۊ مردۊم ايته نؤ شعر ٚ ايشتاوستن ٚ پسي أندر هیجاني ببد.
ايبتهاج ۱۳۵۰ تا ۱۳۵۶ سالان ٚ جه «گلها» راديؤيي برنامه مئن سرپرست بۊ ؤ هفته دؤجئه مزقانان ٚ برنامه بنانأنکس بۊ. اي سري جه اۊن ٚ غزلان ؤ شعران ؤ تصنيفان-أ خانشگراني محمدرضا شجريان، أحمدظاهر، عليرضا افتخاری، شهرام ناظري، حسین قوامي و محمد اصفهاني مأنستن ايجرا بۊگۊدئد. اۊن معرۊف تصنيفان جه شأ تو «ای پری کجایی» ؤ «سپیده»-أ نام بؤردن.
سایه ژاله میدان ٚ واقعه پسي کي ۱۳۵۷ شهريور ٚ ۱۷ مئن رؤخ بدأ محمدرضا لطفي ؤ محمدرضا شجريان ؤ حسین عليزاده أمرأ، پألوي حؤکۊمت ٚ اعتراض گۊدن ٚ وأسي راديؤ جه استعفا بدأ.<ref>{یادکرد وب|عنوان=ابتهاج: نمیتوانم ایران را بی بودن شجریان تصور کنم|نشانی=http://www.taadolnewspaper.ir/بخش-صفحه-شانزدهم-97/172166-ابتهاج-نمی-توانم-ایران-را-بی-بودن-شجریان-تصور-کنم|وبگاه=روزنامه تعادل|بازبینی=2022-08-10|کد زبان=fa|تاریخ=1399-07-27}}</ref>
ايبتهاج اينقلاب ٚ پسي پؤست بيگيته ؤ تئران ٚ سيمان ٚ دؤلتي شرکت ٚ مۊدير بۊبؤست.<ref>{یادکرد وب|عنوان=هوشنگ ابتهاج؛ از سایه تا ارغوان + زندگینامه|نشانی=https://www.imna.ir/news/412197/هوشنگ-ابتهاج-از-سایه-تا-ارغوان-زندگینامه|وبگاه=ایمنا|تاریخ=۶ اسفند ۱۳۹۸|بازبینی=2022-08-10|کد زبان=fa}}</ref>
اۊن ۱۳۶۶ سال ٚ مئن خۊ خانواده أمرأ بۊشؤ [[آلمان]] ؤ هۊیه بئسا ؤ هر چن وخت سفر ٚ ره آمؤيي ايران.<ref>{یادکرد وب|نویسنده=اصلاحات نو|کد زبان=فا|تاریخ=۱۲ اسفند ۹۶|وبگاه=اصلاحات پرس|نشانی=https://eslahaatpress.com|عنوان=هوشنگ ابتهاج: به تماشای دیوانه خانه دنیا نشستهام}}</ref>
هۊشنگ ٚ شخصي خانه کي خؤره اۊن-أ چأگۊده، ۱۳۸۷ سال ٚ مئن ''أرغوان ٚ خانه'' نام ٚ أمرأ فرهنگي ميراث ٚ سازمان ٚ مئن ثبت بۊبؤسته. أ نام-أ أن ٚ وأسي بنأده کي ايته أرغوان ٚ دار اۊن ٚ سأرا مئن دره ؤ سایه خۊ أرغوان ٚ شعر-أ اۊ دار ٚ ره بينيويشته.<ref>رد خاطرات «هوشنگ ابتهاج» را کجا بگیریم؟ - ایسنا (isna.ir)</ref>
«حافظ به سعی سایه» ايته جه مۊهمترين ايبتهاج ٚ أثران ايسه کي ۱۳۷۲ سال ٚ مئن کارنامه نشر، اۊن-أ مۊنتشر-أ گۊده. أ أثر حافظ ٚ غزلان ٚ تصحيح ايسه ؤ سایه دراز ٚ سالان اۊن ٚ ره کۊنۊش بۊگۊده ؤ بأزين أ أثر-أ خۊ زناک-أ تقديم بۊگۊده.<ref>{یادکرد وب |url=http://www.ketabnews.com/detail-6239-fa-1.html |title=از هوشنگ ابتهاج چه خبر؟ |accessdate=۲۶ اکتبر ۲۰۱۰ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20101229083151/http://www.ketabnews.com/detail-6239-fa-1.html |archivedate=۲۹ دسامبر ۲۰۱۰ |dead-url=yes}}</ref>
۱۳۹۵ مهر ٚ ۱۰ مئن بيس ؤ سوؤمي محمۊد أفشار یزدي أدبي ؤ تاريخي جائزه-یأ أفشار ٚ مؤقۊفات ٚ باغ ٚ مئن جائزه هیئت ٚ اينتخاب أمرأ، هۊشنگ ايبتهاج-أ فدأده.
<ref>{یادکرد وب|عنوان=امیرهوشنگ ابتهاج (سایه)|نشانی=http://mahmoudafshar.ir/afsharawarder/استاد-امیرهوشنگ-ابتهاجشاعر-نامدار-ای/|وبگاه=بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار|بازبینی=2022-08-10|کد زبان=fa-IR}}</ref>
۱۳۹۷ مهر ۱۲ مئن، هۊنر صۊل ٚ ره بینالمللي جشن ٚ مئن، هۊنر صۊل ٚ ره نيشان-أ ايبتهاج ؤ سۊته دئه شاعر-أ فدأده.<ref>{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=fa|تاریخ=۱۳ مهر ۱۳۹۷|وبگاه=خبرگزاری مهر|نشانی=https://www.mehrnews.com/news/4421076/۴-هنرمند-نشان-عالی-صلح-دریافت-کردند-انتقاد-از-بی-مهری-ها|عنوان=۴ هنرمند نشان عالی صلح دریافت کردند/ انتقاد از بیمهریها|تاریخ بازبینی=2022-08-10}}</ref>
هۊشنگ ايبتهاج ۱۴۰۱ مرداد ۱۹ مئن، ۹۴ سال سند ٚ أمرأ کۊليه نارسايي وأسي آلمان ٚ کؤلن ٚ مئن فؤت بۊگۊده.<ref>{یادکرد وب|نشانی=https://www.asriran.com/fa/news/852675/هوشنگ-ابتهاج-سایه-درگذشت|عنوان=هوشنگ ابتهاج (سایه) درگذشت}}</ref><ref>{یادکرد وب|عنوان=هوشنگ ابتهاج (سایه) درگذشت|نشانی=https://www.radiofarda.com/a/iranian-poet-houshang-ebtehaj-passed-away/31980921.html|وبگاه=رادیو فردا|بازبینی=2022-08-10|کد زبان=fa|تاریخ=1401-05-19}}</ref><ref>{یادکرد وب|عنوان=پیکر هوشنگ ابتهاج به ایران می آید/ تشییع از کنار درخت «ارغوان»|نشانی=https://www.ilna.ir/بخش-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%D9%87%D9%86%D8%B1-6/1264898-%D9%BE%DB%8C%DA%A9%D8%B1-%D9%87%D9%88%D8%B4%D9%86%DA%AF-%D8%A7%D8%A8%D8%AA%D9%87%D8%A7%D8%AC-%D8%A8%D9%87-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D9%85%DB%8C-%D8%A2%DB%8C%D8%AF-%D8%AA%D8%B4%DB%8C%DB%8C%D8%B9-%D8%A7%D8%B2-%DA%A9%D9%86%D8%A7%D8%B1-%D8%AF%D8%B1%D8%AE%D8%AA-%D8%A7%D8%B1%D8%BA%D9%88%D8%A7%D9%86|وبگاه=خبرگزاری ایلنا|بازبینی=2022-08-16|کد زبان=fa}}</ref>
== کيتاب شينأسي ==
[[فاىل:هوشنگ ابتهاج (ه.ا.سایه)- Hooshang Ebtehaj.jpg|thumb]]
* ''نخستین نغمهها''، ۱۳۲۵
* ''سراب''، ۱۳۳۰
* ''سیاهمشق''، ۱۳۳۲ فروردین، آخري نؤسخه: ۱۳۷۸، کارنامه اينتشارات<ref>{Cite journal|last=آیتی|first=عبدالمحمد|date=1332-04-01|title=نقدی بر غزل معاصر (به مناسبت انتشار سیاه مشق)|url=http://noo.rs/mMA20|journal=فرهنگ نو|language=fa|volume=9|issue=1|pages=41–59}}</ref>
* ''شبگیر''، ۱۳۳۲ مرداد
* ''زمین''، ۱۳۳۴ دی ۱۳۳۴
* ''چند برگ از یلدا''، ۱۳۳۴ آبان
* ''یادنامه''، ۱۳۴۸ مهر (هؤهانس تۊمانيان ٚ أرمني شعر ٚ ترجۊمه کي نادر نادرپۊر، گالۊست خاننتس ؤ رؤبن ٚ ليلجار ٚ أمرأ أنجام بيگيته)
* ''تا صبح شب یلدا''، ۱۳۶۰ مهر
* ''یادگار خون سرو''، ۱۳۶۰ بهمن
* ''حافظ به سعی سایه'' (حافظ ٚ دیوان، ايبتهاج ٚ تصحيح ٚ أمرأ)
* ''آینه در آینه'' (دؤجئه شعران)، محمدرضا شفيعي کدکني دؤجئن ٚ أمرأ، ۱۳۶۹
* ''تاسیان'' (ايبتهاج ٚ شعران، نؤ قالب ٚ مئن)، کارنامه اينتشارات، ۱۳۸۵ مهر. با أنکي أ کيتاب ٚ نام ايته گيلکي واجه ايسه ولي اۊن ٚ شعران همه دانه فارسي ايسد.
* ''پیر پرنیاناندیش'' (سایه خاطرهئن کي ايته بۊگۊ بيشتاو ٚ مئن ميلاد عظيمي ؤ عاطفه طيه أمرأ بۊگۊته بۊبؤسته)، سخن ٚ انتشارات، ۱۳۹۱
* ''بانگ نی''، کارنامه اينتشارات، ۱۳۹۵
* ''هديه'' (دؤجئه شعران)، عبدالله فرادي، محمۊد أفشار ٚ اينتشارات، ۱۳۹۷<ref>{یادکرد وب|عنوان=جدیدترین اثر ابتهاج منتشر شد/ «هدیه» سایه به غزل دوستان- اخبار فرهنگی تسنیم {{!}} Tasnim|نشانی=https://www.tasnimnews.com/fa/news/1397/06/03/1809738/%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86-%D8%A7%D8%AB%D8%B1-%D8%A7%D8%A8%D8%AA%D9%87%D8%A7%D8%AC-%D9%85%D9%86%D8%AA%D8%B4%D8%B1-%D8%B4%D8%AF-%D9%87%D8%AF%DB%8C%D9%87-%D8%B3%D8%A7%DB%8C%D9%87-%D8%A8%D9%87-%D8%BA%D8%B2%D9%84-%D8%AF%D9%88%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86|وبگاه=خبرگزاری تسنیم {{!}} Tasnim|بازبینی=1397-06-03|کد زبان=fa}}</ref>
==سربس==
[[جرگه:نويشتنکسؤن]]
[[رده:ادب]]
[[رده:مردوم]]
[[رده:۱۵۰۱]]
[[رده:امیر ما]]
[[رده:حىاتي وانويسؤن]]
[[جرگه:شاعرؤن]]
ffs9na7kby62zwvlifnetwwesnyas96
62415
62406
2022-08-24T14:50:00Z
Dokkōdō
9956
wikitext
text/x-wiki
{{زيوشنامه جعبه
| نام= هۊشنگ ايبتهاج
|تصویر=Hushang Ebtehaj - هوشنگ ابتهاج.jpg
|تاتايي تؤضيح= ايبتهاج ۱۳۹۲ سال ٚ مئن
|أصلي نام= أمير هۊشنگ ايبتهاج سميعي گيلاني<ref>مجله بخارا، ۹۲ صفحهٔ ۲۸۹</ref>
|فعاليت ٚ زمينه= أدبيات
|مليت= [[ايران|ايراني]]
|بزارۊج= ۱۳۰۶ اسفند ۶
|بزاجيگا= [[گيلان]]، [[رشت]]
|والدین= ميرزا آقاخان ايبتهاج، فاطمه رفعت
|بمردن ٚ رۊج= ۱۴۰۱ مرداد ۱۹
|بمردن ٚ جيگا= [[آلمان]]، کؤلن
|زيوش ٚ جيگا=
|مختصات محل زندگی=
|مدفن=
|باخي نامان= هـ.ا. سایه
|پیشه= شاعر، نيويشتنکس
|کار گۊدن ٚ سالان=
|نقش برجسته=
|همسر= آلما مایکیال (۱۳۳۷–۱۴۰۰)
|زيوش ٚ شريکان=
|زاکان= ۴
|تأثير بنأ=
|تأثير بيگيته= حافظ
|وبجيگا=
|ايمضا= Saayeh-emzaa.png
}}
'''أمير هۊشنگ ايبتهاج سميعي گيلاني''' (۱۳۰۶ اسفند ۶، ۱۴۰۱ مرداد ۱۹) کي هۊشنگ ايبتهاج ٚ نام ٚ أمرأ معرۊف بۊ ؤ اۊن ٚ تخلص ني '''سایه''' بۊ، ايته [[ايران|ايراني]] شاعر ؤ نيويشتنکس بۊ.<ref>{cite web|title=سایه، شاعر ایرانی درگذشت|website=BBC News فارسی|date=2022-08-09|url=https://www.bbc.com/persian/iran-features-50558317|language=fa|accessdate=2022-08-10}}</ref> اۊن خۊ أوولي کيتاب-أ ''نخستین نغمهها'' نام ٚ أمرأ ۱۳۲۵ سال ٚ مئن مؤنتشر-أ گۊده. اۊن ٚ باخي أثران ٚ جه شأ «سپیده»، «در کوچهسار شب»، «حصار» ؤ «ارغوان»-أ نام بؤردن کي همه ته [[فارسي زوؤن|فارسي]] مئن بينيويشته بۊبؤستده. اۊن هأتؤني، «گلها» برنامه مئن کي ايته راديؤئي برنامه بۊ کار گۊدي ؤ دؤجئه مزقان ٚ پخش ٚ گۊدن ٚ بنانأنکس بۊ. ايبتهاج با أنکي [[گيلان]] ٚ شين بۊ ولي أن ٚ شعران همه [[فارسي زوؤن|فارسي]] ايسد ؤ حتی ايته شعر ؤ ايته بیت-أ ني [[گيلکي]] زوان ٚ مئن نينيويشته. اۊن خۊ ايته بۊگۊ بيشتاو ٚ مئن گئه کي من مي عۊمر ٚ مئن ده دئقه ني [[گيلکي]] گب نزئمه<ref>https://diyarmirza.ir/1397/12/%D8%AF%D8%B1-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87-%D9%85%D8%A7-%DA%AF%DB%8C%D9%84%DA%A9%DB%8C-%D8%AD%D8%B1%D9%81%E2%80%8C%D8%B2%D8%AF%D9%86-%D8%B9%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%AA-%D8%B5%D9%85%DB%8C%D9%85%DB%8C%D8%AA/</ref> ؤ أصلاً مي أصلي زوان گيلکي نيه ؤ خؤره [[گيلک]] نأنستي.<ref>https://dastan.ourmag.ir/entries/21749/</ref>
== زيوش ==
أمير هۊشنگ ايبتهاج ۱۳۰۶ ايسفند ۶ مئن، [[رشت]] ٚ [[اۊستاسرا]] محله دۊرۊن ايته بهايي خانواده مئن دۊنیا بأمؤ.<ref>https://ir.voanews.com/a/iran-poet-sayeh/6695397.html</ref>
اۊن ٚ پئر «آقاخان ايبتهاج» رشت ٚ مئن پجشک بۊ ؤ پۊرسينا ناخۊشخانه مئن ريئيس بۊ. اۊن ٚ پيله پئر «ايبراهيم ايبتهاج الملک» گَرکان ٚ شين بۊ کي ايته جه [[مرکزي اۊستان]] ٚ رۊستایان ایسه<ref>از کتاب پیر پرنیاناندیش؛ در صحبت سایه، در بخش اول کتاب با عنوان «غفلت پاکی بود» صفحه 7</ref> ؤ اۊن پيله مار رشت ٚ شين بۊ.<ref>{یادکرد وب|عنوان=درگذشت هوشنگ ابتهاج / سایه با هفت هزار سالگان سر به سر شد|نشانی=https://www.irna.ir/news/84848894/درگذشت-هوشنگ-ابتهاج-سایه-با-هفت-هزار-سالگان-سر-به-سر-شد|وبگاه=ایرنا|تاریخ=۱۹ مرداد ۱۴۰۱|بازبینی=2022-08-10|کد زبان=fa|نام خانوادگی=}}</ref>
اۊن ٚ پيله پئر-أ جنگليئن ٚ زمات ايته افراطي ايسلامگرا داز ٚ أمرأ بۊکۊشته.<ref>{یادکرد وب|عنوان=شاعر «ارغوان» درگذشت؛ نگاهی به زندگی و آثار امیر هوشنگ ابتهاج مشهور به سایه|نشانی=https://ir.voanews.com/a/iran-poet-sayeh/6695397.html|وبگاه=صدای آمریکا|بازبینی=2022-08-10|کد زبان=fa|تاریخ=۱۹ مرداد ۱۴۰۱}}</ref><ref name=":0">{یادکرد کتاب|عنوان=عابدی، کامیار (۱۳۹۰). در زلالِ شعر ص۱۷تا۱۹؛ بررسی زندگی و شعر هوشنگ ابتهاج. تهران: ثالث. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۳۸۰-۲۶۱-۵.}}</ref><ref>{یادکرد کتاب|عنوان=خاطرات ابوالحسن ابتهاج - جلد ۱ - انتشارات علمی - بهار ۷۱ - صفحهٔ ۱۳}}</ref>
آقاخان ايبتهاج سۊ ته برار دأشتي کي اۊشان ٚ نامان غلامحسین ايبتهاج، أبۊالحسن ايبتهاج ؤ أحمدعلي ايبتهاج بۊ ؤ هۊشنگ ٚ عامۊیان بۊد.
هۊشنگ ايبتهاج خۊ ايبتدايي تحصيل-أ [[رشت]] ٚ مئن بخانده ؤ دبيرستان ٚ ره بۊشؤ [[تئران]] ؤ هۊ زمات خۊ أوولي شعر ٚ دفتر-أ بينيويشته کي اۊن ٚ نام ''نخستین نغمهها'' بۊ.
ايبتهاج خۊ أوَرنايي زمات ايته أرمني کؤر-أ ديل دوسته کي گاليا نام دأشتي ؤ رشت ٚ مئن ايسا بۊ. هۊشنگ اۊ زمات أ عشق ٚ وأسي پۊر عاشقانه شعر بينيويشته.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=معشوق زیبا|نشانی=https://article.tebyan.net/92717|وبگاه=تبیان|تاریخ=1388-05-03|بازبینی=2022-08-10|نام=|نام خانوادگی=|نویسنده=مریم امامی|کد زبان=fa}}</ref>
سایه ۱۳۴۶ سال مئن بۊشؤ حافظ ٚ مقبره ؤ شيراز ٚ هۊنر ٚ جشن ٚ دۊرۊن شعر بخانده ؤ باستاني پاريزي خۊ سفرنامه مئن کي اۊن ٚ نام ''پاريز تا پاريس'' ايسه، بينيويشته کي مردۊم هۊشنگ ٚ شعر خاندن-أ پۊر خۊش بدأشتد ؤ نيويسه کي تا هأسأ نيده بۊ مردۊم ايته نؤ شعر ٚ ايشتاوستن ٚ پسي أندر هیجاني ببد.
ايبتهاج ۱۳۵۰ تا ۱۳۵۶ سالان ٚ جه «گلها» راديؤيي برنامه مئن سرپرست بۊ ؤ هفته دؤجئه مزقانان ٚ برنامه بنانأنکس بۊ. اي سري جه اۊن ٚ غزلان ؤ شعران ؤ تصنيفان-أ خانشگراني محمدرضا شجريان، أحمدظاهر، عليرضا افتخاری، شهرام ناظري، حسین قوامي و محمد اصفهاني مأنستن ايجرا بۊگۊدئد. اۊن معرۊف تصنيفان جه شأ تو «ای پری کجایی» ؤ «سپیده»-أ نام بؤردن.
سایه ژاله میدان ٚ واقعه پسي کي ۱۳۵۷ شهريور ٚ ۱۷ مئن رؤخ بدأ محمدرضا لطفي ؤ محمدرضا شجريان ؤ حسین عليزاده أمرأ، پألوي حؤکۊمت ٚ اعتراض گۊدن ٚ وأسي راديؤ جه استعفا بدأ.<ref>{یادکرد وب|عنوان=ابتهاج: نمیتوانم ایران را بی بودن شجریان تصور کنم|نشانی=http://www.taadolnewspaper.ir/بخش-صفحه-شانزدهم-97/172166-ابتهاج-نمی-توانم-ایران-را-بی-بودن-شجریان-تصور-کنم|وبگاه=روزنامه تعادل|بازبینی=2022-08-10|کد زبان=fa|تاریخ=1399-07-27}}</ref>
ايبتهاج اينقلاب ٚ پسي پؤست بيگيته ؤ تئران ٚ سيمان ٚ دؤلتي شرکت ٚ مۊدير بۊبؤست.<ref>{یادکرد وب|عنوان=هوشنگ ابتهاج؛ از سایه تا ارغوان + زندگینامه|نشانی=https://www.imna.ir/news/412197/هوشنگ-ابتهاج-از-سایه-تا-ارغوان-زندگینامه|وبگاه=ایمنا|تاریخ=۶ اسفند ۱۳۹۸|بازبینی=2022-08-10|کد زبان=fa}}</ref>
اۊن ۱۳۶۶ سال ٚ مئن خۊ خانواده أمرأ بۊشؤ [[آلمان]] ؤ هۊیه بئسا ؤ هر چن وخت سفر ٚ ره آمؤيي ايران.<ref>{یادکرد وب|نویسنده=اصلاحات نو|کد زبان=فا|تاریخ=۱۲ اسفند ۹۶|وبگاه=اصلاحات پرس|نشانی=https://eslahaatpress.com|عنوان=هوشنگ ابتهاج: به تماشای دیوانه خانه دنیا نشستهام}}</ref>
هۊشنگ ٚ شخصي خانه کي خؤره اۊن-أ چأگۊده، ۱۳۸۷ سال ٚ مئن ''أرغوان ٚ خانه'' نام ٚ أمرأ فرهنگي ميراث ٚ سازمان ٚ مئن ثبت بۊبؤسته. أ نام-أ أن ٚ وأسي بنأده کي ايته أرغوان ٚ دار اۊن ٚ سأرا مئن دره ؤ سایه خۊ أرغوان ٚ شعر-أ اۊ دار ٚ ره بينيويشته.<ref>رد خاطرات «هوشنگ ابتهاج» را کجا بگیریم؟ - ایسنا (isna.ir)</ref>
«حافظ به سعی سایه» ايته جه مۊهمترين ايبتهاج ٚ أثران ايسه کي ۱۳۷۲ سال ٚ مئن کارنامه نشر، اۊن-أ مۊنتشر-أ گۊده. أ أثر حافظ ٚ غزلان ٚ تصحيح ايسه ؤ سایه دراز ٚ سالان اۊن ٚ ره کۊنۊش بۊگۊده ؤ بأزين أ أثر-أ خۊ زناک-أ تقديم بۊگۊده.<ref>{یادکرد وب |url=http://www.ketabnews.com/detail-6239-fa-1.html |title=از هوشنگ ابتهاج چه خبر؟ |accessdate=۲۶ اکتبر ۲۰۱۰ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20101229083151/http://www.ketabnews.com/detail-6239-fa-1.html |archivedate=۲۹ دسامبر ۲۰۱۰ |dead-url=yes}}</ref>
۱۳۹۵ مهر ٚ ۱۰ مئن بيس ؤ سوؤمي محمۊد أفشار یزدي أدبي ؤ تاريخي جائزه-یأ أفشار ٚ مؤقۊفات ٚ باغ ٚ مئن جائزه هیئت ٚ اينتخاب أمرأ، هۊشنگ ايبتهاج-أ فدأده.
<ref>{یادکرد وب|عنوان=امیرهوشنگ ابتهاج (سایه)|نشانی=http://mahmoudafshar.ir/afsharawarder/استاد-امیرهوشنگ-ابتهاجشاعر-نامدار-ای/|وبگاه=بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار|بازبینی=2022-08-10|کد زبان=fa-IR}}</ref>
۱۳۹۷ مهر ۱۲ مئن، هۊنر صۊل ٚ ره بینالمللي جشن ٚ مئن، هۊنر صۊل ٚ ره نيشان-أ ايبتهاج ؤ سۊته دئه شاعر-أ فدأده.<ref>{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=fa|تاریخ=۱۳ مهر ۱۳۹۷|وبگاه=خبرگزاری مهر|نشانی=https://www.mehrnews.com/news/4421076/۴-هنرمند-نشان-عالی-صلح-دریافت-کردند-انتقاد-از-بی-مهری-ها|عنوان=۴ هنرمند نشان عالی صلح دریافت کردند/ انتقاد از بیمهریها|تاریخ بازبینی=2022-08-10}}</ref>
هۊشنگ ايبتهاج ۱۴۰۱ مرداد ۱۹ مئن، ۹۴ سال سند ٚ أمرأ کۊليه نارسايي وأسي آلمان ٚ کؤلن ٚ مئن فؤت بۊگۊده.<ref>{یادکرد وب|نشانی=https://www.asriran.com/fa/news/852675/هوشنگ-ابتهاج-سایه-درگذشت|عنوان=هوشنگ ابتهاج (سایه) درگذشت}}</ref><ref>{یادکرد وب|عنوان=هوشنگ ابتهاج (سایه) درگذشت|نشانی=https://www.radiofarda.com/a/iranian-poet-houshang-ebtehaj-passed-away/31980921.html|وبگاه=رادیو فردا|بازبینی=2022-08-10|کد زبان=fa|تاریخ=1401-05-19}}</ref><ref>{یادکرد وب|عنوان=پیکر هوشنگ ابتهاج به ایران می آید/ تشییع از کنار درخت «ارغوان»|نشانی=https://www.ilna.ir/بخش-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%D9%87%D9%86%D8%B1-6/1264898-%D9%BE%DB%8C%DA%A9%D8%B1-%D9%87%D9%88%D8%B4%D9%86%DA%AF-%D8%A7%D8%A8%D8%AA%D9%87%D8%A7%D8%AC-%D8%A8%D9%87-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D9%85%DB%8C-%D8%A2%DB%8C%D8%AF-%D8%AA%D8%B4%DB%8C%DB%8C%D8%B9-%D8%A7%D8%B2-%DA%A9%D9%86%D8%A7%D8%B1-%D8%AF%D8%B1%D8%AE%D8%AA-%D8%A7%D8%B1%D8%BA%D9%88%D8%A7%D9%86|وبگاه=خبرگزاری ایلنا|بازبینی=2022-08-16|کد زبان=fa}}</ref>
== کيتاب شينأسي ==
[[فاىل:هوشنگ ابتهاج (ه.ا.سایه)- Hooshang Ebtehaj.jpg|thumb]]
* ''نخستین نغمهها''، ۱۳۲۵
* ''سراب''، ۱۳۳۰
* ''سیاهمشق''، ۱۳۳۲ فروردین، آخري نؤسخه: ۱۳۷۸، کارنامه اينتشارات<ref>{Cite journal|last=آیتی|first=عبدالمحمد|date=1332-04-01|title=نقدی بر غزل معاصر (به مناسبت انتشار سیاه مشق)|url=http://noo.rs/mMA20|journal=فرهنگ نو|language=fa|volume=9|issue=1|pages=41–59}}</ref>
* ''شبگیر''، ۱۳۳۲ مرداد
* ''زمین''، ۱۳۳۴ دی ۱۳۳۴
* ''چند برگ از یلدا''، ۱۳۳۴ آبان
* ''یادنامه''، ۱۳۴۸ مهر (هؤهانس تۊمانيان ٚ أرمني شعر ٚ ترجۊمه کي نادر نادرپۊر، گالۊست خاننتس ؤ رؤبن ٚ ليلجار ٚ أمرأ أنجام بيگيته)
* ''تا صبح شب یلدا''، ۱۳۶۰ مهر
* ''یادگار خون سرو''، ۱۳۶۰ بهمن
* ''حافظ به سعی سایه'' (حافظ ٚ دیوان، ايبتهاج ٚ تصحيح ٚ أمرأ)
* ''آینه در آینه'' (دؤجئه شعران)، محمدرضا شفيعي کدکني دؤجئن ٚ أمرأ، ۱۳۶۹
* ''تاسیان'' (ايبتهاج ٚ شعران، نؤ قالب ٚ مئن)، کارنامه اينتشارات، ۱۳۸۵ مهر. با أنکي أ کيتاب ٚ نام ايته گيلکي واجه ايسه ولي اۊن ٚ شعران همه دانه فارسي ايسد.
* ''پیر پرنیاناندیش'' (سایه خاطرهئن کي ايته بۊگۊ بيشتاو ٚ مئن ميلاد عظيمي ؤ عاطفه طيه أمرأ بۊگۊته بۊبؤسته)، سخن ٚ انتشارات، ۱۳۹۱
* ''بانگ نی''، کارنامه اينتشارات، ۱۳۹۵
* ''هديه'' (دؤجئه شعران)، عبدالله فرادي، محمۊد أفشار ٚ اينتشارات، ۱۳۹۷<ref>{یادکرد وب|عنوان=جدیدترین اثر ابتهاج منتشر شد/ «هدیه» سایه به غزل دوستان- اخبار فرهنگی تسنیم {{!}} Tasnim|نشانی=https://www.tasnimnews.com/fa/news/1397/06/03/1809738/%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86-%D8%A7%D8%AB%D8%B1-%D8%A7%D8%A8%D8%AA%D9%87%D8%A7%D8%AC-%D9%85%D9%86%D8%AA%D8%B4%D8%B1-%D8%B4%D8%AF-%D9%87%D8%AF%DB%8C%D9%87-%D8%B3%D8%A7%DB%8C%D9%87-%D8%A8%D9%87-%D8%BA%D8%B2%D9%84-%D8%AF%D9%88%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86|وبگاه=خبرگزاری تسنیم {{!}} Tasnim|بازبینی=1397-06-03|کد زبان=fa}}</ref>
==سربس==
[[جرگه:نويشتنکسؤن]]
[[رده:ادب]]
[[رده:مردوم]]
[[رده:۱۵۰۱]]
[[رده:امیر ما]]
[[رده:حىاتي وانويسؤن]]
[[جرگه:شاعرؤن]]
4awkse13d4tgdn3wg5zzniqotykrwgh
سبز ٚ مىدان (رشت)
0
3923
62412
61034
2022-08-24T13:18:49Z
Dokkōdō
9956
Dokkōdō [[رشت ٚسبز ٚمىدان]]ˇ ولگه به [[سبز ٚ مىدان (رشت)]] مۊنتقل بؤده
wikitext
text/x-wiki
[[تصویر:sbs.jpg|left|thumb|سبزه میدان رشت]]
'''سبز میدان رشت ائسمه ئیته قدیمی میدان ائیسه رشتا میئن که از خیلی قدیما اویه نهابو و به مرور زمان دچار تغییرو تحولاتی ببوسته.أ میدان نزدیکی [[شهر داری رشت]] قرار داره.
سبزه میدان ائیسمه ناحیه ای ائیسه که قدیمان بین دوتا محله [[استادسرا]] و محله [[کیاب]] [[رشت]] قرار بیگیفته بو و سبزه زاری بود که تا محله [[چمارسرا]] کشیده ببوسته بو
[[پرونده:P1001109.JPG|left|thumb|رشت سبزه میدان]]
اوله أ سبزه زاران ایته ابگاه نهابو و در کنار اون ایته [[قبرستان]] که مجرمانه بعد از [[اعدام]] گودن اویه چالا گودید . در دوران سلطنت [[ناصرالدین شاه]] خان های [[فومن]] و [[شفت]] ناچار ببوستیدی کوچ بوکونید رشته میئن اوشان قسمتی از [[پیر سرایه]] که ایته بازار چه هم اونی میئن نهابو بهدیدی و خانه های مسکونی اونه میئن چاگودید.
أ میدان در زمانی که محمد ولی خان تنکابنی([[نصرالسلطنه]] ، [[سپهدار اعظم]] ، [[سپهسالار اعظم]])حوکومت گودی در دوریه سلطنت [[مظفر شاه قاجار]] باز سازی ببوسته بو .اونه گورستانه متروکا گود ، اونه ابگاهه که یالانه اب گیری نبوستی و فقط از طریق اب باران ابگیری بوستی و تبدیل به لجنزار ببوسته بو با زباله های شهری پورا گود.و از هو زمان گردشگاه عمومی محسوب بوستی.
بعد ها سبزه زاران حوالی سبزه میدان تبدیل به خیابان[[ بیستون]]([[طالقانی]] فعلی) ببوسته، و جای او ابگاه هم[[ سینما]] چاگودیدی.
در حال حاضر دارای فضای سبز ، کتابخانه عمومی ، و تندیسهایی از مشاهیر گیلان زمین : [[شیون فومنی]] ، پروفسور [[فضل الله رضا]] ، دکتر [[محمود بهزاد]] ، پروفسور [[مجید سمیعی]] و .. ئیسه.'''
<center>
<gallery>
Image:P1000146.JPG|[[رشته سبزه میدان کیتابخانه]]
Image:P1000145.JPG|[[رشته سبزه میدان کیتابخانه]]
Image:31102008053.jpg|[[رشته سبزه میدان]]
Image:p1000110.JPG|[[رشته سبزه میدان کیتاب فروشی]]
</gallery>
</center>
{{رشته محلات}}
----
{{رشته خوجیر جیگاؤن}}
[[رده:جوغرافی ]]
[http://www.rasht.ir/Articles.asp?artid=2007111911223 شهرداری رشت]
[https://guilaneman.ir/Tourism/rasht/sabzeh-meydan-rasht سبزه میدان رشت]
[[رده:حىاتي وانويسؤن]]
ddww362wcz39a2wlen0r413k408c0eu
62414
62412
2022-08-24T13:29:02Z
Dokkōdō
9956
wikitext
text/x-wiki
[[فاىل:sbs.jpg|left|thumb|رشت ٚ سبز ٚ مىدان]]
'''سبز ٚ مىدان''' ىا '''سَوْز ٚ مىدان''' ايته قديمي مىدان ايسه کي [[رشت]] ٚ شأر مئن نهأ ؤ [[رشتˇ شأرداري مىدان|رشت ٚ شأرداري مىدان]] ٚ نيزيک ايسه ؤ علمالهدی خيابان أمرأ شأرداري مىدان-أ وصل به.
سبز ٚ مىدان ايته ناحيه نامه کي قديمان دۊ ته [[اۊستاسرا]] ؤ کیاب بین واقع بۊ ؤ سبزه زاری بو که تا محله [[چمارسرا]] کشیده ببوسته بو.
[[پرونده:P1001109.JPG|left|thumb|رشت سبزه میدان]]
اوله أ سبزه زاران ایته ابگاه نهابو و در کنار اون ایته [[قبرستان]] که مجرمانه بعد از [[اعدام]] گودن اویه چالا گودید. در دوران سلطنت [[ناصرالدین شاه]] خان های [[فومن]] و [[شفت]] ناچار ببوستیدی کوچ بوکونید رشت ٚ میئن اوشان قسمتی از [[پیر سرایه]] که ایته بازار چه هم اونی میئن نهابو بهدیدی و خانه های مسکونی اونه میئن چاگودید.
أ میدان در زمانی که محمد ولی خان تنکابنی([[نصرالسلطنه]] ، [[سپهدار اعظم]] ، [[سپهسالار اعظم]]) حوکومت گودی در دوره سلطنت [[مظفر شاه قاجار]] باز سازی ببوسته بو .اونه گورستانه متروکا گود ، اونه ابگاهه که یالانه اب گیری نبوستی و فقط از طریق اب باران ابگیری بوستی و تبدیل به لجنزار ببوسته بو با زباله های شهری پورا گود.و از هو زمان گردشگاه عمومی محسوب بوستی.
بعد ها سبزه زاران حوالی سبزه میدان تبدیل به خیابان[[ بیستون]]([[طالقانی]] فعلی) ببوسته، و جای او ابگاه هم[[ سینما]] چاگودیدی.
در حال حاضر دارای فضای سبز ، کتابخانه عمومی ، و تندیسهایی از مشاهیر گیلان زمین : [[شیون فومنی]] ، پروفسور [[فضل الله رضا]] ، دکتر [[محمود بهزاد]] ، پروفسور [[مجید سمیعی]] و .. ئیسه.'''
<center>
<gallery>
Image:P1000146.JPG|[[رشته سبزه میدان کیتابخانه]]
Image:P1000145.JPG|[[رشته سبزه میدان کیتابخانه]]
Image:31102008053.jpg|[[رشته سبزه میدان]]
Image:p1000110.JPG|[[رشته سبزه میدان کیتاب فروشی]]
</gallery>
</center>
{{رشته محلات}}
----
{{رشته خوجیر جیگاؤن}}
[[رده:جوغرافی ]]
[http://www.rasht.ir/Articles.asp?artid=2007111911223 شهرداری رشت]
[https://guilaneman.ir/Tourism/rasht/sabzeh-meydan-rasht سبزه میدان رشت]
[[رده:حىاتي وانويسؤن]]
joxv8jgf2rhtsqh7c0bkul2pbtaxrdy
پرسپؤليسˇ تئرؤنˇ فۊتبالي باشگاه
0
12100
62409
56035
2022-08-24T13:05:29Z
2.176.175.141
wikitext
text/x-wiki
{{پأچ}}
[[پرونده:Persepolis F.C. - derby81.jpg|250px|بندانگشتی|چپ|پرسپؤليسˇ تيم هادي نؤرۊزي عکسˇ أمرأ؛ دربي ۸۱– ۱۳۹۴ آبان ما ۸]]
'''پرسپؤليسˇ تئرؤنˇ فۊتبالي باشگاه''' يته ايرؤني تيمه گه سال ۱۳۴۲ تئرؤنˇ ميئن تأسيس بۊبؤ. پرسپؤليس، ايرانˇ ليگˇ برترˇ ميئن بازي کؤنه ؤ ۱۳۴۷ˇ پسي هميشک ايرانˇ جؤرترين ليگˇ ميئن ايسأ. <ref>فوتبال در ایران، ص ۹۸</ref>
==سرموربی و مودیر عامل==
پیرسولیس سرموربّی
یحیی گلمحمدی ایسه
و اون مودیر عامل رضا درویش ایسه
{{ورزشگاه}}{{جيرنويس}}
[[جرگه:ورزشي باشگاهؤن]]باشگاه پرسپولیس ورزشگاه خانگی اختصاصی ندارد و برای بازیهای خانگی خود ورزشگاه آزادی تهران را اجاره میکند.تیم ملی فوتبال ایران و استقلال تهران نیز در همین ورزشگاه به میدان میروند.
در پی بازسازی چمن ورزشگاه آزادی در فصل ۸۲–۸۱، پرسپولیس بازیهای خانگی خود را در ورزشگاه تختی برگزار کرد.
پرسپولیس پیش از ساخته شدن ورزشگاه آزادی، بازیهای خود را در ورزشگاه امجدیه برگزار میکرد و در آغاز بنیادگذاری ورزشگاهی مجهز به استخر، زمین ژیمناستیک و بولینگ در مجموعه بولینگ عبده در اختیار داشت. این مجموعه در مرداد ۱۳۵۷ دچار آتشسوزی شد.
البته پرسپولیس پیشتر ورزشگاه اختصاصی در اختیار داشتهاست. در اوایل دهه ۱۳۵۰، عبده در شهرک اکباتان زمینی را خریداری کردهبود و در آن یک ورزشگاه فوتبال با نام ورزشگاه آپادانا بر پا کرد. پرسپولیس به دلیل کمبود امکانات برای هوادارانش و همکاری نکردن دیگر باشگاهها، تنها یک بازی در ورزشگاه آپادانا انجام داد و پس از آن، از آپادانا به عنوان زمین تمرین بهره گرفت. همچنین به دلیل نبود پشتیبانی دیگر باشگاههای فوتبال ایران از حرفهای شدن باشگاه پرسپولیس، عبده در سال ۱۳۵۲ ورزشگاه آپادانا را به ارزش ۲۰۰٬۰۰۰ تومان به باشگاه راهآهن فروخت. ورزشگاه آپادانا امروز ورزشگاه راهآهن نامیده میشود و در همسایگی ورزشگاه شهید دستگردی جای دارد. پس از انقلاب، در سال ۱۳۵۹ بنیاد مستضعفان و جانبازان داراییهای این باشگاه را به سود خود مصادره کرد.
در روزهای پایانی سال ۱۳۸۴، وبگاه رسمی باشگاه خبرهایی دربارهٔ این که پرسپولیس «ورزشگاه شهر قدس» را خریدهاست، منتشر کرد؛ اما این ماجرا به علت مشکلات مالی و حقوقی باشگاه پایان یافت و به ثمر نرسید.
5nvusnvhea8wz3dls7yomyn8v7k92cn
اۊستاسرا
0
13160
62407
34407
2022-08-24T12:56:24Z
Dokkōdō
9956
Dokkōdō [[اوستادسرا]]ˇ ولگه به [[اۊستاسرا]] مۊنتقل بؤده
wikitext
text/x-wiki
ایته رشته قدیمی محله که محل به دنیا بومن خیلی از رشته مشاهیر مانند میرزا کوچک کبیر وجهان پهلوان نامجوی قهرمان.
t8w8iw90uuxgpmvjpwtkkdf67mnaeck
62410
62407
2022-08-24T13:14:40Z
Dokkōdō
9956
wikitext
text/x-wiki
'''اۊستاسرا''' ايته محله [[رشت]] ٚ دۊرۊن ايسه. اۊستاسرا ايته جه رشت ٚ قدیمي محلهئن ايسه کي پۊر قدمت دأره ؤ مۊهم ٚ تاریخي أثران اۊن ٚ مئن نهأ. اۊستاسرا، سعدي ؤ مۊعلم ؤ سبز ٚ مىدان ٚ محلهئن ٚ أمرأ متصل ايسه. اۊستاسرا محله چارته أصلي ؤ پيله خيابان دأره، دبيري، اۊستاسرا، ميرزا کۊچي خان ؤ مهرشريف ٚ نام ٚ أمرأ. اۊستاسرا خانهئن ويشتر تاريخي ؤ قديمي ايسد ؤ اۊن ٚ معرۊف أثران ٚ جه شأ [[ميرزا کۊچي خان]] ٚ خانه<ref>https://safarmarket.com/blog/attractions/iran/rasht/mirza-kuchak-khaan-house</ref> ؤ مستؤفي مسجد-أ نام بؤردن.<ref>https://seeiran.ir/%D9%85%D8%AD%D9%84%D9%87-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%AF-%D8%B3%D8%B1%D8%A7-%D8%B1%D8%B4%D8%AA/</ref>
==اۊستاسرا پيله کسان ==
* [[ميرزا کۊچي خان]]، گيلکان ٚ پيله سردار ؤ مۊوارز
* محمۊد نامجۊ، گيلان ٚ پيله وزنه بردار
* أکبر رادي، نمایشنامه نيويس
* نصرت رحماني، شاعر
==سربس==
cq84id4c98umnz89d0hs1uetvojsxe4
62411
62410
2022-08-24T13:14:56Z
Dokkōdō
9956
wikitext
text/x-wiki
'''اۊستاسرا''' ايته محله [[رشت]] ٚ دۊرۊن ايسه. اۊستاسرا ايته جه رشت ٚ قدیمي محلهئن ايسه کي پۊر قدمت دأره ؤ مۊهم ٚ تاریخي أثران اۊن ٚ مئن نهأ. اۊستاسرا، سعدي ؤ مۊعلم ؤ سبز ٚ مىدان ٚ محلهئن ٚ أمرأ متصل ايسه. اۊستاسرا محله چارته أصلي ؤ پيله خيابان دأره، دبيري، اۊستاسرا، ميرزا کۊچي خان ؤ مهرشريف ٚ نام ٚ أمرأ. اۊستاسرا خانهئن ويشتر تاريخي ؤ قديمي ايسد ؤ اۊن ٚ معرۊف أثران ٚ جه شأ [[ميرزا کۊچي خان]] ٚ خانه<ref>https://safarmarket.com/blog/attractions/iran/rasht/mirza-kuchak-khaan-house</ref> ؤ مستؤفي مسجد-أ نام بؤردن.<ref>https://seeiran.ir/%D9%85%D8%AD%D9%84%D9%87-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%AF-%D8%B3%D8%B1%D8%A7-%D8%B1%D8%B4%D8%AA/</ref>
==اۊستاسرا پيله کسان ==
* [[ميرزا کۊچي خان]]، گيلکان ٚ پيله سردار ؤ مۊوارز
* [[محمۊد نامجۊ]]، گيلان ٚ پيله وزنه بردار
* أکبر رادي، نمایشنامه نيويس
* نصرت رحماني، شاعر
==سربس==
pqgoxibah49fecdmafc3pj8mfbpgwnu
اوستادسرا
0
19060
62408
2022-08-24T12:56:24Z
Dokkōdō
9956
Dokkōdō [[اوستادسرا]]ˇ ولگه به [[اۊستاسرا]] مۊنتقل بؤده
wikitext
text/x-wiki
#تغییر_مسیر [[اۊستاسرا]]
tj6ehehtoyto1zty5xnqopgs43832w6
رشت ٚسبز ٚمىدان
0
19061
62413
2022-08-24T13:18:50Z
Dokkōdō
9956
Dokkōdō [[رشت ٚسبز ٚمىدان]]ˇ ولگه به [[سبز ٚ مىدان (رشت)]] مۊنتقل بؤده
wikitext
text/x-wiki
#تغییر_مسیر [[سبز ٚ مىدان (رشت)]]
1hl9jcfxg8tc9okqzjkb78g0izo27xl